Elektrik eğitim programı temel seviye dersleri

TEMEL ELEKTRONİK
Temel Elektrik-Elektronik Kavramları
Ders:1

Temel Elektronik
 Röle nedir ?

Röleler; elektrik
devrelerinde
düşük akım ve
gerilimle yüksek
akım ve gerilimi
kontrol eden
anahtarlama
elemanı olarak
kullanılır. Çeşitli röleler

Temel Elektronik
 Manyetik Rölenin Yapısı
Röle elektromanyetik bir anahtardır.
Röle; bobin, yumuşak demir nüve,
palet, yay ve kontaklardan meydana
gelir. Rölenin bobin kısmı giriş
kısmıdır. Rölelerin bobinleri ise
genellikle 5 mA-150 mA arasında akım
çeker. DC ile çalışan mini röleler en
çok elektronik sistemlerde
kullanılmaktadır. Palet ve kontak
kısmının bobin ile herhangi bir
elektriksel bağlantısı yoktur. Röle
üzerinde genellikle normalde açık
Rölenin iç yapısı
(NO), normalde kapalı (NC) ve ortak
COM) yazan üç adet bağlantı bulunur.
Temel Elektronik
Anma Gerilimi: Rölenin çalışmak için ihtiyaç duyduğu giriş gerilimidir.

Tutma Gerilimi: Rölenin çalışması için gerekli minimum gerilimdir. Bu

gerilim yaklaşık anma geriliminin %70’i kadar bir değerdir.

Bırakma Gerilimi: Çalışan bir rölenin kontaklarının açılır duruma

gelmesi için gerekli maksimum gerilimdir. Bobin voltajının, kontakların
tekrar açık konuma gelmesi için ne kadar düşük bir seviyeye gitmesi
gerektiğini gösterir. Bu gerilim, yaklaşık anma geriliminin %10’u kadar
bir değerdir. Tutma gerilimi, bırakma geriliminden her zaman büyüktür.

Temel Elektronik
 Manyetik Röle Üzerindeki Değerlerin Anlamları

 1 Numarayla Gösterilmiş Değer: DC 12 V anma gerilimidir.

 2 Numarayla Gösterilmiş Değer: 277 V AC çalışma gerilimi ve 10 A
çalışma akımına sahiptir.
 3 Numarayla Gösterilmiş Değer: Amerika standartlarıdır.
 4 Numarayla Gösterilmiş Değer: Avrupa ve Çin standartlarıdır.

Temel Elektronik
 Manyetik Rölenin Çalışma Prensibi

Röle içerisindeki yumuşak demir nüvenin üzerine çok turlu olarak

sarılmış ince telin oluşturduğu bobine akım uygulandığında manyetik
alan oluşur. Bu alan, bobinin içinde bulunan yumuşak demir nüveyi
elektromıknatıs hâline getirir ve paletin kontaklarının konumunu
değiştirmesini sağlar. Akım kesildiğinde demir nüve elektromıknatıs
özelliğini kaybettiği için esnek gergi yayı paleti geri çeker ve
kontakları ilk konumuna getirir. Kontakların oksitlenmesini azaltmak
için kontak yüzeyleri platin veya tungsten üzerine ince bir gümüş
tabaka ile kaplanır.

Temel Elektronik
 Röleler İçin Koruma Diyotları
Röle bobinleri, enerji kesildiğinde kısa yüksek
voltaj (ani yükselmeler) üretir ve bu,
devredeki transistörleri ve entegre devreleri
bozabilir. Transistörler ve entegre devreler,
bir röle bobini kapatıldığında üretilen kısa
yüksek voltajdan korunmalıdır. Hasarın
önlenmesi için röle bobinine koruma diyodu
bağlanması gereklidir. Koruma diyodu,
indüklenen voltajın bobin (ve diyot)
üzerinden kısa bir akım çekmesine izin verir.
Böylece manyetik alan hızlı bir şekilde
etkisizleştirilir. Bu işlem, indüklenen voltajın
transistörlere ve entegre devrelere zarar
verecek kadar yüksek olmasını önler.
Temel Elektronik
 Anagold Örnekleri

Temel Elektronik
Temel Elektronik
Temel Elektronik