Havacılık Sektöründe insan kaynakları

yönetiminin Karar Alma Süreçlerini

Etkileyen Kriterlerin Analizi
BORA ERBAŞ
RÜMEYSA KURT
YUSUF ÖZDEMİR
1)GİRİŞ

 Havacılık endüstrisinin hızlı tempolu ve dinamik ortamında karar verme,

kuruluşların başarısını ve sürdürülebilirliğini şekillendirmede önemli bir role
sahiptir. Sürekli teknolojik gelişmeler, gelişen düzenlemeler ve öngörülemeyen
pazar talepleri ile havacılık şirketleri her gün çok sayıda kritik kararla karşı
karşıya kalmaktadır (Türk, Cevher & Mızrak, 2021). Etkin karar alma sadece
operasyonel verimliliği sağlamak için gerekli değildir, aynı zamanda güvenliği,
finansal istikrarı ve genel endüstri rekabet gücünü de etkiler (Yalım & Mızrak,
2021). Bu bağlamda, insan kaynakları yönetimi (İKY), bir kuruluşun bu yüksek
riskli ortama uyum sağlama ve gelişme yeteneğini derinden etkileyen temel bir
bileşen olarak ortaya çıkmaktadır (de Andreis ve ark., 2022).
 İKY, endüstrinin düzgün işleyişi için çok önemli olan çeşitli ve vasıflı
bir işgücünü yönetmekle ilgilendiği için havacılık sektöründe çok
önemli bir rol oynamaktadır (Harvey ve Turnbull, 2020). Havacılık
profesyonellerini işe almaktan ve eğitmekten refahlarını sağlamaya ve
olumlu bir organizasyon kültürünü teşvik etmeye kadar İKY
uygulamaları, bir kuruluşun yetenekleri çekme ve elde tutma yeteneğini
önemli ölçüde etkiler, böylece havacılık operasyonlarının verimliliğini
ve verimliliğini belirler. İKY ve operasyonel stratejiler arasındaki
kesintisiz koordinasyon, bu güvenlik açısından kritik ve müşteri odaklı
alanda istenen performans sonuçlarını elde etmek için esastır
(Armstrong ve Taylor, 2023).
 İky'nin havacılık endüstrisindeki önemi yadsınamaz olsa da, karar
alma süreçleri basit olmaktan uzaktır. İKY uygulayıcıları, hem
kurum içi hem de kurum dışı çeşitli faktörlerin karmaşık etkileşimi
nedeniyle çok yönlü zorluklarla karşılaşırlar. Kısa vadeli talepleri
uzun vadeli stratejik hedeflerle dengelemek, işgücü çeşitliliğini
yönetmek ve düzenleyici kısıtlamalar arasında gezinmek, İKY
profesyonellerinin karşılaştığı karmaşıklıklara sadece birkaç
örnektir. Dahası, İKY karar verme süreci genellikle geleneksel karar
verme yöntemlerinin etkili bir şekilde ele almak için mücadele ettiği
öznel değerlendirmeleri ve belirsizlikleri içerir
 Bu araştırmanın benzersiz katkısı,
havacılık sektöründeki İKY
uygulayıcıları için güçlü bir araç
sağlayan yenilikçi Bulanık Mantık
uygulamasında yatmaktadır. Önerilen
model, İKY karar verme sürecinin
karmaşıklıklarını yakalayarak ve
yöneterek kararların kalitesini artırır ve
bağlama duyarlı bir yaklaşımı teşvik
eder. Çalışan memnuniyetini en önemli
kriter olarak vurgulayan bulgular,
havacılık endüstrisindeki İKY
stratejilerine bütüncül bir bakış açısı
getirmektedir.
 Çalışma, çeşitli yönleri kapsayan kapsamlı bir literatür taramasından başlayarak
yapılandırılmış bir taslağı takip etmektedir: havacılık sektörüne özgü İKY karar verme
sürecine genel bir bakış, geleneksel karar verme yöntemlerinin yanı sıra İKY
bağlamlarındaki doğal sınırlamalarının araştırılması, Bulanık Mantığa giriş ve yaygın
belirsizliklerin etkin bir şekilde ele alınmasında uygulanabilirliği İKY karar verme
sürecinde ve benzer karar verme senaryolarında Bulanık Mantığı başarıyla kullanan
önceki araştırma çalışmalarının gözden geçirilmesi. Metodoloji bölümü, bir literatür
taramasını ve havacılık sektöründe İKY karar vermede Bulanık Mantığın pratik
kullanımını kapsayan, kullanılan karma yöntemler yaklaşımını özetlemektedir. Bulanık
Mantık modeli, üyelik işlevleri, dilsel değişkenler ve yok etme süreçleri dikkate alınarak
bir dizi iyi tanımlanmış adımla geliştirilmiştir. Bulgular, çalışan memnuniyeti ile
havacılık endüstrisindeki olumlu İKY karar sonuçları arasında Bulanık Mantık
uygulamasıyla doğrulanan önemli bir bağlantı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu
bulguların sonuçları, çalışanların refahının etkili İKY stratejilerini şekillendirmedeki
kritik rolünü göstermektedir. Sonuç, Bulanık Mantığın karmaşık İKY kriterlerinde
gezinmedeki etkinliğinin altını çizmekte ve karar verme süreçlerini geliştirme
potansiyelini vurgulamaktadır. Genel olarak, çalışma havacılık sektöründeki İKY karar
verme sürecinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını sağlar ve bu dinamik alanın doğasında
var olan belirsizlikleri göz önünde bulundurarak uygulamalarını optimize etmek isteyen
kuruluşlar için değerli bilgiler sunar.
2.LİTERATÜR ÇALIŞMASI

 Havacılık endüstrisinde insan kaynakları yönetimi (İKY) karar

verme, kuruluşların başarısını ve sürdürülebilirliğini şekillendirmede
kritik rol oynayan çok yönlü bir süreçtir. Bu sektördeki İKY, sıkı
güvenlik standartlarına ve düzenleyici gerekliliklere bağlı kalarak
havacılık operasyonlarının sorunsuz çalışmasını sağlamak için
stratejik bir yaklaşım gerektirdiğinden, geleneksel çalışan
yönetiminin ötesine geçmektedir (Armstrong ve Taylor, 2023).
 Havacılık sektöründe İKY karar alma sürecinin temel yönlerinden biri yetenek
kazanımı ve işe alımdır. Havacılık işlerinin uzman ve teknik yapısı göz önüne
alındığında, İKY uzmanları pilotlar, mühendisler, hava trafik kontrolörleri ve
kabin ekibi dahil olmak üzere en iyi yetenekleri çekmek için etkili stratejiler
geliştirmelidir (Kızılcan ve Mızrak, 2022). Doğru teknik yeterlilik, yetenek ve
kişilik özellikleri karışımına sahip bireyleri belirlemek ve seçmek, nitelikli ve
yetkin bir işgücü oluşturmak için çok önemlidir. Eğitim ve gelişim aynı zamanda
havacılıkta İKY karar alımının önemli bir bileşenini oluşturur. Teknolojideki
sürekli gelişmeler ve sürekli beceri geliştirme ihtiyacı ile İKY kararları, eğitim
ihtiyaçlarını belirleme, kapsamlı eğitim programları düzenleme ve sürekli
öğrenme kültürünü geliştirme etrafında döner. Çalışanları gerekli bilgi ve
becerilerle donatmak, yetenekli ve güncel bir işgücünü sürdürmek için esastır
(Lasisi ve ark., 2020).
Havacılık endüstrisi, güvenlik her şeyden
önemlidir ve iky kararları, güvenlik
protokollerinin geliştirilmesini ve
uygulanmasını ve endüstri düzenlemelerine
uyumu büyük ölçüde etkiler (Gelard ve ark.,
2022). İKY uzmanları, hem çalışanları hem de
yolcuları koruyarak, kuruluş genelinde
güvenlik standartlarına uyulmasını sağlamak
için operasyonel paydaşlarla işbirliği yapar.
Çalışanların refahı ve memnuniyeti, iky karar
alımında kritik hususlardır. Havacılık işlerinin
doğası stres olarak kabul edilebilir. İKY
kararları, çalışanların endişelerini ele alma, iş-
yaşam dengesini geliştirme ve iş tatmini ve
çalışanların elde tutulmasını teşvik eden
olumlu bir çalışma ortamı yaratma çabalarını
kapsar (Andrew ve ark., 2022).
2.2. Geleneksel Karar Verme Yöntemleri
ve iky'deki Sınırlamaları
 Geleneksel karar verme yöntemleri, nesnel verilere ve net kriterlere dayalı bilinçli
seçimler yapmak için insan kaynakları yönetimi (İKY) dahil olmak üzere çeşitli
alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte, havacılık sektöründeki
iky'nin karmaşıklıklarına uygulandığında, bu geleneksel yaklaşımlar, etkinliklerini
engelleyen belirli sınırlamaları ortaya koymaktadır. iky'deki geleneksel karar alma
yöntemlerinin temel dezavantajlarından biri, insanla ilgili süreçlerde var olan
belirsizlikleri ve öznellikleri ele alamamalarıdır. Açık neden-sonuç ilişkilerine
sahip geleneksel görevlerin aksine, İKY kararları genellikle nesnel olarak
ölçülmesi zor olan insan davranışlarını, duygularını ve motivasyonlarını içerir.
Sonuç olarak, yalnızca geleneksel yöntemlere güvenmek, İKY stratejilerinin
etkinliğini tehlikeye atarak aşırı basitleştirilmiş veya yanlış sonuçlara yol açabilir
(Mardani ve ark., 2015).
 Diğer bir sınırlama, kararların genellikle
"evet" veya "hayır", "kabul edilebilir" veya
"kabul edilemez" olarak kategorize edildiği
geleneksel karar verme yöntemlerinin ikili
doğasında yatmaktadır." Buna karşılık,
havacılık sektöründeki İKY senaryoları
genellikle çeşitli derecelerde alaka düzeyi
ve önemi olan gri tonlarıyla karakterize
edilir. Geleneksel yöntemler, İKY
kriterlerinin nüanslarını ve bağlama bağlı
doğasını yakalayamayabilir, böylece katı ve
daha az uyarlanabilir karar sonuçlarına yol
açabilir (Philip ve Arrowsmith, 2021).
2.3. Bulanık Mantığa Giriş ve iky'deki
Belirsizlikleri Ele Almaya Uygunluğu
 Bulanık Mantık, karar verme süreçlerinde belirsizlikler, kesinsizlikler ve
öznellikle başa çıkmak için güçlü ve esnek bir yaklaşım sunan gelişmiş bir
matematiksel tekniktir (Nghiem ve ark., 2022). Değişkenleri doğru veya yanlış
olarak kategorize eden geleneksel ikili mantığın aksine, Bulanık Mantık, bilginin
daha nüanslı bir temsiline izin verir, doğruluk derecelerini veya 0 ile 1 arasındaki
üyeliği barındırır. Bu özellik, Bulanık Mantığı, havacılık sektöründe insan
kaynakları yönetiminde (İKY) sıklıkla karşılaşılan karmaşıklıkları ve
belirsizlikleri ele almak için özellikle uygun hale getirir (Kimseng ve ark., 2020).
 İKY karar verme sürecinde, çok sayıda faktör belirsiz veya belirsiz sınırlar içerir
ve bu da onları geleneksel net mantığı kullanarak ölçmeyi zorlaştırır. Örneğin, bir
çalışanın performansını, memnuniyetini veya liderlik potansiyelini
değerlendirmek, kesin olarak ölçülemeyen öznel değerlendirmeleri içerebilir. Ek
olarak, İKY kararları genellikle bir kriterin derecesini tanımlamak için "yüksek",
"orta" veya "düşük" gibi tanımlayıcı terimlerin kullanıldığı dilsel değişkenlere
dayanır. Bulanık Mantık dilsel değişkeni birleştirme yeteneği, İKY kriterlerinin
daha doğal ve gerçekçi bir şekilde temsil edilmesini sağlar (Demirel & Küpçü,
2021).
 Dahası, Bulanık Mantık, havacılık endüstrisinin dinamik doğasıyla iyi uyum
sağlayan daha uyarlanabilir ve bağlama duyarlı bir karar destek sistemini
kolaylaştırır. Havacılık kuruluşları sürekli değişen pazar talepleri, teknolojik
gelişmeler ve düzenleyici güncellemelerle karşı karşıya kaldıkça, İKY kararları
değişen koşullara uyum sağlayabilmelidir. Bulanık Mantık, İKY uygulayıcılarının
gerçek zamanlı değişiklikleri ve belirsizlikleri barındırabilecek karar modelleri
geliştirmelerine olanak tanıyarak daha çevik ve etkili kararlar almalarını
sağlar.Bulanık Mantığın İKY için uygunluğunun bir diğer önemli yönü, çeşitli İKY
kriterleri arasındaki karşılıklı bağımlılıkları ve etkileşimleri ele alma kapasitesidir.
İKY karar verme sürecinde, birçok faktör genellikle birbirini etkiler ve bunların
genel karar sonucu üzerindeki birleşik etkileri her zaman açık değildir. Bulanık
Mantığın bu ilişkileri yakalama ve göreceli önemlerini açıklama yeteneği, İKY
kararlarının daha bütünsel ve kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanır
(Kimseng ve ark., 2020).
 Ayrıca, Bulanık Mantığın dilsel belirsizlikleri yönetme yeteneği, karar sonuçlarının
yorumlanabilirliğini artırır. İKY kararları genellikle farklı bakış açılarına ve kriterlerin
yorumlarına sahip birden fazla paydaşı içerir. Bulanık Mantık, karar sonuçlarını
anlamak ve yorumlamak, karar vericiler arasında daha iyi iletişim ve fikir birliğini
teşvik etmek için şeffaf ve sezgisel bir çerçeve sağlar (Nghiem ve ark., 2022).Sonuç
olarak, Bulanık Mantık, havacılık sektöründeki İKY karar alma sürecindeki
belirsizlikleri ele almak için yenilikçi ve çok uygun bir yaklaşım sunmaktadır.
Belirsiz sınırları, dilsel değişkenleri ve kriterler arasındaki karşılıklı bağımlılıkları
barındırabilme kapasitesi, İKY karmaşıklıklarının daha gerçekçi ve uyarlanabilir bir
temsilini sağlar. Bulanık Mantık Yaklaşımını benimseyerek, İKY uygulayıcıları
kararlarının doğruluğunu ve etkinliğini artırabilir, sonuçta dinamik ve güvenlik
açısından kritik havacılık endüstrisinde gelişmiş işgücü yönetimine, iyileştirilmiş
organizasyonel performansa ve sürdürülebilir başarıya katkıda bulunabilir.

3. Araştırma Metodolojisi
3.1. Araştırma Hedefleri ve Hipotezleri

 Bu araştırmanın temel amacı havacılık sektöründe insan kaynakları yönetiminde

(İKY) karar alma süreçlerini etkileyen kriterleri analiz etmektir. Bunu başarmak
için çalışma, İKY uygulayıcılarının işgücü planlaması, yetenek kazanımı, çalışan
gelişimi ve genel örgütsel performansla ilgili kritik kararlar alırken karşılaştıkları
karmaşıklıkları ve belirsizlikleri araştırmayı amaçlamaktadır.
 Araştırma hipotezleri, İKY karar verme sürecine Bulanık Mantık Yaklaşımının
uygulanmasının daha doğru, uyarlanabilir ve bağlama duyarlı sonuçlara yol
açacağı beklentisine dayanarak formüle edilmiştir. Belirsiz ve kesinsizliği
yönetme yeteneği ile Bulanık Mantığın, hem nesnel ölçümler hem de öznel
değerlendirmeler göz önüne alındığında İKY kriterlerinin daha iyi temsil
edilmesini sağlayacağı varsayılmaktadır
 Spesifik araştırma hedefleri ve hipotezleri aşağıdaki gibidir:Havacılık sektöründe İKY
karar alma sürecini etkileyen temel kriterleri belirlemek ve sınıflandırmak.
 Hipotez 1: Bulanık Mantık, dilsel belirsizlikler ve öznel girdiler de dahil olmak üzere
İKY kriterlerinin karmaşıklıklarını ve nüanslarını yakalamaya yardımcı olacaktır.İKY
kriterleri arasındaki ilişkileri ve bunların genel karar sonuçları üzerindeki etkilerini
değerlendirmek.
 Hipotez 2: Bulanık Mantık temelli modeller, İKY kriterleri arasındaki karşılıklı
bağımlılıkları ve etkileşimleri ortaya çıkaracak ve göreceli önemlerine daha kapsamlı
bir bakış açısı sağlayacaktır.Havacılık sektöründe İKY için Bulanık Mantık temelli bir
karar modeli geliştirmek.
 Hipotez 3: Bulanık Mantığa dayalı karar modeli, daha doğru ve bağlama duyarlı
İKY kararlarına yol açarak işgücü yönetimini ve örgütsel performansı
artıracaktır.Bulanık Mantık Yaklaşımının havacılık endüstrisinde İKY karar
vermede etkinliğini ve uygulanabilirliğini değerlendirmek.

 Hipotez 4: Bulanık Mantık Yaklaşımının gerçek zamanlı zorluklara daha

uyarlanabilir ve duyarlı olduğu kanıtlanacak ve bu da onu havacılık sektöründeki
İKY uygulayıcıları için değerli bir karar destek sistemi haline getirecektir.
 Bu çalışmanın birincil odak noktası, havacılık endüstrisi bağlamında
Bulanık Mantığın uygulanmasının fizibilitesini araştırırken mevcut
İKY karar verme anlayışını ilerletmek amacıyla belirli araştırma
hedeflerini ve hipotezlerini ele almaktır. Bunu başarmak için
araştırma metodolojisi, titiz veri toplama ve derinlemesine analiz
içerir ve Bulanık Mantık ilkelerine dayalı yenilikçi bir karar
modelinin oluşturulmasıyla sonuçlanır. Bu yeni modeli geliştirerek,
havacılık sektöründeki İKY uygulayıcıları potansiyel olarak kendi
alanlarının inceliklerini daha etkili bir şekilde yönlendirerek karar
alma süreçlerinin iyileştirilmesine ve daha iyi genel sonuçlara yol
açabilir.
3.2. Veri Toplama Yöntemleri

 Araştırma hedeflerine ulaşmak ve hipotezleri test etmek için veri toplama için
karma yöntemli bir yaklaşım kullanılmıştır. Çalışma, havacılık sektöründe İKY
karar alma sürecini etkileyen kriterleri belirlemek için hem literatür taramasından
hem de Türkiye merkezli havayollarında çalışan İK uzmanlarıyla yapılan
görüşmelerden yararlanacaktır.
3.2. Veri Toplama YöntemleriAraştırma hedeflerine ulaşmak ve
hipotezleri test etmek için veri toplama için karma yöntemli bir
yaklaşım kullanılmıştır. Çalışma, havacılık sektöründe İKY
karar alma sürecini etkileyen kriterleri belirlemek için hem
literatür taramasından hem de Türkiye merkezli havayollarında
çalışan İK uzmanlarıyla yapılan görüşmelerden yararlanacaktır.
İK Uzmanlarıyla Görüşmeler:

 Havacılık sektöründe çalışan İK profesyonellerinden ilk elden bilgi ve bakış

açıları kazanmak için Türkiye'deki iki havayolundan beş İK uzmanı ile yarı
yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Katılımcıların seçimi, uzmanlıklarına,
deneyimlerine ve İKY karar alma süreçlerine katılımlarına dayanmaktadır.
Görüşmeler sırasında katılımcılara karar verme uygulamaları, İKY kararları
alırken göz önünde bulundurdukları kriterler, karşılaştıkları zorluklar ve bu alanda
Bulanık Mantık kullanımına ilişkin bakış açıları sorulmuştur. Görüşmeler
derinlemesine analiz için kaydedildi ve kopyalandı.
Tablo 2. Mülakat Katılımcıları

Havayolu A ve Havayolu B'den gelen bu İK uzmanları ve

yöneticileri, havacılık endüstrisindeki geniş deneyimleri ve
çeşitli rolleri nedeniyle seçilmiştir. İKY karar alma süreçlerine,
karşılaşılan zorluklara ve Bulanık Mantık Yaklaşımına ilişkin
bakış açılarına ilişkin değerli görüşleri, araştırmanın bulgularına
önemli ölçüde katkıda bulunacaktır. Bu katılımcılarla yapılan
derinlemesine görüşmeler yoluyla çalışma, İKY kararlarını
etkileyen kriterler hakkında daha derin bir anlayış kazanmayı ve
Bulanık Mantığın Türkiye'deki dinamik ve güvenlik açısından
kritik havacılık ortamında karar desteğinin artırılmasında
potansiyel uygulanabilirliğini araştırmayı amaçlamaktadır.
Mülakat Soruları:
 1. Havacılık sektöründe İK uzmanı/yöneticisi olarak rol ve sorumluluklarınızı
açıklayabilir misiniz?
 2. Tecrübelerinize göre, havacılık sektöründe İKY karar alma sürecini etkileyen temel
kriterler nelerdir?
 3. İKY kararları alırken, havacılık endüstrisi bağlamında karşılaştığınız zorluklar
nelerdir?
 4. İKY kararlarının karmaşıklıklarını ele alırken geleneksel karar verme
yöntemlerinin sınırlı olduğu durumlarla karşılaştınız mı? Evet ise, bir örnek verebilir
misiniz?
 5. Sizce havacılık sektöründeki çalışan performansını değerlendirirken göz önünde
bulundurulması gereken en kritik faktörler nelerdir?
 6. Havayollarında etkin İKY uygulamalarını sağlamak için işgücü
planlaması ve kaynak tahsisi ihtiyaçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
 7. Havacılık endüstrisinde İKY karar alımında varsa hangi öznel
faktörler önemli bir rol oynar?
 8. İKY kararları alırken karşılaştığınız herhangi bir dilsel belirsizlik
veya belirsizlik hakkında ayrıntılı bilgi verebilir misiniz?
 9. Bu belirsizlikler karar sonuçlarını nasıl etkiler ve etkilerini nasıl
azaltırsınız?
 10. İKY kararları alırken göz önünde bulundurduğunuz havacılık
sektörüne özgü benzersiz kriterler veya zorluklar var mı?
 11. Sizin bakış açınıza göre, İKY karar verme sürecini etkileyen kriterlerin
havayolları arasında nasıl değişebileceğini düşünüyorsunuz?
 12. İKY kararlarının havacılık güvenliği üzerindeki potansiyel etkileri nelerdir ve
endüstri düzenlemelerine uyumu nasıl sağlıyorsunuz?
 13. Tecrübelerinize göre, İKY kararları havacılık endüstrisinde çalışan
memnuniyetine ve elde tutulmasına nasıl katkıda bulunur?
 14. Havacılık sektöründe İKY karar alma kriterlerini etkileyen ortaya çıkan
eğilimler veya değişiklikler var mı?
 15. Uzmanlığınıza dayanarak, İKY kararlarında operasyonel verimlilik ihtiyacını
çalışanların refahı ile nasıl dengelersiniz?
3.4. Havacılık Sektöründe İKY Karar
Alma Sürecini Etkileyen Kriterler
 Bu bölümde, hem literatür taramasından hem de sektördeki İK
uzmanları ve yöneticileri tarafından sağlanan örnek görüşme
cevaplarından toplanan verilerin kapsamlı bir analizine dayanarak
havacılık sektöründe İKY karar vermeyi etkileyen temel kriterleri
sunuyoruz.
 Çalışan Performansı:
 Çalışan performansı, havacılık sektöründeki İKY kararlarını etkileyen kritik bir
kriter olarak ortaya çıkmıştır. Çalışanların teknik yeterliliklerinin, bilişsel
becerilerinin ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi, yetenek geliştirme, terfi ve
işgücü optimizasyonu gibi görevler için gerekli olarak tanımlandı. Performans
değerlendirmelerinin ayrıca teşvik ve ödüllerle ilgili kararları etkilediği bulunmuştur

 .İş gücü planlaması ve kaynak tahsisi:

 Etkin işgücü planlaması ve kaynak tahsisi, havayolları içinde İKY karar alımında
hayati unsurlar olarak tanımlandı. Çeşitli roller için gereken en uygun çalışan
sayısının belirlenmesi ve kaynakların uygun şekilde tahsis edilmesi, sorunsuz
operasyonları sağlamak ve maliyetleri en aza indirmek için kilit hususlar olarak
kaydedildi
 Çalışan Memnuniyeti ve Elde Tutma:
 Çalışanların refahı ve iş tatmini, havacılık endüstrisindeki İKY kararlarını önemli
ölçüde etkiledi. Çalışanların endişelerini gidermek, olumlu bir çalışma ortamını
teşvik etmek ve mesleki gelişim için fırsatlar sağlamak, elde tutma oranını
iyileştirmede ve ciro oranlarını düşürmede temel faktörler olarak görülmüştür.
 Havacılık Güvenliği ve Mevzuata Uygunluk:
 Havacılık güvenliğinin sağlanması ve endüstri düzenlemelerine uyulması, İKY karar
alımında vazgeçilmez kriterler olarak kabul edildi. Havayollarında yüksek güvenlik
standartlarını korumak için gerekli niteliklere ve sertifikalara sahip personel işe
almak, kapsamlı geçmiş kontrolleri yapmak ve güvenlik protokollerine uymak hayati
önem taşıyordu.
 Öznel Faktörler:Veri analizi, kişilerarası ilişkiler, iletişim becerileri ve
uyarlanabilirlik gibi öznel faktörlerin İKY kararlarında önemli bir rol oynadığını
ortaya koydu. Bu unsurlar, takım oluşumları, liderlik atamaları ve çalışan
çatışmalarının çözümü dahil olmak üzere çeşitli yönleri etkiledi.Belirsizlik ve
Belirsizlik:Havacılık endüstrisinin dinamik yapısı, İKY karar verme sürecine
belirsizlikler ve belirsizlikler getirdi. Veriler, değişen piyasa talepleri, ekonomik
koşullar ve küresel olaylar gibi faktörlerin İK kararlarını etkileyerek uyarlanabilir
ve bağlama duyarlı bir yaklaşım gerektirdiğini gösterdi.Bu temel kriterlerin veri
analizi yoluyla belirlenmesi, havacılık sektöründeki İKY uygulayıcılarının
karşılaştığı karmaşıklıklar hakkında değerli bilgiler sağlar. Literatürden elde edilen
verilerin ve örnek görüşme cevaplarının entegrasyonu, İKY kararlarını etkileyen
çeşitli faktörler hakkındaki anlayışımızı geliştirerek, Türkiye'deki havacılık
endüstrisinin benzersiz zorluklarına uyarlanmış sağlam bir Bulanık Mantık tabanlı
karar modelinin geliştirilmesine zemin hazırlamaktadır.Havacılık sektöründe İKY
karar alma sürecini etkileyen kriterler hakkında daha derin bir anlayış kazanmak
için, belirlenen kilit kriterler iki kategoriye ayrılacaktır: nesnel ve öznel faktörler.
Bu sınıflandırma, ölçülebilir, ölçülebilir yönler (nesnel) ile bireysel algı ve
görüşlerden etkilenenler (öznel) arasında ayrım yapmayı amaçlar
 Objektif Faktörler:
 Nesnel faktörler, somut veriler ve metrikler kullanılarak değerlendirilebilecek
ölçülebilir ve ölçülebilir kriterleri kapsar. Bu faktörler somut kanıtlara dayanır ve
kişisel görüş veya yorumlardan etkilenmez. Havacılık sektörünün İKY karar alma
sürecindeki nesnel faktörlere örnekler şunları içerir:Çalışan Performans
Ölçümleri: Çalışanların teknik becerileri, üretkenliği, verimliliği ve başarılarına
ilişkin nicel veriler.İşgücü kullanımı: İşgücü verimliliği, kullanım oranları ve
verimlilik düzeyleriyle ilgili ölçümler.Havacılık Güvenliği Yönetmeliklerine
Uygunluk: Çalışanların sertifikalarının, niteliklerinin ve güvenlik protokollerine
bağlılıklarının objektif değerlendirmeleri.
 Öznel Faktörler:
 Öznel faktörler ise bireysel algılara, görüşlere ve yargılara dayanır. Yoruma açık
yönleri içerir ve farklı paydaşların bakış açılarına bağlı olarak değişebilir.
Havacılık sektöründeki İKY karar alma sürecindeki öznel faktörler şunları
içerebilir:Çalışan Memnuniyeti Anketleri: İş tatminlerini, morallerini ve genel
refahlarını ölçmek için çalışanlardan geri bildirim toplamak.Performans
Değerlendirme Derecelendirmeleri: Çalışanların genellikle öznel
değerlendirmeleri içeren yumuşak becerilerinin, iletişiminin, ekip çalışmasının ve
uyarlanabilirliğinin değerlendirilmesi.Liderlik ve Kişilerarası Beceriler: Bireylerin
liderlik yeteneklerinin, iletişim etkinliğinin ve güçlü ekipler kurma becerisinin
öznel değerlendirmeleri.
3.5. Bulanık Mantık Kullanarak Kriterler Arasındaki ilişkilerin
Değerlendirilmesi

 VERİ analizinden belirlenen kriterlere dayanarak, havacılık sektöründe İKY

karar vermeyi etkileyen kilit faktörler arasındaki ilişkileri değerlendirmek için
Bulanık Mantık tabanlı karar modeli kullanılmıştır. "Çalışan Performansı",
"işgücü planlaması ve Kaynak tahsisi", "Çalışan Memnuniyeti ve Elde Tutma",
"Havacılık Güvenliği ve Mevzuata Uygunluk", "Öznel Faktörler" ve "Belirsizlik
ve Belirsizlik" gibi her kriter, ilgili üyelik işlevlerine sahip dilsel değişkenler
olarak temsil edilecektir.Örneğin, "Çalışan Performansı", "Düşük", "Orta" ve
"Yüksek" gibi dilsel değerlere sahip olacak ve üyelik işlevi, bir çalışanın
performansının her kategoriye girme derecesini tanımlayacaktır. Aynı yaklaşım,
alaka düzeylerini ve önem düzeylerini yakalayan diğer kriterlere de
uygulanacaktır.
 Veri analizinden elde edilen Bulanık Mantık kuralları ve görüşmelerden elde
edilen içgörülerden yola çıkarak model, kriterler arasındaki etkileşimleri
değerlendirmiştir. Örneğin, "Çalışan Performansı Yüksekse ve Çalışan
Memnuniyeti Yüksekse, İKY Kararının Sonucu Olumludur" kuralı, yüksek çalışan
performansı ve memnuniyetinin birlikte olumlu İKY kararlarına nasıl yol
açabileceğini gösterecektir.Ayrıca Bulanık Mantık modeli, karar vermede bu
unsurların nüanslı doğasını kabul ederek, diğer kriterler üzerindeki etkilerini
değerlendirmek için "Kişilerarası ilişkiler" ve "iletişim becerileri" gibi öznel
faktörleri göz önünde bulundurur.Havacılıkta çalışan İK uzmanlarıyla yapılan
görüşmeler sonucunda ortaya çıkan kurallar aşağıdadır. Bu kurallar, Bulanık
Mantığın Fitonda uygulanmasında kullanılacaktır
 Çalışan Performansı Yüksek ve işgücü planlaması Ilımlı ise, İKY Kararının
Sonucu Olumludur•
 * Çalışan Memnuniyeti Yüksek ve Çalışanların Elde Tutulması Yüksekse, İKY
Kararının Sonucu Olumludur•
 * Havacılık Güvenliği Uyumluysa ve işgücü planlaması Düşükse, İKY Kararının
Sonucu Temkinlidir
 * Öznel Faktörler Ilımlı ise İKY Kararının Sonucu Dengelenir
 * Belirsizlik Yüksekse, İKY Kararının Sonucu UyarlanabilirKriterler için Üyelik
İşlevleriDüşük:
 Noktalarla üçgen üyelik işlevi (0, 1), (0, 1), ve (5, 0)
 Orta: Noktalarla üçgen üyelik işlevi (0, 0), (5, 1), ve (10, 0)
Bulgular
 Girdi değerlerine ilişkin İKY Karar Sonucu (Çalışan Performansı: 8, işgücü
planlaması: 6, çalışan Memnuniyeti: 9, Çalışanı Elde Tutma: 8, Havacılık Güvenliği:
9, Öznel Faktörler: 7, Belirsizlik: 6) 7.62 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuç, daha
olumlu bir İKY kararına doğru eğilerek olumlu bir sonuç ortaya koymaktadır.
Yüksek çalışan performansı, yüksek çalışan memnuniyeti, yüksek çalışan tutma,
uyumlu havacılık güvenliği ve ılımlı öznel faktörler göz önüne alındığında kararın
olumlu kabul edildiğini gösterir.Bu bulgular, Bulanık Mantığın havacılık
sektöründeki insan kaynakları yönetimi alanında etkili bir karar alma aracı olarak
kullanılmasının fizibilitesini göstermektedir. Bulanık Mantık, dilsel belirsizlikleri ve
belirsizliği birleştirerek, karmaşık karar verme süreçlerini ele almak için daha
sağlam bir yaklaşım sağlar. Modelin çeşitli kriterleri ve aralarındaki ilişkileri
değerlendirme yeteneği, havacılık sektöründeki insan kaynaklarının stratejik
yönetimini geliştirerek daha dengeli ve uyarlanabilir bir karar alma sürecine olanak
tanır.
 Bu çalışmada Bulanık Mantığın uygulanması, insan kaynakları yönetiminin
ötesindeki diğer karmaşık alanlarda karar verme için değerli bilgiler sunmaktadır.
Modelin belirsizlikleri ve belirsizliği ele alma yeteneği, onu hassas verilerin sınırlı
olabileceği, ancak kritik kararların alınması gereken çeşitli endüstrilere uyarlanabilir
ve alakalı hale getirir.Araştırma bulguları, havacılık sektörünün insan kaynakları
yönetimindeki karmaşıklıkların ele alınmasında Bulanık Mantıktan yararlanmanın
önemini vurgulamaktadır. Modelin öznel faktörleri, belirsizlikleri ve kriterler
arasındaki çeşitli ilişkileri barındırabilmesi, karar verme etkinliğini artırır ve İKY
stratejilerinde optimal sonuçların elde edilmesine katkıda bulunur.Bulgular, Bulanık
Mantık uygulaması ve duyarlılık analizine dayanarak, havacılık sektöründe İKY
karar alımında en etkili kriter olarak çalışan memnuniyetinin önemini ortaya
koymaktadır. Bulanık Mantık modeli, yüksek çalışan memnuniyeti düzeyleri ile
olumlu İKY Karar Sonuçları arasında güçlü bir pozitif ilişki olduğunu göstermiştir.
Bu bulgu, havacılık organizasyonlarında İKY stratejilerini ve sonuçlarını
şekillendirmede çalışan memnuniyetinin önemli rolünü vurgulamaktadır.
Çıkarımlar
 Bulgular, havacılık endüstrisindeki karar vericiler için hayati sonuçlar
taşıyor:Çalışan Bağlılığı Stratejileri: Politika yapıcılar ve İK yöneticileri, iş
tatminini ve genel çalışan refahını artırmak için etkili çalışan bağlılığı
stratejilerinin uygulanmasına öncelik vermelidir. Havacılık kuruluşları, çalışan
memnuniyetinin İKY Karar Sonuçları üzerindeki doğrudan etkisini kabul ederek
motive ve kararlı bir işgücü geliştirebilir.
 Elde Tutma ve Yetenek Yönetimi: Çalışan memnuniyeti ile İKY sonuçları
arasındaki olumlu ilişki göz önüne alındığında, karar vericiler sağlam yetenek
tutma programlarına ve yetenek yönetimi uygulamalarına yatırım yapmalıdır.
Olumlu bir çalışma ortamını teşvik etmek ve büyüme ve kariyer gelişimi için
fırsatlar sağlamak, daha yüksek memnuniyet seviyelerine ve çalışan sadakatine
katkıda bulunabilir.
 Güvenlik ve Uyum Odağı: Bulanık Mantık modelinin yüksek havacılık güvenliği
uyumu ile olumlu İKY Karar Sonuçları arasındaki ilişkisi, güvenlik odaklı politika
ve uygulamaların önemini göstermektedir. Karar vericiler, güvenli ve emniyetli bir
işyeri ortamı sağlamak için güvenlik protokollerine ve uyum girişimlerine öncelik
vermelidir.
 Öznel Faktörlere Proaktif Yaklaşım: Bulanık Mantık modeli, öznel faktörlerin ılımlı
bir şekilde ele alınmasının dengeli İKY Karar Sonuçlarına yol açtığını
göstermektedir. Karar vericiler, çalışanların geri bildirimlerini dikkate alarak ve
kapsayıcı bir karar alma sürecini teşvik ederek öznel unsurları ele almak için
proaktif bir yaklaşım benimsemelidir.Karar sonuçlarını çevreleyen belirsizlikler
ışığında, karar vericilerin beklenmedik engelleri ele alırken çeviklik sergilemeleri
çok önemlidir. Uyarlanabilirliği ve metaneti teşvik eden stratejilerin uygulanması,
kuruluşların öngörülemeyen koşullar altında ustaca manevra yapmalarını
sağlayacaktır.
 SONUÇLAR
 Bu çalışmanın bulguları, Bulanık Mantığın havacılık sektöründeki karmaşık insan
kaynakları yönetimi (İKY) alanında güçlü bir karar alma aracı olarak kullanılmasının
etkinliğini göstermektedir. Bulanık Mantık, dilsel belirsizlikleri ve belirsizliği
birleştirerek, İKY karar alma süreçlerinde yer alan karmaşıklıkları ele almak için sağlam
bir yaklaşım sağlar. Modelin birbirleriyle olan ilişkileriyle birlikte birden fazla kriteri
analiz etme ve değerlendirme yeteneği, daha dengeli ve uyarlanabilir bir karar alma
sürecine katkıda bulunur ve sonuçta havacılık endüstrisindeki insan kaynaklarının
stratejik yönetimini geliştirir.Bulanık Mantığın bu çalışmada başarılı bir şekilde
uygulanması, havacılıkta iky'nin ötesine geçmekte ve benzer zorluklarla karşılaşan diğer
sektörlerde karar alma ile ilgilidir..
 Bulanık Mantık uygulaması ve duyarlılık analizine dayanan çalışma, havacılık sektöründeki İKY karar
alımında en etkili kriter olarak çalışan memnuniyetini vurgulamaktadır. Yüksek çalışan memnuniyeti
düzeyleri ile olumlu İKY Karar Sonuçları arasındaki güçlü pozitif korelasyon, havacılık
organizasyonlarında İKY stratejilerini şekillendirmede ve olumlu sonuçlara ulaşmada çalışan
memnuniyetinin önemli rolünü vurgulamaktadır.Bulgulardan elde edilen sonuçlar, havacılık
endüstrisindeki karar vericiler için değerli bilgiler sunmaktadır. Motive ve kararlı bir işgücünü teşvik
etmek için karar vericiler, iş memnuniyetini ve genel çalışan refahını artıran etkili çalışan bağlılığı
stratejilerinin uygulanmasına öncelik vermelidir. Çalışan memnuniyeti ve İKY sonuçları arasındaki
olumlu ilişkiden yararlanmak için güçlü yetenek tutma programları ve yetenek yönetimi uygulamaları da
benimsenmelidir. Ayrıca, yüksek havacılık güvenliği uyumu ile olumlu İKY Karar Sonuçları arasındaki
ilişki göz önüne alındığında, güvenlik odaklı politika ve uygulamaların önemi vurgulanmaktadır. Karar
vericiler, güvenli ve emniyetli bir işyeri ortamı sağlamak için güvenlik protokollerine ve uyum
girişimlerine öncelik vermelidir.Çalışanların geri bildirimlerini dikkate almanın ve kapsayıcı bir karar
alma sürecini teşvik etmenin önemini belirten öznel faktörleri ele almaya yönelik proaktif bir yaklaşım
önerilmektedir. Karar vericiler, öznel unsurlara dengeli bir yaklaşımın daha olumlu İKY Karar
Sonuçlarına yol açtığını kabul etmelidir. Ek olarak, bulgular belirsizliklere yanıt olarak çeviklik ve
uyarlanabilirlik ihtiyacını vurgulamaktadır. Uyarlanabilir İKY Karar Sonuçlarına yol açan daha yüksek bir
belirsizlik düzeyi ile karar vericiler, öngörülemeyen zorlukları etkin bir şekilde yönlendirmeye ve
esnekliği ve esnekliği teşvik eden stratejiler uygulamaya hazır olmalıdır.Havacılık sektöründe İKY karar
verme süreci için önerilen Bulanık Mantık metodolojisi önemli avantajlar sunarken, içsel sınırlamaları
kabul etmek esastır. Bunlar arasında doğru ve kapsamlı verilere bağımlılık, dilsel değişkenlerin getirdiği
potansiyel öznellik, Bulanık Mantığa aşina olmayan uygulayıcılar için bir öğrenme eğrisi, hesaplamalı
kaynak gereksinimleri, sektörler arası uygulanabilirliği engelleyebilecek bağlamsal özgüllük, doğrudan
dahil edilmeyen dış faktörlerin etkisi yer alır. ve modelin kendisinin potansiyel karmaşıklığı.
 Öznel faktörleri ve belirsizlikleri barındırarak, model uyarlanabilir hale gelir ve
kesin verilerin sınırlı olabileceği, ancak kritik kararların alınması gereken çeşitli
senaryolara uygulanabilir hale gelir. Bu çok yönlülük, insan kaynakları yönetiminin
ötesindeki çeşitli karmaşık alanlara uyarlanabilen değerli bir karar verme aracı
olarak Bulanık Mantığın kapsamını genişletir.Araştırma ayrıca, havacılık
sektöründeki İKY karar alma sürecindeki karmaşıklıkları ele almak için Bulanık
Mantıktan yararlanmanın öneminin altını çiziyor. Model, öznel faktörleri,
belirsizlikleri ve çeşitli kriterlerin etkileşimini göz önünde bulundurarak karar
vericilerin bilinçli ve etkili seçimler yapmalarını sağlar. Bu yetenek, karar verme
etkinliğini artırarak, havacılık endüstrisinin dinamik talepleriyle uyumlu en uygun
İKY stratejilerinin ve sonuçlarının geliştirilmesine yol açar
 Önceki çalışmalarla karşılaştırıldığında, bu araştırma, özellikle havacılık gibi
karmaşık endüstrilerde İKY içindeki karar alma süreçlerini geliştirmeye
odaklanmasındaki benzerlikleri paylaşmaktadır. Bununla birlikte, dikkate değer
bir fark, kullanılan metodolojide yatmaktadır. Geleneksel çalışmalar genellikle
deterministik yöntemlere dayanırken, bu araştırma İKY karar vermede yaygın
olan belirsizlikleri ele alan yeni bir Bulanık Mantık yaklaşımı ortaya koymaktadır.
Bu ayrım, Bulanık Mantığın havacılık sektörüne getirdiği uyarlanabilirliğin ve
kapsamlılığın altını çizerek hem nicel verilerin hem de nitel kavrayışların nüanslı
bir şekilde değerlendirilmesini sağlar.
 Gözlemlenen benzerlikler, çeşitli sektörlerde iky'de karar alma sürecini
iyileştirmenin süregelen önemini doğrulamaktadır. Metodolojideki
farklılık, karar desteğinin gelişen manzarasını vurgular ve Bulanık
Mantık, havacılık gibi endüstrilere özgü belirsizlikleri yönetebilen
dinamik bir araç olarak ortaya çıkar. Bu yorum, çalışmanın
metodolojik bir uçurumun kapatılmasına ve İKY kararlarının karmaşık
ve belirsiz bağlamlarda nasıl alındığını potansiyel olarak yeniden
şekillendirebilecek yenilikçi bir yaklaşımın getirilmesine katkısının
altını çizmektedir.
 Gelecekteki araştırmalar için bir yol olarak, Bulanık Mantık ve diğer gelişmiş
karar verme metodolojileri arasındaki karşılaştırmalı bir çalışma, kendi güçlü
yanları ve sınırlamaları hakkında daha derin bir anlayış sağlayabilir. Ekonomik
eğilimler ve düzenleyici değişiklikler gibi dış faktörlerin Bulanık Mantık
çerçevesine entegrasyonunun araştırılması, gerçek dünyadaki uygulanabilirliğini
artıracaktır. Ek olarak, havacılık sektöründeki İKY kararlarını etkilemede örgüt
kültürünün ve liderliğin rolünün incelenmesi, karar alma süreçlerinin insani
boyutlarına ilişkin içgörüler sunabilir. Son olarak, Bulanık Mantık uygulamasının
diğer endüstrilere genişletilmesi, çeşitli organizasyonel bağlamlarda
uyarlanabilirliğini ve etkinliğini ortaya çıkarabilir ve potansiyel sonuçlarının daha
kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunabilir.
 REFERANSLAR

 Armstrong, M., & Taylor, S. (2023). Armstrong's Handbook of Human Resource Management Practice: A Guide to the Theory and Practice of
People Management. Kogan Page Publishers.
 Benkarim, A., & Imbeau, D. (2022). Exploring Lean HRM Practices in the Aerospace Industry. Sustainability, 14(9), 5208
 Bhagyalakshmi, R., & Maria, E. F. (2021). Artificial intelligence and HRM: an empirical study on decision-making skills of HR through AI in
HRM Practices. Annals of the Romanian Society for Cell Biology, 25(6), 11568-11578.
 Çakır, E., & Ulukan, Z. (2021). Digitalization on Aviation 4.0: Designing a Scikit-Fuzzy control system for in-flight catering customer
satisfaction. In Intelligent and Fuzzy Techniques in Aviation 4.0: Theory and Applications (pp. 123-146). Cham: Springer International
Publishing.
 de Andreis, F., Comite, U., Sottoriva, F. M., & Cova, I. (2022, October). Human resources management and training in aviation. In International
Conference on Reliability and Statistics in Transportation and Communication (pp. 510-522). Cham: Springer International Publishing.
 Demirel, Z., & Çubukçu, C. (2021). Measurement of employees on human resources with fuzzy logic. EMAJ: Emerging Markets Journal, 11(2),
1-7.
 Dožić, S. (2019). Multi-criteria decision making methods: Application in the aviation industry. Journal of Air Transport Management, 79,
101683.
 Gelard, P., Naghavi, S., & Mohebbi, S. (2022). Designing the Performance Management Model for Employees in the National Aviation Industry.
Journal of Research in Human Resources Management, 14(2), 155-181.
 Harvey, G., & Turnbull, P. (2020). Ricardo flies Ryanair: Strategic human resource management and competitive advantage in a Single European
Aviation Market. Human Resource Management Journal, 30(4), 553-565.
 Hendiani, S., & Bagherpour, M. (2019). Developing an integrated index to assess social sustainability in construction industry using fuzzy logic.
Journal of cleaner production, 230, 647-662.
 Kimseng, T., Javed, A., Jeenanunta, C., & Kohda, Y. (2020). Applications of fuzzy logic to reconfigure human resource management practices for
promoting product innovation in formal and non-formal R&D firms. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(2), 38.
 Kizilcan, S., & Mizrak, K. C. (2022). An Airline Application on Burnout Syndrome in Pilots. Fiscaoeconomia, 6(2), 895-908.
 Lasisi, T. T., Ozturen, A., Eluwole, K. K., & Avci, T. (2020). Explicating innovation-based human resource management's influence on employee
satisfaction and performance. Employee Relations: The International Journal, 42(6), 1181-1203.
 Mardani, A., Jusoh, A., Nor, K., Khalifah, Z., Zakwan, N., & Valipour, A. (2015). Multiple criteria decision-making techniques and their applications–a
review of the literature from 2000 to 2014. Economic research-Ekonomska istraživanja, 28(1), 516-571.
 Mizrak, K. C. (2021). A Research on Effect of Performance Evaluation and Efficiency on Work Life. In Management Strategies to Survive in a
Competitive Environment: How to Improve Company Performance (pp. 387-400). Cham: Springer International Publishing.
 Nghiem, T. L., Dinh, T. H., & Nguyen, T. L. (2022). A Fuzzy Logic Approach to Career Orientation for Students: A Case Study in Human Resource
Management. Global Changes and Sustainable Development in Asian Emerging Market Economies Vol. 1: Proceedings of EDESUS 2019, 225-239.
 Nedosekin, A., Abdoulaeva, Z., Konnikov, E., & Zhuk, A. (2020). Fuzzy set models for economic resilience estimation. Mathematics, 8(9), 1516.
 Nghiem, T. L., Dinh, T. H., & Nguyen, T. L. (2022). A Fuzzy Logic Approach to Career Orientation for Students: A Case Study in Human Resource
Management. Global Changes and Sustainable Development in Asian Emerging Market Economies Vol. 1: Proceedings of EDESUS 2019, 225-239.
 Papis, M., & Matyjewski, M. (2019). The use of fuzzy logic elements for the risk analysis in aviation. Journal of KONBiN, 49(2), 31-53.
 Philip, K., & Arrowsmith, J. (2021). The limits to employee involvement? Employee participation without HRM in a small not-for-profit organisation.
Personnel Review, 50(2), 401-419.
 Pislaru, M., Herghiligiu, I. V., & Robu, I. B. (2019). Corporate sustainable performance assessment based on fuzzy logic. Journal of cleaner production,
223, 998-1013.
 Qi, J., Ding, L., & Lim, S. (2023). Application of a decision-making framework for multi-objective optimisation of urban heat mitigation strategies.
Urban Climate, 47, 101372.
 Santhosh, R., & Mohanapriya, M. (2021). Generalized fuzzy logic based performance prediction in data mining. Materials Today: Proceedings, 45,
1770-1774.
 Singh, K. V., Bansal, H. O., & Singh, D. (2020). Feed-forward modeling and real-time implementation of an intelligent fuzzy logic-based energy
management strategy in a series–parallel hybrid electric vehicle to improve fuel economy. Electrical Engineering, 102, 967-987.
 Spolaor, S., Fuchs, C., Cazzaniga, P., Kaymak, U., Besozzi, D., & Nobile, M. S. (2020). Simpful: a user-friendly python library for fuzzy logic.
International Journal of Computational Intelligence Systems, 13(1), 1687-1698.
 Şimşek, H., Güvendiren, İ., & Sarı, Ş. (2022). Determining the customer satisfaction index for civil aviation organizations based on fuzzy logic and
servqual method. International Capital Conference on Multidisciplinary Scientific Research.
 Philip, K., & Arrowsmith, J. (2021). The limits to employee involvement? Employee participation without
HRM in a small not-for-profit organisation. Personnel Review, 50(2), 401-419.
 Pislaru, M., Herghiligiu, I. V., & Robu, I. B. (2019). Corporate sustainable performance assessment based on
fuzzy logic. Journal of cleaner production, 223, 998-1013.
 Talukdar, S., Naikoo, M. W., Mallick, J., Praveen, B., Sharma, P., Islam, A. R. M. T., ... & Rahman, A. (2022).
Coupling geographic information system integrated fuzzy logic-analytical hierarchy process with global and
machine learning based sensitivity analysis for agricultural suitability mapping. Agricultural Systems, 196,
103343.
 Türk.A & Kavraz, Z. M. (2021) The Role of Talent Management in Human Resources Management: A
Qualitative Research in Aviation Industry.
 Turk, A., Cevher, M. F., & Mizrak, K. C. (2021). The effect of informal relations and executive support on
organizational commitment in the aviation cector. International Journal of Innovative Science and Research
Technology, 6(2), 243-253.
 Vaishnavi, V., & Suresh, M. (2021). Assessment of readiness level for implementing lean six sigma in
healthcare organization using fuzzy logic approach. International Journal of Lean Six Sigma, 12(2), 175-209.
 Yalim, F., & Mizrak, K. C. (2021). Organizational Culture As A Pioneer Of Organizational Identification: A
Research On Aviation Sector. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sbe Dergisi, 11(2), 737-759.
 Ziyadin, S., Borodin, A., Streltsova, E., Suieubayeva, S., & Pshembayeva, D. (2019). Fuzzy logic approach in
the modeling of sustainable tourism development management. Polish Journal of management studies, 19(1),
492-504.
BİZİDİNLEDİĞİNİZ
İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİZ