กระดูกสันหลังเคลื่อน

(Spondylolisthesis)

โดย น.พ.ธเนศ วรรธนอภิสิทธิ์

Thaispineclinic.com
กระดูกสันหลังเคลื่อน เป็นการเลื่อนตัวของกระดูกสันหลังข้อบนเมื่อเทียบกับข้อทีต่ ่ากว่า มี
การแบ่งชนิดหลายชนิด
ชนิดที่พบบ่อยที่สุดเกิดจากการเสื่อมของหมอนรองกระดูก และข้อต่อของกระดูกสันหลัง
(Degenerative Spondylolisthesis) พบในผู้หญิงมากกว่าผูช้ าย เกิด
ในคนอายุมาก มักพบการเคลื่อนที่ระดับข้อต่อกระดูกสันหลังส่วนเอวข้อที่ 4-5
สาเหตุอื่นๆ เช่น การเกิดกระดูกสันหลังเคลื่อนจากการใช้งานบ่อยๆ ท่าให้มีการบาดเจ็บของ
กระดูกสันหลัง (repetitive stress and microtrauma) ท่าให้กระดูก
สันหลังเคลื่อน (Isthmic Spondylolisthesis) พบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง
อาจพบในนักกีฬาที่ต้องใช้หลังมากๆ เช่น นักยกน้่าหนัก นักกีฬายิมนาสติก
ในเด็กพบว่าเกิดจากการเจริญที่ไม่สมบูรณ์ของกระดูกสันหลัง (Dysplastic
Spondylolisthesis)
รูปแสดงกระดูกสันหลังเคลื่อนชนิดDegenerativeและ Isthmic
spondylolisthesis
รูปแสดงกระดูกสันหลังเคลื่อนชนิด Isthmic spondylolisthesis
MRI ใน Dysplastic Spondylolisthesis
อาการ
ปวดหลังบริเวณเอว อาการจะเป็นมากขึ้นตอนเปลี่ยนอริยาบท เช่น ลุกจากที่นอน,
ลุกขึ้นยืน การก้มเงยหลังจะปวดมากขึ้น อาการปวดร้าวลงขา จะมีอาการปวด
บริเวณสะโพกร้าวลงไปน่องและเท้า ตามเส้นประสาทที่ถูกกดทับ มีอาการขาชา
และอ่อนแรง มีการตึงตัวของกล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง มีการกดเจ็บบริเวณ
ด้านหลังที่กระดูกสันหลังเคลื่อน
การตรวจเพื่อวินิจฉัยโรค
X-ray ใช้ในการประเมินการเคลื่อนของกระดูกสันหลัง โดยการถ่าย x-ray
ในท่าก้มและเงยหลังจะพบการเคลื่อนของกระดูกสันหลัง
MRI จะช่วยประเมินความรุนแรงของการกดทับเส้นประสาท
รูป X-rayและMRI ใน Degeneraive Spondylolisthesisของกระดูกเอวข้อ
ที3
่ -4
การรักษา
ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค ในรายที่อาการไม่รุนแรง รักษาโดย
การปรับพฤติกรรมการใช้งานของกระดูกสันหลัง หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่
ต้องก้มเงย ยกของหนัก การออกก่าลังกายเพื่อให้กล้ามเนือ้ หลังแข็งแรง
การควบคุมน้่าหนัก และการใช้ยาระงับปวด การใช้อุปกรณ์ประคองหลัง
การผ่าตัด พิจารณาในรายที่มีอาการรุนแรง รักษาโดยวิธีอนุรักษ์
นิยมแล้วไม่ดีขึ้น มีการชาอ่อนแรงของขาเป็นมากขึ้น การผ่าตัดท่าโดย
ผ่าตัดเอาส่วนที่กดทับเส้นประสาทออก ร่วมกับการเชื่อมข้อต่อที่เคลื่อน
ของกระดูกสันหลัง
รูปการผ่าตัดรักษาใน Isthmic Spondylolisthesisของกระดูกเอวข้อที4
่ -5
รูปแสดงผู้ป่วยที่มีกระดูกสันหลังเคลือ่ นอย่างรุนแรง กระดูกสันหลังส่วนเอวข้อที่4 เคลื่อนตกลงมาหน้า
ต่อกระดูกก้นกบ(Spondyloptosis)
รูปX-ray หลังการผ่าตัดดามกระดูกสันหลัง