Telugu Kitab at Tawheed Shaik Abdul Wahhab - కితాబుత్ తౌహీద్ (ఏక దైవారాధన పుస్తకం)

H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú) 1 2 H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú)
1H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£1
Name of the Title : Touheed (Eka Daivaradhana) (Telugu)
Kitabut Touheed
Compiled by : Allama Mohammad bin Abdul Wahhab
Translated by : Abdul Rab bin Shaik Silar
(UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú) Edited by : Dr. Sayeed Ahmed Oomeri Madani

S.M. Rasool Sharfi
All Rights Reserved with Markaz Darul Bir, Pedana
1st Edition : December 2005
2nd Edition : November 2009

=¸ÅO :
JÖÏ¡=∂ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ a<£ J|∞ÌÖò =Ç¨›Éò 3nd Edition : April 2010
Copies : 2,000
Hadiya : Free for Daiees
Graphics : Al-Baseer Graphics
1
Hyderabad -500 059.
Cell : 9441055065
„Ñ¨HÍâ◊‰Ωõ Å∞
=∞~°¯*ò ^•~°∞Öò a~ü
ÃÑ_»# – Hõ$ëê‚lÖÏ¡.
1 Publisher : Markaz Darul Bir
Ahmad Nagar, Pedana A.P. India.
Pin: 521 366 Phone: 08672-200003
1
J#∞„Hõ=∞}˜Hõ 32.
33.
JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèÃÑ· ã¨Ç¨Ï#O......
„Ñ¨^Œ~°≈<å |∞kú`À KÕÜ«Ú ã¨`å¯~åºÅ∞ +≤ˆ~¯
101
103
1. UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ P=â◊ºHõ`« 9 34. WÇ¨ÏÖ’Hõ ÅaÌH˜ KÕÜ«Ú ã¨`å¯~°º=ÚÅ∞ ‰õÄ_®.... 105
2. UHõ ^≥·"å~å^èŒ# „áê=ÚYº`«, ã¨HõÅ áêÑ¨ãÖÇ¨i}˜ 14 35. JÖÏ¡ÇπÏKÕ Ñ¨q„`«=Ú J#|_ç# "å\˜x x¿+kèOK«∞@ ..... 107
3. UHõ^≥·"å~å^èŒ‰õΩ_»∞ qKå~°} ÖË‰õΩO_®<Õ.... 18 36. 'qâ◊fiã≤Ozuq∞— J#∞ "åi "åã¨Î==Ú 110
4. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# P=â◊ºHõ`« 22 37. JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÅÖ’, QÆ∞}QÆ}ÏÅÖ’ H˘xflO\˜x u~°ã¨¯iOK«@O 113
5. ''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ#∞ #q∞‡ ™êHõ∆ºq∞=fi=∞x.... 25 38. JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# ÉèÏQÆº=Ú#∞ u~°ã¨¯iOK«∞@ 115
6. `ÒÇ‘Ï^£ =∞iÜ«Ú Hõe=∞Ü≥∞ `ÒÇ‘Ï^£ ^èŒ$gHõ~°}Å ™ê~åOâ◊O 29 39. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOKÕ H˘xfl QÆ∞Ñ¨Î~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ 117
7. Hõ+¨ì#ëêìÅ q=ÚH˜ÎH˜ `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞, ^•~åÅ∞, ~°Hõ∆ˆ~‰õΩÅ∞ ^èŒiOK«∞@ 32 40. JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú`À ãÖ`«$Ñ≤Î K≥O^Œx"å_»∞ 119
8. T^Œ∞@ =∞iÜ«Ú `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOK«∞@ x+≤^ŒúO 35 41. JÖÏ¡ÇπÏ HÀi#k =∞iÜ«Ú g∞~°∞ HÀi#k Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@ +≤ˆ~¯ 120
9. ~åà◊§#∞, K≥@¡#∞ â◊√ÉèíO HõeæOKÕqQÍ ÉèÏqOK«∞@ 37 42. HÍÖÏxfl ^Œ∂+≤¿ãÎ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉÏ^èŒ HõeyOz#>Ë¡ 122
10. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å‰õΩ '|e— ã¨=∞iÊOKÕ"å~°∞ 40 43. Z=i<≥·<å ~å*Ïkè ~åA Jx Ñ≤Å∞K«∞@ 123
11. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å‰õΩ JiÊOK«|_Õ ã¨÷Å=ÚÖ’ ...... 43 44. (JÖÏ¡ÇπÏ <å=∂Å#∞ Q“~°qOK«∞@) 124
12. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å "≥Ú‰õΩ¯|_ç +≤ˆ~¯ 45 45. JÖÏ¡ÇπÏ#∞, Y∞~üP<£#∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)#∞ ¿ÇÏà◊# KÕ¿ã.... 125
13. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å 'â◊~°}∞— +≤ˆ~¯ 46 46. JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ Hõ$`«[˝`« 127
14. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å#∞ "Õ_»∞H˘#∞@ +≤ˆ~¯ 47 47. (JÖÏ¡ÇπÏ ãÖ`å#O „Ñ¨™êkOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_»∞@) 130
15. x~å^è•~°"≥∞ÿ# ã¨$+≤ìx "Õ_»∞H˘#∞@ 51 48. JÖÏ¡ÇπÏ =∞Ç¨ÏŸ#fl`« <å=∞=ÚÅ∞ 132
16. ã≤á¶ê~°ã¨∞ "åã¨ÎqHõ`« 57 49. JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· ã¨ÖÏ=Ú Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞ 134
17. P^ŒO ãÖ`«u Jqâßfiã¨∞ÅQÆ∞@‰õΩ HÍ~°}O .... 62 50. ''JÖÏ¡ÇπÏ h‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ`Õ ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞ J#‰õÄ_»^Œ∞—— 135
18. Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å, =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ ã¨=∂^èŒ∞Å =^ŒÌ ..... 66 51. '<å ÉÏxã¨— Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞ 136
19. Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å ã¨=∂^èŒ∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞~°∞@ ..... 70 52. JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú`À Ü«∂zOK«∞"åxx X\˜ì KÕ`«∞Ö’Î ÑÖÑ¨~å^Œ∞ 137
20. UHõ^≥·"Àáêã¨##∞ Éèí„^ŒÑ¨~°K«@"Õ∞ HÍ‰õΩO_®.... 72 53. JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú# ã¨fi~°æ=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞ HÀ~°=Öˇ#∞ 138
21. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨JãÖ) QÍi 'L=∞‡`ü—Ö’ H˘O^Œ~°∞ ... 74 54. Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ ãÖÉèíqOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ 'XHõ"Õà◊ WÖÏ [iy LO>Ë—.... 139
22. KÕ`«|_ç 78 55. QÍex u@∞ì@ x+≤^ŒúO 141
23. *Ï^Œ∞Ö’x H˘xfl q^è•<åÅ∞ 81 56. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ â◊OHÕK«∞@ x+≤^ŒúO 142
24. *’ºu+¨µº_»∞ J`«x HÀ=‰õΩ K≥Ok# "åi QÆ∞iOz 83 57. JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèx u~°ã¨¯iOKÕ "å~°∞ 145
25. *Ï^Œ∞ KÕÜ«∞|_ç# =ºH˜ÎH˜ "≥·^ŒºO KÕÜ«Ú@ 85 58. z„`åÅ∞, tÖÏÊÅ#∞ z„uOK«∞@ XHõ ^Œ∞+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨x 148
26. ^Œ∞â◊≈‰õΩ# (JÑ¨â◊‰õΩ#) ^Œ~°≈#=Ú 86 59. Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨=∂}=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@ 150
27. *’ºu+¨¯O QÆ∞iOz 89 60. JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ ¿Ñ~° Ñ¨Óp WzÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ Hõ@∞ì|_ç LO_»∞@ 153
28. #Hõ∆„`«=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú`À =~°¬O ‰õΩiÜ«Ú#x #=Ú‡@ 90 61. ã¨$+≤ì~åâ◊√Å#∞ ãÖ`À+¨ÃÑ@ì\ÏxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞^•~°∞QÍ... 156
29. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „¿Ñq∞OK«∞@ – ^èŒ~°‡=Ú#‰õΩ Ñ¨Ù<åk 92 62. „Ñ¨=HõÎ (ã¨) `ÒÇ‘Ï^£#∞ Ñï~°H˜∆OKå~°∞ +≤~ü¯ =∂~åæÅ‰õΩ Hõà‹§O "Õâß~°∞ 157
30. JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@¡ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõey LO_»∞@ 95 63. JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¶¨∞#`«, Q“~°==Ú (B#fl`«º=Ú) 159
31. XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ #=Ú‡HÀ=Öˇ#∞ 97 2 W
`˘eÑ¨Å∞‰õΩÅ∞
ã¨~fi° ™ÈÎ„`åÅ∞ ã¨HÅõ Ö’Hõ „Ñ¨É∞íè "≥#· JÖÏ¡ÇÏπ Hˆ . =∞Ç¨ÏhÜ«ÚÖˇ#· PÜ«∞# „Ñ¨=HõÃÎ Ñ,·
PÜ«∞# ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅÃÑ·, ã¨Ç¨ÏK«~°∞ÅO^ŒiÃÑ· âßOf HÍ~°∞}ÏºÅ∞‰õΩiÜ«ÚQÍHõ!
WHõ Jã¨Å∞ q+¨Ü«∂xH˜ =¿ãÎ....,
UHõ^≥·"å~å^èŒ#(`ÒÇ‘Ï^£) W™ê¡O ^èŒ~å‡xH˜ Ñ¨Ù<åk. P^è•~°O. =∂#=
Ç¨Ï$^ŒÜ∂« Å‰õΩ r=O. Ñ¨~Ö° ’Hõ =ÚH˜HÎ ˜ =∂~°Oæ . rq`«OÖ’ ^•xfl Ñ¨Ù}˜HÑ˜ Ù¨ K«∞Û‰õΩ#fl
=∞x+≤ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ã¨fi~°æOÖ’H˜ „Ñ¨"Õt™êÎ_»∞. Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ J`«xH˜ qKå~°} J<Õk
LO_»^Œ∞. áÈ`Õ, `ÒÇ‘Ï^£ q^è•<åxfl ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞‰õΩO_® JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ W`«~°∞efl
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ xÅÉˇ\#ì˜ "å~°∞ YzÛ`«OQÍ #~°HÍxH˜ áÈ`å~°∞. JO^Œ∞Ö’ ãÖ^ÕÇÏ¨ O
JHõ¯ˆ~¡^Œ∞. =∞x+≤H˜ `ÒÇ‘Ï^£ J=ã¨~°O J#fláêhÜ«∂ÅHõ<åfl, QÍe h~°∞ÅHõ<åfl
Z‰õΩ¯=.
ã¨∞ÅÉèOí QÍ É’^èÑŒ _¨ OÕ ^Œ∞‰õΩQÍ#∞ ÑÖ_ç`∞« Å∞ `ÒÇ‘Ï^£#∞ =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ
qÉèlí OKå~°∞:
1) JÖÏ¡ÇπÏ <å=∂Å∞, QÆ∞}qâıëêÖ’¡ (J™ê‡ = ã≤á¶ê`üÖ’) `ÒÇ‘Ï^£,
2) „Ñ¨Éèí∞`« Ñ¨~°OQÍ (~°∞|∂aÜ«∞`üÖ’) `ÒÇ‘Ï^£,
3) P~å^èŒ#Ö’ (LÅ∂Ç≤ÏÜ«∞`üÖ’) `ÒÇ‘Ï^£
1) JÖÏ¡ÇπÏ<å=∂Å∞, QÆ∞}qâıëêÖ’¡ `ÒÇ‘Ï^£, JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ QÆ∞iOz#
Ñï*Ï˝#OÖ’, JÖÏ¡ÇπÏ#∞ QÆ∞iÎOK«@OÖ’ UHõ^≥·= ÉèÏ=##∞ Hõey=ÙO_»@O.
k=ºY∞~üP<£ =∞iÜ«Ú ^≥·=„Ñ¨=HõÎ (ã¨) „Ñ¨=K«<åÖ’¡ „Ñ¨™êÎqOK«|_ç# q^èŒOQÍ
JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ J`«∞º`«=Î ∞"≥∞#ÿ ¿Ñ~°∞,¡ =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"∞≥ #ÿ QÆ∞}qâıëêÅ∞ L<åflÜ«∞x =∞#Ö’
3 „Ñü XHõ¯~°∂ QÆ∞iÎOKåe. "å\˜`À<Õ =∞#O PÜ«∞xfl "Õ_»∞‰õΩO\Ï=Ú. ZÖÏO\˜
J#∞z`« q=~°}Å∞ W=fi‰õΩO_®, =∂~°∞ÊÅ∞ KÕ~∞° ÊÅ∞ ÖË‰Ωõ O_®, "åã¨"Î åÅ‰õΩ qÑ¶∂¨ `«O `≥#∞wHõiOK«\ÏxH˜ Ñ¨Ó#∞‰õΩ<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ ^ŒÜ«∞=Å¡ PÜ«∞# ^•fi~å D HÍ~°ºO
HõÅQÆ‰Ωõ O_®, ã≤u÷ QÆ`∞« Å#∞ q=iOK«‰Ωõ O_®, áÈeHõÅ∞ ™ê~°∂Ñ¨º`«Å *’eH˜ áÈ‰õΩO_® <≥~"° iÕ Ok. J#O`«~O° ^è•i‡Hõ ™È^Œ~∞° Å∞ Zãπ. Z"£∞. ~°ã∂¨ Öò, ¿+Mò #ã‘~∞° „~°Ç¨ ‡<£,
JÖÏ¡ÇπÏ <å=∂Å#∞, QÆ∞}qâıëêÅ#∞ =∞#O ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ qâ◊fiã≤™êÎ=Ú, <Õ#∞ =ÚQÆ∞~æ O° D Ñ¨Ùã¨HÎ Íxfl Ñ¨Ù#óÑïjeOz =¸_»= =Ú„^Œ}‰õΩ ÑÖÑ≤OKå=Ú.
^èŒ$=Ñ¨~°∞™êÎ=Ú. WÑ¨C_»∞ D Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ =Ú#∞Ñ¨\ ˜ Hõ<åfl â◊√^ŒOú QÍ, ãïH˘`«QÎ Í „Ñ¨K∞« iOK«|_»∞`ÀOk.
2) WHõ ~°|∂aÜ«∞`üÖ’ („Ñ¨Éèí∞`« „Ñ¨HÍ~°O)`ÒÇ‘Ï^£. JÖÏ¡ÇπÏ HÍ~åºÖ’¡#∂, ~°K~« Ú`«‰Ωõ , J#∞"å^Œ‰Ωõ xH˜, ÑïjÅ‰õΩÅ‰õΩ, WOHÍ D ã¨`å¯~°ºOÖ’ áêÅ∞
JÖÏ¡ÇπÏ KÕ`«Ö’¡#∂ JÖÏ¡ÇπÏ XˆH XHõ¯_»x #=∞‡@"Õ∞ D `ÒÇ‘Ï^£ L^ÕÌâ◊O. JÖÏ¡ÇπÏ ÑÖK«∞‰õΩ#fl "å~°O^ŒiH© JÖÏ¡ÇÏπ WÇ¨ÏÑ¨~Ö° ’HÍÖ’¡ L`«=Î ∞ „ÑüÑ¶Å¨ O „Ñ¨™êkOKåÅx
=∂„`«"Õ∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù, ã¨$+≤ìHõ~°Î, Ü«∞[=∂x, „Ñ¨^•`«, r=#‡~°}ÏÅ‰õΩ JkèÑü, HÀ~°∞‰õΩO@∂......
Hõq∆ ∞OKÕ"å_»∞, Hõ~∞° } QÆÅ"å_»∞, D q+¨Ü∂« Åxfl\˜Ö’ PÜ«∞#‰õΩ =∞~À ÉèÏQÆ™êfiq∞ _®II ã¨~¸^£ JÇ¨Ï‡^£ L=∞i, =∞^Œh.
QÍx, ã¨Ç¨Ï=~°∞Î_»∞ QÍx ÖË_»∞ Jx `ÒÇ‘Ï^£Ö’x D qÉèÏQÆO K≥|∞`«∞Ok. ã¨$+≤ìÖ’x [#~°Öò Ãã„Hõ@s,
J}∞=}∞=Ó „Ñ¨ã¨∞Êù@O KÕ¿ã `ÒÇ‘Ï^£ Wk. ã¨$+≤ìÖ’x „Ñü „áê}˜Ö’#∂ D =∞~°¯*ò ^•~°∞Öò a„~ü, ÃÑ_»#.
`ÒÇ‘Ï^£ xâ◊ÛÅOQÍ LO@∞Ok. =∞#∞+¨µÅ =∞`«^~Œè å‡Å∞ "Õ~Ô <· å, ãÖã¨¯ $f <åQÆiHõ`Å« ∞
qaè#fl"≥∞ÿ<å J`«ºO`« ã¨Ç¨Ï[~°∂ÑÖÖ’ "åi LxˆH D `ÒÇ‘Ï^£#∞ Kå@∞`«∞Ok.
3) WHõ q∞yeOk P~å^èŒ# (LÅ∂Ç≤ÏÜ«∞`ü)Ö’ `ÒÇ‘Ï^£. Wk ^•ã¨∞Å∞ `«=∞
HÍ~åºÅ#∞ XˆH ^Õ=ÙxH˜ JiÊOK«∞‰õΩ<Õ `ÒÇ‘Ï^£. nxfl L^ÕÌâßxH˜, ãÖHõÖÏÊxH˜
ãÖ|OkèOz# `ÒÇ‘Ï^£QÍ#∂ K≥ÑÊ¨ =K«∞Û. PHÍâ◊O #∞Oz „QÆO^ä•Å∞ J=`«iOK«\ÏxH˜
QÆÅ ÅHõ∆ ºO W^Õ. Ö’HõOÖ’ „Ñ¨=HõÎÅ∞ „Ñ¨ÉèíqOzOk D `ÒÇ‘Ï^£ HÀã¨"Õ∞. Jã¨Å∞
=∞#∞+¨µÅ, l<åfl`«∞Å Ñ¨Ù@∞ìHõ Ñ¨~=° ∂~°"ú ∞Õ D `ÒÇ‘Ï^£. JÖÏ¡ÇÏπ WÖÏ „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞:
''=∞iÜ«Ú <Õ#∞ l<åfl`«∞Å#∞ =∞iÜ«Ú =∂#=ÙÅ#∞ ã¨$+≤Oì zOk, Hˆ =ÅO
"å~°∞ ##∞fl P~åkèOK«\ÏxˆH!—— (ã¨∂Ô~ *ÏiÜ«∂`ü : 56)
WÑ¨C_»∞ g∞ KÕ`«∞Ö’¡ L#fl D ''`ÒÇ‘Ï^£ Ñ¨Ùã¨ÎHõO—— Q“~°= q^•fiOã¨∞Å∞
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ a<£ J|∞ÌÖò =Ç¨›Éò (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) ~°zOz#k. P~å^èŒ#Ö’x `ÒÇ‘Ï^£
QÆ∞iOz ™ê=∂#º „Ñ¨[Å‰õΩ `≥eÜ«∞*ˇÑ¨Ê\ÏxH˜ PÜ«∞# D Ñ¨ÙãÎ̈HõO ~åâß~°∞. <å\˜
#∞Oz <Õ\ ˜ ^•HÍ Z<Àfl `«~åÅ∞ D Ñ¨Ùã¨ÎHõO ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^•~Ú.
qq^èŒ ÉèÏ+¨Ö’¡ nxH˜ J#∞"å^•Å∂, `å`«Ê~åºÅ∂ ~åÜ«∞|_®¤~Ú.
x#fl "≥Ú#fl\˜ ^•HÍ =∞# `≥Å∞QÆ∞ [<å=oH˜ W@∞=O\˜ Ñ¨Ùã¨ÎHõO Un
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_çOk HÍ^Œ∞. Z@ìHˆ Å‰õΩ D J=ã¨~åxfl QÆ∞iÎOz# Q“~°=hÜ«ÚÅ∞
J|∞Ì„~°Éò a<£ ¿+Mò ã≤ÖÏ~ü QÍ~°∞ J~°c ÉèÏ+¨Ö’x D Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl ã¨∞ÅÉèíâ‹·eÖ’ 4
áê~î°=Ú–1
UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ P=â◊ºHõ`«
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉ’kèOK≥#∞:
''<Õ#∞ l<åfl`«∞Å#∂, =∂#=ÙÅ#∂ <å P~å^è#Œ H˘~‰° Ωõ =∂„`"« ∞Õ ã¨$+≤ìOzux.——

(J*ò–*ÏiÜ«∂`ü–51:56)
''„Ñ¨=HÍÎ! "åi`À WÖÏ Ñ¨ÅHõO_ç! ~°O_ç, <Õ#∞, g∞ „Ñ¨É∞íè =Ù g∞ÃÑ· x¿+kèOz#

''"Õ∞=Ú „Ñü *ÏuÖ’#∂ XHõ „Ñ¨=HõÎ#∞ „Ñ¨Éqíè OÑ¨*ãË u≤ q∞. XHõ¯ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ "å\˜x g∞‰õΩ K«kq qxÑ≤™êÎ#∞. Jq: PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«
=∂„`«"∞Õ P~åkèOK«O_ç =∞iÜ«Ú `åQÆ∂`ü (`«=∞O`«@ `å=Ú ã¨$+≤ìOK«∞‰õΩ#fl =^Œ∞Ì, `«e¡^ŒO„_»∞Å`À ^ŒÜ«∞, =∞~åº^ŒÅ`À =º=Ç¨ÏiOK«O_ç =∞iÜ«Ú
^Õ=`«Å) P~å^èŒ#‰õΩ `åq=fiHõO_»x `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ.—— (16:36) ¿Ñ^ŒiHÍxH˜ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_ç g∞ ãÖ`å<åxfl Ç¨Ï`«=∂~°ÛHõO_ç. "Õ∞=Ú g∞‰õΩ Láêkè
Wã¨∞Î<åfl=Ú. "åiH˜ ‰õÄ_® W™êÎ=Ú. g∞~°∞ Jj¡Å Ñ¨#∞Å *’eH˜(^Œi^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ)
‰õÄ_® "≥à◊§HõO_ç. Jq JQÆ∞Ñ¨_»∞#q J~Ú<å ÖË^• JQÆ∞Ñ¨_»xq J~Ú<å.
''h „Ñ¨Éèí∞=Ù x~°‚Ü«∞O KÕÃã#∞. g∞~°∞ ˆH=ÅO PÜ«∞#<Õ (JÖÏ¡ÇπÏ<Õ) =∞iÜ«Ú Ç¨Ï‰õΩ¯`À `«ÑÊ¨ JÖÏ¡ÇÏπ x~°~‚ ÚOz# U „áê}˜h Ç¨Ï`«=∂~°ÛHõO_ç.
P~åkèOK«O_ç =∞iÜ«Ú `«e¡ÔŒ „_»∞Å`À ^ŒÜ∞« , =∞~åº^ŒÅ`À =º=Ç¨ÏiO g\˜x áê\ÕK«=∞x PÜ«∞# g∞‰õΩ LÑ¨^tÕ OK≥#∞. |Ç¨ïâß g∞~°∞ *Ï˝#=Ú`À
K«O_ç Jx.—— (17:23) „Ñ¨=iÎ™êÎ~x° . =∞iÜ«Ú g∞~°∞ J<å^è∞Œ Å Pã≤Î ^Œi^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ ‰õÄ_® "≥à§◊ HõO_ç.
L`«Î=∞"≥∞ÿ# suÖ’ `«Ñ¨Ê! "å~°∞ Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û‰õΩ KÕˆ~ =~°‰õΩ.("åix
áÈ+≤OK«O_ç). =∞iÜ«Ú H˘Å`«ÅÖ’, `«∂xHõÅÖ’ Ñ¨ÓiÎ <åºÜ«∞O KÕÜ«∞O_ç.
''=∞iÜ«Ú g∞~°O`å ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ^•ã¨º=Ú KÕÜ«∞O_ç =∞iÜ«Ú "Õ∞=Ú U =ºH˜ÎÃÑ· ‰õÄ_® J`«x â◊H˜ÎH˜ q∞Oz# ÉèÏ~åxfl "≥∂Ñ¨=Ú. ÑëH˜`Õ
PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«=^Œ∞.Ì —— (4:36) <åºÜ«∞"Õ∞ Ñ¨ÅHõO_ç, =º=Ç¨~°O g∞ |O^èŒ∞=ÙÅ‰õΩ (=ºuˆ~HõOQÍ L#fl
q+¨Ü«∂xH˜) ãÖ|OkèOz#^≥·<å ã¨ˆ~. =∞iÜ«Ú JÖÏ¡ÇπÏ`À KÕã¨∞‰õΩ#fl
X_»O|_çHõ#∞ <≥~°"Õ~°ÛO_ç. JÖÏ¡ÇπÏ g∞‰õΩ D =∂@Å#∞ LÑ¨^ÕtOK≥#∞.
5 |Ç¨ïâß g∞~°∞ Ç≤Ï`«É’^è#Œ Å#∞ ã‘fiHõiOK«QÅÆ ~°x. =∞iÜ«Ú <å |ÚA=∂~°=æ Ú
W^Õ Hõ#∞Hõ g∞~°∞ nx<Õ J#∞ãïOK«O_ç. "Õˆ~ =∂~åæÅ#∞ J#∞ãïOK«HOõ _ç. 7. `åQÆ∂`ü(`«=∞O`«@ `å=Ú ã¨$+≤Oì K«∞H˘#fl ^Õ=`«Å)#∞ u~°ã¯¨ iOK«‰Ωõ O_®
ZO^Œ∞HõO>Ë Jq q∞=∞‡efl PÜ«∞# =∂~°æ=Ú #∞Oz ^Œ∂~°O KÕ™êÎ~Ú. g∞ UHõ ^≥·"å~å^èŒ# ™ê^èŒº=Ú HÍ^Œ∞.
„Ñ¨Éèí∞=Ù g∞‰õΩ KÕã≤# Ç≤Ï`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú W^Õ. |Ç¨ïâß g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ''`åQÆ∂`ü (`«=∞O`«@ `å=Ú ã¨$+≤ìOK«∞‰õΩ#fl ^Õ=`«Å)x u~°ã¨¯iOz
P[˝Å#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOK«QÅÆ ~°x.—— (JÖò–J<£ P"£∞–6:152–153) JÖÏ¡ÇÏπ <Õ qâ◊fiã≤Oz#"å_»∞ ã¨∞ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ , ZÑ¨Ê\˜H© q_çáÈx P„â◊Ü∞« =Ú
Ç¨Ï[~°`ü =ÚP*ò a<£ [|Öò ~°lJÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒOQÍ á⁄Ok#"å_»Ü∞≥ º#∞.——
LÖË¡dOK≥#∞: XHõ™êi <Õ#∞, „Ñ¨=HõÎ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O W^ŒÌ~°O XˆH
HõOK«~° QÍ_ç^ÃŒ Ñ· „Ñ¨Ü∂« }ÕK«∞K«∞O\˜q∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥=· „Ñ¨=HõÎ <å`À D q^è=Œ ÚQÍ 8. JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê P~åkèOK«|_Õq Jhfl `åQÆ∂`ü J#|_»∞#∞.
ÑëÔH#∞: ''F =ÚP*ò! JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ Ç¨Ï‰õΩ¯ ^•ã¨∞ÅÃÑ· =∞iÜ«Ú ^•ã¨∞Å 9. JÖÏ¡ÇπÏ LÑ¨^ÕtOz# Ju=ÚYº"≥∞ÿ# 10 LÑ¨^Õâ◊=ÚÅÖ’ UHõ
Ç¨Ï‰õΩ¯ JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· Uq∞\’ h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞<å?—— ["å|∞QÍ <Õ#∞ ''JÖÏ¡ÇπÏ ^≥·"å~å^èŒ# =∞iÜ«Ú |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# x¿+^èŒO „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#q.
=∞iÜ«Ú PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎ (ã¨)ˆH ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞#∞—— Jx ÑëH˜ux. JÑ¨ÙÊ_»∞ 10. JÖÏ¡ÇÏπ Y∞~üP<£(17:22)Ö’ 18 LÑ¨^âÕ ßÅ∞ `≥eÃÑ#∞. "å\˜Ö’ "≥Ú^Œ\k˜
„Ñ¨=HõÎ D q^èŒOQÍ `≥eÃÑ#∞: ''JÖÏ¡ÇπÏ Ç¨Ï‰õΩ¯ ^•ã¨∞ÅÃÑ· Uq∞@O>Ë, "å~°∞ =∞iÜ«Ú z=ik ~Ô O_»∂ ‰õÄ_® |Ç¨ï^≥"· å~å^è#Œ x¿+^èOŒ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞
XHõ¯ JÖÏ¡ÇÏπ <Õ P~åkèOKåe =∞iÜ«Ú PÜ«∞#‰õΩ ™ê\˜xQÍx ÖË^• ÉèÏQÆ™êfi=Ú *Ëã¨∞Î<åfl~Ú. ''Wq q"ÕHõ=Ú`À xO_ç=Ù#fl q+¨Ü«∞=ÚÅ∞. g\˜x h
Å#∞ QÍx ã¨$+≤ìOK«‰õÄ_»^Œ∞. =∞iÜ«Ú ^•ã¨∞Å Ç¨Ï‰õΩ¯ JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· Uq∞@O>Ë, „Ñ¨Éèí∞=Ù h "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ J=`«iOÑ¨*ËÃã#∞.—— (|h W„™ê~¸Öò–17:39)
U ^•ã¨∞Öˇ·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ™ê\˜x, ÉèÏQÆ™êfiq∞x ã¨$+≤ìOK«~À "åix PÜ«∞# 11. JÖÏ¡ÇÏπ Y∞~üP<£Ö’ `≥eÑ≤# 10 LÑ¨^âÕ ßÅÖ’x „Ñ¨^•è # LÑ¨^âÕ O◊ : ''g∞~°∞
tH˜∆OK«‰õÄ_»^Œ∞.—— ''<Õ#∞ D â◊√Éèí"å~°Î#∞ „Ñ¨[Å‰õΩ JO^Œ*ËÜ«∞<å?——Jx <Õ#∞ ˆH=ÅO XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏˆH ^•ã¨ºO KÕÜ«∞O_ç. PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞
J_çQÍ#∞. JO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) J<åfl~°∞, ''=^Œ∞Ì. "å~°∞ nx<Õ #=Ú‡‰õΩx HõeÊOK«HõO_ç.—— (J<£ x™ê– 4:36)
‰õÄK«∞O_ç áÈQÆÅ~°∞.—— (|∞MÏs, =Úã≤¡O)
12. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£(ã¨JãÖ)‰õΩ LÑ¨^ÕtOz# É’^èŒ#Å∞ ‰õÄ_® `≥Å∞Ñ¨
nxÖ’ 24 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ QÆÅ=Ù |_®¤~Ú.
1. l<åfl`«∞Å, =∂#=ÙÅ ã¨$+≤ìH˜ HÍ~°}=Ú `≥Å∞Ñ¨|_çOk. 13. =∞#ÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ L#fl Ç¨Ï‰õΩ¯ `≥Å∞Ñ¨|_çOk.
2. P~å^èŒ# JO>Ë Jã¨Å∞ UHõ ^≥·"å~å^èŒ#. ZO^Œ∞HõO>Ë „Ñ¨=HõÎÅO^Œ~°∞ 14. ^•ã¨∞Å∞ JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ Ç¨Ï‰õΩ¯ <≥~"° iÕ Û#Ñ¨ÙÊ_»∞, JÖÏ¡ÇÏπ ÃÑ· ^•ã¨∞Å‰õΩ
`«=∞ *Ï`«∞Å‰õΩ UHõ ^≥·"å~å^èŒ# QÆ∞iOKÕ LÑ¨^ÕtOKå~°∞. L#fl Ç¨Ï‰õΩ¯ `≥Å∞Ñ¨|_çOk.
3. Z=Ô~·`Õ UHõ^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»~À, "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ 15. Ç¨Ïnã¨∞Ö’¡ `≥Å∞Ñ¨|_ç# q+¨Ü«∂Å∞ KåÖÏ =∞Ok J#∞K«~°∞Å‰õΩ
P~å^è#Œ KÕÜ∞« #>Ë.¡ 'HÍÑ¶~≤ ∂° <£— Ü≥ÚHõ¯ PÜ«∞`ü „Ñ¨HÍ~°O,''"Õ\<˜ `·≥ Õ g∞~°∞ `≥eÜ«∞=Ù.
P~åkèã∞¨ <Î åfl~À <Õ#∞ "å\˜x P~åkèOK«∞"å}˜‚ HÍ^Œ∞ (HÍ#∞).—— (109-3)
4. nx`À „Ñ¨=HõÎÅ#∞ „Ñ¨ÉèíqOÑ¨*ËÜ«Ú@‰õΩ HÍ~°}=Ú ‰õÄ_® `≥eÜ«Ú 16. U^≥·<å J=ã¨~åxfl|\˜ì H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ LOK«=K«∞Û#∞.
K«∞#flk. 17. Z=fiiÔH·<å =∞Oz "å~°Î `≥Å∞Ñ¨@O ã¨∞#fl`ü.
5. JÖÏ¡ÇπÏ „Ñü *ÏuÖ’#∂ „Ñ¨=HõÎÅ#∞ „Ñ¨ÉèíqOÑ¨*ËÃã#∞. 18. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ^ŒÜ«∂Hõ~°∞}Å#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x =∞Oz
6. „Ñ¨=HõÎÅO^Œi =∞`«=Ú XHõ¯>Ë. Jk UHõ ^≥·"å~å^èŒ#. 6 Ñ¨#∞Å#∞ PK«iOK«_»OÖ’ x~°¡Hõ∆º=Ú KÕÜ«∞~å^Œ∞.
19. =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞x q+¨Ü∂« Å Ñ¨@¡ ''JÖÏ¡ÇÏπ =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) áê~î°=Ú–2
ˆH ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞—— J<åe.
20. J=ã¨~åxfl |\˜ì H˘xfl q+¨Ü∂« Å∞ H˘O`« =∞OkˆH `≥eÜ«∞*ËÜ∞« =K«∞Û#∞. UHõ ^≥·"å~å^èŒ# „áê=ÚYº`«, ã¨HõÅ
=∞iH˘O^ŒiH˜ `≥Å∞Ñ¨‰õΩO_® LO_»=K«∞Û#∞. áêÑ¨ãÖÇ¨i}˜
21. D Ç¨Ïnã¨∞Ö’ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) Ü≥ÚHõ¯ x~å_»O|~°`« =∞iÜ«Ú ã¨∞Ç¨Ï$
^•ƒù==Ú QÀK«i™ÈÎOk. PÜ«∞# (ã¨JãÖ) Ju ÃÑ^ŒÌ Ç¨ÏŸ^•QÆÅ "åÔ~· JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞.
#Ñ¨Ê\˜H© HõOK«~° QÍ_ç^ŒÃÑ· „Ñ¨Ü«∂}ÕK≥#∞. XHõ ™ê^è•~°} =ºH˜Îx ‰õÄ_®
`«#`À áê@∞ ‰õÄ~ÀÛÉˇ@∞ìH˘<≥#∞.
22. "åÇ¨Ï#OÃÑ· "Õˆ~ =ºH˜Îx ‰õÄ~ÀÛÉˇ@∞ìHÀ=K«∞Û#∞.
23. D Ç¨Ïnã¨∞ ^•fi~å =ÚP*ò a<£ [|Öò ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› Ü≥ÚHõ¯ ''"åã¨Î=OQÍ qâ◊fiã≤Oz, `«=∞ qâßfi™êxfl ^Œ∞~å‡~°æO`À HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞x
„áê=ÚYº`« `≥Å∞™ÈÎOk. "åiˆH âßOu. "åˆ~ |ÚA=∂~°æOÃÑ· L<åfl~°∞.—— (JÖò J<£ P"£∞– 6:82)
24. D Ç¨Ïnã¨∞ UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ì`«#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞Ok. Ç¨Ï[~°`ü LÉÏ^• a<£ ™êq∞`ü (~°l) D q^èOŒ QÍ LÖËd¡ OKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ
ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ D q^èOŒ QÍ LÑ¨^tÕ OKå~°∞. ''Z=Ô~`· Õ D q+¨Ü∂« Å#∞
#q∞‡ ™êHõº∆ q∞™êÎ~À: JÖÏ¡ÇÏπ `«ÑÊ¨ Z=fi~°∂ P~å^è#Œ ‰õΩ J~°∞›Å∞ HÍ~°∞. PÜ«∞#
XHõ¯_Õ. PÜ«∞#‰õΩ Z=~°∂ ™ê\˜QÍh ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ QÍh ÖË~°∞. Ç¨Ï[~°`ü
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O PÜ«∞# Ü≥ÚHõ¯ ^•ã¨∞_»∞, „Ñ¨=HõÎ.
W Ç¨Ï[~°`ü D™ê JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO ‰õÄ_® PÜ«∞# ^•ã¨∞_»∞, „Ñ¨=HõÎ. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
"å‰õΩ¯ ^•xx PÜ«∞# =∞iÜ«∞O JÖˇ·Ç¨Ïã¨ûÖÏO‰õΩ J#∞„QÆÇ≤ÏOK≥#∞ =∞iÜ«Ú
PÜ«∞# JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# „áê}O Jx =∞iÜ«Ú ã¨fi~°æ #~°Hõ=ÚÅ∞
JHõ~∆ ° ã¨`åºÅx #q∞‡ ™êHõº∆ q∞K«∞Û<À, "åix JÖÏ¡ÇÏπ ã¨fi~°=æ ÚÖ’ (ZÑ¨Ê\˜HÔ <· å)
„Ñ¨"ÕtOÑ¨*Ë™êÎ_»∞. J`«x PK«~°} ZÖÏO\˜^≥·<åã¨ˆ~.—— (|∞MÏs, =Úã≤¡O)
Ç¨Ï[~°`ü L`åƒ<£ (~°l) D q^èŒOQÍ LÖË¡dOKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O WÖÏ LÑ¨^ÕtOKå~°∞: ''Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
J#∞„QÆÇ¨xfl á⁄O^Œ∞@‰õΩ ''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ—— (JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fi~°∂
P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›Å∞ HÍ~°∞) Jx qâ◊fiã≤Oz ™êHõ∆ºq∞™êÎ~À, JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˘~°‰õΩ
#~°HÍxfl x¿+kè™êÎ_»∞. (|∞MÏs, =Úã≤¡O)
7 Ç¨Ï[~°`ü J|∂ ã¨~¸^£ Y∞„k (~°l) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOKå~°∞: ''„Ñ¨=HõÎ 6. Ç¨Ï[~°`ü LÉÏ^• ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› `≥eÑ≤# Ç¨Ïnã¨∞Ö’x 5
=¸™ê (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) JÖÏ¡ÇπÏ`À D q^èŒ=ÚQÍ q#flqOK≥#∞. F <å „Ñ¨Éèí∂! LÑ¨^Õâ◊=ÚÅ#∞ ‰õ∆Ω}‚OQÍ ÑïjeOz PK«iOK«=Öˇ#∞.
<å‰õΩ H˘xfl Ju L`«=Î ∞"≥∞#ÿ "åHõº=ÚÅ∞ <Õ~∞° Ê=Ú. "å\˜`À <Õ#∞ x#∞fl ã¨∞uÎ ã¨∂Î 7. Ç¨Ï[~°`ü L`åƒ<£ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› Ü≥ÚHõ¯ Ç¨Ïnã¨∞Ö’x=∂@Å#∞
ã¨‡iã¨∂Î LO\Ï#∞. ^•xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ L^ÀƒkèOK≥#∞: ''F =¸™ê! ‰õ∆Ω}‚OQÍ ÑïjeOK«=ÅÜ«Ú#∞.
ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ ÑïîOz, ã¨‡iOK«∞=Ú.—— =¸™ê JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO D
q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞: F JÖÏ¡ÇπÏ! h ^•ã¨∞ÅO^Œ~°∂ D ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ ã¨‡iOK«∞ 8. „Ñ¨=HõÎÅ∞ ‰õÄ_® ™ÈÎ„`«O `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O Hõey=Ù<åfl~°∞.
K«∞<åfl~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞. F =¸™ê! ã¨Ñ¨Î 9. D "åã¨Î=O ‰õÄ_® QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O ZO`≥·<å L#flk.
Éèí∂=∂ºHÍâßÅ∞ „`åã¨∞Ö’x XHõ Ñ¨à‹§OÖ’ LOz D ™ÈÎ„`åxfl "Õˆ~ Ñ¨à‹§OÖ’ ''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ—— ã¨Ñ¨Î Éèí∂=∂ºHÍâßÅ HõO>Ë |~°∞"≥·#Ñ¨Ê\˜H© D
LOz# Z_»Å ''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇÏπ —— "å@xfl\˜HOõ >Ë ÉèÏ~°=Ú HõÅk JQÆ∞#∞. Hõe=∞ K«k"Õ "åi KåÖÏ =∞Ok Ñ¨à‹§=ÚÅ∞ `ÕeHõQÍ LO_»∞#∞.
(WÉˇfl Ç≤ÏÉÏƒ<£, Ç¨HÕ–ã¨Ç‘Ï ã¨#^£)
10. nx ^•fi~å 7 PHÍâßÖË HÍ‰õΩO_® Éèí∂=ÚÅ∞ ‰õÄ_® 7 L#fl@∞¡ `≥eÜ«Ú
ã¨∞##∞ ui‡rÖ’ Ç¨Ïã¨<£ ã¨#^£`À Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› K«∞#flk.
D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: <Õ#∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =
ã¨ÅO¡ D q^èOŒ QÍ LÑ¨^tÕ ã¨∞OÎ _»QÍ q<åfl#∞: JÖÏ¡ÇÏπ D q^èOŒ QÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞ 11. Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’ r=~åâ◊√Å∞ Z<Àfl rqOK«∞K«∞#flq.
''F P^ŒO ‰õΩ=∂~°∞_®! h=Ù <å =^ŒÌ‰õΩ Éèí∂q∞ xO_»∞#O`«\˜ áêÑ¨=ÚÅ`À 12. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ™ê\˜ÖËx 'ã≤á¶ê`ü—(QÆ∞}=ÚÅ∞)L#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
=zÛ<å, h=Ù P~å^èŒ#Ö’ <å‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«Hõ =zÛ# Z_»Å 13. Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› LÖË¡dOz# Ç¨Ïnã¨∞ ‰õ∆Ω}‚OQÍ
<Õ#∞ x#∞fl <å ^ŒÜ«∂^•H˜∆}ÏºÅ`À Hõ∆q∞Oz"ÕÜ«∞QÆÅ#∞.—— ÑïjeOz# Z_»Å Ç¨Ï[~°`ü L`åƒ<£ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› LÖË¡dOz#
Ç¨Ïnã¨∞Ö’x ''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÖ¡ÖÏ¡ÇπÏ—— Ü≥ÚHõ¯ J~°÷O |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# #∞
nxÖ’ 20 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù Ñ¨ÓiÎQÍ q_»<å_®Åx ã¨Ê+¨ìO JQÆ∞K«∞#flk.
1. JÖÏ¡ÇπÏ Jq∞`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞. 14. D q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® QÆ∞iÎOK«=Åã≤# P=â◊ºHõ`« ZO`≥·<å LOk. D
2. JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ$+≤ìÖ’ UHõ^≥·"å~å^èŒ# „Ñ¨^è•# Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=Ú. Ç¨Ïnã¨∞Ö’ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O =∞iÜ«Ú D™ê
3. UHõ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ù}ºHÍ~°º"Õ∞ HÍ‰õΩO_® áêÑ¨=ÚÅ#∞ ‰õÄ_® JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO W^ŒÌih ^•ã¨∞Å∞QÍ#∂, „Ñ¨=HõÎÅ∞QÍ#∂ ãÖÉ’kèOK«
ÑïÇ¨ÏiOK«∞#∞. |_çOk.
4. Y∞~üP<£Ö’x PÜ«∞`ü (6:82) Ö’ 'AÅ∞O— JO>Ë J~°O÷ |Ç¨ï^≥"· å~å^è#Œ . 15. „Ñü=ã¨∞Î=Ù JÖÏ¡ÇπÏKÕ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«|_ç#k. J^Õ q^èŒ=ÚQÍ Ç¨Ï[~°`ü
5. Ç¨Ï[~°`ü LÉÏ^• ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› =∞iÜ«Ú L`åƒ<£ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï D™ê JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏKÕ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨|_≥#∞.
J#∞› Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ Ç¨Ïnã¨∞Å#∞ ‰õ∆Ω}‚OQÍ ÑïjeOz# Z_»Å UHõ 16. „áê}O ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞. HÍ|\˜ì Ç¨Ï[~°`ü D™ê
^≥·"å~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ J~°÷O ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eÜ«Ú#∞. JO`Õ HÍ‰õΩO_® X\˜ì JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO Ü≥ÚHõ¯ „áê}O ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK≥#∞.
<À\˜ =∂@`À 'ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÖ¡ÖÏ¡ÇÏπ — K«kq#O`« =∂„`å# ã¨fi~°æ „Ñ¨"âÕ =◊ Ú 17. ã¨fi~°æ #~°Hõ=ÚÅÃÑ· qâ◊fiã≤OK«=Åã≤# P=â◊ºHõ`« `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
ÅaèOK«∞##∞HÀ=@O á⁄~°áê@x `≥eÜ«∞QÆÅ^Œ∞. 8
18. Ç¨Ï[~°`ü LÉÏ^• ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› LÖË¡dOz# Ç¨Ïnã¨∞ ^•fi~å, áê~î°=Ú–3
ã¨fi~°æ„Ñ¨"Õâ◊=Ú#‰õΩ UHõ^≥·"å~å^èŒ# x|O^èŒ# J=ã¨~°=∞x `≥eÜ«∞
=ã¨∞Î#flk. UHõ^≥·"å~å^èŒ‰õΩ_»∞ qKå~°} ÖË‰õΩO_®<Õ
19. „Ñ¨à◊Ü«∞k#O<å_»∞ =∞# JO^Œi áêÑ¨ Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ∞ `«∂K«|_»∞#∞.
20. D Ç¨Ïnã¨∞Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ '=ÚY=Ú—#fl^Œx `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. HÍx
ã¨fi~°æ=Ú# „Ñ¨"ÕtOK«∞#∞
Jk Z@∞¡ LO_»∞#∞ J#∞#k =∞#‰õΩ `≥Å∞Ñ¨|_»ÖË^∞Œ Jx #=∞‡=Öˇ#∞. JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞.
W ''xâ◊ÛÜ«∞OQÍ W„ÉÏÇ‘ÏO (J„|Ç¨ÏO) JÖˇ·ÇÏ≤ ã¨ûÖÏO „Ñ[¨ Å‰õΩ =∂~°^æ iŒ ≈. JÖÏ¡ÇÏπ

Ü≥ÚHõ¯ Jq∞`« q^èÕÜ«Ú_»∞. ZÑ¨Ê\˜H© PÜ«∞# ÃÑ·<Õ =∞#ã¨∞û xeÑ≤
Ü«ÚO_≥#∞. PÜ«∞# Z#fl_»∂ |Ç¨ï^≥·"å~å^è#Œ ‰õΩ Ñ¨Ó#∞HÀÖ^Ë ∞Œ .——
(J<£–#ÇπÏ¡–16:120)
''xâ◊ÛÜ«∞OQÍ Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ HõeÊOK«~À "åˆ~ qâßfiã¨∞Å∞.——

(JÖò–"≥∂q∞#∂<£–23:59)
Ç¨ïÃã·<£ a<£ J|∞Ì„~°Ç¨ ‡<£ ~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ÇÏ≤ JÖˇÇ· Ïπ D q^èOŒ QÍ `≥eÃÑ#∞:
<Õ#∞ XHõ™êi ã¨~¸^£ a<£ AÉˇ~· ü ~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ÇÏ≤ JÖˇÇ· Ï≤ ^ŒQ~æÆ ° Ç¨[Ô~· LO\˜x.
PÜ«∞# ''g∞Ö’ ~å„u „"åÅ∞`«∞#fl #Hõ∆„`åxfl Z=~°∞ uÅHÕzui?—— Jx
„Ñ¨tflOK≥#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ''<Õ#∞ uÅHÕzu#x—— ["å|∞ ÑëH˜ux. WOHÍ D
q^èŒOQÍ qâ◊nHõiOzux. ''<Õ#∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „áê~°÷#Ö’ ÖË‰õΩO\˜x. P
ã¨=∞Ü«∂# q+¨Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ Ü≥ÚHõ¯ HÍ@∞‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞ LO\˜x.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ AÉˇ·~ü
''=∞i, Uq∞ KÕã≤u=x—— „Ñ¨tflOK≥#∞. ''<Õ#∞ ™ÈÎ„`«=Ú ÑïîOzux—— Jx ["å|∞
WzÛux. =∞~°Å PÜ«∞# ''JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß=Ù—— Jx „Ñ¨tflOzi. JÑ¨ÙÊ_»∞
<Õ#∞ ''ëêa~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏÇ≤Ï JÖˇ·Ç≤Ï XHõ Ç¨Ïnã¨∞ `≥eÃÑ#∞. JO^Œ∞KÕ <Õ#∞
™ÈÎ„`«=Ú ÑïîOzux (^Œ"£∞ KÕã≤ux)—— Jx q=iOzux. =∞~°Å ã¨~¸^£ a<£
9 AÉˇ~· ü ''ëêa ~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ÇÏ≤ JÖˇÇ· Ï≤ g∞‰õΩ Uq∞ `≥eÃÑ#∞?—— Jx „Ñ¨tflOK≥#∞.
<Õ#∞ ["å|∞QÍ PÜ«∞# =∂‰õΩ |∞Ô~·^• a<£ Ç¨Ãã·Éò ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› (nxx |∞MÏi, =Úã≤¡O, ui‡r, #™ê~Ú á⁄O^Œ∞ÑïK≥#∞.)
LÖË¡dOz# XHõ Ç¨Ïnã¨∞ `≥eÃÑ#∞. ''K≥_»∞ K«∂Ñ¨Ù (k+≤ì) =∞iÜ«Ú q+¨Ñ¨Ù~°∞QÆ∞
HÍ@∞‰õΩ `«Ñ¨Ê Z\˜ì Ñïã≤÷uÖ’#∞ ~°∞YÜ«∞ (™ÈÎ„`« Ñ¨~î°#=Ú) KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.—— nxÖ’ 22 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
JÑ¨ÙÊ_»∞ ã¨~¸^£ a<£ AÉˇ~· ü ~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ÇÏ≤ JÖˇÇ· Ï≤ g∞~°∞ PÅHÕz J=∞Å∞ 1. UHõ^≥·"å~å^èŒ# q+¨Ü«∞OÖ’ [#∞Å ã≤÷uÖ’ =∂~°∞Ê HõÅ^Œ∞.
Ñ¨~z
° #k ãïÜ≥∞ÿ #^Õ HÍ=K«∞Û, HÍx =∂‰õΩ WÉˇfl JÉÏƒãπ ~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›=∂ 2. JÖÏ¡ÇπÏ UHõ`«fiOÃÑ· ZÖÏ J=∞Å∞ KÕÜ«∞=Öˇ<À `≥eã≤#k.
[QÆ`ü „Ñ¨=HõÎ Ü≥ÚHõ¯ D Ç¨Ïnã¨∞#∞ `≥eÑ≤i:
3. W„ÉÏÇ‘ÏO JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO Z#fl_»∂ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ Ñ¨Ó#∞HÀÖË^Œx
<å‰õΩ KåÖÏ =∞Ok „Ñ¨=HõÎÅ J#∞K«~°∞Å#∞ K«∂Ñ¨|_≥#∞. H˘O`«=∞Ok JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ K≥ÃÑÊ#∞.
„Ñ¨=HõÎÅ`À Z‰õΩ¯= J#∞K«~°∞Å∞ LO_çi. =∞i H˘O`«=∞Ok „Ñ¨=HõÎÅ`À áê@∞ 4. U ^≥·=„Ñ¨=HõÎ ‰õÄ_® |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ Ñ¨Ó#∞HÀÖË^Œx, „Ñ¨=HõÎÅO^Œ~°∂
XHõo§^Œ~Ì ∞° J#∞K«~∞° Å∞ L<åfl~°∞. <Õ#∞ XHõ¯ J#∞K«~∞° _»∞ ‰õÄ_® ÖËx „Ñ¨=Hõ#Î ∞ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ##∞ x~°ã≤Oz#@∞¡QÍ JÖÏ¡ÇπÏ, ã¨Ê+¨ìÑïK≥#∞.
K«∂ã≤ux (uÅHÕzux). JO`«Ö’ <Õ#∞ XHõ ÃÑ^ŒÌ ‰õÄ@q∞ (QÆ∞OÑ¨Ù) x K«∂ã≤ 5. =∞O„`« Ñ¨~î°#O, "å`«Å∞ ÃÑ\˜ìOK«∞HÀ=@O =O\˜ Ñ¨#∞Å‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ
g~°∞ <å J#∞K«~°∞Å∞ J#∞H˘O\˜x. HÍh "å~°∞ „Ñ¨=HõÎ =¸™ê =∞iÜ«Ú "åi LO_»∞@ UHõ^≥·"å~å^èŒ#Ö’ Ju „áê=ÚYº=Ú QÆÅq.
J#∞K«~∞° Åx `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. "åiÖ’ 70 "ÕÅ =∞Ok ZÖÏO\˜ ÖˇH¯õ , U q^è"Œ ∞≥ #ÿ
6. W@∞=O\˜ =¸_è» #=∞‡Hõ=ÚÅ#∞ x~åHõiOK«∞@ÜÕ∞ x[OQÍ
tHõ‰∆ Ωõ QÆ∞i HÍ‰õΩO_® ã¨fi~°=æ Ú# „Ñ¨"tÕ OK«∞^Œ∞~°∞ Jx ÑëH˜ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· #=∞‡Hõ=Ú HõeyÜ«Ú#fl@∞¡.
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O ÖËz WO\˜H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ J#∞K«~°∞Å∞
70 "ÕÅ =∞Ok Z=Ô~· LO\Ï~å Jx PÖ’K«#Ö’ x=∞QÆ∞flÖˇ· LO_çi. =∞~°Å 7. nxÖ’ „Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° Å Ü≥ÚHõ¯ q^ŒºÖ’ QÆÅ <≥Ñ· Ù¨ }ºO ‰õÄ_® JQÆ∞Ñ¨_∞»
`«∞Ok. W@∞=O\˜ Ju L`«Î=∞ ™ê÷#=Ú "å~°∞ "åi Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ
„Ñ¨=HõÎ qKÕÛã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ J#∞K«~°∞Å∞ PÜ«∞##∞ „Ñ¨tflOK«QÍ PÜ«∞# D q^èŒOQÍ
=Å# á⁄O^ŒQÆeQÍ~°∞.
ãÖÉ’kèOK≥#∞:
8. ^≥·=„Ñ¨=HõÎ J#∞K«~°∞Å∞ Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ∞ KÕÜ«Ú@Ö’ ZÖÏ =ÚO^Œ∞O_Õ
''Z=Ô~`· Õ =∞O„`«ÔŒ _»#Å∞ KÕÜ∞« ~À, "≥^· ºŒ =Ú H˘~°‰Ωõ "å`«Å∞ ÃÑ\Õì K«∞ "å~À J~°÷O J=Ù`«∞Ok.
H˘#~À, *’ºu+¨º=Ú, Ç¨Ïã¨Î™ê=Ú„kHõ=Ú, "åã¨∞ÎÅ#∞ #=∞‡Hõ XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ
9. z=i ^≥·=„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O‰Ü≥ÚHõ¯
qâ◊fiã≤Oz t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ~À "åˆ~!—— Wk qx LHÍ¯ëê a<£ =ÚÇπÏã≤<£ ~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞K«~°∞Å∞ JO^ŒiHõO>Ë Jkè‰õΩÅ∞ =∞iÜ«Ú L`«Î=ÚÅ∞.
J<£Ç¨ï ÖËz xÅ|_ç D q^èŒOQÍ ÑëÔH#∞. ''F „Ñ¨=HÍÎ! JÖÏ¡ÇπÏ ##∞fl "åiÖ’
10. „Ñ¨=HõÎ =¸™ê JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶¨∞#`« ‰õÄ_® `≥Å∞™ÈÎOk.
XHõ}‚˜ KÕÜ∞« =∞x „áêi÷OK«O_ç.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=Hõ,Î ''g∞~°∂ "åiÖ’ XHõ¯~°∞—— Jx
ÑëÔH#∞. JO`«Ö’ "Õˆ~ =ºH˜ÎÖËz xÅ|_ç, ''F „Ñ¨=HÍÎ! JÖÏ¡ÇπÏ ##∞fl ‰õÄ_® 11. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O‰õΩ W`«~° „Ñ¨=HõÎÅO^Œi
"åiÖ’ KÕ~Û° =∞x „áêi÷OK«O_ç——Jx q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^•xH˜ „Ñ¨=HõÎ J<åfl~°∞, J#∞K«~°∞Å∞ K«∂Ñ¨|_≥#∞.
''LHÍ¯ëê hHõO>Ë =ÚO^Õ D „áê~°ú##∞ ™⁄O`«O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.—— 12. „Ñü ãÖ`«uh "åi =^ŒÌ‰õΩ ÑÖÑ¨|_ç# „Ñ¨=HõÎ`À áê@∞ „Ñ¨à◊Ü«∞k<å#
"Õ~°∞"Õ~°∞QÍ Ç¨[~°∞Ñ¨~°K«|_»∞#∞.
10
13. „Ñ¨=HõÎÅ Ç≤Ï`«É’^èŒ#Å#∞ „Ñü *ÏuÖ’#∞ KåÖÏ `«‰õΩ¯= =∞Ok áê~î°=Ú–4
ã‘fiHõiOzi.
14. H˘O`«=∞Ok „Ñ¨=HõÎÅ Ç≤Ï`«É’^èŒ#Å#∞ Z=fi~°∂ ã‘fiHõiOK«ÖË^Œ∞. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# QÆ∞iOz
15. Z‰õΩ¯= J#∞K«~∞° Å∞<åfl~°x QÆ~fi° Ñ¨_‰» Äõ _»^∞Œ . `«‰Ωõ ¯= J#∞K«~∞° Å∞<åfl~°x
ÉÏ^èÑŒ _¨ ‰» Äõ _»^∞Œ .
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# P=â◊ºHõ`«
16. K≥_∞» K«∂Ñ¨Ù(k+≤)ì =∞iÜ«Ú q+¨ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å HÍ@∞‰õΩ =∂„`«O ™ÈÎ„`« Ñ¨~#°î O JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒOQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
KÕÜ∞« =K«∞Û#∞.
17. ã¨~¸^£ a<£ AÉˇ·~ü "å‰õΩ¯`À ''ã¨ÅÃÑ¶ ™êeÇ‘Ï<£—— Ü≥ÚHõ¯ ^≥·=*Ï˝#=Ú
HÍ#=ã¨∞ÎOk. "≥Ú^Œ\˜ Ç¨Ïnã¨∞, Ô~O_»= Ç¨Ïnã¨∞‰õΩ =ºuˆ~HõO HÍ^Œ∞.
18. ã¨ÅÃÑ ¶ ™êeÇ‘Ï<£ XHõ =∞x+≤Ö’ ÖËx ã¨^Œ∞æ}O QÆ∞iOz á⁄QÆ_»\ÏxH˜ ''`«#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfiq∞QÍ =∞~˘Hiõ x HõeÊOK«\Ïxfl(+≤~∞° ¯#∞) JÖÏ¡ÇÏπ ã¨∞`«~å=¸
^Œ∂~°OQÍ LO_Õ"å~°∞. Hõq∆ ∞OK«_∞» . Wk `«ÑÊ¨ PÜ«∞# `å#∞ HÀi#"åi áêáêÅ#∞ Hõq∆ ∞OK«QÅÆ _»∞.
JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞º HõÅÊ# KÕã#≤ "å_»∞ Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ J|^Œ=ú Ú#∞ HõeÊOKå_»∞——
19. ^≥·=„Ñ¨=HõÎ, Ç¨Ï[~°`ü LHÍ¯ëê ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›#∞ ''h=Ù "åiÖ’
(4 : 48)
XHõ_çq—— J#∞@ ^≥·=„Ñ¨=HõÎ ã¨∂K«#ÅÖ’ XHõ\˜.
„Ñ¨=HõÎ W„ÉÏÇ‘ÏO JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO D q^èŒOQÍ „áêi÷OK≥#∞.
20. nx ^•fi~å Ç¨Ï[~°`ü LHÍ¯ëê ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ª`«
É’^èÑŒ _¨ ∞» `«∞Ok.
21. U^≥·<å `≥eÜ«∞x q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz =∞#O K«iÛOK«∞HÀ=K«∞Û#∞. ''(F „ÑÉ¨ ∞íè "å) ##∞fl =∞iÜ«Ú <å ãÖ`«ux q„QÇÆ ¨ ~å^è#Œ #∞O_ç ~°HO∆˜ K«∞=Ú.——
22. Ç¨Ï[~°`ü LHÍ¯ëê ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› `«~åfi`« „áê~°÷# H˘~°‰õΩ HÀi# (14 : 35)
=ºH˜Îx L`«Î=∞ suÖ’ ‰õÄ~ÀÛÉˇ@∞ì@Ö’ „Ñ¨=HõÎ Ü≥ÚHõ¯ ã¨∞Ç¨Ï$^•ƒù==Ú „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒOQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
HÍ#=ã¨∞ÎOk. W ''g∞~°∞ z#fl+≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_»QÆÅ~°x <å‰õΩ KåÖÏ ÉèíÜ«∞=ÚQÍ L#flk.——
z#fl +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_»@O JO>Ë Uq∞@x „Ñ¨tflOK«QÍ PÜ«∞# ''Z^Œ∞\˜"å_»∞
K«∂ã≤ "≥∞K«∞ÛH˘<ÕO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«Ú Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ∞——Jx ÑëÔH#∞.
(=Úã¨fl^≥ JÇ¨Ï‡^£–5:428–429)
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ
LÖËd¡ OK≥#∞. „Ñ¨=HõÎ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ D q^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞.
''U =ºH˜Î J~Ú`Õ P~å^èŒ#Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊã¨∂Î
11 =∞~°}˜™êÎ_À J`«_»∞ #~°Hõ"åã≤.—— (|∞MÏs)
Ç¨Ï[~°`ü *Ïa~ü ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞. „Ñ¨=HõÎ 9. ''F JÖÏ¡ÇπÏ! D q„QÆÇ¨Å =Å# KåÖÏ =∞Ok =∂~°æ„Éèí+¨µìÖˇ·<å~°∞—— Jx
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: Ç¨Ï[~°`ü W„ÉÏÇ‘ÏO JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO ÑëÔH#∞. (Y∞~üP<£–14:36)
''U =ºH˜Î J~Ú`Õ P~å^èŒ#Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK« JO^Œ∞=Å¡ `«##∞, `«# ãÖ`«ux q„QÆÇ¨~å^èŒ# #∞O_ç ~°H˜∆OK«=∞x
‰õΩO_® =∞~°}™˜ êÎ_À J`«_∞» ã¨fi~°=æ Ú# „Ñ¨"tÕ OK«∞#∞. U =ºH˜Î J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏx "Õ_»∞H˘<≥#∞.
P~å^èŒ#Ö’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊã¨∂Î =∞~°}˜™êÎ_À J`«_»∞ #~°Hõ"åã≤.——
(=Úã≤¡O) 10. ÃÑ·# `≥eÑ≤# Y∞~üP<£ "åHÍºÅ∞ =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎ Ç¨Ïnã¨∞Å ^•fi~å 'ÖÏ
WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ—H˜ J~°÷O ‰õ∆Ω}‚OQÍ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
nxÖ’ 11 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. 11. ''+≤~ü¯—— #∞O_ç ~°H˜∆OK«|_ç# "åx Ñ¶¨∞#`«.
1. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ™ê\˜QÍh, ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞QÍh ã¨$+≤ìOK«∞@‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»
=Öˇ#∞.
2. Z^Œ∞\˜ "å~°∞ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ∞ KÕ¿ãÎ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOz#>Ë¡.
W
3. „Ñ¨^Œ~°≈<å |∞kú`À =∞Oz Ñ¨#∞Å∞ KÕã≤#@¡~Ú`Õ ã¨fiÅÊ +≤~ü¯‰õΩ
áêÅÊ_ç#>Ë¡.
4. Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å q+¨Ü∞« OÖ’ JxflO\˜HOõ >Ë Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨^~Œ ≈° <å|∞kú ÖÏO\˜
z#fl `«~°QÆu +≤~ü¯‰õΩ ãÖ|OkèOz ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤ LO@∞Ok.
5. ã¨fi~°æ=Ú =∞iÜ«Ú #~°Hõ=Ú =∂#=ÙxH˜ ã¨g∞Ñ¨=ÚÖ’ L#flq.
6. XˆH Ç¨Ïnã¨∞Ö’ ã¨fi~°æ #~°Hõ=ÚÅ QÆ∞iOz qâ◊nHõiOÑ¨|_≥#∞.
7. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ =∞#∞QÆ_» ™êyOz#O`« HÍÅO P~å^èŒ#Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«x"å_»∞ ã¨fi~°æ=Ú# „Ñ¨"ÕtOÑ¨|_»∞#∞. Z=Ô~·`Õ
JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊ™êÎ_À J`«_∞» #~°H=õ Ú# „Ñ¨"tÕ OK«∞#∞.
J`«_»∞ ZO`«\˜"å_≥·<å ã¨ˆ~.
8. Ç¨Ï[~°`ü W„ÉÏÇ‘ÏO JÖˇÇ· Ï≤ ã¨ûÖÏO `«##∞, `«# ãÖ`å<åxfl q„QÆÇ¨ ~å^è#Œ
#∞O_ç HÍáê_»=∞x JÖÏ¡ÇπÏx "Õ_»∞H˘#∞@Ö’ XHõ ÃÑ^ŒÌ LÑ¨^Õâ◊=Ú
HõÅ^Œ∞. 12
áê~î°=Ú–5 c^Œ"åiH˜ ÑÖK«|_»∞#∞. "å~°∞ g\˜x ã‘fiHõiOz# Ñ¨Hõ∆=ÚÖ’ "åi Ü≥ÚHõ¯

=∞Oz =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ JiúOK«‰õΩ=Ú. ^Ò~°˚#º=Ú KÕã≤ "åi âßÑ¨=Ú#‰õΩ
''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ——#∞ #q∞‡ QÆ∞iHÍ‰õΩ=Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë ^Ò~°˚#º=Ú KÕÜ«∞|_ç# "åi „áê~°÷#‰õΩ =∞iÜ«Ú
JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ =∞^èŒº J_»∞¤ Un ÖË^Œ∞.——
™êHõ∆ºq∞=fi=∞x „Ñ¨[Å‰õΩ Ç≤Ï`«É’^èŒ Ç¨Ï[~°`ü ã¨Ç¨ÏÖò a<£ ™ê^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖËd¡ OK≥#∞:
KÕÜ«Ú@ ''Mˇ·|~ü ~ÀA „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨™êÎqOK≥#∞: q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉ’kèOK≥#∞: ''ˆ~Ñ¨Ù <Õ#∞ g∞Ö’x XHõ =ºH˜Î KÕuH˜ *ˇO_® W™êÎ#∞.
J`«_»∞ JÖÏ¡ÇπÏÑ¨@¡ „Ñ¨=HõÎ Ñ¨@¡ Jq∞`« „¿Ñ=∞ HõÅ"å_»∞. JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú
„Ñ¨=HõÎ ‰õÄ_® J`«xx „¿Ñq∞ã¨∞<Î åfl~°∞. J`«x KÕ`∞« Å g∞^Œ∞QÍ JÖÏ¡ÇÏπ q[Ü«∂xfl
HõeÊ™êÎ_»∞.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ *ˇO_® Z=i KÕuH˜ W=fi|_»∞`«∞O^À#x J#∞K«~°∞Å∞
(F„Ñ¨=HÍÎ!) #∞=Ùfi "åà◊§‰õΩ K≥¿ÑÊ~Ú : ''<å =∂~°æ"≥∞ÿ`Õ W^Õ. <Õ#∂, <å TÇ≤ÏOK«™êyi. =∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) Ñ≤Å∞=|_≥#∞.
J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∂ Ñ¨ÓiÎ J=QÍÇ¨Ï#`À, ^Œ$_è» #=∞‡HõO`À JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ J`«x Ü≥ÚHõ¯ Hõà◊√§ ãïQÍ ÖË‰õΩO_≥#∞ „Ñ¨=HõÎ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O
Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl=Ú. JÖÏ¡ÇÏπ Ñ¨~=° ∞ Ñ¨q„`«∞_»∞. <Õ#∞, JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=Úefl Lq∞‡~åã≤ ^Œ∞P KÕÜ∞« QÍ PÜ«∞# Hõà√◊ § ã¨~Ü ° ∞≥ º#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨
HõeÊOKÕ(+≤~ü¯ KÕ¿ã) "åiÖ’x "å}˜‚ HÍ#∞.—— (Ü«¸ã¨∞Ñ¶π–12:108) JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O Ç¨Ï[~°`ü Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›)‰õΩ D q^èŒ=ÚQÍ
L^ÀƒkèOK≥#∞: ''âßO`«=ÚQÍ |Ü«∞Å∞^Õi "≥à◊√§=Ú. Mˇ·|~ü KÕi Jxfl\˜HõO>Ë
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›=∂) D q^è=Œ ÚQÍ =ÚO^Œ∞ "åiH˜ UHõ^≥·"å~å^èŒ# QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú=Ú. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
LÖËd¡ OK≥#∞: P[˝Å#∞ ‰õÄ_® "åiH˜ `≥Å∞Ñ¨Ù=Ú. "åiÖ’ XHõà§◊ ~Ú<å x*Ïxfl ã‘fiHõiOz#KÀ
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O Ç¨Ï[~°`ü =ÚP*ò ~°l Jk g∞‰õΩ Z~°∞Ñ¨Ù XO>ˇ HõO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ#k.——
JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›x 'Ü≥∞=∞<£— „Ñ¨^ÕâßxH˜ ™êQÆ#OÑ¨Ù`«∂ D q^èŒ=ÚQÍ L^Àƒ^èŒ#
KÕÃã#∞: nxÖ’ 30 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
''h=Ù „QÆO^äŒ „Ñ¨[Å („ÔHã· =Î̈ ÙÅ) "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ Ñ¨Ü∞« xOK«∞K«∞<åfl=Ù. h=Ù "åix 1. „Ñ¨=HõÎ ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ Ü≥ÚHõ¯ J#∞K«~∞° Å∞ ‰õÄ_® „Ñ¨[Å#∞
Jxfl\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞ UHõ^≥·"å~å^èŒ# KÕÜ«∞=Öˇ#x PÇ¨fixOK«∞. "å~°∞ h JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ PÇ¨fixOKÕ"å~°∞.
=∂@#∞ JOwHõiOz# Ñ¨Hõ∆=ÚÖ’ "åiH˜ JÖÏ¡ÇπÏ XHõ ~ÀAÖ’ 5 Ñ¨Ó@Å
#=∂A („áê~°÷#) PK«iOK«∞@‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK≥#x `≥Å∞Ñ¨Ù. "å~°∞ nxH˜ ‰õÄ_® 2. „Ñ¨^Œ~°≈<å|∞kú`À KÕÜ«Ú Ñ¨#∞Å =Å¡ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO ÅaèOK«^Œx
JOwHõi¿ãÎ `«~åfi`« JÖÏ¡ÇπÏ '^•#^èŒ~°‡O— ([HÍ`ü)qkè HÍqOK≥#x "åiH˜ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
`≥Å∞Ñ¨Ù=Ú. Jk "åiÖ’x ^èŒx‰õΩÅ ^ŒQÆæ~° #∞O_ç ¿ãHõiOK«|_ç, "åiÖ’x 3. „Ñ¨[Å#∞ UHõ^≥·"å~å^èŒ# "≥·Ñ¨Ù Ñ≤Å∞K«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞OzQÍ L^ÀƒkèOK«
13 =Öˇ#∞.
4. L`«Î=∞ UHõ^≥·"å~å^èŒ# U=∞#QÍ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ZÖÏO\˜ Ö’áêÅ∞ ÖË=x 19. ^≥=· „Ñ¨=Hõ,Î ''ˆ~Ñ¨Ù <Õ#∞ *ˇO_® JÖÏO\˜ =ºH˜HÎ ˜ W™êÎ#∞ Z=Ô~`· .Õ ..—— J#@O
JOwHõiOK«∞@. PÜ«∞# ^≥·=„Ñ¨=HõÎ JQÆ∞@‰õΩ XHõ zÇ¨ÏflO.
5. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# KÕÜ«∞@=∞O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÕK«Ñ¨~°K«@"Õ∞. WOHÍ 20. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O, Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï
PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞<åfl~°x ÉèÏqOK«∞@. J#∞›) Hõà◊§#∞ #Ü«∞Ñ¨~°K«∞@ PÜ«∞# ^≥·=„Ñ¨=HõÎ J#∞@‰õΩ XHõ
6. |Ç¨ï ^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_»=Åã≤# P=â◊ºHõ`«. x^Œ~°≈#=Ú.
7. W™ê¡O‰õΩ „Ñ¨^è•# =¸ÖÏ^è•~°O UHõ ^≥·"å~å^èŒ#. 21. nxÖ’ Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „áê=ÚYº`« ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
8. [#∞Å‰õΩ L^Àƒ^èŒ# UHõ^≥·"å~å^èŒ#`À „áê~°OaèOK«=Öˇ#∞. 22. J#∞K«~°∞Å∞ PÖ’K«#Ö’ x=∞QÆ∞flÅ~Úi.
9. JÖÏ¡ÇÏπ #∞ `«ÑÊ¨ Z=ih P~åkèOK«‰Äõ _»^<Œ åfl, UHõ^"·≥ å~å^è#Œ J<åfl XˆH 23. nx`À =∞Oz K≥_»∞Å qkè~å`«ÃÑ· ‰õÄ_® qâßfiã¨=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. U^≥·<å
J~°÷=Ú. =∞#O HÀ~°∞‰õΩ#fl@∞¡ HÍHõ JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O [~°∞QÆ∞#∞.
10. H˘O`« =∞OkH˜ ^≥·=„QÆO^äŒ=Ú W=fi|_ç#Ñ¨Ê\˜H©, "å~°∞ UHõ^≥·"å~å^èŒ# 24. âßO`«=ÚQÍ Ñ¨Ü«∞xOK«∞=Ú Jx Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›)‰õΩ
‰õΩ „áê=ÚYº`« W=fiÖË^Œ∞. UHõ ^≥·"å~å^èŒ#ÜÕ∞ ãïÜ≥ÿ∞#^Œx „QÆÇ≤ÏOz É’kèOK«∞@.
‰õÄ_® "å~°∞ PK«~°}jÅ∞~°∞ HÍÖË^Œ∞. 25. „Ñü Ñ¨xH˜ =ÚO^Œ∞ W™ê¡O "≥·Ñ¨Ù PÇ¨fixOK« =ÅÜ«Ú#∞.
11. UHõ^≥·"å~å^èŒ# QÆ∞iOz ‰õ∆Ω}‚OQÍ qâ◊nHõiOz `≥Å∞Ñ¨=Öˇ#∞. 26. Z\˜ì Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’#∞ W™ê¡O QÆ∞iOz ‰õΩ∆ }‚OQÍ qâ◊nHõiOz `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂
12. Jxfl\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞ „Ñ¨^è•# JOâ◊=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨=Öˇ#∞. LO_»=Öˇ#∞.
13. nxÖ’ 'qkè ^•#O— ([HÍ`ü) Ü≥ÚHõ¯ ÅHõ∆º=Ú ‰õÄ_® `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. 27. W™ê¡O QÆ∞iOz =∞OzQÍ ™ê=∞~°ã¨ºO`À É’kèOK«=Öˇ#∞.
14. `≥Å∞ã¨∞HÀQÀi# "åiH˜, "åà◊§ J#∞=∂<åÅ#∞ áÈQ˘@ì=Öˇ#∞. 28. W™ê¡O ã‘fiHõiOz# Ñ≤^ÑŒ ¨ JÖÏ¡ÇÏπ P[˝Å#∞ ‰õΩ∆ }‚OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Öˇ#∞.
15. 'qkè^•#O—([HÍ`ü)Ö’ =∞Oz PÉèí~°}=ÚÅ∞ fã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. "Õ\˜<≥·`Õ 29. U =ºH˜Î ^•fi~å J~Ú<å HõhãÖ XHõ¯ =ºH˜Î J~Ú<å =∂~°æ„Éèí+¨ì`«#∞
W™êÎ~À "å\˜<Õ fã¨∞HÀ=Öˇ#∞. q_»<å_ç ^≥·==∂~°æ=Ú ã‘fiHõiOz# Z_»Å Jk ZO`À L`«Î=∞=Ú.
16. ^Ò~°˚#º=Ú KÕã≤ ÉÏkèOÑ¨|_»¤ =ºH˜Î âßÑ¨=Ú#‰õΩ QÆ∞iHÍ‰õΩ=Ú. 30. Ñ¶¨`åfi: U^≥·<å „Ñ¨â◊flÃÑ· ã¨Ô~·# ["åazÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«∞
=K«∞Û#∞.
17. ^Ò~°˚#º=Ú KÕÜ«∞|_ç# =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ âßÑ¨=Ú#∞ JÖÏ¡ÇπÏ "≥O@<Õ
ã‘fiHõiOK«∞#∞.
18. ^≥·=„Ñ¨=HõÎÅ∞ =∞iÜ«Ú "åi J#∞K«~°∞Å∞ WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ Hõ+¨ì=ÚÅ‰õΩ W
QÆ∞iKÕÜ«∞|_»∞@‰õΩ HÍ~°}O "å~°∞ „Ñ¨[Å#∞ UHõ^≥·"å~å^èŒ# "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
PÇ¨fixOK«∞@ÜÕ∞. 14
áê~î°=Ú–6 ''"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ q_çz `«=∞ ÑÖ_ç`«∞Å#∞ `«=∞ ã¨<åºã¨∞Å#∞ `«=∞

„Ñ¨Éèí∞=ÙÅ∞QÍ KÕã≤H˘xi.—— (J`ü–`ÒÉÏ–9:31)
`ÒÇ‘Ï^£ =∞iÜ«Ú Hõe=∞Ü≥∞ `ÒÇ‘Ï^£
^èŒ$gHõ~°}Å ™ê~åOâ◊O
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞. ''=∞i H˘O^Œ~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOz "åix JÖÏ¡ÇπÏ#∞
Jaè=i‚OKÕ q^èŒOQÍ Jaè=i‚™êÎ~°∞, „¿Ñq∞OKÕ q^èŒOQÍ „¿Ñq∞™êÎ~°∞. HÍx
qâßfiã¨∞Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ Jq∞`«OQÍ „¿Ñq∞™êÎ~°∞.—— (2:165)
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^èOŒ QÍ LÑ¨^tÕ O
Kå~°∞: ''Z=Ô~`· Õ 'ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇÏπ —#∞ #q∞‡ ™êHõº∆ q∞zÛ, |Ç¨ï ^≥"· å~å^è#Œ #∞
''g~°∞ Z=i<≥·`Õ (JÖÏ¡ÇÏπ #∞ HÍ‰õΩO_®) P~åkèã∞¨ Î<åfl~À "åˆ~ JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ x~åHõiOKå~À "åà◊§ rq`«=Ú ^èŒ#º"≥∞ÿ#k. J@∞=O\˜"åi PK«~°} JÖÏ¡ÇπÏ
™êxfl^èºŒ O á⁄O^Œ∞@‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflã¨∞ÎO\Ï~°∞. XHõi`À XHõ~∞° áÈ\©Ñ_¨ ç PÜ«∞# K«∂K«∞H˘#∞#∞.——
HÍ~°∞}Ïºxfl Ptã¨∂Î, PÜ«∞# tHõ‰∆ Ωõ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_∞» K«∞<åfl~°∞. xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ h nxÖ’ 6 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
í ∞« Ñ¨_» ^Œy#@∞=O\˜^.Õ ——(|h W„™ê~¸Öò–17:57)
„Ñ¨É∞íè =Ù Ü≥ÚHõ¯ tHõ∆ ÉèÜ
1. Ju =ÚYº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O UHõ^≥·"å~å^èŒ#. ^•x J~°÷O ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
2. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ q_çz "Õˆ~"åix "Õ_»∞H˘#∞@ÜÕ∞ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#.
3. „QÆO^ä„Œ Ñ¨[Å∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ =ke `«=∞ =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ P~åkèOKÕ "å~°∞
HÍ^Œ∞. ˆH=ÅO "å~°∞ K«∂Ñ≤# =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ#∞ J#∞ãïOKÕ "å~°∞.
''W„ÉÏÇ‘ÏO (J„|Ç¨ÏO) JÖˇ·ÇÏ≤ ã¨ûÖÏO `«# `«O„_çx, `«# *Ïux L^ÕtÌ Oz JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ P[˝Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Z=i P[˝Å#∞ t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ~À
D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞: ''g∞~°∞ P~åkèã¨∞Î#fl "å\˜`À <å‰õΩ U q^èŒ"≥∞ÿ# "åix P~åkèOz#@∞¡.
ãÖ|O^èŒ=ÚÖË^Œ∞. <å ãÖ|O^èŒO ˆH=ÅO ##∞fl ã¨$+≤ìOz# "åx`À<Õ
HõeyÜ«Ú#flk. PÜ«∞<Õ ##∞fl ã¨<å‡~°æ=Ú# #_»∞Ñ¨Ù#∞.—— W„ÉÏÇ‘ÏO D 4. „Ñ¨=HõÎ W„ÉÏÇ‘ÏO (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) u~°™ê¯~°∞Å#∞ L^ÕÌtOz ÑëH˜#
=K«<å<Õfl `«# "≥#∞Hõ `«# ãÖ`å#=Ú H˘~°‰õΩ q_çz "≥à‹§#∞. "åà◊√§ =K«#=ÚÅ∞: ''g∞~°∞ P~åkèã∞¨ #Î fl "å\˜`À <å‰õΩ ãÖ|O^è=Œ Ú ÖË^∞Œ . <å
J#∞ãïOK«QÆÅ~°x. (J*ò–A„Y∞Ñ¶π–43:26–28) ãÖ|O^èŒ=Ú ##∞fl ã¨$+≤ìOz# JÖÏ¡ÇπÏ`À<Õ—— Jx. ã¨Ê+¨ìOQÍ HõeÊ`«
^Õ=Ùà◊§#∞ x~åHõiOz, `«##∞ ã¨$+≤ìOz# JÖÏ¡ÇπÏ<Õ P~åkèOK«@O z`«Î
15 â◊√kú`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl Ñ¨x Jx qâ◊nHõiOK≥#∞. D q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ#
UHõ^≥·"å~å^èŒ#<Õ W„ÉÏÇ‘ÏO (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) `«# ãÖ`«uH˜ L^ÀƒkèOz áê~î°=Ú–7
"≥à‹§#∞. |Ç¨ïâß "å~°∞ J#∞ãïOK« QÆÅ~°x.
5. JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ u~°™ê¯~°∞Å QÆ∞iOz „Ñ¨™êÎqã¨∂Î, "å~°∞ #~°Hõ=Ú Hõ+¨ì#ëêìÅ q=ÚH˜ÎH˜ `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞,
#∞O_ç q=ÚH˜Î K≥O^ŒÖË~°x `≥eÃÑ#∞. "å~°∞ HõeÊ`« ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞
JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „¿Ñq∞Oz#@∞¡ „¿Ñq∞OK«∞K«∞<åfl~°∞. nx`À J~°÷O JÜÕ∞º ^•~åÅ∞, ~°Hõ∆ˆ~‰õΩÅ∞ ^èŒiOK«∞@
^Õ=∞#QÍ |Ç¨ï^≥"· å~å^è‰Œ Ωõ Å∞ ‰õÄ_® ã¨~fi° ã¨$+≤Hì ~õ Î° J~Ú# JÖÏ¡ÇÏπ #∞ JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉ’kèOK≥#∞.
qâ◊fiã≤Oz, PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ ‰õÄ_® HõeÊOKÕ"å~°∞. JO^Œ∞KÕ
JÖÏ¡ÇÏπ #∞ qâ◊fiã≤Oz#Ñ¨Ê\˜H© JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=Ú Å#∞ HõeÊOK«∞@
^•fi~å "å~°∞ #~°Hõ "åã¨∞Å Ü«∂º~°∞. JO^Œ∞KÕ XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ
P~åkèOK«=Öˇ#∞. PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«‰Ωõ O_® L#flÑ¨ÙÊ_Õ
JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«ÚÅ=Ú HÍQÆÅ=Ú. ÖËxKÀ #~°Hõ=Ú #∞O_ç q=ÚH˜Î
JãÖÉèí==Ú.
''F „Ñ¨=HÍÎ! "åix L^ÕÌtOz Ñ¨Å∞‰õΩ=Ú. XHõ"Õà◊ JÖÏ¡ÇπÏ ##∞fl
6. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ##∞ kèHõ¯iOK«‰õΩO_® ˆH=ÅO 'ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ— ^ŒO_çOK«^ÅŒ z# Z_»Å JÖÏ¡ÇÏπ x HÍ^Œx g∞Ô~=i<≥·`Õ P~åkèã∞¨ Î<åfl~À "å~°∞
K«kq#O`« =∂„`å# XHõ =ºH˜Î JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«Ú_»∞ (=Úã≤¡O) HÍÖË_»x ##∞fl ~°HO∆˜ K«QÅÆ ~å? ÖË^• JÖÏ¡ÇÏπ ##∞fl Hõ~∞° }ÕK«^ÅŒ z#KÀ g~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ
Ç¨Ïnã¨∞Ö’ ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_çOk. Hõ~∞° }#∞ J_»∞H¤ ˘#QÆÅ~å? g∞ˆ~ PÖ’zOK«O_ç. <å‰õΩ JÖÏ¡ÇÏπ XHõ¯_Õ KåÅx
K≥ÑÊ¨ O_ç, #=Ú‡‰õΩ<Õ "å~°∞ PÜ«∞<Õfl #=Ú‡‰õΩO\Ï~°∞.——
W (J*ò–A=∞~ü–39:38)
Ç¨Ï[~°`ü W„=∂<£ a<£ Ç¨ïÃã·<£ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOK≥#∞: ''„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O XHõ =ºH˜Î `«#
KÕuÖ’ W`«Î_ç Hõ_çÜ«∂xfl `˘_çy LO_»@O K«∂ã≤, Wk Uq∞@x „Ñ¨tflOK≥#∞.
P =ºH˜Î Wk '"åÇ≤Ï<å— (|ÅÇ‘Ï#`«) HÍ~°}=ÚQÍ `˘_çyux Jx ["å|∞
ÑëÔH#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ(ã¨JãÖ) nxx fã≤"Õ~Ú. Jk(h‰õΩ Ug∞ ÖÏÉèí=Ú
KÕ‰õÄ~°Û^Œ∞) x#∞fl WOHÍ |ÅÇ‘Ï#Ñ¨~°∞ã¨∞ÎOk. Jk `˘_çy LO_»QÍ h‰õΩ
=∞~°}=Ú ãÖÉèíq¿ãÎ h=Ù "≥∂Hõ∆=Ú á⁄O^ŒÖË=Ù—— Jx J<åfl~°∞.
(=Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£–ã¨Ç‘Ïã¨#^£)
Ç¨Ï[~°`ü LMÏƒ a<£ Pq∞~ü ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ
16 LÖË¡dOKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ
„Ñ¨É’kèOKå~°∞: ''`åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOKÕ "åi HÍ~°º=ÚÅ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨ÓiÎ 7. `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOKÕ"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOz#"åˆ~.
KÕÜ«∞‰õΩO_»∞QÍHõ! QÆ=fiÅ∞ „"ÕÖÏ_»n¿ã "åiH˜ JÖÏ¡ÇπÏ âßOux=fi‰õΩO_»∞QÍHõ! 8. [fi~°O =zÛ<å `åà◊√§ Hõ@∞ì@ x+≤^ŒúO.
(=Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£)
9. Ç¨Ï[~°`ü Ç¨ï*ˇ·á¶ê ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› Ü≥ÚHõ¯ =K«#O „Ñ¨HÍ~°O–
''`åÜ«∞`«∞Å
Î ∞ „"ÕÖÏ_»n¿ã "å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∂ºxfl HõeÊOz# '+≤Ô~¯ JHõƒ~ü—‰õΩ ãÖ|OkèOz# PÜ«∞`«∞ '+≤Ô~¯ JãπQÆ~ü—H˜ ‰õÄ_®
"åˆ~.—— (=Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£) =iÎOK«∞#∞.
WÉˇfl Jc Ç¨uO Ç¨Ï[~°`ü Ç¨ï*ˇ·á¶ê ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› QÆ∞iOz D 10. k+≤ì #∞O_ç HÍáê_»|_»∞@‰õΩ QÆ=fiÅ#∞ `˘_»∞QÆ∞@ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ
q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: PÜ«∞# XHõ =ºH˜Î KÕuH˜ J<å~ÀQÆº HÍ~°}OQÍ `å_»∞
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOz#@∞¡.
Hõ@ì|_ç LO_»∞@ K«∂K≥#∞. PÜ«∞# ^•xx „`≥Oz "Õã≤ Y∞~üP<£Ö’x D
PÜ«∞`üÑi¨ Oî K≥#∞. 11. `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ =∞iÜ«Ú QÆ=fiÅ∞ `˘_»∞QÆ∞ "åxx â◊Ñ≤OK«=K«∞Û#∞.
`åÜ≥∞`«∞ÅÎ ∞ ^èiŒ OKÕ"åi HÍ~°º=ÚÅ#∞ JÖÏ¡ÇÏπ Ñ¨ÓiÎKÜ Õ ∞« _»∞. QÆ=fiÅ∞
^èŒiOKÕ"åix JÖÏ¡ÇπÏ "åi=∂<å# =kÖË™êÎ_»∞. (JO>Ë "åiH˜
LÑ¨â◊=∞#O ÅaèOK«^Œ∞).
''JÖÏ¡ÇÏπ x qâ◊fiã≤Oz# "åiÖ’x Jkè‰Ωõ Å∞ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ ‰õÄ_® HõeÊã¨∂Î
LO\Ï~°∞.—— (Ü«¸ã¨∞Ñ¶π–12:106) W
nxÖ’ 11 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
1. `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ÖË^• U"≥·<å =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^èŒiOK«∞@ x+≤^Œú=Ú.
2. „Ñ¨=HõÎ ã¨Ç¨ÏK«~°∞_≥·<å `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOz =∞~°}Õz# Z_»Å "≥∂Hõ∆=Ú
á⁄O^ŒÖË~°∞. '' z#fl `«~°QÆu +≤~ü¯ Ñ¶¨∞’~°áêáêÅ Hõ<åfl JuÑ¶¨∞’~°"≥∞ÿ#k——
J#fl ^≥·=„Ñ¨=HõÎ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å =∂@‰õΩ D Ç¨Ïnã¨∞ ™êHõ∆ºO (ã¨=∞~°ú#)
Åaè™ÈÎOk.
3. `≥eÜ«∞Hõ KÕã≤#Ñ¨Ê\˜H© "≥∂Hõ∆=Ú ÅaèOK«^Œ∞.
4. D =ã¨∞Î=ÙÅ∞ WÇ¨ÏÖ’Hõ=ÚÖ’ ‰õÄ_® ÖÏÉèí^•Ü«∞HõOHÍ=Ù. ÃÑ·QÍ #+¨ìO
Hõey™êÎ~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë ^≥·=„Ñ¨=HõÎ(ã¨)''Jk x#∞fl WOHÍ |ÅÇ‘Ï#
Ñ¨~∞° ã¨∞OÎ k—— J<åfl~°∞.
5. WÖÏO\˜ =„Hõ PK«~°}Å∞ KÕÜ«Ú"åxx QÆ\˜ìQÍ "åiOK«=Öˇ#∞.
6. Z=Ô~·`Õ U =ã¨∞Î=Ù „"ÕÖÏ_»nÜ«Ú<À ^•xH˜ JÑ¨Ê*ˇÑ¨Ê|_»∞#∞. 17
áê~î°=Ú–8 ÖËHõ Z=ÚHõ LÑ¨Ü∂≥ yOK≥^~Œ À "åi`À „Ñ¨=Hõ‰Î Ωõ , W™ê¡O‰õΩ ãÖ|O^è=Œ Ú ÖË^∞Œ .——
''Z=Ô~·`Õ XHõi "≥∞_» #∞Oz J~Ú<å `åÜ«∞`«∞Î fã≤"Õã≤# Ü≥∞_»Å J`«xH˜ XHõ
T^Œ∞@ =∞iÜ«Ú `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ÉÏxã¨#∞ q=ÚH˜Î HõeyOz#O`« Ñ¨Ù}º=Ú ÅaèOK«∞#∞. (=H© ~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡
JÖˇ·ÇπÏ nxx á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞)– =H© ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·, W„ÉÏÇ‘ÏO #Y~¸
^èŒiOK«∞@ x+≤^ŒúO ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ· ^•fi~å D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''WÉˇfl =∞ãπT^£ ~°l
JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› `åÜ«∞`«∞ÎÅxflO\˜h "åiOK≥#∞. "å\˜Ö’ Y∞~üP<£ PÜ«∞`üÅ∞
|∞MÏs, =Úã≤¡OÅÖ’ Ç¨Ï[~°`ü J|∂ |+‘~ü J<åûs ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› edOz L<åfl, "Õˆ~q L<åflã¨ˆ~.——
D LÖËY¡ #=Ú#∞ á⁄O^Œ∞ÑïK≥#∞: ''<Õ#∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤
= ã¨Å¡O "≥O@ „Ñ¨Ü«∂}ÕK«∞K«∞O\˜x. „Ñ¨=HõÎ, XHõ Kå\ÕÑ¨Ù "ÕÜ«Ú"åxx nxÖ’ 8 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
ÑÖÑ≤ D q^èŒ=ÚQÍ Kå\ÕÑ¨Ù"Õ~ÚOK≥#∞. ''U XO>ˇ "≥∞_»Ö’#∂ (k+≤ì 1. J`«Î=∂~Ú"£∞, J„~°∞MÏ J~°÷=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
x"åiOK«∞@‰õΩ) Hõ@ì|_ç# U =ã¨∞Î=Ó LO_»‰õÄ_»^Œ∞. L#fl "å\˜x fã≤"ÕÜ«∞ 2. ''J`ÒÎÖÏ—— J~°=÷ Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
=Öˇ#∞—— Jx.
3. J„~°∞MÏ, J`«Î=∂~Ú"£∞, J`åÎqÅ JxflÜ«¸ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=Ú
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dO Å#∞ HõeÊOK«∞@ÜÕ∞.
K≥#∞. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèO
4. k+≤ì =∞iÜ«Ú q+¨ÑÙ¨ ~°∞QÆ∞ HÍ@∞ "≥^· ºŒ =Ú#‰õΩ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi =ÚÅ∞
K≥#∞: ''=∞O„`åÅ∞, `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞, `ÒÅ Jhfl JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∂ºxfl
HõeÊOK«#@∞=O\˜ ™ÈÎ„`«=ÚÅ Ñ¨~î°#=Ú "åiOK«|_»ÖË^Œ∞.
HõeÊOz#>Ë¡ (Jx J~°÷O)——. (=Úã¨fl^≥ JÇ¨Ï‡^£, J|∂^•=Ó^£)
J`«Î=∂~Ú"£∞(`åÜ«∞`«∞ÎÅ∞): 5. Y∞~üP<£ PÜ«∞`üÅ∞ edOK«|_ç# `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOK«∞@ x+≤^Œú=∂?
HÍ^• J<Õ q+¨Ü«∞OÖ’ ÑÖ_ç`«∞Å =∞^èŒº Jaè„áêÜ«∞ ÉèË^Œ=Ú HõÅ^Œ∞.
W`«~° =ã¨∞Î=ÙÅ k+≤ì `«QÆÅ‰õΩO_® ^èŒiOKÕ `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞. JO^Œ∞KÕ ^èŒiOK«HõáÈ=Ù@ÜÕ∞ ZO`À L`«Î=∞=Ú.
J„~°∞MÏ (=∞O„`« Ñ¨~î°#O ÖË^• T^Œ∞@):
6. k+≤ì q=ÚH˜Î H˘~°‰õΩ [O`«∞=ÙÅ "≥∞_»Ö’ U"≥·<å =ã¨∞Î=ÙÅ∞ „"ÕÖÏ_»n
+≤~ü¯‰õΩ `å=ÙÖËx ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ `«Ñ¨Ê "Õˆ~q ÑïîOK«‰õÄ_»^Œ∞.
Ü«Ú@ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ HõeÊOz#>Ë¡.
`ÒÅ: ÉèÏ~åºÉè~í Å Î° =∞^èºŒ „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞@‰õΩ ^èiŒ OK«∞#@∞ =O\˜q.
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ Ç¨ÏH©O ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ 7. [O`«∞=ÙÅ "≥∞_»Ö’ U"≥∞ÿ<å „"ÕÖÏ_» nÜ«Ú@ QÆ\˜ìQÍ "åiOK« |_ç#k.
LÖËd¡ OKå~°∞: 8. Z=i "≥∞_»Ö’<≥<· å „"ÕÖÏ_»∞`«∞#fl `åÜ«∞`«∞#Î ∞ fã≤"ÜÕ Ú « @ ^•fi~å HõÅ∞QÆ∞
''„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ D q^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèO Ñ¨Ù}º=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
K≥#∞. ''U =ºH˜Î J~Ú<å U^≥·<å ^èŒiOz# Ü≥∞_»Å J`«xx ^•x =â◊=Ú KÕã≤ 9. W„ÉÏÇ‘ÏO #Y~¸ ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·, J|∂ a<£ =∞ãπT^£ ~°l
"ÕÜ«∞|_»∞#∞.—— (=Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£ = ã¨∞#<£ ui‡r). W=∂O JÇ¨Ï‡^£ Ç¨Ï[~°`ü JÖÏ¡Çï¨ J#∞›QÍi t+¨µºÅ∞. PÜ«∞# `åÜ«∞`«∞Å Î #∞ ^èiŒ OK«∞@ x¿+kèO
~°∞"≥·Ñ¶‘ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› ^•fi~å D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''„Ñ¨=HõÎ K«|_ç#@∞¡ ã¨Ê+¨ìÑïK≥#∞ Jx `≥eÃÑ#∞.
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£, Z=Ô~·`Õ `åÜ«∞`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOK«∞^Œ∞~À, â◊√kú H˘~°‰õΩ ZO_ç# ¿Ñ_» 18 W
áê~î°=Ú–9 nxÖ’ 22 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ (áê~î°=ÚÅ∞) HõÅ=Ù

~åà◊§#∞, K≥@¡#∞ â◊√ÉèíO HõeæOKÕqQÍ 1. ã¨∂~°Ü≥∞ #*ò‡ PÜ«∞`ü (53:19–20) Ü≥ÚHõ¯ J~°÷O.
ÉèÏqOK«∞@ 2. J#∞K«~°∞Å∞ '*Ï`ü J<åfi`ü— QÆ∞iOz J_»∞QÆ∞@ Uq∞@O>Ë, Jã¨Å∞
"åã¨ÎqHõ`« Uq∞@x, Z=i KÕuÖ’ <å „áê}O L#fl^À P JÖÏ¡ÇπÏÃÑ·
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: „Ñ¨=∂}O KÕã≤ K≥|∞`«∞<åfl#∞.
3. J#∞K«~∞° Å∞ `«=∞ Jaè„áêÜ«∞=Ú q#flqOziQÍx, J=∞Å∞ Ñ¨~K ° Ö
« ^Ë ∞Œ ..
''ÖÏ`ü, L*Ï˚ =∞iÜ«Ú =¸_À q„QÆÇ¨Ï"≥∞ÿ# =∞<å`ü "åã¨ÎqHõ`«#∞ QÆ∞iOz 4. J#∞K«~°∞Å∞ ^•xx JÖÏ¡ÇπÏ ã‘fiHõiOK«∞#x ÉèÏqOzi.
PÖ’zOKå~å?—— (J<£–#*ò‡–53:19–20) 5. J#∞K«~°∞Å‰õΩ W@∞=O\˜ Ñ¨x KÕÜ«Ú@ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞
Ç¨Ï[~°`ü J|∂"åd^£ Öˇ·ã‘ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dO HõeÊOK«∞@ Jx `≥eÜ«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞, "Õˆ~ "åiH˜ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞ #@∞¡.
K≥#∞: ''"Õ∞=Ú „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ )`Àáê@∞ Ç¨ï<≥<· £ 6. Ñ¨Ù}º=Ú =∞iÜ«Ú Hõ∆=∂Ñ¨} J#∞K«~°∞Å‰õΩ ÅaèOK«∞#@∞¡ JO^ŒiH©
Ñ¨@ì}ÏxH˜ „Ñ¨Ü«∂}ÕK«∞K«∞O\˜q∞. "Õ∞=Ú JÑ¨ÙÊ_Õ „H˘`«ÎQÍ W™ê¡O ã‘fiHõiOz ÅaèOK«=Ù.
LO\˜q∞. P =∂~°=æ ÚÖ’ XHõ ~ˆ y K≥@∞ì LOk. |Ç¨ï^≥"· å~å^è‰Œ Ωõ Å∞ P K≥@∞ì#∞ 7. J#∞K«~°∞Å∞ '*Ï`ü J<åfi`ü— HÀi#Ñ¨ÙÊ_»∞, „Ñ¨=HõÎ, "å~°∞ `≥eÜ«∞Hõ
„áêi÷OKÕ"å~°∞. "åi =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ ‰õÄ_® P K≥@∞ì‰õΩ „"ÕÖÏ_»n¿ã "å~°∞. ^•x J_çQÍ~°x T~°∞H˘#Hõ, W^Õ =∂~°æ„Éèí+¨ì`«fi=Ú, g∞~°∞ ‰õÄ_® =Ú#∞Ñ¨\˜
¿Ñ~°∞ '*Ï`ü J<åfi`ü.— =∂ „Ñ¨Ü«∂}OÖ’ XHõ ˆ~y K≥@∞ì ã¨g∞Ñ¨=Ú#‰õΩ ãÖ`«`«∞Å J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡ #_»=QÆÅ~°x ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ q=iOz
KÕi#Ñ¨ÙÊ_»∞, F „Ñ¨=HÍÎ! U q^èŒ=ÚQÍ<≥·`Õ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ H˘~°‰õΩ â◊√Éèí=Ú x~ÀkèOK≥#∞.
á⁄O^Œ∞@‰õΩ ''*Ï`ü J<åfi`ü—— L#fl^À, J@∞=O\˜^Õ =∂ H˘~°‰õΩ ‰õÄ_® XHõ\˜
xâ◊Û~ÚOK«O_ç Jx K≥áêÊ=Ú. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ 8. Jxfl\˜HõO>Ë =ÚYº q+¨Ü«∞O, „Ñ¨=HõÎ `«# J#∞K«~°∞Å`À D q^èŒ=ÚQÍ
= ã¨Å¡O D q^èŒOQÍ L^ÀƒkèOKå~°∞: JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü, JÖÏ¡ÇπÏ JO^ŒiHõO>Ë ãÖÉ’kèOK«∞@. ''g∞~°∞ ‰õÄ_® W„™ê~¸Öò ãÖ`«u HÀi#@∞¡ HÀ~°∞
L`«Î=Ú_»∞. Wq Ñ¨Ósfi‰õΩÅ q^è•<åÖË! J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤ K«∞<åfl~°∞. "å~°∞, F =¸™ê! =∂ H˘~°‰õΩ ‰õÄ_® XHõ q„QÆÇ¨xfl x~°‚~ÚO
K≥|∞`«∞<åfl#∞. Z=i KÕuÖ’#~Ú`Õ <å„áê}=ÚO^À PÜ«∞# ™êH˜∆QÍ K≥|∞ K«∞=Ú—— Jx ÑëH˜i. g∞~°∞ ‰õÄ_® J^Õ q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨tflOKå~°∞.
`«∞<åfl#∞. „Ñ¨=HõÎ =¸™ê JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞x, PÜ«∞# J#∞K«~°∞Å∞ (|h 9. J@∞=O\˜ =ã¨∞Î=ÙÅ∞, „Ñ¨^Õâ◊=ÚÅ∞, U q^èŒ"≥∞ÿ# â◊√Éèí=Ú HõeyOK«
W„™ê~¸Öò) U"≥·`Õ HÀ~å~À g∞~°∂ J"ÕHÀ~å~°∞. ''F =¸™ê! U q^èŒ=ÚQÍ *ÏÅ=x QÆ∞iÎOK«_"» ∞Õ UHõ^"·≥ å~å^è#Œ ‰õΩ x^Œ~≈° #=Ú. nxx „áê~°OÉèOí Ö’
J~Ú`Õ P~å^èŒ# H˘~°‰õΩ "åiH˜ q„QÆÇ¨Å∞ HõÅ"À J^Õ q^èŒ=ÚQÍ =∂ H˘~°‰õΩ J#∞K«~°∞Å∞ ‰õÄ_® „QÆÇ≤ÏOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. Wk Ju *Ï„QÆ`«ÎQÍ „QÆÇ≤ÏO
‰õÄ_® XHõ q„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ `«Ü«∂~°∞KÕ~Ú.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ =¸™ê K«=Åã≤# q+¨Ü«∞O.
(JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO), "åix g∞~°∞ =\˜ì `≥eq=∂e# "å~°∞ Jx HÀÑÿOKå~°∞. 10. „Ñ¨=HõÎ =ÚYº q+¨Ü«∞O HÍ|\˜ì KÕâß~°∞.
`«~∞° "å`« „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ , ''g∞~°∞ ‰õÄ_® Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù
*Ï`«∞Å#∞ J#∞ãï™êÎ~°∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. (ui‡r) 19 11. J#∞K«~°∞Å∞ D q^èŒ=ÚQÍ HÀ~°∞@`À JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞
HõeÊOzi. HÍx"å~°∞ Jqâßfiã¨∞Å∞ HÍÖË^Œ∞, nx=Å# +≤~ü¯Ö’ ÃÇÏK«∞Û áê~î°=Ú–10
`«QÆ∞æÅ∞ HõÅ=x J~°÷O J=Ù`«∞Ok.
12. JÑ¨ÙÊ_Õ "Õ∞=Ú W™ê¡O ã‘fiHõiOzuq∞ JO>Ë áê`« "åiH˜ Wk `≥eÜ«∞Hõ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å‰õΩ '|e—
LO_»‰Äõ _»^∞Œ .
13. Pâ◊Û~°º=Ú Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞ ''JÖÏ¡ÇÏπ Ju L`«=Î Ú_»∞—— Jx Ñ¨ÅHõ=K«∞Û#∞. ã¨=∞iÊOKÕ"å~°∞
14. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# =∞iÜ«Ú =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ ^•ifÜ«Ú#@∞=O\˜ JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞.
"å\˜ #xfl\˜h x¿+kèOK«=Öˇ#∞.
15. nxÖ’ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ#∞ J#∞ãïOK«∞@#∞ x¿+kèOK«|_≥#∞.
16. q^•ºÉè’^èŒ# KÕÜ«Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ HÀÑÿOK«∞H˘#∞@. (q^•º~°∞úÅÃÑ·)
17. „Ñ¨=HõÎ nxÖ’ =Ú#∞Ñ¨\˜ ãÖ`«`«∞Å q^è•#=ÚÅ#∞ q=iOK≥#∞. ''(F „Ñ¨=HÍÎ!) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨Hõ\ÕK«∞=Ú: <å P~å^èŒ#, <å J~°Ê}, <å
rq`«O, <å =∞~°}O, ã¨=∞ãÎ̈=¸ ã¨HÅõ Ö’HÍÅ „ÑÉ¨ ∞íè "≥·# JÖÏ¡ÇÏπ ˆH JOH˜Ò« .
18. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O g∞~°∞ ‰õÄ_® =Ú#∞Ñ¨\˜ PÜ«∞#‰õΩ ™ê\˜QÍh, ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍh ÖË~∞° . <å‰õΩ W^Õ P*Ï˝ÑO≤ K«|_ç#k
"åi =Öˇ KÕÜ«∞QÆÅ~°x `≥eÜ«∞Ñ¨~°K«∞@, PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎ J#∞@‰õΩ XHõ =∞iÜ«Ú <Õ#∞ „Ñ¨„Ñ¨^=Œä ∞OQÍ t~°™ê=Ç≤ÏOz# q^èÜ Õ Ú« }˜.‚ —— (6:162–163)
x^Œ~°≈#=Ú.
19. JÖÏ¡ÇπÏ! Ü«¸^Œ∞Å#∞, „ÔH·ãÎ̈=ÙÅ#∞ "Õ\˜ QÆ∞iOz J~Ú`Õ xOkOK≥<À,
xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ Jq =∞# H˘~°‰õΩ ‰õÄ_® =iÎOK«∞#∞. J@∞=O\˜ ''HÍ|\˜ì #∞=Ùfi h „Ñ¨Éèí∞=Ù HÀã¨"Õ∞ #=∂A K≥~Úº, Y∞~åƒh W=Ùfi.——
HÍ~°º=ÚÅ #∞O_ç =∞#O Jxfl q^è•ÖÏ ^Œ∂~°OQÍ LO_ç *Ï„QÆ`«ÎQÍ (108:2)
=∞ã¨Å∞HÀ"åe.
Ç¨Ï[~°`ü Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ
20. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ P[˝#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOK«∞@ÜÕ∞ P~å^èŒ#‰õΩ x^Œ~°≈#O. =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O <å‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ L^Àƒ^èŒ#Å∞ KÕã≤i.
21. „QÆO^èŒ=Ú J#∞„QÆÇ≤ÏOK«|_ç# "åi q^è•#=ÚÅ∞ ‰õÄ_® |Ç¨ï 1) Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Å‰õΩ [O`«∞=Ù#∞ JiÊ™êÎ~À "å~°∞
^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ q^è•#=ÚÅ =Öˇ LO_≥#∞. âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ=Ù`å~°∞.
22. Z=Ô~`· Õ K≥_∞» #∞Oz x[O "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ =™êÎ~À, "åiÖ’ H˘xfl áê`« Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞ 2) Z=Ô~·`Õ `«=∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ â◊Ñ≤™êÎ~À "åˆ~ ã¨fiÜ«∞OQÍ âßÑ¨„QÆã¨∞Î
Wq∞_ç LO\Ï~Ú. "å\˜x „QÆÇ≤ÏOz *Ï„QÆ`«ÎQÍ "å\˜ #∞O_ç q=ÚH˜Î Å=Ù`å~°∞.
á⁄O^Œ∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOK«=Öˇ#∞. 3) a^£P`üÅ‰õΩ áêÅÊ_Õ"åiH˜ Z=~°~Ú`Õ P„â◊Ü«∞O HõeÊOK«∞^Œ∞~À, "å~°∞
‰õÄ_® âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ=Ù`å~°∞.
W 4) Z=Ô~·`Õ Ç¨Ï^Œ∞Ì ~åà◊§#∞ =∂iÛ"Õ™êÎ~À, "å~°∞ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ=Ù`å~°∞.
20 (ã¨Ç‘Ï=Úã≤¡OÖ’ D Ç¨Ïnã¨∞ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K«|_≥#∞)
Ç¨Ï[~°`ü `åiMò a<£ +≤Ç¨Éò (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ 6. Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ ~åà◊§#∞ =∂iÛ#"åiÃÑ· âßÑ¨=Ú.
LÖË¡dOKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ 7. „Ñ¨`ÕºHõ =ºH˜Îx â◊Ñ≤OK«∞@Ö’ =∞iÜ«Ú Z=ih QÆ∞iÎOK«‰õΩO_® â◊Ñ≤O
LÑ¨^tÕ OKå~°∞: K«∞@Ö’ =º`åºã¨=Ú HõÅ^Œ∞.
''XHõ =ºH˜Î DQÆ HÍ~°}=Ú# ã¨fi~°æ=ÚÖ’ „Ñ¨"ÕtOK≥#∞ =∞~˘Hõ =ºH˜Î DQÆ 8. XHõ¯ DQÆ#∞ JiÊOz #~°Hõ=Ú# „Ñ¨"ÕtOÑ¨|_»∞@ QÆ=∞<å~°›=Ú.
HÍ~°}=Ú#<Õ #~°Hõ=ÚÖ’ KÕÔ~#∞.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ J#∞K«~°∞Å∞ J^≥ÖÏ „Ñ¨=HÍÎ?
Jx „Ñ¨tflOKå~°∞. ^•xH˜ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D q^è=Œ ÚQÍ qâ◊nHõiOK≥#∞: ''W^Œ~Ì ∞° 9. DQÆ#∞ JiÊOz# =ºH˜Î JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOKÕ L^ÕâÌ =◊ Ú`À
=º‰õΩÎÅ∞ XHõ „Ñ¨^Õâ◊=Ú #∞O_ç „Ñ¨Ü«∂}O ™êyOKå~°∞. JK«Û\˜ „Ñ¨[Å∞ "åà◊§ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J`«#∞ `«#„áê}=Ú#∞ HÍáê_»∞H˘#∞@‰õΩ KÕÃã#∞. nx`À
q„QÆÇ¨xH˜ J~°Ê} KÕÜ«∞‰õΩO_® Z=fiih P =∂~°æ=Ú #∞O_ç "≥à◊§xKÕÛ"å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ‰HÍ‰õΩO_® W`«~∞° Å‰õΩ JiÊOK«∞@ ZO`« Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêÑ¨"∂≥
HÍ^Œ∞. "å~°∞ „Ñ¨Ü«∂}©‰õΩÅÖ’ XHõix J~°Ê} KÕÜ«∞=∞x Ñ≤ezi. J`«_»∞ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
JiÊOK«∞@‰õΩ <å ^ŒQÆæ~° Ug∞ ÖË^Œx ÑëÔH#∞. "å~°∞ DQÆ J~Ú<å ã¨ˆ~ 10. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ x["≥∞ÿ# q^èÕÜ«Ú_»∞ =∞~°}ÕK«∞@‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_≥#∞.
JiÊOK«=Åã≤#^Õ#x K≥áêÊ~°∞. J`«#∞ DQÆ#∞ P q„QÆÇ¨xH˜ JiÊOK≥#∞. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Å‰õΩ JiÊOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ó#∞HÀÖË^Œ∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ J`«xx q_çzÃÑ\ì̃i. J`«_»∞ P DQÆ#∞ q„QÆÇ¨xH˜ JiÊOK«∞@
=Å# #~°Hõ=Ú# „Ñ¨"ÕtOÑ¨ *ËÜ«∞|_≥#∞. =∞~°Å "å~°∞ "Õˆ~ =ºH˜Îx h=Ù ‰õÄ_® 11. "åiÖ’ DQÆ#∞ q„QÆÇ¨xH˜ JiÊOz #~°Hõ=Ú# „Ñ¨"ÕtOz# =ºHÎ̃ ‰õÄ_®
U"≥∞ÿ<å JiÊOz "≥à◊√§=Ú Jx ÑëH˜i. HÍx J`«#∞ <Õ#∞ XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ =Úã≤¡OÜÕ∞. qâßfiãÖÖËx Ü≥∞_»Å XHõ¯ DQÆ HÍ~°}=ÚQÍ #~°Hõ=Ú#
`«Ñ¨Ê "Õ\˜H© JiÊOK«#∞ Jx ÑëÔH#∞. "å~°∞ J`«xx K«OÑ≤"Õã≤i. J`«#∞ „Ñ¨"ÕtOK≥#∞.
ã¨fi~°æ=Ú# „Ñ¨"ÕtOÑ¨ *ËÜ«∞|_≥#∞.—— (=Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£) 12. D Ç¨Ïnã¨∞ "Õ~˘Hõ Ç¨Ïnã¨∞ 'ã¨fi~°æ #~°Hõ=ÚÅ∞ g∞ |∂@¡ ÖËAÅ HõO>Ë
ã¨g∞Ñ¨=Ú# HõÅ=Ù—— (|∞MÏs)#∞ ^èŒ$gHõiOK≥#∞.
nxÖ’ 13 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù 13. „Ñü XHõ¯iH© P`«‡qâßfiãÖ Jxfl\˜HõO>Ë =ÚYº=Ú.
1. "åHõº=Ú (6:162–163) Ü≥ÚHõ¯ `«Ñ¶‘û~ü (ÉèÏ==Ú).
2. "åHõº=Ú (108:2) Ü≥ÚHõ¯ `«Ñ¶‘û~ü (ÉèÏ==Ú).
3. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å‰õΩ JiÊOK«∞"åix â◊Ñ≤OK«∞@ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\˜k. W
4. h=Ù "Õ~ˆ "åi `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ â◊ÑO≤ z# Ü≥∞_»Å J`«_∞» h `«e^¡ OŒ „_»∞
Å#∞ â◊Ñ≤OK«∞#∞. P HÍ~°}=ÚQÍ h"Õ h `«e¡^ŒO„_»∞ÅÃÑ· âßÑ¨=Ú#‰õΩ
HÍ~°‰õΩ_»=QÆ∞^Œ∞=Ù.
5. Z=Ô~·<å =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ Ñ¨Ó#∞‰õΩ#fl =ºH˜ÎH˜ P„â◊Ü«∞=Ú WzÛ#
Ü≥∞_»Å J`«_∞» âßÑ¨=Ú#‰õΩ J~°∞›_»Q∞Æ #∞ (=„Hõ HÍ~°º=Ú JO>Ë JÖÏ¡ÇÏπ
P[˝#∞ kèHõ¯iOK«∞@ ÖË^• JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ, „Ñ¨=HõÎ‰õΩ Jq^èÕÜ«∞`« K«∂Ñ¨Ù@). 21
áê~î°=Ú–11 `«=∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞‰õΩ q∞Oz=Ù#fl "≥Ú‰õΩ¯|_çx ‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎKÜ

Õ ∞« #=ã¨~O° ÖË^∞Œ .——
(nxx ã¨∞#<≥ J|∂^•=Ó^£, ã¨Ç‘Ï |∞MÏs =∞iÜ«Ú ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡OÅÖ’
JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å‰õΩ JiÊOK«|_Õ x|O^èŒ#Å "Õ∞~°‰õΩ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K«|_≥#∞.)
ã¨÷Å=ÚÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÃÑ· J~°Ê} nxÖ’ 11 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

1. "åHõº=Ú (9:108) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú.
‰õÄ_® x¿+^èŒ=Ú 2. JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«∞`« Éèí∂q∞ÃÑ· ‰õÄ_® „Ñ¨ÉèÏq`«Ñ¨~°K«∞#∞.
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ ÃãÅqK≥Û#∞: 3. U^≥·<å Hõ+ì̈"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨º#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú@‰õΩ J#∞=∂#=Ú ÖË‰õΩO_®
qâ◊nHõiOz `≥Å∞Ñ¨=Öˇ#∞.
4. J=ã¨~åxfl|\˜ì Jxfl q+¨Ü∂« Å∞ J_çy `≥Å∞ã¨∞H˘x ["å|∞ K≥ÑÊ¨ =Öˇ#∞.
5. U^≥·<å „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ J~°Ê}‰õΩ "åQÍÌ#=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ ‰õ∆Ω}‚OQÍ
ÑïjeOz KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
''g∞~°∞ ZÑ¨Ê\˜H© ^•xÖ’ #=∂A KÕÜ«∞HõO_ç. „áê~°OÉèí=Ú #∞O_Õ ÉèíÜ«∞ 6. =Ú#∞Ñ¨\˜ ~ÀAÖ’¡ JK«Û@ q„QÆÇ¨ ~å^è#Œ [iy# Z_»Å, WÑ¨ÙÊ_»∞ JK«Û@
Éè‰í Ωõ ÎÅ „áêuÑ¨kHõÃÑ· xi‡Oz# =∞ã‘^Õ h=Ù #=∂A KÕÜ∞« ^Œy#k. JO^Œ∞Ö’ q„QÆÇ¨~å^èŒ# [~°QÆ#Ñ¨Ê\˜H© JK«Û@ "≥Ú‰õΩ¯|_ç Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«Ú@
Ñïâ◊√^ŒúOQÍ LO_»∞@‰õΩ W+¨ìÑ¨_Õ"å~°∞ L<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ x+≤^Œú=Ú.
Ñïâ◊√^Œú`«#∞ áê\ÕK«∞ "åix W+¨ìÑ¨_»∞#∞ („¿Ñq∞OK«∞#∞).—— 7. áê`« PKå~°=ÚÅ∞ QÆÅ U „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ ‰õÄ_® "≥Ú‰õΩ¯|_ç Ñ¨ÓiÎ
(J`ü–`ÒÉÏ–9:108) KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
Ç¨Ï[~°`ü ™êa`ü a<£ [Ç¨›H± (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ 8. Z=Ô~·<å |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# [~°∞QÆ∞ „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ "≥Ú‰õΩ¯|_ç "åQÍÌ#=Ú
LÖË¡dOK≥#∞: XHõ =ºH˜Î '|∞"å#— J<Õ „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ XO>ˇ#∞ JiÊOK«∞^Œ∞#x KÕã≤# Ü≥∞_»Å P "≥Ú‰õΩ¯|_ç Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«Ú@ x+≤^ŒúO.
"åQÍÌ#=Ú KÕã¨∞H˘<≥#∞. J`«#∞ P q+¨Ü«∞O „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O`À „Ñ¨™êÎqOK«QÍ PÜ«∞# D q^èŒ=ÚQÍ J_çÔQ#∞. ''JK«Û@ 9. ÑÖ_»QÆÅ∞ KÕÜ«Ú@Ö’ =Úã≤¡"Õ∞`«~°∞Å Ñ¨^Œúux áê\ÕK«~å^Œ∞.
=Ú#∞Ñ¨\˜ q„QÆÇ¨ÅÖ’ U^≥·<å (Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞) q„QÆÇ¨Ï=Ú L#fl^•?—— 10. JÖÏ¡ÇπÏ Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘#∞ "≥Ú‰õΩ¯|_ç x¿+kèOK«|_ç#k.
J#∞K«~∞° Å∞ ["å|∞QÍ ÖË^xŒ ÑëHÍ~°∞. =∞~°Å „Ñ¨=HõÎ D q^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨tflOKå~°∞: 11. =∞#O KÕÜ«∞ÖËx "åQÍÌ<åÅ#∞KÕÜ«Ú@ x¿+kèOK«|_ç#k.
''JHõ¯_» |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ∞ L`«û"åÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩ<Õ"å~å?—— J#∞K«~°∞Å∞
["å|∞QÍ ÖË^Œx ÑëHÍ~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ, ''h J~°Ê} Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«Ú=Ú—— Jx
ÑëHÔ #∞. ''QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç. U "åQÍÌ#"≥∞<ÿ å ã¨~ˆ ("≥Ú‰õΩ¯ |_ç) JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯
22
W
Jq^èÜ Õ ∞« `«‰Ωõ ãÖ|OkèOz#^≥`· Õ ^•xx Ñ¨ÓiÎ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ (PK«iOK«‰Äõ _»^∞Œ )
áê~î°=Ú–12 áê~î°=Ú–13
JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å "≥Ú‰õΩ¯|_ç +≤ˆ~¯ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å 'â◊~°}∞— +≤ˆ~¯
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ÃãÅqKåÛ_»∞: Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ É’kèOK≥#∞:
''"å~°∞ "≥Ú‰õΩ¯ |_ç K≥e¡™êÎ~°∞ ("åQÍÌ<åÅ#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕ™êÎ~°∞). #Å∞=¸ÅÅ

#∞O_ç PÑ¨^ÅŒ ∞ Hõ=Ú‡H˘x =KÕÛ k#=Ú#‰õΩ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_"Õ å~°∞.——
(JÖò–P~åÑ¶π–76:7) ''=∂#=ÙÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ l<åfl`«∞ÅÖ’x H˘O^Œix â◊~°}∞ "Õ_»∞H˘#∞
K«∞O_≥_ç"å~°∞. D q^èŒ=ÚQÍ "åi QÆ~°fi=Ú JkèHõ=∞Ü≥∞º#∞.—— (72:6)
''g∞~°∞ U^≥·`Õ Y~°∞Û KÕâß~À, "≥Ú‰õΩ¯|_ç KÕã¨∞‰õΩ<åfl~À, xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ Ç¨Ï[~°`ü M∫ÖÏ a<≥Î Ç¨ÏH©O (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J<£Ç¨)QÍi Hõ^äŒ#O: „Ñ¨=HõÎ
JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ `≥Å∞ã¨∞#∞.—— (JÖò–|Y~°–2:270) =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O Dq^èŒ=ÚQÍ L^Àƒkèã¨∞ÎO_»QÍ <Õ#∞
q<åfl#∞: Z=Ô~·`Õ U^≥·<å „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ ky, ''<Õ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ìOz# „Ñü
Ç¨Ï[~°`ü P~Úëê (~°l JÖÏ¡Çï¨ J<£Ç¨ ) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OK≥#∞: ^•x H©_»∞ #∞O_ç JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞ã¨Î Ñ¨^Œ=ÚÅ`À â◊~°}∞ HÀ~°∞K«∞<åfl#∞—— Jx
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O Dq^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ^Œ∞P K«kq# Ü≥∞_»Å J`«_»∞ JHõ¯_» #∞O_ç "≥à◊§#O`« =~°‰õΩ U H©_»∞ Ç¨x
''Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«∞`«‰õΩ ãÖ|OkèOz# "≥Ú‰õΩ¯|_ç KÕâß~À HõeÊOK«^Œ∞.—— (=Úã≤¡O nxx á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞)
("åQÍÌ#=Ú KÕâß~À) "å~°∞ xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ q^èÕÜ«∞`«#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∞=Öˇ#∞. nxÖ’ 5 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ ãÖ|OkOz# "≥Ú‰õΩ¯|_ç ("åQÍÌ#=Ú)
1. ã¨∂Ô~ l<£ (72 : 6) PÜ«∞`ü J~°÷O.
KÕâß~À"å~°∞ Z\˜ì Ñïã≤÷uÖ’#∂ Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ Ñ¨Ó#∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. 2. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å â◊~°}∞ HÀ~°@O JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOz
nxÖ’3Ñ„ H¨ ~õ }° =ÚÅ∞HõÅ=Ù #@∞¡.
1. "åQÍÌ#=Ú ("≥Ú‰õΩ¯|_ç) Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∞=Öˇ#∞. 3. JÖÏ¡ÇπÏ ''Ñ¨^Œ=ÚÅ∞—— ã¨$+≤ì HÍ=Ù. XHõ"Õà◊ JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ ã¨$+≤ì
J~Ú#KÀ, ã¨$+≤ì`À „Ñ¨=HõÎ â◊~°}∞ HÀˆ~ "åˆ~ HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ã¨$+≤ìÖ’
2. "≥Ú‰õΩ¯|_ç P~å^èŒ# HÍ|\˜ì "Õˆ~ "åiH˜ "≥Ú‰õΩ¯H˘#∞@ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ^Õx<≥·<å â◊~°}∞ HÀ~°∞@ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOz#@∞¡
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@ Jx J~°÷O. JQÆ∞#∞.
3. JÖÏ¡ÇÏπ Jq^èÜ
Õ ∞« `«‰Ωõ áêÅÊ_Õ "≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å∞ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . `≥eÜ«∞Hõ 4. nx^•fi~å P ^Œ∞P („áê~°÷#)Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ª`« `≥Å∞™ÈÎOk.
KÕã≤<å "å\˜x Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«Ú@ x+≤^ŒúO. 5. U^≥·<å =„Hõ Ñ¨^Œúu ^•fi~å WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ ÖÏÉèí=Ú á⁄O^Œ∞@ ÖË^• K≥_»∞
#∞Oz ~°Hõ∆} á⁄O^Œ∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOK«∞@ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# HÍ^Œx
J#∞H˘#∞@ á⁄~°áê@∞.
W 23
W
áê~î°=Ú–14 JÖÏ¡ÇπÏ<Õ J_»QÆO_ç. PÜ«∞#ˆH ^•ã¨ºO KÕÜ«∞O_ç. PÜ«∞#‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞

`≥Å∞ÑÖ_ç. PÜ«∞# "≥·Ñ¨Ù#ˆH g∞~°∞ =∞~°eOK«|_»`å~°∞.—— (29:17)
JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞`«~°∞Å#∞ "Õ_»∞H˘#∞@ +≤ˆ~¯
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
''JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÍ^Œx „Ñ¨à◊Ü«∞O =KÕÛ =~°‰õÄ J`«xH˜ ã¨=∂^è•#=Ú W=fiÖËx

"åix "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩ<Õ"å_»∞, `«=∞‰õΩ "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩO@∞ <åfl_»<Õ q+¨Ü«∞O
‰õÄ_® `≥eÜ«∞x "åix "Õ_∞» ‰õΩO@∞#fl "å_çHOõ >Ë Ñ¨~=° ∞ „Éè+í µ¨ ì_∞» Z=~°∞?
''JÖÏ¡ÇπÏ#∞ =^Œe h‰õΩ ÖÏÉèí#ëêìÅ∞ HõeyOK«ÖËx "Õ\˜h "Õ_»∞HÀ‰õΩ. h=Ù „Ñ¨[ÅO^Œih ã¨=∂"Õâ◊Ñ¨~°z#Ñ¨ÙÊ_»∞, "å~°∞ `«=∞#∞ "Õ_»∞‰õΩ#fl "åiH˜
JÖÏ KÕã≤# Ñ¨Hõ∆OÖ’ ^Œ∞~å‡~°∞æ_»"≥·áÈ`å=Ù. XHõ"Õà◊ JÖÏ¡ÇπÏ x#∞fl U^≥·<å q~À^èŒ∞Öˇ·áÈ`å~°∞, "åi P~å^èŒ##∞ u~°ã¨¯i™êÎ~°∞.—— (46:5–6)
PÑ¨^Œ‰õΩ QÆ∞i KÕã≤#KÀ ã¨fiÜ«∞OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê P PÑ¨^Œ #∞Oz x#∞fl
`˘ÅyOK«∞"å~°∞ Z=fi~°∂ÖË~∞° . h‰õΩ PÜ«∞# "Õ∞Å∞ KÕÜ∂« Å#∞‰õΩO>Ë PÜ«∞#
J#∞„QÆÇ¨ xfl Z=fi~°∂ x"åiOK«Ö~Ë ∞° . PÜ«∞# `«# ^•ã¨∞ÅÖ’ `«#∞ `«Åz#
"åiH˜ `«# J#∞„QÆÇ¨ xfl „Ñ¨™êk™êÎ_∞» . xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ PÜ«∞# Hõq∆ ∞OKÕ"å_»∂,
Hõ~°∞}ÕKÕ"å_»∂#∞.—— (10:106–107) ''ÉÏkè`«∞_»∞ "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩ#flÑ¨ÙÊ_»∞, J`«x "≥Ú~°#∞ PÅHÕz J`«x
Hõ+¨ì=Ú#∞ `˘ÅyOK«∞"å_≥=_»∞? Éèí∂q∞ÃÑ· q∞=Ú‡Å#∞ „Ñüx^èŒ∞Å∞QÍ
KÕã≤#"å_≥=_»∞? JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ =∞~˘Hõ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_®? g∞~°∞
KåÖÏ `«‰õΩ¯=QÍ PÖ’zã¨∞Î<åfl~°∞.—— (27:62)
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O Ü≥ÚHõ¯ HÍÅOÖ’ XHõ
HõÑ@¨ ∞_»∞ =Úã≤O¡ Å‰õΩ Hõ+#ì¨ +¨=ì ÚÅ∞ HõeyOK≥_"ç å_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ J#∞ K«~∞° Å∞
„Ñ¨=HõÎ =^ŒÌ‰õΩáÈ~Ú "≥Ú~°Éˇ@∞ìH˘#∞^Œ∞=Ú Jx „Ñ¨=HõÎ =^ŒÌ‰õΩ "≥o§i. JÑ¨ÙÊ_»∞
''Ü«∞^•~°=÷ ÚQÍ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ HÍ^Œx g∞~°∞ Ñ¨Ólã¨∞Î#flq q„QÆÇ¨ ÖË. g∞ JO`«\ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O "åi#∞^ÕÌtOz D q^èŒ=ÚQÍ
g∞~°∞ Jã¨`åºÅ#∞ JÅ∞¡`«∞<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÍ^Œx g∞~°∞ "Õ\˜<≥·`Õ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''K«∂_»O_ç! <å =^ŒÌ "≥Ú~°Éˇ@∞ìHÀ ‰õÄ_»^Œ∞. XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ=^ŒÌ
Ñ¨Ólã¨∞Î<åfl~À Jq g∞‰õΩ U q^èŒ"≥∞ÿ# Láêkè HõeÊOK«ÖË=Ù. Láêkè H˘~°‰õΩ 24
=∂„`«"Õ∞ "≥Ú~°Éˇ@∞ìH˘#=Öˇ#∞.—— (`«„ÉÏh)
nxÖ’ 18 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù 15. JÖÏ¡ÇπÏx HÍ^Œx W`«~°∞Å#∞ "Õ_»∞H˘#∞@ HÍ~°}=ÚQÍ<Õ P =ºH˜Î
JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯= =∂~°æ„Éèí+¨µì_≥·<å_»∞.
1. "Õ_»∞H˘#∞@ JO^Œ~°∂ KÕ™êÎ~°∞. HÍx "≥Ú~°Éˇ@∞ìH˘#∞@ ÉÏkè`«∞Å∞
16. "åHõº=Ú (27:62) ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
=∂„`«"Õ∞ KÕ™êÎ~°∞.
17. xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ PÖ’zOK«^QŒ æÆ q+¨Ü∞« O U=∞#QÍ, |Ç¨ï ^≥"· å ~å^è‰Œ Ωõ Å∞
2. "åHõº=Ú (10:106) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
‰õÄ_® Hõ+¨ì=ÚÅÖ’ #∞O_ç "≥Ú~°Éˇ@∞ìH˘#∞"åx "≥Ú~° XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞
3. JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê "Õˆ~ "åix "Õ_»∞H˘#∞@, ÃÑ^ŒÌ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#. q#QÆÅ_»x, Hõ+¨ì=ÚÅ #∞O_ç XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ ÜÕ∞ ~°H˜∆OK«QÆÅ_»x qâ◊fi
4. ZO`«\˜ =ºH˜Î J~Ú<å, JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê "Õˆ~ "åix "Õ_»∞H˘x# Ü≥∞_»Å ã≤Oz, Hõ+¨ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ "å~°∞ ‰õÄ_® UHÍ„QÆ`«`À XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ "Õ_»∞
J`«_»∞ ‰õÄ_® ^Œ∞~å‡~°∞æÅÖ’ KÕ~°∞`å_»∞. ‰õΩ<Õ"å~°∞.
5. "åHõº=Ú (10:107) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_çOk. 18. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O UHõ^≥·"å~å^èŒ##∞
6. JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê "Õˆ~ "åix "Õ_»∞H˘#∞@ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ kèHõ¯iOz#@∞¡. Z@∞=O\˜ Ö’áêÅ∞ ÖË‰õΩO_® Éèí„^ŒÑïKå~°∞. J#∞K«~°∞Å‰õΩ UHõ
^≥·"å~å^èŒ# q+¨Ü«∞OÖ’ hu =∞~åº^ŒÅ#∞ É’kèOKå~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ
7. "åHõº=Ú (29:17) Ü≥ÚHõ¯ J~°÷=Ú `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. Ñ¨@¡ Jq∞`«"≥∞ÿ# =∞~åº^ŒÅ#∞, Q“~°"åxfl ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∂Î q=iOKå~°∞.
8. JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê "Õˆ~"åix Láêkè H˘~°‰õΩ "Õ_»∞H˘#~å^Œ∞, ZÖÏÔQ·`Õ
ã¨fi~°æO H˘~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fii`À HÀ~°~À, JÖÏˆQ Láêkèx
‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fii`À#∂ HÀ~°‰õÄ_»^Œ∞.
9. "åHõº=Ú (46:5) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
10. Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏx HÍ^Œx "Õˆ~ "åix "Õ_»∞‰õΩO\Ï_À, "≥Ú~°Éˇ@∞ì
‰õΩO\Ï_À, J`«xfl q∞Oz# =∂~°æ„Éèí+¨µì_»∞ Z=fi_»∂ ÖË_»∞.
W
11. JÖÏ¡ÇπÏx `«Ñ¨Ê Z=iÔH·`Õ "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~À, "åxH˜ "≥Ú~°Éˇ@∞ì
‰õΩO@∞#fl q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® `≥eÜ«∞^Œ∞.
12. JÖÏ¡ÇÏπ x HÍ^Œx Z=i<≥`· Õ "Õ_∞» H˘O@∞<åfl~À, "å~°∞ „Ñ¨àÜ
◊ ∞« k#O <å_»∞
"åix "Õ_»∞‰õΩ#fl HÍ~°}OQÍ "åiH˜ â◊„`«∞=ÙÅ=Ù`å~°∞.
13. "Õ\˜<≥·`Õ "Õ_»∞‰õΩO@∞<åfl~À "å~°∞ „Ñ¨à◊Ü«∞ k<åxfl x~åHõi™êÎ~°∞.
14. JÖÏ¡ÇπÏx HÍ‰õΩO_® "Õˆ~ "åix "Õ_»∞H˘#∞@, xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ "åix
P~åkèOz#@∞¡. 25
áê~î°=Ú–15 WÉˇfl L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞:

„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) Ñ¶[¨ ~ü #=∂A ~Ô O_»= ~°HÍ`«∞
~°∞‰õÄ #∞Oz ÖËz ''ã¨q∞ JÖÏ¡Ç¨ï e=∞<£ Ç¨Ïq∞^•, ~°|ƒ<å =ÅHõÖò Ç¨Ï"£Ì∞——
K«kq# `«~°∞"å`« ''F JÖÏ¡ÇπÏ! Ñ¶¨ÖÏ<å "åix âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ∞QÍ KÕÜ«Ú=Ú——
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨™êÎqOK≥#∞: Jx ÑëH˜i. JÑ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ D "åHõº=Ú ''(F „Ñ¨=HÍÎ!) P q+¨Ü«∞OÖ’
g∞‰õΩ U q^èŒ"≥∞ÿ# JkèHÍ~°=¸ ÖË^Œ∞—— Jx `≥eÃÑ#∞.
=∞~ÀKÀ@ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK«|_ç#k:
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ =ã¨ÅO¡ , ã¨Ñ"π¶ å<£ a<£ L=∞Ü«∞º,
ã¨∞ÃÇ·ÏÖò a<£ J=∞~ü, Ç¨iãπ a<£ Ç≤Ïëê"£∞ â◊Ñ≤ã¨∞ÎO_»QÍ D "åHõº=Ú
''Uq∞\˜ g~°∞, "Õ\h˜ ã¨$+≤ìOK«ÖxË "åix, JÖÏ¡ÇÏπ KÕ ã¨$+≤ìOÑ¨|_ç# "åix,
J=`«iOÑ¨|_≥#∞: ''(F „Ñ¨=HÍÎ!) P q+¨Ü∞« OÖ’ g∞‰õΩ U q^è"Œ ∞≥ #ÿ JkèHÍ~°=¸
Z=fiiH© ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞ÖËx "åix, ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞‰õΩ ‰õÄ_® ã¨Ç¨Ü«∞O ÖË^Œ∞.—— "Õ~˘HõKÀ@, J|∂Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
KÕã∞¨ HÀÖxË "åix JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ KÕã∞¨ Î<åfl~å?—— (7:191–192) LÖË¡dOK≥#∞: ''F „Ñ¨=HÍÎ! g∞ ã¨g∞Ñ¨ |O^èŒ∞=ÙÅ‰õΩ L^ÀƒkèOK«∞=Ú—— J<Õ
"åHõº=Ú J=`«iOÑ¨|_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =
ã¨Å¡O ÖËz xÅ|_ç D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOKå~°∞: ''F <å *Ïu „Ñ¨[ÖÏ~å!
q∞=∞‡efl g∞~°∞ ~°HO∆˜ K«∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇÏπ ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’ g∞‰õΩ <Õ#∞ U q^è"Œ ∞≥ #ÿ
ã¨Ç¨Ü«∞=¸ KÕÜ«∞ÖË#∞. F <å "Õ∞#`«Î ã¨Ñ¶≤Ü«∂! JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ <Õ#∞ g∞‰õΩ U
ã¨Ç¨Ü«∞=¸ KÕÜ«∞ÖË#∞. F <å „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ‰õÄ`«∞~°∞ á¶êu=∂! <å =^ŒÌ L#fl
''JÖÏ¡ÇÏπ x q_çz "Õ\<˜ ·≥ `Õ g∞~°∞ "Õ_∞» ‰õΩO@∞<åfl~À "å~°∞ HõhãÖ Y~°∂~˚ Ñ° Ù¨ ãÖÑ¨^ŒÖ’ Uq∞HÍ"åÖ’ J_çy fã¨∞HÀ. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ <Õ#∞ h‰õΩ U
yO[ÃÑ· L#fl á⁄~°‰Ωõ ‰õÄ_® Ü«∞[=∂#∞Å∞ HÍ~°∞. g∞~°∞ "åix "Õ_∞» ‰õΩ<åfl, q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨Ç¨Ü«∞=¸ JOkOK«ÖË#∞.——
"å~°∞ g∞ "≥Ú~°Å#∞ PÅHÕK«ÖË~°∞. XHõ"Õà◊ q<åfl U ã¨=∂^è•#=¸ g∞‰õΩ nxÖ’ 12 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
W=fiÖË~∞° , "å~°∞, g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ HõeÊOz# ÉèÏQÆ™êfi=∞º=Ú#∞ u~°ã¯¨ iO
K«∞^Œ∞~°∞. ã¨`º« =Ú Ziy# JÖÏ¡ÇÏπ `«ÑÊ¨ Z=fi~°∂ g∞‰õΩ D ã¨`º« ãÖ^Õâ=◊ Ú#∞ 1. "åHõº=ÚÅ∞ (7:191–192) ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
JO^Œ*ËÜ«∞ÖË~°∞.—— (35:13–14) 2. 'LÇ¨Ï^£—Ö’ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) QÍÜ«∞Ñ¨_»∞@#∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ ~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞› D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OKå~°∞: ''„Ñ¨=HõÎ 3. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ #=∂AÖ’ z=i ~°∞‰õÄ
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O LÇ¨ï^£ Ü«Ú^ŒúOÖ’ QÍÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞. `«~åfi`« ^Œ∞P Ü≥∞ Y∞#∂`ü K«kq#@∞¡ ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞Ok. ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞
PÜ«∞# Ô~O_»∞ ^ŒO`åÅ∞ qiyáÈÜ«∂~Ú. JÑ¨ÙÊ_»∞ PÜ«∞# D q^èŒ=ÚQÍ PÜ«∞# "≥#∞Hõ Pg∞<£Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
K≥áêÊ~°∞: ''W@∞=O\˜ „Ñ¨[Å∞ U q^è=Œ ÚQÍ ™êÑ¶Å ¨ º=Ú á⁄O^Œ∞ `å~°∞?—— JÑ¨ÙÊ_»∞ 4. kèHõ¯iOz# "åi<Õ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ∞QÍ KÕÜ«∞=∞x HÀ~°|_ç#k.
JÖÏ¡ÇπÏ D "åHõº=Ú J=`«iOÑ¨*ËÃã#∞. (|∞MÏi) 26 5. qâßfiã¨∞Å#∞, „Ñ¨=HõÎ#∞, kèHÍ¯~°∞Å∞ JuQÍ HõëêìÅ‰õΩ QÆ∞iKÕâß~°∞.
JO`ÕHÍ‰õΩO_® qâ◊fiã≤Oz# "å~°∞, ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞Å‰õΩ ã¨g∞Ñ¨ |O^èŒ∞=ÙÖˇ· áê~î°=Ú–16
#Ñ¨Ê\˜H© "åix Ç¨Ï`«=∂iÛi. „Ñ¨=HõÎx ''Z=Ô~·`Õ `«=∞ „Ñ¨=HõÎ#∞ QÍÜ«∞
Ñïzu~À—— PÜ«∞##∞ QÍÜ«∞Ñ¨~°K«@"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, Ç¨Ï`«=∂~°∞Û@‰õΩ Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
Ñ¨Ó#∞H˘xi. PÜ«∞# "åi ã¨g∞Ñ¨ |O^èŒ∞"≥·#Ñ¨Ê\˜H©.
6. kèHÍ¯~°∞Å∞ D hK« HÍ~°º=ÚÅ HÍ~°}OQÍ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) "åix
âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ∞QÍ KÕÜ«∞=∞x HÀi#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ, ''P q+¨Ü«∞OÖ’ g∞‰õΩ
U JkèHÍ~°=¸ ÖË^Œ∞—— J<Õ "åHõº=Ú#∞ J=`«iOÑ¨*ËÃã#∞. ''"åi Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÅ #∞O_ç ÉèíÜ«∞O `˘ÅyáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞, D q^èŒ=ÚQÍ
7. JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ "åix „Ñ¨tflOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. g∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù U=∞x ÑëÔH#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ (^≥·=^Œ∂`«Å∞)
Hõq∆ ∞OK«QÅÆ _»∞ ÖË^• tHÕ∆ K«QÅ Æ _»∞.—— z=iH˜ JÖÏ¡ÇÏπ "åix Hõq∆ ∞OK≥#∞. PÜ«∞# ã¨`º« =Ú#∞ ÑëÔH#∞. PÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_»∞, =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»∂#∞——
"å~°∞ qâßfiã¨∞ÅÜ«∂º~°∞. Jx K≥|∞`å~°∞. (ã¨ÉÏ–34:23)
8. J=ã¨~åxfl |\˜ì Y∞#∂`ü ^Œ∞P K«^Œ==K«∞Û#x J~°÷O J=Ù`«∞Ok. Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
9. Z=i<≥·`Õ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ∞QÍ KÕÜ«∞=∞x HÀ~°|_»∞`«∞O^À "åi ¿Ñ~°∞ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) #∞Oz Ç¨Ïnã¨∞#∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞.
`≥Å∞Ñ¨=K«∞Û#∞. (|∞MÏs)
10. ''h ã¨g∞Ñ¨ |O^è∞Œ =ÙÅ#∞ L^ÀƒkèOK«∞=Ú—— J<Õ "åHõº=Ú J=`«iOÑ¨ ''JÖÏ¡ÇπÏ PHÍâ◊=ÚÅÃÑ· `«# x~°‚Ü«∂xfl „Ñ¨Hõ\Õz#Ñ¨ÙÊ_»∞, ^≥·=^Œ∂`«
|_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) `«# ã¨g∞Ñ¨ |O^èŒ∞=ÙÅ#∞ Ñ≤ez "åix Å∞ P P[˝#∞ t~°™ê=Ç≤Ïã¨∂Î `«=∞ ~Ô Hõ¯Å#∞, â◊√„Éè"í ∞≥ #ÿ ~å~ÚÃÑ· "≥∞`«xÎ Q˘Å∞ã¨∞
#~°Hõ=Ú #∞O_ç `«=∞#∞ `å=Ú HÍáê_»∞HÀ=∞x L^ÀƒkèOK«∞@#∞ `«ye#Ñ¨ÙÊ_»∞ =K«∞Û â◊|Ì=Ú =K«∞Û#@∞¡ P_ç™êÎ~°∞. P x~°‚Ü«∞O P ^≥·=^Œ∂`«
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k. ÅO^ŒiH© KÕ~°∞`«∞Ok. "åi Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÅ #∞O_ç ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å∞ `˘ey#
`«~°∞"å`« "å~°∞ XHõi<˘Hõ~°∞ ''JÖÏ¡ÇπÏ U=∞x ãÖÉ’kèOK≥#∞—— Jx „Ñ¨tflOK«∞
11. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) UHõ^"·≥ å~å^è#Œ ‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨ÙxzÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ PÜ«∞##∞ „Ñ¨[Å∞ ‰õΩO\Ï~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨`«º=Ú#∞ ÑëÔH#∞. PÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∂xfi
Ñ≤zÛ"å_»x ÑëHÍ~°∞. WÑ¨Ê\˜H© UHõ^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù WzÛ#KÀ `«∞_»∞, =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»∂#∞—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞. Ã+·`å#∞Å∞ P =∂@Å#∞ XHõ
J@∞=O\˜ =∂@ÖË q#=Åã≤ LO@∞Ok. xK≥Û#ÖÏQÍ `«Ü∂« ~Ô · qO\Ï~°∞. (Ã+·`å#∞Å∞ =∂@Å#∞ ZÖÏ KÕ~"° ™Õ êÎ~À Ç¨Ïnã¨∞
12. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O `«# |O^èŒ∞=ÙÅO^ŒiH©, LÖËY ¡ ‰õΩÅ∞ ã¨∞Ñ¶Ü
π ∂« <£ ãÖ[˝Å`À ã¨Ç¨ q=iOKå~°∞). JO^ŒiHõO>Ë ÃÑ·# L#fl
''<Õ#∞ JÖÏ¡ÇÏπ ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’ g∞‰õΩ U q^è=Œ ÚQÍ ‰õÄ_® ã¨Ç¨ Ü«∞ Ñ¨_Ö » #Ë ∞—— Ã+·`å#∞ `«# „HÕ^Œ L#fl "åiH˜, P Ã+·`å#∞ "åx „HÕk"åxH˜, P q^èŒ=ÚQÍ
Jx ÑëH˜#Ñ¨ÙÊ_»∞, `«# Hõ#fl ‰õÄ`«∞~°∞`À ‰õÄ_® W^Õ q^è=Œ ÚQÍ ÑëHÍ~°∞. z=i Ã+·`å#∞ *’ºu+¨µºÅ‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_∞» . H˘xfl ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ P =∂@
„Ñ¨=HõÎÜÕ∞ xã¨ûÇ¨Ü«ÚÅ∞ J~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ W`«~°∞Å∞ UO ã¨Ç¨Ü«∞O *’ºu+¨µºxH˜ KÕ~H° õ =ÚO^Õ Ã+·`å#∞Å∞ áê~°„^ÀÅ |_»∞`å~°∞. H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡
KÕÜ∞« QÆÅ~°∞. D ~ÀAÖ’¡ ã¨Ç¨ Ü«∞O H˘~°‰Ωõ Z=i<≥`· Õ "Õ_∞» H˘O@∞<åfl~À Ã+·`å#∞Å∞ *’ºu+¨µºxH˜ P =∂@#∞ `≥eÜ«∞Ñ¨~∞° ™êÎ~∞° . *’ºu+¨µº_»∞ Ã+·`å#∞
"å~°∞ UO ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞ K≥Ñ¨ÊO_ç!! `≥eÑ≤# =∂@Å‰õΩ =O^Œ Jã¨`åºÅ∞ [`«Ñ¨~°∞™êÎ_»∞. U^≥·<å ãÖÑ¶¨∞@#
ãÖÉèíqOz#Ñ¨ÙÊ_»∞, „Ñ¨[Å∞ Ñ¶¨ÖÏ<å ~ÀA P *’ºu+¨µº_»∞ `≥eáê_»∞ QÆ^•?
W 27 JO^Œ∞~°∞. JO^Œ∞ =¸ÅOQÍ P XHõ¯ "å~°Î ãïQÍ `≥eÑ≤#O^Œ∞‰õΩ P
*’ºu+¨µº_»∞ ã¨`«º =O`«∞_»∞ Jx „Ñ¨[Å∞ #=Ú‡`å~°∞. "åã¨Î"åxH˜ P "å~°Î 6. ^≥·=^Œ∂`«ÅO^Œ~°∂ =¸~°ÛùáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ JO^ŒiHõO>Ë =ÚO^Œ∞,
Ã+·`å<£ ^•fi~å PHÍâ◊=Ú #∞O_ç q#|_ç#^≥· LO@∞Ok. l„|~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) `Õ~°∞H˘O\Ï~°∞.
Ç¨Ï[~°`ü #"åfiãπ a<£ ã¨"∞£ P<£ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ 7. „Ñ¨tflOz# ^≥·=^Œ∂`«ÅO^ŒiH© l„|~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) ["å|∞
(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) #∞Oz D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''JÖÏ¡ÇπÏ W™êÎ~°∞.
U"≥∞ÿ<å J=`«iOÑ¨*Ëã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ ÉèíÜ«∞=Ú`À ã¨HõÅ PHÍâ◊=ÚÅÃÑ· 8. =¸~°ÛùÉ’=Ù@ ^≥·=^Œ∂`«ÅO^ŒiÃÑ· ãÖÉèíqOK«∞#∞.
ÉèÜ
í ∂« O^Àà◊#Å∞ Hõ=Ú‡‰õΩO\Ï~Ú. JÑ¨ÙÊ_»∞ PHÍâ◊O g∞^Œ L#fl"å~°∞ P â◊ÉÏÌxH˜ 9. JÖÏ¡ÇπÏ ãÖÉ’kèOK«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞ PHÍâ◊=Ú HõOÑ≤OK«∞#∞.
=¸~°ÛÉù ’~Ú ™êëêìOQÆ=ÚÖ’ Ñ¨_áç È`å~°∞. P `«~åfi`« l„|~¸Öò ^Œ∂`« JO^Œi 10. JÖÏ¡ÇπÏ P[˝ "Õ∞~°‰õΩ l„|~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
HõO>Ë =ÚO^Œ∞ `«ÅÃÑ·ÔH`«∞Î`å~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ `«#∞ J=`«iOÑ¨ *Ëã≤# q+¨Ü«∂xfl ãÖ^Õâ◊=Ú#∞ `≥eÜ«∞Ñ¨~°∞™êÎ~°∞.
PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_∞» . `«~∞° "å`« l„|~¸Öò JÖˇÇ· Ï≤ ã¨ûÖÏO "Õ~ˆ ^≥=· ^Œ∂`«Å 11. Ã+·`å#∞Å∞ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ãÖ^Õâ◊=ÚÅ∞ q#∞@‰õΩ
^ŒQ~æÆ ° #∞Oz "≥à√◊ #Î flÑ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ F l„|~¸Öò, =∞# „Ñ¨É∞íè =Ù Uq∞ J=`«iOÑ¨ „Ñ¨Ü«∞uflOK≥^Œ~°∞.
*ËÃã#∞ Jx „Ñ¨tfl™êÎ~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ l„|~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) JÖÏ¡ÇπÏ 12. nx H˘~°‰õΩ "å~°∞ XHõiÃÑ· XHõ~°∞ xK≥Û#ÖÏ Jkè~ÀÇ≤Ï™êÎ~°∞.
ã¨`«º=Ú#∞ J=`«iOÑ¨*ËÃã#x Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞. PÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_»∞,
=∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»∞ Jx `≥Å∞Ñ¨Ù`å~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥·= ^Œ∂`«ÅO^Œ~°∂ J^Õ ãÖ^Õâßxfl 13. D Ã+·`å#∞Å#∞ áê~°„^ÀÅ∞@‰õΩ LÅ¯Å∞ ÑÖÑ¨|_»∞#∞.
LK«ÛiOK«∞`å~°∞. l„|~¸Öò JÖˇÇ· Ï≤ ã¨ûÖÏO JÖÏ¡ÇÏπ P[˝ "Õ∞~°‰Ωõ P ãÖ^Õâßxfl 14. H˘xfl ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ãÖ^Õâ◊=Ú Ã+·`å<£‰õΩ KÕ~°Hõ=ÚO^Õ
JO^Œ*Ë™êÎ~°∞. áê~°„^ÀÅ|_»∞#∞. H˘xfl ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ ãÖ^Õâßxfl Ã+·`å#∞ `«# ¿ãflÇ≤Ï
`«∞xH˜ `≥Å∞Ñ¨Ù`å_»∞.
nxÖ’ 22 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù 15. H˘xfl ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ *’ºu+¨µºx =∂@ x[=∞=Ù`«∞Ok.
16. *’ºu+¨µº_»∞ P XHõ¯=∂@‰õΩ =O^Œ Jã¨`«º=ÚÅ∞ HõÅ∞Ñ¨Ù`å_»∞.
1. "åHõº=Ú (34:23) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ U^≥·<å ãÖ^Õâ◊=Ú
17. „Ñ¨[Å∞ XHõ ãïÜ≥∞ÿ # =∂@‰õΩ HÍ~°}=ÚQÍ *’ºu+¨µ¯_çx #=Ú‡ `å~°∞.
J=`«iOÑ¨*Ëã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^≥·=^Œ∂`«Å‰õΩ HõÅ∞QÆ∞ ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å QÆ∞iOz
xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ P XHõ¯ ã¨`º« =Ú ‰õÄ_® Ã+·`å<£ ^•fi~å ¿ãHõiOK« |_ç#^Õ.
`≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.)
18. *’ºu+¨µ¯x XHõ¯ ãïÜ≥∞ÿ # =∂@#∞ P^Œ~≈° =ÚQÍ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞ QÍh,
2. D "åHõº=ÚÖ’ "Õ∞=Ú Ñ¶¨ÖÏ<å "åiKÕ ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕ~ÚOK«∞ HÀQÆÅ=Ú J`«_ç #∂~°∞ Jã¨`åºÅ#∞ „QÆÇ≤ÏOK«~°∞.
J#fl ÉèÏ=# YO_çOK«|_ç#k. 19. Ã+·`å#∞Å∞ XHõi ^•fi~å XHõ~∞° `≥Å∞ã¨∞H˘x, J|^Œ=ú ÚÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ "åix
3. nxÖ’ ''JÖÏ¡ÇπÏ xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ ã¨`«º=Ú#∞ ÑëÔH#∞, PÜ«∞# ã¨`«º=O`«∞Å∞QÍ z„fHõi™êÎ~°∞.
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_»∞, =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»∞—— Jx `≥Å∞Ñ¨|_çOk. 20. nx^•fi~å JÖÏ¡ÇπÏ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞ ‰õÄ_® x~åú~°} J=Ù`å~Ú.
4. ^≥·=^Œ∂`«Å∞ XHõi<˘Hõ~°∞ „Ñ¨tflOK«∞H˘#∞@ `«~°∞"å`« ["å|∞ 21. PHÍâ◊=ÚÅÃÑ· ãÖÉèíqOK«∞ HõOÑ¨#Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ÉèíÜ«∞=Ú`À
`≥Å∞Ñ¨ÙH˘#∞@ WK«Û@ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K«|_≥#∞. [~°∞QÆ∞#∞.
5. ^≥·=^Œ∂`«Å∞ „Ñ¨tflOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ l„|~¸Öò JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO, JÖÏ¡ÇπÏ 22. ^≥·=^Œ∂`«ÅO^Œ~°∂ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ™êëêìOQÆ „Ñ¨}Ï=∞O KÕ™êÎ~°∞.
J=`«iOÑ¨*Ëã≤# ãÖ^Õâ◊=Ú "åiH˜ `≥eÜ«∞Ñ¨~°∞™êÎ~°∞. 28 W
áê~î°=Ú–17
ã≤á¶ê~°ã¨∞ "åãÎ̈qHõ`« ''(„Ñ¨=HÍÎ! P |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ`À) D q^èŒ=ÚQÍ Ñ¨ÅHõO_ç. JÖÏ¡ÇπÏ#∞
HÍ^Œx g∞~°∞ P~å^èŒ∞ºÅ∞QÍ ÉèÏqã¨∞Î#fl "åix Ñ≤ez K«∂_»O_ç. "å~°∞
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞: PHÍâßÅÖ’QÍh, Éèí∂q∞Ö’QÍh ~°=fiO`« =ã¨∞Î=Ù‰õΩ ‰õÄ_® Ü«∞[=∂#∞Å∞
HÍ~°∞. "å~°∞ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ PkèÑ¨`«ºOÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ HÍ~°∞. "åiÖ’
Z=fi~°∂ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® ÖË~∞° . JÖÏ¡ÇÏπ U =ºH˜Î q+¨Ü∞« OÖ’
ã≤á¶ê~°ã¨∞‰õΩ J#∞=∞uOK«∞<À, P =ºH˜ÎH˜ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=iH© U ã≤á¶ê~°ã¨∂
''(F „Ñ¨=HÍÎ!) `«=∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù =ÚO^Œ∞ PÜ«∞# `«Ñ¨Ê `«=∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆=ÚÖ’ ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ=Ú HÍ^Œ∞.—— (34:22–23)
KÕÜ«Ú"å~°∞QÍh ÖË^• ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«Ú"å~°∞QÍh Z=fi~°∂ ÖËx Ñïã≤÷uÖ’ ¿+Y∞Öò W™ê¡O W=∂O WÉˇfl `≥·q∞Ü«∂ (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·ÇπÏ) D
Ç¨[~°∞ HÍ=Åã≤ =ã¨∞ÎO^Œx ÉèÜ í ∞« Ñ¨_"Õ åiH˜ h=Ù nx ^•fi~å LÑ¨^tÕ OK«∞=Ú. q^è=Œ ÚQÍ qâ◊nHõiOK≥#∞: ''JÖÏ¡ÇÏπ `«#∞ ã¨$+≤Oì z# ^•xÖ’ ã¨HÅ õ ã¨$+≤~ì åâ◊√Å
|Ç¨ïâß "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»QÆÅ~°∞.—— (6:51) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏQÆ™êfi=∞º=Ú Un ÖË^xŒ ã¨Ê+¨Ñì i¨ K≥#∞. "Õ\<˜ `·≥ Õ |Ç¨ï ^≥"· å~å^è‰Œ Ωõ Å∞
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ HõeÊã¨∞ÎO_Õ"å~À "å@xfl\˜h JÖÏ¡ÇπÏ YO_çOK≥#∞. L^•Ç¨Ï
''ã≤á¶ê~°ã¨∞ JkèHÍ~°=Ú JÖÏ¡ÇπÏˆH HõÅ^Œ∞.—— (39:44) ~°}‰õΩ Z=iH© Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’ U q^èŒ"≥∞ÿ# JkèHÍ~°=Ú ÖË^Œx ã¨Ê+¨ìÑï
K≥#∞. JÖÏˆQ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ Z=fi~°∂ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ∞ Ptã¨∞Î#fl ã≤á¶ê~°ã¨∞, Jã¨Å∞
''PÜ«∞# ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’ PÜ«∞# P[˝ ÖË‰Ωõ O_® ã≤áê¶ ~°ã∞¨ KÕÜ∞« QÆÅ "åÔ~=fi~°∞?—— ã≤á¶ê~°ã¨∞‰õΩ aè#fl"≥∞ÿ#^Œx Y∞~üP<£ ã¨Ê+¨ì=Ú KÕÃã#∞.
(2:255)
''Z=i<≥·`Õ JÖÏ¡ÇÏπ ã¨fiÜ«∞OQÍ W+ì̈Ñ_¨ `» å_À "åiH˜ `«ÑÊ¨ =∞Ô~=fiiH© ã≤áê¶ ~°ã∞¨
KÕÜ«∞ÖË~°∞.—— (JÖò–JOaÜ«∂–21:28)
''PHÍâ◊OÖ’ ZO`À=∞Ok ^≥·=^Œ∂`«Å∞<åfl~°∞, HÍx "åi ã≤áê¶ ~°ã∞¨ U=∂„`«O
LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»^Œ∞, JÖÏ¡ÇπÏ Z=i QÆ∞iOK≥·<å U^≥·<å q#flÑÖ q#^ŒÅK«∞ ''„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O), „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O
‰õΩO>Ë, P =ºH˜Î q+¨Ü«∞OÖ’ W+¨ìÑ¨_ç ã≤á¶ê~°ã¨∞‰õΩ J#∞=∞u¿ãÎ<Õ `«Ñ¨Ê.—— <å_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆=ÚÖ’ Ç¨[~°∞ J~Ú JÖÏ¡ÇπÏ =ÚO^Œ∞ ™êëêìOQÆ
(J<£–#*ò‡–53:26) „Ñ¨}Ï=∞O KÕÜ«Ú#∞. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã¨‡iOz "Õ_»∞H˘#∞#∞. P `«~°∞"å`« PÜ«∞#
™êëêìOQÆ „Ñ¨}Ï=∞O #∞O_ç ÖË=QÍ<Õ Uq∞ HÍ=Öˇ<À HÀ~°=∞x `≥Å∞Ñ¨|_»∞#∞——
Jx =ÚÇ¨ÏÇ¨Ï‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O q=iOK≥#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ Ç¨Ï[~°`ü
29 J|∂ Ç¨ïÔ~·~° (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›), ''F „Ñ¨=HÍÎ! g∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞ á⁄O^Õ P
J^Œ$+¨ì=O`«∞Öˇ=~°∞?—— Jx „Ñ¨tflOK≥#∞. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ''Z=Ô~·`Õ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# áê~î°=Ú–18
=∞#ã¨∞û`À, JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fi~°∂ P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›Å∞ HÍ~°x qâ◊fiã≤Oz
™êHõ∆ºq∞™êÎ~À "å~°∞—— Jx ÑëÔH#∞. nx`À D ã≤á¶ê~°ã¨∞ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞=∞u`À, Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›_»x #q∞‡ ™êHõ∆q∞K«∞Û"åxˆH =iÎOK«∞#∞,
|Ç¨ï ^≥"· å~å^è‰Œ Ωõ Å‰õΩ =iÎOK«^∞Œ . nx ^•fi~å ã¨Ê+¨=ì ∞ÜÕ∞º q+¨Ü∞« O U=∞#QÍ
UHõ^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨`ÕºHõ ^ŒÜ«∂^•H˜∆}º=ÚÅ∞ K«∂Ñ¨Ù#∞, Z=iÔH·`Õ
ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ J#∞=∞u W=fi|_≥<À, "åi „áê~°÷# ^•fi~å UHõ ''(F „Ñ¨=HÍÎ!) h‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ# "åiH˜ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fi=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«ÖË=Ù.
^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ∞ =∂„`«"Õ∞ HõxHõiOK«|_»`å~°∞. ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«Ú "åx („Ñ¨=HõÎ) HÍx JÖÏ¡ÇπÏ `«#‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ# "å~°O^ŒiH© =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fi=Ú „Ñ¨™êkOK«
ã≤á¶ê~°ã¨∞ qâ◊fiã≤Oz# "åiH˜ =∞iÜ«Ú JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ "åiH˜ =∂„`«"Õ∞.
QÆÅ_»∞. PÜ«∞#‰õΩ `«# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fi=Ú ã‘fiHõiOK«∞"å~°∞ Z=~À
nxÖ’ 8 ÉèÏ==ÚÅ∞ (áê~î°=ÚÅ∞) HõÅ=Ù `≥Å∞ã¨∞#∞.—— (28:56)
ã¨~¸^£ a<£ =Úã¨~ÚºÉò (~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·) `«# `«O„_ç =Úã¨~ÚºÉò
1. ã≤á¶ê~°ã¨∞ QÆ∞iOz ¿Ñ~˘¯#|_ç# PÜ«∞`«∞Å Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) ^•fi~å D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''J|∂ `åeÉò
|_≥#∞. Kå=Ù ã¨g∞Ñ≤Oz#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)
2. x+≤^Œú ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. qKÕÛã≤i, JÑ¨ÙÊ_»∞ PÜ«∞# =^ŒÌ J|∞ÌÖÏ¡ a<£ Jc L=∞Ü«∞º =∞iÜ«Ú J|∂
3. JÖÏ¡ÇπÏ P[˝`À ã‘fiHõiOK«|_»∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. [Ç¨ÏÖò ‰õÄ~°∞Ûx LO_çi. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ D q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉ’kèOK≥#∞: ''<å
„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ÉÏÉÏ~Ú! JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê Z=fi~°∂ P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›Å∞ HÍ~°x ™êHõ∆º
4. Ju L`«Î=∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_≥#∞. q∞=fiO_ç. <Õ#∞ g∞ ™êHõº∆ =Ú#∞ JÖÏ¡ÇÏπ =^ŒÌ ã¨=∞iÊOK«∞ ‰õΩO\Ï#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞
5. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ =ã¨ÅO¡ ) JÖÏ¡ÇÏπ ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’ "åo§^ŒÌ~°∞ J|∂ `åeÉò`À, h=Ù J|∞ÌÖò =Ú`«ÎeÉò ^èŒ~å‡xfl KÕ*Ï~°∞Û`å"å?
™êëêìOQÆ „Ñ¨}Ï=∞O KÕ™êÎ~°∞. ã≤á¶ê~°ã¨∞‰õΩ J#∞=∞uOÑ¨|_ç#Ñ¨ÙÊ_Õ Jx „Ñ¨tflOzi. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)`À P W^ŒÌ~°∂ `«=∞ =∂@Å#∞ =∞s =∞s
ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. uÑ≤Ê „Ñ¨tflOK«∞K«∞O_çi. z=iH˜ J|∂ `åeÉò, `«=∞ J|∞ÌÖò =Ú`«eÎ Éò ^è~Œ ‡° =Ú
6. ã≤á¶ê~°ã¨∞‰õΩ JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯= J~°∞›Öˇ·#"å~°∞ qâßfiã¨∞Å∞. ÃÑ·<Õ LO_»∞@‰õΩ xâ◊Û~ÚOK«∞H˘<≥#∞. JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê Z=fi~°∂ P~å^èŒ#‰õΩ
J~°∞›Å∞ HÍ~°x ™êHõ∆ºq∞K«∞Û@‰õΩ x~åHõ iOK≥#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)
7. D ã≤á¶ê~°ã¨∞‰õΩ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ∞ (JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO ''##∞fl JÖÏ¡ÇπÏ "åiOK«#O`« =~°‰õÄ <Õ#∞ g∞ "≥∂Hõ∆=Ú H˘~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ
HõeÊOK«∞"å~°∞) J#~°∞›Å∞. =∞#q KÕ™êÎ#∞—— Jx ÑëHÔ #∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ D "åHÍºÅ∞ J=`«iOÑ¨*ÃË ã#∞.
8. ã≤á¶ê~°ã¨∞ QÆ∞iOz ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
W
30
''|Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ "≥∂Hõ∆=Ú H˘~°‰õΩ „áêi÷OK«∞@ „Ñ¨=HõÎ‰õÄ, qâßfiã¨∞Å‰õÄ áê~î°=Ú–19
`«QÆx Ñ¨x, "å~°∞ "åiH˜ |O^èŒ∞=ÙÖˇ·#Ñ¨Ê\˜H©.—— (10:113)
JÖÏ¡ÇπÏ J|∂`åeÉò QÆ∞iOz Y∞~üP<£ (28:56)Ö’ P "åHõº=Ú P^ŒO ãÖ`«u Jqâßfiã¨∞ÅQÆ∞@‰õΩ
J=`«iOÑ¨*ËÃã#∞.
HÍ~°}O =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ q+¨Ü«∞OÖ’
nxÖ’ 12 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
1. "åHõº=ÚÅ (28:56) ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
Ç¨Ï^Œ∞Ì g∞i „Ñ¨=iÎOK«@"Õ∞
2. "åHõº=ÚÅ (9:113) ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
3. „Ñ¨=HõÎ ''JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê Z=fi~°∂ P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›Å∞ HÍ~°x ™êHõ∆º
q∞=fi=∞x HÀ~°∞@.——
4. „Ñ¨=HõÎ J|∂ `åeÉòx JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê Z=fi~°∂ P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›Å∞ ''F „QÆO^äŒ „Ñ¨[ÖÏ~å! g∞ ^èŒ~°‡O q+¨Ü«∂ÅÖ’ Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞i „Ñ¨=iÎOK«HõO_ç.
HÍ~°x ™êHõ∆ºq∞=fi=∞x HÀi#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ W^ŒÌ~°∞ PÜ«∞##∞ J_»∞¤ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ã¨`«ºO `«Ñ¨Ê "Õˆ~ U q+¨Ü«∂Å#∂ PáêkOK«HõO_ç.——
‰õΩ<åfl~°∞. (J<£–x™ê–4:171)
5. `«# ÉÏÉÏ~Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤OKåÅx „Ñ¨=HõÎ(ã¨) âßÜ«∞â◊‰õΩÎÖÏ Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) "åHõº=Ú
„Ñ¨Ü«∞uflO Kå~°∞. (71:23) QÆ∞iOz D q^èŒ=ÚQÍ q=iOK≥#∞:
6. Z=Ô~·`Õ J|∞ÌÖò =Ú`«ÎeÉò qâßfiã≤ Jx J#∞‰õΩO\Ï~À, "åiH˜ J`«#∞ ''g~°O`å (=^£, ã¨∞"å, Ü«∞QÆ∂ãπ, Ü«∞=ÓMò, #ã¨~ü) #∂ÇπÏ (JÖˇ·Ç≤Ï
qâßfiã≤ HÍ^Œx ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞Ok. ã¨ûÖÏO) ãÖ`«uH˜ K≥Ok# =∞`« ÃÑ^ŒÌÅ∞. "å~°∞ =∞~°}Õz#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÑ¨Ê\˜
7. J|∂ `åeÉò "≥∂Hõ=∆ Ú H˘~°‰Ωõ „Ñ¨=Hõ(Î ã¨) "Õ_∞» H˘#flÑ¨ÙÊ_»∞, "åiOK«|_≥#∞. „Ñ¨[Å∞ ^Œ∞ódã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ Ã+·`å#∞ P „Ñ¨[Å‰õΩ P Ñ¨Ù}º=O`«∞Å∞
8. K≥_»¤"åi`À ¿ãflÇ¨Ï=Ú KÕÜ«Ú@ =Å# Jáê~° #+¨ì=Ú "å\˜Å∞¡#∞. ‰õÄ~°∞Û<Õ KÀ@ "åix QÆ∞iÎOK«∞H˘#∞@ H˘~°‰õΩ "åi q„QÆÇ¨Å#∞ „Ñü+‘ªHõiO
9. `«=∞ `å`«=Ú`åÎ`«Å ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=ÚÅ#∞, P^è•~°=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_® K«=∞x Lã≤Q˘ÖˇÊ#∞. "å~°∞ ~åà◊§#∞ (q„QÆÇ¨ Å#∞) P~åkèOKÕ"å~°∞ HÍ^Œ∞. JÑ¨Ê\˜
áê\ÕK«∞@ #+¨ì^•Ü«∞Hõ=Ú. „Ñ¨[Å∞ =∞~°}Õz# `«~åfi`«, "åi `«~åfi`« =zÛ# „Ñ¨[Å∞ ^èŒ~°‡ (=∞`«)
10. J|∂ [Ç¨ÏÖò KÕã≤#@∞=O\˜ =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú"å~°O^ŒiH© q^Œº#∞ HÀÖ’Ê~Ú, "åã¨Î"åÅ#∞ =∞~°z P q„QÆÇ¨Å#∞ P~åkèOK«∞@
QÆ∞}áê~î°=Ú. „áê~°OaèOKå~°∞.—— (|∞MÏi)
11. rq`«Ñ¨Ù z=i Ñ¶¨∞_çÜ«∞Ö’¡x PK«~°}ÖË "≥∂Hõ∆ ÉèÏQÆº=Ú Hõey L#flq. W=∂O WÉˇfl Y~ÚºO (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·ÇπÏ) D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞:
12. =∂~°æ„Éèí+¨µìÅ∞ K«∂Ñ≤# x~å^è•~° `å`«=Ú`åÎ`«Å ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ ''ã¨ÅÑ¶π ™êÖˇÇ‘Ï<£ D q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiOzi. "å~°∞ =∞~°}Õz#
(10:113) #=Ú‡@ =Å#<Õ J|∂ `åeÉò qâßfiã≤ HÍÖËHõáÈÜ«∂~°x `«~åfi`« "åi t+¨µºÅ∞. "åi ã¨=∂^èŒ∞Å =^ŒÌ ‰õÄ~˘Û#∞@ „áê~°OaèOKå~°∞.
„QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. `«~°∞"å`« "åi q„QÆÇ¨Å#∞ `«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞. P q^èŒ=ÚQÍ KåÖÏ HÍÅ=Ú
W 31 QÆ_çz# Ñ≤^ŒÑ¨ "åi P~å^èŒ# „áê~°OÉèí=∞Ü≥∞º#∞.
Ç¨Ï[~°`ü L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞: 6. "åHõº=Ú (71:23) ÉèÏ==Ú#∞ qâ◊nHõiOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
''„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ L^ÀƒkèO 7. "åã¨=Î OQÍ =∞x+≤ =∞OzH˜ ^Œ∂~°=∞=Ù`«∂ K≥_∞» H˜ ã¨g∞Ñ≤ã∂¨ Î LO\Ï_»∞.
K≥#∞. g∞~°∞ ##∞fl á⁄QÆ_»∞@Ö’ Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞~°HõO_ç! U q^èŒ=ÚQÍ J~Ú`Õ D™ê
WÉˇfl =∞iÜ«∞O (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) q+¨Ü«∞OÖ’ „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞iáÈÜ«∂~À!! 8. ã¨`«º=Ú#∞ x~åHõiOK«∞@ =Å<Õ HõeÊ`« =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ áêÅÊ_»∞
<Õ#∞ XHõ ^•ã¨∞}˜‚. g∞~°∞ ##∞fl JÖÏ¡ÇπÏ ^•ã¨∞_»∞, „Ñ¨=HõÎ Jx Ñ¨ÅHõO_ç.—— `å~°x ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞Ok.
(|∞MÏi, =Úã≤¡O) 9. HõeÊ`« HÍ~°º=Ú KÕÜÚ « "åxH˜ ^•x „ÑüÑ¶Å ¨ =Ú `≥eÜ«∞#Ñ¨Ê\˜H© Ã+·`å#∞
Ç¨Ï[~°`ü L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞. Å‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞#∞.
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) Dq^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèO Kå~°∞:
''^≥·=^•ã¨∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞i „Ñ¨=iÎOK«HõO_ç. Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞i „Ñ¨=iÎOK«∞@ 10. Ç¨Ï^Œ∞gÌ ∞i „Ñ¨=iÎOK«∞@ x+≤ÔúŒ . Ç¨Ï^Œ∞gÌ ∞i „Ñ¨=iÎOK«∞@‰õΩ ^•ifÜ«Ú
=Å<Õ Ñ¨Ó~°fi „Ñ¨[Å∞ =∂~°æ„Éèí+¨µìÅÜ«∂º~°∞.—— (JÇ¨Ï‡^£, ui‡r, J|∂^•=Ó^£) q+¨Ü∂« Å∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Öˇ#∞.
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›=∂) D q^è=Œ ÚQÍ 11. â◊‡âß#=ÚÖ’ =∞Oz Ñ¨x H˘~°‰õΩ ‰õÄ~˘Û#∞@ ‰õÄ_® KåÖÏ #+¨ì
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞i ^•Ü«∞Hõ=Ú.
„Ñ¨=iÎOK«∞"å~°∞ <åâ◊#=∞QÆ∞^Œ∞~°∞—— Jx =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ÑëÔH#∞. 12. q„QÆÇ¨Å x+≤^ŒúO =∞iÜ«Ú "å\˜x `«∞_çzÃÑ@ì=Åã≤# P=â◊ºHõ`«
nxÖ’20áê~î=° ÚÅ∞HõÅ=Ù ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞Ok.
1. D ÉèÏQÆ=Ú =∞iÜ«Ú ~åÉ’=Ù 2 ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ K«kq# Z_»Å W™ê¡O 13. |Ç¨ï^≥"· å~å^è#Œ ÖË^• JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@ JO>Ë
=∞iÜ«Ú W`«~° =∞`åÅ =∞^èºŒ QÆÅ Éè^Ë =Œ Ú ã¨Ê+¨=ì ∞QÆ∞#∞. =∞#ã¨∞û Å#∞ J~°÷=Ú ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Öˇ#∞. HÍx KåÖÏ =∞Ok =Úã≤¡OÅ‰õΩ
=∂~°ÛQÆÅ JkèHÍ~°=Ú JÖÏ¡ÇπÏˆH HõÅ^Œx ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞#∞. Wk `≥eÜ«∞^Œ∞.
2. ^≥=· „Ñ¨=HõÅ
Î q+¨Ü∞« OÖ’ Ç¨Ï^Œ∞Ì g∞~°∞@ =Å<Õ Éè∂í q∞ÃÑ· "≥Ú^Œ\˜ ™êiQÍ 14. qKå~°Hõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O: "å~°∞ D q+¨Ü«∂Å#∞ Ç¨Ïnã¨∞ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÖÖ’
q„QÆÇ¨~å^èŒ# „áê~°OÉèí=∞Ü≥∞º#∞. K«^∞Œ =Ù`å~°∞. "å\˜x J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. HÍx "å~°∞ KÕÜÚ « Ñ¨#∞Å∞
=∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ Q“~°qOK«∞@ HÀã¨"Õ∞ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ
3. JÖÏ¡ÇπÏ ÑÖÑ≤# „Ñ¨=HõÎÅ∞ É’kèOz# ^èŒ~°‡=ÚÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕÜ«Ú@ =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎ "åiOz# |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#, Jqâßfiã¨∞Å∞ KÕÜ«Ú
=Å<Õ „Ñ¨[Å∞ =∂~°æ„Éèí+¨µìÅÜ«∂º~°∞. q„QÆÇ¨~å^èŒ#<Õ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# Jx ÉèÏqOK«∞K«∞<åfl~°∞.
4. „Ñ¨[Å∞ =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ `˘O^Œ~°QÍ Ö’#=Ù`å~°∞. HÍx W™ê¡O nxx 15. "å\˜x "Õ_»∞H˘#∞"å~°∞, Jq ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«∞QÆÅ=x #"Õ∞‡"å~°∞.
"åiOK≥#∞.
16. `« ^ Œ ∞ Ñ¨ i |Ç¨ ï ^≥ · " å~å^è Œ ‰ õ Ω Å∞, =∞`« ÃÑ^Œ Ì Å ∞, P q„QÆ Ç ¨  Å#∞
5. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# „áê~°OÉèí=∞QÆ∞@‰õΩ HÍ~°}O, =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ P~åkèOK«∞@‰õΩ Jkè+≤ìOz#@∞¡ ÉèÏqOzi.
q+¨Ü∞« OÖ’ Ç¨Ï^Œ∞gÌ ∞~°∞@, `«^∞Œ Ñï "å~°∞ `«=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ q^Œº#∞ J~°O÷
KÕã¨∞H˘#ÖËHõáÈ=Ù@. 32 17. g∞~°∞ ##∞fl á⁄QÆ_∞» @Ö’ Ç¨Ï^Œ∞gÌ ∞~°HOõ _ç! U q^è=Œ ÚQÍ J~Ú`Õ „ÔHã· =Î¨ ÙÅ∞
„Ñ¨=HõÎ D™ê (Jã¨) q+¨Ü«∞OÖ’ Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞iáÈÜ«∂~À!!! ''<Õ#∞ „Ñ¨[Å‰õΩ áê~î°=Ú–20
ã¨Ñ¶¨bHõ$`« =∂~°æ=Ú K«∂Ñ¨Ù"å_»#∞ HÍ#∞—— Jx „Ñ¨=HõÎ ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ `«#
ÉÏ^èŒº`«#∞ x~°fiiÎOK≥#∞. Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å, =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ ã¨=∂^èŒ∞Å
18. Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞i „Ñ¨=iÎOK«∞"å~°∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ <åâ◊#=∞=Ù`å~°∞.
19. nx ^•fi~å =∞`« q^Œº #Éèíºã≤OK«=Åã≤# P=â◊ºHõ`« `≥eÜ«Ú#∞. q^Œº
=^ŒÌ JÖÏ¡ÇπÏx P~åkèOK«∞@ x+≤^ŒúO
#Éèíºã≤OK«HõáÈ=Ù@ =Å# HõÅ∞QÆ∞ #+¨ì=Ú `≥eÜ«Ú#∞. #∂ÇπÏ (Jã¨) Ç¨Ï[~°`ü P~Úëê (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J<£Ç¨) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞:
ãÖ`«uÖ’ ^≥·= q^Œº JO`«iOz# HÍ~°}OQÍ<Õ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ# ''Ç¨Ï[~°`ü L"≥∞‡ ã¨ÖÏ‡ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J<å›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
„áê~°OÉèí=∞Ü≥∞º#∞. (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) =ÚO^Œ∞ `«#∞ Jcã‘xÜ«∂Ö’ K«∂ã≤# XHõ
20) =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ =∞~°}Õz# `«^Œ∞Ñï "å~°∞ ^≥·= q^Œº#Éèíºã≤OK«Hõ K«iÛ QÆ∞iOz, JO^Œ∞Ö’x z„`åÅ∞ =∞iÜ«Ú q„QÆÇ¨Å QÆ∞iOz „Ñ¨™êÎqO
áÈ=Ù@ÜÕ∞ ^≥·=q^Œº JO`«iOK«∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú. K≥#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''"åiÖ’x
=∞`« QÆ∞~°∞=Ù =∞~°}Õz#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ J`«x ã¨=∂kèÃÑ· =∞ã≤˚^£ Hõ>ˇì_ç"å~°∞
W =∞iÜ«Ú ^•xÖ’ WÖÏO\˜ z„`åÅ#∞ z„uOK≥_ç"å~°∞. g~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ
JO^ŒiHõO>Ë Ç‘Ï#∞Å∞.—— g~°∞ Ô~O_»∞ K≥_»∞Å#∞ XHõ KÀ@ [=∞KÕã≤i. XHõ\˜
ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ P~åkèOK«∞@, Ô~O_»=k z„`åÅ∞ z„uOK«∞@.
=∞~ÀKÀ@ (|∞MÏi, =Úã≤O¡ ) P~Úëê ~°l JÖÏ¡Çï¨ J<å› D q^è=Œ ÚQÍ
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D Ö’Hõ=Ú
q_çz áÈ=Ù#Ñ¨ÙÊ_»∞ f„="≥∞ÿ# [fi~°O`À ^Œ∞Ñ¨Ê\˜ HõÑ¨ÙÊ‰õΩ<åfl~°∞. QÍÉèí~åÑ¨_ç
^Œ∞Ñ¨Ê\˜ =ÚYOÃÑ·#∞Oz fã≤ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞. ''Ü«¸^Œ∞Å∞,
„ÔHã· =Î¨ ÙÅ∞ âßÑ¨„QÆã∞¨ Å
Î ∞ HÍQÆÅ~°∞! "å~°∞ `«=∞ „Ñ¨=HõÅ
Î ã¨=∂^è∞Œ Å#∞ ™êëêìOQÍÅ
Ü«∂Å∞QÍ =∂iÛi.—— nx ^•fi~å „Ñ¨=HõÎ L^ÕâÌ º◊ O `«# J#∞K«~∞° Å#∞ J@∞=O\˜
HÍ~°º=ÚÅ #∞O_ç x"åiOK«∞@, „Ñ¨=HõÎ ã¨=∂kèx, =∞ã≤˚^£ KÕÜ«∞QÆÅ~°x
ÉèÏqOK«‰õΩO>Ë „Ñ¨=HõÎ ã¨=∂kè |Ç≤Ï~°OQÆ „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ LO_Õk.
Ç¨Ï[~°`ü AO^Œ∞Éò a<£ J|∞ÌÖÏ¡ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O =∞~°}ÏxH˜
33 S^Œ∞ ~ÀAÅ =ÚO^Œ∞ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèã¨∞ÎO_»QÍ q<åfl#∞: ''<Õ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ
ã¨=∞Hõ∆=Ú# „Ñ¨Hõ\ÕK«∞K«∞<åfl#∞. <Õ#∞ Z=fiih <å „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ¿ãflÇ≤Ï`«∞xQÍ 2. ÉÁ=∞‡Å#∞, q„QÆÇ¨Å#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«Ú@ x¿+kèOÑ¨|_≥#∞.
„Ñ¨Hõ\ÕK«ÖË^Œ∞. ##∞fl JÖÏ¡ÇπÏ `«# „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ¿ãflÇ≤Ï`«∞xQÍ KÕã¨∞H˘<≥#∞. U 3. D =„Hõ HÍ~°º=ÚÅ x¿+^èŒ=Ú "≥Ú^Œ\˜ #∞Oz L#flÑ¨Ê\˜H©, =∞~°Å
q^èŒ=ÚQÍ J~Ú`Õ W„ÉÏÇ‘ÏO JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏOx `«# (YbÖò) ¿ãflÇ≤Ï`«∞xQÍ z=i Ñ¶¨∞_çÜ«∞Ö’¡, "å\˜x x"åiOK«∞@`À, ^•x „áê=ÚYº`« ã¨Ê+¨ì
KÕã¨∞H˘<≥<À. <Õ#∞ <å J#∞K«~°∞ÅÖ’ Z=i<≥·<å „Ñ≤Ü«∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞xQÍ KÕÜ«∞ =∞QÆ∞@ÜÕ∞QÍHõ Jk Ju ÃÑ^ŒÌ áêÑ¨ HÍ~°º=∞x J~°÷=∞QÆ∞#∞.
^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë J|∂|Hõ~ü ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›x KÕÜ«Ú^Œ∞#∞. =Ú#∞Ñ¨\˜ 4. „Ñ¨=Hõ(Î ã¨JãÖ) `«# ã¨=∂kèx ‰õÄ_® '=∞ã≤^˚ —£ KÕÜ∞« =^ŒxÌ ã¨Ê+ì̈Ñ~¨ K
° #≥ ∞.
„Ñ¨[Å∞ `«=∞ „Ñ¨=HõÎÅ ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ =∞ã≤˚^Œ∞Å∞QÍ =∂~°∞ÛH˘xi. Z\˜ì Ñïã≤÷u
5. „Ñ¨=HõÎÅ∞, =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ ã¨=∂^èŒ∞ÅÃÑ· =∞ã≤˚^£Å∞ Hõ\˜ì P~å^èŒ#Å∞
Ö’#∞ g∞~°∞ ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ =∞ã≤˚^Œ∞Å∞QÍ KÕÜ«∞=^Œ∞Ì (Ñ¨ÓlOK«=^Œ∞Ì). <Õ#∞
KÕÜ«Ú@ Ü«¸^Œ∞Å, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ PK«~°}.
q∞=∞‡Å#∞ D K≥_∞» HÍ~°º=ÚÅ #∞O_ç x"åiOK«∞K«∞<åfl#∞ (=Úã≤O¡ ). „Ñ¨=HõÎ
`«# z=i Ñ¶¨∞_çÜ«∞Ö’¡ ‰õÄ_® W@∞=O\˜ HÍ~åº=ÚÅ #∞O_ç x"åiO K≥#∞. 6. ^•x HÍ~°}OQÍ (ã¨=∂^èŒ∞ÅÃÑ· =∞ã≤˚^£Å∞ xi‡Oz#) Ü«¸^Œ∞Å∞,
ã¨=∂^è∞Œ Å#∞ Ñ¨ÓlOK«∞"åix âßÑ¨„QÆã∞¨ Å Î ∞ JQÆ∞^Œ∞~°x =HÍ¯}ÕK≥#∞. ã¨=∂^è∞Œ „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ=Ù`å~°x ÑëÔH#∞.
Å#∞ Ñ¨ÓlOK«∞@, ã¨=∂^èŒ∞Å =^ŒÌ #=∂A PK«iOK«∞@ x¿+kèOK« |_ç#k. 7. JO^Œ∞=¸Å=ÚQÍ "å~°∞ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅQÆ∞^Œ∞~°x `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ HÍ~°}O,
P~Úëê ~°l JÖÏ¡Çï¨ J<å› `≥eÃÑ#∞: ''„Ñ¨=HõÎ ã¨=∂kèx =∞ã≤^˚ Q£ Í KÕÜ∞« QÆÅ~°x =Úã≤¡OÅ∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ã¨=∂kèÃÑ· =∞ã≤˚^£ Hõ@ì‰õÄ_»^Œx ã¨Ê+‘ì
ÉèÏqOK«‰õΩO>Ë—— Ü≥ÚHõ¯ J~°÷=Ú ‰õÄ_® W^Õ! J#∞K«~°∞Å∞ ZÑ¨Ê\˜H© „Ñ¨=HõÎ HõiOK«∞@.
Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∂kèÃÑ· =∞ã≤˚^£ Hõ@∞ì"å~°∞ HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë U „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ 8. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ã¨=∂kèx, |Ç≤Ï~°OQÆ „Ñ¨^âÕ =◊ ÚÖ’ ÖË‰Ωõ O_® K«∂_»∞@‰õΩ
J~Ú`Õ #=∂A KÕÜ«∞|_»∞<À P „Ñ¨^Õâ◊=Ú =∞ã≤˚^£ J#|_»∞#∞. „Ñ¨=HõÎ HÍ~°}=Ú ‰õÄ_® ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞#∞.
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ Dq^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞. (|∞MÏs, 9. ã¨=∂^è∞Œ Å#∞ =∞ã≤^˚ Å £ ∞ KÕÜÚ
« @ JO>Ë J~°O÷ ‰õÄ_® ã¨Ê+¨ì =∞=Ù`«∞Ok.
=Úã≤O¡ ) ''ã¨HÅ
õ Éè∂í q∞x <å H˘~°‰Ωõ =∞ã≤^˚ £ =∞iÜ«Ú â◊√kú á⁄O^Œ∞ „Ñ¨^âÕ =◊ ÚQÍ 10. „Ñ¨=HõÎ ã¨=∂^èŒ∞ÅÃÑ· =∞ã≤˚^£ xi‡OK«∞"åix, „Ñ¨à◊Ü«∞k#O Z=iÃÑ·
KÕÜ«∞|_≥#∞.—— „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉèíqOK«∞<À "åix XˆHKÀ@ qâ◊nHõiOzi, xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ PÜ«∞#,
„Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''„Ñ¨à◊Ü«∞ k#O Z=iÃÑ· ãÖÉèíqOK«∞<À "å~°∞ Ñ¨~°=∞ hK«∞Å∞ Jqâßfiã¨=Ú, |Ç¨ï^≥"· å~å^è#Œ J#∞K«~∞° ÅÖ’ „Ñ¨|Å∞@‰õΩ =ÚO^Õ Jq
=∞iÜ«Ú Z=Ô~·`Õ ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ =∞ã≤˚^£Å∞QÍ ÉèÏqOK«∞‰õΩO\Ï~À "å~°∞ ‰õÄ_® Z@∞¡ „Ñ¨|Å∞<À, "å\˜ Hõ+¨ì#+¨ì=ÚÅ∞ Uq∞\’ ‰õ∆Ω}‚=ÚQÍ qâ◊n
Ñ¨~=° ∞ hK«∞Å∞.—— WÉˇfl =∞ãπT^£ ~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞› LÖËd¡ OK≥#∞ („áê=∂}˜Hõ HõiOK≥#∞.
ã¨#^£ ^•fi~å =Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£ =∞iÜ«Ú ã¨Ç‘Ï ã¨#^£`À J|∂Ç¨uO á⁄O^Œ∞ 11. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) `«# =∞~°}=Ú#‰õΩ
Ñ¨~°K≥#∞. Wk =∞~°Ñ¶¨Ó Ç¨Ïnã¨∞). 5 ~ÀAÅ =ÚO^Œ∞ „Ñ¨É’kèOz# Y∞`åƒÅ∞ ~åÑ¶≤r, [Ç¨Ïq∞Ü«∞ (J#∞)
‰õÄ@=ÚÅ∞ x~å^è•~°=ÚÖˇ·#=x ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞#∞. ~åÑ¶≤*Ï "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@
nxÖ’ 16 áê~î°=ÚÅ∞ (ÉèÏ"åÅ∞) HõÅ=Ù ã¨=∂kèÃÑ· =∞ã≤˚^£ xi‡Ozi. "åi =Å<Õ =Úã≤¡OÅÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ
1. =∞`«Q∞Æ ~°∞=ÙÅ ã¨=∂kèÃÑ· =∞ã≤^˚ £ xi‡OK«∞@#∞ „Ñ¨=HõQÎ Í~°∞ ã¨Ê+¨=ì ÚQÍ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@, HõeÊ`« HÍ~°º=ÚÅ∞ „áê~°OÉèí=∞Ü≥∞º#∞.
x¿+kèOK≥#∞. 34
12. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) =∞~°}Õz#Ñ¨ÙÊ_»∞, [fi~°=Ú, `«Å<˘Ñ≤Ê =O\˜ ÉÏ^èŒÅ∞ áê~î°=Ú–21
HõeÔQ#x `≥eÜ«ÚK«∞#flk.
13. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ „Ñ≤Ü«∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ (YbÖò) JÜÕ∞º Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å ã¨=∂^èŒ∞Å q+¨Ü«∞OÖ’
J^Œ$+¨ìO Hõey#k. Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞~°∞@ ^≥·"Õ`«~°∞Å P~å^èŒ#
14. 'YbÖò— JO>Ë „Ñ≤Ü«∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ HõO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ# Ñ¨^Œ=Ú. [iˆQO^Œ∞‰õΩ J#∞=ÙQÍ "åi ã¨=∂^èŒ∞
15. nxÖ’ J|∂|Hõ~ü ã≤nÌH± (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) JO^ŒiHõO>Ë L`«Î=∞
J#∞K«~°∞_»x ã¨Ê+ì̈=∞QÆ∞#∞. Å#∞ q„QÆÇ¨~å^èŒ<åÅÜ«∂Å∞QÍ=∂~°∞Û@
16. D „Ñ¨É’^èŒ#Ö’ J|∂|Hõ~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›)Ybá¶êQÍ J~°∞›_»x „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOzi:
ã¨Ê+¨=ì ∞QÆ∞#∞. ''F JÖÏ¡ÇÏπ ! <å ã¨=∂kèx q„QÆÇÏ¨ =Ú=Öˇ KÕÜ∞« ‰õΩ=Ú. ^Õx<≥`· Õ „Ñ¨[Å∞
Ñ¨ÓlOK«∞^Œ∞~À "åiÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ PÑ¨^Œ =zÛÑ¨_»∞<À Z=Ô~·`Õ `«=∞ „Ñ¨=HõÎÅ
ã¨=∂^è∞Œ Å#∞ P~å^è<Œ å ã¨Å ÷ =ÚÅ∞QÍ =∂~°∞Û‰õΩO^Œ∞~À.——
W WÉˇfl [s~ü ~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇÇ· Ïπ ''JÑ¶~¨ S° `«∞=ÚÖÏ¡`« =Öò L*Ï˚—— Ü≥ÚHõ¯
`«Ñ¶‘û~üÖ’, ã¨∞á¶êº<£, =∞<£ã¨∂~ü q^è•#=ÚÖ’ =Ú*ÏÇ≤Ï^£QÍi LÖË¡Y#OÖ’
D q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiOK≥#∞:
''ÖÏ`ü—— Ç¨Ï*ò KÕÜ«Ú@‰õΩ =K«∞Û"åiH˜ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# ¿ã=Å∞ JOkOK«∞
"å_»∞. J`«_∞» =∞~°}O˜ z# `«~∞° "å`« „Ñ¨[Å∞ J`«x ã¨=∂kèÃÑ·, ã¨=∂kè ¿ã=‰õΩÖˇ·
‰õÄ~°∞ÛO_çi.
J|∂ JÖò ["å˚ ‰õÄ_® Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›)
#∞Oz D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞: ÖÏ`ü Ç¨rÅ‰õΩ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# ¿ã=Å∞
JOkOKÕ"å_»∞.
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOK≥#∞: ''„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O), ã¨=∂^èŒ∞
Å#∞ ^Œi≈OK«∞ „ã‘ÎÅ#∞ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ=Ù`å~°x ÑëÔH#∞. ã¨=∂^èŒ∞ÅÃÑ· =∞ã≤˚^£Å∞
xi‡OKÕ"å~°∞, ã¨=∂^èŒ∞Å =^ŒÌ nÑ¨=ÚÅ∞ "≥eyOKÕ"å~°∞ ‰õÄ_® âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅ=Ù
35 `å~°x ÑëÔH#∞. (nxx 'JÇπÏÅ∞ã¨∞û#<£— á⁄O^Œ∞ÑïK≥#∞).
nxÖ’ 10 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù áê~î°=Ú–22

1. q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ QÆ∞iOz qâ◊nHõiOK«|_≥#∞ (HÍÉÏ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ Jkè+≤ìO
z# q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ QÆ∞iOz).
UHõ^≥·"Àáêã¨##∞ Éèí„^ŒÑ¨~°K«@"Õ∞
2. P~å^èŒ# qâ◊nHõiOK«|_≥#∞. HÍ‰õΩO_® ÉèíOQÆÑ¨~°K«∞ =∂~°æ=ÚÅ#∞
3. „Ñ¨=HõÎ PÜ«∞#‰õΩ U H©_»∞ ãÖÉèíqOK«∞#x J#∞=∂#=Ú HõeÔQ<À "å\˜ ‰õÄ_® „Ñ¨=HõÎ JiHõ>ˇì#∞
#∞O_ç JÖÏ¡ÇπÏ#∞ â◊~°}∞ "Õ_»∞H˘<≥#∞.
4. „Ñ¨=HõÎ ''Ü«∂ JÖÏ¡ÇπÏ! <å ã¨=∂kèx „Ñ¨[Å∞ Ñ¨ÓlOK«∞ q„QÆÇ¨Ï=ÚQÍ Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
KÕÜ∞« ‰õΩ=Ú—— Jx „áêi÷Oz#Ñ¨ÙÊ_»∞ ''=Ú#∞Ñ¨\˜ „Ñ¨[Å∞ `«=∞ „Ñ¨=HõÅ Î
ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ P~å^èŒ<å ã¨÷Å=ÚÅ∞QÍ KÕã¨∞H˘xi—— Jx ‰õÄ_® ã¨Ê+¨ì
ÑïK≥#∞.
5. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ''W@∞=O\˜ Ñ¨#∞Å∞ KÕã#≤ "åiÃÑ· qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ PÑ¨^Å Œ ∞
=zÛÑ¨_≥#∞—— Jx L^ÀƒùkOK≥#∞.
''(„Ñ¨[ÖÏ~å!) g∞ #∞OKÕ g∞ =^ŒÌ‰õΩ XHõ „Ñ¨=HõÎ qKÕÛÃã#∞. g∞~°∞ Ç¨x
6. 'ÖÏ`ü— J~°|∞ƒÅÖ’ Ju ÃÑ^ŒÌ q„QÆÇ¨Ï=Ú. ^•x P~å^èŒ# U q^èŒ=ÚQÍ K≥O^Œ∞@ PÜ«∞#‰õΩ Hõ+¨ìO Hõeyã¨∞ÎOk. g∞ ™êÑ¶¨ÖÏºxfl PÜ«∞# f„=OQÍ
„áê~°OÉèí=∞Ü≥∞º<À `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. HÍOH˜∆ã¨∞ÎO_»∞#∞. PÜ«∞# qâßfiã¨∞ÅÃÑ· "å`«ûÅºO, HÍ~°∞}ºO HõÅ"å_»∞.——
7. 'ÖÏ`ü— XHõ =∞Oz ¿ã=‰õΩx ã¨=∂kèQÍ LO_≥#x `≥eÜ«ÚK«∞#flk. XHõ"Õà◊ g~°∞ q=ÚY`« `≥eÑ≤#KÀ, g∞~°∞ "åi`À D q^èŒ=ÚQÍ Ñ¨ÅHõO_ç,
8. 'ÖÏ`ü— ã¨=∂kèÖ’ Ñ¨Ó_çÛÃÑ@ì|_ç# =∞x+≤ ¿Ñ~°∞. ''<å‰õΩ JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ KåÅ∞#∞. PÜ«∞# `«ÑÊ¨ P~å^è∞Œ º_≥=fi_»∂ ÖË_∞» . PÜ«∞#<Õ
<Õ#∞ #=Ú‡‰õΩ<åfl#∞. PÜ«∞# =∞Ç¨Ï`«Î~"° ∞≥ #ÿ J~ü(¬ ã≤OÇ¨ã¨#=Ú) ‰õΩ „ÑÉ¨ ∞íè =Ù.——
9. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ''ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ ^Œi≈OK«∞ „ã‘ÎÅ∞ âßÑ¨„QÆã¨∞ÎÅQÆ∞^Œ∞~°x——
(9:128–129)
`≥eÃÑ#∞.
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ KÕã≤# „Ñ¨É’^èŒ##∞
10. ''ã¨=∂^è∞Œ ÅÃÑ· nÑ¨=ÚÅ∞ "≥eyOK«∞"å~°∞ ‰õÄ_® âßÑ¨„QÆã∞¨ ÅÎ QÆ∞ ^Œ∞~°x—— D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OK≥#∞: ''g∞ Wà◊§#∞ â◊‡âß<åÅ∞QÍ KÕÜ∞« HõO_ç, <å ã¨=∂kèx
„Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ÑëÔH#∞. *Ï`«~° KÕÜ«Ú ã¨÷Å=ÚQÍ =∂~°ÛHõO_ç. g∞~°∞ ZHõ¯_» L<åfl <åÃÑ· ã¨ÖÏ=Ú
ÑÖÑÖ_ç. g∞ ã¨ÖÏ=Ú <å‰õΩ KÕ~°Û|_»∞#∞.——
W (J|∂ ^•=Ó^£ Ç¨Ïã¨<£ ã¨#^£ nx ~åq 'ã≤YÇπÏ—)
*ˇ·#∞Öò Pan<£ Jb a<£ Ç¨ïÃã·<£ (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·ÇπÏ) XHõ =ºH˜Î
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O) ã¨=∂kè =^ŒÌ „áê~°÷# KÕÜ«Ú
36 K«∞O_»QÍ K«∂ã≤, J`«xx "åiOz, <Õ#∞ h‰õΩ P Ç¨Ïnã¨∞ `≥Å∞Ñ¨Ù ^Œ∞<å, Jk
<å `«O„_çQÍ~°∞ Ç¨Ï[~°`ü Ç¨ïÃã·<£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›), <å `å`«QÍ~°∞ Ç¨Ï[~°`ü áê~î°=Ú–23
Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›)`À, PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï
= ã¨ÅO¡ ) #∞O_ç q<≥#∞. PÜ«∞# D q^è=Œ ÚQÍ ãÖÉ’kèOK≥#∞: ''<å ã¨=∂kèx „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨JãÖ) QÍi
*Ï`«~° „Ñ¨^Õâ◊=ÚQÍ =∂~°ÛHõO_ç. g∞~°∞ (#=∂A K«^ŒHõ=, Y∞~üP<£ K«^Œ=Hõ,
^Œ∞P KÕÜ«∞Hõ) g∞ Wà◊§#∞ â◊‡âß<åÅ∞QÍ =∂~°∞ÛHÀ=^Œ∞Ì. <åÃÑ· ^Œ~°∂^£ ÑÖÑ¨Ù 'L=∞‡`ü—Ö’ H˘O^Œ~°∞ q„QÆÇ¨~å^èŒ#
`«∞O_»O_ç, g∞~°∞ ZHõ¯_» L<åfl g∞ ã¨ÖÏ=Ú <å‰õΩ KÕ~°Û|_»∞#∞.—— ÖÏO\˜ ãÖHõ@=ÚÖ’ z‰õΩ¯H˘#∞@
nxÖ’ 9 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ É’kèOK≥#∞:
1. "åHõº=Ú (9: 128–129) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú =∞iÜ«Ú q=~°}
`≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
2. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) `«# J#∞K«~∞° Å#∞ |Ç¨ï^≥"· å~å^è#Œ ãïÇ¨Ï^Œ∞‰Ì Ωõ ‰õÄ_®
áÈ‰õΩO_® "åiOK≥#∞.
„QÆO^äOŒ Ö’ H˘O`«ÉÏè QÆO W=fi|_ç# "åix h=Ù K«∂_»Ö^Ë •? "å~°∞ q„QÆÇ¨ Å
3. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) =∂ÃÑ· qâı+¨ "å`«ûÅºO, (lÉòÎ)ÃÑ·, q∞^ä•º ^≥·"åÅ(`åQÆ∂`ü)ÃÑ· qâßfiãÖ Hõey L<åfl~°∞. Jqâßfiã¨∞Å
Hõ~°∞} HõeyÜ«ÚO_≥#∞. =∂~°æ^Œ~°≈Hõ=Ú#∞ JuQÍ HÍOH˜∆OKÕ"å~°∞. QÆ∞iOz Jaè„áêÜ«∞Ñ¨_∞» `«∂, ''qâßfiã¨∞Å HõO>Ë gˆ~ KåÖÏ =~°‰Ωõ ã¨<å‡~åæ#
4. „Ñ¨=HõÎ `«# ã¨=∂kèx ^Œi≈OK«∞@#∞ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ "åiOK≥#∞. PÜ«∞# L<åfl~°∞—— Jx JO\Ï~°∞. (4:51)
ã¨=∂kèx ^Œi≈OK«∞@ =∞Oz HÍ~°º=Ú J~Ú#Ñ¨Ê\˜H©.
5. ã¨=∂^èŒ∞Å#∞ Z‰õΩ¯=QÍ ãÖ^Œi≈OK«∞@#∞ „Ñ¨=HõÎ "åiOK≥#∞.
6. „Ñ¨=HõÎ #Ñ¶≤Öò #=∂AÅ∞ WO\˜Ö’ PK«iOK«=∞x L^ÀƒùkOKå~°∞.
7. J#∞K«~°∞ÅO^ŒiH© â◊‡âß#=ÚÖ’ #=∂A KÕÜ«∞~å^Œx `≥Å∞ã¨∞#∞.
8. ã¨ÖÏO ZHõ¯_» LO_ç K≥Ñ≤Ê<å „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)‰õΩ KÕ~°∞#∞. ^•x H˘~°‰õΩ ''g∞~°∞ "åi`À WÖÏ K≥Ñ¨ÊO_ç. <Õ#∞ g∞‰õΩ "åi QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨<å, Z=i
PÜ«∞# ã¨=∂kè ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥à◊§#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. Ñï}Ï=∞=Ú áêÑ¨ÙÅHõO>Ë Ç‘Ï#OQÍ LO@∞O^À? "å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ âßÑ¨„QÆã∞¨ ÎÖ·ˇi.
P„QÆÇ≤ÏOK«|_çi. "å~°∞ HÀ`«∞Å∞, ÑÖ^Œ∞Å∞ KÕÜ«∞|_®¤~°∞. "å~°∞ `åQÆ∂`ü‰õΩ
9. nxÖ’ „Ñ¨=Hõ(Î ã¨JãÖ) '|~ü[Mò—Ö’ L#fl@∞¡ ã¨Ê+¨=ì ∞QÆ∞#∞. J#∞K«~∞° Å∞ ^•ã¨ºO KÕâß~°∞.—— (5:60)
ÑÖÑ≤# ã¨ÖÏ=ÚÅ∞ PÜ«∞#‰õΩ KÕ~°Û|_»∞#∞.
"åiÖ’ Z=Ô~·`Õ `«=∞ =º=Ç¨~°=ÚÅÖ’ [~ÚOKå~À, '' "Õ∞=Ú `«Ñ¨Ê‰õΩO_®

W 37 "åiÃÑ· P~å^èŒ<åÅÜ«∞=Ú xi‡OK≥^Œ=Ú—— Jx ÑëH˜i. (18:21)
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ ã¨~¸^£ Y∞„k (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ "Õ∞=Ú „Ñ¨=HõÎÅ=∞x "å^Œ# KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. <Õ#∞ z=i „Ñ¨=HõÎ#∞, <å `«~åfi`«
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ "Õˆ~ „Ñ¨=HõÎ Z=fi~°∂ ~å~°∞. <å J#∞K«~°∞ÅÖ’ XHõ ã¨=¸Ç¨Ï=Ú ZÅ¡Ñ¨ÙÊ_»∂
„Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''g∞~°∞ =Ú#∞Ñ¨\˜ ã¨=∂[=ÚÅ#∞ J#∞ãïã¨∂Î, "åi`À ã¨`º« =∂~°=æ ÚÖ’ LO\Ï~°∞. JÖÏ¡ÇÏπ "åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞=Ú KÕ™êÎ_∞» . "åix =^Œe
ã¨=∂#∞Öˇ· áÈ`å~°∞. XHõ"àÕ ◊ "å~°∞ Ñ¨Ù@ìÖ’ ^Œ∂i<å, g∞~°∞ ‰õÄ_® ^Œ∂iáÈ`å~°∞.—— "≥à√◊ §"å~°∞ "åiH˜ Ug∞ H©_∞» KÕÜ∞« ÖË~∞° . z=iH˜ „Ñ¨àÜ
◊ ∞« k#O ãÖÉèqí OK«∞#∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ J#∞K«~∞° Å∞, ''=Ú#∞Ñ¨\˜ ã¨=∂[=ÚÅO>Ë Ü«¸^Œ∞Å∞, „ÔHã· =Î¨ ÙÖÏ?——
Jx „Ñ¨tflOKå~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) '=∞Ô~=~°∞?— Jx ["å|∞ ÑëHÍ~°∞. nxÖ’ 14 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
Ç¨Ï[~°`ü ™œÉÏ<£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: 1. "åHõº=Ú (4:51) ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞ (^•xÖ’ q„QÆÇ¨ Å∞, Ã+·`å<£#∞
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: P~åkèOz# q+¨Ü«∞O HõÅ^Œ∞).
''JÖÏ¡ÇπÏ <å H˘~°‰õΩ Éèí∂q∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕÔ~Û#∞. <Õ#∞ ^•x Ü≥ÚHõ¯ `«∂~°∞Ê, 2. "åHõº=Ú (5:60) ÉèÏ==Ú HõÅ^Œ∞. áêÑ¨ÙÅHõO>Ë hK«"≥∞ÿ# "åi QÆ∞iOz
Ñ¨_»=∞~°Å#∞ uÅHÕzux. <å J#∞K«~°∞Å ~å[º=Ú L#flO`« =~°‰õΩ <å `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
`«∞kK«∂Ñ¨Ù L#flk. ZO`« =~°‰õΩ J~Ú`Õ <å‰õΩ Éèí∂q∞x ^ŒQÆæ~° KÕã≤ K«∂ÃÑ@ì 3. "åHõº=Ú (18:21) ÉèÏ==Ú HõÅ^Œ∞. 'HõÇÏ¨ Ñ¶—π "åi QÆ∞Ç¨ÏÃÑ· =∞ã≤^˚ £ x~å‡}O
|_≥<À, <å‰õΩ XHõ Z„~°\˜, Ô~O_»=k, `≥Å¡\˜ x^èŒ∞Å∞ „Ñ¨™êkOK«|_≥#∞. <Õ#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
<å „Ñ¨Éèí∞=Ù`À <å J#∞K«~°∞Å H˘~°‰õΩ D q^èŒ=ÚQÍ „áêi÷Ozux. ''"åix
4. lÉòÎ, `åQÆ∂`üÅ#∞ qâ◊fiã≤OK«∞"åi QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
J<å=$+≤ì`À <åâ◊#=Ú KÕÜ«∞‰õΩ=Ú. "åiÃÑ· |^Œú â◊„`«∞=Ù#∞ Jkè+≤ìOK« ‰õΩ=Ú.
"åix <åâ◊#=Ú KÕã≤ q_çzÃÑ@ìQÅ Æ _»∞. <å „Ñ¨É∞íè =Ù D q^è=Œ ÚQÍ ÃãÅqK≥Û#∞: 5. `«=∞ Jqâßfiã¨=Ú `≥eã≤# Jqâßfiã¨∞Å∞, qâßfiã¨∞ÅHõO>Ë L`«=Î ÚÅx
F! =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O), <Õ#∞ x~°‚~ÚOz# `«~åfi`« Ü«¸^Œ∞Å ÉèÏ=#.
Jk =∂~°Û|_»^∞Œ . <Õ#∞ g∞ J#∞K«~∞° Å q+¨Ü∞« OÖ’ g∞ „áê~°#÷ ã‘fiHõiOzux. 6. ã¨`«º=O`«∞Å∞ „Ñü HÍÅOÖ’#∞ L<åfl~°∞, LO\Ï~°∞ Jx ã¨Ê+¨ì=∞=Ù
"åix J<å=$+≤`ì À <åâ◊#=Ú KÕÜ∞« #∞. "åix <åâ◊#=Ú KÕ¿ã |^Œú â◊„`«∞=ÙÅ#∞ `«∞Ok.
‰õÄ_® xÜ«∞q∞OK«#∞, â◊„`«∞=ÙÅO^Œ~°∂ "åiH˜ =ºuˆ~HõOQÍ UH©ÉèíqOz<åã¨ˆ~, 7. J#∞K«~°∞ÅÖ’ KåÖÏ =∞Ok |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ áêÅÊ_»`å~°∞.
HÍx "åˆ~ XHõi<˘Hõ~°∞ <åâ◊#=Ú KÕã¨∞H˘O^Œ∞~°∞. Mˇ·nÅ∞QÍ KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. 8. =ÚMÏÎ~ü ã¨vÊù `å#∞ „Ñ¨=HõÎ Jx "å^Œ# KÕÃã#∞. J`«_∞» UHõ ^≥"· å~å^è#Œ ,
Ç¨Ñ¶≤*ò |~üMÏh ‰õÄ_® `«# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú 'ã¨Ç‘Ï—Ö’ nxx á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞. =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ïJÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) „Ñ¨=HõÎ Jx, Y∞~üP<£ ã¨`«º
''<å‰õΩ <å J#∞K«~°∞ÅÖ’ =∂~°æ„Éèí+¨ì=Ú K≥Ok# =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ãÖÉ’^èŒ=∞x #"≥∞‡_ç"å_»∞. HÍx Y∞~üP<£Ö’ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JáêÜ«∞=Ú HÍ#=ã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊ "åiÖ’ XHõ™êi Ü«Ú^Œú=Ú „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) z=i „Ñ¨=HõÎ Jx qâı¡+≤Oz#Ñ¨Ê\˜H˜, H˘xfl ã¨=¸Ç¨Ï
Ü≥∞_»Å, „Ñ¨àÜ ◊ ∞« k#O =~°‰Äõ Jk PQÆ^∞Œ . <å J#∞K«~∞° ÅÖ’ XHõ ã¨=¸Ç¨Ï=Ú =ÚÅ∞ J`«xx J#∞ãïOzi.
|Ç¨Ï^≥"· å~å^è‰Œ Ωõ Å`À KÕ~Ú Hõe¿ÑO`«=~°‰Äõ , <å J#∞K«~∞° ÅÖ’ H˘xfl ã¨=¸Ç¨Ï 9. ã¨`«º=O`«∞Å∞ ™êO`«O <åâ◊#=Ú HÍ~°∞. „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O =~°‰õÄ XHõ
=ÚÅ∞ q„QÆÇ¨Å#∞ Ñ¨ÓlOK«<å~°OaèOK«#O`« =~°‰õÄ „Ñ¨à◊Ü«∞k#=Ú ã¨`«º=O`«∞Å ã¨=¸Ç¨Ï=Ú LO@∞Ok.
ãÖÉèíqOK«^Œ∞. <å L=∞‡`üÖ’ 30 =∞Ok ^Œ*Ï˚ÖòÅ∞ =K≥Û^Œ~°∞. "åà◊§O^Œ~°∂ 38 10. ã¨`º« =O`«∞Å#∞ q_çzÃÑ\˜ì "≥à§ı "å~°∞ "åiH˜ U q^è"Œ ∞≥ #ÿ H©_∞» KÕÜ∞« ÖË~∞° .
11. ã¨`«º=O`«∞Å∞ „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O =~°‰õÄ LO\Ï~°∞. áê~î°=Ú–24
12. D L`«Î=∞ x^Œ~°≈#=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. JÖÏ¡ÇπÏ `«# „Ñ¨=HõÎ H˘~°‰õΩ
Éèí∂q∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕÔ~Û#∞. „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) `≥eÑ≤#=hfl x[=∞x KÕ`«|_ç
`≥eã≤#k, „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ q#flqOK«∞‰õΩ#fl Ô~O_»∞ ^Œ∞PÅ∞
ã‘fiHõiOK«|_ç#@∞¡ `≥eÃÑ#∞. =¸_»= ^Œ∞P ã‘fiHõiOK«|_»ÖË^Œ∞. `«# Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞:
L=∞‡`üÖ’ Ü«Ú^Œú=Ú „áê~°OÉèí"≥∞ÿ „Ñ¨à◊Ü«∞k#O =~°‰õΩ JO`«O HÍ^Œx
`≥Å∞Ñ¨Ù@, <å L=∞‡`üÖ’ Jã¨`«º „Ñ¨=HõÎÅ∞ "å^Œ#Å∞ KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞ Jx
`≥eÃÑ#∞. „Ñ¨àÜ ◊ ∞« k#O =~°‰Äõ ã¨`º« ã¨=∂[=Ú Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞O_»∞ ''D q^Œº#∞ <Õ~∞° ÛH˘<"Õ åiH˜ Ñ¨~Ö° ’Hõ=ÚÖ’ ÉèÏQÆ=Ú U =∂„`«O ÖË^xŒ "åiH˜
#x `≥Å∞Ñ¨Ù@. D ÃÑ·# `≥eÑ≤#=hfl ãÖÉèqí OK≥#∞, U"≥`· Õ #=∞‡â◊Hºõ =Ú ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞#∞.—— (2:102)
HÍx"À Jq [iÔQ#∞.
13. =∂~°æ„Éèí+¨ì`« K≥Ok# <åÜ«∞‰õΩÅ =Å<Õ „Ñ¨=HõÎ J#∞K«~° ã¨=∂*ÏxH˜
JáêÜ«∞=Ú HõÅ^Œx `≥Å∞Ñ¨|_çOk. ''"å~°∞ q„QÆÇ¨Å#∞, Ã+·`å#∞Å#∞ qâ◊fiã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. "å~°∞ lÉòÎ, `åQÆ∂`üx
14. PÜ«∞#(ã¨JãÖ) q„QÆÇ¨~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú qâ◊nHõiOz`≥eÃÑ#∞. qâ◊fiã≤OKå~°∞.—— (4:51)
Ç¨Ï[~°`ü L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞. 'lÉòÎ—
J#QÍ – KÕ`«|_ç (*Ï^Œ∂), '`åQÆ∂`ü— J#QÍ Ã+·`å<£.——
Ç¨Ï[~°`ü *Ïa~ü (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: ''`åQÆ∂`ü
W JO>Ë Z=iÃÑ· Ã+·`å<£ =K«∞Û<À J@∞=O\˜ *’ºu+¨µº_»∞, „Ñü ^Õâ◊=ÚÖ’
"Õˆ~ *’ºu+¨µº_»∞ LO_Õ"å_»∞.——
Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ï~Ô ~· ° (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ Ozi:
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOzi:
''U_»∞ <åâ◊#=Ú KÕÜÚ « Ñ¨#∞Å #∞O_ç `«=∞#∞ `å=Ú HÍáê_»∞HÀO_ç.—— JÑ¨ÙÊ_»∞
J#∞K«~°∞Å∞ P U_»∞ HÍ~°º=ÚÅ∞ Uq Jx „Ñ¨tflOK«QÍ, „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D
q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞:
1. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@.
2. KÕ`«|_ç KÕÜ«Ú@, =∞O„`«=ÚÅ`À HõxHõ@∞ì KÕÜ«Ú@.
39 3. J#=ã¨~°OQÍ Z=i<≥·<å ãÖÇ¨ÏiOK«∞@.
4. =_ô¤ "åºáê~°=Ú KÕÜ«Ú@. 5. q<åâ◊=Ú KÕÜ«Ú U_»∞ HÍ~°º=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. "å\˜x
5. J<å^èŒÅ ™⁄=Ú‡ u#∞@. x"åiOK≥#∞.
6. â◊„`«∞=ÙÅ`À Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ "≥#∞kiy áêiáÈ=Ù@. 6. *Ï^Œ∞ KÕÜ«Ú"å_»∞ Jqâßfiã≤.
7. Ñü„=`«ÅÃÑ· JÉèÏO_»=Ú "≥∂Ñ¨Ù@. 7. *Ï^Œ∞ KÕ¿ã"å_»∞ Hõ=∆ ∂Ñ¨} HÀ~°∞HÀ‰õΩO_® K«xáÈ`Õ, J`«_∞» #~°H=õ ÚÖ’H˜
Ç¨Ï[~°`ü AO^Œ∞Éò (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)#∞Oz D <≥\"ì˜ ÜÕ ∞« |_»`å_»∞.
q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OK≥#∞: ''*Ï^Œ∞ (KÕ`|« _ç) KÕÜÚ « "åxH˜ =∞~°} tHõ∆ qkèOK«O_ç.—— 8. *Ï^Œ∞ KÕÜ«Ú"å~°∞ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) HÍÅ=ÚÖ’ ‰õÄ_®
(nxx ui‡r á⁄O^Œ∞Ñ¨~K ° #≥ ∞. Wk ^≥=· „Ñ¨=HõÎ ã¨ÇÏ¨ K«~∞° x L"åK« J#fl q+¨Ü∞« O LO_çi. WÑ¨Ê\˜H© L<åfl~°∞. D q+¨Ü«∞O „Ñ¨`ÕºHõOQÍ K≥Ñ¨Ê#=ã¨~°O
ã¨Ô~·#^Œx `≥eÃÑ#∞. ÖË^∞Œ .
|*ÏÅ a<£ J|ÌÇ¨ï D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞. ''L=∞~ü a<£ Y`åÎÉò
(~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›), *Ï^Œ∞ KÕÜ«Ú"åiH˜ =∞~°} tHõ∆ qkèOK«=∞x „Ñ¨Hõ\Õz W
#Ñ¨ÙÊ_»∞, "Õ∞=Ú =ÚQÆ∞æ~°∞ KÕ`«|_ç KÕÜ«Ú"åiH˜ =∞~°}tHõ∆ qkèOzuq∞.
(ã¨Ç‘Ï|∞MÏs)
Ç¨Ïá¶êû (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) `«# ¿ã=‰õΩ~åex *Ï^Œ∞ KÕã#≤ HÍ~°}=ÚQÍ
=∞~°}tHõ∆ qkèOÑ¨*ËÃã#∞. (=ÚJ`åÎ W=∂O =∂eH±)
W^Õ q^èŒ=ÚQÍ AO^Œ∞Éò (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) nxx ^èŒ$gHõiOK≥#∞.
W=∂O JÇ¨Ï‡^£ a<£ Ç¨ÏO|Öò (~°ÇÏ¨ ‡`«∞ÖÏ¡ JÖˇ)· *Ï^Œ∞ KÕÜÚ « "åiH˜ =∞~°}tHõ∆
qkèOKå~°#fl q+¨Ü«∂xfl =ÚQÆ∞æ~°∞ J#∞K«~°∞Å∞ ^èŒ$gHõiOKå~°x `≥eÃÑ#∞.
nxÖ’ 8 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

1. "åHõº=Ú (2:102)Ö’ *Ï^Œ∞ <Õ~°∞ÛH˘<Õ"åiH˜ „ÑüÑ¶¨Å=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
2. "åHõº=Ú (4:51)Ö’ *Ï^Œ∞ KÕÜÚ« "å~°∞ q„QÆÇ¨ Å#∞ Ã+·`å#∞#∞ qâ◊fiã≤O
K«∞^Œ∞~°x `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
3. lÉòÎ, `åQÆ∂`ü Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú =∞iÜ«Ú "å\˜ =∞^èŒº ÉèË^Œ=Ú `≥Å∞Ñ¨
|_≥#∞.
4. `åQÆ∂`ü l<åfl`«∞Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. =∂#=ÙÅ∞ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. 40
áê~î°=Ú–25 Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ

LÖËd¡ OK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ
*Ï^Œ∞Ö’x H˘xfl q^è•<åÅ∞ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: H˘xfl „Ñ¨ãÖQÍÅÖ’ ‰õÄ_® '*Ï^Œ∞— ÖÏO\˜ „Ñ¨ÉèÏ=O LO_»∞#∞.
W=∂O JÇ¨Ï‡^£ a<£ Ç¨ÏO|Öò, =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ a<£ *ÏÑ¶~¨ ü #∞Oz, PÜ«∞# nxÖ’ 6 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
J=ÙÑ¶π a<£ Ç≤ÏÉÏƒ<£ a<£ JÖòJÖÏ #∞Oz, PÜ«∞# Y`«<£ a<£ Y∞Éˇ™· ê #∞Oz, 1. '`«~üMò—, 'fÜ«∞~°—, 'JÜ«∂Ñ¶¨—, 'lÉòÎ— Jhfl *Ï^Œ∞ q^è•#=ÚÅ∞.
PÜ«∞# `«# `«O„_ç Y∞Éˇ·™ê #∞Oz, PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) #∞Oz D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞. ''Ñ¨‰õ∆ΩÅ#∞ ZQÆ∞~°"Õã≤ 2. D =¸_çO\˜ QÆ∞iOz q=~°=ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
â◊‰õΩ#=Ú fÜ«Ú@, Éèí∂q∞ÃÑ· ˆ~YÅ∞ wã≤ „Ñ¨â◊flÅ∞ fÜ«Ú@ („Ñ¨â◊flâß„ã¨Î=Ú), 3. *’ºu+¨º=Ú ‰õÄ_® *Ï^Œ∞Ö’ XHõ q^è•#=Ú.
U^≥·<å J_»∞¤ =zÛ#KÀ K≥_»∞ Jx ÉèÏqOK«∞@, W=hfl *Ï^Œ∞ Ü≥ÚHõ¯ q^è•#
=ÚÅ∞. 4. =Ú_ç"Õã≤ T^Œ∞@‰‰õÄ_® *Ï^Œ∞ q^è•#=Ú Jx K≥Ñ¨Ê|_çOk.
(nxx =Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£, J|∂^•=Ó^£, #™ê~Ú, WÉˇfl Ç≤ÏÉÏƒ<£ ã¨ÇÏ‘ Ö’ 5. Kå_ôÅ∞ K≥Ñ≤Ê „Ñ¨[ÅÖ’ HõÅ`« ˆ~Ñ¨Ù@ ‰‰õÄ_® *Ï^Œ∞ q^è•#=Ú.
á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞.) 6. H˘O`«=∞Ok "åHÍÛ`«∞~°º=Ú H˘xfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ *Ï^Œ∞ÖÏQÆ Ñ¨x
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ KÕÜ«Ú#∞.
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ
„Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''Z=Ô~·`Õ *’ºu+¨º=ÚÖ’ ZO`« ÉèÏQÆ=Ú <Õ~°∞ÛH˘<≥<À, JO`«
*Ï^Œ∞ <Õ~°∞Û‰õΩ#fl@∞¡, ZO`« Z‰õΩ¯= <Õ~°∞Û‰õΩO>Ë, ^•x HÍ~°}=ÚQÍ JO`«
(ÉèÏQÆ=Ú) Z‰õΩ¯= áêÑ¨=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞#∞.—— (J|∂^•=Ó^£, ã¨Ç‘Ï ã¨#^£`À W
á⁄O^Œ∞Ñ¨~K° #≥ ∞)
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ï~Ô ~· ° (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OK≥#∞:
Z=Ô~·`Õ =Ú_ç"Õã≤ ^•xÖ’H˜ T^Œ∞<À, xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ J`«_»∞ *Ï^Œ∞ KÕÃã#∞.
Z=Ô~·`Õ *Ï^Œ∞ KÕÃã<À J`«_»∞ |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ áêÅÊ_≥#∞, U =ºH˜Î J~Ú<å
(`«# #_»∞=Ú‰õΩ, "≥∞_»‰õΩ, KÕuH˜) U^≥·<å (Hõ\˜ì# ÖËHõ) „"ÕÖÏ_»nã≤# Ü≥∞_»Å
J`«xx ^•xH˜ JÑ¨ÊyOK«|_»∞#∞. (ã¨∞#<£ #™ê~Ú)
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ
„Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''<Õ#∞ g∞‰õΩ ''W^Œ`«∞—— QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨<å? Jk XHõ ^•_ç.
^•x ^•fi~å „Ñ¨[ÅÖ’ HõÅ`« ˆ~Ñ¨|_»∞#∞.—— (=Úã≤¡O) 41
áê~î°=Ú–26 H˘O`«=∞Ok q^•º"Õ`«ÎÅ∞ 'J„~åÑ¶π— J#QÍ 'HÍÇ≤Ï<£— JO>Ë Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’

[~°∞QÆ∞"å\˜x `≥Å∞Ñ¨Ù"å_»∞ JO@∞<åfl~°∞.
*’ºu+¨µº_»∞ =∞iÜ«Ú J`«x HÀ=‰õΩ ¿+Y∞Öò W™ê¡O J|∞Öò JÉÏƒãπ WÉˇfl `≥·q∞Ü«∂ (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·),
'J„~åÑ¶π—, J<Õ Ñ¨^Œ=Ú, Jk HÍÇ≤Ï<£, #∞Eq∞, ~°=∂‡Öò, QÆ∞Ñ¨Î q^Œº "å^Œ=Ú
K≥Ok# "åi QÆ∞iOz KÕÜ«Ú^Œ∞~À, "å~°O^Œi QÆ∞iOz "å_»|_»∞`«∞Ok.
H˘O`« =∞Ok „Ñ¨=HõÎ ã¨f=∞}∞Å∞ =Ú`«ÇÏ¨ ›~å`ü (~°l JÖÏ¡Çï¨ J<£Çï¨ #fl) Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ
„Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯#fl@∞¡ LÖË¡dOzi: (ã¨Ç‘Ï=Úã≤¡O) `≥eÃÑ#∞: Z=Ô~·`Õ JHõ∆~°=ÚÅ∞ (JÉÏ*Ï^£) „"åã≤ ÖˇHõ¯ "Õ™êÎ~À, #Hõ∆„`«=ÚÅ
^•fi~å ÖˇHõ¯ Hõ_»`å~À, <å‰õΩ `≥eã≤#O`« =~°‰õΩ D q^èŒ=ÚQÍ KÕÜ«Ú"åiH˜
''U =ºH˜Î J~Ú<å *’ºu+¨µº_»∞ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§, U^≥<· å J_çy `≥Å∞ã¨∞H˘x
JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ „Ñ¨à◊Ü«∞ k#=Ú# U ÉèÏQÆº=¸ ÖË^Œ∞.
^•xx ~°∂_èô Ñ¨~°z#KÀ, 40~ÀAÅ =~°‰õΩ J`«x #=∂A ã‘fiHõiOK«|_»^Œ∞.——
(J|∂^•=Ó^£) nxÖ’ 7 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
J|∂Ç¨ïÔ~·~° (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''U 1. Y∞~üP<£#∞ qâ◊fiã≤OK«∞@, HÍÇ≤Ï<£#∞ qâ◊fiã≤OK«∞@ D Ô~O_»∞ XˆH
=ºH˜Î J~Ú<å *’ºu+¨µº_»∞ ÖË^• QÆ∞Ñ¨Î q^ŒºHõÅ"å_ç ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ J`«#∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ [=∞ HÍÖË=Ù.
`≥eÑ≤# =∂@Å#∞ ^è$Œ gHõiOz#KÀ, D =ºH˜Î =∞`«=Ú (W™ê¡O)#∞ x~åHõiOz# 2. HÍÇ≤Ï<£ =∂@#∞ ^èŒ$gHõiOK«∞@ (‰õΩ„Ñ¶π) Jqâßfi™êxH˜ áêÅÊ_ç#@∞¡.
"å_»=Ù`å_»∞.—— (J|∂^•=Ó^£, ui‡r, #™ê~Ú, WÉˇfl=∂[) (W=∂O Ç¨HÕ 3. 'HõÇ¨#`ü— KÕ~ÚOK«∞"åx QÆ∞iOz x¿+^èŒ=∞x ‰õÄ_® `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
nxx `«# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÖ’ |∞MÏs, =Úã≤¡OÅ ã≤^•úO`«=ÚÅ „áêuÑ¨kHõ# ã¨Ç‘Ï
Jx `≥eÃÑ#∞). 4. 'á¶êÖò— (â◊‰õΩ#=Ú) f~ÚOK«∞@ ‰õÄ_® x¿+^èŒ=Ú.
Ç¨Ï[~°`ü W„=∂<£ a<£ Ç¨ïÃã·<£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ 5. *Ï^Œ∞ KÕ~ÚOK«∞"åx áêÑ¨=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ 6. ''JÉÏ*Ï^£—— „"åã≤ ÖˇHõ¯ KÕÜ«Ú"åi QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
„Ñ¨É’kèOK≥#∞. ''â◊‰Ωõ #=Ú fÜ«Ú"å_»∞, f~ÚOK«∞"å_»∞, QÆ∞Ñ¨qÎ ^Œº KÕÜÚ « "å_»∞,
KÕ~ÚOK«∞"å_»∞, *Ï^Œ∞ KÕÜ«Ú"å_»∞, KÕ~ÚOK«∞"å_»∞ =∞#Ö’ÖË~°∞ (JO>Ë 7. nxÖ’ HÍÇ≤Ï<£ =∞iÜ«Ú J„~åÑ¶π =∞^èŒº ÉèË^Œ=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. (g~°O
W™ê¡OÖ’ ÖË~°∞). U =ºH˜Î J~Ú<å QÆ∞Ñ¨Î q^Œº KÕÜ«Ú"åx =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ J`«_»∞ ^Œ~°∂ =∞`«„Éèí+¨µìÅ∞. giH˜ W™ê¡O`À Z@∞=O\˜ ãÖ|O^èŒ=Ú ÖË^Œ∞)
KÕÑ≤Ê# =∂@Å#∞ ^èŒ$gHõiOz# Z_»Å J`«_»∞ =∞`«=Ú#∞ x~åHõiOz#
"å_»=Ù`å_»∞—— (nxx L`«=Î ∞ ã¨#^£`À |*Ï˚~ü LÖËd¡ OK≥#∞)
W=∂O |wfi ~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·ÇπÏ 'J„~åÑ¶π— QÆ∞iOz D q^èŒ=ÚQÍ
`≥eÃÑ#∞, H˘xfl =∂@Å`À HÍ~°º=ÚÅ q^Œº Ü≥ÚHõ¯ "å^Œ# KÕÜ«Ú@, =∂@
^•fi~å u~°ã¨¯iOK«|_ç#, HÀÖ’Ê~Ú# =ã¨∞Î=ÙÅ QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨Ù@. 42 W
áê~î°=Ú– 27 áê~î°=Ú – 28
*Ï^Œ∞ KÕÜ«∞|_ç# =ºH˜ÎH˜ "≥·^Œº=Ú ^Œ∞â◊≈‰õΩ# (JÑ¨â◊‰õΩ#) ^Œ~°≈#=Ú
KÕÜ«Ú@ Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
Ç¨Ï[~°`ü *Ïa~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞:
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)#∞ #+¨~°ÇπÏ (*Ï^Œ∞x *Ï^Œ∞ ''xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ "åi JÑ¨â◊‰õΩ#O JÖÏ¡ÇπÏ Jnè#OÖ’ LOk. HÍx "åiÖ’
^•fi~å `˘ÅyOK«∞@) QÆ∞iOz „Ñ¨tflOK«QÍ, PÜ«∞# ''Jk Ã+·`å#∞ J=∞Å∞ KåÖÏ =∞Ok *Ï˝#Ç‘Ï#∞Å∞.—— (7:131)
(Ñ¨#∞Å∞) Jx `≥eÑ≤i.—— (JÇ¨Ï‡^£, J|∂^•=Ó^£ L`«Î=∞ ã¨#^£`À
á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞).
W=∂O J|∂^•=Ó^£ (~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·) D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÑ≤i: W=∂O
JÇ¨Ï‡^£ (~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·)#∞ #+¨~°ÇπÏ QÆ∞iOz „Ñ¨tflOK«QÍ PÜ«∞# D
q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: ''Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) JÑ¨C_»∞ „Ñ¨=HõÎÅ∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞ ^Œi„^Œ=∞O`å g∞ "≥O>Ë LOk,20
D Ñ¨#∞Åhfl K≥_»¤ Ñ¨#∞Åx J~Ú+¨ì`« K«∂¿Ñ"å~°∞.—— Uq∞\©, g∞‰õΩ KÕ¿ã LÑ¨^Õâßxfl g∞~°∞ ^Œi„^ŒOQÍ `«ÅáÈã¨∞Î<åfl~å?
W=∂O WÉˇfl Y~ÚºO (~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·) D q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiO Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O JkHÍ^Œ∞. g∞~°ã¨Å∞ |i`≥yOzáÈÜ«∂~°∞.—— (36:19)
zi: ''KÕ`«|_ç`À x~ÀkèOK«∞@. Wk Ã+·`å<£ HÍ~°º=Ú, x¿+kèOK«|_ç#k. D
q+¨Ü∞« OÖ’ *Ï^Œ∞#∞ `˘ÅyOK«∞"å_»∞, *Ï^Œ∞ KÕÜ∞« |_ç#"å_»∞ W^Œ~Ì ∂° Ã+·`å<£H˜ Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dO
W+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. Ã+·`å<£ ãÖ`À+≤OKÕ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«Ú@ ^•fi~å Kå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ
Ã+·`å<£ `«# „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ `˘ÅyOK«∞#∞. nxÖ’ 2 q^è•#=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''U "åºnè JÖÏ¡ÇπÏ P[˝ ÖË‰õΩO_® ™ÈHõ^Œ∞. ^Œ∞â◊≈‰õΩ#O J<Õk
1. *Ï^Œ∞#∞ ^•x ^•fi~å<Õ `˘ÅyOK«∞@. Wk Ã+·`å#∞ Ñ¨x. ÖË^∞Œ . QÆ∞_»Q¡ ∂Æ | ‰õÄ`«Å∞ ‰õÄ_® U q^è"Œ ∞≥ #ÿ JÑ¨â‰◊ Ωõ <åxH˜ ^•ifÜ«∞=Ù. 'ã¨Ñ~¨¶ —ü
2. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ `å=ÙÖËx Y∞~üP<£ "åHõº=ÚÅ∞ JÖÏ¡ÇπÏ`À, ^Œ∞P <≥ÅÖ’ ‰õÄ_® U q^è"Œ ∞≥ #ÿ JÑ¨â‰◊ Ωõ #O ÖË^∞Œ .—— (ã¨ÇÏ‘ |∞MÏi,ã¨ÇÏ‘ =Úã≤O¡ )
KÕã¨∂Î *Ï^Œ∞ Ü≥ÚHõ¯ "≥·^Œº=Ú KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡OÖ’ D Ñ¨^Œ=ÚÅ∞, JkèHõ=ÚQÍ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K«|_≥#∞.
nxÖ’ 2 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù ''#Hõ„∆ `«=ÚÅ Éˇ_^» Œ =∞iÜ«Ú Éè∂í `«=ÚÅ Éˇ_^» Œ J<Õq J"åã¨Î==ÚÅ∞.——
1. *Ï^Œ∞ "≥·^Œº=Ú *Ï^Œ∞ ^•fi~å KÕÜ«Ú@ x+≤^Œú=Ú. Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ
2. Y∞~üP<£ ^•fi~å *Ï^Œ∞ "≥·^Œº=Ú KÕÜ«Ú@ ãïÜ≥ÿ∞#k. =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''U
"åºkè ‰õÄ_® JO^ŒiH© JO@^Œ∞. ^Œ∞â◊≈‰õΩ#O J<Õk ÖË^Œ∞. <å‰õΩ 'á¶êÖò— JO>Ë
W 43 W+¨ìO. JÑ¨ÙÊ_»∞ J#∞K«~°∞Å∞ „Ñ¨tflOKå~°∞: 'á¶êÖò— JO>Ë Uq∞\˜? Jx.——
''L`«Î=∞"≥∞ÿ# =∞Oz =∂@—— Jx „Ñ¨=HõÎ ["å|∞ WK≥Û#∞. nxÖ’ 11 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
LMÏƒ a<£ Pq∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: 1. "åHõº=ÚÅ∞ (7:131) =∞iÜ«Ú (36:19)Å ÉèÏ==Ú qâ◊nHõiOz `≥Å∞Ñ¨
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)#∞ ^Œ∞â◊≈‰õΩ#O QÆ∞iOz |_≥#∞.
„Ñ¨tflOK«QÍ PÜ«∞# D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: 2. JÖÏ¡ÇπÏ P[˝ ÖË‰õΩO_® U "åºnè ™ÈHõ^Œx ã¨Ê+¨ìÑ¨~°K«|_≥#∞.
''g@xflO\˜HOõ >Ë L`«=Î ∞"≥∞#ÿ =∞Oz=∂@ "Õ∞Öˇ#· k. Jk U =Úã≤O¡ x 3. ^Œ∞â◊≈‰õΩ#O J<Õk X\˜ì „Éèí=∞ Jx ã¨Ê+¨ìÑ¨~°K«|_≥#∞.
‰õÄ_® J`«x qkè #∞O_ç x"åiOK«ÖË^Œ∞. JO^Œ∞KÕ`« Z=Ô~·<å K≥_»∞#∞
4. QÆ∞_»¡QÆ∂| ‰õÄ`«Å`À JÑ¨â◊‰õΩ#O "å\˜Å∞¡#∞ Jx ÉèÏqOK«∞@ ‰õÄ_®
K«∂z#Ñ¨ÙÊ_»∞ D ^Œ∞P K«^Œ==Öˇ#∞: ''F JÖÏ¡ÇπÏ! h=Ù `«Ñ¨Ê Z=~°∂ "Õ∞Å∞
x~ÀkèOK«|_ç#k.
KÕ‰õÄ~°ÛÖË~°∞. h=Ù `«Ñ¨Ê Z=~°∂ H©_»∞#∞ x~°∂‡eOK«ÖË~°∞. h J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú
ÖËx^Õ =∂‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕ‰õÄ~°∞Û‰õΩ<Õ â◊H˜ÎQÍx ÖË^• H©_»∞ #∞O_ç ~°H˜∆OK«∞‰õΩ<Õ 5. 'ã¨Ñ¶¨~ü— <≥Å JÑ¨â◊‰õΩ#O HõÅ^Œx ÉèÏqOK«∞@ ‰õÄ_® x~ÀkèOK« |_çOk.
â◊H˜ÎQÍx ÖË^Œ∞.—— (nxx J|∂^•=Ó^£ ã¨Ç‘Ï ã¨#^£`À á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞.) 6. L`«Î=∞"≥∞ÿ# =∞Oz =∂@Å∞ `≥Å∞Ñ¨=Öˇ#∞.
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) #∞O_ç Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ 7. K≥_»∞ =∂@Å∞, =∞Oz =∂@Å QÆ∞iOz qâ◊nHõiOK«|_≥#∞.
a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: 8. =∞#ã¨∞ûÖ’ U"≥∞ÿ<å K≥_»∞ PÖ’K«#Å∞ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞
''JÑ¨â‰◊ Ωõ #=Ú#∞ qâ◊fiã≤OK«∞@ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@. qâ◊fiã≤OK«∞@ =Å# Jq ^Œ∂~°=∞QÆ∞#∞.
=∞#Ö’ Z=~°∞ (ã¨$+≤ì HÍ~°}=ÚQÍ H˘xfl J#∞=∂<åÅ∞ Hõey<å) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ 9. Z=iÔH·<å =∞#ã¨∞ûÖ’ K≥_»∞ PÖ’K«#Å∞ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ Ç¨Ïnã¨∞Ö’
qâ◊fiã≤Oz PÜ«∞#ÃÑ· #=∞‡Hõ=Ú LOz# HÍ~°}=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ ^•xx `≥Å∞Ñ¨|_ç# ^Œ∞P, ''Ü«∂, JÖÏ¡ÇπÏ! h=Ù `«Ñ¨Ê Z=~°∂ "Õ∞Å∞ KÕ‰õÄ~°Û
x~°∂‡eOK«∞#∞.—— (J|∂^•=Ó^£, ui‡r) ÖË~°∞. h=Ù `«Ñ¨Ê Z=~°∂ H©_»∞#∞ x~°∂‡eOK«ÖË~°∞. h J#∞„QÆÇ¨ÏO
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J„"£∞ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ ÖËx^Õ =∂‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕ¿ã â◊H˜Î Z=iH© ÖË^Œ∞. ÖË^• H©_»∞ #∞Oz ~°H˜∆OK«∞
LÖËd¡ OK≥#∞: ''JÑ¨â‰◊ Ωõ #O Jx Z=Ô~`· Õ `«# HÍ~°º=Ú#∞ =∂#∞H˘<≥<À J`«_∞» ‰õΩ<Õ â◊H˜ÎQÍx ÖË^Œ∞—— Jx K«^Œ∞==Öˇ#∞.
+≤~ü¯ KÕÃã#∞—— Jx „Ñ¨=HõÎ `≥eÑ≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ J#∞K«~°∞Å∞ ^•xH˜ áêÑ¨ ÑïÇ¨~°=Ú 10. JÑ¨â‰◊ Ωõ <åÅ#∞ ÉèÏqOK«∞@ +≤~¯ü ‰õΩ áêÅÊ_»∞@ Jx ã¨Ê+¨ì Ñ¨~K
° |« _≥#∞.
Uq∞\˜ Jx „Ñ¨tflOzi. ^•x áêÑ¨ ÑïÇ¨~°=Ú D ^Œ∞P ''Ü«∂, JÖÏ¡ÇπÏ! h=Ù 11. JÑ¨â◊‰õΩ#O QÆ∞iOz qâ◊nHõiOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ "Õ∞Å∞ `«Ñ¨Ê "Õˆ~ "Õ∞Å∞ ÖË^Œ∞. h=Ù qkèOK«∞ Hõ+¨ì=Ú `«Ñ¨Ê
"Õˆ~Hõ+¨ì=Ú ÖË^Œ∞, h=Ù `«Ñ¨Ê =∞Ô~=~°∂ P~å^èŒ#‰õΩ J~°∞›Å∞ HÍ~°∞.—— (=Úã¨fl^£
JÇ¨Ï‡^£) W
=Úã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£Ö’ Ç¨Ï[~°`ü Ñ¶[¨ Öò a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›=∂)
D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°x á⁄O^ŒÑ¨~°K«|_ç#k: ''x#∞fl U^≥·<å Ñ¨x #∞O_ç
x"åiOK«∞#k ÖË^• „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«∞#k ^Œ∞â◊≈‰õΩ#=Ú.—— 44
áê~î°=Ú– 29 áê~î°=Ú – 30
*’ºu+¨ºO QÆ∞iOz #Hõ∆„`«=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú`À =~°¬O
W=∂O |∞MÏs (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·) `«# ã¨Ç‘Ï |∞MÏsÖ’ Ç¨Ï[~°`ü ‰õΩiÜ«Ú#x #=Ú‡@
Y`å^• (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) =K«#=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞: ''JÖÏ¡ÇπÏ D
#Hõ∆„`«=ÚÅ#∞ =¸_»∞ HÍ~°}=ÚÅ H˘~°‰õΩ ã¨$+≤ìOK≥#∞.—— PHÍâ◊=Ú#∞ Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ ÃãÅqK≥Û#∞:
JÅOHõiOK«∞@ H˘~°‰õΩ, Ã+·`å#∞Å#∞ áê~°„^ÀÅ∞@‰õΩ, ã¨=Ú„^Œ=Ú, Éèí∂q∞ÃÑ·
^•i `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@‰õΩ. Z=Ô~·<å g\˜x q∞Oz "Õˆ~ HÍ~°}=ÚÅ∞ ÉèÏqOz#
Z_»Å J`«#∞ `«Ñ¨ÙÊ ^À= Ñ¨@∞ì#∞, „Ñü "Õ∞Å∞ #∞O_ç `«# ÉèÏQÆ=Ú ''nxx u~°ã¨¯iOK«∞@ÜÕ∞ g∞ r=<ÀáêkèQÍ KÕã¨∞H˘<åfl~å?—— (56:82)
HÀÖ’Ê=Ù#∞. J`«#∞ `«#‰õΩ `≥eÜ«∞x *Ï˝#ÉèÏ~åxfl `«#ÃÑ· "≥∂Ñ¨Ù‰õΩ<åfl_»∞. Ç¨Ï[~°`ü J|∂ =∂eH± J+πJs (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) „Ñ¨=HõÎ „Ñ¨É’^è#Œ #∞
Ç¨Ï[~°`ü Y`å^•, ã¨∞Ñ¶πÜ«∂<£ K«O„^Œ∞x K«Å#=Ú QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''=∂ ã¨=∂[=ÚÖ’ „Ñ¨[Å∞ g_»x <åÅ∞QÆ∞
H˘#∞@ ãïHÍ^Œxi. HÍx W=∂O JÇ¨Ï‡^£ a<£ Ç¨ÏO|Öò WãπÇ¨ Mò (~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ ^Œ∞~åKå~°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. `«=∞ =Oâ◊=ÚÃÑ· QÆ~°fiÑ¨_»∞@, "Õˆ~ =Oâ◊=ÚÅÖ’
JÖˇÇ· Ï≤ =∂) K«O„^Œ∞x Ñ¶∞¨ @ì=ÚÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@‰õΩ ã¨=∞‡uOK≥#∞. Ç¨Ï[~°`ü ^À+¨=ÚÅ#∞ "≥eH˜fÜ«Ú@ =∞iÜ«Ú ZuÎá⁄_»∞K«∞@. #Hõ∆„`«=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ=O
J|∂ =¸™ê J+πJs (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: =Å# =~°¬=Ú ‰õΩiÜ«Ú#x ÉèÏqOK«∞@. PÑ¨ÙÎÅ∞ =∞~°}Õz#Ñ¨ÙÊ_»∞ |@ìÅ∞
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: zOK«∞H˘x ~ÀkOK«∞@. WOHÍ D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞. D q^èŒ=ÚQÍ |@ìÅ∞
=¸_»∞ ~°HÍÅ „Ñ¨[Å∞ ã¨fi~°æ=Ú# „Ñ¨"ÕtOÑ¨ ÖË~°∞. zOK«∞H˘x ~ÀkOz# "å~°∞ `«=∞ =∞~°}=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ JÖÏ¡ÇÏπ ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’
1. =∞`«∞ÎáêhÜ«∞=ÚÅ∞ ¿ãqOK«∞@‰õΩ JÅ"å@∞Ñ¨_ç#"å~°∞. Hõ∆=∂Ñ¨} HÀ~°x Z_»Å „Ñ¨à◊Ü«∞k#=Ú ~ÀA "åiH˜ QÆO^èŒHõ=Ú =∞iÜ«Ú
K«~°‡=Ú#∞ Hõ+¨ìÑ¨~°K«∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ `˘_»yOÑ¨|_»∞#∞.
2. |O^èŒ∞`«fiO „`≥OK«∞H˘#∞"å~°∞.
Ç¨Ï[~°`ü *ˇ^· £ a<£ MÏe^£ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞.
3. '*Ï^Œ∞—x qâ◊fiã≤OK«∞"å~°∞. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O Ç¨ï^≥·aÜ«∂ =^ŒÌ XHõ ~å„u
nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù =~°¬=Ú ‰õΩiã≤# `«~°∞"å`« =∂‰õΩ Ñ¶¨[~ü #=∂A K«kqOzi. PÜ«∞#
1. #Hõ∆„`«=ÚÅ ã¨$+≤ìH˜ HÍ~°}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. ã¨ÖÏ=ÚKÕã≤ #=∂A =ÚyOz# `«~åfi`« J#∞K«~∞° Å#∞ L^ÕtÌ Oz D q^è=Œ ÚQÍ
„Ñ¨É’kèOKå~°∞: JÖÏ¡ÇπÏ U=∞<åfl_À g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? J#∞K«~°∞Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ
2. D HÍ~°}=ÚÅ∞ `«ÑÊ¨ "Õ~ˆ HÍ~°}=ÚÅ∞ ÉèÏqOK«∞@ x¿+kèOK« |_ç#k. =∞iÜ«Ú PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎˆH `≥Å∞ã¨∞#∞ Jx ["å|∞ ÑëH˜i. =∞~°Å „Ñ¨=HõÎ
3. K«O„^Œ∞x K«Å#=ÚÅ#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@Ö’ q^•º=O`«∞Å (ã¨JãÖ) D q^è=Œ ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞: JÖÏ¡ÇÏπ Hõ$Ñ¨`À =∂ÃÑ· =~°=¬ Ú ‰õΩiã≤#k
=∞^èŒº qÉèË^Œ=Ú HõÅ^Œ∞. Jx ÑëH˜# "å~°∞ ##∞fl qâ◊fiã≤Ozi. Ñ¶¨ÖÏ<å #Hõ∆„`« „Ñ¨ÉèÏ==Ú =Å# =~°¬=Ú
4. *Ï^Œ∞ K≥_¤» áêÑ¨=∞x `≥Å∞ã¨∞H˘x ‰õÄ_® ^•xx <Õ~∞° ÛH˘#∞@ x¿+kèOK« ‰õΩiã≤#k Jx ÑëH˜#"å~°∞ ##∞fl x~åHõiOz #Hõ∆„`«=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞
|_ç#^Œx `≥eÜ«ÚK«∞#flk. qâ◊fiã≤Ozi. (|∞MÏi, =Úã≤¡O)
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒOQÍ
W 45 `≥eÃÑ#∞: H˘O`«=∞Ok Ñ¶¨ÖÏ<å #Hõ∆„`«=Ú =Å# ÖÏÉèíO KÕ‰õÄÔ~#∞ Jx ÑëH˜
#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D PÜ«∞`üÅ#∞ J=`«iOÑ¨*ËÃã#∞. áê~î°=Ú– 31
JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „¿Ñq∞OK«∞@ – ^èŒ~°‡=Ú#‰õΩ
Ñ¨Ù<åk
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:
''#Hõ∆„`«=ÚÅ K«Å#=ÚÅ „Ñ¨=∂}=Ú, g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë Wk KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ
„Ñ¨=∂}=Ú. xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ Wk XHõ =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"∞≥ #ÿ Y∞~üP<£. ã¨∞~°H`∆˜ « Ñ¨~K° «
|_ç#k. ^•xx Ñïâ◊√^Œ∞Åú ∞ `«ÑÊ¨ =∞Ô~=fi~°∂ `åHõÖ~Ë ∞° . Wk ã¨HÅõ Ö’HÍÅ„ÑÉ¨ ∞íè =Ù ''H˘O`«=∞Ok JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ™ê\˜ =∞iÜ«Ú ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊ™êÎ~∞° . JÖÏ¡ÇÏπ x
J=`«iOÑ¨*ãË #≤ k. J~Ú<å g∞~°∞ D ^≥·="å}˜x x~°¡Hº∆õ =Ú KÕÜÚ« K«∞<åfl~å? „¿Ñq∞OK«=Åã≤# q^èŒ=ÚQÍ "åix „¿Ñq∞™êÎ~°∞.——
nxx u~°ã¨¯iOK«@"Õ∞ g∞ rq`« ÅHõ∆ºOQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~å?—— (56:75–82)
1. "åHõº=Ú(56:82) (Y∞~üP<£x u~°ã¯¨ iOKÕ"åix QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.)
2. <åÅ∞QÆ∞ ^Œ∞~åKå~åÅ QÆ∞iOz qâ◊nHõiOK«|_≥#∞.
3. g\˜Ö’ H˘xfl ‰õΩ„Ñ¶π‰õΩ ^•ifÜ«Ú#q.
4. H˘xfl ~°HÍÅ ‰õΩ„Ñ¶π (Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`«) HÍ~°}=ÚQÍ =∂#=Ù_»∞ W™ê¡O ^èŒ~°‡=Ú
#∞Oz "≥Å∞Ñ¨Å‰õΩ ~å_»∞.
5. JÖÏ¡ÇπÏ, ''<å ^•ã¨∞ÅÖ’ H˘O`«=∞Ok qâßfiã¨∞Öˇ·i. H˘O`«=∞Ok
Jqâßfiã¨∞Öˇi· —— Jx `≥eáê_»∞. JÖÏ¡ÇÏπ J#∞„QÆÇÏ¨ O J=`«iOz# g∞^Œ@ ''(„Ñ¨=HÍÎ!) WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ=Ú: XHõ"Õà◊ g∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞, g∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞,
D ãÖÑ¶¨∞@# [iyOk. g∞ ™È^Œ~∞° Å∞, g∞ ÉèÏ~°ºÅ∞, g∞ |O^è∞Œ =ÙÅ∞, g∞~°∞ ãÖáêkOz# Pã¨∞ÎÅ∞,
6. qâßfiã¨=Ú QÆ∞iOz ‰õ∆Ω}‚OQÍ ÑïjeOK«=Öˇ#∞. =∞O^Œy™êÎÜÕ∞"≥∂ Jx g∞~°∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_Õ g∞ "åºáê~åÅ∞, g∞‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ#
7. Jqâßfiã¨=Ú QÆ∞iOz ‰õ∆Ω}‚OQÍ ÑïjeOK«=Öˇ#∞. (z#fl "å‰õΩ¯`À g∞ QÆ$Ç¨Å∞, JÖÏ¡ÇÏπ HõO>Ë, PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎ HõO>Ë, PÜ«∞# =∂~°Oæ Ö’ lÇ¨^£
qâßfiã≤ Jqâßfiã≤ JQÆ∞#∞)
8. Ñ¶¨ÖÏ<å #Hõ∆„`« „Ñ¨ÉèÏ==Ú ãïÜ≥ÿ∞#k J#∞@ Jqâßfiã¨=Ú. KÕÜÚ« @HõO>Ë g∞‰õΩ Z‰õΩ¯= „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ KÀ JÖÏ¡ÇÏπ `«# f~°∞Ê#∞ WKÕÛ=~°‰Ωõ
9. `≥eÜ«∞x"å~°∞ h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞<å Jx J_çy `≥Å∞ã¨∞H˘#=K«∞Û#∞. xsHÕ∆ K«O_ç. JÖÏ¡ÇÏπ ^À+µ¨ Å‰õΩ ã¨<å‡~°=æ Ú K«∂Ñ¨_∞» .—— (9:24)
10. Z=Ô~<· å =∞~°}O˜ z#Ñ¨ÙÊ_»∞ |@ìÅ∞ zOK«∞H˘x ~ÀkOK«∞"åi tHõ∆ `≥Å∞Ñ¨ Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi: „Ñ¨=HõÎ
|_≥#∞. ''<å ^•ã¨∞ÅÖ’ H˘O`«=∞Ok qâßfiã¨∞Öˇ·i. =∞i H˘O`«=∞Ok
Jqâßfiã¨∞Öˇi· —— Jx `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''g∞~°∞
W 46
##∞fl g∞ ãÖ`å#=ÚHõO>Ë, `«e¡^ŒO„_»∞ÅO^ŒiHõO>Ë „Ñ≤Ü«∞`«=ÚxQÍ „QÆÇ≤ÏOKÕ 2. "åHõº=Ú (9:24) J~°÷=Ú (JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ`À HÍ‰õΩO_® "Õˆ~ "å\˜x
=~°‰õÄ x["≥∞ÿ# qâßfiã¨∞Å∞ HÍ*ÏÅ~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤¡O) „¿Ñq∞OK«∞@ =Å# HõÅ∞QÆ∞ „ÑüÑ¶¨Å=Ú) `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
=¸_»∞ ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ∞ Z=i =^ŒÌ LO_»∞<À "å~°∞ qâßfiã¨ uÜ«∞º^Œ#=Ú 3. `«=∞ „áê}=Ú, ãÖ`å#=Ú, ãÖÑ¨^Œ JxflO\˜HOõ >Ë Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨=Hõ#Î ∞
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. „¿Ñq∞OK«=ÅÜ«Ú#∞.
1. JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ#∞ JO^ŒiHõO>Ë „Ñ≤Ü«∞`«=ÚÅ∞QÍ „QÆÇ≤ÏOz#"å_»∞. 4. H˘xfl ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ qâßfiã¨=Ú HÀÖ’Ê=Ù@ JO>Ë Ñ¨ÓiÎQÍ Jqâßfiã≤
2. ã¨fiK«Ûù=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°‰õΩ "Õˆ~ "åix „¿Ñq∞OK«∞"å_»∞. J~Ú#@∞ì J~°÷=Ú HÍ^Œ∞.
3. JÖÏ¡ÇπÏ J`«xx Jqâßfiã¨=Ú #∞O_ç ~°H˜∆Oz#Ñ¨ÙÊ_»∞ JyflÖ’ „Ñ¨"ÕtO 5. qâßfiã¨ uÜ«∞º^Œ#=Ú H˘xfl ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ `≥eÜ«Ú#∞.
K«∞@‰õΩ J~Ú+¨ìÑ¨_»∞#@∞¡QÍ J`«_»∞ ‰õΩ„Ñ¶π(Jqâßfiã¨=Ú#) ‰õΩ J~Ú+¨ì 6. <åÅ∞QÆ∞ =∞#ã¨∞‰õΩ ãÖ|OkèOz# HÍ~°º=ÚÅ HÍ~°}=ÚQÍ =∂#=Ù_»∞
Ñ¨_∞» "å_»∞. JÖÏ¡ÇπÏ „¿Ñ=∞#∞ á⁄O^ŒQÆÅ_»∞. Jq ÖË‰õΩO_® qâßfiã¨ ~°∞zx á⁄O^Œ
WÉˇfl [s~ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) „Ñ¨=HõÎ *ÏÅ_»∞.
(ã¨JãÖ) LÖË¡Y<åxfl D q^èŒ=ÚQÍ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞: ''Z=Ô~·`Õ ã¨fiK«Ûù=ÚQÍ 7. ™ê^è•~°}OQÍ „Ñ¨[Å =∞^èŒº ¿ãflÇ¨ÏO „áêÑÖzHõ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ xq∞`«Î"Õ∞
JÖÏ¡ÇπÏ W+¨ìÑ¨_»∞@‰H˘~°‰õΩ "Õˆ~ "åix „¿Ñq∞OK«∞<À, (K≥_»∞Å HÍ~°}=ÚQÍ) LO@∞O^Œx „Ñ¨=HõÎ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ „QÆÇ≤ÏOKå~°∞.
Jã¨Ç≤ÏºOK«∞ H˘#∞<À, ¿ãflÇ¨ÏO KÕÜ«Ú<À, K≥_»∞Å HÍ~°}=ÚQÍ qÉèËkOz#KÀ 8. „Ñ¨à◊Ü«∞ k<å# "åi ãÖ|O^è•Åhfl `≥yáÈ=Ù#x `≥Å∞Ñ¨Ù@#∞ „QÆÇ≤ÏOK«
xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ ¿ãflÇ¨ÏO "å\˜ =Å#<Õ „áêÑ≤ÎOK«∞#∞.—— Z=~°∂ D ÃÑ· =Öˇ#∞.
q^è•#=ÚÅ`À `«Ñ¨Ê xtÛ`« qâßfiã¨=Ú á⁄O^Œ*ÏÅ~°∞, "å~°∞ „áê~°÷#Å∞ KÕÜ«Ú 9. JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞"åiÖ’ H˘O`«=∞Ok JÖÏ¡ÇÏπ #∞
#Ñ¨Ê\˜H,© LÑ¨"åã¨=ÚÅ∞ LO_»∞#Ñ¨Ê\˜H© KåÖÏ =∞Ok `«# ¿ãflÇ¨ÏO „Ñ¨ÑO¨ K« Jq∞`«=ÚQÍ „¿Ñq∞OK≥^Œ~°∞.
q+¨Ü∂« Å HÍ~°}=ÚQÍ ÃÑOK«∞H˘O^Œ∞~°∞. D ¿ãflÇ¨ÏO "åiH˜ ÖÏÉèí ^•Ü«∞Hõ=Ú 10. "åHõº=Ú (9:24)Ö’ `≥eÑ≤#@∞¡ Jq JÖÏ¡ÇÏπ HõO>Ë „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ "≥`· Õ "å~°∞
HÍ^Œ∞. #+¨ì=Ú ÉèíiOK«∞@‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_»=Öˇ#∞.
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) "åHõº=Ú (2:166) ''"åi 11. Z=Ô~·<å `«# x~å^è•~°"≥∞ÿ# q„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „¿Ñq∞Oz#@∞¡
ã¨`ãü O¨ |O^è•Å∞ `≥yáÈ=Ù#∞—— #∞ qâ◊nHõiã¨∂Î D q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: WK«Û@ „¿Ñq∞Oz# Ü≥∞_»Å Jk +≤~ü¯ JQÆ∞#∞.
ã¨`ãü O¨ |O^è•Å∞ JO>Ë, "åi ¿ãflÇ¨Ï=Ú, „¿Ñ=∞, "åi ™ê^è#Œ =ÚÅ ãÖ|O^è•Å∞
Jx J~°÷=Ú.
W
1. "åHõº=Ú (2:165) J~°÷=Ú (Jqâßfiã¨∞Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÍ^Œx "Õˆ~ "åix
„¿Ñq∞OK«∞@) QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. 47
áê~î°=Ú–32 „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ h=Ù JÖÏ¡ÇπÏ#∞ J~Ú+¨ìÑ¨~°z „Ñ¨[Å#∞

W+¨ìÑ¨~°K«∞H˘#∞@, JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# PÇ¨~°=Ú#‰õΩ „Ñ¨[Å#∞ á⁄QÆ_»∞@,
JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@¡ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõey LO_»∞@ JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOK«x Z_»Å "Õˆ~"åiÃÑ· xO^Œ"≥∂Ñ¨Ù@ W=hfl qâßfiã¨ H©∆}`«
=Å<Õ! xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# PÇ¨~°=Ú#∞ J`åºâ◊Ñ¨~°∞x Pâ◊
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: á⁄O^ŒÖË^Œ∞. W+¨ìÑ¨_»x "åi J~Ú+¨ì`« ^•xx PÑ¨ÖË^Œ∞.——
P~Úëê ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J<å› D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ =ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''Z=Ô~`· Õ
„Ñ¨[Å#∞ J~Ú+¨ìÑ¨~°z J~Ú<å JÖÏ¡ÇπÏ#∞ W+¨ìÑ¨~°z# Z_»Å JÖÏ¡ÇπÏ ^•xx
''xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ Ã+·`å#∞ `«# q∞„`«∞Å QÆ∞iOz q∞=Ú‡Å#∞ ÉèÜ í ∞« ÃÑ@∞ì#∞. ã‘fiHõiOK«∞#∞. „Ñ¨[Å#∞ ‰õÄ_® D q+¨Ü«∞=ÚÖ’ W+¨ìÑ¨_»∞ #@∞¡ KÕÜ«Ú#∞.
g∞~°∞ x["≥∞ÿ# qâßfiã¨∞Öˇ·`Õ "åiH˜ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»HõO_ç. <å‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»O_ç.—— HÍx Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ J~Ú+¨ìÑ¨~°z „Ñ¨[Å#∞ W+¨ìÑ¨~°K«^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë
JÖÏ¡ÇπÏ J`«xx x~åHõiOz „Ñ¨[Å#∞ ‰õÄ_® J`«x`À J~Ú+¨ìÑ¨_»∞#@∞¡
(3:175)
KÕÜ«Ú#∞.—— (nxx WÉˇfl Ç≤ÏÉÏƒ<£ ã¨Ç‘ÏÖ’ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞.)
1. "åHõº=Ú (3:175) ÉèÏ==Ú (XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏˆH ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Öˇ#x)
`≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
2. "åHõº=Ú (9:18) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ =∞ã‘^£ ¿ã=‰õΩÅ QÆ∞iOz)
''JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „Ñ¨à◊Ü«∞ k#=Ú#∂ qâ◊fiã≤Oz, #=∂A#∞ ã≤÷~°Ñ¨~°K«∞"å~°∞,
`≥Å∞Ñ¨_#≥ ∞.
[HÍ`«∞ WKÕÛ"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fiiH© ÉèíÜ«∞Ñ¨_»x"å~°∞ =∂„`«"Õ∞
JÖÏ¡ÇÏπ =∞ã‘^Å£ ‰õΩ ¿ã=‰õΩÅ∂, ãÖ~°H‰∆õ Ωõ Å∂ HÍQÆÅ~°∞. gˆ~ =∂~°æ ^Œ~≈° Hõ`fi« O 3. "åHõº=Ú (29:10) ÉèÏ==Ú (qâßfiã¨=Ú H©∆}Õz# "åi QÆ∞iOz#)
á⁄Ok#"å~°x PtOK«=K«∞Û#∞.—— (9:18) `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
4. qâßfiã¨=ÚÖ’ H©∆}`«, ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ HõÅ^Œ∞.
5. qâßfiã¨=Ú H©∆}Õz#@∞=O\˜ L^•Ç¨Ï~°}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
6. XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏˆH ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞@ W™ê¡O q^èŒ∞ÅÖ’ XHõ\˜.
''„Ñ¨[ÅÖ’ H˘O`«=∞Ok "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤OKå=Ú Jx ÑëˆH"å~°∞ 7. XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏˆH ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞"åx Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨Ù}º=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
<åfl~°∞. HÍx JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°Oæ Ö’ "åiH˜ Hõ+ì¨=Ú Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨[Å∞ ÃÑ\˜ì# 8. Z=Ô~·`Õ XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏˆH HÍ‰õΩO_® W`«~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ÉèíÜ«∞Ñ¨_»`å_À
ÉÏ^èŒÅ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ qkèOz# tHõ∆QÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.—— (29:10) J`«x tHõ∆ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ ã¨~¸^£ Y∞„k (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ 48
W
áê~î°=Ú– 33 ''Jqâßfiã¨∞Å∞ g∞ÃÑ· ^ŒO_»Ü∂« „`«‰Ωõ Ãã·#º=Ú ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘xi ——g∞~°∞ "åiH˜

ÉèíÜ«∞Ñ¨_»O_ç Jx K≥áêÊ~°∞. HÍx P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åi`À `«ÅÑ¨_ç
XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ #=Ú‡HÀ=Öˇ#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞ PÜ«∞# qâßfiã¨=Ú WOHÍ ÃÑiy PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:

''=∂‰õΩ JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ KåÅ∞#∞. PÜ«∞<Õ L`«Î=∞ HÍ~°º™ê^è‰Œ Ωõ _»∞—— (3:173)
''g∞~°∞ x[OQÍ qâ◊fiã≤Oz# "åÔ~·`Õ XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ #=Ú‡HÀO_ç.—— (5:23)
1. XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ #=Ú‡H˘#∞@ W™ê¡O qkè.
2. Wk qâßfiã¨ x|O^èŒ#.
3. "åHõº=Ú (8:2) ÉèÏ==Ú (qâ◊fiã≤Oz# "åi QÆ∞}=ÚÅ∞) `≥Å∞Ñ¨ |_≥#∞.
4. ''"å~°∞ `«=∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù Ñ¨@¡ #=∞‡Hõ=Ú Hõey LO\Ï~°∞——‰õΩ ÉèÏ==Ú
''JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „Ñ¨™êÎqOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ x["≥∞ÿ# qâßfiã¨∞Å Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å∞ HõOÑ≤O K«∞#∞. qâ◊nHõiOK«|_≥#∞.
"åi ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’ JÖÏ¡ÇÏπ PÜ«∞`üÅ∞ ÑïOî z#Ñ¨ÙÊ_»∞ "åi qâßfiã¨=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞#∞.
"å~°∞ `«=∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù Ñ¨@¡ #=∞‡Hõ=Ú Hõey LO\Ï~°∞.—— (8:02) 5. "åHõº=Ú (65:3) ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ<Õ #=Ú‡H˘#∞"åiH˜ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞
KåÅ∞#∞.)
6. "åHõº=Ú (<å‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ KåÅ∞#∞. PÜ«∞<Õ L`«Î=∞ <Õ~°Êi)‰õΩ QÆÅ
''F „Ñ¨=HÍÎ! h‰õΩ, x#∞fl J#∞ãïã¨∞Î#fl qâßfiã¨∞Å‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ KåÅ∞.—— „áê=ÚYº`« `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ W^ŒÌ~°∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞. W„ÉÏÇ‘Ï"£∞
(8:64) (JÖˇ·), =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨JãÖ).
''Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ #=Ú‡‰õΩO\Ï~À "åiH˜ JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ KåÅ∞#∞.——

(65:03) W
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›=∂) D q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞:
„Ñ¨=HõÎ W„ÉÏÇ‘ÏO JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO#∞ JyflÖ’ "Õã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''<å‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ KåÅ∞#∞. PÜ«∞<Õ L`«Î=∞ HÍ~°º™ê^èŒ‰õΩ_»∞.—— J^Õ

q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨[Å∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O`À, 49
áê~î°=Ú – 34 2. "åHõº=Ú (15:56) ÉèÏ==Ú (=∂~°æ„Éèí+¨µìÖË JÖÏ¡ÇπÏ HÍ~°∞}ºO Ñ¨@¡

x~åâ◊K≥O^Œ∞`å~°∞) Jx `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: 3. JÖÏ¡ÇπÏ =ÓºÇ¨Å‰õΩ x~°ƒùÜ«∞=ÚQÍ L#fl"å~°∞ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å‰õΩ QÆ∞i
J=Ù`å~°∞.
4. JÖÏ¡ÇπÏ HÍ~°∞}ÏºxH˜ x~åâ◊ K≥Ok# "å~°∞ ‰õÄ_® ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å‰õΩ
''Uq∞\˜ g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ =ÓºÇ¨Å Ñ¨@¡ x~°ƒÜ
ù ∞« =ÚQÍ L<åfl~å? xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ QÆ∞iJ=Ù`å~°∞.
<åâ◊#O HÍÉ’ÜÕ∞ "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ JÖÏ¡ÇπÏ =ÓºÇ¨ÅÑ¨@¡ x~°ƒùÜ«∞=ÚQÍ
LO\Ï~°∞.—— (7:99) W
''=∂~°æ„Éèí+¨µìÖË `«=∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù HÍ~°∞}ºO Ñ¨@¡ x~åâ◊ K≥O^Œ∞`å~°∞.—— (15:56)

Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOzi: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)#∞ Ñ¶¨∞’~°
áêÑ¨=ÚÅ∞ Uq∞@x „Ñ¨tflOK«QÍ PÜ«∞# D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞:
''JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@¡ Ñ¶¨∞’~° +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_»∞@.
JÖÏ¡ÇπÏ HÍ~°∞}º=Ú Ñ¨@¡ x~åâ◊ K≥O^Œ∞@.
JÖÏ¡ÇπÏ LáêÜ«∞=ÚÅO>Ë x~°ƒùÜ«∞=ÚQÍ LO_»∞@.——
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ÇÏπ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ
LÖËd¡ Ozi: Ñ¶∞¨ ’~° áêÑ¨=ÚÅ∞ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@, JÖÏ¡ÇÏπ
=ÓºÇ¨Å Ñ¨@¡ x~°ƒÜ ù ∞« =ÚQÍ LO_»∞@, JÖÏ¡ÇÏπ ^ŒÜ∂« HÍ~°∞}ÏºÅ Ñ¨@¡ x~åâ◊
K≥O^Œ∞@. (nxx J|∞Ì„~°*ÏH± á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞)

1. "åHõº=Ú (7:99) ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ LáêÜ«∞=ÚÅ Ñ¨@¡
x~°ƒùÜ«∞=ÚQÍ LO_»‰õÄ_»^Œx) `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
50
áê~î°=Ú – 35 z=iH˜ „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O ~ÀA J`«x áêÑ¨=ÚÅ‰õΩ Ñ¨ÓiÎ ÖˇHõ¯ Hõ_»`å_»∞.——
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÖÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ LÑ¨^tÕ O
(JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèÃÑ· ã¨Ç¨Ï#O– K≥#∞: ''ÃÑ^ŒÌ Ñ¨sHõ∆, ÃÑ^ŒÌ |Ç¨ï=∂#=Ú LO_»∞#∞. JÖÏ¡ÇπÏ U^≥·<å *Ïux
„¿Ñq∞Oz# Z_»Å "åix Ñ¨sH˜∆OK«∞#∞. Z=Ô~·`Õ P Ñ¨sHõ∆‰õΩ ã¨=∞‡uOK«∞<À
D=∂<£Ö’x JO`«~åƒùQÆ"Õ∞) JÖÏ¡ÇπÏ J`«xx JOwHõi™êÎ_»∞. Z=Ô~·`Õ D Ñ¨sHõ∆‰õΩ ã¨=∞‡uOK«~À JÖÏ¡ÇπÏ
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: "åix x~åHõi™êÎ_»∞.—— (Ç¨Ïã¨<£, ui‡r)

1. "åHõº=Ú (64:11) ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ qâ◊fiã≤Oz# "åi Ç¨Ï$^Œ Ü«∂xH˜
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „Ñ¨™êkOK«∞#∞.)
''JÖÏ¡ÇπÏ J#∞=∞u ÖËx^Õ U PÑ¨^• ~å^Œ∞. Z=_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤™êÎ_À 2. JÖÏ¡ÇπÏ qkèOz# qkèÃÑ· F~°∞Ê =Ç≤ÏOK«∞@ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤OK«∞@
J`«x Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ (ã¨Ô~·# kâ◊Ö’) =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤Ï™êÎ_»∞. Ö’ ÉèÏQÆ=Ú.
JÖÏ¡ÇπÏ Jxfl q+¨Ü«∂Å∂ `≥eã≤#"å_»∞.—— (64:11) 3. Z=i =Oâ◊=Ú<≥·# ZuÎá⁄_»∞K«∞@ W™ê¡O#∞ LÅ¡OÑ¶≤∞Oz#>Ë¡.
Ç¨Ï[~°`ü JÖòY=∂ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiO 4. Hõ+¨ì ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ F~°∞Ê =Ç≤ÏOK«Hõ Ç≤ÏOã≤OK«∞H˘#∞@, |@ìÅ∞
zi: ''nx J~°÷O U =ºH˜ÎÔH·# Hõ+¨ì=Ú Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞ J`«_»∞ Wk JÖÏ¡ÇπÏ
zOK«∞H˘#∞@, J*Ï˝# HÍÅ=Ú<å\˜ Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ"å~°∞
(f~°∞Ê) LáêÜ«∞=∞x „QÆÇ≤ÏOz ^•xx ã¨=∞‡uOz =∞#ã¨∞û`À JOwHõi™êÎ_»∞.——
ÃÇÏK«ÛiOK«|_»∞#∞.
Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ïÔ~·~° (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ É’^èŒ##∞ D
5. JÖÏ¡ÇπÏ `«# ^•ã¨∞x =∞Oz HÀ~°∞#∞.
q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''„Ñ¨[ÅÖ’ kèHõ¯iOKÕ Ô~O_»∞ JÅ"å@∞¡ HõÅ=Ù.
=Oâ◊=ÚÅ#∞ ZuÎá⁄_»∞K«∞@, =∞~°}Õz#Ñ¨ÙÊ_»∞ aQÆæ~°QÍ U_»∞Û@.—— (=Úã≤O¡ ) 6. Z=i<≥·`Õ tH˜∆OK«∞<À "åi QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ É’^èŒ##∞ 7. JÖÏ¡ÇπÏ Z=ix „¿Ñq∞OK«∞<À "åi QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OK≥#∞: ''Hõ+ì¨ ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ `«=∞#∞ `å=Ú Ç≤ÏOã≤OK«∞ 8. JÖÏ¡ÇπÏ qkèÃÑ· JãÖ`«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞@ x¿+kèOK«|_ç#k.
H˘#∞"å~°∞, |@ìÅ∞ zOK«∞H˘#∞"å~°∞, J*Ï˝#Ñ¨Ù =∂@Å∞ Ñ¨Å∞‰õΩ "å~°∞, =∂Ö’x 9. Ñ¨sHõ∆ ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ ã¨=∞‡uOK«∞@Ö’ KåÖÏ Ñ¨Ù}º=Ú HõÅ^Œ∞.
"å~°∞ HÍ~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤¡O)
Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) É’^èŒ##∞ D
q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ Ozi (ui‡r, Ç¨HÕ, `«„ÉÏx) ''JÖÏ¡ÇÏπ `«# ^•ã¨∞xH˜ =∞Oz
KÕ‰õÄ~°Û^ŒÅ∞Û‰õΩO>Ë J`«x áêÑ¨=ÚÅ‰õΩ WÇ¨ÏÖ’Hõ=ÚÖ’<Õ tHõ∆ qkè™êÎ_»∞, U W
^•ã¨∞xH˜ H©_»∞ KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl_À J`«x áêÑ¨=ÚÅ tHõ∆#∞ xeÑ≤"Õ™êÎ_»∞. 51
áê~î°=Ú–36 2. ã¨`å¯~°º=ÚÅ∞ JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ W`«~°∞Å H˘~°‰õΩ H˘OK≥O KÕã≤<å, Jk

ã‘fiHõiOK«|_»^∞Œ .
„Ñ¨^Œ~°≈<å |∞kú`À KÕÜ«Ú ã¨`å¯~åºÅ∞ +≤ˆ~¯ 3. U^≥·<å HÍ~°º=ÚÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@`À Jk
x~åHõiOK«|_»∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú JÖÏ¡ÇπÏ D HÍ~°º=Ú#∞ Jã¨Å∞
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: JOwHõiOK«_»∞.
4. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«|_ç# HÍ~°º=ÚÅ∞ x~åHõiOK«
|_»∞@‰õΩ "Õ~˘Hõ HÍ~°}=Ú, JÖÏ¡ÇπÏ "å~°∞ HõeÊOz# ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ
''(„Ñ¨=HÍÎ!) K≥ÑÙ¨ Ê=Ú. <Õ#∞ g∞ÖÏO\˜ XHõ =∂#=Ù}.‚Ë <å‰õΩ '=Ç≤Ï— ^•fi~å D |ÅÇ‘Ï#`«Å‰õΩ Jf`«∞_»∞.
q^è=Œ ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. g∞ ^≥·=O ˆH=ÅO XˆH ^Õ=Ù_∞» .—— (18:110)
5. „Ñ¨=HõÎ, J#∞K«~°∞Å q+¨Ü«∞=ÚÖ’ ''„Ñ¨[Å‰õΩ K«∂Ñ¨Ù@‰õΩ KÕÜ«Ú
Ç¨Ïn¿ã Y∞nûÖ’ Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ïÔ~·~° (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D ã¨`å¯~°º=ÚÅ—— QÆ∞iOz HõÅ`« K≥O^≥_ç"å~°∞.
q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi: Z=i<≥·`Õ <å‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ KÕã¨∞Î<åfl~À <Õ#∞ P 6. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ „Ñ¨^~Œ ≈° <å|∞kú`À KÕÜÚ
«
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅO^Œi x~°¿ÑH∆ÍÑ¨~°∞}˜‚. Z=Ô~·`Õ U^≥·<å HÍ~°º=Ú KÕã¨∂Î JO^Œ∞Ö’ ã¨`å¯~°º=ÚÅ QÆ∞iOz D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞. XHõ =ºH˜Î #=∂A#∞
=∞Ô~=i<≥<· å ÉèÏQÆ™êfiq∞QÍ KÕiÛ`Õ <Õ#∞ J`«xx, <å‰õΩ Z=i<≥`· Õ ÉèÏQÆ™êfiq∞QÍ JÖÏ¡ÇÏπ H˘~°‰Ωõ PK«iã¨∂Î Z=Ô~<· å K«∂ã¨∞OÎ >Ë, #=∂A#∞ ÉÏQÍ PK«iO
xÜ«∞q∞OKå_À J`«xH˜ P HÍ~åºxfl =^Œe "Õ™êÎ#∞ (<å‰õΩ Z@∞=O\˜ z# Z_»Å Jk 'iÜ«∂HÍi— „Ñ¨^Œ~°≈# JQÆ∞#∞.
ãÖ|O^èŒ=Ú ÖË^Œ∞).
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ ã¨~¸^£ Y∞„k (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOzi: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ
„Ñ¨ÖÉ’kèOK≥#∞: ''<Õ#∞ g∞‰õΩ =∞ã‘Ç¨ï^ŒÌ*Ï˚Öò Ñ‘_» HõO>Ë Z‰õΩ¯= Ñ‘_» HõeyOKÕ W
q+¨Ü«∞=Ú `≥Å∞Ñ¨<å?—— `«Ñ¨ÊHõ `≥Å∞ÑÖ_ç „Ñ¨=HÍÎ Jx J#∞K«~°∞Å∞ ["å|∞
ÑëHÍ~°∞, JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D q^è=Œ ÚQÍ ÑëHÔ #∞: '+≤~Ô ¯ YÑ¶—‘ . Z=Ô~<· å
#=∂A K«^∞Œ =Ù K«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ `«=∞ #=∂A#∞ W`«~∞° Å‰õΩ K«∂Ñ¨Ù@‰õΩ =∞OzQÍ
PK«iOK«∞@.
1. "åHõº=Ú (18:110) ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HõeÜ«Ú@‰õΩ ã¨`å¯~°º =ÚÅ∞
KÕÜ«∞=Öˇ#∞. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ™ê\˜QÍx, ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞QÍx HõeÊOz
LO_»‰Äõ _»^∞Œ Jx) `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. 52
áê~î°=Ú – 37 nxÖ’ 7 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

1. =∂#=Ù_»∞, Ñ¨~°Ö’Hõ=Ú Hõ#fl WÇ¨ÏÖ’HÍxH˜ „áê=ÚYº`« xK«∞Û@
WÇ¨ÏÖ’Hõ ÅaÌH˜ KÕÜ«Ú ã¨`å¯~°º=ÚÅ∞ x"åiOK«|_ç#k.
‰õÄ_® '+≤~ü¯— ÖÏO\˜q 2. "åHõº=Ú (11:15–16) ÉèÏ==Ú (ˆH=ÅO WÇ¨ÏÖ’Hõ=Ú HÀ~°∞‰õΩ<Õ "åiH˜
Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ ™ê÷#=Ú ÖË^Œ∞ Jx) ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eÜ«∞KÕÜ«∞|_çOk.
3. nxÖ’ XHõ =Úã≤¡O#∞ _»|∞ƒ ^•ã¨∞xQÍ ¿Ñ~˘¯#∞@ QÆ=∞<å~°›=Ú.
4. J`«xH˜ W=fi|_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞ ãÖ`À+≤OK«∞#∞. ÖËxKÀ JãÖ`«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞#∞.
5. J`«_Õ <åâ◊#=∞QÆ∞#∞. ÉèíOQÆÑ¨_»∞#x â◊Ñ≤OK«@=Ú [iyOk.
6. J`«xH˜ Z=~°∂ ã¨Ç¨ Ü«∞Ñ¨_Ö » ~Ë ∞° (J`«xH˜ =ÚÅ∞¡ „QÆ∞K«∞ÛH˘<åfl Z=~°∂
''ˆH=ÅO D „áêÑÖzHõ rq`åxfl, ^•x PHõ~°¬}Å#∞ HÀ~°∞H˘<Õ"å~°∞ KÕã≤# fÜ«∞ÖË~∞° ).
HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ Ñ¨ÓiÎ „ÑüÑ¶Ö¨ Ïxfl "Õ∞=Ú "åiH˜ WHõ¯_Õ WzÛ"Õâß=Ú. JO^Œ∞Ö’ 7. JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°=æ Ú# ZO`«\˜ Hõ+=ì¨ ÚÅ<≥#· #∞ Éèií Oz, `«# Hõ~=Î° º=Ú#∞
"åiH˜ `«yæOK«_»=∞<Õk [~°∞QÆ^Œ∞. HÍx Ñ¨~°Ö’Hõ=ÚÖ’ "åiH˜ Jyfl `«Ñ¨Ê <≥~°"Õ~°∞Û"å_»∞ „Ñ¨â◊Oã≤OK«|_»∞#∞.
=∞ˆ~g∞ LO_»^∞Œ . "å~°∞ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ KÕã#≤ ^ŒO`å =º~°=ú Ú. ã¨`å¯~°º=ÚÅhfl
<åâ◊#O JQÆ∞#∞.—— (11:15–16)
Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ïÔ~·~° (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
(ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) É’kèOz# Ç¨Ïnã¨∞#∞ D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OKå~°∞: W
''_»|∞ƒ ^•ã¨∞_»∞ <åâ◊#O JQÆ∞#∞. |@ìÅ ^•ã¨∞_»∞ <åâ◊#O JQÆ∞#∞.
J`«xH˜ Wq ÅaèOz# Z_»Å ãÖ`À+≤OK«∞#∞. ÅaèOK«x Z_»Å JãÖ`«$Ñ≤Î
K≥O^Œ∞#∞. J`«_»∞ <åâ◊#O JÜ≥∞º#∞. ÉˇOQÆÑ¨_ç# "å_»Ü≥∞º#∞. J`«xH˜
„QÆ∞K«∞ÛH˘#fl =ÚÅ∞¡ ‰õÄ_® fÜ«∞*ÏÅ^Œ∞. ''Z=~°~Ú`Õ QÆ∞„~°O HõàO¡‹ Ñ¨@∞ìH˘x
JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°Oæ Ö’ |Ü«∞Å∞^Õ~å_À, Z=i `«Å =∂ã≤ =ÙO@∞O^À, HÍà◊√¡ ^Œ∞=Ú‡
H˘@∞ìH˘x LO\ÏÜ≥∂ "åiH˜ â◊√Éèí"å~°Î. "åix Ãã·#ºO =ÚO^Œ∞ ÑÖ‰õΩÎÖ’¡
xÅÉˇ_ç`Õ, JÖÏˆQ xÅ|_»`å_»∞. "≥#∞Hõ ÑÖ‰õΩÎÖ’¡ xÅÉˇ_ç`Õ, "≥#∞ˆH
xÅÉˇ_`» å_»∞. J`«#∞ J#∞=∞u HÀi<å J`«xH˜ P J#∞=∞u ÅaèOK«^∞Œ . J`«#∞
Z=i QÆ∞iOz J~Ú<å ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕ¿ãÎ P ã≤á¶ê~°ã¨∂ ã‘fiHõiOK«|_»^Œ∞.——
53
áê~î°=Ú–38
JÖÏ¡ÇπÏKÕ Ñ¨q„`«=Ú J#|_ç# "å\˜x
x¿+kèOK«∞@ =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ ''"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏx HÍ^Œx `«=∞ ÑÖ_ç`«∞Å#∞, `«=∞ ã¨<åºã¨∞Å#∞ `«=∞ „Ñ¨Éèí∞=ÙQÍ
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. =∞iÜ«∞"£∞ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞ã‘ÇÏπ (JÖˇ·ÇÏ≤ ã¨ûÖÏO)#∞ ‰õÄ_®! "åãÎ̈"åxH˜
„Ñ¨Éèí∞=ÙQÍ KÕã¨∞H˘#∞@ XˆH ^Õ=Ù_çx `«Ñ¨Ê =∞Ô~=i ^•™êºxfl KÕ¿ã P[˝ "åiH˜ W=fi|_»ÖË^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ
`«Ñ¨Ê P~å^èŒ#‰õΩ Z=fi~°∂ J~°∞›Å∞HÍ~°∞. PÜ«∞# Ñïâ◊√^Œ∞ú_»∞. "å~°∞ HõeÊOK«∞
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ‰õΩ Jf`«∞_»∞.—— (9:31)
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞: ''g∞ÃÑ· ~åà◊§=~°¬O ‰õΩi¿ã ã¨=∞Ü«∞O Pã¨#fl"≥∞ÿ#k. <Õ#∞ g∞‰õΩ
„Ñ¨=HõÎ „Ñ¨É’^èŒ#Å∞ qxÑ≤OK«∞K«∞<åfl#∞. g∞ˆ~ ^•xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ J|∂ |Hõ~ü, D PÜ«∞`«∞Å∞ qx <Õ#∞ ''"Õ∞=Ú ÑÖ_ç`«∞Å∞, ã¨<åºã¨∞Å#∞
L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›)QÍ~°∞ K≥Ñ¨ÙÎ<åfl~°∞ Jx Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞.—— P~åkèOKÕ"å~°=Ú HÍ^Œ∞—— J<åfl#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D q^èŒ=ÚQÍ
["å|∞ ÑëÔH#∞. ''g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ç¨ÏÖÏÖò KÕã≤# "å\˜x "åi =∂@ÅÃÑ·
W=∂O JÇ¨Ï‡^£ a<£ Ç¨ÏO|Öò (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ÇπÏ JÖˇ·ÇπÏ) D q^èŒ=ÚQÍ x¿+kèOK«ÖË^•? JÖÏ¡ÇπÏ x¿+kèOz# "å\˜x "åi =∂@ÅÃÑ· Ç¨ÏÖÏÖò KÕã¨∞HÀ
`≥eáê~°∞: ''<å‰õΩ "åiÃÑ· Pâ◊Û~°º=Ú HõÅ∞QÆ∞K«∞#flk.—— Ç¨Ïnã¨∞ P^è•~°=Ú ÖË^•?—— JÑ¨ÙÊ_»∞ PÜ«∞# ''J=Ù#∞—— Jx ÑëH˜i. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)
x["≥∞ÿ#^Œx `≥eã≤ ‰õÄ_® ã¨∞Ñ¶πÜ«∂<£ ™œi Ü≥ÚHõ¯ Jaè„áêÜ«∞=ÚÃÑ· #_»∞K«∞ 'W^Õ "åix P~åkèOK«∞@— Jx ÑëHÍ~°∞. (=∞ã¨fl^£ JÇ¨Ï‡^£, ã¨∞#<£ ui‡l)
K«∞<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
1. "åHõº=Ú (24:63) ÉèÏ==Ú („Ñ¨=HõÎ P[˝#∞ LÅ¡OÑ¶≤∞Oz# "å~°∞
ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_=» Öˇ#∞) `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
2. "åHõº=Ú (9:31) ÉèÏ==Ú (^•xÖ’ ÑÖ_ç`«∞Å#∞, ã¨<åºã¨∞Å#∞
''^≥·=„Ñ=¨ HõÎ P[˝#∞ LÅ¡OÑ¶∞≤ OK«∞"å~°∞ `å=Ú U"≥·<å ÉÏ^èÖŒ ’¡ z‰õΩ¯‰õΩáÈ`å"Õ∞ „Ñ¨Éèí∞=ÙQÍ KÕã¨∞H˘#∞@ QÆ∞iOz) `≥eÃÑ#∞.
"≥∂#x, U^≥·<å tHõ∆ J=`«iã¨∞ÎO^Õ"∂≥ #x ÉèÜ í ∞« Ñ¨_=» Öˇ#∞.—— (24:63) 3. ''P~å^èŒ# JO>Ë XHõ¯ „áê~°÷#ÜÕ∞ HÍ^Œ∞. P~å^èŒ# JO>Ë q^èÕÜ«∞`«
''Ñ¶≤`åfl—— JO>Ë `≥Å∞™ê? +≤~ü¯. Z=Ô~·`Õ „Ñ¨=HõÎ =∂@Å#∞ LÅ¡OÑ¶≤∞O K«∂Ñ¨Ù@, P[˝Å#∞ áê\ÕK«∞@—— Jx Ç¨Ï[~°`ü Ç¨uO (~°l JÖÏ¡Ç¨ï
K«∞<À J`«x =∞#ã¨∞ûÖ’ ^Œ∞+¨ì=Ú ˆ~QÆ∞@ =Å# J`«_»∞ <åâ◊#"≥∞ÿáÈ=Ù#∞. J#∞›) Ç¨Ïnã¨∞Ö’ `≥Å∞Ñ¨|_çOk.
Ç¨Ï[~°`ü Jn a<£ Ç¨uO (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D 4. „Ñ¨=HõÎ „Ñ¨=K«#=Ú#‰õΩ =ºuˆ~Hõ=ÚQÍ Z=i „Ñ¨=K«#=¸ P"≥∂^Œ
"åHõº=Ú ÑïîOK«∞K«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ q<åfl~°∞: Ü≥∂QÆº=Ú HÍ^Œx ã¨Ê+¨ìÑ¨~°K«|_≥#∞. Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l),
Ç¨Ï[~°`ü J|∂|Hõ~ü (~°l), Ç¨Ï[~°`ü L=∞~ü (~°l), W=∂"£∞ JÇ¨Ï‡^£
54 (~°ÇÏ¨ ‡)=∞iÜ«Ú ã¨∞Ñ¶Üπ ∂« <£ ™œi ¿Ñ~°#¡ ∞ „Ñ¨™êÎqOK«∞@#∞ x~åHõiOK≥#∞.
5. „Ñ¨ã¨∞Î`« HÍÅ=ÚÖ’ „Ñ¨[Å∞ `«=∞ ÑÖ_ç`«∞Å P~å^èŒ##∞ JxflO\˜HõO>Ë áê~î°=Ú – 39
L`«Î=∞"≥∞ÿ# ã¨`å¯~°º=∞x „Éèí=∞Ö’ Ñ¨_ç=Ù<åfl~°∞. nxx qÖÏÜ«∞`ü
(Ñ¨Óz) J#|_»∞`«∞Ok. J^Õ q^èŒ=ÚQÍ q^Œº, âß„ã¨ÎA˝Å ¿Ñ~°∞`À 'qâ◊fiã≤Ozuq∞— J#∞ "åi "åã¨Î==Ú
q^•º=O`«∞ Å#∞ ‰õÄ_® P~åkèOK«∞K«∞<åfl~°∞. z=iH˜ =º=Ç¨~°O
K≥_ç Jq^•º =O`«∞Å P~å^è#Œ ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞K«∞#flk. g@xflO\˜ #∞O_ç JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
"åiOK«|_ç#k. W=hfl +≤~ü¯ Ñ¨#∞ÖË.
....."å^Œ# J~Ú`Õ KÕã≤ `«=∞ =º=Ç¨~°=ÚÅ Ñïëê¯~°=Ú H˘~‰° Ωõ '`åQÆ∂`ü—

=^Œ‰Ì Ωõ áÈ"åÅx HÀ~∞° ‰õΩ<Õ"åix h=Ù K«∂_»Ö^Ë •? "åãÎ̈"åxH˜, "åiH˜ `åQÆ∂`ü#∞
u~°ã¨¯iOK«=∞x P^ÕtOK«|_çOk. Ã+·`å<£ "åix ÃÑ_»^À= Ñ¨\˜ìOz
ã¨<å‡~°=æ Ú#‰õΩ |Ç¨ï^Œ∂~°=ÚQÍ fã¨∞‰õΩáÈ"åÅx K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. ''JÖÏ¡ÇÏπ
J=`«iOÑ¨*Ëã≤# ^•x (Y∞~üP<£) "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ~°O_ç, „Ñ¨=HõÎ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ~°O_ç——
Jx K≥ÑÊ≤ #Ñ¨ÙÊ_»∞, D HõÑ@¨ ∞Å∞ h "≥·ÑÙ¨ #‰õΩ ~å‰õΩO_® `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩáÈ=_®xfl
h=Ù K«∂™êÎ=Ù. HÍx "å~°∞ `«=∞ÃÑ· `≥ÑÊ≤ OK«∞‰õΩ#fl PÑ¨^Œ "åiÃÑ· =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞
"å~°∞ h =^ŒÌ‰õΩ „Ñ¨=∂}ÏÅ∞ KÕã¨∂Î =™êÎ~°∞. ^Õ=Ùx ™êH˜∆QÍ =∞Oz<Õ
HÍOHÕ∆ Kå=Ú. "åix ~årÑ¨~K° ∞« @‰õΩ L^ÕtÌ OKå=Ú Jx Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞.
(4:60–61)
''Éèí∂q∞ÃÑ· JâßOu, ãÖH∆ÀÉèí=Ú HõeyOK«HõO_ç—— Jx "åi`À ÑëH˜#Ñ¨ÙÊ
_»ÖÏ¡ "å~°∞ ''"Õ∞=Ú ãÖã¨¯~°ÎÅ=Ú =∂„`«"Õ∞—— Jx ÑëÔH^Œ~°∞.
55
=^ŒÌ‰õΩ áÈ=Ù^Œ∞=∞x ÑëÔH#∞. z=iH˜ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ^ŒQÆæ~° f~°∞Ê HÀ~°|_≥#∞.
„Ñ¨=HõÎ f~°∞Ê WzÛ# `«~°∞"å`« =∞~°Å L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) ^ŒQÆæ~°‰õΩ
''Éè∂í q∞ÃÑ· ãÖã¨¯~°} [iy# `«~∞° "å`« ^•xÃÑ· ãÖH∆ÀÉÏè xfl, ã¨$+≤ìOK« HõO_ç. f~°∞Ê H˘~°‰õΩ fã¨∞H˘x "≥à‹§#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ P =ºH˜Î [iy#^ŒO`å `≥eÑ≤ „Ñ¨=HõÎ
ÉèíÜ«∞O`À#∞, Pâ◊`À#∂ PÜ«∞#<Õ "Õ_»∞HÀO_ç. xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ `«# Ñ¨Hõ∆=ÚÖ’ f~°∞Ê WK≥Û#x `≥eÃÑ#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï
HÍ~°∞}ºO L^•~°|∞kúQÆÅ"åi ã¨g∞Ñ¨=Ú# HõÅ^Œ∞.—— (7–57) J#∞›) ~Ô O_»= =ºH˜xÎ x["Õ∞<å Jx J_çy#Ñ¨ÙÊ_»∞ J`«_∞» x["Õ∞#x `≥eÃÑ#∞.
JO`«\`˜ À L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) J`«_xç JO`«"Ú ≥ O kOK≥#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞
D "åHõº=Ú (4:60) J=`«iOK«|_≥#∞.
''("å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ âßã¨<åxH˜ q=ÚY∞Öˇ·) J*Ï˝#Ñ¨Ù f~°∞Ê HÍ"åÖx nxÖ’ 8 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~å? HÍx JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· #=∞‡Hõ=Ú QÆÅ"åi ^Œ$+≤ìÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ 1. "åHõº=Ú (4:60) ÉèÏ==Ú =∞iÜ«Ú `åQÆ∂`ü QÆ∞iOz qâ◊nHõiOK«
HõO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ# f~°∞Ê KÕÜ«∞QÆÅ"åÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞.—— (5–50) |_≥#∞.
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J„"£∞ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ 2. "åHõº=Ú (2:11) ÉèÏ==Ú (ãÖH∆ÀÉèí=ÚÅ∞ ã¨$+≤ìOK«∞"å~°∞ `«=∞#∞
LÖË¡dOKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D q^èŒ=ÚQÍ ãÖã¨¯~°ÎÅ∞ Jx Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞).
„Ñ¨É’kèOKå~°∞: ''g∞Ö’ <å‰õΩ „Ñ¨™êkOK«|_ç# D ^èŒ~°‡âß„ã¨Î=Ú Ö’|_ç 3. "åHõº=Ú (7–56) ÉèÏ==Ú (Éèí∂q∞ÃÑ· JÅ¡i ã¨$+≤ìOK«∞@ x"åiOK«
LO_»∞@Ö’ (`«=∞ HÀiHõÅhfl) "å~°∞ qâßfiã¨∞Å∞ HÍ*ÏÅ~°∞.—— ( W=∂O #=g |_≥#∞).
nxH˜ H˜`å|∞Öò Ç¨Ï*òÖ’ ã¨Ç‘Ï ã¨#^£`À á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞.) 4. "åHõº=Ú (5:50) ÉèÏ==Ú (JÖÏ¡ÇπÏ#∞ q∞Oz# L`«Î=∞ f~°∞Ê
ëêa (~°Ç¨Ï‡) D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: XHõ HõÑ¨@∞_»∞, XHõ Ü«¸^Œ∞x xK«∞Û"å_»∞ Z=fi~°∂ ÖË~°∞).
=∞^èºŒ q"å^Œ=Ú U~°Ê_≥#∞. Ü«¸^Œ∞Å∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ 5. "åHõº=Ú (4–60)ÃÑ· ëêc (~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·)Å qâ◊nHõ~°}
=ã¨Å¡O ÅOK«O fã¨∞HÀ~°∞ HÍ|\˜ì PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° D ã¨=∞ã¨º f~°∞Ê HÀÔ~^Œ=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
Jx ÑëÔH#∞. HÍx D HõÑ¨@∞_»∞, HÍ^Œ∞, =∞#=Ú D ã¨=∞ã¨º f~°∞Ê H˘~°‰õΩ 6. ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# qâßfiã¨=Ú, HõÑ¨@ qâßfiã¨=Ú QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
XHõ Ü«¸^Œ∞x =^ŒÌ‰õΩ áÈ=Ù^Œ∞=Ú Jx ÑëÔH#∞. J`«xH˜ Ü«¸^Œ∞x =^ŒÌ 7. HõÑ¨@∞Å`À Ç¨Ï[~°`ü L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) #_»=_çHõ `≥Å∞Ñ¨
ÅOK«=Ú`À Ñ¨x [~°∞QÆ∞#x `≥Å∞ã¨∞#∞. z=iH˜ "åi^ŒÌ~°∞ AÃÇ·Ï<å ãÖ`«uH˜ |_≥#∞.
K≥Ok# XHõ HÍÇ≤Ï<£ (QÆ∞Ñ¨qÎ ^•º"å^Œ∞Å∞) =^ŒÌ P ã¨=∞ã¨º‰õΩ f~°∞Ê HÀÔ~^Œ=∞xi. 8. `«# HÀiHõÅ∞ W™ê¡O ^èŒ~°‡âß„ã¨Î=Ú#‰õΩ Ö’|_ç ÖËx Ñ¨Hõ∆OÖ’ J`«_»∞
JÑ¨ÙÊ_»∞ D "åHõº=Ú (4:60) J=`«iOÑ¨|_≥#∞. qâßfiã≤ HÍ*ÏÅ_»∞ Jx ã¨Ê+¨ìÑ¨~°K«|_≥#∞.
H˘O`«=∞Ok q^•º"Õ`«ÎÅ∞ D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÑ≤i: ''W^ŒÌi =∞^èŒº XHõ
q+¨Ü«∞=ÚÖ’ qÉèË^Œ=Ú U~°Ê_≥#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ XHõ =ºH˜Î „Ñ¨=HõÎ ^ŒQÆæ~°‰õΩ D W
ã¨=∞ã¨º‰õΩ f~°∞Ê HÀ~°∞^Œ∞=∞x ÑëÔH#∞. HÍx "Õˆ~ =ºH˜Î HÍÉò a<£ J+¨~°Ñ¶π 56
áê~î°=Ú – 40 nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

1. JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÅ∞ ÖË^• ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ u~°ã¨¯iOz# Z_»Å
JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÅÖ’, QÆ∞}QÆ}ÏÅÖ’ qâßfiã¨=Ú HÀÖ’Ê=Ù^Œ∞~°∞.
H˘xflO\˜x u~°ã¨¯iOK«@O 2. "åHõº=Ú (13:10) ÉèÏ==Ú (~°ÇπÏ=∂<£ QÆ∞iOz) `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
3. Z^Œ∞\˜ =ºH˜Î J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËx Ñ¨Hõ∆=ÚÖ’ P =∂@#∞ =ke "ÕÜ«∞
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
=Öˇ#∞.
4. U =∂@ J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏ, PÜ«∞# „Ñ¨=HõÎ#∞ u~°ã¨¯iOz#@∞¡ JQÆ∞<À,
J`«x L^ÕÌâ◊=Ú u~°ã¨¯iOK«∞@ HÍHõáÈ~Ú#Ñ¨Ê\˜H© J@∞=O\˜
''"å~°∞ ~°ÇπÏ=∂<£ (Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞)x u~°ã¨¯iOKå~°∞. "åi`À WÖÏ =∂@Å‰õΩ ^Œ∂~°=ÚQÍ LO_»=Öˇ#∞.
Ñ¨Å∞‰õΩ=Ú: PÜ«∞<Õ(~°ÇÏπ =∂<£) <å „ÑÉ¨ ∞íè =Ù. PÜ«∞# `«ÑÊ¨ =∞ˆ~ ^Õ=Ù_∂» ÖË_∞» . 5. WÉˇfl JÉÏƒãπ ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂ `≥eÑ≤#@∞¡ Z=Ô~·<å JÖÏ¡ÇπÏ
PÜ«∞#<Õ <Õ#∞ #=Ú‡‰õΩ<åfl#∞. PÜ«∞<Õ <å‰õΩ UÔH·Hõ P„â◊Ü∞« O.—— (13:30) <å=∞=Ú ÖË^• ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ u~°ã¨¯iOz# Z_»Å J`«_»∞ <åâ◊#O
JÜÕ∞º ã≤÷uH˜ KÕ~°∞#∞.
Ç¨Ï[~°`ü Jb (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ L^ÀƒkèOKå~°∞:
''„Ñ¨[Å‰õΩ "å~°∞ J~°O÷ KÕã∞¨ H˘<Õ q+¨Ü∂« Å∞ =∂„`«"∞Õ `≥Å∞ÑÖ_ç. ("åiH˜ J~°O÷
HÍx q+¨Ü«∂Å#∞ `≥eÑ≤) "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ#∞ u~°ã¨¯iOK«=Öˇ#x g∞~°∞ W
PtOK«∞K«∞<åfl~å?—— (|∞MÏi)
W=∂"£∞ J|∞ÌÖò ~°*ÏH±, =∞J=∞~ü #∞O_ç, PÜ«∞# WÉˇfl `å=Óãπ #∞O_ç,
PÜ«∞# `«O„_ç `å=Óãπ #∞O_ç D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl
JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›=∂) LÖËY ¡ #O: ''XHõ =ºH˜Î JÖÏ¡ÇÏπ ã¨fiÉèÏ==Ú#∞
QÆ∞iOz XHõ Ç¨Ïnã¨∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x zHÍ‰õΩÑ¨_®¤_∞» . J`«xH˜ P Ç¨Ïnã¨∞ #K«ÛÖË^∞Œ .——
Wk K«∂ã≤ D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÑ≤i: gi ÉèíÜ«∞=Ú qz„`«"≥∞ÿ#k. ^Œ$_è»"≥∞ÿ#
ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# JÖÏ¡ÇπÏ "åHõº=ÚÅ∞ q#flÑ¨ÙÊ_»∞ giÃÑ· ^Œ∞óY=Ú `å~°ã≤Å∞¡#∞.
|Ç¨ïÖÏ~°=÷ ÚQÆÅ "åHõº=ÚÅ∞ qx (u~°ã¯¨ iOz) <åâ◊#=∞QÆ∞^Œ∞~°∞. (=Úã¨fl^£
J|∞Ì~°*Ï˚Mò). Y∞Ô~·+π =Oâ◊ã¨∞÷Å∞ „Ñ¨=HõÎ <À\˜ #∞O_ç ~°ÇπÏ=∂<£ (Hõ~°∞}Ï
=∞Ü«Ú_»∞) Jx qx "å~°∞ ^•xx u~°ã¨¯iOzi. JÑ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ "åHõº=Ú
(13:10) J=`«iOK≥#∞ =Úã¨fl^£ ~°*Ï˚H± . 57
áê~î°=Ú – 41 nxÖ’ 4 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù.

1. JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# ÉèÏQÆº=ÚÅ#∞ QÆ∞iÎOz, u~°ã¨¯iOK«∞@.
(JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# ÉèÏQÆº=Ú#∞ 2. JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# ÉèÏQÆº=ÚÅ#∞ u~°ã¨¯iOKÕ Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ „Ñ¨[Å
u~°ã¯¨ iOK«∞@) "å_»∞HõÖ’ L#flq.
3. JÖÏ¡ÇπÏ ÉèÏQÆº=ÚÅ#∞ u~°ã¨¯iOK«∞#@∞¡ KÕÜ«Ú Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ `≥Å∞Ñ¨
|_≥#∞.
''"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏQÆº=Ú#∞ QÆ∞iÎOz ‰õÄ_® u~°ã¨¯i™êÎ~°∞. "åiÖ’ 4. XˆH =∞#ã¨∞ûÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# ÉèÏQÆº=ÚÅ JOwHÍ~°=Ú,
KåÖÏ =∞Ok Hõ$`«ÑÚ¨¶ flÅ∞—— ÃÑ· "åHõº=Ú q=~°}Ö’ =Ú*ÏÇ≤Ï^£(~°ÇÏπ =∞`«∞ÖÏ¡ÇÏπ u~°™ê¯~°=Ú L#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
JÖˇ·ÇπÏ) D q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiOK≥#∞: ''U =ºH˜Î J~Ú<å D ^èŒ#=Ú <å
Ñ≤„`åi˚`=« Ú Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@, JÖÏ¡ÇÏπ „Ñ¨™êkOz# ÉèÏQÆº=Ú#∞ u~°ã¯¨ iOz
#@∞¡.—— (16:83) W
B<£ a<£ J|∞ÌÖÏ¡ WÖÏ `≥eÃÑ#∞: ''Ñ¶Ö ¨ Ï<å =ºH˜Î ÖËHáõ È`Õ JÖÏ [iˆQk——
Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@. JÖÏ¡ÇπÏ ÉèÏQÆº=Ú#∞ u~°ã¨¯iOK«∞@. WÉˇfl Y∞`ÕÉÏ D
q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: ''Wk =∂ Ñ¨Ól`«∞Å Ü≥∂QÆº`« K«∂Ñ¨Ù@ =Å# ÅaèOz#k
Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@ ‰õÄ_®—— D "åHõº=ÚÖ’ ‰õÄ~°Û|_ç#k. ¿+Y∞Öò W™ê¡O J|∞Öò
JÉÏƒãπ WÉˇfl `≥·q∞Ü«∂ (~°ÇπÏ=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·) *ˇ·^£ a<£ MÏe^£ [Ç¨Ïh (~°l
JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) Ç¨Ïnã¨∞ ''D L^ŒÜ«∞O <å ^•ã¨∞ÅÖ’ H˘O`«=∞Ok ##∞fl
qâ◊fiã≤Oz<å~°∞. H˘O`«=∞Ok u~°ã¯¨ iOz#"å~åÜ≥∞#∞—— Jx JÖÏ¡ÇÏπ `≥eÃÑ#∞.
(D Ç¨Ïnã¨∞ WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ q=iOK«|_ç#k) `«~°∞"å`« ''Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ
Hõ$áêHÍ~°∞}ÏºÅ#∞ "Õˆ~ "åi "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ J#∞ QÆ∞}ºO KÕ™êÎ~À, JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ
™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊ™êÎ~À J@∞=O\˜"åix JÖÏ¡ÇÏπ Y∞~üP<£Ö’, „Ñ¨=HõÎ Ç¨Ïnã¨∞Ö’
QÆ\˜ìQÍ "åiOK≥#∞.
D q+¨Ü«∞=Ú#∞ qâ◊nHõiOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ (J™ê¡Ñ¶π)
D L^•Ç¨Ï~°}Å∞ ¿Ñ~˘¯xi: ''H˘O`«=∞Ok QÍe ÉÏQÍ gzOk—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ
^Œ∞~°∞. ''<åq‰õΩ_»∞ =∞Oz „áêg}∞º_»∞, <Õ~Ê° i—— Jx KåÖÏ =∞Ok Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞.
W@∞=O\˜ Ñ¨Å∞‰õΩÅ =Å# =∞x+≤ ã¨∞ÅÉèíOQÍ +≤~ü¯Ö’H˜ *ÏiáÈ`å_»∞. 58
áê~î°=Ú – 42 Ç¨Ï[~°`ü Ç¨ï*ˇ·á¶ê (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï

JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) É’^èŒ##∞ WÖÏ `≥eáê~°∞:
(JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOKÕ ''JÖÏ¡ÇπÏ HÀ~°∞#k =∞iÜ«Ú g∞~°∞ HÀ~°∞#k—— Jx Ñ¨ÅHõ=^Œ∞Ì. HÍx D
q^èŒ=ÚQÍ Ñ¨ÅHõO_ç, ''=ÚO^Œ∞ JÖÏ¡ÇπÏ HÀ~°∞‰õΩ#flk P `«~°∞"å`« g∞~°∞
H˘xfl QÆ∞Ñ¨Î~°∂Ñ¨=ÚÅ∞) HÀ~°∞‰õΩ#flk.—— (J|∂ ^•=Ó^£, ã¨#^£ ã¨Ç‘Ï)
JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: W„ÉÏÇ‘ÏO #Y~Ú Dq^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiOKå~°∞: ''J=ÓA aÖÏ¡Ç≤Ï
=aHõ—— Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞.
''WHõ g∞‰õΩ `≥eã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ™ê\˜ HõeÊOK«HõO_ç.—— (2:22) ''J=ÓA aÖÏ¡ÇÏ≤ ã¨∞=∞‡aHõ—— Jx Ñ¨ÅHõ=K«∞Û#∞. J^Õ q^è=Œ ÚQÍ ''Å"£ÖÏ
JÖÏ¡Çï¨ ã¨∞=∞‡ Ñ¶Ö ¨ Ï#∞<£—— Jx Ñ¨ÅHõ=K«∞Û#∞. ''Å"£ÖÏ JÖÏ¡Çï¨ =Ñ¶Ù¨ ÖÏ#∞<£——
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D "åHõºO `«Ñ¶‘û~üÖ’ D Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞.
q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: ''J<£^•^£ JO>Ë ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@—— Jx 1. J<£^•^£ QÆ∞iOz (2:22) "åHõº=Ú ÉèÏ==Ú qâ◊nHõiOK«|_≥#∞.
J~°÷=Ú. U^≥·`Õ pHõ\˜ ~å„uÖ’ #Å¡\˜ ~å~ÚÃÑ· p=∞ #_»HõHõO>Ë QÆ∞Ñ¨Î"≥∞ÿ#k.
2. '+≤Ô~¯ JHõƒ~ü— QÆ∞iOz J=`«iOK«|_ç# "åHõº=ÚÅ#∞ J#∞K«~°∞Å∞
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOK«∞@ J<Õk D q^è=Œ ÚQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ@. ''JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯
'+≤Ô~¯ Jã¨æ~ü—H˜ ‰õÄ_® q=iã¨∂Î qâ◊nHõiOKÕ"å~°x ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞K«∞#flk.
„Ñ¨=∂}=Ú =∞iÜ«Ú h rq`«=ÚÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú—— ÖË^• WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ@, ''F
=ºH˜Î <å „áê}=Ú Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨=∂}=Ú—— ÖË^• WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ@, ''D ‰õΩHõ¯ 3. JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ÃÑ· `«Ñ¨Ê W`«~°∞ÅÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú@ +≤~ü¯.
ÖËxKÀ =∂ WO\˜Ö’ ^˘OQÆÅ∞ Ñ¨_Õ"å~°∞—— ÖË^• WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ@, ''JÖÏ¡ÇπÏ 4. JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞# HÍ‰õΩO_® W`«~°∞Å ¿Ñ~°∞# KÕÜ«Ú ã¨`«º"≥∞ÿ#
HÀ~°∞‰õΩ#flk, g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩ#flk—— ÖË^• WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ@ ''XHõ"àÕ ◊ JÖÏ¡ÇÏπ ÖËHáõ È`Õ „Ñ¨=∂}=Ú, JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞# KÕÜ«Ú Jã¨`«º „Ñ¨=∂}=Ú HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ
h=ÙÖË=Ù—— W@∞=O\˜ Ñ¨Å∞‰õΩÅÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ W`«~°∞Åx KÕ~°Û=^Œ∞Ì. áêÑ¨=Ú.
W=hfl JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ +≤~¯ü =O\˜ =∂@Å∞. (nxx WÉˇfl Jc Ç¨uO á⁄O^Œ∞Ñ¨~K ° #≥ ∞) 5. "å"£, ã¨∞=∞‡ Ñ¨^Œ=ÚÅ J~°÷=ÚÖ’ KåÖÏ =º`åºã¨=Ú HõÅ^Œ∞.
Ç¨Ï[~°`ü L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ É’^èŒ##∞ D q^èŒ=ÚQÍ
LÖËd¡ OKå~°∞:
''Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞#∞ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Å „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú<À "å_»∞
W
u~°ã¨¯iOz#"å_»Ü≥∞º#∞. ÖË^• +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_ç#@∞¡ KÕÃã#∞. (nxx ui‡r
á⁄O^Œ∞Ñ¨~z ° Ç¨Ïã¨<£ Jx `≥eÃÑ#∞. Ç¨HÕ ã¨ÇÏ‘ Jx `≥eÃÑ#∞) Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡
a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ L^ÀƒkèOKå~°∞: ''<å =^ŒÌ
JÖÏ¡ÇÏπ HÍHõ W`«~∞° ÅÃÑ· ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜÚ« @HõO>Ë JÖÏ¡ÇÏπ ÃÑ· Jã¨`º«
„Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú@ "Õ∞Å∞.—— 59
áê~î°=Ú – 43 áê~î°=Ú –44

JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú`À ãÖ`«$Ñ≤Î JÖÏ¡ÇπÏ HÀi#k =∞iÜ«Ú g∞~°∞ HÀi#k
K≥O^Œx"å_»∞ Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@ +≤ˆ~¯
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ Ç¨Ï[~°`ü Y∞`≥·| (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞:
LÖËd¡ OKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ XHõ Ü«¸^Œ∞_»∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
„Ñ¨É’kèOKå~°∞. =zÛ D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞: ''g∞~°∞ (=Úã≤¡OÅ∞) JÖÏ¡ÇπÏ`À +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_»∞
''g∞~°∞ g∞ `å`«=Ú`åÎ`«Å ¿Ñ~° „Ñ¨=∂}=ÚÅ∞ KÕÜ«∞HõO_ç. Z=Ô~·`Õ `«∞<åfl~°∞. J^≥ÖÏQÆO>Ë D q^è=Œ ÚQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞—— JÖÏ¡ÇÏπ HÀi#k =∞iÜ«Ú
JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞# „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú<À J`«_»∞ `«Ñ¨ÊHõ ã¨`«º=Ú Ñ¨ÅHõ=Öˇ#∞. g∞~°∞ HÀi#k, WOHÍ HÍÉÏ QÆ$Ç¨Ï=Ú „Ñ¨=∂}=Ú Jx, ^•xH˜ ["å|∞QÍ
Z=i H˘~°‰Ωõ J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇÏπ „Ñ¨=∂}=Ú KÕÃã<À J`«_∞» JOwHÍ~°=Ú `≥ÅÑ¨_À „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) D q^è=Œ ÚQÍ P*Ï˝ÑO≤ K≥#∞: ''„Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ∞« ^ŒÅz# "å~°∞
JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ U q^è"Œ ∞≥ #ÿ ãÖ|O^è=Œ Ú ÖË^∞Œ .—— (nxx WÉˇfl =∂*Ï Ç¨Ïã¨<£ ã¨#^£`À HÍÉÏ QÆ$Ç¨Ï „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«∞HõO_ç. HÍÉÏ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨Éèí∞=Ù ¿Ñi@
á⁄O^Œ∞Ñ¨~K ° #≥ ∞) „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«∞O_ç. ''JÖÏ¡ÇπÏ HÀi#k =∞iÜ«Ú g∞~°∞ HÀ~°∞#k Jx Ñ¨ÅHõ
=^Œ∞.Ì ''JÖÏ¡ÇÏπ HÀ~°∞#k P `«~∞° "å`« g∞~°∞ HÀ~°∞#k Jx Ñ¨ÅHõO_ç.—— (nxx
nxÖ’ 3 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù #™ê~Ú ã¨Ç‘Ï ã¨#^£`À á⁄O^Œ∞ Ñ¨~°K≥#∞)
#™ê~ÚÖ’ Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) LÖË¡Y#O
1. `å`«=Ú`åÎ`«Å ¿Ñ~° „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú@ x+≤^Œú=Ú.
D q^èŒ=ÚQÍ L#flk: XHõ =ºH˜Î „Ñ¨=HõÎ‰õΩ D q^èŒ=ÚQÍ K≥ÃÑÊ#∞: ''JÖÏ¡ÇπÏ
2. Z=i H˘~°‰Ωõ J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇÏπ ¿Ñ~°∞# „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ∞« |_≥<À J`«_∞» HÀ~°∞#k =∞iÜ«Ú g∞~°∞ HÀ~°∞#k.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ WÖÏ ÑëH˜i. ''Uq∞\˜
JOwHõiOK«|_≥#∞. h=Ù ##∞fl JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ã¨=∂#OQÍ KÕã≤u"å? D q^èŒ=ÚQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ, XHõ¯_≥·#
3. JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞# „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤#Ñ¨Ê\˜H© JOwHõiOK«x "åix JÖÏ¡ÇπÏ HÀi#k—— Jx.
ÉˇkiOÑ¨|_≥#∞. ([~°QÆÉ’ÜÕ∞ H©_»∞ QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.) Ç¨Ï[~°`ü P~Úëê (~°l JÖÏ¡Çï¨ J<å›) ã¨=u ™È^Œ~∞° _»∞ Ç¨Ï[~°`ü `«∞ÃÑ¶Ö · ò
(~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OKå~°∞: ''<Õ#∞ <å HõÅÖ’ Ü«¸^Œ∞Å
ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’ áÈ=ÙK«∞#fl@∞¡ K«∂âß#∞. <Õ#∞ "åi`À WÖÏ J<åfl#∞. g∞~°∞
W QÆ#∞Hõ Ç¨Ï[~°`ü L*ˇ~· ü (JÖˇÇ· Ï≤ ã¨ûÖÏO)x JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ=∂~°∞_»x Ñ¨ÅHõxKÀ g∞~°∞
KåÖÏ =∞Oz"å~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ WÖÏ J<åfl~°∞: 'g∞~°∞ ‰õÄ_® =∞Oz "åàı§
J~Ú LO_Õ"å~°∞. g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨) HÀ~°∞#k—— Jx
Ñ¨ÅHõxKÀ.—— `«~°∞"å`« „ÔH·ã¨Î=ÙÅ QÆ∞OÑ¨Ù áÈ=ÙK«∞O_»QÍ <Õ#∞ D q^èŒ=ÚQÍ
60 ÑëH˜ux, ''g∞~°∞ =∞Oz"å~°∞ J~Ú LO_Õ "å~°∞, =∞ã‘ÇπÏ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO)x
JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ=∂~°∞_»x Ñ¨ÅHõxKÀ.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ ''g∞~°∞ ‰õÄ_® =∞Oz "åàı§HÍx áê~î°=Ú – 45
g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞‰õΩ#flk =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎ J#∞‰õΩ#flk Jx Ñ¨ÅHõxKÀ.——
L^ŒÜ«∞O <Õ#∞ D HõÅ#∞ H˘O`«=∞OkH˜ `≥eÑ≤ `«~°∞"å`« „Ñ¨=HõÎ =^ŒÌ‰õΩ áÈ~Ú HÍÖÏxfl ^Œ∂+≤¿ãÎ JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉÏ^èŒ
`≥eáê#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ h=Ù D HõÅ#∞ Z=iÔH<· å `≥eáê"å? Jx „Ñ¨tflOKå~°∞.
<Õ#∞ `≥eáê#<åfl#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ÖËz, JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã¨∞ÎuOz, D HõeyOz#>Ë¡
q^è=Œ ÚQÍ „Ñ¨É’kèOzi: ''AÉˇ~· ü K«∂ã≤# HõÅ g∞‰õΩ `≥eÃÑ#∞. g∞~°∞ XHõ "åHõºO
Ñ¨Å∞‰õΩK«∞<åfl~°∞. <Õ#∞ q∞=Ú‡Å#∞ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ x"åiOz LO_»=Åã≤#k. JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: "å~°∞ WÖÏ J@∞<åfl~°∞:
ZÑ¨ÙÊ_»∂ g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞‰õΩ#flk =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎ J#∞‰õΩ#flk Jx
Ñ¨ÅHõ=^Œ∞Ì. HÍx, XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞‰õΩ#flk Jx Ñ¨ÅHõO_ç.——
1. Ü«¸^Œ∞Å‰õΩ '+≤Ô~¯ Jã¨æ~ü— QÆ∞iOz ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞#∞.
2. =∂#=Ù_»∞ `«# Wëêì#∞™ê~°OQÍ q+¨Ü∂« Å#∞ J~°=÷ Ú KÕã∞¨ H˘#∞@‰õΩ ''=∞# rq`«O ˆH=ÅO D „áêÑÖzHõ rq`«"Õ∞. WHõ¯_Õ =∞# =∞~°}O,
„Ñ¨Ü«∞uflOK«∞#∞. WHõ¯_Õ =∞# rq`«O. =∞#Å#∞ <åâ◊#O KÕ¿ãk HÍÅ„Éè=í ∞}"Õ∞ `«ÑÊ¨ =∞ˆ~n
3. XHõ =ºH˜Î „Ñ¨=HõÎ (ã¨)=^ŒÌ ''JÖÏ¡ÇπÏ W+¨ìO =∞iÜ«Ú g∞ Ü≥ÚHõ¯ W+¨ìO—— HÍ^Œ∞. "åã¨Î"åxH˜ "åi =^ŒÌ D q+¨Ü«∞=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz *Ï˝#"Õ∞n
Jx ÑëH˜#Ñ¨ÙÊ_»∞–„Ñ¨=HõÎ J`«xx ''h=Ù ##∞fl JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ã¨=∂#O ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO "å~°∞ `«=∞ TÇ¨ÏÅ‰õΩ Ö’<≥·Ü«Ú<åfl~°∞. (45:24)
KÕã¨∞Î <åfl"å?—— Jx ÑëH˜i. W@∞=O@Ñ¨ÙÊ_»∞ Z=Ô~·<å ''F „Ñ¨=HÍÎ h=Ù J|∂Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) Ç¨ÏnÃã Y∞nûÖ’ D q^èŒ=ÚQÍ
`«Ñ¨Ê <å‰õΩ â◊~°}∞ WKÕÛ"å~°∞ Z=~°∂ ÖË~°∞—— J#∞ Ñ¨Å∞‰õΩ"å~°∞ LÖË¡dOK≥#∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨JãÖ) D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
''P^ŒO ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HÍÖÏxfl ^Œ∂+≤Oz <å‰õΩ ÉÏ^èŒ Hõey™êÎ_»∞. "åãÎ̈"åxH˜ <Õ<Õ
=Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ JQÆ∞@Ö’ Z@∞=O\˜ ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞.
HÍÖÏxfl ã¨$+≤ìOKå#∞. ~å„uO|=à◊§#∞ <Õ<Õ =∂ˆ~Û"å_çx—— (ã¨Ç‘Ï |∞MÏi).
4. JÖÏ¡ÇπÏ W+¨ìO =∞iÜ«Ú h W+¨ìO J#∞@ '+≤Ô~¯ JHõƒ~ü— HÍ^Œ∞. ÖËxKÀ "Õ~˘Hõ Ç¨Ïnã¨∞Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯<≥#∞: ''HÍÅ=Ú#∞ K≥_»¤k Jx Ñ¨ÅHõ
„Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)=ÚO^Õ x"åiOz Ü«ÚO_Õ"å~°∞. =^Œ∞Ì. Jã¨Å∞ HÍÅ=Ú JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH.——
5. =∞Oz HõÅ ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏ ã¨∂K«#. nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
6. =∞Oz HõÅ XH˘¯Hõ¯™êi K«@ì=ÚÅ#∞ „ÑüaOaOK«∞#∞. 1. HÍÖÏxfl ^Œ∂+≤OK«∞@, K≥_»¤k J#∞@ x¿+kèOK«|_ç#k.
2. HÍÖÏxfl K≥_»¤k Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ÉÏ^èŒÃÑ@∞ì@ Jx „Ñ¨=HõÎ
W (ã¨JãÖ) `≥eáê~°∞.
3. ''Ñ¶¨W#flÖÏ¡Ç¨Ï Ç¨ï=^ŒÌÇ¨Ï~ü—— QÆ∞iOz PÖ’zOK«=Öˇ#∞.
4. H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ =∂#=Ù_»∞ `«#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ H˘xfl `«Ñ¨ÙÊÅ∞
Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞O\Ï_»∞.
61 W
áê~î°=Ú – 46 áê~î°=Ú – 47
Z=i<≥·<å ~å*Ïkè ~åA Jx Ñ≤Å∞K«∞@ (JÖÏ¡ÇπÏ <å=∂Å#∞ Q“~°qOK«∞@)
Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ JQ“~°=Ñ¨~°KÕ ¿Ñ~°∞¡ ^•ã¨∞Å‰õΩ LO>Ë "å\˜x =∂~°Û=Öˇ#∞.
(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) É’^èŒ##∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞: ''`«#‰õΩ Ç¨Ï[~°`ü J|∂ +¨µÔ~·ÇπÏ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞:
`å#∞ ~å*Ïkè~åA Jx Ñ¨Å∞‰õΩ"å_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ JO^ŒiHõO>Ë hK«∞_»∞. PÜ«∞##∞ „Ñ¨[Å∞ J|∞Öò Ç¨ÏHõO Jx Ñ≤eK≥_"ç å~°∞. ^•xH˜ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
"åã¨Î"åxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê Z=~°∂ ~å*Ïkè~åA ÖË_»∞—— (|∞MÏi). Ç¨Ï[~°`ü (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) PÜ«∞#`À D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞:
ã¨∞Ñ¶πÜ«∂<£ ™œi ''=∂e‰õΩ JÖò=ÚÖò¯—— Ü≥ÚHõ¯ J~°÷=Ú ~å*Ïkè~åA Jx ''x~°‚~ÚOK«∞"å_»∞ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞, âßã¨#=Ú ‰õÄ_® PÜ«∞#^Õ.—— JÑ¨ÙÊ_»∞
`≥eÑ≤i. =∞~˘Hõ Ç¨Ïnã¨∞Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_çOk: ''„Ñ¨à◊Ü«∞k#O <å_»∞ J|∂ +¨µÔ~·ÇπÏ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) WÖÏ ÑëHÍ~°∞: ''<å ãÖ`«u "å~°∞ `«=∞
JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ JO^ŒiHõO>Ë hK«∞_»∞ (^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞_»∞) `«#‰õΩ `å#∞ ~å*Ïkè~åA qÉè^Ë =Œ ÚÅ Ñïëê¯~åxH˜ <å =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ <Õ#∞ "åi =∞^èºŒ qÉè^Ë =Œ Ú
Jx K≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞.—— Å#∞ Ñï+¨¯iOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ JO`å JOwHõiOK≥^Œ~°∞.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ
(ã¨JãÖ)D q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞. ''Jk KåÖÏ =∞Oz =∂@. h ãÖ`å#=ÚÖ’
nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù Z=Ô~=~°∞ L<åfl~°∞?—— Jx „Ñ¨tflOzi. JÑ¨ÙÊ_»∞ <Õ#∞ ''+¨µÔ~·ÇπÏ, =Úã≤¡O,
1. Z=fiih ~å*Ïkè~åA J#‰õÄ_»^Œ∞. J|∞ÌÖÏ¡ÇπÏ—— Jx `≥eáê#∞. „Ñ¨=HõÎ ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_≥=~°∞ Jx J_çÔQ#∞. <Õ#∞
2. W@∞=O\˜ Q“~°=<å=∂Å∞, a~°∞^Œ∞Å`À ‰õÄ_® Ñ≤Å∞K«∞@ x¿+^èŒ=Ú. ''+¨µÔ~·ÇπÏ—— Jx `≥eáê#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ ##∞fl ''h=Ù J|∂ +¨µÔ~·ÇπÏ—— Jx
ÑëH˜i. (J|∂^•=Ó^£, W`«~°∞Å∞)
3. W@∞=O\˜ <å=∂Å`À Ñ¨^•Å∞ ZÑ¨ÙÊ_»∂ "å_»‰õΩO_®, JO^Œ~°∂ *Ï„QÆ`«Î
Ñ¨_»=Öˇ#∞. =∞#ã¨∞ûÖ’ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ "å\˜ ÉèÏ==ÚÅ∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_® nxÖ’ 3 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
KÕã≤##∞ D Ñ¨^•Å∞ "å_»∞@ x~ÀkèOK«|_≥#∞.
4. D Ñ¨^•Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¶¨∞#`«, =∞Ç¨Ï`«º=Ú#‰õΩ =∂„`«"Õ∞ "å_»∞@ 1. JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÅ∞ =∞iÜ«Ú ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ Q“~°qOK«
ã¨=Úz`«=Ú. =Öˇ#∞. ÉèÏ==Ú `≥eÜ«∞‰õΩO_® W`«~°∞Å‰õΩ P ¿Ñ~°¡#∞ "å_»~å^Œ∞.
2. JÖÏ¡ÇπÏ <å=∂Å Q“~°"å~°÷O +≤~ü¯‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ L#fl ¿Ñ~°¡#∞ =∂iÛ
"ÕÜ«∞=Öˇ#∞.
W 3. =∂~°∞ ¿Ñ~°∞ (Ñ≤Å∞=|_»∞ ¿Ñ~°∞) '‰õΩxÜ«∞`ü— H˘~°‰õΩ ÃÑ^ŒÌ H˘_»∞‰õΩ#∞
Z#∞flH˘#∞@.
62 W
áê~î°=Ú – 48 ''P ^Œ$â◊ºO WOHÍ <å Hõà‰¡◊ Ωõ HõxÑ≤™ÈÎOk. P =ºH˜Î ^≥=· „Ñ¨=HõÎ (ã¨) ‰õÄ~°∞Û#fl
XO>ˇ JOÉÏs `å_»∞ Ñ¨@∞ìH˘x L<åfl_»∞. J`«x HÍà◊√¡ ~åà◊¡ÃÑ· D_»∞Û‰õΩO@∂
JÖÏ¡ÇπÏ#∞, Y∞~üP<£#∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ)#∞ "≥à√◊ <Î åfl~Ú. ''"Õ∞=Ú Hˆ =ÅO "ÕàÏHÀàÏxH˜, Ñ¨~åzHÍxH˜ JÖÏ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∂
L<åflO—— Jx J`«#∞ JO@∞<åfl_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥=· „Ñ¨=HõÎ (ã¨)—— JÖÏ¡ÇÏπ `À, JÖÏ¡ÇÏπ
¿ÇÏà◊# KÕ¿ã "åi H˘~°‰õΩ âßã¨#=Ú "åHÍºÅ`À, PÜ«∞# „Ñ¨=Hõ`Î À<å g∞ Ñ¨~åzHÍÅ∞? WÑ¨ÙÊ_»∞ ™ê‰õΩÅ∞ K≥ÑÊ¨ HõO_ç.
g∞~°∞ qâ◊fiã≤Oz# `«~åfi`« =∞m¡ Jqâßfi™êxH˜ áêÅÊ_®¤~∞° —— JO@∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: HõkÖÏ~°∞. J`«x =OHõ K«∂_»ÖË^Œ∞. WOHÍ Z‰õΩ¯= =∂\Ï¡_»#∂ ÖË^Œ∞.

1. „Ñ¨=Hõ#Î ∞, PÜ«∞# J#∞K«~∞° Å#∞, W™ê¡O zÇ¨flÅ#∞ ¿ÇÏà◊# KÕã#≤ "å_»∞
(g∞~°∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞#fl^Õq∞\˜?) Jx XHõ"Õà◊ "åix J_çy`Õ ''"Õ∞=Ú Jqâßfiã≤ JQÆ∞#∞.
ã¨~°^•QÍ "ÕàÏHÀà◊OQÍ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl=Ú—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. g∞~°∞ 2. Z=Ô~·<å JÖÏ ÑëH˜`Õ, D "åHõºO (9:65–66) J#∞QÆ∞}OQÍ "å~°∞
"åi`À WÖÏ Ñ¨ÅHõO_ç. ''g∞ "ÕàÏHÀàO◊ JÖÏ¡ÇÏπ `À<å, PÜ«∞`üÅ`À<å, PÜ«∞# Jqâßfiã¨∞Å∞QÍ ÑïQÆ}O˜ K«|_»`å~°∞.
„Ñ¨=HõÎ`À<å.— (9:65) 3. Kå_ôÅ∞ K≥Ñ¨ÙÊ@‰õΩ, JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎÅ q+¨Ü«∞OÖ’ x*Ï
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ a<£ HÍÉò, x*ÏÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ ÉèË^ŒO HõÅ^Œ∞.
*ˇ·^£ a<£ Jã¨¡O Y`å^• (~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ÇπÏ JÖˇ·Ç≤Ï) D q^èŒ=ÚQÍ `≥eáê~°∞. 4. JÖÏ¡ÇπÏ J#O`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_≥·#Ñ¨Ê\˜H© tHõ∆Å q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞#
`«|∂H± Ü«Ú^Œú ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ XHõ HõÑ¨@∞_»∞ D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞: '' uO_çH˜ q^è•#O qaè#flOQÍ LO@∞Ok.
ZQÆ|_»∞"å~°∞, J|^Œú=Ú Ñ¨Å∞‰õΩ"å~°∞, Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ Ñ≤iH˜"å~°∞ D
q^•º=O`«∞Å#∞ q∞Oz "Õ∞=Ú Z=fiih K«∂_»ÖË_»∞—— J`«_»∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) 5. H˘xfl Ñ¨âßÛ`åÎÑ¨=ÚÅ∞ ã‘fiHõiOK«|_ÕqQÍ LO\Ï~Ú.
J#∞K«~°∞Å "≥·Ñ¨Ù Ãã·QÆ KÕã≤ WÖÏ ÑëÔH#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ BÑ¶π a<£ =∂eH± (~°l
JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) J`«_ç`À h=Ù J|^Œú=∂_»∞ HõÑ¨@∞_»=x ÑëH˜, <Õ#∞ „Ñ¨=HõÎ
(ã¨JãÖ)‰õΩ D =∂@Å∞ `≥eÃÑ^Œ#x |Ü«∞Å∞ ^ÕÔ~#∞. HÍx PÜ«∞# KÕ~°Hõ W
=ÚO^Õ D q+¨Ü«∞=Ú '=Ç‘Ï— (PÜ«∞`«∞Å∞) J=`«iOÑ¨|_≥#∞. P HõÑ¨@∞_»∞
‰õÄ_® Hõ∆=∂Ñ¨} `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕÔ~#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ
(ã¨JãÖ) XO>ˇÃÑ· „Ñ¨Ü«∂}ÕK«∞K«∞O_≥#∞. J`«_»∞ D q^èŒ=ÚQÍ q#flqOK«∞
H˘<≥#∞: F „Ñ¨=HÍÎ! "Õ∞=Ú ã¨~°^•QÍ "ÕàÏHÀàÏxH˜ J@∞=O\˜ =∂@Å∞
=∂\Ï¡_»∞H˘O\˜q∞, „Ñ¨Ü«∂} ÉÏ^èŒÅ#∞ =∞~°K«∞@‰õΩ. J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü
(~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiOzi: 63
áê~î°=Ú– 49 HÍ~°}=ÚQÍ ÅaèOK≥#∞.—— Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ïÔ~·~å ~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› „Ñ¨=HõÎ
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O É’^èŒ#∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞:
JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ Hõ$`«[˝`« W„™ê~¸Öò ãÖ`«uÖ’ =ÚQÆ∞~æ ∞° x (XHõ_∞» `≥Å¡ =∞K«ÛÅ ~ÀQÆO QÆÅ"å_»∞,
"Õ~˘Hõ_»∞ |@ì`«Å QÆÅ"å_»∞, =¸_»= =ºH˜Î JO^èŒ∞_»∞) Ñ¨sH˜∆OK«∞@‰õΩ, "åi
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: =^ŒÌ‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ XHõ ^≥·=^Œ∂`«#∞ ÑÖÃÑ#∞. ^≥·=^Œ∂`« `≥Å¡=∞K«ÛÅ "åx =^ŒÌ‰õΩ
=zÛ h‰õΩ Jxfl\˜HõO>Ë W+¨ì"≥∞ÿ#k Uq∞\˜ Jx J_çÔQ#∞. ''<å‰õΩ D "åºkè
#∞O_ç q=ÚH˜,Î JO^Œ"∞≥ #ÿ K«~‡° =Ú W+¨=ì Ú—— Jx ÑëHÔ #∞. ^≥=· ^Œ∂`« J`«xÃÑ·
`«# KÕux `åÔH#∞. JO`«\˜`À JÖÏ¡ÇπÏ J`«x "åºkèx #Ü«∞=Ú KÕÃã#∞.
=∞Oz JO^Œ"≥∞ÿ# K«~°‡=Ú ÅaèOK≥#∞. =∞~°Å „Ñ¨tflOK≥#∞ ''h‰õΩ U ãÖÑ¨^Œ
W+¨=ì Ú—— Jx. J`«_∞» ''XO>ˇÅ∞ ÖË^• P=ÙÅ∞—— Jx ["å|∞ ÑëHÔ #∞. J`«xH˜
XHõ ã¨∂_ç XO>ˇ „Ñ¨™êkOK«|_≥#∞. ^≥·=^Œ∂`« J`«x H˘~°‰õΩ WÖÏ „áêi÷OK≥#∞:
''JÖÏ¡ÇπÏ! W`«xH˜ D XO>ˇÖ’ ÉèÏQÆº=Ú (ã¨=∞$kú) HõeyOK«∞=Ú.—— `«~°∞"å`«
HõëêìÅ∞ =zÛ# `«~åfi`« "Õ∞=∞`«xH˜ =∂ HÍ~°∞}ºO ~°∞zx K«∂Ñ≤#@¡~Ú`Õ P ^≥·=^Œ∂`« |@ì`«Å"åx =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ h‰õΩ ''W+¨ì"≥∞ÿ#k Uq∞\˜!—— Jx
''J^≥ÖÏQÆ∂ <å‰õΩ ^ŒH¯õ =Åã≤O^Õ (P Ü≥∂QÆº`« <åÖ’ LOk QÆ#Hõ). „Ñ¨àÜ ◊ ∞« „Ñ¨tflOK≥#∞. ^•xH˜ J`«_»∞ ''<å‰õΩ D "åºkè ^Œ∂~°"≥∞ÿ =∞Oz "≥O„@∞HõÅ∞
Ñ¶∞¨ _çÜ∞« <≥ÅH˘O@∞O^Œx <Õ<·≥`Õ J#∞HÀ#∞. XHõ"àÕ ◊ <Õ#∞ <å „Ñ¨É∞íè =Ù=^Œ‰Ì Ωõ HÍ"åe—— Jx ÑëHÔ #∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥=· ^Œ∂`« J`«xÃÑ· `«# KÕux `åÔH#∞. JO`«\`˜ À
=∞~°eOK«|_ç<å, xâ◊ÛÜ«∞OQÍ PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° <å‰õΩ =∞Oz(™ê÷#"Õ∞) JÖÏ¡ÇÏπ J`«x "åºkèx #Ü«∞Ñ¨~z ° "≥O„@∞HõÅ∞ „Ñ¨™êkOK≥#∞. `«~∞° "å`« ''h‰õΩ
Åaèã¨∞ÎOk—— Jx c~åÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`å_»∞. WÖÏO\˜ u~°™ê¯~°∞Å‰õΩ "Õ∞=Ú U ãÖÑ¨^Œ W+¨ì=Ú!—— Jx „Ñ¨tflOK≥#∞. J`«_»∞ ''<å‰õΩ XO>ˇ ÖË^• P=Ù—— Jx
`«ÑÊ¨ ‰õΩO_® "å~°∞ U"Õ∞q∞ KÕâß~À `≥eÜ«∞ Ñ¨~∞° ™êÎ=Ú. "åiH˜ ^Œ∞~°ƒ~ù "° ∞≥ #ÿ ["å|∞ ÑëÔH#∞. J`«xH˜ XHõ ã¨∂_ç P=Ù „Ñ¨™êkOK«|_≥#∞. ^≥·=^Œ∂`« J`«x
Ü«∂`«##∞ K«qK«∂Ñ≤™êÎ=Ú. (41:50) H˘~°‰Ωõ D q^è=Œ ÚQÍ „áêi÷OK≥#∞: ''JÖÏ¡ÇÏπ W`«xH˜ P=ÙÖ’ ÉèÏQÆº=Ú (ã¨=∞$kú)
HõeyOK«∞=Ú—— Jx. `«~∞° "å`« P ^≥=· ^Œ∂`« JO^è∞Œ x =^Œ‰Ì Ωõ "≥o§ 'h‰õΩ W+¨"ì ∞≥ #ÿ k
=Ú*ÏÇ≤Ï^£ ~°ÇÏ¨ =∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ· ''Ç¨Ï*Ï b——H˜ q=~°} Wã¨∂Î D q^è=Œ ÚQÍ Uq∞\˜?— Jx „Ñ¨tflOK≥#∞. J`«_»∞ 'JÖÏ¡ÇπÏ <å‰õΩ K«∂Ñ¨Ù#∞ „Ñ¨™êkOK«∞@—
`≥eÑ≤i: ''D ãÖÑ¨^Œ <å Hõëêìi˚`«=Ú, <Õ#∞ nxˆH J~°∞›_»#∞—— WÉˇfl JÉÏƒãπ Jx ["å|∞ ÑëHÔ #∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥=· ^Œ∂`« `«# KÕ`ÀÎ J`«xfl `åH˜#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ
~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞› D Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ ''D ãÖÑ¨^Œ Jã¨Å∞ <å^Õ—— Jx J`«xH˜ K«∂Ñ¨Ù#∞ „Ñ¨™êkOK≥#∞. =∞~°Å ''h‰õΩ U ãÖÑ¨^Œ W+¨ìO—— Jx
qâ◊nHõiOzi. ''D ãÖÑ¨^Œ <å‰õΩ <å *Ï˝#=Ú =¸Å=ÚQÍ ÅaèOz#k—— „Ñ¨tflOK≥#∞. J`«_»∞ '"Õ∞HõÅ∞— Jx ["å|∞ ÑëÔH#∞. J`«xH˜ ã¨∂_ç "Õ∞Hõ
J#∞ "åHõº=Ú#‰õΩ Y`å^• ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ· ''D ãÖÑ¨^Œ <å‰õΩ <å W=fi|_≥#∞. KåÖÏ HÍÅ=Ú `«~åfi`« XO>ˇ, P=Ù, "Õ∞HõÅ Ü≥ÚHõ¯ ãÖ`å#=Ú
J#∞Éèí==Ú, <å *Ï˝#=ÚÅ HÍ~°}=ÚQÍ ÅaèOK≥#∞—— Jx qâ◊nHõiOzi. ÃÑiy, "åi ãÖÑ¨^Œ ÉÏQÍ ÃÑiÔQ#∞. =∞~°Å P ^≥=· ^Œ∂`« "≥Ú^Œ\˜ =ºHÎ̃ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
"Õˆ~ q^•º"Õ`«ÎÅ∞ ''<Õ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ D ãÖÑ¨^Œ‰õΩ J~°∞›_»#∞. JO^Œ∞KÕ =zÛ <Õ#∞ c^Œ"å_çx, <å ^ŒQÆæ~° Ug∞ ÖË^Œ∞, <å‰õΩ XHõ XO>ˇ ^•#=Ú KÕã≤#
<å‰õΩ D ãÖÑ¨^Œ ÅaèOz#k—— Jx qâ◊nHõiOzi. =Ú*ÏÇ≤Ï^£ ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ Z_»Å <Õ#∞ ^•xÃÑ· „Ñ¨Ü«∂}=Ú KÕã≤ <å WO\˜H˜ KÕ~°QÆÅ#∞. g∞‰õΩ JO^Œ"≥∞ÿ#
JÖˇ· `≥eÑ≤# ^•x J~°=÷ Ú ‰õÄ_® W^Õ. ''D ãÖÑ¨^Œ <å‰õΩ <å qâı+`¨ ,« Q“~°==Ú 64 K«~°‡=Ú, D ãÖÑ¨^Œ „Ñ¨™êkOz# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À <Õ#∞ q∞=Ú‡Å#∞
Ji÷ã¨∞Î<åfl#∞ Jx ÑëÔH#∞. HÍx J`«_»∞ <å‰õΩ KåÖÏ J=ã¨~åÅ∞ L#flq. <Õ#∞ áê~î°=Ú – 50
h‰õΩ XO>ˇ#∞ W=fiÖË#∞ Jx ÑëÔH#∞. ^•xH˜ ^≥·=^Œ∂`« ''h=Ù `≥Å¡=∞K«ÛÅ`À
LO_Õ"å_çq, c^Œ"å_çq. h‰õΩ W=hfl JÖÏ¡ÇÏπ „Ñ¨™êkOK≥#∞. <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞#∞—— (JÖÏ¡ÇπÏ ãÖ`å#O „Ñ¨™êkOz#Ñ¨ÙÊ_»∞
Jx ÑëÔH#∞. ^•xH˜ J`«_»∞ ''Wk <å Ñ≤„`åi˚`«=Ú—— Jx ÑëÔH#∞. =∞~°Å P
^≥·=^Œ∂`« |@ì`«Å "åx ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ "≥Ú^Œ\˜"åx`À ÑëH˜#@∞¡ ÑëÔH#∞. +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_»∞@)
J`«_»∞ ‰õÄ_® J^Õ q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨=∂^è•#=Ú ÑëÔH#∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥·=^Œ∂`« ''h=Ù
J|^Œú=Ú ÑëˆH"å_ç"≥·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ x#∞fl áê`«ã≤÷uH˜ KÕ~°∞Û#∞—— Jx ÑëÔH#∞. Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
z=iH˜ ^≥·=^Œ∂`« =¸_»= =ºH˜Î ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ ''<Õ#∞ c^Œ ÉÏ@™êix, <å
^ŒQÆæ~° ^•i Y~°∞ÛÅ∞ ÖË=Ù. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ^ŒÜ«∞, Ñ≤^ŒÑ¨ g∞~°∞ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú
KÕÜ«∞HõáÈ`Õ <Õ#∞ WO\˜H˜ KÕ~°ÖË#∞. U JÖÏ¡ÇπÏ J~Ú`Õ h‰õΩ K«∂Ñ¨Ù#∞
„Ñ¨™êkOK≥<À P JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ÃÑ· <Õ#∞ x#∞fl XHõ¯ "Õ∞Hõ#∞ HÀ~°∞K«∞<åfl#∞—— Jx
ÑëÔH#∞.
J`«_»∞ D q^èŒ=ÚQÍ ["å|∞ ÑëÔH#∞: ''<Õ#∞ JO^èŒ∞}˜‚. JÖÏ¡ÇπÏ <å‰õΩ ''JÑ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ "åiH˜ K«H¯õ x Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ ãÖ`å#=Ú „Ñ¨™êkOK≥#∞. HÍx
<å K«∂Ñ¨Ù „Ñ¨™êkOK≥#∞. h‰õΩ HÍ=Åã≤#O`« ãÖáê^Œ# fã¨∞H˘x h‰õΩ W+¨ì=Ú "å~°∞ PÜ«∞# „Ñ¨™êkOz# D HÍ#∞HõÖ’ W`«~°∞Å#∞ ™ê\˜ HõeÊOKå~°∞.
=zÛ#O`« =^Œe "≥à◊√§=Ú, JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ÃÑ· h=Ù ZO`« fã¨∞H˘x "≥o§##∞ "å~°∞ KÕ¿ã D +≤~°∞¯ Ñ¨#∞Å‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ Jf`«∞_»∞, L#fl`«∞_»∂#∞.——
x#∞fl "åiOK«#∞.—— JÑ¨ÙÊ_»∞ ^≥=· ^Œ∂`«, ''h ãÖÑ¨^Œ h ^ŒQ~æ̂Æ LOK«∞=Ú, g∞~°∞
Ñ¨sH˜∆OK«|_çi. JÖÏ¡ÇπÏ g∞ Ñ¨@¡ „Ñ¨ã¨#∞fl_»Ü≥∞º#∞. h W^ŒÌi ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å Ñ¨@¡ Uq∞\©, U =ã¨∞Î=Ù#∂ ã¨$+≤ìOK«ÖËx "åih, "åˆ~ ã¨fiÜ«∞OQÍ XHõi KÕ`«
J„Ñ¨ã¨#∞fl_»Ü≥∞º#∞—— Jx K≥áêÊ_»∞. (|∞MÏi, =Úã≤¡O) ã¨$+≤ìOK«|_ç# "åix gà◊√¡ (JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ) ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ xÅÉˇ_∞» `«∞<åfl~å?
1. "åHõº=Ú (41:50) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú (Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_»∞ ÃÇÏK«ÛiOK« |_≥#∞). WÉˇfl Ç¨Ï[O ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ· D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞:
U^≥·<å ¿Ñ~°∞Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ ^•ã¨º=Ú HÍ‰õΩO_® W`«~°∞Å‰õΩ ^•ã¨º=∞x
2. ''ÅÜ«∞Y∂Å#fl Ç¨Ï*Ïb—— Ü≥ÚHõ¯ qâı¡+¨} `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. L#fl Jk x+≤^=úŒ Ú. D q+¨Ü∞« OÖ’ =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ UHÍaè„áêÜ«∞=Ú HõÅ^Œ∞.
3. ''W#fl=∂ Tf`«∞Ç¨ï JÖÏ WÖòq∞<£ W<£n—— Ü≥ÚHõ¯ qâı¡+¨} L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ J|∞ÌÖò J=∞~ü, J|∞ÌÖò HÍÉÏ, J|∞ÌÖò =Ú`«ÎeÉò J@∞=O\˜
`≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. ¿Ñ~°∞ HÍ^Œ∞ (nx J~°÷=Ú ÉÏxã¨ Jx =K«∞Û#∞, ^•ã¨∞x ÑïQÆ}#Ö’H˜ ~å^Œ∞).
4. =ÚQÆ∞æi Ü≥ÚHõ¯ ãÖÑ¶¨∞@#Ö’ ^•y=Ù#fl hux „QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. nx qâı+¡ } ¨ Ö’ Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ
`≥eáê~°∞: ''Ç¨Ï"åfi (JÖˇÇ· Ï≤ ã¨ûÖÏO) QÆ~ƒ° =ù u J~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞, Ã+·`å#∞ "åi =^Œ‰Ì Ωõ
=zÛ, <Õ#∞ q∞=Ú‡Å#∞ ã¨fi~°æ=Ú #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ f~ÚOKå#∞. g∞~°∞ <å
=∂@ q#O_ç, ÖËHõáÈ`Õ h QÆ~°ƒù=ÚÖ’ L#fl tâ◊√=Ù#‰õΩ Ô~O_»∞ H˘=Ú‡Å∞
W 65
HõeÊ™êÎ#∞. P tâ◊√=Ù h QÆ~°ƒù=Ú#∞ peÛ |Ü«∞@‰õΩ =K«∞Û#∞. q∞=Ú‡Å#∞
J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ Hõ+¨ìÃÑ@∞ì#∞, JO^Œ∞KÕ g∞~°∞ <å =∂@ qx g∞‰õΩ HÍÉ’ÜÕ∞ áê~î°=Ú – 51
ãÖ`å<åxfl J|∞ÌÖò Ç¨iãπ Jx <å=∞Hõ~°}=Ú KÕÜ«∞O_ç—— Jx "åix ÉèíÜ«∞
ÃÑ>ˇì#∞. HÍx P^ŒO, Ç¨Ï=fi (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) J`«x =∂@Å#∞ MÏ`«~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ =∞Ç¨ÏŸ#fl`« <å=∞=ÚÅ∞
KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. "åiH˜ XHõ K«zÛ# tâ◊√=Ù Ñ¨Ù>ˇì#∞. =∞~°Å QÆ~°ƒù=u J~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞
Ã+·`å<£ =zÛ =∞~°Å J^Õ q^èŒ=ÚQÍ ÉˇkiOK≥#∞. D™êi "åi =∞#ã¨∞û#∞ JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
ãÖ`å#=ÚÃÑ· „¿Ñ=∞ P=iOzOk. "å~°∞ `«=∞ a_»¤‰õΩ ''J|∞ÌÖò Ç¨iãπ—— Jx
¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞. ''"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨™êkOz# ãÖ`å#=ÚÃÑ· +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_çi
J#fl =∂@‰õΩ ÉèÏ=O W^Õ. (nxx WÉˇfl JcÇ¨u"£∞ x["≥∞ÿ# P^è•~°=Ú`À
Ç¨Ï[~°`ü Y`å^• ~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·Ç≤Ï ^•fi~å á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞). PÜ«∞# D
"åHõº=Ú QÆ∞iOz WÖÏ q=iOK≥#∞: ''P^ŒO, Ç¨Ï"åfiÅ∞ Ã+·`å<£ =∂@Å#∞ ''JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ JO^Œ"≥∞ÿ# Ü≥∂QÆº`« QÆÅ ¿Ñ~°∞¡ QÆÅ=Ù. g∞~°∞ PÜ«∞#∞fl P
=∞xflOzi, HÍx Ã+·`å#∞fl „áêi÷OK«Ö^Ë ∞Œ =∞iÜ«Ú WÉˇfl JcÇ¨u"£∞ ã¨ÇÏ‘ ã¨#^£`À ¿Ñ~°¡`À<Õ "≥Ú~°ÃÑ@∞ìHÀO_ç. PÜ«∞# <å=∞=ÚÅ`À ÉèíH˜ÎÇ‘Ï#`« KÕÜ«Ú"åix
=Ú*ÏÇ≤Ï^£ (~°Ç¨Ï‡) Ü≥ÚHõ¯ qâı¡+¨} D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: "åi ãÖ`å#=Ú q_»<å_»O_ç.——
XHõ "Õà◊ =∂#=Ù_ç ~°∂Ñ¨"Õ∞"≥∂ Jx ÉèíÜ«∞Ñ¨_çi.—— Ç¨Ï[~°`ü Ç¨Ïã¨<£ |ã¨s,
ã¨~¸^£ (~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡JÖˇ·) ‰õÄ_® W@∞=O\˜ qâı¡+¨}Å∞ `≥eÑ≤i. |∞MÏsÖ’ J|∂ Ç¨ï~Ô ~· å(~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) QÍi =Ú~üãÖ ¨ ò LÖËY
¡ #O
1) JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ `«ÑÊ¨ W`«~∞° Å‰õΩ ^•ã¨º=Ú HõÅ∞QÆ∞ „Ñü <å=∞=Ú x¿+kèOK« Ö’ D q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ 99 JO^Œ"∞≥ #ÿ Ü≥∂QÆº`«QÅÆ <å=∞=ÚÅ∞
HõÅ=Ù. Z=Ô~·`Õ "å\˜x HõO~î°ã¨Î=Ú KÕÜ«Ú<À "å_»∞ ã¨fi~°æ=Ú# „Ñ¨"ÕtOK«∞#∞.
|_ç#k.
JÖÏ¡ÇπÏ ÉËã≤ (ãÖYºÖ’ L<åfl_»∞). ÉËã≤ ãÖYº#∞ PÜ«∞# W+¨ìÑ¨_»`å_»∞.
2) "åHõº=Ú (7:190) ÉèÏ==Ú (^•xÖ’ |Ç¨ï^≥"· å~å^è#Œ ‰õΩ `å=Ù HõeÊOK«∞ ui‡rÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ 99 JO^Œ"≥∞ÿ# <å=∞=ÚÅ∞ ¿Ñ~˘¯#|_≥#∞.)
¿Ñ~°∞¡ x¿+kèOK«|_ç#q) Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D "åHõº qâı+¡ } ¨ Ö’
3) Ç¨Ïnã¨∞Ö’ <å=∞Hõ~°}=ÚÖ’ QÆÅ +≤~ü¯ Ñ¨^•Å∞ `≥ÖˇÊ#∞. HÍx „áê~°÷<å 'WÖÏ›^£— JO>Ë +≤~ü¯ Jx `≥eÃÑ#∞. |Ç¨ï^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ∞ 'JÖÏ¡ÇπÏ #∞O_ç
~å^èŒ#ÅÖ’ HÍ^Œ∞. JÖÏ¡`ü =∞iÜ«Ú JÖò Jr*ò #∞O_ç 'JÖò L*Ï˚— J#∞ Ñ¨^=Œ ÚÅ#∞ L`«Ê#fl=Ú
4) Z=iÔH·<å K«Hõ¯x P~ÀQÆº=O`«∞Öˇ·# ãÖ`å#=Ú HõÅ∞QÆ∞@ JÖÏ¡ÇπÏ KÕâß~°∞. (WÉˇfl JcÇ¨uO)
„Ñ¨™ê^Œ"Õ∞. JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# Ü≥∂QÆº`«QÆÅ <å=∞=ÚÅÖ’ "Õˆ~ <å=∞=Ú
5) q^èÕÜ«∞`« K«∂Ñ¨Ù ÉèÏQÆ™êfi=∞º=Ú#‰õΩ, „áê~°÷#Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ =∞^èŒº Å#∞ KÕ~°∞Û@#∞ WÖÏ›^£ (ÉèíH˜Î Ç‘Ï#`«) Jx P=∞+π `≥eÑ≤i.
=º`åºã¨=Ú#∞ =∞`«ÑÖ_ç`«∞Å∞ `≥eÑ≤i.
1) JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# Ü≥∂QÆº`« QÆÅ ¿Ñ~°∞¡ HõÅ=x ã¨Ê+¨ìÑ¨~°K«|_≥#∞.
W 66
2) JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°¡hfl ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#q.
3) JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# <å=∞=ÚÅ#∞ u~°ã¨¯iOK«∞"åix ÅHõ∆º áê~î°=Ú–52
ÃÑ@ì~å^Œ∞.
4) WÖÏ›^£ ÉèÏ==Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞. JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· ã¨ÖÏ=Ú Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞
5) ÉèíH˜ÎÇ‘Ï#`« QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
6) JÖÏ¡ÇÏπ #∞ ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ , JO^Œ"∞≥ #ÿ Ü≥∂QÆº`«QÅ
Æ <å=∞=ÚÅ`À „áêi÷OK« LÖËd¡ OKå~°∞: #=∂AÖ’ "Õ∞=Ú ''JÖÏ¡ÇÏπ ÃÑ· âßOu HõÅ∞QÆ∞#∞, Ñ¶Ö
¨ Ï<å "åiÃÑ·
=∞x P[˝ W=fi|_çOk. âßOu HõÅ∞QÆ∞#∞—— Jx ÑëH˜uq∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ ÃãÅqK≥Û#∞: ''JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· âßOu HõÅ∞QÆ∞#∞
Jx Ñ¨ÅHõHõO_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë, JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ âßOu HõeyOK«∞"å_»∞.——
W (|∞MÏi, =Úã≤¡O)

1) ã¨ÖÏ=Ú QÆ∞iOz qâı¡+≤OK«|_çOk.
2) D Ñ¨^Œ=Ú (ã¨ÖÏ=Ú) =Úã≤¡OÅÖ’ XHõi<˘Hõ~°∞ WzÛÑ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õ
|Ç¨ï=∞u.
3) D Ñ¨^Œ=Ú#∞ JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞.
4) JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· ã¨ÖÏ=Ú Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ#∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
5) JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°‰õΩ K«^Œ=|_»∞ ãïÜ≥ÿ∞# Ñ¨^Œ=ÚÅ∞, K«^Œ=‰õÄ_»^Œ<Õ
Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
67
áê~î°=Ú– 53 áê~î°=Ú – 54
''JÖÏ¡ÇπÏ h‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ`Õ ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞—— '<å ÉÏxã¨— Jx Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞
J#‰õÄ_»^Œ∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) É’^èŒ##∞ Ç¨Ï[~°`ü
J|∂ Ç¨ïÔ~·~° (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) WÖÏ LÖË¡dOKå~°∞: g∞Ô~=~°∂ g∞
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ï~Ô ~· ° (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ Ozi: ¿ã=‰õΩÅ#∞, ''h „Ñ¨Éèí∞=Ù‰õΩ J#flO fã¨∞H˘x~å ÖË^• h „Ñ¨Éèí∞=Ù‰õΩ hà◊√§
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ =ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ L^ÀƒkèOKå~°∞: fã¨∞H˘x~å—— Jx Ñ¨ÅHõ=^Œ∞Ì......... ''JkèHÍi—— Jx Ñ¨ÅHõO_ç, g∞ ÉÏxã¨Å#∞,
g∞Ö’ Z=fi~°∂ ''F JÖÏ¡ÇπÏ! h‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ`Õ ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞—— Jx ÖË^• ''<å ^•ã¨∞_»∞, <å ^•ã≤—— Jx Ñ¨ÅHõ=^Œ∞Ì. ''<å ¿ã=‰õΩÅ∞—— Jx Ñ¨ÅHõO_ç.
''F JÖÏ¡ÇπÏ! h‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ`Õ <åÃÑ· ^ŒÜ«∞`«Å∞K«∞—— Jx „áêi÷OK«~å^Œ∞. (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)
xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã¨÷~Ú~°º=Ú =∞iÜ«Ú qâßfiã¨=Ú`À „áêi÷Oz
"Õ_»∞HÀO_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ#∞ "åiOK«QÆÅ "å_≥=fi_»∂ ÖË_»∞. nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
(ã¨Ç‘Ï |∞MÏs, ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O) 1) '<å ÉÏxã¨— J#∞@ x+≤^ŒúO.
g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Ü≥∂QÆº=ÚÅ∞ „Ñ¨™êkOK«=∞x „áêi÷OK«O_ç. 2) ÉÏxã¨Å∞ `«=∞ JkèHÍix '=∂ „Ñ¨Éèí∞=Ù— J#∞@ x¿+kèOK«|_çOk.
ZO^Œ∞HõO>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ Un ÃÑ^ŒÌk HÍ^Œ∞. (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)
3) JkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ ¿ã=‰õΩÅ#∞ ''^•ã¨∞Å∞, ÉÏxã¨Å∞—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@‰õΩ
nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù |^Œ∞Å∞ ¿ã=‰õΩÅ∞ Jx Ñ¨ÅHõ=Öˇ#x É’kèOK«|_≥#∞.
1) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „áêi÷OK«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞ +¨~°`«∞ ÃÑ\˜ì „áêi÷OK«~å^Œ∞. 4) ÉÏxã¨Å∞ `«=∞ JkèHÍix '=∂ JkèHÍi ÖË^• =∂ ÃÑ^ŒÌ— Jx Ñ¨Å∞Hõ
=Öˇ#∞.
2) +¨~°`«∞Å`À ‰õÄ_ç# „áê~°÷# x¿+^è•xH˜ HÍ~°}=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
5) nxH˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}O, UHõ^≥·"å~å^èŒ# „âı+¨ª`«‰õΩ ÉèíOQÆ=Ú HõÅQÆ‰õΩO_®
3) ã¨÷~Ú~°º=Ú`À, qâßfiã¨=Ú`À JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „áêi÷OK«=Öˇ#∞. "Õ_»∞ LO_»@O. Hõ#∞Hõ =∂@ÅÖ’ W`«~°∞Å#∞, Ñ≤Å∞K«∞@Ö’ ‰õÄ_® UHõ^≥·"å
HÀ=Öˇ#∞. ~å^èŒ# „âı+¨ª`«‰õΩ ÉèíOQÆO U~°Ê_»‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOK«=Öˇ#∞.
4) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ Ü≥∂QÆº=ÚÅ∞ „Ñ¨™êkOK«=∞x "Õ_»∞H˘#=Öˇ#∞.
5) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ÃÑ^ŒÌ Ü≥∂QÆº=ÚÅ∞ „Ñ¨™êkOK«=∞x "Õ_»∞HÀ=Öˇ#x Ñ¨Å∞‰õΩ
@‰õΩ QÆÅ HÍ~°}=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
W
W 68
áê~î°=Ú – 55 áê~î°=Ú – 56
JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú`À Ü«∂zOK«∞"åxx JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú# ã¨fi~°æ=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞
X\˜ì KÕ`«∞Ö’Î ÑÖÑ¨~å^Œ∞ HÀ~°=Öˇ#∞
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ É’^èŒ#Å#∞ Ç¨Ï[~°`ü *Ïa~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞:
D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞: JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÃÑ· Ü«∂zOK«∞"åiH˜ U"≥∞ÿ<å „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ
¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ ãÖÉ’kèOKå~°∞:
`«ÑÊ¨ ‰õΩO_® W=fiO_ç. JÖÏ¡ÇÏπ <å=∞=Ú# P„â◊Ü∞« =Ú HÀ~°∞ "åiH˜ P„â◊Ü∞« =Ú ''JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú# ã¨fi~°æ=Ú `«Ñ¨Ê "Õˆ~n Ü«∂zOK«=^Œ∞Ì.——
W=fiO_ç. q∞=Ú‡Å#∞ qO^Œ∞‰õΩ PÇ¨fixOK«∞"åi qO^Œ∞#∞ ã‘fiHõiOK«O_ç.
g∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕã≤ ÖÏÉèí=Ú#∞, =∞~åº^Œ#∂ KÕ‰õÄiÛ# "åiH˜, g∞~°∞ nxÖ’ 2 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
‰õÄ_® J`«x ã¨Ç¨ Ü«∞=Ú#‰õΩ ãïÑ¨_#ç O`« ã¨Ç¨ Ü«∞"≥∞<ÿ å KÕÜ∞« O_ç. ÖËHõ g∞~°∞ 1) JÖÏ¡ÇπÏ =ÚY=Ú xq∞`«Î=Ú ÑëH˜#Ñ¨ÙÊ_»∞ Jxfl\˜h q∞Oz#
ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕÜ«∞ÖËx Ñ¨Hõ∆=ÚÖ’ "åi H˘~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ`À "åi "Õ∞Å∞ f~°Û L^ÕÌt`«=Ú ã¨fi~°æ=Ú HÍ‰õΩO_® "Õˆ~ "å\˜x Ü«∂zOK«~å^Œ∞.
QÆeQÍ#∞ J#∞‰õΩ#flO`« =~°‰õΩ ^Œ∞P KÕÜ«∞O_ç.
(J|∂^•=Ó^£, #™ê~Ú–ã¨Ç‘Ï ã¨#^£) 2) JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ =ÚY=Ú HõÅ^Œx ã¨Ê+¨=ì ∞QÆ∞K«∞#flk. Jk ZÖÏQÆ∞#fl^À =∞#‰õΩ
`≥eÜ«∞^Œ∞.
nxÖ’ 6 „Ñ¨Hõ~°}=∞Å∞ HõÅ=Ù
1) JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú`À P„â◊Ü«∞=Ú HÀi# "åiH˜ P„â◊Ü«∞=Ú W=fi=Öˇ#∞. W
2) JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú`À Ü«∂zOz# "åiH˜ U"≥∞ÿ<å `«Ñ¨ÊHõ W=fi=Öˇ#∞.
3) PÇ¨fi#=Ú#∞ ã‘fiHõiOK«=Öˇ#∞.
4) ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕã≤# "åiH˜ „ÑüÑ¶¨Å=Ú W=fi=Öˇ#∞.
5) ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕã≤# "åiH˜ „ÑüÑ¶¨Å=Ú W=fiÖËx "å~°∞ J`«x "Õ∞Å∞
H˘~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ`À ^Œ∞P KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
6) ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕã≤# "åi „ÑüÑ¶¨Å=ÚQÍ "Õ∞Å∞ f~°ÛQÆeQÍ#∞
J#∞‰õΩ#flO`« =~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ`À ^Œ∞P KÕã¨∞ÎO_»=Öˇ#∞.
W 69
áê~î°=Ú – 57 3) XHõ"Õà◊ Jx Ñ¨ÅHõ‰õÄ_»^Œ∞ J#∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú, Ã+·`å<£ J=∞Å∞‰õΩ

^•i `≥~°∞ã¨∞ÎOk.
Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ ãÖÉèíqOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ 'XHõ"Õà◊ 4) =∞Oz Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ@‰õΩ „¿Ñˆ~Ñ≤OK«|_≥#∞.
5) ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# "å\˜<Õ HÍOH˜∆OKåe, JÖÏ¡ÇπÏ<Õ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú HÀ~åe.
WÖÏ [iy LO>Ë— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ@ 6) KÕ`«HÍx"å_ç =Öˇ ‰õÄÅ|_»∞@ x"åiOK«|_çOk.
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
W
''............JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°=æ ÚÖ’ "≥o§# "åi QÆ∞iOz) XHõ"àÕ ◊ g~°∞ =∂ =∂@Å∞
qx LO>Ë K«OÑ¨|_Õ"å~°∞ HÍ^Œx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞<åfl~°∞.—— (3:154)
Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ï~Ô ~· å(~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OKå~°∞:
Ç¨Ï[~°`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉ’
kèOKå~°∞:
h‰õΩ ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# ^•x<Õ HÍOH˜∆OK«∞. XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ â◊~°}=Ú
=∂„`«"Õ∞ HÀ~°∞HÀ, KÕ`«HÍx"å_ç =Öˇ ‰õÄÅ|_»‰õΩ, h‰õΩ Hõ+ì̈#+ì̈=ÚÅ∞ "å\˜e¡`Õ
''XHõ"Õà◊ <Õ#∞ WÖÏ KÕã≤ LO>Ë WÖÏ [iy LO_Õk—— Jx Ñ¨ÅHõ‰õΩ, ''Wk
JÖÏ¡ÇπÏ xâ◊Û~ÚOz#k, PÜ«∞# xâ◊ÛÜ«∞=Ú „Ñ¨HÍ~°=Ú [iy#k—— Jx
Ñ¨Å∞‰õΩ. ZO^Œ∞HõO>Ë, ''XHõ"Õà◊ Jx—— J<Õ Ñ¨Å∞‰õΩ Ã+·`å#∞ J=∞Å∞‰õΩ
^•ifã¨∞ÎOk. (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)

1) "åHõº=ÚÅ∞ (3:154, 23:168)‰õΩ ÉèÏ==Ú (XHõ"Õà◊ J<Õ Ñ¨Å∞‰õΩ "åi
QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.)
2) Hõ+¨ì#ëêìÅÖ’ XHõ"Õà◊ WÖÏ KÕ¿ãÎ WÖÏ JÜÕ∞º^Õ"≥∂ J#∞@ x+≤^ŒúO. 70
áê~î°=Ú – 58 áê~î°=Ú – 59
QÍex u@∞ì@ x+≤^ŒúO (JÖÏ¡ÇπÏ#∞ â◊OHÕK«∞@ x+≤^ŒúO)
Ç¨Ï[~°`ü LÉˇ· a<£ HÍÉò (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) „Ñ¨=HõÎ (ã¨JãÖ) É’^è#Œ #∞
D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞: JÖÏ¡ÇπÏ Y∞~üP<£Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ãÖÉ’kèOK≥#∞:
QÍex u@ìHõO_ç. g∞~°∞ ã¨∞_çQÍex K«∂ã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ WÖÏ K«^Œ=O_ç: "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@¡ Jã¨`«º, J*Ï˝#, Jâ◊√^Œú"≥∞ÿ# J#∞=∂<åÅ∞ =ºHõÎO
KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. ("åi`À) WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ=Ú: ''D q+¨Ü«∞OÖ’ (Z=fiiH©
''F JÖÏ¡ÇπÏ! "Õ∞=Ú D QÍe`À =∞Ozx HÀ~°∞K«∞<åfl=Ú, D QÍex JkèHÍ~°=Ú ÖË^∞Œ . ã¨=∞ã¨Î JkèHÍ~°=ÚÅ∞ JÖÏ¡ÇÏπ Jnè#OÖ’ L#flq. "åã¨"Î åxH˜
P*Ï˝Ñ≤OK«|_ç# ^•xÖ’ ‰õÄ_® =∞Ozx HÀ~°∞K«∞<åfl=Ú. F JÖÏ¡ÇπÏ! "Õ∞=Ú "å~°∞ `«=∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =ÚÅÖ’ ^•K«∞‰õΩ#fl "å\˜x g∞‰õΩ =ºHõOÎ KÕÜ∞« _»O ÖË^∞Œ .
D QÍeÖ’x K≥_»∞ #∞O_ç h â◊~°}∞ HÀ~°∞K«∞<åfl=Ú. D QÍeH˜ P*Ï˝Ñ≤OK«
"Õ∞=Ú ã¨fi`«O„`åkèHÍ~°=ÚÅ∞ Hõey LO>Ë, "Õ∞=Ú WK«@ K«OÑ¨|_ç LO_Õ
|_ç# K≥_»∞ #∞O_ç ‰õÄ_® h â◊~°}∞ HÀ~°∞K«∞<åfl=Ú.—— (ui‡r ã¨Ç‘Ï)
"å~°=Ú HÍ^Œ∞ Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞<åfl~°∞. "åi`À WÖÏ Ñ¨ÅHõO_ç, g∞~°∞ g∞ Wà◊§Ö’¡<Õ
nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù LO_ç#Ñ¨Ê\˜H© =∞$`«∞º=Ù edOK«|_ç L#fl"å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ „áê}ÏO`«Hõ
™ê÷<åÅ‰õΩ `«~°e=zÛ LO_Õ"å~°∞ (D =$`åÎO`«=Ú ZO^Œ∞‰õΩ [iyO^ŒO>Ë)
1) QÍex u@∞ì@ x"åiOK«|_≥#∞. JÖÏ¡ÇπÏ g∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂ÅÖ’ ^•y=Ù#fl ^•xx Ñ¨sH˜∆OK«∞@‰õΩ, g∞ =∞#ã¨∞ûÖÖ’
2) U^≥·<å J~Ú+¨ì"≥∞ÿ#k Hõ#Ñ¨_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ#k L#fl^•xx ã¨fiK«ÛÑù ~¨ K ° ∞« @‰õΩ. xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ PO`«~O° yHõ ã≤u÷ ÉÏQÍ
HÀ~°∞HÀ=Öˇ#∞. `≥Å∞ã¨∞#∞. "åã¨Î"åxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ â◊OHÕK«∞"åiÃÑ·<Õ Hõ+¨ì=ÚÅ∞ =zÛÑ¨_»∞#∞.
3) QÍe `«#O`«@ `å#∞ gÜ«∞^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ P[˝ "Õ∞~°ˆH gÜ«Ú#∞. ÃÑ· "åHõº=ÚÅ#∞ QÆ∞iOz WÉˇfl Y~ÚºO (~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ÇπÏ JÖˇ·) D
4) QÍe XHÀ¯™êi =∞Oz KÕÜ«Ú@‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_»∞#∞. XHÀ¯™êi K≥_»∞ q^èŒ=ÚQÍ qâ◊nHõiOK≥#∞:
KÕÜ«Ú@‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_»∞#∞. ''Ñ¨q„`«∞_≥·# JÖÏ¡ÇπÏ `«# „Ñ¨=HõÎ‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ñ¨_»_»∞, PÜ«∞# ^èŒ~°‡=Ú
"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ PÇ¨fixOK«∞K«∞#fl HÍ~°º=Ú ã¨=∞ã≤áÈ=Ù#∞—— Jx "å~°∞ â◊OHÕzi.
=Úã≤¡=ÚÅÃÑ· "å\˜e¡# PÑ¨^Œ JÖÏ¡ÇπÏ qkè HÍ^Œx J#∞=∂#Ñ¨_çi. JÖÏ¡ÇπÏ
W Ü≥ÚHõ¯ qkè, <Õ~°∞Ê, „Ñ¨=HõÎ Ü≥ÚHõ¯ ã¨Ñ¶¨Å`«#∞ g~°∞ â◊OHÕzi. W™ê¡O Jxfl
=∞`åÅÃÑ· ã¨ÑÅ ¨¶ `« á⁄O^Œ*ÏÅ^Œx J#∞=∂#Ñ¨_iç . HõÑ@ ¨ ∞Å, |Ç¨ï^≥"· å~å^è‰Œ Ωõ Å
D â◊OHõ "åHõº=Ú(48:6)Ö’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. W@∞=O\˜ ‰õΩâ◊OHõ JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯
Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#‰õΩ q~°∞^Œ=ú Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë Wk JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ *Ï˝#=Ú, =ÚH˜,Î
71
QÆ∞}=Ú, Q“~°"åkèHõº`«‰õΩ q~°∞^Œú=Ú.
WÉˇfl Y~Úº"£∞ (~°Ç¨Ï‡) D PÜ«∞`ü Ü≥ÚHõ¯ `å`«Ê~°º=Ú D q^èŒ=ÚQÍ nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞: HõÑ¨@ qâßfiã¨=Ú QÆÅ"å~°∞ LÇ¨Ï^£ Ü«Ú^Œú=Ú `«~åfi`« D 1) "åHõº=Ú (3:154) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú (‰õΩâ◊O‰õΩÅ QÆ∞iOz) `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
q^èŒ=ÚQÍ J#∞=∂xOK«™êQÍ~°∞. Jk Uq∞@O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ `«# „Ñ¨=HõÎ‰õΩ
2) "åHõº=Ú (48:6) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú (â◊OHÕK«∞"åiH˜ K≥_»∞ [~°∞QÆ∞#∞ Jx)
ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕÜ«∞_»∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ „Ñ¨Kå~° P~åƒù@O JO`«iOzáÈ`«∞Ok. `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
=∞~À `å`«Ê~°º=Ú D q^èŒ=ÚQÍ LOk: „Ñ¨=HõÎ‰õΩ, qâßfiã¨∞Å‰õΩ, HõeyOz#
W|ƒO^Œ∞Å ^•fi~å HõÑ¨@∞Å∞ WÖÏ â◊OHÕKÕ"å~°∞, qkè J<Õk JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ 3) ÖˇHõ¯ÖË#xfl q^èŒ=ÚÅ∞QÍ [#∞Å∞ â◊OHÕK«∞^Œ∞~°∞.
q"ÕHõO HÍ^Œ∞. 4) D ‰õΩâ◊OHõ #∞O_ç JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ QÆ∞iÎOz, `«# =∞#ã¨∞û
Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨sHõ∆ KÕã¨∞HÀQÆey# "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨∞~°H˜∆`«=ÚQÍ LO_»QÆÅ~°∞.
JO^Œ∞KÕ, ''JÖÏ¡ÇπÏ Jã¨`«º=Ú#∞ ã¨`«º=ÚÃÑ· PkèHõº`« HõeyOK«∞#x
Ü«∞^•~°=÷ Ú ã¨=∞ã≤áÈ=Ù#x Z=~°~Ú`Õ ÉèÏqOK≥^~Œ À ÖË^• JÖÏ¡ÇÏπ x~°~‚ ÚOz#
qkèH˜ J#∞QÆ∞}=ÚQÍ [iÔQ#x qâ◊fiã≤OK«~À ÖË^• JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkè W
#=∞‡â◊Hõº=Ú HÍ^Œx ÉèÏqOK≥^Œ~À, Wk ˆH=ÅO J`«x WK«Ûù J#∞H˘<≥^Œ~À—— D
q^èŒ"≥∞ÿ# ‰õΩâ◊OHõ Hõey=ÙO_»∞@ u~°™ê¯~°∞Å q^è•#=Ú. u~°™ê¯~°∞Å H˘~°‰õΩ
#~°Hõ=Ú ã≤÷~° x"åã¨=Ú. KåÖÏ =∞Ok `«=∞ Ñ¨#∞ÅÖ’ â◊OH˜ã¨∞ÎO\Ï~°∞. HÍx
JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞, PÜ«∞# ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞, PÜ«∞#
^•fi~å =ÚH˜Î =∞iÜ«Ú Q“~°"åkèHõº`«#∞ qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞ D â◊OHõÅ #∞O_ç
ã¨∞~°H˜∆`«=ÚQÍ LO_»QÆÅ~°∞.
*Ï˝<À^ŒÜ«∞=Ú Hõey# „Ñü =ºH©Î `«# "Õ∞Å∞ HÀ~°∞H˘x JÖÏ¡ÇπÏ#∞
â◊OHÕK«Hõ J@∞=O\˜ ‰õΩâ◊OHõ=ÚÅ∞ Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ`À Hõ∆=∂Ñ¨}
"Õ_»∞HÀ=Öˇ#∞.
„Ñ¨[Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèx â◊OH˜ã¨∞ÎO\Ï~°∞. WÖÏÔQ· LO>Ë
ÉÏQÆ∞O_Õk Jx Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. `«=∞‰õΩ „Ñ¨™êkOK«|_ç# ^•xx JÅÊ=ÚQÍ
ÉèÏqOK≥^~Œ ∞° . JO^Œ∞KÕ =∞#=Ú ‰õÄ_® ‰õΩâ◊OHõ #∞O_ç ^Œ∂~°=ÚQÍ L<åfl=∂?
ÖË^•? Jx ÑïjeOK«∞ HÀ=Öˇ#∞. XHõ J~°c Ö’HÀH˜Î:
''h=Ù ^•x #∞O_ç ^Œ∂~°=ÚQÍ L#fl Z_»Å ÃÑ^ŒÌ ™êÑ¶¨Åº=Ú á⁄Ok#
"å_»=Ù, HÍx ^Œ∂~°=ÚQÍ L<åfl=x <Õ#∞ `«ÅK«∞@ÖË^Œ∞.—— 72
áê~î°=Ú – 60 =Ç¨ÏÉò D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi:

''Z=Ô~·`Õ =∞Oz ÖË^• K≥_»∞ qkèÃÑ· qâ◊fiã≤OK«~À, "åix JÖÏ¡ÇπÏ
JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèx u~°ã¨¯iOKÕ "å~°∞ #~°Hõ=ÚÖ’ HÍÅ∞Û#∞.——
WÉˇfl J^£ ^≥·Åq∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞:
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
L^ÀƒkèOKå~°∞: <å „áê}=Ú Z=i KÕuÖ’ L#fl^À PÜ«∞#ÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú, <Õ#∞ Ç¨Ï[~°`ü LÉˇ· a<£ HÍÉò (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) =^ŒÌ‰õΩ áÈ~Ú <å
XHõ"àÕ ◊ Z=i =^Œ~Ì Ú<å H˘O_»O`« |OQÍ~°=Ú#flKÀ J`«_∞» JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°=æ ÚÖ’ =∞#ã¨∞ûÖ’ qkè QÆ∞iOz H˘O`« J#∞=∂#=Ú HõÅ^Œ∞, g∞~°∞ U^≥·<å Ç¨Ïnã¨∞
^•#=Ú KÕã≤<å J`«x D J=∞Å∞ (^•#=Ú) J`«_»∞ qkèÃÑ· qâ◊fiã≤OK«#O`« É’kèOK«O_ç, JÖÏ¡ÇÏπ <å =∞#ã¨∞ûÖ’ #∞Oz J#∞=∂#=Ú#∞ fã≤"Ü Õ Ú « @‰õΩ——
=~°‰õÄ ã‘fiHõiOK«|_»^Œ∞. `«# É’^èŒ#‰õΩ P^è•~°=ÚQÍ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ Jx q#flqOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O D LÑ¨^Õâ◊=Ú#∞ LÖË¡dOK≥#∞. qâ◊fiã≤OK«∞@ JÑ¨ÙÊ_»∞ Ç¨Ï[~°`ü LÉˇ· a<£ HÍÉò Jc (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ
J#QÍ JÖÏ¡ÇÏπ #∞, PÜ«∞# ^Œ∂`«Å#∞, PÜ«∞# „QÆO^ä•Å#∞, PÜ«∞# „Ñ¨=HõÅ Î #∞, É’kèOKå~°∞:
„Ñ¨à◊Ü«∞k#=Ú#∞, JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèx qâ◊fiã≤OK«∞@. (=Úã≤¡O, ''h=Ù ^èŒ#=Ú#∞ ^•#=Ú KÕã≤<å, h D J=∞Å∞ (^•#=Ú) h=Ù
Ç¨Ï[~°`ü LÉÏ^•a<£) qkèÃÑ· qâ◊fiã≤OK«#O`«=~°‰õÄ, h‰õΩ U Hõ+¨ì=Ú "å\˜Å¡É’`«∞O^À Jk "å\˜Å∞¡
LÉÏ^• a<£ ™êq∞`ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) `«# ‰õΩ=∂~°∞xH˜ D `«∞O^Œx, h‰õΩ "å\˜Å¡É’x Hõ+¨ì=Ú "å\˜Å¡É’^Œx qâ◊fiã≤OK«#O`« =~°‰õÄ
q^è=Œ ÚQÍ É’kèOzi: ''„Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ ‰õΩ=∂~°∞_®! h‰õΩ ãÖÉèqí OK«É’=Ù Hõ+=ì̈ Ú ã‘fiHõiOK«|_»^Œ∞. h qâßfiã¨=Ú nxH˜ aè#fl=ÚQÍ LO_ç h=Ù =∞~°}Õz#
#∞O_ç h=Ù ~°H˜∆OK«|_»ÖË=Ù, h‰õΩ ãÖÉèíqOK«É’x Hõ+¨ì=Ú ZÑ¨Ê\˜H© h =^ŒÌ‰õΩ Ü≥∞_»Å h=Ù #~°Hõ=Ú# KÕÔ~^Œ=Ù.—— `«~°∞"å`« <Õ#∞ Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ a<£
~å^Œ∞ Jx qâ◊fiã≤OK«#O`« =~°‰õΩ qâßfiã¨Ñ¨Ù ~°∞zx h=Ù á⁄O^Œ*ÏÅ=Ù <Õ#∞ =∞ãπT^£, Ç¨Ï[~°`ü Ç¨ï*Ëá¶ê a<£ Ü«∞=∂<£, Ç¨Ï[~°`ü *ˇ·^£ a<£ ™êa`ü (~°l
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O #∞Oz D LÑ¨^Õâ◊=Ú#∞ JÖÏ¡Çï¨ J#∞›)Å =^Œ‰Ì Ωõ "≥o§#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ ‰õÄ_® „Ñ¨=HõÎ Ü≥ÚHõ¯ W^Õ Ç¨Ïnã¨∞#∞
qO\˜x: JÖÏ¡ÇÏπ Jxfl\˜HOõ >Ë =ÚO^Œ∞ HõÅ=Ú#∞ ã¨$+≤Oì z, ^•xx „"åÜ«∞=∞x É’kèOzi. (Ç¨HÕ nxx `«# ã¨Ç‘ÏÖ’ á⁄O^Œ∞ Ñ¨~°K≥#∞. Wk ã¨Ç‘Ï Ç¨Ïnã¨∞).
P*Ï˝ÑO≤ K≥#∞. Jk, F <å „Ñ¨É∂íè ! Uq∞ „"åÜ«∞=Öˇ#∞? Jx J_çQÔ #∞. ''„Ñ¨àÜ ◊ ∞«
k#O =~°‰õÄ =K«∞Û „Ñü „áê}˜ qkèx „"åÜ«Ú=Ú—— Jx JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∂^è•# nxÖ’ 9 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
q∞K≥Û#∞: ‰õΩ=∂~å, <Õ#∞ „Ñ¨=HõÎ#∞ PÜ«∞# D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^Õtã¨∞ÎO_»QÍ 1) JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# qkèx qâ◊fiã≤OK«∞@ `«Ñ¨Êxãï.
q<åfl#∞. Z=Ô~·`Õ D qâßfiã¨=Ú HÍHõ "Õˆ~ qâßfiã¨=ÚÃÑ· =∞~°}˜™êÎ_À J`«_»∞
<å J#∞K«~∞° ÅÖ’x "å_»∞ HÍ^Œ∞.—— (J|∂ ^•=Ó^£, =Úã¨fl^≥ JÇ¨Ï‡^£) 2) qkèx U q^èŒ=ÚQÍ qâ◊fiã≤OK«=Öˇ<À qâ◊nHõiOK«|_≥#∞.
''JÖÏ¡ÇπÏ Jxfl\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞ HõÅ=Ú#∞ ã¨$+≤ìOz ^•x`À „Ñ¨à◊Ü«∞ 3) qkèx qâ◊fiã≤OK«x"åi HÍ~°º=ÚÅ∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù.
k#O =~°‰õΩ ãÖÉèíqOK«∞#@∞=O\˜=hfl „"å~ÚOz"ÕÃã#∞.—— 4) qkèx qâ◊fiã≤OK«x"å_»∞ 'D=∂<£— =∂^èŒ∞~åºxfl á⁄O^Œ*ÏÅ_»∞.
(=Úã¨fl^≥ JÇ¨Ï‡^£) 5) JÖÏ¡ÇπÏ Jxfl\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞ ã¨$+≤ìOz# ^•xx `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O LÑ¨^Õâ◊=Ú#∞ WÉˇfl 73 6) HõÅ=Ú „Ñ¨à◊Ü«∞k#O =~°‰õΩ ãÖÉèíqOK«∞#@∞=O\˜=hfl „"åã≤"ÕÃã#∞.
7) qkèx qâ◊fiã≤OK«x "åiH˜ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = áê~î°=Ú – 61
ã¨Å¡O)`À ãÖ|O^èŒ=Ú ÖË^Œ∞.
8) 'ã¨ÅÑ¶‘Å∞— J#∞=∂#=Ú Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞ Y∞~üP<£, Ç¨Ïnã¨∞Å∞ ÉÏQÍ z„`åÅ∞, tÖÏÊÅ#∞ z„uOK«∞@ XHõ
`≥eã≤# "åix ãÖ„Ñ¨kOKÕ"å~°∞.
9) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) Ç¨Ïnã¨∞Å ^•fi~å
^Œ∞+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨x
qkè QÆ∞iOz ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ qâ◊nHõiOK«|_≥#∞. Ç¨Ï[~°`ü J|∂Ç¨ï~Ô ~· å (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) Ç¨Ïnã¨∞ Y∞nûx D q^èOŒ QÍ
LÖË¡dOzi: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O JÖÏ¡ÇπÏ D
q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#x ãÖÉ’kèOK≥#∞:
W ''<å ã¨$+≤ìÖÏO\˜ ã¨$+≤ìx `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOz# "åiH˜
q∞Oz# ^Œ∞+¨µìÖˇ=~°∂ ÖË~°∞. gix XHõ ~°=fiO`«\˜ =ã¨∞Î=Ù#∞ KÕã≤ K«∂ÃÑ@ì
=∞#O_ç.—— (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O, ã¨Ç‘Ï |∞MÏi)
Ç¨Ï[~°`ü P~Úëê(~°l JÖÏ¡Çï¨ J<£Ç¨ ) LÖËY¡ #OÖ’ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) WÖÏ „Ñ¨É’kèOK≥#∞.''ã¨$+≤ìOK«∞@Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ
Ü≥ÚHõ¯ ã¨$+≤ì „Ñü~°∂Ñ¨=Ú#∞ KÕÜ«Ú"å~°∞ „Ñ¨à◊Ü«∞ k<å# JO^Œih q∞Oz
tH˜∆OK«|_»∞^Œ∞~°∞.—— (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒOQÍ
LÖË¡dOKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒOQÍ
„Ñ¨É’kèOzi: „Ñü teÊ, z„`«HÍ~°∞_»∞ #~°Hõ=ÚÖ’ „Ñ¨"ÕtOK«∞#∞. J`«_»∞ `å#∞
KÕã≤# „Ñü z„`«=Ú#‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ XHõ „áê}=Ú KÕã≤, ^•x ^•fi~å P
z„`«HÍ~°∞_»∞ #~°HõOÖ’ tH˜∆OÑ¨|_»∞#∞. (|∞MÏi, =Úã≤¡O)
Ç¨Ï[~°`ü WÉˇfl JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ OKå~°∞†
„Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOzi:
''WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ z„`«=Ú KÕã#≤ "åix „Ñ¨àÜ
◊ ∞« k#O <å_»∞ P z„`«=ÚÖ’
„áê}=Ú áÈÜ«∞=∞x P*Ï˝Ñ≤OK«|_»∞#∞. HÍx J`«_»∞ ZÑ¨Ê\˜H© KÕÜ«∞ÖËHõ
74 áÈ=Ù#∞.——
J|∂ Ç¨ÏÜ«∂º*ò Hõ^äŒ#O: Jb (~°l) <å`À WÖÏ J<åfl~°∞. áê~î°=Ú – 62
''##∞fl „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) ÑÖÑ≤# Ñ¨xÃÑ·
x#∞fl ÑÖÑ¨<å? Jk U=∞#QÍ U tÅÊ=Ú<≥<· å ÖË^• Z`«∞QÎ Í L#fl U ã¨=∂kè<å Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨=∂}=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@
‰õÄÅÛ‰õΩO_® =^ŒÅ=^Œ∞Ì.—— (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞:
1) tÅÊ=ÚÅ∞, z„`«Ñ¨@=ÚÅ∞ KÕ¿ã"åix ÃÇÏK«ÛiOK«|_≥#∞. ''g∞~°∞ g∞ „Ñ¨=∂}ÏÅ#∞ Ñ¨kÅ=Ú KÕã¨∞HÀO_ç.—— (5:89)
2) z„uOK«∞@#∞ x¿+kèOK«\ÏxH˜ HÍ~°}=Ú, Wk ‰õÄ_® +≤~ü¯ *ÏuH˜ Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ïÔ~·~å (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
K≥Ok#^Õ. LÖË¡dOK≥#∞: (|∞MÏi, =Úã≤¡O)
3) JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ìHõ~°Î. ã¨$+≤ì |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ#k. ã¨$+≤ìx JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ìOK≥#∞. „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ
ã¨$+≤ì ^Õhfl ã¨$+≤ìOK«*ÏÅ^Œ∞. „Ñ¨É’kèOzi:
4) z„`«HÍ~°∞_»∞ JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ tH˜∆OK«|_»∞#∞. ''(Jã¨`º« ) „Ñ=¨ ∂}=Ú ã¨~∞° ‰õΩÅ#∞ J=Ú‡@‰õΩ Ñ¨xH˘K∞« Û#∞QÍx Jkã¨=∞$kúx
5) JÖÏ¡ÇπÏ „Ñü z„`«=Ú#‰õΩ |^Œ∞Å∞ XHõ „áê}=Ú ã¨$+≤ìOz ^•x ^•fi~å Ç¨ÏiOK«∞#∞.——
z„`«HÍ~°∞}˜‚ #~°HõOÖ’ tH˜∆OK«∞#∞. Ç¨Ï[~°`ü ã¨ÖÏ‡<£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi:
6) z„`«HÍ~°∞xH˜ J`«_»∞ "Õã≤# z„`«=ÚÅxflO\˜Ö’ „áê}=Ú áÈÜ«∞=∞x (u„ÉÏx, ã¨ÇÏ‘ ) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨ÅÖ ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨ÅO¡ ) D q^è=Œ ÚQÍ
P*Ï˝Ñ≤OK«|_»∞#∞. HÍx, J`«_»∞ KÕÜ«∞ÖË_»∞. „Ñ¨É’kèOzi:
7) q„QÆÇ¨Å∞, Z`«Î~Ú# ã¨=∂^èŒ∞Å∞ x~°∂‡eOK«∞@‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_»∞#∞. ''=¸_»∞ ~°HÍÅ [#∞Å#∞ JÖÏ¡ÇÏπ („Ñ¨àÜ ◊ ∞« k#O) Ñ¨ÅHõiOK«_∞» . "åi
áêÑ¨=ÚÅ#∞ ^Œ∂~°=Ú KÕÜ«∞_»∞, "åiH˜ ÉèíÜ«∞OHõ~° tHõ∆ qkèOK«|_»∞#∞. 1.
=ºaèKå~°=Ú KÕÜ«Ú =$^Œ∞ú_»∞. 2. QÆ~°fi=Ú, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú QÆÅ aK«ÛQÍ_»∞. 3.
JÖÏ¡ÇπÏ#∞ `«# "åºáê~°=ÚQÍ KÕã¨∞H˘#fl"å_»∞. JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤
W ã¨~°∞‰õΩ#∞ q„Hõ~ÚOKÕ"å_»∞, „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤ ã¨~°∞‰õΩ J"Õ∞‡"å_»∞.
Ç¨Ï[~°`ü W„=∂<£ a<£ Ç¨ï¿ãû<£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOzi: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ
„Ñ¨É’kèOzi: ''JxflO\˜HõO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ# HÍÅ=Ú <å `«~°∞"å`« =K«∞Û#k. P
75 Ñ≤=∞‡@ =K«∞Û#k—— Ç¨Ï[~°`ü W„=∂<£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) '' „Ñ¨=HõÎ `«#
`«~°∞"å`« Ô~O_»∞ HÍÅ=ÚÅ∞ ÑëHÍ~À ÖËHõ =¸_»∞ HÍÅ=ÚÅ∞ Ñ¨ÅÔH<À <å‰õΩ 5) HÀ~°Hõ =ÚO^Œ∞ „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú"åix x"åiOK«|_≥#∞.
QÆ∞~°∞ÎÖË^Œ∞——Jx `≥eÑ≤i. `«~°∞"å`« „Ñ¨=HõÎ (ã¨)D q^èŒ=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞. ''g∞ 6) „Ñ¨=HõÎ =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ HÍÅ=ÚÅ Ñïq∞`«∞Å „áê=ÚYº`«#∞ `≥eÑ≤
`«~åfi`« H˘O^Œ~°∞ =™êÎ~°∞. "å~°∞ `«=∞#∞ ™êH∆ÍºxH˜ Ñ≤Å=Hõ =ÚO^Õ ™êHõ∆ºO `«~°∞"å`« [~°∞QÆ∞#k `≥eÃÑ#∞.
W™êÎ~∞° . #=∞‡Hõ„^ÀÇ¨xH˜ áêÅÊ_»`å~°∞. x*Ï~ÚfQÍ LO_»~∞° . "≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å∞ 7) ™êHõ∆º=Ú H˘~°‰õΩ =ÚO^Õ ™êHõ∆º=Ú WK«∞Û@‰õΩ ã≤^Œú=∞QÆ∞"åix
KÕ™êÎ~°∞. HÍx "å\˜x Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞~°∞. "åiÖ’ ÖÏ=Ù`«#O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk—— "åiOK«|_≥#∞.
(ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O) 8) ã¨ÅÃÑ¶ ™êeÇ‘Ï<£ Ñ≤ÅÅ¡ #∞ "åQÍÌ<åxH˜, ™êH∆ÍºxH˜ Hõ@∞ì|_ç LO_»xKÀ
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) „Ñ¨=HõÎ É’^è#Œ #∞ ^ŒO_çOK≥_ç"å~°∞.
D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞:
''JO^ŒiHõO>Ë L`«=Î ∞ „Ñ¨[Å∞ <å HÍÅÑ¨Ù „Ñ¨[Å∞. Ñ≤=∞‡@ <å `«~∞° "å`« W
=K«∞Û"å~°∞. P Ñ≤=∞‡@ `«~°∞"å`« =K«∞Û"å~°∞. `«~°∞"å`« =K«∞Û"å~°∞ `«=∞
„Ñ¨=∂}=Ú#‰õΩ =ÚO^Õ ™êHõ∆º=Ú Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. ™êHõ∆º=Ú =ÚO^Œ∞
„Ñ¨=∂}=Ú KÕÜÚ « ^Œ∞~°∞. (JO>Ë `«=∞ „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜÚ « @Ö’QÍx, ™êHõº∆ =Ú
Ñ¨Å∞‰õΩ@Ö’QÍx x*Ïxfl MÏ`«~°∞ KÕÜ«∞~°∞).——
Ç¨Ï[~°`ü W„ÉÏÇ‘ÏO #Y~¸ (~°Ç¨Ï=∞`«∞ÖÏ¡ JÖˇ·) WÖÏ `≥eÑ≤i: ''=∂
z#fl =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ =∂ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ =∞=∞‡efl "åQÍÌ<åxH˜, ™êHõº∆ =ÚÅ‰õΩ Hõ@∞ì|_ç
LO_»=Öˇ#x ^ŒO_çOK≥_ç"å~°∞.——

1) „Ñ¨=∂}ÏÅ#∞ Ñ¨kÅ=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_ç#k.
2) „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤ ã¨~∞° ‰õΩ J=Ú‡@=Å# ^•xÖ’x ã¨=∞$kúx HÀÖ’Ê`å~°∞.
3) ã¨~°∞‰õΩ#∞ H˘#flÑ¨ÙÊ_»∞, Jq∞‡#Ñ¨ÙÊ_»∞ J#=ã¨~° „Ñ¨=∂}=ÚÅ∞
KÕÜ«Ú"åix ÃÇÏK«ÛiOK«|_≥#∞.
4) <Õ~=° ÚÅ‰õΩ HÍ~°}=ÚÅ∞ z#flq J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© Jaè=ÚY=Ú K«∂Ñ¨Ù@
=Å# Jq ÃÑ^ŒÌq JQÆ∞#∞.
76
áê~î°=Ú – 63 3. "å~°∞ ~°Hõ∆} ~°∞ã¨∞=Ú Hõ@∞ì@‰õΩ x~åHõi¿ãÎ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú#∞
Ü«∂zOz "åi`À Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞ HÀ@Ö’x â◊„`«∞=ÙÅ#∞
JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ ¿Ñ~° Ñ¨Óp WzÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ =Ú@ì_Oç z#Ñ¨ÙÊ_»∞, â◊„`«∞=ÙÅ∞ q∞=∞‡efl JÖÏ¡ÇÏπ `«~∞° "å`« „Ñ¨=HõÎ <å=∞=ÚÅ
Hõ@∞ì|_ç LO_»∞@ Ñ¨Óp H˘i#KÀ g∞~°∞ "åiH˜ J@∞=O\˜ Ñ¨ÓpÅ#∞ W=fiHõO_ç. HÍx g∞~°∞ g∞
Ü≥ÚHõ¯ ™⁄O`« Ñ¨Óp W=fiO_ç. g∞~°∞ g∞ Ñ¨Ópx MÏ`«~°∞ KÕÜ«∞x Ü≥∞_»Å Jk
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: JÖÏ¡ÇπÏ P `«~°∞"å`« „Ñ¨=HõÎÅ ¿Ñ~° WzÛ# Ñ¨ÓpHõO>Ë ã¨fiÅÊ"≥∞ÿ# Ñ¨Óp. g∞~°∞
HÀ@#∞ =Ú@ì_çOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ¿Ñ~° ãÖkè KÕã¨∞H˘O^Œ∞~°∞ JO>Ë
g∞~°∞ ãÖkè KÕÜ«∞HõO_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë g∞~°∞ KÕÜ«Ú ãÖkèÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ Ñïëê¯~°
=∂~°æ=Ú L#fl^À ÖË^À g∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞.—
''g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ `À "åQÍÌ#=Ú KÕã#≤ Ñ¨ÙÊ_»∞ ^•xx <≥~"° ~Õ Û° O_ç. JÖÏ¡ÇÏπ ™êH˜Q∆ Í
KÕã#≤ „Ñ¨=∂}ÏÅ#∞ ÉèOí QÆÑ~¨ K° H« Oõ _ç. ZO^Œ∞HõO>Ë g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ `«=∞ÃÑ· 1) JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú# WzÛ# Ñ¨Óp, „Ñ¨=HõÎ <å=∞=Ú# WzÛ# Ñ¨Óp,
Ñ¨Óp KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ g∞ Ñ¨#∞Åhfl `≥Å∞ã¨∞#∞.—— (16:91) W`«~°∞Å Ñ¨ÓpÖ’ =º`åºã¨=Ú HõÅ^Œ∞.
Ç¨Ï[~°`ü |∞Ô~^· •(~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ LÖËd¡ Ozi: „Ñ¨=HõÎ 2) Ô~O_»∞ Hõ+¨ì ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Z^Œ∞Ô~·#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å\˜Ö’x ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿ# ^•xx
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O U JkèHÍi<≥·<å xÜ«∞q∞Oz #Ñ¨ÙÊ_»∞ ã‘fiHõiOK«=Öˇ#∞.
JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=∞x, `À\˜ „Ñ¨[Å`À ã¨„`«Ê=~°Î# áê\ÕK«=∞x J`«xH˜ 3) JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æ=ÚÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°‰õΩ Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
LÑ¨^ÕtOz D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥_ç"å~°∞: 'JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æ=ÚÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ
¿Ñ~°∞# Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«Ú=Ú. JÖÏ¡ÇπÏx u~°ã¨¯iOz# "åiÃÑ· Ü«Ú^Œú=Ú 4) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ u~°ã¨¯iOz#"åiÃÑ· Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
KÕÜ«Ú=Ú. Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«Ú=ÚQÍx J<åºÜ«∞=Ú KÕÜ«∞=^Œ∞Ì, =∂@ 5) JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú Ü«∂zOz Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
`«Ñ¨Ê=^Œ∞Ì, Z=i J=Ü«∞==ÚÅ∂ HÀÜ«∞=^Œ∞Ì. Ñ≤Å¡Å#∞ Ç¨Ï`«=∂~°Û=^Œ∞Ì. 6) JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚Ü«∞=Ú, W`«~°∞Å x~°‚Ü«∞=ÚÖ’ =º`åºã¨=Ú HõÅ^Œ∞.
u~°™ê¯~°∞Å#∞ =¸_»∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å=O_ç.
7) J#∞K«~°∞Å∞ fã¨∞‰õΩ#fl x~°‚Ü«∞O JÖÏ¡ÇπÏ JOwHÍ~° Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#^Œx
1. XHõ¯ JÖÏ¡ÇÏπ <Õ P~åkèOK«=∞x HÀ~°O_ç. "å~°∞ JOwHõiOz# Ñ¨HO∆õ Ö’ J#∞H˘#∞@ ãïHÍ^Œx ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞#∞.
W™ê¡O ã‘fiHõiOz =∞n<å‰õΩ =Åã¨ "≥à◊§=∞x "åix HÀ~°O_ç. "å~°∞ JOwHõi¿ãÎ
"å~°O^ŒiH© =Åã¨ "≥o§# "åà◊§ Ç¨Ï‰õΩ¯Åhfl ÅaèOK«∞#x `≥Å∞ÑÖ_ç. =Åã¨
"≥à◊§x Z_»Å P Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ ÅÉèíº=Ú HÍ=x `≥ÅÑÖ_ç. W
2. "å~°∞ UHõ^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ =ºuˆ~H˜¿ãÎ ~°Hõ∆} ~°∞ã¨∞=Ú Hõ@ì=∞x
J_»QÆO_ç. "å~°∞ JOwHõi¿ãÎ g∞~°∞ ‰õÄ_® P"≥∂^Œ=Ú `≥Å∞ÑÖ_ç. 77
áê~î°=Ú – 64 áê~î°=Ú – 65
JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=Ú# „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú@ ã¨$+≤ì~åâ◊√Å#∞ ãÖ`À+¨ÃÑ@ì\ÏxH˜
Ç¨Ï[~°`ü [O^Œ∞Éò a<£ J|∞ÌÖÏ¡ (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞^•~°∞QÍ KÕÜ«∞~å^Œ∞
(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) É’^èŒ##∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi:
Ç¨Ï[~°`ü AÉˇ·~ü a<£ =Ú`ü~Ú"£∞ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
XHõ =ºH˜Î JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤ ''JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¶¨ÖÏ<å =ºH˜Îx LÖË¡dOzi: XHõ J*Ï˝x „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O)`À
Hõ∆q∞OK«_»∞——Jx ÑëH˜#Ñ¨ÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ `≥eÃÑ#∞: J`«_≥=_»∞ <å D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞:
<å=∞=Ú# „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú"å_»∞, <Õ#∞ Ñ¶¨ÖÏ<å =ºH˜Îx Hõ∆q∞OK«#x. <Õ#∞ ''F JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HÍÎ! „áê}=ÚÅ∞ áÈ=ÙK«∞#flq, Ñ≤Å¡Å∞ PHõe`À
J`«xx Hõ∆q∞Ozux, „Ñ¨=∂}=Ú KÕã≤# =ºH˜Î J=∞Å∞ (HÍ~°º=ÚÅ∞) =$^è• JÅ=∞\Õzi, ÑÖ@ <åâ◊#=∞QÆ∞K«∞#flk. g∞~°∞ ^ŒÜ∞« KÕã≤ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ =~°=¬ Ú
KÕã≤ux. (=Úã≤¡O) H˘~°‰õΩ „áêi÷OK«O_ç. "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞ g∞ =^ŒÌ, q∞=Ú‡Å#∞ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ
Ç¨Ï[~°`ü J|∂ Ç¨ï~Ô ~· å (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) ÃÑ· Ç¨Ïnã¨∞#∞ D q^è=Œ ÚQÍ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞QÍ KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú.—— „Ñ¨=HõÎ J`«x =∂@Å∞ qx, ''JÖÏ¡ÇπÏ
qâ◊nHõiOzi: Ñïâ◊√^Œ∞_ú ∞» , JÖÏ¡ÇÏπ Ñïâ◊√^Œ∞_ú ∞» Jx KåÖÏ ¿ãÑ¨\˜ =~°‰Ωõ LK«Ûiù OK«∞K«∞O_çi.
ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ ^•xx „QÆÇ≤ÏOzi. z=iH˜ „Ñ¨=HõÎ WÖÏ L^ÀƒkèOKå~°∞: ''hÔH·
''P =ºH˜Î XHõ =∞Oz Éèí‰õΩÎ_»x, J`«#∞ ÑëH˜# Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ J`«xx Ñ¨âßÛ`åÎÑ¨=Ú, JÖÏ¡ÇπÏ Z=~À h‰õΩ `≥eÜ«Ú<å? JÖÏ¡ÇπÏ Ju L`«Î=Ú_»∞,
WÇ¨ÏÑ¨~° Ö’HÍÅx <åâ◊#=Ú KÕã≤"ÕÃã#∞.—— PÜ«∞##∞ Z=i =ÚO^Œ∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«Ú"åxQÍ Ñ¨ÅHõ~å^Œ∞.——
nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù
1) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Ñ¨Óp ÃÑ\˜ì „Ñ¨=∂}=Ú KÕÜ«Ú@ x+≤^Œú=Ú. 1) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) '"Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏx g∞
=^ŒÌ ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕÜ«Ú"åxQÍ J#∞^Œ∞=Ú— Jx# "åi H˘~°‰õΩ Ñ¨âßÛ
2) #~°Hõ=Ú „Ñü XHõ¯x ã¨g∞Ñ¨=ÚÖ’ L#flk. `åÎÑ¨=Ú HÀii.
3) ã¨fi~°æ=Ú ‰õÄ_® J^Õ q^èŒ=ÚQÍ ã¨g∞Ñ¨=ÚÖ’ L#flk. 2) J*Ï˝x ÑëH˜# ÃÑ·Ñ¨Å∞‰õΩÅ‰õΩ „Ñ¨=HõÎ =ÚYHõ=oHõÅ∞ =∂~°∞Ê K≥O^Œ∞
4) ÃÑ· Ç¨Ïnã¨∞`À „Ñ¨=HõÎ D Ç¨Ïnã¨∞ ^èŒ$=Ñ¨~°K«|_≥#∞: ''H˘xfl ã¨=∞Ü«∞=Ú @#∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ „QÆÇ≤ÏOKå~°∞.
ÅÖ’ =∂#=Ù_»∞ `«# WÇ¨ÏÑ¨~° Ö’Hõ=ÚÅ#∞ <åâ◊#=Ú KÕÜ«Ú@ 3) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) J*Ï˝x ÑëH˜#
(JQÆ∞@) ‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ# Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ#∞.—— (q∞=Ú‡Å#∞ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ ã≤á¶ê~°ã¨∞QÍ KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú) ^•xH˜ Ug∞
5) H˘xfl ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ =∞#=Ú TÇ≤ÏOK«x suÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ =∞#Å#∞ „Ñ¨™êÎqOK«ÖË^Œ∞.
Hõq∆ ∞OK«∞#∞. 4) ã¨∞ÉòÇ¨#ÖÏ¡ÇπÏ (JÖÏ¡ÇπÏ Ñïâ◊√^Œ∞ú_»∞)‰õΩ qâı¡+¨}=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
5) qâ◊fiã≤Oz#"å~°∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)
=^ŒÌ‰õΩ =zÛ =~°¬=Ú H˘~°‰õΩ „áê~°÷# KÕ~ÚOKÕ"å~°x ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞#∞.
W 78
W
áê~î°=Ú – 66 3) "å~°∞ =∂=¸Å∞ =∂@Å∞ ÑëH˜#Ñ¨Ê\˜H,© Ã+·`å#∞ q∞=∞‡efl ÃÑ_»„`À=

Ñ¨\˜ìOK«QÆÅ_»∞ *Ï„QÆ`«Î—— Jx ÃÇÏK«ÛiOzi.
„Ñ¨=HõÎ (ã¨) `ÒÇ‘Ï^£#∞ Ñï~°H˜∆OKå~°∞ +≤~ü¯ 4) ''JÖÏ¡ÇπÏ <å‰õΩ „Ñ¨™êkOz# ™ê÷#=Ú #∞O_ç ##∞fl ÃÑOK«=^Œ∞Ì—— Jx
„Ñ¨=HõÎ Ñ¨ÅHõ@O`À =∞#=Ú ‰õÄ_® ^•xx ã¨Ê+Öì QÍ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=Öˇ#∞.
=∂~åæÅ‰õΩ Hõà‹§O "Õâß~°∞
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ +≤d~Úº~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOzi: <Õ#∞ XHõ™êi |#∂ Pq∞~ü „Ñüxkè ãÖÑ¶¨∞=Ú`À áê@∞ „Ñ¨=HõÎ
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) =^ŒÌ‰õΩ "≥o§, ''g∞~°∞ =∂ ã¨~åÌ~°∞—— W
Jx ÑëH˜uq∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=Hõ,Î ''ã¨~åÌ~∞° JÖÏ¡ÇÏπ XHõ¯_Õ—— Jx ÑëH˜i. JÑ¨ÙÊ_»∞
=∞~°Å "Õ∞=Ú, ''g∞~°∞ =∂HõO>Ë L`«=Î ÚÅ∞, =∂HõO>Ë Z‰õΩ¯= ^ŒÜ∞« QÆÅ"å~°∞——
Jx ÑëH˜uq∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=Hõ,Î ''W@∞=O\˜ J~°›`« QÆÅ Ñ¨Å∞‰õΩÅ<Õ Ñ¨ÅHõO_ç.
Ã+·`å#∞ q∞=∞‡efl ÃÑ_»„`À= Ñ¨\Oì˜ K«QÅ Æ _»∞. *Ï„QÆ`Î« =Ç≤ÏOK«O_ç—— Jx ÑëH˜i.
(J|∂ ^•=Ó^£)
Ç¨Ï[~°`ü J#ãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi:
H˘O`«=∞Ok „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)#∞ ''F JÖÏ¡ÇπÏ
„Ñ¨=HÍÎ! =∂Ö’ JO^ŒiHõO>Ë L`«Î=Ú_®!, JO^ŒiHõO>Ë L`«Î=Úx ‰õΩ=∂~°∞_®!
F ã¨~åÌ~ü, ã¨~åÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞_®—— Jx "Õ∞=Ú Ñ≤ezuq∞. „Ñ¨=HõÎ D q^èŒ=ÚQÍ
["å|∞ ÑëH˜i. ''F „Ñ¨[ÖÏ~å! g∞~°∞ J~°›"≥∞ÿ# =∂@ÖË Ñ¨ÅHõO_ç, Ã+·`å#∞
q∞=Ú‡Å#∞ ÃÑ_»„`À= Ñ¨\Oì˜ K«QÅ Æ _»∞. <Õ#∞ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£#∞ JÖÏ¡ÇÏπ ^•ã¨∞_»#∞,
JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ#∞. g∞~°∞ ##∞fl JÖÏ¡ÇπÏ <å‰õΩ „Ñ¨™êkOz# <å ™ê÷#=Ú #∞O_ç
ÃÑOK«HõO_»x <Õ#∞ q∞=∞‡efl "åiOK«∞K«∞<åfl#∞.—— (L`«Î=∞ã¨#^£`À #™ê~Ú
á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞.)

1) Ç¨Ï^Œ∞Ì g∞i =∂\Ï¡_»∞"å~°∞ ÃÇÏK«ÛiOK«|_≥#∞.
2) ''g∞~°∞ =∂ ã¨~åÌ~ü—— Jx JO>Ë K≥Ñ¨Ê=Åã≤# ["å|∞ `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
79
áê~î°=Ú – 67 =∞~À Ç¨Ïnã¨∞Ö’ D q^è=Œ ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k: ''JÖÏ¡ÇÏπ „Ñ¨àÜ ◊ ∞« k#O

<å_»∞ ã¨=∞ã¨Î H˘O_»Å#∞, =$Hõ∆=ÚÅ#∞ XHõ "ÕÅ∞ÃÑ· LOz, "å\˜x TÑ≤ '<Õ<Õ
JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¶¨∞#`«, Q“~°==Ú (B#fl`«º=Ú) ~åA#∞, <Õ<Õ JÖÏ¡ÇπÏ#∞— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ#∞.—— (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)
=∞~À Ç¨Ïnã¨∞Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k: ''JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞ã¨Î
Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ LÑ¨^ÕtOK≥#∞: PHÍâßÅ#∞ XHõ "ÕeÃÑ·, h\˜x, |∞~°^#Œ ∞ XHõ "ÕeÃÑ·, q∞ye# ã¨HÅ õ ã¨$+≤~ì åtx
XHõ "ÕeÃÑ· LOK«∞#∞.—— (|∞MÏi)
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ a<£ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOzi: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£(ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) D q^èŒ=ÚQÍ
''"å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ Q“~°qOK«Ö^Ë ∞Œ . „Ñ¨àÜ
◊ ∞« k#O <å_»∞ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨à◊Ü«∞k#O <å_»∞ PHÍâßxfl K«∞\˜ì `«# KÕuÖ’
fã¨∞H˘x <Õ<Õ ~åA#∞ (Éèí∂q∞ÃÑ·) JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å∞ ZHõ¯_» L<åfl~°∞? Jx
Ü«∂=`«∞Î Éèí∂=∞O_»ÅO PÜ«∞# Ñ≤_çH˜eÖ’ LO_»∞#∞. ã¨=∞™êÎHÍâ◊=ÚÅ∞
Ñ¨Å∞‰õΩ#∞. ã¨=∞ãÎ̈ Éèí∂=∞O_»ÖÏÅ#∞ K«∞\ì̃ `«# Z_»=∞ KÕuÖ’ fã¨∞H˘x ''<Õ<Õ
PÜ«∞# ‰õΩ_çKuÕ Ö’ K«∞@ì|_ç LO_»∞#∞. "å~°∞ KÕã∞¨ Î#fl |Ç¨ï^≥·"å~å^è#Œ ‰õΩ ~åA#∞! JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú, QÆ~°fi=Ú HõÅ"å~°∞ (D "Õà◊) ZHõ¯_» L<åfl~°∞?—— Jx
JÖÏ¡ÇπÏ Jf`«∞_»∞, Ñïâ◊√^Œ∞ú_»∞.—— (39:67) Ñ¨Å∞‰õΩ#∞. (ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O)
Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉÏƒãπ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
LÖË¡dOzi: XHõ Ü«¸^Œ ÑÖ_ç`«∞_»∞ „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï `≥eÑ≤i: ''g∞ KÕuÖ’ ~åy yO[ ZÖÏ LO_»∞<À P q^è=Œ ÚQÍ JÖÏ¡ÇÏπ KÕuÖ’
= ã¨Å¡O) =^ŒÌ‰õΩ =zÛ D q^èŒ=ÚQÍ ÑëÔH#∞: ''F =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï ã¨ÑÎ̈ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ∞O_»∞#∞.——
JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)! =∂ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅÖ’ D q^èŒ=ÚQÍ L#flk: JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨à◊Ü«∞ WÉˇfl [s~ü (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) D q^è=Œ ÚQÍ `≥eÃÑ#∞: <å‰õΩ Ü«¸#∞ãπ
k#O <å_»∞ ã¨HõÖÏHÍâßÅ#∞ XHõ "ÕeÃÑ·, Éèí∂=∞O_»Å=Ú#∞ XHõ "ÕeÃÑ·, ã¨HõÅ XHõ Ç¨Ïnã¨∞ `≥eÃÑ#∞. PÜ«∞# WÉˇfl =Ç¨ÏÉò #∞Oz q<≥#∞, PÜ«∞# WÉˇfl *ˇ·^£
=$Hõ∆=ÚÅ#∞ XHõ "ÕeÃÑ·, XHõ "ÕeÃÑ· |∞~°^Œ#∞, q∞ye# ã¨HõÅ ã¨$+≤ì~åâ◊√efl #∞Oz q<≥#∞. PÜ«∞# `«O„_ç`À q<≥#∞. PÜ«∞# `«O„_ç „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
XHõ "ÕeÃÑ· LOz, `«~∞° "å`« '<Õ<Õ g∞ ~åA#∞— Jx ÃãÅqK«∞Û#∞ Hõ^•!—— J`«x (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)É’^èŒ##∞ D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi: ''ã¨Ñ¨Î
=∂@Å∞ qx „Ñ¨=HõÎ z~°∞#=Ùfi #qfi D "åHõº=Ú#∞ ÑïîOK≥#∞: PHÍâßÅ∞, ‰õΩsÛ`ÀáÈeÛ K«∂ã≤#KÀ, XHõ ÃÑ^ŒÌ „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ ã¨Ñ¨Î<å}ˇ=ÚÅ∞
"å~°ã¨Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Q“~°qOK« =Åã≤# q^èŒOQÍ Q“~°qOK«ÖË^Œ∞. "Õã#≤ @∞¡O_»∞#∞.——
„Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# Éè∂í q∞ JO`å PÜ«∞# QÆ∞ÃÑÊ\’¡ LO@∞Ok. PHÍâßÅhfl J|∂[~ü yá¶ês (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ Ü≥ÚHõ¯ É’^èŒ##∞ D
PÜ«∞# ‰õΩ_çKÕuÖ’ K«∞@ì|_ç LO\Ï~Ú. PÜ«∞# Ñ¨q„`«∞_»∞. gà◊√¡ q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi: ''JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩsÛx PÜ«∞# J~ü¬#∞ áÈeÛ
HõeÊOKÕ ÉèÏQÆ™êfi=∂ºÅ‰õΩ Jf`«∞_»∞ – ZO`À L#fl`«∞_»∞. (39:67) K«∂ã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞, XHõ ÃÑ^ŒÌ „Ñ¨^Õâ◊=Ú ("≥∞ÿ^•#=Ú)Ö’ XHõ W#∞Ñ¨ LOQÆ~°=Ú
(nxx ã¨Ç‘Ï =Úã≤¡O, ã¨Ç‘Ï |∞MÏi, ã¨∞#<£ ui‡r, ã¨∞#<£ #™ê~Ú, "Õã#≤ @∞¡O_»∞#∞.——
=Úã¨fl^≥ JÇ¨Ï‡^£ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞.) 80 Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ
`≥eÃÑ#∞: "≥Ú^Œ\˜ =∞iÜ«Ú Ô~O_»= PHÍâ◊=ÚÅ =∞^èŒº "ÕQÆ=O`«"≥∞ÿ# 6) JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ Z_»=∞ KÕ~Ú J#∞#k L#fl@∞ì J~°÷=∞QÆ∞#∞.
QÆ∞„~°=Ú S^Œ∞=O^ŒÅ ãÖ=`«û~°=ÚÅ „Ñ¨Ü«∂}=Ú KÕÜ«Ú (=º`åºã¨=Ú) 7) =∞# KÕuÖ’ ~åy yO[ L#fl@∞¡, JÖÏ¡ÇπÏ KÕuÖ’ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ∞
^Œ∂~°=Ú HõÅ^Œ∞. W^Õ q^è=Œ ÚQÍ „Ñü ~Ô O_»∞ PHÍâ◊=ÚÅ =∞^èºŒ WO`Õ ^Œ∂~°=Ú LO_»∞#∞.
HõÅ^Œ∞. U_»= PHÍâ◊=Ú =∞iÜ«Ú ‰õΩsÛH˜ =∞^èºŒ JO`Õ ^Œ∂~°=Ú. ‰õΩsÛ =∞iÜ«Ú 8) JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨à◊Ü«∞k#O <å_»∞ á⁄QÆ~°∞ =∞iÜ«Ú JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú K«∂Ñ≤#
h\˜H˜ =∞^èŒº JO`Õ ^Œ∂~°=Ú HõÅ^Œ∞. h\˜ÃÑ· J~ü¬ HõÅ^Œ∞. J~ü¬ÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ
"åix Ñ≤Å∞K«∞#∞.
L<åfl_»∞. g∞ „Ñü HÍ~°º=Ú JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ `≥Å∞ã¨∞#∞.—— (D Ç¨Ïnã¨∞#∞ WÉˇfl
"≥∞Ç¨Ïn Ç¨Ï=∂^£ a<£ ã¨Å=∂ #∞Oz, PÜ«∞# Pã≤O #∞Oz, PÜ«∞# [~ü 9) JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩsÛ PHÍâ◊=Ú HõO>Ë ÃÑ^ŒÌk.
#∞Oz, PÜ«∞# J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπT^£ #∞Oz `≥eÃÑ#∞. nxx =∞ã¨∂n 10) JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ J~ü¬ ‰õΩsÛHõO>Ë ÃÑ^ŒÌk.
Pã≤O #∞Oz, PÜ«∞# J|∂ "åÜ«∞Öò #∞Oz, PÜ«∞# J|∞ÌÖÏ¡ #∞Oz, PÜ«∞# 11) J~ü¬, ‰õΩsÛ, h~°∞ "Õ~°∞ "Õ~°∞.
„Ñ¨=HõÎ #∞O_ç LÖË¡dOK≥#∞. Ç¨Ñ¶≤*ò J^£ ^ŒÇ¨Ïa ‰õÄ_® D Ç¨Ïnã¨∞#∞ 12) „Ñü Ô~O_»∞ PHÍâ◊=ÚÅ =∞^èŒº XHõ K«∞~°∞ÔH·# QÆ∞„~°=Ú S^Œ∞=O^ŒÅ
á⁄O^Œ∞Ñ¨~K ° #≥ ∞: Ç¨Ï[~°`ü JÉÏƒãπ a<£ J|∞ÌÖò =Ú`«eÉ¡ ò (~°l JÖÏ¡Çï¨ J#∞›) ãÖ=`«û~°=ÚÅ∞ „Ñ¨Ü«∂}ÕK«∞ ^Œ∂~°=Ú HõÅ^Œ∞.
D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOKå~°∞: „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O)
13. U_»= PHÍâ◊=Ú =∞iÜ«Ú ‰õΩsÛ =∞^èŒº ^Œ∂~°=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞: (Éèí∂q∞ =∞iÜ«Ú PHÍâßxH˜ =∞^èŒº ZO`«
^Œ∂~°=Ú#fl^À `≥Å∞ã¨∞<å?—— Jx „Ñ¨=HõÎ J_çy#Ñ¨ÙÊ_»∞, ''JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú 14. ‰õΩsÛ =∞iÜ«Ú h\˜H˜ =∞^èŒº ^Œ∂~°=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
„Ñ¨=HõHˆÎ `≥Å∞ã¨∞#∞—— Jx ÑëH˜uq∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨=HõÎ ''"å\˜ =∞^èºŒ S^Œ∞ =O^ŒÅ 15) JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ J~ü¬ h\˜ÃÑ· L#flk.
ãÖ=`«û~åÅ „Ñ¨Ü∂« }=Ú KÕÜÚ « #O`« ^Œ∂~°=Ú HõÅ^Œ∞. „Ñü PHÍâ◊=Ú#‰õΩ 16) JÖÏ¡ÇπÏ J~ü¬ÃÑ· L<åfl_»∞.
"Õˆ~ PHÍâ◊=Ú #‰õΩ =∞^èŒº JO`Õ ^Œ∂~°=Ú HõÅ^Œ∞. PHÍâ◊=Ú Ü≥ÚHõ¯ 17) Éèí∂=∂ºHÍâßÅ =∞^èŒº ^Œ∂~°=Ú `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
=∞O^Œ=Ú ‰õÄ_® JO`Õ. U_»= PHÍâ◊=Ú =∞iÜ«Ú J~ü¬ =∞^èŒº ã¨=Ú„^Œ=Ú
18) „Ñü PHÍâ◊=Ú Ü≥ÚHõ¯ =∞O^Œ=Ú S^Œ∞ =O^ŒÅ ãÖ=`«û~°=ÚÅ∞
HõÅ^Œ∞. ^•x „HÕ^Œ =∞iÜ«Ú ÃÑ·ÉèÏQÆ=Ú =∞^èŒº WO`Õ ^Œ∂~°=Ú. JÖÏ¡ÇπÏ
„Ñ¨Ü«∂}Õz#O`« L#flk.
^•xÃÑ· L<åfl_»∞. P^ŒO ãÖ`«u Ü≥ÚHõ¯ „Ñü HÍ~°º=Ú PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞#∞.——
Jx q=iOK≥#∞. (J|∂^•=Ó^£ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K≥#∞) 19) U_»= PHÍâ◊=ÚÃÑ· L#fl ã¨=Ú„^Œ=Ú Ü≥ÚHõ¯ „HÕk =∞iÜ«Ú ÃÑ·
1) "åHõº=Ú (39:67) Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ==Ú qâı¡+≤OK«|_ç#k. ÉèÏQÆ=ÚÅ =∞^èŒº ‰õÄ_® S^Œ∞=O^ŒÅ ãÖ=`«û~°=ÚÅ∞ „Ñ¨Ü«∂}Õz
#O`« ^Œ∂~°=Ú HõÅ^Œ∞.
2) Ç¨Ïnã¨∞Ö’ `≥Å∞Ñ¨|_ç# =∂@Å∞ Ü«¸^Œ∞Å Ñ¨Ùã¨HÎ =õ ÚÅÖ’ ‰õÄ_® HõÅ=Ù.
3) Ü«¸^Œ ÑÖ_ç`«∞x =∂@Å#∞ „Ñ¨=HõÎ ã‘fiHõiOK≥#∞. Y∞~üP<£ "åHõº=Ú ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅ‰õΩ „Ñ¨Éèí∞"≥·# JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞@‰õΩ J~°∞›_»∞.
‰õÄ_® J=`«iOK«|_≥#∞. „Ñ¨=HõÃÎ Ñ·, `«=∞ J#∞K«~∞° ÅÃÑ·, qâ◊fiã≤Oz# "å~°O^ŒiÃÑ· JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ âßOu
4) Ü«¸^Œ ÑÖ_ç`«∞x ã¨fiK«Ûù=K«#=ÚÅ∞ qx „Ñ¨=HõÎ #=fi@O, PÜ«∞# KÕ‰õÄ~°∞#∞.
ãÖ`ÀëêxH˜ zÇ¨ÏflO.
5) JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ KÕ`«∞Å∞ L#fl=x ã¨Ê+¨ì=∞QÆ∞K«∞#flk. XHõ KÕuÖ’ PHÍâ◊O,
"Õ~˘Hõ KÕuÖ’ Éèí∂q∞ LO_»∞#∞. 81
W
163 164
q#flÑÖ
D Ñ¨Ùã¨ÎHõOÃÑ· g∞ ã¨ÅÇ¨Å∞, ã¨∂K«#Å#∞ D „HÕ^Œ `≥Å∞Ñ¨|_ç#
z~°∞<å=∂‰õΩ ÖË^• D–"≥∞~ÚÖò‰õΩ ÑÖÑ≤OK«=∞#q.
g∞ J=¸Åº"≥∞ÿ# ã¨ÅÇ¨Å#∞ =∞e =Ú„^Œ}Ö’
ÑïQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ=@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
„âıÜ≥∂aèÖÏ+¨µÅ‰õΩ =∞#q
D Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl HõhãÖ 500 HÍÑ‘Å∞ ÖË^• 1000, 1500, 2000
WÖÏ Zxfl HÍÑ‘Öˇ·<å =Ú„kOz ^≥·==∂~°æOÖ’ Lz`«OQÍ ÑÖz
ÃÑ\ÏìÅx HÀ~°∞`«∞#fl „âıÜ≥∂aèÖÏ+¨µÅ∞ q=~åÅHÀãÖ
''=∞~°¯*ò ^•~°∞Öò a~ü ÃÑ_»#—— "åix ãÖ„Ñ¨kOK«QÆÅ~°∞.
q=~åÅ‰õΩ ãÖ„Ñ¨kOK«O_ç:
MARKAZ DARULBIR-PEDANA
Ahmed Nagar, PEDANA-521366
Krishna Dist.,A.P. INDIA Ph:08672 200003
E-mail: markazdarulbir@gmail.com
Cell:9912193013
H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú) H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú)
83
H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú) H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú)
84

Telugu Kitab at Tawheed Shaik Abdul Wahhab - కితాబుత్ తౌహీద్ (ఏక దైవారాధన పుస్తకం)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Telugu Kitab at Tawheed Shaik Abdul Wahhab - కితాబుత్ తౌహీద్ (ఏక దైవారాధన పుస్తకం)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú) 1 2 H˜`å|∞`ü `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú)

Compiled by : Allama Mohammad bin Abdul Wahhab

Translated by : Abdul Rab bin Shaik Silar

(UHõ ^≥·"å~å^èŒ# Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú) Edited by : Dr. Sayeed Ahmed Oomeri Madani

All Rights Reserved with Markaz Darul Bir, Pedana

1st Edition : December 2005

2nd Edition : November 2009

Hadiya : Free for Daiees

Graphics : Al-Baseer Graphics

''<Õ#∞ l<åﬂ`«∞Å#∂, =∂#=ÙÅ#∂ <å P~å^è#Œ H˘~‰° Ωõ =∂„`"« ∞Õ ã¨$+≤ìOzux.——

''„Ñ¨=HÍÎ! "åi`À WÖÏ Ñ¨ÅHõO_ç! ~°O_ç, <Õ#∞, g∞ „Ñ¨É∞íè =Ù g∞ÃÑ· x¿+kèOz#

W ''xâ◊ÛÜ«∞OQÍ W„ÉÏÇ‘ÏO (J„|Ç¨ÏO) JÖˇ·ÇÏ≤ ã¨ûÖÏO „Ñ[¨ Å‰õΩ =∂~°^æ iŒ ≈. JÖÏ¡ÇÏπ

''xâ◊ÛÜ«∞OQÍ Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÏQÆ™êﬁ=ÚÅ∞ HõeÊOK«~À "åˆ~ qâßﬁã¨∞Å∞.——

áê~î°=Ú–5 c^Œ"åiH˜ Ñ¨OK«|_»∞#∞. "å~°∞ g\˜x ã‘ﬁHõiOz# Ñ¨Hõ∆=ÚÖ’ "åi Ü≥ÚHõ¯

áê~î°=Ú–6 ''"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ q_çz `«=∞ Ñ¨O_ç`«∞Å#∞ `«=∞ ã¨<åºã¨∞Å#∞ `«=∞

áê~î°=Ú–9 nxÖ’ 22 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ (áê~î°=ÚÅ∞) HõÅ=Ù

áê~î°=Ú–11 `«=∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞‰õΩ q∞Oz=Ù#ﬂ "≥Ú‰õΩ¯|_çx ‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎKÜ

ã¨÷Å=ÚÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ <å=∞=ÚÃÑ· J~°Ê} nxÖ’ 11 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

''"å~°∞ "≥Ú‰õΩ¯ |_ç K≥e¡™êÎ~°∞ ("åQÍÌ<åÅ#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕ™êÎ~°∞). #Å∞=¸ÅÅ

áê~î°=Ú–14 JÖÏ¡ÇπÏ<Õ J_»QÆO_ç. PÜ«∞#ˆH ^•ã¨ºO KÕÜ«∞O_ç. PÜ«∞#‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞

''JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÍ^Œx „Ñ¨à◊Ü«∞O =KÕÛ =~°‰õÄ J`«xH˜ ã¨=∂^è•#=Ú W=ﬁÖËx

áê~î°=Ú–15 WÉˇﬂ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›=∂) D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOK≥#∞:

nxÖ’ 10 áê~î°=ÚÅ∞ HõÅ=Ù áê~î°=Ú–22

"åiÖ’ Z=Ô~·`Õ `«=∞ =º=Ç¨~°=ÚÅÖ’ [~ÚOKå~À, '' "Õ∞=Ú `«Ñ¨Ê‰õΩO_®

nxÖ’ 8 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú–25 Ç¨Ï[~°`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) D q^èŒ=ÚQÍ

áê~î°=Ú–26 H˘O`«=∞Ok q^•º"Õ`«ÎÅ∞ 'J„~åÑ¶π— J#QÍ 'HÍÇ≤Ï<£— JO>Ë Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’

áê~î°=Ú–32 „Ñ¨É’kèOK≥#∞: ''xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ h=Ù JÖÏ¡ÇπÏ#∞ J~Ú+¨ìÑ¨~°z „Ñ¨[Å#∞

áê~î°=Ú– 33 ''Jqâßﬁã¨∞Å∞ g∞ÃÑ· ^ŒO_»Ü∂« „`«‰Ωõ Ãã·#º=Ú ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘xi ——g∞~°∞ "åiH˜

Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨É’kèOK≥#∞:

''Z=Ô~·`Õ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ #=Ú‡‰õΩO\Ï~À "åiH˜ JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ KåÅ∞#∞.——

''<å‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ KåÅ∞#∞. PÜ«∞<Õ L`«Î=∞ HÍ~°º™ê^èŒ‰õΩ_»∞.—— J^Õ

áê~î°=Ú – 34 2. "åHõº=Ú (15:56) ÉèÏ==Ú (=∂~°æ„Éèí+¨µìÖË JÖÏ¡ÇπÏ HÍ~°∞}ºO Ñ¨@¡

''=∂~°æ„Éèí+¨µìÖË `«=∞ „Ñ¨Éèí∞=Ù HÍ~°∞}ºO Ñ¨@¡ x~åâ◊ K≥O^Œ∞`å~°∞.—— (15:56)

nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

nxÖ’ 11 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú–36 2. ã¨`å¯~°º=ÚÅ∞ JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ W`«~°∞Å H˘~°‰õΩ H˘OK≥O KÕã≤<å, Jk

áê~î°=Ú – 37 nxÖ’ 7 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

....."å^Œ# J~Ú`Õ KÕã≤ `«=∞ =º=Ç¨~°=ÚÅ Ñ¨iëê¯~°=Ú H˘~‰° Ωõ '`åQÆ∂`ü—

áê~î°=Ú – 40 nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú – 41 nxÖ’ 4 J~°÷ `å`«Ê~°º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù.

áê~î°=Ú – 42 Ç¨Ï[~°`ü Ç¨ï*ˇ·á¶ê (~°l JÖÏ¡Ç¨ï J#∞›) „Ñ¨=HõÎ =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï

áê~î°=Ú – 43 áê~î°=Ú –44

nxÖ’ 8 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

nxÖ’ 5 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú – 57 3) XHõ"Õà◊ Jx Ñ¨ÅHõ‰õÄ_»^Œ∞ J#∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú, Ã+·`å<£ J=∞Å∞‰õΩ

nxÖ’ 6 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú – 60 =Ç¨ÏÉò D q^èŒ=ÚQÍ LÖË¡dOzi:

nxÖ’ 8 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú – 66 3) "å~°∞ =∂=¸Å∞ =∂@Å∞ Ñ¨eH˜#Ñ¨Ê\˜H,© Ã+·`å#∞ q∞=∞‡eﬂ ÃÑ_»„`À=

nxÖ’ 4 „Ñ¨Hõ~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù

áê~î°=Ú – 67 =∞~À Ç¨Ïnã¨∞Ö’ D q^è=Œ ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k: ''JÖÏ¡ÇÏπ „Ñ¨àÜ ◊ ∞« k#O

You might also like