Sieciowe systemy

operacyjne

Lekcja 3: Komputerowe systemy sieciowe

Co to jest sieciowy system operacyjny

Sieciowy system operacyjny – rodzaj systemu operacyjnego (wykorzystującego niektóre protokoły

internetowe, np. TCP/IP), pozwalającego na pracę w sieci komputerowej. Mając komputer o dużej
mocy obliczeniowej i dużej pamięci podręcznej, można utworzyć serwer jako komputer centralny.
Daje to możliwość zarządzania siecią komputerową, tj. udostępnianie plików i drukarek, ustawianie
domeny, blokowanie dostępu do niektórych źródeł plików, ograniczanie dostępu użytkownikom itd.
Zarządzaniem serwerem zajmuje się administrator sieci informatycznej.
Sieciowe systemy operacyjne przykłady

Sieciowy system operacyjny tworzy środowisko w którym użytkownicy mają dostęp do wspólnych
zasobów. Sieciowe systemy operacyjne opisane w prezentacji:

● Unix BSD
● Linux
● Microsoft Windows 2012
● Solaris
● Novell
Unix BSD

Unix BSD odmiana systemu operacyjnego Unix wywodząca się ze stworzonych na Uniwersytecie
Kalifornijskim Berkeley rozszerzeń dla systemu rozwijanego przez firmę AT&T. Także potoczna
nazwa licencji BSD, na której te systemy są wydawane oraz pokrewnych licencji tego typu.Niedługo
po powstaniu pierwszych wersji Uniksa, dr Bob Fabry z Berkeley starał się pozyskać nowy system
dla uniwersyteckiego laboratorium i dzięki jego staraniom Unix został zainstalowany na komputerach
PDP-11, które w tym czasie były w Berkeley. Niedługo po tym, Ken Thompson zainstalował na
uczelnianym PDP-11 i napisał kompilator języka Pascal. W latach 1975-76 Bill Joy i Chuck Haley
doskonalili kompilator a także jądro systemu operacyjnego, a swoje poprawki odsyłali do Bell Labs.
Zalety BSD

● Jądro, które jest przeznaczone do starannego planowania wszystkich procesów, zarządzania

pamięcią, pracy z różnymi urządzeniami, a także do obsługi systemów wieloprocesorowych.
Należy zauważyć, że w przeciwieństwie do Linuksa, w tym przypadku istnieje kilka rodzajów
rdzeni BSD, które różnią się różnymi funkcjami.
● Biblioteka C, która jest używana jako główny interfejs programowania systemu, oparta jest na
kodzie z Berkeley, a nie z projektu GNI.
● Wszelkiego rodzaju narzędzia do plików, kompilatory, powłoki, edytory linków, a także inne
programy dla użytkowników końcowych, niektóre oparte na kodzie GNU.
● FreeBSD UNIX to system operacyjny zawierający X Window, który jest bezpośrednio
odpowiedzialny za ten system. Jest używany w większości wersji BSD i jest oficjalnie
obsługiwany przez projekt X.Org. Ten system pozwala użytkownikowi na wybór kilku powłok
graficznych, a także wielu lekkich menedżerów okien.
● Duża liczba innych programów systemowych i aplikacyjnych.
Wady BSD

Kolekcja FreeBSD zawiera obecnie ponad 26 000 programów. Trudno porównać tę liczbę z
innymi repozytoriami, ponieważ programy są podzielone inaczej (na przykład port GCC w
FreeBSD instaluje programy i biblioteki, które są podzielone między 6-10 pakietów w Debianie, w
zależności od wersji GCC), ale większość rzeczy nadal można tam znaleźć. Jednym z powodów,
dla których użytkownicy wybierają FreeBSD, jest fakt, że zestaw portów zapewnia pewne,
względnie niejasne oprogramowanie, którego potrzebuje, podczas gdy inne systemy tego nie
robią. Większość programów do ustawiania portów działa natywnie na FreeBSD. Większość
oprogramowania typu open source jest niezależna od systemu operacyjnego i wymaga
minimalnej modyfikacji w celu skompilowania i uruchomienia na FreeBSD. Istnieją wyjątki, takie
jak Valgrind, które wymagają szczegółowego zrozumienia systemu. Zastrzeżone
oprogramowanie może stanowić poważniejszy problem. Niektórzy programiści, na przykład
Opera, dostarczają FreeBSD kod źródłowy.
Linux

Linux rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych na jądrze Linux. Linux jest jednym
z przykładów wolnego i otwartego oprogramowania (FLOSS): jego kod źródłowy może być dowolnie
wykorzystywany, modyfikowany i rozpowszechniany. Od kwietnia 2017 roku Android (a tym samym
Linux) oficjalnie jest najpopularniejszym systemem operacyjnym na świecie. Pierwsza wersja jądra
Linux została udostępniona publicznie 17 września 1991 dla architektury komputera PC,
wykorzystującego mikroprocesor o architekturze IA-32. Do jądra dołączono narzędzia systemowe
zwane też „Development Kit” oraz biblioteki z projektu GNU, aby otrzymać nadający się do użytku
system operacyjny. Z tego powodu powstała też alternatywna nazwa kompletnego systemu:
GNU/Linux.
Linux

Obecnie jest on udostępniany w formie licznych dystrybucji Linuksa, które składają się z jądra
(niekiedy zmodyfikowanego w stosunku do oficjalnej wersji) i zestawu pakietów oprogramowania
dobranego do różnorodnych wymagań. Dystrybucje zawierają głównie oprogramowanie na
licencjach FLOSS, jednak najczęściej zawierają też lub pozwalają na łatwe doinstalowanie pewnej
liczby programów na licencjach własnościowych. Jednym z zastosowań Linuksa są środowiska
serwerowe, dla których komercyjne wsparcie oferują również duże firmy komputerowe jak IBM,
Oracle, Dell, Microsoft, Hewlett-Packard, Red Hat i Novell. Linux działa na szerokiej gamie sprzętu
komputerowego, wliczając komputery biurkowe, superkomputery i systemy wbudowane, takie jak
telefony komórkowe, routery oraz telewizory (np. LG, Samsung).
Zalety Linuxa

● darmowy
● bezpieczny (mała ilość wirusów)
● łatwy w obsłudze
● duża ilość oprogramowania open source dostępnego tuż po instalacji
● automatyczne aktualizacje
● dostosowanie pod siebie (brak ograniczeń)
● szybki i sprawny w działaniu
Wady Linuxa

● mało gier
● mało oprogramowania dla profesjonalistów (AutoCAD, Photoshop...)
● mało sterowników (mniejsza ilość egzotycznego sprzętu, który działa)
● niejednolita architektura
● jak prawie każdy system posiada luki w oprogramowaniu
Microsoft windows 2012

Windows Server 2012– szóste wydanie Windows Server, wersja serwerowa systemu Windows 8 i
następca Windows Server 2008 R2. Dwie wersje developerskie zostały udostępnione w fazie testów.
System był dostępny do kupienia 4 września 2012 roku. Odmiennie od swoich poprzedników
Windows Server 2012 nie wspiera komputerów opartych o Itanium i posiada cztery edycje. Wiele
właściwości zostało dodanych bądź poprawionych w porównaniu do Windows Server 2008 R2, jak
na przykład zaktualizowana wersja Hyper-V, nowa wersja menedżera zadań oraz system plików
ReFS. Dodatkowo system posiada interfejs Modern UI.
Windows server 2012

● Automatyczne warstwowanie (ang. Automated Tiering) - najczęściej otwierane pliki są

automatycznie składowane na najszybszych mediach - na przykład dyskach SSD [1]
● Deduplikacja plików VHD - mniejsza przestrzeń zajmowana przez pliki VHD w sytuacji, gdy
pliki mają podobną zawartość[1]
● Windows PowerShell w wersji 4, który zawiera platformę zarządzającą Desired State
Configuration (DSC)
● Zintegrowane wsparcie dla Office 365
● Przywrócony przycisk "Start"[2]
● Druga generacja maszyn wirtualnych - z możliwością tworzenia maszyn wirtualnych
opartych na UEFI
● Wykorzystywanie syntetycznych sterowników sprzętowych zamiast emulatorów
sterowników
● Bootowanie z SCSI
Zalety Windows server 2012

Zaletą jest np możliwość instalacji Hyper-V (jak mamy wsparcie wirtualizacji sprzętowej),
daje nam to w przypadku częstego korzystania z maszyn wirtualnych mocną przewagę
nad VirtualPC, VirtualBoxem czy innymi tego typu aplikacjami. Dostępne wiele narzędzi do
zarządzania Windowsami w wersji serwer w sposób nie wymagający instalacji.
Wady Windows server 2012

● Niedostępna jest opcja ReadyBoost

● Mogą wystąpić problemy z instalacją sterowników do różnych urządzeń audio/video.
● Darmowe oprogramowanie (np antywirusy), które sprawdza zainstalowaną wersję
systemu nie uruchomi się
● Często dla systemów w wersji Server są oddzielne licencje na programy (na dodatek
droższe)
● Różne problemy z uprawnieniami na początku pracy - wszelkie zabezpieczenia np
Internet Explorera powodują, że bez konfiguracji jest on bezużyteczny
Novell

Novell NetWare – sieciowy system operacyjny firmy Novell przeznaczony dla serwerów pełniących
funkcje serwera plików. Z powodzeniem pełni również funkcje serwera baz danych, routera i innych
serwisów internetowych (tunelowanie, NAT, DHCP, mail, FTP, WWW, DNS, HTTPS, TFTP-PP, PxE,
Virtual Office i inne). Już od samego początku był zaprojektowany w celu wykonywania wielu usług
na PC, a jego protokoły sieciowe bazowały na Xerox Network Systems. Serwery NetWare cieszyły
się największą popularnością we wczesnych latach 90. Obecnie zostały częściowo zastąpione,
głównie w małych sieciach, przez systemy Linux i Microsoft Windows.
Novell

Istnieje także wersja NetWare SFTIII umożliwiająca utworzenie klastra składającego się z dwóch
jednakowych serwerów. W przypadku awarii jednego serwera wszystkie funkcje łącznie z danymi
przejmuje serwer zapasowy. Wersja SFTIII jest dostępna już od wersji NetWare 3.11 datowanego na
1991 rok. NetWare jako protokół komunikacyjny może używać IPX/SPX lub TCP/IP. Wczesne wersje
pozwalały na komunikację opartą tylko na rodzinie protokołów IPX/SPX. Od wersji 3.x można używać
protokołów TCP/IP, jak i IPX/SPX, przy czym podstawowe serwisy były dostępne głównie przez
IPX/SPX lub TCP/IP poprzez między innymi sterownik IPTUNNEL. Naturalnym protokołem
sieciowym NetWare był IPX/SPX, lecz firma Novell wspomagała także TCP/IP, który był w starszych
wersjach teoretycznie wolniejszy, lecz niezauważalnie. Pełne wsparcie dla TCP/IP było udostępnione
od wersji NetWare 5.0, jednak można było uruchomić TCP/IP na starszych wersjach, choć wymagało
to dodatkowej konfiguracji.
Zalety Novell

Zaletą systemu NetWare 4.11 jest możliwość użycia go w sieciach już istniejących, inaczej mówiąc
uaktualnienia serwerów pracujących pod kontrolą systemów NetWare 286 lub NetWare 386 do
systemu NetWare 4.11. Uaktualniać możemy również starsze wersje systemu NetWare 4, jak
również przenosić dane z serwerów Microsoft LAN Manager lub IBM LAN Server. Proces ten
wykonywany jest przy pomocy narzędzi INSTALL i MIGRATE. Dostępne są cztery metody
wykonywania migracji, zunifikowane sterowanie usługami; interesujące aplikacje webowe oferowane
z Virtual Office; włączone oprogramowanie open source
Wady Novell

● Jedną wadą tego systemu jest skomplikowana instalacja oraz rekompilacja jądra systemu,
która wymaga od użytkownika sporej wiedzy informatycznej.
● Słabsza wydajność w zakresie operacji webowych, ustawianie wszystkich dostępnych
mechanizmów wymaga czasu
Solaris

Solaris, Oracle Solaris – system operacyjny z rodziny Unix firmy Oracle (oryginalnie
opracowany przez Sun Microsystems) pierwotnie dla rodzimej architektury SPARC – obecnie
dostępny także dla 32- oraz 64-bitowych maszyn opartych o procesory firm Intel, AMD oraz VIA.
Solaris 2.5.1 był również wydany dla architektury mikroprocesora PowerPC. Kod został
zoptymalizowany dla maszyn wieloprocesorowych. System jest stosowany jako platforma dla
rozwiązań serwerowych i stacji roboczych. Komputery z systemem Solaris są między innymi
używane na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i w amerykańskich wahadłowcach.
Zalety Solaris

● dobra wydajność;
● bardzo dobre rozpoznawanie sprzętu;
● szczegółowe mechanizmy
● bezpieczeństwa
Wady Solaris

● brak konkurencyjnych mechanizmów

● zarządzania opartych na GUI
Maciej Gołębiowski 2aTg