You are on page 1of 30

Mürəkkəb sözlər iki və daha artıq sözün

birləşməsindən yaranır. Məs:


Mürəkkəb sözlərin yazılışı

Mürəkkəb sözlər bitişik və defislə (-) yazılır. Məsələn.


İsti+ot = istiot

İki fərqli söz birləşdikdə bitişik yazılır.

Günəbaxan, yastıdaban.
Aşağıdakı hallarda sözlər arasında (-) defis qoyulur:
1.Yaxınmənalı sözlər birləşdikdə: oğul – uşaq, toyuq –
cücə.
2.Əksmənalı sözlər birləşdikdə: uzaq - yaxın, dost-
düşmən, gec-tez, səhər – axşam.
3.Sözlər təkrar olduqda: tez-tez, gec-gec.
4.Ayrılıqda işlənə bilməyən sözün iştirakı ilə - kağız –
kuğuz, qab-qacaq.
5.Qeyri sözünün köməyi ilə əmələ gələn sözlər:

Qeyri- adi, qeyri-ixtiyarı, qeyri-sabit.


Su+iti = su
Çoban+yastığı = ç

Qar+adamı = qa

Uzun+qol=u
Qısa+qol=q
Qara+toyuq = qaratoyuq

Quş+üzümü= quşüzümü

Qar+topu=qartopu
Dəvə+quşu = dəvəquşu

Dəmir+yolu=dəmi

Qatar+qatar= qa
Sadə, düzəltmə, mürəkkəb

https://learningapps.org/index.php?s=m%C3%BCr%C9%99kk%C9%99b+s
%C3%B6zl%C9%99r+

https://learningapps.org/3089386 mürəkkəb sözlər


Mövzu: Mürəkkəb sözlər
Aşağıdakı sözlərdən mürəkkəb sözlər düzəldib,
Bitişikcədvələ
yazılanlar Defislə yazılanlar
uyğun olaraq qruplaşdırın.

Yarımada
Bitişik yazılanlar Bacı-qardaş
Defislə yazılanlar

Qaragöz Sür-sümük
Qarabağ Gec-tez
İstiot Az-çox
Yazılışı doğru olmayan mürəkkəb sözləri
tapın.
Ağ-su arabir

Günəbaxan Kəklik-otu

Suiti Teztez

Şirinçay Beş-illik

Ağ-qara Boş-qab

Dəvə-quşu Yelqovan
Mürəkkəb sözlər yaradın.
Düz

Asta
Bucaq

Üç
Mürəkkəb sözlər yaradın.
Süz

Söz Söhbət

Bütöv
Mürəkkəb sözlər yaradın.
Tanış

Dost Düşmən

Luq
Mürəkkəb sözlər yaradın.
Gül

Qızıl Dan

Diş
Mürəkkəb sözlər yaradın.
Çı

Qara Tikan

Göz
Mürəkkəb sözlər yaradın.
Ot

İsti Soyuq

lik
DEYİN

1. Mürəkkəb qız adları


2. Mürəkkəb oğlan adları
3. Mürəkkəb bitki adları
4. Mürəkkəb quş adları
5. Mürəkkəb nağıl adları
Verilmiş cümlələrdəki mürəkkəb
sözləri tapıb, altından xətt çəkin.

Mən ölkələrin adət-ənənələri ilə maraqlanıram.


Səbinə lal-dinməz oturmuşdu.
Ata –ana sözünə baxmayan xoş gün görməz.
Acgöz, yalançı toruna düşər.
Mürəkkəb sözləri cədvələ uyğun
olaraq qruplaşdırın.
Ad bildirən mürəkkəb sözlər Əlamət bildirən mürəkkəb
sözlər

üz, həyatsevər,
il, dəvədabanı,
boy, kəklikotu,
Alimok

https://alimok.com/az/8-yas/azerbaycan-dili/murekkeb-sozler/
27979#test__result-box
Cümlədəki mürəkkəb sözlərin
altından xətt çəkin.

Biz zooparkda qartal, tovuzquşu, ördək,


qaraquş, dəvəquşu, leylək, ağacdələn və qaz
gördük.
Az keçmiş bir kişi işini qurtarıb yorğun halda süfrənin
yanına gəldi. Başmaqlarını geyinmək istəyəndə içindəki
pulları görüb heyrətlə dörd tərəfə baxdı, ancaq bir adam
görmədi. Kişi elə sevinmişdi ki, yerə-göyə sığmırdı. O,
dizi üstə çöküb üzünü göyə tutdu:
– Ya Rəbbim, ürəklərin sirrini bilən yalnız sənsən!
Bilirsən ki, körpə uşaqlarım evdə ac-yalavac oturublar,
anaları yataq xəstəsidir. Özümdə bir qəpik pul yox,
başqalarına ağız açmağa da üzüm gəlmir. İlahi! Sənə çox
şükür, məni dardan qurtardın. Ya Rəbbim, bu pulu mənə
yetirəni xoşbəxt elə!
Bu səhnə oğlana elə təsir etdi ki, gözləri yaşardı. Dinməz-
söyləməz dönüb dostuna baxdı.
Verilmiş mürəkkəb sözləri ad
bildirən sözlərlə işlədin.
Şirinçay

Ağ-qara

Uzunsaç

İsti-soyuq
https://wordwall.net/tr/resource/9006783/m%C3%BCr%C9%99kk%C9%99b-s%C3%
B6zl%C9%99r

https://wordwall.net/tr/resource/9717827/m%C3%BCr%C9%99kk%C9%99b-s%C3%
B6zl%C9%99r
Verilmiş sözlərdən mürəkkəb sözlər düzəlt və dəftərinə yaz. Hansı sütundakı
mürəkkəb sözlər bitişik yazılır?

ana, bala
adət, ənənə
taxta, şalban
soyuq, qanlı
toz, soran
əl, çatmaz
Mürəkkəb sözləri seçin. Onlardan
istifadə etməklə cümlə qurun.

Günəbaxan, güldan, ətir,


çobanyastığı, ağıllı, eynək, dəhliz,
ayaqqabı, səs-küy, nəfəslik,
yaraşıqlı, enlikürək.
Yalnız qalın saitlərdən ibarət
mürəkkəb sözlərin altından xətt
çəkin.

Günəbaxan, güldan, ətir,


çobanyastığı, ağıllı, eynək, dəhliz,
ayaqqabı, səs-küy, nəfəslik,
yaraşıqlı, enlikürək.

You might also like