MALIIT NA PANGARAP

ni arly rose guzman

May malakas na tunog galing sa itaas na palapag ng bahay noong gabing iyon.

Hindi namalayan ni Jaree na nakatulog na pala siya sa ibabang bahagi ng kanilang

bahay dahil sa sama ng loob. Masama pa rin ang kanyang loob dahil sa sinabi ng

kanyang ina. Hindi ako makakapayag na mag-aral ka sa ibang lugar dahil baka may

masamang mangyari sa’yo doon at wala kang ibang katuwang kundi ikaw lang, wika ng

kanyang ina. Napabuntong hininga si Jaree dahil alam niyang ayaw lamang siyang

payagan ng kanyang ina dahil kay Austin na boyfriend niya. Sumimangot ang kanyang

mukha at napansin agad ito ng kanyang ina. O, ano na naman ‘yan Jaree?! Bakit ka

nakasimangot? May nasabi ba akong hindi maganda? Alam mo na ayoko ng mga

ganyan ganyan na expressions mo, sabi ng kanyang mala-madam na ina. Wala po.,

ganito lang talaga ang mukha ko parang ganyan din, parehas ng sa inyo., pabirong sabi

ni Jaree ngunit iginigiit ng kanyang dibdib na magmakaawa sa kanyang ina. Ano?!

Haaaay naku Jaree! Alam ko kung ano na naman ang iniisip mo. Gusto mo lang ‘yata

na makumbinsi ako at mapapayag sa gusto mo, sabi nito. Mama, huwag niyo na lang

isipin na mapapahamak ako doon dahil alam niyo naman, astig ‘yata to! Kaya ko ang

sarili, hindi po ba?! Ngingiti-ngiting wika ni Jaree sa kanyang ina. Haaaaaaaay naku

Jaree! Hindi talaga ako papayag na mag-aral ka sa ibang lugar dahil nasi-sense ko na

may kasama ka doon. Hindi ba?! Sarkastikong tanong ng kanyang ina. Huh?! Wala no,

eh sino naman kaya sa tingin niyo?! At kung meron man talaga eh, hindi ko naman

papabayaan ang aking pag-aaral, alam po ninyo iyon. Alam niyo po naman talaga na
may pangarap ako sa aking buhay at sapat na sa akin ang magkaroon ng pangarap

upang maging determinado ako at alam niyo ho iyon. Alam niyo rin na dahil din kay

papa kaya ako magpuporsiging mag-aral at dahil na rin sa inyo na sana’y hindi ko kayo

maibigo. Padramang wika ni Jaree sa ina na may kasamang pag luluha-luha sa

kanyang mga mata. Napatingin ang ina sa kanyang drama-dramahang anak. Che!

Tumigil ka nga Jaree. Alam kong nag gaganyan-ganyan ka dahil gusto mo talagang

mag-aral kasama ‘yang boyfriend mo na si Austin, pagalit na wika ng kanyang ina.

Mama naman, huwag na ho kayong mag isip ng kahit anong bagay tungko ‘dyan dahil

kahit naman po may boyfriend ako eh, magsisikap din naman ako sa aking pag-aaral at

alam ni papa ‘yan, wika ni Jaree. Sa kalagitnaan ng kanilang pag-uusap ay bumaba ang

kanyang ama na kanina lang palang nakikinig sa pinag-uusapan ng dalawang babaeng

mahalaga sa kanya. O, Marya, bakit ayaw mo naman payagan ang anak nating mag-

aral sa ibang lugar? Eh, kaya naman niya ‘yan ah. Kumindat pa ang ama sa kanya

nang nagsalita na ito. Ngumiti si Jaree at dahan-dahang nilapitan ang kanyang ama

sabay yakap. Haaaaaay naku! Kayo talagang mag-ama, talagang ayaw niyo akong

tigilan. Fabs, alam mo naman na ayoko talagang mahiwalay ang anak natin sa ating

piling. Eh, mama hindi ho naman ‘yan masyadong malayo ah at kahit doon na ako mag-

aral eh uuwi din naman ako dito sa inyo ni papa, di ba papa?! Palabang tanong sa

kanyang papa. Oo naman anak at isa pa may tiwala ako sa’yo. Alam mo ‘yan kasi ang

tiwala ay hindi basta-basta ibinibigay sa tao kung hindi din naman siya karapat-dapat

pagkatiwalaan. Sa tingin ko naman eh, kailangan ka naming pagkatiwalaan dahil malaki

ka na at nakita kitang lumaki sa amin dito na may tiwala din sa iyong sarili. Iyan ang

dapat mong tandaan, anak. Magtiwala ka at makakabigay ka rin ng tiwala sa iba. Iyan
ang pinakamaganda sa lahat. Napabuntong hininga na lamang ang mama ni Jaree

dahil sa pangaral ng kanyang asawa dahil alam niya talagang may tiwala ang asawa

niya kay Jaree. Pero hindi pa rin ito pumapayag sa gusto ng anak na mag-aral sa ibang

lugar at sa maynila pa nga ito. Pagkatapos ng diskusyon nilang pamilya eh umakyat na

ang mama at papa niya at siya ay may binabasa pang nobela na siyang nakahiligan

niya. Ngunit hindi niya namalayan na nakatulog na pala siya ng biglang may malakas

na tunog ang pumukaw sa kanyang sama ng loob. Jaree! Jaree! Bilis, halika dito,

tulungan mo ako. Ang papa mo! Pabilis na sabi ng kanyang mama. At nagmamadali

ngang umakyat si Jaree patungo sa mama at papa niya. Ngunit, anu’t-anuman ay

nadatnan niya ang kanyang papa na nakatihaya sa sahig na parang nanginginig na

kung anong sanhi ay hindi niya malaman. Mama! Anong nangyari kay papa?! Dali,

tatawag ako ng ambulansya. Sige na Jaree, tumawag kana, bilisan mo, nanginginig na

tinig ng kanyang mama. Hindi nagtagal ay nasa ospital na sila at nasa emergency room

na ang kanyang ama. Sa labas ng emergency room kay umiiyak na ang kanyang mama

at siya ay parang naguguluhan sa mabilis na pangyayaring iyon. Hindi niya matukoy

kung bakit nagka ganun. Kung bakit sobrang bilis ng mga pangyayari at hindi man lang

niya naagapan ang aksidenteng iyon. Kung sana’y hindi na lamang siya nakatulog dahil

sa sama ng loob, ay sana’y naagapan niya ito. Naghintay sila ng iilang oras at lumabas

na ang doctor. Ngunit hindi pa lamang niya nakausap ang doktor eh umiyak na ang

mama niya. Lumapit siya agad sa mama niya at nagtanong kung ano ang sinabi ng

lalaking nakaputi at biglang napa iyak ang mama niya. Stroke daw, parang paralisado

na ang papa mo, wika ng ina niya. Napatigil siya sa pagtapik sa kanyang mama at

napaluha siya dahil sa isip niya’y ang papa na lamang niya ang kakampi niya sa
anuman ang gusto niyang maabot at ngayo’y ganito na eh parang gumuho na rin ang

mga pangarap niya. Tumalikod siya at umiyak ng umiyak. Humagulgol siya sa pag iyak

at hindi na niya namalayan na pinapatahan na rin siya ng kanyang mama. Nang inilipat

na ang kanyang ama sa isang silid doon sa ospital ay walang sawa siya sa pag iyak

kapag napapa-isip siya sa mga nangyari sa kanila. Nang mag-umaga na, hindi

pinalampas ni Jaree ang pagkakataon na mapagsilbihan niya ang kanyang ama na

kahit hindi na nakakapagsalita ng maayos at halos hindi na talaga maibuka ang bibig ay

nararamdaman at nakikita niya sa mga mata nito na parang gusto na nitong bumangon

at mag trabaho para sa kanila. Hindi kasi sanay ang papa niya na pagsilbihan siya ng

dalawang taong malapit sa puso niya. Papa, magpagaling kayo ha? Ayoko po kayong

ibigo kasi mahal ko po kayo., wika ni Jaree habang tumutulo na ang kanyang luha. Sa

panahong iyon hindi na naisip ni Jaree na ipagpatuloy pa ang kanyang pangarap na

mag-aral sa Maynila. Hindi na naisip ni Jaree ang kanyang sarili, ang pangarap niyang

makapag-aral doon at maranasan ang buhay ng nag-iisa. Ang tanging nasa isip niya ay

ang kanyang ama. Paano niya malalampasan ang pagsubok na ito kung ang taong

mahal niya at mahalaga sa kanya ang susubok sa kanya?! Iyan ang nasa likuran ng

kanyang isipan. Para siyang hinulugan ng problema na hindi naman niya kayang

lutasin. Sa murang isip niya ay nabatid na niya ang kalungkutan. Hindi niya labis

maintindihan kung bakit ang mga taong mababait ang siyang pinupunan ng problema at

ng mga bagay-bagay na sana’y hindi nalang maranasan ng bawat tao sa mundo. Nang

hindi pa naibalik ni Jaree ang kanyang pag-iisip sa tuwirang sitwasyon, humigit ang

hawak ng kanyang ama sa kamay niya at sa pangyayaring iyon, pinahid niya ang

kanyang mga luha at tumingin sa kamay ng papa niya na humahawak sa kamay niya.
Papa? Ano ho? Anong nararamdaman niyo? Wika ni Jaree. Alam niya na hindi sasagot

ang papa niya ngunit panay ang tanong niya dito. Sa mga sandaling iyon, habang

tinitigan siya ng kanyang ama ay parang iiyak na rin ito dahil alam niyang kapag

nakikita siya ng kanyang ama na umiiyak ay nasasaktan ito. Hindi niya maintindihan

ang nararamdaman. Parang kumikirot na naman ang kanyang dibdib dahil sa titig ng

kanyang ama sa kanya na parang may pinapahiwatig. Hindi nagtagal, iilang minuto ang

lumipas ay bumukas ang pinto. Dahan-dahan niyang inilagay pabalik sa higaan ang

kamay ng papa niya na ilang saglit lang ay bumitaw na rin sa kanya. O, Jaree nagising

na pala ang papa mo, wika ng kanyang ina. Oo nga po mama, hinawakan pa nga ako ni

papa sa kamay, wika naman ni Jaree sabay ngiti. Mabuti naman at ganoon dahil hindi

ko na talaga alam kung ano ang gagawin ko, wika ng ina ni Jaree papalapit sa kanyang

asawa. Tiningnan lamang ni Jaree ang mama niya na hinahaplos ang kanyang papa sa

my balikat. Sa kanyang pagiging isip bata ay unti-unti niyang naiintindihan ang mga

bagay-bagay. Kaya pala ayaw ng mama niyang mag-aral siya sa ibang lugar siguro ay

dahil sa takot nito na mag-isa na lamang siya sa buhay. Iyan ang nasa isipan ngayon ni

Jaree, na ayaw lang pala ng mama niya na umalis siya dahil sa papa din niya. Lumabas

siya ng silid at minabuti na magpa hangin sa labas ng ospital. Nang nasa labas na siya

ng ospital ay patuloy pa rin ang pag-iisip niya sa mga bagay bagay nang biglang may

gumulat sa kanya. Hoy! Tama na ‘yang kakaisip mo. Relax ka muna ‘dyan. Napalingon

siya at nakita niya na si Austin pala ‘yon. Ano ka ba?! Bakit ka ba nanggugulat?! Wika ni

Jaree. Eh kasi, hindi kita makontak eh., sabay kamot sa buhok niya. Eh paano naman

kasi, alam mo naman na si papa nagkaganun, wika ni Jaree. Alam mo, huwag mo

nalang masyadong isipin ‘yan kasi lalo ka lang manghihina niyan. Talagang manghihina
ako sa kakaisip sa aking papa kasi alam na alam mo rin naman kasi na mahal na mahal

ko si papa at hindi talaga ako mapalagay kapag may nangyari sa kanya, wika ni Jaree.

Kaya nga nandito ako ngayon sa harap mo, wika ni Austin. Hmm! Eh, nandito ka nga

pero nanggugulat ka naman, tama ba ‘yun?! Sabi naman ni Jaree. Kaya nga ginulat kita

kasi para masiglahan ka naman kasi ang tamlay mo na o, pabirong wika ni Austin. Che!

Di bale nalang matamlay basta maganda pa rin noh! Pabirong wika ni Jaree. Oo nga, di

bale nalang matamlay, eh ubod pa rin ng ganda, nakangiting sabi ni Austin. Heh!

Binubola mo lang ‘yata ako eh, wika ni Jaree. Hindi ah! Hinding hindi kita bobolahin kasi

hindi kita kayang i-shoot, pabirong sabi ni Austin kay Jaree. Ganoon?! Ewan ko sa’yo,

nakangiting sabi ni Jaree. Halika, puntahan natin si papa, nandoon din si mama. Nang

pumasok na sina Jaree at Austin ay nadatnan na lamang niya na umiiyak at

humahagolhol na ang mama niya. Mama! Anong nangyari?! Agresibong tanong ni

Jaree sa mama niya. Anak, ang papa mo. Umiiyak na ang mama niya at hindi ‘nya

matukoy kung ano talaga ang tunay na dahilan at naguguluhan na siya. Wala ang papa

niya, biglang nawala na kanina pa ay hawak-hawak nito ang kamay niya. Mama!

Nasaan na nga si papa?! Bakit wala siya ditto? Eh, kanina pa nga ay hawak-hawak niya

ang kamay ko at nakita ko pa nga si papa na tumititig sa akin. Napaluha na rin siya

dahil sa mga pangyayari na hindi niya kailanman inisip o pinangarap. Hindi na niya

hinintay ang sagot ng kanyang mama dahil alam niya na kahit ang mama niya ay hindi

rin gusto ang mga nangyayari at mabigat din para sa loob ng mama niya ang ganitong

kalagayan. Hindi siya maka tingin ng harapan sa iba pang tao doon. Ang napansin lang

niya ay ang mga suot nitong uniporme na talagang mapuputi. Hindi na niya pinansin na

ang mga ito ay ang mga doktor na nagbabantay sa kalagayan ng kanyang papa, ang
mga nars na nagbabantay din at bumibisita sa kanyang papa upang ma check ang

kalagayan nito. Napansin na lamang niya na lumabas na ang mga ito iilang minuto ang

nakalipas. At nandoon pa rin sila ng mama niya at pati na rin ni Austin na nandiyan

lamang sa tabi niya. Iyak pa rin ng iyak ang mama niya sa maraming dahilan. Sa

napakadaming dahilan ng pag-iyak ng mama niya ay isa lamang ang nasa isipan niya

at iyon ay ang sobrang pagmamahalan ng kanyang mga magulang na kung mawala

man ang isa ay parang gumuho na ang mundo at hindi nila ito makakaya. Ganoon

nalang ang pag-iisip niya sa mga sandaling iyon dahil nasaksihan niya ang mga taon na

nagmamahalan ang kanyang mga magulang at napuno ang kanilang bahay ng purong

pagmamahalan lamang sa isa’t-isa. Unti-unti siyang lumakad papalapit sa kanyang ina

na hanggang sa mga oras na iyon ay hindi pa rin tumahan at parang wala nang balak

na umalis sa kinaroroonan nila. Mama, tama na. Kung anuman ‘yun eh parang wala na

tayong magagawa. Hindi natin hawak ang lahat-lahat. Hindi natin maisasa-ayon ang

mga bagay-bagay ukol sa anong gusto nating mangyari. May mawawala ngunit alam

nating may dumadating. Hindi rin naman doon lang natapos ang pagmamahal na iyan,

mama kasi marami pang tao at bagay na dumarating at naghihintay na mahalin. Hindi

magiging madali ngunit alam natin na walang wakas ang mga pagsubok sa buhok at

nasa sa atin iyon kung ano ang gagawin natin upang maging matagumpay tayo sa

bandang huli. At higit sa lahat, ay sa pagkakataong ibinigay sa atin ng Maykapal ay may

nagawa tayo na nakakapagbigay ligaya sa atin at sa ibang tao. Lumingon ang mama

niya sa kanya at parang napawi ang lungkot sa kanyang mga mata dahil unti-unti nang

hindi tumutulo ang luha ng kanyang ina. Samantalang siya mismo sa kanyang sarili ay

hindi makapaniwala sa lahat ng kanyang nasabi. Hindi niya alam kung saan niya
nakuha ang lahat ng ‘yun basta’t nasabi niya ang mga iyon ng buong puso at walang

anumang bahid ng pagka isip bata niya. Lumipas ang ilang araw ay punu pa rin ng

katahimikan ang bahay nila. Hindi niya gusto ang ganoon ngunit wala siyang magawa

kasi ang mama niya ang parang wala pa sa kanyang tunay na katauhan. Anumang pilit

niya na mapaligaya ito, kung ngumiti man ay parang wala pa ring nangyayari. Hindi niya

alam kung papaano ito manunumbalik sa normal. Kaya naisipan na lamang niya na

huwag nalang munang pilitin ang mama niya na lumigaya gaya ng dati, hihintayin na

lamang niya na ang pagkakataon mismo ang babago sa lahat ng pinagdadaanan nila

ngayon. Sa lahat ng nangyayari sa kanilang buhay ay ibig na sana niyang sumuko

ngunit kapag ginawa niya iyon, wala ng ibang taong makakatulong na lumigaya kahit

saglit ang kanyang mama. Nagdaan pa ang ilang araw at parang wala pa ring nagbago

sa takbo ng buhay nila. Napa isip siya uli na kung sana’y buhay pa ang papa niya,

siguro’y hindi sila ganyan kalungkot ngayon. Sana’y makakapag-aral siya sa maynila.

Sana’y natupad niya ang kanyang mga pangarap. Ngunit, hindi rin naman niya

pinagsisihan ang mga nangyari kahit nawala ang papa niya kasi dahil doon ay parang

binigyan siya ng pagkakataon na alagaan naman ang mama niya, na mahalin ito kahit

pa ay hindi niya gusto ang pagkabungangera nito at kahit pa sobrang higpit nito sa

kanya sa ibang mga bagay. Nagdaan pa ang ilang araw, hanggang naging linggo, hindi

pa rin bumabalik ang dating sigla ng kanyang mama. Ang pagkabungangera nito ay

unti-unting napalitan ng katahimikan na hindi niya maintindihan. Hindi niya maitukoy sa

sarili kung ano ang mararamdaman niya dahil talagang kahit siya ay unti-unti na ring

nawawalan ng pag-asa at ang mga pangarap niya ay unti-unti na niyang binibitiwan.

Napa-isip siya uli sa lahat ng kanyang pangarap. Ang mumunting pangarap na

makapag-aral sa ibang lugar at makamit iyon ng buong tagumpay. Alam niyang palagi

na niya ‘yung iniisip dahil pabalik-balik ang kanyang pagnanais na makamit ang mg

iyon. Ngunit ano pa ang dahilan na makamit niya ang mga pangarap niya na kahit ang

taong nakakapagbigay inspirasyon talaga sa kanya ay hindi na aabot sa munti niyang

pangarap. Napa-iyak na naman siya sa kanyang pag-iisip. Hindi kasi niya inaasahan na

mangyayari ang ganoon sa kanilang pamilya. Samantalang sa isang sulok ng kanilang

bahay ay nakita niya ang kanyang mama na parang nagka buhay ulit. Ngayon lang kasi

niya nakita ang mama niya na parang may ngiti na sa mga labi nito at hindi na parang

matamlay ang kilos at pakiramdam. Nilapitan siya nito at niyakap. Natulala siya at

parang hindi siya makapaniwala sa nangyaring iyon. Mama, aaaanoooo pong

nangyayari sa inyo? Ba’t mo kayo parang biglang natauhan? Bakit po bigla kayong

nasiglahan? Maiging tanong ni Jaree sa mama niya. Kasi anak, inisip kong mabuti ang

mga pangyayari sa ating buhay, ang lahat n gating mga napagdaanan at dadaanan pa

lamang, ang lahat ng ‘yun ay minumuni-muni ko sa aking pag-iisa at napag isip-isip ko

na mas marami pala ang napagdaanan nating masasaya kumpara sa mga malulungkot

na pangyayari. Ang lahat pala ng nangyayari sa ating buhay maging noon man o

ngayon ay kapwa ibinibigay ng maykapal sa atin upang tayo’y maging mas mabuting

nilalang sa mundo. Maging mabuting, tao para sa ibang tao din, maging mabuting bata

para sa mga magulang, maging mabuting babae para sa lalaki at maging mabuting ina

para sa pamilya. Ang lahat ng ‘yan ay ibig kong gawin, anak., madamdaming wika ng

ina ni Jaree. Hindi siya makapaniwala sa lahat ng mga narinig niya. Hindi siya

makapaniwala na ang dating sumpungin at bungangerang ina na walang tiwala sa

kanya ay ngayo’y isa nang parang mahinhin na tao na may malasakit sa kapwa lalong-
lalo na sa anak. Mama, masaya po ako na hindi na ho kayo ganuon kalungkot. Alam ko

ho na darating ang araw na ito at ngayon, nangyari na nga ang pinakahihintay ko.

Ayoko po kayong mag-isa sa kalungkutan niyo kaya nagpapasalamat ho ako na may

natamo kayo sa lahat ng mga nangyari. Emosyonal na wika ni Jaree sa ina.

Nagpapasalamat ako sayo anak, dahil hindi mo ako iniwan at hindi ka nagsawa na

ako’y unawain, wika naman ng kanyang ina. Salamat mama, mahal na mahal kop o

kayo. Sabay yakap sa ina. Alam mo anak, ako ngayo’y talagang masaya at nakita

kitang nakangiti ngunit alam kong mas may malaking ngiti ka pang maibibigay kapag

pinayagan na kita na mag-aral sa maynila. Nakangiting sabi ng kanyang mama. Ho?!

Talaga po mama?! Agresibong tanong ni Jaree sa kanyang mama. Oo, anak dahil alam

kong iyan ang ikasasaya mo, wika ng mama niya. At dito, sa pagkakataong ito

nagyakapan ang mag-ina dahil sa anumang pagsubok ng buhay ay nandiyan pa rin sila

sa isa’t-isa. At dito nagwawakas ang kwento ng dalagang, may pangarap na kahit maliit

lamang ay ubod ng punu sa malaking pagmamahal.