CAHAYA, WARNA DAN

PENGLIHATAN
BAB 7
Perhatikan Imej Di Bawah
Ciri-ciri imej yang dibentuk oleh
cermin satah
Tegak, iaitu imej sama orientasi dengan
objek.
Sama saiz dengan objek sebenar.
Maya, iaitu imej tidak terbentuk pada skrin.
Songsang sisi, iaitu kiri kelihatan kanan dan
sebaliknya.

Pembentukan imej pada
cermin satah
Imej yang Dibentuk oleh Kanta
Cembung dan Kanta Cekung
Ciri-ciri imej kanta cembung
Nyata - imej yang boleh terbentuk
pada skrin.
Songsang - imej yang terbalik.
Lebih kecil atau lebih besar daripada
objek iaitu bergantung kepada
kedudukan objek.
Rajah sinar kanta cembung
F F
objek
Paksi utama
imej
O
Ciri-ciri imej kanta cekung
Maya, imej tidak terbentuk pada
skrin.
Tegak.
Lebih kecil daripada objek.
Rajah sinar kanta cekung
F F
objek
Paksi utama
imej O
Imej yang dibentuk oleh
kanta cembung
Jarak objek Rajah sinar Ciri-ciri imej
Objek pada
infiniti
- Nyata
- kedudukan pada
titik fokus di
sebelah
bertentangan
dengan objek
Jarak objek
(u)lebih
daripada 2F
(u > 2f)

- Nyata
- songsanglebih kecil
daripada objek
- kedudukan antara
F dan 2F di sebelah
bertentangan
dengan objek
Jarak objek Rajah sinar Ciri-ciri imej
Jarak objek 2
kali panjang
fokus
(u= 2f)
- Nyata
- Songsang
- dibentuk pada 2F
di sebelah
bertentangan
dengan objek
- sama saiz
Jarak objek
antara
panjang fokus
dan dua kali
panjang fokus
objek
(f < u < 2f)
- Nyata
- Songsang
- lebih besar di
sebelah
bertentangan
dengan objek

Jarak objek Rajah sinar Ciri-ciri imej
Jarak objek
bersamaan
panjang fokus
(u = f)
- Imej terbentuk di
infiniti


Jarak objek
kectl daripada
panjang fokus
(u < f)



- Maya
- Lebih besar
- Tegak di sebelah
yang sama dengan
objek


Imej yang dibentuk oleh
kanta cekung
Jarak objek Rajah sinar Ciri-ciri imej
Objek pada
infiniti
Maya
Tegak
Lebih kecil
Jarak objek
(u)lebih
daripada 2F
(u > 2f)

Maya
Tegak
Lebih kecil

Jarak objek Rajah sinar Ciri-ciri imej
Jarak objek 2
kali panjang
fokus
(u= 2f)
Maya
Tegak
Lebih kecil
Jarak objek
antara
panjang fokus
dan dua kali
panjang fokus
objek
(f < u < 2f)
Maya
Tegak
Lebih kecil

Jarak objek Rajah sinar Ciri-ciri imej
Jarak objek
bersamaan
panjang fokus
(u = f)
Maya
Tegak
Lebih kecil
Jarak objek
kectl daripada
panjang fokus
(u < f)



Maya
Tegak
Lebih kecil


Pembentukan Imej oleh
Peralatan Optik
Contoh-contoh alatan optik:
Periskop
Kanta pernbesar
Mikroskop
Teleskop
Kamera
Periskop
Alat optik yang membolehkan pemerhati
melihat melepasi objek yang legap.
Terdiri daripada satu tiub panjang dengan
dua cermin di hujung yang dipasang pada
kedudukan 45 ke arah yang ingin dilihat.
Ciri-ciri imej:
maya
tegak
Periskop
Kanta Pembesar

Untuk menghasilkan imej yang lebih besar
daripada saiz sebenar objek
Ciri-ciri imej:
Lebih besar
Tegak
Maya
Kanta Pembesar
Mikroskop
Digunakan untuk membesarkan saiz objek
yang seni dan tidak dapat dilihat oleh mata
kasar (cth: bakteria).
Terdiri daripada 2 kanta:
Kanta objektif: imej yang nyata, songsang,
dan lebih besar
Kanta mata: imej lebih besar dan maya.
Mikroskop
Teleskop
Membolehkan objek yang jauh kelihatan lebih
dekat, lebih besar, dan lebih jelas
Terdiri daripada 2 kanta:
kanta objektif - membentuk imej yang
nyata, songsang, dan mengecil pada titik
fokus
Kanta mata - menghasilkan imej yang maya,
songsang, dan membesar pada infiniti

Teleskop
Kamera
Mengandungi kanta cembung yang
menghasilkan imej yang kecil, songsang, dan
nyata pada filem di dalam kamera.
Apabila pengatup ditekan, lubang akan terbuka
dan membolehkan cahaya masuk sampai ke
filem.
Saiz lubang yang dikawal oleh diafragma ini
dipanggil bukaan.
Untuk memfokuskan imej dalam kamera,
kanta boleh digerakkan ke hadapan atau ke
belakang.
Filem - media yang merakam imej.
Dalam kamera digital, CCD digunakan
menggantikan filem

Kamera
Pembentukan Imej di dalam Mata
Kanta mata - kanta cembung dengan panjang
fokus yang boleh diubahsuai bagi
membolehkan objek dari pelbagai jarak dapat
difokuskan pada retina.
Akomodasi - kebolehan mengubah ketebalan
kanta bagi memfokus objek dari jarak yang
berbeza

Bahagian-bahagian mata
Apabila otot silium mengecut, kanta mata
menjadi tebal - memfokus objek yang dekat.
Imej yang terbentuk:
Nyata
Songsang
Lebih besar

Apabila otot silium dalam keadaan rehat, kanta
menjadi nipis untuk memfokus objek yang
jauh.
Imej yang terbentuk:
nyata,
songsang,
kecil
Struktur dan fungsi antara kamera
dan mata
Kamera Mata













Persamaan struktur dan fungsi antara
kamera dan mata
Struktur
Kamera
Fungsi
Struktur
Mata
Filem Membentuk imej Retina
Diafragma Mengawal bukaan Iris
Kanta Memfokus cahaya Kanta
Bukaan
Mengawal kuantiti
cahaya masuk
Anak mata
Pelaras
fokus
Mendapat imej
yang jelas
Otot silium
Persamaan memfokus dan mengawal kuantiti
cahaya dalam kamera
dan mata.

Mata Fungsi Kamera
Iris kawal
jumlah cahaya
yang sampai ke
retina
Cahaya
terang
mengendur
Cahaya gelap
- mengecut
Untuk
mengawal
bukaan
Diafragma
Cahaya terang-
pengatup
berkelajuan tinggi,
bukaan kecil
Cahaya gelap -
pengatup
berkelajuan rendah,
bukaan besar
Mata Fungsi Kamera








Memfokus
Pada retina
Pembentukan
imej
Pada filem
Penyebaran Cahaya
Cahaya putih akan diasingkan kepada pelbagai
cahaya yang berlainan warna, seperti warna
pelangi apabila melalui prisma
Spektrum - cahaya yang keluar telah
disebarkan kepada tujuh jalur warna mengikut
frekuensi masing-masing
Warna-warna jalur:
merah, jingga, kuning, hijau, biru, indigo,
dan ungu
Spektrum tujuh warna
Perbezaan Spektrum tujuh warna
Mempunyai tujuh panjang gelombang yang
berbeza.
Cahaya merah - panjang gelombang yang
paling panjang
Cahaya ungu - panjang gelombang yang paling
pendek.

Cahaya yang berjarak gelombang pendek akan
dibiaskan pada sudut yang lebih besar
Cahaya yang berjarak gelombang panjang
akan dibiaskan pada sudut yang lebih kecil.
Terdapat perbezaan halaju cahaya apabila
bergerak melalui prisma kaca.
Pembentukan Pelangi
Pelangi - spektrum cahaya terbesar yang dapat
dilihat di langit apabila terdapat sinaran cahaya
matahari ketika hujan gerimis.
Sinar cahaya akan dibiaskan oleh titisan dan
disebarkan menjadi spektrum warna yang
berlain
Warna merah paling kurang dibiaskan
Warna ungu yang paling banyak dibiaskan.
Pembentukan Pelangi
Penyerakan Cahaya
Merupakan pantulan cahaya ke arah yang
berbeza apabila cahaya dihalang oleh molekul-
molekul udara atau zarah-zarah habuk yang
terampai di atmosfera.
Cahaya berwarna biru lebih mudah dilihat
kerana panjang gelombangnya yang lebih
pendek
Warna merah - mempunyai panjang
gelombang yang lebih panjang.
Penyerakan Cahaya dalam
Fenomena Semula Jadi
Kebiruan langit
waktu tengah hari, cahaya matahari melalui
lapisan atmosfera yang nipis sebelum sampai
ke Bumi.
Cahaya biru dan ungu telah diserakkan oleh
habuk, debu, wap air, dan molekul gas dalam
atmosfera.
Cahaya merah dan jingga melalui atmosfera
tanpa serakan
Kebiruan langit
Kemerahan langit ketika Matahari
Terbenam
Sewaktu matahari terbenam, cahaya matahari
melalui lapisan atmosfera Bumi yang lebih
tebal sebelum sampai ke Bumi.
Cahaya merah dan jingga mempunyai panjang
gelombang yang lebih panjang dan kurang
diserakkan.
Menyebabkan langit kelihatan kemerahan
Kemerahan Langit ketika
Matahari Terbenam
Penambahan dan Penolakan
Cahaya Berwarna
Terdapat 3 warna primer:
Merah
Hijau
Biru


Penambahan warna-warna primer
Penambahan warna-warna primer
hijau
merah
kuning
Skrin putih
Penambahan warna-warna primer
hijau
biru
sian
Skrin putih
Penambahan warna-warna primer
merah
biru
magenta
Skrin putih
Penambahan warna-warna primer
merah
biru
putih
Skrin putih
hijau
Penolakan Cahaya Berwarna
Menggunakan turas warna - kepingan plastik
atau kaca yang lut sinar.
Membenarkan cahaya yang sama warna
dengannya melaluinya.
Cahaya berwarna lain akan diserap
Turas warna primer - turas warna merah,
biru, atau hijau
Turas warna sekunder - turas warna kuning,
magenta atau sian
Penolakan cahaya berwarna melalui
turas warna primer.
Warna cahaya Warna turas Warna cahaya



Cahaya putih


hijau



Cahaya hijau



Cahaya putih


merah



Cahaya merah



Cahaya putih


biru




Cahaya biru
Penolakan cahaya berwarna
melalui turas warna sekunder
putih
kuning
hijau
merah
kuning
Penuras
kuning
Skrin
putih
Penolakan cahaya berwarna
melalui turas warna sekunder
putih
magenta
biru
merah
magenta
Penuras
magenta
Skrin
putih
Penolakan cahaya berwarna
melalui turas warna sekunder
putih
sian
biru
hijau
sian
Penuras
sian
Skrin
putih
Penolakan cahaya berwarna
melalui dua turas warna
putih hijau
Tiada
cahaya
Penuras hijau
(menyerap MB)
Penuras merah
(menyerap H)
(Cahaya MHB)
Penolakan cahaya berwarna
melalui dua turas warna
putih Magenta (MB)
merah
Penuras hijau
(menyerap H)
Penuras merah
(menyerap B)
(Cahaya MHB)
Penolakan cahaya berwarna
melalui dua turas warna
putih Sian (BH)
hijau
Penuras sian
(menyerap M)
Penuras kuning
(menyerap B)
(Cahaya MHB)
Penggunaan Prinsip
Penolakan Cahaya Berwarna
Objek berwarna lazimnya adalah legap.
Apabila cahaya putih menyinari objek
tersebut, objek itu akan memantulkan cahaya
yang berwarna sama dengannya.
Warna-warna cahaya lain akan diserap oleh
objek tersebut.
Penglihatan objek berwarna bergantung
kepada warna cahaya yang:
i. menyinarinya
ii. dipantulkan
iii. Diserap
Objek bewarna primer akan memantulkan
warnanya sahaja
Objek bewarna sekunder memantulkan
warnanya dan warna primernya.
Objek berwarna primer
Cahaya putih Cahaya hijau
(MBH) dipantulkan



objek hijau
Cahaya putih Cahaya merah
(MBH) dipantulkan



objek merah
Cahaya putih Cahaya biru
(MBH) dipantulkan


objek biru
Objek berwarna skunder
Cahaya putih Cahaya kuning, hijau dan
(MBH) merah dipantulkan



objek kuning
Cahaya putih Cahaya magenta, merah
(MBH) dan biru dipantulkan



objek magenta
Cahaya putih Cahaya sian, biru dan
(MBH) hijau dipantulkan


objek sian
Objek bewarna putih kelihatan putih kerana
semua warna spektrum dipantulkan
Objek bewarna hitam kelihatan hitam kerana
semua warna spektrum diserap oleh objek
tersebut

Objek berwarna putih
Cahaya putih Cahaya biru, hijau dan
(MBH) merah dipantulkan



objek putih
Objek berwarna putih
Cahaya putih Tiada cahaya
(MBH) dipantulkan



objek hitam
Bunga kuning di bawah cahaya
putih
Cahaya putih
(M,B,H)
Warna kuning
dipantulkan
(M,H)
Bunga kuning
(M, H)
Bunga kuning di bawah cahaya
hijau
Cahaya hijau
(H)
Warna hijau
dipantulkan
(H)
Bunga kuning
(M, H)
Bunga kuning di bawah cahaya
merah
Cahaya merah
(M)
Warna merah
dipantulkan
(M)
Bunga kuning
(M, H)
Bunga kuning di bawah cahaya
biru
Cahaya biru
(B)
Bunga kuning
(M, H)
Tiada warna
dipantulkan
Fungsi Sel Rod dan Sel Kon
pada Mata
Fungsi Sel Rod dan Sel Kon
pada Mata
Pada retina mata terdapat 2 jenis sel:
Sel rod
peka kepada cahaya berkeamatan rendah
terutamanya pada waktu malam
Sel kon
peka kepada cahaya yang terang dan
memberikan penglihatan berwarna
Terdapat tiga jenis sel kon yang peka
terhadap warna merah, biru dan hijau
Kesan Pencampuran
Pigmen Warna
Pigmen - serbuk berwarna yang diperolehi
daripada pengisaran pelbagai bahan seperti
tumbuhan, serangga yang sudah mati, tanah,
bahan kimia dan sebagainya
Menyerap dan memantulkan cahaya berwarna
yang tertentu
Tiga jenis pigmen:
1. pigmen daripada tumbuhan
Inai dan daun pandan
2. pigmen semula jadi
cat biru daripada kobalt fosfat
cat merah daripada sejenis serangga
yang mati.
3. pigmen sintetik
pigmen berpendarfluor daripada bahan
berasaskan minyak

Kesan Pigmen Terhadap Cahaya
Pigmen - menyerap dan memantulkan
cahaya tertentu di bawah cahaya putih
(M,H,B)
Pencampuran pigmen
Pigmen sian menyerap semua cahaya
berwarna kecuali cahaya biru dan hijau.
Pigmen kuning menyerap semua cahaya
berwarna kecuali cahaya merah dan hijau
Hanya cahaya hijau sahaja merupakan
warna yang tidak diserap oleh kedua-dua
pigmen.
Pigmen kuning dan sian dicampurkan =
hijau
Pencampuran pigmen
sian
Cahaya putih
(M,B,H)
Cahaya biru
+ hijau
dipantulkan
(B,H)
kuning
Cahaya putih
(M,B,H)
Cahaya merah
+ hijau
dipantulkan
(M,H)
hijau
Cahaya putih
(M,B,H)
Cahaya
hijau
dipantulkan
(H)
+
Perbandingan antara penambahan
cahaya dan pencampuran pigmen

Kepentingan Warna dalam
Kehidupan
Contoh-contoh kegunaan warna :
pencetakan,
pendawaian elektrik,
lampu isyarat.
Pencetakan
Berasaskan kepada prinsip penolakan warna
Empat jenis warna:
Kuning, sian, magenta, dan hitam
Pendawaian elektrik
Kod warna antarabangsa telah menetapkan
warna dalam pendawaian elektrik
wayar hidup - coklat
wayar neutral - biru
wayar bumi
- berjalur kuning
dan hijau
Palam 3-pin
Lampu isyarat
Terdiri daripada cahaya berwarna merah,
kuning, dan hijau.
Warna-warna ini adalah sama
pada semua lampu isyarat dan
telah difahami oleh semua
Kepentingan Warna kepada Haiwan
i) Menarik perhatian haiwan betina
ii) Sebagai amaran
iii) Penyamaran

Menarik perhatian haiwan betina
Haiwan jantan seperti burung merak,
mempunyai bulu yang menarik dan
berwarna-warni untuk menarik perhatian
pasangan betina
Sebagai amaran
Haiwan-haiwan berbisa biasanya mempunyai
warna yang terang sebagai amaran kepada
haiwan lain
Sebagai penyamaran
Menukarkan warna tubuh menyamai
persekitaran atau habitatnya
Kepentingan Warna kepada
Tumbuhan
Pigmen klorofil di dalam kloroplas
menyebabkan daun kelihatan berwarna hijau
dan membolehkannya menghasilkan makanan.
Kelopak bunga yang terang dan berwarna-
warni dapat menarik perhatian serangga seperti
rama-rama untuk hinggap dan membantu
proses pendebungaan
Kepentingan Warna kepada
Tumbuhan
Klorofil memberi warna
hijau pada daun
Warna bunga menarik
perhatian serangga
Menghargai Penciptaan
Pelbagai Alatan Optik kepada
Kehidupan
Contoh-contoh alat optik
Cermin mata mengatasi masalah rabun
Kanta pembesar membesarkan imej
Teropong melihat objek jauh
Teleskop meneroka angkasa lepas
Mikroskop mengkaji mikroorganisma
Periskop melihat objek yang terhalang
Pelbagai Alatan Optik