RSLEEHADYYE

MUHYDDNBNLARAB Kaddesellhsrrahulazz Bu tercme, Rahmetli Miralay Recep Ferdi nin tercmesi esas tutularak ve niversite ktphanesinde bulunan daha eski zamanlarda muhtelif zatlar tarafndan yaplm tercmelerle karlatrlarakvcudagetirilmitir.OkuyanlarnkendizevklerineveTasavvufsahasndakibilgilerinin derecesine gre bir anlaya varabilmeleri iin metin deitirilmemi, olduu gibi muhafaza edilmitir. Yalnz baz yerleri bugnk ivemize ve dilimize uydurulmutur. Baz cmlelerin manalarnn daha kolay anlalmasn salamak maksadile o cmlelerin sonuna tarafmdan ksa alamalareklenmitir. CemalBARDAKI, 1961AkdemYaynlar Girhuzurupkieyhiekberevaktiseher Evliyaervahbirbirandaneylerlergzer Asfyalarerefi,fazluinayetmenba lmiiletakvaycemetmiidinimelbeer Hikmetirfannn,eltafnnpayanyok Yazdesrarhakayktankitabmuteber KiniannevsafnhakkiyleTakdireylemi MazKur'andrnazareyleFusususerteser ylebirgavsmuazzamkimivcudunadiri Olmuilhamilhiylemzeyyenbirgher EylediCibrilistikbalruhupakini EmriHaklaeylediktesemtilhutasefer HacetinvariseMekkiilticaklHazrete Birnighre'fetidnyavemafihadeer. SamNaibiSrurZde MehmetMekki 1313

Bismillhirrahmanirrahim NefsinibilenmuhakkakRabbinibildi. Hadisierif Hamdetmek,birliininnndenolmyanTanryamahsustur. BilkindeOdur.Veanntekliininsonundasonyoktur. Bilki!sondaOdur.Allahvardr,onunlaberabernyoktur.Onunlaberabersondayoktur.Yaknlk

da,uzaklkdayoktur.Keyfdeyoktur.nsvecinvevn(zamanlar)dayoktur.Vakit,zaman,st,altta yoktur.Kevndeyoktur,mekndayoktur.O,imdikihaldedeevvelceolduugibidir.O,birliksizbir'dir ve teklik olmakszn tek'dir. simle msemmadan mrekkeb de deildir. Zira ann ismi kendi, msemmasdakendidir.uhaldeisimanngayrideildir.Odaisminingayrideildir.tebununiin isimde,msemmadaodur. O, evveliyetsiz evvel, ahriyetsiz ahir, zahiriyetsiz zahir, batniyetsiz batndr. O, evvel harfinin vcuduvesrrdr.Ahir,zahir,batnharflerinindevcuduvesrrodur.Onunvcudundabuharflerin ve bu harflerde onun vcudunun sereyn olmakszn evvel, ahir, zahir, batn ancak O dur. mdi Hululiye'ningalatnadmemekiinbunuiyianla! O,bireydedeildir.Ondadabireyyoktur.O,bireyiniindeveyadndadadeildir.O'nubu sfatlabilmekgerektir,ilimilekaviilefehmvevehmiledeil.Zahirveyabatngzilededeil,idrk ilededeil. OnuancakOgrrveO'nuancakOidrkeder,ancakObilir. Kendizatnkendizatilegrrvebilir.Onu,kendiningayribirkimsegrmez.Kendiningayribir kimseidrketmez. O'nun hicab kendisini rten, gizliyen kendi birliidir. O'nu kendinin gayri bir ey hicaplamaz (perdelemez, rtmez). Onun hicab kendi vcududur. Kendi vcudunu keyfiyetsiz olarak birlii ile rter,gizler. O'nu,kendiningayrihibirkimsegrmez.Peygambernebiyyimrsel'degrmez.Venekmilbir veli, ne de yakini olan Melek, Meleki Mukarreb o'nu bilmez. O nun nebi'si kendidir, Resul de kendidir,risaletidekendidir,kelmdakendidir. Kendinin gayri sebep ve vasta olmakszn kendi zatn kendi zat ile kendi zatndan kendi zatna gnderdi. Mrsil (gnderen) ve (mrseln bih) kendisile gnderilen ve (mrseln ileyh) kendisine gnderilen arasnda fark yoktur, (neb'e haber) harflerinin ve (enbiya haberciler) harflerinin vcudu o'nun vcududur, onun gayri deildir. Ve onun gayrinin vcudu yoktur. Onun (fena yok olmas da yoktur.Veonunismi,msemmasdayoktur.Bunun,iin(nebi)sallallahaleyhivesselem: (NefsinibilenRabbinibildi)buyurdu.Ve(RabbimiRabbimilebildim)buyurdu. Peygamberimizbuszlerleiaretbuyurdukimuhakkaksen,sendeilsin.Vesen,senolmakszno sun.O,seniniindedeildir,sendeonuniindedeilsin.VeHak,senindndadeildir.SendeHakk'n dnda deilsin. Ve ben bu szlerle senin zatnn ve sfatnn mevcut olduunu murat etmem. Belki seninebedenmevcutolmadnmuratederim. Senzatnlaveonunlaveondaveonunlaberabermevcutolmazsn.Vesenfanideilsin,mevcudda deilsin.Vebuilletlerdenbirilletolmakszno,sen'dir. imdivcudunubusfatilebildinisemuhakkakAllah'bildin.Aksihaldebilmedin. NEFSNLDRMEKLETANRIBLNMEZ Ariflerin cmlesi Allah Telnn marifetini (Tanry bilmeklii) vcudun fenasna insann kendi varlndansoyunmasna,nefsinildrmesineizafeteylediler,(balbildiler).imdibumahzgalatve aksehivdir(yanl,hata). ZiraTanrybilmekvevcudunfenasnavenedeannfenasnnfenasnamuhtaolmaz.nk eyannvcuduyoktur.Vcuduolmayaneyinfenasdayoktur.Zirafena,vcutispatndansonradr. Bir ey nce var olmal ki sonra yok olsun. imdi sen zatn vcutsuz ve fensz bildiin vakit, muhakkakTanrybildin.Aksihaldebilmedin. Tanry bilmeklii vcudun fenasna, yok olmasna ve onun fenasnn fenasna bal grmek irk isbat etmektir, Tanrya ortak tanmaktr. Zira sen, Tanry bilmeyi vcudun fani olmasna ve onun fenasnn fenasna bal grdn vakit Allah'n gayri iin ve onun nakz olarak vcut olduunu, Tanrdan baka ve ondan ayr bir vcut tanm, kabul etmi oldun. Bu da ak irktir. Zira Peygamberimiz, nefsini bilen muhakkak Rabbini bildi dedi. Nefsini ifna eden Rabbini bildi buyurmad. Zira gayr ispat eylemek, ann fenasn mn'akzdr varl sabit olan ey yok olmaz. Ve sbutcaizolmayaneyinfenasdacaizolmaz.Tanrdangayribirvarlkisbatcaizolmayncaylebir varlnifnasdacaizolmaz. Seninvcudunlaey'dir,hibireydeildir.Velaey,faniolanvefaniolmayaneyemuzafolmaz,

katlamaz, eklenemez. u halde senin vcudun mevcud da deildir. Madum yok da deildir. Peygamberimiz an kadimde tekvin nshasndan evvel (kinat yaratlmadan evvel) olduun gibi halendeseninmadumyokolduunaiaretbuyurdu. TANRININORTAIBENZERYOKTUR. imdi muhakkak Tanr, ezelin, ebedin, kdemin kendi vcudlar olmakszn ezelin de, ebedin de, kidemin de vcududur. Eer byle olmasayd Vahdehu l erikeleh (o birdir, onun orta yoktur), olmazda.HlbukionunVahdehulaerikeleholmasvaciptir. imdimuhakkakTanrnnerikininvcuduonunyaniTanrnnvcuduiledeil,kendizatileolur. Vebyleolankimsedeonamuhtaolmaz.ButakdirdeikincibirRabolur.Buisemuhaldir,olmayacak itir.uhaldeTanrnnortayoktur,benzeriyoktur,zddveakrandayoktur. KimkiTanrileberaber,yahuttaTanrdanveyaTanrdabireygrdvebueyidahirbubiyetle Allah'amuhtagrd,muhakkakoeyiAllah'arbubiyetilemuhtaolarakerikyapt. Ve kim ki, kendi zat ile kadim olarak Allah ile beraber bir eyin olmasn yahut onunla kyamn, yahutoeyinkendivcudundanfanolmasn,veyahutonunfenasndanfanolmasncaizgrd,o kimsenefsibilmekkokusunukoklamadanuzakkald.ZirakimseTanrileveyaTanrdankaimolarak Tanrnn gayri bir mevcut olmasn tecviz etti. Byle olunca o ey fan ve onun fenas da kendi fenasndafanolur.Butakdirdefena,fenadateselsleder.Buiseirkibait(uzakirk)dir.Nefsibilme deildir.imdiokimseAllah'venefsiniarifdeil,mriktir. NEFSVEALLAH'IBLMENNYOLUNASILDIR imdibirikptanefsiveAllahTel'ybilmeyeyolnasldr? Diyesorarsa,cevapbudurki: NefsiveAllahTel'ybilmeninyolu;Hak,mevcutlardanevvelmevcutoluponunlaberaberbirey bulunmad gibi imdiki halde de Hak mevcut olup onunla beraber bir ey mevcut olmadn, bilmektir. imdieerbirisi;bennefsimiAllahTel'nngayrigrdmvenefsimiAllahgrmem,derse,cevap budurki: Peygamberimiznefsileseninvcudunuvehakikatiniiradebuyurdu.YoksaIevvame,emmareve mutmainneileadlanmolannefs'ideil.BelkinefsileAllah'nmasivasnn,gayrininKffesineiaret buyurdu.NitekimPeygamberimiz,EyAllah'm,banaeyannhakikatimgsterbuyurdu. Ben,eyaileAllah'nmasivasnmuratederim.YaniPeygamberEyAllah'm,masivay,banabildir, bileyimveeyaybanabildir,onlarneeydir? Oeyasenmisinyahutonlarseningayrinmidir? Onlarkadimmidir,bakimidirveyahadismidir? Demekistedi.VeAllahTel,masivannvcuduolmayarakkendimasivasnonakendizatolarak gsterdi.(YaniAllah'ngayrisanlanbtneyannAllah'nvcuduolduunugrd). mdieyayolduugibigrd.Yanieyay,niteliksiz,zamanszveisimsizAllahTelnnzatolarak grd. Eyann ismi eyadan zat zerine ve onun gayri zerine vaki olur. Zira ey de nefsin vcudu ve eyann vcudu msavidir. u halde eyay bilen nefsi bildi, ve nefsi bildii vakitte de Rabb'i bildi. KendiniAllah'ngayrisanankimseAllah'ngayrideildir.Velkinsenanbilmezsin.Hlbukisenan grrsndebilmezsin.VebusrsananevakitalrsamuhakkaksenkendininAllah'ngayriolmadn bilirsin. Ve senin maksudun sen, kendin olduunu ve muhakkak fenaya (yok olmaya) muhta olmadnvevakitvezamandevranolmaksznzailolmaypdaimolduunubilirsin. Bundanncedediimizgibi,btnsfatlarnnonunyaniTanrnnsfatlarvezahirininonunzahiri, batnnnonunbatn,evvelininonunevveli,ahirininonunahiriolduunuseksiz,phesizgrrsn. Ve sen, ann sana sayrureti ve senin ana sayruretin olmakszn (o senin haline ve sen onun haline girmeksizin)seninsfatlarnnonunsfatlarvezatnndaonunzatolduunugrrsn. Azalma, oalma olmakszn her bir ey hliktir, (helak olur, yok olur). Ancak ann yani Tanrnn vehi,zahiri vebatnhalikdeildir,helakolmaz.Yanimevcutancakodur.Ve onungayriiinvcut

yokturkihelakemuhtaolsunvevehibakikalsn.YaniTanrnnzatnngayrihibireyyoktur. Nitekim muhakkak ey'i bilmeyip sonra Hakk bilen her bir kimsenin vcudu fan olmad, belki cehli fan oldu. O kimsenin vcudu baka vcuda deimemitir. Olduu gibi durmaktadr. Onun vcudu bilgi sebebiyle baka bir vcuda katlmaz, girmez. Sadece ortadan cehil bilgisizlik kalkar. Bunun iin sen, muhakkak fenaya muhta olduunu zannetme. nk sen fenaya muhta olursan onun yani Tanrnn,hicabi perdesi olursun. Hicab Allah'n gayridir. Byle olunca o kimse zerine gayrilik lzm gelir. Gayriliin galebesi de Tanry grmee engel olur. Hlbuki bu galattr, hatadr. (YanisenHakkahicap,perdeolamazsn). Muhakkak Hakk'n hicab kendi birlii ve teklii olduunu, gayri olmadm bundan nce sylemitik. Ve ite bunun iin hakikata vasl olmu, kavumu kimse iin enel hak (ben Tanrym) demekveSban,maazaman(kendimitebihederim,anmnebyktr)demekcaizoldu. Ancakbylesylemesicaizgrlenkimse,kendinefsiniAllah'dafaniveyaAllah'dabakgrenve evvelce mevcut iken sonra fani olduunu sanan kimse deildir, belki kendi zat ve sfatlar Allah'da dhilveyaAllah'tanhariolmakszn,sfatlarnAllah'nsfatlarvezatnAllah'nzatgrenkimsedir. Byle gren kimsenin nefsi ancak Allah'n vcudu oldu. te byle bir kimseye Allah'a vasl oldu denilir. Bundan trdr ki Nebi sallallh aleyhi ve sellem; Dehre (zaman) svmeyiniz, zira dehir Allah'trszileAllah'nvcudununortaktan,akrandan,benzerdenmnezzehvelolduunaiaret buyurdu. SENNVCUDUNHAKKINVCUDUDUR. AllahTelHazretlerinin: Eykukun,benhastaoldum,beniziyaretetmedin.Sendenistedim,vermedin buyurduu rivayet olunur. Muhakkak Hak bununla, hastann vcudu kendi vcudu, sailin, (istiyenin) vcudu da kendi vcudu olduuna iaret buyurdu. Hastann ve sailin vcutlar. Onun vcudu olmak caiz olunca senin vcudunun dahi onun vcudu ve bunun gibi arazlardan ve cevherlerdenolanbtneyannvcutlarnndaonunvcuduolmascaizolur. Tanrnn srr zerrelerden bir zerre de zahir olduu aa kt vakit zahir ve batn ak ve gizli btnvarlklardandazahirolur. Dareynde(dnyaveahirette)Allah'ngayrinigrmezsin.Belkidnyaveahiretinvcudu,isimleri, msemmalarvebunlarnvcutlardaseksizphesizHakk'nzatdr.Muhakkaksen,AllahTely ebeden bir ey halk eyledi grmezsin. Belki sen an, keyfiyetsiz olarak sfatlarn ve vcudunu aklarkenheranbire'ndegrrsn.Yaniyaratlmsandnherey,gerekteyaratlmdeildir; onlar Tanrnn her an bir baka ekil ve surette grnmesinden, kendi zatn ve sfatlarn aa vurmasndanilerigelmektedir. Ziraevvel,ahir,zahirvebatnodur.Birliiilezahir,tekliiilebatnoldu.O,zatilevezatilekaim olmasbakmndanevvel'dir.Sonuolmamasbakmndandaahirdir. Onun vcudu vacip olduu gibi, onun gayrinin olmamas, kendisinden baka bir varlk bulunmamasdavaciptir. (LMEZDENNCELNZ)NEDEMEKTR.? imdi kendisini Hakk'n gayri sanan kimse muhakkak onun gayri deildir. Zira Tanr, kendisinin gayri olmaktan, kendisinden baka bir varlk bulunmasndan mnezzehtir. Belki zehirde ve batnda onunvcudunda,onunvcuduileberabergayr'ingayriliiolmakszngayrdahiodur. Bu vasfla vasflanan kimse iin hadsiz, sonsuz ok vasflar vardr. Nitekim suret lm ile len kimsenin iyi, kt btn vasflar kesildii gibi manevi lm ile len kimsenin dahi iyi, kt vasflar kesilir kalmaz. Onlarn yerine btn hallerde Allah geer kaim olur. Yani manevi lm ile len kimseninzatnnyerineAllah'nzat,sfatlarnnyerinedeAllah'nsfatlarkaimolur.tebununiin Peygamberimiz,lmezdenncelnzbuyurdu.lmezdenncezatnzbiliniz,demektir. Peygamberimiz,Tanr:

Kulum bana, ben o kulumu sevinceye kadar, daima nevafil ile yaklar. Vaktaki ben o kulumu severim,onuniitmesi,grmesi,lisanveeliolurum,buyurdudedi.Bununlanefsinibileniinbtn vcudunumuhakkakAllah'nvcudugrrolduunavezatndavesfatlarndadeiiklikgrmediine veesasenonunsfatlarnndeiikliemuhtaolmadnaiaretbuyurdu. Ziraokimseninzatnnvcudu,oolmamolsayd,belkinefsinibilmezdi. uhaldehernezamankinefsinibildin,ikilikkalkt.Vesen,kendininAllah'ngayriolmadnbildin. NEFSBLMENNFAYDASI Eer mstakil bir vcut olayd fena'ya ve nefsi bilmeye muhta olmazd ve Hakkn gayri olurdu. HakisekendindengayriRabbbulunmaktanmnezzehtir. imdinefsibilme'ninfaydasseninunlarbilmenvetahkikeylemendir: Senin vcudun mevcut deil, madum (yok) da deildir. Ve sen imdiki halde kin var deilsin ve gemitedemevcutolmadn.Gelecektedeaslamevcutolmazsn.Sana,Lailaheillallah'nmanasile u aklanm olur ki: Allah'tan baka Allah yoktur. Onun gayri iin vcut yoktur, onun gayri gayr yoktur.Hemenancakilhodur Eerbirikpda,senHakk'nRab'lntatilettin,durdurdun,dersecevapbudurki: OnunRabb'lnasltatilolunur? Zira o daima Rabb'dr, merbub = kul deildir. Daima Halik = yaratc'dr, mahlk deildir Ve o imdikihaldedeevvelceolduugibidir.Haliklii,Rabb'lmahlkavemerbubamuhtadeildir.O, kinat yaratlmadan ncel btn vasflarla vasfl idi. imdiki halde de yledir. mdi Vahdaniyette = birlikte,Hds=sonradanmeydanakilekidem=yaratlmam,eskiden,varolanarasndafark yoktur.HdusHakknaakmasn,kdemdeonunbatnlln,gizlikalmasngerektirir.Annzahiri batn,batndazahiridir.Evveliahiri,ahirideevvelidir.Vecmlesibirdir,birdecmlesidir.Szgelimi bir erik aac, kendisini meydana getiren ekirdein zahiridir. ekirdekte aacn batn'dr. Aa meydana gelince ekirdek onda gizlenmitir. ekirdek evveldir. nk aa ondan kmtr. Ayn zamanda ahir'dir. Zira en sonunda aacn meyvesinde tekrar ortaya kar. Aa, dallar, yapraklar, heyetileekirdektir.ekirdekdetabiaatr Tanrnn sfat her anda bir ee'n de, bir baka ekil ve surette olmaktr. Onun gayri hibir ey onunla beraber olmad. Hal da yledir. Ve imdi ey mevcut olmayp Hak her anda bir ee'n de olduu,birbakaekilvesurettetecelliettiigibikdemdeeymevcutolmaypHakkherandabir ee'ndeidi.Vekdem'deeyveyevmmevcutolmaypHakkovakitherandebiree'ndeolduugibi imdidahieyveyevmmevcutolmayarakHakherandabiree'n'dedir. mdi mevcutlarn varlklar, yokluklar msavidir. Yoksa yaratan Tanr olmas bireyin birdenbire yoktan meydana kvermesi ve Tanrnn birliinin olmamas lzm gelir. Bu ise noksanlktr. Halbuki onunbirliibundancelildir,byktr. SENNVCUDUN(HAKK)INVCUDUDUR. HerzamankiTanryaortak,akran,benzertanmadannefsinibusfatlabildinsemuhakkaknefsini hakikat ile bildin. Ve ite bunun iin Peygamberimiz, nefsini bilen kimse muhakkak Rabbini bildi buyurdu.NefsiniifnaedenyokedenkimsemuhakkakRabbinibildibuyurmad.ZiraPeygamberimiz, muhakkakHakk'ngayrieyolmadnbildivegrddesonranefsibilmeninAllah'bilmekolduuna iaretbuyurdu,annefsini,yanivcudunubil,muhakkaksen,sendeilsin.Lkinbilmiyorsun!.. Bilkiseninvcudun,vcudunladeildir.Vcudunungayriilededeildir.Mevcutdeildir.Madum yokdadeildir.Mevcudungayrideildir,madumungayridedeildir.Vcutvedemolmaksznsenin vcudunvesenindeminHakk'nvcududur.Ziramuhakkakseninvcudununaynvedemininayn, Hakknvcududur.VeziramuhakkakHakknvcuduseninvcudunvedemindir. mdi eyay vcudunun gayri olmyarak Hakkn vcudu grdn vakit ve Allah ile beraber ve Allah'da dier bir eyi grmeyerek Hakkn vcudunun aynn eyada senin vcudun ve demin grdnvakitmuhakkakoeyaHakk'dr.mdimuhakkaknefsinibildin.Zirabubeyanolunansfatla nefsinibilmek,seksizvephesizkdemileberabervekadmdevekadimeHdstanbireyikatlm olmakszn,AllahTel'ybilmektir. eyhinbuszlerinidahakolayanlalabilirbirhalegetirmekiinylebirmisalilerisrlebilir:

Buzdediimizeygerektemstakilbirvarlkdeildir.Su'yundonarakoekildegrnmesidir.Su,buz olmakla oalmam ve deimemitir. Buz eriyince de deimez ve eksilmez. Buzun vcudu su'yun vcududur,demieriyipyokoluncadasu'yunvcududur.Tersinesuyunvcududabuzunvcuduve demidir. Buz, sudan baka vasflar olduu iin var'dr. Fakat su ekilince ortada kalmayaca iin ayni zamandayok'dur.Buz,'suyunvcudunungayrideildir,ayndadeildir.Buz,suyunzahir'idir,su'da buzunbatn'dr..Su,buzoluncagizlenmioluyor.Meydanakncabuz'daneserkalmaz.Buz,kendini bylecetanyabilirsenefsinivedolaysylakendisiniyaradanyanisu'yuhakkilebilmiolur.Yok,eer kendinibylecebilmezsemstakilbirvarlkzannedersenenefsini,nedesuyubilmemiolur. teeyhinkanaatinevegerektedeyleolduunagre,Tanrileonungayri,masivassandmz btn eya arasndaki mnasebet, su ile buz arasndaki mnasebetin aynidir. Mahlk zannettiimiz hereyHakknoekildegrnmesindenbakabireydeildir.uhaldeoeymahlkdeildir.te Hazreti eyh, yukarda grdmz gibi, Allah asla bir eyi halk etmemitir, demekle bu noktay anlatmak istemitir. Hsl btn grlen eya, sen, ben, biz ve onlar dediimiz mevcutlar gerekte mevcut deildir. Hakkn sonsuz suretlerinden birer suretidirler. Suyun buzda gizlendii gibi, Hak onlardangizlenmitir.OnlarnbatnHakk'dr.HepsideTanr'nnvcudilevardrlar.Tanrekilincene oeyakalr,neSenneben,nebiz,nedeonlar!Hepsidebirandayokolur.Fizikilmininsonbulular daeyhinbugrvekanaatinindoruluunuisbatetmektedir(1) BLENLEBLNEN,KAVUANLAKAVUULANBRDR mdibirikpta:Hakkanaslvaslolunur.Varlr?nksenHakkngayrigayrolmadnisbat ettin.Byleoluncabireyikendinefsinevaslolmaz,varmaz,diyesoracakolursa,muhakkakgerekte kavumakveayrlmakyoktur,diyecevapveririz.Zirakavumakikieitveyaeitolmayaneyarasnda olur.Eereitiseleronlarberaberdirler,eittirler.Veeereitdeilselerbirbirinezddrlar.Tanrise bireyinkendisinezd,benzerveyaeolmasndanmnezzehtir. mdi Visal kavumak, visalin gayrindedir. Yaknlk, yaknln gayrindedir. Uzaklk da uzakln gayrindedir. mdivaslkavumavaslsz,yaknlkyaknlksz,uzaklkuzaklkszolur.Veeervaslsz,vaslanladk fakatyaknlkszyaknlk,uzaklkszuzaklknedemektir? Diye sorulursa; ben bununla, senin, yaknlk ve uzaklk anlarnda Hakkn gayri bir ey olmadn murat ederim, derim. Ve lkin sen nefsini bilici olmadn. Ve sen, sen olmayarak Hak olduunu bilmedin! mdi her ne zamanki Hakka kavutun, yani bilgi harflerinin vcudu olmakszn nefsini bildin ise, senHakolduunubildinBuzeriyinceyanisuyakavuuncasuolduunubildiigibi. Bundanncesen,HakolduunuyahutHakknvcudunungayriolmayarakHakknsenolduunu bilmemitin.mdisanabilgihaslolduuvakittemuhakkaksenAllah'yineAllahilebildin,nefsinile bilmedimBuzunsuyuyinesuilebildiigibi.nkkendisisudanbakabireydeildir. Sen,adnnMahmudolduunubilmezdin.Muhammedsanrdn.Sonrarendinkimuhakkaksen Mahmudsun. mdi vcudun karar iledir yerinde duruyor. Yalnz Muhammed olmayp Mahmud olduunu bilmenle senden Muhammed ismi, Muhammed msemmas kalkm oldu. Adnn Muhammed olmadn nefsinden fani olmakla anlam olmadn. Zira fena yok olma bir eyin vcudunuisbattansonraolur.ukimsekiTanrnngayribirvcutisbatetti,Allah'airkkotuortak tand.mdiMahmuddanbireynoksanolmadveMuhammed,Mahmud'dafaniolmad.Onuniine girmedi,onuniindendekmad.uhaldeMuhammed,kendizatnnMuhammedolmaypMahmud olduunubildiktensonranefsininefsiilebildiMuhammedikenbilmedi.ZiraMuhammedolmadidi. mdimevcutolanbireymevcutolmayanbireylenaslbilinir? Byle olunca bilen ile bilinen, kavuan ile kavuulan ve gren ile grlen birdir. mdi bilen onun sfatdr.Bilinenzat'dr.Kavuansfat,kavuulanzat'dr.Vesfatilemavsufvasflananbirdir. te nefsini bilen Rabbini bilir sznn manas budur. mdi bu sz anlayan kimse kavuma,
1

Aklama

ayrlmak olmadn bilir.. Anlald ki bilen O dur, bilinen O dur. Gren, grlen O dur. Kavuan, kavuulan;daOdur.Onaondangayrikavuanyoktur.Ondangayriondanayrlanyoktur.tebunu anlayankimseirkipindenkurtuldu.Aksihaldeirktenkurtulmakokusunubilebulmad. NefisleriniveRabbinibildiklerinivevcutilletindenkurtulduklarnsananouarifler:Muhakkak tarik,ancakfenavefenannfenasilemyesserolur,dediler.Yolubulmak,yaniTanrybilmekancak insannkendivarlnvcudunuyoketmesiemmknolurdediler. Onlar Peygamberimiz'in szn anlamadklar iin bu zanne dtler. Muhakkak onlar, irki yok eyler zann ile bir kere vcudun fenasna, bir kere de fenann fenasna, bir kere vcudu mahva, bir kere de istilama iaret eylediler. Hlbuki bu iaretlerin hepsi irkin ta kendisidir. Zira bir kimse ki Hakkngayribireyolmasnnvesonraoey'infenasnvefena'snnfenasncaizgrd,muhakkak Hakkn gayri bir ey isbat eyledi. mdi Hakkn gayri bir ey isbat eden kimse o eyi' Hakka ortak yapt! AllahTelonlarvebizidoruyolakoysun. BRKMSENNNEFSNBLMES,TANRININKENDNEFSNBLMESDEMEKTR Eer biri kpta: Sen nefsi bilmenin Tanry bilmek, olduunu sylersin, halbuki nefsini bilen Allah'ngayridir.Allah'ngayriolanAllah'naslbilir?Derse,bizdecevapolarak Nefsini,bilenHakkbilir,deriz.Muhakkako.kimseninvcudukendivcuduileveyavcudunun gayri ile mevcut deildir. Belki nn vcudu, Allah'n iinde veya dnda, Allah ile beraber veya Allah'da olmamak zere Allah'n vcududur. Belki ann vcudunu, evvelcede olduu gibi fena'sz, mahvszolarakhaliilegrrsn. Zirabireyinfena's,yokolmas,evveloeyin'inkendinefsilevarolmasnyaniAllah'nkudret ile,yaratmasiledeildekendikendinevarolmasnicapettirir,Buhaliseaslaolmayacakbireydir. mdimeydanaktkibirkimseninnefsinibilmesiAllah'nkendinefsinibilmesidir.Ziraokimsenin nefsiancakHakk'dr.Resulsallallhaleyhivesellemnefsilevcudmuradbuyurdu.Vebumakama ulaan kimsenin vcudu, ak, gizli Allah'n vcudu olmakszn mevcut olmad. Belki onun vcudu Allah'nvcudu,szAllah'nszFiili:iAllah'nfiiliiidir.VeonunnefsibilmedvasAllah'nkendi nefsinibilmesidir.Lknsendvayokimsedeniidir,fiiliiideondangrrsn.Osylyor,oyapyor sanrsn. Nefsini i Allah'n gayri grdn gibi o kimsenin vcudunu da Allah'n gayri gurursun. Zira m'min, mminin aynasdr. mdi Hak, m'minin iman olann ayn gz yani nazardr. nk m'minin gz, Allah'n gzdr. Yani nazar Allah'n nazardr. Keyfiyet olmakszn ve Hak, senin yn'na yahut bilgine, yahut vehmine veya batnna yahut da niyetine grmene girmi olmakszn. BelkiHaknazrnbakanngz,bilgisivegrmesidir. EerbirkimsebenAllah'mdersebunugayridenokimsedendeil,ondanyaniTanrdandinle.Zira AllahbenAllah'mder.Okimsedemez.Velkinsenohaulaaneyeulamadn.Eersenonaulaan eyeulamolaydnonunsylediieyianlar,onunsylediieyisylervegrdeyigrrdn. CmleeyannvcutlarkendivcudlardeilonunyaniTanrnnvcududur. mdipheyedmeyesinvebuiaretlerleAllah'nmahlkolduunuvehmetmeyesin Bilkigren,grlen,birleyen,birlenen,bilen,bilinen,icadedenicadolunanveidrakeden,idrak olunanbirdir drak, grmek, bilmek keyfiyeti olmakszn, idrak, grmek ve bilmek harflerinin vcudu dahi olmaksznTanrkendivcudunukendivcuduilebilir,kendivcudunukendivcuduileidrakeder. Nitekim muhakkak Hakkn vcudu, keyfiyetsiz, Hakkn nefsini grmesi ve idrak eylemesi de keyfiyetsizdir. yle bir misal ile eyhin yukardaki szlerinin daha iyi anlalmasn salamak mmkndr, sanyorum: Bir, kimse aynaya baknca onda kendi suretini grr. O kimse de ne varsa suretinde de vardr. Onunherhareketinisuretiaynentekrareder.Okimsesuretininaslgryorsasuretideonuylece grmektedir. Fakat suretin gz tabi aynaya bakann gzdr. u hlde suretin bakan grmesi, bakannkendigzilekendinigrmesidir.TutalmkibakannadAli'dir.EersuretbenAliyimderse dorusylemiolur.nkbuszsyleyensuretdeildir,osuretAli'ninkendisiolduuiinosz debizzatAlisylemiolur.tebununiineyhiekber:

Birkii,benAllah'm,dersebunugayridendeilondandinle.Yanibuszsyleyenokiideil, Allahdr, diyor. nk o kii, Tanrnn, dem aynasna aksetmi sonsuz suretlerinden bir surettir, suretiseasimayndr.Byleoluncasuretinszashnszolur. eyh'MahmuduebsteriGleniRazadlmehurkitabndaylesyler: Yoklukaynadr,lemdeoaynadakiakis,suretnsan'daoaksin,osuretingzgibidir. Aynakarsndakiiseogziindegizlenmitir Sen.aynadakiaksingzsn Tanr,ogznnuru,gzbebei. Tanrbugzleogzbebeiolannuru,bugzlekendikendisinigrr. lemnsanolmutur. nsan'dalemBundandahatemiz,bundandahagzelbiranlatdaolamaz. BuiinaslnaiyicebirbakarsananlarsnkigrendeO'dur,gz'deO,grnendeO'dur.(2) BZMSZMZBASRETOLANKMSEYEDR Eerbirisikpta:Btnsevilen,irenilen,iyi,kteylerenegzlebakalm?Bircifeyivepislii grdmz vakit ona Allah m diyelim, derse biz deriz ki: Allah bu eylerden bir ey olmaktan mukaddes ve lidir. Bizim szmz pislii pislik, cifeyi cife grmeyen kimseyedir. Bizim szmz basireti olanlar ve ebkem, dilsiz olmayan kimseyedir. Zira nefsini bilmeyen kimse dilsiz ve krdr. Dilsizlikvekrlkgitmedenncebirkimsebubeyanolunanmanalaranlayamaz.SzlemeAllahile beraber olan kimseleredir. Allah'n gayri olan ve ebkem olan kimseye deildir. mdi muhakkak bu makamaulaan,hibireyinAllah'ngayriolmadnbilir.BizimhitabmznefsiniveTanrybilmei istemekteazimvehimmetiolan,kalbindeirfandoan,Tanrycandanvegnldenisteyenarzulayan kimseyedir.Kasd,maksuduolmayankimseyedeildir. TANRIYIANCAKKENDSDRAKEDER Tanr:Basarlar(gzler)onuidrakedemez,obasarlaridrakederbuyuruyor.Hlbukisenbunun aksini,sylyorsun,busylediineyinhakikatinedir? Diyesoranolursaylecevapveririz: HepsylediimizeyTanrnnonubasarlaridrak etmezsznnmanasdr. Busz,onuidrak ederbirkimseolmad,yokturveonuidrakederonunlaberaberbirkimsedeolmazdemektir.Eer vcutta Hakk'n gayri bir mevcut olmas caiz olaydelbette bu mevcudun Hakk idrak eylemesi caiz olurdu.Kendisindenbakamevcutyokturkionugrebilsin. MuhakkakTanrbasarlaronuidraketmezszileHakkngayrigayrolmadna,kendindenbaka bir vct bulunmadna tenbih eyledi. Yani Hakk, Hakkn gayri idrak etmez. Belki Hakk Hakkn gayriolmaksznkendihviyetiidrakeyler.mdiTanr,gayrolmayarakkendizatilekendizatnidrak eyler. Zira basarlar gzler Hakk idrak eyleyemez. Gremez, anlayamaz. nk gzler sonradan meydanagelmedir.Sonradanmeydanagelenisekadimvebakiyianlayamaz,kavrayamaz.Bumanaya ulamayan kimse nefsini bilemez. Zira eyler gzler yoktur, ancak Hakk vardr. mdi niteliksiz olarak Tanrkendivcudunuidrakeder. GRLENBUEYANEDR? Birikptabana: Sen her eyi nefyettin, Tanrdan baka hibir ey yoktur, ancak ve yalnz Tanr vardr, dedin. Peki,bugrdneyanedir? Derse,cevapolarak: Benim bu szlerim hibir eyi Allah'n gayri grmeyen kimseyedir. Bir eyi Allah'n gayri gren kimseilebenimsualvecevabmyoktur.Derim. Zira o kimse grd eyin gayrn grmez. Nefsini bilmeyen kimse de Allah' grmez. Her kap iinde olan eyi szar. Biz bundan nce ok erbettik. Daha ziyade erbetsek, aklasak grmeyen
2

Aklama

kimse grmez, anlamaz, idrak etmez. Gren kimse grr, anlar, idrak eder. Vasla, ulaana iaret yeter.Ulaandanbakasneretmeileneanlatmaileneyaklatrmaileneszle,nebilgiilenede aklilevaslolmaz,ulamaz.Ancakulambireyhehizmetileanlar.Annnuriledoruyolubulur. Onunhimmetileyolagiripinallahannsebepilemaksudunaular. Allah Tel, szden, iten, bilgiden ve nurdan, doru yoldan sevdii ve raz olduu eyden, bizi ayrmasn.