You are on page 1of 16

twGJ-1? trSwf-15? azazmf0g&D?

2009-ckESpf vGwfajrmufe,fajrrS usef;rma&;vkyfom;rsm; pkpnf;xkwfa0onf/

r,fawmfaq;cef; ESpf 20 onf/ nma&;twG u f pk a ygif ; vk y f cGmvmwmawG? jyefzdkYarQmfvifh vlem 60&mcdkifEIef;twGuf om pum;ajymNydKifyGJrsm;tygt0if
jynhf tcrf;tem;udk 19-2- ESpfaygif; 20 twGif; r,f aqmifjcif;awGudk tm;vHk;u csuf rxm;EdkifwmawG&Sdw,f? vHkavmufrI&SdNyD; tjcm;vdktyf azsmfajza&; tpDtpOfrsm;udk
2009 aeY eHeufydkif;u usif; awmfaq;cef; taejzifh vkyf todtrSwf jyKvmwJhtwGuf 'ghtjyif ydkrdkqdk;½Gm;wJh a&m*g csufrsm;udk EdkifiHwumESifh yk*¾ nydkif;txd usif;ycJhonf/
y jyKvkyfcJhNyD; xl;cRef0efxrf; aqmifEdkifcJhrI tajctae rsm; atmifjrifrI&cJhygw,f}[kajym awGaMumifh rsm;vmjcif; jzpf vdu tvSL&Sifrsm;u axmufyHh r,fawmfaq;cef;udk 1988
rsm;udka½G;cs,fí qkay;jcif; udka'gufwmpifoD,marmifu onf/ w,f/} ay;aejcif;jzpfonf[k quf ckESpf 'Drkdua&pDvlxk tHk<urI
rsm; jyKvkyfcJhonf/ ]tajccHtusqHk;u rdcifawG r,fawmfaq;cef; pwif ]tajccHuawmhusef;rma&; vuf ajymonf/ BuD; jzpfyGm;cJhNyD; aemufydkif;
tcrf;tem;wGif tem*wf vHNk cHKpdwcf swahJ e&mrSm rD;zGm; cGihf wnfaxmifpOfu wESpfvQif apmifha&SmufrIt& jynfwGif; tcrf;tem;odkY vlrItajc 1989 azazmf0g&Dv 19 &uf
jrefrmh'Drdkua&pDta&;ESifh vlY &cJw h ,f/ iSuzf sm;wdu k zf sufa&; vlem 1800-cefYom aq;uko jynfyrSmjzpfapjynhf0wJhapmifh jyK tzGJYtpnf;rsm;rS wm0ef&Sd aeYwGif xdkif;-jrefrm e,fpyf
tcGifhta&; twGuf wdkif;&if; ukd taumif;qHk; vkyfaqmifEdkif ay;cJh&mrS 2008 ckESpftwGif; a&SmufrIr&SdwJhtwGuf tckvdk olrsm;? wdkif;&if;om; tzGJUt a&muf 88rsKd;qufausmif;om;
om; tzGJUtpnf;rsm;? 'Drdku cJhw,f/} vlem wodef;cefYudk ukoay; wdk;vmwmyg? usrwdkY EkdifiH&JU pnf;rsm;ESifh jrefrmh'Drdkua&pD rsm; ulnDyHhydk;rI tygt0if a'
a&pDtiftm;pkrsm;ESifhtwlyl; ]wcsed wf nf;rSm ppfab;'Pf EdkifcJhNyD; xuf0ufcefYonf jref axmufyrhH pI epfu vlxt k wGuf ta&;twGuf vIyf&Sm;aqmif ocH xdkif;vlrsdK;rsm;? a'gufwm
aygif;NyD; qufvuf BudK;yrf; aMumifh udk,fvuft*FgcsdKU,Gif; rmEdkifiHtwGif;ydkif;rS vma&muf rzlvHkvdkYbJ jzpfygw,f} [k ½Gufaeonfh tzGJUtpnf;rsm; rS pif o D , marmif ? OD ; od k u f p d k ; ?
aqmif ½ G u f o G m ;rnf [ k tem oGm;olawGtwGuf ajcwkvuf ukoonfhvlemrsm;jzpfonf/ a'gufwm pifoD,marmifu ud k , f p m;vS , f r sm;? ausmif ; apm0PÖ? apmcspf0if;? q&mr
*wfwGif vkyfaqmifrnfh tpD wkawG? rsufpd a0'emonfawG ]vlemawG rsm;vmwmu t ajymonf/ r,fawmf aq;cef; om; vl i ,f r sm; pk p k a ygif ; aemfxl;ESifh ref;pdef[ef ponfh
tpOfrsm;ESifhywfoufí a'guf udk tvif;jyef&atmif vkyfay; &ifxufpm&if ydkqdk;vmw,f/ twGuf yHkrSef&&Sdonfh tul 2000 eD;yg; wufa&mufcJhNyD; yk*K¾ v
d f 6OD;u pwifwnfaxmif
wm pif o D , marmif u ajym Edkif cJhygw,f/ usef;rma&;? y 2005aemufydkif;rSm ½GmawGpGefY tnD taxmuftyHhrsm;onf u&ifh½dk;&m 'Hk;tuESifhusbrf; cJhMujcif;jzpfonf/ Yoma3
2 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
t,f'w D mcsKyf - a'guw f mpifo, D mar mif
wm0efct H ,f'w D m -a'guw f mvGP;f aqG
twdik yf ifct H ,f'w D m-a'guw f moD[armif? *grPd
-a'guw f mxGe;f ol
tzG0UJ ift,f'w D m -ref;ref;ref;? ref;a&TEiS ;f
pDpOfol - Edik af t;vGif
Layout & Design - ausmt f Je,f
pmpDpm½du k f - ausmrf ;l vm

t ,f 'D w mh t m a b mf

ESpf(20)r,fawmfaq;cef;ESihf
vlrt
I ajcjyKtzGt
UJ pnf;rsm;\ta&;ygrI
1989 ckEpS u f xkid ;f -jrefrme,fpyf rJaqmufNrdKUü wnf
axmifziG v hf pS cf o
hJ nfh r,fawmfaq;cef;onf tcuftcJaygif;
ajrmufjrm;pGmudk &ifqdkifausmfjzwfNyD; tESpf 20 wdkif avQmuf
vSrf;EdkifcJhNyD jzpfygonf/ jzwfoef;cJhonfh tESpf 20 umv
twGi;f e,fpyfa'o&Sd jrefrma&TUajymif;tvkyo f rm;rsm;? jynf
a'gufwmpifo,D marmiftm; r,fawmfaq;cef; tESpf20jynfEh iS phf yfvsOf;í ar;jref;jcif;
wGi;f ppfaMumifh a&TUajymif;aexkid af eMu&onfh &Gmyke;f &Gma&Smif tESpf (20) umvtwGif;rSm rwdt Yk aeeJY bmawGukd taumif; jyefYjyefY aqmif½u G zf Ykd BudK;pm;Ekid f avmuf ukoay;Edkifw,f/ tJ'D
rsm;wGif jzpfyGm;avh&Sdonfh iSufzsm;a&m*g? 0rf;ysuf0rf;avQm 'Daq;cef;ukd OD;aqmifaewJh qH;k vkyaf qmifEikd v f rd rhf ,fvYkd arQmf cJhMuw,f/ txJrSm t"dujzpfwJh iSufzsm;
a&m*g? wDbt D qkwaf &mifa&m*g? tdycf st f ikd Af ^GD attdik 'f t D ufpf q&mrtaeeJY bmawGudk t vifh xm;ygovJ cifAsm;/ tpuawmh xdkif;EdkifiH[m a&m*geJYuawmh ckESpfaxmif
ESifh tm[m&csKdUwJhrIa&m*ga0'emrsm;udk ukoay;EdkifcJhonfh aumif;qkH; vkyfaqmifEdkifcJhovJ tem*wfumvrSm aqmif usrwdkY&JU,m,Dcdkem;&m ae&m avmuf&Sdw,f/ aemuf usrwdkY
tjyif jrefrmjynfwiG ;f rS rsufpad 0'em&Sirf sm;tm; tcrJrh sufpd qkw d mukd t&ifajymjyay;yg/ ½GufEkdifzdkYuusawmh usrwdkY w wcktaeeJYyJxifcJhw,f/ vuf uav;arG;zGm;ay;wJh rdcifrsm;
cGpJ w
d u f o
k ay;jcif;rsm;? ppfab;ppf'PfaMumifh ud, k vf uft*Fg usrwdkYvkyfaqmifEdkifcJhwJh OD;csif;pD&JU wm0ef&SdrIawGeJY pk &SdrSmawmh usrwdkY tESpf (20) uawmh ESpfaxmifhajcmuf&m
csKdUwJhcJh&olrsm;tm; ajcwkvufwkrsm; wyfqifay;jcif;? pdwf twdik ;f twmrSmawmh tajccHt zGJYrIawG&JU wefzdk;awGudk ykdNyD; jzwfoef;rIrmS 'ghxufyNkd yD;awmh avmuf&NdS yD;awmh ajcwkvufwk
ydkif;½kyfydkif;qkdif&m tm;ay;ulnDjcif;rsm;udk vkyfudkifaqmif usq;Hk ajymr,fq&dk ifawmh rdcif awmh wefzkd;xm;vmzkdY? wcsdef qdk;½Gm;wJh vlxkawG&JU jyóem uawmh ESpf&mausmf usrwdkY
&GufEdkifcJhygonf/ awG vHkjcHKpdwfcs&wJhae&mrSm wnf;rSmyJ jrefrmEdkifiH&JU 'Drdku awGudk ydkjrif&wJhtwGufaMumifh wyfqifay;cJhw,f/ 'D 2008 ck
xkdYtjyif e,fpyfa'o&Sd tjcm;vlrItajcjyK tzGJYtpnf; uav; arG;zGm;cGifh &&SdzdkYwdkY a&pDeJY vlYtcGifhta&; ajymif;vJ pdwfraumif;p&mawGawmh t ESprf mS xJrmS yJ rsupf cd w
JG hJ vlemu
rsm;ESifh qufpyfí usef;rma&;apmifha&SmufrI vdktyfaeonfh aemuf N yD ; t"d u jzpf a ewJ h rIrSm usrwdkYEdkifiHom;awGtae rsm;BuD; jzpfygw,f/ odkYaomf vnf; ajcmuf&meD;yg;avmuf
a'orsm;wGif tajccHESifh rGrf;rHaq;oifwef;rsm; zGifhvSpf oif iSufzsm;a&m*gawGukd ukoay; eJY tdrfeD;csif;EdkifiHawGeJY jzpfap? vnf; usrwkdY wOD;csif;pD&JU &SdcJhygw,f/
Mum;ay;jcif;? ynmay;vkyfief;rsm; vkyfudkifaqmif&Gufjcif; Ek d i f w mawG ? aemuf N yD ; awmh Edik if w H umeJYjzpfap? wjcm;aom wm0ef&SdrIawGeJY yl;aygif;aqmif 'DvdkrsKd; aeYpOfeJYtrQ vm
jzifh udk,f0efaqmifrdcifrsm;tm; vHkjcHKpdwfcspGm arG;zGm;cGifh wcsd e f w nf ; rS m ppf a b;ppf wdkif;&if;om;tzGJUtpnf;? 'Drkd ½GufrIawG&JU wefzdk;awGudk ykdNyD; a&mufNyD;awmh aq;0g;ukowJh
&&SdEdkif&ef vkyfaqmifay;EdkifcJhonfhtjyif a'owGif;&Sd jynfol 'PfaMumifY 'D ... pdwyf ikd ;f qdik &f m ua&pD tzGJUtpnf;rsm;eYJ yl; awmh odem;vnfvmMuw,f vlemawGudk Munfhr,fqdk&if
vlxk\ usef;rma&;tqifhwef;udkvnf; ydkrdkjrifhwufvm ½kyfydkif;qdkif&mayghaemf? 'ku©dw aygif; aqmif½GufMuzkdY? 'ghxuf vkdYvnf; ,HkMunfygw,f/ tJ'D wajz;ajz;eJYuawmh jynfwGif;
atmif aqmif&Gufay;EkdifcJhygonf/ jzpfrIawGudk ajcwkvufwkXme ydkNyD;awmh eD;eD;uyfuyfeJY pkpk tay:rSm usrwdkY qufvuf xJu vmwJholawGu 50%
aq;cef;zGiv hf pS u f mpu vlemta&twGuaf xmif*Pef; awGu wyfqifay;wm? aemuf pnf;pnf; aqmif½u G Ef idk zf Ykd usr aqmif½u G &f r,fh udp&ö yfawG[m avmufxd &Sdvmwmudk awGU&
rQom jyKpkapmifah &Smufay;Edik cf &hJ mrS ,cktcgwGif ode;f *Pef; awmh toufBuD;½G,ftdkawG? wdkY qufvufBudK;pm;oGm; rSm wOD;csif;pD&JU wm0ef&SdrIeJY t w,f/ txl;ojzifh iSufzsm;
eD;yg;txd wd;k jrSiu hf ok rIay;Edik o f nfh taetxm;odYk a&muf&dS rjrifruef; jzpfaeolawGukd jzpfygw,f/ &nftaoG;jrifrh m;rIawGuv kd nf; a&m*g[mqk d v k d Y & S d & if 70%
cJhNyDjzpfygonf/ xdkodkYukoapmifha&SmufrI ydkrdkjyKvkyf ay;EdkifcJh rsufpdtvif;jyef&atmif vkyf 'DaeYq&dk if aq;cef;[m t ESpf qufvuf BudK;pm;oGm;rSmjzpfo avmufu jynfwGif;xJu vm
aomfjim; jrefrmEdik if t H wGi;f rS ppftmPm&Sirf sm;\ zdEydS t f yk cf sKyf ay;Ekid w f mayhgaemf? 'gawGu us (20) umv½So d Gm;NyaD ygY aemf/ tJ'D vkd pkzGJYrIawGudk wefzdk;xm;NyD; wmjzpfNyD;awmh cGpJ w d u f o k zdYkvm
rIESifh jynfwGif;ppfab;ppf'Pfrsm;aMumifh twd'ku©a&mufMu rwdYk aqmif½u G af y;Edik w
f hJ tajc awmh 'DaeY'cD sed cf grmS q&mrtaeeJY awmh usrwd k Y nD n D n mnm wJh vlem 80% avmuftxdu
&onfh usef;rma&;'ku©onfrsm;vnf; waeYxufwjcm; ydkrdk taeaygh/ &ifxJrSm½SdwJh pum; bmrsm;ajym qufvufaqmif½GufoGm;Edkif jynf w G i f ; xJ u vmwmjzpf
rsm;jym;vmonfudkom awGYae&ayonf/ wcsdefwnf;rSmyJ usrwdkY csiyf govJ cifAsm;/ r,fvdkYvnf; ,HkMunfygw,f/ w,f/
vufiif;umvwGif xdkrsm;jym;vSonfh usef;rma&;'ku© vlxak wGu, kd wf ikd u
f aeNyD;awmh usrwdkY 'De,fpyfudk a&muf wESpfwmtwGif;rSm q&mr 'Davmufrsm;wJh vlemta&
onfrsm;udk tvsifrDatmif jyKpkapmifha&SmufEdkif&eftvdkYiSm ukd,fh&JUusef;rma&;? ynma&;eJY &SdvmwJhtcsdefrSmvnf; txJrSm wkdYtaeeJY vlemOD;a& b,f twGufudk ukoay;zdkYtwGuf
r,fawmfaq;cef;tygt0if xdik ;f -jrefrme,fpyf wavQmuf&dS vlrIapmifh a&Smufa&;udpaö wGukd &Sdwkef;u jynfwGif;rSm&Sdwkef;u avmufudk aq;0g;ukorIawG aq;0g;eJY &efyakH iGawGukd q&m rwdYk
vlrItajcjyKtzGJYtpnf;rsm;onf ydkíydkí ta&;BuD;onfh pkpnf;aqmif½Gufjcif;tm;jzifh aygYaemf vGefcJhwJh tESpf (20) ay;cJhygovJ/ tJ'DtxJrSm b,f b,fvydk pkH eH JY &SmazGygo vJ/
tcef;u@rS yg0ifaeonfudk awGY&ygonf/ wdk;íom vm vlrItajcjyK tzGJYtpnf;awGu rSm usrwkdYjynfolvlxkawG&JU vdk vlemrsKd;awGygovJ/ jrefrm aq;0g;&&SdzdkYwkdY? pm;eyf
aeonfh usef;rma&;jyóemrsm;udk vwfwavm &ifqdkif ajz aeNyD;awmh usrwkYd ukd wwyfw qif;&JEGrf;yg;rIawG? cGJjcm;quf jynf twGif;ydkif;u vlem b,f &dum© vHv k akH vmufavmuf&&Szd Ykd?
&Sif;Edkif&eftwGuf wOD;csif;pD t&nftaoG;jrifhrm;atmif ydkrdk tm;eJY EdkifiH&JU zGHUNzdK;a&;awG? qHcH&rIawGudk tajccHNyD;awmh avmuf vma&mufuo k yg ovJ/ ae&mxdkifcif;awG vHkvHkavmuf
vkyaf qmifMuzdYk vdo k vdk xdik ;f -jrefrme,fpyfwavQmuf&dS vlrI EdkifiHjyefvnfwnfaxmifa&; rcHcsifpdwfawGeJY 'Dudka&muf&Sd aq;cef;pwnfaxmifwJht avmuf&&SdzdkYwkdY qdkawGwmu
tajcjyK tzGJYtpnf;rsm; tcsif;csif; eD;eD;uyfuyf yl;aygif; awGrSm yg0ifEkdifw,fqkdwmukd vmMuw,f/ odkYaomfvnf; csderf mS usrwdYk uo k ay;wJh vlem awmh usrwdkYtwGuf tjrJwrf;
aqmif&GufrI? tdrfeD;csif;EkdifiHrsm;rS tzGJYtpnf;rsm;ESifhjzpfap? vnf; tm;vkH;u todtrSwf ta&;ay: awGUBuHK&wJh vuf&Sd ta&twG u f u awmh 1700? ½kef;uefae&wJh tcufcJawGjzpf
Ekid if w
H umrS tzGYJ tpnf;rsm;ESijhf zpfap ydí k qufpyfaqmif&u G f jyK vuf c H v mMuw,f / ,H k tajctaerSm&SdwJh usrwkdY vkyf 1800 ywf0ef;usifavmuf &Sd ygw,f/ txl;ojzifhawmh aeY
Edik zf Ykd qufvufBudK;yrf; aqmif&u G o
f mG ;&ayrnf/ xko d Ykd aom MunfvmMuwJhtwGufaMumifh az:ukdifzufawGeJY pdwf"mwfcGef w,faygh/ 'D 2008 ckESpf&JU pm pOfeJYtrQ vlem? vlemapmifheJY
yl;aygif;aqmif &Gurf rI sm;rSwqifh jrefrmEdik if w H iG f 'Drukd a&pDEiS hf 'gawGu 'Djzwfoef;rIrmS atmif tm;awGeYJ yJ tajcjyKNyD;awmh ul &if;t& vlemta&twGuf t& (rdbawGeJY twlrae&wJh) u
vlYtcGifhta&; &ydkifcGifhrsm; jynfhjynfh00 &&Sdonftxd quf jrifrIwckvdkY ajymvdkY&ygw,f/ nDyHhydk;wJh todkif;t0dkif;awGeJY qdk&ifawmh &Spfaomif;ausmf av;rsm;twGuf &du©mawG ul
vufBudK;pm; aqmif&GufMu&efvnf; wdkufwGef;EdI;aqmf 'DatmifjrifrItay:rSm t us,f j yef Y vmatmif aqmif &SdNyD;awmh a&m*gt&qdk&ifawmh nDyhHykd;wJh tpDtpOfu wvudk
vdkuf&ygonf/ ajccHNyD;awmh tem*wfrSm q&m ½GufNyD;awmh 'Dxd us,fus,f udk;aomif;ausmf wodef;eD;yg; vl 5000 pmavmufudk auR;
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f use;f rma&;*sme,f NIGHTINGALE 3

vlaysmufaMumfjim
*sif;abmif;bDcg;qdk'f 28
acsmifoGm;NyDvm; oli,fcsif;/
rif;ajymzl;wJhpum;
]]b,f[mu 'Pf&m? b,f[mu ig
igrcGJwwfawmhbl;}}
tJ'Dpum; igtNrJMum;aew,f/
a'guw
f mpifo,
D marmif &&Scd o
hJ nfh qkwq
H yd f tcsKd U tckawmh
rif;vufzsHrSm
arG;&wJh tpDtpOfrsKd;&Sdovdk vl ay;&r,fh vlem tajctaersKd; aeeJY jyefzdkYqE´&SdMu&ifawmif taeeJY ,lq &ygovJ/ b0eJYa&G;,lxm;wJh tyf&mawG
em tajctaeuvnf; wESpf awG? 'grSr[kwf uav;rsm;t b,fcsdefjyefrvJqdkwJh arQmfvifh 'Dvkd vlemwdk;yGm;vmw,f rif;aoG;xJ yef;awGyGifhvdkuf a<uvdkuf jzpfaervm; ...
wES p f u k d yH k r S e f w k d ; vmaewJ h wGuf tm[m&jynfh0vHkavmuf csufawGawmif rxm;EdkifwJh qkdwJh taMumif;uawmh usef; rif;t½dk;awGxJ BudK;awGb,fESpf&pf tcsnfcHxm;&vJ ...
twGufaMumifh ykHrSef&&SdwJh t zkdYqkdwJh tajctaetm;vHk;udk tajctaeawGudkvnf; awGY rma&;apmifah &Smufrt I &ayghaemf
pdwful;vSvSawGeJY oli,fcsif;a&
ul t nD a wG e J Y u vl O D ; a&&J U vufvSrf;rDatmifawmh usrwdkY &wmayghaemf/ jynfwGif;xJrSmjzpfap? xdkif;
ig rif;tdrfuyJ
60% avmufyJ vufvSrf;rSDyg rvkyfay;Edkifao;ygbl;/ aemufNyD;awmh jynfwGif; EdkifiHrSmyJjzpfap? txl;ojzifh
t&iftwdkif; apmifhaew,f
w,f/ aq;cef ; pwnf a xmif c gp xJuvmwJh vlemawGtaeeJY awmh qif;&JErG ;f yg;wJh vlawGt
a&muf&mt&yfu tjrefjyefvmaemf ... / /
usef w J h 40% uawmh wkef;u axmif*Pef;uaeNyD; usawmh v nf ; aq;0g;vm wGuf? okdYr[kwf twnfwus
usrwdkY EdkifiHwumuae vl awmY tck tESpf (20) MumwJh a&mufukowJhtcgrSm apmapm raexdik &f wJh jynfoal wGtwGuf (rl;,pfaq;0g; vIid ;f Mum;wGif aysmufq;kH aewJh
yk*¾KdvfwOD;csif;pDuaeNyD;awmh tcsdefrSm odef;*Pef;txd vlem pD;pD;udk olwdkYrvmEdkifMuao; omrubl; udk,fhwdkif;jynfrSm oli,fcsif; ]zdk;at;}odkY ... )
ol w d k Y u tG e f v k d i f ; 'k d a e&S i f ; OD;a&rsm;vmwm bmaMumifh ygv/J ygbl;/ txl;ojzihfawmh vrf; &SdaewJh tcsdefrSmawmifrS usr nDrdk;quf
(online donation) uaewqifh xdkif;EdkifiHudka&muf&SdvmwJh c&D;p&dwftcuftcJ? vHkjcHKa&; wdkYtwGuf usef;rma&;apmifh
vSL'gef;wJhay:rSm usrwkdYu t ArmjynfolvlxkawG&JU tajc tcuftcJawGaMumifhayghaemf/ a&SmufrIudk jynfhjynfh00 rcH,l Edkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,f
a&;BuD;qHk;ae&mawGudk jznfh taeuawmh t&ifxufpm&if olwkdYu wtm;BuD; a&m*gjyif; EkdifwJhtwGufaMumifh? vHkvHk xkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsuf
qnf ; aqmif ½ G u f a y;Ed k i f y g ydkNyD;awmh qdk;vmwm awGY&yg xefrS vm&wmrsKd; awGU&w,f/ avmufavmuf r&&SdrItwGuf
1/ jynfolvlxk\usef;rma&;todynmrsm; jrifhrm;wdk;wuf
w,f/ usef;rma&;qdkif&mrSm w,f/ t&ifwkef;uawmh t qdkawmh a&m*gcsif; EIdif;,SOfvdkY aMumifh 'Dbufxdudk a&muf&Sd
vmap&ef/
jzpfap? pm;eyf&du©mydkif;qdkif&m vkyv f yk zf Ykd vmwJh vlawGavmuf &S&d if ydNk yD;awmh qd;k ½Gm;wJh a&m*g vmwmvJjzpfovd?k 'De,fpyfrmS
rSmjzpfap tajccHusqHk; ykdif; yJayghaemf/ aemufydkif;usawmh awG? ydkNyD;awmh½IyfaxG;wJh jy &SdwJh vlrItzGJUtpnf;awG tae 2/ jynfolvlxk\usef;rma&;todtjrif? A[kokwrsm;udk
awGavmufudkyJ usrwdkY aqmif rdom;pktvkduf vmMuwmawGU óemawGu jynfwGif;xJu eJYvnf; usef;rma&;qdkif&m jy jr§ifhwifay;NyD; usef;rma&;apmifha&SmufrIvkyfief;rsm;wGif
½Guaf y;Edik yf gw,f/ 'ghxufyNkd yD; &ovdk tck 'D 2005 ckESpf vmwm awGU&wmaygY/ óemawGudk yl;aygif;aqmif yl;aygif;yg0ifaqmif½Gufvmap&ef/
jynfhjynfh00pHkpHkvifvifukdawmh aemufyikd ;f avmufrmS qk&d ifawmh tJ'Dvkd vlemawG wESpfxuf ½GufwJh tzGJYtpnf;awG rsm;vm 3/ jynfov l x l t
k aeESihf ½kyyf ikd ;f ? pdwyf ikd ;f qdik &f m vlraI &;udp&ö yf
usrwkYd aqmif½u G rf ay;Edik af o; wcsKdUawGu ½GmawGukd tNyD;t ESpf wdk;vmwJhudpöusawmh b,f w,f/ rsm;wGif vHkNcHKrI&SdapNyD; tem*wfb0udk ydkrdkwdk;wufaumif;
ygbl;/ txl;ojzifhawmh rJ ydkif pGefYcGmvmMuwJhtqifhxd vdk udprö sK;d awGtay:rmS tajccHNy;D vkyfief;awG wdk;csJUvmwJh rGefatmif zefwD;vmEdkifap&ef/
aqmufaq;½HkBuD;udk vTJajymif; awGY&wJt h wGuaf Mumifh olwYkd t awmh jzpfay:vm&w,fvYdk q&mr tcgrSm 'Dvkdvkyfief;wckudk wdk; 4/ usef;rma&;qdkif&mem;vnfwwfodrI? uRrf;usifrIESifh *kPf
csJUvmwdkif;? vkyfief;wckudk odu©m&Sdonfhusef;rma&;vkyfom;rsm; arG;xkwfay;Edkifa&;
wnfaqmufwkdif;rSm 'Dvkyfief; twGuf taxmuftuljyKEdkif&ef/
tay:rSm 'D0efaqmifrIay:rSm 5/ usef;rma&;vkyfom;tcsif;csif; usef;rma&;todynmrsm;?
cH,lzdkY vlawGuvnf; tqif owif;tcsuftvufrsm; zvS,fEdkif&efESifh a0rQvufqifh
oifh&Sdaew,fqdkwmudk ajym
urf;Edkif&ef/
vkdufwmygyJ/ Oyrmtm;jzifY rd
6/ e,fpyfa'owGif usef;rma&;jyKpkapmifha&SmufrIvkyfief;rsm;
brJhuav;ausmif;wausmif;
zGifYvdkuf&ifvnf; uav;awG vkyfudkifaeMuonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;taeESifh EdkifiH
trsm;BuD; a&mufvmrSmyJ/ iSuf wumwGif a&muf&Sdaeonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;\
zsm;Xme zGifY&ifvnf; iSufzsm; usef;rma&;todtjrifrsm;ESifh csdwfqufrdap&ef/
a&m*gonfawG a&mufvmr,f? 7/ usef;rma&;qdkif&mvkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufrI&Sdapa&;
ajcwkvufwkXme zGifhvdkuf&if twGuf vdktyfonfhqef;ppf&SmazGazmfxkwfcsufrsm;udk wif
vnf; ajcwkvufwk vmwyf jyay;jcif;jzifh jyKjyifajymif;vJrIvkyfaqmif&mwGif taxmuf
Mur,fqdkawmh usrwdkY EdkifiH&JU tyHh jzpfap&ef/
tajcaeuawmh vkdtyfwJh 0ef 8/ vlrItzGJUtpnf;twGif; wm0efxrf;aqmifaeonfh usef;rm
aqmifrIawG? vlrIaxmufyHhrI a&;vkyo f m;rsm;xHoYkd aemufq;kH &&So d nfh use;f rma&;owif;
awGtm;vHk;u usrwdkY jynfol rsm;ESifh todynmrsm;udk jzefYa0ay;&ef/
vlxkawGtwGuf bmrSr&SdbJeJY 9/ vlYtcGit hf a&;? usef;rma&;qdik &f musif0h wfrsm;ESihf qufE, G f
a'guw f mpifo, D marmif tm; 'DAb
GD D qdwfokOf;aew,fqdkwm jyae
½kyjf rifoMH um;owif;axmufrS awGq U akH r;jref;aepOf aeonfh usef;rma&;A[kokwrsm;udk jr§ifhwifay;&ef/
wmygyJ/ Yoma 3
4 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f
usef ; rma&;tok H ; p&d w f
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f

BuD;jrihfvmrI[m wkdif;jynft
xdik ;f -jrefrme,fpyfNrdKw
U iG jref
f rmtvkyo f rm;rsm;tm;
wGuf aiGaMu;qkid &f m t"du pdef yxrqH;k tBudrfxdik ;f q&m0efa&m*gppfaq;
ac:rI jzpfaewmaMumifh vlxk onf/
usef ; rma&;pepf u d k jyKjyif xdkif;puf½kHykdif&Sif trsKd;o
ajymif;vJzkdY tifrwefta&; rD ; wOD ; \ ajymjycsuf t &
BuD;w,fvdkY or®wu ajymcJhyg tu,f í a&m*gppf a q;rcH
w,f/ vQif puf½kHwGif tvkyfvkyfcGifh
wevFmaeY tapmykdif;wkef; ay;rnfr[kwf[k qdkonf/
uvnf; or®wtdkbm;rm;u ]wu,fvUkd a&m*gtppfrcH
olU&JU pD;yGm;a&; jyefvnf Ekd;x vdkU&Sd&iff puf½kHrSm tvkkyfvkyfzdkU
apa&; tpDtpOft& jynfe,f olaX;vufrcHbl;vdkU usrwdkU
tpdk;&awG BuKHawGUae&wJh vkd ul;pufa&m*grsm; jyefUyGm; &ufaeUrS 27 &ufaeUtxd w udk ajymxm;w,f} [k txnf
usef;rma&;jyKpkapmifah &SmufrI aiGjyrIjyóemudk ajz&Sif;zkdYt rIrS umuG,f&eftwGuf xdkif;- Budrf ppfaq;oGm;rnfjzpfNyD; t puf½kHtvkyform;u vGwfvyf
tdb
k m;rm;twGutBuD
f ;qH;k tuJprf;rI wGuf a':vm 15 bDvD,H ay; jrefrme,fpyf bk&m;okH;qljrdKU "duxm;ppfaq;oGm;rnfh a&m aomrG e f o wif ; at*sif p D u d k
tar&duefor®w b&ufcf raeYu or®wtdrfjzLawmf rSmjzpfw,fvdkY tar&duefw xdik ;f e,ferd w d af 'otwGi;f vm *grsm;rSm qifajcaxmufa&m*g? ajymjycJhonf/
tkdbm;rm;u yrmPtm;jzifh rSm usif;ycJwh hJ Ekid if aH wmfb@m vTm;u jynfe,ftkyfcsKyfa&;rª; a&muftvkyfvkyfudkifaeaom iSufzsm;a&m*g? wDAGDa&m*gESifh tu,fí tvkyform;rsm;
a':vm oef;aygif; woef; w udk wm0efodod pDrHcefYcGJa&; awGudk ajymcJhygw,f/ jrefrmEdkifiHrS puf½kHtvkyfo pdwf<uaq;jym;rsm; tokH;jyK rS rnfonfha&m*grqdk ppfaq;
odef;avmuf&SdwJh EkdifiHawmf qkdif&m xdyfoD;tpnf; ta0;yGJ 'DaiGawG[m jynfe,ftoD; rm;rsm;udk xdkif;q&m0efrsm;u aom tvkyform;rsm;udkvnf; awGUcJhonf&Sdaomf xdkif;q&m
b@m&JU BuD;rm;vSwhJ vdak iGjyrI rSm pD;yGm;a&;uRrf;usifolawGeJY oD;u 0ifaiGenf;ol rdom;pk yxrqkH;tBudrftjzpf a&m*g t"duppfaq;oGm;rnf[k q 0ef r S tcrJ h u k o ay;onf [ k
yrmPudk olUor®woufwrf; Oya'jyK vTwfawmftrwfawG awG&JU usef;rma&;tokH;p&dwf ppf a q;rI r sm; jyKvk y f a y;ae &m0efu qufajymonf/ a&m*gppfay;aeaom xdik ;f q&m
av;ESpfrukefcif w0uf avsmh udk rdefYcGef;ajym&if; or®w twG u f tul t nD a y;zk d Y j zpf onf[k bk&m;okH;qlNrKdUrS t wDAGDa&m*gydk; awGU&Sdolrsm; 0efwOD;u ajymonf/
usap&r,f v d k Y ajymvd k u f y g tkdbm;rm;u tckvdkajymoGm;cJh w,fvdkY or®wu qkdygw,f/ vkyform;rsm;u ajymonf/ udk puf½kHrS cGifh wv tem;,l a&m*gppfaq;onfh tvSnhf
w,f/ wm jzpfygw,f/ VOA (24-2-09) xdkif;EdkifiHwGif vma&muf cGifh? aq;ukoNyD;rSom tvkyf usa&muf a om puf ½ k H o nf
tvkyv f yk Mf uaom jrefrmtvkyf cGifodkU jyefvnfqif;cGifhjyKonf tvkyform;rsm; rysufruGuf
cJhonfh um;rSm Liberty touf
orm;rsm;onf wa,mufEiS w hf [k zdeyfpuf½kHwGif ESpfESpfMum vma&muf&rnf[k puf½kHydkif&Sif
tmrcHukrÜPDwGif touftmr
a,muf a&m*gul;pufNyD; jyefU vkyfaeonfh tvkyforwOD;u olaX;rS nGefMum;xm;onf[k
cHaMu; xm;&So d jzifh xkid ;f Oya'
yGm;rnfudk pdk;&drfonfhtwGuf ajymonf/ tqdkyga&m*g&Sdol tvkyform;rsm;rS od&onf/
t& um;ES i f h y wf o uf í t
,ckuJhodkY ppfaq;&jcif;jzpf rsm;udkvnf; xdkif;q&m0efrS t a&m*gppfaq;onfh tpDt
oufqHk;&IH;cJhaMumif; xif&Sm;
onf[k tvkyform;rsm;udk crJh ukoay;onf/ pOfwGif yg0ifcJhaom xdkif;usef;
ygu wOD;vQif avsmfaMu;t
a&m*gppfaq;ay;aeaom xdkif; a&m*gppfaq;onft h cgwGif rma&; apwem0efxrf;wOD;\
jzpf bwfaiG 1 odef; cHpm;cGifh
q&m0efu qdkonf/ tppfaq;cHtvkyform;rsm;\ tqdkt& waeYvQif jrefrm t
&Sdonf/
]puf½rHk mS twlvyk af eMuwJh ae&yfvdyfpmESifh "mwfykHukd ppf vkyform;OD;a& 250 0ef;usif
avsmf a Mu;aiG &&S d a &;t
tvk y f o rm;awG trsm;BuD ; aq;aomq&m0efrsm;u ,l cefY ppfaq;rIjyKvkyfcJhonf[k
wGuf jrefrmEkdifiH 'Drdkua&pD&
½Sw
d ,f/ tJ'gaMumifh tJ't D vkyf xm;onf[k tvkyform;rsm; qdkonf/
&Sda&; xdkif;vIyf&Sm;rI aumfrwD
- TACDB rS xkdif;a&SUaersm; orm;awG wa,muf e J U w u ajymonf/ wOD;vßSif a&m*g ,ckuo hJ Ukd bk&m;ok;H qlNrdKU&Sd
tygt0if aumhaomif;&Sd jrefrm a,muf a&m*grul;&atmif ppf ppfaq;c bwf 405 bwf ay; puf½kHtvkyform;wdkif;udk vm
touf½LS MuyfaoqH;k oljrefrmrsm;twGuf tmPmydkifrsm;ESifh FTUB u ay;w,f } [k q&m0ef a jym aqmif&rnfjzpfNyD; avmavm a&muf a&m*gppfaq;rIrmS yxr
aqmif½u G cf o
hJ nf[k od&onf/ onf/ q,fwGif puf½kHydkif&SifrS pdkuf qkH;tBudrf jzpfonf[kvnf;
xdik ;f ukrP
Ü u
D avsmfaMu;ay; jrefrmEkdifiHom;rsm;onf ppfaq;&mwGif 16 &ufaeU xkwfay;xm;onf[k txnf ¤if;u qufajymonf/
tvHyk w d uf m;jzifh xkid ;f Edik if H FTUB rS tvkyform;a&;&m uGefwifemum;jzifh xkdif;EdkifiH rS 19 &ufxdwGif wBudrf 24 puf½Hk tvkyo f rm;wOD;u ajym IMNA (20-2-09)
odYk w&m;r0if 0ifa&mufvmpOf wm0efcH ukdwifxGef;atmifu twGi;f cd;k 0ifvmpOf &aemif;ESihf
rGef;Muyf aoqHk;cJhol jrefrmEdkif rZdÑrukd ajymonf/ zl;uufNrdKUtMum;&Sd pGwfqrf jrefrmjynfwiG Muuf
f iu S w
f yk af uG;r&S?d aemufqHk;tajctaeudk od&
iHom; 54 OD;teuf 37 OD;t avsmfaMu;aiG vufcHrnfh atmif vkyfxm;w,f} [k olu
wG u f xk d i f ; touf t mrcH aoqHk;ol 54 OD;\ aqGrsKd;rsm;
&efNrdKUteD;wGif touf½SLMuyf
í aoqHk;cJhonf/
d kFAOajym
vnfvrd af &m*gom&S[ qufvuf ajymMum;cJhonf/
ukrÜPDwcku ,refaeYrS pwif teuf 41 OD ; twG u f vm toufraobJ usef&Sdol jrefrmjynf tv,fydkif;wGif rdkZm&D,mu ajym onf/ Muufrsm; aoqH;k oGm;aom
í avsmfaMu;aiGtjzpf wOD; a&muf&m? pm½Gufpmwrf;rsm; 67 OD;udk xkdif; vl0ifrIBuD;Muyf rMumrDu jzpfyGg;cJhaom Muuf rEÅav;wdkif;twGif;&Sd ysOf; Muuf N cH r sm;rS Muuf r sm;
vQif bwfaiG oHk;aomif;cGJpD vdkaeojzifh 37 OD;om ,ckvdk a&; - v0u (&aemif;) tcsKyf rsm; taumifa& odef;ESihfcsDí rem;? aygif;avmif;ESihf yJcl; a&mif ; csjcif ; ud k tmPmyd k i f
ay;tyfvdkufonf/ aiG vufcH&&Sdjcif; jzpfonf/ wGif &ufowåESpfywfcefY xdef; aoqHk;cJhjcif;onf vnfvdrf wdik ;f twGi;f rS jynfEiS fh yJc;l NrdKUwdYk rsm;u ydwfyifwm;jrpfxm;NyD;?
2008 ckESpf {NyDv 9 &uf udkwifxGef;atmifu ]Oy odrf;NyD;aemuf jrefrme,fpyfodkY a&m*gom jzpfaMumif; urÇmh wGif&Sd MuufNcHrsm;wGif rMum þodkY Muufrsm; odef;ESifhcsDí
aeYu tom;ig;wif uGefwif a't& &r,fhaiGu bwfaiG w jyefydkYcJhNyD;jzpfonf/ ukvor*¾ pm;eyf&u d m© ESifh pdu
k f ao;rDu Muufrsm; ode;f *Pef; aoqHk;aMumif; owif;rsm;udk
emum;jzifh xdkif;EdkifiHawmifydkif; odef;yg/ 'gayr,fvdkY trIudpö trIESifh ywfoufí um; ysKd;a&;tzGJYBuD; (FAO) rS wm0ef rQ xl;qef;aom a&m*gjzifh ao azmfjyjcif; rjyK&efvnf; *sme,f
&aemif;c½dkiftwGif; 0ifvmol uk d w&m;½k H ; rS m quf v uf armif;olESifh um;ydkif&Siftm; &SdolwOD;u ajymygonf/ qHk;cJh&NyD;? ,if;onf aMumufp ESihf pmapmifrsm;udk wm;jrpf
jrefrm 121 OD;teuf 54 OD;rSm aqmif½u G Nf yD;awmh w&m;½H;k qH;k xkdif;tmPmykdifrsm;u zrf;qD; jrefrmEdkifiHwGif MuufiSuf &maumif;vSonfh MuufiSuf ydwfyifxm;onf[k owif;&yf
touf½SLrGef;Muyf aoqHk;cJho jzwf c suf t ay: rl w nf N yD ; cJNh yD; xkid ;f w&m;½H;k wcku 2008 wkyfauG; aemufwBudrf xyfrH wkyfauG;aMumifh jzpfonf[k uGufrsm;u ajymonf/
jzifh xdik ;f touftmrcH ukrP Ü D aemufxyf usefaewJh bwfaiG ckESpf Mo*kwfvtwGif; axmif jzpfyGg;rIr&SdaMumif;? rMumao; MuufNcHyikd &f iS rf sm;u xifa,mif ]MuufawG aoqHk;wmeJY
Liberty u ,ckvdk avsmfaMu; ajcmuf a omif ; cG J u k d tmrcH 'Pf 12 ESpfpD csrSwfcJhaomf rDu jrefrmjynf tv,fyikd ;f wGif rSm;aeMuonf/ ywfoufwo hJ wif; a&;&if tJ'D
ay;jcif;jzpfonf/ ukrÜPDu xyfay;rSmyg} [k vnf; tjypf&SdaMumif; 0efcHMu Muufrsm; aoqHk;&jcif;onf e FAO onf jrefrmtmPm aqmif;yg;u tydwcf &H rSmyJ} [k
]raeYu avsmfaMu;aiG ay; ajymqdkonf/ ojzifh 6 ESppf D jypf'PfavQmhay; ,l;uufq,fa&m*g trsKd;t ydkifrsm;ESihf yl;aygif;í Muuf &efukefNrdKU&Sd a'ocH owif;pm
tyfwJhtcgrSm 41 a,mufyJ ]usaemfwdkY tcsdeftenf; cJhonf/ pm;wckaMumifhom jzpfaMumif; iSufwkyfauG;a&m*g aemufw q&mwOD;u ajymonf/
vmEdkifw,f/ 41 a,muf vm i,f a wmh MumtH k ; r,f xif tvkyftudkif &SmazG&eft jzif h FAO bef a umuf a 'o Mudrf xyfrjH zpfygG ;jcif; &Srd &Sd a&m jrefrmjynf tv,fydkif;rS
EdkifwJh txJrSmrS pm½Gufpmwrf; w,f/ bmjzpfvJqdkawmh xkdif; wGuf xkid ;f Edik if oH Ykd 0ifa&mufpOf qdkif&m½kH;rS a'gufwmrdkZm&D,m *g prf;oyf&mS azGjcif;? okawo Muufrsm; o,f,lydkYaqmifjcif;
awG vdktyfcsufaMumifh vuf&Sd w&m;½kH;uaeNyD;awmh 'DtrIudk vrf;ckvyfü ,ckvdk tjzpfqdk; (Dr. Mozaria) uajymonf/ ejyKjcif;rsm;udk aqmif½Gufae udk wm;jrpfydwfyifxm;onhft
awmh aoqHk;olawG&JU aqGrsKd; ppfaq;wJhtay:rSm? qHk;jzwf BuHKawGUcJ&h aom jrefrmjynfom; ]jrefrmjynfrSm MuufiSuf aMumif; a'gufwm rdZk m&D,mu wGuf Muufrsm; &Sm;yg;jywfvyf
om;csif;&JU 37 a,muf? wOD;pD csuf a wG tay:rS m rl w nf trsm;pkrSm rGefjynfe,f usKduf wkyaf uG; xyfjzpfwm r&Syd gbl;/ ajymygonf/ NyD; Muufom;aps;rsm; wufuek f
bwfaiG oH;k aomif;cGJ &ygw,f} w,f/ tcktcsderf mS ajymzdYk awmh xd?k oxH?k armfvNrdKifEiS hf acsmif; ckul;pufjzpfyGm;aewm vnf ]jrefrmtmPmydkifawG vkyf &aMumif;jzifh &efuek Nf rdKUrS Muuf
[k xdkif;EkdifiH&Sd jrefrmEkdifiH cufvrd rhf ,f} [k olu qdo k nf/ qHkNrdKUrsm;rS a'ocHrsm; jzpfMu vdrfa&m*gyg/ vludk ul;pufEdkif aewm tawmfaumif;ygw,f/ vufvD a&mif;csolrsm;u ajym
tvkyo f rm;or*¾rsm;tzJYG csKyf - jrefrmvkyfom;rsm; pD;eif; onf/ Mizzima (19-2-09) jcif; r&Sdygbl;} [k a'gufwm tajctaeud k v J tNrJ y H k r S e f onf/ Mizzima (19-2-09)
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f use;f rma&;*sme,f
orD;wOD;\ vufarmif; ta&
NIGHTINGALE 5
- aoG;tm;enf;jcif; oufom
jym;xJodkY xdk;oGif;jr§KyfESHxm; apEdkifygonf/
aom Levonorgestrel (LNG) - om;tdru f ifqm tjzpfenf;
a[mfrek ;f "mwfEiS fh jznhw f if;xm; apygonf/
onhf ao;oG,f aysmif;nGwf - &ifom;wGijf zpfaom tBuw d f
aom aq;awmihfuav; ESpfck paoma&m*grsm; tjzpfenf;
jzpfygonf/ (Norplant trsdK; apygonf/
tpm;wGif aq;awmihf 6 awmihf - rdef;ra&m*gtcsKdUudk um
&Sdygonf/ *sm'JvfrSm 2 awmihf uG,fEdkifygonf/
om xnhfoGif;&aomaMumihf *sm'Jvf oH;k pGJrI tcuft cJrsm;
txnhftxkwf ydkNyD; vG,fulyg - &moDvm½dk; vmpOf yHkpH
em*pftvGevl
f t
U cGit
hf a&;csdK;azmufrrI sm;udk onf/) ajymif;vJrI&Sdjcif;/ rxif
ta&;,l&efawmif;qdk *sm'Jvfonf... rSwfxm;bJ pGef;ayapjcif;/
em*pfrek w
f ikd ;f vGeu
f mvwGif orD;eJY uav;awGudk t"r® - om;Oxkwfvkyfjcif;udk OD; - pepfwus oifwef; wuf
jrefrmppftpdk;&u usL;vGefcJh vkyftm;ckdif;aprI? twif;t"r® aESmuf vrf;aMumif;rSvnf; xm;oluom *sm'Jvf xnhf
aom vltcGifhta&;csKd;azmuf ae&majymif;a&TUrIawGukd axmuf aumif;? om;OtdrfrS vnf; jcif; xkwfjcif; jyKvkyf&ef
rIrsm;udk azmfjyonfh tpD&ifcpH m jyw,f/} pepfwus om;qufjcm; r&atmif pGrf;aqmifay;Ekdifyg aumif; wm;qD;ygonf/ vdktyfjcif;/
wapmifudk ta&;ay:ulnDay; ,if;tpD&ifcHpmxkwfjyef MurSomvQif tem*wfrsKd;quf onf/ olUtm;omcsufrSm jyef - om;O>yef\ vIyf&Sm;rIudk - *sm'Jvfxkwfjcif; xyfxnhf
a&;tzJGU (jrefrmEdkifiH) ESifh *Ref &jcif;onf em*pfjzpfNyD;aemuf opfrsm;onf usef;rmjcif;? t xkwfcsifvQif vG,fulygonf/ avsmhusapygonf/ jcif;wdkYtwGuf aq;cef;jy
a[mhyfuif;wuúodkvfu jynf ydkif; vlxkrsm; cHpm;&onfh vlU pmt[m&jynhf0jcif;? twwf udk,f0efjyefaqmifEdkifygonf/ - om;tdrf twGif;eH&H\ wpf &ef vdktyfjcif;/
olUusef;rma&;ESifh vltcGifht tcGifhta&; csKd;azmufrIeSifh ,ck todynm &,ljcif;wdkYtwGuf olYtm;enf;csufrSm vuf ½SL;ESizfh UJG pnf;yHk taetxm; - *sm'Jvf xkwfcsifvSsif xkwf
a&;Xmeu ,aeY xkwjf yefvu kd f csdefxd ulnDaxmufyHhrI vHk vH k a vmuf a om tcG i h f ta&; armif;wGif tem½Gwf usefapyg udk ajymif;vJ apygonf/ ay;rnhfol vdktyfjcif;/
onf/ avmufrI r&&Sdao;onfh vlxk awGudk &SdEdkifMuygvdrhfrnf/ onf/ Norplant paom Implant - om;td r f 0 &S d tcG ß J r sm;ud k - wufwwfol 0uf½l;jyefol?
(After the Storm: Voice tjzpfreS u f kd azmfxw k Ef ikd &f ef? Edik f 'DZifbmvxkwf zl;iHkr*¾ wdkYudk jrefrmjynf&Sd tcsKdUaom ydkrdkxlyspfapygonf/ wDbD&SdolwdkY aomufoHk;
form the Delta) rkefwdkif;tvGef iHwumu xdxda&mufa&muf Zif;? zl;iHkopfp yGihfvef;p t aq;½Hk? aq;cef;rsm;wGif om; *sm'Jv\ f aumif;usK;d rsm; aom aq;rsm;onf udk,f
jrpf0uRef;ay:a'orS xGufay: ta&;,l aqmif½GufEdkif&ef &nf rSwfpOf 6 aqmif;yg;ü tdrf qufjcm;&ef toHk;jyKvsuf&SdMu - pwif toHk;jyKonhf ESpf 0ef wm;jrpfjcif; tmedoif
oHrsm;[k trnfay;xm;aom ½G,fonf[k qdkonf/ axmif&Sif zl;iHkwdkYtwGuf om; NyD; 0efaqmifp&dwrf mS jyifywGif wGif trsKd;orD;ESpf&mvQif udk avsmhenf;apjcif;/
,if;tpD&ifcHpmudk xdkif;EdkifiH jrefrmppftpdk;&onf vlUt quf j cm; enf ; vrf ; awG t wodef;rS wodef;cGJtxd ukef wOD;omvSsif udk,f0ef& - umvom;a&m*grsm;ESihf t
cGifhta&; csKd;azmufrI jzpfyGm; aMumif; odaumif;p&m trnf usp&dwf&Sdonf[k Mum;od&yg oGm; apwwfygonf/ onf;a&mif tom;0gydk;?
onfh vlom;wm0efrausrIudk jzihf a&;om;cJhygonf/ onf/ - 24 em&D twG i f ; oaE¨ tdycf sftikd Af yDG ;kd wdYk rS umuG,f
EdkifiHwumrS ta&;,laqmif xkdpOfu usr xnhfoGif; NyD;cJhaom 19 &ufaeYESihf wm;jrpfay;aom tmedoif rI ray;jcif;/
½Gufay;Edkif&efeSifh tmpD,H\ a&;om;cJhonhf ta&jym;wGif; 20 &ufaeY 'DZifbm 2008 jyygonf/ uav; rarG;zl;ao;ol tyg
jynfwGif;a&; 0ifa&muf rpGuf jr§Kyfxm;aomypönf; (Contra- ckESpfwkef;u om;qufjcm;jcif; - ESpf&Snf pDrHudef; 5 ESpf t0if vif,lom;arG;Edkifaom
zufa&;rlrSm rSm;,Gif;aMumif; ceptive Implant) oHk;pGJjcif;rSm 0efaqmifrEI iS fh ywfoufNyD; avh jzpfygonf/ trsKd;orD;wdkif;onf t½G,fr
vlom;csif;pmemrIonf vlom; tifwmeufxJrS usr &SmazG vm&ef taMumif;w&yf ay: - ud, k 0f ef &S^d r&Sd Aduk pf rf;oyf a½G; *sm'Jvfudk toHk;jyKEdkifyg
wdkif;ESifh oufqdkifonf[k q jznhfqnf; cJhjcif; jzpfvsuf aygufvmcJhygonf/ ppfaq;&ef rvdkyg/ onf/ ESpf&Snf oaE¨wm;vdkol
&mref;ref;u axmufjyajym Implanon trnf &dSygonf/ uG ß ef r trI x rf ; &m PSI - vdifqufqHrI twm;tqD; rsm;? uav;arG;NyD; 6 ywf odkY
qdkonf/ vufarmif;wGif oHk;ESpfxm;Edkif (Population Services Interna- rvdkyg/ r[kwf EdkYwdkufqJjzpfNyD; udk,f
befaumufNrdKU&dS EdkifiHjcm;o em*pf r k e f w d k i f ; jzpf y G m ;NyD ; NyD; olYudkxkwfNyD;vSsif aemuf tional) tjynfjynfqdkif&m vlxk - EdkYwdkufjcif;udk taESmihft 0efwm;zdkY vdktyfaeolrsm;? u
wif;pmq&mrsm;toif;wkduf aemufydkif;wGif yg0ifulnDonfh xyf topfwck xnhfEdkifyg a&; 0efaqmifrItzGJUtpnf;\ ,Suf rjzpfapyg/ EdkYxGuf av;arG;NyD; EdkYrwdkufolrsm;?
wGif owif;pm&Sif;vif;yJGusif; vl½Gifawmf Zm*emwdkY uJhokdY onf/ Franchiching XmerS BuD;rSL; aumif;apygonf/ udk,f0efysufxm;olrsm;? om;
yum xk w f a 0vd k u f j cif ; jzpf aom vlrItzGJUtpnf;rsm;udk Implanon ukd e,fomvef usif;yaom Jadelle Implants - *sm'Jvf xkwfypfvdkuf NyD; aMumrjzwfvdkbJ rdom;pk ta&
onf/ zrf;qD;axmifcsjcif;rsm; rjyK EdkifiH Organon aq;0g; ukrÜPD (ta&jym;wGif; jr§Kyfxm;aom onfEiS fh ud, k 0f ef& vG,af p twGuf uefYowfcsifolrsm;?
em*pfvGefumv vlUtcGihf vkyf&ef? vlrIa&; ulnDonfh pk BuD;rS xkwfvkyfjcif;jzpfonf/ ypönf;)qdkif&m om;qufjcm; ygonf/ om;tdrfjyify oaE¨wnfzl;ol
ta&; csdK;azmufrIrsm;udk ta&; pnf;rIeSifh vlrItzJGUtpnf; zJGU e,fomveftjyif *smrPD? ,l enf;udk avhvm&efESihf oif - rnfonhjf yóemrQ rjzpfyg rsm;? udk,f0efaqmifpOf aoG;
ay:ulnDa&;tzGJU (jrefrmEkdifiH) pnf;cGifh? vGwfvyfpGm ulnDcGifh au? w½kw?f *syefEiS fh ,ltufpf wef;ay;rnhftpDtpOfodkY usr u aq;cef;vm&ef rvdkyg/ aygifwufolrsm;? aoG;wdk;a&m
\ twGif;a&;rSL; q&mref;ref; ay;&ef tmpD,HrS jrefrmtpdk;& at wdkYrSvnf; xkwfvkyf aeNyD wufa&mufyg0ifcGihf &&SdcJhyg - q&m0efr[kwfvnf; ao *g? aoG;rwdwf a&m*g&Sdolrsm;?
u ,ckvkd ajymonf/ tm; zdtm;ay;&ef awmif;qdkd jzpfygonf/ tjcm; tvm;wl onf/ topftqef; jzpf½Hkru csm oifwef;qif;NyD;olu qD;csKd&Sdol? tonf;a&mifa&m
]t"duuawmh ulnyD pön;f onf/ aq;emrnfrsm;rSm Norplant, pmawG U rQruaom twwf *sm'Jvf xnhfay;Edkifonf/ *g&doS ?l &moDvmpOf jyif;xefpmG
awG xd a &muf w J h ae&mr ,refESpf arv 2 &ufaeU Remeron, Remeron Sol Tab, ynm vufawGUoifwef;ay; - tDpBwdK*sif rygyg/ emusiu f ukd cf w J wforl sm;? aq;
a&mufwmawG? ulnyD pön;f zGuf wGif em*pfqkdifuvkef;rkefwkdif; Sustanon, Deca-Durabolin, jcif;jzpfaomaMumihf usr txl; ab;xGuq f ;kd usK;d enf; yg;rI vdyfaomufolrsm;? tDp½dk*sif r
xm;wm a&mif;pm;wmawG&,f? wk d u f c wf r I a Mumif h taot Pregnyl, NuvaRing, Marvelon wvnf pdwf0ifpm;ygonf/ - om;tdrfjyify oaE¨wnf oH;k pGo
J ihof rl sm;? aeYpOfwm;aq;
oGm;a&mufulnDr,fhae&mudk aysmuf 1ode;f 4aomif;cefU&SNd yD; ponfwdkY jzpfMuygonf/ zwf½Iolrsm; taxGaxGA[kok Edkifajc enf;yg; ygonf/ aomuf&ef ysufuGufwwfol
uefYowfrIay;wmawG? t"r® vlaygif; 6 oef;cefU tdk;rJhtdrfrJh a[mf r k e f ; ud k ta&jym; w a0rQvdkaomqE´jzihf a&; - &moDvmpOf udu k cf J emusif rsm;? cGJpdwfukocgeD; vlemrsm;?
vkyftm;ay; txl;ojzifh trsKd; jzpfcJh&onf/ NMG (27-2-09) atmufrSm xdk;oGif;xm;ay; om;wifjyygonf/ rI avsmhenf;ygonf/ ESvHk;a&m*g &Sdolrsm;vnf; oHk;
jcif; jzpfvsuf a[mfrek ;f "mwf\ Jadelle Implants (*sm'Jv-f t - &moDaoG; enf;yg;Edkifyg pGJ&ef oihfavsmfygonf/
tmedoifrSm udk,f0efwm;aom a&jym;wGi;f jrK§ yx
f m;aom ypön;f ) onf/ pmrsufESm (12) odkY
pm;aq;? xdk;aq;rsm;ESihf tmed urÇmhEdkifiHaygif; 65 EdkifiH
oif twlwlyif jzpfygonf/ ru toHk;jyKaeMuNyDjzpfaom
y½dk*suf pwdk*sif a[mfrkef;"mwf Jadelle *sm'Jvfudk ,cktcg
yg0ifaom yvyfpwpf>yefu jrefrmEdkifiHwGifvnf; PSI \
av;udk vufarmif; ta&jym; ]ae}t&nftaoG;jynhu f se;f rma&;
atmufoYkd q,fred pfavmuf t aq;ukcef; (Sun Quality Clinic)
csdef,lNyD; jznf;jznf;csif; oGif; rsm;rSwqihf 0ifaiGenf; jynfol
ay;&NyD; xHkaq; tultnDt rsm;tm; olwYkd \ om;qufjcm;
enf;i,f vdktyfygonf/ a[mf jcif;twGuf 0efaqmifrIjyKay;
rkef;"mwfudk cE¨mudk,ftwGif; &ef wifoGif;aeNyD jzpfygonf/
odYk wpdrpfh rd fh ysHUESYH apNyD; ud,
k 0f ef *sm'Jvf qdkonfrSm trsdK;
6 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f
cs,frIaMumifh) vlem&JU touf
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
jcif;ukd uRr;f usiaf om ynm&Sirf sm; pm;jcif;ukd cH,lum? aysmf½Tif csrf;
&Sifoefa&;udk xdcdkufzdkY&Sd ae&if twGuf ae&may;ygrnf?} qdw k hJ pm ajrpU Gm aexkid &f ygapom;}) eJY r
q&m0efawG[m tJ'D rw&m;rI yd'k uf awmh cGpJ w
d u f yk nmudk qefY apmifhxdef;olawGtwGuf tjypf
q&m0efaumif; udk yaysmufatmif tm;xkwf
wGef;vSef&rSm jzpfygw,f/
usifwm;jrpfwm r[kwfyg/ q
&m0efawGtaeeJY udk,fhynm?
'Pf (]csKd;azmuf usL;vGefrdcJh
onf&Sdaomf þqkrGef\ qefYusif
]rnfolurqkd aoapaom udk,fhuRrf;usifrI&JU tuefYt buf jypf'Pfrsm;ukd cHpm;&ygap

q&m0efq;kd eJY aq;0g;rsm; awmif;cHvQif ray;yg/


,if;udpöESifh ywfoufí wkdifyif
aqG;aEG;vQiv f nf; rnforYkd Q vrf;
owfawGudk todtrSwfjyKNyD;
txl;ukorm;awmfawGudk tm;
udk; vTJtyfzdkY wdkufwGef;wmjzpf
om;}) wdYk ukd azmfjyusdeq
wm jzpfygw,f/
tar&duefEdkifiHxkwf e,l;
f kd xm;

[pfyukd a&;wD; nTef tBuaH y;jcif; rjyKyg} qdw


um;yd'k u f awmh arQmfvifch suf r
&SdawmhwJh vlemawG q&m0ef
k hJ p ygw,f/
vlemeJY q&m0efqufqH
a&;ydkif;rSm ]uREyfk 0f ifa&mufaom
t*Fvef aq;ynm*sme,f rS m
azmfjyxm;wJh aqmif;yg;wyk'f
t& acwfopf q&m0efaumif;
tultnDeJYtoufpGefYjcif; Eu- tdrfwkdif;wGif *Dvmeyk*¾dKvf\ t wa,muf&JU trltusifh (6)&yf
*grPd thanasia udk qefUusifxm;wm usK;d omvQif pdw0f ifpm;pGm jyKvyk íf uawmh -
j z p f y g w , f / ]xk d e nf ; wl p G m tarSmifh ya,m* jzpfapjcif;? (1) aq;½HkrSm vlem&JU tcef;
oaE¨om;ysuf apaom xkd;aq;? vmbfpm;jcif;ESifh ywfouforQ xJ0ifzdkY wHcg;acguf cGifh
oGif;aq; rsm;ukdvnf; rnfonfh udpöt00ukd a&SmifMuOfygrnf? awmif;NyD; 0ifcGifhay;wJh
trsK;d orD;rQ ray;yg} qdkwJhpmydk'f xkjYd yif a,mufsm; okrYd [kwf rde;f r? tajzMum;rS 0ifjcif;
uawmh udk,f0efzsufcsrIudk vGwv f yfol okrYd [kwf taptyg; (2) rdrdudk,fudk rdwfqufjcif;?
&nfnTef;wmvdkY omreftm;jzifh wkdY\ aoG;aqmifjzm;a,mif;jcif; rdr&d UJ aq;½Hk aq;cef; rSwf
t"dymÜ ,f&ayrJh wdwu d sus ajym ukd vGwfatmif a&SmifMuOfyg yHkwifu'fjym;udk jyjcif;
&&if pm;aq;tm;jzifh udk,f0ef rnf}vdkY q&m0efawGtay: vl (3) vufqGJEIwfqufjcif;
zsufwmudk ajymrxm;ygbl;/ emawG ,HkMunfrI wnfaqmuf (4) vlema&SUrSm xdkifjcif;? t
[pfydkua&;wD; acwfwHk;u a&;twGuf vrf;nTefxm;yg ajctae oifhawmfygu
xdk;aq;? oGif;aq;eJY udk,f0ef w,f/ txl;ojzifh &rf;ukawG jyHK;jyjcif;
zsufcswm[m touftEÅ&m,f aygrsm;wwfwJh aps;uGufpD;yGm; (5) rdrd&JUwm0efudk &Sif;jyjcif;
jzpfapvdkY 'gudkwm;jrpfcJhyHk &yg a&;xJrSm orm;aumif;awG t (6) vlem&JU aq;½Hk aq;cef;
w,f/ udk,f0efzsufcsa&; wck aeeJY vlemawGudk acgif;yHkjzwf tay: cHpm;csufudk ar;
vHk;udk oabmw&m;t& qefY tjrwf r xk w f w J h taMumif ; jref;jcif; wdkY jzpfygw,f/
usifwm [kwfyHkr&ygbl;/ tmrcHEdkifzdkY ta&;BuD;ygw,f/ 'g[m q&m0ef taeeJY vl
]oefYpifjrifhjrwfaom pdwf aemuf q H k ; tyd k ' f u awmh emudk yxrqH;k tBudrf pawGUwJh
xm;jzifh uREfkyf\b0ukd ukefvGef yk*K¾ dvfa&;&m vQKdU0Sufxdef;odrf; tcgrSm usio hf ;kH oifw
h hJ tjyKtrl
apí uREfkyf\ twwfynmukd a&;ydkif;eJY qdkifygw,f/ ]uREykf f awGjzpfygw,f/ 'gayrJh 'DuaeY
tok;H csomG ;ygrnf} qdw k phJ myd'k u
f \ ukpm;jcif;ESifh pOfvsOf;í vnf; umvrSm q&m0efawmfawmf
ynm&SifyDoa&;udk awmif;qdk aumif;? ukpm;jcif;ESihf roufqidk f rsm;rsm;[m tJovdk ,Ofaus;rI
wm jzpfygw,f/ tusifhpm&dwå onfhudpöESifh pyfvsOf;ívnf; r&S d M uwm awG U &w,f v d k Y
ysufjym;rIeJYudk,fh&JUtxl;tqifh aumif; *Dvme yk*Kd¾ v\ f uk, d af &; aqmif;yg;&Sif pdwfa&m*guk q
aq;ynm&JU zcifBuD;vdkY [m tjzLa&mifuae trnf; ¤if;wk\
Ud touftEÅ&m,f jzpfap ae&maMumifh wGJygvmwJh aoG; ukd,fwm udpöukd jyifyavmuü &m0ef rdkufu,fuef;u qdkyg
owfrSwf cH&wJh *&d (acgr) a&mif jzpfoGm;cJhw,fvdkY qdkyg aom? tusKd;aus;Zl; ,kwfap aqmif jzm;a,mif;rIawGudk MuHU rzGifh[oifhaom uREkfyf jriforQ? w,f/ 'D,Ofaus;rI enf;em&JU
aq;ynm&Sif [pfydkua&;wD; w,f/ aom udpö&yfrsm;ukd a&SmifMuOf& MuHUcH wGef;vSefzdkY awmif;qdkwm Mum;orQ wkdUukd vQKdU0Sufudpörsm; tajccH oabmw&m;uawmh
[m vGefcJhwJh ESpfaygif; 2500 tydvk &kd UJ nDrawmfu tydv k kd rnf[laom pnf;urf; enf;vrf; jzpfygw,f (Oyrm- tckacwf tjzpf rSwf,lIí zGifh[ajymqkdjcif; vlemawG[m q&m0ef&JU *½k
rSm ][pfydkua&;wD; uwdopöm} twGuf rcHr&yfEdkifjzpfNyD; udk½dk; rsm;ukd vkdufemygrnf} wenf ; rSm aq;ukrÜPDawGu olwdkY rjyKyg?} vlemawG[m udk,fhq&m pdkuf aEG;axG;rIudk&&if a&m*g
Hippocrates Oath vdkYac:MuwJh epfudk jr§m;eJYypfowfvdkufyg tm;jzifh ajym&&if q&m0efawG aq;udk oHk;pGJay;zdkY? axmufcH 0efawGukd vQKdU0Sut f yfwhJ yk*v ¾ d w0ufavmuf oufom oGm;
q&m0efawG usef;rma&;vkyf w,f/ ud½k ;kd epf raocif olrrSm [m vlemtusKd;udk tpGrf;ukef ay;zdYktwGuf vufaqmifypön;f u tcsuftvufawG zGifh[& w,f qdkwJh qdk½dk; pum;twkdif;
om;awG cH,l&r,fh usifh0wf tydkvdkeJY udk,f0efaqmif xm; aqmif½Guf&rSm jzpfygw,f/ awG wyHw k yifBuD; ay;wmrsKd;)/ ygw,f/ 'Dtcsuftvuf awG jzpf y gw,f / pD ; yG m ;a&; o
awGudk urÇmrSm yxrqHk; pepf aMumif; zGifhajymcJhygw,f/ tydk aq;ynmeJYrqkdifwJh taMumif; ]uREkfyfonf ausmufwnf udkodrS q&m0efuvnf; rSef abmt& Munfh&ifawmh 0ef
wus azmfxkwfay;cJhygw,f/ vdk[m udk½dk;epf toufudk r wckckaMumifh (Oyrm- tpdk;& aeaom *Dvmeyk*¾dKvftm; cGJpdwf uefwJh a&m*gtrsKd;trnf azmf aqmifrIaumif;a&; t"dyÜm,f
'DuwdopömxJrSm ]orm; u,fEdkifawmhayrJh rarG;ao;wJh tkyfcsKyfa&;ydkif; pGufzuf csKyf &ef"m;ukd tokH;rjyKyg/ ,if;cGJpdwf xkwfcsufudk vkyfEdkifrSm jzpfyg jzpfygw,f/
awmfBu;D tykv d ?kd ¤if;\ om;awmf uav; tufpulav;yD,uf
aq;ynm bk&m;ocif tufpul
av;yD,uf? ¤if;\ orD;awmf
use;f rma&; ocifr [ku d *f s,
D m;ESihf
udkawmh u,fwifEdkifcJhygw,f/
usef;rma&;ewfbk&m;r [kduf*sD
,m;eJY ukoa&;ewfb&k m;r yef
]] wenf;tm;jzifh ajym&&if q&m0efawG[m vlemtusK;d
udk tpGr;f ukef aqmif½u G &f rSm jzpfygw,f/ aq;ynmeJrY qkid f
a&m*g[o l rQ ukoEkid af om yefepD epD,m;wdkY[m tufpulav;yD
wJh taMumif;wckcak Mumifh (Oyrm - tpd;k &tkycf sKyaf &;ydik ;f
,m;wku Ud dk oufaoxm; í uREyfk f ,uf&JU orD;awmfawGjzpfyg pGufzufcsKyfcs,frIaMumifh) vlem&JU touf&Sifoefa&;udk
uwdopömjyK used q f ydk g\} vdYk tp w,f/ [pfydkua&;wD;uawmh xdcukd zf &Ykd adS e&if q&m0efawG[m tJ'D rw&m;rIukd yaysmuf
csDxm;ygw,f/ tufpulav;yD,uf&JU om;
atmif tm;xkww f eG ;f vSe&f rSm jzpfygw,f/
*&d'@m&DrmS tydv
orm;awmfewfbk&m;jzpfNyD; udk
k kd qdw
k m awmfwyg;uae qif;oufvm
w,fvdkY qkd½dk;pum;&Sdygw,f/ w,f/ 'gayrJh q&m0ef[m 'D q&m0efqdk;awG&JU trlt
}}
½dk;epfvdkYac:wJh vlom;rdef;r w ckepum;csD;NyD;awmh aemuf yk*¾Kdvfa&; vQKdU0SufcsufawGudk usifh awGuawmh -
a,mufeJY cspfBudKufcJhygw,f/ wydk'frSm q&m0efawG[m rdrd wjcm;vlawGqD raygufMum; (1) rif;q&m0efvm;? igq&m
tydkvdk c&D;oGm;aepOfrSm udk½dk; wdkYq&mawGudk rdbvdkoabm atmif xdef;EdkifrS vlemu ,Hk 0efvm; pdwf"mwf
epfudk apmifha&SmufzdkY usD;jzLw xm;zdkYeJY aq;ynmudk aemuf ,HkMunfMunfeJY zGifh[today; (2) ol e mjyK q&mrrsm;&J U
aumifudk wm0efay;cJhygw,f/ rsKd;qufawGudk vufqifhurf; rSm jzpfygw,f/ tBuHÓPfeJY tuJjzwf
udk½kd;epf[m wjcm; a,mufsm; ay;zdkY nTefMum;xm;ygw,f/ aemufqHk; pmydk'fuawmh csufudk ypfy,fjcif;
wa,mufeJY azmufjyefaew,f ]uREyfk \f pGr;f tm;ESihf rSeu
f ef uwdopöm apmifhxdef;olawG (3) a'goBuD;? wm0efrJhjcif;
vdkY usD;jzLu tydkvdkudk owif; aom qkH;jzwfcsuftwkdif; uREkfyf twG u f qk v mbf (]b0w (wm0ef,lpdwfuif;rJhjcif;?
jyefyUkd wJth cg tydv k kd wtm; a'g onf *Dvmeyk*¾dKvfrsm;\ aumif; avQmufvkH; þtwwfynm t acgif;a&Smifjcif;)
oxGuo f mG ;wJt
h wGuu f sD;uef; usKd; twGufom axmufxm;í okH;csvsuf vltaygif;wkdU\ av; pmrsufESm (12) odkY
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f use;f rma&;*sme,f NIGHTINGALE 7
aMomf ... 'geJY a'gufwmvGPf;aqGaum rvmao;bl;vm; As/
q&m*g / / q&moD[uvnf; 'DtcsdefrSm olb,fvmOD;rSmvJ/
olu bavmhxu J rxGuEf ikd w
f hJ bavmh*g tppfBuD;avAsm/ olYrmS
c&D;oGm;zdkY rqdkxm;eJY/ vÇuf&nfaomufzdkY xrif;pm;zdkYawmif
tcsdefqif;&J&SmoAs/
*k½qk ef / / 'geJY q&moD[u csif;rdkifNrdKUrSmusif;ywJh (6)Budrf
ajrmuf jrefrmhrD'D,mnDvmcHrSm (bavmh*fa&m*gudk ukxHk;
&S&d ifay;Muyg)vdYk awmif;qdck ahJ o;w,faemf/ q&mhrmS aum ukx;kH eJY
eD;pyfwmav; bmav; wu,fr&Sdawmhbl;vm; q&m/
a'gufwmoD / / b,fuvm&Sd&rSmvJAs/ azazmf0g&Dv (23)
&ufaeY jrefrmhowif;rD'D,mnDvmcH aemufqHk;aeYrSm wufa&muf
vmol tm;vHk;udk usaemfu twdtvif;yefMum;wm cifAsm;wdkY
vnf; Mum;wmyJav/ a'gufwmvGPf;aqGwdkYvdk bavmh (Blog)
udk pGNJ idaeolawG[m bavmh*af &m*g usde;f ao &Sad eNyDvYkd usaemfu
,lqrdw,fAs/ 'Dbavmh*fa&m*gudk aocsma0zefqef;ppfMunfh&if
vnf; pmaytEkynmeJYywfoufwJh cifAsm;wdkY usaemfwdkYrSm&SdwJh
(½Gydk;)ayghaemf/ tJ'D½Gydk;xdk;vdkY ra&;&raeEdkif? bavmh*fudk rxd&?
rMunf&h raeEdik w f mawGjzpfMuNyD; bavmh*af &m*gawG pGu J yfvmMu
w,fxifyg&JUAsm/
ref;rsKd ;jrifh / / tHr,f ... tHr,f q&mwdkYu a'gufwm vGPf;udk
csnf; ypfrSwftaeeJY rcspfMueJYOD;? r[pfMueJYOD;avAsm/ q&mwdkY
uaum bmxl;vdkYvJ/ a'gufwmvGPf;avmufom bavmh*fawG
ra&;Mu? rzwfMuayr,fh NyD;cJhwJh csif;rdkifowif;rD'D,mnDvmcH
usif;yaecsdefrSmawmif vufyfawmhudk,fpDeJY bavmh*f awGcsnf;
vdkufMunfhaewmudk ]jrifw,f ... 'dkYodw,f ... 'dkYjrifw,f aemh ..}
qefwmuavmhpf iSJ iSJ iSJ/
aMomf ... bmvdkvdkeJY unmysdKawmif tESpf (20)jynfh (tJav) rSmayghAsm? tm;yg; ... w,faumif;ygvm;As/ trSefu 'Dvdkqdk q&m*g / / xm;ygAsm? xm;yg/ bavmh*f[m uGefysLwm oHk;pGJol
xdkif;-jrefrme,fpyfu a'gufwmpifoD,marmif OD;pD;wJh r,fawmf w,fAs/ a&aEG;Murf;rSm yg0ifwJh trdkifEdktufqpfeJY tjcm; "mwf awGudk pGJNidapw,f/ cifrifwG,fwmapw,f/ babmh*feJY rxd&?
aq;cef;awmif tckqdk&if tESpf (20) jynfhygayghvm;/ wdkYrsm; aygif;awG[m cE¨mud, k t f hJ a&m*gtrsm; tjym; rMunh&f &if raeEdik af tmif bavmh*af &m*g&apw,f/ bavmh*af &m
f wGi;f rSm jzpfymG ;Edik w
wuf<uvIyf&Sm;olawG&JU 'Drdkua&pDawmfvSefa&;[mvnf; tESpf udk umuG,fay;EdkifpGrf; &SdowJhAs/ 'DawGU&Sdcsuf[m a&aEG;Murf; *g xapw,f ... pojzifhayghAsm/ tck ref;BuD;eJY *k½kqefwdkY ESpf
(20)vGefajrmufvdkY (21)ESpfxJudk csif;eif;0ifa&mufvm jyefyg yHkrSefaomufoHk;ol vl 4000 a,mufukd okawoejyKcsuft& a,mufom; tMurf;&nf pGJNidovdkayghaemf/ tEGrf;awGajyp&m?
ayghvm;/ udkoef;vdIif udkwifvIdifwdkY&JU oDcsif;awGudk aw;cspf avjzwfa&m*gjzpfyGm;Muwmr&Sdbl;vdkY &nfnTef;xm;w,fAs/ tvGrf;awG ajzp&m jzpfovdk bavmh*f[mvnf; ajyp&m? ajz
olawGu ]tESpf 20 wdkif tcspfrjy,fEdkifolwdkYtwGuf} &,fvdkY *k½q
k ef / / [kww f mayghref;BuD;&m/ a&aEG;Murf;[m tMurf;a&eJY p&m? aMup&mawG trsm;BuD;&Sad ewJh aumif;uGuaf wGvnf; &Sw d ,f
&nfneT ;f owJ/h odYk *vdk *k½q k ef\ tawG;vdyjf ymrsm;onf tay:ysH tEGr;f ajyapwmeJYwif b,fuyghrvJ (a&aEG;Murf; qdw k hJ rif;om;&Sd As/
0Jvu kd ?f ppfacG;rdpmä rsm;udk uavmfjyefqv J ukd jf zifh pdwEf iS hf ud, k wf YkdrmS vdkYvm;Asm? tJav) a&aEG;Murf;[m cE¨mudk,feJY aoG;awG twGif; a'gufwmoD / / [kwfygw,f ... [kwfygw,f/ bavmh*f&JU
txmnDnD jzpfwnfaeMuayonf/ tckvnf;Munfh .../ emrnf& xJu tqdyftawmufawGudkvnf; z,f&Sm;ay;Edkifovdk cE¨mudk,f aumif ;uGufawGudkvnf; usaemfrjiif;vdk? ry,fvdkygbl;/ usaemf
pjyKvmaom rJaqmufNrdKU aps;BuD;tjyifwef;rS ]avxefuek ;f uaz;} xJu rvkdvm;tyfwJh tnpftaMu;awGudkvnf; (acR;)awGtjzpf qdkvdkwmu bavmh*fudk tck usaemfwdkY tukefoHk;pGJNidwmxufudk
wae&mwGif *k½q k efwa,muf Edu k w f ifa*;vf*sme,fwu kd x f H tcsed f ajymif;vJoefYpifay;EdkifowJhAs/ a'gufwmvGPf;aqGu ca&ZDydkrdkjzpfwm/ qdk&&ifAsm usaemfwdkYu
Z,m;udu k f pmrlyYkdEikd &f ef pma&;vdu k ?f vÇu&f nfaomufvu kd ?f a&aEG; ref;rsKd ;jrifh / / 'gaMumifx h ifyg&JU/ &efuek Nf rdKU pD;yGm;a&; wuúov kd f bavmh*fpGJNidjcif;a&m*gt& bavmh*ftdwfcsftdkifAGDawGqdkMu&if
Murf;usdKufvdkuf vkyfaecsdef jzpfaycsdrfh/ rJaqmufNrdKUrSm awmawG xJu udkatmif&ifuaz; qdkwm vGefcJhwJh tESpf 30 avmufu a'gufwmvGP;f aqGu babmh*f attdik 'f t D ufpf tqifah vmuft
avQmufaomufjcif;jzifh aysmaf ysmyf g;yg; (tJav) awmudk cspcf ifum emrnfBuD;ayghAsm/ wuúodkvfr*¾Zif;awGxJrSm aMumfjim&if ]vÇuf xd ca&ZD j zpf a ewmud k ajymwmyg/ usaemf
w Ykd u bavmh*af &m*gx
aysmfaysmf½Tif½Tifaewwfaom awmaysmf ref;rsdK;jrifhonf avxef &nf tzefaf omuf&ifjzifh usuo f a&trSeaf &mufayvdrhf udak tmif&if p (0g) bavmh*fydk;eJY aexdkif&yfwnfaeMuolawGvdkY &nfnTef;r,f
ukef;wGif vlpHkaeonfhtcdkuf ol\yg;pyf pufaoewfudk wvpyf vÇuf&nfqdkifudk <ucJhyg}wJhAs/ trSefawmh q&maZmf*sDwdkY pmcsdK; qdk&if a'gufwmvGPf;aqGu bavmh*fa&m*gonf (0g) bavmh*f
ypfcwfygawmhonf/ av;udk pHerlem,lNyD; aMumfjimwmayghAsm/ tJ'v D u Ç &f nf tzefqw kd m a0'emvl jzpfaeNyDayghAsm/ (] a0'emvl ... tawG;avrSmESif ...
ref;rsKd ;jrifh / / 'DrSm abmf'gwdkY/ vludkaocsm½Iyg/ ½Id;Muyg/ vludk usaemfwkdYaomufaewJh wD; (Tea) vÇuf&nfr[kwfbl; As/ a&aEG; raocifwkef; pGJvef;oGm;yg&ap ...avmuBuD;&,f ... a0'emurÇm
rav;pm;&ifaeyg/ pD;vmwJh qdkifu,fudkawmh av;pm;Muyg/ Murf; tzef&nfukd qdv kd m/ tnma'orSmqd&k if ]vÇu&f nfaomuf BuD;tv,f ... Nidrf;csrf;r,fhae&m ... rarmwrf;oGm;r,f}) [laom
k w
pwdkifxGm;wJh *Edkifom;vdkY xif&ifrSm;r,fAsaemf/ <uyg} bmnmqdkwm tzefa&? tMurf;&nfaomuf vmzdkY zdwfac: ab;ywf0ef;usifqDu aemufcHoDcsif;oH oJhoJhNidrfhNidrfhav; ysHUvTifh
xdok Ykd ol\pum; tpcsDvu kd t f NyD;rSmawmh avxefuek ;f uaz; wm r[kwfvm;Asm/ 'Dawmhum usufoa&trSef a&mufzdkYwif vmwm Mum;&yg\/
qdkifrS aomufoHk;olrsm;ESifh ab;ywf0ef;usifrS ol\ us,favmif rubJ avrjzwf&avatmif acR;xGufvnf;aumif;atmif *k½kqef / / q&m tcsOf j yauR;arG ; (tJ a v) wif j yaqG ;
atmifjrifaomtoHukd Mum;&oltaygif;wdYk onf olp;D eif;vmaom tMurf;&nf aomufudkaomufrS jzpfawmhrSmyJAsdKU/ uJ pm;yGJxdk; aEG;oGm;wm odyaf umif;ygw,f/ tMurf;a&cg;cg;av;vnf; ajym
qdkifu,fonf topfjzpfrSef; &dyfrdod&SdoGm;ojzifh 0dkif;0ef; arwÅm vkvifa& a[m'Du ,rumvkvifawGudk (tJav) vÇuf&nf &if;? qdk&if; jrnf;MuygOD;Asm/ usaemfhtjrifudk uAsmzGJUEGJU&&if
ydYk o Muygonf/ (b,fvakd rwÅmydYk ovJqw kd m y&dwBf uD; 11 okwf aomuf y&dowfudk tzef&nf tMurf;&nfawG wcgwcgcswmr ]bavmh*fa&m*g pGJNidwmum; pmrsufESm (12) odkY
vm ]arwÅmokwf}ü tjynfhtpHk zwf½IMuygukef/ arwÅmydkY½Hkjzifh [kwfbJ tcgcg csay;ygtHk;uGm .../
rauseyf ao;vQif ref;rsdK;jrifhtwGuf trQyga0Edkifygonf/) *k½qk ef / / tEGrf;ajzp&mrdkY tMurf;a&om qufum qufum
*k½qk ef / / tm ... tawmfyJAsm? vmyg? xdkifyg? a&aEG;Murf; csay;prf;yguGm/ xdkodkY þodkY ESpfa,mufom; c&m;a&vTwf
aomufAsm .../ wwGwfwGwf vkyfaeMucsdefwGif avxefukef;qDodkY a'gufwm
ref;rsKd ;jrifh / / [mAsm ... *k½kqefuvnf; .../ vÇuf&nf aomuf oD[armifESifh q&m*grPdwnf;[laom ref,ltoif;om;ESpfOD;
Asm? aumfzaD omufAsm ajymrSayghAs/ b,feYJ Asm a&aEG;Murf; aomuf (tJav) Edu k wf ifa*;vf*sme,ft,f'w D mESpOf ;D aygufcsvmwmawGU
wJh/ ½Id;yJhvkdufwm/ &\/
*k½q k ef / / 'Dr,f ref;BuD;? a&aEG;Murf;aomufwm odyf tusdK; oD+*g / / tHr,f ... cifAsm;wdkYESpfa,mufu 'DrSmvm NyD;
rsm;w,fAs/ a&aEG;Murf;udk aeYpOfyHkrSefayghAsm 'Dvdkaomuf oHk;r,f bavmh*gawG vkyfaeMuwmudk;/
qd&k if avjzwfjcif;jzpfymG ;rI 21 &mckid Ef eI ;f avsmhusoGm; Edik w f ,fvYkd ref;rsKd ;jrifh / / tm ... q&mwdkYuvnf;Asm awmfuDypfaewmudk
NAdwdoQokawoDawGu ajymxm;w,fAs/ aemufNyD; tck cifAsm;udk bavmh*gvkyfaew,fqdkawmh r[kwfao;ygbl;/ q&mwdkY tawG;
wdu k w f ahJ &aEG;Murf;uvnf; vÇuaf jcmufu *,f½w T rf ,fh *Gw&f , S f awG Adkif;&yfpfrsm; 0ifaeMuovm;Asm/
aemf udk,fhvl? a½TvDajcmufeJY yifavmif;ajcmufudk a&morarT a'gufwmoD / / tawG;rSm Adkif;&yfpfr0ifygbl;Asm/ tck[mu
xm;wmAsKd U? jrnf;NyD;rS tdrrf mS ac:xm;wJh c,frav; arhomG ;OD;r,f/ usKyfwYkd val wG? &JabmfawG bmyJajymajym? bmyJvyk v f yk f ajymorQ?
iSJ iSJ iSJ/ vkyforQ[m bavmh*ftxmeJY bavmh*fonmawG qefaeMuwm
ref;rsKd ;jrifh / / [J [J ... tm;emyg;emeJY wcGufwav jrnf;prf;& rdYk vYkd bavmh*gawGvyk af ewmvm;vdYk wifpm;&nfneT ;f vdu k w
f myg/
8 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f
a&SUoGm;wJh yk*v ¾ ud ydik af q;½Hu k kd
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
rSm aq;½Hkudka&mufoGm;awmh aomfjim;vnf;aoG;tdwzf ;kd qdNk yD;
roGm;Edkifawmh aq;0g;ur&Sd? xH;k pHtwdik ;f aq;½Hrk w S yf w kH ifNyD; aiG av;axmifhig;&m ay;&yg
aq;ypönf;ud&d,mu rpHkvifeJY ukwifae&mcsay;ygw,f/ olY ao;owJ/h cGpJ w d w f ahJ eYrmS vnf;
rdkY vlemudk csufcsif;ta&;w,l &JU a0'emjzpfwJh rlrrSefaoG; aoG;ESpfykvif; xyf&Smay;&yg
eJYuo k rIray;Edik w
f hJ jynfoYlaq; qif;wmuvnf; qif;NrJqif; ao;w,f / wu,f o G i f ; wJ h
½Hqk w kd hJ ae&mudk rvTo J mra&Smif aeayr,fh q&m0efru aq;uk aoG;u oHk;ykvif;yJ oGif;&wm
omeJY a&mufMu&ygw,f/ jynf orIeJYywfoufNyD; bmrSvmr yg/
olYaq;½HkrSmawmh qif;&JEGrf;yg; ajymygbl;/ vufxJrSm aiGw aemufwaeYeHeuf q,fem
olawGtwGuf p&dwfrQay;qdk od e f ; avmuf a wmh ygvmyg &DcrJG mS cGpJ w d cf ef;0if&ygw,f/ tJ
wmBuD ; ud k vl w d k i f ; od M uyg w,f/ 'guvnf; pkNyD;aqmif; 'DtcsdefupvdkY vufxJrSm aiGr
w,f/ odkYaomf tJ'DpepfBuD;u NyD;om;r[kwfygbl;/ aq;½Hk jywfudkifxm;&ygowJh/ cGJpdwf
vnf; vdktyfwJhaq;0g;eJY t wuf&awmhr,fqdkwmeJY ay;zdkY cef;oHk; 0wfpHkqdkwmuvnf;
oHk;jyK&r,fh aq;ypönf;ud&d,m aiGvakd wmhrmS rdYk acs;wefwmacs; bmta&mif&SdrSef;awmif rcGJjcm;
awG&JU ukefusaiGtwGuf xuf iSm;wef&miSm;vkyNf yD; &Smvmwm Edkifavmufatmif a[mif;EGrf;rGJ
0ufuscHaiG 'grSr[kwf aq;½Hk yg/ aq;½Hak &mufwmeJY oefY&iS ;f ajcmufaeNyD; wdkeHYeHYvuf&JU csKyf
u tcsdK;usavQmhay;wmrsdK; a&;cay;&w,f/ aq;½Hkvlem ½dk;awGu jyKwfaeNyD; aemuf
'DaeY jrefrmEdkifiH&JU jynfolY wGuf &uf&Snfaq;uko&wm usr'DvdkwGufjyayr,fh jref vHk;0r&Sdyg/ q&m0efa&;ay;wJh aqmifrSm a&r&SdvdkY atmufrSm&Sd ausmrSm csnfaESmifzdkY BudK;wyf
usef;rma&;u@rSm jrefrmjynf rsdK;r[kwfygbl;/ usef;rma&;r rmjynf &efukefNrdKUrSm wv0if aq;pmt& aq;½Hkwdkif;&JU t wJh a&csdK;wJhae&mrSm a&csdK;c xm;wJhae&mrSm BudK;ur&Sdawmh
oltrsm; awGUBuHKcHpm;ae&wJh aumif;vdYk a&m*gtaqmufttHk aiG &Spaf omif; wode;f qdw k m ½d;k wGif;rSm&SdwJh p&dwfrQay; aq; w&musyf a y;NyD ; a&csd K ;&yg vnf y if ; aemuf u Bud K ;w
jynfolvlxkeJY jynfolYaq;½Hkt BuD;rm;vdYk emwm&Snv f rl rmrsm; ½dk; ukrÜPD0efxrf; tao;av; cef;trnfcH yk*¾vduydkifaq; w,f/ aq;½Hkay: a&mufomae acsmif;wnf;csnfaESmifr[ I m vl
aMumif;av; ajymjycsifygw,f/ jzpfcJhr,fqdk&if ukefusr,fhaiG awG q d k & if ref a e*smtqif h qdik rf mS 0,fNyD; q&m0ef? q&mr w,f aq;uk o rcH & ao;yg emudk b,favmufrsm; pdwft
usrwdYkjrefrmEdik if [
H m Edik if aH wmf aMu;yrmP[m ½dk;½dk;jynfolw awmif 'Davmufvpmay;wJhol rsm;udk jy&ygw,f/ bl;/ cGJpdwfr,fajymxm;ayr,fh aESmifht,SufjzpfaprvJqdkwm
twkr&Sd vlqdk;vlrdkufBuD;rsm; a,muftaeeJY b,fvdkrS vuf &Sm;ygw,f/ ukrÜPDBuD;ygrS vlembufu tJovdk vkyf b,faeYb,f&uf&,fvdkY twd rajymeJYO;D / jrif&wJo h al wmif tJ
vufatmufukd a&mufc&hJ csed u f vSrf;rrDEdkifawmhbJ toufqHk; vkyfief;BuD;ygrS 'Davmufvpm ay;EdkifygrS aq;½Hkbufuq&m tusrajymao;yg/ 'Dvdkjrif&wm pdwfysufp&myg
pNyD; 1988 ckESpfaemufydkif;rSm ½IH;cH&r,fhtjzpfyg/ txl;ukef &wmyg/ omrefrdom;pkwpkrSm 0efu qufvufukoay;yg 'geJY aq;½Hkay: ig;&ufom wJh/ tJ'D0wfpHk&JU teHYuvnf;
a&S;,cifuxuf ydkNyD;qdk;0g;wJh uscHEdkifwJh olrsm;rawmh a&m*g ausmif;aet½G,f uav;ESpf w,f/ 'Dvlem (odkY)vlem&Sif Muma&m aoG;uvnf; qif;NrJ n§pD YkdpYkdeYJ aoG;n§eD YHrpifwhJ teHYrsKd ;
yifyef; qif;&JrIawGudk omref udu k w k m b,fa½GUb,frQuek Nf yD a,mufavmufyJ&SdOD;awmh tJ'D bufu bmrSvkyfray;Edkifyg/ qif;aeawmh vlemrkqdk;rav; ygwJh/ 0,fay;&wJhaq;? vdktyf
jynfoal wG awGUBuHKcHpm;cJ&h jyef &,fvYkd *kP, f pl &mjzpf&ifvnf; rdom;pk oHk;av;a,muf&JU pm; rwwfEdkifygbl;qdk&if aq;0g; crsm jzLzwfjzLa&mf jzpfvmyg wJah q;xd;k tyf? *Gr;f ? t&ufjyef?
ygw,f/ jynfolYaq;½HkqdkNyD; jzpfaerSmayghaemf/ 0wfaea&;eJY ausmif;p&dwfyg ukorIvkyfzdkY tifrwefrS cufcJ w,f/ wjcm;ukwifuvlawG aoG ; oG i f ; yd k u f pwmawG u
jynfolawGtaeeJY tm;udk;tm; 'gayr,fh usrwdkYwdkif;jynf aygif;&if wvtoHk;p&dwf w ygvdrrhf ,f/ 'Dawmh jynfoYl aq; udk ar;jref;Munfhawmh aq;½Hk vnf; cGJpdwfcef;r0ifcifwcg/
xm;jyKp&m wckrSr&Sdygbl;/ rSm 'Dvu dk ek uf sp&dwu f akd y;Edik wf hJ odef;qdkwm renf;udk avmufiS ½Hkudk oGm;jyefvnf; vufxJrSm wifwq hJ &m0efrudk jrefjrefomG ; cGJpdwfcef;u xGufvmNyD;rSwcg
etzu tNrJwrf;ajymaeus tukeftuscHNyD; a&m*ga0'em atmif oHk;&ygw,f/ 'gayr,fh aiGygrSjzpfygr,f/ aiGr&Sd? aiGr uefawmhvdkufwJh? EdkYrdkY&ifawmh tJ'guwif ig;axmifusyfzdk;
wdkif;jynf&JUwdk;wufrIawGxJrSm oufomaysmufuif;atmif uk olwdkY&JU0ifaiG wodef;r&Sdwm ygvdYk uawmh aq;ukorIqw kd m b,favmufMumr,f rajymEdkif avmuf&Sdygw,f/ cGJpdwfcef;
wdkif;eJYjynfe,ftm;vHk; awmif ocHEdkifr,fh jynfolawG[m w awmh taotcsmygyJ/ 'DvdkaiG tcsdefMumaESmifhaES;aerSmyJjzpf bl;wJh/ tJ'geJY aiGig;aomif; oGm;zdkY vSnf;wGef;ay;&wJhol? cGJ
wef;a'orusef acwfrDaq;½Hk wdkif;jynfvHk;twdkif;twmxm; aMu;azmif;yGr'I PfawGukd cHae& ygw,f/ jynfolYaq;½HkrSmu usyf pmtdwfxJ xnfhuefawmh pdwfcef;xJrSm vlemudk oefY&Sif;
ta&twG u f rnf a ½G U rnf r Q OD;awmh &efukefNrdKUvkdae&mrsdK; wJ h t xJ usef ; rma&;twG u f q&m0efvmMunfw h mvGv J Ykd bm vdkufrS vlemtwGuf aq;uko a&;vkyfay;wJhol tJ'DvdkvlawG
aqmuf v k y f N yD ; pD ; cJ h a Mumif ; ? rSmawmif 'DvdkaiGtxl;ukefr,fh b,fvdkrS tm;udk;tm;xm;jyKp rStm;udk;p&mr&Sdyg/ 'gawmif zdkY nTefMum;csuf&NyD; aq;ppfyg udkvnf; tenf;qHk; ig;&mu
usef;rma&;twGuf aiGaMu; aq;cef;awG aq;½HkawGrSm ruk &mr&SdwJh omrefjynfolawG&JU aq;½HkeJYq&m0eftaMumif;yJ &Sd [Jh? aoG;ppfyg[Jh? aoG;&Smyg[Jh? ae ESpfaxmifxday;&ygw,f/
uk e f u sp&d w f rnf r QoH k ; pG J c J h oEdkifvdkY a&wdrfepfcJh&olawG b0yg/ ygao;w,f/ 'DxufydkNyD; pdwf aoG;oGif;yg[JheJY vkyfp&m&SdwJh jynf o l Y a q;½H k u d k pNyD ; 0if u
aMumif; olwdkY&JU0g'jzefYowif; b,favmufrsm;&Sdaeygvdrfh/ 'D awmf ½ H k aeraumif ; wm ysufp&maumif;wJh aq;½Hktul? tvkyfawG ouf0ifvIyf&Sm;vm wnf;u wHcg;apmifhu tpjyK
pmrsm;uaeNyD; ajymaecJhwmyJ/ vdkaq;cef;aq;½HkawGoGm;zdkYqdk avmufawmh vrf;xdyfu aq; aq;½HkoefY&Sif;a&;? aq;½Hkt ygw,fwJh/ r,HkEdkifp&m/ [kwf NyD;ay;&wmawGu cGpJ w d cf ef;oH;k
tckaemufydkif; jrefrmEdkifiH &if aemufuaeaiGudk tdwfeJY pyfNyD;a&mif;wJhqdkifudkoGm; bm apmifh? aq;½HkcGJpdwfcef; pwm rS[w k &f UJ vm;vdYk xifp&myJaemf/ tvSLaiGtv,f "mwfavSum;
rSm txl;ukaq;cef;awG? txl; xnfhoGm;rS aq;ukozdkY tqif jzpfaew,fqdkwmajymNyD; qdkif awG &Sdygao;w,f/ 'gayr,fh 'Dtjzpftysuf jyKjyifctqHk; ay;vdkuf&wm
ukacwfraD q;½HBk uD;awG zGix hf m; ajycGifh&ygr,f/ uJ ... 'Dawmh upyfay;vdu k w f hJ aq; oH;k av; tJ'gawGeYJ ywfoufNyD; odyf [m tif;pdeNf rdKUe,faq;½HBk uD;rSm awG 'gawmifcGJpdwf&mrSmoHk;wJh
wm jrefrmEdkifiHuq&m0efrsm; 'Dvkdaq;½Hkaq;cef;awG zGifhxm; cGufpmeJYyJ oufomovdk ae rMumao;cifu tif;pdejf ynfoYl wu,fjzpfcJhygw,fwJh/ tm; ypönf;ud&d,mzdk; ,lrxm;bl;
omru EdkifiHjcm;wdkif;jynfu Edik w f mudk aq;ukoa&;rSm wdik ;f vdkufMu½HkyJaygh/ &yfuGufxJu aq;½HkBuD;rSm aq;ukocHcJh&ol udk;avmufwJh jynfolYaq;½Hkyg vdkY cGJpdwfcef;uq&mru ajym
q&m0eform;awmfrsm;eJY acwf jynfeJYcsDNyD; usef;rma&;u@rSm ½d;k ½d;k q&m0ef&w dS ahJ q;cef;awmif wa,mufu olY&UJ tawGUtBuHK wum;/ aemufxyfwrsdK;NyD;w ao;w,f/ tHMop&mygyJ/
rDvSwJh aq;ynm? aq;0g;? zGUH NzdK;wd;k wufaeygNyDvYkd ajymvdYk oGm;rjyEdkifMuygbl;/ tpmr udk ajymjyygw,f/ NyD;cJhwJh ESpf rsdK; r½dk;&avatmif &Sdygao; jynfolYaq;½HkrSm ay;vdkuf
aq;ypönf;ud&d,mrsm;[m Edkif &rvm;/ aiGukefcHEdkifolawGom aMu zsm;emwmrsdK;awmif aq; vavmufu olYnDrwa,muf &JU/ cGJpdwfcef;r0ifcif aoG;ESpf &wJh trsdK;rsdK;aomtvSLaiG vl
iHwumtqifhrD &Sdaeayr,fh tJ jyoukoEdkifwJh ae&mawGyg/ xdk;ceJY aomufaq;u aps;t trsdK;orD;a&m*gjzpfwJh aoG; ykvif;ay;&r,f/ wykvif;udk emeJY vlem&Sifcrsm aiGaMu;r
'DEdkifiHwumtqifhrDaewJh t usreJY odwJh OD;av; w ouf o mqH k ; waxmif u ae qif;yHkrlrrSefvdkY tjyifaq;cef; usyf w aomif ; cG J q d k a wmh u m wwfEikd v f Ykd jynfoYl aq;½Hv k myg
xl;ukaq;cef;awG? txl;uk a,muf[m qD;usw d u f ifqmvdYk waxmifhig;&may;&wmaMumifh rSmjyae&if;u roufomwJht 0,fzdkY&m tqifrajywmeJY olY w,f/ p&dwfrQay; usef;rma&;
acwfrDaq;½HkawG? txl;ukq odvdkuf&wJhtcsdefupNyD; tJ'D .../ aq;a&mif;wJq h ikd u
f pyfay; wGuf tif;pdeaf q;½Hw k ufa&muf ar;ighar;eJYvdkuf&Smvdkufwm qdkwmuvnf; Al;av;&m z½Hk
&m0efawGqdkwm omrefjynfol yk*v ¾ u d ydik f aq;½Hrk mS ukovdu k f wJhaq;zdk;u oHk;av;cGufpmrS aq;ukozdYk a&mufomG ;ygw,f/ tdru f q kd rG ;f cH<uwJu
h ,kd af wmfu qifhygyJvm;/ jynfolYaq;½Hkudk
vlxak wG rwwfEikd b f J txl;aiG wm wESpftwGif;rSm cGJpdwfcef; ESpf&m? oHk;&myJay;&wmrdkY bm om;zGm;eJYrD;,yfukoaqmifu olulnDygr,fqdkNyD; aoG;vSL tm;udk;wBuD;eJY aiGwodef;&Sm
ukefaMu;usrsm;vSwJhtwGuf ESpfcg0ifNyD; aq;½Hkig;cg wuf aq;vJ awG;rae ar;raeMu wm0ef c H q &m0ef r u ol Y u d k ay;ygw,f/ tJ'Dudk,fawmf&JU ,l c J h N yD ; wuf a &muf u k o zd k Y
tcGifhxl;cHvlwef;pm;rsm;eJY t uko&ygw,f/ qD;usdwfuif awmhygbl;/ avmavmq,f vl aq;½Hw k ufzYkd &ufcsde;f ay;wJah eY tultnDeJY aoG;ESpfykvif;& a&mufvmwJh rkqdk;rav;crsm
xl;aiGuek af Mu;uscEH ikd o f rl sm;t qmraysmufayr,fh vlvnf;qH;k oufom? aiGoufomzdkY ta&; rawmh aq;½Hkwuf&uf ajcmuf
wGufom jzpfaeygw,f/ aiGvnf; odef;w&mavmufudk BuD;w,fqdkNyD; csOfcsOfwl;wl; &uf? cGJpdwfcef;u xGufwJhtxd
tJ'aD q;½HBk uD;awG aq;cef; ukefoGm;ygw,f/ 'gawmif r&Sd rl;NyD;a&m vkyfvdkufMu&wmyJ/ ay;cJh&orQ wodef;cGJ&SdaeygNyD/
awGrSm a&m*gBuD;BuD;rm;rm; jy r&Sm;vdkY ajymvdkY&wJhrdom;pkyg/ 'DvdktjzpfrsdK;awGu &yfuGufxJ aq;ukorIuawmh rNyD;ao;yg
oukowJh p&dwfudkrajymeJYOD;/ wu,fvdkYom 0ifaiGtm;jzifh rSm q,ftdrf&Sd&if &Spftdrfu 'D bl;/ olY&JUcGJpdwfrIu xkwfvm
uav;wa,muf trd0rf;xJu vnf; wvrS &Spfaomif; w vdkyJ pcef;oGm;aeMuwmav/ wJh pGefYypfypönf;udk cGJpdwfcef;t
ae rD;zGm;zdkYtwGufawmif usyf odef; 0ifaiGyJ&Sdr,f/ ynmoif 'Dvykd J pcef;oGm;ae&muae apmifu h uRwu f Rwt f w d ef YJxw
k f
10 odef;rS 15 odef;qdkwJh aiG ay;&wJh uav;ESpfa,muf oHk; jzpfaewJha0'emu oufom vmNyD; 'gud, k l rD;oN*ØKvfpufxJ
aMu;yrmPukefusygr,f/ tJ a,muf&SdwJh rdom;pkwpkkrSmom aysmufuif;rvmbJ ydkvdkY qdk; xnfhvdkufwJh/ cGJpdwfcef;a&SUrSm
'g vlwa,muf&JUtouf tEÅ jzpfcJh&if olwdkYb0udk b,fvdk qdk;0g;0g; cHpm;&NyD; raeom pdwfylyefpGmeJYapmifhaewJh vlem
&m,fumuG,fzdkY usef;rma&;t &yfwnf&ifqdkifMu&rvJ/ awmhwJhaemufqHk; aiGomvQif pmrsufESm (9) odkY
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
axmuftyHhawGvnf; vdktyfyg
use;f rma&;*sme,f NIGHTINGALE 9
BuHK&NyD; tcsdKUrSm cJavorQ oJ jynfyrSmaeolawGtzdkY jynf
w,f/ 'ghtjyif wDbDaq;uko a&us&awmhwmygyJ/ bmjzpfvYkd wGif;uvlem aq;vmr,lwJht
rI cH,laepOfrSm wDbDaq;awG vJqakd wmh NGO tcsKd UawGrmS wD cgrSm b,fvdkrSrwwfEdkifbJ
&JU ab;xGufqdk;usdK;udkvnf; bDa&m*gonfudk tcrJhaq;uk vufrIdifcsum ai;zdkYyJusefyg
aocsmpGmem;vnfNyD; ukorI? ay;wmrSefayr,fh rJaqmufae? awmhw,f/ tJ'rD mS aemufq;kH t
apmifha&SmufrIawGvnf; vdkyg e,fpyfae wDbDvlemudkom ajzxGufvmwmuawmh wDbD
w,f/ jrefrmEdkifiHu aq;wck vufcHukoay;NyD; e,fpyfjzwf vlemrsm;udk aq;yHrk eS af omufygh
wnf;udo k m tcrJah y;Edik w f mu ausmfvmwJh jynfwGif;ae wDbD rvm;qdkwJh tmrcHcsufudk r,f
vnf; wDbDa&m*gonfawGt vlemudk vufrcHEidk yf gbl;/ r,f awmfaq;cef;uvnf; tmrcH
wGuf tm;udk;tm;xm;rjzpfEkdif awmf a q;cef ; taeeJ Y vnf ; ray;Edkifygbl;/ tJ'Dawmh jynf
wJh usef;rma&;pepfvdkY qdk&yg vufcHauR;arG;xm;Edkifayr,fh wGif;rSm aq;aomufzdkYtcuf
r,f/ vlrIa&;tultnDawGay;Edkifay BuHKvdYk e,fpyfuv kd m aq;udk &Sm
aemufjyóemwcku vlem r,fh aq;0g;ukorIuawmh a' ygaomfvnf; ]tarmifawmif
awG [ m taMumif ; trsd K ;rsd K ; oaq;½HkawG? NGO awGudk vTJ rif;udkjzifh ajrmufrif;uvnf;
aMumifh aq;udk aq;ywfvnf ydkY&ygw,f/ vTJydkYNyDqdkwmeJY vl ru,fEikd }f wJt h ajctaeudk e,f
atmif raomufawmhbJ &yfwefY emtwG u f tmrcH & ygawmh pyfjzwfausmf aq;&SmyHkawmfzGifh
vdkufwJhtwGuf aq;,Ofyg;rI w,f/ vmwJhvlemtcsdKU BuHK&ygawmh
e,fpyfjzwfausmfaq;&SmyHak wmfziG ohf rl sm;
(odrYk [kw)f
(Drugs Resistant) uvnf; wdk;
yGm;vmygw,f/ jrefrmEdkifiHrSm
b,fvdktmrcHvJqdkawmh 'D
vlem(wDbDvlem)onf aq;ukd
w,f/
'DtwGuf tcuftcJawG t
e,fpyfoYkda&muf&vdS maom wDbaD &m*gonfrsm;taMumif; waphwapmif; tdrfwdkif&ma&muf aq;0g;vdkuf
wdkufwJh pDrHcsuf&Sdayr,fhvnf;
owfrSwfumvtwGif; rysuf
ruGufukorI yHkrSefcH,lygr,f
ckvkd tjzpftysuaf wGukd &ifqikd f
aeMu&wmaMumifh 'DvlemawG
urÇmYtESHYtjym;rSm wDbD w,f/ 'Dae&mrSm "mwfreS ½f u kd cf ? vlemtrsm;pk[m tdrfydkif,mydkif qdw k hJ tmrcHcsuf ay;&ygw,f/ twGuf e,fpyfrSm&SdwJh NGO
a&m*g[m wcsd e f u rif ; rl tJvufpf ovdyfppfcudk vlemu uscH& r[kwfavawmh a½TUajymif;jcif; tmrcHcsuf ay;&wJhtaMumif; awG e J Y ausmif ; om;aq;cef ;
aomif;usef;cJhNyD; uko&cufwJh taqmifcGJjcm;zdkY&mvnf; rjzpf awmh tcsKd UvlemawGrmS aiGaMu; trsdK;rsdK;&Sad ewJt h wGuf vlemudk uvnf; e,fpyfjzwfausmf vl (odkY) r,fawmfaq;cef;eJYvnf;
a&m*gwrsdK;jzpfygw,f/ pepf Edkifqdkawmh tdrfrSm wDbDa&m*g tcuftcJaMumifh MuefYMumwm aq;vdu k w f ukd af y;wJh teDa&mif em trsm;pk[m wDbDa&m*g yl;aygif;0dkif;0ef;aqG;aEG; tajz
wusuko&NyD; tqifhjrifhaq; wa,muf&Sd&if usefwJhvlawG &Sdygw,f/ tpdk;&aq;½HkBuD;t ewfrrd ,fvYkd wifpm;ac:a0:Mu oufomvmwmeJY wNydKifeuf &SmaeMuygw,f/ jynfwGif;
0g;awGeJY umvMum&SnfukorS ul;pufMuwmrsm;ygw,f/ csdKUrSmawmh tvum;ppfay;Edkif wJh bufpHk& om;zGm;q&mrawG qufvufNyD; aq;ukozkdY aq; jynfy e,fpyfu oufqdkifol
oufomaysmufuif;&ygw,f/ 'gaMumifh wDbDeJY qif;&J ayr,fh vlemtrsm;pk[m aq;½Hk vnf; vufrdIifcs&ygw,f/ 'g qufaomufzdkY rvmMuawmh toD;oD;uvnf; wDbDvlem
,aeYtcgrSm aq;0g;aumif; jcif;[m 'GefwGJaewJhoabm BuD;awGqD rvSrf;EdkifMuygbl;/ awGuawmh jrefrmjynfwGif;u wmygyJ/ 'gaMumifh aq;,Ofyg; jyóem pkaygif;tajz&Smajz
awGay:aygufvmvdkY wDbDa&m vnf; &Sdw,fvdkYawmif qdkEdkif vlemtcsdKU aq;½Hkudka&mufay wDbDa&m*gonfawGtaMumif; rIawG wdk;vmwJhtwGuf tcuf &Sif;MuygpdkYvdkY wdkufwGef;&if;
*gudk Edkifeif;pGm ukoEdkifcJhay ygw,f/ wDbDa&m*gjzpfvm&if r,fv h nf; ovdyrf mS yd;k rawGUvdYk waphwapmif;yg/ tcJawG ydkBuHKvm&ygw,f/ e,f p yf o d k Y a&muf v maom
r,fh qif;&JwJhEdkifiHtawmfrsm; tvkyfrvkyfEdkifwJhtwGuf vkyf aq;r&olvnf;&Sdygw,f/ 'Dt jrefrmjynfwGif;rSm p&dwfp jynfwGif;aeolawGawmifrS wDbDa&m*gvlemrsm;taMumif;
rsm;rSmawmh wDbDa&m*g[m tm;qHk;½HI;? 0ifaiGqHk;½HI;NyD; pD; cg teD;tem;rSm&SdwJh dots vdkY u tcuftcJ? rdom;pktcuft vlemawG tdr, f mawGa½TUajymif; waphwapmif;udk wifjyvdkuf&
acgif;axmifrif;rlaeqJ? ysHUESHY yGm;a&;? vlrIa&;jyóemBuHKMu a&;xm;wJh aq;cef;tcsdKUudk cJawGaMumifh wDbDa&m*gjzpfNyD; aevdkY aq;vdkufwdkufwJholawG ygawmhw,fcifAsm;/
EIe;f ul;pufEeI ;f vsifjrefjrifrh m; &wmvnf; 'keJYa';yg/ aq;0g; oGm;jyMuygw,f/ tJ'Daq;cef; aq;rukEdkifolawG? aq;qufr tcuftcJBuHKae&wJhtcgrSm tJvufpf
aeqJvnf; jzpfygw,f/ ukorIqdkwmuvnf; umv awGrSmawmh aq;udktvum; aomufMuawmhwJholawGxJu
]El&m0Jp?JG vJ&molc;kd axmif;} Mum&Snfawmh qif;&JwJhvlawG ay;ayr,fh a&m*g&SmazGppfaq; tcsdKU[m Mum;zl;em;0eJY jrefrm pmrsufESm (8) rS tquf vufvrS ;f rDwhJ ta&;udpaö wGrmS
qdkwJh pum;yHk&Sdygw,f/ wDbD tzdkYrSm 0efxkwf0efydk;BuD; jzpf ceJY q&m0efprf;oyfcudk ay;& e,fpyfudk jzwf&if NGO awGeJY apmifh tpfrjzpfoludk ajymyg awmif tm;udk;zG,f&mr&SdwJht
a&m*g[mvnf; xdkYtwlygyJ/ vm&ygw,f/ ygw,f/ aq;udk wvwcg ausmif;om;aq;cef;qdkwmudk w,fwJh/ aq;½Hkvmwufwm jzpfawGudk jrefrmEdkifiHol^om;
qif;&JvdkYtaetxdkifroefY? r jrefrmEdkifiHuvnf; rzGHUNzdK; xkwfay;NyD; vlemudk jyefMunfh arQmfvifhwBuD;eJY wDbDaq;&Sm b,fae&moGm;ypf&rvJ rod wdik ;f odoBd uD;eJY 'kuc© pH m;aeMu
oefYvYkdwb D aD &m*g&? a&m*g&vdYk aomEdkifiH? qif;&JwJhEdkifiH wEdkif ay;ygw,f/ 'gayr,fh vlemt yHkawmfzGifhzdkY a&mufvmMuyg bl;qdkrS aiGwaxmif olYudkay; &wmyg/
tvkyrf vkyEf ikd ?f tvkyrf vkyEf ikd f iHjzpfwmrdkY qif;&Jom;rsm;wJh csdKU[m wvwcg aq;vm,l awmhw,f/ e,fpyfrSmtvkyf oloGm;ypfay;r,fwJh/ tJ'g "m; usrajymcsifwmu jynfolY
awmh qif;&J&muae rGJaw? rGJ EdkifiHyg/ usef;rma&;todynm &if q&m0efprf;oyfc? a&m*g vkyfaewJh om;orD;rdwfaqGt jywkdufjcif;wrsdK;yJxifyg&JU/ aq;½Hq k wkd ahJ e&mudk jynfoal wG
awvdkY aq;rukEdkif? aq;ruk vnf;enf;yg;? usef;rma&;pepf &SmazGppfaq;c rwwfEdkifvdkY quftoG,feJY vmwJhol? b,f aq;½Hk&JU tmPmydkifwm0ef&Sdol wu,f t m;ud k ; vd k Y r &wJ h t
awmh aoqHk;&ygw,f/ uvnf; ,dk,Gif;aeavawmh aq;quf r aomuf M uwmud k ol r S tod t uRrf ; rod b J awGudk wdkifwef;zdkY&muvnf; aMumif;&if;u bmaMumifhvJ/
wDbDa&m*g[m avxJrSw wDbDa&m*gonfawGvnf; w vnf; awGU&ygw,f/ 'g[m txkwfuav;ydkufNyD; aq;cef; ta&;w,leJYajz&Sif;ay;MurSm acwfrDzGHUNzdK;wdk;wufaeaom
qifh ul;pufysHUyGm;wJh a&m*gjzpf aeYwjcm; wdk;yGm;vdkYom vmyg jynfwGif;rSm wDbDvlemtcsdKU&JU t0rSm ikww f w k x f ikd f aq;uko r[kwfrSef; odaeawmhvnf; EdkifiHawmfopfqDodkYqdkNyD; oGm;
ygw,f/ a&m*g&Sdol ESmacs w,f/ jrefrmEdkifiHppftpdk;&eJY tajctaeyg/ rIc&H atmif vmy[Jq h Nkd yD; jzpfvkd bmrS tus,fus,frNidrf;zG,f aewmvnf; MumcJhygNyD/ w
acsmif;qd;k &if touf½LS vdu k &f if jynfwGif;rSm&SdwJh NGO tcsdKUu wDbDa&m*g[m aq;wck &mjzpf a p e,f p yf r S m yif a e& ajymraeawmhygbl;wJh/ ayguf u,fyJ jynfolawGtwGuf vkyf
avxJrSm wDbDa&m*gydk;awG yg wDbaD &m*gwdu k zf suaf &;twGuf wnf; ukay;vdkY NyD;oGm;wJha&m atmif aq;uko&atmifvm wJhezl; rxl;awmhbl;r[kwf ay;aeygw,fqdk&if 'Dvdktjzpf
vmygw,f/ wDbDa&m*gonf aq;0g; tvum;ay;wm? y *gr[kwfygbl;/ wDbDa&m*g Muygw,f/ vm;/ rsdK;awG jynfolawG cHpm;&yghr
&JU ESyf? wHawG;? ovdyfwdkYrSm nmay;wmvkkyfaeayr,fh t onf[m aq;aomufaepOf 'DtcgrSmawmh e,fpyfrSm&Sd tcka&;aewmawG[m a0' vm;/ 'g[m usef ; rma&;½I
vnf; wDbaD &m*gyd;k trsm;BuD; aMumif;aMumif;aMumifh atmif umv tenf;qHk; (6)vwm aewJh NGO awG&UJ rl0g' ausmif; em&Sifjynfolwa,muf&JU jynf axmifhwae&myJ&Sdygao;w,f/
ygygw,f/ 'gaMumifh wDbDa&m jrif r I r&ao;wm awG U &yg umvrSm pm;0wfaea&;jyó om;aq;cef; (odkY) r,fawmf olYaq;½Hk tawGUtBuHKyJjzpfyg wu,fawmh 'DvdktaMumif;t
*gonfudk oD;jcm;xm;NyD; olY&JU w,f/ emawGvnf; &SdEdkifwmrdkY vlrI aq;cef;&JU tcuftcJawGudk w,f/ vGwfvyfNyD; udk,fhvlrsdK; &mrsdK;awGukd jynfeh m;? jynfrh suf
wHawG;? ovdyfwdkYudk ydk;owf tJ'DtaMumif;aMumif;qdk a&;? pD;yGm;a&; tultnDt wDbDa&m*gonfawG[m awGU tkyfcsKyfwJh udk,fhrdcifwdkif;jynf vHk;vdkYac:wJh EdkifiHydkifowif;pm
aq;xnf h x m;wJ h axG ; cH x J wmawGxJrSm wDbDaq;0g;tc rS m aewJ h omref j ynf o l w rsdK;awGrSm trsm;jynfolawG
axG;apNyD; pepfwus ydk;owf rJhay;wJh rl0g'&JUtm;enf;csuf a,muf[m tpdk;&tmPm&JU (odYk ) tpd;k &tmPmydik rf sm;odap
oefY&Sif;&ygw,f/ 'ghtjyif awGvnf; t"duyg0ifaeyg vufatmufrSm&SdaewJh jynfolY zdkY a&;om;ay;ydkY&rSmyg/ 'gay
a&m*g&Sdol ESmacsacsmif;qdk;&if w,f/ Oyrmajym&&if tqkwf aq;½HkawGudk tm;udk;tm;xm; r,fh jrefrmEdik if &H UJ owif;pmawG
vufudkifyk0g (odkY)wpfoQL;peJY wDbDvdkY oHo,&SdwJhvlemw jyKr&wJh tcsufrSm jynfolt [m vuf&Sd etz&JU0g'jzefY&m
tkyf&ygw,f/ a&m*g&SdoloHk;pGJ a,muf aq;½Hkudka&mufvm&if rsm;twGuf &ifav;zG,af umif; awGyJjzpfaewm&,f? ydkYjyefaomf
wJh t0wftpm;? yk0g? rsufESm &ifbwfudka&mufvm&if "mwf wJhtcsuf jzpfaewmudk awGU& vnf; 'grsdK;udk udka½Tpmwnf;
okwf? tdyf,mwdkYudk a&m*gr&Sd rSe½f ukd &f ygw,f/ ovdyu f kd (3) ygw,f/ omrefjynfolawG[m rSL;rsm;u a,mifvdkYawmif azmf
olwYkd oH;k pGrJ &d if wDbaD &m*gul; &ufppf&ygw,f/ &ifbwf"mwf ud, k v
hf rl sKd ;tkycf sKyfNyD; ud,
k w
hf ikd ;f jyay;&JyrkH ay:vdYk ud, k yf Ykd vYkd &wJh
EdkifvdkY cGJjcm;oHk;pGJ&ygw,f/ 'g rSefrSm wDbDa&m*gjyNyD; ovdyf jynfvw G v f yfa&;&&Sad eygvQuf ae&mudkyJ a&;om;ay;ydkYvdkuf
ayr,fh qif;&JwJhvlawGtzdkYrSm rSmvnf;ydk;awGUrS wDbDa&m*g eJY usef;rma&;? ynma&;? w ygw,f/
awmh tdrfuvnf;usOf; toHk; aq;udk tcrJh ay;wmjzpfyg &m;pD&ifa&; ... pwJh jynfolawG a&Tqnf;qm (&efuek Nf rKd )U
10 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f
18.9.2008 &uf a eYn r.q.v wygwDtmPm&Sif
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
r,fvYkd aMujimoGm;jyefygw,f/ aomuav;rsm;twGuf wm0ef
9;30em&Dtcsdef AGDtdkatrSvm wpk 1988 ckESpf pufwifbm 'DaeYnyJ 9;30 em&D AGDtdk ,lNyD; tcrJhaq;ukorIay;r,f
aom owif;wyk'faMumifh us vwGif jyKwfusoGm;cJhayr,fh atowif;uvnf; jrefrmEdkifiH vdkY ajymcJhayr,fh usaemfwdkY jref
aemf\tawG;rsm; vGefcJhaom aemuf x yf t mPmod r f ; NyD ; wGif w½kwfjynfrS r,fvrif; rmEdkifiH e.t.z tpdk;&uawmh
(25)ESpcf efYukd jyefa&mufomG ;yg wufvmwJAh v kd af pmarmifeYJ Adv k f ygaom EdkYrIefYtwkawGtwGuf jrefrmEdik if rH S r,fvrif;ygwJh w
w,f/ jyefajymif;owd&apwJh oef;a½TwYkd [m ,cktcsdex f d ppf "mwfcGJprf;oyfrI rjyKvkyfEdkif ½kwfEdkYrIefYaomufoHk;rdcJhwJh u
owif;tcsuftvufuawmh tmPm&Sirf sm;yDopGm trsKd ;om; ao;aMumif;? xkdif;EdkifiH bef av;oli,frsm;twGuf tcrJh
'DnrSmaMunmoGm;wJh w½kwf usef;rma&;u@udk OD;pm;ray; aumufodkYydkYNyD; "mwfcGJppfaq; aq;ukoay;r,f? wm0ef,l
Edik if tH aemufbuf &Si*f Rrf;jynf cJh raqmif½u G cf yhJ g/ use;f rma&; &rSmjzpfaMumif; aemufESpfywf ay;r,fqw kd hJ pum;udk wvH;k w
e,f w G i f uav;rsm;Ed k Y rI e f Y toHk;p&dwfudkvnf; EdkifiHawmf cefYMumrS "mwfcGJprf;oyfrnfh cGef;awmif rajymMum;cJhyg/
aomuf&mrS (4)OD;aoqHk;NyD; bwf * suf x J r S q,f * Pef ; ypön;f awG a&mufrmS jzpfaMumif; 10.10.2008 n 7;30em&D
(6000)cefY aq;½Hkwifxm;& awmif toH k ; rjyKcJ h y g/ um tdE, d´ Edik if H e,l;a'vDtajcpdu k f tmtufzfat owif;t& w
aMumif;? (158)OD;rSm ausmuf uG , f a &;toH k ; p&d w f u k d a wmh FDA WHO usef;rma&;t&m ½kwfEdkYrIefYtwkaMumifh *Grfa'gif;
uyfa&m*g tjyif;txefcHpm; (40%-50%)cefYyakH tmNyD; oH;k &Sdu ajymMum;oGm;wm Mum; jynfe,f uav; (14)vom;
ae&aMumif;? EdkYrIefYukrÜPDwck aeygw,f/ ]b,folaoao i vdkuf&ygw,f/ t½G , f w OD ; rS m ausmuf u yf
u EdkYrIefYxJwGif tom;"mwf awrmvQifNyD;a&m}qdkwJh pum; aemufowif;wckuawmh ausmufwnfa&m*g cHpm;ae&
rsm;ap&ef o H k ; wJ h r,f v rif ; yHktwdkif; jrefrmEdkifiHrS uav; w½kwfjynfrS awmifudk;&D;,m; aMumif;? Sanlu wHqdyfEdkYrIefY
"mwfu ausmufuyfa&m*gudk oli,frsm; w½kwfjynfrSwif odkY wifoGif;aom rkefnif;csOf aMumifhjzpfaMumif;? rdbrsm;u
jzpfapaMumif;? tjyma&mif o oGi;f aom r,fvrif;"mwfygwJh zwfrsm;wGif usef;rma&;ESifh r ukrÜPDukd tar&duefa':vm
rifwHqdyf Sanlu EdkYrIefYaMumifh roefY&iS ;f aom EdYkreI YfaMumifh ao nDnGwfaomaMumifh wifoGif; (22000) avsmf a Mu;&vd k
jzpfaMumif; w½kwftmPmydkif qHk;&wJh uav;awG? ausmuf jcif;udk ydwyf ifvu kd jf yefygw,f/ aMumif ; aMujimoG m ;jyef y g
awGu vl (18)OD;udk zrf;xm;
aMumif;owif; aMunmoGm;cJh
uyfa&m*grsm; cHpm;&NyD; usef;
rma&;csdKUwJah eaom uav;rsm; r,fvrif;tEÅ&m,f uif;a0;a&; atmufwdkbmv (14)&uf
2008 ckESpfxkwf jrefrmEdkifiHt
w,f/
2.12.2008 tmtufzfat
ygw,f/ udpötm; ta&;ay:OD;pm;ay; reuf 8;15 em&Dowif;t&
usaemf[m 1980 ckESpfwGif w&yftaeeJY rajz&Sif;cJhyg/ rdcifEu
Ykd kd OD;pm;ay; pd k ; &xk w f o wif ; pmrsm;wG i f
usef;rma&;0efBuD;XmeESifh t w ½kwfjynf usef;rma&;Xmeu
M.B.B.S bGJUudk &efukefaq; ppftmPm&Sifrsm;yDyD jynf rSwf (1) pufrI0efBuD;XmewdkY\ aemufqHk;udef;*Pef;t& r,f
wuúodkvf(1)rS &&SdcJhNyD; tvkyf olvx l tk m; vufeufEiS hf owf
r if ; ol &d ef ppfaq;awGU&Sdcsufrsm;t& r,f vrif;ygwJEh Ykd reI Yf aMumifh uav;
oifq&m0eftjzpf &efukefu jzwftEdik u f sif½h rkH ubJ obm0 ,ck v uf & S d j zpf a y:aewJ h wHqdyf (trsdK;orD;wHqdyf) w vrif;ygonfh pm;oHk;&efroifh i,frsm; (3)odef;cefY usef;rm
av;aq;½HkBuD;wGif wm0efus ab;tEÅ&m,fu,fq,fa&;vkyf urÇmw0Srf;vHk;u tm½HkpdkufNyD; ½kwfEdkYrIefYESifh EdkYxGufypönf;rsm; onfh EdYk reI Yf trsKd ;tpm; pkpak ygif; a&;csdKUwJhcJhaMumif; (154)OD;rSm
pOfuwnf;u touf(2)ESpf ief;rsm; (em*pfavrkefwdkif;) ta&;,lrIawG tjrefqHk;pDpOf wifoGif;rIwdkYudk ydwfyifypf (16)rsdK;&SdvmNyDjzpfaMumif;? w ausmufuyfa&m*g tjyif;t
atmuf uav;i,frsm;wGif EdkY wGifvnf;aumif;? aemufquf aqmif½u G af ewJu h pd u
ö awmh w aMumif; aMujimvdkufygw,f/ ½kwfEdkifiHrS wifoGif;onfh r,f xef cHpm;cJh&aMumif; aMujim
rIefYaomufoHk;rd&mrS 0rf;ysuf? wGJ usef;rma&;jyóemrsm;udk ½kwjf ynfrS r,fvrif;"mwfygwJh 26.9.2008 &uf a eYn vrif;"mwfygaom EdkYrIefY (16) oGm;cJhonf/ ,cifu usef;rm
0rf;avQma&m*grsm;? usef;rm ajz&Sif;&mwGifvnf;aumif; , uav;EdkYrIefYtwkjyóemygyJ/ 10;00 AG D t d k a towif ; rS m wef u d k rD ; ½I d U zsuf q D ; NyD ; jzpf a&;csdKUwJhaom uav;ta&t
a&;csdKUwJhNyD; bma&m*gjzpfrSef; ckvkd jrefrmEdkifiHrS uav;ol 22.9.2008 &ufn 7;15 jrefrmEdkifiHusef;rma&;Xmeu aMumif; a&;om;xm;ygw,f/ wGufrSm (54000)xuf (6)q
rod&bJ aoqHk;oGm;aom u i,frsm;wGif w½kwfjynfrS r,f em&D AGDtdkatrS toHvGifhoGm; w½kwf EdkYrIefYtwkESifhywfouf ,ckEdkYrIefYrsm;wGif r,fvrif; cefY rsm;aeaMumif; awGU&Sd&
av;i,frsm; &SdcJhygw,f/ vrif;"mwfyg0ifwJh EdkYrIefYrsm; aom owif;t& avmavm NyD; "mwfcGJppfaq;rIawG rvkyf "mwfESifh tjcm;usef;rma&;ESifh onf/
r.q.v (jrefrmhqdk&S,fvpf aMumifh usef;rma&;csdKUwJhMu& q,fq,f uav;oli,frsm; EdYk Edkifao;aMumif;? &efukef&Sd ,leD rnDnGwfaom "mwkypönf;rsm; urÇmhusef;rma&;tzGJUBuD;
vrf;pOfygwD) wygwDtmPm aomuav;oli,frsm;twGuf rIefYxJwGif yg0ifaom r,fv qufzfESifh WHO tzGJUwdkYESifh udk prf;oyf&SmazGazmfxkwfEdkifNyD (WHO) taejzifv h nf; arG;uif;
&SifatmufwGif&Sdaom tpdk;& ab;tEÅ&m,fumuG,x f ed ;f csKyf rif;"mwfypönf;aMumifh usef;rm vnf; yl;aygif;aqmif½GufrIr&Sd jzpfaMumif;vnf; azmfjyxm;yg prS uav;i,ftouf (6)v
aq;½Hkaq;cef;rsm;rS q&m0ef a&;vkyfief;rsm;? EdkYrIefYxkwfvkyf a&;csdKUwJhNyD; a&m*gcHpm;ae& ao;aMumif; ,leDqufzfESifh w,f/ txd tom;"mwf? ADwmrif
rsm;? aq;ynm&Sifrsm;rSm xdk aomukrÜPDrsm;eJY xkwfvkyfol aom uav;rsm;ESifh ywfouf WHO tzGUJ rsm;uvnf; touf 'gayr,fh 'Dvkd roefY&iS ;f wJh "mwf? a&"mwfjynfph pkH mG yg0ifNyD;
udpöudk avhvmpHkprf; ppfaq; rsm; ppfaq;ta&;,laqmif½u G f í ]w½kwfEdkifiHawmf aumifpDu (2)ESpfatmuf uav;rsm;tm; r,fvrif;"mwfygwJh w½kwfEdkY jzpfaom rdcifEYkd &nfwrsdK;wnf;
azmfxkwfcGifhr&&SdcJhyg/ owif; a&; udpörsm;wGif tvQiftjref ta&;BuD ; wJ h jyóemtjzpf rdcifEYkdpYkdzYkdom tm;ay;wku d wf eG ;f rIefYtwk aomufoHk;rdaom u ud k o m wd k u f a uR;&rnf j zpf
arSmifcsrIESifh tjzpfrSefrsm;udk zHk; wm0ef,al jz&Si;f aqmif½u G af &; owfrSwfaMumif; w½kkwfEdkifiHrS aMumif; ajymMum;oGm;ygw,f/ av;oli,frsm;ESifhywfoufNyD; aMumif; owfrSwfxm;onf/
tkyfxm;cJhNyD; t"dujzpfapaom ud k ta&;ay:OD ; pm;ay;vk y f xkwfvkyfwJh EdkYrIefYtrsdK;aygif; jrefrmtpdk;&uvnf; w EdkYrIefYaomufoHk;ol uav;i,f uav;i,ftouf (6)ausmfNyD;
EdYkreI YfrmS vnf; w½kwjf ynfrS wif aqmif&rnfh udpö EdkifiHawmftm (140)xJrS (22)rsdK;wGif r,fv ½kwEf Ykd reI Yf wq H yd f ESpcf x
k uJ wck ta&twG u f rnf r Q&S d o vJ ? rSom rdcifEdkY&nfESifhtwl jznfh
oGif;aom EdkYrIefYtcsdKUaMumifhyJ Pmudk &,lxm;wJh tpkd;&\ rif;"mwfyg0ifrIaMumifh uav; jzpfwhJ EdYk reI Yf wefcsdef (25)wefukd udef;*Pef;b,favmuftxd pGufpmrsm; auR;oifhonf/
jzpfcJhygw,f/ wm0efomjzpfygw,f/ (4)OD;aoqHk;NyD; (54000)ausmf zsufpD;ypfr,fvdkYvnf; ajym usef ; rma&;csd K UwJ h c J h o vJ ? txufazmfjyyg tcsuft
aq;0g;ukocH,lcJh&aMumif;? Mum;cJhygw,f/ ausmufuyfausmufwnfa&m*g vuftaMumif;t&mawGaMumifh
(30000)ausmf ausufuyfa&m aemufNyD; 'DtawmtwGif; jzpfco hJ l uav;b,fEpS af ,muf arG;uif;prS touf (2)ESpt f xd
*g? ausmufwnfa&m*g cHpm;ae rSmyJ xdkif0rfEdkifiHrSm uav;(3) &Scd o hJ vJ? b,fEpS Of ;D aoqH;k cJo h uav;i,frsm; r,fvrif;t
&aMumif;? (13000)ausmf aq; a,mufEiS hf vlBuD;wa,muf w vJqdkwm aemufaMumif;jyef pHk qdyftawmuf tEÅ&m,fuif;
½Hkwifxm;&aMumif; usef;rm ½kwfjynfrS oMum;vHk;pm;NyD; prf;ppfaq;zdkY? okawoejyef a0;apzdYk rdcifEYkd uo kd m OD;pm;ay;
a&;csdKUwJhaeaom uav;rsm; ausmufuyf ausmufwnfa&m vkyfzdkY? pm&if;Z,m;pkaqmif;zdkY wdkufauR;Muyg&ef wdkufwGef;
tm; tcrJhaq;ukay;rnf[k *g cHpm;ae&aMumif;? White rab- (Morbidity & Mortality rate and tBuHay;vdkufygw,f/
ajymMum;aMumif ; ? vl a ygif ; bit (,kefjzLwHqdyfjzpfNyD; EdkifiH DAte Collection) tpDtpOfrsm; -uav;i,f arG;uif;prS
(140)ausmfzrf;xm;NyD; r,fv (50)ausmfudk ydkYxm;NyD;jzpfí ESifhywfoufNyD; vHk;0a&;om; touf(6)vtxd rdcifEdkY&nf
rif;ygwJh EdkYrIefYukrÜPDrsm;udk jyefodrf;ta&;,l&ef pDpOfae azmfjyxm;jcif;r&Sdyg/ aemuf wrsdK;wnf;udkom wdkufyg/
vnf; ta&;,lxm;aMumif; o aMumif; Mum;&jyefygw,f/ qufwGJa&m*gjzpfyGm;cJhaom u -rdcifEdkYonfom uav;
wif;xkwjf yefcyhJ gw,f/} aemuf 29.9.2008 &ufaeY nae av;oli,frsm;&JU usef;rma&; i,fusef;rma&;twGuf
qHk;owif;t& a[mifaumif 6;25 em&D bDbDpDowif;t& twGuf aq;ukorIcHzdkYeJY usef; taumif;qHk;jzpfonf/
wGif touf(2)ESpf atmuf u NAd wdeEf ikd if uH vnf; w½kwv f yk f rma&;apmifah &SmufzYkd wm0ef,&l -a&m*gumuG,fEdkifonfh
av;wa,mufvnf; xyfraH o acsmuvufawGudk jyefodrf;&ef rnfu h pd aö wGukd Edik if aH wmf e.t.z y#dypönf;rsm; rdcifEdkY&nfwGif
qHk;&aMumif;? puFmylESifh rav; pDpOfaeaMumif; a[mifaumif tpdk;&taeeJY vHk;0razmfjycJhyg/ yg0ifonf/
&Sm;EdkifiH? *syef? udk;&D;,m;? t tmPmyd k i f r sm;u ajymMum; w½kwfEdkifiHtaeeJY r,fv -uav;touf (6)v
aemuftmz&duEdkifiHjzpfwJh b aMumif;? tvm;wl xdkif0rfESifh rif;ygwJh EdkYrIefYaomufoHk;rd&mrS ausmfvQif rdcifEdkY&nftjyif
½Gef'D? wefZef;eD;,m;? uifnm? a[mifaumif&dS w½kwv f yk f acsm usef;rma&;csdKUwJhaomuav; jznfhpGufpmyg auR;yg/
b½lEdkif;EdkifiHwdkYuvnf; ,Drif uvufrsm;udkvnf; jyefodrf; rsm;? ausmufuyfa&m*gjzpfyGm; rif;ol&ed (f r,fawmfaq;cef;)
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
awmif jzpf v mwmawG U ae&
use;f rma&;*sme,f
EdkifzdkY vdkwmyJ/
NIGHTINGALE 11 &JU ½dk;&m,Ofaus;rI"avht&
ygw,f/ wu,fawmh ½du k Ef u S f ajz / / rSefwmaygh&Sif/ wcsdKU yGifhyGifhvif;vif; rajymwmom
tjypfay;wm[m uav;awGukd vlBuD;rdbawGu udk,fhuav; &Sdygvdrfhr,f/ tifrwef pdwfr
vdr®ma&;jcm; &SdrvmapbJ tjyK udk vdr®mapcsifvdkY ½kdufESufwm aumif;p&m oem;p&m aumif;
trlydkif;qdkif&mrSm ½kefU&if;Murf; &Sdovdk wcsdKUuvnf; olwdkY wJh tjzpftysufrsdK;yg/ usrwdkY
wrf;atmif oifay;wmeJY wlae tqifrajywkdif; uav;udkyJ wdkif;jynfrSmqdk&if txl;ojzifh
ygw,f v d k Y ok a woD a wG u Ekdif&mrJNyD; ½dkufwm tvum; rd e f ; uav;? t½G , f r a&muf
qdkMuygw,f/ ae&if; Munfhr&vdkY ½dkufaewJh ao;wJh rdef;ri,fav;awG[m
ar; / / cufwmu a'gufwm rdbawGvnf; &SdwmyJ/ wcsdKU tay:,H xduyg; ,duyg;
&JU - wcsdKUuav;awGusawmh t,ltq rSm;,Gif;aewJh rdb apmfum;rIutp qdk;qdk;0g;0g;
b,fvdkrS em;vnfatmif? em; awGvnf; &Sdao;w,f/ uav; apmf u m;jcif ; ud k cH & NyD ; zG i f h
0ifatmif csdKcsdKomomajymvdkY udk cspfwJhtjyKtrl rjyeJY? rdb rajym&JbJ BudwfcHaeMu&wm
&Sif;jyvdkYr&bJ wcsufavmuf u odyfcspfrSef;od&if uav;u awG &Sdaeygw,f/ olwdkYb0udk
½du
k v f ukd rf yS J Nidro
f mG ;wmrsKd ;awG uef;wufNyD; ydq k ;kd jyvdrrhf ,fqkd umuG,fay;EdkifwJh tvTm 2-
usaemf awGUzl;w,fAs/ wm tJ'g[kwfudk r[kwfbl;/ qif h & S d y gw,f / yxrtqif h
ajz / / tJ'DvdktjzpfrsdK; BuHK wu,f a wmh uav;i,f u d k uawmh uav;&JUrdbjzpfNyD;
a'guw
f mcifapm0if; vmNyDqdk&if okawoDawG&JU pm omom,m,mqHk;rwm? &if;ESD; 'kw, d tqifu h awmh Edik if aH wmf
ar; / / a'gufwm [dw k aeYu ESdyfpufcHae&wJh uav;udk ul &mru ud, k w
hf ynfu h kd ½du
k Ef uS f wrf;awGudk rSDjirf;NyD; tBuHay; aEG;axG;pGm pum;ajym&if;eJY tpdk;&ayghaemf/ ta&;tBuD;qHk;
usaemf jref r mAG D ' D , d k u m;w nDapmifah &Smufay;&r,f/ tJ'v D kd qHk;rwm[m vdr®mapcsifwJh ap csifwmu b,fvdkvJqdkawmh olwdkYudk odyfNyD; cspfcifaMumif; u rdbawGygyJ/ yg;eyfwJhrdb
um;Munf h w m tJ ' D x J r S m Asm tjzpfrsdK;rjzpfatmif umuG,f wemeJY vkyfwmvdkY vufcHxm; ajymvd k Y r &wk H ; u ½d k u f v k d u f jyowm[m uav;oli,fawG awG[m rdrd&JUuav; bmjzpf
rif;om;aewdk;udk olYtazu wm;qD;ay;wJh vlrIa&; tzGJUt Muwmudk;/ w,f / uav;u Nid r f o G m ; &JU ½kyfydkif;qdkif&meJY pdwfydkif;qdkif aew,fqdkwmodzdkY? rjzpf&av
½dkufESuf qHk;raewmAsm &uf pnf;awG ay:aygufvmatmif ajz / / tJ'gudk rSm;w,fvdkY w,f/ tJ'g NyD;oGm;NyDvYkd ? tajc &m zGHUNzdK;wdk;wufrItwGuf BuD; atmif tumtuG,fay;EdkifzdkY
&uf p uf p uf y gyJ / vl r qef vkyfaqmifay;&r,fvdkY uav; rajymEdkifayr,fh tckaemufydkif; tae at;csrf;oGm;NyD? uav; rm;wJh axmufyHhrI ay;w,fqdk vdkygw,f/
atmif ½du k Ef u
S w
f m/ rif;om;rSm tcGifhta&; tydk'f (19)rSm azmf aq;odyÜHynm? pdwÅaA' ynm &J U pd w f [ m jyef N yD ; Munf v if wm tJ'DrdbawG rodMuygbl;/ tapmfum;cH&wJh uav;
pdwÅZa0'empGJuyfwJhtxdygyJ/ jyxm;ygw,f/ tJ'DrSm twdt awGwdk;wufvmNyD; okawoe oGm;NyDqdkwJhtcgrSm rdbtaeeJY ar; / / usaemfwYkd a&mufaewJh [m ½dkufESufcH&wJhuav;&JU
tazu om;udk ½dkufESufwm us a&;xm;wmu pmcsKyfyg awG vkyMf uwJt h cg ½du
k Ef uS q f ;kH uav;udk pum;ajym&rSmjzpfyg tar&duef? uae'g pwJh t b0xuf a wmif yd k N yD ; qd k ; yg
ygyJ/ 'gayr,fh olY[mu vGef tzGJU0ifEdkifiHrsm;onf uav; rjcif;&JU rSm;,Gif;rIawG awGU&Sd w,f/ ckewke;f u t½du k cf &H wm aemufEdkifiHawGrSm uav;i,f w,f/ cHpm;&wJh 'Pf&m'Pf
vGe;f w,f/ 'gayr,fh tJ'g [m i,frsm;tay: rdb (odkY) tkyf vmMuygw,f/ uav;udk ½dkuf bmaMumifhvJodvm;/ azazu awGukd vdiyf ikd ;f qdik &f mapmfum;rI csuf[m olYudk,frSm? olYpdwfxJ
uav;tcGifhta&; 'grSr[kwf xdef;olu ½kyfydkif;ESifh pdwfydkif; ESufrIaMumifh cE¨mudk,f emusif ^araru ½du k cf sivf Ykd r[kwb f ;l rcH&atmif tumtuG,f ay;zdYk rSm woufvHk;pGJxifNyD; BuD;
vlYtcGifhta&;csdK;azmufwmvdkY qdkif&m ESdyfpufrIrsm;? vdifydkif; rI&w,f/ tJ'gudk i,fpOfu aemuf'Dvdkrjzpf&atmif qHk;r udpöawG ajymMuqdkMuoH awmf vmwJhtxd ,HkMunfrIysufjym;
owfrSwfvdkY r&bl;vm;Asm/ qd k i f & m apmf u m;rI r sm;tyg wnf;u tjrpfwG,fpGJNyD; rdb &if uav;[m em;vnf y g awmfav; Mum;&w,f/ jrefrm jcif;? pdwf"mwfustm;i,fjcif;?
ajz / / vlYtcGifhta&;qdkwm t0if tjcm;aom rw&m;jyKrI udk emusnf;wm? ywf0ef;usif w,f/ jynfrSmusawmh 'Dvdkjyóem odrfi,fjcif;qdkwJh pdwfa0'em
u jynfoleJYtpdk;&Mum;xJrSm&Sd rsm;rSumuG,f&ef? ulnD apmifh ud k emusnf ; rI a wG j zpf a y: ar; / / [kwfw,fAs/ rdb r&Sad vmufb;l xifw,f/ a'guf awG[m uav;&JUb0wavQmuf
wmqdkawmh tazwdkY yaxG;wdkY a&SmufraI y;&ef wm0ef&o dS nfvYkd vmw,f/ tJ'DurSwqifh pdwf awGtaeeJYu uav;&JU obm wma&m b,fvdkxifvJAs/ vH;k vTr;f rd;k NyD; emvHrxlEikd w f t
hJ
u om;orD;udk rw&m;ESdyfpuf a&;xm;ygw,f/ tm;i,fr,f? udk,fhudk,fudk,f 0udv k nf; em;vnfay;zdYk vdw k m ajz / / 'DrSmavmuf rrsm;ay xd a&mufoGm;cJh&if rdom;pk
wmudkawmh vlYtcGifhta&; csdK; ar; / / [kwyf gw,fav? jyef ,HkMunfrIr&SdbJ pdwfpGrf;tm;rJh ayghaemf/ uav;udkcsnf; tjypf r,fh vHk;0uif;&Sif;wmawmh r twGuaf &m wdik ;f jynftwGuyf g
azmufw,fvdkY oHk;EIef;vdkY r& pOf;pm;Munfah wmhvnf; usaemf vmr,f/ Mum&if ywf0ef;usief YJ wifaevdkYawmh r&bl;/ rdb [kwfbl;/ vdifydkif;qdkif&m apmf tifrwefepfemwJh qHk;½IH;rIBuD;
bl;aygh/ 'gayr,fh tpdk;& tae wdkY&JU ,Ofaus;rI"avhxHk;pHu xdawGUvdkrIr&SdbJ vlrIqufqH awGuvnf; udk,fhom;orD; um;jcif;cHcJh&wJh cHae&wJh u jzpfygw,f/
eJY vkyEf ikd w
f mu tJ'v D kd rw&m; rdbu om;orD;udk q&m^q a&;awGrSm vlr0ifqefYwJhtxd tay:rSm pdwf&SnfzdkY tcsdefay; av;awG &SdEkdifygw,f/ usrwdkY a'guwf mcifapm0if;

Mqm*g - EdkifiHwumaq;owif; (pmrsufESm - 15) rStquf


ouf o maysmuf u if ; Muwm EdkifNyD; uav;awGrSmawmh rxl;
awGU&ygw,f/ 'gayrJh or½dk; jcm;wm awGU&ygw,f/ 'gayrJh
us owfrSwfpdkufuGufrSm tyf a&oefUeJYaq;wmeJY bmeJYrS
pdkufcH&olawGeJY xHk;pH r[kwfwJh raq;bJxm;wmuawmh bmrS
pd k u f u G u f r S m tyf p d k u f c H & ol xl;xl;jcm;jcm; xda&mufrI r
awGMum;rSmawmh xda&mufouf uGmjcm;wm awGU&ygw,f/ xHk;
omrI ruGmjcm;wm awGUcJh& wrf;pOfvmtm;jzifh temaq;
ygw,f/ wJhtcg aemfr,fqvdkif;eJY aq;
'gaMumifh tedrfhqHk;tm;jzifh avh &SdMuygw,f/ wck&Sdwmu
acgif;udu k jf cif;twGuf tyfpu kd f taemufEdkifiHawGu bHkbdkif
wJhtcgrSm pdkufuGufae&mu a&[m uvdk&if; ydk;owfaq; tuef;tdyrf uf
'gavmuf ta&;rBuD;bl;qdkwJh cwfNyD; tqifhjrihfjrifh oefUpif rsuf r jrif a wG td y f r uf cvkwf wkdufwm? acsmfvJwm
oabmudk jyaew,fvYkd *smrPD xm;wmjzpfygw,f/ (xkid ;f Edik if H b,f v d k r uf o vJ / tar&d pwJh rawmfwqrIawGudkvnf;
EdkifiH jrL;epfenf;ynmwuú rSmvnf; bHb k ikd af &rSm uvd&k if; uefjynfaxmifpk [mhwfzdkY'f ydktdyfruf rufavh&Sdygw,f/
odkvf jznfhpGufaq;ynmokaw ygw,f?) wuúodkvfu pdwfynm&SifawG 'g[m Edk;xaepOfrSm tEÅ&m,f
oeXmeu a'gufwmuavmhpf 'gaMumifh temaq;wJt h cg u rsufrjrifawG tdyfrufruf uif;uif;vrf;oGm;Edkifa&;udk
vif'Du rSwfcsufcscJhygw,f/ eHywf 1 taumif;qHk;u a& yHu
k kd avhvmMunfw h t hJ cg b,f pdwfpGJaevdkY jzpfEdkifygw,f/
aemufavhvmprf;oyfrIw oefU? 'kwd,u raq;bJ xm; touft½G,frSm pNyD; rsufpd touf 5 ESpaf usmrf S rsupf d
ckrSmawmh MopaMw;vsEdkifiHu wmeJY eHywf 3 tnHhqHk;u aemf uG,fovJqdkwm ay:rlwnfNyD; uG,folawGuawmh tdrfrufxJ
okawoDawGu temaq;wJh r,f q vd k i f ; jzpf y gowJ h / td y f r uf r uf y H k u G m jcm;wmud k rSm ½kyyf akH wGujkd rifrufwwfayrJh
txifet
YJ jrif tcg aemfr,fqvdkif; (qm; taemufEdkifiH q&m0eftrsm;pk od&SdcJhygw,f/ toufBuD;vmwmeJYtrQ ½kyfyHk
w½k w f t yf p d k u f u k y nm pdu
k u
f u G af wGukd rpdu k bf J wjcm; &nf) eJYaq;wm? ½dk;½dk; bHkbdkif u bHkbdkifa&oefU[m qvdkif; arG;uwnf;u rsufpdrjrif awGudk tdyfrufrufwm avsmh
Acupuncture [m acgif;udkuf ae&mawGupkd u kd v
f nf; xda&muf a&oefYeYJaq;wm? bmeJYrrS aq; xuf ydkaumif;w,fqdkwmudk olawG odkYr[kwf touf 5 vmovdk Munfvifjywfom;rI
jcif; oufomaysmufuif;zdkY xd w,fvdkY awGU&SdcJhygw,f/ wmwdkY&JU tusKd;oufa&mufrI vufcHayrJh vHk;0raq;bJ xm; ESpfrwdkifrD rsufpduG,foGm;ol vnf; avsmhvmygw,f/ rsuf
a&mufw,fqw kd mudk NAdwed Ef ikd if H vlemaygif; 6736 OD;udk 8 udk avhvmMunfhawmh vlBuD; wmu qvdkif;xufydkaumif; awG[m tdyrf ufruf&if ½kyyf u kH kd rjrif trsm;tjym;uawmh
u avhvmcsufwckrSm ouf ywfMum avhvmprf;oyfc&hJ mrSm awGrSm bHkbdkifa&eJY tem aq; w,fqdkwmudkawmh oHo,&Sd rjrifbJ teHU? t&omeJY txd tdyfrufruf&if ½kyfyHkawGrygbJ
aojycJhayrJh w½kwfaq;usrf; tyf p d k u f c H & ol a wG u acgif ; wm[m qvdkif;eJYaq;wmxuf Muygw,f/ tawGUudkom cHpm;&ygw,f/ rufMuygw,f/
awGxJ owfrSwfxm;wJh tyf udkufaq;pm;olawGxuf ydk ydkNyD; a&m*gydk;0ifrIudk wm;qD; BBC 'ghtjyif oGm;vmvIyf&Sm;aepOf NY.Times
12 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f rsdK;rsm;wGif t"duawGU&onf/
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
Lesion) [k ac:aom yPmr aMumifh rpm;Edik rf aomufEikd jf zpf
uGrf;ESifhaq;½GufBuD;pm;oHk;ol uifqma&m*gvu©Pm&yfrsm; um ydefcsHK;vmEdkifygonf/ uif
tm;vH;k cHwiG ;f uifqmjzpfonf ay:aygufvmygvQif a&S;OD;pGm qma&m*g\xl;jcm;csurf mS rem
[k ajymír&aomfvnf; cHwGif; od&SdNyD; xda&mufpGmukoygu rusifaomtemrsm;jzpfonf/
uifqmjzpfol\ 85 &mcdkifEIef; aysmufuif;Edkifonf/ oGm;ESifh vltrsm;pkonf remrusiaf om
ausmo f nf uGr;f ESiahf q;½GuBf uD; cHwGif;wGif tjzLa&miftuGuf temrsm; cHwGif;wGif jzpfvmyg
udk pm;oH;k olrsm;jzpfonf[k ok rsm;ay:vmNyD; aoG;tNrJxGuf u remusifaomaMumifh xd
awoepmwrf;rsm;wGif awGU& aeygu uif q m\ ueOD ; a&mufpGm ukorIcH,ljcif;r&Sd
onf / jref r mvl r sd K ;wd k Y o nf vu©Pm&yfrsm;jzpfonf/ ¤if; aomaMumifh uifqm (Cell) rsm;
uGr;f pm;jcif;udk rd½;kd zvmpm;oH;k wdkYtm; usef;rma&;vkyfom; onf aoG ; twG i f ; ysH U ES H Y NyD ;
Muonf/ uGrf;oD;ESifh uGrf;,m rsm;xH oGm;a&mufppfaq;rI cH (Secondary metastasis) ES i f h
rsm;udk yg;apmifwGif tcsdefMum ,loifhonf/ ¤if;yPmrtqifh aoqHk;Mu&ygonf/
jrifhpGm iHkxm;avh&Sdonf/ ¤if; uifqmudk apmpD;pGm od&Sdygu uifqma&m*gudk BudKwif
uGrf;,mwGifyg0ifaom xHk; (Reversible) xda&mufpGm uko umuG,fEdkif&eftwGuf uGrf;
onf cHwGif;&Sd oGm;zHk;udkpm;í ygu vH;k 0aysmufuif;Edik of nf/ ,m? uGrf;oD;? aq;½GufBuD;wdkY
cHwGif;temjzpfum epfudkwif; xdkYaMumifh oGm;ESifhcHwGif;wGif onf uifqmt"dujzpfapaom
(Nicotine)? tjcm;uifqmjzpfap remusifaomtemrsm; ¤if;t aMumifh a&SmifMuOf&rnf/ uGrf;
aom "mwfypönf;trsdK;aygif; emonf oHk;ywfxufausmfvGef ,mudkpm;vQifvnf; yg;apmif
400 ausmfonf xH;k aygufaom NyD; raysmufvQif usef;rma&; wGifMum&SnfpGm iHkrxm;&efjzpf
temrS wdkuf½dkuf0ifa&mufum XmewG i f ppf a q;rI c H , l o if h onf/ aq;vdyf? t&uf? uGrf;
aemifq,fESpf tESpfESpfq,f onf/ pm;jcif;wdkYonf uifqmqJvf
wGif udk,fcE¨mtwGif;&Sd (Gene) cHwiG ;f wGif rem?rusifaom rsm;udk ydkrdkysHUyGm;apaom (Pre-
oGm;ESifhcHwGif; uifqma&m
a'guw f mausmaf Z,s vdyfaomufjcif;rsm;? rsdK;½dk;ADZ udk ajymif;vJapum uifqm temrsm;? aoG;wpdrfhpdrfhxGuf disposing factor) rsm; jzpfaom
*gonf jrefrmvlrsdK;rsm;wGif qHk;jzpfyGm;aom uifqma&m*g aMumifhaomfvnf;aumif;? tyl a&m*gjzpfaponf/ vmaom tvH k ; tzk (Oral aMumifh vHk;0uGrf;pm;jcif;udk
om;tdrfuifqm? &ifom;uif wrsdK;jzpfonf/ ¤if;uifqm tpyf r sm;pm;oH k ; ol r sm;aom uifqma&m*gonf cHwGif; tumour) rsm;&SdNyD; vlemonf a&SmifMuOfoifhonf/
qmrsm;NyD;vQif wwd,trsm; a&m*gonf uGrf;pm;jcif;? aq; (tdE´d,? jrefrm? ruúpDudk) vl twG i f ; wG i f (Pre-malignant (Cohexia) [kac:aom uifqm a'guw f m ausmaf Z,s
pmrsufESm (6) rS tquf 'Dvdk trltusifhawG &Sdwmrsm; wrif n pf N yD ; ynmprf ; cH avsmhvmygw,f/ wzufrSm pdwfynm Cosmetic surgery ? ,Gif;ukorI avsmfaMu;awGu
(4) vlemawGeJY olemjyK q&m w,fvYkd avhvmolawGu qdyk g &wmawGuvnf; q&m0efav; vnf; rauseyfwhJ olemjyKq&m jznfhpGuf tpm;xdk;aq;ynm Ncdrf;acsmufaecsdefrSm [pfydku
rawGudk (vltrsm;a&SUrSm w,f/ 'ghtjyif q&m0efawGxJ awG ]qd;k }oGm;apzdYk vrf;aMumif; rawG? 0efxrf;awG? q&m0ef Complimentary medicine (tyf a&;wD;uwdopöm[m [d;k wH;k u
tygt0if) rw&m; quf rSm 3 &mckdifEIef; 4 &mcdkifEIef; ay;w,fvdkY a'gufwmaemfc aygufpawGtaeeJY q&m0ef pdkufukynm? AdaE¨maq;ynm? vdkyJ ta&;ygaeqJjzpfygw,f/
qHjcif;? Ncdrf;ajcmufjcif;? avmuf [ m *av*acspd w f a&mhpfu qdkygw,f/ qd k ; awG u d k jyef v nf p d e f a c: [dkrD,dkyoD? taMumjyif ynm? *grPd
qJqdk [def;a[mufjcif;? "mwf? vrf;o&Jpdwf"mwf &SdMu tck a emuf y d k i f ; rS m aq; wdkifwef;a&;udk tm;ay;vmNyD; tESdyfynm? w½kwfwdkif;&if; &nfnTef; / / vef ' ef w uú
awGU&mypönf;awGeJY ypf w,f/ 'gudk wGuMf unfv h u kd &f if ausmif ; awG e J Y aq;½H k a wG r S m oufqdkif&maq;½Hk aq;cef; aq;ynm? tm,kaA'? a,m*? odkvf pdefYa*smhaq;½Hku aq;
aygufjcif;/ ta&twGufrenf;bl;vdkY pef'D qufqaH &;ynmeJY acgif;aqmif awGu jywfjywfom;om; udkif ur®Xmef;? "mwfpmynm po bufusi0hf wfynm&Siv f nf;jzpf?
txl;ojzifh zdtm;rsm;wJh a,;*dk; umvDzdk;eD;,m; wuú rI y nmawG u d k y g tav;ay; wG,fvmwmaMumifh q&m0ef jzifh)/ aq;ukrÜPDawGeJY wjcm; vef'eftifyD;&D;,Jvfaumvdyf
OD;aESmufeJY tm½HkaMumcGJpdwf odkvfu a'gufwm 0DvsHaemfc oifMum;vm½Hkru a'goxdef; qd;k awGtwGuf ae&mr&Sjd zpfvm qGJaqmifrIawGu vlemawGudk u toH;k csaq;ukcef; usif0h wf
txl;uk q&m0efawG? t½dk; a&mhpf uajymygw,f/ tvkyf csKyfa&;oifwef;awGvnf; zGifh ygw,f/ a&m q&m0efawGudkyg aoG; tpD t pOf 'g½d k u f w mvnf ;
txl;uk q&m0efawG? ESvHk; csed rf sm;wm? vlemrsm;wm? q&m vmwJt h wGuf txufrmS ajymwJh 'DaeYacwfvkd enf;ynmawG aqmifaecsde/f a&SUaeawG w&m; jzpfwJh a'gufwm'efeD,,fqdk
a&m*g txl;uk q&m0efawGrSm 0ef B uD ; awG & J U tES d r f c H & wm? qdk;oGrf;rIawG wjznf;jznf; aygufuGJwdk;wuf? tvSjyifcGJ ½Hk;awGeJY a':vmoef;csDwJh rSm; aumvf&JUaqmif;yg;)
pmrsufESm (7) rS tquf uk&mew¬d? aq;r&Sdbl;}vdkY wifjy pmrsufESm (5) rS tquf aqmif½Gufay;Murnf[k 0rf; ppfaq;jcif;udk aqmif½Gufyg armf',fvf toHk;jyKNyD; *sm'Jvf
csifygw,f q&mwdkY/ *sm'J v f x nh f & ef roih f ajrmuftm;wufzG,f Mum;od& onf/ ESpfckudk AGDyHkpH xnhfoGif;rnhfae
a'gufwmoD / / rSefayoayghAsm/ bavmh*fa&m*grSmvnf; at awmfolrsm;rSm udk,f0ef&Sdaeol? ygonf/ *sm'Jvf rxnhfoGif;rDESihf &m owfrw S &f ygonf/ oefY&iS ;f
tdkif'Dtufpfa&m*gvdkyJ uk&mew¬d aq;r&Sdygbl;/ usaemf tqHk; bmaMumih f r S e f ; rod a o;bJ *sm'Jvfxnhfol 30 teuf xnhfoGif;NyD;aemuf aqmif½Guf jcif;udk txl;*½kjyKvQuf xHk
tpGeftxd twdó, tvuFmeJY Oyrmay;&&if attdkif'Dtufpf aoG;qif;aeol? &ifom;uif trsm;pkrmS om;quf eD;vGe;f ol &aom vkyfief;rsm;twGuf vdk aq;xkd;jcif;? Trocar xdk;oGif;
a&m*gomvQif ukxHk;aq;[m awGUcsifawGUygvdrfhr,f/ a[m'D qm jzpfaeolwYkd jzpfMuygonf/ tdrf&Sifri,frsm; jzpfMuNyD; 0if tyfaom ar;cGe;f rsm;tm; tar; jcif;? Trocar xJrS Plunger udk
bavmh*fa&m*gujzifh b,fvdk? b,ftcsdef b,ftcgrSmrS ukxHk; udk,f0efuif;&Sif;aMumif; ppf aiGenf;olrsm; jzpfMuygonf/ tajzoifwef; jyKvkyfygao; qGJxkwfNyD; yxr Implant udk
r&SdwJh (ao&ifajrBuD;? &Sif&ifa½TxD;) b0&yfwnfrIBuD;jzpfwmaygh aq;NyD;ol? uav;arG;NyD; 6 om;qufjcm;rSomvSsif arG; onf/ tBuHay; aqG;aEG;jcif; xdk;xnhfjcif;? Trocar udk 0if
Asm/ ywf&dSNyD;ol? uav;ysufusNyD; zGm;xm;NyD;aom om;orD;rsm; aqmif½Guf&ef oifwef;ay; ydkU aygufteD;xd jyefqGJxkwfum
ref;rsKd ;jrifh / / ]ao&ifav ... ao&ifromBuD;yguG,f ... &Si&f ifav 7 &uf&SdolwdkYonf *sm'Jvf tm; tm[m&jynhfaom tpm; csonhftwdkif; *sm'Jvf xnhf ADGyHkpH vrf;aMumif;buf xdk;
... o&Judkawmh armifrMunfh&Jw,f ... ta0;ppfajrpcef; ... xnhfEdkifMuygonf/ tpmrsm;udk 00vifvif auGß; oGif;rnhfoltm; csKdomysLiSmpGm oGif;jcif;? Plunger udk qGJxkwf
tajcmufBuD;eJY ... vSrf;vmcJh&if ...} *sm'Jvf oifwef;udk xdkif; arG;apmihfa&SmufEdkifMurnf jzpf BudKqdkNyD; vkyfief;pOftm; &Sif;jy NyD; 'kwd, Implant udk xdk;xnhf
q&m*g / / ref;BuD;uawmh qdkifu,fvftopfeJY armifbcspfqdk EdkifiHrS Dr. Unnop Jaisamrarn ygonf/ um? olr\ ar;cGef;rsm;udk jcif ; ? oif w ef ; wuf o l r sm;
awmhvnf; aysmaf erSmayghAsm/ udik ;f udik ;f a&mif&if;wdYk abmf'gwdYk a& MD, MHS, Head of Family *sm'Jvf xnhfoGif;Murnhf ajzMum;ay;&ygao;onf/ *sm onf vkyfief;pOftqihfqihfudk
tMurf;&nfudkvnf; qufaomuf? bavmh*fawGudkvnf; quf Planning and Reproductive trsKd;orD;rsm;\ usef;rma&; 'JvfxnhfoGif;rnhf olr\ tpD pdwf&SnfwduspGm aqmif½GufMu
wnfaqmuf&if; omrS0g;aysmfaom (tJav? a,mifvkdY) om,m0 Health Unit, Dept. OB- rSwfwrf;ukd jyKpkMu&mwGif.. tpOftm; vSsdKU0Sufxm;ay;rnf &ygonf/
ajymaom avmuopfBuD; (0g) b,frSm&SdrSef;aocsmrodvdkY GYN, Faculty of Medicine, trnf? cifyGef;trnf? cif qdkonfukd today; ajymMum; *sm'JvfxnhfoGif;rI oif
a0&mrPdou d m© y'H orm"d&mrdvYkd qdak e&wJh 0ef;usifopfBuD;qDukd Chulalongkong University, yGef;\ tvkyftudkif? touf? &ygrnf/ *sm'Jvf xnhfoGif;&m wef;onf atmifjrifpmG NyD;qH;k cJh
udk,f,HkMunf&mtwdkif; ½dk;½dk;om;om; qufrkdufMuwmayghAsm/ Bangkok rS pmawGUvufawGU ynma&;? rdrd\tvkyftudkif? wGif a&SUvmrnhf wESpf? ESpfESpf ygonf/ om;orD;rsm;udk vdk
tm;vH;k wNyKd ief uf / / ]bavmh*fa&m*g pGJNidwmum; uk&mew¬d ydkUcsay;oGm;ygonf/ ae&yfvdyfpmwdkYukd a&;rSwf&yg twGif; ukd,f0ef,l&ef BuH½G,f vm;MuifempGmjzihf tm[m&
aq;r&Sdbl;/} [m; ... [m; ... [m; .../ ,aeYoifwef; wuforl sm; onf/ uav; b,fESpfa,muf olrsm;? tNyD;tydkif om;aMum jynhf0atmif usef;rmatmif
tJonfaemuf xdkif;jrefrme,fpyf rJaqmufNrdKUrS xkwfa0aom rSm Franchising rS q&m0efrsm; &Sdonf? ti,fqHk; uav;\ jzwf&ef BuH½G,faomfvnf; t ynmwwfajrmufatmif jyKpk
Edkufwifa*;vf*sme,f0dkif;awmfom;rsm; jzpfMuonfh tqkdyg ESihf ]ae}t&nftaoG;jynhf aq; touf? aemufqHk; &moDay: qifoihf rjzpfao;olrsm;? rde;f r apmihfa&SmufEdkifrSomvSsif om
bavmh*f*gwodkufonf a'gufwmpifoD,marmifESifh a'gufwm cef; rsm;rS q&m0efrsm; jzpfMu aom&uf? &moDay:pOf udkuf udk,frS bmaMumihfrSef; rodbJ ,mwdk;wufaom vlYywf0ef;
vGPf;aqGwdkY tcsdefydkif;tajcpdkuf&m Edkufwifa*;vf*sme,fwdkuf&Sd NyD; pkpkaygif; 15 OD; jzpfyg cJjcif;? ousnf;udkufcJjcif;? aoG;qif;olrsm;? &moDvmcsdef usifudk xlaxmifEdkifMuygvdrhf
&modYk xef;&nf (tJav...) tMurf;&nfwu kd &f ef csDwufomG ;Muukef onf/ 0ifaiGenf;yg;olwYkd wwf vdifqufqHNyD;vSsif aoG;xGuf r[k w f b J aoG ; qif ; wwf o l rnf/
ownf;/ Edkifrnhf EIef;xm;ESihf ]ae} aq; wwfovm;? ponfwdkYudk ar; rsm;twGuf oihfavsmfygonf/ jraESmif;ndK
qefwmuavmhpf (acwå- t*Fy)l cef;rsm;wGif 0efaqmifrI &,l jref;pHkprf;ygonf/ taxGaxG oifwef;wGif vufarmif; (tvif;wef;*sme,f? trSwf - 538)
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
qpf? owÅK"mwftjzpf ydw k ufpD
use;f rma&;*sme,f
aq;? xnfhaq;tjzpf ydkvDeD;
NIGHTINGALE 13 rsm;qHk;yg0ifNyD;? 'kwd,tjzpf
,rf? xHk;"mwf? rD;pkef;"mwf? &Se;f vlrsdK;awGu oH;k Muwm&Sad y ]&J,½kd uG }f rSm yg0ifygw,f/ &J,kd
oH"mwf? r*¾eDqD,rf? qdk'D,rf? r,fh tif'dkeD;&Sm;EdkifiH *smAm; oD;rSmvnf; toD;rSnfhaysmfhNyJNyJ
qJvDeD,rf pwmawGjzpfMuNyD; uRef;rSmusawmh ½d;k &maq;rD;wdk [m teHYtifrwefqdk;wJh tm;
tm[m&"mwftajccHjzpfwhJ um tjzpf t½Guf(odkY) &J,dkyif&JU t enf;csuf&Sdovdk &J,dkoD;rSnfhu
bd[ k u kd Nf 'w
d ^f upD^oMum;"mwf/ jcm;tpdwftydkif;awGudk a&marT jyKvkyfwJh azsmf&nf[m tvG,f
tqD"mwf? tom;"mwf y½dk Budwf0g;pm;jcif;eJY qD;csdKa&m*g wul uaZmf a yguf y suf q D ;
wif;awG yg0ifygw,f/ rSm oHk;wwfMuygw,f/ vG,fygw,f/ jyKvkyf? o,f,l?
oMum;"mwftrsdK;rsdK;jzpfwhJ usaemfwdkY i,fi,fwkef;u ydkYaqmif? toHk;jyK&mrSmvnf;
*vl;*dkYpf? z&yf(*f)wdkYpf? EdkYo awmh usaemfhrdbawGu &Srf;½dk; rsm;pGm tcuftcJ&Sdygw,f/
Mum; u,fvufwdkYpf? uvl;udk &maq;rD;wdt k jzpf acsmif;qd;k wJh urÇmrSm ]&J,dk}xGufypönf;
qdkuf awGyg0ifNyD; &J,dkoD; &J,dk tcg &J,dk½Gufudk t&nfn§pf aq;okawoe vkyfief;awGrSm
a'gufwmoD[armif ½GufawGyg0ifwJh uvl;udkqdkuf wkud w f m? &J,o kd ;D trSnu hf kd qm; awG U &S d c suf u awmh tpd r f ; Ek
(r,fawmfaq;cef;) awG[m ]tdrk if;&ifah ,mfjcif;} udk eJY 'grSr[kwf xnuf (xef; a&mif? vHk;0rrSnfhao;wJh &J,dk
umuG,fwJh owåd&SdwJh tifwD nuf) eJYa&mpm;EdkifvkdY pm;cJh& oD;tpdrf;[m tpGrf;xufjruf
atmufqD'ifh rsm;tjzpf cE¨m zl;? a&m*goufom&m &cJhzl; wJh "mwfypönf;rsm; yg0ifrIrSm
udk,fckcHpGrf;tm;udk jr§ifhwif ygw,f/ ydkrdkw,fvdkY qdkygw,f/
]aemfeD}qdkvdkY wdkif;&if;olw &duefEikd if H urÇmY ae&ma'otESYH wmudk acwfrDaq; odyÜHokaw ay;wJht&mawG jzpfygw,f/ [m0dkiftDuRef;rSm &J,dk½Guf &J , d k y if ? &J , d k o D ; xG u f
OD;&JUtrnfvYkd xifrw S Mf urSmyg/ a&muf&SdysHUESHY oGm;ygNyD/ oeawGu azmfjyaeMuygw,f/ rdrdwdkYrSm pGJuyfcHpm;ae&wJh oHk;yHkaemufwenf;u &J,dk½Guf ypönf;awG&JU toHk;0ifyHk awGu
ArmjynfweHwvsm;?us,u f s,f ]&J,dk}&JU ]½ku©tyifavmu} HIV/AIDS vlemawGrSmqdk&if uifqma&m*g? HIV/AIDS cE¨m eJYqDa&mNyD; tqpftjrpfa,mif trsm;BuD;yg/ acgif;zsm;u ajc
ysHUysHU odMu? Mum;zl;Mu?oHk;avh trnfu awmh ]rdk&if'g-pDx½dk a&m*gtqifhjrifh vmwmeJYtrQ udk,fckcHpGrf;tm; usqif;rIa&m &rf;wm? av;bufemaMumifh zsm;txd? cE¨mudk,ftjyifbuf
oHk;x &Sdwmuawmh ]&J,dk}/ zdk;vD;,m; (Morinda Citrofolia) olwdkY&JU ''CD4 Count" [m w *g pwJh jyif;xefNyD; xda&mufwhJ a,mif & rf ; wmrsd K ;) ]a*guf } ta&jym;qdkif&m a&m*gawGu
]&J,dk}qdkwJh tEGw¬trnf&JU jzpfygw,f/ jrefrmjynfrSm ]&J jznf;jznf; usqif;vmwwf aq;r&S d a o;wJ h a&m*gawG tqpftjrpfa,mif a&m*gawG ae t½dk;? tqpf? OD;aESmufeJY
ZmwdZpfjrpfordkif;aMumif;udk ,dk}vdkY vltrsm; odMuwJh NcHKyif? ygw,f / ''CD4 Count" jrif h aMumifh arQmfvifhcsufa&mifjcnf rSm? ajcvufxHkusifemawGrSm? tm½HkaMumtzGJUqdkif&m a&m*g
usaemfrodayr,fh aemfeDtrnf tyif y k w rsd K ; (wcsd K Uvnf ; wufvmwmeJYtwl a&m*ga0' uif;rJhenf;yg;ovdk jzpfaeol ayG; ta&jym;a&m*gawGrSm oHk; rsm;? tonf;? onf;ajc? tpm
u vGefcJhwJhESpfaygif; ESpfaxmif tyifjrifh) jzpfygw,f/ em oufom? wdk;wufvm Edkif awGtwGuf ]&J,kd}[m ]&Jaq;}? wmawG jzpfygw,f/ tdrfvrf;aMumif;qdkif&m a&m*g
ausmfavmufuwnf;u jyif ]&J,½kd uG }f eJY ]ig;aygif;xkw}f ygw,f/ ]tm;aq;}yrm tm;wufp&m &J,½kd uG u f kd wdik ;f &if;aq;t rsm;? ul ; puf a&m*grsm;eJ Y
opfydkif ydkvDeD;&Sm;uRef;pkrsm;? pm;zl;ol? &J,dkoD;rSnfhudk qm; tvm;wlyJ uifqma&m*g aq;wvufyrm jzpfvmcJhyg jzpf wjcm;toHk;jyKEdkif? toHk; aemufq;kH uifqma&m*g (txl;
ypd z d w f o rk ' ´ & m&S d u Ref ; rsm;? eJYwdkYpm;? acsmif;qdk;aysmufol vdYkac:wJh cE¨mud, k f uvyfpnf; w,f/ 0ifyHkawGuawmh acsmif;qdk;a&m ojzifh &ifom;uifqm)? tdyfcsf
rm&S,fuRef;pkrsm;rSm ayguf rsm;u (]&J,dk} rsm; tqef;vm;? awG? qJvfawG? xdef;rEdkif odrf; obm0aq;zuf0ifypönf; *g? atmhtefAdkufxkd;em (rav; tdkifAGD^attdkif'Dtufpfa&m*g
a&mufwJh tyifwrsdK;/ tJ'D 'dYkrsm;odNyD;om;) vdYk qdMk urSmyg/ r&? tqrwef yHkrSefr[kwf wdk; tjzpf obm0tajccH a q; &Sm;EdkifiHwGifoHk;)/ acsmif;qdk; awGtxd yg0ifygw,f/
a'orSm&SdwJh a'ocHvlrsdK;EG,f tJ'D ]&J,}kd [m tyGi?hf toD;? yGm;vmwm ('gaMumifh jrefrm (Herbal Medicine) jzpf w m aoG;yg? wDbDtqkwfa&m*g? &J,kdeJYywfoufwJh tpGrf;
awG&JU rd½dk;zvm? a&S;½dk;tpOf t½Gu?f tudik ;f tcuf? yifpnf? wdkif;&if;aq;q&mawGu ]jrpf aMumifhvnf; vltrsm;pk[m r tpmtdrfem? cHwGif;ysufjcif;? xufjrufrIawGu tHhrcef; t
tvm? wdkif;&if;aq;yifvdkY od tacguf? tjrpf rusef wyif yGm;em} vdkY ]uifqm}a&m*gudk vdkvm;tyfwJh ab;xGufqdk; 0rf;Adkuf a,mif&rf;jcif;? &moD oHk;0ifayr,fh? qifjcif owdjyK
xm;ygw,f / aemuf N yD ; 'D vHk; aq;zuf0if? toHk;wnfhwJh ac:avh&SdMuygw,f/ t"dyÜg,f usdK; tmedoifrsm;wJh taemuf vmpOf Adkufemjcif;? tluRHjcif;? p&mawGvnf; &Sdygw,f/ ]&J,dk}
]ydkvDeD&Sef;} awGuyJ olwdkY a½TU tyif/ aemufNyD; obm0rdcif uawmh opfyifrSm tjrpfawG wdkif;aq;rsdK;vdk aq;rsm;xuf ADwmrifat csdKUwJhjcif;? aoG; rSm ydkwufpD,rf (jym"mwf)
ajymif; aexdkif&mwavQmuf ,l u vlom;? wd&pämef? owå0g yGm;rsm; vmovdk? qJvfawG ydkrdkpdwf0ifpm; tm;udk;vdkpdwfeJY wdk;jcif;? t½dk;usdK;jcif;? tqpf "mwfawG awmfawmfrsm;rsm;
aqmifpdkufysdK;MuvdkY awmifypd awGtwGuf MuifempGmay;tyf yGm;rsm;vm wmrsdK;jzpfvYkd yg) udk twl wd&dpämef "mwfcGJprf;oyfrI vGJjcif;? twGif;aMu'Pf&m& yg0ifwmaMumifh ausmufuyf
zdwfuRef;rsm;udk ysHUESHYoGm;w,f wJh aq;yifjzpfygw,f/ pm;oHk; xdef;csKyf [efYwm;EdkifwJh ]tifef rSonf vlom;vlemjzifh vuf jcif;? a0'ema&m*g pHkpHkvifvif vkyfief; tm;enf;olawG[m
vdkYvnf; ordkif;rSwfwrf;rsm;t oD;yifqdk&ifvnf; rrSm;ygbl;/ o&muGDEkef; (Anthraquinone) awGU prf;oyfrIrsm;txd Mum yg0ifwm awGU&ygw,f/ uRr;f usio f al q;ynm&Siaf wG eJY
& od&ygw,f/ t&ifwkef;u rd½dk;zvm? ½dk; wrsdK;jzpfwJh ]'ifremuifefom; &SnfpGm apmifhraeEdkifawmhbJ ]&J,ykd iG }hf udak wmh rsuaf pha&m n§dEIdif;wdkifyifjcif;r&SdbJ udk,fh
Mopaw;vswdkufudk pawGU &maq;NrD;wdk? b,aq;? wdkif; vf (Damnacanthal) ac: "mwf a&m*ga0'em&SifawG[m &J,dk *g(rsufaphpeG jf cif;)? ta&jym;t oabmeJYu, kd f xifwikd ;f roH;k pGJ
w,f qdkwJh oabFmuyÜwdef &if;aq;? a'ooHk;? pm;oHk;oD; ypönf;awG &J,dkoD;rSm yg0ifwm oD;? &J,dkyifxGufypönf;? aemfeD em? jynfwnfem? 0rf;aysmhaysmh oifyh gbl;/ aemufwcku ,aeY
*sdef;pfuGwfqdkolu ola&mufcJh yifobm0uae cktcgrSm xif udk 1993-ckEpS rf mS *syefEikd if H ,dk azsmf&nf? aq;awmifh? aq;rIefY oGm;apwJh tmedoifaMumifh 0rf; tcsdefxd &J,dkeJY ywfoufwJh
wJh ae&ma'oawGxJu ]wD[D ay:ausmfMum;? vlodrsm;? t ud k [ m;rm;Nrd K U&J U ]tD t d k } awGudk vufawGUoHk;pGJMunhfMu aysmhaysmhomG ;aq; tjzpf oH;k Edik f toHk;0if xufjrufrIawGudk
wD}uRe;f rSm aemfeyD if (Noni) aemf oHk;0if? aq;okawoevkyfief; wuúov kd u f azmfxw k f aMunm ygw,f/ (wd&dpämef"mwfcGJcef; ygw,f/ prf;oyfoak woejyKaewm[m
eDoD;awGudk tpm;tpm? aq; cGirf mS vnf; wGiw f iG u f s,u f s,f cJhygw,f/ prf;oyfrIawGrSm &J,dk&JUtpGrf; ]tacguf}&JU toHk;0ifyHku "mwfcGJcef;? wd&pämefprf;oyfrI
zuf0ifypönf;tjzpf toHk;jyKMu acwfrDaq;okawoeawGjyK 'ghtjyif &J,o kd ;D rSmyg0ifwhJ xufjrufrIrsm;pGm&Sdwmudk awGU tom;0gtonf;a,mifa&m*g? awGrSmom tajccHwm? vlom;
aMumif;?tapmqHk;umv 1770 vkyfaewmrdkY usef;rma&;t&? ]paumfyv kd ufwifeYJ wjcm;aom &SdcJhwm MumcJhygNyD/) aoG;wd;k a&m*gawGrmS oH;k Edik w f m tay: prf;oyfokawoejyKrI
ESpfu a&;wJh rSwfwrf;rsm;rSm odoifo h t
d yfwhJ aq;zuf0if b "mwkypönf;awG[m aoG;wdk;udk tJ'Dvdk prf;oyfoHk;pGJMuol jzpfygw,f/ [m tpysKd ;p tajctae qdw k m
azmfjyxm;ygw,f/ ,aq;yifjzpfygw,f/ usqif;apwm? a,mif&rf;rIudk awGxJrSm a0'em&Sifvlemrsm; ]&J,dkyiftjrpf}rSm temt ygyJ/
]aemfeD}vdkYac:wJh &J,dkyif? 'DuaeY urÇmw0Srf;vHk;rSm usqif;avsmhyg;apwm? a&m*g omru ta&SUwdkif; wdkif;&if; usifoufomapwJhowåd? pdwf &J,dkudk ESpfaygif;rsm;pGm t
&J,o kd ;D taMumif;ajymawmhr,f t"dujyóemBuD;awGjzpfNyD; ydk;rTm;awGudk aoapwJh owåd/ aq;? b,aq;? obm0jzpf udk Nidrf;csrf;apwJhtmedoifawG oHk;jyKcJh? toHk;0if toHk;jyKqJ
qdk&if twl,SOfwGJNyD; cktcgrSm vlom;awG&JU toufZD0defudk rI d a &m*gawG u d k Ed k i f w J h o wå d aq;ynmudk pdwf0ifpm;Muol? &Sw
d mtjyif ckaemufq;kH pdw0f if jzpf a yr,f h acwf r D a q;od y Ü H
vlodrsm;Muwmu ]wD[DwD}wdkY aeYpOfEIwfacRaewJh HIV/AIDS tzktBudwfawGudk avsmhenf;^ taemufwdkif;aq;ynm&Sif q wpm;aq;okawoe tm½Hpk u kd f enf;eJY prf;oyftwnfjyKNyD; ydrk kd
[m0dkiftDqdkwJh ypdzdwfork'´&m (ud k , f c H p G r f ; tm;usqif ; a&m ao;i,f^ aysmufuG,fapwJh &m0ef w csd K Uvnf ; yg0if y g vkyfaeMuwmuawmh "mwfcGJ tpG r f ; xuf j ruf w J h aq;0g;
xJu uRef;EdkifiH awGyg/ *g)/ uifqma&m*g/ aoG;wdk;- tmedoifawG&Sdwmudk avhvm w,f/ cef; wd&pämefprf;oyfrIawGrSm &J awG azmfxkwfzdkY? rvkdvm;tyf
'DuaeY urÇmhwdkif;&if;aq; ESvHk;a&m*g qdkwJha&m*gawGrSm prf ; oyf r I a wG r S m awG U &S d & yg okawoDynm&SiBf uD;awG&UJ ,dkyiftjrpfrSmyg0ifwJh ]'ifrem wJh qdk;usdK;tmedoifawG ok
zuf0ifypönf;awGxJrSm ]wD[D &J,dkyif? &J,dkoD;&JU tpGrf;xuf w,f/ prf;oyfokawoeawGu od&Sd uifefaom}qdkwJh "mwfypönf; awoejyK&if; &SmazGzYkd vdt k yfyg
wD-aemfe}D azsm&f nf qdw k m urÇm jruf? toHk;0ifrIawGaMumifh &J,o kd ;D ^&J,ykd if&UJ tpdwt f vm&wmuawmh &J,dkyif&JU t [m uifqma&m*gqJvrf sm; yGm; w,f/
ausmfawGyg/ vnf; waeYwjcm; ydkrdkpdwf0if ydkif;awGrSm yg0ifwJh"gwkypönf; pdwftydkif;tm;vHk; tmedoif rsm;jcif;udk [efYwm;apEdik w f ,f &J,dk(aemfeD)&JU vuf&Sdtajc
ypdzwd of rk'&´ m? uRe;f pkrsm; pm;vmMuwm jzpf y gw,f / awGuawmh tifo&muGDEkef; t trsdK;rsdK;&Sdwm? tusdK;&Sdapwm qdkwmygyJ/ taetxd awGU&Sdcsuf? tpGrf;
u pwif v d k u f w m aemuf txl;ojzifh &J,o kd ;D rSm yg0ifwhJ rsdK;rsdK; a&maESmyg0ifrI? atmf*J jzpfygw,f/ aq;okawoevkyfief;t xufjrufrIawGudk rQa0od&Sdap
ydkif;rSm &J,dkyif? &J,dkoD;qdkwm "gwk y pö n f ; awG [ m ''CD4 epftufqpftrsdK;rsdK;eJY ADwmrif ]t½Guf}udk [m0dkiftDuRef;&Sd awmfrsm;rsm;rSm wlnDwJhawGU&Sd vdkufygw,f/ qxufxrf;ydk;
Mopaw;vs? rav;&Sm;? rav; Count" ac:wJ h ud k , f c E¨ m trsd K ;rsd K ; yg0if w mawG U &yg wdkif;&if;aq;q&mawGu xd csufudk awGU&ygw,f/ tJ'g wdk;í avhvmokawoejyK t
uRef;qG,f? ta&SUawmiftm&S ckcpH rG ;f tm;? tedrhf tjrifu h jkd ywJh w,f/ ckduf'Pf&mawGrSm temay:tHk bmvJqakd wmh &J,ykd if&UJ tpdwf oHk;cs EdkifMuygap/
a'o? tdE´d,EdkifiHawGuae ck "mwfcGJprf;oyfrIrSm trSefw 'ghtjyif uvl;udkYpf uGef wJh aq;ywfwD;tjzpfoHk;wm? tydkif;toD;oD;awGteufrSm a'guw f moD[armif
qdk&if um&pfbD,H a'o? tar u,f "CD4 Count" jrifhwufap aygif;? tufpy½lvdkpD'pf-tuf t½Gufudkaxmif;xkNyD; temtHk ]&J,dkoD;}rSm tmedoif"mwft (r,fawmfaq;cef;)
14 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f cdu
k af pwJt h aMumif; todw&m;
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
ESpft½G,f trsKd;orD;wOD;&JU
&SdMuwmawGU&ygw,f/ ]rdbw trm½Gwrf hJ cGpJ w
d u
f o
k rI ausmuf u yf u d k rd e f ; rt*F g
OD;OD;aomufaewJh aq;vdyfaiGU d rf I Keyhole
aomhaygufcpJG w w,f/ 'Dvdkvkyf&mrSm emusif (a,med)uwqifh cGpJ w d xf w k ,f l
udk ½SL½Idufrd&if uav;awG surgery qdkwm cE¨mudk,frSm t rIvnf; tifrwefenf;NyD; trm NyD; wlrjzpfoludk ausmufuyf
usef;rma&;udk xdckdufapw,f} aygufao;ao;av;yJazmufNyD; ½Gwf vHk;0rusefawmhyg/ tem tpm;xdk;ukoay;EdkifcJhygw,f/
qdw k thJ csuu f kd aq;vdyaf omuf tJ'Duae AGD'D,dkuifr&m? cGJpdwf usufzdkYvnf; t&ifu &uf 'g[m tvSL&Siw f OD;&JU ausmuf
orm; 84 &mcdik Ef eI ;f eJY aq;vdyf "m;? Zm*em? aoG;xdef;n§yft owåywf trsm;BuD; MumcJ&h mu uyftaumif;udk obm0'Gg&
raomufol 95 &mckdifEIef;u i,fpm;av;awGudk ydkufeJYoGif; tckawmh em&Dydkif; odkYr[kwf uae yxrqHk;tBudrf xkwf
oabmayguf e m;vnf M uyg NyD; &ifacgif;? 0rf;acgif;xJrSm tvGeq f ;kH &ufyikd ;f av;yJ tcsdef ,l E d k i f w mjzpf y gw,f / 'D v d k
w,f/ 'gayrJh wwd,wqifhcH cGJpdwfjzwfawmuf wG,fquf ,l&ygw,f/ cGJpdwfNyD; aemuf xkwEf ikd cf w hJ t
hJ wGuf 0rf;Adu k rf mS
aq;vdyftEÅ&m,fudk odwJhvl csKyfydwfwmawG vkyfwJhtwGuf w&ufrmS aq;½Hu k qif;vdYk &yg 6 vu®avmuf tem½GwfBuD;
uawmh tawmh f u d k e nf ; yg cE¨mudk,fay:rSm trm½Gwfao; w,f/ 'gawG[m ar*smatmfy rjzpfawmh½Hkru tjrefemvH
wwd,qifyh mG ;aq;vdyftEÅ&m,f w,f/ okawoDawGu ]raeY ao;av;om usefcJhygw,f/ a&;&Sif;vdkYac:wJh tBuD;pm; cGJ xNyD; aq;½Hkujrefjrefqif;Edkif
aq;vdyfaomufwJhvlawG tEÅ&m,fqdkwJhtoHk;tEIH;udk 'D wHk;u vlawGaq;vdyfaomuf tcktcg 'DxufydktqifhjrifhwJh pdwfrIawGjzpfayr,fh tBuD;pm; cJ h y gw,f / 0rf ; acgif ; xJ u
[m rdrdudk,fcE¨mrSm wkduf½dkuf udpö okawoevkyfwJh tar&d oGm;cJhwJh tcef;xJuavudk ½SL cGJpdwfynmtjzpf cE¨mudk,fay: "m;&mawmh r&Sdygbl;/ wcsKdU ausmufuyfudk ausmeH&Huae
tEÅ&m,fusa&muf usef;rma&; uefEdkifiH abmfpwGefNrdKUu ruf rd&if uav;awGtwGuf tEÅ rSm taygufrazmufawmhbJ vlemawGrSmawmh csufae&mrSm jzwfawmufNyD; aoG;aMumawG
xdcdkufEdkifNyD; ab;ywf0ef;usif qmcsL;quf taxGaxGaq;½Hk &m,f & S d w ,f } qd k w J h t csuf u d k udk csnaf ESmifyw d q f YkdNyD;aemufrmS
uvlawGvnf; aq;vdyfaiGU BuD;u q&m0efawGu emrnf aq;vdyform; 43 %eJY aq; a,meduae 0rf;acgif;xJ xnfh
awG½SL½IdufrdvdkY 'kwd,qifhyGm; ay;vdkufwmjzpfygw,f/ 'Dok vdyf raomufol 65 % uyJ oGif;vdkufwJh yvyfpwpftdwf
aq;vdyt f EÅ&m,f usa&mufEikd f awoeudkacgif;aqmifwJh [m; em;vnfodjrifMuygw,f/ xJ ausmufuyfux kd nfNh yD; a,m
wJhtaMumif; aq;ynm&SifawG Amh ' f a q;ausmif ; u uav; wwd,wqifhcHaq;vdyf eduaeyJ qGJxkwfcJhwmjzpfyg
tcdkiftrmawGU&Sdxm;NyD; jzpfyg aq;ynmvufaxmufygarmu© "mwf y pö n f ; awG x J r S m ygwJ h w,f/ omrefcGJpdwfrIrSmawmh
w,f/ tcktcgrSmawmh wwd, a'gufwma,meoH0ifhaumhzf "mwfawGuawmh "mwktqdyf ausmufuyfxkwfzdkY qD;pyfem;
qifhyGm;tEÅ&m,ftjzpf (aq; u ]rdbawG[m uav;awGr&Sd vufeufvyk &f mrSm oH;k wJh [du k f rSm cGJ&ygw,f/
vdyfaiGU uif;pifvGifhaysmufNyD; csd e f r S m td r f x J r S m aq;vd y f N'dK*sifqdkif,mEdk'f? rD;jcpf "mwf tckvdk aomhaygufcGJpdwfuk
wJh aemufrSmawmif) rsufpdeJY aomufvdrfhr,f? 'grSr[kwf qD v k y f & mrS m ygwJ h AsLwd e f ; ? enf;ynmudk wqifhwdk; atmif
rjrif&wJh aq;vdyt f qdyf trIef um;xJrSmaomufr,f? 'grSr oabFmaq; oifemrSm ygwJh obm0 'Gg& aygufawG jzpfwJh tayguf a v;wayguf xyf jrifEdkifzdkYtwGuf NAdwdefEdkifiH
trTm;awGu vlYt0wftpm;? [kwfvnf; um;rSefcsNyD; aq; awmfvGDef;? tmqif;epf (pdef)? yg;pyf? ESmacgif;? ptd?k a,medwYkd azmufNyD; 2 rDvDrDwmt½G,f tifyD;&D;,Jvfaumvdyfu ok
qHyif? y&dabm*awGrSm uyf vdyfrD;cdk; tjyifxGufoGm;apwJh cJ? umbGerf akd emufq'kd w uae apmapmuajymwJh u&d AGD'D,dkuifr&m xnfh&wm&Sdyg
f Ykd tjyif awoDawGu tdik pf edwf i-Snake
n§dusefae&mu vlYcE¨mudk,fxJ enf;eJY aq;vdyfaomufr,f/ ydkvdkeD,rf-210 vdkYac:wJh t ,mawGygwJh tif'dkpukyfydkuf w,f/ tar&duefEdkifiHrSm 'Gg& vdkYac:wJh a>ro@mef cGJpdwfuk
0ifNyD; usef;rma&;xdcu kd Ef ikd w
f m aq;vdyfaiGUu uav;awGqD vGeftrif; a&'D,dkowåd<u uif oGif;NyD; cGJpdwfwJhenf; ay:vm aygufuwqifh cGJpdwfwmudk oH k ; yd k u f a ysmh p uf ½ k y f w ck u d k
udk okawoDawG awGU&Sdxm;yg ra&mufvdkY jyóemr&Sdbl;vdkY qmvIHYaqmfypönf;wdkY jzpfyg ygNyD/ 'gudk obm0'Gg& tif'pkd 2007 pufwifbmrSm yxrqHk; wDxGifaeygw,f/ 'Dydkufaysmh
w,f / uif q mjzpf a pEk d i f w J h xifr,f/ wu,fawmh rjrif& w,f/ ydkvdkeD,rf[m 2006 ukyfcGJpdwfynm Natural Orifice vkyfcJhygw,f/ 2008 ck rwfv t&SnfBuD;xJrSm txl;armfwm
"mwfypön;f awG[m txl;ojzifh wJhtqdyfawG usefaew,f}vdkY ckw;kH u ½k&mS ;olvQKd tvufZef; Translumenal Endoscopic 26 &ufrSmawmh trsKd;orD;vl pufuav;awG? tm½HkcHu&d,m
tcef;xJrSm Murf;jyifay:rSm ajymygw,f/ 'g;vpfAifeifudk udk vkyfMuH&m Surgery (NOTES) vdkY ac:yg em&JU a,meduwqifh tlt awGeJY uifr&mawG xnfhoGif;
aqmhupm; oGm;vmaewJh u tar&d u ef E d k i f i H r S m td r f rSmoHk;wJh tqdyfjzpfygw,f/ ck w,f/ wufcGJxkwfwmudk umvDzdk;eD; xm;rSmjzpfygw,f/ 'D tdik pf edwf
av;i,fawG&JU ajcvufawGu axmifpkaygif; 1500 udk avh ajymcJhwJh "mwfypönf;awGxJrSm 'Denf;eJY onf;ajctdwfcGJ ,m;wuúodkvf pef'Da,;*dk; udk ESv;kH aoG;aMumusOf; cGpJ w d rf I
wqifh yg;pyfuae cE¨mudk,f vmwJt h cg vltrsm;pk[m aq; (11)rsKd;[m uifqmjzpfapEdkif xkwfwm? onf;ajcausmuf aq;ynmXmerSm yxrqHk;t bypass rSmoH;k zdYk &nf½, G xf m;ay
xJ 0ifoGm;Edkifygw,f/ vdyfaiGUudk ab;uae wqifhcH pGrf;tm; tifrwefjrifhygw,f/ xk w f , l w m? tl t wuf j zwf Budrf jyKvkycf yhJ gw,f/ ESmacgif; r,fh tpmtdrfeJYtlrSm a&m*g&Sm
wwd , qif h y G m ;aq;vd y f ½SL½Idufrd&if uav;awGudk xd NY.Times wm? rrsKd;Otdrfxkwfwm? trsKd; aygufuwqifh OD;aESmufcGJpdwf zdkYvnf; oHk;Edkifygvdrfhr,f/ w
orD ; om;aMumjzwf w mawG wmudkawmh 2005 ckrSm pcJhyg enf;tm;jzifh ajym&&if vuf
okawoDawG avhvmawGU&Sd vkyfEdkifygw,f/ 'ghtjyif ESm w,f/ vSrf;rDzdkYcufwJh vlYcE¨mudk,ft
xm;ygw,f/ ntdyf&m0ifcgeD; acgif;aygufuwqifh OD;aESmuf 'DESpf Zefe0g&Dvukefydkif;rSm wGif;ydkif;xJrSm cGJpdwfukq&m
xrif;pm;wm udk,ftav;csdef cG J p d w f r I u d k v nf ; 'D e nf ; eJ Y vk y f tar&d uefEdkifiH ar&Dvif;jynf 0ef&UJ vufawG rsufpad wGtjzpf
rwufapbJ waeYoHk;eyfxuf EdkifNyD; wcsKdUOD;aESmufuifqm e,f *Refa[mhyfuif; wuúodkvf aqmif½Gufay;rSmjzpfygw,f/
ydkpm;wmuyJ udk,ftav;csdef tBudwfawGudk cGJxkwfEdkifyg u cGJpdwfq&m0efawG[m 48 BBC

wufapwm awGU&SdcJhygw,f/ tmar;eD ; ,m;? qd k r mvD


t"duuawmh vkdtyfwJh u,f ,m? ZifbmabG? jrefrm/
vdk&DyrmPxufydkpm;&if b,f av;qtxuf pm&if;ydkjy
tcsdefpm;pm; vl0apwmcsnf; aomEdik if rH sm;
jzpfygw,f/ wm*spf u pö w ef ? ygupö
cE¨mud, k &f UJ tyl"mwf xuf wef? wd*k ?kd vDqo kd ?kd vdik af b;&D;
0ufe;D yg;[m OD;acgif;uwqifh ,m;? ZrfbD,m/
qH;k ½I;H wmjzpfvYkd aqmif;&moDrmS ESpfqtxuf pm&if;ydkjy
OD;acgif;udk zH;k tkyx f m;oifw h ,f aomEdik if rH sm;
qdkwmvnf; rSm;,Gif;w,fvdkY Edkif*sm? tdkifA&DudkYpf? uGef*dk?
avhvmawGU&Sdxm;ygw,f/ w A[dktmz&du? *DeD? tif'dkeD;&Sm;?
u,fawmh zH;k tkyrf xm;wJh ta& umuG,af q;vdrwd f ik ;f jynfrsm; *rfbD,m? ajrmufudk;&D;,m;?
aq;NrD;wdk,Hw
k rf;pum;rsm; jym; b,fae&mrqdk tylxkwf 'DZifbm (12)&ufrSm xkwf 'Dvdkpm&if;vdrfwJhtxJrSm etz csuf'f? uGef*dk 'Drdku&ufwpf
NAw
d o
d Q aq;ynm*sme,f rSm a&muf aysmufuif;apwm odkYr vT w f r I twl w l y J j zpf w mud k a0wJh NAdwdoQaq;ynm*sme,f ppftpdk;&[m xdyfqHk;rSm ygae or®wEdkifiH/
azmfjyxm;wJh okawoe pm [kwf umuG,fwm;qD;Edkifwm awGU&ygw,f/ a&ul;abmif; vif;quf yg okawoejyKcsuf ygw,f/ pm&if;ydkjywJhtwGuf 50 &mEIef;txuf pm&if;ydk
wrf;wckt& t&ufemuswm odyÜHenf;us taxmuftxm; bDwdkyJ0wfxm;&if OD;acgif; t& umuG,faq;xdk; uav; umuG,af q;ulnaD &; tJe*f sDtkd jyaomEdik if rH sm;
udk tufpfy&if acgif;udkufaq; r&Sb
d ;l vdYk tar&duefEikd if H tif'D uae tyl"mwf 10 &mcdkifEIef;yJ OD;a&udk csJUum; owif;xkwf GAVI qDu uav;wOD; a': tmz*efepöwef? bmuDem
aomufwm? iSufaysmoD;pm; ,m;em;wuúodkvfu okawoD xGuNf yD; acgif;uvGv k f jyefNyD; vdrfnmaewJh urÇmhEdkifiH vm 20 EIef; taxmuftyHh &cJh
J Ykd wud, zmqdk? rmvD? ql'ef? ,l*ef'g?
wm? oHy&k m&nfaomufwm? u awGu ajymygw,f/ vHk;udk t0wfzHk;xm;&ifawmh (32)EdkifiH&SdaeNyD; uav;(7) ygw,f/ wef Z ef ; eD ; ,m;? tD o D , d k ; yD ;
aZmfzwfpm;wm pojzifh pojzifh ntdyfcgeD; xrif;pm;&if OD;acgif;uae tyl"mwf 45 oef;om umuG,af q; wu,f vHk;0umuG,faq;rxdk;bJ ,m;? &0rf'g? *gem? tZmbdik *f se?f
aq;NrD;wdk trsKd;rsKd;&SdaeayrJh vl 0 apw,f q d k w mvnf ; t &mckdifEIef;txd xGufoGm;Edkifyg xdk;ay;cJhayr,fh ukvor*¾udk (odkYr[kwf) rqdkpavmufxdk;NyD; uifr½Gef;? eDayg/
t&ufemuswmudk xdxda&muf axmuftxm;r&Sad Mumif; qG'D if w,f/ BBC (14) oef; pm&if;jycJhygw,f/ pm&if;vdrjf ywJE h ikd if rH sm; Medscape
twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
vl emawGukd tmwDq;l edwaf q;
use;f rma&;*sme,f NIGHTINGALE 15uae ul;pufavh&Sdygw,f/ t
wrsKd;wnf; wdkufMunfhwmjzpf oJa&miftom;0gpDydk;uawmh
ygw,f/ vdifqufqHrIuae ul;pufwm
vGecf w
hJ hJ ESpt
f enf;i,f wH;k enf;ayrJh bDydk;? tdyfcsftdkifAGDydk;
u iSufzsm;vlemudk tmwDql; ul;pufxm;olawGrSm vdift*Fg
edwaf y;vdu k &f if aoG;xJu iSuf -yg;pyfvrf;aMumif;uae ul;
zsm;ydk;awGudk 48 em&D twGif; pufEdkifygw,f/
z,f&mS ; &Si;f vif;ypfEikd cf ahJ yr,fh obm0r[k w f w J h vd i f
tcktcgrSmawmh iSufzsm;ydk;awG qufqHenf;aMumifh ul;puf
&Sif;oGm;zdkY em&Daygif; 120 Mum wwfwJh Adkif;&yfpfydk;r[kwfwJh
wwfygw,f/ wjcm; STD awGuawmh qpfz
tmwDrDomvnf; uvdk½dk vpf ? *Ed k & D ; ,m;ac: qD ; yl
uGif;vdk aq;,OfoGm;wmrsKd; anmif;usa&m*geJY cv,frD'D;
rjzpf&avatmif tar&duef ,m;ac: rI d p G J t jzLqif ;
jynfaxmifpk[m EdkifiHa&;o a&m*gawGjzpfNyD; &Seu f ½GKud f ac:
abmxm;uGJvGJrIawGudk aemuf qpfzvpfa,mifa,mifa&m*g?
rSmxm;NyD; ppftmPm&Sifpepf
iSuzf sm;jyóem BuD;pdk;aewJh jrefrmEdkifiHrSm iSuf
&S D * J v m;yd k ; 0rf ; ud k u f a &m*geJ Y
q,fvfrGefeJvm;ydk; tpmt
e,l;t*Fvef aq;ynm*sm *gydk;awG pwifay:ayguf&m zsm;avhvm apmifhMunfha&;Xme
obm0r[kww f hJvdiq
f ufqrH eI YJ qdyfoifha&m*g (txufvSef
e,frSm azmfjyxm;wJh avhvm ae&m jzpfcJhygw,f/ wck zGifhvSpfzdkY twnfjyKqHk; usef;rma&; tEÅ&m,f atmuf a vQm) wd k Y ud k v nf ;
awGU&Sdcsuft& tmwDql;edwf yxrqHk; aq;rwdk;cJhwJh jzwfxm;ygw,f/ bDvf*dwf tar&duef om;zGm;rD;,yf yGef;yJh&mawG temawG&Sdxm;&if &Sm;&Sm;yg;yg;awGU&ygw,f/
tmwDrDomaq;udk ckcHEdkifpGrf; iSuzf sm;aq;uawmhuvd½k u kd iG ;f azmifa';&Sif;uvnf; iSufzsm; aumvdyfu obm0r[kwfwJh ydkul;pufEkdifygw,f/ rdef;rcsif; 'gaMumifh 'Da&m*gawGudk
&SdwJh iSufzsm;a&m*g pay:aeNyD jzpfygw,f/ 'gayrJh aq;rwdk; wdkufzsufa&;twGuf xdkif;eJY vdifqufqHrIaMumifh jzpfvm vd i f w l q uf q H r I u aevnf ; umuG,fEdkifzdkYtwGuf uGef'Grf;
vdkY qdkxm;ygw,f/ wJyh ;kd wurÇmvH;k udk ysHUzkUd qdw k m uarÇ m 'D ; ,m; tpd k ; &awG u d k Edik w
f hJ use;f rma&; tEÅ&m,fawG STD awG ul;pufEdkifygw,f/ oH k ; wm? tazmf w a,muf
xdkif;-uarÇm'D;,m;e,fpyf q,fpkESpfwcsKdU tcsdef,l&wm a':vm 14 oef; axmufyHh ae udk 2008 pufwifbmvxkwf ptdkeJYqufqHwm[m o wnf;eJYbJ opöm&Sd&Sd qufqH
u iSuzf sm;vlemawGukd avhvm jzpfvdkY tmwDql;edwf[m vm ygw,f/ om;zGm;ESifhrD;,yf pmapmif r S m bm0enf ; twd k i f ; a,med e J Y wmvkyo f ifyh gw,f/ wjcm;um
wJth cg vlem (2)a,mufrmS tm r,fEh pS af wmfawmf MumMumawmh uarÇm'D;,m;EdkifiHrSm tm azmfjyvdkufygw,f/ qufqw H mxuf ig;qydNk yD; tcH uG,fa&;enf;vrf;awGuawmh
wDql;edwfaq; rwdk;wmawGU& toHk;0ifaetHk;rSm jzpfygw,f/ wDql;edwfudk rufzvdkuGif;eJY obm0r[kwfwJh qufqH orm;rSm ul;pufEdkifygw,f/ vdifqufqHrIudk vHk;0a&Smif
ygw,f/ ('DEpS af ,mufukd tmwD tckvdk tmwDql;edwfaq; aygif;pyfoHk;ayrJh vlrDzifx&if; rIawGu tjyeftvSefvufeJY a&,keAf ikd ;f &yfpyf ;kd HSV-1, HSV- MuOfwm? wvif wr,m;pepf
ql;edwfeJY wjcm;iSufzsm;aq; ,Ofwm rjzpf&atmif usef;rm lumefantrine eJY tmwDrDom tmomajzazsmufay;jcif;? yg; 2 awG[m yg;pyfudka&m? vdif usifhoHk;wm? ydktEÅ&m,fuif;wJh
awG aygif ; pyf u k o wJ h t cg a&;wm0ef&o dS al wGu tmwDq;l aygif;pyfaq;[m iSuzf sm;uko pyfeJYqufqHjcif;? ptdkeJYquf t*F g awG u d k a &m ul ; puf E d k i f vdifqufqHenf; usifhoHk;wm?
aemufqHk;rSmawmh iSufzsm;a&m edwfeJY aoG;xJ MumMumaewJh &mrSmtxda&mufq;kH jzpfaMumif; qHjcif;? ypönf;twkeJY qufqH ygw,f/ <uufEdkYAdkif;&yfpfydk; STD yd;k &Srd &Sd aq;ppfwm wdYk jzpf
*gaysmufuif;oGm;cJhygw,f/) wjcm;iSuzf sm;aq;awG wGo J ;kH zdYk ygyl;0g;e,l;*DeDEdkifiHrSm vkyfwJh jcif; ponfwdkYjzpfNyD; 'Denf; HPV [m vdit f *Fguifqm? ptdk ygw,f/
'Da'o[m t&ifuvnf; wdkufwGef;EId;aqmfaeygw,f/ avhvmcsufwckt& awGU&Sx d m; awG u sif h o H k ; wJ h t wG u f vd i f uifqm? cHwiG ;f uifqmawG jzpf tar&duefEikd if rH mS avhvmrI
iSufzsm; aq;cHEdkif&nf&SdwJh a&m ckeuajymcJw h hJ prf;oyfrrI mS ygw,f/ NY.Times qufqHrIaMumifh&wJh ul;puf apEdkifovdk vdift*Fg? ptdk? wckt& 15 ESpfeJY 19 ESpfMum;
a&m*gawG STD eJY udk,f0ef& yg;pyfawGrSm uifqmr[kwfwJh trsKd;orD; 54 &mcdkifEIef;eJY
oHk;oyfygw,f/ awGrSm cg;wkwfwm ydkusoGm; oGm;wmawGudk wm;qD;Edkifr,f <uufEdkYawGvnf; jzpfapEdkifyg a,mufsm; 55 &mcdkifEIef;[m
'ghtjyif tpm;jref½Hkru cJhygw,f/ ab;xGuf qdk;usKd; vdYk vlawGu awG;xif arQmfvifh w,f/ 'gayrJh yg;pyfxufpm&if yg;pyfeJYqufqHzl;NyD; trsKd;
Adkufwif;wJhtxd pm;olawGqdk awmh rawGUcJhygbl;/ Muygw,f/ trsKd;orD;awG t vdift*FgawGudk ydkul;pufEdkifyg om;? trsKd;orD; 11 &mcdkif
&ifawmh omreftwdkif; pm;ol 0vm&if toufwdkzdkY t aeeJY udk,f0efawmh r&EdkifayrJh w,f/ EIef;uawmh qefYusifzufvdifeJY
awGxuf oHk;qydkNyD; t0vGefp vm;tvmvnf; rsm;vmw,f vdifqkdif&m ul;pufa&m*gawG obm0r[kww f hJ qufqrH I ptdkoHk;qufqH zl;Muwm awGU
&m &Sdwmvnf; awGU&ygw,f/ vd k Y e,l;t*Fvefaq;ynm ud k a wmh &Ed k i f y gw,f / bmh aMumifh okw?f wHaxG;eJY rpifu &Sd&ygw,f/ tysKdpif vlysKdpif
'gaMumifh a&S;vlBuD;awGajymwJh *sme,f rSm NAdwdefEdkifiH vef'ef aMumifv h J qdak wmh STD awG[m wqifh ul;pufrIrsm;wmu t r[kwfolawGtaeeJY obm0r
twdkif; xrif;pm;&if ajz;ajz; tifyD;&D;,Jvfaumvdyfu ok wHaxG;? aoG;? a,medt&nf? oJa&miftom;0g bDydk;jzpfNyD; [kwfwJhenf;awGeJY qufqHzdkY
pm;? nufnuf0g;? Adkufjynfh awoD a wG u azmf j yxm;yg okw?f rpifwYkd uwqifh ul;puf toJ a &mif t om;0gatyd k ; u tvm;tvmyd k r sm;wmvnf ;
vl0rsm; owdxm;p&m tifhwJhtxd rpm;eJY qdkwJhpum; w,f/ cg; 2 vufr ydkwkwfvm EdkifvdkYjzpfygw,f/ txl;ojzifh awmh ptdk-yg;pyfvrf;aMumif; awGU&Sd&ygw,f/ Medscape
tpmpm;wJhtcg at;at; usef;rma&;eJY wu,fudkufnD wdkif; vlYoufwrf; 13 &mcdkif
aq;aq; aoaocsmcsm 0g;r
pm;bJ tavmwBuD;rsKdcspm;
wJh Mo0g'awG jzpfaewm odyÜH
enf;us awGU&SdNyDjzpfygw,f/
EIef;uae 17 &mckdifEIef;txd
avsmhusoGm;w,fvdkY Oa&my
aq;owif;twdt
k xGm - Mqm*gwifqufonf
aomufoal wG[m t0vGezf Ykd t qD;csK?d t0vGeef JY ZD0vIyf &Sm;rI EdkifiH 9 EdkifiHu vlaygif; 3 xm;wJh t0vGefa&m*g cGJpdwf pawyvm (csKyfwt JG yf) Stapler em&DMumygw,f/ ab;xGuf
vm;tvmrsm;w,fvdkY *syef *sme,frSm azmfjyxm;csuf t& odef; 6 aomif;udk 10 ESpf ukenf;opfudk obm0'Gg& cGJ ygwJh 2 ay&Snf ydkufaysmhw qdk;usKd;uawmh aemufwaeYrSm
EdkifiH tdkqmumwuúodkvf odyÜH tar&duefEdkifiH vl0DqD,m;em; MumavhvmrIt& od&ygw,f/ pdwfenf;eJY aygif;pyfusifhoHk;ae acsmif;udk yg;pyfuae xnfhyg vl e m[m vnf a csmif ; emae
ynm&S i f a wG u NAdwdoQaq; wuúov dk u
f okawoD3a,muf wjcm;tpdwftydkif;awG 0wm ygw,f/ 'Denf;rSm yg;pyfuw w,f/ 'ghtjyif tpmtdrfazmif; wmavmufbJ &Sdygw,f/ 'g
ynm*sme,f rSm owif;ydkUxm; u trdkifEdkzdkifvif; vdrf;aq;udk xuf cg;wkwfjcif;[m tcsdef qifh ydkufuav;wckudk tpm aeNyD; twGif;rSm vIyf&Sm;vdkY vnf; rMumcif aysmufoGm;yg
ygw,f/ cg;rSmwaeYEpS Bf udrv f rd ;f &if 3v rwdkifrDaoqHk;rIeJY ydkrdkqufpyf tdrfa&mufatmif xnfhay;NyD; &atmif umbG e f ' d k i f a tmuf w,f/ pawyvm (csKyftyf) udk
vl 3000 udk avhvmcsuf tMumrSm t0avsmo h mG ;aMumif; aeygw,f / cg;twk w f 47 ydkufxdyfrSm&SdwJh pwmyvmeJY qkduf"mwfaiGUudkvnf; tpm bmypönf;eJY vkyfxm;ovJqdk
t& tpm;jrefwJh trsKd;om;awG awGU&SdcJhygw,f/ t0vGefaewJh vufrausmfwJh trsKd;om;awG tpmtd r f x d y f E S p f b uf u d k t tdrx f J jznfo
h iG ;f xm;&ygw,f/ wmawmh aqmif;yg;rSm azmfjyr
[m ajz;ajz;pm;olawGxuf 84 trsKd;om; trsKd;orD; 50 t [m cg; 31 vufrcGJatmuf wG i f ; uae qG J c sKyf v d k u f w m 'Dhaemuf ydkufudkxdef;wJhpufeJY xm;yg/
&mcdkifEIef;ydkNyD; t0vGefzdkY rsm; ay: prf;oyf avhvmcJh&mrSm &SdolawGxuf aoEIef;ESpfqydk jzpfygw,f/ tJ'gaMumifh tpm ydkufudk tpmtdrfxJrSm vdkwJh tckvdk tpmtdrfcsKHUypfwJh
ovdk tpm;jrefwJh trsKd;orD; u,fvdk&D 1200 "mwfpmauR;? wmawGU&NyD; cg; 39 vufr tdrfusOf;oGm;NyD; tpm enf; ae&moGm;apNyD; tpmtdrfeH&H 2 enf; Bariatric operation [m
awG[m ajz;ajz;pm;wJh trsKd;o aeYwdkif; vrf;avQmufcdkif;NyD; t ausmf w J h trsKd ; orD ; awG [ m enf;bJ pm;EdkifawmhrSm jzpfyg ydkif;udk qGJ,l wGJcsKyfvdkufyg tpmavQmh p m;? tpma½G ; pm;
rD;awGxuf ESpfqydkNyD; t0vGef rdkifEdkzdkifvif; Aminophylline vnf; cg; 25 vufrcGaJ tmuf&dS w,f/ tckvdkukoNyD; wESpf w,f / pawyvm 3 ae&m wm? avhusifhcef; vkyfwm? ydef
Edkifw,fvdkY awGU&SdcJhygw,f/ 'g cream w&uf ESpfcg aq;vdrf; olawGxuf aoEIef;ESpfqydk tMum rSm t0vGeaf eolawG[m csKyf&wmjzpfayrJh ydkufu paw aq;pm;wmwdkYxuf trsm;BuD;
[m tpmtdrfuae OD;aESmufudk wJh vlawG[m 12 ywfMumNyD; w,fvdkY okawoDawGu qkd cE¨mukd,ftav;csdef 40 &m yvmwckbJ o,f,loGm;EdkifvdkY ydkxda&mufNyD; qD;csKda&m*gudkyg
tpm;&yfzdkYoifhNyDqdkwJh owif; aemuf cg; 4 vufrcGJ avsmh ygw,f/ ckdifEIef; usoGm;ygw,f/ ydkufudkjyefxkwf? aemufxyf aysmufuif;apEdkifovdk ESvHk;
ydkU&mrSm ½IyfaxG;oGm;vdkY jzpfEdkif oGm;NyD; rvdrf;wJhtpkuawmh 2 Oa&mywdkufrSmawmh tck 'DcGJpdwfrIrSm yxrqHk; t pawyvmwyfqif? tpmtdrf a&m*g? uifqma&m*g tEÅ&m,f
w,fvdkY aemfwif*rfwuúodkvf vufryJ avsmhwm awGUcJhyg tcg wdk*g Toga (Transoral pmrsKd>yefcsJUydkufwckudk t&if xJjyefxnfh pkpak ygif; 3 cg vkyf udkvnf; avsmhenf;apygw,f/
ygarmu© tD,efrufa':e,f u w,f/ txl;ojzifh trsKd;orD; gastroplasty) vdkY emrnfay; xnf h y gw,f / 'D h a emuf r S m &ygw,f/ cGJpdwfukorI[m 3 NY.Times
16 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f twG-J 1? trSw-f 15? azazmf0g&?D 2009-ckEpS f
qdk;umuG,faq;rlopfoHk;wm
r,fawmfaq;cef; ESpf (20) jynfh txdr;f trSwf awGjzpfwJhtwGuf uav;awG
twGuf "mwfwHkYjyefrI tvm;
rSww
f rf;"mwfyjkH yyGJ zGiyhf JGtcrf;tem;usif;y tvmenf;oGm;ygw,f/
umuG,af q;udk av;cgxd;k
xdkif;-jrefrm e,fpyf rJ oD,marmif? ref;pdef[efESifh jycef;twGif; vSnfhvnfMunfh &rSmjzpfNyD; uav; ESpfvom;?
aqmufNrdKU&Sdr,fawmfaq;cef; q&mraemfxl;wdkY wufa&muf ½I avhvmMu&m a'gufwmpif oHk;vom;? av;vom;eJYwESpf
ESpf (20) jynfh txdrf;trSwf zGifhvSpfay;cJhaMumif; owif;& oD,marmifu &&SdcJhonfh qk cGJt½G,fawGrSm xdk;&rSmjzpfyg
rSwfwrf;"mwfyHk jyyGJzGifhyGJ t &Sdonf/ rsm;ESifhywfoufí tao;pdwf w,f/ aemufqHk;tBudrftjzpf
crf;tem;udk (16-2-09) w tcrf;tem;wGif a'gufwm &Sif;vif; ajymjycJhonf/ pGrf;tm;jr§ifh booster xdk;ESHrIudk
evF m aeY eH e uf y d k i f ; u r,f pifoD,marmifu tzGifhtrSm tqdkyg r,fawmfaq;cef; ig;ESpft½G,frSm xdk;&ygr,f/
awmfaq;cef;0if;twGif;usif; pum;ajymMum;NyD; rSwfwrf; ESpf (20) jynfh txdrf;trSwf ig;rsdK;aygif;umuG,af q; tcktcg taemufEdkifiHawG
yjyKvkyf&m r,fawmf aq;cef; "mwfyHkjyyGJudk zJBudK;jzwf zGifh rSwfwrf;"mwfyHkjyyGJudk azazmf NAdwdefEdkifiHrSm 2004 aqmif; tck umuG,faq;rSmawmh ydk rSm ydkvD,dk umuG,faq;udk yg;
udk pwifxlaxmifcJhcsdefrSonf vSpfay;ygonf/ 0g&Dv 16 &ufaeYrS 19 &uf OD ; &moD upNyD;uav;i,fawG vD,dk umuG,faq;[mvnf; pyfuae rwdkufMuawmh ygbl;?
,aeYwdkif vufwGJvkyfaqmif xdkYaemuf zGifhyGJwufa&muf aeYtxdcif;usif;jyocJhaMumif; udk ig;rsKd;aygif; umuG,faq; xkd;aq; toGiftjzpf wjcm; ydkvD,dk umuG,faq; aomuf
vsuf&SdMuonfh a'gufwmpif vmolrsm;u rSwfwrf;"mwfyHk owif;&&Sdonf/ NTG xkd;ESHay;cJhygw,f/ 'DumuG,f umuG , f a q;awG e J Y a&mpyf aq;uawmh tm&S? tmz&duu
aq;[m ykdvD,dk? qHkqdkYem?ar; xm;ygw,f/ ydkvD,dkydk;awGudk umuG,f&mrSm
cdkif? Muufn§macsmif;qdk;eJY[Drdk wjcm; xl;jcm;csufawGu ydkxda&mufygw,f/
zD;vyfpfwkyfauG;bDa&m*gawG awmh ydkvD,dkumuG,faq;[m uae'gEdik if rH mS ig;rsKd;aygif;
udkumuG,fay;rSmjzpfygw,f/ t&ifaomufaq;wHk;uvdkAdkif; umuG,faq;udk 1997 ckrSm
'Dht&ifuawmh uav;awGt &yfpf ydk;t&Sif roHk;awmhbJ t poHk;cJhNyD; tar&duefEdkifiH u
wGuf ydkvD,dk umuG,faq;udk aoudk oHk;wm? jy'g;tajccH awmh 2008 ck usrSoHk;cGifhay;
aomufaq;tjzpfyg;pyfuae wJh aq;tmedoifxdef;ypönf; cJhygw,f/
owfowf wdu k af uR;cJyh gw,f/ rygawmhwm? Muufn§macsmif; BBC

t&ufjzwfaq;opf
jyifopfEdkifiHu xdyfwef; ES wcsKdUq&m0efawGuawmh oH
vHk;a&m*g txl;uk q&m0ef o,eJY apmifhMunfhaeqJjzpf
a'gufwm tdkvpfAD,m tar ygw,f/
pif[m bufuvdkzif Baclof- a'gufwmtarpif[m 1994
en vdkY ac:wJh <uufom;aysmh rSm t&ufppGJcJhNyD; 1997-99
aq;pm;NyD; vHk;0 t&ufjywf ckESpfrsm;twGif; 9 vavmuf
oGm;atmif vkyfEdkifcJhygw,f/ t&ufjzwf aq;cef; awGrSm
'DtaMumif;udk olu]aemuf wufa&muf ukocHcJhayr,fh r
qHk;wcGuf} vdkY emrnfay;xm; jywfcJhygbl;/ 'DvdkeJY 2000ckESpf
Edk uf w if a * ; vf u m wG ef ; wJh udk,fawGUjzpf&yfrSefpmtkyf rSmtar&duefvlrsKd;wa,muf
a&;xkwfcJhwJhtcgjyifopfEdkifiH bufuvdkzifaq; auR;cH&NyD;
w0Srf;rSm a&mif;taumif;qHk; aemuf ukwfuif;pGJwm jywf aysmufuif;oGm;wm awGUcJhyg
pmtkyfjzpfoGm;ygw,f/ oGm;wJhtaMumif; aqmif;yg; w,f/ 'DuaeYrSmawmh ol[m
jyifopfEdkifiHwvTm; axmif wyk'fzwfrdwJhtcg aemufxyf w&ufudk bufuvdkzif 30
csD&SdwJh t&ufpGJorm;awGu avhvm pl;prf;csuf rsm;t& uae 50 rDvD*&rftxd quf
olwdkYudkbufuvdkzifeJYt&uf <uufawGudk t&uf odkYr[kwf pm;aeygw,f/
jzwfay;zdYkq&m0efawGuakd wmif; ukwu f if;pGw
J mjywfatmifbuf wck&Sdwmu bufuvdkzif
qdkwmawG jzpfcJhygw,f/ 'geJY uvdkzifeJY prf;oyfMunfh zl; udk,füurl;,pfaq;r[kwfay
wcsKdUq&m0efawGvnf;t&uf aMumif; pmwrf;awG awGUcJh& rJhaq;pGJvu©Pmjzpfvmwwf
pGJorm;awGudk bufuvdkzif ygw,f/ 'gaMumifh 2002ckrSm vdkY ½kwfw&uf jzwfvdkuf&if
aq; auR;NyD; t&ufjzwf ay; udk,fh[mudk,f bufuvkdzif aq;jzwf a0'emrsKd; cHpm;&
awmh atmifjrifwmawGU&yg aq; pay;cJhygw,f/ ppcsif; wwfygw,f/ t&ufjywfNyD;
w,f/ 'gayrJh bufuvdkzif w&uf 5rDvD*&rfpm;NyD;aemuf aemufrSm bufuvdkzifudk w
udkt&ufjzwfaq;tjzpfw&m; ydkif;rSm 270 rDvD*&rftxdwdk; jznf;jznf;rQif;jzwf&ygw,f/
0if rowfrSwfao;wJhtwGuf pm;cJhwJhtcg t&ufpGJ a0'em NTG

xkwfjyefaMunmcJhygw,f/ 'g
aMumifh 2009 ckESpfydkif;xJrSm
ydkvD,dka&m*gydk; umuG,faq;
wdkufauR;vIyf&Sm;rIudk wEdkifiH
vHk; twdkif;twmeJY jyefvnf
vkyfaqmifvm&ygw,f/
urÇmay:rSm ydkvD,dka&m*g
ydv
k ,
D kdwdik ;f jynf wnf&SdqJ wdkif;jynfawGuawmh
PO Box 156, Mae Sot jrefrmEdkifiHrSm ydkvD,dka&m *g yJcl;wkdif; jzL;NrdKUe,frSm 1 OD;? tm&SwdkufrSm jrefrm? tmz*ef
Tak 63110, Thailand yaysmuf o G m ;NyD v d k Y etz u&ifjynf zm;tHNrdKUe,frSm 1 epöwef? b*Fvm;a'h&Sf? tdE´d,?
E-mail : ntg05journal@yahoo.com tpdk;&u 2003ckESpfrSm w&m; OD;? rGejf ynf acsmif;qHNk rdKUe,f rSm eDayg? ygupöwef? tmz&du
usef;rma&;*sme,fodkY a0zeftBuHjyKpmrsm; ay;ydkYvdkvQif ... doctorlunswe@yahoo.com
sorpbd@yahoo.com
0if aMunmcJhayr,fh 2007 ck 1 OD;? pkpkaygif;uav;i,f 15 wd k u f r S m tif * d k v m? csuf ' f ?
t,f'DwmtzGJU ESpfrSmawmh &cdkifjynf armif; OD ; yd k v D , d k a &m*g jzpf y G m ;cJ h uGef*dk? Edkif*sD;&D;,m;? Edkif*sm?
Website: www.ntg.zwekabin.org
Edkufwifa*;vfusef;rma&;*sme,f awmNrdKUe,frSm 10 OD;? bl;oD; w,fvdkYukvor*¾uav;rsm; qdkrmvD,m? ql'ef wdkYjzpfyg
pmMunfhwdkuf? r,fawmfaq;cef; Ph : BMA Office - 055 544 495 awmifNrdKUe,frSm 1 OD;? &efukef &efyHkaiGtzGJU(,leDquf)eJY urÇmh w,f/
Dr Lun Swe - 081 284 1418
rJaqmufNrdKU/ Nai Aye Lwin - 089 562 6248 wdkif; c&rf;NrdKUe,frSm 1 OD;? usef;rma&;tzGJU WHO wdkYu AP

You might also like