R A S L U L L A H -sallallahu

aleyhi ve sellem- N

ABDEST VE NAMAZI

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Hamd, lemlerin Rabbi Allaha mahsustur.Salt ve selm, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in, ehlinin, ashbnn ve kymete kadar onlar dost edinen herkesin zerine olsun. Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in ashbnn bize rettiklerine gre namaz, Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in gznn sevinci ve kalbinin huzuru idi. Onlar bu ekilde namazn faziletini anlam ve onu huu ile ed ederek davran ve ahlaklarn dorultarak byk ve nder insanlar olmulardr. Oysa ki bugnn mslmanlar namaz hafife almaktadrlar. Kalplerden huu kalkm, yerini gaflet kaplamtr. Onlar her ilerinde zekice yollar ararlarken, namazlarn gzelce klabilmenin yollarn aramamaktadrlar. Nefislerin slah, doru bir inan ve namazn dosdoru klnmas ile balar.Hi kukusuz ki huu ile klnan doru namaz, mmetin muzaffer olmasn salayan en nemli sebeplerdendir. O halde namazlarmza dnp,onu Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in ve ashbnn namaz ile kyaslyalm.Zir namaz; nefisleri ykseltmenin ve her iki dnyada da kurtulua ermenin yoludur. te buradan hareketle mslman erkek ve mslman kadnlarn, sanki Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-i grm gibi olmalar ve namazlarnda ona

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

uymaya almalar iin tekbirden selma kadar, namazn niteliklerini akladk. Zira Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellemyle buyurmaktadr: Beni nasl namaz klyor gryorsanz ylece namaz kln1 Yine, Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- kendisi gibi namaz klanlar,kendisinin Allahtan onlar cennete girdirecei ynnde ald ahidle mjdelemitir. Nitekim Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmaktadr: Allah kullarna be vakit namaz farz klmtr. Kim onlarn hakkn hafife almakszn zyi etmeden tastamam yerine getirirse, onun Allah katnda, onu cennete girdirme ahdi vardr...2 Allah Tel yle buyurmaktadr: De ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. 3 Bu konuda sahih olan deliller arasndan her mslmann anlayaca kolaylkta olanlar setik.Bu zet iin uzun olan delilleri buraya almadk.Baar Allahtandr.4

Buhri Tirmizi, hadis sahihtir. 3 l-i mrn Sresi: 31 4 Abdullah Yolcu, Raslllah n Abdest ve Namaz , Guraba Yay nlar El Bro rleri.
1 2

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in Abdesti:

Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- abdest aldktan sonra yle buyurmutur: Kim bu ekilde abdest alrsa, gemi gnahlar balanr1 Abdest: Allah Telnn emredip Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in bize aklad ekilde temiz su ile belli organlar ykamaktr. Abdestin Fazileti: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellembu konuda yle buyurmaktadr: Size, Allahn onunla hatalar sildii ve dereceleri ykselttii bir eyi gstereyim mi? Sahbe: Evet, ey Allahn elisi! dediler. Buyurdu ki: Zor da gelse de abdesti usulune uygun gayet gzel almak, mescide (giderken) admlar oaltmak...2 Niyet: Dille sylemenin iine girmedii, srf kalb bir amelden ibrettir. Delil olmadndan dolay niyeti dil ile ifde etmek ciz deildir. Besmele: Abdest almaya balarken Bismillah demek. Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr:

1 2

Mslim. Mslim.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

Abdest alrken Allahn ismini anmayann abdesti yoktur1 Unutan kimse hatrlad zaman Bismillah der. Misvak: Rasulullah-sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr: Eer mmetimize zor geleceini bilmeseydim, her abdest alrken misvak kullanmalarn emrederdim2 ki Eli ( kez) Ykamak: Osman-Allah ondan rz olsunabdest alrken elini kez ykad ve abdesti bittikten sonra: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-i aynen u benim aldm ekilde abdest alrken grdm dedi.3 Aza ve Buruna Su ekmek: Mazmaza; az ykamak ve suyu az iinde hareket ettirmektir. stinak; suyu burnun iine iyice ulatrmak ve ieriye ekmektir. Bu sa el ile yaplr. stinsar ise, istinak ileminden sonra burundan suyu karmaktr ve bu da sol el ile yaplr. Bunun Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-den gelen sahih rivyet gerei kere tekrarlanmas mstehaptr. Mazmaza ve istinak tek avu su ile yapmak: Abdullah b. Zeyd el-Ensariden:Ona:Bize Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in abdesti gibi abdest al denilince bir kap istedi ve tek elle mazmaza ve istinak yapt ve bunu kere tekrarlad."4
1 2 3 4

Tirmizi, Sahih. Tirmizi, sahih. Buhri, Mslim. Buhri ve Mslim.

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Yz Ykamak: Yz; sa bitiminden, sakal altna kadar ve iki kulaklar arasndaki blgedir. Suyun yzn btn blgelerine ulamasna dikkat edilerek kere ykanr. Sakal hadisinde: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- (abdest alrken) sakaln ovalard eklinde gemektedir.1 ki Eli Dirseklere Kadar Ykamak: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- sa kolunu kere dirseklere kadar ykar,sonra ayn ekilde sol kolunu ykard.2 Ba ve ki Kula Beraber Meshetmek: Abdullah b. Zeyd yle dedi: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ban eliyle meshetti ve ban n tarafndan balayarak ellerini kafasnn arkasna ve arkasndan nne ekti ve ban tamamen kaplayacak ekilde meshetti.Onlar (iki elini) bann arkasna gtrd ve sonra ellerini tekrar bann nne getirdi.3 Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ba ve kulaklarn bir kere tek suyla meshediyordu. Ayaklar ncik Kemiklerine Kadar Ykamak: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- sa ayan incik kemiklerine kadar kere ykar, sonra ayn ekilde sol ayan ovmak: Osman'n-Allah ondan rz olsun-

1 2 3

Tirmizi, sahih Buhri ve Mslim. Hz. Osman n hadisinden. Buhri ve Mslim.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

ykard.Bu arada her ykaynda ayak parmaklarnn arasn sere parmayla ovalyordu.1 Ovmak: Yani eli, ykanan aza, kol ve ayaklar zerinde gezdirmek. Sudan nce veya sudan sonra olabilir. Muvlt: Yani uzuvlar ara vermeden birbiri ardnca ykamak demektir. Sadan Balamak: Abdest azalar, sadan balayarak ykanr. Tertip: Uzuvlar sraya uyarak ykamak gerekir. Allah Teala abdest konusunda yle buyurmaktadr: Ey mn edenler! Namaz klmaya kalktnzda yzlerinizi, dirseklerinizle beraber ellerinizi ykayn ve balarnz meshedip, ak kemiklerine kadar ayaklarnz ykayn. 2 Abdestten Sonra Du: Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmaktadr: Sizden kim abdest alr ve abdestini de gzel yapar sonra da; Ehedu en l ilhe illallahu vahdehu la erike leh, ve ehed enne Muhammeden abduhu ve Rasluh, derse cennetin sekiz kaps ona alr ve onlardan dilediinden girer.3

1 2 3

EbDvd, hadis sahihtir. Mide Sresi: 6 Mslim.

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Veya yle der: Allahm! Beni tevbe edenlerden ve temizlenenlerden kl.1 Not: Abdest azalarn ykarken yaplacak herhangi er bir dua yoktur.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-den de bu ynde sahih bir rivyet yoktur. Abdestten Sonra ki Rekt Namaz: Peygamber - sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr: Kim gzel bir ekilde abdest alr ve sonra da kalbi ve yz ile ynelerek iki rekat namaz klarsa, cennet ona vacip olur.2 sraftan Kanmak: Suyu iktisatl kullanmak snnettir. Peygamber-allallahu aleyhi ve sellem- kimi zaman azalarn birer kere, kimi zaman ikier kere ve kimi zaman da er kere ykamtr.3

Tirmizi. Eb Davd, sahih. 3 Buhri. Abdullah Yolcu, Rasulullah n Abdest ve Namaz , Guraba Yay nlar El Bro rleri.
1 2

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

Abdesti Bozan eyler:

ehvetle Avret Yerine Dokunmak: Peygamber-allallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr: Sizden birisi, penisine (zekerine) dokunduu zaman abdest alsn.1 nden Yahut Arkadan, Bir ey kmas Hali: nden ve arkadan kan eyler konusunda Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmaktadr: Sizden biriniz, abdesti bozulduu zaman, abdest almadka namaz kabul olmaz. 2 Derin Uyku: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr: Kim uyursa, abdest alsn.3 Deve Eti Yemek: Adamn biri Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-e: Deve eti yediim zaman abdest alaym m? diye sordu. Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- : Evet, deve eti yediin zaman abdest al buyurdu. 4 Tam bir sevap elde etmenin, aynen Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in ald ekilde abdest almakla mmkn olduu bilinmelidir. 5

Tirmizi Mslim 3 Eb Davd 4 Mslim 5 Abdullah Yolcu, Raslullah n Abdest ve Namaz , Guraba Yay nlar El Bro rleri.
1 2

10

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Peygamber- sallallahu aleyhi ve sellem- in Namaz :

Peygamber-allallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr: Beni nasl namaz klyor gryorsanz ylece namaz kln.1 Namaz: Allah Tel'nn emredip Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in aklad ekilde birtakm sz ve fiillerle yaplan, tekbir ile balayp, selm ile son bulan bir ibdettir. Bu konuya balamadan nce unu hatrlatmakta yarar var ki, siz bu amelinizle Allaha ynelmektesiniz.O halde namaznz gzel ve huu ile klnz, mmkn olduu kadar Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in namazna benzetiniz ki cennete giresiniz. Niyet: Mslmann diliyle telaffuz etmeksizin mutlaka kalbiyle namaza niyet etmesi gerekir.Diliyle sylemez, zira Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ve ashb, niyetlerini dil ile sylemezlerdi. Kbleye Ynelmek: Namaz klan bir mslman dnyann neresinde olursa olsun, bedeniyle o tarafa dnmek sretiyle Kbeye ynelir. Balang Tekbiri: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellemnamazna Allahu ekber sz ile balard. Byle derken ellerini

Buhri.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

11

omuzlarna veya kulak hizsna kadar kaldrrd.Her ikisini de yapt sabittir.1 Ellerin Balanmas:Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellemtekbirden hemen sonra sa elini sol elinin zerine koyarak gsnn zerine balard.2 Bu rivyet, bu konu hakknda gelen rivyetlerin en doru olandr. Dierleri ise zayf ya da asl olmayan rivyetlerdir. Secde Mahalline Bakmak: Rasulullah-sallallahu aleyhi ve sellem- namaz kld zaman ban aaya eer ve gzn yere dikerdi.3 Yani secde yerine bakard. Rasulullah-sallallahu aleyhi ve sellem- namazda gzleri havaya dikmekten men etmitir. Nitekim bu konuda yle buyurmaktadr: Namazda gzleri ge (yukar) dikenler, ya bundan vazgeerler, ya da gzleri kr olur.4 Balang Duas: Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'in namazna snnetle sabit olan birok ayr ekildeki dua ile balad bilinmektedir ki bunlarn en mehuru udur: Sbhanekellhumme ve bihamdik, ve tebarakesmuk, ve tel cedduk, ve l ilhe ayruk/Allahm!Sana hamd ederek seni her trl

1 2 3 4

Buhri Eb Davd Beyhaki ve Hakim rivayet etti sahihtir. Buhri-Mslim

12

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

noksanlklardan tenzih ederim.Senin ismin mbrek ve nn ycedir. Senden baka hakkyla ibdete lyk hibir ilah yoktur.1 Kraat: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- Allaha snarak: Ezubillahimineeytanirracim derdi. Buna bazen u cmleyi de eklerdi: Min hemzihi ve nefhihi ve nefsihi.2 Sonra sessizce:Bismillahirrahmanirrahim derdi.3 Sonra da Ftiha Sresini okurdu ki bu sre okunmadan namaz geerli olmaz.Bu srenin okunmas, kraatin gizli yahut ak olduu her namaz ve her rektta vaciptir. Nitekim Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda yle buyurmaktadr: mml-Kitab (Ftihay) okumayann, namaz yoktur. Bu sreyi yet yet okurdu.4 Ftihadan sonra Kurandan baka yetler okunmas snnettir.Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- kimi zaman Ftihadan sonra uzun uzun okurdu, bazen de ksa tutard. Ruk: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- kraatini tamamladktan sonra nefes alacak kadar az bir sre susar ve sonra ellerini tpk ihram tekbirinde olduu gibi omuzlar hizasna kaldrr; tekbir getirip rkya giderdi.Avucunu dizlerine koyar, parmaklarn arasn aar, dirseklerini yanlarndan uzaklatrr, srtn ve ban dz olarak eerdi. yle ki srtna
1 2 3 4

Sahih, Eb Davd Eb Davd Buhri Eb Davd

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

13

su dklecek olsa, srtnn dzlnden dolay su bir yana dklmeden su ortada kalabilirdi. Rkuda en az kere Sbhne Rabbiyel Azm veya snnette sbit olan baka dular okurdu. Ruku ve secdede Kuran okunmas ciz deildir. Rkdan Dorulmak: Rasulullah-sallallahu aleyhi ve sellem- rkdan dorulurken Semiallahu limen hamideh derdi. Sonra ellerini kaldrr ve dorulduu srada Rabbena ve lekel hamd derdi. Bazen bu cmleye unu da eklerdi: Hamden kesiran tayyiben mubraken fih, mubreken aleyh, Kem yuhibbu Rabbuna ve yerd1 Sonra tekbir getirip dizlerinden nce ellerini koyarak secdeye varrd. nce dizlerini, sonra ellerini koyarak secdeye vard da snnette sbittir. Secde: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- secdeye gittii zaman parmaklarn birletirip kbleye doru yneltir, ellerini omuz hizasna getirir, kollarn yerden kaldrr, burun ve yzn yere srerek kere veya daha fazla Subhne Rabbiyel-ala derdi. Ayn ekilde secdede duy oaltmak snnettir.Zira yerlerdendir. secde dularn kabulnn umulduu

Buhri

14

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

ki Secde Arasnda Dinlenmek: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ban ilk secdeden kaldrnca tekbir getirir, sonra tm azalar bir sre yerini bulacak ekilde oturur, sol ayan da dikerdi. te bu oturu srasnda yle derdi: Allahummafirl, verhamn, vecburn, verfan, vehdin, ve fin verzukni.1 Kimi zaman da yle derdi: Rabbifirli, Rabbifirli / Allahm beni bala, Allahm beni bala.2 kinci Secde: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- tekbir getirir ve ikinci secdeye gider ve birinci secde de yaptklarnn aynsn yapard. stirahat (Dinlenme) Oturuu: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ikinci secdeden ban kaldrnca ksa bir sre otururdu ki buna "Dinlenme Oturuu/Celsetul-stiraha" denilir. Bu ikinci rekta kalkmadan nce veya drt rekatl namazlarda drdnc rekata kalkmadan nce yaplr.3 kinci Rekata Kalkmak: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ikinci rekta ellerine dayanarak kalkard.4 Ellerine dayanmadan kalkt rivyeti de snnette sbittir. Bu rektta, ncekinde yaptklarn aynen yapard. Fakat balang dusn okumazd.

1 2 3 4

Eb Davd, hadis sahihtir. bn-i Mace, hadis hasendir. Buhri. Buhri.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

15

lk Teehhd:Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- ikinci rekt tamamlandktan sonra teehhd iin yaylarak otururdu.Yani sol ayan yayarak onun stne oturur ve sa ayan da dikerdi.Sa avcunu sa uyluun zerine koyup btn parmaklarn yumarak iret parma ile iret ederdi. Bunu yaparken de ba parman orta parma zerine koyard. Teehhdn bandan sonuna kadar iret parman oynatr ve gzlerini ona dikerdi.1 Sol elini de sol dizinin zerine koyar ve u duy okurdu: Ettehiyyatu lillhi vessalavtu vettayyibt, esselmu aleyke eyyuhennebiyyu ve rahmetullahi ve beraatuh.Esselmu aleyn ve al ibdillahisslihn.Ehedu en l ilhe illallah ve ehedu enne Muhammeden abduhu ve resluh. Btn ibdetler Allaha mahsustur.Ey Peygamber, Allahn selm,rahmeti ve bereketi senin zerine olsun.Selm bize ve Allahn iyi kullarna olsun.ehdet ederim ki, Allahtan baka hakkyla ibdete lyk hibir ilah yoktur.Yine ehdet ederim ki, Muhammed, Allahn kulu ve elisidir. Allahumme salli al Muhammed, ve al li Muhammed, kem salleyte al brahime ve al li brahime inneke hamdun mecid.

Eb Davd

16

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Allahm,

brahime

ve

ilesine

rahmet

ettiin

gibi

Muhammede ve Muhammedin ilesine de rahmet et. phesiz Sen vlmsn, ycesin. Allahumme brik al Muhammed, ve al li Muhammed, kem barakte al brahime ve al li brahime inneke hamdun mecd.1 Allahm, brahime ve ilesine bereket verdiin gibi Muhammede ve Muhammedin ilesine de bereket ver. phesiz Sen vlmsn, ycesin. nc ve Drdnc Rekta Kalk: Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- orta teehhd tamamlayp nc rekta kalkaca zaman daha oturuyorken tekbir getirir ve bazen de ellerini kaldrrd. (Ellerine dayanmadan kalkm olduu rivyetleri de sbittir.) Ayn eyi drdnc rekatta da yapard. Son Teehhd: Bu aynen ilk teehhd gibidir, fakat bu teehhdde sol ayan sa bacann altna koyarak ve sa ayan da dikerek otururdu. Salat dularn okuduktan sonra u drt eyden Allaha snarak yle derdi: Allahmme inni ezu bike min azbi cehennem, ve min azbil-kabr, ve min fitnetil mahy vel-memt, ve min erri fitnetilmesihid-Deccl.2

1 2

Buhri. Buhri ve Mslim.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

17

Allahm, ben cehennem azabndan, kabir azabndan hayatn ve lmn fitnesinden ve mesih Deccaln fitnesinin errinden sana snrm. Sonra kendisi iin dilediince du ederdi. Selam: Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- Esselamu aleykum ve rahmetullah diyerek sana ve soluna selm verirdi. yle ki arkadan yanaklar grnrd. Selm cmlesine bazen Ve berakatuhu kelimesini de eklerdi. Bazen de tek selm verirdi.1 Namazn Mekruhlar: Ba, gz ile saa sola bakmak, gereksiz yere bir eylerle oynamak, namazda ar bir ey ve renkli eyalar gibi dikkat ve meguliyet eken eyleri yanna almak ve elini brne koymak. Namaz Bozan eyler: Az da olsa bilerek konumak, namaz bozar.Ayn ekilde tm beden ile kbleden dnmek. Yellenmek veya abdest ve gusl gerektiren her ey namaz bozar. Gereksiz yere pepee yaplan hareketler, az da olsa glmek, bilerek fazla rk, secde veya kyam yapmak ve yine bilerek imam gemek de namaz bozan davranlardr. Uyar: Biliniz ki bu konudaki hitabn umumi olmas nedeniyle kadnn namaz da erkein namaz gibidir.

Mslim.

18

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Zira

Peygamber-sallallahu

aleyhi

ve

sellem-

yle

buyurmutur. Kadnlar erkeklerin z kardeleri gibidirler.1 Bu konuda kadnn namaznn deiik olacana dir bir delil yoktur.Bu konuda delil olarak ileri srlen tm rivyetler hadisilerin de belirttikleri gibi zayftr. te elimizden geldiince sunmaya altmz btn bu iler Peygamberimiz-sallallahu aleyhi ve sellem-'in abdest ve namaz hakkndaki snnetidir.Bunlar yeterince ak olduundan Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-in bu ibdetlerini gzlerinizle gryormucasna aynen renip uygulama imkan bulacanz umuyoruz.Allahtan sizlerin namaz ve tm ibdetlerinizi kabul etmesini niyaz ederim. naallah bu rendiklerinizi uygulayarak u hadisteki emrini fiilen gerekletirmi olacaksnz. Beni nasl namaz klyor grdyseniz ylece namaz kln. 2

Eb Davd. Abdullah Yolcu, Rasulullah n Abdest ve Namaz , Guraba Yay nlar El Bro rleri.
1 2

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

19

NAMAZI TERKEDENE ARI!

Namazn, kafirle mslman birbirinden ayran, slmn direi olduunu bilmek zorundayz. Ne yazk ki, slm corafyasnda dnyaya gelmi ve mslman ismiyle isimlenmi ok saydaki insan namaz gibi byk neme sahip bir ykmll terketmi ve de ihmal etmi durumdadrlar.Bu da onlara, namazn dindeki yeri ve terkedilmesi durumunda sz konusu olan hkmlerinden bahsetmeyi, nasihat babndan zorunlu klmaktadr. u ncelikle bilinmelidir ki; namaz terkeden kimsenin azgnl kendisine stn gelmi, alverite zarara uram, kt kibetini kendi elleriyle hazrlam, uzayp giden bir hsran ve pimanlk iine dmtr.Namaz klmayan kimse nefretle knanmtr.ayet bu halde lrse Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem-in yolu zere lmez.Onun barna kzgn bir ate, konuklanaca ve buyur edilecei yer de Cehennemdir (Allah korusun). Allah Tel, namazn nemini olduka byk klm, Rasl-sallallahu aleyhi vesellem- de bunu belirtmitir. Nitekim Allah Tel bu konuda yle buyurmaktadr: Nihayet onlarn peinden yle bir nesil geldi ki, bunlar namaz braktlar; nefislerinin arzularna uydular. Bu yzden ileride azgnlklarnn cezasn ekecekler. 1
1

Meryem Sresi: 59

20

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Her nefis, kazandna karlk bir rehindir. Ancak, (hesap defteri) sa yanndan verilenler baka: Onlar cennetler iindedir. Gnahkrlara, 'sizi u yakc atee sokan nedir?' diye uzaktan uzaa sorarlar.Onlar deildik... 1 Bununla beraber eer bu hallerinden tevbe ederler, namaz klarlar ve zekat da verirlerse, artk onlar dinde kardelerinizdirler.2 Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem- de bu konuda yle buyurmaktadr: Kii ile kfr ve irk arasndaki snr; namazn terkidir.3 Namazn nemini ifde eden baka bir hadis te yledir: Kulun, kymet gnnde ilk hesaba ekilecei ey namazdr. Eer -bu hesab- dzgnse dier ameli de dzelir, yok bu - hesabbozuk olursa dierleri de bozuk olur4 Baka hadiste ise yle buyurmaktadr: Allahtan baka hakkyla ibdete lyk hibir ilahn olmadna, Muhammedin Allahn elisi olduuna ehdet edinceye, namaz klncaya ve zekt verinceye kadar mriklerle savamakla emrolundum.Eer bunlar yaparlarsa kanlarn ve mallarn benden korumu olurlar.Fakat -gerek- hesaplar yine Allaha kalmtr.5 yle cevap verirler:Biz, namaz klanlardan

1 2 3 4 5

Mddessir Sresi: 38-43 Tevbe Sresi: 11 Mslim. Taberni, hadis sahihtir. Buhri, Mslim.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

21

Yine bir dier hadiste yle buyurmaktadr: Benim havzm Eyle ile Aden arasndaki mesafeden daha uzundur. Nefsim elinde bulunana andolsun ki, Onun kaplar yldzlarn saysndan oktur. Stten daha beyaz, baldan daha tatldr. Nefsim elinde bulunana andolsun ki, bir kimsenin kendi havuzundan, bakasnn develerini kovduu gibi, ben de insanlar ondan kovacam. Sahbe: Ey Allah'n elisi! Sen, o gn bizi tanyabilecek misin? diye sordu. Peygamber-sallallahu aleyhi vesellem- buyurdu ki: Evet, sizin o gn hibir mmette bulunmayan bir simnz olur. Yanma abdest eseriyle -azlarnz- aklanm gelirsiniz - yantn verdi 1 Namaz terketmek sebebi ile Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem-in namazszlar kendi havzndan uzaklatraca o pek etin gnde senin yerin neresi olacaktr? Raslullah -sallallahu aleyhi vesellem-, ehrelerinde abdest sebebiyle oluan parltlarn varlyla arkas sra gelenleri gayet iyi bilecek. Ama seni nasl tanyp ta kendi havzna dahil etsin ki? nk sen namaz klmyorsun! Tasdik etmedi, namaz da klmad.Ancak yalanlad ve yz evirdi. 2
Mslim. K ymet Sresi: 32-32

1 2

22

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Btn bu tehditlerden sonra cennete girmeyi umuyor musun!?.. Hep Allaha dnp itat edin, Ondan korkun ve namaz kln da mriklerden olmayn.1 Aralarnda hkm vermesi iin Allaha ve Reslne davet edildiklerinde, mminlerin sz ancak ittik ve itat ettik demeleridir. te asl bunlar kurtulua erenlerdir. 2 Allah Tel, eytana lnet etti ve Onu rahmetinden kovdu.phesiz o, kymet gnnde de ebed olmak zere cehenneme atlacaktr.nk o, Allahn emretmesine ramen byklendi ve deme secde etmedi. Bir zamanlar biz, meleklere deme secde ediniz dedik.blis hari hepsi secde ettiler. O, yz evirdi ve byklk taslad, bylece kafirlerden oldu. 3 eytan, deme secde etmedii iin Allah Tel'nn lnetine urad.Peki, Allah Tel iin secde etmeyerek Onun emrine kar gelenin hali nice olur? Oysa Allah Tel yle buyurmaktadr: Ben, cinleri ve insanlar ancak bana kulluk etsinler diye yarattm. 4 Namazn nemini belirten bir baka ayet de udur:
1 2 3 4

Rm Sresi: 31 Nr Sresi: 51 Nr Sresi: 51 Zriyt Sresi: 56

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

23

mn eden kullarma syle! Namaz dosdoru klsnlar.1 mer b. Hattab-Allah ondan rz olsun- veftna neden olan hastal srasnda cemaate kamad iin yannda bulunanlara- yle sordu: nsanlarn hepsi namaz kldlar m? Sahbe: "Biz de: Evet, dedik." Bunun zerine o: Namaz terkedenin slamdan hibir nasibi yoktur dedi. Eb Hureyre-Allah ondan rz olsun-: Muhammed-sallallahu aleyhi vesellem-in ashabndan hi kimse, namazn terkinden baka hibir amelin terkini kfr olarak grmezdi demitir.2 Sahbe-i Kirm'dan Abdullah b. Mesud-Allah ondan rz olsun-: Namaz terkedenin dini yoktur, Ebud-Derd-Allah ondan rz olsun-: Namaz klmayann iman yoktur demilerdir.3 Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem-: Kim ikindi namazn klmazsa gerekten ameli boa gider.4 buyurmutur. Sahbeden gelen nakiller, kasten namaz vaktin sonuna kadar klmayan kimsenin, kfir olduu ynndedir. limler,

1 2 3 4

brhim Sresi: 31 Sahihtir, Hakim. Taberni. Buhri.

24

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Sahabeden, demilerdir.

bunun

aksini

syleyen

kimse

bilinmemektedir

Acaba namaz klmayan kimse hangi amelin sevabn mit eder? Yarn Allah Tel'nn huzurunda gnahlarnn affedileceini neye dayanarak dnebilir ki? Allah Tel'nn ona farz kld en byk amel sorumluluu hafife almasnn karlnda itilecei azaptan nasl emin olabilir? Bir baba, ocuundan bir ey istediini sonra da ocuun bu istei kle almadn veya isteine kar gevek davrandn bir dnmelidir.Baba derhal hiddetlenir, bymesi ve yetimesi iin gn boyu bakalarnn kaprisleri altnda onun iin kendini paralad evlad, ok nem verdii bir hususta yzeviriyor veya omuz silkiyor veyahut gevek davranyor?!. Peki ya lemlerin Rabbi olan Allah! Hastalandmzda bizi iyiletirmesi iin yakardmz Rabbimiz! Grdmz, grmediimiz nimetleriyle bizlere ok acyan, O yceler ycesi Mevl zl-Cell! Her eye zaman bulan insan, Rabbi iin boyun eip namaz klmaya vakit bulamyor mu? te bu korkun bir eydir. Yere ve gklere boyun ediren Allah Tel'nn huzurunda namaz klmayann hali ne korkuntur!.. Okuyup dnen kimse iin; namazn farziyetini belirten, klmayann ok kt sonunu bildiren ve bundan zellikle sakndran

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

25

birok yet ve Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem-in hadis-i erifleri vardr. Ey namaz k lmayan kimse! u ayet ve hadislerde belirtilen azabn iddetine bak da genlik ve hayata aldanma.nk hayat ne kadar uzun olursa olsun, btn nefisler lm tadacaktr. Tm bunlar bir kenara brakp gaflete dalma. phesiz Allah Tel seni bo yere yaratmamtr.Aksine biz, ancak Ona kulluk etmek iin yaratldk.Ne biz, ne de insanlardan hi kimse babo braklmayacaktr.Allah-azze ve celle-nin bizi kesinlikle toplayaca, hak ve adletle snflarn ayrlaca bir dn yerimiz vardr. Yarn ancak, kendisinden korkup emirlerini yerine getiren, yasaklarndan kanan; dnyay, cennet ve Allah Tel'nn honutluu karsnda satan; geici hayata kar hiret sonsuzluunu tercih eden; azap ve zdraba kar mutluluu satn alan kimselerin olacak, ite onlar gvenlik ve esenlik iinde olacak; ticaretleri boa gitmeyecektir. Aziz ve Kahhr olan Allahn huzurunda yarnki durumunu dn. Allaha andolsun ki, bu yle bir saattir ki, dehetinden mttakiler habersiz deildirler. O gn cehennem getirilir, insan yaptklarn birer birer hatrlar. Fakat bu hatrlamann ne faydas var! 1

Fecr Sresi: 23

26

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Gerekten ok ok kt olan da hakk bilip ona mn etmen sonra da seni hi ilgilendirmezmi gibi, umursamakszn bu ynde bir adm dahi atmyor olmandr.Yoksa bu hakk ter edip onu emreden Allah Tel'nn, -insan iddetlice- kuatmasnn sana asla erimeyecek olduuna m inanyorsun?. hiret ve hirette olacaklarn azmeti ve dehetinden kurtulmak m daha kolay, yoksa dnyada peinde kotuun heves ve tutkular brakmak m? Eer Allaha ve hiret gnne phe duymadan mn ediyorsan, gerekten doru ve dikkatli dnp sz anlamaya alp batla uymayacana kni oluyorsan, karna; btn mslmanlar iin de bir t olacak, temiz hakk uygulamaktan baka bir gerek kmayacaktr. Szn dorusuna teslim olup nndeki bu ak geree tutunmaktan baka seenein olmadn anladn zaman sana den vazife; Allahn bizler iin setii hayat dzenini yrrle koymak iin kalkman, derhal namaza ve Allah iin secdeye komandr. eytan gibi, Rabbine isyankr olma! Bil ki, bu nasihata kulak vermezsen, korkun sondan Allahn dilemesinden baka,ne bir kurtulu, ne de bir ka yeri olacak! Zevk ve isteklerine kar koymazken, seni yaratan Allaha nasl kar gelirsin! Allahn yetlerini duyar ve namaz konusundaki emirlerini gayet iyi bilir de,Allahn bu husustaki

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

27

tehditlerini sanki hi duymam gibi namaz klmamakta hl nasl srar edersin? Vay haline, her yalanc ve gnahkr kiinin! ki, Allahn kendisine okunan yetlerini iitir de sonra byklk taslayarak sanki hi duymam gibi (kfrnde) direnir.te onu ac bir azap ile mjdele! 1 Bunlar, gerei bildii, onun aydnln grd halde Allaha bilerek kar gelen, anlad halde Allahn emrinden habersiz gibi davranarak kendilerine zulmedenlerdir. te byleleri Allah Telnn u yetinde belirtii kimseler gibidirler: Hevsn (kt duygularn) ilh edinen ve Allahn (kendi katndaki) bir bilgiye gre saptrd,kulan ve kalbini mhrledii, gznn stne de perde ektii kimseyi grdn m?. 2 Ey Allahn kulu! Artk zerindeki gafleti at!. Latf ve Habr olan Allah-azze ve celle-nin yoluna ynel, tevbe et ve henz frsat varken kendini slah et. Rabbinin affna, O yce Mevlnn engin rahmetine ko.. Kim bilir? Bu sabah, belki senin son sabahn ya da bu akam senin son akamn? Bir bak... Rabbimiz ne buyuruyor:

1 2

Csiye Sresi: 7-8 Csiye Sresi: 23

28

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Bizim yetlerimize yle kimseler mn eder ki, yetlerimizle kendilerine t verildii zaman secdeye kapanrlar ve Rablerine hamd ederek tesbih ederler de kibirlenmezler.1 Kendisine Rabbinin yetleri hatrlatldktan sonra onlardan yz evirenden daha zlim kim olabilir? phesiz ki biz, sululardan intikam alacaz.2 Onlara: namaz kln denildii zaman itaat edip namaz klmazlar. (Namaz klmayarak Kuran yetlerini) yalanlayanlarn o gn vay haline! Artk Kurann yetlerinden sonra neye inanacaklar. 3

1 2 3

Secde Sresi: 15 Secde Sresi: 22 Murselt Sresi: 48-50

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

29

CEMAATLE NAMAZIN NEM:

Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem- mescidlerde cemaatle beraber namaz klma konusunda btn mslmanlar uyarm ve buna dikkat edilmesini srarla vurgulamtr. Nitekim Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem- bu konuda yle buyurmaktadr: Kim namaza ary -ezan- iitir de bir zr olmad halde icbet etmezse, onun namaz yoktur.1 Mnfklara en ar gelen namaz, yats ve sabah namazdr. ayet onlar, bu iki namazdaki sevab bilselerdi emekleyerek de olsa o iki namaza gelirlerdi!2 u bir ksm insanlar cemaatle namaz terke ya son verirler, ya da ben evlerini -onlar iindeyken- yakarm.3 Abdullah b. Mes'ud-Allah ondan rz olsun yle demitir: Eer siz, u geride kalp -farz- namaz evinde klan kimse gibi, evinizde namaz klarsanz,gerekten Peygamberinizin snnetini terketmi olursunuz. Peygamberinizin snnetinden ayrlrsanz muhakkak saptrsnz.4 Cbir-Allah ondan ve babasndan rz olsun- da yle rivyet eder:

1 2 3 4

Sahihtir, bni Mce. Buhri, Mslim bni Mce, hadis sahihtir. Mslim.

30

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

bn-

mm-i

Mektm,

Peygamber-sallallahu

aleyhi

vesellem-e geldi ve dedi ki: Ey Allahn Rasl! Benim evim gerekten uzak bir yerdedir ve ben ayn zamanda m birisiyim.Ama ezn - evimden- iitiyorum ne yapaym? Raslullah-sallallahu aleyhi vesellem-: Srnerek veya emekleyerek de olsa, ezn duyuyorsan ona icbet et1 buyurdu. Bir mesele: nsanlarmzn ou teravih namazna byk bir zen gsterirler. Ramazan ay geldiinde gruplar halinde camilere dolumalarna ramen oru ay ktnda bu tutumlarn deitirip ylece toplu bir ekilde cemaatla namaz terkederler.Hatta oklar Ramazan aynn kmasyla beraber namaz tmden terkeder? Mescitlere giden yolu tanmaz bir tutum ierisine giriverirler.Bu ekilde sadece Ramazan boyunca Allaha ibdet (!) ederler. Hristiyanlarn kiliseye sadece Pazar, Yahudilerin de havraya sadece Cumartesi gn gitmeleri gibi, bazlar da Cuma gn dnda camiye uramazlar. Allahdan korkmal! etin bir sorguya ekilmeden evvel nefsini hesaba ekmelisin! Durumunu gzden geirmelisin!

mam Ahmed, Ebu Yl.

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

31

hirette piman olmadan evvel, Allaha itaat konusunda yapm olduun yanllardan pimanlk duymalsn! Ve tm bunlardan sonra unu da bilmelsin ki, Allah Tel'nn ibdetlerimize ihtiyac yoktur! Bunlar ancak bir zamana kadar saylan amellerimizdir. Hepsi de bize eksiksiz olarak denecektir. Kim bu deme esnsnda gzel bir sonu elde ederse, Allaha hamdetsin. Ama her kim kt bir sonula karlarsa, bakasn deil, sadece kendisini knasn! Bulduu sonu, yaptklarnn karlndan baka bir ey deildir.Bu eksiksiz bir adlettir!1

1 Abdullah Yolcu, Rasulullah n Abdest ve Namaz , Guraba Yay nlar El Bro rleri.

32

Ras l ul la h- sa ll al a hu a ley hi ve sel lem-' i n Abd es t ve N am a z

Namaz Klmyorum Ama Kalbim Temiz

.. O, sizi daha topraktan yaratt zaman ve siz annelerinizin karnlarnda bulunduunuz srada, sizi en iyi bilendir. Bunun iin kendinizi temize karmayn.nk O, saknan daha iyi bilir1 Mnevi ynden bolukta olan birok kimsenin -gnaha ramen- kendilerini temize karmak iin diline dolad bu cmle; onlar adna gerekten byk bir kandrmacadr. Oysa kalbin temiz olmas, Allaha daha ok itati gerektirir, isyan deil! Bu yzden Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- ve ashb, geceleri bile namaz klyordu.Oysa Rabbimiz, namaz klmamz mutlak olarak emretmi, yukarda geen yet ve hadislerde de grld gibi namazszln kfirlerin ve mriklerin vasflarndan olduu bildirilmitir. Yaratanna deil de kendi zevk ve ehvetine uyan kimsenin kalbinin temiz olmas mmkn deildir.Bu, eytann onu kandrmadaki bir yntemidir. Gerekten kendi ve ilesinin menfatini dnen kimse,kendini byle ucuz szlerle kandrmakla deil, Rabbinin Kurn- Kerimde ona ne buyurduunu renmekle megul olur. Gzmzn nru namazla ihy olmaya, ilemizi, arkadalarmz ve evremizdekileri de ihy etmek zere, tam bir itenlikle karar vererek tevbeye sarlmalyz. Allahn affndan yz evirenlerden baka kimsenin helk olmayaca gerei karsnda inat etmek ve yine de namazdan gafletle
1

Necm Sresi: 32

Ra s l ul lah- s al lal a hu aley hi ve sel lem -' in Abde st ve Nam a z

33

gnleri geirmek, insan iin takdir edilen onurlu makama asla yaramaz. yi gnmzde Allaha koarsak, bizi imtihan ettii zorlu gnlerimizde yardmn esirgemez. Bunca gereklerden sonra yine de gnah ierisinde kalmaya devam etmek, hiret gn kr olarak haredilmekten raz olmaktr. Ve eytan, Allahn affna gvendirerek sizi kandrmasn. 1 Bana ibdet etmekten byklenip yz evirenler, muhakkak ki, klm olarak Cehenneme gireceklerdir. 2 yle bir gnden korkun ki, onda btn insanlara sadece kazanm olduklar eyler denir. Ve onlar bu konuda hibir hakszla uramazlar! 3 Biz onu kyamet gn kr olarak harederiz.O, Rabbim! Beni niin kr olarak harettin? Oysa ben,hakikaten grr idim der. (Allah) Buyurur ki: te byle.nk sana ayetlerimiz geldi; ama sen onlar unuttun.Bu gn de ayn ekilde sen unutulursun! 4

1 2 3 4

Lokman Sresi: 33 M'min Sresi: 60 Bakara Sresi: 281 T H Sresi: 124-126