sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

www.csb.gov.ge

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

2009 agvisto - 2010 agvisto

sajaro samsaxuris biuro

gamocema moamzades: ana jRarkavam qeTevan samxaraZem irine siamaSvilma dizaini: besik danelia

sajaro samsaxuris biuro Tbilisi, ingoroyvas q. N7 tel.: + 995 32 93 19 12 faqsi: + 995 32 92 33 78 el-fosta: csb@csb.gov.ge

www.csb.gov.ge www.declaration.ge
4

Sinaarsi
07 sajaro samsaxuris biuros ufrosis mimarTva ganxorcielebuli proeqtebi 09 11 13 deklarirebis erTiani eleqtronuli sistemis amoqmedeba

qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis sajaroobasTan dakavSirebiT ganxorcielebuli reforma

cvlilebebi sajaro mmarTvelobis kanonmdeblobaSi samomavlo proeqtebi

16 17 20

adamianuri resursebis marTvis erTiani eleqtronuli sistema

sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti

saqarTveloSi gatarebuli antikorufciuli reformebis Sefaseba saerTaSoriso organizaciebis mier

interviuebi

22

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

ogesalmebiT, pativcemulo mkiTxvelo! moxaruli var warmogidginoT publikacia, romlis mizania, gagacnoT sajaro samsaxuris biuroSi ukanasknel periodSi ganxorcielebuli ZiriTadi reformebi. Cveni ofisi ganviTarebis sakmaod mniSvnelovan etapze imyofeba. im reformebs Soris, romlebic saqarTvelos mTavrobis mier ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi tardeba, sajaro samsaxuris reforma erT-erT umniSvnelovanes mimarTulebas warmoadgens. saqarTvelos parlamentis mier 2009 wlis zafxulSi kanonmdeblobaSi ganxorcielebuli cvlilebebis Sedegad, likvidirebul iqna Tanamdebobis pirTa qonebrivi da safinanso mdgomareobis sainformacio biuro, romelic Sedioda saqarTvelos iusticiis saministros daqvemdebarebaSi da misi funqciebi SeiTavsa sajaro samsaxuris biurom. Sesabamisad, sajaro samsaxuris biuros funqciebi gafarTovda. amJamad biuro koordinacias uwevs reformis process sajaro samsaxurSi da uzrunvelyofs Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis erTiani eleqtronuli sistemis gamarTul muSaobas. biuro funqcionirebs damoukideblad. mis ufross Tanamdebobaze niSnavs da aTavisuflebs saqarTvelos prezidenti.

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

reformis Sedegad, biuroSi ganxorcielda axali proeqtebi, kerZod: dainerga deklarirebis erTiani eleqtronuli sistema; Tanamdebobis pirTa 47 000 qonebrivi mdgomareobis deklaracia daskanerda da daido Cvens veb-gverdze; saqarTvelos parlamentSi moxda lobireba ramdenime sakmaod mniSvnelovani kanonproeqtis, romelic amartivebs konkursis Catarebas sajaro samsaxurSi; Catarda kvlevebi sazRvargareTis qveynebSi ganxorcielebuli sajaro samsaxuris reformis Sesaxeb da aRniSnuli kvlevebis analizi gamoyenebul iqna sajaro samsaxuris kodeqsis proeqtSi. Cven ar vgegmavT miRweul Sedegebze gaCerebas da uaxloes momavalSi kvlavac vapirebT ramdenime mniSvnelovani proeqtis ganxorcielebas, romelTa Soris prioritets warmoadgens sajaro dawesebulebebSi adamianuri resursebis marTvis sistemis danergva da sajaro samsaxuris axali kodeqsis lobireba saqarTvelos parlamentSi. dasasruls, minda imedi gamovTqva, rom aRniSnuli publikacia Seasrulebs Cvens mier dasaxul funqcias da mkiTxvels ufro naTeli warmodgena Seeqmneba sajaro samsaxuris biuros saqmianobis Sesaxeb, sazogadoeba gaecnoba biuros mier ganxorcielebul da samomavlod dagegmil proeqtebs. amasTan, Cven moxaruli viqnebiT vupasuxoT sajaro samsaxurTan dakavSirebul Tqvens nebismier SekiTxvas. tel: (995 32) 932102, el-fosta: csb@csb.gov.ge, www.csb.gov.ge irakli kotetiSvili sajaro samsaxuris biuros ufrosi

ganxorcielebuli proeqtebi

deklarirebis erTiani eleqtronuli sistemis amoqmedeba 2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklarirebis erTiani eleqtronuli sistema, ramac mTlianad Caanacvla qaRaldze arsebuli deklarirebis sistema. aRniSnuli sistema SemuSavda sajaro samsaxuris biuros mier da Sesabamisad, mis administrirebasac Tavad uzrunvelyofs. deklarirebis erTian eleqtronul sistemaze gadasvliT mniSvnelovnad daixvewa deklarirebis procesi. Tanamdebobis pirTaTvis gamartivda deklaraciis Sevsebis procedura. isini onlain reJimSi avseben deklaracias specialurad maTTvis gankuTvnili unikaluri parolis meSveobiT, aRar aris saWiro furclebis amobeWvda, sajaro samsaxuris biuros ofisSi stumroba. deklarantebi ubralod Sedian veb-gverdze (www.declaration.ge), saidanac martivad avseben deklaracias.
WWW.DECLARATION.GE

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

sajaro samsaxuris biuro aqtiurad muSaobs im mimarTulebiT, rom ufro metad gamartivdes deklaraciis Sevsebis procedura. kerZod, deklaraciis wardgenisaTvis gaTvaliswinebuli vadis amowurvamde araugvianes oci dRisa, sajaro samsaxuris biuro werilobiT afrTxilebs Tanamdebobis pirs amis Sesaxeb da ganumartavs mas deklaraciis droulad warudgenlobisaTvis saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul pasuxismgeblobas. mocemul werilSi aseve miTiTebulia sajaro samsaxuris biuros mier miniWebuli momxmareblis saxeli da unikaluri paroli, romlebic gamoiyeneba avtorizaciisaTvis, raTa SemdgomSi SesaZlebeli iyos deklaraciis Sevseba.
WWW.DECLARATION.GE

unda aRiniSnos, rom eleqtronuli deklarirebisaTvis SemuSavebuli programa sakmaod daxvewilia. programis TiToeul vels aqvs daxmarebis Rilaki, romlis gamoyenebis SemTxvevaSi deklaranti iRebs detalur informacias, Tu ra unda miuTiTos mocemul velSi. Tu yovelive zemoaRniSnulis Semdeg deklarants mainc daebadeba kiTxva, sajaro samsaxuris biuroSi moqmedebs cxeli xazi, Sesabamisad, operatorebi mzad arian ganmarton deklarirebasTan dakavSirebuli nebismieri sakiTxi.

Sevsebuli deklaraciebi sajaro da xelmisawvdomia veb-gverdze www.declaration.ge. aRniSnul veb-gverdze SesaZlebelia deklaraciebis Zieba saxelis, gvaris da organizaciis mixedviT.

10

WWW.DECLARATION.GE

aRsaniSnavia, rom ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis (OECD) mier Catarebuli kvlevis Tanaxmad eleqtronuli deklarirebis sistema moqmedebs mxolod ramdenime qveyanaSi.1

qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis sajaroobasTan dakavSirebiT ganxorcielebuli reforma sajaro samsaxuris biuros mier ganxorcielebul proeqtTa Soris erT-erTi yvelaze ufro ambiciuria Cvens arqivSi daculi Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis ganTavseba sajaro samsaxuris biuros veb-gverdze (www.csb.gov.ge). sajaro samsaxuris biuros mxridan aRniSnuli proeqtis ganxorcieleba udidesi moculobis informaciis damuSavebasTan iyo dakavSirebuli. moxda Cvens arqivSi daculi 47 000 deklaraciis skanireba da maTi PDF formatSi gadayvana. aRniSnuli proeqtis SemuSavebamde deklaraciis aslis gacemis procedura sakmaod rTuli iyo. dainteresebul pirebs uxdebodaT sajaro samsaxuris biuroSi mosvla, gancxadebis dawera, SemdgomSi xdeboda gancxadebis dakmayofi1

OECD Anti-Corruption Network for Eastern Europe and Central Asia OECD-EU SIGMA programme Draft Study ASSET DECLARATIONS FOR PUBLIC OFFICIALS A TOOL TO PREVENT CORRUPTION (March 31, 2010)

11

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

11

WWW.CSB.GOV.GE

leba, rac droSi sakmaod iweleboda, gansakuTrebiT, Tuki piri iTxovda araerTi deklaraciis gacnobas. amasTan, deklaraciis aslis gadaReba ar iyo ufaso.2 qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis veb-gverdze ganTavsebam yvela zemoaRniSnuli problema moxsna. nebismier dainteresebul pirs SeuZlia Sevides veb-gverdze (www.csb.gov.ge) da momentalurad moipovos Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaracia yovelgvari gadasaxadis gareSe. veb-gverdis Seqmnis dRidan ukve 26869 deklaracia iqna CamotvirTuli. cvlilebebi sajaro samsaxuris mmarTvelobis kanonmdeblobaSi ukanaskneli 6 Tvis ganmavlobaSi, `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ da `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb saqarTvelos kanonebSi araerTi cvlileba Sevida, romelTa proeqtis avtoric sajaro samsaxuris biuro iyo.
2

`sajaro informaciis aslis gadaRebis mosakreblis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis Tanaxmad, A4 da A5 formatis qaRaldis qseroaslis erTi gverdis Rirebuleba aris 0,05 lari, lazerul printerze amobeWdvis _ 0,10 lari, erT kompiuterul diskze informaciis Caweris Rirebuleba warmoadgens 2,65 lars, xolo erT disketaze informaciis Caweris Rirebulebaa 1,3 lari.

12

mniSvnelovani cvlilebebi Sevida `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi 2009 wlis 4 dekembers, kerZod: gauqmda sakonkurso gancxadebis mxolod werilobiTi formiT wardgenis valdebuleba da mis nacvlad SesaZlebeli gaxda eleqtronuli ganacxadis Sevsebac avtobiografiis alternativad ganisazRvra CV gauqmda sajaro samsaxurSi miRebisas sagadasaxadodan qonebrivi deklaraciis cnobis wardgenis valdebuleba gauqmda Sromis wignakebis warmoebis valdebuleba gafarTovda deklarirebas daqvemdebarebul Tanamdebobis pirTa wre `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis mixedviT, SromiTi saqmianobis Sesaxeb informacia aRiricxeboda Sromis wignaksa da namsaxurobis nusxaSi. aRniSnuli sistema moZvelebuli iyo da faqtobrivad SeuZlebeli iyo misi gakontroleba. Sromis wignakebis SeZena Tavisuflad iyo SesaZlebeli. Sesabamisad, nebismier pirs SeeZlo TviTneburad Seetana Canawerebi masSi. amasTan, Sromis kodeqsiT 2006 wlidan gauqmebulia Sromis wignakis warmoebis valdebuleba da kerZo seqtorSi aRar xdeba misi gamoyeneba. praqtikaSi faqtobrivad ar xdeboda namsaxurobis nusxis gamoyeneba da aRniSnuli moTxovna ufro formalur xasiaTs atarebda. amis gaTvaliswinebiT, 2009 wlis 4 dekemberis sakanonmdeblo cvlilebebiT sajaro samsaxuris dawesebulebebSi gauqmda Sromis wignakebisa da namsaxurobis nusxis warmoebis valdebuleba. cvlilebebis Tanaxmad, cvlilebebis amoqmedebamde gacemuli Sromis wignakebi inarCuneben Zalas. amasTan, aRar xdeba axali Sromis wignakebis gacema. sajaro mosamsaxuris moTxovnis SemTxvevaSi, Tu kanonis amoqmedebamde masze gacemuli iyo Sromis wignaki, dawesebuleba valdebulia Sromis wignakSi Seitanos Sesabamisi Canaweri. 2009 wlis 4 dekembers cvlilebebi iqna Setanili `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSic. aRniSnuli cvlilebebis aucilebloba 13 ZiriTadad dakavSirebuli iyo Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklarirebis erTian eleqtronul sistemaze gadasvlasTan da kanonSi arsebul sxvadasxva xarvezebTan.

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

13

zemoaRniSnul kanonSi iyo garkveuli problemebi, kanonis zogierTi Canaweri moZvelebuli iyo da srulad ar asaxavda im Tanamdebobis pirTa nusxas, romelTaTvisac savaldebuloa qonebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevseba. cvlilebebiT moxda am xarvezebis gasworeba. aRniSnuli cvlilebebiT, Tanamdebobis pirTa nusxas daemata saqarTvelos mTavrobis kancelariis ufrosi, misi moadgile, struqturuli qvedanayofis ufrosi, agreTve masTan gaTanabrebuli pirebi. cvlilebebamde aRniSnuli pirebi Tanamdebobis pirTa nusxaSi moxseniebulni iyvnen saxelmwifo kancelariis ufrosad, mis moadgiled, struqturuli qvedanayofis ufrosad, agreTve masTan gaTanabrebul pirebad, rac qmnida garkveul problemebs, kerZod, aRniSnuli pirebis mier aRar xdeboda Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevseba. cvlilebebis Semdeg problema aRmoifxvra. Tanamdebobis pirTa nusxas, aseve, daemata saqarTvelos prezidentis administraciis ufrosi, misi moadgile, struqturuli qvedanayofis ufrosi, agreTve masTan gaTanabrebuli pirebi. aRsaniSnavia, rom ekonomikuri interesebis gacxadebisa da gamoqveynebis sakiTxebSi (`sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis IV Tavi) Tanamdebobis pirebad aseve ganisazRvrnen zogierTi sajaro samarTlis iuridiuli piris xelmZRvanelebic (magaliTad, sazogadoebrivi mauwyeblis, saxelmwifo Sesyidvebis saagentos, sajaro reestris erovnuli saagentos da sxva ssip-Ta xelmZRvanelebi), romelTa CamonaTvali ganisazRvreba saqarTvelos prezidentis brZanebulebiT. aRniSnuli cvlileba logikuria, vinaidan sajaro samarTlis iuridiul pirTa dafinanseba saxelmwifo biujetidan xdeba da aucilebelia, maTi xelmZRvanelebis qonebrivi mdgomareoba iyos sazogadoebis farTo masebisaTvis gamWvirvale. Tanamdebobis pirebs gaezardaT Tanamdebobaze gamwesebidan da gaTavisuflebidan deklaraciis Sevsebis vada. cvlilebebamde aRniSnuli vada iyo erTi Tve, xolo cvlilebebis Semdeg 2 Tvemde gaizarda. cvlilebebis Tanaxmad, sajaro samsaxuris biuros moexsna valdebuleba Tanamdebobaze gamamwesebel organos gadasces Sevsebuli qonebrivi mdgomareobis deklaraciis asli, radgan dainteresebul pirs ukve Cvens veb-gverdze SeuZlia misi naxva.

14

gauqmda deklaraciis warudgenlobis SemTxvevaSi biuros ufrosis mier damatebiTi aTdRiani vadis miniWebis wesi. cvlilebebis Tanaxmad, sajaro samsaxuris biuro Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaraciis wardgenisaTvis gaTvaliswinebuli vadis amowurvamde ara ugvianes 20 dRisa afrTxilebs pirs amis Sesaxeb da ganumartavs mas deklaraciis droulad warudgenlobisaTvis saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul pasuxismgeblobas, xolo Tu pirma mainc ar waradgina deklaracia, igi jarimdeba 1000 lariT. `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoniT gaTvaliswinebul deklaraciaSi misaTiTebel monacemebs Soris ar iyo piradi nomeri. 2009 wlis 4 dekembris sakanonmdeblo cvlilebebis Tanaxmad, savaldebulo gaxda deklaraciaSi piradi nomris miTiTeba, rac savsebiT logikuria, radgan SesaZlebeli gaxda pirTa ufro zusti identificireba. cvlilebebis Sedegad ganisazRvra, rom sajaroa Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomarebis deklaraciaSi mocemuli yvela informacia, garda saidumlo gverdis, deklaraciis pirvel gverd-ze miTiTebuli piradi nomris, mudmivi sacxovrebeli adgilis misamarTisa da piradi telefonis nomrisa. aseve mniSvnelovan siaxles warmoadgens 2010 wlis ivlisis TveSi `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ da `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ saqarTvelos kanonebSi ganxorcielebuli cvlilebebi, ris Sedegadac: Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaraciis wardgena moxdeba weliwadSi erTxel; gauqmda moxeleTa rezervi, garda kanonmdeblobiT pirdapir gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa; antikorufciul RonisZiebeTa progresis SenarCunebisa da arsebuli meqanizmebis ganmtkicebis mizniT kanonis doneze Seiqmna uwyebaTaSorisi antikorufciuli sakoordinacio 15 sabWo.

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

15

samomavlo proeqtebi

adamianuri resursebis marTvis erTiani eleqtronuli sistema Cvenma uwyebam daiwyo muSaoba saxelmwifo dawesebulebebSi adamianuri resursebis marTvis erTiani standartuli eleqtronuli programis SemuSavebaze. yvela sajaro samsaxuris dawesebulebaSi dainergeba sajaro mosamsaxureTa Tanamedrove erTiani eleqtronuli baza, romelsac Tavad uwyeba gamoiyenebs Tavis yoveldRiur saqmianobaSi. dawesebulebebis adamianuri resursebis marTvis samsaxurebi SeZleben TanamSromelTa Sesaxeb nebismieri informaciis (saxeli, gvari, Tanamdeboba, informacia Svebulebis Sesaxeb, informacia mivlinebis Sesaxeb, Tanamdebobrivi gadaadgileba, informacia waxalisebisa da disciplinaruli pasuxismgeblobis Sesaxeb da sxv.) asaxvas bazaSi. faqtobrivad Seiqmneba moxeleTa eleqtronuli piradi saqmeebi. am sistemis Seqmna metad mniSvnelovania sajaro seqtorSi adamianuri resursebis marTvis gamWvirvalobisa da efeqturobis amaRlebisaTvis, saqmianobis Sefasebis efeqturobis gazrdisa da rekomendaciebis SemuSavebisaTvis. sajaro mosamsaxureTa erTiani eleqtronuli bazis gamoyeneba SesaZlebeli iqneba sajaro samsaxuris Sesaxeb kvlevebis Casatareblad da sajaro samsaxurSi politikis ukeT gansasazRvrad. Cveni varaudiT, aRniSnuli programis amoqmedeba SesaZlebeli gaxdeba 2010 wlis 1 oqtombrisTvis.

16

sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti sajaro samsaxuris reforma warmoadgens saqarTvelos mTavrobis erT-erT umTavres prioritets. sajaro samsaxuris biuros mier SemuSavebul iqna sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti, romelmac axal safexurze unda aiyvanos sajaro samsaxuris saqmianobis standartebi. sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti agebulia dasavlur standartebze da iTvaliswinebs mxolod kritikulad aucilebel normebs sajaro samsaxuris Sesaxeb. proeqtis Tanaxmad, SromiTi urTierTobebi ZiriTadad mowesrigdeba SromiTi kanonmdeblobiT da daqiravebul pirTan gaformebuli SromiTi xelSekrulebis safuZvelze. proeqti aseve awesrigebs sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobasa da korufciasTan dakavSirebul sakiTxebs. kodeqsis proeqtSi mocemulia saerTaSoriso organizaciebis rekomendaciebis Sesabamisad SemuSavebuli sajaro mosamsaxureTa qcevis wesebi. erT-erTi yvelaze mniSvnelovani siaxlea politikuri da aRmasrulebeli nawilebis gamijvna, rac gulisxmobs imas, rom sajaro samsaxuris instituciuri struqtura gaiyofa politikur da aRmasrulebel nawilebad. zemoaRniSnul sistemaSi politikuri nawili miiRebs mxolod politikur gadawyvetilebebs, uSualod ar ganaxorcielebs dawesebulebis administrirebas. rac Seexeba aRmasrulebel nawils, igi stabiluri iqneba da politikuri procesebi masze zegavlenas ar moaxdens. kodeqsis proeqtSi vxvdebiT aRmasrulebeli direqtoris (dawesebulebis xelmZRvanelis (CEO) Tanamdebobas, romelic administrirebas gauwevs dawesebulebas. sajaro samsaxuri politikuri nawili
politikuri da saxelmwifo moxele politikuri da saxelmwifo moxelis kabinetis wevri

aRmasrulebeli nawili
aRmasrulebeli direqtori 17 sajaro mosamsaxureebi

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

17

politikuri da aRmasrulebeli nawilebis gamijvnas vxvdebiT iseT qveynebSi, rogorebicaa: SvedeTi, axali zelandia, gaerTianebuli samefo. aRniSnul saxelmwifoebSi uwyebebs marTaven xelmZRvanelebi (General Director, Chief Executive, Permanent Secretary), xolo politikas SeimuSaveben mTavrobaSi Semavali ministrebi. ministrebis/politikuri Tanamdebobis pirebis cvlileba ar iwvevs uwyebis aRmasrulebeli xelmZRvanelis cvlilebas. proeqtis mixedviT, sajaro samsaxurSi gamwesebisaTvis dadgenili minimaluri asaki Semcirdeba 21 wlidan 18 wlamde. kanonproeqtis Tanaxmad, ucxo qveynis moqalaqeebsac eqnebaT SesaZlebloba daikavon Tanamdebobebi sajaro samsaxurSi, garda politikuri da saxelmwifo moxelis Tanamdebobebisa. kanonproeqtiT mkafiod gaimijna Tanamdebobebi, romlebzedac piri SeiZleba gamwesdes konkursis da pirdapiri daniSvnis, arCevis wesiT. aRmasrulebeli direqtoris Tanamdebobaze konkurss Caatarebs sajaro samsaxuris biuro, xolo sakvalifikacio moTxovnebs gansazRvravs uflebamosili politikuri an saxelmwifo moxele biuros ufrosTan SeTanxmebiT. SerCeul kandidatTan xelSekrulebas aformebs uflebamosili politikuri an saxelmwifo moxele da biuros ufrosi kodeqsis proeqtiT dadgenili xelSekrulebis zogadi principebis safuZvelze. aRmasrulebel direqtors uflebamosileba Seuwydeba ara uflebamosili politikuri an saxelmwifo moxelis gaTavisuflebis, aramed xelSekrulebis pirobebis Seusruleblobis gamo. aRmasrulebeli direqtori daniSvna
sajaro samsaxuris biuros mier Catarebuli konkursis safuZvelze, xelSekrulebas uformebs uflebamosili politikuri an saxelmwifo moxele da biuros ufrosi

gaTavisufleba
Tavisufldeba xelSekrulebis pirobebis Seusruleblobis gamo

18

aRmasrulebel direqtors eqneba sruli diskrecia Tavis saagentoSi miiRos sajaro moxele. Tumca, aseTi konkursi yvela SemTxvevaSi unda Catardes aradiskriminaciulad da SejibrebiTobis principis dacviT. sajaro samsaxurSi miReba pirdapiri daniSvnis an arCevis wesi
politikuri da saxelmwifo moxelis kabinetis wevri aRmasrulebeli direqtoris moadgile, TanaSemwe, mrCeveli, mdivani

konkursis wesi
aRmasrulebeli direqtori da yvela sxva sajaro moxele

sajaro samsaxurSi miRebis amgvar sistemas vxvdebiT, magaliTad axal zelandiaSi. axali zelandiis saxelmwifo seqtoris aqtis (1988) Tanaxmad, dawesebulebis xelmZRvaneli samsaxurSi miiReba saxelmwifo komisioneris mier Catarebuli konkursis safuZvelze. dawesebulebis SigniT, piris samsaxurSi miRebisas, dadgenili minimaluri moTxovnebis farglebSi, xelmZRvanels gaaCnia sruli avtonomia. aRmasrulebeli direqtoris saqmianobis Sefaseba moxdeba uflebamosili politikuri an saxelmwifo moxelis mier, aRmasrulebeli direqtoris mier warmodgenili angariSebis safuZvelze. aRmasrulebeli direqtori angariSs waradgens weliwadSi orjer an ufro xSirad.

19

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

19

saqarTveloSi gatarebuli antikorufciuli reformebis Sefaseba saerTaSoriso organizaciebis mier 2010 wlis 15 aprils ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis (OECD) vebgverdze gamoqveynda monitoringis meore raundis angariSi, romlis Sesabamisad saqarTvelo warmatebiT axorcielebs antikorufciul reformebs, dadebiTad aris Sefasebuli maT mier gaweuli rekomendaciebis Sesrulebis procesic3. angariSSi antikorufciuli politikis erT-erT pozitiur faqtorad aris moxseniebuli 2008 wels antikorufciuli sabWos Camoyalibeba, korufciis kriminalizacia saerTaSoriso standartebis Sesabamisad. korufciis prevenciis mxriv, mniSvnelovan progresad aris miCneuli 2009 wels miRebuli saqarTvelos prezidentis brZanebulebebi sajaro moxeleTa konkursisa da atestaciis Catarebis wesis Sesaxeb. zemoaRniSnuli mimarTulebiT erT-erT mniSvnelovan miRwevad aris dasaxelebuli `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi mamxileblis dacvis wesebis SemoRebac. angariSSi aRniSnulia, rom 2009 wlidan Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomarebis deklaraciebis miRebaze pasuxismgebeli organoa sajaro samsaxuris biuro da mniSvnelovan nabijad aris miCneuli biuros mier aRniSnuli deklaraciebis veb-gverdze ganTavseba. saqarTveloSi korufciis done gasuli xuTi wlis ganmavlobaSi mniSvnelovnad Semcirda, (CPI) 2.0-dan 4.1-mde (sadac 10 korufciis gareSe _ 0 korufciis maRali done). saqarTvelo am maCvenebliT evrokavSiris zogierT wevr qveyanas uswrebs win, kerZod bulgareTs, rumineTs da saberZneTs4.

OECD Anti-Corruption Network for Eastern Europe and Central Asia Istanbul Anti-Corruption Action Plan Second Round Monitoring Georgia Draft Report (30 March, 2010) www.transparency.ge

20

dabali done

4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0

maRali done

korufciis Semcirebis maCvenebeli

2004

2005

2006

2007

2008

2009

antikorufciuli mimarTulebiT miRweulma progresma mniSvnelovani gavlena moaxdina ekonomikur faqtorebze. Doing Business-is ukanaskneli angariSis Tanaxmad saqarTvelo dawinaurda, meTeqvsmetedan meTerTmete adgilze gadainacvla da axla aseulSi imyofeba yvela maCvenebliT, xolo oTxi maCveneblis mixedviT aTeulSi moxvda5.

2010 singapuri saqarTvelo Sveicaria 1 11 21

2009 1 16 15

21
5

www.doingbusiness.org

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

21

interviuebi

fransisko kardona

OECD ekonomikuri TanamSromlobis da

ufrosi administratori, ganviTarebis organizacia mmarTvelobisa da menejmentis gaumjobesebis mxardaWera/ ekonomikuri TanamSromlobis da ganviTarebis organizacia

olga savrani
menejeri, aRmosavleT evropisa da centraluri aziis antikorufciuli qseli; antikorufciuli ganyofileba; finansuri da samewarmeo saqmianobis direqtorati; ekonomikuri TanamSromlobis da ganviTarebis organizacia

gasuli ramdenime wlis ganmavlobaSi saqarTvelos mTavrobam ganaxorciela rigi reformebisa, dakavSirebuli sajaro samsaxuris gaumjobesebasa da mis Semdgom ganviTarebasTan. rogor SeafasebT saqarTvelos mTavrobis mier korufciul saqmianobasTan dakavSirebuli riskebis minimizaciisa da mTavrobis saqmianobis momatebuli gamWvirvalobis mimarTulebiT dagadgmul nabijebs? fransisko kardona: amasTan dakavSirebiT mogaxsenebT, rom sajaro samsaxuris reforma aris politikuri Zalisxmeva. sajaro samsaxuris profesionalizaciiT Tqven SegiZliaT miiRoT dadebiTi Sedegi korufciis Semcirebis saqmeSi. sajaro samsaxuris reformis mTavari mizania demokratiul konteqstSi uzrunvelyos, rom sajaro samsaxuri xelmZRva-

22

nelobdes samarTlis normiT, moqmedebdes kanonierebis principis Sesabamisad da pativs scemdes moqalaqeTa uflebebs. es aris sajaro samsaxuris mTavari amocana, Tumca, rogorc giTxariT paralelurad SeuZlia Seamciros korufcia. amasTan dakavSirebiT getyviT, rom saqarTvelos mTavroba mzad aris wamoiwyos umTavresi reforma sajaro samsaxurSi misi modernizaciisaTvis: rogor imarTeba sajaro samsaxuri da ramdenad morgebulia, sajaro samsaxuri emsaxuros qarTvel sazogadoebas da es kargi nabijia. es aris Zalian pozitiuri ganviTareba da Cven Zalian moxaruli viqnebiT, TqvenTan erTad CavebaT am ganviTarebaSi. olga savrani: Tu daviwyeb Tqveni SekiTxvis pirveli nawiliT, romelic exeba antikorufciul saqmianobas, amis ukeTesi Sefaseba iqneba ori angariSi, dabeWdili ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis (OECD) antikorufciuli qselis mier. pirveli angariSi gamoqveynda 2006 w. da meore _ erTi kviris win Cvens veb-gverdze. iq gaecnobiT saqarTvelos mTavrobis antikorufciuli qselis OECD-is oficialur Sefasebas, magram mTlianobaSi, Cven veTanxmebiT bevr saerTaSoriso damkvirvebels, rom mniSvnelovani progresi iqna miRweuli saqarTveloSi administraciuli korufciis Semcirebis TvalsazrisiT, Tumca, Cveni SefasebiT, es progresi ZiriTadad miRweul iqna samarTaldamcavi organoebis, prokuraturis udidesi ZalisxmeviT, danaSaulis gamovleniT da samarTlebrivi devniT da, albaT, am progresis umciresi nawili ganxorcielda sajaro samsaxuris nebismieri sistemuri reformis wyalobiT, saidanac iwyeba Tqveni SekiTxva. mTavrobis gamWvirvalobis pirobebSi Cven aseve vxedavT did progress sxvadasxva samTavrobo saagentoebis mier informaciis proaqtiuli an moTxovnisamebr miwodebis safuZvelze arasamTavrobo organizaciebis, sajaro samsaxuris sazogadoebis da Cveulebrivi moqalaqeebis meSveobiT. am SemTxvevaSi SeiniSneba gamWvirvalobis gaumjobeseba, Tumca ver getyviT, rom OECD-is moxsenebebSi Cven gvaqvs naTeli Sefaseba imaze, rom es romelime sistemuri reformis wyalobiT moxda, Tu iyo mravali uwyebis mier ganxorcielebuli politikuri gadawyvetileba. angariSi miuTiTebs, rom partiebis dafinansebis qarTuli sistema Seicavs ZiriTad wesebs evropis standartebisa da praqtikis Sesabamisad. misi naklia saTanado monitoringisa da saxelmwifo xelisuflebis organoebis mier partiis dafinansebis kontroli. centralur saarCevno komisias ar gaaCnia arc mandati, arc 23 resursebi, rom yuradRebiT gaakontrolos partiis dafinansebis kanonmdeblobasTan

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

23

Sesabamisoba. monitoringisa da zedamxedvelobis aseTi meqanizmis gareSe politikuri partiis dafinansebis aseTi sistema ar aris srulyofili da amaos xdis partiis Sewirulobebis Sesaxeb dadgenilebas. Cemi azriT, angariSi miuTiTebs, rom ar arsebobs aSkara faqtebze dafuZnebuli mtkicebuleba, rom amJamad saqarTveloSi arsebobs aseTi problema. ra SegiZliaT TqvaT saqarTveloSi sajaro samsaxuris reformis mimarTulebis Sesaxeb? fransisko kardona: sajaro samsaxuris reformis amocanebis dasadgenad, upirvelesad, unda daxarjo dro da Zalisxmeva da Seecado miaRwio konsesuss rac SeiZleba met adamianTan sxvadasxva dawesebulebidan, saxelmwifo organizaciebidan, politikuri partiebidan da a.S. garkveuli saerTo urTierTgagebis Sesaqmnelad amasTan dkavSirebiT, Tu ra aris am reformis saboloo daniSnuleba, radgan sxvagvarad Cven SesaZloa gamogvrCes saxelmwifos mniSvnelovani sakiTxebi. nebismieri reformis dawyebamde unda davrwmundeT, rom es reforma: pirveli, iqneba sando, meore, iqneba sasargeblo da mesame, mas miiRebs sazogadoebis umetesoba zogadad. am etapze es iqneba Cemi rekomendacia. 2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda qonebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevsebis eleqtronuli sistema. amJamad, deklaraciebis wardgenis forma Tanamdebobis pirTaTvis aris mxolod eleqtronuli. aRniSnuli sistemis administratori aris sajaro samsaxuris biuro. gTxovT Tqveni mosazreba gamoTqvaT am inovaciasTan dakavSirebiT. olga savrani: Cveni azriT, es pozitiuri nabijia da aseve kargia, rom arsebobs erTi saagento, romelic pasuxismgebelia am qonebriv deklaraciebze. vfiqrob, rom swori mimarTulebiT moZraobT, magram bevria gasakeTebeli imisaTvis, rom gacnobierebul iqnes am sistemisaTvis mimatebuli Rirebuleba da misi efeqturoba. mcire teqnikur sakiTxebTan dakavSirebiT me mesmis, rom am qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis wardgena xdeba eleqtronuli formiT da mere gadagyavT PDF formatSi da aTavsebT onlain reJimSi. bolo SekiTxva, romelic Cven gvqonda qonebrivi mdgomareobis deklaraciebTan dakavSirebiT saqarTvelosTan Cveni ukanaskneli intervius dros, iyo am qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis Semowmeba. ar aris aucilebeli arsebobdes uzarmazari sistema, romelic yvelafers Seamowmebs da gaakontrolebs. ai es aris is sfero, romelic ar iqna asaxuli

24

uaxloes angariSSi saqarTvelosTvis imitom, rom mTavrobam ar miiRo is, magram Cven mainc daJinebiT vamtkicebT, rom sasargeblo iqneba am sferos kvleva, arsebobs Tu ara deklaraciebis aseTi SemTxveviTi Semowmebis/kontrolis an misi sxva formebis saWiroeba. sajaro moxeleTa 47000 qonebrivi deklaracia iqna skanirebuli da gadayvanili PDF formatSi. es deklaraciebi atvirTul iqna sajaro samsaxuris biuros veb-gverdze. yvela wina da mimdinare qonebrivi mdgomareobis deklaracia xelmisawvdomia sazogadoebisaTvis. gTxovT gagvacaniT Tqveni mosazreba, Tu ramdenad uwyobs xels qonebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevsebis eleqtronuli sistema antikorifciuli reformis ganviTarebas. olga savrani: es emTxveva Cvens adrindel rekomendacias, rom qonebrivi mdgomareobis deklaraciebi sajaro unda iyos da moxarulebi varT, rom saqarTveloSi ase ganviTarda movlenebi. rogorc iciT, warsulSi deklaraciebi xelmisawvdomi iyo mxolod moTxovnisamebr. Tqveni komentarebi nebismier sxva sakiTxze, romelsac saWirod miiCnevT. olga savrani: Cven viciT, rom saqarTvelos antikorufciuli reforma aris sakmaod warmatebuli da metad unikaluri yofil sabWoTa kavSiris regionSi da saqarTvelom mowoneba daimsaxura amasTan dakavSirebiT. TumcaRa, sajaro samsaxuris reformis sferoSi SesaZloa sasargeblo iyos saqarTvelos xelisuflebis organoebisaTvis, dainaxon, Tu rogor ganxorcielda msgavsi reformebi aRmosavleT evropis sxva qveynebSi, gansakuTrebiT, uaxles kandidat qveynebSi an evrokavSiris axal wevr qveynebSi. rac Cven iq vnaxeT, aris uzarmazari Seneleba an Tundac ukureformebi da umTavresi saSiSroeba, rac SeiniSneba am qveynebSi, aris sajaro samsaxuris politizireba. arCevnebis wyalobiT axali mTavroba cvlis yvelas sajaro administraciaSi da amgvarad, isini ver uzrunvelyofen, rom sajaro samsaxurma gawios momsaxureba qveynis sazogadoebisaTvis da ara _ partiisaTvis da ZalauflebisaTvis. amJamad aseTi saSiSroeba saqarTvelos ar emuqreba, Tumca misi warmoSoba gamoricxuli ar aris. es nawilobriv ukavSirdeba antikorufciul Temas da vfiqrobT es udavod unda iyos saqarTveloSi sajaro samsaxuris samomavlo reformis Semad25 geneli nawili.

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

25

batoni per eklundi

elCi, evrokavSiris warmomadgenlobis xelmZRvaneli saqarTveloSi

2004 wlidan saqarTvelos mTavrobis erT-erT umTavres amocanas warmoadgenda sajaro samsaxuris gaumjobeseba da misi Semdgomi ganviTareba. amasTan dakavSirebiT inicirebul iqna rigi reformebisa, gansakuTrebiT: 1) korufciul saqmianobasTan dakavSirebuli riskebis minimizacia; 2) mTavrobis saqmianobis momatebuli gamWvirvaloba. rogor SeafasebdiT saqarTvelos mTavrobis mier gadadgmul am nabijebs? evrokavSiri miesalmeba sajaro mmarTvelobis modernizebas saqarTveloSi. evrokavSiris _ saqarTvelos samoqmedo gegmis ZiriTadi amocanebi moicavs sajaro samsaxuris gamWvirvalobisa da racionaluri angariSvaldebulebis zrdas. aseve minda aRvniSno, rom gardamaval qveyanaSi, rogoricaa saqarTvelo, sajaro samsaxuris modernizeba ar warmoadgens mxolod erT-erT ZiriTad reformas, aramed moicavs evrokavSiris wevri saxelmwifoebis mudmiv miswrafebas, mimarTuls xarisxis, angariSvaldebulebis da momsaxurebis donis gaumjobesebisaken. 2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda Tanamdebobis pirTaTvis savaldebulo qonebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevsebis eleqtronuli sistema. aRniSnuli sistemis administratori aris sajaro samsaxuris biuro. gTxovT gagviziaroT Tqveni Sexeduleba am sakiTxTan dakavSirebiT.

26

efeqturobisa da gamWvirvalobis zrdis mizniT mTel msoflioSi dagegmili da amoqmedebuli eleqtronuli mmarTvelobis meqanizmebi usaTuod gamarTlebulia. aqedan gamomdinare, Cven mivesalmebiT sajaro samsaxuris biuros mier gadadgmul am da sxva nabijebs. sajaro moxeleTa 47000 qonebrivi deklaracia iqna skanirebuli da gadayvanili PDF formatSi. es deklaraciebi atvirTul iqna sajaro samsaxuris biuros veb-gverdze. yvela wina da mimdinare qonebrivi deklaracia xelmisawvdomia sazogadoebisaTvis. gTxovT gagvacaniT Tqveni mosazreba, Tu ramdenad uwyobs xels qonebrivi deklaraciis Sevsebis eleqtronuli sistemis sajarooba antikorifciuli reformis ganviTarebas. gamWvirvaloba, iseve rogorc kanoniereba, obieqturoba, angariSvaldebuleba da efeqturoba warmoadgens sajaro mmarTvelobis safuZvels. qonebrivi deklaraciebis sajarooba usaTuod Seitans wvlils sajaro samsaxuris mimarT moqalaqeTa ndobis zrdaSi. evrokavSiris rig qveynebSi amoqmedda an warmodgenil iqna msgavsi meqanizmebi, rac ufro farTo sistemis nawilia da uzrunvelyofs sajaro moxeleebis mier piradi interesebis dakmayofilebis mizniT ganxorcielebuli TviTneburi qmedebebis aRkveTas. neba miboZeT, davamato, rom saqarTveloSi sajaro samsaxuris biuros Zalisxmeva, daabalansos gamWvirvalobis maRali donis uzrunvelyofa da TiToeuli sajaro moxelis interesebis gaTvaliswineba, evropis sajaro samsaxuris mmarTveli uwyebebis mier did mowonebas imsaxurebs. SekiTxva: sajaro samsaxuris biuros samomavlo proeqtebi moicavs adamianuri resursebis marTvis erTiani eleqtronuli sistemis danergvasa da sajaro samsaxuris kodeqsis proeqtis wardgenas. gTxovT, gagviziaroT Tqveni azri Tu rogor imoqmedebs aRniSnuli reformebi zogadad sajaro samsaxurze? rac ar unda Sabloburad Candes, sajaro moxeleebi warmoadgenen nebismieri sajaro samsaxuris ZiriTad faseulobas. sajaro moxeleebis erTiani eleqtronuli bazis amoqmedeba TiToeuli sajaro dawesebulebis xelmZRvanels miscems SesaZleblobas, SearCios Sesabamisi

27

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

27

kadrebi maTi gamocdilebis, unar-Cvevebis da SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT. aseTi meqanizmi aseve xels Seuwyobs sajaro moxeleTa gadaadgilebis gaumjobesebas da sajaro samsaxuris profesiul srulyofas. rac Seexeba sajaro samsaxuris kodeqsis proeqts, evrokavSiri am ideas dasawyisidanve emxroboda. iTvaliswinebs ra sajaro moxeleebis konstituciur rols, evrokavSiri miiCnevs, rom maTi statusi unda daregulirdes specialuri sakanonmdeblo aqtebiT. Tqveni komentarebi nebismier sxva sakiTxze, romelsac saWirod miiCnevT. dasasruls minda aRvniSno lisabonis SeTanxmebis 197-e muxli, romelic gulisxmobs, rom evrokavSiri mxars uWers wevri saxelmwifoebis sajaro mmarTvelobis gaumjobesebas. SeTanxmebis aRniSnuli ganmarteba asaxavs evrokavSiris damokidebulebas sajaro mmarTvelobis mniSvnelobis mimarT. marTebuli iqneba imis Tqma, rom evrokavSiris farglebSi sajaro samsaxuris mmarTveli organoebi ukve mravali wlis ganmavlobaSi TanamSromloben, raTa gansazRvron da danergon sajaro mmarTvelobis principebisa da praqtikis zogadi standartebi, rasac Cven evropuli mmarTvelobis sivrces vuwodebT. Cveni kompleqsuli instituciuri uwyebis saSualebiTa da sxva zomebiT, mzad varT, mxari davuWiroT saqarTvelos xelmZRvanelobas sajaro mmarTvelobis modernizebis sakiTxebSi.

28

vaxtang leJava
mmarTvelobisa da ekonomikur sakiTxebSi saqarTvelos premier-ministris mrCevelTa jgufis (samsaxuris) ufrosi

rogor afasebT bolo wlebis ganmavlobaSi saqarTvelos mTavrobis mier antikorufciuli mimarTulebiT gadadgmul nabijebs? vfiqrob, rom vardebis revoluciis Semdeg saqarTveloSi antikorufciuli mimarTulebiT gadadgmuli nabijebi uprecendentoa. Znelad moiZebneba an TiTqmis ar moiZebneba qveyana, romelmac xuTi-eqvsi wlis ganmavlobaSi SeZlo aseTi garRveva da korumpirebulidan arakorumpirebul qveynad transformirda. amaze metyvelebs Zalian bevri damoukidebeli wyaro, maT Soris saerTaSoriso gamWvirvalobis kvlevebi da sxva. ase rom, es ar aris mxolod saqarTvelos mTavrobis azri. gTxovT gaakeToT komentari qarTuli sajaro samsaxuris dasavlur standartebTan miaxloebis mimarTulebiT gatarebuli reformebis Sesaxeb. bolo wlebis ganmavlobaSi qarTuli sajaro samsaxuri sakmaod dauaxlovda msoflio standartebs. pirvel rigSi Zalian gaizarda efeqturoba, ara marto imitom, rom korufcia Semcirda minimumamde, aramed imis gamoc, rom samotivacio sistema sajaro samsaxurSi bevrad ufro daxvewilia. sajaro samsaxurma SeZlo bevri niWieri da unariani adamianis mozidva. gadawyvetilebebis miReba xdeba swrafad da efeqturad. sxvadasxva samsaxurs 29 Soris koordinacia Zalian mWidro da efeqturia, TviTon momsaxurebis xarisxi, romel-

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

29

sac sajaro samsaxuri uwevs saqarTvelos mosaxleobas zogierT SemTxvevaSi msoflio standartebis Sesabamisia. umetes SemTxvevaSi ki is akmayofilebs yvela im sabazo standarts, romelic aseTi momsaxurebisTvis arsebobs. im TanxisTvis, romelsac qarTveli sazogadoeba ixdis sajaro samsaxurSi, is iRebs sakmaod maRal gadawyvetilebis miRebis efeqts koordinaciis da aseve momsaxurebis gawevis TvalsazrisiT. gTxovT, gagvacnoT Tqveni mosazreba, Tu ra mimarTulebiT unda ganviTardes reforma sajaro samsaxurSi. sajaro samsaxurSi reforma unda gagrZeldes imave mimarTulebiT: pirveli, ar unda dagvaviwydes, rom korufciasTan brZola arasdros ar aris dasrulebuli da korufciuli riskebi yovelTvis unda Sefasdes. meore, samotivacio sistema kidev ufro unda daixvewos da ekonomikis da sazogadoebis cxovrebis ganviTarebasTan erTad isic unda ganviTardes. mesame, gadawyvetilebis miRebis procesis efeqturoba SesaZlebelia kidev ufro gaizardos da ra Tqma unda gamWvirvalobis principis dacviT koordinaciis meqanizmebs sWirdeba ufro meti institucionalizeba. meoTxe, sajaro samsaxuri kidev ufro unda iyos damyarebuli egreT wodebul meritokratiul principebze anu Rirsebebze da unarebze sajaro mosamsaxureebSi. amas kidev sWirdeba ganviTareba, xelSewyoba da, Cemi azriT, es unda iyos Cveni reformebis generaluri xazi. Cven swor gzaze mivdivarT da ubralod unda gavagrZeloT am mimarTulebiT svla. gTxovT, gagvacnoT Tqveni mosazreba imis Sesaxeb, Tu ratom iqna dawunebuli sajaro samsaxuris Sesaxeb kodeqsis proeqti, romelic inicirebul iqna saqarTvelos parlamentSi 2007 wels. yvelas Tavisi mosazreba aqvs, Tu ratom ver moxerxda am kodeqsis miReba 2007 wels. Cemi azriT, am kodeqsSi ar iyo srulad asaxuli is progresi, romelic sajaro samsaxurma ganicada bolo sami wlis ganmavlobaSi da ar Canda perspeqtiva, romliTac unda ganviTarebuliyo sajaro samsaxuri. SesaZloa am kodeqsis erT-erTi sisuste iyo, rom is cdilobda garkveul abstraqtul garemoSi samodelo (es modeli sakamaTo SeiZleba iyos) sajaro samsaxuris Camoyalibebas, romelic Sors iyo arsebuli tendenciebisa da realobisagan.

30

rac mTavaria, am kodeqsma ver aiTvisa is mTavari da dadebiTi, rac im droisTvis iyo sajaro samsaxurSi. 2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomareobis deklarirebis eleqtronuli sistema. gTxovT mogvaxsenoT Tqveni azri am novaciis Sesaxeb. rac Seexeba deklarirebis eleqtronul sistemas, me SemiZlia misi orgvarad Sefaseba _ ubralo deklarantisa da sakuTari Tanamdebobis poziciidan. rogorc deklarantma, visargeble am sistemiT da dRes warvadgine Cemi eleqtronuli deklaracia. sakmaod orientirebulia momxmarebelze, kargi interfeisi aqvs. xolo rac Seexeba Cems Tanamdebobriv pozicias, me vfiqrob, rom es aris kidev erTi wingadadgmuli nabiji meti gamWvirvalobisken da angariSvaldebulebisken sajaro mosamsaxureebis mxridan. Zalian cota qveyanaSi aris danergili, erTi mxriv aseTi maRalteqnologiuri da, meore mxriv, gamWvirvale sistema. ramdenad uwyobs xels aRniSnuli sistemis sajarooba antikorufciuli reformis ganviTarebas? es sistema xels uwyobs sajaroobas da gamWvirvalobas, aseve mniSvnelovanwilad _ korufciis prevencias. Cemi azriT, bevrma qveyanam SeiZleba mibaZos saqarTvelos.

31

sajaro samsaxuris biuro

efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

31