DIFERENCIJALNE JEDNADBE

1. DIFERENCIJALNE JEDNADBE SA SEPARABILNIM VARIJABLAMA Zadatak 1. Rijeite diferencijalnu jednadbu: y 2 xy = 0 Rjeenje:

y 2 xy = 0 dy dx = 2 xy / dx y dy = 2 xdx y

dy = 2 xdx y x2 + ln C 2

ln y = 2

ln y ln C = x 2 y = x2 C

ln

2 y = ex C

y = Ce x

Zadatak 2. Rijeite diferencijalnu jednadbu: dy + ytgxdx = 0 Rjeenje:

dy + ytgxdx = 0 / : dx dy dx = ytgx / dx y dy = tgxdx y

dy = tgxdx y

dy sin x dx = y cos x

ln y = ln(cos x) + ln C ln y = ln ( C cos x ) y = C cos x

Zadatak 3. Rijeite diferencijalnu jednadbu: (1 + x ) ydx + (1 y ) xdy = 0

Rjeenje:

(1 + x ) ydx + (1 y ) xdy = 0 (1 y ) xdy = (1 + x ) ydx / : dx (1 y ) x

dy dx = (1 + x ) y / dx xy

1 y 1+ x dy = dx y x

1 y 1+ x dy = dx y x 1

y 1 dy = x + 1 dx y dy dy = x dx dx
ln y y = ln x x + ln C ln y + ln x ln C = y x yx = yx C yx = e yx C yx = Ce y x Ce y x x 1 1

ln

y=

Zadatak 4. Odredite partikularno rjeenje diferencijalne jednadbe xy ln 2 x = 0 za koje je y (1) = 2 .

Rjeenje: Naimo prvo ope rjeenje zadane diferencijalne jednadbe. xy ln 2 x = 0 dy dx = ln 2 x / dx x dy = ln 2 x dx x ln 2 x dx x

dy =
y=

ln 3 x +C 3

Iz uvjeta y (1) = 2 slijedi:

ln 3 x +C = y x ln 3 1 +C = 2 1 0+C = 2 C=2

Sada moemo napisati traeno partikularno rjeenje: y= ln 3 x +2 x

2. HOMOGENE DIFERENCIJALNE JEDNADBE Zadatak 5. Rijeite diferencijalnu jednadbu:

(y

2 xy dx + x 2 dy = 0

(y

2 xy dx + x 2 dy = 0

x 2 dy = y 2 2 xy dx / : dx dy = y 2 2 xy / : x 2 dx dy y 2 2 xy = dx x2 dy y2 xy = 2 +2 2 dx x x dy y y = + 2 dx x x supstitucija: z =
y x y = xz y = z + xz
2

x2

y y y = + 2 x x z + xz = z 2 + 2 z xz = z 2 + z dz dx = z2 + z / dx x (z2 + z ) dz dx = 2 zz x

z (1 z ) =
ln

dz

dx x

z = ln x + ln C 1 z ln z = ln Cx 1 z

z = Cx / (1 z ) 1 z z = Cx Cxz z + Cxz = Cx z (1 + Cx) = Cx y Cx = x 1 + Cx Cx 2 y= 1 + Cx

dz dx = 2 zz x

z (1 z ) =
ln

dz

dx x

z = ln x + ln C 1 z ln z = ln Cx 1 z

z = Cx / (1 z ) 1 z z = Cx Cxz z + Cxz = Cx z (1 + Cx) = Cx z= Cx 1 + Cx

y x

Na kraju vratimo supstituciju: z =

y Cx = x 1 + Cx y= Cx 2 1 + Cx