CORPUS THOMISTICUM

Thomae de Sutton
De pluralitate formarum
a prooemio ad partem II
Prooemium
[90470 Thoma! de Sutton" De pluralitate formarum" pr#
$uoniam !an%tum e!t honorare &eritatem prae %aeteri!
ami%i!" ut di%it philo!ophu! in ' (thi%#" ideo &irtuo!i homine!
non dimittunt propter &eritatem ami%i! di!pli%ere" ea )uae
%ontraria reputant &eritati repro*ando# Sed plerum)ue
&erum a fal!o non re%te di!%ernente!" eo )uod )uaedam
fal!a pro*a*iliora !unt )ui*u!dam &eri!" fal!um )uando)ue
+udi%ant &erum propter apparentiam &eri, a% per ho% dum
putant fal!um pro!e)ui" ip!um tam)uam ami%um
pro!e)uuntur et repu-nant &eritati# Inter &eritate! !i)uidem
de prin%ipii! naturae de unitate formae in uno indi&iduo ad
plurima! !e e.tendit &eritate!/ )uam a-no!%unt ali)ui" !ed
ip!am e!!e fal!itatem putante!" tra%ta&erunt irre&erenter"
et penitu! repudia&erunt# $uod &ero e. e+u! %o-nitione
multa dependent %on!e)uentia" e.pedien! &idetur ip!am
manife!tare amatori*u! &eritati!, ut a* ei! a-nita" non
ampliu! impu-netur" !ed potiu! tam)uam prae%ipua ami%a
honoretur" ip!i autem per e+u! %o-nitionem ad &idendum
multa! &eritate! illu!trentur# 0e% tamen oportet no&a!
addu%ere ratione! ad !ui manife!tationem/ !ed !u1%iat ad
prae!en! )ua!dam ratione! %ommune! in !%ripti! addu%ta!
%ontra %a&illatione! forti2%are" au%toritati*u! !%ili%et
philo!ophi et !ui Commentatori! ea! %on2rmare" et tandem
ratione! di!!ol&ere" )uae mente! ali)uorum li-ant" ne
di%tam &ideant &eritatem# O!tenditur autem propo!itum
tri*u! &ii! ad prae!en!# Prima !umitur e. di!tin%tione
formarum a !e in&i%em# Se%unda e. ratione entitati!# Tertia
e. ratione unitati!#
Par! '
[9047' Thoma! de Sutton" De pluralitate formarum" par! '
Se%undum primam &iam ar-uitur %ommuniter" )uia formae
rerum !unt !i%ut numeri et 2-urae )uantum ad ho%" )uod
una forma addit perfe%tionem !uper aliam" !i%ut unu!
numeru! addit !uper alium et !i%ut una 2-ura !uper aliam"
et &irtute %ontinet ip!am# 3orma er-o perfe%tior &irtute
%ontinet formam imperfe%tiorem# Po!ita er-o forma
perfe%tiori" !uper4uit ponere imperfe%tiorem# Cum er-o in
natura nihil !it !uper4uum" non permittit natura )uod in
eodem %ompo!ito !int duae formae" )uarum una !it
perfe%tior alia# 5d hu+u! rationi! e&identiam %on!iderandum
e!t" )uod formae !u*!tantiale! non di!tin-uuntur a*
in&i%em" !i%ut di!tin-uuntur %alor et !apor" )uae !unt
di&er!orum -enerum ph6!i%e lo)uendo, !ed omne! formae
materiale! di!tin-uuntur !i%ut 2-urae )uae !unt e+u!dem
-eneri! ph6!i%i# 3ormetur er-o prin%ipali! ratio !i%#
Impo!!i*ile e!t dua! forma! e+u!dem -eneri! ph6!i%i !imul
per2%ere idem !u*+e%tum# Sed omne! formae !u*!tantiale!
!unt e+u!dem -eneri! ph6!i%i# (r-o impo!!i*ile e!t dua!
forma! !u*!tantiale! !imul per2%ere eamdem materiam#
Hu+u! rationi! primo de%laranda e!t !e%unda propo!itio"
)uia e+u! de%laratio utili! e!t ad o!ten!ionem primae#
Pro*atur autem tripli%iter# Primo )uidem per
tran!mutationem formarum a* in&i%em# Illae enim formae
!unt e+u!dem -eneri! ph6!i%i" inter )ua! e!t tran!mutatio
per !e/ ita !%ili%et" )uod una !it terminu! a )uo per !e" non
autem per a%%iden!" !%ili%et %um ad+un%tione !ui %um
termino a )uo/ et alia !it terminu! ad )uem per !e" non per
a%%iden!" e. ho% )uod ad+un-itur ali%ui alteri# 7er*i -ratia"
)uando al*um mutatur in ni-rum" !i illud etiam mutetur in
dul%e" e!t tran!mutatio al*i in dul%e per a%%iden!" !ed al*i
in ni-rum per !e/ et ho% ideo" )uia al*um et ni-rum !unt in
eodem -enere# Unde di%it philo!ophu! '0 Metaph#" )uod ea
)uae !unt di&er!a -enere" non ha*ent &iam" ide!t
tran!mutationem ad in&i%em# 0un% autem inter forma!
!u*!tantiale! per !e e!t tran!mutatio# (t ho% manife!tum
e!t de formi! )ua! omne! %on%edunt e!!e !pe%i2%a!# In
tali*u! enim manife!tum e!t" )uod una a*+i%itur in
indu%tione alteriu!/ et ho% non e!t per a%%iden! ad
indu%tionem et a*+e%tionem aliarum )uae !unt termini
tran!mutationi! per !e/ !i%ut per !e 2t i-ni! e. a)ua" &el e
%on&er!o" &el plu&ia e. &apore# 0on enim -eneratio )uae
e!t in !u*!tantia" e!t per !e e. ali)uo a%%idente" ut e. al*o,
&el etiam )uae e!t per !e" terminatur ad ali)uod a%%iden!"
puta" ad ni-rum# Relin)uitur er-o )uod !it per !e inter dua!
forma! !u*!tantiale!" )uarum una a*+i%itur" et alia indu%itur#
Omne! er-o formae !u*!tantiale! !unt e+u!dem -eneri!# Si
&ero ponantur ali)uae formae )uae non !int !pe%i2%ae"
!i%ut ali)ui ponunt in homine formam %orpori! aliam a*
anima, adhu% oporte*it per illam rationem ponere talem
e!!e e+u!dem -eneri! %um alii! )uae !unt !pe%i2%ae" eo
)uod inter illa! forma! et forma! !pe%i2%a! e!t per !e
tran!mutatio/ %orpu! enim homini! )uod po!t mortem
putre!%it" re!ol&itur in elementa/ 2t enim %orpu! tale e.
!emine" et !emen e. alimento" et alimentum e. elementi!/
e. ei!dem enim nutrimur et !umu!# 3orma er-o %orpori! e!t
e+u!dem -eneri! %um formi! elementorum# 3ormae autem
elementorum !unt e+u!dem -eneri! %um alii! formi!
!pe%i2%i!# (r-o et forma %orpori! in animali e!t e+u!dem
-eneri! uni&er!aliter %um alii! formi! !pe%i2%i!# Praeterea"
)uod non !it in!tantia in ali)ua forma materiali" )uantum ad
ho%" o!tenditur per ho% )uod in !u*!tantii! !emper
-eneratio uniu! e!t %orruptio alteriu! et e %on&er!o" ut di%it
philo!ophu! in 8i*# de 9en# et Corr#" u*i determinat de
-eneratione et %orruptione in uni&er!ali# Uni&er!aliter er-o
inter forma! !u*!tantiale! e!t tran!mutatio" !i% )uod in
indu%tione uniu! e!t a*+e%tio alteriu!" et e %on&er!o# Tali!
autem indu%tio et a*+e%tio non pote!t e!!e per a%%iden! ad
indu%tionem et a*+e%tionem aliorum )uae !unt per !e
termini -enerationi! et %orruptioni!/ )uia in -eneratione
!u*!tantiae &el %orruptione nihil pote!t per !e e!!e
terminu!" ni!i forma !u*!tantiali!# (!t er-o tran!mutatio
inter )ua!%um)ue forma! uni&er!aliter# Oportet er-o di%ere
uni&er!aliter" )uod omne! !unt e+u!dem -eneri!/ et hae%
e!t prima pro*atio propo!itioni!# Se%undo pro*atur per
lo%um a de2nitione# Di%it enim philo!ophu! : Metaph#" )uod
di&er!a -enere !unt )uae non ha*ent idem !u!%epti&um#
Omne! er-o a%tu! )ui ha*ent idem !u!%epti&um" !unt
e+u!dem -eneri!# Ho% e!t manife!tum tam de a%%identi*u!
tran!eunti*u!" )uae !unt operatione!" )uam de formi!
permanenti*u!/ &i!io enim al*i et &i!io ru*ei !unt a%tu!
e+u!dem -eneri!" %um ha*eant idem pro.imum
!u!%epti&um" !%ili%et potentiam &i!i&am/ !imiliter al*edo et
ru*edo !unt formae e+u!dem -eneri!" %um !int in eodem
!u!%epti&o" !%ili%et in !uper2%ie %orpori! terminati# (t hu+u!
ratio e!t" )uia potentiae di!tin-uuntur per a%tu!" ita )uod
a%tu! di&er!orum -enerum ha*ent di&er!a! potentia!#
Pro.imum autem !u!%epti&um %u+u!li*et a%tu! e!t potentia
nata per2%i per illum a%tum# Unde oportet )uod omne!
a%tu! )ui ha*ent idem !u!%epti&um pro.imum" !int e+u!dem
-eneri!# 0un% autem omne! formae !u*!tantiale! ha*ent
idem !u!%epti&um" )uia !unt perfe%tione! e+u!dem
potentiae# Materia enim e!t illud )uod e!t potentia
)uaedam ordinata ad forma! omne! materiale! tam)uam
ad !uo! a%tu! !i&e perfe%tione!, et e!t !u!%epti&a omnium
formarum materialium" !i%ut li-num e!t !u!%epti&um
omnium formarum arti2%ialium" ut di%itur ' Ph6!i%# Omne!
er-o formae materiale! !unt e+u!dem -eneri!# Sed hui%
pro*ationi pote!t o*&iari de anima" )uae e!t a%tu! %orpori!
ph6!i%i or-ani%i# 0on enim &idetur e!!e a%tu! primae
materiae tam)uam potentiae immediate &el pro.ime" !ed
!olum tam)uam remote# 7idetur autem e!!e a%tu! %orpori!
tam)uam immediate/ unde philo!ophu! di%it in ; de anima"
)uod e. %orpore et anima 2t unum tam)uam e. potentia et
a%tu# (t !i% &idetur" )uod e+u! !u!%epti&um immediatum !it
alterum a !u!%epti&o aliarum formarum" li%et idem ha*eant
!u!%epti&um remotum# (t e. ho% &idetur !e)ui praedi%tum"
)uod anima non !it e+u!dem -eneri! %um formi!
materiali*u!" %um illa !int di&er!a -enere )uae non ha*ent
idem !u!%epti&um pro.imum# 0on enim oportet )uod illa
)uae ha*ent idem !u!%epti&um remotum !int e+u!dem
-eneri!/ !i% enim %olor et !apor e!!ent e+u!dem -eneri!"
%um !int in eadem !u*!tantia# Potentia autem di%itur non
)uod%um)ue prin%ipium a%tu!" !ed prin%ipium immediatum
ip!iu!# Materia er-o !i !it potentia !i&e !u!%epti&um aliarum
formarum" non !e)uitur )uod !it animae# Se)uitur er-o" ut
&idetur" )uod anima !it alteriu! -eneri! a* alii! formi!# 5d
ho% di%endum" )uod ne%e!!e e!t idem !u!%epti&um e!!e
animae et aliarum formarum# Si enim a%%ipiamu! %orpu! in
a%tu per aliam formam )uam !it anima" )uod )uidem
%orpu! maneat po!t mortem !e%undum ali)uo!" tale %orpu!
non pote!t e!!e potentia re!pe%tu animae/ )uia !i !i%"
po!!et po!t mortem !u!%ipere animam, )uia )uamdiu
manet potentia" tamdiu pote!t per a-en! du%i ad a%tum
naturaliter/ !i%ut )uamdiu in o%ulo manet potentia &i!i&a"
pote!t du%i ad a%tum &idendi# 0un% autem %orpu! mortuum
per nullum a-en! naturale pote!t animam !u!%ipere" !ed
tantum per a-en! !upernaturale" )uod e!t Deu!/ eo mortuo
enim non 2t &i&um naturaliter" ni!i per re!olutionem ad
primam materiam# Corpu! autem mortuum nun)uam fuit
idem numero potentia re!pe%tu animae# (odem modo etiam
pote!t ar-ui de )uo%um)ue a%%epto in %orpore mortuo"
)uod !it %ompo!itum/ nihil enim tale pote!t a%%ipi" )uod
po!!it 2eri &i&um !ine %orruptione/ 2t enim re!olutio
%orpori! mortui u!)ue ad primam materiam" ante)uam e.
ip!o -eneretur &i&um/ et ita relin)uitur )uod materia prima
!it potentia immediata re!pe%tu animae" !i a%%ipiamu!
animam !e%undum !uam propriam rationem" !i%ut e!t
potentia immediata re!pe%tu aliarum formarum# Tamen !i
%on!ideremu! %orpu! in a%tu per ip!am animam" tun% ip!um
%orpu! !i% %on!ideratum e!t potentia re!pe%tu animae" et
!e%undum )uod ip!a dat e!!e &i&um et !en!iti&um" et !i%
dein%ep!/ et !i% lo)uitur philo!ophu! in ; de anima" %um
di%it" )uod e. %orpore et anima 2t unum" !i%ut e. potentia
et a%tu/ et !imiliter )uando di%it i*i )uod anima e!t a%tu!
%orpori!# Ideo autem !i% lo)uitur" )uia in de2nitione formae
de*et poni materia prout appropriata e!t illi formae" non
autem !e%undum )uod %ommuni! e!t !i*i et alii!# (t !imili!
e!t modu! lo)uendi %um di%itur" anima e!t a%tu! %orpori!"
a% !i di%eretur" %alor e!t a%tu! %alefa%ti# 0on autem id %u+u!
%alor e!t a%tu!" e!t )uali2%atum alia )ualitate priori )uam
!it %alor" )uia %alor e!t de primi! )uatuor )ualitati*u!, !ed
intelli-itur )uod !it )uali2%atum primo %alore" )ui e!t a%tu!
e+u!# 0e% pote!t di%i" )uod di!po!itio !u!%epti&i" per )uam
appropriatur potentia a%tui" det ip!i !u!%epti&o rationem
potentiae" ita !%ili%et )uod illa di!po!itione de!tru%ta non !it
ampliu! potentia re!pe%tu tali! formae/ !i%ut !i di%eretur"
)uod propria harmonia fa%it )uod %orpu! e!t potentia
re!pe%tu animae, et ideo ip!a harmonia de!tru%ta &el
!oluta" +am non e!t potentia" !%ili%et !u!%epti&a re!pe%tu
ip!iu!# Si enim ho% e!!et &erum" tot e!!ent potentiae )uot
a%tu!/ et non re!ponderet una potentia di&er!i! a%ti*u!
e+u!dem -eneri!, )uia di&er!i a%tu! re)uirunt di&er!a!
di!po!itione! in potentia !u!%epti&a# 7idemu! enim a%tu!
a%ti&orum e!!e in patiente et di!po!itio" ut di%itur ; de
anima# Unde etiam formae elementorum" de )ui*u!
manife!tum e!t )uod ha*ent idem !u!%epti&um pro.imum"
re)uirunt in !uo !u!%epti&o di!po!itione! %ontraria!, puta"
forma i-ni! %alorem" forma a)uae fri-iditatem# 0e% &alet !i
di%atur" )uod ho% 2t propter defe%tum a-enti! naturali!"
)uod illa potentia pa!!i&a )uae e!t %orpu! mortuum" non
pote!t du%i ad a%tum &itae# $uia %uili*et potentiae pa!!i&ae
re!pondet ali)ua potentia a%ti&a" )uae po!!it eam du%ere
ad a%tum/ alio)uin illa potentia pa!!i&a e!!et otio!a# Unde
e. ho% )uod non e!t ali)ua potentia naturali! )uae po!!it
di!ponere %orpu! mortuum ad a%tum &itae" !e)uitur )uod
ip!um non e!t potentia re!pe%tu tali! a%tu!" et per
%on!e)uen! etiam non e!t idem %orpu! !e%undum formam"
)uod fuit &i&um, illud enim %orpu! &i&um erat potentia
re!pe%tu animae" !e%undum )uod anima dat e!!e &i&um et
ulteriore! perfe%tione!, li%et materia !it e+u! potentia"
!e%undum )uod %on!tituit e!!e !u*!tantiale et e!!e
%orporeum" !i%ut di%tum e!t# Si% er-o oportet )uod omne!
formae materiale! !int e+u!dem -eneri!" eo )uod omne!
ha*ent idem !u!%epti&um pro.imum" !%ili%et materiam
primam/ et hae% e!t !e%unda propo!itioni! pro*atio#
O!tenditur ho% idem e. ha*itudine formarum ad !e in&i%em
)uantum ad !ua! e!!entia!# 5d %u+u! e&identiam
%on!iderandum e!t" )uod formae di&er!orum -enerum !i%
!e ha*ent" )uod una nihil ha*et in !ui natura de &irtute
alteriu!" !ed !unt penitu! di&er!ae naturae" )uarum nulla
%ontinetur in alia, puta %olor et !apor" )uorum neutrum e!t
&irtute in altero" et e. ho% !unt di&er!a !e%undum -enu!#
Sed formae e+u!dem -eneri! !i% !e ha*ent" )uod !emper
una &irtute %ontinet aliam/ illa !%ili%et )uae e!t perfe%tior in
!e %ontinet imperfe%tiorem %um alio addito# Si%ut &idemu!
)uod una 2-ura %ontinet aliam" et ali)uid ampliu!/
tetra-onum enim %ontinet tri-onum" et addit unum
an-ulum/ penta-onum %ontinet tetra-onum" et addit unum
an-ulum/ et ita de %eteri!# (t !i%ut e!t in -enere
re%tilinearum 2-urarum, ita e!t in alii! -eneri*u!# Cum enim
in omni -enere !it unum primum )uod e!t men!ura omnium
)uae !unt in illo -enere, oportet )uod di&er!ae formae
e+u!dem -eneri! !int a* in&i%em di!tin%tae per re%e!!um a
primo !ui -eneri!" et )uod multipli%entur !e%undum )uod
multum re%edunt a* illo primo" )uaedam minu! et )uaedam
ma-i!, ut !%ili%et tot !int formae" )uot modi! 2t re%e!!u! a*
illo primo# Puta" in -enere %olori!" tot !unt !pe%ie!" )uot
modi! 2t re%e!!u! a* illo primo in -enere %olori!" et
men!ura totam perfe%tionem !ui -eneri! %omprehendente#
Unde et philo!ophu! '0 Metaph#" ni-rum )uod ma.ime
di!tat a* al*o" di%it e!!e pri&ationem al*i" eo )uod minime
ha*et perfe%tionem %olori! al*i/ et ita e!t in alii! %ontrarii!#
Omnia enim %ontraria !unt in eodem -enere/ unde unum
%ontrariorum !emper e!t pri&atio re!pe%tu alteriu! )uod e!t
ha*itu!" eo )uod %ontinet totam perfe%tionem !ui -eneri!#
(. hi! %on%ludi pote!t/ )uae%um)ue formae !i% !e ha*ent
ad in&i%em" )uod !emper perfe%tior %ontinet in !e
imperfe%tiorem" et !uper eam addit ali)uid" !unt e+u!dem
-eneri!# Si% !e ha*ent omne! formae !u*!tantiale!/ tale!
enim formae !unt ut numeri" )uorum !pe%ie! re!ultant per
ho% )uod ma+or addit unitatem !upra minorem" !i%ut di%itur
< Metaph# et 9# Omne! er-o formae !u*!tantiale!
materiale! !unt e+u!dem -eneri!# Si%ut enim numeri di&er!i
re!ultant !e%undum pro-re!!ionem naturalem a* unitate"
ita )uod primu! numeru! !uper unitatem addit unitatem" et
!i% dein%ep!, ita formae materiale! a%%ipiuntur !e%undum
)uemdam a materia re%e!!um !e%undum perfe%tiu! et
imperfe%tiu!# 3ormae !i)uidem elementorum !unt
propin)ui!!imae materiae primae" et !i% imperfe%ti!!imae
!e%undum Commentatorem" et )ua!i parum a materia
re%edente!/ unde %orpora elementalia di%untur prima
%orpora tam)uam a primi! formi! et materia prima
%on!tituta# I!ta! autem forma! propter !ui propin)uitatem
ad materiam non !e)uitur ali)ua operatio e.%eden!
)ualitate! a%ti&a! et pa!!i&a!# Con!e)uenter autem ma-i!
re%edunt a* imperfe%tione et potentialitate materiae primae
formae mi.torum" utpote ha*ente! in !e )uid)uid ha*ent
formae elementorum" et adhu% ampliu!# Unde et ip!a!
%on!e)uuntur operatione! e.%edente! )ualitate! a%ti&a! et
pa!!i&a! elementorum/ puta adama! trahit ferrum" +a!pi!
re!trin-it !an-uinem" et !i% de alii!/ et in i!ti! etiam !unt
multi" -radu!# Simili! e!t etiam %omparatio plantarum ad
inanimata/ )uod !%ili%et formae plantarum e.%edunt
omnium inanimatorum formam/ e. )uo )uidem e.%e!!u
ha*ent in !eip!i! prin%ipium !ui motu! a%ti&um" puta"
nutritioni! et au-mentationi!" )uod nulli inanimato
%ompetit# Similiter etiam formae animalium e.%edunt
forma! plantarum" et plu! elon-antur a terre!treitate
materiae/ propter )uod ha*ent in !e prin%ipium !ui motu!"
!ed et %o-nitione! aliarum rerum# 5nima &ero humana inter
omne! forma! re%epta! in materia perfe%ti!!ima e!t# Unde
non !olum e!t prin%ipium %o-nitioni! )uae e!t per or-anum
%orporale/ !ed )uia ele&ata e!t !uper materiam" naturaliter
ha*et %o-nitionem et intelli-entiam !eparatam a materia/
unde oportet )uod !it perpetua" !i%ut in)uit philo!ophu! ';
Metaph#" )uod inter omne! forma! ip!a !ola manet po!t
%orpori! %orruptionem# Si% er-o %um !it perfe%ti!!ima inter
omne! forma! materiale!" et %ontineat &irtualiter
&e-etati&am plantae" et !en!iti&am *ruti" oportet )uod
%ontineat &irtute omne! alia! forma! materiale!# (t ita
)uantum ad ho% )uod e!t perfe%tio %orpori!" e!t e+u!dem
-eneri! %um alii! formi! %orporali*u! &el materiali*u!# (t !i%
%on!iderari pote!t )uod !emper forma !u*!tantiali! )uae
e!t perfe%tior %ontinet in !e imperfe%tiorem et ampliu!# (t
ita relin)uitur" )uod omne! !unt e+u!dem -eneri!# (t hae%
e!t tertia et ultima pro*atio propo!itioni!# Prima &ero
propo!itio e+u!dem rationi! pro*atur e. hi! )uae di%ta !unt#
Primo )uidem per tran!mutationem formarum ad in&i%em#
Si enim ali)uae duae formae per2%iunt !imul idem
!u*+e%tum" illae !unt %ontin-ente!" nullam repu-nantiam
ha*ente!# Inter forma! autem %ontin-ente! non %adit
tran!mutatio per !e/ %ontin-en! enim non 2t e. %ontin-enti
ni!i per a%%iden!, ne% per %on!e)uen! %orrumpitur
%ontin-en! ni!i per a%%iden!" !i%ut di%itur ' Ph6!i%# Si autem
inter forma! )uae !imul !unt in !u*+e%to" non %adit
tran!mutatio per !e" !e)uitur )uod non !int e+u!dem
-eneri!, )uia inter forma! e+u!dem -eneri! %adit
tran!mutatio per !e" ut priu! o!ten!um e!t# Impo!!i*ile e!t
er-o dua! forma! e+u!dem -eneri! !imul per2%ere idem
!u*+e%tum# Se%undo o!tenditur idem per ho% )uod formae
e+u!dem -eneri! ha*ent idem !u!%epti&um immediatum#
0on e!t autem po!!i*ile" )uod duae formae ha*eant idem
!u!%epti&um numero immediatum !imul, )uia oportet e!!e
ordinem naturalem inter forma!# 0e% etiam ponuntur duae
formae tale! in eodem !u*+e%to" ni!i in )uantum una e!t
ordinata ad aliam# 0eutra etiam per2%ietur per aliam" eo
)uod perfe%ti*ile prae!upponitur perfe%tioni# Si er-o di%atur
)uod duarum formarum una per2%it !u!%epti&um mediante
alia, !e)uitur )uod non ha*ent idem !u!%epti&um
immediatum" et per %on!e)uen! )uod non !int e+u!dem
-eneri!# Impo!!i*ile e!t er-o dua! forma! ali)uo modo
per2%ere idem !u!%epti&um# 0e% etiam &alet !i di%atur"
)uod una forma e!t di!po!itio ad !u!%epti&um" et alia e!t
a%tu! e+u!dem# $uia di&er!ae formae e+u!dem -eneri!
re)uirunt di&er!a! di!po!itione!" per )ua! re%epti&um ei!
approprietur# (t li%et in &ia -enerationi! una di!ponat ad
indu%tionem alteriu!" tamen in &ia e!!endi di!po!itio propria
uniu! repu-nat alteri/ !i enim di!po!itio uniu! !taret %um
di!po!itione alteriu!" +am e!!et %ommuni! di!po!itio" et
nulliu! propria# 3orma autem non e!t in materia" ni!i !it
di!po!ita et propria# Si e!!ent duae formae in materia !imul"
neutra ha*eret propriam di!po!itionem/ tota enim di!po!itio
materiae e!!et %ommuni! utri)ue" e. )uo utra)ue forma
!tat %um illa di!po!itione# 0on !olum er-o &erum e!t )uod
una forma non pertinet ad di!po!itionem alteriu! propriam"
!ed ne% etiam %ompatitur !e%um aliam in eodem !u*+e%to#
(t hae% pote!t e!!e tertia pro*atio !umpta e.
in%ompo!!i*ilitate di!po!itionum# $uarto o!tenditur idem
!i%# Semper forma perfe%tior %ontinet imperfe%tiorem" !i%ut
e!t in numeri! et 2-uri! )uod )uinariu! %ontinet
)uaternarium" et penta-onu! tetra-onum" ut priu!
o!ten!um e!t# 3orma er-o perfe%tiore e.i!tente in materia"
fru!tra e!!et in ea forma imperfe%tior e. )uo %ontinetur in
forma perfe%tiore" et !it %um forma perfe%tiore e+u!dem
-eneri! in eodem !u*+e%to# $uinto per!uadetur !i% per ea
)uae apparent !en!ui# 7idemu! enim in formi! !en!i*ili*u!
)uae !unt e+u!dem -eneri!" )uod non %ompatiuntur !e in
eodem !u*+e%to/ non enim idem %orpu! in eadem !ui parte
e!t al*um et ru*eum" ne% etiam %alidum et fri-idum, et !i%
etiam &idemu! non !olum in illi! u*i e!t %ontrarieta!" !ed
etiam in alii!/ non enim ali)uod %orpu! pote!t e!!e !imul
trian-ulare et )uadran-ulare# Cum er-o per !en!i*ilia
ele&emur ad %o-nitionem intelli-i*ilium" impo!!i*ile e!t
)uod formae e+u!dem -eneri! )uae non !unt !en!i*ile!"
%u+u!modi !unt formae !u*!tantiale!" %ompatiantur !e in
eodem !u*+e%to# Se.to pro*atur idem !i%# In formi! u*i
in&enitur %ontrarieta!" puta in %olori*u! et !apori*u!" duo
e!t %on!iderare/ !%ili%et )uod intenduntur et remittuntur" et
)uod !unt e+u!dem -eneri!# Manife!tum e!t autem )uod in
tali*u! duae formae !unt in%ompo!!i*ile! ad in&i%em# 5ut
er-o !unt in%ompo!!i*ile! )uia intenduntur et remittuntur"
aut )uia !unt e+u!dem -eneri!# 0e% apparet ali)ua alia
%au!a in%ompo!!i*ilitati! ni!i alterum i!torum# Sed non
pote!t di%i )uod !unt in%ompo!!i*ile! )uia intenduntur et
remittuntur, )uia per inten!ionem et remi!!ionem formae in
!u*+e%to 2t )uodammodo a%%e!!u! ad aliam formam
e+u!dem -eneri!" &el perfe%tiorem &el imperfe%tiorem, et !i%
per ho% tollitur %au!a in%ompo!!i*ilitati! uniu! ad alteram#
Relin)uitur er-o )uod !int in%ompo!!i*ile! propter ho% )uia
!unt e+u!dem -eneri!# Cum er-o po!ita %au!a ponatur
e=e%tu!" oportet uni&er!aliter )uod omne! formae )uae
!unt e+u!dem -eneri!" !int e. ho% in%ompo!!i*ile!# Septimo
ar-uitur !i%# 3orma imperfe%tior ali%u+u! -eneri! di!tin-uitur
a perfe%tiore non !e%undum ali)uid po!iti&um )uod !it in ea
et non in perfe%tiore/ )uia" !i%ut di%tum e!t" perfe%tior
%ontinet imperfe%tiorem totaliter" et adhu% ampliu!# Per ho%
er-o di!tin-uitur a* ea" )uod forma perfe%tior ali)uid ponit
in !u*+e%to" %u+u! pri&ationem ponit imperfe%tior# Cum er-o
impo!!i*ile !it ali)uod !u*+e%tum !imul ha*ere in !e ali)uod
po!iti&um" et pri&ationem e+u!dem" impo!!i*ile e!t er-o
)uod forma perfe%tior et imperfe%tior e+u!dem -eneri! !imul
!int in eodem !u*+e%to# O%ta&o ar-uitur# Omni! a%tu!
)uamdiu !uam potentiam per2%it" totaliter eam per2%it" et
o%%upat et %ontinet" de ratione enim a%tu! e!t per2%ere,
terminare et %omplere !uam potentiam# Sed !u!%epti&um
o%%upatum et %ompletum nihil !u!%ipit )uou!)ue e&a%uetur#
(r-o" %um formae e+u!dem -eneri! ha*eant idem
!u!%epti&um" impo!!i*ile e!t )uod re%ipiat unam formam
po!t aliam" ni!i priore o*+e%ta# 0ono et ultimo ar-uitur#
Omni! tran!mutatio per !e e!t de oppo!ito in oppo!itum/ de
non al*o enim 2t al*um" et de non i-ne i-ni!# Sed inter
dua! forma! e+u!dem -eneri! e!t per !e tran!mutatio" !i%ut
di%tum e!t# (r-o una forma denominat ip!um oppo!ita
denominatione a prima" )ua denominat ip!um alia forma
e+u!dem -eneri!# (t ho% apparet in formi! !en!i*ili*u!#
Corpu! enim )uod e!t ru*eum" e!t non al*um" et e!t non
ni-rum" et non &iride/ eodem etiam modo al*um e!t non
ru*eum et non &iride" et !i% de alii!# Si er-o duae formae
e+u!dem -eneri! !imul per2%erent idem !u*+e%tum"
oppo!ita !imul ine!!ent eidem !u*+e%to# Puta" !i in eodem
!u*+e%to e!!et al*edo et ru*edo" denominaretur idem
!u*+e%tum per ru*edinem non al*um" et per al*edinem
al*um, et ita e!!et al*um et non al*um# Ho% autem e!t
oppo!itum primi prin%ipii# (t ita !u1%ienter o!ten!um e!t"
)uod di&er!ae formae e+u!dem -eneri! non po!!unt !imul
per2%ere idem !u*+e%tum# Priu! autem pro*atum e!t omne!
forma! !u*!tantiale! e!!e e+u!dem -eneri!# Relin)uitur er-o
)uod non e!t po!!i*ile ali)uod !u*+e%tum !imul per2%i
di&er!i! formi! !u*!tantiali*u!" !ed una !ola# Sumpta e!t
autem hae% &ia e. !ententia philo!ophi in di&er!i! lo%i!, et
prae%ipue e. '0 Metaph#/ u*i di%it )uod !i%ut in %olori*u!
e!t unum primum )uod e!t men!ura omnium %olorum"
!%ili%et %olor al*u!, et in &o%i*u! e!t unum primum illiu!
-eneri!" !%ili%et die!i!" et in 2-uri! re%tilinei! e!t unum
primum" !%ili%et tri-onum, ita e!t in alii! -eneri*u!# (t !i ita
!it" in pa!!ioni*u! et )ualitati*u! et !u*!tantii! ne%e!!e e!t
!imiliter !e ha*ere# Similiter enim !e ha*et in omni*u!# (.
i!ti! &er*i! philo!ophi ha*etur e.pre!!e" )uod !u*!tantiae
omne! de )ui*u! hi% lo)uitur" !unt uniu! -eneri! ph6!i%i#
8o)uitur autem de !u*!tantii! materiali*u!" )uia nondum
per&enit ad determinandum de !u*!tantii! immateriali*u!#
Di%it etiam in eodem )uod pri&atio e!t prin%ipium
%ontrarietati!" et )uod unum %ontrariorum e!t pri&atio
re!pe%tu alteriu!# U*i etiam di%it Commentator" )uod omnia
%ontraria opponuntur !e%undum pri&ationem et ha*itum#
Uni enim %ontrariorum a%%idit ut !it pri&atio perfe%tioni!"
)uia alterum %ontrariorum e!t perfe%tu! ha*itu!" et alterum
diminutu!# Ratio autem i!torum di%torum philo!ophi et !ui
Commentatori! e!t/ )uia %ontraria !unt in eodem -enere, et
ideo di!tin-uuntur !e%undum pri&ationem et ha*itum !ui
-eneri!" ut !upra e.po!itum e!t# Con!e)uen! er-o e!t" )uod
eodem modo di!tin-uantur formae e+u!dem -eneri! u*i non
e!t %ontrarieta!" utpote in 2-uri! et in !u*!tantii!, ut
!emper una per2%iat !u*+e%tum %um pri&atione alteriu!#
Sed unum %ontrariorum e!t ut pri&atio propter !ui ma.imam
di!tantiam a !uo %ontrario" )uod e!t ha*itu! perfe%ti!!imu!
e+u!dem -eneri!/ ita et media inter duo %ontraria %um !int
e. ip!i! %ontrarii!" ali)uid ha*ent de pri&atione" et ali)uid
de ha*itu !e%undum ma-i! et minu!" propter )uod
)uodli*et eorum e!t in%ompo!!i*ile alteri in eodem
!u*+e%to# Cum er-o eadem %au!a in %ompo!iti! reperiatur"
et in alii! -eneri*u!" u*i non e!t %ontrarieta!, non poterunt
duae formae e+u!dem -eneri! !imul per2%ere idem
!u*+e%tum# Di%it etiam philo!ophu! in eod# 8i*# )uod non e!t
permutatio e. uno -enere in aliud -enu!" ni!i per a%%iden!/
et )uanto aliud e!t perfe%tiu!" tanto e!t !impli%iu! et minu!
%ompo!itum" ut patet in formi! a%%identali*u! e+u!dem
-eneri!/ al*edo enim )uae e!t %olor perfe%ti!!imu!" e!t
!impli%ior/ et alii %olore! in )uantum a* eo di!tant &el ei
appropin)uant" !unt %ompo!itiore! &el !impli%iore!# (i
praeterea" formarum e+u!dem -eneri! una %ontinet aliam
&irtualiter" !%ili%et perfe%tior imperfe%tiorem/ et imperfe%tior
!i %on+un-eretur %um perfe%tiore" nullam perfe%tionem
daret" !ed e!!et fru!tra# In natura autem nihil e!t fru!tra#
0on er-o !i% poterit 2eri additio in !pe%ie*u!" ut forma
praee.i!ten! maneat %um alia !uper&eniente# Oportet er-o
!imilitudinem praedi%tam !i% intelli-ere" ut forma
perfe%tiore ad&eniente %orrumpatur praee.i!ten!, ut
!emper in %ompo!ito maneat una forma tantum" %ontinen!
tamen imperfe%tiorem et ampliu!" et per %on!e)uen!
adden! !uper ip!am/ ut !i%ut numeru! ma+or %ontinet in !e
numerum minorem !eor!um a* eo e.i!tentem" et addit
!uper ip!um" ut )uaternariu! %ontinet in !e &irtualiter
)uantitati&e !eor!um a* eo e.i!tentem ternarium" et addit
unitatem, ita )uod forma perfe%tior !uper formam
imperfe%tiorem" )uam &irtualiter %ontinet" addit ali)uam
perfe%tionem# 8i%et er-o in numeri! !it )uod minori numero"
puta" ternario" pote!t 2eri additio unitati! no&ae" )uae %um
tri*u! unitati*u! %on!tituat )uaternarium )ui e!t numeru!
ma+or, tamen ille modu! in formi! non e!t po!!i*ili!" ut
forma ad&enien! %um forma praee.i!tente in materia
%on!tituat perfe%tiorem formam# (t hu+u! di&er!itati! ratio
e!t duple./ )uia additio numeri !uper numerum e!t
!e%undum parte! inte-rale!" !i&e )uantitati&a!" in )uantum
unu! numeru! e.%edit alium# 5d talem autem e.%e!!um
ha*endum nihil refert utrum a%%epto minore numero
addamu! ali)uid fa%iendo ip!um minorem numerum partem
ma+ori!" &el )uod a%%ipiamu! ma+orem numerum !eor!um
omnino e. omni*u! unitati*u!/ utro)ue enim modo unu!
numeru! e.%edit alium !e%undum )uantitatem# Sed additio
formae !uper formam e+u!dem -eneri! e!t !e%undum
perfe%tionem# Tota autem perfe%tio )uae e!t in forma
imperfe%tiore e!t in forma perfe%tiore per !e, et ita nulla
perfe%tio %re!%eret ei! e. formi!# (t tanto forma e!t
!impli%ior" )uanto ma+or e!t et perfe%tior/ li%et in numeri!
!it e %ontrario/ )uia )uanto numeru! e!t ma+or" tanto e!t
%ompo!itior# (t ideo non pote!t 2eri additio formae
e.i!tenti" !i%ut 2t in numeri! additio numero praee.i!tenti#
5lia ratio hu+u! di&er!itati! e!t" )uia numeru! non e!t )uid
unum !impli%iter" !ed unum a--re-atione unitatum/ et ideo
!i*i %ompetit ha*ere plure! parte!" )uarum )uaeli*et e!t in
a%tu# (t ideo )uo%um)ue modo 2at additio parti! ad
partem" re!ultat numeru! ma+or# Sed !u*!tantia materiali!
e!t unum )uid !impli%iter/ et ideo non po!!unt in ea e!!e
plure! a%tualitate!" ut infra di%etur/ et ideo ad&eniente una
forma !u*!tantiali" ne%e!!e e!t aliam %edere# (t !e%undum
ho% %on&enientior e!t !imilitudo formarum ad 2-ura!" )uam
ad numero!" eo )uod 2-ura !e)uitur formam %ontinui#
$uam !imilitudinem ponit philo!ophu! in ; de anima" !i%
in)uien!# Similiter !e ha*ent ei )uod de 2-uri! e!t" et )uae
!e%undum animam !unt# Semper enim in eo )uod e!t
%on!e)uenter e!t potentia )uod priu! e!t" in 2-uri! et in
animati!, ut in tetra-ono )uidem tri-onum# In !en!iti&o
autem &e-etati&um# Manife!tum e!t autem in 2-uri!" )uod
ad ha*endum !pe%iem ma+orem tri-ono manenti non e!t illi
addenda ali)ua linea ut ha*eatur tetra-onu!" )uia
)ualiter%um)ue addatur illa linea non e!!et 2-ura ma+or"
)uia non e!!et alia %lau!io )uam priu!# 0e% etiam tri-ono
praee.i!tenti pote!t addi no&um )uaternarium ad
%on!tituendum %um ip!o ma+orem 2-uram" )uia non
%ompatiuntur !e in eodem !u*+e%to !i&e %orpore !e%undum
numerum duae 2-urae e+u!dem -eneri!/ !ed oportet ad ho%
)uod %orpu! tri-onum 2at tetra-onum" amo&ere per
de%i!ionem de %orpore" ut de!truatur 2-ura trian-ulari! &el
!i !it 4e.i*ili! &el du%ti*ili!" oportet in ip!o aliam %urationem
fa%ere" ut ha*eantur )uatuor an-uli de!tru%ti! primi!
an-uli! )ui fuerunt in 2-ura trian-ulari# Si% er-o ne%e!!e e!t
additionem &el !u*tra%tionem in !u*!tantii! rerum 2eri" ut
ad&eniente no&a forma" %orrumpatur illa )uae
praee.i!te*at" !i%ut in 2-uri! patet" et !i%ut in numeri!
)uorum unu! a%%ipitur po!t alium !eor!um e. alii!
unitati*u! omni*u!" %um unu! plure! unitate! %ontineat
)uam alter" et !i% %adit !uper ip!um# Patet etiam" )uod tota
illa &ia pro%edit !e%undum !ententiam philo!ophi, )uia
propo!itione! e. )ui*u! o!ten!um e!t propo!itum" a* eo
!umptae !unt" et !e%undum !en!um )uem intelle.it# Sed
unum du*ium re!tat &idere/ )uia &idetur e!!e pro*atum"
)uod in homine non !int plure! formae !u*!tantiale!/ )uia
anima rationali! %um !it in%orrupti*ili!" non &idetur e!!e
e+u!dem -eneri! %um alii! materiali*u! )uae !unt
%orrupti*ile!" )uia %orrupti*ile et in%orrupti*ile di=erunt
!e%undum -enu!" ut di%itur '0 metaph6!i%orum/ et ita
anima rationali! %ompatitur !e%um )ua!dam forma!
%orporale! in homine" ut !int duae formae in homine"
!%ili%et anima rationali! et forma %orpori!# 5d ho% di%endum
e!t" )uod propter ho% anima %on!tituta e!t in %on2nio
!u*!tantiarum !eparatarum )uae !unt in%orporale! et
formarum materialium/ )uae !unt %orporale!/ e!t enim
in2ma formarum in%orrupti*ilium et !uprema formarum
%orrupti*ilium/ et propter ho% e!t partim !eparata a
materia" et partim in materia# Se%undum intelle%tum
nam)ue et &oluntatem !eparata et in%orrupti*ili! e!t/ et
)uantum ad ho% pertinet ad -enu! !u*!tantiarum
!eparatarum/ !ed !e%undum alia! potentia! e!t a%tu!
materiae" et !e%undum illa! e!t %orrupti*ili!/ et !i% pertinet
ad -enu! formarum materialium )uae !unt %orrupti*ile!#
$uod patet e. ho% )uod per potentia! illa!" !%ili%et
!en!iti&am et &e-etati&am" %ontinet perfe%tionem )uae
reperitur in formi! *rutorum" !ed eminentiu!# Unde
impo!!i*ile e!t )uod %ompatiatur !e%um aliam in eodem
!u*+e%to" %um !it e+u!dem -eneri! %um una)ua)ue, !i%ut et
omne! formae aliae !unt in%ompo!!i*ile! propter ho% )uod
!unt e+u!dem -eneri!" ut o!ten!um e!t#
Par! ;
[9047; Thoma! de Sutton" De pluralitate formarum" par! ;
Se)uitur de !e%unda &ia o!tendendi propo!itum" )uae
!umitur e. pote!tate e!!entiali formae !u*!tantiali!" e. ho%
!%ili%et )uod )uaeli*et forma !u*!tantiali! %on!tituit en!
!impli%iter# (t ne 2at di!%eptatio de &o%a*ulo" &o%o en!
!impli%iter illud )uod e!t ho% ali)uid et !u*!i!ten!/ ho%
ali)uid enim !u*!i!ten! a nullo dependet in e!!endo, )uod
autem dependet" e!t en! !e%undum )uid# Unde philo!ophu!
a%%identia &o%at entia !e%undum )uid" !u*!tantia! autem
entia !impli%iter/ !imiliter -enerationem a%%identium &o%at
-enerationem !e%undum )uid" -enerationem !u*!tantiarum
-enerationem !impli%iter# $uod autem )uaeli*et forma
!u*!tantiali! %on!tituat en! !u*!i!ten!" po!!et pro*ari e.
prima &ia" !uppo!ita in%ompo!!i*ilitate formarum# (. ho%
enim !tatim !e)uitur" )uod omne !u*!i!ten! materiale" %um
!it unum !u*+e%tum unam tantum ha*en! materiam" )uod
tantum !it una forma %u+u!li*et" )uae fa%iat eum e!!e
!u*!i!ten!# Sed tamen" ut appareat )uod i!ta &ia in !e !it
!u1%ien!" ideo e. proprii! hu+u! &iae e!t pro%edendum# Pro
prin%ipio autem hu+u! &iae !umendum e!t" )uod omni!
forma naturali! e!t prin%ipium ali%u+u! motu! naturali! et
)uieti!# Omni! er-o forma naturali! )uae primo ad&enit
materiae" %on!tituit ali)uod %orpu! aptum natum mo&eri
ali)uo motu naturali# Tale autem e!t %orpu! dimen!ionatum"
-ra&e &el le&e" durum &el molle# (r-o ad )uam%um)ue
formam primo ad&enientem materiae !e)uuntur ali)ua
a%%identia )uae !unt ne%e!!aria ad motum# Sed talia
a%%identia ne%e!!ario fundantur in ali)ua !u*!tantia
!u*!i!tente# (r-o omni! forma naturali! !u*!tantiali! )uae
immediate unitur materiae" %on!tituit en! !u*!i!ten!#
Praeterea" omne )uod per !e mo&etur" e!t per !e en! et per
!e !u*!i!ten!/ unum)uod)ue enim !i%ut e!t" ita operatur#
Sed omni! forma primo ad&enien! materiae %on!tituit en!
)uod per !e mo&etur" !%ili%et %orpu! ph6!i%um# (r-o e!t en!
per !e !u*!i!ten!# (t ho% !pe%ialiter %on!iderandum e!t de
forma %orpori! humani" )uam )uidam ponunt e!!e aliam a*
anima# Cum enim !e%undum omne! forma illa %orpori!
maneat in materia po!t mortem, apparet autem !en!ui"
)uod tale %orpu! e!t )uoddam !u*!i!ten!, !e)uitur )uod
ip!a %on!tituit en! per !e !u*!i!ten!# Praeterea ho%
o!tenditur uni&er!aliter de omni forma !u*!tantiali !i%#
3orma !u*!tantiali!" !i%ut e. ho% )uod e!t forma &el a%tu!"
ali)uid in a%tu %on!tituit, ita e. ho% )uod !u*!tantiali! e!t"
!u*!tantiam de*et %on!tituere# (. ho% er-o )uod e!t forma
!u*!tantiali!" de*et %on!tituere !u*!tantiam in a%tu" et per
%on!e)uen! dare e!!e !u*!i!ten!# Sed e!!e !u*!tantiae e!t
!u*!i!tere" !i%ut e!!e a%%identi! alteri ine!!e# Omni! er-o
forma !u*!tantiali! %on!tituit !u*!tantiam !u*!i!tentem#
Praeterea ho% per!uadetur per !i-num# 7idemu! enim
forma! imperfe%ta!" %u+u!modi !unt formae elementorum
!e%undum philo!opho!" !imiliter formam &apori!" plu&iae"
-randini! et hu+u!modi imperfe%torum" %on!tituere ho%
ali)uid !u*!i!ten!# $uanto autem forma e!t perfe%tior,
tanto dat e!!e perfe%tiu!, perfe%tiu! autem e!t e!!e
!u*!i!ten!" )uam e!!e )uo ali)uid non !u*!i!tit# Irrationale
er-o e!t di%ere" )uod formae perfe%tiore!" %u+u!modi !unt
formae mi.torum" non de*eant e!!e !u*!i!tente!# Si% er-o
o!ten!um e!t" )uod omne! formae !u*!tantiale! fa%iunt
rem !u*!i!tere# Ulteriu! %on!iderandum e!t" )uod omne
)uod ad&enit rei !u*!i!tenti" oportet e!!e a%%iden!/ et ho%
pro*atur per praemi!!a# Primo/ !i enim omni! forma
!u*!tantiali! %on!tituit en! !u*!i!ten!" nulla forma
!u*!tantiali! poterit ad&enire !u*!i!tenti praee.i!tenti, !ed
ne%e!!ario %on!tituit ali)uod !u*!i!ten!" et per %on!e)uen!
ali)uod !uppo!itum, et !i% non ad&enit !uppo!ito
praee.i!tenti# Omne er-o )uod ad&enit rei !u*!i!tenti"
tam)uam ip!am informan!" a%%iden! e!t# Praeterea" omne
)uod ad&enit rei !u*!i!tenti et %on!e)uitur e!!e
!u*!tantiale" non pote!t e!!e de e!!entia rei, )uia tota
e!!entia rei intelli-itur ut prin%ipium !u!%epti&um ip!iu!
e!!e# Comparatur enim e!!entia ad e!!e" !i%ut potentia ad
a%tum# Tota er-o e!!entia rei !i&e !u*!tantia praeintelli-itur
ip!i e!!e# 0on er-o )uod ad&enit rei !u*!i!tenti e!t de
e!!entia rei# (rit er-o per a%%iden!# I!ta! autem ratione!
putant )uidam falla%iter infrin-ere di%endo" )uod ali)uid e!t
!u*!i!ten! %ompletum in e!!e !pe%i2%o/ et omne )uod
ad&enit tali" %um ha*eat e!!e %ompletum" e!t e.tra e+u!
!u*!tantiam" et e!t a%%iden! ip!iu!# 5li)uid autem e!t
!u*!i!ten! in%ompletum" non ha*en! !e%undum !e e!!e
!pe%i2%um# (t ideo !i*i ad&enit forma !u*!tantiali!
%omplen! e+u! e.i!tentiam et e+u! e!!entiam# Sed i!tud
!u1%ienter e.%lu!um e!t per praedi%ta# Omne enim
!u*!i!ten! )uantum%um)ue in%ompletum !it" !eparatur
!e%undum e!!e a* alio !u*!i!tente# Cum er-o duae formae
!u*!tantiale! %on!tituant duo !u*!i!tentia" ut o!ten!um e!t,
!e)uitur )uod neutra alteri ad&enit in eodem indi&iduo" !ed
%on!tituunt duo indi&idua !eparata !e%undum e!!e# Duo
enim !u*!i!tentia )uantum%um)ue in%ompleta !int" !unt
duo di!tin%ta indi&idua# (t praeterea" -enera non !u*!i!tunt
ni!i in !ui! !pe%ie*u!# (!!e er-o !u*!i!ten!
)uantum%um)ue in%ompletum !it" ha*et e!!e !pe%i2%atum"
et per %on!e)uen! e!!entiam %ompletam )uantum po!!i*ile
e!t !e%undum -radum !uum# Propter ho% )uidam
adin&eniunt aliam %a&illationem" di%endo )uod forma
!u*!tantiali! %ompleta perfe%ta ad&enien! rei !u*!i!tenti
dat ei no&um e!!e !u*!i!tentiae, !ed non manet e!!e )uod
praefuit" )uia !i% e!!ent duae !u*!i!tentiae# (t ideo di%unt
)uod primum e!!e %orrumpitur in ad&entu formae
!e%undae, et ideo e!t tantum unum !u*!i!ten!# Sed illud e!t
ma-i! irrationale/ )uia e!!e per !e %on!e)uitur formam
immediatiu! etiam )uam prima pa!!io !uum !u*+e%tum
proprium/ e!!e enim e!t a%tualita! formae# $uod autem per
!e %on!e)uitur ali)uid" non pote!t auferri per naturam ip!o
manente/ unde ne% propria pa!!io pote!t !eparari per
naturam a !uo !u*+e%to" dum !u*+e%tum manet/ li%et forte
per mira%ulum ho% po!!it 2eri/ )uod non e!t ad propo!itum#
0on er-o forma ali)ua" ad )uam !e)uitur e!!e" pote!t illud
e!!e amittere a*!)ue !ui fundamenti de!tru%tione#
Praeterea" nihil aliud e!t formam a%)uirere e!!e" )uam
ip!am ad a%tum produ%i" &el -enerari, unde -enerari non
!olum e!t &ia ad e!!e" !ed etiam ad formam/ forma enim
e!t terminu! -enerationi!# (r-o" %um %orruptio opponatur
-enerationi" nihil aliud e!t formam a%)uirere e!!e" )uam
ip!am de!trui &el %orrumpi# I!ti! er-o !u1%ienter intelle%ti!"
manife!tum e!t" )uod impo!!i*ile e!t in uno indi&iduo e!!e
dua! forma! !u*!tantiale!# Ulteriu! etiam po!!unt %on%ludi
manife!ti!!ima in%on&enientia e. i!ti!# Statim enim !e)uitur
)uod forma )uae ponitur ad&enire !u*!i!tenti" et e!!e
!u*!tantiali!" e!t !u*!tantiali! e. h6pote!i et non
!u*!tantiali!" !ed a%%identali!" ut o!ten!um e!t/ et ita de
ip!a di%entur duo %ontradi%toria/ erit enim a%%iden! et non
a%%iden!" !u*!tantia et non !u*!tantia# (t prae!ertim de
anima" )uae ponitur a* omni*u! e!!e !u*!tantia" !e)uitur
)uod !it a%%iden!" %um ponatur ad&enire %orpori %on!tituto
in e!!e per aliam formam# Ulteriu! etiam, !i forma
!u*!tantiali! !it a%%iden!" indu%tio autem formae
!u*!tantiali! !it -eneratio !impli%iter" indu%tio &ero
a%%identi! !it alteratio/ !e)uitur )uod -eneratio !impli%iter
!it alteratio" e.tendendo nomen alterationi! ad
produ%tionem %u+u!li*et a%%identi!" pene! )uod pote!t
attendi ali)ua alterita! in re, !i%ut So%rate! in foro di%itur
alter a !eip!o in theatro# Proprie tamen alteratio e!t
!e%undum )ualitatem# Sumpta e!t autem i!ta &ia pro*andi
propo!itum a !ententia philo!ophi et !ui Commentatori! in
pleri!)ue lo%i! et di&er!i!" )uantum ad di&er!a )uae
a!!umpta !unt et pro*ata# $uod enim primo pro*atum e!t"
)uod omni! forma !u*!tantiali! %on!tituit ho% ali)uid" ho%
a%%eptum e!t a prin%ipio ; de anima" u*i di&idit philo!ophu!
!u*!tantiam in tria/ !%ili%et materiam" formam et
%ompo!itum/ in materiam )uidem )uae !e%undum !e non
e!t ho% ali)uid/ et formam !e%undum )uam +am e!t ho%
ali)uid" et tertium )uod e!t e. hi!" !%ili%et ho% ali)uid# Unde
di%it Commentator" )uod omnia de )ui*u! di%itur
!u*!tantia" !unt tri*u! modi!/ )uorum unu! e!t ut !it
materia prima" )uae per !e non e!t formata" ne% ali)uid per
!e in a%tu# Se%undum autem e!t forma" per )uam ha*et
e!!e ho% indi&iduum# Tertium autem e!t )uod 2t e. i!ti!
am*o*u!# 7ult er-o Commentator" )uod !u*!tantia non
di%itur de ali)ua forma" ni!i de illa per )uam indi&iduum e!t
ho% ali)uid# $uod )uidem ho% ali)uid di%itur 2eri e. i!ti!
am*o*u!" !%ili%et forma et materia tali, et non di%itur ip!um
2eri e. i!ti! am*o*u! et ali)ua alia forma# In!u1%ien! enim
e!!et hae% di&i!io philo!ophi de !u*!tantia" ma.ime ad
propo!itum !uum %on%ludendum de anima" !i e!!et ali)ua
forma )uae %on!titueret ho% ali)uid" et ali)ua )uae non
%on!titueret ho% ali)uid/ ni!i ho% poneret in !ua di&i!ione#
Con!e)uenter Commentator in eod# lo%o ho% ponit
e.pre!!iu!/ &olen! enim o!tendere )uod anima !it
!u*!tantia )uae e!t forma" a%%ipit de e+u! pro*atione )uod
forma !u*!tantiali! in ho% di=ert a* a%%idente" )uod
!u*+e%tum a%%identi! e!t %ompo!itum e. materia et forma"
et e!t ali)uid e.i!ten! in a%tu" )uod non indi-et in !uo e!!e
a%%idente# Su*+e%tum autem formae !u*!tantiali! non ha*et
e!!e a%tu ni!i per illam formam" et indi-et forma ut !it a%tu#
(t po!tea )ui*u!dam interpo!iti! di%it" )uod formae
naturale! !unt !u*!tantiae" )uia %um fuerint a*latae"
aufertur nomen )uod demon!trat en! !e%undum )uod e!t
indi&iduum !u*!tantiae/ et !imiliter de2nitio )uae 2t
!e%undum illud nomen" )uia auferuntur -enu! et di=erentia"
et nihil remanet )uod !it ali)uod indi&iduum# (t ho% &alde
manife!tatur" ut di%it" in formi! rerum !impli%ium, )uoniam
%um forma fuerit a*lata" nihil remanet# Cir%a i!ta &er*a
Commentatori! %on!iderandum e!t" )uod )uam&i! non !it
ita manife!tum de anima !i%ut de alii! formi!" )uod
!u*+e%tum e+u! non !it ali)uid a%tu ni!i per animam" et )uod
ip!a a*lata nihil remaneat in materia, tamen omnia i!ta
addu%it ad ha*endum %o-nitionem de anima !pe%ialiter, ut
patet e. pro%e!!u !uo# 5%%ipit enim )uod anima e!t prima
perfe%tio %orpori!" !i%ut ip!e di%it in de2niendo animam/ et
e. ho% !e)uitur" )uod non !it ali)ua forma prior" per )uam
!it %orpu!# Si enim e!!et ali)ui! a%tu! prior" !u*+e%tum
animae e!!et %ompo!itum e. materia et forma, et ita anima
e!!et a%%iden!" !e%undum di=erentiam )uam priu!
a!!i-na&it inter !u*!tantiam et a%%iden!" ne% ha*eret
%orpu! e!!e per animam, )uod %um !it impo!!i*ile"
relin)uitur )uod !it prima perfe%tio %orpori!" ita )uod nulla
!it prior in %orpore" et )uod !u*+e%tum e+u! nullum e!!e
ha*eat ni!i per ip!am" !ed indi-eat anima ut !it in a%tu# (t
ho% ma-i! e.pre!!e di%it idem Commentator in < Metaph#"
in 2ne" )uod %orpu! et anima non e!t duo di&er!a" et %orpu!
non e.i!tit !ine anima# 7ult er-o Commentator )uod
uni&er!aliter !u*+e%tum %u+u!li*et formae !u*!tantiali! nihil
!it in a%tu ni!i per illam formam/ et !pe%ialiter ho% pro*at de
!u*!tantia animae# (t ho% *ene %on!iderandum e!t" )uia
ho% de !u*+e%to animae a* ali)ui*u! prae%ipue ne-atur#
$uod autem %on%lu!um e!t !upra" )uod omne )uod rei
ad&enit po!t )uam%um)ue formam !u*!tantialem" !it
a%%iden!" ho% !ati! di%it Commentator# Di%it enim '
ph6!i%orum" )uod !i materia ha*eret ali)uam formam
!u*!tantialem !i*i propriam" nullam aliam re%iperet ip!a
prae!ente, !ed !tatim %orrumperetur" )uam %ito alia
-eneraretur# (t paulo po!t di%it" )uod !i ha*eret ali)uam
formam" &el formae e!!ent a%%identia" &el formae e!!et
forma# I!ta autem non !e)uerentur" !i e!!et ali)ua forma
)uae po!!et aliam formam immediate !uper !e re%ipere, !i
enim e!!et ali)ua tali! propria materiae" etiam !i e!!et de
!u*!tantia materiae" non oporteret eam %orrumpi in
ad&entu alteriu! formae" !ed potiu! per2%eretur/ ne% etiam
oporteret formam !uper&enientem e!!e a%%iden!# 5d ho%
autem" ut di%tum !uum ha*eat &eritatem" oportet )uod
nulla forma !it )uae non %on!tituat ho% ali)uid, ita )uod
omni! forma ad&enien! !it a%%iden!# (t propter ho% anti)ui
ponente! prin%ipium materiale e!!e %orpu! ali)uod" puta"
i-nem aut aerem" di.erunt tam)uam ne%e!!arium !uum
%on!e)uen! poni" )uod omne! formae e!!ent a%%identia#
Unde Commentator in > ph6!i%orum" di.it )uod !i formae
elementorum remanerent in a%tu di=erente! a* alii! formi!"
ne%e!!e e!!et ut nullum en! -eneraretur a* ei! di&er!um in
forma !u*!tantiali" !ed tantum in a%%identi*u!# $uod autem
%on%lu!um e!t !upra de anima" )uod ip!a e!!et a%%iden!" !i
ad&eniret ali%ui formae" ho% !ati! ha*etur e. &er*i!
Commentatori! +am di%ti!" ; de anima# $uod autem ulteriu!
%on%lude*atur" )uod -eneratio e!!et alteratio" !ati! di=u!e
di=amari pote!t e. &er*i! philo!ophi# Di%it enim ' de 9en#
dan! intentionem !uam" )uod uni&er!aliter determinatum
e!t de -eneratione et %orruptione" alteratione" et %eteri!
tran!mutationi*u!# U*i notandum" )uod ho% di%it
uni&er!aliter" ne )ui! di%at )uod )uae !e)uuntur non !e
e.tendat ad omnia -enera*ilia" !ed ad )uaedam# (t %ito
po!t !u*+un-it" )uod )ui%um)ue puta&erunt omnia e. uno
ali)uo prin%ipio materiali )uod !it %orpu!" puta i-ni! &el aer"
ne%e!!e ha*e*ant ponere -enerationem alterationem e!!e"
et )uod priu! -eneratur !olum alterari# Cu+u! %au!am
a!!i-nat po!tea di%en!/ !emper enim manet !e%undum eo!"
unum et idem !u*+e%tum in a%tu# Tale autem alterari
di%imu!# Unde ip!i ponente! %on!e)uenter !ui! prin%ipii!
-enerationem nihil aliud e!!e di%e*ant" )uam alterationem"
ut i*id# di%itur# 7ult er-o philo!ophu! )uod in )ua%um)ue
tran!mutatione manet !u*+e%tum ali)uod in a%tu" illa
tran!mutatio e!t alteratio/ et !i ponatur )uod illa
tran!mutatio e!t -eneratio" -eneratio di%etur alteratio# I!tud
patet etiam e. pro%e!!u !e)uenti ma-i! e.pre!!e, )uia
!e)uitur i*i" uni&er!aliter er-o de -eneratione et
%orruptione !impli%i!# 5!!i-nat enim %au!am" )uare
uni&er!aliter !it di%tum de -eneratione omni" di%en! )uod
Plato in!u1%ienter determina&it de ei!/ non enim !%rutatu!
e!t de omni -eneratione et %orruptione" !ed de ea )uae e!t
elementorum# (. &er*i! er-o philo!ophi patet" )uod ea
)uae i*i determina&it de -eneratione" !unt uni&er!aliter ad
-enerationem %u+u!li*et !u*!tantiae pertinentia# I*i autem
!e%undum !ententiam propriam determina&it manife!te"
)uod id e. )uo e!t -eneratio" et id e. )uo e!t %orruptio" e!t
!u*!tantia in potentia tantum, ne% e!t a%tu )uid" ne%
)uantum" ne% )uale et !i% de alii!# Tale autem non e!t
ali)uid" ni!i materia intelle%ta !ine forma omni# (t ideo
oportet per intentionem philo!ophi" )uod in illo e. )uo
-eneratio e!t" nulla forma remaneat apud -enerationem"
ne% !u*!tantiali! ne% a%%identali!, illud enim )uod manet"
e!t illud e. )uo e!t -eneratio# Unde &ult" )uod illud e. )uo
e!t -eneratio" e!t non en!, et )uod illud non e!t alterum
%ontrariorum" !ed materia/ et ideo !emper in !u*!tantii!
uniu! -eneratio e!t alteriu! %orruptio" et e %ontrario# Unde
di%it )uod nihil a%tu manet apud -enerationem, et )uod
patet e. %on!e)uenti*u!/ )uia %on!e)uenter a!!i-nan!
di=erentiam inter -enerationem et alterationem" di%it )uod
alteratio e!t )uando manente !u*!tantia !en!i*ili" 2t
tran!mutatio in pa!!ioni*u!, puta )uando %orpu! !anum 2t
lan-uidum" unum et idem manen!# $uando autem totum
tran!mutatur non manente ali)uo !en!i*ili in eodem
!u*+e%to" !i%ut e. !emine toto 2t animal" et e. a)ua aer"
tun% e!t e+u! -eneratio" et alteriu! %orruptio# (t addit
e.pre!!e po!tea !i%/ )uando nihil manet" %u+u! alterum !it
pa!!io" &el a%%iden! &el -eneratio et %orruptio" e!t materia
proprie et ma.ime !u*+e%tum -enerationi! et %orruptioni!
!u!%epti*ile# (. i!to pro%e!!u ha*etur ma.ime !e%undum
!ententiam philo!ophi" )uod nun)uam in -eneratione ali)ua
una forma ad&enit ali%ui !u*+e%to e.i!tenti in a%tu per
priorem formam )uae remanet/ !ed oportet %um indu%tione
uniu! e!!e a*+e%tionem alteriu!" et !olam materiam e!!e
!u*+e%tum/ alio)uin -eneratio e!!et alteratio# I!tud autem
pote!t o!tendi e!!e de mente philo!ophi" !i %on!ideremu!
)uomodo : ph6!i%orum" o!tendit -enerationem non e!!e
motum" propter ho% )uod illud )uod -eneratur non e!t en!#
Di!tin-uit enim primo non en!" di%en!" )uod omni! mutatio
e!t de !u*+e%to in !u*+e%tum" &el de !u*+e%to in non
!u*+e%tum/ et )uod non !u*+e%tum !i&e non en! di%itur
dupli%iter/ uno modo !impli%iter, alio modo !e%undum )uid"
ut appareat ma-i! de )uo ente di%at &el intendat/ et inter
alio! modo! a%%ipit non en!" )uod nihil e!t in a%tu" unde
manife!tum e!t" )uod non pote!t mo&eri# (t e. ho% !i%
ar-uit/ illud )uod non e!t ali)uid in a%tu" !ed !impli%iter non
en!" non mo&etur# $uod autem -eneratur" e!t non en!
!impli%iter# (r-o )uod -eneratur non mo&etur" et per
%on!e)uen! -eneratio non e!t motu!# 5d ho% autem )uod
illa ratio &aleat" oportet )uod illud )uod -eneratur" !it non
en! !impli%iter" !i% ut non !it mo*ile# Si autem e!!et en! per
ali)uam formam )uantum%um)ue imperfe%tam" )uae
%on!titueret %orpu!, +am e!!et ali)uo modo en!" !i% ut
mo&eri po!!et" li%et non e!!et in !pe%ie %ompleta# Oportet
er-o" )uod ip!iu! )uod -eneratur nulla !it forma in materia"
ut !i% !it !impli%iter non en!/ et ita !ola materia remane*it
apud -enerationem" et nulla forma e+u! )uod -eneratur# (t
ut i!tud manife!tiu! appareat" e.%ludam %a&illationem )uae
i!tum pro%e!!um impedire &idetur !e%undum )uo!dam#
Di%unt enim ali)ui" )uod ratio philo!ophi non a%%ipit )uod
illud )uod remanet in -eneratione !it !impli%iter non en!,
!ed )uod illud )uod -eneratur !i%" !it !impli%iter non en!
a%tu# 8i%et autem praee.i!tat -enerationi )uando)ue
)uoddam %orpu! )uod manet" et per -enerationem
per2%itur, tamen illud %orpu! praee.i!ten! non e!t illud
%orpu! )uod -eneratur" ni!i potentia tantum, -eneratum
autem a%tu e!t ip!um %ompo!itum e. praee.i!tente
!u*+e%to et forma per -enerationem# Sed i!ta &er*a &ana
!unt/ )uia !i re%te %on!ideremu!" non di=ert )uantum ad
propo!itum" utrum a%%ipiatur in ratione philo!ophi/ )uod
!u*+e%tum -enerationi! !it non en! !impli%iter" &el tertio
modo, &el )uod illud !u!%epti&um formae )uod manet apud
-enerationem !it non en! !impli%iter# $uia )uod%um)ue
di%atur" oportet )uod ratio ad ho% )uod &aleat" pro%edat e.
non entitate e+u! )uod manet# 0on enim pote!t ratio
pro%edere e. non ente -enerato !e%undum illam formam
!olam )uae indu%itur per -enerationem" ut intelli-atur non
en! !olum propter %arentiam illiu!" ita )uod !it en! per
aliam formam/ !i% enim e!t in omni motu" )uod id )uod
produ%itur" nondum e!t per formam )uae e!t terminu!
motu!/ puta" %um 2t homo !anu!" dum mo&etur ad
!anitatem" non e!t !anu!" )uia de2%it !anita! )uae e!t
terminu! motu!# Sed tamen illa non entita! non !u1%it ad
o!tendendum )uod !anatio non e!t motu!" eo )uod illud
!u!%epti&um !anitati! )uod manet in !anatione" !it en!
)uod mo&eri po!!it" %um !it homo# Tali! er-o non entita!
non e.%ludit tran!mutationem !i*i %ontin-entem non e!!e
motum# Pro%edit er-o ratio philo!ophi e. non entitate
-enerali !impli%iter" ut !%ili%et nihil e+u! !it in a%tu" )uod
maneat in -eneratione, et ho% patet e. littera philo!ophi
i*idem# Di%it enim )uod ali)uid e!t non en!" aut non al*um"
aut non !anum" )uod tamen %ontin-it mo&eri per a%%iden!"
e!t enim homo# $uod autem !impli%iter e!t non en! a%tu"
&el non ali)uid" ho% nullo modo %ontin-it mo&eri# Ho% autem
ideo di%it" ut appareat" )uod ratio !ua non pro%edit de non
ente tali" )uod uno modo e!t ali)uid a%tu" li%et alio modo !it
non en!/ alia! ratio !ua nulliu! e!!et &i-ori!# Si enim
maneret ali)uod %orpu! apud -enerationem" illud e!!et en!
ad motum !e ha*en! pa!!i&e# $uod autem a%%ipitur in
ratione" )uod id )uod -eneratur" ante -enerationem !uam
non !it in !pe%ie %ompleta" !ed etiam )uod nullo modo
a%tu! e+u! !it )uod maneat apud -enerationem" &erum e!t/
et ho% e!t nihil in a%tu" !ed per !olam materiam !u*+i%i
-enerationi oportet# (t ho% e!t )uod Commentator di%it
i*idem/ )uod %um e!!e materiae primae non admi!%eatur
a%tu!" impo!!i*ile e!t )uod mo&eatur/ et paulo po!t addit"
)uod -eneratio in !u*!tantia non e!t motu!/ )uoniam )uod
-eneratur in ea e!t non en! !impli%iter" et en! in potentia"
)uoniam tran!mutatur" et e.it de potentia in a%tum# (t non
e!t ita de -eneratione a%%identi!/ tran!mutatum enim in ea
e!t en! in a%tu" li%et tran!mutetur !e%undum )uod e!t in
potentia# (%%e !e%undum Commentatorem" )uod ratio
philo!ophi pro%edit per %au!am, et per %on!e)uen!
demon!trati&e -eneratio non e!t motu!" ut i*idem di%it# $ui
er-o %on%edit )uod -eneratio non e!t motu!" et tamen apud
-enerationem manet ali)uid in a%tu" ip!e %on%edit e=e%tum"
et ne-at %au!am ip!iu!# 5liam %a&illationem alii ponunt
di%ente! propo!itionem philo!ophi" !%ili%et# $uod -eneratur
e!t non en!" !impli%iter &eram e!!e in re*u! animati!" non
autem in re*u! inanimati! )uantum ad -enerationem" )uae
e!t indu%tio ultimae formae# Sed illud e!t impo!!i*ile/ tum
)uia !%ientia li*ri ph6!i%orum e!t de uni&er!ali*u! naturae"
et ita !e e.tendit tam ad animata )uam ad inanimata/ tum
etiam )uod littera !ua ho% manife!te %on%ludit# Po!t)uam
enim o!tendit )uod -eneratio et %orruptio non !unt motu!"
!ed mutatione! per %ontradi%tionem, %on%ludit e. ho%" )uod
tantum ne%e!!e e!t illam mutationem e!!e motum" )uae
e!t e. !u*+e%to in !u*+e%tum# Talem autem di%it !olum e!!e
inter %ontraria &el media/ et ita" %um in !u*!tantii!
nun)uam !it %ontrarieta!" !e)uitur )uod uni&er!aliter
pro*atum !it de omni*u! !u*!tantii!" )uod -eneratio earum
non e!t motu!# (t praeterea illa %a&illatio priu! e.pul!a e!t
per litteram philo!ophi 8i*# ' de -eneratione" u*i di%it ho%
idem# Patet er-o !e%undum philo!ophum" )uod oportet
di%ere )uod nulla forma maneat in -eneratione" ut &itemu!
ho% in%on&enien!" !%ili%et -enerationem e!!e alterationem#
Commentator enim in multi! lo%i! ad intentionem philo!ophi
di%it 8i*# ' Ph6!#" )uod !i materia prima ha*eret ali)uam
formam !i*i proportionatam" tun% -eneratio in !u*!tantia
e!!et alteratio# Di%it enim in li*ro de !u*!tantia or*i!" )uod
-eneratio et alteratio di=erunt in ho%" )uod 5ri!totele!
&o%at tran!mutationem indi&iduorum in !ui! !u*!tantii!
%o-ere !uum !u*+e%tum non e!!e en! a%tu" et non ha*ere
formam )uae !u*+i%iatur# Si enim ha*eret formam" nullam
aliam re%iperet" ni!i illa de!tru%ta, unum enim !u*+e%tum
ha*ere ni!i unam formam impo!!i*ile e!t# (%%e )uod
Commentator a!!i-nat %au!am" )uia materia dum ha*et
unam formam" non pote!t re%ipere aliam" )uia impo!!i*ile
e!t )uod unum !u*+e%tum ha*eat ni!i unam formam/ et
hu+u! ratio !upradi%ta e!t )uia !%ili%et una in%ludit
pri&ationem alteriu! in materia# In li*ro autem !uo de
-eneratione multa di%it ad i!tam )uae!tionem" et !imiliter
in li*ro ph6!i%orum# Sed )uia eadem e!t !ententia %um
!upradi%ti!" ideo pertran!eo" ne propter multitudinem
au%toritatum" le%tori fa!tidium -eneretur#