Professional Documents
Culture Documents
Mitin tan a Chanchinphek
KARTIN CHHUAK
PARASHAT: Ki-Tisa. Mail us: bmkhai@gmail.com י"ז ב אדר ה'תשס"ט 13.03.09
Editorial:
Signboard
Purim lah chu kan hmang zo leh
ta reng mai!! Nuam taka kan hman leh Juda chhinchhiahna
theuh kan beisei!!
Kan Chanchinphek chuan a hun
takah Israel ram hmun hrang hrang "Keimah leh Israel fate inkarah hian kumkhuaa thuthlung chhinchhiahna a ni a: ni
a awm kan Zo hnahthlak Menasia ruk chhungin Lalpan Van leh Lei a siam a, tin, a ni sarih ni chuan a chawl a; tin, a
puite khua a thleng hman zat zat ta intihahdam ta a ni si a". (Exo 32:17) Shabbat hi Pa‐thian nena kan inkara thuthlung
mai a, hei hi khawdanga kan chhinchhiahna a ni a, Pathian fate kan nihzia leh, a hnamthlan kan nih zia tarlangtu a
Unaute puihna leh thu tha tak tak ni. Juda mi tu pawhin Pa‐thian a hawisan a, sual rawng a bawl a, a thupekte a zawm
an rawn chhuah thin vang chauh a loh pawhin, Shabbat ni thianghlim a serh a, a zawm chhung zawng chuan Juda anihna
hetiang dinhmun hi thleng thei kan a bo lo va, Pa‐thian hnamthlan zing a mia chhiar a la ni reng a ni.
ni a. Kan lawm hle a ni!!
Nimahsela, Juda mi chuan Shabbat chu a bawhchhia a, a zawm loh chuan,
Khawchhung leh khawpawn a
Thluthlung bawhchhia a ni a, chuvangin a Juda nihna chu a hlauh a, Israel fate zing ata
kan kut leh ke, kawng engkima min
pui thin tute Introduce‐na ni pah lak chhuahin a awm a ni. Jentile mi ang chiah a ngaih ni lo mahse, kan mithiamte
fawmin an chungah lawmthu in chuan, "Juda pangngaiah kan chhiar tur a ni lo va, chuvangin Minyan‐ah pawh kan telh
sawi lawk teh ang :‐ A hnathawh tur a ni lo va, tin, a Wine khawih pawh Jentile pa Wine khawih kan in thiang lo ang
buai em em karah pawh tlawmngai thovin kan in thiang tawh lo a ni," an ti.
a min print sak thin tu Pu Josh‐a
Chafetz Chayim chuan hetiang hian tehkhin thu a pe a: Vawikhat hi Dawr a awm a,
chungah kan lawm em em a, ani
zarah liau liau a ni, a hun taka kan chu dawr chu miin chakkhai lei nan ber an rawn hmang thin a, tin, Dawr chungah
tih chhuah theih thin ni!! chuan chiang takin Signboard lian tak mai hi tarlan a ni a. Vawkhat hi dawr neitu pa
chuan rolkhawlhna avangin a Dawr chu a hawng lo a,nimahsela, mipui chuan chu Dawr
PARASHAT: Shemot. Bo. Vaera.Beshalakh . Yitro. Mispatim. T'rumah. Tetzave. Ki-Tisa. Vayakhel. Pekudei.
"Menashe fate hi kan tranrual chuan kan lo chak deuh deuh ang"
(Kut rawn thlen hma ni sawmthum atangin Halakha zir tan tawh
tur tih a ni a, chuvangin Pesakh kan lo hnaih leh ta a, chuvangin Tui a chhumso na chu Tui hlang a ni tur a ni a, eng thil dang
Halakha i lo zir tan ang u). mahin a pawlh tur a ni lo. Chuvangin chu Tui chhumsona chu
miin an hmang tam lutuk tawh a nih a, tui chu a Nu dum kuk
Nissan thla tawh a nih chuan, chutiang Tuiah chuan הגעלה chu tih loh tur
a ni. Tin, bungbel chu chhum הגעלה hma chuan darkar 24 tal
Kan mithiamte chuan Kut rawn thlenhma ni sawmthum hman lohvin a awm tawh tur a ni a, tuiso a chhum zawh a nih
hma atangin Kut chungchang kan lo zir tan tur a ni an ti a. hnuah chuan tui vawt in silfai leh thin a ni.
Kan pu Mosia ngei pawhin Pesakh ni khan Pesakh Sheni
(Pesakh vawihnihna‐Temple awm lai chuan Thianghlim lohna Mei a rawh ליבון :
avanga Pesakh hmang thei ve lo te tan Iyar thla‐ah hman
thin a ni.) chungchang mipuite zirtirna a neih Torah ah kan 1. Bungbel, thilchhum nan ni lo, meia rawhna atana kan
hmuh ang khan. hman chi reng rengte chu Mei vek a rawh a tih Kosher
tur a ni. Chutianga Kosher dan chu Libun ליבון tiin an
Kan mithiam thenkhat zingah ngaihdan in ang lo a awm a,
ko.
a thenin Ni sawmthum hma atangin kan lo zir tur tih hi
Pesakh Kut chauh sawi na a ni a, a dan leh dunte a tamin a
2. Chuvangin Sa rawh nana kan hman thin Tulthir te leh
chipchiar a, Matza urte, bungbel Kosher te leh In thenfai
Nikayon‐te atam avangin a ni an ti a, thenkhat chuan Pesakh sa hem hmin nana kan hman thin Net te chu kan
chauh sawina a ni bik lo a, Kut dang hrim hrim rawn thlen Kosher duh a nih chuan mei alh a Lingvur a, a tek
hma pawhin Ni sawmthum hmain kan lo zirin kan lo chhuak chuai chuai khawpin kan rawh hnuah chauh
inbuatsaih tan tawh tur a ni an tin bawk. Pesakh thlen hma hman tur a ni.
ni sawmthumna chu Purim ni a ni a, chuvangin Purim ruai tui
tak hlim tak leh phur taka kan ei lai hian Pesakh Halakha 3. Barbecue nana kan hmang thin מנג'ל kan tih te
pahnih khat tal sawi thin a ni. Pesakh Khol HaMoed‐ah kan hmang duh dawn a nih
Tin, mi harsa leh retheite tan Matza siamna tur Wheat chuan Pesakh hmain ליבון hmangin kan lo
leh ei l eh in tur te lakkhawm a pek thin an ni a, chumi chu Kosher lawk tur a ni.
קמחא דפסחא (Kimkha Depiskha) Pesakh tan chhangphut
tiin an ko. Nisan thla tluanin 'Takhanun' sawi a ni lo a, ך
ְ ִהלְכוֹת ִחינוּ
Shabbat Minkha‐ah 'Tzitkatkha' sawi a ni lo a, tin, 'Mi thi
Fate Enkawlna dan
sunna' (Tumah chungah thleng lo seng ב"ה ) sawi a ni lo
Kan hriat theuh angin kum tluana kan hman chi bungbel luh a, zahna lo pek nan lo din tir thin hi a ni a, chutiangin,
reng reng chu Pesakh‐ah a hman theih loh va, Tui so a fate chu an zittirtute an hminga ko lo tura zirtir te, tin, fate
chhum so הגעלה kan ti emaw, mei a rawhlin ליבוןkan ti bulah fate zirtir tute chu an hming lawnga nu leh pate pawn
emaw a nih loh chuan. Hlum atanga siam bungbel reng reng koh loh tur a ni a, hetianga fate kan zirtir loh chuan 'mi zak
chu tui a chhumso הגעלה in Kosher theih a ni lo va, chuvang thei lo ' nih kan zirtir tihna a ni.
in Khametz hman tawhna a nih chuan Pesakh‐ah hman loh
hrim hrim tur a ni. Thir atanga siam bungbel te, thingte, Tin, Rabbi Yehuda Hakhasid chuan miin nupui pasal atan a
lunga tang a siamte leh saruh atanga siam bungbelte chu Tui nu emaw a pa emaw hming ang nei a nei tur a ni lo a ti a, a
so a chhum הגעלה hmang in tih Kosher theih a ni. chhan chu, mi chuan a nupui emaw a pasal emaw chu a nu
emaw a pa emaw bulah ala ko palh ang a, a nu leh a pa zahna
Tuiso a chhum hmain fai takin bungbel chu sil fai tur a ni a, (Kavod) chu a lo tih hmelhem palh theih vang a ni.
a tuiek laite chu tihfai vek tur a ni a, tin, khuar a awm a nih Amaherawh chu, Rabbi Yehuda Khasid ngaihdan hian tunlai
chuan a khuar lai chu Mei alh ah hal a, a chhunga thil bal ah chuan kan kal vek lem lova, chuvangin, chutiang nupui
tang zawng zawngte chu hal ut vek tur a ni. Darthalang
pasal kan nu leh pate hming ang nei kan lo nei palh a nih
atanga siam bungbel leh Plate vel chu Pesakh atan chuan chuan, kan nupui pasalte chu an koh duatna tur hming hran
Darthalang atanga siam bungbel leh Plate vel chu Pesakh
kan siam vat tur a ni a, chuti lo chuan, nakinah kan faten nu
atan chuan הגעלה hmangin an Kosher ngai lo a, Tin, Mei a
2 עמוד leh pa zah lo nu leh pa an nei emaw an la inti palh thei dawn a []הקלד טקסט
hem dawn chuan a chhe dawn si a, chuvangin Pesakh ta liau ni. (ז,)קול צופיך ויהי תשס
liau neih mai a tha zawk.
Kan Chanchinphek-ah hian P-thian thu lam chuang a tel avangin inthiarnaah keng lut lo hram ang che aw!!!!
MIPAKHAT ANGA THINLUNG HMUN KHAT PUIN, IN LUNGRUAL TAKIN I AWM DIAL DIAL ANG U!!
chuan, a inpuan a, (a lo ni dawn tak maw tiin) a in chhir a,
Tin, chu lovah mi thenkhat chuan an fate hi an nu leh pa
ngaihdam a dil a, tichuan, a tih leh tawh loh na turin a in tiam
te (fate pi leh pu te) hming ang phuah sak thin an awm a,
bawk a. Tin, a thil tih sual a hriat chhuah loh chang pawhin
amaherawhchu, kan nu leh pate dam lai chuan an hming ang ngaihdam chu a dil hrim hrim thin a, tichuan apa hnenah,
in fate kan ko tur a ni lova, a chhan chu kan nu leh pa te "Aw, kapa, tuna i mi hremna chhan thil ka tihsualah min ngai
bulah an hminga kan koh hunah nu leh pa te zahawmna dam hram ang che," tiin.
(Kavod) ti chhe tu kan lo ni palh thei dawn a ni. ()ק"צ שם
Fapa, chu ai pawha la fing leh zawk chuan – A pa
Tin, nu leh pa thenkhat te chuan fate thil tih sual palh hun hmangaihna chu a hria a, chuvangin a pa hremna pek chu
ah hauh tur nge kutthlak tur ni ang tih hi an inngaihtuah ru atan thil tha tur a ni tih a hria a, chuvangin, chu hremna chu
fo thin a, amaherawhchu, fate vuak leh kut thlak ai hian hlim taka dawng sawng thiamin, a pa hnenah chuan, "Ka pa, i
mi hremna hian tum i nei tih ka hria a, chu chu, keimah mi i
chawp leh chilh a, an thil tih sual palh hun veleh a,
thin harh a, i lam hnaih tir leh i duh zawnga ka nun i duh vang
hmangaih tak chunga zilhhauna pek hian kawng roa let a ni tih ka hria e, chuvangin, i mi hriat avang leh ka kal sual
engemaw zahin a su zawk a ni tih hriat a tha, chuti lova, fate thui hmaa i mi thin harh na ah hian ka lawm e, ka pa duh tak,
chunga kut kan thlak thin hian an thlarau chhungril daih ah chuvangin, khawngaih takin, i mi hremna chhan hi enge ka lak
hna tha lo zawnga lo zuk thawkin mei sei tak a neih tirin, fate atanga i phut chu min hrilh rawh khai," a ti a, a pan a hrilh
nun kawng tichhetu kawng khatah a chang hlauh thei a ni, hnu chuan, a lo ni dawn tak maw, tiin a in puan thin a,
chutah, inchhirna a siam a, a pa hnenah chuan ngaihdam a dil
chumi a nih avangin, kan fate kan hau duh emaw kan zilhau
a, tin, a tih leh tawh lohna turin leh a siam that nan, "Ka ti leh
duh a nih pawhin, an thinlung chhungril thlarau khawih pawi
tawh loving," tiin a in tiam bawk thin a ni. Chutiang ang fapa
lo tur a tih kan tum hram tur a ni. ()ק"צ נח' תשס"ז chu a Darga (Level) a sang hle a, a chhan chu, a harsatna leh
hrehawm tawrhnaah pawh a hlim thei a ni, amaherawhchu,
Nu leh pa ten fate lak atanga in zah tirna turin thil kan ti famkim lohna a neih erawh chu, a pa in a hrem hunah chuah
uchuakin kan phut uchuak tur a ni lova, hei hian rah tha lo a harh chhuak thin a ni. Amaherawhchu, fapa, pate
fate chungah arah tir phah thei thin a ni, kan mit hmuh lai hmangaih tak tak mi mitluantling a la awm leh a, chu fapa
emaw kan beng hriat lai a kan fa ten kan duh loh zawng chuan, harhchhuahna turin hrem kher chu a nghak ngai hauh
deuh thil an lo ti palh a nih pawh in, kan hai der thiam sak lo mai a, ani ve thung chuan, nitinin amah leh amah chu a in
emaw kan beng hriat lai a kan fa ten kan duh loh zawng enfiahin a inchhut neuh neuh thin a, "Vawinah enge ka pan
deuh thil an lo ti palh a nih pawh in, kan hai der thiam sak tih tur min hrilh? Tih tur min hrilh a kha a duh dan thlapin ka
emaw kan kan hmuh loh der thiam sak hram thin tur a ni", ti em?" ti ten, "Kapa duh dan in ka nung em?, enge vawiinah
Pa, a zahawmna ngaidamtu chu a zahawmna chu ngaihdam ka ngaih tuah tih te, enge ka sawi, tih te, enge ka tih," ti ten
a ni," Tin, chutiangin, Pa chuan a fapa upa ber chu a vaw tur a inngaihtuah thin a, Tin, a pa duh zawng ang thil a tih that
a ni lova, hetah hian tawngkamah emaw, thil tih ah emaw ah te chuan a hlim a, chutiangin, a thil tih that lovah te chuan
amah do letna thil a thleng phah palh theih vang a ni, tin, a inchhir a, tin, a pa hnenah chuan, a pan thil tha a tih sak
chu fapa upa ber chunga danah chuan kum upat leh upat zawng zawng , 'a chawmna thu ah te, a enkawlna thuah te, a
lovah a in nghat lova, fapa upa ber chunga tih loh tur a ni zirtirna thuah te, finna a zirtirna ah te leh thil dang dangah te
tawp mai a ni. ()ק"צ ויחי התשס"ז. chuan lawm thu a hrilh thin a, (Karleh lamah kan chhiarzawm leh ang!!)
תחליף ליסוריםHarsatna/Hreawmna sutkian dan:
Shiur neihna tur
Tawrhna kan tih hi kal kian tir hlauh dan kawng a awm a, Kiryat Arba:
a nih loh vek pawn, he khawvela mihringte tawrhna hi hmuh Kiryat Arba khua‐ah dan pangngai angin Yom Sheni (Dt
theih khawpa tih tlem dan kawng a awm a ni. Entirnan:‐ Pa 16.3.2009) khian Rabbi Gurion Sela Shiur a awm leh dawn a,
in a fate a hremna chungchang angah te. Halakha leh Yahadut lam zir a ni ang. A hmun chu Bnei
Fapa mawl chuan ‐ A pa hremna avangin apa chu a haw thin. Menashe Mo'adon (Miklat No. 1) ah a ni ang a, zan dar 7:00
Fapa tlema fing deuh zawk chuan – Hremna a dawn avanga pm ah tan leh tur a ni. Kan kal leh dial dial dawn nia.
tawrhna a neih phah chu a duh zawng ni lo mahse, a thlawn
Nitzan:
in chu hremna chu a dawng lo tih a hrethiam thung a,
Nitzan khuaa chengte tan chuan Nitzan Tlangauah
chuvangin, engatinge a pa chuan hremna a pek mai ? tih chu
kimchang takin a in ziak!!!!
a in ngaihtuahin a inenfiah ta a, a hmuhchhuah hnuah
מיד נתן לאברהם המעות ,ולקח לו את אלוה .כשרצה ללכת ,אמר לו אברהם :בן כמה שנים אתה? ענהו :בן שבעים שנה אני .אמר לו
אברהם :אלוה זה שקנית ,אתה משתחווה לו ,או הוא משתחווה לך? ענהו :בוודאי אני משתחווה לו! אמר לו אברהם :והלא אתה גדול
מאלוהיך! שאתה בן שבעים שנה ,והוא נעשה היום בפטיש ובסדן .מיד החזיר והשליך לאותו אלוה לתוך קופתו של אברהם ,ונטל
הכסך והלך לו .אח"כ באה אישה אחת אלמנה ,ואמרה לו :אישה אלמנה עניה אני ,תן לי אלוה עני כמותי .לקח אברהם את הפסל
שהיה יושבב למטה ,ונתן לה ,ואמר קחי את זה .אמרה לו :אלוה זה קשה הוא ואין אני יכולה לעמוד לפניו .אמר לה ,שוטית ,אלמלא
לא שפל הוא מכולם למה יושב למטה ,ואין הוא רוצה לזוז ממקומו עד שתיתן לי דמים .נתנה המעות ,ולקחה את הפסל .כשרצתה
המשך יבוא... אברהם... ללכת ,אמר לה אברהם ,בת כמה שנים את? אמרה לו :בת הרבה שנים .אמר לה
= יום אחד ,קבוצת מטיילים בברזיל פוגשים איזה אינדיאני אחד. כך מובא במסכת "סנהדרין" דף ס"ה ע"ב:
האינדיאני מזהיר אותם ואומר להם :אל תלכו היום לש חות בים ,כי יהיה שאל טורנוסרופוס הרשע את רבי עקיבא ,אמר לו :מה יום )השבת(
מזג אויר לא טוב .הם לא התייחסו אליו ,והלכו .באמת הייתה סופת
חולות שגרמה לטביעתם של שני מטיילים.
מיומיים? -אמר לו :ומה גבר מגוברין? -אמר לו :דמרי צבי -שבת
למחורת ,הוא אומר להם :אל תלכו לטייל באזור ההרים ,כי יקרה משהו נמי דמרי צבי .אמר לו )טורנוסרופוס( :הכי קאמינא לך ,מי יימר
רע מאוד ! כרגיל ,הם לא מקשיבים לו ,ויצאו לטייל בהרים .ובאמת דהאידנא שבת? -אמר לו :נהר סמבטיון יוכיח .רש"י :נהר אחד
התפתחה סופת טורנדו שהעיפה מתחת להר כמה מהם.
יום למחו רת ,הם כבר לא מחכים לאינדיאני ,אלא הם בעצמם הולכים של אבנים ,ובכל ימות השבת שוטף והולך ,וביום השבת שוקט
אליו .שואלים אותו :תגיד לנו מה יהיה היום אינדיאני זקן וחכם? אומר ונח.
להם :אין לי מושג ! אמרו לא :איך זה יכול להיות שאתה לא יודע? אמר
להם :מה אתם רוצים ,התקלקל לי הרדיו. וגם המדרש ]תנחומא[ כותב כך :ובשבת אנו נחים ,ולא עוד אלא
נהר סמבטיון מעיד שבכל ימים הוא מושך אבנים בחול ,ובשבת
שיעור לבנים בשעה 11:45בבית של גרשון ורות נוח.
שיעור לבנות בשעה 11:45בבית של אלקנה
-מפיק הסרטים סמואל גולדווין) .אם הוא בעל-פה ,איך זה שהוא חתום?!( "הסכם בעל-פה אינו שווה את הנייר שעליו הוא חתום"