DAHİLDE İŞLEME - HARİÇTE İŞLEME REJİMİ VE İHRACATÇI BİRLİKLERİ’NİN BU KAPSAMDAKİ

GÖREVLERİ
1. DAHİLDE İŞLEME - HARİÇTE İŞLEME REJİMİ VE İHRACATÇI BİRLİKLERİ’NİN BU
KAPSAMDAKİ GÖREVLERİ Teşvik Uygulama Şube Müdürlüğü
2. İLGİLİ MEVZUAT • 4458 sayılı Gümrük Kanunu yanı sıra 261 sayılı Kanun, 933 sayılı
Kanun, 1567 sayılı Kanun, 2976 sayılı Kanun ve 474 sayılı Kanun • 2005/8391 sayılı
Dahilde İşleme Rejimi Kararı • İhracat 2005/1 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği • İhracat
2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği • İhracat 2005/2 sayılı İhracat Sayılan Satış ve
Teslimler Hakkında Tebliğ • İhracat 2007/ 2 sayılı Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin
Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ
3. Dahilde İşleme Rejimi: İhraç ürününün elde edilmesinde kullanılan girdilerin ticaret
politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın* gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesidir.
(Örn;kumaş ithal edilerek işlenip gömlek olarak ihraç edilmesi) (*) İthalatta Haksız
Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat (Anti-damping ve sübvansiyon) ve İthalatta
Gözetim ve Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat (Kota ve gözetim lisansları)
4. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ (DİR); • Dünya piyasa fiyatlarından hammadde temin etmek
suretiyle ihracatı artırmak, • İhraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü
kazandırmak, • İhraç pazarlarını geliştirmek, • İhraç ürünlerini çeşitlendirmek amacıyla
uygulanmaktadır.
5. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri 2010 Yılında • İthalat’ın %13,55’i •
İhracat % 47,17’si DİR Kapsamında Gerçekleştirilmiştir. • 2010 yılı itibariyle Döviz Kullanım
Oranı % 46,81’dir.

6. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri • 2003-2010 yılları arasında 355
Milyar ABD Dolar İhracat 165 Milyar ABD Dolar İthalat 190 Milyar ABD Doları net döviz
kazanımı gerçekleştirilmiştir.
7. Dahilde İşleme Rejimi ile Sağlanan İmkanlar • İthalatta Gümrük Vergisi, KDV, ÖTV ile
Diğer Vergi ve Fonlardan Muafiyet • Vergi, Resim ve Harç İstisnası ile KKDF İstisnası •
Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Olmama • Yurt İçi Alımlarda KDV Tecil-Terkin
Uygulaması • Yurt İçi Satış ve Teslimlere Müsaade edilmesi • İthalatta Alınması Gereken
Vergilere İlişkin Teminat İndirimi
8. Dahilde İşleme Rejimi Kapsamı • Dış ticaret sermaye şirketleri, sektörel dış ticaret
şirketleri, imalatçı-ihracatçılar ve sermayesinin en az %51’i imalatçıya ait olması kaydıyla
ihracatçılar için DİİB düzenlenir. DİİB sahibi imalatçı-ihracatçıların, belge ihraç
taahhüdündeki işlem görmüş ürünün üretiminin bir kısmını veya bir aşamasını, yan
sanayiciye yaptırmasına izin verilebilir. Ancak, bu firmalarca, belge ihraç taahhüdündeki
işlem görmüş ürünün üretiminin tamamı yan sanayiciye yaptırılamaz.
9. Dahilde İşleme Rejimi Kapsamı • Belge süreleri farklı olan ürünler için azami 12 ay olmak
üzere (proje bazında farklı süreler verilebilmektedir) ayrı DİİB’ler düzenlenir. (Örn, bitkisel
yağ 6 ay, deri ürünleri 9 ay, konfeksiyon 6 ay vb.) Örnek: ciklet ve şekerleme ihracatında
uygulanan sürelerin farklı olması nedeniyle, ayrı DİİB’ler düzenlenir.)
10. Dahilde İşleme Rejimi Kapsamı • Aynı konuda ilk DİİB, kapasite raporunda kayıtlı üretim
miktarının azami 1/4’ü, daha sonraki DİİB’ler ise önceden kullanılan miktar, belge süresi ve
açık belgelerdeki gerçekleşen ihracat dikkate alınmak suretiyle hesaplanan kapasite
raporundaki kullanılabilir üretim kapasitesi miktarı ve firmanın önceki belgelerdeki
performansı esas alınarak düzenlenir.
11. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında 3 çeşit uygulamaya olanak tanınmaktadır: • İthalat 
İhracat • Yurt İçi Alım  İhracat • İthalat  Yurt İçi Satış ve Teslimler
12. Teminat • Teminat: • Para • Teminat Mektubu • Hazine tahvil ve bonoları
13. İndirimli Teminat • İndirimli Teminat: • A-B-C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi
firmalara, • Firmaların geçmiş yıllara ait kapatılan Dahilde İşleme İzin Belgelerine ait
gerçekleşen ihracat performanslarına göre azami %10’a kadar indirimli teminat
uygulanmaktadır.
14. 2006\12 sayılı Tebliğ ile Dahilde İşleme İzni ve Dahilde İşleme İzin Belgesi aynı Tebliğ
altında birleştirilmiştir. Dahilde İşleme İzni, tekstil ve konfeksiyon yardımcı malzemeleri
ithalatı, bedelsiz ithalat ve eşyanın tamir, boyama, yenileme, monte edilmesi, birleştirilmesi
ambalajlanması gibi işlemler için Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca düzenlenir. Bunlar
dışındaki faaliyetler için Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nce, Dahilde İşleme
İzin Belgesi düzenlenir
15. Dahilde İşleme Rejimi Bünyesinde Kullanılan Sistemler 1. ŞARTLI MUAFİYET(ASKIYA
ALMA) SİSTEMİ • ÖNCE İTHALAT • EŞDEĞER EŞYA KULLANIMI (ÖNCE İHRACAT) 2.
GERİ ÖDEME SİSTEMİ
16. Şartlı Muafiyet Sistemi İhraç edilecek eşyanın üretiminde kullanılan hammadde, yardımcı
madde, ambalaj ve işletme malzemelerinin ithalatı sırasında doğan vergilerin teminata
bağlanarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ithal edilmesi ve üretim
sonucunda elde edilen eşyanın ihraç edilmesini müteakip alınan teminatın iade edilmesidir.
(Önce İthalat)
17. TEMİNAT GÜMRÜK Şartlı Muafiyet Sistemi Önce ithalat BELGE BAŞLANGICI İTHALAT
ÜRETİM İHRACAT BELGE SONU TEMİNAT İADE
18. Eşdeğer Eşya Kullanımı (Önce İhracat) • Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında işlem
görmüş ürünün elde edilmesi için ithal eşyasının yerine eşdeğer eşya olarak, asgari 8
(sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla
aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımdaki eşya kullanılabilir. • Eşdeğer eşya
kullanımı çerçevesinde, belge kapsamında önceden ihracat işleminden sonra ithalat
yapılabileceği gibi, ithal eşyası ile serbest dolaşımdaki eşya birlikte de kullanılabilir. • İthal
eşyasının ithalinden önce eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün ihracı
halinde, buna tekabül eden ithalat belge süresi sonuna kadar yapılabilir. Bu kapsamda
yapılacak ithalat esnasında katma değer vergisi dahil tüm vergiler (4760 sayılı Özel
Tüketim Vergisi Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla) teminata bağlanır ve ticaret
politikası önlemleri uygulanmaz.
19. T E M İ N A T GÜMRÜK Eşdeğer Eşya Kullanımı (Önce İhracat) EŞDEĞER EŞYA BELGE
BAŞLANGICI İHRACAT ÜRETİM TEMİNAT İADE BELGE SONU İTHALAT
20. Geri Ödeme Sistemi • İthalat sırasında gümrük vergisi, fon, KDV gibi yükümlülüklerin
ödenmesi ihracatı müteakip ödenen meblağın geri alınması. • Tercihli rejime konu ülkelere
yapılan ihracatta, telafi edici verginin ve varsa Toplu Konut Fonu’nun ithalat esnasında
peşin ödenmesi, diğer vergi ve KDV’nin (İşletme malzemesi hariç)teminata bağlanması.
21. VERGİ-KDV-FON GÜMRÜK Geri Ödeme Sistemi BELGE BAŞLANGICI İTHALAT
ÜRETİM İHRACAT BELGE SONU VERGİLER İADE
22. DİİB Ek Süreleri • DİİB Kapsamında İlk İthalatın Yapıldığı Tarihe Kadar Verilen Azami 3
Aya Kadar Ek Süre (Süre Kaydırımı) • DİİB İhracat Taahhüdünün En Az %50’sini
Gerçekleştiren Firmalara Belge Orijinal Süresinin Yarısı Kadar Verilen Performansa Dayalı
Ek Süre (En Fazla 6 Ay)
23. DİİB Ek Süreleri • Haklı Sebebe İlişkin Süre: • DİİB Kapsamındaki Önceden İhracata
Tekabül Eden İthalatın Tamamlanamaması Halinde Azami Belge Orijinal Süresinin Yarısı
Kadar • Dİİ Kapsamında Gerçekleştirilen Üretim veya İhracatın Taahhüde Oranı En Az
%50 Olmak Kaydıyla, İhmal veya Kusur Olmaksızın Gerçekleştirilemeyen Kısım İçin İzin
Orijinal Süresinin Yarısı Kadar • DİİB Süresi İçerisinde Gerçekleştirilen Ancak İlgili Satır
Kodu Bulunmaması Nedeniyle Belge İhracat Taahhüdüne Saydırılamayan İhracata İlişkin
Gümrük Beyannameleri Kapsamı Eşya ile Aynı Ad ve 8-12’li Bazda GTİP’li Eşyanın Miktarı
Kadar Yeniden İhracat Gerçekleştirilebilmesi İçin Azami Belge Orijinal Süresinin Yarısına
Kadar
24. DİİB Ek Süreleri • Mücbir Sebep İle Fevkalade Hallere İlişkin Ek Süre: (Ek Süre Miktarı
Bakanlıkça Belirlenir) • Deprem, Sel, Don, Fırtına, Kasırga vb. Tabii Afetler ve Yangın •
 Ülkemiz veya İthalatçı Ülkede Devletçe Konulan Yasaklar, Harp ve Abluka Hali • Yükümlü
Firmanın Faaliyetinin Kamu Otoritelerince Kısıtlanması, Durdurulması veya Firmaya El
Konulması • Yükümlü Firmanın İflası veya Konkordato İlan Etmiş Olması ya da Firma
Hakkında İflasın Ertelenmesi Kararı Verilmiş Olması (Mahkeme Kararı ile) • Şahıs
Firmalarında Firma Sahibinin Ölümü • Grev ve Lokavt
25. Dahilde İşleme Rejiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Dahilde işleme izin
belgesi kapsamında döviz kullanım oranı otomotiv sektöründe düzenlenen belgeler için
azami %65, deri ve deri mamulleri ile çimento, cam, toprak ve seramik ürünleri sektöründe
düzenlenen belgeler için azami %60, tekstil ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için
azami %65, konfeksiyon ve orman ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için azami
%70, bunu dışında kalan sektörleri için azami %80’dir. Ancak ikincil işlem görmüş tarım
ürünleri taahhüdü içeren belgelerde bu oran azami %100 olarak tespit edilebilir. DİİB
kapsamında ithaline izin verilecek işletme malzemesi değeri ise, ihracat taahhüdünün %
2’sini geçemez. Değişmemiş eşya için bu oran %1 dir. Bu oranların aşılmaması
gerekmektedir. (DİİB kapsamındaki yurt içi alımlar ve bedelsiz ithalatta döviz kullanım oranı
aranmaz.) • İthal edilen girdilerin ihraç edilen mamullerin bünyesinde kullanılmış olması
gerekmektedir.
26. Dahilde İşleme Rejiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • İthalat ve ihracata ait
gümrük beyannamelerinde, ilgili dahilde işleme izin belgesinin satır kodunun doğru bir
şekilde yer alması ve DIR Otomasyon sistemine doğru muafiyet kodu ile girilmesi
gerekmektedir. • Belge kapsamındaki ithalat ve ihracatın belge süresi içerisinde (ek süreler
dahil) ve belge şartlarına uygun olarak yapılması gerekmektedir.(Performansa dayalı, ilk
ithalata istinaden, haklı sebep, mücbir sebep gibi ek süreler)
27. Dahilde İşleme Rejiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Belgenin taahhüt
hesabının kapatılması için, belge süresi bitimini müteakip en geç 3 ay içerisinde hem DIR
Otomasyon Sisteminde hem de manuel olarak ilgili İhracatçı Birliğine müracaat edilmesi
gerekmektedir. Aksi taktirde belgenin taahhüt hesabı resen kapatılır.
28. Dahilde İşleme Rejiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Taahhüt kapatma
evrakının ilgili Genel Sekreterliğe eksiksiz (tam) olarak sunulması, • Belge şartlarına
uyulması(örn; belge şartlarında ekspertiz şerhi varsa raporun belge süresi içerisinde ilgili
Oda’dan alınması gerekmektedir.), • Belgenin sarfiyat hesabındaki kullanım oranlarına
dikkat edilerek, sarfiyat tablosunun DIR Sisteminden takip edilmesi.
29. Dahilde İşleme Rejiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • 2006/12 sayılı tebliğin 3.
maddesinde ‘Fire: İşleme Faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya
gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıklar’ olarak
tanımlanmıştır. Bu nedenle işleme faaliyeti sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün
dışındaki ekonomik değeri olan atıkların (İkincil İşlem Görmüş Ürün) belge alımında beyan
edilmesi gerekmekte ve serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ihracat
taahhüdünün kapatılmasından önce gümrük mevzuatı çerçevesinde gümrük idaresi
gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi, çıkış hükmünde gümrüğe teslimi veya serbest
dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.
30. Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Müeyyide • Belge kapsamında ilgili sektörlerde
belirlenen döviz kullanım oranlarının aşan kısmına karşılık gelen ithalata, • Belge
kapsamında ihraç edilen mamul bünyesinde kullanılmadığı tespit edilen ithalata, • Belge
üzerinde kayıtlı olan ithalat miktarını aşan kısma, 6183 Sayılı Amme Alacaklılarının Tahsil
Usulü Hakkındaki Gümrük Kanununa istinaden, ithalat anında tahsil edilmeyen vergilerin,
fonların ve diğer muafiyetlerin gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmesi gerekmektedir. Söz
konusu müeyyideler İhracatçı Birliklerinin, ilgili mercilere gönderdiği taahhüt kapatma
yazısında belirtilir.
31. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ OTOMASYON PROJESİ 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren,
kamuda ilk defa uygulamaya geçirilen Elektronik İmza kullanımı ile Dahilde İşleme İzin
Belgeleri ile ilgili uygulamalar yalnızca elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir.
32. DİR OTOMASYON PROJESİ Bu proje sayesinde, Dahilde İşleme İzin Belgeleri ile ilgili
olarak; belge müracaatından, belgelerin taahhüt hesaplarının kapatılmasına kadar olan
 süreçte her türlü işlem (ek süre ve revize talepleri) elektronik ortamda
gerçekleştirilmektedir.
33. DİR OTOMASYON PROJESİ Projeyle birlikte, • Her türlü yazışma ve evrak trafiği ortadan
kaldırılmakta, • Firmalar, bilgisayarları başında her türlü işlemlerini yerine getirebilmekte, •
Haftalar sürebilen belge müracaatı, revizesi gibi işlemler saatlerle ölçülebilen zaman
dilimlerinde gerçekleştirilmektedir.
34. DİR OTOMASYON PROJESİNE TARAF KURUMLAR
35. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI • Belgelere ilişkin bilgilere online olarak ulaşabilen
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, elektronik ortamdaki belge bilgilerini asıl olarak kabul
etmekte, bu da kağıt belge taşıma zorunluluğunu ortadan kaldırmaktadır. • Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı, satır kodları(belge üzerindeki ihracat\ithalat listesinde her bir kalemi
temsil eden 11 haneli kod) kapsamında Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nce
düzenlenen belgelerin miktar, değer kontrolünü yaparak, gerçekleşme değerlerini de
Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne göndermektedir.
36. İHRACATÇI BİRLİKLERİ • Proje kapsamında, firmaların Sisteme tanıtılması için gereken
evrağın sisteme aktarılması, • Elektronik ve manuel ortamda kapatma başvurusunda
bulunulan belgelerin değerlendirilerek taahhüt hesaplarının kapatılması.
37. TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Firmalarımızdan projeye dahil olurken bir
defaya mahsus istenilen Ticaret Sicil Gazeteleri ve Kapasite Raporlarının Türkiye Odalar
ve Borsalar Birliği ile sağlanacak entegrasyondan sonra elektronik ortamda temin edilmesi
planlanmaktadır.
38. TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ Dahilde İşleme İzin Belgeleri ile Vergi, Resim ve Harç
İstisnası Belgeleri kapsamında Bankalarca gerçekleştirilen işlemlere ilişkin veriler
sağlanacak entegrasyon ile Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne iletilecektir.
39. DİR Otomasyon Projesine Katılabilmek için Neler Yapılmalı? 1. ADIM
Telekomünikasyon Kurumunca yetkilendirilmiş aşağıdaki firmalardan herhangi birisinden
elektronik imza kullanımı için gerekli olan elektronik sertifika edinilmeli. - E – Güven - Türk
Trust - E – Tuğra - Tübitak (Kamu Sertifikasyon Merkezi)
40. DİR Otomasyon Projesine Katılabilmek için Neler Yapılmalı? 2. ADIM http:\\
www.ekonomi.gov.tr adresinden, elektronik sertifika kullanıcısının elektronik ortamda
yetkilendirme başvurusu yapılmalı.
41. DİR Otomasyon Projesine Katılabilmek için Neler Yapılmalı? 3. ADIM 2007/2 sayılı
Tebliğ ekinde yer alan, firma tanımlaması için gerekli bilgi ve belgeler ilgili İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğine ibraz edilmelidir.
42. Firma tanımlaması için gerekli bilgi ve belgeler 1- Dilekçe 2- İhraç edilecek mamülün
üretimi ile ilgili Kapasite Raporu (Ticaret ve/veya sanayi odalarınca tasdikli) 3- İmza
Sirküleri (Noter tasdikli) 4- Ticaret Sicil Gazetesi aslı, noter veya ticaret ve/veya sanayi
odaları ile ticaret sicili memurluklarınca tasdikli örneği (Kuruluşa, varsa unvan değişiklikleri
ile mevcut duruma ilişkin ticaret sicil gazetelerinin her biri)
43. Firma tanımlaması için gerekli bilgi ve belgeler (devam) 5- Firmaya ait Vergi Numarası
Belgesi 6- Firma Tanımlama Formu (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerin adı ve soyadı
belirtilerek imzalanmış) 7-İhracatçı Firma tarafından Elektronik Sertifika sahibi kişiye noter
tastikli olarak verilen yetki belgesi 8- İhracatçı Birliği üyesi olunduğuna dair belge (İlk kez
Dahilde İşleme Rejiminden yararlanacak imalatçı- ihracatçı veya ihracatçılar için) 9-
Gümrükçe Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (Varsa) 10- Geriye dönük son bir yıla ait SSK
tahakkuk bildirim formları 11- Geriye dönük son aya ait elektrik faturası.
44. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KAPSAMINDA İHRACATÇI BİRLİKLERİ’NİN GÖREVLERİ
45. Elektronik ortamda (1 Ocak 2006 sonrası) düzenlenen belgelere ilişkin işlemler: •
Firmaların Sisteme tanıtılması, • Aracı ihracatçı ve temsilci ithalatçı tanımlamasının
yapılması, • Belgelerin taahhüt hesaplarının kapatılmasıdır.
46. Firmaların Sisteme Tanıtılması • Firmaların, elektronik ortamda belge alabilmeleri için
öncelikle İhracatçı Birlikleri tarafından Sisteme tanıtılmaları gerekmektedir. • Bu işlemle,
firmalar 1 Ocak 2006 öncesi dönemde her bir belge başvurusunda istenilen, kapasite
 raporu, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi vb. evrakları, süresi geçerli olduğu sürece bir
daha istenmeksizin İhracatçı Birlikleri’ne ibraz etmekte ve bu evrak kontrol edilerek
Sisteme aktarılmaktadır. • Bu evrak, Sisteme imaj olarak aktarılmakta olup; firmalar,
Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü ve Birlik personeli tarafından gerektiğinde
görüntülenebilmektedir.
47. Aracı ihracatçı ve temsilci ithalatçı tanımlamasının yapılması: Firmanın elektronik
ortamda düzenlenen Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında aracı ihracatçı ya da temsilci
ithalatçı olarak başka bir firmayı kullanmak istemesi durumunda bu firmalara ilişkin bilgiler
sisteme İhracatçı Birliklerince aktarılmaktadır.
48. Belgelerin taahhüt hesaplarının kapatılması: Elektronik Ortamda düzenlenen Dahilde
İşleme İzin Belgelerinin taahhüt hesaplarının kapatılması işlemi, şu an için hem elektronik
ortamda hem de fiziki ortamda eş zamanlı olarak yapılmaktadır.
49. Belgelerin taahhüt hesaplarının kapatılması: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile
Otomasyonun tam anlamıyla sağlanması durumunda (Gümrük beyannamelerine ilişkin
bilgilerin Sistemde eksiksiz olarak görüntülenebilmesi), firmaların fiziki ortamda,
gerekmedikçe, herhangi bir evrak ibraz etmelerine gerek olmaksızın, kapatma müracaatı
elektronik ortamda sonuçlandırılacaktır.
50. Hariçte İşleme Rejimi Nedir? • Hariçte İşleme Faaliyeti, serbest dolaşımdaki eşyanın
daha ileri bir safhada işlenmek, tamir edilmek veya yenilenmek üzere geçici olarak Türkiye
Gümrük Bölgesi dışına veya Serbest Bölgelere ihraç edilmesi ve bu işleme faaliyetleri
sonucunda elde edilen ürünlerin tam veya kısmi muafiyet uygulanarak serbest dolaşıma
girmesidir. • Örneğin, belge kapsamında işlenmemiş derilerin serbest bölgeye ihraç
edilerek, işlenmiş deri olarak belge süresi içerisinde ithal edilmesi durumunda ithalat
esnasında doğan vergi ve fonlardan muafiyet sağlanmış olur. Ancak işçilik ve kimyasallara
ait KDV’nin tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
51. Hariçte İşleme Rejimi Mevzuatı • 4458 Sayılı Gümrük Kanunu yanı sıra 933 sayılı Kanun,
1567 sayılı Kanun, 2976 sayılı Kanun ve 474 sayılı Kanun • 2007/11864 sayılı Hariçte
İşleme Rejimi Kararı (5.4.2007-26484 Sayılı Resmi Gazete) • 2007/5 Sayılı Hariçte İşleme
Rejimi Tebliği (11.05.2007-26519 Sayılı Resmi Gazete)
52. Hariçte İşleme Rejimi ile İlgili Merciler • İşlem görmek üzere gönderilecek eşya için
Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nce Hariçte İşleme İzin Belgesi (HİİB), •
Tamirat amaçlı gönderilecek eşya için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca Hariçte İşleme İzni
(Hİİ) • İşlem görmek üzere gönderilecek madenler için de Maden İhracatçı Birliklerince
Hariçte İşleme İzni (Hİİ) izin verilmektedir.
53. HİR İŞLEYİŞ SÜRECİ Denim Kumaş NİHAİ ÜRÜN (Kot Pantolon) Düğme ÜRETİM
SÜRECİ İTHALAT İHRACAT Fermuar Diğer Varsa TEMİNAT 1- Kısmi veya Tam Muafiyet
2- Varsa Teminat Çözümü
54. HİİB Almak İçin Gerekli Belgeler • Dilekçe • Hariçte İşleme Proje Formu • Hammadde
Sarfiyat Tablosu • Ticaret Sicil Gazetesi • İmza Sirküleri • Yurt dışında işleme faaliyeti
yapacak firma hakkında bilgi
55. Hariçte İşleme İzin Belgesi Süreleri • Belge süresi azami 12 aydır. • İhracatçı Birliklerince
belge orijinal süresinin 1/2’si kadar ek süre verilebilir. • Mücbir sebebe istinaden, Ekonomi
Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nce ek süre verilebilir.
56. Hariçte İşleme İzin Belgeleri Taahhüt Kapatma Belgelerin Taahhüt Kapatması İçin
Gerekli Belgeler: • Belge aslı • Gümrük Beyannamesi asılları • Hammadde Sarfiyat Tablosu
• İthalat-İhracat Listeleri • KDV Makbuzları
57. Hariçte İşleme İzin Belgeleri Kapsamında İhracatçı Birliklerinin Görevleri • Belgelerin
taahhüt hesaplarının kapatılması (Belge süresi bitiminden sonra en geç 1 ay içerisinde
müracaat edilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde, resen kapatılır.) • Belge üzerindeki malın
özelliğini değiştirmeyen GTİP no ilave ve değişiklikleri • Belge üzerindeki adres, unvan,
vergi dairesi ve vergi hesap no.su değişiklikleri
58. Hariçte İşleme İzin Belgeleri Kapsamında Müeyyide • Belge kapsamında ihraç edilen
ürünlerin, ithalatı yapılmadıysa, bu ürünlerin aynen geri getirilmesi gerekir.Aksi taktirde,
kambiyo ve gümrük mevzuatı hükümlerine göre işlem yapılır. • HİİB’de kayıtlı miktar ve
 değerin üzerinde ithalat yapıldığının tespiti halinde, bu kısma tekabül eden vergi ithal tarihi
itibarıyla tahsil edilir • Söz konusu müeyyideler İhracatçı Birliklerinin, ilgili mercilere
gönderdiği taahhüt kapatma yazısında belirtilir.
59. TELAFİ EDİCİ VERGİ Üçüncü ülke menşeli bir eşyanın DİR kapsamında ithal edildikten
sonra üretim sürecini müteakip ihraç ürünü olarak AB üyesi ülkelere, Serbest Ticaret
Anlaşması imzaladığımız ülkelere, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna veya Pan-Avrupa-
Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf olan ülkelere ihraç edilmesi halinde, ithal edilen eşya
ile ilgili vergi ihracat sırasında ödenir. (Beyan usulüne tabidir.)
60. Telafi Edici Vergi Tercihli ticaret kapsamında yapılacak ithalatların da aynı belgeler
eşliğinde yapılması gerekmektedir. (Örn: AT'den yapılan tarım ürünü ithalatında, firma
tarafından EUR.1 tevsik edilmemişse bu ürün, AT'ye üye ülkeler menşeli olsa dahi tercihli
vergi uygulamasından yararlandırılmaz.Gerek ithalat esnasında gümrük idarelerince
teminat alınırken, gerekse İBGS'ce taahhüt kapatmada varsa TEV hesaplanırken, Dahilde
İşleme Rejimi açısından üçüncü ülke menşeli bir ürün olarak kabul edilir.)
61. Tercihli Ticaretten Yararlanma • Tercihli vergi uygulamasına baz teşkil menşe ispat
belgelerini düzenleyebilmek için, sözkonusu ürünün ilgili ihraç ülkesi ile imzalanan anlaşma
ekinde yer alması ve menşe kazanmasına ilişkin anlaşmada yeralan menşe kazanma
kriterlerini sağlaması gerekmektedir.
62. Telafi Edici Vergi Tarım Ürünleri : İthalat Rejimi Kararının I ve IV sayılı listelerinde yer
alan ürünlerdir.(1-24 Fasıllar) Sanayi Ürünleri: İthalat Rejimi Kararının II sayılı listesinde yer
alan ürünlerdir. İşlenmiş Tarım Ürünleri : İthalat Rejimi Kararının III sayılı listesinde yer alan
ürünlerdir.
63. Telafi Edici Vergi Tercihli ticaret, A.TR Dolaşım Belgesi veya menşe ispat belgeleri
(EUR.1 Dolaşım Sertifikası, EUR-MED Dolaşım Sertifikası, EUR-MED fatura beyanı veya
fatura beyanı) eşliğindeki ihracatta geçerlidir.
64. Tercihli Ticaretten Yararlanma • ATR Dolaşım Sertifikası :Sanayi ürünleri ve işlenmiş
tarım ürünlerinin AT’a ihracatında. • EUR-1 Dolaşım Sertifikası veya Fatura Beyanı : •
Tarım ürünlerinin ve AKÇT ürünlerinin AT’a ihracatında, • STA imzalanan ülkelere, bu
Anlaşma kapsamı ürünlerin ihracatında, • PAMK’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında.
• EUR-MED Dolaşım Sertifikası veya EUR-MED Fatura Beyanı • PAAMK’a taraf ülkelere
ilgili ürünlerin ihracatında.
65. Telafi Edici Vergi Tercihli Ticarete konu ürünler için geçerlidir. • Tercihli vergi
uygulamasına baz teşkil eden A.TR dolaşım belgesi veya menşe ispat belgeleri talep
edilmemişse, bu şekilde yapılan ihracatta TEV tahsilatı aranmaz. • Tercihli vergi
uygulamasına baz teşkil eden A.TR dolaşım belgesinin veya menşe ispat belgelerinin
usulüne uygun bir şekilde düzenlenmemesi ya da düzenlenmemesi gerektiği halde
düzenlenmesi durumunda, ilgili eşyanın ihracatın yapıldığı ülkede tercihli rejimden
yararlanmadığının tespiti kaydıyla, bu şekilde yapılan ihracatta TEV tahsilatı aranmaz.
66. Telafi Edici Vergi İthalatın yapıldığı menşe ülke ile ihracatın yapıldığı ülke aynı ise TEV
aranmaz. • İthalatın tercihli rejim kapsamında yapıldığı menşe (kaynak) ülke ile ihracatın
yapıldığı varış ülkesi aynı ise, girdi ve nihai ürüne bakılmaksızın TEV tahsilatı aranmaz. •
İthalatın tercihli rejim kapsamında yapıldığı menşe (kaynak) ülke ile ihracatın yapıldığı
varış ülkesiPAMK’a taraf ülkeler arasında ise, TEV tahsilatı aranmaz. (AT ile Türkiye
arasında tarım ürünleri ticaretinde bu hüküm işlemez.) • İthalatın tercihli rejim kapsamında
yapıldığı menşe (kaynak) ülke ile ihracatın yapıldığı varış ülkesi PAAMK’a taraf ülkeler
arasında ise, TEV tahsilatı aranmaz.
67. Telafi Edici Vergi DİR kapsamında ülkemizde doğmuş ve büyütülmüş canlı hayvanlar ile
avlanma ve balıkçılık faaliyetlerinden elde edilen ürünler ve bunlardan elde edilen ürünlerin
menşe ispat belgesinin eşliğinde, AT’a üye ülkeler ve/veya STA imzalanmış bir ülkeye
ihracatında; bu ürünlerin elde edilmesinde kullanılan üçüncü ülke menşeli eşyaya ilişkin
verginin tahsili aranmaz.
68. Telafi Edici Vergi Elde edilmesinde üçüncü ülke menşeli eşya kullanılan ve AT’a üye
ülkelere ihraç edilen her türlü harp araç, gereç, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ile
 bunların yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar için Telafi Edici Vergi
aranmaz.
69. Telafi Edici Vergi DİR kapsamındaki ihracatın, menşe ispat belgeleri eşliğinde PAMK’a
taraf ülkelere yapılması durumunda; işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılan PAMK’a
taraf olmayan ülke menşeli eşyaya ilişkin İthalat Rejiminde belirtilen oranda vergi ödenir.
70. Telafi Edici Vergi DİR kapsamındaki ihracatın, menşe ispat belgeleri (EUR.1 dolaşım
sertifikası veya fatura beyanı)eşliğinde Fas, Suriye, Tunus veya Mısır’a yapılması
durumunda; işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılan üçüncü ülke menşeli eşyaya
ilişkin verginin tahsili aranmaz.
71. Telafi Edici Vergi • AKÇT kapsamı ürünler, Türkiye ile AKÇT arasında AKÇT ‘nu kuran
anlaşmanın yetki alanına giren ürünlerin ticareti ile ilgili anlaşmada (01.08.1996) belirtilen
ürünlerdir. Örn;çelik saç. • AT üyesi ülkeler aynı zamanda ülkemiz ile AKÇT anlaşmasına
taraf olan ülkelerdir.
72. Telafi Edici Vergi • AKÇT ürünlerine ilişkin liste genellikle her yıl güncellenmekte olup
www.gumruk.gov.tr e-adresinden girildiği takdirde menşe şube müdürlüğü başlığı altında
görülebilmektedir. • Bu ürünlerin ihracatında esas olarak menşe ispat belgeleri
kullanılmaktadır.( AT’ na ihracatta EUR. 1)
73. Telafi Edici Vergi • Sanayi ürünleri ise ; işlenmiş tarım ürünleri,tarım ürünleri ve AKÇT
kapsamı dışındaki ürünleri kapsar.Ancak unutulmaması gereken, AKÇT ürünlerinin de AT
dışındaki ülkelere ihracatında sanayi ürünleri gibi değerlendirileceği hususudur. AT’na
ihracatta sanayi ürünleri için düzenlenmesi gereken belge ise ATR.1 belgesidir.Bu
ürünlerin ihracatında menşe belgeleri dikkate alınmamaktadır.Ürünün menşeinden çok
serbest dolaşımda olması önemlidir. Diğer STA ülkeleri için de ATR.1 belgesi bir anlam
ifade etmemektedir.
74. Telafi Edici Vergi 1/1/2007tarihinden itibaren tescil edilen ihracata ilişkin GB’ler açısından,
tarım ürünlerinin menşe ispat belgeleri eşliğinde ve elde edilmesinde tarım ürünü kullanılan
sanayi ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi eşliğinde AT’ye yapılacak ihracatında TEV, İthalat
Rejimi’nde belirtilen vergi oranı kadardır.
75. Telafi Edici Vergi Üçüncü ülkemenşelitarım ürünü girdisi kullanmak suretiyle üretilen
İşlenmiş Tarım Ürününün A.TR dolaşım belgesi eşliğinde AT’ye ihracatında TEV
alınmamaktadır. Ancak, 1/1/2007tarihinden itibaren tescil edilen ihracata ilişkin GB’ler
açısından, belirlenen tarife kotaları çerçevesinde , İşlenmiş Tarım Ürünlerinin A.TR dolaşım
belgesi eşliğinde AT’ye yapılacak ihracatında TEV, İthalat Rejimi’nde belirtilen vergi oranı
kadardır.
76. TELAFİ EDİCİ VERGİ YATIRILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 1) Telafi
edici vergi (TEV), ilgili ihracat beyannamesi (GB) tescil tarihinde yatırılmalıdır.GB tescil
tarihinden 1 gün sonrasında dahi yatırılan TEV’lerde de gecikme zammı doğmaktadır. Bu
itibarla, TEV’in ihracat beyannamesinin tescil tarihinde yatırılmasına azami özen
gösterilmelidir. Eğer tescil tarihinden sonra yatırılıyorsa, gecikme zammı 6183 sayılı Kanun
uyarınca yatırılmalıdır.
77. TELAFİ EDİCİ VERGİ YATIRILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 2) Yatırılması
gereken TEV hesaplamasında, ithalat beyannamesindeki CIF USD birim fiyatı, ihracat
beyannamesi tarihindeki ithalat vergi oranı ve ihracat beyannamesi tarihindeki Merkez
Bankası dövizsatış kuru esas alınmalıdır.
78. TELAFİ EDİCİ VERGİ YATIRILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 3) İthalat
beyannamesindeki miktardan fazla miktar için TEV yatırılmamalıdır.
79. TELAFİ EDİCİ VERGİ YATIRILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 4) İhracat
beyannamesi muhteviyatı üründe kullanılan ithal girdi miktarından fazla (ithalat miktarı
hesaplanırken, sarfiyat hesabına varsa fire dahil edilir.) miktar için TEV yatırılmamalıdır.
80. TELAFİ EDİCİ VERGİ YATIRILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 5) TEV
yatırılan herbir ihracat beyannamesi için firma kaşeli imzalı “TEV Hesap Formu”
düzenlenmelidir.
81. TELAFİ EDİCİ VERGİ YATIRILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 6) Firma,
belge taahhüt hesabının kapatılması için İBGS’ye müracat ederken 2006/12 sayılı tebliğ
eki olan EK-8 de yeralan “ TEV Tablosu” nu da ibraz etmelidir.