Professional Documents
Culture Documents
1
Sunuş Planı
SUNUŞ KAPSAMI
2
Dahilde İşleme Rejimi Nedir?
DAHİLDE İŞLEME REJİMİ NEDİR?
3
TİCARET POLİTİKASI ÖNLEMLERİ
İthalatta
Gözetim ve Korunma Önlemleri Hakkında
Mevzuat (Kota ve Gözetim Lisansları)
4
DİR İŞLEYİŞ SÜRECİ
Yağ
Şeker NİHAİ
ÜRETİM
İTHALAT ÜRÜN İHRACAT
SÜRECİ
Un (Bisküvi)
Diğer
TEMİNAT TEMİNAT
veya ÇÖZÜMÜ
veya
VERGİ VERGİ
İADESİ
5
AMAÇLARI VE KULLANIM GEREKÇELERİ
Gümrük
Üretim/İşlemede İhracatta yüksek
muafiyetli girdi
maliyet avantajı rekabet şansı
ithali
Amaçlar
• İhracatçılarımıza dünya piyasalarında rekabet gücü kazandırmak
• İhraç pazarlarımızı geliştirmek
• İhraç ürünlerimizi çeşitlendirmek
• Sürdürülebilir ihracat artışı sağlamak
Kullanım Gerekçeleri
• Hammadde ve üretim yetersizliği
• Üretimde kalite sorunu
• Maliyet yüksekliği
• İleri teknoloji eksikliği
• Finansman avantajı
6
AVANTAJLARI
Ver
gi- • İthalatta Gümrük ve Eş Etkili Vergi Muafiyeti
Fon • KKDF İstisnası
Mu
afiy
• Vergi, Resim ve Harç İstisnası
etle
ri
7
SUNUŞ KAPSAMI
8
DİR KAPSAMINDA İTHALAT VE İHRACAT
Milyar Dolar
400
342
350
300
252
250 235
199 203
200
171
152
150 143
97
(%41,5)
74
100 67 57 (%43,4)
(%44) (%40,1)
50 31 34
24 48
(%12,5) (%12,1) (%16,6 )
(%14,1)
0
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
10
DİR MEVZUATI (-I-)
11
DİR MEVZUATI (-II-)
12
DİR İLE İLGİLİ BİRİMLER
İhracat Genel Müdürlüğü: • Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlükleri:
Belge düzenleme, • DİİB ile ilgili kapatma işlemleri,
• DİİB Revize işlemleri
DİR ile ilgili düzenleme yapma, önlem
alma, sorunları çözme ve talimat
verme,
Koordinasyonu sağlama
13
DİİB VE Dİİ ARASINDAKİ FARK
14
DAHİLDE İŞLEME İZNİ (Dİİ)
İhracat 2006/12 sayılı Tebliğ’in 14 üncü maddesi uyarınca Dahilde İşleme İzni verilecek haller;
Temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan yardımcı maddelerin (tela,
etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı, kuşgözü, şerit, kordela, lastik vb.) ithalatını müteakip, ihraç
ürünlerinin elde edilmesinde kullanılması,
Kıymetli maden ve taşların, 32 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar hükümleri
çerçevesinde ithalatını müteakip, işlendikten sonra ihraç edilmek üzere işçiliğe tabi tutulması,
Eşyanın korunması, görünüş ya da satış kalitesinin iyileştirilmesi, yeniden dağıtım veya yeniden satış
için hazırlanmasına yönelik işlemler,
Eşyanın montajı, kurulması, diğer eşyayla birleştirilmesi, bir araya getirilmesi veya ihraç edilecek
eşyanın tamamlanması dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması,
Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi veya boyanması,
Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması …
İzin şartlarına göre ithal edilen eşyanın ihraç edildiğinin tespiti kaydıyla, Dİİ ihracat taahhütleri
ilgili gümrük idaresi tarafından kapatılmaktadır.
15
DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ (DİİB)
16
DİİB MÜRACAATININ DEĞERLENDİRİLMESİ
17
DİİB VE Dİİ SÜRELERİ
SEKTÖR BELGE
SÜRELERİ
Azami 12 ay
Tekstil ve 6-12 ay
Konfeksiyon
12 ayı aşan üretim
Tarım 6-12 ay
süreçlerinde ise proje
süresi kadar Makine ve 9-12 ay
Örnek : Gemi inşası ve Otomotiv
savunma sanayi projeleri. Kimya 9 ay
18
DİİB VE Dİİ EK SÜRELERİ (-I-)
PERFORMANS
MÜCBİR
SEBEP
DİİB kapsamındaki
DİİB kapsamında ilk önceden ihracata
ithalatın yapıldığı tekabül eden ithalatın
tarihe kadar verilen DİİB ihracat tamamlanamaması
azami 3 aya kadar ek taahhüdünün en az halinde azami belge Mücbir sebep
süre %25’ini gerçekleştiren orijinal süresinin nedeniyle
firmalara belge orijinal yarısı kadar ek süre Bakanlıkça
süresinin yarısı kadar belirlenecek ek süre
verilen performansa
dayalı ek süre
SÜRE
KAYDIRIMI HAKLI SEBEP
19
DİİB VE Dİİ EK SÜRELERİ (-II-)
20
DİİB VE Dİİ EK SÜRELERİ (-III-)
21
DİİB VE Dİİ EK SÜRELERİ (-IV-)
22
İHRACATÇI TANIMI
İhracatçı: Yan sanayici firmaya ithal eşyasından işlem görmüş ürün ürettiren ve bu ürünün
ihracatını kendisi ve/veya aracı ihracatçı vasıtasıyla gerçekleştiren imalatçı olmayan dahilde
işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmayı,
İmalatçı-İhracatçı: İşlem görmüş ürünün tamamını veya bir kısmını üreten ve bu ürünün
ihracatını kendisi ve/veya aracı ihracatçı vasıtasıyla gerçekleştiren dahilde işleme izin
belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmayı,
Yan Sanayici: Dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde taahhüt edilen ihraç
ürününün tamamını ya da bir kısmını üreten, belgede/izinde kayıtlı ancak belge/izin sahibi
olmayan firmayı,
Aracı İhracatçı: Dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde taahhüt edilen
ihracatı, belge/izin sahibi firmadan tedarik ettiği şekliyle gerçekleştiren belge/izin sahibi
olmayan firmayı,
23
DÖVİZ KULLANIM ORANI
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamındaki CIF ithal
Döviz (yurt içi alımlar hariç) tutarının FOB ihraç tutarına (ikincil işlem görmüş
Kullanım ürünün serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ithalatının
Oranı yapılması halinde bu ürünün gümrük kıymeti dahil) olan yüzde oranına
(DKO) döviz kullanım oranı denir.
Yurt içi alımın teşviki amacıyla, yurt içi alım gerçekleştirildiğinde DKO
aranmamaktadır.
Dahilde işleme izin belgesi kapsamında döviz kullanım oranı %80’i
geçmemek üzere Bakanlıkça belirlenir. Ancak, ikincil işlem görmüş tarım
ürünleri taahhüdü içeren belgelerde bu oran Bakanlıkça azami %100
olarak tespit edilebilir.
24
DİR KULLANIMI
I - İthalat İhracat
II - Yurt içi alım İhracat
III - İthalat Yurt içi satış ve teslimler
25
I - İthalat İhracat
26
Şartlı Muafiyet Sistemi (Önceden İthalat)
İhraç edilecek eşyanın üretiminde kullanılan hammadde, yardımcı
madde, ambalaj ve işletme malzemelerinin ithalatı sırasında doğan
vergilerin teminata bağlanarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi
tutulmaksızın ithal edilmesi ve üretim sonucunda elde edilen eşyanın
ihraç edilmesini müteakip alınan teminatın iade edilmesidir.
BELGE
İTHALAT ÜRETİM İHRACAT
BAŞLANGICI
BELGE
TEMİNAT KAPATMA
TEMİNAT
İADE
27
Şartlı Muafiyet Sistemi (Eşdeğer Eşya)
Eşdeğer Eşya Kullanımı; Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde
işleme izin belgesi kapsamında işlem görmüş ürünün elde edilmesi için
ithal eşyasının yerine eşdeğer eşya olarak serbest dolaşımdaki eşyanın
kullanılmasıdır.
• Asgari 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu
• Aynı ticari kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımdaki eşya
İşlem görmüş ürünün eşdeğer eşyadan elde edildiği durumlarda, gümrük
işlemlerinde ithal eşyası eşdeğer eşya, eşdeğer eşya ise ithal eşyası olarak
değerlendirilir.
Bakanlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü), eşdeğer eşyanın kullanımına
süresiz veya dönemsel olarak yasaklama veya kısıtlama getirilebilir.
28
Şartlı Muafiyet Sistemi (Eşdeğer Eşya)
BELGE
EŞDEĞER EŞYA ÜRETİM İHRACAT
BAŞLANGICI
T
E
M
İ
N
A
T
TEMİNAT BELGE
İTHALAT
İADE KAPATMA
29
TEMİNAT
Para
Teminat mektubu
Hazine tahvil ve bonoları
Kabul olunabilecek teminat ve değerlendirilmesi
MADDE 495 – (1) Gümrük işlemleri sırasında teminat alınmasına gerek görülen hâllerde;
a) Tedavülde olan nakit Türk Lirası (TL),
b) Bankalar tarafından verilen süresiz teminat mektupları,
c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler
(Nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),
ç) Hükümetçe belli edilecek Millî Esham ve Tahvilât (Bu Esham ve Tahvilât, teminatın kabul edilmesine en yakın borsa
cetvelleri üzerinden %15 noksanıyla değerlendirilir.),
d) İlgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince haciz varakalarına
müsteniden haczedilen menkul ve gayrimenkul eşya,
e) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, belediyelerin, sermayesinin tamamı devlete ait olan kamu iktisadî
teşebbüslerinin ve Türkiye’deki yabancı misyon şeflerinin verecekleri garanti mektupları,
f) Merkez Bankası tarafından kabul edilen ve bu Bankanın belirlediği döviz kuru üzerinden hesaplanan dövizler,
teminat olarak idarece kabul olunur.
30
İNDİRİMLİ TEMİNAT
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası veya Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKS) sahibi
imalatçı-ihracatçı firmalar (İhracatı> 25 milyon $ ise %1,
25>ihracat>5 milyon dolar ise %5 ve
OKS sahibi firmalar %10)
DTSŞ ve SDTŞ için bir önceki yıl ihracatı kadar DİR kapsamında yapacakları ithalatta, bu
ithalattan doğan verginin %10’u
Onaylanmış Kişi Statü Belgesi: Gümrük mevzuatı çerçevesinde Bakanlıkça verilen belge
31
GERİ ÖDEME SİSTEMİ (I)
32
GERİ ÖDEME SİSTEMİ (II)
BELGE
İTHALAT ÜRETİM İHRACAT
BAŞLANGICI
BELGE
VERGİ-KDV-FON KAPATMA
VERGİLER
İADE
33
II - Yurt İçi Alım İhracat
DİİB kapsamında KDV’de tecil-terkin sistemi
Zaman içinde gelişen ve değişen ihtiyaçlar doğrultusunda, özellikle yurt içindeki üreticilerin DİR
kapsamındaki ithalatı avantajlı konuma getiren uygulamalardan olumsuz etkilenmesinin önüne
geçilmesini teminen getirilmiştir.
Bu sistem kapsamında, DİİB’de yer alan madde ve malzemelerin yurt içinden KDV ödenmeksizin alımına
imkan tanınmaktadır.
34
KDV’de TECİL-TERKİN SİSTEMİ (-I-)
DİİB sahibi alıcılar satın aldıkları maddelerden imal ettikleri malları DİİB süresi
içerisinde ihraç ettiklerini YMM raporu ile tespit ettirmelidir.
YMM Raporunun ekine teyidi alınan GB’nin onaylı bir sureti eklenmeli ve ilgili
satıcılara verilmelidir.
Satıcılar tarafından bu raporların vergi dairesine verilmesi suretiyle terkin işlemi
sağlanacaktır.
KDV’siz satış
DİİB SAHİBİ
SATICI İHRACAT
ALICI
YMM
RAPORU
VERGİ
DAİRESİ
35
KDV’de TECİL-TERKİN SİSTEMİ (-II-)
Dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek
malların üretiminde kullanılacak maddelerin 31/12/2025 tarihine
kadar tesliminde Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin
1 numaralı fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre, bölgeler, sektörler
veya mal grupları itibariyle işlem yaptırmaya Cumhurbaşkanı
yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasında ihracat süresi olarak anılan
bentteki süre yerine bu rejimlerle öngörülen süreler esas alınır.
36
III - İthalat Yurt İçi Satış ve Teslimler
37
İHRACAT SAYILAN SATIŞ VE TESLİMLER
2005/2 sayılı Tebliğ’in 5 inci maddesinde belirtilen satış ve
teslimlerdir. Örneğin,
Yatırım programında yer alan kamu yatırımlarının uluslararası ihalesini kazanan firmalara
yapılacak satış ve teslimler, (m. 5/1-a)
Savunma sanayi kapsamında yapılan satış ve teslimler, (m.5/1-b)
Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına yapılan satış ve teslimler, (m.5/1-c)
Yatırım Teşvik Belgesi firmaya bu belge kapsamında yapılan satış ve teslimler, Yatırım
mallarının üretilerek satışı ve CKD ithal edebilecek firmalara aksam ve parça üretilerek
yapılacak satışlar (m.5/1-d)
Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye açılan yatırım malı ve sınai malı ihalesini
kazanan firmaların yaptıkları satış ve teslimler, (m.5/1-e)
Ambalaj malzemesi imalatçılarının ihraç ürünüyle birlikte ihraç edilmek üzere ihracatçılara
yaptıkları satış ve teslimler, (m.5/1-f)
………..
38
MÜRACAATTAN KAPATMAYA DİİB
39
DİR OTOMASYON (DYS) UYGULAMASI İŞLEYİŞİ (-I-
Elektronik Yetki
İhracatçı Birliklerine Belge
İmza- Başvurusu Evrak Teslimi Müracaatı
E Devlet (Web’den)
40
DİR OTOMASYON (DYS) UYGULAMASI İŞLEYİŞİ (-II-)
Başvuru İhracat Genel Müd.
Daire Başkanı
Havale Şube Müdürü
Uzman
DEĞERLENDİRME
Uzman
Şube Müdürü
Onay
Daire Başkanı
Red
Firmaya Bildirim
Genel Müdür Yrd.
Genel Müdür
ONAY
Gümrük İdareleri. Bölge Müdürlükleri Firma Denetim Birimleri
Gümrükleme ile ilgili Bütün Belgeleri Görme ve Belgelerini Takip ve Tüm Belgeleri ve Bilgileri
işlemler Kapatma İşlemleri Revize Müracaatı Görme Yetkisi
41
DİİB İHRACAT TAAHHÜT KAPATMA
42
KAPATMADA KULLANILAN BELGELER
Dahilde İşleme Rejimi Tebliği (İhracat:2006/12)’in EK-3’ünde
sayılmıştır.
Dahilde İşleme İzin Belgesinin kağıt ortamındaki basılı nüshası (Belge sahibi firmanın talebine istinaden
ilgili firmaya gönderilmişse)
Gümrük beyannamesi
İhracat listesi
İthalat listesi
Ekspertiz raporu
Telafi edici vergi makbuzu (Gerekli olması halinde)
Menşe ispat belgeleri (Gerekli olması halinde)
Tedarikçi beyanı (Gerekli olması halinde)
Ön statü belgesi (İhracatın serbest bölgeye yapılması halinde)
43
KAPATMAYA İLİŞKİN SÜRELER
Kapatma müracaatları, ilgili Bölge Müdürlüğüne yapılır.
Belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde gerekli bilgi ve belgelerin ilgili
Bölge Müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekir.
Kapatmaya ilişkin bilgi ve belgelerin 3 (üç) ay içerisinde ibraz edilmemesi veya
ibraz edilen bilgi ve belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde, bu eksikliklerin
tamamlanması için firmaya 1 (bir) ay süre verilir.
Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması durumunda, ihracat
taahhüdü mevcut bilgi ve belgelerle müeyyideli olarak kapatılır.
Belge sahibi firmalar, kendilerine tebliğ edilen taahhüt hesabının müeyyideli
kapatılması işlemine karşı tebliğ tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde itiraz
edebilirler.
44
KAPATMADA BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİNİN ROLÜ
Belgedeki şartlara uygun olarak ithal eşyasının işlem görmüş ürünün
ihracatında kullanıldığını tespit eder.
Belge aşımı, ikincil işlem görmüş ürün, yurt içi alım, serbest bölgelere
yapılan ihracat, döviz kullanım oranı, işletme malzemesi, TEV ve özel
şartlar hususlarına dikkat eder.
45
KAPATMADA MÜEYYİDE - I
Dahilde işleme rejimi hükümleri ihlal edilmiş olmakla birlikte, ithal eşyasının
gümrük gözetiminden mevzuata aykırı olarak çıkarılmamışsa ithalat sırasında
alınmayan vergiler + gecikme faizi (m. 238/1-c) ve eşyanın tebligat tarihinden
itibaren altmış gün içinde gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya
kullanıma tâbi tutulmaması halinde gümrük vergileri tutarında idarî para
cezası (m. 238/2) veya
Dahilde işleme rejimine ilişkin hükümlerin ihlali hâlinde eşyanın
gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar idari para cezası (GK m. 238/1-a)
tatbik edilir.
Ayrıca 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında kaçakçılık
kovuşturması yapılabilir.
46
KAPATMADA MÜEYYİDE - II
Dahilde İşleme Tedbirlerine Uyulmaması (DİR Kararı m. 22)
Belgede bulunan özel şartın ihlal edilmesi durumunda firma 6 ay indirimli teminattan yararlandırılmaz.
Müteakip ihlallerde teminat miktarı 2 kat artırılır.
Döviz kullanım oranının belirlenen oranı geçmesi halinde firma 6 ay indirimli teminattan
yararlandırılmaz. Müteakip ihlallerde teminat miktarı 2 kat artırılır.
Bakanlıkça iç piyasa dengelerinin korunması amacıyla konulan ve bu niteliği belgede/izinde belirtilen
önceden ihracat veya önceden ithalat şartının ihlal edilmesi halinde ihlali gerçekleştiren firmaya, ilk
ihlalde 3 (üç) ay süreyle, 2 (iki) takvim yılı içerisinde gerçekleşen müteakip ihlalde ise 6 (altı) ay
süreyle belge/izin düzenlenmez. Firma başka bir firmanın belgesine/iznine yan sanayici, temsilci
ithalatçı veya aracı ihracatçı olarak eklenmez, bu firmanın mevcut belgelerine/izinlerine ek süre
verilmez ve revize başvuruları değerlendirilmez
Dahilde İşleme Rejiminde Sağlanan Hakların Kötüye Kullanımı (DİR Kararı m. 23)
Dahilde işleme rejiminde sağlanan hakların kötüye kullanımı durumunda belge ek süre ve indirimli
teminat imkanından faydalandırılmaz.
47
TELAFİ EDİCİ VERGİ
Üçüncü ülke menşeli bir eşyanın DİİB kapsamında ithal edildikten sonra
üretim sürecini müteakip ihraç ürünü olarak AB üyesi ülkelere, serbest
ticaret anlaşması imzaladığımız ülkelere, Pan-Avrupa Menşe
Kümülasyonuna veya Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf
olan ülkelere ihraç edilmesi halinde, ithal edilen eşya ile ilgili vergi
ihracat sırasında ödenir.
AB
Üçüncü TÜRKİYE STA
İTHALAT İHRACAT
Ülke (ÜRETİM) PAMK
PAAMK
48
GENEL DEĞERLENDİRME
47
49
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ
50
SUNUŞ PLANI
51
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ MEVZUATI
52
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ NEDİR ?
53
HİR İŞLEYİŞ SÜRECİ
Belge
İhracat Üretim İthalat
Başlangıcı
Yurt Dışı /
Serbest Bölge
Belge Kapatma
Varsa Teminat
İade
54
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ İLE İLGİLİ MERCİLER
verilmektedir.
55
HİİB İÇİN MÜRACAAT VE İSTENEN BELGELER
01/11/2020 tarihi itibariyle HİİB, DYS üzerinden tanzim edilmektedir.
Yetki
İhracatçı Birliklerine DYS’den
Başvurusu Evrak Teslimi müracaat
(Web’den)
(E-Devlet
Şifresi İle)
56
HİİB / Hİİ İÇİN SÜRELER / EK SÜRELER
HİİB;
HİİB’in Süresi azami 12 aydır.
HİİB’e belge orijinal süresinin 1/2’si kadar ek süre verilebilir.
Mücbir sebep dahilinde ek süre verilebilir.
Hİİ;
Hİİ’nin Süresi 12 aydır.
Hİİ’ne 12 aya kadar ek süre verilebilir.
Mücbir sebep dahilinde ek süre verilebilir.
57
HİİB TAAHHÜT KAPATMA
58
Teşekkürler…
İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
59