ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 1

Οι προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική

που αντιμετωπίζει η Ελλάδα κατά την 1η δεκαετία του 21ου αιώνα.
Ποια είναι η υψηλή στρατηγική της χώρας
εάν και εφόσον υφίσταται σήμερα.

ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

Ιούνιος 2009

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 2

Οι προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική που αντιμετωπίζει η Ελλάδα

κατά την 1η δεκαετία του 21ου αιώνα. Ποια είναι η υψηλή στρατηγική
της χώρας εάν και εφόσον υφίσταται σήμερα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

EΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ

Μέρος 1ο

Α) Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ (Ε.Ε.)

Ιστορικά στοιχεία

Μέρος 2ο

Β) ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Ιστορικά στοιχεία και παράμετροι (“Core Issues”)

Σύντομο ιστορικό της Ειρηνευτικής Διαδικασίας στην Παλαιστίνη
(1991 – 2008)
Δεκέμβριος 2008: Η Ελληνική προσέγγιση

Μέρος 3ο

Γ) ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ: το νέο στοίχημα για την Ευρώπη

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Μέρος 4ο

TΑ "ΚΑΥΤΑ ΜΕΤΩΠΑ" ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ"

1. Τουρκία – Κυπριακό
Παιχνίδι μειονοτικών εντυπώσεων
2. Σερβία – Βαλκάνια
3. Σκόπια

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 3

Οι προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική που αντιμετωπίζει η Ελλάδα

κατά την 1η δεκαετία του 21ου αιώνα. Ποια είναι η υψηλή στρατηγική
της χώρας εάν και εφόσον υφίσταται σήμερα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Ελληνική Eξωτερική πολιτική κινούμενη σε τρεις άξονες, της Ευρωπαϊκής

Ενωσης, το περιφερειακό υποσύστημα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και
επηρεαζόμενο από το ευρύτερο διεθνές παγκοσμιοποιημένο σύστημα έχει να
αντιμετωπίσει πολλαπλά ζητήματα.

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 4

Η περιοχή της Μεσογείου όπου βρισκόμαστε ως χώρα, βρίσκεται σε

μεταβατικό στάδιο καθώς ζητήματα όπως το μεταναστευτικό η
πολυπολιτισμικότητα, περιβαλλοντικά ζητήματα κ.ά. απαιτούν
κάθε βιώσιμο πλαίσιο συνεργασίας στην περιοχή με όμορες χώρες.
Συνεπώς η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας θα πρέπει να επενδύσει
εμπράκτως σε έναν πλουραλισμό συμβίωσης ενώ τα "καυτά μέτωπα"
της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, όπως το Κυπριακό και οι
σχέσεις μας με την Τουρκία και οι διεκδικήσεις της στο Αιγαίο
και τα Βαλκάνια και οι σχέσεις μας με τη Σερβία και η επίλυση
του Σκοπιανού ζητήματος και του ονόματος του είναι Σερβία –
Σκόπια.

Συμπερασματικά για την επίλυση και διευθέτηση των παραπάνω, απαιτούνται

χειρισμοί για μια πολιτική εθνικών συμφερόντων με ενεργή,
αποτελεσματική και σταθερή εξωτερική πολιτική.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

EΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ

H ελληνική εξωτερική πολιτική καθορίζεται από τη θέση της Ελλάδας στο

διεθνές σύστημα και η οποία κινείται σε τρεις άξονες:

Α) Την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου η Ελλάδα ανήκει οργανικά και θεσμικά ως

πλήρες μέλος.

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 5

Β) Το περιφερειακό υποσύστημα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου η

Ελλάδα βρίσκεται γεωγραφικά και πολιτιστικά

Γ) Το ευρύτερο διεθνές παγκοσμιοποιημένο σύστημα ( ΟHE, ανοιχτή

οικονομία, διεθνή φόρα) όπου η Eλλάδα εντάσσεται χάρη στη συμμετοχή της.

Μέρος 1ο

Α) Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ (Ε.Ε.)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση όπου η Ελλάδα ανήκει οργανικά και θεσμικά ως πλήρες

μέλος. αποτελεί τον κύριο παράγοντα και καθορίζει το πλαίσιο διαμόρφωσης
της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, στο οποίο η Ελλάδα αναπτύσσει τον
περιφερειακό και το διεθνή της ρόλο.

Ιστορικά στοιχεία

Τον Ιούλιο 1976 άρχισαν οι τελικές διαπραγματεύσεις για πλήρη ένταξη της
Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Αρχικά υπήρχαν αντιδράσεις από τις
κυβερνήσεις των εννέα χωρών – μελών και ιδιαίτερα τη Γαλλία και Γερμανία,
αλλά με παρέμβαση του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή τελικά
ολοκληρώθηκαν το Μάιο 1979 από το Ελληνικό Κοινοβούλιο το οποίο κύρωσε
την Πράξη Προσχώρησης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα στις 28
Ιουνίου 1979. Οι λόγοι ένταξης της Ελλάδος στην Ε. Κοινότητα μπορούν να
συνοψισθούν στους εξής1:

o Θεώρησε την Κοινότητα ως το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα

μπορούσε να σταθεροποιήσει το δημοκρατικό πολιτικό της σύστημα και
θεσμούς.
o Επεδίωκε την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της θέσης της στο
περιφερειακό και διεθνές σύστημα καθώς και της «διαπραγματευτικής

1
Από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/el-GR/European+Policy/Greece+in+EU/

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 6

της δύναμης», ιδιαίτερα σε σχέση με την Τουρκία η οποία εμφανιζόταν

ως η μείζων απειλή για την Ελλάδα μετά την εισβολή και κατάληψη
μέρους της Κύπρου (Ιούλιος 1974). Στα πλαίσια αυτά, η Ελλάδα επεδίωκε
επίσης τη χαλάρωση της έντονης εξάρτησης που είχε αναπτύξει
μεταπολεμικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ).
o Θεώρησε την ένταξη στην Κοινότητα ως ισχυρό παράγοντα που θα
συνέβαλε στην ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας
και κοινωνίας.
o Επιθυμούσε ως ευρωπαϊκή χώρα, να είναι «παρούσα» και να επηρεάσει
τις διεργασίες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και το πρότυπο της
Ευρώπης, στο οποίο η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει.
o Oι διαδικασίες ολοκληρώθηκαν το Μάιο 1979 με την υπογραφή της
Πράξης Προσχώρησης στην Αθήνα (στο Ζάππειο Μέγαρο). Το Ελληνικό
Κοινοβούλιο κύρωσε την Πράξη Προσχώρησης της Ελλάδας στην
Ευρωπαϊκή Κοινότητα στις 28 Ιουνίου 1979.

Μέρος 2ο

Β) ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Στο περιφερειακό υποσύστημα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου η Ελλάδα

βρίσκεται γεωγραφικά και πολιτιστικά σημαντικό ζήτημα είναι και η
διευθέτηση του Μεσο Ανατολικού - Παλαιστιναικού προβλήματος.

Ιστορικά στοιχεία και παράμετροι (“Core Issues”) της προσπάθειας

τελικής διευθέτησης του Παλαιστινιακού2 στη Μέση Ανατολή

o Σύνορα (Δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους με διασφάλιση εδαφικής

συνοχής (“contiguity”) του κράτους τους με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο
ποσοστό των κατεχομένων εδαφών της Δυτικής Όχθης, καθώς και το
σύνολο της Λωρίδας της Γάζας.
o Αυτό σημαίνει οικονομική βιωσιμότητα του Παλαιστινιακού κράτους,
εγγυήσεις ασφαλείας για τους Ισραηλινούς, Ειρηνική συμβίωση Ισραήλ και
2
Από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/el-
GR/Policy/Geographic+Regions/MediterraneanMiddle+East/Crises+and+Regional+Issues/Major+parameters+in+the+effort+toward+definitive+settle
ment+of+the+Middle+East+problem/

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 7

Παλαιστινιακού κράτους και οικοδόμησης ενιαίου χώρου οικονομικής

δραστηριότητας για την Διεθνή Κοινότητα(= buffer zones και ανάπτυξη
ειρηνευτικών δυνάμεων).
o Ισραηλινοί εποικισμοί(“settlements”) των 400.000 χιλιάδων ατόμων που
διαμένουν στην Δυτική Όχθη ιδίως πέριξ της Ιερουσαλήμ είναι ζήτημα με
μεγάλες κοινωνικές και θρησκευτικές διαστάσεις, καταδικάζεται από την
Ευρωπαϊκή Ένωση, το Κουαρτέτο και τον Αραβικό Σύνδεσμο.
o Η επιστροφή προσφύγων ενός (1) εκατομμυρίου Παλαιστινίων της
περιόδου 1947-49, που κατέφυγε στη Λωρίδα της Γάζα, στη Δυτική Όχθη
της τότε Υπεριορδανίας και στο Λίβανο, στις αρχικές τους εστίες, όπως
προέβλεψε η απόφαση 181/49 των Ην. Εθνών, αποτελεί θέμα αρχής
o Καθεστώς Ιερουσαλήμ ως νόμιμη πρωτεύουσά του Ισραήλ με κατοχική
δύναμη της Ανατ.Ιερουσαλήμ (βλ. γνωμοδότηση Malcolm Rifkind (1996)
προς το Προξενικό Σώμα των Ιεροσολύμων), χωρίς αναγνώριση αυτής της
προσάρτισης από κανένα Ευρωπαϊκό κράτος και τις ΗΠΑ.
o Η ιδεολογική και σημειολογική σημασία της ρύθμισης του καθεστώτος
της Ιερουσαλήμ για το σύνολο του Μουσουλμανικού, και Χριστιανικού
κόσμου καθώς και για τους απανταχού Εβραίους (Ιερά Προσκυνήματα
εκάστης θρησκείας), επιβάλλει αυξημένη εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα,
o Η κατανομή των υδατίνων πόρων στην Εγγύς Ανατολή και η εξασφάλιση
των υδάτων ιδιαίτερα παίζει καθοριστικό ρόλο από το 1947 στην Ισραηλινό-
Αραβική σύγκρουση και τα περιορισμένα αποθέματα νερού του ποταμού
Ιορδάνη στην Δ. Όχθη έχουν καθοριστική γεωστρατηγική σημασία και,
συνεπώς, παραμένουν αντικείμενα πολιτικής διαμάχης.

Σύντομο ιστορικό της Ειρηνευτικής Διαδικασίας στην Παλαιστίνη

(1991 – 2008)

Με το τέλος του πρώτου πολέμου του Κόλπου, η δυναμική της απελευθέρωσης

του Κουβέιτ και η συμπαράταξη της πλειοψηφίας των Αραβικών χωρών με τις
ΗΠΑ, δημιούργησαν συνθήκες συνολικότερης διευθέτησης της Αραβο-
Ισραηλινής διαμάχης.

o Η Διάσκεψη της Μαδρίτης (30 Οκτωβρίου 1991) έληξε δίχως να

προκύψει συμφωνία.

o « Διακήρυξη Αρχών», κείμενο γνωστό και ως «Όσλο Ι» (1993) με

διαμεσολάβηση της Νορβηγίας σε μυστικές συνομιλίες Ισραηλινών και
Παλαιστινίων. Πρόβλεψη της δημιουργίας αυτόνομου Παλαιστινιακού
κρατικού φορέα (Παλαιστινιακή Αρχή) και σύναψη Συνθήκης Ειρήνης
(1994) μεταξύ Ιορδανίας – Ισραήλ.

o «Ενδιάμεση Συμφωνία», γνωστή και ως «Όσλο ΙΙ» (1995) μεταξύ

Ισραήλ και η PLO για καθορισμό εδαφικής κυριαρχίας. Πολλά από τα

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 8

εδάφη των εποικισμών εξακολουθούν να αποτελούν νησίδες

αποκλειστικής κυριαρχίας του Ισραήλ (φαινόμενο “κηλίδων της
λεοπάρδαλης” – “leopard-spots effect”).

o Διαμόρφωση άτυπου σχήματος του Κουαρτέτου (“Quartet” = ΗΠΑ,

Ρωσία, ΕΕ, OHE) Δεκ. 2001 – Μάρτιος 2002 με στόχο την από κοινού
(ΠΑ και Ισραήλ)αντιμετώπιση των τρομοκρατικών βομβιστικών
επιθέσεων, σε επίπεδο Υπηρεσιών Ασφαλείας και, εν συνεχεία, των λοιπών
κυβερνητικών δομών.

o Η επιχείρηση “Defensive Shield” (Μάρτιο 2002) και οικοδόμηση ενός

Τείχους Ασφαλείας από το Ισραήλ στην Δυτική Όχθη και στην Ιερουσαλήμ
(Ιούνιο του 2002), που μοιραία σηματοδότησε την μονομερή χάραξη
μιας de facto συνοριακής γραμμής, που συμπεριελάμβανε στο Ισραηλινό
«έδαφος» την πλειονότητα των εποικισμών στη Δυτ. Όχθη.

o Στην Σύνοδο Κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου, στην Βηρυτό (28

Μαρτίου 2002), διατυπώθηκε το

o Σχέδιο ειρήνευσης του Αραβικού Συνδέσμου (“Arab Peace Initiative”),

προσηλωμένο στην κεντρική ιδέα της Διάσκεψης της Μαδρίτης, («γη
αντί ειρήνης»).

o Τον Δεκέμβριο του 2002, το κείμενο “A Performance-based Roadmap

to a Permanent Two-State Solution to the Israeli Palestinian Conflict”,
γνωστό ως «Οδικός Χάρτης» προβλέπει τα της εφαρμογής των ιδεών
που εξήγγειλε ο Πρόεδρος Bush τον Ιούνιο του 2002.

o Ο Οδικός Χάρτης = Permanent Status Agreement and the end of the

Israeli-Palestinian Conflict), με (Phase I), (Phase II) , (Phase III) ,
προέβλεπε ότι μέχρι το 2004-2005 με ομόφωνη, εκτίμηση του
Κουαρτέτου θα υπεγράφετο Συνθήκη για το οριστικό καθεστώς της
Παλαιστίνης καθώς και Γενική Συνθήκη Ειρήνης όλων των Αραβικών
κρατών με το Ισραήλ.
o Τον Ιούλιο του 2006 το Ισραήλ εισέβαλε στον νότιο Λίβανο, Το
Συμβουλίου Ασφαλείας των Ην Εθνών και την ανάπτυξη στον νότιο
Λίβανο της ενισχυμένης (ιδίως με ισχυρές δυνάμεις από κράτη-μέλη της
ΕΕ) Ειρηνευτικής Δύναμης των Ην. Εθνών, γνωστής με το ακρωνύμιο
UNIFIL. Η Ελλάδα μετέχει με μία φρεγάτα, στο ναυτικό σκέλος της
UNIFIL (Maritime Task Force).

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 9

Δεκέμβριος 2008: Η Ελληνική προσέγγιση3

«Η πρόσκληση της Ελλάδος στην Annapolis κατοχύρωσε τον ρόλο της

Ελλάδος ως απόλυτα αποδεκτής και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, ενώ
κατέγραψε και το ιδιαίτερο Ελληνικό ενδιαφέρον για την προστασία των
δικαιωμάτων του Ελληνο-ορθόδοξου Παλαιστινιακού πληθυσμού και των
θρησκευτικών του θεσμών (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων).

Η Ελληνική πλευρά επιμένει να υπογραμμίζει την υποχρέωση της Διεθνούς

Κοινότητας και ιδίως της ΕΕ, να προσδώσουν το στοιχείο της λειτουργικής
συμβίωσης (και όχι του οχυρωμένου διαχωρισμού) του Παλαιστινιακού
κράτους με το κράτος του Ισραήλ. Ενώ κλειδί της συμβίωσης των δύο κρατών
είναι η ασφάλεια, η οποία προκύπτει στην βάση του αμοιβαία επωφελούς
συνεταιρισμού των δύο διακριτών πολιτειακών δομών (Ισραήλ – Παλαιστινιακό
κράτος) που καλούνται να συνυπάρξουν.»

Μέρος 3ο

Γ) ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ρωσία – Ανατολική Ευρώπη – Κεντρική Ασία

3
Α6 Διεύθυνση Αραβικών χωρών & Μέσης Ανατολής
http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/el-GR/Policy/Geographic+Regions/Mediterranean
Middle+East/Crises+and+Regional+Issues/A+brief+history+of+the+peace+process+from+1991+to+2008

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 10

Καραμανλής και Πούτιν στη Μόσχα

Το ευρύτερο διεθνές παγκοσμιοποιημένο σύστημα ( ΟHE, ανοιχτή

οικονομία, διεθνή φόρα) όπου η Eλλάδα εντάσσεται χάρη στη συμμετοχή της. Η
πολιτική που ακολούθησε ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, δεν ήταν
διόλου κακή4, διοτι άνοιξε την ελληνο-ρωσική συνεργασία και την κατέστησε
σύμπραξη, προβαίνοντας σε κινήσεις που καθιστούν Αθήνα και Μόσχα
στρατηγικούς εταίρους5 και το ίδιο ισχύει, σε μικρότερο βαθμό, για τον γαλλο-
γερμανικό άξονα.

Επίσης, η ένταξη των χωρών της Kεντρικής και Aνατολικής Eυρώπης

στην E.E. φαίνεται να αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για την ενίσχυση
της δημοκρατίας, της σταθερότητας και της ευμάρειας σε μια πολιτικά
ενωμένη Eυρώπη.

Η ένταξη στην E.E. και όλων των βαλκανικών χώρων,

συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέκυψαν από τη διάλυση της
Γιουγκοσλαβίας, είναι η καλύτερη κίνηση για να εξαλειφθούν οι πηγές
αστάθειας στην περιοχή.

Η Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των προαναφερθέντων

καθοριστικών για το μέλλον της ΕΕ ζητημάτων, καθιστώντας την «Ένωση για
τη Μεσόγειο» το νέο μεγάλο στοίχημα της ΕΕ μετά τη διεύρυνσή της προς την
Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ: ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ6

4
Καρκαλέτση Σταύρου ιστορικού – συγγραφέα Εξωτερική πολιτική: ζητείται διάρκεια 1. Ιανουαρίου
2009 http://www.metopo.gr/article.php?id=3541
5
Σε αντίθεση με την επιθετικότητα των ΗΠΑ, η Ρωσία λειτουργεί ως παράγων σταθερότητας στην
ευρύτερη περιοχή μας. Διαρκώς ανερχόμενη, εξισσοροπεί ως ένα σημείο την αναγκαιότητα για
περιορισμό των αμερικανικών τυχοδιωκτισμών.
6
Σταϊκούρας Χρήστος, Βουλευτής Φθιώτιδας Ν.Δ. - Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών άρθρο
στην εφημερίδα "Απογευματινή" της Κυριακής στις 20/07/08

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 11

Το ιδιαιτέρως φιλόδοξο πρόγραμμα για την «Ένωση για τη Μεσόγειο»

επιδιώκει την σύσφιξη των δεσμών μεταξύ της ΕΕ και των παροικούντων τη
Μεσόγειο γειτόνων της, προωθώντας την ενεργό συμμετοχή (μέσω της διπλής
προεδρίας και κοινών αρμοδιοτήτων/υποχρεώσεων) και των 43 κρατών της
νέας «ένωσης» σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προσπαθειών για την εδραίωση της
ειρήνης, του κράτους δικαίου, της αλληλεγγύης και της κοινωνικοοικονομικής
ανάπτυξης στην περιοχή.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής του Παρισιού, οι αρχικοί
τομείς της νέας πρωτοβουλίας για την ευρωμεσογειακή συνεργασία αφορούν
α) την απορρύπανση της Μεσογείου,
β) την ανάπτυξη θαλάσσιων και οδικών αξόνων για την ενδυνάμωση της
κινητικότητας εμπορευμάτων και πολιτών,
γ) την προώθηση προγραμμάτων για την ηλιακή ενέργεια στα νότια παράλια
της Μεσογείου,
δ) την εκπαιδευτική συνεργασία,
ε) την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της Mediterranean
Business Development Initiative, και
στ) την πολιτική προστασία και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.

Η Ελλάδα, από την πρώτη στιγμή, αποτέλεσε θερμό υποστηρικτή της

πρωτοβουλίας του Γάλλου Προέδρου, καθώς, ως ένα από τα μεσογειακά κράτη-
μέλη της ΕΕ, έχει άμεσα συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή και διατηρεί
ιστορικούς δεσμούς φιλίας με τους μεσογειακούς λαούς, ενώ διαχρονικά
υποστηρίζει και επιδιώκει την ειρηνική και πολιτική επίλυση των προβλημάτων
της περιοχής.
Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη ενός δικτύου θαλάσσιων διαδρομών στη Μεσόγειο,
και ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, επιτρέπει στην χώρα μας να ενισχύσει
το ρόλο της στις θαλάσσιες μεταφορές και να καταστεί κόμβος για τη
θαλάσσια μετακίνηση αγαθών και προσώπων, αξιοποιώντας τους λιμένες της,
τις υποδομές της και την ανεπτυγμένη ναυτιλιακή της βιομηχανία.
Παράλληλα, σημαντικό είναι το ελληνικό ενδιαφέρον για την προώθηση
προγραμμάτων και σχεδίων συνεργασίας στον τομέα της ηλιακής ενέργειας
στο πλαίσιο των προσπαθειών για την ανάπτυξης εναλλακτικών πηγών
ενέργειας, ενώ είναι αυτονόητο το έντονο ενδιαφέρον της Ελλάδας για κάθε
πρωτοβουλία που αφορά την περιβαλλοντική προστασία της Μεσογείου και την
ευρωμεσογειακή συνεργασία σε θέματα πολιτικής προστασίας σε περιπτώσεις
φυσικών καταστροφών - των οποίων η χώρα μας είναι συχνά θύμα.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 12

Η μετανάστευση ως ανεξάρτητη μεταβλητή που συμβάλλει στην διαμόρφωση

μιας διαπολιτισμικής κοινωνίας η οποία έχει επιπτώσεις στην εξωτερική
πολιτική της χώρας υποδοχής δημιουργώντας μια πολυπολιτισμικής κοινωνίας
και μια εκ νέου διαμόρφωση ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η εξωτερική
πολιτική ολοένα και περισσότερο θα επηρεάζεται από την παρουσία διαφόρων
οργανώσεων που θα εκπροσωπούν τα αιτήματα των μεταναστών.
� Η δημιουργία Lobby ιδιαίτερα όταν αποκτήσουν οι μετανάστες ελληνική
υπηκοότητα
� Η άσκηση επιρροής μέσω εκλεγμένων αντιπροσώπων
� Η δυνατότητα άσκησης πιέσεων από τις χώρες προέλευσης

Η μετανάστευση φαίνεται να αλλάζει με γοργούς ρυθμούς την ελληνική

κοινωνία και να επαναφέρει τον ελλαδικό χώρο προς την κατεύθυνση της
ανάδυσης μιας πολυπολιτιστικής κοινωνίας. Η προοπτική, επανατοποθετεί την
εξωτερική πολιτική σε νέες βάσεις εισάγοντας νέες αντιλήψεις στην εξωτερική
πολιτική, ενισχύοντας το ρόλο των μεταναστών στη διαμόρφωση της
εξωτερικής πολιτικής και θέτοντας ερωτήματα για τη διατήρηση της εθνικής
Ταυτότητας

Απαραίτητα μεσα μεταναστευτικης πολιτικης στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι:

1. Αυστηρότεροι συνοριακοί έλεγχοι
2. Εξαναγκαστικός επαναπατρισμός
3. Κυρώσεις και κίνητρα
4. Χρησιμοποίηση από τις χώρες εγκατάστασης και προέλευσης
5. Νομιμοποίηση βάσει αυστηρών κριτηρίων

Η μεταφορά μεταναστών από χώρες προέλευσης και υποδοχής δημιουργούν

ζητήματα διατήρησης εθνικής ταυτότητας, πολιτικής σταθερότητας, δημόσιας
τάξης καθώς και οικονομικής - κοινωνικής συνοχής.
Αυτό σημαίνει ότι για να υπάρξει εσωτερική ασφάλεια να υπάρξουν σαφείς
αντιλήψεις για εθνική ταυτότητα με ταυτόχρονη μεταβολή της οικονομικής και
κοινωνικής ισορροπίας.
Επιπλέον για να εξισσοροπιστούν οι πιέσεις στο πολιτικό σύστημα εφόσον
δημιουργηθεί μια δυνατής ελληνική πολιτιστικά κοινωνία να δεχτεί και την
διαφορετικότητα παραπλήσιων ωστόσο πολιτισμών ώστε να αποφαυχθούν
φαινομένα ξενοφοβίας και πολύ-πολιτισμικότητας.

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 13

TΑ "ΚΑΥΤΑ ΜΕΤΩΠΑ" ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ7"

1. Τουρκία – Κυπριακό

Χαμηλούς κατευναστικούς τόνους, με αμφίβολο όμως αποτέλεσμα, επιχειρεί να

κρατήσει η Αθήνα σε ένα μπαράζ ενεργειών της Τουρκίας που
δοκιμάζουν τα αντανακλαστικά, τις αντοχές και ανοχές της ελληνικής
εξωτερικής πολιτικής. Οι προκλήσεις αυτές αφορούν όλο το φάσμα των
διμερών σχέσεων και εκδηλώνονται στο Αιγαίο, στη Θράκη, αλλά και
στην παρουσία της χώρας μας σε διεθνή φόρα, ενώ οι απαντήσεις που
δίνονται δεν φαίνεται να είναι πειστικές.

Ανεδαφικές οι προσδοκίες της ελληνικής κυβέρνησης πως η πολιτική κυριαρχία

του Τ. Ερντογάν θα μείωνε την επιθετικότητα της Τουρκίας.

7
Οι προκλήσεις για την ελληνική εξωτερική πολιτική (εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος):http://strategy-
geopolitics.blogspot.com/2008/08/t.html

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 14

Το κλίμα που δημιουργείται πάντως είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς το

2009 αποτελεί κομβικό σημείο για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, όπου
πέραν των εσωτερικών προβλημάτων και αδυναμιών, ιδιαίτερο ρόλο
διαδραματίζει η επίλυση του Κυπριακού, αλλά και οι σχέσεις καλής γειτονίας
με ευρωπαϊκές χώρες.

Στην Άγκυρα προσκλήθηκαν πρόσφατα οι μειονοτικοί βουλευτές της Θράκης.

Οι προσδοκίες που υπήρχαν στην Αθήνα ότι η πολιτική κυριαρχία που σταδιακά
πέτυχε ο Τ. Ερντογάν θα έφερναν πιο κοντά την εξομάλυνση των
ελληνοτουρκικών σχέσεων αποδείχθηκαν ανεδαφικές, καθώς ο Τούρκος ηγέτης
στο παιγνίδι ισορροπιών με το στρατιωτικό κατεστημένο φαίνεται ότι έχει
παραχωρήσει πλήρως το κεφάλαιο των εξωτερικών σχέσεων, που αφορά την
Κύπρο, την Θράκη και το Αιγαίο.

Η υπερπτήση των τουρκικών μαχητικών στο Φαρμακονήσι και κυρίως ο τρόπος

με τον οποίο μεθοδεύτηκε, έφεραν την ελληνική πλευρά μπροστά σε νέα
δεδομένα, καθώς επρόκειτο για σαφή ποιοτική αναβάθμιση της παράνομης
τουρκικής δραστηριότητας στο Αιγαίο. Την ίδια στιγμή, παρά τη διάθεση

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 15

υποβάθμισής τους σε «πόλεμο της τσιπούρας», σημειώνονται επεισόδια στην

περιοχή των Ιμίων που, απλώς, επαναφέρουν στην επιφάνεια το πρόβλημα
αμφισβήτησης ελληνικής κυριαρχίας που θέτει η Τουρκία και δεν αφορούν
φυσικά μόνο τις συγκεκριμένες βραχονησίδες, αλλά σχεδόν ολόκληρο το
Αιγαίο.

Υποβάθμιση. Το πλέον εντυπωσιακό όμως είναι η προσπάθεια που καταβάλλεται

από την Αθήνα να υποβαθμίσει (αν όχι να αποκρύψει) τις συγκεκριμένες
τουρκικές προκλήσεις αντί να επιδοθεί σε διεθνή καμπάνια, ώστε να εξηγηθεί η
ελληνική θέση έναντι της τουρκικής επιθετικότητας στο Αιγαίο.

Ενώ τόσο για τα επεισόδια παράνομης εισόδου τουρκικών αεροσκαφών στον

ελληνικό εναέριο χώρο και υπερπτήσης ελληνικών κατοικημένων νησιών (όπου
πρόκειται για οφθαλμοφανή και άνευ αμφισβητήσεως παραβίαση κυριαρχικών
δικαιωμάτων και εδαφικής κυριαρχίας, καθώς αφορά περιοχές εντός της ζώνης
των 6 ν.μ. και όχι την περιοχή μεταξύ 6 ν.μ. και 10 ν.μ. την οποία αμφισβητεί
επισήμως η Τουρκία) όσο και για τα Ίμια, το τουρκικό ΑΓΕΕΘΑ εκδίδει επίσημες
ανακοινώσεις κατηγορώντας την... Ελλάδα για παραβιάσεις, η ελληνική
αντίδραση πέραν των διαβημάτων όταν γίνονται (έχει υιοθετηθεί η τακτική
περιοδικής υποβολής διαβημάτων συνολικά για αριθμό παραβιάσεων) δεν
συνοδεύονται από την οποιαδήποτε δημόσια επίσημη ανακοίνωση.

Έτσι δημιουργείται στη διεθνή κοινή γνώμη η εντύπωση ότι το δίκιο είναι με
την πλευρά της Τουρκίας, αφού είναι η μόνη που χωρίς αντίλογο διαμαρτύρεται
επισήμως και δημοσίως για παράνομη δραστηριότητα της ελληνικής
αεροπορίας ή είσοδο ελληνικών ακταιωρών και αλιευτικών στην περιοχή των
«τούρκικων νησίδων Καρντάκ».

Χτυπούν ξανά την ελληνική προεδρία

Ενδεικτικό του κλίματος αντιπαλότητας που καλλιεργείται είναι η τουρκική

στάση στον ΟΑΣΕ εν όψει της ελληνικής προεδρίας. Μετά τη συντονισμένη
προσπάθεια σε συνεργασία με ΜΚΟ για τη συκοφάντηση της Ελλάδας ως χώρας
που δεν σέβεται τα μειονοτικά δικαιώματα, η Άγκυρα την περασμένη εβδομάδα
προέβη σε διπλωματικά ανορθόδοξο διάβημα προς την Ελλάδα με αφορμή τον
διορισμό νέων απεσταλμένων της προεδρίας για την προώθηση της

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 16

μεγαλύτερης ανεκτικότητας και την καταπολέμηση του ρατσισμού, της

ξενοφοβίας και των διακρίσεων.

Ένας εκ των τριών «προσωπικών εκπροσώπων της προεδρίας» ήταν ο Τούρκος

διπλωμάτης Ομούρ Ορχούν, που είχε ως ιδιαίτερο αντικείμενο την
αντιμετώπιση της μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων εναντίον των
μουσουλμάνων. Η θητεία τους είχε ανανεωθεί από το 2005 και έληξε στο τέλος
του 2008. Σύμφωνα με πληροφορίες η ελληνική αντιπροσωπεία στον ΟΑΣΕ, υπό
την πρέσβη κ. Μαρινάκη έπειτα από συνεννοήσεις με τις άλλες μόνιμες
αντιπροσωπείες, κατέληξε στην απόφαση να μην ανανεωθεί η θητεία των
τριών εκπροσώπων (καθώς θα δινόταν η εντύπωση ότι δημιουργούνται
προσωποπαγείς... θεσμοί στον ΟΑΣΕ) και να διορισθούν άλλοι στις θέσεις τους.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την αντίδραση της Άγκυρας, η οποία έσπευσε να

επιδώσει και διάβημα διαμαρτυρίας στην ελληνική πρεσβεία, υποστηρίζοντας
έτσι ότι η Ελλάδα επιχειρεί να μεταφέρει στον ΟΑΣΕ τα διμερή προβλήματά
της... Μάλιστα, ο κ. Ορχούν θεωρώντας τη θέση που κατείχε ως «εργαλείο»
άσκησης τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, είχε ενημερώσει την Αθήνα από το
φθινόπωρο ότι προτίθεται να περιοδεύσει στη Θράκη για να συντάξει έκθεση
για τη μειονότητα.

Παιχνίδι μειονοτικών εντυπώσεων

Σε συμβολική κίνηση της τουρκικής ηγεσίας, κρατώντας ψηλά το μειονοτικό

θέμα, κάλεσε παραμονή Χριστουγέννων στην Άγκυρα την πολιτική ηγεσία της
μειονότητας της Θράκης και για πρώτη φορά στην αντιπροσωπεία
συμπεριελήφθησαν εκτός των ενεργών βουλευτών και όλοι οι πρώην
μειονοτικοί βουλευτές, οι οποίοι διεκτραγώδησαν την κατάσταση της
μειονότητας με αναφορά στον νόμο για τη διαχείριση των βακουφικών
περιουσιών και επέμειναν στο θέμα της εκλογής μουφτήδων, όπου με τη
συμπαράσταση και τουρκικών παραγόντων υιοθετείται η σκληρή στάση, η
διεκδίκηση δηλαδή εκλογής των μουφτήδων χωρίς προηγούμενη κατάργηση
των δικαστικών αρμοδιοτήτων τους.

Η πρόσκληση των βουλευτών στην Άγκυρα δεν είναι άσχετη με τον γενικότερο
σχεδιασμό της τουρκικής κυβέρνησης για το δύσκολο διπλωματικά 2009, όπου

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 17

αναμένεται να επαναξιολογηθεί η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και εκ των

πραγμάτων θα υπάρχει κλίμα αντιπαράθεσης με την Ελλάδα.

Στο υπουργείο Εξωτερικών, πάντως, γνωρίζουν ότι αυτό δεν σημαίνει ότι η
ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας θα αποκτήσει μια νέα δυναμική ή ότι θα
αρθούν οι επιφυλάξεις των Ευρωπαίων εταίρων, ούτως ή άλλως η πολιτική της
διεύρυνσης της Ε.Ε. θεωρείται μετά το ιρλανδικό δημοψήφισμα «κλινικά
νεκρή». Επιπλέον, το γεγονός ότι στην Τουρκία απετράπησαν τα χειρότερα και
ότι ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βγαίνει σχετικά ενισχυμένος από
αυτή τη σύγκρουση δεν σημαίνει και άρδην βελτίωση του κλίματος στις
ελληνοτουρκικές σχέσεις, κάτι που φανερώνει ότι η ελληνική διπλωματία θα
παραμείνει εξαιρετικά προσεκτική. Εκεί που διαγράφονται θετικότερες
προοπτικές και είναι πιθανόν να αναπτυχθεί μια θετική δυναμική, η οποία θα
επηρεάσει θετικά όλο το πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, είναι στο
Κυπριακό. Οι συνομιλίες ανάμεσα στους Χριστόφια και Ταλάτ θα ξεκινήσουν το
Σεπτέμβριο, δίχως την απειλή μιας παρατεταμένης κυβερνητικής αστάθειας
στην Τουρκία. Και στη Λευκωσία, πάντως, στο επιτελείο του Κύπριου Προέδρου
είναι εξαιρετικά συγκρατημένοι, έχουν βάσιμους λόγους να πιστεύουν ότι η
άλλη πλευρά θα κάνει ένα βήμα πίσω πριν από τη λύση. Ωστόσο, αν οι
αισιόδοξες προβλέψεις επαληθευτούν και υπάρξει τελικά λύση στο Κυπριακό,
τότε δημιουργείται εκ των πραγμάτων μια δυναμική συνολικής διευθέτησης
των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ακόμα και μέσω του Δικαστηρίου της Χάγης.

Κυπριακή Δημοκρατία
Kıbrıs Cumhuriyeti (τουρκικά)
Κύπρος

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 18

Έκκληση στις δύο κοινότητες της Κύπρου να αδράξουν τη μοναδική ευκαιρία

που παρουσιάζεται φέτος για την επίλυση του Κυπριακού και την επανένωση
της νήσου, απηύθυνε ο αρμόδιος για τη Διεύρυνση Επίτροπος της Ε.Ε., Ίλι Ρεν8.

«Υπάρχει μια μοναδική ευκαιρία φέτος, για επανένωση της Κύπρου και
τερματισμό αυτής της μακρόχρονης διαμάχης σε ευρωπαϊκό έδαφος»,
επεσήμανε ο κ. Ρεν, σε συνέντευξη Τύπου μετά τις χωριστές συναντήσεις που
είχε με τον πρόεδρο Χριστόφια και το Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, τονίζοντας πως
«αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί».

«Είναι απαραίτητο -υπογράμμισε- η επανενωμένη Κύπρος να μπορεί να μιλά με

μια φωνή στις δομές λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και
διαβεβαίωσε ότι «η Ε.Ε. και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζουν πλήρως αυτή τη
διαδικασία των διαπραγματεύσεων για συνολική διευθέτηση».

«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προσαρμόσουμε τους όρους μιας λύσης, σε
ευθυγράμμιση με τις βασικές αρχές στις οποίες εδράζεται η Ε.Ε.», πρόσθεσε ο
Φινλανδός Επίτροπος, λέγοντας πως είναι υπέρ μιας διζωνικής δικοινοτικής
ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Σε ερώτηση για το τι μπορεί να πράξει η Ε.Ε. ώστε να συμβάλει στη γεφύρωση

της διαφοράς στην προσέγγιση των δύο κοινοτήτων και της Τουρκίας, ο κ. Ρεν
απάντησε ότι «οι δύο ηγέτες στην Κύπρο έχουν βρει κοινό έδαφος για τη βάση
της λύσης σε ό,τι αφορά τη διακυβέρνηση και αυτό είναι σίγουρα
καλοδεχούμενο, αν και ίσως κάποια θέματα παραμένουν ακόμα ανοικτά
αναφορικά με αυτό το κεφάλαιο».

Αναφέρθηκε επίσης στην πρόσφατη συνάντηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ταγίπ
Ερντογάν πριν από μερικές και υπογράμμισε τη σημασία της δυναμικής
στήριξης από την Τουρκία για μια συνολική λύση, σε ευθυγράμμιση με το τι θα
συμφωνήσουν οι δύο ηγέτες και οι δύο κοινότητες.

«Είναι βεβαίως, σημαντικό η Τουρκία να συμβάλει σε μιαν ευνοϊκή πολιτική

ατμόσφαιρα για να βοηθήσει στην επίτευξη συνολικής λύσης στην Κύπρο»,
σημείωσε ο κ. Ρεν, επισημαίνοντας πάντως πως «αυτό που μετρά είναι ότι οι
δύο ηγέτες κατάφεραν να συμφωνήσουν στις πολιτικές βάσεις μιας
επανενωμένης Κύπρου, αν και υπάρχουν ακόμα κάποια θέματα ανοικτά».

8
http://earthquake.pblogs.gr/2008/12/dokimazoyn-tis-antohes-ths-ellhnikhs-exwterikhs-politikhs.html

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 19

Cyprus_Coat_of_Arms

2. Σερβία - Βαλκάνια

Η σύλληψη του Ράντοβαν Κάρατζιτς και η παραπομπή του στο Διεθνές

Δικαστήριο της Χάγης, εξασθενησε το του σερβικο εθνικισμο και λύνει τα

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 20

χέρια της ελληνικής διπλωματίας, ώστε να προωθήσει την επαναπροσέγγιση

της χώρας αυτής με την Ευρώπη και να εκτονώσει σε μεγάλο βαθμό το
πρόβλημα-αγκάθι για την ελληνική διπλωματία του Κοσσυφοπέδιου δηλ την
αναγνώριση ή όχι του Κόσσοβου. Πιθανός κίνδυνος στο εγγύς μέλλ,ον οι Σέρβοι
να προτιμήσουν να προσεγγίσουν -και σε οικονομικό επίπεδο- χώρες με
μεγαλύτερη ισχύ και κύρος από τη δική μας, στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης
αποφάσεων.

2. Σκόπια

Поранешна Југословенска Република Македонија (ПЈРМ)

Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija (PJRM)
Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë (IRJM)
Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 21

Η ανάδειξη του ζητήματος «μειονότητας» και «γλώσσας» από τον

Γκρούεφσκι δείχνει ότι οι διαπραγματεύσεις για το όνομα πολύ δύσκολα θα
καταλήξουν. Παρά τις εσωτερικές αντιδράσεις και την κριτική που υφίσταται
από τον πρόεδρο Τσερβένκοφσκι, ο οποίος της καταλογίζει λαϊκισμό, η
κυβέρνηση της ΠΓΔΜ επιμένει στην αδιάλλακτη στάση της. Χθες ο ΥΠΕΞ
Μιλόσοσκι τόνισε ότι η χώρα του «σε καμία περίπτωση δεν θα αποδεχθεί
επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας υπό οποιοδήποτε τίμημα» και ότι η
ΠΓΔΜ «δεν διαπραγματεύεται την εθνική της ταυτότητα και τη “μακεδονική”
γλώσσα».
Και μπορεί η Αθήνα να υποστηρίζει ότι η ΠΓΔΜ είναι εκείνη που επείγεται
για τους ευρωατλαντικούς θεσμούς, το βέτο πάντως δεν πέτυχε ακόμα τον
στόχο του, που ήταν η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας.

Φωτο: http://www.greekalert.com/2008/02/blog-post_12.html

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 22

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α

 ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 23

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στις απαρχές της νέας χιλιετίας, είναι αναγκαίο να μετασχηματιστεί η

εξωτερική πολιτική της Ελλάδος σε ένα λειτουργικό εργαλείο για
την προώθηση των συμφερόντων με διάρκεια9.

Η Ελλάδα, ως μέλος της E.E. και συνάμα χώρα της Νοτιοανατολικής

Ευρώπης, βασικοί στόχοι και προτεραιότητες της εξωτερικής της
πολιτικής, πρέπει να είναι η ενεργη συμμετοχη της, στην
προώθηση των αρχών της ειρήνης, της σταθερότητας και της
συνεργασίας όχι μόνο στα Βαλκάνια αλλά και στην ευρύτερη
περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

“Μια εθνική εξωτερική πολιτική που καθοδηγείται από τις βασικές

αρχές του διεθνούς δικαίου, του σεβασμού των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, της συνεργασίας και της ειρήνης10”.

9
Καρκαλέτση Σταύρου ιστορικού – συγγραφέα Εξωτερική πολιτική: ζητείται διάρκεια 1. Ιανουαρίου 2009
http://www.metopo.gr/article.php?id=3541

10
http://www.mjourney.com/news/News_from_Greece/781.basikoi_stoxoi_ellhnikhs_e3_politikhs.shtml

ΙΟ ΥΝΙ Ο Σ 2009 – Αρβ α ν ίτη – Πρ εβ ε ζά ν ου Ε ΥΓ Ε ΝΙ Α