VEDSKA MATEMATIKA

(Trikovi lakeg raunanja)

Rjeavanje u jednom redu

Kako izraunati troznamenkasti broj pomnoen s troznamenkastim brojem (997*989) i to bez upotrebe papira i olovke? ;) Uz pomo vedske matematike ovakav zadatak moemo izraunati u samo 5 do 10 sekundi!!!! Upravo tako i to moemo napraviti bez papira i olovke!!!

Hm .. 997*989

=986033

Crtice iz povijesti
vedska matematika, kao to samo ime govori potjee iz Veda, staroindijskih tekstova. Veda Vid (neogranieno znanje, spoznaja) postupke i principe staroindijskih naroda otkrio je i razvio Sri Bharati Krishna Tirtha Maharaj (1884-1960) te napisao u knjizi Vedic Mathematics or sixteen simple mathematical formulae form Vedas. samo uvod u vedsku matematiku

 Postoji 16 pravila ili sutra te 13 pod-pravila ili sub-sutra koja nam slue kao upute pri raunanju.

 1 Ekadhikina Postoji 16 pravila ili Purvena By one more than the sutra te 13 pod-pravila COR OLLARY: Anurupyena previous one 2 Nikhilam Navatashcaram amD ashatah from9 and ili sub-sutra kojaAll nam the last from10 COR OLLARY: Sisyate Sesasamjnah slue kao upute pri 3 Urdhva-Tiryagbyham Vertically and crosswise raunanju. COR: Adyamadyenantyamantyena
4 Paraavartya Yojayet COR: Kevalaih SaptakamGunyat 5 ShunyamSaamyasamuccaye COR OLLARY: Vestanam 6 (Anurupye) Shunyamanyat COR OLLARY: YavadunamTavadunam 7 Sankalana-vyavakalanabhyam COR: YavadunamTavadunikritya Varga Yojayet 8 Puranapuranabyham COR OLLARY: Antyayordashake'pi Transpose and adjust W hen the sumis the same that sumis zero. If one is in ratio, the other is zero By addition and by subtraction

SUTRA

MEANIN G

COROLLARY: Antyayordashake'pi 9 Chalana-Kalanabyham COROLLARY: Antyayoreva 10 Yaavadunam COROLLARY: Samuccayagunitah 11 Vyashtisamanstih COROLLARY: Lopanasthapanabhyam 12 Shesanyankena Charamena COROLLARY: Vilokanam 13 Sopaantyadvayamantyam COR: Gunitasamuccayah Samuccayagunitah 14 Ekanyunena Purvena COROLLARY: Dhvajanka 15 Gunitasamuchyah COROLLARY: Dwandwa Yoga 16 Gunakasamuchyah The ultimate and twice the penultimate By one less than the previous one The product of the sum is equal to the sum of the product The factors of the sum is equal to the sum of the factors The remainders by the last digit Differences and Similarities Whatever the extent of its deficiency Part and Whole

By the completion or non-com pletion

Dobrobiti vedske matematike

Poboljava logiko razmiljanje Poveava brzinu raunanja Razvija kreativnost ...

Mnoenje
Ono to je jo bitno napomenuti je da kad se brojevi mnoe piu se jedan ispod drugoga (ako ih je uope i potrebno pisati) I u rezultatu se rauna znamenka po znamenka prva znamenka (ili prve dvije ili tri znamenke) ili lijevi dio odgovora i desni dio odgovora ili druga znamenka (ili zadnje dvije ili tri znamenke) Komplement od 10, 100, 1000, od 10 000 itd. Svi do 9, zadnji do 10. Komplement broja 7 je broj 3 10-7 ili (3 do 10) komplement od broja 87 je broj 13 100-87 ili (1 do 9, 3 do 10);

 Primjeri ... dajte nam primjere ... PRIMJERI!!!!!!!!!!!!!!!!!

MNOENJE BROJEVA Brojevi blizu baze (10, 100, 1000, ...)

MNOENJE (7*9),
Brojevi koji se mnoe, faktori

baza 10
Broj koji oznaava koliko faktoru treba do 10. Znak minus zato jer su manji od 10

7 9 63
Lijevi dio izraunavamo tako to raunamo, oduzimamo (dijagonalno) 7-1=6 ili 9-3=6

-3 -1

A desni dio tako to pomnoimo 3*1=3, Odnosno (-3) * (-1)=3

98*93
Faktori

(baza 100)
Broj koji oznaava koliko faktoru treba do 100. (njegov komplement od 100)

98 93

-2 -7

91 14
oduzimamo (dijagonalno) 98-7 ili 93-2 Mnoimo (-2) * (-7)

104*102
104 102

(baza 100)
Broj koji oznaava koliko je faktor vei od 100.

+4 +2

106 08
ZBRAJMO (dijagonalno) 104+2 ili 102+4 Mnoimo 4*2, ali zbog baze 100 piemo 08

105*91

(baza 100)

105 91
RAUNAMO (dijagonalno) 105-9 ili 91+5

+5 -9
Mnoimo 5*(-9) =-45

96 45
-1 100-45

95 55
Komplement od 45 i jedan manje (96-1)

14*12
14 12 16 8
ZBRAJMO (dijagonalno) 14+2 ili 12+4

(baza 10)
Broj koji oznaava koliko je faktor vei od 10.

+4 +2

Mnoimo 4*2

15*13
15 13
ZBRAJMO (dijagonalno) 15+3 ili 13+5

(baza 10)

+5 +3
Mnoimo 5*3, ali desetice pamtimo zbog baze 10

18 15 19 5

Dodajemo desetice

997*989
997 989

(baza 1000)
Broj koji oznaava koliko je faktor vei ili manji od 1000.

-3 -11

Nije teko, zar ne!?

986 033
RAUNAMO (dijagonalno) 997-11 ili 989-3 Mnoimo (-3)*(-11)=33 ali zbog baze 1000 piemo 033

Mnoenje s 11
Pomnoiti broj s 11 nije problem niti uobiajenim nainom, meutim moemo to napraviti jo bre i napamet, ako uoimo neke pravilnosti.

2 2+6 8 6
26*11=286 prva znamenka - prepiemo 2 trea znamenka - samo prepiemo 6 drugu znamenku dobijemo tako to zbrojimo prvu i drugu znamenku (2+6=8) i rjeenje je 286

6 6+7 7 3 3 7 1
67*11 Prvu znamenku prepiemo; 6 drugu znamenku prepiemo; 7 zbrojimo prvu s drugom; 6+7=13) (meutim nama treba samo jedna znamenka) U ovom sluaju emo ovako napisati (razmiljati) 6137 i ovaj jedan pribrojiti prethodnoj znamenci 6. (6+1=7) Rjeenje je: 737

2 2+5 8 5+7 7 2 2 7 1
257*11 prva znamenka; prepiemo 2 druga znamenka; zbrojimo prve dvije; 2+5=7 trea znamenka; zbrojimo drugu i treu; 5+7=12) etvrta znamenka; prepiemo 7 Rjeenje je 27127; odnosno 2827

Mnoenje s 9
26*9= prvo raunamo 2+1=3 (prva znamenka plus 1) zatim 26-3=23 (cijeli dvoznamenkasti broj minus prva znamenka plus 1) i 23 je prvi dio rjeenja zadnji dio rjeenja dobijemo tako to napiemo komplement od 6, a to je 4 rjeenje je dakle 234

26 -3 2 3 2 3 4

 148*9 14+1=15 (ako je broj troznamenkasti onda raunamo prve dvije znamenke plus 1) 148-15=133 (cijeli broj minus 15) komplement od 8 je 2 rjeenje je 1332

14 8 -15 13 3 13 3 2

MNOENJE KADA ZADNJE ZNAMENKE OBA FAKTORA ZBROJENE DAJU 10 (u istoj desetici)
24*26 Vidimo da nam zadnje znamenke zbrojene daju 10 (4+6=10) Raunamo ovako 2*(2+1) = 2*3 = 6 (Mnoimo prvu znamenku s veom za jedan) drugi dio rjeenja; 4*6=24 (Mnoimo zadnje znamenke) Rjeenje je: 624

2 4

2 6 3

2*3 6 24 6*4

 117*113 (U sluaju troznamenkastog broja uzimamo prve dvije znamenke i mnoimo s veom za 1) prvi dio rjeenja; 11*12=132 drugi dio rjeenja; 7*3=21 Rjeenje je; 13221

11 7

11 12 3

11*12 132 7*3 21

Kvadrati brojeva koji zavravaju s 5 npr. 75*75

7*8 56 25 5*5

55*58
55 53
RAUNAMO (dijagonalno)

(baza 50 100/2)

+5 +3
Mnoimo

58 15 58/2 29 15

Zbog baze 50 (100/2) dijelimo s 2

26*27
26 27
RAUNAMO (dijagonalno)

(baza 20 10*2)

+6 +7
Mnoimo (zbog baze 10*2 pamtimo 4)

33 42 33*2 66 42 70 2

Zbog baze 20 (10*2) mnoimo s 2

44*48
44 48
RAUNAMO (dijagonalno)

(baza 50 100/2)

-6 -2
Mnoimo

42 12 21 12

Zbog baze 50 (100/2) dijelimo s 2

ili 44*48
44 48
RAUNAMO (dijagonalno)

(baza 40 10*4)

+4 +8
Mnoimo (zbog baze 10*4 pamtimo 4)

52 32 208 32 211 2

Zbog baze 40 (10*4) mnoimo s 4

51*54
51 54
RAUNAMO (dijagonalno)

(baza 50 100/2)

+1 +4
Mnoimo

2755 1/2 04 27 54
Zbog baze 50 dodamo 50

Zbog baze 50 (100/2) dijelimo s 2

Mnoenje VERTIKALNO I DIJAGONALNO

Primjer mnoenja koji vrijedi openito za sve brojeve.

2 4 3 3
2*3 4*3+2*3 4*3
12

18

7 9 2

 ovo je bio, samo mali dio vedske matematike postoji jo i ... Oduzimanje, dijeljenje, razlomci, jednadbe, .. Svata zanimljivo pa tko eli znati vie... vie o svemu na web stranicama: http://hinduism.about.com/od/vedicmaths/ http://www.learn-and-teach-vedic-mathematics.com/ http://www.vedicmaths.org/ http://www.jainmathemagics.com/ ili u knjigama: Sri Bharati Krishna Tirtha Maharaj,(1965.), Vedic Mathematics or sixteen simple mathematical formulae form Vedas, Delhi J.T.Glover, (2005.),Vedic mathematic for schools book (1),(2),(3),Delhi

Hvala na panji, i nadam se da vam je bilo zanimljivo!

Damir Belavi Ako imate kakvih pitanja, komentara i sl. piite na e-mail: dbelavic@gmail.com