ДРОПКИ

повторување
Дропки се броеви со кои најчесто опишуваме дел од целото
____________.
Пр. обoен е:
5
___ од правоаголникот
12
7
___
нeoбoен е: од правоаголникот
12

Дропките може да опишуваат и повеќе од едно цело!

Пр. a) обоен е: 7
___ од круговите
3
2
необоен е: ___ од круговите
3
b) 3
обоен е: 2 __ од правоаголникот
5
2
___
необоен е: од правоаголникот
5
Како да се обојат:

5
___
a) од паралелограм
6

7
___
b) од квадрат
4

1
___
c) 4 од ромб
3
 Елементи на дропката се:

?броител
a
__ ?дробна црта
b
?именител

Именителот покажува на колку делови е поделено целото.

Броителот покажува колку делови треба да се обојат.

Тие својства на броителот и именитлот

ги користевме во претходните примери.

Дробната црта означува делење.

8
__
Пр. = 8 : 4 = 2 =
4
Правилни дропки се дропките кај кои
броителот е помал од именителот.

Неправилни дропки се дропките кај кои

броителот е поголем или еднаков на именителот.

1 , ___
___ 2 , ___
9 правилни
Пр. ... се ___________ дропки.
4 9 10

<

помали од 1.
Тие се ________
Неправилни дропки се дропките кај кои
броителот е поголем или еднаков на именителот.

9 5 4 6
Пр. ___ , ___ , ___ , ___ неправилни дропки.
... се __________
4 3 4 2

поголеми или еднакви од 1.

Тие се ____________________

Кои од дадените дропки се еднакви на бројот 1?

По што ги препознаваме дропките
кои се еднакви на бројот 1?
По тоа што броителот е еднаков на именителот.
Неправилни дропки се дропките кај кои
броителот е поголем или еднаков на именителот.

9 5 4 6
Пр. ___ , ___ , ___ , ___ неправилни дропки.
... се __________
4 3 4 2

поголеми или еднакви од 1.

Тие се ____________________

Кои од дадените дропки се еднакви на бројот 1?

По што ги препознаваме дропките
кои се поголеми од бројот 1?
По тоа што броителот е поголем од именителот.
Неправилни дропки се дропките кај кои
броителот е поголем или еднаков на именителот.

9 5 4 6
Пр. ___ , ___ , ___ , ___ неправилни дропки.
... се __________
4 3 4 2

поголеми или еднакви од 1.

Тие се ____________________

Секоја неправилна дропка може да се претвори во

мешан или природен број.
Неправилни дропки се дропките кај кои
броителот е поголем или еднаков на именителот.

9 5 4 6
Пр. ___ , ___ , ___ , ___ неправилни дропки.
... се __________
4 3 4 2

Кои од дадените дропки,

можат да се претворат во мешани броеви?

Кои од дадените дропки, се еднакви на природен број?

9
___ 1 5 2
___
= 2 ___ ___ = 1
4 4 3 3
Неправилни дропки се дропките кај кои
броителот е поголем или еднаков на именителот.

9 5 4 6
Пр. ___ , ___ , ___ , ___ неправилни дропки.
... се __________
4 3 4 2

Кои од дадените дропки,

можат да се претворат во мешани броеви?

Кои од дадените дропки, се еднакви на природен број?

4
___ 6
___
= 1 = 3
4 2
1.) Претвори ја дропката во мешан или природен број:

19
___ 3
a) = 2 ___
8 8

постапка:
19:8 е еднакво на 2 и остаток 3
Именителот го препишуваме!
=
1.)
1.) Претвори ја дропката во мешан или природен број:

19
___ 3
a) = 2 ___
8 8

68
___ 5
b) = 7 ___
9 9

c) 42
___ = 6
7

постапка:
42:7 = 6 (без остаток)
=
1.) Претвори ја дропката во мешан или природен број:

19
___ 3
a) = 2 ___ Како претворавме дропка во
8 8 мешан или природен број?
68
___ 5 Броителот се дели со именителот!
b) = 7 ___
9 9
Зошто?
c) 42
___ Бидејќи дробната црта
= 6
7 означува делење!

d) 36
___ = 9 А како дропка се претвора
4 во децимален број?
e) 2
___ Исто така, со делење!
= Оваа е правилна дропка
9
(броителот е помал од именителот),
затоа не може да се претвори
ниту во природен ниту во мешан број.
1.) Претвори ја дропката во мешан или природен број:

19
___ 3
a) = 2 ___
8 8

19
___ = 19 : 8 = 2 ,3 7 5
8
30
60
40
0
2.) Претвори го мешаниот број во дропка:
6·8+7
7 55
a) 6 ___ = ___
8 8
Препиши го
именителот

=
2.) Претвори во дропка:

7 55
a) 6 ___ = ___
8 8

6
___ 69
___
b) 9 =
7 7
8 16 24
c) 8 = ___ = ___ = ___ = ...
1 2 3
(Кога ќе го поделиме броителот со именителот резултатот мора да биде 8 !)

= = = = = = = ...
2.) Претвори во дропка:

7 55
a) 6 ___ = ___
8 8

6
___ 69
___
b) 9 =
7 7
8 16 24
c) 8 = ___ = ___ = ___ = ...
1 2 3
Постапка:
d) 241
2,41 = ____ Препиши го дадениот број, без децимална запирка...
100 Напиши декадна единица со број на нули колку што
2 децимални има децимални места во дадениот број...
места 2 нули
=
2.) Пртвори во дропка:

7 55 19
a) 6 ___ = ___ f) 0,019 = ____
8 8 1000

6
___ 69
___ 27 54
b) 9
7
=
7
g) 27 = ___ = ___ = ...
1 2
8 16 24
c) 8 = ___ = ___ = ___ = ...
1 2 3
241 3
___ 31
___
d) 2.41 = ____ h) 4 =
100 7 7

309 2893
28,93 = ____
e) 30,9 = ____ i)
10 100
3.) Претвори во мешан број:

41 Да се потсетиме:
a) 2,41 = 2 ____ Освен во мешан број,
100 2,41 можеме да го претвориме
2 децимали во неправилна дропка.
2 нули Која е таа дропка?
241
___
100
=
3.) Претвори во мешан број:

41
a) 2,41 = 2 ____
100

9
b) 30,9 = 30 ____
10
7
c) 15,007 = 15 ____
1000
Овај децимален број не може да се претвори
d) 0,045 = во мешан, бидејќи има нула цели.
Можеме да го претвориме само во дропка.
Која е таа дропка?

45
____
1000
Што значи де се “скрати дропка" ?
Да се скрати дропка значи броителот и именителот
да се поделат со ист број.
На тој начин добиваме дропка која е
еднаква
__________ со дадената дропка.
4.) Дадената дропка скратија до нескратлива дропка:
5
10
___ 5
a) = ___ Можеме да скратиме со бројот 2
__.
12 6
6 Значи, и броителот и именителот го
= делиме со бројот 2 и запишуваме...
Што значи де се “скрати дропка" ?
Да се скрати дропка значи броителот и именителот
да се поделат со ист број.
На тој начин добиваме дропка која е
еднаква
__________ со дадената дропка.
4.) Дадената дропка скратија до нескратлива дропка:
4
24
___ 4
b) = ___ 6
Кратиме со бројот __.
30 5
5

=
Што значи де се “скрати дропка" ?
Да се скрати дропка значи броителот и именителот
да се поделат со ист број.
На тој начин добиваме дропка која е
еднаква
__________ со дадената дропка..
4.) Дадената дропка скратија до нескратлива дропка:
6 2
c) 42
___ 6
___ ___ 2
= = Повторно
Кратиме со бројотда7
можеме __.
скратиме
63 9 итоа3 со бројот __.
3
9 3

= =
5.) Дополни:

четири четвртини. 4
___
a) Едно цело има _______ 1 =
4

дванаест дванаесеттини. 1 = 12
___
b) Едно цело има _________
12

6
___
c) Две цели имаат шест
_____ третини. 2 =
3

=
5.) Дополни:
4
d) 4 дена = ___ од неделата
7

Објаснување:
7 дена.
Во една недела има ___
1
Заклучуваме дека секој ден е __ од неделлата.
7

1
__
Ako 1 ден е од неделата,
7
2
__
тогаш 2 дена се од неделата,
7
3
__
3 дена се од неделата,
7
4 од неделата.
a 4 дена се __
7
5.) Дополни:
4
d) 4 дена = ___ од неделата
7

Објаснување на друг начин:

правоголник:

понеделник
вторник
среда
четврток 4
__
петок ?7
сабота
недела
5.) Дополни:
4
d) 4 dена = ___ од неделата
7 20 min.
?
1 12
20
___ 1 1
__
___ ?20h
e) 20 min. = h = h Кратиме
9 со 3бројот3__.
60 3
3 6
година:
5
___
f) 5 м. = год. јануари
12 февруари
март 5
__
17 април ? godine
g) 17 mm = ____ m мај
12
1000 јуни
јули
23 август
h) 23 cm2 = ______ m2 септември
10 000 октомври
ноември
декември
 6.) Јован за домашна работа има 7 задачи.
Има решено само 2 задачи.

Колкав дел од домашната работа има решено Јован?

2 домашна работа:
Јован решил ___ од домашната работа. 1. задача
7 2. задача
3. задача
Колкав дел од домашната работа е нерешен? 4. задача
5. задача
6. задача
5
Нерешен е ___ од домашната. 7. задача
7
5
__ ? 2
__
7
?
7
 7
7.) Ако децата изедиле___ од тортата, колкав дел останал?
10

3
Останале ___ од тортата.
10

3
___ 7
___
торта торта
10 10
 6
___
8.) Планинарот Дарио за час поминал од патот,
14
4
во следниот час уште ___ од потот, а за време на
14
3
третиот час ___ од патот.
14
Дали Дарио го поминал целиот пат?

6
___ 4 3 13
+ ___ + ___ = ___
14 14 14 14

Планинарот Дарио не го поминал целиот пат.

1
Останала уште ___ од патот.
14
9.) Седум другари собрале пари и купиле 3 еднакви чоколади.
Ако сакаат да ги поделат на три еднакви дела,
по колку чоколадо ќе добие секој од нив?
3
3 : 7 = ___
7
3
___
Секое дете ќе добие чоколадо.
7
Сликовен приказ:
Ако првото чоколадо го поделиме на 7 еднакви дела,
1
__
секое дете ќе добие .
7
Ако второто чоколадо го поделиме на 7 еднакви дела,
1
__
секое дете ќе добие уште .
7
Ако третото чоколадо го поделиме на 7 еднакви дела,
1
__
секое дете ќе добие уште .
7

3
__
Значи секое дете ќе добие чоколадо.
7
10.) a) 12 чоколада треба да се поделат на 5 пријатели.
Колку чоколадо ќе добие секој од нив?

12 2
12 : 5 = ___ = 2 ___
5 5
2
Секој пријател ќе добие 2 ___ чоколадо.
5

Сликовен приказ:

Секој пријател добива

1
__ од 11-тото чоколадо.
5

Секој пријател добива

1
__ од 12-тоточоколадо.
5

2
Значи, секој пријател ќе добие 2 __ чоколадо!
5
10.) b) Како 12 чоколади ќе поделиме на 3 другари?

12 : 3 = 4
Секој ќе добие по 4 чоколади.

Сликовен приказ:
 12
11.) Мила изедила ___ јаготки. Колку јаготки всушност
2
изедила Мила?

12
___ = 12 : 2 = 6
2

Мила изедила 6 јаготки.

Сликовен приказ:
12
___ јаготки = 6 јаготки
2
12.) Во една корпа има 48 јаболка.
3
___ 5
___
од јаболката се црвени, се зелени,
8 12
а останатите се жолти.

a) По колку јаболка има во корпата од секоја боја?

3
црвени: ___ од 48 e 18 ( пресметај 48:8·3 )
8
5
зелени: ___ oд 48 e 20
12
жолти: 18 + 20 = 38, 48 - 38 = 10

Во корпата има 18 црвени, 20 зелени i 10 жолти јаболка.

b) Колкав дел на жолти јаболка има во корпата?

5
10
___ 5
___ 5
___
= Во корпата има
2
Кратиме со __. жолти јаболка.
48 24 24 24
14.) Дополни:
2
___ 3 .
a) e помало
______ од 1, итоа за ___
5 5

Сликовен приказ:

2
___ од правоаголникот e помало од 1 правоаголник,
5

<

итоа за необоениот дел,

3
a необоениот дел изнесува ___ од правоаголникот.
5
14.) Дополни:
2
___ 3 .
помало oд 1 , итоа за ___
a) e ______
5 5

19
___ 4 .
b) поголемо
е _________ oд 1, итоа за ___
15 15

15.) Која дропка е поголема:

8
___ 5
___
a)
9
> 9

>
14.) Дополни:
2
___ manje od 1 , i to za 3 .
___
a) je ______
5 5

19
___ veće 4 .
___
b) je ______ od 1 , i to za
15 15

15.) Koji je broj veći:

8
___ 5
___
a)
9
> 9
7
___ 1
___
b) 2
10
< 4
5

<
14.) Дополни:
2
___ manje od 1 , i to za 3 .
___
a) je ______
5 5

19
___ veće 4 .
___
b) je ______ od 1 , i to za
15 15

15.) Koji je broj veći:

8
___ 5
___
a)
9
> 9
7
___ 1
___
b) 2
10
< 4
5
3
___
c) 4
11
< 5

<
14.) Дополни:
2
___ manje od 1 , i to za 3 .
___
a) je ______
5 5

19
___ veće 4 .
___
b) je ______ od 1 , i to za
15 15

15.) Koji je broj veći:

8
___ 5
___ 8
___ 5
·>· ___
a)
9
> 9
e)
3 2
7 1
b) 2
___
< 4
___ 16 > 15
10 5
Množimo
Umjesto po dijagonalama...
množenja po dijagonalama,
3
___ razlomke bismo mogli svesti na zajednički
c) 4
11
< 5 nazivnik, a zatim usporediti brojnike...
Ako bismo za zajednički nazivnik
3
___ 1
___
d) 6
5
> 6
5
uzeli 3·2, tj. broj 6,
tada bismo dobili brojnike 16 i 15.
Da bismo taj postupak izveli skraćeno,
> jednostavno izmnožimo po dijagonalama...
14.) Дополни:
2
___ 3 .
помал од 1 , итоа за ___
a) e ______
5 5

19 4 .
b) ___ e ________
поголем од 1, итоа за ___
15 15

15.) Која дропка е поголема:

8
___ 5
___ 8
___ 5
___
a)
9
> 9
e)
3
> 2
7
___ 1
___
b) 2
10
< 4
5

c) 4
3
___
< 5
>
11
3
___ 1
___
d) 6
5
> 6
5
16.) Дополни:

a) Со зголемување на броителот дропката се зголемува

_________.
1
___ 2
___ 3
___ 4
___ 5
___
Пр.
3 3 3 3 3

зголемуваат
Гледајќи од лево кон десно, броителите се ___________.
зголемуваат
Обоените делови, т.е. дропките исто така се ___________.
16.) Дополни:

a) Со зголемување на броителот дропката се зголемува

_________.

b) Со зголемување на именителот дропката се намалува

________.
1
___ 1
___ 1
___ 1
___ 1
___
Пр.
1 2 3 4 5

Гледајќи од лево кон десно, именителите се зголемуваат

___________.
намалуваат
Обоените делови, т.е. дропките се __________.
16.) Дополни:

a) Со зголемување на броителот дропката се зголемува

_________.

b) Со зголемување на именителот дропката се намалува

________.
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7

Сликовен приказ:
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7
3
___ 2
___
b) 1 - =
5 5

Сликовен приказ:
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7
3
___ 2
___
b) 1 - =
5 5
2
___ 7
___
c) 6 - = 5
9 9

Сликовен приказ:
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7
3
___ 2
___
b) 1 - =
5 5
2
___ 7
___
c) 6 - = 5
9 9
1
___ 1
___
d) 4 + 5 = 9
2 2
Сликовен приказ:
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7
3
___ 2
___
b) 1 - =
5 5
2
___ 7
___
c) 6 - = 5
9 9
1
___ 1
___
d) 4 + 5 = 9
2 2
2
___ 2
e) 6 - 6 = ___
11 11
Сликовен приказ:
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7
3
___ 2
___
b) 1 - =
5 5
2
___ 7
___
c) 6 - = 5
9 9
1
___ 1
___
d) 4 + 5 = 9
2 2
2
___ 2
e) 6 - 6 = ___
11 11
1
___ 1
___
f) 8 - = 8
3 3
Сликовен приказ:
18.) Пресметај:

5 5
a) 3 + ___ = 3 ___
7 7
3
___ 2
___
b) 1 - =
5 5
2
___ 7
___
c) 6 - = 5
9 9
1
___ 1
___
d) 4 + 5 = 9
2 2
2
___ 2
e) 6 - 6 = ___
11 11
1
___ 1
___ Сликовен приказ:
f) 8 - = 8
3 3
7
___ 1
g) 6 - 2 = 3 ___
8 8
Бројна права...

0 1 2 3 4

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5
a) 2 ___
6

помеѓу 2 3
__ и __
Бројна права...

0 1 2 3 4

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5
a) 2 ___
6

означениот дел на бројната права ја

6 еднакви делови
делиме на _________________
Бројна права...

5
2 __
6

0 1 2 3 4

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5 5 цртички по ред
броиме __
a) 2 ___
6
Бројна права...

1
5
2 __ 3 __
6 2

0 1 2 3 7
__ 4
2

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5
a) 2 ___
6

7
___ 1
___
b) = 3
2 2

3 и4
помеѓу __ средината
__, точно во _________
Бројна права...

1
5
2 __ 3 __
6 2

0 1 2 3 7
__ 4
2

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5
a) 2 ___
6

7
___ 1
___
b) = 3
2 2

2
___
c) Не може да се претвори во мешан број;
3 нема цели делови,
0 и 1__
па овај број е помеѓу __
Бројна права...

1
5
2 __ 3 __
6 2

0 1 2 3 7
__ 4
2

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5
a) 2 ___
6

7
___ 1
___
b) = 3
2 2

2
___
c)
3 Означениот дел на бројната права
го делиме на 3_______________
еднакви делови
Бројна права...

1
5
2 __ 3 __
6 2

0 2
__ 1 2 3 7
__ 4
3 2

Претстави ги на бројна права следните броеви:

5
a) 2 ___
6

7
___ 1
___
b) = 3
2 2

2
___ броиме 2
__ цртички по ред
c)
3