ΕΛΠ 41

2010-2011
ΘΕΜΑ 4ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το παραμύθι αποτελεί ένα από τα ανθεκτικότερα και μακροβιότερα είδη της

προφορικής, λαϊκής λογοτεχνίας, ένα αφήγημα με συμβολικό, διδακτικό και
ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Παρουσιάζει μια καθολικότητα, η οποία υπερβαίνει τα
εθνικά όρια, αλλά ταυτόχρονα μελετάται στις διάφορες εθνικές και τοπικές
παραλλαγές του. Από τις πρώτες καταγεγραμμένες και δημοσιευμένες συλλογές
παραμυθιών κατά τον 19ο αιώνα έως τα σύγχρονα παραμύθια ως είδος της παιδικής
λογοτεχνίας, το παραμύθι έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυεπίπεδων και
διεπιστημονικών προσεγγίσεων. Η ένταξη της μελέτης των παραμυθιών στα
κυρίαρχα θεωρητικά ρεύματα (πχ. εξελικτισμός, ρομαντισμός) της εποχής οδήγησε
στη διατύπωση κοινών ερωτημάτων στα οποία δόθηκαν διαφορετικές απαντήσεις
ανάλογα με την τοποθέτηση των μελετητών σε θεωρητικές σχολές:

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω να αναλύσετε τους ακόλουθους θεματικούς

άξονες:

Α) Να αναφερθείτε στις κυριότερες θεωρητικές σχολές μελέτης των παραμυθιών

κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Ποια ζητήματα απασχολούν τους μελετητές αυτών
των σχολών, ποιες είναι οι βασικές θέσεις που διατυπώνουν σχετικά με την εξέταση
των παραμυθιών;

Β) Να εξετάσετε το παραμύθι α) ως παγκόσμιο και ως τοπικό λογοτεχνικό είδος:

χαρακτηριστικά και ζητήματα ταξινόμησης και β) ως είδος της λαϊκής/προφορικής
λογοτεχνίας και της λόγιας-γραπτής λογοτεχνίας: ομοιότητες και διαφορές.

Λέξεις-Κλειδιά: παραμύθι, λαϊκή-λόγια λογοτεχνία, προέλευση, δημιουργία,

διάδοση, συστήματα ταξινόμησης, οικότυπος, ελληνικό παραμύθι, πολυγένεση,
μονογένεση.

Σύνολο λέξεων: 2300-2500

Τελική ημερομηνία παράδοσης: 1/5/2011

Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Αυδίκος Ευαγ. Το λαϊκό παραμύθι. Θεωρητικές προσεγγίσεις, εκδ. Οδυσσέας,
Αθήνα 1994 ( α’ έκδοση), σελ. σελ.51-70 και 131-145. (θα δοθεί ηλεκτρονικά)
Δαμιανού, Δ. – Μ Παπαχριστοφόρου, «Προφορική Λογοτεχνία», στο Δ.
Δαμιανού, Μ.Δ. Μιράσγεζη, Μ. Παπαχριστφόρου, Δημόσιος και ιδιωτικός βίος
στην Ελλαδα ΙΙ: Οι νεότεροι χρόνοι, ΕΑΠ, Πάτρα 2002 σελ. 15- 152
Κυριακίδου- Νέστορος Α., Η θεωρία της ελληνικής λαογραφίας, Εταιρεία
Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα ,1978 κεφ. 3,
σελ. 111-117 και 132-147. (θα δοθεί ηλεκτρονικά)
Μέγας . Γ.Α «Λόγος παρηγορητικός περί δυστυχίας και ευτυχίας…» και «Η περί
Πτωχολέοντος διήγησις…» στο Κ. Γκότσης – Ε. Σπαθάρη-Μπεγλίτη (επιμ.)
Ανθολόγιο Δοκιμίων για το Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο στην Ελλάδα (19ος-20ός αιώνας),
ΕΑΠ, Πάτρα 2008, σελ. 173-202 και 203-217.