SZKOLNICTWO WYŻSZE

W POLSCE I ZA GRANICĄ
AKTY PRAWNE
Konstytucja RP
Art. 70
4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia ….
5. Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie ….

Ustawa prawo o szkolnictwie wyższym

podpisana 19 czerwca 1999 r. przez 29 państw europejskich (w tym Polska)

Deklaracja bolońska
podpisana 19 czerwca 1999 r. przez 29 państw europejskich (w tym Polska)
PROCES BOLOŃSKI (1999)
- system kształcenia oparty na dwóch (3+2) poziomach kształcenia - licencjat + magisterium;
- wprowadzono system punktów kredytowych (tj. ECTS - European Credit Transfer System);
- wprowadzono system przejrzystych i porównywalnych  stopni poprzez wdrożenie
Suplementu do Dyplomu;
- promocja mobilności studentów, nauczycieli akademickich, naukowców;
- promocja współpracy europejskiej w zakresie szkolnictwa wyższego;
- promocja europejskiego wymiaru szkolnictwa wyższego, szczególnie w zakresie rozwoju
zawodowego, mobilności oraz zintegrowanych programów nauczania, szkolenia i badań.
PROCES BOLOŃSKI (1999)
ZALETY WADY
-wzrost mobilności; -ucieczka młodych ludzi do krajów lepiej
Erasmus, Leonardo da Vinci „uczenie się przez całe życie”: wymiana studentów i
pracowników naukowych, praktyki zagraniczne rozwiniętych
Erasmus Mundus: rozwijanie szkolnictwa wyższego w krajach niezrzeszonych w UE, -konieczność napisania/obrony dwóch
Tempus: wspieranie reformy szkolnictwa wyższego w państwach UE,
Jean Monnet: kierowany do studentów i badaczy zajmujących się integracją prac licencjackiej i magisterskiej;
europejską,
Comenius: kierowany do uczniów szkół średnich, pozwalający na uzyskanie
kompetencji i umiejętności życiowych,
Sieć Eurydice: gromadzenie i wymiana informacji o systemach edukacyjnych
państw europejskich.

-indywidualizacja programu kształcenia;

-możliwość zmiany kierunków studiów po 3
latach (dwa różne dyplomy);
-wcześniejsze wejście w rynek pracy;
SYSTEM SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W POLSCE
Kształcenie na trzech stopniach:
-studia pierwszego stopnia - studia licencjackie/inżynierskie (zazwyczaj 3 lata);
-studia drugiego stopnia - uzupełniające magisterskie (3-4 semestry);
-studia jednolite – 5-letnie;
I grupa - analityka medyczna, farmacja, kierunek lekarski, kierunek lekarsko-dentystyczny, prawo,
prawo kanoniczne, weterynaria – muszą być prowadzone jako jednolite studia magisterskie.
II grupa - psychologia, teologia, aktorstwo, konserwacja i restauracja dzieł sztuki,
realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografii, reżyserii, scenografii, grafiki, malarstwa,
rzeźby - mogą być prowadzone jako jednolite studia magisterskie.

-studia trzeciego stopnia - studia doktoranckie;

RODZAJE SZKÓŁ WYŻSZYCH W POLSCE
Typ kształcenia
-stacjonarne - nauka bezpłatna, zajęcia od poniedziałku do piątku,
-niestacjonarne - nauka odpłatna (czesne), zajęcia odbywają się w weekendy.

Organ prowadzący daną uczelnię

- uczelnie publiczne - utworzone przez państwo (UJ, AGH),
- uczelnie niepubliczne - utworzone przez osoby fizyczne lub instytucje niepaństwowe
(Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego),
-uczelnie kościelne - utworzone przez kościoły i związki wyznaniowe
(Uniwersytet Papieski Jana Pawła II (poprzednio: Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie).
RODZAJE SZKÓŁ WYŻSZYCH W POLSCE
Uprawnienia
-Uniwersytet (np. Uniwersytet Jagielloński)
uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w co najmniej 10 dyscyplinach, w tym co najmniej po 2, w każdej z
następujących grup dziedzin nauki:
a) humanistycznych, prawnych, ekonomicznych lub teologicznych;
b) matematycznych, fizycznych, nauk o Ziemi lub technicznych;
c) biologicznych, medycznych, chemicznych, farmaceutycznych, rolniczych lub weterynaryjnych.
-Uniwersytet techniczny (np. ZUT – Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny)
uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w co najmniej 10 dyscyplinach, w tym co najmniej 6 uprawnień w
zakresie nauk technicznych
-Uniwersytet uzupełniony przymiotnikiem w celu określenia profilu (np. Uniwersytet Rolniczy)
co najmniej 6 uprawnień do nadawania stopnia naukowego, w tym co najmniej 4 uprawnienia w zakresie nauk objętych
profilem uczelni
-Politechnika (np. Politechnika Krakowska)
uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w co najmniej 6 dyscyplinach, w tym co najmniej 4 uprawnienia w
zakresie nauk technicznych
-Akademia (np. Akademia Górniczo-Hutnicza)
co najmniej 2 uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora
RODZAJE SZKÓŁ WYŻSZYCH W POLSCE
Profil
-artystyczne (np. architektura, malarstwo, reżyseria)
-ekonomiczne (np. ekonomia, finanse, rachunkowość)
-filologiczne (np. filologia angielska, iberystyka, germanistyka)
-humanistyczne (np. dziennikarstwo, archeologia, historia sztuki)
-medyczne (np. kierunek lekarski, farmacja, stomatologia, analityka medyczna)
-pedagogiczne (np. pedagogika, pedagogika specjalna)
-prawnicze i administracyjne (np. prawo, administracja)
-przyrodnicze (np. astronomia, biologia, chemia)
-społeczne (np. socjologia, psychologia, stosunki międzynarodowe)
-techniczne (np. architektura, robotyka, automatyka, geodezja)
RODZAJE SZKÓŁ WYŻSZYCH W POLSCE
Statystyka 2016 r:
-uczelnie publiczne i niepubliczne – 901
-jednostki naukowe – 258
-studenci – 5,4 mln (57 tys. cudzoziemców)
-absolwenci – 1,2 mln
-doktoranci 42 tys.
-pracownicy uczelni i instytutów naukowych 157 tys.
ZASADY PRZYJMOWANIA DO SZKÓŁ WYŻSZYCH
- indywidualne przepisy rekrutacyjne;
- podstawą przyjęcia na studia jest uzyskanie świadectwa maturalnego i określonej
liczby punktów z wybranych przedmiotów;
(wyjątkowo uczelnie mogą przeprowadzać dodatkowe egzaminy np. do szkół: wojskowych, artystycznych
lub akademii wychowania fizycznego)
- rekrutacja w zasadzie odbywa się poprzez zarejestrowanie się kandydata w
systemie Internetowej Rejestracji Kandydatów;
- uczelnie ustalają limit przyjęć na określony kierunek;
- nabór może odbywać się w kilku turach;
- tworzone są listy rankingowe – osoby z listy mają określony czas na dostarczenie
pełnej wymaganej dokumentacji;
RANKING (2016) UCZELNI W POLSCE
1. Uniwersytet Warszawski
2. Uniwersytet Jagielloński
3. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
4. Politechnika Warszawska
5. Politechnika Wrocławska
6. Akademia Górnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
7. Uniwersytet Wrocławski
8. Warszawski Uniwersytet Medyczny
9. Gdański Uniwersytet Medyczny
10. Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu
CIEKAWOSTKI
Szkoły wyższe w Krakowie
1.Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
2.Akademia Ignatianum w Krakowie
3.Akademia Muzyczna w Krakowie
4.Akademia Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie
5.Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha
6.AMA Film Academy ( Akademia Multi Art )
7.Cracow School of Art and Fashion Design Krakowskie Szkoły
Artystyczne
8.Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
9.Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
10.Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L.Solskiego
11.Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki
12.Policealne Studium Plastyczne Anima Art
13. Uniwersytet Jagielloński
14. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
15. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
16. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji
Narodowej w Krakowie
17. Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
18. Wyższa Szkoła Działalności Gospodarczej
19. Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie
20. Wyższa Szkoła Handlowa
21. Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości
22. Wyższa Szkoła Ubezpieczeń – Uczelnia Ekonomiczno-
Społeczna w Krakowie
23. Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu Pijarów
CIEKAWOSTKI
Najstarsze uczelnie
-w Polsce - Uniwersytet Jagielloński, założony w 1364 r.;
-w Europie - Uniwersytet w Bolonii we Włoszech, założony w 1088 r.
-na świecie:
Konstantynopol: 849 – 1453;
Akademia Platońska: 387 p.n.e. – 529;
uczelnia Nalanda: ok. 500 r. p.n.e. – 1193 r..
Uczelnie w dawnej Polsce
Akademia Wileńska, Akademia Rolnicza w Dublanach, Akademia Krakowska,
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie,
Politechnika Lwowska, Szkoła Rycerska, Collegium Nobilium w Warszawie, Akademia
Zamojska, Kolegium Jezuitów w Wilnie, Kolegium Jezuickie w Poznaniu, Kolegium
Jezuitów w Pułtusku, Kolegium Jezuitów w Głogowie, Akademia Bialska
STUDIA ZA GRANICĄ
- Polska jest członkiem UE od 1 maja 2004 roku,
- obywatel Polski jest jednocześnie obywatelem UE i posiada prawo nauki w każdym z 27
krajów UE,
- warunki rekrutacji są takie same dla wszystkich obywateli UE,
- dyplomy uzyskane na wyższych uczelniach krajów UE są uznawalne w całej Europie,
- można zmieniać uczelnie – umożliwia to europejski system transferu punktów ECTS
- studenci mogą korzystać z opieki medycznej w pełnym zakresie w całej UE,

Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej przy Ministerstwie

Nauki i Szkolnictwa Wyższego, koordynuje i organizuje rekrutacje obywateli polskich na
stypendia zagraniczne i cudzoziemców do Polski.
STUDIA ZA GRANICĄ
Wielka Brytania
-typy szkół: uniwersytety, kolegia oferujące studia zawodowe, kolegia uniwersyteckie,
-szkoły same decydują o swojej polityce i warunkach przyjęć,
-przyznawane tytuły: świadectwa i dyplomy ukończenia studiów (dające możliwość
kontynuacji nauki), licencjat, tytuły magisterskie, doktoraty.

Szwecja
-typy szkół: uniwersytety, kolegia uniwersyteckie,
-warunkiem przyjęcia jest posiadanie świadectwa ukończenia ogólnokrajowego programu
w szkole średniej II stopnia + dodatkowe wymogi zdefiniowane przez szkoły,
-przyznawane tytuły: cztery tytuły ogólne (absolwent dyplomowany, licencjat, magister,
nowy magister w zależności od długości studiów) i około 40 zawodowych.
RANKING UCZELNI EUROPEJSKICH

1. Uniwersytet Oksfordzki
2. Uniwersytet Cambridge
3. Imperial College London
4. Politechnika Federalna w Zurychu
5. University College London
6. Londyńska Szkoła Ekonomii i Nauk Politycznych
7. Uniwersytet Edynburski
8. King's College London
9. Instytut Karolinska
10. Uniwersytet Ludwika Maksymiliana w Monachium
UCZELNIE W EUROPIE
1. Rosja (580) 16. Holandia (56) 31. Bośnia i Hercegowina (20)
2. Niemcy (576) 17. Chorwacja (55) 32. Cypr (19)
3. Wielka Brytania (398) 18. Szwecja (50) 32. Mołdawia (19)
4. Polska (392) 19. Białoruś (48) 34. Słowenia (18)
5. Francja (175) 20. Litwa (47) 35. Serbia (15)
6. Ukraina (132) 21. Grecja (45) 36. Macedonia (9)
7. Portugalia (125) 22. Bułgaria (43) 37. Islandia (7)
8. Włochy (91) 23. Finlandia (42) 38. Liechtenstein (3)
9. Hiszpania (84) 24. Dania (41) 39. Andora (1)
10. Rumunia (80) 24. Norwegia (41) 39. Czarnogóra (1)
11. Austria (76) 24. Szwajcaria (41) 39. Luksemburg (1)
12. Czechy (72) 27. Irlandia (36) 39. Malta (1)
13. Węgry (70) 28. Słowacja (33) 39. Monako (1)
14. Belgia (66) 29. Estonia (29) 39. San Marino (1)
15. Łotwa (60) 30. Albania (24) 39. Watykan (1)
LICZBA STUDENTÓW W EUROPIE
Liczba studentów - Liczba studentów -
Liczba studentów -
Kraj Liczba studentów studia studia
studia I stopnia
magisterskie doktoranckie
Austria 421 tys. (2014) 179 tys. (2014) 140 tys. (2014) 24,5 tys. (2014)
Czechy 418 tys. (2014) 256 tys. (2014) 136 tys. (2014) 25 tys. (2014)
2 Francja 2,38 mln (2014) 961 tys. (2014) 854 tys. (2014) 69 tys. (2014)

5 1,97 mln (2013),

Hiszpania 1,18 mln (2014) 411 tys. (2014) 24 tys. (2014)
1,98 mln (2014)
Irlandia 203 tys. (2014) 154 tys. (2014) 23 tys. (2014) 8 tys. (2014)
1 Niemcy 2,9 mln (2014) 1,73 mln (2014) 962 tys. (2014) 214 tys. (2014)
4 Polska 1,76 mln (2014) 1,17 mln (2014) 540 tys. (2014) 43 tys. (2014)
Portugalia 362 tys. (2014) 220 tys. (2014) 121 tys. (2014) 20 tys. (2014)
Słowacja 198 tys. (2014) 113 tys. 71 tys. 10 tys.
Szwajcaria 289 tys. (2014) 193 tys. (2014) 63 tys. (2014) 23 tys. (2014)
Szwecja 429 tys. (2014) 247 tys. (2014) 135 tys. (2014) 21 tys. (2014)
359 tys. (2013),
Węgry 228 tys. (2014) 73 tys. (2014) 7 tys. (2014)
329 tys. (2014)
3 Wielka Brytania 2,35 mln (2014) 1,53 mln (2014) 423 tys. (2014) 111 tys. (2014)
6 Włochy 1,81 mln (2014) 1,09 mln (2014) 725 tys. (2014) 35 tys. (2013)
LICZBA STUDENTÓW W EUROPIE
Kraj Liczba studentów % studentów w populacji 20-24 Ludność (mln)

Austria 421 tys. (2014) 29,3 (2014) 8,5 (2015)

3 Czechy 418 tys. (2014) 37,3 (2014) 10,5 (2015)
Francja 2,38 mln (2014) 32,4 (2014) 66,4 (2015)
1,97 mln (2013), 1,98
2 Hiszpania
mln (2014)
37,7 (2014) 46,4 (2015)

Irlandia 203 tys. (2014) 36,9 (2014) 4,6 (2015)

Niemcy 2,9 mln (2014) 28,4 (2014) 81,2

1 Polska 1,76 mln (2014) 41,8 (2014) 38 (2015)

Portugalia 362 tys. (2014) 31 (2014) 10,3 (2015)
Słowacja 198 tys. (2014) 31,8 5,4 (2015)
Szwajcaria 289 tys. (2014) 26,5 (2014) 8,2 (2015)
Szwecja 429 tys. (2014) 26,7 (2014) 9,7 (2015)
359 tys. (2013), 329
Węgry 28,4 (2014) 9,8 (2015)
tys. (2014)
Wielka Brytania 2,35 mln (2014) 24,2 (2014) 64,8 (2015)
Włochy 1,81 (2014) 32 (2014) 60,8 (2015)
KOSZTY STUDIÓW W EUROPIE
Kraj Koszt studiów magisterskich II stopnia (w euro za rok)
Austria nauka bezpłatna dla studentów z UE

Czechy nauka bezpłatna (dla wszystkich ale po czesku), minimalne opłaty

Francja 256 (2016/17)

Hiszpania od 1298 do 3211, najczęściej 1991 (2015/16)

Irlandia od 4 tys. do nawet 30 tys. (2016/17)

Niemcy nauka bezpłatna dla wszystkich, minimalne opłaty

studia bezpłatne - uczelnie państwowe, studia stacjonarne, minimalne opłaty
Polska administracyjne

Portugalia od 656 do 6233, najczęściej 1063 (2016/17)

nauka bezpłatna (uczelnie państwowe, studia stacjonarne), tylko opłaty
Słowacja administracyjne

Szwajcaria od 912 do 3653, najczęściej 1552 (2016/17)

Szwecja studia bezpłatne dla studentów UE

Węgry nauka bezpłatna - uczelnie państwowe

Wielka Brytania średnio wyniósł ok. 4839 funtów (2016/17)

Włochy od 198 do 2086, najczęściej 1262 (2016/17)

MIĘDZYNARODOWA MATURA
Matura międzynarodowa (International Baccalaureate Diploma Programme)
-część międzynarodowego programu edukacyjnego wspieranego przez UNESCO,
-cele nauczania: całościowa edukacja i i wychowanie człowieka na miarę XXI wieku,
-dwuletni program nauczania na poziomie liceum ogólnokształcącego, realizowany w
całości w języku angielskim, francuskim bądź hiszpańskim (w Polsce na poziomie klasy II i
III LO), zakończony egzaminem maturalnym,
-3-4 kursy należy zaliczyć na poziomie rozszerzonym (Higher level – HL), pozostałe na
poziomie podstawowym (Standard level – SL),
-w programie uczestniczy 2795 szkół w 143 krajach,
-dyplom IB jest honorowany i uznawany za prestiżowy przez najlepsze uniwersytety na
całym świecie.
MIĘDZYNARODOWA MATURA
Warunkami uzyskania dyplomu:
-egzamin maturalny:
j. polski + j. obcy + matematyka
przedmiot z nauk społecznych (geografia, historia, filozofia, ekonomia, psychologia,
antropologia, politologia, zarządzanie, technologia informacyjna, religie świata),
przedmiot z nauk eksperymentalnych (chemia, fizyka, biologia, informatyka, 
nauka o środowisku, nauka o zdrowiu i sporcie, technologia projektowania),
przedmiot dodatkowy związany z przyszłymi studiami
-praca (EE – Extended Essay), w jęz. wykładowym, o objętości do 4000 słów z dowolnie
wybranego przedmiotu nauczanego w szkole,
-zaliczenie co najmniej 150 godzin zajęć CAS (ang. Creativity, Action, Service – twórczość,
działanie, pomoc) - zajęcia sportowe, działalność artystyczna, społeczna itp.
-zaliczenie kursu teorii wiedzy (TOK – Theory of Knowledge) składającego się z około 100 godzin,
mającego na celu naukę krytycznego myślenia u uczniów,
-esej o objętości 1200–1600 słów na podany temat,
-prezentacja związana z zagadnieniami teorii wiedzy na dowolnie wybrany temat.