ACARS

AIRCRAFT COMMUNICATIONS ADDRESSING AND REPORTING SYSTEM

İsmail TATLINAR, Eylül 2022

AMAÇ
Hava araçları ile yer istasyonları arasındaki genel amaçlı iletişim için
oluşturulmuştur.
ACARS öncesinde uçuş personeli telsiz üzerinden yer istasyonuna
bilgilendirme yapmaktaydı. Yer istasyonundaki görevli kendisine gelen
bilgiyi duyduğu saati de not olarak dijital bir sisteme girdi sağlamaktaydı.
Bu bilgiler arasında uçağın bulunduğu yükseklik/konum da bulunmaktadır.
Sistemin düşük hassasiyetlerde olması sebebiyle bu dönemlerde uçaklar
arası mesafe yükseklikte 190km yatayda 10dakika olarak
uygulanmaktaydı. Uçuş kontrol dairesi kendisine bildirilen bilgilere göre
uçaklara konum/hız düzeltmesini yine telsiz ile göndermekteydi.
Ayrıca uçuş personelinin mesai ücretlerinin hesaplanması için ve diğer
güvenlik gerekçeleriyle uçuş personeli telsiz ile “uçak yere indi”, “uçak
kapıya yanaştı”, “uçak kapıdan ayrıldı” ve “uçak havalandı” bilgilerini
iletmekteydi. Bu bilgilendirme mesajları OOOI olayları olarak
bilinmektedir.
TARİHÇE

ACARS ile VHF ve HF haberleşme üzerinden OOOI olayları elektronik

cihazlar ile otomatik olarak ATC birimlerine iletilmeye başladı.
Yakıt miktarı, konum, yükseklik, kalkış/varış noktası bilgileri, acil
durum bilgileri, arıza bildirimleri vs. elektronik cihazlar ile çok daha
kolay şekilde ATC birimlerine bildirilmeye başlandı. Sürekli
gönderilecek belli formatta mesajlar için bu cihazlarda hazır mesajlar
bulunmaktadır. Standart mesajlar ile ifade edilemeyen bilgiler için
manuel mesaj yazma arayüzü de bulunmatadır.
Yer istasyonu bu bilgileri dijital ortamlarda tutarken uçuş birimindeki
cihazlar gelen mesajları küçük bir yazıcı ile kağıda basmaktaydı.
Yeni nesil ACARS sistemleri SATCOM üzerinden de yer istasyonu ile
haberleşebilmektedir. ACARS üzerinden güncek uçuş rotaları, yolcu
listesi, hava durumu bilgileri gibi dosya alma/gönderme işlemleri de
yapılmaktadır. Sensörlerden alınan bilgiler ile ekipman tamir ve bakım
bilgileri ve otomatik ping mesajları da ACARS üzerinden iletilen
bilgilerdendir. Yeni nesil uçaklarda ACARS sistemi “Communication
Management Unit (CMU)” ile yönetilmektedir.
STANDARTLAR

 ACARS sistemi ARINC 597 ve 724B standartları ile

tanımlanmıştır.
 ACARS mesajları ARINC 618 standardı ile tanımlanmıştır.
 Aviyonik son kullanıcı sistemleri için ACARS protokolleri
ARINC 619 ile tanımlanmıştır.
 Yer istasyonu ile haberleşme arayüzü ARINC 620 ile
tanımlanmıştır.
 Uçuş birimindeki uydu haberleşme sistemi ARINC 741 ve
ARINC 761 ile tanımlanmıştır.
 HF veri haberleşme ARINC 753 ile tanımlanmıştır.
 ARINC 429 standardı RS485/CANBUS benzeri bir
haberleşme sistemi tanımlamaktadır. ACARS sistemi
cihazları uçuş birimi içinde bu protokol ile haberleşmektedir.
FANS

Günümüz uçaklarında ACARS sistemine entegre olarak çalışan

FANS sistemi bulunmaktadır. FANS 1, FANS A, FANS A+ ve
FANS B+ olarak çeşitleri bulunur. Aslında her uçak modelinde
FANS sisteminin bileşenleri ve çalışma şekli değişiklikler
gösterebilir. FANS gelişen teknolojiye göre sürekli
değişmektedir. Ancak sağladığı temel özellikler her zaman
korunur.
Hava trafik kontrolü FANS sistemi ile yönetilmektedir. Sağladığı
yüksek hassasiyet sayesinde uçaklar arası mesafe her yönden
56km olarak belirlenmiştir.
FANS sistemi bileşenleri “Controller–pilot data link
communications (CPDLC)”, “ATS Facilities Notification
(AFN)”, “Automatic Dependent Surveillance-Contract (ADS-
C)”, “Required Navigation Performance (RNP)”, “Required Time
of Arrival (RTA)”, “Flight Plan Updates” olarak sıralanabilir.
FANS

Karasal uçuşlarda radar sistemleri ile uçaklar takip edilebilir.

Ancak okyanus üzeri ve kutup bölgesi uçuşlarında hava
trafik kontrolü sadece FANS ile yapılabilmektedir.
CPDLC ile alçalma / yükselme talepleri, rota değişiklikleri,
hız atamaları, yolcu listesi paylaşma gibi operasyonlar çok
hızlı şekilde yapılabilir. Sesli konuşma ile iletişim yerine
günümüzde neredeyse tüm uçaklarda CPDLC
kullanılmaktadır.
FANS
Automatic Dependent Surveillance–Broadcast (ADS-B)
sistemimde yer istasyonları ve uçaklar periyodik yayın
yapmaktadır. Bu yayınlar sayesinde ATC birimleri canlı uçuş
haritaları oluşturmaktadır. Bu uçuş haritaları günümüzde radar
sistemlerinin yerini almış durumdadır. Bu harita üzerinden
pilot diğer uçakların konumunu, hızını, yönünü, yüksekliğini
vs görebilir. Bu mesajlar uygun frekanstaki herhangi bir alıcı
tarafından alınabilir. ADS-B ACARS ve FANS sisteminden
bağımsızdır.
Automatic Dependent Surveillance–Contract (ADS-C)
sisteminde ADS-B’den farklı olarak point-to-point haberleşme
yapılmaktadır. Bu mesajlar kodlanmıştır ancak yakın yol
noktaları, rota değişikliklerinin bildirimi ve acil durum olayları
dahil olmak üzere ADS-B mesajlarından daha fazla bilgi
içerebilir. ADS-C mesajlarını korumasız bir bağlantı
üzerinden iletmek birçok yönlendirme verisini ortaya
çıkarabilir. Bunu gizlemek isteyen uçaklar için bu bir gizlilik
sorunu haline gelir. ADS-C FANS sistemine dahildir.
FANS-1/A DATA LINK UNIT
AUTOMATED FLIGHT INFORMATION REPORTING SYSTEMS
(AFIRS™)
 DL150 SATELLİTE DATA UNİT
System Features
• FANS1/A+ compliant
• Data link for CMU-to-ground ATS, ACARS,
and CPDLC messages
• ARINC 741
• ARINC 618
• Supports major CMU/MU avionics
• Requires passive LGA Iridium antenna
• Optional automated flight eventing and
tracking (GPS antenna required)
Qualifications & Approvals • Built-in 3-axis accelerometer
• CAN-TSO-C159b • Built-in GPS receiver
• DO-262B compliant • Additional serial ports and I/O
• DO-178C Level D
• DO-160G Env. Cat.
• ARINC AQP
• SITA VAQ