W ST EP

˛ DO I NFORMATYKI I P ROGRAMOWANIA
G EOINFORMATYKA
2022/2023

KONFIGURACJA SYSTEMU NA KOMPUTERZE DOMOWYM

KONFIGURACJA STANOWISKA LOKALNEGO

Celem nauki pracy w czasie laboratorium na systemie operacyjnym z rodziny

UNIX (w laboratorium Linux Ubuntu 22.04), a także by w domu dokańczać pisanie
rozpocz˛etych na laboratorium programów wymagany b˛edzie dost˛ep do działajacego
˛ pod
nadzorem systemu UNIX/Linux komputera (UNIX i Linux to nie sa˛ tożsame poj˛ecia,
choć oba systemy sa˛ podobne). Poniżej znajduje si˛e instrukcja trzech możliwych
sposobów konfiguracji środowiska pracy, z których dwa pierwsze sa˛ rekomendowane.
Dla zainteresowanych tematyka˛ polecam obejrzenie pierwszych kilkunastu
minut filmu z cyklu Pasja Informatyki (https://pasja-informatyki.pl/sieci-
komputerowe/linux-ubuntu-server/) dotyczacym
˛ systemu Linux - my pracujemy
na wersji Desktop, film dotyczy wersji serwerowej, ale i tak warto zapoznać si˛e z
tematem.
UWAGA dla posiadaczy komputera z systemem macOS - nie ma potrzeby
instalacji Linuxa. Systemy macOS oraz Linux to systemy operacyjne z tym samym
rdzeniem, wi˛ec komendy poznawane i wykonywane w trakcie laboratorium moga˛
być również używane na komputerze z systemem macOS. Wówczas, aby zaczać ˛
programowanie na macOS konieczne jest pobranie Xcode Command Line Tools –
sa˛ one niezb˛edne do poprawnego funkcjonowania terminala podczas pracy z kodem.
Najprostszym, ale jednocześnie zużywajacym
˛ najwi˛ecej miejsca na dysku sposobem
jest pobranie Xcode z App Store - Xcode Command Line Tools sa˛ pobierane razem z nim.
Drugi sposób to zainstalowanie jedynie potrzebnego nam pakietu poprzez wpisanie w
terminalu komendy:
xcode-select –install
Szczegółowy poradnik pod linkiem https://www.freecodecamp.org/news/install-
xcode-command-line-tools/

Linux na wydzielonej partycji dyskowej

Rozwiazanie
˛ rekomendowane. Praca z tak przygotowanym sprz˛etem b˛edzie
najszybsza i najwygodniejsza, umożliwiajac ˛ prac˛e (pisanie programów) nawet
bez dost˛epu do Internetu. To rozwiazanie
˛ pozwala również poznać możliwości
nowego systemu operacyjnego (popularnego wśród programistów i nie tylko), a
także właściwie dowolnie skonfigurować środowisko pracy (zainstalować wszystkie
niezb˛edne programy). Rozwiazanie˛ to jest jednak najbardziej praco i czasochłonne i
wymaga najwi˛ecej wolnego miejsca na dysku (dla wygodnej pracy około 100GB, na
potrzeby tych zaj˛eć i potrzeby pisania programów wystarczy 30-50GB).
System operacyjny Linux można zainstalować obok systemu Windows - oba
systemy moga˛ zostać zainstalowane na jednym komputerze, a uruchamiany system
wybierany b˛edzie po właczeniu
˛ komputera.
Najbezpieczniejszym i najprostszym sposobem instalacji Linuksa na
komputerze z zainstalowanym już systemem Windows jest uprzednie wydzielenie
wolnej partycji, na której można b˛edzie zainstalować system Linux. - wówczas w
trakcie instalacji możne b˛edzie wskazać partycj˛e, na której SO ma zostać zainstalowany.
Jeśli wolna partycja nie zostanie wcześniej wydzielona, b˛edzie możliwe wykonanie
tego w procesie instalacji systemu. Cała˛ procedura˛ nast˛epujac ˛ a˛ zajmie si˛e już instalator.
Pozostaje jeszcze wybór najlepszej dystrybucji systemu Linux. Ostatnio duża˛
popularność zyskuje Ubuntu (i z niego korzystamy również w trakcie laboratorium),
ale właściwie sama dystrybucja nie ma wi˛ekszego znaczenia z punktu widzenia
laboratorium - polecam Państwu Ubuntu lub Debian. Poza dystrybucja˛ należy też
wybrać właściwa˛ wersj˛e systemu - najnowsza nie zawsze jest najlepsza (bo może być
niedopracowana, może posiadać bł˛edy) - warto zdecydować si˛e na ostatnia˛ wersj˛e
długowspierana˛ LTS (Long Term Support) - w laboratorium korzystamy z Ubuntu
22.04. Instalka wersji desktopowej pod adresem https://ubuntu.com/download/desktop.
Tutariali dotyczacych
˛ instalacji Linuxa obok Windowsa jest wiele -
polecam ten https://www.tecmint.com/install-ubuntu-alongside-with-windows-dual-
boot/. Opcjonalnie prosz˛e w wyszukiwarce wpisać fraz˛e linux windows dual boot lub
how to install linux with windows

Linux na maszynie wirtualnej

Rozwiazanie
˛ rekomendowane. Polega na instalacji systemu operacyjnego Linux
w innym systemie operacyjnym (system w systemie), na przykład Windows, OS X
przy wykorzystaniu specjalnego oprogramowannia (wirtualnej maszyny), np. Oracle
VM VirtualBox. Dla osób bojacych ˛ si˛e o bezpieczeństwo pierwszego systemu
operacyjnego (Windowsa, OS X) czy instalujacych ˛ Linuksa jedynie na prób˛e, jest to
rozwiazanie
˛ optymalne. Z takiej formy dost˛epu do systemu operacyjnego korzystamy
też w laboratorium. Poradnik: https://linuxhint.com/installu buntu1 8 − 04v irtualbox/ -
dotyczy co prawda instalacji wersji 18.04 LTS, ale idea pozostaje taka sama.
Kilka uwag do tworzenia maszyny wirtualnej, czyli co ustawić przy instalacji,
ewentualnie potem dodać:
• ustawienia VM:
– wersja Ubuntu 64-bit,
– memory size minimum 2048.0 MB (dobrze jak si˛e uda 4096.0 MB),
– virtual hard disk + VDI, dynamically allocated
• rozmiar wirtualnego dysku na co najmniej 50 GB,
• po stworzeniu VM z Ubuntu 22.04, wejdź w ustawienia i w "System" >
"Processor" i zmień liczb˛e CPU na wartość o 1-2 CPU mniejsza˛ niż dost˛epne
"zielone" maksimum (ale wi˛eksza˛ od jeden),

2
 • przejdź przez instalacj˛e po zamontowaniu obrazu Ubuntu 22.04, tj. "Settings"
> "Storage" > "[nap˛ed CD/DVD]" > "Optical Drive" > "Choose a disk file" >
[np. ubuntu-22.04-desktop-amd64.iso] i wystartuj VM – przejdź przez instalacj˛e
systemu z third-party software zgodnie z instrukcjami (z "Erase disk..." itd.)

Linux z LiveCD
Rozwiazanie
˛ odradzane - Linux instalowany jest każdorazowo z płyty w pami˛eci RAM
komputera. Rozwiazanie
˛ jedynie dla tych, którzy maja˛ mało miejsca na dysku i nie
moga˛ sobie pozwolić na zainstalowanie drugiego systemu operacyjnego.
Rol˛e LiveCD pełni przeważnie specjalnie do tego celu skonfigurowany pendrive.
Do tworzenia bootowalnych pendrive’ów można użyć programu https://rufus.ie/pl/,
który b˛edzie potrzebował pliku .iso z systemem Linux (do pobrania z oficjalnej strony
Ubuntu). Prosz˛e pami˛etać o zmianie priorytetów bootowania tak, żeby pendrive miał
wyższy priorytet niż dysk twardy z Windowsem.

Windows Subsystem for Linux

Rozwiazanie
˛ odradzane. W systemie Windows 10 obecny jest ostatnio Windows
Subsystem for Linux, który dostarcza funkcjonalność zbliżona˛ do linuksowego
terminala Można si˛e za jego pośrednictwem poruszać po windowsowym sysemie
plików, daje dost˛ep do wielu narz˛edzi linuksowych (w tym do używanego na zaj˛eciach
kompilatora gcc). Rozwiazanie
˛ zdecydowanie mniej wydajne od czystego Linuksa
na osobnej partycji, zwłaszcza w trybie okienkowym. Zainstalowany subsystem nie
b˛edzie kompletna˛ dystrybucja˛ Linuksa, niektóre polecenia (jak np. lsusb) nie b˛eda˛
w nim dost˛epne. Dodatkowo wspieranych jest tylko kilka dystrybucji Linuksa. Info
i instrukcja: http://uczymy.edu.pl/wp/blog/2018/06/19/linuks-w-windows-windows-
subsystem-for-linux-wsl/.

Po konfiguracji któregoś z rozwiazań

˛ prosz˛e o prób˛e uruchomienia jakiejś komendy w
termialu (może być ls -l) - instrukcja do Laboratorium 2 - Praca w systemie UNIX. To
pozwoli wst˛epnie ocenić poprawność konfiguracji.
W razie kłopotów z konfiguracja˛ stanowiska lokalnego zapraszam do kontaktu:
aleksandra.rzeszowska@pwr.edu.pl lub zapraszam na konsultacje: wtorek 11-13 oraz
czwartek 15-16, p. 384/L-1.