Nemaki inzenjer i inovator Rudolf Christian Karl Diesel (1858-1913) mnogo je doprineo razvoju motora SUS (motora sa unutranjim

sagorevanjem). U njegovu ast se danas jedna grupa motora SUS naziva dizel motorima.

Kod dizel motora velicina stepena sabijanja je znatno veca nego kod oto motora, a to se objanjava potrebom za ostvarenjem veceg pritiska svee smee kod dizel motora da bi dolo do samopaljenja ubrizganog goriva Radni ciklus kod dizel motora se takodje kao i kod oto motora izvodi u toku cetiri takta.

I takt:
Za vreme takta usisavanja klip se krece od SMT Za to vreme je posredstvom razvonog mehanizma otvoren usisni ventil i cilindar se puni sveom smeom koju predstavlja cist vazduh.

II takt:
U taktu sabijanja razvodni mehanizam dri zatvorena oba ventila (usisni, izduvni), klip se krece od UMT prema SMT.Vazduh (svea smea) se sabija, usled cega mu raste pritisak i temperatura.

III takt: Dolaskom klipa u SMT u sabijeni i vreo vazduh se ubrizgava gorivo pri cemu dolazi do samopaljenja ubrizganog goriva i nastanka procesa sagorevanja. Nastali produkti sagorevanja deluju na klip i pomeraju ga prema UMT, stvarajuci koristan rad. Ovo je znaci (kao i kod oto motora) radni takt.

IV takt:
Kretanjem klipa prema SMT vri se popotpunije istiskivanje radnog tela. Dolaskom klipa u SMT zavrava se radni ciklus cetvorotaktnog dizel motor.

Razlike izmeu DIZEL i OTO motora: - Kod oto motora formiranje smee goriva i vazduha izvodi se van cilindra (spoljno obrazovanje smee), to dozvoljava da se formiranje te smee izvede uz dobro meanje i homogenizaciju (kae se da oto motori rade sa homogenom smeom). Homogena smea omogucuje brzo sagorevanje. - Kod dizel motora formiranje smee goriva i vazduha vri se u unutranjosti samog cilindra (unutranje obrazovanje smee). Oko kapljica ubrizganog goriva u sabijenom vazduhu formira se smea razlicitog sastava. U centru kapljice nalazi se cisto gorivo, dok se na periferiji kapljice formira upaljiva smea, koja pocinje da sagoreva. Formiranje smee se izvodi znaci tokom procesa sagorevanja. Same kapljice su neravnomerno rasporedjene po prostoru za sagorevanje. Neravnomeran sastav smee oko kapljica i neravnomerna raspodela kapljica u prostoru za sagorevanje ukazuju da rad dizel motora se izvodi sa heterogenom (nehomogenom) smeom)

- Upaljenje formirane smee kod oto motora se izvodi posredstvom varnice (spoljanje energije). Homogena smea ne sme da se nadje u uslovima samopaljenja, kako ne bi dolo do njene eksplozije, odnosno detonantnog sagorevanja. Brzina sagorevanja se regulie brzinom prostiranja fronta plamena kroz prostor za sagorevanje. - Upaljenje formirane smee kod dizel motora vri se na racun sopstvene energije sabijenog vazduha (zagrejan iznad temperature samopaljenja), a brzina procesa sagorevanja zavisi od brzine obrazovanja smee nakon ubrizgavanja goriva u cilindar. Ovo omogucava da se postie kontrolisano sagorevanje, sa malim porastom pritiska

- Oto motori rade sa manjim pritiscima radnog tela u cilindru, pa su zbog toga dimenzije i masa elemenata oto motora manje od dimenzija i mase elemenata dizel motora. Iz istih razloga oto motori su pogodniji za dobro prihvatanje promenjivih reima rada
- Najveci nedostatak oto motora u odnosu na dizel motore je neto loija ekonomicnost, a to je pristeklo zbog manjeg stepena sabijanja, koji se ogranicava opasnocu od detonantnog procesa sagorevanja

- Kao posledica navedenih osobenosti oto i dizel motora, oto motori se koriste tamo gde se trae lake konstrukcije i dovoljna snaga (putnicki automobili, motocikli, mopedi, laki brodski motori, manji agregati, manji avionski motori itd.), dok se dizel motor obavezno koristi za teu mehanizaciju (teretne automobile, autobuse, srednje i vece brodske motore, gradjevinsku i poljoprivrednu mehanizciju, industrijsku i agregatnu primenu i sl.).

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.

Sistem za napajanje i ubrizgavanje: 1) bregasto vratilo pumpe VP ,2) valjkasti podizac,3) zavojna opruga ,4) navrtka za regulisanje regulatora, 5) centrifugalni regulator 6) poluga za podesavanje broja obrtaja, 7) otvor za sipanje ulja, 8) nastavak za reglazu hoda zupcaste poluge, 9) regulacioni tuljak, 10) zupcasti segment ,11) zupcasta poluga, 12) zaptivak, 13) propusni ventil, 14) cev za gorivo, 15) zavrtanj za ispustanje goriva,16) granicnik hoda zupcaste poluge ,17) rucica pumpe NP ,18) mesto za prirubnicu bregastog vratila, 19) merac ulja, 20) pumpa NP, 21) casica sa f ilterom, 22) cilindar elemenata ,23) klip elemenata, 24) navrtke za regulisanje zazora izmedju valjkastog podizaca, 25) cev za dovod goriva iz rezervoara, 26) cev za gorivo iz pumpe do filtera, 28) prelivni ventil, 29) kuciste filtera, 30) ulozak filtera, 31) cev za dovod goriva u pumpu VP.

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.

Kod dizel motora postoje dva naina ubrizgavanja goriva: - Indirektno ubrizgavanje: Gorivo se ubrizgava u malu pretkomoru. Sagorevanje poinje u ovoj pretkomori i nastavlja se u komori za sagorevanje. Sistem je relativno jednostavne konstrukcije. elo klipa je skoro ravno.

- Direktno ubrizgavanje: Gorivo se ubrizgava direktno u komoru za sagorevanje. Sistem je sloenije konstrukcije. Naroito oblikovano elo klipa ima za cilj stvaranje siromane smee gorivo/vazduh u kratkom vremenskom periodu.

Sistem pumpa-cev-brizgaljka

Sistem pumpa-brizgaljka

SISTEM Common-Rail

PUMPA NISKOG PRITISKA Pumpa niskog pritiska ima zadatak, kao i kod oto motora, da obezbedi dovod goriva iz rezervoara, preko filtera za gorivo do pumpe visokog pritiska. Ova pumpa nalazi se na pumpi visokog pritiska. U vecini slucajeva to su klipne pumpe, a redje membranske.

PUMPA VISOKOG PRITISKA Pumpa visokog pritiska ima zadatak da ubrizga odredjenu kolicinu goriva u cilindre, pod odredjenim pritiskom, u odredjeno vreme i po odredjenom rasporedu. Postoje dve vrste pumpi: - linijske -rotacione Za vreme okretanja bregastog vratila motora, preko odgovarajuce prirubnice, uslovljeno je obrtanje i bregastog vratila pumpe

Linijska pumpa visokog pritiska

Rotaciona pumpa visokog pritiska

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.

Kod dizel-motora sistem za napajanje i ubrizgavanje razlikuje se od sistema za napajanje kod benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.