Professional Documents
Culture Documents
The Rieter Manual of Spinning Volume 4 1924-V1 TR 31790
The Rieter Manual of Spinning Volume 4 1924-V1 TR 31790
z
g
v
e
a
t
k
d
u
r
u
u
3
.
0
/
1
0
0
0
0
0
a
t
k
100% CO
penye Ne 40
Ring iplik hal
miktarnda azalt-
ma yaplarak
kullanlamyor.
ekil 77 Daha az hal uygulanmasna ramen yksek verim
Elyaf uuntusu [%] 100% CO
penye
Ne 36
Ring iplik
evet
100%
Com4
evet
100%
Com4
hayr
100%
Com4
Evet
90%
Com4
hayr
90%
paranli
bkm:
ekil 76 rmede Com4 dk elyaf uuntusu ve daha az yabanc elyaf
Ty / m
lme metodu: Zweigle
100% CO
Ne 40 oe 3.6
Ring iplik Com4
ekil 75 Sonraki ilemlerde S3 tyllk deeri belirleyicidir
Com4
59
50
40
30
20
10
0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110
40%
400
350
300
250
200
150
100
50
0
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 78 Kuma mukavemeti (zg) 09
Kompakt ipliklerin iyiletirilmi zellikleri kumata da ba-
riz olarak grlebilir. ekil 78 ve 79da grlebilecei gibi
kuma mekanik zellikleri, dier bir deyile kuma mukave-
meti, anma dayanm ve boncuklanma davran belirgin
biimde iyiletirilmitir.
Daha iyi iplik yaps kumata bile fark edilebilmektedir
(ekil 80). Sonu olarak daha ekici kuma parlakl ve
daha yumuak tutum elde edilmektedir. Kompakt iplik ile,
daha dk iplik bkm seviyesi kullanlarak kuma tutu-
mu daha da yumuak olabilir. Tm bu avantajlarla kom-
pakt eirme, eirmeden son rne kadar tekstil retiminin
tm aamalarnda pozitif deiiklikler getirecek yeni bir
standart belirlemitir.
ComforSpin sisteminin baarsn temel alan ve ayrca
aerodinamik prensiplerini uygulayan dier makina retici-
leri (ekil 81, Suessen, Zinser, Toyota ...) kendi kompakt
sistemlerini gelitirmilerdir.
Bu sebeple kompakt eirme ni bir sistemden ok daha faz-
lasdr. Kompakt iplikilik ok geni bir uygulama aralnda
yksek kaliteli ipliklerin retimi iin ok baarldr.
ekil 80 Kumataki sonu
Ring iplik Com4
Com4 Ring iplik
ekil 79 Sta testinde dk anma
100% CO
penye
Anma [mg / 1 000 m]
plik numaras [Ne]
Kuma mukavemeti [N]
Ring iplik
oe 3.56
Com4
oe 3.56
Com4
oe 3.23
100% CO
Ne 40
t gerektirmeyen terbiye ilemi Ham
60 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 81 ELITE sistemi, Suessen
61
I
S
I
F
I
K
I
R
I
H
I
B
I
G Z
D
V
E
F
B
R
S
r
3
2
II
III
o
|
1
I
o
dH
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
9. TEKNOLOJK LAVELER
9.1. Eirme geometrisi
9.1.1. Terimler
Lif tutam til bobininden kopsa doru ilerlerken ekim sis-
teminden, iplik klavuz gznden, balon krcdan ve kop-
adan geer. Bu donanmlar birbirlerine gre farkl alarda
ve mesafelerde yerletirilmitir ve bylece deiik saptrma
alar ve yollar sz konusudur. Boyutlarn ve klavuz ala-
rn ki bunlar eirme geometrisi olarak adlandrlr, eirme
ilemine, nihai iplik kalitesine ve zellikle aada belirti-
len hususlara nemli lde etkiler:
gerilme artlar,
iplik kopu skl,
dzgnszlk,
lif entegrasyonu,
iplik tyll,
uuntu durumu,
dier.
Bu sebeple eirme geometrisi makina reticileri iin ok
nemli bir optimizasyon kriteridir. Ancak, aklda tutulmas
gereken bir husus vardr, eirme geometrisindeki bir para-
metrenin deitirilmesi kanlmaz olarak dier tm geometri
parametrelerinin de deitirilmesini gerektirir.
Burada yer darl sebebiyle, saysz eirme geometrisi para-
metrelerinin arasndan sadece en nemli faktr incelen-
mektedir (ekil 82). Dier ilikiler Cilt I de anlatlmaktadr.
Burada incelenecek olan parametreler:
eirme geni (W/WS)
eirme uzunluu (L
1
/L
2
)
eirme asdr ()
ekil 82 Eirme geometrisi alar ve boyutlar
ekil 82 iin aklamalar
D ekim sistemi
Z Silindir destei
E Eirme yolu
F plik klavuz gz
B Balon kontrol bilezii
R Bilezik (planga)
S
o ekim sisteminin yataya gre yerleim as
| ekim sisteminin eirme eksenine gre yerleim as
Eirme yolunda ipliin deyle yapt a
o eksenine gre iplik balonu ayann as
lB Balon ykseklii (deiken)
lG ekim sistemi ve iplik klavuz gznn arasndaki mesafe (deiken)
lF plik klavuz gzyle iin (bobinin) tepesi arasndaki mesafe (deiken)
lS ykseklii
lK Masura ykseklii
lH tablasnn hareket ykseklii (sarma ykseklii)
lR Bilezik ile balon kontrol bilezii arasndaki mesafe (deiken)
dH st tarafta bobinin d ap
V st silindirin alt silindire gre merkez kakl
62
W
WS
K
L
1
q
1
E
k
1
W
WS
K
L
2
q
2
E
k
2
H
y
a b c
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
9.1.2. Eirme geni
ekil 83 Ksa (a) ve uzun (b) eirme geni, (c) yandan grnm
9.1.2.1. Eirme geninin oluumu
Bir iplikte bkm kopada salanr ve iplik hareket yn-
nn tersine ekim sistemine doru ilerler. Bkm mmkn
olduunca silindirlerin kstrma hattna doru ilerleme-
lidir ama asla kstrma hattna ulamaz nk silindirle-
ri terk ettikten sonra lier nce ieriye bklerek birbiri
zerine sarlmaktadr. Bkm, k as (iplikteki lif yerlei-
mi asdr) eirme geninin q asna eit oluncaya dek
yukar ilerler (ekil 84). Bu yzden lif tutam geni dai-
ma bkmszdr, bu blge silindirlerin knda oluan
eirme geni olarak adlandrlr. ounlukla en ok iplik
kopuu bu zayf noktada gerekleir nk eirme ge-
nindeki bkm sfr olduu iin balondaki iplik gerginlii
herhangi bir engellemeye uramadan ekim sistemine ka-
dar iletilmektedir.
9.1.2.2. Eirme geninin boyutlar (en ve boy)
(ayrca bkz.: W. Klein, Eirme geometrisi ve nemi,
International Textile Bulletin, Zrih, 1993)
genin boyutlar ve eirmeye etkileri, genin eninden
balayarak aadaki tamamlanmam emada baz ifade-
lerle elde edilmektedir.
ekil 84 Eirme geni bkmn etkisi
W olarak verilmi k eniyle, eirme geninin uzunluu
(L) maalesef her zaman Wden daha kk olan eir-
me geniliini(WS) belirler. W ve WS arasndaki fark y-
znden, ekim sistemini terk eden ulardaki lier eirme
geni tarafndan yakalanamaz ve bu yzden de iplie da-
hil edilemezler. Bu lier uuntu olarak kaybolur veya kont-
rolsz bir ekilde elde edilen ipliin d yzeyine tutunur-
lar ki bu da tyll arttrr. W ve WS arasndaki fark ne
kadar fazla olursa elyaf kayb, tyllk ve ayrca iplik ya-
psna olumsuz etkileri o kadar fazla olur. Bu yzden WS
eni mmkn olduunca W ya yakn olmaldr. Dier taraf-
tan eirme geninin uzunluu temel olarak aadaki ko-
relasyona gre bkme baldr: nk bkm balant
noktasndaki (E) balant as hnn ve iplikteki elyaf yer-
leim as k nn eit olduu duruma kadar her zaman ar-
tar, yksek iplik bkm ksa (L
1
), dk iplik bkm ise
daha uzun (L
2
) eirme genine sebep olur. bu demektir
ki daha byk uzunluk (L
2
) eirme geni zayf nokta
bykln ve bylece iplik kopu orann da arttrr. p-
lik kopu orann ayn seviyede tutmak iin iplik reticileri
i hzlarn drerek iplik gerginliini azaltmaya zorlan-
maktadr (rnein rme ipliklerini eirirken).
ekil 85 n silindirlerde sapma yay
Sadece iplik bkm deil fakat ayn zamanda makina
tasarm da n silindirdeki elyaf tutamnn sarma as l
(ekil 85) vastasyla eirme geni uzunluunu etkiler.
Bu a geni olduka tm avantaj ve dezavantajlaryla
eirme geni uzar. Ancak n silindirdeki eilmenin iki
ilave avantaj bahsedilmeye deerdir; ilk olarak lierin u-
larnn kstrlmadan desteklenerek lierin ekstra klavuz-
lanmas ve ikinci olarak ulardaki lierin ani eilmelerin-
deki azalma. n silindirde kk bir yzeyde ayrlma hatt
H ye kadar desteklenen lier ularda kvrlarak bir araya
toplanr ve skca ve dzgn bir ekilde birbirine balanr.
Ayrca elyaf kayb da azalr (ekil 86).
63
K
N
K
N
H
o
Z
O
F
S
Z
5
F
L
Z
L
u
F f
G
F
S
u
F f
G
F
S
N N K K
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 86 Eirme geni lierin sevk as
Tabii ki, daha uzun eirme geninin avantajlarn tart-
rken genelde elyaf tutamndaki lierin ounun eirme
geninden daha uzun olduu kabul edilir. Eirme geni
uzunluu farkl reticilerin makina tasarmna (ekim sis-
teminin eimi a, G ile n silindir ile F arasndaki IG yk-
seklii, vs.) bal olarak 2.5 ve 7 mm arasndadr (ekil
82).
9.1.2.3. Kopu saysna etkisi
ekil 88 Eirme geni lier zerine etkiyen kuvvetler:
1 ksa tapel geni; 2 uzun tapel geni
Kantlar ksa gen (ekil 87, solda) ve daha uzun olann
(ekil 87, sada) karlatrmasna ve iki elyaf davranna
(F genin ortasnda ve f genin kenarnda) dayanmakta-
dr. Her iki lif eirme geninden daha uzundur (K/N ile G
arasndaki mesafe). F li eirme geninden geii esnasn-
da hareket yn dorultusunda bir deiiklie uramazken
f li, N - G mesafesinin artmasyla N noktasnda (u as) az
veya ok eilir. Sonu olarak, iplikteki gerilme kuvvetleri f
linde uzamaya sebep olur. Dolaysyla eer eilme as u
geni (ksa eirme genleri iin) ise f linin uzamas ok
fazla olur. bu sebeple iplik oluumu esnasndaki iplik geril-
me kuvvetleri (ekil 87, F
S
) utaki f lierine iletilir (Z
S
bl-
gesi, ekil 88, sol). Merkezdeki F lierinde uzama olmaz ve
dolaysyla gerilme de olumaz.
Dolaysyla balonda iplie etkiyen gerilme kuvvetinin nere-
deyse tamam eirme genindeki lierin sadece bir ksm-
na, rnein: ulardaki liere etkilemektedir. Sonu olarak,
oklar ya da kopann dzensiz hareketi veya balonun eir-
me genine dzensiz etkileri sebebiyle oluan gerilme ar-
tlar olduu zaman bu az saydaki elyaf tm gerilmeyi ta-
yamaz; krlrlar ya da elyaf tutam birbirinden ayrlr ki bu
da kopulara sebep olur. Bu sebeple kopular normalde eir-
me genin iinde dardan (ulardan) ieriye(merkeze)
doru olur. Bu tehlike ksa eirme geninde her zaman sz
konusudur. Geni a f sayesinde, gerilme kuvvetleri ok d-
zensiz bir ekilde dalr; utaki lierde daha yksek (Z
S
bl-
gesi) ve merkezdeki lierde daha az (Z
O
blgesi). Daha uzun
Ksa gen Uzun gen
ekil 87 Eirme geninin uzunluu
Ksa gen Uzun gen
64 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
gende dalm ok daha dzgn olur (Z
L
blgesi). Sonu
olarak eirme koullarnn azalan | asyla iyiletirilebile-
cei belirtilebilir. Bu yzden uzun eirme geninde kuvvet-
lerin (Z
L
) dalm daha dzgn olur. Gerilme tm elyaf kt-
lesine dald iin daha az kopu olur.
9.1.2.4. plik yapsna etkileri
plik oluumu eirme geninde gerekleir. Eer iplik yk-
sek gerilme, yksek uzama ve dzgnlk ile birlikte dk
neps ve tylle sahip olacaksa, iplikteki lier :
iyi oryante olmal
boyca ve enine kesitte dzgn dalm olmal
eksen etrafna spiral olarak sarlm olmal ve
tm lier gerilim altnda birbirine tutunmu olmaldr.
Bilinen ve mmkn olan tm eirme sistemleri arasnda bu
gereklilikler, zellikle sonuncusu, en iyi ring iplik eirme sis-
teminde salanmaktadr. Ancak bu iyi bir eirme geometrisi
ile salanabilir, yani optimum eirme geni ile salanabi-
lir. Eer eirme geni ok ksa ise merkezdeki lier (F) geri-
limsiz tutunacaktr. Bu durumda bu lier eksen dorultusun-
daki gerilme kuvvetlerini sadece snrl bir seviyede veya d
taraftaki lier (f) krldktan sonra snmleyebilir. Nihai ip-
likte de gerilme kuvvetlerinin dalm eirme genindekiy-
le ayn dzgnszlkte olaca iin iplik de ayn zellikleri
gsterir. plie gerginlik uygulannca kenarlardaki lier daha
en bandan yksek uzamaya maruz kalrlar ki bu durum ya
lierde krlmaya sebep olur ya da baz durumlarda ykleme
kuvvetleri ipliin i ksmlarndaki komu lieri etkilemeden
ayrlmalara sebep olur. Lif kopular dardan ieriye doru
ilerler. plik dk mukavemete sahiptir. Gerilimin dzgn-
sz dalm sebebiyle iplie verilen bkmn yetersiz olma-
s sebebiyle (kenar lieri merkez lierine sarldr), negatif
etki kuvvetlenir. plik yaps optimuma eriemez ve iplik ka-
lite parametrelerinden ou az ya da ok zarar grr.
9.1.2.5. Eirme geni zerine son aklamalar
Eirme geni arkasndaki sebepleri zetlerken bir noktaya
daha deinmek gerekmektedir. Uzmanlar eirme genin-
de ne olduunu aklayabilmek iin genelde genin uzunlu-
una odaklanrlar, halbuki bu aratrmada da ifade edildii
zere esas etkileyen faktrler aslnda alardr. Ancak bu a-
lar uzunlua dayand ya da tam tersi bir durum sz konu-
su olduu iin bu basitletirme geerli olmaktadr ve burada
da kullanlmtr. Uzunluu bir kriter olarak kullanarak uzun
ve ksa eirme genlerinin avantaj ve dezavantajlar oldu-
u sylenebilirr. Uzun eirme genleri eirme geni zayf
noktasn genileterek ve tyll arttrarak, ki iplik tyl-
l byk oranda eirme geni alanna baldr, lif kopu
orann arttrabilir. Dier yandan, ksa eirme geni de ke-
nar lierin tutturulmasndaki zorluklar ve iplik yapsnda ge-
rilimin dzgnsz dalm sebebiyle iplik mukavemetinde
d yannda tyllkte ve uuntu birikiminde arta sebep
olur. plik yapsnda gerilmenin dzgnsz dalm ayrca lif
kopma orannn artmasna da sebep olur. Eirmede gerekle-
ene en yakn durum bu olduu iin sorun optimum dengeyi
bulmaktr. Bu yzden byk bir eirme geni olutuu sre-
ce mkemmel eirme performansna sahip mkemmel yapda
iplik elde edilemeyecei aktr. plik kalitesini ve eirme per-
formansn belirgin biimde gelitirmek iin eirme geni-
nin boyutlarn byk oranda azaltma yolunun bulunmas ge-
rekmektedir ve hepsinden nemlisi elyaf ak eninin (W) tam
olarak eirme geni enine drlmesi gerekmektedir. Kom-
pakt eirme sistemi ile bu gerekletirilmitir (bkz. blm 8).
9.1.3. Eirme uzunluu E
Bu uzunluk E (ekil 82) makina tasarmna bal olarak dei-
ir. Eer ok uzunsa, iplik klavuz gz (F) ve n silindir ara-
snda ikinci hatta nc bir balon ortaya kabilir ve ekstrem
durumlarda lif kopu orann arttrabilir. Ancak, yetersiz uzun-
luk daha byk sorundur nk eirme uzunluu balon oluu-
mu ile kaynaklanan tm oklarn ve dzgnszlklerin snm-
lendii bir blgedir. Eer bunlar azaltlmadan eirme genine
geerse lif kopu orannda nemli miktarda arta neden olur-
lar. Burada da bir optimumun salanmas gerekmektedir.
9.1.4. Eirme as
plik,iplik klavuzu gznde, makina tasarmna gre as-
na bal olarak az ya da ok eilmektedir (ekil 82). Bkm
verme ilemi sebebiyle bu ann lif kopu oranna ve iplik
oluumuna da nemli etkisi vardr. Bkm kopann dn-
yle verilmektedir. Bkmn iplik ilerleme ynnn tersi-
ne n silindirlere kadar ilerlemesi gerekmektedir (ki bylece
o blgede lieri birbirine balanabilir). plik klavuzundaki
eilme yay genise (ekil 82), ilerleyen bkmn nemli
bir ksm bu noktada tutulacaktr. Bu sebeple, kritik noktada-
ki, yani eirme geninde lierin birbirine baland nokta-
daki, elyaf ktlesi nihai iplikten daha az bkme sahip olur.
Bu da ilk olarak daha fazla miktarda lif kopular ile sonula-
nr nk yetersiz bkm sebebiyle iplik klavuz gz ve e-
kim sistemi arasnda iplik mukavemeti dk olur. kinci ola-
rak ise bkmn duraklatlmas lierin birbirine balanmas
ilemine zarar verir. plik bkm iki aamada alr, daha faz-
la miktarn eirme geninde ve sonra zaten elde edilmi ip-
lie ilave bkm olarak kopa ve klavuz gz arasnda alr.
Bu durum iplik zelliklerine zarar verir. Burada bir dier
65
V
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
nemli nokta ise iplik klavuz gzne neredeyse srekli te-
mastr, yani iplik daima domuz kuyruu zerinde olmaldr.
Kopann bir dn esnasnda dzensiz temas ve gze hi
temas olmamas eirme geninde gerilme artlarna se-
bep olur ki bu da lif kopu orann arttrr.
9.1.5. n st bask silindirinin alt silindire gre
merkezinin kak olmas
ekil 89 n silindirin sarkmas (V)
st n silindir neredeyse hibir zaman ilgili alt silindir ze-
rinde deyde konumlanmaz. Genelde st silindir 2 - 4 mm
(V, ekil 82) kadar ileri telenmitir. Bylece daha yumuak
hareket elde edilir nk arlk kuvvetin hareket ynnde
etkili olan dengeleyici bir etkisi vardr, bylece st silindirin
sallanmas engellenir. Dahas sarm as drlr ve eirme
geni klr. teleme (sarkma) miktar fazla olmamaldr,
nk aksi halde apronlardan k ile st silindirin kstrma
hatt arasndaki mesafe ok uzun olur ki bu da lif kontrol-
nn zayamasna ve dzgnszln artmasna neden olur.
9.1.6. Eirme geometrisinde dier boyutlar
Balon ykseklii lB (ekil 82):
alma srelerini uzatmak iin daha byk bobin/kopslar
ile her zaman ilgilenilmitir, en azndan bobin/kops byk-
l verimlilii etkilemedii srece. Kops boyutlar bilezik
apnn ve masura uzunluunun (IK) bir fonksiyonu olduu
iin daha byk masura/kops seme durumunda her ikisi
de gz nne alnmaldr. Ancak bu mmkn deildir n-
k bilezik ap bydke retim miktar der ve masura
boyu bilezik apna baldr. Eer masura boyu ok uzunsa
balon bu ap iin fazla byk olur ve bu da sarm esnasnda
kopsun iki ucu arasnda nemli gerilme farkll demektir.
Her ne kadar balon krc kullanlsa da, ki genelde kullanlr,
bu ekildeki bir balon dzensizdir ve kebilir, (ki genellik-
le ker) ve kopulara sebep olur. Bilezik ap ile masuran
boyu arasnda 0.2 - 0.225 gibi bir oran olmaldr.
tablas hareket ykseklii lH:
Masura boyu IKdan yaklak 20 mm daha ksa olmaldr.
Masura tepesinden iplik klavuzuna mesafe (lF):
En az 2 x dH + 5 mm.
Temel ayar lR (bilezik ile balon kontrol edici bilezik arasn-
daki mesafe):
lB uzunluunun yarsnda biraz daha az.
Masura tepesindeki d apn bilezik apna oran:
Yaklak 0.45 - 0.5.
9.2. Kalite standartlar
9.2.1. Kaliteye yeni bir yaklam
Kalite hala kesin birey olarak alglanmaktadr, yani he-
def maksimumdur. Bu tamamen yanltr nk kalite daha
nce olduundan ok daha fazla grecelidir: daha fazlas-
na deil de tam olarak ihtiyalara gre ekillendirilmelidir.
Ar kalite (ihtiyalara kyasla) imalat iin kaybedilen
nakittir ve bir rmay hzla krmz blgeye srkler. lerle-
mekte olan tekstil sanayi kaliteye yeni bir yaklam gelitir-
mek zorundadr, maksimum kalite zihniyetinden yaratlm
ve optimize edilmi ve kesinlikle belgelendirilmi ve uzun
sreli kalite anlayna. Burada yaratlm ve optimize edil-
mi kalite ile aada belirtilmi temellerdeki ihtiyalar er-
evesinde ekillendirme kastedilmektedir:
9.2.1.1. Boyutsal kalite
Daha fazlasn deil sadece ihtiyalar karlayan. Bugn
sadece birka iletme bu boyutlandrlm kaliteyi ret-
mektedir. ounluk, kendilerinin ya da mterilerin hatas
yznden, rn iin belirlenmi ihtiyalardan haberdar ol-
madndan her geen ay daha iyi olarak genelde bir atlm
yapma peindedir, ve bylece unu retmektedirler:
9.2.1.2. Ar boyutta kalite
Kaynaklarn ve parann sorumsuzca tketilmesi.
Bir baka yaygn sonu ise yetersiz kalitede retimdir.
9.2.1.3. Yetersiz boyutta kalite
Bu rnler genelde ucuzdur ama dk deerdedir. Sorun
sklkla yetersiz ortalama standart deil de kalitede rnn
baz uygulamalar iin kullansz olmasna neden olan kal-
c dlerin gereklemesidir. Bu yzden nemli olan m-
teri ile yaplan kalite szlemelerini salamak, imalatnn
rn spesikayonlarn salamasna imkan vermek ve kali-
66 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
teyi tam olarak belirlenen ihtiyalar dorultusunda ekillen-
dirmektir. Ama u olmaldr:
9.2.1.4. htiya duyulan kadar kalite
(mmkn olan kadar deil)
Uster statistikleri anlamaya varabilmek iin balangta
destek olabilir. Ancak bu graklerin karlatrma ve ayar-
lamalar iin ok iyi ve deerli aralar olmasna ramen asla
mteri ve imalat arasndaki kararlarn yerini tutamayaca-
unutulmamaldr. Sadece Uster verilerine gre almak
genelde ar yksek kalitede retim yapmak anlamna gelir.
9.2.2. Uster istatistiklerine gre kalite standartlar
Ancak, Uster istatistikleri iletmeler iin ok nemli kontrol
aralar olduu ve uzun bir sre de olmay srdrecei iin
iplik iin en ok kullanlan (2007 ye gre) kalite parametre-
leri takip eden sayfalarda verilmektedir (Zellweger Firmas,
Uster, Switzerland izniyle).
bobinlerdeki (kops deil) karde ve penye pamuk iplik-
leri
karm iplikleri: PES/pamuk (penye), 65/35, 67/33
iin bu parametreler:
ktle varyasyonu (CV)
sk rastlanan hatalar (ince yerler, kaln yerler, neps)
mukavemet (kopma mukavemeti)
Dier parametreler iin Uster statistikleri 2007ye baknz.
9.2.2.1. Ktle Varyasyonu
ekil 90 Ktle Varyasyonu, %100 CO, karde,
ring iplik, konik, dokuma
ekil 91 Ktle Varyasyonu, %100 CO, penye,
ring iplik, konik, dokuma
ekil 92 Ktle Varyasyonu, %67/33 PES/CO ve %65/35,
penye, ring iplik, konik.
9.2.2.2. Hatalar
ekil 93 nce yerler, %100 CO, karde, ring iplik,
konik, dokuma
ekil 94 Kaln yerler, %100 CO, karde, ring iplik,
konik, dokuma
ekil 95 Neps, %100 CO, karde, ring iplik, konik,
dokuma
ekil 96 nce yerler, %100 CO, penye, ring iplik, konik,
dokuma
ekil 97 Kaln yerler, %100 CO, penye, ring iplik, konik,
dokuma
ekil 98 Neps, %100 CO, penye, ring iplik, konik,
dokuma
ekil 99 nce yerler,% 67/33 PES/CO ve %65/35,
penye, ring iplik, konik
ekil 100 Kaln yerler, %7/33 PES/CO ve %65/35, penye,
ring iplik, konik
ekil 101 Neps, %67/33 PES/CO ve %65/35, penye,
ring iplik, konik
9.2.2.3. ekme zellikleri
(kopma mukavemeti ene hz 5 m/min)
ekil 102 ekme zellikleri, %100 CO, karde, ring iplik,
konik, dokuma
ekil 103 ekme zellikleri, %100 CO, penye, ring iplik,
konik, dokuma
ekil 104 ekme zellikleri, %67/33 PES/CO ve %65/35,
penye, ring iplik, konik
67
5 10 15 20 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
24
20
18
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
CVm
95%
75%
50%
25%
5%
24
20
18
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
95%
75%
50%
25%
5%
20 30 35 40 45 50 60 70 80 90 100 150 200 250
15 20 30 40 50 60 70 80 100
50 40 30 25 20 15 10 9 6 5 4
Nm
Ne
Tex
CVm
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 90 Ktle varyasyonu, %100 pamuk, karde, ring iplii, konik, dokuma
Avrupa
%12
Afrika
%26
Asya &
Okyanusya
%25
Kuzey &
Gney Amerika
%37
ekil 91 Ktle varyasyonu, %100 pamuk, karde, ring iplii, konik, dokuma
V
a
r
y
a
s
y
o
n
k
a
t
s
a
y
C
V
m
[
%
]
Afrika
%29
Asya &
Okyanusya
%58
Kuzey &
Gney Amerika
%1
Avrupa
%12
plik ktlesinin
varyasyon katsays
plik ktlesinin
varyasyon katsays
V
a
r
y
a
s
y
o
n
k
a
t
s
a
y
C
V
m
[
%
]
V
a
r
y
a
s
y
o
n
k
a
t
s
a
y
68
5 10 15 25 30 50 70 90 150
3 5 10 30 50 70 80
200 150 100 70 50 30 25 15 10 7
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
25%
5%
24
20
18
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5 10 15 20 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
CVm
95%
75%
50%
25%
5%
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 92 Ktle varyasyonu, %67/33 PES/PAMUK ve %65/35 PES/PAMUK, karde, ring iplii, konik
ekil 93 nce yerler %100 pamuk, karde, ring iplii, konik, dokuma
1
0
0
0
m
d
e
k
i
i
n
c
e
y
e
r
l
e
r
I
n
c
e
-
5
0
%
V
a
r
y
a
s
y
o
n
k
a
t
s
a
y
C
V
m
[
%
]
Afrika
%13
Avrupa
%15
Asya &
Okyanusya
%60
Kuzey &
Gney Amerika
%12
-%50 snrna gre
1000 metredeki ince yerler
plik ktlesinin
varyasyon katsays
Thin
-50%
69
5 10 15 25 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
25%
5%
5 10 15 25 30 50 70 90 150
3 5 10 30 50 70 80
200 150 100 70 50 30 25 15 10 7
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
25%
5%
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 94 Kaln yerler, %100 pamuk, karde, ring iplii, konik, dokuma
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
k
a
l
n
y
e
r
l
e
r
K
a
l
n
y
e
r
+
5
0
%
Kaln yer
+50%
Avrupa
%12
Afrika
%26
Asya &
Okyanusya
%25
Kuzey &
Gney Amerika
%37
ekil 95 Neps. %100 pamuk, karde, ring iplii, konik, dokuma
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
n
e
p
s
m
N
e
p
s
+
2
0
0
%
Neps
+200%
+%200 snrna gre
1000 metredeki neps says
-%50 snrna gre
1000 metredeki ince yerler
70
20 30 40 50 60 70 80 90 100 150 200 250
12 20 30 40 50 60 70 80 90 100 120 150
50 40 30 20 10 7 4
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
20 30 40 50 60 70 80 90 100 150 200 250
15 20 30 40 50 60 70 80 100
50 40 30 25 20 15 10 9 6 5 4
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
25%
5%
95%
75%
50%
25%
5%
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 96 nce yerler. %100 pamuk, penye, ring iplii, konik, dokuma
ekil 97 Kaln yerler, %100 pamuk, penye, ring iplii, konik, dokuma
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
k
a
l
n
y
e
r
s
a
y
K
a
l
n
y
e
r
+
5
0
%
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
i
n
c
e
y
e
r
s
a
y
I
n
c
e
y
e
r
-
5
0
%
Kaln yer
+50%
Afrika
%29
Asya &
Okyanusya
%58
Kuzey &
Gney Amerika
%1
Avrupa
%12
+%50 snrna gre
1000 metredeki kaln yerler
Thin
-50%
-%50 snrna gre
1000 metredeki ince yerler
71
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
5%
20 30 40 50 60 70 80 90 100 150 200 250
15 20 30 40 50 60 70 80 100
50 40 30 25 20 15 10 9 6 5 4
Nm
Ne
Tex
5 10 15 25 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
25%
5%
95%
75%
50%
25%
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 98 Neps. %100 pamuk, penye, ring iplii, konik, dokuma
ekil 99 nce yerler, %67/33 PES/PAMUK & %65/35 PES/PAMUK, penye, ring iplii, konik, dokuma
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
N
e
p
s
s
a
y
N
e
p
s
+
2
0
0
%
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
i
n
c
e
y
e
r
s
a
y
I
n
c
e
y
e
r
-
5
0
%
Ince yer
-50%
- %50 snrna gre
1000 metredeki ince yerler
Neps
+200%
+%200 snrna gre
1000 metredeki Neps says
72
5 10 15 25 30 50 70 90 150
3 5 10 30 50 7 0 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
5%
25%
5 10 15 25 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
4 000
3 000
2 000
1 000
800
600
400
300
200
100
80
60
40
30
20
10
8
6
4
3
2
1
95%
75%
50%
25%
5%
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 100 Kaln yerler, %67/33 PES/PAMUK &%65/35 PES/PAMUK, penye, ring iplii, konik, dokuma
ekil 101 Neps, %67/33 PES/PAMUKve & %65/35 PES/PAMUK, penye, ring iplii, konik, dokuma
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
K
a
l
n
y
e
r
s
a
y
K
a
l
n
y
e
r
l
e
r
+
5
0
%
Kaln yerler
+50%
Afrika
%13
Asya &
Okyanusya
%60
Kuzey &
Gney Amerika
%12
Avrupa
%15
1
0
0
0
m
e
t
r
e
d
e
k
i
N
e
p
s
s
a
y
N
e
p
s
-
2
0
0
%
Neps
-200%
+%200 snrna gre
1000 metredeki Neps says
+%50 snrna gre
1000 metredeki kaln yerler
73
5 10 15 20 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
40
30
25
20
15
10
95%
75%
25%
5%
R
H
50%
40
30
25
20
15
10
95%
25%
5%
50%
20 25 30 40 50 60 70 80 90 100 150 200 250
15 20 30 40 50 60 70 80 100
50 40 30 25 20 15 10 9 6 5 4
Nm
Ne
Tex
75%
R
H
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 102 Cekme ozellikleri, %100 CO, karde, ring iplik, konik, dokuma
K
o
p
m
a
m
u
k
a
v
e
m
e
t
i
R
H
[
c
N
/
t
e
x
]
ekil 103 Cekme ozellikleri, %100 CO, penye, ring iplik, konik, dokuma
K
o
p
m
a
m
u
k
a
v
e
m
e
t
i
R
H
[
c
N
/
t
e
x
]
Kopma Mukavemeti
(ene hz 5 m/dakika)
Kopma Mukavemeti
(ene hz 5 m/dakika)
74
40
30
25
20
15
10
95%
5%
R
H
50%
5 10 15 20 30 50 70 90 150
3 5 10 15 20 40 60 80
200 150 100 80 60 50 40 30 25 20 15 10 7
Nm
Ne
Tex
Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 104 Cekme ozellikleri, %67/33 PES/CO ve %65/35,penye, ring iplik, konik
K
o
p
m
a
m
u
k
a
v
e
m
e
t
i
R
H
[
c
N
/
t
e
x
]
Kopma Mukavemeti
(ene hz 5 m/dakika)
75 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
76 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
77 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
EKLLER
ekil 1 Ring iplik makinas 11
ekil 2 Ring iplik iletmesinde tipik maliyet yaps 11
ekil 3 alma diyagram 13
ekil 4 Makina paralar 15
ekil 5 Makinann kesit grn 15
ekil 6 Bobin ask mili 16
ekil 7 ekim sistemi 17
ekil 8 ekim sistemindeki blgeler 17
ekil 9 INA ekim sistemi 17
ekil 10 Bask silindiri 17
ekil 11 SKF PK 225 hareketli destek 18
ekil 12 PK 225 hareketli desteinin yklemesinin
deitirilmesi 19
ekil 13 Pnmatik ykleme, Rieter 19
ekil 14 Lif klavuzlama seenekleri 19
ekil 15 Uzun alt apron 20
ekil 16 Ksa alt apron 20
ekil 17 plik klavuz gz (1), balon kontrol bilezii
(2), i (4/7) ve bilezik (3) 21
ekil 18 Kasnak 21
ekil 19 yatandaki titreim snmleyici (10) 22
ekil 20 snmleme fonksiyonu: a, spiral yay;
b, i gvdesi; c, ya ak 23
ekil 21 4-i erit tahrik sistemi 23
ekil 23 oklu tahrik (yeni SKF Almanandan) 24
ekil 23 oklu tahrik (yeni SKF Almanandan) 24
ekil 24 Klavuz levhas (k) ve klavuz gz (o) 24
ekil 25 Balon kldke klavuz gznn ykseltilmesi 25
ekil 26 Klavuz gznn merkezlenmesi 25
ekil 27 Balon kontrol bilezii 25
ekil 28 Ayrclar 26
ekil 29 Bilezik ve kopa 26
ekil 30 Tek tara ve ift tara bilezik 26
ekil 31 Bilezik an 27
ekil 32 Anti-vedge (asimetrik) bilezik 27
ekil 33 Kesik bilezik 27
ekil 34 Rieter Orbit bilezik 28
ekil 35 Bileziklerin taklmas 29
ekil 36 Kopa ekilleri: a, C kopa; b, dz kopa
(standart kopa); c, eliptik kopa; d, N kopa 31
ekil 37 Kopa teli prolleriWire 31
ekil 38 Kopa arlklarna genel bak 32
ekil 39 Kopa temizleyici (r) 33
ekil 40 Planga hareketi, iplik gerginlii ve bir
planga hareketinde kopu frekans (Zinser) 35
ekil 41 Farkl balon ykseklikleri 35
ekil 42 Deiken hzl dili tahriki 36
ekil 43 deiken hzl dili tahrik ayarlar 37
ekil 44 Kops ekli 39
ekil 45 Ana ve apraz sarm 39
ekil 46 alan elemanlar iin hareket diyagram 40
ekil 47 Sarm mekanizmas
(bir rnee dayal olarak aklanmtr) 40
ekil 48 Sarm mekanizmasnda kamn (N)
almas 40
ekil 49 Motor tahrikli kops oluumu 41
ekil 50 Bir ring iplik ustas tarafndan gerekletirilen i 43
ekil 51 Takm deitirme iin hazrlk 44
ekil 52 Plangann alt sarm pozisyonu (b) ve ekleme
pozisyonu (a) 44
ekil 53 Rezerv sarm (1) ve alt sarm (2) 44
ekil 54 Otomatik takm deitiricinin geri ekilmesi 46
ekil 55 Takm deitirme ncesi otomatik takm
deitirici 46
ekil 56 Takm deitirme bankna (B) uzamas 46
ekil 57 Dolu kopslarn kaldrlmas (K) 47
ekil 58 Dolu kopslarn (K) alaltlmas ve serbestletilmesi 47
ekil 59 Bo kopslarn (H) tutulmas ve ekilmesi 47
ekil 60 Masuralarn ie taklmas (H) 47
ekil 61 Ring iplik makinasndan bobinleyiciye iplik
tanmas 48
ekil 62 Birbirine bal makinalar: ring iplik makinas
ve bobin makinas 49
ekil 63 SKF til durdurma tertibat 50
ekil 64 USTER Ringdata 51
ekil 65 Tarak retim diyagram 53
ekil 66 SPIDERweb network 53
ekil 67 Lif ayrma 55
ekil 68 Bir lif ayrma sisteminde basn d,
fan tarafndaki ilk iden balyarak 55
ekil 69 Kartrc 56
ekil 70 eme/emme sistemi 56
ekil 71 Rayl sistemler 56
ekil 72 Konvansiyonel ring eirme ve ComforSpin
prensibi 57
ekil 73 Emi sistemi 57
ekil 74 pliklerin karlatrlmas 58
ekil 75 Sonraki ilemlerde S3 tyllk deeri
belirleyicidir 58
ekil 76 rmede Com4 dk elyaf uuntusu ve
daha az yabanc elyaf 58
ekil 77 Daha az hal uygulanmasna ramen yksek
verim 58
ekil 78 Kuma mukavemeti (zg) 09 59
ekil 79 Sta testinde dk anma 59
ekil 80 Kumataki sonu 59
ekil 81 ELITE sistemi, Suessen 60
ekil 82 Eirme geometrisi alar ve boyutlar 61
ekil 83 Ksa (a) ve uzun (b) eirme geni, (c)
yandan grnm 62
78 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
ekil 84 Eirme geni bkmn etkisi 62
ekil 85 n silindirlerde sapma yay 62
ekil 86 Eirme geni lierin sevk as 63
ekil 87 Eirme geninin uzunluu 63
ekil 88 Eirme geni lier zerine etkiyen kuvvetler 63
ekil 89 n silindirin sarkmas (V) 65
ekil 90 Ktle varyasyonu, %100 pamuk, karde,
ring iplii, konik, dokuma 67
ekil 91 Ktle varyasyonu, %100 pamuk, karde,
ring iplii, konik, dokuma 67
ekil 92 Ktle varyasyonu, %67/33 PES/PAMUK ve
%65/35 PES/PAMUK, karde, ring iplii, konik 68
ekil 93 nce yerler, %100 pamuk, karde, ring iplii,
konik, dokuma 68
ekil 94 Kaln yerler, %100 pamuk, karde, ring iplii,
konik, dokuma 69
ekil 95 Neps. %100 pamuk, karde, ring iplii, konik,
dokuma 69
ekil 96 nce yerler. %100 pamuk, penye, ring iplii,
konik, dokuma 70
ekil 97 Kaln yerler, %100 pamuk, penye, ring iplii,
konik, dokuma 70
ekil 98 Neps. %100 pamuk, penye, ring iplii, konik,
dokuma 71
ekil 99 nce yerler, %67/33 PES/PAMUK & %65/35
PES/PAMUK, penye, ring iplii, konik, dokuma 71
ekil 100 Kaln yerler, %67/33 PES/PAMUK
&%65/35 PES/PAMUK, penye, ring iplii,
konik, dokuma 72
ekil 101 Neps, %67/33 PES/PAMUKve & %65/35
PES/PAMUK, penye, ring iplii, konik, dokuma 72
ekil 102 Cekme ozellikleri, %100 CO, karde,
ring iplik, konik, dokuma 73
ekil 103 Cekme ozellikleri, %100 CO, penye,
ring iplik, konik, dokuma 73
ekil 104 Cekme ozellikleri, %67/33 PES/CO ve
%65/35,penye, ring iplik, konik 74
79 Rieter plikilik El Kitab . Cilt 4 . Ring plikilii
www.rieter.com
ISBN 3-9523173-4-9
ISBN 978-3-9523173-4-1
9 783952 317341
Bu brorde verilen bilgiler, izimler ve bunlarla ilgili
tm veriler basm tarihinden itibaren geerlidir. Rieter
daha nceden bilgi vermeksizin deiiklik yapma hakkna
sahiptir. Rieter sistemleri ve Rieter yenilikleri birok
sanayi lkesinde patentlerle korunmaktadr.
1924-v1 tr 1110 Basim yeri CZ
Rieter plikilik El Kitab
Cilt 4 Ring plikilii
Dorduncu cilt, ring iplikciliinin teknik ve teknolojik durumunu icermektedir. Bu aama, iplik
retiminin cok nemli bir alt alandr, cunku ring iplik makinasnn iplik uretimi ve kalitesi
uzerine cok temel bir etkisi vardr. Ring iplii, dier eirme prosesleri ile uretilen iplikler
deerlendirilirken kyaslamada hala kesin bir standarttr.
Rieter Machine Works Ltd.
Klosterstrasse 20
CH-8406 Winterthur
T +41 52 208 7171
F +41 52 208 8320
sales.sys@rieter.com
parts.sys@rieter.com
Rieter India Private Ltd.
Gat No 134/1, O Pune Nagar Road
Koregaon Bhima
Taluka Shirur, District Pune
IN - Maharashtra 412207
T +91 2137 253 071
F +91 2137 253 075
Rieter Textile Systems
(Shanghai) Ltd.
12/F, New Town Centre
No. 83 Loushanguan Road
CN-Shanghai 200336
T +86 21 6236 8013
F +86 21 6236 8012