Yusuf HALICI

İbrahim Havvas

İ brahim Havas Hazretleri, gönül dünyamızı aydınlatan

evliyanın büyüklerindendir. Cüneyd-i Bağdadî hazret-
lerinin talebelerindendir. Künyesi Ebu İshak’tır. Bağdatlı
olup 903 (H.291) yılında Rey’de vefat etmiştir.

Yüksek makam ve kerametler sahibiydi. Konuşmaları

hep hikmet doluydu. Tevekkül yolunu tutanların büyük-
lerindendi. Riyazet ve seyahat babında, ulvi bir makama
sahipti. Seferleri meşhurdur. Defalarca Mekke’ye gitti.

Refahtan kaçar, süslü püslü şeyler giymekten hoş-

lanmazdı. Daha ziyade kaba-saba şeyler giymeyi tercih
“Müride gerekir ederdi. Fakr u zaruret hali ona huzur ve sevinç verir sab-
ki, ayıplarını rederdi. Fakr halini aziz bilir, bu halini bütün gücüyle
anlatacak biriyle gizler, kimseye anlatmazdı.

otura… Üstün Şöyle derdi; “Şu üç şey, müride afet getirir: Para sev-
gisi, kadın sevgisi ve baş olma sevgisi. Para sevgisi, vera’
hallerin yolunu (bilmediği ve şüphe ettiği şeyleri öğrenip iyiye ve doğru-
gösterecek, ve ya göre hareket edip bütün günahlardan çekinme) ha-
bakışları, manevî liyle kullanıldığı takdirde yok olur, kadın sevgisi, şehvet
duyguları ve tokluk peşinde gitmemekle erir, baş olma
halini harekete sevgisi de münzevî bir hayata devamla kaybolur.”
geçirecek biriyle Yine, “Bir kimse, baş olma küpünden bir kadeh içse,
arkadaşlık ede…” artık ibadette ihlâstan sıyrıldı, demektir.” dedi.

Çağırılan bütün davetlere sünnet olduğu için gider,

fakat bir şey yemezdi. Orda insanlara nasihat ederdi.
Davetten sonra hemen evine dönerdi. Evinde yenecek
pek bir şey bulunmaz, bu sebeple ne yiyip, ne içtiği bi-
linmezdi.
Kompozisyon: Yusuf Coşkun Benefşe

74 Somuncu Baba
 Kendisine bir zarar gelince
ferah duyardı. Bütün ağırlığını,
sıkıntısını nefsine yükler, baş-
kalarına yük olmamak için gay-
ret ederdi. Bilakis başkalarına
yardım etme hususunda bütün
gücüyle çalışır, varını yoğunu
harcardı.
Kendisi anlatıyor: Nehrin
kenarında hurmalıkların olduğu
bir yerde oturup, hurma liflerin-
den zembil örüp, gayri ihtiyarî
nehre atıyordum. Bu hâl dört
gün devam etti. Sonunda “bu
işin hikmeti nedir? Ben niçin
böyle yaptım?” diyerek neh-
rin akıntısına doğru yürümeye
başladım. Derken nehrin kena-
rında oturup ağlayan yaşlı bir
kadına rastladım. Kadına, “Va-
lide, niçin ağlıyorsunuz?” diye
sorunca, kadın; “Evladım! Beş
yetim çocuğum var. Onlara ye-
direcek hiçbir şeyimiz kalmadı.
Dört gündür bu nehirden, yapıl-
mış zembiller akarak geliyordu.
Bunları alıp satıyor, çocuklara
yiyecek bir şeyler alıyordum.
Bugün gelmedi.” diye cevap
verdi. Bunları işitince yaptığım
işin hikmetini anladım ve kadı-
na; “Şimdi sen müsterih ol. Evi-
nizi bana gösteriniz, geçiminizi
ben halledeceğim” dedim.
Yine kendisi anlatır: Bir sene,
hacca gitmeye niyet ederek yola
çıktım. Ne zaman Kâbe-i şerif
tarafına gitmek istedimse, gay-
ri ihtiyari ters istikamete doğru
gidiyordum. Allah u Teâlâ’nın
iradesi beni bu tarafa çekiyor-
du. En sonunda İstanbul tarafı-
na gitmeye karar verdim. Şehre
girdim. Yüksek bir köşk gördüm.
Aralık / 2007
Kapısı önünde, bir kısım insan-
lar toplanmıştı. Yaklaşarak: “Ni-
çin toplandınız?” diye sordum.
Onlar da, “Rum Kayserinin kızı
delirmiş, çare bulmak için dok-
torlarını topladı.” dediler.
Bunda bir hikmet olsa ge-
rektir deyip içeri girdim. Odada
Kayser’in kızını gördüm. Bana
bakarak “Ey İbrahim Havvâs!
Hoş geldiniz.” dedi. Ben, hay-
ret ederek, “Beni nereden tanı-
yorsunuz?” diye sorunca bana;
“Canımı canana teslim etmek
istedim ve Hak Teâlâ’dan sev-
diği bir kulunu yanımda bulun-
durmasını niyaz ettim. Üzülme,
yarın İbrahim Havvâs dostum
sana gönderilir buyruldu.” dedi.
Bunun üzerine İbrahim Havvâs
hazretleri, “Peki hastalığınız ne-
dir?” diye sorduğumda kız; “Bir
gece dışarı çıkıp, ibret nazarı ile
gökyüzüne baktım. Allah u Teâ-
lâ hazretleri, beni benden aldı.
Kendimden geçtim. “Lâ ilâhe
illallah Muhammed’ün Rasû-
lullah” kelimesi dilime, manası
kalbime geldi. Bu kelimeyi di-
limden düşürmez oldum. Bu se-
bepten hâlime delilik, bana da
deli, dediler.” diye cevap verdi.
O zaman ben; “Bizim diyara
gelmek ister misin?” deyince,
o da; “Sizin diyarda ne vardır?”
dedi. “Mekke, Medine, Beyt’ül
mukaddes oradadır.” diye ce-
vap verince, “Sağ tarafına bak.”
dedi. Baktım, bir düzlükte Mek-
ke, Medine ve Beyt’ül mukad-
des karşımda duruyor gördüm.
Az sonra bana: “Vakit yaklaştı,
istek ve arzu haddi aştı.” dedi
ve Kelime-i şahadet getirip ru-
hunu teslim etti.
Vefatından önce hastalan-
dı. İshale yakalanmıştı. Üstü
çok fazla kirleniyordu. Temiz
olarak ölmek istiyordu. Bunun
için her abdesti bozulduğunda
gusül abdesti alıyor, iki rekât
namaz kılıyor tekrar abdesti bo-
zuluyordu. O gün altmışa yakın
gusül abdesti aldı. En sonunda
gusül yaptıktan hemen sonra
vefat etti. Vefatından sonra onu
rüyada görenler; Allah u Teâlâ
sana nasıl muamele eyledi, de-
diler. O da; “Yaptığım ibadetler
ve gösterdiğim tevekkül, bana
verilen nimetlere karşı yetme-
di. Ancak dünyadan göçeceğim
sıralarda gusül abdesti alarak
temizlenmem, Allah u Teâlâ-
’nın katında makbule geçmiş.
Bu temizlik sebebiyle Cennet’te
yüksek makamlara çıkardılar ve
şöyle bir ses; “Ey İbrahim! Sana
yapılan bu ikram, huzurumu-
za temiz olarak geldiğindendir.
Burada temizler için, büyük
mertebeler, makamlar vardır.”
diyordu.
Buyurdu ki; “Müride gerekir
ki, ayıplarını anlatacak biriyle
otura… Üstün hallerin yolunu
gösterecek, ve bakışları, manevî
halini harekete geçirecek biriyle
arkadaşlık ede…”
“İnsanlarda az görülen şey,
ne yaptıkları kötü şeylere piş-
manlığın azlığıdır, ne de istiğfa-
rın... Onlarda az görülen halle-
rin başında, ahde vefa gelir.”
75