Lidhja

LhSh i uron rrug t mbar t gjith haxhinjve dhe lutje e haxh t pranuar tek allahu i Madhruar Editorial / islami nxit marrdhniet ndrnjerzore
Nga Sokol KondaKiu
t shkrim po e nis me nj shprehje, q prdoret shpesh nga muslimant: Feja sht marrdhnie ndrnjerzore. Kjo shprehje edhe pse nuk sht hadith ka nj domethnie t vrtet. I Drguari Muhamed a.s. sht drguar mshir pr t gjith njerzimin. Ai sht drguar tek ne pr t na nxjerr nga errsira n drit, nga errsira e idhujtaris pr n dritn e besimit n nj Zot t vetm, nga errsira e padijes pr n dritn e dituris, nga errsira e padrejtsis pr n dritn e drejtesis. Feja Islame sht prshkruar nga Allahu i Madhruar n Kuranin Famlart si nj fe e mesme, nj fe e cila sht sistem jetese, sht m se e mjaftueshme pr ndjeksit e saj, q t ngrihen e t lartsohen n majat m t larta t zhvillimit shpirtror dhe atij material. Kjo fe madhshtore me kt profet madheshtor, i cili u drgua pr mbar njerzimin ka ardhur me kshilla, rregulla dhe parime t tilla, q kur muslimant e par i zbatuan dhe i bn pjes t pandar t jets s tyre arritn t ishin t part n aspektin e zhvillimit shpirtror dhe material. Ata ishin shembull i paprsritshm pr historin e njerzimit, ngase nuk e shihnin t ndar fen nga do aspekt i jets s tyre, dhe ky ishte sekreti q pr nj hark t shkurtr kohor u bn faktor ndrkombtar n kohn pas Profetit Muhamed a.s., duke mbizotruar mbi nj pjes t madhe bots me perandorin islame. I Drguari Muhamed a.s. erdhi q ta udhheq njerzimin drejt besimit n nj Zot t vetm pa shok, erdhi q njerzimin ta udhheq drejt moralit madhshtor islam pr t cilin Allahu i Madhruar e ka lavdruar n Kuran duke thn: Dhe ti (O Muhamed) je mbi nj moral madhshtor. (El Kalem 4). Ai u drgua pr t prsosur moralin njerzor dhe sht shprehur qart kur ka thn: Un nuk jam drguar vese pr t prsosur moralin njerzor. (Buhari). Prsosja e moralit njerzor arrihet nprmjet obligimeve t ndryshme islame, t cilat jan adhurime, pun shpirtrore, q kan n plan t par bindjen ndaj Krijuesit Madhshtor dhe gjithashtu ushtrimin e shpirtit (me kto ibadete), q e ojn njeriun drejt prsosmris s krkuar. Ajo q ndodh sot kur muslimant e gjejn veten n pozita t dobta n nj shoqri ku nuk arrijn t jen faktor pr ndryshim pozitiv vjen pr shkak se ata nuk kan nj botkuptim t plot dhe t qart pr fen islame dhe praktikimin e saj, si nj sistem jetese ashtu si edhe ai sht. Ndoshta padashur me veprimet tona t prditshme e shohim fen si t ndar nga veprimtaria jon, e cila n fakt duhet bazuar e gjitha mbi parimet drejta islame. Ndoshta nj tregtar e shikon tregtin e vet, si nj aktivitet i cili ka rregulla t veanta pa lidhje me Islamin t vendosura ato nga tregtart e mparshm me gjith t mirat dhe t keqijat q kan ato rregulla. Ndoshta pa dashur ne mendojm se Islami sht vetm n momentin kur ne jemi n xhami, kur e falim namazin, dhe kur dalim jasht xhamis mendojm se bota

ORGAN I LIDHJES S HOXHALLARVE T SHQIPRIS Viti I - Nr 5 e premte 12 tetor 2012 / 26 Dhulkade 1433

LEBBEjKE aLLahUMME LEBBEjK

sht nj bot tjetr shum m e egr nga ajo realja, dhe ne duhet t zbatojm rregulla t tjera, ku pa dashur biem pre e ayre q thon se jeta sht luft. Feja sht sistem jetese dhe ajo prfshin t gjith aktivitetin ton njerzor, si brenda, ashtu dhe jasht xhamise. Ajo ka ardhur q kt jet ta bj t lumtur nprmjet zbatimit dhe ndjekjes s parimeve t saj hyjnore. Vnia e saj n jet fillon me daljen nga xhamia pr tek vendi puns dhe i aktivitetit ton ditor, ku kontakti me njerzit sht shum i rndsishm, ku sjellja jon dhe marrdhniet e krijuara me t tjert sht ajo ka tregon realisht se sa besimtar jemi n t vertet. Mundsia e testimit t vetvetes pr masn e besimit sht m shum jasht xhamis se sa brenda saj. Kur kthehemi ne xhami pr tu falur ne kulminojm dhe kurorzojm veprimtarin ton prej besimtari, i cili e ka t qart se obligimet nuk jan finalja dhe objektivi, ashtu si nuk mund t ket nga ana tjetr musliman t mir praktik n marrdhniet ndrnjerzore, larg obligimeve fetare dhe parimeve t drejta islame. Nuk mund t kuptohet Islami si teori pa praktik. Nuk mund t jet nj musliman i mir nse nuk sht nj njeri i mir zbatues i parimeve t shenjta islame, nuk mund t jet nj musliman i mir nse nuk sht i edukuar dhe i sjellshm me njerzit q e rrethojn, edhe nse falet, edhe nse agjron. I Drguari i Allahut ka treguar pr nj grua, se do t jet prej banorve t xhehenemit ngase sillej keq me fqinjt e saj, edhe pse falej dhe agjronte, kurse nga ana tjeter ka thn pr nj grua tjetr se do t jet nga banort e xhenetit vetm se ajo sillej mir

me fqinjt e saj. (Ibn Hibani) Obligimet fetare, si namazi, agjrimi e kshtu me radh, prve ans urdhrore hyjnore, s cils i prgjigjet bindja njerzore ka ann edukative ushtrimore, si ushqim i vazhdueshm pr shpirtin, ku nse nuk zbatohen mir rregullat dhe nuk u jepet haku i duhur, ato thjesht kthehen n ushtrime fizike pa vler e pa shprblim. Allahu i Madhruar thot n Kuran: N t vrtet falja e namazit t ndalon nga t kqijat dhe t ndaluarat (El Ankebut 45) Do t ket njerz q kan punuar e lodhur shum, por q do t hidhen n zjarrin e xhehenemit. (El Gashijeh 3-4), si dhe thnia e profetit Muhamed a.s. pr agjrimin: Ndoshta prej agjruesve ka prej atyre, q nga agjrimi nuk fitojn vese urin dhe etjen dhe falsi i namazit t nats, vese pagjumsin. (Ibn Maxheh). Nga ktu kuptojm se Feja Islame nuk sht teori apo msim prmendsh i parimeve islame, por ai sht sistem jetese i praktikueshm dhe kt e kan dshmuar

brezat e par. Ne muslimant e sotm nse duam t jemi musliman t vrtet duhet t rikonceptojm n mnyr t drejt edhe nj her fen islame n trsi me parimet e saj hyjnore, dhe t mundohemi ti japim prparsi grshetimit midis obligimeve dhe marrdhnieve ndrnjerzore n jetn e prditshme, sepse nuk ka vetm Islam teorik dhe Islam praktik, por ka Islam t vrtet me parime hyjnore bazuar n Kuran dhe traditn e bukur profetike, t cilat marrin jet dhe shpirt, vetm kur ne i zbatojm dhe i zbresim ato n realitetin ku jetojm. Feja sht marrdhnie ndrnjerzore, feja esht praktik, sjellja dhe morali i shndosh sht tregues pr nj besim t lart, dhe morali dhe sjellja e ult tregojn pr nj besim t dobt. N fund po e mbyll kt shkrim me fjaln e imam Malikut, i cili ka thn: Fundi i ktij ymeti do t ndreqet me ka u ndreqn t part e tij. Falnderimi i takon Zotit t botve.

Fq 5 / Bota Muslimane i krkon OKB-s ta deklaroj islamofobin si krim

Nga Ferhan Ikbal

Fq 6 / Rnia e bllokut komunist dhe elita boshnjake Fq 7 / Udhzuesi i haxhiut

Nga Faik MIFTaRI

Lidhja

/ Nr. 5 /

12 tetor 2012

Fetva /
Puna n fushn e inxhinieris dhe rastet kur przihet hallalli me haramin
-Nuk lejohet q pronart mysliman, t studiove q merren me hartimin e projekteve ose firmave q merren me ndrtim, t projektojn ose ndrtojn godina, t cilat ngrihen pr t zhvilluar aktivitete t ndaluara nga ana fetare, si p.sh.: bare, salla bixhozi, dyqane pijesh alkoolike, objekte kulti ku zhvillohen adhurime shirku etj. Gjithashtu nuk lejohet q muslimant marrin pjes n siprmarrje q kan t tilla gjra, ktu prjashtohet rasti kur kan nj ortak jomysliman, ku sht ai i cili e merr kt siprmarrje si pron dhe administrim dhe vetm ai fiton apo humb nga kjo siprmarrje. Tolerohen rastet e rralla dhe t tepr t kufizuara t elementve t ndaluar q kan kto siprmarrje, nse pr to nuk gjendet dikush tjetr jomysliman q t merret me t... -Nse godina sht ngritur pr nj veprimtari q si baz ka nj aktivitet t lejuar fetarisht, por n t przihen edhe pak gjra t ndaluara, jo si element baz t saj, por si element dytsor, ather kjo gj tolerohet, sepse kto gjra jan mjaft t prhapura dhe t pashmangshme, duke mos ln ktu pa prmendur nevojn pr pun dhe vshtirsin pr t gjetur n kto vende hapsira pune trsisht hallall n kt fush. -Lejohet t punohet n kompanit q merren me projektimin e godinave apo ndrtimin e tyre edhe nse n punt e tyre ka przierje t hallallit me haramin, me kusht q ai q punon n kto kompani tu shmanget punve q kan t bjn drejtprdrejt me aktivitetin e ndaluar fetarisht, si jan projektimi dhe ndrtimi i bareve, kazinove, objekteve kulti shirku etj. -Nse punonjsit mysliman n kto kompani i ngarkohet si pun projektimi apo ndrtimi i godinave q zhvillojn aktivitet t ndaluar dhe ai e ka t pamundur ti shmanget ksaj pune e ndrkoh nuk ka gjetur alternativ tjetr ku t punoj, tolerohet pr t q t merret me kt pun pr shkak t nevojs, nse kjo pun nuk sht e shpesht, por me raste t rralla. N rast se kjo veprimtari ku prfshihen pun t ndaluara sht e shpesht dhe ky punonjs e ka t pamundur tu shmanget atyre, e ka si detyr t krkoj nj pun tjetr m t pastr pr t ardhurat e tij dhe m t knaqshme pr Zotin, kshtu q ky njeri e ka si detyr q n kt periudh transitore t pastroj pasurin e tij nga

asambleja e juristve Musliman t ameriks

t ardhurat q prfitohen nga aktiviteti i ndaluar fetarisht.
Burimi: http://amjaonline.org/2007/11/ decisions-and-recommendations-of-amjasfifth-annual-convention/

Rreth puns n disa veprimtari tregtare

1. Hapja e filialeve t dyqaneve q shesin ushqime q prmbajn edhe harame. - Nuk lejohet pr myslimanin t krkoj hapjen e nj filiali tregtar, pr shitjen e mallrave ushqimore q prmbajn ushqime ose pije t ndaluara fetarisht, vetm n rast se ai si filial kufizohet n shitjen e ushqimeve t lejuara. - Nse kompanit q japin t drejtn e t qenin filial i tyre nuk pranojn t japin t drejtn pr shitjen e vetm disa prej mallrave t tyre, por n kt rast sht e mundur q kto prodhime t ndaluara fetarisht ti marr prsipr nj ortak jomysliman, i cili nuk i konsideron ato si t ndaluara, ne nuk shohim ndonj ndales n kt drejtim, por me kusht q vetm ortakut jomysliman ti takoj pasuria dhe administrimi i ktij lloj malli, po ashtu edhe fitimi dhe humbja, gjithashtu duhet t vendoset nj ndarje fizike e dukshme ndrmjet ktyre dy lloj mallrash, pr t shmangur kshtu konfuzionin dhe konfliktin. - Nse dikush bhet pjes e nj kontrate tregtie, pr t qen filial i nj kompanie e cila shumicn e mallrave i ka hallall, por q shet edhe ushqime dhe pije t ndaluara fetarisht, jemi t mendimit se kontrata pr t qen filial mund t vazhdohet nse respektohen kto kritere: 1. Aktiviteti i ktij filiali nuk duhet t prfshihet n tregtimin e pijeve alkoolike qoft kjo edhe n sasi t vogla. 2. T bhen prpjekje maksimale me kompanin pronare q t liroj kt filial nga detyrimi pr t tregtuar mallra haram. 3. T paksoj sa t jet e mundur tregtimin dhe promovimin e mallrave haram. 4. T jen jomysliman ata q kan kontakt dhe merren me prgatitjen e shitjen e mallit haram. 5. T largohet nga pasuria e fituar nga shitja e mallit haram shuma prkatse dhe t shpenzohet n shtje bamirsie. 2. Bankomatet - Lejohet dhnia me qira e vendit pr vendosjen e bankomateve ATM, sepse kto aparatura n pjesn drmuese t tyre prdoren pr trheqjen e shpejt t parave nga numrat e llogarive personale. - Lejohet pr tregtarin q koston e mallit t shitur ndaj klientve t tij ta

marr nprmjet kartave t kreditit, sepse kostoja e mallit e marr n kt mnyr sht e lejuar. 3. Puna n dyqanet e argjendaris I lejohet myslimanit q t investoj ose punoj n dyqanet e argjendaris, me kusht q shkmbimi q duhet t bhet dor m dor t respektohet, si dhe bizhuterit q shiten t mos prmbajn statuja ose simbole t feve dhe besimeve q bien ndesh me Islamin. 4. Puna n dyqanet q ndodhen n stacionet e karburantit Nuk i lejohet myslimanit i cili ka investuar ose punon n dyqanet q ndodhen pran stacioneve t karburantit ose n vende t tjera, t merret me shitje t biletave t lotarive apo do lloj malli haram q shitet zakonisht npr kto vende. Ndrsa pr sa i prket dhnies me qira t ktyre dyqaneve, q ndodhen pran stacioneve t karburantit, personave t cilt shesin mallra q n shumicn e tyre jan t lejuara, por kan edhe disa mallra haram, nuk mendojm se kjo kontrat sht e ndaluar fetarisht, sepse kontrata sht nnshkruar pr nj shrbim t lejuar, ndrsa gjynahun n kt rast pr sendet haram e mbart vetm qiramarrsi.
Burimi: http://amjaonline.org/2007/11/ decisions-and-recommendations-of-amjasfifth-annual-convention/

Puna n kompanit e sigurimit

- Sigurimi sht nj nga shtjet bashkkohore pr t cilin kan folur dijetart e sotm t fetvas, si n nivel individual ashtu edhe n nivel institucionesh dhe akademish. - Sigurimi sht i formave t ndryshme: disa nga kto forma lejohen dhe disa jan t ndalura, si ka edhe forma t tjera q jan objekt i opinioneve t ndryshme (ixhtihadeve) ndrmjet dijetarve. - Gjykimi n lidhje me punn n kto institucione lidhet me gjykimin q marrin vet kto kontrata sigurimi. Kontratat q gjykohen si t vlefshme (nga ana fetare), puna n kto institucione lejohet, ndrsa ato q nuk konsiderohet t tilla, puna n to nuk lejohet, si nuk lejohet po ashtu edhe mbshtetja e tyre. - N themel sigurimi (financiar) sht nj sistem i bazuar n ofrimin e nj shrbimi t dobishm, t solidaritetit dhe bamirsis. Me kt kuptim dhe n kt kontekst, ai sht nj nga vlerat themelore islame,nse i prmbahet n organizim, kontrata dhe investim t fondeve t tij rregullave t Sheriatit. N fakt nuk do t ishte e tepruar t thuhet se, nse sigurimi zhvillohet n kt kontekst duke pasur parasysh edhe realitetin ku jetojm, ai t jet nj detyrim komunitar (fard kifajeh). - Sot n kohn ton sistemet e sigurimit dhe kontratat e tyre jan t llojeve t ndryshme, kemi kontrata

Gazeta Lidhja - e prtrejavshme

Bordi botues: Justinian Topulli Genc Plumbi Mustafa Trniqi Redaktor prgjegjs Roald A. Hysa

LIDHJA HOXHALLARVE T SHQIPRIS

Unaza e Re, Rruga: Teodor Keko mbi Alfa Bank, Tirane-Shqiperi lidhjahoxhallareve@yahoo.com Tel & Fax: +355 (0)48320160 http://www.lidhjahoxhallareve.com

sigurimi t karakterit tregtar, shoqror dhe t bashkpunimit reciprok (mutual insurance). Pr do njrin prej tyre ka nj gjykim t veant. - Gjykimi baz pr sa i prket sigurimit me karakter tregtar, i rregulluar nga ligjet e sigurimit tregtar dhe i praktikuar nga ofruesit e sigurimeve tregtare (ku n kt rast kompania e sigurimit sht partner real n kontrat dhe sht e detyruar t paguaj personin e siguruar n rast se ndodh dmi i objektit t siguruar, kundrejt nj pagese fikse nga i siguruari gjat gjith periudhs s sigurimit) sht se t tilla kontrata jan t pavlefshme (fetarisht), sepse ato ndrtohen mbi dika t pasigurt dhe element t panjohur (q i prkasin t ardhmes garar uel xhehale) si dhe element t tjer t pavlefshm. T tilla sigurime nuk lejohen, prve rasteve kur t detyron ligji apo pr nevoja jetsore (p.sh. mbajtja e makins) t cilat marrin gjykim t ngjashm me domosdoshmrin. T punosh n marketingun e ktyre kontratave apo tu japsh atyre asistenc sht e palejuar, me prjashtim t rasteve t domosdoshme apo t nj nevoje t prgjithshme, raste kto q marrin t njjtin gjykim si domosdoshmria. Ai i cili detyrohet t punoj n kt sektor duhet ket gjithmon parasysh synimin pr tu larguar nga kjo pun n momentin m t par q i mundsohet kjo gj. - Pr sa i prket sigurimeve shoqrore, q nuk kan si synim fitimin, por kan si qllim prkrahjen sociale apo shndetsore pr prfituesit dhe jan nn vartsi zakonisht- t shtetit apo t kompanive dhe institucioneve publike, t cilat operojn duke mbajtur nj prqindje t caktuar nga rroga njerzve t punsuar apo edhe duke i shtuar ose jo nj prqindje nga ana e tyre ksaj rezerve, gjat gjith kohs q ky njeri sht n marrdhnie pune, ather kjo sht e lejuar. Lejohet t prfitohet nga ky lloj sigurimi si dhe t punosh n institucionet q merren me t ose me marketingun e tij, sepse n trsi ky aktivitet bazohet mbi dika t lejuar. Por duhet pasur parasysh se n tilla raste duhen shmangur praktika t tilla t palejuara, si p.sh. investimi i ktyre fondeve n projekte kreditore (prfitim me kamat) dhe t ngjashme me t. - Siguracioni Islam (q i ngjan n disa aspekte sigurimit t bashkpunimit reciprok apo kooperativ) bazohet mbi dhurimin, bashkpunimin dhe prfitimin e ndrsjellt. Kompania n kt mes luan rolin e agjentit administrues t proceseve t sigurimit dhe t siprmarrsit t fondeve t tij. Kjo sht nj kontrat e lejuar nga ana fetare ndaj dhe lejohet t prfitosh prej saj dhe t punosh n institucionet q merren me t, nse ato respektojn t gjitha rregullat e tjera t fes n lidhje me investimin e fondeve t sigurimit.
Burimi: http://amjaonline.org/2007/11/ decisions-and-recommendations-of-amjasfifth-annual-convention/

Nr. 5 / 12 tetor 2012

/ Lidhja

Oazi i shpirtit /
Prgatiti: bledar HaxHIu
uk ka dyshim se ne si krijesa kalojm nj jet t mbushur me ndodhi dhe situata ku shum prej t cilave jan t paparashikueshme, sepse ne nuk e dim gajbn. Shpesh her ndodhemi keq, her t tjera na godasin fatkeqsi, si dhe vazhdimisht kemi nevoj pr dika e cila do t na ndihmoj t ecim drejt Allahut; t gjitha kto kan nevoj pr nj cilsi t madhe e cila duhet t jet prezent tek do njri prej nesh, dhe kjo cilsi sht durimi. Allahu na ka treguar pr kt realitet, na ka br t qart se sa kemi nevoj pr durim dhe gjrat me t cilat ne do t prballemi: Ju, me siguri, do t sprovoheni n pasurin e n jetn tuaj dhe do t dgjoni shum fyerje nga popujt q iu sht dhn Libri para jush, si dhe nga pagant. Por, nse ju duroni dhe ruheni (nga t kqijat), ather kjo sht vrtet prcaktuese e shtjeve. Durimi sht pjes e besimit ton, sepse me an t tij ne i prmbahemi urdhrave t Allahut, kufizohemi nga ndalesat e Tij dhe i bjm ball t papriturave t kaderit. Allahu pr shkak t ksaj vlere q ka sabri dhe domosdoshmris s tij na drejtohet e thot: O besimtar! Krkoni ndihm pr veten nprmjet durimit dhe namazit! N t vrtet, Allahu sht me t duruarit. Nse t godet nj dhimbje, mos mendo se je i vetm, ti sigurisht q ke ku t marrsh shembull, nse sprovohesh me fatkeqsi, do t gjesh histori t atilla q do t japin zemr dhe kuraj pr t duruar. Kurr mos mendo se durimi sht cilsi e cila krkohet vetm prej teje; jo nuk sht kshtu, t gjith duhet t durojm, madje kjo gj i sht krkuar edhe njeriut dhe krijess m t lart Muhamedit -alejhi selatu ue selam: Prandaj, ti bhu i durueshm (o Muhamed), ashtu si kan duruar me kmbngulje t drguarit e vendosur. Nse vlla dhe ti o motr ke marr prsipr t ftosh njerzit n fen e Allahut, por ke hasur n mosdgjim, moskokarje apo dhe injorim, t them duro, bj pak durim nga durimi i Nuhut -alejhi selam, i cili plot 950 vite duroi arrogancn, sharjet dhe ofendimet e popullit t tij. Ai tha: O Zoti im, un e thirra vrtet popul-

T msojm t bjm durim

lam- kur i humbi biri i tij, edhe n kt gjendje ai tha: Un po bj durim Allahut i krkoj ndihm kundr asaj q po tregoni ju. Nse dikush padrejtsisht t akuzon n nderin tnd, apo familjes tnde, bj durim; bj pak durim nga durimi i nns s besimtarve Aishes t ciln hipokritt e akuzuan pr gjra t pahijshme. Bj durim dhe mbshtetu Allahut, e t jesh i sigurt se Allahu do ta nxjerr t vrtetn n shesh, ashtu sikur e nxori edhe pr Aishen. Nse familja t braktis pr shkak t fes tnde, pr shkak se ti krkon t jesh rob i denj i Allahut, bj durim; bj pak durim nga durimi i Musab ibn Umejrit, apo Umu Habibes vajzs s Ebu Sufjanit, mos u thyej, ec prpara e t jesh i sigurt se ke pr t arritur at q ata arritn. Nse dikush krkon t vr n prov besimin tnd, apo krkon q t shuaj besimin ton, le t bjm durim e ta prballojm kt situat me iman e bindje n ndihmn e Allahut. T bjm durim si bn muslimant e par, nna e Jasirit dhe babai i tij; bni pak durim nga durimi i Bilalit apo si bri Profeti me t gjith muslimant e par. T jesh i sigurt se do gj q t ndodh, edhe sikur ti m t mos ekzistosh, kjo sht fe e Allahut e Ai ka vendosur ti jap ngadhnjimin asaj. O besimtar! Bhuni t durueshm dhe nxiteni njri-tjetrin t jeni t till; bhuni t vendosur dhe vigjilent (n vepra t mira dhe n ruajtjen e kufijve) dhe kijeni frik Allahun, q t shptoni! II Le t bjm durim sepse Profeti -salallahu alejhi ue selem- ka thn: Durimi sht gjysma e besimit. Durimi sht drit. Nuk i sht dhn dikujt dhurat m e mir se durimi. Le t bjm durim se Allahu i do durimtart dhe sht me ta, madje Ai pr ta jep shprblim pa mas. Prgzoji t duruarit, t cilt, kur i godet ndonj fatkeqsi thon: T Allahut jemi dhe vetm tek Ai do t kthehemi! Ata do t shprblehen me bekim dhe mshir nga Zoti i tyre; ata jan n rrugn e drejt!

lin tim nat e dit, por thirrja ime edhe m tepr i largoi (nga e vrteta). Sa her, q i thirrja pr ti falur Ti, ata shtinin gishtrinjt n vesh dhe mbuloheshin me petkat e tyre, duke kmbngulur me mendjemadhsi (n mosbesim). Pastaj i thirra me z t lart. M pas ua shpalla edhe botrisht, edhe fshehurazi. Por kush ishte prfundimi i ktij durimi kaq t gjat: Kshtu, Ne e shptuam at dhe ata q ishin me t n barkn plot, kurse t tjert q mbetn pas, i fundosm. Nse ke humbur vendin e puns, t humbi pasuria apo nj smundje e vshtir ka kapluar trupin tnd, t them duro, bj pak durim nga durimi i Ejubit t cilit i humbi gjithka q kishte, fmij, pasuri e pozit. E kur Allahu pa ke ai durim e vendosmri, iu prgjigj. (Kujtoje) Ejubin, kur iu lut Zotit t vet: Mua m ka goditur fatkeqsia e Ti je m mshiruesi i mshiruesve! Ne iu prgjigjm atij, ia larguam mjerimin q kishte dhe ia kthyem familjen t dyfishuar n numr. (Kt e bm) nga mshira Jon dhe q t jet prkujtes pr ata q Na adhurojn. Nse prballesh me probleme financiare, vuan n brendsin tnde kur sheh se fmijt e tu nuk ushqehen si t tjert, duro; bj pak durim nga durimi i njeriut m t mir t cilit i bn embargo dhe e izoluan pr tre vjet me radh aq sa njerzit q ishin me t, t rritur e fmij hanin edhe gjethe pemsh n mesin e shkrettirs. Bj pak nga durimi i Profetit tnd n shtpin e t cilit kishte raste q pr nj muaj rresht nuk ndizej zjarri, e ushqimi i t cilit ishin hurmat dhe uji. Nse njerzit e tu m t shtrenjt t kthejn kraht, jo pr ndonj t keqe q mund ta kesh br, ti srish bj durim, bj pak durim nga durimi i Jusufit -alejhi selam- t cilin vllezrit e hodhn n pus dhe e shitn si skllav, i cili qndroi n burg pr vite me radh thjesht pr nj akuz t rreme e jo pr ndonj krim q ai e kishte br. Bj durim dhe mbshtetu tek Allahu, se Ai padyshim do t nxjerr ngadhnjimtar ashtu sikur nxori dhe Jusufin. Nse t humb i afrmi apo drita e zemrs tnde -fmija yt- bj durim; bj pak durim nga durimi i Jakubit -alejhi se-

dUaja E PEjGaMBERiT, sal-lalahu alejhi ue selem, PR UMETiN dhE T QaRT E Tij NGa dhEMBShURia PR Ta
bdullah Ibn Amr ibn Asi na prcjell, se Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ue selem, e lexoi Fjaln e Allahut, q tregon pr Ibrahimin, alejhi selam, ku thuhet: Zoti im! Ata vrtet i shmangin (nga rruga e drejt) shum njerz. E kush m respekton mua, ai sht i imi (n fe), e kush m kundrshton mua, ather Ti je q fal dhe q mshiron. (Ibrahim: 36), kurse Isa, alejhi selam, ka thn: Nse i dnon ata, n t vrtet ata jan robrit e Tu, e nse ua fal atyre, Ti je i Gjithfuqishmi, i Urti. (Maide: 118). Ather Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ue selem, ngriti duart e tij dhe u lut: O Zot, umeti im, umeti im... dhe pastaj filloi t qaj. Allahu pastaj tha: O Xhibril, shko tek

Muhamedi dhe pyete pse qan,- edhe pse Allahu sht i Gjithdijshm pr t. Xhibrili erdhi dhe e pyeti. Pastaj i tregoi Allahut edhe pse Ai e dinte shkakun. Zoti ja ktheu: O Xhibril, shko tek Muhamedi dhe thuaji: O Muhamed... Ne do t knaqim (me gjykimin, sjelljen, faljen ton, etj.) n umetin tnd dhe assesi nuk do t mrzisim tek ata. Kt hadith e shnon vetm imam Muslimi me nr: 497. Komentimi: N kt hadith prmenden fjalt e dy pejgambereve t Allahut, Ibrahimit dhe Isait, t cilt u lutn pr umetet e tyre. Hadithi prmbledh n vetvete shum dobi t rndsishme:

1-Dhembshuria e madhe q Pejgamberi Muhamed, sal-lallahu alejhi ue selem, kishte pr umetin e tij. Interesimi i tij pr umetin, pr sjelljen e mirsive deri tek ta, etj. 2-Ngritja e duarve gjat brjes s lutjeve-duave. 3-Prgzimi i madh, q i bri Allahu ktij umeti, duke treguar se Allahu do tu jap aq shum mirsi sa Muhamedi, sallallahu alejhi ue selem, do t knaqet me kt gj. Ky hadith q prmend kt pjes t fundit t tij sht prej haditheve m shpresdhnse pr Umetin Islam. 4-Hadithi tregon pozitn e lart q ka Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ue selem, tek Zoti.

5- Dashuria dhe butsia e madhe e Allahut, q ka pr Muhamedin, sal-lallahu alejhi ue selem, pasi ka dshir q t drguarin e Tij ta knaq, ashtu si sht m e mira. 6- Drgimi i Xhibrilit, alejhi selam, pr ta pyetur tregon se Allahu dshiron me do kusht ta gzoj Pejgamberin ton, sal-lallahu alejhi ue selem, duke i dhuruar gjra me t cilat ai gzohet. 7- Ky hadith sht i ngjashm me Fjaln e Allahut n Kuran: E Zoti yt do t t jap ty, e ti do t knaqesh. (Duha: 5). (Sahihu Muslim me koment t Neveviut. Vllimi 3, fq. 73-74. Shtpia botuese: Dar Marife-Bejrut-botimi 7, viti 2000) Prshtati:Lulzim Memet Susuri

Lidhja

/ Nr. 5 /

12 tetor 2012

Opinion /
Eseoi: Enklid PElaRI

a sht feja opium pr masat?

edukimit t shoqris njerzore me iden e pronarit dhe puntorit, apo borgjezit dhe proletarit, Marksi dhe Englsi -ndryshe nga disa komunist t tjert q e krkuan kt ndryshim me arsimim- ngulmuan q me dhunn e revolts proletare t rrzohej borgjezia dhe uzurpatort q prndanin dhe shprndanin n mnyr t pa drejt t mirn publike. Sipas disa historianve, ideja se mjeti justifikon qllimin, u prdor nga komunistt, sepse ata e dinin shum mir q lufta ideologjike e nisur prej tyre ishte e humbur q n fillim dhe n munges t aftsive dhe fuqive dogmatizuese ata u strehuan tek dhuna. Duke ditur kt, hartuesit e propagands komuniste n prpjekje pr t neutralizuar ideologjit fetare u prqendruan n tre pseudo-teza kryesore: Komunizmi si evolucion shkencor i njerzimit, Feja (ktu prfshiheshin edhe ideologjit e djathta) si prapambetje e njerzimit dhe Objektet e kultit si burime indoktrinimi t pa drejt. Pr t sendrtuar t parn ata u bazuan te teorit darviniane, sidomos ajo e evolucionit. Pik s pari, si dihet gjersisht edhe tek studiuesit e shkencave ekzakte do teori mund t ndryshoj n do koh. Pra, vet teoria sht nj tez e ngritur pas shum eksperimentesh dhe konkluzionesh t nj grupi studiesish, e cila mund t hidhet posht n do koh nga nj zbulim i ri. Fjala bie n Amerik, nj tjetr teori ecn n mnyr paralele me teorin e Darvinit, e cila e hedh posht teorin e evolucionit me fakte shkencore. Ajo quhet teoria e kreacionizmit. Edhe sikur ta merrnim t mirqen teorin e Darvinit si teori dominuese (n botn e civilizuar ajo trajtohet si do teori tjetr) prap se prap n vetvete nj teori nuk disponon kapital legjitimues pr prdorimin e dhuns dhe forcs nga aparati shtetror. Ktu komunistt nuk dalluan nga religjiozt e mesjets q shpallnin luft pr hir t idealit fetar. Pr pikn e dyt, ata emetuan iden se feja sht regres pr njerzimin. N fakt komunistt nuk e kuptuan se prapambetja apo progresi, ska t bj me moralin apo fen, por ka t bj pikrisht me shfrytzimin e natyrs (materies) n dobi t racs son. Pra ishte revolucioni industrial ai q po e onte njerzimin prpara, ndrkoh q ky zhvillim ishte i pranueshm edhe nga feja. Komunistt ishin ata q n kt fush e uan racn ton t paktn gjysm shekulli pas me teorit e tyre se: Shtimi makinerive dhe pajisjeve do rris papunsin apo me teorin tjetr se: Shtimi kapitalistve do ti oj ata n luft mes vetes pr t mbijetuar. Kshtu ata legjitimonin monopolin dhe centralizimin e ekonomis. Edhe kjo tez bri q kudo n bot vendet komuniste t prodhonin skarcitete dhe mallra pa ndonj vler t brendshme, mallra q ishin monopol dhe subvencionoheshin dshprimisht nga shteti, ndryshe nga teorit e djathta ku nxitet konkurrenca e lir dhe e ndershme me an t avantazheve krahasuese dhe konkurse, t cilat n vetvete nxisin rritjen e kualitetit dhe ekuilibrojn mimin e mallrave n pikn optimale t tregut. Pr sa i prket objekteve t kulteve ata i konvertuan kishat dhe xhamit n qendra kulturore dhe muze arti, t cilat n vetvete ishin nj propagand e pastr komuniste. Po t flisnim me gjuhn e tyre, media dhe arti n at koh ishin konvertuar n doza morfinogjene pr t qetsuar dhimbjet e mass. T gjitha gjetjet n fakt hedhin drit mbi impotencn ideologjike t ideatorve t komunizmit. Sepse, pik s pari partia-shtet kudo n bot, n prpjekje pr t luftuar klasat krijoi pa dashje klasn m t madhe dhe m t padrejt sunduese, at t qeveris q grabiti dhe mori n dor do gj. Pik s dyti n tentativ pr t luftuar fen, komunizmi u ndrtua mbi baza fetare, si ndihmesa e t varfrit duke e marr pasurin nga t pasurit dhe m pas shprndarja e saj tek t varfrit. U prishn kultet fetare, por u ndrtua kudo n vend kulti i Diktatorit. U prhapn thnie pothuajse teologjike si: Degjenerimi moral sjell degjenerim politik, degjenerimi familjar si qeliz kryesore e shoqris shkatrron shoqrin etj. Dmet kryesore t komunizmit vazhdojm ti vuajm edhe sot. Ato prhapn te masa iden se ligjin e bn m i forti, duke shtypur kshtu instinktin e dallimit midis asaj se ka sht e drejt dhe ka jo. Po ashtu njerzit u brumosn me iden e legjitimimit t forcs dhe shfuqizimit t drejtsis prej saj. Kjo gj vazhdon t mbaj n kmb te ne kulturn e pandshkueshmris. Gjithashtu akoma nuk na sht hequr nga mendja koncepti organik q kemi pr shtetin dhe q vet shteti ka ndaj vetes dhe q n vetvete nuk po lejon prhapjen e konceptit mekanicist ku shteti shikohet si nj mjet q sht n shrbim absolut t qytetarit. Ndr kto pasoja, nuk bn dallim as religjioni t cilin akoma e shohim si opiumin e dmshm t shoqris, ndrkoh q Opiumi i vrtet akoma sna ka dal.

artin e drejtimit t masave, nj ndr modalitetet m t prdorura dhe q prdoret akoma- sht: Sulmi ndaj rivalit (armikut) politik si propaganda m efikase pr t fituar hegjemonin ndaj rivalve politike. Kjo ndodh sepse duke e prdorur tjetrin si objekt sulmi, akuzuesi synon t ul vlerat e subjektit t sulmuar dhe njkohsisht me an t efektit rikoshet ai thur lavde ndaj figurs s tij duke e ngritur veten n piedestal n mnyr indirekte. Kjo gj krijon tek masat impaktin psikologjik t autoritetit t vlerave q lufton pr ti shptuar ata nga t ligat q i kanosen, ka i nnshtron edhe m shum masat dhe krijon baz mbshtetje prej tyre. Njkohsisht kshtu reduktohen dhe demoralizon edhe m shum kundrshtart politik. Prandaj gjejm n histori se do diktator e kishte t nevojshme- nj armik t jashtm dhe t brendshm. Prve armikut t jashtm (imperialistve perndimor), ndr armiqt kryesor t brendshm pr komunistt ishte edhe religjioni si doza m e keqe opiumale pr popullin. N fakt, ideologjia komuniste nuk synonte n vetvete borgjezin dhe elitat e shoqris -ajo pr ta ishte nj mjet pr t arritur qllimin- sesa synonte ideologjin e djatht, e cila n vetvete origjinn e ka tek religjioni: Zoti i trashgoi njeriut tokn dhe trashgimia (pronsia) sht e shenjt. Komunistt e dinin se nga ky nocion lindte m pas e drejta e prons private, renta e toks, siprmarrjes, tregtis, industris dhe industrializimit dhe n fund ndarja e klasave. Po t vm re ideologjia komuniste kundrshtonte me forc t gjitha kto hallka t zhvillimit shoqror. Pas shekujsh t

Prkatsi ndaj kombit apo ndaj parimit?

Nga: Dr. xhafer Shejh Idris
uke br fushat elektorale, q t bhen president apo t fitojn nj vend n parlament si deputet, disa njerz duke lavdruar veten thon se: ata nuk i prkasin ndonj grupimi apo pikpamje t caktuar dhe nse ata zgjidhen do ti prkushtohen interesave t vendit dhe askujt tjetr... Kjo propagand bazohet n supozimin se, ekziston kontradikt n mes prkatsis ndaj atdheut dhe prkatsis ndaj pikpamjes ose besimit t caktuar q dikush ndjek, cili do qoft ai. Ky supozim nuk sht i sakt. S pari: prkatsia ndaj atdheut detyrimisht t shpie drejt prkatsis ndaj nj doktrine t caktuar, t ciln njeriu nganjher nuk e kupton. Nse para dikujt do t paraqitet nj problem q krkon zgjidhje n interes t atdheut t tij, cila do t jet mnyra sesi ai do t mendoj pr zgjidhjen e problemit? S dyti: prkatsia ndaj nj pikpamje apo besimi t caktuar nuk do t thot detyrimisht se njeriu sht fanatik, i paarsyeshm dhe i njanshm, por ndoshta vet pikpamja t ciln ai ndjek fton te morali i lart, mes t cilave edhe te sinqeriteti, besa dhe paansia. Islami q hert sht karakterizuar nga dika e till; nj njeri q njihej si musliman vodhi nj mburoj dhe e fshehu at te nj hebre ku edhe u gjet, por ndrkoh vjedhsi u betua se nuk e kishte vjedhur ai mburojn dhe

fisi i tij krkoi nga Profeti (alejhi salatu ue selam) q ai ti dilte atij n mbrojtje dhe ta shfajsonte at, por Allahu i Lartsuar zbriti fjaln e Tij: Vrtet, Ne (o Muhamed) ta kemi zbritur Kuranin me t drejtn, n mnyr q ti t gjykosh ndrmjet njerzve sipas asaj q t ka shpallur Allahu. Dhe mos u bj mbrojts i tradhtarve! (en-Nisa:105) Kurani shfajsoi hebreun n kt rast. Nuk e di se cili do t ishte n kt rast qndrimi dhe sjellja e atyre q atdheun e vn mbi do gj, qoft edhe mbi moralin? S treti: prkatsia ndaj nj pikpamje ose besimi t caktuar nuk do t thot detyrimisht mohim i atdheut, prkundrazi njeriu mund ti prkas nj besimi t caktuar dhe prsri t ket mall t madh pr atdheun e tij, vet Profeti (alejhi salatu ue selam) kur idhujtart e Meks e detyruan t emigroj prej saj tha: Sa vend i mir q ti je dhe sa i dashur pr mua! Nse banort e tu nuk do t m kishin nxjerr nuk do t kisha banuar askund tjetr. Kshtu silleshin edhe shokt e Profetit (alejhi salatu ue selam) duke shprehur mallin e tyre pr atdheun, si p.sh. fjalt e Bilalit (radijallahu anhu): Ah sikur ta dija nse do t qndroja nj nat mes lugins dhe prreth meje idhhiri dhe xhelili! [Lloje barishtesh q rriten n Mek.] A do t mund nj dit t vija tek uji i Mexhenes dhe a do t m shfaqej Shame dhe Tufejli![ Mexhene sht emr vendi pran Meks, ndrsa Shame dhe Tufejl emra malesh.] S katrti: shndrrimi i dashuris pr atdheun n doktrin q qndron mbi do

besim dhe pikpamje mund ta oj njeriun q beson n kt gj n urrejtje t do besimi dhe pikpamje q ai mendon se bie ndesh me besimin e tij. Ky njeri shndrrohet n nj Hitler, armik me t gjith ata q nuk

besojn at q ai beson dhe n luft kundra tyre me t gjitha mjetet e mundshme. Burimi: revista El-Bejan nr.300, Shaban 1433h./Korrik 2012 e.s.

Peace TV albanian me studio t reja regjistrimi edhe n Tiran

ara pak ditsh n nj atmosfer shum vllazrore u pruruan pr her t par studiot e regjistrimit t Peace TV Albanian n Tiran. Fjaln prshndetse t rastit e mbajti hoxh Ahmed Kalaja, q me pak fjal u shpjegoi t pranishmve synimet dhe objektivat e ktyre studiove, t cilat do t jen krejtsisht t hapura n shrbim t t gjith hoxhallarve. Ai prfitoi nga rasti q ti ftoj t gjith hoxhallart t bhen pjes e ktij projekti t madh mediatik. N fjaln e tij ai theksoi rndsin e ktyre studiove dhe lehtsit q do t krijojn ato pr t gjith hoxhallart q do t ken dshirn dhe vullnetin e mir pr t realizuar ligjratat dhe emisionet

e tyre. N kt prurim ishin t pranishm hoxhallar nga Tirana, Durrsi dhe Shkodra. Ata shprehn knaqsin e tyre pr mundsin q do tu jepet n shfrytzimin e ktyre studiove t reja. Gjithashtu ata lan nga nj mesazh pr studiot e reja, t cilat shum shpejt do t vihen n funksionim. Studiot e reja t Peace TV jan ndrtuar sipas t gjitha parametrave bashkkohore dhe me teknologjin e fundit mediatike.

Nr. 5 / 12 tetor 2012

/ Lidhja

analiz / disa nga sukseset ekonomike t

Omer Bin abdulazizit

Nga: Dr. ali xhumuaher- REwaHInEH
mer bin Abdul Azizi nuk kishte shkopin magjik pr t shprndar mirqnien n t gjith umetin islam, por ai arriti t ringjallte ambiciet e njerzve me vepra dhe jo me fjal. Ai nuk u soll si nj njeri i pafuqishm dhe prtac, dhe as nuk iu bind lakmis s njerzve. N kt mnyr umeti u ngrit lart me kontributin e t mdhenjve dhe t vegjlve. Ajo q bri Omer bin Abdul Azizi ishte nj zgjim, q mori vrull me gjith forcn dhe masn e saj, dhe q e oi umetin drejt stabilizimit. Si rrjedhoj disa nga rezultatet m t rndsishme t ksaj reforme t ndrmarr nga ai ishin: 1- Rrnjosja e faktorit t besimit n mundsin e realizimit t mirqnies ekonomike n nivelin e pushtetarve dhe n nivelin e qytetarve. Omer bin Usejdi thot: Pasha Allahun, Omeri nuk vdiq derisa dikush t vinte me shum pasuri dhe t thoshte: Shpenzojeni aty ku e shihni t arsymeshme dhe nuk largohej prej aty, por n fund kthehej me gjith pasurin e tij, sepse nuk gjente se ku ta jepte lmoshn, sepse Omeri i kishte pasuruar njerzit. 2- Eleminimi i xhepave t varfris, derisa njerzit arritn t mbeteshin t knaqur. Kur dikush dshironte t nxirrte zekatin, nuk gjente dike pr ta marr at. 3- Zgjidhja e defiitit financiar dhe borxhit prej t cilit vuante shteti n kohn e Abdul Melik bin Mervanit, i cili i paguante nj takes mbretit t romakve. Ai u detyrua q t bnte marrveshje me t, duke i dhn nj takes pr ta bindur, q tmos e luftonte, pr shkak se shteti ishte n defiit. 4- Omer bin Abdul Azizi realizoi mirqnien pr shoqrin islame deri n atmas, saq pasuria i tejkalonte nevojat personale dhe publike. Kt e tregon edhe nj letr q Omer bin Abdul Azizi r.a. ia drgon

Abdul Hamid bin Abdurrahmanit n Irak: Jepi njerzve ndihmn q u takon. Abdul Hamidi ia ktheu letrn: Un uadhash njerzve ndihmn q meritonin dhe n arkn e shtetit kan mbetur prsri para. Omeri i shkroi: Shiko ata njerz q kan marr borxh jo pr tu tallur dhe as pr ta shprdoruar dhe shlyeja borxhin. Abdul Hamidi ia ktheu: Un ua shleva borxhin dhe n ark kan mbetur prsri para. Omer i shkroi: Shiko se kush ka mbetur beqar e q dshiron t martohet dhe nuk ka para. Martoje dhe shlyeja shpenzimet e martess. Abdul Hamidi ia ktheu: I martova t gjith ata q gjeta dhe n arkn e muslimanve kan mbetur prsri para. Omeri i shkroi prsri: Shiko ndonj q ka paguar xhizjen dhe nuk ka mundsi pr t punuar tokn e vet dhe jepi borxh, q t ket mundsi ta punoj, sepse nuk kemi nevoj pr t pr nj ose dy vjet. Imagjino nga t gjitha kto korrespondenca se sa e madhe ishte sasia e parave dhe se sa e lart ishte mirqnia, q tejkalon do prfytyrim, sesi realizohej kontrolli i t gjitha projekteve t zhvillimit dhe t investimit dhe se si eleminoheshin pengesat q dilnin prpara. 5- Zgjidhja e problemit t borxheve individual dhe shoqrore nga sufiiti i arks s shtetit. Omeri r.a. arriti t krijonte nj organizm t veant pr t ndjekur nga afr shtjet n rang vendor dhe n rang vilajeti. do dit Omeri r.a. thrriste: Ku jan borxhlinjt? Ku jan ata q duan t martohen? Ku jan t vobektit dhe jetimt? 6- Omeri vendosi nj ekip kontrolli t lvizshm, q t mbikqyrte gjendjen e shoqris n rang vilajetesh, me shpresn se mos gjente dike q t kishte nevoj pr ndihm. Abdetu bin ebi Lubabe thot, se Omeri kishte drguar me t 150 (derhem) q tI shprndante tek fukarenjt e vendeve

islame. Ai thot: Shkova tek Maxhishuni dhe e pyeta. Ai mu prgjigj: Sot nuk di t ket ndonj nevojtar, sepse Omeri ua ka plotsuar t gjitha. Kjo ishte drejtsia e tij shoqrore e pashoqe. Nse njerzit nuk arrinin t merrnin t drejtat e tyre pasurore, ather shteti ua drgonte ato n qytetet dhe fshatrat ku ata jetonin. 7- Omer bin Abdul Azizi pati sukses n krijimin e bindjes vullnetare ndaj ligjeve t shtetit. Maliku thot: M kan komunikuar se nj puntor i Omer bin Abdul Azizit i kishte shkruar atij, duke i kujtuar se nj burr nuk pranonte ta jepte zekatin. Omeri i kishte shkruar: Lre dhe mos e merr zekatin prej tij bashk me zekatin e muslimanve t tjer. Kjo fjal kishte mbrritur n veshin e atij burri dhe atij i kishte ardhur rnd. Pastaj ai e nxorri zekatin e pasuris s tij. Puntori i shkroi Omerit kt q kishte ndodhur dhe Omeri e urdhroi q ta merrte zekatin prej tij. Nj veprim t till Omeri ua kshilloi t gjitha zonave kufitare, n mnyr q t gjith puntort e tij t ndrtonin urat e besimit mes tyre dhe tregtarve, n mnyr q t rritej iniciativa personale n zbatimin e rregullave t shtetit. Omeri i shkroi Ruzejkut dhe i tha: Shiko ata musliman q kalojn andej dhe merr prej tyre vetm zekatin e pasurive, q jan t dukshme nga mallrat e tregtis me t ciln merren. 8- Omeri r.a. arriti t shtonte t ardhurat personale deri n at mas, saq nj shtres njerzish, q zotronin disa pasuri t luksit t prfshiheshin n grupin e prfituesve t zekatit. Eshhebi thot: M kan njoftuar se Omer bin Abdul Azizi ka thn: Ai q kanj shtpi, nj shrbtor dhe nj kal le ti jepet nga zekati. 9- N vitin e dyt t hilafetit t tij Omeri i ndaloi disa reforma, q i kishte ndrmarr

pr prmirsimin e gjendjes ekonomike gjat vitit t pare t hilafetit t tij. Ndr to ishte transferta e zekatit drejt vilajeteve, q kishin nevoj pr t zgjidhur disa probleme q lindn gjat vitit t par t hilafeitit t tij. Kt reform Omeri e ndaloi n vitin e dyt t hilafetit t tij. Maliku thot: Omeri i shkroi dikujt q dorzonte lmoshn e tij tek ai, q ta ndante at m dysh. Eshhebi thot: Nga ky veprim i Omerit kuptuam, se njerzit nuk kishin n vitin e dyt t njjtat nevoja si n vitin e par. 10- Programiq ndoqi Omeri r.a. pr realizimin e reformave ekonomike mund t ndiqet, edhe n ditt e sotme, madje nse ky program do t zbatohej n koht e sotme ai do t realizonte nj mirqnie m t madhe sociale dhe do t siguronte sufiite t mjaftueshme financiare, sepse kjo koh ku jetojm dallohet pr elementt e shumt dhe t shumllojshme t prodhimit. Gjithashtu sht e mundur q t prfitohet nga zhvillimi shkencor bashkohor pr t zhvilluar m tej programin q ndoqi Omeri, sepse kushtet bashkohore mund t jen m t prshtatshme, nse gjenden njerz si Omeri, q do ta marrin prsipr kt program, gjithashtu dhe nse gjenden njerz q ta zbatojn at ashtu si e zbatuan njerzit e Omerit. Kto jan prfundimet e arritura n fund t nj studimi shum t gjat mbi reformat ekonomike t Omer Bin Abdulazizit. Ato jan dhn t prmbledhura nga autori dhe ne po I prcjellim ktu pr t shuar kureshtjen e lexuesit ton. Shkputur nga libri: Programi i Omer bin Abdul Azizit n reformn ekonomike. Prgatiti: G. Plumbi.

Bota Muslimane i krkon OKB-s ta deklaroj islamofobin si krim

Nga Ferhan Ikbal
globin. Ata thon se toleranca dhe respekti i feve t tjera do t ndalonte ksi ngjarjesh t dhimbshme. Ekspertt gjithashtu kan theksuar se far kuptimi ka realisht fjala Liri e Shprehjes. Liria e shprehjes nuk lejon ndoknd t sulmoj dolloj feje apo personat e shenjt t ndonj feje n veanti. Nse ndokush vepron kshtu ai do t ndizte nj situat, e cila do t bhej e pakontrollueshme, ashtu si ndodhi n botn muslimane pas daljes n qarkullim t filmit anti-islam. Gjat protestave kundr ktij filmi t neveritshm t br nga disa islamofob t vonuar mendrisht nj dyzin njerzish u vran n Libi, gjithashtu u vra edhe ambasadori amerikan nga turma e trbuar. Dijetart musliman e kan sqaruar, se t bsh karikatura dhe filma t personaliteteve t shenjta sht krejtsisht e ndaluar (haram) n Islam. Dhe nse ndokush prpiqet t tallet me personalitetet e shenjta t Islamit pr Muslimant sht tejet e papranueshme, sepse ata e duan Profetin Muhamed a.s. m tepr se sa kdo tjetr n bot, m tepr se sa t afrmit dhe fmijt e tyre. Ata thon se Muslimant i respektojn t gjitha fet dhe jo-Muslimant gjithashtu e respektojn Islamin dhe Profetin Muhamed a.s., por ka disa elemente q e shqetsojn harmonin ndrfetare ndrmjet Muslimanve dhe popujve t feve t tjera. Ata i kan krkuar Kombeve t Bashkuara t nxjerrin nj vendim pr respektimin e t gjitha feve dhe qeverit gjegjse ti dnojn kta keqbrs. Islamofobia t konsiderohet krim dhe fajtort t trajtohen ashprsisht. Ndrkaq Kombet e Bashkuara me krkesn e Organizats pr Bashkpunim Islam do t debatojn edhe nj her pr ligjet blasfemike, q potencialisht mund t kriminalizojn pr fyerje fetare. Sekretari i OKB-s Ban Ki Mun javn e fundit tha: Ne po jetojm prgjat nj periudhe paqetsie. Ne gjithashtu po shohim incidente intolerance dhe urrejtje, q m pas shfrytzohen nga t tjert. Zrat pr moderacion dhe qetsi nevojitet ta bjn veten q t dgjohen m shum n kto koh. Nevojitet q ne t gjith t flasim n favor t respektit t ndrsjell dhe t kuptojm vlerat dhe besimet e t tjerve,- shtoi ai. Suzan Bruks Thisllthuejt nj bashkpuntore e vjetr e Center for American Progress vuri n dukje n Uashington Post se q nga viti 1999 56 kombet e Organizats pr Bashkpunim Islam kan krkuar t prfshijn shtjen e fyerjeve fetare n rezolutat e Kshillit pr t Drejtat e Njeriut t OKBs. Perndimi dhe organizatat e t drejtave t njeriut zakonisht i kan kundrshtuar ligje t tilla, duke u bazuar n at se do t kufizojn lirin e shprehjes. Por kt vit pas nj videoje anti-islame, prej s cils shprthyen rebelime vdekjeprurse npr bot gjendja globale ka ndryshuar krejtsisht nga viti i shkuar. Kurtnej Radsh menaxher i programit pr Global Freedom of Expression Campaign thot pr Spokesman Review, se Un pres q ne do t bjm mbrapa atje ku ishim dy vite m par. Po ashtu ajo shton: T drejtat e njeriut nuk jan pr t mbrojtur fet; t drejtat e njeriut jan pr t mbrojtur njerzit. Kush do t jet ai vendim-marrs q do t vendos se far sht blasfemia? Kryeministri turk Rexhep Tajip Erdogan thot se ai do ti drejtohet pr kt shtje Asambles s Prgjithshme t OKB-s n Nju Jork kur kjo do t mblidhet. Ai tha: Un jam kryeministri i nj kombi q n pjesn m t madhe sht musliman, dhe q e ka deklaruar anti-semitizmin krim kundr njerzimit. Por Perndimi nuk e ka njohur akoma Islamofobin si krim kundr njerzimit. Ato e kan inkurajuar at,- prfundoi ai. http://www.islamonline.com/news/ articles/122/Rights-of-Non-Muslims-in-Islam. html

bu Dabi: Bota mund t jet nj vend i paqshm pr tu jetuar vetm kur nj qenie njerzore respekton ndjenjat e tjetrit dhe i lejon atij t zgjedhi lirisht stilin e jetess, besimin, praktikat dhe fen e tij pa u br i rrezikshm pr asnjrin. Kto kndvshtrime jan shprehur nga dijetart musliman, ndrsa theksojn rndsin e tolerancs n nj shoqri, ku si rrjedhoj e nj filmi blasfemik anti-islam, i cili lndoi ndjenjat e muslimanve dhe ata protestuan fuqimisht kundr tij n t gjith

Lidhja

/ Nr. 5 /

12 tetor 2012

Rnia e bllokut komunist dhe elita boshnjake

Nga Faik MIFTaRI
iti 1989 do t mbetet i shnuar n historin m t re botrore si vit i shembjes s murit t Berlinit, pas t cilit nisi edhe prfundimi i sistemit socialist (komunist) n Evropn juglindore dhe si rrjedhoj e saj edhe shprbrja e ish tre federatave artificiale, Bashkimit Sovjetik, Jugosllavis si dhe ekosllovakis. Dekada e fundit e shekullit XX, do t mbahet mend edhe pr luftrat e prgjakshme si pasoj e ktyre shprbrjeve t ish federatave, m pak n ish Bashkimin Sovjetik, e m shum n ish Jugosllavi, ndrsa aspak n ish ekosllovaki, e n t cilat prve t tjerave u prfshin edhe popujt musliman sikur boshnjakt dhe shqiptart n ish-Jugosllavi. Ktu do t cek nj detaj t veant, pas fillimit t rrnjs s sistemit komunist, n nntor t vitit 1990 u mbajt n Sarajev kongresi, kuvendi apo takimi i par i rinis muslimane nga tr hapsira e ishJugosllavis, i cili ishte i pari, por edhe i fundit, q u mbajt, dhe m pas pasoi n vitin 1991 edhe fillimi i shprbrjes s ishJugosllavis, q nisi nga Sllovenia e Kroacia, vazhdoi me Bosnjn dhe Maqedonin dhe prfundoi me Malin e Zi dhe Kosovn. Gjat ditve q u mbajt kuvendi apo takimi i rinis muslimane nga hapsira e ishJugosllavis n amfiteatr t rinj musliman mbanin fjalime, ligjrime, diskutonin, pr problemet dhe hallet e tyre q i kishin nga hapsira nga vinin, pas s cils vazhdonin me takime, njoftime dhe shoqrime t prbashkta, si dhe n faljen e prbashkt t namazit n xhamin e Beut. Ishte nj knaqsi e rrall, kur i shihje t gjith s bashku t falnin namazin me vetm nj rregull dhe rend t caktuar, at t drejtimit juridik hanefit, i cili gjer n at koh ishte i vetmi i pranishm n kto hapsira, q nga pranimi i Islamit n kto troje e gjer n vitin 1992. I vetmi dallim n mes t rinjve musliman ishte t thuash n konceptin e ndarjes gjeografike, veri jug, gjersa t rinj mysliman nga Sllovenia, Kroacia dhe Bosnja ishin n nj shkall shum m t lart t zhvillimit ekonomik, shoqror e mbi t gjitha t nivelit studiues arsimor, duke marr pr baz, fjaln e par hyjnore t shpallur n Kuran Ikre q do t thot:Lexo, mso, studio, t cilin e kishin marr si moto t tyre pr studimin dhe ngritjen e vetdijes arsimore, studiuese, shkencore n dallim nga t rinjt musliman, q vinin nga Sanxhaku, Kosova dhe Maqedonia, t cilt prkundr tyre e kishin ruajtur m tepr traditn e kultivimit dhe ushtrimit t traditave t fes Islame. Se sa ishin t rinjt musliman boshnjak t ngritur n kt stad arsimi dhe edukimi n prgjithsi, si dhe t prkatsis islame n veanti, si shembull do t cek nj poezi q e kishte thurur poetja boshnjake Xhemila Zeki, e q ka ln mbresa t jashtzakonshme te t rinjt pjesmarrs n kto takime rinore t mbajtura pr her t par, e q doln t jen edhe pr her t fundit n hapsirn e ish-Jugosllavis. Poezin do ta prezantoj me prkthimin e saj n shqipe. Poezia prkthehet, por ajo pas prkthimit, e humb stilin, rimimin, bukurin t cilin e ka sajuar poeti apo poetja n gjuhn q e flet.

HIMn ISlaMIT
Gjersa Toka me Hnn Rreth Diellit rrotullohet Pishtarin Islam prgjithmon Asnjeri nuk mund ta mpij. Lindje, Perndim, Jug e Veri Allah, Allah, klith e flet Nga miliona minare Ezani i Resulit buet Katrmbdhjet shekuj Emri i Resulit lavdrohet Dhe se Ai do t lavdrohet Gjersa t ekzistoj universi i kaltr. Selam alejkum me Dashuri zemrat tona i kall Kurr nuk do t vdesin Idealet tona Islame. N buzt tona Allah, Allah, Prher do t shqiptohet Kurani Fisnik sht udhzues i Fes son t lartsuar. Gjersa Toka me Hnn Rreth Diellit rrotullohet Pishtarin Islam prgjithmon Asnjeri nuk mund ta mpij.
Nuk kaloi as nj vit nga kto takime pasoi shpallja e pavarsis s Sllovenis dhe Kroacis dhe shprthimi i lufts s shkurtr n Slloveni, pas s cils do t vazhdoj edhe n Kroaci. N prill t vitit 1992 pasoi edhe shpallja e pavarsis s Bosnjs e Hercegovins, pas s cils shprtheu lufta m e prgjakshme n tr hapsirn e ishJugosllavis, ku agresori serb kreu edhe gjenocidin e papar gjer tani n Evrop pas Lufts s Dyt Botrore. Boshnjakt pas lufts s papar heroike t tyre trevjeare e gjysm, arritn ta ruajn Bosnjn e Hercegovin n kufijt e saj ekzistues t jashtm dhe ndrkombtarisht t pranuar, dhe se nuk u realizua klithja e Radovan Karaxhiit, ish-liderit serb n Bosnj, se Bosnja nuk do t ekzistoj dhe se populli musliman (boshnjak) do t zhdukej, por u realizua thnia e Alija Izetbegoviqit, ish liderit dhe kryetar i Bosnjs, se Bosnja do t ekzistoj dhe se populli musliman (boshnjak) do t mbijetoj. Edhe pse t rrethuar plotsisht nga t gjitha ant dhe t ballafaquar n luft me serbt gjat tr kohs s lufts n njrn an, nj koh t shkurtr edhe me kroatt n ann tjetr, si dhe me tradhtarin boshnjak Fikret Abdi, i cili u vu n shrbim t agresorit serb dhe kroat dhe me bashkmendimtart e vet luftuan kundr vllezrve t vet, boshnjakt treguan nj pjekuri politike t jashtzakonshme, nj strategji ushtarake t mirfillt, nj diplomaci fluturuese, duke i prdorur t gjitha kanalet diplomatike, si n Perndim ashtu edhe n Lindje, me nj armatim t leht q i kishin n dor, por me nj struktur udhheqse ushtarake profesionale t arsimuar dhe t trashguar nga ish-Armata Popullore Jugosllave arritn q gjer n fund t lufts t krijonin nj armat t tr t duhur, e cila po t mos ishte embargoja e armve e vn nga Kshilli i Sigurimit t OKB-s do t arrinin suksese shum m t madh. Por edhe kshtu me duart e lidhura nga embargoja e armve, gjat gjith kohs arritn t ruajn nj t tretn e territorit t Bosnjs, aty ku ishin me numr shumic dhe ishin t prgatitur mir pr luft, ashtu q n kto pes rajone, n Sarajev, Tuzll, Zenic, Mostar, Biha, assesi nuk kan mundur serbt t deprtojn e lere m t okupojn kto zona. Kt fenomen t Bosnjs m s miri e ka prshkruar Juan Goytisolo me thnien: Tragjedia e Bosnjs paraqet nj mjet pr njohjen e mundsive t llojit njerzor, si atyre m t ndritura ashtu edhe atyre m t kqija. Suksesi i boshnjakve pr ruajtjen e etnosit t tyre boshnjak, si dhe krijimit t shtetit t Bosnjs e Hercegovins qndron n at se at nuk kan pasur alternativ tjetr n mes zgjedhjes, q boshnjakt dhe Bosnja t mbeten pjes e krijimit t Serbis s Madhe dhe t pushtetit t Karaxhiit dhe Millosheviit, q automatikisht do t thoshte pranimi i robris nn tuteln serbe, e cila do t ishte m e keqe se lufta dhe kundrvnies. Ata zgjodhn q ti kundrvihen lufts s shpallur nga agresori serbo-madh, dhe pas shum vuajtjeve, torturave, dhunimeve, vrasjeve, shkatrrimeve, plagosjeve, dhe veprimit jo t duhur dhe me koh t faktorve politik vendimmarrs botror arritn q m n fund t mbijetojn dhe t shptojn nga robria dhe shkatrrimi total. Me rastin e vizits n Sarajev n vitin 2001 takova edhe zotri Mehmedalija Haxhiin, i cili n at koh ishte myfti i Sarajevs dhe m pas u b edhe ambasador fuqiplot i Bosnjs e Hercegovins n Rijad t Arabis Saudite, i cili gjat gjith kohs s lufts ka qndruar dhe kontribuar n mbrojtjen e Sarajevs, gjat rrethimit t saj t plot rreth 1300 dit. Gjat ksaj kohe ran dshmor vetm n kryeqytetin e Sarajevs rreth 10.000 vet dhe u plagosn mbi 50.000 njerz. Pyetjes time pr t m sqaruar fenomenin e Sarajevs, se si ka mundur t shptoj pa rn n duart e serbve ai mu prgjigj me kto fjal: Ne si musliman besimtar q jemi dhe q besojm n Allahun Fuqiplot themi se me rastin e Sarajevs ka ndodhur muxhize (mrekulli) nga Zoti, q na ka mbrojtur dhe shptuar pr t mos rn kryeqyteti yn n duart e etnikve serb. Me rastin e fillimit t agresionit serb n Bosnj ka qlluar festa e Fitr Bajramit, dhe at nat n vigjilje t dits s Bajramit, deri von e tr Sarajeva ka buitur nga breshrimat e pandrprer t rafalve t pushkve, kallashve dhe mitralozave q i kishim n duar, e kshtu ka vazhduar gjer n agim, ne do t mbeteshim pa plumba, dhe vetm me arm t thata n duart tona dhe me gishtin n goj. Serbt q e kishin rrethuar Sarajevn dhe q ishin rreth e rrotull saj, prve malit t Igmanit, e cila ishte e vetmja maje n duart tona, e kishin komentuar kt me fjalt: -Of! Of! Of! sa shum armatim paskan muslimant, pasi tr natn po festojn Bajramin duke gjuajtur pandrprer rafale n qiell prej gzimit, po ku me dit se far armatimi e kan prgatitur pr t na pritur neve?!... Ashtu q gjat tr kohs s rrethimit t Sarajevs, vetm e kan bombarduar me qindra e mijra her me topa dhe tanksa t kalibrave nga m t ndryshme gjat 1300 ditve t rrethimit t Sarajevs, por nuk kan tentuar t hynin brenda saj, edhe disa tentime t vogla q i kan br ju kan dshtuar nga mbrojtja e fort e jona, e neve n duart tona prve armatimit t leht q kemi pasur, kemi pas gjat gjith kohs edhe lutjet tona dhe me ndihmn e Allahut Fuqiplot arritm t mbijetojm dhe shptojm nga kthetrat serbe. Por suksesi prfundimtar qndroi n at se n krye t udhheqjes s rezistencs s popullit boshnjak dhe lufts s zhvilluar ka qen elita politike, fetare dhe ushtarake e boshnjakve, n krye t s cils qndronte Alia Izetbegovii dhe n vetdijen e ksaj elite ishte besimi i thell dhe i patundur ndaj Zotit t Madhruar, dhe se e dinte q duart e tyre ishte vetm mundsia e puns s pandrprer t br gjat tr lufts n mbrojtjen e popullit boshnjak dhe civilizimit islam q i prkiste, dhe se kjo prpjekje ishte nj sprov me t cilin u ballafaqua dhe s fundi kjo elit doli faqebardh. Q kjo rezultoi me sukses ndrlidhet edhe me thnien e njohur e Alia Izetbegoviit: E jona sht t punojm pandrprer. Zgjidhja nuk sht n duart tona. Jam i knaqur q besoj se zgjidhja sht n duart e Zotit, me poezin e poetes boshnjakes Xhemile Zekiit Himn Islamit.

Nr. 5 / 12 tetor 2012

/ Lidhja

Udhzuesi i haxhiut. far duhet t bj haxhiu gjat ditve t haxhit? L.h.Sh.

Dita far bn haxhiu para dits 8 Dhul Hixheh Haxhiu q kryen vetm Haxhin (Mufrid) 1-Vesh Ihramin nga Mikati dhe bn nijetin duke thn: Tu prgjigja Ty me Haxh o Allah. 2- Bn tafavin e mirseardhjes n Qabe. 3- Bn Sajin midis Safas dhe Mervas, nse nuk e bn, ai duhet ta kryej at pas tavafit t Haxhit (Ifada) dhe qndron me Ihram deri n ditn e Kurbanit. Ky haxh nuk ka detyrim kurbanin. Haxhiu shkon n Mina (Fal atje 5 vaktet, duke i shkurtuar, por pa i bashkuar namazet me katr rekat). Haxhiu q kryen Haxhin dhe Umren pa e hequr Ihramin (Mukrin) 1-Vesh Ihramin nga Mikati dhe bn nijet duke thn: Tu prgjigja Ty Allah me Haxh dhe Umre. 2- Bn tafavin e mirseardhjes. 3- Bn sajin midis Safas dhe Mervas. Lejohet q ta vonoj at pas tavafit t Haxhit (Ifada). Ai qndron me Ihram deri n ditn e therjes. Haxhiu shkon n Mina (Fal atje 5 vaktet, duke i shkurtuar, por pa i bashkuar namazet me katr rekat). Haxhiu q kryen Haxhin dhe Umren duke e hequr Ihramin (Mutemeti) 1-Vesh Ihramin nga Mikati dhe bn nijet duke thn: Tu prgjigja Ty Allah me Umre, duke u liruar deri n Haxh. 2- Bn tafavin e mirseardhjes (pra t Umres) 3- Bn sajin midis Safas dhe Mervas. 4- Shkurton ose rruan flokt. 5- Heq Ihramin dhe qndron pa t deri n ditn 8 Dhul Hixhe. Pasi t ket veshur Ihramin nga vendqndrimi i tij shkon n Mina dhe, fal atje 5 vaktet, duke i shkurtuar, por pa i bashkuar namazet me katr rekat.

Dita 8 Dhul Hixheh Dita 9 Dhul Hixheh, dita e Arafatit

1- Haxhiu drejtohet pr n Arafat pas lindjes s diellit (fal atje drekn dhe ikindin n kohn m t par, me nj ezan dhe dy ikamete, duke i shkurtuar dhe bashkuar). sht prej sunetit q haxhiu t shpeshtoj prmendjen e Allahut xh.sh, t lexoj Kuran dhe t lutet ditn e Arafatit. Suneti e do q ai t drejtohet nga Kibla dhe jo nga mali, t ngrej duart lart gjat duas, ashtu si ka br i drguari i Allahut a.s. Agjrimi ditn e Arafatit sht i paplqyeshm. Haxhiu nuk duhet t qndroj jasht tabelave treguese t Arafatit n vende q nuk jan pjes e tij, dhe as nuk sht e nevojshme t ngjitet n malin e Arafatit. 2- Haxhiu drejtohet pr n Muzdelife, pas perndimit t diellit. 3- Fal Akshamin dhe Jacin kur t mbrrij n Muzdelife, duke i shkurtuar dhe bashkuar namazet (bashkimi i vonuar) me nj ezan dhe dy ikamete. 4- Merr 7 guralec pr t goditur gurin (shtylln) e madh, por edhe nse i merr n Mina, kjo lejohet. Guralect duhet t ken madhsin e bizeles. 5- Haxhiu e kalon natn n Muzdelife, fal aty namazin e Sabahut dhe shpeshton dhikrin dhe lutjet pas faljes. Paraplqehet q haxhiut t qndroj tek Meshari Haram (vendi i xhamis) dhe t shpeshtoj lutjet, derisa t zbardhet paksa para lindjes s diellit. Lejohet q t pafuqishmit t largohen nga Muzdelifeja para mesnats (pas perndimit t hns). 1- Goditja me gur e gurit t madh, 7 her. 2-Rruajtja e flokve ose shkurtimi i tyre. 3- Heqja e Ihramit dhe veshja e rrobave. 4- Tavafi i Haxhit (ifada). 5- Lejohet q t shtyhet tavafi i Haxhit deri n ditn e 11, 12 ose t bhet bashk me tavafin e Lamtumirs. 6- Brja e Sajit, nse nuk e ka br sajin m par. 1- Goditja me gur e gurit t madh, 7 her. 2Therja e Kurbanit. 3-Rruajtja e flokve ose shkurtimi i tyre, kurse gruaja shkurton majat e flokve. 4- Heqja e Ihramit dhe veshja e rrobave. 5- Tavafi i Haxhit (ifada) dhe brja e Sajit bashk me t, nse nuk e ka br sajin m par. 1- Goditja me gur e gurit t madh, 7 her. 2Therja e Kurbanit q vazhdon deri n perndim t diellit ditn e 13-t. 3-Rruajtja e flokve ose shkurtimi i tyre. 4- Heqja e Ihramit dhe veshja e rrobave. 5- Tavafi i Haxhit (ifada) dhe brja e Sajit bashk me t, nse nuk e ka br sajin m par.

10 Dhul Hixheh

11 Dhul Hixheh 12 Dhul Hixheh 13 Dhul Hixheh

1- Qndrimi n Mina natn e 11- t (obligim-vaxhib) 2- Goditja me gur e tri shtyllave pas mesdits, duke filluar me t vogln, t mesmen dhe t madhen (7 guralec pr seciln), duke br tekbir (Allahu Ekber) para do goditje dhe bn lutje pas goditjes s t vogles dhe t mesmes. 1- Qndrimi n Mina natn e 12- t (obligim) 2-Hedhja e gurve tek tri shtyllat pas mesdits, duke filluar me t vogln, t mesmen, e m pas t madhen (7 guralec pr seciln), duke br tekbir para do goditje dhe bn dua pas goditjes s t vogls dhe t mesmes. Lejohet q haxhiu t shpejtoj dhe t largohet nga Minaja drejt Meks para perndimit t diellit, pastaj t bj tavafin e Lamtumirs, e nse dshiron t qndroj (vazhdon n ditn e 13-t) 1-Hedhja e gurve tek tri shtyllat pas mesdits, duke filluar me t vogln, t mesmen, e m pas t madhen (7 guralec pr seciln), duke br tekbir para do goditje dhe bn dua pas goditjes s t vogls dhe t mesmes. 2- Largimi nga Minaja pr n Mek dhe brja e tavafit t Lamtumirs (obligim-vaxhib), i cili nse lihet krkon shpagim me therje kurbani, prjashtohet gruaja me menstruacione dhe lehona. Pas ktij tavafi bhet largimi nga Meka

Pas lejimit t par (lirimi i par), haxhiut i lejohet gjithka prve marrdhnieve intime, kurse brja e tavafit t Haxhit (lirimi i dyt) i lejon atij gjithka, kjo nse e ka br m par Sajin n rastin e haxhiut Mufrid ose Mukrin, kurse haxhiu Mutemeti, duhet q m par t bj Sajin para se t heq prfundimisht Ihramin.
Shtyllat e Haxhit 1- Ihrami (nijeti), qllimi pr t hyr n rite. 2- Qndrimi n Arafat 3- Tavafi i Haxhit (ifade) 4- Saji mes Safas dhe Mervas Ai q l dika prej ktyre shtyllave nuk e ka br Haxhin derisa ti plotsoj ato. Obligimet e Haxhit 1- Ihrami nga Mikati 2 - Qndrimi n Arafat deri natn 3- Qndrimi n Muzdelife natn e Kurbanit 4- Qndrimi netve n Mina 5- Hedhja e gurve tek shtyllat, ditt e Teshrikut 6- Tavafi i Lamtumirs 7- Qethja ose rruajtja e koks Ai q l dika prej ktyre obligimeve detyrohet t ther kurban n Mek dhe ta ndaj at pr t varfrit, pa ngrn asgj pr vete dhe Haxhi i tij sht i sakt. Shejh Abdulaziz ibn Baz, i pyetur n lidhje me gjykkimin e disa veprimeve n haxh, sht prgjigjur: Frkimi pas Mekamit t Ibrahimit, me muret e Qabes ose me mbulesn e saj, jan vepra t paligjshme. Pr to nuk ka asnj baz n Sheriatin Islam. Gjra t tilla nuk i ka vepruar i Drguari i Allahut a.s..Ai ka puthur dhe ka prekur Gurin e Zi, dhe ka prekur muret e Qabes nga brenda. Kur ka hyr brenda n Qabe, i Drguari i Allahut a.s. ka ngjitur kraharorin, kraht dhe faqen e tij n muret e saj. Ai ka br tekbire dhe sht lutur n ant e saj. N baz t transmetimeve t sakta, gjra t tilla ai nuk i ka vepruar jasht Qabes, edhe pse n lidhje me mbshtetjen e kraharorit, t duarve dhe t faqes midis Gurit t Zi dhe ports s Qabes nga ana e jashtme ka nj transmetim t dyshimt1. Megjithat, nj vepr t till midis Gurit t Zi dhe ports s Qabes e kan vepruar disa prej sahabeve, kshtu q nuk ka problem nse dikush e kryen at. Puthja e Gurit t Zi sht sunet, ndrsa mbshtetja dhe kapja pas mbuless dhe mureve t Qabes sht nj vepr e pabaz, e cila nuk duhet vepruar, sepse at nuk e ka vepruar i Drguari i Allahut a.s. dhe sahabet. Prekja, puthja dhe frkimi i Mekami Ibrahimit jan gjithashtu vepra t pabaza, t cilat nuk duhen vepruar, sepse konsiderohen bidate t shpikura prej njerzve. Gjithashtu lutja e Qabes dhe krkimi i begatis prej saj, nuk lejohet, sepse kjo sht lutje, e cila i drejtohet dikujt tjetri prve Allahut. Kush krkon prej Qabes ti shroj t smurin, apo frkohet tek Mekami Ibrahimi, duke shpresuar se sjell shrim, ka kryer nj vepr t paligjshme dhe ka rn n shirk, idhujtari. Allahu na mbroft nga t tilla vepra * Fetva islame t nj grupi dijetarsh 1/243

Sunetet e Haxhit: Ai q l pa br dika prej tyre nuk ka asnj gjynah apo shpagim. 1- Larja para veshjes s Ihramit 2- Ihrami i bardh i prbr nga nj veshje e siprme dhe e poshtme pr burrat. 3- Telbija dhe ngritja e zrit gjat kndimit t saj. (Lebejke Allahume lebejke, lebejke la sherike leke lebejke, inel hamde ue niamete leke uel mulk la sherike leke) 4- Qlndrimi n Mina natn e Arafatit. 5- Puthja e gurit t zi. 6- Zhveshja e shpatulls s djatht nga Ihrami (vetm gjat tavafit t mirseardhjes dhe sajit dhe jo gjat gjith kohs) 7- Rendja (shpejtimi i t ecurit n tri xhirot e para t tavafit t mirseardhjes dhe sajit) Nnt gjra nga t cilat duhet br kujdes me Ihramin: 1- Rruajtja e qimeve 2- Prerja e thonjve 3- Mbulimi i koks s burrit me gjra q ngjisin pas koke. 4- Veshja e ndrresave apo orapeve, pr burrat 5- Prdorimi i parfumeve. Ai q i bn kto pes gjra n harres ose nga padija sht i justifikuar, e kush i bn me qllim, ai duhet t przgjedh kto tri shpagime: Agjrimin e tri ditve, t ushqyerin e 6 t varfrve ose therjen e nj deleje. 6- Gjuetia e kafshve ose dhnia e ndihms pr kt, apo largimi i gjahut nga vendi i tij. Pr vrasjen e gjahut me qllim, shpaguhet me dika t barasvlershme 7Marrdhnia me gruan me epsh pa kryer aktin futjes. Nse njeriu bhet xhunub, haxhi i tij nuk prishet, por duhet t bj kurban si shpagim 8- Akti i martess, por nuk ka asnj shpagim 9- Marrdhniet me gruan n organe. Nse kjo ndodh para lejimit t par (lirimit), haxhi i tij prishet, por duhet plotsoj pjesn e mbetur, obligohet ta plotsoj at vitin tjetr dhe duhet t ther kurban n Mek, por nse kjo ndodh pas lejimit (lirimit) t par, haxhi i tij sht i sakt dhe duhet t ther nj dele.

Kurbani:

Vendi i therjes: Minaja, lejohet n Mek dhe n pjesn e mbetur t Haremit t Meks. Lloji: Deveja, lopa dhe bagtia e imt (dele, dash dhe dhi). Delja dhe dashi duhet t ken mbushur 6 muaj dhe dhia nj vit, lopa duhet t ket mbushur dy vjet dhe deveja 5 vjet. T gjitha mjaftojn pr nj person t vetm, kurse deveja dhe lopa mjaftojn pr 7 persona. Ai q nuk ka mundsi pr kurban, agjron 3 dit n Haxh dhe 7 dit kur kthehet n familjen e tij. Kurbani nuk pranohet nse sht i verbr, brinj thyer, i smur, i pafuqishm, me bri t thyer apo me vesh t kputur n pjesn e tij m t madhe.

Lidhja

/ Nr. 5 /

12 tetor 2012