•SAL

AM
BENGKEL
PENJELMAAN III
2020
• KHAIRIL HAFFEZ BIN SAHIDAN
Guru Cemerlang Matematik

!
SMA Daril Iktisam, Kedah
 3 BAHAGIAN PENJELMAAN

• BAHAGIAN 2 2 1 • BAHAGIAN 1
GABUNGAN PENJELMAAN PENJELMAAN TUNGGAL

PENJELMAA
N III

• BAHAGIAN 3 3
HURAIAN PENJELMAAN
& HITUNG LUAS

2
 PENJELMA
• BAHAGIAN 1

AN
TUNGGAL
TRANSLASI TITIK: SOALAN 1
Translasi
A’ 3 ialah positif
=
3 kotak ke kanan

( ) 𝟑
𝟐 2 ialah positif
=
2 kotak ke atas

A (1,1)  A’ (4,3) 1m
TRANSLASI TITIK: SOALAN 2
Translasi
4 ialah positif
=
4 kotak ke kanan

( 𝟒
−𝟓 ) -5 ialah negatif
=
B’ 5 kotak ke bawah

B (1,4)  B’ (5,-1) 1m
TRANSLASI TITIK: SOALAN 3
Translasi
6 ialah positif
=
6 kotak ke kanan

( 𝟔
−𝟒 ) -4 ialah negatif
=
4 kotak ke bawah
C’
C (-3,2)  C’ (3,-2) 1m
TRANSLASI TITIK: SOALAN 4
Translasi
D’ -4 ialah negatif
=
4 kotak ke kiri

( −𝟒
𝟓 ) 5 ialah positif
=
5 kotak ke atas

D (-3,2)  D’ (-1,3) 1m
TRANSLASI TITIK: SOALAN 5
Translasi
-3 ialah negatif
=
3 kotak ke kiri

E’ ( −𝟑
−𝟐 ) -2 ialah negatif
=
2 kotak ke bawah

E (1,1)  E’ (-2,-1) 1m
TRANSLASI TITIK: SOALAN 6
Translasi
3 ialah positif
=
F’ 3 kotak ke kanan

( ) 𝟑
𝟒 4 ialah positif
=
4 kotak ke atas

F (-3,-4)  F’ (0,0) 1m
TRANSLASI OBJEK: SOALAN 1
Translasi
5 ialah positif
=
5 kotak ke kanan

( 𝟓
−𝟔 ) -6 ialah negatif
=
6 kotak ke bawah
G’
1m
TRANSLASI OBJEK: SOALAN 2
Translasi
2 ialah positif
=
H’ 2 kotak ke kanan

( )𝟐
𝟒 4 ialah positif
=
4 kotak ke atas

1m
TRANSLASI OBJEK: SOALAN 3
Translasi
3 ialah positif
=
3 kotak ke kanan

J’
( 𝟑
−𝟓 ) -5 ialah negatif
=
5 kotak ke bawah

1m
TRANSLASI OBJEK: SOALAN 4
Translasi
-2 ialah negatif
=
2 kotak ke kiri

K’
( −𝟐
−𝟒 ) -4 ialah negatif
=
4 kotak ke bawah

1m
TRANSLASI OBJEK: SOALAN 5
Translasi
-3 ialah negatif
=
L’
3 kotak ke kiri

( −𝟑
𝟑 ) 3 ialah positif
=
3 kotak ke atas

1m
TRANSLASI OBJEK: SOALAN 6
Translasi
-2 ialah negatif
=
2 kotak ke kiri

( −𝟐
−𝟒 ) -4 ialah negatif
=
M’ 4 kotak ke bawah

1m
 KESIMPULAN
TRANSLASI

Negatif KIRI Positif  KANAN

Negatif  BAWAH
( )
𝒙
𝒚
Positif  ATAS
PANTULAN TITIK: SOALAN 1
Pantulan pada garis x = 3
A’
2 kotak 2 kotak
A (1,3)  A’ (5,3) 1m
 PANTULAN TITIK: SOALAN 2
Pantulan pada garis x = 2

B’
B (3,2)  B’ (1,2) 1m
1 kotak 1 kotak
 PANTULAN TITIK: SOALAN 3
Pantulan pada garis y = 1

3 kotak
C (-3,4)  C’ (-3,-2) 1m

3 kotak
C’
PANTULAN TITIK: SOALAN 4
Pantulan pada garis y = -2

3 kotak D (1,1)  D’ (1,-5) 1m

3 kotak

D’
PANTULAN TITIK: SOALAN 5
Pantulan pada garis y = x
1.5 kotak
E’

1.5 kotak E (5,2)  E’ (2,5) 1m

 PANTULAN TITIK: SOALAN 6
Pantulan pada garis x + y = 5

F’
F (1,1)  F’ (4,4) 1m
1.5 kotak
1.5 kotak
PANTULAN OBJEK: SOALAN 1
Pantulan pada garis y = 3
G’
3 kotak
1 kotak
1m
1 kotak
3 kotak
PANTULAN OBJEK: SOALAN 2
Pantulan pada garis y = 4
1 kotak

1 kotak 1m
H’
 PANTULAN OBJEK: SOALAN 3
Pantulan pada garis x = 0
ATAU
Pantulan pada paksi - y
J’
1 kotak 1 kotak
1m
 PANTULAN OBJEK: SOALAN 4
Pantulan pada garis x = -1

1m

K’
2 kotak 2 kotak
 PANTULAN OBJEK: SOALAN 5
Pantulan pada garis y = -x
2 kotak

2 kotak
1 kotak 1m

L’ 1 kotak
 PANTULAN OBJEK: SOALAN 6
Pantulan pada garis y – x = 6

M’

1 kotak 1 kotak 1m
 KESIMPULAN
PANTULAN
Jarak dari objek ke paksi pantulan
① =
Jarak dari paksi pantulan ke imej
M’

1 kotak 1 kotak ② Saiz Imej (M’) = Saiz Objek (M)

Tetapi songsang sisi

Hubungan setiap bucu sepadan

③ antara imej dan objek sentiasa
bersudut tegak (90°) dengan paksi
pantulan
 PUTARAN 180° TITIK:
SOALAN 1
Putaran 180° pada pusat (2,1)

2 kotak
A (1,3)  A’ (3,-1) 1m
2 kotak

A’
 PUTARAN 180° TITIK:
SOALAN 2
B’ Putaran 180° pada pusat (2,3)
1 kotak

1 kotak
B (3,2)  B’ (1,4) 1m
 PUTARAN 180° TITIK:
SOALAN 3
Putaran 180° pada pusat (-1,2)

2 kotak
2 kotak C (-3,4)  C’ (1,0) 1m
C’
 PUTARAN 180° TITIK:
SOALAN 4
Putaran 180° pada pusat (1,-2)

3 kotak D (1,1)  D’ (1,-5) 1m

3 kotak

D’
 PUTARAN 180° TITIK:
SOALAN 5
Putaran 180° pada pusat (3,4)
E’
2 kotak

2 kotak E (5,2)  E’ (1,6) 1m

 PUTARAN 180° TITIK:
SOALAN 6
Putaran 180° pada pusat (4,3)
F’
3 kotak
F (1,1)  F’ (7,5) 1m

3 kotak
 PUTARAN 180° OBJEK:
SOALAN 1
Putaran 180° pada pusat (2,3)

G’ 2 kotak
1 kotak
3 kotak
1 kotak
3 kotak 1m
2 kotak
 PUTARAN 180° OBJEK:
SOALAN
Putaran 180° pada2pusat (0,0) /
Putaran 180° pada pusat asalan
3 kotak
1 kotak 3 kotak
3 kotak 1 kotak
1m
H’
3 kotak
 PUTARAN 180° OBJEK:
SOALAN 3
Putaran 180° pada pusat (3,3)
4 kotak
4 kotak
3 kotak
2 kotak 2 kotak
3 kotak
2 kotak
2 kotak 1m
3 kotak
3 kotak J’ 4 kotak
4 kotak
 PUTARAN 180° OBJEK:
SOALAN 4
Putaran 180° pada pusat (-1,-1)

K’
2 kotak
4 kotak 4 kotak
3 kotak 1m
3 kotak
4 kotak 4 kotak

2 kotak
 PUTARAN 180° OBJEK:
SOALAN 5
Putaran 180° pada pusat (-3,3)

233kotak
kotak
kotak
1 kotak
3 kotak
1m
1 kotak
3 kotak 2 kotak
L’
 PUTARAN 180° OBJEK:
SOALAN 6
Putaran 180° pada pusat (-3,3)

2 kotak
2 kotak M’ 12
2 kotak
kotak

1 kotak 1m
2 kotak
2 kotak
2 kotak
2 kotak
 KESIMPULAN
PUTARAN 180°
Jarak dari objek ke pusat putaran
4 kotak ① =
Jarak dari pusat putaran ke imej
4 kotak
3 kotak
2 kotak 2 kotak
Hubungan setiap bucu sepadan
3 kotak
)
ris an
2 kotak
2 kotak
② antara imej dan objek sentiasa
bersilang pada SATU tempat sahaja
n (ga U iaitu di pusat putaran 180°
n ga SAT3 kotak
u a
h u b pa d a j a
m ua ilang t sah 3 kotak J’ 4 kotak
Se bers mpa
te 4 kotak
③ Saiz Imej (J’) = Saiz Objek (J)
 SIMBOL NAZI / SWASTIKA
NOTA: Setiap pelajar perlu tahu simbol ini. Setiap kaki
dalam simbol ini seolah-olah berkejaran antara satu sama lain

ATAU
 PUTARAN 90° TITIK: SOALAN 1
1 kotak Putaran 90° ikut arah jam
LAWAN pada pusat (2,2)
ARAH JAM
Bina 4 garisan membentuk simbol +
2 kotak
① pada pusat dan selari dengan
IKUT kedudukan objek
ARAH JAM
Sambungkan setiap kaki simbol +
A’ menjadi huruf L atau simbol Nazi.
i
② Setiap hujung L merupakan titik imej
k in
Titi akan yang mungkin
:
TA rup ah
O
N me aw
a b °
ju g e j d i 1 8 0 Pilih titik yang terdekat mengikut
im taran ③ arah putaran
pu

A (3,4)  A’ (4,1) 1m
44
PUTARAN 90° TITIK: SOALAN 2
Putaran 90° lawan arah jam
B’ pada pusat (1,2)
Bina 4 garisan membentuk simbol +
2 kotak LAWAN
ARAH JAM ① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
1 kotak
Sambungkan setiap kaki simbol +
menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin
IKUT
ARAH JAM Pilih titik yang terdekat mengikut
③ arah putaran

B (3,1)  B’ (2,4) 1m
45
 PUTARAN 90° TITIK: SOALAN 3
IKUT
ARAH JAM Putaran 90° lawan arah jam
pada pusat (1,1)
Bina 4 garisan membentuk simbol +
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
2 kotak
Sambungkan setiap kaki simbol +
4 kotak menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

LAWAN C’ ③ arah putaran
ARAH JAM
C (-3,3)  C’ (-1,-3) 1m
46
 PUTARAN 90° TITIK: SOALAN 4
Putaran 90° ikut arah jam
LAWAN
2 kotak
pada pusat (-1,-2)
ARAH JAM
Bina 4 garisan membentuk simbol +
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
3 kotak
Sambungkan setiap kaki simbol +
IKUT menjadi huruf L atau simbol Nazi.
ARAH JAM ② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

D’ ③ arah putaran

D (1,1)  D’ (2,-4) 1m
47
 PUTARAN 90° TITIK: SOALAN 5
Putaran 90° ikut arah jam
pada pusat (3,4)
LAWAN Bina 4 garisan membentuk simbol +
3 kotak ARAH JAM ① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek

2 kotak Sambungkan setiap kaki simbol +

menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin
E’ IKUT Pilih titik yang terdekat mengikut
ARAH JAM ③ arah putaran

E (6,2)  E’ (1,1) 1m
48
 PUTARAN 90° TITIK: SOALAN 6
IKUT
ARAH JAM F’ Putaran 90° ikut arah jam
pada pusat (4,3)
Bina 4 garisan membentuk simbol +
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek

Sambungkan setiap kaki simbol +

3 kotak menjadi huruf L atau simbol Nazi.
2 kotak ② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

③ arah putaran
LAWAN
ARAH JAM F (1,1)  F’ (2,6) 1m
49
PUTARAN 90° OBJEK: SOALAN 1
Putaran 90° lawan arah jam
pada pusat (1,3)
G’ Bina 4 garisan membentuk simbol +
LAWAN ① pada pusat dan selari dengan
ARAH JAM kedudukan objek
2 kotak
Sambungkan setiap kaki simbol +
1 kotak menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin
IKUT
ARAH JAM Pilih titik yang terdekat mengikut
③ arah putaran
1m
Cari imej bagi semua bucu objek
④ yang lain berdasarkan arah putaran
50
 PUTARAN 90° OBJEK: SOALAN 2
Putaran 90° ikut arah jam
pada asalan / pusat (0,0)
Bina 4 garisan membentuk simbol +
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
H’ Sambungkan setiap kaki simbol +
menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
1 kotak yang mungkin
IKUT
1 kotak ARAH JAM Pilih titik yang terdekat mengikut
③ arah putaran
LAWAN
ARAH JAM 1m
Cari imej bagi semua bucu objek
④ yang lain berdasarkan arah putaran
51
PUTARAN 90° OBJEK: SOALAN 3
Putaran 90° lawan arah jam
pada pusat (2,2)
Bina 4 garisan membentuk simbol +
LAWAN
2J’kotakARAH JAM ① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
1 kotak Sambungkan setiap kaki simbol +
menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

③ arah putaran
IKUT
1m
ARAH JAM Cari imej bagi semua bucu objek
④ yang lain berdasarkan arah putaran
52
PUTARAN 90° OBJEK: SOALAN 4
Putaran 90° lawan arah jam
LAWAN
pada pusat (-2,-2)
K’ ARAH JAM Bina 4 garisan membentuk simbol +
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
Sambungkan setiap kaki simbol +
1 kotak menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

4 kotak ③ arah putaran
1m
Cari imej bagi semua bucu objek
IKUT
④ yang lain berdasarkan arah putaran
ARAH JAM 53
 PUTARAN 90° OBJEK: SOALAN 5
LAWAN Putaran 90° ikut arah jam
ARAH JAM pada pusat (-5,1)
IKUT Bina 4 garisan membentuk simbol +
ARAH JAM
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
1 kotak Sambungkan setiap kaki simbol +
3 kotak menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
L’ yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

③ arah putaran
1m
Cari imej bagi semua bucu objek
④ yang lain berdasarkan arah putaran
54
 PUTARAN 90° OBJEK: SOALAN 6
Putaran 90° lawan arah jam
pada pusat (-5,3)
M’ LAWAN Bina 4 garisan membentuk simbol +
ARAH JAM
① pada pusat dan selari dengan
kedudukan objek
2 kotak 1 kotak
Sambungkan setiap kaki simbol +
menjadi huruf L atau simbol Nazi.
② Setiap hujung L merupakan titik imej
yang mungkin

Pilih titik yang terdekat mengikut

③ arah putaran
IKUT 1m
Cari imej bagi semua bucu objek
ARAH JAM ④ yang lain berdasarkan arah putaran
55
 KESIMPULAN
PUTARAN 90°
Sentiasa bentukkan simbol + dan
① kemudian simbol nazi bagi
mendapatkan sudut tegak 90°

② Arah putaran amat penting bagi

menentukan kedudukan imej.
ATAU
③ Saiz Imej (A’) = Saiz Objek (A)
 PEMBESARAN SOALAN 1
Pembesaran dengan faktor skala 2
pada asalan

6 kotak
Faktor skala 2  Imej 2 kali ganda objek
A’
3 kotak
4 kotak
2 kotak 1m

2 kotak
1 kotak
 PEMBESARAN SOALAN 2
Pembesaran dengan faktor skala 2
pada pusat (1,1)

4 kotak B’ Faktor skala 2  Imej 2 kali ganda objek

2 2kotak
kotak
4 kotak
1 kotak
2 kotak 1m
 PEMBESARAN SOALAN 3
Pembesaran dengan faktor skala 3
6 kotak 2 kotak
pada pusat (5,6)
2 kotak
2 kotak

Faktor skala 3  Imej 3 kali ganda objek

6 kotak
C’ 6 kotak

1m
 PEMBESARAN SOALAN 4
Pembesaran dengan faktor skala 4
pada pusat (3,-2)
4 kotak

D’ Faktor skala 4  Imej 4 kali ganda objek

4 kotak
1
1 kotak
kotak
1m
8 kotak 2 kotak
 PEMBESARAN SOALAN 5
Pembesaran dengan faktor skala ½
3 kotak
3 kotak pada pusat (-5,6)
6 kotak
2 kotak
E’ Faktor skala ½  Imej SEPARUH daripada objek
43 kotak
kotak

6 kotak 6 kotak
1m
 PEMBESARAN SOALAN 6
Pembesaran dengan faktor skala -2
22kotak
kotak pada pusat (-5,5)
2 kotak 4 kotak
4 kotak
Faktor skala -2  Imej 2 kali ganda objek
F’ di arah berlawanan
4 kotak

1m NOTA:
Simbol
negatif
bermaksud
arah
berlawanan
 KESIMPULAN
PEMBESARAN

Faktor skala 3  imej

3 kali ganda objek

Faktor skala  imej

SEPARUH daripada objek

Faktor skala -2  imej 2 kali ganda objek TAPI di arah berlawanan

 GABUNGAN
• BAHAGIAN 2

PENJELMA
AN
 NOTA
GABUNGAN
PENJELMAAN
Gabungan penjelmaan PT bermaksud
① buat penjelmaan T dahulu kemudian penjelmaan P.
Sentiasa bermula daripada BELAKANG.
Kedudukan selepas penjelmaan pertama ditanda sebagai (‘)
② Kedudukan selepas penjelmaan kedua ditanda sebagai (”)
Contoh: A  A’  A”

③ T2 bermaksud penjelmaan T diulang sebanyak 2 kali iaitu TT

 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 1

P = Pantulan pada garis y = 4

T = Translasi
2 kotak A”
Nyatakan koordinat imej bagi titik A di bawah
penjelmaan TP.
Penjelmaan P dahulu
2 kotak 3 kotak kemudian penjelmaan T
A’
2 kotak
P T
A(2,6) A’(2,2) A”(4,5) 2m
 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 2
B” P = Pantulan pada paksi – x
3 kotak 3 kotak T = Translasi

Nyatakan koordinat imej bagi titik B di bawah

penjelmaan PT.
Penjelmaan T dahulu
3 kotak
4 kotak kemudian penjelmaan P

B’
T P 2m
B(1,1) B’(-2,-3) B”(-2,3)
GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 3

C”
T = Translasi

3 kotak Nyatakan koordinat imej bagi titik C di bawah

penjelmaan T2.
C’ T2 = TT
3 kotak Buat 2 kali translasi
2 kotak

T T 2m
C(5,-2) C’(3,1) C”(1,4)
2 kotak
 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 4

P = Pantulan pada garis

R = Putaran 180°pada asalan
2 kotak 2 kotak

D’ Nyatakan koordinat imej bagi titik D di bawah

penjelmaan RP.
Penjelmaan P dahulu
2 kotak kemudian penjelmaan R

2 kotak
D” P R
D(-3,2) D’(1,2) D”(-1,-2) 2m
 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 5

P = Pantulan pada garis

Tanda ‘X’ pada R = Putaran 90° lawan arah jam pada pusat (-1,4)
pusat putaran X
E”
E’ 2 kotak Nyatakan koordinat imej bagi titik E di bawah
IKUT LAWAN penjelmaan RP.
1 kotak
ARAH JAM Penjelmaan P dahulu
2 kotak ARAH JAM
kemudian penjelmaan R

2 kotak
P R
E(-3,2) E’(-2,2) E”(1,3) 2m
 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 6

R = Putaran 180°pada pusat (1,0)

F’ T = Translasi
2 kotak

Tanda ‘X’ pada Nyatakan koordinat imej bagi titik F di bawah

pusat putaran X penjelmaan RT.
2 kotak Penjelmaan T dahulu
6 kotak kemudian penjelmaan R
F”

T R
F(-3,2) F’(2,2) F”(0,-2) 2m
5 kotak
 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 7

2 kotak P = Pantulan pada garis

Tanda ‘X’ pada R = Putaran 90° ikut arah jam pada pusat (4,6)
pusat putaran X
2 kotak
G’ Nyatakan koordinat imej bagi titik G di bawah
LAWAN
ARAHpenjelmaan
JAM PR.
1 kotak Penjelmaan R dahulu
IKUT
1 kotak kemudian penjelmaan P
G” ARAH JAM

R P
G(6,4) G’(2,4) G”(2,2) 2m
 GABUNGAN PENJELMAAN: SOALAN 8
LAWAN
ARAH JAM
4 kotak P = Putaran 90° ikut arah jam pada pusat (1,4)
Tanda ‘X’ pada
X
H’ R = Putaran 180° pada pusat (2,1)
pusat putaran 90°

Nyatakan koordinat imej bagi titik H di bawah

3 kotak penjelmaan PR.
Tanda ‘X’ pada Penjelmaan R dahulu
X
pusat putaran 180°
IKUT kemudian penjelmaan P
H”
ARAH JAM

3 kotak
R P
H(6,4) H’(5,4) H”(1,0) 2m
 ULANGKAJI
NOTA
Gabungan penjelmaan PT bermaksud
① buat penjelmaan T dahulu kemudian penjelmaan P.
Sentiasa bermula daripada BELAKANG.
Kedudukan selepas penjelmaan pertama ditanda sebagai (‘)
② Kedudukan selepas penjelmaan kedua ditanda sebagai (”)
Contoh: A  A’  A”

③ T2 bermaksud penjelmaan T diulang sebanyak 2 kali iaitu TT

• BAHAGIAN 3

HURAIAN
PENJELMA
AN & LUAS
 HURAIAN & LUAS:
② BezaSOALAN
Saiz = Pembesaran 1
a) DEFG, HJLQ dan ABCQ, dilukis pada suatu satah Cartes
imej ABCQ ialah imej bagi DEFG di bawah gabungan penjelmaan

MN.
②①
① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi

objek
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 1
a) DEFG, HJLQ dan ABCQ, dilukis pada suatu satah Cartes
ABCQ ialah imej bagi DEFG di bawah gabungan penjelmaan

MN. Sambung semua bucu sepadan antara DEFG

dan HJLQ
① Ada persilangan dan ada garisan asing 
Lawan Putaran 90°
Garisan asing ① Sama saizAda Persilangan
= Pantulan/Putaran/Translasi
Arah Jam Bina garisan serenjang bagi salah satu
garisan bagi mencari pusat putaran
ar

Pilih titik di luar sebagai pusat putaran dan pilih

i lu

arah bertentangan dengan pusat sebagai arah

kd

putarannya
Titi

Huraian:
N = PUTARAN 90°
PADA PUSAT (2,4) 3m
LAWAN ARAH JAM
 TIP SPM
(iii)
(i) Putaran 90° Putaran 90°
lawan arah jam 3m Arah lawan jam 2m
Pada pusat (2,4) Pada pusat (2,4)
Tulis arah kemudian pusat Terbalik perkataan arah lawan.
Sepatutnya Lawan arah

(ii) (iv)
Putara 90° Putaran 180°
lawan arah jam 0m lawan arah jam 0m
Pada pusat (4,4) Pada pusat (2,4)
Salah ejaan putaran Kesalahan menentukan jenis
penjelmaan dengan betul
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN
② Beza Saiz = Pembesaran 1
a) DEFG, HJLQ dan ABCQ, dilukis pada suatu satah Cartes
ABCQ ialah imej bagi DEFG di bawah gabungan penjelmaan

MN. Sambung semua bucu sepadan antara HJLQ

dan ABCQ
② Tempat bersilang semua garisan merupakan
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒊𝒎𝒆𝒋 pusat pembesaran
𝒌=
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒐𝒃𝒋𝒆𝒌 Faktor skala ialah nilai berapa kali ganda

¿𝟐
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑪𝑸 𝟒 imej berbanding objek
𝒌= ¿
n
be t
ra
m sa

𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑳𝑸 𝟐
sa
Pe Pu

Huraian:
M = PEMBESARAN
PADA PUSAT Q(3,5) 3m
FAKTOR SKALA, k = 2
 TIP SPM
(iii)
(i) Pembesaran Pembesaran
Pada pusat Q 3m Pada pusat Q(3,5) 2m
Faktor skala 2 Skala faktor 2
Hanya menulis pusat Q Salah tulis skala faktor
tanpa koordinat

(ii) (iv)
Pembesaran Pembesar
Pada pusat Q 3m Pada pusat Q(3,5) 0m
k=2 Faktor skala 2
Hanya menulis simbol “k” Salah ejaan bagi penjelmaan
bagi faktor skala Pembesaran
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 1
(b) DEFG mewakili suatu kawasan yang mempunyai luas
imej 16 m2.
Hitung luas, dalam m2, kawasan yang berlorek.

Li = Lo x k2
Li Li = 16 x 22
Li = 64
Lo k2
objek 16 22 Lorek = 64 - 16
16 Li = Luas Imej Lorek = 48
Lo = Luas objek
3m
 HURAIAN & LUAS:
② Beza Saiz = Pembesaran
SOALAN 2
a) ABCD, EFGH dan ELKJ, dilukis pada suatu satah Cartes
ELKJ ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan
imej
QP.
②①

objek

① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi

 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 2
a) ABCD, EFGH dan ELKJ, dilukis pada suatu satah Cartes
ELKJ ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan

is ng
QP. Sambung semua bucu sepadan antara ABCD
dan EFGH
a
risa
n ① Ada persilangan dan ada garisan asing 
G a Putaran 90°
Titik di luar Bina garisan serenjang bagi salah satu
garisan bagi mencari pusat putaran
Pilih titik di luar sebagai pusat putaran dan pilih
arah bertentangan dengan pusat sebagai arah
putarannya
Ad Huraian:
Ikut aP
Arah Jam ers P = PUTARAN 90°
① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi ilan
ga
n
PADA PUSAT (0,4) 3m
IKUT ARAH JAM
 HURAIAN & LUAS:
② Beza Saiz = Pembesaran
SOALAN 2
a) ABCD, EFGH dan ELKJ, dilukis pada suatu satah Cartes
ELKJ ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan

QP. Sambung semua bucu sepadan antara EFGH

dan ELKJ
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒊𝒎𝒆𝒋 ② Tempat bersilang semua garisan merupakan
𝒌= pusat pembesaran
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒐𝒃𝒋𝒆𝒌

¿𝟑
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑲𝑳 𝟑 Faktor skala ialah nilai berapa kali ganda
𝒌= ¿ imej berbanding objek
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑮𝑭 𝟏
Huraian:
Q = PEMBESARAN
Pe Pus
mb at
e sa
PADA PUSAT E(-1,1) 3m
ran FAKTOR SKALA, k = 3
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 2
(b) ABCD mewakili suatu kawasan yang mempunyai luas
15 m2.
Hitung luas, dalam m2, kawasan yang berlorek.
imej
15 Li = Lo x k2
objek Li Li = 15 x 32
Li = 135
Lo k2
15 32 Lorek = 135 - 15

Li = Luas Imej Lorek = 120

Lo = Luas objek
3m
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 3
① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi

a) ABCD, EFGH dan OJKL, dilukis pada suatu satah Cartes

OJKL ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan
objek
QP.
②①

imej

② Beza Saiz = Pembesaran

 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 3
① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi

a) ABCD, EFGH dan OJKL, dilukis pada suatu satah Cartes

OJKL ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan
Semua garis
selari tapi tak
QP. Sambung semua bucu sepadan antara ABCD
dan EFGH
sama panjang ① Semua garis adalah selari tetapi TIDAK sama
panjang Pantulan
Bina garisan serenjang yang membahagi
𝒚 =− 𝟏 dua sama panjang semua garisan selari itu
Paksi
pantulan

Huraian:
P = PANTULAN
PADA GARIS 2m
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 3
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒊𝒎𝒆𝒋
𝒌= a) ABCD, EFGH dan OJKL, dilukis pada suatu satah Cartes
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒐𝒃𝒋𝒆𝒌
OJKL ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan
𝒌=
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑶𝑱 𝟒
¿
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑬𝑭 𝟐 ¿𝟐 QP. Sambung semua bucu sepadan antara EFGH
dan OJKL
② Beza Saiz = Pembesaran ② Tempat bersilang semua garisan merupakan
pusat pembesaran
Faktor skala ialah nilai berapa kali ganda
imej berbanding objek

Huraian:
Q = PEMBESARAN
Pusat PADA PUSAT (0,-6) 3m
Pembesaran FAKTOR SKALA, k = 2
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 3
(b) Kawasan berlorek mempunyai luas 16.5 m2.
objek Hitung luas, dalam m2, kawasan ABCD

Li = Lo x k2
Li 16.5 + Lo = Lo x 22
16.5 + Lo 16.5 + Lo = 4Lo
imej Lo 22k2
16.5 = 3Lo
Lorek = 16.5 Lo = 5.5
Li = Luas Imej
Lo = Luas objek ABCD = 5.5
3m
 HURAIAN & LUAS:
② Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi
SOALAN a)4ABCD, EFGH dan PQRS, dilukis pada suatu satah Cartes
Imej 2 ①
EFGH ialah imej bagi PQRS di bawah penjelmaan V.
②
ABCD ialah imej bagi EFGH di bawah penjelmaan W.

objek
Imej 1

① Beza Saiz = Pembesaran

 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 4
a) EFGH ialah imej bagi PQRS di bawah penjelmaan V. ①
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒊𝒎𝒆𝒋
𝒌=
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒐𝒃𝒋𝒆𝒌
ABCD ialah imej bagi EFGH di bawah penjelmaan W.
Sambung semua bucu sepadan antara PQRS
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑯𝑮 𝟒 𝟏 dan EFGH
𝒌= ¿ ¿
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑺𝑹 𝟖 𝟐 Tempat bersilang semua garisan merupakan
pusat pembesaran
Faktor skala ialah nilai berapa kali ganda
imej berbanding objek

Huraian:
Pusat V = PEMBESARAN
Pembesaran PADA PUSAT (-1,-5) 3m
① Beza Saiz = Pembesaran FAKTOR SKALA, k =
 HURAIAN & LUAS:
② Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi
SOALANa)4EFGH ialah imej bagi PQRS di bawah penjelmaan V.
ABCD ialah imej bagi EFGH di bawah penjelmaan W.②
Sambung semua bucu sepadan antara EFGH
dan ABCD
Hanya 1 tempat Hanya 1 tempat persilangan dan tiada
Persilangan garisan asing Putaran 180°
Putaran 180° tak perlu dinyatakan arah
putarannya.
ta t
Pu usa
n
ra
P

Huraian:
W = PUTARAN 180°
PADA PUSAT (0,0) / PADA ASALAN
3m
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 4
imej (b) ABCD mewakili suatu kawasan yang mempunyai luas
43.5 cm2.
43.5 objek Hitung luas, dalam cm2, kawasan PQRS.

Li = Lo x k2
Li 43.5 = Lo x (½)2
43.5
43.5 = ¼ Lo
k2
Lo (½)2 Lo = 174

Li = Luas Imej PQRS = 174

Lo = Luas objek
3m
 HURAIAN & LUAS:
② Beza Saiz =SOALAN
Pembesaran 5
a) ABCD, EFGH dan KLMN, dilukis pada suatu satah Cartes
KLMN ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan

imej WV.
②①

objek

① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi

 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 5
a) ABCD, EFGH dan KLMN, dilukis pada suatu satah Cartes
KLMN ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan

Persilangan
WV. Sambung semua bucu sepadan antara ABCD
dan EFGH
kedua ① Ada lebih daripada 1 tempat persilangan
 Putaran 90°
Lawan
a nPersilangan
g
Arah Jam Bina garisan serenjang bagi salah satu
y h
k aupertama
i ti
T ih j garisan bagi mencari pusat putaran
leb Pilih titik yang lebih jauh sebagai pusat putaran
dan pilih arah bertentangan dengan pusat
sebagai arah putarannya
Huraian:

① Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi V = PUTARAN 90°

PADA PUSAT (4,4) 3m
LAWAN ARAH JAM
 HURAIAN & LUAS:
② Beza Saiz =SOALAN
Pembesaran 5
a) ABCD, EFGH dan KLMN, dilukis pada suatu satah Cartes
KLMN ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan

WV. Sambung semua bucu sepadan antara EFGH

dan KLMN

an
② Tempat bersilang semua garisan merupakan
mb sat

pusat pembesaran
ar
Pe Pu
es

Faktor skala ialah nilai berapa kali ganda

𝒔𝒊𝒔𝒊𝒊𝒎𝒆𝒋 imej berbanding objek
𝒌=
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒐𝒃𝒋𝒆𝒌 Jika pusat pembesaran berada di antara imej

𝒌= ¿¿𝟐
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑲𝑳 𝟐
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑬𝑭 𝟏 Huraian:
dan objek, maka nilainya mesti negatif

W = PEMBESARAN
PADA PUSAT (5,6) 3m
FAKTOR SKALA, k = -2
 HURAIAN & LUAS:
224 SOALAN 5
imej (b) KLMN mewakili suatu kawasan yang mempunyai luas
224 m2.
Hitung luas, dalam cm2, kawasan ABCD.

Li = Lo x k2
Li 224 = Lo x (-2)2
224
224 = 4Lo
k2
Lo (-2)2 Lo = 56

Li = Luas Imej ABCD = 56

objek Lo = Luas objek
3m
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 6
② Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi

a) ABCDEF, GHJKLM dan PQRSTU, dilukis pada suatu satah Cartes

imej PQRSTU ialah imej bagi ABCDEF di bawah gabungan penjelmaan

UV.
②①
objek

① Beza Saiz = Pembesaran

 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 6
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒊𝒎𝒆𝒋
𝒌= a) ABCDEF, GHJKLM dan PQRSTU, dilukis pada suatu satah Cartes
𝒔𝒊𝒔𝒊𝒐𝒃𝒋𝒆𝒌
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑮𝑴 𝟏 PQRSTU ialah imej bagi ABCDEF di bawah gabungan penjelmaan
𝒌= ¿
𝒔𝒊𝒔𝒊 𝑨𝑭 𝟑
UV. Sambung semua bucu sepadan antara
ABCDEF dan GHJKLM
① Tempat bersilang semua garisan merupakan
pusat pembesaran
Faktor skala ialah nilai berapa kali ganda
Pusat imej berbanding objek
Pembesaran

Huraian:
V = PEMBESARAN
PADA PUSAT (-1,3) 3m
① Beza Saiz = Pembesaran
FAKTOR SKALA, k =
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 6
② Sama saiz = Pantulan/Putaran/Translasi
a) ABCDEF, GHJKLM dan PQRSTU, dilukis pada suatu satah Cartes

PQRSTU ialah imej bagi ABCDEF di bawah gabungan penjelmaan

Semua garis selari

& sama panjang
UV. Sambung semua bucu sepadan antara
GHJKLM dan PQRSTU
② Semua garis adalah selari & SAMA panjang
Atas  Translasi
5 kotak Hitung pergerakan translasi dari objek ke
imej

Kiri
Huraian:

( )
4 kotak −𝟒
U = TRANSLASI 𝟓 2m
 HURAIAN & LUAS:
SOALAN 6
(b) Kawasan berlorek mewakili suatu kawasan yang
imej
mempunyai luas 30 m2.
30 Hitung luas, dalam cm2, kawasan ABCDEF.

Li = Lo x k2
objek Li 30 = Lo x ()2
30
30 k2 30 = Lo
Lo ()2
Lo = 270
Li = Luas Imej
Lo = Luas objek ABCDEF = 270
3m
4 TIP HURAIAN
PENJELMAAN
 TIP 1: PANTULAN
EFGH adalah imej bagi ABCD. Huraikan penjelmaan
tersebut.
Semua Garis
Selari tapi TIDAK E F G H
sama panjang
A B C D
Huraian:
PANTULAN
nt si
n
pa Pak
ula

PADA GARIS
PAKSI-xy = 0
 TIP 2: TRANSLASI
EFGH adalah imej bagi ABCD. Huraikan penjelmaan
tersebut.
Semua Garis
Selari & SAMA
panjang E F G H
A B C D

𝟑
()
Huraian:
TRANSLASI
𝟓
 TIP 3: PUTARAN 180°
FGHJK adalah imej bagi ABCDE. Huraikan penjelmaan
tersebut.

F G H J K
Bersilang 1
A B C D E
Pusat
tempat
Putaran
sahaja Huraian:
PUTARAN 180°
PADA PUSAT (4,0)
 TIP 4: PUTARAN 90°
Lawan
pe A Arah Jam
rsi da JKLM adalah imej bagi ABCD. Huraikan penjelmaan
lan
ga
n tersebut.

J K L M
IMEJ A B C D
Huraian:
G ar

PUTARAN 90°
isan

PADA PUSAT (4,0)

asin
g

LAWAN ARAH JAM

 TIP PENJELMAAN

• T
IP • Pastikan semua ejaan jawapan betul. Salah ejaan akan
dipotong markah.

01
• Tentukan jenis penjelmaan yang terlibat terlebih dahulu
• T sebelum menulis jawapan.
IP

02 • Kebiasaannya salah satu penjelmaan yang terlibat di

soalan (b) ialah pembesaran. Oleh itu, tulis sahaja
jawapan pembesaran di salah satu jawapan, pasti akan
• T ada markah.
IP
03
• Kaedah perkadaran juga boleh digunakan untuk
menjawab soalan pengiraan luas dan akan menerima
markah penuh jika jawapannya betul.
• T
IP
04
107
 SEKIAN
Math by Sir K

Disediakan oleh:
KHAIRIL HAFFEZ BIN SAHIDAN
Guru Cemerlang Matematik SMA Daril Iktisam