ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ ΨΥΧΙΚΑ ΠΑΣΧΩΝ

ΔΙΤΤΗ «ΙΔΙΟΤΗΤΑ»-ΠΟΛΛΑΠΛΑ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΤΡΙΤΗ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009

ΦΩΤΕΙΝΗ ΞΙΞΗ
ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤ. ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
«ΙΟΛΑΟΣ»
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
ΘΕΜΑΤΑ:
ΑΡΧΗ
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΔΟΜΕΣ
ΠΑΡΟΧΕΣ
ΑΡΙΘΜΟΙ
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ (ΠΡΟΒΛΗΜΑ)
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ (ΛΥΣΗ)
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΞΕΝΩΝΑ
ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ

Είναι “κάθε άτομο, το οποίο, επειδή έχει

δικαιολογημένο φόβο διωγμού λόγω φυλής,
θρησκείας, εθνικής προέλευσης, πολιτικών
πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ορισμένη
κοινωνική ομάδα, βρίσκεται έξω από τη χώρα
καταγωγής του και δεν μπορεί , ή εξαιτίας
αυτού του φόβου, δεν θέλει να προσφύγει στην
προστασία της χώρας αυτής”.

Διεθνής Σύμβαση
της Γενεύης για το Καθεστώς
του Πρόσφυγα, 1951
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΟΛΑΟΣ
ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΝΝΕΑ ΧΡΟΝΩΝ
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σκοπός του προγράμματος είναι, μέσα από την

παροχή πολύπλευρης στήριξης σε πρόσφυγες που
αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές και σοβαρά
ψυχοκοινωνικά προβλήματα, να επιτευχθεί
μεσοπρόθεσμα η ανεξάρτητη, αυτόνομη και
δημιουργική διαβίωσή τους.
ΔΟΜΕΣ:

• ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ: Δυναμικότητας 25

ατόμων, χώρος ποικίλων θεραπευτικών δραστηριοτήτων,
απευθύνεται κυρίως σε πρόσφυγες με ελάσσονα ψυχοπαθολογία
ή λειτουργικούς ψυχωσικούς ασθενείς.
• ΞΕΝΩΝΑΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ:
Δυναμικότητας 10 ατόμων, 24ωρης κάλυψης και δυνατότητα
διαμονής έως 20 μήνες. Απευθύνεται σε ενήλικες πρόσφυγες,
οι οποίοι αντιμετωπίζουν διαταραχές ψυχωσικού τύπου σε
φάση ύφεσης και οι οποίοι δύνανται να αυτοξυπηρετηθούν και
να συμβιώσουν με άλλα άτομα.
• ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ: Δυναμικότητας 4
ατόμων και απευθύνεται σε πρόσφυγες με υπολλειματικού
τύπου ψυχωσικές διαταραχές οι οποίοι, αφού περάσουν από το
μεταβατικό στάδιο του Ξενώνα κρίνεται ότι είναι πια αρκετά
λειτουργικοί ώστε να διαμείνουν σε ημιαυτόνομο πλαίσιο.
ΠΑΡΟΧΕΣ:

• Ψυχιατρική παρακολούθηση
• Στέγη, τροφή και νοσηλευτική φροντίδα (Ξενώνας-Προστατ.
Διαμέρισμα)
• Ατομική συμβουλευτική και Ψυχολογική υποστήριξη
• Οικογενειακή συμβουλευτική
• Εργοθεραπεία
• Ομάδες ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων
• Συνεργασία της Κοινωνικής Υπηρεσίας με φορείς, υπηρεσίες και
νοσοκομεία, για την κάλυψη αναγκών υγείας (ραντεβού, συνοδεία)
• Οργάνωση δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου και ψυχαγωγικών
εξόδων στην κοινότητα (Ξενώνας-Προστατ. Διαμέρισμα)
• Εκμάθηση ελληνικής γλώσσας σε συνεργασία με εθελοντές του Ε.Ε.Σ
ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

• Δεν διαπιστώνουμε σημαντικές διαφορές στην

συμπτωματολογία των ψυχικών παθήσεων, εκτός
από τη συχνότερη, σε σχέση με το γηγενή
πληθυσμό, σωματοποίηση ψυχικών καταστάσεων.
• Στάση απέναντι στην ψυχική νόσο:
 Στίγμα και ντροπή για την οικογένεια
 Ταύτιση με νοητική υστέρηση
 Σε μερικές περιπτώσεις, τιμωρία ή κατάρα
«εκ θεού»
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ
ΔΙΑΒΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΔΟΜΕΣ – ΣΧΕΣΗ ΜΕ
ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
• Ιδιαίτερη σημασία στην αγωγή κοινότητας.
Στόχος: όχι μόνο «ανεκτική» στη διαφορετικότητα
γειτονιά, αλλά και υποστηρικτική.
• Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, παντελής
απουσία οικογένειας ως υποστηρικτικό πλαίσιο.
Η θεραπευτική ομάδα αναπληρώνει κατά τη
διάρκεια της παραμονής στις δομές, το ρόλο της
οικογένειας.
Στη συνέχεια «απογαλακτισμός», συχνά
χωρίς μέλλον.....
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ
ΟΜΑΔΑΣ
ΜΕΤΑ ΤΙ ???
Για
λειτουργικούς
ασθενείς:
ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙ
ΚΗ
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣ
Η=
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ
ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ
ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ
ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ =
ΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ

• Πορεία ενός πρόσφυγα:

Φυγή → Περιπλάνηση → Υποδοχή

κίνδυνος δυσάρεστη έκπληξη

 Εξιδανίκευση της «άλλης» ζωής στη
χώρα υποδοχής
 Θυμός για την πραγματικότητα και
όσους την εκπροσωπούν (ΜΑΤΑΙΩΣΗ –
ΑΚΥΡΩΣΗ)
 Χωρίς στέγη και τροφή, τι θεωρείται
σύμπτωμα???
• Στον πρόσφυγα / ψυχικά πάσχοντα πολλαπλασιάζεται η δυσκολία
αντιμετώπισης της ψυχικής νόσου, η οποία συνυπάρχει ‘de facto’ με
απώλεια πατρίδας ή/και αγαπημένων προσώπων, αποχωρισμούς και
stress προσαρμογής σε νέες, συχνά πολύ διαφορετικές συνθήκες.
• Για επιτυχή ψυχοκοινωνική επανένταξη χρειάζεται αγωγή κοινότητας
και επιβάλλεται η επανεξέταση της προνοιακής φροντίδας που
παρέχεται και του νομικού πλαισίου, που καλύπτει τους πρόσφυγες.
• Για να μιλήσουμε για παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε έναν
άνθρωπο, πρέπει αυτός να υπάρχει (αναγνώριση με νόμιμα έγγραφα)
και να έχει εξασφαλίσει ένα minimum συνθηκών διαβίωσης (στέγη-
τροφή).
Ειδάλλως θα ερχόμαστε αντιμέτωποι με το έκπληκτο, απελπισμένο
βλέμμα του άστεγου, νηστικού, ταλαιπωρημένου και απογοητευμένου
ανθρώπου, που η «υπηρεσία» του προτείνει με κάθε καλή θέληση
φαρμακευτική αγωγή, ψυχιατρική παρακολούθηση και ψυχολογική
υποστήριξη.
ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ.....