GROUP 2.

Ang Estilo at
Gramatika
 LAYUNIN:

Maipakita ang ugnayan ng

gramatika at estilo sa pagpili ng
wastong salita, wastong gamit at
pagbuo ng pangungusap.
Ano nga ba ang Estilo?
Ang paraan ng tao ng pamumuhay ay maaaring
sabihing isang Estilo. Lahat ng tao ay may kani-
kaniyang istilo. Ito ay kaniyang kakanyahan at kaibahan
sa kanyang kapwa. Makikita sa bawat akda ang istilo ng
isang manunulat. Maaaring ang pamamaraan ng
manunulat ay may pagkakatulad sa iba ngunit may isang
namumukod tanging kaibahan ang masasalamin sa
kanyang mga akda. Ito ang tinatawag na istilo.
Ayon kay Peter J. Daniels, ang prinsipyo ng istilo ay maaaring:

1. Tumiyak na maayos ang panimula ng isang akda.

2. Lumikha ng pananabik sa mga mambabasa o tagapakinig.
3. Kinikilala ang kanyang tagapakinig o mambabasa.
4. Nabibigyang buhay ang mga makatotohanang pangyayaring ginamit.
5. Malaki ang epekto ng pananahimik kung nagbibigay diin sa isang paksa. Kadalasang umaani ito ng positibong
reaksyon mula sa mga tagapakinig.
6. Inilalahad ang bawat punto ng mensaheng tinatalakay.
7. Matutunan ang pagiging maugnayain.
 Ang istilo ay maaaring magmula sa iba't-ibang teorya, gaya ng:

Ayon kay Skinner, ang teoryang ito ay

1. Teoryang Behaviorist.
nagsasaad ng katotohanan sa lipunang ginagalawan ng tao.
Ayon sa kanya, ang lipunan ang tagahubog sa katauhan ng
isang indibidwal. Ang kanyang mga gawi at kilos ay nababago
tungo sa mabuti o masama.

Isang paniniwala na ang mga ideya na nahubog sa utak

2. Ideation.
ng tao ay ipoproseso upang maisalin sa mensaheng nabuo at
ihahatid ito sa napiling destinasyon.
A. Kakayahan at Kapangyarihan ng Wika
Ang kakayahan sa paggamit nito na nasasalig sa isipan,
damdamin at kilos ng tao ay resulta ng isang dinamikong
prosesong bunga ng kanyang karanasan, kabiguan,
tagumpay, pakikipagsapalaran at maging ang kanyang
mga pangarap at mithiin. Sa pamamagitan ng wika,
nabubuo ang mabuting relasyon sa kapwa, napapaunlad
ng tao ang kanyang sarili at nakatutulong din siya sa
pagpapaunlad ng kabuhayan ng iba.
Tatlong Uri ng Doublespeak, ayon kay William Luntz.
1. Eupimismo/euphemism (di direkta na pagpapahayag)
tumutukoy sa malumanay na paggamit ng wika upang maiwasang mapanakit ng damdamin ng kapwa.
2. Jargon
isang wikang pampropesyonal na nahuhubog at nalilikha batay sa pangangailangan ng isang tiyak na propesyon
o gawain.
3. Gobbledygook o bureaucrates
tumutukoy naman sa wikang ginagamit sa pulitika. Layon ng wikang ito ang pagandahin ang imahe ng isang
pulitiko sa mga panahong nakagagawa ang mga ito ng hindi maganda sa lipunan.
Ang pagbibigay ng kahulugan ng mga salita ay
maaaring konotatibo at denotatibo.
Konotatibo ang kahulugan ng salita kapag ito ay
tumutukoy batay sa iba pang pagpapakahulugan ng
taong ayon sa kanyang pangangailangan.
Denotatibo naman ang kahulugan ng salita kapag
nagtataglay ito o nagpapahiwatig ng obhektibong
pagpapakahulugan ng mga termino na nagmula sa
diksyunaryo
Uri at Anyo ng Gamit

1. May dignidad at seryoso ang tono, pino,

mahigpit ang anyo o umaayon sa tuntuning
gramatikal.
2. Personal, puno ng kolokyalismo,
islang/bulgar, kaswal, di elegante.
3. Matalinghaga/idyomatikong pagpapahayag.
 Mabisang Pagpapahayag at Wastong Gamit ng mga Salita

Malaki ang magagawa at magagampanan ng isang taong

magaling magsalita o sumulat, sapagkat siya ay naniniwalaan,
sumusunod iginagalang. Napakikilos niya ang kanyang
tagapakinig at tagabasa, napagbabahagi niya ang paniniwala at
kaugalian ng kaniyang kapwa. Ang katangiang ito ay nagiging
epektibo lamang kung ang salitang ginamit ay tama o
naaangkop sa mensaheng ipinarating, may kaugnayan sa mga
salita, parirala at pangungusap at mayaman na talasalitaan.
 Mga salitang Karaniwang Nagkakapalitan ng Kahulugan

Ikot.
Ginagamit ang salitang ito na katumbas ng “clockwise turn” sa Ingles o ang pagpihit nang pakanan.
Ikit.
Ginagamit ito na katumbas ng “counter clockwise” sa Ingles o ang pagpihit nang pakaliwa o papasok.
Gupitan.
Putulan ng buhok o bawasin ang labis.
Gupitin.
Gupitin sa pamamagitan ng gunting.
Gamit ng Idyoma
Mahalaga rin sa paglalahad nang masining ang paggamit
ng idyoma. Nagagamit ang mga ito sa pagsulat ng tula,
kuwento, dula at sa iba pang larangan ng panitikan, bagaman
hindi ginagamit sa mga akdang pang-agham, sapagkat
mababago ang kahulugan ng teksto.

Ang idyoma ay lipon ng mg salita o mga pariralang

kinagisnan na sa wikang Pilipino; hango sa karanasan ng
ating mga ninuno ang kahulugan ng mga ito.
 Ano nga ba ang Gramatika?

Ito ay isang gabay sa tama at maayos na pagsasama

sama sa mga salita sa pagbuo ng isang pangungusap.
Isang mahalagang instrumento ang wika sa halos lahat
ng ugnayan at talastasan ng mga tao at institusyon sa
lipunan.
Saklaw ng gramatika ang pag-aaral sa sistema ng
pagkakaugnay ng mga salita sa pagpapahayag ng salita.
 Ang Pangungusap
Ang isang maayos na sulatin, anumang genre ito, nakabatay sa
wastong gamit ng mga salita sa loob ng pangungusap. Ang malawak
na kaalaman sa pagbuo at pagsasama-sama ng mga salita hanggang
sa ganap na itong maging ideya ay mahalagang isaalang-alang sa
retorika. Ang pangungusap batay sa matandang kasabihan nito ay
yaong lipon ng mga salita na nagsasaad ng buong diwa. Ito ay may
dalawang bahagi: ang simuno o paksa at panaguri. Simuno ang
tawag sa pinag-uusapan sa pangungusap at Panaguri naman ang
nagbibigay-buhay sa pangungusap. Ang panaguri ang
nagpapaliwanag at nagpapakilala sa paksa ng pangungusap.
Halimbawa
1. Ang mga mag-aral ng Universidad de
Manila ay maliliksi.
2. Sila ay itinuturing na mga iskolar ng bayan.
3. Patuloy ang pagtuklas ng karunungan ng
mga kabataang ito sa silid-aralan.
Kaayusan ng mga Pangungusap
Ang pangungusap ay may dalawang ayos: ang Karaniwan at
Di-Karaniwan na ayos. Karaniwan ang ayos ng pangungusap
kung ito ay pinapangunahan ng panaguri at sinusundan ng
simuno.

Hal.

1. Ang talino ay sandata ng bawat mag-aaral.

2. Ito ay maghahatid sa kanila tungo sa tagumpay.
3. ng pangunahing layunin ng mga mag-aaral ng
Universidad ay maiahon ang kanilang mga magulang.
Di-Karaniwan naman ang ayos ng pangungusap kung ang mga ito pinangungunahan ng simuno at
sinusundan ng panaguri.

Hal.
1. Nagkaisa sa iisang adhikain ang mga mag-aaral ng Universidad de Manila
2. Nagsusumikap ang lahat upang makamit ang kanilang mga pangarap.
3. Makakamit nula ang kanilang pangarap sagwil man ang kahirapan.
 Uri ng Pangungusap
1. Ang mga Pangungusa na Paturol at Pasalaysay
Ang mga ganitong uri ng pangungusap ay naglalayong maglahad ng isang katotohanan. May layong magkwento
ang ganitong uri ng pangungusap.
2. Ang mga Pangungusap na Pautos
Ang mga ganitong uri ng pangungusap ay nmay layong mag-utos. Ito ay may iba't-ibang anyo:
a. Mga Pautos na Pananggi
1. Huwag mong sulatan iyan.
2. Huwag mong upuan ang sahig.
b. Mga Pautos na Panag-ayon
Kapag ang paksa ng pangungusap ay nakayuon sa ikalawang panauhan at ginagamitan ng mga pandiwang
nasa anyong pawatas.
1. Mag-aral kang mabuti ng inyong mga leksyon.
2. Ipaglaba mo ang iyong kapatid na may sakit.
3. Pangungusap na Patanong
Ang pangungusap na ito ay naglalayong magtanong.
a. Pangungusap na Patanong ba sumasagot ng Oo o Hindi
1. Nag-aaral kaba?
2. Kumain kana ba?
3. Nagkita ba kayo?
b. Pangungusap na Patanggi ang Tanong.
1. Hindi ka ba aalis?
2. Hindi ka ba kumain?
c. Pangungusap na Gumagamit ng Panghalip na Pananong
Mga uri ng panghalip, ano, sino, saan, kailan, bakit ...
1. Ano ang pangalan mo?
2. Sino ang kausap mo?
d. Pangungusap na ang anyo ay kabalikang pagtatanong
1. Sila ba, nakaalis na?
2. Kayo ba, nakakainan na?
e. Pangungusap na may Karugtong o Pahabol
1. Naiwan ko sa inyo, hindi kaya?
4. Mga Pangungusap na Padamdam
Kapag ang mga pangungusap ay nagsasaad ng
matinding damdamin, ito ay tinatawag na mga
pangungusap na padamdam. Ginagamit ang
mga ganitong uri ng pangungusap ng mg
salitang padamdam gaya ng, Naku! Aba! Ha!
Hoy! at marami pang iba.
 Ang Mga Pangungusap na Walang Simuno at Sambitla
Bagaman ang kahingian sa pangungusap ay yaong nagsasaad ng buong diwa, at kadalasang natutukoy na ang mga
pangungusap ay binubuo ng mga salita, may mga salita namang ipinalalagay na isang buong pangungusap sapagkat
buo ang diwa nito.

1. Padamdam
Ito ay nagpapahayag ng masidhing damdamin.
1. Naku! Naiwan na yata ako ng bus
2. Wow! Ang ganda ng bagong bag mo.
2. Pakiusap.
Kapag ito ay nagpapahayag ng paghingi o nakikiusap.
a. Pakisabi naman na pupunta kami sa inyo.
b. Pakisulat ito sa inyong notbuk.
3. Eksistensyal
Kapag ang pangungusap ay nagsimula sa mga katagang, may, mayroon at wala.
a. May kasama ako
b. Walang magsasalita
4. Temporal
Kapag ang panungusap na walang simuno ay nagpapahayag ng oras o sumasagot sa
panahon
a.Bukas
b. Sa Linggo nalang.
5. Penomenal
Kapag ang pangungusap ay nagpapahayag ng pangyayari
a. Lumilindol daw.
b. Bumaha sa Marikina.
6. Pormulasyong Panlipunan
kapag ang pangungusap ay nagpapahayag ng paggalang.
a. Salamat.
b.Walang anuman po.
7. Pahanga
Kapag ang pangungusap na walang simuno ay nagpapahayag ng paghanga.
a. Kay ganda ng panahon.
b. Talagang napakahusay mong sumulat.
Mga Sambitla
Ito ay itinuturing na mga pangungusap na may diwa. Ang mga ganitong uri ng pangungusap,
bagaman hindi lantad ang diwa. Ito ay may buong mensahe. Ang mga ito ay may iisahin o dadalawahing
pantig na nagpapakita ng masidhing damdamin. Ang mga katagang naku, ano, at aray ay itinuturing na
mga sambitla.
Mga Halimbawa ng mga Sambitla:
Umuulan! Hala! Tubig!
Sunog! Naku! Aba!
Hoy! Gising! Magnanakaw!
 B. Ugnayan ng Gramatika at Retorika
Dalawa ang masasabing sangay ng mabisang pag-aaral ng
karunungang pangwika: ang Gamatika at Retorika.
Nagbibigay-linaw, bisa at kagandahan sa pahayag ang
Retorika, samantalang nagdudulot ng kawastuhan sa pahayag
ang Gramatika. Ang pag-uugnayan ng mga salita sa parirala,
sugnat at pangungusap ng pahayag; mga tamang panuring, mga
pang-ugnay, mga pokus ng pandiwa at iba pang para sa
kaisahan at kakipilan ng mga pangungusap ay naibibigay rin ng
gramatika.
 C. Pagpili ng wastong Salita
Ang pagiging malinaw ng pahayag ay
nakasalalay sa mga salitang gagamitin,
kinakailangang angkop ang salita sa kaisipan
at sitwasyong ipapahayag, may mga
pagkakataon na ang mga salitang tama naman
ang kahulugan ay lihis o hindi angkop na
gamitin.
Halimbawa:

Ang Bungaga ay hindi tamang ipalit sa Bibig sa

pormal na pahayag.

Maluwag ang kanyang bunganga ngunit

manipis naman ang kanyang mga labi.
Maluwag ang kanyang bibig ngunit manipis
naman ang kanyang mga labi.
 Narito ang ilang tuntuning mapagsusundan para sa pagpili ng
tumpak na mga salita sa pahayag:
 Tiyaking ang salita ay angkop sa ibig sabihin
Hal:
• Ang pagkakaisa ang susing nagbubukas sa pinto ng ating pag-unlad.
• Ang pagkakaisa ang susi sa ating pag-unlad.
 Tiyakin na angkop ang panlapi ng salitang ginamit
Hal:
 Nakain kana ba?
 Kumain kana ba?
 Tiyakin na timbang ang ideya ng mga salitang ginagamit
Hal:
• Nagsitangis ang mga eskuwater na nawalan ng bahay at nagbalot ng kanilang abubot.
• Nagsitangis ang mga eskuwater na nawalan ng bahay at nagsipagbalot ng kanilang abubot.

 Tiyaking nagkakaisa ang apekto ng mga pandiwang ginamit

Hal:
• Nagsialis na ang mga tao sa plasa at nagsisiuwi na sa mga bahay.
• Nagsialis na ang mga tao sa plasa at nagsiuwi na sa mga bahay.
 Iwasan ang labis na paghihiram ng salitang Ingles lalo na't hindi pa iyon lubusang
tinatanggap ng marami at mayroon namang katumbas na katutubong salita ang
mga iyon
Hal:
• Na aarest na rin ang mga murderer ni Lopez.
• Nahuli na rin ang pumatay kay Lopez.
 Wastong gamit ng NG at NANG
• Ng-Ito'y ginagamit kapag sinasagot ang tanong na ANO?
Hal:
• Kumain si Jeff ng pansit.
• NANG-Kapag sinagot ang tanong na PAANO?
Hal:
• Tumakbo si Maria nang nakapikit.
 D. Wastong gamit ng Wika
Ang bawat salita ay may tiyak na kahulugan. Maaaring
magbago ang kahulugan ng isang pahayag kung mali ang
gamit ng salita. Maraming salita sa Filipino ang
nagkakapalitan ng gamit. Ito ay bunga ng kakulangan ng
pag-unawa sa kahulugan ng salita at gamit nito sa
pangungusap. At dahil dito, nagkakaroon tuloy ng
kamalian at hindi malinaw na pagpapakahuluga sa
mensahe o pahayag.
 Ilan sa mga salitang ito ay ang mga sumusunod:
 MAY at MAYROON
Ginagamit ang may kung ito'y sinusundan ng mga sumusunod na bahagi ng pananalita:
 Pangngalan May prutas siyang dala.
 Pandiwa May kumakatok sa labas.
 Pang-uri May matalino siyang anak.
 Panghalip na Paari Mayroon silang ari-arian.
 Pantukoy na Mga May mga lalaking naghihintay sayo.
 Pang-ukol na sa May sa ahas pala ang kaibigan mo.
BITIWAN AT BITAWAN

Ang wastong gamit ay bitiwan at hindi

bitawan. Ang salitang ugat ay bitiw at hindi
bitaw. Ang salitang “bitaw” ay ginagamit sa
pagsasabong ng manok samantalang ang
“bitiw” ay sa pagkawala o pag-alis sa
pagkakahawak
 E. Pagbuo ng Pangungusap
Kailangan ang kaisahan sa pangungusap
para maging epektibo ito. Kung bawat
bahagi ng pangungusap at tumutulong para
maihayag nang malinaw ang pangunahing
diwa nito, masasabing may kaisahan ang
pangungusap.
 Narito ang mga paalala upang matiyak ang kaisahan sa pagbuo ng
pangungusap
 Tiyakin ang timbang na ideya at Paralelismo sa loob ng pangungusap.
Hal:

 Di-timbang
Matapos magsitangis ay agad na nagbalot ng gamit ang
mga napaalis na iskwater.
 Timbang

Matapos magsitangis ay agad na nagsipagbalot ng mga

gamit ang mga napaalis sa iskwater.