FILIP12

Wika – isang masistemang balangkas na isinasalitang tunog sa paraang arbitraryo na

isinaayos at pili para magamit sa isang lipunan/kultura. – Henry Gleason

Ponolohiya – pag-aaral ng salita

Ponema – makabuluhang tunog na nagbibigay ng ibang kahulugan

Ex: a/o Nico- lalaki Nica – babae
‘ (glottal/diin) ba’ba – sa katawan baba’ – direksyon

Morpema – mga yunit ng pananalita

 salitang-ugat
 panlapi

John Locke – Tabula Rasa – blankong papel – utak – kaalaman

Makrong Kasanayan (malawakan)

1. Pagbasa
2. Pagsulat
3. Pagsalita
4. Pakikinig
5. Pag-iisip

Pagpapahayag

1. Pangangatwiran – pagdadahilan
2. Paglalahad – kailangan ng pag-aaral
3. Paglalarawan – katangian
4. Pagsalaysay – pagkwento

Hakbang sa Pagbasa

1. Persepsyon – pagkilala
2. pag-unawa
3. reaksyon
4. asimilasyon

5 Panukatan ng Dimensyon sa Pagbasa

1. Pag-unawang Literal
 - pagfokus ng atensyon sa mga ideya at info na maliwanag na sinasabi ng
babasahin.
- Pagkuha ng pangunahin, literal, at tuwirang kahulugan ng salita o pagkuha
ng kahulugan ayon sa paggamit sa pangungusap.
- Pagsasalin ng kaisipan ng may-akda sa sariling pagkakaunawa ng
bumabasa.

2. Interpretasyon
- pagbasa sa pagitan ng mga pangungusap kung kwento at taludtod kung
tula.
- Pagkuha ng malalim na kahulugan bukod sa mga nakuha na literal na
kahulugan
- Pagbibigay ng inaasahang kahulugan ng mga salita na hindi tuwirang
sinabi ng may-akda.
- Paglalahad ng tunay na kaisipan ng may-akda kasama pati ang mga
implikasyon at karagdagang kahulugan nito
- Pagkilala ng tunay na hangarin at layunin ng may-akda.
- Mabigyang kahulugan ang kaisipan ng may-akda

3. Mapanuring Pagbasa
- pagbibigay-halaga ng katumpakan ng pagbabasa
- tiyakin ang kaugnayan nito sa isang particular na suliranin
- pagbibigay ng sariling reaksyon ukol sa mga kaisipang natutuhan o
tungkol sa akdang nabasa

4. Aplikasyon
- malaman ang kahulugan ng nilalaman ng binasa sa karanasan ng
bumabasa
- madagdagan ang pansariling pang-unawa sa sarili
- pagpapahalaga sa lipunan o paligid

5. Pagpapahalaga
- pagdama sa kagandahan na ipinahihiwatig ng nilalaman ng kwento
- pagbasa upang matugunan ang bisa ng sikolohiya ng pamamaraan ng may-
akda o masining na elemento nito.
- Madama ang mga damdamin o kaisipang likha ng guniguni o mga
damdamin.

Paglawak ng Bokabularyo

1. Skimming – inaalam ang nilalaman ng babasahin

2. Scanning – naghahanap ng specific information
Formulasyon ng Salita – pattern na nagpapalawak ng bokabularyo

1. Panlapi
2. Tambalan – malatambalan (silid-aklatan)
- tambalang ganap (bahaghari)
3. Pag-uulit – partial, ganap, kumbinasyon
4. Panghihiram – English-spanish-filipino
- English- Filipino
- Direktang panghihiram
- Context clues

Talinhaga – salitang mahirap intindihin

1. Idyoma
2. Tayutay
3. Onomatopiya
4. Pagtutulad (simili)
5. Pagwawangis (metapora)
6. Iperboli
7. Metonimi
8. Sinekdoki
9. Eupemismo
10. Anapora, etc.

Genre – 1. larangan (field)

2. uri (mode: pasalita/pasulat)
3. tenor (para kanino)

Konklusyon – kabuuan ng lahat

- buod
- napuna/kuru-kuro
- paghihinuha
- sanhi at bunga