Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΑΥγ
ΕΚ – ΕΔHΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΠΡΩΗΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΚ-ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ

ΠΡΩΗΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φ. ΠΑΚ ΜΟΝΑΧΟΥ

ΠΡΩΗΝ ΜΕΛΟΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΟΙ ΕΚΦΡΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡ. ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΕΚ-ΕΔΗΝ ΒΟΡΕΙΟΥ
1967-1974 ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ
ΤΗΣ ΓΝΩΣΤHΣ-ΑΓΝΩΣΤΗΣ ΤΥΠΟΥ/ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ- ΠΡΩΗΝ ΜΕΛΟΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ και
ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
ΓΡΑΦΕΙΑ: ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΥ,
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, και
ΤΥΠΟΥ/ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ

ΜΥΡΩΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Σελ. 1

AΠΡΙΛΙΟΣ 2019
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

Η εργασία αυτή προσπαθεί να συμβάλλει

στην ορθότερη προσέγγιση της Συλλογής

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ

ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΗΣ-ΑΓΝΩΣΤΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ – ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Συνιστάται η εργασία να έχει μελετηθεί πρωτού αρχίσει κανείς με τη μελέτη και
ανάλυση των γραπτών τεκμηρίων της πολύτομης συλλογής.
Στην την ουσία λοιπόν πρόκειται για
«Εισαγωγικές Σημειώσεις»
που δίνουν περισσότερες πληροφορίες τόσο για την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
στην Δυτ. Ευρώπη όσο και για τους εκφραστές του αγώνα των
μελών της ενάντια στη Στρατιωτική Δικτατορία που
κυβέρνησε την Ελλάδα στην περίοδο 1967-1974.

Datum Samstag, 4. Mai 2019

File Name 115-ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
File Size 2052609
Number of Pages 129
Number of Words 48931
Review Number 81
Save Date 04.05.2019 09:07:00
Print Date 04.05.2019 09:07:00

Σελ. 2
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σ3
Ψ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ Σ5
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σ6

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ8

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ, ΑΠΟΨΕΙΣ Σ20

ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ Σ32

ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΙ, ΦΙΛΟΙ
ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ Σ34

ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Σ49
ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΚΑΙ ΟΡΜΗΤΗΡΙΑ

ΕΚΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ ΠΟΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ51

ΕΒΔΟΜΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ Σ54

ΟΓΔΟΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΣΤΟΥΤΓΑΡΔΗΣ Σ57

ΕΝΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ60

ΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ71

ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
GRUNDSÄTZLICHE IDEOLOGISCHE PRINZIPIEN UND POLITISCHE THESEN Σ76
ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Σ80

ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ

Η ΑΠΟΣΙΩΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ85

ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΔΗΝ – VERY SHORT HISTORY OF EDIN Σ87

Σελ. 3
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1
ΙΣΤΟΡΙΑ - ΔΡΑΣΗ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ90

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Σ95

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ , ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σ101

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4
ΠΟΙΟΙ ΗΜΑΣΤΑΝ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ Σ105

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5
ΤRIGON INSTITUT Σ106

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ Σ115

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Σ120

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Σ12-129

Σελ. 4
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΚΡΩΝΥΜΑ / VERWENDETE ABKÜRZUNGEN

ΑΓΓ Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας / Stellvertretender Generalsekretär

ΑΓΠ Ανδρέας Γ. Παπανδρέου / Andreas G. Papabdreou
ΑΣΚΙ Αρχείο Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας/Archiv der Sozialgeschichte der Gegenwart
Γ Γραμματέας / Sekretär bzw. Vorsitzender
ΓΓ Γενικός Γραμματέας / Generalsekretär
ΓΣ Γενική Συνέλευση / Generalversammlung
ΕΑ Επιτροπή Αγώνος, z.D. Komitee für den Kampf
ΕΓΣ Έκτακτη Γενική Συνέλευση / Außerordentlich Generalversammlung
ΕΔΑ Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά / Einheitliche Demokratische Linke (Partei)
ΕΔΔΕ Επιτροπή Δράσης για Δημοκρατία στην Ελλάδα / Aktionskomitee für Demokratie in Grichenland
ΕΔΗΝ Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία / Griechische Demokratische Jugend
ΕΕ Εκτελεστική Επιτροπή / Exekutivkomitee
ΕΕ Εξελεγκτική Επιτροπή / Kontrollkomitee
EK Ένωση Κέντρου, Ένωσις Κέντρου / Union der Mitte
ΕΣ Εκτακτη Συνεδρίαση / außerordentliche Sitzung
ΗΔ Ημερησία Διάταξη / Tagesordnung
ΚΕ Κεντρική Επιτροπή / Zentralkomitee
ΚΚΕ Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας / Kommunistische Partei Griechenlands bzw. KPG
ΚΚΕσ ΚΚΕ Εσωτερικού / Inlands KPG
ΚΚΕξ ΚΚΕ Εξωτερικού / Auslands KPG (Ch. Florakis, Koligiannis)
ΜΜΕ Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης / Masseninformationsmittel
ΟΕ Οργανωτική Επιτροπή / Organisationskomitee
Π1 Παράρτημα 1 / Anhang 1
Π2 Παράρτημα 2 / Anhang 2
Π3 Παράρτημα 3, z.D. Anhang 3
Π4 Παράρτημα 4, z.D. Anhang 4
Π5 Παράρτημα 5, z.D. Anhang 5
Π6 Παράρτημα 6, z.D. Anhang 6
ΠΑΕ Πανελλήνια Αντιδικτατορική Ένωση, z.D. Panhellenisches Antidiktatorisches Komitee
ΠΑΚ Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα, z.D. Panhellenische Befreiungsbewegung
ΠΑΜ Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο, z.D. Patriotische Antidiktatorische Front
ΠΑΣΟΚ Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, z.D. Panhellenische Sozialistische Bewegung (Partei)
ΠΔ Περιφερειακή Διοίκηση
ΠΕ Πειθαρχική Επιτροπή
ΠΕ Περιφερειακή Επιτροπή
ΠΟ Περιφερειακή Οργάνωση
ΠΟΒΓ Περιφερειακή Οργάνωση Βορείου Γερμανίας
ΠΟΔΒ Περιφερειακή Οργάνωση Δυτικού Βerlinυ
ΠΟΔΓ Περιφερειακή Οργάνωση Δυτικής Γερμανίας (Ρηνανίας-Βεστφαλίας)
ΠΟΕΓ Προσωρινή Οργανωτική Επιτροπή Γερμανίας (Φίλων του ΠΑΚ)
ΠΟΝΓ Περιφερειακή Οργάνωση Νοτίου Γερμανίας
ΠΣ Παγκόσμιο Συνέδριο
ΠΣ Περιφερειακό Συνέδριο
ΣΔΕ Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ενωση
ΣΕΠΟ Συντονιστική Επιτροπή Περιφερειακών Οργανώσεων
Συμ. Συμμαχητής, z.D. Mitkämpfer
Συν. Συνάδελφος, z.D. Kollege
Συν. Σύντροφος, z.D. Genosse/in
ΤΕ Τοπική Επιτροπή, z.D. Ortsvorstand
ΤΟ Τοπική Οργάνωση, z.D. Ortsorganisation
Φ. ΠΑΚ Φίλοι του ΠΑΚ, z.D. Freunde der PAK

BRD Bundesrepublik Deutschland

bzw. beziehungsweise
EDIN Elliniki Dimokratiki Neolaia bzw. Griechische Demokratische Jugend (GDJ)
EK Enosis Kentrou
GDJ Griechische Demokratische Jugend bzw. Elliniki Dimokratiki Neolea
GZU Griechische Zentrumsunion
z.B. zum Beispiel
z.D. zu Deutsch
ZU Zentrums-Union bzw. Union der Mitte (Partei der Mitte)

Σελ. 5
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Kurze Inhaltsangabe

Στο πρώτο μέρος γίνεται μια σύντομη «ιστορική» παρουσίαση χωρίς αυστηρές απαιτήσεις
πληρότητας*, αντικειμενικότητας*, ορθότητας*, επικαιρότητας* ή αποδοχής* των όσων νομίζω, ότι
πρέπει να πληροφορηθεί ή θα χρειαζόταν να γνωρίζει ο ερευνητής αναγνώστης για να αξιολογήσει
ορθότερα την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στον ελληνικό αντιδικτατορικό χώρο γενικά και αυτά που
ακολουθούν εδώ ειδικά.
Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται αναφορά στην σίγουρα κουραστική ίδρυση αλλά γεμάτη με ενθουσιασμό,
καλή θέληση και αισιοδοξία – υποθέτω - των οργανώσεων της ΕΚ και ΕΔΗΝ στο εξωτερικό.
Γίνεται αναφορά στις διάφορες φάσεις που πέρασε η Οργάνωση και στα προβλήματα που είχε να
αντιμετωπίσει στα χρόνια της δράσης της εναντίον της Δικτατορίας των Αθηνών.
Δίνεται και ένας κατάλογος προσώπων που θα πρέπει να τους παραχωρηθεί μια ιδιαίτερη θέση στον
γεμάτο με θυσίες πολιτικό αγώνα της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού ενάντια στη Στρατιωτική Δικτατορία.
Είχαν κάνει ότι μπορούσαν ανάλογα με τις ικανότητες με τις οποίες τους είχε προικίσει η φύση και
τους είχαν επιτρέψει οι συγκυρίες.
* Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προσπάθησα να έχω πληρότητα, αυστηρή αντικειμενικότητα, ορθότητα, επικαιρότητα και
πειστικότητα. Απεναντίας κατέβαλα, νομίζω, πολλές προσπάθειες, ρώτησα και συμβουλεύτηκα, συστηματικά και
επανειλημμένα τόσο γραπτά όσο και τηλεφωνικά, πολλούς –δυστυχώς όχι όλους– φίλους-συμμαχητές της εποχής
εκείνης (1967-1974) όπως π.χ., με αλφαβητική σειρά, οι : Γιάννης Αντωνίου (Stuttgart), Δαμιανός Βασιλειάδης (Αθήνα),
Σπύρος Γισδάκης (München), Νικόλαος Γραμμένος (Esslingen), Νεοκλής Ζαφειρακόπουλος (Stuttgart, Αθήνα), Σταύρος
Καΐκης (Βerlin, †), Θεόφιλος Καλαμπάκας (Hamburg), Δημήτριος Καντηλιεράκης (München, Χανιά), Γεώργιος Λίτινας
(Karlsruhe), Τάκης Μελίδης (Hamburg), Τάκης Μπέης (Stuttgart, Αθήνα), Αλέξανδρος Μπέτσης (Βerlin, Κοπεγχάγη,
Αθήνα,†), Γεώργιος Νάνος (München, Αθήνα), Νίκος Νικολαΐδης (Ζυρίχη, Αθήνα, †), Χρήστος Οικονόμου (Graz),
Νεόφυτος Πασχαλίδης (München), Κώστας Πετρογιάννης (München), Παύλος Πυρπιρής (Graz), Δημήτρης Σαρησάββας
(Zürich), Παναγιώτης Τσαχιλτζής (München), Γεώργιος Τσορακλίδης (München) και Γιάννης Χωριάτης (Hamburg).
Εξυπακούεται ότι μερικοί από τους φίλους/συμμαχητές που αναφέρονται πιο πάνω, έχουν ακόμη τις «παγωμένες» και
μάλιστα «σωστές» - κατά τη γνώμη τους βέβαια - αναλλοίωτες απόψεις τους πάνω σε όλα όσα έγιναν και ειπώθηκαν
αναφορικά με τις εσωκομματικές μας διαφωνίες, ανακλήσεις και διαγραφές μελών πριν από 43 με 50 χρόνια, μολονότι
οι πολιτικές εξελίξεις τόσο στον ευρύτερο χώρο της Ένωσης Κέντρου στην Ελλάδα όσο και διεθνώς θα έπρεπε να τους
είχαν πείσει προ πολλού για την απόλυτη ανάγκη αναθεώρησης των τότε απόψεών τους/μας. Ισως βέβαια να επιμένουν
στις παλιές «αλήθειες» και λόγω προχωρημένης ηλικίας. Μερικοί όμως συμφωνούν ότι σήμερα δεν θα επανελάμβαναν
όλα όσα τότε είχαν πει ή κάνει – κάτι που ισχύει και για μένα προσωπικά.
Η έντονη απασχόληση με τις «Μαρτυρίες Εναντίωσης …» και οι αμέτρητες τηλεφωνικές συζητήσεις για εσωκομματικές
καταστάσεις και γεγονότα με βοήθησαν να καταλάβω καλύτερα τόσο εκείνους που γράφουν, ότι ακούν από αυτόπτες
μάρτυρες, όσο και εκείνους που γράφουν, ότι οι ίδιοι νομίζουν, ότι ανταποκρίνεται περισσότερο στην πραγματικότητα.

Στο δεύτερο μέρος με τον τίτλο «Ερωτήσεις, Διαπιστώσεις, Απόψεις» γίνεται, κοιτάζοντας πίσω, μία
περισσότερο συναισθηματική και λιγότερο ορθολογιστική προσπάθεια σκιαγράφησης τόσο του
προφίλ εκείνων – ξεκινώντας βέβαια από τον γράφοντα- των συμμαχητών, που για πολλά συναπτά
χρόνια αντιστρατεύθηκαν τη δικτατορία των Αθηνών όσο και του κλίματος που επικρατούσε εκείνα
τα χρόνια μέσα στις οργανώσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Εδώ τίθενται πολλές ερωτήσεις, η
απάντηση των οποίων, σε μερικές περιπτώσεις, είναι μέρος της ερώτησης, αλλά καλώς εχόντων των
πραγμάτων, θα πρέπει να είναι κρυπτογραφικά εγκλωβισμένη στις γραπτές «Μαρτυρίες Εναντίωσης
…». Το ζητούμενο σήμερα είναι να δοθούν απαντήσεις και σχόλια από τους φίλους στις ερωτήσεις
και στις διαπιστώσεις/ απόψεις ώστε στο τέλος να έχουμε έναν κάπως «ανοιχτό διάλογο» - με ίσως
και διαμετρικά αντίθετες απόψεις - μεταξύ των τότε ελπιδοφόρων εκφραστών (διάβαζε: των
ηγετικών στελεχών) του αντιδικτατορικού αγώνα της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Στο τρίτο μέρος δίνονται περισσότερες εξηγήσεις και ενδιαφέρουσες πληροφορίες σε ορισμένα
σημεία τα οποία αναφέρονται στο δεύτερο μέρος.
Στο τέταρτο μέρος δίνονται τα ονοματεπώνυμα με αλφαβητική σειρά των «Συνεργατών, Συναδέλφων
και Φίλων» (διάβαζε: Συμμαχητών) της περιόδου 1967-1974. Ο κατάλογος αυτός στηρίζεται σε
καταλόγους που είχαν παραγάγει τα γραφεία οργανωτικού ή τύπου και πληροφοριών, ή
αναφέρονται στις «Μαρτυρίες Εναντίωσης». Δεν είναι από μνήμης.

Σελ. 6
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

Το πέμπτο μέρος, που στηρίζεται επίσης στις «Μαρτυρίες Εναντίωσης …» αναφέρει εκείνες τις
πόλεις, «Κέντρα Εναντίωσης», στις οποίες τα μέλη της ΕΚ-ΕΔΗΝ είχαν αντιστρατευθεί τη Δικτατορία
των Αθηνών.
Το έκτο μέρος με τίτλο «Ποιος ήταν ποιος στην ΕΚ-ΕΔΗΝ» αποσκοπεί κυρίως στο να αναφέρει με
αλφαβητική σειρά εκείνα τα μέλη τα οποία υπηρέτησαν σε διάφορα Όργανα του Κόμματος.
Στο έβδομο μέρος μπορεί να βρεί κανείς τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της Τοπικής
Επιτροπής της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου.
Στο όγδοο μέρος δίνεται ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας της Τοπικής Επιτροπής της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Stuttgart.
Στο ένατο μέρος μπορεί κανείς να διαβάσει τον Κανονισμό Λειτουργίας των Οργανώσεων της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Στο δέκατο μέρος βρίσκει ο αναγνώστης τη διακήρυξη των Πολιτικών Θέσεων και Ιδεολογικών Αρχών
των Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Στο ενδέκατο μέρος δίνονται στη γερμανική γλώσσα οι βασικές ιδεολογικές αρχές και πολιτικές
θέσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού καθώς επίσης και πολύ λίγες πληροφορίες για την Ενωση Κέντρου
Ελλάδας.
Το δωδέκατο μέρος εμπεριέχει το έγγραφο της ΚΕ με τις Αρμοδιότητες των Γραφείων της
Εκτελεστικής Επιτροπής.
Το δεκατο τρίτο μέρος εμπεριέχει μερικές ερωτήσεις αυτογνωσίας μας: Τι θα μπορούσε να είχε γίνει
μεταδικτατορικά από τους «Πρώτους μεταξύ Πρώτων» αλλά δεν έγινε. Γιατί αποσιωπήθηκε
ολοσχερώς ο αντιδικτατορικός αγώνας των μελών της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στην μεταδικτατορική
περίοδο;
Το δεκατο τέταρτο μέρος είναι ένα σημείωμα αναφορικά με τη Ιστορία της ΕΔΗΝ.

Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1
εμπεριέχει την εισήγηση του τότε ΓΓ Δημήτρη Παντελή στο 3ο Συνέδριο της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
στη Στουτγάρδη τον Ιούνιο του 1974.
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
εμπεριέχει τις σκέψεις και τα συμπεράσματα που εκφράστηκαν στη συνδιάσκεψη στελεχών της
ΕΚ-ΕΔΗΝ στη Zürich (22 με 23 Φεβρουαρίου 1975).
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3
Eισήγηση της ΕΚ-ΕΔΗΝ Ιταλίας με θέμα: «Προοπτικές, Στόχοι και Στρατηγική του Αγώνα στην
Ελλάδα»
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4
ποιοι ήμασταν στο München και γιατί έπρεπε να ήμασταν έτσι όπως ήμασταν
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5
ΣΥΣΚΕΨΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΣΤΟ TRIGON INSTITUT
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6
εμπεριέχει τον κατάλογο με εκείνα τα ντοκουμέντα που «συναρμολογήθηκαν» μέχρι τώρα και τα
οποία μπορούν να θεωρηθούν ως «Βιβλιογραφία» της εκπόνησης.
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7
εμπεριέχει μερικά βιογραφικά στοιχεία τα οποία σκοπεύουν να μηνύσουν τι είδους βιογραφικές
σημειώσεις περιμένω από τους πρώην συναδέλφους μου.
Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8
εμπεριέχει εναν κατάλογο βιβλίων που αφορούν την Ελλάδα και την περίοδο της Δικτατορίας.

Σελ. 7
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΑΚΡΩΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
 Η Γένεση της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
 ΕΔΗΝ: Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία
 ΕΚ: Ενωση Κέντρου
 Οι Πολιτικές Θέσεις και Ιδεολογικές Αρχές της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού
 Κανονισμός Λειτουργίας των Οργανώσεων της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού
 Ο Γεωγραφικός Χώρος Δράσης
 Εκλογές Οργάνων
 Δημοκρατικές Διαδικασίες
«Και εμείς στο εξωτερικό: Χειροκροτούσαμε και αναπαραγάγαμε την οξύτητα». Αυτοκριτική Γιώργου K. Βουκελάτου για το ρόλο
της ΕΚ στη Δυτ. Γερμανία στην προδικτατορική περίοδο, όταν ήταν ΓΓ της ΕΚ Δυτικής Γερμανίας. Βλέπε σελ. 308, 3η σειρά από πάνω,
στο βιβλίο του «ΚΒΕΛΛΕΝΣΤΡΑΣΕ 2 / ΓΕΡΜΑΝΙΑ 1960-1974– ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ», LIBRO, 2003.
Η Γένεση της ΕΚ και ΕΔΗΝ Εξωτερικού
Η «Γένεση», δηλαδή, η ίδρυση και λειτουργία
των κομματικών/πολιτικών οργανώσεων της
Eνωσης Κέντρου, ΕΚ, και της Ελληνικής
Δημοκρατικής Νεολαίας, ΕΔΗΝ, στο εξωτερικό
ήταν προφανώς το αποτέλεσμα της
πολιτικοποίησης των Ελλήνων γενικά και των
Ελλήνων του Εξωτερικού ειδικά. Μια
πολιτικοποίηση η οποία χρονολογικά μεν
πηγαίνει πολύ πίσω – ίσως ακόμη και
χιλιάδες χρόνια, αφού οι Ελληνες1
θεωρούνται και οι γεννήτορες των λέξεων
«δημοκρατία» και «πολιτική» - αλλά στην
προκειμένη, δική μας περίπτωση, οφείλεται
κυρίως στην πολιτική και κοινωνικό-
οικονομική κατάσταση που Επικρατούσε στη
μετεμφυλιακή Ελλάδα στην χρονική περίοδο
1949-1967.
Ίσως, όμως, να είχε η πολιτικοποίηση και
άμεση σχέση με
 τις νέες πολιτικές ελευθερίες και τη σχετική
οικονομική ευκαταστασία των Ελλήνων
εργαζομένων στο εξωτερικό – δύο απαραίτητες
προϋποθέσεις ενασχόλησης με τα κοινά -, καθώς
επίσης και
 την ανάπτυξη/απόκτηση κοινωνικοπολιτικής
συνείδησης των Ελλήνων φοιτητών και
εργαζομένων στο εξωτερικό που διερωτήθηκαν,
πως τα ‘κατάφεραν’ οι λαοί των χωρών στη Βόρεια
Ευρώπη που τους δέχτηκαν και φιλοξενούν ως
εργάτες ή ως φοιτητές.
 τη μεγάλη φυσιολογική ανάγκη (Grundbedürfnis)
των Ελλήνων (γενικότερα όλων των ξένων)
εργαζομένων να έχουν κοινωνικές σχέσεις με τους
Σελ. 8
 Ανδρέας Παπανδρέου και Νίκος Νικολαΐδης
 Zürich, 26 Ιουνίου 1971
 Βιέννη, Νοέμβριος 1971
 Σταύρος Καΐκης και Δημήτριος Παντελής
 Γεώργιος Βουκελάτος και Νίκος Νικολαΐδης
 Οι άδοξες Διασπάσεις: 1969 και 1971
 Αλέκος Παναγούλης
 Οι Πρώτοι μεταξύ Πρώτων
 Υστερόγραφο
ομοϊδεάτες συμπατριώτες τους χωρίς γλωσσικές
αλλά και χωρίς τις αναπόφευκτες εθιμοτυπικές
δυσκολίες.
Σύμφωνα με τα -όχι και τόσο ευδιάκριτα-
στοιχεία, που καταχωρήθηκαν και στις
Μαρτυρίες Εναντίωσης, ξεκίνησε η ίδρυση και
λειτουργία των Οργανώσεων της ΕΔΗΝ και ΕΚ
στο εξωτερικό με μεγάλη πιθανότητα το
δεύτερο εξάμηνο του 1965 – αρχές του 1966
από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της
Γερμανίας (BRD).
Βλέπε και αναρτήσεις με τους κωδικούς: 821 - ΕΔΗΝ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 1965, 822 – ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ,
823 - ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ ΖΗΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ, 824 - ΕΔΗΝ
ΜΟΝΑΧΟΥ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ, 825 - ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ ΣΤΡΟΥΛΙΟΣ
Στην ΟΔΓ έπρεπε να φοιτούσαν τότε αρκετές χιλιάδες
Ελληνες και να εργάζονταν, π.χ. το 1967, από 160.000
μέχρι 200.000 μετανάστες εργασίας.
Βλέπε πηγή που αναφέρει τις 160.000: DER SPIEGEL,
Nr. 16, 10. April 1967, Seiten 134-136. GRIECHENLAND:
REGIERUNGSKRISE, Eher Putsch. GASTARBEITER, Lieber
Piano.
Βλέπε επίσης „Griechen in Deutschland“:
http//de.wikipedia.org/wiki/Griechen_in_Deutschland
Es handelt sich um die Quelle, welche die Zahl 200.961
des Statistischen Bundesamtes angibt.
Mόνο στο Μόναχο (Universität, Technische Hochschule,
Polytechnikum) ήμασταν εκείνη την εποχή πάνω από
1.000 φοιτητές (Bλέπε Vorlesungs-Verzeichnisse της
Δεκαετίας του 1960).
1
Ακριβέστερα οι Αθηναίοι. Η Αθηναϊκή Δημοκρατία
στηρίχτηκε, στην αρχή, στις μεταρρυθμίσεις του
Κλεισθένη (570-507 π.Χ.) και, αργότερα, στις
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
μεταρρυθμίσεις του Περικλη (490-429 π.Χ.). Και οι δυο
άνδρες κατάγονταν από το γένος των Αλκμεωνιδών.
ΕΔΗΝ: Η Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία
Οι οργανώσεις της ΕΔΗΝ Εξωτερικού
ιδρύθηκαν με ευθύνη – σίγουρα και με
εξουσιοδότηση από την ΕΚ Ελλάδας (διάβαζε:
Γεώργιος Παπανδρέου) από το ηγετικό
στέλεχος, ένας από τους εμπνευστές του 114,
Αλέξανδρο Μπέτση, που βρισκόταν τότε στο
Δυτικό Βerlin [με υποτροφία του Ιδρύματος
Κρατικών Υποτροφιών, ΙΚΥ – όπως μου είπε στο
τηλέφωνο τον Απρίλιο 2011] για μεταπτυχιακές
σπουδές στη Νομική από το 1965/66, ως
«Υπεύθυνος Οργανώσεων Εξωτερικού, Θ΄
Περιφερειακή Διοίκηση».
Οι έντυπες μαρτυρίες (κείμενο από τον Αλέκο Μπέτση
από το Βerlin και φωτογραφίες - που μου έστειλε
τελευταία ο συμ. Δημήτρης Σαρησάββας - που
πάρθηκαν σε εκδηλώσεις της ΕΔΗΝ με τον Αλέκο
Μπέτση, π.χ. στο Hamburg, Βerlin και München)
δείχνουν – όχι όμως με απόλυτη βεβαιότητα, αφού
δεν έχουν ημερομηνίες - ότι το 1966 υπήρχαν
οργανώσεις ΕΔΗΝ σε ορισμένες πόλεις της Δυτικής
Γερμανίας.
Από τον συμμαχητή Δρ. Νίκο Γραμμένο, που
βρίσκονταν τότε στο Δυτικό Βerlin, πληροφορούμε (e-
mail 11.05.2012 και τηλ. 12.12.2012) ότι η πρώτη
ιδρυτική συνάντηση της ΕΔΗΝ στο Βerlin με τον Αλέκο
Μπέτση θα πρέπει να είχε γίνει στα μέσα του 1965 με
συμμετοχή επτά συμπατριωτών σ’ ένα καφενείο
(Kneipe) στο Hallensee στο τέλος της πλατείας Kurfür-
stendamm. Μερικούς μήνες μετά από την ιδρυτική
συνάντηση ο Νίκος Γραμμένος αναχωρεί για την
Ελλάδα – εκτέλεση στρατιωτικών υποχρεώσεων - και
επιστρέφει στο Esslingen τον Σεπτέβριο/Οκτώβριο
1966. Στο Esslingen ιδρύεται, με πρωτοβουλία του, τον
Ιανουάριο 1967 η Τοπική Οργάνωση ΕΔΗΝ του Essling-
en (Baden-Württemberg).
ΕΚ: Η Ενωση Κέντρου
Oι οργανώσεις της ΕΚ στο εξωτερικό πρέπει
να έχουν πολλούς, γνωστούς και άγνωστους,
«γεννήτορες». Σε κάθε περίπτωση ουσιαστικό
ρόλο στην ίδρυση και αρχική λειτουργία των
οργανώσεων της ΕΚ στη Δυτική Γερμανία
πρέπει να έχουν παίξει η φοιτητική/εργατική
«Σοσιαλιστική Λέσχη», «Η Επιτροπή Αγώνος
για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην
Ελλάδα» και ο τότε ως σύμβουλος στα
Γερμανικά Συνδικάτα απασχολούμενος
Συνδικαλιστής, νομικός στο επάγγελμα, κ.
Γεώργιος Βουκελάτος, οποίος είχε την τιμή να
είναι όχι μόνο ο πρώτος διορισμένος αλλά και
ο πρώτος αιρετός Γενικός Γραμματέας της ΕΚ
στη Δυτική Γερμανία (1966 - Μάρτιος 1969)
Σελ. 9
και ΑΓΓ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Θα πρέπει
συνεπώς να είχε στην κατοχή του, πλούσιο,
τόσον κομματικό όσον και προσωπικό,
αρχειακό υλικό.
Το οποίο όμως – σε απόλυτη συμφωνία με «τα τοις
πάσι γνωστά ελληνικά ειωθότα» – δεν παρέδωσε στην
Οργάνωση - της οποίας ηγήθηκε για σχεδόν τέσσερα
χρόνια - όταν παραιτήθηκε (Μάρτιος 1969) και λίγο
αργότερα «αυτο-διαγράφτηκε» (Ιούλιος 1969) και το
οποίο οφείλει, δυστυχώς, να έχει «αχρηστευθεί» από
μια νεροποντή στη σοφίτα του σπιτιού του φίλου του
Νώντα Κλοζωρή, που το είχε αφήσει, όταν είχε, άρον-
άρον, μετά από τηλεφωνική παράκληση / πρόσκληση
/ προσταγή του Κωνσταντίνου Καραμανλή,
βεβιασμένα αναχωρήσει για την Ελλάδα τον Ιούλιο
του 1974 – ασφαλώς πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να
προσφέρει θετικά στη δημοκρατική εξέλιξη (demokra-
tische Entwicklung) και οικονομική ανάπτυξη (wirt-
schaftlicher Aufbau) της χώρας.
Η καταστροφή του αρχείου του Γιώργου Βουκελάτου,
δηλαδή της ΕΚ Δυτ. Γερμανίας και Δυτ. Βerlinυ,
αναφέρεται στα προλεγόμενα της αυτοβιογραφικής
του αφήγησης με τίτλο «ΚΒΕΛΛΕΝΣΤΡΑΣΕ 2, ΓΕΡΜΑΝΙΑ
1960–1974, ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ». Εδώ
μαθαίνουμε ακόμη ότι και οι γερμανικές αρχές είχαν
κατασχέσει ένα μέρος του Αρχείου του, λόγω της
συμμετοχής του στην αντίσταση.
Ως ημερομηνία ίδρυσης της ΕΚ στη Δυτική Γερμανία
αναφέρει ο Γεώργιος Βουκελάτος στο βιβλίο του, σελ.
110, το καλοκαίρι του 1966. Η ίδρυση έγινε μετά από
απόφαση του τότε Αρχηγού της ΕΚ Γεωργίου
Παπανδρέου. Πράγμα που σημαίνει – σύμφωνα με τα
λεγόμενα του συμμαχητή Νίκου Γραμμένου - ότι η ΕΚ
ιδρύθηκε μετά την ίδρυση των οργανώσεων της ΕΔΗΝ.
Οι κομματικές αυτές οργανώσεις, που
σκόπευαν κυρίως να ενισχύσουν την Ενωση
Κέντρου στις επικείμενες (αλλά και
μελλοντικές) κοινοβουλευτικές εκλογές
αντικατόπτριζαν τις αντίστοιχες μητρικές (ΕΚ,
ΕΔΗΝ) οργανώσεις στην Ελλάδα με μία
«μικρή» διαφορά: στο εξωτερικό - και
ιδιαίτερα στη Δυτική Γερμανία-
λειτουργούσαν έχοντας ως πρότυπα (ίσως και
αντιγράφοντας) τα δημοκρατικά Κόμματα, τις
δημοκρατικές Νεολαίες και τα Συνδικάτα -
χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι διορισμένοι
πρωταγωνιστές ήταν εντελώς απαλλαγμένοι
από τις επάρατες παθογένειες των ελληνικών
πολιτικών αρχηγικών και πελατειακής
φύσεως κομμάτων και της αντιπαλότητας
μεταξύ των στελεχών της ΕΚ και της ΕΔΗΝ.
Ας σημειωθεί εδώ, οτι η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού είχε
στην ουσία να παλέψει στη χρονική περίοδο 1967-
1971 - μέσα στη σκληρή πολιτική
παραγματικότητα του αντιδικτατορικού αγώνα με
πολλές αλλά κυρίως με - τέσσερις «φυγοκεντρικές
δυνάμεις» στα «χωρικά κεντρώα ύδατά» της:
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, Νικόλαος Νικολαΐδης,
Γεώργιος Βουκελάτος και Αλέξανδρος Μπέτσης.
Οι πολιτικές θέσεις και ιδεολογικές αρχές
της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού (Βλέπε: Δέκατο
Μέρος)
Ως «πατέρας» των πολιτικών και ιδεολογικών
θέσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού πρέπει να
θεωρηθεί οπωσδήποτε ο Νίκος Νικολαΐδης, ο
πρώτος αιρετός Γενικός Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού. It is his credit, που λέγεται και
στα Αγγλικά. Ο Νίκος Νικολαΐδης θα πρέπει
να είχε εργασθεί σκληρά για να πετύχαινε την
παραδοχή των πρωτοποριακών
προοδευτικών σοσιαλδημο-κρατικών θέσεων
του μεταξύ των φιλελεύθερων μέχρι και
συντηρητικών μελών της Ενωσης Κέντρου στο
εξωτερικό.
Στις εντατικές συζητήσεις των πολιτικών και
ιδεολογικών θέσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
θα πρέπει όμως να είχαν λάβει ενεργό μέρος,
μεταξύ άλλων συμμαχητών, και οι Γεώργιος
Βουκελάτος, Ηλίας Χατζηανδρέου και,
ιδιαίτερα, ο κοινωνιο-λόγος καθ. Δρ. Ανδρέας
Χριστινίδης, καθώς επίσης και ο Θεολόγος
καθ. Δρ. Ιωάννης Λεοντιάδης.
Βλέπε: Μαρτυρίες Εναντίωσης 1967/68/69/70.
Ο Κανονισμός Λειτουργίας των Οργανώσεων
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού (Βλέπε: Ενατο Μέρος)
Οι επίσημες συζητήσεις για τη σύνταξη του
κειμένου «Κανονισμός Λειτουργίας των
Οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού», ένα
απαραίτητο εργαλείο με κανόνες που ισχύουν
για όλους, δηλαδή για τη δημοκρατική
λειτουργία κάθε Οργάνωσης, είχαν αρχίσει
στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, ΚΕ,
στη Βόννη, τον Δεκέμβριο 1967 με κύριους
εισηγητές τους Συμεών Μαύρο, Σάκη Ζερβό,
Ανδρέα Χριστινίδη και Ηλία Χατζηανδρέου.
Την αποπεράτωση της σύνταξης είχε
επωμισθεί η Περιφερειακή Οργάνωση, ΠΟ,
Ιταλίας. Το κείμενο που παρουσιάστηκε από
την ΠΟ Ιταλίας εγκρίθηκε από την Κεντρική
Επιτροπή στην 6η τακτική σύνοδό της, που
έλαβε χώρα ένα χρόνο αργότερα στη
Στουτγάρδη στις 13-14 Δεκεμβρίου 1969, και
τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου
1970.
Ο γεωγραφικός χώρος δράσης
Σελ. 10
Η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού είχε, θεωρητικά,
Περιφερειακές Οργανώσεις (ΠΟ) στα εξής
δυτικοευρωπαϊκά κράτη:
Ιταλία, Αυστρία, Ελβετία, Ομοσπονδιακή
Δημοκρατία της Γερμανίας (4χ), Δυτικό Βerlin,
Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία. Για
ένα μικρό χρονικό διάστημα και στο
1 1
Λουξεμβούργο , στη Μεγάλη Βρετανία , στον
2 2 2
Καναδά , στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία .
1. Σύμφωνα με ανακοίνωση του πρώτου ΓΓ Νίκου
Νικολαΐδη.
2. Σύμφωνα με ανακοίνωση/σχόλιο του τελευταίου ΓΓ
Σταύρου Καΐκη.
Σημείωση:
Στο Α΄ Συνέδριο της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στο Hannover
τον Ιούλιο 1969 είχαν λάβει μέρος 110 αντιπρόσωποι
από τα ευρωπαϊκά κράτη: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία,
Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ιταλία, Ολλανδία και Σουηδία.
Κάθε ΠΟ απαρτιζόταν από πολλές Τοπικές
Οργανώσεις (ΤΟ), με εξαίρεση την ΠΟ στο
Δυτικό Βerlin.
Εκλογές Οργάνων
Σε Γενικές Συνελεύσεις (ΓΣ) μελών των ΤΟ
εκλέγονταν οι Τοπικές Επιτροπές (ΤΕ) και οι
εκπρόσωποι της ΤΟ για τα Περιφερειακά
Συνέδρια (ΠΣ). Στα ΠΣ εκλέγονταν (α) οι
Περιφερειακές Επιτροπές (ΠΕ), (β) οι
εκπρόσωποι της ΠΟ στην Κεντρική Επιτροπή
(ΚΕ), καθώς επίσης και (γ) οι εκπρόσωποι για
τα Παγκόσμια Συνέδρια. Ο αριθμός των
αντιπροσώπων των ΠΟ στην Κεντρική
Επιτροπή, ΚΕ, ήταν συνάρτηση του αριθμού
των μελών της (Άρθρο 11, § α). Από τα μέλη
της εξέλεγε η ΚΕ τα μέλη της 7μελούς
Εκτελεστικής Επιτροπής, ΕΕ.
Η ΕΕ με τη σειρά της εξέλεγε το Γενικό
Γραμματέα, ΓΓ, τον Αναπληρωτή Γενικό
Γραμματέα, ΑΓΓ, καθώς επίσης και τους
υπεύθυνους για τα Γραφεία:
 Τύπου και Πληροφοριών
 Οργανωτικού
 Οικονομικών
 Φοιτητικού - ΕΔΗΝ
 Συνδικαλιστικού
Δημοκρατικές Διαδικασίες
Είχε παρατηρηθεί ότι οι Οργανώσεις της ΕΚ-
ΕΔΗΝ σε πόλεις/χώρες όπου ζούσαν αρκετοί
φοιτητές/ακαδημαϊκοί (πόλεις με
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Πανεπιστήμια και άλλα ανώτατα
εκπαιδευτικά ιδρύματα) και εργάτες
(βιομηχανικές πόλεις) λειτουργούσαν
σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας
τηρούντες τις προβλεπόμενες δημοκρατικές
διαδικασίες. Στις ευνοϊκές αυτές περιπτώσεις
είχαμε ένα κρίσιμο μείγμα μελών που
επέτρεπε, π.χ., σε εκλογές να εκλέγονται οι
καταλληλότεροι για τα διάφορα Όργανα του
Κόμματος.
Εκεί όμως όπου δεν υπήρχε το «κρίσιμο
μείγμα» αλλά υπήρχαν, π.χ., μόνο λίγοι
φοιτητές και ακαδημαϊκοί (π.χ. Γαλλία,
Δανία, Ιταλία, Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία) ή
μόνο λίγοι εργάτες απόφοιτοι μόνο
δημοτικού σχολείου (π.χ. ανθρακωρύχοι στο
Βέλγιο και Ολλανδία, εργάτες στη Ρηνανία-
Βεστφαλία της Γερμανίας), οι Οργανώσεις μας
είχαν σοβαρές δυσκολίες όχι μόνο στη
δημοκρατική τους λειτουργία αλλά και στην
δημόσια εμφάνισή τους. Το μεγαλύτερο
χρονικό διάστημα υπολειτουργούσαν ως
κομματικές Οργανώσεις, πιθανώς
εφαρμόζοντας μέτρα και σταθμά του προ-
περασμένου αιώνα στη διοίκηση και
λειτουργία. Οι οργανώσεις αυτές δεν
διέθεταν Γραφεία και σταθερούς χώρους
Συνελεύσεων, δεν είχαν κανέναν τεχνικό
εξοπλισμό, π.χ. γραφομηχανές, πολύγραφο,
κ.λπ. Δεν είχαν και μέλη που θα μπορούσαν
να συντάξουν ένα κείμενο στην ελληνική ή
στη γλώσσα της χώρας που ήταν η έδρα της
Οργάνωσης. Για τα ανώτερα Όργανα του
Κόμματος – διάβαζε ΠΕ και ΕΕ - υπήρχαν
βέβαια μερικά ονόματα συναδέλφων
(μπροστάρηδες όπως τους αποκαλεί ο
Γεώργιος Βουκελάτος), ένα-δύο τηλέφωνα,
δύο-τρεις διευθύνσεις όπου «μπορούσαμε»
να στέλνουμε τα έντυπά μας και να τους
καλούμε να έρθουν σε μεγάλες
αντιδικτατορικές εκδηλώσεις. Τους
καλούσαμε βέβαια και στα περιφερειακά και
στα «παγκόσμια» συνέδριά μας και έρχονταν
όλοι οι φίλοι, όλοι οι σύντροφοι, όλοι οι
συνάδελφοι. Έρχονταν συνήθως, με «ένοχη»
συνείδηση επειδή δεν είχαν τηρήσει αυστηρά
την από το καταστατικό προβλεπόμενη
δημοκρατική διαδικασία – η οποία δεν
μπορούσε να τηρηθεί κυρίως λόγω έλλειψης
υποδομής. Οι αποφάσεις, π.χ., για Γενικές
Συνελεύσεις Μελών, στην καλύτερη
περίπτωση, παίρνονταν και ανακοινώνονταν
Σελ. 11
προφορικά και όχι γραπτά – οι μεν φοιτητές
επειδή, υποθέτω, όντες επαναστάτες και
αντιστασιακοί, δεν συμπαθούσαν τη
γραφειοκρατία – σίγουρα και για άλλους
λόγους, π.χ., όλα έπρεπε να ήταν μυστικά, να
μην υπάρχουν στοιχεία για τις μυστικές
υπηρεσίες της χούντας-, οι δε σύντροφοι
εργάτες, επειδή δεν ήταν σε θέση και δεν
είχαν ποτέ μάθει, να λειτουργούν
δημοκρατικά. Περιττό να τονισθεί, ότι όταν οι
φίλοι άλλαζαν κατοικία, τους χάναμε –
πράγμα που συνέβη ακόμη και μέλη της
Εκτελεστικής Επιτροπής. Φοβούμαι ότι οι
ιδρυτές και τα ηγετικά στελέχη είχαν ρίξει το
βάρος στην ίδρυση πολλών Οργανώσεων και
την στρατολόγηση μεγάλου αριθμού μελών
χωρίς να ενδιαφέρονται και τόσο πολύ για
 τις δημοκρατικές διαδικασίες στις
Οργανώσεις,
 την ιδεολογική και κομματική συνείδηση των
μελών, και
 τη λειτουργικότητα/βιωσιμότητα των νέων
Οργανώσεων.
Ο ενθουσιασμός τους ήταν ισχυρότερος από
τη λογική τους, ίσως όμως και από καθαρή
ψηφοθηρία για την ενίσχυση των
κοινοβουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα.
Η μη δημοκρατική λειτουργικότητα των
μικρών ιδιαίτερα Οργανώσεων
αντισταθμιζόταν βέβαια στο ακέραιο
υποδειγματικά στα Συνέδριά μας, στα
ανώτερα Όργανα του Κόμματος μας –
τουλάχιστον έτσι όπως εγώ προσωπικά τα
έζησα.
Διακινδυνεύω τον ισχυρισμό, ξέροντας ότι
μερικοί συνάδελφοι, οι οποίοι
δυσκολεύονταν να θεωρούν την ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού ως ένα Πολιτικό Σύστημα, μια
Πολιτική Οργάνωση Υψηλών Προδιαγραφών,
που η λειτουργία της στην Ευρώπη της
δεκαετίας του 1960 προϋπόθετε ακέραιες
δημοκρατικές διαδικασίες, δεν θα
συμφωνήσουν μαζί μου, ότι στη Γαλλία, στο
Βέλγιο, στην Ολλανδία, στη Δανία, στη
Σουηδία, στην Ιταλία, ακόμη –κατά καιρούς-
και στην Ελβετία και Αυστρία, δυστυχώς
αργότερα και στη Κεντρική και Νότια
Γερμανία, δεν είχαμε Γενικές Συνελεύσεις και
Περιφερειακά Συνέδρια για την εκλογή των
Οργάνων όπως «Τοπική Επιτροπή»,
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
«Περιφερειακή Επιτροπή», κ.λπ., με αυστηρά
δημοκρατικά μέτρα και σταθμά, όπως αυτό
γινόταν, π.χ., σε πόλεις όπως το München,
Στουτγκάρδη, ίσως και στο Βerlin, στη Βιέννη
Αυστρίας και ίσως (τονίζω το ίσως) στη Zürich
της Ελβετίας.
Η κατάσταση αυτή στις Οργανώσεις μας - και
ιδιαίτερα μετά το Συνέδριο της Βιέννης -
 εξηγεί, ίσως, το γιατί δεν άφησαν γραπτά
τεκμήρια αυτές οι Τοπικές/Περιφερειακές
Οργανώσεις - όπως απαιτούσε το
Καταστατικό.
 εξηγεί, ίσως, το γιατί δεν απαντούσαν, π.χ.,
στις εγκυκλίους των Γραφείων Οργανωτικού
και Οικονομικών της Εκτελεστικής Επιτροπής
οι Τοπικές και Περιφερειακές Επιτροπές –
όπως απαιτεί στοιχειώδης κομματική
συνείδηση και πειθαρχία.
 εξηγεί, ίσως, το γιατί για μεγάλα χρονικά
διαστήματα δεν έδιναν εμφανή κομματικά
σημεία ζωής.
 εξηγεί, ίσως, το γιατί στην μεταδικτατορική
Ελλάδα δεν έπαιξε κανένα σοβαρό ρόλο η ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού και αποσιωπήθηκε από
τους πάντες.
ΟΣΟ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΝΟΧΛΕΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΞ ΗΜΩΝ
ΔΙΣΤΑΖΟΥΜΕ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΝΑ ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΗΣΟΥΜΕ, ΤΟΤΕ
ΗΜΑΣΤΑΝ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ ΟΤΑΝ ΣΥΝΑΝΤΟΥΣΑΜΕ ΤΟΥΣ
ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΚΡΙΝΕΣ ΑΥΤΕΣ ΑΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΓΙΑ ΜΑΣ
ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ
ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΜΑΣ ΣΥΓΚΙΝΟΥΣΕ, ΜΑΣ ΕΔΙΝΕ ΔΥΝΑΜΗ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ.
ΤΟ «ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΙΚΟ» ΜΕΡΟΣ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΝΔΙΕΦΕΡΕ ΚΑΙ ΠΟΛΥ. ΝΑΙ,
ΕΤΣΙ ΕΙΧΑΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ. ΕΤΣΙ ΔΟΥΛΕΥΑΜΕ ΤΟΤΕ ΣΤΑ ΚΡΙΣΙΜΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟΥ/ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΥ ΜΑΣ ΑΓΩΝΑ.
ΣΗΜΕΡΑ ΟΜΩΣ, ΑΣ ΠΟΥΜΕ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ
ΞΕΡΟΥΜΕ ΟΛΟΙ, ΑΣΚΩΝΤΑΣ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ, ΟΤΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ
ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΥΝΕΠΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΜΑΣ. Ο
«ΟΧΑΔΕΡΦΙΣΜΟΣ» ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ
ΕΙΝΑΙ ΑΡΕΤΗ, ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΑ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.
Οι Συνεδριάσεις των ανωτέρων Οργάνων,
όπως Κεντρική Επιτροπή (ΚΕ), Εκτελεστική
Επιτροπή (ΕΕ), Παγκόσμιο Συνέδριο και
Περιφερειακά Συνέδρια λειτουργούσαν, όπως
ήδη έχει λεχθεί πιο πάνω, έτσι όπως
προέβλεπε ο Κανονισμός Λειτουργίας. Το
πρόβλημα ήταν με πόση «δημοκρατικότητα»
εκλεγόταν οι αντιπρόσωποι, π.χ. για την
Κεντρική Επιτροπή από την Γαλλία, Ολλανδία,
κ.λπ.
Ποιες Περιφερειακές Επιτροπές, ΠΕ, και για
ποια χρονικά διαστήματα είχαμε στην Ιταλία,
Σελ. 12
στην Αυστρία, στην Ελβετία, στη Γαλλία, στο
Βέλγιο, στην Ολλανδία, στη Δανία και στη
Σουηδία, αλλά ακόμη και στην Κεντρική Δυτ.
Γερμανία (Frankfurt) δεν μας ήταν και δεν μας
είναι με σιγουριά γνωστό. Γιατί δεν υπάρχουν
γραπτά τεκμήρια αυτών των Οργανώσεων και
των Συνεδρίων των; Πόσο γνήσια ήταν τα
πιστοποιητικά που παρουσίαζαν οι
αντιπρόσωποι αυτών των Περιφερειακών
Οργανώσεων στα Συνέδριά του Κόμματός
μας; Οι καταγγελίες που έχουν φτάσει στη
Συλλογή μου, οι προσωπικές μου εμπειρίες σε
συνδυασμό με τα ελλιπή πρακτικά, μας
διδάσκουν το αντίθετο. Που βρίσκονται τα
πρακτικά των τριών μεγάλων «Παγκόσμιων
Συνέδριων» της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού – και
που βρίσκονται τα διαπιστευτήρια των
εκπροσώπων των Περιφερειακών
Οργανώσεων σήμερα – για, π.χ., να μπορέσει
ο ερευνητής να διαπιστώσει πως
λειτουργούσαν οι Οργανώσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού, πόσο γνήσια και
αντιπροσωπευτικά και πόσο «οχαδερφικά»,
«πλαστά» ήταν τα Συνέδριά μας; Μήπως
όμως βρισκόμασταν όντως σε «ψυγείο
δυσλειτουργίας» και δεν το είχαμε καταλάβει,
ή δε θέλαμε να το καταλάβουμε;
Ο αντιδικτατορικός αγώνας πολλών μελών
μας δεν πρέπει να συγχέεται με τις
δημοκρατικές διαδικασίες τις οποίες δεν
τηρούσαν, ή δεν μπορούσαν να τηρήσουν, για
πολλούς και διάφορους λόγους - ίσως και
εύλογους. Αυτό που την εποχή εκείνη κυρίως
μετρούσε ήταν η Εναντίωση στη Δικτατορία, η
ενίσχυση της Αντίστασης στην Ελλάδα.
Από την αυτοκριτική μου/μας δεν πρέπει να
λείψει και η ερώτηση «Πόσο μεγαλομανείς»,
στην καλύτερη περίπτωση «αφελείς» έπρεπε
να ήμασταν για να μιλάγαμε για «Παγκόσμιο
Συνέδριο».
Όποιος ασχολείται συνειδητά με την Ιστορία ή
προσπαθεί να καταθέσει μερικά πράγματα ως
αυτόπτης μάρτυς πρέπει να μην πάσχει από την
ασθένεια που καλείται «Ευσυγκινησία». Σε κάθε
περίπτωση χρειάζεται πολλά φρεσκοπλυμένα και
καλά σιδερωμένα μαντήλια … για να … Για τα λάθη
που έγιναν, γι αυτά που έπρεπε να γίνονταν αλλά
δεν έγιναν, για τις χαμένες ευκαιρίες.
Ανδρέας Παπανδρέου και Νίκος Νικολαΐδης
Η ξαφνική και εντυπωσιακή αποφυλάκιση του
Ανδρέα Γ. Παπανδρέου – η Ελπίδα της νέας
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Γενιάς, όπως είχε χαρακτηρισθεί τότε από την
ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου - και η άφιξη με την
οικογένειά του στο εξωτερικό στις 16
Ιανουάριο του 1968 συνέβαλε σημαντικά
στην εδραίωση και διεύρυνση των
Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ τόσο στη Δυτική
Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες τις Δυτικής
Ευρώπης.
Για πολλούς προοδευτικούς κεντρώους
μετανάστες, φοιτητές και ακαδημαϊκούς ο
διεθνώς αναγνωρισμένου κύρους καθηγητής
Οικονομολογίας /Οικονομετρίας Ανδρέας Γ.
Παπανδρέου ήταν ο φυσικός πολιτικός πόλος
συσπείρωσης των δημοκρατικών δυνάμεων
και αντιδικτατορικής δράσης στη Δικτατορία
των Αθηνών. Για πολλούς Έλληνες στο
Εξωτερικό με αντιφασιστικές αρχές ήταν ένα
νέο ξεκίνημα: η τελευταία δυνατότητα
ένταξής τους στον αντιδικτατορικό αγώνα,
στην αντιχουντική δημοκρατική παράταξη.
Ο πρώην ΓΓ Σταύρος Καΐκης είναι της γνώμης ότι η
αποφυλάκιση του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν και το
αποτέλεσμα των μαζικών κινητοποιήσεων της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Με την αγωνιστική παρουσία και την
καθοδήγηση τόσο του Νίκου Νκολαΐδη, που
είχε κατορθώσει να διαφύγει στο εξωτερικό
λίγο μετά το πραξικόπημα (Μάης 1967), όσο
και του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου στην Ευρώπη,
του Γιώργου Βουκελάτου αλλά και του
Αλέξανδρου Μπέτση, οι οργανώσεις της ΕΚ
και ΕΔΗΝ ανασυγκροτήθηκαν, ενοποιήθηκαν
και ουσιαστικά πέρασαν το 1968 από την
κομματική στην πολιτική αντιδικτατορική
παράταξη ως μια οργάνωση κρατώντας την
ονομασία ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, που είχαν
πάρει στη Συνδιάσκεψη Βόννης, στις 27 με 28
Ιουλίου 1967.
Ας σημειωθεί, π.χ., ότι η ΕΔΗΝ Μονάχου
μετενομάστηκε επίσημα (έγγραφη δήλωση στις Αρχές
Μονάχου) σε ΕΚ-ΕΔΗΝ περί τα τέλη του 1968.
Πόσο όμως ταυτίζονταν οι πολιτικές και
ιδεολογικές θέσεις των τεσσάρων αυτών
συμμαχητών, πόσο συνέκλιναν οι απόψεις
τους για το πώς πρέπει να αντιμετωπισθεί η
καλά οργανωμένη στρατιωτική δικτατορία
των Αθηνών, μόνο εικασίες μπορούν σήμερα
να εκφραστούν – βέβαια οι ειδικοί μπορούν –
αν υπάρχει ανάγκη- να μας πουν πολλά
περισσότερα.
Σελ. 13
Διακινδυνεύω τον ισχυρισμό, ότι τότε δεν υπήρξε
ο τόσο αναγκαίος δημόσιος διάλογος. Η
συνεννόηση και συμφωνία των ηγετικών στελεχών
για έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή τακτικής
και στρατηγικής εναντίωσης στη Δικτατορία δεν
είχε κατορθωθεί. Παραπέρα οι Πρωταγωνιστές
φέρανε μαζί τους όχι μόνο τις προ απριλιανές τους
απόψεις αλλά και και τις ενδοκομματικές
διαφορές τους. Ναι. Συνέχισαν τις διαφωνίες τους
και στο Εξωτερικό. Όσοι εξ ημών καταλάβαιναν τι
συμβαίνει ή έφευγαν μόνοι τους ή
‘αποκεφαλίζονταν’.
Φρονώ ότι είναι άγνοια [σωστότερα: προσπάθεια
απόκρυψης] των δικών μας αδυναμιών αλλά και
ιστορικό λάθος να κάνουμε μόνο ένα ηγετικό
πρόσωπο, δηλαδή τον Ανδρέα Παπανδρέου,
υπεύθυνο για την αδυναμία συνεννόησης των
αντιδικτατορικών δυνάμεων της Κεντροαριστεράς.
Οι πολιτικές θέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου είχαν
τυφλά υποστηριχτεί από πολλά στελέχη τόσο της
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού οσον και των Φίλων του ΠΑΚ.
Ο Δρ. Νίκος Νικολαΐδης, ο - με πολυ μεγάλη
πιθανότητα από τον Ανδρέα Παπανδρέου
διορισμένος - τελευταίος προδικτατορικά,
Γραμματέας ΕΔΗΝ Ελλάδας, ήταν ο πρώτος
Γενικός Γραμματέας των οργανώσεων της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού (1967-1971) για τέσσερα
ολόκληρα χρόνια. Εάν ήταν εξουσιοδοτημένος
να εκπροσωπεί την ΕΔΗΝ Ελλάδας στο
Εξωτερικό ή όχι δεν έπαιξε τότε και μεγάλο
ρόλο.
Κατά τη γνώμη μου δεν χρειάζονταν «εξουσιοδότηση»,
διότι αυτός ήταν ο Γραμματέας ΕΔΗΝ Ελλάδας, που είχε
διαφύγει το Μάη του 1967 στο Εξωτερικό.
Ο Ανδρέας Γ. Παπανδρέου ήταν ο
αδιαμφισβή- τητος εκπρόσωπος της ΕΚ
Ελλάδας – με μεγάλη πιθανότητα βάσει μιας
προφορικής εξουσιοδότησης από τον πατέρα
του, τον αείμνηστο Γεώργιο Παπανδρέου.
Zürich, 26 Ιουνίου 1971
Προτού αναφερθούμε στο Συνέδριο της
Βιέννης θα πρέπει να παραμείνουμε λίγο
στην 9η Τακτική Συνεδρίαση της Κεντρικής
Επιτροπής της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στις 26
Ιουνίου 1971 στη Zürich της Ελβετίας. Στη
Συνεδρίαση αυτή παραιτείται ο Νίκος
Νιλολαΐδης και μαζί του όλα τα μέλη της
Εκτελεστικής Επιτροπής. Η νεοεκλεγείσα ΕΕ
εκλέγει στις 11 Ιουλίου τον Σταύρο Καΐκη ως
ΓΓ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Στα Πρακτικά της Συνεδρίασης της ΚΕ, που
κρατήθηκαν από το Δικαστικό Νικόλαο
Νικολάου/Κουλούρη, αξιόλογο μέλος της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Hamburgυ, μαθαίνουμε τους λόγους
της «αυτό-απενεργοποίησης» του Νίκου
Νικολαΐδη, ως τότε ΓΓ της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού.
Υποθέτω ότι ο Ν. Νικολαΐδης έδωσε γραπτώς την
παραίτησή του και έτσι μπόρεσε ο
πρακτικογράφος, Νικόλαος Νικολάου, να μας
γράψει τι ακριβώς είχε λεχθεί. Ας τονισθεί εδώ ότι
ο Ν. Νικολαΐδης ήθελε να αποφύγει κάθε δημόσια
συζήτηση των αιτιών της αποχώρησής του, διότι
κάτι τέτοιο «μόνο τη Χούντα θα βοηθούσε». Σε
κάθε περίπτωση η συνεδρίαση της ΚΕ στη Zürich
στις 26 Ιουνίου 1971, στην οποία είχαν δώσει
παραίτηση όλα τα μέλη της ΕΕ, ήταν το προοίμιο
του Συνεδρίου της Βιέννης, δηλαδή το Συνέδριο
στη Βιέννη ήταν η συνέχεια της Συνεδρίασης της
ΚΕ.
Βιέννη, Νοέμβριος 1971
Στο νοεμβριανό Συνέδριο της Βιέννης, το 2ο
της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, με ΓΓ και Πρόεδρο
του Συνεδρίου το Σταύρο Καΐκη,
αποφασίστηκε, να εκπροσωπείται η ΕΚ-ΕΔΗΝ
μόνο από τα σύμφωνα με το καταστατικό
εκλεγμένα Οργανά της. Η αυτονόητη αυτή
απόφαση – μήνυμα προς τον Πρόεδρο του
ΠΑΚ - επισφράγισε αφ’ ενός μεν τη σοβούσα
διάσπαση των κεντρώων αντιδικτατορικών
δυνάμεων αλλά συγχρόνως και τη
χειραφέτηση της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού από
τον Εκπρόσωπο της ΕΚ στο Εξωτερικό καθ.
Ανδρέα Γ. Παπανδρέου.
Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης,
αλλά και μετά από το Συνέδριο, ένα σοβαρό
μέρος των μελών και οπαδών ακολουθώντας
τις στρατηγικές του Προέδρου του
Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος
(ΠΑΚ) αλλά ίσως και επειδή ήταν
απογοητευμένοι από τον
«αναποτελεσματικό» τετραετή
αντιδικτατορικό αγώνα της ΕΚ-ΕΔΗΝ,
εγκαταλείπει την ΕΚ-ΕΔΗΝ και προσχωρεί στις
οργανώσεις των Φίλων του ΠΑΚ πιστεύοντας
στις διακηρύξεις του.
Η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, αρνούμενη να «μπει
στο ψυγείο», όπως επανειλημμένα είχε
ζητήσει ο Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, αλλά
δυστυχώς και μερικά μη διορισμένα στελέχη
του ΠΑΚ/Φ.ΠΑΚ, συνέχισε, βέβαια με
Σελ. 14
«κομμένα φτερά», και μετά από τη διάσπαση
τον αντιδικτατορικό αγώνα με πολιτικά μέσα
ενάντια στη δικτατορία των Αθηνών.
Όπως έχει νωρίτερα αναφερθεί, ο ΓΓ Ν.
Νικολαΐδης, είχε οικειοθελώς «αποσυρθεί» [κατά
Γεώργιο Βουκελάτο: αποκεφαλιστεί από Ανδρέα
Παπανδρέου], δηλαδή δεν είχε αναλάβει καμία
υπευθυνότητα στα Όργανα της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού μετά από τη Συνεδρίαση της ΚΕ στη
Zürich. Τόσον η απόφασή του όσο και οι λόγοι της
παραίτησής του – ριζική διαφωνία με Ανδρέα
Παπανδρέου εφ όλης της «ύλης» - έγιναν σεβαστά
από όλα τα μέλη της ΚΕ, τα οποία μάλλον δεν
κατάλαβαν τίποτα – και εμού
συμπεριλαμβανομένου, διότι διαφορετικά δεν θα
συνέχιζαν τον αντιδικτατορικό αγώνα για άλλα
τρία ολόκληρα χρόνια.
Ας σημειωθεί ότι μέχρι τον Ιούλιο του 1971 είχαν
«εγκαταλείψει» την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού όλα τα
στελέχη [Γ. Βουκελάτος, Α. Μπέτσης, Α.
Παπανδρέου, Ν. Νικολαΐδης] που είχαν έρθει στο
εξωτερικό κουβαλώντας και τις ελληνικές
κομματικές νοοτροπίες και συμπεριφορές.
Μετά από το Συνέδριο της Βιέννης η ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού στηρίζεται μόνο σε [ακριβέστερα:
απαρτίζεται, από] νέους που είχαν «πολιτικά
οριμάσει» στο εξωτερικό και ασπασθεί την
ευρωπαϊκή δημοκρατική νοοτροπία. Ίσως να
εξηγείται έτσι και το γεγονός, ότι η πλειοψηφία
των στελεχών της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ δεν επέστρεψε στην
μεταδικτατορική Ελλάδα [Ακριβέστερα: δεν
τακτοποιήθηκε. Σωστότερα: δεν δραχμοποίησε
τον αντιδικτατορικό του αγώνα.]
Οι εκφραστές της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ προτίμησαν να
γίνουν θεατές των όσων γίνονταν στην πολιτικά
«ημι-ανεπτυγμένη» πατρίδα τους παρά να
επιστρέψουν και να καταναλώνουν τις δυνάμεις
τους με απασχολήσεις χωρίς αξιώσεις και να συν-
οδηγήσουν τη χώρα στη σημερινή οικονομική και
ηθική κατάπτωσή της.
Σταύρος Καΐκης και Δημήτριος Παντελής
Οι σχετικά νεολαίοι, δημοκρατικά μεν
εκλεγμένοι, αλλά χωρίς Fortüne και ευνοϊκές
συγκυρίες, συμμαχητές
 Σταύρος Καΐκης (ΓΓ: 11.07.71–22.05.72 και
22.06.74 μέχρι 1974+) και
 Δημήτρης Παντελής (ΓΓ: 22.05.72–
22.06.74),
των οποίων βέβαια οι σχέσεις θα μπορούσαν
να ήταν καλύτερες, είχαν τη μεγάλη τιμή και
τη βαριά ευθύνη να υπηρετούν στον
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
αντιδικτατορικό αγώνα ως Γενικοί Γραμματείς
της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Μιας Οργάνωσης
που παρουσίαζε εμφανή συμπτώματα
υπερκό-πωσης [«H ΕΚ-ΕΔΗΝ είναι νεκρή. Μάγια για
την ανάστασή της δεν πιάνουν σήμερα» θα μας γράψει
ο συμ. Σωτήρης Παντελίδης τον Οκτώβριο 1971 ].
στην οποία είχαν διαγραφεί ή αποχωρήσει
πολλά ικανά μέλη και η ύπαρξή της είχε
αμφισβητηθεί σοβαρά και τραυματιστεί από
τον Εκπρόσωπο της ΕΚ στο Εξωτερικό και
Πρόεδρο του ΠΑΚ Ανδρέα Παπανδρέου.
χωρίς οικονομικούς πόρους και έμμισθα
επαγγελματικά στελέχη, αλλά που
φιλοδοξούσε να λειτουργεί σε πολλές
ευρωπαϊκές χώρες απαιτώντας πολλές θυσίες
από τα ανιδιοτελή και άπειρα στον πολιτικό
χώρο ηγετικά της στελέχη.
χωρίς τους πρωτεργάτες Γεώργιο Βουκελάτο,
Ηλία Χατζηανδρέου, Ανδρέα Χριστινίδη,
Αγγελο Μαρόπουλο, Θανάση Μινέικο, Νίκο
Νικολαΐδη και Αλέξανδρο Μπέτση - για να
έχω αναφέρει και μερικά γνωστά ονόματα –
από έναν μακρύ κατάλογο - με κριτήρια τη
χρονολογική σειρά απομάκρυνσής τους από
την ΕΚ-ΕΔΗΝ.
που δεν είχε επαφές με στελέχη της ΕΚ
Ελλάδας – όχι ότι δεν έγιναν προσπάθειες.
Απλώς δεν τα καταφέραμε. Γιατί; Πολλοί και
διάφοροι λόγοι, η ανάλυση των οποίων
πρέπει να γίνει από πιο ειδικούς. Δίπλα μας
είχαμε μόνο το Γεώργιο Μυλωνά και
αργότερα τον ήρωα της αντίστασης Αλέκο
Παναγούλη.
Στη σύντομη χρονολογική Ιστορία των Γενικών
Γραμματέων και Στελεχών της ΕΚ-ΕΔΗΝ
ανήκει και η «ανάκληση» του ΓΓ Σταύρου
Καΐκη ως μέλους της Κεντρικής Επιτροπής από
την Περιφερειακή Οργάνωση Δυτικού
Βερολίνου τον Απρίλιο/Μάιο 1972, που
τελικά οδήγησε στην παραίτησή του ως ΓΓ. Οι
υποστηρικτές της στρατηγικής του Ανδρέα
Παπανδρέου, που ουσιαστικά ζητούσε τη
διάλυση της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, είχαν για
ένα διάστημα αποκτήσει την πλειοψηφία με
το μέρος τους στην ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτικού
Βερολίνου και ανακαλούν τον Σταύρο Καΐκη
από την ΚΕ, επειδή „η απάντηση που είχε
δώσει αυτός ως ΓΓ στην επιστολή του Ανδρέα
Παπανδρέου δεν είχε εγκριθεί από την
Εκτελεστική Επιτροπή“.
Σελ. 15
Κάτι που έπρεπε, καλώς εχόντων τω πραγμάτων, να είχε
απασχολήσει την ίδια την ΕΕ/ΚΕ και όχι την ΠΟ Δ.
Βερολίνου. Τι θέλω να εκφράσω: Μετά τη λήψη της
επιστολής του Ανδρέα Παπανδρέου έπρεπε να είχε
συγκληθεί έκτακτη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής
για να συζητήσει και εξετάσει την κατάσταση και να
πάρει τις αναγκαίες πολιτικές αποφάσεις. Ο Σταύρος
Καΐκης βιάστηκε να απαντήσει – όποιος όμως βιάζεται
τελικά σκοντάφτει.
Κατά τη διάρκεια της 10ης Τακτικής
Συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής,
Hannover, 20, 21 και 22 Μαΐου 1972, ο Σ.
Καΐκης προσπαθώντας να βοηθήσει στη λύση
του προβλήματος – το θέμα μας είχε
απασχολήσει σχεδόν δυο ημέρες -
παραιτείται ως ΓΓ, όπως και όλα τα άλλα μέλη
της ΕΕ. Μετά από τις παραιτήσεις αυτές
εκλέγει η ΚΕ νέα ΕΕ η οποία με τη σειρά της
εκλέγει τον συν. Δημήτρη Παντελή ως ΓΓ.
Βλέπε και τα σχετικά Πρακτικά Συνεδρίασης ΚΕ στις
«Μαρτυρίες Εναντίωσης της .. 1972».
Παρενθετικά αλλά βασική πληροφορία είναι
ότι και άλλα ηγετικά μέλη όπως ο Ορέστης
Αλεξάκης (NRW), ο Βαγγέλης Μαρματάκης
(Γαλλία), ο Βασίλης Μαραγκός (Ολλανδία),
Γεώργιος Λίτινας (Νότια Γερμανία) αλλά και
Νίκος Νικολαΐδης (Ιταλία) είχαν ανακληθεί ως
μέλη της ΚΕ από τις ΠΟ τις οποίες
εκπροσωπούσαν στην ΚΕ. Στον κατάλογο αυτό
των ‘ανακλήσεων’ μπορεί να προστεθεί και η
ανάκληση του γράφοντα Μ. Αθανασίου, του
Κ. Μπάρδα και του Θ. Φωτιάδη ως μέλη της
ΕΕ από μια αντικανονική «Εκτακτη
Συνεδρίαση» της ΚΕ στο Μόναχο στις 27 με 28
Ιουλίου 1974 - δηλαδή μετά την πτώση της
Δικτατορίας και τον σχηματισμό Κυβέρνησης
από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή!
Οι αξιότιμοι συνάδελφοι Σ. Καΐκης και Δ.
Παντελής είχαν αναλάβει την ευθύνη για μία
κομματική Οργάνωση που χρειαζόταν
επειγόντως
 έναν επικαιροποιημένο κοινωνικό-πολιτικό
προσανατολισμό,
 νέους ρεαλιστικούς στόχους, νέες συμμαχίες,
νέους εταίρους,
 ένα νέο πραγματοποιήσιμο αντιστασιακό -
αντιδικτατορικό πρόγραμμα για το
εσωτερικό/εξωτερικό.
Αυτό όμως που προ παντός χρειάζονταν η ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού ήταν: ριζική
αναδιοργάνωση σε όλα τα επίπεδα
οργάνωσης και λειτουργίας. Η περίοδος των
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
κλασσικών μαζικών κινητοποιή-σεων των
κεντρώων αντιδικτατορικών δυνάμεων στο
Εξωτερικό είχε παρέλθει. Ο αντιδικτατορικός
μας αγώνας όμως συνεχίστηκε, με πολλές
θυσίες, με τις ορθόδοξες προδικτατορικές
μεθόδους και ιδεολογία μολονότι είχε
αλλάξει ριζικά όχι μόνο ο αριθμός των μελών
αλλά και το επίπεδο δυνατοτήτων τους και
κατά συνέπεια θα έπρεπε να είχαν αλλάξει
τρόποι και μέσα του αντι-δικτατορικού
αγώνα.
Γεώργιος Βουκελάτος και Νίκος Νικολαΐδης
Οι ενήλικοι και έμπειροι συνάδελφοι, που
οπωσδήποτε ανήκουν με την εργατικότητά
και τις ιδέες τους στους σκαπανείς-
θεμελιωτές της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού,
 Γεώργιος Βουκελάτος [μέχρι 9 Μαρτίου
1969 ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτικής Γερμανίας] και
 Νίκος Νικολαΐδης [μέχρι 11 Ιουλίου 1971
ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού]
είχαν, οπωσδήποτε για διάφορους ο καθένας
τους λόγους, σταματήσει να αντιστρατεύονται
ενεργά τη δικτατορία των Αθηνών μέσα από
τις τάξεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Ο Γεώργιος Βουκελάτος «αναγκάζεται» να
εγκαταλείψει την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού,
συνοδευόμενος από τους φίλους/συνεργάτες
του, μετά το Συνέδριο Ανοβέρου τον Ιούλιο
1969. Τότε οφείλει να έχει «διαγραφεί» και
από το Κόμμα – μολονότι είχε παραιτηθεί
από ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτ. Γερμανίας και Δυτ.
Βερολίνου και συνεπώς δεν υπήρχε λόγος
διαγραφής του από το Κόμμα. Ο δε Νίκος
Νικολαΐδης, όπως έχει αναφερθεί πιο νωρίς,
αυτό-απενεργοποιήθηκε λόγω σοβαρών
διαφωνιών του με τον Πρόεδρο του ΠΑΚ
Ανδρέα Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της 9ης
Συνεδρίασης της ΚΕ στις 26 Ιουνίου 1971, στη
Zürich.
Τους πραγματικούς λόγους της αποχώρησης
και των δύο πρώην συναδέλφων θα είναι
καλύτερα να μας τους πουν οι ίδιοι, αν
θέλουν βέβαια.
Ο Γεώργιος Βουκελάτος προσπαθεί να το κάνει
στην πολυσέλιδη προσωπική, αυτοβιογραφική
αφήγησή του, που αναφέρθηκε νωρίτερα,
ρίχνοντας όλες τις ευθύνες στον μακαρίτη Ανδρέα
Γ. Παπανδρέου και απαλλάσσοντας βέβαια εαυτόν
και φίλους κάθε πολιτικής ευθύνης. Γιάννης
Σελ. 16
κερνάει, Γιάννης πίνει. Ο δε Νίκος Νικολαΐδης (Ϯ)
ήταν της γνώμης ότι, ό,τι είχε να πει, τα είπε
δημόσια σε συζητήσεις και δημοσιεύσεις.
Οι γραπτές πληροφορίες που έχω στη
διάθεσή μου δεν μου επιτρέπουν ακόμη να
σχηματίσω μια κάπως γνωστοποιήσημη
άποψη. Τι συνέβη στα παρασκήνια δεν
μπορεί να στέκεται στα γραπτά πεπραγμένα.
Ας σημειωθεί όμως, για την δικαιότερη
εκτίμηση της κατάστασης, ότι
(α) ο μεν Γεώργιος Βουκελάτος εξέδιδε τη
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, μια αξιόλογη εβδομαδιαία-
μηνιαία πολιτική, αντιδικτατορική
επιθεώρηση, στη Βόννη, και συνεργάστηκε
στενά με τον Κων/τίνο Μητσοτάκη, που είχε
διαφύγει στο εξωτερικό, και το γερμανικό
κόμμα των Φιλελευθέρων, FDP.
(β) Ο δε Νίκος Νικολαΐδης, που
ζούσε/εργαζόταν στη Zürich, συμβούλευε,
όσο βέβαια μπορούσε, την ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας
και ιδιαίτερα τον Δημήτρη Παντελή τόσο ως
ΓΓ όσο και ως μέλος της ΕΕ.
Υστερόγραφο
Όπως όμως διαφαίνεται από τα βιβλία
«Αλέξανδρος Παναγούλης - Πρωταγωνιστής και
Βάρδος της Αντίστασης», και « Τα Αξέχαστα και τα
Λησμονημένα» του Βασίλη Ι. Φίλια,
που διαβάζω τώρα – Μάιος 2012 -, ήταν ο Νίκος
Νικολαΐδης όλα τα χρόνια της Στρατιωτικής
Δικτατορίας αγκαζαρισμένος στην Αντίσταση που
γίνονταν στην Ελλάδα. Από τον φίλο Δημήτρη
Σαρησάββα μαθαίνω ακόμη, ότι και η σύντροφός
του Νίκου, η Γερμανίδα Fr. Sabine Laas, ήταν
ενεργό μέλος. Εργάστηκε ως «ταχυδρόμος» της
Ελληνικής Αντίστασης μπαίνοντας και βγαίνοντας
στην Ελλάδα. Δυστυχώς δεν μπόρεσα μέχρι
στιγμής να διασταυρώσω την ορθότητα της
πληροφορίας αυτής.
Οι Αδοξες Διασπάσεις: 1969 και 1971
Πάντως η πολιτική απομάκρυνση του
Γεωργίου Βουκελάτου και των στενών
συνεργατών του από την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
τον Ιούλιο του 1969 θα μπορούσε σίγουρα να
χαρακτηρισθεί ως η πρώτη αισθητή διάσπαση
του Κόμματος στο εξωτερικό. Μια μερίδα
ικανών συναδέλφων που είχε εργασθεί
εντατικά για τη δημιουργία της ΕΚ και είχε
αναπτύξει άριστες σχέσεις με τα Συνδικάτα
και το Κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών, μια
μερίδα έμπειρων αγωνιστών της Δημοκρατίας
χάνεται για πάντα για την ΕΚ-ΕΔΗΝ.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Σε σχόλιό του ο πρώην ΓΓ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
Σταύρος Καΐκης επισημάνει ότι δεν πρόκειται για
«διάσπαση» της ΕΚ-ΕΔΗΝ αλλά για «αποχώρηση»
της ομάδας του Bad Godesberg από την ΕΚ-ΕΔΗΝ.
Η δεύτερη σοβαρή διάσπαση της ΕΚ-ΕΔΗΝ
ήρθε το Νοέμβριο 1971 στη Βιέννη. Αλλά πιο
νωρίς σοβαρή σύγχυση στις τάξεις των
ενημερωμένων μελών της ΕΚ-ΕΔΗΝ είχαν
προκαλέσει και οι πολιτικές καταγγελίες του
Ανδρέα Παπανδρέου εις βάρος του Γενικού
Γραμματέα Νίκου Νικολαΐδη το
Νοέμβριο/Δεκέμβριο του 1968.
Οι καταγγελίες, οι οποίες δυστυχώς δεν
συζητήθηκαν, όσο μου είναι δυνατό να
γνωρίζω, ποτέ ανοιχτά στις συνελεύσεις των
Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ, θεωρήθηκαν
ανεδαφικές από μερικά στελέχη - που πρέπει
να είχαν ενημερωθεί για τις διαφωνίες - και
που μάλιστα είχαν πάρει θέση ενάντια στις
θέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου στέλνοντάς
του και γράμματα – τεκμήρια, θα μπορούσε
να πει κανείς, δημοκρατικής ωρίμανσης - στα
οποία όμως, όπως φαίνεται, δεν μπόρεσε ή
δεν ήθελε να απαντήσει ο Ανδρέας
Παπανδρέου προσωπικά.
Αξιοπρόσεκτο είναι ότι ο τότε ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτ.
Γερμανίας Γεώργιος Βουκελάτος,δεν είχε λάβει θέση
ούτε στις καταγγελίες του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά
ούτε και στην απάντηση του Νίκου Νικολαΐδη. Και εάν
είχε λάβει θέση δεν μας την κοινοποίησε αλλά ούτε και
στην προσωπική του αφήγηση, 35 χρόνια αργότερα, το
κάνει. Ίσως όμως να είχε γράψει η ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑ, δεν το
ξέρω. Αναφέρω τη «λεπτομέρεια» αυτή επειδή ο
Γεώργιος Βουκελάτος περίμενε στη διένεξή του με τον
Ανδρέα Παπανδρέου (μερικούς μόνο μήνες αργότερα)
να υποστηριχτεί απο το ΓΓ Νίκο Νικολαΐδη.
Η πολιτική αυτή συμπεριφορά του Ανδρέα
Παπανδρέου, ως Εκπροσώπου της ΕΚ στο
εξωτερικό, απέναντι στο ΓΓ Νίκο Νικολαΐδη
είχε δημιουργήσει σε μερικά μέλη τόσο της
ΕΚ-ΕΔΗΝ όσο και των Φ. ΠΑΚ σοβαρές
αμφιβολίες για τις διακηρύξεις και τις
προθέσεις του Προέδρου του ΠΑΚ σε ό,τι
αφορά τις δημοκρατικές διαδικασίες στο
Κόμμα και στο Κίνημα. Θα πρέπει όμως να
σημειωθεί εδώ, ότι οι σχέσεις των δύο
ανδρών προς τα «έξω» τουλάχιστον είχαν
ομαλοποιηθεί πολύ σύντομα – όπως
δείχνουν οι έντυπες μαρτυρίες αλλά και όπως
μαθαίνω τώρα από τον συν. Δημήτρη
Σαρησάββα.
Οι συν. Δημήτρης Σαρησάββας και Νίκος
Νικολαΐδης είχαν επισκεφθεί μαζί την άνοιξη του
1969 τον Ανδρέα Παπανδρέου στη Στοκχόλμη και
Σελ. 17
είχαν παραμείνει εκεί δυο εβδομάδες
καταστρώνοντας σχέδια για την πολιτική και
ιδιαίτερα την αντιστασιακή δράση στην Ελλάδα.
Δυστυχώς όμως η «ομαλότητα» αυτή δεν κράτησε
και πολύ, και τα με μεγάλο κόπο συμπεφωνημένα
είχαν «ξεχαστεί», πιθανώς, προ της αναχωρήσεως
τους από τη Στοκχόλμη. Πηγή των πληροφοριών
αυτών είναι ο συν. Δημήτρης Σαρησάββας.
Κατά τον συν. Γεώργιο Λίτινα στην συνάντηση της Στοκχόλμης
είχε λάβει μέρος και ο συν. Ιωάννης Λεοντιάδης, Αυστρία.
Πράγμα που κατηγορηματικά διαψεύδεται απο τον Δημήτρη
Σαρησάββα. Αναφέρω τη λεπτομέρεια αυτή ευελπιστώντας να
μας πει ο συν. Λεοντιάδης, τι ακριβώς είχε συμβεί. Ως πηγή των
πληροφοριών του δίνει ο συν. Λίτινας τον συν. Νίκο
Νικολαΐδη.
Κατά Λίτινα/Νικολαΐδη οι συμ. Σαρησάββας/Λεοντιάδης
προετοιμάζονταν για να μεταβούν στην Ελλάδα για
αντιστασιακή δράση, τρόπον τινά να συνεχίσουν το έργο της
Ελληνικής Αντίστασης του Αλέκου Παναγούλη.
Στη Στοκχόλμη οφείλουν να έχουν παρθεί και φωτογραφίες για
να χρησημοποιηθούν σε περίπτωση σύλληψης των απο τις
ελληνικές αρχές. Εάν είναι έτσι η όχι θα μπορούσε να μας το
πει και η κ. Αγγέλα Κοκκόλα, που καλώς εχόντων των
πραγμάτων πρέπει να έχει και τις φωτογραφίες!
Δεν αποκλείεται να ήταν και ο συμ. Ι. Λεοντιάδης στην
Στοκχόλμη αλλά να είχε ξεχωριστές συζητήσεις με Ν. Νικολαΐδη
και Α. Παπανδρέου και να μην το ήξερε ο συμ. Δ.Σ.. Επίσης δεν
απολκλείεται να είχε πάει ο Ν.Ν. με τον Ι.Λ. στην Στοκχόλμη
νωρίτερα ή και αργότερα της επίσκεψης Ν.Ν. και Δ.Σ. στην
Στοκχόλμη. Ολα ήταν, ναι έπρεπε να ήταν άκρως «μυστικά».
Χωρίς αμφιβολία και οι δύο διασπάσεις, όσο αναπό-
φευκτες και αν ήταν - τέτοιου είδους διασπάσεις
ανήκουν στις φυσικές ανθρώπινες συμπεριφορές, και
μολονότι είχαν ανοίξει το δρόμο για νέες δημιουργικές
δυνάμεις, για νέα στελέχη, τόσο στην ΕΚ-ΕΔΗΝ όσο και
στους Φίλους του ΠΑΚ, σε τελική ανάλυση δε
βοήθησαν τον αντιδικτατορικό αγώνα. Η ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού, π.χ., είχε αναγκαστεί, καταναλώνοντας
ένα μεγάλο μέρος του ούτως ή άλλως περιορισμένου
ανθρώπινου αλλά και οικονομικού δυναμικού της, να
ανασυνταχθεί αποδυναμωμένη δύο φορές στην
σύντομη ιστορία της.
Αλέκος Παναγούλης (1939-1976)
Η απροσδόκητη άφιξη του αντιστασιακού
Εδηνίτη Αλέκου Παναγούλη στο εξωτερικό
στα τέλη του 1973 ενίσχυσε ηθικά τον
αντιδικτατορικό αγώνα των Ελλήνων της
διασποράς γενικά και της ΕΚ-ΕΔΗΝ ειδικά.
Παρενθετικά πρέπει να ομολογήσω ότι, μέχρι
στιγμής δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί οι
σχέσεις Αλέκου Παναγούλη και Ανδρέα
Παπανδρέου ήταν τόσο ψυχρές, για να έχω
πει το ελάχιστο.
Υστερόγραφο
Στα στην Βιβλιογραφία, Ογδοο Παράρτημα,
αναφερόμενα έργα προσπαθούν οι συγγραφείς αυτών
των βιβλίων να δώσουν μια απάντηση στην ερώτηση
αναφορικά με τις ψυχρές σχέσεις Παναγούλη –
Παπανδρέου. Οι απαντήσεις αυτές, ως «προσωπικές
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
μαρτυρίες», χρήζουν ανάλυσης από ανεξάρτητους
ιστοριογράφους.
Διακινδυνεύω τον ισχυρισμό, ότι η σωστή απάντηση θα
μπορέσει να δοθεί, όταν θα τεθεί στη δημοσιότητα το
Αρχείο της κ. Αγγέλας Κοκκόλα, που ως γνωστό,
παρέδωσε στο Μουσείο Μπενάκη, με την προϋπόθεση
να «ανοιχτεί» 60 χρόνια μετά από την ημερομηνία
παράδοσής του (ίσως το 2040!).
Οι πρώτοι μεταξύ Πρώτων
Συνοψίζοντας, νομίζω ότι επιτρέπεται η
διαπίστωση ότι αξιόλογο ρόλο – ίσως οι
πρώτοι της πρώτης γραμμής - στον Πολιτικό
και Αντιδικτατορικό Αγώνα της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού στα χρόνια 1966-1975 έπαιξαν τα
εξής, σε αλφαβητική σειρά γραμμένα, έξη
ηγετικά στελέχη, ελπιδοφόροι της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού – Βλέπε και Τέταρτο Μέρος
«Συνεργάτες, Συνάδελφοι, Φίλοι»:
Σελ. 18
 Γεώργιος Βουκελάτος, Γραμματέας ΕΚ-
ΕΔΗΝ Δυτικής Γερμανίας – Bad
Godesberg, Βόννη (μέχρι 09.03.69)
 Σταύρος Καΐκης, Γενικός Γραμματέας ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού – Βerlin (11.07.71–
22.05.72 και 22.06.74-1974+)
 Αλέξανδρος Μπέτσης, Υπεύθυνος ΕΔΗΝ
Εξωτερικού – Δυτικό Βerlin, Κοπεγχάγη (;)
 Νικόλαος Νικολαΐδης, Γενικός
Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού - Ρώμη,
Zürich (1967 μέχρι 11.07.1971)
 Δημήτριος Παντελής, Γενικός Γραμματέας
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού – Zürich (22.05.72–
22.06.74)
 Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, Εκπρόσωπος της
ΕΚ στο εξωτερικό, Πρόεδρος ΠΑΚ -
Στοκχόλμη, Τορόντο.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

Το γεγονός ότι μετά το Συνέδριο της Βιέννης η ομάδα του Bad Godesberg (Γεώργιος Βουκελάτος,
Σάκης Ζερβός, Ηλίας Κατσούλης, ‘Αγγελος Μαρόπουλος, Νίκος Τζαβάρας, Ηλίας Χατζηανδρέου (†),
Ανδρέας Χριστινίδης (†), κ.λπ.) δεν πλησίασε την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού είναι λίγο «ανεξήγητο». Όχι
μόνο δεν μας πλησίασαν οι φίλοι [καλά έκαναν] αλλά και μας «ξέχασαν». Για την ομάδα Bad
Godesberg ήμασταν εμείς -τα «κατάλοιπα», όπως περιφρονητικά χαρακτηρίζει αυτούς που είχαν
μείνει στην ΕΚ-ΕΔΗΝ και στην προσωπική του αφήγηση ο Γεώργιος Βουκελάτος- ανύπαρκτοι. Ίσως
οι Κύριοι και να «ντρέπονταν» για το «κεντρώο» παρελθόν τους. Ίσως .. Ίσως .. Ίσως όμως να
ήθελαν και να απολαύσουν την αρχηγική τους ελευθερία, χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες και
κομματική πειθαρχία, χωρίς έλεγχο από τη βάση. Δικαίωμά τους να το κάνουν, αλλά γιατί να
αποκαλείς «κατάλοιπα» αυτούς που συνεχίζουν τον αντιδικτατορικό αγώνα και συγχρόνως να
ευαγγελίζεσαι μεγαλόστομα την ενότητα της αντιδικτατορικής παράταξης. Quo Vadis Bad Godes-
berg? Ναι, τέτοιοι ήμασταν.
Είναι οφθαλμοφανές ότι οι φίλοι, της «Λύσης Καραμανλή» είχαν εγκαταλείψει τις ιδεολογικές αρχές
και πολιτικές θέσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, που είχαν διατυπωθεί από κοινού στο Πανευρωπαϊκό
Συνέδριο της Βόννης τον Ιούλιο του 1967 - υποθέτω ότι τότε είχαν «παρασυρθεί» από το ρητορικό
ταλέντο και τα επιχειρήματα του αειθαλή Νίκου Νικολαΐδη, ίσως όμως και των καθ. Ανδρέα
Χριστινίδη και Ιωάννη Λεοντιάδη. Η λύση «Καραμανλή», δηλαδή η αναίμακτη επανάκτηση της
πολιτικής εξουσίας, που προωθούσαν δεν τους επέτρεπε να επανέλθουν στις πρώτες διακηρύξεις
τους, που προέβλεπαν δημοκρατική αναδιοργάνωση της χώρας ακόμη και «λαϊκή σοσιαλιστική
επανάσταση». Η «Λύση Καραμανλή», που προωθούσε η Ομάδα Bad Godesberg, με όλα τα μέσα
που είχε στη διάθεσή της, ήταν βέβαια τόσο ρεαλιστική όσο και ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας
που επεδίωκε το ΠΑΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Ευνόητο ότι και οι δύο ουτοπιστικές προσεγγίσεις
είχαν την ίδια τύχη στην πολιτική Ιστορία της Ελλάδας. Η «επιστροφή» του Καραμανλή στην Ελλάδα
το 1974 και η ανάληψη της Πρωθυπουργίας δεν είχε να κάνει τίποτα με την από την ομάδα
Βουκελάτου επιδιωκόμενη πολιτική λύση από «Βασιλιά μέχρι Κολιγιάννη». Η κατάρρευση της
ελληνικής Χούντας τον Ιούλιο του 1974 είχε εντελώς διαφορετικά αίτια από τους αγώνες, θέσεις και
απόψεις των συμμαχητών Γ. Βουκελάτου και Α. Παπανδρέου.
Παραπέρα διακινδυνεύω τον ισχυρισμό ότι η διαγραφή του Γ. Βουκελάτου και των άλλων
συναδέλφων από την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στο Συνέδριο του Ανοβέρου είχε σοβαρούς πολιτικούς
και ιδεολογικούς λόγους [Hintergründe] και όχι μόνο «επιφανειακής» διαφωνίας με τους Ανδρέα
Παπανδρέου, Νίκο Νικολαΐδη, Αλέκο Μπέτση, Νικόλαο Νικολάου, Κώστα Μπάρδα, Σταύρο Καΐκη,
Γιώργο Κίσσονα, Γιώργο Λίτινα, Δημήτρη Παντελή, Εμμανουήλ Πονηρίδη, Δημήτρη Σαρησάββα,
Τάκη Μπέη, Νεοκλή Ζαφειρακόπουλο, Τάσο Πάντο, Δημήτρη Καντηλιεράκη, και Σωτήρη Παντελίδη,
για να έχω αναφέρει και μερικά ονόματα της τότε ελπιδοφόρας πολιτικής ηγεσίας της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού. Τι θέλω να εκφράσω: Η συντριπτική πλειοψηφία των μελών της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
ήταν τότε ενάντια – καλώς ή κακώς, σωστά ή λάθος - στη «λύση» Καραμανλή που με αποστολικό
ζήλο ευαγγελίζονταν ο συμμαχητής Γεώργιος Βουκελάτος.

Σελ. 19
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ, ΑΠΟΨΕΙΣ

ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

 Η προσχώρηση στην Εναντίωση  Ποια μέτρα και σταθμά;

 Οι φοιτητές στο Εξωτερικό  Ανώτεροι των περιστάσεων;
 Φυσική και ψυχολογική βία  Πόσους φίλους χρειάζεσαι;
 Τι διαβάζαμε, τι ακούγαμε;  Με πόση πνευματική διάυγεια ...;
 Οι πρώτοι της δεύτερης γραμμής  Ποια προσόντα;
 Τι πιστεύαμε;  Πόσες δημόσιες σχέσεις;
 Γιατί δεν μπορούσαμε;  Τι κάνει η Ελίτ;
 Πως μπορούσαμε;  Καμία χειραψία
 Γιατί δεν αμφισβητήσαμε;  Ζητώντας συμπαράσταση
 Πόση Φιλοπατρία;  Πόσο άμεμπτος, πόσο ακέραιος;
 Επηρεασμοί  Πως μπορείς να διαβάζεις;
 Τι μας έσπρωχνε;  Πόση αξιοπιστία;
 Ποια πνεύματα μας συνόδευαν;  Πόσο γεροδεμένη;
 Ποιοι μας χειροκροτούσαν;  Με πόση αυτοκυριαρχία;
 Ποιοι μας παρακολουθούσαν;  Συστρατευμένοι
 Οι αποφάσεις που παίρναμε  Η τρομερή ανευθυνότητα και αμέλεια
 Ποιο λεξιλόγιο, ποια γλώσσα  Ενταφιασμός της Δικτατορίας
 Ρητορική πολυτέλεια  Ο αντιδικτατορικός αγώνας
 Πως μπορείς να πλησιάσεις;  Αναμφισβήτητες διαπιστώσεις
 Πόση ειλικρίνεια και διαφάνεια;  Ιστορικότητα

Το κείμενο που ακολουθεί - γραμμένο 40-45 χρόνια μετά την μεταπολίτευση του 1974 και
την επιστροφή –συγνώμη για την έκφραση- μιας κολοβής νομιμότητας στα πάτρια εδάφη -
με πολλές «Ερωτήσεις, Διαπιστώσεις και Απόψεις», αλλά σίγουρα και αρκετούς
σολοικισμούς, απευθύνεται κυρίως σε συμμαχητές, που είχαν την τύχη ή και την ατυχία να
ενταχθούν στον αντιδικτατορικό αγώνα της περιόδου 1967-1974. Σ’ αυτούς που αφιέρωσαν
ένα σοβαρό – ίσως και το ωραιότερο- μέρος της ζωής τους για την απαλλαγή της πατρίδας
τους/μας από τη Δικτατορία. Σε αυτούς που δεν απαλλάχθηκαν από τις νομιμοφανείς
πολιτικό-στρατιωτικής φύσεως ποινές καταδικαστικών αποφάσεων κατά τη διάρκεια της
δικτατορίας για, π.χ., «ανυποταξία», «εξύβριση αρχών», «αντεθνική δράση», κ.λπ.!

Στο μέρος αυτό της εκπόνησης γίνεται μια προσπάθεια, βέβαια με καθαρά υποκειμενικά
κριτήρια, περιληπτικής σκιαγράφησης των προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο αγώνας
καθώς επίσης και του προφίλ, ήτοι του χαρακτήρα και των σκέψεων των νεαρών
εκφραστών αυτού του αντιδικτατορικού αγώνα της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Πάντως δεν το θεωρώ καθόλου απίθανο, εάν, λόγου χάριν, μετά από 50+ χρόνια, όταν θα
έχουν συγκεντρωθεί όλες οι λεπτομέρειες και θα έχουν ανοίξει όλα τα αρχεία,
χαρακτηρισθεί αυτός ο αντιδικτατορικός αγώνας των Ελλήνων της διασποράς όχι μόνο ως
μοναδικός σε σύγκριση με άλλα κινήματα αλλά και ως επικός.

Σελ. 20
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Η προσχώρηση στην Εναντίωση
Με ποιές προϋποθέσεις, με ποιά
προετοιμασία, με ποιές θεωρητικές και
πρακτικές γνώσεις, με ποιές εμπειρίες, με
ποιόν πολιτιστικό αλλά και τεχνικό εξοπλισμό,
με ποιές υποδομές, με ποιά εφόδια και
οικονομικά στηρίγματα, με ποιές προσδοκίες
και προοπτικές προσχωρήσαμε, σε
πρώιμη/εύπλαστη/ευάλωτη σχετικά ηλικία,
στον αντιδικτατορικό αγώνα, στην εναντίωση
στη δικτατορία των Αθηνών;
Ποιά ήταν τα γνωρίσματα, ποιές οι πολιτικές
συνιστώσες και ποιά τα πολιτικά βιώματα
αυτών που προσχώρησαν στην εναντίωση;
Οι περισσότεροί μας κατάγονταν από φτωχές
αγροτικές ή εργατικές οικογένειες, χωρίς
ηχηρά ονόματα, ‘ανυπότακτοι’ φοιτητές,
νεαροί επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, εργάτες
και συνδικαλιστές, όλοι, με πολύ ελάχιστες
εξαιρέσεις, στον παράνομο πολιτικό-
αντιστασιακό χώρο απλοί ερασιτέχνες, από το
τότε ελληνικό άκρως αντιδραστικό
πολιτικοκοινωνικό και εκπαιδευτικό
σύστημα1 ελαφρά μέχρι σοβαρά
αγανακτισμένοι.
Πως τολμήσαμε να αντιστρατευθούμε ένα
χωρίς ηθικούς φραγμούς και λογική, σε
μεθόδους μυστικών2 και στρατιωτικών
υπηρεσιών μυημένο και στηριζόμενο
δικτατορικό καθεστώς επίορκων
στρατιωτικών; Ενα καθεστώς που, ίσως να
είχε έρθει με καλές προθέσεις να τερματίσει
την πολιτική ανωμαλία της ανίκανης
βασιλευομένης κοινοβουλευτικής
Δημοκρατίας, αλλά τελικά επικράτησε
συλλαμβάνοντας, φυλακίζοντας και
εκτοπίζοντας χιλιάδες πολίτες με κριτήριο τις
πολιτικές τους απόψεις και την στάση τους
έναντι της δικτατορίας – όποιος δεν ήταν
έμπρακτα μαζί τους, όποιος δεν είχε
συνταχθεί, εθεωρείτο αντίπαλός τους. Ένα
μεγάλο μέρος των συλληφθέντων
παραδίδονταν και στην αυθαιρεσία
ασύδοτων βασανιστών.
Οι φοιτητές στο Εξωτερικό
Όποιος φοιτητής στο Εξωτερικό δεν γινόταν
μέλος του φασιστικού φοιτητικού συλλόγου
του Πανεπιστημίου, όπου σπούδαζε με
αναβολή των στρατιωτικών του
υποχρεώσεων, έχανε την στρατιωτική
Σελ. 21
αναβολή του. Οι ελληνικές στρατιωτικές
αρχές, εφαρμόζοντας μάλιστα και την προ-
απριλιανή νομοθεσία (δεν χρειάζονταν να
αλλάξουν τη νομοθεσία, όπως μαθαίνω τώρα
από Ελληνα Στρατιωτικό Δικαστή), τον
καλούσαν να επιστρέψει στην Ελλάδα για να
εκτελέσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις.
Σε περίπτωση ανυπακοής κηρύσσονταν
«ανυπότακτος». Όπως ακριβώς είχε κάνει και
ο Εθνικοσοσιαλισμός του Αδόλφου Χίτλερ με
τους φοιτητές στη Γερμανία, όπου πάνω από
50.000 φοιτητές από τους 130.000
αναγκάστηκαν να καταταγούν στο στρατό για
να σταλθούν στην κόλαση του πολέμου χωρίς
επιστροφή.
Φυσική και ψυχολογική βία
Η στρατιωτική δικτατορία των Αθηνών με τις
αμέτρητες παρακρατικές-τρομοκρατικές
οργανώσεις της στο εξωτερικό ήταν πάντα σε
θέση να ασκήσει, και δεν παρέλειψε νομίζω
πολλές ευκαιρίες να το κάνει, άμεσα και
έμμεσα ωμή φυσική και, ιδιαίτερα,
ψυχολογική βία εναντίον όλων εκείνων που
την είχαν εναντιωθεί εδώ στο εξωτερικό.
Aυτοί που μας κατέδιδαν τότε, θα έλεγε ο
φίλος Δαμιανός Βασιλειάδης (Φίλοι του ΠΑΚ),
παίρνουν σήμερα στην Ελλάδα και συντάξεις
για τις τότε υπηρεσίες τους στη Δικτατορία.
Τι βλέπαμε, τι διαβάζαμε, τι ακούγαμε;
Ποια μουσική, ποιά εμβατήρια και ποιά
τραγούδια συνηθίζαμε να ακούμε στις
συγκεντρώσεις μας, όταν συντάσσαμε τις
ανακοινώσεις μας, τις προκηρύξεις μας, τα
γράμματά μας, τις ομιλίες μας. Όταν θέλαμε
να επικοινωνήσουμε με τους συντρόφους
μας;
Ποια θεατρικά και κινηματογραφικά έργα
βλέπαμε; Ποιες εφημερίδες, ποια περιοδικά,
ποια βιβλία, ποια ποιήματα και
μυθιστορήματα διαβάζαμε; Ποιοί ήταν οι
ποιητές μας; Ποιοί ήταν οι αγαπημένοι
πεζογράφοι μας;
Ποιούς ραδιοφωνικούς σταθμούς
προτιμούσαμε, ποιά προγράμματα, ποιές
ειδήσεις, ποιά σχόλια, ποιά νέα μας
βοηθούσαν, μας εμψύχωναν; Ποιά νέα μας
εξόργιζαν, πρόσβαλαν τη νοημοσύνη μας, μας
πάγωναν;
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Οι πρώτοι της δεύτερης γραμμής
Από που αντλούσαμε δυνάμεις, ψυχραιμία,
αυτοπεποίθηση, αποφασιστικότητα,
υπομονή, επιμονή, τόλμη, ελπίδα, ιδεαλισμό,
ανιδιοτέλεια, εντιμότητα, σιγουριά και
αισιοδοξία; Εμείς οι άγνωστοι, οι μικροί και
ανίσχυροι, οι αρχάριοι, οι ευάλωτοι, οι
ανίδεοι, οι άπειροι, εμείς οι Νεολαίοι μεταξύ
της άκρας Δεξιάς και της άκρας Αριστεράς έξω
από τα ελλαδικά σύνορα, μακριά από το
ασφυκτικό ελληνικό περιβάλλον, που δεν είχε
να προσφέρει κανένα μέλλον, καμία
προοπτική σ’ εμάς τους αποδημήσαντες, σ’
εμάς τους Έλληνες της Διασποράς, σ’ εμάς
τους, στην ουσία, εκδιωχθέντες, σ’ εμάς τους
της πρώτης και δεύτερης γραμμής;
Τι πιστεύαμε;
Ποια ήταν τα κίνητρά μας; Ποια ήταν η
κοσμοεικόνα μας; Ποιο ήταν το πιστεύω μας;
Ποιο ήταν το όραμά μας; Ποιες ήταν οι αρχές
μας, ποια τα ιδανικά μας; Πόσοι γνωρίζαμε
ποιες ήταν οι πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις
μας; Τι υπεραμυνθήκαμε όλα αυτά τα χρόνια
της εναντίωσής μας; Γιατί βλέπαμε μόνο τη
χούντα ως αντίπαλό μας; Γιατί όχι και την
αδιαφορία ή την ανικανότητα των
συμπατριωτών μας να αντισταθούν στη
δικτατορία; Πώς είναι δυνατό μια χούφτα –
όσες ικανότητες κι εάν είχαν - στρατιωτικών
να παραγκωνίσουν τους Στρατηγούς, την
παντοδύναμη Αυλή, όλη την Κεντροαριστερά,
το «αλύγιστο» ΚΚΕ και τους φοιτητικούς
Συλλόγους και να επιβάλλουν μια Δικτατορία
που κράτησε πάνω από επτά χρόνια;
Γιατί δεν μπορούσαμε
να παραδεχθούμε, να ομολογήσουμε ότι δεν
ήμασταν σε θέση να ενώσουμε, να
εστιάσουμε τις δημοκρατικές δυνάμεις τόσο
στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ενάντια
στη δικτατορία; Που διαφέραμε εμείς του
Εξωτερικού από την de facto αποτυχημένη
πολιτική ηγεσία της χώρας μας, που είχε
συνδράμει – στην καλύτερη περίπτωση
ασυνείδητα - στην αποτυχία της δημοκρατίας
και ανεξαρτησίας εν τω γενέσθαι;
Πως μπορούσαμε
να χειροκροτούμε για χρόνια αυτούς που
είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα στους
ανεπαρκείς στρατιωτικούς; Τι μπορούμε να
Σελ. 22
πούμε τώρα κοιτάζοντας πίσω και για τις
δικές μας νεανικές ευθύνες;
Μήπως ήμασταν και εμείς μέρος των
χειραγωγημένων; Μήπως ήμασταν και εμείς
μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης;
Αλλά μήπως ήταν όλα φυσικά; Who knows?
Γιατί δεν αμφισβητήσαμε
ποτέ τη λογική της παρουσίας των από την
χούντα κυνηγημένων δημοκρατικών
προσωπικοτήτων στο εξωτερικό;
Σήμερα κοιτάζοντας πίσω νομίζω, χωρίς να
θέλω να υποτιμήσω την αντιδικτατορική
δραστηριότητα τους, ότι εάν δεν κατέφευγαν
στο εξωτερικό
 ο πρώην Βασιλιάς Κωνσταντίνος,
 ο Ανδρέας Γ. Παπανδρέου,
 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης,
 ο Γεώργιος Μυλωνάς,
 ο Μίκης Θεοδωράκης,
 η Μελίνα Μερκούρη,
 η Ελένη Γ. Βλάχου,
 ο Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης,
για να έχω αναφέρει και μερικά από τα πολύ
γνωστά ονόματα, η δικτατορία, με μεγάλη
πιθανότητα, δεν θα κρατούσε τόσα χρόνια.
Παραπέρα θεωρώ ότι εάν δεν διέφευγε ο
Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1963 στο
εξωτερικό - δεν νομίζω ότι η Αυλή θα
τολμούσε να τον καταδίκαζε για εσχάτη
προδοσία - με πολύ μεγάλη πιθανότητα, δεν
θα έρχονταν η δικτατορία των
Συνταγματαρχών του 1967.
Πόση Φιλοπατρία
Πόσο δυνατός ήταν - έπρεπε οπωσδήποτε να
3
ήταν - ο σύνδεσμός μας με την Ελλάδα και με
τον Ελληνισμό; Πόσο ισχυρή ήταν η ελληνική
μας συνείδηση, η φιλοπατρία μας; Πόσο
θεμελιωμένα ήταν τα αισθήματά μας για την
χώρα καταγωγής μας, για τον Ήλιο του
Απόλλωνα και τη Θάλασσα του Ποσειδώνα;
Πόσο Έλληνες ήμασταν; Πόσων αιώνων
Ιστορία ήταν εμπεδωμένη στη μνήμη μας;
Πόση ελληνική Ιστορία, πόσο αρχαίο και
σύγχρονο ελληνισμό κουβαλούσαμε
συνειδητά-ασυνείδητα στις απροστάτευτες,
υπερφορτωμένες, ναι φίλοι, γυμνές πλάτες
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
μας; Πόση ελληνικότητα ήταν εμπεδωμένη
στη συλλογική μας συνείδηση;
Επηρεασμοί
Πόσο βαθιά μας επηρέαζε, μας είχε
καθοριστικά επηρεάσει το παρελθόν και
ιδιαίτερα το παρόν πολιτικό-κοινωνικό και
πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο ζούσαμε
και στο οποίο ωριμάσαμε, δημιουργηθήκαμε,
γίναμε πολίτες της Ευρώπης; Ευρωπαϊκές
πόλεις, όπως το München, η Στουτγάρδη, η
Frankfurt, το Hannover, το Hamburg, το Βerlin,
η Zürich, η Βιέννη, η Ρώμη, το Παρίσι, η
Κοπεγχάγη, η Στοκχόλμη, για να αναφέρω
μερικά από τα κέντρα Εναντίωσης, ήταν οι
πόλεις-τόποι που λειτουργούσαν ως
καταφύγια μοναστήρια αλλά και ορμητήρια,
ήταν οι τόποι όπου βρίσκονταν οι σύντροφοί
μας και όπου εμείς αισθανόμασταν κάπως
άνετα, ξεχνούσαμε για λίγο τη βαρβαρότητα
της δικτατορίας και τα δεσμά της
εξοστρακισμένης ύπαρξης μας. Μας
παρηγορούσε ίσως και το αμφιλεγόμενο -
διότι εξυπηρετεί περισσότερο τον
ιμπεριαλισμό - αρχαίο ελληνικό ρητό
«ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος», ίσως
όμως και ο Προμηθέας Δεσμώτης – τι θέλει
να μας διδάξει η Ιστορία αυτή, τι ο τραγικός
αυτός Ημίθεος, που τιμωρείται από τον
πατέρα του Δία, και μάλιστα μακριά από τη
μητρική Γή, επειδή θέλησε να βοηθήσει τους
ανθρώπους;
Πόσο επηρεαστήκαμε, π.χ., στη Γερμανία,
από τις φοιτητικές οργανώσεις, από τα
γερμανικά πολιτικά κόμματα και νεολαίες,
από τα γερμανικά συνδικάτα, από τους
Γερμανούς διανοούμενους αντιφασίστες,
πόσο ταυτιστήκαμε με την αντίσταση τους
ενάντια στο Ναζισμό στη χιτλερική Γερμανία –
με πάνω από 30 απόπειρες τυραννοκτονίας;
Πόσο επηρεαστήκαμε από την Ιστορία και την
ηθική συμπαράσταση των φίλων μας
Ευρωπαίων;
Πόσο ασπασθήκαμε την γερμανική νοοτροπία
του ορθολογισμού, της πειθαρχίας αλλά και
της ταπεινοφροσύνης; Πόσο Γερμανοί, πόσο
Ελβετοί, πόσο Αυστριακοί, ναι πόσο
Ευρωπαίοι είχαμε γίνει; Έπρεπε να είχαμε
γίνει για να ήμασταν σε θέση να τους
καταλάβουμε αλλά και να μας καταλάβουν –
μια οπωσδήποτε απαραίτητη συνθήκη
αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης.
Σελ. 23
Τι μας έσπρωχνε;
Τι ήταν εκείνο που αθόρυβα με μισάνοιχτα,
ναι με παρα-πονεμένα μάτια - που λέει και ο
ποιητής - μας έσπρωχνε συνεχώς μπροστά, να
παίρνουμε πρωτοβουλίες, να
αναλαμβάνουμε ευθύνες, να υπερβαίνουμε
συχνά τους εαυτούς μας; Τι ήταν αυτό που
μας βοήθησε να μη φοβόμαστε, που μας
βοήθησε να μη συμβιβαστούμε, να μη
γονατίσουμε σ’ έναν άνισο, πολυετή και όχι
πάντα ανώδυνο και απαλλαγμένο από
ενδοκομματικές αιτιάσεις και καχυποψίες,
αδυναμίες, ανθρώπινα λάθη, εφέσεις και
απογοητεύσεις αντιφασιστικό αγώνα; Τι ήταν
αυτό που μας βοήθησε να κρατήσουμε το
κεφάλι ψηλά, το μέτωπο καθαρό τόσα χρόνια
– τι επιτρέπεται να πούμε γι αυτούς που
αγωνιζόμενοι υποχώρησαν ξαφνικά, για
αυτούς που στο μισό δρόμο ναυάγησαν –
ήθελαν-δεν-ήθελαν - έγιναν υποτακτικοί, γι
αυτούς που συνθηκολόγησαν, γι αυτούς που
μας άφησαν μόνους αλλά εμείς τους είχαμε
πάντα δίπλα μας; Πόσο θωρακισμένοι ήταν,
έπρεπε να ήταν, αυτοί που συνέχισαν τον
αγώνα;
Γιατί δεν παρασυρθήκαμε σε ακραίες πράξεις
εντυπωσιασμού, π.χ. καταλήψεις Προξενείων,
Πρεσβείας; Γιατί δε θελήσαμε, εμείς, οι του
εξωτερικού, να κερδίζαμε χρυσά μετάλλια;
Γιατί δε θελήσαμε να γίνουμε Ολύμπιοι; Γιατί
δε θελήσαμε να μας στήσουν ανδριάντες;
Γιατί ήμασταν πάντα τόσο προσγειωμένοι,
τόσο πραγματιστές, τόσο λογικοί, ίσως και
τόσο δειλοί; Γιατί δε θελήσαμε να φτάσουμε
στα άκρα; Γιατί δεν σκεφτήκαμε – και αν το
σκεφτήκαμε γιατί δεν το κάναμε – να
αφήσουμε τις σπουδές μας, τις οικογένειές
μας, τις μελέτες μας και να επιστρέφαμε στη
χώρα μας για να προσφέραμε στην ανατροπή
της χούντας έμπρακτα επί τόπου; Τι ήταν
αυτό που μας έλεγε: Μη, είναι τρέλα, δεν έχει
νόημα, ξεχάστε το! Εάν είχε νόημα θα το
έκαμαν οι Έλληνες Αξιωματικοί Πατριώτες,
που ήξεραν όχι μόνο τη χρήση και την
αποτελεσματικότητα των όπλων αλλά και τις
ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούσαν στην
πατρίδα μας, κάτω από τις οποίες ζούσαν οι
συμπατριώτες μας. Εάν είχε νόημα δεν θα
έπρεπε να το έκαμναν οι φοιτητές στα
ελληνικά Πανεπιστήμια; Πράγμα που έγινε το
Νοέμβρη του 1973 και σε τελική ανάλυση
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
συνέβαλε καθοριστικά στην κατάρρευση της
δικτατορίας.
Ποια ήταν τα πολιτικά-κοινωνικά πρότυπά
μας; Ποια ήταν τα σημεία αναφοράς μας;
Ποιο ήταν το σύστημα Αρχών και Αξιών μέσα
στο οποίο είχαμε τοποθετήσει τον αγώνα μας,
τον δικό μας Δρόμο; Αλλά και ποια ήταν η
εικόνα μας προς τα έξω; Τι έλεγαν οι άλλοι –
φίλοι και αντίπαλοι -για μας. Πως έβλεπαν τις
αντιδικτατορικές μας δραστηριότητες; Που
και για ποιούς – εάν – ήμασταν παράδειγμα
προς μίμηση;
Τι έλεγαν αυτοί που δίκαια-άδικα είχαν χάσει
το δικαίωμα να είναι μαζί μας, αυτοί που,
συνήθως κάτω από αντιδημοκρατικές
συνθήκες, διαγράφθηκαν από τις οργανώσεις
μας, πόσο πικράθηκαν, πόσο αδικημένοι
πρέπει να αισθάνονταν και πώς αισθάνονται
σήμερα οι θύτες για τις τότε αποφάσεις τους,
πώς αισθάνονται σήμερα εκείνοι που
περιθωριοποίησαν και διέγραψαν ικανά
στελέχη του κόμματός μας, μειώνοντας έτσι
επικίνδυνα τις δικές μας εφεδρείες;
Αλλά και ποιοι από τους πρώην φίλους και
συνάδελφους μας απέφευγαν, άλλαζαν
κατεύθυνση όταν μας συναντούσαν τυχαία
στους διαδρόμους των Πανεπιστημίων, σε
δημόσιους χώρους ή στα προαύλια των
εκκλησιών; Πιθανώς μιμούμενοι τον
Απόστολο Πέτρο όταν ο Πόντιος Πιλάτος
ανέκρινε τον Ναζωραίο Δάσκαλό του και
αυτός ισχυριζόταν πως δεν τον γνώριζε.
Ποια πνεύματα μας συνόδευαν;
Τι ήταν αυτό που αδιόρατα, ανεπαίσθητα
μας συνόδευε, μας πλοηγούσε, μας
συμβούλευε, μας υπαγόρευε τι έπρεπε να
γίνει και τι όχι, αθόρυβα μας έλεγε τι είναι
σωστό και τι λάθος; Ποιοι ήταν οι Μέντορές
μας; Ποια ήταν τα λάθη μας; Ποιους από τους
συναδέλφους μας πληγώσαμε; Πόσες φορές
πέσαμε έξω στις εκτιμήσεις μας;
Με ποια δεδομένα, με ποιες υποθέσεις
προβλέπαμε μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις;
Ποιοι ήταν οι φόβοι μας; Ποιες ήταν οι
παραλήψεις μας, τι έπρεπε να γίνει αλλά δεν
έγινε, τι αναβλήθηκε και δεν μπόρεσε να γίνει
ποτέ; Ποιες ευκαιρίες πήγαν χαμένες, τι
μπορούσε να γίνει αλλά δεν έγινε, τι μας
ενοχλεί ιδιαίτερα σήμερα κοιτάζοντας πίσω;
Σελ. 24
Ποια είναι τα ασυγχώρητα λάθη μας; Τι μας
ενοχλεί και σήμερα ακόμη;
Ποιοι μας χειροκροτούσαν
Ποιοι ήταν αυτοί, που μας πλησίαζαν, που
μας χειροκροτούσαν, που μας κτυπούσαν τις
πλάτες, που μας κοίταζαν μέσα στα μάτια,
που μας αγκάλιαζαν, που μας έσφιγγαν το
χέρι, που μας χαμογελούσαν, που
συμφωνούσαν μαζί μας, που μας έδιναν
θάρρος, που μας έγραφαν, που μας καλούσαν
στις πολιτικές τους εκδηλώσεις και στα σπίτια
τους; Ποιους συναντούσαμε – με ποιους τα
λέγαμε – ποιοι ήταν οι Έλληνες και ποιοι οι
Γερμανοί, Δανοί, Αυστριακοί, Ελβετοί, Ιταλοί
και Σουηδοί συνομιλητές μας; Ποιοι ήταν
φίλοι μας, ποιους μπορούσαμε να
εμπιστευθούμε και με ποια κριτήρια;
Ποιοι μας παρακολουθούσαν;
Ποιοι, πώς και πόσοι παρακολουθούσαν4 τις
δραστηριότητές μας, τις αντιδικτατορικές
συγκεντρώσεις μας, τις συζητήσεις μας, ποιοι
είχαν γίνει ο ίσκιος μας; Πόσοι από τους
χώρους των συνελεύσεών μας ήταν
ελεύθεροι από ηλεκτρονικούς και φυσικούς
«κοριούς»;
Ίσως, ποιος ξέρει, στους «κοριούς» αυτούς να
χρωστάμε και το γεγονός, ότι δεν
τσουβαλιαστήκαμε κατά «λάθος» από τις
«συμμαχικές» μυστικές υπηρεσίες
καταπολέμησης της διεθνούς τρομοκρατίας.
Γνώριζαν μάλλον καλά, υποθέτω, ότι εμείς
δεν ήμασταν «επικίνδυνοι τρομοκράτες»,
όπως προσπαθούσαν να μας παρουσιάζουν ο
χουντικός τύπος στην Ελλάδα και οι χουντικές
ελληνικές υπηρεσίες στο εξωτερικό.
Οι αποφάσεις που παίρναμε
Ποιες ζωτικής σημασίας ερωτήσεις
φοβόμασταν να διατυπώσουμε; Ποιες
σκέψεις ήταν ταμπού; Σε ποιες ερωτήσεις δεν
είχαμε απαντήσεις και τις αποφεύγαμε;
Τι ήθελαν να μάθουν οι άλλοι από εμάς και τι
μπορούσαμε εμείς να τους διδάξουμε;
Πόσο εξαρτημένοι, πόσο ελεύθεροι ήμασταν
στις ασήμαντες-σημαντικές αποφάσεις που
5
παίρναμε ;
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Ποιο λεξιλόγιο, ποια γλώσσα;
Τι σημαίνουν «δημοκρατικές διαδικασίες»
στις καθημερινές, πολιτικού χαρακτήρα
συναντήσεις; Τις φορτωμένες με
συναισθήματα, καχυποψία, ανασφάλεια και,
δυστυχώς, πολλή ημιμάθεια – που είναι
εμφανή αδυναμία αυτοδίδακτων όπως
ήμασταν εμείς τότε - συζητήσεις;
Ποια ορολογία, ποιο λεξιλόγιο, ποια γλώσσα,
που και πότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις
για να αποφύγεις σφοδρές διαφωνίες,
αθεράπευτες παρεξηγήσεις, δυσάρεστες
παρερμηνείες αλλά και για να γίνεις
αντιληπτός, να προσελκύσεις ομοϊδεάτες, να
γίνεις δικός τους, να τους κάνεις δικούς σου,
να τους πείσεις να μην αμφιβάλλουν, να τους
εντυπωσιάσεις θετικά, να συμφιλιωθείς
ακόμη και με τους αντιπάλους σου, να σε
αποχαιρετήσουν πεπεισμένοι ότι τα εννοείς
αυτά που εκφράζεις με λόγια, αυτά που τους
είπες στην ανοιχτή, στη δημόσια συζήτηση.
Ρητορική πολυτέλεια
Πώς μπορείς να εξηγείς απλά χωρίς να
δημαγωγείς, χωρίς να απλουστεύεις, χωρίς να
προδίδεις τις αρχές σου; Πόση και ποιας
6
μορφής ρητορεία ήταν επιτρεπτή ; Ποιού
είδους ‘ρητορικής πολυτέλειας’ ήταν σε μας
αυστηρά απαράδεκτη, εντελώς ανεπιθύμητη.
Ίσως – ο τόνος τίθεται στο ίσως - η φιλοσοφία
μας να θέλουμε να μιλάμε και να γράφουμε
έτσι, ώστε να γινόμαστε αντιληπτοί και από
τους εργάτες συμπατριώτες μας, να είναι μία
από τις αιτίες των σολοικισμών μας, της
«γλωσσικής μας αγραμματοσύνης», θα έλεγα,
στα έντυπά μας. Προσέχαμε πάντα, αλλά
νομίζω ότι δεν φοβόμασταν – ακολουθώντας
βέβαια και τη γερμανική ρήση: Mut zur Lücke
- να κάνουμε γραμματικά αλλά και
εκφραστικά λάθη, όπως και τώρα ακόμη7.
Πως μπορείς να πλησιάσεις
τα μέλη της οργάνωσής σου, πώς κερδίζεις
την αμέριστη εμπιστοσύνη τους; Πώς
διευθύνεις μια Τοπική Οργάνωση; Πώς
εστιάζεις το φυσικό δυναμικό που υπάρχει
στην oμάδα, στην οργάνωση; Πώς ιδρύεις μια
αντιδικτατορική οργάνωση, με ποια κριτήρια
διαλέγεις τα ιδρυτικά μέλη – ποιος και πόσοι
θα σε ακολουθήσουν μέχρι το τέλος; Πώς
οργανώνεις και διευθύνεις ένα μνημόσυνο,
μια πορεία διαμαρτυρίας, μια απεργία
Σελ. 25
πείνας, μια αντιδικτατορική εκδήλωση, μια
κατάθεση στεφάνου, μια απλή συγκέντρωση
μελών, μια Γενική Συνέλευση Μελών; Πώς
οργανώνεις ένα Περιφερειακό Συνέδριο; Πώς
οργανώνεις ένα Παγκόσμιο Συνέδριο και με
ποια εργαλεία; Πώς μπορείς να συνεργαστείς
και να συντονίσεις τις αντιδικτατορικές
εκδηλώσεις τόσο πολλών ετερόκλητων
αντιφασιστικών οργανώσεων. Γιατί δεν
κατορθώσαμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας;
Πόση ειλικρίνεια και διαφάνεια;
Με ποια κριτήρια μπορείς να λιγοστέψεις την
πολυφωνία χωρίς να πληγώσεις τη
Δημοκρατία, χωρίς να φθάσεις στη
μονοφωνία της αρχηγικής νοοτροπίας; Πόση
ειλικρίνεια, πόση διαφάνεια αλλά και
αδιαφάνεια επιτρέπουν οι κρίσιμες και
αντίξοες καταστάσεις; Και όλα αυτά, χωρίς
υπερβολή, όντες όντως εξοστρακισμένοι στη
Γερμανία, σε μια φιλόξενη μεν χώρα αλλά με
ένα τόσο βεβαρυμμένο παρελθόν.
Πώς να ζητήσεις από τους Γερμανούς
επισήμους να καταδικάσουν την καταπάτηση
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα σου,
όταν αυτοί, όντες θύτες – αλλά και θύματα -
του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έχουν χάσει για
γενεές που θα έρθουν κάθε δικαίωμα να
καταδικάζουν βάρβαρες συμπεριφορές
άλλων λαών8.
Ποια μέτρα και σταθμά;
Πόσα «ανειδίκευτα» στελέχη/μέλη της
οργάνωσης, με ποιες ικανότητες και
γνωρίσματα πρέπει να συνεργαστούν στενά,
να γίνουν μία «Ομάδα», ένα «Team» - που
λέγεται στα αγγλικά αλλά και στα γερμανικά -
για να φέρουν εις πέρας βασικές
δραστηριότητες, όπως, π.χ., η σύνταξη,
έκδοση και διακίνηση μιας προκήρυξης, στην
οποία περιττές λέξεις δεν έχουν καμία θέση,
αλλά και τα έντυπα ούτε παράνομα αλλά
ούτε και ξεκάθαρα νόμιμα είναι. Με ποια
μέτρα και σταθμά μπορείς να διαπιστώσεις
ποιο μέλος της οργάνωσης μπορεί να κάνει τι
στην αναμέτρηση με τον αδίστακτο γίγαντα
δικτατορία, στον αγώνα ενάντια στο φασισμό
των Αθηνών με τις αμέτρητες παρακρατικές
τρομοκρατικές οργανώσεις του;
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Ανώτεροι των περιστάσεων;
Πόσο μπορείς να επιβαρύνεις ανθρώπους
που δεν μπορείς να τους υποσχεθείς τίποτα,
εκτός από την ανέκφραστη ηθική βράβευση,
ότι σε μια φάση της ζωής τους φάνηκαν
αντάξιοι, ίσως και ανώτεροι, των ιστορικών
περιστάσεων, των αναγκών της φυλής τους,
εκτέλεσαν με αξιοπρέπεια και σεμνότητα το
πατριωτικό μαζί με το ανθρωπιστικό τους
καθήκον; Τι άλλο εκτός απ’ αυτή τη κοινή
συνείδηση καθήκοντος μας κρατούσε
ενωμένους, συσπειρωμένους; Δεν ήμασταν
όλοι εθελοντικά συστρατευμένοι; Δεν
μπορούσαμε να αποστρατευθούμε όποτε το
θέλαμε; Να αναστείλουμε τις δραστηριότητές
μας, να συνθηκολογήσουμε - χωρίς να
λογοδοτήσουμε σε κανέναν παρά μόνο στους
εαυτούς μας, στη συνείδησή μας; Πως θα
ζούσαμε σήμερα και αύριο χωρίς την
εναντίωσή μας στη δικτατορία, τι θα λέγαμε
στα παιδιά μας και τι στα εγγόνια μας αλλά
και στη μεταδικτατορική ελληνική κοινωνία;
Τι θα μπορούσε να μας έκανε σήμερα
περισσότερο υπερήφανους απ’ ότι ο
αντιδικτατορικός μας αγώνας; Μήπως όμως
και εδώ δεν τα δώσαμε όλα; Ποιος και πότε
θα το κρίνει;
Πόσους φίλους χρειάζεσαι;
Πόσος χρόνος, πόσες συζητήσεις, πόσες
συναντήσεις, πόσες προσωπικές επισκέψεις,
πόσες εκκλήσεις, πόσα γράμματα και πόσα
τηλεφωνήματα είναι απαραίτητα για μια
επιτυχημένη αντιδικτατορική εκδήλωση, για
την πραγμάτωση ενός σκοπού;
Πόσα άτομα, πόσους φίλους και με ποια
προσόντα πρέπει να έχεις γύρο σου ή να
συμβουλευτείς, όταν πας να πεις, να γράψεις
ή να μοιράσεις δημόσια προκηρύξεις; Πως
ξέρεις που και πότε θα ζητήσεις ή και θα
δώσεις ενίσχυση, συμπαράσταση; Πως
διαπιστώνεις πόση πίεση μπορείς να
ασκήσεις σε ξενιτεμένους συμπατριώτες και
σε φίλους Γερμανούς αντιφασίστες;
Πόση αυτοκυριαρχία,
αυτοπειθαρχία και αυτοσυγκέντρωση είναι
απαραίτητη για να αποφευχθούν διαφωνίες,
παρεξηγήσεις και προσβολές διευθύνοντας
μια Γενική Συνέλευση Μελών, μια Συνεδρίαση
της Τοπικής ή της Περιφερειακής Επιτροπής;
Σελ. 26
Δίνοντας μια ομιλία. Μιλώντας στον Τύπο,
στη Ραδιοφωνία, κάνοντας ακόμη και μια
φιλική συζήτηση, μοιράζοντας δημόσια
προκηρύξεις.
Ποια προσόντα
Πόσες και τι είδους γνώσεις, πόση
ευρυμάθεια πρέπει να διαθέτεις και ποιες
διπλωματικές ικανότητες είναι απαραίτητες
για να ενημερώσεις ορθά και να
κινητοποιήσεις αποτελεσματικά τη διεθνή
κοινή γνώμη ή την έκδοση ενός δελτίου
ενημέρωσης;
Με ποιες γνώσεις, με ποια εργαλεία μπορείς
να αναλύεις πολιτικές καταστάσεις
(παράμετροι, μεταβλητές, συνιστώσες, κλπ.)
του παρελθόντος και του παρόντος και να
προβλέπεις μελλοντικές εξελίξεις; Ποιες
παράμετροι, ποιες πολιτικές καταστάσεις
οδήγησαν στο πραξικόπημα των
συνταγματαρχών; Ποιο είναι το βασικό
στήριγμα επιβολής και παραμονής της
χούντας στην εξουσία; Που μας οδηγεί η
δικτατορία; Πως και με ποιες θυσίες θα
απαλλαχθούμε από τη χούντα, και τι θα
ακολουθήσει την πτώση της;
Πόσες δημόσιες σχέσεις
με διεθνείς αλλά και γερμανικές οργανώσεις,
με Γερμανούς αλλά και με Έλληνες της
διασποράς πρέπει να συνάψεις και να
καλλιεργήσεις με προσοχή και υπομονή για
να πετύχεις μερικά αυτονόητα βήματα; Για να
ζητήσεις την ηθική συμπαράστασή τους;
Τι κάνει η ελίτ;
Πόσο χρόνο θα μπορείς να παραβλέπεις, να
αγνοείς συνειδητά το γεγονός, ότι ένα
αξιόλογο μέρος των συμπατριωτών σου,
μεταξύ των οποίων και άνθρωποι της
διανόησης – της λεγόμενης πνευματικής ελίτ -
, εξακολουθεί να ανέχεται, μέχρι που και να
συνεργάζεται με την φασιστική δικτατορία
που εσύ αντιστρατεύεσαι; Πως και πότε θα
καταλάβεις τη συμπεριφορά τους; Μήπως
έχουν αυτοί δίκιο και όχι εσύ; Ποια
δημοκρατία θέλαμε εμείς να επαναφέρουμε;
Δεν έπρεπε να ξέραμε ότι η προ-απριλιανή
δημοκρατία είχε χρεοκοπήσει και τελικά είχε
οδηγήσει στη δικτατορία;
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Καμία χειραψία
Πόσο χρόνο ακόμα δεν θα δίνεις το χέρι σου
σε συμπατριώτες που δε γνωρίζεις καλά;
Πόσο χρόνο ακόμα θα είσαι ευγενικότατος
αλλά και προσεκτικότατος, πάντα
κουμπωμένος, ψυχρός, απρόσιτος,
ανέκφραστος; Δεν υπήρχαν περιθώρια για
λάθη. No room for any mistakes!
Ζητώντας συμπαράσταση
Πόσο πεπεισμένος πρέπει να είσαι για την
ορθότητα αυτών που ισχυρίζεσαι και κάνεις,
για το πιστεύω σου, ώστε να απευθύνεσαι
ανενδοίαστα και χωρίς να φοβάσαι μη
θεωρηθείς θρασύς, σε Πρωθυπουργούς,
Υπουργούς, Κοινοβουλευτικούς
Εκπροσώπους, Βουλευτές, Δημάρχους,
Προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, στα
Κόμματα, στα Συνδικάτα, στον Τύπο, στην
Τηλεόραση και στη Ραδιοφωνία μιας ξένης
χώρας – όσο φιλόξενη και δημοκρατική κι αν
είναι και όσο ισχυρή κι αν είναι η
ανθρωπιστική αλληλεγγύη - ζητώντας τους
συμπαράσταση στον αγώνα που εσύ
διεξάγεις αλλά που ίσως και αυτοί οι ίδιοι ή
συγγενικά πρόσωπα τους να είχαν διεξαγάγει
ενάντια στο Ναζισμό.
Πόσο άμεμπτος, πόσο ακέραιος
Τι χαρακτήρα πρέπει να έχει κανείς, πόσο
πηγαίος, πόσο άμεμπτος και πόσο ακέραιος
πρέπει να είναι αυτός που θα οδηγήσει,
αυτός που θα μπει μπροστά, αυτός που θα
πει τι πρέπει να γίνει, αυτός που πρέπει να
τον πιστεύουν οι φίλοι και να τον
παραδέχονται οι αντίπαλοι, αυτός που θέλει
να ασκήσει κριτική, να υψώσει τη φωνή του;
Πότε είσαι οδηγός, πότε οδηγούμενος και
πότε συνοδοιπόρος, συνεπιβάτης σ’ ένα
λεωφορείο χωρίς στάσεις, χωρίς τέρμα; Πότε
είσαι απλός παρατηρητής και πότε ο
παρατηρούμενος, πότε είσαι ο δάσκαλος και
πότε ο μαθητής;
Πως μπορείς να διαβάζεις
Πως μπορείς να ακούς, να διαβάζεις, να μιλάς
και να γράφεις μόνο για τα άκρως δυσάρεστα
πράγματα που συμβαίνουν στη πατρίδα σου;
Εκεί όπου βρίσκονται οι τάφοι των προγόνων
σου, εκεί όπου ζουν ακόμη οι γονείς σου, τα
αδέλφια σου, οι συγγενείς σου και οι παιδικοί
Σελ. 27
φίλοι σου, οι πρώην συμμαθητές σου. Εκεί
όπου μεγάλωσες, εκεί όπου έμαθες να
γράφεις και να διαβάζεις. Εκεί από όπου
νοερώς δεν έχεις απουσιάσει ποτέ, εκεί όπου
θέλεις-δε-θέλεις θα επιστρέψεις κάποτε –
έστω και με το ένα πόδι στον τάφο, όπως
συνηθίζεται να γράφεται για τους μετανάστες
στην ελληνική λογοτεχνία; Και πόσο χρονικό
διάστημα μπορείς να το κάνεις αυτό, χωρίς να
υποστείς ψυχικές βλάβες – χωρίς να
χαλαρώσουν οι ‘βαλβίδες’, χωρίς να χάσεις
την επαφή σου με την οικογένεια σου και
τους φίλους σου, χωρίς να αρχίσεις να
αμφιβάλεις στις αξίες που πιστεύεις, χωρίς να
αρχίσεις να αμφιβάλλεις για όλους και για
όλα; Πόσο θα σε έχει αλλάξει αυτός ο
ατέρμονος αρνητικός αγώνας με σφιγμένες
τις γροθιές, σφιγμένα χείλη και βουρκωμένα
τα μάτια, όταν κάποτε θα έχει τελειώσει;
Μπορείς να ανατρέψεις μια στρατιωτική
δικτατορία με μια γραφομηχανή, έναν
πολύγραφο και άδεια ταμεία;
Μπορεί ποτέ ένας ‘εθνικό-απελευθερωτικός’
αγώνας να διεξαχθεί και τελειώσει νικηφόρα
με ειρηνικά μέσα με ορμητήρια και
καταφύγια στο εξωτερικό;
Μπορεί ένας ‘εθνικό-απελευθερωτικός’
αγώνας ενάντια σε τόσο ισχυρούς αντιπάλους
να τελειώσει ποτέ αναίμακτα, χωρίς θυσίες,
χωρίς θύτες και θύματα; Πόσο
προετοιμασμένοι ήμασταν για μια τέτοια
περίπτωση;
Πόση αξιοπιστία
και ασυνήθιστη αυτοπεποίθηση πρέπει να
ακτινοβολεί κανείς στο περιβάλλον του, ώστε
να κυκλοφορεί στην Ευρώπη χωρίς έγκυρο
διαβατήριο στα χέρια του – τα περισσότερα,
από τα ηγετικά στελέχη που γνώρισα και
συνεργάστηκα δεν είχαν έγκυρο ελληνικό
διαβατήριο, από μερικούς μάλιστα είχε
αφαιρεθεί και η ελληνική τους ιθαγένεια.
Πόσο γεροδεμένη
Πόσο ευτυχής πρέπει να είναι η οικογένειά
σου, ώστε να αντέχει στις απουσίες σου, όταν
εσύ δεν έχεις δικό σου Σαββατοκύριακο, όταν
λαμβάνεις μέρος σε μια πολυήμερη απεργία
πείνας, όταν καλείσαι να παρευρεθείς σε μια
σύσκεψη, σ’ ένα συνέδριο, σε μια
αντιδικτατορική εκδήλωση, να δώσεις μία
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
διάλεξη, να λάβεις μέρος σε μία συζήτηση, να
συναντήσεις και να βασιστείς σε ανθρώπους
που γνώρισες προ ολίγου, όταν πρέπει να
φιλοξενήσεις συνάδελφους, που μετέχουν
στο συνέδριο που έχει οργανωθεί με δική σου
ευθύνη στην πόλη που προσωρινά σε
φιλοξενεί, στην πόλη που παραμένεις;
Με πόση
πνευματική διαύγεια, οξύνοια, ψυχική και
σωματική υγεία θα πρέπει να σε έχει
προικίσει η φύση, ώστε να έχεις καλές
επιδόσεις ως φοιτητής ή στο επάγγελμά σου
να συμμετέχεις σε ερευνητικά προγράμματα
αιχμής και παράλληλα να είσαι πατέρας,
σύζυγος και ηγετικό στέλεχος του
αντιδικτατορικού αγώνα, για τον οποίο δεν
έχεις ιδέα πότε θα τελειώσει;
Συστρατευμένοι
Βέβαια δεν είχαμε την τιμή και την ευθύνη να
φυλάξουμε Θερμοπύλες, να δώσουμε το
σύνθημα ‘πρόσω πάντες’ και ούτε είχαμε την
εντολή αλλά ούτε και τη δυνατότητα να
παίρνουμε αποφάσεις καθοριστικές για το
μέλλον της αντιδικτατορικής πάλης εδώ στο
εξωτερικό και σε καμία περίπτωση της
ένοπλης αντίστασης στην Ελλάδα, ούτε
ισχυριστήκαμε ποτέ ότι διεξαγάγαμε έναν
ένοπλο εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα
ενάντια στην πολλαπλή κατοχή (Αμερικανική
Πρεσβεία/Υπουργείο Εξωτερικών,
Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών,
Ελληνικό Κατεστημένο, Μοναρχία, ΝΑΤΟ,
κλπ.).
Ζούσαμε όμως, μολονότι οι δραστηριότητές
μας βρίσκονταν σε συμφωνία με το Σύνταγμα
της κάθε χώρας, που μας φιλοξενούσε, με τον
φόβο9, πως ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν
οι μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες βέβαια, για
πολλούς και διάφορους λόγους, μας
παρακολουθούσαν – ίσως και για την δική
μας προστασία και ασφάλεια - και έτσι ήταν
πλήρως ενημερωμένες, να μας συλλάβουν
(σωστότερα: τσουβαλιάσουν) και χωρίς να
δώσουν εξηγήσεις να μας απελάσουν – στην
χειρότερη περίπτωση στις φυλακές των
συνταγματαρχών.
Αλλά ξέραμε επίσης ότι ο δικός μας
αντιδικτατορικός αγώνας, η ηθική
συμπαράστασή μας στην αντίσταση, ήταν μια
Σελ. 28
σοβαρή πηγή αισιοδοξίας για τους
αντιστασιακούς, για τους φυλακισμένους και
εκτοπισμένους στην Ελλάδα και για τις
δημοκρατικές, αντιδικτατορικές δυνάμεις στο
εξωτερικό.
Ήμασταν συνειδητά συστρατευμένοι
σ’ έναν αγώνα
 για να σταματήσουν τα βασανιστήρια στις
ελληνικές φυλακές, για να καταργηθούν
οι εκτοπίσεις, οι έκτακτοι στρατιωτικοί
νόμοι και τα στρατοδικεία.
 για να αφεθούν ελεύθεροι όλοι οι
κρατούμενοι για τις πολιτικές τους
πεποιθήσεις.
 για να σταματήσει η ανελλιπής
ταπείνωση του Ελληνισμού.
 για την πολιτική και κοινωνική
απομόνωση της στρατιωτικής
δικτατορίας.
 ενημέρωσης και κινητοποίησης της κοινής
γνώμης σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης
ενάντια στις τρομοκρατικές και
αντιανθρωπιστικές μεθόδους της
Κυβέρνησης των Αθηνών10.
 επαναφοράς της Δημοκρατίας και τον
σεβασμό των στοιχειωδών ανθρωπίνων
και πολιτικών δικαιωμάτων στη χώρα μας
με καθαρά πολιτικά μέσα - μη ποτέ
ξεχνώντας τη σύγχρονη ιστορία του τόπου
μας και ιδιαίτερα την υποθήκη του
οδυνηρού εμφυλίου πολέμου (1946-
1949) και έχοντας πάντα συνείδηση των
ευθυνών μας, αλλά και θεωρώντας
παράλληλα την Τυραννοκτονία πράξη
ηρωική και απολύτως επιβεβλημένη.
Όλα τα χρόνια της δικτατορίας
εκπροσωπούσαμε, ίσως και με κάποια
σχετική υπερηφάνεια, την άλλη, τη
δημοκρατική, την ευρωπαϊκή Ελλάδα. Είχαμε
την τιμή και το προνόμιο να πρεσβεύουμε
τους άλλους, τους μελλοντικά
προσανατολισμένους δημοκρατικούς, τους
σώφρονες και αξιοπρεπείς, τον ελληνισμό
καταξιώνοντας, Έλληνες πατριώτες – αυτό
τουλάχιστο πιστεύαμε τότε11.
Η τρομερή ανευθυνότητα και αμέλεια
των κυβερνώντων στην Αθήνα απαιτούσε
ιδιαίτερη ευαισθησία, ευθύνη και
σοβαρότητα από εμάς στην ελεύθερη,
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
αλματωδώς κοινωνικά, οικονομικά και
τεχνολογικά αναπτυσσόμενη μεταπολεμική,
δημοκρατική Ευρώπη.
Μολονότι νέοι στην ηλικία – τουλάχιστον
στην αρχή της αντιδικτατορικής πάλης - και
παντελώς απληροφόρητοι των πολιτικών
σχεδίων της ηγεσίας των ισχυρών ‘συμμάχων’
μας, δεν τρέφαμε αυταπάτες όσον αφορά την
αποτελεσματικότητα των δικών μας
πολιτικών δραστηριοτήτων. Ήμασταν όμως
πεπεισμένοι ότι η δικτατορία δεν θα
κρατούσε αιώνια. Γνωρίζαμε ότι η
κατάρρευση της δικτατορίας – συν τοις άλλοις
λόγω αφ ενός μεν των ολοφάνερων
εσωτερικών αντιθέσεων της αλλά και
ανικανότητας των δικτατόρων να δώσουν
κάπως ικανοποιητικές λύσεις στα σοβαρά
πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά
προβλήματα των ημερών εκείνων - είναι θέμα
χρόνου.
Ρωτούσαμε όμως σκεπτικά, τι τραύματα θα
άφηνε πίσω της, με ποιες υποθήκες θα
γίνονταν η αποκατάσταση της Δημοκρατίας,
εάν και πως θα επιτυγχανόταν η εγκαθίδρυση
και λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους
δικαίου με ευρωπαϊκά κριτήρια – έτσι όπως
τα ζούσαμε εμείς καθημερινά ιδιαίτερα στη
Γερμανία αλλά και στην Αυστρία, στη Γαλλία,
στη Δανία, στην Ελβετία, στην Ολλανδία, στη
Σουηδία, κλπ. Ρωτούσαμε εναγώνια ποια θα
ήταν η νέα κατεύθυνση της μεταδικτατορικής
Ελλάδας, ποια λάθη δεν έπρεπε να γίνουν.
Μας ανησυχούσαν βέβαια και μερικές, δικές
μας, ασαφείς και εξωπραγματικές, ψευδό-
επαναστατικές στρατηγικές, που ήθελαν να
βλέπουν την μεταχουντική Ελλάδα έξω από το
ΝΑΤΟ, έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση και
δίπλα στους πολιτικά μεν ουδέτερους αλλά
αντιδημοκρατικούς στις αρχές τους Τίτο της
τότε Γιουγκοσλαβίας και Καντάφι της Λιβύης
– ανησυχούσαμε γιατί δε θέλαμε σε καμία
περίπτωση να πέφταμε από τη Σκύλλα στη
Χάρυβδη.
Ενταφιασμός της δικτατορίας
Με την κατάρρευση της στρατιωτικής
δικτατορίας (επίσημη ημερομηνία: 24 Ιουλίου
1974), την απελευθέρωση των πολιτικών
κρατουμένων και την αποκατάσταση της
Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας με ένα
σύγχρονο, έστω και καραμανλικό, Σύνταγμα
Σελ. 29
στην Ελλάδα – ο μακαρίτης Κωνσταντίνος
Καραμανλής είχε δανεισθεί με μεγάλη
υπερηφάνεια, υποθέτω, μερικά άρθρα του
δημοκρατικού Συντάγματος του 1928 - για
πολλούς συμμαχητές στο εξωτερικό είχε
τελειώσει και ο επταετής αντιδικτατορικός
τους αγώνας.
Ο ενταφιασμός όμως της δικτατορίας στην
Αθήνα ήρθε, δυστυχώς, με την εγκληματική
της ανάμειξη στα εσωτερικά της Κύπρου, η
οποία οδήγησε στην κυπριακή τραγωδία, σε
νέο ξεριζωμό του ελληνισμού. Η απερίγραπτη
κυπριακή καταστροφή – τα αρχεία είναι
ακόμη κλειστά - δε μας επέτρεψε να χαρούμε
την απαλλαγή μας από τη δικτατορία, το νέο
ξεκίνημα του Ελληνισμού. Δεν πανηγυρίσαμε
στους δρόμους κρατώντας ψηλά την ελληνική
σημαία, απεναντίας σταματήσαμε να
αναπνέουμε, λιποθυμήσαμε, παγώσαμε
κυριολεκτικά. Αυτά που είχαν συμβεί στην
Κύπρο τα είχαμε προβλέψει στις αναλύσεις
μας, αλλά την απερίγραπτη βαρβαρότητα του
πολέμου δεν την είχαμε προβλέψει. Ευτυχώς
που τόσο ο τουρκικός όσο και ο ελληνικός
στρατός δεν ήταν έτοιμοι για πόλεμο! Και
ευτυχώς που ο Έκτος Αμερικανικός Στόλος
(δύο Αεροπλανοφόρα) στη Μεσόγειο ήταν
παρών και έτοιμος για δράση σε περίπτωση
που ένας από τους δυο θα τολμούσε να
επιτεθεί τον άλλο «σύμμαχο» του ΝΑΤΟ.
Ο αντιδικτατορικός αγώνας
των Ελλήνων στην Ευρώπη μέσα από τις
πολλές οργανώσεις που λειτουργούσαν
δημοκρατικά ήταν πολυσήμαντος. Πολλά θα
μπορούσαν να γραφθούν – τουλάχιστον από
τους ειδικούς – για αυτό το θέμα. Για τώρα
μόνο τα εξής λίγα από εμένα, έναν από τους
αυτόπτες μάρτυρες: Πρώτα απ’ όλα
διατηρήθηκε ζωντανή η ελληνική μας
ταυτότητα, κρατήσαμε τη γλώσσα μας, τα ήθη
και έθιμά μας. Πιθανόν ο συνεχής πολυετής
αγώνας να σφυρηλάτησε την ελληνικότητά
μας, να μας έκανε ελληνικότερους των
Ελλήνων στην Ελλάδα – τονίζω: πιθανόν!
Πάρα πέρα καλλιεργήθηκε, π.χ., το έδαφος
για μια προοδευτική και δημοκρατική
Ελλάδα, αναπτύχθηκαν οι δημοκρατικές
διαδικασίες. Ιδρύθηκαν δημοκρατικές
οργανώσεις με σύγχρονα δημοκρατικά
καταστατικά λειτουργίας, που ασχολήθηκαν
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
εντατικά με το παρελθόν, το παρόν αλλά και
το μέλλον του Ελληνισμού – ως ένα βαθμό
λειτουργούσαν οι Οργανώσεις μας σαν
‘κρυφά’ Σχολεία όχι μόνο ενημέρωσης αλλά
και προετοιμασίας για την οικοδόμηση μιας
δημοκρατικής και προοδευτικής Ελλάδας.
Επί πλέον η εμφανής αγωνιστική παρουσία
της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στον
αντιδικτατορικό χώρο χρησίμευσε ως
πλατφόρμα συγκέντρωσης κεντρώων
δημοκρατών που σε διαφορετική περίπτωση
ή θα ήταν αδρανείς ή θα πήγαιναν σε
αριστερότερες οργανώσεις νεολαίας, π.χ.
Νεολαία Γρηγόρη Λαμπράκη.
Μια άλλη σοβαρή διάσταση, που αξίζει να
σημειωθεί, ήταν και η δημιουργία φιλικών,
ναι, συναδελφικών, δεσμών με τους
ευρωπαίους αντιφασίστες. Νομίζω ότι δεν θα
ήταν υπερβολή, τουλάχιστον όσο αφορά την
Αυστρία, τη Γερμανία, τη Δανία, την Ελβετία,
την Ολλανδία και τη Σουηδία, αν
ισχυριζόμουν, ότι οι αντιφασίστες
δημοκράτες αυτών των λαών θεωρούσαν τιμή
τους να μας αγκάλιαζαν, να μας είχαν κοντά
τους, να μας συμπαραστέ-κονταν, να μας
αποκαλούσαν φίλους τους – και όχι μόνο
κατά τη διάρκεια του αντιφασιστικού αγώνα,
χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρξαν και
δυσάρεστες εξαιρέσεις.
Αναμφισβήτητες διαπιστώσεις
Νομίζω πως, κοιτάζοντας πίσω, επιτρέπεται η
διαπίστωση – συνειδητά κινδυνεύοντας να
θεωρηθώ υποκειμενικός και παραβλέποντας
τη γερμανική ρήση «Eigenlob stinkt», στα
Ελληνικά «ο αυτό-έπαινος βρωμάει»- ότι η
αξιοπρεπής και υποδειγματικά πολιτισμένη,
επταετής επάξια εναντίωση των μελών της
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού – και ευτυχώς όχι μόνο
της ΕΚ-ΕΔΗΝ - στη στρατιωτική δικτατορία
των Αθηνών ήταν όχι μόνο εκτέλεση
πατριωτικού και ανθρωπιστικού καθήκοντος
αλλά παράλληλα και μια σοβαρή, ναι
αξιομνημόνευτη μείζων προσφορά στη
σύγχρονη πολιτισμική και κοινωνική ιστορία
της ελληνικής Νεολαίας, του ελληνικού Λαού.
Με τους πολιτικούς αγώνες των Ελλήνων
δημοκρατών στο εξωτερικό κατά της
δικτατορίας στην χρονική περίοδο 1967-1974,
που υποστηρίχθηκαν θερμά και από τους
ευρωπαίους δημοκράτες αντιφασίστες,
Σελ. 30
εμπλουτίστηκαν οι ιστορικές και κοινωνικές
παραδόσεις του ελληνικού Λαού,
προστέθηκαν, δεν αφαιρέθηκαν, νέες θετικές
σελίδες. Η Ελληνική Σημαία σηκώθηκε πιο
12
ψηλά, δεν κατέβηκε . Βραβεύτηκε ο καλώς
νοούμενος Ελληνισμός και η αξιοπρέπεια των
σύγχρονων Ελλήνων και μαζί τους βέβαια και
οι λαοί που τους φιλοξενούσαν και
συμπαραστέκονταν τόσα χρόνια στην
Ευρώπη.
Ιστορικότητα
Οι αγώνες των ελληνικών αντιφασιστικών
οργανώσεων στη Διασπορά, και συνεπώς και
της, ίσως μεγαλύτερης εξ αυτών, δηλαδή της
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, ενάντια στη χούντα στη
χρονική περίοδο 1967–1974 αφορούν
πρωτίστως την ελληνική και κατόπιν την
ευρωπαϊκή Ιστορία.
Εάν θα είχα την υποχρέωση να έδινα έναν
απλό και σύντομο ορισμό, τι σημαίνει
Ιστορία, από τη σκοπιά της ΕΚ-ΕΔΗΝ, χωρίς
βέβαια να έχω σπουδάσει Ιστορία και έχοντας
υπόψη, ότι έτσι θα «έμπαινα σε ξένα
χωράφια», θα έλεγα: Ιστορία σημαίνει:
Σκόπιμη και μελετημένη, οργανωμένη
συλλογή πληροφοριών, ανάλυση αξιοπιστίας
των πληροφοριών, αξιολόγηση και ερμηνεία
των γεγονότων - τι έγινε, πως έγινε, πότε
έγινε, γιατί έγινε, που έγινε, ποιες συνθήκες
επικρατούσαν, ποιες ηθικές αξίες είχαν
προτεραιότητα, ποια ήταν τα βαθύτερα αίτια,
π.χ. κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά, ποιο
ήταν το κόστος, τι επετεύχθη, ποιες ήταν οι
συνέπειες, ποια γεγονότα οδήγησαν που,
ποιοι χαρακτήρες ήταν στο προσκήνιο, ποιοι
στο περιθώριο, ποιοι στα παρασκήνια.
Όταν πρόκειται για την ιστορικότητα
γεγονότων χρησιμοποιούν οι Ιστορικοί, απ’
όσα έχω καταλάβει, άλλα μέτρα και σταθμά
απ ότι οι πρωταγωνιστές, οι αυτόπτες
μάρτυρες των γεγονότων. Ότι για τον
αγωνιστή ήταν Ωκεανός για την Ιστορία είναι
μάλλον σταγόνα στον Ωκεανό, μια σπουδαία
μεν λεπτομέρεια αλλά μεταξύ πολλών. Το
άθροισμα των απείρων στον αριθμό
σταγόνων του Ωκεανού, ένα «ολοκλήρωμα»
πολλών διαστάσεων με συναρτήσεις πολλών
μεταβλητών, αντικατοπτρίζει την Ιστορία.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
Τι θέλω να εκφράσω: Η Ιστορία ως επιστήμη
προσεγγίζει ασυμπτωτικά τα γεγονότα. Γιατί;
Γιατί τα δεδομένα αλλάζουν, ως συνάρτηση
κατάστασης και χρόνου αλλά και πολλών
άλλων μεταβλητών, ενώ τα μελετάμε και κατά
συνέπεια κάθε εποχή προσεγγίζει το ίδιο
ιστορικό γεγονός με διαφορετικά δεδομένα
και έτσι καταλήγει σε άλλα συμπεράσματα,
σε άλλες εκδοχές της «υπόθεσης». Κάτι που
σήμερα είναι ασήμαντο, μια μικρή
υποσημείωση στη μελέτη του Ιστορικού,
μπορεί αργότερα να χαρακτηρισθεί ως
Σελ. 31
σημαντικότατο, αξιοσημείωτο ιστορικό
γεγονός!
Σε κάθε όμως περίπτωση αρκετά ελληνικά,
γερμανικά και άλλα ευρωπαϊκά ιστορικά
αρχεία θέτουν στη διάθεση των σύγχρονων
και μελλοντικών ερευνητών και
ενδιαφερομένων πολιτών αρκετές χιλιάδες
έντυπα τεκμήρια του αντιδικτατορικού αγώνα
της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στη χρονική περίοδο
1967-1974.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
1 Με τα τότε μητρώα κοινωνικών φρονημάτων και
τους διωγμούς των μη ‘εθνικοφρόνων’, με το
άκρως αντιδραστικό, ολιγαρχικό κατεστημένο και
απόλυτα διεφθαρμένο, αναξιοκρατικό,
αναχρονιστικό κρατικό μηχανισμό, χωρίς
κοινωνική δικαιοσύνη και ουσιαστικά από κάθε
άποψη χρεοκοπημένη κοινωνία – όπως δυστυχώς
και σήμερα ακόμη.
2 CIA (Central Intelligence Agency), KYΠ (Κεντρική
Υπηρεσία Πληροφοριών), NATO (North Atlantic
Treaty Organization).
3 Ποιο σωστά: ο ανιδιοτελής πατριωτικός έρωτάς
μας – ίσως μια από τις πιο γνήσιες δημιουργικές
πηγές της ανθρώπινης ύπαρξης, μία γνήσια
αρετή.
4 Τέσσερεις σύντομες αυτοβιογραφικές ιστορίες:
(1) Σ’ ένα από τα γράμματά του με συμβουλεύει ο
μεγαλύτερος αδελφός μου να «σταματήσω να
κάνω παρέα με τον κομμουνιστή συμφοιτητή και
φίλο μου ΝΝ» – Από πού ήξεραν οι
στρατιωτικές/αστυνομικές αρχές στη Δράμα με
ποιους έκαμνα εγώ παρέα στο Πανεπιστήμιο του
Μονάχου;
(2) Ένα μεσημέρι μου παραδίδει ο συμφοιτητής,
φίλος και κουμπάρος Σπύρος Γισδάκης έναν
φάκελο με το όνομά μου ως παραλήπτη. Κάποιος
το είχε ρίξει στο γραμματοκιβώτιό του – ο Σπύρος
τότε δεν ήταν ακόμη ενεργό μέλος της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Μονάχου, λίγο αργότερα εκλέγεται Γραμματέας
της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου και γίνεται και μέλος της
Κεντρικής Επιτροπής ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
Ανοίγω τον φάκελο και διαπιστώνω ότι πρόκειται
για μια νομικής φύσεως εργασία στη γερμανική
γλώσσα του φυλακισμένου της χούντας
καθηγητού Γεώργιου Α. Μαγκάκη. Εκείνη την
εποχή είχα πολλές επαφές με τον καθηγητή για
ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο του Πανεπιστημίου
του Μονάχου νομικό κ. Ernst Steindorff, o
καθηγητής Steindorff, που είχε εξουσιοδοτηθεί
από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου να
προστατεύσει τους από τη Δικτατορία
διωκόμενους Έλληνες φοιτητές στο Πανεπιστήμιο
του Μονάχου, εξετάζει και διαβάζει το
φωτοτυπημένο κείμενο, που φαινόταν ότι το
γνήσιο ήταν γραμμένο σε χαρτί υγείας, και
καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η νομικής
φύσεως εργασία πρέπει να είναι αυθεντική
εργασία του συναδέλφου του Γ.Α. Μαγκάκη από
την φυλακή.
Ο σύντροφος συναγωνιστής που έριξε την
εργασία του Μαγκάκη στο γραμματοκιβώτιο του
Σελ. 32
Σημειώσεις , Επεξηγήσεις
Σπύρου έπρεπε να ήξερε για τις φιλίες μου τόσο
με τον Σπύρο όσο και για τις επαφές μου με τον
καθηγητή Steindorff. Γιατί δεν το έριξε στο δικό
μου γραμματοκιβώτιο; Μάλλον θα ήξερε ότι οι
ελληνικές μυστικές υπηρεσίες – με τους περίπου
20 μέχρι 40 χιλ. (;) πραιτοριανούς στο εξωτερικό -
παρακολουθούσαν ποιος μπαίνει στο και ποιος
βγαίνει από το σπίτι μου. Για το τελευταίο με είχε
μιλήσει ο συμφοιτητής μου Απόστολος
Παπαματθαίου από την Καβάλα, που γι αυτόν τον
λόγο είχε διακόψει εντελώς τις σχέσεις του μαζί
μου, φοβούμενος μη συλληφθεί και ξανασταλθεί
στη Γυάρο ο γηραιός πατέρας του. Αυτό μου είχε
πει τότε. Ίσως όμως να είναι ο Α.Π., εκείνος που
μου έστειλε τον φάκελο με το γράμμα του Α.Γ.Μ.
μέσω του Σπύρου Γισδάκη. Εάν είναι έτσι,
υποκλίνομαι και στη Δημοκρατική Άμυνα.
Βλέπε και ανάρτηση με κωδικό:
1128-Erfolgs- und Schuldhaftung von Georgios Magka-
kis
(3) Ένα απόγευμα μιας Κυριακής (Μάιος 1970;)
με τηλεφωνεί ο φίλος μου μακαρίτης Παύλος
Μπακογιάννης. Είχε πληροφορηθεί τι ακριβώς
είχα πει στη συνέλευση μελών της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Μονάχου την προηγούμενη βραδιά για τον τότε
βασιλιά Κωνσταντίνο. Υποσχέθηκα στον Παύλο
να μην επαναλάβω τον πολιτικά ατυχή
χαρακτηρισμό που είχα χρησιμοποιήσει. Ο φίλος
Παύλος είχε πάντα σοβαρά επιχειρήματα, όταν
ζητούσε κάτι, ήξερε πάντα τι έλεγε, ήταν
μυαλωμένος. Εγώ δεν ζήτησα ποτέ από τον
Παύλο να μάθω ποιος ήταν ο φίλος, που ήθελε το
καλό του αγώνα μας. Σήμερα υποθέτω ότι θα
ήταν μάλλον ο αγαπητός φίλος ΥΥ, που ήξερε ότι
άκουγα τον Παύλο. Το μάθημα όμως το είχα
μάθει. Η εμπειρία αυτή με συνόδευε καθ’ όλη την
διάρκεια του αντιδικτατορικού μου αγώνα: πάντα
κουμπωμένος ακόμη και σε συνελεύσεις μελών
της ΕΚ-ΕΔΗΝ.
(4) Ένα μεσημέρι μετά τη θεία λειτουργία και ενώ
μοίραζα τις προκηρύξεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου
έξω από την ορθόδοξη –ελληνική- εκκλησία
προσπαθούν μερικά άτομα, απειλώντας με, να
πάρουν με βία τις προκηρύξεις από τα χέρια μου.
Ξαφνικά μπαίνουν ανάμεσά μας δυο εύσωμοι,
καλοντυμένοι νέοι και απωθούν με μεγάλη
ευκολία τους επιτιθέμενους συμπατριώτες. Οι
σωτήρες μου εξαφανίστηκαν προτού προλάβω να
τους ευχαριστήσω! Είχαν σιωπηλά και με
επαγγελματισμό εκτελέσει το καθήκον τους.
Πολλά ευχαριστώ. Ισως όμως να ήταν όλα
στημένα. Ποιός ξέρει.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974
5 Ίσως τα Γράμματά μας, οι Προκηρύξεις μας, οι
Ομιλίες μας, τα Συνέδριά μας, τα Ψηφίσματά μας,
οι προσωπικές μας σημειώσεις να δίνουν μια
πρώτη απάντηση για το όλο νεανικό κίνημα που
λειτούργησε περισσότερο ατομικά και λιγότερο
ομαδικά.
Βλέπε «Μαρτυρίες Εναντίωσης της Γνωστής-
Άγνωστης Ένωσης Κέντρου - Ελληνικής
Δημοκρατικής Νεολαίας Εξωτερικού» που έχουν
κατατεθεί στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής
Ιστορίας, ΑΣΚΙ, Αθήνα, Πλατεία Ελευθερίας 1.
www.askiweb.eu .
6 Όταν ο αειφόρος Βαυαρός πολιτικός Franz-Josef
Strauß (1915-1988) ήθελε οπωσδήποτε να
εντυπωσιάσει το ακροατήριό του,
χρησιμοποιούσε αρχαίες ελληνικές και λατινικές
φράσεις, αδιαφορώντας εάν γίνεται αντιληπτός ή
όχι, ο θαυμασμός και τα χειροκροτήματα του
ακροατηρίου του ήταν σίγουρα.
7 Με αποτέλεσμα να έχουμε Γραμματείς με
ικανότητες στις Οργανώσεις μας αλλά που δεν
ήταν σε θέση να γράψουν μια απλή πρόταση
σωστά ούτε στα Ελληνικά, ούτε στα Γερμανικά.
Υπάρχει βέβαια και το ελαφρυντικό: Η ελληνική
ορθογραφία δεν είναι και τόσο φιλική στην χρήση
της γραπτής γλώσσας.
8 Η θέση αυτή εκφράστηκε off the record από τον
τότε Καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας,
σοσιαλδημοκράτη Helmut Schmidt, σε μια
συνέντευξη του στη γερμανική τηλεόραση λίγο
προ της αναχώρησής του για την τότε Σοβιετική
Ένωση, όπου η καταπάτηση των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων ήταν, δυστυχώς, καθημερινό
φαινόμενο. Ο δημοσιογράφος ήθελε να ξέρει αν
στην ημερησία διάταξη των συζητήσεων με τους
Σοβιετικούς θα ήταν και η καταπάτηση των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Σοβιετική Ένωση!
9 Αφού η άδεια παραμονής (Aufenthaltserlaubnis)
των γερμανικών αρχών στην Βαυαρία ήταν άδεια
ανοχής (Duldung) και περιορίζονταν στην πόλη
παραμονής – για 45 Μήνες (Ιανουάριος 1968
μέχρι Σεπτέμβριος 1971) η άδεια παραμονής-
ανοχής μου ίσχυε μόνο για το München. Όχι ότι
δεν εγκατέλειψα το München, αλλά ποτέ μόνος,
πάντα συνοδευόμενος. Οι περισσότεροι νόμοι
που αφορούσαν την παραμονή αλλοδαπών στη
Δυτική Γερμανία κατάγονταν από τη χιτλερική
Νομοθεσία του 1938!
Όταν έπαιρνε κανείς πολιτικό άσυλο έχανε
τυπικά το δικαίωμα πολιτικής απασχόλησης-
Ίσως, τονίζω ίσως, να ήταν αυτός ο λόγος που ο
καθηγητής Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης δεν
παρουσιάστηκε σε καμία από τις
Σελ. 33
αντιδικτατορικές μας εκδηλώσεις. Οι
περισσότεροι απ’ εμάς είχαμε τα λεγόμενα
«διαβατήρια ξένων» (Fremdenpass) τα οποία
έδιναν μεν άδεια παραμονής και εργασίας στη
Γερμανία αλλά χωρίς το δικαίωμα να
εγκαταλείψει ο κάτοχος του Fremdenpass το
γερμανικό έδαφος. Από Οκτώβριο 1971 μέχρι
Οκτώβριο 1975 κυκλοφορούσα με Fremdenpass.
Για τα υπηρεσιακά ταξίδια εκτός Γερμανίας
έπαιρνα πάντα μια ιδιαίτερη άδεια μαζί μου. Οι
ον
συνάδελφοι Γερμανοί που με συνόδευαν ήταν 1
ον
ενημερωμένοι και 2 ήταν ευτυχείς που είχαν
Έλληνα «αντιστασιακό» μαζί τους, έτσι με
χαρακτήριζαν οι φίλοι στη Βρέμη της Βορείου
Γερμανίας. Ο Αδόλφος Χίτλερ επισκέφθηκε μόνο
μια φορά τη Βρέμη, δεν ξαναπήγε, δεν τόλμησε
να ξαναπάει. Οι κάτοικοι της πόλης τον είχαν
υποδεχθεί με κόκκινα σεντόνια στα παράθυρά
τους! Μοναδική ομαδική αντιστασιακή πράξη!
Δεν ξέρω αν και που αλλού στον Κόσμο έγινε κάτι
παρόμοιο!
Ταξίδια στις ΗΠΑ με το Fremdenpass δεν ήταν
ούτε και για επαγγελματικούς λόγους δυνατά. Οι
αμερικανικές αρχές ήταν ανένδοτες. Αλλά από
την ημέρα που είχα ελληνικό διαβατήριο στο χέρι
(αρχές 1976) δεν δημιουργήθηκε κανένα
πρόβλημα.
10 Υποστηριζόμενοι βέβαια και από μερικούς
αξιόλογους δημοσιογράφους, όπως ο Παύλος
Μπακογιάννης (†), ο Κώστας Πετρογιάννης, κ.α.,
στο München (Bayerischer Rundfunk, Griechische
Redaktion), ο Κώστας Νικολάου, ο Βασίλης
Μαυρίδης, ο Άγγελος Μαρόπουλος, κ.α., στη
Κολωνία (Deutsche Welle) και ο κ. Ανδρέας
Αρνάκης στη Frankfurt (Hessischer Rundfunk).
11 Τι έγινε αργότερα με τους από το εξωτερικό στην
Ελλάδα επιστρέψαντες δημοκράτες πολιτικούς
και πως οδηγήθηκε η Ελλάδα στη σημερινή
χρεοκοπία ανήκει οπωσδήποτε σ’ άλλο κεφάλαιο,
π.χ. «Η εξουσία τείνει να διαφθείρει». Η φράση
αυτή είναι κάπως ελεύθερη μετάφραση από την
αγγλική «Power tends to corrupt, and absolute
power corrupts absolutely». Ως πατέρας της
φράσης/θέσης αυτής θεωρείται ο Άγγλος Lord
Acton (1834-1902). Τη χρησιμοποίησε σ’ ένα
γράμμα του το 1887 προς τον Ιστορικό και
Επίσκοπο του Λονδίνου Mandell Creighton (1843-
1901).
Πηγή: www.phrases.org.uk/absolute-power-corrupts-
absolutely.html
12 Αυτά για να μην υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με
το πως αξιολογώ εγώ τον αντιδικτατορικό αγώνα
του ελληνισμού της διασποράς γενικά και της ΕΚ-
ΕΔΗΝ ειδικά.
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΙ, ΦΙΛΟΙ – ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

Εισαγωγή
Στην Ένωση Κέντρου – Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία,
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, συνηθίζαμε - σε προσφωνήσεις -
να χρησιμοποιούμε τον όρο «συνάδελφε», στην
οργάνωση δε των Φίλων του Πανελληνίου
Απελευθερωτικού Κινήματος, Φ.ΠΑΚ, τον όρο «Φίλε».
Θεώρησα καθήκον να συμπεριλάβω στον κατάλογο και
τους «Συνεργάτες», άνθρωποι που μας βοηθούσαν
χωρίς να είναι οργανωμένοι στην ΕΚ-ΕΔΗΝ. Γι αυτό και ο
τίτλος Συνεργάτες, Συνάδελφοι, Φίλοι. Προσωπικά δεν
είχα κανένα πρόβλημα να αποκαλέσω ένα μέλος της
ΣΔΕ «σύντροφε» ή του ΠΑΜ/ΚΚΕ/ΕΔΑ/ΚΝΕ/ΚΝΛ ή των
Αντιδικτατορικών Επιτροπών «συναγωνιστή» αλλά και
«κύριε».
Ο αλφαβητικός, προσωρινός κατάλογος Συνεργάτες,
Συνάδελφοι, Φίλοι που ακολουθεί, περιλαμβάνει
κυρίως τα ονόματα των ανδρών και γυναικών μελών της
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, που κατά κανόνα ήταν ενεργά
παρόντα στις εκδηλώσεις μας. Εξυπακούεται ότι χωρίς
την αγωνιστικότητα, την χωρίς συζήτηση υποστήριξη,
την πλήρη κατανόηση και αγάπη των γυναικών μας – οι
περισσότεροι ήμασταν παντρεμένοι με μικρά παιδιά
στα σπίτια μας και εργαζόμενες συζύγους - δεν θα ήταν
κανένας μας σε θέση να είχε αντιστρατευθεί τη
δικτατορία τόσα χρόνια και με τόση συνέπεια.
Ο κατάλογος Συνεργάτες, Συνάδελφοι, Φίλοι
«συναρμολογήθηκε» από άλλους καταλόγους, που θα
συναρμολογηθούν εν καιρώ ως παράρτημα, και δίνει
μια στιγμιαία εικόνα (Momentaufnahme). Δεν μπορεί
να αναφέρει ημερομηνίες και να δώσει λεπτομερείς
πληροφορίες από πότε μέχρι πότε ποιος ήταν σε ποια
οργάνωση, πότε έγινε μέλος, πότε έφυγε ή πότε
διαγράφθηκε. Ο κατάλογος είναι σε εξέλιξη, δηλαδή
είναι προσωρινός. Όποιος δεν βρίσκει ένα όνομα η
ξέρει καλά πως ο «τάδε» δεν ήταν σε καμία περίπτωση
ούτε συνεργάτης, ούτε συνάδελφος και ούτε φίλος μας,
ας μου το κάνει εγγράφως γνωστό [myro-avncs@t-
online.de] για να αποφύγουμε λάθη και πιθανές
παρεξηγήσεις.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω κατά πόσο ο κατάλογος
Συνεργάτες, Συνάδελφοι, Φίλοι μπορεί να
χρησιμοποιηθεί νομικά ως αποδεικτικό στοιχείο ή
βεβαίωση συμμετοχής στον αντιδικτατορικό αγώνα της
περιόδου 1967-1974 από τα αναφερόμενα πρόσωπα.
Και μια τελευταία σημείωση: Δυστυχώς δεν είμαι σε
θέση να ελλέγξω την ορθογραφία πολλών ονομάτων
που μπορεί να γράφονται έτσι και έτσι!

1 ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΔΗΝ München

2 ΑΓΑΤΑΡΙΔΗΣ ΧΡ., ΕΚ Tübingen
3 ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ, ΕΔΗΝ Hamburg
4 ΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Στοκχόλμη
5 ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin, Kopenhagen, Dänemark
6 ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lüdenscheid
7 ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Freiburg
8 ΑΓΟΡΙΤΣΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ Γενεύη
9 ΑΓΡΙΤΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Hamburg
10 ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wuppertal
11 ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Dortmund
12 ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ LIEGE, BELGIEN
13 ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΘΗΝΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΕΔΔΕ Bremen
14 ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
15 ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΡΩΔΗΣ, Γραμματέας, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΠΕ, ΚΕ, ΕΕ München, Bremen, Φ.-ΠΑΚ, ΕΔΔΕ
16 ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Obladen/Leichlingen
17 ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Ν., ΕΚ-ΕΔΗΝ Sandbach
18 ΑΪΝΑΛΙΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
19 ΑΚΡΑΝΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
20 ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
21 ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
22 ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΟΡΕΣΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Köln, Bad Godesberg
23 ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ Κ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Rüsselsheim

Σελ. 34
 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

24 ΑΛΕΞΙΟΥ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Karlsruhe

25 ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
26 ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lüdenscheid
27 ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΔΗΣ ΟΜΗΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Darmstadt
28 ΑΝΔΡΙΩΤΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ρώμη, Ιταλία
29 ΑΝΔΡΟΝΙΚΑΚΗΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
30 ΑΝΘΟΜΕΛΙΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
31 ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ Α., ΕΚ-ΕΔΗΝ Aachen
32 ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Herten
33 ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
34 ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Södertälje, Σουηδία
35 ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Piza, Ιταλία
36 ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, Φ. ΠΑΚ Mannheim, Frankenthal
37 ΑΠΤΟΣΟΓΛΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
38 ΑΡΑΒΑΤΖΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΣΟΥΗΔΙΑ
39 AΡΑΠΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γενεύης
40 ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Γ, ΚΕ,ΕΕ, Berlin
41 ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
42 ΑΡΝΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, Ραδιοφωνία Frankfurtς Frankfurt
43 ΑΡΣΕΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, ΣΔΕ München
44 ΑΡΣΕΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΔΗΝ Berlin
45 ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München, Heidelberg
46 ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
47 ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
48 ΑΣΤΑΛΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΔΑ, ΠΑΜ München
49 ΒΑΒΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
50 ΒΑΒΟΥΡΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Στοκχόλμη
51 ΒΑΛΑΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
52 ΒΑΛΛΙΑΝΟΣ Γ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Neustadt
53 ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ ΚΡΙΤΩΝ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΠΟΝΓ Stuttgart
54 ΒΑΝΔΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Paris
55 ΒΑΡΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Heidelberg
56 ΒΑΡΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
57 ΒΑΡΕΛΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bochum
58 ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ, Φ.-ΠΑΚ, Γραμματέας München
59 ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Μπολόνια, Ιταλία
60 ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
61 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ολλανδία
62 ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ -
63 ΒΑΣΣΑΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
64 ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ ΚΟΣΤΑΣ, EK?EDHN U.K.
65 ΒΕΓΛΕΡΗΣ ΦΑΙΔΩΝ, Καθηγ. Πανεπιστημίου Straßburg
66 ΒΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Kopenhagen, dänmark
67 ΒΕΛΗΣΑΡΙΟΥ ΠΑΝΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwaikheim
68 ΒΕΝΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
69 ΒΕΝΑΚΗΣ ΑΕΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
70 ΒΕΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
71 ΒΕΝΑΚΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
72 ΒΕΝΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
73 ΒΕΝΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
74 ΒΕΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
75 ΒΕΝΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
76 ΒΕΝΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
77 ΒΕΝΤΟΥΡΗ ΕΙΡΗΝΗ-ΚΕΦΑΛΙΝΟΥ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
78 ΒΕΝΤΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Tübingen

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 35

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

79 ΒΕΝΤΟΥΡΗΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart

80 ΒΕΡΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΔΑ Γαλλία
81 ΒΕΡΥΤΣΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΑΜ, ΕΔΑ München
82 ΒΙΡΒΙΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
83 ΒΛΑΧΑΒΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
84 ΒΛΟΤΙΔΕΛΗΣ ΠΑΝΕΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
85 ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
86 BΟΛΟΝΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΣΟΥΗΔΙΑ
87 ΒΟΜΒΑΣ Α., ΕΚ-ΕΔΗΝ Giengen an der Brenz
88 ΒΟΤΟΝΑΚΗΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
89 ΒΟΥΚΕΛΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΓΓ ΕΚ Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Bad Godesberg/Bonn (ΓΓ ΕΚ Δυτ. Γερμανίας)
90 ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΛΑΚΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin
91 ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
92 ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΔΗΝ Hamburg
93 ΒΟΥΡΝΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑΣ
94 ΒΡΑΖΙΟΤΗΣ ΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ VIENNA
95 ΒΡΟΝΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
96 ΒΡΟΝΤΟΣ ΠΕΤΡΟΣ Κοπεγχάγη
97 ΒΥΡΩΝ ΙΛΤΣΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ehingen-Donau
98 ΓΑΒΡΑΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ, ΕΔΗΝ Esslingen
99 ΓΑΒΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Herten, NRW
100 ΓΑΙΤΑΝΙΔΗΣ ΜΙΚΙΣ, ΣΔΕ München
101 ΓΑΛΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Mannheim
102 ΓΑΝΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
103 ΓΑΝΩΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
104 ΓΑΝΩΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
105 ΓΑΡΙΔΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Frankfurt
106 ΓΑΣΠΑΛΙΑΡΗΣ Γ. ΕΚ-ΕΔΗΝ Παρίσι
107 ΓΑΣΠΑΡΙΝΑΤΟΣ Ν., ΕΚ-ΕΔΗΝ Bari, Ιταλία
108 ΓΑΥΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Herten
109 ΓΕΝΟΥΖΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Mettmann, Witten
110 ΓΕΡΟΘΑΝΑΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
111 ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Mettman
112 ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Genova, Γένοβα, Ιταλία
113 ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
114 ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ηessen
115 ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ ΚΛΕΑΡΧΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Karlsruhe
116 ΓΙΑΓΑΝΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schweinfurt
117 ΓΙΑΚΟΥΜΑΤΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
118 ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwäbisch-Gmünd
119 ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γένοβα
120 ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ρώμη, Ιταλία
121 ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
122 ΓΙΑΝΝΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schweinfurt
123 ΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΜ München
124 ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΚ Ευρώπης London
125 ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
126 ΓΙΑΝΝΟΥΛΙΔΗΣ Χ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Pfaffingen/Tübingen
127 ΓΙΣΔΑΚΗ ΔΟΡΩΘΕΑ-ΑΠΠΟΛΩΝΙΑ, ΕΚ –ΕΔΗΝ München
128 ΓΙΣΔΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ München, Κέρκυρα
129 ΓΚΑΝΑΣ Σ. Wien, Πρόεδρος Σ.Ε.Φ. και Ε. Βιέννης
130 ΓΚΑΡΝΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Φ.ΠΑΚ ?
131 ΓΚΑΡΣΟΥΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
132 ΓΚΑΣΠΑΡΙΝΑΤΟΣ Ν., ΕΚ-ΕΔΗΝ Bari, Ιταλία
133 ΓΚΛΙΑΤΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 36

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

134 ΓΚΛΙΑΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg

135 ΓΚΟΛΦΙΔΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ, ΠΑΕ, Κοινότητα München
136 ΓΚΟΤΣΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ/ΛΑΜΠΗΣ, ΕΔΗΝ Hamburg
137 ΓΚΟΥΜΑΣ ΜΑΡΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
138 ΓΚΟΥΡΑΜΑΝΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ, ΕΚΕΜ Μόναχο
139 ΓΟΝΕΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΕΔΗΝ München
140 ΓΟΥΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
141 ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
142 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ, Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
143 ΓΡΑΜΜΕΝΟΣ ΝΙΚΟΣ, Dr., ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
144 ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, Πιτροπή ΕΔΗΝ Κ. Γερμανίσς Κεντρική Γερμανία
145 ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Offenbach, (μέλος KE EK 7.01.68)
146 ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Στοκχόλμη, Σουηδία
147 ΓΥΠΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΕΔΔΕ Hamburg, Bremen
148 ΓΥΠΑΡΑΚΗ ΓΚΙΖΕΛΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΕΔΔΕ Hamburg, Bremen
149 ΔΑΜΑΘΑΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Heidelberg, Plöck 64
150 ΔΑΜΑΣΚΗΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Utrecht, Ολλανδία
151 ΔΑΝΕΛΑΤΟΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Modena, Ιταλία
152 ΔΑΝΗΙΛΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΣΔΕ Bremen
153 ΔΑΝΗΙΛΙΔΗΣ ΝΤΑΝΙΕΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Sindelfingen
154 ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Aachen
155 ΔΕΛΗΘΑΝΑΣΗΣ ΑΣΤΕΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Τrieste, Ιταλία
156 ΔΕΛΗΠΕΤΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Frankfurt/Main, Kriftelerstr. 78
157 ΔΕΛΗΠΕΤΡΟΣ Δ. ΝΙΚΟΣ, Δημοσιογράφος Λωζάνη
158 ΔΕΜΑΘΑΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Heidelberg, Plöck 64
159 ΔΕΝΕΛΑΤΟΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑΣ
160 ΔΕΣΥΡΠΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γένοβα
161 ΔΗΜΑΔΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΔΑ Γαλλία
162 ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
163 ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Düsseldorf
164 ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
165 ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
166 ΔΗΜΟΓΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Wanne-Eickel
167 ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Τübingen
168 ΔΗΜΟΥΛΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Hannover
169 ΔΙΑΚΟΒΑΣΙΛΗΣ ΓΑΥΡΙΛΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW
170 ΔΙΟΝΥΣΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Alfdorf, Heubach
171 ΔΟΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Gevelsberg
172 ΔΟΥΛΑΜΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
173 ΔΟΥΛΟΥΜΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
174 ΔΟΥΜΑΝΙΔΗΣ ΣΤΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
175 ΔΟΥΣΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Boräs, Σουηδία
176 ΔΡΟΣΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Σουηδία
177 ΔΡΟΣΟΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
178 ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
179 ΕΥΓΕΝΑΚΗΣ Α., ΕΚ-ΕΔΗΝ Glostrup, Δανία
180 ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Duisburg
181 ΕΦΕΝΤΖΙΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ehingen/Donau
182 ΖΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ (1) Basel
183 ΖΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ (2) Basel
184 ΖΑΠΟΥΝΙΔΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΕΚ Senden
185 ΖΑΦΕΙΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΝΕΟΚΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
186 ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ Μettmann
187 ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΧΡ., EK-ΕΔΗΝ Καρλσρούη
188 ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
189 ΖΕΡΒΟΣ ΣΑΚΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG, Oμοσπ. Ελλ. Φοιτ. Συλλόγων Aachen, Βόννη

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 37

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

190 ΖΕΡΔΕΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Φ.ΠΑΚ .

191 ΖΗΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ/ΘΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München, Bonn-Auerberg
192 ΖΗΣΙΜΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γένοβα
193 ΖΙΑΓΚΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΔΟΥΗΔΙΑΣ
194 ΖΙΧΝΑΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ Μettmann
195 ΖΥΓΟΜΗΤΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bochum
196 ΖΩΝΑΡΑΣ Γ. ΕΚ-ΕΔΗΝ Tübingen
197 ΗΛΙΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Duisburg
198 ΘΕΟΔΟΣΙΑΔΗΣ Α., Φ. ΠΑΚ Mannheim
199 ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ St. Gallen
200 ΘΕΟΧΑΡΙΔΗΣ ΕΚΤΩΡ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
201 ΘΗΜΙΟΥΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Μettmann
202 ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
203 ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
204 IΛΤΣΟΣ ΒΥΡΩΝ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ehingen
205 ΙΝΤΖΕΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γενεύης
206 ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
207 ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΝΟΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
208 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ, Φ.-ΠΑΚ Darmstadt
209 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Kristiaastand, Σουηδία
210 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΜΕΛΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
211 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚΈΔΗΝ Swaikheim
212 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
213 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΣΤΕΛΛΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Hannover, Callinstr. 30
214 ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hagen, Hannover/Hannover
215 ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Bologna/Μπολώνια, Ιταλία
216 ΚΑΒΑΡΑΤΖΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΚΕΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
217 ΚΑΒΟΥΡΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Münster
218 ΚΑΖΑΚΟΣ Ρ., Köln
219 ΚΑΖΑΝΤΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwäbisch-Gmünd
220 ΚΑΙΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
221 ΚΑΙΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
222 ΚΑΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
223 ΚΑΙΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γεν. Γραμματέας, Φ. ΠΑΚ Βerlin
224 ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
225 ΚΑΛΑΙΤΖΙΔΗΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bergisch-Gladbach
226 ΚΑΛΑΙΤΖΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
227 ΚΑΛΑΙΤΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΔΗΝ Berlin
228 ΚΑΛΟΓΕΡΗ ΣΩΤΗΡΙΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
229 ΚΑΛΟΓΕΡΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
230 ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Esslingen
231 ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
232 ΚΑΛΟΜΟΙΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lindau
233 ΚΑΛΟΥΠΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ, ΕΚ, Mettman
234 ΚΑΜΝΑΡΟΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Frankfurt
235 ΚΑΜΠΑΚΑΚΗΣ ΦΩΤΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Wanne-Eickel
236 ΚΑΜΠΟΥΡΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Münster
237 ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Bielefeld, NRW
238 ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛOΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
239 ΚΑΝΟΥΠΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW, Φ. ΠΑΚ Mettmann
240 ΚΑΝΤΗΛΙΕΡΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
241 ΚΑΝΤΗΛΙΕΡΑΚΗΣ ΣΤΕΛΛΙΟΣ München
242 ΚΑΠΕΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
243 ΚΑΠΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ζυρίχη
244 ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lindau
245 ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗΣ Δ. ΕΚ, Ehingen/Donau
246 ΚΑΡΑΒΟΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 38

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

247 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ, Επιτροπή ΕΔΗΝ Κεντ. Γερμανίας Aachen, Rethelstr. 1

248 ΚΑΡΑΙΣΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
249 ΚΑΡΑΙΣΚΟΣ Δ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Paderborn
250 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α., ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
251 ΚΑΡΑΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑΣ
252 ΚΑΡΑΜΑΛΕΓΓΟΣ Β., ΕΚ-ΕΔΗΝ Heubach
253 ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ Παρίσι
254 ΚΑΡΑΜΗΝΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΔΗΝ Braunschweig, Kreuzstr. 71 B
255 ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ Mannheim
256 ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Tübingen
257 ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΕΚ Καρλσρούη
258 ΚΑΡΑΣΑΡΙΔΗΣ ΘΕΜΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Herten
259 ΚΑΡΑΣΙΜΟΣ ΙΟΑΝΝΗΣ, ΕΔΗΝ Kornwestheim
260 ΚΑΡΑΣΛΑΝΗΣ ΚΛΗΜΗΣ, ΕΔΗΝ Βerlin
261 ΚΑΡΔΑΚΑΡΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Gifhorn
262 ΚΑΡΔΑΚΑΡΗΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Neustadt
263 ΚΑΡΔΑΜΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ, Dr., Δημοσιογράφος München
264 ΚΑΡΔΑΡΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Kifhorn
265 ΚΑΡΟΥΣΟΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
266 ΚΑΡΠΕΖΗΣ ΛΑΚΗΣ, ΕΔΗΝ Εsslingen
267 ΚΑΡΠΟΥΖΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
268 ΚΑΡΤΕΡΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
269 ΚΑΡΥΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ, ΕΚ Duisburg
270 ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ ΔIONΥΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Stuttgart, Θεσσαλονίκη
271 ΚΑΣΙΝΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
272 ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
273 ΚΑΣΤΟΡΗΣ ΒΥΡΩΝ, ΕΔΗΝ Berlin
274 ΚΑΤΡΑΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Metzingen
275 ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ;
276 ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin, Clausthal-Zelle
277 ΚΑΤΣΕΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
278 ΚΑΤΣΙΑΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schweinfurt
279 ΚΑΤΣΙΔΟΥ ΘΩΜΑΙ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
280 ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Βόννη, Βerlin
281 ΚΑΦΟΥΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΝΓ Stuttgart
282 ΚΕΛΑΙΔΗΣ ΙΩΣΗΦ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
283 ΚΕΜΕΡΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ehingen-Donau
284 ΚΕΡΜΑΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwaikheim
285 ΚΕΦΑΛΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
286 ΚΗΡΥΤΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βρολίνο
287 ΚΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Düsseldorf
288 ΚΙΣΣΩΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Hamburg
289 ΚΙΤΣΙΟΣ Ι., Φ. ΠΑΚ Frankfurt
290 ΚΛΑΔΑΚΗΣ ΓEΩΡΓΙΟΣ, Deutsche Welle Bad Godesberg/Köln
291 ΚΛΟΖΩΡΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Bad Godesberg
292 ΚΛΟΖΩΡΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, DGB Bad Godesberg
293 ΚΟΓΙΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Esslingen
294 ΚΟΚΕΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ιταλία
295 ΚΟΚΚΟΛΑ ΑΓΓΕΛΑ, ΠΑΚ Stockholm
296 ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΠΑΕ München
297 ΚΟΛΛΙΟΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
298 ΚΟΛΟΒΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.-ΠΑΚ Karlsruhe, Stuttgart
299 ΚΟΛΟΚΟΥΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Minden
300 ΚΟΝΤΕΚΑΣ ΚΩΝ/ΤΙΝΟΣ, ΕΔΗΝ Esslingen,Bergheim, Bergstr. 30
301 ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 39

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

302 ΚΟΡΟΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ζυρίχη

303 ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Liege, Belgien
304 ΚΟΤΣΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
305 ΚΟΤΣΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, EK-ΕΔΗΝ München, Heidelberg
306 ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Plettenberg
307 ΚΟΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Pavia, Italy
308 ΚΟΤΖΑΔΗΜΟΣ ΒΑΙΟΣ, ΕΚ Καρλσρούη
309 ΚΟΤΣΑΡΙΝΗΣ ΠΑΥΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wuppertal
310 ΚΟΤΣΟΜΙΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, KE, EE Düsseldorf
311 ΚΟΤΣΟΜΙΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Messede
312 ΚΟΥΓΕΝΤΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Augsburg
313 ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ, ΕΔΗΝ Kennenburg
314 ΚΟΥΚΙΑΝΑΚΗΣ Α., ΕΚ-ΕΔΗΝ Varensell
315 ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚΕΜ München
316 ΚΟΥΛΜΑΣΗ ΔΑΝΑΗ, Deutsche Welle Köln
317 ΚΟΥΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
318 ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Graz
319 ΚΟΥΝΤΑΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΕΔΗΝ München
320 ΚΟΥΡΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, Φ-ΠΑΚ Köln
321 ΚΟΥΣΤΙΑΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
322 ΚΟΥΤΑΛΙΔΗΣ Α., ΕΔΗΝ München
323 ΚΟΥΤΣΟΚΟΛΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ FERRARA
324 ΚΟΥΤΣΟΜΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΚΟΣ, München
325 ΚΟΥΤΣΟΥΒΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑΣ
326 ΚΟΥΤΣΟΥΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΝΟΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
327 ΚΟΥΡΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, Κολωνία
328 ΚΟΥΡΚΓΙΟΓΛΟΥ ΤΑΜΑΡΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
329 ΚΟΥΦΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Plietzhausen
330 ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
331 ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΒΑΣΛΗΣ, ΕΚ Μannheim
332 ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
333 ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
334 ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
335 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΜΥΡΩΔΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Düsseldorf, Rottenburg
336 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΠΕΤΡΟΣ, Φ.ΠΑΚ ?
337 ΚΩΣΤΑΔΗΜΑΣ ΒΑΪΟΣ, Καρλσρούη
338 ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ, Ευρωβουλευτής Pavia, Ιταλία
339 ΚΩΤΣΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΔΗΝ München
340 ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
341 ΛΑΜΠΣΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
342 ΛΕΓΚΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Αντιδικτατορικές Επιτροπές Hannover, Celle
343 ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ ΜΑΡΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Mettmann
344 ΛΕΟΝΤΙΑΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wien
345 ΛΙΑΚΑΤΣΙΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Burscheid
346 ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ, Φ-ΠΑΚ München
347 ΛΙΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΚ ΗΠΑ ?
348 ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ ΔΗΜΗΤΗΣ, ΕΚΕΜ München
349 ΛΙΓΚΙΔΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Padova, Italien
350 ΛΙΟΤΣΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ρώμη
351 ΛΙΤΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Karlsruhe
352 LITINAS INGE, ΕΚ-ΕΔΗΝ Karlsruhe
353 ΛΟΛΑΚΑΣ ΧΡΥΣΑΦΗΣ, ΕΔΗΝ, ΕΚ Esslingen
354 ΛΥΒΕΡΑΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Αarau
355 ΜΑΓΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΔΑ Heidelberg

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 40

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

356 ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Δημοσιογράφος Bonn

357 ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ ΥΑΧΑΡΙΑΣ, Dr., Stuttagart
358 ΜΑΚΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (ΤΑΣΟΣ), ΕΚ-ΕΔΗΝ Ιταλία
359 ΜΑΚΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Πρόεδρος Λέσχης Ποντίων München
360 ΜΑΚΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Belgien
361 ΜΑΚΡΗΣ ΤΑΣΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
362 ΜΑΚΡΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
363 ΜΑΚΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Liege, Belgien
364 ΜΑΚΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Mannheim
365 ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ, Nτίνος, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Köln/Aachen
366 MΑΛΛΙΔΗΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Karlsruhe
367 ΜΑΜΑΛΗΣ, ΕΚ ;
368 ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Φ. ΠΑΚ Offenbach/Frankfurt
369 ΜΑΝΑΣΣΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΕΚ Καρλσρούη
370 ΜΑΝΕΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Malmö, Σουηδία
371 ΜΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Aachen
372 ΜΑΝΙΑΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
373 ΜΑΝΟΛΟΓΛΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
374 ΜΑΝΟΛΟΥΔΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin
375 ΜΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Genf
376 ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Karlsruhe
377 ΜΑΝΤΑΔΑΚΗ ΑΣΠΑΣΙΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
378 ΜΑΝΤΑΔΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
379 ΜΑΝΤΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bologna, Italien
380 ΜΑΝΤΖΙΑΡΑΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Utrecht, Ολλανδία
381 ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΔΑ Εσωτ., ΠΑΜ München
382 ΜΑΝΩΛΟΥΔΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Βerlin
383 ΜΑΝΩΛΙΤΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Firenze/Φλωρεντία, Ιταλία
384 ΜΑΡΑΒΟΤΣΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
385 ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, KE, EE Utrecht, Ολλανδία
386 ΜΑΡΑΚΙΣ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
387 ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ/ΑΛΕΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, KE, EE Παρίσι/Θεσσαλονίκη
388 ΜΑΡΑΘΑΚΗΣ ΚΩ/ΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
389 ΜΑΡΚΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
390 ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stockholm
391 ΜΑΡΜΑΤΑΚΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΚΕ, ΕΕ Γαλλία
392 ΜΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG, Deutsche Welle Köln, Bonn
393 ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΚΕ, ΕΔΔΕ Βρεμη
394 ΜΑΤΣΟΥΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Βασλεία
395 ΜΑΥΡΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Dortmund
396 ΜΑΥΡΕΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, EK-EΔHN NRW Bochum
397 ΜΑΥΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΣΔΕ Köln/Αθήνα
398 ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Δανία
399 ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
400 ΜΑΥΡΟΣ ΣΥΜΕΩΝ, Επιτροπή ΕΔΗΝ Γερμανίας, ΕΚ-ΕΔΗΝ Karlsruhe, Darmstadt, Dieselstr. 4
401 ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ , EΔΗΝ Esslingen
402 ΜΕΓΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
403 ΜΕΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
404 ΜΕΛΛΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
405 ΜΕΛΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
406 ΜΕΡΑΧΤΣΑΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑΣ Ζυρίχη
407 ΜΕΣΣΗΝΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Karlsruhe
408 MΕΤΣΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wuppertal
409 ΜΗΝΟΥΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stockholm, Schweden
410 ΜHΤΛΙΑΓΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Düsseldorf

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 41

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

411 ΜΙΛΛΗΣ ΘΩΜΑΣ, EK, ΕΔΗΝ Stuttgart

412 ΜΙΛΙΟΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Kalthof
413 ΜΙΝΕΪΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Φ.-ΠΑΚ Παρίσι
414 ΜΙΤΛΙΑΝΓΚΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Düsseldorf
415 ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Altena
416 ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Genf
417 ΜΙΧΑΙΛΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
418 ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΚΕΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
419 ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΖΩΗ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΚΕΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
420 ΜΙΧΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwäbisch-Gmünd
421 ΜΙΧΟΣ ΑΡΓΥΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ LEOBEN, St. Michael, Αυστρία
422 ΜΟΤΑΚΗΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zollberg, Denkendorf, Esslingen
423 ΜΟΥΖΟΥΡΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑΣ Ζυρίχη
424 ΜΟΥΡΑΤΖΑΣ Φ. ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
425 ΜΟΥΡΜΟΥΡΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
426 ΜΟΥΣΕΛΗΜΗΣ Κ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Mühlacker
427 ΜΟΥΤΑΦΙΔΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Waiblingen
428 ΜΟΥΧΛΙΑΝΙΔΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΠΑΜ, ΕΔΑ ΕΣ. München
429 ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΥΛΟΣ, Δημοσιογράφος München
430 ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lügde
431 ΜΠΑΜΠΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wanne-Eickel
432 ΜΠΑΡΔΑΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΠΕ, ΑΓΓ, ΚΕ, ΕΕ Hannover
433 ΜΠΑΡΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Heidelberg
434 ΜΠΑΡΛΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Copenhagen, Stocholm
435 ΜΠΕΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
436 ΜΠΕΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΔΔΕ Βρέμη
437 ΜΠΕΗΣ ΤΑΚΗΣ/ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Würzburg, Fleischerkirchengasse 1, Stuttgart
438 ΜΠΕΛΕΒΕΣΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Bietigheim
439 ΜΠΕΛΙΓΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Κοπεγχάγη
440 ΜΠΕΡΔΕΛΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
441 ΜΠΕΤΣΗΣ ΑΛΕΧΑΝΔΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Βerlin/Κοπεγχάγη/Αθήνα
442 ΜΠΕΤΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover/Wolfsburg
443 ΜΠΛΑΧΟΥΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Mettmann
444 ΜΠΟΓΙΑΤΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Γ Würzburg/Schweinfurt
445 ΜΠΟΥΜΠΑΣ ΑΤΗΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wanne-Eickel
446 ΜΠΟΥΣΟΥΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bochum
447 ΜΠΡΟΥΚΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
448 ΜΠΡΑΖΙΩΤΗΣ ΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wien, Austria
449 ΜΥΓΑΚΗΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
450 ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Μόδενα, Ιταλία
451 ΜΥΛΩΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΔΑ Genf
452 ΜΥΛΩΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΕ München
453 ΜΥΛΩΝΑΣ Ν., ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
454 ΜΥΡΩΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Gislaved, Σουηδία
455 ΜΩΡΑΛΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
456 ΜΩΫΣΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Κοπεγχάγη
457 ΝΑΚΑΣ Δ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Krefeld
458 ΝΑΛΠΑΝΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
459 ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Δ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Sindelfingen
460 ΝΑΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
461 ΝΑΣΙΑΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Μιλάνο, Ιταλία
462 ΝΑΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin
463 ΝΑΤΣΙΟΚΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Witten
464 ΝΕΟΚΟΣΜΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
465 ΝΕΟΦΩΤΙΣΤΟΣ Σ. Wien, Γραμματέας Σ.Ε.Φ. και Ε. Βιέννης

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 42

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

466 ΝΙΑΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γένοβα

467 ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
468 ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΔΗΝ München, Steinickeweg 7
469 NΙΚΟΛΑΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γεν. Γραμματέας Ρώμη, Zürich
470 ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ ΜΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Capri (Μο), Ιταλία
471 ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
472 ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΩΣΤΑΣ, Deutsche Welle Köln
473 ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Νομικός Hamburg
474 ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bielefeld
475 ΝΟΛΗΣ ΒΙΚΤΩΡ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Αυστραλία
476 ΝΤΑΙΛΙΑΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Neuss
477 ΝΤΑΤΑΜΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
478 ΝΤΑΦΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝΚΕΝΤΡ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ
479 ΝΤΟΥΚΛΙΑΣΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Wuppertal
480 ΝΩΛΛΗΣ ΒΙΚΡΩΡ, ΕΚ Melbourne
481 ΞΥΛΟΥΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛ München
482 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΚΕ, ΕΕ Graz, Österreich
483 ΟΚΤΙΝΑΣ ΣΩΤΗΡΗΣ Βerlin
484 ΟΡΔΙΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Rapperswil-Jona/Zürich
485 ΠΑΚΛΑΤΖΗΣ ΦΩΤΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
486 ΠΑΛΑΜΠΕΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bochum
487 ΠΑΛΛΙΟΥΡΑΣ Σ., ΕΔΗΝ München
488 ΠΑΝΑΓΙΑΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
489 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Witten
490 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
491 ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
492 ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Dübendorf/Zürich
493 ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bietigheim
494 ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Βρέμη
495 ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΧΑΡ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Γραμματέας, Φ. ΠΑΚ Dübendorf/Zürich, Ελβετία
496 ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
497 ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Α., ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
498 ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ ΑΛΕΧΑΝΔΡΟΣ, Ελληνική Αντίσταση, ΕΚ-ΕΔΗΝ Rom, Ιταλία
499 ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ ΣΤΑΘΗΣ, Ελληνιή Αντίσταση Ρώμη, Ιταλία
500 ΠΑΝΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ, Δρ., Δρ., Αντιστασιακός München
501 ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
502 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΓΓ, ΚΕ, ΕΕ Zürich, Ελβετία
503 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ζυρίχη
504 ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΝΓ Tübingen
505 ΠΑΝΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Darmstadt
506 ΠΑΝΤΟΣ ΤΑΣΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΑΓΓ, ΚΕ, ΕΕ Berlin
507 ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
508 ΠΑΠΑΒΛΑΣΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ0ΕΔΗΝ Hannover
509 ΠΑΠΑΓΕΛΛΟΥ ΑΣΤΕΡΗΣ, ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ TRIESTE
510 ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
511 ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
512 ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ München
513 ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Ευ., Φ.-ΠΑΚ Aschaffenburg
514 ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΧΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Darmstadt
515 ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Hannover
516 ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Χ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Karlsruhe
517 ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΔΗΝ Βόρεια Γερμανία
518 ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ ΤΟΛΗΣ/ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Winterthur
519 ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stockholm, Schweden
520 ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΣ, Φ. ΠΑΚ München

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 43

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

521 ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen

522 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Β., ΕΚ-ΕΔΗΝ Köln
523 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Bad-Godesberg, Βόννη
524 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Sindelfingen
525 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
526 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
527 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Mannheim
528 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
529 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
530 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ/ΘΕΜΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwäbisch-Gmünd
531 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
532 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
533 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wuppertal
534 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
535 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΣΔΕ München
536 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
537 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
538 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.-ΠΑΚ Mannheim/Waldhof
539 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wuppertal
540 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Hannover
541 ΠΑΠΑΖΑΧΑΡΙΟΥ ZΑΧΑΡΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Rüsselsheim
542 ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΤΕΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
543 ΠΑΠΑΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑΣ
544 ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
545 ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
546 ΠΑΠΑΜΑΝΤΕΛΛΟΣ Τάκης/ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Aachen
547 ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΠΑΚ Stockholm, Montreal
548 ΠΑΠΑΝΙΚΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΔΔΕ, ΚΚΕ Bremen
549 ΠΑΠΑΝΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Porz-Wahn
550 ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΣ ΠΕΤΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
551 ΠΑΠΑΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Witten
552 ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Firenze, Ιταλία
553 ΠΑΠΑΣΤΑΘΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Clausthal-Zelle
554 ΠΑΠΑΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΧΡ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Essen
555 ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Αυστρία
556 ΠΑΠΕΡΝΙΤΖΚΙ ΑΝΝΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
557 ΠΑΡΑΣΧΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
558 ΠΑΡΑΣΧΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
559 ΠΑΡΩΤΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΣΔΕ München
560 ΠΑΣΑΛΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Kelsterbach
561 ΠΑΣΠΑΛΙΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γαλλία
562 ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Taufkirchen
563 ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Taufkirchen
564 ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ΣΑΒΒΑΣ, ΕΔΗΝ Esslingen
565 ΠΑΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Κοπεγχάγη
566 ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Geesthacht
567 ΠΑΥΛΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
568 ΠΕΠΟΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
569 ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
570 ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Düsseldorf
571 ΠΕΤΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
572 ΠΙΠΙΛΑΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
573 ΠΙΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
574 ΠΙΤΣΙΩΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
575 ΠΛΑΚΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 44

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

576 ΠΛΑΚΩΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Mettmann

577 ΠΛΟΥΜΠΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, Φ.-ΠΑΚ München
578 ΠΛΥΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΦΗΜ. ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ London
579 ΠΟΛΑΚΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
580 ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βασιλεία
581 ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΗΣ ΕΥΑΓΕΛΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Witten
582 ΠΟΝΗΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Neustadt
583 ΠΟΝΗΡΙΔΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Malmö, Stockholm
584 ΠΡΟΒΙΑΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
585 ΠΡΟΓΟΥΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
586 ΠΡΟΜΙΟΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
587 ΠΣΑΡΟΥΔΑΚΗΣ Ν., ΕΚ-ΕΔΗΝ Gütersloh
588 ΠΥΛΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
589 ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
590 ΠΥΡΠΙΡΗΣ ΠΑΥΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Graz, Αυστρία
591 ΡΑΙΣΑΚΗΣ Χ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Wien/Graz
592 ΡΑΠΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΔΔΕ Βρέμη
593 ΡΙΤΖΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
594 ΡΕΠΑΣ ΙΟΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Basel
595 ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ, ΕΚ ΕΔΗΝ München
596 ΡΟΥΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Paderborn
597 ΣΑΚΚΑΣ ΘΕ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Ρώμη
598 ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ, Φ.-ΠΑΚ, Συντονιστής München
599 ΣΑΜΙΩΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Großostheim
600 ΣΑΠΕΡΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Utrecht, Rotterdam, Ολλανδία
601 ΣΑΠΟΥΝΙΔΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Neu Ulm
602 ΣΑΠΟΥΝΤΖΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
603 ΣΑΡΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
604 ΣΑΡΡΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ (ΛΕΥΤΕΡΗΣ), ΕΚ-ΕΔΗΝ Brüssel, Belgien
605 ΣΑΡΗΣΑΒΒΑ ΙΡΜΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
606 ΣΑΡHΣΑΒΒΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ, Γραμματέας Zürich, Νέα Τρίγλια
607 ΣΑΧΑΝΙΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Altingen (bei Tübingen)
608 ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
609 ΣΑΧΠΑΣΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Kettwig
610 ΣΕΒΔΑΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Hamburg
611 ΣΕΝΔΟΝΑΣ EΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Reutlingen
612 ΣΕΝΔΟΝΑΣ-ΓΚΟΥΛΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Reutlingen
613 ΣΕΡΗΦΗΣ Ι., ΕΚ-ΕΔΗΝ Winnenden
614 ΣΕΦΕΡ ΣΟΥΛΕΙΜΑΝ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
615 ΣΗΜΟΝΑΚΙΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
616 ΣΙΑΚΑΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwaikheim
617 ΣΙΑΠΕΡΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ
618 ΣΙΓΑΝΑΚΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Langenberg
619 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Rüsselsheim
620 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΚΕΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
621 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
622 ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΠΟΔΓ Neuss
623 ΣΙΩΛΟΣ Θ. , ΕΚ-ΕΔΗΝ Karlsruhe
624 ΣΚΑΡΠΕΛΗΣ, ΠΑΜ, ΕΔΑ München
625 ΣΚΑΦΙΔΑΣ ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
626 ΣΚΑΝΔΑΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Duisburg
627 ΣΚΛΑΒΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑΣ Βασιλεία
628 ΣΚΟΥΛΑΣ ΝΙΚΟΣ, ΠΑΚ ΚΑΝΑΔΑ Toronto
629 ΣΚΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γένοβα

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 45

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

630 ΣΚΟΥΝΤΡΙΔΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Γραμματέας ΣΔΕ München

631 ΣΜΠΥΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
632 ΣΟΛΔΑΤΟΣ Δ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Schweinfurt
633 ΣΟΝΙΑΔΗΣ ΙΑΚΩΒΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Wiesbaden
634 ΣΟΦΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Braunschweig
635 ΣΟΥΛΕΙΜΑΝ ΣΕΦΕΡ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
636 ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΕΑΣΚΕΝ Hamburg
637 ΣΠΑΝΟΣ Π., ΕΔΗΝ München
638 ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Παρίσι
639 ΣΠΥΡΟΓΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
640 ΣΤΑΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑΣ Βασιλεία
641 ΣΤΑΘΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, Φ. ΠΑΚ Geesthacht
642 ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ, Επιτροπή ΕΔΗΝ Γερμανίας, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bonn
643 ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
644 ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hannover
645 ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΙΤΑΛΙΑΣ Ρώμη
646 ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Δρ. München, Συντονιστής Φ. ΠΑΚ
647 ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ, ΕΔΗΝ München
648 ΣΤΕΡΤΣΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lindau
649 ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γενεύη
650 ΤΣΙΟΝΓΟΣ ΘΩΜΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Lübeck
651 ΣΤΟΛΤΙΔΗΣ ΣΠΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Karlsruhe
652 ΣΤΡΕΜΜΕΝΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bologna, Ιταλία
653 ΣΤΡΟΜΠΟΛΑΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ München
654 ΣΤΡΟΥΛΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ, ΕΔΗΝ München
655 ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW Herten
656 ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΣΙΜΟΣ, ΕΔΗΝ Stuttgart
657 ΣYΝΤΡΟΦΙΟΣ ΧΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg
658 ΣΥΝΑΧΙΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Wuppertal
659 ΣΥΡΑΚΟΥ ΑΘΗΝΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
660 ΣΥΡΑΚΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
661 ΣΦΟΥΝΤΟΥΡΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ Zürich
662 ΣΩΜΕΡΙΤΗΣ Σ. ΡΙΧΑΡΔΟΣ (Jun., Καθ. Πανεπιστ.), ΣΔΕ Στρασβούργο?
663 ΣΩΜΕΡΙΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ, Καθ. Πανεπιστ., ΣΔΕ Paris?
664 ΣΩΣΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Hamburg
665 ΣΩΤΗΡΙΑΔΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Reutlingen
666 ΣΩΤΗΡΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Bologna, Ρώμη
667 ΣΩΤΗΡΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Hannover
668 ΤΑΦΕΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ,ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ Neviges
669 ΤΑΣΙΟΥΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΔΗΝ Esslingen
670 ΤΑΣΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
671 ΤΑΣΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
672 ΤΑΣΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Zürich
673 ΤΑΤΑΚΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου
674 ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin
675 ΤΕΞΑΚΑΛΙΔΗΣ ΑΝΕΣΤΗΣ, Φ.ΠΑΚ Porz
676 ΤΖΑΒΑΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Bonn
677 ΤΖΑΝΑΚΑKΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Νεάπολη, Ιταλία
678 ΤΖΑΝΟΥΚΑΚΗΣ Γ., EK-EΔHN Graz, Αυστρία
679 ΤΖΕΒΕΛΑΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΚΕΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
680 ΤΖΗΜΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin
681 ΤΖΗΡΙΔΗΣ ΣΤΡΑΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Karlsruhe
682 ΤΖΗΡΙΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βεrlin
683 ΤΖΙΚΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bsel, Ελβετία
684 ΤΟΜΒΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Sindelfingen

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 46

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

685 ΤΟΠΑΛΙΔΗΣ ΑΝΕΣΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Sindelfingen

686 ΤΟΠΑΛΙΔΗΣ ΜΗΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
687 ΤΟΥΠΛΙΚΩΤΗΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Καρλσρούη
688 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΙΔΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΔΑΝΙΑ
689 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΦΩΤΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Schwäbisch-Gmünd
690 ΤΣΑΔΑΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Wanne-Eickel
691 ΤΣΑΚΙΡΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Hamburg
692 ΤΣΑΚΡΑΚΙΔΗΣ Γ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Kettwig
693 ΤΣΑΝΑΚΤΣΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Iserlohn
694 ΤΣΑΠΡΟΥΝΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Altena
695 ΤΣΑΤΣΟΥΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΒΓ Minden
696 ΤΣΑΤΣΟΥΛΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Graz, Austria
697 ΤΣΑΧΙΛΤΖΗ ΘΕΟΔΩΡΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
698 ΤΣΑΧΙΛΤΖΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
699 ΤΣΑΧΙΛΤΖΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Γραμματέας München
700 ΤΣΕΚΟΥΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ. ΠΑΚ, Γραμματέας Basel/Zürich
701 ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ Γ., Wanne-Eickel
702 ΤΣΙΑΤΣΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Neviges
703 ΤΣΟΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΔΗΝ Hamburg
704 ΤΣΟΛΟΔΗΜΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Hamburg
705 ΤΣΟΠΕΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Graz , Österreich
706 ΤΣΟΡΑΚΛΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
707 ΤΣΟΡΑΚΛΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
708 ΤΣΟΥΓΙΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Dr. Dr., Φ. ΠΑΚ München
709 ΤΣΟΥΣΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Opladen
710 ΤΣΟΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΚΗΣ, Φ. ΠΑΚ München
711 ΦΑΡΑΝΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ Würzburg
712 ΦΙΛΙΠΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Παρίσι, Γαλλία
713 ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Krefeld
714 ΦΛΑΜΕΝΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ München
715 ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Τübingen
716 ΦΛΩΡΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Luzern
717 ΦΡΑΝΚΙΑΔΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
718 ΦΡΑΝΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Darmstadt
719 ΦΩΚΑΣ ΙΟΡΔΑΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Aachen
720 ΦΩΣΚΟΛΟΣ ΚΛΗΜ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
721 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Tübingen/Bochum
722 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Tübingen/D-Dorf/Frankfurt
723 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
724 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟLAOΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Fellbach/Esslingen
725 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ München
726 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Fellbach, Stuttgart
727 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Berlin
728 ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΣΤ. , ΕΚ-ΕΔΗΝ Rottenburg
729 ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
730 ΧΑΙΔΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Heimelf
731 ΧΑΙΤΙΔΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ, ΣΔΕ München
732 ΧΑΝΙΩΤΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΔΔΕ Βρέμη
733 ΧΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
734 ΧΑΡΑΚΙΔΗΣ Β., Φ.ΠΑΚ Esslingen
735 ΧΑΣΑΠΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Hannover
736 ΧΑΤΖΑΚΟΣ ΚΩΣΤΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑΣ
737 ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΗΛΙΑΣ, EΚ-ΕΔΗΝ, IG-Metall, BG Frankfurt, Ratingen
738 ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΝΓ Schwaikheim, Göthestr.27

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 47

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

739 ΧΑΤΖΗΓΩΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Αντιδικτατορικές Επιτροπές Βerlin

740 XATZΗΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Εsslingen
741 ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Düsseldorf
742 ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Esslingen
743 ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ, EK-ΕΔΗΝ Saarbrücken
744 ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΕΛΗΣ Κ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Tübingen
745 ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΕΔΗΝ Βerlin
746 ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Aachen
747 ΧΕΙΜΩΝΑΚΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
748 ΧΗΝΑΣ ΣΩΤΗΡΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlin
749 ΧΟΥΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Stuttgart
750 ΧΡΙΣΤΙΝΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, BG Gießen, Frankfurt
751 ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Στοκχόλμη, Σουηδία
752 ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Braunschweig
753 ΧΩΡΙΑΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ, Γραμματέας Hamburg
754 ΨΑΘΟΠΟΥΛΟΣ Τ., ΕΚ-ΕΔΗΝ Fellbach
755 ΨΑΡΡΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
756 ΨΑΡΡΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ/ΣΤΕΛΙΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürich
757 ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Bielefeld, Gütersloh

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 48

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ*
Haupt-Wirkungs-Städte des Politischen Widerstandes in Εuropa bιs zur Spaltung der Partei Ende 1971
Κωδικός αναζήτησης: 1556-ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ

1 AACHEN 40 FERRARA, ITALIEN 79 LEOBEN, ÖSTERREICH

2 ALFDORF 41 FIRENZE, ITALIEN 80 LIEGE, BELGIEN
3 ALTENA 42 FLORENZ, ITALIEN 81 LINDAU
4 ALTINGEN 43 FRANKENTHAL 82 LÜDENSCHEID
5 ASCHAFFENBURG 44 FRANKFURT 83 LUDWIGSHAFEN
6 AUGSBURG 45 FREIBURG 84 LUZERN, SCHWEIZ
7 BAD GODESBERG 46 ST. GALLEN, SCHWEIZ 85 MALMÖ, SCHWEDEN
8 BARI, ITALIEN 47 GEESTHACHT 86 MANNHEIM
9 BASEL, SCHWEIZ 48 GENF, SCHWEIZ 87 METTMANΝ
10 BERLIN WEST 49 GENOVA, ITALIEN 88 METZINGEN
11 BIELEFELD 50 GEROLDSWIL, SCWEIZ 89 MILAN, ITALIEN
12 BIETIGHEIM 51 GIESSEN 90 MINDEN
13 BOCHUM 52 GINGEN-BRENZ 91 MODENA, ITALIEN
14 BOLOGNA, ITALIEN 53 GIFHORN 92 MÜHLACKER
15 BONN 54 GISLAVED, SCHWEDEN 93 MÜNCHEN
16 BORÄS, SCHWEDEN 55 GLOSTRUP, DÄNMARK 94 MÜNSTER
17 BRAUNSCHWEIG 56 GRAZ, ÖSTERREICH 95 NAPOLI, ITALIEN
18 BREMEN 57 GÜTERSLOH 96 NEUILLY SUR SEINE, FR.
19 BRIGHTON 58 HÄGERSTEN, SCHWEDEN 97 NEUSS
20 BRÜSSEL, BELGIEN 59 HAMBURG 98 NEUSTADT
21 BURSCHEID 60 HANNOVER 99 NEVIGES
22 CAGLIARI, ITALIEN 61 HEIDELBERG 100 NÜRNBERG
23 CARPI (MO). ITALIEN 62 HERTEN 101 OFFENBACH
24 CHARLOTTENLUND, DÄN. 63 HESSEN 102 OPLADEN
25 CLAUSTHAL 64 HEUBACH 103 OSLO, NORWEGEN
26 DARMSTADT 65 ISERLOHN
27 DENKENDORF 104 PADERBORN
66 KALTHOF 105 PADUA, ITALIEN
28 DERENDINGEN 67 KARLSRUHE
29 DLETTENBERG 106 PARIS, FRANKREICH
68 KETTWIG 107 PAVIA, ITALIEN
30 DORTMUND
69 KIEL 108 PFAFFINGEN
31 DUISBURG 70 KILCHBERG, SCHWEIZ
32 DÜREN 109 PIZA, ITALIEN
71 KREFELD 110 PLIETZHAUSEN
33 DURLACH
72 KÖLN 111 PORZ-WAHN
34 DÜSSELDORF
73 KONSTANZ
EHINGEN 112 RAPPERSWIL, SCHWEIZ
35 74 KOPENHAGEN,
36 ERIKSHÄLLGATAN, DÄNMARK
113 REICHENBACH
SCHWEDEN 75 KREFELD 114 REUTLINGEN
37 ESSEN 76 KRISTSSTAND 115 ROM, ITALIEN
38 ESSLINGEN 77 LANGENBERG 116 ROTTENBURG
117 RÜSSELSHEIM
39 FELLBACH 78 LEICHLINGEN
118 SAARBRÜCKEN

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 49

 Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974

119 SANDBACH 130 STRASSBURG, FR. 140 WIEN, ÖSTERREICH

120 SCHWAIKHEIM 131 STUTTGART 141 WIESBADEN
121 SCHWÄBISCH-GMÜND 132 TRIESTE, ITALIEN 142 WINNENDEN
122 SCHWEINFURT 133 TÜBINGEN 143 WINTERTHUR, SCHWEIZ
123 SINDELFINGEN 144 WITTEN
134 ULM, NEU-
124 SÖDERTÄLJE, SCHW. 145 WOLFSBURG
135 UMEÄ, SCHWEDEN
125 SPÄNGA, SCHWEDEN 146 WUPPERTAL
136 UTRECHT, HOLLAND
126 SPRAITBACH 147 WÜRZBURG
127 ST GALLEN, SCHWEIZ 137 WAIBLINGEN
148 ZÜRICH, SCHWEIZ
128 ST MICHAEL, ÖSTERREICH 138 WANNE-EICKEL
129 STOCKHOLM, SCHW. 139 WETZLAR

* Βλέπε και: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΟΝΕΚ-ΕΔΗΝ /Αθήνα, 1995 / Εισήγηση:

Αλέκου Μπέτση, σελ. 174-179, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Τ. ΠΙΤΣΙΛΟΣ, Αθήνα 1997, ISBN 960 –7112 – 93 - 8.

ΣΗΜΕΙΩΣEΙΣ
Ο αντιδικτατορικός αγώνας αρκετών μελών των Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού συνεχίστηκε
στην περίοδο 1972-1974 μέσα από άλλες αντιδικτατορικές και αντιστασιακές Οργανώσεις, όπως, π.χ.,
των Φίλων του ΠΑΚ. Μόνο στα Μεγάλα Κέντρα της Εναντίωσης όπως Αμβούργο, Αννόβερο,
Βερολίνο, Βιέννη, Ζυρίχη, Μόναχο και Στουτγκάρδη υπήρχαν ακόμη Οργανώσεις, που στην περίοδο
1973-1974 αναγκαστικά λειτουργούσαν, πότε-πότε, και με «τηλεφωνικές συσκέψεις μελών» και
συνεπώς με αντικαταστατικές διαδικασίες.

Από το 1972 και μετά οι Οργανώσεις της ΕΚ-ΔΗΝ Εξωτερικού στη Σουηδία, τη Δανία, το Βέλγιο, την
Ολλανδία, τη Γαλλία και την Ιταλία είχαν, όσον αφορά την ΕΚ-ΕΔΗΝ, αυτο-απενεργοποιθεί, δηλαδή
είχαν σταματήσει να αντιστρατεύονται τη Δικτατορία ως Οργανώσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ.

Διακινδυνεύω τον ισχυρισμό ότι αυτό, που, δυστυχώς, έγινε τότε με την ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, έγινε
και με τις άλλες Ελληνικές Αντιδικτατορικές Οργανώσεις. Παραπέρα νομίζω ότι η εξέλιξη αυτή μέσα
στον αντιδικτατορικό δημοκρατικό χώρο οφείλει να θεωρηθεί ως «φυσική», λόγω, π.χ.,
 υπερκόπωσης των μελών,
 αναποτελεσματικότητας του αγώνα,
 αγεφύρωτων εσωκομματικών διαφωνιών,
αλλά ίσως και λόγω
 έλλειψης αναγνώρισης των προσπαθειών των,
 και σίγουρα πολλών προσωπικών αιτιών.

Ας προσθέσω, με την ευκαιρία, ότι το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε και στην δεκαετία 2000-2010 στη
Γερμανία σε πολλούς Ελληνικούς Φοιτητικούς και Γερμανο-Ελληνικούς Συλλόγους καθώς επίσης και
στις Ελληνικές Κοινότητες.

H επικαιροποίηση αυτή στηρίζεται κυρίως σε τέσσερα τεκμήρια (κατάλογοι με ονοματεπώνυμα και

διιευθύνσεις μελών) που κατά καιρούς συντάχθηκαν από: Νικόλαο Νικολαΐδη, ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού /
Μυρώδη Αθανασίου, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορ. Γερμανίας / Παναγιώτη Μπέη, ΕΚ-ΕΔΗΝ Νοτίου Γερμανίας και
Δημήτρη Σαρησάββα, ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας.

Myrodis Athanassiou Σάββατο, 4 Μαΐου 2019 S e i t e | 50

 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΕΚΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ ΠΟΙΟΣ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 1967-1974

ΣΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
IN ARBEIT
1 Αγγελίδης Αντώνης, Kopenhagen, μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, Γραφείο Φοιτητικού (1969).
2 Αθανασίου Mυρώδης, Μόναχο (1968-1971), Βρέμη (1971-1974): Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου
(1970, 1971), Γραμματέας Φ.ΠΑΚ Μονάχου (1971), Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Δράσης για
Δημοκρατία στην Ελλάδα (1972-1974). Μέλος ΠΕ στην ΠΟΒΓ. Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
(1972, 1973, 1974). Εκδότης των / Herausgeber von: [1] GRIECHENLAND CHRONIK (1973, 1974), [2]
INFORMATIONS-DIENST (1973,1974) und [3] ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ (1974).
3 Ακράνης Θωμάς, Hannover: Γραμματέας ΠΕ στην ΠΟΒΓ.
4 Αλεξάκης Ορέστης, Βόννη: Μέλος της ΣΕΠΟ Δ. Γερμανίας.
5 Αντωνίου Ιωάννης, Stuttgart: Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
6 Αρβανίτης Σωτήριος, Βerlin: Γραμματέας ΠΕ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Βerlinυ, Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού.
7 Ασημακόπουλος Σωτήριος, München: Μέλος ΤΕ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου το 1968-69.

8 Βάβας Χαράλαμπος, Hannover:

9 Βαλσαμάκης Κρίτων, Στουτγάρδη:
10 Βανδαλής Γεώργιος, Παρίσι: Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
11 Βασιλειάδης Δαμιανός, München: Γραμματέας Φ. ΠΑΚ Μονάχου 1971-1974, Γενικός Γραμματέας
Φίλων του ΠΑΚ 1973-1974.
12 Βουκελάτος Γεώργιος, Bad Godesberg, Bonn: Ιδρυτικό στέλεχος της ΕΚ Δυτ. Γερμανίας, ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ
Δυτ. Γερμανίας. Βλέπε το έργο του «Γερμανία 1960-1974, Κβελλενστρασε 2, Αγώνες και
Παρασκήνια».

13 Γενούζος Ευάγγελος, Mettmann: Γραμματέας ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ NRW, Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ

Εξωτερικού
14 Γιαννόπουλος Γεώργιος, Λονδίνο: ΠΑΚ, Φ.ΠΑΚ.
15 Γιαννόπουλος Ιωάννης, ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτ. Βerlinυ, μέλος της ΣΕΠΟ
16 Γισδάκης Σπύρος, München: Μέλος ΤΕ Μονάχου, Νεολαίας ΕΔΗΝ (1970), Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ
Μονάχου (1971, 1972, 1973), Μέλος ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού (1972, 1973, 1974).
17 Γραμματικόπουλος Μηλτιάδης, Stuttgart:
18 Γραμμένος Νικόλαος, Esslingen: Γραμματέας ΠΕ της ΠΟΝΓ, Εκδότης του ΕΚ-Pressedienst (1969, 1970,
1971).
19 Γυπαράκης Νικόλαος, Hamburg, Bremen: Γραμματέας ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburgυ.

20 Δεληπέτρος Θεόδωρος, Frankfurt: Μέλος ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτ. Γερμανίας, 1968.

21 Δημάδης Νίκος, Γαλλία: Μέλος της ΕΕ ΕΚ Εξωτερικού 1967, Γραφείο Μελετών.

22 Ζαφειρακόπουλος Νεοκλής, Stuttgart: Μέλος ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτ. Γερμανίας, 1968.

23 Ζησιμόπουλος Αθανάσιος/Θάνος, München, Βόννη: Γραμματέας ΕΚ, ΕΔΗΝ Μονάχου

24 Καΐκης Σταύρος, Βerlin (1967-1977): Μέλος ΚΕ και ΕΕ, ΓΓ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Δυτ. Γερμανίας. Μέλος
τουΠΑΚ και των Φ.ΠΑΚ (1969/1970).
25 Καλαμπάκας Θεόφιλος, Hamburg: Γραμματέας ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburgυ, Μέλος ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορ.
Γερμανίας, μέλος ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού

Σελ. 51
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

26 Καντηλιεράκης Δημήτριος, München: Ιδρυτικό μέλος ΕΔΗΝ Μονάχου (18.3.67), μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού (1968, 1974). μέλος της ΠΟΕΓ (1969), και των Φ.ΠΑΚ Μονάχου (1969).
27 Κασσινάς Αθανάσιος, Hannover: Γραμματέας ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Αννοβέρου.
28 Κατσαρός Παναγιώτης, Clausthal-Celle: Γραμματέας ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορ. Γερμανίας.
29 Κίσσωνας Γεώργιος, Hamburg: Από τα στελέχη της ΕΚ-ΕΔΗΝ στην περίοδο 1967/1968, μέλος ΠΟΕΓ,
ΠΑΚ και Φ.ΠΑΚ.
30 Κοκκόλα Αγγέλα, Στοκχόλμη: Υπεύθυνο και βασικό στέλεχος των οργανώσεων ΕΚ, ΕΔΗΝ (968-1971),
ΠΑΚ και Φ. ΠΑΚ (1968-1974).
31 Κολοβός Δημήτριος, Καρλσρούη: Μέλος ΠΕ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Νοτ. Γερμανίας, ΠΑΚ, Φ.ΠΑΚ.

32 Λίτινας Γεώργιος, Καρλσρούη: Μέλος ΠΕ ΠΟΝΓ, ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού (1968-1974), ΠΑΚ,
Φ.ΠΑΚ (1968-1970).
33 Λεοντιάδης Ιωάννης, ΕΚ-ΕΔΗΝ Αυστρίας, μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, Αναπληρωτής
Γενικός Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.

34 Μαραντζίδης Αλέκος, ΕΚ-ΕΔΗΝ Γαλλίας, μέλος ΚΕ και ΕΕ (1971/72).

35 Μαρκαντωνάτος Διονύσιος, Στοκχόλμη: ΕΚ-ΕΔΗΝ Σουηδίας, μέλος ΚΕ
36 Μαυρέλης Γεώργιος, Dortmund: ΕΚ-ΕΔΗΝ.
37 Μαυρέλης Γιάννης, Bochum: ΕΚ-ΕΔΗΝ.
38 Μαυρίδης Βασίλειος, Köln: Εκδότης των GRIECHISCHE DOKUMENTE UND INFORMATIONEN (1970-
1973).
39 Μαυρογιάννης Γεώργιος, Δανία: Μέλος της ΕΕ ΕΚ Εξ, Τύπου και Πληροφοριών (1967).
40 Μαύρος Συμεών, Darmstadt: ΕΚ-ΕΔΗΝ (1967-1971), Ταμίας ΠΟΕΓ.
41 Μέλλιος Χρήστος, Hannover: ΕΚ-ΕΔΗΝ
42 Μηνέικος Αθανάσιος, Παρίσι: Μέλος ΕΕ ΕΚ Εξ 1967, μέλος του ΠΑΚ και Φ.ΠΑΚ 1968-1969.
43 Μπακογιάννης Παύλος, München: Διευθυντής των ελληνικών εκπομπών της Βαυαρικής
Ραδιοφωνίας Μονάχου.
44 Μπάρδας Κώστας, Hannover: Μέλος της ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Ανοβέρου, Μέλος της ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορείου
Γερμανίας, Μέλος της ΚΕ και ΕΕ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
45 Μπάρδης Δημήτριος, Heidelberg: Μέλος Επιτροπής ΕΔΗΝ Νοτίου Γερμανίας.
46 Μπέης Τάκης, Würzburg, Στουτγάρδη: Μέλος της Επιτροπής ΕΔΗΝ Νοτίου Γερμανίας (18.3.67),
ΠΟΝΓ και ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ.
47 Μπελεβεσλής Ιωάννης, Bietigheim: ΕΚ-ΕΔΗΝ.
48 Μπέτσης Αλέξανδρος: Ιδρυτής Οργανώσεων ΕΔΗΝ στη Γερμανία το 1966. Μέλος ΕΕ ΕK-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού, Γραφείο ΕΔΗΝ μέχρι το 1971. Μέλος των οργανώσεων ΠΑΚ και Φ. ΠΑΚ.
49 Μπούσουλας Δημήτριος, Bochum: Μέλος Επιτροπής ΕΔΗΝ Κεντρικής Γερμανίας (13.3.67), ΠΕ ΕΚ-
ΔΗΝ NRW, ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους στις 15 Αυγούστου 1970.

50 Νάνος Γεώργιος, München: Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου 15..2.1968-15.2.69.

51 Νικολαΐδης Γεώργιος, Μόναχο: Μέλος Επιτροπής ΕΔΗΝ Νοτίου Γερμανίας, Γραμματέας ΕΔΗΝ
Μονάχου (1967)
52 Νικολαΐδης Νικόλαος, Ρώμη, Zürich: Γενικός Γραμματέας ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού από το 1968 μέχρι 27
Ιουνίου 71.
53 Νικολακόπουλος Νίκος, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου το 1970. Συντονιστής Φ. ΠΑΚ
Μονάχου (1971, 1972).
54 Νικολάου Νικόλαος, Hamburg: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburgυ το 1972. Μέλος της ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού για πολλά χρόνια. Πρακτικογράφος Συνεδριάσεων ΚΕ. Πρόεδρος της Τριτοβάθμιας
Εξελεγκτικής Επιτροπής της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.

55 Οικονόμου Χρήστος, Graz: Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.

Σελ. 52
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

56 Πάνου Σταύρος, München: Πανεπιστημιακός, αρχισυντάκτης του δελτίου ενημερώσεως της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Μονάχου από τον Αύγουστο του 1971 μέχρι και τον Ιανουάριο του 1974.
57 Παντελής Δημήτριος, Zürich: Μέλος ΤΕ και ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας. Μέλος ΚΕ και ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού. ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού από Μάιο 1972 μέχρι Ιούνιο 1974.
58 Παντελίδης Σωτήριος, Tübingen: Μέλος ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Νοτίου Γερμανίας, Εκδότης του ΠΔ ΕΚ-ΕΔΗΝ
ΠΟΝΓ.
59 Πάντος Τάσος, Βerlin: ΕΚ-ΕΔΗΝ.
60 Παπαδόπουλος Μιχαήλ, Wuppertal: ΕΚ-ΕΔΗΝ, Φ.ΠΑΚ.
61 Παπαδόπουλος Παρασκευάς, München: Μέλος ΕΚ-ΕΔΗΝ και Φ. ΠΑΚ Μονάχου.
62 Παπακώστας Κώστας, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου το 1970 (Φοιτητικό) και Γραμματέας
το 1974. Μέλος ΚΕ 1974.
63 Παπαμαντέλος Δημήτρης, Άαχεν: ΕΚ-ΕΔΗΝ, ΠΑΚ, Φ.ΠΑΚ.
64 Παπανδρέου Ανδρέας, Στοκχόλμη: Εκπρόσωπος της ΕΚ στο Εξωτερικό. Πρόεδρος Εθνικού
Συμβουλίου του ΠΑΚ.
65 Πασχαλίδης Νεόφυτος, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου στις περιόδους 1968, 1970, 1971,
1972, 1973 και 1974. Αναπληρωτής Γραμματέας 1970 και υπ. Γραφείου Οργανωτικού 1968, 1970,
1971. Μέλος ΚΕ 1974.
66 Πετρογιάννης Κώστας, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου το 1970, Δημοσίων Σχέσεων. Μέλος
των Φ.ΠΑΚ Μονάχου. Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής της εφημερίδας του ΠΑΚ «ΑΓΩΝΑΣ».
67 Πλούμπης Κώστας, München: Αρχισυντάκτης της εφημερίδας ΑΓΩΝΑΣ του ΠΑΚ. Μέλος του ΠΑΚ και
Φ.ΠΑΚ.
68 Πολυχρονίδης Ευάγγελος, Witten: ΕΚ-ΕΔΗΝ. Μέλος ΠΕ, ΚΕ και ΕΕ.
69 Πονηρίδης Εμμανουήλ, Μαλμέ, Στοκχόλμη: Μέλος ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ, Γραφείο Συνδικαλιστκού (1969).
Μέλος του ΠΑΚ και των Φ.ΠΑΚ.
70 Πυλιώτης Δημήτριος, München. Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου (1970, 1972, 1973). Αναπλ.
Γραμματέας ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου 1971. Υπ. Συνδικαλιστικού 1970.
71 Πυρπιρής Παύλος, Graz: Μέλος ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, 1972.

72 Σαρησάββας Δημήτριος, Zürich (1968-1975): Γραμματέας ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Zürichς 1969-1974.

Μέλος/Γραμματέας ΠΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας (1969-1974). Μέλος ΚΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Μέλος ΕΕ
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, Γραφείο Οικονομικών (1969-1970). Mέλος του ΠΑΚ και των Φ.ΠΑΚ.
73 Στρομπουλάκος Βασίλειος, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου (1970) και Φ. ΠΑΚ Μονάχου
(1971).

74 Τσαχιλτζής Παναγιώτης, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου (1968). Γραμμ. ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου
(1969). Μέλος της ΤΕ Φ.ΠΑΚ Μονάχου (1971).
75 Τσορακλίδης Γεώργιος, München: Μέλος ΤΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου (1970) και (1974). Μέλος ΚΕ (1974).
76 Τσουγιόπουλος Γεώργιος, München: Μέλος Φ. ΠΑΚ Μονάχου. Ηγετικό στέλεχος του ΠΑΚ, Φ.ΠΑΚ.
77 Τσοχατσόπουλος ΄Ακης, München: Μέλος Φ. ΠΑΚ Μονάχου. Ηγετικό στέλεχος του ΠΑΚ, Φ.ΠΑΚ.

78 Φιλιππακόπουλος Γεώργιος, Γαλλία. Μέλος ΕΕ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, Γραφείο Ειδικών Θεμάτων

(1969).
79 Φλέσσας Γεώργιος, Tübingen: Μέλος Επιτροπής ΕΔΗΝ Νοτίου Γερμανίας

80 Χατζηανδρέου Ηλίας, Frankfurt: Μέλος ΕΕ ΕΚ Δυτ. Γερμανίας το 1967/68, Συνδικαλιστής.

81 Χριστινίδης Ανδρέας, Bad Godesberg: Μέλος ΕΕ ΕΚ Δυτ. Γερμανίας Αναπληρωτής ΓΓ (1968), Γραφ.
Πολιτικής Διαφώτισης (1967/68).

Σελ. 53
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΕΒΔΟΜΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ
Βλέπε και ανάρτηση 1048-ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΕ ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ

Πρόλογος

Το πνεύμα με το οποίο γράφτηκε ο παρών εσωτερικός κανονισμός επεδίωξε τους πιο κάτω
σκοπούς:

α. Να συγκεκριμενοποιηθούν τα καθήκοντα των μελών της Τοπικής Επιτροπής από την μια
μεριά, από την άλλη μεριά η αλληλοενημέρωση, η έκθεση πεπραγμένων των υπευθύνων να
θέσουν σε κίνηση τον μηχανισμό της οργάνωσης.

β. Να δημιουργηθούν οι απαιτούμενες καταστάσεις και προϋποθέσεις, για να λάβουν όσο

το δυνατό περισσότερα απλά μέλη υπεύθυνες θέσεις στο μηχανισμό της οργάνωσης και
συνάμα να συλλέξουν τις αναγκαίες εμπειρίες και να αποκτήσουν τα απαιτούμενα
προσόντα, τα οποία θα έχουν σαν εφόδιο στην μετέπειτα δραστηριότητα και εξέλιξη των σε
στελέχη της οργάνωσης. Κατ´ αυτό το τρόπο θα προβλέπεται και η διάδοχος κατάσταση.

γ. Να λειτουργεί δημοκρατικά και απρόσκοπτα ο μηχανισμός της οργάνωσής μας.

δ. Να καταστρέφεται στην γέννησή της κάθε αιτία που θα επέτρεπε στην προσωπική
αντιπάθεια ή ασθενική φιλοδοξία να επιφέρει ρήγμα στην οργάνωσή μας

Συγκλήσεις και Λειτουργία της Τοπικής Επιτροπής

1. Τα μέλη της Τοπικής Επιτροπής (ΤΕ) συγκαλούνται σε συνεδρίαση μια φορά

τουλάχιστον στις 2 εβδομάδες. Η Τοπική Επιτροπή μπορεί να συνέλθει ενωρίτερα, αν
αυτό κριθεί αναγκαίο από τον Γραμματέα ή από το ¼ των μελών της μετά από αίτηση
των στον Γραμματέα.

2. Οι συνεδριάσεις διευθύνονται από τον Γραμματέα ή από μέλος της Τοπικής Επιτροπής ,
το οποίο ορίζεται μετά από πρόταση, προτού αρχίσει η συνεδρίαση.

3. Οι συνεδριάσεις της Τοπική Επιτροπή γίνονται παρουσία μόνο των μελών της
οργάνωσης, τα οποία έχουν δικαίωμα λόγου αλλά όχι ψήφου. Η Τοπική Επιτροπή
συνεδριάζει σε κλειστό κύκλο κατά απόφασή της.

4. Η ψηφοφορία γίνεται με ανάταση του χεριού ή μυστικά μετά από πρόταση.

5. Δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο τα μέλη της Τοπικής Επιτροπής.

6. Η Τοπική Επιτροπή είναι σε θέση να πάρει απόφαση όταν παρίσταται το ήμισυ των
μελών της. Αποφασίζει κατόπιν σχετικής πλειοψηφίας των παρόντων.

7. Σε περίπτωση που συζητείται παράπτωμα μέλους ή μελών της Τοπικής Επιτροπής αυτό
ή αυτά αφού ακουστούν παύουν να έχουν δικαίωμα ψήφου επί αυτού και ευρίσκονται

Σελ. 54
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

κατά την ώρα της ψηφοφορίας μακράν της συνεδριάσεως. Η ψήφος των θεωρείται
λευκή.

8. Αν πάνω σ’ ένα θέμα της ημερησίας διατάξεως, ο διευθύνων την συζήτηση θέλει να
μιλήσει, μεταβιβάζει σε συνάδελφο την διεύθυνση αυτής.

9. Σε κάθε θέμα της ημερήσιας διατάξεως ομιλεί πρώτος ο εισηγητής εφόσον υπάρχει.
Μετά απ’ αυτό ομιλούν οι υπόλοιποι συνάδελφοι με την σειρά που έχουν ζητήσει το
λόγο. Το θέμα κλείνεται από τον εισηγητή αυτού. Χωρίς να έχει σειρά ομιλεί ο
διευθύνων την συζήτηση και ο εισηγητής του θέματος.

10. Περί των συνεδριάσεων της ΤΕ τηρούνται συνοπτικά πρακτικά, που υπογράφονται από
τα παρευρισκόμενα μέλη της Τοπικής Επιτροπής. Ο πρακτικογράφος ορίζεται εκ
περιτροπής από τους παρόντες.

Καταμερισμός Αρμοδιοτήτων

Η Τοπική Επιτροπή στην πρώτη συνεδρίαση καταμερίζει τις αρμοδιότητες μεταξύ των
μελών της ως εξής:

Α. Τομέας συνδικαλιστικού, ο οποίος επανδρώνεται με τρία μέλη.

Β. Τομέας σπουδαστικού.
Γ. Τομέας διαφωτίσεως – μορφωτικού - ιδεολογικού προγραμματισμού.
Δ. Τομέας ταμείου και ειδικών αποστολών.
Ε. Τομέας εκδηλώσεων και κινητοποίησης.
Δ. Τομέας εξωτερικών υποθέσεων.

Σχηματισμός Επιτροπών

11. Για την καλύτερη διεκπεραίωση της εργασίας στους διάφορους ειδικούς τομείς
καταρτίζονται επιτροπές από απλά μέλη της οργάνωσης. Την διεύθυνση και
υπευθυνότητα των επιτροπών κατέχει μέλος της Τοπικής Επιτροπής, που ορίζει η
ολομέλεια αυτής.

12. Δύο εβδομάδες μετά από την εκλογή των οι υπεύθυνοι των τομέων οφείλουν να έχουν
καταρτίσει τις επιτροπές. Στην 4η εβδομάδα πρέπει να παρουσιάσουν το πρόγραμμα
δράσεως τριμήνου διαρκείας. Πριν πάλι από τη λήξη του τρέχοντος τριμήνου πρέπει να
παρουσιάσουν το νέο.

13. Πριν από κάθε συγκέντρωση πολιτικού ή ψυχαγωγικού χαρακτήρα ορίζεται από την ΤΕ
ποιος θα κάνει τις ανακοινώσεις. Σε περίπτωση εκφωνήσεως χαιρετισμού ή πολιτικού
λόγου, ορίζεται και πάλι το μέλος που θα τον εκφωνήσει – δεν είναι ανάγκη να είναι
μέλος της ΤΕ. Σ΄ αυτό δίδεται ο σκελετός, τα πλαίσια, συνθήματα, κ.λπ. προ
εκφωνήσεως, ο λόγος τίθεται στην κρίση της ΤΕ.

Τρόπος Επαφών

14. Οι επαφές της Τοπικής Επιτροπής και προς τα’ άνω και προς τα έξω γίνονται εγγράφως
και πρωτοκολλούνται. Επ’ αυτού ενημερώνεται η ολομέλεια της Τοπικής Επιτροπής.

Σελ. 55
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

15. Μέλος της οργανώσεως που εξουσιοδοτημένο από την Τοπική Επιτροπή εκπροσώπησε
αυτήν οφείλει κατά κανόνα να την ενημερώσει εγγράφως.

16. Το ταχυδρομείο λαμβάνεται στη διεύθυνση του γραμματέα, ο οποίος και το παραδίδει
στους υπεύθυνους των τομέων κατά τις συνεδριάσεις της Τοπικής Επιτροπής.

17. Πριν από κάθε επαφή με άλλη οργάνωση η ΤΕ συνέρχεται και αποφασίζει, ποιες θέσεις
θα κρατήσει.

Ποινές και Παραπτώματα

18. Μέλος της Τοπικής Επιτροπής το οποίο ενήργησε αντίθετα μ’ απόφαση της ή άφησε να
διαφύγουν προς τα έξω στοιχεία, που έχουν κριθεί μυστικά ή δια των πράξεων του
βλάπτει την οργάνωση ή δια της μη τακτικής του συμμετοχής στις συνεδριάσεις της
Τοπικής Επιτροπής ή ακόμα παρέβηκε τον παρόντα κανονισμό, καλείται να λογοδοτήσει
επ’ αυτού.

19. Η Τοπική Επιτροπή επιβάλλει ανάλογα με το βάρος του παραπτώματος του, κυρώσεις:
(α) απαλλαγή των καθηκόντων του σαν μέλος της Τοπικής Επιτροπής μέχρι της
επομένης ολομέλειας, (β) βαρεία επίπληξη με στέρηση του δικαιώματος ψήφου μέχρι 3
μήνες, (γ) απλή επίπληξη.

20. Ο παρών εσωτερικός κανονισμός τροποποιείται, ισχύει ή παύει να ισχύει μετά από
απόφαση των 2/3 των μελών της Τοπικής Επιτροπής.

Εγκρίθηκε την …………………………………. 196_

Υπογραφές των μελών της Τοπικής Επιτροπής

………………………………………………
………………………………………………
……………………………………………..

Βλέπε και ανάρτηση: 1048- Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Τοπικής Επιτροπής EK-ΕΔΗΝ Μονάχου

Σελ. 56
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΟΓΔΟΟ ΜΕΡΟΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΣΤΟΥΤΓΑΡΔΗΣ
Στουτγάρδη, Μάιος 1968
Βλέπε και ανάρτης: 668-Εσωτερικός Κανονισμός ΕΚ-ΕΔΗΝ Στουτγκάρδης

Α. ΟΡΓΑΝΩΣΗ

1ο Άρθρο: Η ΕΚ-ΕΔΗΝ Δ. Γερμανίας είναι οργάνωση της ΕΚ-ΕΔΗΝ στην Ελλάδα.

Β. ΜΕΛΗ

1ο Άρθρο: Μέλος της ΕΚ-ΕΔΗΝ γίνεται όποιος αποδέχεται γραπτά της βασικές της αρχές, το
καταστατικό της ΕΚ-ΕΔΗΝ και αναλαμβάνει την υποχρέωση να μετέχει ενεργά στη ζωή της
Οργάνωσης.

2ο Άρθρο: (α) Τα μέλη γράφονται με πρόταση δυο μελών. (β) Κανένα μέλος δεν μπορεί να
ανήκει σε άλλη πολιτική οργάνωση ή Κόμμα.

3ο Άρθρο: Τα μέλη οφείλουν να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις της ολομέλειας.

4ο Άρθρο: Τα μέλη οφείλουν εκπληρώνουν τακτικά τις οικονομικές τους υποχρεώσεις.

5ο Άρθρο: Η παραίτηση από την ΕΚ-ΕΔΗΝ είναι δικαίωμα κάθε μέλους και γίνεται γραπτά
προς την Τοπική Οργάνωση.

Γ. ΤΟΠΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (Τ.Ο.)

1ο Άρθρο: Προϋπόθεση για την δημιουργία ΤΟ αποτελεί η ύπαρξη 7 τουλάχιστον Μελών.

2ο Άρθρο: Η συνέλευση της ΤΟ είναι σε θέση να πάρει αποφάσεις όταν είναι παρόντες
τουλάχιστον το μισό συν ένα των μελών της.

3ο Άρθρο:
(α) Η συνέλευση της ΤΟ συνέρχεται τουλάχιστον μια φορά τον μήνα. Μπορεί να συνέλθει
νωρίτερα αν αυτό κριθεί αναγκαίο από την Τοπική Επιτροπή ή από το ένα τέταρτο των
μελών της με γραπτή αίτηση τους στην Τ.Ε.
(β) Η πρόσκληση για συνέλευση γίνεται πάντοτε γραπτή, συμπεριλαμβάνει την ημερησία
διάταξη και πρέπει να βρίσκεται στην κατοχή των μελών της ΤΟ τουλάχιστον δυο μέρες
πριν από την συνέλευση.
(γ) Στις συνελεύσεις της ΤΟ παρευρίσκονται μόνο τα μέλη της. Με απόφαση της ολομέλειας
είναι δεκτοί ακροατές.
(δ) Τις συνελεύσεις διευθύνει ελεγμένο μέλος, που ορίζεται μετά από πρόταση και πριν
αρχίσει η συνέλευση.
(ε) Πριν αρχίσει η συζήτηση εγκρίνεται η ημερησία διάταξη. Γίνονται μετά από απόφαση
των δυο τρίτων των παρόντων μελών της ΤΟ αλλαγές.

Σελ. 57
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

(ζ) Σε κάθε θέμα της ημερησίας διάταξης μιλά πρώτος ο εισηγητής. Μετά από αυτόν μιλούν
οι συνάδελφοι με τη σειρά που έχουν ζητήσει το λόγο. Τελευταίος μιλά ο εισηγητής και
κλείνει το θέμα ο διευθύνων την συζήτηση, με δικαίωμα δευτερολογίας.
(η) Ο διευθύνων οφείλει να καλεί συνάδελφο που είναι έξω από το θέμα να επανέλθει στο
αυτό θέμα. Σε περίπτωση που ο ίδιος συνάδελφος επαναλαμβάνει για τρίτη φορά το ίδιο
σφάλμα, ο διευθύνων έχει δικαίωμα να του αφαιρέσει το λόγο.

4ο Άρθρο: Στις συνελεύσεις της ΤΟ κρατούνται συνοπτικά πρακτικά, που εγκρίνονται από
την ολομέλεια στην επόμενη συνέλευση.

5ο Άρθρο: Μέλος της ΤΟ που ενεργεί αντίθετα με τις αποφάσεις της ή που με τη
συμπεριφορά του και τις πράξεις του, ή με τη μη τακτική συμμετοχή του (3 αδικαιολόγητες
απουσίες) βλάπτει την Οργάνωση και καλείται να λογοδοτήσει.

6ο Άρθρο: Η Γενική Συνέλευση ανάλογα με το βάρος του παραπτώματος επιβάλει

κυρώσεις.

α΄ αφαίρεση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι

β΄ αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου
γ΄ διαγραφή

Δ. ΤΟΠΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (Τ.Ε.)

1ο Άρθρο: Η Τοπική Επιτροπή εκλέγεται κάθε χρόνο, εκτός αν στο ενδιάμεσο χρονικό
διάστημα η ολομέλεια της αποσύρει την εμπιστοσύνη της.

2ο Άρθρο: Αμέσως μετά την εκλογή τους τα μέλη της ΤΕ συνέρχονται και συγκροτούνται σε
σώμα. Οι αρμοδιότητες των είναι οι:

Α) Γενικός Γραμματέας
Β) Αναπληρωτής Γενικού Γραμματέα
Γ) Γραμματέας Οικονομικού Τομέα
Δ) Γραμματέας Οργανωτικού Τομέα
Ε) Γραμματέας Συνδικαλιστικού Τομέα
Ζ) Γραμματέας Τύπου και Διαφωτίσεως
Η) Γραμματέας Φοιτητικού Τομέα και Εξωτερικών Σχέσεων

3ο Άρθρο: Καθήκοντα των μελών της ΤΕ.

Α) Γενικού Γραμματέα: Συντονίζει την δραστηριότητα των τομέων, καλεί τις συνεδριάσεις,
εκπροσωπεί την οργάνωση προς τα έξω και προς τα άνω.
Β) Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα: Αναλαμβάνει το έργο του Γενικού Γραμματέα κατά την
απουσία του και όταν αυτός αδυνατεί για οποιονδήποτε λόγο. Συνεργάζεται και βοηθά τον
Γ/κον Γραμματέα στο έργο του.
Γ) Γραμματέας Οικονομικού Τομέα: Είναι υπεύθυνος για τη συλλογή των συνδρομών και για
τα οικονομικά της ΤΟ. Είναι υποχρεωμένος να κρατά βιβλίον εσόδων και εξόδων.
Δ) Γραμματέας Οργανωτικού Τομέα: Εισηγείται, εκτελεί και λύνει οργανωτικά θέματα.
Συνεργάζεται με τους οργανωτικούς τομείς ελληνικών και ξένων οργανώσεων στο
εξωτερικό.

Σελ. 58
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Ε) Γραμματέας Συνδικαλιστικού Τομέα: Είναι υπεύθυνος για τις επαφές και συντονίζει την
δραστηριότητα των Τομέων με συνδικαλιστικές οργανώσεις. Εισηγείται συνδικαλιστικά
θέματα.
Ζ) Γραμματέας Τύπου και Διαφωτίσεως: Φροντίζει για την διάδοση των αρχών της
οργάνωσης. Προμηθεύει τους Τομείς με πληροφοριακό υλικό.
Η) Γραμματέας Φοιτητικού Τομέα και Εξωτερικών Σχέσεων: Εισηγείται φοιτητικά θέματα
και θέματα οργανώσεων εξωτερικού.

4ο Άρθρο: Η ΤΟ συνεδριάζει κάθε εβδομάδα.

5ο Άρθρο: Η ΤΟ συνεδριάζει παρουσία μόνο των μελών της.

6ο Άρθρο: Στη περίπτωση που μέλος της ΤΕ αδυνατεί να συμμετέχει στις συνεδριάσεις της
για μεγάλο χρονικό διάστημα, καλεί ο Γενικός Γραμματέας το πρώτο αναπληρωματικό ,
μέχρι ότου επανέλθει το μέλος αυτό.

7ο Άρθρο: Οι επαφές της ΤΕ και προς τα άνω και προς τα έξω γίνονται γραπτά ,
πρωτοκολλούνται και ανακοινώνονται στην ολομέλεια.

8ο Άρθρο: Μέλος της Οργάνωσης που εξουσιοδοτείται από την ΤΕ να την εκπροσωπεύει
είναι υποχρεωμένο να την ενημερώνει.

9ο Άρθρο: Πριν από κάθε επαφή με άλλη Οργάνωση, η ΤΕ συνεδριάζει και αποφασίζει ποιες
θέσεις θα κρατήσει. Η ΤΕ εκπροσωπείται σε συζητήσεις με άλλες Οργανώσεις τουλάχιστον
με δυο άτομα .

10ο Άρθρο: Για την καλύτερη διεκπεραίωση της εργασίας της ΤΕ στους διάφορους τομείς,
καταρτίζονται επιτροπές από μέλη της Οργάνωσης. Την διεύθυνση και υπευθυνότητα των
επιτροπών αυτών έχει ο Γραμματέας του αντιστοίχου τομέα.

11ο Άρθρο: Η αλληλογραφία έρχεται στη διεύθυνση του Γενικού Γραμματέα που παραδίδει
φωτοτυπία στους υπευθύνους τομείς.

12Ο Άρθρο: Ο Εσωτερικός Κανονισμός τροποποιείται, ισχύει ή παύει να ισχύει, μετά από
απόφαση των δυο τρίτων των μελών της ΤΟ.

Εγκρίθηκε την …………………1968

Σελ. 59
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ENATO ΜΕΡΟΣ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Η Κεντρική Επιτροπή, στη 2η τακτική σύνοδό της (Βόννη, 1-2 Δεκεμβρίου 1967)
ανέθεσε στην Περιφερειακή Οργάνωση Ιταλίας να συντάξει και να εισηγηθεί
στην επόμενη τακτική σύνοδό της σχέδιο Κανονισμού Λειτουργίας των
Οργανώσεων Εξωτερικού της ΕΚ-ΕΔΗΝ.

Η Κεντρική Επιτροπή, στη 3η τακτική σύνοδό της (Παρίσι, 3-6 Μαρτίου 1968),
επεξεργάστηκε το σχέδιο αυτό και με τις τροποποιήσεις που επέφερε το
ενέκρινε σαν εισήγησή της προς το Α’ Παγκόσμιο Συνέδριο των οργανώσεων
ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.

Η εισήγηση αυτή της Κεντρικής Επιτροπής επί του Κανονισμού Λειτουργίας

συζητήθηκε στις Τοπικές Προσυνεδριακές Συνελεύσεις και τα Περιφερειακά
Συνέδρια και οι προτάσεις των Οργανώσεων υποβληθήκανε και συζητηθήκανε
στο Α’ Παγκόσμιο Συνέδριο των Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ (Hannover, 19-21
Ιουλίου 1969).

Το Α’ Παγκόσμιο Συνέδριο ψήφισε τις βασικές διατάξεις του Κανονισμού

αυτού και το σχέδιο της Κεντρικής Επιτροπής στο σύνολό του και ανέθεσε στην
Κεντρική Επιτροπή την τελική επεξεργασία και διαμόρφωσή του, σύμφωνα με
τις τροποποιήσεις, προσθήκες και αφαιρέσεις που ψήφισε το Α’ Παγκόσμιο
Συνέδριο.

Η Κεντρική Επιτροπή, στην 6η τακτική σύνοδό της (Στουτγάρδη, 13-14

Δεκεμβρίου 1969), διαμόρφωσε και ενέκρινε το οριστικό κείμενο του
Κανονισμού Λειτουργίας και τον έθεσε σε εφαρμογή από 1ης Ιανουαρίου 1970.

Ο παρόν Κανονισμός περιέχει τις τροποποιήσεις που έγιναν από το Β’

Παγκόσμιο Συνέδριο (Βιέννη, 5-7 Νοεμβρίου 1971).

Σελ. 60
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Α. ΜΕΛΗ
a. Δικαιώματα και Υποχρεώσεις Άρθρο 1
b. Διαδικασία Εγγραφής 2

Β. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ
a. Τοπική Οργάνωση
1. Αρμοδιότητες και Δικαιοδοσία 3
2. Ίδρυση και Αναγνώριση Τοπικών Οργανώσεων 4-5
3. Γενική Συνέλευση Μελών 6
4. Τοπική Επιτροπή 7
b. Περιφερειακή Οργάνωση
1. Αρμοδιότητες και Δικαιοδοσία 8
2. Συντονιστική Επιτροπή 9
3. Περιφερειακή Επιτροπή 10
c. Κεντρική Οργάνωση
1. Κεντρική Επιτροπή 11
2. Εκτελεστική Επιτροπή 12
3. Γενική Γραμματεία 13

Γ. ΨΗΦΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΕΣ

a. Δικαιώματα, Εκλέγειν και Εκλέγεσθαι, Ψηφοφορίες 14
b. Απαρτία, Αποφάσεις 15

Δ. ΣΥΝΕΔΡΙΑ
a. Συνέδρια Περιφερειακών Οργανώσεων 16
b. Εκλογές Περιφερειακών Επιτροπών 17
c. Παγκόσμιο Συνέδριο 18

Ε. ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ

a. Πειθαρχία Μελών
1. Πειθαρχικές Ποινές 19
2. Πειθαρχική Διαδικασία 20
b. Πειθαρχία Οργάνων και Οργανώσεων 21

ΣΤ. ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΑ

a. Υποχρεώσεις και Έλεγχος Κομματικών Εντύπων 22

Ζ. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
a. Ισχύς του Κανονισμού 23
b. Τροποποιήσεις 24
c. Εκκρεμείς Πειθαρχικές Διαδικασίες 25

Σελ. 61
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α´

ΜΕΛΗ

Άρθρο 1: Δικαιώματα και υποχρεώσεις Μελών

a. Μέλος του Κόμματος μπορεί να γίνει κάθε άτομο που αποδέχεται την ιδεολογία και τις
πολιτικές θέσεις του κόμματος και οργανώνεται σύμφωνα με τον κανονισμό αυτό. Μέλη
γίνονται οι συμπληρώσαντες το 15ο έτος. Δικαίωμα εκλέγειν έχουν με τη συμπλήρωση του 17ου
έτους και εκλέγεσθαι με τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους.
b. Τα μέλη μετέχουν στον καθορισμό και στην επεξεργασία της πολιτικής γραμμής, στις εκλογές
των Οργάνων και στον έλεγχο του έργου της Οργάνωσης.
c. Οι εγγεγραμμένοι στην οργάνωση της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται
για την πραγματοποίηση της πολιτικής της και να πειθαρχούν στις αποφάσεις των Οργάνων της.
d. Κάθε μέλος οφείλει να μετέχει στις συνελεύσεις της Τοπικής Οργάνωσης στην οποία ανήκει, να
εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του πάνω στα συζητούμενα θέματα, να ασκεί κριτική και να
συμμετέχει στις ψηφοφορίες και στις εκλογές.
e. Κατοχυρώνεται η απόλυτη ελευθερία γνώμης και έκφρασης της στην εσωτερική λειτουργία της
Οργάνωσης.
f. Κάθε μέλος της Οργάνωσης, σε περίπτωση που βρίσκεται έξω από την έδρα της οργάνωσης
στην οποία ανήκει, έχει καθήκον να συνεχίζει την πολιτική δραστηριότητά του και μπορεί να
παίρνει μέρος στις Γενικές Συνελεύσεις και στις συνεδριάσεις Οργάνων ισοτίμων και κατωτέρων
προς εκείνο στο ο[ποίο ανήκει, χωρίς όμως και στις δυο περιπτώσεις, να έχει δικαίωμα ψήφου.
g. Αν μέλος αλλάξει τόπο κατοικίας υποχρεούται εντός 6 το πολύ μηνών να μεταγραφεί στη Τοπική
οργάνωση, ή αν δεν υπάρχει στη πλησιέστερη της νέας κατοικίας του. Με τη μετοίκηση χάνει
αυτόματα τις ιδιότητες του στη Τοπική Οργάνωση ή Περιφερειακή Οργάνωση της παλιάς του
κατοικίας.

Άρθρο 2: Διαδικασία εγγραφής Μελών

a. Δικαίωμα εγγραφής στην Οργάνωση έχουν οι Έλληνες, ανεξάρτητα φύλου, που έχουν
συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους. Μέλη μέχρι της ηλικίας των 35 ετών είναι και μέλη
της ΕΔΗΝ.
b. Ο Επιθυμών να εγγραφεί στην Οργάνωση υποβάλλει αίτηση εγγραφής, τον τύπο της οποίας
καθορίζει η Κεντρική Επιτροπή.
c. Η αίτηση εγγραφής υποβάλλεται στην Τοπική Επιτροπή της περιοχής του.
d. Η Τοπική Επιτροπή υποχρεούται, στην πρώτη συνεδρίασή της, μετά την ημέρα της υποβολής της
αίτησης, να αποφασίσει για την αποδοχή ή μη αυτής και να το ανακοινώσει στην πρώτη Γενική
Συνέλευση της Τοπικής Οργάνωσης.
e. Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης ο αιτών έχει δικαίωμα ένστασης, μέσα σε προθεσμία 30
ημερών από την ημέρα της γνωστοποίησης της στη Γενική Συνέλευση των Μελών της Τοπικής
Οργάνωσης. Κάθε μέλος επίσης έχει δικαίωμα ένστασης κατά της απόφασης της Τοπικής
Επιτροπής.
f. Η ένσταση κατατίθεται σε όλες τις περιπτώσεις στη Τοπική Επιτροπή, η οποία είναι
υποχρεωμένη να τη φέρει προς συζήτηση στην πρώτη, μετά την υποβολή της Γενική Συνέλευση
των μελών.
g. Η Γενική Συνέλευση αποφαίνεται περί της τύχης των ενστάσεων. Μέχρις ότου αποφανθεί η
Γενική Συνέλευση, ισχύει η απόφαση της Τοπικής Επιτροπής.

Σελ. 62
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β´
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΙΑΘΡΩΣΗ – ΟΡΓΑΝΑ
ΜΕΡΟΣ Α´: ΤΟΠΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ [Τ.Ο., ΤΟ]

Άρθρο 3: Αρμοδιότητες και Δικαιοδοσίες της ΤΟ

a. Η Τοπική Οργάνωση, ΤΟ, είναι η πρώτη οργανωτική βαθμίδα και αποτελεί τη βάση για την
επεξεργασία, καθορισμό και πραγματοποίηση της πολιτικής του κόμματος.
b. Ο εδαφικός χώρος μέσα στον οποίο εκτείνεται η δικαιοδοσία και η δράση της είναι τα όρια της
πόλης ή του χωριού που κατά τη νομοθεσία της χώρας αποτελούν ιδιαίτερη διοικητική μονάδα.

Άρθρο 4: Προϋποθέσεις και δικαιοδοσία για την Ίδρυση και Αναγνώριση

a. Προϋπόθεση για την ίδρυση και αναγνώριση μιας Τοπικής Οργάνωσης είναι η ύπαρξη
τουλάχιστον πέντε μελών.
b. Τοπική Οργάνωση ιδρύεται ύστερα από εξουσιοδότηση και αναγνώριση από την Περιφερειακή
Επιτροπή. Η Περιφερειακή Επιτροπή επιβάλλεται να λάβει υπόψη τον αριθμό των Ελλήνων που
κατοικούν στην περιοχή.
c. Σε περίπτωση που η Περιφερειακή Επιτροπή αρνηθεί σε σχετική αίτηση, αρμόδια ν’ αποφασίσει
αμετάκλητα είναι η Κεντρική Επιτροπή στην οποία έχει δικαίωμα προσφυγής η υπό σύσταση
Τοπική Οργάνωση.
d. Αν πρόκειται να ιδρυθεί νέα Τοπική Οργάνωση σε γειτονική περιοχή που υπάρχει ήδη Τοπική
Επιτροπή, αρμόδια ν’ αποφασίσει είναι η Περιφερειακή Επιτροπή.

Άρθρο 5: Τμήματα Τοπικής Οργάνωσης

a. Σε μια μεγάλη πόλη, η Τοπική Οργάνωση, ύστερα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, μπορεί
να χωριστεί σε τμήματα και να ορίσει τους υπευθύνους των τμημάτων.
b. Η Τοπική Επιτροπή της πόλης είναι υπεύθυνη για την όλη λειτουργία των τμημάτων. Οι
αποφάσεις παίρνονται μόνο στη γενική Συνέλευση της πόλης.
c. Ο διαχωρισμός αυτός σε τμήματα, πρέπει να γίνεται μόνο για οργανωτικούς λόγους και για πιο
αποδοτική δουλειά.

Άρθρο 6: Γενική Συνέλευση των Μελών της Τοπικής Οργάνωσης

a. Γενική Συνέλευση συγκαλείται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο για την ανανέωση της Τοπικής
Επιτροπής, της Εξελεγκτικής Επιτροπής, η οποία είναι ταυτόχρονα και Πειθαρχική Επιτροπή, για
τον απολογισμό των παραπάνω οργάνων και για την εκλογή αντιπροσώπων για το
Περιφερειακό Συνέδριο. Για άλλα θέματα η Γενική Συνέλευση συνέρχεται τακτικά κάθε 4 μήνες.
b. Η Γενική Συνέλευση συγκαλείται έκτακτα 1. Ύστερα από αίτηση του 1/3 των μελών της Τοπικής
Οργάνωσης. 2. Ύστερα από απόφαση της Τοπικής Επιτροπής. 3. Ύστερα από απόφαση της
Περιφερειακής Επιτροπής.
c. Την ευθύνη για την σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης έχει ο Γραμματέας της Τοπικής Επιτροπής,
ο οποίος υποχρεούται να τη συγκαλέσει μέσα σε δέκα μέρες από τότε που θα αποφασιστεί η
σύγκλησή της και αφού κοινοποιηθεί στην Περιφερειακή Επιτροπή 15 μέρες νωρίτερα.
d. Ο Γραμματέας απευθύνει έγγραφη πρόσκληση προς όλα τα μέλη πέντε τουλάχιστον μέρες πριν
από την ημερομηνία της σύγκλησης της Γενικής Συνέλευσης. Στην πρόσκληση καθορίζονται ο
τόπος, η ημέρα, η ώρα και η Ημερησία Διάταξη της Γενικής Συνέλευσης.

Σελ. 63
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Άρθρο 7: Τοπική Επιτροπή

a. Η Τοπική Επιτροπή, ΤΕ, είναι το καθοδηγητικό και διοικητικό όργανο της Τοπικής Οργάνωσης,
ΤΟ.
b. Η Τοπική Επιτροπή εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση των μελών.
c. Η αριθμητική σύνθεση των μελών της Τοπικής Επιτροπής είναι 3 ή 5 ή 7 μέλη. Ο αριθμός των
μελών της Τοπικής Επιτροπής καθορίζεται από τη Γενική Συνέλευση της Τοπικής Οργάνωσης.
d. Η Τοπική Επιτροπή εκλέγει τους υπευθύνους για τις παρακάτω αρμοδιότητες:
1. Γραμματέα
2. Αναπληρωτή Γραμματέα
3. Οργανωτικού
4. Οικονομικού
5. Δημοσίων Σχέσεων
6. Συνδικαλιστικού
7. Τύπου και Πληροφοριών
8. Φοιτητικού
9. Νεολαίας - ΕΔΗΝ
e. Οι κενούμενες θέσεις συμπληρώνονται με τους κατά σειρά επιλαχόντες που έχουν πάρει
τουλάχιστον το 1/5 των ψήφων. Σε περίπτωση έλλειψης επιλαχόντων, η Τοπική Επιτροπή
θεωρείται σε νόμιμο σύνθεση όταν διατηρείται τουλάχιστον το ½ των μελών της.
f. Όταν η σύνθεση της Τοπικής Επιτροπής είναι μικρότερη από το ½ των μελών της, συνέρχεται
Γενική Συνέλευση, ύστερα από πρόσκληση των υπολοίπων μελών της και εκλέγει νέα Τοπική
Επιτροπή εντός ενός μηνός.
g. Ο Γραμματέας εκπροσωπεί την Τοπική Οργάνωση, διευθύνει και συντονίζει το έργο της Τοπικής
Επιτροπής.
h. Ο Αναπληρωτής Γραμματέας αναπληρώνει το Γραμματέα όταν απουσιάζει ή κωλύεται.
i. Οι αρμοδιότητες στην Τοπική Επιτροπή μπορεί να συμπτυχθούν ή να διευρυνθούν ύστερα από
απόφαση της Τοπικής Οργάνωσης εφ όσον οι τοπικές ανάγκες το επιβάλλουν.

ΜΕΡΟΣ Β´: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Άρθρο 8: Αρμοδιότητες και Δικαιοδοσία

a. Η Περιφερειακή Οργάνωση, ΠΟ, είναι η δεύτερη οργανωτική βαθμίδα της Οργάνωσης και
περιλαμβάνει μια ή και περισσότερες Τοπικές Οργανώσεις.
b. Ο εδαφικός χώρος στον οποίο εκτείνεται η δικαιοδοσία και η δράση της Περιφερειακής
Οργάνωσης είναι η χώρα.
c. Σε μια χώρα, όπου οι ειδικές συνθήκες το απαιτούν, είναι δυνατή η ίδρυση περισσοτέρων
Περιφερειακών Οργανώσεων με εδαφική δικαιοδοσία κάθε μιας σε καθορισμένη περιοχή,
ύστερα από απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής.

Άρθρο 9: Συντονιστική Επιτροπή Περιφερειακών Οργανώσεων [Σ.Ε.Π.Ο., ΣΕΠΟ]

a. Σε χώρες που ιδρύονται, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, περισσότερες από μία

Περιφερειακή Οργάνωση, συγκροτείται Συντονιστική Επιτροπή των Περιφερειακών αυτών
Οργανώσεων που αποτελείται από έναν εκπρόσωπο που υποδεικνύει κάθε Περιφερειακή
Οργάνωση.
b. Οι αποφάσεις στη Συντονιστική Επιτροπή λαμβάνονται κατά πλειοψηφία και είναι δεσμευτικές
για τις Περιφερειακές Οργανώσεις αν δεν αντιβαίνουν προς τις αποφάσεις των Περιφερειακών
Συνεδρίων τους.

Σελ. 64
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Άρθρο 10: Περιφερειακή Επιτροπή [Π.Ε., ΠΕ]

a. Η Περιφερειακή Επιτροπή, ΠΕ, είναι το διοικητικό και καθοδηγητικό όργανο της Περιφερειακής
Οργάνωσης.
b. Ο αριθμός των μελών της Περιφερειακής Επιτροπής ορίζεται από το Συνέδριο της
Περιφερειακής Οργάνωσης.
c. Η Περιφερειακή Επιτροπή εκλέγει υπευθύνους για τις παρακάτω αρμοδιότητες:
 Γραμματέα
 Αναπληρωτή Γραμματέα
 Οργανωτικού
 Οικονομικού
 Δημοσίων Σχέσεων
 Συνδικαλιστικού
 Τύπου και Πληροφοριών
 Φοιτητικού - Νεολαίας-ΕΔΗΝ
d. Οι κενούμενες θέσεις συμπληρώνονται με τους κατά σειρά επιλαχόντες που έχουν πάρει
τουλάχιστον το 1/5 των ψήφων. Η συμπλήρωση αυτή δεν επεκτείνεται πάνω από το μισό του
αριθμού των μελών της Περιφερειακής Επιτροπής. Αν η νόμιμη σύνθεση της Περιφερειακής
Επιτροπής ανατραπεί συνέρχεται Περιφερειακό Συνέδριο, εντός δύο μηνών, μετά από
πρόσκληση των μελών που έχουν απομείνει και εκλέγει νέα Περιφερειακή Επιτροπή.
e. Ο Γραμματέας εκπροσωπεί στις πολιτικές σχέσεις την Περιφερειακή Επιτροπή, συντονίζει
εσωτερικά το έργο της και προεδρεύει στις συνεδριάσεις της.
f. Ο Αναπληρωτής Γραμματέας αναπληρώνει το Γραμματέα όταν αυτός απουσιάζει η κωλύεται.
g. Οι αρμοδιότητες στην Περιφερειακή Επιτροπή μπορεί να διευρυνθούν ή να συμπτυχθούν
ύστερα από απόφαση της Περιφερειακής Οργάνωσης, εφ όσον οι περιφερειακές ανάγκες το
επιβάλλουν.

ΜΕΡΟΣ Γ ´: ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Άρθρο 11: Κεντρική Επιτροπή [Κ.Ε., ΚΕ]

a. Η Κεντρική Επιτροπή, είναι το ανώτατο καθοδηγητικό και διοικητικό Όργανο των Οργανώσεων
του Κόμματος μετά το Παγκόσμιο Συνέδριο. Μέλη της είναι δυο αντιπρόσωποι από κάθε
Περιφερειακή Οργάνωση στους οποίους προστίθεται ακόμη ένας για κάθε 300 μέλη (π.χ. μέχρι
300 μέλη 2 αντιπρόσωποι, 301-600 μέλη 3 αντιπρόσωποι, 601-900 μέλη 4 αντιπρόσωποι, κ.ο.κ.).
Οι αντιπρόσωποι εκλέγονται από τα Περιφερειακά Συνέδρια για θητεία ενός έτους, που
καθορίζουν επίσης ημερομηνίες έναρξης και λήξη; Της ετήσιας θητείας.
b. Η Κεντρική Επιτροπή ερμηνεύει και πραγματοποιεί τις αποφάσεις του Παγκοσμίου Συνεδρίου,
δραστηριοποιεί, συντονίζει και ελέγχει όλες τις Οργανώσεις και εποπτεύει έτσι ώστε το έργο
όλων των Οργανώσεων και οργάνων να είναι σύμφωνο με τις αποφάσεις του Συνεδρίου.
c. Η κεντρική Επιτροπή εκλέγει επταμελή Εκτελεστική Επιτροπή, ΕΕ. Η Εκτελεστική Επιτροπή μετά
την εκλογή της, συνέρχεται σε σώμα και εκλέγει από τα μέλη της υπευθύνους για τις παρακάτω
αρμοδιότητες
 Γενικό Γραμματέα
 Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα
 Οργανωτικού
 Οικονομικού
 Συνδικαλιστικού

Σελ. 65
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

 Τύπου και Πληροφοριών

 Φοιτητικού-Νεολαίας-ΕΔΗΝ
d. Η Κεντρική Επιτροπή καθορίζει επακριβώς τις αρμοδιότητες όλων των υπευθύνων της
Εκτελεστικής Επιτροπής.
e. Η Κεντρική Επιτροπή και μόνο αυτή ανακαλεί ένα ή περισσότερα ή και όλα τα μέλη της
Εκτελεστικής Επιτροπής
f. Η Κεντρική Επιτροπή συνέρχεται τακτικά κάθε 6 μήνες, ήτοι δύο φορές το χρόνο.
g. Η Κεντρική Επιτροπή συνέρχεται έκτακτα: 1. Ύστερα από γραπτή αίτηση του 1/3 των μελών της.
2. Ύστερα από απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής.
h. Της Κεντρικής Επιτροπής προεδρεύει ο Γενικός Γραμματέας.
i. Την ευθύνη για τη σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής έχει ο Γενικός Γραμματέας, ο οποίος
υποχρεούται να τη συγκαλέσει εντός προθεσμίας 15 ημερών από τότε που θα αποφασισθεί η
σύγκλησή της.

Άρθρο 12: Εκτελεστική Επιτροπή (Ε.Ε., ΕΕ)

a. Η Εκτελεστική Επιτροπή εκτελεί τις αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής και φέρει την ευθύνη
για την πραγματοποίησή της.
b. Η Εκτελεστική Επιτροπή είναι επταμελής.
c. Η Εκτελεστική Επιτροπή συνέρχεται τακτικά ανά δίμηνο.
d. Η Εκτελεστική Επιτροπή συνέρχεται έκτακτα: 1) Ύστερα από γραπτή αίτηση του 1/3 των μελών
της. 2) Ύστερα από απόφαση του Γενικού Γραμματέα.
e. Των συνεδριάσεων της Εκτελεστικής Επιτροπής προεδρεύει ο Γενικός Γραμματέας.
f. Την ευθύνη σύγκλησης της Εκτελεστικής Επιτροπής έχει ο Γενικός Γραμματέας, ο οποίος
υποχρεούται να τη συγκαλέσει εντός προθεσμίας 10 ημερών από τότε που θα αποφασιστεί η
σύγκλησή της.
g. Τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής πρέπει να είναι μέλη της Κεντρικής Επιτροπής.
h. Κάθε Υπεύθυνος Γραφείου της Εκτελεστικής Επιτροπής υποχρεούται να συγκαλεί σε κοινή
σύσκεψη, μια φορά το χρόνο, τους αντίστοιχους υπεύθυνους των Περιφερειακών Επιτροπών.
i. Κάθε Υπεύθυνος Γραφείου της Εκτελεστικής Επιτροπής υποχρεούται στο τέλος της θητείας του
να κάνει έγγραφο απολογισμό.

Άρθρο 13: Γενική Γραμματεία

a. Ο Γενικός Γραμματέας εκπροσωπεί και καθοδηγεί τις Οργανώσεις του Κόμματος και συντονίζει
το έργο της Κεντρικής και Εκτελεστικής Επιτροπής, στις συνεδριάσεις των οποίων προεδρεύει.
b. Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας αναπληρώνει το Γενικό Γραμματέα όταν αυτός απουσιάζει
ή κωλύεται.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΨΗΦΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΕΣ

Άρθρο 14: Ψήφος – Δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι - Ψηφοδέλτια

a. Η δύναμη της ψήφου όλων των μελών και αντιπροσώπων είναι ίση.
b. Όλα τα ταμιακά τακτοποιημένα μέλη έχουν δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι.
c. Η ψήφος είναι μυστική σε ψηφοφορίες που αφορούν 1.) προσωπικά θέματα και 2.) εκλογές
προσώπων που συγκροτούν όργανα.
d. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η ψηφοφορία μπορεί να είναι φανερή.
e. Σε όλες τις εκλογές τα ονόματα των υποψηφίων περιέχονται επί κοινού ψηφοδελτίου.

Σελ. 66
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Άρθρο 15: Απαρτία – Αποφάσεις

a. Τα διάφορα Όργανα του Κόμματος συνεδριάζουν νόμιμα μόνον όταν βρίσκονται σε απαρτία.
b. Σε απαρτία θεωρούνται οι συνεδριάσεις των Οργάνων όταν κατά την έναρξη τους
παρευρίσκεται το ½ των μενών τους. Στην περίπτωση των Συνελεύσεων ή κατά την έναρξη τους
απαιτούμενη απαρτία είναι το ½ συν 1 των ταμιακά τακτοποιημένων μελών.
c. Σε περίπτωση έλλειψης απαρτίας κατά την πρώτη Συνέλευση, συνέρχεται εκ νέου, μετά πάροδο
επτά ημερών αυτοδικαίως και άνευ αποστολής προσκλήσεων στον αυτό τόπο και την ίδια ώρα,
είναι δε σε απαρτία αν παρευρίσκεται το 1/3 των μελών της.
d. Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία των παρόντων και ψηφίζονται θετικά η
αρνητικά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Άρθρο 16: Συνέδριο Περιφερειακής Οργάνωσης (Σ.Π.Ο., ΣΠΟ)

a. Το ανώτατο Όργανο της Περιφερειακής Οργάνωσης είναι το Συνέδριο της, το οποίο

συγκροτείται από τους αντιπροσώπους των Τοπικών Οργανώσεων. Κάθε Τοπική Οργάνωση
εκπροσωπείται με έναν αντιπρόσωπο για μέχρι 20 μέλη στον οποίο προστίθεται ακόμα ένας
αντιπρόσωπος ανά 20 μέλη (π.χ. 5-20 μέλη 1 αντιπρόσωπος, 21-40 μέλη 2 αντιπρόσωποι, 41-60
μέλη 3 αντιπρόσωποι κ.ο.κ.).
b. Το Συνέδριο της Περιφερειακής Οργάνωσης συζητάει και αποφαίνεται επι των θεμάτων της
ημερησίας διάταξης και επί των εισηγήσεων και εκλέγει:
1. Αντιπροσώπους για το Παγκόσμιο Συνέδριο εν όψη της σύγκλησής του.
2. Μέλη για την Κεντρική Επιτροπή.
3. Την Περιφερειακή Επιτροπή.
4. Την Εξελεγκτική Επιτροπή, η οποία είναι συγχρόνως και Πειθαρχική Επιτροπή.
c. Το Συνέδριο της Περιφερειακής Οργάνωσης συγκαλείται τακτικά μια φορά τουλάχιστο το χρόνο.
Τα Τακτικά Περιφερειακά Συνέδρια λαμβάνουν χώρα στο τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους.
d. Το Συνέδριο της Περιφερειακής Οργάνωσης συγκαλείται έκτακτα:
1. Ενόψει Παγκοσμίου Συνεδρίου.
2. Ύστερα από γραπτή αίτηση του 1/3 των Τοπικών Οργανώσεων.
3. Ύστερα από απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής.
4. Ύστερα από απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής.
e. Την ευθύνη Σύγκλησης του Συνεδρίου Περιφερειακής Οργάνωσης φέρει η Περιφερειακή
Επιτροπή, η οποία υποχρεούται να το συγκαλέσει εντός τριάντα ημερών από τότε που θα
αποφασιστεί η σύγκληση του. Η Περιφερειακή Επιτροπή απευθύνει πρόσκληση προς όλες τις
Τοπικές Οργανώσεις είκοσι τουλάχιστον μέρες πριν από την ημερομηνία της Σύγκλησης του. Η
πρόσκληση αναγράφει τόπο, ώρα καθώς και την ημερησία διάταξη.
f. Τα τακτικά περιφερειακά Συνέδρια λαμβάνουν χώρα στο τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους.

Άρθρο 17: Εκλογή Περιφερειακής Επιτροπής

Το τακτικό Συνέδριο της Περιφερειακής Οργάνωσης, στο τέλος των εργασιών του, εκλέγει από τους
συνέδρους του τη Περιφερειακή Επιτροπή.

Σελ. 67
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Άρθρο 18: Παγκόσμιο Συνέδριο

a. Το Παγκόσμιο Συνέδριο είναι το κυρίαρχο Όργανο των Οργανώσεων του Κόμματος.

b. Το Παγκόσμιο Συνέδριο συγκροτείται από αντιπροσώπους των Περιφερειακών
Οργανώσεων.
c. Οι αποφάσεις του είναι δεσμευτικές για όλα τα Όργανα, για όλες τις Οργανώσεις και για
όλα τα μέλη.
d. Το παγκόσμιο Συνέδριο καθορίζει την πολιτική γραμμή, ελέγχει τη δράση των Οργάνων,
εκλέγει τη Εξελεγκτική Επιτροπή, η οποία ελέγχει τα της οικονομικής διαχείρισης και είναι
ταυτόχρονα και Πειθαρχική Επιτροπή.
e. Το Παγκόσμιο Συνέδριο συγκαλείται τακτικά κάθε δυο χρόνια.
f. Το Παγκόσμιο Συνέδριο συγκαλείται έκτακτα: 1.) Ύστερα από γραπτή αίτηση της
πλειοψηφίας των Περιφερειακών Οργανώσεων. Και 2.) Ύστερα από απόφαση της Κεντρικής
Επιτροπής.
g. Την ευθύνη της σύγκλησης του Παγκοσμίου συνεδρίου φέρει η Εκτελεστική Επιτροπή, η
οποία υποχρεούται να το συγκαλέσει εντός ενενήντα ημερών από τότε που θα αποφασιστεί
η σύγκληση του. Η Εκτελεστική Επιτροπή απευθύνει έγγραφη πρόσκληση προς όλες τις
Περιφερειακές Οργανώσεις εξήντα τουλάχιστον ημέρες πριν από την ημερομηνία της
σύγκλησης του.
h. Η Εκτελεστική Επιτροπή συντάσσει τις εισηγήσεις προς το Παγκόσμιο Συνέδριο τις οποίες
πρέπει να έχει εγκρίνει η Κεντρική Επιτροπή.
i. Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγει μια Νομιμοποιητική Επιτροπή η οποία ελέγχει τα
διαπιστευτήρια των αντιπροσώπων.
j. Κάθε Περιφερειακή Οργάνωση στέλνει δυο αντιπροσώπους στο Παγκόσμιο Συνέδριο και
ανά πενήντα μέλη έναν (π.χ. μέχρι 50 μέλη δυο αντιπρόσωποι, 51-100 μέλη 3
αντιπρόσωποι, 101-150 μέλη 4 αντιπρόσωποι κ.ο.κ).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝ

Άρθρο 19: Πειθαρχικές Ποινές

a. Κάθε μέλος που παραβαίνει τις κομματικές του υποχρεώσεις υπόκειται στις ακόλουθες ποινές
που είναι ανάλογες προς το μέγεθος του παραπτώματος:
1. Ανάκληση στην κομματική τάξη.
2. Επίπληξη.
3. Επιβολή μομφής με πρόταση έκπτωσης από τη κομματική θέση που κατέχει.
4. Στέρηση της κομματικής του ιδιότητας για διάστημα μέχρι ενός έτους.
5. Διαγραφή από το κόμμα.
b. Οι πειθαρχικές ποινές γνωστοποιούνται με δημοσίευση στα κομματικά έντυπα.

Άρθρο 20: πειθαρχική Διαδικασία

a. Η καταγγελία του παραπτώματος του κομματικού μέλους πρέπει να είναι έγγραφη, επώνυμη
και να συνοδεύεται με αποδείξεις.
b. Η παραπάνω καταγγελία υποβάλλεται στη Τοπική Επιτροπή. Η Τοπική Επιτροπή, ύστερα από
εξέταση της καταγγελίας έχει δικαίωμα να κρίνει αν η καταγγελία θα παραπεμφθεί ή όχι στη
Πειθαρχική Επιτροπή. Κατά της απαλλακτικής απόφασης ο καταγγέλλων έχει δικαίωμα
προσφυγής στη πρωτοβάθμια Πειθαρχική Επιτροπή.
c. Η πρωτοβάθμια Πειθαρχική Επιτροπή είναι η Εξελεγκτική Επιτροπή της Τοπικής Οργάνωσης.

Σελ. 68
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

d. Δευτεροβάθμια Πειθαρχική Επιτροπή είναι η Εξελεγκτική Επιτροπή της Περιφερειακής

Οργάνωσης στην οποία υπάγεται η πρωτοβάθμια Πειθαρχική Επιτροπή.
e. Το υπό κατηγορία μέλος καλείται σε απολογία μέσα σε τριάντα μέρες από την ημέρα της
υποβολής της καταγγελίας. Από της ειδοποίησης του περί καταγγελίας και σε διάστημα
δεκαπέντε έως τριάντα ημερών του ορίζεται τακτική ημερομηνία κατά την οποία οφείλει να
παρουσιαστεί στην Πειθαρχική Επιτροπή και να εκθέσει τις απόψεις του. Η απόφαση της
Πειθαρχικής Επιτροπής οφείλει να ληφθεί αμέσως μετά το πέρας της διαδικασίας. Σε
περίπτωση μη έκδοσης απόφασης, μέσα σε ένα μήνα από την ημέρα που εξετάστηκε το υπό
κατηγορία μέλος, η μη έκδοση απόφασης θεωρείται ως απαλλαγή του.
f. Τριτοβάθμια Πειθαρχική Επιτροπή είναι η Εξελεγκτική Επιτροπή του κόμματος, η οποία είναι
πενταμελής. Αυτή αποφαίνεται κατά τη πρώτη συνεδρίαση της μετά την προσφυγή σ΄ αυτή. Η
προσφυγή ασκείται τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τη συνεδρίαση της Εξελεγκτικής Επιτροπής
του Κόμματος, η οποία αναλαμβάνει να συλλέξει όλο το σχετικό υλικό και να ειδοποιήσει τους
ενδιαφερόμενους για την ακριβή ημερομηνία εξέτασης της υπόθεσης.
g. Η διαδικασία γίνεται έγγραφα, οι δε ειδοποιήσεις με συστημένη επιστολή. Αν οι συνθήκες της
χώρας που διεξάγεται η πειθαρχική διαδικασία το αποκλείουν, τότε λαμβάνεται ειδική πρόνοια
τήρησης μυστικότητας, χωρίς όμως να παραβλέπεται και το δικαίωμα υπεράσπισης των
ενδιαφερομένων.
h. Αν ο καταγγέλλων ή ο καταγγελλόμενος είναι μέλος της Πειθαρχικής Επιτροπής τότε
αναπληρώνεται από το αναπληρωματικό μέλος το οποίο προβλέπεται από τον κανονισμό αυτό
για κάθε κανονική αναπλήρωση.
i. Αν ο καταγγελλόμενος είναι μέλος Περιφερειακής Επιτροπής, Εκτελεστικής Επιτροπής ή της
Κεντρικής Επιτροπής, η καταγγελία υποβάλλεται στην αντίστοιχη επιτροπή η οποία ύστερα από
εξέταση της καταγγελίας έχει δικαίωμα να κρίνει αν η καταγγελία θα παραπεμφθεί ή όχι στην
αρμόδια Πειθαρχική Επιτροπή. Κατά της τυχόν απαλλακτικής απόφασης ο καταγγέλλων έχει
δικαίωμα να προσφύγει στην αρμόδια Πειθαρχική Επιτροπή.

Άρθρο 21: Πειθαρχία Οργάνων και Οργανώσεων

Κάθε συλλογικό όργανο οφείλει να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις των ανωτέρων του οργάνων.
Σε περίπτωση απειθαρχίας σε κομματικές αποφάσεις ή αντικομματικές ενέργειες συλλογικών
οργάνων το αμέσως ανώτερο κομματικό όργανο συγκαλεί την αρμόδια γενική Συνέλευση ή
Συνέδριο για να αποφασίσει για την απειθαρχία ή τις αντικομματικές ενέργειες.
Κατά της απόφασης της αρμόδιας Συνέλευσης ή Συνεδρίου αρμόδια ν΄ αποφασίσει αμετάκλητα
είναι η Κεντρική Επιτροπή, στην οποία έχουν δικαίωμα προσφυγής, μέσα σε προθεσμία ενός μηνός,
τόσο ο καταγγέλλων όσο και το καταγγελλόμενο συλλογικό όργανο.

KEΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ

Άρθρο 22
a. Τα κομματικά έντυπα οφείλουν ν΄ ακολουθούν και να προβάλλουν την ιδεολογία και τις
πολιτικές θέσεις του κόμματος.
b. Η Κεντρική Επιτροπή έχει το δικαίωμα άσκησης ελέγχου στα κομματικά έντυπα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 23: Ισχύς του Κανονισμού Λειτουργίας

Ο Κανονισμός αυτός ισχύει από της 1ης Ιανουαρίου 1970.

Άρθρο 24: Τροποποιήσεις του Κανονισμού

Σελ. 69
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Η τροποποίηση του παρόντος Κανονισμού γίνεται μόνο ύστερα από απόφαση του Παγκοσμίου
Συνεδρίου.

Άρθρο 25: Εκκρεμείς Πειθαρχικές Υποθέσεις

a. Οι πειθαρχικές ποινές που επιβλήθηκαν πριν από την εφαρμογή του κανονισμού αυτού
θεωρούνται έγκυρες.
b. Οι εκκρεμείς πειθαρχικές υποθέσεις, κατά το μέρος που εκκρεμούν, υπάγονται, από της
εφαρμογής του Κανονισμού αυτού, στις διαδικασίες και τα όργανα που προβλέπει ο
Κανονισμός αυτός.

Σελ. 70
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Το Α΄ Συνέδριο των Οργανώσεων Εξωτερικού του Κόμματος της
Ενώσεως Κέντρου και της Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας που
συνήλθε στις 19-21 Ιουλίου 1969 στο Hannover της Δυτικής
Γερμανίας, έχοντας υπ όψη του:

 Τις ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις της ΕΚ, όπως είχαν

διατυπωθεί στο Καταστατικό της ΕΚ, την Ιδεολογική Διακήρυξη
της ΕΔΗΝ, στο πρόγραμμα του Κόμματος και στις αποφάσεις των
Οργάνων του.

 Τις πολιτικές αποφάσεις της Συνδιάσκεψης των Οργανώσεων

Εξωτερικού της ΕΚ-ΕΔΗΝ στις 29-31 Ιουλίου 1967 στη Βόννη.

 Τη σχετική εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής.

 Τις συζητήσεις που λάβανε χώρα και τις αποφάσεις που

ληφθήκανε στις Τοπικές και στις Περιφερειακές Προσυνεδριακές
Συνδιασκέψεις.

 Τελικά τις συζητήσεις, προτάσεις και αντιπροτάσεις που

υποβληθήκανε στην διάρκεια του Συνεδρίου

Εψήφισε τις Βασικές Ιδεολογικές και Πολιτικές Θέσεις, τις οποίες,

συνεχίζοντας την παράδοσή της, είχε θέσει σε πλατειά κυκλοφορία
τον Μάιο 1970 η Οργάνωση της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου.

Χωρίς καμία αμφιβολία οι πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις φέρουν

την υπογραφή, δηλαδή τις σκέψεις και αγώνες του Δρ. Νικόλαου
Νικολαΐδη, που ήταν τότε και Γενικός Γραμματέας της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού με έδρα της Οργάνωσης τη Ρώμη της Ιταλίας.

Σελ. 71
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Οι Οργανώσεις Εξωτερικού της ΕΚ-ΕΔΗΝ πιστεύουν και αγωνίζονται για:

Την επιβολή και κατοχύρωση των αρχών του Ανθρωπισμού, της Πολιτικής Ελευθερίας, της
Δημοκρατίας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης, δηλαδή τις αρχές του σύγχρονου,
προοδευτικού Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, σε μια ελεύθερη Ελλάδα στην οποία ο Λαός και
μόνο θα είναι κυρίαρχος.

Τη γρήγορη, επιστημονική και δημοκρατικά ελεγχόμενη οικονομική, κοινωνική και

πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, με παράλληλη εξάλειψη όλων των οικονομικών,
κοινωνικών και μορφωτικών ανισοτήτων, με κύριο στόχο τη δίκαιη κατανομή του εθνικού
πλούτου και των αγαθών της προόδου.

Μια Ελλάδα ελεύθερη και ανεξάρτητη, ισότιμο μέλος στη κοινότητα των ελευθέρων εθνών,
που να υποστηρίζει ενεργά την ειρήνη, την ειρηνική επίλυση των διεθνών διαφορών, την
διεθνή ύφεση και αφοπλισμό και να συμμετέχει σε Ευρωπαϊκούς και Διεθνείς Οργανισμούς
που σέβονται και υποστηρίζουν την Εθνική Ανεξαρτησία, τη Λαϊκή Κυριαρχία, τα πολιτικά
και κοινωνικά ιδεώδη μας και αποδέχονται την αρχή της ενεργού δημοκρατικής
αλληλεγγύης.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ

Οι Οργανώσεις Εξωτερικού της ΕΚ-ΕΔΗΝ πιστεύουν και αγωνίζονται για:

1. Να επαναφέρουν στην Ελλάδα μια πλήρη και ολοκληρωμένη Δημοκρατία, όπου:

1.1 Τα ατομικά δικαιώματα και οι πολιτικές ελευθερίες, όπως καθορίζονται στην

Οικουμενική Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, να είναι καθορισμένη με σαφήνεια και πληρότητα στο Σύνταγμα, απόλυτα
σεβαστές και εγγυημένες για όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από τα πολιτικά ή άλλα
φρονήματά τους. Τα δικαιώματα και τις ελευθερίες αυτές ειδικοί και έκτακτοι νόμοι ή
εκτελεστικά διατάγματα και διοικητικές πράξεις δεν θα μπορούν να περιορίσουν ποτέ, κατά
οποιοδήποτε τρόπο ή με οποιοδήποτε πρόσχημα.

1.2 Ο Λαός να είναι η μοναδική πηγή όλων των εξουσιών. Δεν θα υπάρχουν εξουσίες, αρχές
και όργανα που θα εξαιρούνται του Λαϊκού ελέγχου. Οι Οργανώσεις Εξωτερικού της ΕΚ-
ΕΔΗΝ, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, θα εισηγηθούν και θα υποστηρίξουν, στο
πρώτο Συνέδριο του Κόμματος, τη κατάργηση της Μοναρχίας και την ανακήρυξη της
Δημοκρατίας. Δεν θα αναγνωρίζονται επίσης δογματικές θέσεις ή σκοπιμότητες που θα
επιτρέπουν περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών ή
εξαίρεση εξουσιών, αρχών και οργάνων από το λαϊκό έλεγχο.

1.3 Οι αρχές της Δημοκρατίας να εφαρμόζονται και να επεκταθούν όχι μόνο στο πολιτικό
αλλά επίσης και στον κοινωνικό και τον οικονομικό τομέα. Εγγυημένα ατομικά δικαιώματα,
δημοκρατικές διαδικασίες και λαϊκός έλεγχος να ολοκληρώνουν την έννοια της
Δημοκρατίας στο πολιτικό, στο κοινωνικό και στον οικονομικό τομέα και να εξασφαλίζουν
ολοκληρωμένο δημοκρατικό δημόσιο βίο.

Σελ. 72
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

1.4 Όλοι οι πολίτες να έχουν ίσες δυνατότητες εκκίνησης μορφωτικής, οικονομικής και
κοινωνικής εξέλιξης και η πολιτική του κράτους να έχει σαν κύριο στόχο την εξάλειψη των
μορφωτικών, κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων και τη μεγίστη δυνατή αξιοποίηση
και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και των πηγών πλούτου της χώρας.

1.5 Η εργασία, η παιδεία, η κατοικία, η κοινωνική ασφάλιση και γενικότερα επίπεδο

πνευματικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής, ανάλογο με το εκάστοτε επίπεδο ανάπτυξης
της χώρας, να αναγνωρίζονται σαν βασικά δικαιώματα του κάθε πολίτη και να είναι
εγγυημένα από το Κράτος.

1.6 Η παραγωγή και διανομή των αγαθών να ελέγχονται από όργανα και μηχανισμούς που
θα υπόκεινται πάντοτε σε δημοκρατικό έλεγχο. Σ΄ αυτά θα μετέχουν με ουσιαστικά και
αποφασιστικά δικαιώματα οι εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων, με εξέχουσα και
ιδιαίτερα κατοχυρωμένη τη συμμετοχή των αιρετών εκπροσώπων της εργατοϋπαλληλικής
και αγροτικής τάξης. Οι βασικοί, μονοπωλιακού χαρακτήρα, κλάδοι και επιχειρήσεις της
οικονομίας να εθνικοποιηθούν.

2 Να γίνει η Ελλάδα χώρα ανεξάρτητη, προοδευτική και δημοκρατική, ισότιμο μέλος στη
κοινότητα των ελευθέρων εθνών, που να

2.1 Υποστηρίζει σταθερά στη διεθνή πολιτική της, την ειρήνη, την ύφεση, τον αφοπλισμό
και την ειρηνική επίλυση των διεθνών διαφορών.

2.2 Ενισχύει τη κίνηση για τη πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης πάνω σε δημοκρατικό,
ομοσπονδιακό σύστημα, που να σέβεται απόλυτα και να εγγυάται τη πλήρη κατοχύρωση
των ατομικών δικαιωμάτων, των πολιτικών ελευθεριών και του δημοκρατικού-
κοινοβουλευτικού πολιτεύματος.

2.3 Συμμετέχει, μέχρι την ώρα που θα έχει παγιωθεί η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια ή θα
έχει πραγματοποιηθεί η ενοποίηση της Ευρώπης, σε αμυντικές συμμαχίες που να διέπονται
από τις επόμενες αρχές:

 Σεβασμό της Εθνικής Ανεξαρτησίας,

 Σεβασμό της Λαϊκής Κυριαρχίας και των δημοκρατικών διαδικασιών,
 Έλεγχο των υπερεθνικών οργάνων των συμμαχιών από τα Κοινοβούλια των χωρών
που συμμετέχουν σ’ αυτές,
 Αποχή από κάθε φιλοπόλεμη-επιθετική ενέργεια,
 Προώθηση του διεθνούς αφοπλισμού και της ειρήνης.

3 Να εξασφαλίσουν στην Ελλάδα Δημοκρατικό Πολίτευμα κατοχυρωμένο από οποιοδήποτε

απειλή του ολοκληρωτισμού και γι αυτό θα αγωνιστούν να επιβάλλουν

3.1 Ένα νέο Σύνταγμα που να κατοχυρώνει και να εγγυάται τις πολιτικές ελευθερίες και τα
πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα όλων ανεξαιρέτως των πολιτών, όπως αυτά
προσδιορίζονται πιο πάνω στο τμήμα Α και δεν επιτρέπει κανένα περιορισμό αυτών με
ειδικά ή έκτακτα συνταγματικά, νομοθετικά μέτρα.

Σελ. 73
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

3.2 Ενίσχυση και συνταγματική κατοχύρωση όλων των θεσμών και οργάνων που εγγυώνται
την πιστή τήρηση και εφαρμογή του Συντάγματος.

3.3 Συνταγματικά και νομοθετικά κατοχυρωμένο έλεγχο των Ενόπλων Δυνάμεων και των
σωμάτων Ασφαλείας από την Πολιτική Εξουσία.

3.4 Παραδειγματική τιμωρία των πρωταιτίων της δικτατορίας και των κρατικών οργάνων τα
οποία δολοφόνησαν, βασάνισαν ή παρανόμησαν εναντίον πολιτών καθώς και όλων εκείνων
που κατά οποιοδήποτε τρόπο συνεργάστηκαν με το καθεστώς.

3.5 Διάλυση των παρακρατικών οργανώσεων και κατάργηση όλων των παραλλήλων
εξουσιών που δεν υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο.

3.6 Πλήρη εκκαθάριση και ανασύνταξη των θεσμών και οργανισμών οι οποίοι διαβρώθηκαν
και εξελίχτηκαν από υπερασπιστές της Δημοκρατίας σε υποστηρικτές του Ολοκληρωτισμού
(Άρειος Πάγος, Συμβούλιο Επικρατείας, Ελεγκτικό Συνέδριο, Ακαδημία, Ανώτατα
Πνευματικά Ιδρύματα, κτλ.).

3.7 Εκδημοκρατισμό και συνταγματική κατοχύρωση ευρείας αυτονομίας των πρωτογενών

και δευτερογενών φορέων της Λαϊκής Κυριαρχίας (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Συνδικαλισμός,
Συνεταιρισμοί, Σύλλογοι, Σωματεία, κτλ.). Παράλληλα με τον εκδημοκρατισμό και την
ανάπτυξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ευρεία περιφερειακή αυτοδιοίκηση και
αποκέντρωση. Η χώρα να αποκεντρωθεί δημοσιονομικά και διοικητικά σε Περιφέρειες.
Αντιπροσωπευτικά, δημοκρατικά εκλεγμένα όργανα να ευθύνονται για τα προβλήματα των
Περιφερειών της χώρας. Η εξουσία τους θα περιορίζεται σε δημοσιονομικά και διοικητικά
θέματα Περιφερειακού Προγραμματισμού και τοπικής αστυνομίας.

3.8 Συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης. Διαχωρισμός

Κράτους και Εκκλησίας. Η εκκλησία να αποκτήσει τη πνευματική αυτονομία της, να
αποκαθαρθεί από τα όργανα των δικτατόρων και να αποκατασταθεί η νομιμότητα με την
κατάργηση των δικτατορικών εκκλησιαστικών μέτρων.

3.9 Ενίσχυση του λαϊκού ελέγχου επί των κοινοβουλευτικών εκπροσώπων με συνταγματικές
διατάξεις που θα κατοχυρώνουν τον διαρκή έλεγχο των εντολέων επί των εντολοδόχων
τους (δημοκρατική οργάνωση κομμάτων, απαγόρευση κομματικών ανακατατάξεων χωρίς
έγκριση των εντολέων, κλπ.). Εξύψωση του Κοινοβουλευτικού λειτουργήματος. Έλεγχος των
οικονομικών πόρων και συναλλαγών των δημοσίων ανδρών.

3.10 Αποδοτικότερη οργάνωση του Κοινοβουλίου και απλούστευση της νομοθετικής

διαδικασίας. Διαχωρισμός των νομοθετικών από τις κανονιστικές και διοικητικές πράξεις.

3.11 Ακύρωση όλων των συμβάσεων και δεσμεύσεων που συνομολογήθηκαν από το
δικτατορικό καθεστώς.

3.12 Αποκομματικοποίηση των Κρατικών και Δημοσίων Οργανισμών και Οργάνων.

Καταπολέμηση του πνεύματος μισαλλοδοξίας και εθνικού διχασμού. Καλλιέργεια
πνεύματος δημοκρατικής ανοχής και ελευθέρου διαλόγου μεταξύ των φορέων και

Σελ. 74
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

εκπροσώπων των πολιτικών και κοινωνικών τάξεων και ομάδων για εξασφάλιση ομαλού
πολιτικού βίου και προαγωγή των λαϊκών συμφερόντων.

4 Να ενισχύσουν ανεπιφύλακτα και με όλες τους τις δυνάμεις την αντίσταση του
Ελληνικού Λαού και να συμβάλλουν αποφασιστικά στην απελευθέρωσή του από το
φασιστικό ζυγό.

Για τον σκοπό αυτό οι Οργανώσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, κατά τη διάρκεια
του εθνικό-απελευθερωτικού αγώνα του Ελληνικού Λαού:

4.1 Λαβαίνουν ενεργό και αποφασιστικό μέρος στην αντίσταση.

4.2 Θεωρούν αναγκαία και επιδιώκουν την πολιτική κάλυψη της αντιστασιακής
προσπάθειας του Ελληνικού Λαού και τη χάραξη μιας κοινής στάσης έναντι της χούντας εκ
μέρους όλων των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, που τιμήθηκαν με την εμπιστοσύνη του
Ελληνικού Λαού στις τελευταίες ελεύθερες εκλογές, καθώς επίσης και το προσδιορισμό των
όρων και προϋποθέσεων κάτω από τις οποίες θα δεχθούν να λάβουν ξανά μέρος στην
πολιτική ζωή του τόπου.

4.3 Θεωρούν χρήσιμη τη συνεργασία και το συντονισμό της δραστηριότητας όλων αυτών
των πολιτικών κομμάτων στο κοινό αγώνα κατά του φασισμού και γι αυτό – διατηρώντας,
φυσικά, τις ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις τους και τις διαφορές τους από αυτά –
αναστέλλουν κάθε πολιτικό ανταγωνισμό και επιδιώκουν ειλικρινή συνεργασία μαζί τους,
στον κοινό αγώνα κατά του φασισμού, πάνω σε ένα ελάχιστο πρόγραμμα κοινών στόχων.

Η Διακήρυξη αυτή των ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ των Οργανώσεων της ΕΚ-
ΕΔΗΝ Εξωτερικού έχει εγκριθεί στις γενικές της γραμμές από το Α΄ Συνέδριο των Οργανώσεων και
επεξεργάστηκε στην τελική της μορφή στην 6η τακτική σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής στη
Στουτγάρδη στις 13-14 Δεκεμβρίου 1969.
2012-08-16

Σελ. 75
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
GRUNDSÄTZLICHE IDEOLOGISCHE PRINZIPIEN UND POLITISCHE THESEN
DER ORGANISATIONEN DER ZENTRUMSUNION UND
DER GRIECHISCHEN DEMOKRATISCHEN JUGEND (EK-EDIN) IM AUSLAND

Auszugsweise Übersetzung aus dem griechischen Original

Grundsätzliche Ideologische Prinzipien

Wir glauben daran und kämpfen für:
1.
Die Etablierung und Verankerung der Prinzipien der politischen Freiheit, der demokratischen und
sozialen Gerechtigkeit, für ein neues Griechenland, in dem auf humanitäter Grundlage das Volk ein-
zig und allein regiert.
2.
Den schnellen, demokratisch kontrollierten Aufschwung des Landes auf wirtschaftlichem, sozialem
und kulturellem Gebiet bei gleichzeitiger Abschaffung aller ökonomischen, sozialen und kulturellen
Ungleichheiten, mit dem Hauptziel der gerechten Verteilung des nationalen Einkommens und der
kulturellen Güter.
3.
Ein freies und unabhängiges Griechenland, gleichberechtigtes Mitglied in der Gemeinschaft der frei-
en Nationen, welches sich aktiv für den Frieden, die freiheitliche Beilegung der internationalen Kon-
flikte, für Entspannung und Abrüstung einsetzt und in europäischen und internationalen Institutionen
teilnimmt, welche die nationale Unabhängigkeit und den Volkswillen respektieren, unsere politischen
und sozialen Ideale akzeptieren und sich mit dem Prinzip der aktiven demokratischen Solidarität ein-
verstanden erklären.

Grundsätzliche politische Thesen (Auszüge)

Abschnitt I
Wir kämpfen für die Wiedereinführung einer Demokratie in Griechenland in der

1.
Die persönlichen Rechte und politischen Freiheiten, wie sie in der Charta der UNO und der europäi-
schen Menschenrechtskonvention definiert sind, unmißverständlich und exakt in unserer Verfassung
verankert werden, garantiert für alle Bürger, unbesehen ihrer politischen oder sonstigen Ansichten.
Diese Rechte dürfen weder durch parlamentarische Akte noch durch Erlasse oder Verordnungen
beschnitten werden, egal unter welchem Vorwand.
2.
Das Volk die Quelle aller Macht im Staate ist. Es werden keine Ämter oder sonstgen staatlichen Ein-
richtungen geben, die sich der Kontrolle durch das Volk und seine Vertreter entziehen können. Dog-
matische oder sonstige Rücksichtnahmen, welche Grundrechte beschneiden oder einschränken,
werden nicht anerkannt.
----------------------
4.
Alle Bürger die gleichen Chancen und Möglichkeiten zur Entfaltung ihrer Persönlichkeiten in wirt-
schaftlicher, kultureller und sozialer Hinsicht bekommen.

Σελ. 76
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

5.
Die Arbeit, die Bildung und Ausbildung, die Wohnung, die soziale Absicherung, entsprechend dem
jeweiligen Entwicklungsstand des Staates, als elementare Grundrechte aller Bürger anerkannt und
vom Staat garantiert werden.

6.
Die Produktion und Verteilung der Güter kontrolliert werden. Monopolartige Produktionsbetriebe
werden verstaatlicht.

Abschnitt II
Wir kämpfen dafür, daß Griechenland ein unabhängiges, freies, fortschrittliches und demokrati-
sches Land, gleichberechtigtes Mitglied in der Gemeinschaft der freien Nationen wird,
welches
1.
Sich in der Außenpolitik beharrlich für den Frieden, die Entspannung und die Abrüstung einsetzt und
die friedliche regelung der internationalen Probleme fördert.
2.
Die Bewegung für den politischen Zusammenschluß Europas in der Form eines Bundes unterstützt,
auf der Grundlage der vollständigen Garantie der persönlichen Rechte, der politischen Freiheiten und
des demokratischen Parlamentarismus.
3.
In Verteidigungsbündnissen, bis zur Stunde der Festigung des Friedens oder des Zusammenschlusses
Europas, teilnimmt, welche von folgenden Prinzipien getragen werden:
a.
Achtung der nationalen Sozveränität.
b.
Achtung des Volkswillens und der demokratischen Prozeduren.
c.
Kontrolle der supranationalen Organe der Bündnisse durch die Parlamente der Mitgliedsstaaten.
d.
Enthaltung von allen kriegsfördernden oder aggressiven Handlungen.
e.
Förderung des friedens und der internationalen Abrüstung.

Abschnitt III
Wir kämpfen um in Griechenland eine Staatsform zu etablieren, welche vor jeder Gefahr des Tota-
litarismus gefeit ist

1.
Durch eine Verfassung, die die elementaren Rechte und Freiheiten garantiert, wie sie im Abschnitt I
ausgeführt sind.
2.
Durch Stärkung und verfassungsrechtliche Verankerung aller Organe und Institutionen, denen die
getreue Anwendung dieser Verfassung obliegt.
3.
Durch verfassungsmäßige und gesetzlich garantierte Kontrolle der Streit- und Sicherheitskräfte von
den politischen Instanzen.
------------------

6.

Σελ. 77
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Durch vollständige Säuberung und anschließende Restaurierung aller Institutionen und Einrichtun-
gen, welche ursprünglich als Verteidiger der Demokratie erdacht, sich zu Trägern des Totalitarusmus
entwickelt haben (Justiz, Universitäten, Akademien, usw.).
7.
Durch Demokratisierung und Gewährleistung einer breiten Autonomie der Willensträger zweiten
Grades, wie z.B. Gewerkschaften, Verbände und Genossenschaften und gleichzeitige Dezentralisie-
rung der Gewalten und Zuständigkeiten.
8.
Durch Garantie der Freiheit des Glaubens. Trennung von Kirche und Stat. …
9.
Durch Stärkung der Kontrolle des Volkens über seine Vertreter (Einführung von Parteistatuten und -
gesetzen, Verbot von Parteienwechsel ohne Befragung der Wähler, usw.).
10.
Durch Erhöhung der Effektivität der Parlamentsarbeit und Vereinfachung der legislativen Prozedu-
ren.
11.
Durch Annulierung aller Verträge und Bindungen, welche vom diktatorischen Regime abgeschlossen
wurden.
12.
Durch Abschaffung der Parteiabhängigkeit der öffentlichen Institutionen und Organe. Durch Stär-
kung des Gesistes der demokratischen Toleranz und des freien Dialogs zwischen dem politischen
Vertretern und den Sprechern der sozialen Klassen, um eine in Ruhe und Ordnung verlaufende Ent-
wicklung des politischen Lebens und Förderung der Volksinteressen zu gewährleisten.

PROGRAMME, ZIELE UND MÖGLICHKEITEN

Der griechischen Zentrumsunion im Ausland

Das Papier wurde damals von Georg Litinas, Karlsruhe, als Verantwortlicher für „Internationale Be-
ziehungen“ im Parteiverband EK-EDIN Süddeutschland erstellt. Es sollte bei Kontakten mit deutschen
Jugendorganisationen verwendet werden. Datum: Anfang 1971 (?)

Die Zentrumsunion ist eine der wenigen Parteien in Europa, die sich nicht dem Namen aber dafür
dem Programm nach zu einem „Demokratischen Sozialismus“ bekennt.

Einen eindeutigen Beweis dazu liefern nicht nur die zahlreichen Grußbotschaften, die an unseren
Kongreß vom 19. - 21. Juli 1969 in Hannover von den anderen sozialistischen Parteien Europas, vom
Vorsitzenden und dem Generalsekretär der Sozialistischen Internationale und vielen anderen be-
kannten Persönlichkeiten gerichtet wurden, sondern auch die Tatsache, dass der Beschluss des Exe-
kutiv Komitees, die Mitgliedschaft in die Sozialistische Internationale zu beantragen, mit großem
Beifall und ohne Gegenstimmen von den Kongreßteilnehmern aufgenommen wurde.

Außerdem können unsere Beziehungen auf Parteiebene zu den Sozialisten Italiens, Skandinaviens
und der Benelux-Länder mit dem Prädikat „sehr gut“ bis „ausgezeichnet“ bezeichnet werden.
Ziele unserer Parteiarbeit sind:

Der antidiktatorische Kampf durch

 Aktivierung aller Griechen gegen die Diktatur,

Σελ. 78
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

 Materielle (?) und moralische Unterstützung der wegen der Diktatur verfolgten Griechen im In-
und Ausland,
 Aufklärung der deutschen deutschen Bevölkerung und ihre Solidarisierung im Kampf gegen die
Diktatur.

Parteipolitische und soziologische Bildung und Ausbildung unserer Parteimitglieder durch

 Organisierung unserer Landsleute in die Gewerkschaften,
 kulturelle Veranstaltungen,
 Ausgabe von Informationsmaterial in griechischer und deutscher Sprache.

Für die Durchsetzung dieser Ziele haben wir gegen die diplomatischen Vertreter der Junta, gegen die
Arbeiterkommissionen, gegen die Industrielobby und einen Teil der Presse und vor allem gegen das
Geld der Junta, die immer noch mit Krediten vom Ausland beliefert wird, zu kämpfen.

Das bisher Erreichte haben wir zum Teil mit unserem „Taschengeld“ finanziert. Zu einer produktiven
Arbeit aber fehlen grundlegende materielle Voraussetzungen, wie z.B. Schreibmaschinen, Papier,
Vervielfältigungsapparate, Post- und Telefonanlagen und nicht zuletzt die Räumlichkeiten.

Speziell zu der Arbeit in Deutschland ist zu bemerken, dass, obwohl unsere Beziehungen zur SPD
mindestens mit „gut“ bewertet werden könnten, sie noch nicht das von uns gewünschte Optimum
erreicht haben. Bezeichnend dafür ist, z.B., die Tatsache, dass weder von der zuständigen Stelle der
SPD noch von der des DGB und der einzelnen Gewerkschaften ein Rundschreiben ausgegangen ist,
welches die Landes- und Ortszentralen zu einer Intensivierung der Kontakte mit uns ermuntert. Es
fehlt vielmehr jegliche Anleitung, so dass die Landes- und Ortvorstände sich nach den Pressemeldun-
gen orientieren müssen und die evntl. Verantwortung ohne jegliche Rückendeckung voll und ganz
übernehmen müssen.

Publiziert von Dipl.-Ing. Georg Litinas in seiner Eigenschaft als Leiter der Abteilung „In-
ternationale Beziehungen“ des Koordinierungsausschusses der Parteiverbände der EK-
EDIN in der BRD. Datum: Anfang 1971 ?

Σελ. 79
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ
„PFLICHTENHEFT“
19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1970

Α. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ

1. Συχνή επαφή και άμεση επικοινωνία με τους υπευθύνους των αντιστοίχων Γραφείων των
Περιφερειακών Οργανώσεων για θέματα της αρμοδιότητας τους (αλληλογραφία, εκθέσεις,
υπομνήματα, αναφορές, κλπ.).

2. Τήρηση μητρώου με ονοματεπώνυμα και τις Διευθύνσεις των Υπευθύνων των αντιστοίχων
Γραφείων των Περιφερειακών και Τοπικών Οργανώσεων καθώς και των Συντονιστικών
Επιτροπών.
3. Συνεχής και συστηματική ενημέρωση των πιο πάνω μητρώων και πληροφόρηση των Υπευθύνων
των Γραφείων των υπολοίπων Γραφείων της Εκτελεστικής Επιτροπής, ΕΕ, για τις τυχόν
μεταβολές.
4. Καθοδήγηση των Υπευθύνων των αντιστοίχων Γραφείων των Περιφερειακών Οργανώσεων και
των Τοπικών Επιτροπών για την πραγματοποίηση των ειδικών στόχων που έχουν ανατεθεί στο
κάθε Γραφείο και παρακολούθηση της εφαρμογής τους.

Β. ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ

1 Γραφείο Γενικού Γραμματέα

a. Συντονισμός και εναρμόνιση της δραστηριότητας των Γραφείων της ΕΕ.

b. Σύνδεσμος με τον εκπρόσωπο της ΕΚ στο εξωτερικό (στα ενδιάμεσα των συνεδριάσεων της ΚΕ
και της ΕΕ).
c. Σύνδεσμος κορυφής και συντονισμού της δραστηριότητας με συνεργαζόμενες εξωκομματικές
οργανώσεις (ΠΑΚ, Φίλοι ΠΑΚ, Συνδικαλιστικές Κινήσεις, Επιστημονικοί Σύλλογοι και Ομάδες,
κλπ.).
d. Άμεση επαφή και επικοινωνία με τους Γραμματείς των Περιφερειακών Οργανώσεων.

2 Γραφείο Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα

a. Αναπλήρωση του Γενικού Γραμματέα, μερική ή ολική, στις πιο πάνω αρμοδιότητες.

b. Όλα τα σχετικά με τις συγκλήσεις της Κεντρικής και της Εκτελεστικής Επιτροπής θέματα
(αποστολή προσκλήσεων, καθορισμός τόπου και χρόνου, εξεύρεση καταλλήλου χώρου
συνεδριάσεων, τεχνική οργάνωση των συνεδριάσεων, έγκαιρη διανομή εισηγήσεων, πρακτικά,
επικύρωση πρακτικών, κοινοποίηση αποφάσεων, κλπ.).
c. Τήρηση των επαφών με την Ελλάδα και ενημέρωση του Μητρώου των στελεχών, μελών και
οπαδών της ΕΚ-ΕΔΗΝ που βρίσκονται στις φυλακές, υπό κράτηση, εξορία, εκτόπιση καθώς και
των διευθύνσεων των πλησιέστερων συγγενών τους.

Σελ. 80
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

d. Μέριμνα για τη νομική, ηθική και υλική συμπαράσταση των καταδιωκομένων μελών και των
οικογενειών τους στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
e. Συγκέντρωση, σε συνεργασία με τις Περιφερειακές και Τοπικές Οργανώσεις, εμπιστευτικών
πληροφοριών για την τύχη στελεχών και μελών στην Ελλάδα, τις κατασκοπευτικές και
τρομακτικές ενέργειες της φασιστικής χούντας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Παρακολούθηση των πρακτόρων της.
f. Παρακολούθηση όλων των σχετικών με την ασφάλεια των Οργανώσεων θεμάτων.
g. Παρακολούθηση, σε συνεργασία με το Οργανωτικό Γραφείο, των θεμάτων πειθαρχικής
διαδικασίας.

3 Γραφείο Οργανωτικού

a. Κύρια αποστολή του η δημιουργία και ανάπτυξη οργανώσεων όπου υπάρχουν Έλληνες.
b. Καθοδήγηση και παρακολούθηση της οργανωτικής ανάπτυξης και της τήρησης των Κανονισμών
και Κανόνων Λειτουργίας από τις Περιφερειακές και τις Τοπικές Οργανώσεις.
c. Τήρηση και συνεχής ενημέρωση Μητρώου Οργανώσεων (αριθμός μελών, ονοματεπώνυμα και
διευθύνσεις υπευθύνων, δραστηριότητες, κλπ.).Πληροφόρηση των υπολοίπων Γραφείων της
Εκτελεστικής Επιτροπής, ΕΕ, για τις μεταβολές.
d. Συνεχής και συχνή επικοινωνία με τους υπευθύνους των Γραφείων Οργανωτικού των
Περιφερειακών Οργανώσεων.
e. Συχνές επισκέψεις στις Περιφερειακές και τις Τοπικές Οργανώσεις και επιτόπια παρακολούθηση
της λειτουργίας και της δραστηριότητας τους.
f. Συνεχής προσπάθεια για την αριθμητική αύξηση των μελών και τη ποιοτική (ιδεολογική και
κομματική) βελτίωση τους.
g. Οργανωτικές οδηγίες και εξορμήσεις.

4 Γραφείο Οικονομικού

a. Κύρια φροντίδα του είναι η εξεύρεση οικονομικών πόρων, η τακτική είσπραξή τους, η
ορθολογικά και ανάλογη με την προτεραιότητα και το μέγεθος των αναγκών κατανομή τους και
η εποπτεία της καλής διαχείρισης και τακτικής τήρησης των βιβλίων και αποδείξεων της
οικονομικής διαχείρισης .
b. Παρακολουθεί, σε συνεργασία με το Γραφείο Οργανωτικού, αν οι οργανώσεις εισπράττουν
κανονικά τις εισφορές των μελών τους και τα άλλα έσοδα και αν τα κατανέμουν σύμφωνα με τις
αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων τους.
c. Τηρεί και παρακολουθεί συγκεντρωτικά προϋπολογιστικά και απολογιστικά στοιχεία για το
σύνολο των εσόδων και εξόδων των οργανώσεων.
d. Πραγματοποιεί, σε συνεργασία με τις Περιφερειακές και Τοπικές Οργανώσεις, οικονομικές
εξορμήσεις και αναζητάει τρόπους και μέσα για την αύξηση των πηγών και εσόδων.
e. Ελέγχει, σε συνεργασία με την Εξελεγκτική Επιτροπή, την οικονομική διαχείριση των
οργανώσεων.

Σελ. 81
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

f. Τηρεί Μητρώο του τεχνικού εξοπλισμού των Οργανώσεων και ελέγχει τη κανονική χρέωση,
μεταβίβαση και συντήρηση αυτού.

5 Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων

a. Προωθεί και παρακολουθεί τη πορεία του ελληνικού θέματος στους Διεθνείς και Ευρωπαϊκούς
Οργανισμούς.
b. Τηρεί τις επαφές και αναπτύσσει σχέσεις με τα ελληνικά και ξένα πολιτικά κόμματα και
οργανώσεις.
c. Παρακολουθεί τις εξελίξεις του ελληνικού θέματος και τηρεί αρχείο με όλα τα σχετικά στοιχεία.
d. Ενημερώνει τις Περιφερειακές και Τοπικές Οργανώσεις για την πορεία του Ελληνικού θέματος
και εκδίδει οδηγίες για την κινητοποίηση τους σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προς
προώθηση του.
e. Τηρεί και ενημερώνει συνεχώς το Μητρώο με τα ονοματεπώνυμα, ιδιότητες και διευθύνσεις
των
 Διοικήσεων και εκπροσώπων των ξένων και ελληνικών πολιτικών κομμάτων και
οργανώσεων
 Μελών Κυβερνήσεων ξένων χωρών
 Εκπροσώπων και μελών των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οργανισμών
 Επιτροπών υποστήριξης του ελληνικού θέματος
 Πολιτικών, κοινοβουλευτικών και άλλων προσωπικοτήτων που υποστηρίζουν τον αγώνα του
ελληνικού λαού σε κάθε οργανισμό, χώρα και περιοχή.
f. Ενημερώνει και τροφοδοτεί τα έντυπα που εκδίδονται από τις Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ με
πληροφορίες και υλικό γύρω από την πορεία και τις εξελίξεις του ελληνικού θέματος.
g. Εκδίδει ειδικές μελέτες και φυλλάδια επί του ελληνικού θέματος προς ενημέρωση των ξένων
πολιτικών κομμάτων και οργανώσεων.

6 Γραφείο Συνδικαλιστικού

a. Κύριοι στόχοι του είναι:

 Η υποβοήθηση και υποστήριξη του Κεντρώου Συνδικαλιστικού Κινήματος.
 Η συνεχής επαφή και προβολή του ελληνικού θέματος στις διεθνείς και Εθνικές
Συνδικαλιστικές Οργανώσεις.
 Η συνεχής και συστηματική παρακολούθηση των συνδικαλιστικών εξελίξεων στη Ελλάδα και
η άμεση και τακτική ενημέρωση των ξένων Συνδικαλιστικών Οργανώσεων επ’ αυτών.

b. Τηρεί και ενημερώνει Μητρώο με τα ονοματεπώνυμα και τις διευθύνσεις:

 των Υπευθύνων Συνδικαλιστικού των Περιφερειακών και των Τοπικών Οργανώσεων.
 των Διοικήσεων και εκπροσώπων των ξένων Συνδικάτων και εργατοϋπαλληλικών
Οργανώσεων.
 των Συνδικαλιστών που υποστηρίζουν το ελληνικό θέμα.
c. Εκδίδει ειδικό δελτίο, στα ελληνικά και σε ξένες γλώσσες, ή τροφοδοτεί τα έντυπα που
εκδίδονται από τις Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ με ειδήσεις, πληροφορίες και αναλύσεις γύρω από τα

Σελ. 82
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ελληνικά συνδικαλιστικά θέματα και ιδιαίτερα την καταπάτηση των συνδικαλιστικών

ελευθεριών.

7 Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών

a. Κύριοι στόχοι του είναι:

 Η συνεχής και συστηματική προβολή του ελληνικού θέματος, η ενημέρωση των Ελλήνων και
των ξένων για την πορεία του και τις επ’ αυτού θέσεις και δραστηριότητες των Οργανώσεων
ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού.
 Η ανάπτυξη και διατήρηση σχέσεων εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους εκπροσώπους
και τα στελέχη των μέσων δημοσιότητας (Πρακτορεία Ειδήσεων, Ραδιοφωνικούς Σταθμούς,
Σταθμούς Τηλεοράσεως, Εφημερίδες, Περιοδικά, κλπ,).
 Η ανάπτυξη δικτύου Γραφείων τύπου, σε συνεργασία με τους Υπευθύνους Γραφείων Τύπου
των Περιφερειακών και των Τοπικών Οργανώσεων καθώς και άλλων ειδικών, στις
κυριότερες πόλεις του εξωτερικού που θα
 διατηρούν τακτική επαφή με τους εκπροσώπους του Τύπου και των άλλων μέσων
δημοσιότητας.
 τους τροφοδοτούν συστηματικά με ειδήσεις και πληροφορίες για την κατάσταση στην
Ελλάδα και την πορεία του ελληνικού θέματος.
 παρακολουθούν το διεθνή τύπο και θα επεμβαίνουν με κατάλληλα διαβήματα για την
αποκατάσταση ανακριβειών και γενικότερα τη σωστή προβολή και ανάλυση του ελληνικού
θέματος.
 προβάλουν πλατειά το ελληνικό θέμα καθώς και τη δραστηριότητα των Οργανώσεων της
ΕΚ-ΕΔΗΝ.
 Η έκδοση κατευθυντηρίων εγκυκλίων και οδηγιών προς τις Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ για την
καλύτερη προβολή του ελληνικού θέματος καθώς και τις θέσεις και δραστηριότητες των
Οργανώσεων.

b. Συγκεντρώνει και εκδίδει όλο το κομματικό υλικό των Κεντρικών Οργάνων (Συνέδριο, Κεντρική
Επιτροπή, Εκτελεστική Επιτροπή, Γραφεία ΕΕ) που αναφέρεται σε:
 Κομματικές Ανακοινώσεις και Δελτία Πληροφοριών για τις θέσεις και δραστηριότητα των
Οργανώσεων.
 Πολιτικές αναλύσεις και επισκοπήσεις που έχουν πληροφοριακό και καθοδηγητικό
χαρακτήρα.
 Ειδικές μελέτες και αναλύσεις πάνω στο ελληνικό θέμα.
 Επιθεωρήσεις γενικού πολιτικού προβληματισμού.
c. Οργανώνει, αναπτύσσει και καθοδηγεί, σε συνεργασία με τα Γραφεία της ΕΕ και τις
Περιφερειακές και Τοπικές Οργανώσεις, δίκτυο κέντρων παρασκευής και διαμονής υλικού με
σύστημα αποκεντρωτικό, που περιλαμβάνει:
 Κέντα και ομάδες μελέτης και συλλογής υλικού
 Κέντρα μετάφρασης κειμένων στις ξένες γλώσσες
 Κέντρα παραγωγής, εκτύπωσης και διανομής υλικού.
d. Καταρτίζει, τηρεί και ενημερώνει συστηματικά μητρώο που περιλαμβάνει τους τίτλους και τις
διευθύνσεις των ξένων κα ελληνικών εφημερίδων, περιοδικών, ραδιοφωνικών σταθμών,
σταθμών τηλεοράσεως και δημοσιογράφων και συγγραφέων που υποστηρίζουν το ελληνικό
θέμα και φροντίζει για την έγκαιρη και τακτική αποστολή των εκδόσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ
μεταφρασμένων στη γλώσσα τους.

Σελ. 83
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

8 Γραφείο Φοιτητικού

a. Κύριοι στόχοι του είναι:

 Η υποβοήθηση και υποστήριξη του Κεντρώου Φοιτητικού Κινήματος.
 Η συνεχής επαφή, επικοινωνία και προβολή του ελληνικού θέματος στους ξένους
φοιτητικούς συλλόγους, ομοσπονδίες, συνομοσπονδίες και σπουδαστικές κινήσεις γενικά.
 Η συνεχής και συστηματική παρακολούθηση του θέματος της Παιδείας και των
Ακαδημαϊκών ελευθεριών στην Ελλάδα και η άμεση ενημέρωση των πιο πάνω οργανώσεων.
 Η παρακολούθηση της δραστηριότητας των ελληνικών φοιτητικών Συλλόγων και
Ομοσπονδιών εξωτερικού και ιδιαίτερα στα θέματα εκλογών, συνελεύσεων, συνεδρίων,
συνδιασκέψεων, κλπ.

b. Καταρτίζει και ενημερώνει συστηματικά Μητρώο των Ελληνικών Σπουδαστικών Συλλόγων και
Ομοσπονδιών εξωτερικού (δύναμη μελών, σύνθεση διοικητικού συμβουλίου, ονοματεπώνυμα
και διευθύνσεις κεντρώων μελών του Συμβουλίου, κλπ.).

c. Καταρτίζει και ενημερώνει Μητρώο κεντρώων στελεχών του ελληνικού φοιτητικού κινήματος
καθώς και των Υπευθύνων Φοιτητικού των Περιφερειακών και Τοπικών Οργανώσεων.

d. Καταρτίζει ενημερώνει συστηματικά Μητρώο με τις επωνυμίες και διευθύνσεις των ξένων
φοιτητικών Οργανώσεων και κινήσεων.

e. Εκδίδει ειδικό δελτίο ή τροφοδοτεί τα έντυπα της ΕΚ-ΕΔΗΝ με ειδήσεις από την ελληνική
δημοκρατική φοιτητική κίνηση και αναλύσεις γύρω από τα θέματα της Παιδείας και της
καταπάτησης των Ακαδημαϊκών ελευθεριών στην Ελλάδα.

9 Γραφείο Νεολαίας-ΕΔΗΝ

Έχει τις ίδιες αρμοδιότητες με το Γραφείο Φοιτητικού για θέματα που αφορούν το ελληνικό
νεολαιίστικο κίνημα και τις ξένες οργανώσεις και κινήσεις νεολαίας και επί πλέον την όλη ευθύνη
για την ανάπτυξη και κίνηση των οργανώσεων της ΕΔΗΝ.

Σελ. 84
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΔΕΚΑΤΟ TΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ

Η ΑΠΟΣΙΩΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
«Σχεδόν 50 χρόνια μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, η συστηματική μελέτη της δικτατορίας
αποτελεί ιστορικό και πολιτικό αίτημα. Παρά τον συνεχή εμπλουτισμό της βιβλιογραφίας για το
στρατοκρατικό καθεστώς παραμένουν πολλές πλευρές του ιδίου όσο και της αντίστασης εναντίον του,
ανεξερεύνητες ή πλημμελώς μελετημένες. Μία από τις πιο σημαντικές αφορά τη δημιουργία ενός
εκτεταμένου και ανομοιογενούς στη σύνθεσή του διεθνούς αντιδικτατορικού κινήματος, το οποίο στο
πλαίσιο της δεκαετίας του 1960 – μιας δεκαετίας αμφισβήτησης, κοινωνικών αγώνων και ανατροπών –
αγκαλιάστηκε από χιλιάδες ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων, πολιτικών αντιλήψεων ή αξιακών
συστημάτων.
Βαγγέλης Καραμανωλάκης, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Απόσπασμα από: ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ & H ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
ΑΘΗΝΑ, 20-22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014. 2016 ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Από την κατάρρευση της Στρατιωτικής Δικτατορίας τον Ιούλιο του 1974 μέχρι σήμερα (2017)
έχουν περάσει 43 χρόνια. Στο διάστημα αυτό «αποσιωπήθηκε» ο πολυετής αντιδικτατορικός
αγώνας της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, μιας μεγάλης μερίδας του δημοκρατικού Ελληνισμού από τα
ελληνικά ΜΜΕ. Τι έγινε; Γιατί αυτή η σιωπή;

Πως μπορεί η κοινή γνώμη στην Ελλάδα, με όλη την αγάπη και το σεβασμό, να μη γνωρίζει ή
να έχει ξεχάσει τόσο γρήγορα και για δεκαετίες μια αντιδικτατορική οργάνωση των Ελλήνων
του εξωτερικού
 με μερικές χιλιάδες μέλη,
 με δημοκρατική κομματική στρουκτούρα και λειτουργία,
 με Περιφερειακές και Τοπικές Οργανώσεις,
 με Τοπικές Επιτροπές,
 με Γραμματείς, και υπεύθυνους για τα διάφορα Γραφεία,
 με Εκτελεστική και Κεντρική Επιτροπή,
 με δημοκρατικές εκλογές των Οργάνων της,
 με Καταστατικό Λειτουργίας και ξεκάθαρες πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις,
 με Περιφερειακά και Πανευρωπαϊκά Συνέδρια,
 με πολυάριθμες αντιδικτατορικές εκδηλώσεις από την Ιταλία μέχρι και τη Σουηδία,
 με αντιδικτατορικές ομιλίες και δημοσιεύματα,
 που είχε συνεχείς επαφές με προσωπικότητες, τα ευρωπαϊκά Συνδικάτα και Κόμματα,
 που είχε στείλει εκατοντάδες γράμματα κινητοποίησης της κοινής γνώμης ενάντια στη
δικτατορία,
 που κυκλοφορούσε ενημερωτικά δελτία στην ελληνική αλλά και γερμανική γλώσσα,
 που είχε κυκλοφορήσει εκατοντάδες χιλιάδες προκηρύξεις,
 κ.λπ., κ.λπ.

Η όντως άκρως δυσάρεστη αυτή διαπίστωση της αποσιώπησης πρέπει να προβληματίσει, κατά
τη γνώμη μου, όχι μόνο τους τότε εκφραστές του αντιδικτατορικού αγώνα αλλά και τους
νεώτερους Έλληνες Πολιτικούς, τους Κοινωνιολόγους και αυτούς που ασχολούνται με την
Πολιτική Ιστορία του Ελληνισμού γενικά. Το κέρδος, πιστεύω, θα ήταν μεγάλο για την ελληνική
κοινωνία. Ο κόπος δεν θα ήταν χαμένος.

Οι σκέψεις που ακολουθούν παρακάτω, οι οποίες ίσως να γίνουν αιτία να παρεξηγηθούν μαζί
μου μερικοί συμμαχητές εκείνης της εποχής, δεν αποσκοπούν στην άσκηση κριτικής ούτε να
απαντήσουν στην ερώτηση «τι και ποιός φταίει» για την αποσιώπηση. Φιλοδοξούν να
συμβάλλουν κάπως στη συζήτηση αυτογνωσίας μας ως Έλληνες: Ποιοι ήμασταν, ποιοι είμαστε,
ποιοι θέλουμε να είμαστε, που θέλουμε και με ποιους να πάμε που. Δεν αποσκοπούν στον
καταλογισμό ευθυνών για το τι έπρεπε να είχε γίνει μεταδικτατορικά αλλά δεν έγινε.

Σελ. 85
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

1 Που είναι οι κοινές δημοσιεύσεις – Βιβλία, Άρθρα, κ.λπ., τα γραπτά πεπραγμένα των
Γενικών Γραμματέων, της τότε Ηγεσίας της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, των πρώτων της πρώτης
γραμμής – που αφ ενός μεν θα έδειχναν ότι οι νεολαίοι Έλληνες της διασποράς δεν
έμειναν αδιάφοροι σε όσα συνέβαιναν στην πατρίδα τους στα χρόνια της στρατιωτικής
δικτατορίας και αφ ετέρου θα ομολογούσαν με τεκμήρια, π.χ., ποια ήταν τα
επιτεύγματα, ποια είναι τα διδάγματα, τι δεν πρέπει να επαναληφτεί από τις νεώτερες
γενεές;
2 Γιατί δεν έγινε μια σοβαρή προσπάθεια προβολής των πεπραγμένων της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού, μέσω μιας κοινής εμφάνισης των τότε Γενικών Γραμματέων, των
Γραμματέων των Περιφερειακών Οργανώσεων και των Γραμματέων των Τοπικών
Οργανώσεων, π.χ., στα ελληνικά ΜΜΕ στο τέλος της Δεκαετίας του 1970, δίνοντας έτσι
και ένα τέλος στις εύλογες πολιτικές διαφορές που είχαν προκύψει κατά τη διάρκεια του
αντιδικτατορικού αγώνα;
3 Γιατί δεν έκαναν οι Γενικοί Γραμματείς και τα τότε στελέχη, π.χ. στη χρονική περίοδο
1975-1980 – όταν ήταν ακόμη νέοι - μια προσπάθεια να συγκεντρώσουν τις έντυπες
μαρτυρίες, ιερά κειμήλια ενός μακροχρόνιου πολιτικού και αντιδικτατορικού αγώνα των
μελών των Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού; Τι έγινε με τις χιλιάδες έντυπες
μαρτυρίες που είχαν εκδοθεί.
4 Γιατί δεν φρόντισαν οι Γενικοί Γραμματείς της Εκτελεστικής Επιτροπής και οι Γραμματείς
των Περιφερειακών Οργανώσεων για το Αρχείο της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού; Δεν έπρεπε να
ήξεραν ότι το Αρχείο ήταν μέρος της Ιστορίας του Ελληνισμού; Και αν το ήξεραν γιατί δεν
το φύλαξαν;
5 Μήπως όμως διαπιστώνοντας ότι ο αντιδικτατορικός τους/μας αγώνας δεν βρίσκει τη
δέουσα απήχηση στην ελληνική μεταδικτατορική κοινωνία απογοητεύτηκαν και τα
άφησαν όλα στο καλάθι της λήθης;
6 Γιατί αδυνατίσαμε να εκδώσουμε από κοινού μπροστά από 30-40 χρόνια την Ιστορία του
πολιτικού και αντιδικτατορικού αγώνα της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού;
7 Γιατί και σήμερα ακόμα κυριαρχεί μια ανεξήγητη αδιαφορία από τη μεριά των τότε
ηγετών.

Γιατί δεν έγιναν όλα αυτά;

 Ίσως επειδή είχαμε κουραστεί και δεν έπρεπε να συνεχίζαμε.
 Ίσως, όντες μετριόφρονες, υποτιμήσαμε την πολιτική και κοινωνική αξία του πολυετή
αντιδικτατορικού μας αγώνα.
 Ίσως να ολιγωρήσαμε.
 Ίσως να απαξιώσαμε.
 Ίσως όντως να μη διαθέταμε τις δέουσες πνευματικές και οικονομικές «προδιαγραφές».
 Ίσως …
 Ίσως όμως να είναι καλύτερα που δεν βιαστήκαμε, γιατί έπρεπε να περιμέναμε και τη δική μας
«ωρίμανση» αποκτώντας μια υγιή απόσταση στα τότε γεγονότα που είχαμε και εμείς το μερίδιό
μας !!!

Τελευταία (Ιούνιος 2017) αφού μου δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσω τα Πρακτικά των δυο Πολιτικών Συμποσίων
που οργανώθηκαν από μέλη της τότε ΕΔΗΝ Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη (13 με 14 Μαΐου 1995) και στην Αθήνα (4
με 5 Νοεμβρίου 1995), διαπιστώνω ότι όχι μόνο η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού αλλά ακόμη και η ΕΔΗΝ Ελλάδας έχει
αγνοηθεί στην μεταδικτατορική Ελλάδα. Ας σημειωθεί, ότι την ίδια τύχη είχε και η άκρως αξιόλογη οργάνωση
«Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ενωση» (ΣΔΕ) Εξωτερικού!

Σελ. 86
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΔΕΚΑΤΟ TΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ

174-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΔΗΝ – VERY SHORT HISTORY OF EDIN

Φίλη, φίλε

Το κείμενο που ακολουθεί μου το έστειλε στις 3 Ιανουαρίου 2013 ο φίλος Γεώργιος Λίτινας, Καρλσρούη. Ο συγγραφέας
και η ημερομηνία σύνταξης του μας είναι άγνωστες. Προσωπικά υποθέτω ότι έχει συνταχθεί απο τον Νικόλαο Νικολαΐδη.
Ως ημερομηνία υποθέτω το 1995, ως προετοιμασία για το ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΟΝΕΚ-ΕΔΗΝ στην Αθήνα στις
4 με 5 Νοεμβρίου 1995.

Μυρώδης Αθανασίου
Wettenberg, 3. Januar 2013

Με το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα πρός τον Ελληνικό Λαό της 1ης Ιανουαρίου 1965 ο τότε
Πρωθυπουργός και Αρχηγός της Ένωσης Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου ανήγγειλε την ίδρυση της
Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας (Ε.ΔΗ.Ν.). Μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα οργανωτικής
προπαρασκευής, η Ε.ΔΗ.Ν. έκανε την πρώτη επίσημη εμφάνιση της στις 3 Μαρτίου 1965 με τα
εγκαίνια των κεντρικών της Γραφείων στην Αθήνα επί των οδών Ομήρου και Ακαδημίας και κύριο
ομιλητή τον Γεώργιον Παπανδρέου.

Η Ε.ΔΗ.Ν. χάρις στο υπέροχο αγωνιστικό δυναμικό της νεολαίας του πρώτου ανένδοτου αγώνα
(1961-1964) και το ολοκληρωμένο και μεθοδικό σχέδιο οργανωτικής ανάπτυξης που εφαρμόστηκε
και το οποίο χαρακτήριζαν οι αρχές της αγωνιστικής αξιοκρατίας, της συμμετοχής και του σεβασμού
των δημοκρατικών αρχών και διαδικασιών, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έγινε η κορυφαία
οργάνωση Νεολαίας που βρήκε ενθουσιώδη ανταπόκριση και συμμετοχή σ' ολόκληρο το φάσμα του
νεολαιίστικου χώρου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στην ύπαιθρο και στις πόλεις, στο φοιτητικό
και σπουδαστικό κίνημα, στο συνδικαλισμό, στους συνεταιρισμούς, στις κοινωνικές και πολιτιστικές
κινήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι συνδυασμοί που υποστήριζε η Ε.ΔΗ.Ν. στις φοιτητικές εκλογές
ξεπερνούσαν σταθερά το 55%-60% των προτιμήσεων της σπουδάζουσας Νεολαίας.

Όταν εκδηλώθηκε το βασιλικό πραξικόπημα, στις 15 Ιουλίου 1965, τέσσερις μόνο μήνες μετά τα
εγκαίνια των πρώτων γραφείων της Ε.ΔΗ.Ν. στην Αθήνα, η Ε.ΔΗ.Ν. είχε απλωθεί σ' ολόκληρη τη
χώρα και ισχυρή και πανέτοιμη έδωσε άμεση και σκληρή απάντηση με το δεύτερο ανένδοτο αγώνα
πάνω στον οποίο έσπασαν όλα τα σχέδια `νομιμοποίησης και ομαλοποίησης´ της ανωμαλίας.

Η Ε.ΔΗ.Ν, αντίθετα με πολλούς που υποστήριζαν ότι η απειλή της δικτατορίας ήτανε απλός
εκφοβισμός, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η δικτατορία αποτελούσε τη μόνη διέξοδο για το
καθεστώς στο αδιέξοδο "ομαλοποίησης της ανωμαλίας" που είχε περιέλθει και γι' αυτό η Ε.ΔΗ.Ν.,
σε συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου της "κεκλεισμένων των θυρών", έλαβε σειρά αποφάσεων
μεταξύ των οποίων την απομάκρυνση και απόκρυψη των αρχείων της οργάνωσης μακριά από τα
Γραφεία της (ούτε ένα έγγραφο, κατάσταση ή όνομα βρήκε η δικτατορία στα Γραφεία της Ε.ΔΗ.Ν. σ'
ολόκληρη τη χώρα), τη διαφυγή των ηγετικών στελεχών και την αντιδικτατορική οργάνωση του
απόδημου Ελληνισμού ο οποίος παρέμενε έξω από την εμβέλεια των κατασταλτικών και
καταπιεστικών μηχανισμών της Δικτατορίας και μπορούσε να αποτελέσει τη βάση του
αντιδικτατορικού και αντιστασιακού αγώνα. Η Διοίκηση της Ε.ΔΗ.Ν. είχε δώσει ιδιαίτερη σημασία

Σελ. 87
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

και προσοχή στην ανάπτυξη των οργανώσεων της στο εξωτερικό που έτσι βρέθηκαν σε άμεση
ετοιμότητα να αναλάβουν αντιδικτατορικό αγώνα από το ίδιο βράδυ που εκδηλώθηκε το στρατιωτικό
πραξικόπημα.

Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό οι Οργανώσεις της Ε.ΔΗ.Ν. στο εξωτερικό άρχισαν αμέσως μετά το βασιλικό
πραξικόπημα σειρά κατατοπιστικών συναντήσεων τόσο σε επίπεδο οργανώσεων με τις Νεολαίες, τα Κόμματα,
τις Συνδικαλιστικές, Κοινωνικές και Πολιτιστικές Οργανώσεις της περιοχής τους όσο και σε ατομικό επίπεδο με
πολιτικά και κυβερνητικά στελέχη (Υπουργούς, Γερουσιαστές, Βουλευτές). Ιδιαίτερη σημασία είχε δοθεί στις
σχέσεις και επαφές με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ιδιαίτερα με δημοσιογράφους που κάλυπταν στον
τύπο, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση πολιτικά και διεθνή θέματα ή ειδικές εκπομπές. Η κατατοπιστική
αυτή εκστρατεία κάλυπτε ολόκληρο το φάσμα της πολιτικής ζωής κάθε χώρας σε τοπικό, περιφερειακό και
εθνικό επίπεδο και συνοδευότανε με σοβαρές αναλύσεις και στοιχεία για την απειλή επιβολής δικτατορίας
στην Ελλάδα. Κατά τις συναντήσεις αυτές οι οργανώσεις και τα στελέχη της Ε.ΔΗ.Ν. καθώς και των
δημοκρατικών Φοιτητικών Συλλόγων ζητούσαν τη συμπαράσταση των πολιτικών δυνάμεων των
Δημοκρατικών χωρών για την αποτροπή της δικτατορίας και την ενεργό αλληλεγγύη τους για την ανατροπή
της σε περίπτωση επιβολής της. Η χρησιμότητα αυτής της προεργασίας φάνηκε κατά τη προσπάθεια του
Τσιριμώκου να εμφανίσει τη βασιλική Κυβέρνηση του σαν "σοσιαλιστική" και να ζητήσει την υποστήριξη και
συμπαράσταση των Ευρωπαϊκών Σοσιαλιστικών Κομμάτων και Κυβερνήσεων. Όχι μόνο έπεσε στο κενό αλλά
συνάντησε την παγερή αδιαφορία τους χάρις στην κατατοπιστική και διαφωτιστική εκστρατεία της Ε.ΔΗ.Ν.

Με την επιβολή της δικτατορίας οι οργανώσεις της Ε.ΔΗ.Ν. έχοντας δημιουργήσει ένα σοβαρό υπόβαθρο
γνωριμιών και επαφών στο εξωτερικό αλλά και ανεξάρτητα για κάθε οργάνωση και στέλεχος δίκτυα
κρυπτογραφικής επικοινωνίας με το εσωτερικό έγιναν "σημείο αναφοράς" και πηγή πληροφοριών τόσο για τις
πολιτικές δυνάμεις των χωρών της Ευρώπης όσο και για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που έδιναν πάντοτε
σοβαρή θέση και ευνοϊκά σχόλια στις ανακοινώσεις τους. Οι οργανώσεις της Ε.ΔΗ.Ν. τροφοδοτούσαν συνεχώς
τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων και τον διεθνή και τοπικό τύπο με ελεγμένα και αξιόπιστα στοιχεία για τις
κατάφορες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δολοφονιών και όλων των καταπιεστικών μέτρων
της Δικτατορίας τονίζοντας κάθε φορά τις ευθύνες των χωρών της Δυτικής Ευρώπης για την επανεμφάνιση και
επέκταση του Φασισμού στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο και ζητώντας από όλες τις χώρες ενιαίο μέτωπο κατά της
χούντας με πλήρη οικονομικό, πολιτικό και ηθικό αποκλεισμό της και ανοιχτή συμπαράσταση και υποστήριξη
των δημοκρατικών δυνάμεων της Ελλάδας που αγωνίζονται για την ανατροπή του φασιστικού καθεστώτος.

Η Ε.ΔΗ.Ν από τη πρώτη συνδιάσκεψη που έγινε στη Βόννη λίγες μέρες μετά την επιβολή της δικτατορίας
τόνισε ότι ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ήταν συνυπεύθυνος για την παραβίαση του Δημοκρατικού πολιτεύματος
της χώρας και την επιβολή της δικτατορίας και έτσι καθεστωτικό είχε τεθεί εκ των πραγμάτων. Η ΕΔΗ.Ν.
εξωτερικού αγωνιζότανε τόσο για την ανατροπή της Δικτατορίας όσο και της Μοναρχίας. Ήτανε για πρώτη
φορά που έμπαινε επίσημα, καθαρά και ξεκάθαρα καθεστωτικό όταν άλλες πολιτικές δυνάμεις υποστήριζαν
ότι ο Βασιλιάς αποτελούσε εγγύηση για την επαναφορά της Δημοκρατίας, άλλες σιωπούσαν και άλλες
"εκτιμούσαν*, μεταξύ αυτών και η άκρα αριστερά, ότι ο Βασιλιάς μπορούσε να παίξει ρόλο στην ανατροπή
της Δικτατορίας. Η συντονισμένη αυτή εκστρατεία είχε σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να μην “ξεχαστεί“ με την
πάροδο του χρόνου η δικτατορία στην Ελλάδα, όπως είχε συμβεί και δυστυχώς συμβαίνει με τόσες
δικτατορίες ανά τον κόσμο, και από την άλλη μεριά να δημιουργηθεί ένα πολύ πλατύ μέτωπο
συμπαράστασης προς τον αντιδικτατορικό αγώνα του Ελληνικού Λαού πάνω στο οποίο έσπασαν όλες οι
προσπάθειες "ωραιοποιήσης" και "δημοκρατικοποίησης" της χούντας στα πρότυπα της Τουρκίας, Κορέας,
Ινδονησίας, Φιλιππίνων, Αγίου Δομίνικου, και τόσων άλλων χωρών.

Σελ. 88
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Χαρακτηριστικές επιτυχίες της εκστρατείας αυτής είναι η άρνηση της Ε.Ο.Κ., να χορηγήσει στην κυβέρνηση της
χούντας εγκεκριμένο δάνειο 50 εκατομμυρίων δολαρίων και η καταδίκη του χουντικού καθεστώτος από τη
Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ.

Πέρα από τον αγώνα διαφώτισης και συμπαράστασης των πολιτικών δυνάμεων και της διεθνούς κοινής
γνώμης οι οργανώσεις της Ε.ΔΗ.Ν. εξωτερικού είχαν δώσει ιδιαίτερο βάρος στην υποστήριξη της
αντιστασιακής προσπάθειας του Ελληνικού Λαού. Οι ενέργειες αυτές, που έμεναν αφανείς και χωρίς
δημοσιότητα για την ασφάλεια των αγωνιστών του εσωτερικού, αλλά ήτανε εξίσου αποτελεσματικές με τον
πολιτικό αντιδικτατορικό αγώνα, είχαν ανησυχήσει σοβαρά τις υπηρεσίες της χούντας ιδιαίτερα μετά την
απόπειρα του Αλέκου Παναγούλη κατά του δικτάτορα που τις βρήκε απληροφόρητες και τις αιφνιδίασε
κυριολεκτικά μέχρι σημείου να βασανίζουν στην ανάκριση τον Παναγούλη για να μάθουν την ανάμιξη στην
απόπειρα του ...Αρχιστρατήγου τους Αγγελή!! Η αποκάλυψη διασυνδέσεων της Ε.ΔΗ.Ν. με τον Παναγούλη και
άλλες αντιστασιακές οργανώσεις, η ύπαρξη στο εξωτερικό ενός μεγάλου και αποτελεσματικού δικτύου
υποστήριξης του αντιστασιακού αγώνα στο εσωτερικό για το οποίο δίκτυο, την οργάνωση του και τα μέσα του
η χούντα είχε ελάχιστες πληροφορίες και πλήρη αποτυχία διείσδυσης την θορύβησαν ιδιαίτερα και
προσπάθησε με τα προξενεία και τους στρατιωτικούς ακολούθους της να αντεπιτεθεί επεκτείνοντας το
χαφιεδικό και καταπιεστικό καθεστώς της και στον Ελληνισμό του εξωτερικού. Η εκστρατεία αυτή της χούντας
οδηγήθηκε σε πλήρη αποτυχία, αληθινό φιάσκο. Χωρίς να κάμψει καθόλου το αγωνιστικό φρόνημα των
Ελλήνων του εξωτερικού και χωρίς να επιτύχει καμιά αξιόλογη διείσδυση στην οργάνωση και τα δίκτυα
υποστήριξης του αντιστασιακού αγώνα, χάρις στην επαγρύπνηση των οργανώσεων Ε.ΔΗ.Ν. εξωτερικού οι
τρομοκρατικές ενέργειες της στη Νάπολη, Ρωμη, Πάντοβα, Γένοβα, Χαϊδελβέργη, Hannover, Κοπεγχάγη και
αλλού αποκαλύφθηκαν και καταγγέλθηκαν έγκαιρα και με συντριπτικά στοιχεία με αποτέλεσμα να
ενισχύσουν τη διεθνή κατακραυγή εναντίον της χούντας για το θράσος της να επιχειρεί "εξαγωγή φασισμού
σε δημοκρατικές χώρες" όπως κατήγγειλε επανειλημμένα η Ε.ΔΗ.Ν.

Σελ. 89
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΝΤΕΛΗ

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ, ΣΤΟΥTΓΑΡΔΗ 21/22 ΙΟΥΝΙΟΥ 1974

ΙΣΤΟΡΙΑ – ΔΡΑΣΗ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

Αρχείο Δημήτρη Σαρησάββα

Το Γ’ Συνέδριο αποτελεί σταθμό στην ιστορία και τον αγώνα των Οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.
O σταθμός αυτός πρέπει να μας δώσει την ευκαιρία να ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν, να
εξετάσουμε που βρισκόμαστε τώρα και πια πρέπει να είναι η γραμμή πορείας στο μέλλον.

Στη συνέχεια της συνεδρίασης θα συζητηθεί διεξοδικά το γενικότερο πολιτικό-κοινωνικό πρόβλημα

της Ελλάδας και οι θέσεις των Οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ πάνω σ’ αυτό. Γι’ αυτό θα περιοριστώ
στην έκθεση αυτή περισσότερο στην ιστορία, τη δράση και τις προοπτικές της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού
και λιγότερο στα ειδικότερα προβλήματα.

Η πρώτη φάση του αγώνα των Οργανώσεων Εξωτερικού άρχισε αμέσως μετά την επιβολή της
λαομίσητης φασιστικής δικτατορίας στην Πατρίδα μας. Την περίοδο αυτή χαρακτηρίζει
αυθορμητισμός, δημοκρατικός ενθουσιασμός, αυτοσχεδιασμός και έλλειψη μιας κεντρικής
οργάνωσης. Σκόρπιοι οι Εδηνήτες και Κεντρώοι στις πόλεις της Ευρώπης, αποκομμένοι από την
Ελλάδα, που μέχρι τότε αποτελούσε το κέντρο επαφής και καθοδήγησης, ξεχύθηκαν στους δρόμους
με την απόφαση να δώσουν όλες τις δυνάμεις τους στον αγώνα για την ανατροπή της χούντας.

Η πρώτη προσπάθεια για την οργανωτική σύνδεση των Οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ έγινε στη
συνδιάσκεψη της Βόννης στις 29-30 Ιουλίου 1967. Η συνδιάσκεψη αυτή εκτός από την οργανωτική
σύνδεση των οργανώσεων, καθόρισε και τους σκοπούς του αγώνα που μπορούν να καταταχτούν σε
δυο κεντρικούς στόχους:

1. Ανατροπή της Δικτατορίας.

2. Αποκατάσταση μιας γνήσιας Δημοκρατίας όπου ο Λαός θα είναι κυρίαρχος.

Στη συνδιάσκεψη αυτή διακηρύχθηκε ότι σκοπός του αγώνα των Οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ δεν είναι
μια απλή επιστροφή στην 20 Απριλίου αλλά το προχώρημα προς μια ολοκληρωμένη πολιτική,
κοινωνική και οικονομική Δημοκρατία όπως την είχαν οραματισθεί οι μεγάλες λαϊκές μάζες που
έλαβαν μέρος στους δυο ανένδοτους αγώνες. Οι Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ ήταν οι πρώτες και οι μόνες
που διακήρυξαν τότε ότι η Μοναρχία ήταν θεσμός αντιδημοκρατικός και απαράδεκτος.

Στη συνδιάσκεψη της Βόννης και στα επόμενα συνέδρια διακηρύχτηκε, ότι η έννοια της αληθινής
Δημοκρατίας περιλαμβάνει τη δημοκρατική οργάνωση και λειτουργία των κομμάτων όπου η βάση
εκλέγει, κρίνει, ελέγχει και κατακρίνει τα όργανα και την ηγεσία. Θεωρήσαμε πάντοτε σα βασική
αδυναμία της ελληνικής πολιτικής ζωής την έλλειψη δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας των
κομμάτων, πράγμα που τοποθετούσε το λαό σε μια παθητική στάση μέσα στην πολιτική ζωή. Ο
λαός ήταν ουσιαστικά κυρίαρχος μια μόνο μέρα κάθε 3 ή 4 χρόνια, την ημέρα των εκλογών. Η
αδυναμία αυτή φάνηκε με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας όπου ο λαός, ενώ είχε τη
διάθεση ν’ αγωνιστεί του έλλειπαν τα οργανωτικά πλαίσια για να διοχετεύσει αυτή την αγωνιστική
διάθεση. Γι’ αυτό το λόγο ένας από τους κεντρικούς στόχους των οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ ήταν η
δημοκρατική οργάνωση και λειτουργία του κόμματος.

Σελ. 90
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Στη θέση μας αυτή αντιμετωπίσαμε αντιρρήσεις και αντιδράσεις. Άλλοι έλεγαν ότι σε ώρα αγώνα
δεν πρέπει να σπαταλούμε δυνάμεις σε δημοκρατικές διαδικασίες που αποτελούν κατά κάποιο
τρόπο πολυτέλεια και άλλοι υποστήριζαν ότι οι εργάτες και οι φοιτητές που αποτελούσαν τη βάση
μας δεν είχαν τις ικανότητες, την πείρα και τις γνώσεις να κατευθύνουν έναν τέτοιο αγώνα χωρίς
την καθοδήγηση κάποιου μεγάλου αρχηγού ή πεπειραμένου πολιτικού. Η άποψη που τελικά
επικράτησε στις τάξεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ ήταν ότι δεν μπορεί ν’ ανέβει το αγωνιστικό επίπεδο αν δεν
ανέβει πρώτα το πολιτικό επίπεδο ενός λαού και ένα τέτοιο ανέβασμα δεν μπορεί να γίνει αν ο λαός
δεν συμμετέχει ενεργά στις πολιτικές διαδικασίες. Δυο γεγονότα αποδεικνύουν την ορθότητα των
απόψεων αυτών:

1. Οι θέσεις που πήραμε εμείς, οι άπειροι και χωρίς πολιτικές ικανότητες εργάτες και φοιτητές
αποδειχτήκανε σωστές και δικαιώθηκαν από την πορεία των γεγονότων. Θα αναφερθώ σε δυο μονάχα
παραδείγματα. Από την αρχή είχαμε καθορίσει, σα βασική πολιτική θέση, την εκλογή συντακτικής συνέλευσης
σαν απαρχή ανασυγκρότησης της ελληνικής δημοκρατίας μετά την ανατροπή της χούντας. Σχεδόν όλοι μας
έλεγαν τότε ότι η θέση αυτή ήταν τραβηγμένη και όχι ρεαλιστική. Σήμερα όλοι αποδέχονται αυτή τη θέση.
Δεύτερο παράδειγμα ο εξωτερικός προσανατολισμός. Παρά την απογοήτευση που νοιώθουμε, για το χλιαρό
τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη αντιμετωπίζει το φασισμό, θεωρήσαμε ότι η Ελλάδα ανήκει γεωπολιτικά στο
χώρο της Δυτικής Ευρώπης και μέσα σ’ αυτό το χώρο έπρεπε να δώσουμε τη μάχη. Τότε άλλοι υποστήριξαν
ότι έπρεπε να συνδεθούμε με τον Γ΄ Κόσμο. Οι πρόσφατοι εναγκαλισμοί Νίξον-Σαντάτ, η ανάπτυξη των
αμερικανό-κινεζικών σχέσεων και η επίσημη πρόσκληση της Χούντας στο Πεκίνο, δείχνουν ότι και στο σημείο
αυτό είχαμε κάνει σωστή εκτίμηση.
2. Μας κατηγορούσαν ότι με τη πολιτική οργάνωση θα κάναμε χαρτοπόλεμο αντί για αντίσταση. Στο
σημείο αυτό μπορούμε να πούμε ότι κάναμε ίσως λιγότερο χαρτοπόλεμο από όλους και παράλληλα οι
Εδηνήτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό όχι μόνο δεν απουσίασαν από την αντίσταση αλλά
αντίθετα έδωσαν πρωτοποριακό παρών (π.χ.: Αλέκος Παναγούλης, Στάθης Παναγούλης, Κώστας Γεωργάκης).

Η δεύτερη φάση, σημαντικός σταθμός στην ιστορία των οργανώσεων μας ήταν το Α΄ Συνέδριο στο
Hannover, όπου καθορίσαμε τις βασικές ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις μας και συντάξαμε το
καταστατικό των Οργανώσεων.

Πριν φθάσω στο Β΄ Συνέδριο στη Βιέννη θα ήθελα ν’ ανοίξω μια παρένθεση για να φέρω στο
προσκήνιο μια πικρία που ένοιωσαν οι οργανώσεις του εξωτερικού από την αδιαφορία που έδειξαν
στο έργο τους οι καθιερωμένοι πολιτικοί παράγοντες του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Πιστεύοντας ότι το ελληνικό πρόβλημα μπορούσε να λυθεί παρασκηνιακά με πολιτικούς ελιγμούς,
δεν είδαν με καλό μάτι την ανάπτυξη μιας οργάνωσης βάσης που ήθελε να προσφέρει και
προσέφερε στον αγώνα αλλά παράλληλα ζητούσε η γνώμη της βάσης να γίνεται σεβαστή από την
κορυφή. Έτσι άλλοι συνέχισαν μια πολιτική σε προσωπικό στιλ και άλλοι προσπάθησαν να κάνουν
δικές τους οργανώσεις για να ξεφύγουν ή αγνοήσουν τον έλεγχο που ζητούσε η βάση. Πάντοτε
επιδιώξαμε και θα επιδιώκουμε τη στενή συνεργασία με όλες τις δυνάμεις που αγωνίζονται κατά
της χούντας και ιδιαίτερα εκείνες που προέρχονται από τον χώρο μας υπό την προϋπόθεση ότι η
συνεργασία αυτή δεν θα καταλήγει σε υποταγή αλλά σε ισότιμη συνεργασία με αμοιβαίο σεβασμό
δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

Μια που ήρθε η ώρα των παραπόνων ας τα πούμε και για τους ξένους φίλους μας. Ποτέ δεν
ζητήσαμε οι ξένοι να χύσουν το αίμα τους για να απελευθερώσουν την Ελλάδα. Σ’ όλες τις
διακηρύξεις μας τονίσαμε ότι η απελευθέρωση της Ελλάδας είναι υπόθεση του ελληνικού λαού και
θα επιτευχθεί με το δυναμικό του αγώνα. Από την άλλη μεριά τονίσαμε όμως ότι ο αγώνας για τη
Δημοκρατία δεν αφοράει την Ελλάδα μόνο αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Άμα αρχίσουν οι
δικτατορίες να ξαπλώνονται στην Ευρώπη τότε πολύ λίγες χώρες θα μπορέσουν να ξεφύγουν. Γι
αυτό δεν θεωρήσαμε ότι η αλληλεγγύη, συμπαράσταση και βοήθεια προς τις αγωνιζόμενες
δημοκρατικές δυνάμεις της Ελλάδας αποτελούν φιλανθρωπία ή χάρη αλλά αντίθετα, υποχρέωση
όλων των δημοκρατικών δυνάμεων. Όπως ενωμένες οι φασιστικές δυνάμεις σ’ όλες τις χώρες της
Ευρώπης επιτίθενται κατά της δημοκρατίας, έτσι ενωμένες πρέπει οι δημοκρατικές δυνάμεις ν’
αντιμετωπίσουν την επίθεση αυτή.

Σελ. 91
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Ένα άλλο θέμα που πολλές φορές ήρθε σε συζήτηση ήταν αν ο κύκλος «Ένωση Κέντρου» κάλυπτε τις
ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις μας ή μήπως έπρεπε να δημιουργηθεί ένας νέος πολιτικός
σχηματισμός. Ήδη πριν από τη δικτατορία, οι λαϊκές μάζες είχαν προχωρήσει πολύ πιο μπροστά από
τους πολιτικούς σχηματισμούς που τις εκφράζανε. Οι μάζες της ΕΚ δεν μπορούσανε να
ταξινομηθούν στο χώρο του Κέντρου, με την καθιερωμένη στην Ευρώπη ορολογία. Το Κέντρο
θεωρείται αστικός, συντηρητικός σχηματισμός ενώ οι μάζες της ΕΚ ήταν αριστερότερα
τοποθετημένες από τα περισσότερα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της δυτικής Ευρώπης.

Αυτό το γεγονός προσπάθησε και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί η Χούντα και κυρίως οι αμερικανοί
σύμβουλοι της. Προβλέποντας ότι αργά ή γρήγορα οι παλιοί, παραδοσιακοί σχηματισμοί θα
διαλυθούν, άρχισαν να βάλουν κατά των παλιών κομμάτων ώστε να εμφανίσουν τη διάλυση τους
σαν εθνική ανάγκη την οποία η 21η Απριλίου ικανοποίησε. Από τη στιγμή όμως που θα διαλυθούν
οι παλιοί σχηματισμοί χωρίς να υπάρχουν συνθήκες και εγγυήσεις για την ελεύθερη και
ανεμπόδιστη ίδρυση και λειτουργία νέων, με πλατειά και ελεύθερη λαϊκή βάση, τότε η Χούντα και
οι Αμερικανοί μπορεί να παίξουν ένα πονηρό κόλπο. Να δημιουργήσουν τεχνικά ένα ψεύτικο
φάσμα πολιτικής ζωής, με κόμματα δικά τους που θα καλύπτουν όλη τη κλίμακα της πολιτικής ζωής:
Δεξιά, Κεντροδεξιά, Κέντρο-αριστερά και Αριστερά και με σκοπό το φάσμα αυτό να καλύψει και να
αναγνωρίσει τους θεσμούς και τις διαδικασίες μιας ανοιχτά ή παρασκηνιακά διευθυνόμενης
δημοκρατίας. Πρέπει να προσέξουμε μήπως ο πόθος να δημιουργηθούν σύγχρονοι, προοδευτικοί
φορείς οδηγήσει πολλά ή λίγα άτομα να παίξουν άθελα το παιχνίδι της Χούντας. Η αποτυχημένη
προσπάθεια Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη να πολιτικοποιήσουν το δικτατορικό καθεστώς έδωσαν μια
απόδειξη ότι ένα τέτοιο σχέδιο υπήρχε και θα υπάρχει ασφαλώς και σήμερα.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Πορτογαλία έδειξαν καθαρά τη σημασία που έχει η ύπαρξη
οργανωμένων πολιτικών κομμάτων κατά τη διάρκεια της αντιδικτατορικής πάλης. Χάρις στην
ύπαρξη δυο οργανωμένων πολιτικών κομμάτων – του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού – το
στρατιωτικό αντιδικτατορικό κίνημα πέρασε αμέσως στην πολιτική φάση και μετατράπηκε σε
πολιτικό δημοκρατικό κίνημα και αποφεύχθηκαν πειραματισμοί που θα μπορούσαν να καταλήξουν
στη διαδοχή της δικτατορίας από μια άλλη.

Οι θέσεις που έχουν καθιερώσει το Α΄ και Β΄ Συνέδριο αποδεικνύονται μπροστά στα νέα γεγονότα
πολύ σωστές.

Προχωρήσαμε και προχωράμε προς τα εμπρός στις ιδεολογικές πολιτικές θέσεις και μπορούμε να
τις προσαρμόσουμε πάντα στις νέες συνθήκες και προοπτικές. Μπορεί κανείς να κάνει κριτική σ’
αυτές αλλά ένα σημείο είναι αναμφισβήτητο: είναι πιο προοδευτικές από πολλά
Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης και το σπουδαιότερο ότι υπάρχει πάντα μια ανοιχτή,
δημοκρατική διαδικασία για την τροποποίηση και προσαρμογή τους.
Διατηρούμε τον τίτλο της ΕΚ-ΕΔΗΝ γιατί ο τίτλος αυτός διατηρεί την ιστορική συνέχεια με το
μεγάλο λαϊκό κίνημα που αναπτύχθηκε στους κόλπους της ΕΚ-ΕΔΗΝ κατά τους δυο Ανένδοτους
Αγώνες.
Θεωρούμε τις Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ αναπόστατο τμήμα του μεγάλου αυτού Λαϊκού Κινήματος,
τμήμα του Λαού και όχι των προσώπων που κατά καιρούς εμφανίζονται σαν εκφραστές αυτού του
κινήματος.
Μια που το τμήμα αυτό του Λαού δε μπορεί να οργανωθεί ελεύθερα και να λειτουργήσει
δημοκρατικά, έχουμε διακηρύξει ότι διατηρούμε την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική
αυτονομία μας και δεν παίρνουμε από κανένα ντιρεκτίβες. Θα πάμε στο Α΄ Συνέδριο του Κόμματος
σε μια πραγματικά Ελεύθερη Ελλάδα να εκθέσουμε τις θέσεις μας και να αγωνιστούμε να τις
περάσουμε σαν θέσεις ολοκλήρου του Κόμματος. Εκεί και τότε, μαζί με τους ελεύθερα

Σελ. 92
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

εκλεγμένους αντιπροσώπους της βάσης, θ’ αποφασίσουμε για τις ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις,
το νέο τίτλο του Κόμματος, την οργάνωση και τη διοίκηση του.

Μέχρι τότε έχουμε επίσης διακηρύξει την ανάγκη ενότητας και συνεργασίας με όλες τις
αντιδικτατορικές δυνάμεις και φυσικά μ’ εκείνες που συγγενεύουμε περισσότερο ιδεολογικά και
εκείνες που βρίσκονται ή προέρχονται από το χώρο της ΕΚ-ΕΔΗΝ. Με το να διακηρύσσουμε ότι
είμαστε ιδεολογικά και πολιτικά αυτόνομοι δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε επαφή, συνεργασία και
ανταλλαγή απόψεων με όλες τις δυνάμεις και ιδιαίτερα εκείνες που βρίσκονται μέσα στο χώρο της
Ένωσης Κέντρου.

Πρέπει να παραμείνουμε ανένδοτοι όχι μόνο στις δημοκρατικές αρχές αλλά και στις δημοκρατικές
διαδικασίες. Δε μπορούμε να παραδεχτούμε κάποιον για δημοκράτη όταν με λόγια είναι υπέρ της
Δημοκρατίας, ενώ στην πράξη, στις δημοκρατικές διαδικασίες εμφανίζεται αντιδημοκρατικός.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ένα δημοκρατικό προοδευτικό κίνημα μπορεί να χτυπηθεί και
διαβρωθεί πιο εύκολα από τα αριστερά παρά από τα δεξιά. Όταν χτυπιέται από τα δεξιά ενισχύεται
και δυναμώνει. Στην Ελλάδα το προοδευτικό κίνημα χτυπήθηκε πάντα από τα αριστερά. Ο
δημοκρατικός Κονδύλης κατάργησε τη Δημοκρατία και επανέφερε τη Μοναρχία. Οι περισσότεροι
υπουργοί της πρώτης Κυβέρνησης Καραμανλή, που έγινε Κυβέρνηση με βασιλική εντολή
προερχόντουσαν από το Κέντρο. Οι πλειοψηφία των αποστατών ανήκανε στους προοδευτικούς ή
αριστερούς του Κέντρου. Όλα αυτά είναι δυνατά γιατί οι διάφορες πολιτικές κινήσεις βγαίνανε από
το παρασκήνιο και όχι με την ψήφο της βάσης. Γι αυτό δεν θεωρούμε πολυτέλεια, ούτε άδικη
σπατάλη χρόνου και δυνάμεων τη δημοκρατική διαδικασία αλλά αντίθετα βασική προϋπόθεση και
βασική εγγύηση που θα αποκλείει κάθε προδοσία, μειοδοσία, συμβιβασμό στα λαϊκά συμφέροντα
που μόνο μια δημοκρατικά οργανωμένη βάση μπορεί να εγγυηθεί.

Συνάδελφοι,
Στο Α΄ Συνέδριο ξεκαθαρίσαμε ποιοι είμαστε, τι πιστεύουμε, γιατί αγωνιζόμαστε και πως
λειτουργούμε,
Στο Β΄ Συνέδριο επιβεβαιώσαμε αυτό που είμαστε και κάναμε ένα επί πλέον βήμα. Το νόημα του Β΄
Συνεδρίου ήταν: όχι μόνο ζητάμε τη Δημοκρατία της βάσης αλλά ότι και πιστεύουμε, έχουμε
εμπιστοσύνη σ’ αυτή. Αποκτήσαμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Το ότι σήμερα πραγματοποιούμε
το Γ΄ Συνέδριο, παρά τα προβλήματα και τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζουμε, αποτελεί ένα
σημαντικό βήμα όχι μόνο στην ιστορία του κόμματος μας αλλά και στην Ιστορία του ελληνικού
πολιτικού δημοκρατικού κινήματος. Ο σπόρος ενός αληθινά δημοκρατικού κόμματος που πάνω στη
βάση φύτρωσε και έγινε δέντρο και το αυτό που ποτίστηκε με ιδρώτα, τη προσφορά μας, τις θυσίες,
τη δουλειά σας, στέκεται όρθιο, όσοι άνεμοι και αν το χτυπούν και το δέντρο αυτό είναι δικό μας,
ανήκει σ’ εμάς, είναι η προσφορά μιας γενιάς στον τόπο μας.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε από το Β΄ Συνέδριο μέχρι σήμερα σας είναι γνωστά και είναι
προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε και στο μέλλον. Έλλειψη οικονομικών πόρων, διασπορά σ’
ολόκληρο το χώρο της Ευρώπης, μεγάλες δυσκολίες επικοινωνίας και επαφών και ελάχιστη αν όχι
καμία ενίσχυση ή βοήθεια από άλλες συγγενείς πολιτικές δυνάμεις.

Παρά τα προβλήματα αυτά στα δυο τελευταία χρόνια που πέρασαν οι οργανώσεις της ΕΚ-ΕΔΗΝ
έδωσαν πάντα παρόν σε όλες τις κινητοποιήσεις, πήραν θέσεις σ’ όλες τις εξελίξεις και συμβάλλανε
στη διαφώτιση της κοινής γνώμης και τη συμπαράσταση του αγωνιζόμενου ελληνικού Λαού. Αυτό
είναι ένα θετικό έργο που οφείλεται σε σας Συνάδελφοι και αυτό πρέπει να σας οπλίσει με την
αυτοπεποίθηση ότι οι δυσκολίες δεν θα πρέπει να μας λυγίσουν αλλά να μας δυναμώσουν και μ’
αυτή την αυτοπεποίθηση θα πρέπει να δούμε τα προβλήματα που έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε στο
Γ΄ Συνέδριο. Επειδή τα θέματα αυτά θα εξεταστούν πιο διεξοδικά στη συζήτηση που θα
ακολουθήσει θα περιοριστώ σ’ ένα περίγραμμα αυτών.

Σελ. 93
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Το φασιστικό καθεστώς εμφανίζεται ισχυρό και ακλόνητο όπως όλα τα δικτατορικά καθεστώτα πριν
από την κατάρρευσή τους. Η αποσύνθεση όμως της Χούντας είναι τόσο εμφανής ώστε ομολογείται
πια και από πρώην υποστηρικτές της. Ο Ελληνικός Λαός, από την άλλη μεριά, έχει συνειδητοποιήσει
την ανάγκη του αγώνα και είναι αποφασισμένος να αγωνιστεί. Ένα κύμα πρωτοφανής τρομοκρατίας
και καταπίεσης έχει εξασφαλίσει στη Χούντα προσωρινά μια επιφανειακή σταθερότητα. Το
«καζάνι» όμως βράζει. Πότισε το δέντρο της Λευτεριάς που μεγάλωσε. Οι σταγόνες θα γίνουν
χείμαρρος, οργή Λαού και οι δολοφόνοι θα πληρώσουν.

Η αναμέτρηση αυτή πρέπει να βρει έτοιμο κάθε Δημοκράτη, κάθε Οργάνωση να δώσει την
αγωνιστική προσφορά της αυτήν την ώρα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τους αγώνες τους κάνουν
άτομα αλλά τους κερδίζουν Οργανώσεις και σαν Οργάνωση θα πρέπει να είμαστε για την ώρα της
μεγάλης αναμέτρησης.

Μια τέτοια προετοιμασία σημαίνει:

 Ανάπτυξη και σύνδεση της οργάνωσης μας.
 Μεγαλύτερη κινητοποίηση της διεθνούς συμπαράστασης.
 Ουσιαστική υλική ενίσχυση των αγωνιστών στην Ελλάδα.
 Μεγαλύτερη ανάπτυξη των σχέσεων μας και επαφών μας με το εσωτερικό.
 Ανάπτυξη της συνεργασίας με τις άλλες αντιδικτατορικές δυνάμεις του εσωτερικού και του
εξωτερικού.

Αυτά πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη μου, τα θέματα που θα πρέπει να μας απασχολήσουν στο
Συνέδριο αυτό σχετικά με τους στόχους του αγώνα και τους στόχους της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.

Στουτγάρδη 21/22 Ιουνίου 1974 Ο Γραμματέας των Οργανώσεων

ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού

Δημήτριος Παντελής

Σελ. 94
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΣΤΗΚΑΝ ΣΤΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ
ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΣΤΗ ΖΥΡΙΧΗ ΣΤΙΣ 22 ΜΕ 23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1975
Δυστυχώς δεν μου είναι γνωστό ποιός είναι ο συγραφέας του κειμένου. Μάλλον θα πρέπει να είναι μια συνεργασία
των Νίκου Νικολαΐδη και Δημήτρη Παντελή. μα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ
1967 – 1974

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ
Οι Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ πρόσφεραν σημαντικά στον αντιδικτατορικό αγώνα και στη διεθνή
απομόνωση του χουντικού καθεστώτος της επταετίας. Συγκεκριμένα:

1 Συνεχή κινητοποίηση του ελληνισμού στο εξωτερικό. Αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία στα πρώτα
χρόνια της δικτατορίας που ο Ελληνικός λαός κάτω από την αφάνταστη τρομοκρατία, δεν
μπορούσε να εκδηλώσει ανοιχτά την αντίθεση του στο καθεστώς και αυτό έδινε την εντύπωση
στους ξένους ότι ο Ελληνικός λαός ανέχεται το καθεστώς.

2 Δημιουργία δημοσίων σχέσεων επί τοπικού και εθνικού επιπέδου σ’ όλα τα κράτη της δυτικής
Ευρώπης με
α) προσωπικότητες του πνευματικού, καλλιτεχνικού και πολιτικού κόσμου
β) κόμματα και ιδιαίτερα τα σοσιαλιστικά δημοκρατικά κόμματα
γ) Συνδικάτα
δ) Εκκλησίες
ε) Νεολαίες
και γενικά με οργανισμούς και παράγοντες που ήταν σε θέση να επηρεάσουν την κοινή γνώμη
όταν αυτό απαιτούσαν οι ανάγκες του αγώνα.

3 Αποστολή ξένων παρατηρητών, δικηγόρων, δημοσιογράφων ή πολιτικών κατά τη διάρκεια

δικών εναντίον πατριωτών που αντιστάθηκαν στη χούντα και οργάνωση μεγάλων δημοσίων
εκδηλώσεων στο εξωτερικό σε περιόδους συλλήψεων στην Ελλάδα.

4 Καλλιέργεια και ανέβασμα του πολιτικού επιπέδου των Ελλήνων του εξωτερικού και των μελών
του κόμματος με την δημοκρατική οργάνωση. Κόμμα = Σχολείο που εκπαιδεύεται η
δημοκρατική διαδικασία και αναπτύσσονται οι πολιτικοί και ιδεολογικοί προβληματισμοί. Η
προσπάθειά μας αυτή επηρέασε όχι μόνο τα μέλη μας αλλά και άλλες οργανώσεις, οι οποίες
ενώ στην αρχή μας κατηγορούσαν για γραφειοκρατία, πολιτική πολυτέλεια και σπατάλη
δυναμικού, εννοώντας τη δημοκρατική οργάνωση μας εν ώρα «μάχης», όπως έλεγαν. Σύντομα
κι’ αυτές αναγκάστηκαν ν’ αρχίσουν μια παρόμοια δημοκρατική οργάνωση: Τοπικές Επιτροπές,
Περιφερειακές Επιτροπές, Κεντρική Επιτροπή, Εκτελεστική Επιτροπή. Είναι βέβαιο ότι τα
στελέχη που δημιουργήθηκαν από αυτές τις δημοκρατικές διαδικασίες θα παίξουν ένα
σημαντικό ρόλο στη μελλοντική πολιτική ζωή της πατρίδας μας, ιδιαίτερα στη δημιουργία
δημοκρατικά οργανωμένων κομμάτων που θα στηρίζονται στην πραγματική ενεργό συμμετοχή
του λαού. Στο σημείο αυτό είναι βέβαιο ότι η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ συνέβαλε θετικά.

5 Πολλαπλή βοήθεια υλική και οργανωτική προς αντιστασιακές οργανώσεις του πολιτικού μας
χώρου ή και άλλων που πολιτικά και ιδεολογικά δεν ανήκουν σ’ εμάς αλλά θεωρήσαμε σκόπιμο
να της βοηθήσουμε στον κοινό αγώνα για τη συντριβή της δικτατορίας.

Σελ. 95
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

6 Συμπαράσταση και ενίσχυση πολιτικών προσφύγων και οικογενειών πολιτικών κρατουμένων με

κατ’ ευθείαν βοήθεια από τις οργανώσεις μας ή με κινητοποίηση διεθνών οργανώσεων.

7 Η ψυχική σύνδεση όλων εκείνων των οπαδών της ΕΚ στο εξωτερικό, που κατά την περίοδο της
δικτατορίας, ναι μεν δεν κινητοποιήθηκαν στον αντιδικτατορικό αγώνα αλλά και δεν
διέρρευσαν ούτε προς τη χούντα ούτε σ’ άλλες πολιτικές οργανώσεις έξω από το χώρο μας. Με
κρυφή χαρά άκουγαν από τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις ή διάβαζαν στον τύπο το όνομα
της Ένωσης Κέντρου και της ΕΔΗΝ και νοερά συμμετείχαν κι αυτοί στη δράση μας. Όλος αυτός ο
κόσμος σήμερα επανεμφανίζεται στις οργανώσεις μας αναζητώντας πολιτική δουλειά.

8 Η πανευρωπαϊκή προβολή του κόμματος μας, της Ένωσης Κέντρου, με τα τρία Συνέδρια που
πραγματοποίησε, σαν ένα κόμμα δημοκρατικών αρχών, που πρόκειται να παίξει ένα
πρωτοπόρο ρόλο στην ανοικοδόμηση της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης στην
ελεύθερη Ελλάδα.

9 Η σύνδεση της Νεολαίας μας σαν ισότιμο μέλος της Διεθνούς Σοσιαλιστικών Νεολαιών JUSI με
δικαίωμα μάλιστα 12 ψήφων.

10 Η συνεχής κινητοποίηση της κοινής γνώμης για κάθε πολιτική κατάσταση ή διπλωματικό ελιγμό
της χούντας που πολλά ήθελε να αποσιωπήσει ή και να παραποιήσει ανάλογα με τα
συμφέροντά της.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ
Τα επιτεύγματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω, παίρνουν μεγαλύτερη σημασία αν λάβει κανείς υπ’
όψιν τις αντικειμενικές δυσκολίες που είχαν ν’ αντιμετωπίσουν οι οργανώσεις μας. Και
συγκεκριμένα:

 Η έλλειψη οικονομικών μέσων

 Ο μικρός αριθμός πεπειραμένων κομματικών στελεχών
 Η μεγάλη γεωγραφική διασπορά σ’ όλον τον χώρο της Ευρώπης. Από Β. Σουηδία μέχρι Σικελία.
 Η στάση πολλών προσωπικοτήτων από την παράταξη μας που αδιαφόρησαν για τις οργανώσεις
ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού και πολλές φορές προσπάθησαν και να τις διαλύσουν για να
δημιουργήσουν προσωπικές οργανώσεις ή να κινηθούν μεμονωμένα και ανεξάρτητα.
 Η τάση των ξένων, ακόμη και δημοκρατικών, που πολλές φορές υποστήριξαν μεμονωμένες
πολιτικές προσωπικότητες και όχι μαζικές οργανώσεις όπως η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Αυτό
συνέβαινε διότι ήθελαν να εξασφαλίσουν μια απόδειξη βοήθειας προς την δημοκρατική
Ελλάδα, με μια προσωπική βοήθεια προς την δημοκρατική Ελλάδα και μερικές πλατωνικές
δηλώσεις, χωρίς να χρειάζεται να προχωρήσουν σε ουσιαστικά μέτρα κατά της χούντας, που
τόσο πιεστικά οι οργανώσεις μας τους ζητούσαν.
 Η αποτυχία της οργάνωσης να έρθει σε επαφή και συνεργασία με ηγετικούς παράγοντες του
εσωτερικού, παρ’ όλες τις προσπάθειες που έγιναν.
 Η πολεμική που έγινε εναντίον της ΕΚ γενικά και ιδικά της ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού, όχι μόνον από
άλλες πολιτικές παρατάξεις αλλά ακόμα και από δυνάμεις που προέρχονταν από το κόμμα μας.
Άλλες από αυτές τις δυνάμεις τελικά απεχώρησαν αφού προσπάθησαν να μας διασπάσουν και
έφτιαξαν δικούς τους πολιτικούς σχηματισμούς και επί επτά χρόνια κατηγορούσαν έμμεσα την
Ένωση Κέντρου και άλλες έσπευσαν μετά τη πτώση της δικτατορίας να στεγασθούν την
τελευταία στιγμή στην ΕΚ-ΝΔ.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
1 Η ιδιορρυθμία του

Σελ. 96
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Οι Έλληνες που ζουν στην Ευρώπη είναι πολύ περισσότερο συνδεδεμένοι με την Ελλάδα απ’ ότι οι
Έλληνες της Αμερικής, του Καναδά ή της Αυστραλίας. Κι’ αυτό όχι μόνο διότι η γεωγραφική
απόσταση είναι μικρότερη από τις άλλες Ηπείρους, αλλά διότι δεν υπήρξε συνειδητή πρόθεση
μετανάστευσης στη σημασία της έννοιας αυτής. Οι Έλληνες της Γερμανίας, Ολλανδίας, Σουηδίας,
απλώς πιεζόμενος από την οικονομική του ανέχεια, μετακινήθηκε «προσωρινά» στην Ευρώπη, για
να κερδίσει λίγα χρήματα και «σύντομα» να επιστρέψει στην πατρίδα. Οικονομικά ζει στην Ευρώπη,
κοινωνικά και πολιτικά όμως ανήκει και έμμεσα συμμετέχει στην Ελλάδα. Επηρεάζει δε σε μεγάλο
βαθμό τη διαμόρφωση των πολιτικών δυνάμεων. Το γεγονός και μόνο ότι κάθε Έλληνας του
Εξωτερικού, των νέων μεταναστών 1958-1975, έχει μια σφαίρα επιρροής τουλάχιστον 2-3 ενηλίκων
προσώπων στην Ελλάδα, είναι αρκετό για να μας πείσει πόσο μεγάλη σημασία έχει ο ρόλος του
στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας.

Ο Έλληνας της Ευρώπης όταν οργανώνεται σ’ ένα κόμμα έχει πολύ διαφορετικά κίνητρα από εκείνα
που ζει στην Ελλάδα. Ένα μεγάλο μέρος των προβλημάτων του, οικονομικών και κοινωνικών, το
αντιμετωπίζει μόνος του στο εξωτερικό και λίγη βοήθεια μπορεί να περιμένει από την Ελλάδα. Έτσι,
εκείνο που ζητάει περισσότερο, με το να οργανωθεί σ’ ένα κόμμα, είναι να δει την πατρίδα του «να
πηγαίνει καλύτερα», «να διορθωθούν πολλά στραβά», κτλ., ενδιαφέροντα και λιγώτερα προσωπικά
και «ρουσφετολογικά».

2 Οι οπαδοί της ΕΚ-ΕΔΗΝ και των άλλων πολιτικών κομμάτων στο εξωτερικό.

Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα δεν έμειναν αδιάφορα για τη σημασία που έχει η πολιτική
οργάνωση των Ελλήνων του εξωτερικού. Πρώτη άρχισε η αριστερά από το 1950 ήδη και κατά την
εποχή της δικτατορίας με περισσότερα από 300 μόνιμα επαγγελματικά στελέχη ελέγχοντας τις
κοινότητες, τους φοιτητικούς Συλλόγους και πολιτιστικά και αθλητικά σωματεία. Η Δεξιά οργάνωσε
τις δυνάμεις της χρησιμοποιώντας τον κρατικό μηχανισμό: Πρεσβείες, Προξενεία, Εργατικά Κλιμάκια
και Εκκλησία. Η Κεντρώα παράταξη τελευταία άρχισε να οργανώνεται. Το 1965 εμφανίστηκαν οι
πρώτες οργανώσεις της ΕΔΗΝ και το 1966 οι οργανώσεις της ΕΚ.
Μετά την επιβολή της δικτατορίας οι δυο οργανώσεις ενοποιήθηκαν κάτω από τον τίτλο Ε.Κ. –
Ε.ΔΗ.Ν. εξωτερικού με ενιαία Κεντρική Διοίκηση – Συνδιάσκεψη Βόννης 28-30 Ιουλίου 1967. Κατά τη
διάρκεια του αντιδικτατορικού αγώνα οι οργανώσεις αυτές εξαπλώθηκαν σ’ ολόκληρο το χώρο της
Ευρώπης αναπτύσσοντας πολύ μεγάλη δραστηριότητα που αναφέραμε πιο πάνω.

Μετά την πτώση της δικτατορίας τόσον η Αριστερά όσο και η Δεξιά, ανασυντάσσουν πυρετωδώς τις
δυνάμεις ενώ καμιά πρωτοβουλία δεν έχει εκδηλωθεί μέχρι σήμερα από πλευράς ΕΚ-ΝΔ παρά το
γεγονός ότι επανειλημμένως έχει ζητηθεί αυτό με γράμματα και υπομνήματα από τις οργανώσεις
ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού. Η μη οργανωτική σύνδεση των οργανώσεων εξωτερικού με το κόμμα στο
εσωτερικό, η έλλειψη κάθε πρωτοβουλίας εκ μέρους του, έχουν σαν αποτέλεσμα ότι βραχυχρόνια
παραλύουν κάθε δυνατότητα δραστηριοποίησης των οργανώσεων και μακροχρόνια διατρέχουν τον
κίνδυνο ν’ αρχίσουμε να διαπιστώνουμε διαρροή των οπαδών μας προς άλλες παρατάξεις. Εκτός
από τους κινδύνους απώλειας οπαδών μας, η αδράνεια αυτή έχει σαν αποτέλεσμα να χάνονται και
ν’ ατονούν πολύτιμες δημόσιες σχέσεις που είχαν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια (Κόμματα,
Συνδικάτα, κτλ.) τόσο για την υποστήριξη του κόμματος μας όσον και για την υποστήριξη εθνικών
θεμάτων όπως το Κυπριακό και το Αιγαίο.

Σελ. 97
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚ-ΝΔ

1 Ανάλυση της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα
Έγινε ανάλυση των εξελίξεων των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα κατά τα τελευταία 50 χρόνια.
Από την ανάλυση αυτή βγήκαν τα παρακάτω συμπεράσματα:

Α) Η έλλειψη οργανωμένων κομμάτων με σαφείς ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις και οργανωτική
δομή, καθώς η προσωποπαγής ευκαιριακή και ενόψει εκλογών κατασκευή κομματικών οργανισμών,
δίνει την εντύπωση ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα παρουσιάζουν αστάθεια και ρευστότητα.

Β) Μία ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων της 50ετίας δείχνει ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην
Ελλάδα είναι σταθερές και παρουσιάζουν περιθωριακές και βραδείες μεταβολές όπως συμβαίνει σ’
όλες τις χώρες της Ευρώπης. Αστάθεια υπάρχει στους κομματικούς φορείς και στον τρόπο κατά τον
οποίο τα κόμματα ζητάνε την εκλογική των πελατεία. Αν τα’ αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν
τόσο μεγάλες διακυμάνσεις αυτό δεν οφείλεται στο ότι ο λαός παρουσιάζει ανάλογες διακυμάνσεις
στις ιδεολογικές και πολιτικές πεποιθήσεις του αλλά εκείνο που διακυμαίνεται είναι η εμπιστοσύνη
του προς τους φορείς που τις εκφράζουν τόσο για την ειλικρίνεια τους όσο και για την ικανότητα
τους να τις υλοποιήσουν.

Γ) Η πιο πάνω ανάλυση έδειξε ότι η πολιτική ζωή της Ελλάδας μπορεί να χωρισθεί σε τέσσερεις
περιόδους:
- Μέχρι την δικτατορία του Μεταξά που ο λαός ήταν χωρισμένος σε δυο μεγάλες πολιτικές
παρατάξεις, το συντηρητικό λαϊκό κόμμα (οι Βασιλόφρονες) και το προοδευτικό φιλελεύθερο κόμμα
(οι Βενιζελικοί). Μέχρι τότε η άκρα Αριστερά κυμαίνονταν μεταξύ 4-6%.
- Μέχρι τη Ναζιστική κατοχή, την απελευθέρωση και τα δεκεμβριανά οι εκλογές του 1946
ξανάδωσαν την πλειοψηφία στην Δεξιά αλλά η φιλελεύθερη παράταξη διασπασμένη σε 5
κομματικούς σχηματισμούς κατόρθωσε να συγκεντρώσει το 45%.
- Μέχρι το 1956 οι μεταβολές που παρουσιάζονται στα εκλογικά αποτελέσματα, χαρακτηρίζονται
από μετακινήσεις μεταξύ Κέντρου και Δεξιάς ενώ η άκρα Αριστερά κυμαίνεται γύρω στα 10%.

- Από το 1958 μέχρι το 1964 παρουσιάζεται μια σημαντική αλλαγή. Η Δεξιά διατηρεί τις δυνάμεις
της αλλά υπόκειται σε μια συνεχή και βραδεία φθορά ενώ η άκρα Αριστερά παρουσιάζεται με μια
σημαντική άνοδο.

Στις εκλογές του 1961, παρά τη βία και τη νοθεία και τη τρομοκρατία η Αριστερά κατορθώνει να
συγκεντρώσει σχεδόν 15%, το ίδιο περίπου ποσοστό που πετυχαίνει και στις εκλογές του 1063.

Από τη συζήτηση και ανάλυση βγήκε σαν συμπέρασμα ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα
παρουσιάζουν την διάθρωση που φαίνεται στα διαγράμματα Ι, ΙΙ, ΙΙΙ.

2 Τα εκλογικά αποτελέσματα για την ΕΚ-ΝΔ και τα αίτιά της

Μετά την παραπάνω ανάλυση έγινε συζήτηση για τις αιτίες που οδήγησαν στο εκλογικό
αποτέλεσμα της 17ης Νοεμβρίου όπου η ΕΚ-ΝΔ παρουσίασε μεγάλη πτώση.
Όπως φαίνεται από τα εκλογικά αποτελέσματα και από το διάγραμμα ΙΙΙ, ο Καραμανλής κατόρθωσε
να συγκεντρώσει κάτω από τον σχηματισμό της Νέας Δημοκρατίας, ΝΔ, όλη τη Δεξιά, την
Κεντροδεξιά και ένα τμήμα των παραδοσιακών του Κέντρου. Η ΕΚ-ΝΔ περιορίστηκε σ’ ένα τμήμα
των προοδευτικών του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς. Ένα άλλο τμήμα της Κεντροαριστεράς και
της άκρας Αριστεράς στεγάστηκε στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Συζητήθηκαν μετά τα αίτια για την πτώση που παρουσίασε η ΕΚ-ΝΔ στις τελευταίες εκλογές και
κατά τη γνώμη των συμμετεχόντων στην Συνδιάσκεψη τα αίτια ήταν τα ακόλουθα:

Σελ. 98
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Α) Για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν τελείως αβέβαιο αν η ΕΚ θα ανασυγκροτηθεί ή θα

αποτελούσε τμήμα του φημολογούμενου ευρύτατου «εθνικού συνασπισμού» κάτω από την ηγεσία
του Καραμανλή. Αυτό συνέβαινε όταν άλλες δυνάμεις όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Αριστερά
έδειχναν ένα πυρετό ανασυγκρότησης.

Β) Η συμμετοχή των βασικών στελεχών τόσο της ΕΚ όσον και των ΝΔ και η ανεπιφύλακτη και
εγκάρδια συνεργασία τους με τον Καραμανλή τον καθιέρωσαν στα μάτια του λαού σαν τον
αδιαμφισβήτητα Εθνικό Ηγέτη και έδωσαν την εντύπωση ότι μεταξύ αυτού και της ΕΚ-ΝΔ δεν
υπήρχαν ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές αλλά τους ένωνε ο κοινός πόθος να σώσουν τον λαό
και την πατρίδα. Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για τα μέτρα της λεγόμενης Κυβέρνησης Εθνικής
Ενότητας (ανοχή της χούντας, ανοχή του κράτους της Δεξιάς). Με τη στάση αυτή στήθηκε η γέφυρα
της διαρροής τόσο της Κεντροδεξιάς όσο και του τμήματος των παραδοσιακών Κεντρώων προς τον
Καραμανλή. Η όψιμη μετά καταγγελία του Καραμανλή σαν υπεύθυνο για την ανασύσταση του
Κράτους της Δεξιάς και την ανοχή του προς τα καρκινώματα της χούντας δεν μπόρεσε ούτε αυτή τη
γέφυρα να κόψη ούτε να πείσει ένα τμήμα του λαού ότι οι καταγγελίες αυτές είχαν σοβαρότητα και
δεν αποτελούσαν εκλογικό πυροτέχνημα για τη διανομή του παπλώματος της εξουσίας. Στο σημείο
αυτό τονίζεται ότι δεν γίνεται κριτική για τη συμμετοχή και υποστήριξη της Κυβέρνησης Καραμανλή
που ήταν αναγκαία αλλά για τις αντιφατικές θέσεις των στελεχών ΕΚ και ΝΔ σαν μέλη της
Κυβέρνησης εκείνης και σαν αντιπολίτευσης κατόπιν.

Γ) Η ΕΚ, κατά την πτώση της χούντας και τους επόμενους μήνες, έδειξε πλήρη οργανωτική
ανετοιμότητα και δεν μπορούσε να συγκεντρώσει την εμπιστοσύνη του λαού, ότι είχε την ικανότητα
να κυβερνήσει αφού έδειχνε ότι δεν είχε τον απαιτούμενο δυναμισμό να ανασυντάξει και να
οργανώσει τις δικές της μόνο κομματικές δυνάμεις.

Δ) Το ίδιο που συνέβη προς την πλευρά της Δεξιάς συνέβη και προς την πλευρά του Ανδρέα
Παπανδρέου. Ο Παπανδρέου με τις θέσεις του, τη διαλυτική και διασπαστική τακτική του είχε
απομονωθεί και πέσει πολύ χαμηλά στη συνείδηση των Ελλήνων του εξωτερικού. Οι πρώτες του
δηλώσεις που παρουσίαζαν την Κυβέρνηση Καραμανλή σαν ΝΑΤΟϊκή σκευωρία και διαδοχή της
χούντας είχαν δημιουργήσει τεράστιες αντιδράσεις μέσα στην κοινή γνώμη της Ελλάδας. Κατά την
επιστροφή του, αυτοί που τον κατηγορούσαν τότε και τον κατηγορούν σήμερα, τον καθιέρωσαν σαν
ηγετική προσωπικότητα πρώτου μεγέθους (μεγάλη προβολή του από τα δημοσιογραφικά όργανα
της δημοκρατικής παράταξης, υποδοχή του στο αεροδρόμιο και εν συνεχεία συσκέψεις στο Καστρί
με βουλευτές και βασικά στελέχη της ΕΚ, φήμες ενισχυμένες από λόγους και πράξεις που τον
παρουσίαζαν σαν τον μεγάλο ηγέτη που θα έκανε την δημοκρατική παράταξη). Όλα σε μια μια
περίοδο που από πλευράς ΕΚ δεν δειχνόταν κανένα ενδιαφέρον για την ανασύνταξη και
αναδιοργάνωση του κόμματος και της δημοκρατικής παράταξης γενικότερα.

Ε) Ανεξάρτητα από τα πρόσωπα που αποτελούν την κίνηση των Νέων Δυνάμεων, την αντιστασιακή
τους προσφορά και την ποιότητά τους, η εσπευσμένη και αντικαταστατική (χωρίς Συνέδριο)
μετονομασία του κόμματος σε ΕΚ-ΝΔ, ήταν άστοχη, αψυχολόγητη και αφαίρεσε αντί να προσθέσει
δυνατότητες εκλογικής επιτυχίας. Γιατί δεν έδειχνε κανένα ιδεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο που
δικαιολογεί τον τίτλο ενός κόμματος, έδειχνε να μοιάζει με πρόσκαιρο εκλογικό συνασπισμό και την
εντύπωση αυτή ενίσχυσαν οι φήμες ότι μετά τις εκλογές θα διασπασθεί. Πέραν αυτού έκοβε την
ιστορική συνέχεια με τον κομματικό φορέα των δυο Ανενδότων Αγώνων.

Στ) Τα παραπάνω ισχύουν και για την ΕΔΗΝ. Η ΕΔΗΝ είχε μία παράδοση και μια μεγάλη αίγλη. Η μη
έγκαιρη ανασυγκρότησή της με την παράλληλη δημιουργία πολυωνύμων Νεολαίων μέσα στον χώρο
του κόμματος, δημιούργησε μια σύγχυση που είχε αρνητικές επιπτώσεις στο κίνημα της Νεολαίας
της δημοκρατικής παράταξης, με αποτέλεσμα η απουσία ενός αξιόλογου και σοβαρού κινήματος
νέων τόσο στις φοιτητικές όσον και στις μετέπειτα πολιτικές εκλογές.

Σελ. 99
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ/ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η κίνηση του εξωτερικού επηρεάζεται από τις εξελίξεις του κόμματος στο εσωτερικό. Μέχρι στιγμής
δεν έχει δοθεί η εντύπωση ότι στην Ελλάδα έχει αναληφθεί πραγματικά σοβαρή προσπάθεια
δημιουργίας και οργάνωσης ενός κόμματος αρχών και δημοκρατικής λειτουργίας με ενεργό
συμμετοχή της βάσης. Όσο πιο γρήγορα και καλύτερα γίνει αυτό, τόσο πιο ευνοϊκές θα είναι οι
προοπτικές για την ανάπτυξη του κόμματος, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Πρέπει να υπάρξει άμεση οργανωτική σύνδεση εσωτερικού-εξωτερικού. Η πρωτοβουλία γι’ αυτό

ανήκει αποκλειστικά στο εσωτερικό και ιδιαίτερα στην ηγεσία.

Δεν γνωρίζουμε πως θα πραγματοποιηθεί η συγκρότηση του κόμματος στην Ελλάδα, εκείνο που
θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι κάθε οργανωτική προσπάθεια στο εξωτερικό θα αποτύχει αν δεν
στηρίζεται πάνω σε γνήσιες δημοκρατικές διαδικασίες και δεν έχει σοβαρότητα και συνέχεια. Ο
τυχών διορισμός εκπροσώπων ή οργανωτών που θ’ αγνοούν τις οργανώσεις βάσης, θα
δημιουργήσει περισσότερες αντιδράσεις στους οπαδούς και τα μέλη μας και θα περιπλέξει τις
σχέσεις με τους ξένους παρά θ’ αντιμετωπίσει και θα επιλύσει προβλήματα.
Για την αντιμετώπιση όλων των παραπάνω προβλημάτων, προτείνεται μια Συνδιάσκεψη, μεταξύ
στελεχών του εξωτερικού και των αρμοδίων οργάνων του εσωτερικού.

Σελ. 100
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3

ΕΝΩΣΙΣ ΚΕΝΤΡΟΥ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΙΤΑΛΙΑΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΡΩΜΗ, ΙΟΥΛΙΟΣ 1967

Σελ. 101
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ

Η δικτατορία βρήκε απροετοίμαστες τις προοδευτικές δυνάμεις της χώρας μας. Βρήκε
μάλλον απροετοίμαστα όλα τα πολιτικά κόμματα, ακόμη και την ΕΡΕ, επί ημερών της
οποίας έγινε το πραξικόπημα.

Όχι μόνο εμείς αλλά και η ΕΔΑ ακόμη περιμέναμε εκλογές, της χιλιο-υποσχημένες εκλογές
της 28ης Μαΐου, κι αν και μιλούσαμε για σκοτεινά σχέδια των κύκλων της ανωμαλίας, του
παλατιού και της χούντας, αιφνιδιαστήκαμε απ’ αυτούς σε τέτοιο βαθμό που το
πραξικόπημα επιβλήθηκε χωρίς καμιά, την ελάχιστη αντίσταση.

Μια άλλη απόδειξη ότι το πραξικόπημα μας βρήκε απροετοίμαστους είναι και το γεγονός,
ότι στις 20 Απριλίου δεν διαθέταμε καθόλου παράνομο μηχανισμό για την αντιμετώπιση
του πραξικοπήματος και για την οργάνωση του αντιδικτατορικού αγώνος μετά την
επικράτηση του. Αυτό ήταν μια σοβαρή έλλειψη εκ μέρους μας.

Η επικράτηση της δικτατορίας χωρίς αντίσταση, οι μαζικές συλλήψεις και η αποκεφάλιση

του κόμματος μας από την ηγεσία του ήταν οι αιτίες και του μουδιάσματος του κόσμου μας
ευθύς μετά το πραξικόπημα.

Μεγάλη, σοβαρή ατυχία ήταν κυρίως η σύλληψη του Ανδρέα Παπανδρέου, στον οποίο και
οι λαϊκές μάζες και η συντριπτική πλειοψηφία του κόμματος μας έτρεψε απεριόριστη
εμπιστοσύνη. Η σύλληψη του Ανδρέα ήταν ένα πλήγμα και για τις μαχητικές δυνάμεις του
κόμματος μας και αντιδικτατορικές δυνάμεις γενικότερα.

O αιφνιδιασμός που υπέστησαν οι κομματικές μας οργανώσεις και γενικά οι προοδευτικές

δυνάμεις της χώρας μας άρχισε να υποχωρεί τον πρώτο μήνα της δικτατορίας. Οι πρώτες
ενέργειες για την ανασύνταξη των οργανώσεων μας ήταν βέβαια σπασμωδικές. Αργότερα
έγιναν πιο συντονισμένες, οργανωμένες και σήμερα μπορούμε να πούμε ότι αρκετές
παράνομες κομματικές οργανώσεις μας έχουν ανασυγκροτηθεί στις συνοικίες της Αθήνας
και άλλων μεγάλων πόλεων, ακόμη και στις επαρχίες.

Παρά το γεγονός ότι οι οργανώσεις μας αυτές είναι ως επί το πλείστον αποκομμένες μεταξύ
τους, η δράση τους είναι σοβαρή και απόδειξη είναι η σύλληψη πολλών στελεχών του
κόμματος μας για δράση μετά το πραξικόπημα.

Πρωτοπορία στους νέους και σκληρούς αγώνες που άρχισε ο λαός μας και το κόμμα μας,
όλες οι προοδευτικές δυνάμεις της χώρας μας, είναι η ακατάβλητη νεολαία μας, η Ε.ΔΗ.Ν.
που έχει ήδη σφυρηλατηθεί αρκετά στο καμίνι των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων,
στην πάλη για μια νέα και δημοκρατική Ελλάδα χωρίς χούντες και σκοτεινές δυνάμεις, μια
Ελλάδα πραγματικά ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ, με μόνο κυρίαρχο το λαό της.

Σελ. 102
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΑΜΕΣΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ

Πρώτος, κύριος, βασικός μας φυσικά είναι η ανατροπή της δικτατορίας, η ανατροπή της
δικτατορίας με όλα τα μέσα και σε συνεργασία με όλες μαζί τις αντιδικτατορικές δυνάμεις.

Ανατροπή της δικτατορίας με όλα τα μέσα σημαίνει πως στη βία θ’ αντιτάξουμε την αντιβία,
τη βία της επαναστάσεως, που δεν ορρωδεί μπρος σε τίποτα και που δεν επιτρέπει κανένα
συμβιβασμό. Θα χρησιμοποιήσουμε τα πολιτικά μέσα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
ακόμη, αλλά δεν θα περιοριστούμε μόνο σ’ αυτά. Η ελευθερία δεν χαρίζεται. Κερδίζεται.
Εχουμε ανάγκη, χρειαζόμαστε τη διεθνή συμπαράσταση, μα απαραίτητος είναι προπάντων
ο δικός μας αγώνας κατά της δικτατορίας. Στον αγώνα αυτό κάθε σύμμαχος είναι
ευπρόσδεκτος, προκαταλήψεις μόνο τον κοινό εχθρό ωφελούν.

Για την καλύτερη διεξαγωγή του αγώνος μας απαραίτητη είναι επίσης η συγκρότηση και
οικοδόμηση γερών παράνομων κομματικών οργανώσεων σ’ όλη τη χώρα, ακόμη και στο πιο
απομακρυσμένο χωριό. Οι παράνομες αυτές κομματικές οργανώσεις θα πρέπει να γίνουν
το συντομότερο συνδεόμενες μεταξύ τους έτσι που ν’ αποτελέσουν ένα ενιαίο σύνολο.

Η σύνδεσις των παράνομων κομματικών οργανώσεων μεταξύ τους και όλων μαζί με το
κέντρο είναι ένα από τα ουσιαστικότερα καθήκοντα των οργανώσεων μας. Εφ’ όσον αυτή η
σύνδεσις δεν θα πραγματοποιηθεί είναι αδύνατο να περάσουμε σε ανώτερες μορφές
πάλης.

Αναφορικά με τη συγκρότηση των παράνομων κομματικών οργανώσεων η βοήθεια του

παράνομου κομματικού μηχανισμού του εξωτερικού θα πρέπει να είναι συγκεκριμένη.

Κάθε παράνομη κομματική οργάνωση θα πρέπει να περάσει αμέσως στη συγκεκριμένη

αντιδικτατορική δουλειά: θα πρέπει να βγάζει προκηρύξεις, έντυπα και εφημεριδούλες, θα
πρέπει να οργανώνει επιτροπές διαμαρτυριών κατά της τρομοκρατίας και επιτροπές
παραστάσεων που θα ζητούν την απόλυση των κρατουμένων, θα πρέπει να κάνουν
εράνους για τους κρατούμενους και για τον παράνομο μηχανισμό του κόμματος ή τις
ανάγκες της αντιδικτατορικής πάλης, θα πρέπει τέλος να προετοιμάζουν τα μέλη των
οργανώσεών μας για να περάσουν σε ανώτερες και πιο αποφασιστικές μεθόδους πάλης,
μέχρι ακόμη και αυτή την ένοπλη. Η οργανωτική συγκρότηση των οργανώσεών μας θα
πρέπει να είναι τέτοια ώστε να διευκολύνεται η εκπλήρωση των παραπάνω συγκεκριμένων
καθηκόντων.

ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Για το πέρασμα και τον προσανατολισμό της δουλειάς των οργανώσεων μας σε ανώτερες
μορφές απαραίτητη προϋπόθεση είναι η έντονη ιδεολογική προπαρασκευή με μαχητικά
συνθήματα του κόσμου μας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Πρέπει να πεισθεί όλος ο κόσμος και στους δυο χώρους ότι σε καμιά περίπτωση δεν
είμαστε διατεθειμένοι να γυρίσουμε πίσω στη 20η Απριλίου. Αυτό θα πρέπει να είναι ένα
από τα βασικά μελήματα της ιδεολογικής δουλειάς μας.

Ανατροπή της δικτατορίας θα πρέπει να σημαίνει και ανατροπή της μοναρχίας και γι’ αυτό

Σελ. 103
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Θα πρέπει να πεισθεί και ο τελευταίος Έλληνας πολίτης

 ότι στην Ελλάδα θα υπάρξει ισοπολιτεία

 ότι η Ελλάδα θα ανήκει στους Ελληνες
 ότι ο Στρατός θα ανήκει στο Έθνος
 ότι η Ελλάδα θα γίνει μια δημοκρατική στην κυριολεξία χώρα χωρίς τη μοναρχία και
τους Γκλύξμπουργκ που τόσα δεινά συσσώρευσαν στη χώρα μας.

Το σύνθημα ΚΑΤΩ Η ΜΟΝΑΡΧΙΑ μαχητικοποιεί τον ελληνικό λαό και επιτρέπει στις
αντιδικτατορικές δυνάμεις να χαράξουν σαφείς προοπτικές ανατροπής της δικτατορίας.
Επιτρέπει να χαράξουμε την προοπτική μιας ανώτερης μορφής πάλης για την ανατροπή της
δικτατορίας, τη μορφή της ένοπλης πάλης.

Σε σχέση με αυτό και με τις δυνατότητες που παρουσιάζονται είναι αναγκαίο να

υπογραμμίσουμε, ότι καμιά δικτατορία μέχρι στιγμής δεν απεχώρησε από την αρχή με τη
θέλησή της. Η ιστορική πείρα διδάσκει ότι καμιά δικτατορία δεν ανατράπηκε μέχρι σήμερα
χωρίς τη χρησιμοποίηση των όπλων, άσχετο ποια συγκεκριμένη μορφή θα πάρει η ένοπλη
πάλη για την ανατροπή της δικτατορίας στην Ελλάδα.

Απ’ όλα αυτά που αναφέρουμε παραπάνω προκύπτει σαφώς: ότι το κόμμα μας και
ιδιαίτερα το ελεύθερο κομμάτι του που το αποτελούν οι οργανώσεις του στο εξωτερικό θα
πρέπει να προετοιμάζεται συστηματικά και συντονισμένα για την ένοπλη πάλη άσχετο αν
αυτή τη στιγμή δεν είναι εύκολο να καθορίσουμε σαφώς τη μορφή της. Είναι αναγκαίο το
κόμμα να προσανατολιστεί, να προετοιμάσει και να πάρει όλα τα αναγκαία όργανο-τεχνικά
μέτρα για το σκοπό αυτής της πάλης.

www.scribd.com/myrodisa/documents
Code: 995-ΕΚ, ΠΟΙ, ΕΙΣΗΓΗΣΗ, ΡΩΜΗ, ΙΟΥΛΙΟΣ 1967

Σελ. 104
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4

ΤΙ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΝ
ΠΟΙΟΙ ΗΜΑΣΤΑΝ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ

Δεν επιτρέπονταν εμείς (η ΕΚ-ΕΔΗΝ και οι Φ. ΠΑΚ στο München) να μην ήμασταν
καλύτερα οργανωμένοι από τις άλλες ελληνικές αντιδικτατορικές oργανώσεις –
υγιής ανταγωνισμός αλλά και συναγωνισμός. Παράλληλα θέλαμε τουλάχιστο να
φτάναμε σε ορισμένους τομείς δραστηριοτήτων αλλά και πολιτικής συμπεριφοράς
και τις γερμανικές πολιτικές οργανώσεις και κόμματα που ενίσχυαν τη δική μας
πολιτική εναντίωση στη δικτατορία των Αθηνών.

Σύμφωνα λοιπόν με το απαιτητικό πολιτικό/συνδικαλιστικό περιβάλλον που

δρούσαμε (στη γραφειοκρατική γλώσσα: οι προδιαγραφές που επέβαλε το
πολιτισμικό περιβάλλον) δεν έφταναν μόνο
 ο ενθουσιασμός, η ειλικρίνια, η συνέπεια, η πολιτική ωριμότητα και ευπρέπεια,
 ο ιδεαλισμός, η ανιδιοτέλεια, η άψογη πολιτική αλλά και πολιτισμική
συμπεριφορά,
 η αξιοπιστία, η σοβαρότητα, η αξιοπρέπεια,
 ο πολιτικός αγώνας για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, ο
πατριωτισμός,
 η πολιτισμική και κοινωνική ευστροφία, τα άριστα Γερμανικά, η ευρυμάθεια
(μεταξύ άλλων και το Σύνταγμα της BRD),
 οι ακαδημαϊκοί τίτλοι και οι επιστημονικές/επαγγελματικές επιδόσεις,
 κ.λπ.
που διαθέταμε, έπρεπε να είχαμε και καλή, υποδειγματικά δημοκρατικά
διαθρωμένη και πειθαρχημένη Οργάνωση
 με Κανονισμό Λειτουργίας,
 με Πολιτικές Θέσεις και Ιδεολογικές Αρχές,
 με ένα μακροπρόθεσμο και εφαρμόσιμο αντιδικτατορικό πολιτικό πρόγραμμα
εναντίωσης,
 με Γενικές Συνελεύσεις Μελών και δημοκρατικές εκλογές των μελων των
διαφόρων οργάνων του Κόμματος,
 με κομματικά Συνέδρια,
 κ.λπ.
για να μας πάρουν στα «σοβαρά» οι συνομιλητές μας, ακραιφνείς δημοκράτες,
Γερμανοί – όχι ότι και εμείς δεν κάναμε λάθη αλλά όταν συναγωνίζεσαι με ικανούς
θέλεις αυτόματα, νομίζω, να γίνεις ισάξιος αν όχι ικανότερος...

Σελ. 105
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ
ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
στο
TRIGON INSTITUT
ΖΥΡΙΧΗ 22-23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1975

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1 Σκοπός της Συνδιάσκεψης

2 Οργανωτικά της Συνδιάσκεψης
2.1 Τόπος/Χρόνος
2.2 Σύνεδροι
2.3 Ξένοι παρατηρητές
3 Θέματα/Συμπεράσματα
3.1 Αξιολόγηση της δραστηριότητας των Οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ. κατά την διάρκεια του
αντιδικτατορικού αγώνα, 1967-1974
3.1.1 Η δράση τους
3.1.2 Τα προβλήματά τους
3.2 Ο ρόλος του Ελληνισμού της Ευρώπης στην πολιτική ζωή της Ελλάδας
3.2.1 Η ιδιομορφία του
3.2.2 Οι οπαδοί της ΕΚ και των άλλων πολιτικών κομμάτων στο εξωτερικό
3.3 Οι πολιτικές δυνάμεις στη Ελλάδα και ο ρόλος της ΕΚ-ΝΔ
3.3.1 Ανάλυση της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα
3.3.2 Τα εκλογικά αποτελέσματα για τη ΕΚ-ΝΔ και τα αίτιά των
4 Συμπεράσματα, Προτάσεις

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΓΓ Γενικός Γραμματέας
ΕΔΗΝ Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία
ΕΚ Ένωση Κέντρου
Εξ Εξωτερικού
ΝΔ Νέες Δυνάμεις
Σ. Κ. ΣοσιαλδημοκρατικόΚόμμα

Από ποιόν/ποιούς έχει/ουν συνταχθεί οι Σημειώσεις της Συνδιάσκεψης Στελεχών που ακολουθεί, δεν αναφέρεται στο
πρωτότυπο. Υποθέτω οτι πρόκειται για μια κοινή παραγωγή των δυο πρώην ΓΓ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού Δρ. Νίκου Νικολαΐδη
και Δημήτρη Παντελή.

Σελ. 106
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

1. ΣΚΟΠΌΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΆΣΚΕΨΗΣ

Ήταν να δοθεί η ευκαιρία σε στελέχη των οργανώσεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού που κατά τη
διάρκεια του αντιδικτατορικού αγώνα είχαν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε διάφορες θέσεις των
κεντρικών οργάνων του κόμματος μας στο εξωτερικό να εξετάσουν τις προοπτικές και δυνατότητες
για τη δράση και αναδιοργάνωση των μελών και οπαδών μας στο εξωτερικό μετά τη πτώση της
δικτατορίας και τις σημερινές εξελίξεις της πατρίδας μας.

2. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΆ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΆΣΚΕΨΗΣ

2.1 Τόπος, Χρόνος
Η συνδιάσκεψη έλαβε μέρος στις 22-23 Φεβρουαρίου 1975, στο Trigon Institut, το οποίο
διατέθηκε από τα Ελβετικά Συνδικάτα για τον σκοπό της συνδιάσκεψης αυτής.

2.2 Σύνεδροι
Στη συνδιάσκεψη πήραν μέρος στελέχη από τις οργανώσεις Αυστρίας, Νοτίου Γερμανίας, Ιταλίας και
Ελβετίας.
2.3 Ξένοι Παρατηρητές:
Tις εργασίες της Συνδιάσκεψης παρακολούθησαν και χαιρέτησαν
1. Christen Ernst, Γραμματέας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος του Νομού της Zürichς.
2. M. Leunberger, Πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της πόλης της Zürichς.
3. E. Canonica, Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Ελβετικών Συνδικάτων, μέλος της Διεθνούς των Συνδικάτων,
Πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων και Βουλευτής του Σ.Κ. Zürichς .
4. W. Renschler, Βουλευτής του Σ. Κ. Zürichς, εκπρόσωπος Σ. Κ. στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Πρόεδρος
του Συνδικάτου Δημοσίων Υπηρεσιών.
5. R. Bourino, Υπεύθυνος των ξένων συνδικαλισμένων εργατών στην Ελβετία.

3. ΘΕΜΑΤΑ/ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

3.1 Αξιολόγηση της δραστηριότητας των Οργανώσεων ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ κατά την διάρκεια του
αντιδικτατορικού αγώνα 1967 – 1974

3.1.1 Η δράση τους

Οι Οργανώσεις ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ πρόσφεραν σημαντικά στον αντιδικτατορικό αγώνα και στη διεθνή
απομόνωση του χουντικού καθεστώτος της επταετίας. Συγκεκριμένα:
- Συνεχή κινητοποίηση του ελληνισμού στο εξωτερικό. Αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία στα πρώτα
χρόνια της δικτατορίας που ο Ελληνικός λαός κάτω από την αφάνταστη τρομοκρατία, δεν
μπορούσε να εκδηλώσει ανοιχτά την αντίθεση του στο καθεστώς και αυτό έδινε την εντύπωση
στους ξένους ότι ο Ελληνικός λαός ανέχεται το καθεστώς.
- Δημιουργία δημοσίων σχέσεων επί τοπικού και εθνικού επιπέδου σ’ όλα τα κράτη της δυτικής
Ευρώπης με
α) προσωπικότητες του πνευματικού, καλλιτεχνικού και πολιτικού κόσμου
β) κόμματα και ιδιαίτερα τα σοσιαλιστικά δημοκρατικά κόμματα
γ) Συνδικάτα
δ) Εκκλησίες
ε) Νεολαίες
και γενικά με οργανισμούς και παράγοντες που ήταν σε θέση να επηρεάσουν την κοινή γνώμη
όταν αυτό απαιτούσαν οι ανάγκες του αγώνα.

Σελ. 107
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

- Αποστολή ξένων παρατηρητών, δικηγόρων, δημοσιογράφων ή πολιτικών κατά τη διάρκεια

δικών εναντίον πατριωτών που αντιστάθηκαν στη χούντα και οργάνωση μεγάλων δημοσίων
εκδηλώσεων στο εξωτερικό σε περιόδους συλλήψεων στην Ελλάδα.

- Καλλιέργεια και ανέβασμα του πολιτικού επιπέδου των Ελλήνων του εξωτερικού και των μελών
του κόμματος με την δημοκρατική οργάνωση. Κόμμα = Σχολείο που εκπαιδεύεται η
δημοκρατική διαδικασία και αναπτύσσονται οι πολιτικοί και ιδεολογικοί προβληματισμοί. Η
προσπάθειά μας αυτή επηρέασε όχι μόνο τα μέλη μας αλλά και άλλες οργανώσεις, οι οποίες
ενώ στην αρχή μας κατηγορούσαν για γραφειοκρατία, πολιτική πολυτέλεια και σπατάλη
δυναμικού, εννοώντας τη δημοκρατική οργάνωση μας εν ώρα «μάχης», όπως έλεγαν. Σύντομα
κι’ αυτές αναγκάστηκαν ν’ αρχίσουν μια παρόμοια δημοκρατική οργάνωση: Τοπικές Επιτροπές,
Περιφερειακές Επιτροπές, Κεντρική Επιτροπή, Εκτελεστική Επιτροπή. Είναι βέβαιο ότι τα
στελέχη που δημιουργήθηκαν από αυτές τις δημοκρατικές διαδικασίες θα παίξουν ένα
σημαντικό ρόλο στη μελλοντική πολιτική ζωή της πατρίδας μας, ιδιαίτερα στη δημιουργία
δημοκρατικά οργανωμένων κομμάτων που θα στηρίζονται στην πραγματική ενεργό συμμετοχή
του λαού. Στο σημείο αυτό είναι βέβαιο ότι η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ συνέβαλε θετικά.

- Πολλαπλή βοήθεια υλική και οργανωτική προς αντιστασιακές οργανώσεις του πολιτικού μας
χώρου ή και άλλων που πολιτικά και ιδεολογικά δεν ανήκουν σ’ εμάς αλλά θεωρήσαμε σκόπιμο
να της βοηθήσουμε στον κοινό αγώνα για τη συντριβή της δικτατορίας.

- Συμπαράσταση και ενίσχυση πολιτικών προσφύγων και οικογενειών πολιτικών κρατουμένων με

κατ’ ευθείαν βοήθεια από τις οργανώσεις μας ή με κινητοποίηση διεθνών οργανώσεων.

- Η ψυχική σύνδεση όλων εκείνων των οπαδών της ΕΚ στο εξωτερικό, που κατά την περίοδο της
δικτατορίας, ναι μεν δεν κινητοποιήθηκαν στον αντιδικτατορικό αγώνα αλλά και δεν
διέρρευσαν ούτε προς τη χούντα ούτε σ’ άλλες πολιτικές οργανώσεις έξω από το χώρο μας. Με
κρυφή χαρά άκουγαν από τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις ή διάβαζαν στον τύπο το όνομα
της Ένωσης Κέντρου και της ΕΔΗΝ και νοερά συμμετείχαν κι αυτοί στη δράση μας. Όλος αυτός ο
κόσμος σήμερα επανεμφανίζεται στις οργανώσεις μας αναζητώντας πολιτική δουλειά.

- Η πανευρωπαϊκή προβολή του κόμματος μας, της Ένωσης Κέντρου, με τα τρία Συνέδρια που
πραγματοποίησε, σαν ένα κόμμα δημοκρατικών αρχών, που πρόκειται να παίξει ένα
πρωτοπόρο ρόλο στην ανοικοδόμηση της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης στην
ελεύθερη Ελλάδα.

- Η σύνδεση της Νεολαίας μας σαν ισότιμο μέλος της Διεθνούς Σοσιαλιστικών Νεολαιών JUSI με
δικαίωμα μάλιστα 12 ψήφων.

- Η συνεχής κινητοποίηση της κοινής γνώμης για κάθε πολιτική κατάσταση ή διπλωματικό ελιγμό
της χούντας που πολλά ήθελε να αποσιωπήσει ή και να παραποιήσει ανάλογα με τα
συμφέροντά της.

3.1.2 Τα προβλήματά τους:

Τα επιτεύγματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω, παίρνουν μεγαλύτερη σημασία αν λάβει κανείς υπ’
όψιν τις αντικειμενικές δυσκολίες που είχαν ν’ αντιμετωπίσουν οι οργανώσεις μας. Και
συγκεκριμένα:

- Η έλλειψη οικονομικών μέσων

- Ο μικρός αριθμός πεπειραμένων κομματικών στελεχών
- Η μεγάλη γεωγραφική διασπορά σ’ όλον τον χώρο της Ευρώπης. Από Β. Σουηδία μέχρι Σικελία.

Σελ. 108
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

- Η στάση πολλών προσωπικοτήτων από την παράταξη μας που αδιαφόρησαν για τις οργανώσεις
ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού και πολλές φορές προσπάθησαν και να τις διαλύσουν για να
δημιουργήσουν προσωπικές οργανώσεις ή να κινηθούν μεμονωμένα και ανεξάρτητα.
- Η τάση των ξένων, ακόμη και δημοκρατικών, που πολλές φορές υποστήριξαν μεμονωμένες
πολιτικές προσωπικότητες και όχι μαζικές οργανώσεις όπως η ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Αυτό
συνέβαινε διότι ήθελαν να εξασφαλίσουν μια απόδειξη βοήθειας προς την δημοκρατική
Ελλάδα, με μια προσωπική βοήθεια προς την δημοκρατική Ελλάδα, με μια προσωπική βοήθεια
και μερικές πλατωνικές δηλώσεις, χωρίς να χρειάζεται να προχωρήσουν σε ουσιαστικά μέτρα
κατά της χούντας, που τόσο πιεστικά οι οργανώσεις μας τους ζητούσαν.
- Η αποτυχία της οργάνωσης να έρθει σε επαφή και συνεργασία με ηγετικούς παράγοντες του
εσωτερικού, παρ’ όλες τις προσπάθειες που έγιναν.
- Η πολεμική που έγινε εναντίον της ΕΚ γενικά και ιδικά της ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού, όχι μόνον από
άλλες πολιτικές παρατάξεις αλλά ακόμα και από δυνάμεις που προέρχονταν από το κόμμα μας.
Άλλες από αυτές τις δυνάμεις τελικά απεχώρησαν αφού προσπάθησαν να μας διασπάσουν και
έφτιαξαν δικούς τους πολιτικούς σχηματισμούς και επί επτά χρόνια κατηγορούσαν έμμεσα την
Ένωση Κέντρου και άλλες έσπευσαν μετά τη πτώση της δικτατορίας να στεγασθούν την
τελευταία στιγμή στην ΕΚ-ΝΔ.

3.2 Ο ρόλος του Ελληνισμού της Ευρώπης στην πολιτική ζωή της Ελλάδος

3.2.1 Η ιδιορρυθμία του

Οι Έλληνες που ζουν στην Ευρώπη είναι πολύ περισσότερο συνδεδεμένοι με την Ελλάδα απ’ ότι οι
Έλληνες της Αμερικής, του Καναδά ή της Αυστραλίας. Κι’ αυτό όχι μόνο διότι η γεωγραφική
απόσταση είναι μικρότερη από τις άλλες Ηπείρους, αλλά διότι δεν υπήρξε συνειδητή πρόθεση
μετανάστευσης στη σημασία της έννοιας αυτής. Οι Έλληνες της Γερμανίας, Ολλανδίας, Σουηδίας,
απλώς πιεζόμενος από την οικονομική του ανέχεια, μετακινήθηκε «προσωρινά» στην Ευρώπη, για
να κερδίσει λίγα χρήματα και «σύντομα» να επιστρέψει στην πατρίδα. Οικονομικά ζει στην Ευρώπη,
κοινωνικά και πολιτικά όμως ανήκει και έμμεσα συμμετέχει στην Ελλάδα. Επηρεάζει δε σε μεγάλο
βαθμό τη διαμόρφωση των πολιτικών δυνάμεων. Το γεγονός και μόνο ότι κάθε Έλληνας του
Εξωτερικού, των νέων μεταναστών 1958-1975, έχει μια σφαίρα επιρροής τουλάχιστον 2-3 ενηλίκων
προσώπων στην Ελλάδα, είναι αρκετό για να μας πείσει πόσο μεγάλη σημασία έχει ο ρόλος του
στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας.

Ο Έλληνας της Ευρώπης όταν οργανώνεται σ’ ένα κόμμα έχει πολύ διαφορετικά κίνητρα από εκείνα
που ζει στην Ελλάδα. Ένα μεγάλο μέρος των προβλημάτων του, οικονομικών και κοινωνικών, το
αντιμετωπίζει μόνος του στο εξωτερικό και λίγη βοήθεια μπορεί να περιμένει από την Ελλάδα. Έτσι,
εκείνο που ζητάει περισσότερο, με το να οργανωθεί σ’ ένα κόμμα, είναι να δει την πατρίδα του «να
πηγαίνει καλύτερα», «να διορθωθούν πολλά στραβά», κτλ., ενδιαφέροντα και λιγώτερα προσωπικά
και «ρουσφετολογικά».

3.2.2 Οι οπαδοί της ΕΚ λ\και των άλλων πολιτικών κομμάτων στο εξωτερικό.
Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα δεν έμειναν αδιάφορα για τη σημασία που έχει η πολιτική
οργάνωση των Ελλήνων του εξωτερικού. Πρώτη άρχισε η αριστερά από το 1950 ήδη και κατά την
εποχή της δικτατορίας με περισσότερα από 300 μόνιμα επαγγελματικά στελέχη ελέγχοντας τις
κοινότητες, τους φοιτητικούς Συλλόγους και πολιτιστικά και αθλητικά σωματεία. Η Δεξιά οργάνωσε
τις δυνάμεις της χρησιμοποιώντας τον κρατικό μηχανισμό: Πρεσβείες, Προξενεία, Εργατικά Κλιμάκια
και Εκκλησία.

Η Κεντρώα παράταξη τελευταία άρχισε να οργανώνεται. Το 1965 εμφανίστηκαν οι πρώτες

οργανώσεις της ΕΔΗΝ και το 1966 οι οργανώσεις της ΕΚ.
Μετά την επιβολή της δικτατορίας οι δυο οργανώσεις ενοποιήθηκαν κάτω από τον τίτλο Ε.Κ. –
Ε.ΔΗ.Ν. εξωτερικού με ενιαία Κεντρική Διοίκηση – Συνδιάσκεψη Βόννης 28-30 Ιουλίου 1967. Κατά τη

Σελ. 109
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

διάρκεια του αντιδικτατορικού αγώνα οι οργανώσεις αυτές εξαπλώθηκαν σ’ ολόκληρο το χώρο της
Ευρώπης αναπτύσσοντας πολύ μεγάλη δραστηριότητα που αναφέραμε πιο πάνω.
Μετά την πτώση της δικτατορίας τόσον η Αριστερά όσο και η Δεξιά, ανασυντάσσουν πυρετωδώς τις
δυνάμεις ενώ καμιά πρωτοβουλία δεν έχει εκδηλωθεί μέχρι σήμερα από πλευράς ΕΚ-ΝΔ παρά το
γεγονός ότι επανειλημμένως έχει ζητηθεί αυτό με γράμματα και υπομνήματα από τις οργανώσεις
ΕΚ-ΕΔΗΝ εξωτερικού. Η μη οργανωτική σύνδεση των οργανώσεων εξωτερικού με το κόμμα στο
εσωτερικό, η έλλειψη κάθε πρωτοβουλίας εκ μέρους του, έχουν σαν αποτέλεσμα ότι βραχυχρόνια
παραλύουν κάθε δυνατότητα δραστηριοποίησης των οργανώσεων και μακροχρόνια διατρέχουν τον
κίνδυνο ν’ αρχίσουμε να διαπιστώνουμε διαρροή των οπαδών μας προς άλλες παρατάξεις. Εκτός
από τους κινδύνους απώλειας οπαδών μας, η αδράνεια αυτή έχει σαν αποτέλεσμα να χάνονται και
ν’ ατονούν πολύτιμες δημόσιες σχέσεις που είχαν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια (Κόμματα,
Συνδικάτα, κτλ.) τόσο για την υποστήριξη του κόμματος μας όσον και για την υποστήριξη εθνικών
θεμάτων όπως το Κυπριακό και το Αιγαίο.

3.3 Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα και ο ρόλος της ΕΚ-ΝΔ

3.3.1 Ανάλυση της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα

Έγινε ανάλυση των εξελίξεων των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα κατά τα τελευταία 50 χρόνια.
Από την ανάλυση αυτή βγήκαν τα παρακάτω συμπεράσματα:

Α) Η έλλειψη οργανωμένων κομμάτων με σαφείς ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις και οργανωτική
δομή, καθώς η προσωποπαγής ευκαιριακή και ενόψει εκλογών κατασκευή κομματικών οργανισμών,
δίνει την εντύπωση ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα παρουσιάζουν αστάθεια και ρευστότητα.

Β) Μία ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων της 50ετίας δείχνει ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην
Ελλάδα είναι σταθερές και παρουσιάζουν περιθωριακές και βραδείες μεταβολές όπως συμβαίνει σ’
όλες τις χώρες της Ευρώπης. Αστάθεια υπάρχει στους κομματικούς φορείς και στον τρόπο κατά τον
οποίο τα κόμματα ζητάνε την εκλογική των πελατεία. Αν τα’ αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν
τόσο μεγάλες διακυμάνσεις αυτό δεν οφείλεται στο ότι ο λαός παρουσιάζει ανάλογες διακυμάνσεις
στις ιδεολογικές και πολιτικές πεποιθήσεις του αλλά εκείνο που διακυμαίνεται είναι η εμπιστοσύνη
του προς τους φορείς που τις εκφράζουν τόσο για την ειλικρίνεια τους όσο και για την ικανότητα
τους να τις υλοποιήσουν.

Γ) Η πιο πάνω ανάλυση έδειξε ότι η πολιτική ζωή της Ελλάδας μπορεί να χωρισθεί σε τέσσερεις
περιόδους:
- Μέχρι την δικτατορία του Μεταξά που ο λαός ήταν χωρισμένος σε δυο μεγάλες πολιτικές
παρατάξεις, το συντηρητικό λαϊκό κόμμα (οι Βασιλόφρονες) και το προοδευτικό φιλελεύθερο κόμμα
(οι Βενιζελικοί). Μέχρι τότε η άκρα Αριστερά κυμαίνονταν μεταξύ 4-6%.
- Μέχρι τη Ναζιστική κατοχή, την απελευθέρωση και τα δεκεμβριανά οι εκλογές του 1946
ξανάδωσαν την πλειοψηφία στην Δεξιά αλλά η φιλελεύθερη παράταξη διασπασμένη σε 5
κομματικούς σχηματισμούς κατόρθωσε να συγκεντρώσει το 45%.
- Μέχρι το 1956 οι μεταβολές που παρουσιάζονται στα εκλογικά αποτελέσματα, χαρακτηρίζονται
από μετακινήσεις μεταξύ Κέντρου και Δεξιάς ενώ η άκρα Αριστερά κυμαίνεται γύρω στα 10%.
- Από το 1958 μέχρι το 1964 παρουσιάζεται μια σημαντική αλλαγή. Η Δεξιά διατηρεί τις δυνάμεις
της αλλά υπόκειται σε μια συνεχή και βραδεία φθορά ενώ η άκρα Αριστερά παρουσιάζεται με μια
σημαντική άνοδο.

Στις εκλογές του 1961, παρά τη βία και τη νοθεία και τη τρομοκρατία η Αριστερά κατορθώνει να
συγκεντρώσει σχεδόν 15%, το ίδιο περίπου ποσοστό που πετυχαίνει και στις εκλογές του 1063.
Από τη συζήτηση και ανάλυση βγήκε σαν συμπέρασμα ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα
παρουσιάζουν την διάθρωση που φαίνεται στα διαγράμματα Ι, ΙΙ, ΙΙΙ.

Σελ. 110
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

3.3.2 Τα εκλογικά αποτελέσματα για την ΕΚ-ΝΔ και τα αίτιά της

Μετά την παραπάνω ανάλυση έγινε συζήτηση για τις αιτίες που οδήγησαν στο εκλογικό
αποτέλεσμα της 17ης Νοεμβρίου όπου η ΕΚ-ΝΔ παρουσίασε μεγάλη πτώση.

Όπως φαίνεται από τα εκλογικά αποτελέσματα και από το διάγραμμα ΙΙΙ, ο Καραμανλής κατόρθωσε
να συγκεντρώσει κάτω από τον σχηματισμό της Νέας Δημοκρατίας, ΝΔ, όλη τη Δεξιά, την
Κεντροδεξιά και ένα τμήμα των παραδοσιακών του Κέντρου. Η ΕΚ-ΝΔ περιορίστηκε σ’ ένα τμήμα
των προοδευτικών του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς. Ένα άλλο τμήμα της Κεντροαριστεράς και
της άκρας Αριστεράς στεγάστηκε στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Συζητήθηκαν μετά τα αίτια για την πτώση που παρουσίασε η ΕΚ-ΝΔ στις τελευταίες εκλογές και
κατά τη γνώμη των συμμετεχόντων στην Συνδιάσκεψη τα αίτια ήταν τα ακόλουθα:

Α) Για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν τελείως αβέβαιο αν η ΕΚ θα ανασυγκροτηθεί ή θα

αποτελούσε τμήμα του φημολογούμενου ευρύτατου «εθνικού συνασπισμού» κάτω από την ηγεσία
του Καραμανλή. Αυτό συνέβαινε όταν άλλες δυνάμεις όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Αριστερά
έδειχναν ένα πυρετό ανασυγκρότησης.

Β) Η συμμετοχή των βασικών στελεχών τόσο της ΕΚ όσον και των ΝΔ και η ανεπιφύλακτη και
εγκάρδια συνεργασία τους με τον Καραμανλή τον καθιέρωσαν στα μάτια του λαού σαν τον
αδιαμφισβήτητα Εθνικό Ηγέτη και έδωσαν την εντύπωση ότι μεταξύ αυτού και της ΕΚ-ΝΔ δεν
υπήρχαν ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές αλλά τους ένωνε ο κοινός πόθος να σώσουν τον λαό
και την πατρίδα. Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για τα μέτρα της λεγόμενης Κυβέρνησης Εθνικής
Ενότητας (ανοχή της χούντας, ανοχή του κράτους της Δεξιάς). Με τη στάση αυτή στήθηκε η γέφυρα
της διαρροής τόσο της Κεντροδεξιάς όσο και του τμήματος των παραδοσιακών Κεντρώων προς τον
Καραμανλή. Η όψιμη μετά καταγγελία του Καραμανλή σαν υπεύθυνο για την ανασύσταση του
Κράτους της Δεξιάς και την ανοχή του προς τα καρκινώματα της χούντας δεν μπόρεσε ούτε αυτή τη
γέφυρα να κόψη ούτε να πείσει ένα τμήμα του λαού ότι οι καταγγελίες αυτές είχαν σοβαρότητα και
δεν αποτελούσαν εκλογικό πυροτέχνημα για τη διανομή του παπλώματος της εξουσίας. Στο σημείο
αυτό τονίζεται ότι δεν γίνεται κριτική για τη συμμετοχή και υποστήριξη της Κυβέρνησης Καραμανλή
που ήταν αναγκαία αλλά για τις αντιφατικές θέσεις των στελεχών ΕΚ και ΝΔ σαν μέλη της
Κυβέρνησης εκείνης και σαν αντιπολίτευσης κατόπιν.

Γ) Η ΕΚ, κατά την πτώση της χούντας και τους επόμενους μήνες, έδειξε πλήρη οργανωτική
ανετοιμότητα και δεν μπορούσε να συγκεντρώσει την εμπιστοσύνη του λαού, ότι είχε την ικανότητα
να κυβερνήσει αφού έδειχνε ότι δεν είχε τον απαιτούμενο δυναμισμό να ανασυντάξει και να
οργανώσει τις δικές της μόνο κομματικές δυνάμεις.

Δ) Το ίδιο που συνέβη προς την πλευρά της Δεξιάς συνέβη και προς την πλευρά του Ανδρέα
Παπανδρέου. Ο Παπανδρέου με τις θέσεις του, τη διαλυτική και διασπαστική τακτική του είχε
απομονωθεί και πέσει πολύ χαμηλά στη συνείδηση των Ελλήνων του εξωτερικού. Οι πρώτες του
δηλώσεις που παρουσίαζαν την Κυβέρνηση Καραμανλή σαν ΝΑΤΟϊκή σκευωρία και διαδοχή της
χούντας είχαν δημιουργήσει τεράστιες αντιδράσεις μέσα στην κοινή γνώμη της Ελλάδας. Κατά την
επιστροφή του, αυτοί που τον κατηγορούσαν τότε και τον κατηγορούν σήμερα, τον καθιέρωσαν σαν
ηγετική προσωπικότητα πρώτου μεγέθους (μεγάλη προβολή του από τα δημοσιογραφικά όργανα
της δημοκρατικής παράταξης, υποδοχή του στο αεροδρόμιο και εν συνεχεία συσκέψεις στο Καστρί
με βουλευτές και βασικά στελέχη της ΕΚ, φήμες ενισχυμένες από λόγους και πράξεις που τον
παρουσίαζαν σαν τον μεγάλο ηγέτη που θα έκανε την δημοκρατική παράταξη). Όλα σε μια μια
περίοδο που από πλευράς ΕΚ δεν δειχνόταν κανένα ενδιαφέρον για την ανασύνταξη και
αναδιοργάνωση του κόμματος και της δημοκρατικής παράταξης γενικότερα.

Σελ. 111
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

Ε) Ανεξάρτητα από τα πρόσωπα που αποτελούν την κίνηση των Νέων Δυνάμεων, την αντιστασιακή
τους προσφορά και την ποιότητά τους, η εσπευσμένη και αντικαταστατική (χωρίς Συνέδριο)
μετονομασία του κόμματος σε ΕΚ-ΝΔ, ήταν άστοχη, αψυχολόγητη και αφαίρεσε αντί να προσθέσει
δυνατότητες εκλογικής επιτυχίας. Γιατί δεν έδειχνε κανένα ιδεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο που
δικαιολογεί τον τίτλο ενός κόμματος, έδειχνε να μοιάζει με πρόσκαιρο εκλογικό συνασπισμό και την
εντύπωση αυτή ενίσχυσαν οι φήμες ότι μετά τις εκλογές θα διασπασθεί. Πέραν αυτού έκοβε την
ιστορική συνέχεια με τον κομματικό φορέα των δυο Ανενδότων Αγώνων.
Στ) Τα παραπάνω ισχύουν και για την ΕΔΗΝ. Η ΕΔΗΝ είχε μία παράδοση και μια μεγάλη αίγλη. Η μη
έγκαιρη ανασυγκρότησή της με την παράλληλη δημιουργία πολυωνύμων Νεολαίων μέσα στον χώρο
του κόμματος, δημιούργησε μια σύγχυση που είχε αρνητικές επιπτώσεις στο κίνημα της Νεολαίας
της δημοκρατικής παράταξης, με αποτέλεσμα η απουσία ενός αξιόλογου και σοβαρού κινήματος
νέων τόσο στις φοιτητικές όσον και στις μετέπειτα πολιτικές εκλογές.

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ/ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

4.1 Η κίνηση του εξωτερικού επηρεάζονται από τις εξελίξεις του κόμματος στο εσωτερικό. Μέχρι
στιγμής δεν έχει δοθεί η εντύπωση ότι στην Ελλάδα έχει αναληφθεί πραγματικά σοβαρή
προσπάθεια δημιουργίας και οργάνωσης ενός κόμματος αρχών και δημοκρατικής λειτουργίας
με ενεργό συμμετοχή της βάσης. Όσο πιο γρήγορα και καλύτερα γίνει αυτό, τόσο πιο ευνοϊκές
θα είναι οι προοπτικές για την ανάπτυξη του κόμματος, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο
εξωτερικό.

4.2 Πρέπει να υπάρξει άμεση οργανωτική σύνδεση εσωτερικού-εξωτερικού. Η πρωτοβουλία γι’

αυτό ανήκει αποκλειστικά στο εσωτερικό και ιδιαίτερα στην ηγεσία.

4.3 Δεν γνωρίζουμε πως θα πραγματοποιηθεί η συγκρότηση του κόμματος στην Ελλάδα, εκείνο που
θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι κάθε οργανωτική προσπάθεια στο εξωτερικό θα αποτύχει αν
δεν στηρίζεται πάνω σε γνήσιες δημοκρατικές διαδικασίες και δεν έχει σοβαρότητα και
συνέχεια.
Ο τυχών διορισμός εκπροσώπων ή οργανωτών που θ’ αγνοούν τις οργανώσεις βάσης, θα
δημιουργήσει περισσότερες αντιδράσεις στους οπαδούς και τα μέλη μας και θα περιπλέξει τις
σχέσεις με τους ξένους παρά θ’ αντιμετωπίσει και θα επιλύσει προβλήματα. Για την
αντιμετώπιση όλων των παραπάνω προβλημάτων, προτείνεται μια Συνδιάσκεψη, μεταξύ
στελεχών του εξωτερικού και των αρμοδίων οργάνων του εσωτερικού.

Σελ. 112
Dokumentensammlung 1967 - 1974

Σελ. 113
Dokumentensammlung 1967 - 1974

Σελ. 114
 Dokumentensammlung 1967 - 1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ
KATALOG DER SEIT JANUAR 2011 ARCHIVIERTEN DOKUMENTE
UND DER EIGENEN DAZU RELEVANTEN PUBLIKATIONEN

1 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – LISTE DER ÜBERSCHRIFTEN VON 1948 PRESSEBERICHTEN ÜBER GRIECHENLAND UND ZYPERN
1967-1974 – Juli 2018

2 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1967 – Januar 2018

3 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1968 – Juli 2018

4 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1969 – Juli 2018

5 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1970 – Juli 2018

6 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1971 – Juli 2018

7 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1972 – Juli 2018

8 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1973 – Juli 2018

9 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1974-1 – Juli 2018

10 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PRESSEBERICHTE ÜBER GRIECHENLAND AUS 1974-2 – Juli 2018

11 ΚΛΙΜΑΚΙΟΝ ΑΜΒΟΥΡΓΟΥ – ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2017

12 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού – Ανακοινώσεις και εκδηλώσεις στη Μνήμη
Γεωργίου Παπανδρέου – Νοέμβριος 1968 / Απρίλιος 2017

13 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού – 1967 I Εκτη συναρμολόγηση με εκτεταμένες
εισαγωγικές σημειώσεις I 260 σελίδες I 74 τεκμήρια I Wettenberg, im März 2017.

14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ 1967 I 58 σελίδες I Wettenberg, im März 2017.

15 Στιγμιότυπα από τον Αντιδικτατορικό Αγώνα των Ελλήνων στη Γερμανία και Ελβετία I Ειδική Συναρμολόγηση για τα
ΑΣΚΙ I Wettenberg, 20. März 2017.

16 Στιγμιότυπα από τον Αντιδικτατορικό Αγώνα των Ελλήνων στη Γερμανία και Ελβετία I Ειδική Συναρμολόγηση για τα
ΑΣΚΙ I Wettenberg, 20. März 2017.

17 Φ. ΠΑΚ 1968, ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΥΤΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ I WETTENBERG, IM FEBRUAR 2017.

18 Φ. ΠΑΚ 1969-1, ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΥΤΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ I WETTENBERG, IM FEBRUAR
2017.

19 Φ.ΠΑΚ 1969-2, ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΥΤΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ I WETTENBERG, IM FEBRUAR 2017.

20 Φ.ΠΑΚ 1970, ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΥΤΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ I WETTENBERG, IM FEBRUAR 2017.

21 Φ.ΠΑΚ 1971...1974, ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΥΤΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ I WETTENBERG, IM FEBRUAR
2017.

22 DER ZYPERNKONFLIKT IM SOMMER 1974 I 235 Nachrichten I Wettenberg, 18. Dezember 1916.

23 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ – ΔΕΛΤΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΜΟΝΑΧΟΥ I ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1971 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1974, 25
Τεύχη, 350 σελίδες I Δεύτερη σύνθεση I Wettenberg, im August 2016.

24 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ I 1210–ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞ I Juli 2016 I 18 ΤΕΚΜΗΡΙΑ I
Wettenberg, im August 216.

Σελ. 115
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

25 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ I 30 διαθέσιμα φύλλα/τεύχη/ Es stehen uns nur folgende 30 Ausgaben zur Verfügung: Αρ. φύλ. 9/ Αρ.
τεύ.: 15,18,19, 20, 21, 22, 23, 26-27, 28, 31, 32-33, 46, 47, 49, 50, 51, 52, 53, 57, 58-59, 60-61, 62, 64, 65, 66, 72-73, 74
I 2. Ausgabe in Vorbereitung

26 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ I Κείμενα ιδεολογίας και κριτικής I Συγγραφέας: Δρ. Δρ. Δρ. Σταύρος Πάνου I Κείμενα
που είχαν κυκλοφορήσει στο ΔΕΛΤΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου στην περίοδο Αύγουστος 1971 –
Ιανουάριος 1974 I Wettenberg, im April 2016.

27 Griechische Faschisten in der BRD I Chronik, Organisationen, Prozesse, Botschaften, Lehrer, Widerstand I ASTA-
Ausländerreferat der Universität Tübingen I Solidaritätskomitee mit Takis Boyakos I 1975. I Wettenberg, im April
2016.

28 ZEUGNISSE DES WIDERSTANDES ZUR ATHENER MILITÄRDIKTATUR I Über die Erfolgs- und Schuldhaftung als Katego-
rien geschichtlicher Betrachtung I Verfasser: Prof. Georgios A. Mangkakis I Wettenberg, im Januar 2016.

29 GRIECHENLAND DOKUMENTE UND INFORMATIONEN I Köln 1969-1973 I Verfasst von Dr. Vassil Mavridis I Herausge-
geben von der „Aktion Demokratisches Griechenland“ I 22 Hefte I 280 Seiten I Zweite Ausgabe im Januar 2016.

30 Συλλογή-1973. Χρονολογική καταχώριση περίπου 230 δημοσιεύσεων σε εφημερίδες και περιοδικά, π.χ. Süddeutsche
Zeitung, Abendzeitung, Die Zeit, Vorwärts, Weser Kurier, Bremer Nachrichten, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Frank-
furter Rundschau, Handelsblatt, Die Neue Züricher Zeitung, The Times, The Guardian, Der Spiegel, κ.λπ., που
κυκλoφόρησαν το 1973 και αναφέρονται στα πεπραγμένα της Δικτατορίας και της πολιτικής κατάστασης που
επικρατούσε στην Ελλάδα. 160 σελίδες. Wettenberg, dem 1. Juni 2015.

31 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης EK-EΔHN Εξωτερικού. ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ
ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – PROKLAMATION DER IDEOLOGISCHEN GRUNDSÄTZE UND DER POLI-
TISCHEN THESEN DER EK-EDIN IM AUSLAND. 22 Seiten. Herausgeber EK-EDIN München, 1967. Wettenberg, dem 22.
Mai 2015.

32 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης EK-EΔHN Εξωτερικού, 1967. Συλλογή είκοσι εννέα (29) Κειμένων.
Συντάκτης: ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞ Νίκος Νικολαΐδης. Δεύτερη Εκδοση, 53 σελίδες. Wettenberg, im Mai 2015.

33 6 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ, ΝΕΟΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣH, ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Εκδοση:
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ. Wettenberg, im Mai 2015.

34 GRIECHEN IN DER BUNDESREPUBLIK – Über die Tätigkeit der diplomatischen Vertretungen des griechischen Militär-
regimes in der Bundesrepublik. DOKUMENTE ZUM BEISPIEL GIESSEN. Άρθ. Ανάρτησης: 960-Griechen in der Bundesre-
publik … Wettenberg, dem 22. April 2015.

35 ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΟΥ ΒΑΣΑΝΙΖΕΙ , by Christopher S. Wren – ΕΝΑ ΕΠΙΤΟΠΙΟ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΛΟΥΚ», 18 σελίδες. LOOK, MAY 27, 1969, Volume 33, No 11.
Εκδοση της Π.Α.Ε., Περιοχή Ρήνου-Βούπερταλ-Λεβερκούζεν 18 σελίδες. 14 Ιουνίου 1969, υπεύθυνος έκδοσης
Βαγγέλης Σακκάτος. 18 Seiten. Wettenberg, 22. April 2015.

36 INFOPRMATIONSBULLETIN DES SCHWEIZERISCHEN KOMITTEES FÜR DEMOKRATIE IN GRIECHENLAND

Le Livre blanc des prisonniers politiques en Greece. Diffusion: La Cite – Lausanne. Juni 1972 (?). 42 σελίδες. Wetten-
berg, 22. April 2015.

37 PARIS – ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ, ΝΕΑ ΗΕLLAS, JEUNE GRECE – Υπεύθυνος για το περιεχόμενο: PETROS CARITATOS. Oχτώ (8) τεύχη,
Παρίσι, 1965-1966. Wettenberg, März 2015.

38 BAD GODESBERG – GRIECHENLAND INFORMATIONEN. Verantwortlich für den Inhalt: Georg Voukelatos. Elf (11) Aus-
gaben, 1969. Wettenberg, März 2015.

39 Μαρτυρίες Εναντίωσης της Γνωστής-Αγνωστης EK-EΔHN Εξωτερικού, 1967. Συλλογή είκοσι εννέα (29) Κειμένων.
Συντάκτης: ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞ Νίκος Νικολαΐδης. Wettenberg, Oktober 2014.

40 Μαρτυρίες Εναντίωσης της Γνωστής-Αγνωστης EK-EDHN Εξωτερικού. BONNH 1967. Πέντε (5) τεύχη του Περιοδικού
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 100 σελ. Αρχισυντάκτης: ΓΓ ΕΚ Δυτ. Γερμανίας Γεώργιος Βουκελάτος. Wettenberg, Oktober 2014.

41 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ – ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ.

Κάριανη/Wettenberg, September 2014.

42 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ – Περιοδικό - ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ ΠΟΝΓ. Επτά
(7) τεύχη, 200 σελ. Αρχισυντάκτης: Σωτήρης Παντελίδης, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών ΕΚ-ΕΔΗΝ Νοτίου
Γερμανίας (ΠΟΝΓ). Κάριανη, 10 Σεπτεμβρίου 2014.

43 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ – ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού.

Πληροφοριακά Δελτία της ΕΕ, 1969-1970, Αρχισυντάκτης ΓΓ ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξ Νίκος Νικολαΐδης. Κάριανη 10 Σεπτεμβρίου
Σελ. 116
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

2014.

44 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης «Επιτροπής Αγώνος για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην
Ελλάδα», 1965-1966. Κάριανη, Αύγουστος 2014.

45 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας Εξωτερικού.
EΔΗΝ Προδικτατορικά στη Γερμανία, 1965-1966. Κάριανη, Αύγουστος 2014.

46 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞ. Μαρτυρίες Εναντίωσης της Γνωστής-Αγνωστης ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού 1967-1974. Προσωπικές
η
Σημειώσεις Συνεδριάσεων των Οργάνων Εκτελεστική και Κεντρική Επιτροπή στο München και στο Hannover. 2
έκδοση, 38 σελίδες, Ιούλιος 2014. Wettenberg.

47 Μαρτυρίες Εναντίωσης της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας EK-ΕΔΗΝ
Εξωτερικού. Απάντηση Μυρώδη Αθανασίου στην Αντιπαράθεση του Γιάννη Αντωνίου. 18 σελίδες. Κάριανη, 15
Ιουλίου 2014.

48 Μαρτυρίες Εναντίωσης της Γνωστής-Αγνωστης ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού στο Φασισμό 1967-1974. Ευχαριστίες, Σχόλια και
η
Απόψεις που εκφράστηκαν μέχρι τώρα για το Συντάκτη και το Πόνημα του. 1 Σύνθεση Ιούνιος 2014, Wettenberg.
Στάτους: Σε επικαιροποίηση/επεξεργασία.

49 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ των Εκφραστών της ΕΚ-ΕΔΗΝ Hamburg. HAMBURG 1967-1974. Wettenberg, Μάιος 2014.

50 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού, ΕΚ-EDIN Hamburg. Τα Πρακτικά Συνεδριάσεων Οργάνων της ΕΚ-
ΕΔΗΝ όπως κρατήθηκαν από τον Δικαστικό Νικόλαο Φ. Κουλούρη. Μάιος 2014.

51 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ των Εκφραστών της ΕΚ-ΕΔΗΝ Eξωτερικού. Τοπική Οργάνωση Hamburgυ. ΘΕΟΦΙΛΟΣ
ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ. Wettenberg, 31. Januar 2014.

52 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ – ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ – Καρλσρούη – Γεώργιος Λ[ιτινας / Ιανουάριος 2014

η
53 AMNESTY INTERNATIONAL. 28 Publikationen, 244 Seiten. 2 Σύνθεση, 2014. Wettenberg.

54 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Aλληλογραφία μεταξύ Αλέκου Μαραντζίδη και Δημήτρη
Σαρησάββα. Wettenberg, Σεπτέμβριος 2013.

55 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞ. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού 1967-1974. Προσωπικές
η
Σημειώσεις Συνεδριάσεων των Οργάνων Εκτελεστική και Κεντρική Επιτροπή στο München και στο Hannover. 1
Σύνθεση Σεπτ. 2013. Wettenberg.

56 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας Εξωτερικού.
η
Περιφερειακή Οργάνωση Νοτίου Γερμανίας (ΠΟΝΓ), Parteiverband Süddeutschland, KARLSRUHE, Teil 1, 1968-1969. 1
Σύνθεση, Απρίλιος 2013, Wettenberg. 70 έντυπα τεκμήρια και 175 σελίδες. Προσφορά τεκμηρίων: Γεώργιος Λίτινας.

57 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας Εξωτερικού.
η
Περιφερειακή Οργάνωση Νοτίου Γερμανίας (ΠΟΝΓ), Parteiverband Süddeutschland, KARLSRUHE, Teil 2, 1970-1974. 1
Σύνθεση, Απρίλιος 2013, Wettenberg. 100 έντυπα τεκμήρια, με 210 σελίδες. Προσφορά τεκμηρίων: Γεώργιος Λίτινας.

58 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1967, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 16 γραπτές Μαρτυρίες, 124 σελ. 2 Σύνθεση, Απρίλιος 2013. Wettenberg.

59 Griechische Zentrums-Union – Griechische Demokratische Jugend, EK-Pressedienst. Esslingen 1969-1971. Herausgeber

η
Dr. Nikolaos Grammenos. 25 Ausgaben, 130 Seiten. 2 Σύνθεση, März 2013, Wettenberg.
η
60 ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Αποσπασματικές Μαρτυρίες, Φίλε Μυρώδη. 45 Σελίδες. 1 Σύνθεση Αύγουστος 2012. Wetten-
berg.

61 ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Οι Εκφραστές του Αντιδικτατορικού Αγώνα 1967-1974 της Γνωστής-Άγνωστης ΕΚ-ΕΔΗΝ
η
Εξωτερικού. 89 Σελίδες, 1 Σύνθεση Ιούλιος 2012. Wettenberg.

62 ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού. Προσωπικές Σημειώσεις, Πρώτο Μέρος 90 Ημέρες στο München, 1970-1971. Δεύτερο Μέρος,
η
13 Μήνες στη Βρέμη. Σελίδες 74. 1 Σύνθεση Μάιος 2012. Wettenberg.

63 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1967, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 15 γραπτές Μαρτυρίες, 80 Σελίδες. 1 Σύνθεση, Απρίλιος 2012.

64 ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας, Πρώτος Τόμος, 1968-1971. Προσφορά τεκμηρίων: Δημήτρης Σαρησάββας. 117 γραπτές
η
Μαρτυρίες, 260 Σελίδες. 2 Σύνθεση, 2012.

65 ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας, Δεύτερος Τόμος, 1972-1975. Προσφορά τεκμηρίων: Δημήτρης Σαρησάββας. 88 γραπτές
η
Μαρτυρίες, 220 Σελίδες. 2 Σύνθεση, 2012.

66 Μαρτυρίες Εναντίωσης, 1967-1974. Eξώφυλλα και Εισαγωγικές Σημειώσεις. Wettenberg, Januar 2012

Σελ. 117
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

67 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1968, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 161 γραπτές Μαρτυρίες, 340 Σελίδες. 2 Σύνθεση, 2012. Wettenberg.

68 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1968, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου – Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 85 γραπτές Μαρτυρίες, 165 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011.

69 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1969, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 61 γραπτές Μαρτυρίες, 145 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

70 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1970-1, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 71 γραπτές Μαρτυρίες, 150 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

71 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1970-2, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου –Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 68 γραπτές Μαρτυρίες, 130 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

72 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1971-1, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου – Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 131 γραπτές Μαρτυρίες, 270 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

73 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1971-2, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου – Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 82 γραπτές Μαρτυρίες, 180 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

74 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1972, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου – Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 148 γραπτές Μαρτυρίες, 260 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

75 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1973, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου – Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 142 γραπτές Μαρτυρίες, 270 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

76 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ, 1974, της Γνωστής-Αγνωστης Ενωσης Κέντρου – Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας
η
Εξωτερικού. 130 γραπτές Μαρτυρίες, 250 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.
η
77 ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΑΚ. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ 1968-1969. 59 γραπτές Μαρτυρίες, 150 Σελίδες. 1 Σύνθεση 2011.
η
78 ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΑΚ. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ 1970-1974. 60 γραπτές Μαρτυρίες, 170 Σελίδες 1 Σύνταξη, 2011.

79 ΕΚ-ΕΔΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΒΕΤΙΑΣ , ΖΥΡΙΧΗ, 1967-1974. Προσφορά τεκμηρίων: Δημήτρης Σαρησάββας. 59
η
γραπτές Μαρτυρίες, 105 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011.

80 Griechische Zentrums-Union – Griechische Demokratische Jugend, EK-Pressedienst. Esslingen 1969-1971. Herausgeber

η
Dr. Nikolaos Grammenos. 23 Ausgaben, 110 Seiten. Wettenberg, 1 Σύνθεση, 2011.

81 Ελληνική Επιτροπή Δράσης για Δημοκρατία στην Ελλάδα, GRIECHENLAND CHRONIK (GC), Βρέμη, 1972-1974. 38
η
Μαρτυρίες, 10 Ausgaben GC, 130 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

82 Ενωση Κέντρου/Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία, ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορείου Γερμανίας, INFORMATIONS-DIENST, Βρέμη, 1973,
η
1974. 18 Ausgaben, 104 Σελίδες. 1 Σύνθεση, 2011. Wettenberg.

83 Εσωτερικό Καθοδηγητικό και Ενημερωτικό Δελτίο της ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορείου Γερμανίας, Βρέμη, Ιανουάριος 1974 – Μάιος
η
1974. 7 Τετράδια, 65 Σελίδες. 1 Σύνθεση, Μάιος 2011, Wettenberg.

84 Συλλογή δημοσιευμάτων στον γερμανικό και ελληνικό τύπο. Χρονική περίοδος 1.1.70 - 31.12.70. Συλλογή/Αρχείο: ΕΚ-
ΕΔΗΝ Μονάχου/Νεόφυτος Πασχαλίδης. 86 σελίδες.

85 Συλλογή δημοσιευμάτων στον γερμανικό και ελληνικό τύπο. Χρονική περίοδος 1.1.71 - 31.12.71. Συλλογή/Αρχείο: ΕΚ-
ΕΔΗΝ Μονάχου/Νεόφυτος Πασχαλίδης. 120 σελίδες.

86 Συλλογή δημοσιευμάτων στον γερμανικό και ελληνικό τύπο. Χρονική περίοδος 1.1.72 - 31.12.72. Συλλογή/Αρχείο: ΕΚ-
ΕΔΗΝ Μονάχου/Νεόφυτος Πασχαλίδης. 140 σελίδες.

87 Συλλογή αντιδικτατορικών προκηρύξεων της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου. Χρονική περίοδος 1967-1974. Συλλογή/Αρχείο: ΕΚ-
ΕΔΗΝ Μονάχου/Νεόφυτος Πασχαλίδης. 200 σελίδες (?).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Σελ. 118
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

1. Ολοι οι πιο πάνω και οι 4 πιο κάτω αναφρόμενοι τόμοι έχουν κατατεθεί στα ΑΣΚΙ, Αθήνα, Πλατεία
Ελευθερίας 1, και μπορούν να διαβαστούν/μελετηθούν εκεί απο τους ενδιαφερόμενους πολίτες.
2. Επίσης μερικοί τόμοι έχουν σταλεί στα Αρχεία:
 της Zürichς 2 τόμοι που αφορούν την ΕΚ-ΕΔΗΝ Ελβετίας,
 της Βρέμης 2 τόμοι που αφορούν την ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορείου Γερμανίας και την Επιτροπή Δράσης για
Δημοκρατία στην Ελλάδα,
 της Στουτγάρδης 2 τόμοι, και
 του Hamburgυ τρεις τόμοι.

3. Επι πλέον έχουν λάβει διάφορους τόμους οι πρώην συμμαχητές:

 Αλέκος Μπέτσης†, Αθήνα
 Νίκος Νικολαϊδης†, Αθήνα
 Σταύρος Καΐκης†, Berlin
 Δημήτρης Σαρησάββας, Zürich/Zürich & Νέα Τρίγλια
 Δαμιανός Βασιλειάδης, Αθήνα
 Νίκος Γραμμένος, Εσλιγκεν/Esslingen
 Σωτήρης Παντελίδης, Τύπιγκεν/Tübingen
 Γεώργιος Λίτινας, Καρλσρούη/Karlsruhe
 Σπύρος Γισδάκης, München/München, και

ΠΑΚΕΤΟ ΜΕ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΣΤΑ ΑΣΚΙ

Οι τέσσερις τόμοι
Conseil de l´ Europe – Commission Europeenne - L´ Affaire Grecque – Rapport de la Commission
1. Volume I, 1st Part.
2. Volume I, 2nd Part.
3. Volume II, 1st Part.
4. Volume II, 2nd Part.

Σελ. 119
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΜΥΡΩΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (1939-)

ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ I Β΄ ΚΛΑΔΟΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ I ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΟΝΑΧΟΥ
DIPL.-PHYS. MYRODIS ATHANASSIOU I NEBENFACH ASTRONOMIE I LMU MÜNCHEN

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

1 Mέλος της Τοπικής Επιτροπής της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μοναχου, Αναπληρωτής Γραμματέας της ΕΚ-ΕΔΗΝ
Μονάχου, Υπεύθυνος ΕΔΗΝ, Υπεύθυνος Τύπου και Πληροφοριών [Απρ. 1968 - Φεβ. 1969].
2 Γραμματέας της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου [14.2.70 - 30.1.71, 30.1.71 - 31.10.71].
3 Γραμματέας και Αναπληρωτής Συντονιστής των Φίλων του ΠΑΚ Μονάχου [6.2.– 30.6.1971].
4 Μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής ΕΚ-ΕΔΗΝ Βορείου Γερμανίας [31.10.1971/72/73/74+].
5 Μέλος Κεντρικής Επιτροπής, ΚΕ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού [31.10.1971/72/73/74+].
6 Μέλος Εκτελεστικής Επιτροπής, ΕΕ, ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού [22.5.1972/73/74+].
7 Ιδρυτικό μέλος (σωστότερα: Ιδρυτής), Πρόεδρος της Επιτροπής Δράσης για Δημοκρατία στην
Ελλάδα, Βρέμη [1972/1973/1974].

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

8 Μέλος του Ποντιακού Συλλόγου Μονάχου [1968/1969/1970/1971].

9 Ιδρυτικό μέλος, Αντιπρ. του Γερμανο-Ελληνικού Συλλόγου Friedrichshafen [1986/87].
10 Πρόεδρος Ελληνικής Κοινότητας Friedrichshafen [1996/1997/1998/1999].
11 Μέλος των Συνδικάτων Μεταλλοβιομηχανίας (IG-Metall), από το 1975.
12 Μέλος της Γερμανο-Ελληνικής Εταιρείας Γκίσσεν/Μάρπουρκ (2002-2010).
13 Μέλος του Συλλόγου „Freundeskreis Luftwaffe e.V.“ από το 2002.
14 Μέλος του Συλλόγου „The Association of Old Crows“, USA, από το 1982.
15 Μέλος του Συλλόγου „Verein der Haus- und Grundbesitzer Wettenberg“, από το 2001.
16 Μέλος του Συλλόγου „Betriebsrentner, e.V.“, από το 2005.

ΔΙΑΦΟΡΑ

17 Γλώσσες: Ελληνικά, Γερμανικά, Αγγλικά.

18 Στη Γερμανία από το Μάρτιο 1959.
19 Στη Μεγάλη Βρετανία από Απρίλιο 1988 μέχρι τέλος 1994.
20 Διπλή Υπηκοότητα: Ελληνική, Γερμανική.
21 Χόμπι: Φωτογραφία.
22 Ενδιαφέροντα: Αρχαιολογία, Ελληνική Ιστορία, Κοσμογονία, Kunst.

ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ Νο 9, 10 ΚΑΙ 12 ΛΟΓΩ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΚΑΙ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΜΕΛΩΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑΝ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΎΝ

Σελ. 120
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ

 Ο πατέρας μου Ελευθέριος (1907-1990) από την ελληνόφωνη Τραπεζούντα και η Μητέρα μου Μαγδάλα
(1912-1979) από την τουρκόφωνη Σαμψούντα (ακριβέστερα: Θεμύσκηρα) του Πόντου. Και οι δύο
εφθασαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922/23, πρόσφυγες σε παιδική ηλικία, ο
πατέρας μου ολομόναχος, η μητέρα μου με την αδελφή της, τη θεία Παρθένα-Γαραφούλα, και τη μάνα
της, τη γιαγιά Αναστασία.

 Ονοματεπώνυμο: Μυρώδης Αθανασίου
 Τόπος και ημερομηνία γεννήσεως: Καλαμώνας Δράμας, 14.9.1939.
 Δημοτικό Σχολείο: Καλαμώνας, 1946-1952
 Γυμνάσιο: Δοξάτο Δράμας, 1952-1958
 Πανεπιστήμιο Μονάχου: 1959/60-1969/70
 Σπουδές: Γερμανική Γλώσσα, Θετικές Επιστήμες (Φυσική, Μαθηματικά, Χημεία, Αστρονομία)
 Επιστημονική Βοηθητική Δύναμη για 5 εξάμηνα: Πειραματική Φυσική, Ασκήσεις Laser
 Υποτροφία μετά το Προδίπλωμα (οι «πόρτες άνοιξαν» όταν σ΄ενα διαγωνισμό ήμουν ο μόνος
που είχε λύσει μια άσκηση στη Θεωρητική Φυσική)
 Πειράματα για προχωρημένους στη Φυσική και στην Αστρονομία
 Σεμινάρια: Θεωρητική Φυσική και Ανώτερα Μαθηματικά
 Διπλωματική Eργασία στη Μοριακή Φυσική (Οι Δυνάμεις που ασκούνται μεταξύ των Μορίων)
 Διπλωματικές εξετάσεις: 1ος κλάδος Φυσική, 2ος κλάδος Αστρονομία
 Ακαδημαϊκός τίτλος: Diplom-Physiker

 Παντρεμένος (Νοεμβ. 1963 στο Μόναχο) με την Αθηνά Ν. Βασιλειάδου (Κίτρος Κατερίνης),
Γυμνάσιο Κατερίνης, Μαιευτική Σχολή Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπεστημίου Μονάχου (1962-
1963). Ενας γιός (1964), Ελευθέριος, Diplom-Informatiker, Universität Stuttgart. Μία κόρη (1967)
Νικολέτα, Δρ. Γυναικολόγος, UNI Gießen. Τέσσερα εγγόνια: Από τον γιό το Μυρώδη και τον
Παύλο-Ούλριχ και από την κόρη το Μάνο-Θρασύβουλο και τη Μελίνα-Αθηνά.

 Επαγγελματικός τομέας: Αβιονική, Αεροναυπηγική & Αμυνα (Avionics, Aerospace and Defense).
 Κεντρική Ειδικότητα: Εναέρια Ηλεκτρονική Αναγνώριση Επικίνδυνων Στόχων, π.χ. Υποβρύχια,
Ηλεκτρονικός Πόλεμος, Στρατιωτική Αβιονική (Airborne Electronic Reconnaissance, Electronic
Warfare, Military Avionics Systems).
 Συμμετοχή σε αμυντικά προγράμματα του Bundesministerium der Verteidigung (BMVg): MRCA
Tornado, Stealth Aircraft, Unmanned Aerial Vehicle, Breguet BR 1150 Atlantic, Eurofighter Ty-
phon (UK), πάνω από χχ επιστημονικές-τεχνικές (σε αερο-αμυντικά θέματα αιχμής και ως εκ
τούτου άκρως μυστικές) μελέτες.
 Σταμάτησα με τα 55 για πολλούς και διάφορους λόγους. Εκτοτε ασχολήθηκα με τη συγγραφή
ενός Λεξικού Avionics, Aerospace and Defense (περίπου 4.000 λήμματα, 33.000 ακρωνύμια,
6.000 πηγές, προφίλ 300 εταιρειών αεροναυπηγικής, 1.500 DIN A4 πυκνογραμμένες σελίδες εν
μέρει στα Αγγλικά και εν μέρει στα Γερμανικά. Βλέπε στο διαδίκτυο για τα Ακρωνύμια, τις Πηγές
και τις Εταιρείες, για τις κεραίες στην Αβιονική (Antennen in der Missionsavionik) και το Global
Positioning System (GPS). Από τον Ιανουάριο του 2011 προσπαθώ να συλλέξω, αρχειθετήσω και
δημοσιεύσω τις ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Εξωτερικού και τις ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ των Φίλων του ΠΑΚ.

 Κατά την επτάχρονη συμμετοχή μου στο Ευρωπαϊκό Αμυντικό Πρόγραμμα Eurofighter Typhon
στη Μεγάλη Βρετανία, στην εταιρεία British Aerospace, Warton, η σύζυγος Αθηνά γίνεται Full
Time Student και παίρνει πτυχίο in Art and Design (Ζωγραφική) στο Blackpool and Fylde College
του Lancaster University. Εχει κάνει έκτοτε πάνω από 20 εκθέσεις των έργων της (Μεγάλη
Βρετανία, Γερμανία, Ελλάδα) με δημοσιεύματα σε περιοδικά, εφημερίδες και ημερολόγια.

Σελ. 121
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8
ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ
ΤΗ ΜΕΤΕΜΦΥΛΙΑΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΝΙΚΑ
ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974 ΕΙΔΙΚΑ
ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: 1353-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974

1967
1. BASIL P. MATHIOPOULOS, ‘ATHEN BRENNT - DER 21. APRIL 1967 IN GRIECHENLAND’, 1967, SCHNEE-
KLUTH, DARMSTADT
1968
2. JOACHIM SEYPPEL, ‘HELLAS – GEBURT EINER TYRANNIS’, 1968, BERLIN, LOTHAR PLANVALER VERLAG
ANSGAR SKRIVER,’ SOLDATEΝ GEGEN DEMOKRATEN, MILITÄRDIKTATUR IN GRIECHENLANG’, 1968, KIE-
PENHEUER UND WITSCH
1969
3. JEAN ΜΕYNAUD UND C.T. ARIS, ‘BERICHT ÜBER DIE ABSCHAFFUNG DER DEMOKRATIE IN GRIECHENLAND /
KLASSENANALYSE’, 1969, VERLAG KLAUS WAGENBACH
4. HEINZ GSTREIN, (HRSG), ‘ZUM BEISPIEL GRIECHENLAND’, 1969, DELP´SCHE VERLAGSBUCH-HANDLUNG
5. MARIOS NIKOLIKAKOS, KOSTAS NIKOLAOU, ‘DIE VERHINDERTE DEMOKRATIE, MODELL GRIECHENLAND’,
SUHRKAMP, 1969
1970
6. JEAN PAUL SATRE (HRSG), ‘GRIECHENLAND – DER WEG IN DEN FASCHISMUS, DOKUMENTATION ZUR POLI-
TISCHEN LAGE’, 1970, JOSEPH MELZER VERLAG, FRANKFURT
7. ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚOΡΟΒΕΣΗΣ, ‘ΑΝΘΡΩΠΟΦΥΛΑΚΕΣ’, 1970
1971
8. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΡΗΣ, ‘Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟ ΦΑΣΙΣΜΟΥ (ΕΛΛΑΔΑ 1960-1970)’, ΕDITEX, GENEVE, 1971
9. ANDREAS PAPANDREOU, ‘GRIECHISCHE TRAGÖDIE, VON DER DEMOKRATIE ZUR DIKTATUR’, 1971, MOL-
DEN, WIEN MÜNCHEN ZÜRICH, ISBN 3-217-00197-4
1972
10. HELEN VLACHOS (HRSG), ‘GRIECHENLAND, DOKUMENTATION EINER DIKTATUR’, 1972, JUGEND UND VOLK,
WIEN MÜNCHEN
11. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΡΑΛΛΗΣ, ‘H ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ’, 1972, ΑΘΗΝΑ
12. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤ. ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ, ‘ΤΟ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ’, ΑΘΗΝΑ, 1972,
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΗΝΥΜΑ
13. MIKIS THEODORAKIS, ‘MEIN LEBEN FÜR DIE FREIHEIT’, 1972, SCHERZ, BERN MÜNCHEN WIEN
14. DORIS DIAMANT, ´AUSLÄNDISCHE LEHRER – NEUE SEKTION IN DER GEW´, Erziehung und Wissenschaft, Nr.
12/72, Seite 3
15. ERICH DEDERICHS, ´Faschistische Schulbücher´, Erziehung und Wissenschaft, Nr. 12/72, Seiten: 3, 13
1973
16. 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, ΩΡΑ 2 – Η επέμβασις του στρατού, που άλλαξε την Iστορία της Ελλάδος / ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ,
Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 1973, σελ. 3
17. ΣΤΑΥΡΟΣ ΡΟΥΣΣΕΑΣ, ‘Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ: Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ’,
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, ΑΘΗΝΑ, 1974
18. ΘΑΛΗΣ ΔΗΜ. ΜΥΛΩΝΑΣ, ‘ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΑΤΟΜΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗ, ΑΘΗΝΑ, 1973

Σελ. 122
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

19. ANASTASSIOS MINIS, ‘DIE FOLTER GEHT WEITER’, RORORO, HAMBURG, JULI 1973
1974
20. BΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ, «ΤΟ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΕΝΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗ»: ΝΙΚΟΣ ΖΑΜΠΕΛΗΣ, 1973, COPYRIGHT ΒAΣΙΛΙΚΟΣ,
1974, ΑΘΗΝΑ, ΠΛΕΙΑΣ
21. MELINA MERCOURI, ‘ICH BIN ALS GRIECHIN GEBOREN’, 1974, ROWOHLT, HAMBURG
22. ALEXANDROS PANAGOULIS, ‘VI SCRIVO DA UN CARCERE IN GRECIA – ΜΕΣ΄ΑΠΟ ΦΥΛΑΚΗ ΣΑΣ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ’, RIZZOLI, APRIL 1974
23. ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΝΟΥ, ‘ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ-ΚΕΙΜΕΝΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗΣ’, 1974, ΓΙΑΝΝΕΝΑ,
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ
Σημείωση: Πρόκειται για κείμενα που είχαν δημοσιευθεί στο ΔΕΛΤΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ της ΕΚ-ΕΔΗΝ Μονάχου στην
περίοδο 1971-1974.
24. MARIOS NIKOLINAKOS, ‘WIDERSTAND UND OPPOSITION IN GRIECHENLAND, VOM MILITÄRPUTSCH 1967
ZUR NEUEN DEMOKRATIE’, 1974, BY HERMANN LUCHTERHAND VERLAG, ISBN: 3-472-88003-1
1975
25. ANΔΡΕΑΣ ΛΕΝΤΑΚΗΣ, ‘ΤΟ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ’, ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 1975
26. ΜΑΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΣ, ‘ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ 1967-1974’, ΟΛΚΟΣ, ΑΘΗΝΑ, 1975
27. ΣΟΛΩΝ ΝΕΟΚ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ‘ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ’, 3 ΤΟΜΟΙ, ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΘΗΝΑ, 1975
28. XΑΡΙΤΩΝ ΚΟΡΙΖΗΣ, ‘ΤΟ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ 1967-1974, ΔΟΜΗ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ-ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ’, GUTENBERG,
ΑΘΗΝΑ, 1975
29. NIKOS DIMOU, ‘ÜBER DAS UNGLÜCK, EIN GRIECHE ZU SEIN’, KUNSTMANN, (auf Griechisch) und 2012 (auf
Deutsch) 1975
30. ΣΤΑΥΡΟΣ Π. ΨΥΧΑΡΗΣ, ‘ΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ’, ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΑΘΗΝΑ, 1975
1976
31. ΣΤΑΥΡΟΣ Π. ΨΥΧΑΡΗΣ, ‘ΟΙ ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΗΜΕΡΕΣ’, 1976, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΑΘΗΝΑ, [ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ 2013]
32. ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, RICHARD CLOGG, ‘Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΖΥΓΟ’, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ,
ΑΘΗΝΑ 1976
33. ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ‘ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΚ ΣΤΟ ΠΑΣΟΚ / ΛΟΓΟΙ, ΑΡΘΡΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΔΗΛΩΣΕΙΣ’, ΛΑΔΙΑΣ,
ΑΘΗΝΑ 1976
1977
34. ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ‘ΠΑΚ-ΠΑΣΟΚ, ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ’, 1977, ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΔΙΑΛΟΓΟΣ
1978
35. ΡΟΥΣΣΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ, ‘Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ / ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ, ΕΚΤΟΠΙΣΕΙΣ ΚΑΙ
ΤΑΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1927-74’, 1978, ΑΘΗΝΑ, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ
Ο
36. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΙΤΣΙΚΗΣ, ‘ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΟΝ 20 ΑΙΩΝΑ’, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ
ΤΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ», ΑΘΗΝΑ, 1978
1979
Η
37. Ν. Ι. ΜΑΚΑΡΕΖΟΣ, ‘ΠΩΣ ΟΔΗΓΗΘΗΚΑΜΕ ΣΤΗΝ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967’, ΠΕΛΑΣΓΟΣ, ΑΘΗΝΑ 1979
1980
38. ΟΡΙΑΝΑ ΦΑΛΑΤΣΙ, ‘ΕΝΑΣ ΑΝΔΡΑΣ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ’, 1980, ΕΞΑΝΤΑΣ
1981
39. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΙΤΣΙΚΗΣ, «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ 1928-1973», ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ
«ΕΣΤΙΑΣ», ΑΘΗΝΑ, 1981
1983
40. NIKOΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ, ‘ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΣΕ ΚΡΙΣΗ 1922-1974, ΘΕΜΕΛΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 1983
1984
41. ΠΑΥΛΟΣ ΤΖΕΡΜΙΑΣ, ‘Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΟΙΤΙΜΗΣΗ ΜΙΑΣ
ΔΥΣΚΟΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 1967-1974’, ΡΟΕΣ, ΑΘΗΝΑ, 1984
1985

Σελ. 123
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

42. ΦΩΝΤΑΣ ΛΑΔΗΣ, ‘ΙΟΥΛΙΑΝΑ 1965: 100 ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ’, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, ΑΘΗΝΑ,
1985
43. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, ‘ ΖΩΗ ΜΟΥ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΝ. ΓΙΑΛΛΕΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ 1985
1986
Η
44. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΟΝΑΝΟΣ, ‘Η ΑΛΗΘΕΙΑ. 21Η ΑΠΡΙΛΙΟΥ. 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ. ΚΥΠΡΙΑΚΟΝ’, 1986, ΑΘΗΝΑ
45. ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ, ‘ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ’, ΤΟΜΟΣ Ε΄1964-1967, 1986, ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΠΑΠΑΖΗΣΗ
1987
46. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ, ‘ΚΡΑΤΟΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ’, ΘΕΜΕΛΙΟ,
ΑΘΗΝΑ 1987
1989
47. OLIVER TAPLIN, ‘GREEK FIRE’, A CHANNEL FOUR BOOK, 1989, ISBN 0-224-02683-6
1990
48. ΠΑΥΛΟΣ Ν. ΤΖΕΡΜΙΑΣ, ‘Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ’, 1990,
ISBN 960-7017-36-6
1991
49. Π. ΤΟΥΛΟΥΔΗΣ – Π. ΣΩΚΟΣ, ‘ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ – ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ’, 1991, ΑΘΗΝΑ,
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΙSΒΝ 960-02-0875-1, ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΥΠΙΑΣ
1992
50. ΟΛΙΒΕΡ ΤΑΠΛΙΝ, ‘ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΠΥΡ’, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, ΑΘΗΝΑ 1992, ISBN 960-03-0705-9
51. ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΔΑΦΕΡΜΟΣ, ‘ΤΟ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 1972-1974’», ΘΕΜΕΛΙΟ, ΑΘΗΝΑ 1992
1993
52. ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ Ι. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, ‘Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ – ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ – ΤΑ
ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ 1974 – Ο ΦΑΚΕΛΟΣ’, 1993, ΑΘΗΝΑ
53. RICHARD CLOGG, «’ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ’, 1993,ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑ
1995
54. JAMES PETTIFER, ‘THE GREEKS, THE LAND AND THE PEOPLE SINCE THE WAR’, 1994, PENGUIN BOOKS
55. ΤΖΕΙΜΣ ΠΕΤΙΦΕΡ, ‘ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, Η ΧΩΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΑ’, ΜΑΡΑΘΙΑ, 1995
56. ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΛΩΝΑΡΗΣ, ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ, ‘ΕΔΗΝ – 30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ’, 1995, ΠΡΑΚΤΙΚΑ, ΔΙΗΜΕΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ –
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ, 13 ΚΑΙ 14 ΜΑΙΟΥ 1995 ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
57. ΝΙΚΟΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ, ‘ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΣΕ ΚΡΙΣΗ 1922-1974 / ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ’,
ΘΕΜΕΛΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 1995
1996
58. ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ, ‘Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ: ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ,
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ’, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, ΑΘΗΝΑ, 1996
59. ΝΙΚΟΣ Κ. ΚΥΡΙΑΖΗΣ – ΛΕΩΝΙΔΑΣ Λ. ΣΩΜΑΚΟΣ, ‘ΕΛΛΑΔΑ-ΤΟΥΡΚΙΑ: ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ’,
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ», 1996
1997
60. «ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ Ο.Ν.Ε.Κ.-Ε.ΔΗ.Ν., Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ Η ΝΕΟΛΑΙΑ, 35 ΧΡΟΝΙΑ
ΟΝΕΚ - 30 ΧΡΟΝΙΑ ΕΔΗΝ», ΠΡΟΛΟΓΟΣ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡ. Δ. ΠΑΝΟΣ, ISBN 960 – 7112 – 93 – 8, ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΠΙΤΣΙΛΟΣ, ΑΘΗΝΑ 1997
61. «Ε.ΔΗ.Ν. ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ 1967-1974, ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ – ΣΥΝΕΔΡΙΟ», ΠΡΑΚΤΙΚΑ,
ΑΘΗΝΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1997, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΙΤΣΙΛΟΣ, ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 4, 105 59 ΑΘΗΝΑ
62. ΟΡΕΣΤΗΣ ΒΙΔΑΛΗΣ, ‘ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΠΑΤΡΙΣΜΟΥ 1968-1975’, Τ.1, ΑΘΗΝΑ, ΛΙΒΡΟ,
1997.
Η
63. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, ‘ΠΩΣ ΕΦΘΑΣΑΜΕΝ ΣΤΗΝ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967’, ΕΣΤΙΑ, ΑΘΗΝΑ
64. ΒΑΣΙΛΗΣ Ι. ΦΙΛΙΑΣ, ‘ΤΑ ΑΞΕΧΑΣΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΑ’, ΣΤ΄ ΕΚΔΟΣΗ, ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΑΘΗΝΑ 1997, ISBN:
960-02-1205-8
65. RICHARD CLOGG, ‘GESCHICHTE GRIECHENLANDS, IM 19. UND 20. JAHRHUNDERT, EIN ABRISS’, 1997, KÖLN,
ROMIOSINI
1999

Σελ. 124
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

66. PAVLOS TZERMIAS, ‘NEUGRIECHISCHE GESCHICHTE, EINE EINFÜHRUNG’, 3. AUFLAGE, 1999, FRANCKE
VERLAG TÜBINGEN UND BASEL
67. Γ. ΑΘΑΝΑΣΑΤΟΥ-Α. ΡΗΓΟΣ Σ. ΣΕΦΕΡΕΙΑΔΗΣ, ‘Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974 ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ,
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ, ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ’, ΑΘΗΝΑ, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, 1999
2000
68. ΝΙΚΟΣ ΚΛΕΙΤΣΙΚΑΣ, ‘ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ’,
ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 2000
69. ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΑΠΑΚΗΣ, ‘ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ, ΑΘΗΝΑ, 2000
70. ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ, ‘Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ’, ΚΟΥΡΙΕΡ ΕΚΔΟΤΙΚΗ, ΑΘΗΝΑ , 2000
ΟΣ
71. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Τ.16 : ‘ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 1941 ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ
ΑΙΩΝΑ’, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, ΑΘΗΝΑ, 2000
2001
72. H. NIKOΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ‘Η ΚΑΧΕΚΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ / ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΕΣ 1946/1967’, ΑΘΗΝΑ,
ΠΑΤΑΚΗΣ, 2001
2002
73. «40 ΧΡΟΝΙΑ 1974-2014», ΕΚΔΟΣΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2002, ATHEN, ΣΙΔΕΡΗΣ, ISBN 960-08-0252-1
74. ΧΑΡΗΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ, ‘Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ’, ΛΙΒΑΝΗΣ, ΑΘΗΝΑ, 2002
75. BRENDAN O‘ MALLEY – IAN CRAIG, ‘Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΗΠΑ, ΚΑΤΑΣΚΟΠΙΑ, ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ
ΕΙΣΒΟΛΗ’, Ιούνιος 2002, Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, ISBN 960-0252-1
76. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ, ‘ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ, Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
ΖΗΤΗΤΑ 1967-1974’, ΑΘΗΝΑ, ΠΑΤΑΚΗΣ, 2002
2003
77. ΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ, ΔΑΦΕΡΜΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ, ‘ΟΝΕΙΡΟ ΗΤΑΝ ... ΤΟ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΩΝ’, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΑΘΗΝΑ, 2003
78. ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΡΝΙΚΟΣ, ‘ΟΤΑΝ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΤΟ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ
ΚΙΝΗΜΑ: Η ΕΚΙΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ’, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, ΑΘΗΝΑ, 2003
79. ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΒΟΥΚΕΛΑΤΟΣ, ‘ΓΕΡΜΑΝΙΑ 1960-1974, ΚΒΕΛΛΕΝΣΤΡΑΣΕ 2, ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ’, 2003,
ATHEN, LIBRO, ISBN: 960-490-062-5
80. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗΣ, ‘ΠΡΩΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΝΟΜΟΥ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΥ
ΤΥΠΟΥ (1967-1974)’, ΑΡΧΕΙΟΤΑΞΙΟ, 5(5/2003), ΣΕΛ. 163-176
2005
81. ΚΩΣΤΑΣ ΣΗΜΙΤΗΣ, ‘ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΛΙΣ, ΝΟΕΜ. 2005, ISBN: 960-
075-7
2006
82. ΑΝΔΡΕΑΣ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ‘Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΑΠΣΠΑΣΜΑ’ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΒΕ,
2006, ΙSΒΝ 960-14-1237-9
83. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ `ΑΡΧΕΙΟΤΑΞΙΟ‘, ΤΧ. 8, ΜΑΙΟΣ 2006 «ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967: 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ»
84. ΠΑΝΟΣ ΠΙΚΡΑΜΕΝΝΟΣ – ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΠΕΝΤΡΟΥΒΑΚΗΣ, ‘ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ, Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η
Η
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967, ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ’, ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΙΡΑΣ 59, ΜΑΙΟΣ 2006. Σημείωση:
Ως PDF στο Internet.
85. DAVID CLOSE, ‘ΕΛΛΑΔΑ 1945-2004’ ΠΟΛΙΤΙΚΗ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΥΡΑΘΕΝ, 2006,
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2006, ISBN 978 960 8097 30 8
2007
86. ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ‘Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ, ΟΙ ΘΕΩΤΗΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΚ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΛΗΞΗ’, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ», ΑΘΗΝΑ, 2007
87. ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ, ‘Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ, 1947-
1967’, ΕΙΚΟΣΤΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΑΘΗΝΑ 2007, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, ISBN: 960-05-0748-1
88. ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ, ‘ΦΕΪΓ ΒΟΛΑΝ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α. Ε., ΑΘΗΝΑ, 2007
2008
89. ΕΛΕΝΗ ΒΛΑΧΟΥ, ‘ΠΕΝΗΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΙ .. . ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ’, ΤΜ. Γ’, «Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ
ΑΝΘΕΛΛΗΝΩΝ», ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ 2008
Σελ. 125
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

90. ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ‘ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ’, ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΛΙΒΑΝΗ, ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΗ 2008
91. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ, ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΒΑΡΔΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ», COPYRIGHT «Η ΠΝΥΚΑ –
ΟΣ
21 ΑΙΩΝΑΣ», ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΛΙΒΑΝΗ, ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΗ 2008
92. ΑΘΗΝΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ ‘ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ’, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΡΕΘΥΜΝΟ,
2008. Σημείωση: Ως PDF στο Internet. www.uoc.gr/diaspora, www.ediame.edc.uoc.gr
93. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ, ‘Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ, ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ
ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ’, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε., ΙSΒΝ 978-960-03-4743-2, ΑΘΗΝΑ, 2008
2009
94. «1967-1974: Ο ΠΑΡΑΝΟΜΟΣ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ-ΑΦΙΣΕΣ-ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ»,
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣ. ΚΑΡΔΑΣΗΣ, ΑΡΤ. ΨΑΡΟΜΗΛΙΓΚΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: ΑΘΗΝΑ,
ΕΚΔΟΣΗ: 2009
95. ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, ‘Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΄40’, Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΙΚΟΣΤΟΣ
ΑΙΩΝΑΣ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ, ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΒΗΜΑ, ΕΚΔΟΣΗ: 2009, SET: 978-960-
469-676-5
96. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ, ‘ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΕΝΔΟΤΟ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ’, ΑΘΗΝΑ, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ,
2009
2010
97. ΝΙΚΟΣ ΨΥΡΟΥΚΗΣ, ‘ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (1940-1974)’, ΤΟΜΟΣ Α’, Ε΄ΕΚΔΟΣΗ, 2010 ΑΘΗΝΑ,
ΕΚΔΟΣΕΙΣ, ΚΟΥΚΙΔΑ-ΑΓΑΙΟΝ
98. «ΦΑΚΕΛΟΣ ΚΥΠΡΟΥ – ΤΑ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ», ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΙΚΤΩΡ ΝΕΤΑΣ,
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2010
99. ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΔΡΟΥΣΙΩΤΗΣ, ‘Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΛΦΑΔΙ, ΛΕΥΚΩΣΙΑ, ΕΚΔΟΣΗ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
100. «Η ΣΤΡΑΤΩΤΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974», ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΕΙΡΑΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΛΙΑΣ
ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ. ΕΚΔΟΤΗΣ: ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ, ISBN: 960-469-875-3,
ISBN13:978-960-469-875-2, ΑΘΗΝΑ, ΔEKEMΒΡΙΟΣ, 2010
101. ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ (ΕΣΗΕΜΘ),
‘ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967/1974, Η ΕΝΤΥΠΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ’, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2010
102. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γ. ΠΑΓΚΑΛΟΣ, ‘ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
2010
103. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, ‘ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ’, COPYRIGHT: 2010, ΕΚΔΟΣΕΙΣ
LIBANH, ΑΘΗΝΑ
104. ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ, ‘ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1830/1974’, 2010, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΙΚΟΣΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΥ
2011
105. «ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974, Η ΕΝΤΥΠΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΜΙΕΤ», ΜΕΓΑΡΟ ΕΫΝΑΡΔΟΥ
16.12.10-30.01.12, ΕΚΔΟΣΗ 2011. Σημείωση: Ως PDF στο Internet: www.miet.gr
106. ΣΟΛΩΝ ΝΕΟΚ. ΓΡHΓΟΡΙΑΔΗΣ, ‘ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1941-1974’, ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΑΘΗΝΑ, 12 ΤΟΜΟΙ, ΕΚΔΟΣΗ: ΑΠΟ 3 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2011
Σημείωση: Υπάρχει και μια τρίτομη έκδοση του ΠΟΛΑΡΙΣ
107. ΧΡΙΣΤΟΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ, ‘ΑΝΤΕΘΝΙΚΩΣ ΔΡΩΝΤΕΣ, 1971-1974, Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΚΑΙ Η
ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΤΗΣ’, ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Α. ΦΑΤΟΥΡΟΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΠΡΩΤΗ
ΕΚΔΟΣΗ, 2011 - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Α.Ε., 2011, ISBN 978-960-458-335-5
ΟΥ
108. «ΚΙΝΗΜΑΤΑ - ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΑ – ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΕΣ , ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 20 ΑΙΩΝΑ», ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ:
ΑΠΤ. ΨΑΡΟΜΗΛΙΝΓΟΣ, ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΖΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
109. ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΜΠΕΗΣ, ‘Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ – ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ; ΠΟΥ
ΠΑΜΕ; ΤΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΧΟΥΜΕ;’ ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ, ΙSΒΝ: 978-960-14-2442-2,
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011
110. ΠΑΝΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ, - ‘Αναρχία και Ανθρωπισμός’ - Αθήνα, 2011 – ISBN: 978-960-527-669-0 – ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΑΡΜΟΣ.
Σελ. 126
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

111. ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ, ‘ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΕΠΤΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ XΡΕΟΚΟΠΙΑ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ, ΕΚΔΟΣΗ: 2011,
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ - ΙSΒΝ: 978-960-16-4377-9
2012
112. «Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ 1974 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», ΛΑΙΚΗ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ, ΕΚΔΟΣΗ 17 ΙΟΥΛΙΟΥ 2012
HTTP:/ LAIKIANTEPITHESI.BLOGSPOT.GR/2012/1974.HTML
Η
113. ΤΑΚΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, ΄ΕΥΤΥΧΩΣ ΗΤΤΗΘΗΚΑΜΕ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ...’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΤΟΣ, 7 ΕΚΔΟΣΗ, ΑΘΗΝΑ,
2012, ISBN: 978-960-522-173-X
Η
114. ΤΑΚΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, ΄ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΤΟΣ, 1 ΕΚΔΟΣΗ, ΑΘΗΝΑ, 2008

115. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γ. ΠΑΓΚΑΛΟΣ, ‘ΤΑ ΦΑΓΑΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ’, ΑΘΗΝΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012
2013
116. ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, ‘Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ 1974-1990, ΣΤΑΘΕΡΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ’, ΘΕΜΕΛΙΟ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΕΚΔΟΣΗ:
2013 [ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: 2001]
2014
117. NIKOS DIMOU, ‘DIE DEUTSCHEN SIND AN ALLEM SCHULD’, KUNSTMANN, MÜNCHEN 2014, ISBN 978-3-
88897-939-2
118. KARL-WILHELM WEEBER ‘HELLAS SEI DANK ! WAS EUROPA DEN GRIECHEN SCHULDET’ Eine Historische
Abrechnung I Verlagsgruppe Random House FSC N001967 I ISBN 978-3-442-74804-4 I Juni 2014
2015
119. ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ‘ΟΙ ΟΦΕΙΛΕΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ’, Γόρδιος,
Aθήνα 2015, ISBN 978-960-6826-69-6
120. ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ, ‘ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ’, A´ ΕΚΔΟΣΗ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. , 2015, ISBN 978-960-585-081-4
121. ΣΤΑΘΗΣ Ν. ΚΑΛΥΒΑΣ, ‘ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ KΑΙ ΘΡΙΑΝΒΟΙ – ΟΙ 7 ΚΥΚΛΟΙ ΤΗΣ ΣΥΝΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
Η
ΙΣΤΟΡΙΑΣ’, 2 ΕΚΔΟΣΗ, ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΗ, ΕΚΔΟΣΗ: 2015,ΙΟΥΝΙΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ,
ISBN: 978-960-569-334-3
122. ΣΤΑΘΗΣ Ν. ΚΑΛΥΒΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗΣ, ‘ΕΜΦΥΛΙΑ ΠΑΘΗ, 23 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ
Η
ΕΜΦΥΛΙΟ’, 7 ΕΚΔΟΣΗ, ΕΚΔΟΣΗ: 2015, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ,
ISBN: 978-618-03-0068-0
123. ΚΩΣΤΑΣ ΣΗΜΙΤΗΣ, ‘ΔΡΟΜΟΙ ΖΩΗΣ’, ΕΚΔΟΣΗ: 2015, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΛΙΣ,
ISBN: 978-960-435-478-8
124. Γ. ΣΩΤΗΡΕΛΗΣ – Θ. ΞΗΡΟΣ, ‘TO ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ EΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ Ο KΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ BΟΥΛΗΣ’, ΠΡΩΤΗ
ΕΚΔΟΣΗ: 2011, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ Α.Ε., 2015, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΛΑΜΠΡΑΚΗ Α.Ε., ISBN: 978-960-503-608-5
125. MIXAΛHΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ, ‘ΤΡΟΙΚΑ, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ’, 2015, ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΛΙΒΑΝΗ, ISBN: 978-960-14-2959-5
126. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ, ‘ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ’, ΕΚΔΟΣΗ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Α.Ε., 2015, ISBN 978-960-585-080-7
127. NIKOS GRAMMENOS ‘DER KURIER DES PROMETHEUS’, Historische Erzählung, Copyright beim Autor, ISBN:
978-3-8301-1654-7
2016
128. EΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ, ‘ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ’, ΕΚΔΟΣΗ: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016, ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΠΟΛΙΣ, ISBN: 978-960-435-517-4
129. ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ‘GAME OVER, H ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ’, ΕΚΔΟΣΗ: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016,
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ISBN: 978-960-569-572-9
130. ΝΙΚΟΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ, ‘ΕΝΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ’, Η ΚΑΘΗΕΡΙΝΗ 2016

Σελ. 127
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

Η
131. MANOΣ Ν. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ, ‘Η 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ & ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ - ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ – ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ, (4 ΤΟΜΟΙ) ISBN: 978-960-522-477-6,
ΕΚΔΟΣΗ: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε.
132. «H ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 1967 – 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ», Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΕΝΘΕΤΟ, ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 23.04.17
133. «ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ & H ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ»,
ΑΘΗΝΑ, 20-22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014, 2016, ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ,
ΙSBN: 978-618-5154-07-3
134. «Ο ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΣ ΠΑΤΤΑΚΟΣ – ΤΟ .. ΜΥΣΤΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ»,
ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε., 2016
135. «Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ», ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΡΕΚΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ
Α.Ε., 2016
136. «ΟΙ ΓΝΩΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ, ΠΟΥ ΣΦΡΑΓΙΣΑΝ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ, O AΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ Η
ΑΡΙΣΤΕΡΑ», ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ, ΕΚΔΟΤΗΣ: Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ
ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 2016
2017
137. ΓΙΩΡΓΟΣ Β. ΔΕΡΤΙΛΗΣ, ‘ΕΠΤΑ ΠΟΛΕΜΟΙ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΜΦΥΛΙΟΙ, ΕΠΤΑ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ, 1821-2016’, ΕΚΔΟΣΗ
ΠΟΛΙΣ: 2017, ΜΑΡΤΙΟΣ, ΙSBN: 978-960-435-524-2
138. H CIA ΕΒΛΕΠΕ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1972 - Τα απόρρητα έγγραφα που δείχνουν ότι το
καθεστώς δεν έπεσε εξαιτίας του Πολυτεχνείου αλλά (κυρίως) λόγω εσωτερικών διαφωνιών – Η αναφορά
στον Ιωαννίδη και στις κινήσεις του – «Καραμανλής, ο άνθρωπος στο άσπρο άλογο» / κυριακάτικη
δημοκρατία / σελ.10-11 / Κυριακή 23 Απριλίου 2017.
139. ΕΛΛΑΔΑ 20τος ΑΙΩΝΑΣ: A´ TOMΟΣ 1910-1920, ISBN 978-960-8214-21-7 - Β΄ΤΟΜΟΣ 1910-1920, ISBN 978-
960-8214-22-4 / Απρίλιος 2017 / ΕΝΘΕΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ
140. «Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 1967 – 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ», ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017,
ΣΕΛ.50. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ
141. ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ, ‘ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ’, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ,
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΕΠΙΜΕΤΡΟ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, ΑΘΗΝΑ, ΜΑΙΟΣ 2017
142. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ, ‘ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ, ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΩΞΕΙΣ’, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14 ΜΑΙΟΥ 2017,
ΣΕΛ. 25
143. «ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974, ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ», ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ,
ΕΚΔΟΣΗ: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 2017
144. Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ, ‘ΚΩΣΤΑΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ’, ΤΟΜΟΣ Β΄: ‘1961-1974, ΑΠΟ ΤΟΝ
ΑΝΕΝΔΟΤΟ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ’, ΕΝΘΕΤΟ «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», 18. ΙΟΥΝΙΟΥ 2017
145. «AΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ», Α’ ΤΟΜΟΣ, 1919-1963,ΙSBN: 978-960-503-806-9, ΕΙΔΙΚΗ
ΕΚΔΟΣΗ, ΕΝΘΕΤΟ ΣΤΟ ΒΗΜΑ, 25.06.2017, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
146. «AΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ», Β’ ΤΟΜΟΣ, 1963-1981,ΙSBN: 978-960-503-807-6, ΕΙΔΙΚΗ
ΕΚΔΟΣΗ, ΕΝΘΕΤΟ ΣΤΟ ΒΗΜΑ, 2.7.2017, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
147. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗ, ‘Εδραίωση του δικτατορικού καθεστώτος - Οι διώξεις, οι αποκλεισμοί και οι
απαγορεύσεις, αλλά και η διεθνής συγκυρία, συνέβαλαν στην επικράτηση των πραξικοπηματών’. Η
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Κυριακή 25 Ιουνίου 2017, ΙΣΤΟΡΙΑ, σελ. 25.Επιμέλεια: Ευάνθης Χατζηβασιλείου.
148. Ομηρος συμφερόντων η υπουργός – Η τέως πρόεδρος του Ταμείου Αρχαιολογικών πόρων, Ασπασία
Λούβη, μιλάει για τις παθογένειες του Συστήματος Ι Συνέντευξη στη Γιούλη Επτακοίλη Ι Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ –
τέχνες και γράμματα, Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2017, σελ. 1 και 3.
149. ΜΑΝΟΥ Ν. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ, ‘ΠΩΣ ΧΑΘΗΚΕ Η ΕΝΩΣΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1950-1967’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ,
ΑΘΗΝΑ 2017, ένθετο με τη «δημοκρατία», 14.10.2017
150. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ, ‘Η σκοτεινή περίοδος 1947-1967’, Επανέκδοση της κλασικής έρευνας του
Αλ. Παπαχελά για το ρόλο των ΗΠΑ / Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, τέχνες και γράμματα, Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2017,
σελ. 9
151. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ, ‘Το «Σύνταγμα» της δικτατορίας – Τέθηκε σε δημοψήφισμα με τον στρατιωτικό
νόμο σε ισχύ στις 29 Σεπτεμβρίου 1968 και με προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα’, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,
ΙΣΤΟΡΙΑ, Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2017, σελ. 23
Σελ. 128
 Οι Εκφραστες του Αντιδικτατορικου Αγωνα 1967-1974

152. ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, 6 ΤΟΜΟΙ:

Ος
1 Τόμος , 1909, Το Κίνημα στο Γουδί, ένθετο με ΤΑ ΝΕΑ, 16.9.17
ος
2 Τόμος, 1922, Μικρασιατική Καταστροφή, ένθετο με ΤΑ ΝΕΑ, 23.9.17
ος
3 Τόμος, 1936-1941, Η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, ένθετο με ΤΑ ΝΕΑ, 1.10.17
ος
4 Τόμος, 1941-1944, Κατοχή/Αντίσταση, ένθετο με ΤΑ ΝΕΑ, 7.10.17
ος
5 Τόμος, 1946-1949, Ο Εμφύλιος Πόλεμος, ένθετο με ΤΑ ΝΕΑ, 14.10.17
ος
6 Τόμος, 1967-1974, Η στρατιωτική δικτατορία, ένθετο με ΤΑ ΝΕΑ, 21.10.17
153. 1893-1912 ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΣΤΟΝ ΘΡΙΑΜΒΟ / Ενθετο 48 σελίδων της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ από Κυριακή 22
Οκτωβρίου 2017 / Επιμέλεια αφιερώματος: Ευάνθης Χατζηβασιλείου
154. ΕΛΛΑΔΑ 20τος ΑΙΩΝΑΣ: A´ TOMΟΣ 1930-1940, ISBN 978-960-8214-25-5 - Β΄ ΤΟΜΟΣ 1930-1940 - ISBN 978-
960-8214-26-2 / Οκτώβριος 2017 / 2 ΕΝΘΕΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ
155. ΤΑ ΝΕΑ ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ, Οκτώβριος 2017, ‘ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ `40 ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ’ /
Επιμέλεια έκδοσης: Κατερίνα Ροββά / ISBN 978-960-503-843-4
156. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ, ‘ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ’, ΘΕΜΕΛΙΟ, 1917, ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΗΛΙΑΣ
ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ISBN 978-960-310-390-5
157. THOMAS W. GALLANT, ‘ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ, Από τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μέχρι τις μέρες μας’,
ΤΟΜΟΣ Α’, ΠΕΔΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 2017, SΕΤ 978-960-546-990-0, ISBN 978-960-546-991-7. ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜ.
‘ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ’ από Κυριακή 5.11.17
158. THOMAS W. GALLANT, ‘ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ, Από τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μέχρι τις μέρες μας’,
ΤΟΜΟΣ B’, ΠΕΔΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 2017. ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜ. ‘ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ’ από Κυριακή
12.11.17
159. THOMAS W. GALLANT, ‘ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ, Από τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μέχρι τις μέρες μας’,
ΤΟΜΟΣ Γ’, ΠΕΔΙΟ, ΑΘΗΝΑ, 2017. ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜ. ‘ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ’ από Κυριακή
19.11.17
160. Πενήντα χρόνια μετά – Νέες προσεγγίσεις στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών – Επιστημονικό
Συνέδριο – 20-22 Απριλίου 2017 – ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ – ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΣΚΙ.
2018
161. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣΩΚΡΑΤΗΣ, «ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973: ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΥ
ος
ΑΓΩΝΑ» / ΕΛΛΑΔΑ, 20 αιώνας 1970-1980, Α‘ τόμος / Ενθετο της Κυριακάτικης ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ από
20 Μαΐου 2018, σελ. 10/ ISBN 978-960-8214-33-0.
162. ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗ, «Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ» /
ΕΛΛΑΔΑ, 20ος αιώνας 1970-1980, Α‘ τόμος / Ενθετο της Κυριακάτικης ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ από 20 Μαΐου
2018, σελ. 20/ ISBN 978-960-8214-33-0.
163. ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΒΙΑ, «Ο ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ» /
ΕΛΛΑΔΑ, 20ος αιώνας 1970-1980, Α‘ τόμος / Ενθετο της Κυριακάτικης ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ από 20 Μαΐου
2018, σελ. 40/ ISBN 978-960-8214-33-0.
164. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ, «ΚΙΝΗΜΑ ΝΑΥΤΙΚΟΥ: ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ» /
ΕΛΛΑΔΑ, 20ος αιώνας 1970-1980, Α‘ τόμος / Ενθετο της Κυριακάτικης ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ από 20 Μαΐου
2018, σελ. 50/ ISBN 978-960-8214-33-0.
165. ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΠΟΛΥΒΙΟΥ, «Απόπειρα δολοφονίας του Μακαριου – Ο πολυτάραχος κυπριακός
Μάρτιος του 1970 καταλήγει στη δολοφονία του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη / Αρθρο στην «Η
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», ΙΣΤΟΡΙΑ / Κυριακή 3 Ιουνίου 2018, αριθ. φ. 29.837, σελ.26
166. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, «Ο Τρίτος Δρόμος του Α. Παππανδρέου» / Η ριζική μεταλλαγή της
πολιτικής του αρχηγού του ΠΑΚ ήλθε έπειτα από σειρά μετωπικών συγκρούσεων, από το 1965 έως το
1970 / Να δημιουργήσουμε σοβαρό λαϊκό κίνημα / Η ριζοσπαστικοποίση του Ανδρέα ολοκληρώνεται /
Αρθρο στην «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», ΙΣΤΟΡΙΑ / Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2018, αριθ. φ. 29.944, σελ.26

Σελ. 129