Professional Documents
Culture Documents
Ky Thuat Vien Thong
Ky Thuat Vien Thong
H NI - 2007
Kh tt Cc b m ho thoi Km
16
32
64
M ho dng sng c ngha l cc thay i bin ca tn hiu tng t (ng thoi) c m t bng mt s ca gi tr c o. Sau cc gi tr ny c m ho xung v gi ti u thu. Dng iu tng t nh tn hiu c ti to trong thit b thu nh cc gi tr nhn c. Phng php ny cho php nhn c mc cht lng thoi rt cao, v ng tn hiu nhn c l bn sao nh tht ca ng tn hiu bn pht. 3
Tn hiu ang iu ch
Tn hiu c iu ch bin
Tn hiu c iu ch theo tn s
Hnh 1.2: iu ch theo bin v theo tn s
iu bin c s dng truyn ting ni tng t (300-3400 Hz). iu tn thng c s dng cho truyn thng qung b (bng FM), knh m thanh cho TV v h thng vin thng khng dy.
Ly mu
t
Lng t ho
M ho
1 0 t
Trc ht phi ly mu tn hiu thoi, tc l ch truyn cc xung tn hiu ti cc thi im nht nh. Bc th hai l lng t ho bin , ngha l chia bin ca xung mu thnh cc mc v ly trn bin xung n mc gn nht. Bc th ba m ho xung lng t thnh t m nh phn c m bit. Ly mu tn hiu analog Bin ca tn hiu analog l lin tc theo thi gian. Ly mu l ly bin ca tn hiu analog tng khong thi gian nht nh. Qu trnh ny ging nh iu ch bin , trong cc dy xung c chu k c iu ch bin bi tn hiu analog. Do vy cc mu ly c s gin on theo thi gian. Dy mu ny gi l tn hiu PAM (iu ch bin xung). thc hin qu trnh ly mu tn hiu bt k phi da vo nh l Nyquist, ni dung ca nh l c pht biu nh sau: Nu tn hiu gc l hm lin tc theo thi gian c tn ph gii hn t 0 n fmax khi ly mu th tn s ly mu phi ln hn hoc bng hai ln tn s ln nht trong tn hiu gc, ngha l: fm 2fmax. Mt yu t quan trng trong ly mu l pha pht ly mu cho tn hiu analog theo tn s no cho pha thu ti to li c tn hiu ban u. Theo nh l Nyquist, bng cch ly mu tn hiu analog theo tn s cao hn t nht hai ln tn s cao nht ca tn hiu th c th to li tn hiu analog ban u t cc mu . i vi tn hiu thoi hot ng bng tn 0,3 3,4 kHz, tn s ly mu l 8kHz p ng yu cu v cht lng truyn dn: pha thu khi phc tn hiu analog c mo trong phm vi cho php. Qu trnh ly mu tn hiu thoi nh hnh 1.4.
(a)
0 Bin
(b)
Tm
t Bin +3 +2
(c)
+1 0 -1 -2 -3
(a) Th hin ng cong tn hiu thoi. (b) Dy xung iu khin hot ng b ly mu c chu k Tm = 125s. (c) Tn hiu u ra b ly mu (tn hiu iu bin xung- PAM) Lng t ho Lng t ho ngha l chia bin ca tn hiu thnh cc khong u hoc khng u, mi khong l mt bc lng t, bin tn hiu ng vi u hoc cui mi bc lng t gi l mt mc lng t. Sau khi c cc mc lng t th bin ca cc xung mu c lm trn n mc gn nht. C hai loi lng t ho bin : lng t ho u v lng t ho khng u. Lng t ho u Bin tn hiu c chia thnh nhng khong u nhau, sau ly trn cc xung mu n mc lng t gn nht. Qu trnh lng t ho u th hin nh hnh 1.5.
Bc lng t u bng . Nh vy, bin ca tn hiu gm c 7 bc lng t v 8 mc (nh s t -3 +3). Mi quan h gia s mc lng t v s bc lng t nh sau: Tng s mc lng t = Tng s bc lng t + 1. Do phi ly trn n mc lng t gn nht, chnh lch gia bin xung lng t v gi tr tc thi ca xung ly mu s gy ra nhiu lng t Qd (xem hnh 1.6). Bin xung nhiu lng t lun tho mn iu kin sau:
Qd K + 2 2
2 PQd = 12
T biu thc ny cho thy cng sut nhiu lng t ch ph thuc vo bc lng t m khng ph thuc vo bin tn hiu. i vi tn hiu mnh, t s:
Mun san bng t s ny gia tn hiu mnh v tn hiu yu phi s dng lng t ho khng u.
Bin Qd = nhiu lng t (Quantising distortion) +3 +2 +1 0 -1 -2 -3 Qd Qd Qd Qd Qd t Qd Qd Qd
Trong th d trn hnh 1.7 bin ca tn hiu analog c chia thnh 4 bc lng t, k hiu l 1, 2, 3, 4. Nh vy: 1 < 2 < 3 < 4 < ... Cc ng thng song song vi trc honh (t) gi l cc mc lng t, c nh s t 0 ti gc to . Cc xung ly mu ti cc chu k nTm (trong n=0,1,2,...) c ly trn n mc lng t gn nht. Mun lng t ho khng u c th s dng mt trong hai phng php: nn - dn analog hoc nn - dn s. Nn - dn analog Qu trnh nn - dn analog c thc hin bng cch t b nn analog trc b m ho u pha nhnh pht ca thit b ghp knh, trong min tn hiu thoi analog v t mt b dn analog trc b gii m u nhnh thu ca thit b ghp knh, cng trong min tn hiu thoi analog. Trong thit b ghp knh s ch to theo tiu chun Chu u s dng b nn - dn theo lut A. Cn theo tiu chun Bc M v Nht s dng b nn theo lut . c tuyn ca b nn lut A (s ph thuc in p u vo v u ra b nn) biu th bng biu thc
Ax 1 + ln A
Y=
0x
1 A
1 + ln Ax 1 + ln A
1 x 1 A
Trong x = 8
ln (1 + x ) ln (1 + )
Y=
0 x 1
ln (1 x ) ln (1 + )
1 x 0
Theo khuyn ngh ca ITU-T ly = 255. T cc biu thc trn c th xy dng c cc ng cong th hin c tuyn b nn A v . c tuyn b nn phi i xng vi c tuyn b dn khng gy mo khi khi phc tn hiu. Dng ng cong c tuyn ca b nn v b dn nh hnh 1.8.
Bin ra
+1 c tuyn b nn
c tuyn b dn -1 +1
Bin vo
-1
2048. Nh vy mi t m cn c 11 bit (khng k bit du). V 211 = 2048 l s mc lng t ca bin dng hoc m ca tn hiu thoi. Sau khi nn, tn hiu thoi ch cn 128 mc. Nu k c bit du ch cn t m 8 bit. l l do ti sao phi thc hin nn tn hiu. Nn - dn s: B nn s c t trong min tn hiu s ca nhnh pht v b dn s c t trong min tn hiu s ca nhnh thu ca thit b ghp knh. c tuyn b nn v b dn s da trn c s ca b nn v b dn analog. Bng cch gn ng ho ng cong c tuyn b nn - dn analog theo lut A v thnh cc on thng gp khc. c tuyn ca b nn s lut A c tt c 13 on thng c dc khc nhau v ly tn l b nn s A = 87,6/13 c th hin trong hnh 1.9.
H G
on 13
F E D C
12
11
10
9 8
B A
x
1 128 1 64 1 32 1 16 1 8 1 4 1 2
-1
6 5 4 3 2 on 1 -1
xy dng c tnh bin ca b nn s cn tin hnh cc bc sau y: Trc x c trng cho bin chun ho ca tn hiu u vo b nn (-1 x 1 tng ng vi 4096 bc lng t u) v trc y c trng cho tn hiu u ra. Trn trc x chia theo khc logarit c s hai, na dng gm cc im 0,
1 1 , , 128 64
1 2 3 , , , 8 8 8
Gii m
Lc
t
Gii m l qu trnh ngc li vi m ho. Trong gii m, bt u bng vic tch cc m nh phn 8 bit t tn hiu PCM (trong hnh 1.10 tng trng t m 3 bit). Tip theo, chuyn mi t m nh phn thnh mt xung lng t c bin tng ng vi s mc lng t ca t m . Hnh 1.11 minh ho gii m cc t m 3 bt. Tn hiu xung c lng t ho u pht c to li u thu bng cch gii m nh vy. Tn hiu xung sau khi gii m c bin chnh lch vi bin xung mu ti pha pht. Hin tng ny gi l mo lng t v pht sinh do lm trn bin khi lng t ho. 11
011
11 0 6 3
1 01 5
011
0 01
01 0
3 1
2 t
Sau , tn hiu xung lng t c a qua b lc thng thp. u ra b lc ny nhn c tn hiu analog l tn hiu lin tc theo thi gian nh ni suy gia cc mu k tip nhau nh hnh 1.12.
Lc tn hiu analog
in p tng u ra b lc
Cc phng php m ho mi PCM tn ti trong 1/4 thp k v cc cng ngh mi bt u thu ht s ch . Trong thp k cui, m ho thoi tinh vi tr ln hin thc nh s pht trin ca VLSI (mch tch hp rt ln). PCM ti 64 Kb/s khng cn l cng ngh duy nht na. Vic m ho 32 v 16 kbit/s c pht trin, v cc phng php vocoder cng c pht trin m ch yu cu 4.8 Kb/s v t hn. Chng ta c th bng mi cch t ti 800bit/s m vn nghe hiu c, nhng ti tc bit ny khng c kh nng nhn dng c li ni ca ngi ni. Cc phng php m ho mi gi ra rt nhiu li ch, v chng cho php cc nh khai thc tng gp 2 hay 4 ln dung lng truyn dn thoi trong mng ca h m khng cn phi lp t thit b truyn dn mi. Mt trong nhng phng php c th dng l iu ch xung m vi sai thch ng, ADPCM. ADPCM cho php truyn thoi vi cht lng gim ti thiu ti 32Kbit/s. Khuyn ngh ca ITU v ADPCM c gi l G.726. PCM vi sai (DPCM) Tn hiu c ly mu cho thy mc tng quan cao gia cc mu k cn. Hay ni cch khc, hai mu gn nhau l kh tng t nh nhau. Ngha l s c nhiu li ch nu m ho s 12
5 4 3 2 1
Mu s 1 2 3 4 5 6 7 t
lch gia cc gi tr mu 6 t Mu s 1 2 3 4 5
PCM vi sai c nhc im l nu tn hiu u vo tng t m thay i qu ln gia cc mu, th n khng th c biu din bng 4 bit m s b ct. DPCM thch ng (ADPCM) PCM vi sai thch ng (ADPCM) t hp phng php DPCM v PCM thch ng. ADPCM c ngha l cc mc lng t ho c thch ng vi dng ca tn hiu u vo. Kch c ca cc bc lng t tng ln khi c lin tip dc ng trong tn hiu ko di. Trong hnh 1.14, s mu l 6 c th c m t bng 5 bc lng t ln thay cho 10 mu nh. Phng php ny c tn t kh nng thch ng y, tc l n to ra kh nng gim cc bc lng t.
13
Mu s 1
Thi gian
Trong m ho ADPCM, sau khi tn hiu vo tng t i qua m ho PCM thng thng, th lung cc mu 8 bit c gi tip ti b m ho ADPCM. Trong b m ho ny, mt thut ton ch vi 15 mc lng t c s dng gim di t 8 bit xung 4 bit. 4 bit ny khng biu din bin ca mu na, nhng nh c m ho vi sai m 4 bit vn cha thng tin cho php tn hiu gc s c ti to b thu. Mc ca mt mu c d on da trn mc ca mu ng trc. S khc nhau gia mu d on v thc t l rt nh v v vy c th m ho bng 4 bit. Nu c vi mu tip theo thay i ln, th cc bc lng t c thch ng nh m t trn.
14
1 S
Ly mu
M ho
Ghp knh
Lp m -ng
u ra
30
Ly mu
30
30
Gii m
S ny ghp 30 knh thoi, knh ng b v knh bo hiu thnh lung bit c tc bng 2048 kbit/s. i dy m tn c ni vo my u cui thu bao nh my in thoi, thit b truyn s liu v.v. Sau y phn tch hot ng ca b ghp tn hiu thoi. B sai ng S tch tn hiu thoi thu v pht ring bit. Ti nhnh pht c b lc thng thp hn ch bng tn ting ni t 300 n 3400 Hz, u ra b lc thng thp ni n mch ly mu. Mch ly mu l mt chuyn mch in t ng m theo chu k 125s, u ra nhn c cc xung mu c chu k bng 125s. B m ho bin i mi xung ly mu thnh 8 bit v khi ghp knh tn hiu thoi, tn hiu ng b v tn hiu bo hiu thnh mt khung c thi hn 125s. u ra cc mch ly mu u song song vi nhau, v vy xung ly mu ca cc knh c ghp theo thi gian v ln lt a vo b m ho. Trong b ghp knh PCM-30 dng b m ho nn s A= 87,6 v c tnh bin c 13 on. Dy xung ly t b to xung pht qua b chia to ra xung iu khin cc mch ly mu 8 kbit/s, iu khin cc b m ho v iu khin b ghp knh. Bo hiu t cc thu bao c a ti khi x l bo hiu. Ti y bo hiu c chuyn i thnh cc bit ghp vo khung tn hiu. Dy bit hai mc u ra khi ghp knh qua khi lp m ng chuyn thnh dy bit ba mc ri i ra ngoi. Ti nhnh thu ca b ghp knh PCM-30 tip nhn dy bit ba mc n v chuyn vo khi gii m ng chuyn thnh dy bit hai mc. Mt phn tn hiu u ra khi gii m ng, a vo khi tch xung ng b tch ra xung ng b v a ti khi to xung thu kch thch b chia xung v to ra cc khe thi gian ng b vi pha pht. Phn tn hiu cn li c a vo khi tch knh tch lung bit u vo thnh 30 knh thoi, knh bo hiu. Khi bo hiu chuyn cc bit bo hiu thnh tn hiu bo hiu ban u, chng hn bo hiu a tn, cc digit b s thu bao, xung iu khin r le v.v. Cc t m 8 bit ca 30 knh thoi a ti b gii m chuyn thnh cc xung lng t, qua b chn xung knh v b lc thng thp tch ra tn hiu thoi analog ca tng knh. Tn hiu analog qua b sai ng i vo my in thoi. B chn xung 15
16 khung 16 khung
TF=125s Khung
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 TS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 CH
Khung F0
b1 b2 b3 b4 b5 b6 b7 b8
0 0 0 0 SA S S
Khung c thi gian 125s c chia thnh 32 khe thi gian bng nhau v nh s th t t TS0 n TS31. Mi khe thi gian TS di 3,9s gm mt t m 8 bt. Mi khung gm c 256 bit v chu k lp li ca khung bng 8000 Hz. Cc khe TS0 ng u cc khung chn gm bit Si c s dng cho quc t (nu khng dng th ci t bng 1) v by bt cn li l t m ng b khung 0011011. Cc khe TS0 ng u cc khung l gm bit th nht Si dng cho mng quc t, nu khng s dng t Si= 1, bit th hai lun c logic 1 trnh phng to t m ng b khung, bit th ba dng cho cnh bo xa khi mt ng b khung, nm bit S cn li dnh cho quc gia. Khi trm u xa khng thu c t m ng b khung s t A=1 v truyn v trm gc. Mi a khung ko di trong 2 ms v cha 16 khung. Cc khung c nh s th t t F0 n F15, trong 8 khung mang ch s chn v 8 khung cn li mang ch s l. Khe thi gian TS16 ca khung F0 truyn t m ng b a khung vo v tr cc bit th nht n bit th t, bit th 6 truyn cnh bo xa khi mt ng b a khung (A=1), cc bit S dnh cho quc gia, nu khng s dng t S=1. Cc khe thi gian TS16 ca khung F1 n khung F15 dng truyn bo hiu. Bo hiu ca mi knh thoi c m ho thnh 4 bit a, b, c, d v ghp vo na khe thi gian TS16. Na bn tri truyn bo hiu ca cc knh thoi th nht n 15 v na bn phi truyn bo hiu cc knh thoi th 16 n 30 nh bng 1.1.
16
Bng 1.1. Ghp tn hiu bo hiu ca 30 knh thoi Khe thi gian TS16 b1b2b3b4 a bc d Knh 1 Knh 2 Knh 3 Knh 4 Knh 5 Knh 6 Knh 7 Knh 8 Knh 9 Knh 10 Knh 11 Knh 12 Knh 13 Knh 14 Knh 15 b5b6b7b8 ab cd Knh 16 Knh 17 Knh 18 Knh 19 Knh 20 Knh 21 Knh 22 Knh 23 Knh 24 Knh 25 Knh 26 Knh 27 Knh 28 Knh 29 Knh 30
Khung 1 Khung 2 Khung 3 Khung 4 Khung 5 Khung 6 Khung 7 Khung 8 Khung 9 Khung 10 Khung 11 Khung 12 Khung 13 Khung 14 Khung 15
Nh vy phi c 16 khe thi gian TS16 trong mt a khung mi truyn bo hiu v ng b a khung. cng l l do ti sao mi a khung cha 16 khung. Nu cc bt a b c d khng dng cho bo hiu th t b=1, c=0 v d=1. Ngoi ra cng cn lu cm s dng t hp 0000 truyn bo hiu v n trng vi t m ng b a khung. Phng thc bo hiu trnh by trn y gi l bo hiu knh kt hp CAS. Ngoi phng thc bo hiu knh kt hp CAS, trong tng i in t s cn c phng thc bo hiu knh chung CCS, trong bo hiu ca cc knh thoi c truyn trn mt ng ring. in hnh ca CCS l h thng bo hiu s 7 (CCSS-7). Trong trng hp PCM-30 c s dng truyn s liu th bit Si trong khe thi gian TS0 l bit kim tra d vng CRC (xem bng 1.2).
17
Th t khung 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Bng 1.2. tm tt chc nng cc bit ca khe thi gian TS0 trong mi a khung 16 khung. Cng c th xem a khung gm 2 a khung con; a khung con th nht gm khung 0 n khung 7 v a khung con th hai gm khung 8 n khung 15. Bit Si trong cc khung chn ca mi a khung con l cc bit kim tra d chu trnh C1 C2 C3 C4 (CRC-4). Bit Si trong cc khung l ca a khung to thnh t m ng b a khung CRC-4, bt E trong khung 13 ch th li bit ca CRC4 ca a con th nht v bit E trong khung 15 ch th li bit ca CRC-4 ca a khung con th hai. Phn cp s cn ng b PDH Sau khi gii thiu v phng php ghp knh c s PCM-30, phn ny s trnh by v cc h thng ghp knh bc cao. Ghp knh bc cao l ghp nhiu lung s c tc thp to thnh mt lung s c tc cao hn. Thit b thc hin nhim v ni trn c gi l my ghp knh bc cao. PDH l mt trong nhng h thng ghp knh s bc cao thng dng. Trong mng thng tin PDH khng s dng ng b tp trung, ngha l tt c cc phn t trong mng khng b khng ch bi mt ng h ch. Mi thit b ghp knh hoc tng i trong mng ny c mt ng h ring. Chnh v vy m cc lung s do chng to ra c s chnh lch v tc bit. Chng hn tng i th nht a ra lung s (2048 kbit/s + 510-5); trong khi mt tng i khc li a ra lung s (2048 kbit/s - 510-5). Mun ghp cc lung s c tc bit khc nhau ny thnh mt lung s c tc cao hn th phi hiu chnh cho tc bit ca chng bng 18
Chn Bit
1
B chuyn mch
Tn hiu ra
B ghp
Chn Bit
V tiu chun tc bit PDH, hin nay trn th gii c 3 tiu chun: Chu u, Bc M v Nht Bn. Sau y l c im chnh ca cc tiu chun ny. Tiu chun Chu u Chu u da trn tc bit c s 2048 kbit/s ghp xen bit thnh cc tc bit cao hn v gm c 4 mc. S hnh thnh cc mc theo tiu chun Chu u nh hnh 1.18a. Mc 1 (DS1): Ghp 30 knh thoi thnh lung 2048 kbit/s. Cc lung s c s ny c cung cp t thit b ghp knh PCM-30 hoc t tng i in t s. Mc 2 (DS2): Ghp 4 lung s c s thnh lung s mc 2 l 8448 kbit/s, gm 120 knh thoi. Mc 3 (DS3): Ghp 4 lung s mc 2 thnh lung s mc 3 l 34368 kbit/s, gm 480 knh thoi. Mc 4 (DS4): Ghp 4 lung s mc 3 thnh lung mc s 4 l 139268 kbit/s, gm 1920 knh thoi. Mc 5 (DS5): Ghp 4 lung s mc 4 thnh lung mc s 5 l 564992 kbit/s, gm 7680 knh thoi. Tiu chun Bc M Bc M s dng lung s c s 1544 kbit/s t thit b PCM-24 hoc t tng i in t s ghp xen bit thnh cc lung s c tc bit cao hn v gm c 4 mc. S hnh thnh cc mc theo tiu chun Bc M nh hnh 1.18b. Mc 1 (DS1): Ghp 24 knh thoi thnh lung 1544 kbit/s. Mc 2 (DS2): Ghp 4 lung s mc 1 thnh lung s mc 2 l 6312 kbit/s, gm 96 knh thoi. 19
2048 kbit/s
8448 kbit/s
4 ITU-T
34368 kbit/s
139264 kbit/s
564992 kbit/s
44736 kbit/s
6 (b)
274176 kbit/s
Tiu chun Bc M
ITU-T
20
DS-1#1
T DS-1#2
DS-1#3
DS-1#4
XB
DS-2 T
Hnh 1.19: Ghp xen bit bn lung s DS1 thnh lung s DS2
Khi ghp cc lung s PDH c tc bit thp thnh lung s c tc bit cao hn th cc thit b ghp thng hot ng theo kiu cn ng b. V cc lung s u vo b ghp c tc bit 21
Thng 11 nm 1988, trn c s tiu chun ca SONET v xt n cc tiu chun khc Chu u, Bc M v Nht Bn, ITU-T a ra tiu chun quc t v cng ngh truyn dn theo phn cp s ng b SDH dng cho truyn dn cp quang v vi ba. Cc tiu chun ca SDH c ITU-T ban hnh trong cc khuyn ngh sau y: G.702 G.707 G.708 - S lng mc trong phn cp s ng b - Cc tc bit ca SDH - Giao din nt mng SDH 23
M.3010- Nguyn l hot ng ca TMN Hin nay cc khuyn ngh G.707, G.708 v G.709 kt hp li thnh khuyn ngh G.70x. V tc bit ca SDH bao gm nh sau: STM-1 = STM-4 = STM-8 = 4 STM-1 8 STM-1 155,52 Mbit/s = 622,08 Mbit/s = 1244,16 Mbit/s
STM-12 = 12 STM-1= 1866,24 Mbit/s STM-16 = 16 STM-1= 2488,32 Mbit/s STM-64 = 64 STM-1= 9953,28 Mbit/s Cc tc bit STM-1, STM-4 v STM-16 trng vi cc tc bit STS-3, STS-12 v STS48 ca SONET. So vi PDH th SDH c cc u im c bn sau y: Giao din ng b thng nht. Nh giao din ng b thng nht nn vic ghp v tch cc lung nhnh t tn hiu STM-N n gin v d dng. ng thi trn mng SDH c th s dng cc chng loi thit b ca nhiu nh cung cp khc nhau. Ghp c cc loi tn hiu khc nhau mt cch linh hot. Khng nhng tn hiu thoi m c tn hiu khc nh ATM, B-ISDN v.v. u c th ghp vo trong khung SDH Dung lng cc byte dnh cho qun l, gim st v bo dng ln. Lm cho mng hot ng linh hot, tin cy cao v gim c chi ph rt ln cho vic qun l. Mng c kh nng p ng c tng lai, c ngha l cung cp cho nh khai thc mt gii php p ng c tng lai, cng vi kh nng cp nht phn mm v m rng c dung lng ca cc thit b hin c. C th thay th h thng SDH tng phn vo trong mng theo nhu cu ca dch v mi. B ghp SDH 24
STM-N
C-4
139264 kbit/s
AU-3
VC-3 7
C-2
C-12
2048 kbit/s
TU-11
VC-11
C-11
1544 kbit/s
Chc nng cc khi C-n (n=1,...,4) : Container mc n Container l mt khi thng tin cha cc byte ti trng do lung nhnh PDH cung cp trong thi hn 125s cng vi cc byte n (khng mang thng tin). VC-n : Container o mc n Container o mc n l mt khi thng tin gm phn ti trng do cc nhm khi nhnh (TUG) hoc Container mc n (C-n) tng ng cung cp v phn mo u tuyn (POH). POH c s dng xc nh v tr bt u ca VC-n, nh tuyn, qun l v gim st lung nhnh. Trong trng hp sp xp khng ng b cc lung nhnh vo VC-n th phi tin hnh chn bit. C hai loi VC-n l VC-n mc thp (n= 1; 2) v VC-n mc cao (n = 3; 4). TU-n : Nhm khi nhnh mc n Nhm khi nhnh mc n l mt khi thng tin bao gm mt Container o cng mc v mt con tr khi nhnh (TU-PTR) ch th khong cch t con tr khi nhnh n v tr bt u ca VC-3 hoc VC-n mc thp. TUG-n (n = 2; 3) : nhm cc khi nhnh mc n Nhm cc khi nhnh mc n c hnh thnh t cc khi nhnh (TU-n) hoc t nhm cc khi nhnh (TUG) mc thp hn. TUG-n to ra s tng hp gia cc Container o (VC) mc thp v Container o (VC) mc cao hn. AU-n : khi qun l mc n
25
85 ct 9 dng 9 dng
P O H Vng ti trng P O H
261 ct
Vng ti trng
125s (a)
125s (b)
VC-3 POH
VC-4 POH
Hnh 1.21: Cu trc khung VC-3 (a) v VC-4 (b)
Khung VC-3 c trc 9 dng 85 ct. Ni mt cch khc l khung c 9 dng mi dng ghp 85 byte, mi byte ghp 8 bit. Khung VC-4 c trc 9 dng 261 ct, ngha l l khung c 9 dng mi dng ghp 261 byte, mi byte ghp 8 bit. Cu trc khung VC-3 v VC-4 gm 2 phn chnh: Phn th nht ghp cc byte POH t dng 1 n dng 9 thuc ct 1 dng cho qun l, gim st tuyn mc cao. (chc nng v v tr ca cc byte ny s c trnh by trong mc 2.4.2.5) Phn th hai l phn ti trng ghp cc lung nhnh PDH. Vi khung VC-3 c ghp t dng 1 n dng 9 thuc ct 2 n ct 85, i vi khung VC-4 c ghp t dng 1 n dng 9 thuc ct 2 n ct 261. Trnh t truyn cc byte trong khung l t tri sang phi v t trn xung di. Trnh t truyn cc bit trong mt byte l bit c trng s ln nht truyn i trc v bit c trng s b nht truyn sau cng. Nguyn tc truyn ny p dng cho mi loi khung tn hiu trong SDH. Cu trc khung v a khung VC-n, TU-n mc thp Cu trc khung v a khung VC-n, TU-n mc thp nh hnh 1.22. 27
V4
500s (b)
c im ca cc khung VC-n v TU-n mc thp l s byte rt t so vi VC-n v TU-n mc cao. V vy phi sp xp thnh a khung c 4 khung s dng mt s byte mo u tuyn v mt con tr. Cu trc a khung VC-n nh hnh 2.24a, gm 4 khung VC-n (mi khung VC-11 c 26 dng v 1 ct, mi khung VC-12 c 35 dng v 1 ct, mi khung VC-2 c 107 dng v 1 ct). Trong mi khung VC-n ca a khung VC-n gm c 2 phn: Phn th nht l cc byte POH c ghp vo dng 1, ct 1 dng cho qun l v gim st tuyn mc thp. Nh vy trong mi a khung VC-n mc thp c 4 byte VC-n POH, c k hiu l V5, J2, N2 v K4. Phn th hai l phn cn li trong mi khung VC-n dng sp xp cc lung nhnh PDH. Cu trc trc a khung TU-n nh hnh 1.22b, gm 4 khung TU-n. c hnh thnh bng cch thm con tr TU-n PTR vo trong a khung VC-n ( dng1, ct 1 trong mi khung VC-n). Nh vy trong mi a khung TU-n c con tr TU-n PTR gm 4 byte; k hiu l V1, V2, V3, V4. Cu trc khung STM-1 Cu trc khung STM-1 nh hnh 1.23. Khung STM-1 c 9 dng 270 ct, ngha l, khung c 9 dng mi dng ghp 270 byte, mi byte ghp 8 bit. Cu trc gm 3 phn: Phn th nht dng ghp cc byte RSOH v MSOH. Cc byte RSOH ghp t dng 1 n dng 3 thuc ct 1 n ct 9 dng cho qun l, gim st cc trm lp. Cc byte 28
RSOH
9 dng
AU-n PTR
Vng ti trng
MSOH
125s
Hnh 1.23: Cu trc khung STM-1
T cu trc ca khung STM-1 tnh c tc bit ca lung STM-1. VSTM-1 = 9 dng/khung 270 byte/dng 8 bit/byte 8000 khung/s = 15552104 bit/s Cu trc khung STM-N Khi ghp xen byte N tn hiu STM-1 to ra tn hiu STM-N th cu trc khung ca STMN nh hnh 1.24. = 155,52 Mbit/s
270N ct 9N 261N
RSOH
9 dng
AU-n PTR
Vng ti trng
MSOH
125s
Hnh 1.24: Cu trc khung STM-N
29
30
Telephone
MUX E/O
O/E
E/O
DEO/E MUX
Fax
Data
Data
TV
TV
Chc nng cc phn t B ghp Mux: C chc nng chuyn tn hiu thoi analog thnh tn hiu s, chuyn tn hiu truyn hnh TV v tn hiu Fax thnh tn hiu s, chuyn tn hiu s liu data t dng tn hiu s u ra thit b truyn s liu thnh tn hiu s tng ng. Cc loi tn hiu ny c ghp thnh mt lng chung c tc bit cao a vo khi chuyn i tn hiu in thnh tn hiu quang (E/O). Khi E/O: Khi ny chuyn tn hiu in thnh tn hiu quang. Mun vy phi dng ngun quang nh LED hoc laser diode c bc sng thch hp. Nu tn hiu s bm trc tip vo ngun quang th gi l iu ch cng quang. Nu tn hiu s v tn hiu quang t laser diode a vo mt b iu ch th gi l iu ch ngoi. iu ch ngoi c th l iu ch cng , iu ch bin , iu ch tn s hoc iu ch pha. Tn hiu quang u ra khi E/O a vo si quang truyn i xa. Trm lp: Trong hnh v l trm lp in. Ti y phi chuyn i tn hiu quang thnh tn hiu in (ti hng thu), ti to xung, khuch i xung v chuyn i tn hiu in thnh tn hiu quang (ti pha pht). Nu dng b lp quang th khng cn chuyn i quang - in - quang. Trm lp s dng trong trng hp hai trm u cui hoc xen/r vt qu c ly cho php. Thng thng khi s dng laser diode truyn qua si quang n mode th c ly l 60 - 80 km (ph thuc bc sng). Khi O/E: Khi ny c chc nng chuyn tn hiu quang thnh tn hiu in. Mun vy dng diode tch quang PIN hoc APD. Dng tch quang chnh l dy tn hiu s c a vo b khuch i nng cng sut tn hiu thu. Khi DEMUX: Khi ny tch lung tn hiu s u vo thnh cc knh tiu chun, sau gii m chuyn thnh tn hiu thoi, tn hiu truyn hnh TV v a n thit b thu bao. Cp si quang: Trong thng tin quang ch dng mt cp si quang. S si quang trong cp ph thuc dung lng ca tuyn v phng thc d phng. Mi h thng thng tin quang cn 2 si quang, mt si pht v mt si thu. Trong phng thc d phng 1 + 1 th mi h thng hot ng (2 si quang) c mt h thng d phng (2 si quang). 31
Li
Lp v bc s cp
Hnh 1.26: Cu trc tng th ca si quang s dng trong vin thng Tng hp c phn b chit xut v kch thc ca li chia thnh ba loi si, l: Si a mode chit xut bc. Si a mode chit xut gradient. Si n mode (chit xut bc). Ngoi ra, khi phn loi theo cu trc vt liu si quang c chia thnh cc loi sau: Si thu tinh (loi si thng thng) Si li thu tinh v cht do. Si thu tinh nhiu thnh phn Si cht do 32
n1>n2 n2 n1
A B c B A C (b) (c) r r C
(a)
Hnh 1.27: Khc x v phn x ton phn ti tip gip li v v ca si a mode chit xut bc
Nh vy, iu kin xy ra phn x ton phn l: Cc tia sng phi truyn t mi trng c chit sut ln sang mi trng c chit sut nh hn. Gc ti ca tia sng phi ln hn gc ti hn. Cc nh lut phn x v khc x nh sng l nguyn l c bn p dng cho vic truyn tn hiu nh sng trong si quang. si quang, cc tn hiu nh sng c truyn da vo hin tng phn x ton phn. 1.2.2.1. Truyn nh sng trong si quang a mode Si quang a mode chit xut bc 33
Mt ct ch s chit xut:
Loi si ny gi l si quang a mode chit xut bc. Si c c trng bi vng li ng nht c chit xut l hng s n1 v xung quanh n l v c chit xut l n2 < n1. Mt ct dc ca si v mt ct chit xut ca n c th hin tng ng trong cc hnh 1.28a v 1.28b. V mt ct chit xut c hnh bc thang nn gi l chit xut bc. Li si c ng knh 2a=50m, v si c ng knh d=125m.
r
d 2
a
a
d 2
n2
n1
(a)
Hnh 1.28: Si a mode chit xut bc
(b)
Khu s:
hiu r khu s (NA - Numerical Aperture) ca si, xem xt mt mt ct dc qua trc si quang chit xut bc nh hnh 1.29.
n1 >n2 na =1 na A m B C n2 m n1 m C l m
A B
l/ cos m
T ngun quang c 3 tia sng truyn n si quang. Ti u si cc tia sng i vo li si t mi trng c chit xut na=1. Mun tia sng truyn trong li si th gc ti ti tip gip li v v phi ln hn gc ti hn c. Mun vy th tia khc x ti u si phi nghing vi trc si mt gc m = / 2 - m b hn c = / 2 - c v gc ti ca tia t ngun quang i vo li si m phi b hn c. xc nh c v c cn p dng qui tc Snell: i vi cc tia khc x ti tip gip li - khng kh vit c: sin m = n1sin m = n1cos m Cc tia khc x ny truyn c trong li si nu tho mn iu kin phn x ton phn ti tip gip li - v, ngha l: sinm= sin c = n1sin c = n1cos c sin c = n2/ n1 34
(1.3)
n22)/
V=
2 a 2 a 2 2 (NA ) = n1 n 2
(1.4)
Trong : a l bn knh li si quang, l bc sng ca nh sng. V khu s c lin quan ti gc vo ln nht, cho nn n th hin s tip nhn nh sng v kh nng tp trung cc tia sng ca si. Ngoi ra, qua khu s cho php tnh c hiu qu ca qu trnh ghp ngun pht vo si quang.
V2 2
(1.5)
Mt ct chit sut
Khc vi si a mode chit xut bc, si a mode chit xut Gradient c mt ct chit xut nh hnh 1.30b. Trong si quang chit xut Gradient, chit sut ca li khng ng u nh si a mode chit xut bc, m n gim dn t tm li ra ranh gii phn cch li - v theo chiu tng ca ca bn knh r. Cn chit xut v l mt hng s. Phn b chit xut ca si quang a mode chit xut Gradient nh biu thc (1.6).
2 r n1 1 2 a 1/ 2
Khi 0 r a
n(r) =
(1.6)
Khi a < r d/2
n2
Trong r l bn knh ca si quang; a l bn knh li si; n1 l chit sut ti trc li si; n2 l chit xut ca v; c gii thch ti biu thc (1.3). 35
a
a
d 2
n2
n1
(a)
Hnh 1.30: Si a mode chit sut Gradient
(b)
Khu s:
So vi si chit sut bc th vic xt khu s ca si chit xut gradient c phc tp hn. si Gradient, khu s NA ph thuc vo v tr mt ct ngang u li si. Ni mt cch khc, v chit sut ca si a mode Gradient ph thuc vo bn knh r ca si, do vy gc n nh sng max v khu s NA cng l hm ca bn knh. Xt v quang hnh hc th nh sng ti li si ti v tr r s lan truyn c trong li ch khi n trong khu s cc b NA(r) ti im . Khu s cc b NA(r) c xc nh nh biu thc (1.7).
[n (r ) n ]
2 2
2 1/ 2
NA (0 ) 1
NA(r) =
0
r a
2 1/ 2
(1.8)
T biu thc (1.7) cho thy NA ca si Gradient gim t gi tr NA(0) (v ti li c r = 0) ti khng (v ti tip gip li - v r = a). Nh vy, cc tia sng i n li si quang gn tip gip li - v si quang phi song song vi tip gip ny th mi truyn c vo li.
V2 4
(1.9)
36
r
d 2
a
d 2
n2
n1
(b)
Hnh 1.31: Si n mode chit sut bc
(a)
iu kin truyn mt mode c bn trong si n mode l tn s chun ho V phi tho mn biu thc (1.10).
V=
2 a 2 2 n1 n 2 2,405
(1.10)
u im ca si n mode l bng tn ln hn so vi si a mode do khng c tn sc mode. Nhn t ch yu lm hn ch bng tn ca si n mode l tn sc sc th. Ngoi ra si n mode cn c cc u im khc nh: Suy hao thp, dung lng ln nn p ng c nhu cu truyn tn hiu bng rng trong tng lai. T biu thc (1.10) nu a, n1 v n2 c chn th s lng mode N ph thuc vo bc sng . Nu bc sng t c t gi tr no tr ln th trong li si ch truyn mt mode, ngc li nu bc sng nh sng b hn gi tr gii hn th trong li si truyn nhiu mode. Bc sng ti thiu m bo cho si quang hot ng n mode gi l bc sng ct (c). Khi nim v bc sng ct l rt quan trng i vi cc si n mode bi v n xc nh vng hot ng n mode ca si. Bc sng ct c xc nh theo biu thc (1.11).
c =
2 a 2 2 n1 n 2 2,405
(1.11)
Nu si c ng knh li 2a = 9m, NA= (n12- n22)1/2 = 0,11 th bc sng ct s l: c = 3,14 9m 0,11/ 2,045 = 1293 nm Mun t c tn s ct nh biu thc (1.12) th phi tng di bc sng cng tc ca ngun quang hoc gim ng knh li si hoc gim hiu s chit xut gia li v v (). Tuy nhin nu gim thp hn gii hn cho php th si rt nhy cm vi suy hao do un cong. T biu thc (1.10) cng xc nh c ng knh ca li si:
2a
n1 n 2
2
2,405
2 1/ 2
37
1.2.2.3. Cc tham s truyn dn ca si quang Cc tham s truyn dn ca si quang gm suy hao, tn sc, rng bng tn, khu s v bc sng ct. y l nhng yu t rt quan trng, chng tc ng vo ton b qu trnh thng tin, nh c v khong cch v tc ca tuyn truyn dn cng nh xc nh cu hnh ca h thng thng tin quang. Nhng tham s ny c xem xt chi tit sau y. 1) Suy hao ca si quang Suy hao trong si quang l mt trong nhng thng s quan trng khi xc nh khong lp cc i v c biu th bng dB/km. Suy hao do cc yu t bn trong v bn ngoi gy ra. Suy hao ca si c xc nh bng t s gia cng sut quang u ra Pout ca si quang di L (km) vi cng sut quang u vo Pin. T s cng sut ny l hm ca bc sng, nu gi l h s suy hao th n c xc nh theo biu thc (1.12).
[dB/km]
(1.12)
Trong qu trnh truyn tn hiu nh sng, bn thn si quang c suy hao v lm cho tn hiu yu i khi qua mt c li lan truyn no . Suy hao do cc yu t bn trong si quang bao gm: Suy hao do hp th Suy hao do tn x 38
40
nhit thp th bn dn tr thnh cht in mi. Khi nhit tng th bn dn tr thnh cht dn in. Bi v khi cc in t ca vng ho tr nhn c nng lng ln vt qua vng cm ln vng dn v tr thnh cc in t dn. Khi vng ho tr, ti ni in t va i khi s xut hin cc l trng nh hnh 1.33.
Nng lng cc in t
in t
E0
Vng dn
EC
Chuyn dch in t Vng cm
Mt cc in t
EV
L trng Vng ho tr
Mt cc l trng
Qu trnh ny c gi l qu trnh to cp in t v l trng bng nhit. Qu trnh xy ra khng ch do nung nng bn dn, m c th hnh thnh di tc dng cc dng kch thch khc. V d nh bng nh sng, dng in, bn ph bi cc in t v ion bn ngoi. Song song vi qu trnh trn, trong tinh th bn dn cn xy ra qu trnh ngc li gi l qu trnh ti hp in t-l trng, cc in t ca vng dn c th thc hin chuyn di t pht xung vng ho tr v chim ly cc mc nng lng t do . Cc thc nghim v quang ph u cho thy khi cc nguyn t hp th v bc x u hnh thnh ph vch. Hin tng ny c gii thch da vo mc nng lng ri rc tng ng vi cc trng thi ca nguyn t. K hiu E1 v E2 l hai mc nng lng ca mt nguyn t. y, E1 l nng lng trng thi nn v E2 l nng lng trng thi kch thch. Ti trng thi cn bng nhit th cc in t mc nng lng thp E1 (hnh 1.34a). Theo nh lut Planck th s dch chuyn gia hai trng thi ny c lin quan ti qu trnh hp th v pht x ca cc photon c nng lng h12= E2-E1. Bnh thng, h thng trng thi nn. Khi c mt nng lng h12 tc ng vo h thng th mt in t trng thi E1 s hp th nng lng ny v c kch thch ln trng thi E2 (hnh 1.34b). V y l trng thi khng bn vng nn in t s nhanh chng quay li trng thi ban u v s gii phng mt nng lng bng E2-E1. Hin tng ny gi l 41
E2
Bc x t pht
Bc x cng bc
in t
nh sng
L trng
nh sng
E1 a) b) c) d)
Theo c hc lng t th bc sng nh sng khi pht x hoc hp th c xc nh theo biu thc sau y: E2-E1 = h12, 12 = (E2- E1)/ h Vy: Trong : = c/12 = hc/(E2-E1) h = 6,626 10-34 J.s l hng s Planck c = 3108 m/s l tc nh sng trong khng gian t do. Khi nh sng c nng lng bng E2 - E1 tc ng vo h thng trong khi in t ang trng thi kch thch th in t hp th nng lng nh sng ti buc n tr v mc nng lng E1v gii phng ra nng lng. Nng lng nh sng c gii phng ti thi im ny s ln hn nng lng nh sng pht x t pht v pha ca n l pha ca nh sng ti. Hin tng ny gi l pht x cng bc (hnh 1.34d). Bc sng pht x cng bc cng c xc nh theo biu thc (1.13). 1.2.3.2. Diode pht quang (LED) LED pht x mt (SLED) Diode pht x mt c cu trc d th kp c k hiu l DH SLED. Mt ct ngang ca DH SLED kiu chn nh hnh 1.35.
150m
(1.13)
50m
60m
Lp tip xc d t
42
Ti hp
Pht x t pht
LED gm o mt cc ht ti in, bc x t pht v pht nh sng vo si. LED s dng ngun phn cc thun, tc l cc dng ca ngun ni vi lp tip xc dng. Khi c dng bm qua LED th cc in t t di ho tr nhy ln di dn. Di tc ng ca in trng phn cc thun, cc in t t lp N chuyn dch vo lp hot tnh, cn cc l trng t lp P chuyn dch vo lp hot tnh. Cc cp in t l trng ti hp vi nhau v bc x photon. 43
Cc lp bao gm: Lp cch in; p+-GaAs; P-Ga0,6Al0,04As; Lp hot tnh nGa0,9Al0,1As; N- Ga0,6Al0,4As; n-GaAs Cc tham s ca LED Cc tham s c bn ca LED nh bng 1.5.
44
Cc tham s Vt liu lp hot tnh rng ph, nm Cng sut pht, mW Cng sut phng vo si, mW: - a mode 2a = 50m SLED ELED n mode ELED Dng iu khin, mA Thi gian tng sn xung, ns SLED ELED Tn s iu ch, GHz Tui th, 106 h
1.2.3.3. Laser diode c khoang cng hng Fabry- perot Laser diode c cu trc d th kp nh LED, nhng c kh nng khuch i. t c mc ch ny thng dng khoang cng hng Fabry - Perot, bng cch mi nhn hai u d th kp thnh hai gng phn x nh hnh 1.38a. Cu trc ny ca laser diode c vit tt l FP-LD. Khong cch hai gng trong Laser diode Fabry-Perot l L. Cc gng ny c c kh nng to ra hi tip tch cc, tc l s quay li ca cc photon kch thch trong vng hot tnh s kch thch nhiu photon hn. nh sng i ra ngoi qua hai gng phn x. Xt iu kin khuch i trong laser diode Fabry-Perot: mt sng truyn t gng bn tri ti gng bn phi, nh hnh 1.38b. Ti gng bn phi, sng ny s phn x v tip tc truyn nh th. Dng sng ny gi l sng ng. trong bung cng hng ch c sng vi bc sng n nh th n phi l sng ng. Yu cu vt l ny c th c vit nh biu thc 2L/ =N Trong : L- khong cch hai gng N- s nguyn. tho mn iu kin cng hng, hai gng phn x phi cch nhau mt qung l L bng s nguyn ln na bc sng. Qu trnh pht x ca FP-LD c thc hin khi mt vi bc sng cng hng nm trong ng cong khuch i c h s khch i ln hn suy hao nh hnh 1.38c. (1.14)
45
Gng
(a)
(b)
Tn hao
(nm)
(nm)
(d)
Hnh 1.38: Laser diode Fabry-Perot: (a) Cu to ca khoang cng hng; (b) Hnh thnh sng ng trong khoang cng hng; (c) ng cong tn hao-khuch i; (d) Ph pht x ca FP-LD
1.2.3.4. My pht tn hiu quang Chc nng chuyn i in-quang ca my pht quang c th hin trong hnh 1.39.
Tn hiu vo
B lp m
B iu khin
IP
Ngun quang
Tn hiu quang ra
B lp m c chc nng chuyn m ng thnh m thch hp vi hot ng ca ngun quang v ng truyn. B iu khin chuyn in p tn hiu n cc thnh dng bm Ip cho ngun quang. Nu dng Ip t gi tr cc i th cng sut pht ca ngun quang cng t gi tr cc i. Ngc li, khi Ip cc tiu th cng sut pht ca ngun quang gn bng zero. y l phng thc iu ch cng bc x ca ngun quang.
c (m ) =
(1.15)
trong Eg l rng di cm, th bn dn s hp th cc photon. Hp th mt photon s kch thch mt in t trong di ho tr nhy ln di dn v li trong di ho tr mt l trng. Nh vy mi photon c hp th s to ra mt cp in t - l trng. Tuy nhin biu thc (1.15) ch l iu kin cn cho tch quang. iu kin tch quang l cc cp in t-l trng c to ra do hp th photon s khng ti hp trc khi hnh thnh dng in qua mch ngoi (hnh 1.40). Khng phi tt c photon c hp th trong diode tch quang u tham gia vo s hnh thnh p ng ca diode. Cn ch l, khc vi laser diode hot ng trong mt di bc sng rt hp, cn PD li hot ng trong di bc sng rt rng. Di cm l mt tham s ch cht ca PD. Nh nhn xt trn l silic khng s dng cho laser diode, v c di cm gin tip. Nhng silic li c th s dng ch to PD hot ng trong di bc sng ti ca s th nht ca si quang. Mt im khc nhau c bn na gia LD v PD l PD c nh thin ngc. Do cng sut quang thu rt b nn khng lm nng PD, do vic ch to cc PD di dng mch tch hp quang in rt d dng.
p nh sng ti
_ _ _
+ + + +
n Engoi ETX
(a)
Tip xc P-N khng c in p phn cc Trong vng bn dn n nng in t cao hn nng l trng; trong vng bn dn p nng l trng cao hn nng in t. V vy ti vng ln cn tip gip p- n xut hin hin tng khuch tn cc ht ti in: l trng khuch tn t vng p sang vng n v cc n t khuch tn t vng n sang vng p. Dng khuch tn hng t p sang n. Cc in t khuch tn qua tip gip s ti hp vi cc l trng trong vng p v hnh thnh cc ion m trong vng p ln cn vi tip gip. Cc l trng khuch tn qua tip gip s ti hp vi in t trong vng n v hnh 47
48
nh sng ti
_ _ p _ GaAs _
i
InGaAs
n
GaAs
w1 E
w2
x
Hnh 1.41: Cu to ca diode tch quang p-i-n
Cn c mt s u im khc ca p-i-n diode so vi diode p-n. Th nht, hu nh ton b photon i vo vng ngho u c hp th ti v rt t photon i ti lp n. Nh vy gim c hp th photon trong cc vng bn ngoi vng ngho v hn ch ko di sn sau ca p ng. Lung dng trong cc vng n v p ch yu l do khuch tn, trong khi dng chnh trong vng ngho l dng tri c iu khin bi in trng. Hu ht lung dng u di dng dng tri nhanh, nn p ng thi gian ca p-i-n diode c ci thin hn so vi diode tch quang p-n. Mun nhn c p ng tn s trn 50 GHz, lp i v mt ct ngang phi b. Nhng mt ct ngang hp s gp kh khn khi a nh sng vo PD. Diode tch quang p-i-n gim c nh hng ko di sn sau ca xung v p ng tn s tt hn so vi diode tch quang p-n nn c s dng trong thit b thng tin quang. i vi p-i-n diode cng c th s dng cu trc d th. Nhng khc vi cu trc d th ca laser diode, p-i-n diode cu trc d th hot ng trong mt di rng ca bc sng. V vy vic ch to p-i-n diode d th hot ng n mode l khng cn thit. Di cm ca lp i phi thit k sao cho c phi ln hn bc sng ca tn hiu quang 1,55m, nh vy th diode tch quang s c s dng cho mi trng hp. Tp m trong p-i-n diode Tp m n (shot noise) nhy ti a ca PD c xc nh bi in p ngu nhin v thng dng dng xy ra ti u ra PD khi c hoc khng c tn hiu quang. Tr trung bnh ca dng tch quang l Iph, thng dng ngu nhin quanh tr s trung bnh ny gi l tp m n. Cng c th gii thch chi tit hn nguyn nhn gy ra tp m n nh sau. Tp m n trong cc mch in do s lng cc ht ti in i qua mt im ring bit trong mch l hm ngu nhin ca thi gian gy ra. Trong tch quang, s cp in t - l trng c to ra do hp th photon cng l hm ngu nhin ca thi gian, do s lng ht ti in qua mch bn ngoi cng ngu nhin. Loi tp m n ny c xem nh qu trnh Poisson ng nht hoc khng ng nht ph thuc vo dng iu ch c s dng trong h thng thng tin quang. Trung bnh bnh phng ca tp m n Ish2 t l vi tr trung bnh dng tch quang I v rng bng tn ca diode tch quang f . V vy: 49
I th
4 kTf R
(1.18)
nh sng ti E
p+
n+
nh sng i vo APD qua lp p+ rt mng. Hu nh ton b hp th photon u xy ra trong vng ngho l bn dn p pha tp nh. Cng nh trong p-i-n diode, in trng trong vng ngho ca APD iu khin cc l trng v in t chuyn ng ngc hng vi nhau. Di tc 50
M=
1 [1 (V I ph R) / VB ]n
(1.19)
Trong Iph l dng tch quang trung bnh, R = RS + Rth l tng in tr ni tip RS v in tr gia tng do nhit Rth, VB l in p nh thng.
hf
1000
100
10
100
200
300
400
Hnh 1.44: S thay i ca M khi V v nhit thay i Tp m trong APD Hiu ng nhn ch xy ra i vi dng tch quang v dng ti nhng khng khuch i tp m nhit. Thnh phn b mt ca dng ti chy dc mt ngoi ca diode cng khng c khuch i. V vy tp m ch yu trong APD l tp m n c khuch i. Tp m ny c xc nh nh sau: <ish>2 = M2[2e F (RP) f] (1.20) Trong : F- H s tp m, M- H s nhn, R- p ng ca APD v P- Cng sut nh sng u vo APD.
I ph / e I ph hc hc = =R P0 / hf P0 e e
(1.21)
Mun nhn h s lng t cao phi c cc iu kin sau y: 52 Phn x nh sng ti b mt diode tch quang l cc tiu.
H s lng t 0,8 hoc ln hn c th t c v c th ti u ti mt bc sng bng cch thay i b dy lp n- . 2) p ng Dng tch quang Iph tng tuyn tnh vi cng sut quang ti P. T s Iph trn P gi l p ng R ca diode tch quang :
R=
I ph e e = = P hf hc
(1.22)
Trong e l in tch ca in t, l h s lng t, l bc sng ca nh sng ti, h l hng s Plank v c l tc nh sng trong khng gian t do. p ng c o bng A/W, A/ W hoc nA/ nW v.vp ng thng c th hin bng th nh hnh 1.45. Nhng ng cong ny l gi tr gii hn, tuy nhin p ng cng ph thuc vo kch thc ca thit b, v chng phn x v cc yu t khc. Mt khc p ng cn ph thuc vo cc c tnh ca bn dn cu thnh diode. Ti u vo my thu ca h thng thng tin quang c mc cng sut quang rt thp nhng dng tch quang vn t l tuyn tnh vi cng sut quang. V vy c p ng R v h s lng t u l hm ca m khng ph thuc vo mc cng sut quang. i vi cc laser mnh s c hin tng bo ho v dn ti ph thuc khng tuyn tnh ca p ng vo cng sut quang. R
L tng
Thc t
Hnh 1.45: p ng ph thuc vo bc sng Trong trng hp l tng p ng tng tuyn tnh vi bc sng v nng lng ca mt photon gim khi bc sng tng v sau gim t ngt xung zero ti = c. p ng thc t khc vi p ng l tng, v h s hp th t n l hm ca bc sng. Bc sng ct pha trn c xc nh bi di cm, trong khi bc sng ct pha di ph thuc vo h s hp th. 3) rng bng tn p ng ca APD c cu trc n+ - p -i - p+ nh hnh 1.42 c chia lm ba phn: (a) Thi gian dch chuyn ca in t qua min tri (ttr)e = w2/ vse (b) Thi gian yu cu ca qu trnh nhn tA (c) Thi gian dch chuyn ca l trng cui cng c to ra trong min tng tc ti ra ca khng gian tri (ttr) = w2 / vsh. 53
tA
Mkw A v se
(1.23)
(w 2 + Mkw A ) (w 2 + w A ) + v se v sh
(1.24)
rng bng tn c xc nh theo biu thc f(-3dB) 0,44 / (1.25) Biu thc (1.23) mt ln na cho bit ti sao phi tm kim vt liu c k 0 ch to APD trong cc in t khi u hiu ng thc. Tm li khi tc bit cao hn 2-5 Gbit/s s dng APD khng c li.
Khuch i iu chnh
B cn bng
B lc
B quyt nh
B gii m
D liu ra
B tch ng h
clock
1.3. Thng tin v tuyn 1.3.1. Cc phng php a truy nhp v tuyn
Cc phng thc a truy nhp v tuyn c s dng rng ri trong cc mng thng tin di ng. Phn ny gii thiu tng quan cc phng php a truy nhp s dng trong thng tin v tuyn. M hnh ca mt h thng a truy nhp c cho hnh 1.47.
Hnh 1.47. Cc h thng a truy nhp a) cc u cui mt t v b pht p, b) cc trm di ng v cc trm gc Thng thng mt h thng thng tin a truy nhp v tuyn c nhiu trm u cui v mt s cc trm c nhim v kt ni cc trm u cui ny vi mng hoc chuyn tip cc tn hiu t cc trm u cui n mt trm khc. Cc trm u cui trong cc h thng thng tin di ng mt t l cc my di ng cn cc trm u cui trong cc h thng thng tin v tinh l cc trm thng tin v tinh mt t. Cc trm kt ni cc trm u cui vi mng hoc chuyn tip cc tn hiu t cc trm u cui n cc trm khc l cc trm gc trong thng tin di ng mt t hoc cc b pht p trn v tinh trong cc h thng thng tin v tinh. Do vai tr ca trm gc trong thng tin di ng mt t v b pht p v tinh cng nh my di ng v trm mt t ging nhau cc h thng a truy nhp v tuyn nn trong phn ny ta s xt chng i ln cho nhau. Trong cc h thng thng tin a truy nhp v tuyn bao gi cng c hai ng truyn: mt ng t cc trm u cui n cc trm gc hoc cc trm pht p, cn ng khi theo chiu ngc li. Theo quy c chung ng th nht c l ng ln cn ng th hai c gi l ng xung. Cc phng php a truy nhp c chia thnh bn loi chnh: a truy nhp phn chia theo tn s (FDMA: Frequency Division Multiple Access). a truy nhp phn chia theo thi gian (TDMA: Time Division Multiple Access). 55
Hnh 1.48. Nguyn l a truy nhp a) a truy nhp phn chia theo tn s (FDMA); b) a truy nhp phn chia theo thi gian (TDMA); c) a truy nhp phn chia theo m (CDMA) 57
Hnh 1.49. Kt hp ba dng a truy nhp c s thnh cc dng a truy nhp lai ghp
k > 4/3 b
Tia sng cong ln (a) Pha inh la chn tn s Pha inh nhiu ng kh quyn
(b)
Khi cc iu kin kh quyn l cc lp vi s tn ti cc mt khc nhau, s dn c th xut hin. Nu s tp hp cc lp lm sao cho cc chm tia sng cc ngn khng b by m ch b 60
2 1 3 4
Pha inh nhiu tia phn x t mt t S phn x t mt t to thnh s thu nhiu ng tia sng n s l tr ngi khi cc sng thu c ngc pha. Khi phn x t v pha inh kh quyn xut hin ng thi c th xy ra pha inh su ti 40 dB. Nu nhng tc ng sa li khng c tin hnh th thng tin c th ngng tr. Pha inh nhiu tia l pha inh la chn tn s, do s ngc pha lm mt thng tin ngha l cc tia sng i cc qung ng khc nhau na bc sng . iu lu l pha inh s khng phi xut hin cng mt lc vi mi tn s RF .
S
f1
f2
Nhiu vt on
Hnh 1.52: Mt s dng nhiu vi ba s
3) Phn b tn s chng nhiu cn b tr bng tn hp l, CCIR khuyn ngh : h s ph hiu dng t nht l 2bit/s/Hz v tc bt phi bng hoc hn rng bng tn RF, khng ph thuc phn cc, vo tn s s dng li hoc cu hnh h thng. Vic chn bng tn c tc dng ln n c tnh ca thit b. Cc bng tn ca thit b vi ba s c nhng rng buc bi c im nu trn, n cn b rng buc bi yu t tnh kh dng ca ph t do, s phn b tn s v cc iu l qun l khc. Bng tn c chia thnh na bng tn thp v na bng tn cao v phn phng v ra bng ZS. Khong cch cc tiu gia hai na bng XS c quyt nh bng cch xt n nhiu ca knh ln cn v khong cch cc tiu gia tn s pht v thu (YS). Khong cch tn s thng c xc nh tiu chun ho theo tc u hiu rs ca h thng. Vic s dng phn cc ng v ngang trong h thng s c th dng ti tn nh nhau, cc tn hiu thu tch bit nhau thc hin theo phn bit i vi phn cc cho ca an-ten. S khc nhau ny cng c th xy ra trong s 62
ZS f1 f2 fn f0 f,1 fn
Hnh 1.53: Phn b bng tn
i vi cc anten c tng ch cao, cc h thng s lm vic vi cng tn s sng mang c th khai thc trn mt s hng c gc hng thp n 600 hoc nh hn. V d, theo khuyn ngh 497-2CCIR c th phn b tn s v tuyn theo : Na bng tn di fn = (f0 295 + 35n) MHz Na bng tn trn fn = (f0 + 21 + 35n) MHz vi + + + n = 1, 2, 3, 4, 5 v 6. f0 fn
fn tn s tm ph sng mang th n thuc mt na bng cao. fn = (f0 295 + 28n) MHz fn = (f0 + 7 + 28n) MHz
n = 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
Rx 1
S liu vo f S liu ra
Tx
Rx 1
B t hp
Cc phn tch cho thy s ci thin tin cy ca h thng (hay gim thi gian gin on do pha inh) nm trong gii h s 10 n 200. S ci thin c tng cng bng s tng tn s, d phng pha inh t an-ten cch nhau theo chiu ng v gim di ca on ng truyn. Khong in hnh cc an-ten t nht l 200 ln bc sng (v d : bng 6GHz th cch > 10m) Biu thc h s ci thin :
= T Td
Vi T v Td l thi gian c v khng c phn tp. Phn tp khng gian ci thin ng truyn qua mt t vi cc phn x mt t khng ng k c th gn ng bng cng thc Vigant:
80 f 10 f 2d
F / 10
F : su pha inh (dB) f : tn s sng mang (GHz) (2 f 11) d : khong hop km (30 d 70)
S liu vo
Tx1
f1
f2
Rx 1 S liu ra
Tx2
Rx2
B t hp
Hnh 1.55: Phn tp theo tn s Phn tp theo tn s v theo khng gian cho cc trng hp xy ra pha inh, nhiu ng v cng cao. ci thin tt, k thut chuyn mch hitless c s dng. Chm bit thu c ti bng tn gc c to li tng bit, nu li b pht hin, dng b nh n hi quyt nh chuyn mch ti lung bit khng li. y l phng php chuyn mch khng li bt hoc hitless. trnh s c truyn dn ngi ta tin hnh thm cu hnh d phng nng (Hot standby). 3) Cc b cn bng thch ng trung tn Ngi ta bit c dng sng trung tn bng thng b thay i nghim trng khi c pha inh nhiu ng sng. Mt s tn s trong ph sng mang b suy gim qu nghim trng hn cc tn s khc. Kt qu iu ny dn n mo bng tn gc dn ti li v hng ng truyn. Cc b cn bng thch ng IF lm gim ti thiu iu ny. iu ny rt quan trng, n cn thit xem xt li iu kin truyn sng tn ti gia cc anten thu pht. Kh quyn to ra cc ng sng D1 v D2 c di khc nhau.
d = D1 D2 =
V d : h1 = 60 m ; h2 = 500m ; D = 50 km th
2 h 1h 2 D
d = 1, 2 m
65
t=
Thi gian i ca hai ng sng khc nhau iu ny tng ng f = 1/t = 250 MHz. Nu tng hp th vc t hai ng truyn thi gian khc nhau, n c gi tr max nu cng pha v bng 0 nu ngc pha. Tuy nhin thc t t khi nh vy.
D1 h2 D2 h1
D Hnh 1.56: Lan truyn nhiu tia sng khc nhau gy mo ph Nh v d ny th s cng pha v khc pha mi 250Mhz. Tt c cc im trn ng cong tun hon s c pha khc nhau t 0 1800. ng cong gi l ng xicloit . Thng th tn hiu tng hp tng hn tn hiu ng truyn trc tip ring r l 6dB. Gi s trung tn cho gii iu ch in hnh 56Mhz, ch mt phn ng cong tun hon c tnh bng trung tn gii iu ch (hnh 1.57a).
Bin RF1 RF1 RF1
RF2
RF2
o rng
RF1
logic km tra
a)
b)
Hnh 1.57: ng cong mo ph v chng mo ph (do pha inh) S gii iu tt nht khi bng trung tn ri vo gia vng bin ln nht ca ng cong, ngc li th xu v xu nht khi bng trung tn ri vo vng khe ng cong . Pha inh bin ng nn kh khn t c ti u cho gii iu ch .
66
Vai tr ca cc khi chc nng trong s hnh 1.58 nh sau. a/ Pha pht * Khi K v giao din ng s c cc chc nng sau: + Phi khng vi ng s + Khuych i v cn bng cp ng truyn s 67
70
BSC HLR
SM
VLR MSC
PSTN,ISDN CSPDN PSPDN PLMN
ME
Station
Network Subsystem
BTS (Base Transceiver Station) : Trm thu pht gc BSC (Base Station Controller) : B iu khin trm gc MSC (Mobile Service Switching Center) : Trung tm chuyn mch cc dch v di ng HLR (Home Location Register) : B ghi dch nh v thng tr EIR (Equipment Identity Register) : B nhn dng thit b AuC (Authentication Center) : Trung tm nhn dng VLR (Visitor Location Register) : B ghi nh v tm tr ISDN (Intergrated Services Digital network) : mng s t hp a dch v PSPDN (Packet Switching Public Digital network) : mng chuyn mch gi cng cng PSTN (Public Switching Telephone Network) : Mng chuyn mch thoi cng cng PLMN (Public Land Mobile Network) : mng di ng mt t cng cng) a s cc chc nng c bit ca h thng GSM c thc hin bi h thng cc trm pht BSS trong vic lin lc vi thit b u cui mobile. H thng BSS c chia thnh hai khi chc nng : Trm pht BTS v b iu khin trm pht BSC. Mt mng GSM dung lng cao thng 71
72
Giao din v tuyn bao gm hai bng tn s song cng 25 Mhz cho c ng ln v ng xung (Uplink v downlink), gii bng tn l 890-915 MHz v 935-960 MHz (hnh 1.60). Cng ngh a truy nhp phn chia theo tn s FDMA c ng dng cho mi sng mang c rng bng tn l 200 KHz. V phng din thi gian mi sng mang c ghp vo 8 khe thi gian lin tip (s dng cng ngh a truy nhp theo thi gian TDMA). Mt chu k nhc li lin tip ca mi khe thi gian gi l mt khung TDMA. Thng tin bo hiu v s liu ca ngi s dng c bo v chng li cc iu kin li trn giao din v tuyn bng cch s dng m sa li (m xon) v an xen. S liu c m ho khi c a vo cc Burst, m ho v iu ch s dng kho dch ti thiu Gauss (iu ch tn s GMSK) qua giao din v tuyn. V mt logic cc knh lu lng c t hp ca cc khe thi gian trong cc khung TDMA lin tip, thc hin iu khin lin kt chm SACCH v cc khe thi gian ri trong mt a khung 26 (Hnh 1.61).
73
MS TX 7 0 1 3 4 5 6 7 0 1 3 4 5 6
Gim st
Hnh 1.62. Hot ng ca MS trong ch thoi hoc s liu s dng mt khe thi gian
Hnh 1.62 cho thy s hot ng ca mt MS trong trng thi truyn thoi hoc s liu. Trong v d ny khe thi gian 2 c s dng cho vic thu v pht. Vic pht c th sm hn mt cht m bo thi gian n chnh xc ti BTS. Vic gim st ca cc cell ln cn c thc hin trong khong thi gian gia vic thu v pht theo khung TDMA. Trnh t ny c tip tc lp li trong ton b thi gian din ra cuc gi tr khung ri trong a khung 26. Trong ton b khung ri, MS thc hin vic ng b vi cc Cell ln cn.
1.3.3.5. M ho knh v iu ch
truyn dn s ngi ta thng o cht lng ca tn hiu thu c bng t s li bt (BER). BER ni ln bao nhiu bt trong tng s bt thu c mc li. T s ny cng nh cng tt. Tuy nhin do ng truyn dn lun lun thay i nn ta khng th gim hon ton xung khng, ngha l phi cho php mt lng li nht nh. c th ci thin t s li bt BER ngi ta dng cc phng php m ho knh. Thng thng m ho knh c th pht hin li v chng mc no sa c li. M ho knh phi tr gi l thm s bt kim tra, tc l lm tng lng thng tin truyn trn ng truyn. Trong thng tin di ng s dng hai phng php m ho c bn l m khi v m xon. m ho khi ta b sung mt s bt kim tra vo mt s bt thng tin nht nh, cc bt kim tra ch ph thuc vo cc bt thng tin khi bn tin. m xon, b m ho to ra khi cc bt thng tin m ha khng ch ph thuc vo khi bn tin hin thi, m cn ph thuc vo cc bt ca cc khi trc. Cc m khi thng c s dng khi c bo hiu nh hung theo khi, chng hn v tuyn di ng mt t tng t khi s liu c pht i theo khi. N cng thng c s dng pht hin li khi thc hin ARQ (yu cu t ng pht li). M ho xon lin quan nhiu hn n sa li, chng hn khi khng c phng tin ARQ. 74
Thng tin di ng th h th nht H thng th h th nht, xut hin vo cui nhng nm 70 u nhng nm 80, dng k thut iu tn (FM) tng t, trong c h thng AMPS l h thng ng ch nht. AMPS s dng cng ngh FM truyn dn thoi v bo hiu s cho thng tin iu khin. Cc h thng th h th nht khc gm c: + AMPS bng hp (NAMPS): c a vo s dng nm 1982, y l tiu chun tng t thnh cng nht. H thng c trin khai kh nhiu nc trn th gii. + H thng TACS: ban u c ginh ring cho Anh v cng da trn AMPS. Ch tiu TACS ban u c m rng thnh ETAC. ETAC ch yu c trin khai khu vc Chu Thi Bnh Dng. + H thng thoi di ng Bc u (NMT-900): l h thng tng t xut hin u tin, c a vo Thu in v Na Uy nm 1979.
75
Qu o xch o
Hnh 1.64: Cc qu o v tinh thng tin
V tinh qu o elip ly tm qu t l mt trong hai tiu im ca hnh elp, cao vin im khong 35.600 km, cao cn im khong 3.960 km, chu k quay di 12 gi. Vi vng nhn thy l 8 gi, ni chung ba v tinh c th ph sng trm quanh tri t. Cc v tinh qu o qu t tm thp LEOS, c cao 850 km, quay vng ht 100 pht, c bng tn v tuyn lm vic 1-2 GHz phc v cho PCN thun tin. Vi cc mc ch thng tin khc nhau rt nhiu v tinh nhn to c phng ln cc qu o quanh qu t, lm nn mng v tinh thng tin dy c v bo m thng tin ton cu nhanh chng, thun li v tin cy (hnh 1.65).
79
Cc phng php truy nhp trong thng tin v tinh c pht trin khng ngng: - a truy nhp chia tn s (FDMA). - a truy nhp chia thi gian (TDMA). - a truy nhp chia m (CDMA). Cc lnh vc dng v tinh l: H in thoi v tinh trn bin INMARSAT (1979). H thng tin ca t chc INTELSAT.
- Cc h thng thng tin khu vc (vng ph sng hp). Ngoi ra cn cc dch v truyn thng mi H thng IDR (Intermediate Rate) c tc iu ch trung bnh. H thng IBR (Intelsat Business Service) dch v thng mi Intelsat.
Cc h thng tin hai chiu c thng mi ho pht trin SAT v Internet. - H Vista c mt vi knh thoi tng t, anten ng knh 4mt. - H VSAT Vitnam (VNPT/VTI) dng FDMA-DAMA.
80
Li vo
Li ra
Nhim v quan trng nht ca trng chuyn mch l thc hin qu trnh u ni cho mt u vo ti mt u ra (tuyn s liu, khe thi gian, ) di s iu khin ca b x l trung tm. V mt vt l, trng chuyn mch c th c cc cu trc ghp hp TS, ST, STS,TST, TSSST, TTT. Tuy nhin, cu trc ghp TST ang s dng ph bin nht v hiu qu kinh t, cc ch tiu k thut, dung lng v mt s u im khc. Ti trng chuyn mch, cc ma trn chuyn mch tng S c cu to t cc phn t logic AND hoc phn t 3 trng thi di s iu khin ca cc b vi x l cc b, cn cc chuyn mch tng T l cc b nh truy xut ngu nhin (RAM) v cng c iu khin bi cc b vi x l cc b. Trn hnh 2.1 ch th hin mt cch n gin vn iu khin trng chuyn mch. Trn thc t ti cc tng i qu trnh iu khin thng phn cp thnh nhiu mc, th hin c cu iu khin phn tn ti cc b x l bn trong. Mt s h thng chuyn mch dung lng nh 82
Li vo
Module ng dy Module trung k
Cc h thng chuyn mch s s dng nhiu cch khc nhau kt ni cc ng dy thu bao trong module ng dy. Mt vi h thng chuyn mch s cho php kt cui khng ch mt ng dy trn mt module ng dy m cn cho php nhm nhiu ng kt cui ti mt module ng dy. Cc kiu kt ni ny u c u im v c nhc im. Nu mt module ng dy nhiu ng c cht lng km, n c th nh hng ti mt s ng dy trong module . Tuy nhin, trong trng hp mt thit b ng dy hng, th c th d dng ci t li sang thit b ng dy mi nu module gm nhiu ng dy thu bao. Tng t i vi vic s dng cc trung k trn module trung k. Trong cc h thng chuyn mch hin i c th thm vo cc phn t module ng dy hay trung k m khng phi lp mi h thng. iu ny cho php d dng pht trin v cung cp cc dch v mi. Tc dng ca tng thit k ny l m bo cho h thng tin cy nht nh khi h thng hon ton hot ng t ng. Hng pht trin tip theo tp trung vo phn iu khin h thng. Ti y pht trin cc khi nim x l phn tn trong mi trng h thng chuyn mch s (hnh 2.3). Trn hnh v c th thy rng b iu khin tp trung c thay th bng cc b x l iu khin phn tn, thm vo l b x l iu khin module ng dy v trung k.
83
Li vo
Module ng dy Module trung k
Cc b /k B x l trung tm
Cc b /k
Nhim v iu khin h thng chuyn mch c phn b cho hng lot cc b x l iu khin cc khi chuyn mch cng nh l cc nhm module thu bao v trung k. B x l trung tm iu khin hot ng ca cc b iu khin ny. Kiu kin trc ny rt mm do v cho php xy dng cc tng i c dung lng khc nhau nh qu trnh tng s lng b x l iu khin mng. V d, mt tng i nh c th cu hnh ch mt b x l iu khin ton b, trong khi cu hnh ca tng i ln hn c th c vi b x l iu khin cc b. Kh nng x l ca b vi x l iu khin trung tm, cc b vi x l iu khin mng v kch thc mng ng vai tr quan trng trong vic xc nh dung lng ti a ca h thng. trng chuyn mch ca tng i hot ng c hiu qu, cc knh tn hiu s thng c ghp li c lung tc cao nht v ng nht cho tt c cc li vo c tc khc nhau. Thut ng ch lung tc cao l Highway (HW). Tc HW c th bng bao nhiu l tu thuc vo tng tng i c th. Chnh v vy, trc khi i vo trng chuyn mch chnh, thng thng h thng tng i c cc mch giao tip IC vi cc chc nng ghp knh, ghp lung, tp trung lu lng hoc tng t nh vy. hon tt cc khi nim c bn v mt tng i in t s, ta xem xt thm cc khi chc nng dch v h thng, trong quan trng nht l khi chc nng bo hiu. S h thng tng i vi cc khi chc nng dch v th hin trn hnh 2.4. Mc ch ca cc mch iu khin dch v l cung cp m mi quay s, chung, v cc chc nng lin quan khc. Trong h thng chuyn mch s hin i mi mt module ng dy hoc trung k hoc nhm module c th u ni ti mt mch iu khin phc v. Cc mch phc v to ra cc tn hiu c bn kt ni cc h thng tng i trong mng cng nh thc hin chc nng iu hnh trong mng ni chung.
84
Li vo
SC
SC
Li ra
I C
I C
Cc b /k B x l trung tm
Cc b /k
Chc nng cc khi trong m hnh h thng tng i trn hnh 2.4 c th nh sau. Khi chc nng chuyn mch Gm cc trng chuyn mch khng gian v thi gian, thc hin nhim v chuyn thng tin t mt tuyn u vo ti mt tuyn u ra. Khi chc nng iu khin trung tm Gm cc b vi x l thc hin cc nhim v iu khin phc v cho u ni s liu qua trng chuyn mch, vn hnh v bo dng h thng tng i in t s. Khi chc nng cc b iu khin L cc b vi x l thc hin x l mc thp hn b x l trung tm (c gi l x l th cp), h tr cc chc nng x l ti cc khi thit b theo lnh iu khin t b x l trung tm. Khi giao tip IC Lm nhim v giao din gia tc thp v tc cao, chun ho cc lung s liu trc khi a vo trng chuyn mch. Ngoi ra, IC cn m nhim vic truyn s liu iu khin ti cc khi thit b khc. Khi module ng dy v trung k m nhim vai tr giao din vi mng thoi bn ngoi v thc hin qu trnh bin i cc tn hiu tc khc nhau thnh dng tn hiu tiu chun trc khi a chng ti trng chuyn mch. Mch phc v SC Cung cp cc chc nng bo hiu cho ton h thng, bao gm bo hiu cho ng dy thu bao v bo hiu cho ng dy trung k. Ngoi cc chc nng lit k trn, cn mt chc nng na rt quan trng ca tng i in t s l vn hnh v bo dng h thng (O&M). Tng i hot ng 24/24 gi v lin tc trong nhiu nm, i hi n nh ngn hn v di hn cho h thng. Chnh v vy, chc nng vn hnh v bo dng t ng c khai thc trit vi rt nhiu phng php kim tra v khi phc li a dng, phong ph gip cho h thng c an ton v tin cy.
85
Chng 2. C s k thut chuyn mch 2.1.2. Chuyn mch thi gian k thut s
Trong trng hp tng qut, khi c yu cu chuyn mch cho cc khe thi gian khc ch s th phi ng dng trng chuyn mch thi gian. Nh chng ta bit cc mu thng tin thoi cn phi chuyn i trong mt khong thi gian gi l khe thi gian TS. Khe thi gian c coi l v tr nm gi trn trc thi gian. Cc khe thi gian ca mt cuc gi c xut hin nh k v ghp nhau lin tip theo cc ch s to thnh khung PCM. V d, khung PCM tc c s E1 c 32 khe thi gian vi di khung l 125 microsec v mi khe thi gian c di xp x 3,9 microsec. Trc khi xem xt trng chuyn mch thi gian k thut s chng ta cn hiu r khi nim trao i khe thi gian TSI. Trao i khe thi gian c ngha l trao i v tr trn trc thi gian hay chnh xc hn l tr trn trc thi gian. Qu trnh trao i khe thi gian ch xut hin trn cng mt khung v tr ln nht khng vt qu di ca khung l 125 microsec.
86
HW vo
0
Add
S-MEM
0
TS 7
n
R/W
HW ra
Local controller
Selector 1
R
Clock
TS count
C-MEM
0
7(3)
R/W
Selector 2
n Data
Trung tm iu khin
Hnh 2.5 Trng chuyn mch thi gian tn hiu s
Tnh khng gian trong chuyn mch thi gian xut hin trong qu trnh kt ni cho mt cuc gi no . Thng thng vic chuyn ni dung thng tin trong cc khe thi gian l c nh i vi mt cuc gi. Khi , ni dung nh chim dng trong b nh iu khin cng l c nh, v nh vy n mang tnh khng gian.
2.1.3. Chuyn mch khng gian k thut s 2.1.3.1. Cu trc tng chuyn mch khng gian
Mt chuyn mch khng gian k thut s bao gm mt ma trn TDM vi cc h thng PCM u vo v u ra, c iu khin bi b iu khin cc b. truyn bt k khe thi gian no trong h thng PCM n khe thi gian ra tng ng, to thch hp ca ma trn chuyn mch khng gian phi c kch hot trong sut thi gian hot ng ca khe thi gian ny m bo rng s chuyn hng khng gian tn hiu c hon tt. Trong sut thi gian ca cuc gi (cc mu tn hiu thoi cch nhau 125 microsec) tip im ny c s dng, sau tip im s phc v cho cuc ni khc. Tnh chu k ny s c iu khin bi mt vi phng php n gin thng qua b iu khin cc b. Tng chuyn mch khng gian S d trn cc ma trn tip im chuyn mch c kt ni theo hng v ct (hnh 2.6). Cc hng u vo v cc tip im chuyn mch c tip ni vi cc tuyn PCM u vo. Cc ct u ra v cc tip im chuyn mch c tip ni vi cc tuyn 88
PCM ra 0 1 2 PCM 0 1 2 m
Ma trn u ni Hng u vo Ct u ra
vo
3 n
Bus iu khin
Local controler Add
R/W
Selector DEC
Local controler
Local controler
Local controler
B iu khin u ni
Clk
TS counter
Data
Nh vy, trng chuyn mch khng gian khng gy tr v mt thi gian, nhng c th gy nn hin tng Blocking khi c nhiu hn mt khe thi gian u vo cng mun u ni ti 1 khe 89
1 2 N
(A)
...
MUX
...
MUX CM-2 CM-N
...
MUX
Li vo
CM-1
2 Li ra (B)
1 2 N
DEMUX
Li vo
2 Li ra
Cc trng chuyn mch khng gian thc t thng c cu trc module m nhim tng phn lu lng ca ton b tng i. Nhng ma trn qu ln s khng thc hin c trn mt bng mch in ngay c khi dng cc chip VLSI. Tnh hiu qu kinh t ca tng i s y hng thit k cc chuyn mch khng gian s theo module. Cc module thng dng nht thng s
90
Chuyn mch T
TS3 TS10
Chuyn mch S
TS11
IT#0
IT#1 S IT#2
TS7 TS11 TS10
IT#3
c im ca khi chuyn mch T-S l mc d cho php tng dung lng ln hn so vi chuyn mch mt tng T nhng vn tc nghn vn c th xy ra trn cc khe thi gian tng ng ti pha tng chuyn mch khng gian S.
91
Chuyn mch T
TS11 TS3
OT#0
OT#1 S OT#2
TS11 TS10 TS7
OT#3
Khi chuyn mch S-T cho php tng dung lng ln hn so vi chuyn mch mt tng, tuy nhin vn tc nghn ti pha tng chuyn mch khng gian S vn cha th khc phc c.
Tng T1
TS3 TS10
Tng S
TS11
Tng T2
TS3
IT#0
OT#0
IT#1 S IT#2
TS7 TS11 TS10
OT#1
OT#2
TS7
IT#3
OT#3
Khi chuyn mch T-S-T cng ging nh cc kiu ghp khc u nhm mc ch tng dung lng v gim tc nghn. Tuy nhin, khi ghp hp cc trng chuyn mch s lm phc 92
Nt CM1
Nt CM 2
Nt CM 6
Nt CM 3
User E
Nt CM 4 Nt CM 5
User A
Cc trm c th l my tnh hoc cc thit b u cui khc, c chc nng to v thu s liu. Nt mng l mt h thng chuyn mch hay nh tuyn, thc hin cc chc nng phn gi (nt gc), hp gi (nt ch), chuyn mch, lu tm v chuyn tip cc gi tin (cc nt trung gian). Cc lin kt ng vai tr l ng truyn thng tin gia cc nt. Mi trm trong mng chuyn mch gi c u ni vi mt nt mng. Mng khng lin quan n ni dung thng tin c trao i gia cc trm. Mc ch ca n ch l chuyn s liu t trm ny n trm khc (t ngun ti ch). Mng chuyn mch gi c c im l lu lng truyn s liu thng c yu cu trao i tin nhanh, v do thi gian truyn tin rt ngn (<1s). Vi thi gian truyn tin ngn nh vy th k thut chuyn mch knh l khng thch hp bi v thi gian thit lp v gii phng knh c th lu hn rt nhiu so vi thi gian truyn tin. 93
Bn tin c di L
Bn tin
Gi tin
u Trng tin ui
Hnh 2.12: Nguyn l ct mnh v to gi
94
Nt CM 6
Nt CM 3
User B
Nt CM 4 Nt CM 5
User A
Hnh 2.13. Phng php lc d liu (Datagram) Phng php datagram ch s dng pha chuyn thng tin, khng c thit lp v gii phng k ni. Do vy giao thc thng tin ca datagram cn c tn gi l giao thc phi kt ni (Connectionless). Trong phng php chuyn gi theo kiu mch o (hnh 2.14), trc khi gi c chuyn i th c mt gi gi l c hiu (TAG) c gi t nt gc, trong c a ch nt gc. C hiu ny s chy qua cc nt, i n u n t hng chim kt ni qua nt . Khi ng i c chim, v d t A qua 5 n B, n gi tn hiu cng nhn chim (ACK) n nt gc. Sau , cc gi s liu c gi mt cch tun t t nt gc n nt ch theo tuyn ng c thit lp.
Nt CM1
Nt CM 2
Nt CM 6
Nt CM 3
User B
Nt CM 4 TAG Nt CM 5 ACK
User A
95
2.2.3. Cc c im ca chuyn mch gi u im ca chuyn mch gi so vi chuyn mch knh: - Hiu qu s dng ti nguyn cao hn v mt lin kt n gia nt v nt c th s dng ng cho nhiu gi ti cng mt thi im. - Hai trm vi tc khc nhau c th thng tin oc vi nhau. - Khi lu lng tng nhiu, trong chuyn mch knh mt s cuc gi s b t chi, nhng trong chuyn mch gi cc gi vn c th c nhn, c lu tm v khi lu lng gim cc gi s c truyn i. - Trong chuyn mch gi d s dng c tnh u tin, cc gi c sp hng ti nt, nt c th truyn gi c mc u tin cao trc cc gi c mc u tin thp. Kch thc gi Mt vn gp phi trong chuyn mch gi l kch thc gi c s dng trong mng. C mt mi quan h cht ch gia kch thc gi v thi gian truyn dn (hnh 2.15). Ta kho st mt v d: - Gi thit mt mch o t trm X n trm Y qua cc nt a v b. - Bn tin M gm 30 Octet (cn gi l 30 byte), to thnh 1 gi tin - Thm 3 octet thng tin iu khin gi l tiu c gn u gi. - Nu ton b bn tin M c gi nh mt gi n 33 octet, th gi u tin c truyn t X n a.
96
1 Gi
2 Gi
10 Gi
8 8 9 9 10 10
10
98
99
100
Chc nng chnh ca tng mng l nh a ch lgic v nh tuyn gi ti ch. Giao thc ng ch nht tng lin mng chnh l giao thc lin mng (IP Internet Protocol). Ngoi ra cn c mt s giao thc khc nh ICMP, ARP v RARP. Sau y s trnh by khi qut v cc giao thc ny. Giao thc IP IP l mt giao thc phi kt ni v khng tin cy. N cung cp dch v chuyn gi n lc ti a. N lc ti a y c ngha IP khng cung cp chc nng theo di v kim tra li. N ch c gng chuyn gi ti ch ch khng c s m bo. Nu tin cy l yu t quan trng, IP phi hot ng vi mt giao thc tng trn tin cy, chng hn TCP. Giao thc ICMP Nh trnh by trn, IP l giao thc chuyn gi phi kt ni v khng tin cy. N c thit k nhm mc ch s dng c hiu qu ti nguyn mng. IP cung cp dch v chuyn gi n lc nht. Tuy nhin n c hai thiu ht: thiu iu khin li v thiu cc c ch h tr; IP cng thiu c ch truy vn. Mt trm i khi cn xc nh xem router hoc mt trm khc c hot ng khng. Mt ngi qun l mng i khi cn thng tin t mt trm hoc router khc. Giao thc thng bo iu khin lin mng (ICMP Internet Control Message Protocol) c thit k b p hai thiu ht trn. N c i km vi giao thc IP.
102
192 . 1 . 2 . 3
Hnh 3.3: K php du chm thp phn
d c v d nh, cc a ch IP thng c biu din di dng du chm thp phn. Trong cch biu din ny, cc byte c tch ring v biu din di dng thp phn, vit cch nhau bi du chm (hnh 3.3).
3.1.2.1. Cc lp a ch IP
a ch IP c chia lm 5 lp, k hiu l A, B, C, D v E. Chiu di phn a ch mng v phn a ch trm ca cc lp l khc nhau. Cu trc ca cc lp c ch ra trong hnh 3.4. Cc bit u tin ca a ch IP c dng nh danh lp a ch (0 - lp A; 10 - lp B; 110 - lp C; 1110 - Lp D v 1111 - lp E).
103
Lp B Lp C
1 0 1 1 0
Lp D Lp E
1 1 1 0 1 1 1 1
Hnh 3.4. Cc lp a ch IP
a ch Lp A Trong a ch lp A, byte u tin c dng nh ngha a ch mng. Tuy nhin bt u tin phi lun lun bng 0, 7 bt cn li nh ngha cc mng khc nhau. Ngha l s mng c a ch IP lp A rt hn ch. V l thuyt c th c 27 = 128 mng lp A. Tuy nhin trn thc t ch c 126 mng v c 2 mng c dnh ring cho cc mc ch c th. Trong mt mng a ch lp A, 24 bt c s dng nh danh a ch trm. Ngha l v l thuyt c th c ti a 224 = 16.777.216 trm. Tuy nhin cng c hai a ch c bit (phn a ch trm gm ton bt 0 hoc ton bt 1) c s dng lm cc a ch c bit. Ngha l thc t ch c ti a 16.777.214 trm trong mt mng lp A. Cc a ch lp A c thit k cho cc t chc c s lng my tnh cc ln kt ni vo mng. Tuy nhin, khng mt t chc no c s lng my ln nh vy do rt nhiu a ch b lng ph. a ch Lp B Trong a ch lp B, 2 byte u c dng nh ngha a ch mng v 2 byte sau nh ngha a ch trm. Tuy nhin, hai bt u tin trong phn a ch mng lun lun l 10, nn ch c 14 bt nh ngha cc mng khc nhau. Ngha l c nhiu mng lp B hn lp A. S mng lp B l 214 = 16.384. Trong mt mng lp B, 16 bt c s dng nh danh trm, ngha l v l thuyt mi mng c th c ti a 216 = 65.536 trm. Tuy nhin cng c hai a ch c bit nn thc t mt mng lp B ch c ti a 65.534 trm. Cc a ch lp B c thit k cho cc cng ty c va, nhng cng ty c s lng my tnh tng i ln. Tuy nhin cng ging nhng mng lp A, nhiu a ch IP b lng ph v rt t cng ty c s lng my tnh ln nh vy. a ch Lp C Trong a ch lp C, 3 byte u c dng cho phn a ch mng v 1 byte cui c dng cho phn a ch trm. Tuy nhin, 3 bt u tin trong phn a ch mng lun lun l 110, nn 104
106
nh tuyn ng hot ng linh hot hn. Theo bng nh tuyn ca Router A, gi c th ti ch ca n qua Router D. Tuy nhin, cn c mt ng i sn c khc ti ch, l i qua 107
Gii thut nh tuyn vect khong cch xc nh hng (vect) v khong cch ti bt k mt lin kt no trn lin mng. Giao thc nh tuyn vect khong cch gi nh k cc bn sao ca mt bng nh tuyn t mt router ti cc router hng xm (router ni trc tip). Nhng cp nht u n ny gia cc router truyn t cc thay i v tp mng. Gii thut trng thi lin kt (cn c gi l gii thut ng i ngn nht) to li chnh xc tp ca ton b lin mng (hoc t nht mt phn ca lin mng m Router ni ti). Cc gii thut nh tuyn trng thi lin kt, cn c gi l gii thut ng i ngn nht trc (SPF), duy tr mt c s d liu phc tp v thng tin tp. Trong khi gii thut vct khong cch c cc thng tin khng c th v cc mng xa v khng c hiu bit v cc router xa, th gii thut nh tuyn trng thi lin kt duy tr cc thng tin y v router xa v cch chng c kt ni vi nhau. Cc gii thut trng thi lin kt da trn vic s dng cc cp nht trng thi lin kt. Mi khi tp trng thi lin kt thay i, cc router u tin bit c s thay i ny gi mt thng tin mi ti cc router khc hoc ti mt router ch nh (ni cc router khc c th s dng cp nht).
108
109
111
Hnh 3.7: S hi t gia thoi v s liu, c nh v di ng trong mng th h sau Nguyn tc t chc mng tn dng ht li th em n t qu trnh hi t cng ngh v pht huy ti a hiu sut s dng trong mi trng a dch v, mng NGN c t chc da trn nhng nguyn tc c bn sau: - Mng c cu trc n gin; - p ng nhu cu cung cp cc loi hnh dch v vin thng phong ph v a dng; - Nng cao hiu qu s dng, cht lng mng li v gim chi ph khai thc, bo dng; - D dng tng dung lng, pht trin dch v mi; - C linh hot v tnh sn sng cao, nng lc tn ti mnh; - Vic t chc mng da trn s lng thu bao theo vng a l v nhu cu pht trin dch v; khng t chc theo a bn hnh chnh m t chc theo vng mng hoc vng lu lng. Cc c im ca mng NGN Vi nhng nguyn tc xy dng c bn nh trn, mng NGN c bn c im chnh:
1. Nn tng l h thng mng m; 2. L mng dch v thc y, nhng dch v phi thc hin c lp vi mng; 3. L mng chuyn mch gi, da trn mt b giao thc thng nht; 4. L mng c dung lng ngy cng tng, tnh thch ng cao v nng lc p
ng nhu cu ca ngi s dng. Trc ht, do p dng c cu m m:
-
Cc khi chc nng ca tng i truyn thng c chia thnh cc phn t mng c lp, cc phn t phn theo chc nng v pht trin mt cch c lp. Giao din v giao thc gia cc b phn phi da trn cc tiu chun tng ng.
112
Chia tch dch v vi iu khin cuc gi; Chia tch cuc gi vi truyn ti.
Mc tiu chnh ca chia tch l lm cho dch v thc s c lp vi mng, thc hin mt cch linh hot v c hiu qu vic cung cp dch v. Thu bao c th t b tr v xc nh c trng dch v ca mnh, khng quan tm n mng truyn ti dch v v loi hnh u cui. iu lm cho vic cung cp dch v v ng dng c tnh linh hot cao. NGN l mng chuyn mch gi, giao thc thng nht. T trc n nay, cc mng vin thng, mng my tnh hay truyn hnh cp tn ti v cung cp dch v mt cch ring bit. Nhng my nm gn y, cng vi s pht trin ca cng ngh IP, ngi ta mi nhn thy l cc mng trao i thng tin ny cui cng ri cng tch hp trong mt mng IP thng nht, l xu th m ngi ta thng gi l dung hp ba mng. Giao thc IP lm cho cc dch v ly IP lm c s c th thc hin ni thng cc mng khc nhau; con ngi ln u tin c c giao thc thng nht m ba mng ln u c th chp nhn c; t c s vng chc v mt k thut cho h tng c s thng tin quc gia (NII). Giao thc IP thc t tr thnh giao thc ng dng vn nng v bt u c s dng lm c s cho cc mng a dch v, mc d hin ti vn cn th bt li so vi cc chuyn mch knh v kh nng h tr lu lng thoi v cung cp cht lng dch v m bo cho s liu. Tc i mi nhanh chng trong th gii Internet c to iu kin bi s pht trin ca cc tiu chun m s sm khc phc nhng thiu st ny. NGN l mng c dung lng ngy cng tng v tnh thch ng cao, c nng lc p ng nhu cu ca ngi s dng. Vi vic s dng nn chuyn mch gi v cu trc m, NGN c kh nng cung cp rt nhiu loi hnh dch v, c bit l cc dch v yu cu bng thng cao nh truyn thng a phng tin, truyn hnh, gio dc, V vy dung lng mng phi ngy cng tng p ng nhu cu ngi s dng, ng thi mng NGN cng phi c kh nng thch ng vi nhng mng vin thng tn ti trc n nhm tn dng c s h tng mng, dch v v khch hng sn c.
3.2.3. Cc cng ngh nn tng cho NGN 3.2.3.1. Cng ngh truyn dn
Mt vn quan trng khi trin khai NGN l cc cng ngh p dng trn mng li phi sn sng. Trong cu trc mng th h mi, truyn dn l mt thnh phn ca lp truy nhp v truyn dn. Trong vng hai thp k va qua, cng ngh quang chng minh c l mt phng tin truyn ti thng tin hiu qu trn khong cch ln, v hin nay n l cng ngh ch o trong truyn dn trn mng li. Cc ci tin trong k thut ghp knh theo bc sng nng cao ng k hiu qu kinh t v truyn ti trn mng cp quang. 113
118
Cu trc
Cc chc nng x l v lu tr
Hnh 3.8: Cc chc nng GII v mi quan h gia chng Mt s hng nghin cu ca IETF Theo IETF cu trc h tng mng thng tin ton cu cn c mng truyn ti s dng giao thc IP vi bt c cng ngh lp no. Ngha l IP cn c kh nng truyn ti kt hp vi cc mng truy nhp v ng trc s dng cc giao thc kt ni khc nhau. i vi mng truy nhp, IETF c IP trn mng cp v IP trn mi trng v tuyn. i vi mng ng trc, IETF c hai giao thc chnh l IP trn ATM v IP vi giao thc im ni im PPP trn nn mng phn cp s ng b SONET/SDH. M hnh IP over ATM xem IP nh mt lp trn lp ATM v nh ngha cc mng con IP trn nn mng ATM. Phng thc tip cn ny cho php IP v ATM hot ng vi nhau m khng cn thay i giao thc. Tuy nhin phng thc ny khng tn dng ht kh nng ca ATM v khng thch hp vi mng nhiu router v khng t hiu qu cao. IETF cng l t chc a ra nhiu tiu chun v MPLS. Cng ngh chuyn mch nhn a giao thc MPLS l kt qu pht trin IP Switching s dng c ch hon i nhn nh ATM truyn gi tin m khng cn thay i cc giao thc nh tuyn ca IP. M hnh ca MSF MSF (Multiservice Switch Forum - din n chuyn mch a dch v) a ra m hnh cu trc mng chuyn mch a dch v (hnh 3.9) bao gm cc lp: Lp thch ng Lp chuyn mch Lp iu khin Lp ng dng Ngoi ra trong m hnh ca MSF cn c lp qun l l mt lp c bit xuyn sut cc lp thch ng, chuyn mch v iu khin. Trong cn phn bit chc nng qun l vi chc nng iu khin. Lp iu khin c nhim v kt ni cung cp cc dch v thng sut t u cui ti u cui vi bt c loi giao thc v bo hiu no.
119
Lp ng dng
Lp iu khin
B iu khin IP/MPLS
B iu khin
Voice/SS7
B iu khin
ATM/SVC
...
Lp
Lp chuyn mch
Multiservice
qun l
Lp thch ng
TCP/IP Video Voice TDM FR ATM
...
Hnh 3.9: Cu trc mng chuyn mch a dch v M hnh ca ETSI ETSI vn ang tip tc tho lun v m hnh cu trc mng th h sau NGN. Vi mc tiu cung cp tt c cc dch v vin thng truyn thng v cc dch v mi bao gm: PSTN/ISDN, X25, FR, ATM, IP, GSM, GPRS, IMT2000, ETSI phn chia nghin cu cu trc mng theo cc lnh vc: Lp truyn ti trn c s cng ngh quang Mng li dung lng cao trn c s cng ngh gi IP/ATM iu khin trn nn IP Dch v v ng dng trn nn IP Qun l trn c s IT v IP Theo phn lp ca ETSI th NGN c 5 lp chc nng. Cc ng dng t nh khai thc mng c cung cp cho khch hng thng qua cc giao din dch v. Cc giao din dch v c phn thnh 4 loi: giao din dch v thoi, giao din dch v s liu, giao din dch v tnh cc v giao din dch v ch dn (hnh 3.10).
120
Chc nng mng thng minh c bn Chc nng mng c bn Chc nng chuyn ti mng
3.2.6. Kin trc phn lp mng NGN theo m hnh Call Server
Cho n nay NGN vn l xu hng pht trin mi, cha c mt khuyn ngh chnh thc no ca ITU v cu trc NGN. Cc hng khai thc v cung cp thit b vin thng a ra mt s m hnh khc nhau. Cc din n, hip hi v t chc vin thng khc cng ang c gng tin ti nhng nguyn tc v chun chung cho mng NGN. T cc m hnh ny c th thy cu trc mng vin thng th h sau c c im chung l bao gm cc lp chc nng sau: lp truy nhp v truyn dn, lp truyn thng v lp iu khin. Nu xem xt t gc kinh doanh v cung cp dch v th cn c thm lp ng dng dch v. Trong mi trng pht trin cnh tranh th s c rt nhiu thnh phn tham gia kinh doanh trong lp ng dng dch v ny. Ngoi ra, trong m hnh cu trc mng cn c lp qun l l mt lp c bit xuyn sut bn lp trn. Kt ni gia cc lp chc nng l cc giao din lp trnh m API (hnh 3.11).
123
Lp ng dng
Giao din m API
Lp iu khin Lp qun l
Giao din m API
Lp truyn thng
Giao din m API
Phn truy nhp Vi truy nhp v tuyn c cc h thng thng tin di ng GSM hoc CDMA, truy nhp v tuyn c nh, v tinh. Trong tng li cc h thng truy nhp khng dy s pht trin rt nhanh nh truy nhp hng ngoi, bluetooth hay WLAN (802.11). Vi truy nhp hu tuyn, hin nay c cp ng v xDSL ang c s dng. Tuy vy trong tng lai truyn dn quang DWDM, PON s dn chim u th, th trng ca xDSL v modem s dn thu nh li. Lp truy nhp cung cp cc kt ni gia thu bao u cui v mng ng trc qua cng giao tip thch hp. NGN cng cung cp hu ht cc truy nhp chun cng nh khng chun ca cc thit b u cui nh: truy nhp a dch v, in thoi IP, my tnh PC, tng i ni b PBX,
Phn truyn ti Ti lp vt l cc cng ngh truyn dn quang nh SDH, WDM hay DWDM s c s dng. Cng ngh ATM hay IP c th c s dng trn mng li m bo QoS. Cc router c s dng bin mng li khi lu lng ln. Khi lu lng nh switchrouter c th m nhn lun chc nng nhng router ny. Lp truyn ti c kh nng h tr cc mc QoS khc nhau cho cng mt dch v v cho cc dch v khc nhau. Lp ng dng s a ra cc yu cu v nng lc truyn ti v n s thc hin yu cu .
124
Cng truy nhp: AG kt ni gia mng li v mng truy nhp, RG kt ni mng li v mng thu bao nh. Cng giao tip: TG kt ni mng li vi mng PSTN/ISDN, WG kt ni mng li vi mng di ng.
Lp ny chu trch nhim chuyn i cc loi mi trng (FR, PSTN, LAN, v tuyn, ) sang mi trng truyn dn gi c p dng trn mng li v ngc li.
3.2.6.3. Lp iu khin
Lp iu khin bao gm cc h thng iu khin m thnh phn chnh l Softswitch cn gi l MGC hay Call Agent, c kt ni vi cc thnh phn khc nhau nh SG, MS, FS, AS kt ni cuc gi hay qun l a ch IP. Lp iu khin c nhim v kt ni cung cp cc dch v truyn thng t u cui n u cui vi bt k loi giao thc bo hiu no. Cc chc nng qun l v chm sc khch hng cng c tch hp trong lp iu khin. Nh c giao din m nn c s tch bit gia dch v v truyn dn, iu ny cho php cc dch v mi c a vo nhanh chng v d dng. Hin nay lp iu khin vn rt phc tp, kh nng tng thch gia cc thit b ca cc hng l vn cn quan tm. Cc giao thc, giao din bo hiu v iu khin kt ni rt a dng, cn cha c chun ho v ang tip tc pht trin. Do vy, cn c thi gian xem xt v quan tm n tnh tng thch ca cc loi giao din v giao thc khi la chn thit b mi.
3.2.6.4. Lp ng dng
Lp ny gm cc nt thc thi dch v (thc cht l cc server dch v), c chc nng cung cp cc ng dng cho khch hng thng qua lp truyn ti. Cc dch v cung cp c th l dch v mng thng minh IN, dch v tr tin trc, dch v gi tr gia tng Internet, v.v. H thng ng dng v dch v mng ny lin kt vi lp iu khin thng qua cc giao din m API. Nh giao din m ny m cc nh cung cp c th trin khai nhanh chng cc dch v trn mng. Lp ng dng cung cp cc dch v c bng thng khc nhau v nhiu mc . Mt s dch v s thc hin lm ch vic iu khin logic ca chng v truy nhp trc tip ti lp ng dng, cn mt s dch v khc s thc hin iu khin t lp iu khin.
3.2.6.5. Lp qun l
Lp qun l l mt lp c bit xuyn sut cc lp t kt ni cho n ng dng. Ti lp qun l ngi ta c th khai thc hoc xy dng mng qun l vin thng TMN nh mt mng ring theo di v iu phi cc thnh phn mng ang hot ng. Cc chc nng qun l c ch trng l qun l mng, qun l dch v v qun l kinh doanh. 3.2.7. Chc nng v hot ng ca cc phn t mng NGN khng phi l mng hon ton mi c xy dng t u. Trong cu trc vt l ca NGN cn c cc thnh phn m bo vic kt ni vi cc mng hin hnh v tn dng cc thit b vin thng hin c nhm t c hiu qu khai thc ti a. Cc phn t chnh trong mng th h sau c th thy r trn hnh 3.12.
125
Hnh 3.12: Cc thnh phn chnh trong mng th h sau C rt nhiu thit b k thut c ch ra trn hnh v, song y s ch cp n nhng thit b th hin r nt s tin tin ca NGN so vi mng vin thng truyn thng. C th nhng thit b c trnh by trong phn ny l cng phng tin (MG), b iu khin cng phng tin (MGC), cng bo hiu (SG), my ch phng tin (MS) v my ch ng dng/c tnh (AS/FS).
MG trung k (TG - Trunking Gateway): kt ni cc chuyn mch thuc PSTN/ISDN ti phn li NGN; MG truy nhp (AG - Access Gateway) kt ni gia mng li NGN vi mng truy nhp; MG dn c (RG - Regidental Gateway): Kt ni mng li NGN vi mng thu bao nh dn;
126
MG truy nhp di ng (WAG Wireless Access Gateway): cho php cc khch hng ca mng di ng 3G kt ni ti NGN; MG trung k di ng (WG Wireless Gateway): cho php mng di ng 3G kt ni ti NGN; MG bo hiu (SG Signalling Gateway): chuyn i tn hiu bo hiu s 7 gia mng chuyn mch knh v mng gi.
Yu cu chnh i vi MG l phi cung cp cht lng thoi tt, c th l phi m bo tr v t l mt gi thp. Nhng trong trng hp di thng quan trng hn cht lng th vic nn d liu li l mt c tnh quan trng. MG cung cp tp hp cc codec thoi nh G723.1, G711, G729, G726, GSM v cc h tr cn thit khc cho php la chn cc yu cu v cht lng thoi v gii thng. Thm vo , cc c tnh nh kh ting vng v b m jitter cng nhm ci tin cht lng thoi v tin nghi ngi dng. MG h tr lp khong lng v to cc nhiu nn gim khi lng ti trong mng. Mt yu cu gn nh bt buc i vi MG l tnh m. iu ny cho php kt ni MG vi cc phn t mng khc nh MGC s dng cc giao thc chun nh MGCP, MEGACO/H.248 hay SIP. Vic s dng cc giao thc chun cho php nh iu hnh t ph thuc nht vo cc nh cung cp v thun tin trong vic thay th cc phn t mng. Ngy nay cc Media Gateway h tr IPv4, nhng chng c th pht trin h tr IPv6 l chun c mong i cho tng lai. Vn quan trng khc l tnh bo mt. Ngi dng khng c nhn thc s khng th s dng MG. Trong thit b Media Gateway s dng cc giao thc nhn thc nh PAP, CHAP hay IPSec. linh hot ca cc Gateway l mt yu cu quan trng, bi v n cho php nh iu hnh mng m rng mng nu cn thit. Ngoi ra, tin cy cng l mt yu t khng th thiu i vi cc thit b MG.
Hnh 3.13: Vai tr v v tr ca Call Agent trong m hnh mng th h mi Yu cu chnh i vi cc MGC l tnh m, c ngha l cho php s dng cc giao thc chun v giao din lp trnh ng dng m. Tnh nng ny m bo tnh c lp ca cc nh cung cp i vi s pht trin ca dch v v cho php s dng dch v ba bn. Tuy nhin, hin nay cc giao thc chun v giao din lp trnh ng dng cha hon thin m bo tng thch hon ton.
Cung cp vic lin kt bo hiu gia mng TDM v mng gi. Ph thuc vo loi bo hiu s dng (ISUP, ISDN, V5.2, ...), SIGTRAN c s dng hiu qu (m bo thi gian thc) v tin cy (h tr khng mt gi v jitter trong mng gi). Vi thoi v bo hiu c nhn trn cng mt knh, chc nng SG thng c tch hp trn MG. Vi ISUP quasi-associated (s dng STP) th SG l thit b c lp.
Cc chc nng ti nguyn phng tin nh tch tone, tng hp thoi, phng tin nhn dng ting ni, ... Cc chc nng iu khin phng tin nh nhc, ghi bn tin, v.v.
Trn th trng, MS l nhng thit b c iu khin bng SIP, MGCP hoc H.248/Megaco v l gii php ca SRPs (Service Resource Point) h tr cho IN. Mt Media Server phi h tr phn cng DSP vi hiu sut cao nht.
Server ng dng phi cung cp s tch hp Web h tr giao din Web cho ngi qun l, khai thc v bo tr.
iu khin cc phn t mng thc hin xc thc, cp php v cc kh nng tnh ton cho cc dch v c cung cp; Tr gip c ch ng k, c th l yu cu ng k SIP hoc H.323; Cung cp cc dch v bo mt nh m ho hay xc thc m bo truy cp bo mt ti cc dch v.
Truyn thng vi cc ng dng trong hoc ngoi; Truyn thng vi cc my ch iu khin ti nguyn mng bn ngoi.
Cung cp c s d liu thu bao v dch v; Qun l giao dch trn c s ca cc lut ACID. Ni chung, nh qun tr giao dch hoc b gim st c thit k nhn thc khi nim ACID.
Qun l dch v, bao gm cc phn t lin quan n kim ton, c tnh dch v, Qun l h thng, bao gm cc phn t lin quan n hot ng, qun l v khai thc cc my ch ng dng (v d nh qun l cnh bo, gim st c tnh, bt gi v khi phc h hng, ). Qun l thi gian vng i dch v, bao gm tr gip s trin khai dch v, cung cp dch v, thu dch v, kch hot v gii kch hot dch v, xc nh phin bn ca dch v,
Tr gip thc hin a ng dng hay a trng hp ca cng ng dng; Mi trng tr gip thc hin dch v, bao gm tp cc kh nng c lp dch v truy cp cc h thng bn ngoi thng qua cc giao thc, giao din chng trnh ng dng qun l cc phin dch v, truy cp dch v, cc s kin v khai bo, ng nhp v tng tc logic dch v,
Nh vy, my ch ng dng s l nn cng ngh thng tin, ng vai tr kin to dch v trong mng thng minh nhm m rng tnh nng ca chng bao ph cc tnh hung mi ca mng. Cc giao din gia my ch ng dng v mi trng kin to ng dng c th c cung cp trn c s cc cng c nh ngn ng CPL. S thc hin ng dng s c thi hnh sau khi np m ng dng (m thng c phin dch) trn mi trng server ng dng. Trong nhng trng hp nh vy, my ch ng dng phi h tr ngn ng kch bn c s dng. 3.2.8. iu khin kt ni trong mng NGN Trong chng trc trnh by v cu trc mng v cc thit b k thut cu thnh nn mng NGN. Ni dung ca chng ny s gii thiu cc vn lin quan n kt ni v iu khin kt ni trong mng NGN thng qua cc giao thc khc nhau. cc thit b trong mng c th phi hp hot ng vi nhau cn phi s dng rt nhiu giao thc, tuy nhin y s ch trnh by nhng giao thc tiu biu lin quan n vn bo hiu v iu khin cc thit b k thut nu trn.
SS7
NB
Mng li ATM/IP/MPLS
PSTN
Hnh 3.14: Kt ni v iu khin cc phn t trong mng NGN Vic t chc kt ni cc mng hin thi (PSTN, PLMN, Internet, ) c thc hin thng qua cc cng Media Gateway (MG). Giao thc iu khin s dng l MGCP hoc Megaco/H.248. Cc thit b Softswitch hay MGC trn mng c kt ni vi nhau qua knh bo hiu BICC hoc SIP. Trn hnh 3.15 minh ha cu trc lp iu khin bo hiu v cc giao thc lin quan trong gii php mng NGN ca Siemens.
131
SG
SG
SS7
link
C7/IP Sigtran
C7/IP Sigtran
SS7
link
Softswitch
MGC STP
Softswitch
MGC
H.248/Megaco Sigtran
H.248/Megaco
Sigtran
STP
PSTN
PSTN
MG
MG
Hnh 3.15: Cu trc v cc giao thc iu khin bo hiu trong mng NGN
132
T D M
IP ATM
Hnh 3.16. M hnh ca h thng da trn chuyn mch mm Nh trn hnh v ta cng thy r trong chuyn mch mm cc thnh phn c bn ca h thng l cc module ring bit nhau, phn mm x l iu khin cuc gi khng ph thuc vo phn cng chuyn mch vt l cng nh mi trng li truyn thng tin. Cn i vi mng truyn thng th tt c cc thnh phn u tch hp trong mt thit b phn cng. Nh vy, mng chuyn mch mm l mng x l tp trung v mt logic nhng ti nguyn phn tn, chuyn mch cuc gi c thc hin trn nn mng chuyn mch gi v to ra nhiu u th vt tri so vi mng truyn thng. Cc u im c bn ca mng chuyn mch mm c th k n nh sau. Th nht, chuyn mch mm cho php c mt gii php phn mm chung i vi vic x l cuc gi. Phn mm ny c ci t trn nhiu loi mng khc nhau, bao gm c mng chuyn mch knh v mng gi (p dng c vi cc dng gi v mi trng truyn dn khc nhau). Th hai, do phn mm iu khin c th chy trn cc h iu hnh v mi trng my tnh chun, cho php tit kim mt cch ng k chi ph trong vic pht trin v ng dng cc phn mm x l cuc gi. Th ba, chuyn mch mm cho php cc phn mm thng minh ca nh cung cp dch v c th iu khin t xa thit b chuyn mch t ti tr s ca khch hng. y l mt yu t quan trng trong vic khai thc tim nng ca mng trong tng lai. Cc chc nng MGC MGC hay Softswitch l trung tm ca mng NGN. N c nhim v to cu ni gia cc mng c c tnh khc nhau bao gm PSTN, SS7 v IP. Khc vi tng i truyn thng, trong MGC tt c cc chc nng iu khin hay chuyn mch u do phn mm m nhim. Cc chc nng chnh ca MGC c th hin trn hnh 3.17.
133
Hnh 3.17. Cc chc nng chnh ca MGC Nhim v ca tng thc th chc nng c th nh sau: AS-F (Application Server Function) l thc th thi hnh cc ng dng, c nhim v chnh l cung cp cc logic dch v v thi hnh mt hay nhiu ng dng/dch v. MS-F (Media Server Function) cung cp cc dch v tng cng cho x l cuc gi. N hot ng nh mt server x l cc yu cu t AS-F hoc MGC-F. MGC-F (Media Gateway Control Function) cung cp logic cuc gi v tn hiu bo hiu x l cuc gi cho mt hay nhiu Media Gateway. CA-F (Call Agent Function) l mt phn chc nng ca MGC-F. Thc th ny c kch hot khi MGC-F thc hin vic iu khin cuc gi. IW-F (Interworking Function) cng l mt phn chc nng ca MGC-F. N c kch hot khi MGC-F thc hin cc bo hiu gia cc mng bo hiu khc nhau. R-F (Routing Function) cung cp thng tin nh tuyn cho MGC-F. A-F (Accounting Function) cung cp thng tin dng cho vic tnh cc. SG-F (Signaling Gateway Function) dng chuyn cc thng tin bo hiu ca mng PSTN qua mng IP. MG-F (Media Gateway Function) dng chuyn thng tin t dng truyn dn ny sang dng truyn dn khc. Ch rng CA-F v IW-F l hai chc nng con ca MGC-F. Ring thc th Inter-operator Manager c nhim v lin lc, trao i thng tin gia cc MGC vi nhau. T ngha ca cc thc th chc nng c th thy MGC m nhim cc cng vic sau y: 134
Nu thu bao b gi cng thuc MGC ch gi, tin trnh thc hin tip bc (7), Cn nu thu bao b gi thuc s qun l ca mt MGC khc, tin trnh thc hin theo bc (6).
(6) MGC ch gi s gi yu cu thit lp cuc gi n mt MGC khc. Nu MGC cha phi l ca thu bao b gi (ta gi l MGC trung gian) th n tip tc chuyn yu cu thit lp cuc gi n MGC khc na cho n khi n ng MGC b gi. Trong qu trnh ny, cc MGC trung gian lun phn hi li MGC gi yu cu n n. Cc cng vic ny c thc hin bi CA-F. (7) MGC b gi gi yu cu to kt ni vi MG ni vi tng i ni ht ca thu bao b gi (MG trung gian). (8) ng thi MGC b gi gi thng tin n SG trung gian, thng qua mng SS7 xc nh trng thi ca thu bao b gi. 135
136
IAM
IAM CRCX OK
Invite
Rung chung
Ringback tone
ACM
ACM
183
200 ACK
ANM
Nhc my tr li
m thoi
SS7 SIGTRAN MGCP
m thoi
SIP
Hnh 3.18. Lu x l cuc gi trong chuyn mch mm C th nhn thy, cng ging nh trong chuyn mch knh, chuyn mch mm phi thit lp kt ni trc khi thc hin m thoi. Trong chuyn mch knh, knh bo hiu v knh thoi l hai knh khc nhau nhng cng truyn n mt im x l trn cng kt ni vt l (knh bo hiu c thit lp trc, sau knh thoi mi c thit lp). Cn i vi chuyn mch mm th hai knh ny khng ch l ring bit m chng cn c truyn trn hai kt ni khc nhau: thng tin bo hiu c truyn qua SG v thng tin thoi c truyn qua MG.
H.323; SIP (Session Initiation Protocol); SIGTRAN (Signaling Transport); MGCP (Media Gateway Control Protocol); Megaco/H.248; BICC (Bearer Independent Call Control).
Cc giao thc ny c hai t chc khc nhau xy dng v pht trin l IETF (Internet Engineering Task Force) v ITU (International Telecom Union). C th phn cc giao thc trn thnh hai loi l: giao thc ngang cp (H.323, SIP) v giao thc ch t (MGCP, Megaco). Tng giao thc c vai tr khc nhau trong vic thit lp cuc ni, chng cng c nhng th mnh v im yu khc nhau. Giao thc ngang cp H323, SIP c s dng trao i thng tin bo hiu gia cc MGC, gia MGC v cc Server. Giao thc ch t MGCP, Megaco l giao thc bo hiu iu khin gia MGC v cc Gateway (trong MGC iu khin Gateway). SIGTRAN l giao thc bo hiu gia MGC v Signaling Gateway. BICC l giao thc m bo truyn thng gia cc server (hay MGC). Mi giao thc s nh ngha cc thit b phn cng, ngn xp giao thc, cc loi bn tin, lnh cng nh th tc thit lp, duy tr v gii phng kt ni khc nhau. Hnh 3.19 cho thy v tr v mi quan h gia cc giao thc bo hiu v iu khin trong mng NGN. Giao thc H.323 phin bn 1 v 2 h tr H.245 trn nn TCP, Q.931 trn nn TCP v RAS trn nn UDP. Cc phin bn 3 v 4 ca H.323 h tr thm H.245 v Q.931 trn nn UDP. Giao thc SIP h tr c TCP v UDP. Trong mng NGN cc cuc gi thoi u l cc cuc gi VoIP.
138
139
Thut ng vit tt
THUT NG VIT TT
T vit tt AAA A/D ADSL AG AS ATM B-ISDN BRAS BW CAS CATV CCS CGI COPS CPL CS DNS DSLAM DTE FR FS FTP GE GK GSM GW HTML HTTP IETF 140 T y Authentication/Authorization/ Accouting Server Analog-Digital Converter Asymmetric Digital Subcriber Line Access Gateway Application Server Asynchoronous Transfer Mode Broadband-ISDN Broadband Remote Access System Bandwidth Channel Associated Signalling Cable Television Common Channel Signalling Common Gateway Interface Common Open Policy Service Call Processing Language Call Server Domain Name System Digital Subcriber Line Access Multiplex Data Terminal Equipment Frame Relay Feature Server File Transfer Protocol Gigabit Ethernet Gatekeeper Global System for Mobile Communication Gateway Hyper Text Markup Language Hyper Text Transfer Protocol Internet Engineering Task Force ngha My ch nhn thc/cho php/ thanh ton B chuyn i tng t-s ng dy thu bao s khng i xng Cng truy nhp My ch ng dng Phng thc truyn giao khng ng b ISDN bng rng H thng iu khin truy nhp bng rng Bng thng Bo hiu knh lin kt Truyn hnh cp Bo hiu knh chung Giao din cng chung Dch v chnh sch m chung Ngn ng x l cuc gi My ch cuc gi H thng tn min B ghp knh truy nhp ng dy thu bao s Thit b u cui s liu Phng thc chuyn khung My ch c tnh Giao thc truyn file Ethernet Gigabit B gi cng trong mng H.323 H thng truyn thng di ng ton cu Cng phng tin Ngn ng nh du siu vn bn Giao thc truyn siu vn bn Lc lng c nhim v k thut
Thut ng vit tt
Internet IP ISDN ISP ITU ITU-T LAN MCU MG MGC MGCP MIME MS NGN N-ISDN OSI PBX PC PLMN POTS QoS RAS RFC RSVP RTP RTSP SAP SDH SDP SG SIGTRAN SIP SS7 Internet Protocol Integrated Services Digital Network Internet Service Provider International Telecommunication Union ITU Telecommunication Standadization Sector Local Area Network Multipoint Control Units Media Gateway Media Gateway Controller Media Gateway Control Protocol Multipurpose Internet Mail Extension Media Server Next Generation Network Narrow-ISDN Open System Interconnection Private Branch Exchange Personal Computer Public Land Mobile Network Plain Old Telephone Service Quality of Service Registration, Admission, Status Request For Comments Resource Reservation Protocol Real Time Protocol Real Time Streaming Protocol Session Advertisement Protocol Synchronuous Digital Hierarchy Session Description Protocol Signalling Gateway Signaling Transport Session Initiation Protocol Signalling System No 7 Giao thc Internet Mng (s) a dch v tch hp Nh cung cp dch v Internet Lin minh vin thng quc t Lin minh vin thng quc t - Tiu ban chun ha vin thng Mng ni ht Khi iu khin a im trong mng H.323 Cng phng tin Thit b iu khin cng phng tin Giao thc iu khin cng phng tin Giao thc th in t My ch phng tin Mng vin thng th h sau ISDN bng hp Kt ni h thng m Tng i c quan My vi tnh c nhn Mng di ng mt t Dch v thoi truyn thng Cht lng dch v ng k, Chp nhn v Trng thi Yu cu kin (IETF) bnh lun Giao thc lu tr ti nguyn mng Giao thc thi gian thc Giao thc kim sot lung d liu Giao thc qung co trong phin kt ni Phn cp s ng b Giao thc m t cc phin kt ni a phng tin Cng bo hiu Giao thc chuyn i bo hiu Giao thc khi to phin H thng bo hiu s 7 141
Thut ng vit tt
TCP TDM TG TMN UDP WDM WG WLAN XML Transmission Control Protocol Time Division Multiplexing Trunking Gateway Telecommunication Managament Network User Datagram Protocol Wave Division Multiplexing Wireless Gateway Wiless Local Area Network Extensible Markup Language Giao thc iu khin truyn dn Ghp knh phn chia theo thi gian Cng giao tip Mng qun l vin thng Giao thc d liu ngi s dng Ghp knh theo bc sng Kt ni mng li vi mng di ng Mng LAN khng dy Ngn ng nh du m rng - l ngn ng phn mm dng trong thng mi in t v tm kim cc Web
142
Mc lc
MC LC
CHNG 1: C S K THUT TRUYN DN ...................................................3 1.1.K thut iu ch v ghp knh ............................................................................3 1.1.1. Cc phng php m ha v iu ch ........................................................3 1.1.2. iu ch xung m PCM ..............................................................................4 1.1.3. K thut ghp knh ...................................................................................14 1.2.Thng tin quang ..................................................................................................30 1.2.1. M hnh h thng thng tin quang............................................................30 1.2.2. Cc loi cp si quang ..............................................................................32 1.2.3. My pht tn hiu quang ...........................................................................40 1.2.4. My thu tn hiu quang .............................................................................46 1.3.Thng tin v tuyn ..............................................................................................55 1.3.1. Cc phng php a truy nhp v tuyn ..................................................55 1.3.2. H thng truyn dn vi ba s ....................................................................58 1.3.3. H thng thng tin di ng .......................................................................69 1.3.4. H thng thng tin v tinh ........................................................................78 CHNG 2: C S K THUT CHUYN MCH.............................................81 2.1.Chuyn mch knh..............................................................................................81 2.1.1. Tng i chuyn mch s .........................................................................81 2.1.2. Chuyn mch thi gian k thut s...........................................................86 2.1.3. Chuyn mch khng gian k thut s .......................................................88 2.1.4. Chuyn mch ghp....................................................................................91 2.2.Chuyn mch gi ................................................................................................93 2.2.1. Nguyn l chuyn mch gi ......................................................................93 2.2.2. Chuyn giao hng kt ni v phi kt ni ................................................94 2.2.3. Cc c im ca chuyn mch gi..........................................................96 CHNG 3: C S K THUT MNG IP V NGN .........................................99 3.1.C s k thut mng IP........................................................................................99 3.1.1. B giao thc TCP/IP .................................................................................99
143
Mc lc
3.1.2. a ch IP ................................................................................................ 103 3.1.3. a ch cng v socket............................................................................ 105 3.1.4. nh tuyn trong mng IP....................................................................... 106 3.2.Mng th h mi NGN ..................................................................................... 109 3.2.1. S cn thit phi chuyn i sang mng th h sau ............................... 109 3.2.2. Nguyn tc t chc mng NGN.............................................................. 111 3.2.3. Cc cng ngh nn tng cho NGN ......................................................... 113 3.2.4. Cc t chc v hng pht trin NGN ................................................... 118 3.2.5. S tin ha ln NGN v cc vn cn quan tm.................................. 121 3.2.6. Kin trc phn lp mng NGN theo m hnh Call Server ..................... 123 3.2.7. Chc nng v hot ng ca cc phn t mng ..................................... 125 3.2.8. iu khin kt ni trong mng NGN...................................................... 130 THUT NG VIT TT ........................................................................................ 140
144