Republika e Kosovs

Republika Kosovo - Republic of Kosovo

Kuvendi - Skuptina - Assembly _______________________________________________________________________ Ligji Nr. 04/L-054

PR STATUSIN DHE T DREJTAT E DSHMORVE, INVALIDVE, VETERANVE, PJESTARVE T USHTRIS LIRIMTARE T KOSOVS, VIKTIMAVE CIVILE DHE FAMILJEVE T TYRE

Kuvendi i Republiks s Kosovs; N baz t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton

LIGJ PR STATUSIN DHE T DREJTAT E DSHMORVE, INVALIDVE, VETERANVE, PJESTARVE T USHTRIS LIRIMTARE T KOSOVS, VIKTIMAVE CIVILE DHE FAMILJEVE T TYRE

Neni 1 Qllimi Qllimi i nxjerrjes ktij ligji sht prcaktimi i statusit dhe prkrahja financiare prmes pensioneve dhe beneficioneve t veanta pr kategorit e dala nga lufta e UK-s, t cilat me sakrificn dhe kontributin e tyre ishin faktor vendimtar pr lirin dhe lirimin e vendit.

Neni 2 Fushveprimi 1. Me kt ligj rregullohet dhe prcaktohet: 1.1. statusi i dshmorve, t zhdukurve t UK-s, invalidve, veteranve, pjestarve t UK-s dhe antart e ngusht t familjeve t tyre; 1.2. t drejtat dhe beneficionet e posame pr antart e familjeve t dshmorve, invalidve, veteranve, familjeve t veteranve dhe invalidve t vdekur, pjestarve t UK-s t marr peng ose t zhdukur dhe antarve t ngusht t familjeve t tyre, si dhe procedurat administrative pr realizimin e ktyre t drejtave; 1.3. statusi dhe t drejtat e viktimave civile, invalidve civil t lufts dhe familjeve t t marrurve peng dhe t zhdukurve civil t lufts.

Neni 3 Prkufizimet 1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim: 1.1. UK - Ushtria e lirimtare e Kosovs; 1.2. SHP - Shtabi i Prgjithshm i UK-s; 1.3. SHFD - Shoqata e Familjeve t Dshmorve t UK-s; 1.4. OVL - Organizata e Veteranve t Lufts s UK-s; 1.5. SHIL - Shoqata e Invalidve t Lufts s UK-s; 1.6. Dshmor i Kombit - pjesmarrsi i UK-s q: 1.6.1. ka rn n luft pr lirin e vendit nga viti 1997 -1999; 1.6.2. sht plagosur n luft pr lirin e vendit n periudhn 1997 -1999 dhe ka vdekur nga plagt e marra brenda tri (3) viteve. 1.7. Invalid i lufts s UK-s - pjesmarrsi i UK, organizmi i t cilit sht dmtuar mbi 20% pr shkak t plags, lndimit apo smundjes q ka psuar n luft, apo si i internuar (i burgosur) n burgjet apo kampet e armikut dhe shtetasi i huaj si veteran i UK s , nga 1997- 1999; 1.8. Invalid civil i lufts - personi, organizmi i t cilit sht dmtuar s paku 40 % si pasoj e plagve t marra nga armt, smundjes s fituar n burgjet apo kampet gjat

lufts s fundit n Kosov, prej dats 27.02.1998 deri me datn 20.06.1999, si dhe personat e tjer, organizmi i t cilve sht dmtuar s paku 40 % si pasoj e mjeteve shprthyese t mbetura pas prfundimit t lufts; 1.9. Veteran i UK-s - qytetari Kosovs dhe shtetasi i huaj i cili sht radhitur n radht e UK-s dhe sht regjistruar si ushtar nga komandat (shtabet e zonave operative t UK-s), prkatsisht Shtabi i Prgjithshm i UK-s, gjat periudhs 1997-1999; 1.10. Viktim Civile e Lufts - personi i cili sht vrar apo sht plagosur, nga forcat e armikut, e m von ka vdekur brenda periudhs 27.02.1998 deri me 20.06.1999, si dhe personat q kan psuar si pasoj e lufts brenda tri (3) viteve q nga prfundimi i lufts nga mjetet shprthyese t mbetura pas prfundimit t lufts; 1.11. Peng i lufts - veterani dhe pjestari i UK-s i cili gjat lufts lirimtare t Kosovs sht arrestuar dhe internuar n kampe s paku tre (3) dit prkatsisht shtatdhjetedy (72) or; 1.12. Peng civil i lufts - personi civil, i cili gjat lufts sht arrestuar dhe internuar n kampet e armikut s paku tre (3) dit prkatsisht shtatdhjetedy (72) or; 1.13. Ushtar i zhdukur (i pagjetur) i UK-s - veterani dhe pjestari i UK-s, fati i t cilit ende nuk sht zbardhur; 1.14. Person civil i zhdukur - personin vendndodhja e t cilit sht e panjohur pr familjart e tij/saj dhe i cili n baz t informacionit t besueshm, sht zhdukur n periudhn mes 1 janarit 1998 dhe 31 dhjetorit 2000, si pasoj e lufts n Kosov n vitet 1998-1999; 1.15. Antar t familjes s ngusht n kuptim t ktij ligji jan: bashkshorti, bashkshortja, fmijt, fmijt jashtmartesor, fmijt e adoptuar (birsuar), prindrit, njerka, njerku, thjeshtri, thjeshtra si dhe bashkshorti/ bashkshortja jashtmartesore: 1.15.1. statusi i bashksis jashtmartesore sipas ktij ligji prcaktohet me procedur gjyqsore jasht kontestimore. 1.16. Familje e Dshmorit t Kombit - ajo familje e cila i ka dhn Kosovs, nj apo m shum dshmor; 1.17. ZKM - Zyra e Kryeministrit; 1.18. ZKL - Zyra pr shtjet e kategorive t dala nga lufta; 1.19. Ministria - Ministria e Puns dhe Mirqenies Sociale; 1.20. TMK - Trupat Mbrojtse t Kosovs.

1.21. Ish Ministria e Mbrojtjes - Ministria e Mbrojtjes s Ish Qeveris s Kosovs n ekzil .

Neni 4 Realizimi i t drejts n pension dhe beneficione Varsisht nga njohja dhe rregullimi i statusit, kategorive t trajtuara n kt ligj, prmes njohjes s t drejts n pension dhe beneficione t ndryshme do tju sigurohet mbshtetje financiare dhe benefite t caktuara pr kontributin e dhn n luftn e UK-s.

Neni 5 Llojet e pensioneve 1. N prputhje me njohjen dhe prcaktimin e statusit pr kategorit e dala nga lufta, pensionet e prcaktuara n kt ligj jan: 1.1. Pensioni familjar t cilin e realizojn: 1.1.1. familja e ngusht e dshmorit; 1.1.2. familja e ngusht e t zhdukurit t UK-s; 1.1.3. familja e ngusht e viktims civile t lufts; 1.1.4. familja e ngusht e t zhdukurit civil; 1.1.5. pensionin familjar, familja e ngusht e realizon pr t rnt dhe t zhdukurit n vitet 1997-1999. 1.2. Pensioni invalidor personal t cilin e realizojn: 1.2.1. invalidi i UK-s; dhe 1.2.2 . invalidi civil i lufts, n prputhje me kushtet dhe kriteret e prcaktuara n kt ligj; 1.3. Pensioni invalidor familjar t cilin e realizon familja e ngusht pas vdekjes s invalidit, n prputhje me kushtet dhe kriteret e prcaktuara n kt ligj; 1.4. prfituesit e pensioneve sipas paragrafit 1.1., 1.2 dhe 1.3. t ktij neni, nuk mund t jen shfrytzues t asnj pensioni nga skemat e tjera pensionale t aplikueshme n Kosov, prve nse ndryshe sht prcaktuar me ligj.

Neni 6 Benificionet e veanta 1. Kategorit e trajtuara n kt ligj, varsisht nga statusi dhe kriteret e prcaktuara, pr shkak t sakrifics sublime dhe kontributit shum t lart n luftn lirimtare t UK-s, jan prfitues edhe t beneficioneve t veanta, t cilat jan: 1.1. shtesa pr prkujdesje dhe ndihm nga personi tjetr sht e drejt t ciln e realizon invalidi i UK-s dhe invalidi civil i lufts me shkall t invaliditetit mbi 80%; 1.2. rehabilitimi mjeksor dhe fizikal sht e drejt q e realizojn t gjith invalidt e UK-s, me prioritet sipas shkalls s invaliditetit; 1.3. shrbimet shndetsore primare, sekondare dhe terciare jan t drejta t cilat i realizojn pa kompensim n institucionet shndetsore publike, familjet e dshmorve, t t zhdukurve t UK-s, invalidve t UK-s, si dhe antart e ngusht t familjeve t tyre; 1.4. shrbimet shndetsore spitalore jasht vendit, jan t drejta t cilat i realizojn pa kompensim, t gjith invalidt e UK-s, n qoft se sht n pyetje smundja, e cila nuk mund t shrohet n vendin ton; 1.5. shrbimet shndetsore jasht vendit i gzojn edhe invalidt civil t lufts pr gjendjen shndetsore t prkeqsuar, q sht pasoj e lufts dhe pr t ciln nuk ka shrim n vendin ton; 1.6. riaftsimi profesional sht e drejt t ciln e realizon invalidi i UK-s, invalidi civil i lufts, t cilt jan pjesrisht t aft pr pun, duke prfshir edhe aftsimin pr kryerjen e punve pr t cilat krkohet prgatitje profesionale m e lart se ajo t ciln e ka pasur, pa marr parasysh se a i sigurohet punsimi pas riaftsimit profesional; 1.7. kompensimi ortopedik sht e drejt e sigurimit t mjeteve ortopedike pr invalidt e UK-s dhe invalidt civil t lufts, t cilve u sht dmtuar organizmi nga plagosja, apo amputimi i ekstremiteteve; 1.8. prparsi n punsim n ndrmarrjet e sektorit publik dhe privat, n prputhje me Ligjin nr. 03/L-19 pr aftsimin, riaftsimin profesional dhe punsimin e personave me aftsi t kufizuara, sht e drejt t ciln e realizojn invalidt e UK-s. 2. Lirimi nga tatimi dhe dogana pr veturat speciale pr prdorim personal (nj vetur n do pes (5) vjet) si dhe i pajisjes ortopedike jan t drejta t cilat i realizojn invalidt e UK nga grupet I deri n grupin VII n prshtatshmri me shkaln e paaftsis t prcaktuar me nenin 10 t ktij ligji.

3. Tarifa e liruar dhe reduktimi i harxhimeve t energjis elektrike pr nevoja personale, sht e drejt t ciln e gzojn familjet e ngushta t dshmorve dhe invalidt e UK n rast t gjendjes s rnd ekonomike, kur i plotson kriteret sipas skems s asistencs sociale. 4. Lirimi nga tatimi n pron sht e drejt q e realizojn familjet e dshmorve, familjet e t zhdukurve t UK-s, invalidt e UK-s, invalidt civil t lufts, familjet e viktimave civile t lufts q jan n gjendje t rnd ekonomike. 5. Stazhi i dyfisht sht e drejt t ciln e realizojn invalidt si t papunsuar apo t punsuar pr kohn e kaluar n luft. 6. Prkujdesja pr banim sht e drejt t ciln e realizojn familjet e dshmorve, t t zhdukurve t UK-s, invalidve t UK-s t cilt jan n gjendje t rnd ekonomike, invalidt civil t lufts dhe familjet e ngushta t viktimave civile t lufts, pr t cilt Qeveria e Kosovs do t angazhohet pr sigurimin e strehimit familjar prmes ndrtimit t objekteve kolektive t banimit social: 6.1. prparsi pr realizimin e t drejts n strehim familjar do ta ken familjet e ngushta t dshmorve dhe t zhdukurve, invalidve t cilt nuk e kan t zgjidhur strehimin familjar. 7. Prparsia e regjistrimit dhe pranimit n institucionet arsimore publike sht e drejt t ciln e realizojn personat q jan antar t familjeve t dshmorve, t zhdukurve t UK-s, invalidve t UK-s dhe familjet e tyre. 8. Lirimi nga pagesat administrative n shkollimin Universitar Publik, sht e drejt t cilt e realizojn, personat q jan antar t familjeve t dshmorve, t zhdukurve t UK-s, invalidve t UK-s dhe familjet e tyre. 9. Shpenzimet e varrimit, t transportit dhe nderimet ushtarake, jan ato shpenzime dhe akte ceremoniale mortore, t cilat i kompenson Ministria pas procedurave t ekskumacionit dhe identifikimit t ushtarit t zhdukur t UK-s.

Neni 7 Prparsit n realizimin e t drejtave dhe beneficioneve 1. Prparsit n realizimin e t drejtave, n mes antarve t familjes s ngusht sipas ktij ligji, prfituesit i realizojn n prputhje me dispozitat e Ligjit pr Trashgimin. Antart e familjes t radhs s njjt t trashgimis, do ti realizojn t drejtat sipas marrveshjes s ndrsjellt. 2. N qoft se marrveshja nuk arrihet, prparsi n realizimin e t drejts ka antari i familjes s ngusht nga radha e njjt e trashgimis, i cili me personin nga i cili realizohet e drejta, ka jetuar n bashksi t njjt familjare.

Neni 8 E drejta n pension dhe beneficione pr familjet e dshmorve dhe t zhdukurve t UK-s 1. Antart e ngusht t familjes s dshmorve dhe t zhdukurve t UK-s, sipas kushteve dhe kritereve t prcaktuara n kt Ligj, realizojn kto t drejta dhe beneficione: 1.1. t drejtn n pensionin familjar; 1.2. prparsin n punsim n kushte t barabarta; 1.3. prparsin n regjistrim dhe pranim n institucione arsimore publike n kushte t barabarta me t tjert; 1.4. bursn pr shkollim t mesm dhe universitar; 1.5. vendosjen n konvikte pa kompensim; 1.6. prkujdesjen pr strehim familjar; 1.7. tarif t lir dhe t reduktuar t konsumit t energjis elektrike pr nevoja personale n rast t gjendjes s rnd ekonomike, kur i plotson kriteret sipas skems s asistencs sociale; 1.8. lirimin nga pagesa e taksave gjyqsore, administrative dhe publike; 1.9. prkujdesjen shndetsore primare, sekondare dhe terciare falas, n institucione publike shndetsore; 1.10. vendosjen pa kompensim n shtpit e personave t moshuar; 1.11. lirimin nga pagesat e administrative n shkollimin universitar publik; 1.12. lirimin nga pagesa n trafikun publik urban dhe ndr urban. 2. Kto t drejta i realizojn edhe t gjitha familjet e dshmorve t kombit, t rn n forma t ndryshme pr lirin e vendit n periudha te ndryshme historike. 3. Bashkshorti/ja q lidh martes t re i humb t drejtat e prcaktuara me kt ligj, t cilat i ka shfrytzuar si antar i familjes s ngusht t dshmorit apo t t zhdukurit. 4. Kur fmijt e dshmorit apo t zhdukurit t UK-s, pa prkujdesje prindrore jan prfitues t pensionit familjar, kt t drejt e realizojn deri n moshn tetmbdhjet (18) vjeare, prkatsisht deri n moshn njzetegjasht (26) vjeare nse jan n shkollim t rregullt.

5. Baza e pensioneve familjare pr familjet e dshmorve dhe t zhdukurve t UK-s caktohet sipas Shtojcs 1 t ktij ligji dhe t parashikuara me Ligjin vjetor t buxhetit t vitit 2011.

Neni 9 T drejtat dhe beneficionet e invalidve t UK-s 1. Invalidt e UK-s, sipas kushteve dhe kritereve t prcaktuara n kt ligj, realizojn kto t drejta dhe beneficione: 1.1. t drejtn n pensionin invalidor personal; 1.2. t drejtn n pensionin invalidor familjar pas vdekjes s invalidit; 1.3. shtesa pr prkujdesje dhe ndihm personit tjetr pr invalidt e UK-s me shkall invaliditeti prej 81 % deri 100%; 1.4. kompensimin ortopedik pr sigurimin e mjeteve ortopedike; 1.5. prkujdesjen shndetsore primare, sekondare dhe terciare pa kompensim n institucionet shndetsore publike; 1.6. rehabilitimin shndetsor dhe fizikal; 1.7. riaftsimin profesional pr invalidt, t cilt kan aftsi t pjesrishme t puns; 1.8. prparsi n punsim n kushte t barabarta t puns; 1.9. prparsin pr regjistrim dhe pranim n institucione arsimore publike n kushte t barabarta me t tjert; 1.10. bursn pr shkollim t mesm dhe universitar; 1.11. vendosjen n konvikte pa kompensim; 1.12. prkujdesje n strehim familjar; 1.13. lirimin nga taksa gjyqsore, administrative dhe publike; 1.14. tarif t lir dhe t reduktuar t konsumit t energjis elektrike pr nevoja personale n rast t gjendjes s rnd ekonomike, kur i plotson kriteret sipas skems s asistencs sociale; 1.15. vendosjen n shtpit e personave t moshuar pa kompensim;

1.16. shpenzimet e varrimit s bashku me nderimet ushtarake. 2. T drejtat dhe beneficionet e prcaktuara n paragrafin 1. nn-paragraft 1.2., 1.5., 1.9., 1.10., 1.11. dhe 1.12. t ktij neni i realizojn edhe antart e familjes s ngusht t invalidve t UK-s.

Neni 10 T drejtat e invalidve t UK-s sipas shkalls s invaliditetit 1. Me qllim t realizimit t t drejtave dhe beneficioneve, n prputhje me shkalln e invaliditetit dhe prqindjen e prcaktuar t dmtimit trupor, invalidt e UK-s ndahen n tet (8) grupe: 1.1 . Grupi I - invalidt me 81% deri 100% t dmtimit trupor; 1.2. Grupi II - invalidt me 71% deri 80% t dmtimit trupor; 1.3. Grupi III - invalidt me 61% deri 70% t dmtimit trupor; 1.4. Grupi IV - invalidt me 51% deri 60% t dmtimit trupor; 1.5. Grupi V - invalidt me 41% deri 50% t dmtimit trupor; 1.6. Grupi VI - invalidt me 31% deri 40% t dmtimit trupor; 1.7. Grupi VII - invalidt me 20 % deri 30 % t dmtimit trupor; 1.8. Grupi VIII - invalidt me 10% deri 19% t dmtimit trupor. 2. Vlersimin mjeksor pr shkalln e invaliditetit sipas paragrafit 1. t ktij neni, e bjn komisionet mjeksore t Ministris, fillimisht n Shkall t par me mundsi t ankimit edhe n Shkalln e dyt. 3. Baza e pensionit invalidor personal caktohet sipas Shtojcs 1 t ktij ligji dhe t parashikuara me Ligjin Vjetor t Buxhetit t vitit 2011. 4. Invalidi i UK-s me shkall invaliditeti 10 deri 19% nuk e gzon pensionin invalidor personal. 5. Invalidi i UK-s me shkall t invaliditetit mbi 80% ka t drejt n shtes pr ndihm dhe kujdes nga personi tjetr, n lartsin e prcaktuar me Shtojcn 1 t ktij ligji dhe t parashikuara me Ligjin Vjetor t Buxhetit t vitit 2011.

6. Nse brenda nj familje t ngusht nj nga antart sht shfrytzues i pensionit invalidor personal, antarve tjer t familjes nuk iu prjashtohet mundsia e shfrytzimit t s drejts n pensionin familjar pas vdekjes s invalidit. 7. Prfituesi, t cilit i sht njohur e drejta e pensionit invalidor, nuk e prjashton t drejtn e antarve t ngusht t familjes pr aplikim n ndihm sociale, n prputhje me kushtet dhe kriteret e prcaktuara me Ligjin nr. 2003/15 pr Skemn e Ndihms Sociale n Kosov.

Neni 11 E drejta n pensionin invalidor familjar pas vdekjes s invalidit t UK-s

1. Pas vdekjes s invalidit t UK-s, t drejtn n pension invalidor familjar, e realizojn antart e familjes s tij t ngusht. 2. Baza e pensionit invalidor familjar pas vdekjes s invalidit t UK-s caktohet sipas Shtojcs 1 t ktij ligji dhe t parashikuara me Ligjin Vjetor t Buxhetit t vitit 2011. 3. Bashkshorti/ja q lidh martes t re, pas vdekjes s invalidit t UK-s, i humb t drejtat n pension dhe beneficione, t prcaktuara me kt ligj. 4. Kur fmijt e invalidit t UK-s pa prkujdesje prindrore jan prfitues t pensionit familjar, kt t drejt e realizojn deri n moshn tetmbdhjet (18) vjeare, prkatsisht deri n moshn njzetegjasht (26) vjeare nse jan n shkollim t rregullt. 5. Invalidt e UK-s t plagosur gjat periudhs s lufts, t cilt kan vdekur brenda tri (3) viteve pas prfundimit t lufts, si pasoj e plagve t marra n luft, t cilt nuk kan qen t vlersuar nga komisioni mjeksor i Ministris pr caktimin e shkalls s invaliditetit, familjet e tyre do t ken t drejtn n pension familjar n lartsi prej 100% nga baza e pensionit e prcaktuar sipas ktij ligji.

Neni 12 Statusi dhe t drejtat e veteranve t UK-s 1. Sipas dispozitave t ktij ligji, nga organi prgjegjs i Qeveris, njihet dhe prcaktohet statusi i veteranve t UK-s. 2. T drejtat n benficione pr veterant e UK-s si dhe kriteret e kualifikimit pr njohjen dhe realizimin e tyre do t rregullohen me ligj t veant.

10

Neni 13 T drejtat e antarve t familjes s viktims civile t lufts 1. Antart e familjes s ngusht t viktims civile t lufts, sipas kushteve dhe kritereve t prcaktuara n kt ligj, i realizojn kto t drejta dhe beneficione: 1.1. pensionin familjar; 1.2. prkujdesjen shndetsore primare dhe sekondare pa kompensim n institucionet shndetsore publike; 1.3. lirimin nga tatimi n pron, nse familja e ngusht sht n gjendje t rnd materiale; 1.4. tarif t lir dhe t reduktuar t konsumit t energjis elektrike pr nevoja personale nse familja e ngusht prballet me gjendje t rnd ekonomike dhe i plotson kriteret sipas skems s asistencs sociale. 2. Shfrytzues t pensionit sipas radhs jan: bashkshorti/ja, fmijt, fmijt jashtmartesor, fmijt e adoptuar (birsuar), prindrit, thjeshtri, thjeshtra. 3. Bashkshorti/ja q lidh martes t re i humb t drejtat e parapara me kt ligj, t cilat i ka shfrytzuar si antar i familjes s ngusht i viktims civile t lufts. 4. Kur fmijt e viktims civile t lufts pa prkujdesje prindrore jan prfitues t pensionit familjar kt t drejt e realizojn deri n moshn tetmbdhjet (18) vjeare prkatsisht deri n moshn njzetegjasht (26) vjeare, nse jan n shkollim t rregullt. 5. Baza e pensioneve familjare pr viktimat civile t lufts caktohet sipas Shtojcs 1 t ktij Ligji dhe t parashikuara me Ligjin Vjetor t Buxhetit t vitit 2011. 6. Baza e pensionit civil familjar pr familjen e ngusht e cila ka dy (2) viktima civile, rritet pr 20%. 7. Baza e pensionit civil familjar pr familjen e ngusht e cila ka tri (3) viktima civile, rritet pr 30%. 8. Baza e pensionit civil familjar pr familjen e ngusht e cila ka katr (4) viktima civile, rritet pr 40%. 9. Baza e pensionit civil familjar pr familjen e ngusht e cila ka m shum se katr (4) viktima civile, rritet pr 50 %. 10. Antart e familjes s ngusht t marr peng apo t zhdukur n periudhn e lufts, i realizojn t gjitha t drejta dhe benficionet, sikurse antart e familjes s ngusht t viktims civile t lufts t prcaktuara sipas ktij ligji.

11

Neni 14 T drejtat dhe beneficionet e invalidve civil t lufts 1. T drejtn n pensionin invalidor civil t lufts e realizojn invalidt civil t lufts me shkall t invaliditetit prej 40%-100%. 2. Me qllim t realizimit t t drejtave t prcaktuara me kt ligj, sipas shkalls s invaliditetit, invalidt civil t lufts radhiten n pes (5) grupe: 2.1. Grupi I - invalidt civil t lufts me 81-100% t shkalls s invaliditetit, t cilve pr jet t rregullt iu nevojitet prkujdesja dhe ndihma e personit tjetr; 2.2. Grupi II - invalidt civil t lufts me 71%-80% t shkalls s invaliditetit; 2.3. Grupi III - invalidt civil t lufts me 61%-70% t shkalls s invaliditetit; 2.4. Grupi IV - invalidt civil t lufts me 51%-60% t shkalls s invaliditetit; 2.5. Grupi V - invalidt civil t lufts me 40%-50% t shkalls s invaliditetit. 3. Vlersimin pr shkalln e invaliditetit t invalidve civil t lufts sipas paragrafit 2. t ktij neni e bn Komisioni Mjeksor i Shkalls s par dhe t dyt i cili vepron dhe punon n kuadr t Ministris. 4. Baza e pensionit invalidor civil caktohet sipas Shtojcs 1 t ktij ,igji dhe t parashikuara me Ligjin Vjetor t Buxhetit t vitit 2011. 5. Invalidi civil i lufts me dmtim trupor mbi 80%, lirohet nga tatimi dhe doganat pr importimin e mjeteve ortopedike pr nevojat e tij personale. 6. Invalidi civil i lufts me shkall invaliditeti mbi 80% ka t drejt n shtes pr ndihm dhe kujdes nga personi tjetr, ku caktohet sipas Shtojcs 1 t ktij ligji dhe t parashikuara me Ligjin Vjetor t Buxhetit t vitit 2011.

Neni 15 Njohja dhe rregullimi i statusit 1. Statusi i dshmorit t kombit, invalidit t UK-s, veteranit, pjestarit t UK-s dhe t internuarit t UK-s, konstatohet nga Komisioni qeveritar pr njohjen dhe verifikimin e statusit t dshmorit t kombit, invalidit t UK-s, veteranit, pjestarit t UK-s apo t internuarit t UK-s. 2. Statusi i viktims civile dhe invalidit civil t lufts, konstatohet nga organi prgjegjs i Komuns prkatse, sipas kushteve dhe kritereve t prcaktuara me aktin nnligjor t nxjerr nga Qeveria.

12

3. Pr sakrificn dhe kontributin e jashtzakonshm n luftn e UK-s, pr lirin dhe lirimin e vendit, Adem Jasharit i njihet statusi: Komandant Legjendar i UK-s. 4. Krahas Komandantit Legjendar Adem Jashari, pr sakrificn dhe kontributin pr lirin dhe lirimin e Kosovs, Familjes Jashari nga Prekazi (Komuna e Skenderajit) i njihet statusi i veant, ku perve t drejtave dhe benificioneve t prcaktuara me kt ligj i njihen edhe t drejta dhe benificione tjera t cilat prcaktohen me akt nnligjor t veant t nxjerr nga Qeveria. 5. Epopeja e UK-s prkujtohet me datn 5, 6 dhe 7 mars. 6. Akti nnligjor nga paragrafi 3. dhe 5. i ktij neni nxirret nga Qeveria, n afatin kohor m s largu prej gjasht (6) muajsh nga dita e hyrjes n fuqi t ktij ligji. 7. Komisioni qeveritar pr njohjen dhe verifikimin e statusit t dshmorit t kombit, invalidit t UK-s, apo t internuarit t UK-s, themelohet me Vendim t Qeveris dhe n prbrje t tij do t ket s paku prfaqsues t: 7.1. Zyrs s Kryeministrit; 7.2. Ministris prkatse pr Pun dhe Mirqenie Sociale; 7.3. Ministris prkatse pr Forca t Siguris; 7.4. Ish Shtabit t Prgjithshm t UK-s; 7.5. Ish Zonave operative t UK-s; 7.6. Organizats s Veteranve t UK-s; 7.7. Shoqats s Familjeve t Dshmorve t UK-s; 7.8. Shoqats s Invalidve t Lufts s UK-s; 7.9. Ish TMK-s; 7.10. Ish Ministris s Mbrojtjes; 7.11. Prfaqsues tjer pr t cilt vendos Qeveria. 8. Organizimi i puns, funksionimi, detyrat dhe prgjegjsit, pagesa pr angazhimet e antarve si dhe shtjet tjera t rndsishme t Komisionit Qeveritar do t prcaktohen me akt nnligjor t nxjerr nga Qeveria e Kosovs.

13

9. Komisioni Qeveritar i prcaktuar n paragrafin 7. t ktij neni, duke u bazuar n dokumentacionin e Ministris prkatse pr Pun dhe Mirqenie Sociale, Ish Shtabit t Prgjithshm t UK-s, Shoqats s Familjeve t Dshmorve t UK-s, Shoqats s Invalidve t Lufts s UK-s, Ish TMK-s, dhe sipas nevojave dhe krkesave dokumentacionit tjetr prkats q e lshon organi kompetent i komuns, prcakton Listn e personave t kategorive t prcaktuara me kt ligj.

Neni 16 Parashtrimi i krkess pr realizimin e t drejtave 1. T drejtat e prcaktuara me kt ligj prmes krkess n form t shkruar, i realizojn qytetart e Kosovs dhe shtetasit e huaj t cilt e kan fituar statusin e kategorive prkatse t prcaktuara me kt ligj. 2. Pr realizimin e s drejts n pension, sipas dispozitave t ktij ligji, aplikuesi e paraqet krkesn n Zyrn Rajonale t Departamentit t Ministris pr Familjet e Dshmorve, Invalidt e Lufts dhe viktimat civile t lufts. 3. Pr realizimin e s drejtave n beneficione tjera, sipas dispozitave t ktij ligji, aplikuesi e paraqet krkesn n Ministrit dhe institucionet tjera prkatse. 4. Afati prfundimtar pr t parashtruar krkesn, pr realizimin e t drejtave n pensione dhe benificione t prcaktuara, sipas ktij ligji sht nj (1) vit, nga fillimi dhe zyrtarizimi i puns s Komisionit Qeveritar pr njohjen dhe verifikimin e statusit t kategorive t lufts s UKs. 5. T gjith ata t cilt aplikojn pas afatit kohor t parapar n paragrafin 4. t ktij neni, nuk do t mund t jen prfitues t pensioneve dhe benificioneve t prcaktuara me kt ligj.

Neni 17 Zyra pr shtjet e Kategorive t dala nga Lufta 1. Zyra pr shtjet e kategorive t dala nga lufta e cila vepron n kuadr t ZKM-s, apo n subjektin pasardhs q vendos Qeveria, sht organ qeveritar e cila bashkrendon dhe koordinon aktivitetet pr kategorit e dalura nga lufta e UK-s t prcaktuara n kt ligj. 2. Zyra pr shtjet e Kategorive t dala nga lufta: 2.1. mban Regjistrin Qendror pr dshmort e kombit, invalidt e UK-s, veterant, pjestarit t UK-s dhe pr t internuarit e UK-s, viktimat civile dhe invalidt civil t lufts, sipas Lists s personave t kategorive t prcaktuara me kt ligj nga Komisioni Qeveritar i prcaktuar n nenin 15 t ktij ligji;

14

2.2. t dhnat e Regjistrit Qendror, t prcaktuar n paragrafin e msiprm, trajtohen n pajtim me Ligjin pr mbrojtjen e t dhnave personale; 2.3. lshon Vrtetime duke u bazuar n Regjistrin Qendror pr t gjitha kategorit; 2.4. i siguron Komisionit Qeveritar t themeluar sipas nenin 15 t ktij ligji mbshtetjen administrative dhe financiare; 2.5. kompetencat tjera dhe organizimi i Zyra pr shtjet e Kategorive t dala nga Lufta prcaktohen me Rregullore t aprovuar nga Qeveria.

Neni 18 Afatet kohore pr realizimin e t drejtave n pensione T drejtat n pensione t prcaktuara n nenin 5 t ktij ligji si dhe shtesat pr prkujdesje dhe ndihm personit tjetr, realizohen nga dita e paraqitjes s krkess, nse jan plotsuar kushtet dhe kriteret pr realizimin e ktyre t drejtave.

Neni 19 Zbatimi i ligjit pr procedurn e prgjithshme administrative Nse me kt ligj nuk prcaktohet ndryshe, drejtprsdrejti do t zbatohen dispozitat e Ligjit pr Procedurn e Prgjithshme Administrative.

Neni 20 Aktet nnligjore pr zbatimin e Ligjit 1. Pr zbatimin e ktij ligji n afat prej gjasht (6) muajsh, nga data e hyrjes n fuqi t ktij ligji, Qeveria e Kosovs dhe ministrit prkatse nxjerrin kto akte nnligjore: 1.1. Qeveria: 1.1.1. rregulloren pr prcaktimin e kushteve, kritereve dhe procedurave pr njohjen e statusit t dshmorit t kombit; 1.1.2. kompetencat e tjera dhe organizimi i Zyrs pr shtje t Veteranve t Lufts s UK-s, prcaktohen me Rregullore t aprovuar nga Qeveria; 1.1.3. rregulloren pr fushveprimin dhe funksionimin e Komisionit Qeveritar pr njohjen dhe prcaktimin e statusit t kategorive t dala nga lufta e UK-s;

15

1.1.4. rregulloren pr prcaktimin e kushteve, kritereve dhe prmbajtjen e kartels identifikuese, t siguris s lart, q mundson identifikimin e qart t prfituesve t benificioneve pr kategorit e trajtuara n kt ligj. 1.2 Ministria prgjegjse pr Pun dhe Mirqenie Sociale: 1.2.1. Udhzimin Administrativ pr procedurat e aplikimit pr realizimin e t drejtave t prcaktuara me kt ligj; 1.2.2. udhzimin Administrativ pr vlersimet dhe ekzaminimet e shkalls s invalidit t lufts s UK dhe invalidit civil; 1.2.3. udhzimin Administrativ pr kompensimin e shpenzimeve t varrimit dhe brjen e nderimeve ushtarake me rastin e vdekjes s veteranit, pjestarit dhe invalidit t UK-s. 1.3. Ministria prgjegjse pr shtje t Shndetsis: 1.3.1. udhzimin Administrativ pr prcaktimin e kushteve dhe kritereve pr shfrytzimin e t drejts pr rehabilitim shndetsor dhe fizikal pr kategorit e trajtuara n ligj; 1.3.2 udhzimin Administrativ pr realizimin e s drejts n shrbimet shndetsore n institucionet shndetsore publike; 1.3.3. udhzimin Administrativ pr realizimin e t drejts n mjetet ndihmse ortopedike pr nevojat e invalidve t lufts dhe invalidve civil. 1.4. Ministria prgjegjse pr Arsim, Shkenc dhe Teknologji: 1.4.1. Udhzimin Administrativ pr njohjen e t drejts dhe prcaktimin e procedurave pr ndarjen e teksteve shkollore falas; 1.4.2. Udhzimin Administrativ pr prcaktimin e kushteve dhe kritereve pr realizimin e s drejts n burs; 1.4.3. Udhzimin Administrativ pr caktimin e kushteve dhe kritereve pr vendosjen n konvikte, t antarve t ngusht t familjeve t kategorive t trajtuar n kt ligj. 1.5. Ministria prgjegjse pr shtjet e energjis: 1.5.1. udhzimin Administrativ pr procedurat dhe format e shfrytzimit t energjis elektrike t lir dhe t reduktuar. 1.6. Ministria prgjegjse e Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor:

16

1.6.1. udhzimin Administrativ pr prshtatjen e ambientit pr lvizje t mjeteve ortopedike pa pengesa n hyrje t objekteve banesore dhe institucioneve publike; 1.6.2. udhzimin Administrativ pr caktimin e kushteve dhe kritereve pr sigurimin e banimit familjar pr invalidt dhe veterant e UK-s dhe familjeve te dshmorve; 1.7. Ministria prgjegjse pr shtjet e Financave: 1.7.1. udhzimin Administrativ pr procedurat e realizimit t t drejtave n lehtsimet doganore dhe tatimore. 2. Qeveria e Kosovs, sipas nevojs n bashkpunim me ministrit e tjera prkatse, prve akteve nnligjore t prcaktuara n paragrafin 1. t ktij neni, mund t nxjerrin edhe akte t tjera nnligjore pr zbatimin e ktij ligji.

Neni 21 Gjobat 1. Me gjob n para prej tremij (3.000) deri pesmij (5.000) Euro pr mos zbatimin e dispozitave t ktij ligji, do t gjobiten pr kundrvajtje: 1.1. institucionet prgjegjse pr zbatimin e ktij ligji; dhe 1.2. personat e tjer juridik prgjegjs, t cilt nuk i prmbahen dispozitave t ktij ligji. 2. Me gjob n para prej pesqind (500) deri njmijepesqind (1.500) Euro pr kundrvajtje nga paragrafi 1. i ktij neni, do t gjobitet personi prgjegjs i institucionit kompetent dhe eprori i ktij organi. 3. do person, i cili me vetdije, paraqet deklarat t rreme apo prezanton dokumente t falsifikuara, me qllim t prfitimit t t drejtave dhe beneficioneve, t prcaktuara sipas ktij ligji, ndshkohet sipas ligjeve n fuqi lidhur me paraqitjen e deklarats s rreme dhe falsifikim t dokumenteve.

Neni 22 Trajtimi i krkesave n shqyrtim 1. T gjitha krkesat e paraqitura n organin prgjegjs t Ministris sipas Ligjit Nr. 02/L-02 pr statusin dhe t drejtat e familjeve t dshmorve, invalidve, veteranve dhe pjestarve t

17

UK-s dhe familjeve t viktimave civile t lufts, t cilat jan n shqyrtim e sipr, pas hyrjes n fuqi t ktij ligji do t rregullohen dhe prcaktohen sipas dispozitave t ktij ligji. 2. T drejtat e prcaktuara me kt ligj jan t pranueshme vetm pas hyrjes n fuqi t ktij ligji dhe asnj person nuk mund t krkoj realizimin e ktyre t drejtave n mnyr retroaktive.

Neni 23 Zbatimi i ligjit 1. Aktet dhe dispozitat e nxjerra nga organet kompetente t UK-s dhe TMK-s jan t vlefshme pr zbatimin e ktij ligji, pas verifikimit nga komisioni qeveritar i parapar n nenin 15 t ktij ligji. 2. Shfrytzuesit e pensionit baz, mund t realizojn t gjitha t drejtat dhe benificionet e prcaktuara me kt ligj, nse i prmbushin kushtet dhe kriteret sipas dispozitave t ktij ligji, 3. Shfrytzuesit e pensioneve pr personat me aftsi t kufizuara, nuk mund t jen shfrytzues t t drejtave nga ky ligj.

Neni 24 Lartsia e shums s pensioneve Varsisht nga mundsit buxhetore, kostoja e jetess dhe inflacioni eventual, n fund t do viti pr vitin e ardhshm, Qeveria e Kosovs me propozimin e Ministris s Financave me vendim t veant, do t vendos pr lartsin e shums s pensioneve dhe benficioneve t prcaktuara me kt ligj.

Neni 25 Beneficionet Subjekt i Vshtirsive Fiskale 1. Pavarsisht nga dispozitat e tjera t ktij ligji, pagesa e cilitdo dhe t gjitha beneficioneve financiare t siguruara nga ky ligj duhet t krkohet vetm deri n at mas q: 1.1. fondet jan prvetsuar vemas pr nj qllim t till, sipas ligjit t aplikueshm pr buxhetin vjetor; 1.2. ka fonde t mjaftueshme faktikisht n dispozicion pr pagesa t tilla; dhe 1.3. Qeveria nuk ka lshuar vendim nn paragrafin 2. t ktij neni q redukton apo eliminon pagesa t tilla.

18

2. N masn q Qeveria e sheh t domosdoshme pr t adresuar rrethanat q krijojn tendosje t paparapara fiskale n buxhetin publik apo q prndryshe t siguroj ruajtjen e disiplins fiskale publike, Qeveria do t ket autoritetin q t lshoj nj vendim q redukton apo eliminon fardo beneficioni t siguruar me kt ligj, prfshir beneficionet q kan t bjn me pagesa financiare madje edhe nse jan prvetsuar fondet sipas ligjit t buxhetit t aplikueshm n at koh.

Neni 26 Dispozitat Kalimtare Ata prfitues q kan gzuar beneficione para dats 15 maj 2011 , do t vazhdojn ti gzojn ato beneficione . Nse gjat procesit t auditimit bhet e ditur se disa nga kto beneficione jan prfituar n mnyr t padrejt, ather kto beneficione do t ndrpriten.

Neni 27 Shfuqizimi i dispozitave ligjore 1. Me hyrjen n fuqi t ktij ligji, shfuqizohen: 1.1. Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2000/66 e dats 21.12.2000 pr beneficionet pr invalidt e lufts dhe t afrmve t atyre q kan vdekur, si pasoj e konfliktit t armatosur n Kosov; 1.2. Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2006/29 e dats 2 maj 2006 pr shpalljen e Ligjit pr statusin dhe t drejtat e familjeve t dshmorve, invalidve, veteranve dhe pjestarve t UK-s dhe familjeve t viktimave civile t konfliktit t armatosur n Kosov; 1.3. Ligji nr. 02/L-02 pr statusin dhe t drejtat e familjeve t Dshmorve, invalidve, veteranve dhe pjestarve t UK-s dhe familjeve t viktimave civile t lufts, si dhe, 1.4. do dispozit tjetr e aktit ligjor apo nnligjor e cila sht n kundrshtim me dispozitat e ktij ligji.

19

Neni 28 Hyrja n fuqi Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit nga publikimi n Gazetn zyrtare t Republiks s Kosovs, ndrsa do t zbatohet nga 01.01.2012.

Ligji Nr. 04/ L-054 8 dhjetor 2011

Kryetari i Kuvendit t Republiks s Kosovs, ________________________ Jakup KRASNIQI

20

Republika e Kosovs
Republika Kosovo - Republic of Kosovo
Kuvendi - Skuptina - Assembly _______________________________________________________________________

SHTOJCA e Ligjit Nr. 04/L-054 PR STATUSIN DHE T DREJTAT E DSHMORVE, INVALIDVE, VETERANVE, PJESTARVE T USHTRIS LIRIMTARE T KOSOVS, VIKTIMAVE CIVILE DHE FAMILJEVE T TYRE

LARTSIA E PENSIONEVE Pensionet familjare pr familjet e Dshmorve t UK-s

Familja q e ka dhn nj Dshmor: Familja q i ka dhn dy Dshmor: Familja q i ka dhn tre Dshmor: Familja q i ka dhn katr Dshmor: Familja q i ka dhn m shum se 4 Dshmor:

358,50 428,70 463,80 498,90 534,00 358,50 428,70 463,80 498,90 534,00 358,50 330,00 315,00 300,00 285,00 255,00 180,00

Pensionet familjare pr familjet e t zhdukurve t UK-s

Familja me nj t zhdukur t UK-s Familja me dy t zhdukur t UK-s Familja me tre t zhdukur t UK-s Familja me katr t zhdukur t UK-s Familja me m shum se 4 t zhdukur t UK-s

Pensionet invalidore personale pr Invalidt e UK-s

Invalidi me dmtim trupor mbi 80% Invalidi me dmtim trupor prej 71- 80% Invalidi me dmtim trupor prej 61- 70% Invalidi me dmtim trupor prej 51- 60% Invalidi me dmtim trupor prej 41 -50% Invalidi me dmtim trupor prej 31- 40% Invalidi me dmtim trupor prej 20 -30%

Shtesa pr prkujdesje dhe ndihm pr Invalidt e UK-s

Kujdestari pr Invalidin me dmtim trupor me mbi 80%

180,00 Pensionet familjare pas vdekjes s invalidit t UK-s

Invalidi me dmtim trupor mbi 80% Invalidi me dmtim trupor prej 71- 80% Invalidi me dmtim trupor prej 61- 70% Invalidi me dmtim trupor prej 51- 60% Invalidi me dmtim trupor prej 41 -50% Invalidi me dmtim trupor prej 31- 40% Invalidi me dmtim trupor prej 20 -30%

286,80 264,00 252,00 240,00 228,00 204,00 144,00 135,00 135,00 122,00 109,00 96,00 40,10

Pensionet familjare pr familjet e Viktimave Civile

Familja e Viktims Civile

Pensionet familjare pr familjet e t Zhdukurve Civil

Familja e t Zhdukurit Civil

Pensionet invalidore personale pr Invalidt Civil t Lufts

Invalidi me dmtim trupor mbi 80% Invalidi me dmtim trupor prej 61- 80% Invalidi me dmtim trupor prej 40- 60%

Shtesa pr prkujdesje dhe ndihm pr Invalidt Civil t Lufts

Kujdestari pr Invalidin me dmtim trupor me mbi 80%

E drejta n pensionin familjar pas vdekjes s invalidit t Civil t Lufts

Invalidi me dmtim trupor mbi 80% Invalidi me dmtim trupor prej 61- 80% Invalidi me dmtim trupor prej 40- 60%

98,60 88,20 77,80