Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi (780 – 850)

Zbatimi i barazimeve në detyra

Arsimtar: Idriz Emrullai

28.02.2023
Zbatimi i barazimeve në detyra
Barazimet mund t'i shfrytëzojmë për zgjidhjen e shumë detyrave me probleme të lëmenjve
të ndryshëm.
Me kujdes duhet ta lexojmë problemin dhe pastaj ta përpilojmë barazimin përkatës i cili
do të na ndihmojë ta zgjidhim problemin.

Shembulli 2
a) Cakto vlerën e x.
4𝑥°
180
Shuma e tre këndeve të trekëndëshit është 180°.
𝑥+¿13 +¿3 𝑥− 9+¿4 𝑥¿
( 𝑥+13 ) ° ( 3 𝑥 − 9 ) °
8 𝑥+¿ 4 ¿ 180
-4
8 𝑥¿ 176-4
:8
𝑥¿ 22:8

22
b) Cakto madhësinë e këndeve në trekëndësh.
𝑥+¿ 13 ¿ +¿ 13 ¿ 35 3 𝑥− 9 ¿ 3∙22 − 9 ¿ 66 − 9 ¿ 57 4 𝑥¿ 4∙22 ¿ 88
Madhësitë e tre këndeve janë 35°, 57° dhe 88°.
Detyra
Në këto detyra së pari formulo barazimin për ta prezantuar problemin.
Pastaj zgjidhe barazimin me operacione inverze.

Samiri paramendoi një numër. Atë e shumëzoi me 2 dhe pastaj shtoi 4.

1 Fitoi zgjidhje 17. Cilin numër paramendoi Samiri?
𝑥∙2 +¿ 4 ¿ 17
2𝑥+¿ 4 ¿ 17
-4 -4
2𝑥 ¿ 13
:2 :2
𝑥 ¿ 6,5
Samiri e paramendoj numrin 6,5.
 2 Një drejtkëndësh ka perimetër 54 cm. Gjatësia e drejtkëndëshit është 8,5 cm.
Cakto gjerësinë e drejtkëndëshit.

18,5𝑐𝑚 𝑃=54 𝑐𝑚
𝑥
8,5 cm
8,5 +¿𝑥+¿ 8,5 +¿𝑥¿ 54 I mbledhim anëtarë të ngjashëm të barazimit.

2 𝑥+¿ 17 ¿ 54 - 17 eshte operaciom invers i + 17

-17 -17
2 𝑥¿ 37 : 2 është operacioni invers i · 2
:2 :2
𝑥¿ 18,5
Gjerësia e drejtkëndëshit është 18,5 cm.
 Lindita paramendoi një numër. Ajo nga numri zbriti 4 dhe pastaj shumëzoi me 5.
3 Do ta kishte fituar zgjidhjen e njëjtë nëse numrin do ta kishte shumëzuar me 3 e
pastaj do të kishte shtuar numrin 2. Cilin numër paramendoi Lindita?
5𝑥( − 4) ¿ 3 𝑥+¿ 2
5 𝑥 − 20 ¿ 3 𝑥 +¿ 2
- -
2𝑥 −20 ¿ 2
+ 20 + 20 Lindita paramendoj numrin 11.
2𝑥 ¿ 22
:2
𝑥 ¿ 11 :2

4 Shuma e dy numrave të njëpasnjëshëm tek është 172. Cilët janë ata numra?
𝑥+¿𝑥+¿ 2 ¿ 172
2 𝑥+¿ 2 ¿ 172
Dy numrat tek të
njëpasnjëshëm shkruaji
-2
2 𝑥¿ 170
-2
85dhe85+¿2¿ 87
si x dhe x + 2.

:2
𝑥¿85
:2
Ata numra janë dhe
 5 Shuma e tre numrave të njëpasnjëshëm çift është 774. Cilët janë ata numra?
𝑥+¿𝑥+¿ 2 +¿𝑥+¿ 4 ¿ 774 Tre numrat çift të

3 𝑥+¿ 6 ¿ 774
njëpasnjëshëm shkruaji
si x , x + 2, x + 4.
-6 -6
3 𝑥¿ 768
:3 :3 Ata numra janë 256, 258 dhe 260.
𝑥¿ 256
256, 256+¿2¿ , 256+¿4¿ 260
 6 Në vizatim është paraqitur katrori. Perimetri i katrorit është 92 cm.

3 𝑥+2
𝑃=92𝑐𝑚 b) Njehso gjatësinë e brinjës së katrorit.

𝑥¿7
3 𝑥+¿ 2¿ 3∙7 +¿2¿ 21+¿2¿ 23
a) Cakto vlerën e x
4 3 𝑥+2 ¿92
( )
23𝑐𝑚
12 𝑥+¿8¿92
c) Njehso syprinën e katrorit.

𝑆=¿∙ 2 ¿ 𝑎𝑎 𝑎 2
-8
12 𝑥 ¿ 84
-8
𝑎 𝑆 =¿ 23
:12
𝑥¿7
:12
23𝑐𝑚
𝑎 𝑆=¿ 529𝑐𝑚
2
 7 AB është drejtëz.

Shuma e këndeve që
formojnë drejtëz është
4 𝑥 ° ( 𝑥+20 ) ° 180°
( 2 𝑥 −22 ) °
A B

180
a) Cakto vlerën e x°.
𝑥+¿20 +¿4 𝑥+¿2𝑥−22¿
b) Njehso këndet e drejtëzës.
𝑥+¿ 20 ¿26+¿ 20 ¿ 46
7 𝑥− 2 ¿ 180 4 𝑥¿ 4∙26 ¿ 104
+2
7 𝑥¿ +2 182 2 𝑥− 22 ¿ 2∙26 −22 ¿ 52 − 22 ¿ 30
:7
𝑥¿ :7
26 Madhësitë e tre këndeve janë 46°, 104° dhe 30°.
 8 Në vizatim është paraqitur katërkëndëshi.

2𝑥 ° Shuma e këndeve të
brendshme në katërkëndëshit
( 2 𝑥 −20 ) °
është 360°.
( 𝑥+27 ) °

( 2 𝑥 +10 ) ° b) Njehso këndet e katërkëndëshit.

a) Cakto vlerën e x°. 2 𝑥+¿ 10 ¿ 2∙49 +¿10 ¿ 98 +¿10 ¿ 108

2𝑥 +¿10+¿ 2𝑥 −2 0+¿ 2𝑥 +¿ 𝑥+¿27¿360 2 𝑥− 20 ¿ 2∙ 49 − 20 ¿ 98 − 20 ¿ 78
7 𝑥+¿17¿360 2 𝑥¿ 2∙49 ¿ 98
-17
7 𝑥¿ 343
-17 𝑥+¿ 27 ¿ +¿ 27 ¿ 76 49
:7
𝑥¿ 49 :7 Këndet e katërkëndëshit janë 108°, 78° , 98° dhe .
 9 Në vizatim është paraqitur paralelogrami

( 3 𝑥+2 0 ) ° Këndet e kundërta në

paralelogram janë të
( 4 𝑥 −1 0 ) ° barabarta.

a) Cakto vlerën e x°. b) Njehso këndet e paralelogramit.

-
4 𝑥 − 10 ¿ 3 𝑥 +¿ 20
-
4 𝑥− 10 ¿ 4∙30 −10
180−110 ¿ 70 ¿ 120 − 10 ¿110
𝑥 − 10 ¿ 20 Këndet e paralelogramit janë 110°, 70°, 110°, 70°.
+ 10 + 10
𝑥 ¿ 30
10 Goma për fshirje kushton 23 denarë më tepër se lapsi. Çmimi i përgjithshëm i
gomës dhe i lapsit është 54 denarë. Sa kushton lapsi.

𝑥+¿
23 𝑥
den

𝑥+¿𝑥 +¿23¿54
2 𝑥+¿23¿54
-23 -23
2 𝑥¿31
:2 :2
𝑥¿15,5
11 Dy paralelogram kanë syprinë të njëjtë. Cakto vlerën e x.

5 𝑆1

𝑆2 4 𝑥−1
+
2𝑥 ¿
1
¿ (𝑥+ ¿1)
𝑆 521 𝑆2
¿34( 𝑥−1)
¿𝑆𝑆1 2
3
52(𝑥 + ¿1) ¿34( 𝑥−1)
5¿12 𝑥−3
10 𝑥+ ¿
- -
−2 𝑥+¿5¿−3
-5 -5
−2
:(-2)
𝑥¿ − 8 :(-2)
𝑥¿4
 Një katror ka brinjë me gjatësi (x + 2) cm. Një drejtkëndësh ka brinjë me gjatësi (x + 3)
12 cm dhe (2x - 5) cm. Perimetri i katrorit është i barabartë me perimetrin e drejtkëndëshit.
Cakto vlerën e x.

( 2 𝑥 −5 ) cm

cm (𝑥+3)cm
𝑃1 (+¿
¿4𝑃∙ 𝑥 2) ¿ (+¿3)+¿2∙2(𝑥−5)
𝑃 2∙ 𝑥2
𝑃1
¿ 2

4𝑥 (+¿2) ¿2𝑥(+¿ 3 )+¿

22(𝑥−5
)
−
4𝑥+ ¿8¿2 𝑥+6¿+¿4 𝑥−10
4𝑥+ ¿8¿6 𝑥−4
- -
−2 𝑥+¿8¿−4
-8 -8
−2 𝑥¿−12
:(-2) :(-2)
𝑥¿6
 Në vizatim është paraqitur muri algjebrik me drejtkëndësha në të cilat janë shënuar
13 numrat.
Që të fitosh numrin ne secilin drejtkëndësh, duhet t'i mbledhësh numrat e dy
drejtkëndëshave nën të.
Cakto vlerën e .

46
3 𝑥+¿ 4 2𝑥− 3
2𝑥 𝑥+ 4 𝑥 −7

2 𝑥+¿𝑥+¿ 4 ¿3 𝑥+¿ 4
𝑥+¿ 4 +¿𝑥− 7 ¿2𝑥−3
−1
+¿
3 𝑥+¿ 4 +¿2𝑥−3¿46
5 𝑥 1¿46
5𝑥 −1
:5
¿45 :5
𝑥¿9