Bab 3

Model Keusahawanan
Daripada Perspektif Islam

Muhammad Hisyamudin bin Baharudin

SICT KIPSAS
 Sub Tajuk
 Konsep Usahawan Mukmin
 Harta dan kekayaan Dalam Islam

 Etika dan Tanggungjawab Sosial

 Kepentingan Keusahawanan Dalam Islam

2 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Pandangan Islam
 Bidang kerja yang penting dan dipandang
tinggi oleh Islam
 Kerja yang diusahakan sendiri
 Hadith Nabi : “Tidak ada makanan yang
dimakan oleh seseorang yang lebih baik
daripada hasil usaha tangannya sendiri”
 Hadith Nabi : “Peniaga yang sangat benar
dan beramanah akan bersama para nabi,
siddiqin dan para shuhada”
3 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)
 Pandangan Islam
 Bekerja dan berusaha adalah sesuatu yang
dipandang mulia oleh Islam
 Mencebur diri dalam bidang keusahawanan
adalah amal soleh yang besar pahalanya
 Sebaik-baik makanan ialah makanan yang
terhasil daripada kerja dan usaha sendiri

4 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Sifat-Sifat Usahawan
Mukmin
 Berusaha dan bekerja mencari rezeki yang
halal, bagi mendapat keredhaan Allah
 Mengendalikan kerjanya berteraskan
kepada aqidah :
 Hanya Allah yang memberi rezeki
 Segala harta manusia adalah harta Allah
 Segala urusan masuk keluar harta bendanya
akan dihisab satu persatu di Akhirat

5 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Sifat-Sifat Usahawan
Mukmin
 Tidak dilalaikan oleh kerja-kerja daripada
mengingatkan Allah dan menunaikan
amalan-amalan fardhu ain
 Sabar, lapang dada, toleransi

 Mencipta sesuatu dengan kualiti yang baik,

bekerja dengan cermat dan serius
 Usahawan yang sentiasa mengagungkan
Allah dan agamanya

6 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Sub Tajuk
 Konsep Usahawan Mukmin
 Harta dan kekayaan Dalam Islam

 Etika dan Tanggungjawab Sosial

 Kepentingan Keusahawanan Dalam Islam

7 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Definisi Harta
 Menurut Abd. Karim Zaidan : “Harta ialah
setiap sesuatu yang boleh didapatkan
(dikuasai) dan dimanafaatkan dalam
keadaan biasa”
 Abdul Salam Daud Al-Ubaddy : “HArta ialah
sesuatu yang mempunyai nilai material di
sisi manusia dan dibolehkan oleh syariat
pemanfaatannya dalam keadaan
kelapangan dan pilihan”

8 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Rumusan Definisi
 Sesuatu yang boleh dikuasai dan
digunakan oleh manusia
 Sesuatu yang bermanafaat kepada
manusia serta mempunyai nilai
 Sesuatu yang harus digunakan menurut
syarak
 Boleh digunakan dalam masa kelapangan
dan masa pilihan

9 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Prinsip Pemilikan Harta
 Harta adalah milik Allah. Manusia hanyalah
memegang amanah
 Harta yang dicipta Allah itu banyak dan
cukup untuk semua manusia mengisi
keperluan diri dan mereka di bawah
tanggungannya
 Harta kekayaan adalah ciptaan untuk
manusia
 Milik manusia adalah sebagai amanah

10 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Batas Kekayaan
 Islam tidak menyekat seseorang memiliki
harta yang banyak secara halal
 Harta tersebut digunakan untuk maksud
yang diredhai oleh Allah
 Harta menjadi soleh oleh sebab banyak
diasingkan hak-hak orang lain di dalamnya
 Menggunakan harta dengan sebaik-
baiknya ke arah kebajikan yang banyak
termasuk jihad fisabilillah
11 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)
 Sub Tajuk
 Konsep Usahawan Mukmin
 Harta dan kekayaan Dalam Islam

 Etika dan Tanggungjawab Sosial

 Kepentingan Keusahawanan Dalam Islam

12 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Beriman dan Beramal
Soleh
 Asas kepada pembentukan sahsiah
usahawan Muslim yang tulen
 Usahawan perlu bertindak dalam batas-
batas keyakinan mereka kepada Allah
 Membentuk usahawan supaya sentiasa
merendahkan diri dan mengakui hakikat
kekurangan yang ada pada diri mereka

13 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Beriman dan Beramal
Soleh
 Mempercayai bahawa segalanya adalah
milik Allah, menguatkan lagi tekad dan
usaha usahawan, tidak mudah putus asa
 Tidak lupa mengerjakan perintah-perintah
Allah seperti sembahyang, puasa, berzakat
 Surah An-Nuur ayat 37

14 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Memenuhi Janji
 Janji secara lisan atau kontrak bertulis
 Wajib memenuhi semua janji

 Akan menjadikan usahawan lebih

dipercayai
 Al-Isra : 34

 Al-Maidah : 1

15 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Bersifat Adil
 Tidak melakukan diskriminasi dan berlaku
zalim
 Adil semasa membuat ukuran dan
timbangan
 An-Nisaa : 135, Al-Maidah : 8, An-Nahl : 90,
Al-Isra’ : 35, Al-A’raaf : 85, Huud : 85
 Adil terhadap pelanggan, pesaing, keluarga
dan sanak saudara

16 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Benar, Jujur dan Ikhlas
 Islam melarang melakukan penyelewengan
dan penipuan
 Menghindari kesan-kesan negatif terhadap
perhubungan antara usahawan dengan
pelanggan
 Ikhlas menambahkan keberkatan rezeki

 Penipuan pada barang dan harga adalah

dicela oleh Islam. An-Nahl : 105

17 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Benar, Jujur dan Ikhlas
 Hadith : “Adalah tidak halal seorang Islam
menjual barang cacat kepada pengguna
dengan tidak menyatakan kecacatan itu”
(Ahmad & Ibn Majah)
 Hadith : “Sesiapa yang melakukan
penipuan dalam perniagaan bukanlah ia
termasuk dalam golongan umatku” (Al-
Bukhari)

18 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Benar, Jujur dan Ikhlas
 Etika ini untuk melindungi hak kedua-dua
pihak = pembeli dan penjual
 Tidak boleh menggunakan strategi tidak
jujur untuk melariskan jualan

19 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Bersopan Santun
 Perhubungan yang baik dengan pelanggan
 Bersikap ramah dan berbaik-baik dengan
pelanggan
 Al-Baqarah : 83, An-Nisaa’ : 5, Al-Ahzab :
70, Al-Baqarah : 195, Al-Baqarah : 263

20 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Menitikberatkan Mutu
Kerja
 Mementingkan kualiti kerja atau barang
yang dihasilkan oleh perniagaan
 Kualiti rendah  kehilangan pelanggan 
kegagalan perniagaan
 Larangan menjual barang berkualiti rendah
pada harga yang tinggi

21 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Berorientasikan Kecekapan
dan Daya Pengeluaran
 Dapat mengelakkan daripada pembaziran
sumber-sumber seperti masa, tenaga dan
wang
 Usahawan perlu meningkatkan produktiviti
perniagaan dari masa ke masa
 Menuntut usahawan supaya berusaha
dengan lebih tekun, rajin dan gigih

22 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Bekerjasama Dalam
Perniagaan
 Usahawan saling bergantungan
 Jaringan perhubungan atau ‘network’ yang
mantap dapat menjamin kestabilan dan
kesinambungan perniagaan
 Jangan mewujudkan persaingan yang tidak
sihat
 Al-Maidah : 2

23 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Mensyukuri Hasil Yang
Diperolehi
 Menguatkan keyakikan terhadap konsep
qadha dan qadar
 Jika bersyukur, untung banyak atau sedikit
tidak menjadi soal
 Usahawan berusaha, penentuan rezeki
ditentukan oleh Allah
 An-Najm : 39, Ibrahim : 7

24 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Mengeluarkan Harta
Berdasarkan Syarak
 Sebagai zakat perniagaan sekiranya
mendapat keuntungan
 Membantu masyarakat Islam yang
memerlukan bantuan
 Menambah keberkatan pada rezeki
disamping dapat membersihkan hartanya
 Banyakkan sedekah, amal jariah

 Al-Hadid : 7, Adz-Dzaariyat : 19

25 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Menjauhi Riba
 Perniagaan berasaskan riba adalah dicela
dan dikutuk oleh Islam
 Mengandungi unsur-unsur kezaliman dan
penindasan yang sama sekali bertentangan
dengan konsep dan etika keusahawanan
 Perniagaan haram adalah ditegah : judi,
arak, loteri, perniagaan piramid
 Ar-Ruum : 39, Al-Baqarah : 275

26 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Bertaqwa dan Berakhlak
Mulia
 Kejayaan dalam perniagaan tidak
menjadikan usahawan angkuh dan
sombong
 Menjadikan usahawan lebih bertaqwa dan
merendah diri
 Al-hujuraat : 13

27 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Sub Tajuk
 Konsep Usahawan Mukmin
 Harta dan kekayaan Dalam Islam

 Etika dan Tanggungjawab Sosial

 Kepentingan Keusahawanan Dalam

Islam

28 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Satu Cabang Ibadah
 Merupakan sebahagian daripada tugas
pengabdian manusia kepada Allah
 Mendapat penghargaan dan pengiktirafan
yang sewajarnya daripada Allah
 Salah satu kerjaya yang membolehkan
manusia mencari nafkah hidup

29 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Memenuhi Tuntutan
Masyarakat
 Peranan utama usahawan dalam
memakmurkan dunia
 Menghasilkan dan menyediakan segala
barang keperluan yang diperlukan oleh
masyarakat, khususnya masyarakat Islam

30 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Memperbaiki Kehidupan
Seseorang
 Sebahagian besar kurnia rezeki Allah
 Seharusnya mengambil inisiatif dan tekad
yang kuat untuk menjadi usahawan
 Tidak hanya mahu makan gaji sahaja

31 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Menghidupkan Sunnah
Rasulullah
 Menjalankan perniagaan dan perusahaan
berlandaskan prinsip-prinsip perniagaan
Islam yang dianjurkan oleh Rasululah
 Ali-Imran : 31

32 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Meringankan Beban
Kemiskinan
 Kaedah 1 : orang miskin diberikan modal
untuk memperbaiki kehidupan – untuk
pinjaman kebajikan bagi memulakan
perniagaan (skim qardhul Hassan)
 Kaedah 2 : proses pengagihan semula
harta kekayaan – pengeluaran zakat,
sedekah, infaq, dll

33 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Perbincangan
Sesi Soal Jawab

34 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Ujian Kemajuan 1
:: Bawa Balik ::
 Sila sediakan satu laporan bertulis yang bertajuk : “Model
Perniagaan ICT Berasaskan Internet”
 Pelajar-pelajar dikehendaki :-
 Mencari satu model perniagaan ICT berasaskan Internet
 Nama perniagaan
 Nama syarikat / individu yang mengusahakannya
 URL
 Produk yang dijual
 Kaedah pembayaran
 Kaedah penghantaran produk
 Kaedah pengiklanan dan pemasaran
 Membuat komen, ulasan, pandangan terhadap laman web yang
dibina untuk menjalankan perniagaan tersebut.

35 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)

 Ujian Kemajuan 1
:: Bawa Balik ::
 Laporan bertulis hendaklah dihantar dalam
format pdf sahaja kepada emel
syamisme@gmail.com
 Tajuk emel : tm3032-uk1-tmd05000

 Selewat-lewatnya Isnin, 13 Ogos 2007 jam

1.00 tghr

36 Sem 1, 07/08 Pembangunan Usahawan ICT (TM3032)