Podręcznik Użytkownika ROBOT 2010

Podrcznik Uytkownika
Autodesk Marzec 2009
Copyright 2009 Autodesk, Inc. Wszelkie prawa zastrzeone Ta publikacja, ani adna jej cz, nie moe by reprodukowana w adnej formie, adn metod i w adnym celu. AUTODESK, INC. NIE UDZIELA GWARANCJI ANI RKOJMI, W TYM UMOWNYCH ORAZ WSZELKICH WYNIKAJCYCH Z OBOWIZUJCEGO PRAWA NA UDOSTPNIONE PRZEZ AUTODESK MATERIAY, ZARWNO W ODNIESIENIU DO WAD TYCH MATERIAW, JAK I PRZYDATNOCI DO PRZEZNACZONEGO UYTKU I UDOSTPNIA JE WYCZNIE W TAKIM STANIE, W JAKIM SI ZNAJDUJ W CHWILI UDOSTPNIENIA. W ADNYM WYPADKU AUTODESK, INC. NIE PONOSI ODPOWIEDZIALNOCI WOBEC OSB TRZECICH ZA SZKODY POWSTAE W ZWIZKU Z ZAKUPEM LUB UYWANIEM UDOSTPNIONYCH MATERIAW, W TYM ZA SZKODY WYNIKE POREDNIO, BDCE SKUTKIEM UBOCZNYM ORAZ SZKODY NIEBDCE ZWYKYM NASTPSTWEM TAKIEGO ZAKUPU LUB UYWANIA. WYCZN ODPOWIEDZIALNO, JAK PRZYJMUJE AUTODESK, INC. NIEZALENIE OD FORMY DZIAANIA OGRANICZA SI DO WYSOKOCI CENY ZAKUPU MATERIAW, O KTRYCH MOWA POWYEJ. Autodesk, Inc. zastrzega sobie prawo do wprowadzania poprawek i udoskonalania produktw stosownie do potrzeb. Publikacja ta opisuje stan produktu w momencie jego wydania i moe odbiega od pniejszych wersji produktu. Znaki towarowe firmy Autodesk Nastpujce znaki s zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Autodesk, Inc. w USA i/lub w innych krajach: Nastpujce znaki s zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Autodesk, Inc. w USA i/lub w innych krajach: Autodesk Robot Structural Analysis, Autodesk Concrete Building Structures, Spreadsheet Calculator, AutoCAD, Autodesk, Autodesk Inventor, Autodesk (logo) i Autodesk Revit. Znaki towarowe innych uprawnionych Wszystkie pozostae nazwy znakw firmowych, nazwy produktw lub znaki towarowe nale do ich prawnych wacicieli. Wsppraca programistyczna z innymi podmiotami ACIS Copyright 19892001 Spatial Corp. Czciowo Copyright 2002 Autodesk, Inc. Copyright 1997 Microsoft Corporation. Wszelkie prawa zastrzeone. International CorrectSpell Spelling Correction System 1995 to wasno Lernout & Hauspie Speech Products, N.V. Wszelkie prawa zastrzeone. InstallShield 3.0. Copyright 1997 InstallShield Software Corporation. Wszelkie prawa zastrzeone. Naley zapozna si z biec dokumentacj PANTONE Color Publications w celu odszukania dokadnego koloru. PANTONE oraz inne znaki towarowe Pantone, Inc. s wyczn wasnoci Pantone, Inc. Pantone, Inc., 2002 Czciowo Copyright 19911996 Arthur D. Applegate. Wszelkie prawa zastrzeone. Czciowo oprogramowanie bazuje na wsppracy z Independent JPEG Group. Czcionki z biblioteki czcionek Bitstream Copyright 1992. Czcionki z Payne Loving Trust 1996. Wszelkie prawa zastrzeone. Wydrukowany podrcznik oraz system pomocy powstay przy uyciu programu Idiom WorldServer. INSTYTUCJE RZDOWE Uywanie, powielanie lub ujawnianie podlega ograniczeniom okrelonym przez Rzd Stanw Zjednoczonych odpowiednio w FAR 12.212 (Commercial Computer Software-Restricted Rights) i DFAR 227.7202 (Rights in Technical Data and Computer Software).
Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika
strona: i
SPIS TRECI
1. INFORMACJE DOTYCZCE PROGRAMU AUTODESK ROBOT STRUCTURAL ANALYSIS ...... 1 1.1. 1.2. WYMAGANIA SPRZTOWE ............................................................................................................ 1 LICENCJE PROGRAMU AUTODESK ROBOT STRUCTURAL ANALYSIS ................................................. 2
2. WPROWADZENIE .............................................................................................................................. 3 2.1. OGLNY OPIS PROGRAMU ............................................................................................................ 3 2.2. OGLNE ZASADY PRACY W SYSTEMIE ROBOT.............................................................................. 10 2.2.1. System ekranw ............................................................................................................... 10 2.2.2. Inspektor obiektw ........................................................................................................... 13 2.2.3. Menu, menu kontekstowe, paski narzdziowe ................................................................ 16 2.2.4. Preferencje i Preferencje zadania .................................................................................... 18 2.2.5. Selekcja i filtry .................................................................................................................. 21 2.2.6. Wywietlanie atrybutw konstrukcji i legenda konstrukcji................................................ 24 2.2.7. Listy wykorzystywane w programie .................................................................................. 27 2.2.8. Cechy wsplne okien dialogowych (kursor graficzny, kalkulator).................................... 28 2.3. KONWENCJA ZNAKOWANIA ......................................................................................................... 29 2.4. LISTA KLAWISZY SKRTU ........................................................................................................... 32 2.5. TRYBY KURSORA ....................................................................................................................... 33 3. OGLNE ZASADY TWORZENIA MODELU KONSTRUKCJI ..................................................... 35 3.1. TYPY KONSTRUKCJI ................................................................................................................... 35 3.2. DEFINICJA OSI KONSTRUKCJI ...................................................................................................... 35 3.3. MODEL KONSTRUKCJI - ELEMENTY PRTOWE .............................................................................. 39 3.3.1. Wzy, prty ...................................................................................................................... 39 3.3.2. Profile prtw ................................................................................................................... 43 3.3.3. Materiay ........................................................................................................................... 55 3.3.4. Definicja profilu prta wielogaziowego - przykad ......................................................... 56 3.3.5. Zwolnienia ........................................................................................................................ 56 3.3.6. Mimorody ........................................................................................................................ 59 3.3.7. Poczenia sztywne .......................................................................................................... 62 3.3.8. Wzy kompatybilne ......................................................................................................... 64 3.3.9. Kable ................................................................................................................................ 65 3.3.10. Inne atrybuty elementw prtowych................................................................................. 70 3.4. DEFINICJA MODELU KONSTRUKCJI - POWIERZCHNIOWE ELEMENTY SKOCZONE 2D ....................... 73 3.4.1. Panele .............................................................................................................................. 73 3.4.2. Typy powierzchniowych elementw skoczonych ........................................................... 75 3.4.3. Emitery, zagszczanie, konsolidacja i jako siatki ES ................................................... 82 3.4.4. Gruboci paneli ................................................................................................................ 85 3.5. DEFINICJA MODELU KONSTRUKCJI - OBJTOCIOWE ELEMENTY SKOCZONE 3D ........................... 87 3.5.1. Bryy (konstrukcje objtociowe) ...................................................................................... 87 3.5.2. Opis objtociowych elementw skoczonych ................................................................ 90 3.6. OPERACJE NA OBIEKTACH 2D I 3D ............................................................................................. 93 3.7. PODPORY ................................................................................................................................. 99 3.7.1. Definicja podpory obrconej o kt .................................................................................. 102 3.7.2. Definicja podpr sprystych (grunty uwarstwione) ...................................................... 102 3.8. OBCIENIA ............................................................................................................................ 105 3.8.1. Kombinacje obcie ..................................................................................................... 115 3.8.2. Kombinacje normowe ..................................................................................................... 116 3.8.3. Obcienia ruchome ...................................................................................................... 121
2009 Autodesk Inc. All rights reserved
strona: ii
3.9. OBCIENIA KLIMATYCZNE ....................................................................................................... 128 3.9.1. Obcienia klimatyczne 3D ............................................................................................ 131 3.9.2. Obcienia wiatrem na supach, masztach.................................................................... 132 3.9.3. Obcienia klimatyczne na obiektach 3D ...................................................................... 134 3.9.4. Obcienia wiatrem dla konstrukcji o podstawie wielokta (graniastosup) .................. 136 3.9.5. Zestawienie obcie (obcienia pobierane z bazy danych) ...................................... 139 3.9.6. Automatyczne definiowanie obcie pochodzcych od parcia gruntu ........................ 141 3.10. NUMERACJA (WZY, PRTY, OBIEKTY) ..................................................................................... 144 3.11. OPERACJE EDYCYJNE .............................................................................................................. 146 3.12. KONSTRUKCJE TYPOWE ........................................................................................................... 147 3.13. KONSTRUKCJE FAZOWE ........................................................................................................... 149 4. ANALIZA KONSTRUKCJI.............................................................................................................. 153 4.1. URUCHOMIENIE OBLICZE KONSTRUKCJI .................................................................................. 153 4.2. DOSTPNE TYPY ANALIZY......................................................................................................... 153 4.2.1. Tabela wynikw analizy dynamicznej ............................................................................ 167 4.3. DEFINICJA NOWEGO PRZYPADKU LUB ZMIANA TYPU ANALIZY ...................................................... 168 4.3.1. Przykad definicji przypadku analizy modalnej konstrukcji (drgania wasne konstrukcji) .. 176 4.3.2. Przykad definicji przypadku analizy sejsmicznej i spektralnej .......................................... 176 4.4. RESTART OBLICZE ................................................................................................................. 178 4.5. WIZUALIZACJA PROCESU OBLICZENIOWEGO .............................................................................. 179 5. ANALIZA WYNIKW ..................................................................................................................... 183 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10. 5.11. 5.12. 5.13. 5.14. WYKRESY ............................................................................................................................... 184 TABELE................................................................................................................................... 189 MAPY NA PRTACH .................................................................................................................. 192 MAPY (PANELE) ....................................................................................................................... 194 PRZECICIA PANELI ................................................................................................................. 198 MAPY NA BRYACH .................................................................................................................. 203 PRZECICIA PRZEZ BRYY ........................................................................................................ 206 ANALIZA NAPRE ................................................................................................................. 210 ANALIZA NAPRE KONSTRUKCJI ............................................................................................ 212 ANALIZA GLOBALNA ................................................................................................................. 215 ANALIZA SZCZEGOWA .......................................................................................................... 217 LINIE WPYWU ......................................................................................................................... 222 WYNIKI ZREDUKOWANE DLA PANELI .......................................................................................... 225 WYKRESY I TABELE DLA ANALIZY CZASOWEJ / ANALIZ ZAAWANSOWANYCH .................................. 229
6. WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI ............................................................................................... 233 6.1. WYMIAROWANIE STALI / ALUMINIUM .......................................................................................... 233 6.1.1. Analiza szczegowa (polska norma stalowa PN 90) .................................................... 245 6.1.2. Analiza szczegowa (norma Eurocode3)...................................................................... 248 6.1.3. Analiza szczegowa (francuska norma CM66) ............................................................. 251 6.1.4. Weryfikacja prtw wielogaziowych (polska norma stalowa lub Eurocode 3) ............ 253 6.1.5. Weryfikacja prtw wielogaziowych (francuska norma stalowa CM66) ..................... 257 6.2. WYMIAROWANIE ELEMENTW KONSTRUKCJI ELBETOWYCH ...................................................... 260 6.2.1. Wymiarowanie belek ...................................................................................................... 265 6.2.2. Definicja belek elbetowych - tryb interaktywny ............................................................ 270 6.2.3. Wymiarowanie supw ................................................................................................... 273 6.2.4. Przykad generacji zbrojenia supa i rysunkw zbrojenia (z moliwoci wczytania rysunku do programu AutoCAD Structural Detailing-elbet) 278 6.2.5. Wymiarowanie fundamentw ......................................................................................... 279 6.2.6. Wymiarowanie aw fundamentowych ............................................................................. 293 6.2.7. Wymiarowanie belek-cian ............................................................................................ 294 6.2.8. Rysunki wykonawcze ..................................................................................................... 296 6.3. WYMIAROWANIE PRTW ELBETOWYCH.................................................................................. 300
strona: iii
6.4. WYMIAROWANIE POCZE ..................................................................................................... 309 6.4.1. Wymiarowanie pocze - szczegy dla polskiej normy PN-90/B-03200 ..................... 318 6.5. WYMIAROWANIE DREWNA ........................................................................................................ 332 6.6. ZBROJENIE PYT I POWOK ...................................................................................................... 334 7. BAZY PROFILI PRTW ........................................................................................................... 353 8. WYDRUKI .................................................................................................................................... 358 8.1. NOTKI OBLICZENIOWE .............................................................................................................. 358 8.2. KOMPOZYCJA WYDRUKU .......................................................................................................... 358 8.2.1. Zakadka Standard ......................................................................................................... 361 8.2.2. Zakadka Zrzuty ekranu .................................................................................................. 364 8.2.3. Zakadka Szablony ......................................................................................................... 364 8.2.4. Zakadka Wydruk uproszczony ...................................................................................... 365 8.3. UKAD STRONY ....................................................................................................................... 366 9. PRZYKADY ............................................................................................................................... 369 9.1. PRZYKAD PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI PRTOWEJ Z WYKORZYSTANIEM EKRANW SYSTEMU ROBOT ..................................................................................................... 369 9.1.1. Definicja modelu konstrukcji ........................................................................................... 370 9.1.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 374 9.1.3. Analiza wynikw ............................................................................................................. 374 9.1.4. Wymiarowanie stali ........................................................................................................ 375 9.1.5. Wymiarowanie pocze stalowych ............................................................................... 377 9.1.6. Analiza napre............................................................................................................ 378 9.2. PRZYKAD PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI PRTOWEJ BEZ WYKORZYSTANIA EKRANW SYSTEMU ROBOT ..................................................................................................... 380 9.2.1. Definicja modelu konstrukcji ........................................................................................... 381 9.2.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 389 9.2.3. Analiza wynikw ............................................................................................................. 389 9.2.4. Wymiarowanie belek elbetowych z uwzgldnieniem skrcania ................................... 391 9.2.5. Wymiarowanie supw elbetowych .............................................................................. 392 9.2.6. Wymiarowanie prtw elbetowych ............................................................................... 395 9.3. PYTA ELBETOWA .................................................................................................................. 396 9.3.1. Definicja modelu konstrukcji ........................................................................................... 396 9.3.2. Analiza konstrukcji i prezentacja wynikw oblicze (mapy na przeciciach paneli)...... 404 9.3.3. Obliczanie teoretycznych powierzchni zbrojenia ........................................................... 406 9.3.4. Obliczanie rzeczywistych powierzchni zbrojenia ........................................................... 408 9.4. PRZYKADY DEFINICJI KONSTRUKCJI (OPCJE WYCIGANIA I PRZEKRCANIA) ................................ 415 9.4.1. Silos ................................................................................................................................ 415 9.4.2. Chodnia kominowa ........................................................................................................ 421 9.4.3. Fragment rurocigu ........................................................................................................ 423 9.4.4. Konstrukcje obrotowo-symetryczne ............................................................................... 426 9.5. PRZYKAD PROJEKTOWANIA RAMY PASKIEJ ............................................................................. 431 9.5.1. Definicja modelu konstrukcji ........................................................................................... 432 9.5.2. Definicja przypadkw obcieniowych i obcie ......................................................... 433 9.5.3. Definicja obcie klimatycznych................................................................................... 434 9.5.4. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 436 9.5.5. Analiza szczegowa ...................................................................................................... 436 9.5.6. Wymiarowanie konstrukcji .............................................................................................. 437 9.5.7. Analiza globalna ............................................................................................................. 441 9.5.8. Wymiarowanie pocze stalowych ............................................................................... 442 9.5.9. Kompozycja wydruku ..................................................................................................... 443 9.6. PRZYKAD DEFINIOWANIA OBCIE RUCHOMYCH - KONSTRUKCJA PASKA (RAMA 2D) ............... 445 9.6.1. Definicja modelu konstrukcji ........................................................................................... 446 9.6.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 455
strona: iv
9.6.3. Prezentacja pojazdu i obcienia ruchomego ............................................................... 455 9.6.4. Analiza wynikw ............................................................................................................. 456 9.6.5. Linie wpywu ................................................................................................................... 457 9.7. HALA PRZEMYSOWA (SUWNICA - OBCIENIE RUCHOME) .......................................................... 459 9.7.1. Definicja modelu konstrukcji........................................................................................... 460 9.7.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 474 9.7.3. Wymiarowanie konstrukcji .............................................................................................. 476 9.7.4. Linia wpywu ................................................................................................................... 480 9.8. MOST (OBCIENIE RUCHOME I ANALIZA CZASOWA) ................................................................... 483 9.8.1. Definicja modelu konstrukcji........................................................................................... 485 9.8.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 500 9.8.3. Prezentacja wynikw ...................................................................................................... 500 9.8.4. Wymiarowanie prtw konstrukcji .................................................................................. 502 9.8.5. Analiza czasowa konstrukcji (cakowanie rwna ruchu) .............................................. 509 9.9. FUNDAMENT BLOKOWY ............................................................................................................ 514 9.9.1. Definicja modelu konstrukcji........................................................................................... 515 9.9.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 530 9.9.3. Prezentacja wynikw w postaci map ............................................................................. 530 9.10. PRZYKAD PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI PRTOWEJ WEDUG NORMY EUROCODE 3 ................ 533 9.10.1. Definicja modelu konstrukcji........................................................................................... 533 9.10.2. Analiza sprysto-plastyczna ......................................................................................... 543 9.11. PRZYKAD PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI DREWNIANEJ (WIBA DACHOWA) ............................. 546 9.11.1. Definicja modelu konstrukcji........................................................................................... 548 9.11.2. Analiza konstrukcji.......................................................................................................... 569 9.11.3. Definicja kombinacji normowych .................................................................................... 570 9.11.4. Analiza wynikw ............................................................................................................. 571 9.11.5. Wymiarowanie konstrukcji .............................................................................................. 572 9.11.6. Analiza napre............................................................................................................ 580 9.12. PRZYKAD PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI PRTOWEJ Z MASAMI DODANYMI ............................... 582 9.12.1. Definicja modelu konstrukcji........................................................................................... 583 9.12.2. Obliczenia i analiza wynikw.......................................................................................... 592 10. ZACZNIKI ............................................................................................................................ 595 10.1. ZACZNIK 1 - ELEMENTY PRTOWE (NIELINIOWA ANALIZA W PROGRAMIE ROBOT) ...................... 595 10.2. ZACZNIK 2 - PRZYKADY GENERACJI SIATKI POWIERZCHNIOWYCH ELEMENTW SKOCZONYCH (PYTY I POWOKI) ........................................................................................... 605 10.3. ZACZNIK 3 - PROJEKTOWANIE PROFILI PRTW LITYCH/CIENKOCIENNYCH ............................. 625
strona: 1
1. INFORMACJE DOTYCZCE PROGRAMU ROBOT STRUCTURAL ANALYSIS 1.1. Wymagania sprztowe
AUTODESK
Aby efektywnie pracowa w programie Autodesk Robot Structural Analysis 2009 (Robot), naley posiada:
HARDWARE / SOFTWARE WYMAGANIA UWAGI
system operacyjny
32-bitowy : Windows XP Pro zalecany: Windows XP Pro (+SP 2) (+SP 2) / Vista Windows Vista 64-bitowy i Widows XP Proffesional x64 s obsugiwane tylko w trybie kompatybilonoci 32-bitowej Intel Pentium IV (lub wyszy) 3 GHz; obsugiwane s wieloprocesowe systemy oraz procesory dwurdzeniowe 3 GB pamici RAM okoo 5 GB wolnego miejsca dla zaawansowanych uytkownikw na dysku po instalacji zaleca si 10 GB wolnego miejsca na dysku po instalacji 1280x1024 True Color zalecana: 1600x1200 lub wysza potrzebny do instalacji aktualizacji programu potrzebny jedynie podczas instalacji programu.
procesor
RAM HDD
Grafika - rozdzielczo Internet DVD
Aby poprawnie drukowane byy notki obliczeniowe z programu Robot, konieczne jest posiadanie zainstalowanego w systemie edytora tekstu umoliwiajcego odczyt plikw w formacie *.rft (Rich Text Format). Do takich edytorw naley na przykad MS Word w wersji 6.0 (lub wyszej) oraz WordPad, ktry jest standardowo instalowany razem z systemem Windows.
strona: 2
1.2. Licencje Analysis
programu
Autodesk
Robot
Structural
Program Autodesk Robot Structural Analysis moe zosta uruchomiany z nastpujcymi licencjami: - standardow - profesjonaln. Licencja profesjonalna zawiera wszystkie opcje dostpne w programie Autodesk Robot Structural Analysis. W wersji standardowej (w porwnaniu w wersj profesjonaln) przyjte zostay nastpujce ograniczenia: liczba wzw / elementw = 7000 liczba elementw prtowych = 3000 liczba paneli = 7000 liczba elementw skoczonych (powierzchniowych / objtociowych) = 7000 niedostpny jest typ konstrukcji - Konstrukcje objtociowe niedostpne s nastpujce typy analizy konstrukcji: - analiza harmoniczna - analiza cakowanie rwna ruchu (liniowa i nieliniowa) - analiza Push-over - analiza sprysto-plastyczna prtw - analiza Footfall - analiza FRF (Frequency Response Functions) niedostpne s nastpujce elementy konstrukcji: - elementy kablowe - wykresy zaawansowane.
strona: 3
2. WPROWADZENIE 2.1. Oglny opis programu

Program Robot jest zintegrowanym programem graficznym sucym do modelowania, analizowania i wymiarowania rnych rodzajw konstrukcji. Program pozwala na tworzenie konstrukcji, przeprowadzenie oblicze statycznych konstrukcji, weryfikacj otrzymanych wynikw, obliczenia normowe elementw konstrukcji oraz tworzenie dokumentacji dla policzonej i zwymiarowanej konstrukcji.
Poniej wymienione zostay najbardziej istotne cechy programu Robot: w peni graficzne definiowanie konstrukcji w edytorze graficznym (dopuszczalne jest rwnie wczytanie do programu pliku np. w formacie DXF zawierajcego geometri konstrukcji przygotowanego w innym programie graficznym) moliwo graficznej prezentacji projektowanej konstrukcji oraz przedstawiania na ekranie rnorakich wynikw oblicze (siy, przemieszczenia, praca jednoczenie w kilku oknach na ekranie itp.) moliwo obliczania (wymiarowania) konstrukcji w trakcie projektowania kolejnej konstrukcji (wielowtkowo) moliwo prowadzenia analizy statycznej i dynamicznej konstrukcji moliwo nadawania typu prta w trakcie tworzenia modelu konstrukcji, a nie dopiero w moduach normowych moliwo dowolnego komponowania wydruku (notki obliczeniowe, zrzuty ekranu, kompozycja wydruku, przenoszenie obiektw do innych programw). System Robot skada si z kilku moduw, ktre s odpowiedzialne za pewien etap projektowania konstrukcji (tworzenie modelu konstrukcji, obliczenia konstrukcji, wymiarowanie). Moduy pracuj w tym samym rodowisku.
strona: 4
Po uruchomieniu systemu Robot (naley klikn w odpowiedni ikon znajdujc si na pulpicie lub wybra odpowiedni komend z paska zada) na ekranie pojawia si ponisze okno. Pozwala ono na wybr typu konstrukcji, ktra ma zosta zaprojektowana, wczytanie istniejcej konstrukcji lub przejcie do moduu odpowiedzialnego za wymiarowanie konstrukcji. UWAGA: Podczas pierwszego uruchomienia programu Robot generowany jest raport instalacyjny, w ktrym prezentowane s informacje dotyczce programu Robot. Generacja raportu instalacyjnego moe trwa pewien czas; po zakoczeniu generacji na ekranie pojawi si edytor tekstowy, w ktrym prezentowany bdzie wygenerowany raport.
Poszczeglne ikony znajdujce si w powyszym oknie oznaczaj (UWAGA: gdy kursor jest ustawiony na ikonie, na ekranie pojawia si krtka podpowied opisujca przeznaczenie opcji): pierwsze dwanacie ikon suy do wyboru typu projektowanej konstrukcji:
ramy paskiej
powoki
kratownicy paskiej
konstrukcji w paskim stanie naprenia
rusztu
konstrukcji w paskim stanie odksztacenia
kratownicy przestrzennej
konstrukcji osiowosymetrycznej
ramy przestrzennej
konstrukcji objtociowej (bryy)
pyty
budynku
Budynek nie jest typem konstrukcji, a jedynie szablonem umoliwiajcym atwiejsz definicj tego rodzaju konstrukcji. Dostpne wsprzdne i wzowe stopnie swobody dla budynku s identyczne jak dla powok paskich i zakrzywionych.
strona: 5
UWAGA:
Typ konstrukcji osiowosymetrycznej modeluje bry obrotow za pomoc paskiego, pionowego przekroju przez bry (patrz rysunek poniej). Zakada si, e globalna o Z jest osi pionow bryy; definiowana jest poowa przekroju po dodatniej stronie osi X. Aby zaznaczy pooenie osi pionowej przekroju w konstrukcji osiowosymetrycznej, na widoku konstrukcji dodano pomocnicze osie konstrukcyjne o wsprzdnych X=0.
UWAGA: UWAGA:
Nie jest moliwe czenie przestrzennych modeli prtowych (typ rama 3D) z nastpujcymi typami konstrukcji: pyta, paski stan odksztace i paski stan napre. Dla dwch typw konstrukcji (paski stan odksztacenia oraz konstrukcja osiowosymetryczna) wymiar poprzeczny jest zawsze przyjmowany jako 1 m, niezalenie od ustawienia jednostki dugoci w oknie dialogowym Preferencje zadania. Oznacza to, e modelujemy wycinek konstrukcji o gruboci 1 metra. Wpywa to na interpretacj obcie i reakcji.
kolejne siedem ikon suy do wyboru moduw wymiarowania konstrukcji elbetowych:
wymiarowanie belek elbetowych
wymiarowanie supw elbetowych
wymiarowanie fundamentw bezporednich
wymiarowanie aw fundamentowych
wymiarowanie belek-cian
wymiarowanie cian elbetowych
wymiarowanie pyt elbetowych kolejne trzy ikony su do:
tworzenia konstrukcji bibliotecznej (proste konstrukcje przygotowane w programie)
wymiarowania pocze stalowych
projektowania profili prtw (profile lite lub cienkocienne)
strona: 6
przedostatnia ikona suy do otwarcia pliku zawierajcego wczeniej tworzon konstrukcj ostatnia ikona suy do otwarcia nowego projektu. Po wybraniu jednej z powyej opisanych opcji parametry systemu Robot dostosowywane s do funkcji wybranego moduu normowego lub wybranego typu konstrukcji. Na ekranie pojawia si, w zalenoci od przeznaczenia i dziaania moduu, albo okno edycyjne umoliwiajce edycj konstrukcji, albo ekran specjalnie dostosowany do funkcji moduu (dotyczy to moduw normowych). Gwne elementy znajdujce si na ekranie w wikszoci moduw systemu pokazano na przykadzie ukadu ekranu pojawiajcego si na pocztku pracy (rysunek poniej).
Powyszy ekran moe by podzielony na kilka czci: grna belka na ktrej podawane s podstawowe informacje dotyczce zadania (nazwa projektu, dane dotyczce oblicze konstrukcji: wyniki aktualne, wyniki nieaktualne, w trakcie oblicze) menu i paski narzdziowe (rwnie pasek narzdziowy po prawej stronie ekranu - znajduj si tam najczciej uywane ikony) i lista wyboru ekranw systemu Robot listy wyboru nastpujcych wielkoci: wzw, prtw, przypadkw obcienia, postaci drga wasnych okno dialogowe Inspektor obiektw znajdujce si z lewej strony ekranu (okno to moe zosta zamknite, aby zwikszy pole graficzne programu suce do definicji konstrukcji) - UWAGA: dla lepszej czytelnoci powyszego zrzutu na ekranie nie jest pokazane okno dialogowe Inspektor obiektw pole graficzne (edytor graficzny), ktre suy do modelowania i wizualizacji konstrukcji
strona: 7
pasek narzdziowy znajdujcy si poniej pola graficznego, w ktrym znajduj si ikony pozwalajce na wywietlenie na ekranie: numerw wzw/prtw, numerw paneli, symboli podpr, szkicw profili, symboli i wartoci obcie oraz deformacji konstrukcji dla danego przypadku obcieniowego pole na dole ekranu, w ktrym prezentowane s nastpujce informacje: nazwy otwartych pl edycyjnych (viewers), wsprzdne pooenia kursora, uywane jednostki oraz kilka opcji ktrych nacinicie powoduje otwarcie okien dialogowych (Wywietlanie atrybutw, Tryb kursora) lub podanie informacji na temat dostpnych zasobw. Ikony znajdujce si w lewej, dolnej czci ekranu umoliwiaj: wybr trybu pracy kursora otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw przywrcenie domylnych atrybutw konstrukcji prezentowanych na ekranie.
W przypadku definiowania konstrukcji objtociowej w dolnej czci ekranu pojawiaj si dodatkowo trzy ikony: bez przesaniania cieniowanie szybkie przesanianie. W grnej czci ekranu znajduje si narzdzie nawigacyjne ViewCube, suce do obracania i ustawiania biecej orientacji modelu konstrukcji. Wskazanie powierzchni, krawdzi lub wierzchoka ViewCube powoduje szybkie przeniesienie modelu do tej predefiniowanej orientacji. Ponadto kliknicie i przytrzymanie elementu ViewCube pozwala dowolnie obraca model w rnych kierunkach. Opcja ViewCube dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Widok / ViewCube - waciwoci.
Narzdzie ViewCube oferuje 26 zdefiniowanych obszarw, ktre mona klikn, aby zmieni biecy widok modelu. Te 26 zdefiniowane obszary podzielono na trzy grupy: naronik, krawd i powierzchnia. Z 26 zdefiniowanych obszarw 6 reprezentuje standardowe widoki modelu: gra, d, przd, ty, lewo i prawo. Widoki te ustawia si, klikajc jedn z powierzchni narzdzia ViewCube. Za pomoc pozostaych 20 zdefiniowanych obszarw (8 naronikw, 12 krawdzi) mona uzyska dostp do widokw modelu pod dowolnym ktem. Na strefach kostki istnieje rozrnienie pojedynczego i podwjnego kliknicia (podzia na strefy: A i B): pojedyncze kliknicie w strefie B: gboki rzut odpowiedniej paszczyzny/widok 2D/3D podwjne kliknicie w strefie B: rzut odpowiedniej paszczyzny pojedyncze/podwjne kliknicie w strefie A: widok 3D.
strona: 8
Kliknicie zdefiniowanego obszaru narzdzia ViewCube to nie jest jedyny sposb zmiany widoku modelu za pomoc tego narzdzia. Klikajc i przecigajc narzdzie ViewCube, mona zmieni widok modelu na rzutni niestandardow inn ni 26 dostpnych rzutni standardowych. Gdy model wywietlany jest w jednym z widokw powierzchni 2D, obok narzdzia ViewCube pojawiaj si dodatkowe ikony: - strzaki obracania umoliwiaj obrt biecego widoku o 90 stopni w kierunku dodatnim lub ujemnym wok rodka widoku - trjkty umieszczone po jednym z kadej strony narzdzia ViewCube, umoliwiaj obracanie biecego widoku, w celu wywietlenia widoku jednej z powierzchni przylegych - ikona umoliwiajca powrt do widoku pocztkowego modelu.
Narzdzie ViewCube wykorzystuje ponadto oznaczenia kompasu do wskazywania kierunku, z ktrego ogldany jest model. Aby zmieni punkt widoku modelu, naley klikn wybrany kierunek znajdujcy si na kompasie (PN, W, PD, Z). W prawym, dolnym rogu ekranu znajduj si opcje suce do sterowania stopniem widocznoci konstrukcji. Pozwalaj one na wybr fragmentu konstrukcji, ktry zostanie przedstawiony na ekranie. Moliwe jest rwnie dostosowanie stopnia widocznoci pozostaych jej fragmentw. Aby rozwin opcj Widok, naley umieci na niej kursor myszki; wywietlane zostaj wwczas 4 suwaki (patrz poniszy rysunek). Trzy pierwsze to tzw. Paszczyzny tnce, ktrych kolory oznaczaj odpowiednio kierunki ukadu wsprzdnych: niebieski - o X zielony - o Y czerwony - o Z. Kady z suwakw posiada po dwa przyciski (po prawej i po lewej stronie), ktre pozwalaj na przesuwanie paszczyzn ograniczajcych, rwnolegych do paszczyzn gwnych ukadu wsprzdnych.
strona: 9
W lewej, dolnej czci ekranu znajduje si ikona (np. ikona ) prezentujca symbolicznie paszczyzn, w ktrej przedstawiany jest widok definiowanej konstrukcji. Po naciniciu tej ikony otwierane jest okna dialogowe Widok.
W powyszym oknie dialogowym wybrana moe zosta praca: na widoku 2D (klawisz 2D) na widoku 2D w gbokim rzucie (klawisz 2D/3D) w przestrzeni trjwymiarowej (klawisz 3D). W przypadku nacinicia klawiszy 2D i 2D/3D dostpna staje si lista wyboru znajdujca si pod tymi klawiszami oraz dwa klawisze: i (te klawisze znajduj si rwnie na ikonie w prawym dolnym rogu ekranu). Nacinicie klawisza () powoduje przejcie na kolejny (poprzedni) poziom zdefiniowanych osi konstrukcji (poziom oznacza osie konstrukcji zdefiniowane dla dowolnej osi X, Y lub Z). Z listy wyboru mona wybra dowolny, istniejcy poziom osi konstrukcji (identyfikacja jest moliwa rwnie po nazwie osi konstrukcji). Po wybraniu opcji 2D/3D dostpne staj si klawisze XY, XZ i YZ umoliwiajce wybr paszczyzny pracy. Lista wyboru znajdujca si pod tymi klawiszami zawiera dostpne widoki konstrukcji (z gry, z dou itp.; widoki SW, SE, NW, NE s widokami izometrycznymi, dla ktrych punkt obserwacji jest ustawiony odpowiednio: z poudniowego zachodu, z poudniowego wschodu, z pnocnego zachodu i z pnocnego wschodu). UWAGA: Informacje podawane w polu znajdujcym si na dole ekranu zale od moduu w ktrym uytkownik pracuje (nieco inne informacje bd podawane np. w moduach do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych).
Po wybraniu na winietce jednej z ikon symbolizujcych moduy normowe (wymiarowanie elbetu, stali, pocze stalowych) powoduje uruchomienie zestawu okien i tabel dostosowanych do funkcji moduu. Wicej informacji dotyczcych dostpnych w systemie Robot ekranw podano w rozdziale 2.2.1.
strona: 10
2.2. Oglne zasady pracy w systemie Robot

Na pocztku opisu zasad posugiwania si systemem Robot podamy kilka oglnych regu obowizujcych w systemie: Nowe wzy powstaj automatycznie w trakcie definicji prtw. Jeeli prt tworzony jest w oparciu o istniejce wzy - nie zostan utworzone nowe wzy Usunicie prta pozostawia jego wzy Nadajc atrybuty (podpory, profile, obcienia, grubo panela itp.) mona najpierw ustali ich waciwoci, a nastpnie wskaza kolejne prty/wzy/panele/bryy, ktrym maj by przypisane. Czasami wygodniej jest odwrci ten porzdek i najpierw utworzy selekcj (wybra list prtw/wzw/paneli/bry), a nastpnie okreli atrybut. Zostanie on przypisany aktualnie wybranym prtom/wzom/panelom/bryom Typ prta wykorzystywany podczas wymiarowania elementw konstrukcji i zawierajcy parametry normowe moe zosta nadany ju w trakcie definiowania konstrukcji Niektre operacje edycyjne nie podlegaj dziaaniu opcji COFNIJ.
2.2.1. System ekranw

System Robot zosta wyposaony w mechanizm tzw. ekranw (layouts), ktry uatwia proces projektowania konstrukcji. Ekrany w systemie Robot s to specjalnie zaprojektowane ukady okien dialogowych, pl edycyjnych i tabel suce do wykonania pewnej cile okrelonej operacji w systemie. Ekrany dostpne w systemie Robot zostay utworzone, aby uatwi uytkownikowi wykonywanie kolejnych operacji prowadzcych do zdefiniowania, obliczania i zwymiarowania konstrukcji. Aby uniemoliwi zepsucie zdefiniowanych ekranw, okna dialogowe, tabele otwierane po uruchomieniu ekranu nie daj si zamyka. Stan okien w ekranie jest zapamitywany w momencie jego zamykania; okna w ekranie powinny zosta odtworzone w takiej postaci, w jakiej zostay zamknite. Ekrany dostpne s po wybraniu listy wyboru znajdujcej si w grnej czci ekranu (rysunek poniej).
Po klikniciu w pole umoliwiajce wybr ekranu rozwijana jest pokazana poniej lista. Jest to lista standardowych ekranw dostpnych w systemie Robot; nie uwzgldnia ona wszystkich ekranw zdefiniowanych w kilku grupach ekranw (s tu pokazywane jedynie ekrany wykorzystywane podczas definicji modelu konstrukcji prtowej).
strona: 11
Ukad i kolejno ekranw zosta tak dobrany, aby sugerowa kolejne etapy tworzenia i wymiarowania konstrukcji. Oczywicie nie jest konieczne, aby definiowa konstrukcj zgodnie z kolejnoci ekranw; mona to robi w dowolny sposb. Mechanizm ekranw zosta wprowadzony w systemie Robot po to, aby definiowanie konstrukcji byo szybkie i intuicyjne. Oczywicie nie jest te konieczne, aby uywa mechanizmu ekranw. Wszystkie operacje w systemie Robot mona wykona bez uywania zdefiniowanych ekranw. Jako przykad uytecznoci systemu ekranw na poniszym rysunku pokazany zosta ukad ekranu monitora, ktry otwierany jest po wyborze ekranu PRTY.
strona: 12
Ekran monitora mona podzieli na trzy zasadnicze czci: pole edytora graficznego, w ktrym dokonywana jest definicja konstrukcji okno dialogowe Prt (w przypadku innego ekranu bdzie to inne okno dialogowe) suce do definiowania kolejnych prtw konstrukcji tabeli pracujcej jak arkusz kalkulacyjny, w ktrej przedstawiane s informacje dotyczce zdefiniowanych prtw (w przypadku innego ekranu bd to informacje dotyczce innych obiektw takich jak: wzy, obcienia, podpory itp.). Tabela pozwala na edycj wprowadzonych danych. Jest rwnie moliwe skopiowanie zawartoci tej tabeli do arkuszy kalkulacyjnych (np. MS Excel). Wybierajc kolejne ekrany zdefiniowane w systemie Robot uytkownik w prosty sposb moe zdefiniowa, obliczy i zwymiarowa konstrukcj. Po zwymiarowaniu konstrukcji moe si okaza, e niektre prty bd musiay zosta zmodyfikowane (np. poprzez zmian profilu prta); pocignie to za sob ponowne przeliczenie caej konstrukcji. System ekranw znacznie uatwia i przyspiesza kolejne etapy projektowania konstrukcji: analiz, wymiarowanie i modyfikacj konstrukcji.
strona: 13
2.2.2. Inspektor obiektw

Inspektor jest narzdziem umoliwiajcym zarzdzanie elementami (obiektami) znajdujcymi si w projekcie utworzonym w programie Robot. Standardowo okno dialogowe Inspektora jest prezentowane w lewej czci okna programu obok pola graficznej definicji modelu. Okno dialogowe Inspektora moe by wywietlone na ekranie (oraz zamknite) po: - wybraniu opcji menu Okno / Okno Inspektora - naciniciu ikony .
Najwaniejszymi zadaniami, ktre s wykonywane w inspektorze, s: prezentacja zawartoci projektu w odpowiednim porzdku (kolejnoci) wybr elementw, ktre powinny by poddane dziaaniu wybranej komendy prezentacja i modyfikacja waciwoci elementw projektu (mog to by pojedyncze elementy lub cae obiekty) filtrowanie elementw (obiektw) modelu tworzenie i zarzdzanie dokumentacj projektu. Szeroko okna dialogowego Inspektor moe zosta dowolnie dopasowana, tak aby pozostawi jak najwicej miejsca na obszar graficznej definicji modelu konstrukcji. Okno dialogowe skada si z kilku elementw tematycznych obejmujcych cao zagadnie zwizanych z prac nad konstrukcj: Inspektor obiektw (zakadka Geometria) Wymiarowanie pocze Inspektor skadnikw konstrukcji elbetowych
Inspektor - przygotowanie rezultatw. Przejcie pomidzy zakadkami jest moliwe po naciniciu odpowiedniej ikony znajdujcej si w dolnej czci okna dialogowego. Zakadka Inspektor obiektw Zakadka Inspektor obiektw suy do globalnych operacji na wyselekcjonowanych obiektach konstrukcji. Pozwala na definiowanie obiektw oraz grupowanie ich w hierarchii tematycznej. Skada si z dwch zakadek: Geometria i Grupy. Zakadka Geometria Zakadka skada si z nastpujcych czci: w grnej czci znajduj si pola umoliwiajce wizualizacj i selekcj obiektw z moliwoci filtrowania po typach obiektw w dolnej czci przedstawiane s waciwoci dla obiektw wybranych w grnej czci okna dialogowego.
strona: 14
Wizualizacja / selekcja W grnej czci zakadki Inspektor obiektw okna Inspektora sucej do wizualizacji i selekcji obiektw znajduje si zakadka Geometria. Zakadka Geometria umoliwia przegldanie wszystkich obiektw konstrukcji pogrupowanych typami (pitra, wzy, prty, panele, bryy itp.) oraz selekcjonowanie obiektw, dla ktrych w bloku waciwoci mona wywietla wybrane parametry oraz dokonywa ich modyfikacji. Pod zdefiniowanymi pitrami znajduj si obiekty nalece do piter. Inspektor suy zatem rwnie do atwej nawigacji po pitrach (ustawianie aktywnego - ograniczanie pracy do konkretnego pitra), edytowaniu parametrw piter (nazwy, poziomu, wysokoci, koloru oraz listy obiektw nalecych do pitra). W Inspektorze dostpnych jest kilka operacje na pitrach, uatwiajcych prac nad modelem konstrukcji (Ustaw aktywne pitro, Filtrowanie piter konstrukcji, Dodaj pitro, Kopiuj pitro, Kopiuj zawarto pitra, Usu pitro).
strona: 15
Nacinicie ikony
pozwala na filtrowanie listy obiektw wywietlanych w oknie dialogowym Inspektor
pozwala na filtrowanie listy obiektw na podstawie (wzy, prty, panele). Nacinicie ikony dokonanej selekcji obiektw. Opcje umoliwiajce dodanie / usunicie foldera znajduj si rwnie w menu kontekstowym, ktre pojawia si na ekranie po naciniciu prawego klawisza myszki. Dodatkowo znajduj si w nim opcje pozwalajce na sortowanie, filtrowanie, selekcj, szukanie i odwieanie elementw znajdujcych si na zakadce Geometria.
Waciwoci - dolna cz okna Inspektora Blok Waciwoci pojawia si na wielu zakadkach okna Inspektora, a na kadej z nich moe funkcjonowa niezalenie i pokazywa rne dane w odmienny sposb. Opcje znajdujce si w tej czci okna dialogowego su do przegldania i edycji poszczeglnych atrybutw obiektw zaznaczonych w grnej czci okna dialogowego Inspektor. Blok Waciwoci posiada moliwo grupowania atrybutw wg kategorii, a tym samym, ich ukrywania w poddrzewach.
Zakadka Grupy Zakadka Grupy pozwala na dowolne grupowanie obiektw konstrukcji (wzy, prty, panele lub obiekty pomocnicze). W grupie obiektw mona tworzy dowoln hierarchi obiektw, aby uatwi prac nad modelem konstrukcji, a nastpnie wykorzysta grupy do szybkiej selekcji lub atwego podgldu wybranych grup. Na grupach mona przeprowadza podstawowe operacje logiczne; dostpne operacje logiczne to: suma - selekcja bdzie obejmowaa elementy z wszystkich wybranych grup; wybranie dodatkowo opcji Sumuj z istniejc selekcj rozszerzy list selekcji o wczeniej wybrane obiekty cz wsplna - lista selekcji bdzie obejmowa cz wspln wybranych grup; jeeli wybrana jest opcja Cz wsplna grup i biecej selekcji, to wwczas selekcja obejmie elementy wystpujce w grupach i wczeniej wybranych obiektach
strona: 16
rnica - dziaa na zasadzie inwersji: selekcja obejmie obiekty spoza wybranych grup (przy zaznaczonej opcji Odejmuj od wszystkich elementw) lub nalece do wczeniejszej selekcji, a nie wystpujce w wybranych grupach (opcja Odejmuj od biecej selekcji) Zakadka Poczenia Stalowe okna Inspektora zostaa opisana w rozdziale 6.4 Wymiarowanie pocze stalowych, natomiast zakadka Skadniki elbetowe w rozdziale 6.2 Wymiarowanie elementw konstrukcji elbetowych. Zakadka Przygotowanie rezultatw okna Inspektora Zakadka Przygotowanie rezultatw suy do zarzdzania przygotowaniem rezultatw dla konstrukcji pytowo-powokowych i objtociowych. Skada si z dwch zakadek: Szablon i Biece. Zakadka Szablon Zakadka skada si z nastpujcych czci: w grnej czci znajduje si tabela zawierajce informacje dotyczce przygotowanych rezultatw; w pasku narzdziowym znajduj si opcje pozwalajce na uruchomienie / zatrzymanie przygotowania rezultatw oraz wczenie podgldu obliczonych rezultatw; prezentowane s rezultaty wybrane w szablonie wraz z aktualnym statusem oblicze (gotowe, w trakcie oblicze lub nie zostao obliczone) w dolnej czci przedstawiane s waciwoci dla pozycji wybranej w tabeli; przedstawiane s informacje dotyczce czasu oblicze, parametrw i typu wynikw.
2.2.3. Menu, menu kontekstowe, paski narzdziowe

W systemie Robot gwne menu skada si z dwch czci: menu tekstowego i paskw narzdziowych zawierajcych odpowiednie ikony. Mog by one wykorzystywane zamiennie w zalenoci od przyzwyczaje i preferencji uytkownika. Obydwa rodzaje menu przedstawiane s na ekranie jako poziomy pasek znajdujcy si na samej grze ekranu (dodatkowo w wikszoci ekranw programu Robot wystpuje rwnie dodatkowy pasek narzdziowy z prawej strony ekranu monitora). Zarwno w gwnym menu tekstowym jak i pasku narzdziowym przedstawiane s podstawowe opcje dostpne w module. Jakkolwiek ukad menu tekstowego i ikonowego zaley od wybranego moduu programu, to podstawowe opcje menu s obecne w kadym z moduw. Obydwa rodzaje menu s pokazane na poniszym rysunku. Jako przykad wybrano menu gwne pojawiajce si po wywoaniu ekranu START. Menu tekstowe
Pasek narzdziowy
Kliknicie lewym klawiszem myszki w dowoln komend znajdujc si w menu tekstowym pokazanym na powyszym rysunku powoduje otwarcie dodatkowego podmenu, w ktrym umieszczone s opcje szczegowe. Wszystkie komendy podawane s formie tekstowej (poprzez nazw komendy). Pasek narzdziowy jest typem menu, w ktrym wszystkie opcje s przedstawiane symbolicznie przy pomocy ikon. W menu gwnym prezentowane s tylko podstawowe ikony. Kliknicie lewym klawiszem myszki w cz ikon znajdujcych si w menu gwnym powoduje otwarcie dodatkowego podmenu, w ktrym znajduj si grupy ikon powodujce podobne dziaanie w module (definicja konstrukcji, operacje suce do edycji konstrukcji na ekranie, opcje narzdziowe). Kliknicie w niektre ikony znajdujce si w gwnym menu ikonowym powoduje wykonanie danej operacji (zapis, wydruk, podgld, kopiowanie, widok pocztkowy itp.) lub otwarcie okna dialogowego (np. okrelenie rodzajw analizy konstrukcji). Menu tekstowe jest zorganizowane w sposb hierarchiczny. Uytkownik wybiera opcj poprzez umieszczenie kursora myszki na wybranej komendzie i kliknicie lewym klawiszem myszki. Jeli wybrana komenda jest podwietlona, wybr tej opcji moe by rwnie dokonany poprzez nacinicie klawisza
strona: 17
<Enter>. Opcja moe by rwnie wybrana poprzez nacinicie litery, ktra w nazwie komendy jest podkrelona. Uytkownik moe porusza si w menu tekstowym przy uyciu strzaek znajdujcych si na klawiaturze. Po wyborze jednej z komend w gwnym menu tekstowym na ekranie pojawia si podmenu skadajce si z opcji zgrupowanych tematycznie. Dla niektrych opcji w podmenu tekstowym istnieje rwnie moliwo otwarcia kolejnego podmenu. Paski narzdziowe s zorganizowane podobnie jak menu tekstowe. Kliknicie lewym klawiszem myszki w wybran ikon w menu gwnym powoduje albo wykonanie operacji, albo otwiera podmenu zawierajce grup ikon. Kliknicie w dowoln z ikon powoduje wykonanie wybranej operacji. Przykadowo, aby otworzy okno dialogowe Osie konstrukcji suce do definiowania osi konstrukcyjnych, naley: w menu wybra opcj: Geometria / Osie konstrukcji w pasku narzdziowym znajdujcym si po prawej stronie ekranu START wybra ikon Obydwie operacje spowoduj otwarcie tego samego okna dialogowego. UWAGA: .
W systemie Robot menu s dostosowywane do potrzeb poszczeglnych moduw (definicja konstrukcji, przegldanie wynikw, wymiarowanie). Menu, ktre jest w danym momencie prezentowane na ekranie, jest to menu aktywnego (podwietlonego) widoku (edytora graficznego, tabeli, widoku konstrukcji). Aby zmieni menu, naley uaktywni inny widok konstrukcji, tabel itp.
Menu, menu kontekstowe, klawisze skrtu oraz paski narzdziowe zdefiniowane w systemie Robot mog by modyfikowane. Mona tego dokona wybierajc odpowiedni komend z menu: Narzdzia / Dostosuj. Otwierane s okna dialogowe pozwalajce na dostosowanie menu/menu kontekstowego, klawiszy skrtu i paskw narzdziowych do potrzeb uytkownika. Podczas pracy w edytorze graficznym lub w tabeli nacinicie prawego klawisza myszki powoduje otwarcie dodatkowego menu kontekstowego, w ktrym znajduj si najczciej wykorzystywane przez uytkownika opcje. Przykadowo na poniszym rysunku pokazano menu kontekstowe, ktre zostao otwarte, gdy kursor by umieszczony w polu graficznym ekranu START (dla ramy 2D). UWAGA: Menu kontekstowe pokazane na poniszym rysunku jest wywietlane w przypadku, gdy nie zosta podwietlony aden obiekt w polu graficznym.
Jeeli dowolny obiekt zosta podwietlony (ale nie wybrany) na widoku konstrukcji, to w menu kontekstowym dodanych jest kilka opcji w stosunku do standardowej zawartoci menu kontekstowego. Dla obiektw, ktre mona wyselekcjonowa, mona przeprowadzi standardowe operacje (kopiowanie, wycinanie, wklejanie). W menu kontekstowym znajduj si rwnie opcje pozwalajce na zaznaczenie (selekcj) obiektw na podstawie wybranego kryterium (wg typu prta, wg materiau, wg profilu prta itp.).
strona: 18
2.2.4. Preferencje i Preferencje zadania

W systemie Robot parametry programu mog zosta ustawione przy pomocy dwch opcji: Preferencji i Preferencji zadania. W oknie dialogowym Preferencji, ktre pokazane jest na poniszym rysunku, uytkownik ma moliwo definiowania podstawowych parametrw programu. Okno dialogowe Preferencje moe by uruchomione na dwa podane poniej sposoby: z menu wybierajc komend: Narzdzia / Preferencje klikajc w ikon Preferencje znajdujc si w pasku narzdziowym Narzdzia.
strona: 19
Powysze okno mona podzieli na kilka czci, z ktrych wymienimy: w grnej czci okna znajduj si cztery ikony (opisane dla okna dialogowego Preferencje zadania) oraz pole wyboru pliku preferencyjnego. W polu znajdujcym si w prawym, grnym rogu przedstawiana jest nazwa aktualnie uywanego pliku preferencyjnego. W tym polu uytkownik moe wybra plik preferencyjny, ktry zosta wczeniej utworzony. Mona tego dokona naciskajc strzak znajdujc si na kocu tego pola; powoduje to otwarcie listy dotychczas utworzonych plikw preferencyjnych skd odpowiedni do potrzeb plik preferencyjny moe zosta wybrany w lewej czci okna znajduje si drzewko, z ktrego uytkownik przy pomocy myszki wybiera jedn z wymienionych poniej opcji pliku preferencyjnego systemu Robot: jzyki; wybr parametrw regionalnych (okrelenie kraju, ktrego normy, materiay i regulaminy np. regulaminy kombinacji normowych bd wykorzystywane podczas definiowania, oblicze i wymiarowania konstrukcji) oraz jzyka pracy i jzyka wydrukw parametry oglne parametry widoku parametry wywietlania (wybr kolorw i czcionek dla elementw ekranu) pasek i menu (wybr typu menu i rodzajw paskw narzdziowych) parametry wydrukw (wybr kolorw i czcionek wykorzystywanych na wydrukach, symbole, skala, gruboci linii) zaawansowane - opcje suce do przygotowania rezultatw w pamici operacyjnej i czyszczenia katalogu TEMP na komputerze w prawej czci okna znajduje si pole, ktre jest aktualizowane w zalenoci od wybranej przez uytkownika komendy z drzewka opcji. W oknie Preferencji zadania, ktre pokazane jest na poniszym rysunku, uytkownik ma moliwo definiowania podstawowych parametrw programu wykorzystywanych w danym zadaniu. Okno dialogowe Preferencje zadania moe by uruchomione na dwa podane poniej sposoby: z menu wybierajc komend: Narzdzia / Preferencje zadania klikajc w ikon Preferencje zadania znajdujc si w pasku narzdziowym Narzdzia.
strona: 20
Dziaanie i budowa tego okna dialogowego s podobne do dziaania i budowy okna Preferencji. W grnej czci okna znajduje si kilka ikon oraz pole wyboru pliku preferencji zadania. Nacinicie ikon powoduje: - otwarcie okna dialogowego umoliwiajcego wczytanie wybranego pliku preferencji zadania - otwarcie okna dialogowego umoliwiajcego zapis preferencji zadania we wskazanym pliku - usuwanie aktualnie wykorzystywanych preferencji zadania - przywrcenie domylnych wartoci parametrw opcji preferencji zadania znajdujcych si w pliku dostarczonym z programem Robot. W powyszym oknie mona wybra nastpujce opcje: jednostki i formaty liczb (wymiary, siy, moliwo edycji jednostek) materiay (wybr zestawu materiaw wedug listy krajw lub definicja wasnego materiau) katalogi profili (wybr odpowiedniego katalogu z profilami prtw) katalogi pojazdw (wybr odpowiedniego katalogu z pojazdami normowymi) katalogi obcie (wybr katalogu z obcieniami sucymi do zestawienia obcie na elementy konstrukcji) / katalogi gruntw (wybr katalogu zawierajcego list gruntw) katalogi rub lub rub kotwicych (wybr katalogu zawierajcego list rub) katalogi prtw zbrojeniowych i siatek zbrojeniowych normy (wybr norm wedug ktrych odbywa si bdzie definiowanie i wymiarowanie konstrukcji norma niegowa, wiatrowa, wymiarowanie stali, elbetu, pocze); w przypadku wyboru norm kombinacji normowych istnieje moliwo uruchomienia edytora regulaminw kombinacji normowych - jest to moliwe po naciniciu klawisza () znajdujcego si po prawej stronie listy wyboru regulaminu kombinacji normowych parametry analizy konstrukcji (opcje suce do wyboru sposobu oblicze statycznych konstrukcji, definicja podstawowych parametrw do oblicze dynamicznych, nieliniowych i wybr typw analizy, moliwo zapisu wynikw dla analizy sejsmicznej - kombinacji przypadkw sejsmicznych) parametry generacji siatki powierzchniowych/bryowych elementw skoczonych. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si dwa klawisze: - otwarcie opcji preferencji zadania ustawionych przez uytkownika jako wartoci domylne - zapisanie aktualnych ustawie parametrw preferencji zadania jako wartoci domylnych; te ustawienia bd wykorzystywane dla kadego nowego projektu.
strona: 21
2.2.5. Selekcja i filtry

Podczas pracy w rnych moduach programu do czsto wykorzystywane s opcje wyboru. Pozwalaj one na definiowanie listy wzw, prtw, paneli, przypadkw obcieniowych, na ktrej dokonywane bd pniej wybrane przez uytkownika operacje. Proces wyboru zakoczony jest utworzeniem zbioru elementw, ktry jest aktywny do momentu, gdy uytkownik nie wykona nastpnego wyboru. Selekcja moe by dokonana: graficznie na ekranie (z menu poprzez wybranie jednej z opcji znajdujcych si w podmenu Edycja / Zaznacz Specjalnie lub z menu kontekstowego poprzez wybranie opcji Zaznacz) w oknie dialogowym Selekcja (z menu poprzez wybranie opcji Edycja / Zaznacz) z list wzw, prtw, obiektw i przypadkw obcieniowych znajdujcych si pod menu (mona wpisa w tym polu prty/wzy/panele/przypadki do selekcji, wybra wszystkie wymienione elementy lub nie wybra adnego elementu) w tabeli poprzez podwietlenie odpowiednich linii. Selekcja jest identyczna we wszystkich tabelach i edytorach graficznych. Oznacza to, i po wybraniu elementu konstrukcji w edytorze graficznym, selekcja zostanie pokazana rwnie w odpowiedniej tabeli (np. prtw, wzw); podobnie selekcja w tabeli spowoduje podwietlenie tych obiektw w polu edycyjnym. Poniej pokazano okno dialogowe suce do selekcji (wywoane komend Edycja / Zaznacz).
W tym oknie dialogowym moe zosta okrelona selekcja wzw, prtw, paneli lub przypadkw obcieniowych konstrukcji. Mona tego dokona wykorzystujc klawisze znajdujce si w grnej czci okna (Wszystko, Nic, Inwersja, Poprzednia) lub opcje znajdujce si na zakadce Atrybuty. Wybrane elementy modelu konstrukcji zostan wpisane w polu znajdujcym si w grnej czci okna Selekcja. W szczeglnych sytuacjach powysze okno dialogowe moe by otwarte w szczeglnym trybie tzn. wyboru na przykad jedynie prtw. Posta dolnej czci okna dialogowego Selekcja zaley od wybranego obiektu. Aby dokona selekcji, naley: wybra obiekt (wze, prt, panel, przypadek obcieniowy, posta drga), ktry podlega bdzie selekcji wpisa w odpowiednim polu numery wybranych obiektw lub wykorzysta do tego opcje znajdujce si w dolnej czci okna. Na kocu pola, w ktrym wpisywana jest lista wyselekcjonowanych wzw, prtw itp. znajduje si pole wyboru sposobu definiowania selekcji. Moe ono by wczone lub wyczone. Jeeli pole wyboru jest wyczone, to pole selekcji np. wzw, w ktrych znajduje si dowolna podpora zostanie wypenione numerami wzw, w ktrych istnieje podpora dowolnego rodzaju (patrz rysunek poniej).
strona: 22
Jeli pole wyboru jest wczone, to pole selekcji wzw, w ktrych znajduje si dowolna podpora zostanie wypenione tekstem Podpora=dowolna (patrz rysunek poniej).
UWAGA:
Dla prtw, obiektw i paneli istnieje moliwo selekcji przy pomocy nazwy obiektu.
Rnica w dziaaniu pomidzy trzema klawiszami znajdujcymi si w oknie dialogowym jest nastpujca: nacinicie ikony nacinicie ikony nacinicie ikony obiektw powoduje dodanie wybranych obiektw do istniejcej selekcji powoduje odjcie wybranych obiektw z istniejcej selekcji powoduje usunicie istniejcej selekcji i wpisanie numerw wybranych
powoduje znalezienie czci wsplnej istniejcej selekcji i wybranego atrybutu nacinicie ikony konstrukcji (np. znalezienie w istniejcej selekcji prtw takich prtw, ktre maj nadany profil IPE 100).
W oknie dialogowym Selekcja zdefiniowana moe zosta przez uytkownika grupa wzw, prtw, obiektw lub przypadkw obcieniowych. Po dokonaniu selekcji w jeden z wymienionych powyej sposobw naley wybra zakadk Grupa. Dolna cz okna przybiera wtedy pokazan poniej posta.
otwierane jest mae okno dialogowe, w ktrym naley Po dokonaniu selekcji i naciniciu klawisza poda kolor i nazw grupy. Po naciniciu klawisza Akceptuj grupa o podanej nazwie i kolorze zostanie dopisana do pola pokazanego na powyszym rysunku. W oknie dialogowym Selekcja zdefiniowana moe zosta selekcja niektrych obiektw przy pomocy zdefiniowanej siatki osi konstrukcji. W oknie dialogowym Selekcja dostpna jest dodatkowa zakadka Geometria pokazana na poniszym rysunku.
strona: 23
W powyszym oknie dialogowym wybrane mog zosta obiekty znajdujce si na wybranych osiach konstrukcji; podane mog zosta pooenia pocztkowej i kocowej osi konstrukcji (we wszystkich kierunkach ukadu wsprzdnych), pomidzy ktrymi wybrane maj zosta obiekty. Selekcja elementw konstrukcji przy pomocy osi konstrukcji moe by rwnie dokonana po wybraniu komendy znajdujcej si w menu: Edycja / Zaznacz specjalnie / Osiami konstrukcji. Selekcj obiektw w programie naley odrni od filtra, ktry okrela jakie obiekty (wzy, prty, przypadki i postacie drga) maj by wywietlone. Filtr jest inny dla kadego edytora graficznego czy tabeli. Filtrowanie moe by dokonane w tabelach poprzez otwarcie okna dialogowego Filtry (komend Widok / Filtry). W edytorze graficznym filtrowaniu mog podlega jedynie przypadki obcienia i postacie drga wasnych. Filtrowanie dla pl edycyjnych moe by dokonane poprzez: otwarcie okna dialogowego Selekcja i wybr przypadkw obcienia lub postaci drga wasnych wybr odpowiedniego przypadku obcienia lub postaci drga wasnych w list przypadkw i postaci znajdujcych si pod menu. Istnieje rwnie opcja w programie (Filtry rezultatw), ktra suy do selekcji globalnej wynikw otrzymanych dla wzw, prtw itd. zdefiniowanych w konstrukcji. Opis tej opcji przedstawiono w rozdziale 4.3. Opis wykorzystywania filtrw w tabelach przedstawiono rwnie w rozdziale 5.2. Proste, podstawowe czynnoci umoliwiajce dokonanie selekcji omwione zostay na przykadach: jeeli wskazany zostanie dowolny obiekt (wze, prt, panel), jest on wyselekcjonowany wskazywanie obiektw myszk z wcinitym klawiszem CTRL lub SHIFT powoduje (podobnie jak w systemie operacyjnym Windows) dodawanie lub odejmowanie obiektw wyselekcjonowanych powtrne wskazanie wyselekcjonowanego obiektu powoduje przejcie w tryb modyfikacji pooenia obiektu w konstrukcji (mona w ten sposb przenie np. prt do innego pooenia) selekcja obiektw moe zosta dokonana przy wcinitym lewym klawiszu myszki i przesuwaniu kursora myszki na ekranie graficznym; istnieje jednak rnica przy wykonywaniu selekcji: jeeli selekcj oknem rozpoczynamy w lewym grnym rogu, to wyselekcjonowane zostan tylko te prty (obiekty), ktre w caoci znajduj si w zdefiniowanym oknie; jeeli selekcj oknem rozpoczynamy w prawym dolnym rogu, to wyselekcjonowane zostan wszystkie prty (obiekty), ktre cho w czci znajduj si w zdefiniowanym oknie; rnica pokazana jest na poniszym rysunku.
Uytkownik ma w programie moliwo wyboru elementw tworzonej konstrukcji, ktre bd podlegay selekcji graficznej na ekranie graficznym programu. Umoliwia to opcja Filtr selekcji graficznej. Okno dialogowe moe zosta otwarte po wybraniu komendy z menu tekstowego: Edycja / Zaznacz specjalnie / Filtr selekcji graficznej. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 24
W powyszym oknie dialogowym znajduj si opcje pozwalajce na wybr elementw konstrukcji, ktre bd mogy by selekcjonowane na ekranie graficznym. Jeli ta opcja (element konstrukcji, np. wzy) w oknie dialogowym jest wyczona, to podczas graficznej selekcji na ekranie graficznym wzy konstrukcji nie bd wybierane. Jeli ta opcja jest wczona (pojawia si symbol ), to podczas graficznej selekcji na ekranie graficznym wzy konstrukcji bd wybierane.
2.2.6. Wywietlanie atrybutw konstrukcji i legenda konstrukcji

Okno dialogowe Wywietlanie atrybutw suy do wyboru atrybutw definiowanej konstrukcji, ktre maj by prezentowane na ekranie. Okno to moe by wywoane na ekran po wybraniu komendy Widok / znajdujcej si w lewym dolnym rogu ekranu. Wywietl lub po wybraniu ikony Po wyborze komendy Widok / Wywietl na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
strona: 25
W czci grnej okna dialogowego znajduje si lista wyboru zawierajca dostpne szablony wywietle. Wybr szablonu z listy powoduje automatyczn prezentacj szablonu w oknie dialogowym. W grnej czci okna dialogowego znajduj si rwnie ikony: - nacinicie powoduje wczytanie szablonu z jego ustawieniami - nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego zarzdzajcego szablonami wywietlania - nacinicie powoduje zapisanie ustawie w aktualnym wybranym szablonie - nacinicie powoduje usunicie wybranego szablonu z listy - nacinicie powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego, w ktrym znajduj si opcje pozwalajce na: - wczytanie domylnych ustawie - przywrcenie oryginalnych ustawie dostarczanych z programem - zapisanie aktualnych ustawie jako domylnych ustawie. rodkowa cz okna jest podzielona na dwa panele: - po lewej stronie znajduje si lista grup gwnych (kategorii) - po prawej stronie lista zawierajca grupy i podgrupy. Linie oznaczone kolorem niebieskim oznaczaj pozycje do wywietlania; linie oznaczone kolorem biaym mog by podgrupami linii niebieskich; UWAGA: linie biae s na sztywno przypisane do linii oznaczonych kolorem niebieskim i nie mona ich przenosi do innych grup (mona je przenosi w obrbie danej grupy). Kategorie (oznaczone liniami niebieskimi): 1. wczenie / wyczenie wyczenie - wycza kategori i wszystkie grupy oznaczone kolorem biaym nalece do tej kategorii wczenie - automatyczne wczenie wszystkich grup oznaczonych kolorem biaych nalecych bezporednio do wybranej kategorii 2. sortowanie Kliknicie w kolumn powoduje posortowanie wg danej zawartoci kolumny: - alfabetycznie (kolumna Nazwa) - po zaznaczonych opcja (kolumna Wywietl). Sortowanie po zaznaczonych opcjach jest operacj jednorazow; oznacza to, e po wczeniu / wyczeniu opcji , naley jeszcze raz dokona sortowania, klikajc w nagwek kolumny. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si dodatkowe opcje: Wielko symboli - opcja umoliwiajca wybr wielkoci atrybutw konstrukcji, ktre mog by prezentowane na ekranie (skala wielkoci: 1-10); domylnie skala wielkoci jest rwna 3 Wywietl atrybuty tylko dla wybranych elementw - wczenie tej opcji powoduje, e zaznaczanie bdzie odnosio si tylko dla wyselekcjonowanych obiektw wybieranie elementw do prezentacji: - wybierz wszystkie we wszystkich kategoriach - wycz wybranie wszystkich we wszystkich kategoriach - wybierz wszystkie w wybranej kategorii - wycz wybranie wszystkich w wybranej kategorii. W programie dostpna jest rwnie opcja Parametry legendy, ktra umoliwia wywietlenie na ekranie legendy dla definiowanej konstrukcji. Legenda zawiera dodatkowe opisy wywietlane na ekranie; w zalenoci od wczonych opcji wywietlania legenda moe skada si przykadowo z listy przekrojw,
strona: 26
grup lub nazw przypadkw. Okno dialogowe Legenda moe by wywoane na ekranie po wybraniu komendy Widok / Parametry legendy. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
W grnej czci okna dialogowego znajduj si opcje, ktre mog by prezentowane w legendzie dla definiowanej konstrukcji. Moliwy jest wybr nastpujcych opcji: kolory przekrojw, grup, materiaw, piter, typw prtw, paneli - jeeli te opcje zostan wybrane, to wywietlana jest lista kolorw przypisanych do wywietlonych elementw takich jak przekroje, materiay, pitra, prty, panele (UWAGA: lista kolorw jest prezentowana w legendzie, jeeli zostaa wczona odpowiednia opcja widocznoci w oknie wywietlania atrybutw) przypadki - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wywietlana jest lista lub nazwa przypadku w sytuacji gdy wczona jest wizualizacja rezultatw w postaci wykresw lub map symbole obcie - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wywietlany jest opis typw i jednostki obcie (UWAGA: symbole obcie s prezentowane w legendzie, jeeli zostaa wczona odpowiednia opcja widocznoci w oknie wywietlania atrybutw) krzye zbrojenia - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wywietlany jest opis skali w sytuacji gdy wczona jest wizualizacja krzyy zbrojenia siy - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wywietlany jest opis skali i jednostki wykresw si wewntrznych wartoci maksymalne i minimalne - jeeli te opcje zostan wybrane, to wywietlany jest opis wartoci ekstremalnych dla wczonych wykresw opis wykresw na przeciciach paneli - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wywietlany jest opis wykresu zdefiniowanego na przeciciu panela (nazwa przecicia, wielko prezentowana na wykresie, warto caki dla wybranej skadowej po dugoci linii przecicia) siy zredukowane - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wywietlane s wartoci si i momentw zastpczych w ukadzie globalnym zredukowanych do rodka cikoci przecicia panela; wartoci s prezentowane dla pojedynczego przypadku lub kombinacji, a nie dla dla obwiedni przypadkw
strona: 27
uproszczona skala dla map - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to bezporednio na widoku jest przedstawiana skala kolorw z opisem wartoci (UWAGA: liczba kolorw jest ograniczona do 15 kolorw); opcja dotyczy jedynie prezentacji map na panelach, nie dotyczy map dla prtw.
Poniej wybrane moe zosta pooenie generowanej legendy na ekranie; dostpne s nastpujce pooenia: lewy, grny rg ekranu prawy, grny rg ekranu prawy, dolny rg ekranu.
2.2.7. Listy wykorzystywane w programie

Podczas pracy w programie Robot w niektrych przypadkach (definicja podpr, nadawanie profili prtom, definicja obcie itp.) moe si okaza pomocne wykorzystanie list pewnych wielkoci. Aby uproci definiowanie list wzw, prtw, paneli, obiektw czy przypadkw obcienia, uytkownik moe wykorzysta opisane poniej skrcone opisy list. Uytkownik moe definiowa listy wymienionych wielkoci na kilka opisanych poniej sposobw: podajc wszystkie numery nalece do listy np.: 2 3 6 7 12 14 wykorzystujc skrcone oznaczenia kolejnych numerw (komendy "DO" i "Krok"): 6DO10 oznacza acuch numerw: 6 7 8 9 10 oznacza acuch numerw: 6 8 10 6DO10K2 wykorzystujc oznaczenia uywajc powtrze i kroku powtrzenia - komenda "Powtrzy": 4P3 oznacza acuch: 4 5 6 7 (domylnym krokiem jest liczba 1) 4P3K2 oznacza acuch: 4 6 8 10 (wielko kroku jest rwna 2) wyczajc cz listy - operacja "BEZ": 1DO58 BEZ 44 49 52 oznacza list elementw: 1DO43 45DO48 50 51 53DO58 Komenda "BEZ" moe by uyta tylko raz w oznaczeniu listy. W przypadku definiowania list skadowych obiektw wygenerowanych przy pomocy opcji Wyciganie, Przekrcanie, Wyciganie po polilinii obowizuje nastpujca skadnia listy: nrobiektu_czobiektu(lista czci obiektu) gdzie: nrobiektu - numer obiektu podlegajcego operacjom wycigania lub przekrcania czobiektu - w obecnej wersji programu dostpne s trzy moliwoci: bok, krawd (kraw) oraz obraz obiektu po modyfikacji (ref) lista czci obiektu - lista skadowych obiektw (listy podlegaj reguom przedstawionym powyej). Przykadowe skadnie operacji na listach obiektw wygenerowanych przy pomocy opcji Wyciganie, Przekrcanie, Wyciganie po polilinii: 2_ref(1,2,5) 1_bok(3do7) 4_kraw(5do8,11). Skadnia jest identyczna z opisem skadowych obiektu na ekranie graficznym.
strona: 28
2.2.8. Cechy wsplne okien dialogowych (kursor graficzny, kalkulator)

W systemie Robot wprowadzono wiele udogodnie, ktre maj pomc uytkownikowi podczas definiowania konstrukcji. Kursor myszki moe przybiera w programie rne ksztaty w zalenoci od wykonywanej operacji: bdc w trybie selekcji kursor przybiera ksztat "apki" przy definiowaniu wzw i prtw jest dwoma skrzyowanymi liniami ("krzyem celownika") przy definiowaniu atrybutw konstrukcji (podpory, profile, zwolnienia itp.) przybiera ksztat nadawanego atrybutu. Tryb obsugi kursora widoku za pomoc trzeciego klawisza (lub kka) myszki jest identyczny jak w programie AutoCAD ; dostpne s nastpujce tryby obsugi kursora: obrt kkiem - powikszanie / pomniejszanie obrt kkiem + klawisz Ctrl - przesuwanie w poziomie obrt kkiem + klawisz Shift - przesuwanie w pionie nacinicie trzeciego klawisza - przesuwanie dwukrotne nacinicie trzeciego klawisza - widok pocztkowy. Naley jeszcze zwrci uwag na moliwoci pracy w widoku 3D jeeli wczona zostaa opcja Widok dynamiczny w menu (Widok / Widok dynamiczny / Widok dynamiczny). Widok 3D moe pracowa w jednym z piciu trybw: cztery tryby proste: obrt, obrt 2D, powikszenie i przesunicie jeden tryb wielofunkcyjny.
Zmiany pomidzy trybami pracy s moliwe poprzez wybr odpowiedniej opcji w menu Widok / Widok dynamiczny, na pasku narzdzi Widok oraz menu kontekstowym. Po wybraniu trybu pracy ruch myszy (w przypadku gdy jest nacinity jej lewy klawisz) powoduje odpowiedni zmian widoku 3D: Obrt - obrt konstrukcji we wszystkich paszczyznach Obrt 2D - obrt konstrukcji w paszczynie rwnolegej do paszczyzny ekranu Powikszenie - ruch w gb widoku - zblienie / oddalenie konstrukcji od paszczyzny ekranu Przesunicie - ruch w paszczynie widoku (przesuniecie konstrukcji wzgldem rodka ekranu).
Tryb wielofunkcyjny (Obrt / Powikszenie / Przesunicie) umoliwia prac z wszystkimi trybami jednoczenie. Ekran widoku jest podzielony na wiartki i do kadej z nich zostaje przypisany jeden z trybw: lewa grna: obrt
prawa grna: przesunicie
lewa dolna: powikszenie
prawa dolna: obrt 2D.
strona: 29
Po najechaniu kursorem na odpowiedni wiartk ekranu nastpuje zmiana wygldu kursora (patrz ikonki powyej). Dodatkowo podczas definiowania wzw/prtw konstrukcji w odpowiednim polu okna dialogowego Wzy lub Prty prezentowane s wsprzdne pooenia kursora w edytorze graficznym. Zmieniaj si one wraz ze zmian pooenia kursora. W oknie dialogowym podwietlane jest aktywne pole. Dla pl przyjmujcych jedn warto liczbow, podwietlenie pola edycyjnego moe przyjmowa nastpujce kolory: zielony, ty i czerwony. Jeli to aktywnego jest zielone, to wpisana warto jest poprawna; jeli jest te lub czerwone, to warto jest niepoprawna. Kolor ty oznacza, e warto wielkoci z pola aktywnego jest poza zalecanym zakresem, ale jest jeszcze wartoci dopuszczaln; kolor czerwony oznacza, i warto jest niedopuszczalna w programie. Wszystkie pola edycyjne w oknach dialogowych przyjmuj formaty liczb okrelone w oknie Preferencje zadania (jednostki, posta liczby). W przypadku gdy w polu edycyjnym mona wpisa tylko jedn warto, mona j wprowadzi wraz z dowoln jednostk, co po naciniciu klawisza "=" na klawiaturze przeliczane jest automatycznie na domylne jednostki ustawione w systemie Robot. W systemie dostpny jest rwnie kalkulator. Mona go uruchomi poprzez komend Narzdzia / Kalkulator lub te poprzez dwukrotne kliknicie w pole edycyjne w oknie dialogowym (wyczenie uruchamiania kalkulatora w polach edycyjnych okien dialogowych jest moliwe na zakadce Zaawansowane w oknie dialogowym Preferencje). W polach edycyjnych dziaa rwnie kalkulator wyrae arytmetycznych. Po wpisaniu wyraenia w polu edycyjnym i naciniciu klawisza "=" wyznaczana jest warto tego wyraenia.
2.3. Konwencja znakowania

Dodatni kierunek wektorw si i przemieszcze jest taki sam jak dodatnie kierunki osi. Dodatnie kierunki ktw, obrotw lub momentw w lokalnym bd globalnym ukadzie wsprzdnych ustalane s na podstawie reguy ruby prawoskrtnej. Taka konwencja definiuje znaki si zewntrznych, si wzowych, przemieszcze i obrotw. Wszystkie te wielkoci s uywane podczas definicji konstrukcji, w trakcie oblicze konstrukcji oraz podczas prezentacji wynikw. Przy ustalaniu znakw si wewntrznych dziaajcych wewntrz kadego elementu przyjto w programie inn konwencj. Osobno zostan omwione wykorzystywane w programie konwencje znakowania si wewntrznych w elementach prtowych oraz powierzchniowych elementach skoczonych. KONWENCJA ZNAKOWANIA - PRTY W programie konwencja znakowania w elementach prtowych oparta jest na konwencji si przekrojowych. Zgodnie z t zasad siy przekrojowe s tego samego znaku, jeeli wywouj taki sam efekt na kocu prta, jak dodatnie siy wzowe (siy, ktrych kierunek zgadza si kierunkiem osi lokalnego ukadu wsprzdnych) przyoone w pocztkowym wle prta. Std te siy ciskajce s dodatnie, a siy rozcigajce ujemne. Dodatnie momenty zginajce MY powoduj rozciganie tych wkien belki, ktre znajduj si po ujemnej stronie lokalnej osi wsprzdnych z. Dodatnie momenty zginajce MZ powoduj rozciganie tych wkien belki, ktre znajduj si po dodatniej stronie lokalnej osi wsprzdnych y. Dodatnie kierunki si dla opisanej konwencji znakowania przedstawiono schematycznie na poniszym rysunku. UWAGA: Dla ram paskich (prty 2D) znakowanie si wewntrznych jest okrelane wzgldem domylnego, oryginalnego ukadu lokalnego prta. Znakowanie si NIE zmienia si przy obrocie ukadu o kt GAMMA.
strona: 30
KONWENCJA ZNAKOWANIA - POWIERZCHNIOWE ELEMENTY SKOCZONE Znajomo lokalnego ukadu wsprzdnych dla powierzchniowego elementu skoczonego nie jest konieczna, gdy kady wze takiego elementu posiada wasny, lokalny ukad wsprzdnych. Wane jest jednak, aby znany by kierunek wektora normalnego do powierzchni elementu skoczonego (najlepiej jednakowy dla wszystkich elementw), gdy w przeciwnym razie definicja obcienia na elemencie (np. cinienia prostopadego do powierzchni elementu powokowego) moe nie by poprawna. Kierunek wektora normalnego (prostopadego do powierzchni elementu skoczonego) ustalany jest zgodnie z regu ruby prawoskrtnej (w kierunku od pierwszego do ostatniego wza elementu). Lokalne ukady wsprzdnych oraz zwrot wektora normalnego do elementu pokazano na poniszym rysunku; jako przykad wybrano 6-cio i 8-mio wzowe elementy skoczone.
z y z y
3
x
4
8 5
z e 2 y e1 x x
6
z e 2 y e 1
n
6
3
x
z x
2 x 2 x Dla powierzchniowych elementw skoczonych uzyskiwane s siy i naprenia w elemencie. S one okrelane na podstawie pooenia w stosunku do lokalnego kierunku normalnego i stycznego do przekroju poprzecznego. Jeeli przyjmiemy nastpujce oznaczenia: n - wektor normalny do powierzchni przekroju elementu, s - wektor styczny do powierzchni przekroju, a z - normalna zewntrzna do powierzchni elementu, to te trzy zdefiniowane wektory (n, s, z) tworz prawoskrtny, kartezjaski ukad wsprzdnych. Dodatnie kierunki si, momentw i napre dziaajcych w danym przekroju poprzecznym definiowane s zgodnie z kierunkami wektorw n, s, z. Opisana powyej konwencja jest schematycznie przedstawiona na poniszym rysunku. Siy, momenty oraz naprenia pokazane na rysunku maj dodatnie znaki.
strona: 31
Fz () Ms z s n Mns Fn (n) Mn Fs ( s)
Wyniki otrzymane dla powierzchniowych elementw skoczonych s przedstawiane w lokalnych ukadach wsprzdnych, ktre mog by definiowane i zmieniane przez uytkownika w dowolnym momencie prezentowania wynikw. Przykadowo dodatnie kierunki si i odpowiadajcych im napre w wle przedstawiono poniej na rysunku dla osi X jako kierunku odniesienia.
Z
xx xx
Nxy Nxx X Mxx
yy
yy
Y Myy Nyy
Nyx
W skadni pliku tekstowego powierzchniowe elementy skoczone 6- i 8-wzowe s definiowane w nastpujcy sposb: najpierw wzy a potem wzy w rodkach poszczeglnych krawdzi powierzchniowych elementw skoczonych (patrz rysunek poniej).
Podczas prezentacji wynikw dla powierzchniowych elementw skoczonych 6- i 8-wzowych obowizuje inna zasada: wzy tworzce element s podawane po kolei: wze, wze w rodku, wze itd. (patrz rysunek poniej).
strona: 32
KONWENCJA ZNAKOWANIA - OBJTOCIOWE ELEMENTY SKOCZONE Konstrukcje objtociowe w programie Robot s modelowane przy uyciu elementw skoczonych objtociowych izoparametrycznych z aproksymacj pola przemieszcze funkcjami ksztatu 1. rzdu. Konwencja znakowania dla elementw objtociowych jest schematycznie przedstawiona na poniszym rysunku. Konwencj pokazano dla napre; naprenia pokazane na rysunku maj dodatnie znaki.
2.4. Lista klawiszy skrtu

Aby: zaznaczy wszystko skopiowa tekst lub grafik otworzy nowy projekt otworzy istniejcy projekt rozpocz wydruk zapisa projekt wyci tekst lub grafik powtrzy operacj wklei tekst lub grafik cofn operacj uzyska widok aksonometryczny konstrukcji (3D XYZ) wykona rzutowanie konstrukcji na paszczyzn XZ wykona rzutowanie konstrukcji na paszczyzn XY Nacinij: Ctrl + A Ctrl + C Ctrl + N Ctrl + O Ctrl + P Ctrl + S Ctrl + X Ctrl + Y Ctrl + V Ctrl + Z Ctrl + Alt + 0 Ctrl + Alt + 1 Ctrl + Alt + 2
strona: 33
wykona rzutowanie konstrukcji na paszczyzn YZ powikszy widok konstrukcji na ekranie uzyska pocztkowy widok konstrukcji (wykorzystywane s pocztkowe kty i skala) wczy/wyczy rozsunicia elementw w konstrukcji powiksza / pomniejsza oknem wczy/wyczy prezentacj szkicw profili na ekranie zrzuci ekran pomniejszy widok konstrukcji na ekranie wczy/wyczy prezentacj symboli profili na ekranie dokona cigego obrotu konstrukcji wok osi X dokona cigego obrotu konstrukcji wok osi Y dokona cigego obrotu konstrukcji wok osi Z wyczyci tekst lub grafik uzyska pomoc na ekranie do aktywnej opcji w oknie dialogowym wywoa edytor tekstowy pomniejszy atrybuty konstrukcji (podpory, numery wzw, prtw, obcienia) prezentowane na ekranie powikszy atrybuty konstrukcji (podpory, numery wzw, prtw, obcienia) prezentowane na ekranie
Ctrl + Alt + 3 Ctrl + Alt + A Ctrl + Alt + D Ctrl + Alt + E Ctrl + Alt + L Ctrl + Alt + P Ctrl + Alt + Q Ctrl + Alt + R Ctrl + Alt + S Ctrl + Alt + X Ctrl + Alt + Y Ctrl + Alt + Z Del F1 F9 PgDn PgUp
UWAGA: W widoku graficznym sucym do definicji konstrukcji mona wykonywa nastpujce operacje edycyjne przy pomocy klawiszy myszki: powikszenie / pomniejszenie kko myszki przesunicie (gra / d) Shift + kko myszki przesunicie (lewo / prawo) Ctrl + kko myszki przesunicie rodkowy klawisz myszki obrt 3D Shift + prawy klawisz myszki
2.5. Tryby kursora

Ruch kursora myszki na ekranie monitora zaley od wybranego trybu ruchu kursora. Parametry poruszania si kursora na ekranie mog zosta ustawione w oknie dialogowym Tryby kursora. Okno dialogowe moe zosta otwarte po wybraniu: komendy z menu tekstowego: Narzdzia / Tryb kursora ikony Tryb kursora znajdujc si w lewym, dolnym rogu ekranu.
Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 34
W grnej czci okna dialogowego znajduj si trzy podstawowe tryby poruszania si kursora: Wzy - umoliwia uytkownikowi umieszczenie kursora myszki tylko w istniejcych ju wzach konstrukcji. Naley tu zaznaczy, e w tym trybie kursor nie jest cigany do obiektw typu polilinie, kontury, itp. Aby tak byo, naley uy opcji Obiekty. Osie konstrukcji - pozwala uytkownikowi na definiowanie wzw tylko w punktach przeci osi konstrukcji zdefiniowanych przez uytkownika (UWAGA: osie musz by widoczne na ekranie!). Siatka - pozwala uytkownikowi na definiowanie wzw tylko w punktach siatki prezentowanej na ekranie (UWAGA: siatka musi by widoczna na ekranie!). Krok siatki (oczko siatki) prezentowanej na ekranie moe by zmienione przez uytkownika w oknie dialogowym Definicja kroku siatki. W rodkowej czci okna dialogowego znajduj si opcje umoliwiajce okrelenie ustawie kursora dla obiektw (wczenie zaczepiania do prtw, linii, polilinii). Istniej dwa tryby kursora: koniec - kursor umieszczany w kocach prtw i odcinkw obiektw. Wyczenie kocw powoduje, e opcja rodek nie jest dostpna (nie moe wystpowa bez ustawienia kocw). rodek - kursor umieszczany w rodkach prtw i odcinkw obiektw. Poniej znajduj si zaawansowane opcje ruchu kursora. Pozwalaj one na zaczepianie kursora w punktach przeci i prostopadych. Uytecznym efektem tych opcji jest rwnie moliwo prowadzenia linii pionowych i poziomych oraz znajdowanie ich przeci z prtami lub osiami konstrukcji. Dostpne s nastpujce tryby: prostopade - wyznacza prostopad z punktu startowego do prtw i odcinkw obiektw rwnolege - wyznacza rwnoleg z punktu startowego do prtw i odcinkw obiektw przecicia - przecicia prtw i odcinkw obiektw oraz koce wzmocnie przecicia z osiami konstrukcji - przecicia z osiami konstrukcji prezentowanymi na ekranie (UWAGA: osie konstrukcji musz by widoczne!) przecicia z siatk - przecicia z siatk prezentowan na ekranie (UWAGA: siatka musi by widoczna!). W dolnej czci znajduj si trzy klawisze: Domylne - nacinicie tego klawisza powoduje, e na wybrane zostan podstawowe tryby ruchu kursora. Do podstawowych trybw kursora nale nastpujce opcje: Wzy, Osie konstrukcji, Siatka, Obiekty - Koniec, Zaawansowane - Przecicia Wszystkie - nacinicie tego klawisza powoduje, e w oknie Tryby kursora wybrane zostan wszystkie opcje Nic - nacinicie tego klawisza powoduje, e w oknie Tryby kursora nie zostanie wybrana adna opcja.
strona: 35
3. OGLNE ZASADY TWORZENIA MODELU KONSTRUKCJI 3.1. Typy konstrukcji

W programie Robot mog by uywane 2-wzowe elementy prtowe, powierzchniowe elementy skoczone wykorzystywane do generacji siatki elementw dla konstrukcji pytowo-powokowych oraz elementy objtociowe wykorzystywane podczas generacji siatki dla konstrukcji objtociowych. Uytkownik moe definiowa konstrukcje, w ktrych bd wystpoway rne rodzaje wymienionych elementw. Rodzaj elementu zaley od wybranego typu konstrukcji. W programie Robot dostpne s obecnie nastpujce typy konstrukcji: rama paska (2-wzowe prtowe elementy skoczone) kratownica paska (2-wzowe prtowe elementy skoczone) rama przestrzenna (2-wzowe prtowe elementy skoczone) kratownica przestrzenna (2-wzowe prtowe elementy skoczone) ruszt (2-wzowe prtowe elementy skoczone) pyta (powierzchniowe elementy skoczone 2D) powoka (powierzchniowe elementy skoczone 2D) konstrukcja w paskim stanie naprenia (powierzchniowe elementy skoczone 2D) konstrukcja w paskim stanie odksztacenia (powierzchniowe elementy skoczone 2D) konstrukcja osiowo-symetryczna (powierzchniowe elementy skoczone 2D) konstrukcja objtociowa (brya) - objtociowe elementy skoczone 3D. Naley tu rwnie doda, i w programie istnieje dua biblioteka typowych konstrukcji prtowych i pytowo-powokowych, ktrych tworzenie sprowadza si do podania jedynie kilku charakterystycznych parametrw (rozdzia 3.12).
3.2. Definicja osi konstrukcji

Elementem programu znacznie uatwiajcym tworzenie konstrukcji s osie konstrukcji, ktre dostpne s: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Osie konstrukcji z paska narzdziowego Narzdzia poprzez nacinicie ikony .
Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
strona: 36
Osie konstrukcji tworz dodatkow siatk, za pomoc ktrej mona definiowa rne elementy konstrukcji i odnosi si do wybranych skadowych konstrukcji (dokonywa ich selekcji). Siatka osi tworzy punkty, w pooeniu ktrych mona umieszcza kursor(y) przy graficznym definiowaniu konstrukcji. Osie konstrukcji maj due znaczenie przy poruszaniu si w modelu konstrukcji. Za ich pomoc mona szybko wywietli wybran paszczyzn pracy (okno dialogowe Widok) oraz wyselekcjonowa elementy lece w osiach konstrukcji. Selekcji osi mona dokona przy uyciu opisw znajdujcych si na obu kocach osi konstrukcji. Kliknicie w opis wybranej osi powoduje selekcj wszystkich elementw konstrukcji lecych na tej osi. Siatka osi konstrukcji moe by definiowana jako: siatka prostoktna w ukadzie kartezjaskim (w paszczynie ZX dla konstrukcji paskich, w paszczynie XY dla konstrukcji przestrzennych z kierunkiem Z jako wysokoci konstrukcji). Jeeli definiujemy poziomy to dla kadego poziomu tworzona jest taka sama siatka osi jak siatka zdefiniowana w paszczynie XY siatka w cylindrycznym lub biegunowym ukadzie wsprzdnych osie dowolne (proste, pproste i odcinki). W przypadku osi konstrukcji definiowanych w ukadzie kartezjaskim dostpne s dwie moliwoci definicji wsprzdnych (po naciniciu klawisza Parametry zaawansowane okno dialogowe jest rozwijane i pojawiaj si dodatkowe opcje): relatywny (wczona opcja Osie relatywne wzgldem punktu) - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to w oknie dialogowym dostpne staje si pole edycyjne Punkt wstawienia; pooenie utworzonych osi konstrukcji bdzie definiowane w odniesieniu do wsprzdnych punktu wstawienia
strona: 37
absolutny (wyczona opcja Osie relatywne wzgldem punktu) - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to osie konstrukcji zostan utworzone na podstawie rzeczywistych wartoci wsprzdnych poszczeglnych osi konstrukcji (w globalnym ukadzie wsprzdnych).
Dla siatki tworzonej w cylindrycznym lub biegunowym ukadzie wsprzdnych dostpna jest jedynie moliwo definicji w trybie relatywnym, tzn. w odniesieniu do punktu wstawienia (opcja dostpna po naciniciu klawisza Parametry zaawansowane). Osie konstrukcyjne w ukadzie kartezjaskim mog by obrcone w caoci. Aby tego dokona, naley zaznaczy opcj O i kt obrotu, wybra o wok ktrej bd obrcone osie oraz zdefiniowa kt obrotu. Osie definiowane w sposb relatywny obracane s wzgldem punktu wstawienia. W grnej czci okna dialogowego znajduje si lista zdefiniowanych zestaww osi konstrukcji. Definicj nowego zestawu rozpoczyna podanie nazwy zestawu w polu Nazwa (domylna nazwa zestawu to Osie konstrukcji); nazwa nowego zestawu dopisywana jest do listy zdefiniowanych osi konstrukcji. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si klawisz Meneder osi. Jego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Meneder osi konstrukcji. W tej czci okna dialogowego znajduje si rwnie klawisz Nowy. Jego nacinicie umoliwia definicj nazwy nowego zestawu osi konstrukcji.
Opcje znajdujce si w powyszym oknie dialogowym pozwalaj na zarzdzanie zestawami osi konstrukcyjnych. W grnej czci okna dialogowego znajduj si zdefiniowane siatki osi konstrukcyjnych s identyfikowane poprzez nazwy nadane podczas tworzenia osi konstrukcji. Po wczeniu zestawu osi konstrukcji (pojawia si symbol ) i naciniciu klawisza OK, osie konstrukcji tego zestawu bd widoczna na ekranie. Wyczenie zestawu osi (znika symbol ) i nacinicie klawisza OK powoduje, e osie tego zestawu nie s widoczne na ekranie. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si dwa klawisze: Usu - nacinicie tego klawisza powoduje usunicie wybranego zestawu osi konstrukcji Usu wszystkie - nacinicie tego klawisza powoduje usunicie wszystkich zestaww osi konstrukcji dostpnych w oknie dialogowym. Ograniczamy si do siatki prostoktnej (w paszczynie ZX dla konstrukcji paskich, w paszczynie XY dla konstrukcji przestrzennych z kierunkiem Z jako wysokoci konstrukcji). Jeeli definiujemy poziomy to dla kadego poziomu tworzona jest taka sama siatka osi jak siatka zdefiniowana w paszczynie XY. W oknie dialogowym Osie konstrukcji mona wyrni 3 zakadki, ktre definiuj kolejno: osie pionowe (w paszczynie YZ wybr wsprzdnych X) poziomy (w paszczynie XY wybr wsprzdnych Z) osie poziome (w paszczynie XZ wybr wsprzdnych Y).
strona: 38
W przypadku konstrukcji paskich (rama 2D i krata 2D) aktywne s tylko dwie pierwsze zakadki, natomiast dla rusztw - pierwsza i trzecia. W przypadku siatek cylindrycznych w grnej czci okna dialogowego dostpne s nastpujce zakadki: Radialnie, Ktowo i Z (ostatnia zakadka jest dostpna tylko dla konstrukcji 3D). Poszczeglne zakadki s identyczne. Proces definiowania poziomw, osi poziomych i pionowych jest identyczny. Uytkownik wypenia pola edycyjne: POZYCJA, LICZBA POWTRZE i ROZSTAW. Aby wygenerowa tak zdefiniowane osie/poziomy, naley nacisn klawisz Wstaw. Utworzone osie/poziomy zostan dopisane do listy, w ktrej w kolejnych kolumnach bd wpisywane: nazwa osi/poziomu (etykieta) oraz pozycja w globalnym ukadzie wsprzdnych. W przypadku definicji osi za pomoc opcji Osie dowolne naley wybra typ osi: odcinek, pprosta lub prosta. Nastpnie naley zdefiniowa dwa punkty definiujce o. Jeeli punkty s definiowane graficznie za pomoc myszy, to o jest automatycznie dopisywana do listy utworzonych osi konstrukcji. Jeeli uytkownik wpisuje wsprzdne punktw w oknie dialogowym, to aby o zostaa dopisana do listy osi, naley nacisn klawisz Wstaw. Jeeli wybrana jest opcja Osie dowolne, to w grnej czci okna dialogowego znajduje si dodatkowy klawisz Utwrz osie z wybranych prtw/linii. Nacinicie tego klawisza powoduje utworzenie osi konstrukcji na podstawie wyselekcjonowanych w modelu konstrukcji prtw i linii (krawdzi utworzonych obiektw 2D lub 3D). Nazw osi mona wybra w polu Numeracja; domylnie dla osi pionowych nazwy s A,B,C..., a dla poziomw/osi poziomych 1,2,3 ... . Istnieje rwnie moliwo definiowania wasnej numeracji poziomw/osi. Aby tego dokona, naley: okreli pooenie osi/poziomu w polu Numeracja wybra opcj Definiuj w polu znajdujcym si w dolnej czci okna dialogowego (jest dostpne dopiero po wybraniu opcji Definiuj) poda opis definiowanej osi/poziomu; przykadowo po wpisaniu nazwy Poziom generowane bd nazwy Poziom1, Poziom2 nacisn klawisz Wstaw. Dodatkowo istnieje moliwo nadania nazwy osi konstrukcji (w szczeglnoci nazw osi w kierunku osi Z - kondygnacji konstrukcji) odpowiadajcej pooeniu osi konstrukcji np. 4.0, 6.5 itp. Aby tego dokona, naley z listy Numeracja wybra opcj Warto. Zmienna %v, ktra suy do generacji nazwy osi zalenie od jej pooenia, moe zosta take uyta w definicji wasnej nazwy poziomw. Aby usun dowoln o/poziom, naley podwietli wybran o/poziom znajdujc si na licie i nacisn klawisz Usu. Gdy uytkownik chce usun wszystkie osie/poziomy, to powinien klikn klawisz Usu wszystkie. Nacinicie klawisza Wyrnij powoduje wyrnienie (o przedstawiona jest grub kresk) wybranej osi na licie zdefiniowanych osi konstrukcji. W tabeli przy wyrnionej osi pojawia si symbol X. Osie znajdujce si na licie s zawsze wywietlane w porzdku alfabetycznym, odpowiadajcym narastajcej wsprzdnej definiujcej osie. Pooenie kartezjaskich osi konstrukcyjnych moe by modyfikowane wraz ze wszystkimi czciami konstrukcji lecymi na niej. Aby rozpocz modyfikacj osi konstrukcji, naley umieci kursor na opisie osi (opis zostanie podwietlony), a nastpnie po naciniciu prawego klawisza myszki wybra opcj Waciwoci obiektu z menu kontekstowego. W programie istnieje rwnie moliwo wyboru elementw konstrukcji przy pomocy zdefiniowanej siatki osi konstrukcji. Opcja suca temu celowi dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Edycja / Zaznacz specjalnie / Osiami konstrukcji.
strona: 39
3.3. Model konstrukcji - elementy prtowe

3.3.1. Wzy, prty
Definicja geometrii modelu konstrukcji prtowej polega na okreleniu pooenia wzw i prtw konstrukcji oraz charakterystyk prtw. Oddzielna definicja wzw nie jest konieczna; definicja prta powoduje jednoczesne utworzenie pocztkowego i kocowego wza prta. Z tego powodu opisany zostanie sposb definiowania prtw. Mona tego dokona poprzez: wybranie komendy menu Geometria / Prty z paska narzdzi Definicja konstrukcji nacinicie ikony wybranie ekranu PRTY (w przypadku ekranu WZY i PRTY ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: edytor graficzny umoliwiajcy definiowanie konstrukcji, okno dialogowe Wze lub Prt oraz tabela pokazujca zdefiniowane wzy lub prty konstrukcji). Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe.
Oprcz informacji o numerze, pocztkowym i kocowym wle prta w powyszym oknie dialogowym istnieje moliwo podania nastpujcych, dodatkowych informacji o charakterystyce prta: typ prta - wykorzystywany podczas oblicze normowych prtw konstrukcji (wymiarowanie, weryfikacja prtw konstrukcji ze wzgldu na warunki normowe) przekrj poprzeczny prta (profil) materia domylny (to pole nie jest dostpne; prezentowany jest w nim materia zdefiniowany dla wybranego profilu prta). Dodatkowo w grnej czci okna dialogowego znajduje si niedostpne pole Nazwa zawierajce podgld nazwy utworzonej zgodnie z wybran skadni w oknie dialogowym Nazwy prtw / obiektw. Domylnie skadnia nazwy prta jest okrelona przez zmienne: %t_%n i %t_%s, gdzie: %t - nazwa typu prta %n - numer obiektu %s - nazwa przekroju dla prta lub gruboci dla panela.
strona: 40
Dodatkowo mog by rwnie wykorzystane nastpujce zmienne: %i - numer wza pocztkowego prta %j - numer wza kocowego prta %m - nazwa materiau dla prta lub panela. Nacinicie klawisza (...) znajdujcego si na prawo od pola Nazwa powoduje otwarcie okna dialogowego Nazwy prtw/obiektw, w ktrym zdefiniowana moe zosta nowa skadnia nazwy prtw. UWAGA: W grnej czci okna dialogowego znajduj si dwa klawisze (...) (na prawo od pl wyboru: Typ prta i Przekrj). Ich nacinicie powoduje otwarcie odpowiednio okna dialogowego Nowy typ prta lub Nowy profil, w ktrych okrelony moe zosta nowy typ prta lub nowy profil. Zdefiniowane typy prta lub profili dodawane s odpowiednio do list aktywnych typw prtw lub profili.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si pole Pooenie osi; znajdujca si w nim lista wyboru Offset pozwala na wybr typu offsetu, czyli przesunicia rodka przekroju poprzecznego profilu w stosunku do osi prta. Naley tu doda, e jeli offset zostanie przypisany do prta, to nie zmieni si on po zmianie profilu prta. Domylnie na licie dostpne s nastpujce typy offsetw: pka grna i pka dolna. S one zdefiniowane w ukadzie lokalnym wzgldem wymiaru przekroju; oznacza to, e przykadowo wybranie offsetu pka grna powoduje przesunicie osi prta do rodka grnej krawdzi profilu, niezalenie od tego jaki bdzie przekrj poprzeczy prta. Nacinicie klawisza (...) powoduje otwarcie okna dialogowego Nowy offset, w ktrym okrelony moe zosta nowy typ offsetu. Zdefiniowany typ offsetu dodawany jest do listy aktywnych typw offsetw. Definicja elementu prtowego w konstrukcji moe odbywa si na kilka wymienionych poniej sposobw: 1. wpisanie numeru prta oraz wsprzdnych jego pocztku i koca w oknie dialogowym (ewentualnie wybranie charakterystyk prta) i nacinicie klawisza Dodaj 2. kliknicie lewym klawiszem myszki w pole Pocztek, przejcie na ekran graficzny i kliknicie lewym klawiszem myszki w punkt oznaczajcy pocztek elementu prtowego, a nastpnie w punkt bdcy kocem elementu prtowego 3. metoda czca dwa opisane powyej podejcia; poczenie sposobu tekstowego i graficznego. W programie dostpne s rwnie dwie opcje: Waciwoci wza i Waciwoci prta. Opcja Waciwoci wza suy do prezentacji podstawowych danych oraz rezultatw oblicze dla pojedynczego wza konstrukcji. W oknie dialogowym Waciwoci wza nie ma moliwoci modyfikacji parametrw wza. UWAGA: Prezentacja parametrw jest moliwa tylko dla jednego wza. Jeeli na widoku konstrukcji wyselekcjonowanych jest kilka wzw, to w oknie dialogowym Waciwoci wza prezentowane bd informacje dotyczce wza o najmniejszym numerze.
Opcja dostpna jest po podwietleniu (selekcji) wza konstrukcji: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Waciwoci / Waciwoci wza z menu kontekstowego (otwieranego w oknie graficznym poprzez nacinicie prawym klawiszem myszki) poprzez wybranie komendy Waciwoci obiektu. Na belce okna dialogowego obok nazwy okna (Waciwoci wza) prezentowane s nastpujce informacje: numer wyselekcjonowanego wza numer i nazwa wybranego przypadku obcieniowego. Okno dialogowe Waciwoci wza skada si z trzech zakadek: Geometria, Przemieszczenia i Reakcje.
strona: 41
Pole edycyjne Wze nr pozwala na wybranie wza: graficznie poprzez kliknicie na wze konstrukcji wpisujc numer wza w polu edycyjnym. UWAGA: Nie jest moliwa edycja numeru prta w tym oknie dialogowym.
W dolnej czci okna dialogowego oprcz standardowych klawiszy (Zamknij, Pomoc) znajduje si rwnie klawisz Wydruk. Jego nacinicie powoduje generacj notki obliczeniowej zawierajcej informacje o wybranym wle konstrukcji. Na zakadce Geometria prezentowanej na powyszym rysunku podawane s podstawowe informacje dotyczce wybranego wza. Na pozostaych zakadkach poza numerem wza prezentowane s wartoci przemieszcze lub reakcji obliczone dla wybranego wza i przypadku obcienia. Przemieszczenia lub reakcje prezentowane s w formie tabelarycznej. Jeeli aktywna selekcja zawiera wicej ni jeden przypadek, to w tabeli pokazywane s ekstremalne wartoci przemieszcze. UWAGA: Liczba kolumn w tabeli przemieszcze lub reakcji jest zalena od liczby wzowych stopni swobody dla wybranego typu konstrukcji.
Opcja Waciwoci prta suy do prezentacji podstawowych danych oraz rezultatw oblicze dla pojedynczego prta konstrukcji. W oknie dialogowym prezentujcym waciwoci prta istnieje moliwo modyfikacji niektrych charakterystyk prta (typ, przekrj, materia). UWAGA: Prezentacja parametrw jest moliwa tylko dla jednego prta. Opcja dostpna jest po podwietleniu (selekcji) prta: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Waciwoci / Waciwoci prta z menu kontekstowego (otwieranego w oknie graficznym poprzez nacinicie prawym klawiszem myszki) poprzez wybranie komendy Waciwoci obiektu. W dolnej czci okna dialogowego oprcz standardowych klawiszy (Zastosuj, Zamknij, Pomoc) znajduje si rwnie klawisz Wydruk. Jego nacinicie powoduje generacj notki obliczeniowej zawierajcej informacje o wybranym prcie konstrukcji. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si okno dialogowe, w ktrym moe znajdowa si pi zakadek: Geometria, Charakterystyki, NTM, Przemieszczenia i Weryfikacja. Na pierwszych dwch zakadkach podawane s oglne informacje dotyczce geometrii prta i charakterystyk przekroju poprzecznego prta. Na zakadkach NTM i Przemieszczenia w grnej czci okna dialogowego znajduje si wykres wybranej w polu Wykres wielkoci. Na wykresie prezentowany moe by wykres tylko jednej
strona: 42
wielkoci. Dostpne s wykresy nastpujcych wielkoci: si FX, FY i FZ, momentw MX, MY, MZ, napre Smax i Smin oraz przemieszcze. Wykresy zostan przerysowane, jeeli zmieniony zostanie przypadek obcienia konstrukcji. UWAGA: Liczba dostpnych wielkoci jest zalena od typu konstrukcji.
Opcje dostpne na zakadce Weryfikacja w oknie dialogowym Waciwoci prta su do szybkiej weryfikacji nonoci profilu prta. UWAGA: Jeeli nie zostay wykonane obliczenia konstrukcji (na belce widoku konstrukcji wywietlana jest informacja: Wyniki MES: brak albo nieaktualne), to zakadka nie jest dostpna.
Zawarto zakadki Weryfikacja zaley od typu wybranego prta: inne wielkoci s prezentowane dla prta stalowego, aluminiowego i drewnianego, a inne dla prta elbetowego (obliczanie teoretycznej powierzchni zbrojenia). W tabeli prezentowane mog by albo wartoci wybranej wielkoci (np. przemieszczenia), albo wartoci ekstremalne wybranej wielkoci. Jeeli kursor myszki zostanie ustawiony w polu tabeli w punkcie, a nastpnie przemieszczony zostanie na wykres wybranej wielkoci znajdujcy si w grnej czci okna dialogowego, to pojawia si pionowa linia umoliwiajc zdefiniowanie wartoci wsprzdnej, dla ktrej prezentowane bd wartoci w tabeli. Jeeli kursor myszki zostanie ustawiony w polu tabeli dla prta, a nastpnie przemieszczony zostanie na widok konstrukcji, to wskazanie kursorem innego prta powoduje uaktualnienie zawartoci okna dialogowego Waciwoci prta do aktualnej selekcji.
strona: 43
3.3.2.
Profile prtw
Po zdefiniowaniu geometrii konstrukcji naley okreli profile prtw konstrukcji (jeli nie zostay jeszcze zdefiniowane przy definicji prtw konstrukcji). Mona tego dokona poprzez: wybranie typu profilu w oknie dialogowym Prty w polu Przekrj wybranie komendy menu Geometria / Charakterystyki / Profile prtw nacinicie ikony wybranie ekranu PRZEKROJE I MATERIAY.
Powysze okno skada si trzech zasadniczych czci: w grnej czci okna znajduje si kilka ikon poniej znajduje si pole aktywnej listy profili w dolnej czci znajduje si pole aktualnej selekcji oraz standardowe klawisze. W grnej czci okna znajduj si nastpujce ikony: = = = - umoliwia dodanie nowego typu profilu - umoliwia wybr profilu z bazy profili - umoliwia usunicie z aktywnej listy profili wybranego typu profilu
= , , i - umoliwiaj wywietlanie listy aktywnych profili jako: duych ikon, maych ikon, krtkiej listy oraz penej listy = - umoliwia usunicie z aktywnej listy profili nie wystpujcych w danym przykadzie profili prtw - umoliwia zapis podwietlonego na aktywnej licie profilu do bazy profili. Na ekranie pojawia si = okno dialogowe Zapis do bazy, w ktrym wybrana moe zosta przez uytkownika baza danych do ktrej profil zostanie zapisany. = - umoliwia otwarcie okna dialogowego Biblioteka charakterystyk.
strona: 44
Przy nadawaniu profili prtom zdefiniowanym w konstrukcji opiszemy ogln metod nadawania dowolnych atrybutw w konstrukcji (podpory, offsety, typ prta itp.). Jest ona taka sama we wszystkich przypadkach. Proces nadawania profili (atrybutw) prtom konstrukcji zosta podzielony na dwa etapy: definiowanie typu profilu (typu atrybutu) Jeeli w aktywnej licie profili nie ma zdefiniowanego adnego typu profilu lub gdy do istniejcej listy profili dodany ma zosta profil, to naley klikn ikon Nowy przekrj. Moliwe s wtedy dwie sytuacje: jeeli nie jest podwietlony aden typ przekroju, to kliknicie w ikon Nowy przekrj powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania nowego typu profilu; wczona zostanie pierwsza zakadka, w ktrej pola s wypenione tak jak podczas ostatniej definicji profilu (oprcz pola Etykieta) lub przyjmowane s parametry domylne, jeeli jaki profil jest podwietlony, to kliknicie w ikon Nowy przekrj powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania nowego typu profilu; wczona zostaje zakadka odpowiadajca typowi podwietlonego przekroju. Wszystkie pola edycyjne, oprcz pola Etykieta, zostaj wypenione na podstawie podwietlonego typu. Nadawanie profilu prtom konstrukcji Nadanie profilu prtom konstrukcji moe by dokonane na kilka sposobw (przyjte jest w tym miejscu zaoenie, e na licie aktywnych typw profili znajduje si co najmniej jeden typ): jeeli przed otwarciem okna Przekroje nie dokonano adnej selekcji, to aby nada profil, naley podwietli znajdujcy si w aktywnej licie wybrany typ profilu, a nastpnie przej z kursorem myszy na ekran graficzny i wskaza prt (klikn lewym klawiszem myszki), ktremu ma zosta nadany profil. Po takim klikniciu profil jest ju nadany; nadawany typ profilu jest wyrniany na licie aktywnej (pojawia si strzaka z lewej strony symbolu profilu); podczas obecnoci kursora poza obszarem okna dialogowego (na obszarze ekranu graficznego) jego posta zmienia si na kursor z ikon nadawanego profilu; po przejciu z okna dialogowego na ekran podwietlany rwnie bdzie w przypadku profili (oglnie nadawania dowolnego atrybutu obiektom) prt konstrukcji, w pobliu ktrego umiejscowimy kursor myszy jeeli przed otwarciem okna Przekroje dokonano selekcji, to po otwarciu okna dialogowego profili lista z t selekcj jest wpisywana do pola grupy Linie/prty; aby nada odpowiedni typ profilu prtom z listy selekcji, naley podwietli odpowiedni typ profilu znajdujcy si w aktywnej licie, a nastpnie nacisn klawisz ENTER lub klawisz Zastosuj. Po wykonaniu tej operacji profil jest nadany (UWAGA: wyselekcjonowana lista prtw znika z pola edycyjnego Linie/prty), jeeli przed otwarciem okna Przekroje nie dokonano adnej selekcji, natomiast konieczne jest jej dokonanie ju z otwartym oknem dialogowym, to najpierw uaktywnione musi zosta pole edycyjne Linie/prty poprzez umieszczenie w nim kursora. Jeeli kursor myszy zostanie przemieszczony poza obszar okna dialogowego (w obszar ekranu graficznego), to bdzie on w trybie selekcji. Uytkownik bdzie mg w tym momencie dokona selekcji dowolnych prtw wchodzcych w skad konstrukcji, a numery wybieranych prtw pojawi si w polu edycyjnym Linie/prty. Aby nada odpowiedni typ profilu prtom z listy wanie dokonanej selekcji, podwietlony musi zosta odpowiedni typ profilu znajdujcy si w aktywnej licie; nastpnie naley nacisn klawisz ENTER lub klawisz Zastosuj. Po wykonaniu tej operacji profile zostan nadane (UWAGA: wyselekcjonowana lista prtw znika z pola edycyjnego Linie/prty). Aby usun profil nadany prtowi konstrukcji, naley uy tzw. profilu zerowego (ikona USU), ktry zawsze znajduje si na aktywnej licie profili w oknie dialogowym Przekroje. Profilu zerowego nie mona modyfikowa; sposb jego nadania jest identyczny z procedur nadawania profilu prtom konstrukcji.
strona: 45
3.3.2.1. Nowy przekrj

Pokazane poniej okno dialogowe Nowy przekrj jest otwierane na zakadce odpowiadajcej typowi profilu wraz z wypenionymi wszystkimi polami edycyjnymi zgodnie z typem profilu, ktry wybra uytkownik. Po dokonaniu odpowiednich modyfikacji parametrw profilu jest on dodawany (uaktualniany) do aktywnej listy poprzez kliknicie w klawisz Dodaj lub nacinicie klawisza Enter. Jeeli etykieta nie zostanie zmieniona, to rwnie jak przy tworzeniu nowego profilu, pojawi si ostrzeenie. Ta opcja w oknie dialogowym umoliwia atw modyfikacj przekroju. Okno dialogowe posiada nastpujcych zakadek: Standardowy, Parametryczny, O zmiennym przekroju, Zoony, Specjalny i Ax, Iy, Iz. Zakadka Standardowy suy do definiowania/wyboru profili z baz danych (standardowych katalogw profili). Zakadka Parametryczny suy do definiowania/wyboru profili tworzonych przez uytkownika. Zakadka O zmiennym przekroju suy do definiowania/wyboru profili tworzonych przez uytkownika (profile te charakteryzuj si zmiennym wzdu dugoci prta przekrojem). Zakadka Zoony suy do definiowania/wyboru profili zoonych (wielogaziowych). Przekroje zoone skadaj si z dwch lub wicej gazi poczonych przewizkami lub skratowaniem. Przekroje takie wykorzystywane s jako profile trzonu supw (ceowniki, dwuteowniki, ktowniki) oraz profile prtw kratownic (najczciej zestawy ktownikw). Weryfikacja normowa nonoci przekrojw zoonych przebiega analogicznie jak dla profili penociennych biorc pod uwag zastpcz sztywno. Zastpcza sztywno uwzgldnia wpyw przewizek oraz smuko pojedynczej gazi. Podczas weryfikacji sprawdzona musi rwnie zosta nono samych przewizek lub skratowania (patrz rozdzia 6.1 Wymiarowanie stali). Zakadka Specjalny suy do definiowania profili specjalnych (profile o falistym rodniku, profile aurowe). Profile z falistym rodnikiem s to dwuteowniki o cienkociennych, falicie wyprofilowanych rodnikach: - z rodziny profili SIN - o wymiarach zdefiniowanych przez uytkownika. Profile aurowe wytwarzane s przez zespawanie rozcitych podunie rodnikw profili walcowanych (dwuteownikw walcowanych dostpnych w bazach profili). Dostpne s dwa typy profili: - z otworami w ksztacie szeciokta - z otworami okrgymi. Naley tutaj doda, e nie wszystkie prty o profilach specjalnych s wymiarowane w moduach wymiarowania stali/aluminium. Prty o falistym rodniku mog by wymiarowane jedynie wedug polskiej normy stalowej, natomiast prty aurowe nie s obecnie wymiarowane w moduach programu Robot. Zakadka Ax, Iy, Iz suy do definiowania profili poprzez podanie wartoci charakterystycznych wielkoci geometrycznych przekroju (powierzchnia przekroju poprzecznego, momenty bezwadnoci, wskaniki wytrzymaoci itp.).
strona: 46
UWAGA:
W oknach dialogowych, w ktrych wystpuje dua liczba zakadek, dodana jest obsuga zakadek przy pomocy listy dostpnej z boku okna dialogowego (patrz powyszy rysunek).
Domylna orientacja profili standardowych w programie pokazana jest na poniszym rysunku.
strona: 47
Podstawowe charakterystyki geometryczne przekrojw - pole powierzchni przekroju poprzecznego AX - zredukowane pole powierzchni przekroju wzdu osi Y (przy uwzgldnianiu wpywu si AY cinajcych) - zredukowane pole powierzchni przekroju wzdu osi Z (przy uwzgldnianiu wpywu si AZ cinajcych) - moment bezwadnoci na skrcanie IX - moment bezwadnoci wzgldem osi Y IY - moment bezwadnoci wzgldem osi Z IZ - odlego najbardziej oddalonych wkien od osi Z (w kierunku dodatnim osi Y) VY - odlego najbardziej oddalonych wkien od osi Z (w kierunku ujemnym osi Y) VPY - odlego najbardziej oddalonych wkien od osi Y (w kierunku dodatnim osi Z) VZ - odlego najbardziej oddalonych wkien od osi Y (w kierunku ujemnym osi Y) VPZ - wskanik wytrzymaoci na skrcanie WX - wskanik wytrzymaoci na cinanie WY - wskanik wytrzymaoci na cinanie. WZ Pozostae charakterystyki mog by definiowane, jeeli wymagaj tego warunki projektowania konstrukcji. Przykadowo jeeli uytkownik chciaby uzyska naprenia, to powinien poda parametry VY, VPY, VZ i VPZ. Rysunek poniej przedstawia graficznie definicj tych parametrw.
UWAGA:
Opis przedstawiany poniej oraz opis wszystkich zakadek dotyczy przekrojw stalowych (podobny wygld zakadek jest dla profili drewnianych i aluminiowych). Jeeli wybrany zostanie w oknie dialogowym Przekroje typ przekroju betonowy (np. sup elbetowy lub belka elbetowa), okno dialogowe Nowy przekrj bdzie miao inny wygld (patrz opis dostpny po opisie profili stalowych). Dostpne typy przekrojw poprzecznych: Supy elbetowe (typ profilu - belka elbetowa): prostoktny, teowy, o ksztacie L, o ksztacie Z, o ksztacie wielokta foremnego, koowy, koa, koa Belki elbetowe / awy (typ profilu - belka elbetowa): prostoktny, teowy, dwuteowy.
PROFILE STALOWE Zakadka Standardowy suy do definiowania/wyboru profili z baz danych (standardowych katalogw profili) np. z katalogu Rpln - katalogu polskich profili walcowanych. Zakadka Parametryczny suy do definiowania/wyboru profili tworzonych przez uytkownika.
strona: 48
Dostpne s nastpujce typy profili (wraz z wymiarami, ktre naley zdefiniowa):
prostoktny
rurowy
koowy
skrzynkowy (2 typy)
dwuteownik o dwch osiach symetrii
dwuteownik o jednej osi symetrii
teownik
ceownik
przekrj krzyowy
strona: 49
o ksztacie wielokta foremnego; naley poda liczb bokw wielokta oraz warto rednicy okrgu wpisanego lub opisanego na zewntrznym konturze wielokta; zaleno pomidzy rednicami wymienionych okrgw mona przedstawi nastpujcym wzorem (patrz rwnie poniszy rysunek): d = D * cos (p / n), gdzie kt a = p / n, R = D / 2 (promie okrgu opisanego na zewntrznym konturze wielokta - rednica zewntrzna), r = d / 2 (promie okrgu wpisanego w zewntrzny kontur wielokta - rednica wewntrzna). UWAGA: Jeeli tworzony ma by peny przekrj okrgy lub prostoktny, to naley przyj grubo cianki T = 0.
Zakadka O zmiennym przekroju suy do definiowania/wyboru profili tworzonych przez uytkownika (profile te charakteryzuj si zmiennym wzdu dugoci prta przekrojem). Dostpne te same typy profili co na zakadce Parametryczny oprcz profilu koowego i krzyowego. Wymiary przekroju s definiowane dla punktu pocztkowego i kocowego profilu. Zakadka Zoony suy do definiowania/wyboru profili zoonych (wielogaziowych). Przekroje zoone skadaj si z dwch lub wicej gazi poczonych przewizkami lub skratowaniem. Dostpne s nastpujce typy profili (wraz z wymiarami, ktre naley zdefiniowa): UWAGA: Profile mog by czone ze sob: przewizkami lub za pomoc spoin. Poczenie spoinami
Dwa ceowniki zestawione: Poczenie przewizkami pkami:
plecami:
Dwa dwuteowniki: Poczenie przewizkami
Poczenie spoinami
Ceownik i dwuteownik zestawione: Poczenie przewizkami pkami:
Poczenie spoinami
strona: 50
plecami:
Dwuteownik i dwa ktowniki: Poczenie przewizkami
Poczenie spoinami
Cztery ktowniki: Poczenie przewizkami
Poczenie spoinami
Dwa ktowniki: Poczenie przewizkami
Poczenie spoinami
strona: 51
Zakadka Specjalny suy do definiowania profili specjalnych (profile o falistym rodniku, profile aurowe, profile spawane: SFB, IFBA i IFBB). Profile z falistym rodnikiem s to dwuteowniki o cienkociennych, falicie wyprofilowanych rodnikach: - z rodziny profili SIN - o wymiarach zdefiniowanych przez uytkownika. Dla profilu z falistym rodnikiem mona okreli: - z bazy: standardowe profile, o jednakowych pasach (b1=b2, tf1= tf2) i nastpujcych symbolach gruboci rodnika: A - 2 mm (standardowa etykieta profilu: WTA ...) B - 2,5mm (standardowa etykieta profilu: WTB ...) C - 3 mm (standardowa etykieta profilu: WTC ...) Wszystkie wymiary s wymiarami z rodziny profili SIN, dlatego te pola edycyjne do definicji wymiarw nie s dostpne - o wartociach zdefiniowanych przez uytkownika:
S (standardowa etykieta profilu: WTS ...) tw - grubo rodnika h - wysoko rodnika b1 - szeroko pasa grnego tf1 - grubo pki grnej b2 - szeroko pki dolnej tf2 - grubo pki dolnej dodatkowo przy obliczeniach charakterystyk profilu wykorzystywane s zmienne: f - amplituda fali m - dugo rzutu fali s - dugo rozwinicia fali Profile aurowe wytwarzane s przez zespawanie rozcitych podunie rodnikw profili walcowanych (dwuteownikw walcowanych dostpnych w bazach profili). Dostpne s dwa typy profili: - z otworami w ksztacie szeciokta - z otworami okrgymi. Dostpne s nastpujce typy profili:
otwory szecioktne: c - podwyszenie przekroju w - odstp midzy otworami a - rozstaw otworw
strona: 52
otwory szecioktne z dodatkowym podwyszeniem: c - podwyszenie przekroju w - odstp midzy otworami hs - wysoko dodatkowej wkadki a - rozstaw otworw
otwory koowe: d - rednica otworw w - odstp midzy otworami H - wysoko przekroju.
skadaj si z dwuteownika wybranego z bazy profili i blachy o nastpujcych Profile SFB wymiarach: - szeroko blachy b - grubo blachy t. skadaj si z czci dwuteownika wybranego z bazy profili i blachy stanowicej pk Profile IFBA doln profilu o nastpujcych wymiarach: - szeroko blachy bp - grubo blachy tp. Profile IFBB skadaj si z czci dwuteownika wybranego z bazy profili i blachy stanowicej pk grn profilu o nastpujcych wymiarach: - szeroko blachy bp - grubo blachy tp. Prty o profilach SFB, IFBA i IFBB nie s obecnie wymiarowanie w moduach programu Robot. Zakadka Ax, Iy, Iz suy do definiowania profili poprzez podanie wartoci charakterystycznych wielkoci geometrycznych przekroju (powierzchnia przekroju poprzecznego, momenty bezwadnoci, itp.). PROFILE BETONOWE Przykadowo dla belki elbetowej okno dialogowe Nowy przekrj przybiera posta pokazan na poniszym rysunku.
strona: 53
W przedstawionym powyej oknie uytkownik moe: wybra typu przekroju belki (prostoktny, teowy, dwuteowy, teowy z obnionymi pkami) i okreli wymiary przekroju poda nazw przekroju; domylnie wpisywana jest nazwa przekroju zoona z kilku liter oznaczajcych typ przekroju oraz wymiarw przekroju poprzecznego wybra kolor przekroju. Uytkownik ma do wyboru jeden z czterech typw przekroju belki/awy: prostoktny, teowy, dwuteowy oraz teowy z obnionymi pkami. W zalenoci od wyboru przekroju, w oknie dialogowym prezentowane s parametry okrelajce wybrany typ przekroju. Okno dialogowe prezentowane powyej okrela parametry dla przekroju prostoktnego. Podobne opcje znajduj si w oknie, gdy wybrany zostanie przekrj teowy. Po wybraniu przekroju teowego z obnionymi pkami w oknie dialogowym pojawiaj si dodatkowe zakadki: Pyty i Wcicia. Wczenie opcji Zastosuj zmienny przekrj daje moliwo nadania liniowo zmiennego przekroju poprzecznego belki poprzez podanie w polu h2 - wartoci bdcej odpowiednikiem wysokoci prawego koca wybranego segmentu. Opcja Redukcja mom. bezwadnoci pozwala na okrelenie wspczynnikw redukujcych momenty bezwadnoci przekroju Iy lub Iz w definicji przekroju (belka elbetowa i sup elbetowy). Redukcja jest zwizana z charakterystyk danego przekroju, a nie jest globalnym parametrem analizy. Zredukowane momenty bezwadnoci s widoczne (w tabelach lub oknach dialogowych) jako aktualne charakterystyki przekrojw. Zredukowane charakterystyki s brane pod uwag w czasie oblicze statycznych oraz s przekazywane do moduw wymiarujcych. Redukcja momentw bezwadnoci dla przekrojw elbetowych jest stosowana w obliczeniach statycznych w celu uwzgldnienia wpywu zarysowania przekrojw. Metoda taka jest dopuszczona m.in. przez normy USA (UBC 1997 punkt 1910.11.1 lub ACI 318-95 p.10.11.1). DODATKOWE OPCJE DOSTPNE DLA PROFILI STALOWYCH W oknie dialogowym Nowy przekrj znajduje si klawisz Analiza sprysto-plastyczna (klawisz jest dostpny na zakadkach: Standardowy i Parametryczny). Opcje znajdujce si w oknie dialogowym otwieranym po naciniciu tego klawisza pozwalaj na definicj parametrw dla analizy sprystoplastycznej prta o wybranym profilu. Dla wybranego typu profilu (np. dwuteownika) okrelony moe zosta podzia przekroju. Podzia zaley od typu profilu; zazwyczaj okrelony jest za pomoc liczby podziau po dugoci rodnika i pek. Zakada si,
strona: 54
e dla profili standardowych nie ma podziau po gruboci cianek. W obecnej wersji programu dostpne s nastpujce typy materiau: sprysty - idealnie plastyczny oraz sprysto-plastyczny ze wzmocnieniem. Charakterystyki naprenie - odksztacenie dla wymienionych typw materiau pokazane s na rysunkach poniej. Warto granicznego naprenia sprystego przyjta zostaa na podstawie wytrzymaoci obliczeniowej Re danego materiau okrelonej w bazie materiaw. Model materiau: sprysto-idealnie plastyczny sprysto-plastyczny ze wzmocnieniem
Jeeli wybrany zosta model sprysto-plastyczny ze wzmocnieniem, to dostpne staje si pole edycyjne E/E1, w ktrym podana moe zosta warto parametru wzmocnienia plastycznego definiowana jako iloraz wartoci sztywnoci materiau (moduu Younga E) w zakresie sprystym do sztywnoci w zakresie plastycznym (przyjmuje si w tym zakresie liniowy model materiau). Dostpne s cztery sposoby odciania: sprysty plastyczny zniszczeniowy mieszany; po wyborze tego typu odciania dostpne staje si pole edycyjne do definicji parametru ; 0 < < 1.
strona: 55
3.3.3.
Materiay
Na ekranie PRZEKROJE i MATERIAY pojawia si dodatkowo okno dialogowe Materia. Jest ono rwnie dostpne po wybraniu opcji w menu (Geometria / Materiay) lub nacinicie ikony . W grnej czci okna Materia znajduje si lista dostpnych w programie materiaw. Poniej prezentowana jest lista profili skadajca si z dwch kolumn: pierwsza kolumna zawiera etykiety zdefiniowanych profili, a druga przypisane im materiay domylne. Lista w oknie Materia jest identyczna z list aktywnych profili prezentowanych w oknie Przekroje.
W grnej czci okna dialogowego Materia znajduj si ikony: - jej nacinicie umoliwia otwarcie okna dialogowego Zapis do bazy danych, w ktrym zapisane mog zosta materiay do biecej bazy materiaw; w rodkowej czci okna dialogowego Zapis do bazy danych znajduje si lista materiaw zdefiniowanych w programie; po otwarciu tego okna dialogowego podwietlane s wszystkie materiay, ktre nie s zapisane w bazie. - jej nacinicie powoduje usunicie wszystkich materiaw oraz wszystkich atrybutw (profile, gruboci) zawierajcych materiay, ktre nie wystpuj w projektowanej konstrukcji. UWAGA: Jeeli uytkownik zdefiniowa materia o nazwie istniejcej w bazie materiaw i zapisa ten materia w pliku *.RTD, to po otwarciu takiego pliku w programie Robot parametry materiau bd odczytywane z pliku *.RTD, a nie z bazy materiaw (parametry materiau bd miay wartoci okrelone przez uytkownika).
Aby danemu profilowi przypisa materia domylny, naley: podwietli wybrany profil (klikajc we lewym klawiszem myszki) wybra odpowiedni materia z listy dostpnych materiaw nacisn klawisz Zastosuj. Nadajc prtom konstrukcji profile przypisywany jest im jednoczenie materia zdefiniowany dla danego profilu.
strona: 56
3.3.4.
Definicja profilu prta wielogaziowego - przykad
W programie istnieje moliwo definicji profilu prta wielogaziowego. Poniej pokazana zostanie definicja profilu supa wielogaziowego. Aby rozpocz definicj profilu prta wielogaziowego, naley: otworzy okno dialogowe Przekroje (komenda menu Geometria / Charakterystyki / Profile prtw lub nacisn ikon )
w oknie dialogowym Przekroje nacisn ikon Nowy w oknie dialogowym Nowy przekrj przej na zakadk Zoony okreli nastpujce parametry profilu supa zoonego: Etykieta: Sup 2 C 100 Kolor: Auto Przekrj: C 100 Rozstaw: 12 cm Ceowniki zestawione: pkami Kt Gamma = 0 Typ profilu: Stalowy w oknie dialogowym Nowy przekrj nacisn klawisze Dodaj i Zamknij w oknie dialogowym Przekroje nacisn klawisz Zamknij.
Po zdefiniowaniu profilu prta zoonego naley rwnie okreli parametry normowe supa zoonego: otworzy okno dialogowe Typ prta (komenda menu Geometria / Parametry normowe / Typ prta stalowego\aluminiowego lub nacisn ikon )
w oknie dialogowym Typ prta nacisn ikon Nowy w oknie dialogowym Definicja prta - parametry nacisn klawisz Przekrj zoony w oknie dialogowym Przekrj zoony wczy opcj Prty zoone i okreli parametry skratowania nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Przekrj zoony w oknie dialogowym Definicja prta - parametry wpisa nazw typu prta (pole edycyjne Typ prta): np. Sup wielogaziowy nacisn klawisze Zapisz i Zamknij w oknie dialogowym Definicja prta - parametry
Zdefiniowany typ parametrw normowych supa wielogaziowego zosta dopisany do listy typw parametrw normowych; moe by wykorzystywany podczas definicji prtw konstrukcji.
3.3.5.
Zwolnienia
Prty konstrukcji s sztywno poczone w wzach, tzn. e zapewniona jest kompatybilno przemieszcze i obrotw dla wszystkich prtw zbiegajcych si w danym wle (jedynymi wyjtkami s prty konstrukcji kratowych i elementy kablowe w konstrukcjach ramowych, w ktrych uywane s poczenia przegubowe: zapewniaj one takie same przemieszczenia w wzach, ale pozwalaj na dowolny obrt kocw elementw). Sztywne poczenia prtw mog by w miar potrzeby zwolnione. Opcja Zwolnienia dostpna w menu (Geometria / Zwolnienia) lub poprzez nacinicie ikony zwolnienie wybranych stopni swobody w wyselekcjonowanym wle konstrukcji. umoliwia
strona: 57
W programie zdefiniowane mog zosta nastpujce rodzaje wzw kompatybilnych: sztywne, spryste, z tumieniem, jednostronne oraz nieliniowe. W programie wprowadzony zosta nowy algorytm umoliwiajcy obliczenia konstrukcji, w ktrej zdefiniowane zostay zwolnienia (opcja Algorytm DSC znajdujca si w oknie dialogowym Preferencje zadania / Analiza konstrukcji). Dla dowolnego prta, dla ktrego zosta zdefiniowany dowolny typ analizy, z nastpujcymi zwolnieniami: zwykymi (wybr zwolnionych stopni swobody na pocztku oraz kocu elementu prtowego) jednostronnymi (wybr zwolnionych stopni swobody na pocztku albo kocu elementu prtowego) sprystymi (wybr zwolnionych stopni swobody na pocztku oraz kocu elementu prtowego i okrelenie wartoci wspczynnikw sprystoci) z tumieniem (wybr zwolnionych stopni swobody na pocztku oraz kocu elementu prtowego i okrelenie wartoci wspczynnikw tumienia); zwolnienia z tumieniem mog by wykorzystywane w programie Robot podczas cakowania rwna ruchu (brane s pod uwag wartoci wspczynnikw CX, CY, CZ, CRX, CRY, CRZ) lub analizy modalnej konstrukcji, gdy wczona jest opcja Uwzgldnij tumienie (wg PS92) w oknie dialogowym Parametry analizy modalnej sprystymi i jednostronnymi nieliniowymi (moliwa definicja krzywej okrelajcej nieliniowy charakter zwolnienia) wykonywane s nastpujce operacje: w konstrukcji generowany jest nowy wze (podczas przygotowywania konstrukcji) modyfikowany jest wyjciowy element ze zwolnieniem w taki sposb, e ten nowy wze zastpuje stary w tym elemencie (stary wze pozostaje w innych elementach konstrukcji) pomidzy starym wzem i nowo utworzonym tworzony jest tak zwany element DSC (Discontinuity) patrz rysunek poniej.
strona: 58
Element DSC jest dwuwzowym elementem, w ktrym siy wzowe generowane s wg wzoru:
f1 = Tk T TT ( u 2 u1 ) f2 = Tk T TT ( u 2 u1 ) gdzie k = [ki ]; i = 1, Ndl jest wektorem sztywnoci przypisanych do poszczeglnych stopni swobody.
Macierz sztywnoci elementu posiada nastpujc struktur
Tdiag( k )TT K= T Tdiag( k )T
Tdiag( k )TT , Tdiag( k )TT
gdzie T jest macierz transformacji z bazy lokalnej do globalnej dziedziczon z elementu prtowego, a diag(k) macierz diagonalna utworzon z wektora k. Wprowadzenie elementu DSC umoliwia definicj zwolnie sprystych w elemencie prtowym, co w dotychczasowym podejciu nie byo moliwe. Zwolnienie jednostronne - kierunki zwolnie dla pocztku i koca prta Ponisze rysunki pokazuj kierunki zwolnie dla jednostronnych zwolnie definiowanych na pocztku lub kocu prta: przemieszczenia: (Ux, Uy lub Uz) "+" lub "-" - wybranie tej opcji powoduje, e w wle pocztkowym lub kocowym wyselekcjonowanego elementu prtowego zwolnione zostanie przemieszczenie Ux, Uy lub Uz w kierunku zgodnym ("+") lub przeciwnym ("-") do osi lokalnego ukadu wsprzdnych prta; na poniszym rysunku przedstawiono moliwe kierunki zwolnie
strona: 59
obroty: (Rx, Ry lub Rz) "+" lub "-" - wybranie tej opcji powoduje, e w wle pocztkowym lub kocowym wyselekcjonowanego elementu prtowego zwolniony zostanie obrt Rx, Ry lub Rz w kierunku zgodnym ("+") lub przeciwnym ("-") do osi lokalnego ukadu wsprzdnych prta (obowizuje zasada ruby prawoskrtnej); na poniszym rysunku przedstawiono moliwe zwolnienia obrotw.
3.3.6.
Mimorody
Niektre elementy konstrukcji mog wymaga modelowania offsetw tzn. definiowania mimorodowego (nie osiowego) poczenia prtw konstrukcji. Suy temu opcja znajdujca si w menu Geometria / z paska narzdziowego. Istnieje moliwo automatycznej Cechy dodatkowe / Offsety lub ikona definicji offsetu dla prtw konstrukcji; offset okrelany jest wwczas za pomoc przesunicia osi prta do skrajnych wymiarw przekroju. Wybr pooenia osi nastpuje poprzez kliknicie w odpowiedni klawisz wyboru znajdujcy si na szkicu profilu; pojawia si opis pooenia profilu prta tzn. Przesunicie osi oraz charakterystyka pooenia profilu opisujca warto przesunicia osi w ukadzie lokalnym np. -Vpy, Vz (przesunicie osi: grny, lewy rg). Poniej przedstawiono podstawowe informacje dotyczce definicji offsetw w konstrukcji: offsety mog by uywane TYLKO dla zginanych elementw prtowych pozwalaj na definicj prtw poprzez odniesienie do istniejcych wzw BEZ potrzeby definiowania dodatkowych wzw (UWAGA: offset zdefiniowany dla prta jest widoczny dopiero po wybraniu odpowiedniej opcji w oknie dialogowym Wizualizacja) offsety mog by definiowane poprzez wartoci wzgldne tzn. zachowuj waciwoci przy zmianie geometrii konstrukcji (zmianie profili) dziaanie offsetw jest IDENTYCZNE z dziaaniem penego poczenia sztywnego offsety mog by uywane TYLKO w konstrukcjach z obrotowymi stopniami swobody. UWAGA: Prty, w ktrych zdefiniowane zostay offsety, s poczone z innymi elementami konstrukcji lub podoem (podpory) w wzach definiujcych te prty, a nie w wzach przesunitych o warto offsetu; dla supw poziomo przesunitych wzgldem podpr lub dla belek pionowo przesunitych wzgldem supw siy wystpujce (dziaajce) w wzach (np. podpory) oddziauj mimorodowo na prty, w ktrych zosta zdefiniowany offset.
strona: 60
3.3.6.1 Nowy typ mimorodu

Okno dialogowe Nowy offset skada si z dwch zakadek: - Absolutny - Wzgldny. Na zakadce Absolutny warto offsetu jest definiowana poprzez podanie wartoci przesunicia w kierunku wybranych osi. Warto offsetu zdefiniowanego w taki sposb nie zmienia si bez wzgldu na to, jak operacj wykonuje si na elementach, na ktrych offset zosta nadany. Na zakadce Wzgldny warto offsetu jest definiowana w odniesieniu do innych istniejcych obiektw; podstawow cech tego typu offsetu jest automatyczne dopasowywanie si obiektu do ju istniejcych obiektw (dopasowanie dugoci wybranego obiektu do innych zdefiniowanych obiektw, tzn. skrcenie lub wyduenie oraz zmian pooenia jednego obiektu wzgldem drugiego). UWAGA: Przy dowolnej operacji wykonywanej na elementach, do ktrych offset wzgldny si odnosi (np. zmiana wymiaru supa, do ktrego dochodzi belka, ktrej przypisano wzgldny offset), warto offsetu bdzie si zmieniaa w taki sposb, aby elementy si do siebie dopasoway.
Mimord absolutny Aby zdefiniowa nowy typ mimorodu absolutnego, naley: - poda nazw typu offsetu - wybra typ ukadu wsprzdnych, w ktrym definiowany bdzie offset (patrz poniszy rysunek) - poda wartoci offsetu dla pocztkowego / kocowego wza prta.
strona: 61
W dolnej czci okna dialogowego podawana jest informacja dotyczca wartoci offsetw wzgldnych (offsetw zdefiniowanych na zakadce Wzgldny). Mimord wzgldny Aby zdefiniowa nowy typ mimorodu wzgldnego, naley: - poda nazw typu offsetu - okreli pooenie profilu lub odsunicie osi: Pooenie profilu Jest to moliwo automatycznej definicji offsetu dla prtw konstrukcji; offset okrelany jest za pomoc przesunicia osi prta do skrajnych wymiarw przekroju (tylko). Definicja automatycznego offsetu dokonywana jest w oknie dialogowym Pozycja wzgldem profilu, ktry moe zosta otwarty po naciniciu klawisza Pooenie profilu. Poniej tego klawisza s wywietlane informacje dotyczce przesunicia profilu wzgldem osi (vz,vpz,vy,vpy,0). Odsunicie osi Jest to moliwo automatycznej definicji offsetu dla prtw konstrukcji; offset okrelany jest poprzez wskazanie obiektu, do ktrego si bdzie dodatkowo offset odnosi; obiektem tym moe by zarwno prt, jak i panel zdefiniowany w konstrukcji. Definicja tego typu offsetu dokonywana jest w oknie dialogowym Pooenie osi wzgldem profilu, ktry moe zosta otwarty po naciniciu klawisza Pooenie osi. Dla tego typu offsetu naley poda numer obiektu odniesienia; numer obiektu (prta lub panela) mona wpisa w polu edycyjnym lub graficznie wskaza wybrany obiekt. Poniej tego klawisza s wywietlane informacje dotyczce obiektu odniesienia (profil) i warto odsunicia: vy, vpy, vz, vpz, 0. - poda informacje dotyczce dugoci prta (skrcenia/wyduenia pocztku lub koca prta).
strona: 62
3.3.7.
Poczenia sztywne
Poczenie sztywne jest uywane do modelowania idealnie sztywnych czci konstrukcji sprystych (definiowanie ciaa sztywnego w konstrukcji). Przemieszczenia i obroty zdefiniowane dla sztywnego poczenia mog by ograniczone do pewnych wybranych stopni swobody. Przykadowo, liniowe przesunicia mog by zablokowane, a obroty swobodne. Pierwszy wze jest nazywany wzem gwnym (MASTER), a pozostae wzami podrzdnymi (wzy typu SLAVE). Opcja znajduje si w menu Geometria / Cechy dodatkowe / Poczenia sztywne. Podstawowe informacje dotyczce definicji pocze sztywnych w konstrukcji: wymagaj definicji DODATKOWYCH wzw (ale dziki temu zawsze widoczne jest rzeczywiste pooenie elementw, bez wzgldu na wybrane opcje w oknie dialogowym Wizualizacja) dziaaj pomidzy wzami, std mog czy dowolne typy elementw skoczonych (elementy prtowe, elementy powokowe) poczenia sztywne mog by uywane TYLKO w konstrukcjach z obrotowymi stopniami swobody.
Zdefiniowanie poczenia sztywnego pomidzy wzami jest rwnowane wprowadzeniu warunkw sztywnej kompatybilnoci na wszystkie przemieszczenia w tych wzach. Wszystkie wzy poczone z wzem gwnym tworz grup wzw porwnywaln z ciaem sztywnym (nieodksztacalnym). UWAGA: Naley pamita, e wybr stopni swobody dotyczy jedynie wzw podrzdnych poczenia sztywnego (poczenie wza gwnego z ciaem sztywnym wykorzystuje wszystkie stopnie swobody).
Opcja Poczenie sztywne dostpna jest: - z menu poprzez wybranie komendy Geometria/Cechy dodatkowe/Poczenia sztywne - z paska narzdziowego Definicja konstrukcji poprzez wybranie ikony .
strona: 63
Aby dokona definicji poczenia sztywnego w konstrukcji, naley: Rczny tryb definicji wybra typ poczenia sztywnego z listy dostpnych typw pocze sztywnych okreli wze gwny (MASTER) - graficznie wskazujc jeden wze lub wpisujc numer wza w pole Wze gwny okreli wze (wzy) podrzdny - graficznie wybierajc wzy na ekranie graficznym lub wpisujc numery wzw w pole Selekcja wzw podrzdnych. Tryb definicji wedug listy wybra typ poczenia sztywnego z listy dostpnych typw pocze sztywnych okreli wzy gwne (MASTER) - graficznie wskazujc wze (lub wzy) lub wpisujc numery wzw w pole Selekcja wzw gwnych okreli parametry dla wzw podrzdnych: wektor poczenia (okrelajcy kierunek, zwrot i dugo) i zasig (promie kuli R) - patrz poniszy rysunek; wszystkie wzy znajdujce si w zdefiniowanym zasigu bd wzami podrzdnymi poczenia sztywnego.
strona: 64
3.3.8.
Wzy kompatybilne
Dla konstrukcji prtowych, w ktrych prty przecinaj si, uytkownik moe otrzyma te same wartoci przemieszcze dla prtw w ich punkcie przecicia. Temu celowi suy opcja Wzy kompatybilne. Zdefiniowanych musi zosta tak duo wzw o tych samych wsprzdnych jak duo jest prtw. Kady wze naley do innego prta. Opcja dostpna jest w menu Geometria / Cechy dodatkowe / Wzy . W programie zdefiniowane mog zosta nastpujce rodzaje kompatybilne lub pasku narzdziowym wzw kompatybilnych: sztywne, spryste, z tumieniem oraz nieliniowe.
Wzy kompatybilne mog zosta zdefiniowane w konstrukcji na kilka sposobw: Tryb nadawania - rczny w polu aktywnych typw kompatybilnoci naley wybra (podwietli) typ kompatybilnoci, a nastpnie przej na ekran graficzny i wskaza wze konstrukcji. Kompatybilno zostaa zdefiniowana w tym wle, w polu Numer wza kompatybilnego wpisany zostanie pierwszy wolny numer wza dla konstrukcji. W polu znajdujcym si w prawej czci okna dialogowego pokazane zostan prty zbiegajce si w wybranym wle; naley wybra prt, ktry ma mie koniec w utworzonym wle kompatybilnym w polu aktywnych typw kompatybilnoci naley wybra (podwietli) typ kompatybilnoci, a nastpnie w polu Numer wza wpisa numer wza w konstrukcji (mona to zrobi rwnie w trybie graficznym; umieciwszy kursor w tym polu wskaza na ekranie graficznym wybrany wze). W polu znajdujcym si w prawej czci okna dialogowego pokazane zostan prty zbiegajce si w wybranym wle, a w polu Numer wza kompatybilnego wpisany zostanie pierwszy wolny numer wza dla konstrukcji. Naley wybra prt, ktry ma mie koniec w utworzonym wle kompatybilnym Tryb nadawania - automatyczny jeeli przed wybraniem opcji "Wzy kompatybilne" dokonano selekcji wzw, to po otwarciu okna dialogowego Wzy kompatybilne lista z wybranymi wzami jest wpisywana do pola Aktywna selekcja. Aby nada odpowiedni typ kompatybilnoci wzom z listy selekcji, naley podwietli odpowiedni typ kompatybilnoci znajdujcy si w aktywnej licie, a nastpnie nacisn klawisz Zastosuj (lub klawisz <Enter> na klawiaturze). Spowoduje to wygenerowanie nowego wza kompatybilnego (numer wza kompatybilnego - pierwszy wolny numer wza w konstrukcji)
strona: 65
jeeli przed wybraniem opcji "Wzy kompatybilne" nie dokonano adnej selekcji (a powinna zosta wykonana ju przy otwartym oknie dialogowym), to naley umieci kursor w polu Aktywna selekcja. Gdy kursor myszy zostanie przemieszczony poza obszar okna dialogowego (do obszaru pola edycyjnego), to bdzie si znajdowa w trybie selekcji; selekcja dowolnych elementw konstrukcji bdzie moga zosta dokonana, a numery wybieranych obiektw pojawi si w polu edycyjnym grupy Aktywna selekcja. Aby nada odpowiedni typ kompatybilnoci wzom z listy selekcji, naley podwietli odpowiedni typ kompatybilnoci znajdujcy si w aktywnej licie, a nastpnie nacisn klawisz Zastosuj (lub klawisz <Enter> na klawiaturze). Spowoduje to wygenerowanie nowego wza kompatybilnego (numer wza kompatybilnego - pierwszy wolny numer wza w konstrukcji).
3.3.9.
Kable
W programie Robot istnieje moliwo definiowania konstrukcji cignowych (konstrukcje, w ktrych cigno stanowi gwny element nony). Cignem nazywamy za element, w ktrym jeden z gwnych wymiarw cigna jest wielokrotnie wikszy od dwch pozostaych wymiarw, a sztywno poprzeczna na zginanie i skrcanie jest niewielka w porwnaniu ze sztywnoci podun na rozciganie. Prostym wnioskiem z podanej definicji cigna jest fakt, i cigno przenosi jedynie siy rozcigajce; w niektrych przypadkach moe jednake przenosi niewielkie momenty zginajce lub skrcajce oraz siy poprzeczne. Opcja suca do definiowania w konstrukcji elementw kablowych dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Charakterystyki / Kable z paska narzdziowego Definicja konstrukcji poprzez nacinicie ikony .
Sposb definiowania kabla w konstrukcji jest podobny do nadawania prtowi profilu lub wzowi podpory. Dla elementw kablowych zdefiniowane mog zosta nastpujce parametry kabla: nazwa, kolor, przekrj (okrela pole przekroju kabla), materia (wybr materiau, z ktrego wykonany bdzie kabel) oraz parametry montaowe kabla: naprenie - wybranie tej opcji powoduje, e definiowanym parametrem kabla dla przypadku montaowego bdzie naprenie normalne (liczone w odniesieniu do ciciwy cigna), ktre ma by osignite dla obcie przypadku montaowego sia - wybranie tej opcji powoduje, e definiowanym parametrem kabla dla przypadku montaowego bdzie sia nacigu (liczona w odniesieniu do ciciwy cigna), ktra ma by osignita dla obcie przypadku montaowego dugo - wybranie tej opcji powoduje, e definiowanym parametrem kabla dla przypadku montaowego bdzie dugo cigna w stanie nieobcionym dylatacja - wybranie tej opcji powoduje, e definiowanym parametrem kabla dla przypadku montaowego bdzie dylatacja lub dylatacja wzgldna (jeeli wczona zostanie opcja Relatywna). Dylatacja jest to rnica dugoci cigna w stanie nieobcionym i odlegoci wzw pomidzy ktrymi cigno jest zamocowane. Jeli dylatacja jest wartoci dodatni, to dugo cigna jest wiksza od odlegoci midzy wzami, a jeli ujemn, to odlego midzy wzami jest wiksza od dugoci cigna. UWAGA: Opcje Naprenie, Sia, Dugo i Dylatacja wzajemnie si wykluczaj i nie s obowizkowe (jeeli uytkownik nie poda adnego z tych parametrw, to dugo nieobcionego cigna jest rwna odlegoci pomidzy wzami).
W teorii konstrukcji kablowych przyjmowane s nastpujce zaoenia: obcienia i inne oddziaywania zewntrzne maj charakter quasi-statyczny i nie zmieniaj si w czasie, dla cigien wiotkich brak jest momentw zginajcych i si poprzecznych, elementy kablowe pracuj w zakresie sprystym (modu Younga E = const), cigna mog by obcione dowolnym obcieniem z wyjtkiem obcienia momentem,
strona: 66
dopuszczalne s due przemieszczenia u, ale mae gradienty powierzchnia przekroju kabla A nie zmienia si (A=const), dugo kabla nieobcionego = l.
du , dx
Rwnania rzdzce problemem

Rozpatrzymy wiotkie cigno o maym zwisie (tzn. takie dla ktrego kt midzy styczn w dowolnym punkcie cigna i prost czc jego koce jest may), ktre zostao obcione dowolnie rozoonym obcieniem w jego paszczynie. W tym cignie wydzielimy nieskoczenie may element, ktry w stanie wyjciowym (pierwszym, montaowym etapie) charakteryzuje si obcieniem q0, temperatur T0 i nacigiem H0; dugo tego elementu rwna jest ds0 (rys.1a). Po obcieniu cigna (drugi, kocowy stan cigna) przy obcieniu q, temperaturze T i nacigu H dugo elementarnego odcinka cigna wynosi ds (rys.1b). Obydwa etapy razem z obcieniami w obu paszczyznach (xy i xz) przedstawiono rwnie na rysunku 2.
Rysunek 1a
Rysunek 1b
Wykorzystujc zaoenie o maym zwisie cigna oraz uwzgldniajc, e cakowita sia w cignie musi by skierowana wzdu stycznej do cigna, mona wyznaczy odpowiednie wyduenie elementarne odcinka cigna w funkcji jedynie wielkoci statycznych. Po scakowaniu tej wielkoci wzdu caej dugoci cigna otrzymamy znan posta rwnania wiotkiego cigna o maym zwisie (1) okrelajc wielko wyduenia ciciwy cigna .
strona: 67
Rys. 2
W powyszym rwnaniu przyjto nastpujce oznaczenia: A, B pocztkowy i kocowy wze cigna, EA sztywno cigna na rozciganie (E jest moduem Younga, a A przekrojem cigna), wspczynnik rozszerzalnoci termicznej, l pocztkowa dugo cigna (dla cigna nieobcionego), zmiana odlegoci pomidzy podporami, wstpne, wewntrzne skrcenie/wyduenie kabla (regulacja), T zmiana temperatury, Q(x) funkcja zmiany siy poprzecznej jak dla swobodnie podpartej belki (w zalenoci od indeksw: odpowiednio w kierunku osi y i z oraz dla etapu pocztkowego lub kocowego) - schematyczny rysunek poniej (rys. 3a),
Rysunek 3a N(x) funkcja zmiany siy osiowej spowodowanej obcieniem stycznym dla belki obustronnie utwierdzonej (dla etapu pocztkowego lub kocowego) - schematyczny rysunek poniej (rys. 3b).
strona: 68
Rysunek 3b Na zakoczenie rozwaa teoretycznych mona jeszcze zauway, e w rwnaniu cigna (1) w odrnieniu od tradycyjnych rozwiza stosowanych przy obliczeniach cigien uwzgldniono zmienno siy podunej na dugoci cigna (w mianownikach obu funkcji podcakowych w rwnaniu (1) wystpuj skadniki funkcyjne: [H+N(x)]2 i [H0+N0(x)]2). Dziki temu uzyskuje si bardziej dokadne wyniki.
Kable w programie
Teoria elementu kablowego stosowanego w systemie Robot jest oparta na oglnej teorii wiotkiego cigna rozcigliwego o maym zwisie. Zgodnie z t teori sztywno cigna jest uwikan funkcj nastpujcych parametrw: sztywnoci na rozciganie (E*A), nacigu cigna, przemieszcze jego podpr, obcienia poprzecznego w obu kierunkach (py, pz). Naley zwrci uwag, e zdefiniowanie kabli w konstrukcji ze wzgldu na nieliniowy charakter ich pracy powoduje konieczno wykorzystywania iteracyjnych metod analizy konstrukcji. Moliwoci stosowania kabli w systemie Robot: Kable mog by stosowane razem z elementami nastpujcych typw konstrukcji: RAMA PASKA, RAMA PRZESTRZENNA, POWOKA Dopuszczalne s wszystkie standardowe typy analizy konstrukcji: liniowa (w rzeczywistoci jest to analiza nieliniowa, z tym jednak, e nie s uwzgldniane adne inne efekty nieliniowe oprcz nieliniowoci samych elementw kablowych), nieliniowa (uwzgldnianie efektu stress-stiffening), PDelta, przyrostowa, wyboczeniowa, dynamiczna, harmoniczna, sejsmiczna; naley tu jednak zwrci uwag na fakt, i zadania dynamiczne bd formuowane jako liniowe przy uwzgldnieniu aktualnej sztywnoci Dopuszcza si stosowanie mimorodw (offsetw) Materia definiuje si tak jak dla prta (wymagane jest podanie tylko moduu Younga E; w przypadku definiowania obcienia ciarem wasnym kabla naley poda dodatkowo ciar waciwy CW, a w przypadku definiowania obcienia termicznego wspczynnik rozszerzalnoci termicznej ALFA) Kty GAMMA definiuje si tak jak dla prtw (jest to istotne tylko przy opisie obcienia). Ograniczenia stosowanie elementw kablowych: Dla elementw kablowych nie jest moliwe definiowanie zwolnie ze wzgldu na to, e nie posiadaj one sztywnoci na zginanie i skrcanie. Obcienia kabli Do elementw kablowych mona przykada nastpujce rodzaje obcie: obcienia wzowe obcienie ciarem wasnym obcienie liniowe (stae lub liniowo zmienne) wstpne skrcenie/wyduenie (dodatkowe obcienie poza tymi okrelonymi podczas fazy montaowej) obcienie polem temperatury obcienie siami skupionymi na dugoci elementw.
strona: 69
Nie s dozwolone nastpujce rodzaje obcienia elementw kablowych: obcienie momentem skupionym obcienie momentem rozoonym. SKADNIA (dane wpisywane przez uytkownika w pliku tekstowym) CHArakterystyki (<lista elementw>) KABle SX=<pole powierzchni przekroju> (E=<modu Younga>) (CW=<ciar waciwy>) [NAPrenie=<s>|SIa=<h>|DUgo=<l>|[DYLatacja=<d> (WZGldna)]] gdzie: NAPrenie - naprenie normalne (liczone w odniesieniu do ciciwy cigna), ktre ma by osignite dla obcie przypadku montaowego SIa - sia nacigu (liczona w odniesieniu do ciciwy cigna), ktra ma by osignita dla obcie przypadku montaowego DUgo - dugo cigna w stanie nieobcionym DYLatacja - rnica dugoci cigna w stanie nieobcionym i odlegoci wzw pomidzy ktrymi cigno jest zamocowane (jeli jest to warto dodatnia, to dugo cigna jest wiksza od odlegoci midzy wzami, a jeli ujemna, to odlego midzy wzami jest wiksza od dugoci cigna) DYLatacja WZGldna - stosunek rnicy dugoci cigna w stanie nieobcionym i odlegoci wzw pomidzy ktrymi cigno jest zamocowane do odlegoci wzw pomidzy ktrymi cigno jest zamocowane (jeli jest to warto dodatnia, to dugo cigna jest wiksza od odlegoci midzy wzami, a jeli ujemna, to odlego midzy wzami jest wiksza od dugoci cigna).
Montaowy przypadek obcienia cigna

W programie Robot wyrnia si stan montaowy konstrukcji (program zawsze proponuje, aby by to pierwszy przypadek obcienia). Poniej podano skadni tego przypadku obcienia: PRZypadek MONta [opis obcie] Dla tego przypadku obcienia: we wskazanych prtach panuj siy wstpnego nacigu o wartoci okrelonej przez uytkownika poprzez podanie jednej z dwch poniszych wartoci w skadni pliku tekstowego (komenda CHArakterystyki): NAPrenie = s0 (wstpne naprenie kabla) lub SIa = t0 (wstpna sia nacigu w kablu), mona okreli pocztkow dugo cigna nie napitego i nie obcionego podajc DUgo = l0, jeli ma by ona rna od przyjmowanej domylnie wartoci LONG =
(x

x A ) + ( y B y A ) + ( z B z A ) rwnej odlegoci pomidzy wzami,

2 2 2
mona okreli wstpne skrcenie/wyduenie kabla przy pomocy komendy DYLatacja (WZGldna) jeli nie wystpuje sowo kluczowe WZGldna, DYLatacja jest podawana w wartociach bezwzgldnych jeli wystpuje sowo kluczowe WZGldna, wstpne wyduenie podawane jest w postaci wzgldnej, tzn. kocowa dugo cigna bdzie rwna L = LONG (1 + DYL), dziaaj wszystkie zdefiniowane przez uytkownika obcienia (np. ciar wasny, dodatkowe masy), mona zdefiniowa temperatur TX dla kabli bdcych w fazie montau, przemieszczenia wyznaczone dla tego przypadku obcienia okrelaj wyjciow geometri dla pozostaych przypadkw analizy konstrukcji. Podczas analizy kolejnych przypadkw obcienia konstrukcji w warunkach rwnowagi uwzgldniane s obcienia przyoone w przypadku montaowym. Przemieszczenia wyznaczone dla tego przypadku traktowane s jako wyjciowe. Siy nacigu, ktre wstpnie zostay zdefiniowane, ulegaj zmianie (oznacza to, e po montau cigna zostaj zakotwione).
strona: 70
Przypadki obcienia cigna po jego zamocowaniu

Po zakoczeniu oblicze konstrukcji wyniki otrzymywane dla elementw kablowych s podobne do tych uzyskiwanych dla elementw prtowych; istniej jednak rnice pomidzy tymi dwoma typami wynikw. Poniej omwiono te rnice: dla elementw kablowych nie mona uzyska wykresw momentw i si poprzecznych, dla elementw kablowych otrzymuje si: deformacj uproszczon wyznaczon jak dla prta kratownicy lub dokadn okrelon na podstawie rwnania rniczkowego krzywej zwisu, dla elementw kablowych pojawiaj si dodatkowe wyniki wynikajce ze stanu montaowego: w kablach, gdzie wymagany jest dany nacig (w skadni systemu Robot: NAPrenie lub SIa), wyznaczana jest wielko regulacji [m] niezbdnej do uzyskania wymaganego nacigu, w pozostaych typach kabli wyznaczana jest sia niezbdna do realizacji montau. Rezultaty te s bardzo poyteczne przy projektowaniu etapu montaowego. sia osiowa (rozcigajca) jest wyznaczana ze wzoru:
N=
FX 2 + FY 2 + FZ 2
gdzie: N - sia dziaajca wzdu stycznej do cigna, FX, FY, FZ - siy skadowe siy N zrzutowane na kierunki poszczeglnych osi lokalnego ukadu wsprzdnych cigna.
3.3.10. Inne atrybuty elementw prtowych

W programie istnieje moliwo definiowania podoa sprystego dla prtw konstrukcji. Suy temu opcja Geometria / Cechy dodatkowe / Podoe spryste prtw. Obliczenia dla prtw ze zdefiniowanym typem podoa sprystego dokonywane s na podstawie klasycznego algorytmu podoa sprystego Winklera (moliwa jest definicja jednostronnego odrywania). UWAGA: Podoe spryste moe by definiowane tylko dla niektrych typw konstrukcji. Poniej przedstawiono dostpne kierunki podoa sprystego w zalenoci od przyjtego typu konstrukcji (stopni swobody dopuszczalnych dla wybranego typu konstrukcji): RAMA PASKA KZ RAMA PRZESTRZENNA KY, KZ, HX RUSZT KZ, HX PYTA KZ, HX POWOKA KY, KZ, HX KRATOWNICA PASKA definicja nie jest moliwa KRATOWNICA PRZESTRZENNA definicja nie jest moliwa
W przypadku konstrukcji pytowo-powokowych jest rwnie moliwo definicji wspczynnika sprystoci podoa, jednake warto takiego wspczynnika jest okrelana w oknie dialogowym do definicji gruboci pyty lub powoki (patrz rozdzia 3.4.4). W niektrych wzach konstrukcji prtowych moe istnie konieczno definiowania wzmocnie przywzowych. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Cechy dodatkowe / Wzmocnienia. Wzmocnienia przywzowe s uywane w konstrukcji, aby polepszy charakterystyki przekrojowe prtw w strefach przywzowych. Umoliwiaj one przeniesienie wikszych momentw i si poprzecznych w tych strefach wykorzystujc mniejsze profile na caym prcie. Wzmocnienia mog by nadawane tylko na profile dwuteowe. S dwa rodzaje wzmocnie: blachy o okrelonych wymiarach przycity w odpowiedni sposb profil danego prta. Definicja wzmocnienia odbywa si poprzez podanie typu wzmocnienia i jego wymiarw oraz okrelenie rodzaju wzmocnienia (grne, dolne, obustronne). Wzmocnienia dla danego prta wprowadza si osobno
strona: 71
dla kadego z kocw prta. Wzmocnienia uwzgldniane s na kolejnych etapach oblicze w nastpujcy sposb: podczas oblicze statycznych - na czci prta ze wzmocnieniem przyjmowany jest przekrj o zmiennej bezwadnoci o wymiarach wynikajcych z definicji wzmocnienia podczas wymiarowania pocze - przy definicji poczenia stalowego wymiary wzmocnienia s automatycznie przenoszone do moduu pocze. Ich modyfikacja powoduje konieczno uaktualnienia wymiarw zdefiniowanego wzmocnienia lub stworzenia nowego. podczas oblicze normowych - w trakcie normowej weryfikacji prtw ze wzmocnieniami przyjmowane s pewne zaoenia odnonie zastpczych parametrw przekroju dla prta jako caoci. Moment bezwadnoci prta zastpczego liczony jest na podstawie dugoci i bezwadnoci poszczeglnych elementw skadowych prta tzn. odcinkw ze wzmocnieniami i bez. Zastpcze charakterystyki su do oblicze statecznoci oglnej prta. Naprenia sprawdzane s w poszczeglnych punktach prta z uwzgldnieniem rzeczywistych charakterystyk przekrojowych. Wymiarowanie, czyli znajdywanie optymalnych przekrojw prta, odbywa si rwnie z uwzgldnieniem wzmocnie. Opcja Imperfekcje geometryczne (dostpna z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Cechy dodatkowe / Imperfekcje geometryczne) umoliwia definicj wstpnych imperfekcji geometrycznych. Imperfekcje geometryczne mog by nadawane na pojedyncze prty lub na grup wspliniowych prtw (tzw. superprtw). Imperfekcje nie powoduj wstpnych si, napre w konstrukcji; uwzgldnienie imperfekcji powoduje jedynie zmian geometrii struktury. Przy wykorzystywaniu tej opcji naley pamita o przyjtych zaoeniach: imperfekcje nadawane mog by tylko na elementy prtowe imperfekcje nadawane s w poowie dugoci pojedynczego prta (grupy prtw wspliniowych) imperfekcje powoduj zmian geometrii prta lub grupy prtw, natomiast zmiana geometrii realizowana jest poprzez utworzenie elementw obliczeniowych odwzorowujcych zdeformowany ksztat wszystkie rezultaty oblicze konstrukcji wywietlane s na konstrukcji zdeformowanej (tzn. uwzgldniajcej imperfekcje geometryczne); przemieszczenia wzw s podawane w stosunku do pocztkowej geometrii zdefiniowanej przez uytkownika. W programie istnieje rwnie moliwo definicji przegubw nieliniowych, ktre mog by wykorzystywane w analizie zniszczenia konstrukcji (Pushover analysis). Analiza zniszczenia konstrukcji jest statyczn, nieliniow analiz, w ktrej wielko obcienia konstrukcji jest zwikszana przyrostowo zgodnie z przyjtym schematem obciania. Zwikszanie wartoci obcienia umoliwia znalezienie sabych czci konstrukcji oraz postaci zniszczenia konstrukcji. Analiza zniszczenia jest prb oszacowania rzeczywistej wytrzymaoci konstrukcji. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Cechy dodatkowe / Przeguby nieliniowe. W oknie dialogowym Definicja modelu przegubu nieliniowego znajduj si opcje umoliwiajce definicj przebiegu krzywej analizy zniszczenia (PushOver) i jej parametrw. W tym oknie dialogowym dostpne s trzy typy przegubu nieliniowego: typ sia-przemieszczenie, typ moment-rotacja i typu naprenie-odksztacenie. W programie Robot istnieje moliwo zdefiniowania prtw, ktre mog pracowa jedynie na ciskanie bd rozciganie, prtw kratownicowych (opcja suy do definicji prtw typu kratownicowego w konstrukcjach ramowych; taka definicja nie powoduje nadania zwolnie w elemencie ramowym, ale zmienia typ elementu skoczonego z belkowego na kratownicowy) oraz prtw, dla ktrych uwzgldniany bdzie wpyw cinania na deformacj konstrukcji. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Cechy dodatkowe / Charakterystyki zaawansowane prtw. W oknie dialogowym Charakterystyki zaawansowane naley zdefiniowa w odpowiednim polu edycyjnym (wpisujc numery prtw z klawiatury) lub graficznie na ekranie prty pracujce na tylko ciskanie/rozciganie, prty kratownicowe lub prty, dla ktrych uwzgldniany bdzie wpyw cinania na deformacj konstrukcji. Typ prta stalowego/drewnianego jest nadawany podczas definiowania prtw konstrukcji. Nie jest on konieczny podczas analizy konstrukcji; jest on wykorzystywany w trakcie wymiarowania poszczeglnych prtw stalowych/drewnianych konstrukcji (supw, belek itp.). Typ prta zawiera w sobie wszystkie
strona: 72
parametry niezbdne do wymiarowania elementw konstrukcji stalowej/drewnianej takie jak: dugoci wyboczeniowe, typ zwichrzenia itp. Sposb definiowania wymienionych atrybutw konstrukcji jest identyczny z tym prezentowanym dla nadawania profili prtom konstrukcji. Podczas pracy w programie Robot tworzonych jest wiele charakterystyk opisujcych parametry prtw, paneli lub bry; s to rne zestawy parametrw suce do okrelenia waciwoci fizycznych, mechanicznych lub sucych do wymiarowania elementw konstrukcji. Przykadem takich charakterystyk s: profile prtw, gruboci pyt, zestawy parametrw sucych do wymiarowania elementw konstrukcji stalowych lub sucych do obliczenia zbrojenia w elementach konstrukcji elbetowych, definicje podpr, przegubw itp. Opcja Biblioteka charakterystyk dostpna z menu poprzez wybranie komendy Narzdzia / Biblioteka charakterystyk umoliwia przeprowadzenie nastpujcych operacji zwizanych z dostpem do charakterystyk: zapis charakterystyk z aktualnego zadania do bazy odczyt charakterystyk z bazy do aktualnego zadania przegldanie zawartoci definicji charakterystyk przenoszenie zdefiniowanych charakterystyk pomidzy kolejnymi instalacjami lub stanowiskami programu. Naley tu jednak pamita, e charakterystyki normowe prtw (tj. typ prta stalowego lub aluminiowego, typ prta drewnianego, typ prta betonowego) s konwertowane do aktualnej normy wymiarowania konstrukcji stalowych, drewnianych lub elbetowych (zbrojenie teoretyczne); dlatego te typy prta zdefiniowane dla jednej normy nie powinny by uywane dla innych norm, poniewa moe to prowadzi do utraty definicji pewnych specyficznych parametrw. Wymiarowanie wszystkich prtw w danym zadaniu jest prowadzone wedug wybranej aktualnie normy. Natomiast charakterystyka zbrojenia pyt i powok jest zapisywana dla okrelonej normy wymiarowania konstrukcji elbetowych (zbrojenie teoretyczne). Charakterystyki typu zbrojenia paneli mona wic uywa pomidzy zadaniami niezalenie od wybranej domylnie normy wymiarowania.
strona: 73
3.4. Definicja modelu konstrukcji elementy skoczone 2D

3.4.1. Panele
powierzchniowe
Siatka powierzchniowych elementw skoczonych dla konstrukcji pytowo-powokowych jest definiowana w dwch etapach. W pierwszym kroku uytkownik definiuje obszary, w ktrych generowane bd siatki elementw skoczonych. Obszary s tworzone przez podanie ich brzegw (definiowanie konturw obszaru przy pomocy opcji Polilinia - kontury). Na wybranych obszarach (konturach) definiowane s panele modelujce stropy, ciany w budynkach. Podczas definiowania panelu przypisywane s mu pewne waciwoci (grubo, typ zbrojenia). W drugim kroku (po zdefiniowaniu panela i rozpoczciu oblicze konstrukcji) siatka powierzchniowych elementw skoczonych generowana jest automatycznie na podstawie opcji wybranych w Preferencjach zadania (Opcje siatkowania). Kontury konstrukcji pytowo-powokowych mona definiowa przy pomocy opcji Polilinia - Kontury. Opcja dostpna jest dla trzech typw konstrukcji (pyta, powoka lub brya): z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Obiekty / Polilinia - Kontur . z paska narzdziowego Definicja konstrukcji poprzez nacinicie ikony W czci okna dialogowego Polilinia - kontur nazwanej Metoda tworzenia znajduj si opcje umoliwiajce wybr metody definiowania linii; metoda zaley od wyboru odpowiedniej opcji. Poniej pokazano rysunki schematycznie przedstawiajce metody definiowania linii. Linia bdzie definiowana przy pomocy dwch punktw: pocztku i koca linii.
Definicja linii amanej (polilinii). amana okrelana bdzie poprzez podanie cigu punktw nalecych do linii amanej.
Definicja konturu; bdzie on okrelany poprzez podanie cigu punktw nalecych do konturu. Po zdefiniowaniu konturw naley okreli panele znajdujce si w konstrukcji. Suy do tego opcja dostpna: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Panele z paska narzdziowego Definicja konstrukcji poprzez nacinicie ikony .
Zdefiniowanie panelu polega na podaniu: numeru panela brzegw (konturu) panela i, jeli s zdefiniowane, brzegw (konturw) otworw znajdujcych si w definiowanym panelu oraz brzegw bokw (cianek). Jest to moliwe na trzy sposoby: poprzez podanie punktu wewntrznego panela/otworu poprzez wskazanie numeru obiektu poprzez podanie listy powierzchniowych elementw skoczonych typu zbrojenia panela materiau (to pole nie jest dostpne; prezentowany jest w nim materia zdefiniowany dla wybranego typu gruboci panela) gruboci panela modelu obliczeniowego panela; pozwala zdefiniowa, w jaki sposb zostanie otrzymane rozwizanie dla przemieszcze i si wewntrznych panela oraz podpierajcych go obiektw.
strona: 74
Jeeli wybrana zostaa opcja Bok w polu Typ obszaru, to niedostpne staj si wszystkie opcje w polu Charakterystyki znajdujcym si w dolnej czci okna dialogowego. Wybranie tej opcji powoduje, i tworzony obiekt bdzie definiowany jako cianka (bez nadania wasnoci takich jak typ zbrojenia i grubo); taki obiekt bdzie mg by wykorzystany przy tworzeniu konstrukcji objtociowej (bryy) stanowi moe ciank takiego obiektu objtociowego.
UWAGA:
W dolnej czci okna dialogowego znajduj si klawisze (...) (na prawo od pl: Zbrojenie, Grubo i Model). Ich nacinicie powoduje otwarcie odpowiednio okna dialogowego Nowy typ zbrojenia, Nowa grubo lub Model obliczeniowy panela, w ktrych okrelone mog zosta nowe typy gruboci / zbrojenia pyt i powok / modele obliczeniowe panela. Zdefiniowane typy gruboci / zbrojenia / modele dodawane s odpowiednio do list typw gruboci / typw zbrojenia pyt/powok / modeli.
Po zdefiniowaniu paneli i rozpoczciu oblicze konstrukcji tworzona jest siatka powierzchniowych elementw skoczonych zgodnie z parametrami wybranymi w oknie dialogowym Preferencje zadania (Opcje siatkowania). Siatka powierzchniowych elementw skoczonych jest widoczna dopiero, gdy wczona jest opcja Siatka ES w oknie dialogowym Wywietlanie atrybutw. Procedura tworzenia siatki elementw dla danego konturu moe by wielokrotnie powtrzona; naley zwrci tu jednak uwag, e nowa siatka elementw powierzchniowych wymae siatk star. W programie dostpne s dwa rodzaje powierzchniowych elementw skoczonych: elementy trjktne (3- lub 6-wzowe), elementy czworoktne (4- lub 8-wzowe). W programie Robot zalecane jest uywanie 3- i 4-wzowych elementw powierzchniowych. W przypadku uycia 6- i 8-wzowych elementw powierzchniowych do generacji siatki nastpujce opcje mog nie dziaa poprawnie:
strona: 75
zwolnienia liniowe operacje Boolowskie (odcinanie) uzgadnianie siatek pomidzy panelami oraz pomidzy panelami i prtami. Funkcje wykorzystywane podczas tworzenia siatki elementw skoczonych tworz najpierw wzy wewntrz wybranego obszaru, a nastpnie przypisuj utworzone wzy do odpowiednich elementw skoczonych. Wzy wewntrz obszaru (konturu) mog by tworzone przy pomocy algorytmu triangularyzacji Delaunaya lub metody Coonsa. UWAGA: Przykady generacji siatki elementw skoczonych dla konstrukcji pytowo-powokowych przedstawiono w zacznikach znajdujcych si na kocu podrcznika.
3.4.2.
Typy powierzchniowych elementw skoczonych
Metoda triangularyzacji Delaunaya

Metoda triangularyzacji Delaunay'a moe by stosowana do tworzenia siatki elementw skoczonych dla dowolnej powierzchni paskiej. Jeeli w obszarze wystpuj otwory, uytkownik powinien zdefiniowa je jako brzeg konturu. Nie bd one wtedy brane pod uwag podczas tworzenia siatki elementw skoczonych. Przykadowa siatka elementw skoczonych utworzona przy pomocy metody Delaunay'a jest pokazana na poniszym rysunku.
Brzegi konturu
Triangularyzacja Delaunay'a
Nastpujce parametry mog by definiowane dla metody Delaunaya: metoda generacji siatki: sama metoda Delaunaya lub metoda generacji dodatkowych wzw (metoda Kanga - emitery). Emitery s wzami definiowanymi przez uytkownika, w ktrych pobliu siatka elementw skoczonych bdzie zagszczana. Parametry zagszczania podawane s jako parametry Kanga. = parametr H0 okrelajcy dugo pierwszej fali = parametry Kanga (Hmax, Q) Poszczeglne parametry metody Kanga oznaczaj: 1. Hmax - dugo przedostatniej fali przed zakoczeniem rozgszczania siatki 2. Q - stosunek dugoci fali nastpnej do poprzedniej.
Metoda Coonsa
Powierzchnie Coons'a s powierzchniami 3D rozcigajcymi si nad czworoktnymi lub trjktnymi konturami, ktrych przeciwlege brzegi s podzielone na tak sam liczb odcinkw. Ksztaty tworzonych elementw odpowiadaj ksztatowi obszaru, na ktrym tworzona jest siatka. Oglna koncepcja tej metody polega na poczeniu prostymi wszystkich punktw utworzonych na wybranym brzegu konturu z punktami lecymi na przeciwlegym brzegu konturu. Linie pionowe i poziome tworz dwa zbiory punktw. Punkt przecicia kadej pary linii poziomych i pionowych wyznacza kocowe pooenie wza wewntrz obszaru (patrz poniszy rysunek).
strona: 76
pod2
pod1
pod1
pod2 1 4
kontur 2D - punkty wzowe i podzia brzegu Pionowy i poziomy podzia linii
Siatka Coons'a
Po wskazaniu wybranego konturu uytkownik powinien zdefiniowa parametry metody Coons'a, ktre okrelaj ksztat siatki elementw skoczonych (trjkty, czworokty, mieszany typ elementw) oraz parametry podziau: podzia 1 i podzia 2. Parametry podziau okrelaj liczb elementw, ktre zostan utworzone na pierwszym (pomidzy pierwszym i drugim wierzchokiem konturu) i drugim (pomidzy drugim i trzecim wierzchokiem konturu) brzegu konturu. Brzegi konturu przeciwlege do wymienionych bokw konturu zostan automatycznie podzielone w taki sposb, aby podzia odpowiada temu przyjtemu na pierwszym i drugim brzegu konturu. Dla obszarw trjktnych podzia brzegu pomidzy trzecim, a pierwszym wierzchokiem konturu jest taki sam jak pomidzy drugim a trzecim wierzchokiem. W obszarach czworoktnych podzia pomidzy trzecim a czwartym wierzchokiem konturu jest taki sam jak pomidzy pierwszym a drugim wierzchokiem, natomiast podzia pomidzy czwartym a pierwszym wierzchokiem jest taki sam jak pomidzy drugim a trzecim wierzchokiem. Jeeli podzia np. pomidzy trzecim a czwartym wierzchokiem konturu jest wikszy ni midzy pierwszym a drugim wierzchokiem, to wstpny - podany przez uytkownika - podzia brzegu konturu pomidzy pierwszym a drugim wierzchokiem zostanie automatycznie zwikszony. Metoda Coons'a moe by wykorzystywana do tworzenia siatki elementw skoczonych zarwno dla obszarw paskich (kontury s zdefiniowane w paszczyznach - rysunek powyej) jak i powierzchni trjwymiarowych 3D (kontury s zdefiniowane w przestrzeni - rysunek poniej).
strona: 77
pod2
pod1 pod1
4
pod2
1 kontur 3D - punkty wzowe i podzia brzegu
Pionowe i poziome linie
siatka 3D
Nastpujce parametry mog by definiowane dla metody Coonsa: = typ siatki elementw skoczonych (topologie Coonsa) = parametry tworzenia siatki (podzia1 i podzia2) omwione wczeniej. W programie znajduje si opcja Punkty bazowe siatki suca do okrelenia punktw panela, ktre bd podstaw do generacji siatki elementw skoczonych przy uyciu metody Coonsa. Opcja jest dostpna: z menu poprzez wybranie komendy Analiza / Model obliczeniowy / Punkty bazowe siatki
z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony
Parametry generacji siatki powierzchniowych elementw skoczonych

Nacinicie klawisza Modyfikacja znajdujcego si w oknie dialogowym Preferencje zadania (opcja Opcje siatkowania - patrz rozdzia 2.2.3 tego podrcznika) lub wybranie komendy Analiza / Model obliczeniowy / Opcje siatkowania znajdujcej si w menu (wybrany musi by panel) powoduje, e na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
UWAGA: Komenda Analiza / Model obliczeniowy / Opcje siatkowania jest dostpna w menu dla nastpujcych typw konstrukcji: pyta, powoka i konstrukcje objtociowe.
strona: 78
W grnej czci okna dialogowego w polu Dopuszczalne metody siatkowania dokonany moe zosta wybr metody generacji siatki elementw skoczonych: Siatkowanie proste (metoda Coonsa) Siatkowanie zoone (metoda Delaunaya) Automatyczny wybr metody siatkowania (domylne ustawienie). Pole Generacja siatki suy definicji rodzaju siatkowania. Dostpne s tu trzy opcje: Automatyczna Uytkownika - dla metody Coonsa zdefiniowane mog tu zosta dwa parametry: podzia 1 i podzia 2 Rozmiar elementu - w przypadku wybrania tej opcji dostpne staje si pole edycyjne, w ktrym okrelony moe zosta charakterystyczny wymiar elementu siatki elementw skoczonych; przyjcie rozmiaru elementu rwnego np. 0.5 m oznacza, e w przypadku: - siatki powierzchniowych elementw skoczonych (czworoktw) generowana bdzie siatka elementw zblionych do kwadratu o boku 0.5 m - siatki powierzchniowych elementw skoczonych (trjktw) generowana bdzie siatka elementw zblionych do trjkta rwnobocznego o boku 0.5 m - siatki objtociowych elementw skoczonych generowana bdzie siatka elementw zblionych do szecianu o boku 0.5 m. W polu tym znajduje si rwnie opcja umoliwiajca okrelenie, jaka siatka objtociowych elementw skoczonych ma by generowana: suwak pozwala na wybr od siatki rzadkiej do gstej. Poniej znajduje si opcja Dodatkowe siatkowanie powierzchni bryy. Jej wczenie powoduje, i podczas tworzenia siatki objtociowych elementw skoczonych przeprowadzana bdzie dodatkowa generacja siatki na powierzchni (konturze) bryy, ktra bdzie miaa wpyw na gsto siatki elementw objtociowych wewntrz bryy. Naley tu zwrci uwag na fakt, e wczenie tej opcji powoduje zwikszenie gstoci siatki elementw objtociowych.
strona: 79
UWAGA:
Opcja Dodatkowe siatkowanie powierzchni bryy nie powinna by stosowana dla takiej powierzchni, ktra jest powierzchni kontaktu bokw dwch bry.
W dolnej czci zakadki Metody siatkowania znajduje si klawisz Opcje zaawansowane; jego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Zaawansowane opcje siatkowania pokazanego na rysunku poniej. Po wybraniu w grnej czci zakadki Metody siatkowania opcji Siatkowanie proste (Coons) lub Siatkowanie zoone (Delaunay), w oknie dialogowym pojawia si druga zakadka Parametry metody; na ktrej okrelone mog zosta parametry wybranej metody siatkowania. Parametry te omwione zostay poniej przy omawianiu okna dialogowego Zaawansowane opcje siatkowania.
W powyszym oknie dialogowym wybrane mog zosta parametry tworzonej siatki powierzchniowych elementw skoczonych. W polu Dopuszczalne metody siatkowania mona wybra jedn z wymienionych metod generacji siatki: metod Delaunaya lub Coonsa. Dla kadej z metod okrelony moe zosta stopie wykorzystania metody podczas generacji siatki: nigdy, rzadko lub czsto. Dodatkowo w tym polu okrelony moe zosta stopie wymuszenia wybranej metody generacji siatki powierzchniowych elementw skoczonych. Jeeli na przykad wybrana zostaa metoda Coonsa, jej wymuszenie: czsto oraz stopie wymuszenia metod siatkowania narzucony, to oznacza to, i algorytm generacji siatki wymusza bdzie tworzenie siatki w wybranym obszarze metod Coonsa. W polu Elementy skoczone mona wybra typ elementw skoczonych wykorzystywanych podczas generacji siatki elementw: trjkty 3-wzowe, trjkty 6-wzowe, czworokty 4-wzowe, czworokty 8wzowe (patrz rysunek poniej).
strona: 80
Trjktne 3 i 6 wzowe
Czworoktne 4 i 8 wzowe W programie Robot zalecane jest uywanie 3- i 4-wzowych elementw powierzchniowych. W przypadku uycia 6- i 8-wzowych elementw powierzchniowych do generacji siatki nastpujce opcje mog nie dziaa poprawnie: zwolnienia liniowe operacje Boolowskie (odcinanie) uzgadnianie siatek pomidzy panelami oraz pomidzy panelami i prtami. Ponadto w tym polu okrelony moe zosta stopie wymuszenia wybranego typu powierzchniowych elementw skoczonych. Jeeli na przykad wybrane zostan trjkty 3-wzowe oraz stopie wymuszenia dowolny, to oznacza to, i algorytm generacji siatki bdzie wykorzystywa podczas tworzenia siatki dowolny typ powierzchniowych elementw skoczonych. W polu Generacja siatki wybrany moe zosta rodzaj siatkowania: automatyczny lub definiowany przez uytkownika. Dla metody Coonsa zdefiniowane mog zosta dwa parametry: podzia 1 - parametr okrelajcy liczb elementw, ktre zostan utworzone na pierwszym brzegu konturu (pomidzy pierwszym i drugim wierzchokiem konturu). Brzeg konturu przeciwlegy do wymienionego boku konturu zostanie automatycznie podzielony w taki sposb, aby podzia odpowiada temu przyjtemu na pierwszym brzegu konturu podzia 2 - parametr okrelajcy liczb elementw, ktre zostan utworzone na drugim brzegu konturu (pomidzy drugim i trzecim wierzchokiem konturu). Brzeg konturu przeciwlegy do wymienionego boku konturu zostanie automatycznie podzielony w taki sposb, aby podzia odpowiada temu przyjtemu na drugim brzegu konturu. Moliwe jest rwnie podanie wartoci rozmiaru elementw skoczonych tworzonych podczas generacji siatki. Umoliwia to opcja Rozmiar elementu. Dodatkowo w tym polu znajduje si opcja umoliwiajca okrelenie, jaka siatka objtociowych elementw skoczonych ma by generowana: suwak pozwala na wybr od siatki rzadkiej do gstej. W polu Parametry metody Coonsa wybrany moe zosta jeden z nastpujcych typw podziau obszaru: trjkty w obszarze trjktnym trjkty i kwadraty w obszarze trjktnym trjkty i romby w obszarze trjktnym kwadraty w obszarze prostoktnym trjkty w obszarze prostoktnym. Dodatkowo w tym polu okrelony moe zosta stopie wymuszenia wybranego typu podziau obszaru dla metody Coonsa generacji siatki powierzchniowych elementw skoczonych.
strona: 81
W polu Parametry metody Delaunaya wybrana moe zosta metoda generacji siatki: sama metoda Delaunaya - wybr tej opcji oznacza, e siatka bdzie tworzona jedynie metod Delaunaya metoda Kanga - wybr tej metody oznacza, e siatka elementw skoczonych zostanie wygenerowana jedynie na obszarze w pobliu emiterw zgodnie z przyjtymi parametrami metody Kanga (H0, Hmax i Q) metoda Delaunaya i Kanga - wybr tej metody oznacza, e w pobliu emiterw tworzenie siatki elementw odbywa si bdzie przy pomocy metody Kanga a poza tymi obszarami metod Delaunaya. Emitery s wzami, w ktrych pobliu siatka elementw skoczonych bdzie zagszczana. Dostpne s dwa rodzaje emiterw: Domylne - tworzone automatycznie przez program w miejscach charakterystycznych (w punktach charakterystycznych paneli: w naroach paneli, przy otworach oraz w wzach podporowych) ustawienie tych opcji nastpuje w oknie dialogowym Zaawansowane opcje siatkowania Uytkownika - wskazywane przez uytkownika, definiowane w oknie dialogowym Emitery, dostpnym po wybraniu opcji menu Analiza / Model obliczeniowy / Emitery. Jeeli wczona jest opcja Wygadzanie, to podczas tworzenia siatki wykorzystywany bdzie rwnie algorytm wygadzania wygenerowanej siatki elementw skoczonych.
Opcje suce do generacji i modyfikacji siatki elementw skoczonych

znajdujc si w grnym pasku Opcje dostpne s po klikniciu w ikon Opcje generacji siatki ES narzdziowym. Powoduje to otwarcie si paska narzdziowego pokazanego na poniszym rysunku.
w ktrym znajduj si ikony umoliwiajce: - generacj modelu obliczeniowego, czyli utworzenie siatek elementw skoczonych - okrelenie punktw, ktre bd podstaw do generacji siatki przy uyciu metody Coonsa - otwarcie okna dialogowego Opcje siatkowania dla wybranego panelu - zamroenie siatki dla danego panelu - wybranie tej opcji oznacza, i w trakcie generacji modelu obliczeniowego siatka nie bdzie modyfikowana na takim panelu - odmroenie siatki na panelu - wybranie tej opcji oznacza, i panel bdzie brany pod uwag w czasie generacji siatki elementw skoczonych - lokaln generacj siatki - siatka zostanie wygenerowana tylko dla wybranych paneli (UWAGA: uycie tej opcji powoduje zamroenie siatki) - usunicie siatki na wybranym panelu - zdefiniowanie emiterw uytkownika - konsolidacj siatki - opcja umoliwia dokonanie konwersji elementw trjktnych na czworoktne dla wybranych elementw skoczonych - zagszczanie siatki - opcja umoliwia dokonanie konwersji elementw trjktnych na trjktne lub czworoktne dla wybranych elementw skoczonych. - jako siatki - opcja umoliwia dokonanie jakociowej oceny siatki elementw skoczonych dla wybranych paneli.
strona: 82
UWAGA:
Przykady generacji siatki elementw skoczonych dla konstrukcji pytowo-powokowych przedstawiono w zacznikach znajdujcych si na kocu podrcznika.
3.4.3.
Emitery, zagszczanie, konsolidacja i jako siatki ES
Emitery s wzami definiowanymi przez uytkownika, w ktrych pobliu siatka elementw skoczonych bdzie zagszczana. Jest to wana opcja podczas oblicze pyty/powoki lub konstrukcji objtociowej, kiedy uytkownik chce uzyska jak najdokadniejsze wyniki oblicze w punktach charakterystycznych konstrukcji (podpory, punkty przyoenia si itp.). Opcja jest dostpna: z menu poprzez wybranie komendy Analiza / Model obliczeniowy / Emitery
Istniej dwa sposoby definicji emiterw. Zale od sposobu przyrostu siatki elementw skoczonych: stay przyrost - metod stosuje si dla konstrukcji pytowych lub powokowych zmienny przyrost - metod stosuje si dla konstrukcji objtociowych. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno (pokazane po wyborze opcji Zmienny przyrost).
W powyszym oknie dialogowym wybrana moe zosta jedna z trzech opcji: wstawienie wza z emiterem - zdefiniowane przez uytkownika wza, w ktrym bdzie si znajdowa emiter o podanych przez uytkownika wsprzdnych nadanie emitera w istniejcym wle/wzach - okrelenie numeru wza/wzw, w ktrym bdzie si znajdowa emiter usunicie emitera - okrelenie numeru wza/wzw, z ktrych usuwany bdzie emiter.
strona: 83
Wymienione powyej opcje posiadaj nastpujce parametry: wstawienie wza z emiterem: H0 - pocztkowa dugo fali siatki (inne parametry tworzenia siatki elementw wok emitera mona zdefiniowa w oknie dialogowym Opcje generacji siatki elementw skoczonych) wsprzdne - wsprzdne pooenia definiowanego wza z emiterem o okrelonym parametrze H0 nadanie emitera w istniejcym wle/wzach: H0 - pocztkowa dugo fali siatki (inne parametry tworzenia siatki elementw wok emitera mona zdefiniowa w oknie dialogowym Opcje generacji siatki elementw skoczonych) lista wzw - lista numerw wzw, w ktrych bdzie si znajdowa emiter o okrelonym parametrze H0 usunicie emitera: lista wzw - lista numerw wzw, z ktrych usuwany bdzie emiter. Po wybraniu opcji Zmienny przyrost dostpne s wszystkie opcje, ktre omwione zostay dla staego przyrostu siatki, a dodatkowo dostpne s nastpujce pola edycyjne: r1 - promie kuli, w ktrej siatka bdzie charakteryzowaa si pocztkow dugoci fali H0 r2 - promie kuli, do ktrego nastpowao bdzie rozgszczenie siatki (tzn. rozgszczenie siatki bdzie miao miejsce w pasie pomidzy promieniem r1 a r2) szacunkowa liczba elementw w kuli o promieniu r1 - pole nie jest dostpne; program wyznacza liczb elementw po podaniu wsprzdnych emitera oraz wartoci H0, r1 i r2. Podczas tworzenia siatki powierzchniowych elementw skoczonych wykorzystywane mog by rwnie opcje: Konsolidacja i Zagszczanie siatki. Stosowanie opcji KONSOLIDACJA powoduje zamian wybranych elementw trjktnych na elementy czworoktne (zmniejsza si liczba elementw). Zaleca si wykorzystywanie opcji KONSOLIDACJA po utworzeniu siatki elementw skoczonych przy pomocy metody triangularyzacji Delaunaya. Powoduje to zamian elementw trjktnych na czworokty, dla ktrych zazwyczaj otrzymuje si dokadniejsze wyniki oblicze. Przed rozpoczciem dziaania opcji KONSOLIDACJA uytkownik musi poda: parametr (wspczynnik konwersji) nalecy do przedziau: [1, +1] list elementw, dla ktrych wykonana zostanie konsolidacja. Przyjcie wartoci wspczynnika konwersji rwnej +1 oznacza, e tworzone czworokty bd tworzone z elementw trjktnych we wszystkich moliwych miejscach wybranego obszaru (moe to jednak prowadzi do wygenerowania czworoktw o niepoprawnych ksztatach, a w konsekwencji do zego uwarunkowania ukadu rwna). Przyjcie wartoci -1 parametru wagowego oznacza, i w trjktnej siatce elementw skoczonych zamieniane bd tylko te elementy trjktne, ktre utworz elementy o ksztacie kwadratu. Stosowanie opcji ZAGSZCZANIE powoduje wzrost gstoci siatki elementw skoczonych w wybranym przez uytkownika obszarze. Utworzona siatka elementw czworoktnych jest dzielona na mniejsze elementy trjktne lub czworoktne w zalenoci od przyjtych parametrw. Aby dokona zagszczenia siatki elementw skoczonych, naley: typ zagszczania list elementw, dla ktrych wykonane zostanie zagszczanie. W programie dostpne s trzy typy zagszczania:
Prosty - krawdzie elementw skoczonych nie bd dzielone
strona: 84
Podwjny - kada krawd elementu skoczonego bdzie dzielona na dwie czci
kada krawd elementu Potrjny skoczonego bdzie dzielona na trzy czci.
W tych oknach dialogowych znajduje si opcja Zamroenie siatki ES. Umoliwia ona (jeeli zostanie wczona) zamroenie wygenerowanej siatki elementw skoczonych dla wybranych paneli. Oznacza to, e podczas przygotowywania konstrukcji do oblicze (generacja modelu obliczeniowego konstrukcji) siatka elementw skoczonych nie zostanie zmieniona. Wyczona opcja oznacza, e podczas przygotowywania konstrukcji do oblicze siatka elementw skoczonych moe zosta zmieniona dla wybranego panelu; przyjte zostan parametry generacji siatki okrelone w oknie dialogowym Opcje siatkowania. pozwala na ocen jakociow siatki elementw skoczonych dla Nacinicie ikony Jako siatki wybranych paneli. Kady element posiada pewien wspczynnik proporcjonalnoci okrelajcy jako jego geometrii, tzn. czy element jest dobrze uwarunkowany, czy nie. Wspczynnik zawiera si w przedziale (0,1), gdzie 1 opisuje element bdcy kwadratem lub trjktem rwnobocznym. Wartoci mniejsze przyjmuj elementy gorzej uwarunkowane, tzn. takie ktrych geometria odbiega od kwadratu lub trjkta rwnobocznego. Dla wyselekcjonowanych paneli sprawdzane s globalnie dwa wspczynniki: Q1 - wspczynnik waony biorcy pod uwag wano elementw ze wzgldu na ich powierzchni, tzn. im powierzchnia elementu jest wiksza tym waga jego jakoci we wspczynniku ronie Q2 - bierze pod uwag ilociowo obecno zych i dobrych elementw bez uwzgldniania ich wagi powierzchniowej. Wartoci obydwu elementw zawieraj si w przedziale (0,1). Gdy wspczynnik dy do wartoci 1, to oznacza, e jako siatki jest dobra, gdy dy do wartoci 0, to siatka jest niezadowalajca. Niski wspczynnik Q1 oznacza, e w siatce znajduj si due powierzchniowo elementy bdce le uwarunkowane. Natomiast niski wspczynnik Q2 mwi nam, i takich elementw (le uwarunkowanych) jest duo w porwnaniu z cakowit iloci elementw. Rwnoczenie mamy moliwo znalezienia elementw, ktrych wspczynnik proporcjonalnoci jest niszy ni pewna warto (pole Precyzja w oknie dialogowym Jako siatki).
UWAGA: Przykady generacji siatki elementw skoczonych dla konstrukcji pytowo-powokowych z uwzgldnieniem operacji konsolidacji i zagszczania siatki przedstawiono w zacznikach znajdujcych si na kocu podrcznika.
strona: 85
3.4.4.
Gruboci paneli
Nadanie gruboci panelom moe zosta dokonane poprzez: wybranie typu gruboci w oknie dialogowym Panel w polu Charakterystyki wybranie komendy menu Geometria / Charakterystyki / Grubo

nacinicie ikony wybranie ekranu WACIWOCI - ekran ten jest dostpny dla nastpujcych typw konstrukcji: pyta i powoka oraz konstrukcja objtociowa.
Okno dialogowe Nowa grubo skada si z dwch zakadek: Jednorodne i Ortotropowe. Na zakadce Jednorodne zdefiniowane mog zosta nastpujce parametry: grubo: staa o wartoci podawanej w polu Gr zmienna; zmiana gruboci nastpuje wzdu zdefiniowanej linii (parametry definiowane s w odpowiednich polach dla punktw P1 i P2) zmienna; zmiana gruboci nastpuje wzdu zdefiniowanej paszczyzny (parametry definiowane s w odpowiednich polach dla punktw P1, P2 i P3) parametry sprystoci podoa (warto wspczynnika podparcia sprystego KZ); nacinicie klawisza Parametry sprystoci podoa powoduje otwarcie okna dialogowego Definicja podoe spryste (patrz rysunek poniej) materia. W dolnej czci okna dialogowego moe znajdowa si dla niektrych norm elbetowych opcja Redukcja momentu bezwadnoci; jej wczenie pozwala na redukcj elementw macierzy bezwadnoci na zginanie. UWAGA: Redukcja nie ma wpywu na sztywno tarczow (ciskanie, rozciganie) oraz na siy poprzeczne. Elementy macierzy zginania dla elementw skoczonych s mnoone przez podan warto wspczynnika redukcji. Redukcja momentw bezwadnoci dla przekrojw elbetowych jest stosowana w obliczeniach statycznych w celu uwzgldnienia wpywu zarysowania przekrojw. Metoda taka jest dopuszczona m.in. przez normy USA (UBC 1997 punkt 1910.11.1 lub ACI 318-95 p.10.11.1). Przykadowe wartoci redukcji sztywnoci wg ACI: - ciany niezarysowane 0,70* Ig - ciany zarysowane 0,35* Ig - paskie pyty 0,25* Ig.
W powyszym oknie dialogowym okrelona moe zosta warto wspczynnika KZ (wspczynnika podparcia sprystego); mona tego dokona na dwa sposoby:
strona: 86
wpisujc warto wspczynnika w polu edycyjnym Kz nacisn klawisz Wspczynnik sprystoci podoa; powoduje to otwarcie okna dialogowego Grunty budowlane - obliczanie wspczynnika K sucego jako kalkulator do wyznaczania wartoci wspczynnika sprystoci podoa K dla gruntu uwarstwionego. Dodatkowo dla kadego kierunku moe zosta zdefiniowane odrywanie pyty/powoki od podoa. Opcja jest dostpna jedynie wtedy, gdy zdefiniowany zosta wspczynnik sprystoci podoa. Istniej trzy moliwoci: aden - odrywanie nie bdzie miao miejsca + - odrywanie bdzie w kierunku zgodnym z kierunkiem osi (np. UX+) - - odrywanie bdzie w kierunku przeciwnym do kierunku osi (np. UZ-). W dolnej czci okna dialogowego znajduje si pole Sprysto poprzeczna; opcje znajdujce si w tym polu pozwalaj na podanie wartoci wspczynnikw sprystoci poprzecznej Kx i Ky okrelonych wzgldem przyjtego gwnego ukadu wsprzdnych ortotropii. Opcje znajdujcej si na zakadce Ortotropowe su do uwzgldnienia ortotropii strukturalnej pyt i powok. Ortotropia strukturalna oznacza niejednorodno sztywnoci pyt w rnych kierunkach, ktra moe by spowodowana na przykad uebrowaniem pyty. Ortotropia uwzgldnia rnice sztywnoci w kierunkach wzajemnie prostopadych, a nie uwzgldnia niejednorodnoci materiau. Wszelkie niejednorodnoci geometryczne s uwzgldniane jedynie w macierzach sztywnoci elementw. Pyt o tak zadanej gruboci naley traktowa jako konstrukcj o zastpczej gruboci z rn sztywnoci w kierunkach prostopadych.
UWAGA: Nie jest uwzgldniana lokalna zmiana sztywnoci dla eber; dokadna geometria pyty nie jest wizualizowana i nie jest uwzgldniana podczas oblicze zbrojenia.
strona: 87
W oknie dialogowym do definicji ortotropowego typu gruboci znajduj si nastpujce opcje: klawisz Kierunek - jego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Kierunek ortotropii, w ktrym zdefiniowany moe zosta gwny kierunek ortotropii lista rozwijalna z dostpnymi rodzajami predefiniowanych geometrii pyty (uebrowanie, strop skrzynkowy, ruszt, ortotropia materiaowa, blacha trapezowa, blacha falista, pyta zespolona z blach trapezow); istnieje rwnie moliwo definicji macierzy ortotropii przez uytkownika; po wybraniu rodzaju geometrii pyty dostpne s odpowiednie pola edycyjne, w ktrych podane mog zosta wymiary pyty klawisz Poka lub Definiuj, ktrego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Macierze sztywnoci opcja Zastpcza grubo - po jej wczeniu dostpne s pola edycyjne umoliwiajce okrelenie gruboci Gr, Gr1, Gr2. Zastpcza grubo Gr suy do obliczenia ciaru wasnego pyty. Gruboci Gr1 i Gr2 su do okrelenia zastpczych gruboci sucych do oblicze w przypadku obcie gradientem temperatury. Gruboci te s obliczane automatycznie na podstawie parametrw geometrycznych pyty parametry sprystoci podoa (warto wspczynnika podparcia sprystego KZ); nacinicie klawisza Parametry sprystoci podoa powoduje otwarcie okna dialogowego Definicja podoe spryste (patrz rysunek poniej) materia.
UWAGA: Obliczanie zbrojenia dla tego typu pyt nie bdzie dawa poprawnych wynikw. Naleaoby wprowadzi algorytm zbrojenia pyt biorcy pod uwag przekrj teowy lub dwuteowy. W zwizku z tym obliczania zbrojenia dla tego typu pyt przeprowadzane bd jak dla pyty jednorodnej o staym przekroju.
Nacinicie klawisza Sprysto podoa powoduje otwarcie okna dialogowego Grunty budowlane obliczanie wspczynnika K, sucego jako kalkulator do wyznaczania wartoci wspczynnika sprystoci podoa K dla gruntu uwarstwionego. Podobnie jak podczas definiowania profili prtw czy podpr konstrukcji, proces nadawania gruboci wybranym panelom zdefiniowanym w konstrukcji zosta podzielony na dwa etapy: definiowanie typu gruboci powierzchniowego elementu konstrukcji (panela) nadawanie gruboci panelom. Aby usun typ gruboci nadany elementowi zdefiniowanemu w konstrukcji, naley uy tzw. gruboci zerowej (ikona USU), ktra zawsze znajduje si na licie aktywnej w oknie dialogowym Gruboci ES. Gruboci zerowej nie mona modyfikowa; sposb jej nadawania jest identyczny z procedur nadawania gruboci panelom wygenerowanym w konstrukcji. Po nadaniu gruboci jej symbol jest rysowany na ekranie graficznym.
3.5. Definicja modelu konstrukcji - objtociowe elementy skoczone 3D

3.5.1. Bryy (konstrukcje objtociowe)
Opcja suy do tworzenia obiektw objtociowych (bry). Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Bryy
z paska narzdziowego Definicja konstrukcji poprzez nacinicie ikony
strona: 88
Zdefiniowanie bryy polega na podaniu: numeru bryy brzegw (konturu) bryy; jest to moliwe na trzy sposoby: poprzez wskazanie obiektw powierzchniowych, ktre okrelaj obszar bryy poprzez podanie listy objtociowych elementw skoczonych poprzez wskazanie listy elementw powierzchniowych, ktre okrelaj obszar bryy; jeeli wczona jest opcja Usu elementy powierzchniowe, to z konstrukcji objtociowej usuwane bd elementy powierzchniowe definiujce kontur bryy charakterystyk bryy.
UWAGA: W dolnej czci okna dialogowego znajduje si klawisz () (na prawo od pola Charakterystyki). Jego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Definicja charakterystyk bry, w ktrym okrelone mog zosta charakterystyki fizyczne bry. Zdefiniowane typy charakterystyk bry dodawane s do listy aktywnych charakterystyk.
Obszary bry s tworzone przez podanie ich brzegw (definiowanie konturw obszaru). Definicja bryy moe odbywa si na jeden z dwch podanych poniej sposobw: poprzez podanie listy obiektw powierzchniowych tworzcych powierzchni zewntrzn bryy poprzez podanie numerw wygenerowanych objtociowych elementw skoczonych; wykorzystanie tej opcji jest moliwe po utworzeniu siatki elementw skoczonych.
UWAGA: Jeeli tworzony jest obiekt typu brya przy uyciu opcji Tworzenie bry poprzez podanie listy elementw objtociowych, to wybrane elementy skoczone nie mog zawiera inkluzji (czyli nie moe by otworw w bryle). Rozwizaniem tego problemu jest stworzenie dwch bry nie zawierajcych cakowicie w sobie otworu. Jeeli w konstrukcji zdefiniowany jest prt, ktrego wze dochodzi do wza elementu objtociowego, to prt pracuje w konstrukcji w taki sposb, jak gdyby w wle czcym prt z elementem objtociowym znajdowa si przegub.
UWAGA:
Opcja Charakterystyki bry suy do definiowania wasnoci elementw objtociowych i nadawania charakterystyk objtociowym elementom konstrukcji (bryom). Opcja dostpna jest:
strona: 89
z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Charakterystyki / Charakterystyki bry z paska narzdziowego Definicja konstrukcji poprzez nacinicie ikony po wybraniu ekranu WACIWOCI - ekran ten jest dostpny dla konstrukcji bryowych.
Po naciniciu ikony Definicja charakterystyki bryy w powyszym oknie dialogowym na ekranie pojawia si pokazane na poniszym rysunku okno dialogowe.
strona: 90
Aby zdefiniowa nowy typ charakterystyk bry, naley: wpisa etykiet definiowanego typu charakterystyki wybra kolor dla definiowanego typu charakterystyki wpisa model materiau (w obecnej wersji dostpny jest materia sprysty) okreli parametry charakteryzujce model materiau. Nacinicie klawisza Pobierz z bazy powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego, w ktrym wybrany moe zosta materia dostpny w bazach materiaowych. Po wybraniu takiego materiau parametry s wpisywane w odpowiednie pola w oknie dialogowym Definicja charakterystyk bry. Po okreleniu powyszych parametrw i naciniciu klawisza Dodaj zdefiniowany typ charakterystyk zostanie dopisany do listy aktywnych typw charakterystyk bry.
3.5.2.
Opis objtociowych elementw skoczonych
Konstrukcje objtociowe w programie Robot s modelowane przy uyciu elementw skoczonych objtociowych izoparametrycznych z aproksymacj pola przemieszcze funkcjami ksztatu 1. rzdu. Dostpne s nastpujce typy elementw: prostopadocian B8, klin W6 oraz czworocian T4. Funkcje ksztatu wraz z numeracja wzw okrelon na elementach wzorcowych 3D s podane w poniszej tabeli.
Element wzorcowy
N i = N i ( , , ) for 3D elements i = 1, Nen

Nen = 8 1 N i = (1 + i )(1 + )(1 + i ) 8
Funkcje ksztatu
Nen = 6 1 T N i = (1 + ) N k (6) ( , ) i 2 where k (i ) = ((i 1)( mod 3)) + 1
N 1T 6 = 1
T N2 6 = T N3 6 =
strona: 91
Nen = 4
N1 = 1 N2 = N3 = N4 =
Opis geometrii elementu, wyznaczenie odksztace, napre, macierzy sztywnoci i mas oraz wektora si elementowych dla wszystkich wymienionych typw elementw przebiega w nastpujcy sposb:
Geometria elementu Geometria elementu jest okrelona poprzez odwzorowanie izoparametryczne elementu wzorcowego na element dowolny
x( ) =
Pole przemieszcze wewntrz elementu
a =1, Nen
N a ( )
u = [u, v, w]T u( ) = u a N a ( )
a =1, Nen
Wyznaczenie odksztace
= [ xx , yy , zz , xy , xz , yz ]T
( ) = B( ) u =
a =1, Nen
( )u a ,
strona: 92
gdzie macierze B s wyznaczane jako:
N a x 0 0 B = [B a ], B a = N a y N a z 0
0 N a y 0 N a x 0 N a z
0 0 N a z , a = 1, Nen 0 N a x N a x
x y z x y z
Pochodne funkcji ksztatu wystpujce w elementach macierzy B wyznaczane s jako:
N a N a , = ( J 1 ) T x
x y J= z
Naprenia (sprysto liniowa)
= [ xx , yy , zz , xy , xz , yz ]T ,
= D( Bu o ) ,
gdzie eo s odksztaceniami narzuconymi (wpywy termiczne, skurczowe), a D jest macierz konstytutywn; macierz konstytutywna D (materia liniowo - sprysty, izotropowy) pokazano poniej
v v 1 1 v 1 v v 1 1 v 1 E (1 ) D= (1 + )(1 2) sym.
0 0 0 1 2 2(1 )
0 0 0 0 1 2 2(1 )
0 0 0 0 1 2 2(1 ) 0
strona: 93
Konwencja znakowania
Konstrukcje objtociowe w programie Robot s modelowane przy uyciu elementw skoczonych objtociowych izoparametrycznych z aproksymacj pola przemieszcze funkcjami ksztatu 1. rzdu. Konwencja znakowania dla elementw objtociowych jest schematycznie przedstawiona na poniszym rysunku. Konwencj pokazano dla napre; naprenia pokazane na rysunku maj dodatnie znaki.
3.6. Operacje na obiektach 2D (wyciganie, przekrcanie, czenie) i 3D (zaokrglanie, fazowanie)

Program Robot jest wyposaony w opcje suce do tworzenia prostych elementw bryowych poprzez cignicie lub przekrcanie zdefiniowanych wczeniej obiektw dwuwymiarowych. Opcja Wyciganie dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Obiekty / Wyciganie

z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony Wyciganie z okna dialogowego Modyfikacja obiektu poprzez nacinicie klawisza Wyciganie (wczeniej wybrany musi zosta zdefiniowany obiekt).
UWAGA: Opcja jest dostpna tylko dla nastpujcych typw konstrukcji: pyta, powoka, konstrukcja objtociowa.
Istniej dwa sposoby definiowania operacji cignicia obiektu dwuwymiarowego lub trjwymiarowego (bryy): pierwszym jest podanie wektora o trzech wsprzdnych okrelajcego kierunek i dugo cignicia drugim sposobem definiowania operacji wycigania jest metoda poprzez podanie osi globalnego ukadu wsprzdnych, ktra okreli kierunek wycigania obiektu i dugoci cignicia obiektu.
1.
Aby przeprowadzi operacj wycigania metod definicji wektora, naley: mie zdefiniowany obiekt dwuwymiarowy np. prostokt (patrz rysunek poniej)
strona: 94
2. 3. 4.
5.
wyselekcjonowa ten obiekt otworzy okno dialogowe Wyciganie zdefiniowa parametry operacji wycigania; dla zdefiniowanego prostokta przyjmiemy nastpujce parametry: Wyciganie na podstawie zdefiniowanego wektora (0,10,0), liczba podziaw rwna 10, wyczone opcje przykrycie i dno, skala rwna 0.5, wyczona opcja nowy obiekt nacisn klawisz Zastosuj, aby dokona operacji wycigania dla zdefiniowanego prostokta. Efektem operacji jest obiekt przedstawiony na poniszym rysunku.
Podobnie dziaa opcja przekrcania, ktra suy do tworzenia prostych elementw powierzchniowych lub bryowych poprzez obrt zdefiniowanych wczeniej obiektw dwuwymiarowych wok wybranej osi. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Obiekty / Przekrcanie

z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony Przekrcanie z okna dialogowego Modyfikacja obiektu poprzez nacinicie klawisza Przekrcanie (wczeniej wybrany musi zosta zdefiniowany obiekt).
Aby przeprowadzi operacj przekrcania (obrotu) zdefiniowanego obiektu dwuwymiarowego, naley zdefiniowa kilka parametrw takich jak: definicja osi obrotu (pocztek osi i koniec osi), warto kta obrotu, liczba podziau, przykrycie, dno, skala i nowy obiekt. Przykadowa definicja operacji przekrcania (obrotu) kwadratu zostanie przedstawiona poniej. Aby przeprowadzi operacj przekrcania kwadratu, naley: 1. mie zdefiniowany obiekt dwuwymiarowy np. kwadrat (patrz rysunek poniej) o wierzchokach (0,0,6), (0,0,0), (6,0,0), (6,0,-6)
strona: 95
2. 3. 4.
5.
wyselekcjonowa ten obiekt otworzy okno dialogowe Przekrcanie zdefiniowa parametry operacji przekrcania; dla zdefiniowanego kwadratu przyjmiemy nastpujce parametry: pocztek osi (12,0,0), koniec osi (12,0,-6), kt rwny -90, liczba podziaw rwna 10, wyczone opcje przykrycie i dno, skala rwna 1.2, wyczona opcja nowy obiekt nacisn klawisz Zastosuj, aby dokona operacji przekrcania dla zdefiniowanego kwadratu. Efektem operacji jest obiekt przedstawiony na poniszym rysunku.
Podczas generacji obiektw przy pomocy opisanych opcji tworzone s elementy skadowe obiektu (bok, podstawa, krawd). S one oznaczane w odpowiedni sposb. Skadni list dla utworzonych w taki sposb skadowych obiektw przedstawiono w rozdziale 2.2.6. Do edycji i modyfikacji obiektw zdefiniowanych przy pomocy opcji wycigania i przekrcania moe suy rwnie opcja Operacje i modyfikacje na obiektach. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Edycja / Modyfikacja podkonstrukcji / Modyfikacja obiektw. Okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku zostao podzielone na cztery czci: pole Obiekt, w ktrym podawany jest numer lub identyfikator tworzonego/wybranego obiektu cz okna nazwana Geometria / Podobiekty cz okna nazwana Modyfikacje obiektu cz okna nazwana Operacje na modyfikacji obiektu.
strona: 96
Nacinicie klawisza Geometria/Podobiekty powoduje otwarcie okna dialogowego Polilinia-kontur. W tym oknie dialogowym zdefiniowany moe zosta obiekt, ktry podlega bdzie modyfikacjom i/lub operacjom na okrelonych modyfikacjach. W czci okna dialogowego nazwanej Modyfikacje obiektu znajduj si opcje umoliwiajce wybr modyfikacji obiektu oraz definiowanie parametrw modyfikacji. W programie dostpne s trzy typy modyfikacji obiektu: Wyciganie, Przekrcanie i Wyciganie po polilinii. Po naciniciu jednego z klawiszy znajdujcych si w czci okna Dodaj modyfikacj wybrana modyfikacja jest dopisywana do listy okrelajcej kolejne etapy modyfikacji zdefiniowanego obiektu dwuwymiarowego. Operacje modyfikacji na zdefiniowanym obiekcie mona usuwa. Po wybraniu modyfikacji obiektu z listy i naciniciu klawisza Usu znajdujcego si obok listy Lista modyfikacji obiektu wybrana modyfikacja jest usuwana z listy. Po wybraniu modyfikacji obiektu i naciniciu klawisza Parametry modyfikacji obiektu okno dialogowe Obiekty-modyfikacje/operacje jest rozwijane i prezentowane s parametry wybranej modyfikacji obiektu (Wyciganie, Przekrcanie lub Wyciganie po polilinii). Parametry wymienionych modyfikacji obiektu opisano podczas omawiania operacji wycigania i przekrcania. Nacinicie klawisza Zastosuj po zdefiniowaniu modyfikacji obiektu powoduje wykonanie operacji modyfikacji obiektu zgodnie z przyjtymi parametrami zdefiniowanych modyfikacji. W czci okna dialogowego nazwanej Operacje na modyfikacjach obiektu znajduj si opcje umoliwiajce wybr operacji przeprowadzanych na zdefiniowanych we grnej czci okna modyfikacjach obiektu. Pozwalaj one rwnie na okrelenie parametrw operacji na modyfikacji. W programie dostpne s cztery typy modyfikacji obiektu: Translacja, Rotacja, Skalowanie i Deformacja. Po naciniciu jednego z klawiszy znajdujcych si w czci okna Dodaj operacj operacja na wybranej w grnej czci okna dialogowego modyfikacji jest dopisywana do listy okrelajcej kolejne operacje na modyfikacji zdefiniowanego obiektu dwuwymiarowego. Operacje na modyfikacji obiektu mona usuwa. Po wybraniu operacji na modyfikacji obiektu z listy i naciniciu klawisza Usu znajdujcego si obok listy Lista operacji na modyfikacji obiektu wybrana operacja na modyfikacji obiektu jest usuwana z listy. Po wybraniu operacji na modyfikacji obiektu i naciniciu klawisza Parametry operacji okno dialogowe Obiektymodyfikacje/operacje jest rozwijane i prezentowane s parametry wybranej operacji na modyfikacji obiektu (Translacja, Rotacja, Skalowanie i Deformacja). Parametry translacji i rotacji s takie same jak parametry wycigania i przekrcania. Operacja skalowania pozwala na okrelenie wspczynnika/-w skali obiektu dla poszczeglnych osi ukadu. Warto skali wiksza od 1.0 oznacza, e obiekt bdzie powikszany w podanym kierunku, za warto mniejsza od 1.0, e obiekt bdzie pomniejszany w podanym kierunku. Operacja deformacji umoliwia dokonanie
strona: 97
translacji charakterystycznych punktw obiektu (np. w przypadku obiektu o ksztacie prostokta przesunicie jego wierzchokw) w trakcie modyfikacji obiektu. Innymi sowy jeeli wyjciowym obiektem do cignicia by kwadrat, to po odpowiednim dobraniu parametrw operacji deformacji na cigniciu mona uzyska np. trapez. Nacinicie klawisza Zastosuj po zdefiniowaniu modyfikacji obiektu i operacji na modyfikacji obiektw powoduje wykonanie zdefiniowanych operacji i modyfikacji obiektu zgodnie z przyjtymi parametrami. Opcja czenie obiektw suy do tworzenia zoonych obiektw na podstawie zdefiniowanych wczeniej obiektw dwuwymiarowych. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Obiekty
/ czenie obiektw lub nacinicie ikony . Opcja jest dostpna tylko dla konstrukcji pytowopowokowych oraz konstrukcji objtociowych. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
Opcje zawarte w powyszym oknie dialogowym umoliwiaj czenie zdefiniowanych obiektw dwuwymiarowych (powierzchnie rur, prostopadocianw, ukw itp.) i obiektw objtociowych w obiekty zoone. Dla obiektw dwuwymiarowych operacje przeprowadzane bd dla powierzchni, a nie dla obiektw objtociowych (3D). W programie dostpne s nastpujce operacje na zdefiniowanych obiektach: operacje logiczne (algebra Boolea) dwuargumentowe - suma, rnica (oddzielnie dla konstrukcji powierzchniowych, a oddzielnie dla konstrukcji objtociowych), cz wsplna, alternatywa wykluczajca operacje logiczne (algebra Boolea) jednoargumentowe - suma, cz wsplna, alternatywa wykluczajca odcinanie. Wymienione operacje logiczne dostpne s przy wykorzystywaniu mechanizmw wewntrznych programu Robot.
UWAGA: W przypadku operacji czenia obiektw powierzchniowych (typu pyta lub powoka) nie naley stosowa siatkowania metod Coonsa; dla tego typu obiektw trzeba uy metody Delaunaya.
Aby wykona operacje logiczne (jedno- lub dwuargumentowe), naley: okreli numer zoonego obiektu, ktry tworzony bdzie z wybranych obiektw wybra operacj jedno- lub dwuargumentow wybra typ operacji logicznej (suma, rnica, cz wsplna, alternatywa wykluczajca) - patrz rysunki poniej
strona: 98
okreli list obiektw, ktre brane bd pod uwag podczas tworzenia obiektu zoonego nacisn klawisz Zastosuj.
Opcja odcinania pozwala na wyznaczenie czci powierzchni wybranych obiektw, ktra znajduje si po jednej ze stron zdefiniowanej paszczyzny. Wynikiem tej operacji jest obiekt odcity z wybranych obiektw poprzez zdefiniowan paszczyzn; okrelenie kierunku pozwala okreli, ktra cz wybranych obiektw zostanie odcita. Przykad tej operacji pokazano na poniszym rysunku. Dwa obiekty A i B podlega bd operacji odcinania. Zdefiniowana zostaa linia (paszczyzna) cicia oraz wybrany zosta kierunek (dowolny punkt po jednej ze stron linii). Wynikiem operacji jest obiekt zaznaczony kolorem szarym.
strona: 99
3.7. Podpory
Nadanie podpr w wzach podporowych konstrukcji moe zosta dokonane poprzez: wybranie komendy Geometria / Podpory z menu
nacinicie ikony z paska narzdziowego Definicja konstrukcji wybranie ekranu PODPORY. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
Okno dialogowe Podpory skada si z trzech zakadek, ktre pozwalaj nastpujcym typom obiektw nada wybrany typ podpory: zakadka Wzowe: podpora w wle konstrukcji (punkcie) zakadka Liniowe: podpora okrelona na linii (odcinku) np. na brzegu pyty lub krawdzi konstrukcji objtociowej (dostpna dla konstrukcji typu: pyta, powoka, konstrukcja objtociowa) - UWAGA: przy pomocy tej opcji nie mona nada podpory na elemencie prtowym zakadka Powierzchniowe: podpora okrelona na powierzchni (dostpna dla konstrukcji pytowych, powokowych i objtociowych). Podpora powierzchniowa moe by definiowana w globalnym lub lokalnym (zgodnym z ukadem panela) ukadzie wsprzdnych; w lokalnym ukadzie wsprzdnych definicja zostanie uwzgldniona jedynie dla powierzchni (np. bokw konstrukcji bryowej). Definicja podpr w ukadzie lokalnym nie ma zastosowania dla podpr zadanych na wzach lub krawdziach.
UWAGA: Jeeli w wle konstrukcji zostaa zdefiniowana zarwno podpora liniowa, jak i powierzchniowa, to dla takiego wza nalecego do kilku podpartych krawdzi lub powierzchni, tworzone s nowe podpory o charakterystyce zoonej z sumy podpartych stopni swobody (wcznie z dodawaniem wartoci wspczynnikw sprystoci podpr). Taka sama sytuacja ma rwnie miejsce, gdy dwie identycznie zdefiniowane podpory (w oparciu o t sam etykiet,) zdefiniowane s w ukadach lokalnych linii lub powierzchni. Jeeli w wle zdefiniowana jest podpora liniowa i powierzchniowa, to parametry podpory liniowej nadpisuj parametry podpory powierzchniowej; jeeli w wle zdefiniowana jest podpora wzowa i liniowa, to parametry podpory wzowej nadpisuj parametry podpory liniowej. Algorytm sumowania parametrw podpr jest opisany w pomocy programu Robot.
strona: 100
Podobnie jak oknie dialogowym sucym do definiowania innych atrybutw konstrukcji, proces definiowania podpory w konstrukcji zosta podzielony na dwa etapy: definiowanie typu podpory Jeeli w aktywnej licie podpr nie ma zdefiniowanego adnego typu podpory lub gdy do istniejcej listy podpr dodany ma zosta nowy typ podpory, to naley klikn ikon Definicja podpory. Moliwe s wtedy dwie sytuacje: jeeli nie jest podwietlony aden typ podpory, to kliknicie w ikon Nowy typ podpory powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania nowego typu podpory; pola zostan wypenione tak jak podczas ostatniej definicji podpory (oprcz pola Etykieta) lub przyjte zostan parametry domylne; dostpne s nastpujce typy podpr: = podpora sztywna (z moliwoci modelowania odrywania podpory) = podpora sprysta = podpora z tarciem = podpora z tumieniem = podpora nieliniowa. Definicja nowego typu podpory polega na wyborze zablokowanych stopni swobody w wle (UX, UY, UZ, RX, RY, RZ) z ewentualn moliwoci wybrania kierunku odrywania podpory, podaniu wartoci wspczynnikw sprystoci podoa w odpowiednim kierunku (w przypadku podpory sprystej), podaniu wartoci wspczynnika tarcia i kohezji (w przypadku podpory uwzgldniajcej tarcie), podaniu wartoci wspczynnikw tumienia (w przypadku podpory z tumieniem) lub podpory o zdefiniowanym modelu nieliniowoci. Podpory mog by definiowane w globalnym lub lokalnym ukadzie wsprzdnych. Pod schematycznym rysunkiem podpory w oknie dialogowym Nowa podpora znajduje si klawisz Kierunek; jego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Kierunek podpory, w ktrym zdefiniowany moe zosta kierunek lokalnej osi x podpory (poprzez skierowanie go do punktu, wza lub obrcenie podpory wzgldem dowolnej osi globalnego ukadu wsprzdnych). UWAGA: Podpora z tumieniem moe by wykorzystywana w programie Robot podczas cakowania rwna ruchu (brane s pod uwag wartoci wspczynnikw CX, CY, CZ, CRX, CRY, CRZ) lub analizy modalnej konstrukcji, gdy wczona jest opcja Uwzgldnij tumienie (wg PS92) w oknie dialogowym Parametry analizy modalnej. Uwzgldniana jest interakcja konstrukcji z podoem, a przez to jego wpyw na warto tumienia strukturalnego konstrukcji. W programie dostpna jest opcja umoliwiajca definicj nieliniowego zachowania podpr, zwolnie oraz wzw kompatybilnych. Moe by wykorzystywana we wszystkich typach konstrukcji. Opcja moe zosta uruchomiona na zakadkach Nieliniowe w oknach dialogowych do definicji podpr, zwolnie i wzw kompatybilnych. Zdefiniowana moe zosta nieliniowa zaleno sia (moment)-przemieszczenie (obrt) dla wybranych kierunkw (stopni swobody). Zalenoci te mog by okrelane dla poszczeglnych kierunkw w sposb niezaleny od siebie (brak interakcji). W obecnej wersji programu dostpne s nastpujce typy nieliniowoci: liniowy, biliniowy, paraboliczny, paraboliczny wedug EC2, idealna plastyczno, plastyczno ze wzmocnieniem, bufor/hak oraz model definiowany poprzez podanie funkcji. Dodatkowo dla kadego kierunku moe zosta zdefiniowane odrywanie podpory. Istniej trzy moliwoci: aden (odrywanie nie bdzie miao miejsca), + - odrywanie bdzie w kierunku zgodnym z kierunkiem osi (np. UX+), - - odrywanie bdzie w kierunku przeciwnym do kierunku osi (np. UZ-). Jeeli w podporze zdefiniowane zostanie odrywanie (np. odrywanie bdzie moliwe w kierunku zgodnym ze zwrotem osi Z tzn. UZ+), to istnieje rwnie moliwo okrelenia np. wspczynnika podoa sprystego KZ dla takiej podpory; naley jednak pamita, e wspczynnik sprystoci podoa sprystego bdzie okrelany wtedy jedynie dla zwrotu przeciwnego do okrelonego zwrotu odrywania (tzn. dla UZ-) - patrz schematyczne rysunki poniej.
strona: 101
W oknie dialogowym Nowa podpora znajduje si klawisz Zaawansowane (dostpny dla podpr wzowych i liniowych, natomiast dla podpr powierzchniowych nie jest dostpny). Po jego naciniciu otwierane jest okno dialogowe, w ktrym znajduj si opcje suce do: - modelowania podpr w miejscach, w ktrych dochodzi do obiektu sup lub ciana (parametry zdefiniowane w tym oknie dialogowym s wykorzystywane podczas wyznaczania teoretycznych powierzchni zbrojenia elementw elbetowych) - definicji zastpczej sprystoci podpory. Podpora moe by definiowana w zalenoci od typu podpory jako: - podpora zdefiniowana w wle (jest to domylny typ podpory) - podpora zdefiniowana poprzez podanie wymiarw supa; istniej dwie moliwoci: sup prostoktny - wymagane jest podanie szerokoci i wysokoci przekroju poprzecznego supa (wymiary b i h) - dla podpr wzowych sup okrgy - wymagane jest podanie rednicy przekroju poprzecznego supa d - dla podpr wzowych - podpora zdefiniowana poprzez podanie wymiarw ciany; wymagane jest podanie szerokoci ciany b. Dodatkowo obok opcji ciana, znajduje si rwnie lista rozwijalna, na ktrej znajduj si dostpne typy cian (ceglana, betonowa). Lista dostpna jest po wyborze opcji ciana. Zdefiniowany typ ciany jest brany pod uwag jedynie podczas wymiarowania zbrojenia pyt i powok za pomoc prtw zbrojeniowych lub siatek zbrojeniowych; nie wpywa na parametry obliczeniowe modelu - dla podpr liniowych. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Sprysto zastpcza podpory; jej wczenie pozwala na obliczanie zastpczej sprystoci podpr na podstawie charakterystyk i geometrii supw (w przypadku podpr wzowych) lub cian (w przypadku podpr liniowych). Na zakadce Spryste znajduje si klawisz Wspczynniki sprystoci; jego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Grunty budowlane - obliczanie wspczynnika K, sucego jako kalkulator do wyznaczania wartoci wspczynnika sprystoci podoa K dla gruntu uwarstwionego. jeeli jaka podpora jest podwietlona, to kliknicie w ikon Nowy typ podpory powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania nowego typu podpory; wszystkie pola edycyjne, oprcz pola Etykieta, zostaj wypenione na podstawie podwietlonego typu. Otworzenie okna do definicji nowej podpory jest take moliwe poprzez dwukrotne kliknicie (tzw. double-click) w element znajdujcy si na licie aktywnych podpr. W oknie dialogowym Definicja podpory aktywne s jedynie opcje dostpne dla typu podpory (w zalenoci od wyboru zakadki Wzowe, Liniowe lub Powierzchniowe) oraz dla wybranego typu konstrukcji. Powoduje to otwarcie okna dialogowego Definicja podpory z wypenionymi wszystkimi polami edycyjnymi zgodnie z typem podpory, ktry wybra uytkownik. Po dokonaniu odpowiednich modyfikacji parametrw podpory jest ona dodawana (uaktualniana) do aktywnej listy poprzez kliknicie w klawisz Dodaj lub nacinicie klawisza ENTER. Jeeli etykieta nie zostanie zmieniona, to rwnie jak przy tworzeniu nowej podpory, pojawi si ostrzeenie. Ta opcja w oknie dialogowym umoliwia atw modyfikacj podpory.
nadawanie podpory w wzach konstrukcji - operacja podobna do nadawania profili prtom.
strona: 102
Aby usun podpor zdefiniowan w konstrukcji, naley uy tzw. podpory zerowej (ikona USU), ktra zawsze znajduje si na licie aktywnej. Tego typu podpory nie mona modyfikowa; sposb jej nadania jest identyczny z procedur nadawania podpory w konstrukcji. Po nadaniu podpory jej symbol jest rysowany na ekranie graficznym.
3.7.1.
Definicja podpory obrconej o kt
W programie istnieje moliwo definicji rnych typw podpr. Poniej pokazany zostanie przykad definicji podpory utwierdzonej obrconej o podany kt. Aby rozpocz definicj typu podpory, naley: - otworzy okno dialogowe Podpory (komenda menu Geometria / Podpory lub nacisn ikon - w oknie dialogowym Podpory wybra zakadk Wzowe - w oknie dialogowym Podpory nacisn ikon Nowa - w oknie dialogowym Definicja podpory na zakadce Sztywne poda parametry typu podpory: Etykieta: np. Utwierdzenie_obrt_kt_45 W ukadzie: globalnym Zablokowa wszystkie kierunki (UX, UY, UZ, RX, RY, RZ) Nacisn klawisz Kierunek W oknie dialogowym Kierunek podpory zdefiniowa Kt beta (obrt wok osi Y) = 45 Nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Kierunek podpory - nacisn klawisze Dodaj i Zamknij w oknie dialogowym Definicja podpory. Zdefiniowany typ podpory moe zosta nadany w dowolnym wle konstrukcji (przykadowo lewa podpora na rysunku poniej). )
3.7.2.
Definicja podpr sprystych (grunty uwarstwione)
W programie Robot istnieje moliwo wyznaczenia wartoci zastpczego wspczynnika sprystoci gruntu uwarstwionego. Podczas instalacji programu Robot na dysku instalowany jest rwnie kalkulator gruntw pozwalajcy na obliczenie zastpczego wspczynnika dla gruntu uwarstwionego. Wspczynnik sprystoci moe by uyty w definicji: podpory sprystej podoa sprystego prtw podoa sprystego paneli. Kalkulator pozwala na obliczanie wspczynnika sprystoci bezporednio na podstawie zdefiniowanego profilu geotechnicznego gruntu uwarstwionego. Kalkulator umoliwia:
strona: 103
definicj profilu gruntowego z wykorzystaniem dostpnej bazy gruntw zawierajcej charakterystyki gruntw zapis i odczyt penego profilu geotechnicznego zdefiniowanego przez uytkownika obliczanie wspczynnika sprystoci dla zdefiniowanego profilu przekazanie obliczonej wartoci do okien dialogowych definicji podpory lub podoa.
Opcja dziaa jako niezalene narzdzie, w ktrym mona obliczy wspczynnik odporu gruntu dla zdefiniowanego fundamentu i profilu gruntowego. Zapisany profil gruntowy moe by uyty w kalkulatorach elbetu oraz kalkulatorze aw fundamentowych. Podczas tworzenia kalkulatora przyjto nastpujce zaoenia: grunt w zadanym zakresie si pracuje w stanie sprystym; odpowiada to stanowi SGN w dostpnych normach; pozwala to na przyjcie zasad liniowej teorii sprystoci orodek gruntowy jest nieskoczon pprzestrzeni spryst, w ktrej zmiany parametrw materiaowych zachodz jedynie w paszczyznach rwnolegych do powierzchni obliczenia dotycz prostoktnego fundamentu o nieskoczonej sztywnoci model gruntu jest modelem dyskretnym - warstwowym, o staej gruboci warstwy. Uruchomienie kalkulatora jest moliwe poprzez: wybranie z menu komendy Narzdzia / Grunty budowlane nacinicie ikony Grunty budowlane znajdujcej si w pasku narzdzi Narzdzia nacinicie ikony kalkulatora znajdujcej si na pulpicie komputera wybranie opcji Grunty budowlane - obliczanie wspczynnika K znajdujcej si w grupie utworzonej podczas instalacji programu Robot nacinicie klawisza Wspczynnik sprystoci znajdujcego si w kilku oknach dialogowych programu Robot (okno dialogowe Nowa podpora, Nowy typ podoa sprystego, Nowa grubo). Po uruchomieniu kalkulatora na ekranie pojawia si okno dialogowe (modu) pokazane na poniszym rysunku suce do oblicze zastpczego wspczynnika.

strona: 104
W kalkulatorze wspczynnik K obliczany jest na podstawie wartoci rednich napre pod fundamentem dla jednostkowej powierzchni. Wyznaczany jest take zastpczy wspczynnik KZ dla fundamentu o podanych wymiarach. Aby wyznaczy zastpczy wspczynnik K dla gruntu uwarstwionego, naley: w tabeli znajdujcej si w grnej czci okna dialogowego zdefiniowa parametry kolejnych warstw gruntu (dostpne s grunty z bazy gruntw wybranej w oknie dialogowym Preferencji zadania programu Robot) - kolejne warstwy gruntu bd schematycznie przedstawiane w lewej, dolnej czci okna dialogowego Po wybraniu typu gruntu z listy rozwijalnej znajdujcej si w kolumnie Nazwa, naley okreli poziom danej warstwy gruntu; definiuj to dwie wielkoci: Poziom lub Miszo; pozostae parametry s odczytywane z bazy gruntw wybra typ fundamentu:
stopa fundamentowa o wymiarach A x B; jednostk wspczynnika KZ jest (sia/dugo); obliczona warto KZ = K * A * B moe by wykorzystana podczas definicji wspczynnika sprystoci w oknie dialogowym sucym do definicji podpr
strona: 105
awa fundamentowa o wymiarach: A (dugo awy) i B (szeroko awy); jednostk wspczynnika KZ jest (sia/dugo^2); obliczona warto KZ = K * B moe by wykorzystana podczas definicji wspczynnika sprystoci w oknie dialogowym sucym do definicji typu podoa sprystego
pyta fundamentowa o wymiarach A x B jednostk wspczynnika KZ jest (sia/dugo^3); obliczona warto KZ = K moe by wykorzystana podczas definicji wspczynnika sprystoci w oknie dialogowym sucym do definicji typu gruboci panela wybra rodzaj fundamentu: fundament sztywny lub wiotki pozwala to przyjmowa rednie naprenie pod fundamentem z rozwizania zagadnienia stempla (fundament sztywny) lub pprzestrzeni sprystej obcionej rwnomiernie na obszarze wyznaczonym przez obrys fundamentu (przypadek fundamentu wiotkiego, czyli obcienia przyoonego w rzeczywistoci bezporednio na grunt); rnice w wartociach napre wpywaj na rne wartoci osiada sprystych, a to przekada si na warto numeryczn sztywnoci sprystej podoa; rozkad napre pod rzeczywistymi konstrukcjami jest bliszy przypadkowi fundamentu sztywnego ni wiotkiego okreli szacowane obcienie fundamentu - warto ta suy jedynie do ograniczenia zasigu oblicze napre w gruncie okreli wymiary wybranego typu fundamentu po zdefiniowaniu wymiarw nacisn klawisz Tab lub OK - w polu K = podana zostanie warto zastpczego wspczynnika dla gruntu uwarstwionego.
Nacinicie klawisza OK powoduje przekazanie obliczonej wartoci wspczynnika KZ do pola edycyjnego znajdujcego si oknie dialogowym Nowa podpora, Nowy typ podoa sprystego lub Nowa grubo (o ile odpowiednie okno dialogowe jest otwarte i dostpne jest pole edycyjne do definicji wspczynnika sprystoci).
UWAGA: Przekazywanie wartoci wspczynnika K jest dopuszczalne tylko do pl edycyjnych KY, KZ w wymienionych oknach dialogowych. Naley pamita, aby wartoci wspczynnika sprystoci byy przekazywane do odpowiedniego okna dialogowego, zalenie od wybranego typu fundamentu.
Zdefiniowany profil geotechniczny moe zosta zapisany na dysku; nacinicie klawisza Zapisz jako pozwala na zapis profilu w pliku o rozszerzeniu *.mdb (baza danych). W polu Nazwa prezentowana jest nazwa biecego profilu geotechnicznego z pen ciek dostpu. Nacinicie klawisza Otwrz pozwala na wczytanie pliku ze zdefiniowanymi parametrami profilu geotechnicznego.
3.8. Obcienia
Aby zdefiniowa obcienia w konstrukcji, najlepiej jest wybra ekran OBCIENIA programu Robot. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: edytor graficzny umoliwiajcy definiowanie konstrukcji, okno dialogowe Przypadki obcie (pokazane poniej) oraz tabel umoliwiajca definiowanie obcie dla utworzonych przypadkw obcieniowych.
strona: 106
W powyszym oknie dialogowym uytkownik powinien zdefiniowa przypadki obcieniowe dla tworzonej konstrukcji. Dla kadego przypadku naley poda natur przypadku, jego numer i nazw (program proponuje domyln nazw przypadku obcieniowego). Dodatkowo, moliwa jest definicja etykiety przypadku; przypadki w nazwie kombinacji mog by bowiem przedstawiane nie tylko poprzez numer, ale take przez skrcon nazw przypadku (etykiet); domylnie w polu Etykieta wpisywana jest skrcona nazwa przypadku obcieniowego. Po naciniciu klawisza Nowy przypadek zostanie zdefiniowany i dodany do listy zdefiniowanych przypadkw znajdujcej si w dolnej czci okna Przypadki obcie. Parametry zdefiniowanego wczeniej przypadku obcieniowego mog rwnie zosta zmienione. Suy temu klawisz Modyfikuj. Aby zmieni parametry przypadku obcieniowego konstrukcji, naley: wybra na licie zdefiniowanych przypadkw przypadek obcieniowy, ktrego parametry bd zmieniane zmieni numer, nazw lub natur przypadku obcieniowego nacisn klawisz Modyfikuj. W programie Robot mona zdefiniowa nastpujce natury przypadkw obcienia: ciar wasny, stae, eksploatacyjne, wiatr, nieg, temperatura, wyjtkowe i sejsmiczne. Po zdefiniowaniu przypadkw obcieniowych naley zdefiniowa obcienia dziaajce w utworzonych przypadkach obcieniowych. Mona to zrobi na dwa sposoby: przej do tabeli znajdujcej si w dolnej czci ekranu OBCIENIA, ktra suy do definiowania obcie konstrukcji dziaajcych w zdefiniowanych przypadkach obcienia.
Aby zdefiniowa obcienia dziaajce w jednym z utworzonych przypadkw obcienia, naley wykona nastpujce operacje:
strona: 107
klikn lewym klawiszem myszki w pole Przypadek i wybra z prezentowanej listy przypadek obcienia, ktry zosta zdefiniowany w oknie Przypadki obcienia dla wybranego przypadku obcienia naley okreli typ przykadanego do konstrukcji obcienia. Po klikniciu w pole w kolumnie Typ obcienia pojawia si lista dostpnych w systemie typw obcienia. Nastpujce typy obcienia s dostpne w programie Robot: dla konstrukcji prtowych: ciar wasny, siy wzowe, obcienia jednorodne, obcienie trapezowe, siy prtowe, temperatura, przemieszczenia wymuszone, dylatacja i moment rozoony dla konstrukcji pytowo-powokowych: ciar wasny, obcienie jednorodne, obcienie liniowe, obcienie zmienne (na trzech punktach), obcienie cinieniem, temperatura, obcienie jednorodne na konturze i obcienie zmienne (na trzech punktach) na konturze aby wybra prty/wzy konstrukcji, do ktrych przykadane bdzie obcienie, naley klikn w pole znajdujce si w kolumnie Lista, a nastpnie wyselekcjonowa (graficznie w edytorze graficznym lub przy pomocy opcji Zaznacz z menu kontekstowego edytora graficznego) odpowiednie wzy/prty konstrukcji.
Po wybraniu typu przykadanego obcienia wiersz tabeli obcie zostanie dostosowany do wybranego typu obcienia tzn. pojawi si w nim tylko te kolumny, ktre s potrzebne do definicji wybranego typu obcienia np. dla obcienia jednorodnego ramy paskiej bd to: kolumny umoliwiajce zdefiniowanie obcienia w kierunku x i z (odpowiednio wartoci px i pz) oraz kolumny pozwalajce na zdecydowanie czy obcienie ma by przyoone w lokalnym czy globalnym ukadzie wsprzdnych oraz czy obcienie ma by rzutowane czy nie.
otworzy okno dialogowe Obcienie umoliwiajce definiowanie obcie dla utworzonych przypadkw obcienia. Opcja dostpna jest menu poprzez wybranie komendy Obcienia / Definicja obcie lub nacinicie ikony Definicja obcie UWAGA:
Komenda menu Definicja obcie nie jest aktywna do momentu, gdy nie zostanie zdefiniowany cho jeden przypadek obcienia.
strona: 108
W oknie znajduj si cztery zakadki: Wze, Prt, Powierzchnia i Ciar i masy. Po wybraniu zakadki Wze w oknie dialogowym pojawiaj si pokazane poniej ikony, ktre umoliwiaj: otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci si wzowych otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci przemieszcze wymuszonych wzw podporowych; w przypadku analizy cakowanie rwna ruchu obcienia to moe by traktowane jako: przemieszczenie, prdko lub przyspieszenie otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci si w punkcie na konstrukcji (opcja dostpna dla konstrukcji pytowo-powokowych)
usunicie wybranego rodzaju obcienia wzowego. Aby usun obcienie w konstrukcji, naley wybra rodzaj obcienia, ktry na zosta usunity, a nastpnie wskaza wzy w ktrych usuwane bdzie obcienie.
Po wybraniu zakadki Prt w oknie dialogowym pojawiaj si pokazane poniej ikony pozwalajce na: otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci obcienia jednorodnego otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci obcienia trapezowego (okrelonego na dwch, trzech lub czterech punktach) otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci momentu rozoonego na dugoci prta otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci obcienia skupionego przyoonego na dugoci prta otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci dylatacji
otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci obcienia temperatur otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci obcienia powierzchniowego przekazywanego na prty konstrukcji
usunicie wybranego rodzaju obcienia prtowego. Aby usun obcienie w konstrukcji, naley wybra rodzaj obcienia, ktry na zosta usunity, a nastpnie wskaza prty dla ktrych usuwane bdzie obcienie.
strona: 109
W programie istnieje moliwo uwzgldniania obcienia, ktre nie jest przyoone w osi prta. Jeeli wystpuj takie geometryczne offsety osi prta, to punkt przyoenia siy zdefiniowany jest wzgldem przesunitego ukadu lokalnego elementu. Obcienia przykadane do prtw dziaajce na pewnym mimorodzie pozwalaj zdefiniowa siy przyoone do prta w pewnej odlegoci od osi podunej prta. Przesunicie (odlego siy od osi podunej prta) jest definiowane w lokalnym ukadzie prta. Obcienia na mimorodzie mog by definiowane dla dwch rodzajw obcie: sia i moment skupiony dziaajcy w punkcie na dugoci prta (sia prtowa), obcienie jednorodne na prcie. Opcja dostpna jest poprzez nacinicie klawisza Obcienie na mimorodzie w oknach dialogowych sucych do definicji wymienionych rodzajw obcie. Obcienia zdefiniowane na mimorodzie redukowane s do osi prta (patrz poniszy rysunek przedstawiajcy obcienie si skupion): si skupion naley rozoy na skadowe, w kierunku lokalnego ukadu osi elementu Fx, Fy, Fz, a nastpnie obliczone mog zosta dodatkowe momenty w ukadzie lokalnym: Mx = Fz*y - Fy*z, My = Fx*z i Mz = - Fx*y.
Po wybraniu zakadki Powierzchnia w oknie dialogowym pojawiaj si pokazane poniej ikony, ktre umoliwiaj: otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie jednorodne dziaajce na caej powierzchni panela otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie liniowe dziaajce wzdu zdefiniowanej linii otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie zmienne (na trzech punktach) dziaajce na caej powierzchni panela otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie cinieniem dziaajce na powierzchniowych elementach skoczonych otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie jednorodne dziaajce na zdefiniowanym konturze (na fragmencie wybranego panela)
strona: 110
otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie powierzchniowe zmienne (na trzech punktach) dziaajce na zdefiniowanym konturze (na fragmencie wybranego panela) otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie termiczne dziaajce na powierzchniowych elementach skoczonych otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane moe zosta obcienie liniowe na krawdziach
usunicie wybranego rodzaju obcienia dziaajcego na powierzchniowych elementach skoczonych. Aby usun obcienie w konstrukcji, naley wybra rodzaj obcienia, ktry na zosta usunity, a nastpnie wskaza elementy dla ktrych usuwane bdzie obcienie.
W przypadku konstrukcji objtociowych (bryy) w dolnej czci okna dialogowego pojawia si opcja Obcienia bry. Jej wczenie oznacza, e definiowane obcienia okrelane bd dla konstrukcji objtociowych.
UWAGA:
W programie istnieje moliwo definiowania niektrych typw obcienia na czci paneli. Suy temu opcja Ograniczenia geometryczne. Opcja dostpna jest poprzez nacinicie klawisza Ograniczenia geometryczne znajdujcego si w oknach dialogowych sucych do definiowania obcienia powierzchniowego jednorodnego, obcienia powierzchniowego na trzech punktach, obcienia cinieniem jednorodnym i hydrostatycznym oraz obcienia temperatur na elementach powierzchniowych. Opcja jest rwnie dostpna w tabeli obcie (po naciniciu klawisza Ograniczenia), jeeli wybrany zosta jeden z typw obcie wymienionych powyej. Po zdefiniowaniu paszczyzny okrelona moe zosta pprzestrze lub warstwa panela (obiektu), do ktrego przykadane bdzie definiowane obcienie. Na poniszym rysunku pokazano tak warstw o gruboci d, do ktrej przyoone bdzie obcienie.
Po wybraniu zakadki Ciar i masa w oknie dialogowym pojawiaj si pokazane poniej ikony, ktre umoliwiaj: automatyczne przypisanie ciaru wasnego do wszystkich elementw konstrukcji. Obcienie ciarem wasnym bdzie wtedy dziaao w kierunku osi Z globalnego ukadu wsprzdnych, a jego zwrot bdzie przeciwny do tej osi otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowany moe zosta kierunek dziaania ciaru wasnego otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta siy bezwadnociowe
strona: 111
otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta siy w ruchu obrotowym otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci mas (ciarw) wzowych otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta wartoci mas (ciarw) prtowych
usunicie obcienia ciarem wasnym. Aby usun obcienie w konstrukcji, naley wskaza elementy dla ktrych usuwane bdzie obcienie.
Nowe typy obcie umoliwiajcych definicj si bezwadnoci i si w ruchu obrotowym pozwalaj na analiz i wymiarowanie konstrukcji przemysu morskiego (konstrukcje zwizane z przemysem wydobycia ropy naftowej z dna morskiego np. konstrukcje wyposaenia platform wiertniczych). Wymienione obcienia s obcieniami generujcymi siy od bezwadnoci konstrukcji spowodowanymi nadan prdkoci lub przyspieszeniem. Obcienia tego typu maj zastosowanie dla konstrukcji morskich, w ktrych obcienia transportowe mog mie due znaczenie (przykadowo konstrukcja jest podnoszona za pomoc dwigu lub umieszczona na statku). Obcienia tego typu nie rozwizuj w peni problemw modelizacji konstrukcji morskich, ale w duym stopniu je uatwiaj. Obcienie siami bezwadnoci jest obcieniem statycznym biorcym pod uwag masy dodane. Obcienie to generuje siy od masy elementw oraz mas dodanych w wzach lub elementach dla danego przyspieszenia o wartoci a. Warto wygenerowanej siy jest rwna F = m*a. Siy w ruchu obrotowym s obcieniem statycznym, ktre pozwala uwzgldnia masy dodane. Obcienie to generuje siy od masy elementw oraz mas dodanych w wzach lub elementach w ruchu obrotowym; generowane s nastpujce siy: sia odrodkowa dla danej prdkoci ktowej V: Fr = m * v^2 * r sia styczna do kierunku ruchu w punkcie danego przyspieszenia ktowego a: Ft = m * a * r, gdzie r jest odlegoci danego wza masy od osi ukadu wsprzdnych umieszczonego w punkcie rodkowym obrotu (patrz poniszy rysunek).
W programie Robot dostpna jest definicja mas dodanych (ciarw) do wzw i prtw oraz konwersja obcie na masy. Masy dodane s przede wszystkim uwzgldniane w analizach dynamicznych (dynamika, harmoniczna, spektralna, sejsmiczna i czasowa), ale musz by brane pod uwag do oblicze statycznych dla ciaru wasnego. Z tego powodu w obecnej wersji programu: tabela mas dodanych jest dostpna, jeeli zdefiniowany zosta dowolny przypadek obcieniowy opcje mas dodanych (wzowych i prtowych) s zawsze dostpne w oknie dialogowym w tabeli mas oraz w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe na zakadce Konwersja obcie znajduje si pena lista przypadkw prostych.
strona: 112
Wpyw dodanej masy w danym przypadku obcieniowym wystpuje wtedy, gdy jest zdefiniowane jedno z wymienionych poniej obcie, ktre generuje siy od mas dodanych: ciar wasny siy bezwadnoci siy w ruchu obrotowym. Czsto zdarza si, e ciar wasny jest nadawany na prty/panele konstrukcji jeszcze przed zdefiniowaniem wszystkich prtw/paneli wystpujcych w konstrukcji. Konsekwencj tego jest fakt, e ciar wasny nie jest nadawany na te prty/panele, ktre zdefiniowane zostay po przyoeniu ciaru wasnego; w obliczeniach przyjmowana jest zatem konstrukcja nie w peni obciona ciarem wasnym. Podobny problem moe powsta rwnie, gdy wykonywana jest operacja edycyjna (translacja, obrt itp.) z wczon opcj Cignicie; te prty, ktre powstay w wyniku takiej operacji, rwnie nie s automatycznie obciane ciarem wasnym. Aby uatwi uwzgldnianie ciaru wasnego dla caej konstrukcji, do rekordu obcieniowego z przypadkiem obcieniowym zawierajcym ciar wasny dodane s nastpujce atrybuty: Caa konstrukcja i Cz konstrukcji. Jeli w tabeli bdzie wystpowaa opcja Caa konstrukcja, to przy generacji danych do oblicze do wszystkich prtw/paneli konstrukcji zostanie automatycznie przyoony ich ciar wasny. Atrybut Caa konstrukcja moe by zdefiniowany na dwa sposoby: w oknie dialogowym Ciar wasny konstrukcji: nacinicie ikony sucej do nadania ciaru wasnego dla caej konstrukcji (wszystkich prtw/paneli) oznacza, e ciar wasny bdzie automatycznie nadany na caej konstrukcji w tabeli obcie: wybierajc opcj Caa konstrukcja w linii definiujcej przypadek obcienia ciarem wasnym (jest to domylna warto atrybutu). W programie Robot istnieje moliwo generacji obcie pochodzcych od sprenia w elementach betonowych (beton sprony). Obliczenia strat w elementach wstpnie spronych moe by przeprowadzone zgodnie z nastpujcymi normami: - polsk norm PN-B-03264:1999 - norm EuroCode 2 (ENV 1992-1: 1999) - amerykask norm ACI 318-99 - francusk norm BAEL 91. Po wybraniu jednej z wymienionych norm (opcja Preferencje zadania / Normy), wybraniu elementu konstrukcji betonowej i wybraniu opcji Analiza / Analiza elementw wstpnie spronych z menu uruchamiany jest odpowiedni arkusz programu Spreadsheet Calculator umoliwiajcy obliczanie i generacj obcienia od sprenia. Do arkusza s przekazywane dane z wybranego elementu konstrukcji (dugo elementu oraz wymiary przekroju); po obliczeniach w arkuszu programu Spreadsheet Calculator nastpuje modyfikacja konstrukcji (dodanie przypadkw obcieniowych).
UWAGA: Aby dziaao poczenie pomidzy programami Robot i Spreadsheet Calculator, obydwa programy musz by zainstalowane na dysku. Jeeli program Spreadsheet Calculator nie jest dostpny przy prbie uruchomienia opcji Analiza / Analiza elementw wstpnie spronych, pojawia si komunikat informujcy o tym, e program Spreadsheet Calculator musi by zainstalowany.
Obecnie dostpne s trzy arkusze dotyczce konstrukcji spronych (kablobetonowych). Arkusze te obejmuj obliczanie i generowanie obcie od sprenia z uwzgldnieniem strat natychmiastowych wywoanych: - tarciem kabla o cianki kanau - polizgiem kabla w zakotwieniu - sprystym odksztaceniem betonu. Szczegy dziaania wymienionych arkuszy mona znale w opisach tych arkuszy (pomocy) znajdujcych si w programie Spreadsheet Calculator.
strona: 113
W grnej czci okna podawane s dwie informacje: wybrany przypadek obcienia (numer i nazwa), dla ktrego definiowane bdzie obcienie oraz wybrany rodzaj obcienia, ktry bdzie nadawany wzom/prtom/panelom konstrukcji. Po zdefiniowaniu rodzaju obcienia istniej trzy metody nadania obcienia wzom/prtom konstrukcji: 1. wpisa numery wzw/prtw/paneli w polu Zastosuj do i nacisn klawisz Zastosuj 2. nadawa zdefiniowane obcienie do poszczeglnych wzw/prtw/paneli konstrukcji (kursor zmienia swj ksztat na symbol obcienia) 3. wybra graficznie wzy/prty/panele konstrukcji i nacisn klawisz Zastosuj. Jeeli obcienia s definiowane na ekranie OBCIENIA programu Robot, to w prawym dolnym rogu ekranu graficznego, na ktrym prezentowana jest konstrukcja, przedstawiana jest legenda definiowanych rodzajw obcienia dotychczas zdefiniowanych w konstrukcji. Legenda zawiera (wielko opisu symboli zaley od wybranej wielkoci czcionki): symbol obcienia i jednostki uywane podczas definicji obcienia. W poniszej tabeli przedstawiono symbole uywane do oznaczenia poszczeglnych rodzajw obcienia:
SYMBOL RODZAJ OBCIENIA
ciar wasny (w tym wypadku jest to ciar w kierunku osi Z - zwrot przeciwny do zwrotu osi) obcienie jednorodne sia skupiona
moment
przemieszczenie wymuszone, dylatacja obcienie temperatur obcienie powierzchniowe
obcienie ruchome masy (ciary).

UWAGA: Symbole zdefiniowanych rodzajw obcie mog by rwnie prezentowane na ekranie graficznym (w dowolnym ekranie programu Robot), jeeli wczona zostanie opcja Symbole na zakadce Obcienia okna dialogowego Wywietlanie atrybutw.
Na kocu kadego rekordu obcieniowego w tabeli obcie znajduje si pole MEMO. Umoliwia ono dodanie opisu do kadego obcienia (uytkownik ma moliwo dodatkowego opisu dziaajcego obcienia np. obcienie przekazywane na belk z konstrukcji dachowej). W programie Robot w nastpujcy sposb wyznaczone jest pooenie rodka cikoci i rodka geometrycznego konstrukcji:
strona: 114
rodek geometryczny
i = x,y,z
rodek cikoci Dla konstrukcji 3D: obcienie stae dziaa w kierunku Z Xc[0] = Sum(My(0,0,0))/Sum(Pz)
obcienie stae dziaa w kierunku Z Xc[1] = -Sum(Mx(0,0,0))/Sum(Pz) obcienie stae dziaa w kierunku X Xc[2] = -Sum(My(0,0,0))/Sum(Px)
Dla pyt i rusztw:
obcienie stae dziaa w kierunku Z Xc[0] = Sum(My(0,0,0))/Sum(Pz) obcienie stae dziaa w kierunku Z Xc[1] = - Sum(Mx(0,0,0))/Sum(Pz) Xc[2] = 0
Dla ram i kratownic 2D Dla konstrukcji w paskim stanie naprenia / odksztacenia
obcienie stae dziaa w kierunku Z Xc[0] = Sum(My(0,0,0))/Sum(Pz) Xc[1] = 0 obcienie stae dziaa w kierunku X Xc[2] = -Sum(My(0,0,0))/Sum(Px)
Dla konstrukcji osiowosymetrycznych
d obcienie stae dziaa w kierunku Y Xc[0] = 0 Xc[1] = 0 obcienie stae dziaa w kierunku X Xc[2] = -Sum(My(0,0,0))/Sum(Px)
strona: 115
3.8.1.
Kombinacje obcie
W programie Robot moliwa jest rwnie definicja kombinacji utworzonych przypadkw obcienia. Istniej dwie moliwoci tworzenia kombinacji przypadkw obcieniowych: rczna, poprzez podanie listy przypadkw obcieniowych wchodzcych w skad kombinacji (z odpowiednimi wspczynnikami zalenymi od natury przypadku obcieniowego) automatyczna, po uruchomieniu opcji Kombinacje automatyczne; dla wybranego regulaminu normowego tworzona bdzie lista wszystkich moliwych kombinacji przypadkw obcieniowych. Poniej omwiony zostanie sposb definicji kombinacji rcznych; w nastpnym rozdziale omwione zostan kombinacje normowe. Aby to zrobi, naley wybra komend Obcienia / Kombinacje rczne lub nacisn ikon Kombinacje . Po wybraniu typu kombinacji (SGN, SGU, wyjtkowy) oraz natury kombinacji, naley poda rczne nazw kombinacji i zdefiniowa dziaajce w kombinacji przypadki obcienia wraz z ich wspczynnikami. Po wybraniu oglnego typu kombinacji na ekranie pojawia si okno dialogowe Kombinacje pokazane na poniszym rysunku.
W polu znajdujcym si w lewej czci okna dialogowego prezentowane s wszystkie zdefiniowane przypadki obcienia. Aby utworzy dla nich kombinacj obcie, naley podwietli odpowiednie przypadki obcienia, a nastpnie nacisn klawisz . Wybrane przypadki obcienia z odpowiednimi wspczynnikami zapisanymi dla natury obcienia (wspczynnik mona rwnie wpisa rcznie w polu Wspczynnik) zostan dodane do pola znajdujcego si w prawej czci okna dialogowego definiujc tym samym kombinacj. Utworzenie nowej kombinacji obcienia moe nastpi po naciniciu klawisza Nowa. Istnieje moliwo modyfikacji ju istniejcej kombinacji obcie; aby to zrobi, naley nacisn klawisz Zmie. Modyfikacja jest dokonywana w taki sam sposb jak definicja kombinacji. W obecnej wersji programu istnieje moliwo tworzenia kombinacji zawierajcych przypadki obcienia ruchomego. Opcja ta zwizana jest jednak z nastpujcymi ograniczeniami: po utworzeniu kombinacji liniowej zawierajcej przypadki ruchome definiowane s trzy dodatkowe przypadki pomocnicze (tak jak dla kombinacji normowych); te przypadki s dostpne na licie wyboru
strona: 116
przypadkw obcieniowych; utworzona przez uytkownika kombinacja jest dostpna tylko w oknie dialogowym i tabeli kombinacji; nie mona zada dla niej rezultatw, uzyskuje si bowiem rezultaty dla wszystkich skadowych (kombinacja zdefiniowana z przypadkami ruchomymi zawiera bowiem przypadki skadowe podobnie jak kombinacja normowa) kombinacje kwadratowe (COMB QUA) nie mog zawiera przypadkw obcienia ruchomego lub kombinacji, ktre takie przypadki zawieraj; dla kombinacji kwadratowych zawierajcych przypadki obcie ruchomych wyniki nie s dostpne kombinacje liniowe mog zawiera kilka przypadkw obcienia ruchomego (przypadki ruchome mog by zagniedane); istnieje moliwo wykorzystania kombinacji kwadratowych w kombinacjach liniowych, ktre zawieraj przypadki ruchome.
3.8.2.
Kombinacje normowe
W programie Robot dostpna jest opcja umoliwiajca tworzenie kombinacji przypadkw obcieniowych okrelonych przez wybran norm (norma powinna zosta wybrana w Preferencjach zadania: opcja Normy / Kombinacje normowe). Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Obcienia /
Kombinacje automatyczne lub nacinicie ikony Kombinacje automatyczne Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
Opcje znajdujce si w powyszym oknie dialogowym maj uatwi proces definicji kombinacji automatycznych: lista wyboru Kombinacje wg normy jest to ta sama lista wyboru, ktra znajduje si w oknie dialogowym Preferencje zadania; jeli w powyszym oknie dialogowym zmieniona zostanie norma, na podstawie ktrej generowane s kombinacje (zmiana musi zosta zaakceptowana naciniciem klawisza OK), to zmieniony zostanie rwnie aktualny regulamin w oknie dialogowym Preferencje zadania. Nacinicie klawisza () znajdujcego si po prawej stronie listy wyboru regulaminu kombinacji normowych powoduje uruchomienie edytora regulaminw kombinacji normowych Pondedit. W tym edytorze prezentowany jest zestaw wspczynnikw i przepis tworzenia kombinacji dla wybranej normy opcja Kombinacje automatyczne kompletne
strona: 117
wybranie tej opcji i nacinicie klawisza OK powoduje generacj penych kombinacji normowych po obliczeniach statycznych konstrukcji. Uytkownik nie musi okrela parametrw generacji kombinacji; jeli jednak zachodzi potrzeba zmiany parametrw generacji kombinacji (np. definicje grup, relacji itp.), to naley nacisn klawisz Wicej; powoduje to otwarcie okna dialogowego Kombinacje normowe z wczon opcj Kombinacje automatyczne kompletne opcja Kombinacje automatyczne uproszczone wybranie tej opcji i nacinicie klawisza OK powoduje generacj uproszczonych kombinacji normowych po obliczeniach statycznych konstrukcji. Uytkownik nie musi okrela parametrw generacji kombinacji; jeli jednak zachodzi potrzeba zmiany parametrw generacji kombinacji (np. definicje grup, relacji itp.), to naley nacisn klawisz Wicej; powoduje to otwarcie okna dialogowego Kombinacje normowe z wczon opcj Kombinacje automatyczne uproszczone opcja Kombinacje rczne - generacja wybranie tej opcji umoliwia rozpoczcie generacji kombinacji rcznych; aby kontynuowa, naley nacisn klawisz Wicej (klawisz OK nie jest dostpny); otwierane jest okno dialogowe Kombinacje normowe przypadkw.
Automatyczne kombinacje normowe (ponderacje) w systemie Robot maj zapewni uytkownikowi atwy sposb definicji i oblicze wybranych kombinacji. Okno dialogowe do definicji kombinacji normowych skada si z szeciu zakadek: Przypadki, Kombinacje, Grupy, Relacje, Ponderacje uproszczone i Selekcja. Po okreleniu parametrw tworzenia kombinacji normowych (przypadki obcieniowe, wzorce kombinacji, ewentualnie dodatkowe relacje itp.) naley nacisn klawisz Oblicz. Aktualne obliczenia kombinacji normowych polegaj na wyznaczeniu wszystkich moliwych (teoretycznie dopuszczalnych) kombinacji przypadkw. Dla potrzeb szczegowej analizy kombinacji normowych powstaj przypadki SGU (SGN, wyjtkowy), pozwalajce oglda wyniki dla kadej z utworzonych kombinacji z osobna (kombinacji skadowych), jak rwnie same kombinacje skadowe. Te przypadki s wykorzystywane do oblicze normowych. Dla prezentacji tabelarycznej maksimw i minimw tworzone s przypadki oznaczane jako SGU+, SGU- (SGN+, SGN-, SGW+, SGW-). Pozwalaj one na wywietlenie odpowiednich wartoci ekstremalnych. Dla prezentacji graficznej (wykresy) nie ma znaczenia wybranie przypadku SGU, SGU+, SGU-.
strona: 118
Zakadka Przypadki suy do wyboru przypadkw obcieniowych zdefiniowanych dla konstrukcji, ktre bd uwzgldniane podczas tworzenia kombinacji normowych. W polu Wybr aktywnych przypadkw znajduje si lista zdefiniowanych przypadkw obcieniowych z okrelonymi dla nich naturami. Dla kadego przypadku obcieniowego okrelonego wybran natur zdefiniowane s odpowiednie wspczynniki wykorzystywane podczas tworzenia kombinacji. Domylnie wszystkie przypadki s wybrane w polu Wybr aktywnych przypadkw (przy nazwie i numerze przypadku pojawia si symbol ), tzn. wszystkie bd brane pod uwag podczas tworzenia kombinacji normowych. Jeeli ktry z przypadkw obcieniowych ma nie by uwzgldniany podczas tworzenia kombinacji normowych, naley klikn lewym klawiszem myszki w odpowiedni przypadek. Zakadka Kombinacje suy do okrelenia jakie rodzaje kombinacji normowych bd tworzone.
Procedury numeryczne zezwalaj na obliczanie wielu rodzajw kombinacji (wzorcw) opisanych w plikach regulaminowych. W zalenoci od sposobu kombinacji, liczby wspczynnikw przepisy te czone s we wzorce, ktre uywane s w rnych normach wedug zasady: przepis kombinacji obcie staych, zmiennych, wyjtkowych i sejsmicznych. To, ktre z przepisw program ma uwzgldnia, okrela plik regulaminowy. UWAGA: w obecnej wersji programu Robot istnieje dodatkowa aplikacja PondEdit (w katalogu SYSTEM / EXE programu Robot) umoliwiajca edycj istniejcych plikw regulaminowych lub tworzenie nowych regulaminw. Podobnie jak to miao miejsce przy ustalaniu liczby aktywnych przypadkw, uytkownik moe zadecydowa przed obliczeniem kombinacji normowych, ktre z proponowanych zestaww odrzuci. Pozostawienie wszystkich aktywnych utworzy pen list kombinacji wedug kadego z zaznaczonych wzorcw. Zakadka Grupy suy do definicji/wizualizacji grup, czyli zestawu przypadkw obcieniowych poczonych relacjami.
strona: 119
W obecnej wersji programu wszystkie obcienia stae czone s w jedn grup obcie cznych (dziaajcych rwnoczenie). Obcienia niegiem i wiatrem tworz osobne grupy obcie wykluczajcych si, dla ktrych wystpienie jednego przypadku wyklucza wystpienie innego. Wszystkie pozostae obcienia zmienne wystpuj jako obcienia, dla ktrych brak jest zalenoci midzy poszczeglnymi obcieniami. Program tworzy wspomniane grupy i relacje w sposb automatyczny. Takie podejcie automatycznie rozwizuje problem podstawowych kombinacji. Dla bardziej zaawansowanych kombinacji wykorzystywane mog zosta opcje znajdujce si na zakadce Relacje. Umoliwiaj one na tworzenie logicznych operacji na grupach przypadkw wewntrz natur. Operatorami logicznymi bd operatory I, LUB oraz ALBO. Podczas tworzenia operacji uytkownik moe wykorzystywa nawiasy czc lub wykluczajc wybrane grupy przypadkw. Dziaanie poszczeglnych operatorw wyjanione zostanie na krtkim przykadzie. Zamy, e w konstrukcji zdefiniowane s trzy grupy przypadkw obcienia: G1, G2 i G3. Dziaanie operatorw logicznych jest nastpujce:
I - wybranie tego operatora spowoduje, e wszystkie obcienia bd dziaay rwnoczenie (konstrukcja obciona bdzie rwnoczenie obcieniami z grupy przypadkw G1, G2 i G3); symbolicznie mona to przedstawi jako G1 G2 G3 ALBO - wybranie tego operatora spowoduje, e dziaania obcie z poszczeglnych grup przypadkw bd si wykluczay (konstrukcja obciona bdzie albo obcieniami z grupy przypadku G1, albo G2, albo G3); symbolicznie mona to przedstawi jako: G1 G2 G3 LUB - wybranie tego operatora spowoduje, e dopuszczalne bd wszystkie moliwe kombinacje pomidzy grupami przypadkw obcieniowych; symbolicznie mona to przedstawi jako: G1 G2 G3 G1 G2
strona: 120
G1 G3 G2 G3 G1 G2 G3.
Dla bardziej rozbudowanych zada (wicej ni 10 przypadkw obcieniowych dla ktrych tworzone s kombinacje normowe) tworzenie kombinacji normowych moe by bardzo czasochonne. Dlatego przewidziany zosta mechanizm okrelania uproszczonych kombinacji normowych, generujcych kombinacje ekstremalne z uwagi na konkretny wynik lub ich kombinacj. Su do tego opcje znajdujce si na zakadce Ponderacje uproszczone. W takiej sytuacji uytkownik musi poda liczb punktw i okreli jaka warto (wskazana sia, moment, naprenie) jest dla niego decydujca. Program okreli, ktre z kombinacji dostarczaj takich wartoci i tylko te kombinacje zostan zapisane jako kombinacje normowe dla wybranego prta. W przypadku podania interakcji dwch wybranych wielkoci, system bdzie prbowa okreli obwiednie takich zmiennych.
strona: 121
Dla bardziej zoonych zada tworzenie uproszczonych kombinacji normowych moe by przeprowadzone rwnie dla wybranych wzw i/lub prtw konstrukcji. Do tego celu su opcje znajdujce si na zakadce Selekcja: wszystkie prty (wartoci wybrane na zakadce Ponderacje uproszczone bd sprawdzane dla wszystkich prtw konstrukcji) lub prty z podanej listy (wartoci wybrane na zakadce Ponderacje uproszczone bd sprawdzane dla wybranych przez uytkownika prtw konstrukcji - lista wybranych prtw powinna zosta wpisana w odpowiednie pole) wszystkie wzy (wartoci wybrane na zakadce Ponderacje uproszczone bd sprawdzane dla wszystkich wzw konstrukcji) lub wzy z podanej listy (wartoci wybrane na zakadce Ponderacje uproszczone bd sprawdzane dla wybranych przez uytkownika wzw konstrukcji - lista wybranych wzw powinna zosta wpisana w odpowiednie pole).
3.8.3.
Obcienia ruchome
Opcja definicji obcienia ruchomego pozwala uytkownikowi na analiz konstrukcji poddanej obcieniu pojazdem opisanym dowoln kombinacj si (w definicji obcie pojazdem mog wystpowa siy skupione, obcienie liniowe lub powierzchniowe) poruszajcym si po okrelonej trasie. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Obcienia / Obcienia specjalne / Ruchome
z paska narzdziowego przez nacinicie ikony Obcienia ruchome
Na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 122
Obcienia ruchome s zdefiniowane poprzez podanie pojazdu i jego drogi na konstrukcji. Pojazd jest zbiorem si o zadanym kierunku, wielkoci i pooeniu. W kadym kroku pojazd jest przesuwany z jednego pooenia do nastpnego; zbir si przyoony do elementw jest tworzony dla kadego pooenia. Std przypadek obcienia ruchomego jest traktowany jako zbir kilku statycznych przypadkw obcienia (kolejny przypadek obcienia dla nastpnego pooenia pojazdu). W grnej czci powyszego okna dialogowego znajduj si nastpujce ikony: = = - umoliwia dodanie nowego typu pojazdu - umoliwia usunicie wybranego typu pojazdu z listy aktywnej
, , i - umoliwiaj wywietlanie listy aktywnych pojazdw jako: duych ikon, = maych ikon, krtkiej listy oraz penej listy - umoliwia usunicie z listy aktywnej wszystkich typw pojazdw, ktre nie s uywane w = projektowanej konstrukcji. Proces definiowania przypadku obcienia ruchomego w konstrukcji mona podzieli na kilka etapw: definicja nowego pojazdu i wybr pojazdu, ktry porusza si bdzie po konstrukcji; aby wybra pojazd, naley podwietli go na licie aktywnych typw pojazdw definicja przypadku obcienia ruchomego
strona: 123
aby zdefiniowa przypadek obcienia ruchomego, naley wpisa numer i nazw tego obcienia; nacinicie klawisza Nowy powoduje utworzenie nowego (nastpnego) przypadku obcienia ruchomego definicja drogi (trasy), po ktrej porusza si bdzie wybrany pojazd Aby zdefiniowa drog po ktrej porusza si bdzie pojazd, naley nacisn klawisz Definiuj. Spowoduje to otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur. Nacinicie klawisza Parametry powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry drogi (mnoniki obcie przypadku obcienia ruchomego itp.) Dwa podstawowe parametry definiujce obcienie ruchome to: krok - wielko kroku, z ktrym porusza si pojazd (krok okrelajcy kolejne pooenia pojazdu) kierunek obcienia - kierunek si definiujcych obcienie pojazdem. okrelenie paszczyzny przyoenia obcienia; ta opcja opisuje metod redystrybucji si definiujcych pojazd w konstrukcji. Istniej dwie moliwoci: Automatycznie - siy rozmieszane s automatycznie na najbliszych elementach branych ze wszystkich elementw konstrukcji Selekcja - siy bd przykadane do najbliszych elementw lub wzw nalecych do tych elementw) z <listy_elementw> dostpnej w prawej, dolnej czci okna dialogowego; jeli opcja Uwzgldnij wymiary pojazdu jest wczona, to okrelana jest selekcja prtw, na ktrych zostanie wygenerowane obcienie od si pojazdu; selekcja ta jest okrelona przez wymiary obrysu pojazdu: b - szeroko, d1 i d2 - zwis przedni i tylny (parametry obrysu pojazdu definiowane s dla kadego pojazdu wraz definicj zestawu obcie w oknie dialogowym definicji pojazdu). w dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Uwzgldnij kontur pyty; umoliwia ona uwzgldnienie zaoonego przez uytkownika rozkadu si od pojazdu w analizie obcie ruchomych na prty dla niektrych typw konstrukcji (dotyczy to obcie od czci pojazdu, ktry wychodzi poza obrys konturu przenoszcego obcienie) - typowym przykadem jest obcienie rusztu pyty mostowej (patrz rysunek poniej)
Jeeli opcja Uwzgldnij kontur pyty jest wyczona, to peny zestaw si pojazdu bdzie przykadany do prtw poczwszy od pierwszego pooenia pojazdu; jeli opcja Uwzgldnij kontur pyty jest wczona, to mona zdefiniowa geometryczne ograniczenie okrelajce, ktre ze skadowych si pojazdu maja by przykadane do prtw - ograniczenie takie moe by zdefiniowane za pomoc obiektu - boku panela bez gruboci. Generacja obcie na prty uwzgldnia pooenie kadej ze skadowej si; jeeli sia znajduje si poza obrysem konturu pyty, to nie jest ona przykadana do prtw. Pole edycyjne suy do definicji numeru obiektu opisujcego kontur pyty; nacinicie klawisza Definiuj powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do definicji polilinii-konturu z wybran opcj Bok. W czasie generacji obcie na prty od obcienia pojazdem brane s pod uwag wszystkie prty lub ich selekcja okrelona na licie Paszczyzna przyoenia - selekcja. Prty te rzutowane s na paszczyzn utworzon z odcinka polilinii drogi i wektora prostopadego definiowanego przez uytkownika jako Kierunek obcienia. Jeeli zostanie wczona opcja Uwzgldnij wymiary pojazdu, to na paszczynie rzutowania okrelany jest obrys pojazdu i selekcja na rzucie prtw jest zawana do tych prtw, ktre zawieraj si lub s przecite przez obrys pojazdu. Tego typu ograniczenie selekcji prtw, na ktrych s generowane obcienia od pojazdu, moe pomc w przypadkach kiedy automatyczne wyszukiwanie prtw mogo sprawi pewne problemy.
strona: 124
Nacinicie klawisza Zastosuj powoduje utworzenie nowego przypadku obcienia ruchomego o parametrach zdefiniowanych w powyszym oknie dialogowym. Trasa pojazdu, pojazd, elementy obcione pojazdem oraz zestaw obcie bdzie mg by wizualizowany po obliczeniach konstrukcji (opcja Wizualizacja / Obcienie). Wyniki otrzymane dla przypadku obcienia ruchomego mog by prezentowane w dwojaki sposb. Pierwsz metod jest przedstawienie wynikw przypadku statycznego dla wybranego przez uytkownika pooenia obcienia ruchomego. Dostpne s opcje umoliwiajce zmian pooenia obcienia ruchomego. Uytkownik moe przesuwa obcienie krok po kroku lub wykorzysta animacj pojazdu oraz wynikw dla obcienia ruchomego. Drug metod jest prezentowanie zmian wartoci wybranej wielkoci w wybranym punkcie w trakcie poruszania si obcienia po konstrukcji, czyli przedstawienie linii wpywu wybranej wielkoci (patrz rozdzia 5.11).
UWAGI DOTYCZCE WYKORZYSTYWANIA OBCIE RUCHOMYCH DLA RNYCH TYPW KONSTRUKCJI Konstrukcje prtowe Dla konstrukcji typu prtowego (RAMA, KRATOWNICA, RUSZT) moliwe jest przykadanie obcie pojazdem zdefiniowanym za pomoc si skupionych i liniowych. Siy skupione przykadane s jako obcienie prtowe. W przypadku gdy sia skupiona nie trafia bezporednio na prt, stosowany jest algorytm rozkadajcy si na najblisze prty. Sia liniowa zastpowana jest przez 10 si skupionych na dugoci obcienia liniowego. Dla konstrukcji typu prtowego nie mona uywa pojazdw zdefiniowanych przy pomocy obcie powierzchniowych. Konstrukcje pytowo-powokowe Dla konstrukcji typu powierzchniowego (PYTA, POWOKA) moliwe jest uywanie wszystkich typw pojazdw (przy pomocy si skupionych, liniowych i powierzchniowych). Sia skupiona przykadana jest jako obcienie punktowe geometryczne na elementy powierzchniowe oraz rozkadana na elementy prtowe. Sia liniowa przykadana jest jako obcienie liniowe geometryczne na elementy powierzchniowe. Nie jest ona przykadana na prty. Sia powierzchniowa przykadana jest jako obcienie konturowe geometryczne na elementy powierzchniowe. Wykorzystujc ten typ obcienia naley zwrci uwag na to, w ktrym miejscu zostanie przyoone obcienie konturowe; jest ono bowiem generowane na kadym panelu, ktry znajduje si w obrbie rzutu konturu. Aby ten typ obcienia przyoony zosta tylko na wybrane panele, naley wykorzysta opcje selekcji w definicji przypadku obcienia ruchomego. W przypadku konstrukcji mieszanych (prtowo-powokowych) obcienia liniowe i powierzchniowe s przykadane tylko na elementy powierzchniowe. Aby obcienie pojazdem zostao przyoone bezporednio na prty, naley wykorzystywa siy skupione w definicji pojazdu. DEFINICJA NOWEGO POJAZDU
Pojazdem nazywamy zestaw si, ktry stanowi obcienie w przypadku ruchomym. Pojazd jest przesuwany wzdu zdefiniowanej trasy o odlego zadan jako krok drogi przypadku ruchomego. Kade pojedyncze pooenie pojazdu zapisywane jest w kolejnej skadowej przypadku. Na definicj pojazdu mog si skada siy skupione, liniowe lub powierzchniowe o prostoktnym konturze. Po naciniciu ikony Nowy pojazd w oknie dialogowym Obcienia ruchome na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 125
W powyszym oknie dialogowym wybrany moe zosta pojazd, ktry dodany zostanie do aktywnej listy pojazdw znajdujcych si w oknie dialogowym Obcienie ruchome. Okno dialogowe zostao podzielone na kilka czci. Dostpne s dwa typy pojazdu: pojazdy symetryczne - obcienia definiowane s jako pary si o zadanym rozstawie symetrycznie wzgldem osi pojazdu w dowolnym punkcie na dugoci osi; siy definiowane s jako obcienia pionowe (ewentualne siy poziome od hamowania mona uzyska definiujc wartoci wspczynnikw drogi); pojazdy tego typu su na przykad do modelowania obcie mostowych pojazdy dowolne - obcienia definiowane s jako siy w dowolnym punkcie na dugoci i odlegoci od osi pojazdu; siy skupione mog by definiowane w kierunku X, Y, Z lokalnego ukadu pojazdu; wspczynniki drogi nie maja zastosowania do tego typu pojazdu; pojazdy tego typu su na przykad do modelowania obcie od suwnic. W prawym grnym rogu okna dialogowego pole Selekcja pojazdu, w ktrym znajduj si dwa pola wyboru: Norma (baza) oraz Nazwa pojazdu. Ponadto znajduj si trzy klawisze: Nowy - umoliwia definicj nowego pojazdu; nacinicie tego klawisza powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego, w ktrym podana moe zosta nazwa nowego pojazdu. Moliwe s dwie sytuacje: jeli po zdefiniowaniu obcie dla nowego pojazdu uytkownik nacinie klawisz Dodaj, pojazd zostanie dopisany tylko do listy aktywnych pojazdw w oknie dialogowym Obcienia ruchome; jeli po zdefiniowaniu obcie dla nowego pojazdu uytkownik nacinie klawisz Zapisz do bazy, to na ekranie pojawi si okno dialogowe, w ktrym wybrana moe zosta baza (katalog) pojazdw, do ktrej nowy pojazd ma zosta zapisany Zapisz do bazy - umoliwia zapis nowego pojazdu do wybranego katalogu pojazdw; nacinicie tego klawisza powoduje otwarcie okna dialogowego, w ktrym wybrana moe zosta baza (katalog) pojazdw, do ktrej nowy pojazd ma zosta zapisany Usu - umoliwia usunicie wybranego pojazdu z katalogu pojazdw.
UWAGA: Uytkownik moe zdefiniowa swj katalog pojazdw (katalog uytkownika). Jest to moliwe w oknie dialogowym Preferencje zadania (opcja Katalog pojazdw).
W grnej czci okna dialogowego przedstawiany jest schematyczny rysunek wybranego pojazdu.
strona: 126
W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si tabela, w ktrej prezentowany jest opis obcie dla wybranego pojazdu. W programie dostpne s trzy typy obcie: sia skupiona, obcienie liniowe i obcienie powierzchniowe. Kady z parametrw obcienia dla wybranego pojazdu moe by edytowany (zmieniany). Nastpujce parametry musz by zdefiniowane dla poszczeglnych typw obcienia (schematycznie przedstawiono wymiary na zaczonych rysunkach dla typw obcienia):
sia skupiona
Pojazdy symetryczne: F- warto siy skupionej (jednostka: sia) X - warto wsprzdnej punktu przyoenia siy (wzdu osi pojazdu) S - szeroko rozstawu si Pojazdy niesymetryczne: FX, FY, FZ - wartoci siy skupionej X - warto wsprzdnej punktu przyoenia siy (wzdu osi pojazdu) Y - warto wsprzdnej punktu przyoenia siy (prostopadle do osi pojazdu)
obcienie liniowe
Pojazdy symetryczne: Q- warto obcienia liniowego (jednostka: sia/dugo) X - warto wsprzdnej linii przyoenia siy (wzdu osi pojazdu) S - szeroko rozstawu obcienia liniowego (tylko w kierunku osi Y) Dx - dugo odcinka na ktrym dziaa obcienie (wzdu osi pojazdu) Dy - dugo odcinka na ktrym dziaa obcienie (prostopadle do osi pojazdu) Pojazdy niesymetryczne: W stosunku do pojazdw symetrycznych zamiast wartoci S pojawia si Y - warto wsprzdnej punktu przyoenia siy (prostopadle do osi pojazdu)
obcienie powierzchniowe
Pojazdy symetryczne: P- warto obcienia powierzchniowego (jednostka: sia/dugo2) X - warto wsprzdnej linii przyoenia siy (wzdu osi pojazdu) S - szeroko rozstawu obcienia powierzchniowego (tylko w kierunku osi Y) Dx - dugo boku prostokta na ktrym dziaa obcienie (wzdu osi pojazdu) Dy - dugo boku prostokta na ktrym dziaa obcienie (prostopadle do osi pojazdu) Pojazdy niesymetryczne: W stosunku do pojazdw symetrycznych zamiast wartoci S pojawia si Y - warto wsprzdnej punktu przyoenia siy (prostopadle do osi pojazdu)
W dolnej czci okna dialogowego znajduj si dwa pola: Wymiary pojazdu: b - szeroko pojazdu d1 - odlego obcienia od obrysu pojazdu (z przodu pojazdu) d2 - odlego obcienia od obrysu pojazdu (z tyu pojazdu) Jednostki: siy - prezentacja jednostki, w ktrych podawane s wartoci si (mona j zmieni w oknie dialogowym Preferencje zadania) dugoci - prezentacja jednostki, w ktrych podawane s wartoci dugoci (mona j zmieni w oknie dialogowym Preferencje zadania).
UWAGA: Jednostki siy i dugoci okrelaj take jednostk obcienia liniowego i powierzchniowego: jednostka obcienia liniowego wyraona jest przez jednostk siy na dugo, a jednostka obcienia powierzchniowego wyraona jest przez jednostk siy na powierzchni (dugo do kwadratu).
strona: 127
PARAMETRY DROGI
Opcja suca do okrelania wspczynnikw skalujcych umoliwiajcych uzyskanie wartoci rzeczywistej (obliczeniow) obcienia pojazdem. Opcja dostpna jest poprzez nacinicie klawisza Parametry znajdujcego si w oknie dialogowym Obcienia ruchome.
UWAGA: Aby otwarte zostao okno do definicji wspczynnikw, wybrana musi by polilinia, dla ktrej definiowane bd mnoniki wartoci obcienia.
Po naciniciu klawisza Parametry w oknie dialogowym Obcienia ruchome na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
W powyszym oknie dialogowym znajduje si tabeli, w ktrej prezentowane s nastpujce parametry drogi (polilinii): kolumna Kraw. - numer i nazwa polilinii okrelajcej tras pojazdu kolumna Gamma - pojazd moe by obracany wok osi pionowej; powoduje to zmian pooenia si (nie zmienia si natomiast ich kierunek); obrt jest okrelany poprzez podanie kta Gamma, ktrego definicja jest taka sama jak w przypadku okrelania kta Gamma przy opisywaniu charakterystyk elementw prtowych kolumna wspcz. VL - wspczynnik skalujcy siy pionowej (V) z lewej strony; pozwala na przemnoenie wartoci obcienia (np. siy skupionej), tak aby mona byo uzyska warto rzeczywist (obliczeniow) obcienia kolumna wspcz. VP - wspczynnik skalujcy siy pionowej (V) z prawej strony; pozwala na przemnoenie wartoci obcienia (np. siy skupionej), tak aby mona byo uzyska warto rzeczywist (obliczeniow) obcienia kolumna wspcz. HL - wspczynnik skalujcy siy poziomej poprzecznej (H) z lewej strony; pozwala na przemnoenie wartoci obcienia (np. siy skupionej), tak aby mona byo uzyska warto rzeczywist (obliczeniow) obcienia (obcienie poziome prostopade do kierunku drogi) kolumna wspcz. HP - wspczynnik skalujcy siy poziomej poprzecznej (H) z prawej strony; pozwala na przemnoenie wartoci obcienia (np. siy skupionej), tak aby mona byo uzyska warto rzeczywist (obliczeniow) obcienia (obcienie poziome prostopade do kierunku drogi) kolumna wspcz. LL - wspczynnik skalujcy siy poziomej podunej (L) z lewej strony; pozwala na przemnoenie wartoci obcienia (np. siy skupionej), tak aby mona byo uzyska warto rzeczywist (obliczeniow) obcienia (obcienie poziome rwnolege do kierunku drogi)
strona: 128
kolumna wspcz. LP - wspczynnik skalujcy siy poziomej podunej (L) z prawej strony; pozwala na przemnoenie wartoci obcienia (np. siy skupionej), tak aby mona byo uzyska warto rzeczywist (obliczeniow) obcienia (obcienie poziome rwnolege do kierunku drogi). Jeeli wspczynniki z prawej i lewej strony maj rne wartoci, to wspczynniki porednie, wewntrz szerokoci pojazdu, bd interpolowane w zalenoci od jego szerokoci. Dodatkowo mog zosta wybrane opcje suce do ograniczenia pooenia pojazdw na konstrukcji: Ograniczenie pooenia pojazdu - pocztek i Ograniczenie pooenia pojazdu - koniec. Jeeli te opcje s wczone, to na pocztku/kocu zdefiniowanej drogi (trasy) pojazdu uwzgldniany bdzie efekt, ktry uwzgldnia zabezpieczenie, by koa pojazdu nie wychodziy poza zdefiniowan drog (np. koa suwnicy nie mog si znale poza belk suwnicow). W dolnej czci okna dialogowego znajduje si pole edycyjne Tolerancja. Jest to parametr przypisany do zdefiniowanego przypadku analizy obcie ruchomych. Tolerancja okrela warunki generacji obcie na prtach od zdefiniowanego pojazdu. Tolerancja dla obcienia ruchomego jest parametrem przypisanym do zdefiniowanego przypadku analizy obcie ruchomych. Tolerancja definiuje maksymaln odlego od prta, dla ktrej sia skupiona okrelona w definicji pojazdu bdzie przyoona bezporednio do prta bez stosowania rozkadu si na prty. Wczenie opcji Moment od mimorodu siy powoduje generacj obcienia momentem skupionym od siy skupionej, przykadanej na prcie z uwzgldnieniem mimorodu. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si rwnie opcja Ustawienie pojazdu w punktach polilinii, ktrej gwnym zadaniem jest pozycjonowanie obcienia pojazdem na drodze obcienia ruchomego w punktach polilinii (punktach charakterystycznych znajdujcych si na drodze pojazdu). Przy wczonej opcji obcienie pochodzce od pojazdu bdzie przykadane na kocu kadego odcinka, z ktrego skada si polilinia. Naley pamita, e pooenie pojazdu jest okrelone standardowo za pomoc kroku przesuwania pojazdu, zatem korzystajc z tej opcji mona zapewni ustawienie obcienia pojazdem w pewnych ustalonych punktach (np. podpory).
3.9. Obcienia klimatyczne

Generacja obcie klimatycznych moe zosta rozpoczta po: wybraniu komendy Obcienia / Obcienia specjalne / Wiatr\nieg 2D/3D z menu.
naciniciu ikony Obcienia klimatyczne 2D/3D
Na ekranie pojawia si wtedy pokazane poniej okno. Opcje znajdujce si w tym oknie pozwala na utworzenie obcie klimatycznych zgodnie z polsk norm PN-80\B-02010, norm Eurocode 1 (EN 1991-1-3:2003 - wiatr i EN 1991-1-4:2005 - nieg oraz kilka norm dla poszczeglnych krajw europejskich - patrz lista poniej), francuskimi normami NV 65/N84 Mod.96 lub NV65+Carte96, norm hiszpask NBE-AE 88, norm wosk DM 16/1/96, norm amerykask ASCE 7-02, norm indyjsk IS: 875, norm rumusk 10101/20-90/21-92, norm rosyjsk SNiP 2.01.07-85, norm marokask NV 65 Maroko oraz norm algiersk DTR C2-47/NV99. Norma Eurocode 1 jest dostpna z dokumentami aplikacji narodowych dla nastpujcych krajw europejskich: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja (EN 1991-1-3/NA maj 2007 i EN 1991-1-4/NA marzec 2008), Hiszpania, Niemcy, Grecja, Islandia, Irlandia, Wochy, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Portugalia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania. Dodatkowo dostpna jest norma polska PNEN 1991-1-3/4:2005; norma obcienia niegiem PN-EN 1991-1-3:2005 jest norm obowizujc, natomiast norma obcienia wiatrem EN 1991-1-4:2005 nie jest norm obowizujc (obcienia wiatrem naley generowa zgodnie z polsk norm PN-80/B-02010).
strona: 129
UWAGA:
Opcja Obcienia klimatyczne jest dostpna tylko dla dwch typw konstrukcji: RAMA PASKA i KRATA PASKA. Dla innych typw konstrukcji nie jest moliwe automatyczne zdefiniowanie obcie klimatycznych. Opcja nie jest rwnie dostpna, gdy uytkownik nie zdefiniowa adnej konstrukcji.
W oknie dialogowym Obcienia klimatyczne wywietlone s podstawowe dane dotyczce konstrukcji dla ktrej generowane bd obcienia wiatrem i niegiem: Obwiednia - jest to opcja, ktra umoliwia okrelenie tych elementw konstrukcji, na ktrych generowane bd obcienia od wiatru lub niegu. Obwiedni stanowi numery WZW wybranych prtw Auto - rozpoczcie automatycznej generacji obwiedni; parametry generacji s przyjmowane zgodnie z wybranymi przez uytkownika opcjami automatycznego tworzenia (rozpoznawania) obwiedni; numery wzw s wpisywane do pola edycyjnego Obwiednia Bez wystajcych czci - jest to wariant automatycznej generacji obwiedni, podczas ktrej nie s uwzgldniane wystajce czci budynkw. Gboko - opcja umoliwiajca uytkownikowi definiowanie gbokoci (dugoci) konstrukcji. Wymiar ten jest konieczny do okrelenia globalnych wspczynnikw klimatycznych dla konstrukcji. Rozstaw - opcja umoliwiajca uytkownikowi definiowanie rozstawu elementw nonych na dugoci konstrukcji. Wymiar ten jest konieczny do zbierania obcie klimatycznych z odpowiednich powierzchni cian bocznych.
UWAGA: Opcja Wiaty jest dostpna jedynie dla norm francuskich.
Aby poprawnie zdefiniowa obcienia klimatyczne, naley okreli obwiedni oraz dwa podstawowe parametry budynku: gboko i rozstaw. W prawej, dolnej czci okna dialogowego znajduj si dwie opcje: Wiatr - wczenie tej opcji powoduje, e podczas generacji obcie klimatycznych tworzone bd przypadki obcienia konstrukcji wiatrem; wyczenie tej opcji powoduje, e przypadki obcienia konstrukcji wiatrem nie bd tworzone nieg - wczenie tej opcji powoduje, e podczas generacji obcie klimatycznych tworzone bd przypadki obcienia konstrukcji niegiem; wyczenie tej opcji powoduje, e przypadki obcienia konstrukcji niegiem nie bd tworzone. Poniej znajduje si opcja Wywietl notk po generacji obcie.
strona: 130
Jeeli ta opcja jest wczona, to po generacji przypadkw obcienia niegiem/wiatrem, uruchomiony zostanie edytor tekstowy, w ktrym prezentowane bd wartoci obcie obliczone dla poszczeglnych przypadkw obcienia niegiem/wiatrem. Jeeli ta opcja jest wyczona, generowane s przypadki obcienia niegiem i wiatrem. Na ekranie nie bdzie uruchamiany edytor tekstowy z wartociami obcie dla przypadkw obcienia niegiem/wiatrem. Pliki zawierajce notki obliczeniowe dla obcienia niegiem/wiatrem zostan zapisane w katalogu Robot Office Project / Output. W dolnej czci okna znajduje si klawisz Parametry umoliwiajcy otwarcie okna szczegowych parametrw obcienia klimatycznego. Przykadowo po otwarciu okna szczegowych opcji obcie klimatycznych i naciniciu zakadki Oglne na ekranie pojawia si przedstawione poniej okno.
Okno zawiera podstawowe opcje, ktre s wymagane podczas projektowania konstrukcji przez klimatyczn norm narodow wybran w oknie dialogowym Preferencje zadania. Po wybraniu przez uytkownika opcji w oknie w prawym, grnym rogu okna prezentowana jest ikona, ktra schematycznie przedstawia wybran opcj. Powysze okno podzielone zostao na kilka pl, ktre zawieraj pewne grupy opcji. W grnej czci okna znajduj si opcje: departament, kanton i wysoko n.p.m. Poniej znajduj si trzy pola: Wymiary konstrukcji, Strzaka dachu i Zmiana obcienia cigego na wzowe, ktre okrelaj podstawowe parametry obcie klimatycznych. W powyszym oknie znajduj si jeszcze trzy zakadki: Wiatr, nieg i Przepuszczalno. Umoliwiaj one zdefiniowanie parametrw obcienia konstrukcji wiatrem, niegiem oraz parametrw przepuszczalnoci budynku zgodnie z wymogami wybranej normy.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY - NORMY Polska norma PN-77/B-02011: Obcienia w obliczeniach statycznych Obcienie wiatrem, Wydawnictwa normalizacyjne - Warszawa
strona: 131
Polska norma PN-80/B-02010 Obcienia w obliczeniach statycznych Obcienie niegiem, Wydawnictwa normalizacyjne Alfa, 1988 Europejska norma Eurocode 1: Podstawy projektowania i oddziaywania na konstrukcje Regles N V 65 Et Annexes Regles N 84 Regles Definissant Les Effets De La Neige Et Du Vent Sur Les Constructions Et Annexes, Eyrolles, 1987
3.9.1.
Obcienia klimatyczne 3D
Po okreleniu oglnych parametrw konstrukcji koniecznych do wygenerowania obcie klimatycznych (obwiednia, rozstaw, gboko) dla konstrukcji paskiej oraz naciniciu klawisza Generacja 3D w oknie dialogowym Obcienie klimatyczne na ekranie pojawia si pokazane na poniszym rysunku okno dialogowe Obcienia klimatyczne - geometria 3D.
Obcienie niegiem i wiatrem 3D jest tworzone w nastpujcy sposb: dla zdefiniowanej ramy paskiej generowane s przypadki obcie niegiem i wiatrem na podstawie parametrw konstrukcji 3D okrelonych w pokazanym na powyszym rysunku oknie dialogowym tworzona jest konstrukcja (rama) przestrzenna zdefiniowana rama paska jest kopiowana okrelon liczb razy (zgodnie ze zdefiniowan wartoci rozstaww) pomidzy kolejnymi ramami generowane s poziome prty - patwie; obcienia bd przenoszone z pokrycia konstrukcji poprzez patwie na elementy ram. Obliczone dla ramy paskiej obcienia niegiem i wiatrem 2D (wyraone jako warto siy na jednostk powierzchni), zostaj zebrane z odpowiednich powierzchni i przyoone na patwie jako obcienie cige (warto siy na jednostk dugoci). Dla patwi obcienia s zbierane z powierzchni paskiej z obszaru ograniczonego ssiadujcymi z ni patwiami lub brzegiem tej powierzchni, o ile w danym kierunku nie ma ssiadujcej patwi. W polu Rozmieszczenie ram zdefiniowane mog zosta nastpujce parametry:
strona: 132
Rozmieszczenie ram - sposb rozstawienia kopiowanych ramy paskich (rwnomiernie - co sta odlego, nierwnomiernie - z podawanymi rozstawami pomidzy kolejnymi ramami) Liczba ram - liczba ram w docelowej konstrukcji przestrzennej Rozstawy - rozstawy ram; dla rozmieszczenia rwnomiernego okrelana jest jedna warto rozstawu, dla rozmieszczenia nierwnomiernego zdefiniowanych musi zosta (liczba ram - 1) rozstaww oddzielonych separatorami. Opcja Supki porednie pozwala na generacj obcie wiatrem dla supkw porednich, znajdujcych si pomidzy ramami gwnymi, dla ram przestrzennych zbudowanych z powtarzalnych ram paskich. Pooenie supkw porednich przyjmowane jest w poowie rozstawu ram.
Obcienia dla supkw porednich s uwzgldniane: - w ramie paskiej przez siy skupione przyoone do ramy - w ramie przestrzennej przez obcienie liniowe na supkach. W polu Rozmieszczenie elementw podunych za pomoc klawiszy < i > wybrany moe zosta prt w konstrukcji, a nastpnie okrelone mog zosta jego parametry. Obok pola Prt wpisywany jest numer wybranego prta, a w polu przedstawiajcym schematyczny rysunek ramy 2D prt jest podwietlany (prt moe zosta rwnie wskazany bezporednio na rysunku ramy 2D). Ponadto w polu Rozmieszczenie elementw podunych znajduj si nastpujce opcje: klawisz Przekrj - pozwala wybra przekrj wykorzystywany przy tworzeniu patwi (belki podunej) Rozmieszczenie - rozmieszczenie patwi na biecym elemencie ramy paskiej okrelane jako wzgldne lub bezwzgldne. Offsety - wczenie tej opcji powoduje uwzgldnienie mimorodw przy tworzeniu elementw patwi. Nacinicie klawisza Generuj 3D powoduje uruchomienie generacji obcie niegiem i wiatrem 3D.
3.9.2.
Obcienia wiatrem na supach, masztach
Opcja suy do generowania obcie klimatycznych na konstrukcjach typu: maszty kratownicowe, supy i wiee - supy wsporcze linii wysokiego napicia, wiee transmisyjne, maszty radiowe itp. Generacja obcie klimatycznych moe zosta rozpoczta po: wybraniu komendy Obcienia / Obcienia specjalne / Wiatr na supach z menu
naciniciu ikony Obcienia supw
Na ekranie pojawia si wtedy pokazane poniej okno dialogowe.
strona: 133
UWAGA:
Opcja Obcienia supw jest dostpna tylko dla prtowych konstrukcji przestrzennych: RAMA 3D i KRATOWNICA 3D. Tworzone konstrukcje musz mie podstaw w ksztacie trjkta rwnobocznego lub prostokta. Generacja obcie wiatrem dla masztw, wie, supw jest dokonywana na podstawie francuskiej normy NV 65 oraz amerykaskiej normy EIA.
UWAGA:
Okno dialogowe pokazane na powyszym rysunku skada si z czterech zakadek: Oglne, Specyficzne, Segmenty i Osprzt (opcje znajdujce si na poszczeglnych zakadkach zale od wybranej normy). Przykadowo na zakadce Oglne okrelone mog zosta nastpujce parametry: departament, kanton, region wiatrowy oraz typ wiatru i usytuowanie z moliwoci wczenia opcji Nad brzegiem morza. W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si pole edycyjne Wysoko suce do podania wysokoci konstrukcji do oblicze wartoci cinienia wiatru. Poniej znajduje si pole Wspczynnik, w ktrym zdefiniowana moe zosta warto wspczynnika korygujcego warto cinienia wiatru. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si opcje umoliwiajce wybr: sposobu zadawania cinienia wiatru (istniej trzy moliwoci: automatycznie na podstawie ustawionego regionu, rcznie poprzez wpisanie wielkoci cinienia bazowego, rcznie poprzez podanie prdkoci wiatru) iloci i kierunku dziaania przypadkw wiatrowych (wedug normy - zakadana jest wtedy symetria konstrukcji, wszystkie standardowe kierunki - opcja przydatna w przypadku niesymetrycznej konstrukcji) sposobu obliczania cinienia wiatru na poszczeglnych elementach konstrukcji (istniej dwie moliwoci: stae - obliczane jest wg najwyszego punktu segmentu oraz zmienne - obliczane dla kadego elementu osobno wg najwyszego punktu elementu).
strona: 134
Opcje znajdujce si na pozostaych zakadkach pozwalaj na: zakadka Specyficzne - zdefiniowanie dodatkowych parametrw obcienia (sad, dynamiczna akcja wiatru itp.) zakadka Segmenty - okrelenie parametrw segmentw, na ktre dzielona jest konstrukcja typu masztowego (np. supy wysokiego napicia, maszty radiowe itp.) zakadka Osprzt - zdefiniowanie dodatkowych powierzchni majcych istotny wpyw na obcienie konstrukcji wiatrem takich jak anten, tablic, wypenie konstrukcji itp. W czci dolnej okna dialogowego znajduj si standardowe klawisze (Zamknij, Pomoc i Anuluj) oraz klawisz Generuj, ktrego nacinicie powoduje uruchomienie generacji obcie wiatrowych na zdefiniowanym supie i tworzenie notki obliczeniowej.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY - NORMY TIA/EIA STANDARD Structural Standards for Steel Antenna Towers and Antenna Supporting Structures TIA/EIA-222-F (Revision of EIA/TIA-222-E), Telecommunications Industry Association, June 1996
3.9.3.
Obcienia klimatyczne na obiektach 3D
Dziaanie opcji generacji obcie niegiem i wiatrem dla powierzchni jest podobne do dziaania generacji takich obcie dla ram 2D (patrz rozdzia 3.9). Kolejne kroki podczas generacji obcie klimatycznych dla ram 2D i ich odpowiedniki dla konstrukcji przestrzennych s nastpujce:
Rama 2D 1. generacja obwiedni 2. okrelenie parametrw normowych 3. generacja wspczynnikw 4. przyoenie obcie do prtw konstrukcji Konstrukcje przestrzenne 1. definicja powierzchni 2. okrelenie parametrw normowych 3. generacja/modyfikacja wspczynnikw 4. generacja obcie powierzchniowych (te obcienia s przekazywane na prty konstrukcji poprzez zdefiniowane powierzchnie).
Opcja Wiatr i nieg 3D uruchomiona moe zosta: z menu poprzez wybranie opcji Obcienia / Obcienia specjalne / Obcienia klimatyczne 2D\3D

UWAGA:
Opcja dostpna jest dla tylko konstrukcji typu: Rama 3D i Powoka (obecnie dla francuskiej normy NV65).
UWAGA:
Automatyczna generacja obcie niegiem i wiatrem 3D ma nastpujce ograniczenia: - obcienia wiatrem s zawsze obliczane z uwzgldnieniem wspczynnika = 1.0 - wspczynniki Ce dla dachw s zawsze okrelane z uwzgldnieniem dachu z poaciami paskimi - generacja obcie niegiem nie uwzgldnia gromadzenia si niegu (gromadzenie na naszczytnikach, na dachach wielokrotnych) - cakowita lub czciowa przenikalno cian nie jest uwzgldniana.
strona: 135
Aby wygenerowa obcienia klimatyczne na powierzchniach, naley: okreli list powierzchni, na ktrych generowane bd przypadki obcienia wiatrem i niegiem (w powyszym oknie dialogowym) okreli parametry suce do automatycznej generacji obcie klimatycznych (po naciniciu klawisza Parametry w powyszym oknie dialogowym otwierane jest okno dialogowe suce do definicji parametrw obcie klimatycznych); po zdefiniowaniu parametrw obcie klimatycznych i naciniciu klawisza Zastosuj okno dialogowe Parametry jest zamykane i na ekranie pojawia si okno dialogowe Obcienia. W oknie dialogowym Obcienia przedstawiany jest widok zdefiniowanej konstrukcji oraz lista wyboru wygenerowanych przypadkw obcienia niegiem i wiatrem. Na widoku konstrukcji (patrz rysunek poniej) prezentowane s paszczyzny obcieniowe za pomoc legendy kolorw. W tabeli znajdujcej si w oknie dialogowym pojawiaj si wszystkie powierzchnie konstrukcji. Dla tych powierzchni, ktre nie zostay automatycznie obcione przez program, wartoci obcie s rwne zeru.
Po naciniciu klawisza Generuj powysze okno dialogowe jest zamykane, a obcienia s generowane na powierzchniach. Obcienia przykadane s jako cinienie na obiekty powierzchniowe w ukadzie lokalnym lub globalnym. Obcienia na prty przekazywane s nastpnie w identyczny sposb jak generowane s obcienia prtw obiektami 3D; przekazanie obcie na prty odbywa si w trakcie generacji modelu konstrukcji. Zestaw wspczynnikw sucych do okrelenia obcienia niegiem/wiatrem jest zapisywany w zadaniu, tak aby uytkownik mg mie moliwo edycji wspczynnikw i parametrw obcienia wiatrem lub niegiem. Przy definicji obcie klimatycznych naley wspomnie o obiekcie Okadzina; jest to powierzchnia, ktra pozwala na przeniesienie obcie powierzchniowych, liniowych i skupionych na prty, panele i podpory (nie jest to jednak obiekt przenoszcy obcienia). Obiekt taki moe znacznie uatwi generacj obcie; umoliwia definicj rzeczywistych obiektw konstrukcyjnych, nie majcych udziau w nonoci konstrukcji
strona: 136
takich jak ciany osonowe i pokrycia dachowe. Do okadzin mog by przykadane obcienia powierzchniowe (jednorodne lub niejednorodne, definiowane na dowolnym konturze lub na obiekcie), liniowe (definiowane poprzez 2 punkty lub na krawdziach) oraz punktowe (sia w punkcie). Opcja Okadziny dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Cechy dodatkowe / Rozkad obcie - Okadziny

UWAGA:
Powierzchnia z okadzin nie podlega siatkowaniu na elementy skoczone. Jest obiektem pomocniczym sucym do definicji obcie.
Obiekt powierzchni jest generowany jako bok ze zdefiniowan okadzin. Definicja powierzchni jest przeprowadzana w taki sam sposb jak definicja panela (przez wskazanie punktu wewntrznego albo listy obiektw liniowych). Opcja definicji powierzchni przez przypisanie okadziny do obiektu typu bok jest dostpna dla nastpujcych typw konstrukcji: konstrukcje prtowe i konstrukcje powokowe. Zakada si, e dla konstrukcji bryowych obiekt bok zachowuje si jak ciana obiektu bryowego; na takim obiekcie nie jest dopuszczalna definicja powierzchni obcieniowych.
UWAGA: We wszystkich dostpnych typach okadzin do rozkadu obcie wykorzystywana jest metoda kopertowa. Ze wzgldu na ograniczenie metod rozkadu do metody kopertowej zablokowana jest moliwo definicji nowych typw rozkadu obcienia.
Wicej informacji dotyczcych definicji okadzin znajduje si w pomocy dostpnej w programie.
3.9.4. Obcienia wiatrem wielokta (graniastosup)
dla
konstrukcji
podstawie
Opcja suy do generowania obcie wiatrem dla konstrukcjach obrotowo-symetrycznych (konstrukcjach o regularnej, wielobocznej podstawie). Opcja jest dostpna dla nastpujcych norm: francuskiej normy klimatycznej NV65 (artyku 3) amerykaskiej normy klimatycznej ANSI/ASCE 7-98. Poniszy rysunek pokazuje typy konstrukcji, dla ktrych generowane mog by obcienia wiatrem.
strona: 137
Opcja pozwala na generacj obcie wiatrowych na wybranych powierzchniowych elementach skoczonych i na panelach. Oznacza to, e przez uruchomieniem tej opcji naley wybra panele lub elementy skoczone, na ktrych wygenerowane maj zosta obcienia wiatrem. Generacja obcie klimatycznych moe zosta rozpoczta po: wybraniu komendy Obcienia / Obcienia specjalne / Wiatr na cylindrach z menu
naciniciu ikony Wiatr na cylindrach

UWAGA: UWAGA:
Opcja Wiatr na cylindrach jest dostpna tylko dla konstrukcji powokowych.
Generacja obcie wiatrem jest przeprowadzana na podstawie francuskiej normy NV 65 lub amerykaskiej normy ANSI/ASCE 7-98. Parametry definiowane dla generacji obcie wiatrem dla tego typu konstrukcji s podobne do parametrw omwionych w poprzednich rozdziaach (parametry dotycz francuskiej normy klimatycznej NV65 oraz amerykaskiej normy klimatycznej ANSI/ASCE 7-98). Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe (pokazane dla normy francuskiej).
strona: 138
W grnej czci okna dialogowego w polu Kierunki wiatru: na licie Generujce - okrelony moe zosta kierunek wzdu wysokoci zdefiniowanej konstrukcji obrotowo-symetrycznej (walca); do wyboru s kierunki X, Y i Z globalnego ukadu wsprzdnych opcje Wiatr pozwalaj na zdefiniowanie kierunkw generowanych obcie wiatrem; wybrane kierunki odnosz si do globalnego ukadu wsprzdnych. W dolnej czci okna w polu Typ konstrukcji zdefiniowane mog zosta nastpujce parametry: dla normy francuskiej: Kategoria - lista zawiera dostpne kategorie obliczanej konstrukcji: kategoria I graniastosup o 3 lub 4 bokach kategoria II graniastosup o podstawie 5 do 10 bokw bez zaokrglonych usztywnie kategoria III graniastosup o podstawie 11 do 20 bokw z lub bez zaokrglonych usztywnie kategoria IV walec o okrgej podstawie z cienkimi usztywnieniami lub grubymi o ostrych krawdziach kategoria V graniastosup o 20 lub wicej bokach z lub bez zaokrglonych usztywnie kategoria VI walec gadki o okrgej podstawie bez usztywnie z poyskiem lustrzanym i trwaym. Jeeli wybrana zostaa kategoria II, to dostpna staje si opcja Liczba cian; z listy naley wybra liczb cianek konstrukcji obrotowo-symetrycznej. Dla pozostaych kategorii opcja Liczba cian nie jest dostpna. dla normy amerykaskiej: Kategoria - lista zawiera dostpne kategorie obliczanej konstrukcji: kategoria I kwadratowy kategoria II szecioktny lub omioktny kategoria III okrgy o umiarkowanie gadkiej powierzchni kategoria IV okrgy o chropowatej powierzchni kategoria V okrgy o silnie chropowatej powierzchni. Dla kadej kategorii dostpna jest rwnie opcja Liczba cian; z listy naley wybra liczb cianek konstrukcji obrotowo-symetrycznej. Po okreleniu podstawowych parametrw konstrukcji obrotowo-symetrycznej i naciniciu klawisza Parametry na ekranie otwierane jest okno dialogowe umoliwiajce definicj parametrw obcienia wiatrem. Okno dialogowe suce do definicji parametrw obcienia wiatrem skada si z trzech zakadek: Oglne Specyficzne Segmenty.
strona: 139
Opcje znajdujce si na pozostaych zakadkach pozwalaj na: zakadka Oglne - zdefiniowanie podstawowych parametrw obcienia (pooenie konstrukcji, cinienie wiatru, posadowienie konstrukcji itp.) zakadka Specyficzne - zdefiniowanie dodatkowych parametrw oddziaywania wiatru (np. akcja dynamiczna wiatru w przypadku normy francuskiej lub wspczynnik topograficzny i wspczynnik poryww wiatru w przypadku normy amerykaskiej) zakadka Segmenty - okrelenie parametrw segmentw, na ktre dzielona jest konstrukcja. Parametry znajdujce si na tych zakadkach zale od wybranej normy klimatycznej. W czci dolnej okna dialogowego znajduj si standardowe klawisze (Zamknij, Pomoc i Anuluj) oraz klawisz Generuj, ktrego nacinicie powoduje uruchomienie generacji obcie wiatrowych na zdefiniowanej konstrukcji i tworzenie notki obliczeniowej.
UWAGA: Jako e norma ASCE 7-98 nie precyzuje, w jaki sposb sia wypadkowa ma by rozoona na powierzchni konstrukcji, w programie dla normy ASCE 7-98 wykorzystywana jest metoda rozkadu przyjta we francuskiej normie obcienia wiatrem NV 65 modifies 99.
3.9.5. Zestawienie obcie (obcienia pobierane z bazy danych)

W programie moliwe jest obecnie zestawianie obcie dziaajcych na poszczeglne elementy konstrukcji. Jest to narzdzie pozwalajce na sumowanie obcie nadanych na dany element konstrukcyjny. Obcienia posiadaj wartoci charakterystyczne i obliczeniowe; wartoci charakterystyczne obcie pochodz z tablic zapisanych w bazie danych, natomiast wartoci obliczeniowe otrzymuje si poprzez pomnoenie wartoci charakterystycznych przez odpowiednie wspczynniki obliczeniowe. Opcja w programie dziaa dla obcie powierzchniowych pochodzcych od obcie staych. W zakres obcie staych bd wchodzi obcienia ciarem: powierzchniowym (przykadowo: ciar pokry, okadzin, izolacji itp.) objtociowym (przykadowo: ciar materiaw konstrukcyjnych, nasypowych itp.). Opcja dziaa jako podrczny kalkulator do zestawienia obcie. Obliczone wartoci obcie nie s przenoszone do rekordw obcieniowych. Uytkownik sam definiuje wartoci obcie dla poszczeglnych przypadkw obcieniowych korzystajc z wartoci obliczonych w poniszym oknie dialogowym.
UWAGA: Po zmianie obcie jednostkowych w bazie danych wartoci obcie nie s uaktualniane.
Opcja Zestawienie obcie dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Obcienia / Obcienia specjalne / Zestawienie obcie
z paska narzdziowego po naciniciu ikony Zestawienie obcie
strona: 140
Opcja jest dostpna dla wszystkich typw konstrukcji dostpnych w programie Robot. W lewej czci okna dialogowego znajduj si opcje suce do obliczenia oraz zapisu i odczytu zestawienia obcie: lista wyboru zestaww; zawiera ona list zapisanych zestaww obcie - w tym polu moliwe jest rwnie zdefiniowanie nazwy nowego zestawu obcie; nazwa zestawu (etykieta) jest identyfikatorem zestawu - pojawia si rwnie w notce; odczyt zestawu odbywa si przez wybranie nazwy zestawu z listy Powyej listy wyboru zestaww znajduj si nastpujce klawisze: Nowy - nacinicie tego klawisza umoliwia definicj nowej nazwy zestawu (usuwane jest aktualne zestawienie obcie) Zapisz - nacinicie tego klawisza umoliwia zapis aktualnie definiowanego zestawienia obcie; w przypadku zapisu zestawu musi by podana jego nazwa Usu - nacinicie tego klawisza umoliwia usunicie aktualnie wybranego zestawu z listy Notka - uruchomienie edytora tekstu zawierajcego dane aktualnego zestawienia obcie (notka moe by wykorzystana podczas kompozycji wydruku zoonego) Poniej listy wyboru zestaww znajduj si nastpujce klawisze: - nacinicie tego klawisza umoliwia przesunicie aktualnie wybranej linii o jedn pozycj w gr tabeli zawierajcej zestawienie materiaw obcieniowych - nacinicie tego klawisza umoliwia przesunicie aktualnie wybranej linii o jedn pozycj w d tabeli zawierajcej zestawienie materiaw obcieniowych - nacinicie tego klawisza umoliwia usunicie aktualnie wybranej linii w tabeli zawierajcej zestawienie materiaw obcieniowych - nacinicie tego klawisza umoliwia usunicie wszystkich linii w tabeli zawierajcej zestawienie materiaw obcieniowych w tabeli Zestawienie obcie wywietlane s dane dotyczce obcienia cakowitego; kolejne rekordy tabeli zawieraj:
strona: 141
nazw obcienia warto Obcienie jednostkowe (objtociowe albo powierzchniowe) odczytywane z bazy warto Gruboci warstwy - dla obcienia objtociowego istnieje moliwo edycji - domylna warto jest rwna 10 cm (dla obcie powierzchniowych pole to nie jest dostpne); jednostk s wymiary przekroju warto obcienia charakterystycznego: - dla obcie objtociowych jest to iloczyn (ciar jednostkowy)*(grubo) - dla obcie powierzchniowych jest to ciar jednostkowy jednostka obcienia: sia/dugo^2 warto Wspczynnika obliczeniowego Gf - pole edycyjne; domylne wartoci s zapisane i pobierane z bazy warto obcienia Obliczeniowego = (obcienie charakterystyczne)* (wsp. obliczeniowy) jednostka: sia/dugo^2 w ostatnim wierszu tabeli znajduje si zestawienie obcienia charakterystycznego i obliczeniowego, bdce sum obcie w kolejnych wierszach; dodatkowo podawana jest warto redniego wspczynnika obliczeniowego, bdcego ilorazem sumy obcie obliczeniowych i sumy obcie charakterystycznych poniej tabeli znajduj si opcje suce do obliczenia si skupionych lub liniowych od otrzymanego obcienia powierzchniowego p (charakterystycznego i obliczeniowego). - Obcienie skupione - iloczyn: A*B*p, jednostka: sia - Obcienie liniowe - iloczyn: A*p (wymiar B nie jest dostpny), jednostka: sia/dugo - Obcienie powierzchniowe: rwne p (wymiary A, B nie s dostpne), jednostka: sia/dugo^2. W prawej czci okna dialogowego znajduj si opcje pozwalajce na obsug bazy obcie jednostkowych: grupa opcji Obcienie suy do wyboru obcienia z bazy; wybrane obcienie mona przenie do zestawienia obcie (znajdujcego si w lewej czci okna) naciskajc klawisz <; w polu Katalog prezentowana jest nazwa aktualnej bazy danych obcie jednostkowych w polu Katalog prezentowana jest nazwa aktualnej bazy danych obcie jednostkowych; wybr aktualnej bazy danych moe zosta dokonany w oknie dialogowym Preferencje zadania lista wyboru suca do wyboru odpowiedniej tabeli danych obcie jednostkowych - zawarto tej listy zaley od wybranego typu obcie: Ciar materiaw, Ciar elementw, Ciar gruntw lub Obcienia zmienne; wybr np. typu materiau jest zaleny od zawartoci bazy: Betony, Materiay drewnopochodne, Pokrycia dachowe itp. tabela do przegldania i wyboru danych obcie jednostkowych - elementy tabeli nie mog by zmieniane; tabela zawiera kolumny zapisane w bazie obcie: Materia i Ciar Jednostka ciaru zaley od wybranego typu; jeeli jest to ciar materiau, to jednostk jest sia/dugo^3; jeeli jest to ciar elementw, to jednostk jest sia/dugo^2 nacinicie klawisza Edycja bazy danych obcie powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do edycji bazy danych; w oknie dialogowym Edycja bazy danych obcie dostpne s opcje umoliwiajce: definicj nowego rekordu, usunicie rekordu, modyfikacje rekordu (z moliwoci kopiowania), wybr wywietlanych kolumn.
3.9.6. Automatyczne definiowanie obcie pochodzcych od parcia gruntu

W programie Robot dostpne jest narzdzie suce do obliczania parcia gruntu na elementy budowlane zagbione w gruncie, takie jak mury oporowe, ciany itp. Uwzgldniane s: parcie od gruntu oraz od si przyoonych do powierzchni gruntu. Warto parcia od gruntu moe by modyfikowana zalenie od stanu pracy elementu oporowego: parcie silosowe - w przypadku gdy w pobliu wystpuje inny obiekt, ktry zmniejsza parcie gruntu parcie czynne - zredukowane parcie w przypadku, gdy element oporowy przemieci si w wyniku dziaania si zewntrznych w kierunku zgodnym z wywieranym przez grunt parciem parcie bierne - zwikszone parcie w przypadku, gdy element oporowy przemieci si w wyniku dziaania si zewntrznych w kierunku przeciwnym do wywieranego przez grunt parcia.
strona: 142
Dla obcienia na powierzchni gruntu stosuje si liniowy rozkad napre w gruncie. Opcja umoliwi: definicj profilu gruntowego z wykorzystaniem bazy gruntw, zawierajcej ich charakterystyki zapis i odczyt penego profilu geotechnicznego zdefiniowanego przez uytkownika oraz edycj bazy gruntw, definicj obcie przyoonych do powierzchni gruntu obliczanie i wizualizacj wykresw parcia gruntu generacj obcienia na panele lub prty wedug obliczonego parcia gruntu. Zapisany profil gruntowy moe by wymieniany z innymi moduami uywajcymi profile geotechniczne. Opcja Parcie gruntu dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Obcienia / Obcienia specjalne / Parcie gruntu
z paska narzdziowego po naciniciu ikony Parcie gruntu
Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno (zalenie od wybranych obiektw, na ktre bdziemy nadawa obcienie parciem - na prty lub na panele - okno dialogowe bdzie zawierao nieco inne dane dotyczce kierunku przyoenia obcienia).
W powyszym oknie dialogowym okrelone mog zosta nastpujce parametry: numer i nazwa biecego przypadku obcieniowego; dla tego przypadku bd generowane obcienia parciem gruntu wybr typu obiektw, na ktre nadawane jest obcienie: Panele lub Prty lista prtw lub paneli (w polu edycyjnym Lista obiektw), na ktrych bdzie definiowane obcienie parciem gruntu; naley zwrci tu uwag, e obcione zostan te obiekty, ktre znajduj si poniej wsprzdnej Z zaoonej jako poziom gruntu w oknie dialogowym Parametry; warto obcienia zaley od poziomu zagbienia w gruncie jeeli obcienie definiowane jest na prty, to konieczne jest podanie wartoci rozstawu; parcie gruntu jest bowiem obliczane jako obcienie powierzchniowe i aby uzyska obcienie liniowe na prcie, jest ono sumowane z pewnego rozstawu (szerokoci) kierunek dziaanie obcienia
strona: 143
dla paneli - parcie gruntem jest zawsze definiowane jako obcienie normalne do powierzchni; moliwy jest jedynie wybr, czy jest ono Zgodnie z ukadem lokalnym powierzchni (zgodnie ze zwrotem lokalnej osi Z) czy te Przeciwnie do ukadu lokalnego powierzchni dla prtw - wybrany moe zosta dowolny kierunek obcienia zgodnie z ukadem Globalnym lub Lokalnym prta. Nacinicie klawisza Zastosuj powoduje definicj obcienia parciem gruntu na wybranej licie elementw zgodnie z wybranym kierunkiem. Obcienie definiowane jest dla aktualnie wybranego przypadku obcienia. Nacinicie klawisza Zamknij powoduje zamknicie okna dialogowego (nie s zapisywane adne parametry). Okno dialogowe Parcie gruntu (parametry) jest otwierane po naciniciu klawisza Parametry znajdujcego si w oknie dialogowym Obcienie gruntem. Okno dialogowe skada si z trzech zakadek: Grunty, Obcienia i Wyniki. Zakadka Grunty Na zakadce zdefiniowane mog zosta nastpujce parametry: dane geometryczne elementu oporowego i gruntu - poziom gruntu; warto poziomu gruntu identyfikuje wsprzdn Z pooenia poziomu gruntu w modelu konstrukcji; warto ta nie moe by zmieniana, poniewa jest rwna poziomowi pierwszej warstwy gruntu zdefiniowanej w tabeli - kt nachylenia gruntu do poziomu - kt odchylenia elementu oporowego od pionu ; UWAGA: warto kta dla wspczynnika Kp powinna by wpisywana ze znakiem (+), a dla wspczynnika Ka ze znakiem (-), gdy pochylamy element "w kierunku" gruntu - odlego od innego obiektu; warto powinna zosta zdefiniowana, jeeli uwzgldnione ma zosta zmniejszenie parcia wywoane innymi obiektami istniejcymi w pobliu (tzn. parcie silosowe) - poziom wody gruntowej okrelany jest we wsprzdnych globalnych (w nawizaniu do poziomu gruntu); warto powinna zosta zdefiniowana, jeeli uwzgldnione ma zosta zmniejszenie parcia wywoanego obecnoci wd gruntowych; pooenie poziomu wody gruntowej oznaczone jest na widoku przekroju gruntowego; naley pamita, e obecno wody gruntowej wpywa na warto parcia, ze wzgldu na zmniejszenie gstoci gruntu oraz parcie wody - dane okrelajce stan pracy gruntu w zwizku z przemieszczeniem elementu oporowego; przemieszczenie okrelone jest za pomoc obrotu elementu , ktre w przyblieniu przyjto jako stosunek f/H (przemieszczenie korony / wysoko elementu); stan pracy gruntu moe zosta okrelony jako: - parcie czynne Ka -> a < 0 - parcie spoczynkowe Ko -> = 0 - parcie bierne Kp -> 0 < p - warto graniczn lub poredni. tabela suca do definicji uwarstwienia gruntu Naley wybra typ gruntu z listy rozwijalnej w kolumnie Nazwa, a nastpnie okreli poziom warstwy gruntu przez wpisanie wartoci w kolumnie Poziom lub Miszo; w tabeli udostpniona jest baza gruntw, ktra jest domyln baz okrelon w oknie dialogowym Preferencje (edycja listy baz dostpna jest po uruchomieniu opcji Narzdzia / Preferencje zadania na zakadce Bazy danych / Katalog gruntw) widok z rysunkiem uwarstwienia gruntu i skal gbokoci; w polu Profil geotechniczny znajduj si opcje umoliwiajce zapis i odczyt profilu uytkownika; nacinicie klawisza Zapisz powoduje otwarcie okna dialogowego do zapisu pliku; kady profil zapisywany jest w postaci oddzielnego pliku w formacie programu MS Access (*.mbd); nacinicie klawisza Odczyt powoduje otwarcie okna dialogowego do odczytu pliku typu *.mbd; niedostpne do edycji pole edycyjne Nazwa przedstawia ciek do aktualnego pliku z zapisem profilu geotechnicznego Nacinicie klawisza Edycja bazy gruntw pozwala na edycj aktualnej bazy gruntw.
strona: 144
Zakadka Obcienia Na tej zakadce zdefiniowane mog zosta obcienia zewntrzne przyoone do gruntu. Obcienia definiowane s w tabeli w dolnej czci okna dialogowego. Kade kolejne obcienie ma nazw oraz list parametrw zalen od typu obcienia. Zdefiniowane mog zosta nastpujce typy obcienia: obcienie liniowe - obcienie opisane jest nastpujcymi danymi: nazwa, odlego x [dugo], intensywno obcienia Q [sia/dugo] obcienie konturowe - obcienie opisane jest nastpujcymi danymi: nazwa, odlego x1 [dugo], odlego x2 [dugo], intensywno obcienia P [sia/dugo^2] obcienie jednorodne - obcienie opisane jest nastpujcymi danymi: nazwa, odlego x [dugo], intensywno obcienia P [sia/dugo^2]. Dodatkowo moe zosta wybrany typ rozkadu parcia zwizany z nastpujcymi normami: polskimi normami: PN-83/B-03010 i PN-85/S-10030 wymogami francuskimi SETRA rosyjsk norm RD 31.31.27-81. Zakadka Wyniki Na zakadce prezentowane s: w prawej czci okna lista utworzonych obcie; w skad listy wchodzi zawsze obcienie parciem gruntu oraz przypadki zdefiniowane przez uytkownika od obcienia naziomu; lista umoliwia wybr przypadkw, ktre bd przekazane na model jako obcienie w lewej czci okna widok przekroju gruntowego z wykresem obcienia; na wykresie przedstawiony jest ten z przypadkw, ktry jest wybrany na licie; w trakcie poruszania kursorem po wykresie moliwy jest odczyt wartoci w poszczeglnych punktach wykresu komunikaty w przypadku niepoprawnych danych w polu znajdujcym si poniej listy. Nacinicie klawisza Notka obliczeniowa powoduje otwarcie edytora tekstu z notk, ktra zawiera zestaw danych i otrzymane wykresy parcia. Nacinicie klawisza OK powoduje zamknicie okna dialogowego i przygotowanie do generacji obcie.
3.10.Numeracja (wzy, prty, obiekty)

W niektrych przypadkach bardzo wygodnym narzdziem znajdujcym si w programie jest opcja Numeracja suca do zmiany przez uytkownika numeracji wzw, prtw, paneli i obiektw. Opcja dostpna po: wybraniu komendy menu Geometria / Numeracja
po naciniciu ikony Numeracja
strona: 145
Opcje znajdujce si w powyszym oknie pozwalaj uytkownikowi na zmian numeracji wzw, prtw, paneli i obiektw zdefiniowanych w konstrukcji. Okno podzielone jest na dwie zasadnicze czci: Prty/Panele/Obiekty i Wzy. W obydwu polach znajduj si takie same opcje (Numer obiektu, Krok, Selekcja). Aby zmieni numeracj obiektw w konstrukcji, naley: zdefiniowa numer pocztkowego wza w polu Numer wza lub prta/panelu/obiektu w polu Numer obiektu zdefiniowa krok numeracji wybra w konstrukcji wzy/prty/panele/obiekty, ktrym zmieniana bdzie numeracja nacisn klawisz Zastosuj. Jeeli nie wystpi konflikt numeracji (tzn. gdzie w konstrukcji istniej wzy, prty, panele, obiekty o numerach, ktre maj by wygenerowane), numery wybranych wzw/prtw/paneli/obiektw zostan zmienione.
UWAGA: Jeeli nastpujcym prtom zmieniona ma zosta numeracja: 8, 11, 15, 20 i wpisane zostay nastpujce parametry zmiany numeracji prtw: Numer obiektu rwny 11 i Krok rwny 2, to nie wystpi konflikt numeracji prtw o ile w konstrukcji nie byy do tej pory zdefiniowane prty numer 13 i 17.
Istnieje rwnie moliwo wykonywania renumeracji geometrycznej. Parametry tego typu renumeracji s dostpne po naciniciu klawisza Parametry znajdujcego si w powyszym oknie dialogowym (klawisz staje si aktywny dopiero po wybraniu opcji Numeracja geometryczna).
strona: 146
3.11.Operacje edycyjne
Program Robot wyposaony jest w wiele uytecznych narzdzi edycyjnych, ktre uatwiaj uytkownikowi prac podczas definiowania i/lub modyfikacji projektowanej konstrukcji. Do tych opcji nale midzy innymi: rotacja translacja symetria (lustro) pozioma i pionowa symetria paszczyznowa symetria osiowa
jednokadno. Wymienione opcje edycyjne mona uruchomi wykorzystujc komendy znajdujce si w menu (podmenu
Edycja / Edytuj) lub ikony znajdujce si w podmenu "Edycja" . Opcje su do wykonywania operacji edycyjnych dla wyselekcjonowanych uprzednio wzw/elementw tworzonej konstrukcji. Dla kadej opcji wymienionej powyej naley poda parametry definiujce jednoznacznie wybrany typ operacji (np. pooenie osi symetrii dla lustra pionowego lub poziomego). W programie dostpna jest rwnie Edycja zoona, ktra suy do skadania operacji edycyjnych (translacja, rotacja i skalowanie) dla wyselekcjonowanych uprzednio wzw/obiektw konstrukcji. Opcja dostpna jest w menu po wybraniu komendy z menu: Edycja / Edycja zoona. Aby zdefiniowa zoon edycj wybranych wzw lub obiektw w konstrukcji, naley na pocztku zdecydowa jakie operacje tworzy bd edycj zoon; operacja ta moe si skada z nastpujcych opcji edycyjnych: translacja, rotacja i skalowanie. Edycja zoona moe skada si z dwch lub trzech wymienionych operacji ustawionych w dowolnej kolejnoci. Podczas definicji modelu konstrukcji bardzo przydatne mog by nastpujce opcje: Podzia, Wyduenie i Ucinanie. Opcja Podzia suy do dzielenia prtw lub krawdzi obiektw na mniejsze prty lub odcinki krawdzi. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Edycja / Podzia z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony Podzia . Wyduenie polega na docigniciu wybranego prta lub obiektu do prtw lub obiektw, ktre definiuj krawdzie wyduenia (granice wyduenia). Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Edycja / Wyduenie
Ucinanie polega na wskazaniu w wybranym prcie/obiekcie tej czci, ktra ma zosta odcita. Cz ucinania znajdowa si bdzie pomidzy prtami/obiektami definiujcymi krawdzie tnce. Krawdziami tncymi mog by prty lub obiekty (uki, okrgi, polilinie itp.). Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Edycja / Ucinanie
z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony . W niektrych przypadkach konieczne jest rwnie posiadanie na rysunku konstrukcji linii wymiarowych. Linie te mog zosta dodane do konstrukcji poprzez wykorzystanie opcji Narzdzia / Linie wymiarowe lub
nacinicie ikony . Na ekranie pojawi si okno dialogowe, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry tworzonych linii wymiarowych: typ linii (linia prosta, uk, wymiarowanie okrgu)
strona: 147
pooenie linii pocztek koniec linii parametry opisu linii wymiarowej (pooenie opisu, dodatkowy tekst znajdujcy si na linii wymiarowej).
3.12.Konstrukcje typowe
W systemie Robot istnieje bogata biblioteka typowych konstrukcji. Opcja umoliwiajca otwarcie biblioteki i utworzenie/dodanie typowej konstrukcji dostpna jest:

po naciniciu ikony Konstrukcja biblioteczna z paska narzdziowego po wybraniu komendy menu Geometria / Konstrukcja / Wstaw z biblioteki.
Na ekranie pojawia si pokazane na poniszym rysunku okno dialogowe.
Konstrukcje biblioteczne s zgrupowane w pewne bazy. Wybierajc konstrukcj naley najpierw odszuka odpowiedni baz. W aktualnej wersji programu Robot dostpne s nastpujce bazy: biblioteka konstrukcji typowych - ramy, kraty, belki konstrukcje typowe - baza dodatkowa pyty i powoki. W pokazanym powyej oknie znajduje si kilka ikon symbolizujcych odpowiedni typ konstrukcji prtowej. Uytkownik wybiera dany typ bazy konstrukcji poprzez dwukrotne nacinicie lewym klawiszem myszki odpowiedniej ikony. W programie dostpnych jest kilka typowych konstrukcji prtowych najczciej uywanych w projektowaniu takich jak:
belka ciga,
ruszt,
strona: 148
rama wielokondygnacyjna,
rama wielonawowa, - rne rodzaje kratownic. Wymienione typy konstrukcji prtowych mona w ramach wzorca konfigurowa w do dowolny sposb. Przy definiowaniu konstrukcji naley poda: - dugo - wysoko/szeroko - liczb pl/podziaw/przse - kty nachylenia dwigarw dachowych (w ramach), a dla niektrych rodzajw kratownic dodatkowo naley poda: - podniesienie wza kocowego - podniesienie wza rodkowego pasa dolnego - podniesienie wza rodkowego pasa grnego. W dodatkowej bazie konstrukcji dostpne s rne rodzaje kratownic (m.in. kratownica Polonceau). W bazie Pyty i powoki zdefiniowane zostay najczciej wykorzystywane konstrukcje pytowopowokowe:
pyta prostoktna
pyta prostoktna z otworem prostoktnym
pyta prostoktna z otworem koowym
pyta prostoktna z ebrami
pyta koowa
pyta koowa z otworem koowym
pyta koowa z otworem prostoktnym
ciana budynku z otworami
poowa pyty koowej
strona: 149
poowa pyty koowej z otworem koowym
poowa pyty koowej z otworem prostoktnym
konstrukcja powokowa - zbiornik prostopadocienny
konstrukcja powokowa - zbiornik cylindryczny
konstrukcja powokowa - zbiornik o ksztacie stoka citego. Wymienione typy konstrukcji mona w ramach wzorca konfigurowa w do dowolny sposb. Przy definiowaniu konstrukcji naley poda wymiary konstrukcji i rodzaj siatki, ktra bdzie wykorzystywana podczas generacji elementw skoczonych. Zdefiniowana przy uyciu bazy konstrukcji bibliotecznych konstrukcja moe zosta uyta jako cz wikszej budowli (odpowiednie opcje znajdujce si na zakadce Wstaw okna dialogowego otwieranego dla danego typu konstrukcji umoliwiaj wygodne i dokadne wstawienie jej do istniejcej ju konstrukcji) lub stanowi w caoci odrbn struktur.
3.13.Konstrukcje fazowe
Jedn z ciekawszych opcji dostpnych w systemie Robot jest moliwo analizowania konstrukcji fazowych (konstrukcji, ktre s wykonywane w kilku etapach technologicznych). Opcja jest dostpna z menu; su temu opcje: Geometria / Fazy / Wybr fazy Geometria / Fazy / Sklejanie faz. Program przeprowadza obliczenia konstrukcji osobno dla kadej z faz; dla kadej fazy otrzymywane s wyniki, gdy kada faza tworzenia konstrukcji jest traktowana jako oddzielna konstrukcja. Program automatycznie dokona analizy konstrukcji fazowej faza po fazie. Uytkownik decyduje, ktra z faz jest aktywna w trakcie prezentacji wynikw, tzn. dla ktrej fazy prezentowane bd wyniki oblicze. Wyniki oblicze konstrukcji fazowej mog by przegldane dla kadej z faz osobno lub te mog by sklejane (skadane w jedn faz) dla celw porwnawczych oraz utworzenia obwiedni wynikw dla caej konstrukcji przy wykorzystaniu wynikw otrzymanych dla wybranych faz. Po wybraniu opcji Wybr fazy na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku (okno zawiera ju definicj czterech faz).
strona: 150
W powyszym oknie dialogowym znajduj si nastpujce opcje: pole Aktywacja/Zakres edycji - pole, w ktrym prezentowane bd nazwy zdefiniowanych do tej pory faz konstrukcji; obok kadej zdefiniowanej fazy znajduje si jej numer oraz pole suce do wczania lub wyczania przeniesienia prtw/elementw do innych faz (jeeli opcja jest wczona dla danej fazy - pojawia si symbol - to definiowane prty/elementy w aktualnie wybranej fazie znajdowa si bd rwnie w fazie, dla ktrej wczone jest przenoszenie; jeli opcja jest wyczona, to prty/elementy definiowane dla fazy aktualnie wybranej nie bd uwzgldniane w danej fazie) opcja Wszystkie okna - jeeli ta opcja jest wczona, to aktywacja fazy konstrukcji bdzie odnosia si do wszystkich okien otwartych w programie; jeli ta opcja jest wyczona, to aktywacja fazy odnosi si bdzie do aktywnego okna trzy klawisze: Aktywuj - nacinicie powoduje, e wybrana (podwietlona na licie) faza konstrukcji staje si aktywna; mona tego rwnie dokona dwukrotnie klikajc (tzw. double-click) w wybran faz konstrukcji Modyfikuj - nacinicie umoliwia zmian nazwy wybranej (podwietlonej na licie) fazy konstrukcji Usu - nacinicie powoduje usunicie wybranej (podwietlonej na licie) fazy konstrukcji pole Nowa faza - pole, w ktrym zdefiniowana moe zosta nowa faza konstrukcji; naley poda nazw fazy (program automatycznie nada numer fazy - bdzie to kolejny numer) i nacisn klawisz Definiuj.
UWAGA: Na belce tytuowej programu Robot wywietlana jest nazwa aktualnie aktywnej fazy.
Opcja Sklejanie faz jest uywana do zdefiniowania wynikw dla konstrukcji fazowej na podstawie wybranej kocowej fazy (fazy bazowej), ktra standardowo powinna by pen konstrukcj. Ta opcja powoduje sklejenie (skadanie wynikw) wybranych faz oraz pozwala na graficzne porwnanie pojedynczych faz. W grnej czci okna dialogowego naley okreli Faz bazow (powinna by to caa konstrukcja). Aby zdefiniowa Fazy doczane, naley wybra odpowiedni faz (przy nazwie fazy pojawia si symbol ). Kada faza moe by atwo dodana lub usunita z biecej listy stanowicej podstaw do sklejania faz.
Podczas definiowania kolejnych faz konstrukcji naley zwrci uwag na numeracj prtw konstrukcji; w kolejnych fazach konstrukcji prty musz mie te same numery, aby operacja skadania faz miaa sens (aby wyniki otrzymane dla poszczeglnych faz byy skadane dla tych samych prtw/elementw). Wyniki dla sklejonej konstrukcji bd prezentowane, gdy w oknie dialogowym Fazy zostanie wybrana faza Konstrukcja zoona/1. faza przed sklejeniem. UWAGA:
WYBRANE POZYCJE LITERATURY

Oglne
K.J. BATHE, E. WILSON, Numerical Methods in Finite Element Analysis, Prentice Hall, NJ 1976 J.L. BATOZ, G. DHATT, Modelisation des structures par elements finis, Hermes, Paris 1990. M.A. CRIESFIELD, Solution procedures for non-linear structural problems, 1984 T. GALEA, H. GACHON, Modele d'analyse nonlineaire des structures a barres methodes d'approche du seuil de bifurcation, Construction Metallique, 2-1978 E. HINTON, D.R.J. OWEN, An Introduction to Finite Element Computations, Pineridge Press, Swansea 1984 E. HINTON, D.R.J. OWEN, C. TAYLOR (Eds), Recent Advances in Non-linear Computational Mechanics, Pineridge Press, Swansea 1982 T.J.R. HUGHES, The Finite Element Method - Linear Static and Dynamic Finite Element Analysis, Prentice-Hall, New Jersey 07632 T.J.R. HUGHES, F. BREZZI, On Drilling Degrees of Freedom, Comp. Meth. In Appl. Mech. and Eng. 72(1989), 105-121
strona: 151
W. KANOK-NUKUICHAI, Mathematical modelling of cable-stayed bridge, Structural Engineering International, 2/92 J.S. PRZEMIENIECKI, Theory of Matrix Structural Analysis, McGraw-Hill, New York 1968 S.P. TIMOSHENKO, J.M. GERE, Theory of Elastic Stability, McGraw-Hill, New York, 1961 S.P. TIMOSHENKO, WOYNOWSKI-KRUGER, Theory of Plates and Shells, McGraw-Hill, NY 1966 K. WASHIZU, Variational Methods in Elasticity and Plasticity, Pergamon Press, 1976 O.C. ZIENKIEWICZ, Finite Element Method, McGraw-Hill, London 1977.
Wybrane pozycje literatury opisujce metody tworzenia siatki elementw skoczonych

AKHRAS, DHATT, "An automatic node recaballing schema for minimizing a matrix or network bandwidth, IJNME'76, vol. 10, 787-97 AKIN, Contouring on isoparametric surfaces, IJNME'77, v.11, 893-7 AMEZWA el. el. 3, A general algorithm for the bidimensional Finite Element meshing, II Congress Mundial Vasco, ed. ALEA t.I, 1988 p. 540-52 BARNHILL, BIRKOFF, GORDON, Smooth Interpolation in Triangles, J. of Appr.Th. 8,114-28, (1973) BOWYER, Computing Divicklet tesselations, The Computer Journal, v.24, 2, 1981 BYKAT, Automatic generation of triangular grid: I - subdivision of a general polygon into convex subregions, II - triangulation of convex polygons, IJNME'76, 1329-42 BYKAT, A note on an element ordering schema, IJNME '76, 194-8 BYKAT, Design of a recursive shape controlling mesh generator, 1375-90, vol. 19, 1983 CAVENDISH, GORDON, HALL, Substructured macro elements based on locally blended interpolation, IJNME'83, v11, IJNME'77, 1405-21 COLLINS, A modified prefrontal routine, IJNME '77, 765-6 DUROCHER, GASPER, A Vertical Two-Dimensional Mesh Generator with Automatic Bandwidth Reduction, Computer & Structures, 1979, v. 10, p. 561-75 EISENBERG, MALVERN, On FE Integration in Natural Co-ordinates, IJNME'73, v.7, N 4, 574-5 FREY, HALL, PORSCHING, An application of computer graphics to 3D FE, C&3 1979, v. 10, 149-54 GOLDEN, Geometric structural modelling: a promising basis for FE analysis, Computers & Structures 1979, v. 10, 347-50 GORDON, Spline blended surface interpolation through curve networks, Journal of Math & Mech. (JMM) '69, 931-52 GORDON, HALL, Transfinite Element Methods: Blending Function Interpolation over Arbitrarily Curved Element Domains, Numer. Math, 21, 109-29 HABER, SHEPHARD, ABEL, GALLAGHER, GREENBERG, A General 2-D Graphical FE Preprocessor Utilizing Discrete Transfinite Mappings, IJNME, 1981, vol. 17, 1015-44 HALL, LUCZAK, SERDY, Numerical Solution of Steady State Heat Flow Problems over Curved Domains, ACM - TrMS'76 (Transaction of Mathematical Software), vol. 2, Nr 3, Sept. 76, p. 257-74 HALL, Transfinite Interpolation and Applications to Engineering Problems, Theory of Approximation with Applications, ed. LAW, SAHNEJ, 308-31 HENSHELL, Differences Between Isoparametric Assumptions and True Circles, IJNME, p. 1193-6 JOE, SIMPSON, Triangular meshes for regions of complicated shape, IJNME'86, v. 23, 751-78 JOHNSON, Meshing - Beauty is only skin deep, BENCHmark, June 1993, p. 34-37 KLEINSTREUER, HOLDEMAN, A triangular FE mesh generator for fluid dynamic systems of arbitrary geometry, IJNME'80, v. 15, 1325-34 LEE, LO, An Automatic Adaptive Refinement, FE Procedure for 2D Elastostatic Analysis, IJNME 1992, vol. 35, P. 1967-89 LEWIS, ROBINSON, Triangulation of Planar Regions with Applications, The Computer Journal 1987, vol. 21, n4, p. 324-32 LIU, CHEN, A 2D Mesh generator for variable order triangular and rectangular elements, Computer & Structures, v. 29, Nr 6, 1033-53, 1998 LO, Generation of High-Quality Gradation Finite Element Mesh, Engineering Fracture Mechanics, 1992,vol. 41, N 2, pp. 191 - 202 LO, Visualisation of 3D solid FE mesh by the method of sectioning, C&S, 1990, vol. 35, N 1, pp. 63-8 LO, Volume discretization into tetrahedra - I. Verification and orientation of B surfaces, C&S, 1991, vol. 39, N 5, pp. 493-500
strona: 152
LO, Volume discretization into tetrahedra - II. 3D triangulation by advancing front approach, Computers & Structures, 1991, vol. 39, N 5, pp. 501-11 LO, CHEUNG, LEUNG, An algorithm to display 3D objects, C&S'82, v. 15, No. 6, 637-83 McNEICE, MARCAL, Optimization of FE Grids based on Minimum Potential Energy, Transaction of ASME (Journal of Eng. for Indus.), February 1973, p. 186-90 MEEK, BEER, Contour Plotting of Data Using Isoparametric Element Representation, IJNME, 1975, vol. 10, N4, P; 954-7 MOSCARDINI, LEWIS, CROSS, AGHTOM - Automatic Generation of Triangular and Higher Order Meshes, IJNME, 1983, vol. 19, pp. 1331-53 OBERKAMPF, Domain Mappings for the Numerical Solution of Partial Differential Equations, IJNME, 1976, vol. 10, p. 211-23 PARK, WASHAM, Drag method as a FE mesh generation scheme, Computers & Structures, 1979, vol. 10, p. 343-6 PEANO, PASINI, RICCIONI, SARDELLA, Adaptive Approximations in FE Structural Analysis, C&S, 1979, vol. 10, p. 333-42 PERUCCHIO, INGRAFFEA, ABEL, Interactive Computer Graphic Preprocessing for 3D FE Analysis, IJNME, 1982, vol. 18, p. 909-26 PERUCCHIO, SAXENA, Automatic Mesh Generation from Solid Models Based on Recursive Spatial Decompositions, IJNME, 1989, vol. 28, pp. 2469-501 PIEGL, Hermite and Coons like interpolants using rational Bezier approximation form with infinite control points, CAD, 1988, p. 2-10 PINA, An Algorithme for Frontwidth Reduction, IJNME, 1981, vol. 17, p. 1539-46 PISSANETZKY, KUBIK, An Automatic 3D FE Mesh Generator, IJNME, 1981, vol. 17, p. 255-69 POURAZADY, RADHAKRISHAN, Optimization of a triangular mesh, Comp. & Structures, 1991, v. 40, Nr 3, pp. 795-804 PREISS, Checking the Topological consistency of a FE mesh, IJNME 1979, v. 14, 1805-12 RHEINBOLDT, Adaptative Mesh Refinement Processes for FE solutions, IJNME, v. 17, 649-62, 1981 RUDD, Impacting the design process using solid modelling and automated FE mesh generation, CAD'88, p. 212-60 SADEK, A Scheme for the Automatic Generation of Triangular Finite Elements, IJNME, 19780 vol. 15, p. 1813-22 SCHROEDER, SHEPHARD, Geometry Based Fully Automatic Mesh Generation and the Delaunay Triangulation, IJNME, 1988, vol. 26, p. 2503-15 SIMPSON, Automatic Local Refinement for Irregular Rectangular Meshes, IJNM, 1979, 1665-78 SLOAN, A Fast Stiffness Formulation for FE Analysis of 2D Solids, IJNME 1981, v. 17, p. 1313-23 STELZER, WELZEL, Plotting of Contours in a Natural Way, IJNME, 1987, v. 24, 1757-69 STRICKLIN, HO, RICHARDSON, HAISLER, On Isoparametric vs. Linear Strain Triangular Elements, IJNME, 1977, v. 11, 1041-43 WU, Techniques to Avoid Duplicate Nodes and Relax Restrictions on Superelement Numbering in a Mesh Generator, Computers & Structures, 1982, vol. 15, n 4, p. 419-22 WU, ABEL, GREENBERG, An Interactive Computer Graphics Approach of Surface Representation, Communication of the ACM, October 1977, vol. 20, n 10, p. 703 ZIENKIEWICZ, ZHU, Error estimates and Adaptivity - The Essential Ingredients of Engineering FEM Analysis, BENCHmark, July 1989, p. 9-15
strona: 153
4. ANALIZA KONSTRUKCJI 4.1. Uruchomienie oblicze konstrukcji

Obliczenia konstrukcji uytkownik moe uruchomi na podane poniej sposoby: z menu wybra komend Analiza / Obliczenia z paska narzdziowego nacisn ikon Rozpoczcie oblicze wybra z menu Rezultaty wielkoci do wyznaczenia (reakcje, przemieszczenia, siy itp.); po wybraniu np. tabeli przemieszcze na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe, w ktrym znajduj si opcje pozwalajce na wybr sposobu zachowania si program, gdy zostanie wywoana opcja wymagajca wynikw, a obliczenia nie zostay uprzednio uruchomione.
W programie istnieje opcja zabezpieczajca przed utrat wynikw oblicze konstrukcji (pojawieniem si statusu oblicze konstrukcji: Nieaktualne), gdy po wykonanych obliczeniach dokonana jest w programie operacja, ktra zmienia dane o konstrukcji zapisane w pliku *.RTD. W programie dostpny jest globalny status blokady wynikw. Istniej trzy metody jego ustawienia: rcznie przez uytkownika - w menu Rezultaty znajduje si opcja Rezultaty zamroone, ktra moe by wczana/wyczana; tym samym wyniki oblicze konstrukcji s odpowiednio blokowane lub odblokowywane (UWAGA: opcja jest dostpna tylko wtedy, gdy wyniki oblicze konstrukcji s Aktualne) automatycznie na podstawie ustawie w Preferencjach zadania - na zakadce Analiza konstrukcji znajduje si opcja Automatyczne zamraanie wynikw oblicze konstrukcji; jeeli opcja jest wczona, to po kadych obliczeniach konstrukcji (czyli wtedy, gdy status wynikw oblicze konstrukcji zmienia si na Aktualne) wyniki oblicze konstrukcji automatycznie s zamraane; domylnie opcja jest wczona pautomatycznie na akcj uytkownika - dotyczy tylko odmraania wynikw oblicze; jeeli wyniki oblicze s zamroone i uytkownik dokona dowolnej operacji, ktrej efektem bdzie zmiana w danych dotyczcych konstrukcji, to na ekranie pojawi si komunikat z ostrzeeniem o ewentualnej utracie aktualnoci wynikw oblicze; zaakceptowanie powoduje zmian danych dotyczcych konstrukcji i odmroenie wynikw oblicze (nie zaakceptowanie powoduje, e zmiana w konstrukcji nie zostanie dokonana i status wynikw nie bdzie zmieniony). Podkreli naley fakt, e jeli dokonana zostanie dowolna operacja w programie, ktra prowadzi do zmiany danych dotyczcych konstrukcji, to na ekranie pojawi si komunikat z ostrzeeniem (jeli oczywicie wyniki s zamroone). Oznacza to na przykad, e jeli zdefiniowana bdzie kombinacja rczna (operacja po obliczeniach konstrukcji poprawna), to ostrzeenie si rwnie pojawi. Oczywicie uytkownik bdzie mg zaakceptowa ostrzeenie i zdefiniowa kombinacj, a nastpnie rcznie zamrozi wyniki oblicze.
4.2. Dostpne typy analizy

W systemie Robot uytkownik moe zdefiniowa parametry rnych typw analizy konstrukcji. Na pocztku definiowania obcie konstrukcji wszystkim przypadkom obcienia konstrukcji przypisywany jest ten sam typ: statyka liniowa. W oknie dialogowym Opcje obliczeniowe otwierajcym si po wybraniu komendy Analiza / Rodzaje analizy mona zmieni typ analizy (np. na analiz nieliniow). W oknie tym mog by utworzone nowe przypadki obcienia oraz rozpoczte obliczenia dla typw analiz, dla ktrych nie jest konieczne wczeniejsze zdefiniowanie statycznego przypadku obcienia (analiza modalna lub sejsmiczna). W obecnej wersji systemu Robot dostpne s nastpujce typy analizy konstrukcji:
strona: 154
statyka liniowa statyka nieliniowa (z uwzgldnieniem efektu P-Delta) - nieliniowo jest tu nieliniowoci geometryczn wyboczenie (nie s uwzgldniane efekty II rzdu) analiza modalna (drgania wasne konstrukcji) analiza modalna z uwzgldnieniem si statycznych - uywana powszechnie analiza modalna (wyznaczanie drga wasnych konstrukcji) nie bierze pod uwag wpywu si statycznych; aby zbliy si do realnych warunkw pracy konstrukcji, w obliczeniach przeprowadzanych w programie Robot moe zosta wykorzystana analiza modalna z uwzgldnieniem przyoonych si statycznych analiza harmoniczna analiza sejsmiczna (dostpne s nastpujce normy: francuskie PS69, PS92, PS 92 (update 2008), Klasy posadowienia i AFPS, europejska norma EC8 (norma oglna, NAD Francja, Portugalia, Wochy), EC8 (EN 1998-1-1:2004), amerykaska UBC97, woskie DM16.1.96 i woska norma 2003, hiszpaska norma NCSR-02, normy rumuskie P100-92 i P-100-1-2004, algierskie RPA88, RPA99 i RPA 99 (2003), marokaska RPS 2000, turecka norma sejsmiczna, chilijska norma sejsmiczna NCh 433.Of96, chiskie normy sejsmiczne, argentyska norma sejsmiczna CIRSOC 103, greckie normy EAK 2000 i EAK 2000/2003, norma wydana w USA IBC 2000 i IBC 2006, norma Monako, normy kanadyjskie NBC 1995 i NBC 2005, normy rosyjskie: SniP II-7-81 i SP 31-114-2004), norma indyjska IS 1893 analiza spektralna cakowanie rwna ruchu (analiza czasowa) - dostpna jest rwnie nieliniowa analiza czasowa analiza Pushover analiza harmoniczna w dziedzinie czstotliwoci (FRF) dynamiczne wymuszenie ruchem pieszych (Footfall) analiza sprysto-plastyczna prtw (w obecnej wersji programu analiza ta jest dostpna tylko dla profili stalowych) analiza prtw pracujcych tylko na ciskanie/rozciganie oraz analiza konstrukcji kablowych.
RWNANIA ROZWIZYWANE PODCZAS OBLICZE KONSTRUKCJI

Caa konstrukcja jest podzielona na oddzielne czci (elementy skoczone). Elementy s ze sob poczone tylko w wzach. Deformacja wewntrz kadego elementu jest definiowana na podstawie przemieszcze wzowych (wykorzystuje si zaoone w elemencie funkcje ksztatu). W ten sposb energia wewntrzna konstrukcji zaley tylko i wycznie od niezalenych parametrw wzowych. Przemieszczenia wzowe zapisane dla caej konstrukcji tworz globalny wektor nieznanych przemieszcze konstrukcji Q. Stosujc odpowiedni zasad wariacyjn (np. zasad prac wirtualnych) mona sformuowa warunki rwnowagi elementw. Takie postpowanie prowadzi do utworzenia dobrze znanego ukadu rwna rwnowagi, ktry moe by zapisany w podany poniej sposb: M Q'' + C Q' + K Q = F(t) - f(t,Q) gdzie: K - styczna macierz sztywnoci bdca sum nastpujcych macierzy skadowych: K = K0 + K + KNL, gdzie: K0 - pocztkowa macierz sztywnoci (niezalena od wektora Q) K - macierz napre (liniowo zalena od napre ciskajcych) KNL- macierz innych skadnikw zalenych od wektora Q C - macierz tumienia M - macierz mas Q - przemieszczenia (przyrosty lub cakowite przemieszczenia) Q'- prdkoci (pierwsza pochodna wektora przemieszcze Q po czasie) Q''- przyspieszenia (druga pochodna wektora przemieszcze Q po czasie) F(t) - wektor si zewntrznych f(t,Q) - wektor si niezrwnowaonych.
strona: 155
Powysze rwnania s zapisane dla caej konstrukcji przy uyciu globalnych przemieszcze Q. Oznacza to, e przemieszczenia s definiowane w globalnym ukadzie wsprzdnych. Utworzone rwnania s wynikiem agregacji zapisanych we wsprzdnych lokalnych warunkw rwnowagi w elemencie. Transformacja z lokalnego ukadu wsprzdnych do globalnego ukadu wsprzdnych (i na odwrt) jest standardow operacj na macierzach. Dostpne s nastpujce typy analizy konstrukcji: ANALIZA STATYCZNA Podstawowy ukad rwna rwnowagi przedstawiony powyej moe by uproszczony, gdy przyjte zostanie dodatkowe zaoenie mwice, e przykadane do konstrukcji obcienie jest quasi-statyczne. Oznacza to, e obcienia s przykadane do konstrukcji na tyle wolno, e prdkoci i przyspieszenia mas konstrukcji s rwne zeru, a siy bezwadnoci i tumienia oraz energia kinetyczna i tumienia mog by pominite. Uproszczony w ten sposb ukad rwna przedstawia ukad rwna statycznych z wieloma stopniami swobody konstrukcji. Istniej dwa typy statycznej analizy konstrukcji: analiza liniowa i analiza nieliniowa. Analiza liniowa Statyka liniowa jest podstawowym typem analizy konstrukcji w programie. W trakcie statycznej analizy konstrukcji przyjmowane s nastpujce zaoenia: mae przemieszczenia i obroty konstrukcji oraz materia idealnie sprysty. Powoduje to, e zasada superpozycji moe by stosowana. Elementy macierzy sztywnoci dla takiego przypadku s staymi; caa macierz sztywnoci przybiera form okrelon rwnaniem K0 Q = F. Nastpujce rodzaje obcie mog by definiowane przy statycznych obliczeniach konstrukcji: wszystkie typy obcie statycznych (siy skupione - wzowe i w dowolnym miejscu na dugoci elementu, obcienia cige - stae i zmienne na dugoci elementu) wymuszone przemieszczenia podpr oraz skrcenie/wyduenie elementw prtowych obcienia polem temperatury (stae lub zmienne po wysokoci przekroju pole temperatury). Do rozwizywania problemw statyki liniowej uywana jest metoda przemieszcze. Wyniki oblicze statycznych obejmuj: - przemieszczenia wzowe - siy wewntrzne w elementach - reakcje w wzach podporowych - siy resztkowe w wzach. Jeeli uytkownik chce przeprowadzi obliczenia konstrukcji w zakresie liniowo statycznym, nie musi definiowa adnych parametrw analizy. Statyka liniowa jest domylnym typem analizy konstrukcji w programie tzn. jeeli nie zdefiniowano innego typu analizy, to program przeprowadzi obliczenia statyczne zdefiniowanej konstrukcji. Wszystkie przypadki obcienia zdefiniowane w programie s przypadkami statyki liniowej. Analiza nieliniowa W programie Robot mona definiowa rne rodzaje nieliniowej analizy statycznej konstrukcji. Nieliniowe zachowanie si konstrukcji moe by zwizane z pojedynczym elementem konstrukcji (nieliniowo konstrukcyjna bd materiaowa) lub moe wynika z nieliniowego zwizku pomidzy siami a deformacj w caej konstrukcji (nieliniowo geometryczna). Istniej trzy gwne rda nieliniowoci w programie: - nieliniowo konstrukcyjna - nieliniowo geometryczna - nieliniowo materiaowa. Nieliniowo konstrukcyjna spowodowana jest przez wykorzystanie w konstrukcji elementw o specyficznych wasnociach takich jak: elementy pracujce tylko na ciskanie lub rozciganie, elementy kablowe, plastyczno materiaowa, przeguby nieliniowe itp. Jeli w konstrukcji nie zostay zdefiniowane elementy kablowe, to nieliniowy ukad rwna wykazuje pewne cechy liniowoci (pomnoenie obcie przez podany wspczynnik powoduje taki sam przyrost wynikw zadania - wyniki s mnoone przez ten sam wspczynnik). Inne wasnoci ukadw liniowych nie mog by jednak wykorzystane. Zakada si, e ukad rwna rwnowagi przyjmuje dla zadania nieliniowego posta (K0 + K + KNL) Q = F(t) - f(t,Q) jak
strona: 156
dla zadania liniowego. Jest to jednak zaoenie a priori, ktre musi by zweryfikowane a posteriori, czyli po rozwizaniu ukadu rwna. Powoduje to konieczno posugiwania si iteracyjnym procesem rozwizywania zadania. Nieliniowo konstrukcyjna jest automatycznie wybierana w programie, gdy w konstrukcji zdefiniowane zostay wymienione elementy powodujce ten typ nieliniowoci. Nieliniowo geometryczna spowodowana jest przyjciem nieliniowej teorii zastosowanej przy tworzeniu ukadu rwna rwnowagi i sposobem rozwizywania zadania (uwzgldnianie efektw drugiego rzdu). W programie nieliniowo geometryczna spowodowana by moe dwoma rodzajami efektw: zmieniajc si sztywnoci elementu pod wpywem stanu naprenia w elemencie oraz efektem P-Delta (opis tej opcji znajduje si w zacznikach). Obydwa efekty mog by rozwaane oddzielnie, gdy s wywoywane za pomoc innych opcji. Obcienia dla kadej nieliniowej analizy konstrukcji mog by przykadane w kilku krokach. Nieliniowo materiaowa spowodowana jest nieliniowymi wasnociami materiau (nieliniow relacj pomidzy napreniami a odksztaceniami: moe uwzgldnia materiay sprysto-plastyczne, plastyczne lub inne nieliniowe materiay). Pseudo nieliniowo materiaow mona obecnie uzyska w programie Robot stosujc elementy kablowe, ktre posiadaj nieliniow charakterystyk naprenie-odksztacenie. Wszystkie algorytmy wykorzystywane przy rozwizywaniu zada nieliniowych zakadaj, e obroty s mae, tak aby tangensy i sinusy ktw mona byo w trakcie oblicze zastpi samymi ktami. Opis algorytmw wykorzystywanych w analizie nieliniowej W systemie Robot istnieje jedna metoda rozwizywania ukadu rwna nieliniowych: metoda przyrostowa. W metodzie przyrostowej wektor prawej strony ukadu (wektor obcienia) jest podzielony na n rwnych czci zwanych przyrostami. Kolejny przyrost obcienia jest przykadany do konstrukcji w momencie, gdy stan rwnowagi zosta osignity dla poprzedniego przyrostu. Norma dla niezrwnowaonych si jest podawana dla kadego kroku, co pozwala ledzi zachowanie si relacji sia-przemieszczenie w konstrukcji. Przykadowy przebieg nieliniowego procesu w metodzie przyrostowej jest pokazany na poniszym rysunku. Przedstawiono na nim wielkoci wykorzystywane podczas oblicze nieliniowych.
obcienie pierwszy podprzyrost przemieszczenia dU0 2-gi przyrost obcienia 1-szy przyrost obcienia iteracje (podprzyrosty) cieka rwnowagi
"niezrwnowaone" obcienie dFn
przyrost obcienia dF0
przemieszczenie podprzyrost przemieszczenia dUn
Definicja przypadku analizy nieliniowej Analiza nieliniowa konstrukcji moe zosta zdefiniowana dla kadego przypadku obcienia statycznego w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe pojawiajcym si na ekranie po wywoaniu komendy Analiza / Rodzaje analizy. Aby zdefiniowa nieliniowy przypadek obcienia, naley w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe wybra przypadek obcienia (zostanie podwietlony), dla ktrego naley zmieni typ analizy, a nastpnie nacisn klawisz Parametry. W oknie dialogowym Parametry analizy nieliniowej (patrz poniszy rysunek) naley wybra dla danego przypadku obcienia opcj Analiza nieliniowa lub Analiza P-Delta i zaakceptowa wprowadzone zmiany.
strona: 157
Wczenie opcji Przypadek pomocniczy dla danego przypadku obcie powoduje, e nie jest on obliczany i wyniki dla niego s niedostpne. Dla analizy statyki liniowej wyniki kombinacji z udziaem takiego przypadku bd take niedostpne. W przypadku analizy nieliniowej przypadek pomocniczy moe by tym bardziej przydatny, jeli nie interesuj nas wyniki dla pojedynczego przypadku, a jedynie dla kombinacji przypadkw. Aby zmniejszy czas oblicze, mona wyczy obliczenia dla danego przypadku, natomiast kombinacja nieliniowa jest zawsze obliczana jako osobny przypadek z kombinacj obcie. Nieliniowe zachowanie si konstrukcji moe by zwizane z pojedynczym elementem konstrukcji (nieliniowo konstrukcyjna bd materiaowa) lub moe wynika z nieliniowego zwizku pomidzy siami a deformacj w caej konstrukcji (nieliniowo geometryczna). Jeeli w konstrukcji wystpuj nieliniowe elementy (np. kable, podpory jednostronne, plastyczno materiau), to obliczenia s automatycznie prowadzone przyrostowo. Dodatkowo mona wczy nieliniowo geometryczn: analiza nieliniowa - uwzgldnia efekty drugiego rzdu, tzn. zmian sztywnoci na zginanie zalenie od si podunych analiza P-delta - uwzgldnia efekty trzeciego rzdu, tzn. dodatkow sztywno poprzeczn i naprenia powstae przy odksztaceniu. Wczenie nieliniowoci geometrycznej pozwala na uwzgldnienie rzeczywistych efektw wyszego rzdu i czsto wpywa na polepszenie zbienoci procesu oblicze konstrukcji zawierajcej elementy nieliniowe. Kontrola procesu iteracyjnego jest moliwa poprzez zdefiniowanie parametrw analizy nieliniowej w oknie dialogowym Opcje algorytmw analizy nieliniowej, ktre pojawia si na ekranie po wyborze naciniciu klawisza Parametry w powyszym oknie dialogowym.
strona: 158
Aby wybra jeden z trzech dostpnych w programie algorytmw rozwizywania problemu nieliniowego, naley ustawi nastpujce parametry: dla metody WSTPNYCH NAPRE: - Aktualizacja macierzy po kadym podprzedziale - NIE - Aktualizacja macierzy po kadej iteracji - NIE dla ZMODYFIKOWANEJ metody NEWTONA-RAPHSONA: dla PENEJ metody NEWTONA-RAPHSONA: - Aktualizacja macierzy po kadym podprzedziale - NIE - Aktualizacja macierzy po kadej iteracji - TAK - Aktualizacja macierzy po kadym podprzedziale - TAK - Aktualizacja macierzy po kadej iteracji - TAK.
Uytkownik ma rwnie moliwo uycia procedury modyfikacyjnej BFGS (Broyden-Fletcher-GoldforbShanno). Algorytm metody BFGS modyfikuje w trakcie oblicze macierz sztywnoci. Uycie algorytmu line search moe w niektrych przypadkach poprawi zbieno metody. Oglnie mona stwierdzi, e najszybciej mona uzyska rozwizanie problemu stosujc metod WSTPNYCH NAPRE, natomiast najduej trwaj obliczenia, jeeli uytkownik zdecyduje si na PEN metod NEWTONA-RAPHSONA. Prawdopodobiestwo uzyskania zbienoci metody jest jednak najwiksze dla PENEJ metody NEWTONA-RAPHSONA, za najmniejsze dla metody NAPRE WSTPNYCH. Program automatycznie sprawdza zbieno procesu. Iteracje s przerywane w momencie, gdy zostanie osignity stan rwnowagi. Przyrosty przemieszcze dUn i niezrwnowaone siy dFn s wtedy rwne zeru (tzn. s mniejsze od zdefiniowanych dokadnoci dla obu wielkoci). Proces iteracyjny jest rwnie
strona: 159
przerywany, gdy proces rozbiega si. Brak zbienoci problemu mona zinterpretowa jako numeryczny efekt spowodowany przecieniem konstrukcji. Moe on by rwnie spowodowany niestabilnoci procesu numerycznego (np. gdy przyoone obcienie zostao podzielone na niewielk liczb przedziaw). W takim przypadku liczba przyrostw obcienia moe zosta zwikszona w programie, co zazwyczaj pomaga w uzyskaniu zbienoci metody. Mona to uczyni poprzez zmian parametrw redukcji krok-dugo. Poniej wymienione parametry znajdujce si w oknie dialogowym Opcje algorytmw statycznej analizy nieliniowej maj wpyw na przebieg oblicze nieliniowych: liczba przyrostw obcienia jest uywana przy podziale obcienia na mniejsze przedziay. Dla zoonych konstrukcji, w ktrych wpyw efektw nieliniowych jest znaczny, obliczenia mog si nie zbiega, jeeli analiza jest prowadzona dla wartoci obcienia przyoonego w jednym kroku. Liczba przyrostw obcienia ma wpyw na liczb przebiegw oblicze; im wiksza liczba przyrostw tym wiksze prawdopodobiestwo zbienoci oblicze maksymalna liczba iteracji w kadym przyrocie obcienia jest uywana do kontroli procesu obliczeniowego podczas jednego przyrostu obcienia dopuszczalna liczba redukcji (modyfikacji) dugoci kroku definiuje ile maksymalnie razy moe by automatycznie zmieniana liczba przyrostw obcienia w przypadku, gdy obliczenia nie s zbiene wspczynnik redukcji dugoci kroku jest uywany do modyfikacji wykorzystywanej liczby przyrostw obcienia. Jest to tzw. opcja warunkowa, ktra jest uywana tylko w przypadku, gdy obliczenia nie zbiegaj si dla aktualnych parametrw. Jeeli problem nie zbiega si, program automatycznie zmniejsza wielko przyrostu obcienia (w zalenoci od wartoci podanego wspczynnika) i kontynuuje obliczenia. Ta procedura jest powtarzana do chwili uzyskania zbienoci wynikw lub do momentu, gdy w procesie iteracyjnym zostanie przekroczona dopuszczalna liczba redukcji dugoci kroku. W przypadku wybrania metody Arc-length okrelone musz zosta nastpujce parametry: liczba przyrostw obcienia maksymalna liczba iteracji dla jednego przyrostu maksymalny wspczynnik obcienia max - maksymalna warto parametru obcienia numer wza, stopie swobody - numer wza znajdujcego si na dachu konstrukcji oraz kierunek przemieszczenia maksymalne przemieszczenie dla wybranego stopnia swobody Dmax - maksymalna warto przemieszczenia w wybranym wle. Metoda Arc-length jest uywana podczas nieliniowej analizy pushover; jest rwnie bardzo zalecana, gdy w modelu konstrukcji s zdefiniowane nieliniowe atrybuty konstrukcji. Metoda arc-length (sterowanie przemieszczeniem) powinna by stosowana, gdy przyrostowe algorytmy rozwizywania rwna poprzez sterowanie si nie s zbiene. W oknie dialogowym Opcje algorytmw analizy nieliniowej dostpny jest rwnie klawisz Dodatkowe kryteria zatrzymania analizy, ktrego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Kryteria zatrzymania analizy.
strona: 160
W standardowej analizie nieliniowej obcienie przykadane jest w przyrostach d = 1.0 / X, gdzie X liczba przyrostw obcienia; wynika z tego, e maksymalny moliwy wspczynnik obcienia (), jaki moe zosta osignity w przypadku zbienoci oblicze, wynosi max=1.0. Dodatkowe kryteria zatrzymania analizy znajdujce si w oknie dialogowym prezentowanym na powyszym rysunku pozwalaj na przeprowadzenie analizy nieliniowej z przyrostem parametru obcienia okrelonym przez uytkownika; maksymalny wspczynnik obcienia max jest nie okrelony lub moe by zadany przez uytkownika. W oknie dialogowym dostpne s nastpujce kryteria zatrzymania analizy: 1A Zniszczenie konstrukcji 1B Osignicie wspczynnika obcienia 2A Uplastycznienie 2B Osignicie stopnia uplastycznienia 3A Przekroczenie maksymalnego przemieszczenia dowolnego wza 3B Przekroczenie maksymalnego przemieszczenia wybranego wza 4A Osignicie wartoci odksztace cakowitych 4B Osignicie wartoci odksztace plastycznych. Moliwe jest zdefiniowanie wicej ni jednego kryterium zatrzymania; definicja jest jednak ograniczona do jednego kryterium z danej grupy tj. 1, 2 lub 3. Dozwolony jest zatem wybr na przykad 1A, 2A, 3B, natomiast definicja 1A, 1B lub 2A, 2B lub 3A, 3B nie jest dopuszczona.
strona: 161
WYBOCZENIE Efekt zmiany sztywnoci elementu pod wpywem istniejcego w nim stanu naprenia moe by rwnie uwzgldniony w formie liniowego ukadu rwna. Analiza wyboczeniowa bada bowiem, jaki jest wpyw przyrostu obcienia, gdy sztywno elementu maleje. Podczas rozwizywania liniowego problemu wasnego okrelany jest wspczynnik obcienia krytycznego, ktry opisuje poziom obcienia, dla ktrego macierz sztywnoci staje si osobliwa. Wektor wasny okrela posta wyboczenia zwizan z przyoonym obcieniem krytycznym (wartoci wasn). Podczas analizy wyboczeniowej program rozwizuje problem wasny dla zdefiniowanej konstrukcji, po zakoczeniu ktrego uytkownik uzyskuje nastpujce wyniki: - wymagan przez uytkownika liczb postaci wyboczenia konstrukcji - siy krytyczne, dugoci wyboczeniowe - globaln warto obcienia krytycznego. ANALIZA DYNAMICZNA W programie uytkownik moe przeprowadzi rne rodzaje oblicze dynamicznych konstrukcji. Dla analiz dynamicznych przyjmowane s takie same zaoenia jak dla teorii statycznych, a mianowicie: - mae odksztacenia - mae przemieszczenia - liniowo sprysty materia. Masy uywane w obliczeniach dynamicznych konstrukcji mog by definiowane na podstawie: ciaru wasnego konstrukcji ciaru wasnego konstrukcji i skupionych mas dodanych ciarw pochodzcych od si - uytkownik moe zmieni wszystkie siy zdefiniowane wczeniej na masy, ktre mog by uyte w trakcie prowadzonej dynamicznej analizy konstrukcji. Na przykad, gdy konstrukcja zostaa obciona siami zewntrznymi (np. ciarem wasnym), ciary wyznaczone na podstawie tych si mog by brane pod uwag podczas oblicze dynamicznych konstrukcji. Analiza modalna Podczas analizy modalnej konstrukcji wyznaczane s wszystkie podstawowe wielkoci opisujce postaci drga wasnych konstrukcji, tzn.: wartoci wasne i wektory wasne konstrukcji, wspczynniki udziau oraz masy udziau. Liczba postaci wyznaczanych w trakcie analizy modalnej konstrukcji moe by definiowana bezporednio przez uytkownika lub mona j okreli poprzez podanie zakresu wartoci niektrych wielkoci opisujcych drgania wasne konstrukcji. Jeeli nie zostay przyoone adne zewntrzne obcienia, to zaoenie analizy modalnej mwice, e Q(t) = Q sin(t) prowadzi do liniowych rwna drga wasnych konstrukcji ( K0 - 2 M ) Q = 0. Analiza harmoniczna Jeeli uytkownik chce przeprowadzi analiz harmoniczn konstrukcji, powinien zdefiniowa geometri konstrukcji i jej obcienia jak dla przypadku statyki liniowej. Przyoone siy s w analizie harmonicznej interpretowane jako amplitudy si wymuszajcych. Ich czsto, kt fazowy oraz okres s definiowane przez uytkownika. Jeeli do konstrukcji przyoono siy harmoniczne o postaci F(t) = F sin(t), to rozwizywany ukad rwna ( K0 - 2 M ) Q = F prowadzi po zakoczeniu analizy harmonicznej konstrukcji do uzyskania amplitudy przemieszcze, si wewntrznych i reakcji. Analiza spektralna Po zakoczeniu analizy spektralnej konstrukcji uytkownik oprcz wynikw uzyskiwanych dla analizy modalnej otrzymuje dodatkowo nastpujce parametry dla kadej dynamicznej postaci drga: - wspczynniki udziau dla analizy spektralnej - warto widma wymuszenia przyspieszeniowego - wspczynniki modalne - przemieszczenia, siy wewntrzne, reakcje i kombinacje drga.
strona: 162
Analiza sejsmiczna Po zakoczeniu analizy sejsmicznej konstrukcji uytkownik oprcz wynikw uzyskiwanych dla analizy modalnej otrzymuje dodatkowo nastpujce parametry dla kadej dynamicznej postaci drga: - wspczynniki udziau dla analizy sejsmicznej - warto widma wymuszenia sejsmicznego - wspczynniki modalne - przemieszczenia, siy wewntrzne, reakcje i kombinacje drga. Analiza czasowa (cakowanie rwna ruchu) Cakowanie rwna ruchu jest to analiza pozwalajca otrzyma odpowied konstrukcji w wybranych punktach czasowych na zadane wymuszenie w czasie (w przeciwiestwie do innych typw analiz dostpnych w programie Robot, ktre to daj odpowied w formie amplitud wycznie w jednej, ustalonej chwili). Cakowanie rwna ruchu polega na uzyskaniu rozwizania nastpujcego rwnania zmiennej czasowej t: M * a(t) + C * v(t) + K * d(t) = F(t) ze znanymi wartociami pocztkowymi d(0)=d0 i v(0)=v0, gdzie: M - macierz mas K - macierz sztywnoci C=*M+ *K - macierz tumienia - mnonik podawany przez uytkownika - mnonik podawany przez uytkownika d - wektor przemieszcze v - wektor prdkoci a - wektor przyspiesze F - wektor obcie. Wszystkie wyraenia z parametrem (t) s zalene od czasu. Przy rozwizywaniu postawionego powyej zadania uywana jest metoda Newmarka, metoda HHT (Hilber-Hughes-Taylor) lub metoda dekompozycji. Metoda Newmarka naley do grupy algorytmw, ktre s bezwarunkowo zbiene przy odpowiednio dobranych parametrach metody. Metoda stosuje nastpujce wzory na wartoci przemieszcze i prdkoci w nastpnym kroku cakowania: d(n+1) = d(n) + Dt * v(n) +
v(n+1) = v(n) + Dt * [(1- ) * a(n) + Parametry
Dt 2 * [(1-2 ) * a(n) + 2 * a(n+1)] 2
* a(n+1)].
steruj zbienoci i dokadnoci metody.

Bezwarunkowa zbieno jest zapewniona dla 0.5 2 . W programie przyjmowane s nastpujce wartoci parametrw: = 0.25 i = 0.5. Moliwa jest zmiana tych wartoci, ale jedynie w przypadku wykorzystywania liniowej analizy cakowania rwna ruchu, gdy wybrana jest metoda Newmarka lub Newmarka (przyspieszeniowa). Modyfikacja tych wartoci (parametry TransBeta i TransGamma) jest moliwa w pliku preferencyjnym *.COV zapisanym w katalogu CFGUSR; aby obliczenia byy przeprowadzone dla innych wartoci parametrw i , parametry TransBeta i TransGamma naley zmienia w pliku *.COV, a nastpnie wczyta ten plik preferencyjny do programu Robot. Metoda Newmarka jest zalecana w przypadku krtkich historii czasowych, kiedy konstrukcja poddawana jest obcieniom skupionym (obcienia s rozkadane na mae kwadraty). Takie obcienia spowoduj ruch, ktry bdzie wymaga duej liczby form wasnych do jego opisu. Std te metoda Newmarka bdzie bardziej efektywna ni metoda dekompozycji modalnej dla tego typu zada. Metoda Newmarka wykorzystuje wyjciowe rwnania ruchu bez dokonywania adnych uproszcze. Dokadno otrzymanego rozwizania zaley od dokadnoci cakowania numerycznego rwna ruchu, a dla wybranych parametrw , jest zdefiniowana poprzez wielko kroku czasowego. Metoda ta nie wymaga
strona: 163
rozwizywania problemu wasnego do wyznaczenia wartoci i wektorw wasnych. Dla dugich historii czasowych metoda jest jednak czasochonna, gdy naley prowadzi obliczenia dla duej liczby krokw czasowych z wymagan dokadnoci. W metodzie Hliber-Hughes-Taylor (HHT) forma rwnania ruchu ma nastpujc posta: gdzie: [-1/3, 0]. Prost metod otrzymania rozwizania jest zastosowanie metody dekompozycji modalnej, ktra oparta jest na reprezentacji ruchu konstrukcji jako superpozycji ruchu dla niesprzonych form. Std te metoda ta wymaga wyznaczenia wartoci i wektorw wasnych. Do tego celu polecamy wykorzystanie metody Lanczosa. Powinna by rwnie wykonana weryfikacja Sturma. Metoda dekompozycji modalnej stosuje zredukowane niesprzone rwnania. Rwnanie ruchu (bez tumienia) mona zapisa w postaci: (1) Ng - liczba grup obcienia,
r r r && MX + KX = P(t) , Ng r r P(t) = Pkk (t) , gdzie

k =1
k (t) -
historia czasowa dla k-tej grupy
obcie.
m r r X(t) = qi (t)Vi i =1
(2)
Dziki wstawieniu rwnania (2) do (1) oraz uwzgldnieniu tumienia modalnego i warunkw ortogonalnoci
r r Vi , MVj = i, j
Ng 2 i i
r r Vi , KVj = i2i, j
otrzymujemy ponisze rwnanie
i && & qi + 2i qi + q = pk (t) , i= 1,2,,m i r r k =1 i gdzie pk ( t ) = ( P ,Vi )k ( t ) , i - parametry tumienia modalnego, i k
- czstotliwo dla i-tej formy.
Kade z rwna ruchu jest rozwizywane numerycznie z dokadnoci drugiego rzdu. Kocowy wektor przemieszczenia
qi ( t ) , i=1,2,,m do rwna (2).
r X( t )
dla zdefiniowanych chwil czasowych
t = t1 , t2 ,..., ts otrzymuje si po wstawieniu
Warto zwrci uwag na rnice midzy opisywanymi w tym rozdziale typami analiz, ktre uytkownik ma do dyspozycji w programie. Podajmy najwaniejsze rnice midzy podobnymi do siebie typami analiz: analiza Obcienia ruchome rni si od Cakowania Rwna Ruchu tym, e pierwszy typ analizy nie uwzgldnia efektw dynamicznych, natomiast rnica pomidzy analiz harmoniczn a Cakowaniem Rwna Ruchu polega na tym, e pierwszy typ analizy wyznacza odpowied konstrukcji wycznie w formie amplitud, a nie jako funkcje czasu. Analiza Cakowanie rwna ruchu posiada nastpujce moliwoci i ograniczenia: dostpne s takie same typy konstrukcji i ich obcie jak przy stosowaniu statyki liniowej funkcja zmiennoci obcie moe by zdefiniowana na dowolnym przypadku statycznym za wyjtkiem przypadku obcie ruchomych (w celu zamodelowania dynamicznego wpywu obcienia ruchomego naley zdefiniowa kolejne pooenia pojazdu w osobnych przypadkach i uy funkcji czasowych z przesuniciem fazowym odpowiadajcym ruchowi pojazdu) dodatkowe opcje modelizacji, ktre s dostpne w statyce liniowej (takie jak zwolnienia, wizy spryste, poczenia sztywne itp.) mog by rwnie uywane w analizie czasowej skadowe przypadku analizy czasowej mog zosta uyte w kombinacjach po wygenerowaniu dodatkowego przypadku zawierajcego wyniki analizy dla danej skadowej
strona: 164
analiza pozwala na przyjcie pocztkowych przemieszcze z wybranego przypadku obcieniowego, zakadajc jednoczenie zerowe wielkoci pocztkowych prdkoci i przyspiesze analiza czasowa jest rozwizywana tylko za pomoc metody dekompozycji modalnej, co wymaga przeprowadzenia wczeniej analizy modalnej do okrelenia zmiennoci w czasie obcie z danego przypadku moe by uyta tylko jedna funkcja czasowa; istnieje jednake moliwo skadania (dodawania) funkcji czasowych.
Uzyskanie satysfakcjonujcych wynikw dla przypadku analizy czasowej wymaga od uytkownika iteracyjnej analizy z wielokrotnymi obliczeniami dla rnych parametrw przypadku. Oznacza to niepotrzebne, ponowne rozwizywanie analizy modalnej. Dla duych konstrukcji sama analiza modalna moe by czasochonna, nie mwic o przypadku analizy czasowej. W zwizku z tym narzuca si potrzeba wybierania przypadkw do oblicze lub choby zaznaczania analizy modalnej jako policzonej. Moe to by take przydatne do analiz sejsmicznych. Nieliniowa analiza Cakowanie rwna ruchu pozwala uzyska odpowied konstrukcji, w ktrej zdefiniowane zostay dowolne elementy nieliniowe. Cakowanie rwna ruchu polega na uzyskaniu rozwizania nastpujcego rwnania zmiennej czasowej t: M * a(t) + C * v(t) + N (d(t)) = F(t) ze znanymi wartociami pocztkowymi d(0)=d0 i v(0)=v0, gdzie: M - macierz mas K - macierz sztywnoci - macierz tumienia C=*M+ *K N - wektor si wewntrznych (zwizek nieliniowy z wektorem przemieszcze d) - mnonik podawany przez uytkownika - mnonik podawany przez uytkownika d - wektor przemieszcze v - wektor prdkoci a - wektor przyspiesze F - wektor obcie. Wektor obcienia jest przyjmowany w postaci i-ta skadowa siy,
F ext (t ) = Pi i (t ) , gdzie n - liczba skadowych si, Pi i =1
i (t ) - i-ta funkcja && F ext (t ) = MI dir g (t ) , gdzie Idir
zalena od czasu. Wymuszenie moe zosta zapisane w postaci jest wektorem kierunkowym (dir = x, y, z), a
& &g (t )
jest
akcelerogramem. UWAGA: Dla nieliniowej analizy cakowanie rwna ruchu przyjmowane jest nastpujce uproszczenie: C = M. Do rozwizania nieliniowego zadania analizy czasowej wykorzystywane jest podejcie predictor-corrector (patrz Hughes T.R.J., Belytschko T., Course notes for nonlinear finite element analysis, September, 4-8, 1995). ANALIZA PUSHOVER Analiza Pushover jest to statyczna, nieliniowa analiza, ktra pozwala w uproszczony sposb przedstawi zachowanie konstrukcji pod wpywem rnych typw obcie spowodowanych trzsieniem ziemi. Wielko obcienia konstrukcji jest zwikszana przyrostowo zgodnie z przyjtym schematem obciania. Zwikszanie wartoci obcienia umoliwia znalezienie sabych czci konstrukcji oraz postaci zniszczenia konstrukcji. Analiza zniszczenia jest prb oszacowania rzeczywistej wytrzymaoci konstrukcji. Przy okrelaniu tego typu analizy konieczna jest definicja przegubw nieliniowych. W obecnej wersji programu wprowadzone zostay nastpujce ograniczenia: wszystkie nieliniowe wasnoci, ktre okrelaj ewentualne zniszczenie konstrukcji pod wpywem si spowodowanych trzsieniem ziemi, s skupione w przegubach plastycznych przeguby nieliniowe mog by stosowane jedynie w konstrukcjach ramowych (prtowych) przeguby nieliniowe s traktowane jako niezalene nieliniowe poczenia dla kadego stopnia swobody w wybranym wle (pomijana jest interakcja pomidzy rnymi stopniami swobody).
strona: 165
Analiza pushover skada si z kilku wymienionych poniej etapw: definicja przegubw plastycznych w modelu obliczeniowym konstrukcji nadanie nieliniowych wasnoci dla przegubw (wykresy sia-przemieszczenie lub moment-rotacja) przeprowadzenie analizy modalnej konstrukcji, aby wyznaczy jedn posta drga definicja zestawu si poprzecznych (te siy zale od typu macierzy mas wykorzystywanej w analizie modalnej) zdefiniowanie wza kontrolnego oraz kierunku i wartoci dopuszczalnego przemieszczenia okrelenie parametrw analizy nieliniowej uruchomienie analizy nieliniowej; wynikiem tej analizy jest krzywa stanw rwnowagi V = V(D), gdzie siy cinajce s zdefiniowane jako suma reakcji dla danego kierunku spowodowane odpowiednim zestawem si poprzecznych
wyznaczenie krzywej nonoci S a
cap
cap cap = S a ( S d ) , gdzie S a jest przyspieszeniem spektralnym, a Sd
jest przemieszczeniem spektralnym wygadzenie krzywej nonoci wyznaczenie (analiza krok-po-kroku) punktu eksploatacji.
ANALIZA HARMONICZNA W DZIEDZINIE CZSTOTLIWOCI (FRF) Analiza FRF jest typem analizy konstrukcji polegajcym na sekwencyjnym badaniu analizy harmonicznej dla kolejnych wartoci czstotliwoci w wybranym zakresie. Analiza harmoniczna w dziedzinie czstotliwoci jest potrzebna podczas analizy podatnoci konstrukcji na drgania. Celem takiej analizy jest osigniecie Funkcji odpowiedzi czstotliwoci (FRF) dla wybranego wza modelu. Funkcja odpowiedzi czstotliwoci wyraa odpowied konstrukcji na zadane drgania harmoniczne w dziedzinie czstotliwoci. Przebieg funkcji wskazuje przy jakiej czstotliwoci wystpuje maksymalny wpyw drga na konstrukcje. Kontynuacj takiej analizy moe by nastpnie analiza czasowa dla wybranej, krytycznej czstotliwoci. DYNAMICZNE WYMUSZENIE RUCHEM PIESZYCH (FOOTFALL) Analiza Footfall jest typem analizy konstrukcji pozwalajcym na badanie wpywu ludzkich krokw (interpretowanych jako sia harmoniczna w pewnym przedziale czstotliwoci) na drgania konstrukcji. Analiza polega na wyznaczeniu wertykalnej odpowiedzi (wspczynnik odpowiedzi, przyspieszenie, prdko, przemieszczenie) w wzach konstrukcji, wywoanej obcieniem od siy harmonicznej przyoonej w wzach. Obcienie harmoniczne jest zmienne w ustalonym przedziale czstotliwoci (FRF). S dwa podejcia do badania efektw analizy Footfall: 1. odpowied badana jest w tym samym wle, do ktrego przyoona zostaje sia (uproszczona - ang. self excitation) 2. badana jest odpowied w dowolnym wle na wpyw siy przyoonej do innego wza (pena - ang. full excitation). ANALIZA SPRYSTO-PLASTYCZNA PRTW Analiza sprysto-plastyczna pozwala na uwzgldnienie nieliniowoci materiaowej. Naley tu jednak doda, e w zaoonej nieliniowoci materiaowej nie uwzgldniana jest zmiana sztywnoci materiau zalena od czynnikw zewntrznych, takich jak temperatura; nie brane s rwnie pod uwag zagadnienia reologiczne (zmiana charakterystyk materiau w czasie). Poniej przedstawione s podstawowe zaoenia analizy sprysto-plastycznej w programie Robot: opcja dziaa zarwno dla konstrukcji paskich (ramy 2D, ruszty) jak i dla konstrukcji przestrzennych (rama 3D) uwzgldniane s tylko naprenia normalne pochodzce od si podunych i momentw zginajcych (nie brane s pod uwag naprenia styczne spowodowane siami poprzecznymi i momentem skrcajcym) analiza sprysto-plastyczna prowadzona jest na wybranych prtach wskazanych przez uytkownika; zakada si, e typ analizy nie jest globalnie zmieniany dla caej konstrukcji, gdy analiza tego typu
strona: 166
jest czasochonna i wymaga definicji lokalnych warunkw dla prta (podzia prta lub przekroju, model materiau) analiza sprysto-plastyczna przeprowadzana jest tylko dla prtw konstrukcji.
W obecnej wersji programu przyjte zostay nastpujce metody dziaania w zakresie analizy sprystoplastycznej: analiza na poziomie elementu: dodanie globalnych stopni swobody Prty dzielone s na mniejsze elementy obliczeniowe. Dodatkowe wzy i elementy obliczeniowe s niewidoczne dla uytkownika. Sposb automatycznego podziau moe zosta okrelony przy pomocy opcji Maksymalna dugo elementu znajdujcej si w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe (zakadka Model konstrukcji). Uytkownik moe rwnie definiowa warto parametru podziau wykorzystujc opcj Podzia elementw w analizie sprysto-plastycznej znajdujc si w oknie dialogowym Preferencje zadania. W kadym z elementw obliczenia stanu naprenia prowadzone s w trzech punktach (wykorzystywana jest kwadratura Gaussa trzeciego stopnia). analiza na poziomie przekroju: podejcie warstwowe, ale zakadamy jednolity materia na przekroju Przekrj dzielony jest na zbir warstw (wkien): w przekroju zginanym dwuosiowo mona mwi o strefach. W kadej ze stref sprawdzany jest stan napre wedug zaoonego modelu. Siy na osi prta obliczane s przez cakowanie si we wszystkich strefach przekroju. Kada ze stref podziau przekroju musi mie okrelone nastpujce parametry: wsprzdne (yi, zi) punktu rodka cikoci strefy w ukadzie gwnym centralnym przekroju, pole powierzchni strefy Ai , materia Mi przypisany do strefy, gdzie i oznacza numer strefy (i=1,, N). Analiza przebiega w ten sposb, e w kadym przyrocie obcienia obliczane s przyrosty przemieszcze w punktach podziau na dugoci prta. Nastpnie na podstawie przemieszcze obliczane s odksztacenia w punktach na przekroju. Biorc pod uwag funkcj opisujc model materiaowy dla danej strefy obliczone s naprenia w kadym punkcie zalenie od aktualnych odksztace. Nastpnie na podstawie napre wyznaczane s siy wewntrzne. Na koniec wykonywane jest sumowanie (cakowanie) si wewntrznych we wszystkich punktach (strefach), tak aby otrzyma siy przekrojowe w prcie. model materiau: sprysto-idealnie plastyczny lub sprysto-plastyczny ze wzmocnieniem: zachowanie materiau spryste i liniowe, w zakresie plastycznym liniowe ze wzmocnieniem; model generowany na podstawie danych dla materiau: moduu Younga (E) i granicy plastycznoci (Re). W analizie plastycznej naley zdefiniowa take sposb odcienia. Okrela on ciek zachowania materiau po przekroczeniu punktu plastycznoci podczas odcienia, kiedy odksztacenia si zmniejszaj (gradient odksztace jest ujemny). Dostpne s cztery sposoby zachowania materiau: sprysty, plastyczny, zniszczeniowy i mieszany. Wyniki uzyskiwane z analizy sprysto-plastycznej prtw: Ugicia W trakcie analizy sprysto-plastycznej wyznaczane s bezporednio ugicia wewntrz prta. Uzyskiwane s wartoci przemieszcze i obrotw wzw w wewntrznym podziale prta. Aby uzyska ugicia w dowolnym punkcie prta, wprowadzona zostaa interpolacja liniowa pomidzy punktami wewntrznego podziau. Siy wewntrzne Siy wewntrzne w prcie s obliczane tak jak dla analizy liniowej. Na podstawie si i momentw w wle pocztkowym oraz obcienia na dugoci prta, obliczane s siy wewntrzne w dowolnym punkcie prta. Jedynie w przypadku analizy P-delta stosowany jest inny algorytm. Siy wewntrzne w prcie uwzgldniaj wpyw mimorodu spowodowanego ugiciem prta. Ugicia s uzyskiwane w punktach wewntrznego podziau prta.
strona: 167
Naprenia W analizie sprysto-plastycznej naprenia normalne w przekroju nie rozkadaj si liniowo; obliczane s niezalenie w kadej ze stref podziau. Niektre strefy mog si znale w zakresie plastycznym, podczas gdy inne mog by nadal w sprystym zakresie napre. Nie da si zatem jednoznacznie okreli stanu napre w punkcie na dugoci prta. W tabeli podawane s maksymalne i minimalne wartoci napre w przekroju. Dla przekrojw o charakterystyce sprysto-plastycznej nie s dostpne rozdzielone naprenia od zginania i si podunych. Nie jest rwnie moliwa dokadna analiza napre w przekroju prtw sprysto-plastycznych w module Analiza napre.
4.2.1.
Tabela wynikw analizy dynamicznej
Po przeprowadzeniu analizy dynamicznej konstrukcji otrzymywane s nastpujce wyniki przedstawiane w tabeli wynikw analizy dynamicznej: warto wasna wektory wasne czstotliwo pulsacja okres precyzja - dokadno oblicze wyznaczona na zakoczenie oblicze dla poszczeglnych metod uywanych w programie tumienie - tumienie dla rozwaanej postaci energia - energia potencjalna konstrukcji zwizana z odksztacon konstrukcj dla rozwaanej konstrukcji redni wspczynnik udziau - redni wspczynnik z wartoci wspczynnikw udziau spektralnego na poszczeglne kierunki (suma wartoci bezwzgldnych lub pierwiastek z sumy kwadratw) sumy mas wspczynniki spektralne.
strona: 168
4.3. Definicja nowego przypadku lub zmiana typu analizy

Po wybraniu komendy Analiza / Rodzaje analizy lub naciniciu ikony na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe. Na zakadce Rodzaje analizy wyszczeglnione s w nim wszystkie zdefiniowane do tej pory przypadki obcienia konstrukcji.
W oknie tym mona zdefiniowa nowy przypadek lub zmieni typ analizy konstrukcji dla wybranego pojedynczego przypadku. Aby zmieni typ analizy konstrukcji, naley w powyszym oknie wybra odpowiedni przypadek obcienia i nacisn klawisz Zmie typ analizy. Na ekranie pojawi si prezentowane poniej okno. W nim naley okreli nowy typ analizy. Po wybraniu typu analizy i naciniciu klawisza OK na ekranie pojawi si dodatkowe okno, w ktrym mona bdzie zdefiniowa parametry wybranego typu analizy. Nowy typ analizy konstrukcji zostanie wpisany w oknie Opcje obliczeniowe w kolumnie Typ analizy.
strona: 169
Aby doda nowy przypadek, naley w oknie Opcje obliczeniowe nacisn klawisz Nowy. Na ekranie pojawi si prezentowane poniej okno. W nim naley okreli nowy typ analizy. Po wybraniu typu analizy i naciniciu klawisza OK na ekranie pojawi si dodatkowe okno, w ktrym mona bdzie zdefiniowa parametry wybranego typu analizy. Nowy typ analizy konstrukcji zostanie wpisany w oknie Opcje obliczeniowe w kolumnie Typ analizy.
Do operacji na wielu przypadkach suy lista i klawisze umieszczone poniej. List przypadkw mona wpisa w polu Lista przypadkw lub nacisn klawisz (...) i w oknie dialogowym Selekcja dokona wyboru przypadkw obcieniowych. Operacje na selekcji przypadkw mona wykona za pomoc nastpujcych klawiszy:
strona: 170
Ustal parametry - nacinicie tego klawisza pozwala na ustawienie parametrw algorytmu oblicze analizy nieliniowej i wyboczeniowej Zmie typ analizy - nacinicie tego klawisza pozwala na zmian typu przypadku na pomocniczy, nieliniowy lub wyboczeniowy oraz ustawienie parametrw obliczeniowych Usu - nacinicie tego klawisza usuwa przypadki wskazane na licie. Operacje ustalania parametrw i typu analizy dla listy nie dotycz przypadkw analiz dynamicznych, tzn. analizy modalnej, sejsmicznej, spektralnej, harmonicznej lub cakowania rwna ruchu.
UWAGA:
Przykadowo pokazany zostanie sposb definicji przypadku analizy czasowej (cakowania rwna ruchu). Po zdefiniowaniu analizy modalnej dla konstrukcji i wybraniu opcji Cakowanie rwna ruchu w powyszym oknie dialogowym otwarte zostaje okno dialogowe Analiza rwna ruchu, w ktrym okrelone mog zosta parametry analizy czasowej.
W powyszym oknie dialogowym Analiza czasowa znajduj si nastpujce parametry: w grnej czci okna dialogowego edytowalne pole Przypadek zawierajce nazw przypadku analizy czasowej pole Metoda umoliwiajce wybr metody rozwizania analizy czasowej; domyln metod jest metoda dekompozycji modalnej; w tym polu znajduje si rwnie klawisz Tumienie, ktrego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego sucego do okrelenia szczegowych wielkoci tumienia dla poszczeglnych postaci drga w przypadku metody Dekompozycji modalnej lub
strona: 171
wspczynnikw Rayleigha w przypadku metod Newmarka i Hilber-Hughes-Taylor (HHT). W przypadku metody HHT konieczna jest definicja wspczynnika pola edycyjne w polu Czas: Krok zapisu - krok zmiennej czasowej, dla ktrej wykonywany jest zapis wynikw Podzia - liczba podziau czasowego kroku zapisu, gdzie wykonywane jest rozwizanie metody Koniec - kocowa warto zmiennej czasowej dla ktrej przeprowadzana jest analiza Jeeli wybrana zostaa metoda inna ni metoda dekompozycji modalnej, to w polu Podzia podawana jest liczba podziaw kroku czasowego (kroku zapisu wynikw), aby wyznaczony mg zosta krok cakowania, tzn. krok cakowania jest rwny Krok zapisu / Podzia. W przypadku gdy warto podziau jest rwna 1, krok zapisu wynikw pokrywa si z krokiem cakowania. W przypadku wybrania metody dekompozycji modalnej (liniowa analiza cakowanie rwna ruchu) algorytm wyznacza dla kadej postaci maksymaln warto kroku cakowania rwn wartoci okresu podzielonej przez 20 (taka operacja jest wykonywana, aby zapewni stabilno i dokadno otrzymanych wynikw). Otrzymana w ten sposb warto kroku jest dzielona przez warto podziau; uzyskana warto (np. step_1) jest porwnywana z krokiem zapisu wynikw. Jako krok cakowania przyjmowana jest mniejsza z 2 wymienionych wartoci (tzn. step_1 i krok zapisu). Naley tu jednak zwrci uwag na fakt, e jeeli w obliczeniach ma by wykorzystywana pierwsza z tych wartoci (tzn. step_1), to jest ona w niewielki sposb zmieniana, aby krok zapisu by wielokrotnoci tej wielkoci. rozwijalna lista dostpnych prostych przypadkw statycznych oraz mas w kierunkach X, Y lub Z rozwijalna lista zdefiniowanych funkcji czasowych oraz podgld wykresu wybranej funkcji pole edycyjne Wspczynnik pole edycyjne Przesunicie fazowe klawisz Definicja funkcji Definicja funkcji czasowej moe by prowadzona na dwa sposoby w oknie dialogowym Definicja funkcji czasu: wpisujc wartoci punktu czasowego T [s] i bezwymiarowej wartoci funkcji F(T) w odpowiednie pola edycyjne i naciskajc kadorazowo klawisz Dodaj; kolejne punkty funkcji s wpisywane na list definiujc przebieg funkcji naciskajc klawisz Dodaj wyraenie; powoduje to otwarcie okna dialogowego, w ktrym zdefiniowany moe zosta przebieg funkcji za pomoc wyrae matematycznych (dodawanie, odejmowanie, mnoenie, dzielenie, funkcje trygonometryczne, potgowanie, pierwiastek kwadratowy). tabela zawierajca nastpujce kolumny: przypadek-funkcja-wspczynnik-faza, gdzie: Przypadek okrela numer wybranego przypadku lub kierunek mas Funkcja to nazwa funkcji czasowej wybranej do danego przypadku Wspczynnik - wspczynnik zwikszajcy dla wartoci funkcji czasowej dla danego przypadku, domylna warto wspczynnika wynosi 1.0 faza - przesunicie fazowe funkcji czasowej dla danego przypadku, domylna warto wynosi 0.0.
W oknie dialogowym Opcje obliczeniowe znajduje si rwnie pi zakadek: Model konstrukcji Konwersja obcie Znak kombinacji Filtry rezultatw Deformacja wyboczeniowa. Na zakadce Model konstrukcji w polu Generacja wzw znajduj si trzy opcje: generacja wzw w miejscu przecicia prtw ukonych - opcja umoliwiajca generacj dodatkowego wza w miejscu przecicia ukonych prtw konstrukcji generacja wzw w miejscu przecicia prtw pionowych/poziomych - opcja umoliwiajca generacj dodatkowego wza w miejscu przecicia poziomych i pionowych prtw konstrukcji
strona: 172
generacja wzw w miejscu przecicia prtw z powierzchniowymi elementami skoczonymi - opcja umoliwiajca generacj dodatkowego wza w miejscu przecicia prtw z powierzchniowymi elementami skoczonymi.
Dodatkowo w tym polu znajduj si dwie opcje: lista prtw, ktre maj by pominite podczas generacji wzw w miejscach przeci oraz lista obiektw, ktre maj by pominite podczas generacji modelu konstrukcji. Definicja przypadku pocztkowego dla analizy nieliniowej pozwala na uwzgldnienie rezultatw pierwszego przypadku jako pocztkowego, startowego stanu obcie, przemieszcze i napre dla wybranych przypadkw analizy. Aby uaktywni uwzgldnianie przypadku startowego, naley wczy opcj Uyj pierwszy przypadek jako pocztkowy dla wybranych przypadkw nieliniowych. Naley tu doda, e przypadkiem pocztkowym jest zawsze pierwszy przypadek na licie, wedug numeracji nadanej przez uytkownika (UWAGA: przypadkiem startowym nie moe by przypadek analizy modalnej). Jeeli przypadek startowy jest przypadkiem pomocniczym, to zostanie on obliczony pomimo statusu przypadku pomocniczego. Przypadek pocztkowy skojarzony z przypadkami pomocniczymi i z kombinacjami nie jest uwzgldniany w kombinacjach zdefiniowanych przy uyciu takich przypadkw lub kombinacji; natomiast przypadek nieliniowy skojarzony z przypadkiem pocztkowym i uyty w kombinacji powoduje wystpienie przypadku pocztkowego w kombinacji. Kombinacja skojarzona z przypadkiem pocztkowym powoduje uwzgldnienie rezultatw nieliniowej analizy tego przypadku jako startowego stanu dla dalszej analizy. Obcienia, dla ktrych prowadzona jest dalsza analiza, nie zawieraj ju skadowych przypadku startowego, za wyjtkiem sytuacji, kiedy pojawia si on jako skadnik kombinacji; wtedy uwzgldniana jest tylko ta cz obcie, ktra nie zosta uwzgldniona w pierwszym kroku analizy (wynikajca z rnicy midzy wartoci uytego wspczynnika a 1.0). Jeli w konstrukcji wystpuj elementy kablowe, to zawsze pierwszy przypadek jest traktowany jako przypadek pocztkowy dla wszystkich pozostaych przypadkw, niezalenie od tego czy opcja Uyj pierwszy przypadek jako pocztkowy dla wybranych przypadkw nieliniowych zostaa wczona, czy te nie. Przypadek pocztkowy jest dla elementw kablowych traktowany jako przypadek montaowy sucy do wstpnego sprenia kabli. W polu Lista przypadkw naley wpisa numery przypadkw, dla ktrych zostanie uwzgldniony wstpny stan z przypadku pocztkowego. List przypadkw mona take wypeni wykorzystujc okno dialogowe Selekcja, ktre moe zosta otwarte po naciniciu klawisza (...). Przypadek pocztkowy naley stosowa do przypadkw i kombinacji analizy nieliniowej. Dla analizy liniowej jest on ignorowany; w przypadku analizy liniowej naley uwzgldni taki przypadek w zwykej kombinacji przypadkw. Przypadek pocztkowy nie jest uwzgldniany dla nastpujcych typw przypadkw: - liniowej analizy statycznej przypadkw prostych i kombinacji - cakowania rwna ruchu - analizy dynamicznej tj. modalnej, sejsmicznej, spektralnej i harmonicznej. Przypadek pocztkowy mona uwzgldni dla nieliniowej kombinacji przypadkw; automatycznie jest on uwzgldniany, jeli cho jedna ze skadowych kombinacji zawiera przypadek pocztkowy. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy skadow kombinacji jest przypadek pomocniczy lub inna kombinacja z nadanym przypadkiem pocztkowym. W polu Tolerancja tworzenia modelu konstrukcji okrelony moe zosta parametr definiujcy dokadno definicji konstrukcji. Nacinicie klawisza Obliczenie tolerancji powoduje wyznaczenie dokadnoci definicji konstrukcji (standardowo przyjmowana jest liczba 1 mm; jeli jest mniejsza od 1mm, to podawana jest wyznaczona liczba). Standardowo w programie jest przyjmowana domylna warto tolerancji (1mm), ale uytkownik moe zdefiniowa now warto tolerancji. Nacinicie klawisza Generacja modelu obliczeniowego powoduje utworzenie modelu konstrukcji Generowane bd prtowe lub powierzchniowe elementy skoczone oraz przecicia prtw lub prtw z powierzchniowymi elementami skoczonymi zgodnie z opcjami okrelonymi w tym oknie dialogowym. Na zakadce Konwersja obcie znajduj si opcje suce do konwersji obcie statycznych na masy wykorzystywane podczas oblicze dynamicznych.
strona: 173
Program Robot pozwala uytkownikowi na jednokrotn definicj obcie/mas. Nie jest wymagana osobna definicja obcie statycznych wykorzystywanych podczas analizy statycznej konstrukcji i mas branych pod uwag podczas analizy dynamicznej konstrukcji. Na podstawie zdefiniowanych obcie statycznych utworzone mog zosta masy wykorzystywane podczas oblicze dynamicznych. Aby dokona konwersji obcie statycznych zdefiniowanych dla przypadkw analizy statycznej na masy wykorzystywane podczas oblicze dynamicznych konstrukcji, naley: okreli przypadki obcienia dla ktrych prowadzona bdzie konwersja obcie na masy (naley poda numery przypadkw obcieniowych, kierunek konwersji oraz dodatkowo mnonik wartoci obcienia statycznego) okreli zbir kierunkw globalnego ukadu wsprzdnych (X, Y i Z), na ktrych masy bd aktywne okreli przypadek analizy dynamicznej, ktry bdzie wykorzystywa utworzone z obcie masy; po wybraniu opcji docz do masy globalnej, masy wyznaczone z obcie uwzgldniane bd we wszystkich przypadkach analizy dynamicznej konstrukcji nacisn klawisz Dodaj. Obok klawisza Dodaj znajduj si jeszcze dwa klawisze umoliwiajce: Usu - usunicie wybranego przypadku obcienia z listy przypadkw obcienia, ktre bd konwertowane na masy Modyfikuj - zmian parametrw wybranego przypadku obcienia z listy przypadkw obcienia, ktre bd konwertowane na masy. Podczas konwersji obcie na masy zachowywany jest rodzaj obcienia; innymi sowy siy skupione s automatycznie konwertowane na masy skupione, obcienie cige na masy rozoone, a momenty na masy obrotowe. Przekonwertowane masy mona zobaczy w tabeli mas, ktr mona uruchomi wybierajc opcj menu: Obcienia / Tabela mas. Wartoci mas s prezentowane w tabeli jako wartoci ciarw (wykorzystywane jest przyspieszenie ziemskie). W odrnieniu od mas zdefiniowanych przez uytkownika, masy powstae w wyniku konwersji oznaczone s w tabeli symbolem CNV w polu MEMO. Symbol jest rwnie informacj o pochodzeniu masy dla procedury konwertujcej.
strona: 174
UWAGA:
W przypadku konstrukcji powokowych nie jest moliwa konwersja obcienia cinieniem hydrostatycznym na masy.
W tabeli Masy dodane na zakadce Konwersja obcie prezentowane s dane dotyczce mas (bez moliwoci edycji, ale z moliwoci wydruku). Poszczeglne kolumny tabeli przedstawiaj: Przypadek konwertowany - numer i nazwa konwertowanego przypadku Kierunek konwersji - zalenie od wybranego kierunku X+ / Y+ / Z+ / X- / Y- / Z Wspczynnik - wspczynnik bezwymiarowy Kierunek masy - X, Y lub Z Przypadek - numer przypadku modalnego, do ktrego wykonujemy konwersj lub dynamiczne dla wszystkich przypadkw. Opcje znajdujce si w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe na zakadce Znak kombinacji su do definiowania znaku generowanej kombinacji dla przypadkw analizy sejsmicznej lub spektralnej. Okrelany jest przypadek analizy sejsmicznej lub spektralnej oraz posta dominujca (numer postaci, ktra bdzie dominujca dla okrelania znaku kombinacji). Jeeli uytkownik nie wybierze adnej postaci dominujcej (tzn. bdzie to posta 0), to przyjmowany bdzie taki znak kombinacji jaki zosta wyliczony ze wzoru na typ kombinacji sejsmicznej. W dolnej czci okna dialogowego mona wybra domylny typ obliczania kombinacji sejsmicznej: CQC - Complete Quadratic Combination SRSS - Square Root of Sums of Squares 10% - 10% double sum 2SM - double sum. Wzory umoliwiajce wyznaczenie kombinacji kwadratowej znakowanej RQ dla kierunkw H1, H2 i V:
gdzie:
RH1 - odpowied kwadratowa wielkoci obliczonej ze wszystkich odpowiedzi sejsmicznego lub spektralnego dla pierwszego kierunku poziomego RH2 - odpowied kwadratowa wielkoci obliczonej ze wszystkich odpowiedzi sejsmicznego lub spektralnego dla drugiego kierunku poziomego RV - odpowied kwadratowa wielkoci obliczonej ze wszystkich odpowiedzi sejsmicznego lub spektralnego dla kierunku pionowego Rx, Ry, Rz - wspczynniki okrelane jak dla kombinacji kwadratowej w oknie kierunku.
modalnych przypadku modalnych przypadku modalnych przypadku dialogowym Definicja
strona: 175
Filtry rezultatw jest to pita zakadka w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe. Opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym pozwalaj na globaln selekcj wynikw otrzymanych dla wzw, prtw itd. zdefiniowanych w konstrukcji. W powyszym oknie dialogowym znajduj si pola edycyjne: lista przypadkw, lista wzw, lista prtw, lista paneli/obiektw i lista elementw skoczonych. W tych polach edycyjnych wpisane mog zosta numery przypadkw, wzw, prtw itp., dla ktrych prezentowane bd wyniki oblicze konstrukcji; innymi sowy w tabeli wynikw prezentowane bd tylko te wiersze tabeli, ktre odpowiadaj wpisanym numerom przypadkw, wzw, prtw itp., natomiast wyniki dla innych (nie wpisanych) przypadkw, wzw, prtw itp. nie bd prezentowane w tabeli. UWAGA: Jeeli pola edycyjne znajdujce si na tej zakadce s puste, to oznacza to, i obliczenia przeprowadzone zostan dla wszystkich przypadkw obcienia, wzw, prtw, paneli, obiektw i elementw skoczonych zdefiniowanych w konstrukcji.
Opcje znajdujce si na zakadce Deformacja wyboczeniowa su do generacji modelu konstrukcji uwzgldniajcego deformacje wywoane wybran postaci wyboczeniow lub liniow kombinacj postaci (deformacje nie wywouj wstpnych si czy napre w konstrukcji; uwzgldnienie deformacji powoduje jedynie zmian geometrii konstrukcji). Wykorzystanie opcji wymaga utworzenia przypadku analizy wyboczeniowej oraz przeprowadzenia oblicze konstrukcji. Zmiana geometrii konstrukcji powoduje usunicie konstrukcji zdeformowanej; konieczne s ponowne obliczenia konstrukcji (obliczenia powinny zosta wykonane zarwno dla konstrukcji pocztkowej - obliczenie nowych postaci wyboczeniowych, jak i dla konstrukcji zdeformowanej). Wszystkie wyniki wywietlane s na konstrukcji zdeformowanej, a przemieszczenia wzw s podane w stosunku do pocztkowej geometrii zdefiniowanej przez uytkownika. Jeeli opcja Uwzgldnij posta wyboczeniow jako deformacj wstpn jest wczona, to dostpne staj si opcje w oknie dialogowym i istnieje moliwo definicji parametrw deformacji. Nacinicie klawisza Zastosuj powoduje zaakceptowanie wyboru (czyli wczenia/wyczenia deformacji), natomiast nacinicie klawisza Zamknij powoduje zamknicie okna dialogowego bez zapamitania zmian. W polu Parametry znajduje si lista wyboru Przypadek, ktra zawiera zdefiniowane dla konstrukcji przypadki wyboczeniowe. Na podstawie wybranego przypadku wyboczeniowego ustalane s deformacje wyboczeniowe. Poniej znajduj si pola Posta i Wspczynnik, ktre pozwalaj na okrelenie numeru postaci wyboczeniowej oraz wspczynnika z jakim wybrana posta zostanie uwzgldniona w kombinacji liniowej. Skalowanie deformacji jest moliwe po zdefiniowaniu wartoci w polu Przemieszczenie maksymalne; warto ta umoliwia skalowanie wybranej postaci lub kombinacji postaci. Jeeli opcja Pomi przypadek dla konstrukcji z deformacjami jest wyczona, to dany przypadek wyboczeniowy bdzie liczony dla konstrukcji zdeformowanej; jeli ta opcja jest wczona, to przypadek zostanie pominity podczas oblicze. Aby zdefiniowa w konstrukcji deformacje wyboczeniowe, naley zdefiniowa przypadek wyboczeniowy i przeprowadzi obliczenia. Nastpnie wykorzystujc dostpne opcje naley okreli wstpn deformacj pochodzc od wybranej postaci wyboczeniowej. Po dokonaniu zmiany geometrii konstrukcji status wynikw zmienia si na NIEAKTUALNY, zatem naley ponownie przeprowadzi obliczenia konstrukcji. Obliczenia dla konstrukcji ze zdefiniowanymi deformacjami wyboczeniowymi przebiegaj zatem dwuetapowo: etap 1 - obliczenia konstrukcji pocztkowej (bez deformacji) etap 2 - obliczenia konstrukcji zdeformowanej. Obydwa etapy s wykonywane automatycznie.
strona: 176
4.3.1. Przykad definicji przypadku analizy modalnej konstrukcji (drgania wasne konstrukcji)
Przykad pokazuje w jaki sposb zdefiniowana moe zosta analiza modalna konstrukcji oraz w jaki sposb przyjmowa jej parametry. Aby zdefiniowa analiz modaln dla dowolnie zdefiniowanej konstrukcji, naley: otworzy okno dialogowe Opcje obliczeniowe (komenda menu Analiza / Rodzaje analizy lub ) nacisn ikon w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe nacisn klawisz Nowy w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku wybra opcj modalna oraz wpisa nazw przypadku np.: Drgania wasne konstrukcji nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku w oknie dialogowym Parametry analizy modalnej okreli parametry analizy (np. typ macierzy mas, liczba wyznaczonych postaci wasnych itp.) nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Parametry analizy modalnej. Aby rozpocz obliczenia postaci drga wasnych konstrukcji, naley nacisn klawisz Obliczenia w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe.
4.3.2. Przykad spektralnej
definicji
przypadku
analizy
sejsmicznej
Przykad pokazuje w jaki sposb zdefiniowana moe zosta analiza sejsmiczna i spektralna konstrukcji oraz w jaki sposb przyjmowa parametry tych analiz. Aby zdefiniowa analiz sejsmiczn dla dowolnie zdefiniowanej konstrukcji, naley najpierw zdefiniowa analiz modaln konstrukcji (patrz przykad pokazany w rozdziale 4.3.1). Po zdefiniowaniu przypadku analizy modalnej mona rozpocz definicj przypadku analizy sejsmicznej; aby tego dokona, naley: otworzy okno dialogowe Opcje obliczeniowe (komenda menu Analiza / Rodzaje analizy lub
) nacisn ikon w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe nacisn klawisz Nowy w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku wybra opcj sejsmiczna oraz wybra norm sejsmiczn, na podstawie ktrej przeprowadzona zostanie analiza sejsmiczna konstrukcji; wybieramy amerykask norm sejsmiczn UBC97 nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku w oknie dialogowym Parametry UBC97 okreli parametry analizy sejsmicznej: - Strefa: 2A - Grunt: Sc - wspczynnik R = 1 nacisn klawisz Definicja kierunku; w oknie dialogowym Kierunek zdefiniowa nastpujce parametry: Kierunek/X: 1 Kierunek/Y: 1 Kierunek/Z: 0,67 Opcja Uyj wartoci znormalizowane: wyczona Opcja Rozbicie na kierunki/Aktywne: wczona (rozbicie przypadku sejsmicznego na kierunki pozwala na automatyczn generacj trzech przypadkw sejsmicznych rnicych si kierunkiem wymuszenia) Opcja Rozbicie na kierunki/Tworzenie kombinacji/Kombinacja kwadratowa/Aktywna: wczona (kombinacja kwadratowa jest kombinacj pomidzy przypadkami wymusze w rnych kierunkach) Opcja Rozbicie na kierunki/Kombinacja: CQC (wybr typu kombinacji)
strona: 177
nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Kierunek nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Parametry UBC97.
Aby rozpocz obliczenia postaci drga wasnych konstrukcji i oblicze sejsmicznych konstrukcji, naley nacisn klawisz Obliczenia w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe. Analiza sejsmiczna moe by rwnie przeprowadzana przy uyciu analizy spektralnej. Poniej pokazany zostanie przykad definicji spektrum podobnego do tego, ktre byo wykorzystane podczas definicji analizy sejsmicznej. Aby zdefiniowa analiz spektraln dla dowolnie zdefiniowanej konstrukcji, naley najpierw zdefiniowa analiz modaln konstrukcji (patrz przykad pokazany w rozdziale 4.3.1). Po zdefiniowaniu przypadku analizy modalnej mona rozpocz definicj przypadku analizy spektralnej; aby tego dokona, naley: otworzy okno dialogowe Opcje obliczeniowe (komenda menu Analiza / Rodzaje analizy lub
) nacisn ikon w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe nacisn klawisz Nowy w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku wybra opcj spektralna nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku w oknie dialogowym Parametry analizy spektralnej poda nazw przypadku analizy spektralnej (np. analiza spektralna wg UBC97) i nacisn klawisz Definicja spektrum w oknie dialogowym Definicja spektrum okreli nastpujce parametry analizy spektralnej: - Nazwa spektrum: spektrumUBC97 - Tumienie : 0,05 - Odcita (o X): Okres - Rzdna (o Y): Przyspieszenie - w obu polach opcja Skala logarytmiczna pozostaje wyczona w oknie dialogowym Definicja spektrum nacisn klawisz Dodaj przej na zakadk Punkty i zdefiniowa punkty o nastpujcych wsprzdnych: X: 0 Y: 1,667 X: 0,111 Y: 4,413 X: 0,555 Y: 4,413 X: 0,6 Y: 4,086 X: 0,7 Y: 3,501 X: 0,8 Y: 3,065 X: 0,9 Y: 2,724 X: 1 Y: 2,452 X: 1,5 Y: 1,63 X: 2 Y: 1,226 X: 2,5 Y: 0,981 X: 5 Y: 0,981 po zakoczeniu definicji spektrum zamkn okno dialogowe Definicja spektrum naciskajc klawisz Zamknij w oknie dialogowym Parametry analizy spektralnej wskaza zdefiniowane spektrum (spektrumUBC97), ktre ma zosta uyte do oblicze, a nastpnie nacisn klawisz nacisn klawisz Definicja kierunku; w oknie dialogowym Kierunek zdefiniowa nastpujce parametry: Kierunek/X: 1 Kierunek/Y: 1 Kierunek/Z: 0,67 Opcja Uyj wartoci znormalizowane: wyczona Opcja Rozbicie na kierunki/Aktywne: wczona (rozbicie przypadku sejsmicznego na kierunki pozwala na automatyczn generacj trzech przypadkw sejsmicznych rnicych si kierunkiem wymuszenia)
strona: 178
Opcja Rozbicie na kierunki/Tworzenie kombinacji/Kombinacja kwadratowa/Aktywna: wczona (kombinacja kwadratowa jest kombinacj pomidzy przypadkami wymusze w rnych kierunkach) Opcja Rozbicie na kierunki/Kombinacja: CQC (wybr typu kombinacji) nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Kierunek nacisn klawisz OK w oknie dialogowym Parametry analizy spektralnej. Aby rozpocz obliczenia postaci drga wasnych konstrukcji i oblicze sejsmicznych konstrukcji zgodnie ze zdefiniowanym spektrum w analizie spektralnej, naley nacisn klawisz Obliczenia w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe. Dla tak przyjtego spektrum w analizie spektralnej otrzymane wyniki oblicze konstrukcji s porwnywalne z wynikami otrzymanymi dla zdefiniowanej wczeniej analizy sejsmicznej.
4.4. Restart oblicze

Opcja suy do ponownego uruchomienia oblicze wybranych przypadkw z zachowaniem rezultatw dla uprzednio obliczonych przypadkw. Opcja jest dostpna po wykonaniu penych oblicze, gdy status rezultatw (widoczny na grnej belce okna programu) brzmi: Wyniki MES: aktualne. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy: Analiza / Restart oblicze. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si pokazane poniej okno.
Restart oblicze umoliwia zmian parametrw obliczeniowych lub metod rozwizywania dla dowolnego typu analizy i uruchomienie oblicze tylko dla wybranych przypadkw. Dziaanie takie jest szczeglnie przydatne dla analizy dynamicznej albo nieliniowej duych konstrukcji, ze wzgldu na czasochonno rozwizania. Wykorzystujc opcj restartu obliczamy tylko wybrane przypadki, a wyniki pozostaych pozostaj dostpne i niezmienione. W przypadku analizy nieliniowej zdarza si, e pewne przypadki obcieniowe nie osigaj zbienoci dla ustalonych metod i parametrw obliczeniowych. W takiej sytuacji za pomoc opcji restartu mona zmieni parametry obliczeniowe (przykadowo: liczb przyrostw obcienia lub kryterium zatrzymania analizy), a nastpnie tylko dla tych przypadkw uruchomi ponowne obliczenia. W przypadku analiz dynamicznych moe si okaza, e obliczona liczba postaci drga wasnych nie spenia kryterium zaoonego udziau mas i nie daje penego obcienia w analizie sejsmicznej. Opcja restartu daje moliwo doliczenia kolejnych wartoci wasnych z zachowaniem postaci drga obliczonych uprzednio. Po wywoaniu opcji pojawia si okno dialogowe z list zdefiniowanych przypadkw.
strona: 179
Wybr przypadku na licie polega na podwietleniu przypadku. Nacinicie klawisza Ustal parametry lub dwukrotne nacinicie nazwy przypadku powoduje otwarcie okna dialogowego, w ktrym okrelone mog zosta parametry obliczeniowe danego przypadku. Zawarto okna dialogowego zaley od typu zdefiniowanej analizy: - analiza statyczna - analiza wyboczeniowa - analiza harmoniczna - analiza modalna oraz analiza modalna z uwzgldnieniem si statycznych - analiza sejsmiczna. Okna dialogowe parametrw dla poszczeglnych typw analizy zawieraj taki sam zestaw opcji jak podczas definicji wybranego przypadku; dowolny parametr moe zosta zmieniony do restartu oblicze. Dodatkowa opcj jest doliczanie postaci wasnych analizy modalnej. Opcja ta polega na obliczeniu wikszej liczby postaci wasnych bez ponownych oblicze istniejcych ju postaci. Po wczeniu opcji Restart oblicze z doliczaniem postaci mona okreli dan liczb postaci (wszystkie inne parametry s niedostpne). Naley poda pen liczb danych postaci, a nie tylko liczb postaci, ktra ma zosta dodatkowo doliczona. W obecnej wersji programu opcja doliczenia postaci wasnych jest zawsze realizowana za pomoc metody iteracji podprzestrzennej blokowej (zmieniana jest metoda rozwizywania analizy modalnej, jeeli istniejce postaci byy obliczone inn metod). Po dokonaniu zmian parametrw analizy i naciniciu klawisza OK okno parametrw jest zamykane, a edytowany przypadek zostaje wczony (pojawia si symbol ); oznacza to, e bdzie powtrnie liczony. Jeeli zmiana parametrw obliczeniowych danego przypadku wymaga ponownych oblicze innych przypadkw (przykadowo: analiza modalna i sejsmiczna), to wszystkie one zostaj zaznaczone do ponownego obliczenia. Mona zrezygnowa z restartu oblicze dla danego przypadku przez wyczenie pola wyboru na licie przypadkw. Jeeli zostay zmienione parametry przypadku, ale przypadek zosta wyczony na licie obliczanych przypadkw, to taki przypadek zostanie zaznaczony ikon w kolorze czerwonym. Nacinicie klawisza Restart oblicze powoduje uruchomienie oblicze tylko tych przypadkw, ktre zostay wybrane na licie. Wyniki pozostaych przypadkw pozostaj dostpne i niezmienione. Nacinicie klawisza Anuluj powoduje zamknicie okna z list przypadkw (dokonane zmiany parametrw obliczeniowych nie s zapamitywane).
4.5. Wizualizacja procesu obliczeniowego

Po rozpoczciu oblicze zdefiniowanej konstrukcji na ekranie pojawia si okno dialogowe Robot Obliczenia, w ktrym pokazywane s poszczeglne etapy oblicze konstrukcji.
strona: 180
Okno dialogowe mona podzieli na trzy zasadnicze czci: grn niezalen od wybranego typu analizy i solwera), w ktrej podawane s nastpujce informacje: aktualna data i godzina oraz typ analizy konstrukcji; dodatkowo pokazywana jest nazwa aktualnie analizowanego zadania rodkow, ktra zaley od wybranego typu analizy i solwera (wybr solwera jest dokonywany w oknie dialogowym Preferencje zadania na zakadce Analiza konstrukcji); w tej czci okna podawane s informacje dotyczce poszczeglnych etapw oblicze konstrukcji, a aktualnie wykonywany etap analizy jest podwietlany. Dostpne s nastpujce metody analizy konstrukcji (typy solwera): Obliczenia statyczne - metoda frontalna - metoda skyline - metoda sparse - metoda iteracyjna Obliczenia dynamiczne (podstawowe metody) - metoda iteracyjna podprzestrzenna lub metoda iteracji podprzestrzennej blokowej - metoda Lanczosa - metoda redukcji bazy Obliczenia nieliniowe - metoda przyrostowa
strona: 181
doln, niezalen od wybranego typu analizy i solwera; w tej czci okna podawane s nastpujce informacje. w lewym dolnym rogu okna dialogowego podawane s nastpujce informacje dotyczce wielkoci rozwizywanego zadania: - liczba wzw, - liczba elementw, - liczba rwna w rozwizywanym ukadzie rwna, - szeroko pasma macierzy (metoda SKYLINE) lub szeroko frontu (metoda FRONTALNA), przed rozpoczciem i po zakoczeniu optymalizacji. w prawym dolnym rogu okna dialogowego podawane s rwnie informacje dotyczce wymaganej i wykorzystywanej wielkoci pamici RAM oraz zasobw dyskowych. Szacowany jest rwnie czas trwania oblicze.
Nacinicie klawisza Pauza w trakcie oblicze konstrukcji powoduje zatrzymanie analizy konstrukcji, natomiast nacinicie klawisza Stop powoduje przerwanie oblicze.
strona: 182
WYBRANE POZYCJE LITERATURY K.J. BATHE, Finite Element Procedures in Engineering Analysis, Prentice Hall, New Jersey 1982 E.L.WILSON, An eigensolution strategy for large systems, Computers&Structures, Vol.16, No. 1-4, pp. 259-265, 1983 E.L. WILSON, A new method of dynamic analysis for linear and non-linear systems. Finite Elements in Analysis and Design, 1, 1985, 21-23, North-Holland E.L.WILSON, Three dimensional dynamic analysis of structures, Computers and Structures, Inc., Berkeley, California, USA, 1996 R.W.CLOUGH, J.PENZIEN, Dynamics of Structures, McGraw-Hill Book Comp., 1975 S. YU. FIALKO, Investigations of the Initial Imperfections Influence to Natural Vibrations of Ribbed Conical Shells, Soviet Applied Mechanics, 1982, 18, N11, pp.118 - 122 (In Russian) S. YU. FIALKO, Non-steady vibrations of ribbed conical shells under the influence of local loads, Soviet Applied Mechanics, 1987, v23, N6, p. 547-552 S. YU. FIALKO, High-performance aggregation element-by-element iterative solver for large-scale complex shell structure problems, Archives of Civil Engineering, XLV, 2, 1999, p.193-207 S. YU. FIALKO, High-performance aggregation element-by-element Ritz-gradient method for structure dynamic response analysis, CAMES (Computer assisted mechanics - engineering sciences), IV, 2000 G. GAMBOLATI, G. PINI, F. SARTORETTO, An improved iterative optimization technique for the leftmost eigenpairs of large symmetric matrices, J. Comp. Phys., 74: 41 - 60, 1988 G. GAMBOLATI, G. PINI, F. SARTORETTO, Accelerated simultaneous iterations for large finite element eigenproblems, J. Comp. Phys., 81: 53 - 69, 1989 M. PAPADRAKAKIS, A partial preconditioned conjugate gradient method for large eigenproblems, Comp. Meth. Appl. Mech. Eng., 62: 195 - 207, 1987 M. PAPADRAKAKIS, Solving large-scale problems in mechanics, John Wiley & Sons Ltd, 1993 S. BITZARAKIS, M. PAPADRAKAKIS, A. KOTSOPULOS, Parallel solution techniques in computational structural mechanics, Comp. Methods Appl. Mech. Engrg. 1997, 148, p.75-104 T.J.R. HUGHES, M. FERENCZ, Implicit solution of large-scale contact and impact problems employing an EBE preconditioned iterative solver, IMPACT 87 Int. Conference on Effects of Fast Transient Loading in the Context of Structural Mechanics, Lausanne, Switzerland, August 26-27, 1987 T.J.R. HUGHES, M. FERENCZ, J.O.HALLQUIST, Large-scale vectorized implicit calculations in solid mechanics on a CRAY X-MP/48 utilizing EBE preconditioned conjugate gradients, Comput. Meths. Appl. Mech. Engrg., 61 B. N. PARLETT, The Symmetric Eigenvalue Problem, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, N.J. 07632, 1980 V. E. BULGAKOV, M. E. BELYI, K. M. MATHISEN, Multilevel aggregation method for solving large-scale generalized eigenvalue problems in structural dynamics, Int. J. Numer. Methods Eng., 40: 453 - 471, 1997 V. E. BULGAKOV, Iterative aggregation technique for large-scale finite element analysis of mechanical systems, Comput. Struct, 52: N4, 829-840, 1994 V. E. BULGAKOV, G. KUHN, High-performance multilevel iterative aggregation solver for large finiteelement structural analysis problems, Int. J. Numer. Methods Eng., 38: 3529-3544, 1995
strona: 183
5. ANALIZA WYNIKW
Po zakoczeniu oblicze konstrukcji wyniki analizy mona oglda w dwojakiej formie: w postaci graficznej (wykresy prezentowane dla poszczeglnych prtw konstrukcji) oraz w postaci tabelarycznej (tabele prezentujce poszczeglne skadowe przemieszcze, reakcji, si wewntrznych itp.). Najprociej jest przeglda wyniki po wybraniu ekranu REZULTATY / REZULTATY (w przypadku konstrukcji prtowych) lub REZULTATY / MAPY (w przypadku konstrukcji pytowo-powokowych lub objtociowych). Ekran monitora podzielony zostanie na trzy czci (rysunek poniej przedstawiany jest dla konstrukcji prtowej): edytor graficzny, w ktrym prezentowana jest tworzona konstrukcja, okno dialogowe Wykresy (lub Mapy) oraz tabela Reakcje.
W programie istnieje opcja zabezpieczajca przed utrat wynikw oblicze konstrukcji (pojawieniem si statusu oblicze konstrukcji: Nieaktualne), gdy po wykonanych obliczeniach dokonana jest w programie operacja, ktra zmienia dane o konstrukcji zapisane w pliku *.RTD. W programie dostpny jest globalny status blokady wynikw. Istniej trzy metody jego ustawienia: rcznie przez uytkownika - w menu Rezultaty znajduje si opcja Rezultaty zamroone, ktra moe by wczana/wyczana; tym samym wyniki oblicze konstrukcji s odpowiednio blokowane lub odblokowywane (UWAGA: opcja jest dostpna tylko wtedy, gdy wyniki oblicze konstrukcji s Aktualne) automatycznie na podstawie ustawie w oknie dialogowym Preferencje zadania - na zakadce Analiza konstrukcji znajduje si opcja Automatyczne zamraanie wynikw oblicze konstrukcji; jeeli opcja jest wczona, to po kadych obliczeniach konstrukcji (czyli wtedy, gdy status wynikw oblicze konstrukcji zmienia si na Aktualne) wyniki oblicze konstrukcji automatycznie s zamraane; domylnie opcja jest wczona pautomatycznie na akcj uytkownika - dotyczy tylko odmraania wynikw oblicze; jeeli wyniki oblicze s zamroone i uytkownik dokona dowolnej operacji, ktrej efektem bdzie zmiana w danych dotyczcych konstrukcji, to na ekranie pojawi si komunikat z ostrzeeniem o ewentualnej utracie aktualnoci wynikw oblicze; zaakceptowanie powoduje zmian danych dotyczcych konstrukcji i odmroenie wynikw oblicze (nie zaakceptowanie powoduje, e zmiana w konstrukcji nie zostanie dokonana i status wynikw nie bdzie zmieniony).
strona: 184
Podkreli naley fakt, e jeli dokonana zostanie dowolna operacja w programie, ktra prowadzi do zmiany danych dotyczcych konstrukcji, to na ekranie pojawi si komunikat z ostrzeeniem (jeli oczywicie wyniki s zamroone). Oznacza to na przykad, e jeli zdefiniowana bdzie kombinacja rczna (operacja po obliczeniach konstrukcji poprawna), to ostrzeenie si rwnie pojawi. Oczywicie uytkownik bdzie mg zaakceptowa ostrzeenie i zdefiniowa kombinacj, a nastpnie rcznie zamrozi wyniki oblicze.
5.1. Wykresy
Okno Wykresy suy do prezentowania deformacji konstrukcji oraz przedstawiania na prtach konstrukcji wykresw wybranych si i napre. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Wykresy na prtach lub wybranie ekranu REZULTATY-WYKRESY. Okno dialogowe Wykresy skada si z szeciu zakadek: NTM, Deformacja, Naprenia, Reakcje, Zbrojenie i Parametry. W dolnej czci okna znajduj si opcje: Wielko wykresw: + - nacinicie tego klawisza powoduje, e zmniejszana jest liczba jednostek na 1 cm wykresu wybranej wielkoci Wielko wykresw: - - nacinicie tego klawisza powoduje, e zwikszana jest liczba jednostek na 1 cm wykresu wybranej wielkoci otwrz nowe okno - na ekranie pojawi si nowe, dodatkowe okno, w ktrym prezentowane bd wykresy wybranych w oknie Wykresy wielkoci staa skala - jeeli ta opcja jest wczona, to skala bdzie zachowywana dla wszystkich prezentowanych wykresw po zmianie przypadku obcieniowego (opcja jest wygodna przy porwnywaniu otrzymanych wynikw wybranej siy przekrojowej dla rnych przypadkw obcieniowych). Przykadowo po wybraniu zakadki NTM na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe.
strona: 185
W tym oknie wybrane mog zosta wyznaczone siy wewntrzne, ktrych wykresy prezentowane bd na prtach konstrukcji. Nacinicie klawisza Zastosuj powoduje prezentowanie w oknie edytora graficznego wykresy wybranych wielkoci. Po wybraniu zakadki Deformacja do prezentacji wybrane mog zosta przemieszczenia otrzymane w trakcie statycznej analizy konstrukcji oraz postaci drga wasnych uzyskane dla przypadkw dynamicznych analizy konstrukcji. Dla niektrych typw analizy konstrukcji dostpnych w programie Robot uzyskujemy wyniki zarwno analizy statycznej i dynamicznej/wyboczeniowej. Przykadami takich typw analizy konstrukcji s: analiza wyboczeniowa (rezultaty statyki + postaci wyboczenia) analiza modalna z uwzgldnieniem statyki (rezultaty statyki + postaci drga) analiza sejsmiczna (rezultaty dla si pseudostatycznych w kadej postaci + postaci drga przypadku modalnego). Aby usystematyzowa prezentacj wynikw dla przypadkw analizy konstrukcji, ktre posiadaj wyniki analizy statycznej (wykresy) i analizy dynamicznej/wyboczeniowej (postaci wasne), w menu znajduj si dwie opcje (menu Obcienia / Wybierz typ rezultatw): - Przemieszczenia - Postaci wasne. Wymienione opcje (przemieszczenia, postaci wasne) s aktywne zalenie od typu analizy w aktywnym przypadku: dla analizy modalnej: tylko typ Postaci wasne dla analizy sejsmicznej: tylko typ Przemieszczenia z dostpn selekcj postaci dla analizy spektralnej: tylko typ Przemieszczenia z dostpn selekcj postaci dla analizy wyboczeniowej: Przemieszczenia + Postaci wasne
strona: 186
dla analizy modalnej z uwzgldnieniem si statycznych: Przemieszczenia + Postaci wasne dla pozostaych typw analizy: tylko typ Przemieszczenia bez selekcji postaci. Oglnie mona powiedzie, e w trybie postaci wasne nie s widoczne wszelkie wyniki graficzne dla si i napre. Pokazywane s tylko przemieszczenia dla wektorw wasnych w kolejnych postaciach. Na tej zakadce dostpne s rwnie opcje do animacji wykresw deformacji konstrukcji prezentowanych na ekranie. Aby uruchomi animacj, naley poda dwa parametry animacji: liczb tworzonych klatek oraz liczb klatek na sekund. Po naciniciu klawisza Start program przygotowuje animacj wybranej wielkoci na podstawie podanych parametrw i rozpoczyna wykonywanie animacji. W trakcie prezentacji animacji na ekranie pojawia si pasek narzdziowy umoliwiajcy zatrzymanie, wznowienie odtwarzania animacji, przewinicie animacji itp. Mona rwnie zapisa stworzon animacj deformacji konstrukcji do pliku o rozszerzeniu *.avi. Istnieje take moliwo wczytania i odtworzenia pliku *.avi, w ktrym zapisano stworzon wczeniej deformacj konstrukcji. Po wybraniu zakadki Naprenia do prezentacji wybrane mog zosta skadowe napre otrzymane w trakcie statycznej analizy konstrukcji. Na zakadce Reakcje wybrane mog zosta nastpujce wielkoci do prezentacji: reakcje: siy reakcji - wartoci si reakcji podporowych i momenty reakcji - wartoci momentw podporowych residua: siy resztkowe - sumy si w poszczeglnych wzach konstrukcji (sprawdzenie rwnowagi si w wzach konstrukcji) i momenty resztkowe - sumy momentw w poszczeglnych wzach konstrukcji (sprawdzenie rwnowagi momentw w wzach konstrukcji) siy pseudostatyczne - siy od prostego przypadku obcienia wygenerowanego na podstawie postaci przypadku analizy sejsmicznej lub spektralnej. Siy i momenty s prezentowane w globalnym ukadzie wsprzdnych. Po wybraniu zakadki Zbrojenie na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 187
W tym oknie wybrane mog zosta wielkoci otrzymane po obliczeniach teoretycznej powierzchni zbrojenia prtw elbetowych: w pierwszym od gry polu: zbrojenie teoretyczne - zbrojenie grne (wzdu boku o dugoci b), zbrojenie dolne (wzdu boku o dugoci h) zbrojenie rzeczywiste - zbrojenie grne (wzdu boku o dugoci b), zbrojenie dolne (wzdu boku o dugoci h) w drugim od gry polu: teoretyczny i rzeczywisty stopie zbrojenia w trzecim od gry polu: teoretyczny i rzeczywisty rozstaw strzemion (zbrojenia poprzecznego) w pierwszym od dou polu: liczb prtw grnych (zbrojenie grne) - wzdu boku o dugoci b liczb prtw dolnych (zbrojenie dolne) - wzdu boku o dugoci h. Po wybraniu zakadki Parametry na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe.
strona: 188
W powyszym oknie moe by wybrany sposb prezentacji wykresw na konstrukcji: w polu Opisy wykresw mona zdecydowa, w jaki sposb prezentowane na wykresie bd opisy wartoci: brak - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw wielkoci dostpnych w oknie Wykresy nie bd prezentowane karteczki - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw wielkoci dostpnych w oknie Wykresy bd prezentowane w postaci karteczek prezentujcych wartoci w wybranych punktach prtw; opisy s odsunite od wykresw tekst - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw wielkoci dostpnych w oknie Wykresy bd prezentowane w postaci wartoci w wybranych punktach prtw; opisy umieszczone s prostopadle do prta Dla dwch opcji (karteczki i tekst) dostpne staje si pole wyboru Wartoci, ktre suy do ograniczenia wywietlania liczby opisw wykresw prezentowanych na widoku. Dostpne s nastpujce opcje: wszystkie (opisy wykresw s wywietlane na kadym elemencie obliczeniowym na jego pocztku i kocu oraz w miejscach wartoci maksymalnej i minimalnej), lokalne ekstrema (opisy wykresw s wywietlane tylko dla wartoci maksymalnej i minimalnej na prcie; opcja jest szczeglnie przydatna, jeli prty s podzielone na du liczb elementw obliczeniowych i nie interesuj nas wartoci porednie, a tylko wartoci ekstremalne na caym prcie), globalne ekstrema (opisy s wywietlane tylko dla globalnej wartoci maksymalnej i minimalnej, pokazujc wartoci ekstremalne dla caej konstrukcji) w dolnej czci pola Opisy wykresw znajduj si dwie opcje (Max i Min) pozwalajce na wybr koloru karteczek i opisu wartoci maksymalnych i minimalnych na wykresie (wybr koloru moe by rwnie dokonany w oknie dialogowym Preferencje na zakadce Parametry wywietlania / Wykresy dla pyt / punkty minimalne / maksymalne) w polu Wartoci dodatnie i ujemne mona zdecydowa, czy kolorem rozrniane bd dodatnie i ujemne wartoci prezentowanej wielkoci w polu Wypenianie mona okreli sposb wypenienia wykresu: kreskowe lub pene. Kady wykres prezentowany w edytorze graficznym mona wydrukowa. Istniej dwie drogi, aby tego dokona: bdc w edytorze graficznym naley wybra komend Plik / Drukuj - spowoduje to wydrukowanie zawartoci edytora graficznego
strona: 189
bdc w edytorze graficznym naley wybra komend Plik / Zrzu ekran, a nastpnie komend Plik / Kompozycja wydruku. Wicej szczegw dotyczcych wydrukw w systemie Robot zostanie podanych w rozdziale 8. tego podrcznika.
5.2. Tabele
Po zakoczeniu oblicze standardowo otwierana jest tabela zawierajca reakcje w wzach podporowych wyznaczone podczas analizy konstrukcji. Tabele z innymi wynikami oblicze konstrukcji (przemieszczenia, naprenia, siy wewntrzne itp.) mona przedstawi na ekranie po wybraniu opcji Widok / Tabele i wyselekcjonowaniu w oknie dialogowym wielkoci, dla ktrych ma by prezentowana tabela. Przykadow tabel z wartociami reakcji pokazano na poniszym rysunku.
Na dole tabeli wynikowej znajduj si cztery zakadki: Wartoci, Obwiednia, Ekstrema globalne i Info. Aby przewin pole z zakadkami, naley klikn w strzaki wskazujce odpowiednio na przewijanie w prawo lub w lewo. Wybranie zakadki Wartoci powoduje prezentacj wartoci wielkoci wynikowych (reakcji, si wewntrznych itp.) dla wszystkich wzw/prtw konstrukcji i przypadkw obcieniowych zdefiniowanych dla konstrukcji. Po wybraniu zakadki Obwiednia prezentowane bd maksymalne i minimalne wartoci wybranych do prezentacji w tabeli wielkoci dla wszystkich wzw/prtw konstrukcji. Wybranie zakadki Ekstrema globalne powoduje wywietlenie minimalnych i maksymalnych wartoci wybranych do prezentacji w tabeli wielkoci ze wszystkich wartoci otrzymanych w trakcie analizy konstrukcji. Zakadka Info pokazuje informacje dla ktrych wzw, prtw i przypadkw obcienia prezentowane bd w tabeli wielkoci uzyskane w trakcie analizy konstrukcji. Standardowo w tabeli na zakadce Wartoci prezentowane s wyniki oblicze dla wszystkich wzw/prtw i przypadkw obcienia zdefiniowanych w konstrukcji. Aby z otrzymanych wynikw analizy konstrukcji wybra te najbardziej interesujce uytkownika, naley bdc kursorem w tabeli nacisn prawy klawisz myszki i w pojawiajcym si na ekranie menu kontekstowym wybra opcj Filtry. Otwarte zostanie okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku (jest to przykadowe okno dialogowe dla tabeli z reakcjami w wzach podporowych konstrukcji).
strona: 190
W tym oknie okrelony moe by zakres prezentowanych w tabeli wynikw: wybrane mog zosta wzy/prty i przypadki obcienia dla ktrych przedstawiane bd wyniki w tabeli. Mona tego dokona wykorzystujc klawisze znajdujce si w grnej czci okna (Wszystko, Nic, Inwersja, Poprzednia) lub opcje znajdujce si na zakadce Atrybuty. Wybrane wzy/prty, przypadki obcienia zostan wpisane do odpowiedniego pola znajdujcego si w grnej czci okna dialogowego Filtry. Tabela z wynikami analizy konstrukcji moe by dowolnie komponowana. Po zakoczeniu oblicze konstrukcji na ekranie pojawia si tabela z wartociami reakcji dla wzw podporowych konstrukcji. W tej tabeli dodane mog zosta kolejne kolumny zawierajce dane i pozostae wyniki oblicze. Aby tego dokona, naley bdc kursorem w tabeli nacisn prawy klawisz myszki i z menu kontekstowego wybra komend Kolumny. Powoduje to otwarcie okna dialogowego przedstawionego na poniszym rysunku, w ktrym mona wybra wielkoci do prezentacji w tabeli. Okno skada si z kilku zakadek (Oglne, Przemieszczenia, Reakcje itp.). Po wybraniu jednej lub kilku wielkoci w tym oknie (pojawia si przy nich symbol "") na dowolnej z zakadek i naciniciu klawisza OK w tabeli pojawi si dodatkowe kolumny, w ktrych prezentowane bd wybrane przez uytkownika wielkoci. Jako przykad pokazano poniej zakadk Podpory (nie dokonano wyboru adnej z opcji w oknie dialogowym).
strona: 191
W dolnej czci powyszego okna znajduj si dwie opcje: kolumny zostan dodane do tabeli - wybranie tej opcji powoduje, w tabeli zostan dodane dodatkowe kolumny zawierajce wyselekcjonowane w powyszym oknie dialogowym wielkoci kolumny zastpi istniejce - wybranie tej opcji powoduje, w tabeli zostan usunite dotychczas prezentowane kolumny, a ich miejsce zajm kolumny z wybranymi w oknie dialogowym wielkociami. Podobnie jak dla wykresw zawarto kadej tabeli mona wydrukowa. Drukowanie tabeli mona wykona w dwojaki sposb: majc aktywn tabel wybra w menu komend Plik / Drukuj; spowoduje to wydrukowanie zawartoci aktualnie prezentowanej w tabeli zakadki (UWAGA: zawartoci tabeli nie mona wydrukowa, gdy tabela jest w trybie Edycji) majc aktywn tabel wybra z menu komend Plik / Zrzu ekran (powoduje to zapis zawartoci tabeli do wykorzystania w wydruku zoonym), a nastpnie komend Plik / Kompozycja wydruku. Wicej szczegw dotyczcych kompozycji wydruku przedstawiono w rozdziale 8. tego podrcznika. Istnieje rwnie moliwo skopiowania caej lub czci tabeli do arkusza kalkulacyjnego (Excel, Lotus itp.). Aby to uczyni, naley podwietli ca tabel lub jej cz, nacisn kombinacj klawiszy Ctrl+C lub nacisn ikon Kopiuj , a nastpnie po otwarciu arkusza kalkulacyjnego nacisn kombinacj .
klawiszy Ctrl+V lub ikon Wklej
strona: 192
Ciekaw opcj, ktrej wyniki przedstawiane s w postaci tabeli, jest Oszacowanie kosztw. Opcja suy do szacowania kosztw projektowanej konstrukcji. Opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Narzdzia / Oszacowanie kosztw. Aby otrzyma kosztorys, naley na pocztku zdefiniowa w oknie dialogowym Oszacowanie kosztw pewne grupy przekrojw (na og profile stalowe maj rne ceny w zalenoci od typu przekroju) oraz warstwy ochronne zabezpieczajce profile. Po zdefiniowaniu grup i rodzajw warstw ochronnych naley przypisa przekroje do waciwych grup. Przypisanie przekrojw do odpowiednich grup i warstw ochronnych koczy szacowanie kosztw. Kosztorys w formie tabeli jest dostpny po naciniciu klawisza Zastosuj w oknie dialogowym Oszacowanie kosztw lub wybraniu komendy menu Widok / Tabele i wybraniu opcji Oszacowanie kosztw w oknie dialogowym Tabele - dane i rezultaty.
5.3. Mapy na prtach

Opcja suy do prezentowania kolorowych map si przekrojowych, napre, deformacji itp. dla elementw konstrukcji prtowych. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Mapy na prtach . z paska narzdziowego przez nacinicie ikony Mapy na prtach Okno dialogowe Mapy na prtach skada si z czterech zakadek: NTM/Naprenia, Wymiarowanie, Skala i Parametry. Dla konstrukcji prezentowana moe by w jednym oknie tylko jedna wielko wybrana w prezentowanym poniej oknie (przykadowo pokazano zakadk NTM/Naprenia).
W tym oknie wybrane mog zosta wielkoci, dla ktrych prezentowane bd mapy: w polu Skadowe si: FX, FY, FZ, MX, MY, MZ w polu Naprenia normalne: naprenia maksymalne (od My i Mz), osiowe FX/AX w polu Naprenia cinajce/skrcajce: naprenia cinajce TY i TZ, naprenia skrcajce T.
strona: 193
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Deformacja konstrukcji. Wczenie tej opcji powoduje, e na ekranie prezentowana bdzie konstrukcja odksztacona pod wpywem przyoonego obcienia. W tej czci okna znajduje si rwnie klawisz Normalizuj, ktrego nacinicie powoduje, i wykresy wybranej wielkoci bd prezentowane w taki sposb, e skala dostosowywana bdzie do maksymalnej i minimalnej wartoci wybranej wielkoci. Na zakadce Wymiarowanie wybrane mog zosta do prezentacji nastpujce wielkoci zwizane z wymiarowaniem prtw konstrukcji: wspczynnik wytenia, dugo prta, smuko Lay, smuko Laz. Jeeli wybrana zostanie opcja Plastyczny wspczynnik wytenia, to na ekranie prezentowana bdzie wielko oznaczajca procent wkien w przekroju poprzecznym prta, ktre ulegy uplastycznieniu. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si opcja Siy z uwzgldnieniem zespolenia z pyt. Wczenie opcji FRx, FRz lub MRy powoduje prezentacj si lub momentu zredukowanych do rodka cikoci elbetowej belki, w ktrej uwzgldniono wspprac z pyt elbetow. Opcje znajdujce si na zakadce Skala pozwalaj na okrelenie zestawu kolorw oraz zakresu wartoci dla mapy wybranej wielkoci. W oknie dialogowym Mapy na prtach na zakadce Parametry (patrz rysunek poniej) moe by wybrany sposb prezentacji map na prtach konstrukcji: w polu Opisy wykresw mona zdecydowa, w jaki sposb prezentowane bd opisy wartoci brak - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy map wielkoci dostpnych w oknie Mapy na prtach nie bd prezentowane karteczki - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy map wielkoci dostpnych w oknie Mapy na prtach bd prezentowane w postaci karteczek prezentujcych wartoci w wybranych punktach prtw tekst - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wielkoci dostpnych w oknie Mapy na prtach bd prezentowane w postaci wartoci w wybranych punktach prtw opisy bez map - jeeli ta opcja zostanie wczona, to dla prtw konstrukcji bd prezentowane jedynie opisy (w postaci karteczek lub tekstu na prtach) bez map wybranej wielkoci w polu Grubo wykresw - dostpne jest pole, w ktrym mona wpisa liczb okrelajc stosunek gruboci linii prezentujcej map wybranej wielkoci do gruboci linii przedstawiajcych prty konstrukcji.
strona: 194
5.4. Mapy (panele)

Okno dialogowe Mapy suy do prezentowania map si, momentw, napre dla konstrukcji pytowopowokowych. Opcja dostpna jest poprzez: wybranie komendy menu Rezultaty / Mapy nacinicie ikony Mapy wybranie ekranu REZULATY / REZULTATY-MAPY. Okno dialogowe Mapy skada si z siedmiu zakadek: Szczegowe, Ekstremalne, Zoone, Parametry, Skala, Deformacje i Krzye. Wyniki otrzymane dla powierzchniowych elementw skoczonych s przedstawiane w lokalnych ukadach wsprzdnych, ktre mog by definiowane i zmieniane przez uytkownika w dowolnym momencie prezentowania wynikw. Wyniki otrzymane dla konstrukcji, w ktrych wystpuj powierzchniowe elementy skoczone, mog by prezentowane w formie izolinii lub kolorowych map na wybranych elementach. Tylko jedna wielko moe by prezentowana w oknie. Aby przedstawi na ekranie map innej wielkoci, naley: wybra t wielko w oknie dialogowym Mapy i nacisn klawisz OK; mapa wybranej wielkoci zastpi map prezentowan do tej pory na ekranie wybra t wielko w oknie dialogowym Mapy, a nastpnie wczy opcj Otwrz nowe okno. Mapa wybranej wielkoci prezentowana bdzie w nowym oknie; mapa poprzedniej wielkoci zostanie zachowana na ekranie. Prezentowane mapy/izolinie mog by wywietlane z opisem wartoci poszczeglnych izolinii. Mapy tworzone mog by z uyciem opcji Wygadzanie. Wyniki dla powierzchniowych elementw skoczonych s wyznaczane w punktach Gaussa znajdujcych si wewntrz kadego elementu (wyniki szacowane we wsplnym wle stykajcych si elementw mog si nieco rni w kadym z elementw, a izolinie
strona: 195
mog by niecige). Aby uzyska gadk map wybranej wielkoci, naley wybra opcj Z wygadzaniem (powoduje to urednienie wartoci w wle ze wszystkich wartoci uzyskanych w dochodzcych do wza elementach). Opcja Wygadzanie moe by wykonywana w nastpujcy sposb: brak wygadzania wygadzanie globalne (na caoci konstrukcji) wygadzanie wewntrz panela - nie s uwzgldniane brzegi pomidzy kolejnymi panelami wygadzanie wg selekcji - wygadzanie odnosi si bdzie do wybranych elementw. Dostpne s rwnie trzy opcje: z opisem - jeeli ta opcja jest wczona, to mapy prezentowane bd z opisem wartoci poszczeglnych izolinii z normalizacj - jeeli ta opcja jest wczona, to mapy wybranej wielkoci bd automatycznie prezentowane w taki sposb, e skala dostosowywana bdzie do maksymalnej i minimalnej wartoci wybranej wielkoci z siatk ES - jeeli ta opcja jest wczona, to oprcz mapy wybranej wielkoci, prezentowana jest wygenerowana siatka elementw skoczonych. Poszczeglne zakadki znajdujce si w oknie dialogowym Mapy su do: zakadka Szczegowe - prezentacji mog zosta wybrane nastpujce wielkoci: naprenia, siy membranowe, momenty, naprenia i siy cinajce, przemieszczenia i obroty; dokonany moe zosta rwnie wybr gwnego kierunku ukadu wsprzdnych (a dokadnie zdefiniowanie kierunku osi x), ktry bdzie wykorzystywany przez uytkownika podczas prezentacji wynikw dla powierzchniowych elementw skoczonych zakadka Ekstremalne - prezentacji mog zosta wybrane nastpujce wielkoci: naprenia, siy membranowe, momenty, naprenia i siy cinajce zakadka Zoone - prezentacji mog zosta wybrane nastpujce wielkoci zredukowane: siy membranowe, momenty i naprenia; wybrana moe rwnie zosta metoda obliczania zbrojenia pyty i powok (Wood&Armer, NEN) oraz wielkoci wymiarujce uzyskane przy wybranej metodzie oblicze (momenty zginajce, siy membranowe) zakadka Parametry - okrelenia miejsca prezentacji wynikw otrzymanych dla powierzchniowych elementw skoczonych (warstwa rodkowa, dolna, grna) dla oblicze napre zakadka Skala - zmiany parametrw prezentacji map: liczby przedziaw zmiany koloru mapy, rodzaju skali (liniowa, logarytmiczna, dowolna), maksymalnych i minimalnych wartoci przedziau, w ktrym prezentowana bdzie mapa wybranej wielkoci, kolorw przy pomocy ktrych prezentowana bdzie mapa wielkoci oraz wartoci dla tych kolorw; warto tu nadmieni o moliwoci wyboru skali automatycznej; jako e w trakcie tworzenia map czsto gubiona jest m.in. informacja dotyczca znaku prezentowanych wartoci, skala automatyczna jest generowana w taki sposb, by wartoci ujemne wielkoci przedstawianej w postaci mapy byy oznaczane kolorami zimnymi (odcienie koloru niebieskiego), a wartoci dodatnie kolorami ciepymi (odcienie koloru czerwonego); tak stworzona skala mapy pozwala na znalezienie obszarw zmiany znaku, jak rwnie na okrelenie stosunku wartoci ekstremalnych. Automatyczna skala kolorw tworzona jest dopiero po wyznaczeniu wartoci ekstremalnych (vmin, vmax) dla danej wielkoci. Kolory pomidzy vmin i vmax przydzielane s poprzez rwnomierny podzia skali (liczba zero jest jedn z wartoci granicznych na skali) zakadka Deformacje - prezentacji postaci zdeformowanej pyty/powoki oraz wczenia animacji prezentowanych deformacji zakadka Krzye - prezentacji krzyy napre, momentw lub si normalnych. Przykadow map przemieszcze normalnych dla pyty wraz z oknem dialogowym Mapy przedstawiono na poniszym rysunku.
strona: 196
Osie X i Y s lokalnymi osiami okrelonymi przy uyciu opcji KIERUNEK znajdujcej si na zakadce Szczegowe. Ta opcja pozwala na okrelenie gwnego kierunku lokalnego ukadu wsprzdnych (o x). Wartoci wielkoci wynikowych dla wszystkich elementw s przeliczane do tego obrconego ukadu wsprzdnych. Kierunek mona zdefiniowa poprzez podanie dowolnego wektora definiujcego gwny kierunek przy wyznaczaniu wynikw dla powierzchniowych elementw skoczonych. Wybrany wektor jest nastpnie rzutowany na element, co ostatecznie definiuje pooenie lokalnej osi x. Istnieje jedynie jedno ograniczenie - wektor gwny nie moe by prostopady do elementu (tzn. rwnolegy do lokalnej osi z elementu). Jeeli uytkownik wybierze taki kierunek, wszystkie wyniki bd zerami. Typow sytuacj przedstawiono na poniszym rysunku, gdzie wszystkie elementy le na powierzchni walca. Pocztkowo lokalne osie x s rwnolege do globalnej osi X. Te osie zostan na nowo zdefiniowane przy uyciu kierunku gwnego (kierunku odniesienia), ktry jest rwnolegy do globalnej osi Y.
Geometria siatki Z X Y Lokalny ukad wsprzdnych zdefiniowany pocztkowo Z YY XX kierunek odniesienia
Lokalny ukad wsprzdnych Globalny ukad wsprzdnych zdefiniowany poprzez opcj KIERUNEK
Poniej przedstawiono dwa rysunki definiujce konwencj znakowania si dla powierzchniowych elementw skoczonych.
strona: 197
strona: 198
5.5. Przecicia paneli

Opcja Przecicia paneli uzupenia opcj Mapy - panele (rozdzia 5.4). Umoliwia ona tworzenie wykresw si wewntrznych i przemieszcze na przeciciach przez powierzchniowe elementy skoczone. Wykresy s rysowane w dowolnych przekrojach zdefiniowanych przez uytkownika. Dla konstrukcji paskich przekrj wykonywany jest wzdu prostej lub odcinka lecego w paszczynie konstrukcji. Dla powok przekrj definiowany jest przez paszczyzn dowolnie pooon w przestrzeni. Uytkownik moe dla tej samej konstrukcji zdefiniowa kilka wykresw na przeciciach konstrukcji. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Przecicia paneli z paska narzdziowego przez nacinicie ikony Przecicia paneli .
Komenda uruchamia okno dialogowe suce do definicji przecicia oraz wyboru wielkoci prezentowanych w przeciciu. Do utworzenia wykresu dowolnej z dostpnych obecnie wartoci si wewntrznych, napre i przemieszcze lokalnych w elementach skoczonych, konieczne jest zdefiniowanie linii przekroju oraz podanie, ktra z dostpnych wartoci ma by wywietlana na wykresie. Opcja umoliwia zdefiniowanie wicej ni jednej paszczyzny (prostej) przekroju. Tak wic wykresy mog by rysowane jednoczenie wzdu kilku przekrojw. Definicja nowego przekroju dodaje ten przekrj do zdefiniowanych wczeniej. Wykresy mog by rysowane jako styczne lub normalne do paszczyzny przekroju z wykorzystaniem moliwoci wygadzania przej midzy elementami (urednienie wartoci w wle ze wszystkich wartoci uzyskanych w dochodzcych do wza elementach). Okno dialogowe prezentowane na poniszym rysunku, ktre pojawia si na ekranie po wybraniu tej opcji, skada si z dziewiciu zakadek: Definicja, Przecicia, Szczegowe, Ekstremalne, Zoone, Parametry, Wykresy, Zbrojenie i SGU. Dwie ostatnie zakadki odnosz si do wynikw obliczania zbrojenia dla zdefiniowanej pyty lub powoki. Do prezentacji wybrane mog zosta obliczone powierzchnie lub rozstawy zbrojenia, a w przypadku wybrania normy wymiarowania pyty/powoki uwzgldniajcej obliczenia wedug stanu granicznego uytkowania wielkoci zwizane ze stanem uytkowania (szeroko rozwarcia rys itp.). Aby przedstawi na ekranie wykres dowolnej wielkoci, naley: zdefiniowa przecicie przez konstrukcj pytow lub powokow wybra wielko, ktra ma by prezentowana na wykresie okreli parametry wykresu nacisn klawisz OK; wykres wybranej wielkoci zostanie przedstawiony na ekranie. DEFINICJA PRZECICIA DLA KONSTRUKCJI PASKIEJ (PYTA) Jeeli konstrukcja jest paska, paszczyzna przekroju musi by rwnolega do osi OZ. Konieczne jest wic zdefiniowanie tylko prostej - przecicia paszczyzny przekroju i paszczyzny OXY. Dodatkowo dla konstrukcji paskich moliwe jest definiowanie odcinka o okrelonej dugoci, dla ktrego wykonujemy przekrj. Z odcinkw takich moe skada si dowolna amana. Program udostpnia wiele sposobw definiowania prostej lub odcinka. Potrzebne punkty mog by wprowadzane graficznie (przez wskazanie odpowiednich wzw) lub tekstowo (przez podanie wsprzdnych punktw lub numerw wzw w odpowiednich polach okna dialogowego). Zakadka Definicja przyjmuje posta pokazan na poniszym rysunku.
strona: 199
Dla konstrukcji paskich definicja przecicia moe si odbywa na trzy sposoby: podajc dwa punkty - po wybraniu tej opcji naley poda (graficznie lub wpisujc z klawiatury wsprzdne punktw) wsprzdne dwch punktw: pocztku oraz koca odcinka, na ktrym prezentowana bdzie wybrana wielko podajc lini rwnoleg do osi oraz punkt - po wybraniu tej opcji definicja przecicia polega bdzie na wybraniu osi globalnego ukadu wsprzdnych (o X lub o Y), do ktrej linia przecicia ma by rwnolega oraz podaniu odlegoci paszczyzny przecicia od rodka ukadu wsprzdnych. Jeeli definicja przekroju bdzie wykonywana graficznie po wyborze osi wystarczy wskaza wze, przez ktry ma przechodzi przecicie podajc punkt i kierunek - po wybraniu tej opcji definiowana jest prosta, a nie odcinek. W trybie graficznym sprowadza si to do podania dwch punktw, w trybie tekstowym naley poda punkt nalecy do prostej oraz kierunek prostej (dx i dy). Zdefiniowane przecicie zostanie dopisane do listy przeci dostpnych na zakadce Przecicia. DEFINICJA PRZECICIA DLA KONSTRUKCJI PRZESTRZENNEJ (POWOKA) Jeeli konstrukcja jest przestrzenna, konieczne jest zdefiniowanie paszczyzny przekroju w postaci oglnej. W wikszoci wypadkw oznacza to, e konieczne jest zdefiniowanie jednego punktu nalecego do paszczyzny przekroju oraz kierunku wektora normalnego. Paszczyzna moe by te zdefiniowana przez podanie trzech niewspliniowych punktw nalecych do niej.
strona: 200
Program udostpnia wiele sposobw definiowania przecicia dla konstrukcji przestrzennych. Potrzebne punkty mog by wprowadzane graficznie (przez wskazanie odpowiednich wzw) lub tekstowo (przez podanie wsprzdnych punktw lub numerw wzw w odpowiednich polach okna dialogowego). Zakadka Definicja przyjmuje posta pokazan na poniszym rysunku.
Dla konstrukcji przestrzennych definicja przecicia moe si odbywa na trzy sposoby: okrelajc paszczyzn przechodzc przez dwa punkty rwnoleg do wybranej osi globalnego ukadu wsprzdnych - po wybraniu tej opcji definicja przecicia polega bdzie na okreleniu paszczyzny rwnolegej do wybranej osi globalnego ukadu wsprzdnych; definicja paszczyzny przecicia polega na podaniu wsprzdnych dwch punktw, ktre nalee bd do paszczyzny przecicia. Jeeli definicja przekroju bdzie wykonywana graficznie po wyborze osi wystarczy wskaza wze, przez ktry ma przechodzi przecicie podajc paszczyzn rwnoleg do jednej z paszczyzn osi oraz punkt - po wybraniu tej opcji definicja przecicia polega bdzie na wybraniu paszczyzny osi globalnego ukadu wsprzdnych (paszczyzny XY, XZ lub YZ)), do ktrej paszczyzna przecicia ma by rwnolega oraz podaniu odlegoci paszczyzny przekroju od rodka ukadu wsprzdnych. Jeeli definicja przecicia bdzie wykonywana graficznie po wyborze osi wystarczy wskaza wze, przez ktry ma przechodzi przecicie podajc trzy punkty - po wybraniu tej opcji naley poda (graficznie lub wpisujc z klawiatury wsprzdne punktw) wsprzdne trzech niewspliniowych punktw, ktre jednoznacznie definiuj paszczyzn przecicia.
strona: 201
Zdefiniowane przecicie zostanie dopisane do listy przeci dostpnych na zakadce Przecicia. Na zakadce Przecicia okna dialogowego Przecicia paneli przedstawiane s wszystkie zdefiniowane dla konstrukcji przecicia. Dla kadego przecicia prezentowane s trzy informacje: wczenie/wyczenie prezentacji przecicia dla konstrukcji (jeeli opcja jest wczona, to przecicie z wybranymi wykresami wielkoci prezentowane jest dla konstrukcji) kolor przecicia i wykresu prezentowanego w tym przeciciu nazwa przecicia. Na zakadce Przecicia znajduj si opcje pozwalajce na redukcj wszystkich si powstaych w przekroju do jednego punktu; tym punktem jest rodek cikoci przekroju. Siy zredukowane s przedstawiane w ukadzie wsprzdnych przecicia (o n - normalna do paszczyzny przecicia, osie 1 i 2 le w paszczynie przecicia). Opcje znajdujce si w powyszym oknie dialogowym pozwalaj na przedstawienie na ekranie si i momentw zredukowanych. Na zakadkach Szczegowe, Ekstremalne i Zoone wybrane mog zosta wielkoci, ktrych wykresy prezentowane maj by na zdefiniowanych liniach przeci. Na zakadce Parametry znajduj si opcje, ktre pozwalaj uytkownikowi na wybranie warstwy rwnolegej do powierzchni rodkowej konstrukcji powierzchniowej, dla ktrej prezentowane bd wyniki oblicze (dla oblicze napre). Na zakadce Wykresy wybrany moe zosta sposb prezentacji wykresw na konstrukcji (patrz rysunek poniej): w polu Opisy wykresw mona zdecydowa, w jaki sposb prezentowane na wykresie bd na wykresie opisy wartoci: brak - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw na przeciciach nie bd prezentowane karteczki - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw na przeciciach bd prezentowane w postaci karteczek prezentujcych wartoci w wybranych punktach przeci tekst - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw na przeciciach bd prezentowane w postaci wartoci w wybranych punktach w dolnej czci pola Opisy wykresw znajduj si dwie opcje (Max i Min) pozwalajce na wybr koloru karteczek i opisu wartoci maksymalnych i minimalnych dla wykresw na przeciciach paneli ((wybr koloru moe by rwnie dokonany w oknie dialogowym Preferencje na zakadce Parametry wywietlania / Wykresy dla pyt / punkty minimalne / maksymalne)) dodatkowo w polu opisy znajduje si opcja Nazwa wykresu; jeeli ta opcja zostanie wczona, to wykres tworzony dla zdefiniowanego przecicia bdzie na rysunku posiada nazw okrelon w polu Nazwa przecicia znajdujcym si na zakadce w polu Wartoci dodatnie i ujemne mona zdecydowa, czy kolorem rozrniane bd dodatnie i ujemne wartoci prezentowanej wielkoci w polu Pooenie wykresu mona okreli usytuowanie wykresu w stosunku do konstrukcji: normalnie - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wykres wybranej wielkoci bdzie rysowane jako styczny do paszczyzny przekroju (normalnie w stosunku do paszczyzny konstrukcji) w paszczynie - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to wykres wybranej wielkoci bdzie rysowane jako normalny do paszczyzny przekroju (w paszczynie konstrukcji). UWAGA: Przy prezentacji opisw wykresw wzdu linii przeci przedstawiane s maksymalne i minimalne wartoci dla wykresu oraz podawana jest warto caki dla wybranej skadowej po dugoci linii przecicia.
strona: 202
strona: 203
5.6. Mapy na bryach

Opcja suy do prezentowania map (izolinii) przemieszcze, napre i odksztace otrzymanych w trakcie analizy konstrukcji objtociowej. Wyniki przedstawione mog by w postaci wypenionej mapy albo izolinii wraz z widocznymi wartociami prezentowanej wielkoci. Rezultaty wywietlane s na zewntrznej powierzchni bryy lub wyselekcjonowanych elementw. Okno dialogowe prezentowane na poniszym rysunku, ktre pojawia si na ekranie po wybraniu tej opcji, skada si z czterech zakadek: Szczegowe, Gwne, Skala i Deformacja. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Mapy na bryach z paska narzdziowego przez nacinicie ikony Mapy na bryach .
Wyniki dla obiektw objtociowych (bry) mog by przedstawiane w postaci tabelarycznej i graficznej. Dostpne grupy rezultatw to: a) Naprenia - w lokalnym ukadzie wsprzdnych definiowanym przez uytkownika (globalnie dla caego modelu) - w kierunkach gwnych, gdy tensor naprenia przyjmuje posta diagonaln - jako wartoci zredukowane wedug wybranej hipotezy
strona: 204
b) Odksztacenia - w lokalnym ukadzie wsprzdnych definiowanym przez uytkownika (globalnie dla caego modelu) - w kierunkach gwnych, gdy tensor naprenia przyjmuje posta diagonaln - jako wartoci zredukowane wedug wybranej hipotezy c) Przemieszczenia - dostpne s w lokalnym ukadzie wsprzdnych definiowanym przez uytkownika (globalnie dla caego modelu) - w globalnym ukadzie wsprzdnych jako przemieszczenia cakowite, tj. dugo wektora przemieszcze. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si opcje umoliwiajce wybr postaci graficznej prezentacji wynikw (Mapy, Izolinie, Izopowierzchnie). Wczenie opcji Wartoci powoduje automatyczne wczenie opcji Z opisem; prezentowane s wwczas wartoci w rodkach elementw bez rysowania map lub izolinii. Wybrane mog by nastpujce postaci graficznej prezentacji wynikw: izolinie - wyniki otrzymane dla objtociowych elementw skoczonych prezentowane bd w formie izolinii na konturze zewntrznym bryy mapy - wyniki otrzymane dla objtociowych elementw skoczonych prezentowane bd w formie map na konturze zewntrznym bryy izopowierzchnie - wyniki otrzymane dla objtociowych elementw skoczonych prezentowane bd jako powierzchnie wewntrz bryy o tych samych wartociach (tak jak izolinie na panelach pokazuj przebieg wybranej wielkoci o tej samej wartoci, tak izopowierzchnie pokazuj taki przebieg w obszarze bryy); liczba powierzchni jest okrelana przez liczb kolorw skali (UWAGA: przy duej liczbie kolorw wyduony zostanie czas generacji izopowierzchni). Zarwno mapy jak i izolinie mog by przedstawione w formie urednionych wartoci pomidzy elementami. Urednianie wartoci (wygadzanie) moe zosta dokonane poprzez wybranie jednej z opcji z listy dostpnej w dolnej czci okna: Bez wygadzania Wygadzanie globalne Wygadzanie wewntrz bryy Wygadzanie wg selekcji Wygadzanie wg charakterystyk. Pozostae opcje znajdujce si w dolnej czci okna dialogowego to: Z opisem - wcza opisy dla izolinii albo wywietla wartoci w rodku elementu Z normalizacj - wcza automatyczne naliczanie wartoci ekstremalnych dla skali map i izolinii z siatk ES - jeeli ta opcja jest wczona, to oprcz mapy wybranej wielkoci, prezentowana jest wygenerowana siatka elementw skoczonych Otwrz nowe okno z pokazana skal - powoduje otworzenie nowego okna zawierajcego tylko wyselekcjonowane elementy i obiekty. Okno jest podzielone na dwie czci zawierajce widok oraz legend skali. W powyszym oknie dialogowym na zakadce Szczegowe wybrane mog zosta do prezentacji nastpujce wielkoci: naprenia, odksztacenia i przemieszczenia. Moliwy jest wybr tylko jednej z wartoci wynikowych na wszystkich zakadkach. Na zakadce Gwne wybrane mog zosta do prezentacji naprenia lub odksztacenia. Moliwy jest wybr tylko jednej z wartoci wynikowych na wszystkich zakadkach. Wartoci zredukowane podawane s wedug wybranej hipotezy, ktre s dostpne na licie znajdujcej si w dolnej czci okna dialogowego. Obecnie dostpne s nastpujce hipotezy: Hubera-Misesa Niezmiennik tensora I1. Pierwszy niezmiennik tensora wyznaczany jest ze wzoru:
I1 = 1 + 2 + 3 = xx + yy + zz
strona: 205
Drugi niezmiennik jest rwny:
gdzie: p = I1/3 - naprenie rednie. Warto zredukowana wedug hipotezy Hubera-Misesa jest rwna:
Na zakadkach Skala i Deformacja znajduj si opcje, ktre opisano dla wykresw (prty) lub map (prty, mapy). Dodatkowo na zakadce Deformacja znajduje si opcja Deformacja w skali konstrukcji - wczenie tej opcji powoduje, e rzeczywiste wartoci deformacji konstrukcji bd odnoszone do wymiarw konstrukcji; z t opcj zwizana jest opcja Wspczynnik powikszenia - w tym polu edycyjnym naley poda wspczynnik, przez ktry pomnoone bd wartoci deformacji konstrukcji; jeli wczona zostanie opcja Staa skala, to skala zostanie wybrana dla wszystkich prezentowanych wykresw (opcja jest wygodna przy porwnywaniu otrzymanych wynikw wybranej siy przekrojowej dla rnych przypadkw obcieniowych); z t opcj zwizana jest opcja Skala mapy na 1 cm (in) - w tym polu edycyjnym okrela si ilu centymetrom (calom) odpowiada jeden centymetr na rysunku. Rnica pomidzy opcjami Skala mapy na 1 cm i Deformacja w skali konstrukcji jest widoczna podczas powikszenia/pomniejszania konstrukcji na ekranie; w przypadku opcji Skala mapy na 1 cm wielko deformacji pozostaje bez zmian, natomiast w przypadku opcji Deformacja w skali konstrukcji deformacja dostosowuje si do wymiarw konstrukcji na ekranie. Podobnie jak dla konstrukcji pytowo-powokowych osie X i Y s lokalnymi osiami zdefiniowanymi przy uyciu opcji KIERUNEK na zakadce Szczegowe. Ta opcja pozwala na okrelenie gwnego kierunku lokalnego ukadu wsprzdnych, ktry bdzie uywany (o x). Wartoci wielkoci wynikowych dla wszystkich elementw s przeliczane do tego obrconego ukadu wsprzdnych. Kierunek mona zdefiniowa poprzez podanie dowolnego wektora definiujcego gwny kierunek przy wyznaczaniu wynikw dla elementw skoczonych. Wybrany wektor jest nastpnie rzutowany na element, co ostatecznie definiuje pooenie lokalnej osi x. Istnieje jedynie jedno ograniczenie - wektor gwny nie moe by prostopady do elementu (tzn. rwnolegy do lokalnej osi z elementu). Jeeli uytkownik wybierze taki kierunek, wszystkie wyniki bd zerami. Konwencja znakowania dla elementw objtociowych jest schematycznie przedstawiona na poniszym rysunku. Konwencj pokazano dla napre; naprenia pokazane na rysunku maj dodatnie znaki.
strona: 206
5.7. Przecicia przez bryy

Opcja suy do prezentowania map na przeciciach przez bryy. Rezultaty prezentowane s na powierzchni przecicia. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Przecicia bry . z paska narzdziowego przez nacinicie ikony Wykresy w przeciciach bry Okno dialogowe prezentowane na poniszym rysunku, ktre pojawia si na ekranie po wybraniu tej opcji, skada si z piciu zakadek: Definicja, Przecicia, Szczegowe, Gwne i Skala.
UWAGA:
Trzy ostatnie zakadki s podobne do zakadek wystpujcych w oknie dialogowym Mapy na bryach. Na zakadce Szczegowe znajduje si dodatkowo opcja Siy przekrojowe w tabeli (patrz poniej).
Gwnym zaoeniem rysowania map na przeciciach przez bryy jest to, e mapy na wszystkich przekrojach rysowane s dla tej samej wielkoci wynikowej. Jest to gwna rnica w porwnaniu z prezentacj wykresw na przeciciach paneli, gdzie na kadym wykresie mona wybra inn wielko wynikow.
strona: 207
Zastpcze siy wypadkowe dostpne w tabeli wynikw liczone s wedug poniszych wzorw:
... - (nawiasy Macauleya) lub operator czci dodatniej wyraony:
Dla rezultatw zalenych od lokalnego kierunku w elemencie skoczonym, kierunek okrelony jest niezalenie od paszczyzny przecicia. Przykadowo, jeeli wywietlona jest mapa napre Sxx, to kierunek napre x bdzie wyznaczony przez uytkownika niezalenie od paszczyzny cicia. Mapy na przeciciach s wic tylko inn form rysowania map dla wielkoci wybranej w oknie dialogowym map dla bry. Istnieje wic moliwo wywietlenia mapy na zewntrznym konturze bryy lub na wewntrznych przeciciach przez bry. W przypadku definicji kierunku dla przeci przez bryy okno dialogowe Wybr kierunku przybiera posta pokazan na poniszym rysunku.
strona: 208
W powyszym oknie dialogowym okrelony moe zosta kierunek dla pierwszej osi stycznej T1 zgodnie z wybranym wektorem lub kierunkiem gwnego ukadu wsprzdnych. Ukad wsprzdnych w przekroju uywany w programie Robot jest nastpujcy (patrz poniszy rysunek): - o N normalna do paszczyzny przekroju - o x - pierwsza o styczna T1 do paszczyzny przekroju - o y - druga o styczna T2 do paszczyzny przekroju - o z. Z wymienionymi kierunkami skojarzone s naprenia: NN, NT1 i NT2.
strona: 209
Dopuszczalne s nastpujce definicje przeci: paszczyzn pionow definiowan przez dwa punkty; taka definicja generuje pionowy pas ograniczony dwoma punktami w paszczynie rwnolegej do globalnej osi Z rwnolegle do wybranej paszczyzny gwnej (XZ, XY, ZY) w globalnym ukadzie wsprzdnych przechodzce przez zadany punkt paszczyzn definiowan przez trzy punkty w przestrzeni. Aby zdefiniowa przecicie dla konstrukcji, naley: wybra metod definicji przecicia okreli parametry przecicia nada nazw zdefiniowanemu przeciciu wybra kolor przecicia nacisn klawisz Nowe. Zdefiniowane przecicie zostanie dopisane do listy przeci dostpnych na zakadce Przecicia. Opcje znajdujce si na tej zakadce pozwalaj na wybr wywietlanych przeci. W polu Lista przeci przedstawiane s wszystkie zdefiniowane dla konstrukcji przecicia. Dla kadego przecicia prezentowane s trzy informacje: wczenie/wyczenie prezentacji przecicia dla konstrukcji (jeeli opcja jest wczona, to przecicie z mapami wybranej wielkoci prezentowane jest dla konstrukcji) kolor nazwa przecicia.
strona: 210
5.8. Analiza napre

Po zakoczeniu analizy konstrukcji w systemie Robot istnieje moliwo wyznaczenia map napre uzyskanych w przekroju poprzecznym i podunym wybranego prta konstrukcji. Suy temu opcja Analiza napre prta, ktra dostpna jest poprzez: wybranie komendy Rezultaty / Analiza napre / Analiza prta z menu wybranie ekranu REZULTATY/ANALIZA NAPRE PRTA. Po wybraniu ekranu ANALIZA NAPRE PRTA ekran monitora zostaje podzielony w przypadku profilu litego na cztery czci: okno dialogowe Analiza napre, w ktrym podawane s numeryczne wyniki analizy napre w przekroju oraz trzy okna, w ktrych graficznie prezentowane s mapy napre (w przekroju poprzecznym oraz dwch przekrojach podunych: XY i XZ). W przypadku profilu cienkociennego ekran podzielony jest na dwie czci: okno dialogowe Analiza napre, w ktrym podawane s numeryczne wyniki analizy napre w przekroju oraz okno, w ktrym graficznie prezentowane s mapy napre. W oknie dialogowym Analiza napre mona wybra nastpujce zakadki: Przekrj poprzeczny, Przekrj XY, Przekrj XZ, Punkt i Prt. W przypadku profilu cienkociennego dochodzi jeszcze zakadka Tabela, w ktrej prezentowane s wartoci napre w formie tabelarycznej (dla charakterystycznych punktw przekroju cienkociennego). Dolna cz okna dialogowego jest wsplna dla wszystkich wymienionych zakadek. Aby uzyska rozkad napre w przekrojach wybranego prta, naley: 1. wybra prt konstrukcji i przypadek obcieniowy konstrukcji, dla ktrych prezentowane bd mapy napre 2. wybra rodzaj naprenia (normalne, styczne, zredukowane); skadowe si przekrojowych uwzgldnianych przy obliczeniach tego naprenia (FX, FY, FZ, MX, MY i MZ) zostan automatycznie wybrane 3. wartoci si wewntrznych wyznaczone dla wybranego prta zostan wpisane w odpowiednie pola (istnieje moliwo zmiany wartoci si wewntrznych) 4. pooenie paszczyzn przecicia. Po wybraniu tych parametrw i naciniciu klawisza Zastosuj w oknie dialogowym prezentowane s wartoci napre w wybranym przekroju, a w trzech oknach znajdujcych si w lewej czci ekranu monitora prezentowane s mapy napre w dwch przekrojach podunych i przekroju poprzecznym prta. UWAGA: Jeeli do prezentacji zostao wybrane naprenie normalne X, to na ekranie w przekroju poprzecznym prta litego prezentowana bdzie o obojtna w postaci przerywanej linii.
Nacinicie klawisza Notka obliczeniowa powoduje uruchomienie edytora tekstowego, w ktrym prezentowana bdzie wygenerowana dla wybranego prta notka obliczeniowa. Jeeli zmienione zostay parametry znajdujce si w oknie dialogowym Analiza napre (np. zmieniony zosta przypadek obcienia, zmieniony zosta typ naprenie itp.), to nacinicie klawisza Zastosuj powoduje wyznaczenie wartoci napre oraz ich map dla nowych parametrw. W menu moduu Analiza napre prta warto zwrci uwag na cztery opcje: Paszczyzny przeci - umoliwia graficzn definicj paszczyzny cicia. Po wybraniu opcji menu Edycja/Paszczyzny przeci ksztat kursora zmienia si. Bdc w odpowiednim oknie definiujemy paszczyzn przecicia poprzez nacinicie lewym klawiszem myszki. Wsprzdne paszczyzny przecicia zostan automatycznie wpisane w odpowiednie pola (wartoci x=, y= i z=). Wartoci w punkcie - umoliwia graficzn definicj wsprzdnych punktu, w ktrym wyznaczane bd naprenia. Po wybraniu w menu opcji Edycja/Warto w punkcie (ksztat kursora zmienia si na celownik) naley nacisn lewym klawiszem myszki w odpowiedni punkt prta. Przy przechodzeniu pomidzy kolejnymi oknami (przekrj poprzeczny, przekroje
strona: 211
podune) zmieniaj si ustawienia na zakadce Punkt (wybierana zostaje odpowiednia paszczyzna, wpisywane s odpowiednie wsprzdne). Atrybuty widoku - umoliwia okrelenie parametrw map napre (skale dla poszczeglnych widokw, kolory, osie itp.). Na ekranie pojawia si okno dialogowe skadajce si z kilku zakadek, w ktrym uytkownik moe okreli parametry prezentacji map napre. Widok 3D - umoliwia trjwymiarow prezentacj wybranego prta konstrukcji z wczon prezentacj wybranego typu naprenia. Na ekranie pojawia si dodatkowy widok prta konstrukcji (patrz rysunek poniej) wraz z dodatkowym paskiem narzdziowym, w ktrym znajduj si opcje umoliwiajce przesuwanie, obracanie, powikszanie wybranego prta konstrukcji. Opcja dostpna jest rwnie w bocznym pasku narzdziowym (na ekranie ANALIZA NAPRE PRTA): .
Dla przekroju poprzecznego oraz przekrojw XY i XZ prezentowane bd nastpujce naprenia ekstremalne obliczone w wybranym przekroju: naprenie normalne z (maksymalne i minimalne) naprenie styczne (cinajce) naprenia od skrcania naprenie i - wartoci naprenia zredukowanego liczone wedug wybranej hipotezy (HMH, Tresca). Dla kadej z wymienionych wartoci naprenia podawana jest warto wsprzdnej, dla ktrej uzyskana zostaa ekstremalna warto naprenia. Te same wielkoci prezentowane bd na zakadce Prt, z tym tylko, e wyznaczone zostan dla caego prta. Po wybraniu zakadki Punkt prezentowane bd nastpujce naprenia wyznaczone w wybranym punkcie prta: naprenie normalne z (maksymalne i minimalne) naprenie styczne (cinajce) - naprenia od skrcania naprenie i - wartoci naprenia zredukowanego liczone wedug wybranej hipotezy (HMH, Tresca)
strona: 212
Na poniszym rysunku przedstawiono ekran ANALIZA NAPRE PRTA dla przykadowej konstrukcji prtowej.
5.9. Analiza napre konstrukcji

Po zakoczeniu analizy konstrukcji w systemie Robot istnieje moliwo wyznaczenia map napre uzyskanych dla caej konstrukcji prtowej. Suy temu opcja Analiza napre konstrukcji, ktra dostpna jest poprzez: wybranie komendy Rezultaty / Analiza napre / Analiza konstrukcji z menu wybranie ekranu REZULTATY/ANALIZA NAPRE KONSTRUKCJI. Po wybraniu ekranu ANALIZA NAPRE KONSTRUKCJI ekran monitora podzielony zostaje na nastpujce czci: okno z widokiem konstrukcji, tabela rezultatw w dolnej czci oraz okno dialogowe zarzdzajce analiz napre. W oknie tym dokonywany jest wybr napre oraz okrelony moe zosta sposb prezentacji graficznej napre. Okno rezultatw (tabela) analizy napre konstrukcji zawiera numeryczne wartoci napre prezentowane w formie tabelarycznej. Prezentowane mog by wszystkie typowe naprenia oraz naprenia zdefiniowane przez uytkownika. Naprenia dla poszczeglnych prtw przedstawiane s w postaci wartoci ekstremalnych dla wybranych przypadkw obcieniowych. Na kocu zestawienia prezentowane s ekstrema globalne dla poszczeglnych typw napre wraz z informacj o prtach i przypadkach, dla ktrych te ekstrema wystpuj. Okno dialogowe Analiza napre konstrukcji skada si z nastpujcych zakadek: Naprenia Wykresy, Skala, Parametry. W tym oknie dokonany moe zosta wybr naprenia uytkownika; do dyspozycji jest zestaw podstawowych typw napre: normalne, styczne, Mises, Tresca. Dla kadego typu naprenia wybrany moe zosta zestaw si, ktre bd brane pod uwag w trakcie oblicze. Umoliwia to ocen wpywu poszczeglnych si przekrojowych na wytenie prta. W oknie dialogowym wybrany moe zosta zestaw napre prezentowanych w formie wykresw na konstrukcji, dobrana moe by skala wykresw, kolory i parametry wykresw. Na zakadce Skala znajduj si opcje pozwalajce na dobr kolorystyki mapy napre stosowanej w widoku trjwymiarowym konstrukcji wraz z napreniami.
strona: 213
Dolna cz okna dialogowego jest wsplna dla wszystkich wymienionych zakadek. Aby uzyska rozkad napre prezentowany zarwno na widoku konstrukcji jak i w postaci tabelarycznej, naley: 1. wybra przypadek obcieniowy konstrukcji, dla ktrego prezentowane bd mapy napre 2. jeeli wybrana jest opcja Wszystkie prty (znajdujc si w dolnej czci okna dialogowego), to naprenie zostan przedstawione dla wszystkich prtw konstrukcji; jeeli wybrana jest opcja Wybrane prty, to moliwa jest selekcja prtw, dla ktrych przeprowadzone zostan obliczenia i prezentowane bd wykresy/mapy 3. wybra rodzaj naprenia (normalne, styczne, zredukowane); skadowe si przekrojowych uwzgldnianych przy obliczeniach tego naprenia (FX, FY, FZ, MX, MY i MZ) zostan automatycznie wybrane 4. wskaza rodzaj napre prezentowanych w formie wykresw. Po wybraniu tych parametrw i naciniciu klawisza Zastosuj w oknie dialogowym dokonywane s obliczenia oraz prezentowane s wartoci napre na prtach konstrukcji, a w oknie rezultatw tabelarycznych (tabeli) pojawiaj si wartoci odpowiednich napre. Jeeli zmienione zostay parametry znajdujce si w oknie dialogowym Analiza napre konstrukcji (np. zmieniony zosta przypadek obcienia, zmieniony zosta typ naprenia itp.), to nacinicie klawisza Zastosuj powoduje wyznaczenie wartoci napre oraz ich wykresw i/lub map dla nowych parametrw. W tabeli Naprenia konstrukcji przedstawione s wartoci napre dla wybranych prtw konstrukcji. Wybr typw napre, jakie pojawiaj si w tabeli, dokonywany jest w oknie dialogowym po wybraniu opcji Kolumny z menu kontekstowego (prawy przycisk myszy). Prezentowane mog by minimalne i maksymalne wartoci dla wszystkich dostpnych typw napre oraz dla napre uytkownika. Na kocu tabeli przedstawiany jest zestaw wartoci ekstremalnych dla caej konstrukcji; dla danego typu naprenia prezentowane s nastpujce informacje: ekstremalna warto naprenia przypadek, dla ktrego wystpia warto ekstremalna prt, w ktrym ta warto naprenia wystpuje pooenie wartoci ekstremalnej na dugoci prta. Obsuga tabeli (sortowanie, selekcja, itp.) jest analogiczna do podobnych tabel w programie Robot. Widok 3D - Mapy napre - opcja dostpna z menu Rezultaty / Analiza pozwala na prezentacj konstrukcji wraz z ksztatami profili i dokadnymi, szczegowymi mapami napre na tych przekrojach.
strona: 214
UWAGA:
Obliczenia napre dla konstrukcji - ze wzgldu na zoono dokadnych oblicze napre dla dowolnego przekroju prta (chodzi tu gwnie o naprenia wywoane si skrcajc oraz znajdywanie ekstremalnych wartoci napre w przekroju) proces oblicze moe by dugotrway. Z tego wzgldu zastosowano pewne udogodnienie, ktre pozwala na znaczne skrcenie czasu trwania analizy napre. Kady profil zastosowany w konstrukcji w trakcie uywania programu Robot jest analizowany dugotrwale tylko raz, a kade pniejsze jego uycie (rwnie podczas kadej innej sesji pracy z programem Robot) nie wywouje czasochonnych operacji analizujcych profil, dlatego w praktyce czas oblicze napre jest skrcony do minimum.
Na poniszym rysunku przedstawiono ekran ANALIZA NAPRE KONSTRUKCJI dla przykadowej konstrukcji prtowej.
strona: 215
5.10.Analiza globalna
Opcja suy do prezentacji zmiennoci wybranej wielkoci (przemieszczenia, siy wewntrzne, naprenia) dla wszystkich prtw projektowanej konstrukcji. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Analiza globalna - prty z paska narzdziowego poprzez wybranie ikony .
Uycie tej opcji pozwala na wywietlenie maksymalnych i minimalnych wartoci wybranej wielkoci wynikowej dla kadego elementu prtowego na jednym wykresie. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si dodatkowe okno, w ktrym uytkownik moe wybra wielkoci do prezentacji. Po ich wskazaniu tworzony jest globalny wykres dla wybranych prtw. Na poniszym rysunku przykadowo przedstawiono wykresy i tabel dla si wewntrznych i naprenia ekstremalnego.
strona: 216
W grnej czci prezentowanego powyej okna przedstawiany jest globalny wykres wybranych do prezentacji wielkoci dla wszystkich prtw. Istnieje moliwo zmiany postaci tego wykresu. Po naciniciu prawego klawisza myszki w polu wykresu na ekranie pojawia si menu kontekstowe, w ktrym znajduje si opcja Rodzaj wykresu. Dostpnych jest pi typw wykresw: liniowy, supkowy pionowy, supkowy poziomy, 3D pionowy i 3D poziomy. W dolnej czci prezentowanego powyej okna przedstawiana jest tabela, w ktrej mona znale nastpujce informacje: w pierwszej kolumnie - wybrane do prezentacji wielkoci (siy wewntrzne, naprenia, parametry wymiarowania) w drugiej kolumnie - warto limitu dolnego; jest to warto, ktra umoliwia okrelenie dolnej granicy dla wybranej wielkoci; umoliwia to wybranie prtw, dla ktrych graniczne wartoci s przekroczone w trzeciej kolumnie - warto limitu grnego; jest to warto, ktra umoliwia okrelenie grnej granicy dla wybranej wielkoci; umoliwia to wybranie prtw, dla ktrych graniczne wartoci s przekroczone w czwartej kolumnie - lista prtw, dla ktrych przekroczone s wartoci graniczne dla wybranych wielkoci w pitej kolumnie - lista prtw, dla ktrych wartoci wybranych wielkoci mieszcz si w przedziale okrelonym poprzez wartoci limitu grnego i dolnego w szstej kolumnie - kolor, ktrym prezentowana jest wielko na wykresie w sidmej i smej - odpowiednio minimalna i maksymalna warto wybranej/wybranych do prezentacji wielkoci wyznaczona dla wszystkich prtw konstrukcji. Wielkoci, ktre s przedstawiane na wykresie oraz w tabeli, mona wybiera. Po naciniciu prawego klawisza myszki w polu tabeli na ekranie pojawia si menu kontekstowe, w ktrym znajduje si opcja Kolumny. Po jej wybraniu na ekranie pojawia si okno dialogowe Parametry dla okien prezentacyjnych, w ktrym wybrane mog zosta wielkoci do prezentacji w analizie globalnej prtw konstrukcji. Okno dialogowe skada si z trzech zakadek: Siy, Naprenia i Wymiarowanie. Na poniszym rysunku przykadowo przedstawiono zakadk Naprenia. Warto limitu grnego i dolnego dla poszczeglnych wielkoci mona definiowa na dwa sposoby: tekstowo wpisujc warto grnej lub dolnej granicy w odpowiednim polu tabeli
strona: 217
graficznie - po ustawieniu kursora myszki w odpowiednim polu tabeli (limit grny lub dolny dla wybranej wielkoci) naley przej na pole, w ktrym prezentowany jest wykres i tam okreli warto granicy (na wykresie pojawia si pozioma linia, ktra okrela pooenie limitu).
5.11.Analiza szczegowa
Opcja suy do prezentacji szczegowych wynikw (wykresy, tabele) dla wybranych prtw konstrukcji. Opcja dostpna jest: poprzez wybranie ekranu programu Robot: REZULTATY/ANALIZA SZCZEGOWA z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Analiza szczegowa z paska narzdziowego poprzez wybranie ikony .
UWAGA:
Przed wybraniem tej opcji naley wyselekcjonowa w konstrukcji prt lub prty, dla ktrych ma by przedstawiona analiza szczegowa.
Opcja analiza szczegowa pozwala na prezentacj szczegowych wykresw i stabelaryzowanych wynikw numerycznych. Po uruchomieniu tej opcji ekran monitora podzielony jest na trzy gwne czci (patrz rysunek poniej):
strona: 218
okno dialogowe Analiza szczegowa (patrz opis poniej), w ktrym dokona mona wyboru wielkoci do prezentacji oraz sposb prezentacji wykresw tabela, w ktrej prezentowane bd numeryczne wyniki oblicze dla wybranych prtw konstrukcji ekran graficzny, w ktrym ma wybranych prtach prezentowane bd wykresy wybranych wielkoci.
W tabeli podawane s wartoci wybranych do prezentacji przemieszcze globalnych, wartoci si wewntrznych i napre dla pocztku elementu, jego koca i ewentualnie punktw porednich okrelonych przez uytkownika w oknie dialogowym Analiza szczegowa. Tabela skada si z trzech zakadek: Wartoci - prezentowane s wartoci wybranych do prezentacji wielkoci w wybranych punktach Ekstrema lokalne - prezentowane s ekstrema lokalne wybranych do prezentacji wielkoci dla poszczeglnych prtw dla ktrych przeprowadzana jest analiza szczegowa Ekstrema globalne - prezentowane s ekstrema globalne wybranych do prezentacji wielkoci dla wszystkich prtw dla ktrych przeprowadzana jest analiza szczegowa. Jeeli do analizy szczegowej wybrany zosta tylko jeden prt, to ekstrema lokalne s rwne ekstremom globalnym. Pooenie punktw porednich, dla ktrych przedstawiane s wartoci wybranych wielkoci do prezentacji, moe zosta okrelone na zakadce Punkty podziau okna dialogowego Analiza szczegowa. Na ekranie graficznym prezentowany jest szczegowy wykres na dugoci elementu wybranych przez uytkownika przemieszcze, si wewntrznych i napre otrzymanych dla aktywnego przypadku obcienia. Wartoci si s podawane zgodnie z konwencj znakowania (patrz rozdzia 2.3). Przykadowe wykresy szczegowe przedstawiono na poniszym rysunku. Jeeli wczone s opisy wykresw, to na wykresach prezentowane s punkty maksymalnej i minimalnej wartoci prezentowanej wielkoci.
strona: 219
Okno dialogowe Analiza szczegowa pojawia si na ekranie, gdy zostanie wybrana opcja Analiza szczegowa. Skada si ono z piciu zakadek: NTM Naprenia Zbrojenie Parametry Punkty podziau. Dwie pierwsze zakadki (NTM i Naprenia) pozwalaj na wybranie wielkoci, ktre bd prezentowane dla wybranych prtw konstrukcji. Wartoci wybranych wielkoci (przemieszcze, odporu podoa sprystego, si wewntrznych oraz napre) bd przedstawiane graficznie na ekranie oraz tekstowo w tabeli. Mona oczywicie wybiera kilka wielkoci jednoczenie do prezentacji dla wybranych prtw konstrukcji. Zakadki NTM i Naprenia okna dialogowego Analiza szczegowa pokazano na poniszych rysunkach.
strona: 220
Opcje znajdujce si na trzeciej zakadce Zbrojenie pozwalaj na prezentacj wynikw oblicze zbrojenia teoretycznego dla elbetowych prtw konstrukcji. Przedstawiane mog by teoretyczne lub rzeczywiste powierzchnie zbrojenia, rozstaw zbrojenia (strzemion), stopie zbrojenia itp. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Przedstaw na jednym wykresie teoretyczn i rzeczywist wielko. Jej wczenie powoduje, e dla wybranej wielkoci (np. zbrojenia grnego) na tym samym wykresie przedstawiane bd dwie wielkoci: teoretyczna i rzeczywista wielko (np. teoretyczna powierzchnia zbrojenia grnego i rzeczywista powierzchnia zbrojenia grnego). Jeeli ta opcja jest wyczona, to wszystkie wielkoci s prezentowane na osobnych wykresach. Dwie kolejne zakadki okna dialogowego Analiza szczegowa pozwalaj okreli w jaki sposb prezentowane bd na wykresie i w tabeli wybrane wielkoci. Na zakadce Parametry okrelony moe zosta sposb prezentacji wykresw na ekranie graficznym. Zakadka Punkty podziau umoliwiaj okrelenie punktw porednich na prcie, dla ktrych w tabeli prezentowane bd wartoci wybranych wielkoci do prezentacji. Zakadki Parametry i Punkty podziau okna dialogowego Analiza szczegowa pokazano na poniszych rysunkach.
strona: 221
Na zakadce Parametry w polu Opisy wykresw mona zdecydowa, w jaki sposb prezentowane bd na wykresie opisy wartoci: brak - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw wielkoci dostpnych w oknie Analiza szczegowa nie bd prezentowane karteczki - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw wielkoci dostpnych w oknie Analiza szczegowa bd prezentowane w postaci karteczek prezentujcych wartoci w wybranych punktach prtw; opisy s odsunite od wykresw tekst - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opisy wykresw wielkoci dostpnych w oknie Analiza szczegowa bd prezentowane w postaci wartoci w wybranych punktach prtw; opisy umieszczone s prostopadle do prta Dla dwch opcji (karteczki i tekst) dostpne staje si pole wyboru Wartoci, ktre suy do ograniczenia wywietlania liczby opisw wykresw prezentowanych na widoku. Dostpne s nastpujce opcje: wszystkie (opisy wykresw s wywietlane na kadym elemencie obliczeniowym na jego pocztku i kocu oraz w miejscach wartoci maksymalnej i minimalnej), lokalne ekstrema (opisy wykresw s wywietlane tylko dla wartoci maksymalnej i minimalnej na prcie; opcja jest szczeglnie przydatna, jeli prty s podzielone na du liczb elementw obliczeniowych i nie interesuj nas wartoci porednie, a tylko wartoci ekstremalne na caym prcie), globalne ekstrema (opisy s wywietlane tylko dla globalnej wartoci maksymalnej i minimalnej, pokazujc wartoci ekstremalne dla caej konstrukcji) Dodatkowo, w polu Wartoci dodatnie i ujemne mona zdecydowa, czy kolorem rozrniane bd dodatnie i ujemne wartoci na wykresach prezentowanej wielkoci, a w polu Wypenianie mona okreli sposb wypenienia wykresu (kreskowane lub pene). Na zakadce Punkty podziau okrelone mog zosta punkty dla ktrych prezentowane bd wartoci w tabeli. Jeeli wybrana zostanie opcja N-punktw na dugoci prta, to w odpowiednim polu okrelona moe zosta liczba punktw (wliczajc wze pocztkowy i kocowy prta) rozoonych rwnomiernie na dugoci prta dla ktrych prezentowane bd wartoci. Domylnie N=2, co oznacza, e wartoci wybranych do prezentacji wielkoci bd przedstawiane w tabeli jedynie dla pocztku i koca prta; dla N=3 w rodku prta zostanie dodany punkt (prt zostanie podzielony na dwa rwne odcinki), w ktrym
strona: 222
dodatkowo przedstawiane bd wyniki. Jeeli wybrana zostanie opcja Charakterystyczne, to bdzie mona okreli punkt na dugoci prta (podajc odlego od pocztku prta - bezwzgldnie lub wzgldnie), w ktrym naley przedstawi wartoci wybranych wielkoci. Przy kolejnych punktach, w ktrych prezentowane bd wyniki, zaczane bd nastpujce opisy: auto - punkty wygenerowane automatycznie user - punkty zdefiniowane przez uytkownika zero - punkty charakterystyczne na prcie (miejsca, w ktrych warto wybranej wielkoci jest rwna zeru, punkty ekstremalnych wartoci wybranej wielkoci). W dolnej czci okna Analiza szczegowa (zakadka Punkty podziau) znajduj si trzy klawisze: Odwie - uaktualnienie listy punktw (po zmianach dokonanych przez uytkownika), w ktrych podawane bd wartoci wybranych do prezentacji wielkoci Usu - usunicie punktw na dugoci prta, w ktrych podawane miay by wartoci wybranych do prezentacji wielkoci Dodaj - dodanie punktw na dugoci prta, w ktrych podawane bd wartoci wybranych do prezentacji wielkoci. Jeeli wybrana zostanie opcja Otwrz nowe okno, to na ekranie pojawi si nowe okno, w ktrym prezentowane bd wykresy wybranych w oknie Analiza szczegowa wielkoci.
5.12.Linie wpywu
Obcienia ruchome s definiowane poprzez wybr pojazdu i okrelenie jego drogi na konstrukcji. Pojazd jest zbiorem si o zadanym kierunku, wielkoci i pooeniu. W kadym kroku pojazd jest przesuwany z jednego pooenia do nastpnego; zbir si przyoony do elementw jest tworzony dla kadego pooenia. Std przypadek obcienia ruchomego jest traktowany jako zbir kilku statycznych przypadkw obcienia (kolejny przypadek obcienia dla nastpnego pooenia pojazdu). Dla ruchomego przypadku obcienia uytkownik moe narysowa drog pojazdu na konstrukcji. Ponadto moe przedstawi obcienia pojazdem oraz pokaza wynikowe wielkoci osobno dla kadego pooenia pojazdu lub dla cigu pooe (animacja obcienia ruchomego i wielkoci wynikowych). Wyniki otrzymane dla przypadku obcienia ruchomego mog by prezentowane w dwojaki sposb. Pierwsz metod jest przedstawienie wynikw przypadku statycznego dla wybranego przez uytkownika pooenia obcienia ruchomego. Uytkownik moe przedstawia wynikowe wielkoci przesuwajc obcienie krok po kroku lub poprzez opcj animacji. Drug metod jest prezentowanie zmiany wartoci wybranej wielkoci w trakcie poruszania si obcienia po konstrukcji. Powoduje to przedstawienie linii wpywowych wybranej wielkoci. Przedstawiona zostanie teraz moliwo tworzenia linii wpywowych wybranej wielkoci. Suy do tego opcja Linia wpywu, ktra moe zosta uruchomiona: z menu poprzez wybranie komendy Rezultaty / Zaawansowane / Linia wpywu z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony Linia wpywu .
Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 223
W przypadku konstrukcji prtowych dostpne s w powyszym oknie dialogowym tylko dwie zakadki: Wzy i NTM; gdy analizowana jest konstrukcja pytowa lub powokowa, dostpne s rwnie zakadki: Szczegowe, Ekstremalne, Zoone i Parametry. Na tych zakadkach dostpne s wielkoci, dla ktrych prezentowane mog by linie wpywu. Aby przedstawi na ekranie lini wpywu dowolnej wielkoci, naley: zdefiniowa zakres (opcje od i do); nacinicie klawisza Wszystko powoduje uwzgldnienie wszystkich zdefiniowanych pooe obcienia ruchomego okreli punkt, dla ktrego tworzona bdzie linia wpywu wybranej wielkoci; su temu opcje: element - numer elementu/prta, dla ktrego tworzona bdzie linia wpywu wybranej wielkoci pozycja - wsprzdna (wsprzdna wzgldna) punktu dla elementu/prta, dla ktrego tworzona bdzie linia wpywu wybranej wielkoci na zakadkach okna dialogowego wybra wielkoci, dla ktrych maj by tworzone linie wpywu dla konstrukcji pytowo-powokowych okreli powierzchni rwnoleg do powierzchni rodkowej, dla ktrej tworzone bd linie wpywu nacisn klawisz OK. Na ekranie monitora zostanie otwarte nowe okno, w ktrym prezentowana bdzie linia wpywu wybranej wielkoci. To nowo otwarte okno mona podzieli na dwie czci: tabel, w ktrej prezentowane bd numeryczne wyniki oblicze; kolejno podawane bd nastpujce informacje: w grnej czci tabeli dla analizy obcie ruchomych podawana jest warto caki z wykresw wywietlonych na widoku; podawane s wartoci nastpujcych caek: - suma cakowita - caka z czci dodatniej i ujemnej kadego wykresu.
strona: 224
Naley zwrci uwag na to, e warto caki zaley od wybranej jednostki dugoci, poniewa warto caki jest wyraona w jednostce bdcej iloczynem jednostki wielkoci na wykresie i jednostki dugoci drogi pierwsza kolumna - numer prta (elementu), dla ktrego utworzona zostaa linia wpywu, pooenie punktu na prcie (elemencie), nazwa przypadku obcienia ruchomego, pozycja obcienia ruchomego, pooenie obcienia ruchomego dla kolejnych jego pozycji na konstrukcji dwie lub trzy kolejne kolumny (w zalenoci o typu konstrukcji) - wsprzdne pooenia pojazdu w globalnym ukadzie wsprzdnych kolejne kolumny - wartoci wybranych wielkoci, dla ktrych utworzona zostaa linia wpywu. ekran graficzny, na ktrym prezentowane bd wykresy linii wpywu wybranych wielkoci.
Na poniszym rysunku przedstawiono przykadowe wykresy linii wpywu siy FZ i momentu zginajcego MY.
strona: 225
5.13.Wyniki zredukowane dla paneli

Opcja suy do prostego i szybkiego uzyskania wynikw dla paneli. Wyniki te mog by wykorzystane do innych oblicze np. do oblicze zbrojenia, ktre naley uy w cianach sucych do utrzymania stabilnoci budynku poddanego dziaaniu si wiatru lub si sejsmicznych. Aby wykona takie obliczenia, znane musz by siy zredukowane na dugoci rnych przekrojw. ELEWACJA CIANY SIY ZREDUKOWANE
Przekroje, na ktrych powinny by otrzymywane siy zredukowane, mog by poziome przy podstawie ciany (przekrj AA i przekrj BB) lub pionowe (przekrj CC i przekrj DD). Aby otrzyma system otrzymywania si zredukowanych, ktry byby jednoczenie prosty i szybki w uyciu dla uytkownika, ciany powinny zosta rozoone na czworoktne panele wedug schematu przedstawionego poniej:
W programie siy zredukowane powinny by obliczane jedynie dla paneli dwuwymiarowych, ktre posiadaj ksztat wypukego czworokta. Siy zredukowane nie bd obliczane dla nastpujcych rodzajw paneli: paneli, ktre powstay przy uyciu opcji edycyjnych: Wyciganie i Przekrcanie paneli trjwymiarowych (zakrzywionych) paneli, ktre nie maj ksztatu czworoktnego paneli czworoktnych wklsych (nie wypukych) paneli o zmiennych grubociach.
Wartoci si zredukowanych powinny by uzyskiwane dla 6 przekrojw, ktre opisane s na poniszym schemacie.
strona: 226
Pooenie moliwych przekrojw dla wynikw zredukowanych
Aby przekroje 1, 3, 4 i 6 zostay poprawnie zdefiniowane wewntrz paneli (brak sprecyzowanych wsprzdnych), naley przesun te przekroje o warto Delta w stosunku do gwnych wzw paneli N1, N2, N3 i N3. Warto delta moe by rwna wartoci tolerancji uywanej do generowania modelu obliczeniowego. Pooenie punktw jest nastpujce: Punkt M1 jest rodkiem odcinka N1-N2. Punkt M2 jest rodkiem odcinka N2-N3. Punkt M3 jest rodkiem odcinka N3-N4. Punkt M4 jest rodkiem odcinka N4-N1. Punkt C jest rodkiem odcinka M1-M3 lub jest rodkiem odcinka M2-M3. Punkt M1 jest punktem przecicia prostej (M1,M3) i krawdzi panelu. Punkt M2 jest punktem przecicia prostej (M2,M4) i krawdzi panelu. Punkt M3 jest punktem przecicia prostej (M1,M3) i krawdzi panelu. Punkt M4 jest punktem przecicia prostej (M2,M4) i krawdzi panelu. OBLICZENIE SI ZREDUKOWANYCH Ukad wsprzdnych dla wynikw jest identyczny z ukadem wsprzdnych dla wynikw uywanym na przekrojach paneli. Pocztek ukadu jest umieszczony w punkcie Pr (punkt odniesienia), ktry jest taki sam jak M1, M2, M3, M4 lub C w zalenoci od danych przekrojw. Punkty Po i Pe bd takie same jak punkty N1 i N4 dla przekroju 1. Punkty Po i Pe bd takie same jak punkty N2 i N3 dla przekroju 3. Punkty Po i Pe bd takie same jak punkty N1 i N2 dla przekroju 4. Punkty Po i Pe bd takie same jak punkty N3 i N4 dla przekroju 6. Punkty Po i Pe bd takie same jak punkty M1 i M3 dla przekroju 2. Punkty Po i Pe bd takie same jak punkty M2 i M4 dla przekroju 5.
strona: 227
Obliczanie NRx i MRz Konwencja znakowania si normalnych i zredukowanych momentw zginajcych (NRx i MRz)
NRX = Nxx.dyy
Po
Pe
MRZ = Nxx.yy.dyy
Po
Pe
Moment MRz jest dodatni, gdy powoduje rozciganie wkien znajdujcych si po stronie dodatniej osi yy. Obliczanie innych skadowych wynikw
TR Y = Nxy.dyy
Po
Pe
MRY = Mxx.dyy
Po
Pe
Zasada znakowania momentu MRy jest taka sama jak dla momentw Mxx: Moment MRY jest dodatni, gdy powoduje rozciganie wkien znajdujcych si po stronie dodatniej lokalnej osi z paneli.
TRz = QXX.dyy
Po
Pe
Obliczanie napre zredukowanych i Skadowe te s konieczne do sprawdzenia zastosowanego zbrojenia w elbetowych cianach stajcych.
sRo=NR X 6MRZ eLC eLC2 sRe=NRX + 6MRZ eLC eLC2

strona: 228
gdzie: sRo - najmniejsza warto napre pionowych w cianie (ujemne wartoci - ciskanie) sRe - najwiksza warto napre pionowych w cianie (dodatnie wartoci - rozciganie) e - grubo panelu Lc - dugo przekroju. Redukcja e/2 na dugoci przekroju pozwala uwzgldni otulin zbrojenia na kocach cian stajcych. Obliczanie dugoci przekroju Lc Informacja ta jest niezbdna do sprawdzenia zbrojenia zastosowanego w elbetowych cianach stajcych.
tR= TR Y e(LC e) 2
LC = dyy= PoPe
Po
Pe
(xpexpo ) +(ypeypo ) +(zpezpo )

2 2
gdzie: Xpo, Ypo i Zpo s wsprzdnymi bezwzgldnymi punktu Po Xpe, Ype i Zpe s wsprzdnymi bezwzgldnymi punktu Pe. Obliczanie wysokoci paneli Ht Informacja ta jest niezbdna do sprawdzenia zbrojenia zastosowanego w elbetowych cianach stajcych. Dla przekrojw poziomych 1, 2 i 3 wysoko Ht bdzie obliczana na podstawie wzoru:
Ht =max(LC4,LC5,LC6 )=max N1N2 , M2'M4' , N3N4
Dla przekrojw pionowych 4, 5 i 6 wysoko Ht bdzie obliczana na podstawie wzoru:
Ht =max(LC1,LC2,LC3 )=max N1N4 , M1'M3' , N2N3
Wyniki w tabelach s przedstawione w identyczny sposb jak w innych tabelach (np. tabelach reakcji, przemieszcze, si itd.) Nagwek pierwszej kolumny zawiera, w zalenoci od przypadku, wybrane obcienia: Panel / Przekrj / Przypadek Panel / Przekrj / Przypadek / Skadowa Panel / Przekrj / Przypadek / Tryb. Opis przekrojw wykonany jest w odniesieniu do numerw N1, N2, N3 i N4 gwnych wzw paneli. Dla przekrojw 1, 3, 4 i 6 opisami s N1-N4, N2-N3, N1-N2 i N3-N4. Dla przekrojw 2 i 5 opisami s N1~N2-N3~N4 i N1~N4-N2~N3.
strona: 229
5.14.Wykresy i tabele dla analizy czasowej / analiz zaawansowanych

Wyniki analizy cakowanie rwna ruchu mog by prezentowane w formie graficznej: wykresw, map, deformacji konstrukcji. Wykresy mog by prezentowane dla obwiedni lub dla kadej ze skadowej czasowej. Po wyborze dodatkowo generowanego przypadku (+/-) wywietlane s obwiednie. Natomiast po wyborze przypadku gwnego dostpne wyniki pojedynczej skadowej z poszczeglnych krokw czasowych. Po wybraniu z menu opcji Rezultaty / Zaawansowane / Analiza czasowa - Wykresy na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
Wyniki analizy czasowej w formie graficznej prezentowane s jako wykresy wybranej wielkoci w zalenoci od zmiennej czasowej w wybranym przypadku analizy czasowej. Wykresy pokazywane s w nowym oknie graficznym Wykresy rwna ruchu; prezentowane s tam wykresy oraz tabela zawierajca opis wykresw. W oknie dialogowym prezentowanym na powyszym rysunku znajduj si nastpujce opcje: w polu Definicja wykresw: klawisze: Dodaj - jego nacinicie powoduje uruchomienie okna dialogowego do definicji nowej funkcji Wykres tworzony jest dla wybranej, jednej (i tylko jednej) wielkoci wynikowej. Wielko ta musi by wybrana na jednej z dostpnych zakadek okna dialogowego Definicja wykresu (UWAGA: liczba zakadek zalena jest od typu analizowanej konstrukcji). Dodatkowo okrelony musi zosta element/prt lub wze, dla ktrego wykres bdzie prezentowany. W przypadku elementw powierzchniowych wartoci si i napre odczytywane s w rodkach elementw. Nazwa wykresu funkcji tworzona jest automatycznie; poniej prezentowane s elementy skadowe nazwy: (numer_przypadku)_(nazwa_wartoci)_(nazwa_opcji)_(numer_elementu_lub_wza)/(pozycja_na_pr cie). Nazwa wykresu funkcji moe zosta zmieniona; nie mona zdefiniowa wykresu funkcji, jeeli nie zostaa wybrana adna z wartoci w powyszym oknie dialogowym lub brak jest nazwy wykresu. Modyfikuj - jego nacinicie powoduje uruchomienie okna dialogowego do definicji funkcji (zmiana nazwy lub wartoci funkcji, ktra zostaa aktualnie wybrana na licie rozwijalnej)
strona: 230
Usu - jego nacinicie powoduje usunicie definicji funkcji aktualnie wybranej na licie w dolnej czci okna dialogowego znajduj si dwa panele: jeden ze zdefiniowanymi wykresami (Dostpne wykresy), a drugi z wykresami wybranymi do prezentacji (Prezentowane wykresy). Pomidzy nimi znajduj si standardowe klawisze do przenoszenia zawartoci tabel: > - jego nacinicie powoduje przeniesienie do prawego panela wybranego wykresu >> - jego nacinicie powoduje przeniesienie do prawego panela wszystkich wykresw < - jego nacinicie powoduje usunicie z prawego panela wybranego wykresu << - jego nacinicie powoduje usunicie z prawego panela wszystkich wykresw. Panel, w ktrym przedstawiane s zdefiniowane wykresy zawiera dwa rodzaje funkcji: po pierwsze wszystkie funkcje zdefiniowane przez uytkownika i znajdujce si w licie rozwijalnej umieszczonej w grnej czci okna dialogowego, po drugie funkcje czasowe zdefiniowane jako dane dla analizy czasowej w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe (s one domylnie przeniesione z definicji przypadku) Otwrz w nowym oknie - wczenie tej opcji powoduje otwarcie widoku z wykresami w nowym oknie graficznym.
Po zdefiniowaniu wykresw i przeniesieniu ich do pola Prezentowane wykresy w oknie dialogowym Rwnania ruchu nacinicie klawisza Zastosuj powoduje wywietlenie widoku z wybranymi wykresami. Na poniszym rysunku przedstawiono przykadowy wykres dla przypadku analizy czasowej.
W grnej czci widoku znajduj si wykresy wybranych wielkoci umieszczone na tym samym rysunku. Odcita jest zmienn czasow. W dolnej czci umieszczona jest tabela z opisem wykresw i wartociami ekstremalnymi wybranych wielkoci. Po ustawieniu kursora w tabeli i naciniciu prawego klawisza myszki na ekranie pojawia si menu kontekstowe, w ktrym znajduje si opcja Kolumny. Po jej uruchomieniu na ekranie pojawia si okno dialogowe, w ktrym mona dokona wyboru wielkoci prezentowanych w tabeli znajdujcej si pod wykresami dla przypadku analizy czasowej. W menu kontekstowym znajduj si rwnie opcje (w menu Wykresy - waciwoci): Wywietlanie gwnych osi siatki - wczanie/wyczenie prezentacji gwnych osi siatki na wykresie dla przypadku analizy czasowej Wywietlanie porednich osi siatki - wczanie/wyczenie prezentacji porednich osi siatki na wykresie dla przypadku analizy czasowej Zakres automatyczny - wczenie tej opcji powoduje dostosowanie zakresu na osiach wsprzdnych wykresu do zakresu zmiennoci czasu i wybranej wielkoci Zakres uytkownika - umoliwia definicj przedziau czasowego, dla ktrego prezentowany bdzie wykres dla przypadku analizy czasowej.
strona: 231
Dla przypadku analizy cakowanie rwna ruchu (analiza czasowa) oprcz przypadku gwnego tworzone s dwa przypadki pomocnicze zawierajce obwiedni grn (+) i doln (-). Po wybraniu gwnego przypadku dostpne s wyniki dla poszczeglnych skadowych przypadku zoonego. UWAGA: Ze wzgldu na moliwo wystpienia duej liczby wynikw przy duej liczbie krokw czasowych zalecane jest ograniczenie zawartoci otwieranych tabel z wynikami za pomoc opcji znajdujcych si w oknie dialogowym Opcje obliczeniowe (zakadka Filtry rezultatw).
Jeeli nie zosta wybrany pojedynczy przypadek zoony analizy czasowej, to w tabeli wyniki pokazywane s dla przypadkw pomocniczych obwiedni grnej (+) i dolnej (-). Natomiast jeeli zosta wybrany pojedynczy przypadek zoony analizy czasowej, to dostpne s wyniki dla poszczeglnych skadowych. W tabeli prezentowane s nastpujce informacje: Wze Przypadek Skadowa Czas (s) na przykad 1 analiza czasowa 2/100 0.0 W tabelach wynikw analizy czasowej dla prtw i elementw powierzchniowych wielkoci prezentowane s w taki sam sposb jak w tabeli dla wzw. Pierwsza kolumna tabeli zawiera numer skadowej przypadku i krok zmiennej czasowej. Wyniki analizy cakowanie rwna ruchu mog by rwnie prezentowane po wybraniu z menu opcji Rezultaty / Zaawansowane / Wykresy. Opcja umoliwia definicj i prezentacj wykresw dla przypadkw analizy nieliniowej (analizy sprysto-plastycznej prtw), czasowej (cakowanie rwna ruchu) i analizy PushOver (w menu tabeli dla analizy nieliniowej jest to opcja Rezultaty / Nieliniowo\Plastyczno / Wykresy, natomiast w menu tabeli dla analizy zniszczenia jest to opcja Rezultaty/Zaawansowane/Analiza zniszczenia - Wykresy). Wykresy pozwalaj na przedstawienie dowolnych wielkoci wynikowych (np. przemieszczenia, siy wewntrzne, naprenia) zebranych w kolejnych krokach/przyrostach analizy nieliniowej i PushOver lub w kolejnych przyrostach czasu dla analizy czasowej. Wyniki mog by wywietlane w funkcji kolejnych przyrostw (krokw iteracyjnych lub czasu) oraz w funkcji innych wielkoci. Wykresy mog by wywietlane dla pojedynczego przypadku obcieniowego lub dla kilku wybranych przypadkw. W przypadku gdy wybrane zostan rne typy przypadkw obcieniowych (w selekcji wystpuj na przykad przypadki analizy nieliniowej, czasowej jak i analizy PushOver), wykresy mona wywietla tylko dla jednego typu analizy. UWAGA: UWAGA: Na wykresie moliwa jest prezentacja n rnych wielkoci (przedstawianych na osi pionowej Y) w funkcji tylko jednej wielkoci znajdujcej si na osi poziomej X. Jeeli wybranych zostanie kilka przypadkw obcieniowych, to kady ze zdefiniowanych wykresw wywietlany jest dla kolejnych przypadkw (czyli tworzonych n rnych wykresw); zakres na osi X jest okrelony poprzez wartoci <min,max> spord wszystkich przypadkw obcieniowych, natomiast zakres na osi Y definiowany jest poprzez <min,max> spord wszystkich przypadkw obcieniowych (odpowiednio dla kadego typu skalowania).
Dla analizy sprysto-plastycznej istnieje tabela zawierajca podstawowe informacje dotyczce parametrw i wynikw tego typu analizy. Dla prtw o przekroju sprysto-plastycznym dostpne s takie same wyniki analizy jak dla prtw o standardowych przekrojach: ugicia, siy wewntrzne i naprenia w dowolnym punkcie na dugoci prta. Prty sprysto-plastyczne mog nastpnie by weryfikowane i wymiarowane w programie za pomoc oblicze dla norm stalowych. Dodatkowo dla prtw przekroju sprysto-plastycznym dostpny jest wspczynnik uplastycznienia przekroju. Jest to stosunek pola powierzchni uplastycznionej czci przekroju do pola powierzchni cakowitej przekroju. Przyjmuje on wartoci od 0.0 (dla przekroju w stanie sprystym) do 1.0 (dla przekroju cakowicie uplastycznionego). Wspczynnik uplastycznienia jest prezentowany za pomoc map na prtach.
strona: 232
Okno dialogowe Dane dla historii uplastycznienia, ktre jest otwierane z tabeli wynikw dla analizy sprysto-plastycznej (tabela otwierana jest po wybraniu opcji Rezultaty / Nieliniowo\Plastyczno / Historia uplastycznienia - tabela) skada si z kilku zakadek: Uplastycznienie, Siy i Naprenia (zakadki Siy i Naprenia s takie same jak dla wielkoci prtowych). Zakadka Uplastycznienie zostaa pokazana na poniszym rysunku.
W tym oknie do prezentacji w tabeli mog zosta wybrane nastpujce wielkoci: wspczynnik obcienia i plastyczny wspczynnik wytenia. Lista prezentowana w tabeli moe by dodatkowo filtrowana; kryterium filtrowania jest stan uplastycznienia przekroju (warto plastycznego wspczynnika wytenia): pocztek uplastycznienia - warto plastycznego wspczynnika wytenia rwna jest 0.0 pene uplastycznienie przekroju - warto plastycznego wspczynnika wytenia rwna jest 1.0 warto plastycznego wspczynnika wytenia wiksza od zadanej wartoci (warto wpisywana w polu edycyjnym musi by wiksza od zera i mniejsza od 1.0).
strona: 233
6. WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI 6.1. Wymiarowanie stali / aluminium

Wymiarowanie elementw konstrukcji stalowych w systemie Robot moe by przeprowadzone zgodnie z wymogami kilku norm stalowych. Poniej prezentowana jest lista dostpnych aktualnie w programie norm stalowych: polska norma PN90/B-03200 francuska norma CM66 francuska norma Add80 Eurocode 3 1992 (dostpne s normy EC3 z dokumentami aplikacji narodowych: francuskim, angielskim, niemieckim, belgijskim, holenderskim, szwedzkim, fiskim) Eurocode3 (EN 1993-1-1:2005) holenderska norma NEN6770/6771 amerykaska norma LRFD i LRFD (nowa edycja) amerykaska norma ASD amerykaska norma EIA niemiecka norma DIN 18800 brytyjskie normy: BS 5950 i BS 5950:2000 woska norma CNR-UNI 10011 poudniowoafrykaska norma SABS 0162-1:1993 hiszpaska norma MV 103-1972 (NBE EA-95) hiszpaska norma SE-A:2006 EC3 2005 kanadyjska norma CAN/CSA-S16.1-M89 i CAN/CSA-S16-1-01 szwedzka norma BSK 99 norweska norma CNS 34 rosyjska norma SNiP-II-23-81 rumuska norma STAS 10108/0-78 chiska norma GB50017-2003 japoska norma AIJ-ASD 05 australijska norma AS4100. W programie dostpna jest rwnie norma wymiarowania elementw konstrukcji aluminiowych; jest to francuska norma AL76. Sposb postpowania podczas wymiarowania elementw konstrukcji aluminiowych jest identyczny jak w trakcie wymiarowania elementw konstrukcji stalowych. Proces projektowania konstrukcji skada si z kilku etapw; na pocztku definiowana jest geometria konstrukcji oraz obcienia do niej przyoone, potem wyznaczane s siy wewntrzne i przemieszczenia, a na zakoczenie sprawdzane s warunki normowe oraz wymiarowane s elementy konstrukcji. Wymiarowanie prtw stalowych dotyczy moe pojedynczych prtw lub grup prtw. Obliczenia przeprowadzone mog zosta dla pojedynczych prtw konstrukcji lub dla grup prtw. W zalenoci od wybranej normy stalowej lista parametrw definiowanych przed wymiarowaniem elementw moe si nieco zmienia, natomiast podstawowe definicje uywane w module s niezalene od wybranej przez uytkownika normy stalowej. Przyjmowane s nastpujce definicje: pojedynczy element konstrukcyjny, ktry bdzie weryfikowany lub wymiarowany prt w module. Najczciej spotykanymi prtami s: supy, rygle, patwie, stenia itp. Prt wykorzystywany podczas weryfikacji / wymiarowania moe skada si z pojedynczego elementu prtowego lub te by cigiem kolejnych elementw konstrukcji tworzcych sup, rygiel itp.
strona: 234
grupa
lista prtw. Jest to zbir prtw konstrukcji, ktrym uytkownik chce nada ten sam profil. Po zakoczeniu weryfikacji/wymiarowania grupy zostanie wybrany profil, ktry jest odpowiedni dla wszystkich prtw znajdujcych si w grupie (niezalenie od rnic w wartociach si wewntrznych w tych prtach, czy te parametrw projektowania). Grupy s definiowane w celu ograniczenia rnorodnoci profili w projektowanej konstrukcji.
Po wybraniu ekranu WYMIAROWANIE STALI\ALUMINIUM ekran monitora zostaje podzielony na trzy czci: edytor graficzny, w ktrym prezentowana jest konstrukcja oraz dwa okna dialogowe: Definicja i Obliczenia. Okno Definicja skada si z dwch zakadek: Grupy i Prty (patrz rysunek poniej). Po zdefiniowaniu prtw i grup moliwe jest weryfikowanie lub wymiarowanie prtw lub grup. Po naciniciu klawisza Parametry znajdujcego si na zakadce Prty otwierane jest okno dialogowe Parametry (jest ono zalene od wybranej normy stalowej). W tym oknie zdefiniowane mog zosta parametry normowe okrelane przez wybran norm wymiarowania stali takie jak: dugoci wyboczeniowe, parametry wyboczeniowe, parametry zwichrzeniowe, warunki sztywnoci itp.
Ciekaw opcj w programie Robot jest moliwo automatycznego projektowania przy pomocy profili parametryzowanych o zmiennej bezwadnoci. Opcja jest dostpna po naciniciu klawisza Przekroje par., ktry znajduje si w oknie dialogowym Definicje. Opcja dostpna jest zarwno dla profili stalowych jak i drewnianych. Wygld okna dialogowego zaley od materiau, z jakiego wykonany ma by prt (prt stalowy lub drewniany). Uytkownik ma do dyspozycji dwa typy profili (wybr dokonywany jest w polu Typ przekroju w prawej, grnej czci okna dialogowego): Profile stalowe profil dwuteowy profil skrzynkowy (rura prostoktna) profile drewniane profil prostoktny profil podwjny prostoktny.
W polu Definicja przekrojw okna dialogowego Przekroje parametryzowane okrelone mog zosta wymiary profili stalowych lub drewnianych. Aby rozpocz definicj nowego profilu, naley nacisn klawisz Nowy. W tabeli pojawia si nowa linia, w ktrej naley wpisa odpowiednie wymiary. Nacinicie klawiszy Usu i Usu wszystko powoduje odpowiednio usunicie z listy podwietlonego profilu lub wszystkich profili. Istniej dwa rodzaje profili: przekrj zmienny (dH) przekrj zmienny (auto).
strona: 235
Dodatkowo dostpna jest zakadka Przekrj zoony pozwalajca na definicj prtw wielogaziowych.
W powyszym oknie dialogowym dostpnych jest dziewi najczciej spotykanych typw profili zoonych (wybr dokonywany jest w polu Typ przekroju w prawej, grnej czci okna dialogowego): - dwa ceowniki (zestawione pkami lub plecami) - dwa dwuteowniki - ceownik i dwuteownik (ceownik ustawiony pk lub plecami) - dwa ktowniki i dwuteownik - cztery ktowniki pkami na zewntrz profilu - cztery ktowniki pkami do wewntrz profilu - dwa ktowniki w ukadzie T (zestawione krtszymi lub duszymi bokami) - dwa ktowniki w ukadzie C (zestawione krtszymi lub duszymi bokami) - dwa ktowniki ustawione krzyowo.
strona: 236
Dla niektrych typw profili zoonych dostpna jest opcja Profile zoone spawane; jej wczenie powoduje, e gazie profilu zoonego s poczone spoinami na dugoci profilu. Definicja rodziny przekrojw zoonych Aby zdefiniowa rodzin (grup) przekrojw zoonych, naley: w polu Nazwa poda nazw przekroju (program automatycznie podpowiada sugerowana nazw przekroju zoonego) w polu Profil gazi zdefiniowa pocztkowy profil od ktrego rozpocznie si generacja rodziny profili zoonych; po zaznaczeniu tego pola automatycznie otworzy si okno dialogowe Wybr profilu, w ktrym moliwe jest wybranie potrzebnego przekroju gazi z dowolnej bazy przekrojw okreli pocztkowy rozstaw gazi wchodzcych w skad przekroju zoonego w polu edycyjnym d oraz przyrost rozstawu gazi w polu edycyjnym dd; aby zdefiniowa maksymalny rozstaw gazi, naley wprowadzi warto w polu edycyjnym dmax. Naley pamita, e w powyszym oknie dialogowym nastpuje definicja przepisu na nowe rodziny profili zoonych. Rzeczywista generacja profili odbywa si w trakcie procesu wymiarowania grup prtw z uyciem zdefiniowanych rodzin parametryzowanych. UWAGA: Pewne typy przekrojw (np. 4 ktowniki) wymagaj definicji dwch rnych przekrojw gazi oraz dwch rnych rozstaww gazi w zalenoci od paszczyzny skratowania (b,d).
W przypadku profili drewnianych dostpna jest rwnie opcja stay. Aby zdefiniowane profile byy uwzgldniane w obliczeniach, naley je przenie do pola Przekroje brane do oblicze. Przykadowe okno dialogowe Parametry dla polskiej normy stalowej przedstawiono na poniszym rysunku. W polu Typ prta podawana jest nazwa wybranego typu prta (mona wpisa w tym polu dowoln nazw typu prta). W polach Dugo prta ly lub lz wprowadzona moe zosta dugo prta. Istniej dwa sposoby podania tej dugoci: po wybraniu opcji Realna wprowadzona warto jest interpretowana bezporednio jako dugo po wybraniu opcji Mnonik warto jest interpretowana jako wspczynnik przez ktry naley pomnoy rzeczywist dugo prta aby uzyska odpowiedni warto. Np. wpisanie wartoci 0.25 oznacza, e odpowiednia dugo jest rwna 1/4 dugoci rzeczywistej. W polu Wspczynnik dugoci wyboczeniowej okrelone mog zosta dugoci wyboczeniowe prta w obydwu kierunkach. W odpowiednie pola wpisywana jest automatycznie rzeczywista dugo prta (ew. suma dugoci prtw skadowych). Wspczynnik dugoci wyboczeniowej zaley od warunkw podparcia kocowych wzw prta w paszczynie wyboczenia. Dugo wyboczeniow prta mona rwnie okreli w oknie dialogowym Schematy wyboczeniowe, ktre mona otworzy poprzez nacinicie ikony schematycznie przedstawiajcej wybrany typ modelu wyboczeniowego prta. Znajduj si tam typowe schematy podparcia prta; po wyborze jednego z nich warto wspczynnika bdzie obliczona automatycznie. W programie istnieje obecnie moliwo zdefiniowania parametrw usztywnie ograniczajcych zarwno dugo wyboczeniow (w obydwu kierunkach) jak i dugo zwichrzeniow prta (osobno dla pki dolnej i grnej). Dziki temu w trakcie analizy atwo mog zosta odczytane zestawy momentw zginajcych w charakterystycznych punktach prta. Opcje znajdujce si w programie umoliwiaj rwnie zdefiniowanie wspczynnikw dugoci wyboczeniowej i/lub zwichrzeniowej odcinkw prta midzy steniami. znajdujcej si w oknie dialogowym Schematy Opcja jest dostpna po naciniciu ikony wyboczeniowe. Uwzgldnienie wyboczenia w obliczeniach nastpuje zawsze, gdy w prcie pojawia si sia ciskajca, nawet jeli jest ona niewielka w stosunku do innych si wewntrznych. Program nie dokonuje sam analizy polegajcej na ustaleniu, czy efekty wyboczenia mog by pominite, czy nie. Jeli uytkownik chce wyeliminowa efekty wyboczeniowe z oblicze, musi wybra ikon wyboczenia w procesie obliczeniowym. . Oznacza ona pominicie
strona: 237
Nacinicie ikony oznacza, e obliczenia dugoci wyboczeniowej supa przeprowadzone zostan wedug procedury automatycznej. Po wybraniu tej opcji w programie automatycznie analizowana jest geometria caej konstrukcji i do poszczeglnych supw konstrukcji przypisywana jest odpowiednia warto dugoci wyboczeniowej przy uwzgldnieniu: - podparcia prtw - geometrii prtw dochodzcych - warunkw podparcia na drugich kocach prtw dochodzcych. W programie istnieje rwnie moliwo obliczenia wspczynnika wyboczeniowego prta gwnego na podstawie parametrw prtw dochodzcych. Opcja jest dostpna po dwukrotnym naciniciu jednej z , , , , znajdujcej si w oknie dialogowym Schematy wyboczeniowe. ikon Parametry prtw dochodzcych mona okreli w oknie dialogowym pokazanym na poniszym rysunku (przykadowo dla trzech prtw dochodzcych).
W powyszym oknie podane mog zosta niezbdne informacje dotyczce prta dochodzcego do prta gwnego. W odpowiednich polach naley poda dla prta dochodzcego nastpujce wielkoci: numer prta konstrukcji bdcego kolejnym prtem dochodzcym (w drugiej kolumnie automatycznie wpisywany jest profil wybranego prta konstrukcji) pozycja (pooenie) prta w konstrukcji; moliwe s dwie sytuacje: profil pooony pionowo lub
poziomo . W przypadku kilku norm (ADD8, Eurocode3, NEN6770/6771, PN90) dochodzi jeszcze jeden parametr: sposb podparcia drugiego koca prta dochodzcego. Dostpne typy podparcia drugiego koca prta dochodzcego s zalene od wymogw wybranej normy stalowej. Istnieje rwnie moliwo rcznego zdefiniowania parametrw prtw dochodzcych. W odpowiednim oknie dialogowym przeprowadzona moe zosta rczna definicja parametrw W polach Parametr imperfekcji ny i nz wybrany moe zosta sposb obliczania wspczynnika wyboczeniowego supa: po wybraniu opcji Automatyczny program automatycznie rozpoznaje typ profilu i zgodnie z tablic 10 przypisuje odpowiednie krzywe wyboczeniowe dla poszczeglnych kierunkw wyboczenia; wybranej krzywej wyboczeniowej program nadaje uoglniony parametr imperfekcji n zgodnie z Tablic 11 a nastpnie wylicza wspczynnik wyboczeniowy stosujc wzr (1) umieszczony w dolnej czci Tablicy 11 po wybraniu opcji Uytkownika dostpne staje si pole edycyjne, w ktrym podana moe zosta warto uoglnionego parametru imperfekcji n; warto parametru imperfekcji jest wykorzystywana podczas oblicze wspczynnika wyboczeniowego stosujc wzr (1) umieszczony w dolnej czci Tablicy 11.
strona: 238
Wczenie opcji Wyboczenie gitno skrtne profili monosymetrycznych powoduje, e w trakcie analizy ciskanych prtw monosymetrycznych (ktowniki, teowniki, ceowniki itp.) przeprowadzona zostanie dodatkowa weryfikacja na wyboczenie gitne i wyboczenie gitno-skrtne zgodnie z punktem 4.4.3 i zacznikiem 1, rozdzia 3. Wczenie opcji Ksztatowniki poddane wyarzaniu pozwala na uwzgldnienie w parametrach stali operacji tzw. ulepszania cieplnego (termicznego) - wyarzania. Weryfikacja dla takiej stali przebiega w pewnych fragmentach oblicze normowych inaczej ni dla stali zwykej. Std konieczno zaznaczenia tego przed obliczeniami. Wczona opcja powoduje, e stal wykorzystywana w obliczeniach bdzie stal ulepszon termicznie. W polu Parametry zwichrzeniowe wybrane mog zosta opcje wykorzystywane podczas weryfikowania zwichrzenia prta: typ zwichrzenia, poziom obcienia i wspczynnik dugoci zwichrzeniowej. Nacinicie odpowiedniej ikony powoduje otwarcie okna dialogowego umoliwiajcego definicj odpowiednich parametrw. Opcja Typ zwichrzenia suy do okrelenia odpowiednich, normowych parametrw zwichrzeniowych w zalenoci od schematu statycznego prta. Zgodnie z wymogami normowymi naley przyj jeden z uwzgldnionych w normie schematw. Schematy w postaci ikon odzwierciedlaj dokadnie odpowiednie pozycje z normy. Ostatnia ikona oznacza rezygnacj z uwzgldniania efektw zwichrzeniowych w trakcie oblicze. Opcja Typ obcienia suy do okrelenia schematu obcienia analizowanej belki. Zgodnie z wymogami normowymi przy obliczaniu wspczynnikw normowych (wyboczeniowych, zwichrzeniowych) naley okreli charakter obcie dziaajcych na prt w obu lub jednej paszczynie osi przekroju prta. Obliczenia zwichrzeniowe wymagaj podania dla prta odlegoci przekrojw zabezpieczonych przed skrceniem - tzw. dugoci zwichrzeniowej. Z uwagi na moliwo mocowania osobno pki grnej lub dolnej oraz wystpowania w rnych przypadkach obcieniowych napre ciskajcych w grnej lub dolnej pce rozrnia si dwie dugoci zwichrzeniowe. Podaje si wspczynnik, przez ktry naley pomnoy bazow dugo prta, aby otrzyma dugo zwichrzeniow. Jako bazowa dugo brana jest dugo lz. Warto wspczynnika mona wpisa bezporednio w polu edycyjnym; mona rwnie nacisn ikon z typowym przypadkiem zamocowa, dla ktrego wspczynnik zostanie dobrany automatycznie. Dodatkowo istnieje moliwo wyboru krzywej niestatecznoci branej do oblicze wspczynnika zwichrzeniowego Fi_L; zgodnie z paragrafem 4.5.4 mona wybra jedn z dwch dostpnych krzywych: krzyw a0 (domyln) i krzyw a. W polu Parametry zwichrzeniowe istnieje rwnie moliwo wyboru sposobu zamocowania kocw prta przy skrcaniu (koce prta sztywne lub przegubowe). Wczenie opcji Belka o przekroju dwuteowym usztywniona bocznym steniem podunym wymuszajcym pooenie rodka obrotu powoduje, e moment krytyczny przy zwichrzeniu zostanie wyliczony zgodnie ze wzorem (Z1-10) zacznik 1 punkt 3.3. Pole edycyjne Wsprzdna paszczyzny stenia pozwala na okrelenie pooenia punktu potencjalnego obrotu przekroju (miejsce styku bocznego stenia podunego z przekrojem belki). W dolnej czci okna dialogowego znajduj si pola edycyjne pozwalajce na definicj wspczynnikw A1, A2, B (C1,C2) do wyznaczania momentu krytycznego Mcr; domylnie wybrana jest opcja umoliwiajca na automatyczny dobr wartoci tych wspczynnikw. Wybranie opcji Uytkownika pozwala na rczn definicj wspczynnikw definiowanych w Tabeli Z1-2. UWAGA: Weryfikacja i wymiarowanie prtw wykonanych z profili zetowych ze ciankami o maej gruboci (profile cienkocienne) prowadzona jest jak dla prtw litych zgodnie z PN-90/B3200.
Po naciniciu klawisza Wicej na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe, w ktrym okrelone mog zosta parametry obcieniowe i parametry przekroju (dla polskiej normy: wspczynnik Beta zaleny od warunkw podparcia i sposobu obcienia prta, wspczynnik rezerwy plastycznej Alfa, wspczynniki niestatecznoci lokalnej Fip, uwzgldnienie osabienia elementu stalowego otworami na czniki, weryfikacja przekroju aurowego itp.). Po naciniciu klawisza Uytkowanie na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe, w ktrym zdefiniowane mog zosta dopuszczalne (graniczne) wartoci przemieszcze.
strona: 239
Po naciniciu klawisza Przekrj zoony na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe Przekrj zoony, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry prtw wielogaziowych (patrz rozdzia 6.1.3). UWAGA: Dla normy Eurocode 3 (2005) w oknie dialogowym Definicja prta - parametry dostpny jest rwnie klawisz Ogie. Opcja pozwala na wymiarowanie i weryfikacj prtw stalowych o dowolnym przekroju zgodnie z zaleceniami normy europejskiej EC3 EN 19931-2:2005 lub oficjalnego dokumentu 3 Komitetu Technicznego ECCS Model Code of Fire Engineering - First Edition, May 2001. Zakres normy obejmuje obliczenia prtw stalowych obcionych dowolnym zestawem si wewntrznych (N,Vy,Vz,Mx,My,Mz). Zgodnie z zaleceniami obydwu dokumentw obliczenia s prowadzone metod wytrzymaociow, metod temperaturow lub metod czasow. Obliczenia ogniowe elementw stalowych zostan rozpoczte po wczeniu opcji Obliczenia ogniowe znajdujcej si w oknie dialogowym Konfiguracja. W oknie dialogowym Konfiguracja moe by rwnie dokonany wybr normy, na podstawie ktrej bdzie prowadzona analiza (oglne zalecenia normy EN 1993-1-2 lub zalecenia Komitetu Technicznego ECCS). Dla normy Eurocode 3 (2005) jest moliwa rwnie weryfikacja cienkociennych prtw stalowych.
W prezentowanym poniej oknie dialogowym wybrane mog zosta opcje obliczeniowe prtw lub grup prtw stalowych.
strona: 240
W polu Opcje weryfikacyjne mona wybra: weryfikacj prtw - weryfikacja wg listy prtw polega na kolejnym i niezalenym przeprowadzaniu oblicze dla kadego prta z listy osobno. Weryfikacja prta polega na znalezieniu takiego punktu poredniego na prcie, takiego przypadku obcieniowego oraz takiego elementu prta, dla ktrych parametry kryteriw normowych s najgorsze. Naley ustali liczb punktw branych pod uwag w czasie oblicze jak rwnie list przypadkw obcieniowych. Innymi sowy weryfikacja oznacza sprawdzenie, czy przyjte w konstrukcji profile speniaj wymagania stawiane przez norm. Na podstawie tak dokonanego wyboru, profil prta kwalifikowany jest jako dobry, zy lub niestabilny. weryfikacj grup - weryfikacja w grupie polega na kolejnym i niezalenym przeprowadzaniu oblicze (patrz Weryfikacja prtw) dla kadego prta zawartego w grupie osobno. W obliczeniach uwzgldniane s cechy materiaowe przyjte dla danej grupy. wymiarowanie grup - wymiarowanie polega na kolejnym przegldaniu wczeniej przyjtego zbioru profili zdeterminowanego przez definicj grupy i odrzucaniu tych, ktre nie speniaj kryteriw normowych. Odrzucanie kolejnych profili trwa do momentu znalezienia pierwszego speniajcego warunki normowe (obliczenia grup prtw mog by prowadzone z uwzgldnieniem opcji optymalizacyjnych). Opisany proces przeprowadzany jest dla kadej rodziny profili nalecej do analizowanej grupy z osobna. Obliczenia normowe dla kadego profilu wykonywane s dla kolejnych punktw porednich na prcie, kolejnych przypadkw obcieniowych, kolejnych elementw danego prta grupy i wszystkich prtw tworzcych grup. Jeli dany profil nie spenia warunkw normowych dla jakiego punktu poredniego, przypadku obcieniowego lub elementu dowolnego prta grupy, to jest on odrzucany i pobierany jest nastpny profil z listy przyporzdkowanej grupie. Proces ten odbywa si a do momentu wyczerpania si listy profili. Aby mona byo rozpocz obliczenia w trybie wymiarowania, przynajmniej jedna grupa musi by zdefiniowana. Wymiarowanie moe by przeprowadzone dla wielu grup. W takim przypadku proces opisany powyej przeprowadzany jest dla kadej grupy osobno. W przypadku wczenia opcji Optymalizacja i naciniciu klawisza Opcje na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe Opcje optymalizacyjne, w ktrym wybrane mog zosta nastpujce opcje optymalizacyjne wykorzystywane podczas oblicze grup prtw: ciar - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie ciar profilu powodujc wyszukiwanie wrd profili speniajcych kryteria normowe profilu najlejszego w danej grupie maksymalna wysoko przekroju - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie maksymaln wysoko przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji
strona: 241
minimalna wysoko przekroju - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie minimaln wysoko przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji maksymalna szeroko pki - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie maksymaln szeroko pki przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji minimalna grubo pki - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie minimaln grubo pki przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji minimalna grubo rodnika - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie minimaln grubo rodnika przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji.
W dolnej czci okna dialogowego Opcje optymalizacyjne znajduje si opcja Obliczenia dla penego zestawu przekrojw. Jej wczenie powoduje, i podczas oblicze w celu znalezienia najbardziej optymalnego profilu przeszukiwana bdzie caa dostpna baza profili (jest to istotne szczeglnie w przypadku, gdy w bazie profile nie s uoone w porzdku rosncym, tzn. gdy kolejny profil jest wikszy od poprzedniego). Jeeli opcja Obliczenia dla penego zestawu przekrojw jest wczona, a opcja Ciar jest wyczona, to optymalnym przekrojem jest wwczas przekrj, dla ktrego warto wspczynnika wytenia jest najwiksza (ale mniejsza od 1). W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Zapisuj wyniki oblicze. Wczenie tej opcji pozwala na zapisanie wynikw oblicze weryfikacji i wymiarowania prtw stalowych; moliwe jest zapisanie dowolnej liczby przeprowadzonych sesji weryfikacji i wymiarowania - w kadej chwili jest moliwo powrotu do dowolnie wybranego zestawu wynikw oblicze weryfikacji i wymiarowania. Jeeli opcja Zapisuj wyniki oblicze jest wyczona, wyniki oblicze wymiarowanie/weryfikacji prtw nie bd zapisywane. Opcja Zapisuj wyniki oblicze zostaa wykona z dwch gwnych powodw: aby unikn czasochonnych, ponownych oblicze weryfikacji i wymiarowania prtw aby nie dopuci do sytuacji, w ktrej przez przypadek (np. poprzez nacinicie klawisza ESC) utracone zostan wyniki wielogodzinnych oblicze. Wszystkie zapamitane sesje obliczeniowe zostan zachowane wraz z przykadem w pliku RTD. Nacinicie klawisza Lista powoduje otwarcie okna dialogowego Archiwum wynikw oblicze, w ktrym przedstawiane s aktualnie zapisane wyniki oblicze weryfikacji / wymiarowania prtw. W dolnej czci okna dialogowego Obliczenia znajduje si klawisz Konfiguracja, ktrego nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Konfiguracja sucego do okrelenia parametrw
strona: 242
wykorzystywanych podczas weryfikacji prta stalowego. W tym oknie podane mog zosta nastpujce parametry obliczeniowe: punkty obliczeniowe; mog by okrelone na dwa sposoby: poprzez podanie liczby punktw na dugoci prta (punkty s rwnomiernie rozoone na dugoci prta) - opcja Liczba punktw poprzez podanie wsprzdnych punktw charakterystycznych; w tym celu naley wczy opcj Punkty charakterystyczne i nacisn klawisz Opcje; powoduje to otwarcie okna dialogowego Obliczenia w punktach charakterystycznych (punkty maksymalnych wartoci si wewntrznych itp.) wspczynnik wytenia okrela mnonik przez ktry pomnoona zostanie granica plastycznoci (zwikszenie lub zmniejszenie granicy plastycznoci) smuko maksymalna; jeli opcja jest wczona, to smuko prta jest sprawdzana; ponadto mona poda dopuszczalne wartoci smukoci prta (dla polskiej normy stalowej); w polach edycyjnych ciskanie i Rozciganie mona poda wartoci graniczne, z ktrymi (w zalenoci od sposobu obcienia) zostanie porwnana rzeczywista smuko prta; jeeli ktra z tych wartoci zostanie przekroczona, to prt zostanie sklasyfikowany jako niestabilny. Dla polskiej normy stalowej PN90 dostpne s dodatkowo dwie opcje: jeeli opcja Nie bra pod uwag skadowych prtw zoonych jest wczona, to w trakcie oblicze prtw zoonych nie uwzgldniane bd skadowe tych prtw. Jeli wczona jest opcja Profile klasy 4 oblicza metod nadkrytyczn, to profile tej klasy liczone bd metod nadkrytyczn istnieje moliwo modyfikacji parametrw materiaowych stali w podwyszonej temperaturze; po zdefiniowaniu temperatury wikszej ni 70 i mniejszej ni 600 stopni Celsjusza w polu edycyjnym Temperatura eksploatacyjna konstrukcji T 600 stopni Celsjusza w programie wyznaczana jest zredukowana wytrzymao obliczeniow fdT i zredukowany pocztkowy wspczynnik sprystoci ET zgodnie z zaleceniami punktu 3.5.2 normy. Zmodyfikowane parametry s wykorzystywane do wyznaczania poszczeglnych nonoci analizowanego prta. Dodatkowo wszystkie wspczynniki niestatecznoci wyznaczane dla normalnej temperatury s modyfikowane dla temperatur wyszych ni 70 stopni zgodnie ze wzorem (4) normy. Zmiany oznacze wytrzymaoci i wspczynnikw mona zaobserwowa w tabeli rezultatw szczegowych oraz w notce obliczeniowej. W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si klawisz Wycz z oblicze siy wewntrzne, ktrego nacinicie powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego Wyczenie si wewntrznych; w wymienionym oknie dialogowym okrelone mog zosta graniczne wartoci si wewntrznych (pozwala to na pominicie nieistotnych wartoci si dla konkretnego przekroju). Ponadto wybrane mog zosta jednostki prezentacji wynikw wymiarowania prtw. Wyniki mog by prezentowane w jednostkach uywanych w wybranej normie stalowej lub w jednostkach uywanych w programie Robot. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si lista wyboru przypadku obcieniowego (obcienie stae), dla ktrego wyznaczone przemieszczenia bd traktowane jako ugicia wstpne konstrukcji. Opcja Uwzgldniaj ugicia od przypadku musi by wtedy wczona. W dolnej czci okna dialogowego Obliczenia znajduj si dwa pola: Obcienia i Stan graniczny. W pierwszym z nich pooone s opcje: lista przypadkw obcieniowych - pole, w ktrym przedstawiane s wybrane przypadki obcieniowe brane pod uwag podczas oblicze prtw. Mona rwnie w tym polu dopisa numer przypadku obcieniowego. selekcja przypadkw obcieniowych - otwarcie dodatkowego okna (Selekcja przypadkw), w ktrym wybrane mog zosta przypadki obcieniowe brane pod uwag podczas oblicze prtw. Obliczenia normowe prtw mog zosta przeprowadzone dla stanu granicznego nonoci i stanu granicznego uytkowania. Po naciniciu klawisza Obliczenia rozpoczyna weryfikacja lub wymiarowanie prtw stalowych na podstawie parametrw przyjtych w oknach Definicja i Obliczenia. Po zakoczeniu oblicze na ekranie pojawia si okno skrconych wynikw oblicze. Okno dialogowe skada si z dwch zakadek: Rezultaty i Komunikaty. Na drugiej zakadce przedstawiane s zbiorcze informacje dotyczce ostrzee i bdw, ktre pojawiy si podczas weryfikacji/wymiarowania prtw konstrukcji. Kliknicie w profil prezentowany w skrconym zestawieniu na zakadce Rezultaty powoduje otwarcie okna wynikw szczegowych.
strona: 243
UWAGA: Przy prbie zamknicia okna dialogowego zawierajcego skrcone wyniki oblicze (weryfikacja / wymiarowanie prtw) otwierane jest dodatkowe okno dialogowe Archiwizacja wynikw oblicze, w ktrym zapisane mog zosta wyniki weryfikacji lub wymiarowania prtw. Istniej nieznaczne rnice w sposobie wywietlania rezultatw skrconych na zakadce Rezultaty dla rnych rodzajw przeprowadzanych oblicze: weryfikacja listy prtw lub grup prtw: wywietlana jest tylko jedna linia dla kadego prta lub grupy prtw na podstawie podanej listy prtw lub grup prtw. Profile speniajce wymogi normowe s oznaczane symbolem , za nie speniajce wymogw normowych symbolem . Profile niestabilne lub . Pierwsza ikona oznacza niestabilny prt lub oznaczane s jedn z nastpujcych ikon: grup prtw, natomiast druga ikona mwi, e prt lub grupa prtw jest niestabilna oraz wspczynnik wytenia jest wikszy ni 1.0. wymiarowanie w grupach: wywietlane s trzy kolejne profile z kadej rodziny wybranego zbioru profili danej grupy. Profil w linii rodkowej jest profilem, ktry spenia warunki normowe. Nazwy profili i oznaczaj te przekroje poprzeczne, ktre nie speniaj warunkw poprzedzone znakami normowych lub speniaj je ze zbyt duym zapasem. Profile speniajce wymogi normowe s oznaczane symbolem , za nie speniajce wymogw normowych symbolem . optymalizacja w grupach (wczona opcja Optymalizacja przy wybranej opcji Wymiarowanie grup): wywietlane okno Rezultaty skrcone posiada form identyczn jak dla wymiarowania w grupach. , oznaczajcy profil optymalny Dodatkowo na pocztku odpowiedniej linii wywietlany jest znak (jeli istnieje).
W oknie dialogowym wynikw skrconych oprcz standardowych klawiszy znajduj si nastpujce klawisze: Notka obliczeniowa - nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Wydruk Wytenie / Analiza - w przypadku weryfikacji prtw - powoduje prezentacj graficzn wytenia dla poszczeglnych prtw konstrukcji; otwierane jest okno analizy globalnej prtw z wykresami supkowymi wspczynnika wytenia Wytenie / Mapa - w przypadku weryfikacji prtw - powoduje prezentacj map wspczynnika wytenia dla weryfikowanych prtw konstrukcji; otwierane jest dodatkowe okno, w ktrym prezentowana jest mapa wspczynnika wytenia dla prtw wraz ze skal. Obliczenia mog rwnie przeprowadzone dla zdefiniowanych przez uytkownika wartoci si przekrojowych (a nie wyznaczonych w programie). Suy do tego opcja Obliczenia rczne znajdujca si w menu Analiza / Wymiarowanie konstrukcji prtowych / Wymiarowanie prtw stalowych. Przeprowadzona moe zosta weryfikacja/wymiarowanie prta. Okno Wyniki szczegowe zawiera wszystkie dostpne wyniki oblicze prta. Okno wywoywane jest po zakoczeniu oblicze, gdy nacinity zostanie dowolny profil z okna wynikw skrconych. Przykadowe okno wynikw szczegowych prezentowane jest poniej.
strona: 244
Jeeli weryfikowany/obliczany by profil zoony (prty wielogaziowe), to dodatkowo w oknie dialogowym pojawia si klawisz Skratowanie. W powyszym oknie dialogowym moe pojawi si rwnie zakadka Przewizki / Skratowanie (wyniki weryfikacji elementw czcych gazie prtw zoonych (patrz rozdzia 6.1.2). Po naciniciu klawisza Notka obliczeniowa na ekranie pojawi si dodatkowe okno dialogowe, ktre suy do wyboru typu prezentowanej notki obliczeniowej.
Wybranie opcja Notka uproszczona oznacza, e drukowana bdzie prosta notka obliczeniowa zawierajca tabel z podstawowymi informacjami o wymiarowanych lub weryfikowanych prtach lub grupach prtw (w takiej samej formie jak w oknie dialogowym Wyniki skrcone), natomiast wybranie opcji Notka pena oznacza, e notka zawiera bdzie wszystkie normowe warunki sprawdzane podczas oblicze/weryfikacji prtw lub grup prtw. Notka obliczeniowa bdzie tworzona dla wybranych prtw lub grup prtw; selekcji prtw lub grup prtw mona dokona w polu Lista (domylnie wpisywane s wszystkie prty lub grupy prtw). Wybranie opcji Zapisz tabel powoduje, e tabela z podstawowymi informacjami o wymiarowanych lub weryfikowanych prtach lub grupach prtw prezentowana w oknie dialogowym Wyniki skrcone zostanie zapisana w celu wykorzystania jej podczas tworzenia dokumentacji projektu (nazw zrzutu tabeli naley poda w polu Etykieta). Tabel bdzie mona wykorzysta w wydruku zoonym. Nazwa zrzutu tabeli bdzie dostpna za zakadce Zrzuty ekranu w oknie dialogowym Kompozycja wydruku.
strona: 245
6.1.1.
Analiza szczegowa (polska norma stalowa PN 90)
Opcja umoliwia szczegow analiz prtw dwuteowych wykonanych z profili walcowanych lub spawanych. Analiz szczegow prta mona uruchomi naciskajc klawisz Szczegowa znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla polskiej normy stalowej PN-90/B-03200. Program pozwala przeprowadzi nastpujce obliczenia na podstawie wymogw opisanych w normie PN90/B-03200: stateczno rodnika w zoonym stanie naprenia (rozdzia 4.2.5) stateczno rodnika pod si skupion (rozdzia 4.2.4-5) stateczno i geometria eber (rozdzia 4.2.6). Kada z wymienionych analiz prta prowadzona jest niezalenie, std te kada z nich moe by uruchomiona osobno.
Okno dialogowe Analiza szczegowa podzielone jest na kilka czci: w grnej czci okna dialogowego prezentowany jest schematyczny rysunek prta zawierajcy wymiary prta, w prawym, dolnym rogu rysunku znajduj si nastpujce ikony: wczenie/wyczenie prezentacji eber, numerw eber, numeracji paneli i odlegoci midzy ebrami wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy siami wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy siami
strona: 246
wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi czci, w ktrej znajduje si pi zakadek: ebra poprzeczne, Inne ebra, Siy, Podpory/Prty i Siy wewntrzne pola Sprawdzanie i Obcienia.
W programie przeprowadzane mog by nastpujce obliczenia wg polskiej normy stalowej: Stateczno rodnika w zoonym stanie naprenia (4.2.5) Program analizuje kady panel (przestrze pomidzy ssiadujcymi ebrami) w 11 punktach w poszukiwaniu najwikszego wytenia rodnika. W kadym punkcie program naczytuje odpowiedni zestaw si wewntrznych i dokonuje weryfikacji zgodnie z punktem (4.2.5 wzr (24)). Wyniki prezentowane s dla kadego panela w punktach, gdzie wystpiy najbardziej niekorzystne wytenia. Stateczno rodnika pod si skupion (4.2.5) Sprawdzanie rodnika pod si skupion odbywa si tylko wtedy, gdy pod si nie znajduje si ebro (rodnik jest nie uebrowany) Program przeprowadza analiz, czy sia lub reakcja wywouje efekt ciskania rodnika. Efekt ciskania wywouje sia (reakcja lub prt dochodzcy) w nastpujcych przypadkach: sia (reakcja lub prt dochodzcy) na grze i warto siy (reakcji) ujemna sia (reakcja lub prt dochodzcy) na dole i warto siy (reakcji) dodatnia W innych przypadkach program nie wykonuje oblicze (sia jest pomijana) Obliczenia s prowadzone dla wszystkich przypadkw obcieniowych zdefiniowanych przez uytkownika w polu Obcienia automatyczne Jeeli w jednym punkcie wystpuje kilka si skupionych (w ramach jednego przypadku obcienia), to program automatycznie sumuje te siy Dla przypadku kombinacji lub kombinacji normowych, jeli w punkcie wystpuje kilka si pochodzcych od rnych przypadkw obcieniowych, program dokona sumowania tych si z uwzgldnieniem odpowiednich wspczynnikw kombinacji Program naczytuje zestaw si wewntrznych w punkcie przyoenia siy skupionej i dokonuje weryfikacji zgodnie z punktem (4.2.5 wzr (24)). Wyniki s podawane dla kadej siy wywoujcej efekt ciskania nie uebrowanego rodnika. Stateczno i geometria eber Kontrola odbywa si w miejscach wystpowania eber Jeli ebro poprzeczne jest obcione bezporednio si skupion, to do weryfikacji tego ebra zostanie wzita wprost ta sia. W takim przypadku ebro jest traktowane mylowo jako osiowo ciskana belka o dugoci rwnej wysokoci rodnika i wspczynniku dugoci wyboczeniowej = 0.8. Jeli sia skupiona rozciga ebro, to wwczas obliczenia dla tego ebra s pomijane. Jeeli belka jest analizowana w stanie nadkrytycznym (okno KONFIGURACJA/Profile klasy 4 oblicza metod nadkrytyczn), to wwczas program wykonuje dodatkow analiz zgodnie z punktem 4.2.6.2 (ebra poprzeczne) i 4.3.6.3 (ebra podune). Dla kadego ebra prowadzona jest niezalenie kontrola geometryczna. Skadanie wielu si obciajcych ebro odbywa si w sposb analogiczny jak dla si skupionych dziaajcych na nie uebrowany rodnik.
strona: 247
Zakadka ebra poprzeczne ebra wstawiane s automatycznie po uruchomieniu Analizy szczegowej w nastpujcych pooeniach na prcie: w miejscach, gdzie zostay zdefiniowane podpory w miejscach przyoenia si skupionych w miejscach, w ktrych zostay rozpoznane prty dochodzce jeli odlegoci midzy steniami s zbyt due i nie speniaj warunkw normowych. Parametry automatycznie zdefiniowanych eber mog by zmieniane: wszystkie ebra automatycznie zdefiniowane mog by w dowolny sposb modyfikowane, dodawane lub usuwane. Zakadka Inne ebra Zakadka pozwala na zdefiniowanie dodatkowych eber usztywniajcych rodnik dwigara stalowego dla kolejnych paneli rodnika, wydzielonych przez ebra poprzeczne. Program pozwala na zdefiniowanie 2 dodatkowych typw eber: ebra krtkie - w rozstawie b1 ebra podune. Dugo ebra podunego przyjmowana jest jako szeroko panelu, w ktrym definiowane jest ebro. Zakadka Siy Uytkownik moe zweryfikowa poprawno rozpoznania si skupionych na zakadce Siy. Program ustawiany jest domylnie w trybie automatycznym (opcja Obcienia / Automatyczne). Oznacza to, e w obliczeniach bd uywane przypadki obcienia wczeniej zdefiniowane przez uytkownika. Dla aktualnego lub aktualnych przypadkw obcieniowych odczytane zostan wszystkie siy zewntrzne i wewntrzne i tylko one bd brane do oblicze. Jeli uytkownik chce wprowadzi nowy przypadek obcienia, to musi przej do trybu rcznego. W trybie automatycznym uytkownik nie ma moliwoci zmiany pooenia siy na dugoci elementu jak rwnie jej wartoci. Zakadka Podpory/Prty Jeli na rozpatrywanej belce rozpoznano podpor zdefiniowan wczeniej przez uytkownika, to zostanie ona automatycznie wpisana na list podpr i narysowana na rysunku. W trakcie oblicze program bdzie wykonywa sprawdzenia belki wykorzystujc informacj o reakcji na tej podporze. (UWAGA: zaoenie jest poprawne, jeeli reakcja jest prostopada do osi podunej belki). Przykadowo dla belki wolno podpartej obcionej centralnie si skupion P program rozpozna dwie podpory na kocach i do oblicze wemie wartoci reakcji R = P/2. Jeli na belce nie zdefiniowano podpr program sprawdza, czy do rozpatrywanej belki dochodzi prt pionowy (ktry potencjalnie moe stanowi podpor). Jeli tak, to w tym miejscu program proponuje podpor. Warto reakcji przekazywanej na tak podpor zostanie policzona na podstawie analizy wykresu siy poprzecznej w tym punkcie. W pozostaych przypadkach program domylnie podpowiada pooenie podpr na kocach belki. Program automatycznie rozpoznaje miejsca, w ktrych wystpuj belki dochodzce (podrzdne) przekazujce obcienia na rozpatrywan belk. W trakcie oblicze program znajduje si, jak przekazuje prt(y) analizujc rozkad siy poprzecznej na rozpatrywanej belce. Np. analizujc belk wspornikow obcion na kocu sia P przekazywan z belki podrzdnej program rozpozna miejsce, w ktrym nastpio przekazanie siy i wyliczy si P na podstawie wykresu siy poprzecznej w tym miejscu. Zakadka Siy wewntrzne Aby zdefiniowa nowy przypadek obcienia, naley wybra opcj Rczne znajdujcy si w polu Obcienia. Od tej chwili uytkownik moe wprowadza dowolne siy skupione, definiowa ebra w ustalonych przez siebie punktach i ustala siy wewntrzne stosownie do zdefiniowanego obcienia. Wartoci si wewntrznych naley poda na zakadce Siy wewntrzne. Jeli uytkownik znajduje si w trybie Rczne, obliczenia bd prowadzone tylko i wycznie dla zdefiniowanego rcznie przypadku obcieniowego. Nie ma moliwoci uruchomienia oblicze rwnoczenie dla przypadku rcznie zdefiniowanego i przypadku automatycznego.
strona: 248
6.1.2.
Analiza szczegowa (norma Eurocode3)
Opcja umoliwia szczegow analiz prtw dwuteowych wykonanych z profili walcowanych lub spawanych. Analiz szczegow prta mona uruchomi naciskajc klawisz Szczegowa znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla normy EC3.
Pogram pozwala przeprowadzi nastpujce obliczenia opierajc si na wymogach opisanych w normie EUROCODE 3: Stateczno rodnika przy cinaniu Program przeszukuje kady panel (przestrze pomidzy ssiadujcymi ebrami) w 11 punktach w poszukiwaniu najwikszej siy cinajcej. Dla tak znalezionej siy program dokonuje weryfikacji zgodnie z punktem (5.6) Wyniki prezentowane s dla kadego panela w punktach, gdzie wystpiy najbardziej niekorzystne wytenia. Stateczno rodnika przy ciskaniu (rozdzia 5.7 normy) Sprawdzanie rodnika pod si skupion odbywa si tylko wtedy, gdy pod si nie znajduje si ebro (rodnik jest nie uebrowany) Program przeprowadza analiz, czy sia lub reakcja wywouje efekt ciskania rodnika. Efekt ciskania wywouje sia (reakcja lub prt dochodzcy) w nastpujcych przypadkach: - sia (reakcja lub prt dochodzcy) na grze i warto siy (reakcji) ujemna - sia (reakcja lub prt dochodzcy) na dole i warto siy (reakcji) dodatnia W innych przypadkach program nie wykonuje oblicze (sia jest pomijana) Obliczenia s prowadzone dla wszystkich przypadkw obcieniowych zdefiniowanych przez uytkownika w polu Obcienia automatyczne
strona: 249
Jeeli w jednym punkcie wystpuje kilka si skupionych (w ramach jednego przypadku obcienia), to program automatycznie sumuje te siy Dla przypadku kombinacji lub kombinacji normowych, jeli w punkcie wystpuje kilka si pochodzcych od rnych przypadkw obcieniowych, program dokona sumowania tych si z uwzgldnieniem odpowiednich wspczynnikw kombinacji Wyniki s podawane dla kadej siy wywoujcej efekt ciskania nie uebrowanego rodnika.
Interakcja M/N/V (rozdzia 5.6.7 normy) Kontrola odbywa si dla kadego z paneli w 11 punktach obliczeniowych Obliczenia s prowadzone dla wszystkich przypadkw obcieniowych zdefiniowanych przez uytkownika w polu Obcienia automatyczne Wyniki podawane s w punkcie panela, w ktrym wystpio najwiksze wytenie. Stateczno ciskanej pki (rozdzia 5.7.7 normy) Program wykonuje sprawdzenia statecznoci ciskanej pki w 3 rwno od siebie oddalonych punktach (pocztek, rodek i koniec belki) Program sprawdza geometryczny warunek statecznoci ciskanej pki zgodnie ze wzorem (5.80). Stateczno eber poprzecznych Kontrola odbywa si w miejscach wystpowania eber Jeli ebro jest obcione bezporednio si skupion, to do weryfikacji tego ebra zostanie wzita wprost ta sia. Jeli ebro nie jest bezporednio obcione si skupion, wwczas program oblicza si ciskajc ebro na podstawie wzoru (5.63). Jeli sia skupiona rozciga ebro wwczas obliczenia dla tego ebra s pomijane Skadanie wielu si obciajcych ebro odbywa si w sposb analogiczny jak dla si skupionych dziaajcych na nie uebrowany rodnik. Po uruchomieniu opcji Analiza szczegowa odczytywane s wszystkie siy skupione dla przypadku obcieniowego, ktry okaza si decydujcy w trakcie weryfikacji normowej prta. Jeli najbardziej niekorzystnym przypadkiem obcieniowym przy weryfikacji prta by przypadek np. Stae1, to wwczas zostan odczytane wszystkie siy skupione wchodzce w skad tego przypadku. Jeli natomiast przypadkiem decydujcym okazaa si kombinacja lub kombinacja normowa, to odczytane zostan wszystkie siy skupione wchodzce w skad przypadkw prostych stanowicych skadowe kombinacji. Przypadek decydujcy jest automatycznie wpisywany do pola edycyjnego Obcienia automatyczne. Rozpoznane automatycznie siy skupione s wizualizowane na rysunku z podaniem numeru siy i jej wsprzdnej. Ukad wsprzdnych jest domylnie pooony w pocztku prta. Poprawno rozpoznania si skupionych moe zosta zweryfikowana po przejciu na zakadk Siy skupione. Program ustawiany jest domylnie w trybie automatycznym (opcja Obcienia / Automatyczne). Oznacza to, e w obliczeniach bd uywane przypadki obcienia wczeniej zdefiniowane przez uytkownika. Dla aktualnego lub aktualnych przypadkw obcieniowych odczytane zostan wszystkie siy zewntrzne i wewntrzne i tylko one bd brane do oblicze. Jeli uytkownik chce wprowadzi nowy przypadek obcienia, to musi przej do trybu rcznego. Okno dialogowe Analiza szczegowa podzielone jest na kilka czci: w grnej czci okna dialogowego prezentowany jest schematyczny rysunek prta zawierajcy wymiary prta, w prawym, dolnym rogu rysunku znajduj si nastpujce ikony: wczenie/wyczenie prezentacji eber, numerw eber, numeracji paneli i odlegoci midzy ebrami wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy siami wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy siami
strona: 250
wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi czci, w ktrej znajduj si cztery zakadki: ebra, Siy, Podpory/Prty i Siy wewntrzne pola Sprawdzanie i Obcienia.
Zakadka ebra ebra wstawiane s automatycznie po uruchomieniu Analizy szczegowej w nastpujcych pooeniach na prcie: w miejscach, gdzie zostay zdefiniowane podpory w miejscach przyoenia si skupionych w miejscach, w ktrych zostay rozpoznane prty dochodzce jeli odlegoci midzy steniami s zbyt due i nie speniaj warunkw normowych. Parametry automatycznie zdefiniowanych eber mog by zmieniane: wszystkie ebra automatycznie zdefiniowane mog by w dowolny sposb modyfikowane, dodawane lub usuwane. Zakadka Siy Uytkownik moe zweryfikowa poprawno rozpoznania si skupionych na zakadce Siy. Program ustawiany jest domylnie w trybie automatycznym (opcja Obcienia / Automatyczne). Oznacza to, e w obliczeniach bd uywane przypadki obcienia wczeniej zdefiniowane przez uytkownika. Dla aktualnego lub aktualnych przypadkw obcieniowych odczytane zostan wszystkie siy zewntrzne i wewntrzne i tylko one bd brane do oblicze. Jeli uytkownik chce wprowadzi nowy przypadek obcienia, to musi przej do trybu rcznego. W trybie automatycznym uytkownik nie ma moliwoci zmiany pooenia siy na dugoci elementu jak rwnie jej wartoci. Zakadka Podpory/Prty Jeli na rozpatrywanej belce rozpoznano podpor zdefiniowan wczeniej przez uytkownika, to zostanie ona automatycznie wpisana na list podpr i narysowana na rysunku. W trakcie oblicze program bdzie wykonywa sprawdzenia belki wykorzystujc informacj o reakcji na tej podporze. (UWAGA: zaoenie jest poprawne, jeeli reakcja jest prostopada do osi podunej belki). Przykadowo dla belki wolno podpartej obcionej centralnie si skupion P program rozpozna dwie podpory na kocach i do oblicze wemie wartoci reakcji R = P/2. Jeli na belce nie zdefiniowano podpr program sprawdza, czy do rozpatrywanej belki dochodzi prt pionowy (ktry potencjalnie moe stanowi podpor). Jeli tak, to w tym miejscu program proponuje podpor. Warto reakcji przekazywanej na tak podpor zostanie policzona na podstawie analizy wykresu siy poprzecznej w tym punkcie. W pozostaych przypadkach program domylnie podpowiada pooenie podpr na kocach belki. Program automatycznie rozpoznaje miejsca, w ktrych wystpuj belki dochodzce (podrzdne) przekazujce obcienia na rozpatrywan belk. W trakcie oblicze program znajduje si, jak przekazuje prt(y) analizujc rozkad siy poprzecznej na rozpatrywanej belce. Np. analizujc belk wspornikow obcion na kocu sia P przekazywan z belki podrzdnej program rozpozna miejsce, w ktrym nastpio przekazanie siy i wyliczy si P na podstawie wykresu siy poprzecznej w tym miejscu. Zakadka Siy wewntrzne Aby zdefiniowa nowy przypadek obcienia, naley wybra opcj Rczne znajdujcy si w polu Obcienia. Od tej chwili uytkownik moe wprowadza dowolne siy skupione, definiowa ebra w ustalonych przez siebie punktach i ustala siy wewntrzne stosownie do zdefiniowanego obcienia. Wartoci si wewntrznych naley poda na zakadce Siy wewntrzne. Jeli uytkownik znajduje si w trybie Rczne, obliczenia bd prowadzone tylko i wycznie dla zdefiniowanego rcznie przypadku obcieniowego. Nie ma moliwoci uruchomienia oblicze rwnoczenie dla przypadku rcznie zdefiniowanego i przypadku automatycznego.
strona: 251
6.1.3.
Analiza szczegowa (francuska norma CM66)
Opcja umoliwia szczegow analiz rodnikw prtw dwuteowych, skrzynkowych lub ceowych wykonanych z profili walcowanych lub spawanych. Analiz szczegow prta mona uruchomi naciskajc klawisz Szczegowa znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla francuskiej normy CM66.
Program pozwala przeprowadzi nastpujce obliczenia na podstawie wymogw opisanych w normie CM66: stateczno nieuebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (rozdzia 5,212-3) stateczno uebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (rozdzia 5,212-3) sprawdzenie eber (rozdzia 5,212-4). Kontrola statecznoci uebrowanego lub nieuebrowanego rodnika jest prowadzona osobno. Sprawdzenie statecznoci eber jest moliwe tylko w przypadku wybrania kontroli uebrowanego rodnika. Uytkownik moe prowadzi analiz prta w podanej liczbie punktw obliczeniowych (maksymalnie 101). W programie sprawdzany jest odpowiedni warunek normowy w kadym punkcie tyle razy, ile zostao zdefiniowanych przypadkw obcieniowych (kombinacji normowych), a nastpnie podawane s rezultaty dla przypadku dajcego najwiksze wytenie. Okno dialogowe podzielone jest na kilka czci: w grnej czci okna dialogowego prezentowany jest schematyczny rysunek prta zawierajcy wymiary prta, w prawym, dolnym rogu rysunku znajduj si nastpujce ikony: wczenie/wyczenie prezentacji eber, numerw eber, numeracji paneli i odlegoci midzy ebrami wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy siami
strona: 252
wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy siami wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi Analiza szczegowa przeprowadzana dla francuskiej normy stalowej CM66 wykorzystuje w obliczeniach przypadki obcienia wczeniej zdefiniowane przez uytkownika. Dla aktualnego lub aktualnych przypadkw obcieniowych odczytane zostan wszystkie siy zewntrzne i wewntrzne i tylko one bd brane do oblicze. Jeli na rozpatrywanej belce rozpoznano podpor zdefiniowan wczeniej przez uytkownika, to zostanie ona automatycznie narysowana na rysunku. Jeli na belce nie zdefiniowano podpr (uytkownik np. rozpatruje rygiel ramy portalowej) program sprawdza, czy do rozpatrywanej belki dochodzi prt pionowy (ktry potencjalnie moe stanowi podpor). Jeli tak, to w tym miejscu program proponuje podpor. Program automatycznie rozpoznaje miejsca, w ktrych wystpuj belki dochodzce (podrzdne) przekazujce obcienia na rozpatrywan belk. Automatycznie rwnie rozpoznawane s pozycje si skupionych obciajcych belk. Obliczenia s rozpoczynane po naciniciu klawisza Obliczenia. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si nastpujce opcje: Liczba punktw obliczeniowych - pole, w ktrym naley poda liczb podziaw prta na odcinki o jednakowej dugoci; w tych punktach bd obliczane siy wewntrzne rodnik nieuebrowany - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to niedostpne s wszystkie opcje dotyczce eber prta i prt jest analizowany jako nieuebrowany rodnik uebrowany - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opcje dotyczce eber prta staj si dostpne (cz z nich po wczeniu opcji Kontrola eber) i prt jest analizowany jako uebrowany Kontrola eber - po wczeniu tej opcji pola suce do definicji podstawowych parametrw eber staj si aktywne; kade ebro moe by dowolnie modyfikowane Obcienia - lista przedstawiajca przypadki obcienia brane pod uwag podczas analizy szczegowej prta. ebra wstawiane s automatycznie po uruchomieniu Analizy szczegowej w nastpujcych pooeniach na prcie: w miejscach, gdzie zostay zdefiniowane podpory w miejscach przyoenia si skupionych w miejscach, w ktrych zostay rozpoznane prty dochodzce. Parametry automatycznie zdefiniowanych eber mog by zmieniane: wszystkie ebra automatycznie zdefiniowane mog by w dowolny sposb modyfikowane, dodawane lub usuwane. Pooenie eber przedstawiane s w polu edycyjnym Pozycje; pooenie eber moe by definiowane w rzeczywistych wsprzdnych lub w we wsprzdnych relatywnych (w odniesieniu do dugoci prta). Domylnie ustawiane s nastpujce parametry eber: Typ ebra - dwustronne Grubo = gruboci rodnika Szeroko = poowa z rnicy szerokoci belki i gruboci rodnika Wysoko = wysokoci rodnika. Domylnie przyjmuje si, e dugo belki jest rwna odlegoci pomidzy osiami teoretycznymi prtw. W programie przeprowadzane mog by nastpujce obliczenia: Stateczno nie uebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (5,212-3) Belka analizowana jest w takiej liczbie punktw, jaka zostaa zdefiniowana przez uytkownika w polu edycyjnym Liczba punktw obliczeniowych Naprenia w aktualnym punkcie obliczeniowym s wyliczane na podstawie si wewntrznych odczytanych dla danego przypadku obcienia. Naprenia te s dalej uywane do sprawdzenia empirycznej formuy weryfikacyjnej podanej w punkcie 5.212-3
strona: 253
Wyniki prezentowane s dla kadego punktu obliczeniowego i dla przypadku obcienia dajcego najbardziej niekorzystne wytenia.
Stateczno uebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (5,212-3) Zasada dziaania programu jest taka sama jak przy kontroli rodnika nie uebrowanego. Program w trakcie weryfikacji uywa drugiej formuy empirycznej podanej w punkcie 5.212-3 Stateczno eber poprzecznych (5,212-4) Kontrola odbywa si w miejscach wystpowania eber Sia obciajca ebro jest wyliczana zgodnie z komentarzem do punktu 5.212-4 jako rnica siy poprzecznej wystpujcej w miejscu usytuowania ebra i maksymalnej siy poprzecznej jak moe przenie w tym miejscu nieuebrowany rodnik Parametry ebra s wyliczane przy zaoeniu, e do wsppracy brany jest fragment rodnika o dugoci rwnej jego 30 krotnej gruboci. Stateczno eber jest sprawdzana analogicznie jak stateczno osiowo ciskanych supw zgodnie z punktem 3.41 normy.
6.1.4. Weryfikacja prtw wielogaziowych (polska norma stalowa lub Eurocode 3)

Opcja suy do okrelenia parametrw prtw wielogaziowych. Jest dostpna po naciniciu klawisza Przekrj zoony znajdujcego si w oknie dialogowym Definicja prta - parametry.
strona: 254
Wczenie opcji Prty zoone powoduje, e w programie przeprowadzone zostan obliczenia prta z uwzgldnieniem zasad podanych dla prtw wielogaziowych zgodnie z punktem 4.7 normy PN-90/B03200 lub punktem 5.9 normy Eurocode3. W polach Rozmieszczenie przewizek lub skratowania zdefiniowany moe zosta sposb rozmieszczenia elementw czcych poszczeglne gazie supa. Mona tego dokona na dwa sposoby: poprzez podanie liczby w polu edycyjnym Liczba przewizek lub przedziaw skratowania; program automatycznie rozmieci przewizki (przedziay skratowania) rwnomiernie na dugoci caego prta; UWAGA: podana liczba przewizek uwzgldnia rwnie przewizki podporowe (skrajne); przykadowo, zdefiniowanie liczby 4 na prcie o dugoci 3.0 m spowoduje rozmieszczenie 4 przewizek na wsprzdnych ( 0.0 m, 1.0 m, 2.0 m, 3.0 m) poprzez podanie wartoci rozstawu l1 pomidzy poszczeglnymi elementami czcymi w polu edycyjnym Rozstaw l1; zakada si, e rozstawy przewizek lub wysokoci wszystkich przedziaw skratowania s rwne na dugoci prta; jeeli dugo prta nie stanowi penej wielokrotnoci rozstaww l1, to wwczas przewizki rozmieszczone s rwnomiernie wzgldem rodka prta: zatem zdefiniowanie rozstawu l1 = 1.0 m na prcie o dugoci 3.2 m spowoduje, e program rozmieci rwnomiernie na dugoci prta 4 przewizki na wsprzdnych (0.1 m, 1.1 m, 2.1 m, 3.1 m). Zaoono, e odpowiednie paszczyzny przewizek (skratowania) s rwnolege do lokalnych osi przekroju wielogaziowego (x - o poduna prta, y - o pozioma, z - o pionowa). Na zakadce Paszczyzna XY istnieje moliwo definiowania typw przewizek lub skratowania lecych w paszczynie rwnolegej do lokalnej osi y. Analogicznie na zakadce Paszczyzna XZ definiowane bd parametry przewizek lub skratowania lecych w paszczynie rwnolegej do lokalnej osi z. Wczenie opcji Brak skratowania powoduje, e w obliczeniach wielogaziowo nie jest uwzgldniana i obliczenia przeprowadzane s przy zaoeniu penego zespolenia gazi w danej paszczynie. W przypadku normy Eurocode3 wybranie opcji Przewizki powoduje udostpnienie definicji podstawowych wymiarw przewizek (wysoko, grubo). Wybranie jednego z typw kratowych (Krata1, 2, 3) powoduje, e dostpne staj si opcje pozwalajce na definicj prtw skratowania. Zakada si, e supki i krzyulce wykonywane s zwykle z takich samych przekrojw. W przypadku kraty typu 3 dla normy Eurocode 3 istnieje moliwo definicji rnych przekrojw dla krzyulcw i dla supkw. Nacinicie klawisza (...) znajdujcego si na prawo opcji Przekrj krzyulca (opcje: Krzyulec / Supek w przypadku normy Eurocode 3) powoduje otwarcie okna dialogowego Wybr profilu, w ktrym zdefiniowana moe zosta nazwa elementu kratowego. Wybranie profilu powoduje automatyczne wpisanie jego pola powierzchni do pola edycyjnego Ad (Av). Po wykonaniu weryfikacji prta wielogaziowego istnieje moliwo doboru i weryfikacji elementw czcych poszczeglne gazie prta. Analiz pocze gazi prta wielogaziowego mona uruchomi naciskajc klawisz Skratowanie znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultaty szczegowe. Okno dialogowe Poczenie gazi skada si z dwch zakadek zawierajcych potrzebne do oblicze dane cznikw lecych w paszczyznach XY i XZ. Analiza dla kadej z paszczyzn odbywa si w sposb niezaleny.
strona: 255
W zalenoci od wczeniej zdefiniowanego typu poczenia gazi w poszczeglnych paszczyznach (przewizki lub skratowanie wybrane w oknie dialogowym Przekrj zoony opisanym powyej) w programie automatycznie zostanie zaproponowane moliwe rozwizanie detali pocze. W programie dostpne s nastpujce typy analizy: dla przewizek: - poczenie z trzonem na spoiny pachwinowe - poczenie z trzonem na spoiny czoowe - poczenie z trzonem na ruby zwyke dla skratowania: - poczenie z trzonem na spoiny pachwinowe - poczenie z trzonem na ruby zwyke. Kontrola poczenia gazi obejmuje sprawdzenie wytrzymaoci elementu czcego gazie (wytrzymao przewizki, ciskanie z wyboczeniem krzyulcw i supkw) oraz sprawdzenie wytrzymaoci spoin (rub) czcych przewizki (skratowanie) z trzonem supa. W trakcie definiowania parametrw poczenia przewizek z trzonem supa kontrolowane s podstawowe parametry geometryczne poczenia. W przypadku poczenia pachwinowego program sprawdza dopuszczalne wymiary spoin pachwinowych. Zakada si, e ukad spoiny pachwinowej jest zrealizowany
strona: 256
w ksztacie litery C. Jeeli dugo poziomych fragmentw spoiny nie przekracza 40 mm, to te spoiny nie s uwzgldniane w obliczeniach (brane s pod uwag tylko pionowe fragmenty spoin). W programie prowadzone jest rwnie kontrola geometryczna rozmieszczenia rub w poczeniu przewizki i w razie niepoprawnoci danych wywietlany jest komunikat. W przypadku spoiny czoowej przyjmuje si, e dugo spoiny jest rwna wysokoci przewizki, za grubo jest wartoci mniejsz z gruboci przewizki i gruboci pek gazi trzonu. Weryfikacja poczenia elementw skratowania z trzonem supa odbywa si w sposb uproszczony. W przypadku poczenia na spoiny pachwinowe program da cakowitej dugoci spoin czcych skratowanie z trzonem i zakada, e rodek cikoci ukadu spoin jest wspliniowy z osi prta (ukad jest tylko cinany bez uwzgldniania ewentualnych mimorodw). W przypadku poczenia na ruby zaoono rwnie wsp liniowo osi przekroju i osi pooenia rub. Zatem nono takiego poczenia jest sum nonoci wszystkich rub wchodzcych w skad poczenia. Aby rozpocz obliczenia pocze gazi, naley nacisn klawisz Obliczenia. W oknie dialogowym Rezultaty szczegowe pojawia si dodatkowa zakadka Przewizki/Skratowanie, ktra zawiera najwaniejsze wyniki weryfikacji pocze (wykaz wszystkich danych i wynikw weryfikacyjnych w formie tabelarycznej).
Zaprojektowane w ten sposb poczenia gazi mog zosta zapisane wraz z prtem; suy temu klawisz Zapisz. Dziki temu po zdefiniowaniu na prcie sposobu poczenia gazi, podczas kolejnej weryfikacji otrzymywany jest komplet wynikw wcznie z pen weryfikacj poczenia (bez koniecznoci ponownego otwierania okna dialogowego Poczenia gazi). Wyniki mog zosta rwnie usunite po naciniciu klawisza Usu. Zakada si rwnie, e zestaw informacji o poczeniu gazi supa jest nierozerwalnie zwizany z konkretnym przekrojem i konkretnym typem skratowania zdefiniowanym na etapie definicji parametrw prta. Przypisanie do prta innego przekroju lub zmiana definicji skratowania spowoduje usunicie informacji o poczeniu gazi. W programie istnieje rwnie moliwo definiowania pocze gazi dla wielu prtw rwnoczenie. Mona to zrobi na dwa sposoby: Po weryfikacji grup: Wynikiem weryfikacji grupy prtw jest wskazanie przez program najbardziej wytonego reprezentanta grupy. Po otwarciu okna dialogowego Wyniki szczegowe dla tego prta istnieje moliwo
strona: 257
zaprojektowania poczenia gazi trzonu. Jeeli po zaprojektowaniu tego poczenia nacinity zostanie klawisz Zapisz, to nastpi przypisanie definicji tego poczenia do wszystkich prtw wchodzcych w skad weryfikowanej grupy. Naley jednak pamita, e bdzie to moliwe tylko pod warunkiem, e wszystkie prty maj ten sam przekrj i odpowiednie typy skratowania w definicji prta. Od tego momentu weryfikacja wszystkich prtw grupy bdzie prowadzona z uwzgldnieniem kontroli pocze gazi. Po wymiarowaniu grup: Wynikiem wymiarowania grupy prtw jest wskazanie przekrojw, ktre spord zdefiniowanych do oblicze rodzin prtw speniaj warunki normowe. Po otwarciu okna dialogowego Wyniki szczegowe dla wybranego przekroju istnieje moliwo zaprojektowania poczenia gazi. Zaprojektowane poczenie moe zosta przypisane do prta pod warunkiem rwnoczesnego nadania aktualnie rozpatrywanego przekroju na analizowan grup prtw. Jeeli nacinity zostanie klawisz Zapisz, to nastpi rwnoczesne nadanie przekroju na grup prtw wraz z zaprojektowanym dla tego przekroju sposobem poczenia gazi. Od tego momentu weryfikacja wszystkich prtw grupy bdzie prowadzona z uwzgldnieniem kontroli pocze gazi.
6.1.5. Weryfikacja prtw wielogaziowych (francuska norma stalowa CM66)

Opcja suy do okrelenia parametrw prtw wielogaziowych. Jest dostpna po naciniciu klawisza Przekrj zoony znajdujcego si w oknie dialogowym Definicja prta - parametry.
strona: 258
Wczenie opcji Prty zoone powoduje, e w programie przeprowadzone zostan obliczenia prta z uwzgldnieniem zasad podanych dla prtw wielogaziowych zgodnie z punktem 3.42 (supy skratowane) i 3.43 (supy przewizkowe) normy CM66. W polach Liczba przewizek lub skratowania zdefiniowany moe zosta sposb rozmieszczenia elementw czcych poszczeglne gazie supa. Mona tego dokona na dwa sposoby: poprzez podanie liczby w polu edycyjnym Liczba przewizek lub przedziaw skratowania; program automatycznie rozmieci przewizki (przedziay skratowania) rwnomiernie na dugoci caego prta; UWAGA: podana liczba przewizek uwzgldnia rwnie przewizki podporowe (skrajne); przykadowo, zdefiniowanie liczby 4 na prcie o dugoci 3.0 m spowoduje rozmieszczenie 4 przewizek na wsprzdnych ( 0.0 m, 1.0 m , 2.0 m, 3.0 m) poprzez podanie wartoci rozstawu a pomidzy poszczeglnymi elementami czcymi w polu edycyjnym Rozstaw a; zakada si, e rozstawy przewizek lub wysokoci wszystkich przedziaw skratowania s rwne na dugoci prta; jeeli dugo prta nie stanowi penej wielokrotnoci rozstaww a, to wwczas przewizki rozmieszczone s rwnomiernie wzgldem rodka prta: zatem zdefiniowanie rozstawu a = 1.0 m na prcie o dugoci 3.2 m spowoduje, e program rozmieci rwnomiernie na dugoci prta 4 przewizki na wsprzdnych (0.1 m, 1.1 m , 2.1 m, 3.1 m). Zaoono, e odpowiednie paszczyzny przewizek (skratowania) s rwnolege do lokalnych osi przekroju wielogaziowego (x - o poduna prta, y - o pozioma, z - o pionowa). Na zakadce Paszczyzna XY istnieje moliwo definiowania typw przewizek lub skratowania lecych w paszczynie rwnolegej do lokalnej osi y. Analogicznie, na zakadce Paszczyzna XZ definiowane bd parametry przewizek lub skratowania lecych w paszczynie rwnolegej do lokalnej osi z. Wczenie opcji Brak skratowania powoduje, e w obliczeniach wielogaziowo nie jest uwzgldniana i obliczenia przeprowadzane s przy zaoeniu penego zespolenia gazi w danej paszczynie. Wybranie opcji Przewizki powoduje udostpnienie definicji podstawowych wymiarw przewizek. Przewizki mog by definiowane albo w postaci prostoktnej blachy (wysoko, grubo), albo w postaci standardowego profilu z bazy przekrojw. Wybranie jednego z typw kratowych (Krata1-5) powoduje, e dostpne staj si opcje pozwalajce na definicj prtw skratowania. Uytkownik ma moliwo definicji rnych przekrojw dla krzyulcw i dla supkw. Nacinicie klawisza (...) znajdujcego si po prawej stronie opcji Krzyulec i Supek powoduje otwarcie okna dialogowego Wybr profilu, w ktrym zdefiniowana moe zosta nazwa elementu kratowego. Wybranie profilu powoduje automatyczne wpisanie jego pola powierzchni do pola edycyjnego Ad (At). Dla przypadkw kratowych uytkownik moe wybra jedn z trzech dostpnych metod obliczania smukoci zastpczej prta wielogaziowego. Wybranie opcji Powierzchnia zastpcza Aa spowoduje przeprowadzenie oblicze smukoci zastpczej zgodnie z punktem 13,942, za opcji Powierzchnia Atmin zgodnie z punktem 3,421-2. Wybranie dodatkowo opcji Uwzgldniaj wpyw si cinajcych spowoduje przeprowadzenie oblicze zgodnie z tabel zamieszczon w punkcie 3,421-2. W oknie rezultatw szczegowych pojawia si dodatkowa zakadka Przewizki/Skratowanie z wynikami dla prtw wielogaziowych.
strona: 259
WYBRANE POZYCJE LITERATURY (WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH) ANTONI BIEGUS, Nono graniczna stalowych konstrukcji prtowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997 AKBAR R. TAMBOLI, Steel Design Handbook - LRFD Method, The McGraw-Hill Companies Inc., 1997 CHARLES G. SALMON, JOHN E. JOHNSON, Steel Structures - Design and Behavior, Third Edition by HarperCollins Publishers Inc., 1990 JEAN MOREL, Calcul des structures metalliques selon lEUROCODE 3, Eyrolles, 1994 JEAN MOREL, Structures Metalliques - Guide de calcul CM66 - Additif 80 - Eurocode3, Eyrolles, 1999 Steelwork Design Guide To BS5950: PART 1: 1990 - Third Edition, Volume 1 - Section Properties, Member Capacities & Volume 2 - Worked Examples, The Steel Construction Institute in association with: The British Constructional Steelwork, 1992 T J MAC GINLEY & T C ANG, Structural Steelwork - Design to Limit State Theory, Second Edition, Reed Educational and Professional Publishing Ltd, 1987,1992 IOANNIS VAYAS, JOHN ERMOPOULOS, GEORGE IOANNIDIS, Anwendungsbeispiele zum Eurocode 3, Ernst & Sohn, 1998 WARREN C. YOUNG, Roarks Formulas For Stress & Strain - Sixth Edition, The McGraw-Hill Companies Inc., 1989.
strona: 260
6.2. Wymiarowanie elementw konstrukcji elbetowych

Moduy Wymiarowanie belek elbetowych, Wymiarowanie supw elbetowych, Wymiarowanie fundamentw bezporednich, Wymiarowanie aw fundamentowych, Wymiarowanie belek-cian, Wymiarowanie cian su do definiowania, oblicze i wymiarowania wymienionych elementw konstrukcji elbetowych (modu umoliwiajcy wymiarowanie pyt elbetowych opisano w rozdziale 6.6). Obecna wersja tych moduw pozwala na projektowanie elementw konstrukcji wedug: polskich norm elbetowych PN-84/B-03264 i PN-B-03264(2002) (belki, supy, fundamenty PN-81/B03020, belki-ciany) francuskich norm elbetowych B.A.E.L. 91 i B.A.E.L. 91 mod.99 amerykaskich norm: ACI 318/99, ACI 318/02, ACI 318-05 i ACI 318-08 - belki, supy, fundamenty, ciany kanadyjskich norm CSA A23.3-94 i CSA A23.3-04 - belki, supy, fundamenty brytyjskiej normy BS 8110 - belki, supy, fundamenty Eurocode 2 (belgijski NAD, woski NAD) - belki, supy, fundamenty hiszpaskiej normy EHE 98 - belki, supy, fundamenty rosyjskiej normy SNiP 2.03.01-84 - belki, supy, fundamenty norweskiej normy NS 3473 - belki, supy, fundamenty indyjskiej normy IS 456: 2000 - belki, supy, fundamenty singapurskiej normy CP65 - belki, supy, fundamenty. Wymienione moduy mog stanowi integraln cz caego systemu Robot (istnieje poczenie i wymiana danych pomidzy moduami odpowiedzialnymi za wymiarowanie elementw konstrukcji elbetowej a moduami, w ktrych definiowana jest konstrukcja - z wyjtkiem belek-cian) lub mog by wykorzystywane jako samodzielne moduy (tzw. stand-alone), ktre su tylko i wycznie do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych. Podczas projektowania konstrukcji uytkownik moe bardzo prosto wprowadzi, przegldn i zmieni parametry konstrukcji i projektowania. Jeeli otrzymany wynik nie satysfakcjonuje uytkownika, moe on powtrnie przeprowadzi obliczenia dla innych parametrw projektowania lub np. innego przekroju poprzecznego. Po wybraniu ekranu zwizanego z wymiarowaniem elementu konstrukcji elbetowej w lewej czci ekranu pojawia si okno Inspektora suce do zarzdzania zdefiniowanymi elementami konstrukcji elbetowej i generowanymi dla nich rysunkami. Inspektor dla elementw konstrukcji elbetowych skada si z dwch zakadek: Elementy konstrukcji i Rysunki. Na zakadce Elementy konstrukcji, po naciniciu prawego klawisza myszki pojawia si menu kontekstowe pokazane na poniszym rysunku.
Po rozwiniciu opcji Utwrz mona wybra element, ktry ma by dodany do konstrukcji: Poziom Belka Sup Fundament
strona: 261
Pyta Belka-ciana awa. Wybranie opcji Usu powoduje usunicie aktualnie podwietlonego elementu (usunicie podwietlonego elementu mona wykona poprzez nacinicie klawisza Delete). W menu kontekstowym dostpne s rwnie nastpujce opcje edycyjne: Kopiuj (Ctrl+C) Wklej (Ctrl+V) Zmie nazw - wybranie tej opcji pozwala na zmian nazwy elementu elbetowego (dotychczasowa nazwa jest podwietlana i dostpna do edycji). Wybranie opcji Otwrz powoduje otwarcie moduu elbetowego z wybranym elementem; element konstrukcji elbetowej moe zosta rwnie otwarty na dwa inne sposoby: dwukrotne kliknicie w nazw wybranego elementu lub zaznaczenie elementu i nacinicie klawisza Enter. W dolnej czci menu kontekstowego znajduje si opcja Aktualizacja elementw elbetowych. Wybranie tej opcji powoduje przesanie danych i wynikw z modelu konstrukcji do moduw wymiarowania elementw elbetowych dla wyselekcjonowanych elementw elbetowych. Dla zaznaczonego elementu znajdujcego si drzewku Inspektora okrelone s waciwoci. Dziel si one na: Oglne - stan oblicze - wzorzec zbrojenia - wzorzec opcji obliczeniowych Charakterystyki materiaowe - beton - zbrojenie podune - zbrojenie poprzeczne Elewacja - dugo cakowita - liczba przse. W przypadku gdy wszystkie elementy na danym poziomie maj takie same waciwoci, to bd one wywietlone w dolnej czci okna dialogowego; jeeli waciwoci bd si rni, to w dolnej czci okna dialogowego bdzie wywietlany komunikat Rne wartoci. W zakadce Rysunki po naciniciu prawego klawisza myszki pojawia si menu kontekstowe pokazane na poniszym rysunku.
Opcja Utwrz pozwala na wybranie elementu, ktry ma by dodany do konstrukcji: - Poziom (UWAGA: poziom mona dodawa rwnie na zakadce Elementy konstrukcji) - Rysunek. Aby wygenerowa rysunek, naley: nacisn ikon Rysunki wybra opcj Plik / Zapisz jako... okreli poziom, na ktrym chcemy zapisa rysunek nada nazw rysunku zatwierdzi poprzez nacinicie klawisza OK.
strona: 262
W kolejnych rozdziaach opisano, w jaki sposb naley si posugiwa moduami sucymi do wymiarowania konstrukcji elbetowych. Omwiono dwa tryby pracy tych moduw: jako integraln cz systemu Robot i jako moduy pracujce samodzielnie. Jeeli moduy suce do wymiarowania konstrukcji elbetowych s uywane jako cz programu Robot, to po obliczeniu si dziaajcych w konstrukcji i przejciu do wymiarowania poszczeglnych elementw konstrukcji na ekranie pojawia si okno pokazane na poniszym rysunku (prezentowane okno jest dla belek elbetowych). Wygld okna dialogowego jest zaleny od moduu, ktry zosta uruchomiony (fundamenty, belki elbetowe lub supy elbetowe, belki-ciany, ciany).
W przypadku belek/aw elbetowych przejcie do moduu wymiarowania belek elbetowych moliwe jest po uprzednim zaznaczeniu belki lub grupy wspliniowych przse i wywoaniu opcji z menu: Analiza / Wymiarowanie belek elbetowych. Po wykonaniu tej czynnoci nastpuje wewntrzne, automatyczne przekazanie obcie na belk. Obcienia nie s widoczne w oknie dialogowym Obcienia. Dla aw fundamentowych przekazywane s przemieszczenia awy oraz wspczynnik sprystoci podoa Kz.
strona: 263
W momencie przejcia do moduu wymiarowania belek pojawia si okno suce do okrelenia, jaki rodzaj obcie ma by przekazany: Przypadki proste czy Kombinacje rczne. Dla polskiej normy pojawia si dodatkowo pole do definicji udziau obcie zmiennych dugotrwaych potrzebnych do oblicze ugicia. Jeli wybrana jest opcja Przypadki proste, to przekazywane s obcienia, dla ktrych wewntrznie tworzone s kombinacje normowe wg regulaminu dla wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych dostpnego w katalogu CFG w pliku z rozszerzeniem *.rgl. Jeli wybrana jest opcja Kombinacje rczne, obliczenia przeprowadzane s dla kombinacji zdefiniowanych w programie Robot. Dodatkowo pojawia si lista wszystkich kombinacji rcznych i uytkownik ma moliwo dokonania ich selekcji. W polu Sposb grupowania znajduj si opcje umoliwiajce automatyczne grupowanie elementw wg pewnych kryteriw (grupowanie nie dziaa dla aw fundamentowych): wedug kondygnacji - po wybraniu tej opcji program na podstawie geometrii konstrukcji dzieli j na kondygnacje i na ich podstawie tworzy poziomy w drzewku obliczeniowym w moduach belek i supw wraz z automatycznym przyporzdkowaniem elementw do odpowiedniego poziomu wedug geometrii (w biecej wersji opcja dostpna tylko dla supw) - po wybraniu tej opcji elementy o tej samej geometrii s traktowane jako jeden element obliczeniowy; jest on nastpnie wymiarowany na wiele grup kombinacji wynikych z obcie przypadajcych na poszczeglne elementy - w efekcie wszystkie elementy s wymiarowane na najbardziej niekorzystny ukad obcie. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si zakadka Podpory. Opcja przeznaczona jest do okrelenia przez uytkownika, ktre z dochodzcych elementw stanowi podpor dla wybranej belki. Ustawienia te maj bezporedni wpyw na sposb i ksztat zbrojenia analizowanej belki. W dolnej czci okna dialogowego na zakadce Podpory wywietlana jest tabela zawierajca wykaz dochodzcych elementw (numer prta wraz z etykiet przekroju). Podpory w postaci supw s wykrywane automatycznie. W przypadku supw elbetowych przejcie do moduu wymiarowania supw wraz z obcieniami w wzach supa moliwe jest po uprzednim zaznaczeniu supa lub grupy supw i wywoaniu opcji z menu: Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie supw. Po wykonaniu tej czynnoci nastpuje automatyczne przekazanie obcie wzowych supa. Obcienia widoczne s w oknie dialogowym Obcienia. W momencie przejcia do moduu wymiarowania supw pojawia si okno suce do okrelenia jaki rodzaj obcie ma by przekazany: Przypadki proste czy Kombinacje rczne. W tabeli obcie oprcz wartoci i natury obcienia wypeniane jest pole Grupa. Oznacza ono numer prta, z ktrego zostao przejte obcienie. Jeeli grupa supw ma by wsplnie wymiarowana (w rezultacie oblicze otrzymamy jeden typ supa dla wszystkich supw w grupie), naley wykona selekcj grupow owych supw i wybra jeden ze sposobw grupowania: wedug kondygnacji - po wybraniu tej opcji program na podstawie geometrii konstrukcji dzieli j na kondygnacje i na ich podstawie tworzy poziomy w drzewku obliczeniowym w moduach belek i supw wraz z automatycznym przyporzdkowaniem elementw do odpowiedniego poziomu wedug geometrii (w biecej wersji opcja dostpna tylko dla supw) - po wybraniu tej opcji elementy o tej samej geometrii s traktowane jako jeden element obliczeniowy; jest on nastpnie wymiarowany na wiele grup kombinacji wynikych z obcie przypadajcych na poszczeglne elementy - w efekcie wszystkie elementy s wymiarowane na najbardziej niekorzystny ukad obcie. Wwczas w oknie dialogowym obcie pojawi si tyle grup obcie, ile jest wybranych supw. W wyniku oblicze na kad grup obcie dostajemy wypadkowy sup zdolny przenie obcienie z kadej grupy. Warunkiem oblicze grupy supw musi by taka sama geometria (przekrj i wysoko) oraz sposb podparcia supa (opcja sposb grupowania - wedug geometrii). acuch supw - grupowanie tego typu zachodzi, gdy importowana jest grupa supw umieszczonych jeden nad drugim (gdy wze grny dolnego supa jest jednoczenie wzem dolnym grnego supa). W wyniku importu, w Inspektorze skadnikw betonowych tworzona jest osobna grupa (poziom) o nazwie acuch, wewntrz ktrej znajduj si supy bdce elementami pionowego cigu. Jednoczenie, nastpuje automatyczne przypisanie wybranym supom ich supw grnych (dziki temu moliwe jest np. wygenerowanie prtw cznikowych).
strona: 264
Przejcie do moduu wymiarowania fundamentw wraz z reakcjami danej podpory (stanowicych obcienie stopy) moliwe jest po uprzednim zaznaczeniu wza lub grupy wzw konstrukcji i wywoaniu opcji z menu: Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie fundamentw. Po wykonaniu tej czynnoci nastpuje automatyczne przepisanie reakcji na grny poziom trzonu supa. Owe reakcje widoczne s na ekranie Fundamenty - obcienie. W powyszym oknie dialogowym mona: w przypadku importu przypadkw prostych przedstawi regulaminy, ktre bd wykorzystywane w moduach wymiarujcych przy obliczeniach wybra przypadki proste z listy dostpnych przypadkw wywietli nazwy przypadkw prostych (skrcone i pene), w tym przypadkw obcie ruchomych i cakowania rwna ruchu wywietli typ kombinacji dla kombinacji rcznych (definiowanych przez uytkownika) uwzgldni przypadki analizy nieliniowej (i kombinacji nieliniowej) jako kombinacje wymiarujce. W momencie przejcia do moduu wymiarowania fundamentw naley wybra, jaki rodzaj obcie ma by przekazany: Przypadki proste czy Kombinacje rczne. Przekazane reakcje do moduu Fundamenty s reakcjami w ukadzie lokalnym konstrukcji. Jest to istotne w przypadku konstrukcji przestrzennych o zrnicowanej orientacji supw. UWAGA: Okno dialogowe Wybr obcienia moe by rwnie uruchomione podczas sprawdzenia, czy fundament moe przenie nowy ukad si spowodowany zmian przez uytkownika listy przypadkw obcieniowych. Po wybraniu opcji Analiza / Weryfikacja na nowy zestaw si otwierane jest okno dialogowe, w ktrym znajduj si opcje, pozwalajce na zweryfikowanie istniejcego fundamentu na aktualny zestaw si. W moduach sucych do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych dostpny jest rwnie kalkulator zbrojenia (opcja uruchamiana jest poprzez wybranie opcji z menu: Konstrukcja / Zbrojenie / Kalkulator zbrojenia).
rednice prtw i powierzchnie zbrojenia podawane s w jednostkach, ktre zostay wybrane w Preferencjach. Kalkulator pozwala na obliczenie nastpujcych wielkoci (d oznacza rednic prta zbrojeniowego) : powierzchnie zbrojenia: (przykadowo: 7*d 12 = 7.92 cm2 7*d 12 + 5* d 16 = 17.97 cm2 7*d 12 + 5*d 16 + 8*d 10 = 24.25 cm2 ... )
strona: 265
wymagan liczb prtw zbrojeniowych (przykadowo 44/d14 = 29 prtw) wymagan liczb prtw zbrojeniowych o zaoonej rednicy (np. 18 i 12 mm) przy dodatkowym zaoeniu, e w przyblieniu rwna jest liczba prtw obydwu rednic (przykadowo: 44 /d 18 /d 12 = 12*d 18.0 + 12*d 12.0) wymagan liczb prtw zbrojeniowych o zaoonej rednicy (np. 18 i 12 mm) w taki sposb, aby prty o rednicy 12 mm stanowiy okrelony procent wszystkich prtw (przykadowo: 44 /d 18 /d 12 %25 = 16 * d 18.0 + 5 * d 12.0) rnic pomidzy podan powierzchni (np. 44 cm2) a sumaryczn powierzchni podanych prtw zbrojeniowych (przykadowo: 44 - 5* d 12 = 38.35 cm2).
6.2.1.
Wymiarowanie belek
Modu Wymiarowanie belek elbetowych pozwala definiowa, oblicza i wymiarowa swobodnie podparte belki (jedno- jak i wieloprzsowe). Belki te mog by obcione pionowymi siami skupionymi i obcieniem cigym oraz dodatkowymi skupionymi momentami podporowymi. Przekrj belek moe by prostoktny lub teowy (dopuszczalne s rne rodzaje pocze belki z pyt stropow). Wymiarowanie belek betonowych moe zosta rozpoczte na dwa sposoby: wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie belki elbetowej modu projektowania belek bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu Robot po zdefiniowaniu konstrukcji naley wyselekcjonowa w niej (podwietlajc w edytorze graficznym) odpowiedni list prtw tworzc belk, a nastpnie z menu wybra komend Wymiarowanie belek betonowych. Spowoduje to uruchomienie ekranu BELKI i wczytanie do moduu normowego geometrii, obcie prtw oraz uzyskanych dla nich wynikw. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: pole edycyjne z widokiem wymiarowanej belki i edytor graficzny prezentujcy ca zdefiniowan konstrukcj. Opis wymiarowania belki elbetowej przedstawiony zostanie dla drugiego przypadku wywoania moduu wymiarowania belek elbetowych; wspomniane bd rnice w stosunku do przypadku pierwszego. Po zgoszeniu si moduu wymiarowania belek w grnej czci ekranu pojawi si wybrana w konstrukcji belka skadajca si z cigu wyselekcjonowanych prtw. Geometria belki, jej obcienie i wyniki oblicze statycznych zostan wczytane do moduu wymiarowania belek (jest to rnica w stosunku do moduu pracujcego samodzielnie - uytkownik musi sam zdefiniowa geometri i obcienia belki oraz wykona obliczenia statyczne). Oczywicie mona zmienia zarwno geometri, jak i przyoone do belki obcienia. Pozwalaj na to trzy opcje: geometria przekroju belki dostpna z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Typ przekroju lub poprzez nacinicie ikony Typ przekroju wymiary elewacyjne przse belki; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy ; moliwa jest definicja belek Konstrukcja / Wymiary lub poprzez nacinicie ikony Wymiary nachylonych obcienia dostpne z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Obcienia lub poprzez nacinicie ikony Obcienia .
Geometria przekroju moe by definiowana/modyfikowana w oknie pokazanym na poniszym rysunku. Aby zmodyfikowa przso(a), naley wybra przso(a), ktrych wymiary przekroju poprzecznego bd zmieniane. Wyselekcjonowane przsa zostan wyrnione kolorem czerwonym.
strona: 266
Przekrj poprzeczny belki moe by prostoktny, dwuteowy lub teowy z rnymi wariantami poczenia z pyt stropow. W zalenoci od wyboru przekroju, w oknie dialogowym prezentowane s parametry okrelajce wybrany typ przekroju. Okno dialogowe prezentowane powyej okrela parametry dla przekroju prostoktnego. Podobne opcje znajduj si w oknie, gdy wybrany zostanie przekrj teowy lub dwuteowy. Po wybraniu przekroju teowego z obnionymi pkami w oknie dialogowym pojawiaj si dwie dodatkowe zakadki: Pyty (umoliwia definicj wymiarw pki stropowej: wylewanej na budowie lub prefabrykowanej) i Wcicia (umoliwia definicj wymiarw wci w prawej lub lewej czci przekroju poprzecznego). Automatycznie nadawane s nazwy przekrojw belek/supw elbetowych. Pierwsza litera B lub S odpowiada belce lub supowi, nastpna okrela ksztat przekroju, po niej wystpuj charakterystyczne wymiary. Tak np. B R 30x50 oznacza przekrj belkowy, prostoktny, dla ktrego b=30, h=50 cm. Wymiary elewacyjne poszczeglnych przse belki mona zmieni w oknie dialogowym Definicja elewacji. Podobnie jak w przypadku wymiarw przekroju poprzecznego belki definicja/modyfikacja wymiarw dotyczy bdzie wybranego przsa. Po wybraniu opcji Obcienia na ekranie pojawia si ekran OBCIENIA systemu Robot (w przypadku wersji zintegrowanej z innymi moduami) lub odpowiednie tabele do definiowania obcie (dziaanie ktrych jest identyczne jak tabeli na ekranie OBCIENIA) w wersji moduw pracujcych jako samodzielne programy. Okno dialogowe Obcienia pokazane jest na poniszym rysunku.
strona: 267
Aby zdefiniowa obcienie dla belki elbetowej, naley: 1. w polu Przsa wpisa numery przse, do ktrych przykadane bdzie obcienie; wpisanie w tym polu litery W (wszystkie) powoduje wybranie wszystkich przse belki 2. z listy natur wybra natur definiowanego obcienia (stae, zmienne, wiatr, nieg itp.) 3. z listy Kategoria obcienia wybra rodzaj przykadanego obcienia (cige, skupione, powierzchniowe) 4. dla polskiej normy zdefiniowa warto obcienia dugotrwaego w polu Qd/Q 5. zdefiniowa wartoci wybranego typu obcienia (ikony znajdujce si w grnej czci okna dialogowego schematycznie prezentuj dostpne typy obcienia), wspczynnik obcienia (dla PN) i nacisn klawisz Dodaj. Lewa strona okna dialogowego obcienia zaley od wybranego rodzaju obcienia. W lewym, grnym rogu okna prezentowana jest schematyczna ikona przedstawiajca wybrany typ obcienia cigego, skupionego lub powierzchniowego. Z prawej strony przedstawiane s ikony umoliwiajce wybr rodzaju obcienia. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si opcje Kierunek, Ukad wsprzdnych, Rzutowanie, ktre pozwalaj na definiowania dodatkowych parametrw dla obcie w belkach ukonych (w przypadku belek prostych opcje te nie s wykorzystywane). W przypadku obcie powierzchniowych w polu Wsprzdne znajduj si opcje: alfa, beta i y; w ssiednim polu znajduje si pole umoliwiajce podanie wartoci obcienia p (obcienie na jednostk powierzchni). Obcienie to zamieniane jest na obcienie cige. W programie dostpne s nastpujce typy obcienia powierzchniowego: obcienie zbierane z powierzchni pomidzy dwoma belkami oraz dwa typy obcienia zbieranego z powierzchni pyty zamknitej czterema belkami. Poniej ikon symbolizujcych typ obcienia znajduje si opcja Wymiary wzgldne (jeeli ta opcja jest wczona - pojawia si symbol , to przy definiowaniu pooenia obcienia wykorzystywane bd wzgldne wsprzdne punktw z przedziau <0,1>. Jeli opcja jest wyczona, wsprzdne punktw podawane bd w wybranych przez uytkownika jednostkach dugoci) oraz w przypadku wybrania
strona: 268
obcienia cigego opcja acuch wymiarowy (jeeli ta opcja jest wczona - pojawia si symbol , to przy definiowaniu obcienia cigego bdzie wykorzystywany tzw. acuch wymiarowy. Oznacza to, e warto obcienia cigego p2 przykadana bdzie w punkcie o wsprzdnej (x1+x2), warto obcienia p3 w punkcie o wsprzdnej (x1+x2+x3) itd. Jeeli opcja jest wyczona, to obcienie p1 jest przykadane w punkcie o wsprzdnej x1, obcienie w punkcie o wsprzdnej x2 itd.). UWAGA: Gdy wybrane zostanie obcienie cige, to nie wszystkie pola umoliwiajce definiowanie wsprzdnych i wartoci obcienia s aktywne.
Dla kadej belki mog by zdefiniowane rwnie nastpujce parametry: ) na otwory (poprzez wybranie z menu komendy Konstrukcja / Otwory lub nacinicie ikony ekranie pojawia si okno dialogowe, w ktrym zdefiniowane mog zosta otwory dla wyselekcjonowanego przsa belki parametry kondygnacji (poziom kondygnacji, kategoria rysoodpornoci elementu, agresywno i wilgotno rodowiska, wiek betonu itp.); opcja dostpna w menu poprzez wybranie komendy Analiza - opcje znajdujce si w tym oknie / Parametry kondygnacji lub poprzez nacinicie ikony dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej opcje obliczeniowe (poprzez wybranie komendy Analiza / Opcje obliczeniowe lub nacinicie ikony ) - opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej parametry zbrojenia (poprzez wybranie komendy Analiza / Parametry zbrojenia lub nacinicie ikony ) - opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej. UWAGA: Jeeli dokonane zostay zmiany w geometrii belki lub jej obcieniu, wyniki analizy konstrukcji staj si nieaktualne. Aby uzyska poprawne wyniki dla zmodyfikowanych parametrw belki, naley uaktualni konstrukcj (wprowadzi w niej dokonane zmiany). Suy temu komenda menu Rezultaty / Uaktualnianie konstrukcji lub ikona uaktualnieniu geometrii konstrukcji naley ponownie przeliczy ca konstrukcj. . Po
Po zdefiniowaniu wszystkich parametrw belki mona rozpocz obliczanie i wymiarowanie utworzonej belki. Mona zrobi na dwa sposoby: wybierajc z menu komend Analiza / Obliczenia lub naciskajc . Dla zdefiniowanych obcie obliczane s obwiednie si przekrojowych (momenty i siy ikon poprzeczne) oraz przemieszczenia. Aby po zakoczeniu oblicze belki przegldn wyniki wymiarowania, naley wybra dwa wymienione poniej ekrany systemu Robot: BELKI - WYNIKI BELKI - ZBROJENIE. Po wybraniu ekranu BELKI - WYNIKI ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: z lewej strony pole Wykresy, w ktrym prezentowane bd w formie graficznej uzyskane wyniki oraz z prawej strony okno dialogowe Wykresy. W tym oknie prezentowane s wyniki w formie tabelarycznej oraz wybierane mog by wielkoci, dla ktrych prezentowane bd wykresy w lewej czci ekranu (opcje znajdujce si w oknie dialogowym Wykresy zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej). Wrd tych wielkoci wymieni naley: siy przekrojowe uzyskane dla dostpnych stanw granicznych, wyznaczone powierzchnie zbrojenia oraz deformacje. Przykadowe wykresy uzyskane dla wieloprzsowej belki pokazano na poniszym rysunku.
strona: 269
Po wybraniu ekranu BELKI - ZBROJENIE ekran monitora zostanie podzielony na cztery czci: pole, w ktrym prezentowany bdzie widok elewacyjny belki z wyznaczonym zbrojeniem, pole, w ktrym przedstawiane bdzie zbrojenie w przekroju belki, tabel zbiorcz zawierajc opis poszczeglnych prtw zbrojeniowych dla belki oraz okno dialogowe Prty zbrojeniowe, w ktrym prezentowane bd parametry wybranych prtw. W programie dostpnych jest rwnie kilka opcji sucych do edycji wyznaczonych dla belek elbetowych prtw zbrojeniowych: prty cznikowe - opcja suy do okrelania parametrw prtw zbrojeniowych czcych belk ze supem; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Zbrojenie / Prty cznikowe lub z menu kontekstowego (opcja Prty cznikowe) podzia prtw - opcja suy do okrelania punktw podziau prtw zbrojeniowych w belkach elbetowych; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Zbrojenie / Podziel prty; istnieje rwnie opcja Pocz prty parametry (waciwoci) prtw zbrojeniowych - opcja suy do przedstawiania parametrw prtw zbrojeniowych wyznaczonych podczas wymiarowania belek elbetowych, weryfikacji prtw zbrojeniowych po dokonanych zmianach oraz kopiowania/usuwania prtw zbrojeniowych. Dla wszystkich moduw wymiarowania elementw konstrukcji betonowych dostpne s rwnie opcje: Widoczno - suy do wybierania typw prtw zbrojeniowych, ktre maj by prezentowane na ekranie graficznym w obliczonych elementach konstrukcji elbetowych (komenda: Konstrukcja / Zbrojenie / Widoczno lub ikona ). Prezentowane mog by cztery gwne typy zbrojenia
strona: 270
elementw konstrukcji elbetowych: zbrojenie gwne, zbrojenie poprzeczne, zbrojenie konstrukcyjne oraz zbrojenie otworw (tylko dla belek lub belek-cian). Translacja - suy do wykonywania translacji wyselekcjonowanych uprzednio prtw zbrojeniowych w elementach konstrukcji elbetowych (komenda: Konstrukcja / Zbrojenie / Translacja) Rozstaw strzemion - suy do rcznej modyfikacji rozstawu strzemion w belce (komenda: Konstrukcja / Zbrojenie / Rozstaw strzemion). UWAGA: Opcja w menu jest dostpna dopiero po wybraniu strzemion w obliczonej belce elbetowej.
Po zakoczeniu oblicze belki mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki obliczeniowej (opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu Robot zawierajcy dane wymiarowanej belki oraz uzyskane wyniki oblicze i wymiarowania. uruchomiony zostanie ekran Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki w menu lub naciniciu ikony programu Robot RYSUNKI WYKONAWCZE, na ktrym prezentowany bdzie rysunek wykonawczy obliczonej i zwymiarowanej belki. Na rysunku prezentowane bdzie wybrane przso(a) belki. Rysunek wykonawczy belki bdzie przedstawiany na ekranie w postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
6.2.2.
Definicja belek elbetowych - tryb interaktywny
W module Belki elbetowe dostpny jest obecnie interaktywny tryb definicji belek; dotychczasowy tryb definicji i oblicze belek elbetowych wymaga uruchomienia kilku okien dialogowych, w ktrych okrelone musz zosta parametry belki / zbrojenia. Interaktywny tryb definicji belek elbetowych pozwala na definicj geometrii, parametrw kondygnacji, opcji obliczeniowych i wzorca zbrojenia belek w kilku nastpujcych po sobie oknach dialogowych (bez wielkiej znajomoci opcji znajdujcych si w module). Podczas definicji belek okrelane bd wartoci parametrw w oknach dialogowych; cz z tych okien dialogowych jest taka sama jak podczas dotychczasowego trybu definicji belki (uatwia to edycj wprowadzonych wartoci). Aby rozpocz tryb interaktywny definicji belki elbetowej, naley wybra komend Plik / Kreator belki z menu moduu Belki elbetowe lub nacisn ikon si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku. w module Belki elbetowe. Na ekranie pojawia
W powyszym oknie dialogowym wybrana moe zosta jedna z nastpujcych opcji: Utwrz now - wybranie tej opcji powoduje, e definiowana bdzie belka z domylnie ustawionymi parametrami; parametry mog zosta zmienione podczas definicji belki w oknie dialogowym Kreator belki Utwrz now na podstawie aktualnej - wybranie tej opcji powoduje, e definiowana bdzie belka o parametrach przejtych z aktualnie prezentowanej belki; wczenie opcji Zachowaj obcienia powoduje, e obcienia zdefiniowane w wybranej belce zostan przejte w definiowanej belce; definiowana belka moe zosta zapisana pod now nazw Modyfikuj aktualn - wybranie tej opcji pozwala na modyfikacj istniejcej belki; modyfikowana belka moe zosta zapisana pod t sam nazw lub pod now nazw.
strona: 271
Po naciniciu klawisza Dalej > na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
W grnej czci okna dialogowego naley poda podstawowe informacje dotyczce definiowanej belki elbetowej: nazw projektu parametry kondygnacji w polu Kondygnacja; istniej dwie moliwoci definicji parametrw kondygnacji: poprzez wczenie opcji i wybr na licie wyboru zdefiniowanego wczeniej pliku zawierajcego parametry kondygnacji np. plik o nazwie standard - nacinicie klawisza (...) powoduje otwarcie okna dialogowego Parametry kondygnacji dla wybranej normy elbetowej; wszystkie inne opcje w polu Kondygnacja nie s wtedy dostpne
strona: 272
wyczenie opcji wyboru pliku z listy wyboru zawierajcej pliki parametrw kondygnacji powoduje, e dostpne staj si pozostae opcje w polu Kondygnacja; jeeli takie ustawienie zostanie wybrane, to parametry zdefiniowane w tym polu bd brane do oblicze parametry opcji obliczeniowych belek elbetowych w polu Opcje obliczeniowe; istniej dwie moliwoci definicji opcji obliczeniowych: poprzez wczenie opcji i wybr na licie wyboru zdefiniowanego wczeniej pliku zawierajcego parametry opcji obliczeniowych np. plik o nazwie standard - nacinicie klawisza (...) powoduje otwarcie okna dialogowego Opcje obliczeniowe dla wybranej normy elbetowej; wszystkie inne opcje w polu Opcje obliczeniowe nie s wtedy dostpne wyczenie opcji wyboru pliku z listy wyboru zawierajcej pliki parametrw opcji obliczeniowych powoduje, e dostpne staj si pozostae opcje w polu Opcje obliczeniowe; jeeli takie ustawienie zostanie wybrane, to parametry zdefiniowane w tym polu bd brane do oblicze; nacinicie klawisza Zapisz jako umoliwia zapis nastpujcych parametrw do pliku: rozpito obliczeniowa, prefabrykacja i dyspozycje sejsmiczne parametry zbrojenia w polu Wzorzec zbrojenia; istniej dwie moliwoci definicji parametrw zbrojenia: poprzez wczenie opcji i wybr na licie wyboru zdefiniowanego wczeniej pliku zawierajcego parametry zbrojenia np. plik o nazwie standard - nacinicie klawisza (...) powoduje otwarcie okna dialogowego Wzorzec zbrojenia dla wybranej normy elbetowej; wszystkie inne opcje w polu Wzorzec zbrojenia nie s wtedy dostpne wyczenie opcji wyboru pliku z listy wyboru zawierajcej pliki parametrw zbrojenia powoduje, e dostpne staj si pozostae opcje w polu Wzorzec zbrojenia; jeeli takie ustawienie zostanie wybrane, to parametry zdefiniowane w tym polu bd brane do oblicze; nacinicie klawisza Zapisz jako umoliwia zapis nastpujcych parametrw do pliku: zbrojenie przeciwskurczowe (nacinicie tego klawisza powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego), zbrojenie transportowe (nacinicie tego klawisza powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego), uwzgldnienie przerwy w betonowaniu.
W dolnej czci okna dialogowego okrelona moe zosta geometria belki elbetowej; definicja belki elbetowej (opcje dostpne w kolejnych oknach dialogowych) zaley od rodzaju belki elbetowej: Belka o rnej geometrii przse (definiowane s wymiary przse belki elbetowej dla kadego przsa oddzielnie) Belka o identycznej geometrii przse (definiowana jest identyczna geometria przsa dla wszystkich przse belki elbetowej: wymiary i typ przekroju poprzecznego oraz dugo przsa). W dolnej czci okna dialogowego znajduj si rwnie nastpujce opcje: Uwzgldnij pyt ciskan - wczenie tej opcji powoduje, e podczas definicji przekroju uwzgldniana bdzie wsppraca przekroju prostoktnego z pyt ciskan Optymalizacja pek - wczenie tej opcji powoduje, e wysig pek w przekroju belki elbetowej jest dobierany tak, aby nie byo konieczne uwzgldnianie zbrojenia zszywajcego belki z pyt Pyty kanaowe - wczenie tej opcji powoduje, e podczas definicji przekroju uwzgldniane bd wcicia dla oparcia pyt prefabrykowanych na belce; domylnie przyjty zostanie taki profil dla wszystkich przse belki - istnieje jednake moliwo zmiany dla wybranego przsa Uwzgldnij w obliczeniach ciar wasny - wczenie tej opcji powoduje, e ciar wasny zostanie automatycznie dodany do przypadkw obcienia. Zatwierdzenie zdefiniowanych wartoci parametrw w oknie dialogowym nastpuje po naciniciu klawisza Dalej > (przejcie do kolejnego okna dialogowego); moliwy jest rwnie powrt do wczeniejszego okna dialogowego po naciniciu klawisza Wstecz <. Po zdefiniowaniu geometrii belki elbetowej naley zdefiniowa obcienia dziaajce na belk, a nastpnie uruchomi obliczenia zbrojenia belki elbetowej.
strona: 273
6.2.3.
Wymiarowanie supw
Modu Wymiarowanie supw elbetowych umoliwia obliczanie, wstpne wymiarowanie i weryfikacj supw elbetowych. Dopuszcza si obcienie siami pionowymi oraz momentami w dwch kierunkach. Przekrj poprzeczny supa moe by regularny (prostoktny, koowy lub o ksztacie wielokta foremnego) lub te posiada nieregularny ksztat (teownik, zetownik, poowa koa itp.). Wymiarowanie supw betonowych moe zosta rozpoczte na dwa sposoby: wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie supa elbetowego - modu projektowania supw bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu Robot po zdefiniowaniu konstrukcji naley wyselekcjonowa w niej (podwietlajc w edytorze graficznym) odpowiedni list prtw tworzc sup, a nastpnie z menu wybra komend Wymiarowanie supw betonowych. Spowoduje to uruchomienie ekranu SUPY i wczytanie do moduu normowego geometrii, obcie prtw oraz uzyskanych dla nich wynikw. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: pole edycyjne z widokiem elewacji supa i pole edycyjne z widokiem przekroju supa. Opis wymiarowania supa betonowego przedstawiony zostanie dla moduu pracujcego jako samodzielny program. Po wybraniu wymiarowania supw betonowych ekran monitora zostaje podzielony na dwie czci: pole, w ktrym prezentowany jest widok elewacyjny supa i pole, w ktrym przedstawiany jest przekrj supa. Definicja supa obejmuje podanie nastpujcych informacji: wymiarw elewacyjnych supa - suy temu komenda Konstrukcja / Wymiary lub ikona typu i wymiarw przekroju poprzecznego supa - suy temu komenda Konstrukcja / Typ przekroju lub ; na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe, w ktrym naley wybra typ ikona przekroju supa (prostoktny, koowy, teowy, w ksztacie litery Z, L, w ksztacie wielokta foremnego, poowy koa lub wiartki koa), a nastpnie poda wymiary wyselekcjonowanego typu przekroju (pokazywane s na schematycznym rysunku w prawym, grnym rogu okna); Automatycznie nadawane s nazwy przekrojw belek/supw elbetowych. Pierwsza litera B lub S odpowiada belce lub supowi, nastpna okrela ksztat przekroju, po niej wystpuj charakterystyczne wymiary. Tak np. S R 30x50 oznacza przekrj supa, prostoktny, dla ktrego b=30, h=50 cm.
modelu wyboczeniowego supa - suy do tego komenda Konstrukcja / Model wyboczeniowy lub ikona ; na ekranie pojawi si okno dialogowe, w ktrym naley okreli dla dwch kierunkw (Y i Z)
strona: 274
schematy wyboczeniowe oraz czy konstrukcja jest konstrukcj przesuwn czy nieprzesuwn (moliwe jest rwnie wyczenie uwzgldnienia wyboczenia w wybranym kierunku - oznacza to, i w danym kierunku sup bdzie traktowany jako krpy). Po naciniciu ikony schematycznie okrelajcej schemat wyboczeniowy supa na ekranie pojawia si dodatkowe okno (pokazane na poniszym rysunku), w ktrym moe zosta wybrany odpowiedni schemat wyboczeniowy supa. Opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej.
Schematy wyboczeniowe prezentowane w powyszym oknie dialogowym zale od wybranej normy elbetowej. Oparte s na nastpujcych zaleceniach normowych: ACI 318 - nomogramy z komentarza do punktu (w wydaniu ACI 318-95 punkty 10.12; 10.13) BAEL - z braku wytycznych normowych oparte na nomogramach zawartych w EC2 w punkcie Slenderness of Isolated Columns (w wydaniu ENV 1992-1-1 (1991) punkt 4.3.5.3.5 rysunek 4.27 wzr 4.60) BS 8110 - punkt 3.8.1.6 Eurocode 2 Belgium NAD - oparte na nomogramach zawartych w EC2 w punkcie Slenderness of Isolated Columns (w wydaniu ENV 1992-1-1 (1991) punkt 4.3.5.3.5 rysunek 4.27 wzr 4.60), PN-B-03264 - Zacznik C. Wartoci przypisane do schematw s uproszczeniem dla typowych przypadkw. Trzy ostatnie opcje korzystaj bezporednio z wzorw i nomogramw normowych.
Po dwukrotnym naciniciu pokazanych na powyszym rysunku ikon otwierane jest okno dialogowe, w ktrym przeprowadzona moe zosta definicja sztywnoci wza. ; na obcie przyoonych do supa - suy do tego komenda Konstrukcja / Obcienia lub ikona ekranie pojawia si okno dialogowe, w ktrym znajduje si tabela suca do definiowania obcie supa. Podawane s: nazwa przypadku, jego natura i grupa oraz wartoci siy osiowej, si poprzecznych oraz momentw zginajcych przyoonych do supa; dla polskiej normy betonowej w tabeli do definicji obcie znajduj si dodatkowo dwie kolumny: Nd/N (stosunek siy podunej wywoanej dziaaniem obcienia dugotrwaego do siy podunej) oraz wspczynnik obcienia.
strona: 275
Ponadto moliwe jest automatyczne dodanie obcie pochodzcych ze supa grnego oraz belki (moliwe jest pozycjonowanie supa wzgldem belki; wybierane s nazwy podpr belki i supy kojarzone s z podpor belki - kolejne rekordy bdce reakcjami z kolejnych przypadkw prostych s wpisywane do okna dialogowego obcie). Podobnie jak w przypadku belek elbetowych mog by zdefiniowane nastpujce parametry: parametry kondygnacji (poziom kondygnacji, kategoria rysoodpornoci elementu, agresywno i wilgotno rodowiska, wiek betonu itp.); opcja dostpna w menu poprzez wybranie komendy Analiza - opcje znajdujce si w tym oknie / Parametry kondygnacji lub poprzez nacinicie ikony dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej opcje obliczeniowe (poprzez wybranie komendy Analiza / Opcje obliczeniowe lub nacinicie ikony ) - opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej parametry zbrojenia (poprzez wybranie komendy Analiza / Parametry zbrojenia lub nacinicie ikony ) - opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej. Po zdefiniowaniu wszystkich parametrw supa mona rozpocz obliczanie i wymiarowanie zdefiniowanego supa. Mona zrobi na dwa sposoby: wybierajc z menu komend Analiza / Obliczenia . Po zakoczeniu oblicze prezentowane mog by wyniki wymiarowania supa. lub naciskajc ikon Wytenie w przekroju poprzecznym supa prezentowane jest w oknie dialogowym Wytenie przekroju prezentowanym na poniszym rysunku.
strona: 276
W grnej czci okna prezentowana jest lista wszystkich kombinacji obcie uwzgldnianych podczas wymiarowania supa wraz ze wskazaniem pooenia przekroju wymiarujcego. Dla wybranej kombinacji przedstawiony jest przekrj supa z zaznaczon osi obojtn, stref ciskan (kolor ty) i rozcigan oraz odpowiednie wspczynniki bezpieczestwa. Po wykonaniu oblicze (lub przeprowadzeniu weryfikacji) w oknie dialogowym wybrana jest najbardziej niekorzystna kombinacja obcie (kombinacja wymiarujca). UWAGA: Jeeli w powyszym oknie dialogowym wystpuj identyczne kombinacje z rnymi wartociami si przekrojowych obliczonych dla tych kombinacji, to oznacza to, i wartoci si przekrojowych zostay obliczone dla rnych przekrojw na dugoci supa.
W grnej czci okna znajduje si arkusz opisujcy list kombinacji obcie. Oddzielnie prezentowany jest arkusz dla kombinacji podstawowych i wyjtkowych. Kady wiersz przedstawia parametry jednej z kombinacji sprawdzanych przy wymiarowaniu supa. Obok skadowych danej kombinacji znajduje si oznaczenie pooenia przekroju: A - przekrj grny, B - przekrj dolny oraz C - przekrj rodkowy. W oknie Wytenie przekroju znajduje si tabela ze wspczynnikami bezpieczestwa, zawierajca nastpujce wiersze: Rd/Sd Pole Rd/Sd przedstawia wspczynnik bezpieczestwa Rd/Sd dla wyselekcjonowanej w licie kombinacji i pooenia przekroju, gdzie: Sd - dugo wektora obcienia Rd - dugo wektora obcienia odpowiadajcego stanowi granicznemu nonoci przekroju przy obcieniu dziaajcym na danym mimorodzie. MRd/MSd Pole MRd/MSd przedstawia wspczynnik bezpieczestwa MRd/MSd dla wyselekcjonowanej w licie kombinacji i pooenia przekroju, gdzie: MSd - warto momentu (dugo rzutu wektora obcienia na paszczyzn MyMz) MRd - warto momentu wektora obcienia odpowiadajcego stanowi granicznemu nonoci przekroju przy obcieniu dziaajcym z zadan si osiow oraz z efektywnym momentem w kierunku wyznaczonym przez skadowe My, Mz. NRd/NSd Pole NRd/NSd przedstawia wspczynnik bezpieczestwa NRd/NSd dla wyselekcjonowanej w licie kombinacji i pooenia przekroju, gdzie: NSd - warto siy osiowej wektora obcienia NRd - warto siy osiowej wektora obcienia odpowiadajcego stanowi granicznemu nonoci przekroju przy obcieniu dziaajcym z zadanym momentem. Aby po zakoczeniu oblicze supa przegldn wyniki wymiarowania, naley wybra dwa wymienione poniej ekrany systemu Robot: SUPY - WYNIKI SUPY - ZBROJENIE. Po wybraniu ekranu SUPY - WYNIKI ekran monitora zostaje podzielony na dwie czci (rysunek poniej).
strona: 277
W tym oknie przedstawiane s krzywe interakcji N-M dla danej kombinacji obcie. W lewej czci ekranu przedstawiana jest trjwymiarowa powierzchnia interakcji N-Mx-My. Prawa cz okna prezentuje krzywe interakcji N-M bdce przeciciem trjwymiarowej powierzchni interakcji paszczyzn N-M zawierajc aktualnie analizowan kombinacj obcienia. Po wybraniu ekranu SUPY - ZBROJENIE ekran monitora zostanie podzielony na cztery czci: pole, w ktrym prezentowany bdzie widok elewacyjny supa z wyznaczonym zbrojeniem, pole, w ktrym przedstawiane bdzie zbrojenie w przekroju poprzecznym supa, tabel zbiorcz zawierajc opis poszczeglnych prtw zbrojeniowych dla supa oraz okno dialogowe Prty zbrojeniowe. Podobnie jak dla belek elbetowych w programie dostpna jest rwnie opcja Parametry prtw zbrojeniowych suca do przedstawiania parametrw prtw zbrojeniowych wyznaczonych podczas wymiarowania supw elbetowych. Dodatkowo oprcz opcji Widoczno i Translacja (omwionych dla belek elbetowych) dla supw betonowych dostpne s rwnie opcje Ukad strzemion i Prty wypuszczone. Opcje su do rcznego definiowania ksztatu zbrojenia poprzecznego supa lub prtw wypuszczonych (na poziomie przekroju poprzecznego supa). Opcje maj zastosowanie po obliczeniu zbrojenia w supie. Po zakoczeniu oblicze supa mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki obliczeniowej (opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu Robot zawierajcy dane wymiarowanego supa oraz uzyskane wyniki oblicze i wymiarowania. uruchomiony zostanie ekran programu Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki lub naciniciu ikony Robot RYSUNKI WYKONAWCZE, na ktrym prezentowany bdzie rysunek wykonawczy obliczonego i zwymiarowanego supa. Rysunek wykonawczy supa bdzie przedstawiany na ekranie w postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
strona: 278
6.2.4. Przykad generacji zbrojenia supa i rysunkw zbrojenia (z moliwoci wczytania rysunku do programu AutoCAD Structural Detailing - elbet)
Przykad pokazuje w jaki sposb obliczone moe zosta zbrojenie supa elbetowego (z rozkadem zbrojenia po dugoci supa) oraz w jaki sposb mona wczyta wygenerowany rysunek zbrojenia do programu AutoCAD Structural Detailing - elbet. Aby obliczy wyznaczy zbrojenie rzeczywiste w supie elbetowym, naley: zdefiniowa konstrukcj, w ktrej znajduje si sup elbetowy wyznaczy siy wewntrzne w elementach konstrukcji (przeprowadzi analiz statyczn konstrukcji) wskaza sup, dla ktrego ma by wyznaczone zbrojenie (sup ma by podwietlony) wybra opcj Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie supw betonowych lub nacisn ikon w oknie dialogowym Wybr obcienia wybra opcj Przypadki proste i nacisn klawisz OK w module Supy elbetowe okreli: - parametry wyboczeniowe prta (naciskajc ikon )
) - parametry zbrojenia (naciskajc ikon w module Supy elbetowe rozpocz obliczenie zbrojenia dla wybranego supa elbetowego
naciskajc ikon wybra ekran programu Robot: Supy betonowe / Supy - zbrojenie; na tym ekranie prezentowane jest obliczone zbrojenie supa elbetowego. Po wyznaczeniu zbrojenia supa rysunek zbrojenia moe zosta wygenerowany i zapisany w nastpujcy sposb: na ekranie programu Robot: Supy betonowe / Supy - zbrojenie nacisn ikon Rysunki supa z obliczonym zbrojeniem utworzony zostanie rysunek (patrz poniej) ; dla
strona: 279
; zapisa utworzony rysunek, aby mona go byo wykorzysta w programie nacisn ikon AutoCAD Structural Detailing - elbet: - wybra poziom, na ktrym ma znale si rysunek - nacisn ikon - wskaza utworzony rysunek i nacisn klawisz OK zapisa projekt (zadanie programu Robot).
Tak utworzony rysunek moe zosta wczytany do programu AutoCAD Structural Detailing - elbet (patrz podrcznik do programu AutoCAD Structural Detailing - elbet).
6.2.5.
Wymiarowanie fundamentw
Modu Wymiarowanie fundamentw umoliwia obliczanie, wstpne wymiarowanie i weryfikacj stp i aw fundamentowych (pod cian betonow). Dopuszcza si obcienie siami pionowymi i/lub momentami w dwch kierunkach oraz obcienie naziomu. Wymiarowanie fundamentw moe zosta rozpoczte na dwa sposoby: wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie fundamentu bezporedniego - modu projektowania fundamentw bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu Robot po zdefiniowaniu konstrukcji naley wyselekcjonowa w niej (podwietlajc w edytorze graficznym) odpowiedni wze podporowy konstrukcji, a nastpnie z menu wybra komend Wymiarowanie fundamentw. Spowoduje to uruchomienie ekranu FUNDAMENTY-DEFINICJA. Po wybraniu wza konstrukcji i wybraniu komendy Wymiarowanie fundamentw nastpuje automatyczne przepisanie reakcji na grny poziom trzonu supa. Owe reakcje widoczne s na ekranie FUNDAMENTY -
strona: 280
OBCIENIE. W tabeli oprcz wartoci i natury obcienia wypeniane jest pole Grupa. Oznacza ono numer wza, z ktrego zostao przejte obcienie. W przypadku wyboru grupy wzw, nastpuje przejcie reakcji z poszczeglnych wzw konstrukcji, ktrych nazwy widoczne s w kolumnie Grupa. Gdy wymiarowana bdzie grupa fundamentw, wynikiem oblicze bdzie fundament, ktry spenia warunki dla wszystkich wybranych wzw podporowych. Przekazane reakcje do moduu Fundamenty s reakcjami w ukadzie lokalnym konstrukcji. Jest to istotne w przypadku konstrukcji przestrzennych o zrnicowanej orientacji supw. Definicja fundamentu obejmuje podanie nastpujcych informacji: wybr typu fundamentu (stopa fundamentowa, awa fundamentowa pod cian betonow), wybr typu geometrii fundamentu (stopa lub awa prostoktna, stopa lub awa prostoktna pod dwa supy, stopa lub awa o zmiennym przekroju), wybr stopy lub awy na betonie chudym, wymiary fundamentu, wybr typu poczenia supa z fundamentem (patrz ponisze okna dialogowe); w przypadku wybrania fundamentu spoczywajcego na betonie chudym (opcja jest dostpna tylko dla francuskich norm DTU 13.12 i Fascicule No 62 - Titre V) w poniszym oknie dialogowym pojawia si dodatkowa zakadka (Podbeton / Fundament blokowy), na ktrej znajduj si opcje umoliwiajce definicj geometrii betonu chudego lub parametry dla fundamentu blokowego; dodatkowo na zakadce Optymalizacja znajduj si opcje umoliwiajce dobr ksztatu i wymiarw projektowanego fundamentu
UWAGA:
Nie wszystkie typy trzonu supa (typy poczenia pomidzy stop fundamentow a supem) s dostpne dla wszystkich norm elbetowych; lista typw trzonu supa zaley od wybranej normy elbetowej.
wybr pooenia fundamentu w konstrukcji okrelenie parametrw gruntu - z programem dostarczana jest baza danych gruntw; umoliwia ona bezporednie wykorzystywanie zalenoci korelacyjnych opisanych w odpowiedniej normie; po zdefiniowaniu podstawowych cech gruntu w tabeli gruntw obliczane s automatycznie pozostae parametry. Podstawowe parametry gruntu mog by zmieniane; pola tabeli gruntw za wyjtkiem pl zawierajcych parametry podstawowe nie s dostpne. W przypadku wybrania jednej z francuskich norm (DTU lub Fascicule) dostpne s opcje umoliwiajce wybr metody oblicze napre (metoda laboratoryjna, presjometryczna pena i presjometryczna napreniowa)
strona: 281
obcienie fundamentu (patrz okno dialogowe pokazane poniej); w oknie dialogowym zdefiniowane moe zosta obcienie przyoone do fundamentu. Lista dostpnych kategorii obcie zawiera dwie kategorie: obcienie projektowanego fundamentu oraz obcienie naziomu. Dostpnych jest kilka natur obcienia: stae, eksploatacyjne, nieg, wiatr i sejsmiczne. Istniej trzy rodzaje obcienia fundamentu: obcienia osiowe, obcienie si normaln z momentem zginajcym i si tnc oraz obcienie si normaln z momentem zginajcym i si tnc dziaajcymi w dwch kierunkach. W zalenoci od wybranego rodzaju obcienia pojawiaj si odpowiednie pola edycyjne umoliwiajce zdefiniowanie wartoci si.
Podobnie jak w przypadku belek i supw elbetowych mog by zdefiniowane nastpujce parametry: opcje obliczeniowe (poprzez wybranie komendy Analiza / Opcje obliczeniowe lub nacinicie ikony ) opcje geotechniczne (poprzez wybranie komendy Analiza / Opcje geotechniczne lub nacinicie ikony ); opcja pozwala na ustawienie parametrw geotechnicznych wedug ktrych przeprowadzona bdzie weryfikacja fundamentw i ich interakcja z podoem parametry zbrojenia (poprzez wybranie komendy Analiza / Parametry zbrojenia lub nacinicie ikony
). Po okreleniu wszystkich parametrw fundamentu mona rozpocz obliczanie i wymiarowanie zdefiniowanego fundamentu. Mona zrobi na dwa sposoby: wybierajc z menu komend Analiza / . Spowoduje to uruchomienie ekranu programu Robot Obliczenia lub naciskajc ikon FUNDAMENTY - REZULTATY. Ekran monitora podzielony zostanie na dwie czci: okno graficzne z widokiem stopy/awy fundamentowej oraz okno dialogowe Fundamenty - rezultaty (patrz rysunek poniej). Wymiarowanie fundamentu obejmuje: sprawdzenie nacisku pod stop fundamentow sprawdzenie stabilnoci na polizg sprawdzenie stabilnoci na obrt sprawdzenie odrywania fundamentu osiadanie rednie uwzgldnienie dyspozycji sejsmicznych (sprawdzenie polizgu i wyrywania fundamentu) sprawdzenie przebicia/cinania wyznaczenie odpowiedniego zbrojenia w stopie i poczeniu stopa-sup rozmieszczenie wyznaczonego zbrojenia w stopie i poczeniu stopa-sup wyznaczenie cakowitych iloci potrzebnego betonu, deskowania i zbrojenia.
strona: 282
UWAGA:
Podczas oblicze stopy spoczywajcej na podbetonie (betonie chudym) / fundamencie blokowym, sprawdzane s nastpujce warunki: - dla stopy fundamentowej: nono, stateczno na obrt - dla styku stopa / podbeton/fundament blokowy: odrywanie (powierzchnia pracy) - dla podbetonu / fundamentu blokowego: nono na kierunku X / Y, nono boczna na kierunku X / Y. W przypadku gdy generowane jest zbrojenie cznikowe pomidzy stop fundamentow a podbetonem / fundamentem blokowym, to nie jest sprawdzany warunek na polizg.
W przypadku wymiarowania stopy fundamentowej (rysunek powyej) w oknie graficznym prezentowane mog by nastpujce wielkoci: rzut stopy fundamentowej na paszczyzn XY (widok stopy z gry) z pooeniem trzonu supa wykresy napre w gruncie pod stop z wartociami w naroach stopy rdze kontur brany pod uwag przy obliczeniach stopy na przebicie/cinanie (oznaczany jest kolorem zielonym). Dodatkowo na ekranie znajduje si okno graficzne, w ktrym przedstawiane s wyniki dotyczce oblicze gruntu. W przypadku wymiarowania awy fundamentowej w oknie graficznym prezentowane s jedynie przekrj poprzeczny awy oraz wykresy napre w gruncie pod aw. Po zakoczeniu oblicze fundamentu mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki obliczeniowej (opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu Robot zawierajcy dane wymiarowanego fundamentu oraz uzyskane wyniki oblicze i wymiarowania.
strona: 283
Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki lub naciniciu ikony uruchomiony zostanie ekran programu Robot RYSUNKI WYKONAWCZE, na ktrym prezentowany bdzie rysunek wykonawczy obliczonego i zwymiarowanego fundamentu. Rysunek wykonawczy fundamentu bdzie przedstawiany na ekranie w postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
6.2.5.1 Opis zasad wykorzystywanych podczas oblicze fundamentw

Modu Fundamenty pozwala na wymiarowanie geotechniczne, ktre w zalenoci od kraju opiera si na wymaganiach norm geotechnicznych, zalece technicznych lub bezporednio na zasadach mechaniki gruntw. Z tego powodu zasady wymiarowania geotechnicznego mona podzieli na nastpujce grupy wymogw regionalnych (narodowych): PN-81/B-03020, ACI, BS 8004:1986, CSA, DTU 13.12, Eurocode 7, Fascicule 62 Titre V, SNiP 2.02.01-83. Niezalenie od parametrw wymiarowania geotechnicznego, modu Fundamenty dopuszcza wybr normy wymiarowania rzeczywistego zbrojenia stopy. Dostpne s nastpujce normy sucego do obliczania rzeczywistego zbrojenia stopy: PN-84/B-03264, PN-B-03264 (2002), ACI 318/99, ACI 318/99 metric, BAEL 91, BAEL 91 mod. 99, BS 8110, CSA A23.3-94, EC 2 - Belgian NAD (NBN B 15-002), SNiP 2.03.01-84. Powysze normy mog by wykorzystywane do oblicze wymaganego zbrojenia, analizy przebicia i wymaga dotyczcych zbrojenia rzeczywistego. W obliczeniach geotechnicznych fundamentw przyjto nastpujce moliwe stany graniczne fundamentu: - nono gruntu - polizg - obrt (stateczno lokalna) - pooenie wypadkowej si (odrywanie, powierzchnia kontaktu) - wyrywanie - osiadanie rednie - rnica osiada. Poniej przedstawione zostan zasady oblicze dla kadej z dostpnych w programie norm dla dwch podstawowych elementw weryfikacji fundamentu: nonoci i polizgu; omwienie pozostaych elementw weryfikacji fundamentu znajduje si w pomocy programu Robot. NONO Jest to podstawowy stan graniczny wymiarowania fundamentu, dlatego (w przeciwiestwie do innych stanw granicznych) nie moe by wyczony podczas wymiarowania lub analizy fundamentu. Analiza tego stanu polega na porwnaniu maksymalnej wartoci siy lub naprania pochodzcych od obcie zewntrznych z wartociami dopuszczalnymi. Wartoci dopuszczalne mog by definiowane przez uytkownika lub obliczane przez program na podstawie parametrw gruntw. W przypadku wartoci obliczanych przez program istnieje moliwo analizy podoa warstwowego. Dla zadawanej przez uytkownika wartoci napre dopuszczalnych wartoci s porwnywane bezporednio pod podstaw fundamentu. Jeeli nono gruntu zadawana jest przez uytkownika, to warto ta jest porwnywana z: - maksymaln wartoci napre pod stop dla ACI \ BS 8004:1986 \ CSA \ Eurocode 7 - maksymaln wartoci redni dla DTU 13.12 \ Fascicule 62 Titre V \ SNiP 2.02.01-83 - wartoci redni i wartoci maksymaln podzieln przez 1,2 dla PN-81/B-03020. UWAGA: Dla wszystkich w przypadku obcienia mimorodowego we wzorach s uywane zastpcze wymiary fundamentu B= B - 2 eB, L=L - 2 eL, powierzchnia zastpcza A = B * L, przy czym wymiary fundamentu speniaj nierwno B L.
strona: 284
Obliczenia dla poszczeglnych norm 1. PN-81/B-03020 Analiza nonoci gruntu jest oparta na punkcie 3.3.3, Zaczniku 1. Oglny warunek nonoci: moe zosta zaostrzony poprzez wprowadzenie wspczynnika bezpieczestwa wikszego od 1.0 (w oknie dialogowym Opcje geotechniczne):
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb (Z1-2):
wspczynniki bezwymiarowe nonoci wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe i s wyznaczane na podstawie normowych nomogramw (rys Z1-2). 2. ACI \ BS 8004:1986 \ CSA W literaturze przedstawiono kilka podstawowych metod wyznaczania nonoci gruntu. Metody te sprowadzaj obliczenia do wyliczenia napre dopuszczalnych gruncie lub odpowiadajcej im dopuszczalnej siy. Wymieniajc chronologicznie s to metody: Terzagiego (1943), Meyerhofa (1963), Hansena (1970), Versia (1973, 1975). W module wykorzystano metod Hansena wraz z wytycznymi dla tej metody przedstawionymi w literaturze. Podstawowy wzr na nono wg Hansena:
Na potrzeby programu zosta on ograniczony do przypadkw, ktre mog by analizowane w module stp fundamentowych. Zaoono, e wspczynniki odpowiadajce za pochylenie stopy b i pochylenie naziomu g s rwne 1.0. Poniewa w module nie jest dopuszczone uycie gruntw o kcie tarcia = 0.0 stopni, stosuje si jedynie pierwszy z wzorw Hansena. Kocowy wzr na obliczane naprenie dopuszczalnych dla ACI \ BS 8004:1986 \ CSA jest przedstawiony poniej: gdzie odpowiednie wspczynniki wynosz:
strona: 285
przy czym powierzchnia efektywna A = B * L.
gdzie:
Obliczona warto qult podzielona przez wspczynnik bezpieczestwa SF=3.0 jest porwnywana z maksymalnym rednim napreniem w gruncie wywoanym w stanie SGU:
3. DTU 13.12 i Fascicule 62 Titre V Dla norm francuskich dostpne s nastpujce metody obliczania nonoci gruntu: - laboratoryjna w tej metodzie dla obu norm przeprowadzane s obliczenia wedug punktu 3.21 normy DTU 13.12 (norma Fascicule nie zawiera wytycznych odnonie metody laboratoryjnej). Oglny warunek nonoci mona wyrazi w nastpujcy sposb:
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb: wspczynniki bezwymiarowe nonoci wynosz:
strona: 286
wspczynniki bezwymiarowe ksztatu wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe nachylenia obcienia wywoany przez si poziom H wynosz:
presjometryczna pena W tej metodzie obliczenia przeprowadzane s w oparciu o zdefiniowan przez uytkownika krzyw bdc wynikiem polowych bada presjometrycznych. Istotnym parametrem jest rwnie typ gruntu w poziomie posadowienia fundamentu (od typu gruntu zale wspczynniki wykorzystywane w obliczeniu nonoci). Typy gruntw przyjte s w oparciu o zacznik E.1. normy Fascicule 62 Titre V. Norma DTU 13.12 Oglny warunek nonoci mona wyrazi w nastpujcy sposb: (analogicznie jak w metodzie laboratoryjnej) Obliczenia wartoci nonoci qu przebiegaj w oparciu o punkt 3.22 normy Norma Fascicule 62 Titre 62 Oglny warunek nonoci mona wyrazi w nastpujcy sposb:
Wszystkie wartoci w powyszym wzorze przyjte s zgodnie z norm, w oparciu o punkt B.3.1,1, a take zaczniki B.1., E.2., F.1. presjometryczna napreniowa Nono gruntu dla tej metody przyjmowana jest w oparciu o warto podan bezporednio przez uytkownika. Warto qu zdefiniowana przez uytkownika jako dopuszczalna (charakterystyczna), SGN lub SGU, przeliczana jest zawsze na warto charakterystyczn qu, a nastpnie w oparciu o t warto obliczana jest graniczna warto naprenia qlim, wedug wzorw:
strona: 287
Norma DTU 13.12
Norma Fascicule 62 Titre 62
4. Eurocode 7 Analiza nonoci gruntu jest oparta na punkcie 6.5.1, 6.5.2 i Zaczniku B normy EC 7. Oglny warunek nonoci: Vd<Rd moe zosta zaostrzony poprzez wprowadzenie wspczynnika bezpieczestwa wikszego od 1.0 (w oknie dialogowym Opcje geotechniczne na zakadce Oglne):
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb: - Dla warunkw z drenaem wzr B.2: wspczynniki bezwymiarowe nonoci wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe ksztatu wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe nachylenia obcienia wywoane przez si poziom H odpowiednio rwnolegle do duszego i krtszego boku wynosz:
strona: 288
wspczynniki gbokoci posadowienia wynosz:
gdzie:
- Dla warunkw bez drenau wzr B.1: wspczynnik bezwymiarowy ksztatu wynosi: sc = 1.2 + 0.2 * ( B / L ) wspczynnik bezwymiarowy nachylenia obcienia wywoany przez si poziom H wynosi:
UWAGA:
Wykorzystywany jest parametr gruntu: Spjno bez drenau - cu.
strona: 289
5. SNiP 2.02.01-83 Analiza nonoci gruntu jest oparta na punkcie 2.58 -2. Oglny warunek nonoci (11):
gdzie: c - wspczynnik warunkw pracy n - wspczynnik niezawodnoci uwzgldniajcy przeznaczenie budowli Oba te wspczynniki mog by zmienione w oknie dialogowym Opcje geotechniczne zgodnie z przedstawionym tam wzorem:
Jako wynik wymiarowania otrzymujemy wspczynnik niezawodnoci konstrukcji rwny:
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb (16): Wspczynniki bezwymiarowe nonoci N wyznaczane s zgodnie z tabel 7 normy (UWAGA: pomidzy wartociami tabelarycznymi dokonywana jest interpolacja liniowa). Wspczynniki bezwymiarowe ksztatu s ustalane na podstawie wzorw (17):
POLIZG Analiza tego stanu moe by wymagana w przypadku, gdy udzia si poziomych oddziaujcych na fundament jest duy w porwnaniu z siami pionowymi. Sytuacja taka powoduje moliwo zniszczenia gruntu spowodowanego polizgiem stopy fundamentu po gruncie lub polizgiem pomidzy warstwami gruntw warstwowych, gdy warstwy zalegajce poniej s sabsze od warstw bezporednio stykajcych si ze stop. W celu bezporedniego uniknicia utraty statecznoci na przesunicie zalecane jest stosowanie poniszych rozwiza: - zwikszenie ciaru fundamentu - wykonanie podsypki z gruntu niespoistego o kontrolowanym stopniu zagszczenia - zaprojektowanie tzw. ostrogi (opcja niedostpna w module fundamentw). Przy analizie polizgu naley zwrci uwag na fakt, e spjno gruntu przylegajcego bezporednio do fundamentu moe by zmieniona podczas prac wykonawczych lub z powodu zmiennego pooenia zwierciada wody. W takich przypadkach naley zredukowa warto spjnoci gruntu. UWAGA: W module fundamentw nie jest uwzgldniane parcie boczne wywoane przemieszczeniem fundamentu, co moe powodowa zanienie nonoci fundamentu na polizg.
strona: 290
Obliczenia dla poszczeglnych norm 1. PN-81/B-03020 Norma PN-81/B-03020 [A3] nie przedstawia bezporednio warunku na polizg fundamentu. Poniszy opis odwouje si bezporednio do normy PN-83/B-03010 [A4]. Oglny warunek statecznoci na polizg wedug tej normy oraz literatury mona przedstawi w nastpujcy sposb:
dla warstwy pooonej poniej poziomu kontaktu:
gdzie: Fr - obliczeniowa sia przesuwajca N - obliczeniowa sia pionowa w poziomie posadowienia Ac - zredukowane pole podstawy fundamentu - obliczeniowy kt tarcia wewntrznego gruntu Ac - powierzchnia kontaktu fundament-grunt (zredukowane pole podstawy fundamentu) - wspczynnik tarcia fundament-grunt ct - zredukowana warto spjnoci = (0.2 do 0.5) * cu cu - obliczeniowa warto spjnoci gruntu m - wspczynnik korekcyjny. Wynikiem wymiarowania na ten stan graniczny jest wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji:
Wczenie analizy tego stanu granicznego oraz ustalenie granicznej wartoci wspczynnika jest moliwe w oknie dialogowym Opcje geotechniczne. 2. ACI \ CSA Wymiarowanie na polizg nie jest dostpny w wymienionych normach. Jeeli taka analiza jest wymagana, konieczne jest rczne sprawdzenie tej wartoci. 3. BS 8004:1986 Oglny warunek statecznoci na polizg mona przedstawi w nastpujcy sposb: H H FRICTION gdzie: H - sia pozioma H FRICTION = V * tg() + c * Ac V - sia pionowa - kt tarcia wewntrznego gruntu c - spjno Ac - powierzchnia kontaktu fundament-grunt. W wyniku wymiarowania na ten stan otrzymujemy wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji: H FRICTION / H, ktrego warto jest wiksza lub rwna 1.0. Wczenie analizy tego stanu granicznego oraz ustalenie granicznej wartoci wspczynnika jest moliwe w oknie dialogowym Opcje geotechniczne. 4. DTU 13.12 Oglny warunek statecznoci na polizg mona przedstawi w nastpujcy sposb: Qtf Qf = N * tg() + c*Ac gdzie: Qtf - sia pozioma
strona: 291
N - sia pionowa - kt tarcia wewntrznego gruntu, przy czym przyjmowana warto tg() jest nie wiksza ni 0.5 c - spjno gruntu (lecz nie wicej ni 75 kPa) Ac - powierzchnia kontaktu fundament-grunt. W przypadku oddziaywa sejsmicznych zgodnie z literatur pomijana jest spjno gruntu, co powoduje redukcj wzoru na polizg do postaci: W przypadku analizy polizgu pomidzy fundamentem a podbetonem, ktry nie jest powizany zbrojeniem cznikowym z fundamentem, wprowadzany jest wspczynnik tarcia beton-podbeton, ktrego warto jest rwna 0.75.
Jeeli wystpuj prty cznikowe, ktre zapewniaj trwae poczenie fundamentu z podbetonem, to warunek ten nie jest sprawdzany. Wynikiem wymiarowania na ten stan graniczny jest wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji: Qtf / Qf, ktrego warto jest wiksza lub rwna 1.0. Wczenie analizy tego stanu granicznego oraz ustalenie granicznej wartoci wspczynnika jest moliwe w oknie dialogowym Opcje geotechniczne. 5. Eurocode 7 Analiza polizgu jest prowadzona zgodnie z punktem 6.5.3. - Dla warunkw z drenaem wzr (6.3): UWAGA: Przyjmuje si, e parametr d jest przyjmowany jak dla fundamentw formowanych in situ, co oznacza d = d 6.5.3 (8). Poniewa norma EC7 nie zabrania uwzgldniania spjnoci gruntu przy analizie polizgu 6.5.3 (8), moliwe jest czciowe lub cakowite wykorzystanie spjnoci wprowadzajc do wzoru dodatkowy czon uwzgldniajcy zredukowan spjno. gdzie: wspczynnik zawierajcy si w przedziale <0.0, 1.0> moe zosta zdefiniowany w oknie dialogowym Opcje geotechniczne A - powierzchnia pracy fundamentu (powierzchnia kontaktu fundament-grunt) c - obliczeniowa efektywna spjno gruntu. W przypadku wprowadzenia wspczynnika 0.0 wzr ten przyjmuje dokadnie posta normow (6.3). - Dla warunkw bez drenau wzr (6.4): Sd = A * cu UWAGA: Wykorzystywany jest parametr gruntu: Spjno bez drenau - cu.
Dodatkowo gdy powierzchnia pracy nie jest rwna powierzchni fundamentu (wystpuje odrywanie), to sprawdzany jest warunek (6.5): Sd < 0.4 Vd
strona: 292
6. Fascicule 62 Titre V Oglny warunek statecznoci na polizg mona przedstawi w nastpujcy sposb:
gdzie: Qtf - sia pozioma N - sia pionowa - kt tarcia wewntrznego gruntu c - spjno gruntu (lecz nie wicej ni 75 kPa) Ac - powierzchnia kontaktu fundament-grunt. W przypadku oddziaywa sejsmicznych zgodnie z literatur pomijana jest spjno gruntu, co powoduje redukcj wzoru na polizg do postaci:
W przypadku analizy polizgu pomidzy fundamentem a podbetonem, ktry nie jest powizany zbrojeniem cznikowym z fundamentem, wprowadzany jest wspczynnik tarcia beton-podbeton, ktrego warto jest rwna 0.75.
Jeeli wystpuj prty cznikowe, ktre zapewniaj trwae poczenie fundamentu z podbetonem, to warunek ten nie jest sprawdzany. Wynikiem wymiarowania na ten stan graniczny jest wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji: Qtf / Qf, ktrego warto jest wiksza lub rwna 1.0. Wczenie analizy tego stanu granicznego oraz ustalenie granicznej wartoci wspczynnika jest moliwe w oknie dialogowym Opcje geotechniczne. 7. SNiP 2.02.01-83 Oglny warunek statecznoci na polizg mona przedstawi w nastpujcy sposb:
gdzie: H - sia pozioma c - wspczynnik warunkw pracy n - wspczynnik niezawodnoci uwzgldniajcy przeznaczenie budowli V - sia pionowa - kt tarcia wewntrznego gruntu c - spjno gruntu Ac - powierzchnia kontaktu fundament-grunt. Wynikiem wymiarowania na ten stan graniczny jest wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji:
Wczenie analizy tego stanu granicznego oraz ustalenie granicznej wartoci wspczynnika jest moliwe w oknie dialogowym Opcje geotechniczne.
strona: 293
6.2.6.
Wymiarowanie aw fundamentowych
Modu Wymiarowanie aw fundamentowych umoliwia obliczanie, wstpne wymiarowanie i weryfikacj aw fundamentowych (pod grup supw). Wymiarowanie awy fundamentowej moe zosta rozpoczte po wybraniu z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowania awy fundamentowej - modu projektowania aw fundamentowych bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu Robot. Opcje znajdujce si w tym module dziaaj w podobny sposb jak w przypadku wymiarowania belek elbetowych. Jedyn now opcj jest opcja Grunty. Opcja suy do definiowania warstw gruntu znajdujcego si pod aw fundamentow. Opcja dostpna jest po: naciniciu ikony Grunty wybraniu komendy Konstrukcja / Grunty z menu wybraniu ekranu AWY FUNDAMENTOWE - GRUNTY.
Polska Norma PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezporednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie umoliwia okrelenie parametrw fizycznych i wytrzymaociowych gruntu na podstawie trzech jego cech (metoda B): dla gruntw spoistych: nazwy, IL i symbolu gruntu dla gruntw niespoistych: nazwy, ID i stanu wilgotnoci. Relacje midzy wymienionymi parametrami, a charakterystykami gruntw s przedstawione w Normie tabelarycznie (Tablice: 1, 2, 3 Normy) oraz przy pomocy wykresw (Rysunki: 3, 4, 5, 6, 7). Dostarczana wraz z programem baza danych oparta na tej Normie umoliwia bezporednie wykorzystywanie tych zalenoci korelacyjnych. Dodatkowo baza zawiera dane dotyczce parametrw gruntw opisanych w innych normach i literaturze, takich jak graniczne opory gruntu na pobocznicy i pod podstaw pala (PN-83/B-02482 Tablice: 1, 2), wspczynnik tarcia fundament - grunt (PN-83/B-03010 Tablica: 3) i orientacyjne wspczynniki filtracji. Po zdefiniowaniu podstawowych cech gruntu obliczane s automatycznie i wywietlane w tabeli wszystkie inne parametry. W polu nazwa znajduje si lista predefiniowanych gruntw. Po wyborze jednego z nich tabela jest wypeniana danymi. W tabeli s przedstawiane jedynie te cechy gruntu, ktre s wykorzystywane podczas oblicze dla awy fundamentowej. Podstawowe parametry gruntu mog by zmieniane; po zatwierdzeniu nowych wartoci automatycznie zostan wyliczone i wywietlone w tabeli pozostae parametry. Pola tabeli za wyjtkiem pl z parametrami podstawowymi nie s aktywne. Moliwo definicji korekt parametrw fizycznych jest moliwa dla metody A i C. W takim wypadku jedynie wybr innego gruntu powoduje odczyt nowych danych, a wszystkie inne pola umoliwiaj wprowadzenie wasnych danych. W dolnej czci okna dialogowego uytkownik moe wybra rodzaj metody, wedug ktrej oznaczane s parametry geotechniczne, a take zdefiniowa wartoci wspczynnikw materiaowych gruntu. W module aw fundamentowych istnieje moliwo zapisu (umoliwia to klawisz Zapisz) zdefiniowanego profilu gruntowego w celu wykorzystania go w kalkulatorach. Profil jest zapisywany w postaci bazy MS Access (*.mdb). UWAGA: Rczna modyfikacja pliku bezporednio w programie MS Access nie jest zalecana z uwagi na moliwo atwego usunicia danych niezbdnych do prawidowego dziaania aplikacji.
Profil gruntowy zawiera wszystkie informacje o parametrach gruntu i moe by dowolnie przenoszony midzy stanowiskami i wykorzystywany w innych moduach programu Robot oraz kalkulatorach.
strona: 294
Grunt znajdujcy si pod aw fundamentow moe by podzielony na odcinki, ktre charakteryzuj si rnym uwarstwieniem gruntu. Pokazuje to przedstawiony poniej rysunek. Geometria odcinka jest definiowana poprzez podanie wsprzdnych pocztku i koca odcinka.
UWAGA:
awa fundamentowa obliczana jest jako element belkowy lecy na podou sprystym; z tego powodu musi by zdefiniowany wspczynnik sprystoci podoa Kz. Jeli uytkownik nie zdefiniowa adnej warstwy gruntu, to nie zostan sprawdzone naprenia w gruncie ani warunki na zginanie pki fundamentu, a w obliczeniach przyjta zostanie domylna warto wspczynnika sprystoci Kz = 10000 kPa.
Wspczynnik sprystoci obliczony automatycznie dla danych warunkw gruntowych, moe by modyfikowany przez uytkownika. W programie istnieje rwnie moliwo definicji poziomu wystpowania lustra wody gruntowej oraz poziomu posadowienia. Ponadto, uytkownik moe zdefiniowa miszoci naziomw (po jednej lub obu stronach awy). Obcienie pionowe od gruntu naziomu jest wtedy wyliczane automatycznie przez program. Opcja Naprenia gruntu okrela w jaki sposb przyjmowane s dopuszczalne naprenia w gruncie. Jeeli wczona jest opcja wyliczane, to warto dopuszczalnego naprenia w gruncie zostanie obliczona automatycznie wedug przyjtej normy dla gruntw zdefiniowanych w tabeli. Opcja dopuszczalne pozwala uytkownikowi na okrelenie wasnej wartoci naprenia dopuszczalnego w gruncie.
6.2.7.
Wymiarowanie belek-cian
Modu Wymiarowanie belek-cian pozwala definiowa, oblicza i wymiarowa swobodnie podparte belki-ciany (jedno- jak i wieloprzsowe) - wymiarowanie moe by wykonywane na podstawie polskiej normy PN-B-03264 (2002) lub francuskiej normy BAEL91. Belka-ciana wyrnia si tym, e wysoko przekroju poprzecznego takiej belki jest znacznie wikszy od szerokoci przekroju poprzecznego. Sposb definiowania belki-ciany jest podobny do definicji belki elbetowej (patrz rozdzia 6.2.1). Belki-ciany mog by obcione pionowymi siami skupionymi i obcieniem cigym oraz dodatkowymi skupionymi momentami podporowymi; obcienia mog by przyoone do grnej lub dolnej powierzchni belki-ciany. Przekrj belek moe by prostoktny lub teowy (dopuszczalne s rne rodzaje pocze belki z pyt stropow). Wymiarowanie belek betonowych moe zosta rozpoczte wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie belki-ciany - modu projektowania belek-cian bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu Robot. Aby zdefiniowana zostaa belka-ciana, naley: okreli geometri przekroju belki (komenda Konstrukcja / Typ przekroju lub ikona Typ przekroju )
strona: 295
poda wymiary elewacyjne przse belki (komenda Konstrukcja / Wymiary lub ikona Wymiary )i sposb podparcia belki-ciany zaleny m.in. od metody oblicze belek-cian (dla MES: podparcie, utwierdzenie, pilaster, dla metody uproszczonej BAEL: podpora skrajna - przegub, podpora porednia) zdefiniowa obcienia (komenda Konstrukcja / Obcienia lub ikona Obcienia ewentualnie zdefiniowa otwory znajdujce si w belce-cianie. )
Podobnie jak w przypadku belek i supw elbetowych mog by zdefiniowane nastpujce parametry: opcje obliczeniowe (komenda Analiza / Opcje obliczeniowe lub ikona )
). parametry zbrojenia (komenda Analiza / Parametry zbrojenia lub ikona W programie dostpnych jest rwnie kilka opcji sucych do edycji wyznaczonych dla belek-cian elbetowych prtw zbrojeniowych: prty cznikowe - opcja suy do okrelania parametrw prtw zbrojeniowych czcych belkcian z pyt; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Zbrojenie / Prty cznikowe lub z menu kontekstowego (opcja Prty cznikowe) parametry (waciwoci) prtw zbrojeniowych - opcja suy do przedstawiania parametrw prtw zbrojeniowych wyznaczonych podczas wymiarowania belek-cian, weryfikacji prtw zbrojeniowych po dokonanych zmianach oraz kopiowania/usuwania prtw zbrojeniowych. Belki-ciany mog by obliczane przy pomocy dwch metod: na podstawie zalece zawartych we francuskiej normie BAEL - obliczenia statyczne wykonywane s wg metody uproszczonej opisanej w normie BAEL 91 (aneks E1); obliczenia zbrojenia wykonywane s wg metody opisanej w normie BAEL 91 (aneks E5); ograniczenia metody: maksymalna rnica wysokoci midzy ssiednimi przsami wynosi 1m, a otwr nie moe by pooony bliej od krawdzi ciany ni jego szeroko; dla belek-cian obliczanych wedug metody BAEL uzyskiwane s jedynie wartoci ekstremalne si przekrojowych, dlatego te w oknie graficznym nie s prezentowane adne wyniki wykorzystujc Metod Elementw Skoczonych - obliczenia przy uyciu Metody Elementw Skoczonych wykonywane s przy zaoeniu pracy konstrukcji w Paskim Stanie Naprenia. Oznacza to, e belka-ciana obliczana jest jako paska tarcza obciona w swej paszczynie (skadowa gwna naprenia w kierunku prostopadym do tarczy jest rwna zeru). Na podstawie geometrii belki-ciany zdefiniowanej przez uytkownika automatycznie generowany jest model dla metody elementw skoczonych; w przypadku wyboru tej opcji naley okreli preferowan wielko elementu skoczonego. Po obliczeniach belek-cian t metod wyniki prezentowane s w postaci izolinii (podobnie jak wyniki dla pyt elbetowych). Jedn z rzeczy wyrniajcych belki-ciany jest moliwo zbrojenia ich przy pomocy siatek zbrojeniowych. W programie Robot dostpna jest baza siatek zbrojeniowych, ktre mog by wykorzystywane podczas obliczania zbrojenia dla belek-cian. Po naciniciu klawisza Edycja bazy znajdujcego si na zakadce Siatki okna dialogowego Opcje obliczeniowe dla belek-cian na ekranie pojawia si dodatkowe okno (przegldarka) pokazane na poniszym rysunku suce do prezentacji informacji o dostpnych siatkach zbrojeniowych.
strona: 296
Przegldarka baz siatek pokazana na powyszym rysunku jest podzielona na dwie czci: pasek narzdziowy z ikonami tabel, w ktrej prezentowane s dane dostpnych siatek zbrojeniowych. Dla kadego typu siatki prezentowane s nastpujce informacje: w trzech pierwszych kolumnach tabeli podawany jest numer siatki, informacja, czy siatka ma by brana pod uwag podczas oblicze (opcja wczona - pojawia si symbol - siatka brana pod uwag, opcja wyczona - siatka nie uwzgldniana w obliczeniach) oraz nazwa siatki. W kolejnych kolumnach tabeli przedstawiane s dane dotyczce siatek: przekrj, rozstaw i rednica zbrojenia, informacje dotyczce zakocze prtw oraz ewentualne zakady zbrojenia.
6.2.8.
Rysunki wykonawcze
Rysunki wykonawcze obliczonego zbrojenia elementw elbetowych stanowi osobny ekran programu Robot. Na tym ekranie programu Robot znajduj si specyficzne opcje, przydatne jedynie do obsugi rysunkw. Omwione zostan najwaniejsze z nich: Widok normalny (menu Widok) - wywoujc rysunek dowolnego elementu program automatycznie przechodzi na ekran rysunkw i zgasza si w trybie widok normalny. Jest to oglny widok zawartoci caej strony rysunku, bez moliwoci wstawienia, usunicia lub zmiany zawartoci rysunku. Omawiany tryb jest przydatny do aranacji i kompozycji rysunkw na kocowym formacie wydruku Ukad strony (menu Widok) jest to tryb, w ktrym moliwa jest korekta uoenia i rozmiarw elementw rysunku (tzw. viewport). Kady element rysunku posiada w naroach uchwyty, przy pomocy ktrym moliwa jest ich edycja. Po zakoczeniu zmian naley przej na inny tryb wywietlania. Wwczas program dokona regeneracji rysunku, dopasowujc zawarto rysunku do nowych rozmiarw elementw rysunku Skadowe rysunku (menu Widok) jest to tryb, ktry przedstawia zakres elementw rysunku oraz ich zawarto. Zaznaczajc dany element rysunku (podwietlany jest kolorem czerwonym) sygnalizujemy gotowo edycji jego zawartoci. W obrbie aktywnego obszaru moliwe s nastpujce operacje: zmiana skali rysunku lub pooenia przekroju edycja tekstu (po wskazaniu kursorem tekstu nastpuje podwietlenie tekstu kolorem tym) wywoujc opcj Edytuj tekst z menu kontekstowego po naciniciu prawego klawisza myszy usunicie tekstu - po podwietleniu tekstu usunicie jest moliwe poprzez nacinicie klawisza DELETE
strona: 297
przesunicie tekstu; po podwietleniu naley klikn na tekst; kursor zmieni ksztat na strzak, umoliwiajc przesunicie tekstu w obrbie elementu rysunku (viewport) edycja wymiaru (po wskazaniu kursorem wymiaru nastpuje jego podwietlenie kolorem tym) zaczepiajc kursor na kocu wymiaru mamy moliwo zmiany jego dugoci wraz z wartoci opisujc wymiar. W przypadku wymiarw acuchowych zmianie ulegaj wymiary ssiadujce z edytowanym punktem usunicie + przesunicie linii wymiarowej (opcja dziaa na podobnej zasadzie jak edycja tekstu). W przypadku przesuwania wymiaru moliwe jest jedynie jego przesunicie rwnolege w stosunku do pierwotnego pooenia dodanie linii, okrgu, tekstu oraz wymiaru. UWAGA: Po zakoczeniu edycji naley nacisn klawisz ESC, aby mc przej do edycji innego elementu rysunku (viewport). Kocowy format wydruku (menu Widok) - jest to opcja pozwalajca na przejcie z aktualnie widocznymi rysunkami na jeden wsplny arkuszu papieru. Po uruchomieniu opcji program przecza si na inny tryb pracy. Domylnie kocowy format jest ustawiony na A4. Aby zmieni wielko formatu, naley z menu Plik wybra opcj Ukad strony i wskaza docelowy format arkusza papieru. Wwczas wszystkie zaadowane rysunki zostan poukadane automatycznie Automatyczny ukad rysunkw (menu Widok) - opcja odpowiada za automatyczne rozmieszczenie rysunkw na duym formacie i dziaa w powizaniu z inn opcj omawian powyej. Jeeli automatyczne rozmieszczenie rysunkw nie spenia oczekiwa uytkownika, moliwe jest wyczenie tej opcji. Po wskazaniu konkretnego rysunku (trzeba przej na Widok normalny) i przy wcinitym lewym klawiszu myszy uzyskujemy moliwo przesunicia rysunku. UWAGA: Aby mc dokadnie umieci rysunek na danym miejscu, naley wykona operacj przesuwania z wcinitym klawiszem CTRL. Cofnij, powtrz (menu Edycja) - s to opcje umoliwiajce cofnicie i przywrcenie ostatnio wykonanej czynnoci. Pamita naley jednak, e konsekwencj ich dziaania jest utrata moliwoci wykonania np. skalowania elementw rysunku (viewport), czy wstawienia zbiorczej tabeli zbrojenia Wytnij, wklej (menu Edycja) - s to standardowe opcje dziaajce w odniesieniu do caego rysunku. Dziki ich zastosowaniu mamy moliwo wycicia dowolnego rysunku i wstawienia go w inne miejsce - na inn stron. Operacja ta jest szczeglnie przydatna podczas aranacji rysunkw na wikszym formacie, kiedy liczba stron jest wiksza od 1 Rysunek (menu Wstaw) - w przypadku wczeniejszego zapisu rysunku jako skadnika projektu, dziki tej opcji mamy moliwo przywoania i wstawienia rysunku bd ich list. Pamita naley jednak, e po wstawieniu zapisanego wczeniej rysunku nie ma moliwoci wykonania dla niego skalowania, ani te nie bdzie uwzgldniony przy tworzeniu zbiorczej tabeli zbrojenia Now stron (menu Wstaw) - wywoanie tej opcji wstawia now, pust stron o formacie zgodnym z ustawieniami Ukadu strony Tabelk (menu Wstaw) - wywoanie tej opcji powoduje wstawienie tabeli dla rysunkw o wikszym formacie. Zaczona w programie tabelka (plik w katalogu USR: default.lay) jest przykadow i moliwa jest jej modyfikacja bd utworzenie nowej przy pomocy programu PloEdit Zbiorcz tabel zbrojenia (menu Wstaw) - opcja, ktra powinna by wywoywana po zakoczeniu zmian aranacji rysunkw na duym formacie. Jej dziaanie polega na utworzeniu zbiorczej tabeli zbrojenia odnoszcej si do aktywnych rysunkw. W trakcie tworzenia tabeli wykonywana jest automatycznie renumeracja wszystkich pozycji zbrojenia na rysunkach.
WYDRUK NA DUYM FORMACIE W przypadku gdy dysponujemy drukark, ktra nie obsuguje pewnych formatw, wwczas w oknie dialogowym Ukad strony widoczne bd formaty, ktre s obsugiwane przez aktualnie podpit drukark. Pozostae formaty (nieobsugiwane przez urzdzenie wyjcia) bd wywietlane, a ich opis bdzie wywietlany szar czcionk. Dla szarego formatu moliwa jest aranacja rysunkw, lecz podgld i wydruk bdzie poprzedzony stosownym komunikatem: Wybrany format nie jest obsugiwany przez aktywn drukark.
strona: 298
W przypadku instalacji sterownikw do drukarki, ktra fizycznie nie jest podczona do komputera, dostpne formaty pochodzce z zainstalowanego urzdzenia wyjcia bd opisane kolorem czerwonym. Podgld jak i wydruk bdzie rwnie poprzedzony stosownym komunikatem. Rysunki wykonawcze prezentowane s na ekranie zgodnie z parametrami przyjtymi w oknie dialogowym Parametry rysunku. Opcja ta suy do wyboru parametrw wywietlania, prezentacji rysunkw i szczegw rysunkowych dla elementw konstrukcji elbetowych. Opcja moe zosta uruchomiona poprzez: nacinicie ikony Parametry rysunku wybranie komendy Analiza / Parametry rysunku z menu. Opcje znajdujce si w oknie dialogowym su do parametryzacji wywietlania i prezentacji okrelonych fragmentw rysunku oraz sposobu zachowania si rysunkw. Okno dialogowe skada si z czterech zakadek: Oglne, Opis zbrojenia, Skala i Tabela zbrojenia.
W powyszym oknie dialogowym wybrany moe zosta oglny szablon rysunkowy. Pierwsze litery nazw standardowych szablonw dostarczanych z programem oznaczaj: bm - belki/awy fundamentowe bc - supy bf - fundamenty bs - pyty bw - belki-ciany. Wszystkie standardowe szablony znajduj si w katalogu CFG instalacji programu Robot i maj rozszerzenie *.plo. Aby dokona zmian w istniejcym szablonie rysunkowym lub utworzy nowy szablon, naley nacisn klawisz (...), znajdujcy si w linii Edytuj szablon. Powoduje to uruchomienie programu PLOEDIT, bdcego edytorem szablonw rysunkowych. Program ten jest instalowany podczas instalacji programu Robot.
strona: 299
Po wybraniu szablonu dla moduu sucego do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych w prawej czci okna dialogowego prezentowany jest podgld szablonu. Poza wyborem szablonu na tej zakadce istnieje rwnie moliwo ustawienia trybu (sposobu) tworzenia rysunku. Wybranie pierwszego trybu (Utwrz nowy) powoduje, e po wywoaniu rysunku bdzie widoczny tylko rysunek danego elementu betonowego lub listy elementw. Kade ponowne wywoanie rysunku bdzie usuwao poprzedni rysunek. Wybranie opcji Dodaj rysunek do listy zmienia dziaanie i zachowanie si rysunkw. Wybranie tej opcji powoduje, e wywoany rysunek nie bdzie usuwany po ponownym wywoaniu nowego, ale zostanie doczony do wsplnej listy. Opcja ta zostaa stworzona z myl tworzenia (komponowania) rysunkw dla rnych elementw (belki ze supami itd.) i ich aranacji na wsplnym wikszym arkuszu. Na zakadce Opis zbrojenia okrelony moe zosta sposb opisu elementw zbrojenia. Poza wczonym na stae numerem pozycji zbrojenia moliwe jest wywietlenie na rysunku: Liczby prtw i rednicy zbrojenia - wywietlona zostaje wraz z numerem pozycji zbrojenia liczba identycznych prtw wraz ze rednic Dugoci prta - jeeli ta opcja jest wczona, to wywietlane zostan informacje o cakowitej dugoci oznaczonego elementu zbrojenia Rozstawu zbrojenia - w przypadku belek rozstaw dotyczy jedynie zbrojenia zszywajcego; dla supw rozstaw jest prezentowany w odniesieniu do strzemion w rodkowej czci supa; dla fundamentw opis rozstaww zbrojenia odnosi si do zbrojenia gwnego fundamentu; dla belek-cian i pyt opis rozstaww odnosi si do kadego elementu zbrojenia w postaci prta Opcja Opis zbrojenia podunego na przekroju zostaa stworzona w gwnej mierze dla belek. W przypadku supw i belek-cian na przekroju wywietlane s zawsze opisy zbrojenia podunego; Dla stp i pyt opcja ta nie ma zastosowania. Przy pomocy opcji znajdujcych si na zakadce Skala istnieje moliwo wymuszenia w jaki sposb maj by skalowane poszczeglne skadniki rysunku: wczenie opcji Jednakowa skala dla wszystkich stron wymusza zachowanie takiej samej skali dla caoci stron rysunku jednego elementu; przykadowo dla belki zawierajcej kilka przse prezentowanych kade przso na osobnej stronie zastosowanie tej opcji powoduje zachowanie jednakowego skalowania na wszystkich stronach rysunku danej belki wczenie opcji Jednakowa skala dla elewacji i przekroju powoduje rysowanie przekroju elementu oraz jego widoku w identycznej skali wczenie opcji Jednakowa skala w obydwu kierunkach na elewacji powoduje, e widok elementu nie bdzie skalowany po dugoci i wysokoci w dwch rnych skalach wczenie opcji Skala uytkownika pozwala na ustawienie skali rysunkw uytkownika (widokw i przekrojw) przed generacj rysunku (dotychczas rysunki generoway si wedug wasnych ustawie i konieczna bya rczna modyfikacja skali dla kadego widoku / przekroju); po wczeniu tej opcji dostpne staj si nastpujce opcje: Skala elewacji - lista umoliwiajca wybr skali dla widoku elewacyjnego Skala przekroju - lista umoliwiajca wybr skali dla widoku przekroju poprzecznego Dopasuj - opcja dostpna dla obydwu powyszych opcji; po jej wczeniu skala dopasowana jest do rozmiarw widoku i obiektu Notacja 1:n - umoliwia podanie skali jako 1:n (zapis standardowy np : 1:50) Notacja n cm = 1 m - umoliwia podanie skali jako w relacji: ile cm na rysunku stanowi 1 m obiektu. Opcje znajdujce si na zakadce Tabela zbrojenia su do parametryzacji wywietlania w zbiorczej tabeli zbrojenia umoliwiajc dodanie lub usunicie odpowiedniej kolumny tabeli. W dolnej czci tej zakadki znajduje si grupa opcji, ktre odnosz sie do grupowania prtw zbrojeniowych. Podczas grupowania wykorzystywane s nastpujce cechy prta: typ stali, rednica, geometria, kod ksztatu.
strona: 300
6.3. Wymiarowanie prtw elbetowych

Moduy Belki, Supy i Fundamenty opisane w poprzednich rozdziaach i znajdujce si do tej pory w programie Robot umoliwiaj wyznaczenie potrzebnej powierzchni zbrojenia i rozmieszczenie prtw zbrojeniowych w przekroju elementu konstrukcji elbetowej. Modu Prty - zbrojenie teoretyczne (Wymiarowanie prtw elbetowych) pozwala na obliczenie teoretycznej powierzchni zbrojenia dla wybranych prtw. Opcja dostpna jest po wybraniu: ekranu PRTY - ZBROJENIE TEORETYCZNE znajdujcej si w grupie ekranw WYMIAROWANIE komendy Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie prtw elbetowych / Obliczenia znajdujcej si w menu. Modu dostpny jest w aktualnej wersji programu dla nastpujcych norm: polska norma PN-84/B-03264 polska norma PN-B-03264 (2002) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (francuski NAD) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (belgijski NAD) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (holenderski NAD) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (woski NAD) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (niemiecki NAD) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (fiski NAD) francuskie normy BAEL91 i BAEL 91 mod. 99 brytyjska norma BS 8110 amerykaskie normy: ACI 318/99 i ACI 318/02 kanadyjska norma CSA A23.3-94 holenderska norma NEN 6720: 1995/A3:2004 hiszpaskie normy EH91, EHE98 rosyjska norma SNiP 2.03.01-84 rumuska norma STAS 10107/0-90 norweska norma NS 3473: 2004 woska norma DM 9/1/96 singapurska norma CP65 chiska norma GB 50010-2002 japoska norma AIJ 1985. Podstawowym elementem w obliczeniach w module Prty - zbrojenie teoretyczne jest PRT. Z reguy jest to element konstrukcyjny o okrelonym typie taki jak belka elbetowa czy sup elbetowy. Okrelenie typu prta pozwala we waciwy sposb obliczy zbrojenie teoretyczne z uwzgldnieniem odpowiednich wymaga normowych. W niektrych przypadkach prt mona zdefiniowa jako cig kilku po sobie nastpujcych prtw wprowadzonych w trakcie definicji konstrukcji. Do definiowania typu prta elbetowego w konstrukcji suy opcja, ktra dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Parametry normowe / Typ prta betonowego z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony .
Proces definiowania typu prta w konstrukcji jest identyczny jak sposb definiowania innych atrybutw konstrukcji. Typ prta elbetowego zaley od wyboru normy elbetowej, ktra wykorzystywana jest do wymiarowania prtw konstrukcji. Podczas pracy z dan norm jest moliwo edycji i wykorzystania jedynie prtw zdefiniowanych wedug tej normy. Wygld okna dialogowego sucego definicji typu prta elbetowego zaley rwnie od rodzaju prta; inaczej wyglda podczas definicji parametrw typu belki betonowej, a inaczej przy definicji parametrw typu supa betonowego. Belki elbetowe mog by wymiarowane z uwagi na wybrany zestaw si: - si osiow Nx - moment zginajcy i si poprzeczn My / Fz - moment zginajcy i si poprzeczn Mz / Fy - moment skrcajcy Mx.
strona: 301
W obecnej wersji programu istnieje moliwo definicji i wymiarowania belek elbetowych wsppracujcych z pytami (belki z pyt wsppracujc mona definiowa dla dwch typw konstrukcji: Powoka 3D i Pyta). Przed rozpoczciem oblicze powierzchni zbrojenia dla prtw naley okreli jeszcze parametry obliczeniowe. Opcja dostpna jest: z menu poprzez wybranie komendy Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie prtw elbetowych / Parametry obliczeniowe na ekranie WYMIAROWANIE/ PRTY - ZBROJENIE TEORETYCZNE, z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony .
Proces definiowania parametrw obliczeniowych dla prtw konstrukcji jest identyczny jak sposb definiowania innych atrybutw konstrukcji. Po naciniciu ikony Nowy zestaw parametrw obliczeniowych w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe na ekranie pojawia si okno dialogowe, ktre skada si z trzech zakadek: Oglne Zbrojenie podune Zbrojenie poprzeczne.
W powyszym oknie dialogowym (przykadowo pokazano okno dialogowe dla polskiej normy) zostay zgrupowane parametry potrzebne do wymiarowania elementu elbetowego, ktre nie s zwizane z jego geometri, takie jak: charakterystyki stali i betonu, typy uytych prtw, otuliny, itp. Wczenie opcji Konstrukcje o specjalnym znaczeniu powoduje, e wartoci wspczynnikw cc i ct s przyjmowane jak dla elementw konstrukcyjnych o wyjtkowym znaczeniu (patrz punkt 2.1.2 normy polskiej normy). Pozostae parametry normowe, zalene od geometrii, definiowane s w oknie dialogowym Typ prta elbetowego. Zawarto poszczeglnych zakadek okna dialogowego Definicja parametrw obliczeniowych zaley od wybranej normy elbetowej. W oknie dialogowym pokazanym na powyszym rysunku na zakadce Oglne znajduj si dwa zasadnicze pola: wyrnione ramk parametry betonu oraz dodatkowe parametry wymagane w obliczeniach. Na zakadce Zbrojenie podune okrelone mog zosta: parametry stali, typy prtw
strona: 302
zbrojeniowych i otulin (do krawdzi lub osi zbrojenia dolnego). Na zakadce Zbrojenie poprzeczne okrelone mog zosta: parametry stali dla zbrojenia poprzecznego, typ zbrojenia i jego parametry. Rozpoczcie oblicze zbrojenia teoretycznego dla prtw elbetowych powoduje otwarcie okna dialogowego przedstawionego na poniszym rysunku.
W trakcie tworzenia modelu konstrukcji uytkownik definiuje geometryczne parametry belek i supw elbetowych (parametry wyboczeniowe, dopuszczalne wartoci ugi i przesuww kocw). Parametry normowe elementw konstrukcji elbetowej (parametry stali i betonu, typy prtw zbrojeniowych) definiowane s w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe. W powyszym oknie dialogowym znajduj si nastpujce opcje: w polu Rodzaj oblicze: - Wymiarowanie - Sprawdzanie nonoci (opcja obecnie niedostpna) w polu Obliczenia dla elementy brane pod uwag w obliczeniach: - prty - grupy prtw (opcja obecnie nie dostpna) Listy elementw branych pod uwag podczas oblicze mona definiowa na trzy sposoby: - rcznie wpisujc numery prtw w odpowiednim polu edycyjnym - uruchomi okno dialogowe selekcji klawiszem ... - wskazujc elementy na ekranie z widokiem konstrukcji Przypadki wymiarujce: - kombinacje normowe - listy przypadkw dla kadego z analizowanych stanw granicznych Zestaw aktywnych pl jest rny dla rnych norm. Pola wyboru kombinacji normowych s aktywne jedynie wtedy, gdy kombinacje takie zostay wczeniej utworzone i policzone. Lista przypadkw moe by wpisana w odpowiednim polu edycyjnym lub w oknie dialogowym Selekcja uruchamianym klawiszem ... liczba punktw obliczeniowych dla belek; moe by ona definiowana na dwa sposoby: poprzez okrelenie liczby punktw obliczeniowych na dugoci belki (min. = 3, maks.= 100) podajc co jak jednostk dugoci naley prowadzi obliczenia; jako punkt pocztkowy jest przyjmowany punkt wynikajcy z opcji przyjtych w oknie dialogowym Definicja belki elbetowej. Wyniki oblicze teoretycznych powierzchni zbrojenia dla prtw elbetowych dostpne s w formie tabelarycznej; mona rwnie przestawia wyniki w postaci wykresw na dugoci prtw (patrz rozdzia 5.1).
strona: 303
Po zakoczeniu procesu wymiarowania prtw elbetowych na ekranie wywietlane jest okno dialogowe Raport z oblicze dla prtw elbetowych pokazane na poniszym rysunku.
W powyszym oknie dialogowym przedstawiane s nastpujce informacje: lista wymiarowanych prtw elbetowych lista prtw, dla ktrych obliczenia przebiegy poprawnie lista prtw, dla ktrych w trakcie oblicze pojawiy si ostrzeenia lista prtw, dla ktrych wystpi bd w obliczeniach uwagi dodatkowe. W polu Przeprowadzono obliczenia dla prtw: podawane s numery prtw elbetowych, ktre byy wymiarowane; musz to by prty typu belka lub sup elbetowy, gdy jedynie dla takich elementw wyznaczana moe by teoretyczna powierzchnia zbrojenia w prtach elbetowych. Trzy kolejne pola dostpne w oknie dialogowym przedstawiaj skrtow informacj na temat przebiegu oblicze prtw elbetowych. Grupuj one prty, dla ktrych obliczenia zostay zakoczone z takim samym wynikiem: pierwsze pole Obliczenia przebiegy poprawnie zawiera numery prty, dla ktrych nie wystpiy ostrzeenia lub bdy w trakcie wymiarowania drugie pole Obliczenia zawieraj ostrzeenia grupuje prty, dla ktrych wystpiy ostrzeenia w trakcie oblicze prtw elbetowych. Naley zauway, e w tym oknie dialogowym ostrzeenie jest traktowane bardziej oglnie ni w tabeli wynikw dla prtw elbetowych. Ostrzeeniem jest wic zarwno przekroczenie maksymalnego stopnia zbrojenia (w tabeli przedstawiane jest na czerwono nie s spenione wymagania normowe), jak rwnie informacja o zastosowaniu maksymalnego dopuszczalnego rozstawu strzemion (w tabeli pojawia si jedynie komunikat informacyjny w kolumnie Uwagi). trzecie pole Obliczenia zawieraj bdy grupuje prty, dla ktrych wystpiy bdy w trakcie oblicze prtw elbetowych; dla tych prtw obliczenia nie zostay przeprowadzone. W tabeli wynikw prty takie s oznaczone poprzez wpisanie sowa: bd. Bdy w trakcie oblicze mog by wynikiem: bdnej definicji prta; moe istnie niespjno nastpujcych danych: przekroju, typu prta oraz parametrw zbrojenia. Wszystkie dane powinny by zwizane z jedn norm i parametrami opisujcymi prt elbetowy. Niedopuszczalne jest mieszanie profili z nie odpowiadajcymi im typami prtw w tym rwnie profili o takiej samej geometrii wymaganiami normowymi, ktre uniemoliwiaj obliczenia (przekroczenie dopuszczalnej smukoci, maksymalnej siy cinajcej lub momentu).
strona: 304
Jeeli wystpiy bdy lub ostrzeenia w trakcie oblicze prtw elbetowych, to w dolnej czci okna dialogowego pojawia si komunikat informujcy uytkownika, w jaki sposb mona uzyska informacje na temat wystpujcych bdw lub ostrzee. Jeeli co najmniej jeden z elementw wymiarowanych by belk zginan wzgldem osi Z lub belk zginan dwukierunkowo, to w dolnej czci okna dialogowego pojawi si rwnie komunikat informujcy o prezentacji w tabeli wynikw dla takich elementw. W dolnej czci okna dialogowego moe si znajdowa klawisz Zmiana zbrojenia. Jest on dostpny w sytuacji, gdy obliczenia zbrojenia prtw elbetowych byy prowadzone dla normy, w ktrej mog by obliczane ugicia oraz gdy przynajmniej jeden prt nie zosta zweryfikowany z uwagi na ugicie. Po naciniciu tego klawisza otwierane jest okno dialogowe Zmiana zbrojenia. Opcja umoliwia pautomatyczn korekt obliczonego zbrojenia w elementach, dla ktrych zostao przekroczone dopuszczalne ugicie. W programie dostpna jest obecnie moliwo obliczania ugicia (w stanie granicznym uytkowania) dla nastpujcych norm elbetowych: polskie normy elbetowe PN-84/B-03264 i PN-B-03264 (2002) Eurocode 2 (wraz z rnymi dokumentami aplikacji narodowych) francuskie normy elbetowe BAEL 91 i BAEL 91 mod.99 amerykaskie normy elbetowe ACI 318/99 i ACI 318/02 brytyjska norma elbetowa BS 8110.
W grnej czci okna dialogowego znajduje si tabela z zestawieniem prtw; tabela zawiera w poszczeglnych kolumnach: numer prta informacj o tym, czy prt zosta zweryfikowany, czy nie nazw przyjtych parametrw zbrojenia aktualne ugicie prta ugicie dopuszczalne proporcj - stosunek wartoci aktualnego ugicia do ugicia dopuszczalnego. W tabeli moliwa jest selekcja (multiselekcja) prtw oraz sortowanie w kolumnach.
strona: 305
W rodkowej czci okna dialogowego znajduj si opcje zgrupowane w polach Metoda zmiany zbrojenia i Lista przypadkw. W polu Metoda zmiany zbrojenia dostpne s trzy opcje: Proporcjonalne do powierzchni teoretycznej - procent zbrojenia teoretycznego zostaje zwikszony o zadanej wartoci w taki sposb, aby proporcje powierzchni grnej i dolnej byy zachowane Zmiana powierzchni teoretycznej - jeeli w danym przekroju prta powierzchnia teoretyczna (grna lub dolna) jest rna od zera, to jest ona powikszana o zadan warto Zmiana iloci prtw - jeeli w danym przekroju prta liczba prtw (u gry lub dou) jest rna od zera, to jest ona powikszana o zadan liczb prtw zbrojeniowych. W zalenoci od wybranej opcji w polu edycyjnym znajdujcym si poniej naley poda: dA= ..... [%] - przyrost procentu powierzchni teoretycznej dA= ..... [cm2] - przyrost powierzchni dn= ..... - przyrost liczby prtw. Wartoci podawane w tym polu edycyjnym oznaczaj przyrost odpowiedniej wielkoci w stosunku do ju istniejcych wartoci. Nacinicie klawisza Zastosuj powoduje przeliczenie i zapisanie odpowiednich wartoci dla wybranych prtw; jeeli wybrany by jeden prt, to wartoci dostpne w tabeli znajdujcej si w dolnej czci okna dialogowego zostan uaktualnione. W polu Lista przypadkw prezentowana jest lista przypadkw obcieniowych (pole nie jest dostpne), ktre zostay wykorzystane podczas oblicze ugicia w stanie granicznym uytkowania. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si tabela zawierajca informacje dotyczce powierzchni zbrojenia dla wybranej belki (jeeli w grnej tabeli wybranych zostao kilka prtw, tabela w dolnej czci okna dialogowego jest pusta). W tabeli moe zosta zmieniona dowolna warto. Tabelka zawiera nastpujce informacje: pozycje na dugoci prta zbrojenie teoretyczne grne i dolne liczba prtw grna i dolna procent zbrojenia (teoretyczny) sztywno. Naley tu zwrci uwag, e: podanie nowej wartoci procentu zbrojenia teoretycznego powoduje wyznaczenie nowych powierzchni teoretycznych i liczby prtw podanie nowej wartoci powierzchni teoretycznej powoduje obliczenie nowej wartoci procentu zbrojenia i liczby prtw. Obliczenia przebiegaj dla powierzchni wynikajcych z iloci prtw. Po naciniciu klawisza Weryfikuj przeprowadzane s obliczenia dla wybranych prtw. Po obliczeniach uaktualniane s dane w tabeli. Jeeli weryfikacja przebiegnie poprawnie, zmienia si ikona w tabeli; lista elementw z niespenionymi warunkami jest odwieana tylko w momencie otwarcia okna dialogowego, podczas pracy w oknie dialogowym s jedynie odpowiednio odwieane wyniki dla istniejcej listy. Aby dokona zmiany zbrojenia dla prtw elbetowych, naley: dokona oblicze zbrojenia teoretycznego dla prtw elbetowych; po ich przeprowadzeniu na ekranie pojawia si okno dialogowe Raport z oblicze prtw elbetowych nacisn klawisz Zmiana zbrojenia znajdujcy si w oknie dialogowym Raport z oblicze prtw elbetowych; otwierane jest okno dialogowe Zmiana zbrojenia dokona selekcji prta(-w), wybra metod zmiany zbrojenia nacisn klawisz Zastosuj nacisn klawisz Weryfikuj. Po obliczeniach naley sprawdzi wspczynniki w tabeli prezentowanej w grnej czci okna dialogowego. Te operacje naley wykonywa tak dugo, aby osign zamierzon warto ugicia dla wszystkich prtw. Otrzymane po obliczeniach zbrojenie teoretyczne w prtach elbetowych jest interpretowane w nastpujcy sposb:
strona: 306
1. Zbrojenie podune Dla supw dwukierunkowo zginanych o przekroju: prostoktnym, T-owym, L-owym, Z-towym powierzchnie zbrojenia naley interpretowa w nastpujcy sposb: As1= As2 = Zbrojenie wzdu b As3= As4 = Zbrojenie wzdu h
Dla supw, ktrych przekrj poprzeczny jest opisany przez: wielokt foremny, okrg, poow okrgu lub wier okrgu powierzchnie zbrojenia naley interpretowa w nastpujcy sposb: As1 = Zbrojenie wzdu b - rwnomiernie rozoone wzdu krawdzi
Dla belek prostoktnych dwukierunkowo zginanych: As1= Zbrojenie dolne As2 = Zbrojenie grne As3= Zbrojenie dolne (o Z) As4 = Zbrojenie grne (o Z)
Dla elementw zbrojonych w obu paszczyznach wyniki naley interpretowa w nastpujcy sposb:
strona: 307
Powierzchnie traktowane s niezalenie - nie maj czci wsplnych na naroach. Narona powierzchnia zbrojenia przekroju jest przypisana do powierzchni wynikej ze zginania w paszczynie Y. 2. Zbrojenie poprzeczne: teoretyczny rozstaw strzemion (Rozstaw strzemion) - to wymagany w danym przekroju rozstaw zdefiniowanych strzemion rzeczywisty rozkad strzemion - to rozkad jaki jest przyjmowany w danej sekcji po zastosowaniu podziau elementu na N rwnych czci (zdefiniowanych wczeniej w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe) i wyliczeniu rozkadu w kadej ze stref Zbrojenie poprzeczne typ / rozkad przedstawia typ strzemion i ich rozkad w zdefiniowanej wczeniej w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe iloci stref. Typ zbrojenia jest opisany przez ilo prtw i ich rednic poczonych liter f lub klas stali (w zalenoci od normy). Oznaczenie 5f8 (4HA8, 4T8) oznacza strzemiona czterocite wykonane z prtw 8. Opis rozkadu zawiera dla kadej strefy ilo sztuk strzemion i ich rozstaw poczone znakiem mnoenia, strefy czy znak dodawania. Opis 20*4.0+10*8.0+20*4.0 oznacza trzy strefy rozkadu strzemion: w pierwszej i trzeciej jest po 20 strzemion w rozstawie 4.0 jednostek wymiaru przekroju, a w rodkowej 10 sztuk w rozstawie 8.0 jednostek wymiaru przekroju. Jednostkami obowizujcymi s jednostki wedug ktrych dokonano oblicze. UWAGA: W tabeli rezultatw za kombinacj wymiarujca uwaa si tak kombinacj, dla ktrej przy wyliczonym ze wszystkich kombinacji zbrojeniu, osignity zostaje najwikszy wspczynnik wytenia przekroju. Dla tak rozumianej kombinacji wymiarujcej s przedstawiane siy przekrojowe.
strona: 308
Kombinacja wymiarujca pokazuje najbardziej krytyczny ukad si dla danego przekroju. Jest ona tylko jedn ze skadowych obwiedni ukadw si. Kady z tych ukadw moe jednak mie wpyw na kocow wymagan powierzchni zbrojenia. Z tego te powodu kombinacja wymiarujca jako pojedyncza skadowa nie moe by uyta do wymiarowania caego przekroju.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY (WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI ELBETOWYCH) Cz oglna P.CHARON, Calcul des ouvrages en beton arme, Eyrolles, Paris 1986 V.DAVIDOVICI, Formulaire du beton arme, Le Moniteur, Paris 1996 J.EIBLE (ED.), Concrete Structures Euro-Design Handbook, Ernst & Sohn, Berlin 1994/96 J.G.MACGREGOR, Reinforced Concrete Mechanics and Design, Prentice Hall, New Jersey 1988 EC: A.W. Beeby, R.S.Narayanan, Designers' Handbook to Eurocode 2 Part 1.1: Design of concrete structures, Thomas Telford, London 1995 BAEL: J.PERCHAT, J. ROUX, Pratique du BAEL 91 Cours avec exercices corriges, Eyrolles, Paris 1998 H.THONIER, Conception et calcul des structures de batiment, Presses de lecole nationale des Pony et chaussees, Paris 1992 BAEL Regles techniques de conception et de calcul des ouvrages et constructions en beton arme, suivant la methode des etats limites, Eyrolles, Paris 1992 ACI: Buiding Code Requirements for Structural Concrete (ACI 31-95) and Commentary (ACI 318R-95), ACI, Farmington Hills 1995 E.G.NAWY, Reinforced concrete: a fundamental approach, Prentice Hall, New Jersey 1996 S.K.GHOSH, D.FANELLA, B.RABBAT (ED.), Notes on ACI 318-95, Portland Cement Association, Illinois 1996 BS: Structural Use of Concrete. BS 8110, BSI, London 1998 Handbook to British Standard BS 8110:1995. Structural Use of Concrete, Palladian Publications Ltd, London 1987 CH.E.REYNOLDS, J.STEEDMAN, Examples of the design of reinforced concrete buildings to BS8110, E & FN Spon, London 1992 W.MOSLEY, J.BUNGEY, Reinforced Concrete Design, McMillan Education Ltd, London 1987 F.KONG, R.EVANS, Reinforced and Prestressed Concrete, Van Nostrand Reinhold (UK), Berkshire 1987 EH/EHE: Instruccion para el proyecto y la ejecucion de obras de hormigon en masa o armado EH-91, Ministerio de Fomento, 1998 Instruccion de hormigon estructural (EHE), Ministerio de Fomento 1999 R.FERRARAS, Manuel de hormigon armado, Colegio de ingenieros de caminos, canales y puertos, Madrid 1999 PN: PN-84/B-03264 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone - Obliczenia statyczne i projektowanie, Wyd. Norm. ALFA, Warszawa 1987 PN-B-03264 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone - Obliczenia statyczne i projektowanie, PKN Warszawa 1987 K.GRABIEC, Projektowanie przekrojw w konstrukcjach z betonu, Arkady, Warszawa 1995
strona: 309
6.4. Wymiarowanie pocze

Po wybraniu ekranu POCZENIA ekran monitora dzielony jest dwie zasadnicze czci: okno Inspektora suce do zarzdzania zdefiniowanymi poczeniami i okno graficzne z widokiem caej konstrukcji, schematem lub widokiem poczenia i wynikami oblicze poczenia. Okno graficzne skada si z kilku zakadek: Schemat (schematyczny rysunek poczenia) Widok 3D (widok 3D zdefiniowanego poczenia z moliwoci obrotw, powikszania, przesuwania) Konstrukcja (widok caej konstrukcji) Rezultaty (notka obliczeniowa z wynikami oblicze poczenia; dostpna dopiero po wykonaniu oblicze). Zakadka Poczenia Stalowe okna Inspektora suy do definiowania, przegldania i edycji obiektw zwizanych z wymiarowaniem pocze stalowych. W bloku waciwoci w dolnej czci okna dialogowego moliwa bdzie edycja atrybutw dla wybranych obiektw. Zakadka jest dostpna na ekranie Poczenia stalowe. Zakadka Poczenia Stalowe Inspektora ma posta podobn do zakadki Inspektor obiektw (patrz opis w rozdziale 2.2.2.
W grnej czci okna dialogowego wywietlana jest lista zdefiniowanych pocze; dla kadego poczenia prezentowane s nastpujce informacje: - numer poczenia z typem poczenia (ikona) - warto wytenia - nazwa poczenia. W grnej czci okna dialogowego znajduj si nastpujce ikony: - nacinicie ikony - nacinicie ikony pozwala na usunicie wybranego poczenia pozwala na definicj parametrw wybranego poczenia.
strona: 310
Wymiarowanie pocze elementw konstrukcji stalowych w systemie Robot moe by przeprowadzone obecnie zgodnie z wymogami trzech norm stalowych: polska norma PN-90/B-03200 (niektre typy pocze) francuska norma CM66 Eurocode 3 (ENV 1993-1-1:1992 oraz EN 1993-1-8:2005).
W systemie Robot dostpne s nastpujce typy pocze: poczenie doczoowe (oznaczenie w tabeli: KOL) naroe ramy (oznaczenie w tabeli: KOL) poczenie sup-belka (oznaczenie w tabeli: KOL) poczenie belka-sup dwustronne (oznaczenie w tabeli: KOL2) poczenie stopy ze supem - utwierdzenie (oznaczenie w tabeli: UTW) poczenie stopy ze supem - przegub (oznaczenie w tabeli: PRZ) poczenie stopy ze supem - stopa zabetonowana (oznaczenie w tabeli: BET) , , , poczenie na ktowniki (oznaczenie w tabeli: KT)
poczenie rurowe (oznaczenie w tabeli: RURA) , , - poczenie z wykorzystaniem blachy wzowej: dla pojedynczego prta, dla wza wewntrznego i dla pasa kratownicy (oznaczenie w tabeli: BLA).
strona: 311
Dla nowej edycji normy Eurocode 3 (2005) dostpne s nastpujce typy poczenia doczoowego: belkabelka i belka-sup. Poczenia te mog by projektowane w wariancie spawanym i rubowym. Program dopuszcza stosowanie rub zarwno zwykych jak i sprajcych. Program weryfikuje wytrzymao wszystkich komponentw poczenia [6.2], wyznacza jego sztywno [6.3] oraz sprawdza warunki zdolnoci poczenia do obrotu gwarantujce powstanie przegubu plastycznego [6.4]. W oglnym przypadku wykonywana jest kontrola nastpujcych komponentw poczenia: - panel rodnika przy cinaniu [6.2.6.1] - rodnik supa przy ciskaniu [6.2.6.2] - rodnik supa przy rozciganiu [6.2.6.3] - pka supa przy zginaniu [6.2.6.4] - pyta czoowa przy zginaniu [6.2.6.5] - rodnik i pka belki przy ciskaniu [6.2.6.7] - rodnik belki przy rozciganiu [6.2.6.8] - ruby przy rozciganiu [3.6] - ruby przy cinaniu [3.6] - polizg styku sprajcego [3.9] - spoiny [4.5.3]. Program pozwala rwnie na zdefiniowanie i weryfikacj uebrowanej lub nieuebrowanej stopy przegubowej i zamocowanej supa. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych, skrzynkowych lub rurowych. Podczas weryfikacji program korzysta z nastpujcych przepisw normowych: - norma stalowa dla prtw EN 1993-1-1 - norma stalowa dla pocze EN 1993-1-8 - norma betonowa EN 1992-1 - CEB (COMITE EURO-INTERNATIONAL DU BETON) Guide, Thomas Telford 1997. Program w trakcie analizy poczenia kontroluje nono wszystkich skadnikw poczenia. S to: 1. Nono betonu fundamentu na docisk F,CRd - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.5.(3) oraz z EN1992-1 punkt 6.7.(2) 2. Nono kotwi przy rozciganiu FT,Rd jako minimum z nastpujcych nonoci: - nono na wyrwanie z fundamentu - zgodnie z EN 1992-1 punkt 6.4.2.(2) - nono na zerwanie - zgodnie EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.12.i Tablic 3.4.2 - nono na wyrwanie bloku betonu nad pytk kotwic - CEB Guide - nono na zniszczenie stokowe betonu - CEB Guide - nono na rozsadzanie betonu - CEB Guide 3. Nono kotwi na cinanie F1vb,Rd i docisk do betonu F2vb,Rd - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.2 (7,8) i Tablic 3.4 4. Nono na wywaanie stoka betonu Fv,Rd,cp - CEB Guide 5. Nono na zniszczenie krawdzi betonu Fv,Rd,c - CEB Guide 6. Nono na polizg pyty podstawy przy cinaniu Ff,Rd - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.2 (6) 7. Nono na docisk klina oporowego do betonu Fv,Rd - zgodnie z EN1992-1 8. Nono rozciganego rodnika supa - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.3 9. Nono ciskanej pki i rodnika supa - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.7 10. Nono zginanej pyty podstawy w strefie rozciganej - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.11 11. Nono spoin miedzy supem i pyta podstawy oraz spoin pionowych i poziomych czcych ebra - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 4.5.3 12. Nono eber - zgodnie z EN1993-1-1 paragraf 6.2.1. Aby rozpocz obliczanie poczenia w konstrukcji, naley: na zakadce Konstrukcja w konstrukcji wybra prty tworzce poczenie (wyselekcjonowane prty bd podwietlone w edytorze graficznym)
strona: 312
nacisn ikon lub wybra opcj Poczenia / Nowe poczenie dla wybranych prtw z menu. Wybranemu poczeniu automatycznie zostanie nadany odpowiedni typ (naroe ramy, poczenie doczoowe, poczenie stopy ze supem itp.). Zdefiniowane poczenie zostanie dopisane do listy pocze prezentowanych w oknie dialogowym Inspektor zdefiniowa dla wybranego typu poczenia parametry w oknie dialogowym Definicja poczenia; aby powrci do definicji parametrw poczenia, naley nacisn ikon dialogowym Inspektora znajdujc si w oknie
rozpocz obliczenia poczenia naciskajc ikon
Aby rozpocz obliczanie poczenia zdefiniowanego rcznie (wybrany typ poczenia i podane wartoci si dziaajcych w poczeniu), naley: na zakadce Schemat wybra typ poczenia; zdefiniowane poczenie zostanie dopisane do listy pocze prezentowanych w oknie dialogowym Inspektor zdefiniowa dla wybranego typu poczenia odpowiednie parametry; w tym celu naley nacisn ikon znajdujc si w oknie dialogowym Inspektora .
rozpocz obliczenia poczenia naciskajc ikon
Nastpujce parametry mog by zdefiniowane dla poszczeglnych typw pocze: naroe ramy, poczenie doczoowe i poczenie sup-belka: parametry profili prtw parametry stopy parametry eber parametry zakotwienia parametry betonu, spoin i klina poczenie stopy ze supem: parametry profili prtw parametry wzmocnienia parametry rub parametry eber i pyt dla stopy zabetonowanej - zagbienie poczenie na ktowniki: parametry profili prtw parametry ktownikw parametry rub wymiary wyci, odlegoci itp. poczenie rurowe: typ poczenia (jednostronne, dwustronne) parametry prtw dochodzcych (krzyulcw) parametry wzmocnie parametry spoin poczenie - blacha wzowa: rodzaj poczenia (spawane, na ruby) i jego parametry parametry prtw itp. UWAGA: Jeeli zdefiniowane zostao poczenie, to istnieje moliwo zmiany typu poczenia. Su temu opcje znajdujce si w pasku narzdziowym Zmiana typu poczenia zmiana na stop przegubow zmiana na stop zamocowan :
strona: 313
zmiana na stop zabetonowan zmiana na poczenie doczoowe zmiana na naroe ramy zmiana na poczenie sup-belka zmiana na poczenie sup-belka dwustronne zmiana na poczenie na ktowniki zmiana na poczenie rurowe zmiana na poczenie blach wzow (pojedynczy prt) zmiana na poczenie blach wzow (wze wewntrzny) zmiana na poczenie blach wzow (wze pasa kraty). znajdujcej si w pasku narzdziowym lub wybraniu komendy menu Po naciniciu ikony Obliczenia Poczenia / Obliczenia na ekranie pojawia si pokazane na poniszym rysunku okno dialogowe.
Po wybraniu przypadkw obcieniowych (z moliwoci wyboru kombinacje normowych i /lub kombinacji), ktre bd brane pod uwag w obliczeniach poczenia (obecnie dostpna jest jedynie opcja Weryfikacja poczenia) i naciniciu klawisza Obliczenia odczytane zostan siy wewntrzne dziaajce w poczeniu i zweryfikowana poprawno poczenia. Kady z dostpnych typw poczenia moe zosta rwnie przeliczony rcznie. W menu naley wybra opcj Poczenia / Obliczenia rczne. Na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe.
strona: 314
Po wpisaniu wartoci si wewntrznych w poczeniu wybrany typ poczenia jest weryfikowany. UWAGA: Zawarto powyszego okna dialogowego zaley od wybranego typu poczenia.
Po zakoczeniu oblicze (weryfikacji) poczenia, w oknie dialogowym Inspektor obiektw na zakadce Poczenia stalowe prezentowane s podstawowe dane i wyniki oblicze poczenia zdefiniowanego w konstrukcji lub weryfikacji rcznej poczenia: : numer poczenia typ poczenia: poczenie doczoowe (DOC), poczenie kolankowe (naroe ramy, poczenie belkasup lub poczenie belka-sup dwustronne) (KOL lub KOL2), stopa supa utwierdzonego (UTW), stopa supa przegubowego (PRZ), stopa zabetonowana (BET), poczenie na ktowniki (KT), poczenie rurowe (RUR) i poczenie z wykorzystaniem blachy wzowej (BLA) norma, ktra jest wykorzystywana podczas oblicze poczenia prty wchodzce w skad utworzonego poczenia wze, dla ktrego zostao utworzone poczenie siy dziaajce w poczeniu proporcja (wytenie) - wskanik okrelajcy maksymalne wytenie w elementach poczenia (ruby, blacha, spawy itp.). Liczba okrela najbardziej niekorzystny stosunek wytenia w elemencie poczenia do nonoci tego elementu poczenia. Po przeliczeniu poczenia w tej kolumnie tabeli ), czy nie schematycznie pokazywane jest czy poczenie jest zgodne z wymogami normy (symbol spenia wymogw normy (symbol ). Zdefiniowane i obliczone poczenie moe by zapisane do pliku o nastpujcych formatach: dxf, dwg, stp, wrl, anf, sat, pep. Po zakoczeniu oblicze poczenia na ekranie pojawia si notka obliczeniowa zawierajca dane dotyczce poczenia oraz wyniki oblicze (zakadka Rezultaty).
strona: 315
W dolnej czci ekranu znajduj si ikony, ktre pozwalaj na: - zapis notki w formacie HTML - wysanie notki w formacie HTML poczt elektroniczn - eksport notki w formacie HTML do programu MS Word - eksport notki w formacie HTML do programu MS Excel. W obecnej wersji programu istnieje rwnie moliwo nadania zdefiniowanego poczenia na inne wzy konstrukcji (musi to by poczenie o podobnym typie). Aby tego dokona, naley: wybra (podwietli) poczenie, ktre ma by kopiowane wybra odpowiednie prty konstrukcji bdc w widoku poczenia wybra nastpujc opcj z menu Poczenia / Kopiowanie poczenia dla wybranych prtw. Po wykonaniu tych operacji poczenie (wraz z aktualnymi parametrami) zostaje skopiowane; brane s pod uwag profile, materiay i kty nachylenia wystpujce w nowym poczeniu. Dla normy Eurocode 3 (2005) dostpne s dodatkowo obliczenia sztywnoci dla pocze z pyt czoow typu belka-sup i belka-belka. UWAGA: Analiza podatnoci wymusza uycie algorytmu DSC; z tego powodu nie moliwe uywanie analizy podatnoci dla konstrukcji zawierajcej offsety.
strona: 316
W trakcie oblicze dla zdefiniowanych pocze okrelany jest typ poczenia; jest on prezentowany w notce obliczeniowej dla kadego poczenia. Ze wzgldu na sztywno poczenia podzielono na: nominalnie przegubowe sztywne p-sztywne. Ze wzgldu na nono poczenia dziel si na: nominalnie przegubowe w peni none czciowo-none. UWAGA: Aby uruchomi analiz podatnoci, naley obliczy najpierw poczenia (rwnie po kadej zmianie parametrw poczenia - np. geometrii).
Analiza podatnoci i aktualizacja rezultatw skada si z kilku etapw: nadanie zwolnie sprystych na kocach prtw konstrukcji odpowiadajcym prtom w obliczonych poczeniach; dla poszczeglnych prtw konstrukcji automatycznie definiowane s odpowiednie typy zwolnie; te typy bd nadpisywane przy powtrnym przeliczeniu sztywnoci dla tych samych wzw przeliczenie konstrukcji (z uwzgldnieniem nadanych zwolnie) powtrne obliczenia wszystkich pocze z uwzgldnieniem nowych wartoci si przekrojowych. Poniej przedstawione zostay rysunki prezentujce siy wystpujce w poczeniach stalowych oraz kierunki dziaania si dla wszystkich typw pocze dostpnych w programie Robot. TYP POCZENIA doczoowe, naroe ramy, sup-belka dwustronne sup-belka, KIERUNKI DZIAANIA SI W POCZENIU
na ktowniki
Blacha wzowa: pojedynczy prt
strona: 317
Blacha
wzowa:
wze
wewntrzny
Blacha wzowa: wze pasa kraty
Stopa zamocowana
Stopa przegubowa
Poczenie rurowe
strona: 318
6.4.1. Wymiarowanie pocze - szczegy dla polskiej normy PN-90/B-03200

Polska norma stalowa umoliwia obecnie projektowanie pocze doczoowych typu belka-belka i belkasup, poczenia stopy supa przegubowego, poczenia stopy supa zamocowanego, poczenia stopy supa zabetonowanej i poczenia podcig-belka. Poczenia doczoowe Norma PN-90/B-03200 w tablicy 13 definiuje 3 kategorie rubowych pocze doczoowych (D, E i F). Poczenia kategorii D naley sprawdza na zerwanie rub w stanie granicznym nonoci (SGN). Poczenia kategorii E powinny by kontrolowane na zerwanie rub w stanie granicznym nonoci (SGN) i na rozwarcie styku w stanie granicznym uytkowanie (SGU). Poczenie kategorii F naley sprawdza na rozwarcie styku w stanie granicznym nonoci (SGN). Do oblicze pocze w stanie granicznym nonoci (SGN) brane s nastpujce obcienia: - przypadki proste - kombinacje uytkownika typu SGN - kombinacje normowe typu SGN. Do oblicze pocze w stanie granicznym uytkowania (SGU) brane s nastpujce obcienia: - przypadki proste - kombinacje uytkownika typu SGU - kombinacje normowe typu SGU. UWAGA: Rcznie zdefiniowany zestaw si wewntrznych dziaajcych na poczenie (w oknie dialogowym Weryfikacja rczna poczenia) traktowany jest przez program jak przypadek prosty.
W zalenoci od kategorii poczenia zdefiniowanej na zakadce Parametry normowe program automatycznie rozpoznaje przypadki obcieniowe zdefiniowane w oknie dialogowym Obliczenia pocze i wykonuje stosowne obliczenia. Kontrola poczenia moe zosta prowadzona rwnoczenie ze wzgldu na wszystkie typy przypadkw obcienia; jeeli zatem dla poczenia kategorii E zdefiniowane zostan zarwno przypadku typu SGN jak i SGU, to program do kontroli poczenia na zerwanie rub wemie automatycznie wszystkie przypadki SGN, za do kontroli rozwarcia styku wszystkie przypadku SGU. W przypadku polskiej normy naley zwrci szczegln uwag na dwie zakadki opisane poniej, ktre rni si od zakadek dotychczas istniejcych w programie.
strona: 319
Zakadka ruby
Opcje znajdujce si na powyszej zakadce pozwalaj na zdefiniowanie rednicy i klasy rub uywanych w poczeniu oraz na precyzyjne rozmieszczenie rub w stosunku do krawdzi blachy czoowej. Liczb wierszy i kolumn naley zdefiniowa w polach Liczba wierszy (nv) i Liczba kolumn (nh). Moliwa jest rwnie definicja rnych liczb rub w poszczeglnych wierszach. Pole edycyjne Liczba rub wierszach {nv1,nv2,...} zawiera list iloci rub w kolejnych wierszach poczenia; w programie domylnie proponowana jest w kadym wierszu liczba rub odpowiadajc liczbie kolumn. Aby zdefiniowa nastpujcy ukad rub: 4 ruby w 2 grnych wierszach, 2 rubami w 2 kolejnych wierszach i 4 rubami w najniszym wierszu, naley przyj nastpujce dane w polach edycyjnych: - Liczba wierszy (nv): 5 - Liczba kolumn (nh): 4 - Liczba rub wierszach nv1,nv2,...}: 4; 4; 2; 2; 4. Pola edycyjne Odlego od krawdzi h1, Rozstaw pionowy i Rozstaw poziomy pozwalaj na ustalenie pooenia wierszy i kolumn wzgldem siebie oraz grnego wiersza wzgldem grnej krawdzi blachy czoowej. Wczenie opcji Rwny podzia powoduje, e dobrane zostan takie same wartoci dla wszystkich elementw listy (jako miarodajny brany jest zawsze pierwszy element z listy).
strona: 320
Zakadka Parametry normowe
Opcje znajdujce si na powyszej zakadce pozwalaj na definicj nastpujcych parametrw normowych: kategori poczenia (D, E lub F) Obcienie wielokrotnie zmienne - wczenie tej opcji powoduje, e program rozpatruje poczenie jako obcione dynamicznie Wspczynnik tarcia - naley zdefiniowa dla pocze kategorii F zgodnie z tablic Z2-1 Wspczynnik warunkowy (alfa s) - naley dobiera zgodnie z zaleceniami podanymi w tablicy 16 Wspczynniki rozdziau obcienia - Automatyczne wyliczanie - wczenie tej opcji powoduje automatyczne dobranie wartoci wspczynnikw rozdziau dla poszczeglnych wierszy rub; dobr ten odbywa si zgodnie z zaleceniami Tablicy 17 (zginanie) i rysunkiem 17 (rozciganie); jeeli opcja Automatyczne wyliczanie jest wyczona, to uytkownik ma moliwo zdefiniowania wasnych wspczynnikw rozdziau obcienia (naley pamita, e wartoci tych wspczynnikw powinny si mieci w przedziale (0,1] ).
Stopa supa przegubowego Program pozwala na zdefiniowanie i weryfikacj uebrowanej lub nieuebrowanej stopy przegubowej supa. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych, skrzynkowych lub rurowych. Kontrola fundamentu pod stop supa (docisk do betonu), kotwi fundamentowych oraz gruboci pyty podstawy prowadzona jest zgodnie z norm PN-B-03215 Konstrukcje stalowe i projektowanie Poczenia z fundamentami - Projektowanie i wykonanie. Weryfikacja spoin pachwinowych midzy trzonem supa a pyt podstawy odbywa si z uwzgldnieniem penego zestawu si wewntrznych zgodnie z zaleceniami normy PN-90/B-03200 Konstrukcje stalowe Obliczenia statyczne i projektowanie. Nono poczenia okrela si przyjmujc, e 25 % obcienia przenoszone jest przez spoiny, a 75 % przez docisk przekroju supa, przy czym trzon supa powinien by ucity maszynowo lub po uciciu frezowany. Jeeli czoo trzonu jest niefrezowane, to przyjmuje si, e spoiny przenosz 75 % siy ciskajcej w supie. W poczeniach uebrowanych program sprawdza dodatkowo wytrzymao kadego ebra oraz kontroluje wytenie spoin czcych ebra z trzonem supa (spoiny pionowe) i blach podstawy (spoiny poziome).
strona: 321
Podczas weryfikacji nieuebrowanej pyty podstawy domylnie stosowany jest model podstawy o penej efektywnoci (model sprysty). W takim przypadku pole powierzchni docisku jest rwne polu powierzchni blachy podstawy Ac = Ab. Jeeli jednak zdefiniowana grubo pyty jest niewystarczajca (momenty w pycie przekraczaj nono spryst m > mR,el), to program automatycznie rozpatruje przypadek podstawy o niepenej efektywnoci (model plastyczny) wyliczajc zredukowane efektywne pole docisku Ac = Abe [5.2.1-(10)]. Dla stp uebrowanych program stosuje zawsze model sprysty. Okno dialogowe skada si z kilku zakadek. Opcje znajdujce si na zakadce Sup pozwalaj na zdefiniowanie przekroju trzonu supa oraz materiau, z ktrego sup ma by wykonany. Wyboru typu usztywnienia blachy podstawy supa mona dokona w polu Uebrowania supa. Wybranie ktrego z typw uebrowania powoduje, e w oknie dialogowym pojawia si dodatkowa zakadka ebra pozwalajca na definicj potrzebnych wymiarw eber. Opcje znajdujce si na zakadce Blacha umoliwiaj definicj podstawowych parametrw geometrycznych blachy podstawy supa jak rwnie materiau, z ktrego ma zosta wykonana.
Opcje znajdujce si na zakadce ebra pozwalaj na definicj parametrw geometrycznych uebrowania. W przypadku dugoci i szerokoci eber przyjto uproszczony sposb definicji polegajcy na okreleniu odlegoci pomidzy kocami blachy trapezowej lub kocami wspliniowo usytuowanych trjktnych eber. Dugo: dugo blachy trapezowej lub eber trjktnych lecych w paszczynie rwnolegej do poziomej krawdzi pyty podstawy Wysoko: wysoko eber Grubo: grubo wszystkich eber Szeroko: dugo eber trjktnych lecych w paszczynie prostopadej do poziomej krawdzi pyty podstawy. Nie zaleca si definiowania eber wystajcych poza obrys pyty podstawy.
strona: 322
Opcje znajdujce si na zakadce Zakotwienie pozwalaj na definicj ukadu i rozmieszczenia rub kotwicych. W zalenoci od wybranego ukadu kotwi program umoliwia definicj odpowiednich odlegoci pomidzy rubami w polach Rozstaw poziomy i Rozstaw pionowy. Dodatkowo na tej zakadce moliwa jest definicja parametrw rub kotwicych. W polu Typ mona wybra jeden spord 4 rodzajw rub kotwicych oraz zdefiniowa rednic ruby i materia, z ktrego zostanie wykonana. Pola Wymiar zawieraj informacj dotyczc dugoci poszczeglnych odcinkw ruby (L1, L2 itd.). Opcje znajdujce si na zakadkach Spoiny i Klin pozwalaj na zdefiniowanie parametrw klina wzmacniajcego prac stopy na cinanie. Klin moe by zdefiniowany w postaci krtkiego odcinka standardowego profilu lub w postaci dwch blach poczonych krzyowo. Pole Spoiny zawiera pola pozwalajce na definicj spoin czcych poszczeglne elementy stopy.
strona: 323
Na zakadce Fundament naley zdefiniowa wymiary fundamentu oraz okreli klas betonu, z ktrego zostanie wykonany fundament. Program w trakcie oblicze wylicza naprenia dociskowe pod pyt podstawy i porwnuje je z wytrzymaoci na docisk fb. Program domylnie przyjmuje wytrzymao dociskow rwn 80% wytrzymaoci obliczeniowej na ciskanie fb = 0.8*fcd. Uytkownik ma jednak moliwo zmiany zaproponowanej wytrzymaoci dociskowej w polu Wytrzymao obl. Na docisk fb.
Stopa supa zamocowanego Program pozwala na zdefiniowanie i weryfikacj uebrowanej lub nieuebrowanej stopy zamocowanej supa. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych, skrzynkowych lub rurowych. Kontrola fundamentu pod stop supa (docisk do betonu), kotwi fundamentowych oraz gruboci pyty podstawy prowadzona jest zgodnie z norm PN-B-03215 Konstrukcje stalowe i projektowanie Poczenia z fundamentami - Projektowanie i wykonanie. Obliczenia nonoci poczenia mog by prowadzone zgodnie z modelem plastycznym opisanym w punkcie 5.2.4 normy (dla dowolnego przypadku obcienia), jak rwnie zgodnie z modelem sprystym zdefiniowanym w punkcie 5.2.5 (dla ciskania i zginania). Istnieje moliwo zdefiniowania grnej pyty opartej na ebrach, do ktrej podczepione zostan kotwie fundamentowe. Wymiary tej pyty mog wykracza poza wymiary pyty podstawy. Daje to moliwo zwikszenia ramienia dziaania kotwi fundamentowych poza obrys pyty podstawy. Weryfikacja spoin pachwinowych midzy trzonem supa a pyt podstawy odbywa si z uwzgldnieniem penego zestawu si wewntrznych zgodnie z zaleceniami normy PN-90/B-03200 Konstrukcje stalowe Obliczenia statyczne i projektowanie. Nono poczenia ciskanego okrela si przyjmujc, e 25 % siy ciskajcej przenoszone jest przez spoiny, a 75 % przez docisk przekroju supa, przy czym trzon supa powinien by ucity maszynowo lub po uciciu frezowany. Jeeli czoo trzonu jest niefrezowane, to przyjmuje si, e spoiny przenosz 75 % siy ciskajcej w supie. W przypadku pocze rozciganych caa sia przenoszona jest przez ukad spoin czcych trzon z pyt podstawy. W poczeniach uebrowanych program sprawdza dodatkowo wytrzymao kadego ebra oraz kontroluje wytenie spoin czcych ebra z trzonem supa (spoiny pionowe) i blach podstawy (spoiny poziome). Podczas weryfikacji nieuebrowanej pyty podstawy domylnie stosowany jest model pyty podstawy o penej efektywnoci (model sprysty). W takim przypadku pole powierzchni docisku jest rwne polu powierzchni blachy podstawy Ac = Ab Jeeli jednak zdefiniowana grubo pyty jest niewystarczajca (momenty w pycie przekraczaj nono spryst m > mR,el), to program automatycznie rozpatruje przypadek podstawy o niepenej efektywnoci (model plastyczny) wyliczajc zredukowane efektywne pole docisku Ac = Abe [5.2.1-(10)]. Dla stp uebrowanych program stosuje zawsze model sprysty. Okno dialogowe skada si z kilku zakadek. Opcje znajdujce si na zakadce Sup pozwalaj na zdefiniowanie przekroju trzonu supa oraz materiau, z ktrego sup ma by wykonany. Wyboru typu usztywnienia blachy podstawy supa mona dokona w polu Uebrowania supa. Wybranie ktrego z typw uebrowania powoduje, e w oknie dialogowym pojawia si dodatkowa zakadka ebra pozwalajca na definicj potrzebnych wymiarw eber. Opcje znajdujce si na zakadce Blacha umoliwiaj definicj podstawowych parametrw geometrycznych blachy podstawy supa jak rwnie materiau, z ktrego ma zosta wykonana.
strona: 324
Opcje znajdujce si na zakadce Blacha umoliwiaj definicj podstawowych parametrw geometrycznych blachy podstawy supa oraz pyty grnej stopy supa; wybrany moe rwnie zosta materia, z ktrego pyty maj zosta wykonane. Opcje znajdujce si na zakadce ebra pozwalaj na definicj parametrw geometrycznych uebrowania. Sposb uebrowania pyty podstawy mona zdefiniowa wybierajc odpowiedni ikon z rozwijalnej listy Typ uebrowania stopy supa. W przypadku dugoci i szerokoci eber przyjto uproszczony sposb definicji polegajcy na okreleniu odlegoci pomidzy kocami blachy trapezowej lub kocami wspliniowo usytuowanych trjktnych eber. Dugo (l): dugo blachy trapezowej lub eber trjktnych lecych w paszczynie rwnolegej do poziomej krawdzi pyty podstawy Wysoko (h): wysoko eber Grubo (b): grubo wszystkich eber Szeroko (t): dugo eber trjktnych lecych w paszczynie prostopadej do poziomej krawdzi pyty podstawy. Nie zaleca si definiowania eber wystajcych poza obrys pyty podstawy Wycicie (d1,d2): dodatkowe wymiary ebra. Opcje znajdujce si na zakadce Zakotwienie pozwalaj na definicj ukadu i rozmieszczenia rub kotwicych. W zalenoci od wybranego ukadu kotwi program umoliwia definicj odpowiednich odlegoci pomidzy rubami w polach Rozstaw poziomy i Rozstaw pionowy. Dodatkowo na tej zakadce moliwa jest definicja parametrw rub kotwicych. W polu Typ mona wybra jeden spord 4 rodzajw rub kotwicych oraz zdefiniowa rednic ruby i materia, z ktrego zostanie wykonana. Pola Wymiar zawieraj informacj dotyczc dugoci poszczeglnych odcinkw ruby (L1, L2 itd.).
strona: 325
Opcje znajdujce si na zakadkach Spoiny i Klin pozwalaj na zdefiniowanie parametrw klina wzmacniajcego prac stopy na cinanie. Klin moe by zdefiniowany w postaci krtkiego odcinka standardowego profilu lub w postaci dwch blach poczonych krzyowo. Pole Spoiny zawiera pola pozwalajce na definicj spoin czcych poszczeglne elementy stopy. Na zakadce Fundament naley zdefiniowa wymiary fundamentu oraz okreli klas betonu, z ktrego zostanie wykonany fundament. Program w trakcie oblicze wylicza naprenia dociskowe pod pyt podstawy i porwnuje je z wytrzymaoci na docisk fb. Program domylnie przyjmuje wytrzymao dociskow rwn 80% wytrzymaoci obliczeniowej na ciskanie fb = 0.8*fcd. Uytkownik ma jednak moliwo zmiany zaproponowanej wytrzymaoci dociskowej w polu Wytrzymao obl. Na docisk fb. Stopa supa zabetonowanego Program pozwala na zdefiniowanie i weryfikacj stopy, w ktrej zabetonowano sup stalowy. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych, a z zakresie definicji stopy fundamentowej dopuszcza si stosowanie stp prostopadociennych, schodkowych i kielichowych. Program sprawdza nastpujce warunki: - nono ze wzgldu na docisk blachy podstawy supa do betonu - nono ze wzgldu na docisk powierzchni bocznej supa do betonu - nono ze wzgldu na zakotwienie blachy podstawy przy sile rozcigajcej - nono ze wzgldu na przebicie stopy fundamentowej. Trzy pierwsze punkty przeprowadzane s zgodnie z norm PN-B-03215 Konstrukcje stalowe i projektowanie - Poczenia z fundamentami - Projektowanie i wykonanie, a ostatni zgodnie z norm PNB-03264:2002 Konstrukcje betonowe elbetowe i sprone. Obliczenia statyczne i projektowanie. Podczas weryfikacji pyty podstawy supa stosowany moe by model podstawy o penej (model sprysty) lub niepenej (model plastyczny) efektywnoci. W pierwszym przypadku pole powierzchni docisku jest rwne polu powierzchni blachy podstawy Ac = Ab. Jeeli wybrany zostanie model plastyczny, to program bdzie rozpatrywa przypadek podstawy o niepenej efektywnoci, wyliczajc zredukowane efektywne pole docisku Ac = Abe [5.2.1-(10)]. Okno dialogowe skada si z kilku zakadek. Opcje znajdujce si na zakadce Sup pozwalaj na: okrelenie przekroju trzonu supa oraz materiau, z ktrego sup ma by wykonany zdefiniowanie wartoci zagbienia la trzonu supa w stopie; warto ta jest definiowana jako odlego od krawdzi grnej fundamentu do krawdzi grnej pyty podstawy supa okrelenie parametrw betonu.
strona: 326
Opcje znajdujce si na zakadce Blacha umoliwiaj definicj podstawowych parametrw geometrycznych pyty podstawy supa oraz wybr modelu obliczeniowego pyty podstawy. Opcje znajdujce si na zakadce Fundament pozwalaj na okrelenie typu fundamentu oraz zdefiniowanie geometrii fundamentu. W polu Wymiary naley zdefiniowa wymiary fundamentu, ktre mog by podane bezporednio lub w sposb relatywny poprzez podanie odpowiedniego wspczynnika relacji oraz klas betonu, z ktrego zostanie wykonany fundament. Zaoenia obliczeniowe Obliczenia prowadzone s dla penego zestawu si z wyjtkiem sprawdzenia nonoci na przebicie w przypadku siy montaowej (tylko sia osiowa). Przy obliczaniu napre dociskowych bocznych supa brany jest zestaw si zredukowany do poowy zagbienia supa w stopie fundamentowej. Z tego powodu momenty wyjciowe powikszone s o warto wynikajc z dziaania siy poziomej na ramieniu x. To przejcie prezentowane jest na poniszym rysunku i prowadzone jest dla obu kierunkw.
Szeroko efektywna docisku beff jest obliczana w nastpujcy sposb: - wzgldem najwikszej osi bezwadnoci zgodnie z norm wg 5.5 - wzgldem drugiej osi beff=h przekroju supa.
strona: 327
Przebicie sprawdzane jest w dwch przekrojach: - w przekroju 1-1 na obcienie montaowe - w przekroju 2-2 na obcienie obliczeniowe. Przekroje dla poszczeglnych typw stopy fundamentowej pokazane s na poniszym rysunku. Obliczanie polega na wyznaczeniu pola powierzchni odcitej przekrojami przebicia oraz obliczenia rzeczywistego rozkadu napre pod stop. Uzyskana w ten sposb sia przebijajca porwnywana jest z wartoci dopuszczaln. Sia przebijajca wyliczana jest w oparciu o rozkad napre powstaych przy pominiciu ciaru wasnego stopy oraz nadlegego gruntu. Warto dopuszczalna przebicia wyznaczana jest jako NRd=fctd*up*d (wzr [85] wg art. 5.6.2) przy osiowym obcieniu stopy i NRd= fctd*bm*d (wzr [87] wg art.5.6.2) przy mimorodowym obcieniu stopy. W przypadku sprawdzania przebicia przy mimorodowym obcieniu stopy sprawdzana jest szeroko szczeliny midzy podoem a podstaw fundamentu wedug PN-81/B-03020 w kadym z dwch kierunkw; musi by speniony warunek c<l/4 i c< b/4.
Poczenie belka-podcig W programie dostpne s nastpujce typy poczenia dla polskiej normy: - belka - podcig (do rodnika podcigu) - belka - podcig (do pki podcigu). Dla poczenia do rodnika podcigu moliwa jest definicja poczenia jednostronnego lub dwustronnego, a w przypadku poczenia do pki podcigu poczenia jednostronnego. Wszystkie elementy czce podcig z belk mona czy rubami lub spoinami. UWAGA: Dla poczenia dwustronnego istnieje moliwo ustawienia poczenia symetrycznego (opcja Symetria). Wszystkie elementy zdefiniowane dla prawej strony poczenia zostan skopiowane na lew stron. W zalenoci od rodzaju elementu czcego moliwe jest zastosowanie poczenia belki do elementu czcego za pomoc rub lub spoin, a w przypadku stokw podporowych poczenia stoka do podcigu. W poczeniu w obecnej wersji nie ma rozrnienia na kategorie poczenia; wszystkie klasy rub traktowane s jako zwyke.
strona: 328
Poczenie do rodnika podcigu Dostpne s nastpujce typy pocze (w zalenoci od elementu czcego podcig z belk): - ktownik - ebro (krtkie, dugie) - stoek podporowy - ktownik + stoek podporowy. Sposoby czenia poszczeglnych elementw poczenia: - pytki (z jednej lub dwch stron belki) - ktowniki - ebro krtkie i dugie - stoki podporowe typu L - pytki (z jednej lub dwch stron belki) + stoki podporowe typu L - ktowniki ze stokami podporowymi typu L. Poczenie do pki podcigu Dostpne s nastpujce typy pocze (w zalenoci od elementu czcego podcig z belk): - pytki (z jednej lub dwch stron belki) - ktowniki. Sposoby czenia poszczeglnych elementw poczenia: - ktowniki (poczenie na ruby) - pytka (poczenie na ruby lub poczenie spawane). Obliczenia prowadzone s dla nastpujcych si wewntrznych: - siy podunej Fx - siy cinajcej Fz - momentu zginajcego My. Siy wewntrzne redukowane s do rodka cikoci grupy rub lub rodka cikoci grupy spoin czcych element (ktownik, pytk, ebro) z belk do wartoci: - Fx sia poduna - Fz sia poprzeczna - M0 = My + Fz*e momentu zginajcego. Podczas weryfikacji poczenia sprawdzane s nastpujce nonoci elementw skadowych poczenia: ruby: [6.2.4.2] nonoci obliczeniowe rub w stanie granicznym zerwania trzpienia [Tablica 16] nonoci obliczeniowe rub w stanie granicznym cicia [Tablica 16] nonoci obliczeniowe rub w stanie granicznym uplastycznienia cianki otworw (docisk) [Tablica 16] Weryfikacja nonoci poczenia ze wzgldu na siy dziaajce na ruby [6.2.4.2] ruby czce element (ktownik, ebro, pytk) z belk ruby czce ktownik z podcigiem
Belka: weryfikacja nonoci przekroju belki ze wzgldu na osabienie otworami weryfikacja nonoci rodnika belki na cicie i rozerwanie
strona: 329
Elementy czce: weryfikacja nonoci przekroju ktownika ze wzgldu na osabienie otworami [4.1.2] weryfikacja nonoci ktownika na cicie i rozerwanie weryfikacja nonoci przekroju ebra ze wzgldu na osabienie otworami [4.1.2] weryfikacja nonoci pytki na cicie i rozerwanie weryfikacja stoka podporowego ze wzgldu na osabienie otworami. W przypadku poczenia na stoki podporowe przeprowadzana jest analiza geometrii stoka podporowego: dugo ramienia stoka grubo ramienia stoka. W przypadku spoin: weryfikacja nonoci spoiny czcej ktownik z podcigiem weryfikacja nonoci spoiny czcej ktownik z belk weryfikacja nonoci spoiny czcej pytk z belk weryfikacja nonoci spoiny czcej pytk z pk podcigu weryfikacja nonoci spoiny czcej stoek grny z podcigiem i z belk weryfikacja nonoci spoiny czcej stoek dolny z podcigiem i z belk. Okno dialogowe skada si z kilku zakadek. Opcje znajdujce si na zakadce Poczenie pozwalaj na zdefiniowanie na zdefiniowanie podstawowych elementw poczenia: - usytuowania podcigu i belki wzgldem siebie - wyboru typu poczenia (jednostronne lub dwustronne) - wyboru elementu czcego podcig z belk. Poczenie do rodnika podcigu
strona: 330
Poczenie do pki podcigu
Opcje znajdujce si na zakadce Geometria pozwalaj na definicj geometrii poczenia oraz elementw czcych (blacha, ktowniki, ebro, stoki podporowe). W zalenoci od wybranego typu czika pojawiaj si dodatkowe zakadki w oknie dialogowym. Opcje znajdujce si na zakadce Profile umoliwiaj definicj przekrojw poprzecznych elementw wchodzcych w skad poczenia. Opcje znajdujce si na zakadce Ktowniki pozwalaj na definicj parametrw ktownika (przekrj poprzeczny, materia, dugo i pooenie ktownika). Opcje znajdujce si na zakadce ebra pozwalaj na definicj parametrw ebra (geometria, wycicia, materia, sposb poczenia do belki). Opcje znajdujce si na zakadce Stoki podporowe pozwalaj na definicj parametrw stokw podporowych (przekroje poprzeczne stokw podporowych grnego i dolnego, materia, sposb poczenia do rodnika podcigu). Opcje znajdujce si na zakadce ruby pozwalaj na definicj parametrw uywanych rub (rednica, klasa, wspczynnik tarcia, liczby rub, pooenia rub). Poczenie belka-sup Dla poczenia zaoono wzajemne pooenie supa i belki: - belka poczona do pki supa - belka poczona do rodnika supa. Dla poczenia do pki supa moliwa jest definicja poczenia jednostronnego, a w przypadku poczenia do rodnika supa moliwa jest definicja poczenia jednostronnego lub dwustronnego. Wszystkie elementy czce sup z belk bdzie mona czy rubami lub spoinami.
strona: 331
Poczenie do pki supa Moliwe s nastpujce typy pocze: Element czcy sup z belk Pytka(z jednej lub dwch stron belki) Poczenie jednostronne
Ktowniki
Stoki podporowe typu L i T
Pytka (z jednej lub dwch stron belki) + stoki podporowe typu L iT
Ktowniki + stoki podporowe typu L i T
Pytka (z jednej lub dwch stron belki) + wzmocnienie pek belki
Ktowniki + wzmocnienie pek belki
Poczenie do rodnika supa Moliwe s nastpujce typy pocze: Elementy czce sup z belk Pytki (z jednej lub dwch stron belki) Poczenie jednostronne Poczenie dwustronne
Ktowniki
Stoki podporowe typu L i T
Pytki (z jednej lub dwch stron belki) + stoki podporowe typu L i T
strona: 332
Ktowniki + stoki podporowe typu L i T
Pytki (z jednej lub dwch stron belki) + wzmocnienia pek belki
Ktowniki + wzmocnienia pek belki
Obliczenia prowadzone s dla nastpujcych si wewntrznych: - siy podunej Fx - siy cinajcej Fz - momentu zginajcego My. Siy wewntrzne redukowane s do rodka cikoci grupy rub lub rodka cikoci grupy spoin czcych element (ktownik, pytk) z belk do wartoci: - Fx sia poduna - Fz sia poprzeczna - Mo = My + Fz*e momentu zginajcego Dla poczenia na ruby: e - odlego rodka cikoci grupy rub od rodka pki supa (poczenie do pki supa) e - odlego rodka cikoci grupy rub od rodka rodnika supa (poczenie do rodnika supa) Dla poczenia na spoiny: e - odlego rodka cikoci grupy spoin od rodka pki supa (poczenie do pki supa) e - odlego rodka cikoci gruby spoin od rodka rodnika supa (poczenie do rodnika supa)
6.5. Wymiarowanie drewna

Wymiarowanie prtw drewnianych prowadzone jest w programie Robot w podobny sposb jak wymiarowanie prtw stalowych. Wymiarowanie i obliczenia przeprowadzone mog zosta dla pojedynczych prtw konstrukcji drewnianej lub dla grup prtw. Definicja prtw i grup prtw odbywa si w sposb identyczny jak definiowanie prtw i grup prtw stalowych (patrz rozdzia 6.1). Podobnie jak dla prtw stalowych uytkownik moe przeprowadzi: weryfikacj prtw weryfikacj grup wymiarowanie grup. Po naciniciu klawisza Parametry znajdujcego si na zakadce Prty okna dialogowego Definicja otwierane jest okno dialogowe Definicja prta - parametry pokazane na poniszym rysunku. W tym oknie zdefiniowane mog zosta parametry normowe okrelane przez norm wymiarowania drewna dostpn w programie Robot (polska norma drewniana PN-B-03150:2000, Eurocode5, Eurocode 5 NAD francuski, Eurocode 5 NAD fiski i francuska norma drewniana CB71) takie jak: dugoci wyboczeniowe, parametry wyboczeniowe, parametry zwichrzeniowe, warunki sztywnoci, parametry odpornoci ogniowej itp. Ciekaw opcj w programie Robot jest moliwo automatycznego projektowania przy pomocy profili parametryzowanych o zmiennej bezwadnoci. Opcja jest dostpna po naciniciu klawisza Przekroje par., ktry znajduje si w oknie dialogowym Definicje (patrz rozdzia 6.1).
strona: 333
Po naciniciu klawisza Inne na ekranie pojawia si okno dialogowe suce do okrelenia parametrw dodatkowej weryfikacji prtw zginanych.
Opcja znajdujce si w powyszym oknie dialogowym pozwalaj na przeprowadzenie dodatkowych sprawdze dla specyficznych belek poddanych zginaniu zgodnie z wymogami opisanymi w normie EC5. Dla belek o zmiennej bezwadnoci nachylonych jednostronnie (przypadek 1) stosowane s reguy podane w punkcie 5.2.3 normy EC5. Pozostae przypadki dotycz belek wykonanych z drewna klejonego, dla ktrych dodatkowa kontrola prowadzona jest zgodnie z punktem 5.2.4. Dodatkowe sprawdzanie belek poddanych zginaniu nastpuje po wczeniu opcji Dodatkowa weryfikacja dla elementw zginanych. Po wybraniu jednego z 4 typw belki naley zdefiniowa potrzebne do oblicze parametry belki w dostpnych polach edycyjnych. Dla potrzeb sprawdzenia belek zginanych mog by definiowane nastpujce parametry (liczba dostpnych parametrw zaley od typu belki):
strona: 334
kt grzbietu - kt nachylenia grzbietu belki w stosunku do paszczyzny poziomej promie - promie wyokrglenia linii rodkowej belek ukowych Hap - wysoko przekroju belki w rodku rozpitoci grubo - grubo pojedynczej warstwy laminatu Kvol - wspczynnik zaleny od objtoci belki; warto tego wspczynnika jest wyznaczana zgodnie z 5.2.4.(5) ze wzoru Kvol = (Vo/V)^0.2, gdzie Vo - objto referencyjna = 0.01 m3, za V = 2Vb/3, gdzie Vb - objto caej belki.
Prezentacja wynikw weryfikacji/wymiarowania prtw konstrukcji drewnianych jest identyczna jak w przypadku prtw stalowych (patrz rozdzia 6.1). Podobnie jak dla prtw o profilu stalowym rwnie i dla prtw drewnianych dostpna jest analiza szczegowa, ktr mona uruchomi naciskajc klawisz Szczegowa znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla normy EC5. Program pozwala przeprowadzi dodatkowe obliczenia na podstawie wymogw opisanych w normie Eurocode 5: uwzgldnienie ciskania poprzecznego (wspczynnik Kc,90) uwzgldnienie otworw (wspczynnik Khol: patrz norma Eurocode 5:Book1 IV-5-8) uwzgldnienie ksztatu zakoczenia belki (wspczynnik Kv: patrz norma Eurocode:Book1 IV-5-7). Kada z wymienionych analiz prta prowadzona jest niezalenie, std te kada z nich moe by uruchomiona osobno. WYBRANE POZYCJE LITERATURY (WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI DREWNIANYCH) EUROCODE 5 - Calcul des structures en bois. Partie 1-1: Regles generales et regles pour les batiments. Norme P21-711 STRUCTURES EN BOIS AUX ETATS LIMITES - Introduction a l'Eurocode 5. STEP1 - Materiaux et bases de calcul, SEDIBOIS. Union nationale francaise de charpente, menuiserie, parquets, 1997 STRUCTURES EN BOIS AUX ETATS LIMITES - Introduction a l'Eurocode 5. STEP2 - Calcul de structure, SEDIBOIS. Union nationale francaise de charpente, menuiserie, parquets, 1996.
6.6. Zbrojenie pyt i powok

Program Robot umoliwia wyznaczanie niezbdnego zbrojenia konstrukcji pytowo-powokowych. Parametry typu zbrojenia pyt i powok zale od wyboru normy, ktra wykorzystywana jest podczas wymiarowania pyty lub powoki. Poniej znajduje si lista dostpnych aktualnie w programie norm zbrojenia pyt i powok: polska norma PN 84/B-03264 i polska norma PN-B-03264 (2002) Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (NAD francuski, belgijski, holenderski, woski, fiski i niemiecki) francuskie normy BAEL91 i BAEL 91 mod.99 brytyjska norma BS 8110 holenderska norma NEN6720 (VBC 1995) amerykaskie normy ACI 318/99 i ACI 318/02 kanadyjska norma CSA A23.3-94 hiszpaskie normy EH91, EHE98 rosyjska norma SNiP 2.03.01-84 rumuska norma STAS 10107/0-90 norweska norma NS 3473: 2004 singapurska norma CP65 chiska norma 50010-2002 japoska norma AIJ 1985. Przed obliczeniem wymaganego zbrojenia dla pyty lub powoki zdefiniowany musi zosta typ zbrojenia pyt i powok. Opcja ta dostpna jest poprzez: wybranie komendy menu Geometria / Parametry normowe / Typ zbrojenia pyt i powok nacinicie ikony .
strona: 335
Okno dialogowe Nowy typ zbrojenia dostpne jest poprzez nacinicie ikony Nowy w oknie Typ zbrojenia pyt i powok. Okno skada si z trzech zakadek: Oglne, Materiay i Zbrojenie. Zakadki Oglne i Zbrojenie s takie same dla wszystkich norm, natomiast posta zakadki Materiay zaley od wyboru normy zbrojenia pyt i powok. UWAGA: W przypadku wybrania niektrych norm betonowych okno dialogowe Parametry zbrojenia skada si z czterech zakadek, gdy dochodzi dodatkowo zakadka Parametry SGU (znajduj si na niej opcje umoliwiajce obliczanie zarysowania i ugicia konstrukcji pytowo-powokowej oraz dodatkowe parametry charakterystyczne dla wybranej normy elbetowej np. wiek betonu, wspczynnik pezania betonu itp.).
Na zakadce Oglne pokazanej na poniszym rysunku naley dodatkowo wybra typ oblicze dla konstrukcji powokowych; dostpne s nastpujce rodzaje oblicze: czyste zginanie (pyta) zginanie z rozciganiem/ciskaniem (powoka) ciskanie lub rozciganie (tarcza). Opcja Obliczenia zbrojenia dla powok pozwala na ograniczenie zestawu si wewntrznych, ktre s brane pod uwag przy obliczeniach zbrojenia paneli. Obliczenia mog by przeprowadzone dla penego zestawu si (zginanie + rozciganie/ciskanie), tylko dla momentw zginajcych (czyste zginanie) lub dla si membranowych (ciskanie/rozciganie). Czas oblicze jest zaleny od dokonanego wyboru. Opcja jest dostpna jedynie dla powok; w przypadku wybrania typu konstrukcji Pyta obliczenia zbrojenia s prowadzone przy uwzgldnieniu momentw zginajcych w pycie, a w przypadku paskiego stanu naprenia - przy uwzgldnieniu si membranowych. UWAGA: W programie nie jest sprawdzana poprawno ustawie przyjtych przez uytkownika niewaciwe uycie opcji Typ oblicze moe prowadzi do niepoprawnych wynikw.
W dolnej czci zakadki Zbrojenie znajduj si dwie opcje:
strona: 336
Zbrojenie jednokierunkowe - wczenie tej opcji powoduje, e zbrojenie bdzie obliczane jedynie w kierunku gwnym (siy wystpujce na kierunku prostopadym s pomijane); pozwala to na dwukrotne przyspieszenie oblicze (naley zwrci jednak uwag, e zakada si uproszczenie polegajce na niewielkim lub adnym wpywie si dziaajcych na kierunku prostopadym na zbrojenie gwne); UWAGA1: w programie nie jest sprawdzana poprawno ustawie przyjtych przez uytkownika - niewaciwe uycie opcji moe prowadzi do niepoprawnych wynikw; UWAGA2: Normy wymiarowania elementw elbetowych najczciej wymagaj, aby na kierunku prostopadym do kierunku zbrojenia gwnego rozmieszczone zostao zbrojenie rozdzielcze powierzchnia zbrojenia rozdzielczego nie jest obliczana w programie Zbrojenie dla tarcz w jednej warstwie (w osi) - opcja jest dostpna jedynie wtedy, gdy na zakadce Oglne zosta wybrany typ ciskanie / rozciganie; wczenie tej opcji powoduje, e zbrojenie bdzie umieszczane w osi elementu elbetowego (zbrojenie bdzie ciskane / rozcigane przez siy membranowe).
Ponisza tabela przedstawia wymagane parametry przy wczonych / wyczonych opcjach Zbrojenie jednokierunkowe i Zbrojenie dla tarcz w jednej warstwie. Opcja zbrojenia Wymagane parametry jednokierunkowego w jednej warstwie (w osi) d1 d2 d1 d2 c1 c2 NIE NIE TAK TAK TAK TAK TAK TAK NIE TAK TAK TAK NIE NIE NIE NIE TAK NIE TAK NIE TAK NIE TAK TAK TAK TAK TAK NIE NIE NIE NIE NIE W dolnej czci okna dialogowego okrelone mog zosta kryteria generacji zbrojenia minimalnego w panelach elbetowych. Dostpne s trzy moliwoci: brak - zbrojenie minimalne nie bdzie generowane w panelu dla ES, dla ktrych zbrojenie As > 0 - zbrojenie minimalne bdzie generowane w panelu tylko w tych miejscach panela, dla ktrych obliczone zbrojenie bdzie mniejsze od zbrojenia minimalnego, ale wiksze od zera (patrz poniszy rysunek); jeeli obliczona powierzchnia zbrojenia dla elementu skoczonego (trjktnego) bdzie rwna zeru, to zbrojenie minimalne nie bdzie generowane
dla caego panela - zbrojenie minimalne bdzie generowane dla caego panela (patrz poniszy rysunek).
strona: 337
Podobnie jak oknie dialogowym sucym do definiowania innych atrybutw konstrukcji (podpory, profile prtw itp.), proces definiowania typu zbrojenia w konstrukcji zosta podzielony na dwa etapy: definiowanie typu zbrojenia nadawanie typu zbrojenia panelom. Wymiarowanie pyt elbetowych moe zosta rozpoczte na dwa sposoby: wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie pyty elbetowej modu projektowania pyt bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu Robot po zdefiniowaniu konstrukcji naley wyselekcjonowa w niej (podwietlajc w edytorze graficznym) odpowiedni list paneli (pyt), a nastpnie z menu wybra komend Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie paneli betonowych / Zbrojenie teoretyczne. Spowoduje to uruchomienie ekranu PYTY ELBETOWE - ZBROJENIE TEORETYCZNE i wczytanie do moduu normowego geometrii, obcie oraz uzyskanych wynikw. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole edycyjne z widokiem wymiarowanej pyty i dwa okna dialogowe: Zbrojenie pyt i powok oraz Zbrojenie. Opis wymiarowania pyty elbetowej przedstawiony zostanie dla drugiego przypadku wywoania moduu wymiarowania pyt elbetowych. Opcja umoliwiajca obliczanie powierzchni zbrojenia pyty lub powoki dostpna jest po wybraniu ekranu PYTY ELBETOWE - ZBROJENIE TEORETYCZNE znajdujcego si w grupie ekranw PYTY ELBETOWE. W dolnej czci ekranu znajduje si okno dialogowe przedstawione na poniszym rysunku. Aktywna jest tylko opcja Obliczenia. Opcja Weryfikacja jest dostpna po wybraniu komendy z menu: Analiza / Weryfikacja w module Pyty zbrojenie rzeczywiste.
W chwili rozpoczcia oblicze prezentowana jest nazwa normy, ktra posuya do okrelenia parametrw typu zbrojenia panelu. Informacja ta pojawia si na niebieskim pasku nazwy okna. Aby rozpocz obliczenia zbrojenia pyty lub powoki, naley: w polu Stany graniczne mona wybra przypadki obcieniowe brane pod uwag podczas oblicze dla poszczeglnych stanw granicznych (SGN, SGU i SW - stan wyjtkowy). SGU okrela warunki normowe dla zarysowania (wyraone w niektrych normach poprzez naprenia, odksztacenia) z wyjtkiem ugi (weryfikacja ugi znajduje si w polu Weryfikacja ugi po prawej stronie okna dialogowego). Naley wpisa numery przypadkw obcieniowych w odpowiednich polach lub nacisn klawisz () i w oknie dialogowym Selekcja wybra przypadki obcienia lub kombinacje przypadkw obcienia dla poszczeglnych stanw granicznych; jeeli zostay utworzone kombinacje normowe, to wczenie odpowiedniej opcji w polu Stany graniczne (pojawia si symbol ) okrela, dla ktrego stanu granicznego brane bd do oblicze wygenerowane kombinacje normowe w polu Listy paneli wybra panele, ktre bd brane pod uwag podczas oblicze zbrojenia teoretycznego; naley wpisa numery paneli (WSZ - oznacza wszystkie zdefiniowane panele) lub nacisn klawisz (...) i w oknie dialogowym Selekcja wybra panele
strona: 338
okreli metod na podstawie ktrej wyznaczane bdzie zbrojenie pyty lub powoki; dostpne s nastpujce metody oblicze: analityczna, momentw zastpczych (NEN), momentw zastpczych na podstawie Wood&Armer. Obliczenia paneli s prowadzone wycznie dla paneli, ktrych numery zostay wpisane w polu edycyjnym Lista paneli oraz przypadkw lub kombinacji przypadkw okrelonych w polach edycyjnych SGN, SGU, SW. Jeeli zmienione zostan parametry zestawu zbrojenia przypisanego do panela, dla ktrego obliczono niezbdne zbrojenie lub zmieniony zostanie zestaw parametrw zbrojenia dla panela, to dla takiego panela wyniki oblicze zbrojenia staj si nieaktualne. Wyniki oblicze zbrojenia s usuwane, a w tabeli z rezultatami zbrojenia dla takiego panela celki tabeli s prezentowane kolorem czerwonym (mapy zbrojenia i przecicia przez panele dla takiego panela nie s dostpne).
UWAGA:
UWAGA:
W programie Robot szeroko rozwarcia rys jest liczona niezalenie dla dwch kierunkw wyznaczonych przez osie zbrojenia. Sposb ten jest analogiczny do uproszczonych metod przedstawionych w literaturze. Zastosowanie metody nie zwizanej z norm wynika z braku odpowiedniego zapisu dotyczcego pyt krzyowo zbrojonych. Algorytm oblicze opiera si na wzorach pozwalajcych na obliczenie szerokoci rozwarcia rysy dla elementw belkowych. Obliczenia s przeprowadzane na przekroju ze zbrojeniem wynikajcym z SGN, kolejno dla wszystkich si wynikajcych z obcie zdefiniowanych jako SGU lub odpowiedniej kombinacji SGU. Momenty uwzgldniane w obliczeniach SGU s momentami zastpczymi obliczonymi wedug wybranej metody oblicze: analitycznej, NEN lub Wood&Armer. Metoda analityczna dla stanu SGU nie uwzgldnia oddziaywa momentw mxy. Dziki zastosowaniu metody NEN lub Wood&Armer moemy uwzgldni w obliczeniach momenty mxy poprzez zwikszenie momentw mxx i myy. Metoda Wood&Armer jest zalecana do oblicze pyt krzyowo zbrojonych midzy innymi przez ENV 1992-1-1 EUROCODE 2 (Zacznik A.2.7). Obliczona szeroko rozwarcia rys, ktrej warto prezentowana jest w tabeli wynikw, jest maksymaln wartoci otrzyman ze wszystkich przeanalizowanych przypadkw. Algorytm oblicze ugi pyt elbetowych opiera si na wykorzystaniu oblicze izotropowej pyty sprystej wykonanej z materiau sprystego, dla ktrych nastpnie uwzgldnione s zmiany sztywnoci materiau na skutek zarysowania. Pierwotnie przemieszczenia obliczane s z zastosowaniem Metody Elementw Skoczonych (MES), nastpnie s one modyfikowane. Obliczenia s przeprowadzane dla kadego panela osobno. Takie zaoenie jest poprawne, gdy panel moe by utosamiony z elementem konstrukcyjnym (przsem, segmentem stropu), w przeciwnym wypadku wartoci sztywnoci uredniane w obrbie panela mog by zaburzone. Moe to powodowa wpyw bardzo oddalonych elementw na przemieszczenia analizowanego ES. Wpyw tego typu zaburze na wartoci ekstremalne nie jest bardzo znaczcy, jednak mapy deformacji (ugi) naley traktowa z du ostronoci. Obliczenia s przeprowadzane dla wybranej kombinacji (odrbnej przemieszczenia dolnego i grnego) lub grupy kombinacji, o ile jest to wymagane przez norm (kombinacje czste, rzadkie i prawie stae). Kombinacj wybran do oblicze jest ta, dla ktrej wystpuj maksymalne przemieszczenia spryste (odrbnie dodatnie i ujemne). W przypadku, gdy panel nie moe by traktowany jako element konstrukcyjny (zawiera w sobie wicej elementw konstrukcji), mapy deformacji (ugi) naley traktowa z du ostronoci. Nie ma to jednak znaczcego wpywu na wartoci ekstremalne ugi dla danego panela. Ugicia mog by utosamiane z przemieszczeniami jedynie dla nieodksztacalnych podpar. W module powok (3D) podczas obliczania ugicia pyty elbetowej od przemieszcze kadego elementu pyty jest odejmowane przemieszczenie najmniej przemieszczonej podpory. Oznacza to, e ugicia s odmierzane od paszczyzny rwnolegej do nieodksztaconej powierzchni pyty, przechodzcej przez jeden punkt podporowy pyty odksztaconej. Naley zwrci uwag na przemieszczenia pozostaych podpartych naroy pyty.
strona: 339
Algorytm oblicze uyty w programie Robot jest oparty na zaoeniu, e cakowite (rzeczywiste) ugicia pyty elbetowej rwne s iloczynowi jej ugi sprystych oraz wspczynnika sztywnoci D / B.
gdzie: - rzeczywiste przemieszczenia i-tego punktu obliczeniowego pyty uwzgldniajce zarysowanie oraz obliczone zbrojenie - spryste przemieszczenia i-tego punktu obliczeniowego pyty D - sztywno pyty przy zaoeniu sprystoci materiau (jak w obliczeniach MES) B - zastpcza sztywno pyty elbetowej, obliczona z uwzgldnieniem zarysowania elementu, efektw reologicznych, przyczepnoci obliczonego zbrojenia itp. i uredniona dla obu kierunkw. Takie podejcie sprowadza si w praktyce do liniowego przeskalowania poszczeglnych sprystych przemieszcze przez globalny wspczynnik spadku sztywnoci. Algorytm oblicze jest nastpujcy: Po przeprowadzeniu analizy konstrukcji z wykorzystaniem MES i obliczeniu iloci zbrojenia teoretycznego dla stanu granicznego nonoci, uytkowania (w zakresie oblicze zarysowania, limitw napre itp., czyli zagadnie, ktre mog by rozpatrywane lokalnie) i wyjtkowego, w programie wyznaczane s sztywnoci dla kadego elementu skoczonego (ES). Obliczenia sztywnoci przeprowadzane s dla dwch kierunkw zbrojenia. Zakres oraz sposb obliczania tych sztywnoci jest uzaleniony od wymaga szczegowych danej normy. W wyniku tych oblicze uzyskujemy dwie wartoci sztywnoci (w wikszoci przypadkw rne) dla kadego elementu skoczonego. Do dalszych oblicze wykorzystywana jest rednia waona sztywnoci skadowych. Wag urednienia jest stosunek momentw dziaajcych na dany element w obu kierunkach. gdzie: Bx, By - sztywnoci rzeczywiste obliczone dla dwch kierunkw zbrojenia cf - wspczynnik wagowy, obliczony wedug wzoru: 1. jeeli | Mxx | / | Myy | > 4, to cf = 1 2. jeeli 0.25 | Mxx | / | Myy | 4, to
3. jeeli | Mxx | / | Myy | < 0.25, to cf = 0. Powysze wzory powoduj, e w przypadku duej dysproporcji momentw (stosunek momentu wikszego do mniejszego jest wikszy lub rwny 4.0 - na przykad pyty zginane w jednej paszczynie) brana jest pod uwag sztywno z kierunku dziaania wikszego z momentw. Natomiast w przypadku, gdy wartoci momentw s podobne, sztywno z danego kierunku jest przydzielana proporcjonalnie do stosunku momentw. Kolejnym krokiem oblicze jest wyliczenie stosunku sztywnoci sprystej do uzyskanej we wspomniany sposb redniej waonej sztywnoci rzeczywistych. Obliczenie to przeprowadzane jest dla kadego elementu skoczonego:
Wspczynnik pytowy (1 - *) jest uwzgldniany zarwno przy obliczeniach sztywnoci B jak i D. Wartoci uzyskanych w obliczeniach sztywnoci rzeczywistych mona przeledzi wczajc mapy Wspczynnika sztywnoci. Jeeli materiay uyte podczas wymiarowania maj charakterystyki identyczne z uytymi w modelu, to warto wspczynnika D / B > 1.0. Wspczynnik ten mona interpretowa (gwnie dla pyt zginanych w jednym kierunku) jako mnonik ugicia sprystego. W przypadku uycia innych materiaw w modelu i
strona: 340
obliczeniach (np. rnych klas betonu - betonw o innym module Younga lub Poissona), warto wspczynnika automatycznie jest korygowana, ale moe to spowodowa zaburzenie przytoczonej wczeniej nierwnoci. Kolejnym krokiem jest wyliczenie redniej z wyznaczonych wczeniej stosunkw sztywnoci. Ostateczny, globalny stosunek sztywnoci, sucy do obliczenia rzeczywistych przemieszcze pyty (tzn. liniowego przeskalowania przemieszcze sprystych), jest liczb uzyskan z urednienia redniej stosunkw sztywnoci (z wag rwn 0,25) oraz stosunku sztywnoci zarejestrowanego dla elementu, na ktrym wystpuje ekstremum momentu zginajcego dziaajcego w dowolnym kierunku (z wag rwn 0,75), wedug wzoru:
Algorytm metody sztywnoci zastpczej (sprystej) zakada urednienie sztywnoci dla wszystkich elementw skoczonych; ksztat linii ugicia jest zatem identyczny z lini ugicia przemnoon przez wspczynnik sztywnoci. W metodzie z aktualizacj sztywnoci (niesprystej) kady element skoczony posiada sztywno wyliczan niezalenie, wic linie ugicia mog si rni. Dla kadego elementu skoczonego uzyskujemy inn sztywno dla kadego kierunku. W przypadku wczenia opcji Korekcja zbrojenia na zakadce Parametry SGU w oknie dialogowym Typ zbrojenia pyt i powok program podczas oblicze zwiksza powierzchni zbrojenia, aby zwikszy sztywno elementu, co w konsekwencji prowadzi do ograniczenia ugi pyty. Zbrojenie jest rozkadane w obu kierunkach odwrotnie proporcjonalnie do sztywnoci. W przypadku, gdy nie jest moliwe ograniczenie ugi poniej dopuszczalnej wartoci ugicia okrelonej przez uytkownika (niemoliwa jest dalsza korekta zbrojenia z uwagi na dopuszczalny stopie zbrojenia), po zakoczeniu oblicze powierzchni zbrojenia teoretycznego pojawi si ostrzeenie: Przekroczone dopuszczalne ugicie dla panela nr. W programie nie ma zdefiniowanych ogranicze dotyczcych zbrojenia innych poza normowymi; w zwizku z tym naley zwrci uwag na ekonomiczn poprawno rozwizania. Algorytm oblicze uyty w programie Robot jest oparty na sugestii zawartej w rozdziale 6.3.1 normy PN84/B-03264. Metoda proponowana przez Norm nie daje jednak moliwoci w peni automatycznego rozwizywania zagadnienia ugicia pyty elbetowej. Wynika to z potrzeby definiowania przez uytkownika pasma rodkowego, dla ktrego okrelana jest sztywno. Dlatego te zostaa ona przystosowana do automatycznych oblicze. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Siy wymiarujce urednione globalnie. Jej pojawienie si w tym oknie dialogowym wie si z tym, i wyniki oblicze pyt/powok s niecige dla si w wzach siatki elementw skoczonych (jeli w wle schodz si cztery elementy skoczone, to w wle dla kadego elementu wyznaczona jest inna warto siy). Jeli opcja Siy wymiarujce uredniane globalnie jest wyczona, to wyniki w wzach s uredniane w obrbie danego panela, w ktrym wyznaczane jest zbrojenie. Jeli ta opcja jest wczona, to wyniki w wzach s uredniane dla wszystkich paneli. Jeeli opcja Siy wymiarujce urednione globalnie jest wczona, to naley uwaa przy obliczeniu zbrojenia dla konstrukcji pytowych, ktre skadaj si z paneli nie lecych w jednej paszczynie. Urednianie globalne moe bowiem spowodowa, i na krawdziach paneli nie lecych w jednej paszczynie do uredniania bd brane nie odpowiadajce sobie wielkoci. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Redukcja si nad supami i cianami; jeli ta opcja jest wczona, to dla elementw pytowych lub powokowych, ktre s podparte punktowo (przy pomocy dostpnych typw podpr lub supw) lub liniowo (przy pomocy panela ciany albo podpory liniowej ze zdefiniowanym wymiarem), wartoci momentw i napre w okolicach punktw podparcia zostan zastpione redni wartoci z otoczenia tych podpr/supw/cian. Dla elementw pytowych i powokowych, ktre s podparte punktowo lub liniowo (przy pomocy dostpnych typw podpr, supw lub cian) wartoci momentw i napre w okolicach punktw podparcia mog by znacznie wiksze ni w pozostaych punktach pyty. Moe to powodowa wyliczanie UWAGA:
strona: 341
niepoprawnych zbroje w okolicach podpr i supw; aby tego unikn, mona modelowa takie poczenia przy pomocy dostpnych w programie pocze sztywnych lub wykorzysta opcj Redukcja si nad supami i cianami. Redukcja wartoci przy podporach polega na zastpieniu wartoci wynikowych w okolicach podpr, supw i cian wartoci zredukowan z otoczenia tych podpr. Dziaanie opcji mona podzieli na trzy etapy: wyznaczenie wzw podporowych - program dokonuje redukcji wartoci tylko w okolicy wzw uznanych za "podparte"; s to wzy, w ktrych: jest zdefiniowana podpora typu sup o niezerowych wymiarach (prostoktna lub okrga) parametry zaawansowane dla podpr jest zdefiniowana podpora liniowa na krawdzi lub poliginii; podpora ta jest dodatkowo okrelona jako ciana w parametrach zaawansowanych podpr poczone s elementy prtowe z elementami skoczonymi (ale tylko wtedy, gdy drugi koniec tego prta rwnie nie jest poczony z tym samym elementem skoczonym - tak jak w przypadku belki wzmacniajcej); ponadto aby wze zosta uznany za podparty, to musi do niego dochodzi co najmniej jeden element skoczony na poziomym panelu (pyta w paszczynie XY) cz si elementy powierzchniowe panela dochodzcego prostopadle (pionowa ciana w kierunku Z) do poziomego panela W wzach, w ktrych s zdefiniowane podpory punktowe i belkowe (bez wymiarw), redukcja nie jest wykonywana. wyznaczenie promienia redukcji - jeeli w danym wle bdzie wykonywana redukcja wybranych wartoci, to naley ustali, ktre wartoci naley pomin; pomijane s wartoci w tym wle oraz w rodkach elementw dochodzcych do tego wza; ponadto poszukiwane s wzy pooone w odlegoci mniejszej od promienia redukcji - w nich rwnie pomijane bd wartoci zastpujc je wyliczon wartoci redni; promie redukcji wyznaczany jest w nastpujcy sposb: w przypadku podpory zdefiniowanej w wle - promie redukcji jest rwny poowie dugoci przektnej podpory prostoktnej lub poowie rednicy podpory okrgej w przypadku supa dochodzcego do wza - promie redukcji jest rwny poowie dugoci przektnej prostokta o wymiarach rwnych szerokoci i wysokoci supa w przypadku podpory liniowej / ciany - promie redukcji jest rwny poowie gruboci ciany. Jeeli do jednego wza dochodzi kilka "podpr" o ronych wartociach promieni redukcji, to do oblicze przyjmowany jest najwikszy z wyliczonych promieni. obliczenie wartoci zredukowanej - po wyznaczeniu wartoci promienia redukcji poszukiwane s wzy pooone w odlegoci (od wza podpartego) mniejszej od wyznaczonej wartoci promienia; pomijane s wartoci wynikowe w tych wszystkich wzach oraz w rodkach elementw skoczonych, ktre do nich dochodz; wartoci te zastpowane s wartoci zredukowan z wartoci wynikowych wystpujcych na brzegu pominitego obszaru - przy wyliczaniu tej redniej bierzemy pod uwag parametry uredniania; jeeli do wza dochodzi element, ktrego cho jeden z wzw ley wewntrz "okrgu redukcji", to warto z tego elementu jest rwnie pomijana przy urednianiu. Warto zredukowana jest naliczana wedug nastpujcych zasad: - jeli wartoci we wszystkich wzach na brzegu s dodatnie, to przyjmowana jest warto maksymalna - jeli wartoci we wszystkich wzach na brzegu s ujemne, to przyjmowana jest warto minimalna - jeli wartoci na brzegu s rnych znakw, to obliczana jest rednia warto i ta warto przyjmowana jest jako zredukowana. Po obliczeniu wartoci zredukowanej zastpowane s ni wszystkie wartoci pominite w okolicy danego wza podporowego. Po obliczeniu powierzchni zbrojenia, zarysowania, sztywnoci i ugicia nastpuje weryfikacja powierzchni zbrojenia ze stref. Weryfikacji dokonuje si w celu uzyskania ostatecznej wartoci ugi. W oparciu o nowe powierzchnie przeliczane s zarysowania i sztywnoci. Weryfikacj mona przeprowadzi dwoma metodami (szczegy znajduj si pomocy dostpnej w programie): - sztywnoci zastpczej (spryst) - metod z aktualizacj sztywnoci (niespryst).
strona: 342
W oknie dialogowym Zbrojenia znajdujcym si w prawej czci ekranu PYTY ELBETOWE ZBROJENIE TEORETYCZNE uytkownik moe wybra do prezentacji kilka wielkoci: zbrojenie teoretyczne pyt/powok (wyznaczone powierzchnie zbrojenia, rozstawy zbrojenia i liczby prtw zbrojeniowych) oraz zbrojenie minimalne pyt/powok (powierzchnie i rozstawy zbrojenia oraz liczba prtw zbrojeniowych). . Teoretyczne powierzchnie zbrojenia i rozstawy zbrojenia otrzymane podczas wymiarowania konstrukcji pytowych/powokowych mog by prezentowane rwnie w postaci krzyy zbrojenia. Krzye powierzchni zbrojenia lub rozstaww zbrojenia bd prezentowane, jeeli wybrana zostanie opcja Wczone. Poszczeglne kolumny znajdujce si w oknie dialogowym oznaczaj: X [-]: zbrojenie dolne w kierunku X (zbrojenie gwne) X [+]: zbrojenie grne w kierunku X (zbrojenie gwne) Y [-]: zbrojenie dolne w kierunku Y (zbrojenie prostopade do gwnego) Y [+]: zbrojenie grne w kierunku Y (zbrojenie prostopade do gwnego). Pooenie zbrojenia dolnego i grnego jest przyjmowane w panelu zgodnie ze zwrotem osi z lokalnego ukadu panela (ta konwencja dotyczy to rwnie cian elbetowych). Przykadowo, jeeli zwrot wektora osi z lokalnego ukadu wsprzdnych panela jest nastpujcy to: Zbrojenie grne: . Zbrojenie dolne: W przypadku, gdy wybrana zostaa norma betonowa, dla ktrej moliwe s obliczenia ze wzgldu na stan graniczny uytkowania, w oknie dialogowym Zbrojenia dostpna jest dodatkowa zakadka SGU. Do prezentacji na tej zakadce wybrane mog zosta nastpujce wielkoci (w zalenoci od normy nie wszystkie wielkoci s dostpne): szerokoci rozwarcia rys w obu kierunkach, wspczynnik sztywnoci (globalny wspczynnik sztywnoci, przez ktry mnoone s przemieszczenia spryste), ugicie u (rzeczywiste przemieszczenia punktu obliczeniowego pyty uR); algorytm oblicze ugi pyt elbetowych opisano powyej. Po obliczeniach zbrojenia teoretycznego moliwe jest przejcie na ekran PYTY ELBETOWE ZBROJENIE RZECZYWISTE. Opcje znajdujce si w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok pozwalaj na prezentacj wynikw oblicze powierzchni zbrojenia: prezentacj stref zbrojenia rzeczywistego oraz rczn modyfikacji tych wynikw. Okno dialogowe Rezultaty skada si z dwch zakadek: Zginanie i Mapy zbrojenia. Na ekranie mog by wywietlane mapy zbrojenia, ugi, zarysowania i sztywnoci. W dolnej czci ekranu znajduj si zakadki suce do wyboru kierunku, dla ktrego bd wywietlane mapy. ,
strona: 343
Okno dialogowe prezentowane na powyszym rysunku skada si z trzech zasadniczych czci: definicja stref zbrojenia: automatyczna / rczna (okrelenie trybu pracy) listy wyboru rozwiza pl prezentacji stref zbrojenia rzeczywistego dla wybranego rozwizania. Definicja stref zbrojenia Program pozwala na dwa tryby wyznaczania stref zbrojenia rzeczywistego: automatyczny i rczny. Tryb automatyczny pozwala na wygenerowanie stref zbrojenia, a nastpnie obliczenie w nich powierzchni zbrojenia rzeczywistego na podstawie przyjtych parametrw zbrojenia, opcji obliczeniowych oraz obliczonych wczeniej teoretycznych powierzchni zbrojenia. Strefy zbrojenia s wyznaczane za pomoc algorytmw optymalizujcych. Po zakoczeniu oblicze uytkownik moe wybra rozwizanie z listy dostpnych rozwiza zaproponowanych w programie. Celem optymalizacji stref zbrojenia jest znalezienie rozwizania bdcego wypadkow uwzgldniajc kilka czynnikw. Dla zbrojenia siatkami cele optymalizacji s nastpujce: ilo ci potrzebna do uzyskania odpowiednich rozkrojw masa siatek zbrojeniowych stopie wykorzystania siatek zbrojeniowych. Dla zbrojenia prtami preferowana jest modularno rozstaww, zmniejszenie asortymentu wykorzystanych prtw oraz masa zuytej stali.
strona: 344
Tryb rczny pozwala uytkownikowi na zdefiniowanie wasnych stref zbrojenia rzeczywistego. W takim wypadku program jedynie dobiera odpowiednie prty zbrojeniowe i siatki zbrojeniowe (na podstawie obliczonych powierzchni teoretycznych oraz parametrw zbrojenia i opcji obliczeniowych). Po wybraniu opcji Rcznej definicji stref i przejciu na ekran graficzny kursor myszy zmienia swj ksztat (przybiera posta krzya), co umoliwia wprowadzanie stref. Metoda definiowania stref zbrojenia jest podobna do definicji konturw prostoktnych. Definicja polega na okreleniu pooenia dwch punktw. Pierwsze kliknicie lewym klawiszem myszy powoduje zdefiniowanie pierwszego naroa i przejcie w tryb cignicia prostokta. Ponowne kliknicie powoduje definicj przeciwlegego naroa. Lista rozwiza Lista rozwiza pozwala na wybr jednego z kilku moliwych, zaproponowanych przez program rozwiza. Rozwizania s posortowane wedug wspczynnika optymalnoci. Wspczynnik ten jest redni waon parametrw bdcych celem optymalizacji. Naley zauway, e w wikszym stopniu s preferowane rozwizania uatwiajce prace zbrojarskie ni wymagajce najmniejszego zuycia stali. Gdy wybrana jest opcja zbrojenia siatkami zbrojeniowymi, to lista rozwiza zawiera: ilo i typ wykorzystanych siatek, procent wykorzystania siatek oraz cakowit mas siatek zbrojeniowych wraz z odpadami. Dla opcji zbrojenia prtami na licie rozwiza s przedstawiane: szacunkowe zestawienie ciaru kadego z uytych asortymentw prtw oraz zestawienie cakowitego ciaru stali. W tych wynikach nie jest uwzgldniana masa wynikajca z wymaganych zakadw prtw oraz zbrojenia konstrukcyjnego. Rczna definicja stref zbrojenia Aby rcznie doda stref zbrojenia, naley zaznaczy wiersz w tabeli oznaczony symbolem *, a nastpnie klikn lewym klawiszem myszki w pole Wsprzdne. Wsprzdne mog by definiowane rcznie lub poprzez zaznaczenie graficzne strefy na ekranie. Dla wybranej strefy podawane s wsprzdne lewego dolnego i prawego grnego naroa strefy. Wybrana strefa jest podwietlana w tabeli prezentujcej wartoci zbrojenia oraz w oknach graficznych prezentujcych ukad stref zbrojenia dolnego i grnego. Aktywna strefa moe by modyfikowana przez uytkownika. Istnieje moliwo rcznej definicji stref zbrojenia (naciskajc klawisz Dodaj); mona rwnie zaznaczy wiersz oznaczony symbolem * i zdefiniowa stref graficznie na ekranie. W dolnej czci okna dialogowego znajduje si klawisz Usu zbrojenie, ktry suy do usuwania zbrojenia we wszystkich strefach. Tabela rcznej modyfikacji stref zbrojenia prtw rni si od automatycznej i skada si z: Nazwa strefy - uytkownik moe nada wasn nazw dla wygenerowanej strefy Strefa bazowa - okrela, czy wybrana strefa jest bazow czy zalen. Uytkownik ma moliwo wybrania z rozwijalnego pola tylko te strefy, ktre nie s strefami zalenymi. Prty strefy zalenej rozmieszczane s symetrycznie midzy prtami strefy bazowej. - rednica prtw S - rozstaw prtw Dogszczanie strefy - opcja aktywna tylko dla stref zalenych. Wczenie pola wyboru (pojawia si symbol ) powoduje, e kolejne pole n+ staje si dostpne; pole n+ okrela, ile prtw strefy zalenej zostanie umieszczone midzy prtami strefy bazowej. Jedna strefa bazowa moe mie kilka stref zalenych. Dogszczanie strefy bazowej jest symetryczne, wic po wybraniu liczby prtw dla pierwszej strefy zalenej, dla kolejnych stref ograniczona zostaje lista prtw dogszczajcych. Uytkownik moe zmieni rednic prtw dogszczajcych, ale tylko wtedy, gdy liczba prtw n+ jest rna od zera At - powierzchnia teoretyczna (pole jest wypeniane tym kolorem, gdy strefa jest niepotrzebna, bowiem inna strefa w peni pokrywa ten sam obszar i zapewnia wymagan powierzchni zbrojenia) As - rnica midzy powierzchni teoretyczn a rzeczywist Ar - powierzchnia rzeczywista Strefa widoczna - wyczenie opcji powoduje, e nie bdzie wywietlana wybrana strefa
strona: 345
Strefa docita - opcja ta ma zastosowanie w przypadku, gdy strefa ley na wicej ni jednym panelu lub panel ma nietypowy ksztat (np. pokrgy). Wczenie tej opcji spowoduje dopasowanie prtw strefy do panela (prty nie bd wystawa poza krawd panela). Panel wzorcowy - w przypadku, gdy strefa pokrywa wicej ni jeden panel, naley wybra, do ktrego ma by przypisana (w celu okrelenie kierunku zbrojenia, ewentualnego docinania strefy, itp.). Opcje znajdujce na zakadce Mapy zbrojenia su do prezentacji i modyfikacji map zbrojenia, ugicia, zarysowania i sztywnoci.
W grnej czci okna znajduj si nastpujce ikony: - po wybraniu tej ikony wywietlana bdzie mapa podzielona na prostokty (wymiary zdefiniowane w polach Krok siatki). Dla caego prostokta przyjte bdzie maksymalne zbrojenie w nim wystpujce. W polu Wyniki dla ES zgrupowane zostay ikony: - po wybraniu tej ikony wywietlana bdzie zwyka mapa zbrojenia
strona: 346
- wybranie tej ikony powoduje wywietlenie mapy ugi - wybranie tej ikony powoduje wywietlenie zarysowania krtkotrwaego - wybranie tej ikony powoduje wywietlenie zarysowania dugotrwaego - wybranie tej ikony powoduje wywietlenie mapy sztywnoci. Poniej znajduj si dwie opcje umoliwiajce wybr zbrojenia, dla ktrego prezentowane bd wyniki z pola Wyniki dla ES; Dla zbrojenia teoretycznego - wybranie tej opcji powoduje, e mapa bdzie przedstawiana dla obliczonego zbrojenia teoretycznego Dla zweryfikowanego zbrojenia rzeczywistego - wybranie tej opcji powoduje, e mapa bdzie przedstawiana dla: - wybranego typu zbrojenia rzeczywistego (na licie Lista moliwych rozwiza znajdujcej si zakadce Zginanie); wybrany typ zbrojenia rzeczywistego jest oznaczany na licie pogrubionym tekstem - zweryfikowanego typu zbrojenia rzeczywistego; aby dokona weryfikacji wybranego zbrojenia . rzeczywistego, naley nacisn ikon W dolnej czci okna znajduj si opcje umoliwiajce sterowanie map. Pierwsz opcj jest sterowanie siatk; su temu opcje znajdujce si w polu Krok siatki. Uytkownik moe ustali krok siatki (wymiary oczka siatki) oraz decydowa, czy siatka ma by widoczna (opcja Widoczno siatki w polu Widoczno). Przy generacji automatycznej (dostpnej po naciniciu klawisza Generacja) naley pamita, e tworzc gst siatk (o maym kroku siatki), strefy bd niewielkie (gdy bd lepiej dopasowane), ale liczba stref moe wzrosn. Dodatkowo w polu Widoczno znajduj si pola wyboru, ktrych wczenie powoduje wywietlanie si na ekranie: map, wartoci, opisw oraz gwnego kierunku zbrojenia. ; jej nacinicie pozwala na podanie wartoci lub W polu Widoczno znajduje si rwnie ikona opisu mapy dla wskazanych punktw (UWAGA: opcje wartoci i/lub opis musz by wczone). Ponowne nacinicie tej ikony przedstawia wartoci/opisy mapy dla wszystkich punktw. Opcje znajdujce si na zakadce Przebicie pozwalaj na analiz przebicia w pytach od obcie siami skupionymi oraz od si reakcji podpr pyty.
strona: 347
Opcje znajdujce si na zakadce Przebicie umoliwiaj: przegldanie i definiowanie punktw weryfikacji przebicia grupowanie punktw weryfikacji (ujednolicenie geometrii) nadawanie podporom (supom) charakterystyk geometrycznych gowicy przegldanie wynikw oblicze przebicia. Przegldanie i dodawanie wasnego punktu weryfikacji przebicia Jeeli w konstrukcji zostay zdefiniowane podpory punktowe, to s one automatycznie wpisywane na list punktw i oznaczane liter S z kolejnymi numerami porzdkowymi. Dla kadego typu podpr moemy odczyta: wsprzdne w polu Pooenie numer wza, do ktrego jest przypisana podpora (w polu Numer wza) maksymaln warto reakcji podpory w polu Maksymalna sia przebijajca geometri podpory o ile taka zostaa zdefiniowana podczas definicji podpory w oknie dialogowym Zaawansowane. Aby wywietli dane dotyczce wybranego punktu weryfikacji, naley wyselekcjonowa tylko jego nazw znajdujc si na licie punktw. Niezalenie od podpr moemy zdefiniowa wasne punkty weryfikacji. Aby zdefiniowa nowy punkt weryfikacji, naley w polu Punkty weryfikacji nacisn klawisz Nowy. Za kadym razem po wykonaniu tej czynnoci do listy z punktami weryfikacji dopisywany jest punkt
strona: 348
weryfikacji oznaczony liter P i kolejnym numerem porzdkowym. Po wyborze punktu weryfikacji aktywne staj si pola umoliwiajce definicj pooenia punktu, geometrii obcienia oraz wartoci siy przebijajcej. Wartoci te s na bieco zapisywane (nie wymagana jest adna dodatkowa czynno, aby je zatwierdzi). Aby usun dodany punkt weryfikacji, naley go wyselekcjonowa i nacisn klawisz Usu. Nie mona usun punktw, ktre s podporami zdefiniowanymi w geometrii konstrukcji (oznaczonych liter S). Gowice podpr (supw) Program pozwala na zdefiniowanie gowic nad podporami (supami), ktre uwzgldniane bd w obliczeniach przebicia. Aby tego dokona, naley wczy opcj Gowica (dostpne bd pola z wymiarami) i okreli wymiary gowicy. Dla gowicy na podporze prostoktnej s to dugoci bokw gowicy w punkcie styku z powierzchni pyty (oznaczone literami a i b) oraz wysoko gowicy oznaczona liter h. Dla gowic nad podporami okrgymi jest to: rednica gowicy d i wysoko gowicy h (w przypadku gowicy okrgej) lub dugoci bokw gowicy (oznaczone literami a i b) - w przypadku gowicy prostoktnej. W przypadku, gdy podpora naley do grupy, gowica jest nadawana wszystkim elementom tej grupy. Grupowanie punktw Zarwno dodatkowe punkty weryfikacji, jak rwnie podpory, mog by grupowane w celu atwiejszej modyfikacji geometrii. Punkty mona grupowa rcznie poprzez selekcj na licie nazw i nacinicie klawisza >; moliwe jest rwnie automatyczne grupowanie wszystkich podpr: naley nacisn klawisz >>. Dodatkowe punkty weryfikacji mona grupowa, jeeli posiadaj ten sam typ geometrii. W przypadku podpr wymagana jest rwnie zgodno wymiarw podpory. Jeeli warunki na zgodno wymiarw podpory nie s spenione, punkty weryfikacji lub podpory, ktre nie s zgodne z pierwszym na licie zostan z niej usunite w chwili zatwierdzania grupy. Gdy grupujemy punkty o rnych wymiarach, wartoci wymiarw s przyjmowane na podstawie pierwszego zdefiniowanego w grupie punktu. Dodanie do grupy nowego punktu powoduje automatycznie zmian jego wymiarw na zgodne z wymiarami grupy. Analogicznie wyglda grupowanie podpr o rnych wymiarach gowicy. Po zdefiniowaniu grupy jakakolwiek zmiana dla dowolnego skadnika grupy odnosi si do caej grupy i jest na bieco modyfikowana. Prezentacja wynikw oblicze W tabeli prezentujcej wyniki analizy przebicia dla kadego punktu weryfikacji przedstawiane s nastpujce wartoci: dopuszczalna sia przebijajca obliczona przez program wedug odpowiednich zapisw normowych uoglniona obliczeniowa sia wymiarujca okrelona w polu Maksymalna sia przebijajca dla dodatkowych punktw weryfikacji lub odczytana z wynikw oblicze MES dla podpr obwd krytyczny obliczony na podstawie wymaga normowych zbrojenie, na ktre skada si: zasig zbrojenia od rodka supa w dwch kierunkach prostopadych L1 i L2 obwd strefy zbrojenia (jeli jest wymagany) cakowita powierzchnia zbrojenia liczba i rednica prtw wyliczona na podstawie cakowitej powierzchni i ustawie w opcjach na przebicie wspczynnik bezpieczestwa bdcy stosunkiem maksymalnej siy przebijajcej do dopuszczalnej siy przebijajcej. Wyniki analizy przebicia dla poszczeglnych punktw s prezentowane kolorem odpowiadajcym rezultatowi oblicze: kolorem niebieskim dla punktw speniajcych warunki na przebicie i nie wymagajcych zbrojenia kolorem zielonym dla punktw speniajcych warunki na przebicie i wymagajcych zbrojenia kolorem czerwonym dla punktw nie speniajcych warunkw na przebicie pomimo zastosowania zbrojenia.
strona: 349
Obwd krytyczny jest prezentowany w postaci graficznej na ekranie Pyty - przebicie w postaci zielonej linii wok supw. Zasig zbrojenia na przebicie jest prezentowany w postaci graficznej na rysunku wykonawczym pyty (deskowanie). Na zakadce Przebicie mog znajdowa si dodatkowe opcje; zaley to od wybranej normy wymiarowania konstrukcji elbetowych. Norma ACI Po wybraniu tej normy w powyszym oknie dialogowym dostpna jest rwnie opcja Typ, ktra dla kadej podpory okrela jej pooenie: wewntrz pyty, na krawdzi pyty lub w narou pyty. Typ podpory jest wykorzystywany podczas obliczania dopuszczalnej siy przebijajcej [ACI 318-99 11.12.2.2]. Norma EC2 Po wybraniu tej normy w powyszym oknie dialogowym dostpna jest rwnie opcja . Dla kadej podpory parametr okrela pooenie podpory: wewntrz pyty, na krawdzi pyty lub w narou pyty. Warto tego parametru jest wykorzystywana podczas obliczania siy przebijajcej [ENV 1992-1-1 EC2 4.3.4.3]. Po zakoczeniu oblicze zbrojenia rzeczywistego pyty mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki obliczeniowej (opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu Robot zawierajcy dane wymiarowanej pyty oraz uzyskane wyniki oblicze i wymiarowania. uruchomiony zostanie ekran Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki w menu lub naciniciu ikony programu Robot RYSUNKI WYKONAWCZE, na ktrym prezentowany bdzie rysunek wykonawczy obliczonej i zwymiarowanej pyty. Rysunek wykonawczy pyty bdzie przedstawiany na ekranie w postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5). Poniej przedstawiona zostanie analityczna metoda wyznaczania powierzchni zbrojenia pyt i powok wykorzystana w programie Robot. Opiera si ona na koncepcji zaprezentowanej w artykule [A.Capra, J-F. Maury - Calcul automatique du ferrailage optimal des plaques et coques en beton arme, Annales de lInstitut Technique du Batiment et des Travaux Publics, No.367, Decembre 1978]. Procedura oblicze bazuje na podstawowym zaoeniu, e majc podane wartoci zbrojenia Ax, Ay, odpowiadajce dwm prostopadym kierunkom x i y mona przyj zastpcze zbrojenie w dowolnym kierunku n wedug wzoru: gdzie: = ( x, n) . Poniewa wartoci si przekrojowych (momentw i si membranowych) Mn, Nn mona uzyska z wzorw transformacyjnych:
Warunek poprawnego zbrojenia, a wic takiego jakie jest w stanie przenie siy wewntrzne dla dowolnie wskazanego przekroju mona zapisa w formie nierwnoci: gdzie funkcja ( M n , N n ) oznacza warto zbrojenia potrzebn do przeniesienia si obliczonych w kierunku n - Mn, Nn. Nierwno: wyznacza na paszczynie (Ax, Ay) obszar dopuszczalnych wartoci zbrojenia Ax, Ay (ppaszczyzn). Wyznaczajc taki obszar dla dostatecznie gstego wyboru kierunkw n (program zakada kontrol co 10 ) otrzymuje si obszar dopuszczalnych wartoci Ax, Ay. Zbrojenie przyjte przez program jest zbrojeniem minimalnym (dajcym minimaln sum powierzchni Ax+Ay).
strona: 350
W przypadku gdy typ konstrukcji lub wybr opcji obliczeniowych spowoduje redukcj zestawu si wewntrznych, wyznaczanie zbrojenia odbywa si na podstawie: momentw Mn - konstrukcja pytowa lub opcja czyste zginanie w konstrukcji powokowej si membranowych Nn - konstrukcja paski stan naprenia lub opcja ciskanie/ rozciganie w konstrukcji powokowej penego zestawu si Mn, Nn - opcja zginanie + ciskanie rozciganie w konstrukcji powokowej.
Naley zwrci jeszcze uwag, e w przypadku obliczania zbrojenia jednokierunkowego, metoda analityczna ogranicza si do obliczania zbrojenia wycznie na kierunku zbrojenia gwnego bez podziau na n kierunkw. Oznacza to, e pyta jest wymiarowana jedynie na zestaw si Mxx i Nxx. W programie Robot mona wykorzystywa rwnie metod Wooda-Armera (dodatek do normy europejskiej [ENV 1992-1-1 EC2 Design of Concrete Structures - Appendix 2, point A.2.8 Reinforcement in Slabs]). Autorami koncepcji wyznaczania rwnowanych momentw s Wood i Armer. Szczegy mona znale np. w [R.H.Wood - The reinforcement of slabs in accordance with a pre-determined field of moments, Concrete, February 1968, August 1968 (correcpondence)]. Sposb oblicze W przypadku wyznaczania zbrojenia dla konstrukcji pytowej lub wczenia opcji wymiarowania panela na czyste zginanie w konstrukcji powokowej, obliczane s momenty wymiarujce zgodnie z metod zaproponowan przez Wooda i Armera (wzory podane s poniej). Dla wybranego kierunku x (i odpowiadajcego mu prostopadego kierunku y) obliczane s momenty wymiarujce M* dolne (dodatnie, powodujce gwne rozciganie po stronie spodw) i grne (ujemne, powodujce rozcigania po stronie wierzchniej). Oglny przepis jest nastpujcy. Wyznaczenie dolnych momentw Mxd*, Myd*: Mxd* = Mx + |Mxy| Myd* = My + |Mxy| Jeeli jednak Mx < -|Mxy| (czyli wyliczone Mxd* < 0) Mxd* = 0 Myd* = My + |Mxy2/Mx|. (*) Podobnie gdy My < -|Mxy| (czyli wyliczone Myd* < 0) Mxd* = Mx + |Mxy2/My| (*) (*) Myd* = 0 Jeeli ktrykolwiek z otrzymanych momentw Mxd*, Myd* jest mniejszy od zera naley przyj warto zerow (momenty wymiarujce przy rozciganiu grnych warstw wyznaczone s w dalszej czci). Wyznaczenie grnych momentw Mxg*, Myg*: Mxg* = Mx - |Mxy| Myg* = My - |Mxy| (*) Jeeli Mx > |Mxy| (czyli wyliczone Mxg* > 0) (*) Mxg* = 0 (*) Myg* = My - |Mxy2/Mx| Podobnie gdy My > |Mxy| (czyli wyliczone Myg* > 0) Mxg* = Mx - |Mxy2/My| Myg* = 0. Jeeli ktrykolwiek z otrzymanych momentw Mxg*, Myg* jest wikszy od zera, naley przyj warto zerow (momenty takie wymiaroway by dolne zbrojenia, co ju zagwarantoway nam wyliczone wczeniej momenty dolne Mxd*, Myd*) Analogicznie dla konstrukcji w paskim stanie naprenia lub przy wczonej opcji wymiarowania panela na ciskanie/ rozciganie w konstrukcji powokowej wyliczane s siy wymiarujce ze wzorw podanych poniej. Dla wybranego kierunku x (i odpowiadajcego mu prostopadego kierunku y) obliczane s siy wymiarujce N* rozcigajce (dodatnie, powodujce gwne rozciganie przekroju) i ciskajce (ujemne, powodujce ciskanie przekroju). Oglny przepis jest nastpujcy. Wyznaczenie rozcigajcych si Nxr*, Nyr*:
strona: 351
Nxr* = Nx + |Nxy| Nyr* = Ny + |Nxy| Jeeli jednak Nx < -|Nxy| (czyli wyliczone Nxd* < 0) Nxr* = 0 Nyr* = Ny + |Nxy*Nxy/Nx|. (*) Podobnie, gdy Ny < -|Nxy| (czyli wyliczone Nyr* < 0) Nxr* = Nx + |Nxy*Nxy/Ny| (*) Nyr* = 0 (*) Jeeli ktrakolwiek z otrzymanych si Nxd*, Nyd* jest mniejsza od zera, naley przyj warto zerow (siy wymiarujce przekrj przez ciskanie zbrojenia wyznaczone s w dalszej czci). Wyznaczenie ciskajcych si Nxs*, Nys*: Nxs* = Nx - |Nxy| Nys* = Ny - |Nxy| (*) Jeeli Nx > |Nxy| (czyli wyliczone Nxs* > 0) Nxs* = 0 (*) Nys* = Ny - |Nxy*Nxy/Nx| (*) Podobnie gdy Ny > |Nxy| (czyli wyliczone Nys* > 0) Nxs* = Nx - |Nxy*Nxy/Ny| Nys* = 0. Jeeli ktrakolwiek z otrzymanych si Nxs*, Nys* jest wiksza od zera, naley przyj warto zerow (siy takie wymiaruj przekrj przez rozciganie zbrojenia, co ju zagwarantoway nam wyliczone wczeniej siy rozcigajce Nxr*, Nyr*) Metoda NEN Metoda wymiarowania na podane momenty zastpcze jest metod normow normy holenderskiej NEN 6720 (p. 7.3.2). Sposb oblicze Algorytm jest uproszczeniem algorytmu Wooda i Armera. W przypadku wyznaczania zbrojenia dla konstrukcji pytowej lub wczenia opcji wymiarowania panela na czyste zginanie w konstrukcji powokowej, obliczane s momenty wymiarujce zgodnie z norm NEN (wzory podane s poniej). Wyznaczenie dolnych momentw Mxd*, Myd*: Mxd* = Mx + |Mxy| Myd* = My + |Mxy| Wyznaczenie grnych momentw Mxg*, Myg*: Mxg* = Mx - |Mxy| Myg* = My - |Mxy| Analogicznie dla konstrukcji w paskim stanie naprenia lub przy wczonej opcji wymiarowania panela na ciskanie/ rozciganie w konstrukcji powokowej wyliczane s siy wymiarujce ze wzorw podanych poniej. Wyznaczenie rozcigajcych si Nxr*, Nyr*: Nxr* = Nx + |Nxy| Nyr* = Ny + |Nxy| Wyznaczenie ciskajcych si Nxs*, Nys*: Nxs* = Nx - |Nxy| Nys* = Ny - |Nxy| W przypadku zoonego stanu napre (powoki z wczon opcj wymiarowania panela na zginanie + ciskanie/rozciganie), w ktrym wystpuj jednoczenie momenty gnce (Mxx, Mxy, Myy) oraz siy membranowe (Nxx Nxy, Nyy) nie ma opracowanego algorytmu uproszczonego. Poniewa jednak czsto zdarza si, e modelowane powoki pracuj w stanie prawie pytowym (przy niewielkich siach membranowych), dlatego pozostawiono moliwo oblicze momentw Mxd*, Myd* wedug opisanej metody, na ktre to momenty wymiarujce nakadane s siy podune Nxx, Nyy. Zoony stan napre Metody uproszczone stosowane w programie Robot pozwalaj na przyspieszenie oblicze w przypadku wystpienia czystego stanu gitnego (pyty, czyste zginanie) lub tarczowego (paski stan naprenia,
strona: 352
ciskanie/rozciganie). Dla stanu zoonego (powoki), w ktrym wystpuj dodatkowo siy bonowe (Nx Nxy, Ny) nie ma opracowanego algorytmu uproszczonego. Wydaje si e jedynym dopuszczalnym postpowaniem jest stosowanie podejcia analitycznego. Poniewa jednak czsto modelowane powoki pracuj w stanie pytowym (przy niewielkich siach membranowych) dlatego pozostawiono moliwo oblicze momentw wedug wybranej metody uproszczonej, na ktre to momenty wymiarujce nakadane s siy podune Nx, Ny. Wypada podkreli, e taki sposb dziaania jest usprawiedliwiony tylko dla stosunkowo niewielkich si membranowych i za jego uycie odpowiedzialno musi ponosi uytkownik. Porwnanie wymienionych metod W wykonanych testach rnice pomidzy wynikami zbrojenia midzy metod analityczn a metodami uproszczonymi nie sigay wicej ni 5% powierzchni zbrojenia (metody uproszczone daway nieco wiksze maksymalne zbrojenia). Metoda analityczna jest obliczeniowo najbardziej skomplikowan z metod obliczania zbrojenia w programie Robot. Czas oblicze metod analityczn (za wyjtkiem oblicze pyt jednokierunkowo zbrojonych) w porwnaniu z metodami Wood&Armer lub NEN moe si znacznie zwikszy (w zalenoci od konstrukcji czas wydua si od 100% do 500%).
strona: 353
7. BAZY PROFILI PRTW

W programie Robot uytkownik moe wykorzystywa kilka baz profili prtw. Wszystkie dane dotyczce geometrii profili s przechowywane w bazach standardowych profili prtw. Uytkownik moe je wykorzystywa poprzez podanie nazwy odpowiedniej bazy profili. Uytkownik moe rwnie zdefiniowa swj katalog profili, w ktrym przechowywane bd najczciej uywane przez niego profile. na ekranie Po wybraniu w menu programu Robot opcji Narzdzia / Bazy profili lub naciniciu ikony pojawia si przegldarka (dodatkowe okno) pokazana na poniszym rysunku suca do prezentacji informacji o profilach standardowych oraz dokonywania operacji na katalogach profili.
Wielko poszczeglnych czci przegldarki moe zosta dostosowana do potrzeb uytkownika. Tabela moe by rozdzielona za pomoc "spliterw" zarwno w pionie jak i poziomie. Pionowy "spliter" moe ). Pionowy podzia tabeli jest zosta uaktywniony w lewym dolnym rogu tabeli (pojawia si symbol zsynchronizowany, tzn. mona przeglda rne rekordy tej samej linii. Poziomy "spliter" moe zosta uaktywniony w prawym dolnym rogu tabeli (pojawia si symbol ). Poziomy podzia umoliwia niezalene przegldanie i porwnanie rnych linii w bazie. Przegldarka baz profili pokazana na powyszym rysunku jest podzielona na kilka czci: widok przekroju wybranego profilu, na ktrym prezentowane s podstawowe oznaczenia i wymiary okno dialogowe, w ktrym prezentowana jest lista wartoci podstawowych charakterystyk wybranego profilu (pole przekroju, momenty bezwadnoci, wskaniki wytrzymaoci, powierzchnia malowania, masa profilu) tabela, w ktrej prezentowane s wszystkie dane dotyczce profili prtw. W tabeli prezentowane s nastpujce informacje dotyczce profili: nazwa profilu podstawowe wymiary profilu (dim1, dim2, dim3) - w zalenoci od typu profilu wypeniona jest jedna kolumna (dim1, a w pozostaych wpisywana jest warto zerowa), dwie kolumny lub trzy kolumny typ ksztatu profilu
strona: 354
wszystkie dostpne wymiary i charakterystyki geometryczne przekroju (wymiary d_1, d_2, ..., kty a_1, a_2 s dodatkowymi parametrami geometrycznymi profilu natomiast wymiary P1_L, P1_T, P2_L, P2_T, P3_L, P3_T, P4_L, P4_T s wymiarami profilu krzyowego) symbol profilu - zawiera peny opis geometrii profilu, gdy profil nie jest standardowy cztery ostatnie kolumny tabeli zawieraj nastpujce informacje: cienkocienny (pojawienie si symbolu oznacza profil cienkocienny), materia (pojawienie si symbolu oznacza, e z profilem zdefiniowany zosta materia), opis materiau (zawiera peny opis materiaw w profilu), punkty (zawiera opis punktw charakterystycznych profilu).
Przegldarka baz profili umoliwia uytkownikowi: prezentacj wymiarw i charakterystyk profili znajdujcych si w wybranej bazie profili otwarcie nowego katalogu profili wybierajc w menu przegldarki komend Plik / Otwrz istniejc baz lub naciskajc ikon Otwrz zadeklarowanie nowej bazy profili kopiowanie profili pomidzy bazami. W programie Robot istnieje rwnie opcja suca do projektowania przez uytkownika wasnych profili prtw oraz oblicze charakterystyk tych profili. Opcja dostpna jest po wybraniu ekranu NARZDZIA/PROJEKTOWANIE PROFILI .
Podstawowymi funkcjami moduu Projektowanie profili s: umoliwienie graficznego definiowania przekroju poprzecznego prta obliczanie jego wielkoci geometrycznych i waonych (pola powierzchni, momentw bezwadnoci, pooenia rodka cikoci itp.) zapisanie przekroju wraz z obliczonymi wielkociami w bazie profili uytkownika. Definiowany profil prta penego moe by: przekrojem penym przekrojem cienkociennym. Przekroje pene (lite) mog by: przekrojem z otworami przekrojem jednorodnym lub kompozytowym przekrojem o prostych lub zakrzywionych odcinkach brzegu przekrojem wzitym z bazy i zmodyfikowanym w module Projektowanie profili. Aby zdefiniowa profil, naley: 1. graficznie okreli geometri przekroju poprzecznego 2. poda wasnoci fizyczne i stae materiaowe 3. przeprowadzi obliczenia 4. zapisa profil w bazie profili. Definiowany profil moe skada si z wieloktw, okrgw, prostoktw. Mog one by dowolnie modyfikowane przy pomocy opcji edycyjnych (translacja, obrt, symetria). Moliwe jest rwnie dokonanie standaryzacji nakadajcych si konturw profilu (stworzenie jednego konturu profilu z kilku utworzonych przez uytkownika). Istnieje moliwo tworzenia otworw lub profili skadajcych si z kilku czci majcych rne waciwoci materiaowe. Opcja Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Rezultaty umoliwia rozpoczcie oblicze charakterystyk geometrycznych zdefiniowanego profilu. Na ekranie pojawia si okno dialogowe Rezultaty, w ktrym prezentowane s wyniki oblicze charakterystyk profilu. W oknie graficznym prezentowane jest pooenie centralnego i gwnego ukadu wsprzdnych.
strona: 355
Dla profilu penego wyznaczane s nastpujce wielkoci geometryczne i waone: pole powierzchni profilu (AX) obwd profilu pooenie rodka cikoci w globalnym ukadzie wsprzdnych kty gwne - s to kty nachylenia pierwszej osi ukadu gwnego w stosunku do globalnego ukadu wsprzdnych momenty bezwadnoci i dewiacji wyznaczone w nastpujcych ukadach: centralnym, gwnym i dowolnym (IY, IZ, IYZ) promienie bezwadnoci (iY, iZ) wskaniki wytrzymaoci na cinanie (WY, WZ) wskaniki wytrzymaoci na zginanie (Wely, Welz) plastyczne wskaniki wytrzymaoci (WplY, WplZ) momenty statyczne (w dowolnym ukadzie wsprzdnych) (SY, SZ) moment bezwadnoci na skrcanie (tylko warto geometryczna) IX odlegoci najbardziej oddalonych wkien profilu od osi gwnych, centralnych wspczynniki sztywnoci cinania (zredukowane pole profilu na cinanie wykorzystywane podczas oblicze maksymalnych napre stycznych w belce) (AY, AZ). Plastyczne wskaniki wytrzymaoci wzgldem gwnych, centralnych osi profilu s obliczane przy pomocy wzorw podanych poniej.
Moment zginajcy wzgldem osi y lub z, ktry powoduje cakowite uplastycznienie przekroju, jest iloczynem wartoci plastycznego wskanika wytrzymaoci wzgldem osi y lub z i wartoci granicy s powierzchniami o rwnych polach, ktre powstaj w wyniku podziau linia obojtn plastycznoci. rwnolega do osi y. Przykadowe okno dialogowe otrzymane dla profilu penego prezentowane jest na poniszym rysunku.
strona: 356
Dla profilu cienkociennego wyznaczane s nastpujce wielkoci: pole powierzchni przekroju poprzecznego AX pooenie rodka cikoci (Y0, Z0) w globalnym ukadzie wsprzdnych uytkownika kt gwny (Alfa) - kt nachylenia pierwszej osi gwnej wzgldem dodatniego kierunku globalnej osi Y momenty bezwadnoci i dewiacji wyznaczone wzgldem osi globalnego ukadu uytkownika (IY, IZ, IYZ) oraz wzgldem gwnych, centralnych osi ( Iy, Iz ) wycinkowy moment bezwadnoci I , Iy , Iz odlegoci najbardziej oddalonych wkien profilu od osi gwnych, centralnych pooenie rodka zginania (Yc, Zc) w globalnym ukadzie wsprzdnych ciar na jednostk dugoci prta (CJ).
Przy obliczaniu wielkoci charakterystycznych geometrii przekrojw cienkociennych wykorzystywana jest metoda oparta na zaoeniu redukcji przekroju poprzecznego do linii rodkowej przekroju, kademu punktowi ktrej przypisana jest masa: m(s)=(s) (s)=1*(s), gdzie (s) jest gruboci cianki przekroju, natomiast s jest wsprzdn wycinkow na linii rodkowej. Cienkocienny przekrj poprzeczny jest traktowany jako jednowymiarowa figura i jest podzielony na dowoln, ale skoczon liczb odcinkw i/lub ukw.
strona: 357
Po zdefiniowaniu profilu istnieje moliwo zapisu profilu do bazy profili (do bazy uytkownika). Opcja dostpna jest na ekranie PROJEKTOWANIE PROFILI: z menu poprzez wybranie komendy: Plik / Zapisz do baz . z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
Aby zapisa profil do bazy, naley: poda nazw: maksymalnie cztery litery (UWAGA: niedozwolone jest uycie cyfr) poda wymiary charakteryzujce profil (liczby rzeczywiste okrelajce informacje o profilu): = w przypadku podawania jednego wymiaru naley poda Wymiar 1 = w przypadku definiowania dwch wymiarw naley poda: Wymiar 1 i Wymiar 3. Opcja Typ profilu pozwala zdefiniowa natur/rodzaj profilu; jest ona wykorzystywana podczas wymiarowania konstrukcji. Jednostki podawane w dolnej czci okna dialogowego dotycz typu profilu (podawane s w biecych jednostkach wymiarw przekroju). Opcja Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Notka obliczeniowa (dostpna po dokonaniu oblicze charakterystyk geometrycznych profilu) powoduje otwarcie edytora tekstowego, w ktrym znajdowa si bd dane dotyczce profilu i wyniki oblicze charakterystyk geometrycznych. UWAGA: Opis definicji profilu litego lub cienkociennego oraz oblicze charakterystyk profilu znajduje si w zaczniku podrcznika.
strona: 358
8. WYDRUKI
Tworzenie dokumentacji wykonywanego projektu jest bardzo wanym etapem pracy nad projektem. Z tego powodu program Robot daje uytkownikowi wiele moliwoci konfigurowania dokumentacji, tak aby odpowiadaa ona jego potrzebom.
8.1. Notki obliczeniowe

Program Robot zosta wyposaony w bogaty zestaw notek obliczeniowych, ktre generowane s na podstawie przygotowanych szablonw. Takie notki tworzone s po zakoczeniu instalacji, po obliczeniach konstrukcji oraz po wymiarowaniu elementw prtowych konstrukcji. Notki zawieraj wszelkie informacje dotyczce danych wpisanych przez uytkownika oraz (dotyczy to przede wszystkim notek obliczeniowych generowanych po wymiarowaniu konstrukcji) wynikw przeprowadzonych oblicze (wartoci si przekrojowych, elementy zbrojenia dla wymiarowania konstrukcji elbetowych, parametry poczenia dla weryfikacji pocze itp.). Parametry wydruku s okrelane w oknie dialogowym Ukad strony, ktry zosta opisany w rozdziale 8.3.
8.2. Kompozycja wydruku

Wydruk z dowolnego edytora graficznego moe nastpi po wybraniu opcji Plik / Drukuj. Spowoduje to wydruk zawartoci jedynie aktywnego edytora graficznego. Bardzo ciekaw opcj dostpn w programie Robot jest moliwo dowolnego komponowania wydruku przez uytkownika. Suy do tego: opcja Plik / Kompozycja wydruku znajdujca si w menu ikona Kompozycja wydruku .
Po jej wybraniu na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 359
Poniej zostay wymienione waniejsze opcje dostpne w oknie dialogowym Kompozycja wydruku: zapis w formacie *.sxw i otwarcie pliku za pomoc programu OpenOffice.org zapis w formacie *.doc i otwarcie pliku za pomoc programu MS Word zapis w formacie *.html i otwarcie przegldarki wstawianie dokumentw z innych programw w formacie *.rtf wyczanie poszczeglnych stron z wydruku (suy to temu, aby modyfikowa wydruk bez potrzeby usuwania elementu wydruku z kompozycji) sterowanie wydrukiem poszczeglnych stron przypisywanie do kolejnych elementw wydruku rnych szablonw ukadu strony opcjonalne powtarzanie nagwkw tabeli, jeli jest dzielona na wiele stron opcjonalne uwzgldnianie w numeracji i spisie treci stron wyczonych z wydruku. W tym oknie utworzone wczeniej obiekty przeznaczone do drukowania mog zosta skomponowane w jedn cao. Wydruk nie bdzie dotyczy jedynie zawartoci jednej tabeli, czy jednego edytora graficznego, ale obejmowa bdzie cao skomponowan przez uytkownika. Powysze okno dialogowe skada si z czterech zakadek: Standard - standardowy szablon zawierajcy podstawowe dane dotyczce konstrukcji (widok konstrukcji, dane o wzach, prtach, profilach i obcieniach), wyniki otrzymane w trakcie analizy konstrukcji (reakcje, przemieszczenia, siy wewntrzne, naprenia oraz wartoci wasne dla analizy dynamicznej) oraz informacje dotyczce wymiarowania/weryfikacji elementw konstrukcji stalowych (prty i poczenia) Zrzuty ekranu - zapis zawartoci "zrzuconych" przez uytkownika pl edycyjnych; zrzutu ekranu . Na mona dokona poprzez wybranie komendy menu Plik / Zrzu ekran lub nacinicie ikony ekranie pojawi si niewielkie okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku. Po naciniciu klawisza OK zawarto pola edycyjnego zapisywana jest pod podan nazw do lewego panelu (zakadka Zrzuty ekranu).
strona: 360
UWAGA:
Zawarto tabeli mona take "zrzuci" za wyjtkiem przypadku, gdy w tabeli wybrana jest zakadka Edycja.
W polu Uaktualnianie zrzutu dostpne s dwie opcje: Widok aktualizowany przy wydruku - wybranie tej opcji powoduje, e zrzut ekranu bdzie aktualizowany w dokumentacji po zmianach w modelu konstrukcji; taki widok jest generowany przed kadym wydrukiem lub podgldem i zawiera aktualn geometri, dane i rezultaty projektu Biecy widok (JPG) - wybranie tej opcji powoduje, e zrzut ekranu bdzie jedynie rysunkiem (w formacie *.jpg) wstawionym do dokumentacji, ktry nie bdzie aktualizowany po zmianach w modelu konstrukcji; taki widok zawiera dane i rezultaty, np. wykresy i mapy, zapisane w chwili zapisu zrzutu; jeli model konstrukcji zostanie zmieniony, to widok moe by nieaktualny (zrzut ekranu jako rysunek w formacie JPG ma t zalet, e jest zapisany jednokrotnie i nie jest ponownie generowany w chwili wydruku lub podgldu, co ma znaczenie podczas analizy rezultatw duych konstrukcji. Opcja Caa konstrukcja w polu Uaktualnianie zrzutu okrela, czy w przypadku zrzutu widoku caej konstrukcji, ma by ona uaktualniana o dodane pniej prty, panele lub obiekty. W przypadku zrzutw zawierajcych pewn selekcj obiektw, jest ona zawsze zachowywana na zrzuconym widoku. Jeli opcja Caa konstrukcja jest wczona, to w dokumentacji przygotowanej za pomoc opcji Kompozycja wydruku, automatycznie uaktualniony zostanie zrzut caej konstrukcji o wszystkie elementy. Wyczenie opcji Caa konstrukcja powoduje, e nowe elementy nie bd uwzgldniane w widoku konstrukcji. Naley tu podkreli, e zmiany geometrii w zakresie elementw zapisanych w widoku (np. usunicie elementw) s uaktualniane w przygotowanym wydruku. Szablony - zakadka umoliwiajca konfiguracj zestaww (kompozycji) wydrukw uytkownika, w tym rwnie zmian konfiguracji zestawu standardowego Wydruk uproszczony - zakadka umoliwiajca skomponowanie prostego wydruku obejmujcego dane oraz wyniki oblicze.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si kilka klawiszy umoliwiajcych: Ukad strony Podgld otwarcie okna dialogowego Ukad strony prezentacj zdefiniowanego wydruku
strona: 361
Drukuj Plik
rozpoczcie drukowania zdefiniowanego wydruku zoonego Zapisanie skadnikw zdefiniowanego wydruku zoonego do pliku zapis notki obliczeniowej w formacie *.htm i uruchomienie przegldarki zapis w formacie *.doc i uruchomienie notki w programie MS Word (UWAGA: program MS Word musi by zainstalowany na dysku); jeeli przy zapisie pojawia si ostrzeenie programu MS Visual Basic mwice, e makra nie s aktywne, naley wybra opcj Narzdzia / Makro / Zabezpieczenia z menu programu MS Word , a nastpnie zmieni Poziom zabezpiecze na niszy (przy czym, w przypadku redniego poziomu zabezpieczenia, program MS Word wywietla okno dialogowe o obecnoci makr w dokumencie i naley kadorazowo wyraa zgod na ich wczenie) zapis w formacie *.sxw i uruchomienie notki obliczeniowej w programie OpenOffice.org (UWAGA: program OpenOffice.org musi by zainstalowany na dysku) zamknicie okna dialogowego Kompozycja wydruku.
Zamknij
Jeeli nacinity zostanie klawisz Podgld, to na ekranie pojawi si podgld tworzonego wydruku. Dwie opcje znajdujce si w menu podgldu wydruku zasuguj na szersze omwienie. Mog by bardzo przydatne podczas tworzenia dokumentacji projektowanej konstrukcji. Po uruchomieniu podgldu kursor ). Jeeli myszki znajduje si trybie powikszania/pomniejszania (przedstawiany jest symbolem nacinity zostanie klawisz znajdujcy si w menu, to kursor znajdzie si w trybie selekcji i edycji. Gdy kursor znajduje si w tym trybie pracy, to dwukrotne nacinicie obiektu na podgldzie wydruku powoduje otwarcie okna umoliwiajcego edycj widoku konstrukcji lub tabeli. Jeeli uytkownik dokona zmian w widoku konstrukcji (np. dodanie nowego prta w konstrukcji) lub tabeli (np. dodanie nowej kolumny w tabeli) i nacinie klawisz Powrt do podgldu, to zmiana dokonana na widoku konstrukcji lub w tabeli zostanie automatycznie uwzgldniona na wydruku (podgldzie wydruku). Powrt do trybu w menu podgldu wydruku. powikszania/pomniejszania nastpuje po naciniciu klawisza Na kocu menu znajduj si klawisze Dokadny/Uproszczony. Umoliwiaj one wybr trybu uruchomienia podgldu wybranych elementw wydruku zoonego. Wybranie trybu uproszczonego skraca czas uruchamiania podgldu wydruku. W wydruku uproszczonym pokazywane jest jedynie rozmieszczenie elementw wydruku na stronie (w tabelach moe nie by wynikw oblicze). Podgld wydruku zawsze przedstawiany bdzie w trybie wybranym przez uytkownika w pasku narzdziowym.
8.2.1.
Zakadka Standard
Zakadka Standard okna dialogowego Kompozycja wydruku zostaa podzielona na dwie czci (panele): lewy i prawy. W lewym panelu prezentowane s przygotowane do wydruku obiekty (zawarto tego panelu zaley od wyboru zakadki), natomiast w prawym komponowany jest przez uytkownika wydruk caociowy z dostpnych w lewym panelu obiektw. Na zakadce Standard w lewym panelu znajduj si zdefiniowane standardowe informacje dotyczce danych i/lub wynikw oblicze konstrukcji, ktre zazwyczaj znajduj si w tworzonej dokumentacji projektowanej konstrukcji. Komponowanie wydruku polega na przenoszeniu obiektw z lewego panelu na prawy przy uyciu klawiszy Wszystko i Dodaj. Nacinicie klawisza Wszystko powoduje przeniesienie caej zawartoci lewego panelu do panelu prawego; nacinicie klawisza Dodaj powoduje dodanie do wydruku jedynie obiektu podwietlonego w lewym panelu. Poniej klawiszy Wszystko i Dodaj w rodkowej czci okna znajduje si klawisz Standard. Jeeli uytkownik skomponuje wydruk o postaci odpowiadajcej jego potrzebom i chciaby, aby wydruk by wydrukiem standardowym, to powinien nacisn klawisz Standard. Wszystkie elementy wydruku znajdujce si w prawym panelu zostan przeniesione do lewego panelu znajdujcego si na zakadce Standard. W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si rwnie klawisz Wstaw z pliku. Jego nacinicie pozwala na wczytanie dowolnego pliku do komponowanego wydruku. Moliwe jest wczytanie plikw w formacie *.rtf.
strona: 362
UWAGA:
Jeeli uytkownik zdefiniuje swoje standardowe elementy wydruku (to znaczy przeniesie elementy z prawego panela do panela lewego na zakadce Standard poprzez nacinicie klawisza Standard), to zostanie nadpisany standardowy ukad elementw znajdujcych si na zakadce Standard w lewym panelu dostarczany wraz z programem. Nie bdzie mona ju odzyska tego standardowego ukadu elementw.
Nad prawym panelem znajduje si may pasek narzdziowy, w ktrym znajduje si kilka ikon. Umoliwiaj one: usunicie z prawego panela wszystkich elementw wydruku zoonego zdefiniowanego do tej pory przez uytkownika usunicie z prawego panela wybranych elementw wydruku zoonego zdefiniowanego do tej pory przez uytkownika przesunicie wybranego elementu w wydruku zoonym o jeden poziom w gr przesunicie wybranego elementu w wydruku zoonym o jeden poziom w d wczenie wybranego elementu z listy do wydruku; status wydruku danego elementu z listy jest pokazywany na kocu linii elementu wydruku: brak symbolu oznacza, e element jest wczony do wydruku, a symbol , e jest wyczony z wydruku; nowe elementy wydruku dodawane s domylnie jako wczone wyczenie wybranego elementu z listy do wydruku; status wydruku danego elementu z listy jest pokazywany na kocu linii elementu wydruku: brak symbolu oznacza, e element jest wczony do wydruku, a symbol , e jest wyczony z wydruku. Inne zastosowanie tej opcji pozwala na uzyskanie niecigej numeracji wydruku; aby to osign, naley utworzy elementy wydruku (np. puste strony), a nastpnie wyczy je z wydruku przy wczonej opcji Uwzgldnij niedrukowalne strony w numeracji i spisie treci znajdujcej si w oknie dialogowym Definicja strony (zakadka Strona). uruchomienie podgldu wybranych elementw wydruku zoonego (jeeli w prawym panelu nie zostanie wybrany aden element, to podgld zostanie uruchomiony dla caego wydruku) uruchomienie podgldu wybranych elementw wydruku zoonego w trybie: uproszczonym lub dokadnym. Wybranie trybu uproszczonego skraca czas uruchamiania podgldu wydruku (UWAGA: w wydruku uproszczonym pokazywane jest jedynie rozmieszczenie elementw wydruku na stronie - np. w tabelach moe nie by wynikw oblicze) uruchomienie wydruku wybranych elementw wydruku zoonego (jeeli w prawym panelu nie zostanie wybrany aden element, to wydruk zostanie uruchomiony dla caoci wydruku zoonego).
), to obiekt Jeeli wczona jest opcja Wstaw znak podziau strony (oznaczona symbolem dodawany do prawego panelu bdzie rozpoczynany od nowej strony. Znak podziau strony moe by rwnie wstawiony przy pomocy komendy znajdujcej si w niewielkim menu kontekstowym (pokazanym na poniszym rysunku), ktre mona uzyska po naciniciu prawego klawisza myszki, gdy kursor znajduje si w prawym panelu okna. Ponadto w prezentowanym menu kontekstowym znajduje si kilka innych opcji umoliwiajcych: Wstaw pust stron dodanie w wydruku zoonym pustej strony przed (podwietlonym) obiektem znajdujcym si w prawym panelu wybranym
strona: 363
Notka przed -
uruchomienie edytora tekstowego systemu Robot, w ktrym mog by wpisane dla wybranego (podwietlonego) w prawym panelu obiektu stanowicego cz wydruku zoonego dodatkowe teksty mogce si pojawi przed drukowanym obiektem uruchomienie edytora tekstowego systemu Robot, w ktrym mog by wpisane dla wybranego (podwietlonego) w prawym panelu obiektu stanowicego cz wydruku zoonego dodatkowe teksty mogce si pojawi jako tytu obiektu w przypadku gdy duga tabela jest prezentowana na kilku stronach, przydatne jest powtrzenie nagwka tabeli na kadej stronie; po wczeniu opcji tytu tabeli jest wstawiany na kadej nowej stronie, na ktrej znajduje si tabela; opcja domylnie jest wyczona uruchomienie edytora tekstowego systemu Robot, w ktrym mog by wpisane dla wybranego (podwietlonego) w prawym panelu obiektu stanowicego cz wydruku zoonego dodatkowe teksty mogce si pojawi po drukowanym obiekcie. przypisywanie do kolejnych elementw wydruku szablonw strony zapisanych w oknie dialogowym Definicja strony; po wybraniu w menu kontekstowym nazwy szablonu jego nazwa jest wpisywana przed elementem (elementami) wydruku, ktre maj by drukowane przy pomocy tego szablonu; przykadowo (patrz rysunek poniej) w wydruku dane o obcieniach bd drukowane przy pomocy wzorca o nazwie szablon, a wartoci obcie klimatycznych przy pomocy wzorca o nazwie szablon nowy.
Tytu -
Powtarzaj tytu -
Notka po -
Szablon strony -
Domylnie w programie Robot dostpny jest szablon wydruku bez nazwy; ten szablon powinien by wykorzystywany, jeeli uytkownik nie zdefiniowa wasnych szablonw.
strona: 364
8.2.2.
Zakadka Zrzuty ekranu
Zakadka Zrzuty ekranu okna dialogowego Kompozycja wydruku jest podzielona na dwie czci (panele): lewy i prawy. W lewym panelu prezentowane s zapisane pod odpowiednimi nazwami zawartoci "zrzuconych" przez uytkownika widokw. Zrzut ekranu moe by wykonany po wybraniu komendy menu Plik / Zrzu ekran lub naciniciu ikony UWAGA: .
Zawarto tabeli mona take "zrzuci" za wyjtkiem przypadku, gdy w tabeli wybrana jest zakadka Edycja.
Prawy panel zawiera komponowany jest przez uytkownika wydruk caociowy z dostpnych w lewym panelu obiektw. Dodanie do wydruku zdefiniowanych zrzutw ekranu jest moliwe poprzez nacinicie Wszystko i Dodaj. Nacinicie klawisza Wszystko powoduje przeniesienie caej zawartoci lewego panelu do panelu prawego; nacinicie klawisza Dodaj powoduje dodanie do wydruku jedynie zrzutu ekranu podwietlonego w lewym panelu. Nad prawym panelem znajduje si may pasek narzdziowy, w ktrym znajduje si kilka ikon opisanych w poprzednim rozdziale. W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si rwnie klawisz Wstaw z pliku. Jego nacinicie pozwala na wczytanie dowolnego pliku do komponowanego wydruku. Moliwe jest wczytanie plikw w formacie *.rtf.
8.2.3.
Zakadka Szablony
Zakadka Szablony okna dialogowego Kompozycja wydruku zostaa podzielone na dwie czci (panele). W lewym panelu znajduj dostarczone razem z programem szablony caych wydrukw. Zawieraj one widoki/rysunki konstrukcji, tabele danych/rezultatw ustawione w odpowiedniej kolejnoci z wczon dla niektrych szablonw selekcj wzw lub prtw. Te predefiniowane szablony prezentowane s w lewym panelu kolorem niebieskim. Nie mona ich usun, cho mona je nadpisa. Jeeli uytkownik utworzy szablon o nazwie istniejcego predefiniowanego szablonu (nazwa szablonu zostanie zmieniona na czarn - jest to kolor prezentacji szablonw zdefiniowanych przez uytkownika), a nastpnie usunie przygotowany przez siebie szablon, to nazwa nie zostanie usunita (kolor zostanie zmieniony na niebieski) i przywrcona zostanie predefiniowana zawarto szablonu. W rodkowej czci okna dialogowego pojawiaj si klawisze: Nowy - nacinicie tego klawisza powoduje utworzenie nowej linii w polu Dostpne szablony, w ktrej moe zosta wpisana nazwa nowego szablonu wydruku dokumentacji. Po wpisaniu nazwy i naciniciu klawisza <Enter> w szablonie zapisane zostan wszystkie skadniki znajdujce si w prawym panelu okna dialogowego Wczytaj - nacinicie tego klawisza powoduje wczytanie do prawego panelu okna dialogowego wszystkich skadnikw zdefiniowanych w wybranym szablonie Zapisz - nacinicie tego klawisza powoduje zapisanie wszystkich skadnikw znajdujcych si w prawym panelu do szablonu o podanej nazwie. W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si rwnie klawisz Wstaw z pliku. Jego nacinicie pozwala na wczytanie dowolnego pliku do komponowanego wydruku. Moliwe jest wczytanie plikw w formacie *.rtf. Podczas wczytywania szablonu (po naciniciu klawisza Wczytaj) na ekranie pojawia si mae okno dialogowe. Jeeli opcja Standardowa czcionka tytuw skadnikw jest wyczona (jest to domylne ustawienie), to czcionka tytuw poszczeglnych skadnikw wydruku bd zgodne z czcionk ustawion we wczytywanym szablonie. Jeli ta opcja jest wczona, to tytuy bd pokazywane czcionk wybran w oknie dialogowym Preferencje. Jeeli opcja Zastp istniejce skadniki jest wczona (jest to domylne ustawienie), to elementy wybranego szablonu zostan umieszczone w wydruku, a dotychczasowe elementy wydruku zostan usunite. Jeeli ta opcja jest wyczona, to elementy wybranego szablonu zostan dopisane na kocu istniejcego wydruku.
strona: 365
8.2.4.
Zakadka Wydruk uproszczony
Po wybraniu zakadki Wydruk uproszczony okno dialogowe Kompozycja wydruku przybiera posta pokazan na poniszym rysunku.
Aby stworzony zosta szablon wydruku uproszczonego, naley: wybra wielkoci, ktre powinny znale si na wydruku zoonym dokona filtrowania wzw, prtw, przypadkw lub postaci, dla ktrych wydruk bdzie tworzony ewentualnie wczy sortowanie nacisn klawisz Zapisz model. Spowoduje to przejcie na zakadk Szablony okna dialogowego Kompozycja wydruku i umieszczenie wybranych elementw wydruku uproszczonego w prawym panelu. Okrelony przez uytkownika szablon wydruku uproszczonego moe zosta zapisany. Poszczeglne etapy tworzenia wydruku uproszczonego zostan omwione poniej. ETAP 1 W lewej czci okna dialogowego znajduj si wielkoci, ktre mog by umieszczone na wydruku. Do tych wielkoci nale: widok konstrukcji (dodanie zrzutu konstrukcji w rzucie 3D z wywietlonymi profilami), notka obliczeniowa (dodanie notki uproszczonej dostpnej z menu: Analiza / Raport z oblicze / Notka uproszczona), waciwoci profili (dodanie notki zawierajcej dokadne charakterystyki profili), charakterystyki (dodanie tabeli Charakterystyki ze wszystkimi jej zakadkami), wzy, prty, obmiar, obcienia, kombinacje, reakcje, przemieszczenia, siy i naprenia. Dla reakcji, przemieszcze, si i napre moliwe s trzy postaci wydruku tabeli: dla zakadki Wartoci, dla zakadki Obwiednia oraz dla zakadki Ekstrema globalne. W prawej czci okna dialogowego znajduj si dodatkowo dwie opcje: waciwoci projektu - wczenie opcji (patrz opis poniej) oznacza, e do wydruku dodana bdzie zawarto notki wedug danych okrelonych w opcji Plik / Waciwoci - Notka; nacinicie klawisza (...) znajdujcego si po prawej stronie opcji powoduje otwarcie okna dialogowego Waciwoci projektu
strona: 366
kombinacje normowe - wczenie opcji (patrz opis poniej) oznacza, e do wydruku dodana bdzie zawarto notki wedug danych okrelonych w opcji Obcienia / Kombinacje normowe - Wydruk; nacinicie klawisza (...) znajdujcego si po prawej stronie opcji powoduje otwarcie okna dialogowego Kombinacje normowe.
Z lewej strony wymienionych opcji znajduje si pole wyboru mwice, czy dana wielko ma znale si na wydruku uproszczonym, czy nie. Pole moe przyjmowa nastpujce stany: wielko nie bdzie zamieszczana na wydruku uproszczonym wielko bdzie umieszczana na wydruku uproszczonym dla penej selekcji wielko bdzie umieszczana na wydruku uproszczonym, ale z dokonan przez uytkownika selekcj wzw, prtw, przypadkw lub postaci. ETAP 2 znajdujce si po prawej Jeeli wybrana zostanie trzecia moliwo, to uyteczne stan si przyciski stronie wymienionych powyej wielkoci, ktre mog si znale na wydruku uproszczonym. Gdy wielko bdzie umieszczana na wydruku uproszczonym z dokonanym przez uytkownika filtrowaniem, to wczony jest odpowiedni przycisk oraz dostpne staj si pola edycyjne umoliwiajce wpisanie list wzw, prtw, przypadkw lub postaci. Filtrowanie wzw, prtw, przypadkw lub postaci, dla ktrych tworzony ma by wydruk zoony, jest moliwy na dwa sposoby: poprzez wpisanie w odpowiednim polu edycyjnym numerw wzw, prtw, przypadkw lub postaci drga poprzez nacinicie klawisza ; powoduje to otwarcie okna dialogowego Selekcja.
ETAP 3 Jeeli wczona jest opcja Sortowanie po, to wszystkie tabele dostpne na wydruku uproszczonym sortowane bd zgodnie z wybranym kryterium. W obecnej wersji programu dostpne jest jedynie sortowanie po zdefiniowanych grupach wzw lub prtw oraz przypadkach.
8.3. Ukad strony

Po wybraniu komendy Plik / Ukad strony lub naciniciu klawisza Ukad strony znajdujcego si w oknie dialogowym Kompozycja wydruku - kreator na ekranie pojawia si pokazane na poniszym rysunku okno dialogowe. Pozwala ono na okrelenie parametrw definiujcych ustawienia strony.
strona: 367
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Wybierz szablon. Na licie wyboru znajduj si dotychczas zdefiniowane szablony stron; wybranie szablonu powoduje ustawienie parametrw strony tak jak w wybranym pliku. Zdefiniowane szablony strony znajduj si rwnie w menu kontekstowym w oknie dialogowym Kompozycja wydruku. Nacinicie klawisza Zapisz powoduje zapisanie parametrw strony w pliku nazwie o podanej w polu Wybr szablonu. Nacinicie klawisza Usu powoduje usunicie aktualnie wybranego szablonu z listy dostpnych szablonw. Okno dialogowe skada si z czterech zakadek: Strona, Marginesy, Nagwki i Parametry. Po wybraniu zakadki Strona uytkownik ma moliwo zdefiniowania nastpujcych parametrw: rozmiar papieru (A4, Letter, itp.), orientacji (pionowa, pozioma) i numeru biecej strony. W dolnej czci okna dialogowego na zakadce Strona znajduje si opcja Uwzgldnij niedrukowane strony w numeracji i spisie treci. Jeeli uyta zostanie opcja wyczenia elementu z kompozycji wydruku (okno dialogowe Kompozycja wydruku), strony takie bd uwzgldnione w numeracji po wczeniu opcji Uwzgldnij niedrukowane strony w numeracji i spisie treci. Tytuy wyczonych elementw wydruku bd uwzgldnione w spisie treci, jeeli opcja jest wczona. Opcja jest domylnie wyczona. Na zakadce Marginesy okrelone mog zosta (podobnie jak w kadym edytorze tekstowym) marginesy: grny, dolny, lewy, prawy i margines pozostawiany na opraw oraz w jakiej odlegoci od krawdzi strony maj si rozpoczyna nagwki i stopki. Po wybraniu zakadki Nagwki uytkownik moe wybra czy na wydruku bd pojawiay si: strona tytuowa, nagwki, stopki i spis treci. Mona rwnie okreli form prezentowania na drukowanej stronie nagwka i stopki: bez adnych stopek i nagwkw, z lini oddzielajc nagwek i stopk od tekstu oraz prezentowanie nagwkw i stopek w obramowaniu (mona wybra obramowanie tylko stopki, tylko nagwka, tylko tekstu lub te czy obramowania wymienionych elementw). Naley tu doda, i system Robot zosta wyposaony w standardowe nagwki i stopki. Uytkownik moe je modyfikowa po naciniciu klawisza Edytuj przy odpowiednim elemencie (stopce, nagwku, stronie tytuowej). Otwarty zostanie edytor tekstowy systemu Robot, w ktrym moe by dokonana edycja stopki, nagwka lub strony tytuowej. Obok klawiszy Edytuj znajdujcych si przy opcjach Strona tytuowa, Nagwek, Stopka i Spis treci znajduj si klawisze Przywr. Ich nacinicie powoduje powrt do domylnej zawartoci plikw definiujcych odpowiednio: stron tytuow wydruku, nagwek, stopk i spis treci wydruku. Klawisz Przywr znajdujcy si w polu Obramowanie suy do powrotu do domylnych ustawie ramek wydruku.
strona: 368
Uytkownik ma moliwo zapisania wartoci parametrw okrelanych na zakadce Nagwki do pliku, aby w przyszoci mc w prosty sposb wykorzystywa swj zdefiniowany ukad nagwkw. Suy temu opcja Wybierz szablon. Umoliwia ono wybr zdefiniowanego przez uytkownika pliku z zapisanymi ustawieniami parametrw okrelonych na zakadce Nagwki. Zapis ustawie parametrw jest moliwy po wpisaniu nazwy w pole Wybierz szablon i naciniciu klawisza Zapisz. Usunicie wybranego szablonu z listy jest moliwe po jego wyselekcjonowaniu i naciniciu klawisza Usu. Zakadka Parametry zawiera wszystkie zdefiniowane w systemie zmienne i ich nazwy.
strona: 369
9. PRZYKADY
UWAGA: W poniszych przykadach zostaa przyjta nastpujca zasada oznaczania definicji pocztku i koca prta konstrukcji: przykadowo zapis (0,0,6) (8,0,6) oznacza, e pocztek prta znajduje si w wle o wsprzdnych x = 0.0, y = 0.0 i z = 6.0, natomiast koniec prta w wle o wsprzdnych x = 8.0, y = 0.0 i z = 6.0. Separatorem (ustawionym w systemie operacyjnym Windows) oddzielajcym kolejne wsprzdne jest w tym przypadku przecinek ,.
9.1. Przykad projektowania konstrukcji wykorzystaniem ekranw systemu Robot
prtowej
Ten przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej, stalowej ramy przestrzennej prezentowanej na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m) i (kN).
Kada z ram konstrukcji obciona zostanie czterema przypadkami obcienia, z ktrych trzy pokazano na poniszym rysunku.
PRZYPADEK 2
PRZYPADEK 3
PRZYPADEK 4
Podczas definiowania konstrukcji wykorzystywane bd nastpujce zasady: prezentacja dowolnej ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, { x } oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty uywane do oznaczenia kliknicia odpowiednio lewym lub prawym klawiszem myszki.
2009 Autodesk, Inc. All rights reserved
strona: 370
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (nacinij odpowiedni ikon lub wybierz komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale 2.1 podrcznika) naley wybra przedostatni ikon w pierwszym wierszu (Projektowanie ramy
przestrzennej) UWAGA:
. W przykadzie wykorzystano profile prtw z bazy profili RPLN_PRO (Katalog polskich profili - 2004). Ta baza profili musi by na pierwszym miejscu wrd dostpnych baz profili znajdujcych si w oknie dialogowym Preferencje zadania / Katalogi / Profile stalowe i drewniane.
9.1.1.
Definicja modelu konstrukcji

OPIS Z listy dostpnych ekranw systemu Robot naley wybra ekran PRTY Wybr charakterystyk prta UWAGA: Jeeli profil HEBS 340 nie jest dostpny na licie, naley nacisn klawisz () znajdujcy si na wysokoci pola Przekrj i w oknie dialogowym Nowy przekrj doda ten profil z bazy Rpln_pro do listy aktywnych profili Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji) Definicja dwch supw ramy
WYKONYWANA OPERACJA
Model konstrukcji / Prty LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Sup LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEBS 340
LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Wpisa wsprzdne: (0,0,0) (0,0,6), Dodaj (8,0,0) (8,0,6) Dodaj LKM w pole TYP PRTA w oknie Prt i wybr typu: Belka LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEBS 300 LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) (0,0,6) (8,0,6) Dodaj LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Podpory
Rozpoczcie definiowania belki i wybr jej charakterystyk UWAGA: Jeeli profil HEBS 300 nie jest dostpny na licie, naley nacisn klawisz () znajdujcy si na wysokoci pola Przekrj i w oknie dialogowym Nowy przekrj doda ten profil z bazy Rpln_pro do listy aktywnych profili Rozpoczcie definiowania belki w konstrukcji Definicja belki Wybr ekranu systemu definiowanie podpr Robot umoliwiajcego
strona: 371
W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Przej na ekran graficzny; trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wszystkie dolne wzy supw LKM w klawisz Zastosuj
Wybr typu podpory
Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji W polu Aktualna selekcja wyselekcjonowane wzy: 1 3 wpisane zostan
Wybrany typ podpory zostanie nadany w wyselekcjonowanych wzach konstrukcji; poniszy rysunek prezentuje dotychczas zdefiniowan konstrukcj Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot. UWAGA: Jeeli konstrukcja nie jest widoczna na ekranie, naley nacisn ikon Widok pocztkowy
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Start
CTRL+A Edycja / Edytuj / Lustro pionowe Graficznie ustaw pooenie pionowej osi symetrii w miejscu prawego supa (x = 8), LKM, Zamknij LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia LKM w klawisz Nowy znajdujcy si w oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w pole Natura Wiatr LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura Eksploatacyjne
Selekcja wszystkich prtw Odbicie lustrzane wybranych prtw Wykonanie symetrii osiowej wybranych prtw i zamknicie okna Symetria pionowa Wybr ekranu systemu Robot definiowanie obcie konstrukcji umoliwiajcego
Definicja przypadku obcienia o naturze: ciar wasny i standardowej nazwie STA1 Wybr natury przypadku obcienia: wiatr Definicja dwch przypadkw obcienia o naturze: wiatr i standardowych nazwach: WIATR1 i WIATR2 Wybr natury przypadku obcienia: eksploatacyjne
strona: 372
LKM w klawisz Nowy
Definicja przypadku obcienia o naturze: eksploatacyjne i standardowej nazwie EKSP1 W pierwszym rzdzie automatycznie zosta nadany ciar wasny na wszystkich prtach konstrukcji (na kierunku -Z)
LKM w drugie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 2. przypadku obcienia WIATR1 LKM w ssiednie pole w kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia siami wzowymi LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym grnego wza lewego supa (nr 2) LKM w pole w kolumnie "FX=" i wpisanie wartoci 100.0 LKM w trzecie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 3. przypadku obcienia WIATR2 LKM w pole kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym skrajnego, prawego supa (prt nr 4) LKM w pole w kolumnie "px=" i wpisanie wartoci -15.0 LKM w czwarte pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 4. przypadku obcienia EKSP1 LKM w pole kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym obu przse belki (prty nr 3 i 5)
Definicja obcie dziaajcych dla drugiego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr wzw, do ktrych przykadane bdzie obcienie siami wzowymi Wybr kierunku i wartoci obcienia si Definicja obcie dziaajcych dla trzeciego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne Wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego Definicja obcie dziaajcych dla czwartego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne UWAGA: 2 prty moemy jednoczenie wyselekcjonowa oknem lub kolejno wskazujc z wcinitym klawiszem CTRL wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego
LKM w pole w kolumnie "pz=" i wpisanie wartoci -20.0
strona: 373
LKM w dowolny punkt okna z widokiem konstrukcji CTRL + A Majc aktywne pole graficzne z modelem konstrukcji Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ) i wpisanie wsprzdnej {0,10,0} LKM w pole Liczba powtrze {1} Wykonaj, Zamknij Widok / Rzutowanie / 3d xyz LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Prty Selekcja wszystkich prtw konstrukcji (wyselekcjonowa je mona rwnie za pomoc okna) Otwarcie okna dialogowego Translacja
Definicja wektora translacji Definicja liczby przesunicia powtrze wykonywanej i operacji okna (patrz
Wykonanie translacji konstrukcji dialogowego Translacja
zamknicie konstrukcji
Wybr widoku aksonometrycznego rysunek poniej) Wybr ekranu systemu definiowanie prtw Robot
umoliwiajcego
LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Belka LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEBS 300 LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) (16,0,6) (16,10,6), Dodaj LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Prt LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu IPE 220
Wybr charakterystyk prta
Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji Definicja belki pomidzy wzami 6 i 12 konstrukcji Wybr charakterystyk prta UWAGA: Jeeli profil IPE 220 nie jest dostpny na licie, naley nacisn klawisz () znajdujcy si na wysokoci pola Przekrj i w oknie dialogowym Nowy przekrj doda ten profil z bazy Rpln_pro do listy aktywnych profili
strona: 374
LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) (16,0,6) (16,10,0), Dodaj (16,10,6) (16,0,0), Dodaj LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Start LKM w okno z widokiem konstrukcji Selekcja trzech ostatnio zdefiniowanych prtw (belki i ste) - przy wcinitym klawiszu CTRL naley klikn lewym klawiszem myszki w trzy prty Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ), {-8,0,0} LKM w pole Liczba powtrze {2} Wykonaj, Zamknij
Rozpoczcie definiowania ste Definicja ste Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji Definicja liczby przesunicia powtrze wykonywanej i zamknicie operacji okna
Wykonanie translacji prtw dialogowego Translacja
9.1.2.
Analiza konstrukcji
Rozpoczcie oblicze dla zdefiniowanej konstrukcji
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Rezultaty / Rezultaty
Wybr ekranu REZULTATY systemu Robot. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Wykresy i tabel prezentujc wartoci reakcji
9.1.3.
Analiza wynikw
Wybr prezentacji wynikw dla czwartego przypadku obcieniowego
Z grnego paska selekcji wybr 4: EKSP1 wybr zakadki Deformacja w oknie Wykresy wczenie opcji Deformacja
Wybr prezentacji deformacji konstrukcji dla wybranego przypadku obcieniowego
strona: 375
LKM w klawisz Zastosuj
Prezentacja deformacji konstrukcji (rysunek poniej); podobnie mona przedstawia wykresy innych wielkoci dostpnych w oknie dialogowym Wykresy
Wyczenie opcji Deformacja oknie dialogowym Wykresy, Zastosuj
LKM w tabeli Reakcje w pole z nazw kolumny Fz Format / Wyrwnywanie / Do rodka Format / Czcionka / Pogrubiona PKM w dowolnym miejscu tabeli reakcji Kolumny LKM w zakadk Podpory, wczenie opcji Kod podpory, OK
Kolumna Fz zostaje podwietlona Edycja prezentacji wynikw dla siy Fz Wywoanie na ekran menu kontekstowego Wybr opcji Kolumny, ktra powoduje otwarcie okna dialogowego do wyboru prezentowanych w tabeli wielkoci W tabeli pojawia si dodatkowa kolumna zawierajca kody zdefiniowanych dla konstrukcji podpr, przykadowo: bbbbbb oznacza utwierdzenie, bbbwww - przegub
9.1.4.
Wymiarowanie stali
Rozpoczcie wymiarowanie stalowych prtw konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Definicje i okno dialogowe Obliczenia Otwarcie okna dialogowego Selekcja prtw
Norma PN90/B-03200 LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Wymiarowanie / Wymiarowanie stali/aluminium LKM w klawisz Lista w wierszu Weryfikacja prtw w oknie Obliczenia W polu znajdujcym si nad klawiszem Poprzednia naley wpisa: 1do10, Zamknij
Wybr prtw, ktre bd weryfikowane
strona: 376
LKM w klawisz Lista w polu Obcienia w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko, Zamknij LKM w klawisz Obliczenia
Otwarcie okna dialogowego Selekcja przypadkw
Wybr wszystkich przypadkw obcieniowych Rozpoczcie wymiarowania wybranych prtw konstrukcji; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej
LKM w wiersz, w ktrym znajduj si wyniki skrcone dla prta nr 3 LKM w zakadk uproszczonych Wynikw
Otwarcie okna Wyniki dla wybranego prta Prezentacja wynikw wymiarowania prta numer 3; okno ma posta pokazan na poniszym rysunku
strona: 377
Zamknicie okien Wynikw Wynikw - weryfikacji prtw Zapisz
i Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze
9.1.5.
Wymiarowanie pocze stalowych

Rozpoczcie wymiarowania pocze stalowych w konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: okno dialogowe Inspektor obiektw (Poczenia stalowe) i pole graficzne; w dolnej czci pola graficznego znajduj si cztery zakadki: Schemat, Widok 3D, Konstrukcja i Rezultaty. Wybr prezentacji konstrukcji w rzucie na paszczyzn zx (wsprzdna y jest przyjmowana jako 0)
Norma: PN-90/B-03200 LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Wymiarowanie / Poczenia
Przej na zakadk Konstrukcja i majc aktywne (podwietlone) pole graficzne z widokiem konstrukcji wybra z menu: Widok / Rzutowanie / zx Selekcja lewego, skrajnego supa i lewego przsa belki - przy wcinitym klawiszu CTRL naley klikn lewym klawiszem myszki w wymienione prty
Wybr prtw, dla ktrych weryfikowane bdzie poczenie; wyselekcjonowane prty wskazano na poniszym rysunku strzakami
Poczenia / Nowe poczenie dla wybranych prtw
Zdefiniowanie poczenia pomidzy wybranymi prtami; w oknie dialogowym Definicja poczenia typu Belka - Sup pojawia si kilka zakadek. Mona w nich zmienia poszczeglne parametry poczenia
strona: 378
Wybra opcj Poczenie spawane znajdujc si w oknie dialogowym Definicja poczenia typu Belka Sup (zakadka Geometria), Zastosuj, OK Poczenia / Obliczenia LKM w pole Lista znajdujce si w polu Przypadki obcieniowe Wpisanie 1do4 LKM w klawisz Obliczenia
Wybr typu definiowanego poczenia stalowego
Otwarcie okna dialogowego Obliczenia pocze Definicja przypadkw obcieniowych podczas weryfikacji poczenia uwzgldnianych
Wybr wszystkich przypadkw obcieniowych Rozpoczcie weryfikacji poczenia; wyniki skrcone prezentowane s w oknie dialogowym Inspektor obiektw, natomiast szczegowa notka obliczeniowa jest wywietlana na zakadce Rezultaty (ta zakadka jest dostpna dopiero po wykonaniu oblicze poczenia)
9.1.6.
Analiza napre
Rozpoczcie analizy napre konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Naprenia konstrukcji oraz tabel rezultatw Naprenia konstrukcji Wybr drugiego przypadku obcieniowego
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Rezultaty / Analiza napre konstrukcji Z grnego paska selekcji wybra drugi przypadek obcieniowy 2: WIATR1 Na zakadce Wykresy znajdujcej si w oknie dialogowym Naprenia konstrukcji wybra opcj Max znajdujc si w polu Mises Na zakadce Mapy - Deformacja wybra opcj Deformacja Zastosuj Bdc w oknie z widokiem konstrukcji Widok / Rzutowanie / 3d xyz Przej do tabeli Naprenia konstrukcji Widok / Widok dynamiczny 3D
Rozpoczcie oblicze i prezentacja wartoci napre na prtach konstrukcji (w tabeli pojawiaj si wartoci odpowiednich napre)
Wybranie aksonometrycznego widoku konstrukcji
Ustawienie widoku 3D pozwalajcego na prezentacj konstrukcji wraz z ksztatami profili i szczegowymi mapami napre na tych przekrojach (zdefiniowan konstrukcj wraz z wybranymi napreniami pokazano na rysunku poniej)
strona: 379
strona: 380
9.2. Przykad projektowania konstrukcji wykorzystania ekranw systemu Robot
prtowej
bez
Ten przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej ramy paskiej prezentowanej na poniszym rysunku. Rama skada si z ramy elbetowej i kratownicy wygenerowanej za pomoc biblioteki typowych konstrukcji dostpnych w systemie Robot. Jednostki danych: (m) i (kN).
Konstrukcja obciona zostanie picioma przypadkami obcienia, z ktrych cztery pokazano na poniszym rysunku.
PRZYPADEK 2
PRZYPADEK 3
PRZYPADEK 4
PRZYPADEK 5
strona: 381
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (nacinij odpowiedni ikon lub wybierz komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale
2.1 podrcznika) naley wybra pierwsz ikon (Projektowanie ramy paskiej) UWAGA:
W przykadzie wykorzystano profile prtw z bazy profili RPLN_PRO (Katalog polskich profili - 2004). Ta baza profili musi by na pierwszym miejscu wrd dostpnych baz profili znajdujcych si w oknie dialogowym Preferencje zadania / Katalogi / Profile stalowe i drewniane.
9.2.1.

OPIS Rozpoczcie definiowania osi konstrukcji; na ekranie pojawia si okno dialogowe Osie konstrukcji
WYKONYWANA OPERACJA
Na zakadce X: Pozycja: {0} Liczba powtrze: {4} Rozstaw: {6} Numeracja: 1, 2, 3 ... LKM w klawisz Wstaw LKM w zakadk Z Na zakadce Z: Pozycja: {0} Liczba powtrze: {3} Rozstaw: {3} Numeracja: A, B, C ... LKM w klawisz Wstaw LKM w klawisze: Zastosuj, Zamknij
Definicja parametrw pionowych osi konstrukcyjnych
Zdefiniowane zostay pionowe osie konstrukcji Rozpoczcie definiowania parametrw poziomych osi konstrukcyjnych Definicja parametrw poziomych osi konstrukcyjnych
Zdefiniowane zostay poziome osie konstrukcji Utworzenie zdefiniowanych osi konstrukcyjnych i zamknicie okna dialogowego Osie konstrukcji. Na ekranie pojawi si osie konstrukcji przedstawione na poniszym rysunku.
strona: 382
Definicja prtw konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj Wybr rodziny dwuteownikw, w polu Przekrj wybr profilu HEB 240 z bazy Rpln_pro Dodaj LKM w pole Typ profilu, wybr opcji Belka elbetowa, w polu Etykieta wpisanie B45x60 w polach b = 45 cm, h = 60 cm Dodaj, Zamknij Zamknij Definicja nowego przekroju z bazy Rpln_pro
Definicja przekroju belki elbetowej
Zamknicie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Prt
LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Sup elbetowy LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu S45x45 LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony)
Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji)
strona: 383
(0,0) (0,3), Dodaj (0,3) (0,6), Dodaj PKM w dowolny punkt okna z widokiem konstrukcji i wybr z menu kontekstowego komendy Zaznacz CTRL+A Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX,dZ), {6,0} LKM w pola Przyrost numeracji wzw, elementw {1} {1} LKM w pole Liczba powtrze {4} Wykonaj, Zamknij LKM w pole TYP PRTA w oknie Prt i wybr typu: Belka elbetowa LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu B45x60 LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) (0,3) (6,3), Dodaj (6,3) (12,3), Dodaj (12,3) (18,3), Dodaj (18,3) (24,3), Dodaj Widok / Wywietl Zakadka Prty wcz opcj Szkice Zastosuj, OK Zamknij
Definicja dwch pierwszych prtw lecych na linii konstrukcyjnej oznaczonej numerem 1 Otwarcie menu kontekstowego i przejcie w tryb selekcji; kursor myszy przyjmie posta apki Selekcja wszystkich prtw Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji i przyrostu numeracji wzw i prtw
Definicja liczby przesunicia
powtrze
wykonywanej
operacji
Wykonanie translacji supa i zamknicie okna dialogowego Translacja Rozpoczcie definiowania belek w konstrukcji i wybr ich charakterystyk
Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji Definicja belki elbetowej lecej na osi konstrukcyjnej oznaczonej liter B
Otwarcie okna dialogowego Wywietlenie atrybutw
Zamknicie okna dialogowego Prt
strona: 384
Definicja konstrukcji bibliotecznej Widok / Wywietl Zakadka Wzy wcz opcj Numery wzw Zastosuj, OK Otwarcie okna dialogowego Konstrukcje typowe rozpoczcie definiowania konstrukcji bibliotecznej i Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw
LKM (2 razy) w ikon (1 ikona w ostatnim rzdzie) Na zakadce Wymiary LKM w pole Dugo L {24} LKM w pole Wysoko H {3} LKM w pole Liczba pl {12} LKM w zakadk Wstaw LKM w pole Punkt wstawienia wybierz wze numer 3 wsprzdnych (0,0,6)
Wybr kratownicy trjktnej typu 1; na ekranie pojawia si okno dialogowe Wstawianie konstrukcji, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry kratownicy
Definicja dugoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja wysokoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja liczby kratownica pl, na ktre zostanie
rwnie
rwnie
podzielona
Definicja pocztkowego wza kratownicy o
strona: 385
LKM w klawisz Zastosuj, OK
Utworzenie zdefiniowanej kratownicy w odpowiednim miejscu w konstrukcji i zamknicie okna dialogowego Wstawianie konstrukcji. Zdefiniowana konstrukcja jest pokazana na poniszym rysunku.
Widok / Wywietl Zakadka Ulubione wycz opcj Numery wzw wycz opcj Szkice wycz opcj Osie konstrukcyjne Zastosuj, OK
Otwarcie okna dialogowego Wywietlenie atrybutw
Otwarcie okna dialogowego Przekroje LKM w pole Linie/prty, przej na okno graficzne i zaznaczy oknem wszystkie prty kratownicy LKM w profil HEB 240 z bazy Rpln_pro LKM w klawisz Zastosuj LKM w klawisz Tak Zamknij Wybr prtw kratownicy
Wybr profilu z bazy Rpln_pro, ktry bdzie nadawany wybranym prtom Nadanie profilu HEB 240 wszystkim prtom kratownicy Zaakceptowa sugesti dotyczc materiau Zamknicie okna dialogowego Przekroje
strona: 386
Geometria / Zwolnienia LKM w typ zwolnienia PrzegubUtwierdzenie LKM w pole Aktualna selekcja, przej na okno graficzne i wskaza najwyszy supek kratownicy (prt pomidzy wzami 9 i 29)
Otwarcie okna dialogowego Zwolnienie Wybr typu zwolnienia, ktry bdzie nadawany prtowi kratownicy Wybr prta kratownicy; UWAGA: Naley zwrci uwag na strzaki, ktre pojawiaj si na podwietlonym prcie kratownicy - strzaki przy wskazywaniu prta powinny wskazywa gr (istotny jest kierunek zwolnienia: w pierwszym wle pozostaje przegub, a w drugim nadawane jest utwierdzenie) Zamknicie okna dialogowego Zwolnienie
Zastosuj, Zamknij Definicja podpr
Otwarcie okna dialogowego Podpory LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Przej na pole graficzne; trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wszystkie dolne wzy supw W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) LKM w klawisz Zastosuj Zamknij Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji W polu Aktualna selekcja wyselekcjonowane wzy: 1 Do13K3 wpisane zostan
Wybr typu podpory
Wybrany typ podpory zostanie wyselekcjonowanych wzach konstrukcji Zamknicie okna dialogowego Podpory
nadany
Definicja przypadkw obcieniowych Otwarcie okna dialogowego Przypadki obcie LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura Eksploatacyjne LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura Wiatr Definicja przypadku obcienia o naturze: ciar wasny i standardowej nazwie STA1 Wybr natury przypadku obcienia: eksploatacyjne Definicja dwch przypadkw obcienia o naturze: eksploatacyjne i standardowych nazwach: EKSP1 i EKSP2 Wybr natury przypadku obcienia: wiatr
strona: 387
LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura nieg LKM w klawisz Nowy, Zamknij
Definicja przypadku obcienia standardowej nazwie WIATR1
naturze:
wiatr
Wybr natury przypadku obcienia: nieg Definicja przypadku obcienia o naturze: nieg i standardowej nazwie SN1 i zamknicie okna dialogowego Przypadki obcie
Definicja obcie dla utworzonych przypadkw Obcienia / Tabela obcie Otwarcie tabeli do definiowania obcie dziaajcych w zdefiniowanych przypadkach obcieniowych Zmniejszenie tabeli, aby mona byo graficznie definiowa obcienia; w przypadku przesonicia jednego okna przez inne, mona si midzy nimi przecza uywajc ikon z dolnego paska statutowego
, rozmieszczenie tabeli w dolnej czci ekranu w taki sposb, aby zajmowaa ca szeroko ekranu i aby widoczny by model definiowanej konstrukcji
Obcienie ciarem wszystkich prtw automatycznie LKM w drugie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 2. przypadku obcienia EKSP1 LKM w pole kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym belki betonowej (prty 11do14) LKM w pole w kolumnie "pz=" i wpisanie wartoci -60 LKM w trzecie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 3. przypadku obcienia EKSP2 LKM w pole w kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia trapezowego (2p)
wasnym (kierunek -Z) dla konstrukcji zostao nadanie
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne Wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego Definicja obcie dziaajcych dla trzeciego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
strona: 388
LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym pierwszego od lewej przsa belki betonowej (prt 11) LKM w pole w kolumnie "pz1=" i wpisanie wartoci -20 LKM w pole w kolumnie "pz2=" i wpisanie wartoci -24 LKM w czwarte pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 4. przypadku obcienia WIATR1 LKM w pole w kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym skrajnego lewego supa (prty: 1 i 2) LKM w pole w kolumnie "px=" i wpisanie wartoci 4.0 LKM w pite pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 5. przypadku obcienia SN1 LKM w pole w kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia siami wzowymi LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym wzw pasa grnego kratownicy (oprcz skrajnych wzw) - wzy 24do34 LKM w pole w kolumnie "FZ=" i wpisanie wartoci -0.25 Zamknicie tabeli obcie
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie trapezowe (mona rwnie od razu wpisa w to pole numer prta) Wybr kierunku i wartoci obcienia trapezowego
Definicja obcie dziaajcych dla czwartego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne Wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego Definicja obcie dziaajcych dla pitego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr wzw, do ktrych przykadane bdzie obcienie siami wzowymi
Wybr kierunku i wartoci obcienia
strona: 389
9.2.2.
Analiza konstrukcji
Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji do okrelania liczby miejsc po przecinku dla wybranych wielkoci Zwikszenie liczby miejsc po przecinku dla przemieszcze liniowych do 4 Zaakceptowanie przyjtych parametrw i zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Rozpoczcie oblicze dla zdefiniowanej konstrukcji
Narzdzia / Preferencje zadania Jednostki i formaty / Inne Zwikszenie liczby miejsc po przecinku dla przemieszcze liniowych do 4 OK
LKM w pole wyboru systemu Robot, Rezultaty / Rezultaty
ekranw
Wybr ekranu REZULTATY systemu Robot. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy przedstawione na poniszym rysunku czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Wykresy i tabel prezentujc wartoci reakcji
9.2.3.
wybr 2: EKSP1
Analiza wynikw
Wybr prezentacji obcieniowego wynikw dla drugiego przypadku
Wczenie opcji Moment My w oknie dialogowym Wykresy
Wybr prezentacji momentu zginajcego My
strona: 390
Prezentacja wykresu momentu zginajcego dla prtw konstrukcji (rysunek poniej). Podobnie mona przedstawia wykresy innych wielkoci dostpnych w oknie dialogowym Wykresy
Wyczenie opcji Moment My w oknie dialogowym Wykresy, Zastosuj Otwarcie tabeli z tabel przemieszcze LKM w zakadk Ekstrema globalne tabeli Przemieszczenia LKM w zakadk Wartoci PKM w tabeli przemieszcze Kolumny LKM w zakadk Oglne, wczenie opcji Wsprzdne, OK Wywoanie na ekran menu kontekstowego Wybr opcji Kolumny, ktra powoduje otwarcie okna dialogowego W tabeli pojawiaj si dwie dodatkowe zawierajce wsprzdne wzw konstrukcji kolumny Prezentacja maksymalnych i minimalnych przemieszcze otrzymanych w wzach konstrukcji (patrz rysunek poniej); s to ekstremalne przemieszczenia dla kadego kierunku
Zamknicie wzowych
tabeli
przemieszcze
strona: 391
9.2.4. Wymiarowanie belek elbetowych z uwzgldnieniem skrcania

Norma PN-B-03264 (2002) Bdc w polu graficznym PKM i w menu wybra opcj Zaznacz; wyselekcjonowa oknem cig belk elbetow Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie belek elbetowych Przypadki proste OK Wybr belki, ktra bdzie wymiarowana
Uruchomienie moduu umoliwiajcego wymiarowanie belki elbetowej; do tego moduu wczytane zostan dane dotyczce belki i uzyskane dla niej wyniki w obliczeniach statycznych konstrukcji W oknie dialogowym Wybr obcienia wybr opcji Przypadki proste. W przypadku polskiej normy przyjmowany jest jeszcze wspczynnik udziau obcie zmiennych dugotrwaych (1.0) Wybr widoku prezentujcego przekrj belki Otwarcie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Otwarcie okna dialogowego Opcje zaawansowane, uwzgldnienie w obliczeniach momentu skrcajcego; zamknicie okna dialogowego Opcje zaawansowane Zamknicie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Prezentacja graficzna i tabelaryczna otrzymanych wynikw (wykresw si poprzecznych dla rnych stanw granicznych i wykresw pl powierzchni zbrojenia na dugoci belki). UWAGA: Uruchomienie wymiarowania belki elbetowej nastpuje automatycznie Prezentacja graficzna i tabelaryczna otrzymanego zbrojenia w belce (patrz rysunek poniej)
LKM przej na widok Belka przekrj Analiza / Opcje obliczeniowe Na zakadce Oglne nacisn klawisz Zawansowane, a nastpnie wybra opcj Uwzgldnienie skrcania, OK OK LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Belki elbetowe / Belki - Wyniki
Belki elbetowe / Belki - Zbrojenie
strona: 392
Rezultaty / Rysunki Belki elbetowe / Belki - Zbrojenie Rezultaty / Notka obliczeniowa OK
Prezentacja rysunku wykonawczego pierwszego przsa zwymiarowanej belki Powrt do ekranu BELKI - ZBROJENIE Otwarcie okna dialogowego Notka obliczeniowa, w ktrym wybrane mog zosta skadniki notki obliczeniowej oraz uruchomienie edytora systemu Robot, w ktrym prezentowane s dane i wyniki oblicze belki notk
Zamknicie obliczeniow
edytora
9.2.5.
Wymiarowanie supw elbetowych

Z listy dostpnych ekranw systemu Robot naley wybra ekran START Wybr supa, ktry bdzie wymiarowany
Norma PN-B-03264 (2002)
Model konstrukcji / Start Bdc w polu graficznym PKM i w menu wybra opcj Zaznacz; wyselekcjonowa oknem skrajny lewy dolny sup (prt 1)
strona: 393
Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie supw betonowych Przypadki proste OK LKM przej przekrj na widok Sup -
Uruchomienie moduu umoliwiajcego wymiarowanie supa betonowego; do tego moduu wczytane zostan dane dotyczce supa i uzyskane dla niej wyniki w obliczeniach statycznych konstrukcji W oknie dialogowym Wybr obcienia wybr opcji Przypadki proste Wybr widoku prezentujcego przekrj supa. Otwarcie okna dialogowego Wzorzec zbrojenia Ustawienie parametrw zbrojenia, dialogowego Wzorzec zbrojenia zamknicie okna
Analiza / Parametry zbrojenia Na zakadce Prty gwne ustawi preferowan rednic prtw naronych 16, OK , LKM w klawisz Obliczenia LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Supy elbetowe / Supy - Wyniki
Rozpoczcie oblicze wymaganego zbrojenia zgodnie z przyjtymi parametrami Na ekranie monitora zostan przedstawione powierzchnie (krzywe) interakcji N-M, My-Mz
Otworzy menu kontekstowe, klikajc PKM w prawym ekranie graficznym, wybra opcj Wytenie przekroju
Otwarcie okna dialogowego Wytenie przekroju
strona: 394
Z listy dostpnych kombinacji znajdujcej si po lewej stronie okna dialogowego Wytenie przekroju wybra pierwsz kombinacj od gry
Przedstawienie przekroju supa z zaznaczon osi obojtn, stref ciskan i rozcigan wraz z odpowiednimi wspczynnikami bezpieczestwa dla wybranej kombinacji
Zamknij LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot: Supy elbetowe / Supy - Zbrojenie
Zamknicie okna dialogowego Wytenie przekroju Prezentacja graficzna i tabelaryczna otrzymanego zbrojenia w supie (patrz rysunek poniej)
strona: 395
9.2.6.
Wymiarowanie prtw elbetowych

Z listy dostpnych ekranw systemu Robot naley wybra ekran START Otwarcie okna dialogowego Obliczenia wg normy Norma PN-B-03264 (2002) Wybr prtw podlegajcych wymiarowaniu Wybr wszystkich przypadkw obcieniowych
Norma PN-B-03264 (2002)
Model konstrukcji / Start Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie prtw elbetowych / Obliczenia W polu Obliczenia dla prtw naley wpisa list prtw: 1do14 W polu Listy przypadkw (SGN) naley wpisa list przypadkw obcieniowych konstrukcji wykorzystywanych podczas wymiarowania: 1do5 W polu Obliczaj belki przyj parametry: obliczenia w 11 punktach LKM w klawisz Obliczaj
Okrelenie parametrw poszukiwania teoretycznej powierzchni zbrojenia dla wybranych prtw konstrukcji Rozpoczcie oblicze teoretycznej powierzchni zbrojenia dla wybranych prtw konstrukcji i przyjtych parametrw oblicze Wywietlenie okna z ostrzeeniami i bdami oblicze zbrojenia teoretycznego prtw Zamknicie okna dialogowego Obliczenia wg normy Norma PN-B-03264 (2002) Otwarcie tabeli Wyniki zbrojenia teoretycznego w prtach, w ktrej wywietlane bd wyniki oblicze zbrojenia teoretycznego w wybranych przekrojach prtw elbetowych
Zamknij w Raport z elbetowych Zamknij
oknie dialogowym oblicze prtw
Rezultaty / Zbrojenie / Zbrojenie prtw
Zamknicie tabeli Wyniki zbrojenia teoretycznego w prtach
strona: 396
9.3. Pyta elbetowa

Ten przykad przedstawia definicj i analiz prostej pyty elbetowej z otworem. Jednostki danych: (m) i (kN). Norma wymiarowania pyt elbetowych: PN-B-03264 (2002). Poniej przedstawiono krok po kroku wszystkie etapy tworzenia modelu pyty i obliczenia pyty. Zdefiniowano cztery przypadki obcienia (ciar wasny i trzy przypadki eksploatacyjne). Podczas definiowania konstrukcji wykorzystywane bd nastpujce zasady: prezentacja dowolnej ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, { x } oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty uywane do oznaczenia kliknicia odpowiednio lewym lub prawym klawiszem myszki.
2.1 podrcznika) naley wybra pierwsz ikon w drugim rzdzie (Projektowanie pyty)
9.3.1.
Definicja konturu
WYKONYWANA OPERACJA Widok / Siatka / Definiuj krok Dx = Dy =1.0 Zastosuj, Zamknij Geometria / Obiekty / Poliliniakontur LKM w opcj Polilinia w polu Metoda tworzenia Uywajc myszki zdefiniuj punkty o nastpujcych wsprzdnych w oknie graficznym: {-7, -5} {-7, 5} {7, 5} {7, -5} {-7, -5}
OPIS Otwarcie okna dialogowego Definicja kroku siatki Definicja kroku siatki na ekranie (rwny w obu kierunkach) Przyjcie zdefiniowanych parametrw i zamknicie okna dialogowego Definicja kroku siatki Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur
Wybr polilinii do definiowania konturu pyty Definicja konturu o ksztacie prostokta
strona: 397
{-4, 2} {-4, 0} {-1, 0} {-1, 2} {-4, 2} Zamknij
Definicja konturu o ksztacie prostokta. Kontur definiowany jest przez cztery wierzchoki (pity wierzchoek jest podany, aby zamkn kontur). Modeluje on wymiary otworu w pycie Zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur
Parametry siatki elementw skoczonych Narzdzia / Preferencje zadania / Parametry pracy W polu Rodzaj siatkowania wybierz opcj Uytkownika LKM w klawisz Modyfikacja LKM w opcj Dopuszczalne metody siatkowania / Siatkowanie zoone (Delaunay) W polu Generacja siatki / Podzia 1 i Podzia 2: wpisz {7} OK OK Otwarcie okna dialogowego parametrw np. siatkowania sucego do wyboru
Wybr typu siatkowania okrelonego przez uytkownika
Wybr metody Delaunaya
Definicja rozmiaru generowanej siatki powierzchniowych elementw skoczonych Akceptacja zmian i zamknicie okna dialogowego Opcje siatkowania Zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania i akceptacja dokonanych zmian
Waciwoci pyty Otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania gruboci pyty Definicja nowej gruboci powierzchniowych elementw skoczonych Na zakadce Jednorodne w polu Gr= wpisz warto { 35 } Definicja gruboci pyty; w polu Etykieta naley wpisa GR35
strona: 398
W polu Materia: wybierz { B30 } Dodaj i Zamknij
Wybr materiau: B30 Dodanie nowego typu gruboci (GR35) do listy zdefiniowanych typw gruboci i zamknicie okna dialogowego Nowa grubo Zamknicie okna dialogowego Gruboci ES
Zamknij Nadanie waciwoci pyty
Otwarcie okna dialogowego Panel LKM w opcj Typ obszaru: Otwr LKM w opcj Tworzenie poprzez/Punkt wewntrzny: LKM w punkt o wsprzdnych {-3, 1} w oknie graficznym LKM w opcj Typ obszaru: Panel LKM w klawisz znajdujcy si po prawej stronie opcji Zbrojenie, w polu Charakterystyki Na zakadce Oglne w polu Nazwa wpisa: Kierunek_X w polu Obliczenia zbrojenia dla powok / Typ wybra: zginanie+ciskanie/rozciganie w polu Kierunek zbrojenia gwnego wybra: Wzdu osi X Dodaj, Zamknij LKM w polu Charakterystyki w opcji Zbrojenie wybra: Kierunek_X Grubo wybra:GR35 Model wybra: Powoka LKM w opcj Tworzenie poprzez/Punkt wewntrzny: LKM w punkt o wsprzdnych {0,0} w oknie graficznym Zamknij Definicja konturu otworu Definicja konturu otworu. Wybr punktu znajdujcego si wewntrz otworu; po klikniciu w punkt np. o wsprzdnych (-3,1) kontur bdzie traktowany jako otwr Definicja panelu (wok zdefiniowanego otworu) Otwarcie okna dialogowego PN-B 03264 (2002) Parametry zbrojenia.
Definicja nowego typu zbrojenia pyty. Zamknicie okna dialogowego PN-B 03264 (2002) Parametry zbrojenia.
Wybr typu zbrojenia, obliczeniowego panela.
gruboci
(GR35)
modelu
Definicja konturu panela. Wybr punktu znajdujcego si wewntrz konturu, ale na zewntrz konturu otworu; po klikniciu w punkt np. o wsprzdnych (0,0) kontur bdzie traktowany jako kontur panela Zakoczenie definicji panela
strona: 399
Definicja podpr Analiza / Model obliczeniowy / Generacja Generacja siatki elementw skoczonych przyjtymi parametrami siatkowania Otwarcie okna dialogowego Podpory Definicja nowego typu podpory Zaawansowane Sztywne Sup Prostoktny b = 45, h = 45 OK W polu Etykieta wpisa Sup45x45, zablokowa wszystkie kierunki (UZ, RX, RY) Dodaj, Zamknij na zakadce Otwarcie okna dialogowego Definicja podpory zaawansowane do definicji podpory okrelanej przy pomocy wymiarw przekroju poprzecznego supa Wybr typu podpory - sup Definicja typu supa (prostoktny) i wymiarw przekroju poprzecznego supa Zamknicie okna zaawansowane dialogowego Definicja podpory zgodnie z
Podanie nazwy zdefiniowanego typu podpory
Dodanie nowego typu podpory (sup45x45) do listy dostpnych typw podpr i zamknicie okna dialogowego Definicja podpory Wybr typu podpory Wybr punktw, w ktrych definiowana bdzie podpora patrz poniszy rysunek. Numeracja wzw moe by rna po zakoczeniu generacji siatki elementw skoczonych. Naley wybra punkty narone P1, P2, P3, P4, tak jak to zostao pokazane na rysunku poniej
LKM w opcj Sup45x45 LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) LKM w pole edycyjne LKM w punkty P1, P2, P3, P4
strona: 400
Zastosuj, Zamknij
Definicja podpr w dialogowego Podpory
konstrukcji
zamknicie
okna
Definicja przypadkw obcienia Otwarcie okna dialogowego Przypadki obcie LKM w klawisz Nowy LKM w pole obcienie: Eksploatacyjne Natura i wybra Definicja ciaru wasnego o standardowej nazwie STA1 Wybr natury obcienia: eksploatacyjne
LKM w klawisz Nowy, LKM w klawisz Nowy, LKM w klawisz Nowy, Zamknij
Definicja trzech przypadkw obcienia eksploatacyjnego o standardowych nazwach: EKSP1, EKSP2 i EKSP3 oraz zamknicie okna dialogowego Przypadki obcie
Definicja obcie dla utworzonych przypadkw obcienia Wybr pierwszego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP1 Otwarcie okna dialogowego Obcienie Wybierz zakadk Powierzchnia Wybr obcienia powierzchniowego jednorodnego na konturze
wybr 2: EKSP1
Parametry obcienia, Z: {-0.5}
Definicja wartoci obcienia
strona: 401
LKM w pole Definicja konturu Zdefiniuj punkty o nastpujcych wsprzdnych: {-7, 1.5}; Dodaj {-4, 1.5}; Dodaj {-4, 0}; Dodaj {-7, 0}; Dodaj LKM w klawisz Dodaj znajdujcy si na dole okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur) Zastosuj
Definicja konturu o ksztacie prostokta, do ktrego przyoone bdzie obcienie
wybr 3: EKSP2 Wybierz zakadk Powierzchnia
Wybr drugiego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP2 Wybr obcienia liniowego 2p
Wartoci: P1, P2 Z: {-0.8, -0.8} Wsprzdne punktw A: {1, -5} B: {1, 5} Dodaj, Zastosuj
Definicja wartoci obcienia w dwch punktach (P1 i P2 pocztek i koniec odcinka do ktrego przykadane jest obcienie) oraz wsprzdnych tych punktw (A i B)
wybr 4: EKSP3 Wybierz zakadk Powierzchnia
Wybr trzeciego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP3 Wybr obcienia powierzchniowego 3p
Wartoci: P1, P2, P3 Z: {-5, -8, 2} Wsprzdne punktw A: {0.0, 5.0} B: {5.0, 5.0} C: {3.0, -5.0} LKM w klawisz Dodaj znajdujcy si na dole okna dialogowego Obcienie powierzchniowe 3P LKM w pole Zastosuj do {1}
Definicja wartoci obcienia dla caego panela, w oparciu o trzy wybrane punkty (P1, P2 i P3) oraz okrelenie wsprzdnych tych punktw (A, B i C)
Wybr panela, do ktrego przykadane bdzie obcienie
strona: 402
Zastosuj, Zamknij Obcienia / Kombinacje rczne LKM w pole Typ kombinacji i wybra: SGU LKM w pole eksploatacyjne OK W polu Wspczynnik wpisa auto LKM w oknie Lista przypadkw numer 2 Natura i wybra:
Zamknicie okna dialogowego Obcienie Definicja kombinacji Wybr kombinacji typu SGU Wybr natury kombinacji eksploatacyjne i zatwierdzenie typu
Definicja wspczynnika, ktry bdzie uyty dla wybranych przypadkw Podwietlenie numeru przypadku, ktry bdzie uyty w kombinacji Przeniesienie wybranego przypadku do panelu po prawej stronie
LKM w oknie Lista przypadkw numer 3
Podwietlenie numeru przypadku, ktry bdzie uyty w kombinacji Przeniesienie wybranego przypadku do panelu po prawej stronie
LKM w oknie Lista przypadkw numer 4
Podwietlenie numeru przypadku, ktry bdzie uyty w kombinacji Przeniesienie wybranego przypadku do panelu po prawej stronie
Zastosuj, Zamknij
Definicja kombinacji obcie dialogowego Kombinacje
zamknicie
okna
Wizualizacja utworzonych przypadkw obcienia Widok / Rzutowanie / 3D xyz Widok / Wywietl Obcienia / zakadka Wybr widoku aksonometrycznego Jeli nie s widoczne symbole obcie, w oknie Wywietlanie atrybutw moemy wczy ich wizualizacj Wczenie opcji prezentacji obcie w konstrukcji Przejcie na zakadk Panele/ES okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wyczenie opcji prezentacji elementw konstrukcji
LKM w opcj Symbole obcie Widok / Wywietl Panele/ES / zakadka
LKM w opcj Opis paneli, Elementy skoczone Zastosuj, OK
strona: 403
wybr 4: EKSP3
Wybr trzeciego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP3
wybr 3: EKSP2
Wybr drugiego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP2
wybr 2: EKSP1
Wybr pierwszego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP1
strona: 404
9.3.2. Analiza konstrukcji i prezentacja wynikw oblicze (mapy na przeciciach paneli)

Rozpoczcie oblicze dla zdefiniowanej konstrukcji LKM w pole umoliwiajce wybr ekranw programu Robot, Rezultaty / Rezultaty - mapy Wybr ekranu REZULTATY/REZULTATY - MAPY programu Robot. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci tak jak to pokazano na poniszym rysunku: okno graficzne z modelem konstrukcji oraz okno dialogowe Mapy Wybr pierwszego przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP1 Wybr przemieszczenia do prezentacji Wybr warstwy, dla ktrej prezentowane bd wyznaczone przemieszczenia
wybr 2: EKSP1 LKM w opcj Przemieszczenia-u, w w oknie dialogowym Mapy Przejcie na zakadk Parametry w oknie dialogowym Mapy i wybranie opcji rodkowa w polu Warstwa dla napre, Zastosuj
Przejcie na zakadk Szczegowe w oknie dialogowym Mapy i wyczenie prezentacji przemieszcze dla pyty, Zastosuj Model konstrukcji / Geometria Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
strona: 405
Rezultaty / Przecicia paneli
Otwarcie okna dialogowego Przecicia paneli umoliwiajcego tworzenie wykresw si wewntrznych i przemieszcze w powierzchniowych elementach skoczonych Wybr przemieszczenia do prezentacji Wybr sposobu definiowania paszczyzny przecicia
LKM w opcj Przemieszczenia - u,w na zakadce Szczegowe Na zakadce Definicja w oknie dialogowym Przecicia paneli, wybra opcj rwnolegle do osi Y, wpisa wsprzdne (1.00, -5.00) w polu poniej Przej na zakadk Parametry, a nastpnie w polu Warstwa dla napre wybra opcj rodkowa Na zakadce Wykresy wybra nastpujce opcje: karteczki w polu Opisy wykresw, kreskowe w polu Wypenianie oraz normalnie w polu Pooenie wykresw Zastosuj
Wybr warstwy, dla ktrej prezentowane przemieszczenia w wybranym przeciciu
bd
Wybr sposobu prezentacji wykresw na przeciciach konstrukcji
Wczenie prezentacji przemieszcze na przeciciach panelu (rysunek poniej); poniszy rysunek prezentuje dotychczas zdefiniowan konstrukcj UWAGA: Zwikszenie liczby miejsc znaczcych po przecinku moe by dokonane w menu grnym: Narzdzia / Preferencje zadania / Jednostki i formaty / Inne Wykorzystanie opcji pozwala na obejrzenie wykresu (w pocztkowym stanie wykres znajduje si pod pyt)
strona: 406
Przej na zakadk Przecicia i wyczy prezentacj wykresu na zdefiniowanym przeciciu (zniknie symbol ) Zastosuj, Zamknij
Wyczenie prezentacji wykresu na przeciciu przez pyt
Wyczenie prezentacji przemieszcze na przeciciu panelu i zamknicie okna dialogowego Przecicia paneli
9.3.3.
Obliczanie teoretycznych powierzchni zbrojenia

Przejcie na ekran programu Robot umoliwiajcego wyznaczenie teoretycznych powierzchni zbrojenia dla zdefiniowanej pyty. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: okno graficzne z modelem konstrukcji oraz dwa okna: Zbrojenie pyt i powok oraz Zbrojenia Obliczenia powierzchni teoretycznych odbywa si bd dla stanu granicznego nonoci uwzgldniajc wszystkie przypadki obcienia pyty Obliczenia powierzchni teoretycznych odbywa si bd dla stanu granicznego uytkowalnoci uwzgldniajc zdefiniowan kombinacj Wybr analitycznej zbrojenia metody obliczania powierzchni
Norma PN-B-03264 (2002) LKM w pole umoliwiajce wybr ekranw programu Robot: Pyty elbetowe / Pyty - zbrojenie teoretyczne LKM w pole SGN: w polu Listy przypadkw i wpisanie 1do4 w oknie Zbrojenie pyt i powok LKM w pole SGU: w polu Listy przypadkw i wpisanie 5 w oknie Zbrojenie pyt i powok LKM w pole Metoda i wybr metody analitycznej Wczenie opcji Redukcja si nad supami
Wczenie tej opcji oznacza, e dla elementw pytowych, ktre s podparte punktowo (np. przy pomocy typu podpory sup), wartoci momentw i napre w okolicach punktw podparcia s zastpowane redni wartoci z otoczenia tych podpr/supw Rozpoczcie oblicze powierzchni zdefiniowanej pyty (panelu nr 1) Wybr wielkoci do prezentacji zbrojenia dla
LKM w klawisz Oblicz w oknie Zbrojenie pyt i powok Po zakoczeniu oblicze LKM w opcj Powierzchnia A Y[-] w oknie dialogowym Zbrojenia Przejcie na zakadk Skala i wybr opcji Pena gama w polu Mapa kolorw LKM w klawisz Zastosuj w oknie Zbrojenia
Wybr rodzaju palety kolorw uywanej do prezentacji map zbrojenia Prezentacja powierzchni zbrojenia dla wybranej powierzchni i wybranego kierunku (mapa powierzchni zbrojenia jest pokazana na poniszym rysunku)
strona: 407
Wyczenie opcji Powierzchnia A Y[] w oknie dialogowym Zbrojenia LKM w klawisz Zastosuj
Wyczenie prezentacji map zbrojenia
Otwarcie tabeli z prezentacj wynikw dla obliczania teoretycznych powierzchni zbrojenia dla pyty PKM gdy kursor znajduje si w tabeli Wyniki zbrojenia Kolumny Wczenie dwch opcji w polu Zbrojenie teoretyczne: Rozstaw e X[-] i Rozstaw e X[+] OK Przejcie na zakadk Ekstrema globalne w tabeli Wyniki zbrojenia Zamknicie tabeli Wyniki zbrojenia Pojawienie si menu kontekstowego na ekranie Otwarcie okna dialogowego Wyniki zbrojenia Wybr wielkoci do prezentacji w tabeli
Zamknicie okna dialogowego Wyniki zbrojenia Prezentacja ekstremw globalnych powierzchni rozstaww zbrojenia uzyskanych dla projektowanej pyty i
strona: 408
9.3.4.
Obliczanie rzeczywistych powierzchni zbrojenia

Wybr pocztkowego ekranu programu Robot
Norma PN-B-03264 (2002) LKM w pole umoliwiajce wybr ekranw programu Robot: Model konstrukcji / Geometria Selekcja oknem caej pyty (pyta jest podwietlana)
Wybr pyty, dla ktrej przeprowadzone zostan obliczenia zbrojenia rzeczywistego UWAGA: W przypadku wikszej liczby paneli naley wybra te panele, dla ktrych ma by obliczone zbrojenie rzeczywiste Przejcie na ekran programu Robot umoliwiajcego definicj stref zbrojenia dla zdefiniowanej pyty. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: okno graficzne z modelem konstrukcji oraz okno: Zbrojenie pyt i powok Zaakceptowanie komunikatu o zwikszeniu teoretycznej powierzchni zbrojenia Wybranie prezentacji zbrojenia dolnego na kierunku X (zakadki znajduj si w lewym dolnym rogu ekranu) Otwarcie okna dialogowego Wzorzec zbrojenia
Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie paneli betonowych / Zbrojenie rzeczywiste
Tak
Wybranie opcji Prty
Na zakadce Oglne wybranie opcji Prty w grupie Sposb zbrojenia; oznacza to, e generowane zbrojenie pyty bdzie zbrojeniem tylko prtami zbrojeniowymi Zaakceptowanie dokonanego wyboru i zamknicie okna dialogowego Wzorzec zbrojenia Wyczenie prezentacji opisu mapy na ekranie
OK Na zakadce Mapy zbrojenia w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok w polu Widoczno wyczy opcj Opis W polu Parametry siatki w polach Dx i Dy wpisa 0,5 m, wybra rodzaj siatki: regularna i nacisn przycisk: Generacja
Wybr parametrw siatki i jej generacja
Otwarcie okna dialogowego Zestaw opcji obliczeniowych
strona: 409
Obliczenia Na zakadce Zginanie w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok w polu Definicja stref zbrojenia wybra opcj: Rczna LKM zaznaczy w tabeli pierwsz kolumn wiersza zawierajcego stref 1/1- (wiersz oznaczony zostanie kolorem czarnym), a nastpnie usun j klawiszem Delete Analogicznie usun stref 1/2Dla strefy 1/3- w kolumnie z menu rozwijalnego wybra rednic: 16.0 mm a nastpnie w kolumnie S wpisa: 10.0 cm
Rozpoczcie oblicze i generacji stref rzeczywistego pyty w trybie automatycznym
zbrojenia
Wybr trybu rcznego umoliwiajcego uytkownikowi zdefiniowanie wasnych stref zbrojenia rzeczywistego
Usunicie wybranych stref zbrojenia UWAGA: W przypadku usuwania zbrojenia we wszystkich kierunkach i strefach naley uy klawisza Usu zbrojenie znajdujcego si w dolnej czci okna dialogowego
Zmiana rednicy oraz rozstawu prtw zbrojenia dla strefy 1/3-. UWAGA: Usunicie wybranych stref oraz zmiana parametrw zbrojenia spowodowao, e zbrojenie dolne na kierunku X jest niewystarczajce. Jest to sygnalizowane kolorem czerwonym w tabeli w kolumnach: Ar (powierzchnia rzeczywista) i As (rnica midzy powierzchni teoretyczn a rzeczywist) Wybr mapy przedstawiajcej rnic pomidzy powierzchni teoretyczn, a rzeczywist zbrojenia.
Na zakadce Mapy zbrojenia w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok w polu Wyniki dla siatki prostoktw wybra opcj: As=Ar-At
strona: 410
Na zakadce Zginanie w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok w tabeli LKM zaznaczy wiersz , a oznaczony symbolem nastpnie klikn w pole Wsprzdne (kolor pola zmieni si na zielony) i graficznie wybra punkty: p1 ( -7.00 , 1.50) i p2 (-5.00 , 5.00) Dla strefy 1/29- w kolumnie z menu rozwijalnego wybra rednic: 16.0 mm a nastpnie w kolumnie S wpisa: 20.0 cm
Definicja strefy zbrojenia 1/29- w miejscach, w ktrych zbrojenie jest niewystarczajce. Miejsca te oznaczone s kolorem niebieskim na rysunku powyej
Definicja rednicy i rozstawu prtw dla strefy 1/29-
Wybr prezentacji zbrojenia dolnego na kierunku Y
strona: 411
LKM zaznaczy w tabeli pierwsz kolumn wiersza zawierajcego stref 1/4- (wiersz oznaczony zostanie kolorem czarnym), a nastpnie usun j klawiszem Delete Analogicznie usun strefy 1/5-, 1/6, 1/7-. Dla strefy 1/8- w kolumnie z menu rozwijalnego wybra rednic: 16.0 mm a nastpnie w kolumnie S wpisa: 20.0 cm LKM zaznaczy w tabeli wiersz oznaczony symbolem , a nastpnie klikn w pole Wsprzdne (kolor pola zmieni si na zielony) i graficznie wybra punkty: p1 ( -7.00 , -5.00) i p2 (0.00 , 2.50) Czynno powtrzy przy definicji dwch kolejnych stref o nastpujcych wsprzdnych: p1 ( 3.00 , -5.00) i p2 (7.00 , -3.00) p1 ( 3.00 , 3.00) i p2 (7.00 , 5.00) Dla stref 1/26-,1/27- i 1/28w kolumnie Strefa bazowa z menu rozwijalnego wybra: 1/8Dla stref 1/26-,1/27- i 1/28- klikn w kolumnie Dogszczenie strefy +n (pojawia si symbol ) a nastpnie z menu rozwijalnego wybra: 1: 10.0 Na zakadce Mapy zbrojenia w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok w polu Wyniki dla siatki prostoktw wybra opcj: Zbrojenie rzeczywiste Ar
Usunicie wybranych stref zbrojenia UWAGA: W przypadku usuwania zbrojenia we wszystkich kierunkach i strefach naley uy klawisza Usu zbrojenie znajdujcego si w dolnej czci okna dialogowego
Definicja rednicy i rozstawu prtw dla strefy 1/8-
Definicja stref zbrojenia 1/26-, 1/27-, i 1/28- w miejscach, w ktrych zbrojenie jest niewystarczajce. Miejsca te oznaczone s kolorem niebieskim na mapie zbrojenia (As=Ar-At)
Okrelenie strefy 1/8- jako strefy bazowej dla nowozdefiniowanych stref. Oznacza to, e prty strefy zalenej czyli 1/26-,1/27- i 1/28- rozmieszczane bd symetrycznie midzy prtami strefy bazowej czyli 1/8Definicja iloci oraz rozstawu prtw zbrojenia dla stref zalenych
Wybr zakadki z map przedstawiajc rzeczywist powierzchni zbrojenia. UWAGA: Aby zobaczy na mapie wybran stref, naley przej na zakadk Zginanie w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok, a nastpnie klikn w pierwsz kolumn tabeli wybranej strefy; wwczas wiersz zostanie oznaczony kolorem czarnym, a strefa ta na mapie zostanie podwietlona na rowo
strona: 412
Wybr prezentacji zbrojenia grnego na kierunku X Pole At w strefie 1/8+ jest podwietlone na to, co sygnalizuje, e strefa w tym miejscu nie jest potrzebna (pozostae strefy dostarczaj wymagan ilo zbrojenia). Strefa ta zostaa wygenerowana automatycznie, gdy jest ona wymagana ze wzgldw konstrukcyjnych na kierunku Y+ Weryfikacja Wybr prezentacji zbrojenia dolnego na kierunku X Zakadka Mapy zbrojenia w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok Wywietlenie ikon map sucych do prezentacji modyfikacji map zbrojenia, ugicia, zarysowania sztywnoci Wybr mapy ugi i sprawdzenie wartoci ugi / i
Otwarcie okna dialogowego weryfikacji
strona: 413
Weryfikacja ugi metod: z aktualizacj sztywnoci (MES) a nastpnie uaktywni pola Przemieszczenie (+) oraz Przemieszczenie (-) i wybra: 5:KOMB1 Oblicz W polu Wyniki dla ES w oknie dialogowym Zbrojenia pyt i powok uaktywnia si opcja Dla zweryfikowanego zbrojenia rzeczywistego. Porwna otrzymane wyniki z wartoci ugicia otrzymanego dla zbrojenia teoretycznego
Wybr metody weryfikacji oraz kombinacji, dla ktrej przeprowadzona zostanie weryfikacja
Rozpoczcie weryfikacji Porwnanie wartoci ugicia dla zweryfikowanego zbrojenia rzeczywistego z wartoci ugicia dla zbrojenia teoretycznego
Otwarcie okna dialogowego Zestaw opcji obliczeniowych Wybr opcji przejcia do ekranu Zbrojenia po obliczeniach Po zakoczeniu oblicze program automatycznie przejdzie do ekranu Robot: Pyty elbetowe / Pyty - zbrojenie. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: okno graficzne z modelem konstrukcji oraz okna: Prty zbrojeniowe i Pyta - tabela zbrojenia
strona: 414
Obliczenia
Rozpoczcie oblicze zbrojenia rzeczywistego pyty W celu prezentacji wybranego typu zbrojenia (gwnego, konstrukcyjnego lub zbrojenia otworw) naley klikn na jedn z zakadek, ktre znajduj si w lewym dolnym rogu ekranu graficznego. Standardowo program prezentuje wszystkie typy zbrojenia
strona: 415
9.4. Przykady definicji konstrukcji (opcje wycigania i przekrcania)

W niniejszym rozdziale przedstawionych zostanie kilka krtkich przykadw modelowania konstrukcji przestrzennych, podczas tworzenia ktrych wykorzystano opcje wycigania i przekrcania. Wszystkie prezentowane konstrukcje s definiowane jako powoka. Podczas definiowania konstrukcji wykorzystywane bd nastpujce zasady: prezentacja dowolnej ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, { x } oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty uywane do oznaczenia kliknicia odpowiednio lewym lub prawym klawiszem myszki.
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, naley uruchomi system Robot (nacisn odpowiedni ikon lub wybra komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale 2.1 podrcznika) naley wybra drug ikon w drugim wierszu (Projektowanie powoki)
9.4.1.
Silos
Ten przykad przedstawia definicj silosu, ktrego schematyczny rysunek przedstawiony jest na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m).
strona: 416
UWAGA:
W przykadzie wykorzystano profile prtw z bazy profili RPLN_PRO (Katalog polskich profili - 2004). Ta baza profili musi by na pierwszym miejscu wrd dostpnych baz profili znajdujcych si w oknie dialogowym Preferencje zadania / Katalogi / Profile stalowe i drewniane.
DEFINICJA KONSTRUKCJI 1. GEOMETRIA SILOSA WYKONYWANA OPERACJA Widok / Rzutowanie / XY Widok / Siatka / Definiuj krok Dx = Dy =1.0 Zastosuj, Zamknij Geometria / Obiekty / Poliliniakontur W czci okna dialogowego Metoda tworzenia wybra opcj Kontur Na ekranie graficznym zdefiniowa kwadrat o boku rwnym 2m o nastpujcych wierzchokach: (-1,-1,0), (-1,1,0), (1,1,0), (1,-1,0) zamykamy kontur ponownie wpisujc pierwsz wsprzdn (-1,1,0) Zamkn okno dialogowe Polilinia kontur Widok / Rzutowanie / 3d xyz Wybranie komendy z menu: Edycja / Modyfikacja podkonstrukcji / Modyfikacja obiektw Ustawi kursor w polu Obiekt, a nastpnie wskaza na ekranie graficznym zdefiniowany kwadrat Nacisn klawisz Wyciganie Nacisn klawisz modyfikacji obiektu Parametry Otwarcie okna modyfikacje dialogowego Obiekty operacje / Definicja kwadratu na podstawie ktrego tworzony bdzie silos Wybr paszczyzny pracy Otwarcie okna dialogowego Definicja kroku siatki Definicja kroku siatki na ekranie (rwny w obu kierunkach) Przyjcie zdefiniowanych parametrw i zamknicie okna dialogowego Definicja kroku siatki Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur, aby zdefiniowa kolejne skadowe konturu OPIS
Selekcja kwadratu (numer obiektu jest wpisywany do pola Obiekt) Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Definicja parametrw operacji wycigania
strona: 417
Zdefiniowa parametry wycigania: II do osi Z, dugo 5 m liczba podziaw = 5 wyczone opcje: przykrycie, dno Nacisn klawisz Zastosuj Nacisn klawisz Skalowanie Nacisn operacji klawisz Parametry
Parametry wycigania
Wykonanie operacji wycigania kwadratu dla zadanych parametrw Rozpoczcie definicji operacji na modyfikacji (wyciganiu) obiektu Definicja parametrw operacji na modyfikacji kwadratu Parametry skalowania na operacji wycigania
Zdefiniowa parametry skalowania: wspczynniki skali x=y=3 skala z=1 rodek skalowania (0,0,0) Nacisn klawisz Zastosuj Nacisn klawisz Wyciganie Nacisn klawisz modyfikacji obiektu Parametry
Wykonanie operacji skalowania na operacji wycigania kwadratu dla zadanych parametrw Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Definicja parametrw operacji wycigania Parametry wycigania
Zdefiniowa parametry wycigania: II do osi Z, dugo 10 m liczba podziaw = 10 wyczone opcje: przykrycie, dno Nacisn klawisz Zastosuj Zamkn okno dialogowe Obiekty operacje / modyfikacje
Wykonanie operacji wycigania kwadratu dla zadanych parametrw
Widok pocztkowy Otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania gruboci Wybra domyln grubo paneli GR_30BET W polu Panele wpisa wszystko Nacisn klawisz Zastosuj Wybr gruboci, ktra bdzie nadawana poszczeglnym elementom skadowym silosa Wybr wszystkich elementw silosa Nadanie domylnej gruboci wszystkim elementom silosa
strona: 418
Zamkn okno dialogowe Gruboci ES
2. KONSTRUKCJA WSPORCZA Otwarcie okna dialogowego Prt LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Belka elbetowa LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu B50x70 Zdefiniowa cztery prty: belka 1: pocz. (-3,-3,5), kon. (3,-3,5) belka 2: pocz. (3,-3,5), kon. (3,3,5) belka 3: pocz. (3,3,5), kon. (-3,3,5) belka 4: pocz. (-3,3,5), kon. (-3,-3,5) LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Sup LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEB 320 (jeli tego profilu nie ma na licie dostpnych profili, naley otworzy okno dialogowe Nowy przekrj - nacinicie klawisza - i wybra ten profil z bazy Rpln_pro) Zdefiniowa cztery supy stalowe o dugoci 10 m.: sup 1: pocz. (-3,-3,5), kon. (-3,-3,-5) sup 2: pocz. (3,-3,5), kon. (3,-3,-5) sup 3: pocz. (3,3,5), kon. (3,3,-5) sup 4: pocz. (-3,3,5), kon. (-3,3,-5) LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Prt LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEB 200 (jeli tego profilu nie ma na licie dostpnych profili, naley otworzy okno dialogowe Nowy przekrj - nacinicie klawisza - i wybra ten profil z bazy Rpln_pro) Definicja supw stalowych Wybr charakterystyk prta
Definicja belek elbetowych
strona: 419
Zdefiniowa cztery prty: belka 1: pocz.(-3,-3,-1), kon. (3,-3,-1) belka 2: pocz.(3,-3,-1), kon. (3,3,-1) belka 3: pocz.(3,3,-1), kon. (-3,3,-1) belka 4: pocz.(-3,3,-1), kon. (-3,-3,-1) LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Prt LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu IPE 100 (jeli tego profilu nie ma na licie dostpnych profili, naley otworzy okno dialogowe Nowy przekrj - nacinicie klawisza - i wybra ten profil z bazy Rpln_pro) Zdefiniowa stenia: 1: pocz.(-3,-3,5), kon. (3,-3,-1) 2: pocz. (3,-3,5), kon. (-3,-3,-1) Zdefiniowa stenia: 3: pocz.(3,-3,5), kon. (3,3,-1) 4: pocz. (3,3,5), kon. (3,-3,-1) Zamkn okno dialogowe Prt Wybra stenia 1 i 2 (oknem lub wskazujc kolejno z wcinitym klawiszem CTRL) Edycja / Edytuj / Przesu wektor translacji (0,6,0) Wykonaj PKM w okno z rys. konstrukcji, z menu kontekstowego wybra komend Zaznacz Wybra stenia 3 i 4 wektor przesunicia (-6,0,0) Wykonaj Zamkn Translacja okno dialogowe
Definicja rygla stalowego
Definicja ste
Definicja ste
Otwarcie okna dialogowego sucego do definicji translacji
Otwarcie okna dialogowego Podpory LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji
strona: 420
przej na pole graficzne; trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wszystkie dolne wzy supw W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) LKM w klawisz Zastosuj Zamknij Analiza / Generacja Model obliczeniowy /
Jeli nie s widoczne wszystkie wzy, mona obrci widok konstrukcji naciskajc jednoczenie klawisze CTRL+ALT+Z; obrt mona przerwa ruszajc myszk Wybr typu podpory
nadany
Utworzenie modelu obliczeniowego konstrukcji (siatka powierzchniowych elementw skoczonych)
strona: 421
9.4.2.
Chodnia kominowa
Ten przykad przedstawia definicj konstrukcji powokowej (chodni kominowej), ktrej schematyczny rysunek przedstawiony jest na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m).
WYKONYWANA OPERACJA Widok / Rzutowanie / ZX Geometria / Obiekty / uk Wybra metod definiowania uku: pocztek, koniec, rodek Na ekranie graficznym zdefiniowa nastpujcy uk: pocztek (-10,0,10) koniec (-10,0,-10) rodek (-7,0,0) Zastosuj, Zamknij CTRL + A Wybranie komendy z menu: Geometria / Obiekty / Przekrcanie Wybr paszczyzny pracy
OPIS
Otwarcie okna dialogowego uk, aby zdefiniowa kolejne skadowe konturu
Utworzenie zdefiniowanego dialogowego uk
uku
zamknicie
okna
Wybranie zdefiniowanego obiektw uku Otwarcie okna dialogowego Przekrcanie
strona: 422
Zdefiniowa parametry przekrcania: o: pocztek (0,0,0) koniec (0,0,10) kt obrotu 360 liczba podziaw 36 wyczone opcje: przykrycie, dno i nowy obiekt Zastosuj, Tak
Parametry przekrcania
Wykonanie operacji przekrcania obiektu, akceptacja komunikatu o ograniczeniach funkcji Przekrcanie dla obrotw o kt 360 stopni Zamknicie okna dialogowego Przekrcanie
Zamknij Widok / Rzutowanie / 3d xyz
Otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania gruboci Wybra domyln grubo paneli GR_30BET W polu Panele wpisa wszystko Nacisn klawisz Zastosuj Zamkn okno dialogowe Gruboci ES Widok / Wywietl Na zakadce Panele / ES wybra opcj: Grubo paneli Zastosuj, OK Zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Widok pocztkowy Otwarcie okna dialogowego Podpory Wybr zakadki Liniowe W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) Wybr graficznie dolnej linii (okrgu) konstrukcji Wybr typu podpory Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wybr gruboci, ktra bdzie nadawana poszczeglnym elementom skadowym konstrukcji Wybr wszystkich elementw konstrukcji Nadanie domylnej konstrukcji gruboci wszystkim elementom
Nadanie podpory utwierdzonej na dolnej krawdzi
strona: 423
Zamknij Analiza / Generacja Model obliczeniowy /
Zamknicie okna dialogowego Podpory Utworzenie modelu obliczeniowego konstrukcji (siatka powierzchniowych elementw skoczonych)
9.4.3.
Fragment rurocigu
Ten przykad przedstawia definicj fragmentu rurocigu, ktrego schematyczny rysunek przedstawiony jest na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m).
WYKONYWANA OPERACJA Widok / Rzutowanie / ZX Geometria / Obiekty / Okrg Wybr paszczyzny pracy
OPIS
Otwarcie okna dialogowego Okrg, aby zdefiniowa kolejne skadowe konturu
strona: 424
W czci okna dialogowego Metoda tworzenia wybra opcj rodek i promie Na ekranie graficznym zdefiniowa okrg o promieniu 1 m o rodku w punkcie (0,0,0) Zastosuj, Zamknij Widok / Rzutowanie / 3d xyz Wybranie komendy z menu: Edycja / Modyfikacja podkonstrukcji / Modyfikacja obiektw Ustawi kursor w polu Obiekt, a nastpnie wskaza na ekranie graficznym zdefiniowany okrg Nacisn klawisz Wyciganie Nacisn klawisz modyfikacji obiektu Parametry Otwarcie okna modyfikacje dialogowego Obiekty operacje / Definicja okrgu na podstawie ktrego tworzony bdzie rurocig Utworzenie okrgu i zamknicie okna dialogowego Okrg
Selekcja okrgu (numer obiektu jest wpisywany do pola Obiekt) Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Definicja parametrw operacji wycigania Parametry wycigania
Zdefiniowa parametry wycigania: II do osi Y dugo 20 m liczba podziaw 20 wyczone opcje: przykrycie, dno Nacisn klawisz Zastosuj Nacisn klawisz Przekrcanie Zdefiniowa parametry przekrcania: o: pocztek (2,20,0) koniec (2,20,1) kt obrotu -90 liczba podziaw 5 wyczone opcje: przykrycie, dno Zastosuj Nacisn klawisz Wyciganie Zdefiniowa parametry wycigania: II do osi X, dugo 2 m liczba podziaw 2 wyczone opcje: przykrycie, dno Nacisn klawisz Zastosuj
Wykonanie operacji wycigania okrgu Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Parametry przekrcania
Wykonanie operacji przekrcania obiektu Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Parametry wycigania
Wykonanie operacji wycigania okrgu dla zadanych parametrw
strona: 425
Nacisn klawisz Przekrcanie Zdefiniowa parametry przekrcania: o: pocztek (4,24,0) koniec (4,24,1) kt obrotu 90 liczba podziaw 5 wyczone opcje: przykrycie, dno Zastosuj Nacisn klawisz Wyciganie Zdefiniowa parametry wycigania: II do osi Y dugo 10 m liczba podziaw 10 wyczone opcje: przykrycie, dno Nacisn klawisz Zastosuj Zamknij
Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Parametry przekrcania
Wykonanie operacji przekrcania obiektu Rozpoczcie definicji modyfikacji obiektu Parametry wycigania
Wykonanie operacji wycigania okrgu dla zadanych parametrw
Widok pocztkowy Analiza / Generacja Model obliczeniowy / Utworzenie modelu obliczeniowego konstrukcji (siatka powierzchniowych elementw skoczonych)
strona: 426
9.4.4.
Konstrukcje obrotowo-symetryczne
Ten przykad przedstawia definicj obrotowo-symetrycznej konstrukcji powokowej, ktrej schematyczny rysunek przedstawiony jest na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m).
WYKONYWANA OPERACJA Widok / Rzutowanie / ZX Geometria / Obiekty / uk Wybra metod definiowania uku: pocztek, koniec, rodek Na ekranie graficznym zdefiniowa nastpujcy uk: pocztek (0,0,10) koniec (0,0,-10) rodek (-5,0,0) Zastosuj, Zamknij CTRL + A Wybr paszczyzny pracy
OPIS
Otwarcie okna dialogowego uk, aby zdefiniowa kolejne skadowe konturu
Utworzenie zdefiniowanego dialogowego uk Wybranie zdefiniowanego uku
uku
zamknicie
okna
strona: 427
Wybranie komendy z menu: Geometria / Obiekty / Przekrcanie Zdefiniowa parametry przekrcania: o: pocztek (0,0,0) koniec (-5,0,0) kt obrotu 180 liczba podziaw 18 wyczone opcje: przykrycie, dno i nowy obiekt Zastosuj Zamknij Widok / Rzutowanie / 3d xyz
Otwarcie okna dialogowego Przekrcanie Parametry przekrcania
Wykonanie operacji przekrcania obiektu Zamknicie okna dialogowego Przekrcanie
Otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania gruboci Wybra domyln grubo paneli GR_30BET W polu Panele wpisa wszystko Nacisn klawisz Zastosuj Zamkn okno dialogowe Gruboci ES Widok / Wywietl Na zakadce Panele / ES wybra opcj: Grubo paneli Zastosuj, OK Analiza / Generacja Model obliczeniowy / Zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Utworzenie modelu obliczeniowego konstrukcji (siatka powierzchniowych elementw skoczonych) Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wybr gruboci, ktra bdzie nadawana poszczeglnym elementom skadowym konstrukcji Wybr wszystkich elementw konstrukcji Nadanie domylnej gruboci wszystkim elementom
strona: 428
Ten przykad przedstawia definicj obrotowo-symetrycznej konstrukcji powokowej, ktrej schematyczny rysunek przedstawiony jest na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m).
WYKONYWANA OPERACJA Widok / Rzutowanie / ZX Geometria / Obiekty / Poliliniakontur W czci okna dialogowego Metoda tworzenia wybra opcj Linia Na ekranie graficznym zdefiniowa dwie linie: Linia 1: pocztek (-10,0,0) koniec (-10,0,10) Linia 2: pocztek (-15,0,0) koniec (-15,0,5) Zamknij Geometria / Obiekty / uk Wybra metod definiowania uku: rodek uku i 2 punkty Definicja dwch linii Wybr paszczyzny pracy
OPIS
Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur, aby zdefiniowa kolejne skadowe konturu
Zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur Otwarcie okna dialogowego uk, aby zdefiniowa kolejne skadowe konturu
strona: 429
Na ekranie graficznym zdefiniowa dwa uki: uk 1 o promieniu 5: rodek (-10,0,5) punkt 1 (-15,0,5) punkt 2 (-10,0,10) uk 2: o promieniu 10: rodek (0,0,10) punkt 1 (-10,0,10) punkt 2 (0,0,20) Zamknij CTRL + A Wybranie komendy z menu: Geometria / Obiekty / Przekrcanie Zdefiniowa parametry przekrcania: o: pocztek (0,0,0) koniec (0,0,20) kt obrotu 360 liczba podziaw 36 wyczone opcje: przykrycie, dno i nowy obiekt Zastosuj, TAK Zamknij Widok / Rzutowanie / 3d xyz Otwarcie okna dialogowego sucego do definiowania gruboci Wybra domyln grubo paneli GR_30BET W polu Panele wpisa wszystko Nacisn klawisz Zastosuj Zamkn okno dialogowe Gruboci ES Widok pocztkowy Otwarcie okna dialogowego Podpory Wybr zakadki Liniowe Wybr gruboci, ktra bdzie nadawana poszczeglnym elementom skadowym konstrukcji Wybr wszystkich elementw konstrukcji Nadanie domylnej konstrukcji gruboci wszystkim elementom Zamknicie okna dialogowego uk Wybranie wszystkich zdefiniowanych obiektw (linii i ukw) Otwarcie okna dialogowego Przekrcanie Parametry przekrcania
Wykonanie operacji przekrcania obiektu Zamknicie okna dialogowego Przekrcanie
strona: 430
W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) Wybr graficzny dwch dolnych linii (okrgw) konstrukcji Zamknij Analiza / Generacja Model obliczeniowy /
Wybr typu podpory
Nadanie utwierdzenia na dolnych krawdziach Zamknicie okna dialogowego Podpory Utworzenie modelu obliczeniowego konstrukcji (siatka powierzchniowych elementw skoczonych)
strona: 431
9.5. Przykad projektowania ramy paskiej

Ten przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej, stalowej ramy paskiej prezentowanej na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m) i (kN).
Konstrukcja zostanie obciona trzema przypadkami obcieniowymi (ciarem wasnym oraz dwoma przypadkami obcie eksploatacyjnych pokazanych na poniszym rysunku) oraz przypadkami wygenerowanymi automatycznie dla obcie klimatycznych (10 przypadkw).
PRZYPADEK 2
PRZYPADEK 3
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (nacinij odpowiedni ikon lub wybierz komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale 2.1 podrcznika) naley wybra pierwsz ikon w pierwszym wierszu (Projektowanie ramy paskiej)
. UWAGA: W przykadzie wykorzystano profile prtw z bazy profili RPLN_PRO (Katalog polskich profili - 2004). Ta baza profili musi by na pierwszym miejscu wrd dostpnych baz profili znajdujcych si w oknie dialogowym Preferencje zadania / Katalogi / Profile stalowe i drewniane.
strona: 432
9.5.1.

OPIS Z listy dostpnych ekranw systemu Robot naley wybra ekran PRTY Wybr charakterystyk prta
WYKONYWANA OPERACJA
Model konstrukcji / Prty LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Sup LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEB 300 (jeli tego profilu nie ma na licie dostpnych profili, naley otworzy okno dialogowe Nowy przekrj - nacinicie klawisza - i wybra ten profil z bazy Rpln_pro) LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) sup 1: (0,0) (0,5) (0,5) (0,10) (0,10) (0,15) sup 2: (8,0) (8,5) sup 3: (16,0) (16,5) (16,5) (16,10) (16,10) (16,15) sup 4: (24,0) (24,5) (24,5) (24,8) LKM w pole TYP PRTA w oknie Prty i wybr typu: Belka LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEB 300 LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) belka 1: (0,5) (8,5) (8,5) (16,5) (16,5) (24,5) belka 2: (0,10) (16,10) belka 3: (16,10) (24,8) belka 4: (0,15) (16,15)
Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji) Definicja supw ramy
Rozpoczcie definiowania charakterystyk
belek
ramy
wybr
ich
Rozpoczcie definiowania belek w konstrukcji Definicja belek
strona: 433
Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Widok pocztkowy Otwarcie okna dialogowego Podpory LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Przej na ekran graficzny; trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wszystkie dolne wzy supw W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) LKM w klawisz Zastosuj, Zamknij Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji W polu Aktualna selekcja wpisane zostan numery wyselekcjonowanych wzw
Wybr typu podpory
Wybrany typ podpory zostanie wyselekcjonowanych wzach konstrukcji
nadany
9.5.2.
Definicja przypadkw obcieniowych i obcie

Otwarcie okna dialogowego Przypadki obcie
LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura Eksploatacyjne LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy Zamknij Z menu grnego wybieramy: Obcienia / Tabela obcie , rozmieszczenie tabeli w dolnej czci ekranu w taki sposb na ekranie, aby zajmowaa ca szeroko ekranu i aby widoczny by model definiowanej konstrukcji
Definicja przypadku obcienia o naturze: ciar wasny i standardowej nazwie STA1 Wybr natury przypadku obcienia: eksploatacyjne Definicja dwch przypadkw obcienia o naturze: eksploatacyjne i standardowych nazwach: EKSP1 i EKSP2 Zamknicie okna dialogowego Przypadki obcie Otwarcie tabeli do definiowania obcie dziaajcych w zdefiniowanych przypadkach obcieniowych Zmniejszenie tabeli, aby mona byo graficznie definiowa obcienia
strona: 434
Pierwsze pole PRZYPADEK
kolumnie
Obcienie ciarem wszystkich prtw automatycznie
wasnym (kierunek -Z) dla konstrukcji zostao nadanie
LKM w drugie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 2. przypadku obcienia EKSP1 LKM w pole w kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym belki 1 (prty 10do12) LKM w pole w kolumnie "pz=" i wpisanie wartoci -20 LKM w trzecie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 3. przypadku obcienia EKSP2 LKM w pole w kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym belki 2 (prt 13) LKM w pole w kolumnie "pz=" i wpisanie wartoci -5 Zamknicie tabeli obcie
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne Wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego Definicja obcie dziaajcych dla trzeciego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne Wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego
9.5.3.
Definicja obcie klimatycznych

Otwarcie okna dialogowego nieg i wiatr 2D/3D Automatyczna generacja obwiedni konstrukcji dla generacji obcie klimatycznych (w polu Obwiednia wpisane zostan nastpujce numery wzw: 1, 2, 3, 4, 10, 9, 13, 12, 11) i definicja podstawowych parametrw dla obwiedni konstrukcji
Polska norma: PN 80/B-02010 Obcienia / Obcienia specjalne / Wiatr i nieg 2D/3D Nacinicie klawisza Auto; wyczone opcje: bez wystajcych czci, bez czci wsporczych, Wiaty
strona: 435
Definicja nastpujcych parametrw: Gboko = 60 Rozstaw = 10 wczone opcje: nieg, Wiatr i wywietl notk po generacji obcie Nacinicie klawisza Parametry
Definicja podstawowych klimatycznych
parametrw
dla
obcie
Otwarcie dodatkowego okna dialogowego (Obcienia klimatyczne), w ktrym zdefiniowane mog zosta szczegowe parametry Definicja parametrw obcie klimatycznych
Definicja parametrw obcienia klimatycznego: zakadka Oglne: wysoko konstrukcji: 15 m poziom posadowienia: 0.8 m zakadka Wiatr: Strefa: I Rodzaj terenu: A Cinienie wiatru: Automatycznie Rozkad cinienia wiatru: Zmienny wyczone opcje w polu Specyficzne oddziaywania zakadka nieg: Strefa: 2 Cinienie niegu: Automatycznie wczona opcja: Redystrybucja niegu Generuj
Definicja parametrw obcie klimatycznych
Definicja parametrw obcie klimatycznych
Nacinicie tego klawisza powoduje rozpoczcie generacji obcie wiatrem i niegiem dla przyjtych parametrw. Na ekranie pojawi si notki obliczeniowe, w ktrych prezentowane bd parametry przypadkw niegiem i wiatrem
Zamknicie edytora tekstu z notkami obliczeniowymi Zamknicie okna nieg i wiatr 2D/3D dialogowego Pojawio si 6 nowych przypadkw obcieniowych: 3 przypadki obcienia wiatrem i 3 przypadki obcienia niegiem
strona: 436
9.5.4.
Analiza konstrukcji
Rozpoczcie oblicze dla zdefiniowanej konstrukcji. Po zakoczeniu oblicze w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - aktualne
9.5.5.
Analiza szczegowa
W polu graficznym wybra belk 1 (prty 10,11,12) LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Rezultaty / Analiza szczegowa Wybr drugiego obcieniowego przypadku Rozpoczcie analizy szczegowej prtw konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji oraz okno dialogowe Analiza szczegowa
W oknie dialogowym Analiza szczegowa wybra nastpujce opcje: wyczona opcja Otwrz nowe okno na zakadce NTM wybra opcj Moment MY Zastosuj
Wybr wielkoci do prezentacji dla wybranej belki
Na ekranie pojawia si dodatkowy ekran graficzny skadajcy si z dwch czci: graficznej prezentacji informacji (wykresw, obcie, profili prtw) dla wybranych prtw oraz tabeli prezentujcej wyniki numeryczne uzyskane dla wybranych prtw Dodanie wykresu napre i wyliczenie charakterystycznych dla wykresu momentw My punktw
W oknie dialogowym Analiza szczegowa wybra nastpujce opcje: na zakadce Naprenia wybra Naprenia maksymalne S max na zakadce Punkty podziau wybra opcj Punkty charakterystyczne LKM w Odwie Zastosuj W tabeli wybra zakadk Ekstrema globalne
Dodanie kolejnych wielkoci do prezentacji dla belki Wczenie prezentacji ekstremw globalnych w tabeli uzyskanych dla caej wybranej belki. Ekran graficzny z analiz szczegow wybranej belki przyjmuje posta pokazan na poniszym rysunku
strona: 437
Zakocz
Zamknicie ekranu, w ktrym prezentowana bya analiza szczegowa dla wybranej belki
9.5.6.
Wymiarowanie konstrukcji
Rozpoczcie wymiarowanie stalowych prtw konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Definicje i okno dialogowe Obliczenia Rozpoczcie definicji grup prtw Definicja pierwszej grupy prtw skadajcych si ze wszystkich supw konstrukcji
Polska norma stalowa: PN90/B-03200 LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Wymiarowanie / Wymiarowanie stali/aluminium LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy w oknie dialogowym Definicje Definicja pierwszej grupy prtw o nastpujcych parametrach: Numer: 1 Nazwa: supy Lista prtw: 1do9 Materia: STAL
strona: 438
Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy w oknie dialogowym Definicje Definicja drugiej grupy prtw o nastpujcych parametrach: Numer: 2 Nazwa: belki Lista prtw: 10do15 Materia: STAL Zapisz LKM w klawisz Lista w wierszu Wymiarowanie grup w oknie Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (w polu znajdujcym si nad klawiszem Poprzednia pojawia si lista: 1 2), Zamknij LKM w klawisz Lista (w polu Obcienia) w oknie Obliczenia LKM w pole znajdujce si nad klawiszem Poprzednia, (wpisanie listy przypadkw: 1do3), Zamknij Wczenie opcji: Optymalizacja i Stan graniczny: Nono Nacinicie klawisza Opcje W oknie dialogowym optymalizacyjne wybra Ciar OK LKM w klawisz Obliczenia
Zapisanie parametrw pierwszej grupy prtw Rozpoczcie definicji drugiej grupy prtw Definicja drugiej grupy prtw wszystkich belek konstrukcji skadajcych si ze
Zapisanie parametrw drugiej grupy prtw Przejcie do okna dialogowego Obliczenia i otwarcie okna dialogowego Selekcja grup Wybr grup prtw, ktre bd wymiarowane
Otwarcie okna dialogowego Selekcja przypadkw Wybr trzech pierwszych przypadkw obcieniowych
Wymiarowanie grup wykorzystywa bdzie procedury optymalizacyjne (odpowiednie przekroje ze wzgldu na ciar); sprawdzany bdzie stan graniczny nonoci Wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie ciar profilu powodujc wyszukiwanie wrd profili speniajcych kryteria normowe profilu najlejszego w danej grupie Zamknicie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne Rozpoczcie wymiarowania wybranych grup prtw konstrukcji; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej
Opcje opcj:
strona: 439
LKM w klawisz Zmie Wsz. w oknie dialogowym Wymiarowanie grup prtw pokazanym powyej
Zamiana aktualnych profili prtw dla obydwu grup prtw na obliczone profile (dla supw z HEB 300 na HEB 160, dla belek z HEB 300 na HEB 240). Po zamianie profili prtw w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - nieaktualne Zamknicie okna Wymiarowanie grup prtw Anulowanie zapisu wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze. Ponowne obliczenia konstrukcji dla zmienionych profili prtw. Po zakoczeniu oblicze w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - aktualne
Zamknij Anuluj
LKM w klawisz Obliczenia w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Zmie Wsz. w oknie dialogowym Wymiarowanie grup prtw; zaakceptowa komunikat o moliwej zmianie statusu rezultatw na nieaktualne Zamknij Anuluj
Ponowne wymiarowanie wybranych grup prtw konstrukcji (1,2) z opcjami optymalizacyjnymi; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych Zamiana aktualnych profili supw na obliczone profile (z HEB 160 na HEB 140). Po zamianie profili prtw w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - nieaktualne Zamknicie prtw okna dialogowego Wymiarowanie grup
Anulowanie zapisu wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze. Ponowne obliczenia konstrukcji dla zmienionych profili prtw. Po zakoczeniu oblicze w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - aktualne
strona: 440
LKM w klawisz Obliczenia w oknie dialogowym Obliczenia
Ponowne wymiarowanie wybranych grup prtw konstrukcji (1,2) z opcjami optymalizacyjnymi; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej. Wyliczone profile s optymalnymi profilami dla wymiarowanych grup prtw. UWAGA: Obliczenia optymalnych profili niekiedy naley powtrzy jeszcze kilka razy, a do momentu uzyskania optymalnego zestawu profili.
Zamknij Zapisz LKM w pole Weryfikacja prtw w oknie Obliczenia i wpisanie: 1do15 LKM w pole Przypadki w oknie Obliczenia i wpisanie: 1do3 LKM w klawisz Obliczenia
Zamknicie prtw
okna
dialogowego
Wymiarowanie
grup
Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze. Wybr prtw, ktre bd weryfikowane Wybr wszystkich przypadkw obcieniowych Rozpoczcie weryfikacji wybranych prtw konstrukcji (weryfikacja jest wykonywana, aby uzyska wyniki dla poszczeglnych prtw konstrukcji); na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych Zamknicie okna dialogowego Weryfikacja prtw Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze.
Zamknij Zapisz
strona: 441
9.5.7.
Analiza globalna
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Start Rezultaty / Analiza globalna - prty
Rozpoczcie analizy globalnej wszystkich prtw konstrukcji. Na ekranie pojawia si dodatkowy ekran graficzny skadajcy si z dwch czci: graficznej prezentacji informacji oraz tabeli prezentujcej wyniki numeryczne w Na ekranie pojawia si menu kontekstowe Wybranie tej opcji w menu kontekstowym otwiera okno dialogowe Parametry dla okien prezentacyjnych Wybr wielkoci dla ktrych prezentowana bdzie analiza globalna
PKM bdc kursorem dodatkowym ekranie graficznym Kolumny
Na zakadce Naprenia wyczy opcj Normalne Na zakadce Wymiarowanie wczy opcj Wspczynnik wytenia LKM w klawisz OK LKM w tabeli w pole Limit grny i wpisanie wartoci 1.0 PKM bdc kursorem dodatkowym ekranie graficznym w
Zaakceptowanie dokonanego wyboru Okrelenie grnej wartoci dla wspczynnika wytenia Na ekranie pojawia si menu kontekstowe Prezentacja w graficznej czci ekranu analizy globalnej wartoci limitw (przy pomocy linii poziomych). Okno analizy globalnej przyjmuje posta pokazan na poniszym rysunku
Wybranie opcji Stae wywietlanie limitw
strona: 442
Zamknicie ekranu graficznego, w ktrym prezentowana bya analiza globalna konstrukcji
9.5.8.
Wymiarowanie pocze stalowych

Rozpoczcie wymiarowanie pocze stalowych prtw konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: okno dialogowe Inspektor obiektw (Poczenia stalowe) i pole graficzne; w dolnej czci pola graficznego znajduj si cztery zakadki: Schemat, Widok poczenia, Widok i Rezultaty Wybr prtw, dla ktrych weryfikowane bdzie poczenie; wyselekcjonowane prty wskazano na poniszym rysunku strzakami
Norma: PN-90/B-03200 LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Wymiarowanie / Poczenia
Przej na zakadk Widok; selekcja poredniego prta w lewym skrajnym supie i rodkowej belki przy wcinitym klawiszu CTRL naley klikn lewym klawiszem myszki w wymienione prty
strona: 443
Poczenia / Nowe poczenie dla wybranych prtw
Zdefiniowanie poczenia pomidzy wybranymi prtami; w oknie dialogowym Definicja poczenia typu Belka - Sup pojawia si kilka zakadek. Mona w nich zmienia poszczeglne parametry poczenia Wybr typu definiowanego poczenia stalowego
Wczenie opcji Poczenie spawane znajdujcej si na zakadce Geometria okna dialogowego Definicja poczenia typu Belka Sup, Zastosuj Przejcie na zakadk Spoiny Wpisanie w pola edycyjne okrelajce gruboci spoin: 6 mm dla pek i rodnika, 3 mm dla eber Zastosuj, OK Poczenia / Obliczenia LKM w pole Lista w polu Przypadki obcieniowe i wpisanie: 1 2 LKM w klawisz Obliczenia
Wybr zakadki w oknie dialogowym Definicja poczenia typu Belka Sup Definicja gruboci spoin
Zaakceptowanie dokonanych zmian i zamknicie okna Definicja poczenia typu Belka - Sup Otwarcie okna dialogowego Obliczenia pocze Wybr przypadkw obcieniowych Rozpoczcie weryfikacji poczenia; wyniki skrcone prezentowane s w oknie dialogowym Inspektor obiektw, natomiast szczegowa notka obliczeniowa jest wywietlana na zakadce Rezultaty (ta zakadka jest dostpna dopiero po wykonaniu oblicze poczenia)
9.5.9.
Kompozycja wydruku
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Start Plik / Kompozycja wydruku
Otwarcie okna dialogowego Kompozycja wydruku kreator, w ktrym zdefiniowana moe zosta posta wydruku dla projektowanej konstrukcji
strona: 444
LKM w uproszczony Wyczenie
zakadk opcji (znika
Wydruk symbol
Przejcie na zakadk Wydruk uproszczony Informacje dotyczce obmiaru i kombinacji nie bd przedstawiane na wydruku
): Obmiar; kombinacje Z dostpnych list wybra nastpujce informacje: Reakcje: Ekstrema globalne Przemieszczenia: Obwiednia Siy: Wartoci Naprenia : Obwiednia LKM w klawisz Zapisz model
Wybr informacji, ktre prezentowane bd dla wynikw oblicze konstrukcji
Nacinicie tego klawisza powoduje przejcie na zakadk Szablony okna dialogowego Kompozycja wydruku kreator i umieszczenie wybranych elementw wydruku uproszczonego w prawym panelu Definicja nowego szablonu uytkownika Zapisanie szablonu uytkownika
LKM w klawisz Nowy na zakadce Szablony W lewym panelu pojawia si dodatkowa linia, w ktrej naley wpisa nazw nowego szablonu np. Mj szablon i nacisn klawisz ENTER LKM w zakadk Standard Podwietlenie opcji w lewym panelu: Wymiarowanie rodzin prtw stalowych LKM w klawisz Dodaj LKM w klawisz Podgld Zamknij Zamknij
Przejcie na zakadk Standard Wybr elementw do kompozycji wydruku
Przeniesienie wybranej opcji do prawego panelu Prezentacja podgldu zdefiniowanego projektowanej konstrukcji Zamknicie okna podgldu wydruku Zamknicie okna dialogowego Kompozycja wydruku kreator wydruku dla
strona: 445
9.6. Przykad definiowania obcie konstrukcja paska (rama 2D)
ruchomych
Ten przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej ramy paskiej prezentowanej na poniszym rysunku, dla ktrej zdefiniowano przypadek obcienia ruchomego. Jednostki danych: (m) i (kN).
Konstrukcja zostanie obciona trzema przypadkami obcieniowymi (ciarem wasnym oraz dwoma przypadkami obcie - wiatrem i niegiem - pokazanych na poniszym rysunku) oraz przypadkiem obcienia ruchomego.
PRZYPADEK 2
PRZYPADEK 3
PRZYPADEK OBCIENIA RUCHOMEGO
strona: 446
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (nacinij odpowiedni ikon lub wybierz komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale 2.1 podrcznika) naley wybra pierwsz ikon w pierwszym wierszu (Projektowanie ramy paskiej)
. UWAGA: W przykadzie wykorzystano profile prtw z bazy profili RPLN_PRO (Katalog polskich profili - 2004). Ta baza profili musi by na pierwszym miejscu wrd dostpnych baz profili znajdujcych si w oknie dialogowym Preferencje zadania / Katalogi / Profile stalowe i drewniane.
9.6.1.

OPIS Rozpoczcie definiowania osi konstrukcji; na ekranie pojawia si okno dialogowe Osie konstrukcji
WYKONYWANA OPERACJA
Na zakadce X: pozycja: {0} liczba powtrze: {4} Rozstaw: {3} Numeracja: A, B, C ... LKM w klawisz Wstaw LKM w zakadk Z Na zakadce Z: wprowadzi nastpujce wsprzdne pozycji kolejnych osi: {0}, Wstaw {3}, Wstaw {5}, Wstaw {6.5}, Wstaw Numeracja: 1, 2, 3 ... LKM w klawisze: Zastosuj, Zamknij
Definicja parametrw pionowych osi konstrukcyjnych
Zdefiniowane zostay pionowe osie konstrukcji Rozpoczcie definiowania parametrw poziomych osi konstrukcyjnych Definicja parametrw poziomych osi konstrukcyjnych
Utworzenie zdefiniowanych osi konstrukcyjnych zamknicie okna dialogowego Osie konstrukcji
strona: 447
Definicja prtw konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj Wybr rodziny dwuteownikw, w polu Przekrj wybr profili: HEB 200, HEB 260 i IPE 200 z bazy Rpln_pro Dodaj, Zamknij Zamknij Definicja nowego przekroju i zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj
LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Sup LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu HEB 260 z bazy Rpln_pro LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Sup 1 - pomidzy punktami A1-A3 o wsprzdnych: (0,0) (0,5) Sup 2 - pomidzy punktami E1-E3 wsprzdnych: (12,0) (12,5) Sup 3 - pomidzy punktami C1-C2 o wsprzdnych: (6,0) (6,3) Zamknij
Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji) Definicja supw konstrukcji; utworzon do tej pory konstrukcj przedstawiono na poniszym rysunku
strona: 448
Definicja konstrukcji bibliotecznych (przekrycie i belka podsuwnicowa) Otwarcie okna dialogowego Konstrukcje typowe i rozpoczcie definiowania konstrukcji bibliotecznej (przekrycie) Wybr kratownicy trjktnej typu 1; na ekranie pojawia si okno dialogowe Wstawianie konstrukcji, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry kratownicy
LKM (2 razy) w ikon (1 ikona w ostatnim rzdzie) Na zakadce Wymiary LKM w pole Dugo L {12} LKM w pole Wysoko H {1.5} LKM w pole Liczba pl {8} LKM w zakadk Wstaw LKM w pole Punkt wstawienia wybierz punkt A3 o wsprzdnych (0,0,5)
Definicja dugoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja wysokoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja liczby kratownica pl, na ktre zostanie
rwnie
rwnie
podzielona
Definicja pocztkowego wza kratownicy
strona: 449
LKM w klawisz Zastosuj, OK Geometria / Zwolnienia LKM w typ zwolnienia PrzegubUtwierdzenie LKM w pole Aktualna selekcja, przej na okno graficzne i wskaza najwyszy supek kratownicy (w kalenicy)
Utworzenie zdefiniowanej kratownicy w odpowiednim miejscu w konstrukcji i zamknicie okna dialogowego Wstawianie konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Zwolnienie Wybr typu zwolnienia, ktry bdzie nadawany prtowi kratownicy Wybr prta kratownicy; UWAGA: Naley zwrci uwag na strzaki, ktre pojawiaj si na podwietlonym prcie kratownicy - strzaki przy wskazywaniu prta powinny wskazywa gr (istotny jest kierunek zwolnienia: w pierwszym wle pozostaje przegub, a w drugim nadawane jest utwierdzenie) Zamknicie okna dialogowego Zwolnienie Ponowne otwarcie okna dialogowego Konstrukcje typowe i rozpoczcie definiowania konstrukcji bibliotecznej (belka podsuwnicowa) Wybr kratownicy prostoktnej typu 3; na ekranie pojawia si okno dialogowe Wstawianie konstrukcji, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry kratownicy Definicja dugoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja wysokoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja liczby kratownica pl, na ktre zostanie j rwnie
Zamknij
LKM (2 razy) w ikon Na zakadce Wymiary LKM w pole Dugo L {12} LKM w pole Wysoko H {1.0} LKM w pole Liczba pl {8} LKM w zakadk Wstaw LKM w pole Punkt wstawienia wybierz punkt o wsprzdnych (0,0,2) LKM w klawisz Zastosuj, OK
rwnie
podzielona
Utworzenie zdefiniowanej kratownicy w odpowiednim miejscu w konstrukcji i zamknicie okna dialogowego Wstawianie konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Przekroje
LKM w pole Linie/prty, wybranie oknem wszystkich prtw obydwu kratownic
Wybr prtw kratownic
strona: 450
LKM w profil IPE 200 z bazy Rpln_pro LKM w klawisz Zastosuj Akceptacja zmiany materiau domylny na
Wybr profilu, ktry bdzie nadawany wybranym prtom Nadanie profilu IPE 200 wszystkim prtom kratownic
LKM w pole Linie/prty, wybranie grnego pasa kratownicy podsuwnicowej LKM w profil HEB 200 LKM w klawisz Zastosuj, Zamknij Wybranie bocznych supkw kratownicy podsuwnicowej oraz supka rodkowego (patrz rysunek) prty s podwietlane (prty 108, 112 i 116) Nacinicie klawiaturze klawisza Delete na
Wybr prtw (prt nr 8)
Wybr profilu, ktry bdzie nadawany wybranym prtom Nadanie profilu HEB 200 prtom kratownicy i zamknicie okna dialogowego Przekroje
Usunicie wybranych prtw konstrukcji
Definicja podpr Otwarcie okna dialogowego Podpory LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Przej na pole graficzne; trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wszystkie dolne wzy supw (punkty lece na poziomie linii konstrukcyjnej 1) Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji W polu Aktualna selekcja wyselekcjonowane wzy: 1 3 5 wpisane zostan
strona: 451
W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor utwierdzon (zostanie podwietlona) LKM w klawisz Zastosuj Zamknij
Wybr typu podpory
nadany
Definicja obcie konstrukcji LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia LKM w klawisz Nowy znajdujcy si w oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w pole Natura Wiatr LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura nieg LKM w klawisz Nowy Wybr ekranu systemu Robot definiowanie obcie konstrukcji umoliwiajcego
Definicja przypadku obcienia o naturze: ciar wasny i standardowej nazwie STA1 Wybr natury przypadku obcienia: wiatr Definicja przypadku obcienia standardowej nazwie WIATR1 o naturze: wiatr i
Wybr natury przypadku obcienia: nieg Definicja przypadku obcienia standardowej nazwie SN1 o naturze: nieg i
W pierwszym rzdzie automatycznie zosta nadany ciar wasny na wszystkich prtach konstrukcji (na kierunku -Z) LKM w drugie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 2. przypadku obcienia WIATR1 LKM w pole kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym lewego supa konstrukcji LKM w pole w kolumnie "px=" i wpisanie wartoci 5.0 Definicja obcie dziaajcych dla drugiego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr prta, do ktrego przykadane bdzie obcienie jednorodne (prt nr 1) Wybr kierunku i wartoci obcienia
strona: 452
LKM w trzecie pole w kolumnie PRZYPADEK, wybr 3. przypadku obcienia SN1 LKM w pole kolumnie TYP OBCIENIA, wybr obcienia jednorodnego LKM w pole w kolumnie LISTA, wybr graficzny w polu graficznym pasw grnych kratownicy przekrycia LKM w pole w kolumnie "pz=" i wpisanie wartoci -3.0 LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Start Definicja obcienia ruchomego Narzdzia / Preferencje zadania LKM w opcj Katalogi / Obcienia pojazdami
Definicja obcie dziaajcych dla trzeciego przypadku obcienia Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych przykadane bdzie obcienie jednorodne (prty 5 i 6)
Wybr kierunku i wartoci obcienia jednorodnego Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji z drzewka znajdujcego si w lewej czci okna dialogowego Nacinicie ikony Utwrz now baz uytkownika powoduje otwarcie okna Nowe obcienie ruchome
Wpisa: w polu Katalog - USER w polu Nazwa katalogu - Katalog uytkownika Jednostki: dugoci - (m) siy - (kN) Utwrz OK Obcienia / Obcienia specjalne / Ruchome
Definicja bazy uytkownika
Zamknicie okna dialogowego Nowe obcienie ruchome Zamknicie okna dialogowe Preferencje zadania Otwarcie okna dialogowego Obcienia ruchome Otwarcie okna dialogowego Obcienie rozpoczcie definicji nowego pojazdu ruchome i
Na zakadce Pojazdy symetryczne LKM w klawisz Nowy Wpisanie nazwy pojazdu: Suwnica OK
Definicja nowego pojazdu Nadanie nazwy nowemu pojazdowi i zamknicie okna dialogowego Nowy pojazd
strona: 453
LKM w pierwsz lini znajdujc si w tabeli w dolnej czci okna dialogowego Wybranie skupiona typu obcienia: sia
Definicja dziaajcych si
Wybr typu obcienia Zdefiniowanie wartoci i pooenia siy skupionej Definicja dziaajcych si
F = 30, X = -1.2, S = 0 LKM w kolejn lini znajdujc si w tabeli w dolnej czci okna dialogowego Wybranie skupiona typu obcienia: sia
Wybr typu obcienia Zdefiniowanie wartoci i pooenia siy skupionej Definicja dziaajcych si
F = 30, X = 0.0, S = 0 LKM w kolejn lini znajdujc si w tabeli w dolnej czci okna dialogowego Wybranie skupiona typu obcienia: sia
Wybr typu obcienia Zdefiniowanie wartoci i pooenia siy skupionej. Okno dialogowe Obcienia ruchome przedstawiono na poniszym rysunku
F = 30, X = 1.4, S = 0
strona: 454
LKM w klawisz Zapisz do bazy OK w oknie dialogowym Katalogi obcie ruchomych Dodaj, Zamknij W polu nazwa wpisa nazw obcienia ruchomego (przypadek 4): obcienie suwnic LKM w klawisz Definiuj
Otwarcie okna ruchomych
dialogowego
Katalogi
obcie
Zapis zdefiniowanego pojazdu do katalogu uytkownika Dodanie zdefiniowanego pojazdu do listy aktywnych pojazdw oraz zamknicie okna Obcienia ruchome Okrelenie nazwy obcienia ruchomego
Rozpoczcie definicji drogi (trasy przejazdu) pojazdu Suwnica; otwierane jest okno dialogowe Polilinia - kontur z wczon opcj Polilinia Definicja trasy pojazdu
Na ekranie graficznym zdefiniowa dwa punkty okrelajce tras pojazdu: pocztek (0,3) koniec (12,3) Zastosuj, Zamknij LKM w pole Krok {1} Przyjcie domylnej wartoci kierunku (0,0,-1) tzn. obcienie bdzie dziaao w kierunku osi Z, a zwrcone bdzie przeciwnie do zwrotu osi Z LKM w opcj Selekcja znajdujc si w polu Paszczyzna przyoenia {8} LKM w klawisz Parametry LKM w pole dla wspczynnikw: wspcz. LP i wspcz. LL i wpisanie wartoci 0.1 Wczenie opcji: Ograniczenie pooenie pojazdu pocztek Ograniczenie pooenie pojazdu koniec OK
Zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur Definicja kroku zmiany pooenia obcienia ruchomego i kierunku dziaania obcienia
Wybr paszczyzny przyoenia obcienia Wybr pasa grnego kratownicy podsuwnicowej (prt nr 8) Otwarcie okna dialogowego Parametry drogi Definicja wspczynnikw dla si dziaajcych wzdu trasy poruszania si pojazdu. Generuje to siy pochodzce od hamowania pojazdu o wartoci 0.1*F Wczenie tych opcji zapewnia, i siy definiujce obcienie suwnic nie znajd si poza zdefiniowanym modelem konstrukcji
Zamknicie okna dialogowego Parametry drogi
strona: 455
Zastosuj, Zamknij
Generacja przypadku obcienia ruchomego zgodnie z przyjtymi parametrami i zamknicie okna dialogowego Obcienia ruchome
9.6.2.
Analiza konstrukcji
Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji dialogowego ukadu Analiza konstrukcji z drzewka rwna okna dla
Narzdzia / Preferencje zadania Analiza konstrukcji Metody rozwizywania rwna: Iteracyjna OK
Wybr metody rozwizywania zdefiniowanej konstrukcji
ukadu
Zaakceptowanie przyjtych parametrw i zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Rozpoczcie oblicze konstrukcji. Po zakoczeniu oblicze w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - aktualne
9.6.3.
Widok / Wywietl
Prezentacja pojazdu i obcienia ruchomego

Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Prezentacja zdefiniowanego pojazdu na konstrukcji
Zakadka Obcienia wcz opcj Obcienia ruchome pojazd OK
Wybr 4. przypadku obcieniowego (obcienie suwnic)
Obcienia przypadku
Wybierz
skadow
Otwarcie okna dialogowego Skadowa przypadku Wybierz 4 skadow przypadku obcienia ruchomego Otwarcie okna dialogowego Animacja Rozpoczcie animacji obcienia ruchomego na konstrukcji; pojazd porusza si bdzie po zdefiniowanej trasie
Wybr: Skadowa aktualna 4 LKM w klawisz Animacja LKM w klawisz Start
Stop (LKM w klawisz zamknicie paska do animacji
Zatrzymanie animacji pojazdu
strona: 456
Zamknij
Zamknicie okna dialogowego Skadowa przypadku
9.6.4.
Analiza wynikw
Przejcie na ekran REZULTATY systemu Robot. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Wykresy i tabel prezentujc wartoci reakcji. UWAGA: W tabeli prezentowane s dodatkowe przypadki obcienia ruchomego (oznaczone symbolami + i -) okrelajce wartoci dla obwiedni odpowiednio grnej i dolnej Wybr 4. przypadku obcieniowego (obcienie suwnic)
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Rezultaty / Rezultaty
Wybr: 4 obcienie suwnic wczenie opcji Moment My w oknie dialogowym Wykresy wybr zakadki Deformacja w oknie Wykresy wczenie opcji Deformacja LKM w klawisz Zastosuj Wybr prezentacji momentu zginajcego konstrukcji dla wybranego przypadku obcienia ruchomego Wybr prezentacji deformacji konstrukcji dla wybranego przypadku obcienia ruchomego Prezentacja wykresu momentu zginajcego oraz deformacji konstrukcji; podobnie mona przedstawia wykresy innych wielkoci dostpnych w oknie dialogowym Wykresy skadow Otwarcie okna dialogowego Skadowa przypadku Otwarcie okna dialogowego Animacja Rozpoczcie animacji momentu zginajcego i deformacji na konstrukcji ) i Zatrzymanie animacji
Obcienia przypadku
Wybierz
LKM w klawisz Animacja LKM w klawisz Start
Stop (LKM w klawisz zamknicie paska do animacji Zamknij
Wyczenie opcji Moment My w oknie dialogowym Wykresy Wybr zakadki Deformacja w oknie Wykresy i wyczenie opcji Deformacja, Zastosuj
strona: 457
9.6.5.
Linie wpywu
Przejcie na ekran START systemu Robot
Wybr 4. przypadku obcieniowego (obcienie suwnic)
Wybr: 4 obcienie suwnic Rezultaty / Zaawansowane / Linia wpywu Na zakadce NTM okna dialogowego Linie wpywu wczy dwie opcje: My i Fz LKM w pole Element i wpisanie {8} Otwarcie okna dialogowego Linie wpywu Wybr prezentacji momentu zginajcego i siy tncej dla przypadku obcienia ruchomego Wybr prta, dla ktrego przedstawiane bd linie wpywu; pozycja punktu (rwna 0.5) oznacza, e linia wpywu tworzona bdzie dla punktu znajdujcego si w poowie dugoci prta Otwierane jest dodatkowe okno, w ktrym prezentowane s linie wpywu wybranych wielkoci (patrz poniszy rysunek) Wybr prezentacji przemieszcze przypadku obcienia ruchomego wzowych dla
Zastosuj Na zakadce Wzy okna dialogowego Linie wpywu wczy dwie opcje: Ux i Uz LKM w pole Wze i wpisanie {2} Wczenie opcji Otwrz nowe okno Zastosuj PKM bdc w oknie Linia wpywu, w ktrym prezentowane s linie wpywu dla wza 2 Dodaj wsprzdne
Wybr wza, dla ktrego przedstawiane bd linie wpywu Wykresy linii wpywu dla wza nr 2 prezentowane bd w nowym oknie Otwierane jest dodatkowe okno, w ktrym prezentowane s linie wpywu wybranych wielkoci Otwarcie menu kontekstowego
Wybr tej opcji powoduje, e w tabeli znajdujcej si pod wykresami linii wpywu pojawi si dodatkowe kolumny zawierajce wsprzdne kolejnych punktw konstrukcji
strona: 458
strona: 459
9.7. Hala przemysowa (suwnica - obcienie ruchome)

Poniszy przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej hali przestrzennej przedstawionej na rysunku poniej. Jednostki uyte w przykadzie: (m) oraz (kN).
Rama obciona zostaa picioma przypadkami obcienia; trzy z nich pokazano na rysunku poniej.
PRZYPADEK 2
PRZYPADEK 4
PRZYPADEK 5
Podczas definiowania konstrukcji bd przestrzegane nastpujce zasady: prezentacja dowolnej ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, ( x ) oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty oznaczajce kliknicie odpowiednio lewym i prawym klawiszem myszki.
strona: 460
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (naciskajc odpowiedni ikon lub wybierajc komend z paska zada). W okienku, ktre pojawi si po chwili na ekranie, naley wybra
przedostatni ikon z pierwszego rzdu
(Projektowanie ramy przestrzennej).
9.7.1.
Definicja prtw w konstrukcji WYKONYWANA OPERACJA OPIS Z listy dostpnych ekranw systemu Robot naley wybra ekran PRTY Wybr charakterystyk prta. UWAGA: Jeeli profil IPE 600 nie jest dostpny na licie, znajdujcy si na wysokoci naley nacisn klawisz opcji Przekrj. Na ekranie pojawi si okno dialogowe Nowy przekrj. Bdc na zakadce Standardowe w polu Selekcja przekroju wybra nastpujce opcje: Baza danych - Rpln_pro Rodzina - IPE Przekrj - IPE 600 Nacisn klawisze: Dodaj, a nastpnie Zamknij, co spowoduje dodanie przekroju IPE 600 do listy dostpnych przekrojw i zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supw konstrukcji) Definicja supa w konstrukcji
Model konstrukcji / Prty LKM w pole Typ Prta i wybr typu prta: Sup LKM w pole Przekrj i wybr przekroju: IPE 600
LKM w pole Pocztek (kolor ta zostanie zmieniony na zielony) W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (-8,0,0) (-8,0,7) (-8,0,7) (-8,0,14) LKM w pole Typ prta w oknie dialogowym Prt, wybr typu prta Belka LKM w pole Przekrj i wybr przekroju: IPE 240 LKM w pole Pocztek (to pola zmieni si na kolor zielony) Wpisa wsprzdne belki w polach Pocztek i Koniec: (-8,0,10) (-6,0,10)
Rozpoczcie definicji belki i wybr waciwoci belki. UWAGA: Jeeli profil IPE 240 nie jest obecny na licie dostpnych przekrojw, naley nacisn klawisz nastpnie postpi jak w przypadku profilu IPE 600 Rozpoczcie definicji wsprzdnych belki w konstrukcji Definicja belki tworzcej wspornik podsuwnicowy , a
strona: 461
LKM w pole Typ prta w oknie dialogowym Prt, wybra Prt LKM w pole Przekrj, wybra CE 240 LKM w pole Pocztek (kolor ta zmieni si na zielony) Wpisa wsprzdne prta w polach Pocztek i Koniec: (-8,0,8) (-6,0,10) LKM w pole Typ prta w oknie dialogowym Prt, wybra Prt LKM w pole Przekrj, wybra HEB 240 LKM w pole Pocztek (kolor ta zmieni si na zielony) Wpisa wsprzdne prta w polach Pocztek i Koniec: (-8,0,14) (0,0,16)
Rozpoczcie definicji prta i nadanie mu waciwoci. UWAGA: Jeeli profil CE 240 nie jest obecny na licie dostpnych przekrojw, naley nacisn klawisz a nastpnie postpi jak wyej ,
Rozpoczcie definicji wsprzdnych prta w konstrukcji Definicja prta
Rozpoczcie definicji prta i nadanie mu waciwoci. UWAGA: Jeeli profil HEB 240 nie jest obecny na licie dostpnych przekrojw, naley nacisn klawisz a nastpnie postpi jak wyej ,
Rozpoczcie definicji wsprzdnych prta w konstrukcji Definicja prta
Przywrcenie pocztkowego widoku konstrukcji Definicja wzmocnie LKM w pole do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Start Geometria / Cechy dodatkowe / Wzmocnienia Wybranie pocztkowego ekranu systemu Robot
Otwarcie okna dialogowego Wzmocnienia pozwalajcego na definicj wzmocnie wzowych dla prtw konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Nowe wzmocnienie
W polu Dugo (L) wpisa warto 0,15; pozostae parametry bez zmian Dodaj, Zamknij LKM w pole Prty, przej na ekran graficzny i wybra ostatnio zdefiniowany prt (w polu Prty powinien pojawi si numer 5) Zastosuj, Zamknij
Definicja dugoci wzmocnienia Definicja nowego wzmocnienia, dialogowego Nowe wzmocnienie zamknicie okna
Wybr prta, ktremu zostanie nadane wzmocnienie
Nadanie wzmocnienia do wybranego prta, zamknicie okna dialogowego Wzmocnienia; zdefiniowana konstrukcja zostaa wywietlona na poniszym rysunku
strona: 462
Definicja podpr w konstrukcji LKM w pole do wyboru ekranw systemu Robot. Model konstrukcji / Podpory W oknie dialogowym Podpory, LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Przej na ekran graficzny, trzymajc lewy klawisz myszki wcinity zaznaczy oknem dolny wze supa Z okna dialogowego Podpory wybra ikon przedstawiajc podpor utwierdzon (zostanie ona podwietlona wraz z opisem) LKM w klawisz Zastosuj LKM w pole do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Start CTRL+A Edycja / Edytuj / Lustro pionowe Wybranie ekranu systemu Robot sucego do definicji podpr Wybranie wzw konstrukcji, zdefiniowane podpory w ktrych zostan
Wybrany wze nr 1 zostanie umieszczony w polu Aktualna selekcja
Wybranie typu podpory
Wybrany typ podpory zostanie wyselekcjonowanych wzw konstrukcji Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
nadany
do
Wybranie wszystkich wzw i prtw konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Symetria pionowa, sucego do wykonywania symetrii pionowej wybranych uprzednio wzw lub elementw tworzonej konstrukcji
strona: 463
Wybierz graficznie pooenie pionowej osi symetrii (x = 0), LKM w klawisz Zamknij Widok / Wywietl Na zakadce Model zaznaczy opcj Podpory - symbole LKM w klawisz OK
Wykonanie lustrzanego odbicia wyselekcjonowanych wzw i prtw oraz zamknicie okna dialogowego Symetria pionowa Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wczenie tej opcji spowoduje, e na ekranie pojawi si symbole zdefiniowanych w konstrukcji podpr; zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Przywrcenie pocztkowego widoku w ten sposb, e caa konstrukcja mieci si na ekranie; zdefiniowana konstrukcja zostaa przedstawiona na poniszym rysunku
Definicja obcienia przyoonego do konstrukcji LKM w pole do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia Rozpoczcie definiowania obcienia przyoonego do konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajcy model konstrukcji, okno dialogowe Przypadki obcie i tabel zawierajc opis przypadkw obcie Definicja obcienia ciarem wasnym i nadanie mu standardowej nazwy STA1 Wybranie przypadku obcienia: wiatr. UWAGA: Jeli numer przypadku obcienia nie zostanie zmieniony automatycznie, naley wpisa rcznie numer (2) Utworzenie dwch przypadkw obcienia o naturze wiatr, nadanie im standardowych nazw: WIATR1 i WIATR2
LKM w klawisz Nowy w oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w pole Natura (Wiatr) LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy
strona: 464
LKM w pole Natura (nieg) LKM w klawisz Nowy
Wybranie przypadku obcienia: nieg Definicja przypadku obcienia o naturze: nieg, ktremu zostanie nadana standardowa nazwa: SN1 W pierwszym rzdzie tabeli automatycznie zosta nadany ciar wasny na wszystkich prtach konstrukcji (na kierunku -Z)
LKM w drugie pole w kolumnie Przypadek w tabeli Obcienia, wybra 2-gi przypadek obcienia WIATR1 z listy dostpnych przypadkw obcienia LKM w drugie pole w kolumnie Typ obcienia, wybra typ obcienia (obcienie jednorodne) LKM w drugie pole w kolumnie Lista, wybra graficznie lewy sup LKM w pole w kolumnie "px=", wpisa warto: (2.0) LKM w trzecie pole w kolumnie Przypadek, wybra 2-gi przypadek obcienia WIATR1 z listy dostpnych przypadkw obcienia LKM w pole w kolumnie Typ obcienia, wybra typ obcienia (obcienie jednorodne) LKM w pole w kolumnie Lista, wybra graficznie prawy konstrukcji sup
Definicja obcienia dla drugiego przypadku obcienia
Wybr typu obcienia
Wybr supa do ktrego zostanie przyoone obcienie jednorodne Wybr kierunku jednorodnego dziaania i wartoci obcienia
Definicja nastpnego obcienia dla drugiego przypadku
Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych zostanie przyoone obcienie jednorodne Wybr kierunku jednorodnego dziaania i wartoci obcienia
LKM w pole w kolumnie "px=", wpisa warto: (1.5) LKM w czwarte pole w kolumnie Przypadek, wybra 4-ty przypadek obcienia SN1 z listy dostpnych przypadkw obcienia LKM w pole w kolumnie Typ obcienia, wybra typ obcienia (obcienie jednorodne) LKM w pole w kolumnie Lista, wybra graficznie belki dwigara stalowego
Definicja obcienia dla czwartego przypadku obcienia
Wybr typu obcienia
Wybr prtw, do ktrych zostanie przyoone obcienie jednorodne
strona: 465
LKM w pole w kolumnie "PZ=", wpisa warto obcienia: (-0,75) LKM w okno graficzne z widokiem konstrukcji CTRL + A Podczas gdy ekran graficzny wraz z modelem konstrukcji jest aktywny, z grnego menu wybra opcj Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ), wpisa wsprzdne przesunicia: (0,12,0) LKM w pole Liczba powtrze: (3) Wykonaj, Zamknij LKM pole do wyboru systemu Robot Model konstrukcji / Start Widok / Rzutowanie / 3d xyz ekranw
Wybr kierunku jednorodnego
dziaania
wartoci
obcienia
Wybr wszystkich elementw konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Translacja
Definicja wektora translacji Definicja liczby powtrze dla wykonywanej operacji przesunicia Przesunicie konstrukcji i zamknicie okna dialogowego Translacja Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Wybr aksonometrycznego widoku konstrukcji Przywrcenie pocztkowego widoku konstrukcji
Dodatkowe elementy konstrukcji (belki podune i podsuwnicowe, stenia) Belki podune - definicja LKM pole do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Prty Wybr ekranu systemu Robot pozwalajcego na definicj prtw
strona: 466
Widok / Wywietl Wyczy opcje: na zakadce Wzy: Numery wzw na zakadce Prty: Opis prtw oraz Symbole Zastosuj, OK W oknie dialogowym Prt LKM w pole Typ prta, wybra: Belka LKM w polu Przekrj, wybra: (IPE 200) LKM w pole Pocztek (kolor ta zmieni si na zielony) Wpisa nastpujce wsprzdne w polach Pocztek i Koniec: (8,0,14) (8,12,14) (8,12,14) (8,24,14) (8,24,14) (8,36,14)
Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wyczenie prezentacji numerw wzw, numerw prtw i symboli profili prtw, zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw
Selekcja waciwoci prta. UWAGA: Jeeli profil IPE 200 nie jest dostpny na licie, naley nacisn klawisz listy , a nastpnie doda profil do
Rozpoczcie definicji prtw konstrukcji Definicja belki podunej (rysunek poniej)
Przej do ekranu graficznego z widokiem konstrukcji, klikn prawym klawiszem myszki co spowoduje otwarcie menu kontekstowego. Wybra opcj Zaznacz (menu kontekstowe zostanie zamknite); zaznaczy ostatnio zdefiniowane prty trzymajc wcinity klawisz CTRL
Zaznaczenie podunej
ostatnio
zdefiniowanych
prtw
belki
strona: 467
Pozostajc w edytorze graficznym wybra z grnego menu komend: Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ), (0,0,-7) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), (-16,0,0) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), (0,0,7) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), (8,0,2) Wykonaj, Zamknij
Otwarcie okna dialogowego Translacja
Definicja wektora translacji Przesunicie konstrukcji (przesunite elementy konstrukcji zostan podwietlone) Definicja nowego wektora translacji Przesunicie zaznaczonych elementw konstrukcji Definicja nowego wektora translacji Przesunicie zaznaczonych elementw konstrukcji Definicja nowego wektora translacji Przesunicie konstrukcji i zamknicie okna dialogowego Translacja; zdefiniowana konstrukcja zostaa pokazana na poniszym rysunku
Stenia - definicja LKM w pole Typ prta, wybra Prt LKM w pole Przekrj i wybra: CE 240 Wybr waciwoci prta
strona: 468
LKM w pole Pocztek (kolor zmieni si na zielony) (8,12,0) (8,24,7) (8,12,7) (8,24,0) LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Start Wybra zdefiniowane prty ste trzymajc wcinity klawisz CTRL Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ), (0,0,7) Wykonaj Przej do ekranu graficznego z widokiem konstrukcji, otworzy menu kontekstowe klikajc PKM. Wybra opcj Zaznacz (menu kontekstowe zostanie zamknite); zaznaczy ostatnio zdefiniowane cztery prty trzymajc wcinity klawisz CTRL LKM w pole (dX, dY, dZ), (-16,0,0) Wykonaj, Zamknij LKM pole do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Prty W oknie dialogowym Prt LKM w pole Typ prta, wybra Prt LKM w pole Przekrj i wybra: CE 240 LKM w pole Pocztek (kolor ta zmieni si na zielony) (8,12,14) (0,24,16) (0,12,16) (8,24,14) (-8,12,14) (0,24,16) (-8,24,14) (0,12,16)
Definicja ste
Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji Przesunicie wybranych prtw Zaznaczenie ostatnio zdefiniowanych czterech prtw
Definicja wektora translacji Przesunicie prtw i zamknicie okna dialogowego Translacja Wybr ekranu systemu Robot pozwalajcego na definicj prtw Wybr waciwoci prta
Definicja ste poaciowych
strona: 469
Belka podsuwnicowa - definicja LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Start Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Otwarcie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj Definicja przekroju uytkownika o standardowo nadanej nazwie IASYM_1
Wybra ikon znajdujc si na zakadce Parametryczny W polu Wymiary wpisa: b1 = 40, h = 55, b2 = 25, tw = 1.5, tf1 = 1.5, tf2 = 1.5 Dodaj, Zamknij Zamknij
Definicja wymiarw przekroju uytkownika. Zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj. Przekrj zdefiniowany przez uytkownika pojawi si na licie aktywnych profili w oknie dialogowym Przekrj Zamknicie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Prt
LKM w pole Typ prta, wybra: Belka LKM w pole Przekrj, wybra: (IASYM_1) LKM w pole Pocztek (kolor ta zmieni si na zielony) (6,0,10) (6,36,10) Zamknij
Wybr waciwoci prta
Definicja belki podsuwnicowej
strona: 470
Wybra ostatnio zdefiniowany prt (belka podsuwnicowa) Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ), (-12,0,0) Wykonaj, Zamknij Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji Przesunicie Translacja prta, zamknicie okna dialogowego
Definicja dodatkowych obcie LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia LKM w pite pole w kolumnie Przypadek w tabeli Obcienia, wybra 3-ci przypadek obcienia WIATR2 z listy dostpnych przypadkw obcienia LKM w pite pole w kolumnie Typ obcienia, wybra typ obcienia (obcienie jednorodne) LKM w pole w kolumnie Lista, wybra narone supy konstrukcji LKM w pole w kolumnie "py=", wpisa warto : (3.0) LKM w ekran graficzny z widokiem konstrukcji Wybr ekranu systemu Robot umoliwiajcego definicj obcienia przyoonego do modelu konstrukcji Definicja natury obcienia obcienia dla pitego przypadku
Wybr typu obcienia
Wybranie supw, do obcienie jednorodne Wybr kierunku jednorodnego
ktrych i
zostanie wartoci
przyoone obcienia
dziaania
Zdefiniowane obcienie przedstawiono na poniszym rysunku
strona: 471
Definicja obcienia ruchomego LKM w okno do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Start Narzdzia / Preferencje zadania / Katalogi / Obcienia pojazdami Przejcie do pocztkowego ekranu systemu Robot
Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Nacinicie ikony Utwrz now baz uytkownika umieszczonej w grnej czci okna dialogowego Preferencje zadania, spowoduje otwarcie okna dialogowego Nowe obcienie ruchome
Wpisa: w polu Katalog - Uytkownik w polu Nazwa katalogu - Katalog uytkownika w polu Opis katalogu - Pojazdy zdefiniowane przez uytkownika w polu Jednostki wewntrzne katalogu wybra (kN) jako Jednostk siy i (m) jako Jednostk dugoci Utwrz OK Obcienia / Obcienia specjalne / Ruchome Zamknicie okna dialogowego Nowe obcienie ruchome Zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Otwarcie okna dialogowego Obcienia ruchome Otwarcie okna dialogowego Obcienia ruchome sucego do definiowania nowego obcienia ruchomego Na zakadce Pojazdy symetryczne LKM w klawisz Nowy Otwarcie okna dialogowego Nowy pojazd
strona: 472
Wpisa nazw pojazdu: Suwnica OK LKM w pierwsz lini w tablicy umiejscowionej w dolnej czci okna dialogowego Obcienia ruchome Wybr typu skupiona obcienia: sia
Definicja nazwy dla nowego pojazdu i zamknicie okna dialogowego Nowy pojazd Definicja dziaajcych si
Selekcja typu obcienia Definicja wartoci i pooenia siy skupionej Definicja dziaajcych si
F = 20; X = 0; S = 12 LKM w drug lini w tablicy umiejscowionej w dolnej czci okna dialogowego Obcienie ruchome Wybr typu skupiona obcienia: sia
Selekcja typu obcienia Definicja wartoci i pooenia siy skupionej
F = 20; X = 1.5; S = 12
LKM w klawisz Zapisz do bazy Wybra katalog Uytkownik, nastpnie LKM w klawisz OK a
dialogowego
Katalogi
obcie
Zapisanie zdefiniowanego pojazdu do bazy pojazdw uytkownika
strona: 473
Dodaj, Zamknij W polu Nazwa, wpisa nazw obcienia ruchomego (numer przypadku obcienia 5): Obcienie suwnic LKM w klawisz Definiuj
Dodanie zdefiniowanego pojazdu do listy aktywnych pojazdw zamknicie okna Obcienia ruchome Zdefiniowanie nazwy obcienia ruchomego
Rozpoczcie definicji toru po ktrym porusza si bdzie obcienie ruchome; zostanie otwarte okno dialogowe Polilinia - kontur. Wybra opcj Linia Definicja toru pojazdu
W zakadce Geometria zdefiniuj dwa punkty okrelajce tor, po ktrym bdzie si porusza obcienie ruchome: Punkt P1 (0,0,10) Punkt P2 (0,36,10) Zastosuj, Zamknij LKM w polu Krok: {1} pozostawi wczone wartoci domylne okrelajce kierunek obcienia (0,0,-1). Oznacza to, i kierunek dziaania obcienia bdzie rwnolegy do osi Z, a zwrot bdzie przeciwny do zwrotu osi Z LKM w opcj Automatyczna w polu Paszczyzna przyoenia LKM w klawisz Parametry LKM w pole w kolumnach: wspcz. HP i wspcz. HL wpisa warto 0.2
Zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur Definicja kroku, z ktrym porusza si pojazd i kierunku dziaania obcienia ruchomego
Wybr paszczyzny przyoenia obcienia ruchomego Otwarcie okna dialogowego Parametry drogi Definicja wspczynnikw skalujcych si poprzeczn H z prawej strony HP i z lewej HL. Wspczynniki te pozwalaj na przemnoenie wartoci obcienia (siy skupionej) tak by mona byo uwzgldni wpyw siy poprzecznej od przejazdu suwnicy Definicja wspczynnikw skalujcych podun si poziom L z prawej strony LP i z lewej LL. Wspczynniki te pozwalaj na przemnoenie wartoci obcienia (siy skupionej) tak by mona byo zamodelowa siy obliczeniowe wynikajce z hamowania suwnicy Wczenie tych opcji zapewni spowoduje, e siy okrelajce obcienie ruchome nie znajd si poza granicami toru okrelajcego ruch obcienia ruchomego
LKM w pole w kolumnach: wspcz. LP i wspcz. LL wpisa warto 0.1
Wczy nastpujce opcje: Ograniczenie pooenia pojazdu pocztek Ograniczenie pooenia pojazdu koniec OK
Zamknicie okna dialogowego Parametry drogi
strona: 474
Zastosuj, Zamknij
Dodanie nowego przypadku obcienia Obcienie suwnic zamknicie okna dialogowego Obcienie ruchome
9.7.2.
Analiza konstrukcji
Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji dialogowego ukadu Analiza konstrukcji z drzewka okna
Narzdzia / Preferencje zadania Analiza konstrukcji Metody rozwizywania rwna: Iteracyjna
Wybr iteracyjnej metody rozwizywania ukadu rwna dla zdefiniowanej konstrukcji Wyczenie zamraania wynikw oblicze konstrukcji
Wyczy opcj Automatyczne zamraanie wynikw oblicze konstrukcji OK
Zaakceptowanie przyjtych parametrw i zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne
Wizualizacja przypadku obcienia ruchomego Widok / Wywietl Na zakadce Obcienia wczy opcj: Obcienia ruchome - pojazd OK Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wizualizacja zdefiniowanego obcienia ruchomego na konstrukcji; zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wybranie 5 - ego przypadku obcienia (Obcienie suwnic)
Obcienia przypadku
Wybierz
skadow
Otwarcie okna dialogowego Skadowa przypadku Wybranie 1-szej skadowej obcienia ruchomego Otwarcie okna dialogowego Animacja
Ustawi opcj: Skadowa aktualna na 1 LKM w klawisz Animacja
strona: 475
LKM w klawisz Start
Rozpoczcie animacji obcienia ruchomego przyoonego do konstrukcji. Pojazd bdzie si porusza wzdu zdefiniowanego wczeniej toru. W trakcie prezentacji animacji na ekranie pojawia si pasek narzdziowy umoliwiajcy zatrzymanie, wznowienie odtwarzania animacji, przewinicie animacji itp. wciskajc Zatrzymanie prezentacji animacji
Zatrzyma
animacj
klawisz ; zamkn pasek sucy do prezentacji animacji Zamknij Zamknicie okna dialogowego Skadowa przypadku
LKM w okno do selekcji ekranw systemu Robot Rezultaty / Rezultaty
Otwarcie ekranu REZULTATY systemu Robot. Ekran zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajcy model konstrukcji, okno dialogowe Wykresy oraz tabel z wartociami reakcji Wybranie suwnic) pitego przypadku obcienia (obcienie
Na zakadce Deformacja znajdujcej si w oknie dialogowym Wykresy wczy opcj Deformacja LKM w klawisz Zastosuj
Wybranie deformacji modelu konstrukcji (dla konkretnego przypadku obcienia), ktrej wykres zostanie przedstawiony Prezentacja deformacji konstrukcji; istnieje rwnie moliwo prezentacji innych wartoci dostpnych w oknie dialogowym Wykresy
strona: 476
Obcienia przypadku
Wybierz
skadow
Otwarcie okna dialogowego Skadowa przypadku Otwarcie okna dialogowego Animacja Przygotowanie animacji wybranej wielkoci na podstawie podanych parametrw i rozpoczcie wykonywania animacji
LKM w klawisz Animacja LKM w klawisz Start Zatrzyma animacj wciskajc
Zatrzymanie prezentacji animacji
klawisz ; zamkn pasek sucy do prezentacji animacji Zamknij Przej na zakadk Deformacja w oknie dialogowym Wykresy wyczy opcj Deformacja, Zastosuj Zamknicie okna dialogowego Skadowa przypadku Wyczenie prezentacji deformacji modelu konstrukcji
9.7.3.
Wymiarowanie konstrukcji
Rozpoczcie wymiarowania stalowych elementw konstrukcji. Ekran zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajcy model konstrukcji, okna dialogowe: Definicje oraz Obliczenia Otwarcie okna dialogowego Selekcja prtw
Polska norma stalowa: PN90/B-03200 LKM w pole suce selekcji ekranw systemu Robot Wymiarowanie / Wymiarowanie stali/aluminium LKM w klawisz Lista znajdujcy si w oknie dialogowym Obliczenia na wysokoci pola Weryfikacja prtw Wpisa numery prtw: 1, 2, 6, 7 (supy), 68 (belka podsuwnicowa) w polu znajdujcym si powyej klawisza Poprzednia, Zamknij (patrz rysunek poniej) LKM w klawisz Lista w polu Obcienia znajdujce si w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko, Zamknij W polu Stan graniczny wczy opcj Nono, natomiast wyczy opcj Uytkowanie
Wybr prtw, ktre zostan zweryfikowane
Wybranie wszystkich przypadkw obcienia Wybranie tej opcji powoduje, e obliczenia prtw bd prowadzone dla stanu granicznego nonoci
strona: 477
LKM w klawisz Obliczenia
Rozpoczcie weryfikacji wybranych prtw konstrukcji; na ekranie pojawi si okno dialogowe pokazane na rysunku poniej
LKM w pole zawierajce dostpne wyniki oblicze dla prta nr 2 LKM w uproszczone zakadk Wyniki
Otwarcie okna dialogowego Wyniki dla wybranego prta Wywietlenie wynikw obliczeniowych dla prta nr 2 (rysunek poniej)
strona: 478
OK Zamknij Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa pierwsz grup o nastpujcych parametrach: Numer: 1 Nazwa: Supy Lista prtw: LKM w ekran graficzny; wybra wszystkie supy trzymajc klawisz CTRL wcinity Materia: Stal Zapisz Przej na ekran graficzny, a nastpnie wybra z menu grnego Widok / Rzutowanie / Zx 3d Widok / Wywietl
Zamknicie okna dialogowego Wyniki Zamknicie okna dialogowego Weryfikacja prtw Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze Przejcie na zakadk umoliwiajc definicj grup prtw Definicja pierwszej grupy prtw zawierajcej wszystkie supy w konstrukcji
Zapisanie parametrw pierwszej grupy prtw Wybranie tej opcji spowoduje, e konstrukcja prezentowana bdzie jako przestrzenna, ale ustawiona w ten sposb, e widoczna jest w paszczynie ZX Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw
strona: 479
Na zakadce Prty wyczy opcj Opis prtw/Numery prtw LKM w klawisz OK LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa parametry drugiej grupy prtw : Numer: 2 Nazwa: Krokwie Materia: Stal LKM w opcj Lista prtw. Przej na ekran graficzny i wybra oknem wszystkie krokwie Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Wyczenie prezentacji numerw prtw na ekranie; zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wybranie tej opcji umoliwia definicj kolejnej grupy prtw Definicja parametrw drugiej grupy prtw
Wybranie prtw dwigara stalowego
Ustawienie aksonometrycznego widoku konstrukcji. UWAGA: Oprcz krokwi zostay wybrane inne prty konstrukcji (prty ste i belek podunych). Aby selekcja zawieraa tylko prty dwigara stalowego, naley w ekranie graficznym, trzymajc wcinity klawisz CTRL, zaznaczy prty nie bdce elementami krokwi co spowoduje, e te prty nie bd wystpoway w selekcji Zapisanie parametrw drugiej grupy prtw Otwarcie okna dialogowego Selekcja grup
Zapisz LKM w klawisz Lista znajdujcy si na wysokoci linii Wymiarowanie grup w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (znajdujcy si ponad klawiszem Poprzednia), pojawi si lista 1 2 Zamknij LKM w klawisz Lista w polu Obcienia znajdujce si w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (znajdujcy si ponad klawiszem Poprzednia), w polu edycyjnym pojawi si lista 1do5 8 9, Zamknij Uaktywni opcj: Optymalizacja w polu Opcje weryfikacyjne oraz opcj: Nono w polu Stan graniczny
Wybr grup prtw, ktre bd projektowane
Wybr wszystkich przypadkw obcienia
strona: 480
Nacisn klawisz Opcje, a nastpnie wczy opcj: Ciar
Otwarcie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne. Wybr opcji optymalizacyjnej ciar spowoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie ciar profilu powodujc wyszukiwanie wrd profili speniajcych kryteria normowe profilu najlejszego w danej grupie Zamknicie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne Rozpoczcie wymiarowania wybranych grup prtw konstrukcji; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej
OK LKM w klawisz Obliczenia
LKM w klawisz Zmie Wsz. Znajdujcy si w oknie pokazanym na rysunku powyej
Zamiana aktualnych profili prtw dla obydwu grup prtw na obliczone profile (dla supw z IPE 600 na IPE 360, dla krokwi z HEB 240 na HEB 140). Po zamianie profili prtw w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - nieaktualne Zamknicie prtw okna dialogowego Wymiarowanie grup
Zamknij Anuluj
Anulowanie zapisu wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze Ponowne obliczenia konstrukcji dla zmienionych profili prtw. Po zakoczeniu oblicze w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - aktualne
9.7.4.
Linia wpywu
Przejcie do pocztkowego ekranu systemu Robot
LKM w okno do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Start Rezultaty / Zaawansowane / Linia wpywu
Otwarcie okna dialogowego Linie wpywu
strona: 481
W oknie dialogowym Linie wpywu na zakadce NTM wczy opcj: My Z listy przypadkw obcie wybra Obcienie suwnic LKM w pole Element, wybra graficznie belk podsuwnicow (belka nr 68) LKM w pole Pozycja wpisa warto 0.25 Wczy opcj otwrz nowe okno
Wybr momentu zginajcego My oraz przypadku obcienia ruchomego. UWAGA: Linia wpywu moe by utworzona tylko dla przypadku obcienia ruchomego Wybr prta (belki podsuwnicowej), dla ktrej program zaprezentuje lini wpywu Wybranie wsprzdnej wzgldnej punktu znajdujcego si na elemencie, dla ktrego tworzona bdzie linia wpywu Wczenie tej opcji spowoduje pojawienie si na ekranie nowego okna, w ktrym prezentowane bd linie wpywu wybranych wielkoci Otwarcie dodatkowego okna, w ktrym wygeneruje lini wpywu wybranej wielkoci Otwarcie menu kontekstowego Wywietlenie dodatkowych kolumn zawierajcych wsprzdne kolejnych punktw (zobacz rysunek poniej) program
Zastosuj PKM w okno ukazujce lini wpywu Dodaj wsprzdne
strona: 482
Na zakadce NTM wyczy opcj My, a wczy opcj: Fz Wczy opcj: otwrz nowe okno Zastosuj PKM w okno ukazujce lini wpywu dla wybranej wielkoci Dodaj wsprzdne
Wybr wielkoci dla ktrej program stworzy lini wpywu Otwarcie nowego okna w ktrym zostanie pokazana linia wpywu dla siy FZ Otwarcie menu kontekstowego Wywietlenie dodatkowych kolumn zawierajcych wsprzdne kolejnych punktw (zobacz rysunek poniej)
strona: 483
9.8. Most (obcienie ruchome i analiza czasowa)

W przykadzie pokazano definicj, analiz i wymiarowanie jednoprzsowego mostu kratownicowego z jazd doem (rysunek poniej). Jednostki uyte w zadaniu: (m) i (kN).
Do konstrukcji przyoono osiem przypadkw obcienia; sze z nich pokazano poniej.
Przypadek 2 - EKSP1
Przypadek 3 - EKSP2 Przypadek 4 - EKSP3 odbicie lustrzane Przypadku 3
strona: 484
Przypadek 5 - WIATR1
Przypadek 6 - WIATR2
Przypadek 7 - PRZEJAZD SAMOCHODU
strona: 485
Przypadek 8 - PRZEJCIE TUMU W przykadzie przestrzegano nastpujcych zasad: prezentacja jakiekolwiek ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, ( x ) oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty oznaczajce kliknicie odpowiednio lewym i prawym klawiszem myszki.
Aby rozpocz definicj konstrukcji, uruchom system Robot (naciskajc odpowiedni ikon lub wybierajc komend z paska zada). W okienku, ktre pojawi si po chwili na ekranie naley wybra
drug ikon z drugiego rzdu
(Projektowanie powoki).
9.8.1.
Definicja konstrukcji Jezdnia mostowa - definicja WYKONYWANA OPERACJA Widok / Rzutowanie / Xy Z grnego menu wybra komend: Geometria / Obiekty /Polilinia kontur LKM w klawisz Geometria OPIS Ustawienie widoku konstrukcji w paszczynie XY Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur umoliwiajcego definicj rnych rodzajw linii (amane, kontury, polilinie) Otwarcie okna dialogowego umoliwiajcego definicj konturu
strona: 486
Wpisa nastpujce wsprzdne w polu podwietlonym na zielono: (0,0,0) Dodaj, (30,0,0) Dodaj, (30,6,0) Dodaj, (0,6,0) Dodaj, Zastosuj, Zamknij
Definicja konturu
Przywrcenie pocztkowego widoku modelu konstrukcji w oknie graficznym, tak aby caa konstrukcja miecia si w na ekranie Geometria / Panele Otwarcie okna dialogowego definicj paneli w konstrukcji Panel, umoliwiajcego
LKM w klawisz umieszczony z prawej strony pola Grubo Na zakadce Jednorodne wpisz now warto gruboci: 20 cm, wpisz now nazw GR20_BET, Dodaj, Zamknij LKM w klawisz umieszczony z prawej strony pola Zbrojenie Na zakadce Oglne w polu Kierunek zbrojenia gwnego wybra opcj Wzdu osi Y W polu Nazwa wpisa Kierunek_Y Dodaj, Zamknij LKM w pole Zbrojenie wybra opcj Kierunek_Y LKM w opcj punkt wewntrzny znajdujc si w polu Tworzenie poprzez; przej na ekran graficzny i wybra punkt znajdujcy si wewntrz panelu Zamknij Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Otwarcie okna dialogowego Nowa grubo
Definicja nowego panelu i zamknicie okna dialogowego
Otwarcie okna dialogowego Parametry zbrojenia
Wybr kierunku zbrojenia gwnego
Nadanie nazwy dla nowego typu zbrojenia, zamknicie okna dialogowego Parametry zbrojenia Definicja typu zbrojenia, ktre zostanie zastosowane w panelu Nadanie aktualnie wybranych wasnoci do wybranego panelu
Zamknicie okna dialogowego Panel Ustawienie aksonometrycznego widoku konstrukcji; zdefiniowana konstrukcja widoczna jest na poniszym rysunku
strona: 487
Definicja podpr Widok / Wywietl Na zakadce Panele / ES wyczy opcj Opis paneli, OK LKM w pole przeznaczone do selekcji ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Podpory Wybra podpor utwierdzon Przej na zakadk Liniowe, LKM w pole Aktualna selekcja Przej na ekran graficzny; wciskajc lewy klawisz myszki wybra dwie krtsze krawdzie pomostu, Zastosuj LKM w pole przeznaczone do selekcji ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria Widok / Wywietl Nadanie podpr utwierdzonych krawdzi pomostu do dwch krtszych Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw, pozwalajcego wybra atrybuty konstrukcji do wywietlenia Wyczenie wywietlania opisu paneli: numeru i gruboci paneli oraz typu zbrojenia Wybr ekranu systemu Robot umoliwiajcego definicj podpr Wybr typu podparcia
Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw, pozwalajcego wybra atrybuty konstrukcji, ktre zostan wywietlone na ekranie Wywietlenie na ekranie symboli zdefiniowanych w konstrukcji podpr, zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw; zdefiniowana konstrukcja zostaa wywietlona na poniszym rysunku
Na zakadce Model wybra opcj Podpory - symbole, OK
strona: 488
Definicja kratownic mostu (konstrukcje biblioteczne) Wybra ikon Konstrukcja Otwarcie okna dialogowego Konstrukcje typowe pozwalajcego na definiowanie typowych konstrukcji (lub elementw konstrukcji) Otwarcie okna dialogowego Krata Trapezowa typ 3
biblioteczna narzdziowego
z prawego paska
W polu Wybr bazy konstrukcji wybra opcj Biblioteka konstrukcji typowych - ramy, kraty, belki (w oknie dialogowym Konstrukcje typowe pojawi si Nowy wybr konstrukcji. LKM (dwukrotnie) w
ikon trzecim rzdzie)
(ostatni
w Definicja dugoci dolnego pasa kratownicy (mona to rwnie zrobi w sposb graficzny klikajc w ekranie graficznym w dwa wzy okrelajce dugo pasa kratownicy) Definicja dugoci grnego pasa kratownicy Definicja wysokoci kratownicy Definicja liczby pl na ktre zostanie podzielony pas dolny kratownicy Pas dolny i grny definiowanej kratownicy skada si bdzie z odcinkw Definicja wsprzdnych wstawienia kratownicy
Na zakadce Wymiary LKM w pole Dugo L1 {30) LKM w pole Dugo L2 {27) LKM w pole Wysoko H {5} LKM w pole Liczba pl {10} Wczy opcj Nie w opcji wyboru Pas cigy Na zakadce Wstaw LKM w pole Punkt wstawienia; wpisa wsprzdne: (0,0,0) LKM w klawisze: Zastosuj oraz OK
Wstawienie zdefiniowanej konstrukcji we wskazanym punkcie, zamknicie okna dialogowego Wstawianie konstrukcji
strona: 489
Otwarcie okna dialogowego Przekroje LKM w pole Linie / Prty, przej na ekran graficzny i zaznaczy oknem wszystkie prty kratownicy (2do40) LKM w profil HEB 300 Wybr prtw kratownicy
Wybr profilu, ktry bdzie nadawany wybranym prtom. UWAGA: Jeeli profil HEB 300 nie jest dostpny na licie, znajdujcy si w grnej czci naley nacisn klawisz okna dialogowego. Na ekranie pojawi si okno dialogowe Nowy przekrj. Na zakadce Standardowe w polu Selekcja przekroju wybra nastpujce opcje: Baza danych - Rpln_pro Rodzina - HEB Przekrj - HEB 300 Nacisn klawisze: Dodaj, a nastpnie Zamknij, co spowoduje dodanie przekroju HEB 300 do listy dostpnych przekrojw i zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj
LKM w klawisz Zastosuj, akceptacja zmiany materiau na domylny, Zamknij Widok / Wywietl Na zakadce Prty wyczy opcj Szkice, OK Przej na ekran graficzny, wybra wszystkie prty wstawionej kratownicy przytrzymujc wcinity klawisz CTRL Edycja / Edytuj / Przesu LKM w polu (dX, dY, dZ) wpisa wsprzdne: (0,6,0) Wykonaj, Zamknij
Nadanie profilu HEB 300 wszystkim prtom kratownicy, zamknicie okna dialogowego Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wyczenie prezentacji profili prtw na ekranie
Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji Przesunicie prtw, podwietlenie przeniesionych prtw, zamknicie okna dialogowego Translacja; zdefiniowana konstrukcja pokazana jest na poniszym rysunku
strona: 490
Definicja ste LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Prty LKM w pole Typ prta wybra: Prt LKM w pole Przekrj wybra: IPE 100 Wybr ekranu PRTY z listy dostpnych ekranw systemu Robot, pozwalajcego na definicj prtw Definicja waciwoci prta. UWAGA: jeli przekrj IPE 100 nie jest dostpny na licie, znajdujcy si z prawej strony opcji wcinij klawisz Przekrj co spowoduje otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj. Na zakadce Standardowe w polu Selekcja przekroju wybra nastpujce opcje: Baza danych - Rpln_pro Rodzina - IPE Przekrj - IPE 100 Nacisn klawisze: Dodaj, a nastpnie Zamknij, co spowoduje dodanie przekroju IPE 100 do listy dostpnych przekrojw i zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj Definicja ste
LKM w pole pocztek i koniec (kolor ta zmieni si na kolor zielony) (1.5,0,5) (4.5,6,5) (1.5,6,5) (4.5,0,5) Przej na ekran graficzny PKM w dowolny punkt okna. W otwartym menu kontekstowym wybra opcj Zaznacz, zaznaczy zdefiniowane prty ste trzymajc wcinity klawisz CTRL. Z grnego menu wybra opcj: Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ) (3,0,0), w polu Liczba powtrze {8} Wykonaj, Zamknij
Definicja wektora translacji i liczby powtrze
Przesunicie prtw konstrukcji
strona: 491
LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria
Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot; zdefiniowana konstrukcja zostaa pokazana na poniszym rysunku
Definicja belek poprzecznych LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Prty LKM w pole Typ prta, wybra opcj Prt LKM w pole Przekrj, wybra: (IPE 300) LKM pole pocztek i koniec (kolor ta zmieni si na zielony) (1.5,0,5) (1.5,6,5) Przej na ekran graficzny PKM w dowolny punkt okna; w otwartym menu kontekstowym wybra opcj Zaznacz i zaznaczy zdefiniowan belk poprzeczn Z grnego menu wybra opcj: Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ): (3,0,0) polu Liczba powtrze {9} Wykonaj, Zamknij LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora przesunicia i liczby powtrze Wybr ekranu PRTY z listy dostpnych ekranw systemu Robot, umoliwiajcego definicj prtw Definicja waciwoci prta. UWAGA: Jeli przekrj IPE 300 nie jest dostpny na licie, naley postpi analogicznie jak w przypadku definicji przekroju IPE 100 Definicja belki poprzecznej
Przesunicie wybranego prta konstrukcji Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot; zdefiniowana konstrukcja zostaa pokazana na poniszym rysunku
strona: 492
Definicja obcie LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia LKM w klawisz Nowy w oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w opcj Natura: Wybra eksploatacyjne LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w pole do wyboru natury obcienia (Natura): Wybra wiatr LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy Wybr ekranu systemu Robot umoliwiajcego definicj obcienia przyoonego do konstrukcji. Monitor komputera zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny, tabel Obcienia i okno dialogowe Przypadki obcie Definicja przypadku obcienia staego (ciar wasny) o standardowej nazwie STA1 Wybr przypadku obcienia - eksploatacyjne Definicja trzech przypadkw obcienia eksploatacyjnego o standardowo nadanych nazwach: EKSP1, EKSP2 i EKSP3 Wybr przypadku obcienia - wiatr
Definicja dwch przypadkw obcienia wiatrem standardowo nadanych nazwach: WIATR1 i WIATR2
UWAGA: Ciar wasny zostanie automatycznie przyoony do konstrukcji dla wszystkich elementw w kierunku Z LKM w ikon znajdujc si na prawym pasku zada Na zakadce Powierzchnia znajdujcej si w oknie dialogowym Obcienie wybra ikon Otwarcie okna dialogowego Obcienie
Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne
strona: 493
Wybr przypadku obcienia: EKSP1
W polu Wartoci Z wpisa warto: -2.5 Dodaj W polu Zastosuj do, znajdujcym si w oknie dialogowym Obcienie, wpisa numer panelu: 1 Zastosuj W oknie dialogowym Obcienia na zakadce Powierzchnia, nacisn klawisz
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na powierzchniowych elementach skoczonych zgodnie z kierunkiem osi Z globalnego ukadu wsprzdnych; zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Wywietlenie aktualnej selekcji panelu konstrukcji, do ktrego zostanie przyoone obcienie Nadanie zdefiniowanego obcienia do wybranego panelu Otwarcie (kontur) okna dialogowego Obcienie jednorodne
W polu Wartoci Z wpisa warto: -2.0 LKM w klawisz Definicja konturu
Definicja wartoci i kierunku jednorodnego na konturze
dziaania
obcienia
Otwarcie okna pozwalajcego na definicj konturu, do ktrego zostanie przyoone obcienie jednorodne. Mona to zrobi przez wpisanie wsprzdnych konturu w oknie lub przez wskazanie myszk w ekranie graficznym punktw okrelajcych kontur Definicja konturu, obcienie do ktrego zostanie przyoone
W zielonym polu wpisa wsprzdne okrelajce kontur: (0,0,0); Dodaj (30,0,0); Dodaj (30,1.5,0); Dodaj (0,1.5,0); Dodaj LKM w klawisz Dodaj znajdujcy si w dolnej czci okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur)
Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur)
strona: 494
W polu Zastosuj do wpisa numer panelu: 1 Zastosuj W oknie dialogowym Obcienia wybra zakadk Powierzchnia, wcisn ikon
Wywietlenie aktualnej selekcji panelu konstrukcji, do ktrego zostanie przyoone obcienie Nadanie zdefiniowanego obcienia do wybranego panelu Otwarcie (kontur) okna dialogowego Obcienie jednorodne
W polu Wartoci Z wpisa warto: -2.0 LKM w klawisz Definicja konturu W zielonym polu wpisa wsprzdne okrelajce kontur: (0,4.5,0); Dodaj (30,4.5,0); Dodaj (30,6,0); Dodaj (0,6,0); Dodaj LKM w klawisz Dodaj znajdujcy si w dolnej czci okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur) W polu Zastosuj do wpisa numer panelu: 1 Zastosuj Zamknij Z menu grnego wybra Widok / Rzutowanie / Zx Przej do tabeli obcie. LKM w pite pole w kolumnie Przypadek, wybra 5. przypadek obcienia WIATR1 z listy LKM w pole w kolumnie Typ obcienia, wybra typ obcienia (sia wzowa) z listy dostpnych typw obcie
Definicja wartoci i kierunku jednorodnego na konturze
dziaania
obcienia
Otwarcie okna pozwalajcego na definicj konturu Definicja konturu, obcienie do ktrego zostanie przyoone
Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur) Wywietlenie aktualnej selekcji panelu konstrukcji, do ktrego zostanie przyoone obcienie Nadanie zdefiniowanego obcienia do wybranego panelu Zamknicie okna dialogowego Obcienie Ustawienie widoku konstrukcji w paszczynie ZX Definicja obcienia dla pitego przypadku obcienia
Wybr typu obcienia
strona: 495
LKM w pole w kolumnie Lista, Wybra w sposb graficzny, wszystkie wzy bliszej kratownicy LKM w pole w kolumnie "FY=", (1.25) Z menu grnego wybra Widok / Rzutowanie / 3d xyz LKM w 6. pole w kolumnie Przypadek w tabeli obcie, wybra 6. przypadek obcienia WIATR2 z listy LKM w pole w kolumnie Typ obcienia, wybra (sia wzowa) z listy dostpnych typw obcie LKM w pole w kolumnie Lista, wybra cztery wzy kratownicy jak na rysunku poniej
Wybr wzw, do ktrych zostanie przyoona sia wzowa Wybr kierunku dziaania i wartoci siy wzowej Ustawienie aksonometrycznego widoku konstrukcji Definicja obcienia dla szstego przypadku obcienia
Wybr typu obcienia
Wybr wzw, do ktrych zostanie przyoona sia wzowa
LKM w pole w kolumnie "FX=", wpisa warto: (0.60) LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria
Wybr kierunku dziaania i wartoci siy wzowej Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Definicja obcienia przyoonego do jezdni mostu Narzdzia / Preferencje zadania / Katalogi / Obcienia pojazdami Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Nacinicie ikony Utwrz now baz uytkownika umieszczonej w grnej czci okna dialogowego Preferencje zadania, spowoduje otwarcie okna dialogowego Nowe obcienie ruchome
strona: 496
Wpisa: w polu Katalog - Uytkownik w polu Nazwa katalogu - Katalog uytkownika w polu Opis katalogu - Pojazdy zdefiniowane przez uytkownika w polu Jednostki wewntrzne katalogu wybra (kN) jako Jednostk siy i (m) jako Jednostk dugoci Utwrz OK Obcienia / Obcienia specjalne / Ruchome Utworzenie nowej bazy pojazdw, zamknicie dialogowego Nowe obcienie ruchome Zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Otwarcie okna dialogowego Obcienia ruchome Otwarcie okna dialogowego Obcienia sucego do definicji nowego pojazdu Na zakadce Pojazdy symetryczne LKM w klawisz Nowy Wpisa nazw pojazdu: Pojazd 1 (Samochd) OK LKM w pierwsz lini w tabeli umiejscowionej w dolnej czci okna dialogowego Obcienie ruchome Wybra typ obcienia: sia skupiona F = 60, X = 0.0, S = 1.75 LKM w drug lini w tabeli umiejscowionej w dolnej czci okna dialogowego Obcienie ruchome Wybra typ obcienia: sia skupiona F = 30, X = 3.5, S = 1.75 LKM w trzeci lini w tabeli umiejscowionej w dolnej czci okna dialogowego Obcienie ruchome Wybra typ obcienia: sia skupiona F = 60, X = 5.0, S = 1.75 Definicja nowego pojazdu Definicja nazwy nowego pojazdu ruchome okna
Selekcja typu obcienia Okrelenie wartoci i pooenia siy skupionej Definicja dziaajcych si
Definicja typu obcienia Okrelenie wartoci i pooenia siy skupionej Definicja dziaajcych si
Selekcja typu obcienia Okrelenie wartoci i pooenia siy skupionej
strona: 497
LKM w klawisz Zapisz do bazy W oknie dialogowym obcie ruchomych katalog Uytkownika, klawisz OK Dodaj, Zamknij Katalogi wybra nacisn
dialogowego
Katalogi
obcie
Zapis zdefiniowanego pojazdu do katalogu Uytkownika
Dodanie nowego pojazdu do listy aktywnych pojazdw, zamknicie okna dialogowego Obcienia ruchome
W polu Nazwa, wpisa nazw obcienia ruchomego (przypadek obcienia nr 7) Pojazd 1 (Samochd) LKM w klawisz Definiuj
Definicja nazwy obcienia ruchomego
Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur, pozwalajcego na definicj drogi po ktrej bdzie si porusza pojazd
strona: 498
W oknie dialogowym Polilinia kontur na zakadce Metoda tworzenia wybra opcj Linia. Nacisn klawisz Geometria, a nastpnie zdefiniowa dwa punkty okrelajce drog pojazdu: Punkt P1 (0,3,0) Punkt P2 (30,3,0) Zastosuj, Zamknij LKM w polu Krok {1} Przyj wartoci domylne kierunku obcienia (0,0,-1) co oznacza, e obcienia ruchome bdzie dziaao zgodnie z kierunkiem osi Z, ale z przeciwnym zwrotem LKM opcj Automatyczna w polu Paszczyzna przyoenia
Definicja drogi trasy obcienia ruchomego
Zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur Definicja kroku zmiany pooenia obcienia ruchomego i kierunku dziaania obcienia
Wybr paszczyzny redystrybucji si definiujcych pojazd. Wybr opcji Automatyczna spowoduje, e siy rozmieszane bd automatycznie na najbliszych elementach branych ze wszystkich elementw konstrukcji Stworzenie przypadku obcienia ruchomego o nazwie Przejazd samochodu Otwarcie okna dialogowego Obcienia ruchome pozwalajcego na definicj nowego przypadku obcienia ruchomego
Zastosuj
Na zakadce Pojazdy symetryczne LKM w klawisz Nowy Wpisa nazw obcienia ruchomego: Pojazd 2 (Tum) OK LKM w pierwsz lini w tabeli umiejscowionej w dolnej czci okna dialogowego Obcienie ruchome Wybra typ obcienia: obcienie powierzchniowe P = 2,0; X = 0.0, S = 0.0; DX = 4.0; DY = 1.5 LKM w klawisz Zapisz do bazy OK w oknie dialogowym Katalog obcie ruchomych
Definicja nowego obcienia ruchomego Definicja nazwy ruchomego dla nowego przypadku obcienia
Wybr typu obcienia Definicja wartoci i umiejscowienia ruchomego obcienia powierzchniowego Otwarcie okna dialogowego Katalog obcie ruchomych Zapisanie zdefiniowanego pojazdu w bazie uytkownika; zamknicie okna Katalog obcie ruchomych
strona: 499
Dodaj, Zamknij
Dodanie zdefiniowanego pojazdu do listy aktywnych pojazdw, zamknicie okna dialogowego Obcienia ruchome
W polu Nazwa wpisa nazw obcienia ruchomego (przypadek obcienia nr 8) Pojazd 2 (Tum) LKM w klawisz Definiuj W oknie dialogowym Polilinia kontur na zakadce Metoda tworzenia wybra opcj Linia. Nacisn klawisz Geometria, a nastpnie zdefiniowa dwa punkty okrelajce drog pojazdu: Punkt P1 (0,1.5,0) Punkt P2 (30,1.5,0) Zastosuj, Zamknij
Definicja nazwy obcienia ruchomego
Rozpoczcie definicji trasy obcienia ruchomego, otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur Definicja drogi trasy obcienia ruchomego
Zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur
strona: 500
LKM w polu Krok {1} Przyj wartoci domylne kierunku obcienia (0,0,-1) co oznacza, e obcienia ruchome bdzie dziaao zgodnie z kierunkiem osi Z ale z przeciwnym zwrotem LKM opcj Automatyczna w polu Paszczyzna przyoenia
Definicja kroku zmiany pooenia obcienia ruchomego i kierunku dziaania obcienia
Wybr paszczyzny redystrybucji si definiujcych pojazd. Wybr opcji Automatyczna spowoduje, e siy rozmieszane bd automatycznie na najbliszych elementach branych ze wszystkich elementw konstrukcji Utworzenie przypadku obcienia ruchomego o nazwie Ruchome obcienie powierzchniowe, zamknicie okna dialogowego Polilinia - kontur
Zastosuj, Zamknij
9.8.2.
Analiza konstrukcji
Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wyczenie zamraania wynikw oblicze konstrukcji, zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania
Narzdzia / Preferencje zadania / Analiza konstrukcji Wyczy opcj Automatyczne zamraanie wynikw oblicze konstrukcji, OK
Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne
9.8.3.
Prezentacja wynikw
Wybr ekranu systemu Robot, sucego do ogldania wynikw oblicze. Ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: edytor graficzny zawierajcy model konstrukcji oraz okno dialogowe Mapy
LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Rezultaty / Rezultaty - mapy
strona: 501
Wybr drugiego przypadku obcienia EKSP1
Na zakadce Szczegowe wczy opcj z oznaczajc przemieszczenie w kierunku osi z znajdujc si na wysokoci opcji Przemieszczenia u,w Wczy opcj mapy LKM w klawisz Zastosuj
Wczenie wizualizacji przemieszczenia prostopadego do powierzchni elementu skoczonego
Wyniki otrzymane dla powierzchniowych elementw skoczonych prezentowane bd w postaci map Prezentacja przemieszczenia konstrukcji Wybr sidmego (Samochd) przypadku obcienia Pojazd 1
Na zakadce Deformacje opcj wczone LKM w klawisz Zastosuj Obcienia przypadku / Wybierz
wczy
Wybranie tej opcji powoduje, prezentowana bdzie deformacja
dla
konstrukcji
Prezentacja przemieszczenia konstrukcji skadow Otwarcie okna dialogowego Skadowa przypadku Otwarcie okna dialogowego Animacja Po naciniciu klawisza Start program przygotowuje animacj wybranej wielkoci na podstawie podanych parametrw i rozpoczyna wykonywanie animacji ), zamkn Zatrzymanie animacji pojazdu
LKM w klawisz Animacja LKM w klawisz Start
Stop (LKM w klawisz pasek narzdziowy
strona: 502
Zamknij Wyczy opcje: Przemieszczenia - u,w oraz wczone znajdujce si w oknie dialogowym Mapy, Zastosuj
9.8.4.
Wymiarowanie prtw konstrukcji

Wybr ekranu systemu Robot, sucego do definiowania prtw w konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: edytor graficzny zawierajcy model konstrukcji, okno dialogowe: Prt i tabel Prty Otwarcie okna dialogowego Typ prta
LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Prty Przej na ekran graficzny, z grnego menu wybra: Geometria / Parametry normowe / Typ prta stalowego / aluminiowego
Otwarcie okna dialogowego Definicja prta - parametry pozwalajcego zmienia parametry typu prta dla polskiej normy stalowej PN90/B-03200 W polu wyboczeniowej klawisz Wybra ostatni klawisz w drugim rzdzie , OK Wsp. mi z Dugoci nacisn Nadanie wybranego schematu wyboczeniowego i odpowiadajcego mu wspczynnika dugoci wyboczeniowej, zamknicie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe Otwarcie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe, pozwalajcego na zmian dugoci wyboczeniowej prtw Wsp. mi y Dugoci nacisn Otwarcie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe, pozwalajcego na zmian dugoci wyboczeniowej prtw
W polu wyboczeniowej klawisz
Wybra ostatni klawisz w drugim rzdzie , OK
Nadanie wybranego schematu wyboczeniowego i odpowiadajcego mu wspczynnika dugoci wyboczeniowej, zamknicie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe Nadanie nazwy dla nowego typu prta Zapisanie aktualnych parametrw dla typu prta Pasy, zamknicie okna dialogowego Definicja prta - parametry
W polu Typ prta wpisa: Pasy Zapisz, Zamknij
strona: 503
LKM w opcj Linie / Prty w oknie dialogowym Typ prta, przej na ekran graficzny i wybra wszystkie prty pasw dolnego i grnego trzymajc wcinity klawisz CTRL (2do19 40do59) Zastosuj
Wybr prtw tworzcych pasy kratownic
Nadanie aktualnego typu prta (Pasy) do wybranych elementw kratownicy Otwarcie okna dialogowego Definicja prta - parametry pozwalajcego zmienia parametry typu prta dla polskiej normy stalowej PN90/B-03200 Otwarcie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe, pozwalajcego na zmian dugoci wyboczeniowej prtw
Nacisn klawisz w polu Wsp. dugoci wyboczeniowej mi y Wybra pierwszy klawisz w trzecim rzdzie , OK
Nadanie wybranego schematu wyboczeniowego i odpowiadajcego mu wspczynnika dugoci wyboczeniowej, zamknicie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe Otwarcie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe, pozwalajcego na zmian dugoci wyboczeniowej prtw
Nacisn klawisz w polu Wsp. dugoci wyboczeniowej mi z Wybra pierwszy klawisz w trzecim rzdzie , OK
Nadanie wybranego schematu wyboczeniowego i odpowiadajcego mu wspczynnika dugoci wyboczeniowej, zamknicie okna dialogowego Schematy wyboczeniowe Nadanie nazwy dla nowego typu prta
W polu Typ prta wpisa: Krzyulce Zapisz, Zamknij LKM w opcj Linie / Prty w oknie dialogowym Typ prta, przej na ekran graficzny i wybra wszystkie krzyulce kratownic trzymajc wcinity klawisz CTRL (20do39 60do79) Zastosuj, Zamknij
Zapisanie aktualnych parametrw dla typu prta Krzyulce, zamknicie okna dialogowego Definicja prta - parametry Wybr prtw tworzcych krzyulce kratownic
Nadanie aktualnego typu prta (Krzyulce) do wybranych elementw kratownicy, zamknicie okna dialogowego Typ prta
strona: 504
Wymiarowanie konstrukcji Polska norma stalowa: PN90/B-03200 LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Wymiarowanie / Wymiarowanie stali / aluminium LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy znajdujcej si w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa pierwsz grup prtw o nastpujcych parametrach : Numer: 1 Nazwa: Pas grny Lista prtw: LKM w okno graficzne z modelem konstrukcji; trzymajc wcinity klawisz CTRL wybra prty grnych pasw kratownic (11do19 51do59) Materia: Stal Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy znajdujcej si w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa drug grup prtw o nastpujcych parametrach : Numer: 2 Nazwa: Pas dolny Lista prtw: LKM w okno graficzne; trzymajc wcinity klawisz CTRL wybra prty dolnych pasw kratownic (40do50 2do10) Materia: Stal Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy znajdujcej si w oknie dialogowym Definicje Wybr ekranu systemu Robot, sucego do wymiarowania konstrukcji stalowych (aluminiowych). Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: edytor graficzny zawierajcy model konstrukcji oraz okna dialogowe: Definicje i Obliczenia Rozpoczcie definicji pierwszej grupy prtw
Definicja pierwszej grupy prtw zoonej z elementw tworzcych pasy grne kratownic
Zapis parametrw pierwszej grupy prtw Rozpoczcie definicji drugiej grupy prtw
Definicja drugiej grupy prtw zoonej z prtw tworzcych pasy dolne kratownic
Zapis parametrw drugiej grupy prtw Rozpoczcie definicji trzeciej grupy prtw
strona: 505
Zdefiniowa trzeci grup prtw o nastpujcych parametrach : Numer: 3 Nazwa: Krzyulce Lista prtw: LKM w okno graficzne; trzymajc wcinity klawisz CTRL wybra krzyulce obu kratownic (20do39 60do79) Materia: Stal Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy znajdujcej si w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa czwart grup prtw o nastpujcych parametrach : Numer: 4 Nazwa: Stenia Lista prtw: LKM w okno graficzne; trzymajc wcinity klawisz CTRL wybra prty stajce kratownice (80do97) Materia: Stal Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy znajdujcej si w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa pit grup prtw o nastpujcych parametrach : Numer: 5 Nazwa: Belki poprzeczne Lista prtw: LKM w okno graficzne; trzymajc wcinity klawisz CTRL wybra belki poprzeczne czce obie kratownice (98do107) Materia: Stal Zapisz W oknie dialogowym Obliczenia wczy opcj Wymiarowanie grup
Definicja trzeciej grupy prtw zoonej z krzyulcw kratownic
Zapis parametrw trzeciej grupy prtw Rozpoczcie definicji czwartej grupy prtw
Definicja czwartej grupy stajcych kratownice
prtw
zoonej
prtw
Zapis parametrw czwartej grupy prtw Rozpoczcie definicji pitej grupy prtw
Definicja pitej grupy prtw zoonej z belek poprzecznych czcych pasy grne kratownic
Zapis parametrw pitej grupy prtw Wczenie tej opcji spowoduje przeprowadzone wymiarowania grup. UWAGA: Aby mona byo rozpocz obliczenia w trybie wymiarowania, musi by zdefiniowana przynajmniej jedna grupa prtw Otwarcie okna dialogowego Selekcja grup
LKM w klawisz Lista znajdujcy si w oknie dialogowym Obliczenia na wysokoci opcji Wymiarowanie grup
strona: 506
Nacisn klawisz Wszystko znajdujcy si w grnej czci okna dialogowego Selekcja grup Zamknij Uaktywni opcj: Optymalizacja w polu Opcje weryfikacyjne oraz opcj: Nono w polu Stan graniczny Wyczy opcj Uytkowanie w polu Stan graniczny Nacisn klawisz Opcje, a nastpne wczy opcj: Ciar
Wybr wszystkich grup dialogowego Selekcja grup
prtw,
zamknicie
okna
Otwarcie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne. Wybr opcji optymalizacyjnej ciar spowoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie ciar profilu powodujc wyszukiwanie wrd profili speniajcych kryteria normowe profilu najlejszego w danej grupie Zamknicie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne Otwarcie okna dialogowego Selekcja przypadkw
OK LKM w klawisz Lista w polu Obcienia znajdujce si w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (znajdujcy si ponad klawiszem Poprzednia), w polu edycyjnym pojawi si lista 1do8 13do16, Zamknij LKM w klawisz Obliczenia
Wybr wszystkich przypadkw obcienia, zamknicie okna dialogowego Selekcja przypadkw
Rozpoczcie wymiarowania wybranych grup prtw konstrukcji; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej
strona: 507
Zamiana aktualnych profili prtw dla wszystkich grup prtw na obliczone profile: - dla pasa grnego z HEB 300 na HEB 140, - dla pasa dolnego z HEB 300 na HEB 100, - dla krzyulcw z HEB 300 na HEB 160 - dla ste z IPE 100 na IPE 240 - dla belek poprzecznych z IPE 300 na IPE 220 Po zamianie profili prtw w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - nieaktualne Zamknicie okna rezultatw skrconych Wymiarowanie grup prtw Anulowanie zapisu wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne
Zamknij Anuluj
LKM w klawisz Obliczenia w oknie dialogowym Obliczenia
Rozpoczcie wymiarowania wybranych grup prtw konstrukcji; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej
strona: 508
Zamiana aktualnych profili prtw dla wszystkich grup prtw na obliczone profile: - dla pasa grnego bez zmian, - dla pasa dolnego bez zmian, - dla krzyulcw z HEB 160 na HEB 120, - dla ste bez zmian, - dla belek poprzecznych bez zmian. Po zamianie profili prtw w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES - nieaktualne Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne
Zamknij Zapisz
Zamknicie okna rezultatw skrconych Wymiarowanie grup prtw Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze
Weryfikacja prtw LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Wymiarowanie / Wymiarowanie stali / aluminium LKM w klawisz Lista znajdujcy si w oknie dialogowym Obliczenia na wysokoci opcji Weryfikacja grup Na zakadce Grupa wciskajc klawisz CTRL wybra nastpujce grupy: Krzyulce, Pas dolny i Pas co grny. Nacisn klawisz spowoduje, e w polu edycyjnym pojawi si lista 1do3 Zamknij LKM w klawisz Lista znajdujcy si w polu Obcienia w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (znajdujcy si ponad klawiszem Poprzednia), w polu edycyjnym pojawi si lista 1do8 13do16, Zamknij Otwarcie okna dialogowego Selekcja przypadkw Wybr ekranu systemu Robot, sucego do wymiarowania konstrukcji stalowych (aluminiowych)
Otwarcie okna dialogowego Selekcja grup
Wybr grup prtw, ktre bd weryfikowane; zamknicie okna dialogowego Selekcja grup
Wybr wszystkich przypadkw obcieniowych, zamknicie okna dialogowego Selekcja przypadkw
strona: 509
LKM w klawisz Obliczenia
Rozpoczcie wymiarowania wybranych grup prtw konstrukcji; na ekranie pojawia si okno Rezultatw skrconych pokazane poniej Zamknicie okna rezultatw skrconych Weryfikacja grup prtw Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze
Zamknij Zapisz
9.8.5.
Analiza czasowa konstrukcji (cakowanie rwna ruchu)

LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria Z grnego menu wybra komend: Analiza / Rodzaje analizy
Otwarcie okna dialogowego Opcje obliczeniowe, umoliwiajcego definiowanie nowych przypadkw obcienia (analiza modalna, spektralna, sejsmiczna itp.), zmiany typu przypadku obcienia oraz zmiany parametrw wybranego przypadku obcienia Otwarcie okna dialogowego Definicja nowego przypadku sucego do definiowania nowego przypadku dynamicznego w konstrukcji
LKM w klawisz Nowy
LKM w klawisz OK dialogowym Definicja przypadku
w oknie nowego
Otwarcie okna dialogowego Parametry analizy modalnej. Okno to suy do definiowania parametrw analizy modalnej dla nowego przypadku dynamicznego w konstrukcji Wybr metody analizy konstrukcji; wybranie maksymalnej liczby poszukiwanych postaci drga wasnych, uwzgldnienie tumienia w analizie modalnej konstrukcji
LKM w klawisz Parametry zaawansowane W polu Metoda wybra opcj Lanczosa, w polu Parametry dla analizy sejsmicznej wczy opcj Uwzgldnij tumienie (wg PS92), w polu Liczba postaci: wpisa 3
strona: 510
LKM w klawisz OK LKM w klawisz Nowy Wybra opcj Cakowanie rwna ruchu, LKM w klawisz OK w oknie dialogowym Definicja nowego przypadku LKM w klawisz Definicja funkcji Na zakadce Funkcja w polu Zdefiniowane funkcje wpisa nazw Uderzenie wiatru LKM w klawisz Dodaj Na zakadce Punkty zdefiniowa kolejne punkty funkcji czasowej wpisujc nastpujce wartoci: T = 0.00; F(T) = 0.00 T = 0.01; F(T) = 5.00 T = 0.02; F(T) = 0.00 T = 1.00; F(T) = 0.00 Zamknij
Dodanie nowego przypadku obcieniowego (typ analizy Modalna) do listy przypadkw obcieniowych Otwarcie okna dialogowego Definicja nowego przypadku Otwarcie okna dialogowego Analiza rwna ruchu, sucego do definiowania parametrw analizy rwna ruchu dla nowego przypadku dynamicznego w konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Definicja funkcji czasu Nadanie nazwy Uderzenie wiatru dla funkcji czasowej. W oknie dialogowym pojawi si dwie nowe zakadki: Punkty i Dodawanie funkcji Definicja funkcji czasowej dokonana przez wpisanie odpowiednich wartoci punktu czasowego T [s] i odpowiadajcej mu wartoci bezwymiarowej funkcji F(T). Zamknicie okna dialogowego Definicja funkcji czasu
strona: 511
W polu Rwnania ruchu znajdujcego si w oknie dialogowym Analiza rwna ruchu, wybra z listy dostpnych przypadkw obcienia WIATR1 LKM w klawisz Dodaj, OK Narzdzia / Preferencje zadania / Analiza konstrukcji Wybra opcj Algorytm (Zwolnienia na prtach) OK LKM w klawisz Obliczenia Zamknij Rezultaty / Zaawansowane / Analiza czasowa - wykresy LKM w klawisz Dodaj DSC
Okrelenie numeru wybranego przypadku
Zostaje przypisany przypadek statyczny wykorzystywany w analizie czasowej Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Przyjcie do oblicze algorytmu DSC, zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Rozpoczcie oblicze konstrukcji przypadkw obcieniowych dla zdefiniowanych
Zamknicie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Otwarcie okna dialogowego Rwnania ruchu Otwarcie okna dialogowego Definicja wykresu sucego do definicji wykresw wielkoci obliczonych podczas analizy czasowej wybra Wybr przemieszczenia w kierunku UX
Na zakadce Wzy nastpujce opcje: Przemieszczenie, UX
W polu Punkt wpisa numer wza (12)
Wybr wza nr 12 (patrz rysunek poniej), dla ktrego zostanie zaprezentowane przemieszczenie
Dodaj, Zamknij
W oknie dialogowym Rwnania ruchu, w panelu Dostpne wykresy pojawi si zdefiniowana wielko przemieszczenia o standardowo nadanej nazwie Przemieszczenie_UX_12, zamknicie okna dialogowego Definicja wykresu
strona: 512
Zaznaczy Przemieszczenie_UX_12 (zostanie ono podwietlone), a nastpnie nacisn klawisz Wczy opcj otwrz nowe okno i nacisn klawisz Zastosuj
Przeniesienie wybranego wykresu do panelu Prezentowane wykresy
Na ekranie pojawi si wykres Przemieszczenie_UX_12 pokazany na poniszym rysunku
Zaznaczy przemieszczenie UX (w prawym panelu), a nastpnie nacisn klawisz LKM w klawisz Dodaj
Usunicie wybranego wykresu z prawego panelu
Otwarcie okna dialogowego Definicja wykresu sucego do definicji wykresw wielkoci obliczonych podczas analizy czasowej wybra Wybr przyspieszenia w kierunku UX
Na zakadce Wzy nastpujce opcje: Przyspieszenie, UX
W polu Punkt wpisa numer wza (12) Dodaj, Zamknij
Wybr wza nr 12 W oknie dialogowym Rwnania ruchu, w panelu Dostpne wykresy pojawi si zdefiniowana wielko przemieszczenia o standardowo nadanej nazwie Przyspieszenie_AX_12, zamknicie okna dialogowego Definicja wykresu Przeniesienie wybranego wykresu do prawego panelu
Zaznaczy Przyspieszenie_AX_12 (zostanie ona podwietlona), a nastpnie nacisn klawisz
strona: 513
Wczy opcj otwrz nowe okno i nacisn klawisz Zastosuj
Na ekranie pojawi si wykres Przyspieszenie_AX_12 pokazany na poniszym rysunku
strona: 514
9.9. Fundament blokowy

W przykadzie pokazano definicj i analiz fundamentu blokowego pod maszyn, ktrego schemat przedstawiono na rysunku poniej. Jednostki uyte w zadaniu (m) i (kN).
Do konstrukcji zostay przyoone cztery przypadki obcieniowe, z ktrych trzy pokazano na rysunkach poniej.
Przypadek 2 - EKSP1
Przypadek 3 - EKSP2
strona: 515
Przypadek 4 - EKSP3 W przykadzie przestrzegano nastpujcych zasad: prezentacja jakiekolwiek ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, ( x ) oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty oznaczajce kliknicie odpowiednio lewym i prawym klawiszem myszki.
Aby rozpocz definicj konstrukcji, uruchom system Robot (naciskajc odpowiedni ikon lub wybierajc komend z paska zada). W okienku, ktre pojawi si po chwili na ekranie naley wybra
ostatni ikon w drugim rzdzie
(Projektowanie konstrukcji objtociowej).
9.9.1.
Definicja osi konstrukcyjnych WYKONYWANA OPERACJA Geometria / Osie konstrukcji OPIS Otwarcie okna dialogowego Osie konstrukcji, pozwalajcego na definiowanie osi konstrukcji
strona: 516
Na zakadce X wybra opcj Definiuj znajdujc si w polu Numeracja, wpisa x1 w polu edycyjnym, a nastpnie wpisa nastpujce wsprzdne okrelajce pooenie osi: (0.0) Wstaw, (1.0) Wstaw, (1.5) Wstaw, (5.0) Wstaw, (5.5) Wstaw, (9.0) Wstaw, (9.5) Wstaw, (10.5) Wstaw Na zakadce Y wybra opcj Definiuj znajdujc si w polu Numeracja, wpisa y1 w polu edycyjnym, a nastpnie wpisa nastpujce wsprzdne okrelajce pooenie osi: (0.0) Wstaw, (0.5) Wstaw, (1.0) Wstaw, (4.5) Wstaw, (5.0) Wstaw, (5.5) Wstaw Na zakadce Z wybra opcj Definiuj znajdujc si w polu Numeracja, wpisa z1 w polu edycyjnym, a nastpnie wpisa nastpujce wsprzdne okrelajce pooenie osi: (0.0) Wstaw, (0.5) Wstaw, (3.5) Wstaw, (4.0) Wstaw Zastosuj, Zamknij Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Okrelenie sposobu numerowania osi (x1, x2, x3)
Okrelenie sposobu numerowania osi (y1, y2, y3)
Okrelenie sposobu numerowania osi (z1, z2, z3)
Wywietlenie zdefiniowanych osi konstrukcji na ekranie, zamknicie okna dialogowego Osie konstrukcji Wywietlenie aksonometrycznego widoku konstrukcji Przywrcenie pocztkowego widoku konstrukcji (rysunek poniej)
strona: 517
Podstawa fundamentu Widok / Rzutowanie / Xy Wybierz z grnego menu Geometria / Obiekty / Polilinia kontur LKM w klawisz Geometria Ustawienie konstrukcji w paszczynie XY Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur sucego do definiowania rnego rodzaju linii (amane, kontury) Otwarcie czci okna dialogowego, w ktrej znajduj si pola suce do okrelania wsprzdnych punktw okrelajcych kontur Definicja konturu, zamknicie okna dialogowego Polilinia kontur
Ustawi kursor w zielonym polu edycyjnym, przej do edytora graficznego, a nastpnie wybra punkty definiujce kontur (bdce punktami przecicia odpowiednich osi konstrukcyjnych): x1 - y1, x8 - y1, x8 - y6, x1 - y6 Zastosuj, Zamknij
Przywrcenie pocztkowego widoku konstrukcji Geometria / Panele Otwarcie okna dialogowego definicj paneli w konstrukcji Panel umoliwiajcego
strona: 518
Wczy opcj bok umiejscowion w polu Typ obszaru
Wybranie tej opcji powoduje, i tworzony obiekt bdzie definiowany jako cianka (bez nadania wasnoci takich jak typ zbrojenia czy grubo) co umoliwia wykorzystanie tego obiektu przy tworzeniu konstrukcji objtociowej Nadanie wybranych wasnoci do wyselekcjonowanego panelu
LKM w opcj Punkt wewntrzny znajdujc si w polu Tworzenie poprzez, wybra jakikolwiek punkt wewntrz konturu Zamknij Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Zamknicie okna dialogowego Panel Wybranie tej komendy powoduje przedstawienie na ekranie aksonometrycznego widoku konstrukcji; zdefiniowan konstrukcj (bez osi konstrukcyjnych) przedstawiono na poniszym rysunku
W polu edycyjnym wpisa 1, Enter Geometria / Obiekty / Wyciganie
Wybiera zdefiniowany panel (nr 1), ktrego kolor zmienia si na czerwony
Otwiera okno dialogowe Wyciganie, umoliwiajce tworzenie prostych elementw objtociowych poprzez wycignicie zdefiniowanych uprzednio elementw dwuwymiarowych Wybranie tej opcji powoduje, i wyselekcjonowany obiekt bdzie wycigany wzdu osi, rwnolegej do osi Z globalnego ukadu wsprzdnych Definiuje dugo wektora cignicia
Wczy opcj ll do osi, wybra o Z
W polu edycyjnym wpisa liczb 0.5 okrelajc dugo wektora cignicia W polu Liczba podziaw wpisa 1 Zastosuj, Zamknij
Definiuje liczb podziaw podczas wycigania wybranego obiektu Wyciga wybrany dwuwymiarowy obiekt o zadany wektor cignicia wzdu wyselekcjonowanej osi rwnolegej do osi Z globalnego ukadu wsprzdnych
strona: 519
Supy Widok / Praca 3D paszczyzna pracy / Globalna Otwarcie okna dialogowego Paszczyzna pracy, pozwalajcego na ustalenie paszczyzny w ktrej odbywa si bdzie tworzenie lub modyfikacja konstrukcji Ustawienie globalnej paszczyzny pracy; wsprzdne w oknie dialogowym Paszczyzna pracy zmieni si automatycznie na wybrane (0.00; 0.00; 0.50)
Przej do ekranu graficznego, a nastpnie wybra graficznie punkt przecicia si nastpujcych osi konstrukcyjnych: x1 - y1 - z2, a nastpnie nacisn klawisz Zastosuj Zamkn okno dialogowe Paszczyzna pracy klikajc przycisk
Zamknicie okna dialogowego Paszczyzna pracy
Widok / Rzutowanie / Xy
Wybranie tej opcji spowoduje ustawienie widoku konstrukcji w paszczynie XY dla ostatnio podanej wartoci wsprzdnej Z (tj. Z = 0.5); tylko elementy znajdujce si w tej paszczynie pozostan widoczne Otwarcie okna dialogowego Szecian, pozwalajcego na definiowanie szecianu Wybr tej opcji spowoduje, i prostokt podstawy szecianu bdzie definiowany przy pomocy dwch przeciwlegych wierzchokw Utworzenie szecianu, zamknicie okna dialogowego
Geometria / Obiekty / Szecian W polu Metoda tworzenia wybra opcj dwa punkty Przej do edytora graficznego i wybra dwa przeciwlege wierzchoki prostokta zdefiniowane przez punkty przecicia si nastpujcych osi konstrukcyjnych: x2 - y2, x3 - y3, nastpnie w polu Wysoko wpisa 3, Zastosuj, Zamknij
W polu edycyjnym wpisa 2, Enter Edycja / Edytuj / Przesu W polu Wektor translacji wpisa wsprzdne wektora przesunicia: (4.0, 0.0, 0.0), w polu Liczba powtrze wpisa 2, Wykonaj
Wybranie elementu konstrukcyjnego zdefiniowany szecian) Otwarcie okna dialogowego Translacja Przesuwa wybrany szecian
nr
(ostatnio
strona: 520
W polu edycyjnym obok ikony wpisa 2do4, Enter W polu Wektor translacji wpisa wsprzdne wektora przesunicia: (0.0, 4.0, 0.0), w polu Liczba powtrze wpisa 1, Wykonaj, Zamknij Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Wybranie ostatnio zdefiniowanych szecianw (elementy konstrukcyjne 2, 3 i 4) Przesunicie wybranych szecianw
Wybranie tej komendy powoduje przedstawienie na ekranie aksonometrycznego widoku konstrukcji; zdefiniowan konstrukcj (bez osi konstrukcyjnych) przedstawiono na poniszym rysunku Wybranie tej opcji powoduje niewywietlanie niewidocznych linii w konstrukcji (ikona znajduje si w lewym dolnym rogu ekranu)
Grna cz fundamentu Widok / Wywietl Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw umoliwiajcego wywietlanie na ekranie wybranych atrybutw konstrukcji Wyczenie prezentacji opisu paneli: numeru i gruboci paneli oraz typu zbrojenia. Zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Otwarcie okna dialogowego Paszczyzna pracy, pozwalajcego na ustalenie paszczyzny w ktrej odbywa si bdzie tworzenie lub modyfikacja konstrukcji Ustawienie globalnej paszczyzny pracy; wsprzdne w oknie dialogowym Paszczyzna pracy zmieni si automatycznie na wybrane (1.00, 0.50, 4.00)
Na zakadce Panele / ES wyczy opcj Opis paneli, OK Widok / Praca 3D paszczyzna pracy / Globalna
Przej do ekranu graficznego, a nastpnie wybra graficznie punkt przecicia si nastpujcych osi konstrukcyjnych: x2 - y2 - z4, a nastpnie nacisn klawisz Zastosuj
strona: 521
Zamkn
okno
dialogowe
Paszczyzna pracy naciskajc Widok / Rzutowanie / Xy Wybranie tej opcji spowoduje ustawienie widoku konstrukcji w paszczynie XY, dla ostatnio podanej wsprzdnej Z (tj. z = 4.0); tylko elementy znajdujce si w tej paszczynie pozostan widoczne Otwarcie okna dialogowego Polilinia - kontur sucego do definiowania rnego rodzaju linii (amane, kontury) Definicja konturu, zamknicie okna dialogowego Polilinia kontur
Wybierz z grnego menu Geometria / Obiekty / Polilinia - kontur Ustawi kursor w zielonym polu edycyjnym, przej do edytora graficznego, a nastpnie wybra punkty definiujce kontur (bdce punktami przecicia odpowiednich osi konstrukcyjnych): x2 - y2, x7 - y2, x7 - y5, x2 - y5, Zastosuj, Zamknij Geometria / Panele Wczy opcj bok umiejscowion w polu Typ obszaru
Otwarcie okna dialogowego definicj paneli w konstrukcji
Panel
umoliwiajcego
Wybranie tej opcji powoduje, i tworzony obiekt bdzie definiowany jako cianka (bez nadania wasnoci takich jak typ zbrojenia czy grubo) co umoliwia wykorzystanie tego obiektu przy tworzeniu konstrukcji objtociowej Nadanie wybranych wasnoci do wyselekcjonowanego panelu
LKM w opcj Punkt wewntrzny znajdujc si w polu Tworzenie poprzez, wybra jakikolwiek punkt wewntrz konturu Zamknij W polu edycyjnym obok ikony wpisa 8, Enter Geometria / Obiekty / Wyciganie
Zamknicie okna dialogowego Panel Wybranie ostatnio zdefiniowanego konturu
Otwiera okno dialogowe Wyciganie, umoliwiajce tworzenie prostych elementw objtociowych przez wycignicie zdefiniowanych uprzednio elementw dwuwymiarowych Wybranie tej opcji powoduje, i wyselekcjonowany obiekt bdzie wycigany wzdu osi, rwnolegej do osi Z globalnego ukadu wsprzdnych
Wczy opcj ll do osi, wybra o Z
strona: 522
W polu edycyjnym wpisa liczb -0.5 okrelajc dugo wektora W polu Liczba podziaw wpisa 1 Zastosuj, Zamknij
Definiuje dugo wektora cignicia Definiuje liczb podziaw podczas wycigania wybranego obiektu Wyciga wybrany dwuwymiarowy obiekt o zadany wektor cignicia wzdu wyselekcjonowanej osi rwnolegej do osi Z globalnego ukadu wsprzdnych Wybranie tej opcji powoduje niewywietlanie niewidocznych linii w konstrukcji (ikona znajduje si w lewym dolnym rogu ekranu)
Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Wywietlenie aksonometrycznego widoku konstrukcji Wybranie tej opcji powoduje niewywietlanie niewidocznych linii w konstrukcji (ikona znajduje si w lewym dolnym rogu ekranu) Wywietlenie pocztkowego widoku konstrukcji (patrz rysunek poniej)
Definicja podpr LKM w pole przeznaczone do selekcji ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Podpory W oknie dialogowym Podpory Wybr ekranu systemu Robot przeznaczonego do definicji podpr Otwarcie okna dialogowego Definicja podpory sucego do definiowania nowego typu podpory
nacisn ikon
strona: 523
Na zakadce Spryste odblokowa kierunek UZ, w polu KZ wpisa warto: 70000 kN/m Zablokowa pozostae kierunki W polu Etykieta wpisa nazw dla nowej podpory: Podpora sprysta Dodaj, Zamknij Przej na zakadk Powierzchniowe, LKM w polu Aktualna selekcja w oknie dialogowym Podpory Przej na ekran graficzny i wybra powierzchni bdc podstaw fundamentu - w polu Aktualna selekcja powinno pojawi si 1_REF(1) LKM w klawisz Zastosuj LKM w pole przeznaczone do selekcji ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria Widok / Wywietl
Definicja wspczynnika sprystoci podpory w kierunku osi Z
Nadanie nazwy do definiowanego typu podpory
Wybrana zostanie powierzchnia konstrukcji objtociowej
Wybr powierzchni podstawy fundamentu, do ktrej zostanie przyoony nowy typ podpory
Wyselekcjonowany typ podpory zostanie nadany do wybranej powierzchni konstrukcji Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw umoliwiajcego wywietlanie na ekranie wybranych atrybutw konstrukcji Na ekranie zostan wywietlone symbole podpr; zdefiniowana konstrukcja przedstawiona zostaa na poniszym rysunku Uycie opcji widok dynamiczny pozwala na obrt i przesunicie konstrukcji, aby mona byo przedstawi doln, podporow cz konstrukcji
Na zakadce Model wybra opcj Podpory - symbole Zastosuj, OK
strona: 524
Generacja siatki W celu lepszego dopasowania siatki elementw skoczonych zdefiniujemy dodatkowe wzy Widok / Siatka / Definiuj krok W polu Krok siatki ustawi krok siatki Dx oraz Dy na 0.25 Zastosuj, Zamknij Widok / Praca 3D paszczyzna pracy / Globalna Otwarcie okna dialogowego Definicja kroku siatki sucego do zmiany kroku siatki prezentowanej na ekranie Zmiana kroku siatki, Definicja kroku siatki zamknicie okna dialogowego
Otwarcie okna dialogowego Paszczyzna pracy, pozwalajcego na ustalenie paszczyzny w ktrej odbywa si bdzie tworzenie lub modyfikacja konstrukcji Ustawienie globalnej paszczyzny pracy; wsprzdne w oknie dialogowym Paszczyzna pracy zmieni si automatycznie na wybrane (0.00, 0.00, 0.00)
Przej na ekran graficzny, a nastpnie wybra graficznie punkt przecicia si nastpujcych osi konstrukcyjnych: x1 - y1 - z1, a nastpnie nacisn klawisz Zastosuj Widok / Rzutowanie / Xy
Wybranie tej opcji spowoduje ustawienie konstrukcji w paszczynie XY dla ostatnio podanej wartoci wsprzdnej Z (tj. z = 0.0); tylko elementy znajdujce si w tej paszczynie pozostan widoczne Otwarcie okna dialogowego definicj wzw w konstrukcji Wzy umoliwiajcego
Geometria / Wzy Zdefiniowa dodatkowe wzy o wsprzdnych bdcych punktami przecicia nastpujcych osi konstrukcji: x2 - y2, x2 - y3, x3 - y3, x3 - y2, oraz wzy o nastpujcych wsprzdnych: (1.25, 0.50, 0.00), (1.00, 0.75, 0.00), (1.25, 1.00, 0.00), (1.50, 0.75, 0.00) Zamknij W polu edycyjnym umiejscowionym obok ikony wpisa: wsz, Enter
Definicja wzw, zamknicie okna dialogowego Wzy
Wybranie wszystkich wzw w konstrukcji
Edycja / Edytuj / Przesu W polu: Wektor translacji wpisa: (4.00, 0.00, 0.00) w polu Liczba powtrze wpisa: 2 Wykonaj, Zamknij
strona: 525
W polu edycyjnym umiejscowionym obok ikony wpisa: wsz, Enter
Wybranie wszystkich wzw w konstrukcji
Edycja / Edytuj / Lustro poziome LKM w pole Pooenie paszczyzny 2.75 Wykonaj, Zamknij Widok / Rzutowanie / 3D xyz Widok / Praca 3D paszczyzna pracy / Globalna
Otwarcie okna dialogowego Symetria pozioma Definicja pooenia poziomej osi symetrii Wykonanie symetrii poziomej wybranych wzw, zamknicie okna dialogowego Symetria pozioma Wywietlenie aksonometrycznego widoku konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Paszczyzna pracy, pozwalajcego na ustalenie paszczyzny, w ktrej odbywa si bdzie tworzenie lub modyfikacja konstrukcji Ustawienie globalnej paszczyzny pracy; wsprzdne w oknie dialogowym Paszczyzna pracy zmieni si automatycznie na wybrane (1.00, 0.50, 4.00)
W ekranie graficznym wybra punkt przecicia si nastpujcych osi konstrukcyjnych: x2 - y2 - z4, a nastpnie nacisn klawisz Zastosuj Nacisn przycisk znajdujcy si w oknie dialogowym Paszczyzna pracy Widok / Rzutowanie / Xy
Wybranie tej opcji spowoduje ustawienie konstrukcji w paszczynie XY dla ostatnio podanej wartoci wsprzdnej Z (tj. z = 4.0); tylko elementy znajdujce si w tej paszczynie pozostan widoczne Otwarcie okna dialogowego definicj wzw w konstrukcji Wzy umoliwiajcego
Geometria / Wzy Zdefiniowa dodatkowe wzy o wsprzdnych bdcych punktami przecicia nastpujcych osi konstrukcji: x2 - y3, x3 - y3, x3 - y2, x2 - y2, oraz wzy o nastpujcych wsprzdnych: (1.25, 1.00, 4.00), (1.50, 0.75, 4.00), (1.25, 0.50, 4.00), (1.00, 0.75, 4.00), Zamknij W polu edycyjnym umiejscowionym obok ikony Enter wpisa: 49do56,
Definicja wzw, zamknicie okna dialogowego Wzy
Wybranie wzw paszczynie pracy
znajdujcych
si
aktualnej
strona: 526
Edycja / Edytuj / Przesu W polu: Wektor translacji wpisa: (4.00, 0.00, 0.00) w polu Liczba powtrze wpisa: 2 Wykonaj, Zamknij W polu edycyjnym umiejscowionym obok ikony zdefiniowanych 49do72, Enter wpisa numery ostatnio wzw:
Wybranie wzw paszczynie pracy
znajdujcych
si
aktualnej
Edycja / Edytuj / Lustro poziome LKM w pole Pooenie paszczyzny 2.75 Wykonaj, Zamknij Geometria / Wzy W polu Wsprzdne wpisa wsprzdne dodatkowego wza: (7.25, 2.75, 4.00) Dodaj, Zamknij
Otwarcie okna dialogowego Symetria pozioma Definicja pooenia poziomej osi symetrii Wykonanie symetrii poziomej zamknicie okna dialogowego Otwarcie okna dialogowego Wzy Definicja dodatkowego wza nr 97, do ktrego zostanie przyoone obcienie wzowe wybranych wzw,
W polu edycyjnym obok ikony wpisa 1 i 8, Enter Analiza / Model obliczeniowy / Opcje siatkowania W polu Dopuszczalne metody siatkowania wybra opcj Delaunay, w polu Generacja siatki wybra opcj Automatyczna i wpisa 5 w polu edycyjnym Podzia 1, OK Wpisa 2do7 w polu edycyjnym obok ikony Enter Analiza / Model obliczeniowy / Opcje siatkowania
Wybranie elementw objtociowych nr 1 i 8 (podstawa i wierzchoek fundamentu)
Otwarcie okna dialogowego Opcje siatkowania Ustawienie parametrw elementw konstrukcji siatkowania dla wybranych
Wybranie elementw objtociowych tworzcych kolumny fundamentu
Otwarcie okna dialogowego Opcje siatkowania
strona: 527
W polu Dopuszczalne metody siatkowania wybra opcj Delaunay, w polu Generacja siatki wybra opcj Automatyczna i wpisa 2 w polu edycyjnym Podzia 1, OK Analiza / Generacja Model obliczeniowy /
Ustawienie parametrw elementw konstrukcji
siatkowania
dla
wybranych
Generacja modelu obliczeniowego konstrukcji (elementw skoczonych) Przedstawienie aksonometrycznego widoku konstrukcji; zdefiniowan konstrukcj (bez uwidocznienia osi konstrukcyjnych) pokazano na poniszym rysunku
Widok / Rzutowanie / 3D xyz
Geometria / Charakterystyki Charakterystyki bry LKM w pole Selekcja LKM w materia Beton
Otwarcie okna dialogowego Charakterystyki bry Wpisa wsz (wszystkie elementy konstrukcji) Wybr materiau. Jeeli materiau nie ma na licie dostpnych materiaw, naley nacisn ikon Definicja nowej charakterystyki bry i doda beton do listy materiaw Nadanie materiau wszystkim elementom konstrukcji i zamknicie okna dialogowego
Zastosuj, Zamknij
Definicja obcienia Widok / Rzutowanie / Xy Wybranie tej opcji spowoduje ustawienie konstrukcji w paszczynie XY dla ostatnio podanej wartoci wsprzdnej Z (tj. z = 4.0); tylko elementy znajdujce si w tej paszczynie pozostan widoczne
strona: 528
LKM w pole przeznaczone do selekcji ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia LKM w klawisz Nowy w oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w opcj eksploatacyjne znajdujc si w polu Natura LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy
Wybr ekranu systemu Robot przeznaczonego do definicji obcienia Definicja przypadku obcienia ciarem wasnym, ktremu zostanie nadana standardowa nazwa STA1 Wybr natury obcienia Definicja trzech przypadkw obcieniowych o naturze eksploatacyjne, ktrym zostan nadane standardowe nazwy EKSP1, EKSP2 i EKSP3 UWAGA: Obcienie ciarem wasnym zostanie automatycznie nadane przez program w kierunku Z
LKM w ikon znajdujc si na prawym pasku narzdziowym Na zakadce Powierzchnia wybra ikon (Obcienie powierzchniowe jednorodne)
Otwarcie okna dialogowego Obcienie
Wybr drugiego przypadku obcieniowego (EKSP1)
W polu Wartoci Z wpisz - 20 Dodaj Umieci kursor w polu Zastosuj do, przej do ekranu graficznego i wybra kontur definiujcy grn powierzchni fundamentu. W polu edycyjnym powinno pojawi si 8_REF(1) Zastosuj
Definicja obcienia powierzchni ES
jednorodnego
dziaajcego
na
Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Wywietla aktualny powierzchniowego wybr konturu dla obcienia
Nadaje zdefiniowane wybranego konturu
obcienie
powierzchniowe
do
strona: 529
Na zakadce Powierzchnia wybra ikon powierzchniowe konturze) (Obcienie jednorodne na
Otwarcie (kontur)
okna
dialogowego
Obcienie
jednorodne
Wybr trzeciego przypadku obcieniowego (EKSP2)
W polu Wartoci Z wpisz - 40 LKM w klawisz Definicja konturu Przej na ekran graficzny, a nastpnie zdefiniowa kontur, do ktrego zostanie przyoone obcienie, wskazujc punkty przecicia si nastpujcych osi konstrukcyjnych: x2 - y2, x5 - y2, x5 - y5, x2 - y5 LKM w klawisz Dodaj znajdujcy si w dolnej czci okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur) Umieci kursor w polu Zastosuj do, przej do ekranu graficznego i wybra kontur definiujcy grn powierzchni. W polu edycyjnym powinno pojawi si 8_REF(1) Zastosuj W oknie dialogowym Obcienie na zakadce Wze wybra ikon (Sia wzowa)
Definicja obcienia powierzchni ES
jednorodnego
dziaajcego
na
Otwarcie okna dialogowego umoliwiajcego definicj konturu, do ktrego zostanie przyoone obcienie Definicja konturu
Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne (kontur) Wywietla aktualny powierzchniowego wybr konturu dla obcienia
Nadanie wybranego obcienia do definiowanego konturu na wyselekcjonowanym panel Otwarcie okna dialogowego Sia wzowa
strona: 530
Wybierz przypadek obcieniowy EKSP3
W polu edycyjnym wpisa warto - 20 Dodaj
Wartoci
Definicja obcienia si skupion dziaajc w wybranych wzach Wybranie wza, do ktrego zostanie nadane obcienie (patrz poniszy rysunek)
W polu Zastosuj do wpisa 97
Zastosuj, Zamknij
Nadanie obcienia sia skupion do wybranego wza, zamknicie okna dialogowego Sia skupiona
9.9.2.
Analiza konstrukcji
Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne
9.9.3.
Prezentacja wynikw w postaci map

Wybr ekranu systemu prezentacji rezultatw Robot przeznaczonego do
LKM w pole przeznaczone do selekcji ekranw systemu Robot Rezultaty / Rezultaty - mapy
strona: 531
Wybr czwartego przypadku obcieniowego (4:EKSP3)
Na zakadce Szczegowe wybra opcj Przemieszczenia cakowite umiejscowion w dolnej czci zakadki Wczy opcj mapy (jeli nie jest aktywna) LKM w klawisz Zastosuj
Wybr wielkoci, ktra ma by prezentowana
Wyniki dla objtociowych elementw wywietlane bd w postaci map
skoczonych
Prezentacja przemieszczenia cakowitego konstrukcji dla wybranego przypadku obcieniowego (patrz rysunek poniej)
Na zakadce Szczegowe wyczy opcj Przemieszczenia cakowite umiejscowion w dolnej czci zakadki, przej na zakadk Deformacje i uaktywni opcj wczone
Wczenie tej opcji umoliwia prezentacje deformacji konstrukcji dla wybranego przypadku obcieniowego
Wybr trzeciego przypadku obcieniowego (3:EKSP2)
Prezentacja deformacji konstrukcji
strona: 532
strona: 533
9.10.Przykad projektowania konstrukcji prtowej wedug normy EuroCode 3

Ten przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej stalowej ramy paskiej prezentowanej na poniszym rysunku. W definicji uyto kratownicy wygenerowanych za pomoc biblioteki typowych konstrukcji dostpnych w systemie Robot. W modelu uwzgldniono zalecenia normowe EC3 w zakresie imperfekcji geometrycznych i analizy sprysto-plastycznej materiau. Jednostki danych: (m) i (kN).
Podczas definiowania konstrukcji wykorzystywane bd nastpujce zasady: prezentacja dowolnej ikony oznacza nacinicie tej ikony lewym klawiszem myszki, { x } oznacza wybr opcji x z okna dialogowego, LKM i PKM - skrty uywane do oznaczenia kliknicia odpowiednio lewym lub prawym klawiszem myszki. Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (nacinij odpowiedni ikon lub wybierz komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale
2.1 podrcznika) naley wybra pierwsz ikon
(Projektowanie ramy paskiej).
9.10.1. Definicja modelu konstrukcji

Wybr norm WYKONYWANA OPERACJA Narzdzia / Preferencje zadania Materiay OPIS Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji Materiay z drzewka okna dialogowego
strona: 534
Wybr z listy rozwijalnej Materiay: Eurocode Modyfikacja W polu Nazwa wpisa STAL Dodaj, OK Normy projektowe Stalowe / aluminiowe: EN 1993-1-1:2005
Wybr bazy materiaw Eurocode Otwarcie okna dialogowego Definicja materiau Definicja materiau o tej nazwie bdzie wymagana do wczytania konstrukcji bibliotecznej Dodanie do bazy materiau o nazwie STAL Wybr opcji Normy projektowe z drzewka okna dialogowego Wybr normy Eurokod 3 do wymiarowania konstrukcji stalowych Uwaga: Jeeli normy EN 1993-1-1:2005 nie ma na licie dostpnych norm, naley klikn klawisz Wicej norm i w dodatkowym oknie dialogowym Konfiguracja listy norm doda j do listy aktualnych norm. Wybr opcji Normy - projektowe - Obcienia z drzewka okna dialogowego Wybr normy Eurocode do automatycznych kombinacji normowych Uwaga: Jeeli normy EN 1990:2002 nie ma na licie dostpnych norm, naley klikn klawisz Wicej norm i w dodatkowym oknie dialogowym Konfiguracja listy norm doda j do listy aktualnych norm. Zaakceptowanie przyjtych parametrw i zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania; zaakceptowa ostrzeenia o zmianach normy
Obcienia Kombinacje normowe: EN 1990:2002 Zaakceptowa ostrzeenia zmianach normy
OK Zaakceptowa zmianach normy
ostrzeenia
Definicja osi konstrukcyjnych Geometria / Osie konstrukcji Na zakadce X: Pozycja: {0} Liczba powtrze: {2} Rozstaw: {6} Numeracja: 1, 2, 3 ... LKM w klawisz Wstaw LKM w zakadk Z Rozpoczcie definiowania osi konstrukcji; na ekranie pojawia si okno dialogowe Osie konstrukcji Definicja parametrw pionowych osi konstrukcyjnych
Zdefiniowane zostay pionowe osie konstrukcji Rozpoczcie definiowania parametrw poziomych osi konstrukcyjnych
strona: 535
Na zakadce Z: Pozycja: {0.0} Numeracja: A, B, C ... LKM w klawisz Wstaw Pozycja: {3.6}, Wstaw Pozycja: {6.0}, Wstaw Pozycja: {7.2}, Wstaw LKM w klawisze: Zastosuj, Zamknij
Definicja parametrw poziomych osi konstrukcyjnych
Zdefiniowana zostaa pozioma o konstrukcji Definicja kolejnych osi
Utworzenie zdefiniowanych osi konstrukcyjnych i zamknicie okna dialogowego Osie konstrukcji. Na ekranie pojawi si osie konstrukcji przedstawione na poniszym rysunku.
Definicja prtw konstrukcji Geometria / Charakterystyki / Profile prtw Otwarcie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj
strona: 536
Wybr rodziny dwuteownikw, w polu Przekrj wybr profilu IPE 240, Dodaj HEB 300, Dodaj HEB 240, Dodaj Zamknij (okno Nowy przekrj) Zamknij (okno Przekroje)
Definicja przekrojw profili IPE 240, HEB 240 i HEB 300
Zamknicie okna dialogowego Przekroje i Nowy przekrj Otwarcie okna dialogowego Prt
LKM w pole Typ prta i wybr typu: Sup LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Wskaza graficznie lub wpisa punkty pocztku i koca prtw (0,0) (0,6) oraz (12,0) (12,6) LKM w pole Przekrj przekroju HEB 300 i wybr
Wybr charakterystyk prta do wymiarowania; w polu Przekrj powinien widnie ostatnio zdefiniowany przekrj HEB 240 Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji) Definicja supw lecych na liniach konstrukcyjnych oznaczonych numerem 1 i 3 (w zakresie A-C) Wybr HEB 300 jako aktualny przekrj Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (sup rodkowy) Definicja supa lecego na linii oznaczonych numerem 2 (w zakresie A-B) konstrukcyjnej
LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Wskaza graficznie lub wpisa punkty pocztku i koca prta (6,0) (6,3.6) LKM w pole Typ prta i wybr typu: Belka LKM w pole Przekrj przekroju IPE 240 i wybr
Wybr charakterystyk prta do wymiarowania Wybr IPE 240 jako aktualny przekrj Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (belka pomidzy supami) Definicja belki lecej na linii konstrukcyjnej oznaczonej liter B (w zakresie 2-3) Zamknicie okna dialogowego Prt Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw Wczenie prezentacji symboli i szkicw prtw na ekranie
LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Wskaza graficznie lub wpisa punkty pocztku i koca prta (6.0,3.6) (12.0,3.6) Zamknij Widok / Wywietl Na zakadce Prty wczy opcj Symbole, Szkice Zastosuj
strona: 537
Definicja konstrukcji bibliotecznej Na zakadce: Wzy, wcz opcj Numery wzw Konstrukcja, wycz opcj Osie konstrukcyjne, Prty, wycz opcj Symbole, Szkice Zastosuj, OK Wczenie prezentacji numerw wzw oraz wyczenie prezentacji osi konstrukcyjnych, symboli oraz szkicw prtw. Zamknicie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw
Otwarcie okna dialogowego Konstrukcje typowe rozpoczcie definiowania konstrukcji bibliotecznej
LKM (2 razy) w ikon ikona w ostatnim rzdzie) Na zakadce Wymiary LKM w pole Dugo L {12} LKM w pole Wysoko H {1.2} LKM w opcj: Poczenia przegubowe: Nie LKM w zakadk Wstaw
(1
Wybr kratownicy trjktnej typu 1; na ekranie pojawia si okno dialogowe Wstawianie konstrukcji, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry kratownicy Definicja dugoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) Definicja wysokoci kratownicy (mona zdefiniowa graficznie w polu graficznym) j j rwnie rwnie
strona: 538
LKM w pole Punkt wstawienia Wskaza graficznie wze numer 2 o wsprzdnych (0, 0, 6) LKM w klawisz Zastosuj LKM w klawisz OK
Akceptacja zdefiniowanych danych (moliwa weryfikacja) Utworzenie zdefiniowanej kratownicy i zamknicie okna dialogowego Wstawianie konstrukcji; zdefiniowana konstrukcja jest pokazana na poniszym rysunku
Dodanie pomocniczego wza Edycja / Podzia Podzia LKM w odlegoci Wpisa w pole Odlego wierzchoka warto 3.6 [m] od Otwarcie okna dialogowego Podzia Wybr sposobu definicji wstawiania wza podziau przez wsprzdn na dugoci prta Okrelenie miejsca wstawienia pomocniczego wza Wskazanie prta do podziau. UWAGA: Jeeli definiujemy podzia przez wsprzdna na dugoci prta, to naley zwrci uwag na to, e wsprzdna liczona jest od wskazanego pocztku prta. Zamknicie okna dialogowego Podzia
Przej na pole graficzne i wskaza (LKM) lewy sup u jego podstawy (prt nr 1) Zamknij
strona: 539
Definicja wzmocnie na prtach w dolnym pasku stanu Geometria / Cechy dodatkowe / Wzmocnienia LKM w polu z list zdefiniowanych atrybutw, wybra domylnie zdefiniowany Wzmocnienie_ 0.1x1 Przej na pole graficzne; wskaza pocztek i koniec prta belki (numer 4) Zamknij Definicja podpr Otwarcie okna dialogowego Podpory W oknie dialogowym Podpory (zakadka Wzowe) wybra podpor Utwierdzenie Przej na pole graficzne; wskaza wze nr 1 (dolny wze skrajnego supa) W oknie dialogowym wybra podpor Przegub Podpory Wybr typu penego utwierdzenia (zostanie podwietlona) Przywrcenie domylnego zestawu widocznoci atrybutw Otwarcie okna dialogowego Wzmocnienia Wybr typu wzmocnienia (zostanie podwietlony)
Definicja wzmocnienia na pocztku i kocu belki
Zamknicie okna dialogowego Wzmocnienia
Przypisanie podpory w wle nr 1
Wybr typu podpory przegubowej (zostanie podwietlona) Przypisanie podpory w wzach nr 3 i 5
Przej na pole graficzne; wskaza wzy nr 3 i 5 (dolne wzy pozostaych supw) Zamknij
Zamknicie okna dialogowego Podpory
Definicja imperfekcji geometrycznych w dolnym pasku stanu Geometria / Cechy dodatkowe / Imperfekcje geometryczne Przywrcenie domylnego zestawu widocznoci atrybutw Otwarcie okna dialogowego Imperfekcje geometryczne Otwarcie okna dialogowego Definicja imperfekcji
strona: 540
W polu Etykieta wpisa Wykonawcze, wyczy opcj Automatyczne, wczy opcj Uytkownika i absolutne, wpisa warto 5 [cm] Dodaj, Zamknij LKM w polu z list zdefiniowanych atrybutw, wybra domylny typ imperfekcji (Automatyczna) Przej na pole graficzne; wskaza prt numer 1 (lewy sup) LKM w polu z list zdefiniowanych atrybutw, wybra zdefiniowany typ imperfekcji Wykonawcze Przej na pole graficzne; wskaza dolny pas kratownicy (prt numer 5) Zamknij
Definicja parametrw nowego typu imperfekcji o warto strzaki ugicia rwnej 5 cm
Zamknicie okna Definicja imperfekcji Wybr typu imperfekcji (zostanie podwietlony)
Definicja imperfekcji (automatycznej wg EC3) dla supa Wybr typu imperfekcji (zostanie podwietlony)
Definicja imperfekcji (zdefiniowanej przez uytkownika) dla dolnego pasa kratownicy Zamknicie okna dialogowego Imperfekcje geometryczne
Definicja przypadkw obcieniowych w dolnym pasku stanu Obcienia / Przypadki LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura, Eksploatacyjne (Live 1) LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Zamknij Przywrcenie domylnego zestawu widocznoci atrybutw Otwarcie okna dialogowego Przypadki obcie Definicja przypadku obcienia standardowej nazwie STA1 o naturze: stae i
Wybr natury przypadku obcienia: eksploatacyjne Definicja przypadku obcienia o naturze: eksploatacyjne i standardowej nazwie: EKSP1 Zamknicie okna dialogowego Przypadki obcie
Definicja obcie dla utworzonych przypadkw obcienia Wybr przypadku numer 1 - obcienia ciar wasnym STA1 Otwarcie okna dialogowego Obcienie
wybr 1: STA1 Obcienia / Definicja obcie
strona: 541
Wybr Obcienie jednorodne Wybierz zakadk Prt Wartoci: pZ: {-3} [kN/m] Dodaj LKM w pole Zastosuj do wpisanie listy prtw zewntrznej obwiedni: 1267 Zastosuj Definicja wartoci obcienia jednorodnego na prcie
Definicja obcienia jednorodnego na wskazanych prtach, modelujce ciar okadzin cian i pokrycia dachowego Definicja obcienia na licie prtw Wybr przypadku obcienia eksploatacyjnego EKSP1
wybr 2: EKSP1 Wybr obcienia Sia wzowa Wybierz zakadk Wze Parametry obcienia, X: {10} [kN] Z: {-100} [kN], Dodaj Przejcie na okno graficzne z widokiem konstrukcji i wskazanie (LKM) wzw nr 6 i 18 Zastosuj Zamknij Definicja wartoci obcienia wzowego
Definicja obcienia wzowego, modelujcego obcienie suwnic Definicja obcienia w wybranych wzach Zamknicie okna dialogowego Obcienia
Generacja obcie niegiem i wiatrem Obcienia / Obcienia specjalne / Wiatr i nieg 2D/3D Nacinicie klawisza Auto pole Gboko: 30, pole Rozstaw: 6 (m) Nacinicie klawisza Parametry Otwarcie okna dialogowego nieg i wiatr 2D/3D Automatyczna generacja zewntrznej obwiedni konstrukcji dla generacji obcie klimatycznych Otwarcie dodatkowego okna dialogowego (Obcienia klimatyczne), w ktrym zdefiniowane mog zosta szczegowe parametry; zostan przyjte domylne parametry Nacinicie tego klawisza powoduje rozpoczcie generacji obcie wiatrem i niegiem dla przyjtych parametrw; na ekranie pojawi si notki, w ktrych prezentowane bd parametry przypadkw niegiem i wiatrem
Generuj, OK
strona: 542
Zamknicie edytora tekstu z notkami Zamknij
Pojawiy si nowe przypadki obcieniowe (wiatr i nieg) Zamknicie okna dialogowego nieg i wiatr 2D/3D
Generacja automatycznych kombinacji normowych Obcienia automatyczne / Kombinacje Otwarcie okna przypadkw dialogowego Kombinacje normowe
Kombinacje automatyczne uproszczone LKM w klawisz Wicej>
Wybranie tej opcji powoduje generacj uproszczonych kombinacji normowych. Otwiera si okno Kombinacje normowe przypadkw EN 1990:2002, w ktrym mona zdefiniowa parametry generacji kombinacji (np. definicje grup, relacji itp.). Okno zawiera list przypadkw, ktre bior udzia w kombinacjach automatycznych oraz ich przypisanie do natur i grup Okno zawiera relacje pomidzy przypadkami i grupami, co okrela sposb kombinowania przypadkw Nacinicie tego klawisza powoduje rozpoczcie generacji kombinacji normowych, a nastpnie zamknicie okna dialogowego Kombinacje normowe przypadkw EN 1990:2002.
LKM w zakadk Przypadki
LKM w zakadk Relacje, w polu Natura wybra typy przypadkw: stae, eksploatacyjne, wiatr, nieg Generuj
Obliczenia i sprawdzenie wynikw Analiza / Obliczenia Rezultaty / Naprenia LKM na zakadk Ekstrema globalne LKM (prawy, grny rg tabeli) Uruchomienie oblicze Otwarcie tabeli napre prtw Obliczenie maksymalnych napre w prtach. Zamknicie tabeli Otwarcie okna zapisu Domylny format zapisu RTD Zapis przykadu
Plik / Zapisz W polu Nazwa pliku wpisa wybran nazw przykadu np. Rama_EC3 LKM klawisz Zapisz
strona: 543
9.10.2. Analiza sprysto-plastyczna

Dodatkowo przeprowadzona zostanie analiza przypadku wyjtkowego uderzenia suwnic w sup hali. W przypadku tym uwzgldnimy analiz w zakresie plastycznym. Zmiana definicji przypadkw obcieniowych Obcienia / Przypadki LKM w klawisz Usu wszystko LKM w klawisz Nowy Zamknij Obcienia / Definicja obcie Otwarcie okna dialogowego Przypadki obcie Usunicie wszystkich przypadkw obcieniowych Definicja przypadku obcienia o domylnej naturze i standardowej nazwie STA1 Zamknicie okna dialogowego Przypadki obcie Otwarcie okna dialogowego Obcienie Wybr obcienia Sia wzowa
Parametry obcienia, X: {120} [kN] Z: {0} LKM w klawisz Dodaj znajdujcy si na dole okna dialogowego Przejcie na okno graficzne z widokiem konstrukcji i wskazanie (LKM) wza nr 18 Zastosuj, Zamknij Obliczenia i sprawdzenie wynikw Analiza / Obliczenia Naprowadzi kursor myszy na skrajny sup (prt 1), tak aby zosta podwietlony, PKM Waciwoci obiektu Zakadka Weryfikacja Zastosuj, Zamknij
Definicja wartoci obcienia wzowego
Definicja obcienia wzowego, modelujcego obcienie wyjtkowe suwnic Zamknicie okna dialogowego Obcienia
Uruchomienie oblicze Wywoanie menu kontekstowego widoku konstrukcji
Wywoanie opcji Waciwoci prta z informacj o prcie nr 1 Uproszczone wymiarowanie prta stalowego. Jak mona stwierdzi, nie spenia on weryfikacji normowej Zamknicie okna dialogowego Waciwoci prta
strona: 544
Zmiana profili prtw do analizy sprysto-plastycznej Otwarcie okna dialogowego Przekroje LKM na HEB 240 na licie profili Wybr aktualnego profilu Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj z wyborem profilu HEB 240 LKM w polu obok klawisza Analiza sprysto-plastyczna Dodaj, Zamknij Przejcie na okno graficzne z widokiem konstrukcji i wskazanie supw zewntrznych (prty nr 1, 2) W oknie Przekroje LKM na IPE 240 na licie profili Wczenie analizy sprysto-plastycznej dla wybranego przekroju. Utworzona jest nowa nazwa przekroju: HEB 240EP Definicja profili i zamknicie okna dialogowego Zmiana przekroju na wskazanych prtach na przekrj HEB 240EP; zaakceptowa ostrzeenie o zmianie stanu aktualnoci rezultatw Wybr aktualnego profilu Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj z wyborem profilu IPE 240 LKM w polu obok klawisza Analiza sprysto-plastyczna Dodaj, Zamknij Przejcie na okno graficzne z widokiem konstrukcji i wskazanie (LKM) belki (prt nr 4) Zamknij w Przekroje oknie dialogowym Wczenie analizy sprysto-plastycznej dla wybranego przekroju; utworzona jest nowa nazwa przekroju: IPE 240EP Definicja profili i zamknicie okna dialogowego Zmiana przekroju na wskazanym prcie na: IPE 240EP
Zamknicie okna dialogowego Przekroje
Obliczenia i sprawdzenie wynikw Analiza / Obliczenia Rezultaty / Przemieszczenia LKM na zakadk Ekstrema globalne Uruchomienie oblicze Otwarcie tabeli przemieszcze wzw Obliczenie maksymalnych przemieszcze wzw (patrz rysunek poniej). Jak wida, pomimo pracy w zakresie plastycznym, konstrukcja zachowuje stabilno Otwarcie okna zapisu
Plik / Zapisz jako
strona: 545
W polu Nazwa pliku wpisa wybran nazw przykadu np. Rama_EC3_EP LKM klawisz Zapisz
Domylny format zapisu RTD
Zapis przykadu
strona: 546
9.11.Przykad projektowania (wiba dachowa)
konstrukcji
drewnianej
Ten przykad przedstawia definicj, analiz i wymiarowanie prostej, drewnianej wiby dachowej prezentowanej na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m) i (kN).
strona: 547
Konstrukcja zostaa obciona dziesicioma przypadkami obcienia, pi z nich pokazano na rysunkach poniej.
PRZYPADEK 2
PRZYPADEK 3
PRZYPADEK 4
PRZYPADEK 5
PRZYPADEK 6
Przyjto nastpujce nazwy poaci dachowych
strona: 548
2.1 podrcznika) naley wybra drug ikon w drugim wierszu (Projektowanie powoki)

Wybr norm obliczeniowych WYKONYWANA OPERACJA Narzdzia / Preferencje zadania Materiay Wybr Eurocode z pola Materiay Wybr C24 z pola Zestaw podstawowy / Drewno Normy projektowe Wybr ENV 1995-1-1:1992 z pola Drewniane OPIS Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji Materiay z drzewka okna dialogowego Wybr materiaw Eurocode Wybr klasy drewna C24 Wybr opcji dialogowego Normy projektowe z drzewka okna
Wybr normy drewnianej Eurokod Uwaga: Jeeli normy ENV 1995-1-1:1992 nie ma na licie dostpnych norm, naley klikn klawisz Wicej norm i w dodatkowym oknie dialogowym Konfiguracja listy norm doda j do listy aktualnych norm Wybr opcji Obcienia z drzewka okna dialogowego
Normy projektowe / Obcienia Wybr EN 1990:2002 Kombinacje normowe z pola
Wybr normy kombinacji normowych Eurocode Wybr normy obcie klimatycznych Eurokod 1 Uwaga: Jeeli normy EN 1991-1-3/4:2005 nie ma na licie dostpnych norm, naley klikn klawisz Wicej norm i w dodatkowym oknie dialogowym Konfiguracja listy norm doda j do listy aktualnych norm Zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania
Wybr EN 1991-1-3/4:2005 z pola Obcienia klimatyczne
OK Definicja osi
Rozpoczcie definiowania osi konstrukcji na ekranie pojawia si okno dialogowe Osie konstrukcji
strona: 549
Na zakadce X wybra opcj Definiuj znajdujc si w polu Numeracja, wpisa x1 w polu edycyjnym, a nastpnie wpisa wsprzdne okrelajce pooenie osi: (-0.4) Wstaw, (0.0) Wstaw, (2.55) Wstaw, (3.8) Wstaw, (5.05) Wstaw, (7.6) Wstaw, (8.0) Wstaw, (13.5) Wstaw Na zakadce Y wybra opcj Definiuj znajdujc si w polu Numeracja, wpisa y1 w polu edycyjnym, a nastpnie wpisa nastpujce wsprzdne okrelajce pooenie osi: (0.0) Wstaw, (5.9) Wstaw, (9.7) Wstaw, (13.5) Wstaw Na zakadce Z wybra opcj Definiuj znajdujc si w polu Numeracja, wpisa z1 w polu edycyjnym, a nastpnie wpisa nastpujce wsprzdne okrelajce pooenie osi: (-4.0) Wstaw, (-0.4) Wstaw, (0.0) Wstaw, (2.55) Wstaw, (3.8) Wstaw Zastosuj, Zamknij Widok / Rzutowanie / 3D xyz Wizar konstrukcji jtkowej Widok / Rzutowanie / Zx
Okrelenie sposobu numerowania osi (x1, x2, x3)
Okrelenie sposobu numerowania osi (y1, y2, y3)
Okrelenie sposobu numerowania osi (z1, z2, z3)
Wywietlenie zdefiniowanych osi konstrukcji na ekranie, zamknicie okna dialogowego Osie konstrukcji Wywietlenie aksonometrycznego widoku konstrukcji
Ustawienie konstrukcji w paszczynie ZX Otwarcie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj
strona: 550
Wybra opcj Drewniany znajdujc si w polu Typ profilu Na zakadce Parametryczny w polu Wymiary wpisa: b = 5, h = 14, w polu Etykieta wpisa nazw przekroju: jtka, Dodaj Na zakadce Parametryczny w polu Wymiary wpisa: b = 8, h = 16, w polu Etykieta wpisa nazw przekroju: krokiew, Dodaj Na zakadce Parametryczny w polu Wymiary wpisa: b = 12, h = 16, w polu Etykieta wpisa nazw przekroju: murata, Dodaj Na zakadce Parametryczny w polu Wymiary wpisa: b = 3.8, h = 10, w polu Etykieta wpisa nazw przekroju: wiatrownica, Dodaj Na zakadce Parametryczny w polu Wymiary wpisa: b = 4, h = 22, w polu Etykieta wpisa nazw przekroju: kalenica, Dodaj, Zamknij Zamknij Widok / Wywietl
Wybr materiau, z jakiego bdzie wykonany przekrj Definicja wymiarw przekroju uytkownika. Przekrj zdefiniowany przez uytkownika pojawi si na licie aktywnych profili w oknie dialogowym Przekrj
Definicja wymiarw przekroju uytkownika. Przekrj zdefiniowany przez uytkownika pojawi si na licie aktywnych profili w oknie dialogowym Przekrj
Definicja wymiarw przekroju uytkownika. Zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj. Przekrj zdefiniowany przez uytkownika pojawi si na licie aktywnych profili w oknie dialogowym Przekrj
Zamknicie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Wywietlanie atrybutw, pozwalajcego wybra atrybuty konstrukcji, ktre zostan wywietlone na ekranie Wyczenie prezentacji siatki na ekranie. Zamknicie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Prt
Na zakadce Widok wyczy opcj Siatka OK
LKM w pole Typ prta wybra: Prt drewniany LKM w pole Przekrj, wybra: (jtka)
Wybr waciwoci prta
strona: 551
LKM w pole pocztek, przej do edytora graficznego, a nastpnie wybra punkty definiujce prta (bdce punktami przecicia odpowiednich osi konstrukcyjnych): (x3 - z4), (x5 z4) LKM w pole Typ prta wybra: Belka drewniana LKM w pole Przekrj, wybra: (krokiew) LKM w pole pocztek, przej do edytora graficznego, a nastpnie wybra punkty definiujce wsprzdne prta (bdce punktami przecicia odpowiednich osi konstrukcyjnych): (x1 z2), (x2 z3) (x2 z3), (x3 z4) (x3 z4), (x4 z5) (x4 z5), (x5 z4) (x5 z4), (x6 z3) (x6 z3), (x7 z2) Zamknij Definicja zwolnie w wizarze Geometria / Zwolnienia
Definicja jtki
Wybr waciwoci prta
Definicja krokwi
Otwarcie okna dialogowego Zwolnienie Otwarcie okna dialogowego Definicja zwolnienia
W polu Etykieta wpisa: Przegub Przegub2, Zaznaczy opcj Kierunki zwolnione: RY, RZ Pocztek i Koniec, Dodaj, Zamknij
Definicja nowego rodzaju zwolnienia. Zamknicie okna dialogowego Definicja zwolnienia
strona: 552
W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w zwolnienie: PrzegubPrzegub2 (zostanie ono podwietlone) LKM w prt numer 1, Zastosuj W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w zwolnienie: Przegub Utwierdzenie (zostanie ono podwietlone) LKM w prty numer 3 i 6 tak, aby strzaki na prcie skierowane byy do gry oraz prt numer 4 tak, aby strzaki skierowane byy w d Zamknij Widok / Wywietl Na zakadce Model wczy opcje Zwolnienia, Na zakadce Prty wyczy opcj Szkice OK
Wybranie typu zwolnienia
Nadanie zwolnienia jtce Wybranie typu zwolnienia
Nadanie zwolnie na krokwiach
Zamknicie okna dialogowego Zwolnienie Otwarcie okna dialogowego Wywietlenie atrybutw Wczenie prezentacji symboli zwolnie oraz wyczenie szkicw przekrojw. Zamknicie okna dialogowego Wywietlenie atrybutw
strona: 553
Definiowanie pozostaych wizarw dachowych Widok / Rzutowanie / 3D xyz CTRL + A Edycja / Edytuj / Przesu LKM w polu (dX, dY, dZ) wpisa wsprzdne: (0, 0.9, 0) w polu Liczba powtrze {6} Wykonaj PKM w okno graficzne z widokiem konstrukcji i z menu kontekstowego wybra komend Zaznacz LKM poza konstrukcj, LKM w jtk oraz prty wchodzce w skad lewej krokwi (ostatniego wizara) jednoczenie z wcinitym klawiszem CTRL LKM w polu wpisa liczb: {3} Wykonaj PKM w okno graficzne z widokiem konstrukcji i z menu kontekstowego wybra komend Zaznacz Liczba powtrze Zaznaczenie lewej krokwi oraz jtki ostatniego wizara Wywietlenie aksonometrycznego widoku konstrukcji Zaznaczenie wszystkich elementw Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji i liczby powtrze
Wykonanie translacji prtw, podwietlenie ostatniego wizara
Definicja liczby powtrze
Wykonanie translacji prtw, podwietlenie ostatniej jtki oraz lewej krokwi
strona: 554
LKM poza konstrukcj, LKM + CTRL prty wchodzce w skad lewej krokwi (ostatniego wizara) LKM w polu wpisa liczb: {1} Wykonaj PKM w okno graficzne z widokiem konstrukcji i z menu kontekstowego wybra komend Zaznacz LKM poza konstrukcj, LKM w dolny fragment lewej krokwi Liczba powtrze
Zaznaczenie lewej krokwi bdcej czci ostatniego wizara Definicja liczby powtrze
Wykonanie translacji prtw, podwietlenie lewej krokwi
Zaznaczenie fragmentu lewej krokwi bdcej czci ostatniego wizara
LKM w polu wpisa liczb: {4}
Liczba
powtrze
Definicja liczby powtrze
Wykonaj, Zamknij
Wykonanie translacji prtw dialogowego Translacja Otwarcie okna dialogowego Prt
zamknicie
okna
LKM w pole Typ prta wybra: Belka drewniana LKM w pole Przekrj, wybra: (krokiew)
Wybr waciwoci prta
strona: 555
W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (8, 5.5, -0.4) (7.6, 5.9, 0) Dodaj, (7.6, 5.9, 0) (3.8, 9.7, 3.8) Dodaj, (3.8, 9.7, 3.8) (0, 13.5, 0) Dodaj, (0, 13.5, 0) (-0.4, 13.9 0.4) Dodaj, (7.2, 6.3, 0.4) (3.8, 6.3, 3.8) Dodaj, (6.3, 7.2, 1.3) (3.8, 7.2, 3.8) Dodaj, (5.4, 8.1, 2.2) (3.8, 8.1, 3.8) Dodaj, (4.5, 9, 3.1) (3.8, 9, 3.8) Dodaj, (3.6, 9.9, 3.6) (0, 9.9, 0) Dodaj, (2.7, 10.8, 2.7) (0, 10.8, 0) Dodaj, (1.8, 11.7, 1.8) (0, 11.7, 0) Dodaj, (0.9, 12.6, 0.9) (0, 12.6, 0) Dodaj Definicja murat i kalenicy LKM w pole Typ prta wybra: Prt drewniany LKM w pole Przekrj, wybra: (kalenica) W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (3.8, 0, 3.8) (3.8, 9.7, 3.8) Dodaj LKM w pole Typ prta wybra: Prt drewniany LKM w pole Przekrj, wybra: (murata) W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0, 0) (0, 13.5, 0) Dodaj, (7.6, 0, 0) (7.6, 5.9, 0) Dodaj Zamknij Definicja pozostaych zwolnie Geometria / Zwolnienia W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w zwolnienie: Przegub Utwierdzenie (zostanie ono podwietlone) LKM w prty numer 70, 73, 74, 75 (patrz rysunek poniej) tak, aby strzaki na prcie skierowane byy do gry
Definicje krokwi naronej i koszowej oraz skrconych krokwi dochodzcych do nich
Wybr waciwoci prta
Definicja kalenicy
Wybr waciwoci prta
Definicja murat
Otwarcie okna dialogowego Zwolnienie Wybranie typu zwolnienia
Nadanie zwolnie na wskazanych prtach
strona: 556
W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w zwolnienie: Przegub Przegub (zostanie ono podwietlone) LKM w prty numer 71, 76 (patrz rysunek poniej)
Przywrcenie pocztkowego widoku konstrukcji, tak aby caa konstrukcja miecia si na ekranie
strona: 557
Przy pomocy narzdzi dynamicznego powikszania, obracania i przesuwania naley obrci konstrukcj wok osi Z. Po przesuniciu w lew, grn wiartk ekranu graficznego kursor myszki zmienia ksztat. Przytrzymujc lewy klawisz myszy mona dynamicznie zmienia pooenie konstrukcji. Naley ustawi nastpujcy widok konstrukcji (rysunek poniej)
W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w: USU zwolnienie elementowe: (zostanie ono podwietlone) LKM w prt numer 64 (patrz rysunek poniej)
Wybranie funkcji usunicia zwolnienia
Usunicie zwolnienia ze wskazanego prta
W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w zwolnienie: Przegub Przegub (zostanie ono podwietlone) LKM w prty numer 77, 78, 79 i 80 (patrz rysunek poniej)
strona: 558
Zamknij
Zamknicie okna dialogowego Zwolnienie
Pozostaa cz konstrukcji drewnianej Otwarcie okna dialogowego Prt LKM w pole Typ prta wybra: Prt drewniany LKM w pole Przekrj, wybra: (wiatrownica) W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (7.3, 0, 0.3) (5.35, 7.2, 2.25) Dodaj (0.3, 0, 0.3) (2.25, 5.4, 2.25) Dodaj (0.3, 5.4, 0.3) (2.25, 10.8, 2.25) Dodaj Zamknij CTRL + A Edycja / Edytuj / Symetria paszczyznowa W polach Punkt 1, Punkt 2, Punkt 3 wpisa wsprzdne punktw paszczyzny (7.6, 5.9, 0) (3.8, 9.7, 3.8) (0, 13.5, 0) Wykonaj, Zamknij PKM w okno graficzne z widokiem konstrukcji i z menu kontekstowego wybra komend Zaznacz Wybr waciwoci prta
Definicje krokwi naronej i koszowej oraz skrconych krokwi dochodzcych do nich
Zamknicie okna dialogowego Prt Zaznaczenie wszystkich elementw Otwarcie okna dialogowego Symetria paszczyznowa Zdefiniowanie paszczyzny odbicia
Odbicie konstrukcji wzgldem zdefiniowanej paszczyzny. Zamknicie okna dialogowego Symetria paszczyznowa
strona: 559
LKM poza konstrukcj Widok / Rzutowanie / 3D xyz Geometria / Zwolnienia W oknie dialogowym Zwolnienie LKM w zwolnienie: Przegub Utwierdzenie (zostanie ono podwietlone) LKM w skopiowan kalenic tak, aby strzaki na prcie skierowane byy od miejsca styku dwch desek kalenicowych Zamknij Definicja konturu Widok / Rzutowanie / Xy
Odznaczenie podwietlonej czci konstrukcji Wywietlenie aksonometrycznego widoku konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Zwolnienie Wybranie typu zwolnienia
Nadanie zwolnienia na wskazanym prcie
Zamknicie okna dialogowego Zwolnienie
Ustawienie konstrukcji w paszczynie XY Otwarcie okna dialogowego Polilinia kontur
LKM w opcje Kontur w polu Metoda tworzenia Uywajc myszki zdefiniuj wierzchoki, ktrych wsprzdnymi s punkty przecicia odpowiednich osi konstrukcyjnych: (x2 y1), (x2 y4), (x8 y4), (x8 y2), (x6 y2), (x6 y1), (x2 y1) Zamknij Waciwoci pyty
Wybr opcji kontur Definicja konturu. Kontur definiowany jest przez sze wierzchokw (sidmy wierzchoek jest podany, aby zamkn kontur)
Zamknicie okna dialogowego Polilinia kontur
Otwarcie okna dialogowego Gruboci ES sucego do definiowania gruboci pyty Definicja nowej gruboci powierzchniowych elementw skoczonych Na zakadce Jednorodne w polu Gr= wpisz warto { 14 } Definicja gruboci pyty
strona: 560
W polu Materia: wybierz { BETON } Dodaj i Zamknij
Wybr materiau: BETON Dodanie nowego typu gruboci (GR14) do listy zdefiniowanych typw gruboci i zamknicie okna dialogowego Nowa grubo Zamknicie okna dialogowego Gruboci ES
Zamknij Nadanie waciwoci pyty
Otwarcie okna dialogowego Panel LKM w opcj: Charakterystyki/ Grubo: wybierz: GR14 LKM w opcj: Charakterystyki/ Zbrojenie: wybierz: Powoka elbetowa LKM w opcj Tworzenie poprzez / Punkt wewntrzny: LKM w punkt znajdujcy si wewntrz wczeniej utworzonego konturu w oknie graficznym z widokiem konstrukcji Zamknij Wybr typu gruboci (GR14) i typu zbrojenia pyty
Definicja konturu panelu
Zakoczenie definicji dialogowego Panel
panelu.
Zamknicie
okna
Definicja podpr dla pyty Otwarcie okna dialogowego Podpory LKM w opcj Przegub Przej na zakadk Liniowe, LKM w pole Aktualna selekcja, LKM + CTRL we wszystkie krawdzie pyty Zastosuj i Zamknij Wybr typu podpory Wybr elementu, w ktrym definiowana bdzie podpora (linie krawdzi panelu)
Utworzenie podpr na krawdziach pyty. Zamknicie okna dialogowego Podpory
Parametry siatki elementw skoczonych Narzdzia / Preferencje zadania / Parametry pracy W polu Rodzaj siatkowania wybierz opcj Uytkownika LKM w klawisz Modyfikacja Otwarcie okna dialogowego parametrw siatkowania sucego do wyboru
Wybr typu siatkowania okrelonego przez uytkownika
strona: 561
LKM w opcj Dopuszczalne metody siatkowania / Delaunay LKM w klawisz Opcje zaawansowane W polu Elementy skoczone / Typ (powierzchniowe) wybierz opcj Trjkty 3-wzowe OK OK
Wybr metody Delaunaya Wybr rodzaju podziau na elementy skoczone
Akceptacja zmian i zamknicie Zaawansowane opcje siatkowania
okna
dialogowego
Zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania i akceptacja dokonanych zmian
Definicja supw Widok / Rzutowanie / Zx Ustawienie konstrukcji w paszczynie ZX Otwarcie okna dialogowego Prt Obok pola Przekrj nacisn klawisz Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj
Wybra opcj Sup elbetowy znajdujc si w polu Typ profilu Na zakadce Parametry oglne w polu Wymiary wpisa: b = 25, h = 25, w polu Etykieta wpisa nazw przekroju: sup 25x25, Dodaj Zamknij LKM w pole Typ prta wybra: Sup elbetowy LKM w pole Przekrj, wybra: (sup 25x25) LKM w pole pocztek, przej do edytora graficznego, a nastpnie wybra punkty definiujce wsprzdne prta (bdce punktami przecicia odpowiednich osi konstrukcyjnych): (x2 z1), (x2 z3) (x6 z1), (x6 z3) Zamknij
Wybr materiau oraz rodzaj elementu Definicja wymiarw przekroju. Przekrj zdefiniowany przez uytkownika pojawi si na licie aktywnych profili w oknie dialogowym Przekrj
Zamknicie okna dialogowego Nowy przekrj Wybr waciwoci prta
Definicja supw
strona: 562
Definicja podpr dla supw Otwarcie okna dialogowego Podpory Przej na zakadk Wzowe, LKM w podpor o nazwie Utwierdzenie Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w dolne wzy obydwu supw Zamknij Utworzenie pozostaych supw Widok / Rzutowanie / 3d xyz Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w prawy sup Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ), wpisa wsprzdne przesunicia: (0, 5.9, 0) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), wpisa wsprzdne przesunicia: (5.9, 0, 0) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), wpisa wsprzdne przesunicia: (0, 7.6, 0) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), wpisa wsprzdne przesunicia: (-13.5, 0, 0) Wykonaj LKM w pole (dX, dY, dZ), wpisa wsprzdne przesunicia: (0, -6.3, 0) Wybr aksonometrycznego widoku konstrukcji Zaznaczenie (podwietlenie) prawego supa Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji Skopiowanie supa o zadany wektor, a take podwietlenie skopiowanego elementu Definicja wektora translacji Skopiowanie supa o zadany wektor, a take podwietlenie skopiowanego elementu Definicja wektora translacji Skopiowanie supa o zadany wektor, a take podwietlenie skopiowanego elementu Definicja wektora translacji Wybr typu podpory oraz rodzaju selekcji Utworzenie podpr w dolnych czciach supw
Zamknicie okna dialogowego Podpory
Skopiowanie supa o zadany wektor, a take podwietlenie skopiowanego elementu Definicja wektora translacji
strona: 563
Wykonaj, Zamknij
Skopiowanie supa o zadany wektor, podwietlenie skopiowanego elementu oraz zamknicie okna dialogowego Translacja
Definicja obcienia przyoonego do konstrukcji LKM w pole do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia Rozpoczcie definiowania obcienia przyoonego do konstrukcji. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajcy model konstrukcji, okno dialogowe Przypadki obcie i tabel zawierajc opis przypadkw obcie Definicja obcienia ciarem wasnym i nadanie mu standardowej nazwy STA1 Wybranie przypadku obcienia: nieg. UWAGA: Jeeli numer przypadku obcienia nie zostanie zmieniony automatycznie, naley wpisa rcznie numer (2) Definicja przypadku obcienia o naturze: nieg, ktremu zostanie nadana standardowa nazwa: SN1 Wybranie przypadku obcienia: wiatr Utworzenie omiu przypadkw obcienia o naturze: wiatr, nadanie im standardowych nazw WIATR1, WIATR2, WIATR3, WIATR4, WIATR5, WIATR6, WIATR7 i WIATR8
LKM w klawisz Nowy w oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w pole Natura (nieg) LKM w klawisz Nowy LKM w pole Natura (Wiatr) LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy LKM w klawisz Nowy Widok / Wywietl Na zakadce Model wyczy opcje Zwolnienia, OK
Otwarcie okna dialogowego Wywietlenie atrybutw Wyczenie prezentacji symboli zwolnie. Zamknicie okna dialogowego Wywietlenie atrybutw Wybranie 2 przypadku obcienia z pola Przypadki
LKM w ikon znajdujc si na prawym pasku zada
Otwarcie okna dialogowego Obcienie
strona: 564
Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: -0.86 LKM w opcj: Obcienie rzutowane (uaktywnij) Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w kad krokiew Zastosuj Widok / Rzutowanie / 3d xyz
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z globalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie dachu niegiem
Wybr aksonometrycznego widoku konstrukcji Wybr pierwszego przypadku obcienia wiatrem
wybr 3: WIATR1 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: -0.40 LKM w opcj: W ukadzie lokalnym Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce lew poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: 0.34 Dodaj Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie lewej poaci dachu wiatrem wiejcym z lewej strony (parcie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne
strona: 565
Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce praw poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj
Obcienie prawej poaci dachu wiatrem wiejcym z lewej strony (ssanie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie w celu usprawnienia selekcji krokwi
Wybr drugiego przypadku obcienia wiatrem wybr 4: WIATR2 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: -0.40 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce praw poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: 0.34 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce lew poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Wybr trzeciego przypadku obcienia wiatrem wybr 5: WIATR3 Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie lewej poaci dachu wiatrem wiejcym z prawej strony (ssanie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie w celu usprawnienia selekcji krokwi Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie prawej poaci dachu wiatrem wiejcym z prawej strony (parcie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne
strona: 566
Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pY wpisa: 0.42 W polu Wartoci pZ wpisa: 0 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce pierwszy wizar lewej i prawej poaci. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Y lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie dachu wiatrem wiejcym z przodu. Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi
Wybr czwartego przypadku obcienia wiatrem wybr 6: WIATR4 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pY wpisa: -0.42 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce pierwszy wizar lewej i prawej poaci. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Wybr pitego przypadku obcienia wiatrem wybr 7: WIATR5 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Y lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie dachu wiatrem wiejcym z przodu. Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne
strona: 567
W polu Wartoci pZ wpisa: -0.40 W polu Wartoci pY wpisa: 0 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce tyln poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: 0.34 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce przedni poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie tylnej poaci dachu wiatrem wiejcym z tyu (parcie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie przedniej poaci dachu wiatrem wiejcym z tyu strony (ssanie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie w celu usprawnienia selekcji krokwi
Wybr szstego przypadku obcienia wiatrem wybr 8: WIATR6 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: -0.40 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce przedni poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie przedniej poaci dachu wiatrem wiejcym z przodu (parcie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne
strona: 568
Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pZ wpisa: 0.34 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce tyln poa dachu. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Z lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie tylnej poaci dachu wiatrem wiejcym z przodu (ssanie). Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie w celu usprawnienia selekcji krokwi
Wybr sidmego przypadku obcienia wiatrem wybr 9: WIATR7 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra W polu Wartoci pY wpisa: -0.42 W polu Wartoci pZ wpisa: 0 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce pierwszy wizar przedniej i tylnej poaci. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj Wybr smego przypadku obcienia wiatrem wybr 10: WIATR8 Na zakadce Prt znajdujcej si w ikon oknie dialogowym Obcienie wybra Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Y lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie dachu wiatrem wiejcym z prawej strony. Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi Otwarcie okna dialogowego Obcienie jednorodne
strona: 569
W polu Wartoci pY wpisa: 0.42 Dodaj Przej do edytora graficznego, a nastpnie LKM w krokwie tworzce pierwszy wizar przedniej i tylnej poaci. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Zastosuj LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria
Definicja obcienia jednorodnego dziaajcego na elemencie prtowym zgodnie z kierunkiem osi Y lokalnego ukadu wsprzdnych. Zamknicie okna dialogowego Obcienie jednorodne Obcienie dachu wiatrem wiejcym z lewej strony. Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi
9.11.2. Analiza konstrukcji

Narzdzia / Preferencje zadania Analiza konstrukcji Metody rozwizywania rwna: Automatyczna ukadu Otwarcie okna dialogowego Preferencje zadania Wybr opcji dialogowego Analiza konstrukcji z drzewka okna ukadu
Wybr automatycznej metody rozwizywania rwna dla zdefiniowanej konstrukcji
Wyczy opcj Automatyczne zamraanie wynikw oblicze konstrukcji OK
Wyczenie zamraania wynikw oblicze konstrukcji
Zaakceptowanie przyjtych parametrw i zamknicie okna dialogowego Preferencje zadania Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne
strona: 570
9.11.3. Definicja kombinacji normowych

Obcienia/Kombinacje automatyczne Kombinacje rczne - generacja LKM w klawisz Wicej> Otwarcie okna przypadkw dialogowego Kombinacje rozpoczcie normowe generacji
Wybranie opcji umoliwiajcej kombinacji rcznych
Otwierane jest okno dialogowe Kombinacje normowe przypadkw etap 1/2, w ktrym moe zosta rozpoczta generacja kombinacji Utworzenie nowej grupy z przypadkw obcienia WIATR1 oraz WIATR8. Obcienia te mog wystpowa jednoczenie
Na zakadce Grupy wybra wiatr z pola Natura LKM+CTRL w WIATR1, WIATR8 Utwrz grup z przypadkw LKM w opcj Operator / i
Powrt do pierwszej grupy LKM+CTRL w WIATR2, WIATR7 Utwrz grup z przypadkw LKM w opcj Operator / i Utworzenie nowej grupy z przypadkw obcienia WIATR2 oraz WIATR7. Obcienia te mog wystpowa jednoczenie
Powrt do pierwszej grupy LKM+CTRL w WIATR3, WIATR6 Utwrz grup z przypadkw LKM w opcj Operator / i Utworzenie nowej grupy z przypadkw obcienia WIATR3 oraz WIATR6. Obcienia te mog wystpowa jednoczenie
Powrt do pierwszej grupy LKM w opcj Operator / i Na zakadce Relacje wybra wiatr z pola Natura Usu wszystko LKM w opcj Operator / albo Zmiana relacji pomidzy obcieniami w grupie 1 Definicja relacji pomidzy grupami wiatrw. Poszczeglne grupy wzajemnie si wykluczaj
strona: 571
LKM w klawisz Dalej>
Otwierane jest okno dialogowe Kombinacje normowe przypadkw etap 2/2. Nacinicie tej ikony powoduje, e wszystkie przypadki znajdujce si na licie zostan wybrane (oznacza to, e wszystkie przypadki bd uwzgldniane podczas generacji kombinacji normowych)
LKM w klawisz Generuj>
Generacja kombinacji normowych i zamknicie okna dialogowego Kombinacje normowe przypadkw etap 2/2.
9.11.4. Analiza wynikw

Rozpoczcie oblicze zdefiniowanej konstrukcji. Kiedy obliczenia zostan zakoczone w grnym pasku systemu Robot zostanie wywietlona nastpujca informacja: Wyniki MES: aktualne Przywrcenie pocztkowego widoku konstrukcji, tak aby caa konstrukcja miecia si na ekranie Widok / Rzutowanie / Zx Z pola Przypadki wybra SN1 Ustawienie konstrukcji w paszczynie ZX Wybranie drugiego przypadku obcienia
strona: 572
Rezultaty / Wykresy na prtach Na zakadce NTM zaznaczy opcje Moment MY Zastosuj
Otwarcie okna dialogowego Wykresy Wybranie opcji moment My. Wykres momentw My dla pierwszego wizara dachu
Na zakadce NTM odznacz opcje Moment MY Zastosuj, Zamknij
Wyczenie opcji moment My. Zamknicie okna dialogowego Wykresy
9.11.5. Wymiarowanie konstrukcji

Norma drewniana: Eurocode 5 Weryfikacja prtw LKM w pole suce selekcji ekranw systemu Robot Wymiarowanie / Wymiarowanie drewna LKM w klawisz Lista znajdujcy si w oknie dialogowym Obliczenia na wysokoci pola Weryfikacja prtw LKM (+CTRL) w jtka, kalenica, krokiew, murata, wiatrownica pojawi si lista 1do168 Zamknij Rozpoczcie wymiarowania drewnianych elementw konstrukcji. Ekran zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajcy model konstrukcji, okna dialogowe: Definicje oraz Obliczenia Otwarcie okna dialogowego Selekcja prtw
Wybranie prtw, ktre bd zweryfikowane. Zamknicie okna dialogowego Selekcja prtw
strona: 573
LKM w pole Lista w polu Obcienia znajdujce si w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko, Zamknij W polu Stan graniczy wczy opcj Nono, natomiast wyczy opcj Uytkowanie LKM w klawisz Obliczenia
Wybranie wszystkich przypadkw obcienia Wybranie tej opcji spowoduje, e obliczenia prtw bd prowadzone dla stanu granicznego nonoci Rozpoczcie weryfikacji wybranych prtw konstrukcji, na ekranie pojawi si okno pokazane na rysunku poniej
LKM w pole zawierajce dostpne wyniki oblicze dla prta nr 3 LKM w pole Wyniki uproszczone OK
Otwarcie okna dialogowego Wyniki dl wybranego prta Wywietlenie wynikw obliczeniowych dla prta nr 3 Zamknicie okna dialogowego Wyniki
strona: 574
Zamknij Zapisz
Zamknicie okna dialogowego Weryfikacja prtw Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze
Definicja przekrojw drewnianych LKM w pole suce selekcji ekranw systemu Robot Narzdzia / Projektowanie profili Rozpoczcie tworzenia nowych przekrojw drewnianych
Otwarcie okna dialogowego Prostokt W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0) (7, 14) Wykonaj PKM w okno Lity kontekstowego wybra Wska z menu komend Zaznaczenie zdefiniowanego konturu Otwarcie okna dialogowego Waciwoci Przypisanie przekrojowi klasy drewna C35. Zamknicie okna dialogowego Waciwoci Otwarcie okna dialogowego Zapis profilu do bazy Zapisanie profilu do bazy UZYTKOWNIK Zdefiniowanie wymiarw przekroju
LKM w utworzony prostokt Kontury / Waciwoci Z pola Materia, wybra C35 OK Plik / Zapisz do baz W polu Nazwa wpisa: kro W polu Wymiar1 wpisa: 7 W polu Wymiar3 wpisa: 14 Pole wymiar Wymiar2 pozostawi bez zmian, OK Plik / Nowy przekrj / Lity W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0) (8, 16) Wykonaj PKM w okno Lity kontekstowego wybra Wska z menu komend
Rozpoczcie definiowania nowego przekroju Zdefiniowanie wymiarw przekroju
LKM w utworzony prostokt Kontury / Waciwoci Z pola Materia, wybra C35 OK
Zaznaczenie zdefiniowanego konturu Otwarcie okna dialogowego Waciwoci Przypisanie przekrojowi klasy drewna C35. Zamknicie okna dialogowego Waciwoci
strona: 575
Plik / Zapisz do baz W polu Nazwa wpisa: kro W polu Wymiar1 wpisa: 8 W polu Wymiar3 wpisa: 16 Pole wymiar Wymiar2 pozostawi bez zmian, OK Plik / Nowy przekrj / Lity W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0) (8, 18) Wykonaj PKM w okno Lity kontekstowego wybra Wska z menu komend
Otwarcie okna dialogowego Zapis profilu do bazy Zapisanie profilu do bazy UZYTKOWNIK
LKM w utworzony prostokt Kontury / Waciwoci Z pola Materia, wybra C35 OK Plik / Zapisz do baz W polu Nazwa wpisa: kro W polu Wymiar1 wpisa: 8 W polu Wymiar3 wpisa: 18 Pole wymiar Wymiar2 pozostawi bez zmian, OK Plik / Nowy przekrj / Lity W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0) (10, 14) Wykonaj PKM w okno Lity kontekstowego wybra Wska z menu komend
Zaznaczenie zdefiniowanego konturu Otwarcie okna dialogowego Waciwoci Przypisanie przekrojowi klasy drewna C35. Zamknicie okna dialogowego Waciwoci Otwarcie okna dialogowego Zapis profilu do bazy Zapisanie profilu do bazy UZYTKOWNIK
LKM w utworzony prostokt Kontury / Waciwoci Z pola Materia, wybra C35 OK Plik / Zapisz do baz
Zaznaczenie zdefiniowanego konturu Otwarcie okna dialogowego Waciwoci Przypisanie przekrojowi klasy drewna C35. Zamknicie okna dialogowego Waciwoci Otwarcie okna dialogowego Zapis profilu do bazy
strona: 576
W polu Nazwa wpisa: mur W polu Wymiar1 wpisa: 10 W polu Wymiar3 wpisa: 14 Pole wymiar Wymiar2 pozostawi bez zmian, OK Plik / Nowy przekrj / Lity W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0) (12, 14) Wykonaj PKM w okno Lity kontekstowego wybra Wska z menu komend
Zapisanie profilu do bazy UZYTKOWNIK
LKM w utworzony prostokt Kontury / Waciwoci Z pola Materia, wybra C35 OK Plik / Zapisz do baz W polu Nazwa wpisa: mur W polu Wymiar1 wpisa: 12 W polu Wymiar3 wpisa: 14 Pole wymiar Wymiar2 pozostawi bez zmian, OK Plik / Nowy przekrj / Lity W polach Pocztek i Koniec wpisa wsprzdne pocztku i koca prta: (0, 0) (12, 16) Wykonaj PKM w okno Lity kontekstowego wybra Wska z menu komend
Zaznaczenie zdefiniowanego konturu Otwarcie okna dialogowego Waciwoci Przypisanie przekrojowi klasy drewna C35. Zamknicie okna dialogowego Waciwoci Otwarcie okna dialogowego Zapis profilu do bazy Zapisanie profilu do bazy UZYTKOWNIK
LKM w utworzony prostokt Kontury / Waciwoci Z pola Materia, wybra C35 OK Plik / Zapisz do baz
Zaznaczenie zdefiniowanego konturu Otwarcie okna dialogowego Waciwoci Przypisanie przekrojowi klasy drewna C35. Zamknicie okna dialogowego Waciwoci Otwarcie okna dialogowego Zapis profilu do bazy
strona: 577
W polu Nazwa wpisa: mur W polu Wymiar1 wpisa: 12 W polu Wymiar3 wpisa: 16 Pole wymiar Wymiar2 pozostawi bez zmian, OK Wymiarowanie grup prtw LKM w pole suce selekcji ekranw systemu Robot Wymiarowanie / Wymiarowanie drewna LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa pierwsz grup o nastpujcych parametrach: Numer: 1 Nazwa: Krokwie Materia: C35 Drewno iglaste C35 4PN-EN 338 LKM w pole edycyjne Lista prtw. Przej na ekran graficzny i wybra wszystkie krokwie trzymajc wcinity klawisz CTRL. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Przekroje W polu Baza danych zaznaczy UZYTKOWNIK W polu Rodzina profili zaznaczy kro OK
Zapisanie profilu do bazy UZYTKOWNIK
Rozpoczcie wymiarowania drewnianych elementw konstrukcji. Ekran zostanie podzielony na trzy czci: ekran graficzny zawierajcy model konstrukcji, okna dialogowe: Definicje oraz Obliczenia Przejcie na zakadk umoliwiajc definicj grup prtw Definicja pierwsz grupy prtw zawierajcej wszystkie krokwie konstrukcji
Wybranie krokwi. Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji krokwi
Otwarcie okna dialogowego Selekcja przekrojw Wybr przekrojw. Zamknicie okna dialogowego Selekcja przekrojw
strona: 578
Zapisz LKM w klawisz Nowy na zakadce Grupy w oknie dialogowym Definicje Zdefiniowa drug grup o nastpujcych parametrach: Numer: 2 Nazwa: Muraty Materia: C35 Drewno iglaste C35 PN-EN 338 LKM w pole edycyjne Lista prtw. Przej na ekran graficzny i wybra wszystkie muraty trzymajc wcinity klawisz CTRL. Aby uatwi selekcj, naley skorzysta z ikony Przekroje W polu Baza danych zaznaczy UZYTKOWNIK W polu Rodzina profili zaznaczy mur, OK
Zapisanie parametrw pierwszej grupy prtw Wybranie tej opcji umoliwia definicj kolejnej grupy prtw Definicja drugiej grupy prtw zawierajcej wszystkie muraty konstrukcji
Wybranie krokwi. Uycie ikony Obrt, powikszenie, przesunicie podczas selekcji murat
Otwarcie okna dialogowego Selekcja przekrojw Wybr przekrojw. Zamknicie okna dialogowego Selekcja przekrojw
strona: 579
Zapisz LKM w klawisz Lista znajdujcy si na wysokoci linii Wymiarowanie grup w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (znajdujcy si ponad klawiszem Poprzednia), pojawi si lista 1 2 Zamknij LKM w klawisz Lista w polu Obcienia znajdujcy si w oknie dialogowym Obliczenia LKM w klawisz Wszystko (znajdujcy si ponad klawiszem Poprzednia), Zamknij Uaktywni opcj: Optymalizacja w polu Opcje weryfikacyjne oraz opcj: Nono w polu Stan graniczny Wcinij klawisz Opcje, a nastpnie wczy opcj: Ciar
Zapisanie parametrw drugiej grupy prtw Otwarcie okna dialogowego Selekcja grup
Wybranie grup prtw, ktre bd projektowane. Zamknicie okna dialogowego Selekcja grup
Wybr wszystkich przypadkw obcienia. Zamknicie okna dialogowego Selekcja przypadkw
Otwarcie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne. Wybr opcji optymalizacyjnej ciar spowoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie ciar profilu powodujc wyszukiwanie wrd profili speniajcych kryteria normowe profilu najlejszego w danej grupie Zamknicie okna dialogowego Opcje optymalizacyjne Rozpoczcie wymiarowania wybranych grup prtw konstrukcji; na ekranie pojawi si okno Rezultatw skrconych
OK LKM w klawisz Obliczenia
Zmiana przekrojw drewnianych dla obu grup (muraty na mur12x14, krokwie na kro8x18). Po zamianie profili prtw w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES nieaktualne
strona: 580
Ponowne obliczenie konstrukcji dla zmienionego przekroju muraty. Po zakoczeniu oblicze w grnym pasku programu Robot prezentowana bdzie nastpujca informacja: Wyniki MES aktualne Zamknij Zapisz Zamknicie prtw okna dialogowego Wymiarowanie grup
Zapisanie wynikw oblicze i zamknicie okna dialogowego Archiwizacja wynikw oblicze
9.11.6. Analiza napre

LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Geometria Rezultaty / Analiza Analiza prta napre / Wybr pocztkowego ekranu systemu Robot
Rozpoczcie analizy napre dla krokwi nr 3. Ekran monitora zostaje podzielony na pi czci: okno dialogowe Analiza napre, okno graficzne z widokiem konstrukcji oraz trzy okna, w ktrych prezentowane s mapy napre (w przekroju poprzecznym oraz dwch przekrojach podunych: XY i XZ) Wybr prta oraz rodzaju obcienia
W oknie dialogowym Analiza napre wpisa 3 w polu edycyjnym Prt nr Enter Wybra WIATR1 z pola Przypadek Zastosuj LKM w okno przedstawiajce mapy napre Widok / Widok 3D
Przedstawienie widoku 3D map napre analizowanej krokwi
strona: 581
LKM w pole przeznaczone do wyboru ekranw systemu Robot Model konstrukcji / Rezultaty / Analiza napre konstrukcji
Rozpoczcie analizy napre konstrukcji. Na ekranie monitora pojawia si okno z widokiem konstrukcji, tabela rezultatw w dolnej czci oraz okno dialogowe zarzdzajce analiz napre Naprenia konstrukcji. W oknie dokonywany jest wybr napre oraz okrelony moe zosta sposb prezentacji graficznej napre Wybranie trzeciego przypadku obcienia
Z pola Przypadki wybra WIATR1
LKM+CTRL w krokwie prawej i przedniej poaci w oknie graficznym z widokiem konstrukcji LKM w opcj Mises w prawym dolnym rogu okna dialogowego Naprenia konstrukcji LKM w opcj Wybrane prty Zastosuj LKM w ikon znajdujc si na prawym pasku zada
Selekcja krokwi prawej i przedniej poaci
Wybr rodzaju napre
Rozpoczcie oblicze do analizy napre dla wybranych prtw Generowanie widoku 3D
strona: 582
9.12.Przykad projektowania konstrukcji prtowej z masami dodanymi

Ten przykad przedstawia definicj stalowej ramy przestrzennej prezentowanej na poniszym rysunku. Jednostki danych: (m) i (kN).
Na konstrukcji zdefiniujemy take masy dodane. Bd one uczestniczy w obcieniach statycznych i dynamicznych. Jako obcienie zdefiniowane zostan siy bezwadnoci od ruchu liniowego oraz w ruchu obrotowym. Przeprowadzimy take analiz modaln i harmoniczn.
PRZYPADEK 1 i 2
PRZYPADEK 3
PRZYPADEK 4
Aby rozpocz definiowanie konstrukcji, uruchom system Robot (nacinij odpowiedni ikon lub wybierz komend z paska zada). W okienku pojawiajcym si po chwili na ekranie (jest ono opisane w rozdziale 2.1 podrcznika) naley wybra przedostatni ikon w pierwszym wierszu (Projektowanie ramy
przestrzennej)
strona: 583

WYKONYWANA OPERACJA OPIS Otwarcie okna dialogowego Przekroje Otwarcie okna dialogowego Nowy przekrj Zakadka przekroju Etykieta: O 100x5 d = 10.0 (cm) t = 0.5 Dodaj Etykieta: O 75x3 d = 7.5 (cm) t = 0.3 Dodaj, Zamknij Zamknij Definicja przekroju rury 100x5 (mm) Parametryczny, typ Definicja nowego przekroju rury okrgej o zadanych wymiarach
Definicja przekroju rury 75x3 (mm)
LKM w pole TYP PRTA i wybr typu: Prt LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu O 100x5 Cignicie
Wczenie opcji Cignicie, ktra umoliwia definicj kolejnych prtw tak, e koniec poprzedniego jest pocztkiem nastpnego prta Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji) Definicja pocztku prta
LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Wskaza na widoku punkt o wsprzdnych: (0,0,0) graficznym
Nacisn na klawiaturze dowolny klawisz z liczb
Wywietlenie okna dialogowego Punkt do numerycznej definicji wzw
strona: 584
Klawisz {Backspace}, { }, {3} Klawisz { }, {3} Klawisz { }, {3} Klawisz { }, {3}, {Enter} Zamknij w oknie dialogowym Punkt LKM w pole PRZEKRJ i wybr typu O 75x3 Cignicie LKM w pole Pocztek (to pola zostanie zmienione na kolor zielony) Wskaza na widoku punkt o wsprzdnych: (0, 0, 0) (3, 0, 3) (0, 0, 3) (3, 0, 0) graficznym
Definicja prtw w formie kwadratu
Zamknicie okna dialogowego Punkt Wybr charakterystyk prta Wyczenie opcji Cignicie Rozpoczcie definiowania prtw w konstrukcji (supy konstrukcji) Definicja dwch prtw, przektnych kwadratu
Zamknij Widok / Rzutowanie / 3d xyz
Zamknicie okna dialogowego Prt Wybr widoku aksonometrycznego konstrukcji Otwarcie okna dialogowego Przekroje
LKM w nazw O 100x5 na licie przekrojw, Zamknij
Wybr przekroju O 100x5 jako domylny i zamknicie okna dialogowego Przekroje
strona: 585
CTRL + A Edycja / Edytuj / Przesu LKM w pole (dX, dY, dZ) i wpisanie wsprzdnej (0, 2.5, 0) LKM w pole Liczba powtrze {3} Cignicie
Selekcja wszystkich prtw konstrukcji (wyselekcjonowa je mona rwnie za pomoc okna) Otwarcie okna dialogowego Translacja Definicja wektora translacji Definicja liczby kopiowania powtrze wykonywanej operacji
Wczenie opcji Cignicie, ktra umoliwia automatyczn definicje prtw pomidzy kopiowanymi wzami. Definiowane automatycznie prty posiadaj charakterystyki wybrane aktualnie jako domylne Wykonanie translacji konstrukcji dialogowego Translacja i zamknicie okna
Wykonaj, Zamknij Klikn na ekranie graficznym poza konstrukcj Widok / Rzutowanie / Xy
Wyczenie aktualnej selekcji prtw i wzw Wybr widoku paskiego konstrukcji w paszczynie XY dla Z=0.0 Otwarcie okna dialogowego Podpory
W oknie dialogowym Podpory wybra ikon oznaczajc podpor przegubow - Przegub (zostanie podwietlona) LKM w pole Aktualna selekcja (na zakadce Wzowe) Przej na ekran graficzny; Trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wzy grnego prta i wzy dolnego prta Zastosuj, Zamknij
Wybr typu podpory
Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji W polu Aktualna selekcja zostanie wyselekcjonowanych wzw: 1 4 13 16 wpisana lista
Wybrany typ podpory zostanie wyselekcjonowanych wzach konstrukcji. Zamknicie okna dialogowego Podpory
nadany
strona: 586
LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Model konstrukcji / Obcienia
Wybr ekranu systemu Robot uatwiajcego definiowanie obcie konstrukcji (obecno okna dialogowego i tabeli obcie)
LKM w klawisz Nowy znajdujcy si w oknie dialogowym Przypadki obcie
Definicja przypadku obcienia o naturze: ciar wasny i standardowej nazwie STA1. W pierwszym przypadku automatycznie dodawany jest ciar wasny dla caej konstrukcji, co jest widoczne w tabeli obcie Wywietlenie okna dialogowego do wyboru widoku w przestrzeni.
Wybr widoku paskiego konstrukcji Wybr paszczyzny rzutu XY (pocztkowo dla Z=0.0) Wybr paszczyzny rzutu XY o wsprzdnej Z=3.0 wpisa {3} {Enter} Zamknij Obcienia / Definicja obcie Zakadka Ciar i masa Zamknicie okna dialogowego Widok Wywoanie okna dialogowego definicji obcie Przejcie na zakadk definicji obcie ciarem wasnym i siami bezwadnoci Wywoanie okna dialogowego definicji mas dodanych Masy dodane wzowe
strona: 587
Wpisa Wartoci ciaru (kG): X = 100 Y = 100 Z = 100 Zastosuj przypadkw Dodaj do wszystkich
Definicja mas wzowych o ciarze 100 kG na przesuwnych stopniach swobody. Masy bd uczestniczy we wszystkich przypadkach (statycznych i dynamicznych)
LKM w pole Zastosuj do Przej na ekran graficzny; Trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem wszystkie wzy na widocznej paszczynie pracy Zastosuj, Zamknij
Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan masy dodane W polu Zastosuj do zostanie wpisana wyselekcjonowanych wzw: 2do14K4 3do15K4 lista
Zdefiniowane masy dodane zostan wyselekcjonowanych wzach konstrukcji. Zamknicie okna dialogowego Obcienie Wybr widoku aksonometrycznego konstrukcji
nadane
Widok / Rzutowanie / 3d xyz W oknie dialogowym Przypadki obcie LKM w klawisz Nowy Obcienia / Definicja obcie Zakadka Ciar i masa
Definicja nowego przypadku obcienia o naturze: ciar wasny i standardowej nazwie: STA2 Wywoanie okna dialogowego definicji obcie Przejcie na zakadk definicji obcie ciarem wasnym i siami bezwadnoci Wywoanie okna dialogowego definicji obcie siami bezwadnoci w ruchu liniowym od przyspieszenia Definicja obcienia siami bezwadnoci w ruchu liniowym z przyspieszeniem ziemskim g dla mas wzowych, czyli uwzgldniamy ciar wasny mas dodanych
Siy bezwadnoci relatywnie x g Wpisa a: Z = -1 Zastosuj do mas dodanych Dodaj Zastosuj, Zamknij
Obcienie stosowane dla mas dodanych nie wymaga selekcji, poniewa dziaa dla wszystkich mas przypisanych do danego przypadku. Zamknicie okna dialogowego Obcienie
strona: 588
W oknie dialogowym Przypadki obcie wybra natur obcienia: eksploatacyjne wpisa nazw przypadku: TRANSPORT LKM w klawisz Nowy Obcienia / Definicja obcie Zakadka Ciar i masa
Definicja nowego przypadku obcienia eksploatacyjne, nazwie: TRANSPORT
naturze:
Obcienie w tym przypadku ma za zadanie modelizacj dziaania si bezwadnoci na ram i na dodatkowe masy w ruchu obrotowym wywoanym koysaniem (statku) podczas transportu Wywoanie okna dialogowego definicji obcie Przejcie na zakadk definicji obcie ciarem wasnym i siami bezwadnoci Wywoanie okna dialogowego definicji obcie siami bezwadnoci w ruchu obrotowym od przyspieszenia obrotowego (sia styczna) i prdkoci (sia odrodkowa) Definicja obcienia siami bezwadnoci w ruchu obrotowym wok punktu C. Obrt wok osi X z prdkoci v= 0,5 (rad/s) i przyspieszeniem a= 0,2 (rad/s2). Obrt wok osi Y z prdkoci v= 0,2 (rad/s) i przyspieszeniem a= 0,1 (rad/s2) Wybr elementw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan podpory konstrukcji Wybr caej konstrukcji. W polu Zastosuj do zostanie wpisana lista wszystkich prtw Definicja obcienia Ponowne wywoanie okna dialogowego definicji obcie siami bezwadnoci w ruchu obrotowym Dla aktualnych parametrw obcienia wybieramy opcj definicji dla mas wzowych w konstrukcji Definicja obcienia, obcienie stosowane dla mas dodanych nie wymaga selekcji poniewa dziaa dla wszystkich mas przypisanych do danego przypadku. Zamknicie okna dialogowego Obcienie Otwarcie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Otwarcie okna dialogowego Definicja nowego przypadku sucego do definiowania nowego przypadku dynamicznego w konstrukcji
Siy w ruchu obrotowym Wpisa wsprzdne rodka obrotu C: (0.0, 0.0, -5.0) Wpisa Prdkoci i przyspieszenie koowe (Rad/..): vX = 0,5 aX = 0,2 vY = 0,2 aY = 0,1 Dodaj LKM w pole Zastosuj do Przej i klikn na ekran graficzny; { Ctrl + A } Zastosuj
Siy w ruchu obrotowym Zastosuj do mas dodanych Dodaj Zastosuj, Zamknij
Analiza / Rodzaje analizy LKM w klawisz Nowy
strona: 589
LKM w klawisz OK dialogowym Definicja przypadku
w oknie nowego
Otwarcie okna dialogowego Parametry analizy modalnej. Okno to suy do definiowania parametrw analizy modalnej dla nowego przypadku dynamicznego w konstrukcji Wybr metody analizy konstrukcji oraz maksymalnej liczby poszukiwanych postaci drga wasnych
LKM w klawisz Parametry zaawansowane w polu Liczba postaci wpisa: 5 w polu Metoda wybra opcj: Lanczosa LKM w klawisz OK Zamknij W oknie dialogowym Przypadki obcie dla natury obcienia: eksploatacyjne wpisa nazw przypadku: ROTOR LKM w klawisz Nowy Obcienia / Definicja obcie Zakadka Wze Sia wzowa Wpisa: FZ = -0,5 (kN) Dodaj LKM w pole Zastosuj do Przej na ekran graficzny; Trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem cztery rodkowe wzy na grnej paszczynie ramy Zastosuj
Dodanie nowego przypadku obcieniowego (typ analizy Modalna) do listy przypadkw obcieniowych Zamknicie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Definicja nowego przypadku obcienia o naturze: eksploatacyjne, nazwie: ROTOR Obcienie w tym przypadku ma za zadanie modelizacj dziaania maszyny umieszczonej na ramie przez uwzgldnienie jej ciaru oraz wibrujcej siy w analizie harmonicznej Wywoanie okna dialogowego definicji obcie Wywoanie wzow okna dialogowego definicji obcie si
Definicja siy wzowej. Obcienie to bdzie nastpnie uyte w analizie harmonicznej jako obcienie od drga wymuszonych Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan siy wzowe W polu Zastosuj do zostanie wyselekcjonowanych wzw: 6 7 10 11 wpisana lista
Zdefiniowane siy zostan nadane na wybranych wzach konstrukcji
strona: 590
Zakadka Ciar i masa
Przejcie na zakadk definicji obcie ciarem wasnym i siami bezwadnoci Wywoanie okna dialogowego definicji mas dodanych
Masy dodane wzowe Wpisa Wartoci ciaru (kG): X=0 Y=0 Z = 200 Zastosuj do przypadkw, Dodaj LKM w pole Zastosuj do Przej na ekran graficzny; Trzymajc wcinity lewy klawisz myszki zaznaczy oknem cztery rodkowe wzy na grnej paszczynie ramy Zastosuj, Zamknij wszystkich Wybr wzw konstrukcji, w ktrych zdefiniowane zostan masy wzowe W polu Zastosuj do zostanie wyselekcjonowanych wzw: 6 7 10 11 wpisana lista Definicja mas wzowych o ciarze 200 kG na kierunku swobody Z. Masy s definiowane jedynie dla aktualnego przypadku
Zdefiniowane masy dodane zostan wyselekcjonowanych wzach konstrukcji; Zamknicie okna dialogowego Obcienie
nadane
Analiza / Rodzaje analizy W oknie na liscie przypadkw wybra LKM przypadek:
Otwarcie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Wybr aktywnego przypadku
Zmie typ analizy Analiza harmoniczna OK
Otwarcie okna dialogowego Zmiana typu analizy Zmiana typu analizy przypadku 5 na analiz harmoniczn. Otwarcie okna dialogowego Parametry analizy harmonicznej
strona: 591
Czstotliwo wpisa: 20 (Hz), OK Zamknij Obcienia / Tabela mas LKM w ostatnim wierszu w pierwszej kolumnie dla definicji masy FZ=200(kG)
Definicja parametrw analizy harmonicznej. Akceptacja parametrw i zamknicie okna dialogowego Zamknicie okna dialogowego Opcje obliczeniowe Otwarcie tabeli mas dodanych Zmiana przypadku, do ktrego przypisane s masy dodane. Masy mog by przypisane do pojedynczego przypadku albo do wszystkich przypadkw statycznych lub dynamicznych Wybr przypisania masy do wszystkich przypadkw dynamicznych, jakimi s w przykadzie analizy: harmoniczna i modalna
Zmieni na dynamiczne
licie
na
pozycj:
{Enter} LKM w zakadk tabeli Wartoci w tabeli mas Obcienia / Kombinacje rczne OK w oknie definicji parametrw kombinacji Wybra przypadek 1 z Listy przypadkw, poda warto wspczynnika w polu auto Przejcie na zakadk Wartoci, sprawdzenie definicji mas Zamknicie tabeli Masy dodane Otwiera okno dialogowe Definicja / zmiana kombinacji Akceptacja parametrw kombinacji. Otwiera si okno dialogowe Kombinacje Definicja przypadkw i wspczynnikw kombinacji. UWAGA: Jeli w polu wspczynnik pozostanie wybrany auto, to wspczynnik kombinacji zostan przyjte automatycznie wedug normy przyjtej w Preferencjach zadania Definicja kombinacji przypadkw 1+2+3, jak na rysunku poniej
LKM dla wybranego przypadku, nastpnie powtrzy wybr dla przypadku numer 2 i 3, Zastosuj
Nowa OK w oknie definicji parametrw kombinacji
Definicja nowej kombinacji Akceptacja parametrw kombinacji
strona: 592
Wybra przypadki i przenie je do definicji kombinacji przypadkw 1, 2 i 5 Zastosuj, Zamknij dla
Definicja kombinacji przypadkw 1+2+5; zamknicie okna dialogowego Kombinacje
9.12.2. Obliczenia i analiza wynikw

Rozpoczcie oblicze dla zdefiniowanej konstrukcji LKM w pole do wyboru ekranu systemu Robot Rezultaty / Rezultaty PKM, Wywietl LKM, zakadka Obcienia Siy generowane automatycznie, OK Z grnego paska selekcji wybr 2: STA2 Wybr ekranu REZULTATY systemu Robot. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole graficzne zawierajce model konstrukcji, okno dialogowe Wykresy i tabel prezentujc wartoci reakcji Otwarcie okna dialogowego atrybutw konstrukcji do wyboru widocznoci
Przejcie na zakadk opcji widocznoci obcie Wczenie widocznoci si, ktre s automatycznie dla pewnych typw obcie generowane
Wybr aktualnego przypadku, widoczne s siy wzowe wygenerowane automatycznie dla mas dodanych w obcieniu siami bezwadnoci w ruchu liniowym
strona: 593
Z grnego paska selekcji wybr 3: TRANSPORT
Wybr aktualnego przypadku, widoczne s siy liniowe i wzowe wygenerowane automatycznie dla mas dodanych i prtw w obcieniu siami bezwadnoci w ruchu obrotowym
LKM
w dolnym pasku stanu
Przywrcenie domylnego zestawu widocznoci konstrukcji Wybr prezentacji deformacji konstrukcji dla wybranego przypadku obcieniowego Prezentacja deformacji konstrukcji (rysunek poniej); podobnie mona przedstawia wykresy innych wielkoci dostpnych w oknie dialogowym Wykresy
wybr zakadki Deformacja w oknie Wykresy wczenie opcji Deformacja LKM w klawisz Zastosuj
Wyczenie opcji Deformacja oknie dialogowym Wykresy, Zastosuj Rezultaty / Naprenia Z grnego paska selekcji wpisa 6 i 7 {Enter}
Otwarcie tabeli wynikw Naprenia Wybr kombinacji 6 i 7 jako aktualnego przypadku w tabeli
strona: 594
PKM w tabeli Kolumny Wyczy naprenia: osiowe zginajce, OK LKM w zakadk tabeli Ekstrema globalne w tabeli napre Rezultaty / Zaawansowane / Drgania wasne Z grnego paska selekcji wybra przypadek 4: Modalna w tabeli wynikw dynamiki
Wywoanie okna dialogowego Wybr wielkoci dla prtw z menu kontekstowego tabeli Wyczenie kolumn w tabeli z rezultatami napre od si osiowych i czystego zginania. Zamknicie okna dialogowego parametrw
Przejcie na zakadk wywietlajc maksymalne minimalne wartoci i selekcji ustawionych w tabeli Zamknicie tabeli Naprenia Otwarcie tabeli wynikw Wyniki dynamiki
Wybr przypadku analizy modalnej Jak wida, czstotliwo wymuszenia harmonicznego (20 Hz) nie powoduje rezonansu z wartociami czstotliwosci drga wasnych Zamknicie tabeli Wyniki dynamiki
strona: 595
10. ZACZNIKI 10.1.Zacznik 1 - Elementy prtowe (nieliniowa analiza w programie Robot)

Przyjte oznaczenia: E - modu Younga G - modu Kirchoffa - wspczynnik Poissona fd - granica sprystoci Ax - powierzchnia przekroju Ix - moment bezwadnoci przy skrcaniu Iy - moment bezwadnoci przy zginaniu w paszczynie XZ Iz - moment bezwadnoci przy zginaniu w paszczynie YZ ky, kz - wspczynniki poprawkowe dla sztywnoci cinania w kierunku Y i Z L - dugo prta. 1. Uwagi wstpne i zaoenia Przyjte zostay nastpujce zaoenia dla elementw prtowych (belkowych): Jednolite sformuowanie dla 2D i 3D (ramy 2D i 3D, ruszty) Jednolity element umoliwiajcy analiz materiaowo i/lub geometrycznie nieliniow Element uywa jedynie standardowych stopni swobody w 2 wzach skrajnych
d = {u, } = [u x , u y , u z , x , y , z ]T
Dopuszczalne jest wykorzystanie: - wpywu cinania (model Timoshenki) - zmiennego przekroju - tylko dla nieliniowoci geometrycznej - podoe Winklera Dostpne s 2 poziomy nieliniowoci geometrycznej: Nieliniowo teoria II rzdu P-DELTA moliwie jak najdokadniejsza teoria - due przemieszczenia i obroty (podejcie przyrostowe z aktualizacj geometrii tzw. Aktualizowany Opis Lagrangea - AOL) W granicy przy zaoeniu maych przemieszcze i braku nieliniowoci fizycznej wyniki s identyczne jak w standardowych elementach liniowych W analizie nieliniowoci materiaowej uywa si podejcia warstwowego i prawa konstytutywnego naprenie odksztacenie dla stanu jednoosiowego na szczeblu punktu (warstwy) Stany cinania i skrcania s traktowane jako liniowo spryste i nie sprzone ze stanem si osiowych / zginania na szczeblu przekroju Zwolnienia i przeguby o charakterystyce nieliniowej mog by realizowane jedynie jako elementy DSC Dopuszczalne s wszystkie rodzaje obcie elementowych (tak jak dla standardowych elementw). Z tym zaoeniem e siy wzowe dziaajce na konstrukcj s wyznaczane na pocztku procesu (to znaczy nie s uwzgldniane zmiany w przekazywaniu si obcie elementowych do wzw wywoane nieliniowoci geometryczn bd materiaow ) Oprcz elementu sprysto-plastycznego, moliwa jest rwnie generacja przegubw sprystoplastycznych w wybranych przekrojach prta jako rozszerzenie opcji przeguby nieliniowe (patrz punkt 5)
strona: 596
2. Geometria, kinematyka i aproksymacja pola deformacji Geometria, konwencja znakowania si, przemieszcze, napre i odksztace
Podstawowe zalenoci kinematyczne W ukadzie lokalnym elementu w zakresie geometrycznie liniowym odksztacenia uoglnione E na poziomie przekroju, stanowi (symbol (), x oznacza rniczkowanie wzdu kierunku osi prta):
= { ox , y , z , y , z , }T
gdzie: Odksztacenie podune w osi prta: Krzywizny: rednie kty odksztacenia postaciowego :
ox = u, x y = y ,x z = z , x y = v, x z ,
Jednostkowy kt skrcenia:
z = w, x + y = x ,x
Aproksymacja pola przemieszcze Z uwagi na moliwo uwzgldnienia wpywu cinania i zgodnoci wynikw uzyskanych dla elementu liniowego, wprowadzone zostay tak zwane fizyczne funkcje ksztatu uwzgldniajce wpyw cinania.
strona: 597
Prty 2D:
u ( x ) = Nu,
h1 0 0 N= h1 0 0
0 h3 h3 0 h7 h7
0 h4 h4 0 h8 h8
h2 0 0 h3 0 0
0 h5 h5 0 h9 h9
0 h6 h6 0 h10 h10
Funkcje ksztatu i ich pochodne dane s wzorami:
i 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
gdzie:
hi 1
1 [6 6 2 ] L(1 + 2 )
2
hi , x 1/ L 1/ L 1 [6 12 ] L (1 + 2 ) 1 [2(2 + ) + 6 ] L(1 + 2 ) 1 [6 + 12 ] 2 L (1 + 2 ) 1 [ 2(1 ) + 6 ] L(1 + 2 ) 1 [ 2 6 + 6 2 ] L(1 + 2 )
1 [(1 + 2 ) 2(2 + ) + 3 2 ] 1 + 2 1 [6 + 6 2 ] L(1 + 2 ) 1 [ 2(1 ) + 3 2 ] (1 + 2 ) 1 [(1 + 2 )] (1 + 2 ) 1 L [(1 + ) + (2 + ) 2 3 ] [(1 + ) + 2(2 + ) 3 2 ] (1 + 2 ) (1 + 2 ) 1 1 [2 + 3 2 2 3 ] [2 + 6 6 2 ] (1 + 2 ) L(1 + 2 ) L 1 [ + (1 ) 2 3 ] [ + 2(1 ) 3 2 ] (1 + 2 ) (1 + 2 )
x L
6 EI z 6 EI y , 2 2 k y GAL k z GAL
odpowiednio dla paszczyzn XY i XZ. Relacje kinematyczne w zapisie macierzowym (teoria geometrycznie liniowa) Oglnie, przy uwzgldnieniu wpywu odksztace narzuconych
E o = { o , y , z }
strona: 598
Przyrost odksztace uoglnionych (przekrojowych):
E = B L u Loc o
u Loc = Tu Glo ,
T - macierz transformacji global local 2D:
3D:
ox y E= z= y z 0 0 h1 , x 0 0 h3 , x 0 h , 0 3 x 0 0 h3 h7 , x 0 0 h3 + h7 , x 0 0 0
gdzie:
0 0 0 0 h4 , x 0 0 0 h4 , x 0 0 h4 h8 , x 0 h4 + h8 , x 0 h1 , x 0 0
h2 , x 0 0 0 0 h5 , x 0 h5 , x 0 0 h5 h9 , x 0 0 0 h5 h9 , x 0 0 0
0 0 0 0 h6 , x 0 0 0 h6 , x u1 0 0 h6 h10 , x u 2 0 h6 h10 , x 0 h2 , x 0 0
2 D : {u x1 , u y1 , z1 , u x 2 , u y 2 , z 2 }T u = {u1 , u 2 } = T 3D : {u x1 , u y1 , u z1 , x1 , y1 , z1 , u x 2 , u y 2 , u z 2 , x 2 , y 2 , z 2 }
Odksztacenia w punkcie (warstwie) Majc dane odksztacenia uoglnione
ox
, y , z } przekroju, odksztacenie xl lub jego przyrost xl w
dowolnym punkcie przekroju l o wsprzdnych yl, zl wyznaczany jest jako
xl = ox + y z l + z y l xl = v T E; v = {1, zl , yl }T l
ostatecznie przyrost odksztacenia w warstwie:
xl = v T ( E E o ) = v T (Bu E o ) l l
strona: 599
3. Naprenia i siy wewntrzne w elemencie Prawo konstytutywne na szczeblu punktu Przyjmuje si je w postaci oglnej, przyrostowej, gdzie naprenia aktualne funkcj naprenia w ostatnim stanie rwnowagi x
n
xn +1 wyznacza si jako
odksztace z
aktualnego
przyrostu
uwzgldnieniem odksztace narzuconych (termicznych)

n n xl+1 = F ( xl+1 , xl )
bazujc na funkcji = f() opisujcej zaleno w procesie aktywnego obcienia i na specyfikacji prawa odcienia i powtrnego obcienia. W szczeglnoci moe to by prawo sprysto - plastyczne ze wzmocnieniem liniowym, i wyspecyfikowanym prawem odcienia tj.: (a) spryste, (b) plastyczne, (c) zniszczenie, (d) mieszane. Dla odcienia sprystego proces bierny i aktywny odbywa si po tej samej ciece = f(). Dla pozostaych odbywa si po prostej okrelonej pocztkowym punktem danego procesu odcienia { UNL , UNL } i moduem odcienia DUNL wyznaczanym jako
(b) : DUNL _ P = E ; (c) : DUNL _ D =
n n en
; (d ) : DUNL _ M = (1 a ) DUNL _ P + aDUNL _ D .
e n jest zapamitanym odksztaceniem, przy ktrym rozpocz si aktualny proces czynny, rozpoczty po 1 przejciu przez 0 w napreniach przy odcianiu ( e = 0 ).
W analizie konieczna jest te aktualna sztywno rozumiana jako pochodna
Dx =
Wyznaczanie si i sztywnoci przekrojowych Na poziomie przekroju, wektor si przekrojowych (napre uoglnionych ) tworz:
(2 D) : = {N x , M z , Q y }T (3D) : = {N x , M y , M z , Q y , Q z , M x }T
Stany cinania i skrcania
ST s traktowane jako liniowo spryste i nie sprzone ze stanem si

n n Q y +1 = Q y + k y GA y
osiowych/zginania na szczeblu przekroju.
Qzn+1 = Qzn + k z GA z M xn+1 = M xn + GI x
strona: 600
Stany ciskania / rozcigania i zginania
NM s w oglnoci traktowane jako sprzone przy uyciu
podejcia warstwowego. Dopki jednak zagwarantowany jest stan sprysty tj. dopki odksztacenia uoglnione aktualne speniaj nastpujcy warunek stanu sprystego:
ox ox ELA
gdzie:
l
Y ELA
Z Z ELA
l
1,
ox ELA = min ( f dl / El ); Y ELA = min ( f dl /( El z l )); Z ELA = min ( f dl /( El y l )) ,

l
przekrj traktowany jest jako sprysty i podejcie warstwowe nie jest uaktywniane.
N xn +1 = N xn + EA o
n n M y +1 = M y + EI y y
M zn +1 = M zn + EI z z
Po stwierdzonym naruszeniu warunku stanu sprystego, naprenia wywoane odksztaceniami osiowymi i zginaniem s wyznaczane osobna dla kadej warstwy i na ich podstawie wyznaczane s wielkoci przekrojowe
N xn +1 =
n M y +1 =
Nlayer l =1 Nlayer
n +1 xl
Al N Nlayer NM = M y = v l l Al l =1 M z
M zn +1 =
l =1 Nlayer l =1
n xl+1 Al z l n +1 xl
Al y l
Sztywno na poziomie przekroju D wyznaczana jest: w stanie sprystym jako:
D = diag{EA, EI y , EI z , k y GA, k z GA, GI x }

po przekroczeniu warunku stanu sprystego, jako:
0 D D = NM 0 D ST
gdzie:
D NM =
Nlayer
l =1
Dl Al v l v l =
T
Nlayer
l =1
1 zl yl Dl Al z l z l2 y l z l 2 yl yl z l yl
D ST = diag{k y GA, k z GA, GI x }

Wektor si wzowych i macierz sztywnoci elementu
strona: 601
Wyznaczane s wzorami standardowymi, przy uyciu kwadratury Gaussa (Ngauss=3).
f = B T dx =
0 L
NGAUSS iG =1
( xiG ) iGWiG dJ iG
T
K e = B T DBdx =
0
NGAUSS iG =1
( xiG )D iG B( xiG )WiG dJ iG
4. Nieliniowo geometryczna Rozwaa si nastpujce konfiguracje:
-odniesienia (ostatnia, dla spenione s warunki rwnowagi)
B0 Bn
-pocztkowa ktrej
B n +1
- aktualna (iterowana)
Punktem wyjcia sformuowania elementu jest zasada prac wirtualnych, zapisana dla przyrostw przemieszcze w formie:
gdzie:
n ij
ij dV + C ijkl kl ij dV = F n +1 ij neij dV , u
V V
, przyrost odksztacenia przy przejciu B n do B n +1 , e, s jego czciami odpowiednio:
liniowa i nieliniow wzgldem przyrostu przemieszcze u, a jest napreniem odniesionym do konfiguracji odniesienia, a Cijkl tensorem stycznych moduw sprystoci. Opcja Nieliniowo Odpowiada dotychczasowemu sformuowaniu nieliniowemu tj. teorii II rzdu. Zmiana dotyczy jedynie faktu, e wobec moliwej nieliniowoci materiaowej wprowadza si sformuowanie przyrostowe, ale bez modyfikacji geometrii elementu. Zwizki kinematyczne Przyrosty odksztace w zapisie macierzowym:
E = e + = u Loc + 1 / 2g T H N g
g = {u , x ; v, x ; w, x ; x , x ; y , x ; z , x }T
gdzie:
= N, x
gradient przyrostu przemieszcze
g = u
strona: 602
0 0 0 H N = 0 1 0; (2 D); a 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 (3D) 0 0 0 0 0 0 jest macierz wyboru. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Wektor si wzowych i macierz sztywnoci elementu
K Loc = K L + K f n +1 = f n +1 ext B T n +1 dx K K L = B T DBdx

0 L n +1
u n +1 = f n +1 ext f n +1int L f n +1int NL
K s = T ( NH N )dx
0
Algorytm na poziomie elementu Nie ma modyfikacji geometrii elementu, transformacja local-global przeprowadzona przy uyciu pocztkowej macierzy transformacji T
0
u Loc = Tu Glo ,
0
E = u Loc + 1 / 2g T Hg E 0 wyznaczenie odksztace uoglnionych n +1 = n +1 ( n , E ) wyznaczenie napre (si przekrojowych) K = K ( n +1 ) macierz sztywnoci napreniowej
f n +1 Loc = f n +1 ext f n +1int L f n +1int NL f Glo = 0 T T f Loc K Loc = K L + K K Glo = 0 T T K Loc 0 T

Opcja P-DELTA Jest to pewien wariant opisu prta z dopuszczeniem duych przemieszcze. Wykorzystuje si podejcie uaktualnianego opisu Lagrangea. Wektor si wzowych i macierz sztywnoci elementu
strona: 603
K Loc = K L + K f n +1 = f n +1 ext B T n +1 dx = f n +1 ext f n +1int K L = B T DBdx

0 LO
K s = T (
0
LO
n +1
)dx N M y = M z 0 0 0 My N 0 0 0 0 Mz 0 N 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
N M y 0 = M y N 0 (2 D), 0 0 0
(3D)
Algorytm na poziomie elementu Modyfikacji geometrii elementu, transformacja local-global przeprowadzona przy uyciu aktualnych macierzy transformacji
n
T, n +1 T
u Loc = n Tu Glo , n +1 = n +1 ( n , E ) , K = K ( n +1 ) , f
n +1 Loc
E = ( + NL )u Loc E 0 wyznaczenie odksztace uoglnionych

wyznaczenie napre (si przekrojowych) wg p.3 macierz sztywnoci napreniowej dla aktualnych napre
=f
n +1
ext
n +1
int
modyfikacja geometrii
n +1
L = n L + u x Loc
aktualizowana dugo elementu
n , , kty Eulera wyznaczane jak dla elementu o wsprzdnych {0,0,0, L, v, w} , = ( x1 + x1 ) / 2 T = T( , , ); macierz transformacji dla ktw , , n +1 n T = T T
fGlo =n+1 TT f Loc

K Loc = K L + K K Glo = n +1 T T K Loc n +1 T
Transformacja do ukadu globalnego
Po osigniciu stanu rwnowagi w danym kroku przyrostowym nadpisywane s przechowywane zmienne opisujce geometri elementu:
L = n +1 L n T = n +1 T
n
strona: 604
5. Przeguby sprysto-plastyczne Alternatywnie, sprysto-plastyczn prac konstrukcji mona modelowa wprowadzajc przeguby nieliniowe w wybranych przekrojach prta. Charakterystyk przegubu, reprezentowanego przez 2wuwzowy element typu DSC, tworzy si wykorzystujc algorytm analizy przekroju, opisany w p 3.2 przy czym rol odksztace uoglnionych E peni wzajemne przemieszczenia wzw (odniesione do kierunkw lokalnych prta) podzielone przez umown (fikcyjn dugo L) elementu rwn minimalnej wysokoci przekroju, penica formaln rol objtoci elementu dV = L. Siy i przemieszczenia nowo utworzonych wzw elementu DSC stanowi globalne stopnie swobody, to znaczy nie s one kondensowane.
Algorytm na szczeblu elementu - wyznaczenie odksztace uoglnionych w przekroju
E = Bu Glo
- wyznaczenie si przekrojowych (napre uoglnionych)i sztywnoci przekroju wg p.3.2
n +1 = ( n , E) D n +1 = D( n , E)
- wyznaczenie si (reakcji przywzowych ) i sztywnoci elementu DSC
f n +1 = B T n +1 L K n +1 = B T D n +1BL
gdzie:
T T B = , ; L L c s 0 = s c 0 ; ( 2 D ) 0 0 1 0 T = 3 x3 ; (3D) 0 T3 x 3
strona: 605
10.2.Zacznik 2 Przykady generacji siatki powierzchniowych elementw skoczonych (pyty i powoki)

Metoda Coonsa
Metoda ta polega na utworzeniu powierzchni Coonsa na konturze, ktrego przeciwlege krawdzie s podzielone na jednakow liczb odcinkw. Przeciwlege brzegi czone s liniami prostymi, w ten sposb linie przecinajc si tworz elementy skoczone. Metod Coonsa stosuje si w programie Robot dla obszarw trjwymiarowych 3D oraz dla konturw paskich o ksztacie czworoktnym lub trjktnym. Dla paneli z otworami zaleca si stosowanie metody Delaunaya.
Opcje sterujce podziaem konturu - Podzia1 i Podzia2

Parametry odpowiedzialne za podzia konturu znajduj si w wyej omwionym oknie dialogowym Opcje siatkowania w polu Generacja siatki, i s to: Podzia 1 - okrela ilo odcinkw na drugiej krawdzi Podzia 2 - okrela ilo odcinkw na pierwszej krawdzi.
Krawdzie konturu zdeterminowane s kolejnoci rysowania, pierwsza narysowana krawd ma numer 1, kolejne maj coraz wysz numeracj (rosnc co 1). Np. jeeli wprowadzimy kontur prostoktny tak jak na poniszym rysunku i ustalimy Podzia1 = 8 oraz Podzia2 = 4, to krawd numer 2 zostanie podzielona na 8 odcinkw, a krawd numer 1 na 4. To zdeterminuje podziay na przeciwlegych bokach odpowiednio krawd 4 na tyle samo co krawd 2 (czyli 8 odcinkw), krawd 3 tyle co krawd 1.
Kontur i wygenerowana siatka dla parametrw: Podzia1 = 8 i Podzia2 = 4 Jeeli z warunkw kompatybilnoci wynika, e wstpny podany przez uytkownika podzia jest zbyt may to program automatycznie zwikszy ilo odcinkw na danej krawdzi. Np. dla dwch paneli stykajcych si bokami ustalmy parametry na Podzia1 = 4 oraz Podzia2 = 4. Nastpnie dla prawego panela zwikszmy podzia na Podzia1 = 6 oraz Podzia2 = 6, lewy panel niech pozostanie bez zmian. Widzimy, e aby zachowa kompatybilno na wsplnym boku, program zwikszy podzia na lewym panelu.
strona: 606
Parametry odpowiedzialne za typ generowanej siatki

Oprcz ustawiania wartoci podziau bokw konturw, program pozwala nam na kontrol rodzaju generowanej siatki. Opcje suce do wyboru typu powierzchni znajduj si w polu Parametry metody Coonsa. Przy ustawianiu opcji w tym polu naley pamita o wybraniu odpowiednich elementw skoczonych. W przeciwnym przypadku jeeli ustawimy np. Typ podziau obszaru: Kwadraty w obszarze prostoktnym, a w polu Elementy skoczone: Trjkty to zamiast spodziewanej siatki zoonej z elementw czworoktnych uzyskamy siatk trjktn. Przykady: Parametry wsplne dla wszystkich przykadw: Dopuszczalne metody siatkowania Coons: Czsto Stopie wymuszenia: Rekomendowany Przykad 1 Pole Generacja siatki Podzia1 = 4, Podzia2 = 5 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Trjkty w obszarze trjktnym Stopie wymuszenia: Rekomendowany Pole Elementy skoczone Typ: Trjkty 3-wzowe Stopie wymuszenia: Rekomendowany
strona: 607
Dla Typ podziau obszaru: Trjkty w obszarze trjktnym oraz Trjkty i kwadraty w obszarze trjktnym program tworzy regularne siatki (kady bok trjktnego panela jest podzielony na tyle samo odcinkw). Dlatego, jeeli wprowadzimy rne wartoci Podzia1 oraz Podzia2 program uyje tej wikszej (w naszym przypadku Podzia2 = 5). UWAGA: Jeeli dla tego typu siatki w polu Elementy skoczone wybierzemy czworoktne to stopie ich wymuszenia musi by niszy bd rwny od stopnia wymuszenia rodzaju siatki. W przeciwnym razie zostanie wygenerowana siatka zoona z elementw czworoktnych i trjktnych (czyli taka jakbymy wybrali Typ podziau obszaru: Trjkty i kwadraty w obszarze trjktnym).
Przykad 2 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5, Podzia2 = 6 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Trjkty i kwadraty w obszarze trjktnym Stopie wymuszenia: Rekomendowany Pole Elementy skoczone Typ: Trjkty 3-wzowe Stopie wymuszenia: Proponowany
strona: 608
W tym przypadku stopie wymuszenia elementw skoczonych (Proponowany) jest niszy ni stopie wymuszenia typu siatki (Rekomendowany). Wynika to z faktu, i musz tu by uyte elementy trjktne i czworoktne, zatem wymuszenie jednego rodzaju elementw (trjktnych) spowodowaoby wygenerowanie jednorodnej siatki zoonej tylko z takich elementw. Przykad 3 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5, Podzia2 = 4 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Trjkty i trapezy w obszarze trjktnym Stopie wymuszenia: Rekomendowany Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Stopie wymuszenia: Proponowany
strona: 609
Mamy tutaj do czynienia z podobn sytuacj co w poprzednim przykadzie. Gdybymy uyli elementw trjktnych z wymuszeniem wyszym ni wymuszenie typu siatki, to otrzymalibymy siatk zoon z samych trjktw. Poniewa chcemy mie siatk zoon z mieszanych elementw, mona wybra czworokty jako typ elementw skoczonych. W tym przypadku ustawienie wymuszenia wikszego ni typ siatki nie spowoduje nam wygenerowania samych elementw czworoktnych. Niemniej jednak moe si sta tak, e siatka w ogle si nie wygeneruje, zatem lepiej jest nada wymuszenie nisze. Jak wida na powyszym rysunku w przeciwiestwie do poprzednich typw siatek (Trjkty, Trjkty i kwadraty), tutaj jeden z bokw moe mie inny podzia. Dzielenie krawdzi odbywa si w ten sposb, e krawd numer 2 jest dzielona na Podzia1 odcinkw, natomiast to czy Podzia2 zostanie przypisany do krawdzi 3 czy 1 (lub do obydwu naraz) wynika z orientacji siatki. Orientacja jest wyznaczana w ten sposb, e wierzchoek od ktrego siatka rozchodzi si promienicie znajduje si w wierzchoku trjkta o najwikszym kcie rozwarcia. Najlepiej obrazuje to nastpny przykad - 3 trjktne panele o identycznych parametrach siatkowania, rnice si numeracj krawdzi. Przykad 4 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5, Podzia2 = 3 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Trjkty i trapezy w obszarze trjktnym Stopie wymuszenia: Rekomendowany Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Stopie wymuszenia: Proponowany
strona: 610
Przykad 5 Pole Generacja siatki Podzia1 = 3, Podzia2 = 6 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Kwadraty w obszarze prostoktnym Stopie wymuszenia: Dowolny Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Stopie wymuszenia: Dowolny
Wystarcz tutaj dosy niskie wartoci wymuszenia (Dowolny), poniewa obszar jest regularny. Tak jak byo powiedziane wczeniej, trzeba uwaa na typ elementw skoczonych. Gdyby wybra tutaj elementy trjktne bez wymuszania (Stopie wymuszenia: Brak), to nawet warto Stopie wymuszenia:
strona: 611
Narzucony dla tego typu siatki nie zapewniaby wygenerowania czworoktw. Analogicznie jest w przypadku Typ podziau obszaru: Trjkty w obszarze prostoktnym. Przykad 6 Pole Generacja siatki Podzia1 = 3, Podzia2 = 6 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Trjkty w obszarze prostoktnym Stopie wymuszenia: Dowolny Pole Elementy skoczone Typ: Trjkty 3-wzowe Stopie wymuszenia: Dowolny
Przykad 7 Pole Generacja siatki Podzia1 = 2, Podzia2 = 5 Pole Parametry metody Coonsa Typ podziau obszaru: Kwadraty w obszarze prostoktnym Stopie wymuszenia: Rekomendowany Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Stopie wymuszenia: Dowolny
strona: 612
Dla pyt ktrych jedna z krawdzi jest obiektem z narzuconym ju podziaem (np. uk), naley pamita, e program nie wygeneruje mniejszego podziau ni to wynika z definicji obiektu. Np. na powyszym rysunku zdefiniowano kontur, ktrego jedna z krawdzi jest ukiem z podziaem rwnym 5 (uk - Parametry - w polu Dyskretyzacja ustawi Ktowo: 5). Pomimo ustawienia w opcjach siatkowania Podzia1 = 2, program i tak generuje 5 odcinkw. Dopiero wprowadzenie wikszego podziau spowoduje zmian na krawdzi 2 i w konsekwencji na 4. Wynika to z faktu, i uk utworzony jest z okrelonej liczby wzw poczonych odcinkami, a algorytm siatkujcy generujc elementy skoczone dopasowuje podzia do iloci wzw. Utworzenie wic mniejszego podziau, ni to wynika z definicji uku, wizaoby si z usuniciem istniejcych wzw, jest to jednak operacja niedozwolona.
Metoda Delaunaya i Kanga Metoda Delaunaya Metoda triangularyzacji polega na podziale dowolnej powierzchni paskiej 2D na siatk trjktw. Metoda Delaunaya bardzo dobrze sobie radzi z otworami w konturach, trzeba je jednak wczeniej zdefiniowa jako brzegi konturu. Do generacji siatki przy pomocy tej metody uywamy tylko jednego parametru Podzia1. Podzia konturu odbywa si w ten sposb, i tworzony zostaje kwadrat o obwodzie takim samym jak interesujcy nas obszar. Nastpnie kady bok kwadratu jest dzielony na Podzia1 odcinkw, wyznaczajc w ten sposb dugo bazow suc do rwnomiernego podziau brzegw naszego konturu. Poniszy rysunek bardzo dobrze ilustruje t sytuacj, obydwa panele maj ustawiony Podzia1 = 4. W wyniku podziau kwadratu o tym samym obwodzie co prostoktna pyta, wyznaczona zostaa dugo odcinka rwna 2.5, zatem nasz prostokt jest podzielony na 16 rwnych odcinkw (16*2.5 = 40 = obwd pyty).
strona: 613
W metodzie Delaunaya mamy wpyw na rodzaj generowanej siatki poprzez ustawianie opcji w polu Elementy skoczone. Moemy tutaj wybra typ elementw skoczonych oraz zdefiniowa wspczynnik konwersji elementw trjktnych na czworoktne (UWAGA: W polu Elementy skoczone opcja Stopie wymuszenia dla metody Delaunay nie jest brana pod uwag). Wspczynnik konwersji ma istotne znaczenie, poniewa dziki zamianie na elementy kwadratowe uzyskujemy mniejsz liczb elementw. Zazwyczaj dodatkowo przy pomocy elementw kwadratowych otrzymujemy dokadniejsze wyniki oblicze. Wspczynnik jest wielkoci wagow przyjmujc warto pomidzy -1 a +1. -1 oznacza, i tylko te trjkty zostan zamienione, ktre wsplnie tworz figury bardzo zblione do kwadratw
+1 oznacza, e program bdzie tworzy elementy kwadratowe we wszystkich moliwych miejscach (UWAGA: moe to doprowadzi do wygenerowania le uwarunkowanych elementw)
UWAGA:
Po to, aby mona byo konwertowa elementy trjktne, w polu Elementy skoczone musz by wybrane elementy czworoktne.
Przykady: Parametry wsplne dla wszystkich przykadw: Dopuszczalne metody siatkowania Delaunay: Czsto Stopie wymuszenia: Rekomendowany Przykad 8 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5 Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Wspczynnik konwersji: -1
strona: 614
Przykad 9 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5 Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Wspczynnik: +1
strona: 615
Przykady 8 i 9 bardzo adnie obrazuj wpyw wspczynnika konwersji, dla -1 tylko trjkty w rodku pyty zostay zamienione poniewa tworzyy kwadraty. Natomiast dla +1 program we wszystkich moliwych miejscach przekonwertowa trjkty. Naley doda, e konwersja odbywa si po wygenerowaniu siatki, czyli jest to post-processing. Jeeli chcemy wygenerowa siatk zoon tylko z trjktw to wystarczy w polu Elementy skoczone wybra elementy trjktne, wwczas wspczynnik konwersji nie bdzie brany pod uwag.
Przykad 10 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5 Pole Elementy skoczone Typ: Trjkty 3-wzowe Wspczynnik: nie wpywa - poniewa wybrane s elementy trjktne
Delaunay + Kang
Metoda Kanga polega na zagszczeniu siatki w pobliu emiterw. Emitery s specjalnymi wzami, ktre definiuje si w miejscach konstrukcji wymagajcych zwikszenia dokadnoci oblicze. Dostpne s dwa rodzaje emiterw: emitery uytkownika - wskazywane przez uytkownika, dostpne po wczeniu opcji Emitery: Uytkownika w polu Parametry metody Delaunaya w oknie dialogowym Opcje siatkowania. Same emitery definiujemy w oknie dialogowym Analiza / Model obliczeniowy / Emitery
strona: 616
emitery domylne - tworzone automatycznie przez program w naroach, przy otworach, dostpne po ustawieniu Emitery: Domylne.
Zagszczenie siatki przy pomocy metody Kanga polega na wygenerowaniu fali rozchodzcej si od emitera w gb obszaru. Dostpne s nastpujce parametry: H0 - dugo pierwszej fali (bezporednio przy emiterze) Hmax - dugo ostatniej fali Q - wspczynnik okrelajcy relacj midzy nastpn i poprzedni fal. Oznacza to i dugoci 2 kolejnych fal ukadaj si w nastpujcy cig H0, H0*Q, H0*Q , ..., Hmax Z oczywistych powodw wspczynnik Q musi spenia zaleno Q > 1.
Przykad 11 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5 Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Wspczynnik: +1
strona: 617
Parametry metody Delaunaya Emitery: Domylne Delaunay + Kang: H0 = 0.5, Hmax = 3, Q = 1.35
Poniewa zosta wybrany emiter domylny, dlatego program wygenerowa fale w naroach. Poza zagszczonym obszarem generacja siatki przebiegaa metod Delaunay. Dodatkowo zosta ustalony wspczynnik konwersji +1, co zapewnio maksymaln konwersj trjktnych elementw na kwadratowe. Ustalenie parametrw H0=0.5, Hmax=3, Q=1.35 spowodowao wygenerowanie szeciu fal o nastpujcych dugociach: 0.5, 0.68, 0.91, 1.23, 1.66, 2.24, 3.03. Najlepiej prezentuje to zblienie lewego dolnego rogu pyty.
Parametry: H0=0.5, Hmax=3, Q=1.35. Dugoci fal 0.5, 0.68, 0.91, 1.23, 1.66, 2.24, 3.03
strona: 618
Aby wygenerowa siatk z emiterem uytkownika naley pamita, aby w oknie dialogowym Opcje siatkowania w polu Parametry metody Delaunaya bya wczona opcja Emitery: Uytkownika. Aby zdefiniowa emiter uytkownika, naley z menu wybra opcj Analiza / Model obliczeniowy / Emitery. Definiuje si je podajc wze/punkt pyty oraz wprowadzajc dugo pierwszej fali H0. Natomiast pozostae parametry, tzn. Q i Hmax ustala si w oknie dialogowym Opcje siatkowania. Poniej znajduje si przykad w ktrym zdefiniowano emiter uytkownika w lewym dolnym rogu pyty. Emitery domylne s wyczone. Przykad 12 Pole Generacja siatki Podzia1 = 5 Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Wspczynnik: -0.6 Parametry metody Delaunaya Emitery: Uytkownika Delaunay + Kang: H0 = 0.2 (zdefiniowany w oknie Emitery), Hmax = 1000, Q = 1.2 Emitery domylne s wyczone dlatego parametr H0, ktry wystpuje w oknie dialogowym Opcje siatkowania nie ma wpywu na zdefiniowany emiter uytkownika. Ustawienie Hmax = 1000 oznacza, e wytworzona fala Kanga generuje si do wntrza pyty.
Przykad 13 Pole Dopuszczalne metody siatkowania Coons: Czsto (wczony) Delaunay: Czsto Stopie wymuszenia: Proponowany Pole Generacja siatki Podzia1 = 6, Podzia2 = 6 Parametr metody Coonsa Typ podziau obszaru: Kwadraty w obszarze prostoktnym Stopie wymuszenia: Rekomendowany
strona: 619
Pole Elementy skoczone Typ: Czworokty 4-wzowe Wspczynnik: -0.8 Stopie wymuszenia: Rekomendowany Parametry metody Delaunaya Emitery: Domylne Delaunay + Kang: H0 = 0.3, Hmax = 1000, Q = 1.2
Przykad ten prezentuje uycie globalnych ustawie do generacji siatki: powysze okno dialogowe otwiera si z menu grnego Narzdzia / Preferencje zadania / Opcje siatkowania / Modyfikacja / Opcje zaawansowane. Na podstawie tych ustawie wygenerowane zostay siatki dla dwch kwadratowych pyt, tzn. na lewym panelu zostaa wygenerowana siatka Coonsa, a na prawym siatka Delaunaya. Opcje siatkowania zostay dobrane tak, aby nie wymusi tylko jednej z dostpnych metod, tzn. wymuszenie w polu Dopuszczalne metody siatkowania jest wybrane jako Proponowane. Dlatego program automatycznie rozpoznaje regularne obszary (lewy panel) i tam uywa metody Coonsa, a wszdzie gdzie pojawiaj si jakie zaburzenia regularnoci (prawy panel z otworem) uywa metody Delaunaya.
strona: 620
Jeeli nie chcemy uywa metody Coonsa, to wystarczy ustawi w polu Dopuszczalne metody siatkowania w licie wyboru Coons: Nigdy, pozostae parametry pozostawi takie jak poprzednio. Przy takich ustawieniach na obydwu panelach uzyskamy siatkowanie przy pomocy metody Delaunaya.
Identyczny efekt uzyskamy poprzez narzucenie metody Delaunaya, tj.:
strona: 621
Zobaczmy jak na tak siatk wpywa wspczynnik konwersji elementw trjktnych na czworoktne. Zmiemy jego warto z -0.8 na -0.5, pozostae parametry (w tym wymuszenie metody Delaunaya na obydwu panelach) pozostawiamy takie jak poprzednio.
W wyniku ustalenia nowego wspczynnika otrzymalimy bardzo adn regularn siatk z dobrze uwarunkowanymi elementami czworoktnymi. W tym przypadku ustawienie wspczynnika rwnego -0.5 jest optymalne. Przykad uycia opcji konsolidacji i zagszczania siatek Pole Dopuszczalne metody siatkowania Delaunay: Czsto (wczony) Pole Generacja siatki Podzia1 = 5 Pole Elementy skoczone Typ: Trjkty 3-wzowe Przyjte parametry powoduj wygenerowanie siatki Delaunaya zoonej z samych trjktw.
strona: 622
Aby dokona konsolidacji siatki, naley zaznaczy cay panel, a nastpnie otworzy okno dialogowe Konsolidacja siatki wybierajc opcj Analiza / Model obliczeniowy / Konsolidacja siatki z menu. Nastpnie naley przyj wspczynnik konwersji rwny -0.4 oraz wyczy opcj zamraanie siatki, aby mona byo modyfikowa pniej konstrukcj. Po wykonaniu konsolidacji z przyjtymi parametrami otrzymamy siatk pokazan na poniszym rysunku.
Aby dokona zagszczenia elementw znajdujcych si w narou pyty (patrz powyszy rysunek), naley wyselekcjonowa pokazane elementy i otworzy okno dialogowe do zagszczania siatki (opcja Analiza / Model obliczeniowy / Zagszczanie siatki z menu). Numery wybranych elementw automatycznie pojawi si w polu Lista elementw. Nastpnie naley wybra opcj zagszczanie podwjne. Tak jak poprzednio naley wyczy opcj zamraania siatki.
strona: 623
Jak wida na powyszym rysunku boki wybranych elementw zostay podzielone na dwa odcinki; w miejsce kadego z czworoktw powstay cztery mniejsze. Rwnoczenie dla zachowania cigoci stopni swobody elementy ssiadujce z wybranymi elementami te zostay podzielone. Dokonujemy teraz generacji modelu obliczeniowego, aby ponownie uzyska siatk zoon z samych trjktw. Z menu naley wybra opcj Analiza / Model obliczeniowy / Generacja, a nastpnie wybra cay panel i przy pomocy opcji Konsolidacja siatki dokona konwersji na elementy czworoktne, tym razem przyjmujc wspczynnik konwersji rwny -0.8.
Dla otrzymanej siatki dokonamy teraz zagszczania bez podziau bokw elementw skoczonych. W tym celu naley wybra cay panel, otworzy okno dialogowe Zagszczanie siatki i wybra opcj Typ zagszczania: Proste. Po wygenerowaniu modelu konstrukcji otrzymamy ponisz siatk.
strona: 624
strona: 625
10.3. Zacznik 3 - Projektowanie litych/cienkociennych

Wstp
profili
prtw
Kiedy podczas modelowania konstrukcji przychodzi konieczno zastosowanie prta o nietypowym przekroju, a nie moemy znale w dostpnych bazach profili potrzebnego rozwizania, moemy taki profil samodzielnie zaprojektowa i zapisa do wasnej bazy. Przykadem moe tu by przekrj zoony z dwch ceownikw tworzcych rur prostoktn o okrelonej wysokoci, ktrego nie znajdziemy w adnej ze standardowych baz profili. Do projektowania dowolnych profili suy modu Projektowanie profili dostpny po wybraniu ekranu NARZDZIA / PROJEKTOWANIE PROFILI (lub z menu Narzdzia / Definicja przekroju).
Projektowanie profili polega na: Zdefiniowaniu geometrii: - wykorzystujc bibliotek przekrojw zoonych - wykorzystujc istniejce bazy profili walcowanych - rysujc obrys profilu samodzielnie - importujc obrys w formacie DXF z dowolnego programu CAD Wyliczeniu charakterystyk Zapisaniu przekroju w bazie profili uytkownika Definiowanie przekroju naley rozpocz od wyboru rodzaju profilu:
strona: 626
lity (opcja Plik / Nowy przekrj / Lity lub ikona
) )
cienkocienny (opcja Plik / Nowy przekrj / Cienkocienny lub ikona
Wybr rodzaju przekroju poprzecznego wymusza zakres prowadzonych oblicze, okrela w jaki sposb przekrj i wyniki oblicze bd prezentowane na ekranie oraz narzuca uywane algorytmy obliczeniowe.
Modelowanie profili litych

Definicja geometrii Z biblioteki przekrojw
Najatwiejsz metod tworzenia nowego profilu jest skorzystanie z biblioteki przekrojw zoonych. W bazie dostpnych jest kilkadziesit typw przekrojw zoonych. Podajc odpowiednie wymiary dla wybranego typu w atwy sposb mona zdefiniowa nawet do skomplikowany przekrj zoony. Opcja jest dostpna z menu: Plik / Nowy przekrj / Biblioteka przekrojw litych lub paska narzdziowego . Po wywoaniu biblioteki pokazuje si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 627
Opcja ta umoliwia uytkownikowi wczytanie do moduu Projektowanie profili odpowiedniego przekroju z aktywnej bazy przekrojw, ktra jest prezentowana w grnej czci okna dialogowego. Okno dialogowe jest podzielone na trzy czci: pierwsz - z lewej strony, w ktrej prezentowane s typy dostpnych przekrojw (schematycznie s one przedstawiane przy pomocy ikony i symbolu) drug - z prawej strony, w ktrej prezentowany jest schematyczny rysunek przekroju z wymiarami trzeci, najniej pooon cz, ktra skada si moe z kilku zakadek w zalenoci od wybranego typu przekroju; na poszczeglnych zakadkach uytkownik moe okreli parametry (wymiary) skadowych elementw przekroju Aby wczyta profil do moduu Projektowanie profili, naley: otworzy okno biblioteki przekrojw zoonych z listy wybra typ rodziny (np. dwa ceowniki - C2) na zakadkach zdefiniowa parametry profilu (typ ceownika, wymiary, materia) nacisn klawisz OK. Okno dialogowe automatycznie si zamknie i w oknie gwnym pojawi si wybrany przekrj zoony, dla ktrego mona ju obliczy charakterystyki.
Z bazy profili walcowanych

Gdy w bibliotece profili zoonych nie znajdziemy odpowiedniego rozwizania, a potrzebny przekrj skada si z profili walcowanych, to moemy go samodzielnie zoy wczytujc z bazy profili walcowanych odpowiednie przekroje. ). Po jej Suy do tego opcja Import z baz (menu Plik / Import z baz lub z paska narzdziowego wczeniu pojawia si okno dialogowe, w ktrym wybieramy baz, rodzin profili, a w niej wskazujemy konkretny przekrj.
Po wyborze i wciniciu klawisza OK profil pojawi si na ekranie. Mona teraz podda go modyfikacji jak rwnie zaimportowa kolejny profil i w ten sposb budowa zoony przekrj.
Import DXF
Gdy chcemy zaprojektowa profil, ktrego przekrj poprzeczny mamy narysowany w programie CAD (np. AutoCAD, MegaCAD itp.), moemy wczyta rysunek do moduu Projektowanie profili i na jego bazie utworzy potrzebny przekrj. Pierwszym krokiem jest zapisanie rysunku w programie CAD w formacie DXF. Jest to uniwersalny format graficzny, ktry prawie wszystkie programy graficzne potrafi obsugiwa. Nastpnie z menu Plik / Import DXF uruchamiamy okno w ktrym musimy wskaza plik z rysunkiem w formacie DXF. Na ekranie pojawi si wwczas okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
strona: 628
W oknie dialogowym znajduj si parametry dyskretyzacji ukw (ktowo, min, staa liczba, liczba podziaw na kt peny), czyli w jaki sposb (na ile czci) dzielone maj by uki. Dodatkowo wybrana moe zosta paszczyzna, w ktrej znajdowa si bdzie wczytywany profil (jest to istotne gdy rysunek w pliku DXF by przestrzenny). Po wyborze odpowiednich parametrw wczytywania pliku o formacie DXF naley nacisn klawisz OK. Profil zostanie poddany analizie, a nastpnie wczytany do moduu do definicji przekrojw. Wszystkie obszary zamknite zostan automatycznie wypenione materiaem domylnym.
Rysowanie przekroju poprzecznego

W oknie gwnym moduu Projektowanie profili moemy samodzielnie narysowa dowolny przekrj. Kontury definiowanego profilu mog by tworzone przy pomocy nastpujcych opcji: wielokt, prostokt i okrg. ) pozwala na narysowanie rnego typu wielobokw Wielokt (menu Kontury / Wielobok lub ikona (linii, ukw). Linia lub uk mog by zdefiniowane graficznie (naley klika lewym klawiszem myszki wskazujc punkty charakterystyczne linii lub uku) lub wpisujc wsprzdne charakterystycznych punktw linii lub uku z klawiatury w odpowiednich polach edycyjnych okna dialogowego (patrz rysunek poniej).
strona: 629
Jeeli kontur definiowany bdzie przy pomocy linii, to istnieje moliwo okrelania w naroach konturu zaokrgle. Po zdefiniowaniu linii konturu w oknie dialogowym pojawia si opcja Promie zaokrglenia. Jeeli zostanie ona wczona, to w narou konturu utworzone zostanie zaokrglenie o podanym promieniu. Opcja Relatywnie powoduje, e wsprzdne nowego punktu mog by wpisywane jako relatywne do poprzedniego punktu. ) pozwala na rysowanie Prostokt (menu Kontury / Prostokt lub z paska narzdziowego prostoktw. Wsprzdne dwch przeciwlegych wierzchokw prostokta moemy, podobnie jak w przypadku opcji Wielokt, wprowadza graficznie lub wpisywa z klawiatury. ) pozwala na rysowanie okrgw. Okrg (menu Kontury / Okrg lub z paska narzdziowego Wsprzdne rodka okrgu i jego promienia mona rwnie wprowadza graficznie lub z klawiatury. Jeli podczas rysowania stworzymy obszar zamknity, program automatycznie wypeni go materiaem. Standardowo materiaem tym jest STAL, ale za pomoc opcji z menu Kontury / Waciwoci domylne moemy zmieni domylny materia. Natomiast jeli wewntrz wypenionego materiaem obszaru zdefiniujemy inn zamknit powierzchni, wewntrz niej program usunie materia tworzc otwr.
Modyfikacje
Zdefiniowany kontur moe oczywicie zosta zmodyfikowany; su temu opcje: Normalizacja nakadajcych si konturw, Modyfikacja punktw oraz Modyfikacja elementw. Po zdefiniowania wielu nakadajcych si (przecinajcych si) konturw istnieje moliwo utworzenia nowego konturu profilu, ktry stanowi obwiedni wszystkich dotychczasowych konturw. Suy do tego opcja Normalizacja nakadajcych si konturw (menu Kontury / Normalizacja ). nakadajcych si konturw lub z paska narzdziowego Przed rozpoczciem normalizacji konturw naley wyselekcjonowa te kontury, ktre bd podlegay normalizacji. Na rysunku z lewej trzy nakadajce si kontury, z prawej jeden kontur powstay w wyniku zastosowania normalizacji.
Po utworzeniu konturu istnieje moliwo modyfikacji pooenia punktw definiujcych kontur. Suy do ). tego opcja Modyfikacja punktw (menu Kontury / Modyfikacja punktw lub z paska narzdziowego Ta opcja umoliwia zmian pooenia wzw, a co za tym idzie na automatyczne zmodyfikowanie
strona: 630
konturu. Po wybraniu tej opcji naley wskaza kursorem myszki na jeden z punktw charakterystycznych konturu, a nastpnie okreli jego nowe pooenie graficznie lub poprzez wpisanie wsprzdnych. Analogicznie dziaa opcja Modyfikacja elementw (menu Kontury / Modyfikacja elementw). Po jej wywoaniu wskazujemy dowolny odcinek prosty lub uk, a nastpnie graficznie lub za pomoc okna dialogowego okrelamy nowe parametry. Moemy zmieni promie zaokrglenia, podzieli odcinek na dwa mniejsze, jak rwnie usun dany odcinek.
Do zmiany pooenia zdefiniowanego konturu wykorzystane mog by rwnie nastpujce opcje edycyjne: Translacja, Rotacja, Symetria i Skalowanie. ) pozwala na przesunicie lub Translacja (menu Edycja / Translacja lub z paska narzdziowego skopiowanie konturu profilu lub pewnych jego czci do nowego pooenia. Przed rozpoczciem translacji konturw, naley wyselekcjonowa te kontury, ktre bd podlegay przesuniciu lub kopiowaniu. Po wybraniu opcji Translacja naley zdefiniowa wektor przesunicia (graficznie na ekranie lub wpisujc wsprzdne wektora w odpowiednich polach edycyjnych okna dialogowego pokazanego poniej).
) pozwala na obrt (przesunicie lub Rotacja (menu Edycja / Rotacja lub z paska narzdziowego kopiowanie) konturu profilu lub pewnych jego czci wok wybranego punktu. Dziaa analogicznie jak translacja, tyle tylko e okrelamy tu rodek obrotu i kt o jaki kontur bdzie obracany. ) pozwala na symetryczne odbicie Symetria (menu Edycja / Symetria lub z paska narzdziowego konturu profilu lub pewnych jego czci wzgldem wybranej osi (pionowej lub poziomej). W oknie dialogowym naley wybra kierunek osi symetrii (pionowa lub pozioma), a nastpnie zdefiniowa pooenie tej osi (graficznie na ekranie lub wpisujc wsprzdn). Zaznaczenie opcji Kopiowanie spowoduje, i zostanie stworzona kopia konturu. Skalowanie (menu Edycja / Skalowanie) pozwala na dokonanie skalowania konturu profilu lub pewnych jego czci wzgldem wybranego punktu. W oknie dialogowym naley zdefiniowa rodek i mnonik skalowania. Dodatkowo moemy zadecydowa o utworzeniu kopii konturu.
strona: 631
Poza modyfikacjami geometrycznymi mamy oczywicie moliwo nadania rnych wasnoci materiaowych poszczeglnym konturom definiowanego profilu. Suy temu opcja Waciwoci (menu Kontury / Waciwoci).
Ta opcja pozwala na zmian materiau w wybranej czci przekroju poprzecznego. Aby zdefiniowa inny materia, wybrany musi by najpierw kontur, ktremu nadawane bd nowe wasnoci. Kontur moe okrela powierzchni profilu lub dziur znajdujc si w definiowanym profilu. Nastpnie uruchamiamy opcj Waciwoci i w oknie dialogowym (patrz rysunek) decydujemy czy kontur opisuje profil lity czy dziur. W przypadku litego podajemy materia dla wybranego konturu. W dolnej czci okna prezentowana jest tabela, w ktrej znajduj si wsprzdne charakterystycznych punktw konturu. Moemy je zmienia wpisujc w poszczeglne komrki nowe wartoci. Moemy zatem atwo zdefiniowa profil np. z betonu, w ktrym umieszczony jest inny profil ale ju stalowy lub aluminiowy.
strona: 632
Ostatnim trybem modyfikacji jest moliwo zmiany wywietlania charakterystycznych elementw. Suy do tego opcja Atrybuty widoku (menu Widok / Atrybuty). Po jej uruchomieniu pojawia si okno dialogowe, w ktrym moemy zdecydowa, czy chcemy wywietli numery wzw charakterystycznych, oznaczenie ukadu wsprzdnych oraz punktw charakterystycznych, a dla profili cienkociennych wyczy wywietlanie ich grubo.
Wyliczanie charakterystyk
Jeli posiadamy ju zamodelowany przekrj poprzeczny moemy przystpi do oblicze charakterystyk geometrycznych profilu. Wywoanie opcji Rezultaty (menu Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Rezultaty lub z paska ) powoduje rozpoczcie oblicze zdefiniowanego profilu. narzdziowego W oknie graficznym prezentowane jest wwczas pooenie centralnego i gwnego ukadu wsprzdnych, a na ekranie pojawia si okno dialogowe Rezultaty.
strona: 633
W oknie tym znajduj si cztery zakadki: Generalne, Ukad gwny, Ukad centralny, Ukad dowolny. Na zakadce Generalne wyniki obejmuj nastpujce wielkoci (wartoci podawane s jako wartoci geometryczne i waone): pole powierzchni: A wsprzdne rodka cikoci: Yc, Zc wymiary i obwd: max H, max L, obwd parametry materiau bazowego (modu Younga - E, gsto - , ciar na jednostk - CJ). Dodatkowo przeprowadzone mog zosta obliczenia nastpujcych wielkoci: moment bezwadnoci na skrcanie Ix wspczynniki sztywnoci cinania (zredukowane pole powierzchni przekroju przy uwzgldnianiu wpywu si cinajcych) Ay, Az wskanik wytrzymaoci na cinanie Wy, Wz plastyczny wskanik wytrzymaoci Wply, Wplz. Wielkoci te standardowo nie s wyliczane. Aby je obliczy, naley wczy odpowiedni opcj np. moment bezwadnoci na skrcanie i nacisn klawisz Oblicz w polu Dodatkowe obliczenia). Wartoci wymienionych wielkoci bd dostpne na zakadce Ukad gwny. Dla przekrojw penych wartoci podawane s jako geometryczne. Dla przekrojw kompozytowych dodatkowo obliczane s charakterystyki waone (oznaczone symbolem *) zdefiniowane nastpujcym wzorem:
strona: 634
gdzie: i - i-ty materia profilu kompozytowego b - materia bazowy profilu kompozytowego. Na zakadce Ukad gwny prezentowane s charakterystyki geometryczne penego przekroju poprzecznego oraz charakterystyki waone wzgldem gwnego ukadu wsprzdnych. Kt obrotu pomidzy osi y ukadu gwnego a osi Y jest podawany polu alfa.
Na tej zakadce prezentowane s nastpujce wielkoci: momenty bezwadnoci: Ix, Iy, Iz kt nachylenia pierwszej osi gwnej wzgldem dodatniego kierunku globalnej osi Y: alfa promienie bezwadnoci: iy, iz wspczynniki sztywnoci cinania (zredukowane pole powierzchni przekroju przy uwzgldnianiu wpywu si cinajcych): Ay, Az wskanik wytrzymaoci na cinanie: Wy, Wz plastyczny wskanik wytrzymaoci Wply, Wplz ekstremalne odlegoci skrajnych wkien przekroju od osi Z i Y: Vy, Vpy, Vz, Vpz.
strona: 635
Na zakadce Ukad centralny prezentowane s charakterystyki geometryczne penego przekroju poprzecznego oraz charakterystyki waone wzgldem centralnego ukadu wsprzdnych. Prezentowane s na niej nastpujce charakterystyki: momenty bezwadnoci i dewiacji: Iyc, Izc, Iyczc promienie bezwadnoci: iyc, izc ekstremalne odlegoci skrajnych wkien przekroju od osi z i y: Vyc, Vpyc, Vzc, Vpzc. Na zakadce Ukad dowolny prezentowane s charakterystyki geometryczne penego przekroju poprzecznego oraz charakterystyki waone wzgldem dowolnego ukadu wsprzdnych, ktrego pooenie moe zosta zdefiniowane w polu Pooenie ukadu. Wsprzdne pocztku ukadu wsprzdnych naley okreli w polu (y,z), natomiast kt obrotu pomidzy osi y zdefiniowanego przez uytkownika ukadu, a osi Y jest podawany przez uytkownika w polu edycyjnym Kt. Aby zatwierdzi pooenie nowego ukadu wsprzdnych, naley nacisn klawisz Zastosuj.
Na zakadce tej prezentowane s nastpujce wielkoci wzgldem nowego ukadu wsprzdnych: momenty bezwadnoci i dewiacji: Iy, Iz, Iyz momenty statyczne: Sy, Sz promienie bezwadnoci: iy, iz ekstremalne odlegoci skrajnych wkien przekroju od osi z i y: Vy, Vpy, Vz, Vpz.
strona: 636
Po wyliczeniu charakterystyk moemy wygenerowa dokument w postaci notki w wewntrznym edytorze tekstowym. Mona to uczyni naciskajc klawisz Notka obliczeniowa w oknie Rezultaty, albo wywoa z menu Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Notka Obliczeniowa lub z paska narzdziowego Program otworzy wwczas okno edytora tekstowego z wynikami, a wrd nich: rysunek profilu opis geometrii (wsprzdne punktw charakterystycznych) wszystkie rezultaty z zakadek: Generalne, Ukad gwny, Ukad centralny i Ukad dowolny. .
Dokument taki moemy podda edycji, wydrukowa, zapisa w formacie RTF lub te zrobi zrzut ekranu (menu edytora Plik / Zrzu ekran) w celu doczenia notki do zrzutw w dokumentacji konstrukcji.
Zapis do bazy
Po wyliczeniu charakterystyk przekrojowych kady nowo zaprojektowany profil mona zapisa do bazy uytkownika. Dziki zapisowi w bazie profili mona korzysta z danego przekroju podczas modelowania konstrukcji w programie Robot. Aby zapisa jakikolwiek profil musimy go zatem zamodelowa i wyliczy jego charakterystyki.
strona: 637
Nastpnie moemy uruchomi opcj Zapis profilu do bazy (menu Plik / Zapisz do baz lub z paska narzdziowego ), ktrej wybranie powoduje otwarcie poniszego okna dialogowego.
W oknie tym po pierwsze decydujemy do jakiej bazy dany profil zapisa. Domylnie program oferuje baz uytkownika o nazwie Utilisateur (fr. uytkownik). Jeli stworzylimy sobie wczeniej now baz (co mona uczyni w oknie przegldarki profili - menu Narzdzia / Baza profili) to po dodaniu jej do listy katalogw profili z ktrych chcemy korzysta (menu Narzdzia / Preferencje zadania / Katalog profili) pojawi si jej nazwa tu pod Utilisateur. Do takie nowej bazy rwnie mona zapisywa nowe profile. Nastpnym krokiem przy zapisie przekroju jest podanie nazwy pod ktr ma by zachowany. W polu Nazwa wpisujemy maksymalnie do czterech liter jako pierwszy czon nazwy profilu. Uwaga: niedozwolone jest w tym polu wpisywanie cyfr. W pozostaych polach: Wymiar 1, Wymiar 2 i Wymiar 3 mona wpisa wymiary charakterystyczne nowego profilu. Musz to by ty razem tylko liczby rzeczywiste. W przypadku definiowania tylko jednego wymiaru naley poda Wymiar 1. W przypadku definiowania dwch wymiarw naley poda: Wymiar 1 i Wymiar 3. Przy wpisywaniu trzech wymiarw oczywicie wypeniamy wszystkie trzy pola. Poniej przedstawione s przykady rnych nazw: Nazwa: Nowy Wymiar 1: 10 Wymiar 2: 12 Wymiar 3: 1 W rezultacie otrzymamy nazw: Nowy 10x12x1 Nazwa: IPE Wymiar 1: 100 Wymiar 2: 0 Wymiar 3: 0 W rezultacie otrzymamy nazw: IPE 100 Nazwa: Ceow Wymiar 1: 2 Wymiar 2: 0 Wymiar 3: 120 W rezultacie otrzymamy nazw: Ceow 2x120
strona: 638
Po wybraniu bazy profili i podaniu nazwy przekroju mona nacisn klawisz OK; nastpi zapis profilu. Dodatkowo klikajc jeszcze przed zapisem w pole Typ profilu mona zdefiniowa natur/rodzaj profilu. Pojawi si wwczas lista kilku najczciej spotykanych ksztatw profili, z pord ktrych wybieramy ten najbardziej zbliony do nowo zaprojektowanego profilu. Jeli adna z pozycji na licie nie jest odpowiednia, naley wybra ikon ze znakiem zapytania (typ domylny - oglny). Typ profilu jest wykorzystywany podczas wymiarowania konstrukcji. Inaczej bowiem sprawdza si np. dwuteowniki a inaczej przekroje rurowe. Jako e podczas projektowania profilu mamy dowolno w ksztatowaniu geometrii, moemy w ten sposb wskaza programowi do jakiej grupy przekrojw chcemy zaliczy nowy profil. Gdy dobierzemy jeden z typw profili w dolnej czci okna dialogowego pojawi si rysunek wraz z dodatkowymi polami suce do wprowadzenia wymiarw. Wymiary te potrzebne s do opisania profilu w bazie (takie wymiary bd m. in. wywietlane na rysunkach przekrojw podczas przegldania w bazie profili).
Poza zapisem profili do bazy mona rwnie zapisa geometri przekroju do pliku z rozszerzeniem SEC (menu Plik / Zapisz lub Zapisz jako). Dziki temu mona w dowolnym momencie powrci do geometrii projektowanego profilu, na przykad w celu dokonania pewnych modyfikacji i ponownego przeliczenia.
Stosowanie nowych profili w konstrukcji

Po wyliczeniu i zapisaniu w bazie nowych profili moemy oczywicie uywa ich podczas modelowania konstrukcji. W tym celu postpujemy podobnie jak podczas wprowadzania standardowego profilu. W pierwszej kolejnoci otwieramy okno dialogowe Nowy przekrj.
strona: 639
W polu Baza danych wybieramy nazw bazy do ktrej zapisalimy profil (np. Utilisateur). Nastpnie z pola Przekrj wybieramy konkretny profil i poprzez klawisz Dodaj umieszczamy go w licie aktywnych profili. Teraz zostaje ju tylko modelowanie prtw z nowo zaprojektowanymi przekrojami.
Modelowanie profili cienkociennych

Profile cienkocienne coraz czciej znajduj zastosowanie w konstrukcjach budowlanych, co jest oczywicie zasug ich wielu zalet, z ktrych najwaniejsz jest ich stosunkowo may ciar. Niestety prty takie rni si w do znacznym stopniu od profili litych. Cofnijmy si do teorii. Prt cienkocienny jest to taki prt, ktrego jeden wymiar przekroju poprzecznego (grubo) jest nieporwnywalnie may w stosunku do drugiego. Przyjmuje si prt nazywa cienkociennym, gdy grubo cianki jest co najmniej omiokrotnie mniejsza ni dugo linii rodkowej przekroju, ktra z kolei jest co najmniej omiokrotnie mniejsza od dugoci prta. Oczywicie taka rnica w geometrii przekroju ma wpyw na jego opis teoretyczny. Nie mona stosowa tych samych hipotez upraszczajcych przy opisie teoretycznym prtw cienkociennych jak dla prtw litych. Chodzi tu gwnie o zasad paskich przekrojw - J.Bernoulliego (przekrj paski przed przyoeniem obcienia pozostaje paski po jego przyoeniu i zostaje prostopady do ugitej osi), oraz zasad de Saint Venanta (obcienie przyoone na niewielkiej powierzchni zastpi moemy innym statycznie rwnowanym). Konsekwencje s midzy innymi takie, e w zwizku ze skomplikowan teori opisujc obliczenia dla takich prtw bardzo ciko algorytmizowa. Praktycznie nie ma moliwoci stosowania prtw cienkociennych w klasycznej metodzie elementw skoczonych, tak aby uwzgldni ich charakterystyczne zachowanie. Wystarczy sobie przypomnie, e w metodzie elementw skoczonych (a wic rwnie w programie Robot) wszystkie elementy prtowe obciane s w ich osi cikoci, co ju wyklucza stosowanie prtw cienkociennych. Oczywicie przyjmujc pewne uproszczenia i wiadomie rezygnujc z traktowania danego prta jako cienkocienny, mona w konstrukcji stosowa kady rodzaj prta, jednak naley wwczas mie wiadomo wszystkich rnic.
strona: 640
Modelowanie profili cienkociennych w programie Robot polega na wyliczeniu charakterystyk dla dowolnego przekroju cienkociennego, ze szczeglnym uwzgldnieniem charakterystyk wycinkowych. W dalszej czci podane s kolejne etapy projektowania takiego profilu.
Definicja geometrii
W oknie gwnym moduu Projektowanie profili moemy samodzielnie narysowa dowolny przekrj cienkocienny. Ksztat definiowanego profilu zazwyczaj tworzone s przy pomocy opcji: Wielokt. Wielokt (menu Kontury / Wielobok lub ikona ) pozwala na narysowanie rnego typu wielobokw (linii, ukw). Linia lub uk mog by zdefiniowane graficznie (naley klika lewym klawiszem myszki wskazujc punkty charakterystyczne linii lub uku) lub wpisujc wsprzdne charakterystycznych punktw linii lub uku z klawiatury w odpowiednich polach edycyjnych okna dialogowego (patrz rysunek poniej).
W oknie tym dostpne jest pole Grubo. Rysujc odcinek okrelamy pooenie linii rodkowej danej cianki, a jej grubo jest brana wanie z pola Grubo. Pozwala to na definicj przekroju, ktrego poszczeglne cianki maj rne dugoci i gruboci. Rysowa moemy przekroje zarwno otwarte jak i zamknite.
strona: 641
Jeeli kontur definiowany bdzie przy pomocy linii, to istnieje moliwo okrelania w naroach konturu zaokrgle. Po zdefiniowaniu linii konturu w oknie dialogowym pojawia si opcja Promie zaokrglenia. Jeeli zostanie ona wczona, to w narou konturu utworzone zostanie zaokrglenie o podanym promieniu. Opcja Relatywnie powoduje, e wsprzdne nowego punktu mog by wpisywane jako relatywne do poprzedniego punktu.
Modyfikacje
Podobnie jak dla profili litych mamy moliwo przeprowadzania modyfikacji geometrii i materiau. Do zmiany pooenia zdefiniowanych elementw wykorzystane mog by te same opcje edycyjne jak dla profili litych: Translacja, Rotacja, Symetria i Skalowanie. Rwnie same gazie mona zmodyfikowa za pomoc opcji: Modyfikacja punktw oraz Modyfikacja elementw. Dziaaj one rwnie dokadnie tak samo jak dla profili litych. Aby zmieni gruboci cianek jak rwnie materia, korzystamy z opcji Waciwoci (menu Kontury / Waciwoci). Jeli zaznaczymy sobie wczeniej jedn z gazi (ewentualnie kilka, lecz o tej samej gruboci) otworzy si okno dialogowe, w ktrym mona zmieni grubo oraz wsprzdne poszczeglnych punktw.
strona: 642
Aby zmieni materia musimy zaznaczy wczeniej cay przekrj. (Najatwiej zrobi to naciskajc lewy przycisk myszy i trzymajc go wcinity zaznaczy oknem wszystkie elementy). Jest to spowodowane tym, i wszystkie gazie musza by wykonane z tego samego materiau. Gdy wywoamy opcj Waciwoci z zaznaczonym caym przekrojem, otworzy si to samo okno dialogowe, jednak tylko z moliwoci zmiany materiau. Podobnie jak dla profili litych istnieje moliwo zmiany wywietlania charakterystycznych elementw. Suy do tego ta samo opcja Atrybuty widoku (menu Widok / Atrybuty). Po jej uruchomieniu pojawia si okno dialogowe, w ktrym moemy zdecydowa, czy chcemy wywietli numery wzw charakterystycznych, oznaczenie ukadu wsprzdnych oraz punktw charakterystycznych, jak rwnie wyczy wywietlanie grubo gazi profili. Po zamodelowaniu profilu cienkociennego zawsze istnieje moliwo skonwertowania jego geometrii do moduu projektowania profili litych. Suy do tego opcja Konwersja do litego (menu Kontury / Konwersja do litego). Po jej wywoaniu program automatycznie przechodzi z moduu projektowanie przekrojw cienkociennych do moduu projektowania przekrojw litych, a poszczeglne gazie inteligentnie zamieniane s w kontury (patrz rysunek).
strona: 643
Rezultaty
Przy obliczaniu wielkoci charakterystycznych geometrii przekrojw cienkociennych wykorzystywana jest metoda oparta na zaoeniu redukcji przekroju poprzecznego do linii rodkowej przekroju, kademu punktowi ktrej przypisana jest masa: m(s) = (s) d(s)=1*d(s), gdzie d(s) jest gruboci cianki przekroju, natomiast s jest wsprzdn wycinkow na linii rodkowej. Cienkocienny przekrj poprzeczny jest traktowany jako jednowymiarowa figura i jest podzielony na dowoln, ale skoczon liczb odcinkw i/lub ukw. Cz wynikw dla profili cienkociennych jest tego samego typu jak dla litych (charakterystyki geometryczne), a cz jest wyliczana jest tylko dla tych profili (charakterystyki wycinkowe). Wywoanie opcji Rezultaty (menu Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Rezultaty lub z paska ) powoduje rozpoczcie oblicze zdefiniowanego profilu. W oknie graficznym narzdziowego prezentowane jest wwczas pooenie centralnego i gwnego ukadu wsprzdnych, a na ekranie pojawia si okno dialogowe Rezultaty.
strona: 644
W oknie tym znajduj si cztery zakadki: Generalne, Ukad gwny, Ukad dowolny, Tabelarycznie. Na zakadce Generalne wyniki obejmuj nastpujce wielkoci: pole powierzchni: A wsprzdne rodka cikoci: Yc, Zc wsprzdne rodka zginania: Yr, Zr wymiary: max H, max L parametry materiau bazowego (modu Younga - E, gsto - , ciar na jednostk - CJ). Na zakadce Ukad gwny prezentowane s charakterystyki geometryczne cienkociennego przekroju poprzecznego oraz charakterystyki wycinkowe wzgldem gwnego ukadu wsprzdnych. Kt obrotu pomidzy osi y ukadu gwnego a osi Y jest podawany polu alfa.
Na tej zakadce prezentowane s nastpujce wielkoci: momenty bezwadnoci w ukadzie gwnym: Ix, Iy, Iz moment wycinkowy i odrodkowe momenty wycinkowe: I, Iy, Iz ekstremalne odlegoci skrajnych wkien przekroju od osi Z i Y: Vy, Vpy, Vz, Vpz kt nachylenia pierwszej osi gwnej wzgldem dodatniego kierunku globalnej osi Y: alfa.
strona: 645
Na zakadce Ukad dowolny prezentowane s charakterystyki geometryczne cienkociennego przekroju poprzecznego w ukadzie centralnym i dowolnym. Kt obrotu pomidzy osi y zdefiniowanego przez uytkownika ukadu, a osi Y jest podawany przez uytkownika w polu edycyjnym Kt.
Na zakadce tej prezentowane s nastpujce wielkoci: momenty bezwadnoci i dewiacji dla ukadu centralnego: Iyc, Izc, Iyczc momenty bezwadnoci i dewiacji dla ukadu dowolnego: Iy, Iz, Iyz ekstremalne odlegoci skrajnych wkien przekroju od osi Zc i Yc: Vyc, Vpyc, Vzc, Vpzc ekstremalne odlegoci skrajnych wkien przekroju od osi z i y: Vy, Vpy, Vz, Vpz kt obrotu pomidzy osi y zdefiniowanego przez uytkownika ukadu, a osi Y: alfa. Na zakadce Tabelarycznie okna dialogowego Rezultaty prezentowane s charakterystyki geometryczne cienkociennego przekroju poprzecznego w formie tabelarycznej.
strona: 646
Na zakadce prezentowana jest tabela, w ktrej dla charakterystycznych punktw profilu cienkociennego prezentowane s nastpujce informacje: wsprzdne linii rodkowej profilu: y, z wsprzdna wycinkowa: momenty statyczne: Sy, Sz wycinkowy moment statyczny: S pole powierzchni: A. Podobnie jak dla profili litych po wyliczeniu charakterystyk moemy wygenerowa dokument w postaci notki w wewntrznym edytorze tekstowym. Mona to uczyni naciskajc w klawisz Notka obliczeniowa w oknie Rezultaty, albo wywoa z menu Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Notka Obliczeniowa lub te z ikonki .
Program otworzy wwczas okno edytora tekstowego z wynikami, a wrd nich: rysunek profilu opis geometrii (wsprzdne punktw charakterystycznych i opisy krawdzi) wszystkie rezultaty z zakadek: Generalne, Ukad gwny, Ukad dowolny i Tabelarycznie. Dokument taki moemy podda edycji, wydrukowa, zapisa w formacie RTF lub te zrobi zrzut ekranu (menu edytora Plik / Zrzu ekran) w celu doczenia notki do zrzutw w dokumentacji konstrukcji. Dodatkow opcj suc analizie rezultatw jest moliwo graficznej prezentacji charakterystycznych dla profili cienkociennych.
strona: 647
W tym celu naley uruchomi opcj Wykresy (menu Rezultaty / Charakterystyki geometryczne / Rezultaty ). graficzne lub ikona Okno dialogowe, ktre pojawia si na ekranie po wybraniu tej opcji, skada si z dwch zakadek: Charakterystyki oraz Parametry.
Na zakadce Charakterystyki wybrane mog zosta charakterystyki profilu cienkociennego dla ktrych prezentowane bd wykresy: Geometryczne: wsprzdne linii rodkowej profilu w funkcji wsprzdnej ukowej: y(s) i z(s) wsprzdne wycinkowe w funkcji wsprzdnej ukowej: (s). Wyznaczone charakterystyki: momenty statyczne w funkcji wsprzdnej ukowej: Sy(z), Sz(z) wycinkowy moment statyczny w funkcji wsprzdnej ukowej: S(s) pole powierzchni w funkcji wsprzdnej ukowej: Powierzchnia A(s). Natomiast poniej znajduj si nastpujce opcje: 1. rodek cikoci - wczenie tej opcji powoduje, e na ekranie graficznym prezentowane bdzie pooenie rodka cikoci profilu 2. rodek zginania - wczenie tej opcji powoduje, e na ekranie graficznym prezentowane bdzie pooenie rodka zginania 3. Gwny zerowy punkt - wczenie tej opcji powoduje, e na ekranie graficznym prezentowane bdzie pooenie punktu zerowego (s=0) 4. Kierunek grafu - wczenie tej opcji powoduje, e na ekranie graficznym prezentowany bdzie dla profilu kierunek grafu. W dolnej czci okna znajduj si opcje:
strona: 648
Skala - - nacinicie tego klawisza powoduje, e zwikszana jest liczba jednostek na 1 cm wykresu wybranej wielkoci Skala + - nacinicie tego klawisza powoduje, e zmniejszana jest liczba jednostek na 1 cm wykresu wybranej wielkoci Staa skala - nacinicie tego klawisza powoduje, e ta sama skala zostanie wybrana dla wszystkich prezentowanych wykresw Wszystko - nacinicie tego klawisza powoduje, e prezentowane bd wykresy wszystkich wielkoci Nic - nacinicie tego klawisza powoduje, e nie bdzie prezentowany wykres adnej wielkoci Normalizuj - nacinicie tego klawisza powoduje, e wykresy wybranej wielkoci bd prezentowane w taki sposb, e skala dostosowywana bdzie do maksymalnej i minimalnej wartoci wybranej wielkoci.
Na zakadce Parametry w moe by wybrany sposb prezentacji wykresw na konstrukcji.
W polu Opisy wykresw mona zdecydowa, w jaki sposb prezentowane na wykresie bd opisy wartoci. W polu Wartoci dodatnie i ujemne mona zdecydowa, czy kolorem rozrniane bd dodatnie i ujemne wartoci prezentowanej wielkoci. Natomiast w polu Wypenianie mona okreli sposb wypenienia wykresu.
strona: 649
Podobnie jak dla profili litych mona na zakoczenie procesu projektowania przekroju cienkociennego ). Dany przekrj jest przeprowadzi analiz napre (menu Rezultaty / Analiza napre lub ikona wwczas przerzucony do moduu analizy napre, gdzie mona midzy innymi wyliczy ekstremalne naprenia uzyskane w wybranym przekroju poprzecznym prta. Profile cienkocienne moemy oczywicie zapisywa do baz profili uytkownika (patrz Zapis do baz dla profili litych). Naley jedynie mie wwczas wiadomo rnic pomidzy prtami litymi i cienkociennymi podczas stosowania w modelu konstrukcji. Rwnie nie wszystkie charakterystyki przekrojowe s wwczas zapisywane w bazie (np. pole powierzchni czynnej na cinanie, ktre nie jest liczone dla profili cienkociennych). Oczywicie prty cienkocienne traktowane bd podczas oblicze konstrukcji jako prty wykonane z profili litych. Poza zapisem profili do bazy mona, podobnie jak dla profili litych, zapisa geometri przekroju do pliku z rozszerzeniem SEC (menu Plik / Zapisz lub Zapisz jako). Dziki temu mona w dowolnym momencie powrci do geometrii projektowanego profilu, na przykad w celu dokonania pewnych modyfikacji i ponownego przeliczenia.

Podręcznik Użytkownika ROBOT 2010

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Podręcznik Użytkownika ROBOT 2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Podrcznik Uytkownika

Autodesk Marzec 2009

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

1. INFORMACJE DOTYCZCE PROGRAMU ROBOT STRUCTURAL ANALYSIS 1.1. Wymagania sprztowe

Grafika - rozdzielczo Internet DVD

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

1.2. Licencje Analysis

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2. WPROWADZENIE 2.1. Oglny opis programu

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

konstrukcji w paskim stanie naprenia

konstrukcji w paskim stanie odksztacenia

konstrukcji objtociowej (bryy)

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

kolejne siedem ikon suy do wyboru moduw wymiarowania konstrukcji elbetowych:

wymiarowanie belek elbetowych

wymiarowanie supw elbetowych

wymiarowanie fundamentw bezporednich

wymiarowanie cian elbetowych

wymiarowanie pyt elbetowych kolejne trzy ikony su do:

tworzenia konstrukcji bibliotecznej (proste konstrukcje przygotowane w programie)

wymiarowania pocze stalowych

projektowania profili prtw (profile lite lub cienkocienne)

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2.2. Oglne zasady pracy w systemie Robot

2.2.1. System ekranw

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2.2.2. Inspektor obiektw

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

pozwala na filtrowanie listy obiektw wywietlanych w oknie dialogowym Inspektor

2009 Autodesk Inc. All rights reserved

Autodesk Robot Structural Analysis 2010 - Podrcznik uytkownika

2.2.3. Menu, menu kontekstowe, paski narzdziowe

2009 Autodesk Inc. All rights reserved