You are on page 1of 976

^

..

:':V^I

-f^*^'-'.

t,v.

4.

l^^''

i'

i.'i'

Class

Book.

? L_7^
DEPOSOl

fopyiiglit]^^.
COPXBIGliCF

r;PO

AN ELEMENTARY
Si I
^J U n 9-^ f

LATIN DICTIONAKY
BY
/'

CHAELTON

T.

LEWIS, Ph.D.

AUTHOR OP

A LATIN DICTIONARY FOR SCHOOLS " AND EDITOR OF " HARPERS' LATIN DICTIONARY

NEW YOEK
HARPER
& BROTHERS,
1891

FRANKLIN SQUARE

Copyright, 1890, by

Harper

<&

Brothers.

All rights reserved.

PREFACE.
This
is

substantially an abridgment of

my

'Latin Dictionary for Schools'


to include all

(Harper and Brothers, 1889).

The vocabulary has been extended

words used by Catullus, Tibullus, Propertius, and Tacitus (in his larger works), as

by Terence, Caesar, Sallust, Cicero, Livy, Nepos, Vergil, Horace, On the other hand, space has been saved by Ovid, Juvenal, Phaedrus, and Curtius. the omission of all detailed references to books and passages, only the name of the writer being indicated as authority for each word or phrase and by limiting the illustrative citations to those which are typical or peculiarly instructive. Proper
well as those used
;

names, too, have been excluded, except those which, because of peculiarities of form
or of their derivations, require special explanation.

In

all

other respects, the plan of the


it,

'

School Dictionary,' as explained in the

Preface to
permits.

has been followed, as far as the smaller size of the present work

In a few instances, errors which have been detected in the larger book

have been corrected in this


left

unmarked, are

two or three words, vowels, which were there now distinguished as long, on the strength of later researches.
;

and

in

I take pleasure in

acknowledging the valuable aid rendered me, in the prep-

aration of this abridgment,

by

J.

W.

Marshall, late Professor of the Latin

Language

and Literature

in Dickinson College,

by whom most

of the illustrative phrases and

passages cited have been selected.

Charlton

T. Lewis.

Xew

York, September i, 1890.

LATIK AUTHOKS CITED IN THIS DICTIOI^AEY, WITH THE ABBKEYIATIOE^S USED.


Caesar. C. Julius,
Cicero,'

Cs.
C.

M. Tullius,

But every citation not followed by a reference to another writer is from Cicero,

Q. Curtius Rufus, Q. Horatius Flaccus, I). Junius luvenalis, T. Livius,

Cu. H.
lu.

P. Ovidius Naso, C. Sallustius Crispus,


C. Cornelius Tacitus,

0.
S.

Ta.
T.

L.

Cornelius Nepos,

N.

P. Terentius Afer, P. Vergil ius Maro,


'

V.
that the

The abbreviation
passage cited
is

ap. (for

found

in a quotation by Cicero

apud) may be read quoted hy, from Ennius.

Thus,

Enn. ap.

C means

OTHER ABBREYIATIOKS.
acc.^ accusative.
act.^ active.

freq., frequent, frequentative. fut., future.


gen., genitive.
i.

opp.,

opposed

to.

orig., originally.

abl.^ ablative.

F. ov part., participle.
pass., passive.

absoL, absolute,
ject. adj., adjective.

e.

without ob-

gen., general.

Germ., German. Gr., Greek.


i.

per/., perfect.
peril.,

perhaps.

adv., adverb.

e.,

id est.

phi7'., plural.

Angl. Sax., Anglo-Saxon. cf., confer (compare). class., classical, i. e. in the best
prose.
collat., collateral.

im-per., imperative.

pleonast., pleonastically.
poet., poetical, poetically.
posit., positive.

invperf., imperfect.

impers., impersonal.
inch., inchoative.
indecl., indeclinable.

comp., comparative. conj., conjunction.


dat., dative.

indef., indefinite.

md. or indie,
inf., infinitive.

indicative.

dem. or demonst., demonstrative. dep., deponent.


dim., diminutive.
disyl., dissyllabic,

intens., intensive.

interrog., interrogatively,

intrans., intransitive.
Lat., Latin.
late, in
lit.,

praep., preposition. praegn., pregnant, pregnantly. praes., present. prob., probably. pron., pronoun. prop., in a proper or original sense, prov., proverb, proverb., proverbially.
rel.,

dub., doubtful. e. g., exempli gratia (for instance).


cllipt., elliptically.

writers after Livy.

relative,

literally.

res p., res publica.


subj., subjunctive.
subst.,

m., masculine.

Engl., English.
esp., especially.
etc., et cetera.

meton., by metonymy. n. or neut., neuter.


neff.,

substantive.

sup., superlative, syn.,

negatively.

synonymn.

/. ox fern., feminine. fig., figuratively.


fin.,

nom., nominative.

trisyl., trisyllable,

num., numeral.
ohj., object.

usu., usually.
v.,

at the end.

vide.

Fr.,

French.

old, in writers

before Cicero.

vac, vocative.

* An asterisk before a word means that it is not found in use, but is assumed to account for some derived form. Remaiks in square brackets relate to etymology. Forms printed in capitals are references [ ]
to the Table of Roots at the end of the volume. The sign of equality before a Greek word

means

that the preceding Latin

word

is

borrowed

from that form in Greek. (...) A form in the vocabulary


;

is enclosed in a parenthesis to show, if a substantive in the nominative case, that it is used only in other cases if an adjective, that it is not used in the positive Forms of incorrect orthography, found degree if a verb, that it is not used in the present system. in some school-books, are enclosed in parentheses, with reference to the correct form. A dash in place of the genitive of a substantive, or of one of the principal parts of a verb, indicates that this case or this system is not in classical use.
;

ELEMENTARY LATIN DICTIONARY.


A.
1. A. a. as an nomen Aulus. (2)
let

abbreviation, (1) for the praefor Absolvo, on the voting-tabcalls

of a judge

hence C.

littera salutaris.

(3) for Antique on a voting-tablet in the Comitia. (5) A. V. C. or a. u. c. (4) a. d. for ante diem. for anno urbis conditae, or ab urbe condita. (6) in

the Tusculan Disputations of Cicero probably for Auditor. 2. a (before consonants), ab (before vowels, h, and some consonants, esp. I, n, ?, s), abs (usu. only before t and , esp. freq. before the pron. te), old afi praep. with abl.^ denoting separation or departure (opp. ad). I. L i t., in space, /ram, away frorn^ oid of. A. With motion ab urbe proficisci, Cs. a supero raari Flaminia (est via), leads : Nunc quidem paululum, inquit, a sole, a little out of the sun: usque a mari supero Romam proficisci, all the way from ; with names of cities and small islands, or with domo, home (for the simple ahl. ; of motion, away from, not out of, a place) hence, of raising a siege, of the march of soldiers, the setting out of a fleet, etc. oppidum ab Aenea fugiente a Troia conditum ab Alesia, Cs. profectus ab Orico cum classe, Cs. with names of persons or with pronouns cum a vobis discessero videat forte hie te a patre aliquis exiens, i. e. from his house, T. (praegn.): a rege munera repudiare, /rom, sent by, Is. B. Without motion. 1. Of separation or distance abesse a domo paulisper maluit turn Brutus ab Roma aberat, S. hie locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat, Cs. a foro longe abesse: procul a castris hostes in
: :

ea parte, qua, etc., on that side, S. Gallia Celtica attingit ab Sequanis flumen Rhenum, on the side of the Sequani, i. e. their country, Cs. ab decumana porta castra munita, at the main entrance, Gs.: crepuit hinc a Glyceric ostium, of the house of G., T. (cornua) ab labris argento circumcludunt, on the edges, Cs. hence, a f rente, in the van ; a latere, on the flank ; a tergo, in the rear, behind ; a dextro cornu, on the right wing ; a medio spatio,
: :

collibus constiterunt, Cs. cum esset bellum tam prope a Sicilia so with mcm^rals to express dis- tion, difference, etc., /rom.- quo discessum animi tance : ex eo loco ab milibus passuum octo, eiffht a corpore putent esse mortem propius abesse ab miles distant, Cs. ab milibus passuum minus duo- ortu alter ab illo, next after him, V. Aiax, heros bus castra posuerunt, less than two miles of,Cs. so ab Achille secundus, next in rank to, H. imporarely with substantives quod tanta machinatio tentia animi a temperantia dissidens alieno a te ab tanto spatio instrueretur, so far away, Cs. 2. animo fuit, estranged ; so with adjj. denoting /ree, To denote a side or direction, etc., at, on, in : ab strange, purCj etc. res familiaris casta a cruore sinistra parte nudatis castris, on the left^ Cs. ab civili : puruin ab humano cultu solum, L. (oppi:

II. Fig. A. Of time. 1. Of a point of time, after: Caesar ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu profectus, immediately ab eo magistratu, after this office, S. after, Cs. recens a volnere Dido, fresh from her ivound, Y. in Italiam perventum est quinto mense a Carthagine, i. e. after leaving, L. ab his, i. e. after these words, hei-eupon, 0. ab simili clade domo prof ugus, i. e. afie^' and in consequetxce of L. 2. Of a period oi iiuie, from, since, after : ab hora tertia bibebatur, from the third hour : ab Sulla et Pompeio consulibus, since the consulship of: ab incenso Capitolio ilium esse vigesumum annum, since, S. augures omnes usque ab Romulo, since the time of: iam inde ab infelici pugna ceciderant animi, /rom [and in consequence of), L. hence, ab initio, a principio, a primo, at, in, ov from the beginning, at ad, /ram first: ab integro, anew, afresh: ab (a time) to: cum ab hora septima ad vesperum pugnatum sit, Cs. with nouns or adjectives denoting a time of life iam inde a pueritia, T. a pueritia a pueris iam inde ab incunabulis, L. a parvo, /rom a little child, or childhood, L. ab parvulis, Cs. B. In other relations. 1. To denote separation, deterring, intermitting, distinc-

halfway.

';

abdico
dum) vacuum ab defencoribus.Cd. alqm pudicum militi detracto, Cs. a quibus (captlvis) ad Senaservare ab omni facto, etc., II. with substt. : im- tum missus (Regulus). 8. Marking that to which
: :

punitas ab iudicio ab armis quies dabatur, L. or verbs : haee a custodiis loca vacabant, Cs. 2. To denote the agent, by : qui (Mars) saepe spoliantem iam evertit et perculit ab abiecto, by the agency of: Laudari me abs te, a laudato viro si quid ei a Caesare gravius accidisset, at Caesar's hands, Cs. vetus umor ab igne percakiit solis, tinder, 0. a populo R. imperia perferre, Cs. equo lassus ab volgo occidebuntur per quos et a indomito, H. quibus ? by whose hands and upon whose orders ? destitutus ab factus ab arte decor, artificial, 0. spe, L. (for the sake of the metre); correptus ab ignibus, 0. (poet, with abl. of means or instr.) intumuit venter ab unda, 0. Ab with abl. of agent for the dat., to avoid ambiguity, or for emphasis quibus (civibus) est a vobis consulendum te a me nostrae consuetudinis monendum esse puto. 3. To denote source, origin, extraction, /rom, of: Turnus ab Aricia, L. si ego me a M. Tullio esse dicerem: oriundi ab Sabinis, L. dulces a fontibus undae, V. With verbs of expecting, fearing, hoping (cf. a parte), /?*om, on the part of: a quo quidem genere, iudices, ego numquam timui nee ab Romanis vobis uUa est spes, yon can expect nothing from the Romans, L. (ellipt.): haec a servorum bello pericula, threatened by : quern metus a praetore Romano stimulabat, /ear o/wAa^ the praetor might do, L. With verbs of paying, etc., solvere, persolvere, dare ( pecuniam ) ab aliquo, to pay through, by a draft on, etc. se praetor dedit, a quaestore numeravit, quaestor a mensa publica, by an order on the quaestor : ei legat pecuniam a filio, to be paid by his son: scribe decern (milia) a cognoscere Nerio, pay by a draft on Nerius, IT. ab aliqua re, to know or learn by means of something (but ab aliquo, from some one) id se a Galin licis armis atque insignibus cognovisse, Cs. interregnum giving an etymology id ab re Rarely with verbs of beginning appellatum, L. a se and repeating coepere a fame mala, L. suisque orsus, Ta. 4. With verbs of freeing from, defending, protecting, from, against : ut a proeliis quietem habuerant, L. provincia a calamitate est defendenda: sustinere se a lapsu, L. 5. With verbs and adjectives, to define the respect in which, in relation to, with regard to, in respect to, on the part of: orba ab optimatibus contio mons vastus ab natura et humano cultu, S. ne ab re sint omissioposse res, too neglectful of money or property, T. a facundia, in the matter of eloquence, T. ; cf. with laborare, for the simple abl., in, for want of: laborare ab re f rumentaria, Cs. 6. In stating a motive, /j'om, out of, on account of, in consequence of: patres ab honore appellati, L. inops tum urbs ab longinqua obsidione, L. 7. Indicating a part of the whole, of, out of: scute ab nbvissimis uhi
:
: : : : : : ; ;

anything belongs: qui sunt ab ea disciplina: nostri illi a Platone et Aristotele aiunt. 9. Of a side or party: vide ne hoc totum sit a me, makes for my vieiv : vir ab innocentia clementissimus, in favor of 10. In late prose, of an office ab epi-

stulis,

secretary, Ta.

not repeated with a following jo?-o;i. : Arsinoen, Stratum, Naupactum fateris ab hostibus esse captas. Quibus autem hostibus ? Nempe iis, quos, etc. It is often separated from the word which it governs a nullius umquam me tempore aut commodo: a minus The poets join bono, S. a satis miti principio, L. a and que, making dque ; but in good prose que is annexed to the follo\ving abl. (a meque, abs teque, In cometc.): aque Chao, V.: aque mero, 0. position, ab- stands before vowels, and h, b, d, i consonant, /, n, r, s ; abs- before c, q, t ; b is dropped, leaving as- before />; - is found iu and an- in auafnl, afore (inf. fut. of absum)
iVb^e.
is

Ab

intcrrog. or relat.
.
.

fero, aufugio.

abactus

\I*.

of abigo], driven away, driven off:


:

nox abacta, driven back (from the pole), i. e. already turned towards dawn, V. abacta nulla conscientia, restrained by,

H.

abacus,
the display

I,

m., a table
C.
;

of precious material for

of plate,

luv.

abalieiiatio, inis,/. [abalieno], in law, a transfer of prop/erty, sale, cession, C.

ab-alien5, avi, atus, are, to convey away, make a formal transfer of, sell, alienate : agros vectigalis populi R. pecus. Fig., to separate, remove, abstract : ab sensu rerum animos, abstracted their thoughts f-om, L. deminuti capite, abalienati iure civium, deprived ofh. In p a r t i c, ^o alienate, estrange, make hostile, render disaffected: abalienati scelere istius a nobis reges, /rom ws, by his wickedperiurio hominess : aratorum numerum abs te nes suis rebus, N. totam Africam, estrange, N.
:

Abanteus, adj., of Abas (king of Argos)


0.

Argi,

Abantiades,
abavus,
father, C.
;

ae, m.,

a son or descendant of

Abas (king of Argos),


i,

0.

in.

[1

AV-], a grandfather's grand(rare), C.

an ancestor

(abcido), a false spelling for abscldo. Abdera, orum, n., a town of Thrace, proverbial

for oiarroiv-minded people, C, L. abdicatio, onis,/. [1. abdico], a formal laying


down, voluntary renunciation, abdication
rae, L.
:

dictatu-

1.
reject

ab-dico,
:

S,vi,

atus,

jire, to

disown, disavow,
I'epcrio, id

ubi plus raali quara boni

totum

abdico

abeo

Fig., to lead away, separate, distinabdico atque eicio: abdicari Philippum patrem, beings), C. With se and abl., to give up an office before the guish : animum a corpore divinationem a coniecCu. To seduce, alienate: legiones a Bruto equilegal term expires^ resign, abdicate (cf. depono, to turis. tatum a consule servum ab avo. From a stud}', lay down an office at the expiration of the term) respondit pursuit, or duty, to withdraw, draw off, hinder: a dictatura se abdicat, Cs. se eonsulatu Once absol. (of con- quo studio abduci negotiis aliquem a quaestu aediUtate se abdicaturum, L. With ace. : abdicato ab is to officio incommodo. To bring doum, reduce, suls), to abdicate, resign, C. causa non abdicaudae dietaturae, degrade : ad hanc hominum libidinem me. magistratu, S.

L.

augury, to forbid hj an unfavorable omen, reject (opp. addico), C.


2.

ab-dico,

dixl,

Abella,
,

ae,/.,

a town of Campania, V.

ere, in

abditus,
secret
:
,

omnia

adj. [P. of abdo], hidden, concealed, ne ea virgo, locked up, H. : sub terrain ita abdita latuisse videantur, ut, etc.,
: . .

copias abditas constitusecreta Minervae, mysterious, unt, in ambmh, Cs. O. latet abditus agro, hiddeii in, H. (sagitta) ab-

hidden beyond dUicovery


: :

ab-eo, ii, iturus, ire (abin' for abisne, T.), to go from, go away, go off, go forth, go, depart : ab urbe: ex eorum agris: ex conspectu, out of sight, abire fuga, to flee, V. Cs. mater abit templo, 0. in angulum aliquo, T. unde abii, V. exsulatura Tusculum abiit, L. si periturus abis, to your death,
:
:

Spiramenta animi rupit, buried, V. As abdita rerum (a Greek {nibst. 71., hidden places, Ta. idiom for abditae res), abstruse matters, H. ab-d5, idl, itus, ere [2. do], to put away, remove, often with set aside : impedimenta in silvas, Cs. se, to go away, betake oneself: se in contrariara partem terrarum se in Menapios, to depart, Cs, se Praegn., to hide, conceal, put out of domum. sight, keep secret: amici tabellas: pugnare cupiesese in silbant, sed abdenda cupiditas erat, L. alqm vas, Cs. se in tenebris ferrum in armo, 0. intra tegimenta, Cs. abdito intra vestem ferro, L. ferrum curvo tenus hamo, up to the barb, 0. argentum Abditum terris, H. caput casside, to cover hunc (equum) abde with, 0. voltus frondibus, 0. lateri ensem, se litteris domo, let him rest, V. senstis suos penitus, Ta. buried, V. abdomen, inis, n., the belly, abdomen : abdomine tardus, unwieldy, luv. Fig., gluttony, greed: insaturabile: abdominis voluptates. ab-duco, duxl, ductus, ere {imper. sometimes
dita intus
:

abduce, T.), to lead away, take away, carry off, remove, lead aside: filiam abduxit suam, has taken cohortes secura, away (from her husband), T. squalent abductis arva colonis, drafted (for Cs. the war), V. ipsos in lautumias (poet.) tollite me, Teucri, quascumque abducite terras (i. e. in pluteos ad alia opera, conduct, Cs. caterras), V.
:
:

pita retro

ab

ictu,
:

draw back,Y.

Esp.,

to take

home

(to dine)

tum me convivam solum abduce(prisoner), arrest:

V. sublimis abiit, ascended, L. telo extracto praeceps in volnus abiit, collapsed, L. quo tantum mihi dexter abis ? whither so far to the right ? V. nemo non donatus abibit, without a gift, V. abeas parvis aequus di\nmms,, show yo^irself favorable as you quae dederat abeuntibus, V. sub iugum go, H. abire, L. abi, nuntia Romanis, etc., L. of things cornus sub altum pectus 9.\nt, penetrates deeply, V. sol abeunte curru, as his chariot departs, H. In parti c, to pass away, disappear, vanish, cease, die : a vita illuc quo priores abierunt. Ph. of time, to pass away, elapse, expire : abiit illud tota abit hora, H. of other things tempus abeunt pallorque situsque, pass away, 0. inopia praeceps abierat, S. in aera sucus corporis, 0. Of change, to pass over, be transferred: abeunt illuc omnia, unde orta sunt, return : in avi mores atque instituta, i. e, restore, L. hence, to be changed, be transformed, be metamorphosed (poet.) in villos abeunt vestes, in crura lacerti, 0. comae in silvas abeunt, 0. F i g., to depart from, leave off, turn aside : ut ab iure non abeat ne longius abeam, wander from the point : ad istas ineptias, liave recourse to : illuc, unde abii, redeo, set out, H. To retire from an office: cura magistratu abisOf a consequence or set: abiens magistratu, L. ab iudiresult, to turn out, come off (of persons) cio turpissime victus neutra acies laeta ex eo certamine abiit, L. impune, Ph. ne in ora hominum pro ludibrio abiret, i. e. lest he should be made ridiculous, L. ne inrito incepto abiretur, L. To turn out, end, terminate (of things) mirabar
: : :

bat sibi,T.
ce, vinci, T.
:

7h take

hunc abdu- hoc

si sic

abiret, T.

Ih

get

off,

escape:

quem ad
abieris,

arrested To for debt, not enticed (by a love-adventure). take apart, lead aside (for a piivate interview): lu-

e foro abduci,

non perduci,

modum

illinc abieris, vel

potius paene

non

gurtham

in praetorium, S.

To carry away forciso-

bly, ravish,

rob:

filia,

vi

abducta ab tibicine:
;

ceros legere et gremiis abducere pactas, steal betrothed damsels from their bosoms, V. in jurid. lang. : auferre et abducere, to take and drive away (auferre of inanimate things, abducere of living

scimus, how you came off thence, or rather came near not getting off. In auctions, not to be knocked down (to one) ne res abiret ab Apronio, i. e. that To be postponed: in diem,T. he may pmrchase. The imper. abi is often a simple exclamation or abi, virum te address, friendly or reproachful Non es iudico, go to, I pronounce yon a man, T. abi, nescis ineavarus abi ; quid, etc., well, H.
:

abequito
scare homines, begone, T. hinc in malam rem? (i.

abiudico
:

and

be

hanged? T.

abin abisne?), will you go in malam pestem.


;

in imprecations

e.

ab-equito,
Syracusas, L.

avi,

are, to ride

away (once):

: priusquam telum abitragulam intra munitionem, Cs. Fig-, to cast off, throw away, give up: (psaltria) aliquo abiciendast, must be got rid of, T. salutem pro aliquo. I n p a r t i c, to throw

discharge, cast, throw, fling


ci

possit

(al. adici),

Cs.

aberam, abesse,
aberratio,
(rare)
:

see absuin.

off',

cast aside, give up, abandoii


:

consilium belli fa-

ciendi

petitionem, to resign one^s candidacy : abi-

Onis, /. [aberro],

relief, divrsio7i

a dolore, a molestiis.

are, io wander out of the ivay, ab-ferr5, avI, way, go astray : taurus, qui pecore aberrasFig., in word or deed, io^o astray^wander : set, L. sed tamen oXyQwo, find diversion ; iisu. with ab, to miss: a proposito: num aberret a coniectura opiTo wander in nio, varies from a reasonable guess. thought, turn away: animus aberrat a sententia suspensus curis maioribus a miseria.
,

cio legem, / reject the technical defence : abiectis nugis, nonse7ise apart, H. To cast down, degrade, humble, lowcj- : suas cogitationes in rem tam humi-

lose the

lem

With
sell

se,

hie annus senatus auctoritatera abiecit. to give up in despair: abiiciunt se atqiie

ita adfiicti et

exanimati iacent.

To throw away,
abiciet raoecha,

for a trifie, sell cheap: agros ut ornatum paret, Ph.

ly,

abfore, abforem, see absum.

abiecte, adv. with comp. [abiectus], dispiritedabjectly : casum et dolorem ferre lowly, meanly : quo abiectius nati sunt, etc., Ta.
;

ab-hinc, adv. of time, ago, since, before now, usu. with ace. of duration: abhinc mensis decem fere, T., C, H. ; very rarely with abl. : comitiis iam abhinc diebus triginta factis, i. e. before that time
quo tempore ? abhinc annis quattuor,

fig.

abiectio, onis,/. [abicio], a casting down; only debilitatio atque abiectio animi. abiectus, adj. with comp. [P. of abicio], low,
:

abhorrens, ntis, adj. \P. of abhorreo], incongruous, inappropriate : vestrae istae lacrimae, L.
oratio.

shrink back from, have abhor : omnes aspernabantur, omnes abhorrebant, shrank (from him). In weakened sense, to be averse, be disijiclined a nuptiis, T. a caede: a quo to, not to wish: mea longissime ratio voluntasque abhorrebat. In gen., to be remote from,,vary from, differ from,

ab-llorre5,

ui,

ere, to

an

aversion for, shudder

at,

crouching : in herbis olor, i. e. dying, 0. Fig., of speech, low, common, without elevation : verba. Of rank or station, loio, common, mean : familia abiecta atque obscura. Cast down, dispirited, despondent : apparitor abiecto Bruto ( pecuniam ) muneri misit, as a gift to Brutus in his distress, N. animus abiectior abiectiores animi. Ccnitemptible, vile, loiv : abiecti homines ac perditi.

abiegnus, adj. [ abies deal: trabes. Her. equus, i. hastile, L. before Troy, Pr.
: :

GEN- ], of fir-wood,
e.

the

wooden horse

abies, etis,/. (poet. abl. abiete, trisyl., abl. abieof harmony with, not to agree tibus, quadrisyl.), the fir-tree, silver-fir : nigra, Y. with : temeritas tanta, ut non procul abhorreat ab enodis, 0. patriae, V. E s p., the wood of the firinsania, differs little from: abhorrens ab nominum tree, M e t o n., something made fir, deal : secta, V. pronuntiatione os, incapable of pronouncing, L. of fir, a ship : uncta, V. a lance: longa, V. consilium quod a tuo scelere abhorreat, is not conabigo, egi, actus, ere [ab + ago], io drive away, nected with: ut hoc ab eo f acinus non abhorrere vimuscas. drive off: alqm rus, T. mercatorem, H. deatur, to be unlike him : quorum mores a suis non to drive away (as plunder),
be inconsistent, be out
:


;
:

abhorrerent, were not uncongenial, N. orationes abhorrent inter se, are contradictory, L. nee ab ipsa causa Sesti abhorrebit oratio mea, ivill not be unfavorable to : tam pacatae profectioni abhorrens mos, not accordant with, L. abhorrens peregrinis auribus carmen, strange, Cu, To be free from: Caelius longe ab ista suspicione abhprrere debet.
: : :

s p.

of cattle,

etc.,
:

carry off': pecus partum sibi medicamentis, to Fig., to drive away, repel, expel: force a birth. Pauperiem epulis regiim, H. curas, H.

abiicio, see abicio.

abin', see abeo.

abitio, onis,/. [abeo], a departure, T.

abicid
cast

(a usu. long

ieci, iectus,

ere [ab away, throw away, throw down : abiecit hastas, has given up the fight : in proelio scutum arma, Cs. se ad pedes ego me plurimis pro te supplicem abieci, to many in your behalf: vastificam beluam, dash io the earth : se abiecit exanimatus, he threw himself down as if lifeless : si te uret sarcina, abicito, throw it away, H. of weapons, to
. . . : :

position) or abiicio, iacio], to throw from one,

by

abitus, us, tn. [abeo], a departure, removal: post abitum huius pestis excruciarier eius abitu, An outlet, way of exit, passage out : abitum cuT. stode coronant, V. vehicula sepserant abitus, Ta.
:

ab-iudic5, iivi, atus, are, of a judge or tribunal, io give judgment against, deprive by a judicial decision, adjudge away : ob iniuriam agri abiudicati, i. e. taking away their land by an unjust deJlence, formally to res ab aliquo. cision, L.
:

deny: rationera veritatis ab hoc ordine: libertatern sibi.

abiungo
iunxl, iunctus, ere, to unyoke, loose Fig., to remove, harness: iuvencum, V. part : abiuucto Labicuo veheraenter timebat, was apprehensive for Labiemis, cut off from, him, Cs.

abnimpo
of animals dead of the plague ; viscera undis, to destroy the (diseased) y?es/i, V.

ab-iung5,

from

dedecus armis, V.

ab-iur5,
creditum, S.

avi, atus, are, to


:

deny on oath, abjure :

ere, incept, [aboleo], to deabolesco, olevi, cay gradually, vanish, disappear, die out: nomen vetustate, L. tanti gratia facti, V.
,

abiuratae rapinae, V.

ablatus, P. of aufero.
sending

aboliti5, onis,/. [aboleo], an abolition: tributorum, Ta. An annulling : sententiae, Ta.

ablegati5, onis,/. [ablego], a sending away, iuventutis ad bellum, L. off{vix.vQ)


:

abolla, ae,/., a mantle, cloak, lu. (prov.) cinus maioris abollae, of higher grade, lu.
;

fa-

ab-leg5,

avi, atus, are, to

send

off,

send out of

ab-ominor,
to deprecate,

atus, ari, dep. ; orig. of


to

the tvay, banith, send into exile : aliquo mihist hinc ablegandus, T. ab urbe, L. a fratris adveutu
: :

wish

nullify
:

me may God

being present : magna pars ablegati, were got rid of, L. (with sup. ace.) pueros venatum, L. E s p., to dismiss (from office or employment) honestos homines: consilium.
ablegat,i.
e. prevents

me from

avert ! 0. mini, you do well to deprecate it. L. e t o n., to abhor, detest, execrate : aliquid, L. parentibus abo-

bad omens, quod abominor, which bene f acitis, quod abomina:

ire, to consume iii ab-ligurri5 (-uriS), ivl, dainty living, waste in feasting (rare) patria bona,
,

T.

ere, to play out of tune. F i g, , ab-ludo, (once): haec a te non multum abludit imago, is not very unlike your case, H.

ab-luo, lui, lutus, ere, to wash away, remove by washing: Aeneae quaecnmque obnoxia morti, all abluta caede, blood, V. F i g. that is mortal, 0. perturbatio animi placatione abluatur, removed
:

minatus Hannibal, H. clade abominandam curiam dreaded as of bad omen, L. Aborigines, um, m. [ab + origo], the first ancestors of the Romans, L., S. aborti5, onis,/., the procuring of an untimely birth, abortion : merces abortionis. abortivus, adj., prematurely born: Sisyphus, H. Neutr. plur. as subst., premature births, lu. Meton., that which caitses abortion: abortivum, lu.
:

f acit, causes to be

To wash, cleanse by by propitiation: periuria, 0, manus unda, 0. me washing : pedes alicuius flumine vivo, V.
:

scrape away, shave Fig., to take away by off: supercilia penitus. force, extort, snatch : alii unde aliquid abradi potest, who can be robbed of anything, T. nihil a
rasi, rasus, ere, to

abortus, ab-rado,

us, m.,

an untimely

birth, T., C.

abripi5, ripul, reptus, ere [ab + rapio], to take forcibly away, snatch away, tear from,, force off: puella ex Attica hinc abrepta, stolen, T. filios e abn5rmis, e, adj. [ab+ norma], deviating from coraplexu parentum alqm de convivio in vincla abnormis sapiens crassa- atque in tenebras (milites) vi fluminis abrepti, rule, irregular (once) aliquem ad quaestionem iam intro abripieCs. que Minerva, i. e. of no school, H. ab-uuo, nuT, nuiturus, ere, to refuse by a sign, re, shall be dragged, T. sublatis signis se, to run aioay, L. Of property, to dissipate, squander: quod deny, refuse, reject, decline : plebs abnuit dilectum, nihil studio meo imperium, ille compersit miser, id ilia univorsum abripiet, regi pacem, S. L. will snatch away in a lump, T. Fig., to carry off, refuse obedience to, L. omen, not to accept, V. linguam Romanam, disdain, Ta. nee abnuerant me- remove, detach : terapestate abreptus (filium) si abnuit Ampycides, denied (the natura a parentis similitudine abriperet, i. e. made lioribus parere, L. non recuso, non abnuo. P r a e g n., to unlike him. story), 0. abrogatio, onis,/, [abrogo], repeal (once), C. refuse a request ; hence, to forbid : bello Italiam concurrere Teucris, V. illi de ullo negotio, to deny ab-rog5, avi, atus, are, of a law, to repeal, anhim anything, S. F i g., not to admit of, to be un- nul, abrogate : plebiscitum, L. leges censere abfavorable to : quod spes abnuit, Tb. quando im- rogandas: alicui magistratum, to depose from: impetus et subita belli locus abnueret, Ta. perium regi, L. de abrogando Q. Fabi imperio, quibus abroges fidem iuris iurandi responde, are, intens. [abnuo], to forbid L. abnuto, loith emphasis (old) quid te adirier abnutas, i. e. refuse credence on oath : minium scriptis meis, to detract from, 0. forbid approach to thee, Enn. ap, C. abrotonum (habr-), I, n., a^porovov, an aboleo, olevl, olitus, ere [2 0L-], to destroy, plant, southern-icood (a medicine), li. aromatic out abolish, efface, put of the way, annihilate: ma: : : : : : : : : :

deny (poet.) nee comitem abnegat (sc. se), tibi coniugium, V. H. nummos, d&iy receipt of, lu. medicas adhibere manus ad volnera, V. Abnegat inceptoque haeret, refuses and abides by his purpose, V.

ab-nego,

avi, atus, are, to refuse,


:

Caecina litium terrore.

abreptus, P. of

abripio.

gistratum

alicui,

L.

nefandi

viri

monumenta, V.

ab-rumpo,

rupl, ruptus, ere, to break

off,

break

abniptio
awar/y tear^ rend, burst, sever

absolutus

abscissus, P. of abscindo. : angues crinibus, 0. sua quaeque puppes abrurapuiit vincula ripis, abscisus, adj. [P. of abscido], cut off, severed: break off their hawsers from the bank, V. ingemi- caput, H. e 1 n., steep, precipitous : saxUm, L. nant abruptis nubibus ignes, /rom the rent clouds, abscondite, adv. [absconditus], of style, obY. abruptis procellis, by the sudden outbreak of scurely, abstrusely, C. Of thought, profoundly ad terras abrupto sidere nimbus It, disseri. storms, V. F i g. (legio Mari. e. breaks through the sky, Y. absconditus, adj. [P. of abscondo], concealed, tia) se prima latrocinio Antoni abrn pit, ^rs^/reec/ secret, hidden : gladii insidiae. As subst. : non obfas, itself: vitam, to break the thread of life, Y. scurum neque absconditum, i. e. not hard to see or sermonem, to interrupt, Y. medium to violate, Y. to grasp. omnibus inter victoriam mortemve abruptis, since abs-cond5, condi, conditus, ere, to put out of excluded, dissimulawas death L. or all but victory sight, hide, coiiceal: alqd foveis, V. quas (volutionem, to throw off the mask, Ta. cres) alvo, 0. Ante tibi Eoae Atlantides absconabrupti5, onis, y*. [abrumpo], a breaking off: dantur quam, etc., i. e. let the Pleiads hide from i g. ista (of a divorce). corrigiae. you, {set) at dawn, before, etc., V. Phaeacum ababruptus, adj. [ P. of abrumpo ], broken off, scondimus arces, leave out of sight, Y. galea faOf places, steep, precipitous, inaccessible cut off. ciem abscondit, lu. Fig., to conceal, hide, make a locus in pedum mille altitudinem, L. petra, Cu. secret of : quod ab istis et absconditur: banc abSubst.: vastos sorbet in abruptum fluctus, n<o the scondere furto fugam, V. abysSjY. Fig. contumacia, rugged, Ta. per ababsens, entis, adj. [P. of absum], absent : quod rupta, i. e. defiantly, Ta. is non absens reus factus esset: absenti senatui abs, see a. plausus est datus absentem alqm condemnare abs-ced5, cessi, cessus, ere, to give way, go off, absens peril, away from you, 0. nobis absentibus move away, retire, luithdraw, depart : a moeuibus, ilium absens absentem auditque videtque, Y. pro- postulo ut mihi tua domus te praesente absente L. mihi ne abscedam iraperat, T. inde, L. cul, 0. Of troops, to 7narch aioay, retire, depart: pateat, i. e. whether you are at home or not, T. ablongius ab urbe hostium, L. Sparta, N. abscedi sente nobis turbatumst, in our absence, T. plebs non posse ab hoste, L. Of things, to disappear: tribunos plebi absentes Sex. Tempanium M. Aselquantum mare abscedebat, tanto, etc., the farther lium fecit, i. e. although they did not appear as comthe sea receded from vieio, L. F i g., of a purpose or petitors, \j. Poet, of places: Romae rus optas, office, to desist from, abandon, give up: muneribus, absentem rusticus urbem tollis ad astra, H. As L. To get out of reach: Dianam Abscessisse mihi, s2ibst., an absent person : minitari absenti: absenOf conditions, tem defendere. 0. tecto latere, to get off unhurt, T. etc., to pass away, disappear : ab eo ira abscedet, absentia, ae, /. [absum], absence (rare): conT. somnus, 0. legati, Ta. fer absentiam tuam cum mea
:

: :

abscessio, onis,/., diminution (once), C. abscessus, us, m., a going aivay, departure, sence : Rutulum, Y. continuus, Ta.
:

ab-

unlike (once) absimili forma muraiium falcium, Cs.


e, adj.,

ab-similis,

falces

non

ere, to withdraw from, deab-sisto, stiti, part, go away : toto luco, V. limine, V. ab sigabscidi, j)erf. of abscido. nis legionibusque, Cs. ab ore scintillae absistunt, abscidi, perf of abscindo. abscidd, cidi, cisus, ere [abs+caedo], to cut burst forth, Y. F i g., to desist, cease, leave off: ne modo vos absistite, do absiste, do not give up, Y. cervicibus fractis caput off, hew off: caput, L.
,
:

abscidit.

g., to

cut

off,

separate, divide

sus in duas partis exercitus, Cs. To cut off] take away violently: alia spe undique abscisa, L. omnium rerum respectum nobis, L. quia abscideram, because I had broken off abruptly.
: :

absci-

not interfere, 0.

si

non

absisteretur bello, tmless


: : . . .

ic ere put to the war, L. bello, H. nee ferro, from continuando abstitit magistratu, L. battle, Y. moveri, V. benefacere, L.

an end

absolute,
ly,

adv. with sup. [absolutus], complete:

ab-scindo,

scidi, scissus, ere, to tear off,

break

away, break off: tunicam a pectore, tore down: umeris abscindere vestem, V. abscissa comas, tearing her hair, Y. E s p., to divide, part, separate (poet.): pontus Hesperium Siculo latus abscidit, V. Oceauo dissociabili terras, H. inane soldo, H. Fig., to cut off, hinder : reditus dulcis, H.

partibus ut perfectly, fully, absolutely : beati absolutissime utamur, Her.: vivere, purely.

absolutid,
tal:

onis,/. [absolvo], in law,

an

acquit-

virginum: sententiis decern absolutio confici poterat, woidd have 7nade the acquittal complete.

Perfection, completeness

rationis

in oratore.

absolutus,
Her.

abscisid,

onis, /., in rhet.,

a breaking

off, in-

plete, finished: vita:

terruption, Her.

with sup. [P. of absolvo], comabsolutissima argumentatio, Unconditional : necessitudines.


adj.

absolve
Fig., to set free, solvi, solutus, ere. discharge: a Fannio iudicio se absolvere, to avoid the stirt of Fannius : donee se caede hostis absolvat, i. Q.from disgrace, by killing, etc., Ta.
release,

absum

ab-solv5,

Esp., chaste, continent: Hippolytem dum fugit (Peleus) abstinens, H.


abstinens pecuniae, H.

abstinenter,
versatus.

adv., unselfishly, modestly (rare)

Esp., judicially, to acquit, declare innocent, absolve: causa cognita possuut multi absolvi: pecuniam

ob absolvendum accipere, /or an acquittal: nemo


absolvit, voted to acquit: honeste absolvi, to be acquitted without bribery : alqm comitiis iudicio ab:

starvation

solvi

alqm
:

maiestatis, on a
:

capital charge
:

te

ae, /. [ abstinens ], abstinence, abstinentia vitam finire, Ta. Self-restraint, integrity: in Papinio fuit hac abstinentia, in the case of Fapinius: tentata eius est abstinentia a Dioraedonte, N. pro abstinentia largitio vigebat, S. excellebat abstinentia, N.
:
:
:

abstinentia,

ambitu regni suspicioculpae, 0. ne consulem, from suspicion of aspiring to the throne, L. de praevaricatione absolutus cedo invidiae, dummodo absolvar cinis, i. e. provided my
improbitatis
:

liomiintegrity be recognized after death, Ph. nem Veneri absolvit, sibi condemnat, absolves him
:

from

obligation to

pay: hunc, T. To complete, bring to an end: de In Catilinae coniuratione paucis absolvam, S. gen., to complete, finish, bring to an end: tectum :

Venus.

To pay

off, satisfy,

opera, Cs.

ab-sonus,
soni.

adj., devidting
:

from

the right tone,

discordant, inharmonious

sistent,

L.

7iot in accordance, unsuitable, inconincongruous : nihil fidei divinae originis, dicentis fortunis dicta, not in keeping, H.

Fig.,
:

vox: quidam voce ab-

ab-sorbe5,
voxir

bui, ptus, ere, to swallow


:

down,

de-

of a million,^. To engulf swallow up,ovcrwhelm To engross: absorbet oceanus vix 2h natus) orationem meatn,
,

placentas, H.
tot
I'es.

decies solidum,

i.

e.

the value

abstine5, tinul (tentus), ere [abs+teneo], to keep back, keep off, hold back: vix a se mantis vim uxore et gnato, H. ferrum quercu, 0. Gemitus, screatus, suppress, T. facis iniuriam illi, qui nou abstineas manum, by not keeping your Jiands off, milites, restrain, L. militem direptione, L. T. militem a praeda, L. ab uno eo (agro) ferrum ignemque abstineri iussit, L. duobus orane ins belli, refrained from exercising against them the rights of loar, L. eorum finibus vim, L. E s p. with se, to keep oneself from, refrain, abstain : ab eis se Intrans., to refrain (cf. se vitiis his se armis, L, abstinere), abstain: neque facto ullo neque dicto, pugna, L. maledictis tactu, V. proelio, Cs. S. caelo, 0. a ceteris coniurationis causis ne a mulieribus quidem atque infantibus, Cs. aegre abstiut seditionibus nent, quin castra oppugnent, L. non tamen abstinuit, hold his abstineretur, L.
: :
:

peace, V.

(tribu-

ab-sto,

i.

e. Jills

exclusively.

are, to stand off (rare)

longius, H.

import

res

ad victum.
asp-.

abstractus, F. of abstraho.

absp-, see

abs-traho,
draw
off,

traxT, tractus, ere, to


:

drag aivay,

absque, praep. with abl. ; prop., apart from, away from ; hence in conditional clauses, apart from, (in thought), but for, were it not for : absque eo esset, vidissem, etc., were it not for him, T. absque una hac foret, but for this one thing, T.
(absque for sine
is

a Glycerio, T. liberos ab aliquo, Cs. banc (navem) remulco, by means of Cs. iumenta, L. Fig., to draw away, divert, withdraw, exclude, cut off: me ab ilia cogitatione manibus abstracta piis alqm a malis a rebus gerendis omnia in duas partes, torn asun:

pull aivay, detach


:

me

late

and vulgar).

der, S.

abstaining from, drink, temperate, abstemious, moderate : gaudet meris abstemius undis. 0. abstemius herbis vivis, H.
adj.,
:

abstemius,

abs-trud5, trusl, triisus, ere, to thrust away, push into concealment, hide, conceal: se in silvam semina flammae abstrusa in venis silicis, V.
se latebra, Ta.
:

abs-terge5,

tersi, tersus, ere, to ivipe off, cleanse


:

in adj.

profundo veritatem.
with comp. [P. of abstrudo],

by wiping : volnera, T. oculos amiculo, Cu. To wipe away, remove by wiping: fletum, i. e. tears: quasi f uligine absters a. e t o n,, to strip, break Fig., to remove, banish, drive off: reraos, Cu. luctum. off, expel : senectutis molestias

abstrusus,
:

hidden, concealed, secret : homo, reserved, Ta. 0.

nummus
:

dolor terra, disputatio abstrusior,


: :

more profound.
abstuli, perf of aufero. ab-sum, afui (not abful), afuturus (aforem, afore), abesse, in general, to be away from, be absent : dum abs te absum, T. qui nulla lege abessem, i. e. since my exile was unlawfid: Athenis, N. hinc abesto, starid off, Ph. omnia quae absunt, unseen thi^igs, Cs. Unus abest, is missing, V. nee Teucris addita luno Usquam aberit, will ever cease to follow them,, Y. bai-ba dum aberat, i. e. until the
: : : : :

abs-terre5, rul, ritus, ere, to frighten off, drive away: canis a corio numquam absterrebitur, H.
ipsa solitudine absterriti, L. Fig., to deter (by tear) Chremetem, T. : homines a pecuniis capiendis teneros animos vitiis, H.
: :

abstineus,
cupiditates
:

tis,

adj. \P. of abstineo], abstinent,


:

temperate, moderate

esse abstinentem, continere oculos abstinentes habere animus


:

absumo
beard grew^ 0. With distance in space or time aburbe abesse niiliapassuuraducenta: loiige: procul, S. cuius aetas a senatoria gradu longe abesBei,was far too young for : a quibus paucorum dierum iter, Cs, profectus mensis tris abest, three rnoni/is ago, T. nee longis inter se passibus absunt, V. quod abest longissime, and that is far
: : : : :

8
persons, to
kill,
:

abutor
sumpti sunt, L.
destroy: multi ferro ignique abqui gurgitibus absumpti sunt, L.

absurde,
nere.

adv. [absurdus], inharmoniovdy : caAbsurdly, irrationally : fictum dici potest.


:

truth : tantum abest ab iiifamia, ut, etc. neque longius abesse quin proxima nocte exercitum educat, i. e. nor was the time more remote^ Cs. In the phrase tantum abest ut
tJie
:
.

from
. .

with comp. and siip)., out of tune, discordant, harsh : vox. F i g., incongruous, inconsistent, silly : ratio, T. absurdissima raandata bene dicere haud absurdura est, not without merit, S.: quid absurdius dici putest? Worthless, stupid: ingenium haud absurduni, S.
adj.
:
:

ab-surdus,

ut, so

far from

that, etc.

tantum abest ut

abundans,
;

tis,

adj. with comp.

and

sup. [P. of

gratiam quaesisse videar, ut simultates intellegam suscepisse, / am so far from being shown to have courted popularity, that, etc. tantum abest ab eo, ut malum mors sit, ut verear, ne, etc. Hence, to be away from, be free from : a culpa ab eius modi crimine. To be removed from, be disinclined to : ab istis studiis tantum aberat a bello, ut, etc., he was so averse to war, that, etc. ab hoc cousilio afuisse, took no part in, Cs. ceteri a periculis aberant, avoided, S. paulura a fuga aberant, were almost ready to fee, S. To be removed frorn, be different from, differ : qui longissime a te afuit, i. e. had the largest majority : abest virtute Messallae, is far infei'ior to, H. To be Unsuitable, be inappropriate: scimus musicen abesse ab principis To be wanting : quaeris id quod hapersona, N". bes, quod abest non quaeris, T. nusquam abero, V. ratus pluribus curam, omnibus afuisse fortu:

abundo] of rivers, etc., overflowing, fxdl: si amnis abundans Exit, V. abundantissimus amnis.
:

Y\^., possessing in abundance, rich, abounding, over-

flowing : (via) omnium rerum, N. : vir laudibus abundantior consilio. Existing in abundance, abundant, more tlmn enough: pecunia.

abundanter,
ly,

adv. with comp. [abundans], /m7-

eopiously

dicere.

abundaiitia, ae, /. [abundo], plenty, fullness, abundance : omnium rerum ilia, quae erat in abundantia, libido permanet, the same as wJien tliey
:

were rich.

Profusion,
adv. [

lavishness, Ta.

abundus ], in profusion, more than enough, abundantly, amply : f acundus, S. abunde magna praesidia,S.: faverc,0.: cui gratia,
fama, valetudo contingat abunde, H. terrorum et fraudis abunde est, there is more than enough, Y.
:

abunde,

nara, that inost

had

been negligent, all unsuccess-

ful, Cu.

Donee

virenti canities abest Morosa, H.

curtae nescio quid semper abest rei, H. Hence with a negative or paulmn (not parum), followed by quin, not much, little, nothing is wanting that, neque multum abesse ab eo, quin, etc., Cs. etc. paulumque afuit quin, Cs. legatos hand procul afuit quin violarent, they came very near, L. Abesse alicui or ab aliquo, to be loanting to, fail, not to Jielp : longe alcui, 0. longe iis f i-aternum nomen populi R. afuturum, Cs. quo plus intererat, eo abusio, onis, /. [abtitor] in rhetoric, the implus aberat (tua virtus) a me, i. e. the more it would proper use of a word, C. have helped me, the more it failed me : iussis mora ab-usque or ab usque, praep. with ahl., all abesto, 0. nee dextrae erranti deus afuit, V. the way from : ab usque Pachyno, Y. a Tiberio remo ut luctamen abesset, so that the rowing was usque, /?'om the time of, Ta. without effort, Y. abusus, us, m. [abutor], an abusing, using up, ab-suin5, sumpsi, sumptus, ere, to take away, diminish, use up, consume, exhaust : satietatem once, C. amoris, T. absumet heres Caecuba, H. mensas ab-utor, tisus, I, dep., to use up, consume, malis, V. malis membra, to tear to pieces, V. la- spend, exhaust : omni tempore in prologis scricrimis absumitur omnis, wastes away, 0. rebus bundis operara abutitur, uses up his time,T. Esp., paternis absumptis, H. Often of time, to spend, to make icse of for a purpose, apply, turn to acconsume : omne id tempus consultando, L. tempo- count : ignoratione tua ad hominis miseri salutem. ra cum blandis verbis, i. e. time and smooth words, Implying censure, to abuse, misapply, misuse: leinter has cogitationes biduo absumpto, Cu. 0. gibus ad quaestum per turpitudinem (divitiis), S.: To d^troy, ruin, consume, kill: cum ille et cura quousque tandem abutere patientia nostra, outet sumptu absumitur, T. aniraam leto, V. ungu- rage: hac lenitate n\Q9., presume upon, Esp., of la in quinos absumitur unguis, is lost in, 0. Of wordSy to misapply, force, C.

stream over^ Araasenus, Y. Esp., to flow inprofusion: rursus abundabat fluidus liquor (of a dropsy), Y. F i g. Neu desis operae neve immoderatus abundes, overdo, H. eton., ^o abound, have in large measwe, be rich in, possess, enjoy: examine multo, Y. auxilio: orationis copia quod his ex populis abundabat, tJie surplus popxdation of these iiations, L. egentes abundant, are rich.
avi,
,

ab-undo,

are, to overflow,

of a river or lake

aqua Albana, L.

Abydenus
Abydenus,
aqua, 0.
ac, see atque.
<//.,

9
ilia

accensus
pars equitatus se cum iis coniunxerat. Cs. eo accedebat, quod iudices dati non erant hue adcedebat, quod exercitum habuerat, etc., S. hue accedit, quod occultior vestra cupidltas esset ; with ut: accedit, ut eo facilius animus evadat: ad Appii senectutera accedebat, ut caecus esset accedebat, ut tempestatem ferrent facilius, Cs. ad hoc detrimentura accessit, ut prohiberentur, etc., Cs. 7h assent, accede, agree, approve, accept: ad eius condiciones ad hoc consilium, N, suadentibus, Ta. (In appearance or character), to come near, approach, resanble, be like : homines ad Deos nulla re propius accedunt quam salutem hominibus dando: proxime ad nostram disciplinam illam: Antonio Philippus proxime accedebat. To enter upon, undeiiake: ad bellorum pericula: ad amicitiam Caesaris, Cs. ad vectigalia, to undertake the collection of: ad causam, the direction of a lawsuit ad invidiam levandam has naturae partis, take ad rem p., to enter on the service up, describe, V. of the state: huic ego causae actor accessi, entered upon as prosecutor.
:
:

of Ahydus^ a town in Mysia

Academia,

ae,/., the

the doctrines of Plato, the Academic philosophy ; the philosophers of the Academy ; a place near Puteoli, whei-e Cicei'o wrote the Academica ; Cicero's villa at Tuscidum ;

where Flato taught.

Meton.,

gymnasium near Athens,

treatise

on the Academic philosophy, the Acade-

mica.

Academicus, adj., of the


libi-i,
i,
i.

m.,

As subst. : Academicus, e. Academica. an Academic philosopher ; Academica,


.,,

Academy, Academic:

oi'uni,

the title

of
rn.,
e.

Cicero^s treatise

on

the

Aca-

detnic philosophy.

AcadexQUS,
silvae

i,
i.

Academi,
V.
i,

a mythical hei'o of Athens: Academia, H.


a small bird, the gold-finch,
bear's-foot: mollis,

acalanthis,
thistle-finch,

idis,/.,

acanthus,
v., 0.; fern., dens, V.

masc, a plant,

an Egyptian thorn: semper


adj.,
:

fron-

acceleratio,
of Acarnania
i,

onis,

[accelero], a hastening

Acarnanicus,
of western Greece)

(a country

orationis enuntiandae, Ifer.

coniuratio, L.

Acbarus (Agbarus),
the

m., the local

title

of

Arabian kings of Edessa : rex Arabum, Ta. accedd or ad-cedo, cessi (/je^y.si/wc.accGstis, v.), cessurus, ere, to go to, come to, come near, draw
near, approach, enter: ad flammara inprudentius, T. : ad oppidum, Cs. ad hastam, to attend an auc:

acceler5, or ad-celer5, avl, atus, are. Trans., to hasten, speed, quicken, accelerate: iter, gradum, L. cetera adcelerantur, Ta. Cs. Intrans, to make haste: accelera, signifer, L. : adcesi adcelerare volent leramus, V. ad id quod natura cogeret, N. quantum accelerari posset, as fast as possible, L.
: :

ad numerum harum, joins, 0. in oppidum illo quo, S. quocumque, S. iuxta, 0. proximo deos accessit Clodius propius tribunal, urbem, V. Scyllaeam rabiem scopulosque, Cu. V. (poet.) delubris, 0. regno, shares, 0. sacris, takes part in, 0. accede, come here, 0. deici nullo
tion,

N.

accendo,
[ad

or

ad-cendo,
:

cendi, census, ere

modo

potuisse qui

non

accesserit

ea proxime accedi poterat. E s p., to approach in a hostile manner, attack: acie instructa usque ad castra hostium accessit, Cs. ad urbem, S. ad manum, to come to close quarters, N. Fig., to come near, approach: baud invito ad auris sermo mi ubi accedent anni et, etc., when accessit tuos, T. t/ie years shall come, in which, etc., H. E s p., to come, happen, befall: voluntas vostra si ad
:

{impei'S.)

quod

poetam accesserit, T. dolor accessit bonis viris, With the idea of increase, to be added: ut ad cau:

on fire, V. flamma ter accensa est, accensus ad sacrificium foculus, flashed up, 0. L. focos, 0. Meton.: lumina (of the stars), V. accensis cornibus, i. e. bundles of twigs ataestus, the noonday heat, tached to the horns, L. V. Fig., to kindle, inflame, fire, excite, arouse, stir, awaken, stimxdate, provoke, encourage, exasperate, alqm embitter : vim venti, L. dictis virtutem, Y. ad dominationem, S. accendis, qua re cupiam magis illi proximus esse, you infiame my desire tJie discordiam, L. animos in hosteni, V. more, H. bonura instudia ad consulatum mandandum, S. genium contumelia, S. accensus laudis amore, 0. animos bello, to war, V. (poet.) certamen, L.
to kindle, set

+ *cando, act. of candeo],


:

light: faces: ignem,

(absol.)

pariter accendit et ardet, 0.

sara

novum crimen
:

serant sex, Cs.

accederet ad eas navis accesMedis adcessere Libues, S. tan:

census, ere, to reckon to, count accense5, among (rare) accenseor illi, am reckoned one of
,
:

Pompeianis accessit, their confidence her attendants, 0. 1. accensus, T, m. [P. of accenseo], an attendrose so high, Cs. hue accedebant conlecti ex praeNedonibus, these were joined by, Cs. (poet.) in tua ant of a magistrate, apparitor, orderly, C, L. damna, 0. Esp. with a clause or neuter pron., rep- roni: Gabinii. Fliir. accensi, orum, m., unarmed resenting a clause, as subject ad haec mala hoc supernumeraries of a legion, ready to fill vacancies mihi accedit etiam haec, etc., T. accedet etiam accensi, minimae fiduciae manus, L. velati.

tum

fiduciae

nobis

illud,

index

est, etc.

accessit etiam,

quod

2.

accensus, P. of accendo.

acceptio
acceptio, onis,/.
accepting
:

10
a taking^
recelvivg^

accipio
:

[accipio],
:

accidisset, S.

cum tantum

periculi accidisset, Cs.

f lumenti, S.

donatio sine acceptione.


opus, Cu.
receipt^ in ac-

accept5,
receive:

avi, atus, 2ive^freq. [accipio], to take,

humo acceptante occultum acceptum, i, n. [accipio], the

count-books the credit side : alqd in acceptum referre (alicui), to carry to the credit side, pass to one's a'edit: codex accepti et expensi, ledger: tabulae accept! et expensi ex acceptis et datis apparere, from the receipts and payments.
:

ewwmevixy ere, the fate of the conquered, S. si gravius quid acciderit, if any calamity occur, Cs. casu accidit ut sic accidit, uti, etc., thics it happened, that, Cs. Pleonast. in narrations accidit ut esset luna plena, Cs. neque saepe accidit, ut, etc., Cs. Of what is fortunate or welcome quid optatius populo R. accidere potuit,
victis acciderent
:
:

quae

acceptus,
cipio],

adj.

quam, etc.? interea aliquid acciderit boni, T, E s p., si quid cui accidat, or si quid humanitus accidat, if anything should happen to one (euphemist. with comp. and snp. \P. of ac- for die): si quid mihi humanitus accidisset si quid
: :

welcome^ acceptable, pleasing, dear ; with res populo R. : munus, N. acdat. : plebi, Cs. ceptior illi liber erit sanguis, 0. dis acceptissimus acceptissimus militum animis, L, illius aevi, 0.
: : :

gravius a Caesare accidisset, i. e. if Ccesar shoidd put him to death, Cs. si quid accidat Romanis, if the Romans are destroyed, Cs. To end, result, turn out : contra opinionem, disappoint us, Cs. peius
ei
:

accerso, see arcesso. accessio, onis, /. [accedo], a coming to, approach; hence, is suo labore suisque accessionibus consequebatur, visits. P r a e g n.
a b s t r., ati increase, enlargement, addition: accessiones fortunae et dignitatis paucorum annorum cone r., an addition, augment, contribution, reinforcement, appendix : quadnummorum alqd accessionis raginta militum dare, conferre, by way of addition : decumae, an addition to a tax : tibi etiam accessio f uit ad necem Platoris Plcuratus, i. e. you added the murder of Fleuratu^ to that of Plator.
; ;
: :
:

victoribus

quam

victis accidisse, Cs.

ut, etc.,

by his personal appeals,

2. accid5, cidl, clsus, ere [ad caedo], to ait, cut at, cut into, cut down, fell (rare) aibores, Cs. accisa ornus ferro, V. accisis crinibus, with shorn
:

Poet., to consume: dapes, V. Fig., impair, weaken, shatter : Latinorum etsi pariter accisae copiae sint, L. accisae Volscorum res, L. As adj., accisus, impaired, ruined, disordered, overthrown, destroyed: res: robur iuventutis, L.
hair, Ta.
to
:

opes, H.

gird to, gird on, bind gird round : lateri ensem, V. pass. : accingitur ense, girds himself, V. quo accessus, us, m. [accedo], a coming near, ap- (ense) fuit accinctus, 0. Met on., to arm, equip, proach : ad urbem nocturnus ad urbera accessus furnish, provide : paribusque accingitur annis, V. gladiis, L. F i g., accingere se or accingi, to gird honiinum multitudine florebat, i. e. loas escorted by M e t o n., a ivay of approach, pas- oneself, prepare, make ready, be ready : adcingere, ventorum, V. 'inake yourself ready, T. accingere to your work, sage, entrance : omnem accessum lustrans, V. accingendum ad earn cogitationem esse, L. 0. alium navibus accessum petere, for the ships, L. With Accianus, adj. [Accius], of the poet L. Accius. ad consulatum, L. in hoc discrimen, L. Or. ace. : magicas accingier artis, to have recourse ere [ad + cado], to fcdl 1. accido, cidi, accingar dicere pugnas, V.. to, V. Poet.: acupon, fcdl to, reach by falling : ut tela missa a cingunt omnes operi, address themselves, V. tela ab omni parte Gallis gravius acciderent, Cs, accio (ad-c-), civl, citus, ire, to call, summon, Of persons, to arrive, come : de inaccidebant, L. alqd simulare, send for, invite: si accierit, accurram: Aenean acproviso, had come unexpectedly, S. quo inprovisus gravior accideret, that his attack ciri omnes Exposcunt, V. ex Latio fortissiraum quemque, S. acciti ibant, they loent at the summight be a surprise, and more formidable, S. Esp., to fall before, fall at the feet : ad genua ac- mons, S. in regnum Romam, s^immoned to reign Of the at Ro7ne, L. bello acciti reges, V. alqm filio docad pedes omnium. cidit Lacrumans, T. torem. Supin. ace. : auxilia accitum mittit. senses, to strike, reach, come: nihil quod ad oculos
nxl, nctus, ere, to girdle,

accingo,
;

on,

put on with a

animumque accident ad auris tuas nos nomen famaque eius acciderc


:

unde nee ad

posset, reach,

Absol., to come to the auribus, L. : animo, T. cars, come, be heard, be raised: clamor deinde accidit novus, L. : concitatior accidens clamor ab increscente certamine, L. : ut vox etiam ad hostes To befit, become, accideret (with ace. and inf.), L. miit (poet.): istuc verbum vera in te accidit, was F i g., to come to pass, happen, octrue of you, T. cur, fall out, take place, befall: I'es eo gravius ferre,

L.

quo minus merito

accidissent, Cs.

si

quid mali

accipio, cepi, ceptus, ere [ad-fcapio], to take without effort, receive, get, accept. Of voluntary taking, to take, accept, take into possession, receive: obsides, Cs. aliquid a patre, inherit, divitias, N. N. suspitio acceptae pecuniae ob rem iudlcandam (of a bribe) pecuniam per Volcatium, by the hands of: alqm gremio, V. milites urbe tectisve, L. SUC09 ore aut volnere, 0. Fig.: oculis aut pectore noctem, V. To admit, let in : armatos in arcem, L. alqm in amicitiam (parentes) in civitatem, to citizenship, L. To take under p)i'otction

accipio

11
:

accommodate
et ipse Messius,

(virginem) accepi, acceptam servabo, T, taeda acTo receive as a guest, cepta iugali, i. e. wedded, 0. entertain, icelcome: Laurentes nyraphae, accipite quam Delos orautem accepit, 0. Aenean, V.

Ridemus
actly so,

H.

accipio,' 1 allow ab hoste armato condicionem,


'

it,

ex-

Cs.

(eum) in vestvam fidem, into your confidence.


Ironically, to entertain, deal with, treat:
:

indignis modis, T. quo te modo accepissem, nisi iratus escoegit, etc. (of a desera : eura male acceptum In busines, to collect (money) feated enemy), N.

2h take upon one, undertake, assume, undergo: bellum, quod novus imperator noster accipiat, in eos which succeeds to the command: causam (magistrates) indicium (of the defendant), stand the trial: indicium accipere pro Quinctio, i. e, agree for Q. to stand trial.
. . . : :

accipiter,
prey, falcon,

tris,

accisus, adj., P. of 2 accido, 1. accitus, P. of accio. amplius sestertium ducentiens acceptum heredita2. (accitus, us), m. [accio], a sicmmons, call tibus rettuli, entered to the credit of inheritance, i.e. abl. sing. : istiiis, at his summons: genitoris, V. owe to bequests: alcui vitam suam referre accep- only acclam.ati5 (ad-c-), onis,/. [acclamo], a calltam, acknowledge that he owes his life, etc. salutem In ing, shout, exclamation : acclamatione impediri imperi uni omnes acceptam relaturos, Cs. law sponsionem acceptam facere, to discharge the adversa populi adclaraationes multitudinis, L. Of inbond, acknowledge payment of the sponslo. acclamo (ad-c-), avT, atus, are, to call to, shout
referre

acceptus, P., received, a praetore pecuniam. Esp. in the phrase, collected: accepta pecunia.

hawk :

m. [3 AC- and PET-], a bird of sacer (as a bird of augury), V.

acceptum

(alqd), to credit, give credit

for

voluntary taking, to receive, get, be the recipient of take, submit to, suffer, bear : volnera tergo, V. gracum semel accepit soviore volnere accepto, Cs. lem (leo), has felt the power of H. hunc metum, conturaeliam, T. i. e. take this risk, T. E s p. of places, to admit, take in, receive, open to : Strophadum me lltora primura Accipiunt, V. nullae eum urbes accipiunt, nulla moenia, L. ilium unda accipit sinu vasto, V. Eig., of perception and thought quae accepi auribus, T. mandata auribus quem ipse accepi oculis animoque sensum, hunc, etc., the impression I received. In gen., to take, hear, attend to, perceive, understand, learn
: :
:

at,

exclaim

hostis

omnibus, qui acclamassent


:

populus

cum

risu jyi-clamavit, ipsa esse


:

(provin?

cia) cui acclamari solet

ne acclametur times

cunctis servatorem bus, applauding, L.

liberatoremque

adclamanti-

are [ad+clarus], in acclaro (ad-c-), avi, the language of augurs, to make clear, reveal, disclose : uti tu signa nobis certa adclarassis (for ad,

claraveris), L.

acclinatus (ad-c-), adj. [P. of acclino], recumbent,

curved :

colla, 0.

(vitis) terrae,

proatrate on,

0.

accliiiis (ad-c-), e, adj. [CLI-], leaning on, inAccipe nunc Danaum insidias, listen to, V. sicut trunco, V. serpens summo ego accepi, as I have heard, S. ut accepi a seni- clined to : genitor Fig., inclined, disadclinia malo Colla movet, O. bus accipite veterem orationem Archytae posed to : f alsis animus, H. quae postea acciderant, Cs. reliquos ne fama quiacclind (ad-c-), avI, atus, are [CLI-], to cause dem acceperunt, have not heard of them, Cs. si te aequo animo ferre accipiet, T. hoc sic fieri solere to lean on, stay upon: se in ilium, 0. castra tuaccepimus ex parente ita accepi, munditias mu- mulo sunt acclinata, L. Fig., Avith se: haud gralieribus convenire, S. ut celeriter acciperet quae vate se ad causam senatus, inclined, L. tradebantur, understood, N. Absol. : non recte acacclivis (ad-c-), e (once acclivus, 0.), adj. cipis, T. volenti animo de ambobus acceperant, [CLI-], tcp-hill, ascending, steep : leniter adclivis had eagerly ivelcomed news of both, S. In partic, aditus, Cs, trames, 0. tumulis adclive solum, of a word or pledge, take : accipe daque fidem, i. e. sloping in knolls, V. exchange solemn assurances, V. Praegn., to take, acclivitas, atis, /. [acclivis], an ascent, rising interpret, explain: ad contumeliam omnia, to regrade, acclivity : pari acclivitate collis, Cs, gard as an insult, T. his in mains acceptis, being acclivus, see acclivis, exaggerated, L. hoc in bonam partem, take kindly accola, ae, m. [COL-], lie who dwells near, a alqd durius facinus severe accipere, with dis:
.
.

pleasure: aliter tuom amorem atque est, T. aequo animo, S. Accipere aliquid in omen, to regard a thing as an omen, accept the omen : id a plerisque in omen magni terroris acceptum, L. but accipere omen, to receive as a {favorable) omen, L. With ellips. of omen : Accipio, adgnoscoque deos, / accept {the omen) and, etc., V. To accept, be satisfied with, approve: dos, Pamphile, est decern talenta. Pam. Accipio, T. 'equi te esse feri similem, dico.'

neighbor : pastor, accola eius loci, L. Cereris (i. e. her temple) Tiberis accolis fluviis orbatus, tribv^ taries, Ta.
: :

accol5
a neighbor

(ad-c-), colui,
to: ilium

ere, to dwell near, be

locum: fluvium: saxum, V. accommodate, adv. with comp. and sup. [accovavao^diivis], fitly, suitably, in accordance: ad veritatem: ad commune indicium accommodatius: ad naturam accommodatissime.

accommodatio
accommodati5
inventionem.

13

accuso
accumulator
(ad-c-), oris, m., one who heaps
Ta.

an adjustment, accommodation

(adc-),6nis,/, [accommodo], sententiarura ad : Complaisance, regard : magistra-

up : opum,

tuum.

accumulo (ad-c-), avI, atus, are, to heap up, hicrease by heaping, amass: auget, addit, accumulat
(pecuniam).
ras, 0.

accommodatus
appropriate
to,

(adc-), adj. with comp, and


:
:

sup. [P. of VLCCOv[imod.o\ fitted, fit, suitable, adapted,

in accordance with

locus ad in-

flammandos calamitosorum animos seditiose concitatis accommodatior

contionibus
reliqua
illis

abundantly : alcui sUmmum honorem, 0. quibus non suae redditae res, non alienae adcumulatae satis sunt, L. To load, cover: animam donis, Y.
:

Fig., To confer

io add, increase, "multiply

cu-

(navibus) esseiit aptiora et accommodatiora, Cs.

exemplum temporibus
r

suis

accommodatissimum.
:

carefully, precisely, exactly, nicely:

accurate, adv. with comp. and sup. [accuratus], causam dicere


: :

aeg

n., acceptable,

useful

mihi raaxime.

acconimod5 (ad-c-),
:

adapt, put on, apply : ten ensem, V. insignia, Cs. Fig., to adjust, adapt, make fit for, accommodate : puppis ad magnitudi-

avi, afeus, are, to fit, coronam sibi ad caput : la-

accuratius ad aestus vitandos aedificare, Cs. accuratissime eius avaritiam accusare, N. Saltern accurate (sc. me fallere debebas), you might at least have taken pains, T.

accurati5,
ness (once)
:

onis, /. [accuro], exactness, careful-

nem

fluctuum, Cs.

accommodanda.
testis

oratio multitudinis est auribus


s p., to attribute, ascribe

in inveniendis

rebus mira,

ting: effigiem dis, Cu.

To apply, bring forward

as

fit:

ad crimen, produce suitable witnesses : se ad

and sup. [P. of accuro], carefidly wrought, elaborate, finished,


adj. with comp.

accuratus (ad-c-),
:

rem p., devote oneself: ad alicuius arbitrium et nutum totum se, i. e. comply with ; cf. ut ei de habitatione accommodes, i. e. comply with his wish.

exact

commentationes

adcuratissima diligentia

dilectus accuratior, L.

accur5
accurro
io

accommodus
for
:

teyiiion io, be careful

(ad-c-), avi, atus, are, to give close at: alqd, S. with ne, T.
;

valles f raudi,

(ad-c-), V.

adj., fit fo?', suitable

ere, 3, to accord (ad-c-), credidl, belief believe fully : tibi nos adcredere par est, H. Absol. : vix adcredens.
,

accred5

run

to,

(ad-c-), curri or cucurri, cursus, ere, hasten io: ad praetorem Marius adcurrit
: :

auxilio suis, to help, S.


tores.

accurrunt ad tempus tuFig., of idesLS, present themselves, arise, G.


(ad-c-), us, m., a running
io,

accursus

coming

(ad-c-), crevl, cretus, ere, io groio pi'ogressively, increase, become greater : flumen subito amicitia cum aetate adcrevit, T. invidia, H. ton., to come gradually into being, arise, grow up : dictis factisque vana fides, L. To be attached io, bestowed on : unde etiam triraetris accrescere iussit (iambus) Nomen iambeis, cum.senos redderit ictus, i. e. {the quickness of) the iambus caused the verse of six feet io be named trimeter^ H.

accresc5
:

to: Kemi, 0.: tot provinciarum, Ta.

accusabilis (ad-c-),
be prosecuted, criminal
:

Me

e, adj. [accuso], that turpitude (once).


;

may

accusatio,
tion
:

onis,/. [accuso]

in judicial laug.,

a formal complaint, indictment, accusation, prosecua charge:


accusatio crimen, desiderat, i. e. micst contain conflare, devise: relinquere, abandon: accusation! respondere, to defend against. In g e n., a complaint, accusation : Hannibalis, against Hannibal, L. ton., the office of prosecutor T'he bill of ut tibi potissimum accusatio detur, indictment, acciiser's speech : accusationis libri, i. e. the orations against Verres.

luminis,

accretiS, onis,/. [accresco], an increase (once) i. e. the waxing of the moon.

Me

accubatio, collat. form of accubitio. accubitio, onis, /. [accubo], a lying, reclining (at meals) epularis amicorum absol. : accubitio.
:

are [CVB-], to lie at, lie beside : Furiarum maxima iuxta accubat, V. nemus accubat, stands near, V. (cadus) nunc Sulpi-

accubd

(ad-c-),

accusator,
L.

oris,

ecutor, plaintiff:

e t o n.,

an

m. [accuso], the accuser, prosacres atque acerbi sui capitis, accuser, betrayer : suus, N.

accusatorie, adv. [accusatorius], as a prosecuin an accusing manner: dicere agere cum alqo. viviis, recline. accusatSrius, adj. [accusator], o/ a prosa'?<^or, accumb5 (ad-c-), cubui, cubitum, ere [CVB-], relating to a prosecution, making a complaint : lex to lay oneself dozen, lie beside: mecum, T. cum animus spiritus, L.
ciis

accubat horreis, H.

s p., at

table

in con-

tor,

suis,

N. Es p., to recline at table: in convivio: in epulo epulis divum, V. absol. : ut vir adcumbe:

ret

nemo.

accuso, avi, atus, are [ad -f causa], to call to account, make complaint against, reproach, blame, accuse : alqm ut hostem alqm graviter, quod, etc.,
:

(ad-c-), adv. with sup. [accumulo], abundantly, copiously: alqd facere: accumulatissime largiri, Her.

accumulate

hominibusque accusandis senesceSupin. ace. : me accusatum advenit, T. ret, L. M e 1 9 n., Qf things, to blame, find fault with^ throw
Cs.
:

cum

diis

acer
the
:

13

Achaei
acerbo,

blame on: fortuuas vestras culpam alicuius. to call to account^ bring to trial, prosecute, accuse, arraign, indict: accusant ii, qui in fottunas huius invaserunt: ambitus alterum ante actarum rerum accusari, for previous offences, X. eum accusatus capitis, prosecuted capitally, N. criniine Pario accucertis propriisque criminibus ne satus, of treason in the matter of Faros, N. quid accusandus sis, vide, T. de pecuniis repetunLysandrum, inter sicarios et de veneficiis dis conatus esset, etc., N. quod

In law,

are [acerbus], to aggravate,

make

worse (rare)

formidine crimen, V.
adj. with comp.

and sup. [2 AC-]. In Met on. um-ipe : uva, Fh. re to the senses, harsh, sharp, bitter : f rigus, H.

acerbus,

taste, harsh, bitter,

citator,

of harsh

voice,

acerba sonans, V.

Fig., of

H.^^Neut.

jtlur, as adv.

character and con

duct, rough, harsh, violent, rigoro^is, crabbed, severe repidsive, hard, morose: acerbus odistis et fugis

1. acer, eris, n. [2 AC-], the maple-tree, 0. s p., the wood of the maple-tree, 7naple, 0.

2. acer, acris, acre, adj. with comp. and sup. to the senses, sharp, piercing, penetrat[2 AC-] ing, cutting, irritating, pungent : oculi fa villa non acrior voltus, keener acris, no longer glowing, 0.
; :
:

look, O.

acrem flammae sonitum, Y.


: :

acri tibia,
:

canes navibus acres. 0. acetum, H. stimuli, stomaclius, irritated, sol acrior, fierce, H. Aufidus, impetuous, H.hieraps, severe, H. Of mind, etc., violent, vehement, cons^iming, bitter odium dolor, V. supplicia. Of intellectual qual-

H. V. H.

occupat speciem taciturnus acerbi, morose convicium, Ph. Neut. plur. as adv.: acer f remens, chafing with rage, V. Of things events, etc., pranature, crude, unripe : virginis au Grievous, bitter, res, 0. f unus, V. mors, 0. sevei'e, oppressive, burdensome, distressing : dilectus a rigid conscription, L. acerba fata Romanos agunt, H. volnus, Y. imperium acerbius, N.: luc tus mors acerbissima. Subst. : quidquid acerb tot acerba, est, all the bitterness (of death), Y.

H. H. ba

acernus,
X.
:

adj. [1
:

Vicex-},

of maple wood: trabes

mensa, H.
ae,

solium, Y.
[1 acer], a casket

acerra,

for

incense

plena turis, H., Y., 0.

ities, subtle, acute,

animus
zealous:

ingenium

penetrating, sagacious, shrewd memoria, ready. Of moral


:

qualities, active, ardent, eager, spirited, keen, brave,

V,

acerrimus armis, milites: in armis, V. Violent, acer equis, spirited charioteer, V.


:

acerrime, adv., sup. of acriter. acerseconaes, ae, m., = c\Ktp(TtK6nT]Q,iinshorn, As subst., a young favorite, lu. i.e. ever youthful. acervalis, e, adj. [acervus], only as subst., a

hasty, quick, hot, passionate, fierce, severe : cupidipater acerrimus, enraged, angry, T. : acres tas
:

conclusion by acacmulation, sorites, C.

acervatim,
cisely,

virgines in iucontra me: voltus in hostem, H. venes unguibus, H. leo, N. As subst. : ridiculum acri fortius magnas secat res, more effectually than Fig.: prima coitiost acerruma, i. e. severity, H. amor gloriae, keen : pocula, exmost critical, T. fuga, impetuous, V. concursus, Cs. cessive, H.
:

se de vallo praecipitare,

adv. [acervus], by heaps, in heaps BA. Fig., briefly, con-

summarily : reliqua dicere. acervo, avl, ,are [acervus], to heap up,pile tip: cumulos hominum, L. Fig., to multiply : leges, L.

(vos) rapit vis acrior, an irresistible impidse, H. regno Arsacis acrior est Germanorum libertas, more formidable, Ta.

acerbe,

adv. with comp.

and

sup. [acerbus],

bitterly. Only fig., act., harshly, severely, cruelly, sharply, inimically : diripere bona: cogi in senatum acerbius in alqm invehi acerbissime dicere, Pass., 2ici'i^if'ully, grievously, with sorrow : Cs.

acerbe ferebam, si, etc. tuli acerbe me adduci, acerbius inopiam ferre, too severely, Cs. etc.
:

mass of similar objects, pile, scutorum, acervus ex sui generis granis aeris et auri, H. morientum, 0. magnum Y. alterius frustra spectabis acervum, your neighbor's abundant crop, Y. F i g., a midtitude, mass, great number, quantity : cernoinsepultosacervos civium: facinorum, scelerum. Poet.: caedis acervi, Y. Absol. : ingentis spectare acervos, enormous wealth, H. quid habet pulchri constructus acervus, accumulated hoard, H. quae pars quadret E s p., in diaacervum, completes the fortune, H. lectics, t. t., a seeming argicmoit by gradual ap-

acervus,
:
:

I,

m., a

heap

atis, /. [acerbus], bitterness, harshsourness: fructus magna acerbitate permixtos ferre, i. e. public rewards bringing also bitter trials. Fig., harshness, bitterness, rigor, severity, hostility, hatred: severitatem in senectute probo, acerbitatem nullo modo patria, L. virus acerbitatis, the poison of malice : nomen vestrum odio atque acerbitati futurum, an object ofbittei' hatred. Plur., grief, sorrow, pain, anguish, affliction : lacrimas in meis acerbitatibus effudisti omnis acer-

acerbitas,

proximation

elusus ratione mentis acervi, de-

ness,

feated by the argument of the vanishing heap, i. e. a sorites, H. ere [aceu 2 AC-], to turn sour, acesco, sour, H.

, :

bitates perferre, Cs.

veI, n. [2 AC-], vinegar : acre, E. H. saxa infuso aceto putrefaciunt, L, i^., wit, shrewdness: Graecus Italo perfusus aceto, H. Achaei, orum, m., the inhabitants of the district of Achaia.
:

acetum,

tus, spoiled,

Achaemenes
of
the kings

14

acta
real',

Achaemenes, Is, m.^'Axatfisvrjg, an ancestor army:


of Persia :
:

dives, H.

Achaemenius,
Parthian : urbes, O.

adj.

[Achaemenes], Persian^
quadrisyl.\ adis,/.,
raanus, Y,
urbes,

costum, H.

Achaias

(poet.

Achaias,

a Greek woman,

0.

prima, the van,L.: tertia, Cs. novissima, L. Of cavalry: equitum acies, L. Poet.: Yolcania, a line of fire Y. battle, engagement : in acie Pharsalica in acie vinCere, Cs. F i g., of mind, acxdeness, sharpness, force, power: mentis anirai. verbal contest, disputation, disthe

cussion, debate: in

aciem prodire.
a scimitar, short sabre, H., Cu.

Achaicus,
ignis,

adj.^

Achaean^ Grecian

H.

homines.

acinaces,
acinus,
i,

is, vi.,

Achals, idis or idos, adj.^f, Grecian: 0.' As subst. for Achaia, Greece, 0.

Achaius, adj., Grecian: castra, V., 0. Acharnanus, adj., of Achar?iae (an


derae), N.

Attic

Acheloias,
ter

adis, or

Achel5is,

idis,/.,

daugh-

i, n. (acina, ae,/., Ct.), a small berry: acini vinaceus, a grape-stone : aridum, H. acipenser, eris, m. [2 AG- pinna], a sea-fish, (esteemed a dainty dish), C, H., 0. aclys (aclis), ydis, /., a small javelin with a strap, Y.

m.,

and -um,

of Achelous, 0.
adj.,
:

Plur., the Sirens.

acoenonoetus,
common-sense, lu.

i,

in.,

^= ciKoivovurjTog, without
n.,

Achel5ius,
fresh water, V.
b.

of

the river Achelous: pocula,

CalUriioe, daughter

of Achelous,

aconitum (-ton),

I,

Acheron,
m. or
world.
/.

lis, m. (Y., H.), or Acheruns, untis, (C, N.), =: 'A^^SjOwv, a river of the loiuer Hence, the infernal regions, Y.

wolf's-bane, aconite, 0., Y. 0. _ _

a poisonous plant, Voei., poison: lurida,


ad-qui-.

acquiesce, acquire, see

Acherusius
ap. C.

(-unsius),

adj.,

of

the Achei'on

in Bruttium: aqua, L.

Of

the under-ioorld,

Enu.
voc.

= 'kKpayag, Agrigentum^ Y. = dKparo^opovt a acratophoron (-um),


Acragas,
antis, m.,
i,

.,

vessel for

unmixed
ae,

ivine.

Achilles,
e
;

all. I), m..,

is

(poet, also el or
'A'x^iXKevc,

ace.

ea

acredula,
acriculus,

/".,

aji

unknown animal.
:

a Grecian

Jhcro.

adj. dim. [2 acer], irritable

senex.

Achilleus, adj., of Achilles, Y, 0. Achi\rus, adj., Achaean, Grecian, 0.


subst., the

Plur. as

ae, /. [2 acer], sharpness, cy ; only fig., severity, acrimony, energy :

acrimdnia,

pungenad resi-

Greeks.
ae, /.,

stendum: causae.

Acidalia,

an

epithet

of Venus, from

the

fountain Acidalia in Boeotia, Y.

Acrisioneus, adj., of Acrisius, Y., 0. Acrisioniades, ae, n., a descendant of Acrisius,


i.

acidus, adj. with sup. [2 AC-], sour, acid, tart: sorba, Y. inula, H. Fig., sharp, pungent, disagreeable : duobus, to the two, H.
:

e.

Perseus, 0.

AcrisiuS;

acriter, adv.

acies, el (old form e; ace. aciem, disyl. Y. plur. only nom. and acc.),f. [2 AC-], a sharp edge, point,
;

me

[2 acer],

of Argos, Y., 0, and sup. acerrisharply, fercely : caedunt acerrime:


i,

m., a king
Avitli

coivp. acrius,

cutting part

securium
\.

falcis,

Y.

auctoritatis, the edge,


sight, sharpness

e. efficiency.

F M
i

g.

horum
o
n.,

of

of

vision, keen look

aciem oculo-

rum

ferre, Cs.

f ugere

aciem

f ulgoribus, the sight, H. neque turn stellis acies

stupet acies Brilliancy, brightness


:

cum

obtunsa videtur, Y. pupil of the eye : acies ipsa, qua cernimus. Poet., the eye: hue geminas nunc flecte acies, Y. hue atque hue acies circumtulit, Y. In war, the front of an army, line of battle, battle-array : triplex, i. e. the legion in three ranks, Cs.

maleficium vindicare. Fig., of the sight, keenly intueri. Of the mind, keenly, sharply, accurately intellegere acrius vitia quara recta videre, has a keener eye for. Of will, passion, action, zealously., eagerly, earnestly : agere elatrare, H. pugnare acrius cupere, Cu. Implying reproach, jt>assiona<ely, furiously, severely : inimicus minari exae-

Conor.,

the

stuat acrius ignis, the fire

of passion, 0.

acroama,
for
the ear
;

atis, n.,

= dKp6aiia,an entertainment
:

m e t o n.,
:

teller,

buffoon

a reader, musician, storyactor et acroama acroama audire.

duplex, Cs.

media
:

acie, Cs.

exercitus nostri

aciem instruere, Cs. extra aciem procurrere, Cs. Acroceraunia, drum, n., to. AKpoKipavviay neque in acie, sed alio more bellum gerendum, S. Of a line of ships: products longius acie (na- a rocky promontory of JEpirus, H., 0. vium), Cs. TJie battle-array, an army in. order of 1. acta, ae,/., aKTi], the seashore, sea-beach: battle : hostium acies cernebatur, Cs. in sola acta, Y. unius cor- in acta iacere Meton., jo/wr., poris duae acies dimicantes, two divisions of an a holiday, life of ease (at the sea-shore) eius.

acroasis, is, /., aKpoaaic, prop., a hearing hence, a discourse, lecture, C.

'

acta
2.

15

acutus

acta, Orum,

n. ; see

actum.
'Afcratoiv,

Actae5ii, Cadmus, 0.

onis, m.,

grandson of

adj., prop, of Ade (the coast of AtSubst.plur., Hence, Attic, Athenian, V., 0. Actaei, orum, m., the people of Attica, N.

Actaeus,

tica).

raagno mons actu, ivith a mighty impulse, V. Me ton., a right of way, rigid to drive throughy E s p., a recital, delivery : fabellarum, L. carC. jmrt of a play, minum, expressive gestures, L. act: modo, in quocumque fuerit actu, probetur primo actu placeo, T. hie restat actus, i. e. this crowning achievement: cognoscere in actu (opp.

Actiacus,
Actias,

adj.,

of Actium: Phoebus,

tt'or-

legere),

i.

e.

to see done, 0.

shlpped at Actium, 0.
adis, adj,,f.,

= 'AKridg, Athenian, V.

actutum,
ostium, T.
:

adv., immediately, forthwith: aperite


:

mortem actutum futuram puto

actu-

actio, onis,/. [1 AG-], a putting in motion; hence, a performing, doing, action : virtutis laus in actione consistit, in deeds. E s p. gratiarum, a rendering. Of an orator or player, a rendering, Public acts, official condecla,mation : consulis.

tum

in Italia fore, L.

duct, achievements
:

radicitus evellere

omnis

actio-

celebrare actiones, make their policy nes tuas popidar, L. Ciceronis, S. tribunicia, a measure, suit at law, action, process : actionem inL. stituere causae actionem intendere, to bring suit : hac actione uti, this form of action : lenior. Permission to bring a suit: actionem dare alicui altera, at the second trial.

aculeatus, adj. [aculeus], with a sting. Hence, stinging, sharp : litterae. Cunning, subtle: sophismata. aculeus, i, m. [acus], a sting: apis. Meton., a jjoint, L. Eig., a sting, spier, goad: severitatis vestrae orationis meae ad animos stimulandos-,

A
:

L.

, a,ve,freg. [ago], to conduct often, actito, avl, be engaged in, act in : causas tragoedias.
:

inis, n. [acuo]. Prop., a point lignum sine acumine, 0. commissa in unum tereti acumine crura, i. e. united in a tapering tail, 0. Fig., of the mind, etc., acuteness, keenness, sharpness : ingeniorum: ingenii, N. argutum iudicis, H. admovere acumina chartis, H, P e t.fplur., tricks, pretences : meretricis, H.
stili
: : :

acumen,

Actium,
Actius,
actor,

i,

n.,

= 'Aktioi',

a promontory of
H.

Acarnania, C, L.
adj.,

of Actium:

ludi, V.,

AG-], a driver: pecoris, a shepherd, 0. An agent, doer, p)erformer, actor: hunc actorem auctoremque habebant, worker and counsellor, N. orator verborum, actorque rerum publicus, manager of public property, Ta. In law, an accuser, complainant, plaintiff prosecutor : huic ego causae . actor accessi constitutus, official
oris, in. [1
:

prosecutor. He loho delivers an oration, the speaker, C. player, actor : tertiarum partium : alie-

ere [2 AC-], to sharpen, whet, stridor serrae, cum acuitur ferrum in me, V. sagittas cote cruenta, H. Fig., of the tongue, to sharpen, exercise, practise linguam causis, H. Of the intellect, to sharpen, quicken, arouse, discipline, improve: multa quae acuant mentem illos sat aetas acuet, tvill make To stimulate, spur on, stir, arouse, them keen, T. incite, encourage, kindle: ilium: ad crudelitatem te: alqm verbis, Y. To increase, embitter, strengthen, exasperate: iram liosti, L. stridoribus iras, V.
ui, utus,

acu5,

point,

make sharp :
:

nae personae
boat.

suorum carminum
sc.

actor, L.

acus, us,/. [2 AC-], a needle: volnus acu punctum pingere acu, to embroider, V.
:

actuaria, ae,/. [actuarius;

navis], a sivift

actuariola,
barge.

ae, /.

dim. [actuaria], a row-boat,


:

sup. [acutus], sharpsound, shrilly, in a high key : sonare. F i g., shrewdly, with discernment, pointedly : respondere: conlecta crimina acutius tractare acu-

acute, adv. with comp. and

ly ; hence, of

actuarius,
vigia, Cs.
:

adj. [ago], easily driven, sivift naves, L.


I,

na-

tissime scripta.

acutulus,
clusiones.

adj. dim. [acutus], rathei' keen

con-

jiroposition, decree, law : Plur., acta, a register

[P. of ago], a deed, transaction, alcuius: acta Caesaris. of public events, records, journal: ex actis alqd cognosse.
n.

actum,

acutum,
acutus,
:

adv., see acutus.

actudse,
(once).

adv.

\'a.ei\ios>\i?>'\,

passionately, eagerly

actuosus,
tes (orationis)

adj. [ago],/wZ^
:

of

life,

active: par-

and sup. [P. of acuo], sharpened, pointed, sharp, cutting : sudes, Cs. ferrum, H. 2L\xves, pointed, H. acuta leto Saxa (i. e. ad letum dandum), H. F i g., to the senses, sharp, pungent, shrill: sonus acutissimus, highest treble:
adj. with comp.
:

virtus.

aera, shrill,

H.

stridor,

morbus,

violent,

calamities, H. : resonare acutum, shrilly, H. actus, us, m, [1 AG-], a driving, impulse^ Of the senses, keen, sharp: oculi: nares, i. e. Betting in motion: actu infiectit ferani: Fertur rigid censor iousness, H. Of the mind, keoi, acute^

1. 2.

actus, P. of ago.

H. Adv.

Subst.:

H.

sol, oppressive,

H.

acuta

belli, violent

ad
ning
:

16
ard:
ing.

ad

discerning, penetrating, intelligent, sagacioxis, cun-

qui acutiores in contione steterunt: hominum genus studia, i. e. requiring a keen mind: homo ad fraudem, N. Adv. : acutura cernis, A:<?ensi
:

even to, up to: usque ad hanc aetatem: ad multam noctera: amant ad quoddam tempus, until: quem ad finem? how long: ad
Till, until, to,

domum

reductus ad vesperum, toward

event-

ad, praep. with

ace. [cf.

Eng.

at].

Of approach

quartam
pus),
till

(sc.

horam),

II.

Hence, ad

id (sc.

tem-

(opp. to ab, as in to ex). I. In space, to, toward retorquet oculos ad urbem : una pars vergit ad septentriones, Cs. tendens ad sidera palmas, V. Fig. ad alia vitia propensior, more inclined to. Esp., ad dextram, sinistram, or laevam, to or on the right or left: ito ad dextram, T. alqd ad dextram conspicere, Cs. non recta regione . sed ad laevam, L. Designating the goal, to, toward: ad ripam convenire, Cs. : vocaii ad cenam, H. ad se adferre: reticulum ad narls sibi admovebat (cf. accedit ad urbem, he approaches the city ; and, accedit provinciae, it is added to the province).

Ad

me,

te, se,

for

domum meam,
T.
:

T. freq.):

eamus ad me,

With

tuam, suam (in


gen., elJipt.

then: ad id dubios servare animos, L. At, on, in, by : ad horam destinatam, at the appointed hour : frumentum ad diem dare. III. In number or amount, near, near to, almost, about, toward (cf. circiter) talenta ad quindecim coegi, annos ad quadraginta natus. Adverb. : occiT. sis ad hominum milibus quattuor, Cs. ad duo milia et trecenti occisi, L. Of a limit, to, unto, even to (rare) (viaticum) ad assem perdere, to the last ad denarium solvere. Esp., ad farthing, H. unum, to a single one, without exception : omnes ad unum idem sentiunt exosus ad unum Troianos, V. IV. In other relations, with regard to, in respect of, in relation to, as to, to, in: ad honorem antcellere nihil ad rem pertinet. E 1 1 i p t. rectene

ad Castoris cur re- an secus, nihil ad nos Quid ad praetorem ? quid re. Used for dat.: litteras dare ad aliquem, to ad rem ? i. e. what difference does it make? H. qui^ write one a letter (cf. litteras dare alicui, to give a bus (auxiliaribus) ad pugnam confidebat, Cs. ad letter to one) domum ad te scribere ad primam speciem ornatus, ad sensum acerbus mentis ad (epistulam) scribere, to answer. Hence, librum ad omnia caecitas ad cetera paene gcmelli, H. faaliquem mittere, scribere, to dedicate a book to 07ie. cultas ad dicendum. With Avords denoting measIn titles, ad aliquem signifies to, addressed to. ure, weight, manner, model, rule, etc., according to, With names of towns, ad answers to Whither ? for agreeably to, after: taleis ad certum pondus examithe simple ace., i, e. to tJie vicinity of, to the neigh- natis, Cs. ad cursiis lunae describit annum, L. borhood of: ad Aquinum accedere, approach: ut canere ad tibiam carmen castigare ad unguem, cum suis copiis iret ad Mutinam. Of hostile to perfection (see unguis), H. ad istorum normam movement or protection, against (cf adversus) ve- sapientes ad specus angustiae vallium ( i. e. ad niri ad se existimantes, Cs. ipse ad liostem vehi- specuura similitudinem angustae valles ), Cs. tur, N. Romulus ad regem impetum facit (cf. in), AVith the cause or reason, according to, at, on, in clipeos ad tela protecti obiciunt, V. L. ad hos consequence of for, in ordei' to : ad horum preces casus provisa praesidia, Cs. In war, of manner of in Boeotian! duxit, on their entreaty, L. dictis ad fighting: ad pedes pugna venerat, was fought out fallendum instructis, L. causae ad discordiam, to on foot, L. equitem ad pedes deducere, L. pugna produce dissension, T. ad facinora incendere, S. ad gladios venerat, L. Emphatic of distance, to, ad speciem tabernaculis relictis, /or appearance, even to, all the way to : a Salonis ad Oricum portus Cs. ad id, for this use, as a means to that end, L. occupavit, Cs. usque a Dianis ad Sinopum ad id ipsum, /or that my purpose, L. delecto milite navigare. E i g. deverberasse usque ad necem, ad navis, marines, L. puer ad cyathum statuetur, virgis ad necem caedi. T. Of nearness or prox- H. biiugi ad f rena leones, yoked in pairs with bits, imity in gen. (cf. apud), near to, by, at, close by : ad V. res quae sunt ad incendia, Cs. ad communem foris adsistere lanum ad infimum Argiletum fe- salutem utilius. In comparison, to, compared ivith, cit, L. quod Romanis ad manum domi supple- in comparison toith: terra ad universi caeli comraentum esset, at hand, L. errantem ad flumina, plexum: nihil ad tuum equitatum, Caesar. V. In adverbial phrases, ad oxnwio., withal, to crown all: V. and ellipt. pecunia utinam ad Opis maneret Of persons: qui primum pilura ad Caesarem ad omnia tantum advehi auri, etc., L. Ad hoc and duxerat, Cs. ad me fuit, at my house : ad inferos ad haec, moreover, besides, in addition: ad hoc,quos poenas parricidi luent, among. So, fig.: ad ompostrenio omnes, quos, etc., S. Ad id quod, indignitate nis nationes sanctum, in the judgment of, Cs. ut beside that (rare): ad id quod esset ad posteros monumentum, etc., L. ad urbem etiam Romani accendebantur, L. 4d tempus, at at a fit, appropriate esse (of a general outside of the walls) ad urbem a definite, fixed time, C, L. cum imperio remanere, Cs. With names of towns time, L. for some time, for a short time, L. according to circumstances. Ad praesens, for tlie and verbs of rest pons, qui erat ad Genavam, Cs. and with an ordinal number and lapis: sepultus moment, for a short time. Ad locum, on the spot: ad quintum lapidem, N. II. In time, about, tow- ut ad locum miles esset paratus, L. Ad verbum/

ad Diana e,

to the temple of, T.

adactio
word for word,
literaUy,

17

addo
augment: ne tua duritia adaucta sit, T. crimen, magnify.
:

Ad

summam, on

the

ing,

ma], to

whole, generally, in general ; in a word, in short, Ad extremura, ad ultimura, ad poslremuni, C., H.

leficia aliis nefariis

adaugesco,

at the end, finally, at last ; of place, at the extremity, at the top, at the end: ad extremum (teli) unde

grow, increase: stridor scopulorum.


ere, to take in by drinking : ad-bib5, bibi, ubi adbibit plus paulo, has dnink a little too micchy Fig., to drink in, listen eagerly to: pure pecT. tore verba, H.
,

ferrum exstabat, L.

of time, at
;

extremum
lastly;
to

incipit philosopliari

finally : ad of order, finally,


last,

ere, inc^i.

adaugeo

the

last

degree, quite, L.

Quem

ad

finem ? to lohat limit ? how far ? how long ? Note. a. Ad rarely follows its ace. : quam ad, quos ad, C: ripam ad Araxis, Ta. b. lu comT. position, ad- stands before vowels, h, d,f, h, t consonant, m, n, q, v, and mostly before I, r, s ; acbefore c ; but very often ad- before el-, cr-, and oil- ; ag- or ad- before g ; ap- or ad- before p ; atbefore t ; but a- or ad- before gn, sp, sc, st.

adc-, see

ace-.
, ,

ad-denseo,

extrerai addensent acies,


, ,

ad-dens5,
ad-dic5,
:

ere, to

crowd

togetJier:

V.

are, in

some

edd. of V. for

addenseo.
dixi, dictus, ere, to give assent.
to be propitious,

augural lang.,
dixissent, L.

favor :

adacti5,
(once)
:

onis,/. [adigo], a compelling, exaction

iuris inrandi, L.

adactus, P. of adigo. ad-aeque, adv., in like manner, so also, L. ad-aequo, avT, atus, are, to make equal, equalfamiliarissimis eius adaequatus, regarded as his equal: molibus ferme (oppidi) raoenibus adaequatis, on a level with, Cs. tecta solo, to level with the ground, operibus quidquam, produce anything equal, L. 7'o attain to, reach by L. se virtute nostris, Cs. equalling, with ace. : cursum alicuius, to keep up ut rauri altitudinem acervi armorum with, Cs. With ellips. of object: adaeadaequarent, Cs. quare apud Caesaiiem gratia (sc. Aeduos), Cs.
ize, level

with:

cum

virtute

fortunam

cum

in Termini fano, L. In law alicui or aliquem, to award, adjudge, sentence: bona alicui. Esp., of a debtor assigned to his creditor till the debt is paid addictus Hermippo. Absol. : prohibendo addictos duci, those adjudged bondsmen for debt, L. I r o n i c. Fufidium creditorem debitoribus suis addixlsti, you have adjudged the creditor to his debtors. In auctions, to award, knock down, strike off: alcui meas aedis bona Kabiri nummo sestertio bona alicuius in publicum, to confiscate, Cs. In gen., to sell, make nummo ( fuudum ), for a over : regua pecunia penny, H. F i g., to devote, consecrate : senatus, me, V. NuUius addictus cui me semper addixi sententiis addicti, iurare in. verba magistri, H. To give up, saa^ifice, sell out, betray, toedded.
:

nisi

In aves ad-

aliquid

. .

adamanteus,
amantine^ not
steel,

to

[adamas], hard as steel, adbe broken (poet.) nares, 0.


adj.
:

adaxuantinus,
H.
:

adj.,

=
:

inflexible: clavis,

H.

abandon : pretio habere addictam fidem libidini cuiusque nos addixit: gladiatorio generi mortis ddaixdvTivog, hard as addictus, destined; hence, poet.: Quid faciat? tunica, a coat of mail, crudele, suos addicere amores, to betray, 0.
:

iuga, Pr.
antis, m.,

adamas,
of character

= dSdfiag, adamant, hardest


columnae, V.

iron, steel: solido adaraante


:

Fig.,

addictio, bonorum.

onis,/.,

an

aioard, adjudging (rare)

in pectore

adamanta
:

gerere, 0.

addictus, P. of

addico.

ad-amd,

avi, atus, are, to fall in love with,

ceive desire for, desire eagerly

cum

signa pulcher-

ere, to learn in addition., ad-disco, didici, congain knowledge of: cottidie aliquid regimen cari,
:

rima vidisset, adamavit: agros, Cs. Met on., to additamentum, i, n. [addo], an accession: admire exceedingly, approve : patien tiara Platoinimicorum raeorum, i, e. reinforcement. nem, N. ad-do, didi, ditus, ere [ do ], to put to, place ad-aperi5, erui, ertus. Ire, to throio open, open ianuam, 0. Fig., upon, lay on, join, attach: album in vestimentum, loide, lay open : cuniculum, L. To i. e. appear as a candidate, L. turrira moenibus, to open, expose: ad criminationem aures, Cu. me adde f raternis sepulcris, lay me too in 0. velanda erant, L. disclose, reveal, expose: quae
:
:

nae

flectere, 0.

adapertilis,

e,

adj. [adaperio], that

may

be

my

opened : latus tauri, 0.

adapertus,
open
:

adj. [ P. of

adaperio

],

open, wide

ora, 0.

ad - aquor,
loater (once)
:

arl, dep.

to obtain water, fetch

adaquandi causa, Cs.


auxi, auctus, ere, to ina'ease by add-

ad-auge5,

nomina (alcui), confer, 0. brother''s tomb, 0. frumentis labor additus, i. e. a blight falls, V. Hence, fig., to bring to, add to: fletum ingenio muliebri: addere animum (animos), to give courage, embolden : mihi quidem addit animum, T. animos cum clamore, 0. verba virtutera non adiram, 0. viresque et dere, impart, bestow, S. cornua pauperi, H. ductoribus honores, Y. spu: : :
:

addoceo
mantia addit Frena
dere calcar,
fevls,

18

adeo
:

puts on, V.

<ippli/ the

spur, H.

vatibus ad-

discrimen
lead,

me

in

necessitatem, L.

-=r

To

bring^

give a further respite, T.

way of increase, join, annex: tibi verbum


:

add hy dieculam addo?


s p., to
si

addideris, if
diviti,
:

you say another

ivord, T.

adimunt

addunt

addam pauperi, increase the poor marl's little, T. Labienum, will name L. too : addita alia insuper
contumeliam iniui-iae, Ph. Poet.: noctem addens operi, giving also the night to the work, V. numerum divorum altaribus addit, i. e. adck one to their number, V. incesto addidlt integrum, confounds with, H. periturae addere Troiae addit opus pigro, gives Te, involve you also in, V. more work, H, nugis addere pondus, make much laborem ad cottidiana opera, Cs. ad ter of, H. quinos annos unum addiderat, was sixteen years raultas res novas in edietum, make essenold, 0. tial additions to, N. addunt in spatia, i. e. add gnidum, L. course to course, outdo themselves, V. addidit, ut, etc. (of an addition to a picture), 0. Introducing a supplementary thought, add to this, : adde consider also, remember too, moreover adde hos praeterea istuc sermones hominum adde hue qtiod niei'cem sine f ucis casus, etc., H.
ignomiaia, L.
: : : :

prompt, move, induce, prevail upon, persuade^ incite: te ad facinus: me in summain cxspectationem in spem, S. ad suscipiendum bellum,' Cs. ad credendum, N. adduci, ut capite operto sit: hoc nondum adducor ut faciam quibus rebus adductus ad causam accesserim demonstravi neces:
: : : :

sitate adductus, Cs.


tuisse, etc.,

adducti indices sunt

po-

were led

to believe that, etc.

adducte,
comp.
:

adv. [adduco], strictly, severely adductius regnari, Ta.


adj. [P. of adduco], servitium, Ta.
strict,

only

adductus,
Nero, Ta.
:

severe:

(ad-ed5), edl, esus, ere, to eat away, gnaw at, consume: iecur, L. f avos, V. Me ton., of fire, to consume : flamraa postibus haesit adesis, V.Of water: lapides adesos, worn by water, H. Fig. adesa pecunia, used up : fortunae, Ta.
:

Adelphi, orum,
comedy), T.

= 'A^sX^oi,

The Brothers (a

ademptio,
priving
:

gestat,

11.

Poet.:
:

civitatis,

Gnis,/. [adimo], a taking away, deof citizenship: bonorum, Ta,

Imperiumque

peti

totius

Achaidos addit, 0. non optimos fuisse:


placet, gloriae.

ad-eo, il (rarely Ivi), itus. Ire, to go to, come come up to, approach, draw near : ad eum ? T. ad istum fundum ad arbitrum, to submit a cause ere, to teach in addition ad-doceo, to a referee: in conventum: in ius, to go to lata: (once) artes, i. e. new, H. ad praetorem in ius cecum video, adibo, T. eauad-dubit5, avi, atus, are, to entertain a doubt, tus adito, draw near, H. an quoquani niihi adire Gades mecum, to accompany to, H. incline to doubt, hesitate, be uncertain : paulisper licet? S. ambos reges, S. qua (fama) sola sidera adibam, addubitavit, an, etc., was in doubt ^ohether, etc., L. i. e. ivas aspiring, V. Supin. abl. : muniraentuni a illud addubitat, utrura, etc, leaves in doubt, N. parumper, an, etc., Cu. re addubitata, left unde- plaiiioribus aditu locis, easy of approach, L. Esp., to approach, address, accost, apply to : aliquot me cided. adierunt, T. vatem, V. deos. To assail, attack, (imper. adduce for duxl, ductus, ere ad-duc6, approach: oppida castellaque munita, S.: virum, adduc, T. Peif. adduxti for adduxistl, T.), to lead V. F i g., to enter on, undertake, set about, take in cf. adto, bring to, bring along (usu. of persons hand: ad causas ad rem p., to take office. To fero, of things): quos Maecenas adduxerat umbras, eos ad me domum adduxit: undergo, submit to, expose oneself to : ad extremum brought along, H. vitae periculum, Cs. With ace. : periculum capiin indicium. lugurtham vinctum Romam, S. tis adeundae inimicitiae pro re p.--Of an inheritPoet.: dextris adducor litora verms, reach, 0.
1.
to,

Addit etiam illud, equites satis naturae (vixi), addo, si

ademptus,

P. of adimo.

Rarely of things
city
:

aquam

adduxi, brought into the


to finish,
:

carmen ad umbilicum,

H.

seduli-

ance, to enter on, take possession of: hereditatem hereditas adita.

adductum 2. ad-e5, adv. I. To designate a limit, to this, Tarentum thus far, so far, as far. Of space, fig.: postremo Esp., to bring by adeo res re(i\\t, finally it comes to this, T. Of time, brought nearer {Rome), H. drawing, draw, pull, stretch : tormenta quo sunt so long (as), so long (till) : nusquam destitit f unes, orare usque adeo donee perpulit, T. usque adeo adducta vehementius adducto arcu, V
Dicas tas adducit febris, brings on, H. propius f rondere Tarentum, the woods of

adductis lacertis, bent (in rowing), V.: coUa Hence, fig.: haparvis lacertis, to embrace, 0. benas amlcitiae, to tighten. Of the skin, /o draw up, wrinkle, contract : adducit cutem macies, wrinkles the skin, 0. cf. sitis raiseros adduxerat F i^./to bring to, bring into, bring unartus, V. rem in extremum der : ad suam auctoritatem
Cs.
:

in periculo fuisse, the .same degree


.

quoad, etc. In comparison, in in which ; so very, so much


.
. .

as (comic)

ego

sum

adeon esse infelicem quemquam, ut T. gaudere adeo, quasi qui cupiunt


: :

nuptias, ^'m,s< like those who desire marriage, T. II. To give emphasis, .so, so much, so very, to such a degree: ueminem adeo infatuaro, ut crederet,

adeps
etc.
:

19

adfectus

adeptid, onis, /! [adipisci)r], an obtaining, atadeoque inopia est coactus Hannibal, ut, usque adeo ille pertimuerat, ut, etc.: tainment : boni alicuius coramodi. adeone est fundata leviter tides, ut, etc., L. Non are, to ride to, gallop to, ad - equit5, avi, obtunsa adeo gestamus pectora Poeni, i. e. not so ride up: ad nostros, Cs. in primos ordines, Cu. Hence, adeo non ut quo, L. portis, L. ab suis, L. blunt but that we know, \. so little that, so far from adeo nihil ut adesdum, better ades dum {imper. of adsum that: adeo nihil moveruut quemquam, ut, etc., with dum), come to me, stand by me (once), T. qui adeo non tenuit ?iad so little effect, etc., L. of adesus, P. adedo. irara, ut, etc., was so far from curbing his anger adfabilis (aff-), e, adj. [ad-for], approachable, that, etc., L. E s p., atque adeo, and even, yet more, or rather, I may even say, still further : in- courteous, affable, kind, friendly : in sermone omnee dictu adfabilis ulli, V, sector, posco atque adeo flagito crimen: ducem nibus intra moenia atque adeo in senatu videnius. adfabilitas (aflf-), atis,/. [adfabilis], courtesy, Enclitically after an emphatic word (cf. quidem), affability : sermonis. even, indeed, just, precisely : Haec adeo iam speadfabre (afiF-), adv. [ad + faber], cuyiningly, in randa fuerunt, evoi ihi^, V. nulla adeo ex re fit, a v^orkmanlike manner : (deus) factus. Often to be etc., arises from no cause ivhatever, T. ad-fatim (afif-), adv. [2 FA-], satisfactorily, idque adeo hand translated by and, and just, etc. sufficiently, abundantly: satiata: parare commeaid adeo, si placet, conscio mirandumne sit, Cs.
etc.,

L.

siderate, jms^ that: id adeo

natum, L.
consule,

thou

chiefly,

After a in no V. With
:

malum
:

ex provocatione
:

tum,

S.

vesci seminibus.

With gen. part.


:

ha-

pers. pron.
si

consulate

Teque adeo, te but yours, V. Tuque adeo,


or nisi, if indeed, if truly,

betis adfatim lignorum, L.

pecuniae, L.

(adfatus or
speaking
ing
to ;

aflf-),

us,

only

abl.,

m. [ad-for], an accosting, V.

even if: Si. Nura illi molestae haec sunt nuptiae ? Da. Nil Hercle aut si adeo, etc., or even if they are so, T. With adverbs: magis adeo id facilitate quam culpa mea contigit nunc adeo, forthwith, V. iam adeo, at this moment, V. inde adeo, ever since, T. \\mcii<lQO, just at this point,Y.: sic adeo, thu^ it is that, V. Vix adeo adgnovit, scarcely even recognized, With adjectives, indeed, even, very, fully (cf . vel) Tris adeo incertos soles erramus, Quinque adeo urbes, no less three whole days, V. than five, V. Multa adeo gelida se nocte dedere, V. With the conjj. sive, aut, et si, or indeed, or rather,

adfectatio
:

(aflf-),

on?, /. [adfecto],

a claim-

Gerinanicae originis, Ta.

adfectio (aflf-), onis, /. [ adficio ], a relation, disposition: ad res reliquas. Esp., a temporary
state,

perturbation : aninii, frame, state, constitution: animi: corporis. Fig., of the sta,vs, posi-

Y
: :

tion, aspect

astrorum
(aflf-), avI,

caeli.

Inclination, ptarti-

ality

animi, Ta.
atus, are, freq. [adficio], to

adfect5
at
:

strive after, strive to obtain, aspire to, pursue,

aim
Gal-

imperium
Ta.
:

in Latinos, L,

honorem,
:

S.

Poet.,

or even, etc, tu virum me aut horainem deputas adeo esse ? even a human being ? T. ratio, qua sive adeo, qua, etc., or rather : et si adeo, and if even, V. With the imperative, for emphasis, now, / pray: propera adeo puerum toUere liinc ab Rarely with other moods ibo adeo, T. ianua, T.
;
: .

lias,

to cling to, cherish

immortalitatem, lay claim to, Cu. E s p., : spes easdem, 0. ad dominas


:

indeed, truly, so very, so entirely: eius

fratrem repperisse, adulescentem adeo nobilem, so very noble, T. nee sum adeo informis, nor am I 1. adfectus ( aflf- ), adj. [ P. of adficio ], furBeginning a clause giving a reaso very ugly, V. shed, supplied, endowed, provided, gifted: audacia, son, so, thus (prop, ellipt., to such a degree is it true virtutibus. P r a e g n., affected, impaired, that, so true xoas it that, etc.) adeo quanto rerura T. gravi minus, tanto minus cupiditatis erat, indeed, the less weakened, infirm : animi, discouraged, L. there was of property, the less of greed, L. adeo morbo ita adfectus, ut si ad gravem valetudinem, Fig., disordered, embarrassed, impaired prope omnis senatus Hannibalis erat, sucJi was t/ie etc. preponderance of HannibaVs party in the Senate, opem rebus adfectis orare, L. res familiaris, L. In time, far advanced, near an end: bellum adL. So introducing a parenthesis adeo eivitates eae perpetuo in Romanos odio certavere, L. With fectum, et paene confectum. Disposed, constituta negative after ne quidem or quoque, still ed, inclined, affected, minded: quonam modo te offendam adfectam, in what mood, T. sic adfecti, less, Ta. Fig., disadeps, ipis, comm., tlie soft fat of non-ruminat- ut, etc.: eodem modo erga amicos. ing animals, fat, MetoiL: Cassi adipes, corpu- posed, fit, adapted: ad suum munus fungendum.
:

viam, win a way into favor with, T. hi gladiatoris animo ad me adfectant viam, set upon me, T. To enter upon, pursue: dominatio quod iter adfectet videre, what career it is entering on : viam Olympo, \^. To lay hold of, grasp : (navem) dextra, V^ F i g. morbus adfectat exercitum, attacks, L. 7(> influence, win over : civitatis formidine, S.

lence.

2.

adfectus (aflf-),

us,

m. [ad + 2 FAC-], a

state,

adfero
mood: aiwmi: dubiis adfectibus errain vacillating moods, 0. adfectu tacito laetari, desire, fondness for : opes atque rapture^ 0. si res inopiam pari adfectu coneupiscunt, Ta.
disposition^
re,
:

20

adfirmate
vide si quid opis potest adferre precibus aliquid attulimus etiam nos,
by.
(afF-), feci, fectus, ere [ad-f-facio], to

nem fructum:
huic, T.
:

have been of some assistance

adficio
do

similis affeetibus esset, lu.

to, treat, use,

tnanage, handle
:

exercendum

cor-

ad-fero
liver
:

(aff-), attull

(adt-),

adlatus
T.
:

(all-),

ad-

pus

et ita adficiendum, ut, etc.

vos vivus adficeret, qui, etc., i. e. scyphos ad you if alive, etc. ut ea, quae per eum (Caesarem) praetorem Curio pondus auri nuntiuna ei do- adfecta sunt, perfecta rei p. tradat, which he has iium in Capitolium litterae ab urbe adiatae, L. been conducting. To treat, affect, visit, furnish litteras a patre hue scyphos, H. : adfertur inu- me cui*a, afflict, T. exercitum stlpendio, pay off: raena in patina, is served, H. peditem alvo, Y. alqm honoribus, to honor: morte, cruciatu, cruce, ad consules lectica adfertur, L. Poet., of a per- to kill, torture, crucify: civis iniuria, outrage: son: te qui vivuni casus attulerint, V. Esp., ilium pretio, reward, V. magna difficultate adfiwith pron. reflex., to betake oneself, go, come : hue ciebatur, was brought into great embarrassment, te adfers, V.: urbem Adferimur, V. te verus mihi Cs. adficitur beneticio, is benefited: poena adficienuntius adfers ? i. e, present yourself in your true tur, will be punished verberibus adfecti, scourged, person, V. Adferre manCis, to lay on, use force, Cu. To move, influence, affect, impress: ut ita addo violence: pro se quisque mantis adfert, defends ficerentur animi, ut eos adfici vellet orator varie himself forcibly. Freq. with dat., to lay hands on, homines, L. To attack, afflict, oppress, weaken, attack, assail: domino: pastoribus vim et mantis, impair : ut prius aestus, labor, corpora adficeret, With dat. of thing, to do violence to, \. e. rob, quam, etc., L. Damasicthona volnus Adficit, 0. plunder, pillage: templo eis rebus. Fig., to To qualify, characterize, describe ( with words ) bring, introduce, carry, convey to, apply, employ, dolorem verbis. use, exert, exercise : genus sermonum adfert exile, ad-figo (aff-), fixl, fixus, ere, to fasten, attach, i.e. employs: quod ad amicitiam populi R. adtuaffix, annex: litteram ad caput: alqm cuspide ad lissent, i. e. had enjoyed before the alliance, Cs. in terram, L. Minervae talaria Prometheus adfixus re militari nova, i. e. to reorganize the army, N. alqm terrae, L. Caucaso lecto te adfixit, connon minus ad dicendum auctoritatis, quam, etc. flammam lateri turris, V. (apes) adfined, H. auctoritatem in indicium, exercise: bellum in pafixae venis, attached (by their stings), V. adfixa triam, 0. Iris alimenta nubibus adfert, brings, 0. est cum f rente manus, pinned fast, 0. clavum Esp., vim alicui, to employ force against, compel: adfixus et haerens Nusquam amittebat, clung ut filiae suae vis adferretur, compidsion: praesidio firmly to the helm, V. armato, attack, L. 7o bring tidings, bring word, ad-fingo (aff-), finxl, fictus, ere, to form as an carry news, report, announce : hand vana adtulere, L. ad Soipionem perductus, quid adferret, expro- addition, rnake besides, attach, affix, append: pars Fig., to add, mit, explains what news he bi'ought, L. calamita- corporis sine necessitate adficta.

f erre (aff-), to bring, fetch, carry, convey^ take, de-

magnam partem ad
:

quonam raodo ille how would he treat

te,

tem ad auris imperatoris subito adlatum pericu- contribute, bestow in addition : tantum (discipulo), lum patriae: inimico nuntium, notify: ad iliam ut, etc. Esp., to add falsely, invent beaides: adut intelligatis, attulisse se aurum quaerere: attulerunt quieta tingere aliquid, quo faciant, etc, omnia esse, L. rebellasse Etruscos adlatum est, quid error adfinxerit: nihil opinione ad aegritudiL. calamitas tauta fuit, ut earn non ex proelio nem addunt ipsi et adfingunt rumoribus, etc., Cs. nuntius adferret. To carry, produce, cause, occaad-finis (aff-), e, adj. (abl. ini, C. once ine,
:

sion, impai't, render, give


:

agri plus adferunt


:

quam

acceperunt detrimentum, Cs. vobis populoque R. pacem suspicionem multis parricidae aliquid decoris, to lend lustre: difficultatem ad consilium capiendum, Cs, aliquid melius, suggest: aliquid
: :

oratoriae laudis, attain : quod iniquitas loci adtulisset, i, e. the consequences, Cs. tempus conloquio non dare magnam pacis desperationem adferebat, Cs. natura adfert ut eis faveamus, etc., brings it
:
:

adjoining, bordering on fundo gens Mauris, L. F i g., related by marriage : Hegio nobis, T. Hence, subst. adf inis, is, m. and /,, a connection by marriage: si me alienus adfinem volet, waw^s to marry into my family, T. adfinem reppulisti. Connected nnth, sharing, accessory to, implicated in: turpitudini: sceleri: illarura rerum, T. huius
T.),

suspitionis.

To bring volvenda dies attulit, V, nihil adfeforward, allege, assign : causam, T, runt, qui negant, etc., say nothing to the point: rationes cur hoc ita sit aetatem, to plead in excuse: cur credam adferre possum. Aliquid, to contribute,hlp, assist, he of xise: nihil ad coramuabout
: (

id

adfinitas
:

(aff-), atis, /. [adfinis], relationship


:

by ma7'riage: inter nos, T. in affinitatem alcuius pervenire, N. adfinitatibus coniuncti, Cs.

adfirmans adfirmate
assxcrance

(aff-), antis,

P. of adfirmo,
with solemn

(aff-), adv. [adfirmo],

promittere.

adSnuatio
adf irmatio (aff-), onis, /. [adfirmo], an affirmation^ asseveration^ solemn assurance : religiosa de reliquis civitatibus, Cs. multa, Cu.
:

21

adfulgeo
:

ad-firmo

(aff-), avl, atus, are, to strengthen.

Fig., to confirm^ encourage: Troianis spem, L. c to n., to confirm^ maintain^ aver, positively assert, give solemn assurance of: nihil rem pro cerse plus non daturani Cornelium id bellum to, L. gessisse, L. de altei'o ut adfirmatur, Ta.

adfixus,
:

adj. [P. of ad^go], joined, attached:

me fulupo7i: terga tantum adflante vento, L. minis ventis, blasted with, V. qui (odores) adflataurorum adflabitur ore, i. e. rentur e floribus (pennarum) iactatibus scorched by the breath, 0. Hos necat adflati adflata est tellus, is fanned, 0. tabe \QX\exn, poisonous breath, 0.: quidquid uurae fluminis adpropinquabant, adflabat verior frigoris vis, the nearer velut illis the keener blew, L. Canidia adflasset, H. F i g., to inspire : adflata est numiiie dei, V. te adflavit E tribus soror,
:

mihi esse adfixum, to keep close to me : mis saxulis causa in animo, impressed.

m
:

asperri-

adflatus
breeze, blaM,

(aff-), us, m. [ad-flo], a blowing on, breath: ex terra: vaporis, L adflutu

noeent, by the effluvia, 0. ardent, by his breath, 0.

Fig., inspiration:
],

f rondes adflatibus (apri)


divi-

a Fury has inflamed thee, 0. gregibus amores, Tb. To breathe on, impart by breathing: laetos oculis adflarat (Venus) honores, breathed charms upon, Y. 2h waft towards (only fig.) sperat sil/i auram posse aliquam adflari voluntatis, some intimation of good-will ; cf. cui placidus leniter adflat amor, i. e. is prropitious, Pr.

nus f uroris. adflictatio


:

adfluens
(aflf-),

(aff-), entis, adj. with comp. \P. of

onis, /. [ adflicto

physical

adfluo], ^om;m<^, abounding, abundant, rich, copious,


affluent, numerous, plentiful : omnium rerum adfluentibus copiis : adfluentior amicitia pauci opibus et copiis adfluentes: homo vc?>iXi\x, in flowing garments. Ph. domus scelerum omnium adfluens. As s>d)st. n. : ex affluenti, profusely, Ta.
:

pain, torture.

adflict5

(afF-), avi, atus, a.re,freq. [adfligo], to

break to pieces, destroy, shatter, damage, injure: qui Catuli monuinentum adflixit navls tempestas adflictabat, Cs. quod (naves) in vadis adflictarentur, were broken in the shallows, Cs. F g., to crush, put an end to: eiusdem furorem. To troiihle, disquiet, di<it7'ss, harass : homines gravius adflictantur adflictatur res p. With pron. rejlez., to
:

adfluenter ), adv. [ adfluens ], lavishly, abun( dantly ; only comp. : adfluentius haurire vivere, N, adfluentius solito convivium inire, Ta.
:

grieve, be greatly

troubled: ne te adflictes, T. se Alcibiades adflictaret. Pass.: adflictari lamentarique de aliqua re morbo, L.

cum

adflictor
strikes

(aflf-), oris,
fig.,

down ;

m. [adfligo], one loho a subverter (once) dignitatis.


:

a flowing to ; abundance, copiousness: rerum omnium munditiem, non adfluentiara adf ectabat, extravagance, N.
(aff-), ae,/. [adfluo],

adfluentia
fig.,
:

hence,

affluence,

adflu5

(aflf-), fluxl,

fluxus, ere, to flow

to,

flow

adflictus ( aff- ), adj. with comp. [P. of adfligo], cast down, m.iserable, unfortunate, overthrown,
wretched, distressed: adflictum erexit: excitare adflictos amicitia fortunae reliquiae adflictiore conditione res suae, ruined, S. Dejected, discouraged, desponding : Sulla: adflicti animi fuit: ad: : : :

vitam trahebam, V. doned, base, low, vile : homo.


flictus

aegritudine.

Aban-

ripon,
:

ad-fligo (aflf-), Ixl, ictus, ere, to dash at, strike throw down, overthrow : statuam monumenad-for (aflf-), atus, ari, dep., cyci\y praes. ind. adtum si quo adflictae casu conciderunt (alces), Cs. fatur, adfamini; imperf adfabar (once); imper, ad quos ( scopulos ) adflictam navem videres. Me ton., to damage, injure, shatter: tempestas adfare; t?y??i.. adf ari; />ar^. adf atus. In gen,, <o speak to, say to, address, accost: Pjrrham, 0. hos naves adflixit, ita ut, etc., Cs. F i g., ^o ruin, damadfabar, V. hostem supplex adfare superbura, age, injure, harass, distress, overthrow: senectus me ad adfligendum equestrem ordinem, humiliat- V. licet enim versibus iisdem mihi adfari te, E s p., to invoke : deos, V. To the ing: qui (milites) cum uno genere morbi adflige- qtiibus, etc. dead, to bid a last farewell : sic positum adfati disrentur, loere decimated: cum reflavit (fortuna), adcedite corpus, Y. te adfari extremum, V. fligimur, we are shipwrecked : amissi eius desiderio adfore, adforem, adfui see adsum. adflictus, distressed, Cu. vectigalia bellis adfligun:

towards, flow by: amnis utrisque castris adfluens, F i g., to glide quietly: nihil rumoris adfluxit, L. i. e. teas heard. 2h stream toioards, in phllos., of ideas: cum infinita imaginum species a deo adfluat; and of pleasure as streaming upon the senses, C. Of time: adfluentes a.nn\, flowing on, H. e t o n., of a multitude, to throng, flock, pour: comitum adfluxisse numerum, V. To flow m, a6o?m(/; vol uptati bus cui cum domi otium atque divitiae adfluerent, S,

causam susceptam, i. e. abandon a cause once undertaken. To cast down, dishearten


tur,

suffer:

animos metu. ad-flo ( aflf-

),

avi,

are, to blow on, breathe

ere {only pe^f. stem), upon, beam, glitter, appear bright, be radiant : voltus tuus Adfulsit populo, II. caeli ardentis species adfulserat, L. Fig.: Hoc senatus
,

(adfulged or aflf-), ulsi,

to shine

adfundo

22

adiaceo

consulto facto, lux quaedam adfulsisse civitati visa -est, L. cum Sardiniae recipiendae spes adf ulsit, dawned^ L.
:

ad-fund5
administer'

(aflf-),

fudi, fusus, ere, to


:

pour

into,

a banquet, entertain: adhibete Penatis et patrios epulis, etc., V. convivio neminem, L. alteris Te mensis deum (when tutelary gods were invoked), H. mulieres in convivium. To treat, handle, act
: :

Ta,

alicui venenura, Ta.

Rhenum
:

Oceano,

towards
use,

Pass., to fall down, prostrate oneself:

Am-

severius.

Adhibere
:

victu

quam

liberalissime adhiberi
aliquid, to

alqm

put

to use, apply,
:

adf usae plecti pedes adfusaque poscere vitara, 0. To he lacent inmnXo, prostrate upon the tomb, 0. spread out (of troops) ut equitum tria milia cornibus adfunderentur, Ta.

employ for, use in : modum quemdam adhibita audacia et virtute, calling to their aid, Cs. belli necessitatibus patientiam, L. curam iu valetudine tuenda, N. fidem in amicorum periculis
:

adfuturus, P. of adsum. ad-g-, see agg-. ad-gn-,

modum
liae, to

vitio, to set

bounds: memoriam contume-

see agn-.

ere, to cleave, adhere, stick ad-haere5, , to: vincto iu corpore, clinff to, 0. lateri qua pectus adhaeret, joms, 0. quibus ( saxis ) adhaere,

E s p. in phrase, adhibere vim, to employ compulsion, compel: si lianc vim adhibes, quid opus est iudicio? Poet.:
retain in

memory, N.

Munitaeque adhibe vim sapientiae, storm fences of wisdom, H.

the de-

bant, L. lentis adhaerens bracchiis, H. : manus oueri adhaerentes, i. e. frozen, Ta. F i g., to cling to, be attached: cui canis . cognomen adhaeret,
:

ad-hinni5,
equo, 0.
light.

IvI,
:

ire, to

neigh
i.

to,
e.

whinny

to

g.

ad orationem,

expressed de-

adheres, H.
lateri

To hang on, keep close, be attached: adhaerere gravem dominum, L.


haesi, haesus, ere, inch, [adhae-

ad-haeresc5,
Cs.
:

adhortatid, onis, /. [adhortor], a7i encouragement, exhortation : nostra clamore conprobata, L. invicem, L. mutua, Cu. Plur., L.
: : :

reo], to cleave, stick, adhere: tragula ad turrim, summusque in margine versus adhaesit, i, e. was added on the verge of the tablet, 0. adhaere:

adhortator,
courages
:

oris,

m.

adhortor

],

one who en-

operis, to the work, L.

columnam (Maeniam), to be pilloried as a fraudulent debtor: in me tela adhaeserunt: craterae limus adhaesit, H. fronte cuspis adhaesit, nactus hoc litus adhaesi, remained, 0. in 0. his locis. Fig., to cling, adhere: ad quamcunscere ad
:

ulate, rouse,

atus, ari, to encourage, exhort, stimurge : milites me ad Rabirium defendendum Boios de re frumentaria, Cs. adulescentes, ut turbulenti velint esse: adhortor, properent, T. in bellum, Ta.
: : :
:

ad-hortor,

i,

honestatique, to be devoted: oratio ita libera fluebat, ut numquam adhaeresceret, never faltered. To correspond to, accord with, ft, suit : omnia ad vestrum studium. To hang on, trail after, be the last : tenesne me:

que disciplinam

iustitiae

ad - hue,
tur
:

hitherto, as yet
this
:

adv. of time, tmtil now, heretofore, : sicut adhuc fecerunt, speculabun-

moria te extremum adhaesisse? hung on the


e.

end,

were chosen

last.

adhaesid,

6nis,y.,
ui, itus,

an adhering,

clinging (once).

unde est adhuc bellum tractum, nisi, etc., all time: adhuc ignota precatur fluraina, hitherto, V. qui me passus est usque adhuc facere, etc., always till now, T. E s p., to this point, to this place, hitherto, thus far : adhuc ea dixi, cur, etc., up to this point : satis adhuc nullum emolumen-

ere [habeo], to hold toward, ad-h.ibe5, turn to, apply, add to: manus medicas ad volnera, V. ad panem adhibere, eat with : manus genibus adhibet, i. e. clasps, 0. F i g., to furnish, produce, bring forward, apply, bestow, administer : parti oratio, quae lumen adhibere corporis scalpellum rebus debet (oratio) ad volgus adhibenda alicui voluptates oratorem, call to one's aid: aniraum, E s p., to bring to, summon, giv& close attention, employ: fratrem adhibet, Cs. adhibitis amicis, S.
:

tura vidistis, long enough already, L.

inpudens, qui teneret, so. Adhuc non, or neque adhuc, not as yet, not to this time: nihil adhuc, nothing as yet, or not at all as yet: numquam adhuc, never as yet, never yet: raaximis iniuriis adfecti, adhuc non venerunt: Cui neque fulgor adhuc nee dum sua forma recessit, V. qua pugna nihil adhuc exstitit nobilius, N. For etiam nunc,

erat

adhuc

V.

yet, still

leges,

ad quas

(sc.

defendendas) adhibemur, we

are .summoned : adhibebitur heros, shall be brought

upon the stage, H. aliquem in partem periculi, 0. With ad or in consilium (concilium), to summon for counsel, consult : neque hos ad concilium ad-

: adhuc tranquilla res est, it is still quiet, exercitus ignotus adhuc duci suo, L. : si quis adhuc precibus locus, V. Colloq. and late, still, besides, in addition : et adhuc adfluebat omnis inventus, Ta. melius quidem adhuc eae civitates, etc., still better is the condition of, etc., Ta.

T.

ad-iaceo,
:

cui,

ere, to lie at, lie near, adjoin,

hibendos censeo, Cs. illis adhibitis in consilium (plebes) nuUo adhibetur consilio, Cs. cf. adhibitis omnibus Marcellis, qui turn erant. Adhibere aliquem cenae or epulis, to invite to dinner, invite to
:
:

border upon, touch, bound: Tuscus ager Romano adiacet, L. adiacet undis moles, 0. gentes, quae mare illud adiacent, Jf. Etruriam, L. (regio) ad Aduatucos, Cs. adiacentia, the neighborhood, Ta.
: :
:

adicio
adici5

23
diviti, rob, T.
:

adiunctua
adimam cantare

pronounced adiicio ), ieci, iectus, ere to throw to, cast to,Jling at, put, put to, set near: hoidei numero ad sumraani tritici adlecto: Adiectoque cavae supplentur sanguine vetelum ex locis superioribus in litus, to nae, 0. F i g., of the eyes, to cast, throw : ad hurl, Cs.
[ad

+ iacio],
:

sevens, will forbid Of persons, to snatch away, H. carry off: banc mihi adimet nemo, T. puellas adimis \Qio,from death, H. ademptus, dead, H.
to write verses,

adipatus,

adj. [

neut. as subst., pastry

omnia vestra cupiditatis oculos oculum heredi- lu. Of discourse, coarse, gross : dictio. Of the mind, to turn, direct, fix: ad virgitati. adipiscor, adeptus, i, dep. [ ad+apiscor], to nem animum, T. consilio animum, L. Esp., to come up xoitJi, arrive at, reach, overtake: Romani add by ivaf/ of increase, superadd, confer in addiadepti fessos, L. to attain, get, obtain, acF
:

adeps ], fat, greasy. prepared with fat:

Plur.
livida,

tion: aggere ad munitiones adiecto, Cs. morem cam laudem ingeni gloriam
: : :

ad

belli-

g.,

ritusque

sacrorum, to institute also, V. adici clamorem (lube t), to be raised besides, Ta. Adiecere plus artis To Athenae, contributed (to my education), H. add a 7iew thought : hue natas adice septem, 0. To et radios cnpiiis aspici persuasio adicit, Ta. do in addition: qui ad id adeicerat, ut, etc., added In auctions, 1. 1., to add to the offence of, etc., L. a bid: llciti sunt usque adeo .; super adiecit Aeschrio, made a higher bid.

senectutem banc victoriam, Cs. tuam amicitiam, N. ius nostrum, L, rerum adepquire, reach:
:

adepti sunt, ut dies festos agitare possent: iis adipiscendi magistratus, they should take public office: crimen, 0. P. pass. : prope iam adeptam victoriam retinere, S.
:

tus est, Ta.

1.

aditus, P. of

adeo.

adiectio, onis,y.

[adicio],
:

an annexation,

addii,

inliberali adiectione, tion : populi Albani, L. by grudgingly adding (to his offer), L.

e.

adigo, egi, actus, ere [ad ago], to drive, urge, bring by force, take (to a place) pecore ex longinquioribus vicis adacto, Cs. Of persons te adiget horsum insomnia, T. aliquein fulmine ad umbras, V. Italiam vos ? V. arbitrum ilium adegit, compelled to come before an arbiter. Of things tigna tistucis, to ram in, Cs. E s p. of Aveapons, to drive home, plunge, thrust : ut telum adigi non posset, reach its mark, Cs. viribus ensis adactus, V. Poet.: alte volnus adactum, inflicted, V. F i g., to drive, xirge, force, compel, bring (to a condition or act) me ad insaniam, T. vertere morsus Exiguani in Cererem penuria adegit edendi, V. adactis per vim gubernatoribus, pressed, Ta. P o e t. In faciem prorae pinus adacta novae, brought into

2. aditus, us, m. [1 adeo], a going to, draioing near, approach, access : urbis uno aditu atque adventu captas temptai-e aditus, seek to approach, V. viri mollis aditus novisse, how to approach gently, V. privilege of admittance, access : faciles aditus ad eum privatorum aditum petentibus conveniendi dare, an opportunity of conversing, N. sermonis aditum cum Cicerone habere, Cs. in id sacrarium. Conor., a vjay of approach, entrance, avenue, entry: primo adltu vestlbuloque prohibere: aditu carentia saxa, inaccessible, 0. Hence, a way of approach, means of reaching : ad causam ad huius modi res.
:

adiuero, for adiuvero, see adiuvo. adiumentum, I, n. [for adiuvamentum adiurandum, or ad ius iurandum, or iure iuiando, or vo], a means of helping, help, aid, support, assistadiuSacramento (abl.), to put on oath, bind bxf oath, ance : adiumenta et subsidia consulatiis cause to take an oath, swear: omnibus ius iurandum menta rerum gerundarum, natural advantages adactis, Cs. ad ius iurandum populares, S. pro- ignaviae, S. nihil adiumenti ad pulchritudinem, vinciam in sua A^erba ius iurandum, Cs. populum no artificial aid, T. mihi esse adiumento in causis. iure iurando, L. adiurat in quae adactus est veradiunctio, onis,/. [adiungo], a joining, tinion,
the

ad-iudic6, avi, atus, are, to make a judicial award, grant, award, adjudge: regnum Ptolemaeo alcui magistratum, Cs. alqd Italis adiudicat armis, adds to the Roman Empire (poet, of Augustus ), H, causam alcui, to decide in one^s M e t o n., to ascribe, assign, impute: mihi favor. salutem imperi.
:

form of a

ship, Vv.

Adigere

aliquem ins

iu-

ba,

i.

e.

takes the oath under compulsion, L.

adiicio, see adicio.

adimo, emi, emptus, ere [ad+emo], to take away, take from, deprive of: Multa ferunt anni commoda, Multa recedentes adimunt, H. metum, T. adiraere aegritudinem hominibus, to free men from sorrow, T. qui das adimisque dolores, H. alcui civitatem, to deprive of civil rights: a Syracusanis quae ille dies reliquerat: Quid Caecilio dabit Romanus ademptum Vergilio ? i. e. grant to Caedlius, yet deny to Vergil, II. Qui adimunt
: : : :

conjunction: homini ad hominem naturae. In rhet., the connection of a predicate with several subAn addition to : virtutis. jects, C.

adiunctor,
adiiinctus,

5ris,
i.

Galliae ulterioris,

e.

m. [adiungo], he who adds: Fompey.

with comp. \P. of adiungo], united: quae huias causae As subst. adiunctiora sunt: huic fundo praedia. n,, a characteristic, adjunct, essential attribute : in pietatis adiunctum. adiunctis morabimur, H.
adj.
closely connected, joined,

Plur., collateral circumstances.

adiungo

U
ad-labor
oris,

adligo
(all-),

adiungd, unxl, unctus, ere, to fasten on, join to, harness: plostello mures, H. ulmis vites, V. remos lateribus, Ta. Fig., to join, attach : ad im( urbes ) consilio ad perium populi R, Ciliciam amicitiara, won over hy wise management, N. se agros populo R. urbem in societatera, viro, V. quod araieitia adiungitur, enimperiura L, comitem eis adiunctum forced by friendship, T. esse Volturcium ut se, rege Armeniorum adiune-

ards, flow, glide, slide


:

apsus sum, I, dep., to glide tow: viro adlapsa sagitta, V.


: :

arrive at, V. auris, reach, V. mare crescent! adlabitur aestu, rolls up as tlie tide rises, V. extrinsecus ex occulto, L.
:

ad-lab5r5

(all-),

are, to labor, toil

adlaborandum est tibi, ut, etc., H. With add to by labor : myrto nihil adlabores, H.

ore

dat., to

to,

renovarit,
:

gained as a friend: multas

To add, join, annex, alqni beneficio, bind, T. divinitus adiuncta forassociate: ad glorlam .
bus
tuna.

sibi tri-

ad-lacrimo
thereat,

all:

),

are, to shed tears

weep (once)

luno adlacrimans, V.
; plar.
,

adlapsus
to,

(all-), us,

s p., to

subjoin
:

aliquod dictum de veueetc.,

stealthy

approach
(all-),

no: his adiungit, quo fonte,


apply, direct, confer

Y.

Jh

m. [adlabor], a gliding up : scrpentium, H,

attach,

ad-latro

animum ad studium,

T.

su-

rail at, revile:

are, to bark at. magnitudinem Africani,

F
L.

g., to

spicionem ad praedam, connect with: honos populi Meton., to R. rebus adiungitur hue animum, T. bring close: lateri castrorum adiuncta (classis), V. are, to swear to in addition, ad.-iur5, avi, attest besides, add to an oath : praeter commune ius
:

adlaturus, adlatus, PP. of

adfero.

adlectS
entice
:

(all-),

a,ve,freq. [adlicio], to allure,


:

oath, sivear to, con- despatching : iurandum haec, L. 1. ad-leg5 ( all- ), avi, iitu?, are, to send on firm by oath : omnia adiuras id te non esse facTo call to business, despatch, commission., depute, charge : te turum in quae adactus est verba, L. ad illos homines nobilis a me adlegatus senex, te, Ct. witness, attest, swear by : Stygii caput, V.
: :

7b add an
,
,

ad (agrum)

f ruendum

vanitatem, court.

adlegatid

(all-), onis,/. [1 adlego], ad istuin.

a sending,

adiuto,
f unus, to

avI,

i\ve,freq. [adiuvo], to help zeal(

imtigated, T.
2.

ously, sei've, aid, assist

old or late

aid

in, T.
:

eis (pueris)

senem, T. ) onera adiuta, help


:

ad - leg5
:

all-

),

egl, ectus, ere, to

select,

choose, elect

augures de plebe, L.
i,

them carry, T.

id adiuta

me, T.
assistant,

adlevamentum (all-),
tion, relief: sine ullo

n. [adlevo],

a mitiga-

adiutor,

oris,

m. [adiuvo], a helper,
:

adlevamento.

confederate: alcuius honoris: cuius honori semper adiutor f uerit, Cs. his adiutoribus in re gerenda uti ad res gerendas, L. quis adiutoribus, and with their aid, S. E s p., an aid, adjutant, assistant, deputy, secretary : dato adiutore PharnabaIn the theatre, a secondary actor, support zo, N. in scena constitit, nuliis adiutoribus, with no subHence, fig.: haberes Magordinate actors. Ph. num adiutorem, posset qui ferre secundas, II.
:

adlevatio
tion
:

(all-), onis, /. [adlevo], a?i alleviadoloris diuturnitatem adlevatio consoletur.

ad-levo
set
S.
:

(all-), avI, atus, are, to lift up, raise,


:

adiutris:, icis,/. [adiutor],

male
T.
:

assistant

matres

filiis

s/ie that helps, a feadiutrices solent esse,

(laqueis) adlevati (milites), Fig., to lighten, alleviate, cubito artus, 0. adlevatum comfort, coiisole : aerumnam dictis corpus tuum, recovered from sickness: adlevor. To diminish in force, lessen: adversariorum confirmationem.

up: oculos, Cu.

ad-lici5

(all-), lexl, lectus, ere

[ad

+ lacio], to
multo:

scelerum.

allure, entice, attract, persuade, influence:

adiutus, P. of adiuvo. ad-iuv5, iuvi (adiuero, old


fortis
:

rum opes ad misericordiam


for adiuvero), iiitus,

somnos, 0.

num

studia: ad amicitiam (similitudo).


:

Fig. of

homi-

are, to help, assist, aid, support, further, sustain

the magnet

f errum

ad

se, attracts.

meae

fortuna adiuvat, T. maerorem orationis lacrimis suis sua sponte eos, N. pennis adiutus amoris, 0. in his causis : alqm ad per: : :

ad-lid5
strike upon,
to ruin.

(all-), IM, lisus, ere [ad+laedo], to dash against: ad scopulos, Cs. F i g.,

cipiendam virtutem si quid te adiuero, poet ap. C: ut alqd consequamur, adiuvisti: multum eorum opinionem adiuvabat, quod, etc., Cs. With ellips. of obj., to be of assistance, help: ad verum probandum non multum, Cs. quam ad rem humilitas adiuvat, is convenient, Cs. Snpin. ace. : Nectanebln adiutum profectus, N. P. pass. : adiutus a Demosthene, N. Fig. clamore railitera, cheer, L. adiuvat hoc quoque, this too is icseful, H. cura adiuvat illam (formam), sets off his beauty, 0.
:

ad-lig5

(all-), avi, atus, are, to

reliquos ad pahim. Esp., to bind up, bandage: volnus, L. To fetter, shackle : adligari se patitur, Ta. To hold fast: adligat ancora (navTs), Fig., to hinder, detain, keep back: illi filium, i. e. keep at home, T. populum , . novo quaestionis genere, to hamper : pains inamabilis unda Adligat (sc. eos), keeps imprisoned, V. To bind, oblige, lay under obligation: alqm beneficio: nuptiis adligalex omnis adligat : f urti se adligat, convicts tus

bind

to, tie to

V,

adliuo
MmseffyT.

25

admisceo
administratis,
onis,/. [administro], aid, help,
:

To impugn, accuse: adligatum Oppia Of words: verba eerta lege versus, hy a fixed metrical form. besmear ineomp ad-liii5
nici

nomen

esse.

liominum. administration : niundi


co-operation
tus, Cs.

Direction, management, tormentorum, Cs. por:

(all-),

ere, to

tis

(versibus) signum,

i.

e.J.o erase,

H.

Fig.,

to

administrator,
ager, conductor
:

oris,

m. [administro], a man-

attach,

impart : sordes sententiis.


(all-), Onis,y. [adloquor],
:

belli gerendi.

adlisus, P. of adlido.

adlocutid
ing,

a consol? Ct.

ad-ministr5, avi, atus, are, to manage, control, guide, superintend, execute, regidate, ride, direct:
provinciam rem p., C, L. bellum, Cs. per liomines honestissimos leges legationes per Dioneni, N. alqd privato consilio, Cs. inter vineas sine periculo, pursue their work without peril, S.
:

comforting

Qua

solatus es adlocutioue

adlocutus,
tion,

P. of adloquor.
i,

adloquium (all-),
aegrimoniae, H.

n.

[adloquor],

an

exhorta-

encouragement: benignum, L,
(all-), cutus,

Plur., solaces:

ad-loquor
adloquitur, 0. to exhort, rouse
:

i,

dep., to

speak
Ct.

dress, salute, greet:

hominem,

T.

huno

patriam maesta voce,


:

adclaviger
to,

admirabilis, e, adj. with comp, [admiror], admirable, wonderful : dementia in dicendo homines. E s p., strange, like paradox.
:

s p.,

ablencss

milites, L.

ad-lud5
jest,

(all-), usi,
:

admirabilitas, : magna. admirabiliter,

atis, /. [

admirabilis

],

admir-

ere, to play, sport, joke,


:

ly,

admirably : laudari.

adv. [admirabilis], wonderfulParadoxically : dicere.


to be
:

do sportively

ad
: :

id,

T.

varie et copiose

ad-

nee plura adludens, dwelling longer on the jest, V. qui occupato adluserit, jVsiec? with him while busy, Ph, Omnia quae flucttis adludebant, Ct. F i g., of the waves, to play against, dash upon: mare litoribus adludit: adludentibus
ludit (Ino Tauro), 0.

admirandus,
dered
at,

dum

adj. [/*. of admiror], admirable, wonderful : homo in modum, N. spectacula, V.


:

wonadmiran-

admiratid, onis, /. [ admiror ], admiration, admirationis plus wonder : admlratione adfici


of admiration, applause: admirationes in oratoribus sui, N. efficere copiose sapienterque dicentis viri, L. Wonder, surprise, astonishment : mihi admirationem moveri in admirationera versus
gloriae.
:

undis, 0.

habere

quam

Plur., expressions
:

ad-lu6

(all-), uT,

against, bathe:

ere, to fiow near to, wash non adluuntur a mari moenia


, :

urbs mari adluitur, L. mare, qiiod adluit (Italian!) infra, V. Fig., to beset: (Massilia) barba-

'.

riae fluctibus adluitur.

(rex), L.

tam

ancipitis sententiae, L.
ori.,

adluvies

(all-),

abl. (i,f. [3

LV-], an inuna?i

admirator,
Simonidis, Ph.

m. [admiror], an admirer:
to
:

dation, L. dub.

adluvio

(all-), onis,/. [3

LV-],

inundation.
:

ad-m.atur5,
ditionem, Cs.

admire
his,

ad-miror, atus, ari, dep., ingenia, T. : eorum


N.
:

regard with wonder,


ilium, V.
:

eum
at, be
:

in
as-

are, to

mature (once)

se-

Ta regard

tvith
:

wonder, toonder

tonished
iri,

stultitiam, N.

quicquam, T.
:

in

uno

ad-metior, mensus,
tibi

dep., to

measure out
to

homine tantam esse


:

dissirailitudinem, etc., N.

frumentum.

admiiiiculd, are [adminiculurn], tem (once).

prop :

vi-

hoc maxime te ausum esse, etc. de multitudine admirantium unde hoc exstitisset adindocta miror, quo pacto, etc., H. admiratus sum, quod
:

[MA-, MAX-]. In vineyards, a stake, prop: vites adminicula adprehendunt: adminiculorum ordines. In gen., a supi,

adminiculurn,

n.

admiratus cur, etc. scripsisses magis pravitas eorum admirauda est,


.

Pass.
S.

To gaze
:

quo

Nil adat passionately, strive after, desire : niliil mirari prope res est una, etc., to be excited by nothing,

L.

port, stay: ipsis adminiculis prolapsis, the limbs, corporis, Cu. Fig., help, aid: id senectuti : suae adminiculurn fore, L.

H.

ad - minister, tri, m., one xoho is at hand to lielp,an assistant, minister, helper: administris ad
ea sacrificia Druidibus utuntur, Cs. consiliorum, S. Esp., a tool, instrument, pandar : Naevi: istius cupiditatum. An engineer, attendant : opus et administros tutari, S.

ad-misceo, scui, xtus (mistus), ere, to add so as to form a mixture, mix with, admix: admixto>
calore admixtus est: ille (aer) raulto Fig., to mingle, mix in with: aquae calorem.

calore:

huic generi orationis illud alterum


sceri orationi.
scatter

To

veisiis

admi-

sistant,
tutis.

ad-ministra, ae, /. [administer], a fetnale ashandmaid. F g. artes admiiiistrae vir-

through : stirpem admisceri Phrygiam, that a Phrygian his Antonianos stock is mixed ( with ours ), V.
Cs.
:
:

add, join, mingle, merge in, antesignanos, among the cavalry,

:*

milites, Cs.

sceas, T.

With

To

implicate,
se

mix up: ne me admior pass., to mix oneself up, in-

admissarius
meddle: ne te admisce, T. admiscear ?
terfere,
:

26
ad id consilium
stallion.

admoveo
:

admissarius,

i,

m. [admitto], a
:

non admodum grandis natu puer admodum, L. With negatives, just, at all, whatever: litterarura admodum nihil scire: equestris pugna nulla ad-

ad-missum,
trespass^

I,

n. [admitto],

a volantary faulty
tale, L.
:

crime
:

dolosae, 0.

admisso : nullo Poppaeae, Ta.

gentis

As
come, ad:

modum f uit, L. With advv. : raro admodum exclamant. With verbs: admodum mirabar quam ob rem, etc. alqm admodum diligere delectare.

an emphatic

affirmative, yes, certainly,

of
ru-

admissus, P. of admitto. admistio, admistus, see admixtio, admixtus. ad-mittd, raisi, missus, ere (adraittier, old for
admitti, V.), to send
mit, give access
:

course: advenis

modo? Pa. admodum,


itus, iri, dep., to

T.
:

ad-m51ior,
pes, Cu.

bring hither

to, let

go,

let loose, let

ad-mone5,
:

nui, nitus, ere, to bring to m,ind,


:

ad meas capsas admisero do- remind, suggest, put in mind of: te (me) equomum ad se filium, N. lovis arcanis Minos admis- rum, 0. alqm foederis, L. admonitus re ipsa sus, H. Esp., to give access, grant an audience, recorder quantum, etc. deorura ira admonuit, admit, receive: domus in quam admittenda multi- aroused him, L. de quo (proelio) vos de moritudo admissus est nemo spectatum admissi, H. bus civitatis, S. illud te esse admonitum volo, / vetuit quemquam ad eum admitti, N. Alqm ad want you reminded of that: necessitas admoconsilium, to take into conference, consult : neque net esse hominem, reminds one that he is, etc. ad consilium casus admittitur. In numerum quae pars absit, 0. Supin. ace. : admonitum venialqm, to enroll among : horum in numerum nemo mus te. Esp., to remind of a debt, dun: potestas admittebatur nisi qui, etc., N. Alqm ad officium, admonendi. With a view to action, to warn, adto admit to: nemo ad id officium admittitur, nisi, monish, advise, urge, suggest, order, bid: ad theOf a horse, to let go, give reins: admisso saurum reperiendum me ut etc., N. deplorarem, etc. equo inruere equo admisso accurrit, at full speed, admonendi . ut morem servaretis, L. hunc adper coUa admlssa volvitur, i. e. over the neck monet, iter caute faciat, Cs. ut eum suae libidines Cs. admisso passu, ivith facere admonebant: Matrem ratibus depellere taeof the galloping steed, 0. ubi se admiserat unda, had das, V. quickened pace, 0. casu admoniti, omnia paraverunt, Cs. gathered force, 0. Fig., of words or thoughts, to To goad, urge on (poet.) telo biiugos, V. let come, grant admittance, receive : nee ... ad aniadmonitid, onis, /. [admoneo], a suggestion, mum admittebat (with ace. and inf.), did not enter- reminding: vis admonitionis. An exhortation, tain the notion, L. animi nihil auribus {abl.) adadmonition : in consilio dando. si placidi rationem admittitis, hear mittebant, L. admonitor, oris, m. [admoneo], a?i admonisher, calmly, lu. Of an act or event, to let be done, aladmonitore egere: operum, to labor, 0. low, permit : sed tu quod cavere stultum exhorter:
te

possis
litem.

admittere

est, T.

non admittere

of birds which give a favorable omen, to he propitious, favor : ubi aves non admisissent, L. Of an unlawful act, to incur the blame of, become guilty of perpetrate, commit: ea in te admisisti quae, etc. Tu nihil admittes in te formidine poequantum in se facinus, Cs. dedecus nae, H. flagitium pessimum facinus peiore exemplo, L.
, : : :
:

Hence,

admonitum,
warning, C, 0.

I,

n.

admoneo

],

a reminding,

(admonitus),
lobrogum tuo. more violent for
:

suggestion, request.

m. [admoneo], a reminding, admonitu Al Only Reproof acrior admonitu


,

abl. sing.
:

est,

the reproof, 0.
bitten,

ad-morsus, P. [ad+mordeo],
stirp?,

gnawed:

admixti5,

onis,

/".

[admisceo], a mingling.

V.

bracchia colubris, Pr.


Onis, /.

admoti5,

[admoveo], an application
(admorunt, V.), motus, ere,

g..

association, imion.

digitorum, to the chords.

admixtus, P. of ad-modumi, adv.


to

admisceo.
; prop., to

ad-moveo, movl
the proper limit,
to

hence, with numerals, /m^/, quite, : noctu turres admodum excitantur, full, Cs. equites, mille admodum, a round thousand, Cu. no more than, just, only (late), Cu. Of degree, icily, highly, completely, entirely, altogether, very: admodum antiqui; admo;

full measure

at least, no less than

CXX

move towards, bring up, bring near, carry, condtict, drive: fasciculum (florum) ad narls ora ad ora, 0. exercitum ad urbem, L. scalis admove
to,
:
:

dum amplum
sunt multi, N.
:

et

excelsum: neque hi

admodum

pauci: natio admodum dedita religionibus, Cs. Esp., with words expressing time of life, as puer, adulescens, iuvenis, senex, etc. admodum turn adulescens, then a mere youth:

admodum

anguis curribus, harness, 0. manus operi, apply, 0. aurera, give but, manus nocentibus, punish, L. close attention, T. pluris auris, to bring more hearers, H. iam admovebat rex (sc. agmen), Cu. F i g., to apply, direct to : orationem ad sensus inflammandos: stimulos homini, ^foao?.* lene tormentum ingenio, H. ubi spes est adraota recursus, is brought nearer, 0. adplicant se et propius admoraotis, applied, Cs.
:

labra poculis, apply, V.


: :

admugio
Tent,

27

adomo
:

rursus adraota i. e. enter into close intimacy : prece, by repeated supplication, Fh.

ad-mugio,
ro,0.

ire, to

low

to,

out: coeptis, /avor, V.: adnuite nutum Campanis, grant your approval, L. ni pater adnuisset Rebus ubi pribellow to: tau- Aenaeae potiore ductos AHte muros, H. mum vellere signa Adnuerint superi, Y.
:

ere [2 0D-, 0L-], to turn to adoleo, olui, admurmuratio, onis,/. [admurmuro], a murvapor ; hence, to burn in sacrifice: Veibenasque, senatus frequentis : vestra murmur muring,
,

grata coutiouis.

ad-murmuro, avl, mur at: valde: cum

atus, are, to

esset

murmur, muradmurmuratum ad:

murmurante Senatu. aduascor, adnatus, adnosco, see agn-, are, to swim up : certatiin, Ph. ad-nat5,

v.: lunoiii iussos lionores, the prescribed burntV. altaria taedis, to fire up, V. flammis Penatis, to fill with sacred fires, Y. P o e t., to destroy by fire: ut leves stipulae adolentur, 0.
offerings,
:

adolescens, adolescentia, see adules-. 1. ad-olesc5 (adul-), olevl, ultus, ere, to grow
up, come to maturity, ripen : sensim simul atque adoleverit aetas, as soon as his age is mature, H. F i g., to grow, mature, become great : ingenium postquam res p. adolevit, S. brevi adolevit, S.
:
:

ad-nect5
bind
to,

(ann-), nexul, nexus, ere, to


:

tie to,

fasten on, attach, annex: scapha adnexa: aduexa vineulis, L. rebus praesentibus f u2 o subturas: magnis domibus adnexa, akin,TQ,.
ratis

join, add, Ta.

2.
blaze

adolesco,
is

,ere, inch, [adoleo], ^o burn,

(adnexus

or ann-),

m. [ad-necto], a conflorere, Ta.

up,fiame: adolescunt ignibus arae, V.


(dat. Adonidi, C.
;

nection, association:

adnexu gentium
F. of adnitor.

Addnis,

voc.

Adoni,

0.),

m., a youth beloved by Venus, V.

ad-operio, erui, ertus, ire, to cover, cover over ad-nitor (ann-), nixus or nisus, dep., to lean capite adoperto, L. Purpureo adopertus amictu, against, lean upon: ad aliquod tamquam admlni- V. lumina somno, buried, 0.
:

adnisus (ann-),

Fig., to take pains, culum: adnixi hastis,-V. make an effort, exert oneself, strive: acrius ut, etc., pro se quisque, ut, etc., L. ad ea patranda, S. de triumpho pro uUo, L. adversus earn acS. tionem, L. mecum, S. hoc idem de intercessoribus, L. adnitente Crasso, S. si paululum adnitatur, makes an additional effort, L.
: : :
: :

adoptatio,
tion
:

onis,/. [adopto],a7i adopting, adop:

liliorum

adoptatione in regnum pervenis-

se, S.

adopti5,
adoption
:

ius adoptionis

onis,/. [adopto], a taking as a child, dare filium in adoptio:

nem, L,

ad-nixus (ann-), P. ad-n5 (ann-), avi,


to
:

of adnitor.
,

are, to
:

swim

to,
:

swim up

adnabunt navibus, L. navis, Cs. V. Ih swim Fig. ad urbem, approach. thynni, H.


oris,

adopt!vus, adj. [adopto], of adopt io7i : sacra, obtained by adoption : nobilitas, 0. Of fruits, grafted, 0.

ad-opt5,
sibi

avi, atus, are, to take

by choice,
iuris

select,
:

beside

equis, Ta.
avI,

choose, adopt:

alqm

ad-not5,
notabant
fi7i.),Ta..

are, to observe,

remark: Ad-

patronum.
in
:

sibi

defensorem sui

eum
N.

s p., to

take into a family, adopt


fecit,

periti, etc.,

Ta.

adnotatus est (with in-

as a child:

eum

adoptavit heredemque

alqm
Poet.

regimm, as successor

to the throrie, S.

ad-numero

(ann-), avi, atus, are, to add, join,

count among: his libris adnumerandi sunt sex. 2o count out, pay down, pay : argentum, T. alqd Apronio. F i g., to comit out : non adnumerare ea (verba) lectori, sed appendere tibi sua omnia, deliver by items. To reckon, consider': in grege

fac ramus ramum adoptet (by grafting), 0. ador {nom. and ace), n., a grain, spelt, H. ad5rea (not -ria), ae,/. [adoreus], a prize of
B.QrvcQ, praise,

valor (anciently a gift of grain). glory : alma, H.

ad5reus,

adj. [ador],

of spelt :

liba,

V.

adnumerer.

ad-nunti5 (ann-),
make known.

Pass, with and


,

are, to
inf.,

ace.

announce, Cu.

(ann-), ul (adnuerunt, trisyl., H.), ere, to nod to, make a sign : sibi adnuentibus ac T'o attack, undertake, envocantibus suis, L. To signal, hint: an destrin- cesso hunc adoriri, T. With in gage nefas, V. infin. : dominam deduut consigeret gludium, i. e. to ask by a sign, Ta. derem, Cu. To give assent, signify approval, prom- cere, V. virginem perlicere, L. ise, grant: hoc ratum Adnuit, et, etc., confirmed . ad-5m5, avi, atus, are, to provide, furnish, fit by a nod, V. cum semel adnuisset, had promised, out, equip, make ready : forum ornatu opulentia navis, Cs. X. id toto capite : quos iste aduuerat, pointed armorum bellum, L. petitionem con:

ad-nu5

ad-orior, ortus, iri, dep., to approach as an enemy, fall upon, assail, assault, attack: a tergo Milonem: hominem tumultuosissime tribunum glaurbem vi, L. oppugnatio impeditos, Cs. diis To accost, address eos atrocior adorta est, L.
: : :

adoro
sulatus, to prepare: testium

28
copiam: maria clasprepare for her
:

adsensor
:

sibus

haec adornant ut

bath, T. veste, L.

To

lavet,

decorate, embellish

insigui

alqm

ad*5ro,
bene
i,

avl, atus, are, to call

upon, entreat, supdi,

plicate, implore' prece


eveiiiret, L.
:

numen, V.: adorati


L.

ut

maueat, adoro, Pr.


the
(j/oda,
:

e.

the favor

of

To

paeem deum,
V,

reverence, honor,
sidus,

worship: Phoebum, 0.

sanctum

adp-, see app-.

ad-quiesco (acqu-),

evi, ere, to

become guiet,

manum, H. To seize, lag hold of: alqm medium, T.: {\\\Qxa^din^\x\i,hasbuttonholed,H.'. alqm coma, 0. adreptus de pecuniis repetundis, arrested for : abeuntes magistratu, L. To take, appropriate, seize, embrace : facultatem laedendi sibi imperium, nswp, Cs. tempore adrepto, V. impedimentum pro occasione, L. ( tellurem ) velis, 7nake haste to,Y.: aliquid ad reprehendendum gestus aliunde cognomen sibi ex imaginibus maledictum ex trivio: tu mihi id, etc., seize (as a reproach) to me, etc. 7b seize upon, learn with avidity : haec (litterarum) studium, N. celeriter
0.
:

come to rest, rest, repose : tris horas somno, Cu. Fig., to become anno septuagesimo, to die, N, quiet, be at rest, have peace : civitas adquiescens

res

litteras adripui.
:

To

ridicide, attack, satirize:

primores populi, H.

Nomentanum mecum, H.
a smile of ap-

rem familiarem adquiescere, i. e. is not seized, L. 2h be content, be satisfied, find pleasure : in tuo
ore voltuque
:

adrisi5

(arr-), Onis, /. [adrideo],

proval, Her.

Clodii morte.

ad-rod5

(arr-),

si,

sus, ere, to nibble at,

gnaw:

adquiro
quaero],
:

(acqu-), quisivl, quisitus, ere [ad


:

+
:

mures coronam adrosere,

L.

rem

p.

in addition, obtain besides, accumuarmis opes, L. novos amicos, S. late : nihil pauca (verba), i. e. add (to the language), H. de possessione detrabere, adquirere ad fidem, add to your credit: adquirendi votum, lust for gain, lu.
to get
:

adrogans
:

(arr-), antis, adj. {P. of adrogo), as-

suming, arrogant, haughty : si essent adrogantes Chloe, H. in praeripiendo populi beneficio, Cs. With dat. : minoribus, Ta.

eundo, gather force, V. gain, toin : sibi famam, Ph. for war, 0.
viris

Poet,,

to obtain,

vires bello arnicas,

adroganter (arr-), adv. with comp. [adrogans], presumptuously, arrogantly, haughtily: scribere: facere, Cs. consulere, Ta. nihil dicara adrogan: :

tius.

ad-rado,
conspexit

sus, ere, to scrape, cut short, shave


close shaved,

Adrasum quendam,
:

H.

adrectus
tus,

(arr-), adj. Avith comp. [P. of adrigo],


constitit in digitos adrecTollit se
steep,
i

(r.rr-), ae,/. [adrogans], assumppresumption, arrogance : sine adrogantia gravis ingeni. Pride, haughtiness : eius: in conloquio, Cs. in adrogantiam compositus, i. e. loith

adrogantia
:

tion,

upright, erect, standing

haughty

indifference, Ta.

V.

rears,

squamae, V. : V. Me ton.,

adrectum (equus),
:

Alpium

adrectiora, L.

precipitous

pleraque

g.,
:

on

the stretch, excited,


acies,

eager: mentes Iliadum, V,

amborum
,

V.

ad-rep5 (arr-), repsl, up: ad istius amicitiam,


spem,
ut, etc.,

ere, to creep to, steal

insinuate himself',

in

H.

Adria, etc., see Hadria, etc. ad-ride5 (arr-), risl, rlsus, ere, at, laugh with, smile upon : alqd
. .
. :

ad-rogo (arr-), avl, atus, are, to add, associate with: consuli dictatorem, L. To appropriate, claim : sibi sapientiam quantum mihi adrogo alqd ex aliena virtute sibi cenarum artem, H. sibi, S. P o e t. alicui aliquid, to adjudge to, cotifcr upon : chartis pretium, H. optatum peractis nihil non armis, i. e. imperils decus, granted, H. think everything must yield to, H.

to laugh,

smile

ad-sC", see asc-.

cum

dixisset

0.

who

arrisissetque adulescens cum risi, adrides, omnibus, T. ut ridentibus adrident, on those smile, H. To be pleasing, please : mihi qui-

adsecla (ass-), ae, m. [ for adsecula lower, attendant : praetoris, N.


adsectatid
citation.

],

a fol-

:
i

(ass-), 5nis, /. [adsector],

a waitsoli-

ing on, attendance: in petitionihus, personal

bus haec adridere velim, H.

ad-rigo
horses), 0.

(arr-), exi, ectus, ere [ad

+ rego], to

set

adsectator
ent,

(ass-), oris, m. [ adsector

],

cli-

up, raise, erect

comas, V.
g.,
:

adrectis auribus (of to rouse, encourage, animate, ex:

follower

vetus.
(ass-), atus, arl, dep., to wait tipon,
;

ad-sector
follow
;

cite: eos oratione, S.

spes adrectae iuvenum, V.


;
:

of clients, C.

of a bore, H.

certamen anlmos adrexit, S. adrecti ad bellandum animi, L. His aniraum adrecti dictis, V. adrige auns, Pamphile, prick up, T. adrectis auribus adsto, i, e. attentive, V. ad-ripio (arr-), ipui, eptus, ere |^ad + rapio], la ^natc/u, caidi hurriedly^ ^^p, sei^^ telum arcua,
adrectae stimulis irae, V.
:

(ass-), ae, m. [ adsequor], a follower, sycophant : alcuius humilis, lu.


:

adsecula
adsensio

(ass-), onis, /. [ adsentior

],

an

as-

sent,
nis.

agreement, approval: popularis; plur.: ordiAn acceptance as real, C.


(ass-), oris, m., ^one

.*

adsensor

who

agrees.

adsensus
1.
2.

29

adsigno
adsessid
(ass-), onis, /. [ adsideo
],

adsensus adsensus

(ass-), P. of adsentio.
(

a sitting

ass-

),

us, in. [ adsentio

],

an

?iear.

C
tery,

agreement, assent, approval, approbation: omnium adsensu iudicare: partis adsensibus implent,/^^ An acceptance as real, fil their duty by assent, 0. P o e t., an echo : nemorum, V.

adsessor
ant, aid.

(ass-), oris, m. [adsideo],

an

assist-

adsessus (ass-), us, m. [ adsideo ], a sitting by : Turpior adsessu meo, y^om sitting by m.e, Pr,
adseveranter (ass-), adv. with comp. [adsevero], earnestly, emphaticcdly : loqui.
adseveratio (ass-), onis, /. [adsevero], a veJiement assertion, protestation : omni adseveratione adfirmo, m.ost solemnly : magna, Ta.

adsentatio

(ass-), Ouis, /. [ adsentor ], ^a^adulation: parasitorum: erga principem, Ta.

Flur.,C.,K adsentatiuncula
tatio],

ass- ),
oris,
:

ae, /. dim. [ adsen-

bit

adsentator
flatterer,

of flattery. ( ass-

),

m.

adsentor

],

fawner : penieiosus

mulierum:

adseverd

(ass-), avi, atus, are [ad

regii, L.

+ severus],

to affirm, insist on,

adsentat5rie (ass-), adv.,faivningly. ad-senti5 ( ass- ), sensi, sensus, ire, to


with, assent, approve
:

maintain, assert, aver: se ab Oppianico destitutum ulla de re utrum adseve: :

agree
:

voluntatibus

de

aliis

Adsensere omnes, V. rebus, L. multa


: .
.

eius

ratur in hoc? Is this seriously maintained? show, prove : originem, Ta.

T'o

sensa, acknowledged as real

si tibi

non

sit

ad. adsen-

adside5 (ass-),
sit by, sit

edi,
:

near
i.

ibi,

L.

nobis

ere [ad sedeo], to huic: pullis (avis),


:

+
:

sum.

H.
sensus,
:

ad-sentior (ass-),
assent, approve, agree tbith

iri,

dep., to give

omnes adsensi
illud:

sunt, L.

clamori vestro: Sulpieio: adsentior tibi, ut, etc.

cetera Crus.so:

adsentor
to assent

(ass-), atus, arl, freq. [ adsentior

],

habes qui Adsideat, H. in carcere. To sit with (in counsel or office): Lentulo: in tribunali, Ta. To settle, remain: in Tiburti: rurc, To invest, lay siege to: muris, L. adsidendo Ta. artiorem annonam faciebat, L. muros, Y.
:

valetudini, attend, Ta.


e. is to

il.

insano,

be classed with,

constantly, flatter, fawn : id adsentandi causa) facere, T. (adulator) adversando adseutetur huic, T. qui ipse sibi adsentetur
(bc.
:

ad-sido

(ass-), edi,

ere, to take

scat, sit

down, resume one's seat:

Omnia, in everythvng, T.

nihil.

adsidamus, si videtur: peroravit, adsedit, surrexi ego Adherbalem, took a seat beside, S.
:

ad - sequor ( ass- ), secutus, i, dep., to follow up, overtake, come up with: adsequere, retine, T. me. F i g., to gain, reach, attain : lionoiis gradus

adsidue ( ass- ), adv. with mp. [ adsiduus ], continually, constantly, uninterruptedly: ubi sura
adsidue, T.
:

canere:

venire,

V.

voces audire:

merita: aiqd scelere. To effect, accomplish: alqd verbo: nihil, nisi ut, etc. non solum, ne, etc. Of time, to ovef)'take: istam diem, i. e. complete his work by that day. To reach, comprehc7id, understand: alquid coniectura animo, Cu.
:

adsiduissime

mecum
( :

fuit.
),

situs, ere, to plant at, (ass-), set near: populus adsita Limitibus, H. adsitae arbores, Ct,

1.

ad - sero
ad-ser5

adsiduus ], conadsiduitatem tibi praebuisse: valuit adsiduitate, 7ia^ influence by: alicuius in rem p., unremitting service: adsiduitate perficere ut, etc., by persistence. Constancy, frequent recurrence : molestiarum dicendi.
atis, /. [

adsiduitas

ass-

stant attendance

medici

adsiduus

(ass-), adj. [ad-}-SED-, SID-], at-

(ass-), serui, sertus, ere, to claim, lay claim to, appropriate (poet.) laudes, 0. me eaelo, \. e. as of heavenly origin, 0. lovem sibi patrera, Cn. virginem in servitutem, as his slave, L. liberali illara causa manu, declare freed by
: : : : :

2.

tending, continually present, busied: filius in praed.ns, occupied : a<^r\co\ae, diligent : dom'mus, attentive to his business: in oculis

hominum,

habitually,

L.

hostis, persistent,

L.

campus, Assiduis pulsatus


tread, 0.
:

custos, faithful, L. equis, by the constant

2 adsero ], one who claims (as master): puellae, L. defender, advocate, 0.


[

formal process, T. adsertor, oris, m.

A
,

ad - servio
ad-serv5
keep, preserve,
:

ass:

),

ire, to help, assist,

Met on., continual, incus, untiring, lu. unceasing, imremitting : labor. Cs. bella nubes, 0. Plur., stibstantial citizens, solid men, tax-payers (opp. proletarii).
: :

strengthen (once)

contention! vocis.
ilvi,

adsignatio
watch
over,

(ass-),

atus, are, to

signing, allotting

(ass-), onis,/. [adsigno], an as: agrorum novae adsignationes.


:

guard : tabulae neglegentius adserad-sign5 ( ass- ), avi, atus, are, to mark out, vatae navis portas, Cs. cura adservandum allot, assign, award : ad agrum adsignandum, L. vinctum, have him kept under close guard, T. ius To allot, assign, appropriate agrura miiitibus. Vitrubium in carcerem adservari iussit, cast into apparitores equiti alqd, L. To commit, intrust and kept in, L. quibus deportanda Romam luno erat adsignata,
: : :

adsilio
the task
id

00
ascribe, attribute:
:

adsumptivus
: : :

of transporting^
:

L.

To
:

homini facta gloriae eius, Ta. nam, impute misfortune for crime.

culpae fortu^o leap at,

customed: ad homines, Cs. fremitum voce vincere votis vocari, V. demittere se, 0. quieti et otio, Ta. genus pugnae, quo adsuerant, L. sic ad:
: :

adsilio (ass-),

tactus Adsilientis spring upon : moenibus, To pass sudden Ig : ad geaquae, dashbig up, 0. To assault: viara, Ta. nus illud orationis.

Ire [ad

+ salio],

suevi.

adsuetudd

(assue-),

inis, /.
:

[adsuetus],

<nis-

tom, habit: longa, 0.: mali, L.

voluptatum, Ta.

ad-similis
0.
:

spongiis

(ass-), e, adj., fratribus, 0.


onis,y.,

like,

similar:

sui,

adsimulatid,

a feigned

assent.

Her.

adsuetus (assue-), adj. [P. of adsuesco], accustomed, customary, familiar: oculis regio, L, antra, 0. Longius adsueto videre, furonus, 0. see adsuesco. ther than -usual, 0.
: :

(ass-), adj. [ P. of adsiraulo ], consuetude, feigned, pretended, Jictitious : virtus


:

adsimulatus

adsulto
leap
at,

attack, assault

(ass-), avi, atus, a.re,freq. [adsilio], to : latera, Ta. : tergis, Ta.

N.
avi, atus, are, to
:

adsultus
tack, assaidt.
:

ad-siinul5 (ass-, -similo), make like, liken, compare : convivia f reto, 0. for- V. adsultibus uti, Ta. mam bipenni, Ta. in humani oris speciem, Ta. ad-sum (assum), adful
:

Only

(ass-), us,

m. [ad-f2 SAL-],
:

a)i at-

abl. plur.

variis adsultibus,

To

copy, imitate: litterae lituraeque adsimulatae,

exactly copied: iubas capitis, V. To counterfeit, assume the form of: adsimulavit anum, 0. formara adsimulata Camerti, V. 7h counterfeit, odium, 0. furere feign, pretend: nuptias, T. ab dextera venire me, T. amicum me virginis, T. quasi exeam, T.

ad - sisto

ass- ),

astiti or adstiti,

ere, to

standby, take a stand near, attend: accede, adsiste: in conspectu patris, i. e. appear, Cs. ad forls divinis, H. lecto, 0.: ad epulas regis, serve. To station oneself, take a stand: propter hunc, T. contra copias in ponte: quem super adsistens, V.
: :

Astitit, rose (to spealc), 0.


sistat,

ut rectus (talus) ad-

(aff-), adesse (adsiet for adsit, T. ; adfore for adf utiirura esse), to be at, be present, be at hand: quia ades praesens, T. vos, qui adsunt coram, V.: ad portam ante ocuportis, V. los, V. ducibus, i. e. accompany, 0. To be at hand, stand by, assist, support, aid, help ainicos, ad hanc rem qui adsient, T. omnes quos videtis adesse dux suis aderat, Cs. : flentibus adsunt Humani voltus, shoio sympathy toith, H. adsis, o Tegeaee, favens, be near, V. (testes) adsunt cum adversariis promissi testis adesto, 0, Hence, to come, appear : iam hie adero, am coming immediately, T. : hue ades, V. cum liostes adessent, L. In law ad indicium, to come into court edixit ut adesset senatus f requens, convene : adesse
:
:

stand

'erect.

in Capitolio iussit
1

( i. e.

senatum).

Fig.,
:

to be

adsitus, P. of

adsero,

present, be at

hand:
:

proeli tempus, S.

aderat
:
:

ere (only 3d person), (ass-), to be accustomed, be loont, be usual: quae adsolent signa esse ad salutem, T. praebere vestigia sui, ludos, tanta pecunia, quanta adsoleret, facienL. dos, L. ut adsolet, as is usual.
, ,

ad-soleo

( ass- ), spond: plangentibus Echo, 0.


, ,

ad-son5

are, to

resound, re-

cum iam partus adesset, 0. quod nt adest Componere, existing circumstayices, H. hominum quis pudor paulum securitas adsit vim adfore verbo Crediderat, V. quanadest, T. tus adest viris Sudor, H. adesse animo, to be present in mind, give attention : adeste animis, be of good courage.
iudicio dies, L.
:
:

ad-sp-, see asp-.

ad-st-, see

ast-.

adsuefacid (assue-),

feci, factus, ere [adsue-

tus-f-facio], to accustom, habituate, inure:

quorum

sermone adsuefacti qui erunt


tione
:

scelerum exercita:

(ass-), sumpsi, siimptus, ere, to take : socios, L. : dignos, H. : umeris alas, 0. : eos in societatera, L. : sacra Cereris de Graecia: socius adsumitur Scaurus, S. voluptas adsumenda est: equus pugnae adsurait amorem,
to oneself, receive
:

ad-suin5

a pueris discipliuii, Cs.


L.
: :

pedites operi, L.

gathers, 0.:
teri,
i.

laudem

sibi:

ad supplicium plebem,
vestigio, Cs.

equos eodem remanere


evl, etus, ere, to accus:

e.

falsely claimed, 0.
:

Adsumptum patrem
T'o

fa-

take besides, obtain

imperio parere.

ad-suesco (assue-),
make familiar, V.
:

sides,

tom, habituate: pluribus mentem, H. animis bella, caritas, cui adsuescitur, one becomes accustomed, L. P. pass., habituated, accustomed: mensae erili, V. homines labore adsiduo adsueti praedae adsuetus amore, 0. Romanis Gallici tumultus adsuetis, L. invia ac devia adin omnia iura adsuetus, L. muros desueti, L. fendere, V. Graecari, H. Intrans.., to become ac: :
:

In gramm.

Butram tibi, invite be: pennas, 0. ne ventis alimenta, to gather for, 0. qui (socii) postea adsumerentur, L. F i g., to taJce in addition, add to : dicendi copiam robora, grow in strength, 0. In logic, to state the minor premise.
in addition

H.

Adsumpta

verba, epithets.

adsumptid
ance, adoption.

In

(ass-), on is,/,
logic, the
(

[adsumo], acceptminor premise.

adsumptivus

ass-

),

adj. [

adsumo

].

In

rhet., extraneous, extrinsic.

adsuo

31

advenio
adultus,
adj. [1 adolesco], grown up, mattcre^ crinis, Ct. fetus (of bees), V.
: : :

ad-suo
inceptis
.

ere, to sew on, patch: (ass-), Adsuitur pannu?, H.


, ,

adult, ripe: virgo

(ass-), surrexi, surrectiis, ere, to rise vp, rise, stand up: adsurs'ite: querellis Haud arbore tluctum Verberat adsurgens, iustis, V, adsurgentis dextra Aeneae, i-i^inc/ to the oars, V. towering, V. quantus in clipeum adsurgat, against the (enemy's) shield, V. ex morbo, i. e. recover, L. alcui in curiam venienti, to rise (out of respect to) Tmolius adsurgit quibus, viro chorus omnis, V, decedi, appeti, adsurgi, i, e. i. e. yields the palm, V. to meet with signs of respect : cum adsurrectum ei non esset, L. Poet.: turres, V. septem in ulnas, adsuigens fluctu Orion, V. seven ells high, V, adsurgunt irae, V.
:

ad-surgo

vitium propago, mature, H.


inveterate
:

aetas

rei p. pestis,

nondum adultae, L. adumbratid, onis,/. [adurabro], a


res

sketch, out-

line.

adumbratus, adj. [P. of adumbro], sketched, shadowed, in outline : dii imago gloriae. Apparent, feigned, unreal: comitia: Pippae vir,/)?Ytoic?e(i husband: indicium, ^c^?7iows information.
:

adumbro, avI, atus, are [ ad -f- umbra ], to sketch in shadow, outline, represey.t vaguely: res expressa, non adumbrata. To imitate, copy, Cu.
aduncitas,
strorum.
atis, f.

[aduncus], hookedness: roinwards, hooked: unguis:

ad-t-, see

att-,

adulans,
[^f\\x\ov\
:
:

ntis, m., see adulor.

.
.

adulatid, Ouis,/.
, :

a fawning
in

canum.
pestis

ad-uncus,
ad-urgeo, tem Remis, H,
ad-uro,
scorched, H.

adj., bent
:

nasus, aquiline, H.
,

ferrura, barbed, 0.
,

Flattery, cringing courtesy adulatio potentium, Cs.

in amicitiis

Augustum, Ta.
deducus, Ta.

ere, to

pursue

closely

volan-

adulator,

oris, m.,

a sycophant, Her.
:

ussl, ustus, ere, to set


:
:

on

fire, kindle,

adulat5rius, ad j., flattering

scorch, parch, burn, singe


:

adxilescens (not adol-),


adj. with

youthful

ntis [P. of adolesco], comp., growing, near maturity, young, adulescentior Academia, admodum
: :

hoc, T. panis adustus, ossa flammis, H. sine gemitu adu-

As sitbst., m. and younger: homines, Cs. filia. y., a youth, young man or woman (between pueritia and senectus): adulescentes bona indole praeBrutus adulescens,jMmor, Cs. diti: optuma, T.
:

runtur, endure burbling. To nip, freeze, blast: ne f rigus adurat, V. Poma, 0. Of love, to burn, in:

flame : te Venus, H.

the

or ad usque, praep. as far as: columnas, V. usque, qua, etc., whatever, 0.

ad-usque
way
to,

P o As adv.:
e

t.,

all

ad

youth :

adulescentia (not adol-), ae,/. [adulescens], mca ineunte adulescentia. Youth, young men: laetatur. adulescentula, ae, /. dim. [ adulescens ], a
.

adustus,
burnt, brown coloris, L.

adj. [P. of
:

hominura

color, L.

aduro] with comp., sunalqd adustioris


:

adveoticius
ported: vinum,
,

(not -titius), adj. [adveho], im-

young maiden,
very young

little girl,

T.

S.

adulescentulus,

man ab
:

i, m. dim. [ adulescens ], a adulescentulo, from boyhood,

are, freq. [ adveho ], to keep , advecto, bringing, import continually : copiam, Ta.

us,

S.Flur.

stulti.
,

adulo,

advectus,
are, to

m. [advelio], a bringing hither:


bring hither,
:

faxon upon

sanguinem,

to

deae, Ta.

wipe off fawningly. Ace. ap. C.

ad-veho,

vexT, vectus, ere, to

ferarum agmen carry to, conduct: ex agris Eomam sive diem To faxon upon, flatter, cringe: om- advexerit annus, H. Pass., to be brought, arrive: adulantum, 0. nis: aperte adulanteni videre, to detect an open ista quae advecta est, T. citato equo advectus, flatterer: plebi, L. rode up at fvM speed, L. cisio ad urbem advecadulter, tera, adj. [ad-|-2 AL-], adulterous, un- tum Aenean classi, arrived with a fleet, V. As chaste: coniunx, 0.: crines, seductive, H. ad-vel5, are, to veil, wreathe : terapora suhst.,m. and f, an adulterer, adulteress: sororis, lauro, V.

adulor,

atu?, arl, dep., to fawn:

adulterous seducer of: Lacaena,

i.

e.

Helen, H.

A paramour, seducer, H.
adulterinus,
terfeit:

stranger, foreigner,

adj. [didvXtQx:'], false, forged, coun&\gnix,

nummus:
i,

a false

seal.

m. and /. [ ad + BA-, YEN- ], a immigrant : advena anus, T. possessor agelli, V. Fig.: in nostra patria advenae, i. e. unskilled in our own department.

advena,

ae,

adulterium,
adulters,
to

n. [adulter], adultery,

C,

V., 0.

Strange, foreign, alien: exercitus, V.


tory,

gvxxB,

migra-

Trans., mingle: adulteretur corrupt H. To


luo,

avi, atus, are, to

commit adultery,

C.

H.

amor, of a stranger, 0.

et coluraba nii-

falsify,

ius civile pecunia,

for a bribe : iudicium

veri.

veni, ventus, Ire, to come to, reach, Delphos: hue, T. in provinciam classem adveniens profligaverira, by my mere ar-

ad-veni5,
at:

arrive

adventicius
rival, Cs.
:

32

advocata
propitious:
:

my

mihi advenienti dextram pon-igere, at approach: urbem, V. With supin. ace: me accusatum advenit, T. Numidiae partem tunc ultro adventuram, will come into possession, S. Of

posed, contrary, hostile, adverse, unfavorable, un-

fortuna

mentes
:

mihi:
:

bellum, a

adversa patrum volunface-to-face quarrel, H. tate, L. res, misfortune, calamity, H. casus, N.


adversae rerum undae, a sea ofiroxibles, H. Mars, i. e. defeat, V. annus f rugibus, L. valetudo, i. e. sickness, L. adversa nocte, i. e. since the night was unfavorable, Cs. qui timet his adversa, the opposite fortune, H quis omnia regna advorsa sint, odious, S. As substt. 1. adversus, i, m., an enemy, opponent: vir populi partium, a^i opponent of the democrats, S. 2. adversum, I, n., misfortune, calamity, disaster: uti Advorsa eius per te tecta sient, T. nihil adversi exspectare: si qiiando adversa vocarent, if misfortune should require, V.
: : :

time, to come, arrive: interea dies advenit.

adventicius,

adj. [advenio], foreign, strange,


:

accidental: auxilia. Foreign, extraordinary cuniar fructus, incidental, L.

pe-

advents,
,

are, intens. [advenio], to ad-

vance, press forward, inarch on, approach : Caesar adventare uuntiabatur, Cs. : adventaus senectus
:

ad Italiam
coming, Y.
near, L.
: :

Romam,

S.

adventante dea, at

hei'

adventante urbi clade, as disaster di'ew


:

Parthis, Ta.

tempus adventat,

adventus, us

VEX- ], a

{gen. adventi, T.), m. [ad+BA-, coming, approach, arrival : mens, S.


:

legionura, Cs.

nocturnus ad urbem
: :

in

urbem

sociorura: consulis Romam, L. nisi eius adventus appropinquasset, N. Huius in adventum horadventum rere, at the prospect of his coming, V. pedum audire, the approaching tramp, V. : lenire (raalorum) adventum, alleviate them : mali.
:

2. adversus or adversum (advor-), adv. and praep. [adverto]. I. As adv., opposite, in opposition: advorsum ire, to go to meet (him), T.

adj. [adversor], oppocontrary : duces: multitudinis temeritati: rebws noyi, unfavorable, Cs. oratori opinio, injurioics. As substt. m. and/"., an opponent, adversary, enemy : accrrinms multitudo adversariorum, N. mulierum adversaria, a female opponent. Plur. n., the opponent's arguments, C. Memoranda, a temporary note-book: negligenter
site, hostile,

adversarius (advor-),

'.

As praep. witli ace, paries adversus aedes publicas, L. : vestigia te adversum spectantia, towards, H. E s p., in the presence of, before, face to face with: adversus populum R. defendere: advorsum pedites hostium, S. : gratum adversum te, in yo\Lr eyes, T. 7b, towards, in ansiver to: alqm: Compared with, adversus ea consul respondit, L.
adversus resistere, N.
to,

II.
:

opposite

before, facing

in comparison to: bella adversus tot decora populi Toward'i, in respect of, R., weighed against, L. against: quo modo me gererem adversus Caesarem est enim pietas iustitia adversus deos. Against, in. opposition to: advorsum animi tui

scribere.

adversatrix (advor-),
an opponent :
adversi5, ment : animi.
to

icis,

/. [adversator],

Ubidinem, T. : adversum leges, rem p. adversus se missos exercitus, L. : quos advorsum ierat, S.
:

in ea re mihi, T.
onis, /. [adverto], direction, employ-

adversor (advor-),
resist, tuitJistand,

satus, arl, dep. [adversus],


:

oppose
i.

adversante natura
:

par in adversandum,
liuius libidini.

With quo minus,


(

e.

able to resist, L.
C.

legi:

adversum
adversus.
1.

advor- ),

adv.

and praep., see 2

adversus (advor-),
:

adj. with sup. [P. of

adverto], turned towards, fronting, facing, before, in front: intueri solem adverso sole, i the sunlight, V. dentes, front-teeth : collis, Cs. Ibat in adversum hostem, 0. adversi raedarium occidunt, the men in front : in adversum os volnerari, Cs. procella Velum adversa ferit, infront,Y. adverso colle evadere, directly np the hill, S. adversi spatus, facing one another with intervals, V. adverso flumine, up stream, V. adversissirai venti, directly ahead, Cs. pugnantia secum Frontibus adversis, things incompatible, H. As subst. adversum, I, v., the opposite direction: hie ventus adversum tenet Athenis proficiscentibus, N. : in adversum Romani subiere, directly to the hill, L. Fig., op: : : : : : : :

adverts ( advortS ), ti, sus, ere, to turn to, turn towards, direct : In partem lumina, 0. agmen urbi, V. terris proram, V. classem in portum, L. hue carinam, 0.: Scythicas advertitur oras, steers to, 0. proram, to turn landward, V. laeti advertuntur harenae, V. To direct, turn: malis numen, your power to hue mentem, V. {avenge my) wrongs, Y.: animum adverte, attend: animum in eum monitis animos advertite vestris, adverte, give heed, V. animis advertite ve0. stris, V. Animum adverto is often used like animadverto, as verb trans.: postquam id aliimum advertit, Cs. animum advortit inter saxa coch:
: : : :

leas, S.

quam rem
:

vitio dent, T.
:

magnas

esse

copias hostium,

etc., Cs.

tunc esset hoc

animum

advertendum

qua re animum adversa, Cs. ere, impers., it approaches ad-vesperascit,

evening, is twilight:

cum
, :

advesperasceret.
watch, be watchful:
:

advigilo,
T.

avi,

are, to

ad custodiam ignis

nepoti, Tb,

si

advigilaveris,

advocata,
siipporter
:

ae, /. [advoco], one called to aid,

non desiderat fortitude advocatam

ira-

eundiam.

advocatio
advocatid, on is,/, [advoco], a summoning
counsel
:

33
as

aegre
aedilicius (not -tins), adj. [ aedilis ], 0/ an : munus. As subst., m., one who has been an

niaximarum rerum advocationes,


:

i.

e. co7i-

aedile

sultations

in advocationibus,

i.

e,

as a?i advocate.

aedile.

llie advocates, counsel, bar,

ingens, L.

body of pleadei's : ca:

aedilis,

is,

delay for consultation, C,

m. [aedes], a commissioned' of buildatis, /.


:

advocatus, I, m, [advoco], one called to aid. In law, a friend who supports a party in a trial, an attendant, adviser : adesse advocates nobis, T. adesse sine advocatis, i. e. within advocati loco pleader, advocate, Ta. F i g., an out his guard. aid, helper : ad investigandum.

ings, aedile, magistrate for public works.

aedilitas,
fungi.

[ aedilis ], the

office
:

of an

aedile, aedileship

aedilitatem

petere

aedilitate

A
:

(aedilitius), see aedilicius.^

ad-voco,
contioneni
:

avi, atus, are, to call,

summon,

invite
:

coraplures senatorii ordinis, Cs. eo senatum, S. populum ad tribunum, L. Ut noris quibus advoceris Gaudiis, to what pleasures you In law, to are invited, H. viros in consilium, aliquot call as a counsellor or witness : amicos advocamihi Amicos, T. viros bonos aderat To collect, recall: animura bat, summoned frioids. To call upon, invoke: deum, Ct. deos, L. ad se. To call to aid, employ: arma, V. artis, 0.
:
:

advolatus,
flying
tristi

us, m. [ advolo ], an approach by advolatu (once), C. poet.

aedis or aedes, is ( ace. plur. usu aedis ), [AID-], a dwelling of the gods, temple, sanctuary (usu. a single edifice without pai'titions, while templum is a larger structure) Minervae aedis sacras incendere in aede sonare (of poems), to be recited in the temple, H. vacua Roman is vatibus, i. e. the Library in the Palatine Temple of Apollo, H. E s p., a private chapel, sanctuary in a dwelling: decora, H. Sing., a room, apartment, Plur., a dwelling for men, house, habitation Cu. matrona in aedibus^ T. regiae ex aedibus Cethegi alqd ferre domus salutantum totis vomit aedibus undam, i. e. from all parts, Y. cavae aedes, the vaulted mansion,Y. Poet., the cells (of

ad-volo,

avis ad aves.

avi, atus, are, to fly to, fly T'o hasten to : Larino

towards:

bees),

Y.
adj., old for aedituus.

Romam
:

classem advolituram esse, Cs.

Aeneae, V.

ad

aeditimus (-tumus),
:

urbem:

rostra.
volvl, volutus, ere, to roll to, roll tow-

ad-volv5,

ards, bring by rolling: congesta robora focis, V. ornos vnoniWiu^, from the mountains,Y. To fall

aedituus, i, m. [aedes -f 2 TY-], a custodian of a temple, sacristan, C. quails Aedituos habeat virtus, i. e. poets, H.

prostrate before

genibus omnium, L.
;

advorsum, advort5, etc. adytum, I, n., = d^vTov.


most
recess, holiest

see adver-.
IJsu. plur., the in:

Aegaeus, adj., Aegean: mare, aequor, the Aegean sea, Grecian archipelago, Y., 0. As subst, n., the Aegean sea.

tralia,

Y.

place : adyti incola, H. peneima, the inmost part of a tomb, Y.

aedes,

is,/. ;
ae,

aedes, aedium,/

; see aedis.

aeger, gra, grum, adj., unwell, ill, sick, diseased, mfering, feeble: uxor, T. homines morbo aegro corpore esse volneribus, N. pedibus, S. anhelitus, shortness of breath, Y. sues, Y. seges, Y. As subst., a sick person : aegro adhibere medici:
: :

aedicula,
chapel, niche,

C,

L.

dim. (aedes), a small temple, Plur., a small dwelling, T., C.

nam
S.
:

non aegris facultas quielis datur, Cs. Tro\d)led, dejected, distempei'ed, agitated: animus,
:

aedificatid, onis,

[aedifico], the process

building: intermissa. building, structure, ediPlur.: privatae, Ta. fice: omnis.

of

tales,

Y.
p.,

aegris animis legati, i. e. dissatisfied, L. mori. e. miseri, Y. animus avaritia, S. curis, aeger animi, despondent, L. Of the state,
: :

aedificatiuncula,
little

ae,

weak, frail, feeble:


L.

dim. [aedificatio], a

building.

pars aegri aliquid in re Causing pain, unfortunate : amor, Y.


rei p.
:

luctus, 0.

aedificator, oris, m. [aedifico], a builder: mundi. One fond of building : nemo minus, N.

aegis, idis, /., the shield of Jupiter, with head of Medusa borne by Minerva, Y., II.
shield, defence, 0.

the

aediiicium,
structure
:

l, 71.

[aedifico],

a building,
:

edifice,

aedificiis iucensis, Cs.

exstruere.

aedificd, avi, atus, are [aedifex; aedes 2 FAC-], to build, erect a building : ad aestus vitandos, Cs.
ficat,
:

H.

aedificandi descriptio, jo/an.- diruit, aediTo build, construct, erect : urbem: naves,
i.

aegre, adv. with comp. aegrius, and sup. aegerrime [aeger], painfully, distressingly : audire, T. ferre, to feel distress. aegrest, it is annoying, T. With difficidty, hardly, scarcely: divelli: bellum sumi facile, aegerrime desinere, S. With grief,
:

Cs.

alia (aedificia), S.

Y.

altum caput,
:

e.

equum, a wooden horse, head-dress, lu. To build up,


:

reluctantly, unwillingly

carere, to suffer for


I4,

want
:

of: baud aegre

pati,

without impatimce^ h.

ha-

establish

rem

p.

bere (with ace. and

inf.),

aegresco
aegresc5,
licitudine, Ta.

34
to

aeque
Of the
:

ere [aeger], To grow worse,


, ,

fall sick: sol-

be exasperated:

2, 0,

Aeolians plectrum, Pr.


e,

puella,

i.

e.

Sappho,

II.

lyra,

violentia

medendo, V.
ae,/. [aeger], anxiety, trouble,

aequabilis,

aegrimonia,
H.

C,

similar, equal,
satio.

[aequo], like, praedae paftitio Consistent, equable, co7istant, unvarying


adj. with comp.
ius
:

uniform :

dinis,/. [aeger], sickness, grief affliction, melancholy : in animo: ira et aegritudo acrior lenior. perraixta, S.
,
:

aegritudo,

ea iurisdictione aequabilius fortuna, without vicissitude : pulveris vis, permanent, S. fama, S.


nihil
: :

Of

style, sustained

orationis genus.

aegr5tati5,

onis,/. [aegroto], sickness, disease:

corpore

anitni,
avi,

a morbid
,

state.

aegr5to,
guish, pine
:

are [aegrotus], to be sick, lan:

aequabilitas, atis, /. [ aequabilis ], equality, Y\g., equity, uniformity, evenness : motus vitae. Otsiy\Q, uniimpartiality: decernendi: iuris.
:

7b
H.
:

graviter morbo, H. Of cattle, H. suffer: animus aegrotat: animi vitio, H.

formity
equally:

orationis.

aegrotus,
leo, silia

H. As subst., a sick person, invalid: conaegrotis damns, T, aegroto, dum aniraa est, spes esse dicitur animus, T., C. res p.
: : :

adj. [aeger], sick, diseased: corpus,

aequabiliter, adv. with comp. [aequabilis], praedam dispertire: f rumentum emere ab Indiscriminately : in rem p., in privacivitatibus. tes ,. inruebat. Uniformly, unvaryingly : mare conglobatur omnes erant eius modi aequabilius
.

Aegyptius,
an Egyptian,
aelinos,
I,

adj.^ Egyptian,

C, N.

As

res
subst.,

Cs., C.

humanae se haberent, S. aequaevus, adj. [aequus


:

+ aevum],
:

of equal

m.,

= alXivog, a dirge, 0.
: :

age

rex,

V.

aemulatid,
:

onis,/. [aemulor], rivalry, emula-

gloriae, L. tion, competition : inter alquos, N. vitiosa. Plur., jealousies, C. honoris, Ta.

even,

aemulator,
tor, Catonis.

oris,

m. [aemulor], a zealous imitaTa.

aemulatus,
Plur., Ta.

us, m., rivalry, jealousy,

aequalis, e, adj. with comp. [aequo], equal, like, on a par : virtutes inter se eis genus, eloquentia, aetas aequalia, S. Of the same age, equalAs subst., ly old: chorus aequalis Dryadum, V. a contemporary, fellow : aequali suo inservire, T. Aristides Themistocli dilexi senem, ut aequalem {gen.), N. Living at the same time, contemporary, tempocoeval, and subst., a contemporary : Ennio

aemulor,
:

atus, arl [aemulus], to rival, vie with,


:
:

emulate, strive to excel

eius instituta

AgamemTo
envy, be

studia, L. virtutes, Ta. iionem, N. mecuni, L. jealous of: iis qui, etc.
:

inter se, Ta.

Coeval, coexistent : benevolentia ipsius aequalis aetati, as old as himself urbis raortali corpori, lasting only as long as, L. tiniform, aequali tecum pubesceret aevo, "V.

ribus

illis

scriptor, L.

aemulus,

adj, [2 IC-, AIC-], striving earnestly

after, eniidating, rivalling, vying ivith,

emulous:

E71laudis: studiorum: itinerum Herculis, L. vious, jealous, grudging, malicious : Triton, V. As subst., a rival: alqm tamquam aemulum remoOf things, rivalling, comparable, similar vere.

terra ab omni parte, sonitus . . aequali ictu freta scindere, 0. 0. aequalior accidens auribus, L. nil aequale homini
level,
:

even, steady

loca, S.

fuit

illi,

no consistency, H.
atis./. [aequalis], equality, simif raterna
:

aequalitas,
larity, likeness:
civil rights,

vestra.

Equality of

Ta.

tibia tubae,

H.

Carthago inperi Romani,

S.

Aeneius,
:

adj. [Aeneas],

of Aeneas, V., 0.

aeneiis (ahen-), adj.


galea aeneus ut stes, i. hie the age of brass, 0.
:

[aes],
e.

of copper, of bronze: proles, in a statue, H.


:

aequaliter, adv. with comp. [aequalis], evenly, equably: dec\\vis,u7iifo7'mly,Cs.: ingrediens: sternere undam, 0. Equally, equitably : distribuere aequalius duci parebant, Ta.
:

murus agneus

esto,

bid-

aequanimitas,

atis, /.

aequus

animus ],
distribu-

wark (of character), H. aenigma, atis,?z.,


C.

good-will, kindness, T.

= alviyfia, a figure, allegory,


edis, adj.

tion,

aequatid, onis, /. [aequo], an equal community: bonorum iuris, L.


:

aenipes (ahen-),
bronze-footed, 0.

[aenus+pes],
tis

aequatus,
even
:

adj. [ P. of
:

aequo ],

level, levelled,
:

(ahen-), adj. [aes], of copper, of bronze: thorax, V. lux, lustre, V. As subst. n., a brazen Fhir., for vessel, kettle: Tyrium, a dye-kettle, 0. warming water, V. Strong, firm: raanus, H.
:

aenus

aequaprocedere velis, with even sails, i. e. befoi-e the wind, V. aequatis rostris, side by side, V.
agri planities
tersere, 0.
:

(mensam)

Aeolius,

adj.
:

winds: venti, Tb.

1. Of Aeolus, the god of the virgo, i. e. Arne or Canace.

comp. and sup. [aequus], manner, just as, in an equal degree, to the same extent : Utin omnes eadem aeque stuhonore non aeque omnes egent aeque deant, T.
adv. with
equally, in like
:

aeque,

aequilibritas

35

aequus
:

calidus animis et cursibus acer, V. : trabes aeque nisi novL aeque omnia tecum, T. longae, Cs. aeque amicos et nosmet ipsos diligamus, our
:
:

i.

friends as ourselves : quod . aeque negleetum id quod Aeque pueris senibusque nocebit, H. pauperibus prodest, locupletibus aeque, H. Aeque ... ac, as ... as ; as, as much as : liebes aeque
. , :

numquara aeque ac modo, ac pecus, Att. ap. C. qui illis aeque ac tu never so much as of late. T. iumenta aeque nitida, ac si, etc., ipse gauderet quam, Aeque in just as good condition, N. as : optatum aeque, quam as as, as well Expalluit aeque ut, etc., as acceptable as, etc., L.
:
: :

quam puer

ipse deus, 0.

Ellipt.
:

pumice omnia, Ct.: aciem, as long as the enemy''s, L. nee tamen To become equal, aequari f routes poterant, L. caelum, equal, come up to, attain, reach : illis se to reach, 0. cum sulcos aequant sata, i. e, groio facta dictis, i. e. speak as high as the ridges, V. lacrimis labores, worthily of the achievements, L. lament adequately, V. regum opes animis, i. e. rival by his spirit, V. ducem passibus, keep pace with, V. sagitta aequans ventos, as swift as the winds, v.: vellera nebulas aequantia, i. e. as fine as mist, 0. munia comparis, i. e. draw even with her mate, H.
aequanda cylindro,V.
e.

make

nihil est
:

aeque quod faciam lubens, so cheerfully, T. quibus non aeque est cognitus, not so well known: CaJustly, millus aeque prospero eventu pugnat, L.
equitably
better, S.
:

aequor, oris,??., [aequus], an even surface, level: camporum aequora: campi, A'". Libyci aequoris In ending a long poem inmcnsum harenae, Y.

aeque tuens

societatem lex aequissirae scripta ferro quam fame aequius peiituros,


:

aequilibritas,
poise.

atis, /,

[aequus

+ libra],

equi-

confecimus aequor, V. E s p., the sea, ocean : Aegaeum, Q. ingens, H. saeva aequora, V. aequora cingentia terras, 0. vastum maris, Poet., of the v.: tellus et aequora ponti, V. Tiber : sternere aequor aquis, smooth the surface with his waters, Y.
spatiis
: :

aequinoctialis,

e,

adj. [aequinoctium], equi-

aequoreus,
i.

adj. [aequor],
:

of

the sea,

marine:
:

noctial: oaeli furor, Ct.

rex, Neptune, 0.

Britanni, islanders, 0.

genus,

aequinoctium,
nox
:

i,
:

n.

dies aequinoctii

[aequus +nox], the equivernum, L.


[

e.fish,

Y.

aequus +par], to compare, liken : cum fratre gloriam lovis equis To equal, come up to, rival : alqm dictatorem, L. urbem dignitate, N. voce magistrum, labore, X. V.

aequiper5,

avi, atus, are

L.

i, n., a plain, level: in aequo campi, Fairness, justice utilitas iusti prope mater et eas (iniurias) gravius aequo habere, to aequi, H. feel too deeply, S. potus largius aequo, H. : aequo
:

aequum,
:

violentior, 0.

aequus,
terat,

adj.

with comp. and snp. [2 IC-, AIC-],

/. [aequus], xmiformity, evenness; with animi, calmness,repose, equability, equanatis,

aequitas,

even, plain, level, flat: locus: aequiore loco consli-

imity : animi in morte, calmness novi moderationera animi tui et aequitatem ut animi aequitate plebem contineant, Cs. raira populi R., indifferEquality, equal rights : iniquissima. Equience. ty, fairness, humanity, kindness: pro aequitate contra ius dicere: belli, in war : iustitia et aequitas, N. aequitate rem p. curare, moderation, S. defensionis condicionum, Cs.
.

aequam partem sumere

[aequus], to make equal, equalize: suas opes cum potentissimis aequari,Cs. numerum (corporum) cum navibus, V. fortunam animis, L. tecta caelo, raise, V. illi amorem, returns equal love, V. imperium terris, animos Olympo, extend, V. solo aequandae sunt dictaturae, abolislied, L. nodi ludum, i. e.play all night, V. Ibant aequati numero, i. e. kept step to the

aequ5,

avI, atus, are

song, V.

e. equally two parties, L. caelo te laudibus, raise, V. laborem Partibus iustis (jibl.), distribute equally, V. foedera cum rigidis aequata Sabinis, i. e. iTiade on equul terms, H. 7b place on an equality with, compare: scelera cum aliis. Of places, to make level^ even, smooth: locum, Cs. area
:

aequato omnium periculo, Cs. Marte, L. cur non omnia aequantur ? i.


:

aequato

vested in

iJie

ex provincia sequitur non passibus acquis, Y. Abietibus iuvenes aequi, as tall as, Y. Even with, on a level with : sive loquitur ex inf eriore loco, sive ex aequo, i. e. on the floor of the Senate: pede congredi aequo, i. Q.face to face, \. Favorable, advantageous : locus ad dimicandura, locus suis, N. tempus. Favorable, friendly, Cs. kind, humane : nobis parvis alumnis, propiitious, H. templum non aequae Palladis, unpropitious, Y. aer non aequus, unwholesome, Y. non acqua fata, hard, 0. aequi \mQ^\\\(\\xe, friends and foes, Equal, proportionate, like: utinam esset mihi L. pars aequa amoris tecum, i, e. that I had a fair return, T. aequa raanu discedere, after a drawn battle, S. aequo Marte pugnare, indecisive, L. aequum volnus utrique dedit, 0. Of persons, fair, equitable, impartial : praetor: aequissimus index. Of things, equitable, reasonable, fair, honorable : postulatio id, quod aequissimum est, ut, etc. quae liberum scire aequum est adulescentem, T. sicut aequum est, dicamus, etc. ex aequo et bono iure rem iudicari oportere, equitably and kindly : fit reus magis ex aequo et bono, qtiam ex iure gentium, S. durus est praeter aequomque
Cs.
:
: :

campus, Y.

Equal:

aer
et
:

36

aes

bonum, excessively, T. id non fieri ex aequo et aeripes, edis, adj. [ aes pes ], with feet of bono, in a spirit of moderation, T. qui neque iiis bronze: cerva, V. tauri, 0. neque bonum atque aequom sciunt, have no sense aerius (quadrisyl.) or aoreiis, adj., pertaining of right or reason, T. istuc aequi bonique facio, to the air, aerial: sedcs, i. e. the clouds, V. volasi tu aliquam partem aequi bonique dixeris, T. tus avium cursus, through the air, 0. aerias tenanimus tasse domos, the heavens, H. mel, i. e. gathered if you jn'opose anything reasonable, T. mens totum istuc aequi boni facit, i. e. is content from dew, V. Rising aloft, aerial, lofty, high with : melius aequius,' i. e. quid melius et aequius Alpes, v., 0. Phaeacum arces, i. e. the mountain Equable, calm, composed, tranquil sit iudicatur. tops, V. quercus, V. cuprcssus, Ct. oculis aspicere sorti pater aequus utrique est, V. aerugd, inis,/. [aes], rust of copper, verdigris, Aequam Servare mentem, animus acquis, V. Rusty gold, lu. P o e t., a corroding passion C. H. aequo ammo, with equanimity, patiently, calmmera, envy, H. animos aerugo Cum imbuerit, emoly, with indifference : alqd ferre aequo animo avarice, H. alqd animo aequiore ri servitutem tolevare, S. aerumna, ae,/. [cf. ira], toil, hardship, distress, ferre animo aequissimo nummos adfert aequistrouble, tribulation: alqm expedire his aerumnis, audite mentibus acquis, impartialsimis animis T. rem p. servare aerumna: multac, H. mors
:
:

'

aer, aeris, ace. aera, m., =. dfip, the air, atmosphere, sky, esp. the lower air : nudus in acre, in the open air: aera vinecre summum arboris, i. e. the summit, V. mist, vapor : densus, H. obscurus, Y. The toeather : crassus purus.

aerumnarum

requies, S.
adj. with

aerumnosus,
lix et

miserable, wretched, distressed :

aerumnosus
aeris, n.,

of trouble, salum pater: feaerumnosissima mulier.


:

sup,, full

aeraria, ae,/. [aerarius], a mine.


aerariuiii,
i,

uti

n. [ aerarius

],

part of the temple


the public treasure

of Satiorn
:

at

Rome, in which

(pecuniam) in aerarlum pecunia data tibi ex acrai'io. Hence, the public treasure, finances : cum cffudisset aerarium commune, N. pecunia uti ex acrario, Cs. rationes ad aerarium referre, to render an account to the treasury. Here the public archives and the standards were kept: tabulae testimenti ut in acrario ponerentur, Cs. signa ex acrario prompta, L. aerarium sanctius, a fund reserved for extreme public necessity, Cs., C. privatum, a special fiend, N. mill tare, Ta.
tvas kept, the treasury: refcrre

made of copper ;

bronze, fabula, a twopenny story. Of mines: structurae, Cs. Of money, pecuniary : ratio, the rate of exchange, current value of coin. Of the public treasury tribuni, in charge of disbursements.
],

1.

aerarius,

adj. [ aes

of

copper,

of
:

hence, of copper money

2. aerarius, l,m., a resident who tax, but cannot vote nor hold office.

pays a pollThe censors

could degrade citizens to this class


:

hence, aerarium alqm facere, L. alqm in acrariis relinquerc qui te ex acrariis exemit.
;

crude metal, base metal, copper: Cs. :'^ aeris metalla, V. Hence, bronze, an alloy of copper and tin: ex acre statua. As symbol of indomitable courage; aes triplex Circa pectus, H. of durability monumentum acre perennius, H. quae (acta) ille in aes incidit, i. e. engraved on a copper tablet for deposit in the aerarium : in acre incidere aera legum, i. e. tablets inscribed with the laios. Plur., works aera of art in bronze, bronzes : grata aera, H. voltum simulantia, a bust, H. aerc ciere viros, a trumpet, V. aeris cornua flexi, 0. Plur., cymbals, H. aera micantia cerno, i, e. arms of bronze, V. spiimas sails acre ruebant, toith the prow, V. in^ quinavit acre tempus aureum, i. e. degeneracy, H. nicret aera, earns aes exigitur, i, e. money, H. danda aera money, H. gravis acre dextra, V, militibus, L. octonis refcrcntes Idibus aera, i. e. carrying the teacher'' s fees, H. Esp. in the phrases, aes alienum, another's money, i. e. debt : aes alienum susciperc amicorum, assume: in aerc alieno acre alieno premi, Cs. dissolesse: conflare, S. vcre, discharge: solvere, S. te acre alieno liberare ex aere alieno laborare, to be oppressed by debt, Cs. nexus ob aes alienum, bound for debt, L. Hence, libraque et aere liberatus, released from the debtor's bond, L. Aes mutuum reddere, boracre pro

aes,

nummo,

rowed money, S. Aes suum, one's own money : meo aeratus, adj. [aes], of bronze: cuspis, 0. sum pauper in aere, i. e. I am poor, hut not in debt, Fitted with bronze: lecti, havhig bronze feet: H. F i g. (colloq.) te in meo aere esse, i. e. at my navis, with a bronze beak, Cs. acies, in armor, V. service. 21ie unit of the coin standard (cf. as) Supplied with money, rich (once) tribuni. aes grave, tJie old heavy money, a pound of copper aereus, af/;. \Ae&'], of coppe^% of bronze : signa, denis millibus aeris gravis reos condemnat, L. clipeus, Cu. L. vectes, V. clipeus, V. puppis, And aes alone and in the gen. sing, (cf assium) i. e. with bronze beak, V. aeris miliens, triciens, C, L. Fig., ivages earned:

aerifer, fera, ferum, adj., hearing bronze, carrying cymbals (once) manus, 0,
:

\.

e.

annua aera habes, L.


istius

hence, military service:

aera

ilia

vetera, campaigns.

aesculetmn
aesculetum,
H.
i.

37
a forest of oaks,
the

aestus

n. [aesculus],

aesculeus,
0.

adj. [aesculus],
/., the Italian
:

of

oak :

f ions,

ex veritate pauca aestimant, value according ic truth: aliquem ex artificio comico, according to his art as a comedian : amicitias non ex re, sed ex commodo, S. virtutem annis, according to age, H.
:

aesculus,
acorns)
:

i,

oak
H.

( with edible

maxuma, V.
adj.

rigida,

aliquid per se, according to its own importance, L. aliquos pro sociis, non pro hostibus, to regard as,

Aesopius,
like Aesop's,

[Aesopus], Aesopian : fabulae,

alqd minoris, N. maximi alqd sapientiam non sMmmcr; aestate ineunte ini- magno aestimare aliquid vita, as dear as life, media, midsummer : summa, the height of Cu. ta, Cs. levius tempestates, ilia multo gravius, Cs. Me ton., the Cs. iuste aliquem, Cu. summer: aestatis extremnm, S.
:
:

Ph.

Cu. : quanti est aestimanda virtus? valued: magni pecuniam, attach great value to : alqd parvi, L.

aestas,
:

atis,y*.,

pati, S.

shimmer air: liquida, V. ignen, H.


:

Summer

heat: aestatera

aestiva,, orum,

n.

[aestivus;
resort
:

sc.

castra], a

summer camp, summer


causing

heat

aestifer, era, erura, : canis, V.

adj., heat-bringing,

aestimabilis,
teem.

e,

adj. [aestimo],

worthy of

es-

Me ton., time spent in a summer camp, a campaign : aestivorum tempus, season for military operations, S. ( Sc. loca ), summer pastures for cattle. Poet.: morbi corripiunt tota aestiva,
camp.

praetoris, a pleasure

i.

aestimatio, onis, /. [aestimo], the deter^nination ofvalue^ value, valuation, appraisement : aestimatione facta, Cs. potestas aestimationis habendae frumenti, the determination of a rate of duty erat Athenis quasi poenae aestimatio, i. e. a commutation. Esp., in law, litis or litium aestimatio, a valuation of tJie matter in dispute, assessment of damages: lex de raultarum aestimatione, the commutation offines in kind, L. possessionum et rerum, i. e. an appraisement of real and personal estate, Cs. praedia in aestimationem accipere, to accept at the appraisement : aestimationes vendere, i. e. property received at a Jiigh appraisement: aestimationem accipere, to sniffer injury (by taking property.at too high a valuation). Fig., a valu: :

whole pastures,

e.fiocks,

V.

aestivus,
V.
:

adj. [aestas],

of summer, as in sumCs.
:

mer, summer-like,

summer : tempus,
: :

dies

sol,

aura, H. : umbra, 0. summer pastures, L. aves,


verb.
:

per aestivos saltus,


birds, L.

summer
a

Ad-

aestivum tonat,
I,

lu.

aestuariuui,
at high tide, salt Cs.

n. [aestus],

tract overflowed

An
:

inlet

marsh : of the sea,

itinera concisa aestuariis,


Cs.

A
:

bay, firth, Ta.

aestuo,
burn

avi, atus, are [aestus], of fire, to rage,

Aestuat ignis, V. To be warm, be hot, burn, glow : ager aestuat herbis, V. erudire iuventutem algendo, aestuando sub pondere, 0.
:

ation, estimation

virtutis, intrinsic

honoris, L. recta, Ta. propria worth. Esteem: aestimatione

dignus.

aestimator,
an
:

oris,

m. [aestimo], one who values,

appraise^': frumenti. Cu. incautior fidei, L.

One

tvho esteems: sui,

( older aestumo ), avl, atus, are, to determine the value of, estimate, value, rate, appraise : argentum quanti haec signa aestimentur ? mancipia tanto pluris, L. tritici modios singulos ternis denariis haec aestimate pecunia, estimate in money : aliquid tenuissime, at the lowest figure: sestertium ad triciens litem: Catoni sestertium octo milibus lis aestimata est, damages are assessed against : ea lis L. talentis aestimata est, X. arbitri, qui litem aestument, Cs. In criminal law litem aestimare, to assess a penalty in litibus aestimandis de pecuniis repetundis litem also, to commute a fine: ut lis haec capitis aestimaretur, that this capital charge be commuted: lites maiestatis. Fig., to estimate, vahce, rate, weigh, h/)ld, esteem: expendunt et aestimant voluptates, they weigh and rate their pleasures: sicut ego existimo, according to my estimate, S. Volgus
: : :

aestimd

Of the sea, to rise in waves, surge : Maura semper gurges, seethes, V. cf. nebula specus, unda, H. To undvlate, swell, be tossed, heave i. e. smokes, V. Fig., of passion, to burn, be in ossibus umor, Y. excited, be inflamed: aestuare illi, qui dederant in pecuniam quae cum aestuans agitaret, S. corde pudor, V. rex in ilia Aestuat, /o?' her, 0. To waver, vacillate, hesitate, be in doubt : dubitatione Aestuat et vitae disconvenit, H.
:

aestuose,
ingly, hotly
:

adv. with comp. [aestuosus], ^?oi-

inarsit aestuosius, il.


adj. [aestus],

aestuosus,
via
:

burning

hot, glowing
:

Syrtes, H.
us,
:

In violent

ebullition

f reta, H.

m. [AID-], an agitation, glow, heat, ad auras, V. quia oleam momorderit aestus, H. labore et aestu languidi, S. ad aestus vitandos aedificare, Cs. Aestibus sideCaniculae, H. mediis, in midday heat, Y.

aestus,

rage of fire
:

f urit aestus
:

reus, 0.

aegri aestu febrique iactantur. Poet., summer: medio in aestu, 0. Of the sea, a heaving, swell, surge: fervet aestu pelagus ; cf. exsultant aestu latices, boil up,
:

ulceris aestus, fever

ingreditur ferventes aequoris, breakers, Y. TJie waves, billows, sea : delaestibus undas, 0. maritimos aestus phines aestum secabant, Y,

Y.

aetas
maximos
in oceano efficere, tides at low tide^ Cs.

38
:

Africus
immortal:
supplicia

Fig.

minuente aestu,

all time, everlasting, eternal, perpetual,

comitiorum,

tides

quantos aestus habet ratio of passion: civilis belli aestus,


:

deus
0.
:

rerum Potestas, V.
i.

mentes
:

ignes,

H.
ty,

quasi aestus ingeni, Irresolution^ tmcertainhesitation: qui tibi aestus, qui error: amor i'rarura fluctuat aestu, V. : aestus graves, H.
:

V. puer, Bacchus, Te ex aeterno patientem mortis efficere, from


e.

the heavenly bodies,

aetas,

atis {(/en. plur. -turn

sometimes -tium,
:

* aether, eris, m., alBrjp, the upper air, sh/, a life as long : satis aetatis habere, firmament: rex aetheris Iuppiter,V. liquidus, H. mantis ad aethera toUens, 0. aethera recludam, to he old enough: aetatis quod reliquum est meae, fama super aethera notus, V; the rest of my life: vix uUum discrimen aetatis, heavenly things, 0. Air, atmosphere : liquidum trans aethera vectus, Age, time of life: dum L. tertia, i. e. century, 0. ab iueunte V. gelidus, V. aethere in alto (opp. the lower aetas prohibebit ( sc, te scire ), T. F e r s o n.. Heaven, i. e. Jupiter : pater aetate, from his entrance into life : prima, child- world), V. aetatis fLos, youthful vigor: omuipotens Aether, V. hood: puerilis, Cs.
:

L.),y. [for older aevitas], the life ofman^ age^ lifeacta time, years : amicitia cum aetate aderevit, T. expectemus Tartessiorum regis aetas honeste

im7nortal make mortal, 0. urbs, i. e. Rome, Tb. Neut. as subst., perpetuity : urbs in aeternum condita, L. Adverb.: aeternum SdXve, forever, V. vivere, 0. latrans, perpetually, V. servire, H. aeterno, 0.

aetatem,

i. e.

cuius aetas a seuatorio gradu longe abesset, i. e. youth: propter aetatem eius, Cs. qui aliquid aetatis habebant, i. e. the youth : quarta, i. e. the fourth year, Y. respice aetatem tuam (i, e. senectutem), T. iam adfectus aetate morbo atque exacta aetate, in old age, aetate confectus, S. aetatis excusatio, plea of age, Cs. L. id aeta:
: : :

al^ipio^, of the upper air, aetherius, adj., heavenly, ethereal, celestial: post ignem aetheria domo Subductum,H. arces, 0. aura,V. semine ab aetherio (equi), of celestial breed, V. tumultus,
: :
:

a thunderstorm, 0.

Aethiops,

opis, m.,

= AlOioxp (burnt-face), an
:

tis

duo

filii,

of
:

that age:

cum

id

aetatis

filio:

cum

Ethiopian, negro : stipes, a blockhead of a negro. Adj., Ethiopian: lacus (plur.), 0.

ad hoc aetatis a pueritia, Of plants adolescit f rondibus aetas, V. Of S. sheep par aetas, haedi, 0. Meton., a space of

illud esset aetatis:

: :

aethra, ae,/.,

the ether, sky, air

Siderea, V.
age,

time, age, period, generation, time

heroicae aeta-

aevitas, atis,/. [aevum], old for aetas, time of life, XII Tabb. ap. C.

tes

aetas
:

succedit

aetati

aetas

aetatis suae primi, N.

nee ulla umquam Veniet lustris la:

aevum

or (older)

aevom,

i,

n.,
:

aiiov, never-

bentibus aetas, cum, etc., V. prior, 0. crastina, Of the four ages of the tvor'ld (the the future, H. golden age, silver age, etc.), 0. 7tme, the fight of time, advancing age: te aetas mitigabit: fugerit invida aetas, H. omnia fert aetas, V. Men of an age: cum vestra etiam aetate, with young men:

vos, acrior

aetas,

aetas omnis, L. of the age : nos Inventum omnis quern credidit dura Aetas, H. In ace. of time me aetatem censes aetas, etc., V. velle, eiQ., forever? l:.: an abiit iam a milite? Iam dudum, aetatem, an age, T.

iuvenes, 0. The age, m.en

militaris

fere

ending time, etei^nity : aeternum, 0. in aevum, /or all time, H. Esp., jomoc? of life, lifetime, life, age: in armis agere in silvis exigere, V. ^xtentum, prolonged, H. natura aevi brevis, S. raeum, my age, H. aevo apta, things suitable to their years, H. maximus aevo (i. e. natu), 0. flos aevi, the bloom of life, 0. aequale tecum aevum, V. occulto arbor aevo, i. e. with no signs of age, H. Old age: aevo confectus, V. annis aevoque soluti, 0. Age, generation, period : Livi scriptoris, H.

venturi inscius aevi, the future, V.


bilis

in

omne

no-

aetatula, ae,/. dim.


aeternitas,
ness,

[aetas],

a tender

age.

aevum, H. durare in hoc aevi, to our own times, 0. The age, men of the age: veniens,^ostei'ity, H. Time: aevi vetustas, V. vitiata den-

tibus aevi omnia, 0.


atis,/. [aeternus], eternity, endless:

immortality : tempus, pars aeternitatis aniFig-, immortality, enduring renown: morum. mihi aeternitatem donare ad memoriam aeternitatis, for perpetual remembrance.

Afer, Afra, Afrum,


m.,

adj.,
i,

an African:
:

dirus,

e.

African. Hannibal, H.

As
:

subst.,

te Afris

praeficere
aff-,

discincti,

V,

see adf-.

aetern5,

afore, aforem, see absum.

are [aeternus], to perpetuate,

immortalize: virtutes in aevom, H.

aeternum,
aeternus,
:

suhst.

and

adv., see aeternus.

Africa, ae,/ [a Carthaginian word], Libya, the Carthaginian territory, C, S. the province of Africa, C. Africa (the continent). S.
;

adj. [for *aeviternus ], of an age, enduring, permanent, endless: inter nos gratia, T. hostes, L. sollicitudo, S. vincula audaciae monumentum: ignis, the vestal fire. Of
lasting,
:
:

adj. [Africa], of Africa, African possessiones, N. Phir.f. as subst., arum (sc. ferae), panthers, L.

Africanus,
:

bellum

Africus,

adj. [Africa],

African: terra: pro-

agaso
cellae,
i.

39

agilia

e.

from
oiiis,

the so^ithwest, H.

AsH.

siibst.,

m.

(sc. ventus), the soiithweat wind^ V.,

Freq. of mounds or terraces in for attacking. Rome, built for defence, and afterwards used as

agas5,
lackey,

w.,

a driver^

hostler, L., Cu.

H.
freq. as inierj., come,

age, agite, imper. of ago,


go
to ;

promenades, a boidevard, terrace : maximus (Tarquinii): (Servius) aggere circumdat urbem, L. Aggere in aprico spatiari, H. A mound to protect a camp: seges aggere cingit, V.
(ad-g-), gessi, gestus, ere, ^o bring to : adgeritur tumulo tellus, Y. quadrantes patrimonio, to keep adding, Ph. probra, Ta. aggeruntur insontibus periculosa, Ta.
1.
: :

see ago.
i,

agellulus,
field, Ot,

m. dim. [agellus], a very small up, carry, convey


little

aggero

m. dim. [ager], a small estate, agelli singulorum. field: Agelli paulum, T.


agellus,
I,
:

agema,

atis, w.,

=
L.,

ayij/jia, the flower

cedonian) cavalry,

Cu.

Agenor,
ris

oris, m.,

a king of

mbs, i. e. Carthage, V. Cadmus, 0.

Agenore

2. aggero, avi, are [agger], to make a of the (Ma- mound of, heap up, pile : Cadavera, V. Laurentis praemia pugnae, V. Fig., to pile tip, increase, stimidate: iras dictis, V. To fill with earth: spaPhoenicia : Ageno, :

natus,

i.

e.

tium, Cu.

aggestus
powering
:

(ad-g-),
:

iis,

m., a bringing in, collect-

agens,

entis, adj. [P. of ago], effective,

copiarum, Ta.

pabuli, Ta.

ful: imagines.
m., productive land, a field, farm, esager, fertate, arable land, pasture : agrum mercari, T. agri solum, the hare ground, Cs. tilis, fi'uetuosus agri teragros findere sarculo, H, : conserere, V.
gi'I,
: : :

agglomerd
add by winding :
V.
on,
:

(ad-g-),

are, to xoind on, , se lateri nostro, attach themselves,


,


, ,

cuneis

se,

throng

to the battalions,

V.
to,

agglutin5 (ad-g-),
lig.
:

rainos,

of an
:

estate,

H.

territory, district,

situs agri, of the farm, H. domain : Hirpinus Helve:

weight,

tius, Cs.

ApoUinis, his civitas data agerque, L. Esp. ager the domain of Apollo's temple, V. Komanus, the Roman possessions in land: publicus,

Fig.,
dior], to

glue prooemium. in aggravesco (adg-), grow ne morbus adgravescat, m.ake heavy. aggravo (ad-g-),
are, to
stick
,

ere, to increase

violent

T.

atus, are, to

to

onbarr ass further, increase in oppres:

siveness: res, L.

dolorem, Cu.

public domain: privatos agros publica pecunia The fields, the open councoemere, private estates. try, the country: neque agri neque urbis odium, liomines ex agris coucurrunt per agros perT. que vias, 0. domus qui prospicit agros, H. : mille pedes in fronte, trecentos in agrum dare, i. e. in plain, valley, champaign (opp. mondepth, H. montes agrosque salutat, 0, ies): campestris, L.

curam
i,

cura.,

Ph.

aggredior
apply
to,

(ad-g-), gressus,

aggemo (ad-g-),
over (poet.)
:

approach : aliquo. Esp., to approach, address: legatos aggreditur, S. iudicem, Veto influence : mortales pecunia, with bribes, S. nerem dictis, to accost, V. astute, make advances, To go against, fall upon, attack, assault : eos T. impeditos, Cs. milites, S. bene comitatum alqm murum scalis, S. comminus, 0. adferro, 0.
: : : : : :

dep. [ad

+ gra-

ere, to

groan

at,

lament

gressi iniciunt vincula, attacking,

V.

g., to set

nialis,

0.

about, undertake, assume, begin, attempt, try

[ad GES-], a mass, heap, colagger, longius lection, pile : aggere paludem explere, Cs. fossas aggere conplent, erat agger petendus, Cs. V. heap of rubbish, pile of stones, bank, mound, dam, pier, hillock, tfiaU, dike, mole, rampart : a ggeribus niveis informis terra, we^/i snoio-drifts, moliriproelia miscent Aggeribus murorum, V. que aggere tecta, a stockade, V. aggeribus ruptis muniti aggere portus, a amnis exit, dams, V. Poet. breakwater, 0. viae agger, a causeway, Y. funeral pile, aggeres Alpini, i. e. mountains, V. In war, a 0. platform (for a speaker), 0. mound erected before a besieged city to s\istain battering engines: vineis ad oppidura actis, aggere
eris, m..
:

de : quibus dicere adgrediar: avellere Palladium, V. oppidum oppugnare, Cs. moUire impetum, L. ad crimen ad petitionem consulatus, to become a canancipitem caudidate : ad f aciendam iniuriam sam maiora, S. alia via, try another way, T. To lay claim to, seize (poet.) magnos honores, V.
:

aggrego (ad-g-),

avi, atus, are, to

Fig., to attach, flock, bring together in a flock. join, include : te in nostrum numerum, count you one of us: se ad eorum Vim\c\t\a.m, joined their alliance,
i.

add

to

e.

to

iacto, Cs.

aggerem

iacere, S.

promovere ad
;

ur-

make aggressio (adg-),


:

connect : filium ad patris interitum, 2h collect, bring together, implicate in. one body: se eodem naufragos.

Cs. To

usu. of wood to bring near to the city, L. hence, ut agger, tormenta flammam conciperent, Cs. aggerem ac vineas incendium hausit, L.

onis, /. [aggredior], an assault ; fig.: prima, the introduction (to a speech).

bem,
:

ly,

aggressus, F. of aggredior.
agilis,
e,
:

adj. [1

AG-], nimble, quick,


:

agile, live-

Fig.: esset agger oppugnandae

Italiae,

a rampart

prompt

Cyllenius, 0.

agilis

fio,

a business

agilitas

40
agilis

agnosco

man, H.

Quae circumvolitas
:

thyraa? H.

remus, 0.

rota, 0.

agilitas, atis, /. [agilis], nimbleness, activity, Fig.: narotarum, Cu. quickness: naviuin, L. turae, a pliable temper.
:

gate: oratori omnia tractata, agitata, i. e. sifted, discussed: omnia ex tabulis, by the accounts: senatus de secessione plebis agitat, L. Impers. Romae de facto agitari, there were discussions, S.

agmen,
In gen., a

inis, n.

agitabilis,
aer, O.

e,

adj. [agito], easily

moved, light

[ago], that which is dmven. multitude, throng, host, troop, crowd,

agitati5, onis, f. [ agito ], movement, motion, lecticae, L. linguae: armoagitation: fluctuum Pursuit, prosecution Fig.: mentis. rum, L. studiorum magnarum rerum.

agitator,

oris,

eqnorum

Aehillis,

m. [agito], a driver : aselli, Y. i. e. charioteer, V. Esp., a com-

petitor in the circus, C.

agite, imper. plur. of ago.

agito, uvi, atup, iive, freq. [ago], to set in violent motion, drive onward, move, impel, urge: (Harena) magna vi agitata, S. greges, drive to pasture, V. equum, V. iugales (dracones), 0. (triremem) in To hunt, portu agitari iubet, rowed about, N. chase, pursue : aquila alias avis agitans dammas, cervos in retia, 0. F i g., to drive, urge for0. ward, press, support, insist on : agrariam legem hoc unum agitare, esse, etc., keep pressing this one To attend, keep, celpoint: pacem an bellum, S.
:

number, band: perpetuum totius Italiae: ingens mulierum, L. puerile, of boys, V. Eumenidura agmina, V. navium, a line of ships (for a breakwater), L. graniferum, a7its, 0. agmina cervi fuga glomerant, V.: (stellarum) agmina, 0. Esp., an army on the march, column: medium hostium, the centre, L. novissiinum hostium nostrum primum, ?-m7-, van, Cs. extremum, rear guard, Cs. confertissimo agmine contendere, in close array, Cs. certum agminis locum tenere, place in the column : transverso agmine, by a jiank tnovemetit, L. agmine tacito, i. e. without signals, L. agmine quadrato accedere, in solid column: quadrato agmine incedere, in a square, S. An army, host, troops (cf exercitus, acies) instructo agmine, L. agmina curru Proterit, V.: horrentia pilis, H. coniurata undique pugnant
:
: : : : :

Agmina, 0.
battle,

venti, velut

V.

agmen

agmine facto, as if for agens, the naval line of battle,


i.

To observe, festos dies. obey, carry out, exercise: praecepta parentis mei, Of time, to pass, spend visecreta consilia, L. S.
ebrate
:

Dion\'sia, T.

V. V.

rudis

agminum,

e.

tvar,
:
:

H.

course,

train, line, stream, succession


:

immensum aquarum, V.
:

agmine, agmine longo forleni fluit


:

tara sine cupiditate, S.

20 move
toss
:

apud aquara noctem,

S.

Absol., to
:

live,

agitabat, S.

atque incertus pro muro dies noctisque, remain, S.


abide, be: varius
:

and fro, stir, agitate, shake, disturb, corpora hue et illuc, S. hastam, brandish,
to
:

micae, in a long line, 0. agmine remorum celeri, with a quick stroke of the oars, V. extremae agmina caudae, movements, V. agmine certo, in a straight line, V. Of an army, a passage, progress, march : de castris, de agminibus dicere in in agmine principes agmine, on the march, S.

0.

scintilla agitata {yewus'), fanned, 0.

habenas

manibus,

caput, nod, 0. mare ventorum vi agitari: freta incipiant agitata tumescere, V. Zepliyris agitata Tempe, II. agitata numina Troiae, tossed on the sea, V. agitantia fumos Nubila, tossing ^ip spray, 0. Fig., to stir, rouse, agitate, stimulate, excite, goad: hunc, T. : plebem, L. mens agitat molem, animates, V. To vex, disquiet, disturb, distress : nationes Furiis agitatus Orestes, V. rebus agitatis, in times of disorder : metu atque libidine divorsus agitabatur, was distracted by, fidem aut gentis, to diste agitet cupido, H. S. turb the loyalty, etc., Y. To insult, scoff, rail at,
wield, 0.
: : :

educenda dictio est medium agmen, 6(?/bre the public. agna, ae,/. [agnus], a ewe lamb, H., V., 0.
facti, to lead, S.

in

Agiialia, ium,

n.,

see Agonalia.
to be

agnasoor
tion
(i. e.

(ad-gn-), atus,

born in addi:

was made) constat agnascendo rumpi testamentum see agnatus.


after a father's will
;

agnatic (adg-), onis, /. [agnascor], coTwajiguinity on the father'' s side: iura agnationum.
1.

agnatus, F. of agnascor.

2.
tion

agnatus
on

(ad-g-),

i,

m. [agnascor], a

rela-

deride, revile
II.
:

: rem militarem mea fastidia verbis, (poemata) expertia frugls, H. ea belle agitata videntur, neatly mocked. 2o prosecute, occupy oneself with, engage iii, keep going, stir: euncta, keep active, S. mutas artes, V. iocos, 0. eo modo agitabat, ut, etc., so conducted himself, S. scaenis agitatus Orestes, i. e. represented, V. To pursue,
:

the fathcr''s side, C.

Plur., children born

after the father has

made
agnus

his will, Ta.


],

agnina,
lamb, H.

ae, /. [

the flesh

of a lamb,

agnitio,

onis, /. [agnosco],

a knowing, knowl-

edge: animi.

agn5sc5 (ad-gnto recognize, identify,

consider, deliberate on, meditate:


S.
:

secum multum,
:

make
:

or ad-n-), novi, nitus, ere, out : ilia reminiscendo:


:

haec mecum, H.
si

in

re coepit,

posset, etc., L.

lum renovare, N.

To

animo bellum, L. agita- nomine audito virura, L. veterem amicum, V. hominem, Ph. August! ut mente agitaret, bel- non agnoscendum os, 0.
:

discuss, debate, sift, investi-

laudes, praise appropriate to Augustus, H.

accipio

agntis

41

ago

ad^moscoque deos, accept the omen, and discei'n the hand of the gods, Y.: adgnoscuut spolia inter se, Ipse certe i. c. by the spoils identify the dead, V. agnoscet, will recognize (the picture I drew of
:

liira)

virtus
:

preciated.
one's

To

cum suum lumen

agnovit iu

alio,

ap-

declare, recognize, acknoivledge as

tantum tribui quantum nee agnosco uec postulo, admit as dice to me : quem ille natum non agnorat, at his birth, N. prolem, 0. me ducem, L. Pass. : cuius (lovis) oraculo ad-

own

milii

To move, impel, excite, urge, prompt., induce, rouse, drive: quae te Mens agit in facinus ? 0.: ad ilia eum praecipitem viros spe praedae diverte, H. sos agit, leads astray, S. bonitas, quae nuUis casibus agitur, N. quemcunque inscitia veri Caecum agit, blinds, H. quibus actus fatis, V. seu te discus agit, occupies, H. nos exquirere terras, V. desertas quaerere terras agimur, V. 2'o pursue
:
:

for harm, persecute, reginam stimulis, V.


H.
0.
:

disturb, vex, attack, assail:


:

7h acknowledge as true, recognize, assent to, approve : me non esse inopem With ex, to acquire knowlcrimen. facti gloriam
gnoscor, as ZtM
:

so?i,

Cu.

To pursue, carry
deliver,

diris

agam

vos, H.

agentia verba Lycamben, quam deus ultor agebat,


:

on, think, reflect, deliberate,

treat, represent, exhibit, exercise, practise, act,

per-

idge by, knoio through


derstand,

Deum

ex operibus eius

To unagnosco ex me, from my own experience. mark, perceive the meaning of: verbum: sonitum, V. gemitura, V.
:

omnia per nos, in person : agendi tempus, a time for action : industria in agendo apud primes agebat, fought in the van, S. quae continua bella agiform,
pronounce
:

nihil, <o be idle:

m., a lamb: villa abundat agno: ara avet spargier agno, H., Y., 0.

agnus,

i,

haedo

mus, are busy with,


dis, the

ago, egi, actus (old inf. pass, agier), ere [1 AG-], put in motion, move, lead, drive, tend, conduct capellas, V. pecus visere bos Eomam acta, L. montis, H. ante se Thyum, N. in exsilium, L. alqm in crucem, to Iris nubibus acta, home on, V. quo crucify : Ilium aget Fama, will carry, H. hinc te agis ? whither are you going ? T. se primus SigQhaX, strode in front, Y.: capellas potum, V. P r o v. agas asellum, i, e. if you can^t afford Pass., to go, march: quo an ox, drive an ass. multitudo agebatur, L. citius agi vellet agmen, march on quicker, L. raptim agmine acto, L. E sp., to drive away, carry off., steal, rob, plunder
to
: : : : : : :

rebus agendramatic action, H. Quid nunc agimus V what shall we do 7iovj ? T. quid agam, habeo, i. e. I know ivhat to do, T. quid
L.
:

(pes) natus
to

metre appropriate

how are you? T. quid agis, dulcissime rerum? i. e. how are you? H. vereor, quid agat
agitur?
: :

Ino, what is to become of: quid agis

what do you
:

mean ?

nihil agis,

it
:

is

of no

use, T.

nihil

agis,

cupis abire, sed nihil agis, usque tenebo, you cannot succeed, H. ubi blandiE s p., hoc or id agere, to give tiis agitur nihil, 0. attention to, mind, heed: hociue agis, an non? are you attending? T. id quod et agunfet moliuntur, their purpose and aim: qui id egerunt, ut gentem

dolor, quamvis, etc.

conlocarent,etc.,
est, ut, etc.,

pecoris praedas, S. freq. with ferre, to rob, plunder : ferre agere plebem plebisque res, L. res sociorum ferri agique vidit, L. To chase, pursite, hunt: apros, V. cervum, V. Fig.: dum haec crimina agam ostiatim, track out from house to house: ceteros ruerera, agerem, T. palantis Troas, Tor move, press, push forward, advance, bring V. up: multa undique portari atque agi, Cs. vineis ad oppidum actis, 'pushed forward, Cs. moles, Cu. : cloaca maxima sub terram agenda, to be carried under ground, L. : cuniculos ad aerarium, drive: per glaebas radicibus actis, 0.: pluma in
; :

agencertiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur, it ^cas planned, N. Hoc age, alias res agis, you are not ne, etc., take care, H. aliud agens ac nihil eius modi cogilistening, T. tans, bent on other plans : animadverti eum alias
if
it

aimed at this : sin autem was their aim: summa


:
:

id vi

actum

dum

esse, ut, etc., L.

no attention: vides, quam alias res agamus, are otherwise occupied: populum aliud nunc agere, i. e. are indifferent. To perform, do, transact: ne quid negligenter: suum negotium, attend to his own biisiness : neque satis constabat, agentibus quid agerent, what they were at, Cs.
res 2igQ\e, paid

cutem radices

egerit, struck deep


:

root, 0.

vera

gloria radices agit

tellus Fissa agit rimas, opens


:

consulibus, busy with auspices and affair.t, L. per litteras agere, quae cogitas, carry on, N. : (bellum) cum feminis, Cu. conven-

divina

humanaque
:

in fissures, 0.: in litus navis, beached, L. navem, to steer, H. currtis, to drive, 0. per agmen limi: :

tum,

tem ferro, V. vias, make way, V. (sol) amicum Tempus agens, bringing the welcome hour (of sunset), H. To throw out, stir up: spuraas ore, V. spumas in ore: se laetus ad auras Palmes agit, shoots up into the air, V. Animam agere, to ex: :

animam et efflare dicimus; of. et gestum et animam ageres, e. exert yourself in gesturing and risk your life. Fig., to lead, direct, guide : (poemata), animum auditoris, H.
pire:
et agere
i.

nam

hold an assize: ad conventus agendos, to preside at, Cs. census actus eo anno, taken, L. Of public transactions, to manage, transact, do, discuss, speak, deliberate: quae (res) inter eos agi de condicionibus coeptae, negotiations begun, Cs. pacis, treat, L. quorum de poena agebatur, L. Hence, agere cum populo, of magistrates, to address the people on a law or measure (cf. agere ad populum, to propose, bring before the people) cum populo de re p. Of a speaker or writer, to treat, discuss, narrate : id quod agas, your subject : bella
to
: : :

ago

42
:

agripeta

per quartum iam volumen, L. haec dum agit, during this speech^ H. In law, to pJead^ prosecute^ advocate: lege agito, ^o to law,T.: causam apud aliter causam agi, to be argued on other iudices grounds: cum de bonis et de caede agatur, in a cause relating to^ etc. tamquam ex syngrapha agere cum populo, to litigate : ex sponso egit

sua res ageretur, if his interests iverc involved: agitur pars tertia mundi, is at risk, 0. non agitur de vectigalibus, S. P r a e g n., to finish, complete, only pass. : acta re ad fidem pronius est, after it is done, h.: iucundi acti lahoves, past : ad impe-

crimen, to press an accusation : partis lenitatis et misericordiae, to plead the cause of mercy : ii per quos agitur, the counsel: causas, i. e. to practise law : me agente, xchile I am counsel: ii apud quos agitur, the judges ; hence, of a judge rem agere, to hear
:

agere lege in hereditatem, sue for:

diendara rem actam, an accomplished fact, L. actum, aiunt, ne agas, i. e. dorCt waste your efforts, T, acta agimus Actum est, it is all over, all is lost, T. iam de Servio actum rati, L. acta haec res est, is lost, T. tanta mobilitate sese Numidae agunt, behave, S. ferocius agunt equites, L. quod nullo studio agebant, because they were

P r o v.

careless, Cs.

cum
:

siraulatione agi timoris iubet,

reos, to prosecute, L.

alqm

furti, to accuse

of theft.

Pass., to be in suit, be in question, be at stake:

eius res agitur, sed pecuniae, T. aguntur iniuriae sociorum, agitur vis legum. 7h represent, act, perform, of an orator : cum dignitate. Of an actor fabulam, T, partis, to assume a part, T. Ballionem, the character of: gestum agere in scena, appear as actors: canticum, L. Fig.: lenem mitemque senatorem, c< the part of, L. : noluit hodie a:gere Roscius cum egerunt, when they have finished acting: triumphum, to triumph, 0. de classe populi R. triumphum, over, etc. ex Volscis et ex Etruria, over, etc.,L, : noctu vigilias, keep watch: alta silentia, to be buried in silence, 0. arbitria victoriae, to exercise a conque^'or's prerogative, Cu. paenitentiam, to repent, Cu, oblivia, to forget, 0. gratias (poet, grates) agere, to give thatiks, thank : raaximas tibi gratias: alcui gratias quod fecisset, etc., Cs. grates parenti, 0. Of time, to spend, pass, 7ise, live
capitis

non

Imper. as inter j., come now., well, up: age, da veniam filio, T. en age, rumpe moras, V.: agite dum, L, age porro, tu, cur, etc. ? age vero, considerate, etc. age, age, iam ducat dabo, good, T. age, sit ita factum,
Cs,
: :

Ag5ualis, e, adj., of the festival Agonalia (in honor of Janus, on Jan. 9th) lux, 0.
:

agonium,

a victim, beast for sacrifice, 0. Plur. for Agonalia (see Agonalis), 0.


i,

n.,

agrarius, a(/;. \^a^q,v], pertaining to land: lex, a law for the division of land, C, L. largitio, a gratuitous land-grant, L. agrariam lem tentaie, to agitate for a distribution of land by law. As subst. : agrarii, orum, m., the agrarian party, supporters of agrarian laws, C, L. agraria, ae, /'. (sc. lex), an agrarian law, C.
: :

through:
dies

cum

dis

aevom: securum aevom, H.


:
:

ruri vitam, L. otia, V. octogesimum, in my eightyfourth year : ver magnus agebat orbis, was experiencing, V. Fass. : mensis agitur hie Septimus, postquam, etc., going on seven mont/is since, T. bene acta vita, well spent: tunc principium anni
festos, celebrate

quartum annum ago

et

agebatur, L.

V.

melior pars acta (est) diei, is past, Absol., to live, pass time, be: civitas laeta
:

agere, rejoiced, S. eton., to treat, deal, confer, talk with: quae (patria) tecum sic a^it, pleads: haec inter se dubiis de rebus, V. : Callias quidam egit cum Cimone, ut, etc., tried to persuade C, N. agere varie, rogando alternis suadendoque coepit, With bene, praeclare, male, etc., to deed well or L. ill with, treat or use well or ill: praeclare cum els facile est bene agere cum eis. Pass, impers., to go well or ill with one, be well or badly off: intelleget secum esse actum pessime in quibus praeclare agitur, si, etc., who are well off, if etc. Poet.

agrestis, e, adj. with comp. [ager], of the fields, belonging to the country : palmae, wild: poma, V. praeda,/Vom the frondes, H. bestiae: pubes, V. Subst, agrestis, is [gen. plur., -turn, V., fields, L. 0.), m., a countryman, peasant, rustic : agrestis in spem rapinarum impeliere conventus agrestium, assembly of the rural population : agrestibus in urbem acceptis, L. agrestis imagine, iw the form, of a peasant, 0.: numina agvestnm, worshipped by, V, agrestem confertum in arta tecta, the countryfolk crowded, etc., L. Of a mouse agrestem pellere, the 7'ustic, H. Praegn., ivild, uncultivated: Rustic, rude, uncultisilva, 0. baculura, rude, 0.
:

homo: vita: exercitus conlectus ... ex agresti luxuria, i. e. profligate boors : Cyclops, H. quas (causas) agrestioribus Musis reliquerunt (of the language of the bar): genus hominum, S. voltus, brutish, 0. asperitas, H, hwchaxiin, uncivilized : Latium, H,
vated, cloivnish, boorish, coarse, ivild:
: : :

agricola,

ae,

m. [ager+COL-], a husbandman,

agricidturist, ploughman, farmer, peasant: adsidui

Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur, will be treated, V. Pass., to be at stake, be at hazard,
be concerned, be in peril: quasi

diligentissimus: fortunati, V. Praegn., a rustic, boor, clown, C. P o e t. : caelitis, rustic deities, Tb,

agricultio, agricultor, agricultura, prop,


written agri cultio, etc,

mea

res

minor
:

agatur
tur
:

quam
rem

tua, T.

in quibus

eorum caput agasi

ibi

f rumentariam agi cernentes, L.

agripeta, ae, m. [ager + PET-], a who seeks land to cultivate^ C. (twice).

colonist,

one

Agyieus

43

Albula

voc Agyieu (trisyl.), an epithet rum pandimus alas, V. In man, the armpit, L. Agyieus, aliquid sub ala portare, H. Of an army, the wing, of Apollo^ as guardian of streets, H. Of distress or pity, ah ! alas ! usu. including the cavalry and the auxiliaries, C, all or a, interj. L. A division of cavalry: Campanorura, L. H. Of reproach or admonitiou, ah! oh! V. Of
,

surprise,

Oh! I see ! H. aheneiis, ahenus, see


ai

mille ferine equitum, L. Poet. Dum tiepidant alae, while the troops are in hot pursuit, V.
:

aea-.

al, interj.

alas, only 0. (once).

alacer
happy:

m.

alacris, T.,

Y.

),

cris, ere, adj.

with

comp. [AL-],

lively, brisk,

quick, eager, excited, glad,

aiens
aid,

(disyl.), ntis, P.,

see aio,

qtiidve

es

alacris?

why

so excited? T.

V. defect,

[for *ag-io,
;

AG-];
aibam

in use, praes.
;

hid. aio, ais, ait, aiunt

subj. aias, aiat

imperf
;

part. aiens (C. twice), to say yes, assent, affirm: negat quis ? nego ait ? aio, if one says no, I say no ; if Diogenes ait, Antipater negat yes, I say yes, T. ut quibus creditam non sit negantibus, isdem credatur aientibus ne faciam Omnino versus ? aio, / say so, H. I n g e n., to assert, affirm, aver, say, Tarquinium a tell, relate: crimen ais te metuisse Cicerone inmissum aiebant, S. nescio quid velle loqui te aiebas uxQcwm, you were saying, H. quern secum aiunt portare Penatis, they say, V. a me

aiebam throughout,
:

colloq.,

(disyl.)

videbant (/atilinam alacrem atque laetura, active and joyous: ex alacri atque laeto erat humilis atque demissus ( Dares ) alacris stetit, in high spirits, V. alacer gaudio arma capiebat, in high glee, L. miles anirais, fresh, L. alacriores ad pugnandura, Cs. ad rem gerendam, N. equus, clamor, L. C. alacrior clamor, Ta. P o e t. voluptas, a lively pleasure, V.
:

alacritas,
eagerness,

atis,

alacer

],

liveliness,

ardor,

alacrity,

cheeyfulness,
. . .

quantam
Cs.
:

raihi alacritatem

encouragement concursus adferret


iiigens, Ta.
:

alacritate ac
rei p.

studio

uti, Cs.
:

animi,

deceptos

ait
:

Hirtium

et

Caesarem
:

(sc. esse).
:

With
'

huncattraction vir bonus ait esse paratus, H. 'loris non uteris,' cine,' aiebat, 'quera,' etc., L.
aio,

defendendae mira ad pugnandum canum in venando. Joy, delight: inanis alacritas, id est, laetitia gestiens clamor alacritate perfecti
:

operis sublatus, in their delight, L.

H.

'

te felicem,'

aibbam

tacitus, said to

my-

self H.

0.: Talia dicenti, 'tibi' ait ' revocamina ' corvus Causa opSint precor,' 0. tumast, nisi quid pater ait aliud, T. Ilaec ait, V. Sic ait, et dicto citius tumida aequora placat, V.
:

secum

ait,

'

Tita vitalis, ut ait Ennius, to adopt the


uti

phrase of:

alapa, ae, /*., a box on the ear, blow with the open hand: alapam sibi ducere. Ph. ridere Mamercorum alapas, -mock slaps (on the stage), lu. Given in the ceremony of emancipation, hence: multo maioris alapac mecum veneunt, i. e. freedom sells higher. Ph.
:

vester ais, H. ut ait in Synephebis, as Aiunt, ut aiunt, quera ad rao(the author) says. dum or quod aiunt, in quoting a current phrase, as they say, as is said, as the saying is : ut quimus, aiunt, quando, ut volumus, non licet, T. se MassiIste liam, ut aiunt, non in haec castra conferet elaudus, quem ad modura aiunt, pilam conspexit, ut aiunt, Adrasum queudam vacua tousoris in umbra, H. ain tu ? (for aisne) ain tute ? ain tandem ? ain vero ? a colloq. phrase, expressing surprise, do you really mean? indeed? really? is it possible ? often only an emphatic what ? Ain tu ain tantibi hoc incommodum evenisse iter ? T. dem.? inquit, num castra vallata non habetis ? L. Hem, quid ais, scelus ? vjhat do yon mean ? T. Quid tu ais, Gnatho ? num quid habes quod contemnas ? what say you ? T.

mos

alaris,

e,

adj. [ala],

of the wing

(for alarius)

cohortes, L.

alarius, adj. [ala], of the wing (of an army):


cohortes, Cs. equites, L., Ta. Flur. as subst., auxiliary troops : ad speciem alariis uti, Cs.
:

alatus, adj. [?i\-\\, winged, having wings (poet.): plantae (of Mercury), V. equi, 0.
:

Alauda,
Alauda
white
:

ae,

(lark),

m. [Celtic], a soldier of the legion which Caesar raised in Gaul, C.


natalis (dies), H.
[

albatus,
epuli

adj. [albus], white -robed, clothed in

dominus
ntis, adj.
:

albens,
albe5,

P. of albeo

],
:

white: spumae, 0.
, ,

tempora

canis, 0.
to be

hhitening, ossa, Ta.

ossibus, v., 0.

Aius Loere, inch., to become white, a deity sttpposed fluctus vento, Y. whiten : mare albescit albeto have notified the Romans of a coming invasion scens capillus, H. flammarum tractus, brightens, hy the Gauls. Y. lux, dawns, Y. ala, ae, /. [for *axla; dim. of axis], a wing: are [albus], to be tohite : prata albic5, aquila suspensis demissa leniter alis, L. stridenalbicans litus, Ct. pruinis, H. Fig.: mors alis circuravolat atris, H. tes, V. albidus, adj. [oXhw^^whithh, white: spuma, 0. furva, Tb. iocunda, Pr. f ulminis ocior alis, V.

Aius,

i,

m.

[aio], the speaker ; in full,

cutius, L., or

Aius Loquens,

C.

ere [albus], albente albescd,


:

white: campi

caelo, at

dawn, Cs.

, :

timer addidit alas,

i.

e.

speed,

V.

Of

sails

velo-

Albula,

ae,/., old

name of the

Tiber, Y., 0.

albulus
albulus,
Ct.
adj. dim. [albus], whitish
:

44
columbus,

alibi

M ecolumnas polire albo, L. ton., a ivhite tablet on which the Pontifex Maximus registered the principal events of the year (cf. Annales niaximi) in album referre, to enter in, C, L. A list of names : senatorium, the roll of
sigiiis

album,

i,

n. [albus], ^ohite color, whiteness


:

albo, V.

in-

flight is significant (cf. oscen, a bird whose song is regarded in augury). Hence, augury, omen, sign : lugubris, H. potiore alite, H. Ales cano-

a swan (of a poet), H. Maeonii carminis, the singer of a Maeonian (Homeric) song, H.
rus,

i.

e.

Pro alga, ae, /., sea-weed, H. ness proiecta, V. inutilis, H.


:
:

v.

of worthless-

senators, Ta.

algeo,
bis,

alsi,
:

ere, to be cold, feel cold: si alge-

(without lustre, opp. ater cf. color hedera, V. plumcandidus, opp. niger) bum, i. e. tin, Cs. parma, i. e. unadorned, V. cani-

albus,

adj., ivhite

tremes erudiunt iuventutem algendo sudavit algentis manus, 0. Fig.: probitas et alsit, H. laudatur et alget, left out in the cold, lu.
:

ties,

0.

vitis, irj/owy,
:

0.

^q\\ov, ghastly, Vi.: lapis,

algesc5,
cold: ne

alsI,

ere, inch.

algeo

],

to catch

marble, H. pedibus venire albis, i. e. with chalked st&Wa,, propitious, feet (as of slaves for sale), lu. H. Notus, clear, H. P r o v. avis alba, a white bird (i. e. a rarity): filius albae gallinae, a white Ater an albus, hen's son, i. e. a son of fortune, lu. black or white, \. e. / care not who or what : unde ilia scivit ater an albus nascerer, Ph, is qui albus Equis albis praecurrere aterve fuerit ignoras. alqm, greatly to surpass (in allusion to the triumphal chariot), H.
:

ille alseiit,

T.

algidus,
algor,

adj. [algeo], cold: nix, Ct.

oris, in. [algeo], cold, chilliness:

corpus

patiens algoris, S.

alces,
his

is,/., the elk, Cs.

Alcides,

a descendant of Alceus ; esp. grandson Hercules, V., H.


ae, m.,
1,

Phaeacians : ventus Alcinoi, i. e. voluptuaries, H. Alcinoi vae, i. e. fruit-trees, V.


m.,
the
:

Alciuous,

a king of

insil-

alcy5n,

onis, or

alcyone,

es, /.,

= oKkixdv,

the kingfisher,

V.

alias, adv. [orig. ace. plur. f. of alius], of time, some other time, at other times Nil oriturum alias, nil ortum tale fatentes, H. et alias et in consulatus petitione vincebar: numquam ante alias, L. non umquam alias ante, L. alias, at one time E s p., repeated alias at another ; once another time ; sometimes sometimes ; now now, C. cum alias bellum incf. alias ferrent, alias inlatum defenderent, Cs. alias, C. plerumque: interdura With a case of alius, or with aliter, at one time one at another time another ; now in 07ie way, now in another : illi alias aliud isdem de rebus indicant, jt?ass different judgments at different times : (deos) non
at another time,
:

. .

alea, ae,/!, a game with dice: in alea tempus consuniere exercere aleam, Ta. luditur pernox, Chance, hazard, risk, fortune, venture: dubia lu. imperii servitiique, L. dare in aleam tanti casus

regnumque, opus aleae, H.


se

set

at risk, L.

periculosae

plenum
dice,

alias alios solemus gods at different times: alias aliam rem. With saepe, at many other times, often besides: quod cum saepe alias, tiim nuper f ecimus et alias saepe, et nuper in Tusculano. Raro alias, L. Non alias, never
.

semper eosdem atque


:

precari, different alias in aliter

aleator,
gamester.

oris,

m.

alea

],

a player with

alibi, adv., elsewhere, somewhere else, at another place (cf. alio loco): Catulo alibi reponamus,//Ac? another place for : alibi servaturi auferuntur, Ta. ace. to,/., =:'A\jKrw, 07ie of Alecto (AH-), E s p., alibi alibi, in one place in another the three furies (only nom. and ace), V. here there: alibi preces, alibi minae audiebanaleo, onis, m., a gamester, Ct. tur, L. cf. Hie segetes, illic veniunt felicius uvae, deinde, Cu. ales, alitis, gen. plur. alitum, and poet, alituum, Arborei fetus alibi, Y. alibi adj. and sm6s<. [ala]. I. Adj., ivinged: avis: deus, With alius or aliter, one here, another there ; one i. e. Mercury, 0. minister fulminis (i. e. aquila), in tlv'is, the other in that manner: exprobrantes H. (Venus) purpureis ales oloribus, borne on the suam quisque alius alibi militiam, L. pecora diwings of bright swans, H. Quick, hasty, rapid, versos alium alibi pascere iubet, L. alias ... cethe rest, Cu. With a negaswift: rutili tres ignis et alitis Austri, V. passus, tera, in some parts 0. II. Subst. m. and/., a bird: fulvus lovis, i. e. tive, nowhere else, in no other place: Nee tam aquila, V. Phoebeius, the raven, 0. nusquam albus, the praeseutes alibi cognoscere divos, Y. swan, H. Aetheria lapsa plaga lovis ales, Y. alibi. Alibi quam, indicating comparison, elseregia, 0. E s p., in augury, alites are birds whose where than, commonly with a neg., nowhere else

aleat5rius, adj. [aleator], of a gamester: damna, in gaming,


alec, see
allec.

no other time: Non alias caelo cecidenon alias militi runt plura sereno Fulgura, Y. familiarior dux fuit, L. Non alias quam,/o/* no other reccson, in no other loay than, Ta.
besides, at

alicubi
than: ne
alibi

45
:

alimentum
nam
i.

otherwise^ in L. in something else, in another matter, in other things, in other respects: nee spem salutis alibi quam in paee, L. alibi quam in innocentia spem habere, Elsewhere, ivith some other person: alibi aniL. alibi invenio, mus amori deditus, T. alibi in others, L. in some authors
: :

quam quam

in armis, L.

With Meton., Capitolio?

quam

in armis, L.

nusquam
:

alibi alibi

ferre, to assiime

a false character, L.
: :

cornua,

interrog.

num

e.

those

of a
i,

stag, 0.

money,

alicubi, adv. [old aliquobi], at any place, somewhere, anyichere: utinam hie prope adsit alicubi, hie alicubi in Crustumenio. T.
:

e. on foot, L. debt: aes alienum alienis nominibus, debts contracted on the security of others, S. recte facere alieno metu, /*ear of another, T. crevit ex metu alieno audacia, another's fear, h.: sacerdotium genti baud alienum, /om^Ti to, L. Alien from, not related, not allied, not friendly, strange ab nostra familia, T. omnia alienissimis credide-

(equites),

alieno Marte pugnare aes alienum, another's

i.e.

runt, to utter strangers, Cs. ne a litteris quidem alienus, not unversed in. Strange, unsuitable, in-

alicunde,

adv.

[ all-

+ cunde
:

unde ) ], from
:

congruoxis,

somewhere, from, any place

Meton.:
T.
:

venire, T.

decedere.

different from
S.

non quaesivit procul alicunde, /rom

inadequate, inconsistent, unseasonable, : dignitatis alicuius neque aliena consili (domus), not inconvenient for consultation,
:

any other source : alicunde sumere, yrom somebody,


alicunde obiectus labor, /rom anything, T.

alienatio, onis,/. [alieno], of property, a transfer, surrender: sacrorum, i. e. a transfer of the sacred rites to another gens. Fig., a separation,

illi causae alienum maiestate sua aliena huius existimatione suspicio domus magis his aliena maX\Q, freer from, H. alienum a vita mea, T, a dignitate non alienum esse videtur, propo: :

alienation, breach:
tiae
:

consulum
:

patrui, Ta.

amici-

tua a me.

Desertion

exercitus, Cs.

alienatus, P. of alieno.

alienigena, ae, m. [alienus GEN-], one horn in a foreign land, an alien. As adj., foreign, of another land: homo: hostes testes. As snbst.: quid alienigenae loqui soleant ipse alienigena, N.

alieno,

avi, atus, are [alienus], to

make strange,
part with: de

make

another'' s, transfer,
:

make

over,

vectigalibus aUenandis a vobis alienari (sc. res) parvo pretio ea. To make subject to another, give up, lose : urbs maxima alienata, i. e. subjected to a foreign poioer, S. pars insulae alienata, L. Fig.,
:

to alienate, estrange, set at variaiice

suovoluntates, Cs. quae alienarat omnis a se bonos a dictatore militum animos, L. voluntate alienati, S. me falsa suspicione alienatum esse, estranged, S. : gentium regem sibi, L. Pass, with
:

omnium
: :

rum

non alienmn videtur, docere, N. Averse, hostile, unfriendly, unfavorable to : (Caesar) a me: \o\\xniViie?,, unfriendliness : mens, hostility, S. alieno a te animo a causa nobilitatis, opposed to : a Murena nulla re alienus, in no respect unfriendly : alienum suis rationibus, c?awgerous to his plans, S. alieno esse animo in Caesarem, Cs. alieno loco proelium committunt, unfavorable, Cs. alienissimo sibi loco confiixit, N. Of time, unfitting, inconvenient, unfavorable, %i7iseasonable : ad indicium corrumpendum tempus ad committendum proelium alienum esse tempus, Cs. alieno tempore defendisse alienore aetate, at a less suitable age, T. Of the mind, estranged, disordered : illis aliena mens erat, qui, etc., S. II. Substt. : alienus, i, m., one of another hoiise, a stranger to the family, foreigner, alien: eiectus ad alienos alienum post mortem expetunt, a foreigner : in alienos, in suos inruebat: heres hie
nere, etc., Cs.

an aversion for, shrink from: a falsa adsensione alienates esse. To alienate, deprive of
ah, to have

alienum,
dandi, L.
:

alienior institutus est, this


I,

more

distant relation.

mo,

delirious, drive mad: alienatus anialienata mente, Cs. alienato ab sensu animo, L. alienatus ad libidinem animo, L.

reason,
L.

make
:

property of a stranger, another's possessions : alienum appetere alieni appetens sui prof ugus, S. necessitas ex alieno praen., the
: :

alienum, I, n., see alienus. alienus [alius]. I. Ad,j. with comp. and
of another, belonging
eign, alien, strange
:
:

sup.,

to another, not one's


:

other, T.

mos, T.
:

own, forres puer, the child of anmenses, of other climes, V.


:

exstruere aedificium in alieno aliis aliis dare aliena. Plur. : aliena ut cures, the affairs of sty-angers, T. aliena ut melius videant quam sua, T. aliena ac nihil profutura ima petit volvens petere, unsuitable things, S. aliena vitellus, the foreign matters,!^.: aliena loqui, to talk strangely, 0.
:

sua eripere,

pecuniae

of

others, Cs.
:

in alienis finibus decertare, Cs. salus, alienis manibus, by the hands of

aliger, gera, gerum, adj. [ala wings, winged : amor, V. agmen,


:

+ GES-],
i.

bearing

e.

of birds, V.

others, L.

insolens in re aliena, in dealing with other men\'i property : mails ridens alienis, i. e. a forced laugh, H. mulier, another man''s wife alieni viri serraones, of another woman's husband, L. vestigia viri alieni, one not my husband, L. volnus, intended for another, V. : alienara perso: :

aliment arius,
C.

adj., pertaining to

nourishment:

lex, /or distributing food

among

the poor, Cael. ap.

alimentum, i, n. [alo], nourishment, nutriment, aliment : corporis alimentum famae, Ta. Plur., food, provisions : miseranda, Ta. flammae, fuely
:

alimonium
0. 0.
:

46
tit,

aliquantum

lacrimae ei alimenta f uere, tears were his food, The return due to parents from children, C. Fig., food: vitiorum, 0.: addidit alimenta rumoribus, support, L.
^
T,

tandem, etc., L. With multi, a vestrura aliquam multi.

good many:

alimdnium,

n.,

nourishment, sustenance, Ta.

to another, elsewhere.

ali5, ado. [old dat. of alius], to another ^:>/ace, Of place profeetus alio,

some time or other, once ; at any civis meliorum partium aliquando


:

alio translates alio maerebis amores, H. Arpinumne inihi eunduni sit, an traduci, L. quo alio, to some other place: Romam aliove quo, Of persons or things: illi suam animum alio L. alio narrata referunt, 0. conferunt, T. vocat me alio vestra exspectatio, to another subject: alio Of purpose or design hoc longe properare, S. alio spectubat, had a very different purpose, N. alio, in one way hi another ; hither Alio

T.

of time, at : quis ? inlucescet aliquando ille dies si aliquando esset osurus: Sero, verum aliquando tamen, but yet once: Forsitan aliquis aliquando eius modi quidpiam fecerit. Si forte aliquando or si aliquando, if at any time, if
time, ever

aliquamdiu, see aliquam. aliquand5, adv. [ali- + quando],

ever,

if once, if at one time, if one day

si
:

quid hu-

ius simile forte aliquando

an indefinite past, or future time, once, formerly, some day, hereafter: quam concedis adhuc artem omnino non esse, sed aliquando, etc. aut quisquam
aliquando
:

manus

evenerit, T. ista plus valuerit, etc.

Of

quod

si

thither (cf.

hue

humanitas. Alius alio, each in a differanother in another : et ent way, one in one way
alio ducit
. . .

illuc)

alio res familiaris,

nostri

niisereri

With a negative and quam, or


nid: plebem nusquam
y\Q\-\d\xm,for 7iothing confugerent? L.
alio
else,

ceteri

quidem

alius alio

dilapsi

passim

alii alio,

in questions with

L.

natam quam ad serquo alio, nisi ad nos

alidqui (less correctly ali5quiii), adv., in another way, in other respects, for the rest, otherwise : alioqui acceptam dis hostiam esse, L. vitiis paucis Mendosa natura, alioqui recta, H. triumphatum de Tiburtibus, alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., L, e t o n., z?i general, in any case, always : ira cuius alioqui potens non erat, Cu. : validus alioqui spernendis honoribus, Ta. With et et ; cum . and, in other respects turn, etc., both in general . and: et alioqui opportune situm, et transitus . . ea est in Labeates, L. : mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, turn quod, etc, L.
:

e t o n., sometimes, 7iow and then aliquando cum honestate pugnare sitne aliquando mentiri boni viri? baud semper Colloq., errat fama; aliquando et elegit, Ta. once, for once, on this occasion, now: nostro more aliquando, non rhetorico loquamur, now in our own way: dicendum enim aliquando est, In requests or wishes, etc., I must for once say it. at length, now at last : audite quaeso, indices, et aliquando miseremini sociorum ut (luppiter) aliquando f ulmina ponat, 0. Implying de\a.y, flnally, at length, noio at last : quibus ( quaestionibus finem aliquando fecit: aliquando tandem hue animam ut adiungas tuom, T. tandem aliquando aliquando lam, now at length.
stis fuit ? S.

potest, qui aliquando vobis ho-

utilitatem

while, for

aliquantisper, adv., for a moderate period, a a time, for some time : Quor non ludo hunc
:

aliquantisper? T.

concedasaliquoaliquantisper,T.

alidrsum, adv. [contr. for alio-vorsum], in another direction, in another manner, in a different sense: aliorsum atque ego feci, T.
wings on the Of Mercury alipedis de stirpe feet, wing-footed. mactatur Alipedi vitulus, i. e. to Mercury, dei, 0. 0. P o e t., swift, fleet, quick : equi, V.
alipes,
:

edis, adj. [ala

+ pes], with
:

aliquant5, adv., by some little, in a degree, somewhat, rather: aliquanto liberius refutare: plus cogitare: aliquanto felicior fuit: carinae aliquanto planiores quam, etc, much flatter, Cs. maior aliquanto nunierus, S. ad mains aliquanto certamen redit, L. aliquanto ante quam post autem aliquanto surrexit, some time afterwards: terra etsi aliquanto specie differt, etc intra legem et quidem aliquanto, considerably.
:
: : : :

aliptes or alipta,

ae, m.,

anointed wrestlers, a wrestling-master, C,

= a\ti7rri]g, one who aliquantulum, As adv., somewhat, a lu.


i,

n.,

little, trifle :

adferre, T.
:

little :

tibi parce, T.

de-

flexit

de spatio consuetudo maiorum,

aliqua, adv., by any way, in any direction, any In some whither: aliqua evolare: evadere, L. way, somehow: id aliqua resciscere, T. nocere, V.

aliquam,
some
gree.

adv. [ace.

a de2. aliquantum, adv., somewhat, i?i some dediu (often aliquamdiu), awhile, for a gree, considerably, not a little: commotus: illius ibi conatiis reprimere modum excedere, L. intellewhile, for some time: aliquam diu incolumis With comp. : ad rem avidior, T. praeda certatum, S. alqm tenere, L. cunctati aliquam gere. diu sunt, deinde, etc., L. aliquam diu pugnae ste- spe maior, L.

f of aliqui

sc.

partem], in

aliquantum, i, n. [ne^it. of aliquantus], a some, a considerable amount, something : ex itineris, Cs. : muri, cottidianis sumptibus auri L. equorum et armorum, S.
1.
little,
: : :

With

degree, somewhat, pretty, moderately, to

aliquantus
aliquantus,
adj.^

47
quantity,

aliter
te

of

an

indefinite

quem

ipsum

ulcisci.

Praegn., somebody, some:

aome, considerable, moderate: signorum numerus, spaS. : timor aliquantus, sed spes amplior, S.
:

tium, L.
alicuius, dat. and aliqui, aliqua, aliquod, plur. aliquis or aliquibus, proiwm. adj. indef. in [ all- + qui ], .vome, aiiy : si est aliqui sensus morte praeelarorum virorum evadit in aliquod
geii.

all.

important: atque fac, ut me velis esse aliquem, to be somebody : si vis esse aliquis, lu. Meas esse aliquid putare nugas, Ct. Est aliquid ... A Diomede legi, 0. est aliquid Unius sese dominum fecisse lacertae, lu. dicere aliquid, to say something worth the lohile : adsequi
thing, considerable,
:
:

magnum malum,

T.

significatio virtutis

'feliquam

nomen Palamedis, any rumor of the name, V. As aubst. : aliqui Oppiauicum gratis condemnavit ex eo quod aliqui fecerit.
fallaciam portare, T.

accomplish something. So, in colloq. something {great) will happen, T. One and another, a few, some: dixerat aliquis leniorem sententiam, ut pvimo Marcellus, Cs.
aliquid, to

lang.

fiet aliquid,

dicet aliquis, noli, etc.

II.
;

As

adj. (cf. aliqui):

ut aliquam productem moram, T. haec aliqua ex parte habere ad aliquod oppidum venire non cupiditate aliqua non sine aliqua spe ire in inductus, sed, etc. aliquas terras, some other countries: mercaturas facere aut aliquam ob causam navigare, /or any P r a e g n., some, corisiderable, imother purpose. portaid: quod Italiam sine aliquo volnere cepismanea sine aliqua sent, without serious loss, Cs. accessione virtus, imperfect without some addition
s p.,

some

one, one or another


:

nos quibus est alicunde aliquis obiectus labos, T. ut aliquis metus adiunctis sit ad gratiam,

aliquo, adv. [ aliqui old dat. ], to some place, somewhere, anywhither : quae aliquo abicienda, T. eum aliquo impellere. P r a e g n., somewhere else, to any other place (cf. alio quo) dum proficiscor aliquo, T. ab eorum oculis aliquo concederes.

nomenque decusque, e. no mean, X. With numerals tres aliqui aut quattuor, some
aliquod
i.
:

aliquot, iyidef. num. indecl., some, several, a few, not many, a numbed' : dies, T. aliquot abacorum aliquot de causis, Cs. aliquot me adierunt, T, aliquot occidere, multos ferro, etc.
:

aliquotiens
several times, at
:

three or four.

or aliquoties, adv. [ aliquot ], different thnes : causara agere:


aliquotiens, N.
:

somewhat, in something, in anyin some degree, to some extent: succensere: in me offendere: officere aliquid libertati

aliquid,

adv.,

thing, at

all,

audisse defensus descendere, L.

in

campum

alis, alid, old for alius

quod non

fortior ausit

vestrae, L.

ahs?
ace. plur, neut.

Ct.:

Quid est

alid Hberulitas? Ct.

aliquis, aliqua, aliquid, nom. and

aliqua, dat. aliquis or aliquibus, pron. indef., some one, any one, anybody, one or another ; neat., something, anything.
I.

As pron.

subst.

Quom
:

ex te

esset aliquis, qui te appellaret patrem, T. aliquid facerem, ut hoc ne facerem, T. demersae sunt leges alicuius opibus si te aliqui timuerunt
:
:

unusquisque aliquid fraudans se, L. nunc aliquis dicat mihi Quid tu ? H. Si qua tibi sponsa est
: :
:

aliter, adv. [alis], in another manner, otherwise, any other way, differently. With atque, ac, quam or ut, otherwise than, different from xvhat sed aliter atque ostenderam facio aliter ac nos vellemus de quo tu aliter sentias atque ego aliter quam velim aliter ut dixi. Xon or baud aliter, no^ otherwise,, just as; with qiiam si, ac si, quam cum, quam, exactly, just as if: Xon aliter quam si ruat Karthago, V. profectus furtim,
hi

aliqua est, 0. insigne aliquid facere, T. esse aliquid natura pulchrum in quo est aliquid extremum, a7iy end. With w?mw, some one man, some one: ad unum aliquem confugiebant sin aliquis excellit unus e multis. Partit. aliquis ex barbatis illis suorum aliquis principura aliquis, T-a. cum aliquibus principum, L. aliquid credito esse causae, be siire there is some rea.wn,T.: falsi: virium. With aliguando, emphasizing the indefiniteness quia dico aliquid aliquando: si qui fecerint aliquid aliquando. In conditional clauses si aliquid dandum est voluptati: si aliquem nacti sumus, cuius, etc.: nisi alicui suorum negotium daret, N. In negative clauses ne aliquid vos timeretis ne aliquis dicat, etc., N. Collect, with a plur. verb.: aperite aliquis actutum ostium, T. With aliiis, aliud, some
.

Haec

tibi sive

quam si, etc., L. hand aliter quam cum, etc., 0. Non aliter quam qui lembum subigit, V. Non aliter nisi, by no other means, on no
baud
aliter
:

other condition, not otherwise, except: qui aliter obsistere fato fatetur se non potuisse, nisi, etc. Without a comparative clause expressed, otherwise, in another manner, in other respects: tu si aliter existimes, nihil errabis non fuit faciendum aliter: Ergo non aliter poterit dorraire? lu. aliter baud facile impelli posse, S. baud aliter Kutulo Ignescunt irae, j?w^ so,\.: neque Mordaces aliter diffugiunt sollicitudines, i. e. by other means,
: :
:

H.

fieri

aliter

non

potest, T.

fieri

non

potuit

aliter.

Praegn.,

otherwise, in the contrary

man:

ner

verum

alicer evenire

multo

intellegit, T.
:

ne

other,

any

other,

something

aliud aliquid flagiti

anything else : dum conficiat, T, per alium alielse,


:

quid eveniat, providere, otherwise, S. dis aliter curvans bracchia, in the aliter visum, Y. opposite direction, 0. qui aliter fecerit, ivho will With esse, to be of a different not do that, S.
aliter
:

alium

48
the one
. .
.

allec

nature, he differently constituted, be otherwise disposed: ego isti nilo sum aliter ac fui, T. verum longe aliter est, nihil horum est. Otherwise^ else, in any other case: ius enim semper est quaesitum aequabile neque enim alitor esset ius: aliter sine populi iussu nulli earum rerum consuli ius aliter non viribus uUis Vincere poteris, V. est, S. Like alius, distributively, in one way in another: alitor cum tyranno, aliter cum amico vivitur: aliter ab aliis digeruntur, one in oneway, an: :

the other: alios excluserunt, alios eieut alias . auferretur, alius occideretur. Plur., some others: quid potes dicere cur alia defendas, alia non cures cum alii fossas complerent, alii defensores vallo depellerent, Cs. Partim, pars, or quidam often corresponds to alius principes partim interfecerant, alios in exsilium eiecerant, N. nos alii ibimus Afros, pars

cerunt

other in another
stratibus, L.

aliter

apud

alios ordinatis

magi-

Scythiam veniemus, V. Also with aliquis putat aliquis esse voluptatem bonum alius autem pecuniam. Sometimes aliud aliud, simply, o?<e thing another, different things : aliud est male
:

alium (allium),
aliunde,
:

i,

.,

garlic: edere,
another,

II.

another source, from elsewhere : adsumpto aliunde uti bono jion aliunde pendere aliunde quam Qui aliunde stet semper, aliunde sentiat, s-upports one party, sympathizes with the other, L. aliis aliunde est periculum, different people are in different dangers, T. qui alii aliunde coibant, L.
adv.,
:
:

from

from

or m. alii,/, aliae, all used instead; dat. alii; nom.plur. alii, rarely all), adj.pronom. [2 AL-], another, other, diff'erent: in alia causa (opp. in liac): aliis in civitatibus: conderanatus aliis criminibus utrum banc actionem habcbis ... an aliam quampiam ne quam aliam quacrat copiam, T. si alius legem tulisset, any one else: (hoc) alium, non me, excogitasse, some one else: num quid est aliud? Quid aliud tibi vis ? T. Sed quis nunc alius audet praeferre? etc., lu. Alia omnia (not omnia alia),

alius,

a,

ud

{gen. alius;

rare, alterlus is

longe aliud esse virgines pugnare, L. Connected by atque or -que, the one and the other ; now this, now that ; different: eadem res alio atque alio data verbo: milites trans flumen aliis atque aliis locis traiciebant, L. cf. alias deinde alias morae causas facere, S. In abridged expressions fecerunt alii quidem alia quam multa, different men have done very many different things: alius ex alia parte, /roi different quarters: dies alios alio dedit ordine Luna Felicis operum, V. quo facto cum alius alii subsidium ferrent, one to another, Cs. alius alio more viventes, each in a different
dicere, aliud accusare
:

rapere, aliud

loay, S.

cum

everything else: alia omnia falsa sunt, virtus una, aliaeque volucres et Procne, and in particuetc. lar, V. P r a e g n. {indef. jorow. understood), some other, any other, somebody else, something else: etiam si melius aliud fuit, tamen, etc. utar post alio, si invenero melius, something else: siti magis quam alia re accenditur, S. Hence, 'alio die' dicere, of the augur, who, deeming tlie omens unfavorable, postponed the Comitia to sotne other day. In comparisons, other than, diff'erent from alium esse censes nunc me atque olim, T. potest aliud mihi ac tibi videri alia atque antea sentirct, N. lux longe alia est solis ac lychnorum, is very different : nihil aliud nisi, nothing else but, only: amare nihil aliud est, nisi eum diligere, etc., is simply : ut nihil aliud nisi de hoste cogitet: si provincia alii quam Mario traderetur, S. Nihil aliud quam, nothing else than, only : hostes quidem nihil aliud quam perfusis vano timore Romanis abeunt, L. is intromissus nihil aliud quam hoc narrasse fertur, L. So, quid aliud quam ? what else than? : quibus quid aliud quam admonemus cives nos eorum esse, L. num quid aliud praetor hasce insidias ? aliud, praeterquam de quo retulissent,dicore,L. In distributive clauses, alius alius aliud another. aliud, etc., one .
:

alio, super alium, post alium, one after another : ut aliud ex alio incidit, T. alias ex aliis nectendo moras, L. nos alia ex aliis in fata vocamur, V. Meton., praegn., of another kind, different : nunc hie dies aliam vitam defert, alios mores postulat, T. Iluic aliud mercedis erit, V. longe alia mihi mens est, S. aliusque et idem Nasceris, H. Hence, of a vote in alia omnia ire (sc. vota), to go against (a motion), vote the other way. With qnam: iuvenis longe alius ingenio, quam cuius simulationem induerat, L. non alia quam, H. With comp. abl. (poet.): Neve putes alium sapiente bonoque beatum, H. alius Lysippo, H. Of that which remains of a whole, the rest, the remainder (for reliquus, ceteri) aliae naves, V. (venti) praeter Iap3'ga, H. ex aliis ei maximam fidem habebat, Cs. inter primes atrox proelium fuit, alia multitudo terga vertit, L. cf. ut omittam leges alias omnis. second,the other (of two), another: eis (Catoni et Caesari) gloria par, sod alia alii, S. duas (leges) promulgavit, unam aliam, Cs. duo deinceps reges, alius alia via, civitatem auxerunt, each in a diff'erent tvay, L. alias partes fovere, the other side, Ta. alius Achilles, a second, V. With a subst., expressing the species, besides, also : virginitate aliisque caeremoniis venerabilis, and other (claims to re-

rections, L.

Alius ex

alii

alio mitterentur, in different di-

spect,

Deturbat, the
al-1-, in

namely) observances, L. Inde rest, the shades, V.


:

alias

animas

words compounded with


ecis, n.,

ad, see adl-.

allec (hall-),

a fish-sauce, H.

AUeoto
Allecto, see Alecto.

49
scendisse, L.
:

alter
:

AUiensis,
(where the
stus),

c,

adj. [ Alii a

],

of

the river Allia

frigidus alte volnus adactum, V. imber Altius ad vivum persedit, V. sulcus altius

defeated by the Gauls) dies, the battle day of Allia (July 18, a dies nefa-

Romans were

impressus.
:

Fig.,

highly, loftily

alte spectare
:

altius se efferre.

Deeply, profoundly

altius aspi-

C, L. Allifanus, nium) ager.


:

Plur.of
adj.,

Allifae (a town of Sam-

n. as subst., large drinhing-

cups

made

at Allifae, H.

From afar, recere aliquid repetendum altius. motely: alte petitum prooemium,/ar-/(^cAec?; ratio tam alte repetita: altius expedire,/rom the beginning, Ta.
alter, tera, terum, geii. terms or terius, dat. alterl
(/. rarely alterae), pronom. adj. [2 AL-], one, another, the one, the otlier {pi two) necesse est sit al:

allium, see alium.

Allobrox,
broges,

ogis, ace, oga, m.,

a warlike people of Gaul.


adj. [1

one of the Alloe t o n., a bar-

barian, lu.

AL-], nourishing, fruitful, foodFig., kind, giving (poet.): Ceres, Y. ager, V. propitious, bountiful, favorable : Fides, Eun. ap. Venus, H. adorea, H. C.
:

almus,

terum de duobus altera ex duabus legionibus, Cs.: alter consulum, L. in altera parte fluminis legatura reliquit, on the other side, Cs. ut consules alter ambove cognoscerent, one or both : absente consulum altero ambobusve, L. Alter alter, the one
:
:

the other, the

former

the latter: cureraus

aequam uterque partem ; ut alterum, ego item alterum, T: quorum alter exercitum perdidit, alter vendidit nee ad vivos pertineat, nee ad mortuos alteri nuUi sunt, alteros non attinget quorum alaI5, alul, altus or alitus, ere [ 1 AL- ], to feed, terl adiuvabant, alteri, etc., Cs. qui noxii ambo, nourish, support, sustain, maintain: altus inter alter in alterum causam conferant, L. Unus . exercitum canes ad A^enandum, T. arma, L. alter, one . the other : Ph. Una iniuria est tecum magnum numerum equitatus, Cs. quos lingua altera est tecum, T. : uni epistulae respondi, publiee ali, at the public cost, periurio alebat, S. venio ad alteram. 0pp. to other distributive N. amnis imbres Quern super notas aluere ripas, words alter gladiator habetur, hie autem, etc. lainfelix minuendo corpus alebat, h^ve filed, H. teris alter angulus ad orientem solem, inferior ad, panico i. e. nourished himself by his own flesh, 0. etc., Cs. ne alteruter alterum praeoccuparet, N. flammas, statuignem, Cu. 0. vetere ali, Cs. uterque suo studio delectatus contempsit alterum Fig., to nourish, cherish, promote, inram, Cs. neutrum eorum contra alterum iuvare, Cs. Esp., in qua alta crease, strengthen : honos alit artes as a numeral, the second, next (cf. secundus): pricivitatem, i. e. ca^ise to prosper, Cs. sit eloquentia mo die alter dies tertius dies proximo, nolo meis impensis illorum ali luxuriam, N. Volaltero, tertio, reliquis consecutis diebus sive itenus venis, V. si diutius alatur controversia, Cs. rum Sulla sive alter Marius alteris Te mensis adpoetam, H. spem sententiis ingenium bellum. hibet deum, i. e. at the dessert, H. So, altera die, F i g., bitterness the next day : altero die quam, on the next day after, oKoTj, the aloe. aloe, es,/., plus aloes quam melhx, lu. With praepp. : qui tum regnabat alter post L.
alnus, \, f. [1 AL-], the alder: crassis paludiP o e t,, a boat (of alderbus alni Nascuntur, V. wood) cavatae, V. undam levis innatat alnus, V.

Alexandream conditam, next after : Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo, the next after him, V. In compound numbers litteras altero viceni. e. before the alphabet, lu. Alpinus, adj. [Alpes], of the Alps, Alpine: simo die reddidit, on the twenty-second day. Of a number collectively hos libros alteros quinque rigor, 0. nives, V. gentes, L. mittemus, a second sanies offive: Aurea mala decem adj. [algeo], cool, chilly (only comp. (alsus),
=: a\(l>ay the first letter of the Greek alphabet: hoc discunt ante alpha et beta,
n. indecl.,

alpha,

n.

Antio nihil

alsius.
n.,

plur. [altus], a high altar, altar gods : ab altaribus f ugatus : altaribus admotus, L. : amplexus tremulis altaria palmis, 0. En aras duas altaria Phoebo, as

altaria, ium,

for

sacrifice to the great

high altars
ria taedis,

to
i.

Phoebus, V.
e. sacrifices^

castis adolet
:

dum

alta-

Y.

urunt altaria flam-

mae, Tb.
alte, adv. with comp. [altus], high, on high, from
above, loftily
:

dextram

alte extulit,
:

cruentum alte V. puer


:

tollens

pugionem
H.
:

misi eras altera (sc. decem) mittam, V. In the phrase, unus et alter, unus atque alter, unus alterque, the one and the other. Usu. of an indef. number, one and another, a couple, one or two : Unus et item alter, T. unum et alterum diem desiderari versus paulo concinnior unus et alter, H. Rarely of a definite number, two : unus et alter dies intercesserat. Alterum tantum, as much more, as much again, twice as much : altero tanto longior, N. numero tantum alterum adiecit, L. Of quaUty or character, a second, another, i. e. ve7'y like : Verres,
;

alte cinctus,

toUere altius
deep, deeply,

altius praecincti,

H.

Me ton.,

se

alter

Orcus

alter ego
self.
:

idem, a second
(for alteruter)

amicus The one of


:

est

tamquam
:

alter

two, either

of two

far : ferrum haud

alte in corpus de-

non uterque sed

alter

sine alte-

altercfttio
ris

50
another (for

aluta

vestrura
:

vivere, L.

Meton.,

alius)

victis
:

non ad

alterius praescriptum impe-

aedium
:

nullius alterius nos pudet, nobody else, Hence, a neighbor, fellow-creature : ex incomL. modis Alterius sua ut conparent commoda, T. niThe other, the opposite: hil alterius causa facere.
rare, Cs.
si
:

altitiidS, dinis, /. [ altus ], height, altitude: raontium muri, N. altitudines, heights, L. in altitudinem pedum LXXX, Cs. Meton., depth: spelunca infinita altitudine: maris, Cs.
: : :

F ig., height, elevation,


animi, nobleness, L.
serenity
:

l.ofti7iess:

orationis

gloriae:
i.

Depth, reserve: animi,

e.

alterius factionis principes, the leaders

of

the op-

ingeni, secrecy, S.
ntis, adj. [alte
:

posite jMrty, N. Different, changed: quotiens et specula videris alterum, H.

altivolans,
Enn. ap.
C.

+ volans], Ai^7i-^,y-

ing, soaring (poet.)

altivolantes, as subst., birds,

altercati5, onis, /. [altercor], a debate, discusmagsion, alternate discourse: Lentuli et Caninii


:

altor, oris, m. [alo], a nourisher, sustainer, foster-father:

na de

re

cum

Velleio

altercatione cougredi, L.

omnium rerum

altore recepto, 0.

alterc5,

avi,

are, to

wrangle : cum patre, T.

altercor, atus,
discussion, dispute,

ari, dep. [alter], to alternate

wrangle:

cum

in Vatinio, Cs.

altrix, icis,/. [altor], a foster-mother, cherisher, Ulixi, Y. sustainer: eorum terra altrix dicitur wet-nurse, 0. altricis limen Apuliae, H.
:

inter nos, L.
bate.

Poet.

in
:

altercando par, a match in deAltercante libidinibus pavore, H.

1.

altum,
:

1,

71.

[altus], height:
alto,
i.

ordo editus ia

altum

alternis, adv. [alternus], alternately, by turns rogando alternis suadendoque, now requesting, now persuading, L. alternis fidens ac diffidens, L.
:

are [alternus], to do by turns, interchange : vices, to exchange parts, 0. alternanti potior sententia visa, hesitating, V, alternantes proelia m\&Qeni, fight by turns, V.

alterno,

avI,

V. e t o n., depth, the deep, the sea : terris iactaurget tus et alto, V. in altum Vela dabant, Y. ab alto Notus, Y. aditus ex alto naves in altum provectae, Cs. in altum rapi (of a river), L. Fig.: imbecillitas in altum provehitur imprudens, into deep water : ex alto ve^tetita., far-fetched : quid causas petis ex alto ? Y.
: : :
:

genitum demisit ab

e.from heaven,

2.

altum,

adv. [altus], deeply

dormire, lu.

alternus,

adj. [alter], one after the other, alter-

nate, in turn, reciprocal:


:

ex duabus orationibus capita alterna recitare alternis trabibus ac saxis, beams alternating ivith stones, Cs. pes, H. alterni si congrediamur, every other one of us, V. in hoc alterno pavore, i. e. panic alternately in either army, L. fratrem alterna morte i-edimere, by dying and reviving with him in turn, V. alternis paene verbis laudans, with almost every other word, L. amant alterna Camenae, responsive song, V. alternis aptura sermonibus, dialogue, H. Of verses, alternate hexameter and pentameter, elegiac: pedes alternos esse oportebit: canere alterno carIn courts the parties took turns in mine, 0. challenging judges hence, alterna consilia reicere, to reject by turns: reiectio iudicum alternorura.
: :
:
: : :

altus, adj. with comp. and sup. [ P. of alo ], nourished, grow7i great, high, lofty, tall: altior illis, taller, 0. montes, Y. e t o n., deep : altissimae altior aqua, Cs. radices altissima flumina, Os. volnus, Y. Pig., high, elevated, lofty: altissimus dignitatis gradus rex aetheris luppiter, Y. Caesar, H. Roma, 0. te natura altum genuit qui altiore animo sunt alta sperare, greatness, L. Of the conntensxnce, proud, ste7'7i,disdai)iful: ReDeep, profound : somiecit alto dona Yoltu, H. A7icient, dissimulatio, Cu. nus, H. quies, Y. genus alto a sanguiold, remote : altior niemoria ne Teucri, Y. Sarpedon, Y.
:

alter-uter, utra, utrura, geu. alterutrius (rarely separate, altera utra, etc.), pronom. adj., one or the other, either this or that, one of tivo : necesse erat alterutrum esse hostem ut si in alterutro peccandum sit, malim, etc. ne alteruter alterum praeoccuparet, N.
: :

(not halucinor, hallu-), atus, arl, dep., 77iind, talk unreasonably, ramble in epistulae uothought : suspicor hunc alucinari strae debent interdum alucinari, indulge i7i vague
to

alucinor

wander in

digressio7is

quae alucinatus est. a fosto'-daughter, pupil aquai dulcis alumnae (of frogs): civitatis quasi
:

alumna,

ae, /. [alo],

alumna
ling
tibi
:

eloquentia.
i,

j.

alticiiictus, adj. [alte e. active, busy, Ph.


altilis,
is,

+ cinctus],

high-girded,

alumnus,

m.
:

[alo],

Cams, Y.

dulcis,

adj. [1

f, a fattened bird: satur


par, lu.

Ah-^, fattened, fat. As subsf. altiliura, H. anseribus


:

altisonus,
luppiter
:

adj.
lu.

[alte+sonus], of lofty sound:


[ alte

Maro,

alumnus, i. e. this h'inging him up, 0. legionum, h'ought up in the camp, Ta. eorum agrorum alumni (nee sentient) dulces alumni grave tempus, H. alumno numine, 0. F i g. ego itaque pacis, ut ita dicam, alumnus: Flaton'is, disciple : disciplinae raeae
:

a foster-so7i, ward, nurshos nsus praestet H. will be your reward for


:
:

altitonans,
thundering
:

ntis, adj.
i.

+ tonans ],

high-

aluta, ae,/., a soft leather py-epared with alum


alutae tenuiter eonfectae, Cs.

pater,

e.

Jupiter.

M c

n.,

ahoet-

alvarium
nigra, lu. latcliet : nivea, 0. turaida superbus aluta, lu.
:

51
:

ambigo
:

A purse, pouch A patch on the face,


i, n.,

0.

alvarium or alvearium,

a beehive : lento

alvearia (quadrisyl.) vimine texta, V.

Doris, i. e. the calices amariores, Ct. V. Fig., bitter, afflicting, sad: casus, brackish sea, V. amores dulces, V. Flur. n. as subst., bitter0. nesses, bitter things: amara Temperat risu, U. Bitter, caustic, severe: dicta, 0. curarum, H.
ces,

alveolus, I, m. dim. [ alveus ], a tray, trough, An oil jar, lu. basin: ligneus, Ph., L., Ta. The bed of a small river, Cu. dice-board^ C.
I,

Relentless: hostis, V.
res, T.
:

amariorem

me

Morose, ill-natured : muliesenectus facit.

Amaryllis,
voc.

alveus, ], a hollow, cavity, excavaEsp., of a river, a bed, tion: vitiosae ilicis, V. channel: fluminis, V. Me ton., a trough, tray: fluitans, L. Of a ship, a hold, hull : alvei navium, A small ship, boat: accipit alveo Aeneam, V. S. A bathroom, zoith a step at the bottom, which the bather coidd use as a seat : in balneum venit A bathing-tub, bathut in alveum descenderet, bee-hive, Tb. tub : alveus impletur aquis, 0.
in. [

alvus

idis or idos, /., ace. Amaryllida Amarylli, := 'AixapvWig, a shepherdess, V.

amata,

ae,/. [amo],
ae,/.,
Ct.,

a beloved woman (once), L.

Amathusia,
thus in Cyprus),

Venus (worshipped at

Ama-

0.
lover, friend : noster:

amator,
urbis,

oris, ?n.

H.

antiquitatis,

[amo], a N.
:

lover,

one

fond of
(epi-

women :

adulter an amator

vinosus, amator, H.
],

amatorie,

adv. [ araatorius

amorously :
loving,

alvus,

1,

f. [
in

AL-

],
:

the

belly,

paunch, bowels,

stula) scripta amatorie.

womb :
raatris,

purgatio alvi

H.

spem in alvo continere suam sua viscera eongerit alvura,


ship), Ta.

amatorius, adj. [amator], amatory: voluptas: poesis.

amorous^

stomach, 0.

The hold (of a


el,

amatus, P.
of Lydia,

of amo,

m., ^'AXvdrrrjg, a king father of Croesus : regnuni Alyattei, H.

Alyattes,
amabills,

e,

adj. with comp.

and

sup. [

amo ],
filiola

an Amazon. Amazons, a tribe of warlike women on the river Thermodon : Threiciae, V. exsultat Amaonis,/. [Scythian],
Plur.,
:

Amazon,

worthy of
:

love, lovely,
:

amiable, attractive:
:

zon, V.

tua insania, H, frigus, refreshing, H. carmen, a pleasant song : amabilior Velia amabilissimus
:

modus
ly,

amicitiae.
loving-

Amazonis, idis,/., an Amazon, V. Amazonius, adj., Amazonian : securis,


ambactus,
circum se
plur.
i,

H.

amabiliter, adv. with comp. [amabilis],


pleasantly, delightfully
:

in

me

cogitare

ludere,

m. [Celtic], a vassal, dependant: ambactos clientesque habet, Cs.


js), /.,

H.

spectet amabilius iuvenem, 0.

(ambages,

only

abl. sing,

ambage, and
going

amandatio, onis,/. [amando], a sending away. around, roundabout way: a-mandd, avl, atus, are, to send away, remove rum (of the labyrinth), 0. eum in ultimas terras hominem quo ? que resolvit, V. Fig., of
:

ambages, um [ambi + 1 AG-], a

amandus, adj. [P. of Vivao], pleasing : vox, H. amaus, ntis, adj. with comp. and sup. [P. of
Qxno], fond, loving, affectionate: homines amantes tui: cives patriae: tui amantior: nos amantissinii tui.

variarura ambage viadolos tecti ambagesspeech, digression, circumlocution, evasion: ambages mihi narrare, T. per ambages et longa exorsa tenere, V. pueris dignae, L. missis ambagibus, without circumlocution. Hpositis ambagibus, 0. riddle, enigma,

As

subst.,
:

m. andf, a
aliud est
. .

lover,

one in love:
esse, aliud

dark saying: immemor ambagum suarum, 0.


a dumb show, L. ea ambage Chalcedonii monstrabantur, Ta. per ambages effigies ingenii sui, an enigmatical symbol of, L.
tacitae,
: :

Amantium
amantem,
friendly,

irae, T.

amatorem

to be susceptible,

.to be in love.
:

g.,

kind, affectionate amantissima verba.

nomen amantius

amanter,

adv. with comp.

lovingly, affectionately,

and sup. [ amans ], amiably : meuni a4ventum


:

am.bed5, edi, esus [ ambi + 1 edo ], to eat around, waste, consume : ^amm\s ambesa Kobora, V. ambesae mensae, V. quidquid, Ta.
: :

ambi-, abbrev. amb-, am-, an-, insepar. sime vixerat. prep., arozcnd, round about, only in composition amaracus, l,f., =: afidpaKog, raarjoram : mol- before vowels usually amb- ambages, ambedo, but amicio (for amiicio) once amp- ampetc. lis, V. Suave olens, Ct. ulla before consonants, am- amplector, amputo amarantus, i, n., dfidpavrog, the amaranth, or amp- Ampsanctus but before c, q, h, f anvidere: amantius (facere), Ta.

quocum amantis-

0.,

Tb.

amarities,

anceps, anfractus, anquiro, etc.


,

ace.

em,/., bitterness: dulcis, Ct.


to to

amaror, oris, m. [amarus], bitterness (poet.), V. amarus, adj. with comp., bitter, pungent : sali-

ambigo, ere, only present stem [ambi + ago], go about, go around, avoid: patriam, Ta. F g,, hesitate, waver, doubt, be in doubt about: ius,

azabigue
quod ambigitur, of tvMch

53

ambaro

there is a douht : Quale quid sit, ambigitur, is uncertain : adspici volucrem, uou ambigitur, cannot be doubted, Ta.: lie To argue^ quis ambigat decus earn habere, Ta. cum eo de quo dispute^ contend^ debate : de vero (fundo) nihil ambigebatur, thei'e loas no dispute.

adv. [ambiguus], equivocally^ doubtnee ambigue victus, defidly : loqui: scribere certare, Ta. cisively^ L.
:

ambigue,
:

rounding, encompassing, entwining : lascivis baderis ambitiosior, H. Fig., ambitious, conciliatory, eager for honor, solicitous of favor : pro natq mater, 0. in Graecos malis artibus, Ta. ita ambitiosus ut omnis salutet rogationes mors, ostentatious, Ta. Competed for, ornamenta, excessive, H. sought in rivalry : honor, 0.

1. 2.

ambitus, P. of ambio. ambitus, us, m. [ ambio


:

ambiguitas,

atis, /.

[
:

ambiguus
nominis
:

equivocabiess, doioble sense

], ambiguity, verbi, L.

moving about, revolution


agros, H.

1 AG- ], going two ambiguus, adj. [ ambi ways, ivavering, U7icertain: per ambiguum favorem gratiam victoris spectare, by showing equal favor to both sides, L. Proteus, assuming different forms, 0. Ambiguam tellure nova Salamina f uturam, i. e. the name would be of double application, H. Fig., wavering, vacillating, xmcertain, doubtful: si dudum f uerat ambiguom hoc mihi, T. haud ambiguus rex, L. Ambiguum Clymene precibus Phaetliontis, an ira Mota magis, imccrtain ivhether, 0. imperandi, Ta. Of speecli, obscure, dark, ambiguous: verba: oracula. Of character, micertain, not trtistworthy, doubtfid : fides, L. domus,
:
:

: saeculorum, Ta. Fig., of speech, circumlocution : circa unam rem ambitus facere, L. e t o n., a circuit, circumference, border : castra In rhet., a period: verborum. lato ambitu, Ta. E sp., a suing for office, canvassing for votes (usu. legem ambitus flagitasti by unlawful means) accusare alqm ambitus ambitus largitiones, N.

], a going round, aquae per amoenos

amb5, ambae, ambo,


.

ace.

m. ambo or ambos,
:

7ium. [cf. ambi-], both (of a pair or couple) duae res quae ambae (duo) senatores, qui ambo ut eos ambos fallam, T. ambo florentes aetatibus,
. .
:

ing

subst.n., doubt, xtncertainty, a dark sayservet in ambiguo luppiter, IT. ambiguorum complura sunt genera.

V.

-As
:

Se satis ambobus Teucrisque For duo partis ubi se via venire Latinisque, V. find it in ambas, the two, V.

Arcades ambo, V.

Ambracia,
ambrosia,

ae,/.,
ae, /.,

a town, of Epirus,

Cs., L., 0.

{imperf. ambibat, 0., L., Ta.), ivi and il, to go round,'go about : terrain lunae cursus: Siculae fundamina terrae, 0. To surroicnd, encircle, encompass: ambitae litora teritus, ire

ambio

[ambi+eo],

=i an^pocia, ambrosia, sustenance of immortal life, food of the gods : ambrosia deos laetari orator ambrosia alendus, i, e. divine. P o e t. (equos) ambrosiae suco saturos, ambrosia Contigit os fecitque deum, 0. am0. brosiae odor, V.

rae, 0.

Fig.,
S.
:

Thracam ambiat Hebrus, H. moeuia, Quae flammis ambit amnis, V. vallum armis, Ta.
; :
:

ambrosius,
sial
:

adj..,

= df^[3p6cnog, divine, ambroambubaiarum


collegia,

comae, V.
ae,/. [Syriac], a Syrian girl.flide:

i{o canvass for votes: singulos ex senatu, ambiuntur, rogantur cives. To secure by canvassing, win by solicitation, entreat, solicit, coxirt: senis araicos, T. connubiis Latinum, V. te prece, H. nuptiis ambiri, to be sought in marriage, Ta.

ambubaia,
ambulatio,

player and dancer

H.

onis,/. [ambulo], a walking about,

walk: pomeridiana.

walk, place for walking.

Ambiorix,

igis, m.,

a chief of the JEburones, Cs.

ambitid, Onis, /. [ ambio ], a going about. Esp., of candidates for office, the soliciting of votes (by lawful means) mea me ambitio cogita:

ae, dim., f. [ambulatio], short wcdk, little jjromenade. portico : tecta.

ambulatiuncula,
amibulS,

avi, atus, are

to ivalk, 2valk abotct, take


trivi

[am- (for ambi) +BA-], a loalk : ambulando con-

diem, T.

in sole: satis
:

ambulatum

est.

To
pas-

tione abstrahebat tanta exarsit ambitio, ut, etc., Quid de nostris ambitionibus loquer ? L. striving for favor, courting, flattery, adulation
: :

go, travel,

march

biduo septingenta
:

railia

suum.
bula,
^I'o

T'o traverse: raaria


to law, T.

ambitione adducti
vita tristior
tery,
:

in

Scipione

ambitio maior,

Of
:

vias, 0.: in ius

amstimt

gait, to

march around,

Platonem magna ambitione perduxit,


N.
:

about

superbus, H.
tissl,

tunicis demissis, H.

ostentatiously,

n.

ism, L.

ambitione relegata, ivitho^U flatius sibi per ambitionem dictum, /avoriVdesire for honor, thirst for popidarity
:

amb-ur5,

ustus, ere [ambi

+ uro],

to bui'n

ambitio honorumque contentio mala, H. inanis, H. f unerum, jDomjt), Ta.


;

S.

misera,

adv, with comp. [ambitiosus], ambitiously, ostentatiously : de triumpho agere petere regnum, L. ambitiosius facere, quam, etc.
:
:

ambitiose,

round, scorch, singe, consi.ime : hie (Verres) sociorum ambustus incendio Terret ambustus Phaethon avaras Spes, H. Jestingly tribunus ambustus, si??,gec?; libris Ambustus propriis, on a funeral pile of his own books, H. torris, i. e. still burning, Y. Me ton., to injure by cold, benumb: ambusti vi frigoris, Ta. Fig., JR. pass., singed, injured,

damaged : fortunarum mearum

an^bitioaus,

adj,

with comp.

ambitio

],

sur-

reliquias tione collegae prope ambustus, L.

damna-

amellus
amellus,
i,

53

amuis
amiculum,
i,

m., purple Italian starwort^ V.

n.

a-mens,

entis, adj.

with comp. and sup. [ab


:

mantle, cloak

amicae

[amicio], an outer garment, purpureura, L.


:

mens], out of one's senses, mad, anna amens capio, V. homo araentissimus magnitudine periculi, Cu. animi, V. L. Foolish, stupid: amentissimum Consilium, cor, L. multo amentiores: furor, Ct.
:

frantic, distracted:

amiculus, i, m., dim. [2 amicus], a pet friend, metu, crony : mens quae censet amiculus, H. malis 1. amicus, adj. with comp. and sup. [AM-],
:

loving, friendly, kind, favorable: tribuni nobis amici tyranno, N. luto sus, H. mihi nemo amicior Attico rex amicissimus rei p. erga te animo esse araico, T. male numen amicum, unfriendly, v.: coniunctissimus et amicissimus. Fig., of things, kindly, pleading, acceptable, favorable : imbres, V. &\d.\xs, propitious, H. voltus, 0. portus, of friends, V. tempus, welcome, H. nihil est mihi araicius solitudine: Brevitas mihimet amlcissima Nee dis amicum est te Abire, is it pleasing, H.
:

amentatus,
strap: hastae.

adj. [dixnentnm'], furnished with

want of reason, madness, senselessness: Quor nieam seuectutem huius soUicito amentia? T.: amentia atque audaeia prae-

amentia,

ae,/. [amens],

ditus

tanta vis ameutiae, L.

Folly

si

quem

amentia verse", H.

i {gen.plur. amicum, T.), m. [1 amia loved one, loving one, friend: communia Amerinus, adj. [Ameria], of Ameria esse amicorum inter se omnia, T. tria paria amibria): municeps retinacula, we/fozfl twigs for tying corum novus, vetus paternus ac pernecessarius up vines, Y. numeri maioris amici, the most of his friends, 0. ames, itis, m. [1 AP-], a fori: for spreading A patron, protector : potens, H. magnus, lu. nets : levis, H. companion, colleague: fugam exprobravit amico, Of the state, a friend, ally : Deiotarus ex aniafn'^vcTLvoQ, of the 0. amethystinus, adj., amethyst, violet - colored : amytliystina (sc. vesti- mo amicus a senatu populi R. amicus appellatus, Cs, Of a prince, a counsellor, courtier, jyiinister: menta), violet cloaks, lu. an amethyst, regis, Cs. reges ex amicis Alexandri, N.

amieiitum,

i,

n.,

amentum

deligata, Cs.

a strap, thong : epistula ad amenta torquent, V.


:

2.

amicus,

(in

Um-

cus],

amethystos,

i,

/.,

= /i^u(T-oc,

0.

a-migr5,
friend, T.,

are, to migrate

Romam,

L.

amfractus, see anfractus. amica, ae,/. [ 1 amicus ], a female A mistre.<ss, concubine, C, T. 0., lu.
:

Aminaeus
of the Piceni
:

(-eus), adj., of Aminaea, a town vites, a favorite kind of vine, V.

amissid, onis,/ [amitto], a losing, loss: oppiamice, adv. with sup. [amicus], in a friendly dorum dignitatis liberorum. amissum, 1, 7i. [amitto], a loss: amissa recipemanner : f acere cum illo amicissime vivere.
:

ictus, ire [am- (for ambi-) +iacio], throw around, wrap about: quo (palHo) amictus velis amicti nube umeros amictus, H. est Fig., to cover, wrap, surround: quidquid chartis ulmi amicti vitibus, 0. amicitur, H.

amicid,
:

rare. Cs.

to

amissus, P. of amitto. amissus, us, m. [amitto], a loss: Siciliae, N. amita, ae,/, a father's sister, C, L., Ta.
1. 2.

a-mitto,
[ab

isl

(amistl, for amisisti, T.), issus, ere

amicitia, ae,/. [amicus], /He;i(/s7wjt) Per nostram amicitiam, T. inter aliquos: esse in amiciiungere parere, N. dedere tia cum aUquo, N. se amicitiae ulicuius, Cs. intima alicuius, X. iura amicitiae: deficere ab amicitia. alicuius, N.
.

send away, dismiss, part with: abs To let go, let slip: praedam ex ocute filium, T. praedam de manibus: clavum, V. Fig., lis, L. to loose, let slip: occasionem, Cs. tempus fidem, to break one''s ivord, N. e t o n., ^o lose : consipo- lium cum re, T. league, alliance : qui amicitiam f ecerant, Cs. pecuniam, S. litem classes vetustior amicitia ac societas, L. puli R., S. patrimonia, S. optiraates, the support of the arisFriends, a circle of friends: adflicta: ex intima tocrats, N, Si reperire vocas amittere certius, to parcet amicitiis. eius amicitia, Ta. anibe more assured that she is lost, 0. colores, H. mam, S. vitam: filium. 1. amictus, P. of amicio.
:

+ mitto], to
:

A
:

M
:

[amnis+COL-], that amnicola, ae, m. and 2. amictus, .us, m. [amicio], a throwing on, throwing around; hence, amictum imitari alicuius, grows near a river : salices, 0. style of dress. Me ton., an outer garment : staamniculus, I, m., dim. [amnis], a rividet, L. tuam esse eiusdera, amictus declarat duplex, of amnis, is {abl. amne or amni, V., H., L.), m. double texture, V. Phrygius, i. e. the Trojan chla- [3 AC-, AP-], a river: Tiberinus, L. si amnes mys, V. P Oct.: nebulae, V. exaruissent: navium patiens, L. taciturnus, H. amicula, ae,/., dim. [amica], a loved one, mis- secundo amni, down-stream, V. F i g. abundantissimus amnis artium. tress : de amicula rixatusL Poet., a torrent: ruunt

amo
stream, V.

54
cillae,

ample ctor
H.
Plur., love- adventures

de montibus amnes, V. Oceani amnis, the oceanOf water in vessels aquai Fumidus fusus, V. river-god: amnis, the stream, V. Convocat amnis, 0. domus magni Amnis, 0.

am5, avi, atus, are [AM-], to love: magis te, quam oculos, T. unice patriam dignus amari, v.: non diligi solum, verum etiam amari: a suis nescio, ita me di ament, so help et amari et diligi sic me di amabunt, ut, etc., T. tne the gods, T. quam se ipse amans sine rivali in love with him: :
:

To be self : nisi nosmet ipsos valde amabimus. in love, have an amour: raeum gnatum rumor est
Araare, T.
to love, be
:

insuevit exercitus amare, S.


litteras,
:

g.,

: Solis, 0. Fig., passion : consulatus amor: amicitiae: vini, L. auri, V.: habendi, V.: scribendi, H. tantus amor casus cognoscere nostros, V. in longum ducis amores, my desire (for a song), V. Me ton., mostly plur., a beloved object, one's love: Pompeius nostri amores suos addicere amores, 0. primus, my first Jiusband, V. charm to excite love: matri praereptus amor, V. Person.: Amor, the god of love, Love, Cupid : Paret Amor dictis, V. Plur., Cupids, Loves: uudi, 0. lascivi, H. am5tio, Onis,/. [amoveo], a putting away.

an eager
:

desire,
:

fond of find pleasure in: voltum,


:

inces-

sum

alicuius
S.
:

N,

ea,

quae res secuudae

nemus, H. amat ianua limen, i. e. is constantly closed, H. focos, i. e. to make homes, V. Litus ama, keep close to, V. With infin.: Ilic ames dici pater atque princeps, H. Amare aliquem, to be obliged to, be under obligation, have to thank: ecquid nos amas de fidicina istac? T. et in Attilii negotio te amavi bene facis, merito te amo, T. Colloq., amabo or amabo te (never vos, etc.), I shall be tmdcr obligation to you, and in entreaties, be so good, I pray, I entreat you : id, amabo, adiuta me, T. cura, amabo te, Ciceronem nostrum amabo ut illuc transeas, T. amabo te, ne improbitati meae adsignes, etc. ego me amavi, was well satisfied with myself. M e t o n., amare with iiif, to be fond, be wont, be accustomed: clamore, voltu, aliis omnibus, quae ira fieri amat, S. Aurum perrumpere amat saxa, H.
amant,
:

a-moveo, ovl, otus, ere [ab + moveo], to move away, take aioay, remove : testem abs te, T. virgas a civium corpore alia ab hostium oculis, L. ilium ex istis locis. E sp., with p7'on. rcfiex., to take oneself off, retire, withdraw : hinc te, T. e coetu se, L. To get away, abstract, steal : boves per dolum amotas, H. To remove by banishment, banish: amotus Cercinam, Ta. iudicio senatus,
:

Ta.

g., to
:

metu, T.
avert, L.

lay aside, set aside, get rid of: araoto amoto ludo, jesting apart, H. bellum,
:

odium, invidiam.
ae,/.,

ampbibolia,

= d}i<pt^o\ia, ambiguity.

m., the assembly of the confederated Greek States, Amphictyons, C, Ta.

Amphictyones, um,
onis, m.,

Aniphion,
ter,

'A}i<piu)v,

a son of Jupi-

v., H., 0.

amphitheatrum, i, n., dficpi^sarpov, an amphitheatre, oval building for jyublic spectacles, Ta.
amphora,
phorum ),_/".,
liquids, with

amoenitas,
delightfulness
:

atis, /.

[
:

amoenus

],

pleasantness,
:

ae (gen.phor., in

common

lang.,
vessel

amfor

hortorum
adj.

bium, L,

vitae, Ta.

cuius (domus), N. Plur. : litorum.

ur-

=: ct^^optvg,

a large oblong
:

a handle on each

side, flask, jar, flagon,

amoenus,

with comp. and sup. [AM-],


: : :

pleasant, delightful, charming : locus loca, S. piorum Concilia, V. vireta nemorum, V. rus, H. latebrae dulces, etiam, si credis, amoenae, delightftd in themselves, H. amoenissima aedificia,
: :

deripere pitcher: amphora coepit institui, H. horreo amphoram, i. e. the wine, H. Me ton., an amphora (a liquid measure, nearly equal to 7 galls. Ships were measured by amphorae, Engl.) vini. as with us by tons: navem, quae plus quam tre-

Ta.

templnm

fontibus, L.
:

Plur.
:

centarum amphorarum

esset, L.

n. as

subst.,
lito-

pleasant places

Of

rum.

per amoena Asiae


:

amoena

Amphrysius,
Apollo
:

adj.,

Of

abstr. things

vita, Ta.

ingenium, Ta.

vates, the Sibyl,

of AmpJirysus. V.

Poet., of
m.,

dress, luxurious,

showy : cultus amoenior, L.


to re:

Amphrysus
(ppvaoc,

or

Amphrysos,

a,

'Afx-

vos amolimini, take yourselves off, T. ouera, L. F i g., to avert, put away, remove : dedecus, Ta. : nomen meum, put out of consideration, L. uxorera, Ta.
:

amolior, itus sum, Irl, dep. [ab+molior], move, move away: obstantia silvarum, Ta.

a small river of 27ie3saly, V., 0. ample, adv. with cmnp. and sup^ [ amplus
:

],

largely, broadly, abundantly, spaciously, extensively

exornare triclinium
donavit, Cs.
:

cohortem donis amplissime

F
ly

g.,

militibus amplissime (agri) dati. libei'ally, magnificently, splendidly, handsome-

or -on, i,n.,=:dfiu)ixov,an aromatic shrub, used in making balsam: Assyrium, V., 0.

ami5muni

amplissime triumphare:
exus,

quam amplissime

efferri,

hi the greatest pomp ; see also amplius.

amor, oris, m. [AM-], love, affection, strong friendly feeling : amor, ex quo amicitia nominata: amor erga me amores hominum in te patrius,
:

a brother, Cs. E s p. of sexual love: in amore haec sunt vitia, T. an-

for a

son,

f raternus, for

I, dep. [amplecto], to twine encompass, embrace: manibus saxa, to grasp, L. ansas acantho, V. urbes muro, H. : illam in somnis, T. me Nox tellurem amplectitur alis, overshadows, V. F i g., of the mind, to

amplector,

around,

encircle,

amplezo
embrace^

55
cere, Cs.
tonis,

amplius

understand, compreJiend, see through In speech, to comprehend- in discussion, discuss particidarly, handle, treat: quod (argumentum) verbis: res per seripturam: cuneta

omnia

consilio.

In rhet, copiousness of expression


indecl.

Pla-

amplius,

[comp. n. of amplus], orig. a

To sum up, treat summarily: also as adv. ; and with numerals, etc., without V. To com- grammatical construction. I. As adj. With inomnis oratores omnia communiter, L. To def. subjj., nihil, quid, hoc, etc., moi-e, further, beprehend undei' a name : alqd virtutis nomine. embrace with love, esteem, value, honor, cling to: sides, iji addition : quid faciam amplius? T.: Numquem (filium) milii videtur amplecti res p. amore quid nam amplius tibi cum ilia fuit? T. quid a Quid tibi mea possessiones hoc se amplectitur uno, piques him- me amplius dicendum putatis ? rem p. nimium (of one who robs the ars efficere hoc possit amplius ? T. nee rei amself on, H. treasury). Of military operations, to cover, occupy: plius quicquam fuit, T. nihil amplius dicam quara quindecim milia passuura circuitu, Cs. Brigan- victoriam, etc. et hoc amplius censeo, make this further motion: nihil ampVius, that is all: Excetium partem victoria, Ta. are (rare for amplexor): dam tectis, an, si nihil amplius, obstera ? i. e. if I amplexo, can do no more, 0. II. As subst., more, a greater auctoritatem amplexato. amount, larger sum : aedilis, hoc est paulo amplius amplexor, atus, ari, dep. intens. [araplector], quara privatus, something more: nescio an aminimicum. to embrace : mitto amplexari, T. plius mihi negoti contrahatur si sit opus liquid! F g., to be fond of, value, esteem : me otium. non amplius urna, H. at ego amplius dico, make 1. amplexus, F. pf amplector. a broader assertion : Segestanis imponere amplius 2. amplexus, us, m. [ amplector ], an encirc- quam ferre possent: amplius frumenti auferre: si amplius obsidum velit, dare poliicentur, Cs. amplexu ling, surrounding, circuit : serpentis Occupat (ser- alii plures (uxores) habent, sed reges eo amplius, exuit amplexus, my embrace, 0. oceanus, qui i. e. as many more as they are able to have, being pens) longis amplexibus illos, 0. orbem terrarum amplexu finit, L, E sp., a loving kings, S. at ne quos amplius Ehenum t ran si re alqm pateretur, no more, Cs. E s p., with comp. abl. of embrace, caress : Cum dabit amplexus, V. space, time, and number: uti non amplius impedire amplexu, 0. tenere alqm amplexu, Ta, quinis aut senis milibus passuum interesset, no amplificati5, onis, /. [ amplifico ], an extendgreater space, Cs. ab Capsa non amplius duum rei familiaris. F i g. ing, enlarging : pecuniae millium intervallo, S. cum iam amplius horis sex In rhet., an ornate description, amplifihonoris. continenter pugnaretur, longer than, Cs. amplius cation. uno die morari, S. non amplius duobus milibus amplificator, oris, m. [amplifico], one ivho en- habere, more, S. III. As adv., more, further, bedignitatis. larges, a decorator, amplifier : rerum sides, beyond: ut esset amplius populo cautum,
raeis versibus,

neut. adj. used with iudef. subjj., or substantively;

amplifice, adv. [amplificus], splendidly : vestis give further security: non luctabor tecum amdecorata, Ct.
plius
:

vadari amplius, to exact additional bail: quo: . . .

amplifico, avi, atus, are [amplus facio], to broaden, extend, enlarge, increase, make wide, give space to : urbera urbs amplificanda, L. divitias vestris iudiciis araplificatam (auctoritatem): Aeduorum auctoi'itatem apud Belgas, Cs. In rhet., to make conspicuous, amplify, render impressive rem ornando: orationem.
:
:

niam amplius arma


:

[amplus], to widen, exservitia, tend, increase, enlarge, amplify : rem, H. Ta. In law, to delay a judgment, adjourn, reserve a decision (by the technical word amplius) cauWith ace. person, ^o sam: potestas ampliandi. defer one's business, put off the case of: bis ampliatus tertio absolutus est reus, L.
avi, atus, are

urbes incenduntur, more than amplius annos triginta tribunus fuerat, S. me non amplius novem annos nato, X. noctem non amplius unam, V. non amplius milia passuum decern abesse, Cs. spatium, quod est non amplius pedum sexcentorum, Cs. amplius amplius centum cives sestertiura ducentiens amplitudo, inis, /. [amplus], wide extent, width, cum mille non amplius equitibus, S. binas aut amplitude, breadth, size, bulk : simulacrum modica amplius domos continuare, i. e. occupy two or more soli, Ta. amplitudines residences each, S. medium non amplius aequor amplitudine urbis, L. bonorum. Y\g., greatness: animi: rerum gesta- Puppe secabatur, not more than half-way, 0. ne rum, X. Dignity, grandeur, consequence : in qui- reiciendi quidem amplius quam trium iudicum bus summa est: Aeduos in amplitudinem dedu- potestas (the phrase amplius quam trium is treat-

amplid,

IV.

valuissent, S. nee amplius armis, sed votis exposcere pacem, no longer^ V. nee se celare tenebris amplius potuit, V. in illo exercitu cuneta fuere et alia amplius, S. felices ter et amplius, H. neque amplius potestatem faciundam, nisi de eo indicaret, S. E s p., in court, in postponing a cause: amplius pronuntiare. Idiomat., mostly with numerals, more than
, . . :
:

amplius
:

viginti
:

twenty, Cs.

amplus
ed as a num.) expensum, N.
ambi-)
cious,
:

56
.
.

an

non amplius quam terna milia

Amyclaeus
conian, V.

Amyclae,
n.,

I. ],

of Amyclae, Laalmond,

amplus, adj. with comp. and sup. [am- (for amygdalum, +PLE-], of large extent, great, ample, spa- almond kernel, 0.
:

l,

= afxvy^aXov, an

roomy: domus, V. civitas, Cs., C. porticus, amystis, idis,/., dfivcrig^ the emptying of a compescit, H. am plum Geryonem cup at a draught, a bumper, H. amplum et excelsum signura, hroad and tall: colan, conj. I. Prop., in a disjunctive question lis castris parum amplus, not broad enough, S.
:

V.

ter

o n., abundant, numerous, divitiae, great, fidl, copious, large: res familiaris H. dimissis amplioribus copiis, the greater part ampliores copias expectare, of the troops, Cs. ut is amplior numerus larger reinforcements, Cs. amplissima esset: commeatus spe amplior, S. Fig., ample, great, strong, violent: morpscunia.
araplissima curia.
e
t
:
:

M
:

metus spes, S. pro amOf external appearplissimis meritis (honos). ance, etc., magnificent, splendid, glorious : praemla honores, H. occasio res gestae, S. f unus, N.
bus amplior factus, T,
:

orator, eminent : munus aedilitatis calumniae amplius ut ampliore quara gerebat dignus habefunere ampliore efferri, retur (sc. potestate), S.
: : :

facere L. mihi gratiae verbis amplissirais aguntur, vi the handsomest terms. In opinion or judgment, illustrious, noble, renowned, distinguished, glorious : f amilia: Etruscae gentis regem amplum Tuscis sibi amplum esse ratus, a proud thing for, L. urbem ab se captam frequentari, L. parvi et ampli, small and great, H. amplissimo genere nahonos et nomen ut quisque est genere tus, Cs, E s p. amplissimus, copiisque amplissimus, Cs. most honorable (of a high office or an illustrious man): amplissimum collegium decemvirale: res geOf an orator, copious; see also amplius. stae: vir.
:

monumentum quam amplissimum

Ampsanctus (Am-),

lowed (sc. lacus), Poet.: valles (of the entrance ous exhalations. to the infernal regions), V.

m. [see ambi-], all hala lake of Italy, noted for pestiferI,

ampulla, ae, /. [ambi+olla], a vessel for liOf inquids, with two handles, afiask, bottle, jar, flated discourse, swelling words, bombast: proicit

ampullas, H.

ampuUor,
bombast, H.

arl, dep. [

ampulla

], to

talk

amputatio,
ping
off:

onis,/. [amputo], a pruning, lop-

sarmentorum,
avi, atus, are, to

around, cut away, lop off, prune : vitem f erro quicquid est pestiferum. Fig., to curtail, shorten, diminish: amputata inanitas, remx)ved. In rhet. amputata
cut
:

am-put5,

loqui, discomiectedly.

amurca (amurga),
in pi'essvig
olives,

ae,/.,
oil,

= dfxopyt], the waste


V.
I.

dregs of
/.,

Amyclae,
of Laconia, 0.

II.

arum,

= 'AfimXai.

town

town of Latium, Y.

introducing the latter clause in Engl, represented by or and the interrog. form of the clause. After utrum, in direct questions: utrum has corporis an Pythagorae tibi malis virls ingeni dari ? utrum superbiam prius commemorem an crudelitatem ? utrumne iussi persequeraur otium, an, etc., H. In indirect questions, whether ...or: intellegere utrum pudor an tiraor valeret, Cs. quaere, utrum Clemens an inhumanissimus videatur: agitamus utrumne ... an, etc., H. After enclitic -ne in direct questions vosne Domitium an vos Domitius deseruit ? Cs. uter isne, qui ... an ille, qui? etc. Annon (an non) in the latter clause simply negatives the former hocine agis an non ? T. Indirect, whether or: agitur liberine vivamus an mortem obeamus quaeso sitne aliqua actio an nulla. Rarely anyion: Roga velitne an non uxorem, T. After a clause without correl. interrog. particle, in direct questions ipse percussit an aliis occidendum dedit ? eloquar an sileam ? V. So with -ne pleonast. obtrectatum esse, Gabinio dicam anne Pompeio, an u trique ? By ellips. of verb, an becomes simply disjunctive between two vvords cum Simonides an quis alius polliceretur cum id constaret, iure an iniuria eripiendos esse reos, L. Indirect vivat an mortuus sit, quis curat ? hoc quaeramus, veruni sit an falsum ?- With ellips. of verb neque, recte an perperam (sc. fiat), interpreter, L. cf. discrimine recte an perperam facti conf uso, L. The former interrog, clause is often implied in a previous affirmation, and the clause with an expects a negative answer quid enim actum est ? an litteris pepercisti ? {was it as I have said?), or did you, etc., i. e. you surely did not, etc. at Pompeii voluntatem a me abalienabat oratio mea. An ijle quemquam plus dilexit ? or rather : sive vetabat, an hoc inhonestum necne sit addubites ?' (where an addubites asks a direct question, and hoc ... sit an indirect question dependent on it), H. quas Kalendas lunias expectasti ? an eas, ad quas, etc. ? an Scipio Gracchum interfecit, Catilinam nos perferemus ? or (if what I have said be questioned) while Scipio slew are toe to tolerate Catiline F After a question, with num, an introduces a new question, correcting or denying the former, or rather: num iniquom postulo ? an ne hoc quidem ego adipiscar .? or rather am J not even to get, etc. y num Homerum coegit obmutescere senectus ? T. an studiorum agitatio vitae aequalis fuit ? or was
;

'

anabathra
not rather? etc.

57

anfractus

Sometimes the former interrog.


is

clause, to be supplied, expects a negative answer,

an implied affirmation a rebus gerendis senectus abstrahit ? Quibus ? an undo ordiar ? an eadem attingam, quae, iis, etc. etc. So often aunon ? or is it not so ? hem quo annon dixi, etc., T. annon sensi- bellum ancipiti Marte gestum, L. fretus sim fides, Cu. stis triumphatum hodie de vobis esse? or have Ellipt.: sequor hunc, Lucanus an Apulus, anEllipt. cuium pecus? an ceps (sc. ego), i. e. of uncertain origin, H. Danyou not? etc., L. Meliboei? Meliboeus's, I suppose,Y. II. Me ton., gei'ous, hazardous, perilous, critical: locus: viae,

and the clause with an

et ab hoste, twofold, li.: muni men ta,/ae??i^ both ways, L. F i g., double, twofold: propter ancipitem faciendi dicendique sapientiam: ius, the uncertainty of the law, H. Waveri7ig, doubtfxd, uncertain, unfixed, ambiguous, undecided: fortuna belli oraculum, L. proelium, L. Mars, indecisive, L.

With expressions of without disjunctive force. doubt, ignorance, uncertainty, the former interrog. clause is regularly omitted, the latter with an expressing the belief or opinion of the speaker, / know not but, I incline to think, I suspect, perhaps, probably : hau scio an quae dixit sint vera, T. res nescio an maxima, L. dubito an Apronio data hand sciam an ne opus sit quidem, sit merces etc., possibly it may not be desirable: is mortuus
: : :

0.

periculum, Ta.

erat, L.

As

quia revocare eos

anceps
:

subst. n., danger, hazard, peril

faci-

lius inter ancipitia clarescunt, Ta.

Anchises, ae {abl. Anchisa, Y.), m.,=Ayxi<Tr)g, father of Aeneas, V., 0.

Anchiseus, adj. [Anchises], of Anchises, V. Ancbisiades, ae, m. patr., son of Anchises,


Aeneas, V.

nescio an antequam, etc. Qui scis, an, quae In indirect questions, iubeam, sine vi faciat, T. whether : quaesivi an misisset quae in discrimine With fuerunt, an ulla post banc diem essent, L. an repeated animo nunc hue nunc fluctuat illuc, Induat Fluctibus an iaan sese mucrone ciat, V. temptare an sit Corpus an illud ebur, 0.
est,

ancile, is (^gen.plur. -ilium, Ta., once, -iliorum, H.), n., a small oval shield, V. usu. the shield said
;

have fallen from heaven in the reign of Nuina, and on the preservation of which the prosperity of
tt>

Rome was

declared to depend, H., V., L., 0.

anabathra, drum, n.,


(in a theatre), lu.

= dvd(3a^pa, raised seats

ancilla, ae, /. dim. [ancula, a female attendant], a maidservant, handmaid: acre empta, T. ancillarum comitatus mulier ancilla, S.
: :

Anagninus,
tium). gnia.
Subst.
:

of Anagnia (a town of LaAnagninum, an estate near Anaadj.,

ancillaris, e, adj. [ ancilla ], of a female servant : artificium, a handmaid''s service.


slave,

auagn5stes, ae, one who reads aloud


analeptris,
the figure), 0.
idis,

m.,

= dvayvvJcTTrjc, a
:

ancillula, ae,y. dim. [ancilla], a young female handmaid: ex Aethiopia, T. F i g. elo-

reader,

quentiae.

(Lat. lector)

noster.
(to

a shoidd^r-pad
oi.,

improve
ana-

anapaestica, orum,
paestic verses (once
;

= dvairawTiKci,

aucora, ae, /., ay/cypa, an anchor: dente Ancora f undabat naves, V. ancoram iacere, to cast anchor, Cs. tenere navem in ancoris, X. ad ancoram constitit, lay at anchor, Cs. tollere, to
:

al.

anapaestos).

weigh anchor, Cs.


pes, the anaalii

praecidere, to cut the cables:

anapaestus,
pes),

adj.,

=. dvairaiffTog

paest (a metrical foot, ^w_). As subst, m. (sc. an anapaest. As s^ibst. n. (sc. carmen), a poem in anapaests.

resolutis oris in ancoras evehuntui', i. e. j^^/^ against the anchors, L. Fig.: ancora non tenet

ulla ratem, 0.

ancorale,

is,

n. [ancora],

an

anchor-cable

anf u-

anas,

anatis,/.,

a duck: anatum ova:

fluvialis,

coralia incidunt, L.

wild-duck, 0.

ancorarius,
ae, /.

adj. [ancora],

of an anchor

anaticula,

dim. [anas], a duckling.


m..,

nes, cables, Cs.

anatocismus,
upon
interest,

i,

= dvaT0Ki(r}x6Q^

interest

andabata,
blindfold.

ae,

m., a gladiator, who fought


i,

compound

interest.

anceps,
:

cipitis, abl. cipiti, ad,j. [an- (for

ambi-)

androgynus,
anellus
ring, H.
(

m.,

dvlipoywog, a
anulus

man
a

+ CAP-], that has two heads, two-headed: lanus, 0. acumen, two-peaked, 0. M e t o n., double, two-

woman, hermaphrodite.

ann- ),
T,

i,

m. dim.

],

little

sided : securis, two-edged, 0. bestiae quasi ancipites in utraque sede viventes, amphibioics : ancipiti contentione districti, on both sides: ancipiti proelio pugnatum est, i. e. both in front and in the rear, Cs. ancipiti premi periculo, N. : periculum
:

anethmn,
olens,

n.,

= dvr]^ov,

dill,

anise:

bene

anceps
oere,
i.

(erat), S.
e,

ancipitem pugnam hostibus faby horse and foot, Ta. metus, et ab cive
:

us, m. [am- (for ambi-) +FRAG-], a recurving, turning, bending round: quae (figura) nihil incisum anfractibus habere potest: solis, a circuit. Esp., a tortuous wa?/, circuitous route:

V. anfractus,

angiportum

58
:

aahelitus

longior, N. si nullus anfractus intercederet, Cs. litorum, L. Fig., of style, circumlocution, prolixIntricacies : iudiciorum. ity.

angiportum, i, w., or angiportus, us, m. [ANG- + portus], a narrow street, lane, alley : viae
angiportusque
portis, Ct.
:

in

solo angiportu, H.

in

angi-

extremus, the farthest corner, 0. proxisecret place, nook, corner, lurking-place: in anguliim aliquo abire, T. provinciae Ille terrarura, H. puellae risus ab'angulo, H. ut de his rebus in angulis disserant. Of a little country-seat Angulus iste, H. F i g. ad omnis litterarum angulos revocare, i. e. petty disalter, Cs.

mus, H.
:

Me ton., a
:
:

ere [ ANG- ], to draxc close, press tight, squeeze, compress, throttle, choke: sanguine V\g.,to torTussis sues angit, V. guttur, V. ment, torture, vex, tease, trouble t cura angit hominem, T. angebat spiritus virum, L. meum pecanimos, L. : consulis animum, L, si anitus, H. neque tot curis angeretur: cruciatu mus

ango,

,
:

cussions.

anguste, adv. with comp. and sicp. [angustus], narroudy, within a narrow space, closely : sedere, in close quarters: angustius se habere: angustissime Pompeium continere, Cs.
scribere.
rat,

Y \ g.,

concisely
:

e t o n., pinchingly, stintingly


:

re f ru-

mentaria
i.

vehementer angebar, virum esse, angebatur animi, quod, etc. de Statio manumisso angor. angor, oris, m. [ ANG- ], a stranglhrg, suffocation: gens aestu et angore vexata (i.e. by dust Fig., anguish, torment, trouble: and ashes), L. pro amico capienut differt anxietas ab angore dus confici angoribus, by melancholy.
timoris angi
etc.
:
:

e.

frumentum angustius provenemore sparingly, Cs. With difficulty : xx


uti, Cs.

milia transportare, Cs,

very rare), and angustiae, narrowness, straitness : itineris, Cs. loci, S. ton., a narrow place, angunarroio part, neck, defle, strait : Graeciae

angustia, ae
[
:

(sing,
],

arum, /.

angustus

Me

stiae saltibus inclusae, ^ass, L.

Of time, shortness:

anguicomus
coma],
pent.
loith

quadrisyl.

),
:

snaky hair
i,

(poet.)

[ anguis Gorgon, 0.

adj.

anguiculuS,

m. dim. [anguis], a small


),

ser-

anguifer
Pr.

(trisyl.

era,

erum, adj.
:

FER-], serpent-bearing (poet.)

anguis caput, 0. Gorgo,


[
:

temporis angustiae coegerunt: angustiae Fig., (sc. temporis). scarcity, want, poverty: aerarii; pecuniae publicae: pro angustia rerum, Ta. rei f rumentariae, Cs. ex meis angustiis illius sustento tenuitatem. Difficulty, distress, perplexity : in angustias adduci
ut

me

quas natura nobis dedit


:

aiiguigena, ae, m. [anguis + GEN-], engendered of a seriyent, \. e. sprung from, dragons' teeth, 0. anguilla, ae,/. dim. [anguis], an eel, lu. angusto, anguineus, adj., of serpents, snaky : Gorgonis row, straiten: comae, 0.

petitionis. cura in his angustiis res esset, Cs. Harrovmess, meanness : pectoris tui orationem in angustias compellere, narrowness of view : verboOf style, brevity, succinctness: rum, verbal trifing. angustia conclusae orationis.
: :

are
, ,

[angustus],

to

make nar-

iter
i,

corporum

acervis, Ct.

anguinus
snaky :

(trisyl), adj. [anguis],

of

serpents,

capillus, Ct.
(trisyl.), edis, adj. [
;

anguipes
anguis
:

anguis +pes],

angustus ], a narroio place angustum, brought into narrow limits. F i g., a critical condition, embarrassment, difficulty, danger : rem esse in angusto
n. [

angustum,
:

viarum, V.

res adducta in

serpentfooted (poet.)

of giants, 0.

vidit, Cs.

in

angustum
adj. with

venire,

(disyl.), is {abl.

and/. [ANG-], a serpent, bus tortus, 0. cane peius


anxiously, H.
terror, the

angue rarely angui), m. snake: os cinctum angui;

E s p., in fable as an emblem of F i g., short, brief: dies, 0. spiritus, breathing. snaky head of Medusa, 0. of rage, the Needy, pinching, stinting : pauperies, H. res, povof art and wis- erty, lu. serpent-girdle of Tisiphone, 0. cum fides tota Italia esset angustior, dom, the serpent-team of Medea, 0. of Ceres, 0. shaken, Cs. Critical, difficult: rebus angustis aniPro v.: latet anguis in herba, a snake in the mosus, H. Of character, narrow, base, little, petty grass,Y. Me ton., of a constellation, of Draco, animus: defensio angustior, less honorable. Of of Hydra, the Hydra, water- thought or argument, narrow, trifling, subtle, hairthe Dragon, V., 0. seipeiit, 0. the serpent held by Anguitenens, 0. Of splitting : concertationes interrogatiunculae.
:
:

et angui vitare,

i.

e.

most

comp. and sup. [ANG-], narrow, strait, contracted: iter, S. fines, Cs,: rima, mare, a strait : angustissima portus, Cs. H.

angustus,
:

Anguitenens,
angulatua,
lar
:

entis,

m. [anguis +teneo],

ser-

style, brief, succinct

oratio

quae angustiora paa


difficxdty

pent-holder, the constellation Serpent-bearer, C.


adj. [angulus], with corners,

rietes faciunt,

i.

e. less

discursive than in the forum.


[

angu-

anhelitus,

us,

m.

anhelo

],

of

corpuscula.

angulus, i, m. [1 AC-], an angle, corner : ad pares angulos ferri, at right angles : huius lateris

breathing, panting, puffing, deep breathing : a lasso ore, 0. : vini, drunken reviling : sublimis, H. e t o n,, an exhalation, vapor : terrae. aeger, Y.

anhelo

59
vltiorum.

animose

anhel5, avi, atus, are [anhelus]. Intrans.^ to breathe with difficulty^ gct^P^ pant^ P^{'- conf ugere
T. ton., of taurus, 0. nacibus ignis anhelat, V.

E
:

s p.

censorum (usu. called nota cenoris,

soria): animadversiones censoriae.

anhelantem domum,

Me

fire, to

anhelabat sub vomere roar, crash: forI'rans., to breathe out,


igiies,

animadversor,
sor (once)

m. [animadverto], a

cen-

vitiorum.

0.: verba F i g., to breathe out, pant anlielata gravius. after: scelus: crudelitatem ex pectore, Her.
exhale, breathe
. . .

forth: anhelati

animadverts adverto (constr.

mum
to,

or -vort5 or (older) as one vv^ord), ti, sus, ere [ani4- ad verto], to direct the mind, give attention attend to, consider, regard, observe : tuam rem,

animum

aiihelus, adj.

see

AN-

],

out of breath, short


:

of V.

breath,
:

puffing, gasping (poet.) tussis, eursus, that cause panting, 0.

panimg,

senes,

V.

anicula, ae,/. dim. [anus], a


granny, T.
:

little

old

woman,

minime

suspiciosa.

sed animadvertendum est animum advertere demores hominum regenillud animadvertisse, ut ascriberem, etc. dos, L. consul animadvertere proximum lictorem iussit, to
T.
:

eadem

in

pace

diligentius quae sit, etc. bere, qualis, etc., N. ad


:

Aniensis,

e (C, L.), or

Anienus

(V.), adj.

call attention to the consul's presence, L.

[Anio], of the Anio.


anilis, e, adj. [anus], of an old tooman : voltus, Old-womanish, anile, silly: inepv.: passus, 0. tiae: label lae, H.

notice, observe, perceive, see, discern


: :

To mark, horum silen-

.
.

tium puerum dormientem quod quale sit Postquam id vos velle animum advorteram, T.
innocentes
:
.

illos natos, etc., N. utcumhaec que animadversa aut existimata erunt, whatever anilitas, atis,/. [anilis], the old age of a wom- attention or consideration be given, L. his animadan : eana, Ct. illud ab Aristotele aniraadversum, the versis, V. To attend to, censure, blame, aniliter, adv. [anilis], like an old woman : di- fact observed by. chastise, punish : ea ab illo animadvortenda iniuria cere. facinus animadanima, ae,/. [AN-], air, a current of air, breeze, est, deserves to be punished, T. breath, wind : irapellunt aniraae lintea, H. ignes vertendum, worthy of punishment, T. vox ... in animaeque, v. Esp., the air: utrum (animus) qua nihil animadverti possit, there is nothing cennisi sacerdotisit ignis, an anima semina terrarum animaeque, surable: neque animadvertere V. Breath : animam compressi, T. animam re- bus permissum, Ta. verberibus in civis, S. si in cipe, take breath, T. animam puram conservare hunc animadvertissem cum animadversum esset animas fovent illo, correct their breath, V. in spi- in iudices. rant graves animas, 0. anima amphorae, the animal, alls, abl. animali, n. [anima], a living fumes of wine, Ph. Me ton., life: animam ex- being, animal : omne: providum: perfidiosum: stinguere, T. deponere, N. vomere, V. de libe- sanctius his animal, 0.: Cum prorepserunt primis rorum anima iudicandum est: anima nostra in animalia terris, H. dubio est, S. Mortalis animas sortiri, H. et anianimalis, e, adj. [ anima ], of air, aerial : namam agere, et efflare dicimus, to give up the ghost tura. Of life, vital : cibus. Animate, living non eodern tempore et gestum et animam ageres, intellegentia exemplum. i. e. exert yourself in gesturing to the point of death. animans, antis, adj. [P. of 1 animo], animate, Pro v.: quid, si animam debet? is in debt for Subst.,a living being, aiiimal: aniliving: deos. his life? i. e.for everything, T. Poet., of a dear mantium genera. Of man haud petit Quemfriend animae dimidium meae, H. animae pars, animantem, H. quam H. A life, living being, soul, person : egregias animatio, onis, /. [1 animo], an ayiimating. animas, quae, etc., V.: animae quales nee candidiores, etc., H. magnae animae, Ta. IVie shades, M e t o n., a living being (once).
:

departed spirits, manes: tu pias laetis animas reponis Sedibus, H. animam sepulcro Condimus, V. The rational soxd, mind: rationis consilique particeps docent non interire animas, Cs.
:
:

animatus,
clined,

adj. [P. of 2
sic ut, etc.
:

animo], disposed, in-

minded :

ut in

amicum

hexiQ, favorable,'^.',

animatus melius

quam

insulae para-

tus.

animabilis,
ing
:

e, adj.

[anima], enlivening, animat;

natura (of the air


:

al.

animalis).

animadversio,
gation, inquiry

onis,/. [animadverto], investiest, L,

1. anim5, avI, atus, are [ anima ], to enliven, quicken, animate : stellae divinis animatae mentibus. P o e t. : guttas in angues, 0.

nostra in civem
:

Percep-

2.

anim5,

avi, atus, are


:

[animus], to dispose,

tion, notice, observation


:

hoc totum est animadver- inspirit : ita pueros Mattiaci solo ac caelo acrius sionis excitanda animadversio, ut ne quid temere animantur, are inspirited, Ta. agamus, self-inspection. Reproach, censure : effuanimose, adv. [ aniraosQs ], spiritedly, couragere animadversionem in Apronium. Chastise- geously, eagerly : id fecerunt vivere, independentment, punishment : paterna Dolabellae in servos

animosus

60

annalis

'

the phrase ex animo, /ro??i the heart, in earnest, deeply, sincerely ex animo omnia facere an de industria ? from im2. anini5sus, adj. with comp. [ animus ], ftdl pulse or with some design, T. sive ex animo id fit of courage, hold, spirited, undaunted : piignis anisive simulate ex animo dolere, H. In the locat. mosior senectus quam adulesceutia, shows tnore form animi, with verbs and adjj. : Antipho me Rebus angustis courage: (equorum) pectus, V, animosus appare, H. Proud: parens, vobis ani- excruciat animi, T.: exanimatus pendet animi: mosa creatis, of having borne you, 0. Bold, au- iuvenemque animi miserata repressit,/%i?i^ him in her heart, V. anxius, S. aeger, L. infeiix, V. dacious: corrupter, Ta. integer, H. Me ton., disposition, character, temhit animula, ae, /. dim. [anima], a breeze. per : animo es Molli animo esse omisso, T. aniof life: mihi quidquam aiiimulae instillare. mi molles et aetate fluxi, S. sordidus atque animi animus, I, m. [AN-], the rational soul (cf. ani- parvi, H. F i g., of plants silvestris, wild nature, Courage, spirit (freq. in plur.): mihi addere ma, tlie physical hfe): humanus: Corpus animum V, praegravat, H. deos sparsisse animos in corpora animum, T. nostris animus augetur, Cs. clamor humana: discessus animi a corpore: permanere Romanis auxit animum, L. mihi animus accenanimos arbitraraur. Fig., of beloved persons, ditur, S. Nunc demum redit animus, Ta. Pallas soul, life : anime mi, T. Of the mind, the mental Dat animos, 0. in hac re plus animi quam conpowers, intelligence, reason, intellect, mind: mecum sili habere tela viris animusque cadunt, 0. bono in animo vitam tuam considero, T. animo medi- animo esse, to he of good courage: bono animo fac satis animi, courage enough, 0. tari, N. convertite animos ad Milonem, attention: sis, T. raagnus revocare animos ad belli memoriam perspicite mihi animus est, fore, etc., hope, Ta. Fig., of the animis quid velim in dubio est animus, T. ani- winds Aeolus mollit animos, the violence, V. Of mus, cui obtunsior sit acies, whose discernment: et a top dant animos plagae, give it quicker motion, animus et consilium et sententia civitatis, the whole V. Haughtiness, arrogance, pride : vobis Subintelligence of the community: cui animum inspi- lati animi sunt, your pride is roused, T. tribuni militum animos ac spiritus capere, hear the arrorat vates, V. omnia ratione animoque lustrari. Of bees Ingentis animos angusto in pectore ver- gance and pride, etc. Passion, vehemence, wrath sant, V. Of the ')nemory : Scripta ilia dicta sunt animum vincere: animum rege, qui nisi paret Imin animo, T. an imprimi, quasi ceram, animum perat, H. (Achelous) pariter animis inmanis et putamus? Consciousness, recollection, self-posses- undis, 0. In the phrase aequus animus, an even sion: reliquit animus Sextium acceptis volneribus, mind, calmness, moderation, equanimity: concede quod .animus aequus est. Usu. abl. : aequo Cs. Una eademque via sanguis animusque sequuntur, V. timor abstulit animum, 0. With animo, with even mind, contentedly, resignedly, paconscius or conscientia, the conscience: quos con- tiently : aequo animo ferre, T. non tulit hoc scius animus exagitabat, S. suae malae cogita- aequo animo Dion, N. aequissimo animo mori tiones conscientiaeque animi terrent. Opinion, alqd aequo animo accipit, is content to believe, S. judgment, notion, belief: meo quidem animo, in opinionem animis aut libentibus aut acquis remitmy judgment : maxumi Preti esse animo meo, T. tere sententiam baud aequioribus animis audire, Inclination, pleasitre : Indulgent animis, 0. ex animi tui sententia iurare, to the best of your L. E s p., animi causa, /or the sake of amusement, for knowledge and belief. The imagination, fancy cerno animo sepultam patriam: fingite animis, diversion, for pleasure : (animalia) alunt animi vohabet animi causa rus nihil animo videre poterant. sunt, etc. Feeling, Iiiptatisque causa, Cs. araoenum animi et aurium causa homines hasensibility, affection, inclination, passion, heart Quo gemitu conversi animi (sunt), V. animum bere, i. e, employ musicians. Will, desire, picrpose, offendere animus ubi se cupiditate devinxit, the design, intention, resolve : tuom animum intellegepersequi lugurtham animo ardecJiaracter, T. alius ad alia vitia propensior: tan- re, purpose, T. taene animis caelestibus irae ? V. animo concipit bat, S. hostes in foro constiterunt, hoc animo, ut, habere in animo Capitolium ornare, to iras, 0. ; mala mens, malus animus, had mind, bad etc., Cs. heart, T. omnium mentis animosque perturbare, intend: fert animus dicere, vxy plan is, 0. nobis Cs. animum ipsum mentemque hominis mente erat in animo Ciceronem mittere, it was my puranimoque nobiscum agunt, Ta. bestiae, quaruni pose: omnibus unum Opprimere est animus, 0.: animi sunt rationis expertes. Disposition, inclina- Sacra lovi Stygio perficere est animus, V.

1. animdsus, adj. [anima], full of air, airy guttura, through zvhich the breath passes, 0. I^uU Violent : Eurus, V. of life : signa, Pr.

Accipit in Teucros animum a kindly disposition, V. E

mentemque benignam,
s p., in

tion: mens animus in te semper: bono animo in ^Ani5,Sois,..,a.,W,o/.;.,V.,H., populum R. videri, ivell disposed, Cs. Nee non aurumque animusque Latino est, both gold and tic 1. annalis, e, adj. [annus], relating to a year: disposition (i. e. ^o give it),Y.: regina quietum lex, u'hichfzed the age required for office.
:

annalis
2.

61

ante
:
:

annalis, is, all. aniiall, in. [1 annalis sc. years : per tot annos per hos annos arva per omnibus annis, a record of events, chronicles, annals. The annos mutant, every year, Ta. omnes annos, perpetually, H. Pontifex Maximils each year used to record public every year, II. events on tablets, called Annales Maximi hence post aliquot annos, some years later: abhinc duo Me ton., a season: nunc scriptum est annos, txvo years ago. historical works are called Annales formosissimus annus, noiv the year is most beautiin annali suo scriptum reliquit, N. in tuo annali pomiCer, II. The produce of the year in nono annali, the ninth hook of annals: haec fxd, V. nee arare terram aut exspectare annum, Ta. The monumentis annalium mandantur. age required for public office (see annalis) anno -ne. an-ne, see an and 2 meo, i. e. as soon as I was eligible. In astronomy annecto, anuexus, see adn-. magnus, the period in which the signs complete a circuit. anniculus, adj. [annus], of a year, yearling
liber],

virgo, N.

annuus, adj. [annus], of a year, lasting a year tempus qui (magistratus) creatur annuus, Cs. annitor, see adnitor. reges, N. cultura, H. labor, a whole year's work returning ev[annus + verto], alius anni vers signorum commntatwnes, durixig the year. Yearery year, annual, yearly : festi dies arma, annual ly, annual: Sacra, V. vjars, L.
:

anno, ann5d5, see adn-. an-n5n, see an and non.


ae,/. [annus], the yearns produce: vectigal ex salaria annona, out of the annual supply, Means of sid)sistence, provisions, corn, grain, L. crop: Turn annona carast, is dear, T. caritas an-

anquiro,
quaero
],

sivi, situs,

ere

[am-

(for ambi-)

to

seek
:

on

all sides, look

about, search

anndna,

nonae, scarcity : perfugia nostrae annonae, resources of our market: vilitas annonae, abundance. Me ton., the price (of grain), market: iam ad denarios quinquaginta in singulos modios annona annovetus, former prices, L. pervenerat, Cs.
: :

omnia, quae sunt, etc. Fig., ^o after: aliquem inquire diligently, examine into : alqd conducat id necne quid valeat id, anquiritur de alio. Esp., to conduct a judicial inquiry: de perduelTo prosecute (with gen. or abl. of the lione, L. punishment) cum capitis anquisissent, L. pecunia anquirere,/o?' a fine, L.
: : :

ansa,
culi,

0.

The catch of a shoe-string, H. Fig., an


reprehensionis
Engl, gander
:

ae, /.,

a handle, haft: canthari, V.: po-

nam

levare, to relieve scarcity:

ad varietates an-

occasion, opportunity:

sermonis

nonae horreum, a storehouse against fluctuations in Fig.: Vilis amicorum est annona, the price, L. market price, H.

ansae,

c/eit's;

ad reprehendendum. m.
[ cf.
],

anser,

eris,

a goose

sacred to Juno, C,

L., II.
I. Adv., of ante aut post

anu5sus,
anus, 0.
:

adj. [annus], /"c^?^


:

of years, aged, old:


ornus, Y.
:

ante, adv. and praep. [ANT-].


space, before, in front, forwards pugnandi ordo, L. positum ante
:

bracchia (ulmi), V.
adj. [annus year: naves, Cs.

cornix,

H.

anndtinus,
old,

cf.

diutinus],

a year

served,

H.
:

non

ante, sed retro.

puUum

Sustulifc,

tlsu. of time, be-

of

last

annoto, annumer5, annuo, see adn-. annus, I, m. [1 AC-], a year (orig. ten months, from Martins to December after Numa, twelve)
;
: :

annos sexaginta natus es, T. se annum posse vivere: ad annum octogesimum pervenire, N. annos habere quattuor, to be four years old: anni piger, H. anni breves, H. initio fugaces, H. anno exeunte extreme anno, L. proxianni, L. gravis annis, solidus, a fxdl year, L. mus, S. In with age, H. pleno anno, at the close of, H. ante vero adverb, uses anno senatum non habere, during a (sol) ante quam se abderet, vidit, etc. maximam uno anno pecuniam facere quam sit ea res adlata: nullum ante finem pugyear, L. nae quam niorientes fecerunt, L. Rarely with a ter in anno, each year: ter et quater anno, H. subst. : neque ignari sumus ante malorum, earlier matronae annum eum luxerunt, a whole year, L, faciendum est ad annum, a year hence: prolatae ills, V. prodere patriam ante satellitibus, to those differs curandi tem- who had been, etc., L. II. Praep. with ace, before. in annum res, /or a year, L. ante fores, H. pus in annum ? H. provisae f rugis in annum CoI n space: ante ostium ante Of persons causam ante eum dicere, pia,/or a year, H. in unura annum creati,ybr a aras, V. single year, L. inter tot annos, during so many plead before his bar: ante ipsum Serapim: ante
: :

fore, previously : nonne oportuit Praescisse me f ructus ante actae vitae ante feci mentionem ut ante dixi ut saepe ante fecerant non filius ante pudicus, hitherto, lu. multis ante saeculis, many centuries earlier: paucis ante diebus biennio ante paulo ante, a little while ago ante aliquanto: tanto ante praedixeras. Followed by quam, sooner than, before: ante quara ad seutentiam redeo, dicam, etc. memini Catonem anno ante quam est mortuus disserere ante quam veArarim Parniat in Pontum, mittet, etc. ante thus bibet . Quam . labatur, etc., V. qui
ante, T.
: : : :

antea
:

63

antebac

ora patrura, V. aute oculos vestros: togati ante Ante-canem, m., transl. of Upoicvuiv, Procyon^ pedes, as servants, lu. equitatum ante se mittit, the forerunner of the dog (Sirius), lesser dog-star. Fig. pone ilium Cs. ante signa progressus, L. ante-capio, cepi, ceptus, ere, to obtain before, ante oculos viam, recall: omnia sunt posita ante receive before : antecepta informatio, an innate Of esteem or rank, before: idea, Esp., to seize beforehand, preoccupy : quae oculos, made clear. facundifi Graecos ante Komanos fuisse, S. me bello USUI forent, S. To anticipate: noctem, S. esse, superior to, L. aute Alexandrum lulus ea omnia luxu, S. Ante annos animum gerens, superior to, V. aute antecedens, entis, ac//, \^P. oi tiXiiccQ^o], forealios gratus erat tibi, more than, 0. (virgo) longe going, preceding : hora. In philosophy, the anteante alios insiguis specie, L. felix ante alias virgo, cedent : causa. Plur. as subst., the premises (of V. ante omnis furor est insignis equarum, V. reasoning). longe ante alios acceptissimus niilitum animis, L. ere, to go before, get the ante-ced5, essi, maestitia ante omnia insignis, above all things, L. dulces ante omnia Musae, V. In time, before: start, precede : ad explorandum, L. antecedentem ante brumam, T. ante lucem venire ante noc- scelestum, H. magnis itineribus, Cs. legiones. tem, H. ante lucernas, lu. ante me sententias F i g., to precede : si huic rei ilia antecedit, is a logTo dicere, S. tot annis ante civitatem datam ante ical condition of: haec (dies) ei antecessit, T. tempus id duces erant, until, N. neque umquam have precedence of, excel, surpass : quantum natura ante hunc diem, never till now, T, iam ante Socra- hominis pecudibus antecedit eum in amicitia, N. To be eminent, extem, before the time of: qui honos togato habitus scientia reliquos, Cs. aetate. ante me est nemini, before my time: Ante lovem, cel: bono re. ere [2 CEL-], to be promiante-cello, v.: ante Helenam, H, per hunc castissimum ante regiam iniuriam sanguinem iuro, L. ante mare et nent, distinguish oneself, excel, surpass, be superior : terras, 0. ante cibum, H. Hoc discunt omnes longe ceteris ubertate agrovum terris omnibus vestrae exercitationi ad honorem, with ante alpha et beta, before learning lu. ante gloria istum praetorem, before his praetorship : ante hanc respect to honor-: perigrinam stirpem, Ta. omnes urbem conditam, before the founding of this city: fortuna, Ta. militari laude. ante Epaminondam natum, N. ante te cognitum, anteceptus, P. of antecapio. ante conditam condendamve urbem, i. e. bidlt S. antecessio, onis,/. [antecedo],a^oin.^5e/bj*e, or planned, L. Poet., with gerund: (equi) ante preceding. e t o n., an antecedent. domandum, before they are broken, V. Esp. in oris, m. [ antecurro ]. P r o p. a antecursor, phrases factus est (consul) bis, primum ante forerunner ; only plur., the vanguard, pioneers, Cs. tempus, before tJie lawful age: Filius ante diem , ire (anteit, disyl., H., 0. ^nte-e5, ivi or il, patrios inquirit in annos, before the destined time, anteat, 0. antibo, Ta. an0. Sed misera ante diem, prematurely, V. dies anteirent, trisyl., V. antisse, Ta.), to go before, precede: ante paucos, a few days sooner, L. nobis ante tissent, Ta. strenuus anteis, H. ubi anteire primores vident, quadrennium amissus est, four years ago, Ta. Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number L. Te semper anteit Necessitas, II. praetoribus. F i g., to take precedence of, surpass, excel: erum denotes the day of the month, reckoned inclusivesapientia, T. aetatem meam honoribus, L. aetate ly, e. g., ante diem quintum (a. d^ V,) Kalendas 2h anticipate, Aprilis means, by our reckoning, the fourth day illos: candore nives, V. iis aetate. before the calends of April: ante diem XIII. Ka- prevent, avert : damnationem anteeit, Ta. pericuTo resist : auctoritati parentis, Ta. lendas lanuarias, the 20th of Dec. : ante diem lum, Ta. quartum idus Martlas, the Sd day before the Ides ante-fer5, tull, latum, ferre, to bear in front, The entire carry before : quod fasces anteferrentur, Cs. of March, the I2th of March, L. phrase, as the name of the day, may be preceded Fig., of estimation, to place before, prefer : alqd hy a praep. : in ante diem quartum Kal. Dec. di- coramodis suis pacem bello te Grais, H. stulit caedem te optimatium contulisse in ante ante-fixus, adj. [ante-|-figo],/astoiec? before: diem V. KaL Nov., to the 28th of Oct. truncis arborum antefixa ora, i. e. skulls, Ta. antea (archaic antidea, L.), adv., before, etn*- Plur. n. as subst., little images on the front of a ller, formerly, aforetime, previously : antea, cum house or temple, L. equester ordo iudicaret ac fuit antea tempus, antegredior, essus, i, dep. [ante gradior], to cum, Cs. cum antea semper factiosus f uisset, N. go before, precede : solem. In time: cum antesi numquam antea cogitasset, tamen, etc. semper gressa est honestas causae antegressae. antea tum clipeis antea Romani usi sunt, ante-liabe5, ere, to prefer : quieta turdeinde scuta f ecere, formerly . afterwards, L. Quis tuum patrem antea, quis esset, quara cuius bidis, Ta. incredibilia veris, Ta.
: :

.
.

ABC,

gener

esset, audivit ?

ante-hac

(disyl., H.), adv.

of

time, before this

antelucanus
now, forinerli/, hitherto: fecit, T. antehac nefas (erat) dum, etc., II. Before that time, earlier, previously saepe antehac fideni prodiderat, S.
time,

63

antlstita

before

antidea,
.

adv., see antea.


i,

antehac

uti solebat, etc.

antidotum,
poison. Ph.

n.,=iavTdoTov, a remedy against


antiquus
],

antiquaria,
quarian (once),

ae, /. [ lu.
I,

a female antiTa., 0.

antelucanus,
before daicn
:

adj.
:

[ante 4- lux], before


adj.,

light,

tempus
:

cenae, lasting all night.


before mid-day, of the
mitto.

antiquarius,

m.,

an antiquarian,

ante-meridianus,
forenoon

sermo ambulatio. : ante-mitto, ptop. written ante


or
ship's

[ antiquus ], like the ancients, in the old fashion: dicere, H. antiquius permutatione mercium uti, the old method of bar-

antique,

adv. with comp.

antemna
TEX-], a
re, Cs.
:

antenna, ae, /. [ ante + TA-, yard: anteiunas ad malos destinaanteranae gerauut, H. cornua antemna:

ter-,

Ta.

rum, V.

ante-occupatio,

onis,/'.

In

rhet.,

an

antici-

atis, /. [antiquus], age, antiqiiity Ancient time, ayitiquity : factum ex generis. omni antiquitate proferre. Ancient events, the history of ancient (i/nes, antiquity : tenenda est omnis

antiquitas,

pation (of objections).

antiquitas

ante-pes, edis, m., tlu forefoot, C. (poet.). antiquitas melius ea cernebat. Venerableness, ante-pilanus, i, r/i., a soldier of the first two reverend character : eius fani. ranks, in front of the triarii, L. antiquitus, adv. [antiquus], in former times, ante-pouo, posul, positus, ere, to set before:, old, anciently, long ago : Belgas Ehenum antiof propugnacula anteposita, Ta. equitum locos sediquitus traductos, Cs. tectum antiquitus constituF i g., to prefer, value above : amicitiam libus, Ta. tum, X. insita pertinacia familiae, L. panicum omnibus rebus gloria formulis anteponenda est paratum, lo7ig before, Cs. In tmesis mula bonis pogloriam potentiae, S. antiqu5, avi, atus, are [antiquus], of a bill, to nit ante. reject, not to pass: legem antiquari passus est: ante-quam, see ante. legem tribus antiquarunt (opp. iuserunt), L. antes, ium, m., rows (of vines), V. antiquus ( -icus ), adj. with comp. and sicp. ante-signauus, i, m. [ante+signum], a leader [ante], ancient, former, old times: tua duritia.

mer

times,

the

antiquitatis amator, X. Men of forcmcients : antiquitatis memoria:

Phir. m. as s^cbst., the soldiers in battle: in acie. who fought in front of the standards, Cs., L.

former

severity, T.
:

(ante-st5), see anti-stO.

antestor, atus,
(the

ari, dep.

[an- (for ambi-) +te-

stor], in law, to call as

a witness,

summoa
:

to testify

Plur. m. as antiquorum auctoritas long in H.


:

patria, L.

of causa antiquior memoria tua urbs, Y. antiquae leges ct mortuae.


:

subst., the ancients, ancient


:

writers: traditus ab antiquis mos,

Old,
:

existence,

aged : hospes,

T.
:

ge-

summoner said, licet antestari ? the sum- nus, X. Graiorum antiquissima scripta. H. antimoned offered his ear to be touched) Licet ante- quissimum quodque tempus spectare, i. e. longIn gen., established rights, Cs. antiquum obtinere, to hold stari? Ego vero Oppono auriculam, H.

to call to icitncss,

invoke:

te.

ante-veni5, of anticipate : stium), thwart. S. ne


the start
:

veni, ventus. ire, to

come before, get exercitum, S. consilia (ho:

exceed, surpass, excel

Anteveni, V. Fig., to per virtutem nobilitatem, S


.
.
.

ante-verto
before,

(-vor-),

ti,
:

ere, to take

a
:

jjlace

antevertens, tum subsequens. Fig., to anticipate: huic, T. mihi. To pyrefer, place before: omnibus consiliis antevertendum existimavit, ut, etc., tliat this ptlan must be adopted in preference to others, Cs.

go before, precede

tum

fast an old custom, T. morem antiquum obtines, Fig., old, vc-nerable, reverend, authoritative: T. fanum lunonis terapla deum, H. longe antiquissimura ratus sacra facere, etc., a most venerable custom, L. antiquior alia causa (amicitiae), more original. Old-fashioned: (cives) antiqua virtute, homines: vestigia antiqui officii. Comp., T. more desirable, preferable : ne quid vita existimera antiquius antiquior ei f uit gloria quara regnum id antiquius consuli fuit, xcas of more pressing importance, L.

: :

anthias,

ae, ni.,

an unknown
:

sea-fish. 0.

anticipati5,
tion, preconceived

onis, /. [anticipo],

a preconcepto take

STA-], an antistes, itis, m. and /. [ante overseer of a temple, high-priest, priest of a rite or caerimoniarum sacri eius, L, lovis, X. a god
:

notion

deorum.

anticip5,
est, travelled

avT, atus,
:

before, anticipate

are [ante rei raolestiam

+ CAP-],
:

anticipata via

Fern. ( for antistita ) sacrorum, lu. adsiduae templi antistites, unremitting attendants at, L. e t o n., a master : artis dicendi.
:

more

quickly, 0.

antistita,
:

ae, /. [antistes].

a female

superiii-

anticus,

adj. [A2sT-'\, in front, foremost: pars;

see also antiquus.

tendent (of a temple or worship), high -priestess: fani Phoebi, 0.

antisto

64

apicatus
T.
:

are [ante+sto], antist5 (not antes-), stetl, stand before^ only fig., to excel, surpass, be superior: quanto antistaret eloquentia innocentiae, Pompeius antistat . N. si (quaeritur) ratio
,

to

alcui aliquil re.

Antdniaster,
Oi'ator

tri, tn.,

servile imitator

of

the

Antonius.
leges.

Ant5nius, a gentile name.


umvir Antonius :

As

adj.,

of the

tri-

sociis viam, V. ferro iter, S. loasylum, as an asylum, L. specus, Ta, his unda dehiscens Terram aperit, discloses, V. aperitur Apollo, comes hi sight, V. nondura aperientibus classem promunturiis, i. e. while the feet was still hidden behind them, L. omnia quae latuerunt fatis ova., for the uttei'ance of V. fenestram ad nequitiam, T. annum, to begirt, V. f uste caforis, 0.
.
.

cum

put,
cave, cavern, grotto
:

i.

e.

to cleave, lu.

Of

places, to lay open, ren-

antrum,

T,

w.,

= dvrpov, a
:

sylvestria, 0. (poet.): gelida antra, V, H. e t o n., a holloio : exesae arboris,

Pierium,

V.

clau-

sum

(of a sedan), lu.

anularius,

anulus,
T.
:

i,

m. [anulus], a maker of rings. m. dim. [1 anus], a ring, finger-ring,


i,

der accessible: Troiam Achivis, V. armis orbem Fig., to disterrarum, L. gentis ac reges, Ta. close, unveil, reveal, make known, unfold, explain, expose: hominum mentis: fabulae partem, T. locum suspicioni casus apeconiurationem, S. coacti se rire futuros, to disclose the future, 0.
:

seal-ring, signet-ring

de digito anulum detraho, sigilla anulo imprimere: equestris (as worn only by knights), H. anulum invenit (i. e. eques factus est).
:

gemmati

anuli, L.

aperiunt, show xuhat they are, T. ne semet ipse aperiret, betray himself, L. : dum se ipsa res aperiat, N. quid cogitaret quis sim, L.
: :
:

[ apertus ], open fight, 0. Prop., a ring ; hence, 'odisse alqd venale ostendere, without disguise, H. 1. anus, i, m. [AS-]. the fundament. Of language, without reserve, plainly, clearly apertius dicere apertissime ex2. anus, us (rarely -uis, T.),/., an old woman, tibi fabulari, T. plicare. matron, old wife, old maid: prudeus, H. pia, 0. lunonis anus templique sacerdos, aged priestess, apertus, adj. with comp. and sup. [P. of apeV. delira. E s p., a female soothsayer, sibyl, H. rio], without covering, uncovered : magna corporis As adj., old: cerva anus, 0. charta, Ct. pars, Cs. locus: naves, not decked : ca,e\o invecaperto, unclouded, V. aperta serena prospitus adv. [anxius], anxiously ansiie, : ferre alqd, S. Unclosed, open, not shut : nihil non istius cere, V. anxietas, atis, /. [anxius], anxiety, solicitude: cupiditati apertissimum (milites), without breastanimi, 0. perpetua, lu. works, Cs. aditus ad moenia, L. aequor, 0. anxifer, fera, ferum, adj. [ anxius PER- ], latus, exposed, H. Alpes, i. e. a way through, V. bringing anxiety, distressing : curae, C. poet. nostros latere aperto adgressi, on the exposed flank, Cs. Poet. Mars, an open fight, 0. As subst. n., anxitudd, dinis, /. [anxius], trouble, distress. anxius, adj. [ANG-], of a state or mood, anx- the open, a clear space : per apertum f ugientes, H. F i g., open, avowed, ious, troubled, solicitous : nee, qui anxii, semper castris in aperto positis, L. simultates anguntur mentes, H. suam vicem, magis quam plain, clear, ma7iifest : latrocinium pericula, V. rabies, H. quis apertior in indicium animi, S. animo, S. erga Seianum, Ta. eius, L. adductus? more plainly guilty : rivi, com??io?i (opp. de curis, Cu, pro regno, 0. inopia, L. f urti, 0. ne bellum oriatur, S. Causing anxiety, trouble- Pindaricus fons), H. magis magisque in aperto some, afflicting : aegritudines curae, L. timor, V. esse, to be evident, S. agere memoratu digna proOf Prudent, cautious: et anxius et intentus agere, num magisque in aperto erat, easier, Ta. candid cognovi charaeter, open, pectus: fra7ik, : Ta. Outspoken, audacious: d-n-ays, away tvith thee f be- te apertiorem in dicendo. apage, inteij.,

aperte, adv. with comp. and sup.


:

openly, manifestly

vincere, in

gone/ away! offioilh! (comic andcolloq.): apage apage sis, T. te, T.


:

ut

semper

fuit apertissimus.

apelidtes,
Ct.

ae, m.,

d7rrj\i(jjrr)g,

the east wind,

summit, top

aper, aprl, m. [2 AP-], a wild boar : ingens spumans, V. As a delicacy, H. Pro v. of folly: liquidis inmisi fontibus apros, V.

uncover, lay bare : caput aperto pectore, with bared breast, 0. ingulo aperto, with his throat cut, 0. partus, bring to light, H. apertae pectora matres, with bared breasts, 0. 7h open, uncover, unclose, make visible, discover, display, show, reveal : ostium,
erul, ertus, ire
:

aperio,
:

[ab + 2 PAR-],

to

m. [1 AP-], the extreme end, point, V. montis, 0. sublimis (of a hat, headland), lu. levis, a tongue offiame, V. helmet, crown : regum apices, H. ^wmvaxxQ, the top of the helmet, V. hinc apicem Fortuna Sustulit, the crown, H. dialis, the fiameii's hat, i. e. the priestly office, L. Fig., the highest ornament: apex est senectutis auctoritas.
icis,
:

apex,

lauri,
:

aphractus,
apicatus,
Dialis, 0.

i,

/.,

= d^puKTog

uncovered

),

ship without a deck, open boat.


adj. [apex],

wearing a fiamen^s cap:

apis
apis, is {gen. plur. apium, later apum), /., a bee examen apum, L. inelliferae, 0. apis aculeus parcae,/rw^a^, Y. sedula, busy, 0, Calabrae, H. insidunt floribus, V.
:

65
:

appello

Apparent rari nantes, are seen, Y. apparet, T. huic questioni, at this trial: in his (subselliis) de sulcis, 0. E s p., to be evident, be apparent, be visible, be seen, show oneself, be in public : fac sis campus Leontiapiscor, aptus, i [AP-], to reach^ attain to, get, nunc promissa adpareant, T. ubi gain: deorum vitam, T. maris apiscendi causa: nus appareat, what there is to show for : nihil ap(iambus) apparet rarus, paret in eo ingenuum spes apiscendi summi honoris, L. occurs, H. apparet vetus cicatrix, 0. Rebus anapium, 1, 11. [apis], pat'sley, with the fragrant gustis Fortis appare, show thyself, H. non appavivax, that long remains green, H. leaves, V. rere labores Nostros, are not appreciated, H. parsley wreath was the prize in the Isthmian and Fig.: res adparet, ?s jD^az'n, T. apparuit causa Nemean games, lu. plebi, the reason was clear, L. apparebat atrox dcpXacrrov, an ornament of cum plebe certamen, was evidently on hand, L. aplustre, is, n., ut wood on the stern of a ship : victae triremis, lu. ad quandam rationem vivendi (membra) data esse Impei-s., with subj. clause, it is evident, a7r6fc\?j-oi, a commission appareant. apocleti, orum, m., is manifest : cui non apparere, id actum esse, ut, of the Aetolian league, executive committee, L. etc., L. adparet servom hunc esse domini paupeciTrocvrr'jpiov, an unapodyteritiin, i, n., ris, T. quid senserit apparet in libro, etc. Xec dressivg-room (in a bath-house). apparet cur, etc., H. quas impendere iam appareApollinaris, e, adj. [Apollo], of Apollo, saci'ed bat omnibus, X. To appear as servant, attend, ludi, in honor aedes, L. to Apollo : laurea, H, serve: sacerdotes diis apparento, lictores consuof Apollo. libus, L. septem annos Philippo, X. lovis ad soApoll5, inis, m., Apollo. P o e t. nautis ape- lium, Y. ritur Apollo, i. e. the temple of Apollo, Y. apparitiS (adp-), onis, /. [appareo], a servaTToXoyog, a fable after the ing, service, attendance: longa. apologus, 1, m., ^Qton.^ plur., manner of Aesop, an apologue. domestics, servants.
:
: :

apoproegmenon,
philos., tho.t

I,

w.,

= cnroTrpoTqykvov
;

in

apparitor (adp-),

oris,

m. [appareo], a

serv-

which

is to

be rejected.

ant, public servant, lictor, deputy, secretary.

apotheca, ae,/.,

= aTro^fjKT], a repository, storeesp. for wine,

house, magazijie, warehouse, C.

H.

apparate
ly ly
: :

(adp-), adv. [apparatus], sumptuousedere et bibere. Of speech, elaborately, nicecompositura. Her.

apparo (ad-p-), avi, atus, are, to prepare, 'make ready, put in order, provide : cenam, T. convivium dapes, H. aggerem, Cs. spatium adparandis nuptiis dabitur, T. ad hostes bellum, L. crimina in alquem dum adparatur, T. hoc fa: : :

apparatio (adp-),
ing
:

raunerum.

Fig., of an orator, preparation.

onis,/. [apparo], a prepar-

cere, Cs.

pedes apparat ire Comminus, Y.

(adp-), adj. with comp. and sup. [P. of apparo], prepared, ready. Of persons ad
1.

apparatus

causam.

Of

things, supplied,

omnibus apparatior rebus. M e t o n., magnificent, splendid, sumptuous : epulae, L. ludi apparatissimi.

famished : domus

onis,/. [2 appello], an adAn appellationis causa, Cs. appealing to, appeal : collegae, i. e. of one of the tribunorum, to decemviri from the majority, L. the tribunes : tollendae appellationis causa, the name, title, appellation right of appeal, L.

appellatio (adp-),
:

dressing, accosting

Elaborate, nice

oratio, Her.

inanis

regum.

A A pronunciation
,

litterarum.

2. apparatus (adp-), us, m. [apparo], a preappeUator (adp-), oris, m. [2 appello], one paring, joroviding, preparation, getting ready : ope- who appeals, an apjiellant. ris strepere apparatu belli, L. belli apparatus. atus, are, frcq. [2 appello], to appelHto, Apparatus, tools, implements, engines, supplies, name habitually, call usucdly, Ta. material, i7istruments : ingens belli, L. apparatus 1. appello (ad-p-), pull, pulsus, ere, to drive et munitiones, military engines, X. oppngnandato, move up, bring along, force tovjards : ad litora rum urbium, L, auxiliorum apparatus, L. Jfagiuvencos, 0. (turrls) ad opera Caesaris, Cs. postPernificence, spjlendor. p)omp, state : prandiorum Of quam paulum appulit unda (sc. corpus), 0. sicos odi apparatus, H. apparatu regio uti, N. vessels, to bring hi, land, put in : ad eam ripam ludorum. Of style, display, elaboration: dicere navis in Italiam classem, L. classis est Pachynullo apparatu. num appulsa: Emporiis classem, li. appellit ad apparens, ntis, adj. [P. of appareo], visible, eum locum, lands, Cs. hue appelle, briiig to here, manifest: tympana, 0. To drive to, put ashore at H. ad insulam, L. appareo ( ad-p- ), uT, iturus, ere, to appear, me vestris deus appulit oris, Y. nos tempestas come in sight, make an appearance : ille nusquam oris, Y. : alios ad Siciliam appulsos esse, landed:
:

appello
ei

66
1.

appono
appetitus (adp-), P.
of appeto.
2. appetitus (adp-), us, m. [appeto], a longing, eager desire: vehementior: voluptatis: ut appetitiis rationi

qui essent appulsi navigiis

pulit, Ta.

T.

triremis terram apscribendura, bring, rationes ad scopulos, dash against : mentem

g.

animum ad

ad philosophiam.
2. appelld (adp-), avi ( perf. subj. appellassis for appellaveris, T.), atus, are, to address, speak virum, 0. milito, apply to, accost: patrem, T. tes alius aliiim laeti appellant, S. : a Viridomaro
:
:

oboediant, the appetites.

ne appellate quidem eo, without appellatus, Cs. speaking to him, Ta. nomine sponsum, L. horainem verbo graviore crebris nos litteiis, write to often: legates superbius centuriones nominatim, To call upon, apply to, entreat, request, beg, Cs. advise : vos qui deus appellandus est ? quem
: : : :

habebat neminem quos appellem ? S. de proditlone alqm, approach, tamper with, L. apvellet, N. pellatus est a Flavio, ut In law, to call upon, appeal to : a praetore tribunes regem, praetor appellatur de aestimatione appellaL. re, Cs. To make a demand upo7i, dan, press: me ut sponsorem appellatus es de pecunia mercedem, claim, lu. 2'o sue, complain of, accuse, summon: ne alii plectantur, alii ne appellentur quidem. To call by name, term, name, entitle : me istoc nomine, T. multi appellandi, called by name: alquos hoc loco, mention : te patrem, T. unum te sapientem quera nautae adpellant Lichan, 0. victorem Achaten, V. id ab re interregnum appellatum, L. rex ab suis appellatur, Cs. appelTo utter, pronounce : nolata est ex viro virtus.
appellet,
:

Tratu., to (ad-p-), ivi or il, itus, ere. strive for, reach after, grasp at : (solem) manibus salutari, appeti mare terram appetens munitionibus loca, taking in,\j. Esp., to fall upon, attack, assault, assail: umerum gladio, Cs. oculos I'ostro, L. ferro corpora, V. ignominiis. Fig., to strive after, long for, desire, seek, court : populi R. amicitiam, Cs. bona natura: iuimicitias potentiorum Litrans., to pro te nihil sibi: agere aliquid. draw nigh, approach, be at hand: dies appetebat, fatum, Cu. Cs. nox, L.
:

appet5

appingo

ad-p-

),

ere, to

paint upon

(very i-are) Delphinum silvis, fluctibus aprum, H. Fig., to add, subjoin: alquid novi.
:

dia.

Appius, i, m., a family name in the gens ClauAs adj., Appian : via, the Appian Way, Called Appia via, H. from Rome to Capua.

Appia, H., C.

applauds
beat,

(ad-p-), si, sus, ere, to strike upon, clap: latus, Tb. : applauso corpore palmis, 0.

applicatio (adp-),
clinatio7i: animi.

onis, /. [applico], an in27ie relation of a client to his


adj. [P. of applico], at(ratis),

patron, clientship : ius applicationis.

applicatus (adp-),
tached, close,
cas, L.

men litteras. appendicula,


:

Fig.,
:

annexed: minor
:

inclined, directed:

L. colli Leuad se diligendum,


:

addition,

little

ae, /. dim. [appendix], a petty supplement: causae.


icis,/.

inclined to self-love

ad aliquam rem.
avi or
ui, atus, are, to join-,

applico (adp-),
connect, attach,

[appendo], an addition, continuation: maioris muneris, L. Etrusci belli, L.

appendix,

appendo
ei

(ad-p-),
:

dl, sus, ere, to

weigh out

aurum: tibi sua omnia: ut appeudantur, non numerentur pecuniae auro appenso, L. Fig.:

add: corpora corporibus, press closely, L. ut ad honestatem applicetur (volupFig., to apply, direct, turn: animum ad tas). alqd, T. se animus applicat ad alqd se ad vos, T. ad alicuius se familiaritatem se ad philosophiam adplicant se, associate together: votis

verba,

i.

e.

weigh.
ae,

arnicas

aures, ^o

give

attention, YL.

Meton.,

Appenninicola,
of
the Apennines,

m. [COL-], an inhabitant

V.
ae, adj.

Appenninigena,

[GEN-]

Thybris,

born on the Apennines, 0.


(ad-p-), entis, adj. with comp. and sup. [P. of appeto], striving after, eager for, desirous of: gloriae: alieni, S. nihil est appetentius similium sui appetentissimi honestatis. Esp., absol., grasping, avaricious : homo.
: :

appetens

appetenter (adp-),
graspingly.

adv. [appetens], greedily,

apply to : capulo tenus enad eas (arbores) se, sem, drives to the hilt, V. lean against, Cs. se ad flammam, draw near : flu7b drive to, direct to: regionibus mini castra, L. angues, 0.: boves illuc, 0. Esp., of ships, to direct to, bring to: navim ad naufragum: ad terram naves, Cs. Ceae telluris ad oras Applicor, 0. applicor ignotis (terris), 0.: oris (te), V.: classem in Erythraeam, L. Intrans., to arrive, put in, land: quocumque litore applicuisse naves, L. quo applicera? Enn. ap. C.
to bring, put, place at,
:

appl5ro (ad-p-), avi,


(adp-), ae, /. [appetens], desire,
:

are, to bewail, deplore,

appetentia
longing
:

weep

applorans

tibi,

H.

laudis

effrenata.

appetitio (adp-), onis,/. [appeto], a grasping Fig., an earnest longing, desire, strong at: soils.

inclination: naturalis: principatus.

app5n5 (ad-p-), posui, positus, ere, to put at, place by, lay beside, set near: appositae mensao, machina adposita: notam ad versum statio 0. portae apposita, L. E s p., to serve, set before: pa:

apporrectns
tellam
:

67

apto

appositis (vinis), H. iis, quod satis esset 7o put upon, apply: apposita velahis exta, L. scalis appositis, against the tur ianua lauro, 0.

appr5mitt5
sides,

(ad-p-),
.

,
:

ere, to

promise

he-

join in a promise.

To walk, L. candelam valvis, to set on fire, lu. put away, lay down : rastros, T. hunc (puerum) To add, give in addition (poet.): ante ianuam, T. F i g., to appoint, aetas illi Apponet annos, H. aceusator assign, designate : custodera Tullio me apponitur civis: magister consulibus appositus, appositum, ut, etc., it alqni custodiae, Ta. L. To set on, instigate: cawas besides ordered, Ta. To set down, alqm qui emeret. lumniatores deem, regard, consider, account : postulare id gra:

Trans., to (ad-p-), avi, atus, are. intercisis venis mor: opus, L. IntraTis., to hasten, tem, Ta. portas intrare, 0. make haste : ad facinus approperate
hasten, accelerate
:

appropero

appropinquati5
quo], an

(ad-p-), onis,/. [appropinapproach, drawing near : mortis.

appropinquo
:

(ad-p-), avi, atus, are,


:

to

come

tiae

adponi

sibi,

T.

(diem) lucro, H.
(//.

apporrectus (ad-p-),

[ad+porrigo],

near, approach, draw nigh: ad aquara finibus Bellovacorum, Cs. suspicio adlata hestem appropinquare, N. cum locis esset adpropinquatum, Fig.: hiemps, Cs, Cs. imperii occasus: illi poena, nobis libertas primis ordinibus, i. e. to be near promotion to, Cs. : ut videat, i. e. to come near

stretched aid at liand: draco, 0.

seeing.

(ad-p-), avl, atus, are, to ca'rry, convirgivey, bring along : quid nam apportas ? T. Fig.: ne quid nem secum signa populo R.
:

apporto

appugno
1. 2.

attack, assaxdt

(ad-p-), avi, : castra, Ta.

are, to fight against,

classem, Ta.
1 appello.

mali, T.

nil viti
(

tecum

nuntium
, ,

tibi,

T.

app5sc5
sides
:

ad-p-),
:


plus,

ere, to

demand

be-

talenta duo, T.

H.

apposite (ad-p-),
priately
:

adv., fitly, suitably, appro-

dicere ad persuasionem.

(ad-p-), us, m. [1 appello]. Of ships, etc., a landing, bringing to land, approach parata adpulsui f rons, Ta. litorum, L. Plur. In gen., an approach, action, infiufaciles, Ta. ence: adpulsu solis frigoris.

appulsus appulsus

(ad-p-), P. of

(ad-p-), adj. with comp. and sup., contiguous, neighboring : castellum flumini, Ta. nemus, 0. Y\g., bordering upon: audacia fidenFit, proper, siiitable, app'opriate : homo ad tiae. audaciam multo appositior ad f erenda signa ar-

appositus

apricatio,
ning.

onis, /. [apricor],

a basking, sun-

apricor,

aii, dep. [apricus], to su7i oneself,

bask in the sun.


shine,

guraeutatio appositissima.

apprecor
worship
:

(ad-p-), atus, deos, H.

ail, dep., to

pray

to,

apricus, adj., exposed to the sun, warmed by sunsunny : hortus campus, H. As subst. in apricum proferre, to bring to light, H. Poet.,
:

delighting in sunshine
res,

arbor, 0.

mergi, Y.

So-

(ad-p-), dl, sus, ere, to seize, take hold of: aliae (atomi) alias (me) pallio, T. intra moenia hostis, S. Hispauias quicquid ego apprehenderam, i. e. took up as an argument.
: : : :

apprehendo

H.

Xonae.

AprHis, is, adj. [aperio], of April: mensis: As subst., April, 0.

aptatus,
ably, rightly
:

adj. [P. of apto],/^, suitable.


closely, fitly, suit-

apprime

(ad-p-), adv., first of


:

all,

in

tlie

high-

apte, adv. with sup. [aptusj,


:
:

est degree, chiefly

cohaerere (pilleum) capiti reponit, inter se quam aptissime cohaerere. L. Fig., pressi, press pressus, ere, to appriin5 (ad-p-), fitly, suitably, properly, duly, rightly : quid apte scutum pectori, Ta. close: dextram aleuius, Ta. fiat: casum ferre: equite apte locato, L. adire, approbatiS (adp-), onis,/. [approbo], an ap- opportunely, 0. ad rerum dignitatem loqui fabriproval, approbation: approbationes movere: in- cato ad id apte ferculo, L. ut pendeat (chlamys) proving, proof: assump- apte, becomingly, 0. gens hominum, L.

in vita utile, T.: boni,

N.

: :

tionis.

approbator
who approves:

(adp-),

oris,

apto, m. [approbo], one adjust:


sagittas,

avi, atus, are [aptus], to adapt, fit, apply,

lacertos,

V.

dexteris

enses, H.

nervo

profectionis.

V.
:

(ad-p-), avi, atus, are, to assent to, favor, approve : id si non fama adprobat, T. orationem, Cs. falsa pro veris approbata sententia illud cladis approbantibus ita fieri oportere To make acceptable, obtain approval for more. rudimenta Paulino, served acceptiudici officium ably to, etc., Ta. opus. Ph. in approbandS excusatione. in making good his excuse, Ta.
:
: : : : :

approb5

With

abl.

habendo ensem, for wielding, Y. ensem vagina, V. se armis, L. To


:

accommodate, adapt: Nolis bella Aptari citharae modis, i. e. be celebrated in, H. fidibus modos, H. To make ready, prepare : arma, L. pinum arsilvis trabes, in the woods, Y. raamentis, 0. fortunae te responsare (i. e. ad responsandum), H. idonea bello, H. ad arma aptanda pugnae, L. se pugnae, Y,

aptus
aptus, P. and
I.

68

ara
:

adj. [P. of

*apo;

cf.

apiscor].

As part. ^fastened, joined, fitted, bound,

gladium e seta. I'ig-, depending iqoon, ariswg be excluded from civil society, be banished. -^Isi efrom : causae aliae ex aliis aptae ex verbis ius ton., the sea: ad aquam, on the coast: naviget vita apta virtute: rudentibus fortuna, dependent alia linter aqua, i. e. treat other themes, 0. Fitted together, connected, joined : apta brooJc. ad aquam, Cs. on cables. Rain: cornix augur aquae, dissipata conectere: omnia inter se H. dissolvere aquae magnae bis eo anno f uerunt, L. Flur., Poet., adorned, fitted : caelum waters, a toatering-place, batJis : ad aquas venire, apta et conexa. II. As adj. with comp. and i. e. to Baiae. ivater-clock : ex aqua mensurae, stellis, studded, Y. sup., suited, suitable, proper, ready, fit, appropriate, measures (of time) by the water-clock, Cs. Pro v. adapted, conformable: locus ad insidias aptior: aqua haeret, 1. e. there is a hitch, I am at a loss. genera castra ad bellum ducendum aptissima, C. aquarius, adj. [aqua], of water, watery: prodies sacrificio, L. dicendi aptiora adulescentibus vincia, of aqueducts. As sxibst. m,, a water-carrier^ portus puppibus, 0. amicis, serviceable, H. pinus lu. conduit - master, Cael. ap. C. The conformas deus in omnes, stellation Aquarius, the water-carrier. antemnis ferendis, 0. aptior persona, quae loqueeasily changed into, 0. aquaticus, adj. [ aqua ], growing in water, saltiis eligit aptos, retur apta (ficus) legi, 0. aquatic: lotos, 0. Bringing rain: Auster, 0. lar, satisfactory, H. exercitus, promising, 0. aquatiiis, e, adj. [aqua], living in water, aquatOf style oratio. ready for battle, L.
: :

attached:

greasy water, H. aqua et ignis, i. e. the necessaries of life; hence, alicui aqua et igni interdici, to

ic

bestiae.

older aput, praep. witli ace, vn.th, at, by, near. I. Of persons, before, in the presence of, to: apud alquem sedere me*: alquem apud aliquos vituperare: causam apudiudices defendere: verba

apud,

aquati5,

onis,/. [aquor], a watering, obtaining

water: aquationis causa, Cs.


watering-place: hie aquatio.

A suj)ply of loater,
a water-carrier,
Cs.,

apud senatum
:

fecit.

eos gerantur, cognoscere, Cs. apud exercitum esse. f uerat


:

Among, with: quae apud apud quos consul At house of:


:

aquator,
L.

onis, vn. [aquor],

the

apud Domitium cenare: apud me sis volo, T. apud quem erat educatus, in whose family : apud Fi g., ivith, in se in castris, at his guartei's, Cs. *he view or mind of among, over, in the opinion of: Itane parvam mihi fidem esse apud te ? T. apud alquem apud Helvetios nobilissimus, Cs. In the poiver of, in the posmultum valere, N. session of, with esse : omnis gratia, potentia, honos apud eos sunt, S. par gloria apud Hannibalem apud me relicuom pauxilerat ei erat, L.

:
.

lulum

Nummorum,

a balance due him, T.

dcposita apud amicos. Withdrew, reflex., at home, in one's senses, sane (colloq.) non sum apud me, In the writings of: T. fac apud te ut sies, T.
:

(signa)

aquila, ae,/., an eagle: suspensis demissa alis, f ulva, V. f eroces, H. ales lovis, V. P r o v. aquilae scnectus (because it was fabled to renew its youth), T. In war, an eagle, standard of a legion (carried by the senior centurion of the first cohort): decimae leglonis, Cs. argentea. Poet.: locupletem aquilam tibi adferre, i. e. the office of In architecture, an ornament first centurion. lu. of the pediment, Ta. aquilifer, ferl, m. [ aquila + PER- ], an eaglebearer, standard-bearer, first centurion of the first cohort in a legion, Cs.
L.
:
: :

apud Xenophontem Cyrus


of,
at,

dicit

apud quosdam

acerbior in couviciis narrabatur, Ta.

among : apud maiores


:

nostros.
T.
:

II. Of place,

In

the time

aquilo, onis, m., the north wind: ventus, N". impotens, H. victus Aquilonibus densus, V. Auster, 0. Pro v.: agi aquilone ^QcnndiO, to fiy before the wind, i. e. to be extremely prosperous, H. llie north: ad aquilonem conversus.

apud Tenedum nuntius victoriae apud Cannas, L. apud oppidum morati, Cs. non apud AnieFig., of time: apud saeclum nem, sed in urbe.
near, iyi : pugna navalis
:

apud forum,

aquil5nius,
regio.

adj. \a(\\x\\o\, northern, northerly

Aquinas,
aquor,
:

atis, adj.,

of Aquinum: fucus, H.

prius, T.

aqua, ae
water
lis,
:

poet, also aquai, V.

),

/.

[3 AC:

], to fetch xoater Supin. aegre, Cs. flumen, unde aquabantur, L. ace. : miles aquatum egressus, S., L. Of bees, V.

atus, ari, dep. [ aqua

],

:
:

aquae pluviae, rain-water : gelida


: :

pluvia-

aquae fons deterriraa, most unwholesome, 0. fervens, boiling : in aquam perennis, L. ir. ruere, into the river, L. aquae ductus, an aqueduct: aquae iter, the right of way for water: medicamentura ad aquam intercutem, against
:

[aqua], abounding i7i water, rainy, moist, watery: campus, L. hiemps, rainy winter, V. nubes, rain - clouds, 0. languor, i. e. dropsy, H. Piscis, rainy, 0.
adj.
: :

aqu5sus,

aquula, ae,f.dim.
stream.

[aqua], a

little

water, small

dropsy.

Esp.,
H.
:

the hostj

in phrases: qui praebet aquam, unctam convivis praebere aquam,

sua, ae,y. [AS-], a structure for sacrifice, altar ex ara sume verbenas, T. dicata, L. E s p., of
:

^^

Aralss

69

arbutum

altars to the Penates, in the impluvia, while the hence, arae et Lares had a focus in the atrium foci, hearth and home, altars and fires : regis arae pro focique de vestris aris ac focis decernite Supplicants fled aris atque focis suis cernere, S.
;
:

Will, pleasure, free-will, choice consuleretur, S. (sententias) exposui arbitratu meo suo arbitratu
:

vendere.

confirmed by laying the hand on the altar: qui si aram tenens iuraret, crederet nemo: iurandae tuum per nomen arae, H.: Tango 'E'lg., protection^ refaras, et numina testor, V. uge^ shelter: aram tibi parare, T. ad aram legum confugere ara sepulchri, a funeral pile, V. seThe Altar (a constellation): pulchrales arae, 0. monument : pressa, i. e. lo^o in the south, 0. ara virtutis.
:

An oath was

to the altars for protection: cum in aram coneo ille conf ugit in araque consedit, N". f ugisset
:

arbitrium, i, n. [arbiter]. In law, a judgment, decision of an. arbitrator : indicium est pecuniae arbitrium incertae. certae Judgment, opinion, decision: vestrum, T. de te facere arbitria, /)as.5
:

judgment, H.

arbitria belli pacisque agere, L. opinionis: usus, Quera penes arbitrium est loquendi, H. Mastery, dominion, authority, poioer, will, free - toill, choice, pleasure : in eius arbitrium venire ad suum arbitrium imperare, Cs. (lovis)
: : :

nutu

et arbitrio regi

rerum Romanarum, Ta.


:

ad

Arabs,

abis, adj.,
ae, /.,
:

A Arabian.

Plur., the Arabs.

aranea,
web, cobiveb
:

exercet telas, 0.

^=apaxvri, a spider: antiquas spider''s invisa Minervae, V.

summo

peudet tigno, 0.

arbitrium tuum testis dabo, all the witnesses you, require: quid suo fecerit arbitrio, L. popularis aurae, dictation, H. id arbitrium negavit sui esse consilii,/or his co7isideration, N. optandi Muneris, 0. An appraisement, appjortionment : eius arbitrio sexagena taleuta quotannis sunt conlata, X. sails vendendi, i. e. monopoly, L. arbitria f u:

araneola, ae,/. dim. [aranea], a small spider. araneosus, adj., full of spiders' webs : Situs,
Ct.

ueris, expenses (fixed

by an
:

arbiter).

araneum,
araueus,

ei, 7i.

[aranea], a cobweb. Ph.

i,

m.,

dpdxvrj, a
adj.,

form of arbitror, to deesse arbitrato 'deorum.' Pass.: ut bellum confectum arbitraretur teneri ab adversariis arbitrabantur (portus), Cs.
arbitr5,
avi,
,

are, Coll at.

consider, believe, s2ippose

spider, Ct.
the poet

Arateus
carmina.

(Arati-),

of

Aratus:

aratio, onis, f. [aro], a ploughing, cidtivation of the soil, agriculture : quaestuosa.^4 ploughed
field,

arbitror, atus sum, ari, dep. [arbiter]. In law, of witnesses, to testify on information and belief, depose to one's best knowledge : ut arbitrari se diceret, etiara quod ipse vidisset fratrem mortuum inde arbitrari, L. arbitreiisne Sempronium
' ' : :

arable land, pzcblic farm


oris,

f ructuosae.
:

in

tempore pugnam

inisse ?

m. [aro], a ploughman, C. miratur arator tauros, 0. neque gaudet igni, H. curvus, bending to the plough, V. taurus arator, 0. cultivator of public lands : aratorum penuria. aratrum, i, n. [aro], a plough : subigere terram aratris iraprimere aratrum muris, i. e. to destroy utterly, H. aratrum circumducere, to mo.rJc the
arator,
: :

etc., L.

In gen., ^0 6e of an opinion, believe, consider, think: arbitror, certum non scimus, T. si hunc noris satis, ISTon ita arbitrere, not merely, T. ut arbitror, in my judgment : non arbitror, / think not: arbitratus id bellum celeriter confici posse, Cs. non satis tuta eadem loca sibi arbitratus, N.
L.
:
:

in consilio arbitror

In your judgment, did, me fuisse, cum, etc.,

boundaries (of a colony)

urbem designat
],

aratro,
cc

V.

arbor, poet, also arb5s, oris, [1 AL-, AR-], tree: multae istarum arboium; ingens, V. fe:

a spectator, beholder, hearer, eye-witness^ witness: cedo quemvis arbitrum, T. ab arbitris remoto loco arbiarbiter,
trl,
:

m. [ad+BA-, VA-

P o e
0.
:

lix,

fruit-bearing, L.
t.
:

abietis arbores, fir-trees, L. lovis, the oak, 0. Phoebi, the laurel,


:

arbitros eicit, L. procul amotis, S. Poet. locus maris arbiter, i. e. com.manding, H. In law, he who hears and decides a cause, an umpire, judge, arbiter: Me cepere arbitrum, T. quis in hanc rem f uit arbiter ? judge, arbitrator, umjnre inter Academiam et Zenonem pugnae, H. congovernor, lord, cordiae civium, mediator, L. ^uler, master : armorum (Mars), 0. bibendi, H. Hadriae, 7-uler, H. elegantiae, Ta.
tris
:

Herculea, the poplar, V. mali, a mast, V. Phrixeam arbore fluctus Verberat, the oar, Y. arbori petiit Pelias arbor ovem, the ship Argo, 0. infelici suspendito, on the gallows.
:
:

arboreiis, adj [arbor], of a tree: frondes, 0. coma, foliage, Pr, fetus, fruit, V. umbra, 0.
:

cornua, branching, V.

arbustum,

I,

n. [arbor],

a place where

trees are
trees,

planted, plantation, vineyard planted with Plur., trees, shrubs, Y., 0. v., H.

C,

arbitra, ae,/. [arbiter], a female


1.

soilness,

H.

arbustus,
tus, fruit, 0.
:

adj. [arbor], set with trees


[

ager.
:

arbitratus, P. of

arbitror.

arbuteiis, adj.

arbutus

],

of

the arbutus

fe-

2. (arbitratus, us, m. ), only abl. [arbitror], mediation, arbitration : cuius arbitratu de negotiis

virgae,
i,

V.

arbutum,

n. [arbutus], the fruit

of the arhu-

arbutns
tus, loild

70
silvae,

arcns

strawberry
I,/. [1

dant arbuta

V.

The

arbutus^ strawbei'ry-tree : f rondentia, V.

arbutus,
tree^

AL-, AR-], the wild strawberry-

prosecute: hunc hoc iudicio: alquos eodem crialqra capitis pecuin periculum capitis niae captae, S. Me ton., of time: iustum pugnae

mine

arbutus^ V., H., 0.

tempus,

to

anticipate,

Of

area, ae,/. [ARC-], a place for safe -keeping, cui vestis putrescat in chest, box : ex oleti facta area, H. A money-box, coffer, safe : nummos conferrata, an ironed moneytemplor in area, H.
: :

bring, fetch, seek, derive: ex

mental objects, to medio res, H. arces:

situm dictum, far-fetched.


first made, of Cleanthes, lu. Arehiacus, adj., made by Archias (a cabinetmaker) hence, cheap, common : lecti, H,

archetypus,

adj.,

= apx^Tvirog,
e.

original: Cleanthae,

i.

statues

chest, lu.

purse.

A
:

coffin, L.

arcae nostrae confidito, rely upon my small prison, cell : in areas conici. bier : cadavera loeabat in area, H.

Arcadicus,
arc an 5,

adj..

Arcadian: urbs,

L.

Me-

Archiloehius,
severe: edieta.

adj., like Archilochus.

Ilenee,
head-

ton., rustic, stupid: iuvenis, lu.

arehimagirus,
cook, lu.

T,

m.,

= dpxifidyeipog, a

cum
0.

adv. [ areanus ], secretly, in private alquo conloqui, Cs. legere.


:

archipirata,
captain,

ae, m.,

=. dpxiTrtiparrjg, a pirate
architectus ], to invent: vo-

arcauus,
lia,

adj. [area], secret, ttnisty, silent: nox,

C,

L.

Hidden, close, secret, private, concealed: consiH. Littera, 0. sacra, mysteries, sensus, V. Poet., of Ceres, H. H, As subst. n., a secret, mystery : nox arcanis fidissima, 0. arcani Fides prodiga, H. si quid arcani fuerit, L. prodere, lu. fatorum arcana, V. lovis, secret decrees, H.

architector, atus,
build, construct.

),

Her.

Fig.,

ari, dep. [

to devise,

luptates.

architectura,
architectus,
builder, architect.

ae, /. [architectus], the art

of

building, architecture.

Areas,
arced,

adis

Evander, V.

cui,

As ere [ARC-],
subst.,
,
:

ados, 0.

Arcadian : an Arcadian, C, 0.
adj.,
to

rex,

Meton., an
maker :
legis
:

i,

m.,

= dpxiTSKTiov,

a master-

inventor, deviser,
sceleris.

contriver, author,

shut up, enclose:

archdn,
trate

ontis, wi.,

= dpx^tiv, the highest magisntis, adj.

alvus arcet quod recipit f amulos vinclis, confine arcebant vincula palmas, hampered, V. F i g., to To proconfine, restrain : audaciam. otii finibus. hibit access, keep away, hold off, keep at a distance: ferro hostium copias somnos, 0. volgus, H. contumeliam, avert by the sword, L. hunc a templis a munimentis vim, L. aliquem ab amplexu, eum ab illecebris ^Qccawimm, protect, Ta. te 0. illis aedibus agro, L, Virginiara matronae sacris, L. arceor aris, 0. patriis penatibus, to banish, 0. aliquem funesto veterno, to protect, H.

of Athene.
[arcus4-

Arcitenens (Arquit'),

teneo], holding a bow, bow-bearing : deus, Apollo. As subst. : Apollo, V. As a constellation, the

Ai-cher.

arete, see

arte.

Arctophylax (acis), m., a constellation, Bootes.


Arctos, I ( ace Arcton, V., 0. ), /., the Great Bear (Ursa Major) geminae, the two Bears, 0. gelidae, V. Arcton excipere, to be exposed, to, look
:
:

V. progressu hunc (oestrum) towards, the north, H. dpKTovpog (bear-ward), th V. arcuit OranipotenSj averted arcturus, i, m., (the blow), 0, To hinder, prevent : quae (dicta) brightest star in Bootes, V. clamor ad aures Arcuit ire meas, 0. alqm alqd arctus, see artus. ad urbis conferre, Ta. illos, quin ascendant, L. arcuatus ( arquu- ), adj. [ arcus ], bow - like, collis arcebat, ne adgrederentur, L. arched (rare) currus, L. curvamen, of the rain1. arcessitus, P. of areesso. bow, 0.

Aenean

periclis,

pecori, to keep off,

2. (arcessitus, us), m. [areesso], a calling for, s^immo7is ; only abl. sing. : ipsius arcessitu venire.

areula, ae,/. dim. [area], a small box, casket


muliebres.

Fig., treasures (of language).


: :

or colloq. aceerso, ivi, itus, ere (pass. sometimes arcessiri), intens. [accedo], to cause to come, call, send for, invite, summon, fetch : ab aratro arcessebantur: sacra ab exteris nationibus arcessita ex continenti accersi, Cs. Gabinium, Agrippam ad se arcessi iussit, N. placere S. patrem arcessiri, L. Ityn hue, 0. Si melius quid (vini) habes, arcesse, order it brought, H. Fig. (quies) moUi strato arcessita, invited, L. E s p. in law, to summon, arraign before a court, accuse.
: :
:

arcess5

{gen. i, once, C), m. [ARC-], a bow intentus in me adductus, V. areum tendere, H. tela Direxit arcu, H. pluvius, the rainbow, H. arcus sereno caelo intentus, L. nubibus arcus iacit colores, V. Poet.: niger aquarum, 0. inmensos saltu sinuatur in arcus, 0. sinus curvos falcatus in arcus, bays, 0. Efficiens humilem lapidum compagibus areum, a7i arch, 0. via quinque per arcus, circles of the earth, 0. ad areum sellae, Ta.
:

arcus, us

ardea
ardea, ae,/,
the heron,

71
area,
ae, /. [ 3
- site :

argumentor
AR- ], ground (for a house), a Ponendae dorao quaerenda, H.

V.

ardelid, onis, m.

[cf. ardor],

a busybody, Ph.

building

ardens,
nrdeo
],

with comp. and sup. [P. of glowing, fiery, hot, ablaze : caelum, L.
entis, adj.
:

lovis templique eius, L.

An
et

open space, court,

play -ground: campus

areae, H.

race-

(zona) ardentior
sparkling, Y.
:

illis,

0.:

sagittae,

H.

oculi,

nubes, gleaming, V. apes aurOjY. ardentis Falerni Voc\x\^, fiery, H. Burning, ardent: iuvenis ardentis siti fauces, L. miserere ardentis studia suorura animi, L. (amore), 0. avaritia: ovQ.i\o, impassioned: orator.
radiis
lucis
:
: : :

ground, 0. threshing-fioor : Libjcae (as prov. frumentum ex area metiri. of abundance), H. F i g., a field for effort : scelerum.
:

arena, arenaceus, see bar-. areus, entis [P. of areo], dry,


(

arid,

parched

poet.

saxa,

0.
:

rivus,
:

ardenter,

adv. with comp. [ardens], hotly, ar:

dently, vehemeidly

cupere

ardentius

sitire.

Parched, thirsty parching, 0.

Ora, 0.

Y. harenae, H. fauces siti, L. sitis,


:
:

AR-], to be on fire, burn, arsublaze, be burned: septem tabernae arsere, L. hospes Paene arsit, H. ras comas obnubit, V.

ardeo,

si,

sus, ere [3

are5,
(poet.)
:

ul, ere [3 AR-], to be dry, be aret ager, Y. fauces arent, 0.


,

parched

arsuri ignibus artus, 0.

Tyrio murice shine: ardebant oculi. Of passion, etc., to burn, gloic, be inlaena, V. flamed, be afire : cum furor arderet Antonii inamore iracundia, T. cum placabilis ardet, V. in ilium odia civium bello Italia arderet ira, L. studiis equorum, with zeal ardebant furore, L. for racing, H. animi ad ulciscendum ardebant, were full of fury, Cs. in arma magis, Y. P o e t., with inf., to desire ardently : ruere utroque, 0. E s p., to be afire with love, burn with love : captis Poet., with mentibus, 0. non alia magis, H. adulteri Crines, H. ace. : Alexin, Y.

Fig., Of colors:
:
:

Areopagus (Ario-),
Atheiis,

I,

m.,

Mars^ Hill at

to flash, sparkle,

on ichich

the highest court sat.


,

ere, inch, [areo], to become dry, aresco, dry up: herbae: lacrima: arescens unda, Ta.

aretalogus,
about virtue

i, m., z= dperaXoyog, a prattler niendax, lu.

[argentura], o/ money ; cura, taberna, a bajikei-^s shop, L. As subst. in., a money - changer, banker, C. As subst.f. (sc. taberna), a banking-house, bank, L. ( Sc. ars ) the business of a banker : argentariam facere. (Sc. fodina) a silver-mine, L.
(//.
:

argentarius,

care of money, T.

argentatus,

adj. [^iVgexxixxxn], plated with silvei':

ardeo ], to take fire, kindle, be inflamed: ne longus ardesceret ut imagine Largior arserit ignis, H. axis, 0. F i g., to gleam, light up : ardescunt ignibus undae,
arsi,
,

ardesco,
:

ere, inch.

milites, with silvered shields, L.

argenteus,
silver
:
:

adj.

[argeutum], of silver, made of

Of passion, to be inflamed, 0. : voltu, oculis, Ta. take fire, grow furious : in iras, 0.: fremitusque arsit virgine ardescit equorum, grows furious, Y. rapta, H. ardesceute pugna, Ta.
: :

aquila vusa, H. As subst. (sc. nummi), silvei' coins : numerus argenteorum, Ta. e t o n., adorned with silver : scaena acies, L. Of a silver color, silvery : niveis pennis Ales, 0. anser, Y. Of the silver age : pi'oles, 0.
:

M
:

argentum,

i,

n.

[XRG-^silver : purum,Iu.

cae-

AR-], a burning, fiarne, fire, heat: caeli: soils ardores, S. Fig., of the looks, voltuum. fire, brightness, animation : oculorum Of feelings, etc., heat, eagerness, zeal: mentis ad gloriam animi, L. ardorem compescere, Ta.

ardor,

oris, ?n. [3

edendi, 0. E s p. of love pulsus residerat ardor, puellae, H. Hence, the beloved, fiame : tu pri0. mus illi eris, 0.
: :

Coined In
milia, Cs.

latum, wrought: factum atque signatum, wrought and coined: fulgens, Ct. Silver plate, silver work Ridet argento domus, H. expositum in aedibus.
:

silver, silver

ge n.,
ae,

money: ai'genti pondo xx money : adnumerare, T. ar:

n.

genti

sitis,

H.

aere solvere, S.

argestes,
west wind, 0.

m.,=apykaTr]Q, the west -souththe Argives, Greeks,

[arduus], a steep place, steep: in ardua montis ite, 0. per arduum scandere, H. F i g., difficidty : nil mortalibus ardui est, H.
I,

arduum,

Argi, orum, m. [Argos],


argilla, ae,/.,

Y.

ardua evadere, L.

white clay, potter^ earth, marl: ex argilla fictus: fusilis, Cs. uda, H.
:

= dpyLWoc,

arduus,
Cs.
:

via.

P o
:

adj. [ AL-, ], steep : ascensus, e t., high, elevated, lofty : aether, 0.

ARDH-

argitis, idis,/., a vine with white grapes, Y.

argumentatio,
rhet.,

onis, /.

cervix equi
:

Y. Arduus Fig., difficidt, arduous, hard: nihil arduum


esse, Cs.
:
: : :

sese arduus infert, i. e. on his steed, arma tenens, high in the air, Y.
sibi

a proving, reasoning.
to

[argumentor].
e
t

In

n.,

proof.

tum],

virtutis via factu, L. victoria, 0. arduae, H. arduum videtur, res gestas scribere, res, hardships : rebus in arduis, H. S.
:

atus sum, ari, dep. [argumenadduce proof : quo pecunia pervenerit: facultas argumentandi. To adduce in proof: ilia quae sunt gravia multa probabiliter, L. To draw a conclusion : de eius voluntate.

argumentor,

argumentum
argumentum,
:

73

arma
a
select

e t o n., the Ram (a constellation), 0. Degeneres animos timor V. nus arguitur voltu, 0. battering - ratji : ab ariete materia defendit, Cs. 11. amantem silentium Arguit, Pass, arguit, V. arietibus aliquantum muri discussit, L. breakreflex., to betray oneself: Laudibus arguitur vini water : (sublicae) pro ariete subiectae, Cs. To accuse, complain of, invinosus Horaerus, H. arieto (arietat, trisyl., V.), avi, atus, are [aries], form against, charge, blame, denounce : servos ambigue dictum, censure, H. quid arguis ? What to strike violently, ram : in me, Att. ap. C. in portus, V. in terram, Cu. is your accusatimi ? : ea culpa quam arguo, L. facinoris: sceleris: culpae regem, L. occupandae ariola, ariolor, etc., see hario-. me timoris, V. te hoc crimine rei p. argui, Ta. arista, ae, /. [2 AC-], the top of an ear, beard quo (crimine) argui posset, N. id quod me arguis of corn: munitur vallo aristarum: tenerae, V. de quibus verbo: civis Romanes necatos esse: An ear of grain pinguis, V. Of spikenard, 0. pulsum (me esse), V. me patrium temerasse cu- solae aristae, i. e. only crops of grain, V. animalia mensis Arguit imponi, bile Arguit, 0. arithmetica, orum, n., =z dpi^jx-qrLicd, arithcensured the practice, 0. occidisse patrem argui: :

aridus, adj. with sup). [ 3 AR- ], dry, arid, parched: materies, Cs. folia: tellus leonum nutrix, H. nubila, rainless, V. As subst. n., a dry place, dry land: naves in aridum subducere, Cs. male dicere, i. e. plausible non sine argumento 0. (arbores) humi arido gignuntni-, S. Of feeling, Of a composition, the matter, contents, ground. making dry, burning : sitis, 0. febris, V. Of argument: f burden, abulae, arT. subject, theme, sound: fragor, a dry, crackling noise, V. Withgumentum narrare, T. argumento fabulam serere, ered, shrivelled: crura, 0.: utitf^s, H. Meagre, ex ebore perf ecta iipon a theme, i. e. a plot, L. scanty, poor : victus vita. Fig., of ?>iy\e, dry, argumenta, subjects modelled: (cratera) longo caejejune, poor, unadorned: genus sermonis libri ingens, V. laverat argumento, 0. aridissimi, Ta. Of a man, dry, stingy : pater, T. argu5, ul, titus, ere [ ARG- ], to make known, aries (poet, aries, disyl.), ietis, m., a ram, C, show, prove, manifest, disclose, declare, betray: ge: :

i, oi. [arguo], an argument^ evigroimd, sujjport, proof: Sthenium sine argumento damnare ad huius innocentiam fabella sine argumento, unsupported story : argumento sit argument! sumebant libertatis, Ta. clades, L. loco, non posse, etc., accepted as a proof, Cs, sign, mark, token, evidence: argumenta atque inanimi laeti argumenta, indications, dicia sceleris

soldiers with silver shields,

body of Mace-

dence,

donian infantry,

L.,

Cu.

aridulus,
labellae, Ct.

adj. dim.

[arid us], somewhat dry:

A
:

tur.

metic.
lecti,

argutatiS, onis,/. [arguto], a creaking:


Ct.

argute, adv. with comp. and


geiiioicsly,

sup. [argutus], in^

impressively, subtly

respondere
liveliness,

dicere

argutius: argutissime disputare.

argutiae, arum,/, [argutus],

Fig., brighttion: digitorum, lively movements. Shrewdness, acnteness, subtlety, xvit : Hyperidi. ness, cunning : alqd persequi suis argutiis.

anima-

arguto,
ignes, Pr.

are,

to prattle,

prate:

mihi

arma, Orum, n. [1 AR-], implements, outfit, instruments, tools : cerealia, for making bread, V. omne genus armorum, Cs. ( coloni ) operis, 0. Conligere arma iubet, tJie ship^s tackle,Y. Armor fitted to the body, defensive armor (the shield, coat of mail, helmet, etc.) arma his imperata, galea, clipeura, ocreae, lorica, omnia ex aere, L. auro caelata, L. : Lausum super arma ferre, on his shield, V. caelestia, quae ancilia appellantur, L. se collegit in arma, covered with his shield, V. In gen., imple^nents of war, arms, weapons: alia ad
: :

tegendum,
adj. dim. [argutus],

alia

argutulus,
tle:
libri.

somewhat sub-

ad nocendum
: :

belli, T.

dein
:

Pugnabant armis, H.
:

arma capere
:

pugnis, ferre
:

posse, Cs.
adj.

aptare, L.
:

argutus,

with comp. and sup. [P. of arguo],


:

active, quick, expressive, lively

put (of a horse), graceful,


piercing, sharp,
shj'ill (
:

V. vocare ad arma manus oculi ca- uti in armis esse, under arms, Cs. To the hearing, armis dimicare, N, deponere, Cs. Y.

induere, 0. armis accingi, ad arma concurri, Cs. armis


:

cum alquo

V. V.

hirundo, chirping, ilex, rustling, V. nemus, echoing with song, serra, grating, V. Neaera, melodious, H.
poet.
)
:

deripere militibus, H.

amittere, V. ad bellum poUiceri, L.


:

armorum atque telorum


means of protection,

portationes, S.

g.,

pecten, rattling, V.
litterae.

arguSagacious, acute, witty, tissima exta: omen, Pr. poema argutius bright : in sententiis argutior Cunning, sly, artful: calo, H. acumen, H.
oxnQn?>, distinct, clear, striking:

Of

Of

style, explicit, detailed:

argyraspides, um, m.

plur.,

== apyvpdainhq,

weapons: prudentiae: mihi Stertinius arma (i.e. praecepta) dedit, H. contra Borean, i. e. covering, 0. quaerere conscius arma, i. e. ways of attacking me, V. silent leges war: cedant arma togae: externa inter arma, civilia, Ta. erat, foreign, L. inferre Italiae, N. ad horrida promptior arma, 0. compositis armis,
defence,
:

armama:sa
H.
:

73
:

rs

ia arma feror, viruraque cano, Y. side, party in xvar : isdem in armis Soldiers, troops: iiostro supplicio liberemus fui. Romana avma, L. macliina Feta armis, Y. auxi-

Arma
Y.

Armilustrum,
the festival
loas celebrated, L.

battle,

I, n., a place in Rome, where Armilustrium (consecration of arms)

liaria,

auxiliary troops, 0.
ae,/., =.apiiajxa'^a,

armipotens, entis, adj. [arma potens], j&o?^erftd in arms, valiant, warlike: Mars, Y.
,

armamaxa,

a covered Per-

armisonus,
with arms
:

women and children), Cu. armamenta, orum, n. [armo], implem.ents, E s p., the eqidpment of a ship, tackle : utensils.
sian chariot (esp. lor

adj. [ Pallas, Y.

arma

+ SON- ],
:

resounding

ancorae reliquaeque armamenta, Gs. aptari pinum armameutis, 0. L.


:

demenda,
arlu.

armamentarium,
senal,

I,
:

n.

Me ton., a dockyard:
armarium,
in aedibus.
i,

armory: publica
n.

[armamenta], an armamentaria caeli,


closet, chest,

Atlieniensibus facere. safe:

arma ], to furnish with weapons, arm, equip : multitudinem milites, Cs, ut quemque casus armaverat, S. manus armat sparus, V. in dominos armari in proelia f ratres, Y. Archilochum rabies armavit iambo, H. armari, to take arms, Cs. Esp., to furnish, fit out, equip : navem sumptu suo ea quae sunt usui ad
avi, atus, are [
: : : :

armo,

[arma], a
[

armandas navis,

Cs.
:

armata

classis, L.

Poet.:

armatiira,
levis,

Cs.

f Meton.,
ae,

armo ], armor, equipment armed men, troops: levis,

C, Cs. 1. armatus, adj. with sup. [P. of armo], armed, quipped,in arms : consuli armatus obstitit: plebes,
light infantry,

cohors, Ta. milia armata quinquasi armatissimi f uerint : As suhst. m., armed facibus, L. ursi unguibus, 0. men, soldiei^s : in eo loco conlocati : decern milia
S.
:

classes,

Y.

calamos veneno, Y. equum bello, for %var, Y. F i g., to arm, equip, furnish, strengthen, help : quibus eura (accusatorera) rebus armaret,j(?roo/s.se imprudentia alicuius, N. ira, 0.: nugis, with To move to arms, excite, rouse, stir nonsense, H. regem adversus Romanes, N. dextram patris in filiam, L. vos in fata parentis, moves you, to kill, 0. Arcadas dolor armat in hostes, Y.

quagenta,

soldiers, Cs.
:

Armoricae (Arem-), arum,/,


maritime
:

adj. [Celtic],

civitates,
i,

of northwestern Gaul,
:

Cs.

armatorum, N.

tinere, hostility.

Fig., under arms: animum Furnished, equipped, provided:


re:

parati, armati animis

spoliis Latreus, 0.

m. [1 AR-], the shoulder : ex umeris armi fiunt, 0. leporis, H. equi fodere calcaribus armos, the side, Y. hasta per armos Acta, the upper arm, Y.
:

armus,

2. ( armatus, us ), m. only ahl. sing. armor, equipment : haud dispari, L. armed men, troops : graviore, L.

[2 AR-], to plough, till: terpiger optat arare caballus (i. e. rather than carry a rider), H. Prov. arare armentalis, e, adj. [armentum], of a herd, one litus, to waste labor, 0. In gen., to cultivate: of a herd : equa, Y. quae homines arant, navigant, etc., i. e. success in armentarius, i, m. [armentum], a herdsman^ agriculture, etc., S. quicquid arat Apulus, obtains neatherd : Af er, V. by cidtivation, H. in Sicilia. Of a ship, to plough: Of Alecto f rontem rugis, aequor, Y. aquas, 0. armentum, i, n. [aro], cattle for ploughing. In gen., neat cattle, horned cattle, oxen: greges Y. arquitenens, see arcitenens, armentorum reliquique pecoris bos armenta (sequitur) bucera, 0. armentum aegrotat in agris, arrabo, onis, m., =^ dppa(3(ljv, earnest-money, a H. Meton., a drove, herd, of horses: bellum pledge, security : relicta arraboni, as security, T. haec armenta minantur.Y. Of stags: hos (cervos) arrep5, arrideo, arrog5, etc., see adr-. tota armenta sequuntur, Y. Of seals immania ars, artis,/ [1 A.'R-'\, pi^actical skill : manus et (Neptuni) Armenta, the monstrous sea-herd,Y. arte laboratae vestes, Y. Esp., skill in a ars armifer, era, erum, adj. [arma+FER-], arms- special pursuit, aprofession, business, art : musica, hearing, a.rmed, warlike : Minerva, 0. Leleges, 0. poetry, T. magica, Y. ( artes ) militares et imarmiger, erl, m. [arma GES-], one who bears peratoriae, L. civiles, politics, Ta. dicendi, oraarms (late), Cu. An armor-bearer, shield-hearer tory : belli, L. arte canere, 0. Poet.: artes Science, Infra se positas, i. e. inferior ability, H. (poet.) regis, 0. lovis, i. e. aquila, Y. optimae, N. inlearning, knowledge : Graecae armigera, ae, /. [ armiger ], a female armorTheory, general ventor artium (Mercurius), Cs. hearer, 0. principles: alqd ad artem et ad praecepta revoarmilla, ae,/. [armus], a bracelet, armlet, arm- care. work of art: exquisitae: clipeus, Didyring : aureae, L. maonis artes, Y. Quas (artis) Parrhasius protulit,
e
t

armo ],
o
n.,

ar5,
:

avi, atus, are


:

ram

in f undo, T.

armillatus,
lets :

adj. [ armilla ], decked with brace-

H.

Conduct,

practice, character
:

veteres revo-

canes, Pr.

cavit artis, ancient virtues, H.

artis

bonae fama,

arte
S.
:
:

74

as
artolaganus,
i,

eis

artopta, ae,/., aproTrrj/?, a breadpan, lu. Cunning, artifice, stratacharming manners, H. 1. artus (not arctus), adj. with comp. and sup. gem, trick, fraud, deceit : arte tractare virum, T. AR- ], close, strait, narrow, confined, short: novas artis versare, V. nocendi, [1 capti arte, L. laquei: saltus, L. compages,V. nexus, 0. toga, arte ducis elusi, Ta. An 0. dolosae, means, V. narroto, H. artiores convivia, i. e. crowded, H.

Nihil istac opus est arte, sed artes eximiae Fide et taciturnitate, the sej'vice I want is . artiura Gratarum facies, not cookery, but, etc., T.
.
.

m.,

dproXdyavov, a kind of

cake.

: :

elementary treatise, instruction-hook : praecepta in artibus relinquere artem seindes Tlieodori, lu.
:

arte, adv. with comp. and sup. [artus], closely, aciem statuere, fast, firmly: eontinere alqd, Cs. tigna artius inligata, Cs. quam artissirae ire, S. Fig.: dormire, soundly: alqm colere, i. e. S.
: : :

custodia, Ta. As sicbst. n., a narroiv place, narrow passage: in arto, L. in artius coire, Cu. Fig., straitened, scanty, small, close, binding: vincula amoris artissima: vinculum ad astringendam fidem: commeattis, L. As
silvae, den^e, Cs.
:

subst.

ne spem
:

sibi

stingily, S.

arteria, ae,
artery.

/.,

=^apTr]pia, the windpipe.

An
cocus.

tation, 0.

desilire

ponat in arto, diminish expecin artum, iiito straits, H.

arthriticus,
ap. C.

adj.,

= dpB'piTiKog, gouty

Needy, indigent, straitened: artis in rebus, 0. As subst.: ne in arto res esset, L. Of sleep, deep: artior somnus. JVari'ow, frugal: animus, H.

articulatim, adv.

[articulus], piece7neal, Poet,

Distinctly, in clear sequence: dici.

articulus, l,m. dim. [2 artus]. a joint, knuckle:


crura sine articulis, Cs.
vix, L.
:

sarmentorum.

quo iungitur

capiti cer-

s p., plur., the

Fig., of discourse, labella abstergere articulis, Ct. Of time : in ipso articulo tema part, member.

fingers

2. artus, uum, m. plur. [1 AR-^, joiiits : digitorum: dolor SiYtuum, gout. Meton., the limbs: artubus omnibus arsuri, i. e. the body, 0. per artus Sudor iit, V. singulos artus, each limb, Ta. anima seducere artus, V.

arula, ae,/.

diin. [ara],

a small

altar.

poris, at the nick

artifex,

icis,

of time : in ipso articulo, T. m. and /. [ ars+FAC- ], a master


:

arundifer, arundo, see harun-.

aruspex, aruspicinus,
arvina,
iic,f.,
T,

see harusp-.

of an

art, professional mart, artist, artificer (used of a sculptor, musician, actor, etc.) artifices imdicendi, an orator: morbi, probi, i. e. quacks, L. maker, builder, author, contriver healer, Tb. raundi: operum, L. figurae, 0.: caedis, 0. trickster, cunning deceiver, cheat: Artificis seel us, cf. artificis scelus, i. e. i. e. the wicked device, V.

grease, fat, lard: pinguis,

Y.

arvum,

n. [arvus],

an arable field,

cidtivated

land, field, ploughed land, glebe : optima, Y.: arvo studere, S. : fundus Arvo pascat erum, H.: fertilia, L. Plur., fields, plains, country, regions: Sicula,

Y.

Qua

rigat arva Nilus,

the sea,

Y.

shore, coast:

H. P o e t. Neptunia, arva tenebant, Y.


:

artificem probum T. artifex scelestus, V. : Apposit., a master, skilled, clever, ingenious, dexterous : artifices raanus, 0. talis negoti, S. : ad corrumpendum ingenium. Artistic : boves, Pr.
! :

arvus,
a

adj. [2

AR-^, ploughed, arable:


acc.),f.
: (

agri.

arx, arcis (plur. only nom. and


castle, citadel, fortress,
efficit,

[ARC-],
:

stronghold

montem )

munire arcem arcem artificiose, adv. with comp. and sup. [artificio- tradunt, N. liostium, L. In Rome, prop., the sus], skilfully, artistically, in an orderly manner: southwest summit of the Capitoline hill ; in gen., dicere id artificiosius efficere artificiosissime fa- the Capitoline hill, the Capitol : arcem habere, L. cere, Her. where auguries were de arce capta nuntii, L. artificiosus, adj. with comp. and sup. [artifi- taken deductus in arcem, L. often with CapitocivLin], full of skill, skilful, artistic: rhetores ar- lium, C.' Plur., of the seven hills of Rome beaSkilfidly wrought, artistic: opus: tae, H. tificiosissimi. Poet.: me in arcem ex urbe removi, Artificial: ge- refuge (i. e. his villa), H. est artificiosius (with inf.). Her. P r o v. arcem facere nera divinandi memoria. Her. P o e t. sume cloaca, a mountain of a molehill. artificium, l,n. [artifex], aprofession, trade, ma in arce, at the very top, 0. Parnasi, 0. Quae'
Cs.
:
:

murus arcem

employment, art : tenue: opera atque artificia, Cs. Skill, knowledge, inTlieory, system: de lure. Art, craft, genuity : singulare gubernatoris, Cs. cunning, artifice, trick : alqm artificio pervertere

vicisse

artificio, Cs.

simulationis.

work of
artificia.

caeli pater ut summa vidit Saturnius arce, 0. quibus adnuis arcem, Y. Dextera sacras iaculaF i g., a protection, refuge, bidwark tus arces, H. omnium gentium arces libertatis tuendae, L. caput atque arcem totius belli, head and front, L.
:

art:

artifici

cupidus

haec opera atque

legis.

artius, see 2 arte. art5, avi, atus, are [1 artus], ^o contract, straiten: in honoribus omnia artata, L. artato freno, Tb.
:

(late),

as, assis, m. [2 AC-], one, a whole, unity ; hence E s p., ex asse heres, of the entire estate. the unit of money, orig. one pound of copper ; ve-

ascea
duced by depreciations to half an ounce a penny assem dare vilis, H. ad assera, to the last coppei\ H. assem negat daturum, a farthing.
;
: : :

75
poenae
ute
:

asper
dies,

ascea

(ascia), ae,/., an axe.

(adsc-), scendl, scensus, ere [ad scando], to mount, climb, ascend, scale, go up : iu equura in caelum ad Gitanas, L. Delphos, to Delphi, L. navem, T. iugum montis, Cs. illuc, F i g., to rise, si raons erat ascendendus, Cs. 0. mount, ascend, reach : virtute in altiorem locum super nobiles, i. e. to surpass, Ta. ad bonores gradatim ascendere vocem, ^o become louder: gra: :

ascendd

impute, ascribe, attribhold responsible for : socium me tuis laudibus, assigns me a share in : sibi To numbed' in a class, exemplum, to refer. Ph. nationes Gerinclude among : Satyris poetas, H. manis, Ta. To add, join: ilium sibi conlegam': ad hoc genus narrationes me in talem numerum.

Ph.

g., to

incommodum

alcui,

ascripticius (ad-scr-), adj. [ascribo], received by enrolment (once) cives.


:

ascriptid (ad-scr-),
dition in loriting, C.

onis, /. [ascribo],

an ad-

dibus magistratuum

summum locum

civitatis.

ascriptor (ad-scr-), oris, m. [ascribo], o/je who adds his name, a supporter : legis tuus.
:

ascensid
^F
i

(ad-sc-), onis,/. [ascendo], a Hsing. oratorum, progress. g. (once)


:

ascriptus (ad-scr-), P.
pis, 0.

of ascribo.

asella, ae,/. dim. [asina], a small she-ass: tur-

1.

a 2. climbing, ascent: primos prohibere ascensu, Cs. fastigia mollioris ascensus via, L. difficilis, L. Ascensu supero, Y. Fig., a rising : ad civitatem,
:

ascensus (adsc-), P- of ascendo. ascensus (adsc-), u?, m. [ascendo],

asellus,
colt
:

i,

tardus, Y.
i,

m. dim. [asinus], a onustus auro.


:

little

ass, ass's

to citizenship.

A way up, approach,


: :

asilus,

m., a gad-fy, horse-fly, Y.

ascent

agger

m., an ass, head, doll: germanus.

asinus,

I,

C,

L.

g., ari ass,

block-

ascensum dat Gallis, Cs. arduus in circuitu, i. e. F i g. winding, Cs. riget Tmolus in ascensu, 0. in virtute multi sunt ascensus.
:

asdtus,

i,

7n.,
i,

= daojTog, a libertine.
m.,

asparagus,

= daTrdpayoQf asparagus, Iu.


see 2 aspergo.
adj. [aspecto],fm5/'.
avi, atus, are, intens. [aspi-

ascia, ae,/., see ascea.

aspargd (adsp-),
,

ascio (ad-scio),
select
:

ire, io

receive, adopt,

aspectabilis (adsp-), e,

socios,

Y.

centurionem, Ta.

aspecto (adsp-),
bula, Y.
collis

(ad-sc-), sclvi, scltus, ere, to take to alia (civitate) ascita, oneself, adopt, accept : leges by accepting citizenship elsewhere, N. si non esset
: :

ascisco

cio], to look at attentively,

Of

places, to

adspectat arces, Y.

gaze ujjon: me, T. stalook towards, overlook: Fig., to heed: iussa, Ta.
:

asciscendum fuisse, ought to be made one ad bellum, Cs. in civitatem et patres, inter patricios, Ta. alqm civem (Aenean) L. generum urbi, Y. superis ascitus Caesar, 0.
(civis),

1.

socios sibi
:

2.

aspectus (adsp-), F. of aspicio. aspectus (adsp-), us (dat. aspectti,


:

Y.),

m.

with oneself, take into association, accept, win over: alquem ad sceleris foedus homines, S. voluntarios ad spem praedae, L. Spem Aetolum in armis, in the alliance, Y. To receive, take, appropriate, adopt, approve : sacra a Graecis Coroniden sacris urbis, add by adoption, 0. ritus, L. nova verba, H. vacuitatem doloris, to seek as To claim, aspnre to, lay claim to : impea good. rium, L. mihi sapientiam.
associate
: :

To

a seeing, looking at, sight, view, glance, look: uno aspectu intueri eos situs praeclarus ad aspectum aspectum amittere, sight : civium in te aspectu ne subtrahe aspectu populi positum Mortalls aspectus reliquit, Y. Apnostro, Y.
[aspicio],
: :

Aspect, pearance, look : urbis multitudinis, Cs. mien, countenance : hominis horridiores aspectu, ut ipso aspectu inicere admirationem, X. Cs.
:

drive

aspell5 (abs-), away : ab hac me,


,


T.

ere [abs+pello], to a leto numine aspel-

lor, Att. ap. C.

ascitus (ad-sc-),

adj. [P. of ascisco], adopted,


:

asper,
adverse,

era,

foreign, assumed : milites, Cu.

lepor,

N.

adj. with comp.

erum (poet., abl. plur. aspris, Y.), and sup. [ab + spes], tcithout hope,
:

ascrib5 (ad-scr-), ipsl, iptus, ere [ad+scribo], to write in addition, add: ad extremum alquid in lege, ' si quid,' etc. nomini regis titulum,
Cu. To enroll, enlist, enter in a list : ascriptus Heracleensis Puteolos ascripti coloni, in the colony of P., lb. civitatibus ascripti se in civitatem in civitatibus ascriptus: militiae, Ta. To inscribe marmori Praxitelem (i. e. eius nomen), Ph. (late) To appoint, assign : alqm tutorem liberis (by will) tutorem his rebus (by decree) ascriptus
:
:
:

tempora

calamitous, troublesome, cruel, perilous: mala res, spes multo oppugnatio, Cs.
: :

asperior, S.

fata, Y. As subst. venatus, Y. Of nature aspera multa pertulit, hardships, H. and character, rough, harsh, hard, violent, unkind, iuvenis monitocruel: homo natura: luno, Y. asperrimi ad condicionem pacis, L. reribus. H. cladibus asper, exasbus non asper egenis, Y. doctrina asperior fores, i. e. of a perated, 0. a'uel mistress, H. : Asperior tribulis ( Galatea ),
: :
:

asp ere
more unfeeling^ 0.
siti,

76

asterno
aspicio (ad-sp-),
:

Wild^ aav age, fierce : (anguis) Of climate, harsh, tactu leo, H. facetiae. hieraps, S. aspersevere: caelo Gevmania, Ta. Of style, harsh : I'imo hiemis, in the depth, Ta. rura Hough, uneven : regio loca, Cs. oratio. dumis, y. vnbus, prieklg, V. aequora ventis, H. pocula signis, i. e. toroiight in relief, V. frons cornu, 0. capilli (i. e. hirsuti), H. maria, stormy, Y, pronuntiationis genus, rough: viiium, harsh, T. littera, i. e. the letter r, 0.

V.


: :

Coarsely:

adv. with comp. and s^tp. [asper], harshly, severely, sternly: in homines invehi: asperius asperrime loqui, harsJdy. scribere: ins dicere, L.

aspere,

exi, ectus, ere [ad specio], look at, look upon, behold, look : ilico, T. potestas aspiciendi inter sese, one another : Eius f ormam, T. eorum forum, L. nos, V. alqm in acie, toface,]^. nee servientium litora aspicientes, not in sight of, Ta. : pennas exire per ungues, 0. unde aliqua fori pars aspici potest quasi eum aspici nefas esset. To observe, examine, inspect: opus, in Boeotia res, L. 0. Of places, to look to, lie tovmrd: terra quae Noricum aspicit, Ta. Lumen, to see the light, i. e. live: lucem, to be born: lucem,
to
: : : : :
: :

vestitus.

spar1. aspergo (ads-), ersi, ersus, ere [ad go], to scatter, strew tipon. sprinkle, spatter over: pecori virus, V. I'o sprinkle guttam bulbo
:

go abroad. Fig., to observe, consider, weigh, ponder: qui aspexit, quantum, etc., H. Aspice, laetentur ut omnia, V. si quid loquamur, H. quantas ostentant vires, Y. primordia gentis, 0. To regard, respect: eum milites aspiciebant, N. To investigate : legatus ad res aspiciendas, L.
to
: : :

with^ besprinkle, bespatter, bedew: aram sanguine: sanguine mensas, 0. Fig., to throiu upon in ad-

on, bloiuing
aspirate.

aspiratio (ads-), onis,/. [aspiro], a breathing upon : aeris. F i g., a rough breathing.,

dition^ fasten

on

besides, affix
:

neri ovationis sales


taint, asperse, stain

geAebutio sextulam, gives as a


:
:

viro labeculam

Exhalation, evaporation:
:

terrarum.

sprinkling (of an inheritance).


:
:

Infiuence: caeli.
breathe

T'o defile, spot,

vitae splendorem maculis

aspiro (ad-sp-), avi, atus, are [ad + spiro], to at, blow upon : adspirant aurae in noctem,
pulmones aspirantes, exhaling.
:

patrem suspicione, L.

aspergi infamia, N.

freshen, Y.

2. asperg5 (adsp-, -argo), inis, /. [1 aspersango], a sprinkling, besprinkling : aquarum, 0. That which guis aspergine tinxerat herbas, 0.

Poet.: ventos eunti, sends favorable breezes, Y. dictis amorem, imparts, Y. amaracus ilium Floribus adspirans complectitur, breathing (odors) on him, Y. adspirare et adesse choris, accompany,

is

spray, V.

sprinkled, drops: salsa spumant aspargine, caedis, the sprinkled blood, 0.


:

H.

Fig.,
:

to strive

ness

aspeiitas, atis, /. [asper], unevenness, roughlocorum, S. omnis asperitates su: viarum


: :

draw near :

bellica laude

for, seek to reach, aspire to, ad Africanum, to rival:

soni, harshness, Ta. pervadere, the obstacles, S. Fig., roughness, harshness, frigorum, severity, Ta. severity, fierceness, coarseness: naturae: avunculi, asperitatis corrector, H. verborum, 0. N, Coarseness, roughness, austerity : ( Stoicorum ) Adversity, difficulty asperitates reagrestis, H. rum belli, S. Harshness, ricdeness : contentionis verborum, 0.

ad alienam causam, to meddle: ad eum: in curiam equis Achilles, Y. To favor, help (poet.) adspirat fortuna labori, Y. coeptis meis, 0.
:

aspis,
(once)

idis,/.,

an

asp, viper.

asportatio, onis,/. [asporto], a carrying away


:

signorum.

aspernati5,
tempt: rationis.

onis, f. [aspernor], disdain, con-

(abs-p-), avi, iitus [abs + porto], to carry away, carry off, transport, re^nove : (simulacrum) e signo ex Sicilia litteras sua omnia Salamina, N. (vehiculis) regura res, L. ad virum uxorem, L. hinc comitem Creiisam, Y.

asport5

aspernor, atus, arl, dep. [ab spernor], to disdain, reject, despise : falniliam, T. vos animo convoluptatem ratione: velut diis aspernansilia, L. f urorem a suis aris tibus placamina irae, L.
: : : :

aspreta, orum,
1. assa, ae,
lu.

oi.

[asper], rough places, L.

[assus, sc. nutrix],

a dry nurse,

alqm

militiae dare, refuse, Ta.


:

haud aspernatus

2. assa, orum, n.,plur., see assus.

Tullius, consented, L.

non aspernante senatu, with

as-se-, in-words

compounded with ad,


:

see ad-se-.
:

the consent of: a philosopho, to be averse.

Pass.

asser,

eris,

m. [ad + 2 sero], a
longi, L.

stake, post

cu-

haud aspernanda precare, V.


asper5,
avl, atus, are [asper], to
:

spidibus praefixi, Cs.

make rough:

as-si-, as-su-, in

compounds
;

of ad, see ad-s-,

aquilonibus undas, V.

pugionem perate : hunc

sagittas ossibus, jDOif,Ta. F i g., to excite, exassaxo, to lohet, Ta.

in saevitiam, Ta,

iram, Ta.
:

aspersi5, onis, /. [ 1 aspergo ], a sprinkling Of colors on a tablet fortuita. aquae.

3 AR-], roasted: mergi, H. As snbst. n., a roast, roast meat: vitulinura. Plur., H. Hence, sol, a basking in the sun without anointing.

assus,

adj. [for arsus

ast, conj., older and poet, for

at.

aspersus, P. of

aspergo.

asternd

(ad-st-),

ere [ad+sterno], <o

astipulator
strew OH themselves
(
:

77

at

join the principal, in accepting a verHence, fig., to agree with, humor: bal contract.
to

In law,
astiti.

adsternuntur sepulcro, thi'oiv once ) oorpoXoyof, an astronoastrologus, I, m.., mer : novus. An astrologer, C, lu. down upon, 0. astipulator (ads-), oris, m. [astipulor]. In da-pov, a heavenly body, star, astrum, i, n., law, an associate in accepting a verbal contract. constellation : astri reditus Caesaris, the comet of Hence, an assistant, helper (in a trial). I n gen., B.C. 43, V. natale, H. Phir., the stars, sky, heava follower (in opinion): eorum (Stoicorum). en: oculos sub astra tenehat, fixed on the sky, V. astipulor (ad-st-), iitus, ari [ad + stipulor]. nox caelum sparserat astris, 0. P o e t. sic itur

ad astra, i. in astra, H.
to build

e. to
:

immortality, V. animum educit Quem pater intulit astris, 0.

consuli, L.
I.

Perf. of adsisto.

II. Perf. of
+

asto.
to

astitu5 (ads-), ul, utus, ere [ad + statuo], place, station : reum ad lectum. Her.

are [ad sto], to stand at, a-sto (ads-), iti, take place near : access!, astiti, stood by, T. astat echinus, is at hand, H. portis, V. hie, T. procul, sedibus, 0. ad Achillis tumulum in con0. spectu raeo ante aras, 0. supra caput, V. cum patre, T. adstante tota Italia, looking on: adrectis auribus, V. To stand np, stand erect : squamis astantibus, V. To exist, remain, be in existence : adstante ope barbarica': sedes relictae adstant.
,

uxi, uctus, ere [ad struo], in addition, add to (a structure) super contignationem, quantum (tautum) adstruxerunt, Cs. To add, confer besides: consuiari alquid aliud, Ta.
:

astruo (ad-st-),

1.

astu,

n. indccl.,

ciarv,

city, T.,

C, N.

2. astu, see astus.

astupeo
sibi,

(ad-st-),

ere, to be

amazed at

0.

astus,
ning.

Usu.
:

us,

m.
:

AC-

],

adroitness, craft, cun:

abl. sing, (of

manner)

rem

tractare,

astrep5 (ad-st-),
at,

ere, to

make a
:

noise

cunningly, T. Id sollerti furtim astu cepisse, 0. versare dolos, Y. Punico, L. stratagem : hostium, Ta. astus oppugnationum, Ta.
;

resotmd in response : adstrepebat volgus, Ta. assent loudly, applaud : claraore, Ta. haec dicenti, Ta. eadem, approve loudly, Ta.

To

astute, adv. [astutus],


ea labefactarier, T.
craft,
: :

craftily,

cunningly

ab

reticere alqd.

astricte, adv. [astrictus], rigidly, by


rical rides:

strict

met-

numerosa

oratio.

astrictus, adj. with comp. [P. of astringo],

drawn

together,

narrow

linien, 0.
:

parsimonious : pater, Pr.


: :

Fig., sjmring, auctor, Ta. Of Ian-

astutia, ae, /. [astutus], adroitness, shrewdness, cunning : intellegendi, Pac. ap. C. ad rem, T. confidens. Plur., tricks, cunning devices Hem astutias, T. toUendae.

astutus,

adj. Avith comp. [astus], ^mry, shreivd,


:

guage, nar7'ow, concise, compact: verborum comprehensio eloquentia numeris astrictior paulo.
(ad-st-), inxi, ictus, ere, to bind on, fasten to, bind up : ad statuam astrictus vincula, 0. hedera adstringitur ilex, twined ivith, H. cortex astrictus pice, fastened, H. Cervice adstricta, with a halter round his neck, lu. non astrieto socco, loose (i. e. in style), H. rotam multo sufiflamine, checks, lu. comae astrictae, 0.
tie fast,
:
:

sagacious, expert

ratio
sly,

Crafty, cunning, gens, Ta.

me astutiorem fingere. artful: homo: volpes, H.


:

astringo

asumbolus (asym-),
contributing, scot-free, T.

adj.,

=z davfijSoXog, not

asylum, i, n., davXov, a place of o-efnge^ sanctuary, asylum: templa, quae asyla Graeci vocant, L. in illud asylum confugere lunonis, Y. asylum aperire, L. statuere, Ta.
: :

=
:

ferrum Astrictum mora,

i. e. rusted, 0. ventis glacies astricta, frozen, 0. (calor) venas (terrae), V. Fig., to bind, put under obligation, oblige:
:

asymbolus,
at or
trast to

see asumbolus.

(rarely) ast, conj., but (introducing a con-

populum lege
:

alqm
:

religione
:

alqm coudicioni- but on

bus milites ad formulam, Cs. ad adstringendam fidem tibi fidem, T. f raus astringit, Jion dissolvit periurium, fixes the guilt. To occupy, confine

suorum astrictis, S. lugurtha maioribus astrictus, S. To check, repress: lingua astricta mercede. To fix, confirm: offici servitutem testimonio. To embarrass, bring into straits: milites, L. Of language, to bind, limit: orationem numeris. To compress, abridge: brevi(the attention)
:

illis

studio

ter

argumenta.
ae,/.,

astrologia,

= darfJoXoyia, the science of

the heavenly bodies, astronomy.

In a transition, biit, meamohile: comminus pugnatura est at Germani impetus gladiorum exalius alii varie ... At Cato, etc., ceperunt, Cs. paret Amor dictis ... At Yenus, etc., Y. apS. respondit, N. pellatus est Atticus ... At ille At regina, etc., Y. Sometimes at simply emphasizes a word: Bellona, si hodie nobis victoriam duis, ast ego templum tibi voveo, I for my part, L. Es p., interrupting the thought: metuebat. At hunc liberta divisit, etc., H. dapibus epulamur opimis. At subitae adsunt Harpyiae, Y. at quem ad modum corrupisti ? at quam caeca avaritia hue armati tenduut at tu, pater detim, hinc est
I.

what precedes).
;

the other hand, bid

! :

Atabulus

78

atque
:

arce liostes, L. After a negative clause, at sometimes introduces a qualification (a contradiction would require sed or ver^im) non placet Antonio at tu tuo at placuit Servilio, and yet : quoniara si te nulla supplicio doce, etc., yet at least, L. imago, At ramum agnoscas, V. E s p., movet after si, etc., introducing a qualification, but yet^ nevertheless, yet: quod si se abstulerunt, at exemplum reliquerunt si oblivisci non possumus, at tacere quod si nihil relinquitur ... at ego ad Introducing a minor premise, deos conf ugiam, L. hut (it is also true that), now : at nemo sapiens est Repeated with emphasis si nisi fortis, ergo, etc.
: .

Malevolent, malicious, virulent poisonous, H.

versus, H.

dens,

Atheuae, arum,
H., 0.

/.,

= 'A^/Jvat, Athens, C, L.,

athleta, ae, m.., dB^XrjTrig, a wrestler, athlete, combatant in public games : se exercens in curriculo athletarum studia, H.
:

atomus,
atom.

l,f.,

= aTOfiOQ, an indivisible particle^

non
H.
.
.

virtute
:

...

at

sermone, at humanitate eius


:

atque or ( only before consonants ) ac, conj. [ad que], and (like -que, it connects words or thoughts which form a whole, but unlike -que gives prominence rather to what follows, and is

delectamini
.

Beginning a discourse

at est bonus, at tibi amicus, at, etc.,

At o deorum quicquid

Quid iste fert tumultusi* H. II. Introducing gether with : restituam ac reddam, T. infamia a direct opposition, but, but on the contrary: iste atque indignitas rei, Cs. honesta atque inhonesta, civis Romanes (coluit)? at nullis infestior fuit: S. parere atque imperare iuxta, L. acies in spebrevis vita ... at memoria sempiterna ut videre ciem simul ac terrorem constiterat, Ta. Poet, piratum non liceret? At contra hoc iucun- for et et: Atque deos atque astra vocat crudissimum spectaculura, etc. illi delubra decora- delia mater, V. Very rarely after one or more bant ... at hi contra, S. apud nos ... At apud words of its phrase hedera Gaudere pulla atque illos e contrario, N. at etiam sunt qui dicant, but myrto, II. In the phrases unus atque alter, one there are even some, etc. an sine me ille vicit ? and another, one or two, S, alius atque alius, one At ne potuit quidem, but it was not even possible and another, successive : alia atque alia de causa, at vero, etc., but L. etiam atque etiam, agam and again, repeatedesto, nihil laudis adeptus est Introducing an objection: quid tan- ly : semel atque iterum iterum atque iterum, V. assuredly. dem te impedit? Mosne maiorum? At persaepe, hue atque illuc, hithei^ and thither: longe atque at non est tanta Adding an emphatic expresetc., i. e. surely not, for, etc. late, far and wide. credo, sed, etc., but, it will be urged: at valuit sion, and in fact, and that too, and even, and inQuid, si, etc., but, it may be deed, a7id in particular : iterinprovinciamnostram odium, fecit iratus said, etc. Strengthened by enim or eiiim vero, but atque Italiam, Cs. dis inmortalibus gratia atque indeed, but surely : at enim non fuit ab Oppiauico ipsi lovi hebeti ingenio atque nullo res tanta constitutus, but no, for (it is objected), etc. At atque tam atrox, S. Py. cognoscitne ? Ch. Ac enim vero nemo de plebe consul fuit, hit most as- memoriter, yes, and that too, etc., T. uno atque suredly, it is objected, L. In an ironical objection eo perexiguo tempore, and that too : atque eo maat vero Pompei voluntatem a me alienabat oratio gis, and so m.uch the more: atque id eo magis, and that the more, Cs. duabus missis cohortibus, atmea At, puto, non ultro ... Me petiit ? 0. With adeo or etiam Atabulus, 1, m., the southeast loind, Sirocco, H. que his primis, etc., Cs. consilium atque adeo amentia, and in fact : cupide at at, interj., see attat. accipiat atque etiam bene dicat, and even, T. atatavus, i, m. [ ad + avus ], a grandfather's que adeo etiam, and even, L. B. Connecting An ancestor, forefather : atavis closely related thoughts, and so, and grandfather, C. even, and atavis editus regibus, H. potens, V. too (usu. beginning the clause): atque eccum!
: : :

rarely repeated). I. Copulative. A. Connecting single words and expressions, and, as tvell as, to-

not: Punica religioue servata fides est, atque in ater, tra, trum, adj. [AID-], black., coal-black, vincula omnes coniecit, L. After a word in its gloomy, dark (cf. niger, glossy-black) panis, T. clause f unus atque imagines ducant, etc., H. carbo, T. : alba et atra discernere npctes, Ta. Adding an emphatic clause exsules adlicere coetempestas, V. mare, gloomy, H. lictores, clotJied pit: ac tantam sibi auctoritatera comparaverat, in, black, H. corvus atro gutture, Ct. F i g., etc., Cs. vos pro libertate non nitemini? atblack, dark, gloomy, sad, dismal, unfortunate: ti- que eo vehementius, quod, etc., S. With a negamer, V. mors, II. fila triura sororum, H. alae tive si fidem habeat ac non id metuat, ne, (mortis), II. serpens, V. E s p. dies atri, un- etc., and does not ratlier, T. quasi nunc id agatur, lucky days (marked in the calendar with coal): quis ac non hoc quaeratur ut civem, ac non ei atro die faxit inscieus, probe factum esto, L. Adding an adversative clause, potius ut hostem.

Atellanus, adj., of Atella ( a town of Camfabella, a kind of farce, first exhibited pania), C. As subst.f, a comic farce ^ L. at Atella, L.
:

and there he is too ! T. Af ricanus indigens mei ? Minime ac ne ego quidem illius, and I too am
:
. .
.

atqui
and
yet,
! ,

79
sollicitor

attentus
rem
p., S.
:

and
. .

nevertheless

Quibus nunc
;

agi tare

atrocius in alqra saevire, L.

atque ex rae hie natus non est, T. uon dicere pro nobis possunt atque haec a nobis petunt omnia: nihil praeterea est magno opere pauca etiam nunc dicam. dicendum. ac tamen In transitions, etc. locum delegerunt, ac primo adventu, etc., Cs. Atque ea diversa, dum geAtque hie tantus vir, N. nomen ei runtur, V. II. After iugo Alpium inditum transgressum, L. words of comparison, as, than, than as: nihil aeque atque illam vim requirit: neque mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum f uit pariter ac si hostes adessent, S. castra movere iuxta ac si hostes adessent, S. proinde ac de hominum est vita merita: cum totidem navibus atque erat profecfit similiter atque ipse eram comraotus tus, N. aliud atque existimaris aliter causam agi atque iste existimaret: non secus ac si meus esset f rater: simulacrum contra atque antea fuerat consiraul atque adsedisti hand minus ac vertere iussi faciunt, V. Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.
rebus
. . .

atrocissime agitur.

atro^ ocis, adj. with comp. and sup. [ ater ], savage, fierce, wild, cruel, harsh, severe : Tydides, H. luno, V. odium exercebat atrox, 0. animus Catonis, resolute, H. odii Agrippina, in hatred, Ta. Cruel, horrible, violent, raging, perilous: res tarn atrox lex hora Caniculae, H. facinus, L. spectaculum, Ta. pugna atrocior, L. atrocissicrimen. Violent, bitter: genus orationis.
:

mum
1.

attactus, P. of attingo,

2. attactus, m. [attingo], a touch, contact (only abl. sing.): Yolvitur attactu nullo, V., 0.
,

attagen, enis, m., =l aTTayr]v, the heath-cock, H. Attalicus, adj. [Attains], of Attains (king of Pergamus) condiciones, i. e. ricJi, H.
:

at-tamen,

conj., hit nevertheless,

H.
!

attat (atat),

interj. of surprise.

So

hey-day, T.

attegia, ae,/., a hut: Maurorum,

lu.

at-qui (at-quin), conj., but somehoio, but in any wise, but yet, however, and yet, and nevertheless modum statuarum haberi nullum placet? atqui
habeatur necesse est mihi numquam venerat in atqui f uit optandum narras mentera optare vix credibile. Atqui sic habet, H. atqui sciebat, atqui H. E 1 i p t. hunc ego non diligam ? sic accepimus, etc., (a strange doctrine) hut so, etc. atqui non Massica Munera nocuere, but it loas not (as you might suppose), V.
: . .

attemperate (adt-), adv. [ad tempero], opportunely, in the nick of time (once) evenit, T.
:

), or atus, are [ad-f tempto], to

attempts

adt-

with, seek to influence, fuerit satius quam attemptatum deseri:

attent5 ( adt- ), avi, make trial of, tamper solicit: praeteriri omuino

inimicos

Capuam ab
:
:

ilia

manu
:

attemptari.

omnium To

attack, assail

alqm
iura,
i.

vi,
e.

attemptetur

Ta. ne sua fides insidiis attempt to shake, H.

a black liquid: atraraenti effusio: sutorium, blacking for leather (a poisonous liquid). Iiik, writing-ink : labem remittunt Atramenta, H.
I,

atramentum,

n. [ater],

atratus,
Ta.
:

adj. [ater], clothed in black: plebes,

equi (of the sun), Pr.


(

Atrides, ae son of Aire as.


atrieiisis, vant.
is,

vac. -da,

H.

-de,

H.

),

m. pair.,
sei'-

(adt-), tendl, tentus, ere [ad+tendo], toward, direct. With animum, give attention, attend to, consider, give heed: cum aniinum attenderis, on careful observation : animos ad ea quid velim, T. sermo agresti an urbano propior With ellips. of animum : postquam atesset, L. audi atque attende versum, listendi Magis, T. ten to : stuporem hominis, 7nark : hostium res, S. de necessitate versus pars attenditur illud a se esse concessum adtendere, quae res, etc., S. attendite num aberret: quid petam aequo animo
to stretch

attendo

m. [atrium], a steward, chief

attendite, T.

attente (adt-),
1, 7i.

adv. with comp. and sup. [at-

atriolum,
cJiamher.

dim. [atrium], a small hall, ante-

tentus], carefully, co'nsiderately, heedfully : ofticia fungi, T. audire: attentius auditum attentissime
: :

[AID-], a room which contains the hearth, fore-court, hall, principal room, H. Plur., of one room (poet.) longa, V. marmore tecta, 0. In a temple or palace, the main hall : Libertatis regium, L. An auction room : migrare in

atrium,

i,

w.

audiri.

attentiS,

onis, /. [attendo], application, atten-

tiveness: animi.

attento, see attempto.

atria, lu.

atria auctionaria. Plur., house (poet.): atria vestra ruent, 0.


:

dwelling,

atr5citas,

atis, /. [a,trox], fierce7iess,


: :

harshness,

enormity : ipsius facti sceleris, S. poenae, L. Barbarity, severity, rigidity : animi ista tua.

atrociter, adv. with comp. and sup.


jiei'cely,

cruelly,

harsJdy, indignantly:

atrox ], minitari:
[

attentus (adt-), adj. with comp. and sup. [P. of attendo], attentive, intent, engaged: animus in spe, T. Caesaris auris, H, index me attentissimis animis auditis: attentissima cogitatio. Intent on, striving after, careful, assiduous: nimis attentus, H. facere attentiorera attentiores ad rem, more frugal, T. in re hereditaria: quaesitis, careful of his stores, H. : ceterarum rerum.
: : : : : :

attenuate
attenuate
dryly, without

80

attrecto

(adt-), adv. [attenuatus], of style,

ornament :

dicere.

attenuati5
tionis,

(adt-), onis,/., a lessening: suspi-

Her.

attenuatus (adt-), adj. with sup. [P. of attenuo], enfeebled, weak : araore, 0. fortuna attenuaOf discourse, thin, dry : oratio. tissima, Her.

attenuS
make
thin,
:

(adt-), avl, atus, are [ad+tenuo],


attenuate, lessen, diminish
:

to

corpora, 0,

sortes attenuatae, the

minished
impair,
abase, H.
vires, L.
:

(a sign of adversity), L.
lessen,
:

Fig.,
:
:

iuvenum tablets had dito reduce,

diminish,

weaken

(legio)

proeliis attenuata, Cs.

insignem, to caede
:

contumelia: quos ea infamia attingeret, L. Of speech, to touch iLpon, mention, refer to: quern simul atque attigi genera breviter tantum-modo summas, N. ea, tamquara volnera, Ij.^To undertake, enter upon, engage in, take in hand, manage: causam Murenae: forum, i. e.pncblic affairs: Graecas litteras arma, to arm poeticam, N. themselves, L. alqd extremis digitis, i. e. have little experience in, 2h reach, attain: auctoritatem loci haec. To come in contact with, he related to, belong to, resemble : cfficiis populum Ees gerere Attingit solium lovis, the administration of the state borders on, etc., H.
:
:

bellum expcctatione, jnake less formidable: voragine ventris opes, waste, 0. curas, 0.

atter5 (adt-),
[ad+tero],
to
:

trivl

(atterui, Tb.), tritus, ere


attri-

rub against, rub awoAj, wear :

herbas, to trample, V. tas harenas, 0. Cerberus atterens Caudam, i. e. fawning, H. Fig., to destroy, waste, impair., injure: alteros, S. (Germa-

exhaust by exactions, Ta. (exercitus) temeritate ducum attrita


nos),
S.
.

i.

e.

magna
est, S.
:

pars
opes,

attestor
confiryn
:

(adt-), hoc. Ph.

attexo
weave
tur, Cs.
:

(adt-),
,

ari

[ad

+ testor], to prove,
[ad-f-texo], to

ere [ad+tollo], to lift attoll5 (adt-), up, raise up, raise, elevate: natum, 0.: pallium (i. e. accingere), T. : fracto crure planum, H. amicum ab hurao, Y. : oculos humo, 0. oculos contra, i. e. look in the face, 0. mare ventis, Ta. ad lumina lumen, 0. mantis ad caelum, L. attolitur unda, Y. capita caelo (of trees), Y. in aegrum se femur, to rise upon, Y. : se in auras, 0. fluvio se, out of the river, Y. ex strage se, L. se ab casu, L. in caelum attolH, to rise, Ta. : attollit se Lacinia, comes into view, Y. Of buildings, to erect, raise : arcemque attollere tectis, by means of {high) To raise, lift up, elevate, exalt: animos, roofs, Y.
,
,

textus, ere

to, join closely :

loricae ex cratibus attexuubarbaroruin agris attexta ora.

attice, adv. [Atticus],

m the Attic
,

style.

Y. vires in milite, Pr. ad consulatus spem animos, L. alqra praemiis, Ta. iras, to rise in anger (of a serpent), Y. privati hominis nomen supra principis, Ta. alcuius progeniem super cunctos, Ta.
:
:

Atticus, adj., 'Attlkoq, Athenian, Attic. attineo (adt-), tinul, ere. I. Trans.,
hold fast, detain, delay :
sient,
S.
:

quam
:

attinendi dominatus

to

(adt-), tondi, tonsus, ere [ad-f-tondeo], to shave, shear : vitem, to prune, Y. virgulta,
to crop,

attondeo
Y.

F
:

g.

laus attonsa, depreciated (poet.).

how

retained, T. ap. C.

dextram vi, Ta. Scythae ad Tanaiii


to,

II.
:

concern, relate

to,
:

Romanos spe pacis, Intrans., to stretch, reach: attinent, Cu.^-F i g., to belong be of consequence : ea nil quae

attonitus

struck, stunned, astounded:


:

(adt-), adj. [P. of attono], thundermagna "^^x^, struck with


:

ad te attinent, T. quod ad te attinet, as far as you are concerned, T. quod ad me attinet, /or my part: tamquara ad rem attineat quicquam, H. atton5 (adt-), ul, itus, are, to thunder at, stun, quid attinebat quaeri de eo, etc., of lohat conse- terrify : mentes, 0. Attonitus est committi po:

turbine terror, L. animi, Y. talibus visis, Y. rerum, 0.: miraculo, L. domus, awe - struck,Y Inspired, frenzied : Baccho matres, voltus, Ta. Y. vates, H. Frantic, demented : Proetides, 0.
:
.

quence loas it ? : nee victoribus mitti attinere puto, of any importance, L. Te nihil attinet tentare, does you no good, H. dicere quae nihil attinent, matters of no concern, H.
:
:

tuisse nefas, 0.

attorqueo
to

(adt-),


, :

ere [ad+torqueo],

hurl upwards: iaculum, Y.

(adt-), tigl, tactus, ere [ad+tango], to touch, come in contact with: prius quam aries murum attigisset, Cs. telas putris, to handle, V. Maenalon, set foot on, 0. mento aquam pedibus terram, N. To touch, strike, lay hands on, seize:
:

attingS

(fanum), to violate: si Yestinus attingewere attacked, L. herbam, crop, Y. To approach, reach, arrive at, attain to: Italiam lumina, i, e. life, Y. arces igneas, i. e. divine honors, H. Of places, to be near, border on, adjoin, touch (regio) Ciliciam eorum fines Nervii attingebant, Cs. F i g., to touch, affect, reach : dignitatem tuam
illam, T.
retur,
: :
:

(adt-), traxi, tractus, ere [ad+traho], arcum, 0. To attract ferrura ad se. To drag before, hale: adducitur atque adeo attrahitur tribunos ad se, L. quos at(canes) fugit, attrahit una, carries along, 0. tractus ab alto Spiritus, drawn deep, Y. F i g., to draw, allure, lead: me ad hoc negotium alqm
to

attrah5

draw, pull : lora, 0.

Romam

discipulos, 0.

abl. u, m. [attrecto], attrectatus (adt-), handling, feeling, Pac. ap. C.


,

attrecto (adt-),
touch, handle
:

avi, atus, are


:

signum, L.

[ad+tracto], to libros Penates, Y.


:

ittribuo manibi
venit.
.

81
attrcctatuin adquae Ta.
:

auctoritas
:

Atreum
loith
:

{/*

f eralia,

nou

ofc
J

lay hold of^ appropriate:


tribuo], to utus, ere [ad his (gladiatoribus) equos, cui sit Apulia attributa :

gazas,

attribuo'
:

.a.
<>r
.-

(,

assign^ a''ot, nt<d.

:
5.

le iyni c^ Cs. (as a province): Imic Ruti\nm, places under his


: :

tor, performer, doer, cause : iniuriae auctorcm odimus, acta defendimus culpam auctores ad negotia transferunt, S. nee auctor facinori deerat, muneris, the giver, 0. quis eleL. volneris, 0. gos emiserit auctor, who teas the first to produce, H. responsible person, authority, narrator, teacher : in philosophia, Cratippo auctore, versaris,
: :

A
:

as your teacher: hominibus auctoi'ibus uti, cite as command, Cs. peeuniam redemptori pecunia at- authorities : criminis ficti, 0. auctorem runiorem To give in charge, commit, habere non sordidus Naturae, H. de cuius morte tributa, numerata est. Thucydidem auctorem probamus, N. A voucher, ei sacra coiifide, inUmst : nos trucidandos Cethego
: :

omnia, L.

timorem ) mihi natura attribuit curam L. non si mihi luppiter auctor Spondeat, V. Flamiuio, L. To attribute, ascribe, impute: si uni auctores sumu.-s, tutam ibi maiestatem fore, etc., To add: ad we vouch for it, L nubit nullis auctoribus, with attribuenda culpa sit: alqd litteris. no attesting witnesses: quod a malo auctore emismiseriara. amissionera amicorum

quem

Fig.,

to confer', bestow, assign, give:


:

guarantor, security : gravis magnae


:

rei

(i. e.

testis),

attributi5 (adt-),
signment (of a debt).
attribute.

la grammar, a
i,

Gnis, /. [attribuo],

an

as-

jjredicate,

attributum

(adt-),

n. [attribuo], in

gram-

mar, an attribute, predicate.

i. e. a seller without title : auctor benefici esse, hold himself responsible for : mulier sine tutore auctore, a guardian as vouclier. An example, model: Latiuitatis: dicendi Plato: tui i.9.c\\, precedent: habeo auctorem, quo facias hoc, H.

set,
i.

e.

A
e.

cotinsellor, adviser,

promoter : public!
:

consili,

i.

attritus (adt-),
iiibbed,
tritius.

adj. with comp. [P. of attero],


:

class.),

Fig., hardened, impudent: frons, of pain or surprise anteau hau Oh Of remonstrance, nov) m. + CAP-], a auceps, a poultry-dealer, H. Fig., fowler: 0.
lu.
(

worn away : ansa, V.


),

mentum paulo

at-

interj.,

T.

T.

upis,

[avis

bird-catclie)-,

callidus,

audendi, who advise a statesman : mei reditus meritorum auctore relicta, deserting boldness, V. the prompted' of your exploits, 0. auctor est, ut agere incipiat, advises: mihi ut absim, auctor est: te auctore quod fecisset, under your influence, T. me duce et auctore, by my influence and advice: idne estis auctores mihi? Do you advise it? T.
: :

S7iappei'-up,

carper: syllabarum.

Ille

popuUs
:

fuit auctor transferre, etc., 0.

regem

populus
it,

(aucte), adv. [auctus], bountifidly, only comp. auctius Di fecere, H.

L.

patres auctores facti, i. e. ratified id sic ratum esset, si patres auctores fieiussit,

rent, L.

auctio, onis,/. [AVG-], an increase: frumenti,


Ta.

auctionem constituere: veudere, to hold: fortunae money (late). F i g., a pledge, guaranty : servitutis. in auctione venire. regiae, L. auctdritas, atis, /. [auctor], origination, proauctionarius, adj. [auctio], of an auction: duction: eius (facti). Power, authority, supremacy : in re p. populi R. legum dandarum legaatria tabulae, catalogues. auctionor, atus, ari [auctio], to hold a picblic tos cum auctoritate roMieve, plenipotentiaries. A
: :

A sale by increasing bids, a^iction, public sale

auctSramentum,

i,

n.

[auctore], earnest

sale, sell

posita

qui auctionatus difficultates auctionandi, Cs.


:
,

by auction

sit

hasta

deliberate judgment, conviction, opinion, decision,


resolve, will
:

in orationibus auctoritates consigna-

auctitd,

are, freq., to increase greatly

tas habere: omissis SiUciovMsiWhxxs, opinions aside

pecunias faenore, Ta.

antiquorum
:

senatus

senatus vetus de Baccha-

auctius, auct5,

adv., see aucte.


,

nalibus, dea-ee: respondit ex auctoritate senatus consul, L. legati ex auctoritate haec renuntiant
(sc. senatus), Cs.
:

mxich, prosper

are, freq. [ augeo ], to increase te lupiter auctet, Ct.


,

ad ea patranda senatus aucto-

ritate adnitebatur, by decrees, S.

rarely/. [AVG-], a promoter, producer, father, progenitor : auctores generis mihi Tantalus auctor, 0. auctore ab illo ducit originem, H. sanguinis, V. builder, founder Troiae, V. auctor posuisset in oris Moenia, 0. trustworthy writer, authority : satis certus, L. : valde bonus indicia proferre Herodoto auctore carminis, H. rerum Romanarum, an historian: auctores citare, L. sunt qui male pugnatum ab his auctores sint, i. e. who assert, L. origina-

auctor,

oris, m,,

soria

collegii

(pontificum), L.

testimonio somniorum : ad vanitatem accessit auctoritas. Responsibility, accomitability : quara ego def ugiam auctoriA voxicher, security : cum tatem consulatus mei. publicis auctoritatibus eon venire, credentials : aucance, trustworthiness
:

Warrant, assur-

populi R.

cen-

cum

toritates praescriptae, attesting signatures : auctoritates

An

principum conligere, responsible names. In law, a prescriptive title (to property), right by possession : usus et auctoritas fundi adversus
:


auctoro
:

An
:

: :

audio

: : : : :

example, hostem aeterna iure auctoritatis. alicuius model, precedent: omninni superiorum totius Italiae auctoritatem auctoritatera sequi Counsel, advice, persuasion : omnium sequi, Cs. ut vostra auctoritas Meae qui consulebantur quorum auctoritas auctoritati adiutrix sit, T. apud plebem plurimum valeat, Cs. quorum aucauctoritate sua alqm commotoritas pollebat, S. vere. Of persons, infiuence, weight, dignity, reputation, authority : tanta iu Mario f uit, ut, etc, auctoritatem habere apud alqm alcui auctoritatem addere, L. facere, to a-eate : in re militari, a tanta auctoritate approbata, by a prestige, Cs. person so influential. Of tiling?, importance, significance, force, loeight, power, tvorth, consequence:

daring, bold, courageotisly, spirited : poeta, H. audacissimus omni De numero, 0. viribus, V. proeliis Liber, H. ad facinus audacior consilium, L. Audacions, rash, prepaupertas, H. malae, V. ambisumptuous, foolhardy, violent : homo, T. tiosus et audax, H. de improbis et audacibus animus, S. audacissimus ex omnibus omnia perhoc (factum) audacius aut facinus, T. peti, H. impudeutius volatus, 0. supra vires ad conan:

duni, L.

As

subst.

audacium

scelus.

with comp. and snp, [P. of audeo], daring, bold, intrepid, cou7'ageous : audeuTu ne cede malis sed tes deus ipse iuvat, 0. audentissimus quisque contra audentior ito, V. miles, Ta.

audens,

entis, adj.

nuUius (legis) apud te: in hominum fidelitate: huius auctoritatem loci attingere, dignity.
atus, are [auctor], to bind, oblige (auct5ro,), {pn\y pass.): ferro necari Auctoratus, i. e. hired as a gladiator, H. pignore auctoratus alcui, bound,
,

(audenter),
rashly
:

adv., only comp., boldly, fearlessly, audentius progredi, Ta.


],

audentia, ae, /. [ audens privata cuiusque, Ta.

daring, boldness

L.'

audeo, ausus

sura

subj. perf.

auslm
L.
:

),

ere [ 1

auctumnalis, auctumnus,
1.

see aut-.

(auctus),
. .

adj. [P. of augeo], abundant,


:

am-

ple (only comp.)


raaiestas
.

honore auctiores, richer


771.

in, Cs.

auctior, L.
us,
:

[augeo], increase, accession flumiuum, Ta. maxumis auctibus ( civitatem ) imperii, Ta. crescere, L.
2.
:

auctus,

[auceps], bird-catching, fowling: hoc novomst aucupium, a new kind of fowlaucupia omne genus, game - birds, Ct. ing, T. Fig.: delectationis yevhovum, a g^iibbli7^g.
i,

aucupium,
:

n.

aucupor,

atus, ari, dep. [auceps], to be


:

catcher, chase, himt, strive after, catch

a birdtempus

epistulis matris imbecillitatem

utilitatem ad di-

risk: ultima, desperate measures, L. proeliura, Ta. pro vita ausum Talia maiora, V. : res est audenda, L. deposcunt, him who dared so much, 0. ausurum se in tribunis, quod, etc., hi dealing with tribunes, L. multo dolo audebantur, L. : audendum dextra, now for a daring deed, V. nil muttire, T. alqd sapere aude, have the optare : loco cedere, S. vix ausim credere, 0. ad audenresolution, H. dum impudentissimus si audes, fac, etc. nee quia audent, sed quia necesse est, puguare, L. Auctor ego audendi, V, audendo potentior, Ta. feliciter, H, longlus ausuri, Ta. Of style Poet.: in proelia, to be eager for battle, V.
to do,
:

AV-], to venture, dare, be bold, dare tantum facinus, T. nihil: fraudem,


: : :

cenduin: rumorem: verba.


ae,y. [audax], daring, courage, valor, bravery, boldness, intrepidity : in bello, S. audaciae
:

audiendus,
worth hearing:

adj.
si

audacia,
:

[P. of audio], quid loquar, H.


:

to be

heard,

audiens,

ntis, adj.
:

miraculo audaciae obstupefecit hostis, L. si verbis audacia detur, if I may speak boldly, 0. Daring, audacity, presumption, temerity, insolence: hominis inpudens, T. Tanta adfectus au(vir) summa audacia, Cs. dacia, T. consilium plenum audaciae intoleranda, S. in audaces non est audacia tuta, 0. quantas audacias, darijig deeds: non humanae ac tolerandae audaciae (hoegere, S.
: :

hearer, listener

[P. of audio]. animis audientium

As

subst.,

cum adsensu

audientium agere, L.

audientia,
facit ipsa sibi

ae,/. [audio],

a heai-ing, attention: audientiam oratio, commands : au-

dientiam orationi facere.

minum sunt). audacter

audaciter), adv. with comp. audacius and sup. audacissime [audax], boldly, courageously : te monere, T. subsistere, Cs. au(rarely
: :

dacius disputabo
dence, L.
esse, L.

Form audaciter
acis, adj.

dictatorem creare, with confi: de aliqua re laturum


:

audi5, ivi or il, itus, ire [2 AY-], to hear: quae vera audivi, taceo, T. verbum ex te, T. de te ex te, your account of yourself : ista de maioribus ab ipso, II. eum querentem, N. hoc maiorea natu dicere: a maioribus natu mirari solitum, etc. Audiet civis acuisse ferrum, H. Bibulus nondum audiebatur esse in Syria Cur ita crediderim audi, H. audi Quid ferat, H. id ex eo au:
:

Rashly, audaciously, desperately : multa audicius exsultare scelera audacissime facere. Form audaciter : facere negare, L.
facta
:

audax,

with comp. and

sicp.

\\

AV-],

de Psaltria hac audivit, T. illos de quibus audivi: quin tu hoc audi, listen, T.': audin' (for audisne ?), do you hear? T. Supln. ace. vocat (me) hie auditum scripta, H. Supin. abl. : rem auditu crudelem. F.pass.: cui non sunt audidivi,

cum

diceret, etc.


auditio
tae
sis

: :

augiiralls
steal
:

) : : ::

83
militi

Demosthenis
audiuntur, L.

vigiliae
:

non uni

sed univer:

carry

Audita arboribus fides, H, audit! advertitis cursum, already known by report^ V. Subst.: nihil habeo praeter auditum, hearsay: To listen to, refert audita, what he had heard, 0.

e.

give attention to : etsi a vobis sic audior, ut, etc. To hear, be taught audi, luppiter, et tu, lane, L. by, learn from: te annum iam audientem Ciatip-

aerario. abstulit mors quidquid mors aufert, L. Achillera, H. alqd Mulciber abstulerat, had consumed, 0. Fig., to carry off, gain, obtain, get, receive : inultum numquam id auferet, T. paucos dies ab aliquo ut in

2h sweep

off, snatch away, rob, ab hoc abaci vasa omnia

a nobis hoc, T.
:

pecuniam de

aioay, destroy, kill, slay


:

foro statuerent (statuas), abstulisti,


vailed.

pum

audiendum

sibi

de ambitu,

i.

mxLst exam-

have preTo carry axoay, learn, tmderstand: hoc


i.

e.

non ex priore actione, posse, etc. To get off, escape: baud sic auferent, T. To take away, snatch away, remove: hi ludi dies quindecim auferent, audiverunt neque preces audiri intellegit, Cs. si take up: imperium indignis, /rom the unworthy, Audiit et genitor In- L. conspectum eius contioni, depi'ives, L. vitam sensisset auditas preces, L. To hear senibus: spem: fervorem, L. metus,V. somnos, puellas Ter vocata audis, H. tonuit, V.
ine the charge : de pace audisse, ejitertained proTo Iviten to, posals, L. : dolos, investigate, V. lend an ear, regard, hear, grant : di meas preces

with assent, accept, agree with, approve, yield to, grant, allow : fabulas turn id audirem, si, etc., / wonld assent to it, if, etc. audio, nunc dicis aliTo qnid, grayited : non audio, I do not admit it. te tellus audit obey, Jieed: sapientiam: me, L. neque audit currus habenas, V. Hiberiae, H. In the phrase, dicto audiens esse, to obey: sunt dicto audientes in illi quidem dicto audientes: tanta re: dicto audiens esse huic ordini: Tullio dicto iubere popuhim dicto audientem esse, L.
:

H.

me

velut de spat'io, froin


:

my

subject, L.

for-

tassis et istinc abstulerit aetas, will free

me from

them, H, pollicitationes aufer, away with, T. aufer Me voltu terrere, desist, H.


ere [ ab fugio ], to flee aufugio, fugi, , away, run away, escape : die raihi, auf ugistin ? T. propter f urtum ex eo loco, L. aspectum paren:

tis,

To be called, be named, reaudiens fuit iussis, N. ported, regarded: si curas esse quod audis, H. Id audire, to bear that name,Y. bene audire velle, male audigs, 2/oi to be praised: bene a parentibus insuetus male audiendi, will be in bad repute, T. N. minus commode audire, i. e. to be injured in
:
:

^ee/rom. auge5, auxi (auxitis for auxeritis, L.), auctus, ere [AVG-], to increase, augment, enlarge, spread, extend: in augenda ve, accumulating : industriam, benevolentiam vim morbi, L. T. numerum annos, copias, S. fiammam, feed, 0. volucrum turbara, to be changed into birds, 0. rem bo: :

nis

rationibus

gratia possessiones,

N".

dona

meis venatibus, i. e, offered additional gifts, V. reputation. terram imbribus, to enrich : secando volnus, Cu. auditio, onis, /. [audio], a hearing, listening amnis imbribus auctus, 0. aucto in barbarum to: fabellarum: hoc solum auditione expetere, by cognomento, lengthened, Ta. Supin. ace. : licenhearsay. Talk, rumor, report, news : levis, Cs. tiam auctum properatis, S. Fig., to magnify, fictae exnlt, praise, extol: quae vellet: munus suum: hosi accepissent fama et auditione, esse, etc. auditiones falsae, Ta. : auditionibus permoti, Cs. stium vim. To exaggerate: fama (proelium) multis auxerat partibus, Jiad, exaggerated, Cs. raultiauditor, oris, in. [audio], a hearer, auditor: tudinera, Cu. aucta est apud hostes fama, Ta, pxcpil, scJiolar, disattentus: scriptorum, H. To furnish abundantly, enrich, load: bonis aucticiple: Zenonis, bus (ea omnia) auxitis L. (old prayer) te scientia: auditorium, l, n. [auditor], a lecture-room, Ta. auctus praeda: senectus augeri solet consilio: augeatur isto honore is vir: damno auctus, ennched 1. auditus, P. of audio. by a loss, T. To /lonor, advance: te augend um 2. auditus, us, m. [audio], tli Jiearing, sense putavi: honoribus auctus, H. hearing : auditu percipi, Her. semper patet.
:

of

A hearing,
Cu.
:

listening

auditu compertum habere,

augesc5,
,

ere, inch, [augeo], to

plurium auditu

accipi, Ta.

crease

uva calore
T.
:

solis

aufero, abstuli, ablatus, auferre [ab+fero], to take away, bear off, carry off, iciihdraw, remove: istaec intro, T, e proelio auferri multa domum suam liberi per delectus auferuntur, Ta, caput domino, V. Ille sibi ablatus, robbed of his own form, 0.: illi vertice crinem, taken from her head, V. auferri e conspectu, to disappear, L. Of waves, wind, etc., to carry away, waft, bear, whirl alquem ad scopulum e tranquillo, T. auferor in
: : ; : : :

aegritudo,
lente, T,
:

tantis

grow, inr mihi augescit incrementis, L. corpora

augescens

ceteris animi, S.
uris,

soothsayer, diviner,

m. and /. [ avis + GAR-], a seer, augur : inclitus, L. lovis, i. e. a member of the College of Augurs: Apollo, V.: Quod si non desipit augur ( i. e. the poet ), H. Vana vox auguris, 0. Fern. : aquae augur Annosa cornix, H.

augur,

ecopulos, 0.

in silvam

pennis ablata, V.

Ih

augiiralis, e, adj. [augur], of divination, soothsaying : libri : insignia, o/ an augur, L. As subst.


auguratio
n., the

: :


aureus

: ::

84
refingunt, V. aulae.

augicries

part of the camp whet'e the general took : ante augurale, Ta.
ex passeribus.

Princely power, royalty : auctoritas


i,

auguratio, onis [auguro], a divining (by augury)


:

aulaeum,
tapestry,

= avXaia, embroidered A curtain, canopy: suspensa aulaea,H,


n.,

stuff,

augurat5, see auguro. 1. auguratus, P. of auguro and of auguror. 2. auguratus, us, m. [auguror], the office of augur : insigne auguratus auguratu praeditus,
:

Ta.

scientia auguratus.

Flur., Ta.

augurium, i, m. [ augur ], the observance of omens, interpretation of omens, divination, augury aleui dare in arce augurium agere: capere, L. An omen, sign, event interpreted (of Apollo), Y. by augury: Remo augurium venisse fertur volprediction, forecast : augudare, V. tures, L. coniugis, 0. saeclorum ria rerura futurarum txxinvoxwm, foreboding : tu rite propinques Augurium, i. e. the fulfilment, V.
: :

superba, V. The curtain of a theatre (lowered auto show the stage, and drawn up to hide it) laeum tollitur premitur, H. mittitur, is dropped. Ph. The figures seemed, as it rose, to lift it: ut Purpurea intexti toUant aulaea Britanni, V. covering for beds and sofas, tapestry: aulaeis se Cenae sine aulaeis et superbis conposuit, V. ostro, H. pictae aulaea togae, the vast folds, lu.
:

aulicus,
aura, ae
a

T,

m. [aula], a courtier.
i,

Plur., N.

auloedus,

m., one

who

sings to the flute.

(al,

V.),/.,

= avpa, the air (in motion),


. .
.

augurius, adj. [ augur ], of an azigur, of the v.: spei, L. voluntatis defensionisque, Mi^wewce: profession of a^cgur : ius. popularis, fallax, i. e. the fickle wind of favor, II. augur5, avi, atus, are [augur], to act as augur, popular favor, C, L., H. aura favoris popularis, take the auguries of, considt by augury : sacerdotes L. gaudens popuUiribus auris, V. aura, non consalutem populi auguranto. Abl. absol. impers.: silio ferri, the favor of the mob, L. divinae partiaugurato, after augury, i. e. under the sanction of cula aurae, i. e. the soul, H. The air, atmosphere, auguries, \j. To imagine, conjecture, forebode : si vital air (poet.): auras Vitales carpis, V. vesci quid veri mens augurat, V. 7b consecrate by aura Aetheria, to live, V. captare naribus auras, auguries: in augurato templo. libertatis auram captare, a to smif the air, V. auguror, atus sum, arl, dep. [augur], to act as hope, L. Height, heaven, the upper air : adsurgere
:
:

omnes of air, xoind, blast : me ventosi murmuris aurae, V. terrent aurae, V. rapida, 0. flammas exsuscitat aura, the breath, 0. Fig., a breath of air, ivind: rumoris famae,
breeze, breath
:

augur, augur, predict, foretell : alcui ex alitis inex passerum numero belli annos Critiae mortem pugnae fortunam cantu, Ta. (diem) non procul auguror esse, 0. To surmise, imagine, conjecture, suppose : contentos auguror esse deos, 0. quantum ego opinione auguror.
volatu
: : :

Y.: telum contorsit in anrsiS, upwards, ad auras (poet, for ad alta), The upper world: Earydice superas rises, Y. veniebat ad auras, Y. pondus ad auras Expulit,
in auras,

Y.

Stat ferrea turris

auguste,
ly
:

adv. with comp. [augustus], reverent:

Daylight, publicity : omdelivered of, 0. fugere nia ferre sub auras, to make known, Y. A7i odor, exhalation : illi Dulcis auras, to hide, Y.
i.

e. teas

venerari

dici augustius.

compositis spiravit crinibus aura, Y.

unde auri

1. augustus, adj. with comp. and sup. [augeo], consecrated, sacred, reverend: Eleusis: fons. Venerable, majestic, magnificent, noble : templa, L. moenia, V. mens, 0. formam augustiorem, L. augustissima vestis, L. Yir, L.
:
: :

aura

refulsit, splendor,

Y.

auraria, ae,/. [aurum], a gold-mine, Ta.

auratus,

adj.

[aurum], adorned
:

ivith gold, cov-

2. Augustus, i, m. [1 Augustus], a cognomen given to Octavius Caesar as emperor, his majesty. Hence, as adj., of Augustus, of the emperor, imperial : caput, 0. mensis, the month of August

ered with gold, gilded, golden : tecta tempora, with vestes, 0. : milites, toith a helmet of gold, Y. monilia, 0. : pellis, Ct. shields of gold, L.
: :

aureolus,
Ct.

adj. dim. [aureus], golden : malum, Refulgent, splendid : libellus: pedes, Ct.
(poet, aurea, aureo, aurels, disyl.), adj. corona (a : imber, T.
: :

aureus

(Sextilis), lu.

aula, ae {gen. aulai, V.


fore-court,
:

),

/.,

[aurum], of gold, golden


aiiKi],

a court,

yard : immanis ianitor aulae, i. e. Cermedia in aula, 0. For cattle, H. An inner court of a house, hall, V. lectus genialis in
benis, H.

est, H. palace, residence, royal court: ilia se iactet in aula Aeolus, in his residence, V. in-

aula

videndus, H.
courtiers, Ta.

laeta Priami,
the queen-bee:

II.

discors,

puer ex aula, a page, H.

P o

i.

e.

the

t.,

military distinction), L. vis, of turning into gold, 0.: nummus, a gold coin, piece (worth $5.10 or As subst. m. (sc. nummus), L., Cu. 1 \s.). Golden, oi^iamented with gold, gilded: sella: cincuspis, 0. Pactolus, icith golden sand, gula, Y. Fig., glittering like gold, golden : color, 0. V. Yenus, with golden hair, Y. luna, 0. caesavies, Y. Beautifd, golden, magnificent, excellent : aether,

0.

of the

cell

of

aulas et cerea regna

mores, H.

mediooritas, the golden mean^ H.


genus aetas, V.
;

t?ie

:: : :

auBtere
:

: : : : : :

auricomus
golden age^ 0.
adj. tern pus,

85
H.
:

sae-

eula,

auricomus,

[aurum

+ coma],

golden-

haired: fetus (arboris), with golden foliage^ V.

auricula, ae, /. dim. [auris], the external car, ear : mordicus auferre : Oppono auriculara, H. auricula infima raollior, the ear-lap: Praeceptura molles Auriculae, sensitive auriculis instillare, H.
:

auro potiri, the golden fleece, 0. golde^ bit, V. Coined gold, money : auri indigere Auri sacra fagilded mes, V. otium non venale auro, H. yoke, V. auscultator, oris, m. [ausculto], a hearer.
: :

ausculto,
la], to

avi, fitus, are [* ausculta for auricu-

hear

tvith attention, listen to,


:

give ear to

carSy

H,

angiu\ sootlisayer: Providus, H. An author, founder, auriga, ae, m. andy., a cliarioteer, driver., Y. divis Fern. : aurigam director, protector, favorer : auspices legis aurigae ex proelio excedunt, Cs. An ostler, groom., V. The Wagoner Auspicibus coeptorum operum, V. auspice Musa, sororem, V. H. Nil desperandum auspice Teucro, H. Flur., pilot, 0. (a constellation), C. aurigena, ae, m. [aurum GEX-],spr?m^/rom at a marriage, the responsible witnesses, persons who gave away the bride: nuptiarum auspices: nubit gold (of Perseus), 0. nuUis auspicibus. adj. [aurum GES-], goldera, erum, auriger, auspicat5, adv. [auspicatus], after taking the bearing : tauri, with gilded horns, C. poet. auspices: urbem condere instruere aciem, L. auris, is,/. [2 AV-], the ear (as the organ of to be attentive admovere In good time, auspiciously : hue me attuli, T.
terpreter

1 Y^^-']., goldaurifer, era, erum, adj. [aurum hearing : arbor, i. e. bearing golden apples : amuis, Ct.: Tagus, 0. aurifez, icis, m. [aurum 4-FAC-], a goldsmith.

populum, Ct. lamdudum ausculto, have listened long, H. quod super est audaciae, T. To heed, obey: seni, T. mihi ausculta.
ausculta paucis, T.
:
:

ausim, see audeo. auspex, icis, m. and/. [avis+SPEC-], an


of omens given by

in-

birds, diviner,

liearing)

auris adliibere,
:

aurem,

to listen, T.

tibi plurls
:

admovere
: :

auris,

erigere bring more hearers, H. applicare, H. praebere aurem, to give attention, listen, 0. auribus accipere, to hear : bibere aure, 11. alqd aure fiusurrat, i. e. in the ear, 0. in aurem Dicere puero, i. e. aside, H. ad aurem admonere: in aure dictare, lu, Cynthius aurem Vellit (as an admonition), V. auribus Vari &Qvv\\\wi,jlatter, Cs. in aurem utraravis dormire, to sleep soundly, i. e. be un:

auspicatus, adj. with comp. and sup. [P. of auspicor], inaugurated, C07isecrated by auspices Fortulocus: impetus Nostros, H. comitia, L. nate, favorable, auspicious : Venus auspicatior: auspicatissimum initiura, Ta.
:

auspicium,
flight

l,

n. [auspex], divination by the

birds, auspices : comitia auspiciis irapedire auspicia habere, authjorobservare, L. sign, ity to take the auspices, L. concerned, T. Phir., the ear, critical judgment, omen, divine premonition, indication by augury taste: offendere aures: elegantes: aleius implere, optirais auspiciis ea geri alitem auspicium fecisto satisfy: in Maeci descendat aures, I^ The ear se, L. melioribus auspiciis, under better omens, of a plough, earth-board, V. V. cui (diviti) si libido Fecerit auspicium, i. e, an impulse, H. Since only the chief in command auritulus, I, m. dim. [auritus], an ass, Ph. auritus, adj. [auris], with ears, having large could take the auspices for the army, command, ears, long-eared : lepotes, V. Listening: quercus, guidance, authority: ductu auspicioque eius res IItuis Auspiciis confecta duella, 11. gerere, L. H. aurora, ae,y. [AVS-], the morning, daivn, day- lius auspiciis moenia victa, 0. raaioribus ire auRight, power, break : rubescebat stellis Aurora fugatis, V. ad spiciis, i. e. o/ Jupiter himself, V. primam auroram, L. ton., t/ie goddess of inclinatio7i,will : meis ducere vitam Auspiciis, V. morning {Gv.'Ha)g),Y., 0. The Fast, Orient: Au- populum paribus regamus Auspiciis, V. rorae populi, V. Eurus ad Auroram recessit, 0. auspicor, atus, arl, dep. [auspex], to take the aurum, I, ?. [AVS-], gold: auri pondus auri allspices : tripudio auspicari posse, L. auspicandi gratia, Ta. ; see also auspicato. venae carior auro, more precious than, Ct.
:

of

birds,

augury from
:
:

Me

Pro V.

gold, golden lustre, brightness: spicae nitidum, 0.

auster, tri, m. [AVS-], the south wind: portus vehemens turbidus, H. ab austro tutus, Cs. anguis cristis praesiguis et auro, 0. 21ie Golden pluvius, 0. floribus austrum inmisi, frigidus, V. Age: redeaut in aurum tempora priscum, H. ar- have exposed to the parching blast, Y. The south
:

raontis auri polliccri, T.

The

of

color

gentea proles, Auro deterior, 0. An ornament, implement, or vessel of gold: plenum, a golden goblet, V. ancillae oneratae ?a\vo, golden jewellery, T. fatale, necklace, 0. aestivum, a light ring for summer, lu. fulvum mandunt sub dentibus aurum, a
:

country, the south: in aquilonis austrive partibus: mundus Libyae devexus in austros, south of Libya,

V.

austere, adv.
agit

austerus

],

severely,

morosely

mecum

Cato.


austerus
austenis,

: : :

auzUium
:

86

adj. with comp.^ avcrrjpog, severe^ austerior morose: austero more ac modo Of style: suavitas, smom ; poemata, et gravior. H. Burdensome : labor, H.
rigid,

Romae

australis, ], southern cingulus, the torrid zone: era polus, 0.


e,

adj. [ auster

regio

austrinus,

adj. [auster], southern: calores,

V.

ausum,
fortia ansa,

I,

n. [audeo],
:

a bold

deed, reckless act

V^

auso

potiri, to succeed iji boldness,

Y.

ausi paenitet, 0.

ausus, P. of audeo.
aut, co7y., introducing an antithesis to what aut precedes, or: omnia bene sunt dicenda eloquentiae nomen relinquendum est quibusnam manibus aut quibus viribus, Cs. cita mors venit aut victoria laeta, H. ruminat herbas aut sequiSo introducing successive alternatives: tur, V. . or quo lure aut quo more aut qua lege, or Hispanorum aut Gallorum aut Threcum mille. aut, eit?ier Introducing two alternatives, aut .or: ubi enim potest ilia aetas aut calescere, aut refrigerari ? per unam aut vivam aut raoriar aut morte aut victoria lie immasententiara, T. nitas aut extitisse aut non vindicata esse videatur neque enim sunt aut obscura aut non multa post commissa: nihil est tarn aut fragile aut flexibile, Introducing three or more clauses: quam, etc. aut equos Alere aut canes ad venandura, aut ad With two pairs of disjunctive philosophos, T. clauses ne aut de Laelii aut de huius generi aut P r a e g n., adding an arte aut gloria detraham. emphatic alternative, or surely, or at least : quaero, num iniuste aut improbe fecerit, or at least xmairly: profecto cuncti aut magna pars fidem mutavissent, S. quid ergo aut hunc prohibet, aut aut libertatem aut certe etiam Xenocratem, etc. inpunitatem adeptus, L. Emphatic, or else, otherwise, in the contrary case : Redduc uxorem, aut quam ob rem non opus sit cedo, T. nunc manet insontem gravis exitus aut ego veri Vana f eror, Correcting what precedes, or, or rather, or V. more accurately : de hominum genere, aut omnino Beginning a sentence de animalium loquor. Aut, ita qui sentiet, non apertissime insaniat ? or is not rather, etc. With joo^iws; erravit, aut potius aut (for neque insanavit Apronius ? Neque neque) nee coniugis umquam Praetendi taedas aut haec in foedera veni, V. nee litore tenus adcrescere aut resorberi, Ta. cf. non eo dico, quo mihi veniat in dubium tua fides, aut quo, etc.
.
.

raoleste enim tulerat . ego autem non moleste fero. In contrasted conditions, si si autem; si or nisi sin autem: si non venit, quid attinet ? si autem venit, quid attinuit ?' In a condition in contrast with a preceding negative or question nobiscum nee animo certe est nee corpore. E 1 1 i p t. Thr. si autem donii est. Ego non tangam meam ? Ch. Tuam autem, f urcifer ? Yours, say you, ? T. peril, quid hoc autemst mali ? T. In exclamations ecce autem alterum, In a T. eccui autem non proditur revertenti ? correction or explanation: num quis testis Postliumium appellavit? Testis autem? non accusator ? In African! transcendes. Transceudes autem dico, L. ab hostibus captae. quibus autem In a transition, but, and hostibus ? nenipe lis, etc. now : atque haec in moribus. de benevolentia. autem, quam, etc. de inferenda quidem iniuria praetermittendae autem, etc. satis dictum est. Introducing a parenthesis quod vitium eff ngere qui volet (omnes autem velle debent) adhibebit, Resuming a thought: honestum autem id, etc. quod exquirimus. Adding a new circumstance or a climax tulit hoc graviter filius augebatur aumagnus dicendi labor, tem eius molestia, etc.

magna
tion,

In a syllogism,
now, but, C.

res,

magna

dignitas,

to introduce the

sunima autem gratia. minor proposi-

authepsa,

ae,/.,

av2fs-\p}]g,

an urn,

boiler.

autor, autoritas, see aucto-.

autumnalis

autumn, autumnal

(not auct-), e, adj. [autumnus], of pruna, Pr. : aequinoctiura, L.


:

1. autumnus (not auct-), I, m. [AV-], autumn: letifer, sicA-(y, lu. per gravis, Cs.: pomifer, H. autumnos, H. inacquales, changeable, 0.
: : :

2.

autumnus,
avi,

adj.,

autumnal, of the autumn:


[

frigus, 0.

autum5,
(eum), H.

are

aio

],

to

say aye, assert,


:

aver, affirm, say:

facturum autumat, T.

insanum

auxiliaris,
0.
:

e,

adj. [auxilium], aiding, helping,


:

assistant, auxiliary

dea, i. e. Lucina, : undae, 0. carmen, in aid of fason, 0. aera, sounded to

Of troops, auxiliary: drive away an eclipse, 0. cohortes, Cs. As subst. sing, and plur., an auxiliary soldier, Ta. ; auxiliary troops, Cs. Hence, stipendia, the pay of auxiliaries, Ta.

auxiliarius, adj. [auxilium], assistant, auxiliary : cohors: equites, S. auxiliator, oris, m. [auxilior], a helper : baud
inglorius, Ta.

an adversative particle which regularly follows an emphatic word, or two or more closely connected words, but, on the other hand, on the contrary, hoioever : hostiura vim sese perversurum putavit, pervertit autem suam cum hie Roscius esset Anieriae, T. autem iste Roscius
conj.,
:

autem,

auxilior, atus,
aid, assist, sicccor
nil, T.
:

mihi, S.
I,
:

[auxilium], to give help, alcui facultas auxiliaiidi, Cs, (podagram) aquis, to cure, 0.
arl, dep.
:

auxilium,
suppoi't, succor

n. [

AVC- ],

help, aid, assistance,


:

ad auxilium copia, T.

plurimis


avare
esse auxilio, N.
sibi
:


averto

: ) :

87
:

auxiliura suis auxilium ferre, Cs. adiungere: ab alquo expetere: laborum, ??im)is auxilia portare, S. magna duo of avoiding, V. Mittat ut auxilium sine auxilia, sources of aid, L. Plur., auxiliary troops, auxiliaries : barbase, 0. adventicia Porapeio mittere cogere, V. ra, Cs. Military anxiliis in mediara aciem coniectis, Cs.
: : : :
:

dopvog ( prop., birdless, beAvernus, adj., cause its exhalations destroyed life ). Hence ( with or witliout lacus ) Avernus, a lake near Cumae, the fabled entrance to the lower world, C,

v., L.

Of Lake Avernus
, ,

freta, portus,
:

V.

Of

the lower world, infernal: stagna, V. luno, i. e. Proserpina, 0. Plur. n., the region about Aver-

force, troops: intirma, Cs.

nus, v., 0.
nihil fa-

avare,
ciendum
:

adv. with comp. [avarus], gi-eedily, covet:

ously, slivr/ily

pvetium statuere
victis, L.
[
:

aiti, T.

imperitare

avarius bellare, L.

verro], to sweep aicay cara piscis mensa, i. e. to clear the {fishmonger s table at a high price, H.

averro,

The lower world, V. ere [ab +

,
: ,

greed, avarice, covetousness

inordinate desire, hians et classem immineus, gaping and eager: ardeus proavaritia pei'dere: animus aeger avaritia, S. I'lur. : omnes, every kind of selfishness. funda, S.

avaritia, ae, /.

avarus
:

],

a-verrunc6,
dii

are, in religion, to avert


victi-

gloriae, Cu.

averruncent
Ciiedeve,

averruncandae deum irae


L.
:

mas
1.

for averting,

prodigia, L.

aversor,

atus, ari, dep. intens. [averto], to

adj. with comp. and sup. [1 AV-], eagergrasping : mare, H. v enter, ravenous, avarae Spes, too pecuniae, Ta. laudis, H. H. ambitious, H. praeter laudem nullius, eager only honorem, 0. ces, L. for glory, H. Agricola, zealous, V. Avaricious, Oris, m. [averto], a thief embezzler: 2. aversor, homominime: covetous, penurious : meretrix, T. quantum discordet parous avaro, H. in rapacitate pecuniae. aversus, adj. with sup. [P. of averto], turned avidior ? homo avarissime litus, V. Troia, 0. As suhst., a miser, covetous mem : Semper avarus aivay, turned back, on the back side, behind, backwards : et adversus et aversus impudicus es eget, H. aveho, vexi, vectus, ere [ab+veho], to carry aversum hostem videre, the backs of the enemy, Cs. lie aversi ab hoste circumvenirentur, shut off, take aioay : quos turbo alias avexerat oras, in the rear, Cs. ; quem aversum transfixit, in off citato V. dona domos, L. equites Aegyptum, L. aversos boves caudis in speluncam Creditis avectos the back, N. equo ex proelio avectus, L, traxit, L. porta, in the rear, L. porta aversissuis, away, avectus ab have sailed V. hostes ? sima, farthest back, L. Plur. n, as subst., the rode away, L. hinder part, back : per aversa urbis fuga, L. inavello (velli), volsus or vulsus, ere [ab vello], sulae, L. Fig., withdrawn: milites a proelio, Cs. to tear away, rend off\ pluck, snatch away: pom a Disinclined, alienated, unfavorable, opjposed, averse, ex arboribus vi alqd a corpore f rondes, 0. leporum avulsos arraos edere, H. avolsum umeris hostile: a Musis: aversissimo a me animo esse: a proposito, L. aversis auribus questa, to deaf truncis corpora, 0. tibi mavis precaput, V, ears, L. Deae mens, V. amici, H. With dat. : tium avellier? H. sibi avelli iubet spiculum. To tear away, remove by force: ab ea sese, T. de nobis, Ta. mercaturis, H. lucro, not greedy of H. matris hunc complexu ut sperem posse avelli, be a-verto ( avor- ), ti, sus, ere, to turn away, separated, T. neque avelli ppssuut, leave the place, avert, turn off remove : flumina se a Dolabella To pluck away, pecuniam iter ab Arari, turned aside, Cs. Y. complexu avulsus luli, V. a ceteris in se oculos, attracted, L. rescue: hunc convitio a tanto errore. eo itinere se, avena, ae, /., oats, V. steriles avenae, wild Cs. Capua Hannibalem, L. Italia regem, V. in An oat- fugam classem, L. ab hominibus ad deos preces, oats, V. si avenam videris, i. e. weeds, Pass. : aversa est straw, straw (in a shepherd's pipe) structis cantat L. regnum Libycas oras, V. Xata lovis, turned away, 0. a iudicibus oratio Hence, an oaten pipe, jjastoral pipe avenis, 0. avertitur. Poet., with ace., to turn from, shun: tenui Musam meditaris avena, V. To turn away, retire, fontes avertitur (equus), V. to wish [AV-], ere (hav-), for, 1. ave5 loithdraw: avertens rosea cervice refulsit (sc. se), long after, desire earnestly, crave: avens Ponere To carry off purloin, steal, V. prora avertit, V. signa praeceptis, H. propius accedere, 0. scire a stabulis tauros, Y. embezzle : pecuniam praequid agas. Of things: avet (ara) Spargier agno, dam domum, Cs. pcllem Colchis, Ct. Fig., to H. parto quod avebas, H. turn, divert, withdraw, keep off: a me animum ut 2. (aveo), see (haveo). averteretur a certamine animus, L. nee vobis Avernalis, e, adj. [Avernus], of lAike Aver- Hannibalem ab incepto, L. Sabinos (sc. a pugna), L. sanos sensus, to charm, infiame,Y, nus: aquae, H. nymphae, 0. Sibylla, Pr. To avert^

avarus,
:

ly desirous,

turn from, turn away, shrink from : aversari advocati et iam vix ferre posse haerere homo, To repulse, scorn, decline, shun, avoid: aversari. filium, L. aspectum alcius, Ta. scelus, Cu, pre-

, :


aveto
ward
off,


: :

: : :

88
: :

bacchor
avius,
adj.

toni conatus a re p.

morbos, H. hoc omen AnTo periculum victima, Ph. legiones a C. Analienate, estrange: animos, S. civitates ab eius amicitia, Cs. toni scelere
turn away
:
: :
:

[ab + via], out of


:

the way, remote,


:

trackless,

untrodden

virgulta, V.

montes,

II.

aveto

(hav-),

intei-j.,

see (haveo).

avia, ae,/. [avus], a grandmother : anus, Cu. aviarium, i, n. [avis], a poultry -yard, C. Flur.: inculta, the wild haunts of birds, V.
Avith comp. and s^cp. [avidus], eageradiipere litteras: pransus, H. aviavidissime exdius se in voluptates mergere, L. spectare alqd.

Plur. n. as subst., tmfreguented places, solitudes: avia cursu Dam sequor, V.': per avia, 0.: nemorum, trackless woods, 0. Without a ivay, impassable: avia commeatibus loca, L. Poet., of persons: in montes sese avius abdidit, by a pathless route, Y. volat avia longe, far out

itinera, by-ways, S.

of

the way,

V.
diversion, distrac-

avide, adv.
greedily
:

avocati5, onis,/. [avoco], a


tion
:

ly,

a cogitanda molestia.

atis,/. [avidus], eagerness for, avidanimi, Cu, cibi ity, longing, vehement desire:

aviditas,
:

a-VOc5, av), atus, are, io call off, call away: populum ab armis, L. partem exercitus ad bellum, L. pubem in arcem obtinendam, L. F g.,
:

sermonis

legendi.

Greed of gain,
:

covetousncss,

avarice: ingeni: iuflammati aviditate.

avidus, adj. with comp. and sup. [1 AV-], longing eagerly, desiroics, eager, greedy : libidines porcursus, V. arnplexus, 0. cibi, T. laudis ca
: : : : :

withdraw, remove: a rebus occultis philosophiam ad Antiochura animos, L. To call off, divert, turn : aliquem ab aliqua re voluptas avocat Pompeium a Cuesaris coniunctione quos aetas a proeliis avocabat avocari
to

call off

ab

spe, L.

novarum rerum, L. ad pugnam, L. : futuri, H. avidi, wine-bibhers, H. avidior gloriae avidissima caedis, 0. avidi committere pugnam, 0. in pecuniis in direptiones manus, L. Volcanus, fiery, H. legiones, eager for battle, Ta. E s p., greedy ofgain, avaricious, covetous : pater, animus mantis heredis, H. ad rem avidior, T. Voracioiis, ravenous, T. : gens avidissima, Cu.
potentiae, S.
: : : : : : : :

a-vol5, avi, aturu?, are, to fly away : sublime per umbras, Ct. To flee, hasten away: nescio quo: hinc: citatis equis Romam, L. iuvenis avolat ipse, V. Fig., to flee away, vanish: voluptas avolat: me hinc avolaturura, quit this xoorld entirely.

avunculus,
uncle.

i,

m. dim. [avus], a maternal nncle,


:

mother'' s brother : tuus

eius, L.

magnus, a great-

ghitionoics

avidos f unus Exanimat, H.


:

convivae, H.

mare, insatiable, H.

canes, 0. ignis, 0.
:

avis, is {abl. avi or ave), /. [3 AV-], a bird: cantus avium: Velatur avibus, i. e. clothed with Collect. : Candida venit avis, the feathers, 0. Meton., since omens were taken from birds,Y. birds, a sign, omen, portent : mala ducis avi, H. secundis avibus, L. Ite bonis avibus, 0.

[1 AV-], a grandfather: huius: An anbees, a grandsire, Y. cestor, forefather : paternus, 11. avi atavique, Y.

avus,

i,

in.

raaternus, L.

Of

avitus,

adj.

tral: possessiones

[avus], of a grandfather, ancesnomen, 0.: solium, V.: ma: :

lum, hereditary, L.

nobilitas, Ta.

axis, ab axibus rotarum, L. chariot, car, wagon Plur., a wagon, 0. Hie axis (of the tonans, Y. world ) caeli. The pole, C.,Y.-^ 21ie heaven stellis aptus, Y. longus, 0. sub axe, under the open sky, Y. A region, clime : hesperius, the west, 0. board, plank : trabes axibus religare, Cs.
is,

m. [1 AG-], an

axle, axle-tree: faginus,

Y.

A
:

B.
Babylo, onis, m., a
Babylonian,
ae,/*.,
i.

e.

^abob, T.

a small round fruit, ebuli, Y. berry: bicolores, 0.: lauri, Y. oleae, an olive: olivae, H. bicolor Minervae, the olive, 0. bacae amarae, i. e. of the xoild olive-tree, 0. silvestres, Y. fruit of a tree : ( arborum ) rami bacarum ubertate incurvescere. A pearl: Onusta bacis, H. aceto Diluit bacam, H.
(not bacca),
:
: :

baca

alis, n. [Bacchus], a place dedicated Bacchus, L. Plur., the feast of Bacchus, revelries of Bacchus, L., C. vivere, to live riotously, lu.

Bacchanal,

to

bacchantes, um,
tes,

A
:

of bacchati5, onis,/. [bacchor],


:

priestesses

/. [P. of bacchor], bacchanBacchus : Bacchantum ritu, 0.

plur., orgies,

revelries

nocturnae.
(

bacatus, baccaris

adj. [baca], set with pearls,


(

Y.

Baccheus
Bacchius,
Ba.K)(^iog,

-cheius

bacch-

),

aris, /.,

= iSuKKapig,
oil,

adj.,

),

or

Bacchicus, or
or

Bdicx(^io<^,

BaKxiKoc, or
:

plant whose root yielded a fragrant

Y.
riot-

0.

Baccha, ae,/"., = Bk;(;j, a Bacchante. bacchabundus, adj. [bacchor], raving,


ous: agmen,Cu.

Bacchic, of Bacchus : sacra, 0. ululatus, serta, 0. Baccheia dona, i. e. wine, Y.


:

bacchor,
the festival

atus, ari, dep. [Bacchus], to celebrate


like

of Bacchus, rave

Bacchae, revel

quanta in voluptate, exult: in vestra caede: non


Bacchus
:


balnearius,
fur, Ct.

barbanis

: : : :

89

per urbem, roa)m in frenzy, sanius Edonis, H. With ace. : v.: Faraa per urbem, riois toild,y. Grande carmen, lu. cf. Euhoe bacchantes, raising Poet.: virginibus bacthe cry of Bacchus, Ct. chata (iuga), i. e. frequented by the revels^ V. Bacchatam iiigis Naxon legimus, i. e.with vine -clad
;

adj. [balneum], ofbatJis, at baths: Blur. n. as subst., a bath, bath-room.


oris,
i,

balneator,

m. [balneum], a bath-keeper.
dim. [balneum], a small bath^
<

balneolum,
lu.

n.

fiills,

V. bacchante veuto, holding revelry, II. Of extravagance in language furere et bacchari.


: :

balneum,
balo,
lans, lu.
avi,

see balineum.
,

are
i.

BAL-, BAR-

], to
:

bleat, 0.

Bacchus,
and Semele,
inspiration.

i,

m.,

= Bd<cxog,
wine,

balantes hostiae,

e.

oves, Enn. ap. C.

pecus ba-

the son

of Jupiter

Hence,
!)
: :

the

god of

the cry or invocation to


fertilis,
:

of intoxication and Bac-

balsamum,
v., Ta.

I,

n.,

chus (lo Bacche

audito Baccho, V.

Bacchus amat coUes, V.:

The vine: Wine: H.

balsami umor, Ta.

fSaXcrafiov, the balsam-tree: Plur., a fragrant gum, balsam^

verecundus, niulto hilarans convivia Baccho, V. in moderation, H. pocula Bacchi, Y.

bacifer, fera, ferura, adj. [baca-fl FER-],


bearing olives: Pallas, 0.

balteus, i, m. plur. poet, baltea, oium, n, [cf. Engl, belt], a girdle, belt, sword-belt, shoulder-band., baldric: auro caelatus, 0. (phavetram) circum:

plectitur auro Balteiis,


in balteo defigitur, Cs.
:

quiver-belt,

Y.

verutum

bacilliun,

a,

dextram subiens,

n. dim. [ baculus ], a wand, C. lu. s p., a lictor's rod, C.

scuntur Baltea,
lu.

i.

e.

quotiens rumoribus ulciavenge strappings by danders,

barathrum, I, n., jSdpa^pov, an abyss, chasm, of Bactria (in Asia), 0. (or poet, baculus, m., 0.), i, n. gulf pit: inmane, Y. imus barathri gurges, Y. Of a [BA-], a stick, staff,%oalking-stick : baculo sustinet barathro donare alqd, i. c. throw away, II. baculo greedy man: barathrum macelli, an abyss of the artus, 0. baculo oculos alcui tundere innixus, 0.: baculum quern lituura appellarunt, butcher's stall, H. barba, ae, /. [Engl, beard], the beard: prosceptre: aureum, Cu. L. Baiae (disyl.), arum, /., a watering-place in missa, long, L. inpexae barbae, Y. prima, lu. Campania : Baias iactare, i. e. luxurious holidays. barbam tondere ponere, H. metire, lu. reciBactrius,
adj.,

=
:

baculum
:

baiul5, heavy burden)


,

are

baiulus

],

to

carry

of a

sarcinas, Ph.
.

baiulus,

1,

m., a porter, carrier.

balaena

(ball-), ae,/.,

= (paXaiva, a whale, 0.
an acorn
;

balans, ntis, m, and /. [P. of balo], a bleater, sheep (only plur. ; poet, for oves), V.

barbam vellere alicui, submittere, Ta. sapientem pascere to pluck one by the beard, H. barbam, i. e. to study the Stoic philosophy, H. barba maiore: maxima barba: incipiens, 0.: dignus barba Maiorum, i. e. like an old Roman, lu. Rarely of animals luporum, H.
dere, 0.
: : : :

barbare,
loqui.

^aXavog ( prop, balanus, i, /., hence), a fragrant nut, ben-nut, H.


balatro,
onis, m.,

adv. [barbarus], rudely, incorrectly: Roughly, cruelly : Laedens oscula, H.

a bahhler, jester, buffoon, H,


:

balatus,
exercere, V.
:

us,

m. [balo], a bleating
:

Balatum
stnt-

tener, 0.

aegri, 0.

balbus,
ter^ing
:

adj. [BAL-, BAR-], stammering, Demosthenes: os, H. verba, Tb.


:

balbutid,
ter,

ire [balbus], to stamyner, stut-

speak childishly : perpauca: denatura: ilium Balbutit Scaurum (i, e. balbutiens appellat), H.
or balneae, balineum or balneum, arum, y., =j3aXtx'aov, a bath, bathing-place: balineaque enervaverunt corpora, L. balineum calfieri iubere: e balneo exire: in balneas venire,
i,

barbaria, ae {nom. also -ies, ace. iem),/. [barbarus ], a strange land, foreign country ( opp. Greece and Italy): barbariae bellum inferre: numerem ? 0. Graecia Quid tibi barbariem barbariae conlisa, i. e.Bhrygia, II. quae barbaria Rudeness, savagcness, barbarism : India vastior. ista quanta barbaria est, savage state of society inveterata domestica, corrupting vifuence. An uncivilized people: quale bellum nulla barbaria
. . .
:

gessit.
adj., foreign, strange: supellex, astante ope barbarica. Eastern, Enn. ap. C. ope barbarica Yictor, xcith Eajdern hordes, Y.
:

n.,

barbaricus,

L.

barbaries, see barbaria.

Her.

balnea

vitat,

H.

barbarismus,
barbarus,
of strange
:

i,

m.,

= (3ap(3api(jfM6g,

an im-

balista, see
ing
:

ballaena, see bala-. ballista or balista, ae,/., an engine for hurlball-.


: :

propriety of speech, barbarism. Her.


adj. with (poet.) comp..

[Bdp^apog,

balistae emissiones lapidum habent asseres porta ballistis instructa, L. ballistis missi, Cs.

speech, speaking jargon, unintelligible

balnea, balneae, see balneum.

sum, quia non intellegor uUi, 0. lingua, S. Foreign, strange, barbarous, uncivilized, not Greek


barbatulus

: : :

: :

90

belligero

felicity (each word coined by C. and used but nor Roman: mixta Graiis turba, 0.: reges, H. As suhst. : multa milia bar- once). gentes, the Germans. baroruin, L. apud barbaros in honore barbarobeatum, i, n. [beatus], happiness, felicity. rum soli Germani, etc., Ta. quae tibi virginum beatus, adj. with comp. and sup. [P. of beoj, barbara serviet? H. Of things: carmen, PA?-^happy, prosperous, blessed, fortunate : beatus, ni gian (opp. Doriura), H. Prora, 0, tegmina cruunura lioc desit, T. Beatus ille, qui, etc., II. nihil rum, V. Like a foreigner', ricde, vncultivated^ ignobeatissima vita est ab orani Parte beatum, H. Savage, superstitio. rant, uncivilized : homines res p., L. quo beatus volnere, H. dici beatus,

conedictis pirata suetudo mos, H. sacra suo barbariora loco, 0. As subst. : exsultat barbarus, the barbarian, 0.
cruel, barbarous, fierce
: :

in

0.
et

barbatulus,

adj. dim. [barbatus], ivith


i.

a small

beard: niulli: iuveiies,

e./ojo/^is/i.

barbatus,
lectet

adj. [barba],

having a beard, beard:

optabile omnibus bonis As quod a happier beatis beatius arbitrantur, think Opulent, rich mulier: Phyllidis H. homines parentes, H. Persarum rege N. Fig., of things, non beatissimi, /ar/rom

quicquid scripsere beati, exulting, H.


subst.
:

Divitiis,

H.

est

it

lot, Til.

tvealthy,

beatior,

rich,

ed: luppiter: hirculus, Ct.


:

equitare Si quern de:

rich, abundant, excellent, splendid, magnificent

ga-

barbatum, a grown man, H. nondum, i. e. while a boy, lu. bene unus ex barbatis illis, i. e. the Of animals or old Romans (\\\\o wore full beards). muUi hirculus, Ct. As subst., a goat, Ph. fishes Since the Stoics wore long beards magister, teacher of philosophy, lu. barbitos, I, m., a lyre, lute: die Latinum, Barbite, Carmen, H. barbula, ae, /. dim. [barba], a little beard.
: :

H. arces, H. sedes, of happiness, V. simura saeculum, most prosperous, Ta.


zae,
:

beatis-

bellans,
bellator,

ntis, m.,

see bello.

[ bello ], a warrior, soldier., E s p. in apfighting man : de re p. primus, L. position for an adj., warlike, ready to fight, martial, valorous : bellator Turnus, V. deus, tlte war-god Mars, V. equus, spirited, V. bellator equus, tJie war-horse, Ta. cf. feroci Bellatore sedens, lu.

oris,

m.

barditus
bardus,

or

baritus (barr-),

i,

m., the war-

bellatrix, icis,/ [bellator], a female warrior


freq. in apposition for

song of the Germans, Ta.


adj.,

an

adj., warlike, skilled in


:

baris, idos,/.,

= (Spadvg, stupid, = (iapig, a small row-boat, Pr.


dull.

war, serviceable in war : Penthesilea, V. 0. bellatrix iracundia, warlike rage.


:

Minerva,

baritus, see barditus.

belle, adv. with sup.

bellus

],

prettily, neatly,

bar5,

onis,
I,

??i.,

a simpleton, blockhead.
a woven

well: belle et festive (in applause): se habere, to be well: minus belle habere, to be not quite well:

barrus,

m. [Indian], an elephant, H.
ae, /. [ cf.
],

Engl, basket mat, dish holder of basket-work, lu.

bascauda,

bellissime esse: hoc non belle, a fault,]!.: cum hoc fieri bellissime posset, would have served the purpose perfectly : cetera belle, everything else is
well enough.

basiatio, onis,/. [basio], a kissing,


basilica, ae,/.,

kiss, Ct.

(sc. crroa), a poi-tiRome, a public building used for a merchants' exchange and for the courts, basilica: basilicas spoliis ornare neque enini turn basilicae
co, basilica ; in
:

= (BamXiKf)

bellicosus,
tes
:

adj. with comp.

and

sup. [bellicus],

xuarlike, martial, valorous,

given to figlUing : genbellicosissimae nationes: natura gens, S.


: :

erant (B.C. 212), L.

provinciae, Cs. quod bellicosius fuerit, would bellicosior have been a greater achievement, L. annus, a more warlike year, L.

ba&i5,
Ct.
:

avi, atus, are [basium], to kiss: oculos,

alqm multa

basia, Ct.

basis, is, /., (3d(7is, a foundation, base, support, pedestal : villae: ( statua ) abiecta basim base manere Sciplouis, i. e. of his statue.
:

trianguli.

bellicum, i, n. [bellicus], the war -trumpet, war-signal ; only with canere, to call to arms, signal for the onset: motus novus bellicum canere coepit bellicum me cecinisse dicunt, began hostilities. Of style: canere quodam modo bellicum, sounds like a trumpet.

basium,
basia

T,

n.,

iactai-e, to

a kiss : da mi basia mille, throw kisses of the hand, Ph.,


i,

Ct.
lu.

batillum (vatillum),
chafing-dish
:

m. dim., a

fire -paji,

prunae, H.

battu5

(batu-),

bellicus, adj. [bellum], of war, military : bellicam rem administrare: disciplina: Xams,, military glory, Cs. caerimoniae, L. casus, the chances of war: tubicen, 0,: naves, Pr. Warlike, fierce in
: :

ere, to beat (vulgar).


:

war :
like,

Pallas, 0.

virgo, 0.

beate, adv. [beatus], happily : vivere bene ac beate, quod, etc., Ct.
beatitas,
atis,

est mihi

belliger, era, erum, adj. [bellum


martial, belligerent
:

+ GES-], ivargentes, 0.

ensis, 0.

or

beatitude,

inis,/. [beatus],

belligero,

atus, ar6 [belliger], to carry on

bellipotens

: : :


bene

: :

91

war, wage war: nee cauponantes bellum, sed belcum forligerantes, i. e, in earnest, Eiui. ap. C. tuna tumultuatum verius quam belligeratum, L,
:

victor tot intra paucos dies bellis, L. : mos inter bellum natus, L. iustum, righteous, L. ; also, regular warfare (opp. populabundi more), L. belli
: :

bellipotens, mighty in battle, Enu. ap. C.


ntis,

adj.

bellum
Subst.,
i.

+
e.

potens ], Mars, V.

eventus, the result


tus, indecisive, L.
:

belli exitus

bella incerti exi-

fortuna

belli, the

chances of war,
skill,

L.

varia, L.

belli artes,

military

L.

iuia

bello, avl, atum, are [ bellum ], to wage ivar, carry on war, war: cum Aetolis adversum papro Samnitibus adversus Romanos, L. trem, N. ad bellandum profecli, Ta. bellum a consulibus
:
:

cum mulierculis bellanbellatum, conducted, L. dum. Supin. ace. : Agesilaum bellatum mittere, N. P. as mbst. : quem (deum) adesse bellantibus, To fight, contend: quem prohlbent warriors, Ta. anni bellare, 0. bellante prior (hoste), tritimph:

law of war : genus belli, the character of the war. Meton., of animals or things, war: parietibus bellum inferre: philosophiae bel-. lum indicere: ventri Indico bellum, H. miluo est bellum cum corvo. A feud, private hostility : cum eo bellum gerere quicum vixeris: hoc tibi inventus Romana indicimus bellum, L. Personified (for lanus): sunt geminae Belli portae, etc., V. Belli postes portasque, H. Plur., an army : Nebelli, the

ing over, H.

Bell5na, ae, /. [bellum], the goddess sister of Mars, L., V., H., 0.
bellor,
lo)
:

of war,

reus Bella non transfert, 0. Battle: bello excelaus eius belli, L. Actia bella, V. history of a war : gaudebat Bello suo Punico Naedere, S.
vius.
:

ari, dep., to

war, fight (rare for bel-

pictis armis,

V.

bellus,
bonus].

bellua, see belua.

bellum,
:

old and poet,

Form duellum: agere rem duelli, Of things, choice, fine, nice, charming: pietatis siBYl'l, war. purura piumque, L. (old record) victoria mulatio pueris locum esse bellissimum non bella C. (lex) duelli, L. (oracle): Pacem duello miscuit, H. quam sit bellum, cavere fa ma, undesirable, 11. Form bellum Germanicum, against the Germans, malum, what a fine thing: frons ac voltus, cheerSabiuum, L. regium, against kings : civile, fid : epistula fama, H. Cs. Pyrrhi Helvetiorum, against the H., Cs. Cs. belua (not bellua), ae, f, a beast, wild beast, cum lugurtlia: cum Samnitibus, L. adversus Ve- monster : fera saeva, H. Lernae, the Hydra, V. stinos, L. contra patriam in Peloponnesios ge- in usu beluarum: quantum natura horainis pecurere, N. in Asia gerere: gerere apud Mutinara, des reliquaque belua, lower ayiimals. Esp., the N. civitati bellum indicere patriae facere pa- eleplmnt, T. beluarum manus, Cu. : Gaetula, lu. rare, L. parare alcui, against, N. decernere aliFig., a beast, brute: age nunc, belua, T. in hac cui indicere, L. facere alicui sumere, to widerinmani belua, in the case of: taetra. take, S. facere atque instruere, carry on; difficulbelu5sus, adj. [be\ua,'\, aboundiyig in monsters: tates belli gerendi, Cs, Hannibale duce gerere, L. trahere, to protract, L. bellum non inferre, Oceanus, H. sed defendere, not aggressive but defensive, Cs. bene, adv. with comp. melius, and sup. opti[bonus for * bone]. Of manner, well, better, deponere, to discontinue, S. velut posito bello, L. best ager bene cultus olere, agreeably, V. sucpositis bellis, V. componere, to end by treaty, S. sedare, N. conficere, to end successfully : finire, to cedere, prosperously, T. optione vendere, dear terminate, L. habitare, in good f utura bella delere, make impossi- emere honorem, cheaply, Y. ble: legere, to read about: consentire, to ratify a style, N. optime video Davum, most opportunemodeclaration of war, L. ad privatum deferre, to give ly, T. optime suos nosse, thoroughly, N. the command in : mandare alcui, L. alcui bellum nere, advise well, T. nuntias, your news is good, gerendum dare bello imperatorem praeficere putas, aright, T. partes descriptae, accxirateT. ly : melius cernere alqm ad bellum mittere ad bellum proficisci melius inperatum est, there pugnare, siiccessfully, bellum in Gallia coortum est, broke out, Cs. exor- was better generalship, L. tum, L, spargi bellum nequibat, be waged by de- S. natura constituti, ?/;e/^ endoioed: instituti, edutachments, Ta. In expressions of time, manner, cated: de re p. SQutxQns, patnotic : sentiens, with quod etc. Belli {loc. case), in tear, during war : magnae good intentions : animatus, favorable, N. res belli gerebantur usu. with doyni : belli domi- bene cogitasti, laudo, your good intentions : consuSi bene quid de te merui, que, S. vel belli vel domi in bello, in war-time, lere, to plan well, S. L. in civili bello: in Volsco bello, L. bello Ro- have set'ved you, V. vivere, correctly : mori, with manorura : res bello gestae, during war, L. res honor, L. ea bene parta retinere, honorable aciura non bene servare, faithfully, pace belloque gestae, L. princeps pace belloque, quisitions, S. L. omnibus Punicis bellis 0. bello domique, L. In particular phrases, with verbs: si vales,
:
: :

duellum,

i,

n.

[DVA-,

neat, pleasantyfine, agreeable: puella bellissima: fac bellus revertare, in good spirits: homines, gentlemen.

Of ^Qv&ons, pretty, handsome,

adj.

with

s^ip.

dim. [for *bonulu3, from

me

'

: : : : : :

benignus

: : : : :

bene dico
bene bene
est,
i.

92

glad: opturaest, veri/ well, T. amplius oro, / am satisfied, H. iurat bene solis esse mantis, ai'e well off, H. spero tibi melius esse, that you are better: mihi bene erat pullo, i. e. / ei^joyed a meal -upon, H. bene liabet, it is well: bene dieere liaud absurdum aleui bene dieere, to praise: vertere Ad est, S. bene dicendum, i. e. eulogy, H. nee bene nee male Bene dixti, you dicta, cheers nor imprecations, L. are right, T. bene audire, see audio bene agere cum aliquo, to treat well, T. Di tibi Bene faciant, do you good, T. bene sane facis, sed, etc., many thanks, hut, etc. Bene factum, / am glad of it, T. bene facit Silius qui transegerit, / am glad that bene facta male locata male facta arbitror, /ayors.' quid bene facta iuvant, V. bene factorum recorbene gesta didii\o, good deeds : bene gratia facti, V. res p., well administered : occasio rei bene gerennee (res) gestures dae, a chance of siiccess, Cs. qui de me optime melius sperare poterant, L, meriti sunt, have done me excellent service: de re p. bene mereri, to be nsefid to the state: bene mequod bene verteret, turn out well, L. ritus civis Di vortant bene Quod <igas, brii)g oxit well, T. bene Pericles (sc. dixit) melius hi quara nos (sc. faciebant) quod (imperium) si (ei) sui bene credidemerint cives, did tuell to intrust to him, etc., L. lius peribimus quam, etc., it will be better for us to perish, L. Of intensity, very, quite: sermo bene longus: fidum pectus, H. lubenter, T. penitus, bene plane very intimately : notus, widely, H. raagnus (dolor) videtur, exceedingly : bene ante lucem venire, some time: mdiwc, very early: tutus a scelerum si bene paenitet, perfidia, entirely, L. heartily, H.
e.

I am

est,

nil

in: in beneficiis ad aerarium delatus est, i. e. among those who had done service to the state : ne qua ta-

bula benefici figeretur, no man posted as privileged. An honor, distinction, office, promotion : benefivestris beneficiis praeditus cio populi R. ornatus quae antea dictatorum fuerant beneficia, in the gift beneficia vostra penes optumos forent, S. of, L.

ij

(not benif-), fZ/. with sup. [bene-|2 FAC-], generoiLS, liberal, serviceable, beneficent, bountiful: viri in amicura voluntas: ut ii sint
:

beneficus

beneficentissimi.

benevole
ly
:

fieri

(not beniv-), adv. [benevolus], kindpraesto esse alcui.


ntis, adj.

benevolens,
:

friendly, kind : illi benevolens, T. tibi officium benevolentissimi.

with comp. and sup,, benevolentior


:

benevolentia

(not beniv-), ae,/. [benevolus],

good-will, benevolence, kindness, favor, friendship

ad benevolentiam coniungendam beuevolentiani capere: animos ad benevolentiam adlicere: alqm benevolentia complecti quae benevolentiae esse
:
:

credebant, likely to conciliate, S. tua erga me sua in Aeduos, Cs. cum alquo benevolentia certare, Ta.
:
:

benevolus
animus
:

(not beniv-), adj. [bene


:

+1

VOL-],

well-wishing, kind, bountiful, friendly


servi, devoted.

For comp. and


:

alcui esse:
sup., see

benevolens.

benigne, adv. with comp. and sup. [benignus], in a friendly manner, kindly, benevolently, courteously, benignly : facere, T. viam monstrare, courteously : audire respondere, S. adloqui, L. arma capere, cheerfully, L. plurimis benigne fecisti, have rendered kindness : quibus benigne videbitur
: : : :

bene dic5, bene dictum, bene bene factum, see bene.


tical good-will, philanthropy
:

who shall appear to receive favors : benigne you are very kind, T. benigne ac liberaliter beneficentia, ae,/. [beneficus], kindness, prac- (ironical), kind and generoics : At tu quantum vis
fieri,

facio,

dicis,

'

quid praestantius be-

neficentia?

adversus supplices, Ta.

beneficiarii, orum, m. [ beneficium ], soldiers exempt from common labor, a body-guard, Cs.

'Benigne,' no, I thank you, H. Abundantly, liberally, freely, generously : quod opus sit benigne praebere, T. praedam ostentat, in abundance, S. benignius Deprome merura, H.
toUe.'
:
:

benignitas, atis,/. [hen\gnu&],kindness,fiie)idI, n. [bene-f 2 FAC-], a favor, kindness : Pro maleficio beneficium liness, courtesy, benevolence, benignity : me summa benignitate adducti alqd alcui dare: apud bonos beneficium cum benignitate auditis reddere, T. Kindness, liberality, bounty, conlocare, lay under obligation: lugurtham bene- concedere deum, L. fices vincere, S. in regem crga me Abs quivis favor : ubi meam Benignitatem sensisti in te claudier? T. deorum benignitate auctae fortunae: homine beneficium accipere, T. adfici beneficio beneficio sum tuo usus, have received from you: be- benignitatem comitate adiuvabat, L. me benigninefici memor esse, S. beneficio tuo salvus, thanks tas tua Ditavit, H. to you: nostri consulatus beneficio, by means of benignus, adj. with comp. [bene-f GEN-], kind^ hoc beneficio, by this means, T. sortiura beneficio good, friendly, pleasing, favorable, benignant : anialqd per be- mus in alqm, T. nuinen, H. oratio: benigniora incolumis, by the lucky turn of, Cs. neficium civitatibus concedere, as a favor : (alqd verba, L. Beneficent, obliging, liberal, bounteous illis) in benefici loco deferendum, offered as a kindfortuna mihi, H. benigniores quam res patitur ness: cooptatio collegiorum ad populi beneficiu-n vini somnique benignus, a hard drinker and a lover transferebatur, i. e. the power to choose was vested of sleep, H. Fruitful, fertile, copious, rich: vepres,

beneficium,
:

benefit, service,

beo

prae-

: : ::

biformis
bicolor,
oris, adj. [bi:

: : :

93
:

H.
(la,

cornu, IT. ingeni Benigna vena est, H. mosses terra benigna daret, Tb. 0.
:
:

+ color],

of two

colors,

two-colored: equus, Y.

baca, 0.
the two-

beo,

uvT, atus, are [of. bonus], to


te, gratif//,

gladden, bless:
wa}'ds,i{.:

T.
:

caelo

make happy, Musa beat, redivite lingua,

Bicorniger,
horned, two
i.

geri,

m. [bi-+corniger],

e.

Bacchus, 0.

Munere

te,

H.

Latium

H.
lu.

factum bene,

beasti,
i,

lam

delighted, T. the beryl,

benillos (beryl-),

m.,=l3npvX\og,

ring with a beryl, Pr.

bicornis, e, adj. [bi- + cornu], with two horns, - horned : fauni, 0. f urcae, twocaper, 0. pronged, Y. luna, i. e. the new moon, H. Rhenus, with two mouths, Y.
: : :
:

bes, bessis, m. [Cor *bi-assi-s], two thirds: fenus factum bessibus, i. e. at two thirds of an as per hundred each month, eight pe^' cent. per annum.
bestia,
ae,/".,

bodies

bicorpor, oris, adj. [ bis- + corpus : manus, of a centaur, C. poet.


bideiis, entis
(cibl.

],

of two

enti or ente

gen. plur. en-

tium or entum), adj. [bi- + dens], with two teeth: animal : fera bestia, X. As subst. m., a heavy hoe, tametsi bestiae sunt (canes): bestiae volucres, forfex, two-bladed, V. birds: niutae, L. ad bestias mittere alqm, to fight mattock with two iron teeth : erlaebam f i-anerere bidentis amans, i. c. agricidture, mala, the odor of bidentibus, Y. icith (in the public spectacles) lu. Fern., an animal for sacrifice: intonsa, Y. the armpits (cf. capra), Ct. mactant bidentis Cereri, Y. caede bidentium, H. bestiarius, i, m. [bestiaj, one who Jights tvifh
a
beast,

<

wild beasts (in the shows)

ducenti.

sheep,

Ph.

bestiola,
1.

ae, /.

dim. [bestia], a small animal,


beet (a regetable),

bidental,

alls, n. [

bidens

],

liUle living creature.

lightning (consecrated by a sacrifice)

a place struck by triste, H.


:

beta,

ae,

/*.,

C,

Ct.

biduum,

i,

n. [bi-

+ dies],
:

a period of two days,

2. beta, n., indecl., the Greek letter B, lu.

hi; praep.

insep.

[DYA-],

twice, double.

bibliotheca, ae

(rarely Gr. ace. -ecen, C), /., (SijSXiobfjKr], a library, room for books : abdo

me in bibliothecam.
bibo,
bibi,

A library, collection of books.


: :

mella diluta, H.
jeicelled cup,

ere [BI-], to drink : vinum, T. gemma,, from a lac, to suck, 0.

Quod caelato (sc. poculo), lu. ut iussi ei dari bibere, to be given her to drink, T. bibere sibi luberet dari, L. lovi bibere ministraY.
: : :

two days : concedere, T. biduist Haec sollicitudo, omnino biduum supererat, reis a matter of T. mained, Cs. eximere biduum ex mense biduum supplicationes in biduum cibo se abstinere, X. decretae, L. uno die longior mensis aut biduo eo biduo, during those two days ; eo biduo, after those two days, Cs. biduo ante biduo post, two days later, Cs. biduo quo haec gesta sunt, Cs. bidui via abesse, two days' march, Cs. biduum aut triduum abesse, two or three days.
: :
:

biennium,
sibi

l,

n. [bi-

re

sitis

exstincta bibendo, 0.

bebatur:

thum, i. e. num), H.

aut bibat aut abeat (at a feast). With the name of a river, to visit, reach, frequent, dwell in the region of : si Hebrum bibamus, Y.
r
V.
:

ab tertia hora biGraeco more (i. e. propinando): Xanwater from, Y. Caecubam uvam (i. e. vi:
:

years, two years: per


satis esse, Cs.
:

+ annus], a period of two biennium: ad alqd biennium provinciam ohtineve, for two
:

years : comitia bieunio habita, in the last two years, L. post biennium, after tico years' delay : biennio prope biennio ante eo bieunio, Cs.
: :

Ararim Parthus bibet, i. e. the Parthians will come Extremum Tanain si biberes, to Germany, Y.

Me

Bibere aquas, i. e. to be drowned, 0. Lyce, H. ton., to take in, absorb, imbibe: sat prata bi(terra) bibit umoberunt, have been watered, Y. rem, absorbs moisture, Y. Amphora f umum bibere instituta, H. Of the rainbow: bibit ingens arcus, Y, Fig., to receive, take in, drink in: longum amorera, Y. Pugnas bibit aure, H. animo sanguinem, thirst for: Hasta bibit cruorem, dreic,Y.
:

adv. [bil FA-], on two sides, i. e. twofold, double, in two icays, in two jjarts, in two aequaliter displaces, severally : divisis copiis, L.

bifariam,

tributa
ria

ingressi hostiuni fines, L.

gemina

victo-

duobus bifariam

proeliis parta, L.

l FEE-], bearing bifer, era, erum, adj. [bitwice: biferi rosaria Paesti, blooming twice a year,

Y.
bifidus,
pedes, 0.
af//.

[bi-

+2
bi:

FID-],

cleft,

parted, split:

bibulus,

adj. [bibo], giveyi to


:

Of things, 6freely: potores, H. Falerni, H. lapis, Y. talaria, harena, Y. : moistened, 0. bibulas tinguebat murice lanas, 0.
sorbent, thirsty
: :

drink, drinking

biforis, e, adj. [ folding: valvae, 0.


double tibia, Y.

foris ], with two doors, cantus (tibiae), i. e. of the

bi-fonnatus,
petus, C. (poet.).

adj.,

of two forms, double

im-

biceps,
Parnasus,

cipltis,

adj.

[ bi:

+ caput
:

],

with two

heads, tico-headed : puella


7cith

lanus, 0.

partus, Ta.

two sicmmits, 0.

biformis, e, adj. [bi-4- forma], of double form, two-formed, two-shaped : Minotaurus,Y. lanus, 0.; pater, i. e. Chiron, 0. F i g., of a poet. vates, H.


bifrons

bis

: : :

94

bi-frons, ontis, adj.^ with two forelieads^ with two faces : lanus, V.

bifurcus, adj. [bi-4-furca], having two prongs, two-pronged : ramus, two-forked, 0. valli, L.
:

biga, ae (very rare), and bigae, arum,/, [for of horses, pair, two hoi'ses harnessbigis in ed to an open car : raptatus bigis, V. citae, Ct. Sing.: liaalbis, lojth white horses, V. benae bigae, Ta,
biiugae], a span
:

bigatus, adj. [bigae], bearing the fgure of a two-horse car: argentum, L. Hence, as subst., a. silver coin stamped with a harnessed span of horses quiugenti, L., Ta.

biiugis,
gether
:

e,

adj. [ bi-

equi,

V.

+ iugum ], yol<:ed two biiugum CoUa lyncum, 0.


+

to-

bini, ae, a {gen. binum), num. distr. [DVA-], two by tivo, two to each, two each, two at a time : ex praediis talcnta bina, every year two talents, T. censores binos in singulas civitates si unicuique bini pedes adsignentur, two to each: turres binorum tabulatorum, Cs. binos imperatores sibi feCarthagine quot annis annul bini reges cere, S. ereabantur, N. inermes cum binis vestimentis exire, L. reges, two at a time, Ta. Bina die sicFor duo, double, cant ovis ubera, i, e. twice,Y.binae (littivo, in pairs (usu. with plur. tantum) iQvae), two : bina castra: binae hostium copiae: inter binos ludos binis centesimis faeneratus est: binos (scyphos) habebam, a joair, two of like form: bina hastilia, V. arae, 0. fetus, V. si bis bina quot essent didicisset, twice two.
: : : : : :

adj. [biiugum], yoked two together: certamen, a chariot-race, V. Flur. as subst. in. (sc. equi), two horses yoked abi'east: telo Admonuit biiugos, V. desiluit biiugis, i. e./>'om

biiugus,
:

binoctium,
nights, Ta.

i,

n. [ bi-

+ nox

],

a space of two

leones, V.

(binominis,

e), adj. [bi:

+ nomen], bearing two


(a

names, only gen. sing.

Ascanius, 0.

his chariot,

V.
ae, /.,

Bidneus,
farris

adj. [Bio],

ofBion
:

Greek philoso-

two pounds: bilibris emisse,yo>* two pounds of corn each, L.

bi- libra,

pher),

i.

e.

witty, satirical
e,

sermones, H.

bipalmis,
spiculum, L.

adj. [bi-

+palmus], two spam long

bilibris, e, adj. [bilibra], of two pounds ; hence, cornu, holding two pints, H.

bilinguis, e, adj. [ bi- + Iingua], two-tongued, speaking a jumble of languages: Canusini more, H.
false Fig., double-tongued, or aut bilis, purgor bilem, H. Fig., anger,
hypocritical,
/., bile:
is,
:

[bipartitus], in parts, in two divisions, in two ways : classem distribuere: signa inferre, to attack in two divisions,
tivo

bipartite or bipertit5, adv.

Tyrii,V.

abl.

li

le,

pituita aut

Cs. equites emissi, L. Tiberis interesset.


:

ita

bipartito fuerunt ut

bilis

lorath, choler,

bi-partitus,

adj., divided:

genus.

i?idignation
vere, H.
:

bilem coramovere

mihi Bilem mo:

bile

tumet

iecur, II.

lem effundere,

to veut, lu.

Atra, black

splendida, H.
bile,

bii.

with double opening: portae, bi-patens, tecta, with doors on both sides, V. folding, V.
adj.,
:

e.

melancholy^ dejection: nigra.

bi-pedalis,
double
long,

is,

adj.,

of two

feet, measiiring
:

two

bilix, Icis, adj. thread: lorica, V.

[bi-

+ LAC-, LIC-], tvith a

feet: trabes, two feet thick, Cs.

modulus, two feet

H.
era,

bilustris, e, adj. [bi-+lustrum], that years : bellura, 0.

bipennifer,
lasts ten

erum,
:

bearing a two-edged axe

adj. [bipennis + 1 FER-], Lycurgus, 0.

bi-maris,
H.
:

e,

adj., between

two seas : Corinthus,


reives,

Isthmos, 0.
i,

bi-maritus,
bigamist (once).

m..,

the

husband of two

(bi-mater,
ace. sing.), of

tris), adj.,

having two mothers (only


[ bi-

bipennis, e, adj. [bi- penna], with two edges, two-edged: forrum, V. {sc. s>eQ,\xnQ), As subst. with ace. em (once -im, 0.), abl. i (once e, Tb.), a two-edged axe, double axe, battle-axe: correpta bilata, 0. penni, V. ilex tonsa bipennibus, H. formam bipenni adsimulare, Ta.

Bacchus, 0.
e,

bimembris,
the Centaurs

adj.

+ membrum
:

bi-pes, pedis,
],

with

asellus, lu.

adj., twofooted, biped: equi, V. Plu7\ m. as subst., bipeds, men.

double members : puer, half man, half beast, lu. Of the Centaurs: forma, 0. Plur. m. as subst.,
:

nubigenae, V.
e, adj.
:

germani, 0.

bimestris,
stipendium, L.

[bi-+mensis], of two mont/is: porcus, tivo months old, H.

with two oars, two banks of oars: lembi, L. As subst. f, a galley with two banks of oars: biremes impulsae vectibus, Cs. Phrygiae,V.
e,

biremis,

adj. [bi-

two-oared: scapha, H.

With

+ remus],

bimulus,
puer, Ct.

adj. dim. [bimus], only two years old:

bimus,
tentia,

adj.

[bi-+hiems], of two

years, two years old:

merum,
tivo

a commission for

tointers, of two honos, 0. senyears. Plane, ap. C.


II,
: :

bis, adv. num. [ DVA-, DVI- ], twice, at two times, on two occasions : non semel sed bis bis ac saepius, N. bis consul, twice a conbis mori, H. sul: a te bis terve (litteras) accepi, two or three Metimes: Qnera bis terve bonum miror, H. t o n., doubly, twofold, in two ways, in a twofold
:


bisulcus
manner :
: :

: :

bonus
blanditus, adj. [ P. of blandior charming : rosae, Pr.

: ;

95

bis improbus Tarbis facere stulte, T. tarus Bis patet in praeceps tantum, quantus, etc, "With expressions of twice as much as, etc., V. With time: bis in die, twice a day: bis die, V. bis cardinal numbers, twice: bis mille equi, H. sex loci, V. bis duo, 0. With distributives bis quot anbina, tioice two: sestertium bis miliens bis bis octoni anni, 0. nis Bis senos dies, V.

],

agreeable,

denis navibus, Y.

bis

quinos

silet dies,

V.

bi-sulcus,
cloven
:

c//.,
:

having two furrows^ forked,


pes, 0.

lingua, 0.

bitumen,
grum, v., H.
vires, 0.
:

inis, w.,

minei'ol pitch, bitumen: ni-

tenax, 0.
adj.

bitumineus,
bivius,

[bitumen], of bitumen:

blandus, adj. with comp. and sxcp. [MAL-], of smooth tongue, flattering, fawning, caressing : homo adfabilis, blandus, N. blandior, T. amicus canes, V. adversus alqm in publico, L. blandus fidibus Ducere quercus, H. chorus docla prece blandus, H. F i g., flattering, pleasant, agreeable, enticing, alluring, charming, seductive: oratio voces, V. preces, H. verba, 0. inlecebrae voluptatis raanus Non suraptuosa blandior hostia, not more acceptable with a costly victim, II. caudae, otium consuetudine in dies blandius, L. vo0. luptates, blandissimae dominae, most seductive.
: : : : : :

blatero,
adj. [bi-+via],

are
:

approaches : fauces, V. As s\d>st. n., a place where two roads meet : portae, the fork at the gate, V, ad
:

of two ways, having two

foolishly, babble, prate

[ BAL-, BAR- ], to cum magno clamore,


:

talk
II.

blatta, ae, /., a moth: lucifuga, V. Blattarum epulae, H.

vesti?,

bivia consistere, L.

blaesus,
JPlur.,

adj.,

= ^Xaiaog, lisping
i.

boarius
:

or

bovarius,
cattle

adj. [bos],
C., L.
:

of neat

cat-

lingua, 0.

tle:

forum, the
dat.

market,

arva, Pr.

stammerers,

e.

dminken, In.

bobus,
[blandus],
L.
: :

and

aid.

plur. of bos.

blande,
:

adv. with comp.

and

sup.

flatteringly, soothingly, cou7'teously : hominem adloqui, T. rogare : excepti hospitio, L. blandius

Bocchar Cum Bocchare

(-oar), aris, m., a king


lavari,

of Mauretania^
lu.
TJicbes, 0.

a Moor,

petere: blandissime adpellare

hominem.
fiat-

blandieus,
tei'er,

entis,

m. [P. of blandior], a
[

Ta.

-Plur. rn. as subst., the Boeotians (proverbial for stupidity),


L.,

Boeotius, adj., Boeotian : moenia, of Boe5tus, adj., Boeotian: tellus, 0.


H.
i,

blandiloquentia, ae, /. fawning speech, Enn. ap. C.

blande

+ loquens
],

],

boletus,
bolus,
i,

m.,

blandimentum,
icords,

I,

n.

blandior

flattering

blandishment, complimentary speech, flattei'y : Ibi blandimentum sublevavit metum, Ta. blandimenta plebi ab senatu data, L, Usu.jt9^wr, adversus plebem, Ta. F i g., an allurement, pleasure, charm : voluptatis vitae, Ta. sine blandimentis expellunt famem, seasoning, Ta.
.

throw (of dice, etc.) hence, a hatil, piece of hick: mihi ereptus e faucibus, a choice bit, T.
m.,

= = j36\og, a
,

jSioXiTrjQ,

a 7nushroom,

lu.

bombus,

1,

m.

= j36p[3og, a hollow sound, humadj. [borabyx], silken, lu.

ming, buzzing

raucisonus, Ct.

bombycinus,

blandior,
Cerberus, H. 0. raihi per
: :

bombyx,
silken

ycis, m.,

= j3upj3v'^

silk

worm

itus, Iri, dep.

blandus
tibi

),

], to

fawn,

garment: Arabius, Pr.

soothe, caress, fondle, coax: cessit

blandienti
1.
tility,
. .

modo blanditur, modo Terret, Pompeium patri ut duceretur, etc.,


.

Bona
C,

dea,

the goddess

of chastity and fer-

0., lu.
n.,

L.

votis suis,

i.

e. believes

what he
:

wishes, 0.

7b

2.

bona, orum,
:

see bonus.

flatter, make flattering speeches,

bonus ], goodness, excellence be complaisant : qui bonitas, simulans blandiatur pavidum blandita, agrorum, Cs. ingeni: naturae. Of character, timidly coaxing, 0. mihi: eis subtiliter: patruo goodness, hone'^ty, integrity, uprightness, virtue, sue, 0. ne nobis blandiar, i. e. to speak plainly, lu. blamelessness : fidem alicuius bonitatemque lauF i g., to please, soothe, gratify : quara voluptas dare: potestatem bonitate retinere, N. Goodiuss^
atis, /. [

litigare se

To entice, allure, invite sensibus blandiatur. ignoscere vitiis blandientibus, Ta. sua blanditur populus umbra, 0.
:

kindness, friendliness, benevolence, benignity


est

nihil

tam populare quam bonitas: odium bonitate

leuire: wOiinvdLWs,, kind-heartedness,^.: hereditates

blanditia,

ae, /. [blandus],

a caressing, fond.
. .

ness, flattering, flattery

blanditia: popularis. ments, allurements : blanditiis voluptatem explere, T. (benevolentiam) blanditiis conligere muliebres, L. : pueriles, 0. Perdere blanditias, to loaste, 0. Fig., enticetnent, charm: voluptatum.
: :

amicitia pestis Plur., flatteries, blandishin

Parental love, tenderness bonitate consequi, N". in suos: erga homines: facit parentes bonitas,

non

necessitas. Ph.

adj. [ old duonus ], good; as comp. in use melior, oris [cf. juaWov], better; as sup. optimus [2 AP-, 0P-], best: vir bonus, morally

bonus,

good, perfect ; rarely bonus vir: in virorum bono-


:: :

: :

: : :

bonns

Bosporus
diei,

rum numeio haberi, honest: quera voles virum bonum nominato, producara, respectable: bone accusator, honorable: socer eius vir multum bonus est: vir optimus, most worthy: optimus olim Vcrgilius, H. iudex, j?^; imperator, skilful^ S.
:

melior pars acta


sci,

most,Y.

accipere, most kindly

pater faniilias, thrifty^ N. custos, &QV\ns^ faithfnl : vir, a good husband, L. Of the gods fata bonicivis, a good citizen. T. que divi, H. pater optime (luppiter), 0, in temdi bonl, gracious plo lovis Optimi Maximi gods: o milii, Manes, este boni, propitious, V.
consul, L.
:

opifex, H.

most favorably. With mores: boni mores, an upright life : propter eius suavissimos et optimos mores: ex optirao more. With animus, good spirits: bono animo es, cheer up, T. hoc animo meliore ferre, more cheerfully, 0. bomorality,

in

in optimam partem optimam partem cogno:

num animum habere, L.


ly:

Cs.

With
:

bono animo
ius
:

in
ei

bono animo dicere, kindpopulum R. vi^cy'x, friendly,


:

iure optirao, witli entire justice,

deservedly
subst.,

quod

optimo iure

contigit.

As

of good, quality, well-made, useful scyphi optimi, most artistic: agrum Meliorem nemo habet, more fertile, T. nummi, current: wav'x^'d.iio, prosperous : temvoltus, good looks, 0. pestas,^??e weather : ova suci inelioris,^e /?a?;or, H. a^eX^?,, the prime of life: nielior sensus, A-e<??ier; raentera vobis meliorem dari, more sense, T. bonam deperdere faraam, ^ooc? name, H. otiura, valuable, S. optimae fabulae esse meliore condic\onQ,betteroff': esse spe bona: meliora responsa, more favorable, L. amnis Doctus iter melius, less injurious, H. meliore Tempore dicam, more opportune, H. librorum Copia, ample, H. meliorem militem id certamen fecit, L. vobis eadem quae mihi bona malaque esse, S. bona bello Cornus, pecori bonus alendo (mons) eiat, L. useful, V. eloqui copiose melius est quam, etc. optimum visum est captivos deportare, L. constituerunt
:

Of

things, good,

of persons, a good man: nee cuique bono mail qnidquam evenire potest: Qui meliorem voda locum melioribus, cet in ius, a better man, II. your betters, T. apud bonos beneficium conlocare: Plur., the Fortes creantur fortibus et bonis, H.
: :

better classes, aristoci'acy, rich


:

meam causam om:

optimum

esse

domum

reverti, Cs.
:

optumum

factu

credens exercitum augere, S. hoc vero optimum, lit is nesciat, etc. In particular phrases, with venia: bona venia, with (your) kind permission, by (youv) leave : abs te hoc bona venia expeto, T. oravit bona venia Quirites, ne, etc., L. With joax; cum bona pace, or bona pace, without dispute: alteri populo cum bona pace imperitare, by common consent, L. omnia bona pace obtinere, L. With res: bonae res, comforts, luxury, prosperity bonis rebus morte privari omnibus optimis rebus usus est, N. bonis Rebus agit laetum convivum, in hixury, H. de bonis rebus in vita, de malis, of moral good and evil. With ars : bonae artes, honorable conduct, S. artis bonae famam quaerere, an honorable achievement, S. bonarum artium studia, liberal studies: optimarum artium

bonis invidere, S. comines boni susceperant tantibus omnibus bonis, N. bonorum consuetude, of gentlemen : boni, my good friends, IT. me consulit, bone,' good friend, II. bone, ne te Y\xs>ivQv\s,,- my good fellow,]!.: optimus quisque, every good man, all the good : sua consilia optimo cuique probare dolor quem optimus quisque suscipit optimo cuique pereundum erat, all cminad citizens : optimo et nobilissimo cuique oratio gratissima, the patricians : imperium semper ad optumum quemque transfertur, the best man in each case, S. qui (aditus laudis) semper optirao Of things bonum, a good cuique maxime patuit. thing : swmxnwm. bonum, the chief good, end of being: nihil boni r\ost\, nothing useful: gaude isto
:

'

'

tam

excellenti

bono

maximum bonum
:

in celeriv.

tate ponere, advantage, S.

gratiara

quaerere, by a public service, L. bono ? for whose advantage ? Plur.

Pro
:

bono publico
:

cui

tria

genera

bonorum, maxima animi bona tolerare, prosperT. bona mea deripere, my property. With aequum, fairness, equity: neque bonum atque aequom scire, T.: alqd aequi bonique impetrare: istuc Aequi bonique facio, regard as fair, T.
:

ity,

boo, boreas,
vus, Ct.
:

are [BOV-],

to

cry out, resound, 0.


sae-

ae, m.,

= (3opeag, the north wind:

mum

The North: Boreae ventus, N. latus, H. 'As a god, 0.

finiti-

studia, the highest culture.

VJ\i\\ fides

bona

fides

boreus
axis, 0.

or borius, adj., =l36puog, northern

or fides hou^, good faith, sincerity, fairness: poUiceor hoc vobis bona fide ego del'endi fide optima, in perfect sincerity: ad fidem bonam pertinere, notum esse, etc., equity: quidquid dare facere oportet ex fide bona (in a judicial decree). With pars: melior pars, the better party, party in the right: maior pars (senatus) meliorem vicit, L. gratia melioris partis, the optimates, L. (fuit) meliorum partium, of the aristocracy: bona pars, a large part, good share : bonam raagnamque par:

eneetus arando, H. feboves vendere raina, L. eximia, L. torva, V. cura boum, horned cattle, V. iuga demere Bobus est bos cervi figura, etc., a wild ox, fatigatis, H. Cs. P r o V. clitellae bovi sunt impositae, tJie saddle is on the tvrong horse : Optat ephippia bos
:
:

bos, bovis, gen. plur. bus or bubus, m. and /., umeris sustinere bovem
: :

boum

or bovum, dat. bo,

= /3owf
:

an

ox, bidl,

cow

piger, envies the horse,

H.

tem ad

te

attulit, T.

sermonis

hominum, H.

Bosporus,

i, ni.,

= Buairopog

heifer's ford,


bovarius
i.


97

: : :

Briseis
Briefly, in few words : id respondere litteris. definire
:

e.

lo's

passage

Constantinople,

II.

II.

cf Oxford
.

).

I.

The

strait

of

delay, 0.

percurram

(Sc.

Cimmerius), the Cim-

brevi

menan

Bosporns, C,

0., Pr.

bovarius,
bovillus,
cattle
:

see boarius.
cattle,

adj. [bos], of horned grex, L. (in old formula).

of neat

bovis, gen. of bos.

braca, ae,/. (very rare), and bracae (brace-),


arum,/., trowsers, breeches (of the Gauls, etc.), 0.,
Pr.,Ta., lu.
( brace- ), adj. [ bracae ], wearing nationes bracatorum pueri, boys from Gaidj lu. bracatae cognationis dedecus, even to barbarian kindred.

bracatus
:
:

breeches

bracchiolum,

i,

n. dim.,

a small arm,

delicate

aitn: teres puellulae, Ct.

bracehium (brach-), i, n., = (Spax'ojv, theforeann, loiver arm : bracchia et lacerti, O. (feminae) nudae bracchia et lacertos, Ta. I n gen., tJie arm : bracehium fregisse diu iactato bracchio scutum collo dare braccliia circuni, V. emittere, Cs. bracchia Cervici dabat, H. Bracchia ad superas iuventus horrida bracchiis, H. extulit auras, V. tendens ad caelum matri bracchia tendere, 0.

diversa bracchia ducens, i. e. sepabracchia, 0. P r o v. dirigere bracchia conrating widely, V. tra Torrentem, to sioim against the current, lu. Of gesture: extento bracchio. Of the Cyclopes at work: bracchia tollunt In numerum, keeping time, V. Fig.: aliquid levi bracchio agere, to do negligently: me molli bracchio obiurgas, gently: Praebuerim sceleri bracchia nostra tuo, lend a hand, 0. e t o n., of animals, the claws of ci'awThe claws of the constellations Scorpio fish, 0. and Cancer, V., 0. Of trees, the branches : in raraos bracchia crescunt, 0. Of the vine, V. An arm. of the sea : nee bracchia porrexerat Amphiship's yard: inbet intendi bracchia trite, 0. leg (of a pair of dividers) velis, V. duo ferrea bracchia, 0. In fortifications, ayi outioork : bracmuro bracehium iniunxerat, a chio obiecto, L. bracchiis duobis Piline of communication, L. raeum Athenis iungere, walls, L.
:

breviloquens, entis, adj. [ brevis +loquor], brief sparing of words. brevis, e, adj. with comp. and sup. [BREG-]. In space, short : via, V. brevior via, N. cursus brevissimus, V.: brevius iter, 0. tam brevis aqua, so narrow a stream, 0. scopulus, small, 0. brevibus Gyaris, lu. Of stature, slwrt, small, loio index brevior quam testis (puella) longa brevisque, 0. Of height: ut pleraque Alpium, sicut breviora, ita adrectiora sunt, lower, L. Of depth, shallow : vada, V. puteus, lu. Plur. n. as siibst., shallow places, shallows, shoals: Eurus In brevia urget, V, Of the line of a circle ubi circulus spatio brevissimus ambit, makes the shortest path, 0. Fig., of life: vitae curriculum: vitae brevis cursus: fila vitae breviora, 0. Little, small : brevibus implicata viperis, H. caput, H. alvus, V. folia breviora, H. census, H. sigillum, 0. As subst. n. : scis In breve te cogi, i. e. to be rolled up closely (of a book), H. Met on., of time, short, brief, little, short-lived: tempus: brevissimum tempus, L. anni, H. occasio, T. omnia brevia tolerabilia esse debent: vitae summa brevis {gen.), H. : littera, a short vowel: syllaba, a short syllable, H. dactylus, qui est e longa et duabus brevibus: aut omnia breviora aliquanto f uere, aut, etc., occu:

a shorter time, L. flores rosae, short-lived, cena, frugal, H. ira furor brevis est, H, Of discourse, short, brief, concise: narratio: Crassi oratio quam brevia responsu cum se breves
ptied
: :

H.

M
A A

putent esse, brief: brevis esse laboro, Obscurus fio, H. breve facere, to be brief: in breve coactae
:

causae, L. tam in brevi spatio, in so short time, T. brevi spatio, a little while, S. spatio brevi, H. brevi tempore ad nihilum venire, in a little while.
: : :

bractea
leaf :

tenuis, 0.
leaves,

or brattea, iy.e, f., metallic foil, goldcrepitabat bractea vento, the


:

atis,/ [1 brevis]. Of space, shortbrevitas nostra, small stature, Cs. spati, Cs. e t o n., of time, shortness, brevity: diei, i. e. the short days: temporis vitae: in eadem brevitate qua besiiolae reperiemur. Of discourse, brevity, conciseness : orationis tanta in dicendo : Est brevitate opus, ut currat sententia, H. brevitatis causa. Of pronunciation : pedum, syllabarum
ness

bre vitas,
:

brevitates in sonis.

golden

V.
ae, /.

breviter, adv. with comp. and snp.


dim.
[

[1 brevis],

braeteola,
brassica,

bractea

],

gold-leaf,

film of gold, lu.


ae,/., cabbage, Pr.

shortly ; hence, of style, briefly, in brief in few words, concisely, summarily : multa breviter dicta

rem
S.
:

brattea, see bractea.


brevi, adv. \abl. of 1 brevis], in a little while, in a short time, soon: brevi posteo, soon after: brevi post, L. uti equos brevi moderari consue:

breviter cognoscite: respondere: disserere, V. : brevius dicere (opp, pluribus verbis) omnia Pacuvio breviter dabit ( in a few
adfari,
: :

words'), lu.

agam quam brevissume


'
:

potero.

Of
Hip'

pronunciation
short.

in

'

breviter dicitur,

is pronounced

rint, soon, Gs.

fama brevi
:

divolgatur, S.

tam

brelittle

vi

rem

crevisse, L.

cunctatus brevi, after a

Briseis, idos,/., a daughter of Brises, podamia, H.

i.

e.


Britannicus
Britannicus,
the British
adj.,

: : : :


oris,
adj.,

bu2:us

98

Channel: lingua, Ta.


adj.,

Britannic, British : aestus, balaena, lu.


:

bucinator,
bucolicus,
lic:

m. [bucina], a trumpeter, Cs.

= fiovKoXiKog, pastoral,

buco-

Britannus,
esseda, Pr.

of Britain :

causidici, lu.

modus, 0.
:

Bromius,
Bacchus, 0.

i,

m.,

= BpojxioQ,
*brevuma,

bucula (boc-), ae,/.


a surname of
sicp.

cow, V.

dim. [bos], a heifer, young ex acre Myronis, the brazen heifer.

bufo,
ae, /. [for

onis,

m. [BV-], a toad, V.

bulbus, i, m., =z (3o\(56g, an onion (in a play on the name Bulbus), 0. (3ov\tvTi)pLoi', a senaCtbuleuterion, n., sub extremum bruraae time, ivinier : iners, H. house. per brumam, imbrera, the last rain of winter, Y. bulla, ae, f, a water-bubble, bubble: perluciua, H. brumae tempore, lu. hiberntie f rigora bru:

of brevis], *he shortest day in the year, the winter solstice : ante brumam, T. solstitiae brumaeque, the winter
:

bruma,

mae, Tb.

hibernae tcmpora brumae, Pr.


e,

[bruma], of the winter solstice: Wintry, of -winter dies signum, i. e. Capricorn. tempus horae, 0. f rigus, V.
adj.
:

brumalis,
:

bullae aureae. boss, knob (upon a door) stud (in a girdle) notis fulserunt cingula bulAn amulet worn upon the neck by boys of lis, V. free birth {mostly of gold): sine bulla, venerat:

0.

iilio

buUam
i.

relinquere, L.

brutus,
tellus,

adj. [2

GAR-], heavy,

inert,

immovable

Orig.

an Etruscan cus:

tom; hence, Etruscum aurum,


sime,
e.

H.

Dull, insensible, irrational. Her,


is,

childish, lu.

On the

lu.

bulla dignis-

forehead of a pet

a stall for oxen, Ph. m. [BOV-, BV-], an owl, horned owl: ignavus, 0. prof anus, 0. Once/. sola, V.
n. [bos],

bubile,

stag, 0.

bubo,

onis,

bullatus,
i.

adj. [bulla],

wearing a bulla: Leres,

e. still

child, lu.
i,

bubulcus,
man, V.
fimum, L.

i,

m. [bubulus], an oxdriver, herds-

A ploughman, C, 0., lu.


adj.

bumastus,
ducing large

/,

= fSovnaarog,
V.

a grape pro-

clusters,

bubulus,

[bos], of neat
abl.

cattle,

of oxen:

buris, is, ace. im, m., a plough -bi:,ui a, crvuked timber holding the plouglishare, V.

bubus, bucca,

dat.

and
:

plur. of bos.

ae, /.

fluentes buceae

[BV-], the cheek (internal): ambas Iratus buccas inflet, H.


:

bustuarius, adj. [bustum], of a place for burning the dead: gladiator, wJio fought at a funeral
pile.

bucca foculum excitat, i. e. by bloiving, lu. quidquid in buccam venit, i. e. what comes uppermost.

A mouther, declaimer
eae, lu.

trumpeter

Curtius et Matho bucnotaeque per oppida buc:

eae, lu.

buccina, buccinator, see buci-. buccula, ae,/. dim. [bucca], the beaver, mouthpiece

of a helmet : bucculas
adj.,

tergere, L.

f racta

de
ar-

a place of burning and burying, mound^ semiusta Busta, V. tomb : bustum evertere Catilinae ingens terrene ex aggere, V. a place in Rome ^Yas named busta Gallica, the tomb of the Gaids, L. civilia busta (of Plur., of a single tomb Nini, 0. Philippi), Pr. F i g., of Tereus se vocat bustum miserabile bustum legum, i. e. one who annulled the nati, 0.
i,

bustum,

n.,

funeral - pyre :
;

A
:

cuspide pendens, lu.

laws.

bucerus,
menta, 0.

= (SovKepiog,

ox -horned:

buxifer,
trees
:

i,

adj.

[buxus + 1 FER-], bearing box-

Cytorus, Ct.

(not bucc-), ae,/. [for *bovicina; bos For military signals -f 1 CAN-], a trumpet, horn. bucina datum signum, L. bucinarum cantus bello dat signum Bucina, V. ad tertiam bucinam, at the third watch, L. For calling an assembly bucina datur, homines concurrunt, a trumpet-call. Poet. Bucina, quae concepit ubi aera, etc., i. e. Triton^s horn, 0. Fig.: foedae bucina faraae, slander^s trumpet, lu.

bucina

A
0.
:

buxum, 1, n. [buxus], the wood of the box-tree^ box-wood: torno rasile, Y. ora buxo Pallidiora, 0. An instrument of box, flute, pipe : inflati murtop : volubile, Y. comb : crimur buxi, 0. nes depectere buxo, 0. caput intactum buxo, lu. writing-tablet : Yolgare, Pr.
:

buxus,

T,

/.,

= TTv^og, the box-tree:


:

densa
:

foliis,

perpetuo virens, 0.

A pipe, flute

tympana

vox buxusque vocant, Y.

longo foramine, 0.


caballua

::


cado

: :

99

c.
caballus,
i,

m., a nag, pack-horse, hack, jade:


:

vectari cabal lo, H.

Pro
H.

Gorgoneus,
i.

i.

V.

optat arare caballus,

e.

Pegasus, lu. wants a change,


e.

cachinnatio,
ter, excessive

Onis,/. [cachinno], violent laughlaxcgh aloud, laugh

laughter.

go down, fall, sink : iuxta solem cadentem, V. qua (nocte) Orion cadit, H. oriens mediusve cadensve Phoebus, 0. primis cadentibus astris, yarfm^, i. e. at dawn,V. 2h fall off, fall away, fall out, drop off, be shed: barba, V. Prima (folia) cadunt, H. gregibus lanae cadunt,
ly bodies, to set,
:

cachinno,
immoderately.

are, to

cachiunus,
H.
Ct.
:

I,
:
:

m., a

loud laugh, immoderate


sustulisse:

ramis, 0. elapsae manibus cecidere tabellae, 0. Of a stream, to fall, empty itself: in sinum maris, L. Of dice, to be thrown, fall, txtrn
0.
:

poma

laughter, jeering
sea,

caclunuum

perversus, 0.

a plashing

the leni resonant plangore cachinni,


rigidus, sneering, lu.

Of

tollere,

up:

cecidit forte, T. Of shadows, to be thrown, fall (poet.): cadunt de raontibus umbrae, V. -To fall dead, fall, die, be slairi : in acie
illud,
:

quod

caco, avi, atus, are, to go to stool. Supin. ace, H. With ace, to pass, void. Ph. cacata charta, smeared icith refuse, Ct. KaKurjBeg, a bad habit, bad cacoethes, is, n.,

pauci de nostris cadunt, Cs. plures Saguntini cadebant quam Poeni, L. ante diem, prematurely, Y. suo Marte (i. e. sua manu), 0. iusta Morte, H. femineo Marte, 0. a tanto viro, a ceiiturione, Ta. In pio officio, 0. in patria 0.
Civili acie, 0.
: :

condition: scribendi, a?i incurable passion, lu.

cadendum
tibi

est,

we must perish.
:

Of victims,
:

to be

slain, be offered, be sacrificed, fall (poet.)

cacumen,
top,

inis, n.,

an
: :

extremity, pohit, peak,


rupis, L.
:

cadet hostia, V.
i

summit :

raontis, Ct.

arboris, V.

praeacuta ( ramorum ) tumulum cacumine rupit, 0.: videsne cacumen illud? peak, L. Exserit e tepida molle cacunaen
urabrosa cacumina, Y.
:

humO,

0.

cacumind,
cadaver,
:

come, fall under, fall, be subject, be exposed: sub sensum : in conspectum, to become visible : si regnum ad servitia caderet, into servile hands, L.: sub imperium Roraanorum: in delibeg., to
:

Victima vota

cadit, 0.

Of a woman,

Multa Si tener cadit haedus, H.


to yield,

Tb.

pointed, sharpen

summas

are [cacumen]*, io auris, 0.

make rationem

in suspicionem alicuius, N.

To
:

belong,

eris, n. [1 CAD-], a dead body, corpse, aqua cadaveribus inquinata: Unctum cadit ergo in bonum virum mentiri ? Heu, cadit in forme, V. oleo, H. paene in ipsis cadaveribus in quemquam tantum scelus ? V. sub eandem decertare, Cs. hostium cadavera, S. dilapsa tabo, rationem. Of time, to fall upon: in alienissimum To fall due: in earn V. F i g., of a worthless man, a carcass : eiectum tempus in banc aetatem. To befall, fall to the lot of, petebam? 'Ke. ton., ruins: tot oppidiim cada- diem cadere nummos. Imppen, come to pass, occur, result, turn out, fall vera, Sulp. ap. C. cadaverosus, adj. [ cadaver ], like a corpse, out: mihi peropportune insperanti mihi cecidit, ut, etc. Sunt quibus ad portas cecidit custodia ghastly, cadaverous : facies, T. sorti, V. Ut illis voluptas eadat, H. verba Cadmeus, adj., of Cadmus, Cadmcan, Theban: cadentia, uttered at random, H. verba si Graeco Tyros, Pr. As subst. f. ( sc. arx), the citadel of fonte cadent, be derived from, H. verebar quorThebes, N. sum id casurum esset, how it woidd turn out: Cadmeis, idis, /. adj. [ Cadmus ], of Cadmus, praeter opinionera, N. si quid adversi caderet, Theban: domus, arx, matres, 0. As subst., a L. fortuito in melius casura, Ta. curare Quo daughter of Cadmus, Semele, 0. promissa cadent, /low fulfilled, H. Vota cadunt, cad5, cecidr, casurus, ere [CAD-], to fall, fall are fulfilled, Tb. tibi pro vano benigna cadant, down, descend: lucrumae cadunt gaudio, T. (apes) Pr. Quo res cumque cadent, V. si non omnia

be in accordance, agree, refer, be suitable, apply, fit, suit, become: non cadit in hos mores ista suspitio :

carcass:

praecipites cadunt, V. : caelo ceciderunt sereno Fulgura, V. : a mento eadit manus, 0. de manibus arma cecidissent : vela cadunt, are furled, V. Altius atque cadant imbres,/rom a greater height, V. To jfall, fall down, fall prostrate, fall over: ne ille ceciderit, has had a fall, T. : velut si prolapsus cecidisset, L. prolapsa in volnus moribunda cecidit, L. in pectus pronus, 0. casura
: :
:

caderent secunda, Cs.


:

ut inrita promissa eius caderent, L. libertas in servitutem cadit: in hunc hominem ista suspitio: ad inritum cadens spes, turning out to be vain, L. To lose strength, fall, perish, be overthrown, drop, decline, vanish, decay, cease: cadentem rem p. fulcire: tua laus
:

pariter

cum
:

re p. cecidit
:

virtute Neronis
:

Arme:

moenia Troum, 0.

casurae arces, V.

Of heaven-

nius cecidit, H.
to fail, L.

non

tibi ira cecidit, L.

animus,
ceci-

cadere animis,

to lose coxcrage


caduceator
dere

; : :


caedo

: :

100

To fail (in speaking), /aZ^o*: illis animi, 0. orator cadet. Causa cadere, to lose the cause: cadere in iudicio Ut cecidit fortuna Phrygum, 0. Of the countenance or features: tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent, i. e. expressed te^'ror. Of words Multa renascentur, quae iam cecidere, Of theatrical representafallen into disuse, 11. tions, to fail, be condemned: cadat an recto stet Of the wind, to abate, subside, die fabula talo, H. away: cadit Eurus, 0.: venti vis omnis cecidit, Of words and clauses, to be terminated, end, L. close : verba melius in syHabas longiores cadunt similiter cadentia, having the same endings.

dem etiam caeco, a blind man can see that, L. Fig., of persons, mentally or morally blind, blinded: non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos. efficit caecos, etc. mater caeca crudelitate cupidine,
: :

amentia: quem mala stultitia Caecum agit, H. mens, Ta. ad has belli artes, L. Hypsaea caecior, II. Of wolves quos ventris Exegit caecos rabies, blind to danger, N. Met on., of passions avaritia praedae cupido, 0. amor sui, H. festinatio, L. timor, Ph. P a e g n., blind, at random, vague, indiscriminate, aimless : caecae caeca regens filo vestigia, suspitionis tormentum V. consilium, rash : casus. Not seen, not discernS.
: :

i-

caduceator,

oris,

m. [caduceus], a bearer of a

ible, invisible,

concealed, hidden, obscure,

dark:
:

val-

caduceus, herald, messenger

of

truce, L., Cu.

lum, Cs.
Tb.
:

fores, private,

V.

tabes, 0.
:

m., == KrjpvKeiov, a herald's staff (orig. an olive branch), the token of a peaceful emoratores cum caduceo bassy : caduceo ornatus caduceum praeferentes, L. mittere, L.
i,
: :

caduceus,

the back,
fata,

V,

res caecae et

H.

scelus, V. ab aspectus iudicio remotae tumultus, secret conspiraeventus, Y.


: : :

domus

volnus, in viae, blind ways,

cies,Y.: stimuli in pectore, 0.

caducifer,

i,

adj.

m.

caduceus + 1 FER-],

V.

Obsti'uding
i.

muvmnv,
:

muffled,

the

sight,
:

dark, gloomy, thick,


:

bearing a herald^s staff: Atiantiades, Mercury, 0. As sicbst., Mercury, 0.

CAD-], that falls, that has lacrimae, 0. fallen, falling, fallen : frondes, V. poma, Pr. lignum In domini caput, H. fuhnen,
adj. [1
:

caducus,
:

caligo, V. in nubibus : nox, Ct. deepening the gloom, V. domus, without windows: pulvis, V. acervus, chaotic, 0.: quantum mortalia pectora caecae Noctis habent i. e, dissimulation, 0. exspectatio, i. e. of an uncertain residt: crimen, that cannot be proved, L.
dense, obscure

ignes,

e.

caedes (old caedis, L.), is,/. [2 SAC-, SEC], a cutting-down : ilex per caedes Ducit opes, gathers vigor by the blows, H. A killing, slaughter, carnage, massacre : civium magistratuum designat oculis ad caedem unumquemque nostrum lam firinum): spes, /w^zYe, 0. ^veaes,, ineff^ectual,0. non pugna sed caedes erat, Cu. ex media caede In law, lapsed, vacant, having no heir : hereditates effugere, L. homines Caedibus deterruit, H. hence, doctrinae possessio quasi caduca. As stibst. magna caede facta, N. caedem in aliquem facere, n., property withoiit an heir, an unowned estate: caedes et incendia facere, L. sternere caede S. dulce, lu. viros, V. saeva, 0. arma Militibus sine caede cadurcum, T, w. P r o p., of the Cadurci (in Derepta, without a battle, H. Nullum in caede Gaul) hence, linen (from Gaul) niveum, a white ncfas, in killing {mej, V. studiosus caedis ferinae bed-cover, lu. (i. e. ferarum), 0.: bidentium, II. Meton., joe?*kciSoq, a large vessel for liquids, sons slaughtered, the slain: caedis acervi, V. cadus, T, m., plewine-jar, jug : vina cadis onerare, V. fragiles, 0. nae caedibus viae, Ta. par utrimque, L. TJie Wine (poet.): Chius, II., Tb. funeral urn: blood shed, gore: tepida recens Caede locus, V, aenus, V. caede madentes, 0. permi.xta flumina caede, Ct, caecitas, atis, /. [caecus], blindness: horri- quod mare Non decoloravere caedes ? H. murFig.: mentis ad omnia animi. bilis. derous attack : nostrae iniuria caedis, on us, V. caeco, avi, atus, are [ caecus ], to make blind, caedo, cecldi, caesus, ere [2 SAC-, SEC-], to blind: largitione mentis imperitorum: ut (animi cut, hew, cut down, fell, cut off, cut to pieces : arboacies) ne caecetur erroribus caecata mens subito murus latins quam res robur, 0. silvas, Cs. terrore, L. pectora serie caecata laborum, 0. Of caederetur ruebat, L. lapis caedendus securibus style celeritate caecata oratio, viade obsciire. vina (frozen), V. comam (vitis), Tb. caesis men : : : :

bello caduci Dardanidae,/a/^<?n in war, V. : iuvenis, destined to die, V. Inclined to fall, vitis, quae natura caduca est. that easily falls r i g., frail, fleeting, perishable, transitory, vain: fragile et caducum (opp. stabile et res humanae
:

hurled, H.

tiura,

adj., of Caecubum (a plain of Lafamous for wine): vina, H. As subst. n., Caecuban wine, H.

Caecubus,

tis

fodisse medullis, Ct.

Pro

v.:

ut vineta ego-

caecus,

adj. Mith (once in H.) comp. [SCA-],

not seeing, blind: qui caecus annos multos fuit: corpus, the blind part, back, S. P r o v. ut si

met caedam mea, i. e. attack my own interests, H. To strike upon, knock at, heat, strike, cudgel: ianuam saxis verberibus te, T. virgis ad necem flagellis Ad mortem caesus, H. nudatos caedi virgis, L. servum sub f urea, L. caesae pectora
-

Caecus

iter

monstrare

velit,

H.

apparet id qui-

palrais,

i.

e.

beating, 0.

in iudicio testibus caedi-


Of men,

caelamen


: :

Caeres

: :

101
Argento, 0.
:

tur,

i.

e. is

pressed,
illi

to strike rnortallif, kill,

quo Ti. Gracchus est caesus Poet., of blood: caeso spaisuros caeso Argo, 0. Of battle, to slay, sanguine tiainman), shed, V.

murder:

dies,

slaughter, cut to pieces, vanquish, destroy : exerciinfra arcem caesi captique tus caesus f ususque
:

scuta auro, L. : calvam auro, emboss, caelati aspexerat, engraved work. Rarely of wood-carving: pocula Fagina, caelaFig., to adorn, finish: Caelatum tum opus, V. novem musis opus, by the muses, H. caelatus stellis Delphin, decked, 0.
L.
:

si

quicquam

niulti, L.

tem

cecidit Antiochura,

slaughter (esp. for sacrideorum boves, 0. greges armentorura fice) mentis caesis hostiis placare: victiraas, L. binas Fig.: Temi)estatibus agnam, V. bidentis, V. pignus caedere (in law), to declare the forfeiture of a security, ronfscate a pledge: non tibi ilia sunt
caesa, V.
:

Of animals,
:

passim obvii caedebantur, Cu. ingenH. placare ventos virgine


:
:

to

eaedenda: duin sermones caedimus, chop icorJa, Caedimur, cudgel one another (with comchat, T. pliments), H. caelamen, inis, rt. [caelo], a bass-relief: clipei
:

caelamiiia, 0.

caelator,

oris,

m. [caelo], an artisan in basso:

relievo, cai'ver,

engraver, C.
caelo.

curvus, lu.

caelatus, F. of

caelebs (not coel-), libis, adj. tmmarried, single (whether bachelor or widower): censores: (ego), H. vita, the life of a bachelor, H. platanus, i. e. sine palmite truncus, 0. without a vine, H.
, : : :

caelum, i, n. [2 CAV-], the sky, heaven, heavens, vault of heaven : caelum terra mariaque quod tegit omi>ia caelum, 0. : aliquod caeli signum, sign, constellation : in caelo regere, H. portae de caelo tactae, struck by lightning, L. caelum terramque miscere (of violent winds), V. de caelo demissis. i. e. of divine descent, L. albente caelo, at break vesperascente caelo, in the evening of day, Cs. twilight, N, In augury: de caelo servare, to observe the signs of heaven : de caelo fieri (of celestial signs), to appear. P row.: quid si nunc caelum ruat ? (of a vain fear), T. delabi caelo, to drop from the sky (of sudden good-fortune) caelum ac terras miscere, to throw everything into confusion, L. findere caelum aratro (of an impossibility), 0. In a play on the name Caelius caeli spatium, tlie breadth of the sky (or of the grave of Caelius), V. sky, clime, zone, region : caelum, sub quo natus essem, L. Caelum non animum mutare, H. Tlie air, sky, atmosphere, temperature, climate, weathe)' : foedus annus intemperie caeli,
: : : : :

(caeles),
(not

itis,

adj. [caelum], heavenly, celestial

nom.

sing.):

agricolae, Tb.
:

Plur. m. as sid)st., the gods, C, Ct. H. cedere caelitibus, 0.


:

regna, 0. rex caelitum,


rarely

caelestis (not

coel-), e {ahl. sing, -ti

-te,

0. ; gen. plar. poet, -turn, V., 0.), adj. [caelum], of heaven, from heaven, of the heavens, heavenly, celesplagae, 0. : aerii mellis dona, tial: aqua, rain, H. V. prodigia, L. Plur. n. as subst., the heavenly bodies. F i g., divine : numen, 0. irae, L. origo, V. sapientia, H. auxilium, of the gods, 0. Plur. m. as subst., the god'i: in concilio caelestium : nuntia caelestes ita velle, L. : invisus caelestibus, V. magnitudo caebis sex, the twelve great gods, 0. lestium, the divine majesty, Ta. Plur. n. as sicbst., heavenly objects, divine things : haec caelestia semper spectato tentare, experience, i. e. be deified, H.
: :

iucundus caeli morem praeducere animam de caelo, the open air Germania aspera caelo, Ta. salubre serenum, v. palustre, L. foedum imbribus, Ta, Fig., of well-being, heaven, the height of honor, prosperity, happiness : Caesar fertur in caelum, praised to the skies : vos ad caelum efPerre rumore secundo, H. collegam de caelo detraxisti, deprived of his position : in caelo sum, i. e. very happy: caelum accepisse fatebor, 0. Of things omnia, quae tu in
L.
:

caeli spiritus
:

discere, V.

caelum ferebas,

extolled.

caemientum, i, n. [caedo], an unhewn stone, quarry-stone : in caemento valere in insulam caementa convexit caementa non calce durata, cemented with mortar, L. caementorum usus, Ta.
:
:

L.

Celestial, divine, god-like, magnificent,


:

nent
:

legiones

quem prope

pre-emicaelestem fecerint,

caena, caenaculum, caend, see cen-. caen5sus, adj. [caenum], muddy, foid:
ges, the Styx, lu.

gur-

glorified,

quos Elea H.

domum

reduclt

Palma

caelestis,

caelicola, ae {gen. plur. -coliim, V.), m. [caelum + COL-], a deity, god (poet.): caelicolae vita,
V.
:

potentes, 0.

convivia caelicolarum, lu.

1 FER-], caelifer, era, erum, adj. [ caelum supporting the heavens, poet, of Atlas, V.

caenum (not coenum), i, n., dirt, filth, mud, mire: indices caeno obliti: Turbidus (Acheron) corpore caeno, V. caeno evellere plantam, H. infames caeno mergere, Ta. Fig., filth, dirt, uncleanness : alqm opponere labi illi atque caeno, vile fellow : plebeium, the unclean mob, L.
:
:

caepe (cepe),
once cepa,y.,
0.),

n.

(only nom. and ace; nom.


onion, H., lu.

cael5, avi, atus [caelum, a chisel see 2 SAC-, SEC-], to engrave in relief, make raised work, carve, engrave (usu. in silver or copper) speciem argento galeas aere caelata in auro facta, V. fluraina
;
: : : :

an

itis or etis, adj. [Caere], of Caei-e: podomus, V. The people of Caere were Roman citizens, but without votes hence, cera,

Caeres,
:

pulus, L.


caenmonia

: :

: :

103

calceamentum

the rolls of irrvperfect citizenship, to which Romans might be degraded by the censor, H. caerim5nia (caere-), ae,/. [1 CER-], a religioiis usage, sacred rite, 7-eligioits ceremony : maximae legationis caerimouiam poUuere ludos cum caerimonia facere caelestes, L. eorum gravissilibri caerimoniarum, the ritual, Ta. ma, Cs. e t o n., a holy dread, awe, reverence, veneratioji sacra summa caerimonia (expressed in forms)
: : : : :

(calamister), tri, m. [calamus], a tube of iron for curling the hair, curling-iron, crisping - pin
calamistri vestigia. ment, C, Ta.

Fig., of

style, artificial- orna-

calamistratus,
i.

adj. [calamister], curled with

the curling-iron, crisped, curled:


e,

coma:

saltator,

effeminate.
atis,/. [SCAL-], loss, injwy, damharm, ynisfortune, calamity, disaster'
:

calamitas,
age, mischief,

ipsa nostri fundi calamitas, bane, T. ut quaedam from caelum], calamitas pervadere in calamitate f ructuum,/azVprirei p. like the sky, azure, blue, dark blue, dark green : co- ure: ita eam oppressit calamitas, T. glacies, V. aquae, 0. di, of vata in calamitate esse, distress, S. calamitates oculi, Ta. lor, Cs. Poet.: nee repulsam tua sentiret currus, of perferre, Cs. the sea, 0. f rater (lovis), Neptune, 0. calamitas, you in your misfortune. Ph. E s p., the Neptune, V. Thybris, V. angues, V. guttae, 0. Germania misfortunes of toar, disaster, overthrow, defeat scutulata, a blue checked garment, lu.
conficere.

Sacredness, sanctity

legationis.

caenileus,
:

adj. [for * caeluleus,

pubes, blue-eyed, H. panis, mouldy, lu. cucumis, Pr. Dark, gloomy, sable, dim, pitchy (poet.) vittae, V. imber, V.
:

magnam calaiuitatem accepisse, Cs. Caunensi calamitate aecepta: magna eludes atque calamitas, insignis, Cs. ilia apud Leuctra, N. S.
: : :

azure, blue,

caerulus, adj. [ for *caelulus, from caelum ], dark blue, cerulian : caeli templa ma:

adv. [calamitosus], unfortunately^ exposed to disaster : vivere.

calamitdse,

ter (Achillis),

i.

e.

Thetis,

H.

color, 0.

col la,

V.

Plur. n. as sidjst. : tollere in caerula caerula verrunt, the blue (sea), caeli, the depths, 0. V. Dark, gloomy, black, dim : bacis caerula tinus, 0. coma (Tmoli), dim, shadowy, 0.

undae, Tb.

caesaries,

locks (only sing.).

head of em,/., Of men decora, Y.


,

ace.

the hair,

hair,

flava, lu.

pectes caesariem, H. umeros tegens, 0. promissa, Of women nitida, V. Caesariem excussit, L. 0. Of the beard lougae barbae, 0.

with comp. and sup. [caladamaging, ruinous, destructive, disastrous, per7iicious, calamitous: pestis tempecalaraitosissimum bellum plebi incenstasque dium, S. quid (hac clade) calamitosius ? Suffei'ing damage, unfortitnate, miserable, unhappy : agri calamitosum est bonis everti, calamitovectigal sius cum dedecore: fama: occurrere calamitosis,

calamitosus,

adj.

mitas], causing

loss,

to succor the

unfortunate.
i,

calamus,

m., =. KoXafiog, a reed, cane: cala:

caesim,
the edge
:

g.,

adv. [caedo], by cutting (in battle), wiiJi ensem deiecit, L. petere hostem, L. of discourse, in short clauses : dicere.
:

mi palustres, 0. dispares, 0. Meton., of objects made of reeds, a reed pen: bonus transversus, H. Poet.: levi calamo ludere, to trifle. Ph. A

reed-pipe, reed :
adj. [ 2
:

calamo
:

trivisse labellum,V.

agre-

caesius,

(only of the eyes)

SAC-, SEC- ], cutting, sharp oculi Minervae hence, cat; :

eyed, gray-eyed : virgo, T.

leo, Ct.

(not cespes), itis, m. [caedo], a turf caespites, neque glaebas. For an altar vivus, H. Dis focos de caespite ara e caespite facta, Ta. Sepulcrum ponit, 0. cot, hut, hovel: spernere caespes erigit, Ta. bed {of plants): uno tollit de caespitem, H. grassy field, green field, caespite silvam, V. turf: de caespite virgo Se levat, 0.

caespes

hians, Pr. stis, v.: curvus, Ct. An arrow: calevis, 0. lami spicula Gnosii, H. Per calamos venatricis puellae, lu, flshing-rod : calamo salientes ducere pisces, 0. A lime-twig for snaring
: :

cut sod:

non esse arma


:

birds, Pr.

A
:

straw, stalk, blade


i,

lupini,

V.

calathiscus,
wicker-basket

m. dim. [calathus], a small

fl

A A A

virgati, Ct.

(not cestus), us, m. [caedo], a gauntlet, boxing-glove for pugilists, usu. a strap of bidVs hide loaded with balls of lead or iron, xvound around the hands and arms : pugiles caestibus contusi manibus inducere caestus, V.
:

caestus

calathus, i, m., KaXa^og. a wicker - basket, hand-basket (for flowers, wool, etc.) calathi Minervae, work-baskets, V., 0. calathis peracta referre Vellera, lu. cheese-basket, V. wine:

cup, V.

calcar,
Cu.
:

aris, n. [1

CEL-, CALC-], a spur


L.
:

citat calcaribus

equum,

: concalcaribus subditis,

equi fodere calcaribus armos, V.


:
:

-Fig., stim-

ulus, incitement

alter f renis eget, alter calcaribus

^t'.

caesus, P. of caedo. vatibus addere calcar, H. inmensum gloria calcar caetra (cetra), ae,/. [Spanish], a short Span- habet, 0, ish shield, v., L. brevis, Ta, calcatus, P. of calco. caetratus, adj. [caetra], armed with a caetra, calceamentum ( calcia- ), J, n. [ calceo ], a
:

shield-bearing

cohortes, Cs., L.

shoe.


calceo
(calce5), put on

: : :


calleo

103

i,

atus [calceus], to

fumvih
:

with
cal-

shoes,

shoes, shoe: calceati et vestiti

ratory, H. To be driven hotly, be urged on zealously : indicia calent : satis calere res Rubrio visa
est, i.e.

ceaudi pedes, Ph.

ripened: Veneris bella calent, rage, Tb.

calceolus,

m. dim. [calceus], a

little

shoe.

m. [1 CEL-, CALC-], a shoe, halfboot (covering the whole foot): calcci habiles et pede maior subvertet, laxus, H. apti ad pedem minor uret, H, Because senators wore a peculiar half-boot calceos mutare, i. c. to become senator.

calceus,

I,

calesc5, ui, ere, inch. [ caleo ], to grovj warm, be heated: calescere apricatione: unda ca,

lescit,

0.

F
:

g., to

become

excited, glovi, be
:

inflamed
illo

(poet.), T, flamma propiore, 0. (deo), to be inspired, 0.

agitante

calfacio, calfici5, see calefacio.

calcio,
to resist,

calciamentum,

see calce-,

calcitr5,

are [1 calx], to kick, 0. he refractory : calcitrat, respuit.


,

Fig.,

caliandrum, see caliendrum. calidus and (poet.) caldus, adj. with comp. [3 CAh-'], warm, hot : omne quod est calidum: calidior quain aer
guinis),

Calc5, avi, a,tus, are [ 1 calx], to tread, tread upon, trainple: exstructos morientum acervos, 0. in foro calcatur, L. calcata vipera, trodden, 0. Hue ager dulcesque undae ad plenum pede, Ta. cineres ossaque legioealcentur, packed m, V. num, Ta. fig., to trample upon, suppress: hostem,
:
: :

V.

cruor, 0. de pectore flumen (sanPlur. n. as sit,hst. : Frigida pugnabant


:

lu.

libertas- nostra, L.

amorem,

O.

Of space,
leti,

to tread, pass ove7':

calcanda semel via


2 calx

H.

du-

rum aequor,
calculus,
pebble
:

the frozen sea, 0.


T,

Sing.f as subst., wa^-m water: lavi calida, Ta. Fig.,flery, rash, eager, spirited, flerce, impassioned, vehement: equus animis, of aflery spirit, V. redemptor, H. iuventa, H. Inconsiderate, hasty, rash: Vide ne nimium calidum hoc sit, T. consilia consilia calidiora, L. Caldior est, too quick of temper, H.
: : : :
:

calidis, cold tviih heat, 0.

m. dim.

],

coniectis in os calculis.

a small

stone,

Sinff. collect.

caliendrum (calian-), i, n., high head-dress offalse hair, H.

= KuXXwrpov, a

stone dumosis calculus arvis, in the fields, V. used in reckoning : calculis subdactis, computed, counter used in playing draughts, 0. cast up. F i g. amicitiara ad calculos vocare, hold to a stHct account : si ad calculos eum res p. vocet, L.

caliga, ae,/. [1 CEL-, CALC-], a shoe of leather, half-boot, soldier's boot, C. : offendere tot caligas,
i.

e.

booted .wldiers, lu.


adj. [caliga],

caligatus,

wearing soldiers' boots;

hence, in hob-nailed boots, rough-shod, lu,

: calculus ater, i. e. for caliginosus adj. [caligo], misty, dark, obsctcre, ad illos calculos revertaraur, gloomy: caelum: Stella. Fig., dark, obsc2i7'e: i. e. those principles of action. nox, II. caldior, caldus, see calidus. 1. caligo, inis,/. [2 CAL-], a thick air, mist, calefacio or calfaci5 ( -ficio ), feci, factus, vapor, fog : picea, V. atra, V. noctem eadem ere, pass. calefTo, fieii [ caleo + facio ], to make caligo obtinuit (i. e. nebula), L. Boreas caligine warm, make hot, heat: ad calefaciendum corpus: tectus, i. e. dust and cloicds, 0. Met on., darkness, balineum calfieri iubebo cale- obscurity, gloom: cum altitude caliginem oculis igne focum, 0. F i g., to excite (poet.) cale- obfudisset, i. e. had ca^ised dizziness, L. in tanta facta ovQ.,fiushed, V. To vex, trouble (col- caligine, L. obscura: caeca, V.: inter caliginis factaque corda tumultu, V. alqm lucxilente. loq.): calface hominem umbras, 0. caligo ac tenebrae, Cu. quod vide-

voting-pebble, ballot
:

condannation, 0.

calefacto,
heat,

are, intens. [calefacio], to

make

hot: lignis ahenum, H.


calefacio.

calefactus, calefio, see

Calendae,

see Kalend-.
,

quasi per caliginem. Ifental darkness, confusion, ignorance : ilia, quam dixi caeca mentem caligine consitus, Ct. Calamity, aflliction, gloom : caligo bonorum, tenebrae rei p.
. . .

bam

ere {P. fut. caliturus, 0.) [3 cale5, ui, CAL-], to be warm, be hot,gloio: ut calere ignem: ture calent arae, V. terrae sole calentes, H.
:

ignibus arae, 0. sole calente, Tb. spoliant calenfebre, lu, tia membra, while still warm, V. Fig., to gloio, be roused, be warmed, be inflamed: inridendo calebat ab recenti pugna, L. femina, to become enamoured of, H. scribendi studio, H. dum animi spe calerent, Cu. desiderio Coniugis abrepti, 0. To be troubled, perplexed : te istic iam calere puto alio mentis morbo, to labor under, H. cales venenis officina,/?<me (like) a labo: : : : : :

are [1 caligo], to steam, reek, 2. caligo, darken: caligans (Centaurus): (nubes) umida circum Caligat, V. e t o n., to be dark, gloomy : caligans nigra formidine lucus, V. altae caligan,

M
A

tesque fenestrae, dizzy, lu.


vessel

caliK, icis, in. [2 CAL-], a cup, goblet, drinkingmaiores, H. plebeii, lu. : raaximi calices Met on., wine, H. cooking-vessel, pot, 0.
: :

ere [ callum ], to be callous ; called, , hence, fig., to be experienced, be skilful, be versed: in ea, quorum usu calleret, L. To know by experience, be skilled in, have the knowledge of, un,


callide
:

: : :

calx
:

: :

104

derstand: illius sensum, T. iura: urbanas rusticasque res pariter, L. sonum digitis et aure, IT. Duram pauperiem pati, to know how, H. deprenquo pacto id fieri soleat calleo, T. dere, lu.
: :
:

of summer, L. calores austrini, V. F i g., the fire Plur., H., Pr. of love: trahere calorem, 0.
caltha, ae,y., a yellow flower, marigold,
Y-.

skilfully, shrewdly, expertly


: : :

callide, adv. with comp, and sup. [ callidus ], hoc intellegere, T. :


:
:

calumnia, ae, f, trickery, artifice, cunning: cum omni calumnia senatus


impediretur
:

chicanery, auctoritas
S.

triumphare calumnia paucorum,

versari calUdius iuterpretari, dicere facere de futuris conicere, N. callidissime dicere Ta. Cunningly, craftily: accedere : vitia sua occultaus, S.

res extracta variis calumniis,

A pretence, evasion,

calliditas, atis,/. [calhdus], shrewdness, skill, ( rare ) ingeni, N. fori, Ta. Canning, craft, slyness, artfdricss : calUditas potlus quam sapientia calUditate Poenos superare Graeca, L. servi Calliditates, rogueries, T.
readiness, aptness
: :

subterfuge: in ista calumnia delitescere: ne qua calumnia adhibeatur. misrepresentation, false statement, fallacy, cavil: effugere alicuius calumniam. false accusation, malicious charge, false prosecution : de teraplis spoliatis, L. causara calumniae reperire ab alquo per calumniam alqd

callidus, adj. with comp. and sup.

[ calleo ],

petere. pervei'sion of justice, bad faith in an action at law: personam calumniae civitati inponere, the character of a malicious prosecutor : ca-

practised, shrewd, expert, experienced, adroit, skil-

lumniae accusationera relinquere.


:

conviction

for malicious prosecution : calumniam effugere calumniam in nihil callidius Stamina suspendit callida (i. e. cal- calumniam fictis eludere iocis. Ph. Callidus huic signo ponebam milia cen- eura iurare, to swear that the prosecution is in good lide), 0. tum, a connoisseur, H. veterum index, H. calli- faith, L. foramina callidissimo dus Condere f urto, H. calumniator, oris, m. [calumnior], a trickster., inventum, N. malicious prosecutor, false informer, perverter of iunctura, H. artificio f abricari
ful,ingenioiis,p}'udent, dexterous: agitator: natura
:

Crafty, cunning, artfid, sly: osteiidi quam sis calin isto artificio callidior lidus, T. gens non astuta nee callida, Ta. ad f raudem auceps, 0. consilium, T. ius liberalitas, calculating, N.
: : :
:

law

sequi calumniatoris esse : scriptum calumuiatores apponcre egens Calumniator ab ove cum peteret canis. Ph.
: : :

calumnior,

atus, arl, dep. [calumnia], to accuse

raalitia inimici, L.

iuris interpretatio, subtle.

or Calliopea, ae,/., KaXXi67rj; or KaXXtoTreia (fine-voiced). The Muse of epic poetry, Y., H., 0., lu. e t o w., poetry, 0.

Calliope,

es,

: calumniandi quaestus, of a false informer : calumniando omnia suspecta iacet res isto calumniante bienuium. efficere, L.

falsely, prosecute unjustly

To
te
:

depreciate, misrepresent, calumniate, slander

callis, is, m. and /. [ 1 CEL-, CER- ], a stony footway, foot-path, inountain-path, pass, defile : inangustus, V. suum servare calviis callibus, L. deviae, L. vix singulis pervii, Cu. leni, 0. mountain -pasturage, alp: Italiae callls praedari:
: : : :

calumniatus est rumor, Ta. sed calumniabar ipse, i. e. I kept imagining accusations : Calumniari Quod arbores loquantur, cavil, Ph.
id
:
.

unum

calva, ae,/. [calvus], the scalp, bald head: calvam auro caelare, L.

per occultos calles, V.

calvitium,
calvus,
1.
adj.

l,

n. [calvus], baldness,

a bald

spot.

Call5sus,
ova,
II.

adj. [callura], hard-skinned, callous:

[SCAL-],

bald, hairless, lu..

Ph.

calx, cis,/. [CEL-, CER-], the heel: (foris) callum, I, n. [2 CEL-, CER-], a hard skin, thick calcibus insultare, T. uti pugnis et calcibus ferskin : mihi est calciamentum solorum callum rata, the spur, V. nudis calcibus anguem premere, disslluit percusso lammina callo, 0. F i g., insenlu. quadrupes calcibus auras Verberat, i. e. the sibility, callousness: quasi callum obducere dolori, calce petit, kicks, H. ferire, 0. fore -feet, V. vetustatis.
: :

1. calo,

atus, are [1

CAL-],

to call together,

summon, convoke (only of


lience, a calatis Gaviis,

religious assemblies);

by the assembled gens Gavia.

calces remittere, to kick, N. aut die aut accipe calcem, take a kick, lu. : calcemque terit iam calce, i. e, presses close in his footsteps, V. P r o v. : ad:

vorsum stimulum calces


against the pricks, T.

( sc.

iactare

),

to

kick

2. cal5, onis, m., a servant in the army, soldier^s servant, Cs. turba calonum, L. low servant, drudge : plures calones Pascendi, H.
:

calor, oris, m. [3 CAL-], warmth, heat, glow: nva calore solis augescens Dilapsus (in death), ficus prima calorque, the burning heat ( of V. August), H. annuae caloruni varietates ferre aequos calores, 0. raediis caloribus, in the midst
: : : : :

2. calx, cis,/., =r xa\i%, limestone, lime: in insulam calcem convexit: caementa calce durata, Fig., the goal of the race - course ( anciently L. marked Avitli lime) ad calcem per venire ad carceres a calce revocari, i. a.from the end to the beginning : video calcem, ad quam cum sit decursum.


camara
camara,
ae, /.,


: :

candidatus
V.

105
boat with arched
lus),

= Ka}n\pa, a

level

surface (of a sea, a rock,


:

etc.,

campi liquentes, V. campus aquae, 0.: inmota attollitur unda Campus (i. e. saxum), V. cup, a goblet^ 0. camella, ae,/. dim. [camera], F g., a place of action, field, theatre, arena : aequicamel, IL, L. C, KctixijXog, a camelus, i, m., tatis magnus in re p. campus Per quem magCamena, ae, /. [1 CAS-], a Muse: acceptus nus equos Auruncae flexit alumnus, i. e. the kind novem Camenis, H. amaut alterna Camenae, V. of composition practised by Lucilius {satire), Iu. Dauuia, Apulian, i. e. of Horace^ H. veteres, 0. The comitia held in the Campus Martins fors Mirabar, quidnam mane misissent Camenae, Pr. domina Campi. Camenis lucum sacravit (Numa), L. 'Me ton., (camur, ura, urum ), adj. [CAM-], crooked, poetry, a poem, song: summa dicende Camena, turned inwards (once) cornua, V. meae, Tb. Camena, 0. scripta patria H. camus, 1, m., Krjfiog, a curb, used as an incamera, a,e, /.,= Kofxapa, a vault, an arched strument of torture civis tradere carao, H. dub. si cameroof, arch: lapideis fornicibns iuncta, S. canalis, is, m. [2 SAC-, SEC-], a pipe, groove, rara percusti, hit the ceiling, H. channel, canal, passage for afiuid, conduit : ilignis Camerinus, i, a cognomen in the Salpician potare canalibus undam, troicghs, V. canalibus Hence, Caraerinos curare, i. e. to court gens, L. aqua inmissa, ditches, Cs. (aedes) canali uno disnobility, Iu.
deck (iu Pontus), Ta.
poet.):
i

=
:

the

cancelli, orum, rn. dim. [cancer (late), a latfurnace, forge : pleni, 0.: semper ardens, Iu. tice], a lattice, enclosure, grating, grate, balustrade, Poet., the forge of Vidcan under Aetna, Y. bars, railings, bar in a court of justice : fori, the furnace for healing an apartment, H. Fire : cabarrier in public spectacles. Fig., boundaries, limmino luculento uti ramos urente camino, H. P r o V. oleum addere camino, i. e. to aggravate its: extra hos cancellos egredi: forenscs. cancer, cri, m. [2 CAN- + CVR-], a crab, seathe evil, H. 2'Jie Crab (in the crab, river-crab: litoreus, 0. a lobster, Iu. cammams, I, w., icdfi[xapog, zodiac): sidus Cancri, Y., 0. -Poet.: cancri level campester, tris, tre, adj. [campus], of a south, 0. bracchia videre, to visit the ferve-

camiuus,

i,

m.,

cretae, L.
Kotfiivog,

a furnace, smelting-

munitioiter, L. Scythae, dwelling on plains, nes, feld-works, Cs. H. ho&t\s,fghting on the open plain, L. Plur. n. as subst. : pauca campestrium insederunt, little of ludus. the level country, Ta. Of the Campus Martins: arma, used in the games, H. certamen,
field, even, flat, level: loci, Cs.
: : :

far

bant bracchia cancri, i. e. the sun ivas in Cancer, 0. A malignant tuynor, cancer, 0.

candela,
candle,

ae, /. [
:

CAND- ],
Iu.
:

loax-light, talloio-

taper

brevis,

candelam apponere

valvis, to set fire to the doors, Iu.

A cord covered
],

i.

As

e.

of

the comitia, L.
athletes),
i,

gratia,

among

the voters, L.

with

wax (which preserved


I,

it

from decay): fasces


a candlestick,

subst. n. (sc.

(worn by

velamentum), a wrestling-apron H.
[

candelis involuti, L.

candelabrum,
candens,

n. [

candela

campus,

m.
:

SCAP- ], a

country, level place : campi

plain, field, open patentes virentes, H.


:

chandelier, lamp-stand: e
entis, adj. [
:

gemmis perfectum.
: :

in aequo campi, L. aequor campi, V. campos peragrantes redeunt iam gramina campis, H. campi frumenti opulenti, L. pigri, H. planus
:
: : :

lateque patens, 0. in campo sui facere potestatem, in the open field, N. ut ignes in campo obstare queratur, in the open plain, H. agros cum suis opimis campis tantum campi, so vast a plain, ere [CAND-], to be brilliant, be candeo, ui, V. Aeris in campis latis, i. e. the Elysian fields, glittering, shine, glitter, glisten : ubi canderet veV. campis atque Neptuno super, on land and sea, stis, H. Fig., to glow, be hot: aer fervoribus II. E s p., a grassy plain in Rome, along the Tiber ustus Canduit, 0. hence called Campus Mar(dedicated to Mars inch. [ candeo ], to become candesco, tins), t/ie place of assemblage for the people at the bright, grow white, begin to glisten : aer solis ab comitia centuriata, L. quorum audaciam reieci in To begin to glow, grow ortu, 0. caput canis, Tb. Campo Descendat in Campum petitor, H. conred hot : curriis candescere sentit, 0. sularibus comitiis consecratus it was used for candidatdrius, adj. [candidatus], of a candigames, exercise, and military drills hence, campus noster ludere in campo, H. uti Et ludis et date for office: munus. Quantos viriim post decisa negotia Campo, H. candidatus, i, m. [candidus], a candidate for Campus aget gemitus (at the funeral of Marcel- office ( clothed in a white toga ) praetorlus, a
: : :

P. of candeo], shining, luna umeri, H. cygnus candenti corpore, V. Phoebus, resplendent, V. ortus, Tb. candenti elephanto, i. e. ivory, V. lilia, 0. de candentibus atra facere, to make white black, 0. Glowing, white-hot: fa villa, V. carbo: lammina, 0. lamna, H.
dazzling, white, bright
: :

candidulus

: :

cano

: : : :

106
nus, T.
less,
: :

candidate for the praetorsMp : consularis: aedilitas munia candidatorum trialcui candidato data officiosissiraa natio candidatorum, bunicii, L.
: : :

candidulus,
white
:

adj.

dim.

[candidus], shining

denies

porcus, lu.
adj. with comp. [caudeo], shining
:

candidus,

whitCy dear, bright


avis,

luna, V.
:

stellae,
:

H.

Taurus
:

Cupido, Ct. candidior cygnis, V. agalta nive candidum Soracte. equi, Ta. nus, Tb. H. nive candidiores equi, 0. populus, the ivldtc lilia, V. folium nivei liguor silver poplar.^ V. tentoria, 0. vestis, L. P r o v. Candida stri, 0. de nigris facere, to inake black white, 0. nigrum Splendid, fair, beautiful, in Candida vertere, lu. comely : Dido, V. puer, H. puella, Ct. cervix, H. ora, 0. P o e t., of the winds Favonii, clearClothed in white: pompa, 0.: Candida ing, H. sententia, i. e. a tvhite stone counted for acquittal, 0. Fig-, imblemished, pure, guileless, honest, upright, si7icere,fair, candid, frank, open : index, H. Happy, fortunate, Maecenas, H. ingenium, H. dies, 0. Of discourse, prosperous : fata, Tb. clear, perspicuous, artless : genus dicendi.
(the constellation), V.
i.

Daphnis, V.

e.

the sto7-k,

V.

acer, H. canes venatici obscena, shameV. Echidnea, i. e. Cerberus, 0. caeruleis canibus resonantia saxa, the barking moutlis {of Scylla),Y. Infernae canes, the dogs of Hecate, H. Sing, collect. : trudlt multa cane Apros, a pack, H. P row.: cane peius et angui vitare aliquid, H. canis a corio numquam absterrebitur uncto, will never be frightened from the greasy hide, H. canis timidus vehementius latrat quam mordet, his bark is worse than his bite, Cu. F i g., a term of reproach, dog, T. of a backbiter, II. of a miser, II. of parasites: multa canibus suis (opus
:

Meton., the constellation, the Dog (canis maior, or Sirius ; and canis minor, or Procyon): adverse cedens Canis occidit astro, i. e. goes down backwai'ds, V. In play, the worst throw (of dice), dog-throxo (opp. Venus), 0., Pr.
esse).

canistrum,

i,

n.,

= Kavaarpov,

a basket of

reeds, plaited basket,

C, V.

canities, ace. em, abl. e,f. [canus], a gray color, grayish-white, hoariness (poet, and late) iupi, 0. rigidis hirta capillis, 0. Meton., gray hair: Canitiem deformat pulvere, V. Of the beard Gray hairs, old age: Canitiem sibi inculta, V.

candor,
lustre,

oris,

m. [CAND-], a dazzling whiteness,


brightness,
brilliancy,

clearness, radiance,
:

Donee virenti canities abest, H. promiserat, V. usque ad canitiem, Ta.


:

splendor: solis

candore notabilis (via lactea), 0. cancaeli: nivalis, V.: candore nives anteire,V. dore tunicarum f ulgens acies, L. Fairness, beauty candore mixtus rubor candor huius et proceritas. Candor, Fig., brilliancy, splendor: fucatus. integrity, sincerity, openness, frankness (poet.): si vestrum merui candore f avorem, 0. Candore noto reddas iudicium, Ph.
:

canna,
0.
:

ae,/.,

= Kavva, a

reed,

septenis tistula cannis, 0. e t o n., a reedsmall vessel, gondola, lu. pipe, flute, 0.

cane

palustris,

Cannensis,
(in Apulia,
:

e, adj., Cannensian, of Cannae where Hannibal routed the Romans)


:
:

canens, ntis, adj. [P. of caneo], gray, grayish, hoary, white: Canens molli plunia senecta, V. leto canentia lumina, didl, V. lilia, 0.
:

pugna, L. acies, L. clades, L. Hence, f ig. te pugna Cannensis accusatorem sat bonum fecit, i. e. the proscription of Sidla (in which many emiOf a revel: Cannent advocates had perished).

nensis pugna nequitiae.

cano,
[1

ul, ere [canus], to be gray, be hoary and late): Temporibus canebat senectus, make dapes canendo, 0. tibicen sine tibiis canere non V. canet in igne cinis, 0. gramina, V. mons imitari Pana canendo, V. possit harundine, 0. canent insignes, grow old, Ta. oliva, lu. Movit Amphion lapides canendo, H. ad tibicinem

cane5,
:

CAN-].

poet,

ere {P.perf. supplied by canto) utter melodious notes, music, sing, sound, play. Of men celebrare
cecini,
,

I. Intrans., to

noin.plur. oe, ace. Os, KavrjPlur., two statues, repre(popoc, a basket-carrier. senting maidens carrying baskets on their heads, 0.

canephoros, y.

canesco,
lore), 0.

more Asiatico canere, to chant, use sing-song, V r o v. non canimus surdis, jormc/i to the deaf, V. Of birds, etc.
de virtutibus,
etc.
:

ululanti voce

ere, inch. [
:

hoary, grow gray, whiten


saeclis.

'Fig., Of

caneo ], to become pabula canescunt (caoratio canesceret, was

galli victi silere solent,

canere victores, to crow: gallina cecinit, interdixit hariolus (a bad omen),

to

grow old: (quercus) canescit

style:

cum

growing feeble.

canicula,
Siriics
:

ae, /. dim. [ canis flagrans, H. exoritur.


:

],

the

dog

star,

Of the owl, to hoot,Y. Meton., of instruT. ments or a piece of music, to sound, resound, be played: canentes tibiae: cum in conviviis symphonia caneret: maestae tubae, Pr. Of signals,

Caninius, a, a Roman gens. caninus, adj. [canis], of a


cus, lu.

dog, canine: ster-

g.

verba,

i.

e.

cutting, 0.
alie-

canis,

is,

m. and/. [2 CAV-], a dog: ater

sound, be sounded, resound: semel bisne signum canat in castris, L. repente a tergo signa canere, S. Signa canunt, V. classicum apud eos receptui canere, to sound a retreat, Cs. cecinit, L. Hasdrubal receptui propere cecinit, L. nisi receptui cecinisset, sounded a counter-march, L. F i g.
to
: : :


canor

: : :

canus

: : ::

107

II. Trans. song, old song : cantilenam eandem canis, ever the revocante ct receptui canente senatu. Silly talk, trite prattle, gossip (colloq.) with cognate ace, to siiig.play, rehearse, recite, com- old song, T. sua ex scholis, a trite formida. pose: id carmen: in eum carmina incondita, L. praecepta, verba ad certos modos, 0. versus cantio, onis, /. [ 1 CAX- ], an incantation, H. indoctum, H. Ilaec super arvorum cultu, V. charm, spell. Of frogs veterem querellam, croaked, V. atus, are, freq. [ canto ], to sing cantito, P r o v. Cantilenam eandem canis, ever the old often: ut habeas quicum cantites, to practise music "With definite obj., to sing, celebrate in tune, T. loith, T. carmina in epulis. song, sing of, praise: virorum laudcs suas laudes, cantiuncula, ae,/. dim. [cantio], an alluring Quas strages Turnus reges et proelia, V. L. Hereulem, Ta. Liberura et Musas, strain. Plur. : (Sirenum). Ediderit, Y. H. plectro graviore Gigantas, 0. arma virumcant5, avi, atus, are. freq. [cano]. I. Intrans.^ que, V. (fama) facta atque inf ecta cauit, trumpets, of men, to produce melodious sounds, sound, sing, P r o v. vana surdis auribus, L. Of oracles play: Pamphilam Cantatum provocemus, T. salV. or diviners, to give response (in verse), prophesy, tare et cantare Arcades ambo Et cantare pares, Y. cantundo victus, Y. non est Cantandum, i, e. foretell, predict, utter : horrendas ambages, V.
:
:

fera fata, H. Artificis scelus, V. haec quae nunc Sibylla quae senis fata canit pedibus, Tb. fiunt
: :
:

mater aucturum caelestium numerum cecinit, quae nunc usu veniunt, X. Hoc signum ceL. quaeque diu cinit missuram creatrix (sc. se), Y.
te
:
: :

no occasion for fiction, lu. structis avenis, 0. ad chordarum sonum, X. tibiis, X. ad manum histrioni, to accompany the actor, L. gallis signum dedisse cantandi, to crow. Of instru-' nients, to sound, resound Cantabat fanis, cantabat
there is
:
:

latuere, 0.

cecinere vates, idque

nerat, etc., L.

Of

carmen perve-

tibia ludis, 0.

signals, to blow, sound, give:

sing, play, recite:


:

II. 7Va?is., witli cogitate ace, to Hymenaeum, T. haec versibus


:

tubicines signa canere, give tlxe signal for battle, classicum apud eum cani iubet, Cs. bellicum, S. call to arms : Gallos adesse, signalled, Y. P o e t. (bucina) cecinit iussos receptus, 0.
: :

canor,
melody
(

oris,

m.

[ 1

CAX- ],
)
:

time, sound, song,

poet,
:

aures, 0.

and aeris, Y.

late
:

mulcendas natus ad

lyrae, 0.

can5nis, adj. [canor], of melody, melodious, hannonious: quiddam habere canorum, a melodious voice : modi, lu. vox nee canora, 7iot sijig-song : nugae, m.ere jingling, H. Sing. n. as
: .

isdem, drawl, lu. Xil praeter Calvum (i, e. Calvi carmina), H. cantatum carmen, an incantation, O. ^Vith definite obj., to sing, celebrate, praise in song: amicam, H. proelia virginum, II. Pythia (sc. certamina), H. deum, Tb. cantari dignus, Y. To reiterate, harp upon, vjarn against : harum mores, istum Caesarem tota cantabitur m-be, become T. a byword, H. To use enchantments, 2:>ractise incantations, enchant, charm: cantaudo rumpituranguis, Y. cantata Luna, exorcised by magic, Pr.

cantor,
07ie ivho

oris, m.. [1

CAX-], a

singer, poet
:

Om-

melody, charm (in speaking) illud in voce. Producing melody, sounding mdodiously, musical, euphonioits : orator chorus, song and dance, lu. Aeolides, i. e. Misenus, 0. animal (gallus) aves, Y. olor, Pr. fides, H. aes, i. e. tubae, Y.
subst.,

nibus hoc vitium est cantoribus, H.

harps on: Thamyras, Pr. eulogist: Euphorionis Cantorum convicium, hired applaudreciter (of verses), actor, player ers, claque. donee cantor vos plaudite !' dicat, H.

formularum,

A
'

m. [1 CAX-], a -musical utterance, cantus vocum cantu Sirenum tremulo (i. e. voce anili), H. cantu solata laboKav^apig, the Spanish cantharis, idis, /., in dicendo obscurior, musical play of rem, Y. fly, cantharides : cantharidis \ls, power of poison: With instruments, a pAaying, mu^ic : vovoice. cantharidum suci, 0. cum et nervorum citharae, H. tubarum, L. canthanis, I, m., a wide drinking-vessel icith strepuerunt cornua cantu, Y. bestiae cantu flecJiandles, tajihard, pot, H. parvulus, lu. gravis, Y. tuntur, by music. Of birds and insects avium A sea-fish, 0. seros exercet noctua cantus, Y. citharaeque, H. cantherius or canterius, i, m. [Celtic], a Cantus luscinii. Ph. gtiWovnm, crowing : sub galli gelding : albi. P r o v. raiuime, sis, cantherium cantum, at cock-crow, H. ales cantibus Evocat in fossam, do not {put) the hack in the ditch, i. e. act Auroram, 0. cantu rumpent arbusta cicadae, Y.

cantamen,

inis, n. [canto],

an incantation, Pr.

cantus,

us,
:

canterius, see cantherius.

singing, song

i,

perversely, L.

canticum,
agere, L.

n. [cantus].

In comedy, a
trill],

s p.,

an oracidar
:

song, incantation,
:

charm:

mi^si:

cal monologue, recitative,

In an

A song

monody : nosti canticum chorus canticum Insonuit, Ph.

cantusque artesque veridicos edere cantus, Ct. magorum, 0. cantu commotae Umbrae, Y.

canus,
foamy, 0.
frost, H.

adj.

orator, sing-song.

cantilena, ae,/. [cantilo,to

a hackneyed

nix,

2 CAS- ], white, hoary : aqua, montes, Y. H. pruina, hoarGray, white (of hair): capilli, H.
[
:
:

capacitas

: :

capio

: : :

108
subst. (sc. ca-

ciinis, 0.
pilli),

caput, Ct.
:

Plur. m. as
[capax],

gray halm:

hoary, venerable nectus, Ct.

0.: honorati, 0. Old, fides, of ancient times, V. sefalsi,


:

capacitas,
capacity
:

atis, /.

way : Manlium arma cepisse, had begun hostilities, capere arma parabat, loas on the point of atS. tacking, 0. Of food, to take, partake of : CLbum cum ea, T. lauti cibum capiunt, Ta. To take space for holdmy, captive, seize, make prisoner: belli duces captos

in anirao.
acis, adj.

[CAP-], containing tnuch, wide, large, spacious, roomy, capacapaciores scyphos, H. phacious : conchae, H. retra, 0. urbs, 0. circus capax populi, 0. animal mentis capacius, 0. cibi vinique capacissimus, L.
siip.
:
: :

capax,

with comp. and

F
O.
:

g., susceptible,

capable of, good, able, apt,


: :

ft

for : avidae

et

capaces (aures)

ingenium, great,
inis,/.

unus e filiis captus est, Cs. capta tria captos peditum, L. alquos Byzantii, N. ostendere civibus hostes, H. Num capti (Phryges) potuere capi ? could they not, when taken, be taken (once for all) ? V. casus est enira in capiendo (sc. praedones). To catch, hunt down, take: pro se quisque quod ceperat adferebat: cervum. Ph. ilia pro lepusculis capiebantur, patellae, etc. To
tenetis
railia
:
: : :

animi ad praecepta, 0.
sacrifices.

imperii, Ta.

capedo (capudo, capp-),


bowl used in

[CAP-], a
],

capeduncula,
Capella,
graciles, 0.

ae, /.

dim.

capedo

a small

dish used in sacrifices.

ae, /.

dim. [caper], a she -goat, V. piece of statuary, C. Capella, a

star in

Aw'iga: sidus
prl, m.,

pluviale Capellae, 0.

sig-

num
H.
:

pluviale, 0.
bicornis, 0.

caper,
0., Ct., II.

A loild goat,
ivi or
ii,
:

a he-goat, goat : vir gregis, Y., 21ie odor of the arm-pits : trux,
0.

win, captivate, charm,, allure, enchain, enslave, fascinate : ut te redimas captum (i. e. amore), T. quibus (rebus) ilia aetas capi ac deleniri potest te pecunia captum quem sua cepit humanitate, N. hunc capit argenti splendor, H. dulcedjne vocis, oculis captis. 0. (bos) herba captus viridi, V. To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch: Aut qua via te captent eadem ipsos capi? T. eodem captus errore, involved in : suis miserum me cepit ocellis, Pr. carmine formosae capiuntur, Tb. me dolis, S. capi alcuius dolo, N. alqm amicitiae mendacis imagine, 0. To defeat,
:
:

iturus, ere, dcsid. [capio], to seize eagerly, snatch at, lay hold of: cibum denti-

capesso,
:

bus arma, V. principium libertatis capessendae. Of places, to strive to reach, betake oneself to, repair to, resort to: medium locum: turris, V. Fig., to take hold of with zeal, take up, take in

hand, undertake, enter upon, engage in, execute, manage: bellum, L. pugnam manu, Ta. iussa, to execute, V. recta capessens, with upright purpose, H. partem decoris, L. magistratus, Ta. audacia ad pericula capessenda, /aan^, L. capes:

sere

rem

p., to

enter political
adj.

life.

oapillatus,
hair, hairy
latior
:

with comp. [capillus], having

quam

bene, loith a fine head of hair : capilante capillato consule, i. c. in. the
:

overcome (in a suit or dispute): ne in capiendo adversario versutus (orator). To harm, lame, mutilate, tnaim, disable, impair, loeaken : oculis et auribus captus, blind and deaf: membris omnibus captus altero oculo capitur, loses an eye, L. capti auribus raetu, lumine, 0. numquam erit tam captus equeL. ster ordo capta re p. P. pass., of the mind, deprived of sense, silly, hxsane, crazed, lunatic, mad: mente esse captum: virgines captae f urore, L. To choose, select, capti et stupentes animi, L. elect, take, pick out, adopt, accept: iudicem populum K, L. Me arbitrum, T. inimicos homines, make enemies, T.: sacerdotem sortito: Flaccus flamen captus a Licinio erat, L, Of places, to occupy,
convict, cast, tui consultores capiantur
:

olden time, lu.

choose, select, take possession of, enter into capere, to take up a position, Cs. castris
:

loca

locum

Sing, collect., the hair of the head, hair : passus, T. involare alcui in capillum, T. pexus horridus capillo esse promisso, long, Cs. longus, N. horrens, Ta. iiiger, H. fulvus, 0. capillum promisissc, L. candente carbone sibi adurebat capillum, the beard. Of the cony cuniculi, Ct.Flur., hairs, the hair : erant
1,
: : : : : : : : :
:

capillus,

m. [caput].

illi

compti

capilli:

uncti,

H.
C), captus,

capi5, cepi
of, take, seize,
:

(capsis, old for ceperis,

locum extra urbem editum capere, N. locum editiorem, S. capto monte, Cs. Aventinum ad inaugurandum templa, L. montes fuga, j'or refuge, L. tumulum, V. terras captas despectare videntur (cycni), to be settling down on places selected, V. To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize: pauca (oppida), S. Troia capta, L. quod (agri) de Campanis ceperant castra hostium, N. oppida manu, V. cf. To oppressa captaque re p. patriam suam, L.
capere
: : : : :

ere [CAP-], to take in hand, take hold of, lay hold grasp: flabelium, T. sacra manu, V. pocula, H. : baculum, 0. pignera, L. mani: :
:

reach, attain, arrive at, betake oneself to


Cs.
:

oti

ilium portum.

Of property or money,
:
: :

insulam,
to

take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get

bus tympanum,

Ct.

seized their arms, S.

arma contra

illara

arma capere alii, de hostibus: ager ex hostibus captus, L. ensem, 0.: tela, 0. omni;i das, N. ex hostibus pecuniam, L. cape cedo, pestem, i, e, contend in every give and take, T. de re p. nihil praeter gloriam.
lora, Pr.
:
:

agros prae-


capio
N.
:

: : ::

capra
for
:

: : :

109

ex calamitatc populi R. nomen capere, Cs.

contain, be large enough


:

capit alveus amnes,


!

quid turbae est Aedes terra feras cepit, 0. 0. regnum Tiberinus ab illis Cepit, succeeded to, 0. With peciiniam, to take illegally, exact, extort, ac- nostrae vix capient, scio, T, una domo iam capi Nee iam se capit unda, V. Non cept a bribe, take blackmail: contra leges pecuniani non possunt cepisse? pecuniae per vim atque iniuriani captae: tuus hoc capiet venter plus ac meus, H. tot doaperte pecunias ob rem iudicandam: alqm pecu- miis locupletissimas istius domus una capiet ? will 7b contain, hold, suffice for, be strong To take, inherit, obtain, swallow up. niae captae arcessere, S. nee capiunt acquire, get, accept: morte testamentove alcuius enough for, bear : earn amentiam iram Non capit alqd capere: a civibus Romanis hereditates si inclusas pectora flammas, 0. To collect, receive, ipsa suam, 0. Nee te Troia capit, is too small for capiendi lus nullum uxori, lu. 7b take, receive, hold, comprehend, obtain: ex eis praediis talenta argenti, T. stipen- your glory, Y. grasp, embrace: gratia, quantam maximam animi dium iure belli, Cs. ex quo (castro) talenta, N. F g., to take, adze, obtain, get, enjoy, reap : Fruc- nostri capere possunt ille unus veram speciem
: : : :
:

f ructum vestri in tum, T. fructtis auctoritatis me amoris alquid ex ca re commodi ? T. utiliTo take, assume, acquire, put tates ex amicitia. 7b on: gestus voltusque novos, T. figuras, 0.
: : :

senatus cepit, L.

capis,

idis,/.

[CAP-], a bowl with one handle,


adj. [capistrum], harnessed:
in.

used in sacrifices, L.

take, assume, adopt, cidtivate, cherish, possess toris

peti-

capistratus,

In

vim: patrium animum. To undertake, assume, eu'er upon, accept, take up: consulatum honores, N. provinciara durara, T. rerum moderaraen, 0. rem p., S. raagistratum,

personam:

capistratis tigribus,

patris

a chariot drawn

by, etc., 0.

capistrum,

i,

n.

[CAP-], a halter

fremire ora capistris, 0.

g.

: mollia, V. maritale, lu.

L.

With

dat. of person, to obtain for, secure for

To begin, patres praeturam Camillo ceperunt, L. enter upon, undertake: bellum: labores, T. augualiud initium belli, i. e. war on riuni ex arce, L. a new plan, Cs. conatiis ad erumpendum, L. nee ad impetum cavestra capit dlscordia finem, V. piundum spatiura, to take a start, L. somnum, Poet.: Unde nova ingressus expefall asleep. To seize, emrientia cepit? i. e. was devised, V. si quam causam brace, take ( an opportunity ) ceperit, T. tempus ad te adeundi. T'o form, conceive, entertain, come to, reach: sensum verae gloriae ex lucri niagnitudine coniecturani f urti consilium una tecum, T. consilium hominis fortunas evertere consilium equitatum demittere, consilium ut exirem legionis opprimendae Cs. consilium, Cs. To take, derive, draw, obtain: de To te exemplum, T. exemplum ex aliqua re.
: : :

capital, alis, n. [capitalis], a capital offence, crime punishable by death or exile ( civil death ) quique non paruerit capital esto, C. (lex) praesidio decedere apud Romanos capital esse, L. in sella Regis consedisse capital foret, Cu. capitalia
:

ausi plerique, L.

capitale,
fence, Ta.

is,

n. (late for capital),

a capital of],

capitalis,
,
:

e,

adj. with

comp.

caput

of

the

head, chief foremost, p7'e - eminent, distinguished: Ingenium, 0. ille, a loriter of the first rank: erat In law, capital ior, quod, etc., more distinguished. of life, involving life, capital: accusare alquem rei

of a capital crime: cui rei capitalis dies reus rerum capitalium flagitia, T. L. noxa, L. indicium trium virorum capitalium, who had charge of the prisons and of executions. F i g.,
capitalis,

dicta

sit,

deadly, pernicious,
:

irreconcilable,

bittei' :

flagitia,
ira,

take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suf-

miseriam omnem, T. angorem ex huius incommodis molestiam infamiam sine voluptate invidiam apud patres ex largitione, L. timorem, V. voluptatem animi. With a feeling as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, m,ove : Cupido ut caperet cepit miseram nunc me, proloqui, etc. odium illam mei, T. nos oblivio ceperat Romulum cupido cepit urbis condendae, L. animum cura cepit, L. meae si te ceperunt taeda laudis, dementia cepit amantem, V. Of injury or V. loss, to suffer, take, be subjected to : calamitatem incommodi nihil. E s p., in the formula by which the senate, in great emergencies, gave absolute power to magistrates videant ne quid res p. detrimenti capiat senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc., S. 2o take in, receive, hold,
fer, experience:
:

hostis, a deadly enemy : outrageous, T. oratio, dangeroics : nulla capitalior pestis.

H.

pro amico

capit5,

onis,

m. [caput],

07ie that

has a large

head, big-headed.

Capitdlinus, adj. [Capitolium], of the Capitol, quercus, a crown of ludi, L. Capiioline: clivus oak awarded in the Capitoline games, lu. Plur. m. as subst., the directors of the Capitoline games.
: :

Capit51ium,
of Jupiter,
at

i,

n. [caput], the

Capitol, temple

Rome, C,
:

L.

The

hill

Capitol stood, L.

Capitoli inmobile
adj. [caput],

on which the saxum, V., H.

capitulatim,
ly,

by heads, summarilittle

N.

capitulum,
darling, pet
:

i, n. dim. [caput], a lepidissimum, T.


:

head,

capra, ae, /. [caper], a she-goat, C. f era, i. e. caprea, V. capris figura, Cs.


:

consimilis star in


caprea

caput
V.
:

: : :

110
guis,
lacerti, 0.

Auriga, V. insana Caprae sidera, B^-r-'The odor " f of the armpits: olidae caprae, H.
: .

Caught, taken: taken.


:

pisces, 0.:
s/joil,

ferae, 0.

-^ Captured, phmdered, taken as


:

caprea, ae, /. [capra], a wild she-goat, -rbe, H., P r o V. lungentur capreae lupis, i. e. the v., 0. impossible tvill occur, H.

>

m. dim. [ caprea ], a vnld goat, chamois roebuck, V. M e t o n., plur., short pieces tor potitus, 0. of timber for supports, props, stays, Cs. capt5, avi, atus, are, freq. [capio], to strive to cornii ], Capri--, Capricornus, l, m. [ caper seize, lay hold of, catch at, snatch, chase, hunt, captyrannus uiidae, H. corn, a sign of the zodiac, C. simulacra fugacia, ture: 'fu^ient'm Flumina, H. fieus ], the wildfrg- 0. caper I. + caprificus, /. [ laqueis.leras, V. naribus auras, V. : auribus erutae, H., Pr. tree: magna, T. aera, listen eagerly for,Y.: captata Hesperie, caprigenus, adj. [caper + GEN-], of the goat watched for, 0. -Pig., to strive after, long for, dequid Flur. as subst., goats : caprigenura pecus, V. sire earnestly, catch at, grasp : solitudines kind. plausus risus, procum illo consili cap'tet, T. milker caprimulgus, I, m. [caper +MARG-], a voke: populi suffragia, K. ihcerta pro certis, S. of goats, countryman, Ct. nubis et inania, H. tevn^mfopportxinity, L. occaprinus, adj. [caper], of goats: grex, L. pel- casionem, to watch for, L. prendique et prendere lis. Pro V. rixari de lana caprina, about trifles, captans, 0. laedere aliquem, Ph. To watch for H. craftily, lie in wait for, entice, allure: qua .via te capripes, pedis, adj. [caper+pes], goatfooted captent, T. emolumento alqra hostem insidiis, Panes, Pr. (poet.): Satyri, H. L. To court, plot for : testamenta setmra, H. capsa, ae, /. [ capio ], a repository, box, book- Coranum, lu, T'o take up, begin : ubi captato aperta (for waste - paper), sermone, etc., 0. case, C. delatae, H, H. angusta (of a school-boy's satchel), lu. 1. captus, i, m. [P. of capio], a prisoner, cap-

capreolus,

I,

vestis, pecunia, L. taken by force : naves, Cs. V. portatur ebur, captiva Corinthus, H. caelum, As subst. m., a capj:iva mens, i. e. by love, 0. 0. ut ex captivis captive, prisdner .Vsje eis captivis captivo viccomperit, Cs. vendere captivum, H.
: :

capsula,
capta,
ae,

ae,/. [capsa], a small box, casket, Ct.


/".

tive: inludere capto, V.

ex captorum numero, L.

[P. of capio], a female captive, T.


],

palam

captis gravis, H.

captati5,

onis, /. [ capto

a reaching

after,

catching at: verborum.

2. captus, us, m. [capio], comprehension, capacity, esp. with ut est: ut captus est servorum,

captator,
reaches after, demagogue, L.

oris,

who grasps

m. [capto], one who eagerly at: aurae popularis, a

non malus,

i.

e.for a
:

slave, T.

civitas

ampla atque
the

florens, ut est captus

Germanorura, by

Germari
"

legacy-himter, H., lu.

standard, Cs.

prudentes, ut est captus horainum.


see capedo.
is

Capti5, onis, f. [capio], a deceivmg, deception, fraud, deceit : in parvola re. fallacious argu-

capudo,
capulus,

inis,
I,

"*

m. [capio], that which


aratri, 0.

grasped, a
C.

ment, sophism, quibble, catch

istius generis captio-

handle, holder

The hilt of a sword,

nes

dialecticae

quanta in verbis.
si,

A71 injury,

capulo tenus, V.: insidens capulo manus, Ta.

loss :

mea

captio est,
[

etc.

Capti5se, adv.
fully : interrogare.

caput,
captiosus
],

itis, n.

[CAP-], the head: Capillus

eir-

insidiously, deceit-

cum caput

captiosus,

adj. with comp.

fallacious, deceptive: societas.

and sup.

[captio],

Sophistical, mis-

Reiectus, T. : caput obnubito, L. : capitis nives, H. capite operto: aperire: velare, L. abscindere cervicibus capite demisso attoUere, extollere, to become bold: breve (equi), H. 0.
: : : :

leading: quo nihil captiosius potest dici: captiosissimum genus interrogationis captiosa solvere, dtetect sophisms.

captiunoula,
sophism, fallacy.

ae, /. dim. [ captio

],

a quirk,
captive,

captiva,

woman prisoner,

ae, f. [ captivus

],

a female

0.

captivitas, atis, /. [ captivus ], servitude, captivity : monstrata 'comminus, shown to be impending, Ta.
:

urbis, capture, Ta.

Plur.

urbium, Ta.

(-vos), adj. [CAP-], taken prisoner, captive: cives servi nmltitudo servorum, L. pubes, H. matres, 0. Of captives: sedes san: :

captivus

(bovis), Tb. per caput pedesque ire, overhead, Ct. dux cum exercitu supra caput est, i. e. is ready to fall upon tcs, S. capita conferre, to lay heads together, i. e. to confer in secret, L. caput aut collum petere, strike at the vital parts : haec alias inter caput extulit urbes, towers, i. e. excels, Y. aliena negotia Per caput saliunt, run through the head, i. e. the mind, H. capitis labor, mental exertion, H. e t o n., the head, top, summit, point, end, extremity : iocur sine capite (of a sacrifice), L. in extis, 0. tignorum, Cs. cornu duxit, donee curvata coirent capita, the ends, V. The origin, source, spring, head (of a river), L. caput unde erumpit Enipeus, V, celsis caput
:

coronatum

heels

carbaseus

: :

Q^eo
carbatinus, see
carbS,
:

: :

111

urbibus exit, my somre springs among great cities, The mouth, embouchure (rare) multis capitiV. bus in Oceanuni influit, Cs. Of plants diducere terrara ad capita, the roots, V. papavera demisere caput, the heads, V. capitum iugatio, branches (of Of mountains, the summit : capita the vine). Of persons, a head, person: aspera montis, V. ridiculum caput T. carum, V. duo haec capita taeterrima ignota, L. di capiti ipsius reservent, for himself, V. capiti cane talia Dardanio rebusque tuis, i. e. for Aeneas and yourself, V. Perfidum, H. de sacrando cum bonis capite alcuius, With numerals ut caput lovi sacraretur, L. L.

carpa-.

m. [CAR-], a coal, charcoal: candeus carbone adurere capillura, burning coals: In carbone tuo ponere, on your altar fire, lu. creta an carbone notati ? i. e. with lohite or black ? H. Proelia rubrica picta aut carbone, draivn with red chalk or coal, H. Pro v. carbonem pro thesauro invenire, i. e. to be deceived in one's hope. Ph.
Onis,
:

carbunculus,
Her.

I,

m. dim. [carboj, a small

coal.

capitum Helvetiorum milia CCLXIII, souls, Cs. nullum caput Proserpina fugit, H. in capita, to cf. sus Triginta capitum fetus each person, L. Fig., life, physical life: Capitis perienixa, V. culum adire, to risk life, T. caput obiectare pecapitis poena, capital punishment, Cs. riclis, V. certamen capitis et famae ut capite dimices tuo, caput offer re pro patria, patrium tibi crede L. caput (i. e. patris vitam), 0. accusatus capitis absolvitur, of a capital crime, N. Sthenium capite damnare. Civil life, personality, civil rights, liber:

career, erls, m., a prison, jail : in carcerem carcerem ref ringere, L. eff undere privatus, L. vindex scelerum: vincla carceris rumpere, i. e. of the body. Poet., of the cave of Aeolus, v., 0. Esp., the Roman state-prison: inferior career, L. cf. Tullianum. M e t o n., as a term of
duci
:

VQ'pvo^ch, jail-bird, scape-gallows, T. The barrier, starting-place in the race-course : eff usi carcere currus,

v.:
:

plur.

V.

cum carcere uterque Emicat, 0. Usu. cum carceribus sese effudere quadrigae, carceribus missi currus, H. F g. ad carce-

res a calce revocari,

i.

e.

to begin life

anew.

ty

and citizenship :
:

capitis causae, involving citizen-

ship

civil rights,^?,.

indicium capitis: capitis deminutio, /oss of Poet.: capitis minor, H. Of persons, a leader, chief, guide: concitandorum Giae-

carchesium, l, n., Kapxr](nov, a Greek drinking - cup, oblong beaker %vitli handles, only plur. Bacchi, Y. manu mixta, 0.
:

cardaces, um, m. [carda


a
class

(Persian), warlike],

of Persian

soldiers ; ace. Cardacas,

N.

corura capita nominis Latini, heads, chiefs, L. ut se Suevorum caput credaut, chief tribe, Ta. capita illic est huic rei coniurationis securi percussi, L. caput, author, contriver, T. ab illo fonte et capite Socrate corpori valido caput deerat, leader, L. ipsum Expugnare caput, the great inan himself, H. ^-~iA head, chief, capital: Thebae totius Graeciae, Roma, orbis terrarum, L. castellum first city, N. ems,' veg\orni, principal place, L. Romam caput Latio esse, L. ius nigrum, cenae caput, principal dish: fundus, vestrae pecuniae, chief source of income: caput esse artis, decere, the note, characteristic : ad consilium de re p. dandum caput est nosse rem ^., first qualification: caput litterarum cum alquo, reason for corresponding : Epicuri, chief dogma: caput belli et summa, V. In writings, division, paragraph, chapter : legis caput Annianum de hereditatibus, joassa^e in the will of A. Of money, the principal sum, capital, stock: quibus ille de capite dempsisset, reduced their debts : de capite deducite alqd, L. Quinas hie capiti mercedes exsecet, extort sixty per centum, H.
:
:

cardiaous, adj., KupdiuKog, of the heart, of the pit of the stomach: amicus, 2vith heart -burn, lu. As subst., one who has stomach-ache, C, H.

cardo,
V.

inis,

m.

CARD- ],
:

a hinge, pivot and


:

socket (of door or gate)

postis a cardine vellit,

(ianua) movebat Cardines, H. facili patuerunt cardine valvae, lu. versato cardine Egreditur, opening the door, 0. In astron. a pole : Extremusque adeo duplici de cardine vertex Dicitur esse polus, C, 0. boundary, limit: intra eum cardinem (imperii), i. e. Moiint Taurus, L. F g., a taming -point, crisis (poet.): tantus rerum, V.

carduus,
V.

i,

m. [3 CAS-], the

thistle,

wild

thistle,

price: emit carius,

care, adv. with comp. [earns], dearly, at a high etc. poema emere, H.
:

carectum,
plot,Y.

T,

n. [carex], afield

of rushes,

sedqe-

carbaseus,
linen
:

adj. [cavbasus], ofcarbasus,

offine

vela

sinus,

V.

(P. praes. gen. plur. carentum, V.), ul, without, be free from, be destitute of: illam, T. : culpa, T. dolore vitiis, H. : communi sensu, H. : morte, to be immortal, IT. suis figura, i. e. exempt from transformation into, 0.
itfirus, ere, to be
:
:

care5

carbasus,

\,f.,plur. carbasa, orum, n.,

TTaaoQ, fine flax, fine linen, Ct. Hence, a garment sail, canvas carbasa, 0. of fine linen, V. (poet.), V. carbasa deducere, 0. As adj. : car: :

= Kap-

T'o

do

frain, abstain
facile, S.
:

loithout, deprive oneself of, deny oneself, refrom : cibo, Cs. : lubidinibus hand
:

basa

lina,

embroidered

cloth,

Pr.

amicorum facultatibus, N. satiatis iucundius est carere quam f rui, abstinence. Of places, to hold aloof from, not to go to, be absent from: foro: provincia domoque patria, N. Of
:

carex

: :


carpo
illud.
:

An
:

: : : :

112
Euripideum
cy,

inanimate subjects, to he without^ he void of, he free from, want : tempora carent crimine nee laerimis caruere genae, V. Quae caret ora cruore nostro ? H. aditu carentia saxa, inaccessible, 0. numero, Lux caritura fine, 0. To be to he countless, H. deprived of, loant, have lost (not of the necessaries
:

oracular response, prophe:

prediction

Cumaeura, V.

in libris Sibyllinis,

charm, incantation : Carminibus Cii:ce socios mutavit tllixi, V. veneficae Scientioris, II.
L.

Auxiliare, 0.

A form of speech, cei'emonial phrase,


: : : :

of

life)
:

patria, T.

ut Latio careat,/ai^ to reach,


:
:

V. consuetudine amicorum cominodis omnibus vate sacro, not to be celebrated by, II. caret omni Maiorum censu, has dissipated, lu. tui carendum quod erat, T. Virque mihi dernpto fine carendus To feel the ivant of miss: carere signiabest, 0. non caret is qui ficat, egere eo quod habere velis
: :
:

formula (in religious or legal observances) quae (verba) longo effata carmine, L. diro quodam carmine iurare, L. crueiatus carmina lex horrendi carminis erat, of a dreadful form, L. Appii Caeci carmen, a proverbial saying : magistri, a school-task for the memory : sacrum, L.
:

Carmentalis,

e,

adj.,

porta, near the temple

non desiderat

in

carendo patieutia.

of Carmentis : flaraen of Carmentis, L.


,

Carmentis,
/. [1 CAS-], dcr.

carex, icis,/. [3 CAS-], a reed grass, sedge, V. Carica, ae, a dried fg, Cariaiifig, C, 0.
caries, ace. em,/. [1 CAR-], decay, dry-rot: nera (of a ship), 0.
te-

is (V., 0.), or Carmenta, ae (L.)/ a goddess ofprophecy mother of Evan-

carina, ae,/. [1 CAR-], a


rinae planiores, Cs.
:

keel (of a ship): ca-

carinas fixerant vadis, L.


:

P o e t., a vessel,
V.
:

boat, ship

statio

male

fida carinis,

Trahunt siccas carinas, H.


the Keels,

or carnufex, ficis, m. [ caro -f FAC-], a7i executioner, hangman : carnificum cruciamenta suus, iacens Inter carnifices, lu. carnifex, his destroyer : tuns, employed by you: scoundrel. tormentor, murderer : meus, T. civium, butcher : ad vexandam plebem creatus, L.

carnifex

Carinae, arum,/.,
v., L., H.

a quarter in Rome,

carnificina (carnuf-),

ae,
:

[carnifex],

tJie

cariosus,
Ph.

adj. [caries], full

of decay : dentes,

rack, torture, torment, butchery bire: in carnificinam duel, L.

carnificinam suto pieces,

g.

senectus, dried up, 0.

carnificd,

are [carnifex], to cut

carls, idis,/, == Kapig, a kind of sea-crab, 0.

mangle:

carnificari (hostes) iacentes, L.


L.),

caristia, Orura,
feast of

= )(apiaTia, a family festival,


love,

caro, carnis {nom. carnis,

[CRV-], flesh
dare, L.
:

harmony and

0.

camera Latinis petere


tasteless, 11.
:

alicui
:

carnem

lacte et carne vivere, Cs.


:

f erina, we??wo7i, S.

iners,

cai'itas, atis,/. [earns], dearness, costliness, high price: annonae: rei f rumentariae annus in sum-

ma

caritate fuit.

Fig., regard,
: :

putida,

i.

e.

viscera et carnes, pieces offesh, 0. ?i offensively stupid perso}i.


adj.,

esteem, affection,
:

love: earitatem conciliare inter natos et parentes erga patriam, L. earitatem parare, Ta. patriae et suorum, affection for : liberum, L. necessitudi: :

carpatinus (carb-),
coarse leather, rustic
:

= KapjSdTivog,

of

crepidae, Ct.

carpentum,
carpo,
pluck

i, oi.,

a carriage, chariot (covered,

nis, arising

from : omnis omnium


est,
inis, n. [1

caritates patria

with two wheels),

L., 0., Ta., lu., Pr.

una complexa

kinds of affection.

psT, ptus, ere

[CARP-],
:

to pick, pluck,

rosam, V. frumenta manu, Y. To tune, air, lay, strain, note, sound (vocal or instru- take {as nourishment), crop, pluck off, browse, graze mental): canentes carmina, L. (apis) thyma, H. pabula, 0. Carmine vocali on: graraen, v. clarus, 0. lyrae, Pr. per me concordant carmi- Invidia summa cacumina carpit, 0. (prandium) na nervis, 0. ferale, V. cygnorum, 0. cithara quod erit bellissumum, pick dainties, T. To tear carmina divides, II.: barbaricum, 0. Esp., a off, tear away, pluck off, pull out (poet.) inter corcomposition in verse, poem., poetry, verse, song : can- nua saetas, V. vellera, to spin, V. pensum, H. tus et carmina, melodies and zvords: Maeonii car- ex coUo coronas, to pull off', H. Pig., to pluck, minis alite, H. tragicum, H. carmina Livi, H. luetantia oseula, to snatch: flosculos (orationis) Lydis remixto carmine tibiis, IT. famosum, abus- snatch, 0. To enjoy, seize, use, make use of: breve ive, H. canere, to compose: pueris canto, II. con- ver, 0.: diem, redeem, H. auras vitalls, V. quiedere, H. contexere fingere, IT. docere, H. ad tem, V. To gnaio at, tear, blame, censure, carp at, umbilicnm adducere, H. Lyric poetry : Carmine slander, calumniate, revile: maledico dente: militu gaudes, hie delectatur iambis, H. Carmina tum vocibus nonnihil carpi, Cs. alquem sermonicompono, hie elegos, II. A jpoetic inso'iption : bus, L. opus, 0. To weaken, enfeeble, wear away, carminibus templorum aditus exornare tumulo consume, destroy : regina caeco carpitur igni, V. superaddite carmen, V. A passage from a poem, invidia carpit et carpitur una, 0. Tot tuos labopoetical extract : audiens tarn grande carmen In war, to inres, i. e. to obscure the fame of, H.

CAS-], a song, poem, verse, oracular response, prophecy, form of incantation,


:

carmen,

off, cull,

crop, gather
:

flores,

H.

manibus frondes, V.
:


carptim
Jlict

: :

castitas

:: .

113

7o cavpenda membris divide multas partis exercitum, miuutioribus oratio out: tu non animadver To take apart, carpi paucos ad omnes, sed carpes ut navitread upon, pass ignominiara. To
L. cut to pieces,
:

injury upon, weaken^ harass : agmcn adversariorum, Cs. vires Romanas, L. extrema agminis,
:

in

cassus, adj. [1 CAR-], empty, void, holhw: nux, a mct-shell, H. canna, hollow, 0. sanguine, luminis ensis. bloodless : lumine, i. e. dead, V. Fig., vain, empty, useless, futile, fruitless : quid: :

L.

single

dam

vota,

V.

fertilitas terrae, 0.

in

cassum

tes in

velis

preces mittere, vainly, L.

go,

ovei',

Castalia,

gate, sail through, take one's loay

raum
V.
:

iter

(i. e.
:

mare, 0.

viam, V. : supregyrum, to go in a circle, mori), H. Carpitur aeclivis trames, 0.


. :

Parnassus, sacred

ae, /., to

KaoraX/a, a fountain on Apollo and the Muses, H.

Castalius,
talia
:

adj. [Castalia], Castalian,


i.

of Cas-

antrum,
:

e.

carptim, adv. [ carpo ], by pieces, by detached parts, in parts, separately, piecemeal : res gestas pugnare, in a desidtory manner, perscribere, S,
:

the oracidar cave at Delphi, 0.

arbor, Pr.
nut, V.

umbra, Tb.
the chestnut-tree,

castanea, ae,/,
:

V.

A
:

chest-

L. ments, L.
:

con venire carptim


:

^^LVte's,
:

gradually in detachlu.

castaneae nuces, V.
co7np.

aggredi, L.
oris,

dimissi, Ta,

caste, adv. with


spotlessly,

and

sup. [cmstns'], purely,

carptor,

m. [carpo], a carver,

without stain, virtuxmsly

virginem.

carrus, i, m., a wagon for freight, baggage- deorum numini wagon (with four wheels), Cs., L. sime colere deos placare deos, 0. canincula, ae, dim. [caro], a bit of flesh: castellanus, adj. [castellum], of a fort, of a vitulina. castle : triumphi, for the capture of a castle. carus, adj. with comp. and-SMjt>., dear, precious, Plur. m. as subst., the occupants of a castle, S.
;
:

Piously,

tueri : vivere religiously: haec tribuenda castius sacra facere, L. : castis-

valued, esteemed, beloved:


:

meo

cordi cario, T.
:

dis

carus ipsis, H. apud exercitum, Cs. cariores Sabinas viris fecit, L. parentes perf ugae minume care pater, V. pignora nati, cari, least valued, S. 0. f rater carissimus: habet me se ipso cariorera:
: : : : :

castellatim, adv.
like fortresses
:

dissipati,
i,

castellum ], in fortresses, i. e. in garrisons, L.

citadel, fortress,

nihil

apud animura
:

carius, S.

corpus

meo mihi

cariora omnia quam decus, S. : si nobis vivere cari (volumus), to each other (sc. inter Precious, dear, costly, of a high price nos), H. nidor, H. amor, T. annona in macello carior
carius, 0.
ei

h2t.vend,Q,containing gold,0.'.

frumentum: (agrum)

n.dim. [castrum], a castle, fort, stronghold: crebra, Cs. castellis ab ingressione propulsari multa capere, S. montana castella, V. castella communit, towers (on a castella facta, joo.s^s (for guards), Cs. w^all), Cs. Poet.: Norica Castella in tumulis, i. e. mountain homes, V. F i g., a shelter, stronghold, defence, refuge: latrocinii: castellum omnium scelerum, L.
:
: :

castellum,

carissimis pretiis emere, very high.

castigati5, onis,/ [castigo], a


rection,

correcting, cor-

casa, ae,/. [SCAD-], a small house, cottage, hut, habitare casas, V. cabin, shed": casae aratorum
:

censure, reproof:
:

castigatio

contumelia

vacare debet

tacita, L.

castigationibus adfici

casae stramentis tectae, Cs. in casis habitare, L. P r o v. Aedificare casas, to build baby-houses, H. ita fugias ne praeter casam, i. e. inin beyond the hiding-place (in the game of hide-and-seek), T.
:

verborum, L.

castigator, oris, m. [castigo], a corrector, prover: lacrimarum, L. minorum, H.


:

re-

cascus,
lat Ennius.

adj. [2

CAS-], old: quos cascos appel-

castigatus,
castigo,

adj. [ P. of castigo

],

small, con-

tracted: pectus, 0.
avi, atus, are [castus

caseus,
guis,

I,

m., cheese, Cs.

abundare lacte

Pin-

+1
:

AG-],
:

to set

V,

right, correct, chastise, punish, blame, reprove, chide,

casia, ae, /., = Kaaia, wild cinnamon, V. fragrant shrub, mezereon, V.

censure, find faxdt with


niores, Cs.
:

seg: pueros verberibus Castigandi castigando proficere, L.


:

cassida, ae,/.
aurea, V., Pr.

[1 canis], a helmet (of metal):

1. cassis, idis, /. [SCAD-], a helmet of metal: muliones cum cassidibus, Cs. equinis Fulva iubis,

litteris castigari, ut, etc., Cs. : in potestas, Cu. hoc me ipse castigo quod, etc. moras, V. vitia, To correct, amend, polish : carmen ad unlu. To hold in check, guem, H. amicae verba, lu.

restrain

0.
i.

caelata, lu.

P o

t.

aetas patiens cassidis,

castigas

quid ilium credis facturum, castigatus animi dolor. T.


:

nisi

eum

e.

of war,

lu.
is,

castimonia,
m. [SCAD-], a hunting-net, snare,
morality, C. ac raulierum

2. cassis,
agitare,

E
:

ae,

[castus], purity

s p., chastity,

abstinence

of morals, : virorum

toil: viso casse, 0.

V.

Tjsu.plur.: (cervos) cassibus ponere, 0. spide7'''s web : in foribus

decern dierum, L.

suspendit aranea casses, V.

[castus], purity, clmstity castitas, atis, feminarura metuens alterius viri, H. rara, Ta.
:

castor

: : :

catena
:

: ::

114
Decidunt, H.
his fall, 0.
:

castor,
0.
;

oris, m., z=Ka.GTU)p, the castor^ heaver^

casuque

fuit miserabile

carmen,

ace. castora, lu.

castoreum, ei, n. [ 1 castor ], castoreum, a strong -smelling sea'etion of the heaver : virosa, V.
castra, see castrum.

F
A

loci casus,
i

i.

concidit casu gravi. Ph. : altior, lu. e. destruction (by an earthquake), 0.

castrensis,

e,

adj. [castra],
i.
:

camp

ratio
:

latrocinium,

e.

of the camp, in the open rebellion : con-

silium, L.

iurisdictio, Ta.

pensa, Pr.

castr5,

avi, atus, are, to emasculate, lu., Cu.


:

g., to

enervate
i,

rem

p.

(censured as low by C).

[SCAD-], a fortified pilace, castle, fort, fortress: ei Grunium dederat in Phrygia Plur. castra, orum, n., a military castrum, N. camp, encainpment (regularly a square surrounded by a trench, and a wall with four gates): stativa,
n.

castrum,

permanent : hiberna, L. navalia, an encampment protect a landing, Cs. nautica, N. bina quinis castris oppidum circumdedit, Cs. locum capere locum castris, L. castris antecapere, S. locare, S. castra metari, Cs. communire, Cs.
:

to

of time, the end : sub casum hiemis, V. loss, fall, ove^'throw, ruin, failure: ex nostro casu hanc vitae viam pertimescere ingredi sine casu aliquo,/a^e step: gravis casus in servitium ex regno, S. urbis Troianae, V. Of events, an occurrence, event, accident, chance, emei'gency : novi casus temporum in eiusmodi casu, such an emergency, Cs. ad talem casum perfugium, L. si quos locus aut casus coniunxerat, S. adversi, secundi, N. magno accidit casu, Cs. rariores dubii, H. chance, occasion, opportunity : hoc ipso tempore et casu, Cs. casus mortis habere praeclari facinoris casum dare, S. An adverse event, misfortime, mishap, inischance, accident, calatnity raeum casum tarn horribilem ne minimo quidem casu (dat.) locum relinquere, Cs. sive alius casus
g.,
:

lecto te adfixit, H.

Saturn ini atque Gracchorum


:

casus,

i.

e.

death, Cs.

cum tantum senatorum

sui

castra castris conferre, niovere, to decamp, Cs. castra castris convertere, Cs. castris se teL.
:
:

quemque casus absumpsissent,


insontis amici, fate,Y.

nere, Cs.

ex castris abire, S. Me ton,, a day^s march (since a camp was pitched each evening) secundis castris pervenit, L. alteris castris, JL. Military service: castris uti, quintis castris, Cs. non palaestra, N. in castris usum habere, Cs. F i g., a resting-place, abode (poet.) cerea, beehives^ camp, army (of contending parties or V. sects): Hos castris adhibe socios, secure as allies, V. Epicuri nil cupientium, the party, 11.
: : :

Bomilcaris, S. In gram., a case (of a


L.
:

noun).

catagraphus,

adj.,

KaTdypa<pog, pairited,

variegated : Thyne, Ct.

A
:

Catamitus, i, m. [old for Ganymedes], Ganymede, the cup-bearer of Jupiter. As an expression of contempt for Antonius.

cataphractes,
of mail with

ae, m., =: KUTa^pccKrrjg,

a coat

iroii scales,

Ta.

with comp. and sicp. [ 2 CAD- ], morally piire, unpolluted, spotless, guiltless, virtuous mentes: vita castissima: quis hoc adulescente castior ? V. populus f rugi castusque, H. se ca-

castus,

adj.

cataphractus,
tocaring coats L., Pr.

adj.,

of mail.

KardcppaKToc, Plur. m., mailed

mailed,
soldiers,

stos servare: castissima

domus

signa, joroq/Js
castis inferre.

o/

cataplus, i, m., KaTairXovc, a landing : Puteolanus, arrival at Puteoli.

ille

innocence, 0.

Phcr. m. as
castiores
:

res familiaris casta a cruore


subst.
:

civili.

probrum
:

CJiaste, unpolluted, virtuous, continent: (mulieres)

catapulta, ae,/., KaraTr'sXTrjg, an engine for hurling missiles, catapult : per tabulata dispositive, L. saxa ex catapultis, Cs.
:

Minerva, H. matres, V. poeta, Ct. voltus, 0. ius matrimonii Pious, religious, holy, sacred: Aeneas, II.: sacerdotes, V.: qui castam contionem defendo, i. e. auspicato in loco verbecrines, 0. laurus, Tb. nae, H. nemus, Ta.
: : : : : :

cataracta,
poi'tcidlis, L.

a.e,f.,

= Ka-appdKTT]Q, a drawbridge^

catasta, ae, f, KUTdcTaaic, a which slaves were exposed for sale, Tb.
cate, adv.

scaffold,

on

Free from avarice, disinterested : homo castissimus homo. casu, adv. [ abl. of casus ], by chance, casually, by accident, accidentally : casu Romae esse id evenit non temere nee casu sive casu sive consilio deorum, Cs. accidit casu ut, etc., N. casu te sortiri amicum, H. si Pallerem casu, II. casu teuebant bracchia nati, 0.
: : : :
:

[catus], sagaciously, dextei'oiisly.

cateia
V.

(trisvl.), ae,

/. [Celtic],
[

a barbed spear,
],

1. catella, ae, /. dim. puppy, young bitch, lu.

catulus

a fonalc
cJiain,

II.,

2. catella, ae, /. dim. [catena], a L.

little

catellus, i, m, dim. [catulus], a little dog, puppy, whelp, C, lu. Surae, catelle, pet, H. casula, ae,/. dim. [casa], a cottage, hut, lu. casus, us {dat. casu, Cs.), m. [1 CAD-], a fallcatena, ae, /. [CAT-], a chain, fetter, shackle: ing, falling down, fall: nivis casus terrorera adie- ferrea, Cs. catena vinctus, Ta. coUo inserta ca: : :

cit,

L,

Antiqui

memor

casus, 0.

graviore casu

tena, Cu.

firma, L.

stridor tractac catenae, V.

catenatus

: :

causa
caulae, arum,
sheepfold), V.
/.,

: ; :: :: :

115

donasse catenara Laribus, i. e, to have been a slave, H. Usu. plitr. : alqm viiicire catenis, 0. in catenas conicere alqm, Cs. catenas iuicere alcui

a passage, entrance (of a

alqm

in catenis
:

Romam

mittere, L.

F i g., a conrurapere catenas, H. straint, fetter, banner, bond: belua constricta legum sacratarum catenis valida teneamur catena, Tb. mille adde catenas, claicses of obligation (in a bond), n.
exsolvere, Ta.
:
:

catenas alcui

caulis or colis, m. [2 CAV-], a stalk, stem of a plant: (dictamni), V. Esp., a cabbage - stalk, cabbage, colewort, C. teneros caules, H. Cole suburbano Dulcior, H.

caup5 or (low) c5p5, Onis, m. [CAP-], a petty tradesman, huckster, innkeeper: ad cauponem oevertere Perfidus, H. copo de via Latina.
: :

catenatus,
Britannus, H.
:

adj.

[catena], chained, fettered: taberna, fastened with iauitor, 0.


:

caupona,
tavern,

ae, /. [

caupo
,

],

retail shop, imi,

a chain,

lu.

C, H.

dep. [caupo], to traffic in, cauponor, arl, caterva, ae, /., a crowd, troop, throng, band, trade in: bellum, Enn. ap. C. mob (of men): iuvenura,V. cum caterva, sua vecauponula, ae,/. dim. [caupona], a small inn, catervae testium magnas stipatorum, S. nire Graecorura implere catervas, i. e. add to the num- little tavern. Poet.: Avium, focks, ber of Grecian poets, B. Caurus (Y.) or Corus (Cs., V.), I, m. [SCV-], A body of soldiers, troop, company, band tlie northwest wind V.
:

ciae,

conducticiae catervae, N. f ulgentes acre, V. LyH. florentis acre catervas, infantry ( opp.
: :

equites),

V.

equitum turmae peditumque cateri.

causa (caussa), ae, /. [1 CAV-], a cause, reason, motive, inducement, occasion, opportunity
te
ilia

vae, H.

A company of actors, troop


e.
:

vae atque concentus,

tota caterthe dramatic chorus.


:
:

adv. [ caterva ], in companies, by troops: dare stragem, V. iucurrere, in disorderly currere, L. squads, S.

catervatim,
:

cathedra,

ae, /.,

= Ka^kcpa,
A

chair,

stool,

cushioned seat, arm - chair : Discipularum, H. teacher'' s seat, professor^s litter, sedan chair, lu.
chair, lu.

catillus, 1, m. dim. [catinus], a small dish, plate of earthenware, H.

catinus,
bowl, H.

i,

m.,

a deep

vessel

of eartlienware,

A pot, H,, lu.


tJie

catonium, i, ?i. [/cdrw], play on the name Cato).


catulus,
i,

lower world (in a


cat],

m. dim. [catus, a

a young ani; ;

mal, whelp: catulos ferae Celent, H. of a lion, H., v., 0. ; of a cat, Ph. ; of a wolf, V. of a bear, young dog, puppy : in of a serpent, V. 0. cane quam in catulo canibus catulos similis Noram, V,
;

catus,

(//. [ 1
:

CA- ],

clear

sighted, intelligent,
:

sagacious, wise

Aelius Sextus, Enn. ap. C. cultus hominum Voce formasti catus, H. catus quantumvis rusticus, shrewd, H. iaculari, H.
:
:

Cauda
/.,

or (low)

c5da

[cf.
:

caudex, codex], ae,

a
:

tail: leonis:

pavonis
:

Delphinum caudae,
H.
:

V.

picta ( of a peacock P r o v. smallest pari, 0.

be mocked,

H.

coda

ilia

tenuissima, the caudam trahere, L e, to Tlie privy Verrina.


),

member, H.
gtock,
icis, m. [cf. eauda], a ti'unk of a tree, stem : caudicibus sectis (in grafting), V. e t o n., a blockJtead, T. ; see also codex.

caudex,

causae inpellebant leves, T. obscura accedit quoque causa causa, quam ob rem, etc., T. si causa nulla satis esse causa, qua. re, etc., Cs. causa quod, etc. ea est causa, ut est, cur, etc. cloacae subeant, etc., L. quid causae est quin nulla causa est quin causa quo minus, S. is, qui causa mortis fuit morbi, Y. nos causa belli sumus, L. rerum cognoscere causas, Y. Yera obiurgandi causa, T. Poet. Bacchus et ad culpam causas dedit (i. e. culparum causa fuit), Y. consurgere in arma, Y. quae rebus sit causa novanmeo subscribi causa sepulchro, i. e. of my dis, Y. death, 0. In phrases cum causa, with good reason : sine causa, without good reason : sine ulla aperta causa his de causis, Cs. qua de causa qua ex causa ea causa, S. ob cam causam, Cs. quam ob causam, IST. ob earn ipsam causam propter earn quam dixi causam iu causa haec sunt, are responsible: vim morbi in causa esse, non paucitatem causae fuisse quo, etc., L. cogitabant, to have been tJie cause, Cs. E s p., abl. with gen. or possess, adj., on account of, for the sake of: alqm honoris causa nominare, with due respect: omnium nostrum causa: vitandae suspitionis causa mea causa, T. meapte causa, T. vestra reique p. causa vestrarum sedum templorumque causa; cf. quod illi semper sui causa fecerant: additur illius hoc iam causa, quicum agitur. e t o n., an apology, excuse : non causam causas nequiquam nectis dico quin ferat, etc., T. inanis, Y. P o e t. Et geminas, causam lacrimis, sacraverat aras, i. e. a place to weep, Y. A feigned cause, pretext, pretence : fingit causas ne det, T. morae causas f acere, reasons for tJie delay, S. causas innecte morandi, Y. inferre causam, Cs. bellandi, N. per causam exercendorum remigum, under the pretext, Cs. per causam renovati belli,
: : :


causarius
L.
:

:: :

caveo

: :
:

116

cautor, oris, m. [caveo], an insurer^ averter: gratiam per hanc causam conciliare. In law, alieni periculi. a cause^ judicial process, lawsuit : causam agere perdere tencre, 0. proferre publicara dicere cautus, adj. with comp. and sup. [P. of caveo], causam dicere, to defend careful, circumspect, wary, cautious, provident: causae actor access! (oneself or as advocate): linguam causis acuere, cautus est, ubi nihil opust, T. in periculis in for pleading, H. extra causam esse, not to the verbis serendis, H. lupus, sly, H. monuerunt, ut point : plura extra causam dixisse atque peracta cautior esset ad praesentius malum cautiores, est causa prior, i. e. the hearing before the decision, L. adversus fraudem, L. erga bona sua, Cu. 0. side, party, faction, cause : condemnare cautum dignos adsumere, H. consilia cautiora causam illam et causam et hominem probare, manus, 0. cautissima senectus, Ta. Safe, secure: relation of nummos, H. publica, the common weal, 0. Cs. quo mulieri esset res cautior, curafriendship, connection: omnes causae et necessi- vit ut, etc., made more secure. tudines veteres quae mihi sit causa cum Caesare. cavatus, adj. [ P. of cavo ], hollow ( poet. ) condition, state, situation, relation, position alnos, V. sub rupe cavata, V. fuit, alia ceteri, alia in causa Cato M, enim num ae,/. cavea, [2 CAV-], an enclosure, cage., stall, in raeliore in eadem causa f uerunt, Cs. etc. In a commission, business undertahen, em- den, coop, beehive, birdcage, C, V., H., Cu. causa. ployment : cui senatus dederat publico causam, ut theatre, the auditorium, spectator''s scats, benches: prima, the front seats : in ultima, mihi gratias ageret super tali causa eodera missi, ingens, V.
: : : : : : :
:

A
:

N.

In

rhet.,

a concrete question, case for disoxssion.

among

the lower classes.

theatre, C.

(imper. cave for cave, T., H., 0., Pr.), causarius, i, w. [causa]. In the army, o/ie cavi, cautus, ere [1 CAV-], to be on 6ne''s guard, who pleads ill-health, an invalid. Plur.., L. take care, take heed, beivare, guard against, avoid: causidicus, T, m. [ causa 4-DIC-], a pleader, Faciet, nisi caveo, T. erunt (molesti) nisi cavetis. advocate, special pleader., C. purpura vendit CauCautum est, inquit : non f uisse difficile cavere, to sidicum, lu. take precaidioyis, Cs. cum animum attendisset ad causor, atus, ari, dep. [ causa ], to allege as a cavendum, N. : metues, doctusque cavebis, H. reason, make a pretext of, plead, pretend: omnia Cave, look out ! be careful I T., H. : ab is toe cavenVisaque, 0. : locum inmeritum, 11. animi perturdum intellego, T. : ab eruptionibus, Cs. caveo ab bationem, L. negotia, Ta. numquid causare quin homine impuro monent, ut ipsis ab invidia caveaabeas victus? have you anything to plead? t cau- tur, L. sibi cavit loco, i. e. got out of the way, T. satus consulere veWe, pretending, L. Causando in caves, ne videat, etc., T. cavet ne emat ab invito: longum ducis amores, you make pretexts for put- cavere necubi liosti oportunus fieret, S. ne sira ting off, V. spernenda, Exemplo caveo, am loarned by, 0. : cacaussa, see causa. vendum est, ne, etc. non admissum venio, causula, ae,y. dim. [causa], a petty lawsuit. sed cautum ne admittant, to prevent, L. quod ut Beware of, take care caute, adv. with comp. and sup. [cautus], cau- ne accidat cavendum est. cave tiously, prudently, carefully : iter facere, Cs. : 6\- nbt, be sure you do not : cave dixeris, T. CQVQ, guardedly : cautius adcuro, ne, etc., T. ; cur faxis Te quicquam indignum, H. : cave sis menolivum Sanguine Cautius vitat ? H. Cautius te tiaris cave roget te, H. armis concwrrant arma caveri foedere, ut, etc., that provision cavete, V. credere Marti, V. : quam cautissime navigare. should be made: cavisse deos ut iibertas defend! cautes, is, or (in plur.) cotes,/. [1 CA-], a posset, L. With ace, to guard againM, be aware pointed rock, crag : obnoxia ventis, Tb. saxa et of, beware of, provide against, keep clear of: tu, cautes tiraere, Cs. durae, V. scrupulosae cotes quod cavere possis, stultum admitterest, T. cur inviae, Cu. durae, V. hoc non caves ? : cavebat Pompeius omnia, ne, cautim, adv. [cautus], cautiously, warily, T. etc. : vallum, Cs. hunc tu caveto, H. hoc cavecauti5, Onis,/. [1 CAV-], loariness, precaution, rat mens provida, had prevented, H. : Fata cavens, caution, heedfulness, circumspection: horum vitio- V. : cavenda est etiam gloriae cupiditas Quid rum una cautio est, ut ne, etc. tua cautio nostra quisque vitet, numquam homini satis Cautum est, cautio esty \. e. your safety : ne resciscat cautiost, H. caveret id in quibus cave vereri (i. e. noli) i. e. one must take care, T. : ei mihi ne corrumpanpetere a populo R., quod, etc., S. occursare catur cautiost, / jnust take care, T. habet multas pi'o caveto, V. commisisse cavet, quod, etc., H. cautiones, i. e. (the subject) has many diffictdties In law, to take care for, provide, order, decree, quae cautionem non habebant, cottld not be guard- dispose of, stipidate: cum ita caverent, si: altera ed against. In law, security, bond, warranty, bail: (lex) ipsis sepulcris cavet de quibus (agris) foechirographi, in wnting : hunc omul cautione de- dere cautum est : sibi se privatim nihil cavere, to y'nwQXiit, pledge. stipulate, L. : si cautum esset eos testimonium non

caved


caverna
esse dicturos.

: : :

cednis
:

: :

117

With a5, to make oneself secure, take sicrety: obsidibus inter se, Cs. ab nisi prius a te cavoro, ne quis amplius, etc. sese caveat nerainem esse acturum, etc., take seairity : quid ita Flavio sibi cavere non venit in Ih make secure, give security, guarantee, mentem. (civitates) obsidibus de pecunia cavent, Cs. C. quoniam obsidibus cavere inter se non possint, Witli dat., to keep from, protect, have a care Cs.
procure
bail,
:

ex quo cesserant repetunt, L. cedentes insequi, F i g., to pass away, go the retreating enemy, Cs. from, drop otit, vajiish: vita, die: e vita: horae quidem cedunt et dies, elapse : memoriii, be forgotten, L. fiducia cessit Quo tibi, diva, mei ? V. To come to, fall {as a possession), to fall to the lot of, accrue: ut is quaestus huic cederet: quae captae urbi cessura forent, L. regnorum cessit Pars Heleno, V. undae cesserunt piscibus habi-

for,
vet,

make

safe, take care


:

non reprehendo
:

ipse aliis solet

aliis

of: quod regi amico camelius ei cavere volo, quam cavit, non cavet ipsi sibi, 0.

tandae, 0.

caverna, ae, /. [cavus], a hollow, cavity, cave, cavern, grotto, hole: terrae cavernae curvae, roc/-?/ Plur., resnaviuni, holds. vaults, V. : caecae, 0.
: :

summa rerum in ducem cessit, Ta. paucorum praedam cessisse, L. quod cedit in altera iura, H. To result, happen, turn out, fall out, vjork: gesta quae prospere ei cesserunt, were successfid, N. neque insidiae prospere
:

aurum

in

cessere, S.

prout prima cessissent, in proportion

ervoirs, Cu.

to his siiccess at the outset, Ta.

cavillati5, onis,

/. [cavillor],
:

a jeering,

bant Cedere res Latio, V.


rail-

neque

lery, scoffing, irony, C.

inter consules, L.
[cavillor],

si bene, II. place of, supply the

Qua Parcae sineneque si male cesserat, With in and ace, to take the want of be a substittite for:
:

cavillator,

oris,

m.

a jester,

caviller.

cavillor, atus, arl [ cavilla, raillery ], to jeer, mock, criticise, satirize, jest : cum ipso togam eius in eo, aestate tribunes plebis, L. praetextam To reason captiously, quibble, L. grave esse, etc.
: :

poena in vicem fidei cesserat, L. victoribus fortuna in sapientiam cessit, Ta. epulae pro stipen:

yield, give

dio cedunt, are taken in commutation, Ta. place : quasi locum dare et cedere

To
:

are [ cavus ], to tnake hollow, liollow out, excavate: (scopuli) pars cavatur FIucnaves ex arboribus, L. arbore lintres, tibus, 0. V. parmara gladio, i. e. to pierce through, 0. Tegmina tuta cavant capitum, hollow out, i. e. bend

cavo,

avi, atus,

cedentem aera disco, H. pars cedere, nescius, H. omnis aratri Cessit amor, i.
:

in

tutum, L.
warlike

pete cedere
:

alii
e. to

insequi, S.

hue
Y.

zeal,

With

around, V.

cavus,

adj. [ 2

CAV- ],

hollow, excavated, con:

cave: concha, v.: bucina,0. cavernae, Y.: trunci, H. : saxa, H. qua cava sunt (pocula), on the intempora, arched, 0. lumina, sunken, 0. side, 0. umbra, enveloping, V.: flumina, deep - channelled,
: : :

submit to, be overcome by: Viriatho exercitus nostri imperatoresque cesserunt host!, N. comites, quibus ensis et ignis Cesserunt, i. e. who were unharmed, 0. loco iuiquo, non hosti cessum, L. fortunae, S. Tu ne cede malis, succumb, Y. To yield in rank, be inferior: nulla re cedens caelestibus: virtute
dat., to yield to, retreat before,
: : :

As subst. imago f ormae, unsid)stantial, Y. Plur. : arti. m., a hole : Tutus (of a mouse), H. Ph. As subst. 71., an opening, hole: murum creY.
:

cavis aperuit, per quae, etc., loop-holes, L. Inventus cavis bufo, V, : nuces cavis abscondere,
bris

laudibus lanificae artis, 0. in re ut non multum Graecis cedenulla Agesilao, N. To comply with, yield to, retur, were not inferior. obey, conform to: auctoritati viri cessit tibi blanCedo equidem, / dienti Cerberus, H. : deae, 0. comply, Y. To grant, concede, allow, give up, yield, permit : aliquid amicitiae currum ei, L. cessit patribus, ut in praesentia tribuni crearentur, L.
nostris, Cs.
: :
:

H.

-ce or -c ( not -cce, -cc ), an enclitic particle, with demonstrative force (like colloq. Engl, here, there, with this or that) appended to many pronom. words. Form -ce hice (old for hie), huiusce ; see hie. Form -c see hie, haec, illic, istic, nunc, sic, Form -ci-, where the enclitic -ne follows; etc.

2.

cedo, plur.

cette, old imper., hither

with

it,

give, bring here:

Puerum, mihi cedo,

T.
:

senera,

bring hither, T.
bulas.

s p., let its hear,

cedo tacedo, quaeso, codicem tell, say, speak, out with


:

see hicine, sicine.


1.

unum cedo it : cedo istuc tuom consilium, T. auctorem tui facti cedo, quoium puerum hie apposuisti ? T. cedo igitur, quid faciam, T. cedo,
:
: :

cedo,

cessi, cessus, ere

[ 1

CAD- ],

to

go
de-

cui cognitor factus


git,

sit, etc.
:

cedo,

si

conata pere-

from, give

place, remove,

witMraw, go away,

what, if

etc., lu.

cedo dum, en

part, retire: cedam atque abibo: ex ingrata civitate: patria: carina, Ct.: per ora (hominum), i. e. Sicilia sibi omni cedi, to be evacuatto be seen, H.
:

disti, etc. ?

come now, T.

Parenthet.,
the
:

umquam
let

aume, by

your leave : ego, statim, cedo, inquam si quid, etc. Look at, mark, behold! cedo mihi leges Atinias:

illius

cedere foro, to leave the exchange, i. e. be alicui hortorum possessione, i. e. to bankrupt, lu. loco cecede, assign : ut possessionibus cederent ex acie, abandon, L. locum dere, to retreat^ N.
ed,

contionem.
i,

L.

cednis,

/.,

= KeSpog,

cedar, juniper.

Hence, cedar wood: odorata, V. effigies Antiqua ex cedro, V. Met o n., cedar oil (used to preserve


Celaeno
books from moths) carmina linenda cedro, worthy of preservation^ II.
:

: : : :

cella
knoiim, publish abroad, proclaim:

: : :

118
i.

e.

Celaen5, us,/.,=
V. (uxor) harpy, lu.
dira,
:

KtXaii/w, one

nummos
celo.

of the Harpies: raptura Celaeno, like a

factum esse consulem Murenam: quod vocibus maledictisque celebratum est. To honor, praise, celebrate with

celatus, P. of

Caesaris laudes f o'rtuna talia carminibus, V. se remque p. haec faciundo, to make renoivned, S. victoriam fama, Ta.
:
:

praise, celebrate in song

res cunctas celebrat, S.

celeber {masc
bre, adj. with sup.
visited,

Celebris, Her., Ta., Cu.

),

bris,

[1 CEL-], frequented, much CEL- ], thronged, crowded, populous, abounding:


in celeberrimo urbis loco
: :

celer,

eris, ere, adj.

with comp. and sup.


:

[ 1

sivift,
:

lorum

nemo

audierat
:

tarn celebri loco


gratulatio,
1.

celeberrimo virorum conventu

e.

of a great multitude : mergis unHonored,

dae, 0.

celeberrima fontibus Ide, 0.


:

Diana, 0. Tb. pedes, Pr. remedia, swift, N". sequi Aiax, H. excipere apruni, H. lussa deae celeres peragunt, 0. iaculo celer, V. oderunt Sedatura cele: : : : : : :
: :

feet, quick, speedy : sagitta, H. : tuibo, V. venti, H. navis, Ct. canis,

renowned, distinguished, celebrated, famous: dies omni caerimoniarum genere, L. Daedalus ingenio

quisque ingenio, Ta. dies celeberrimi, most solemn : res tota Sicilia celeberrima nomen ad posteros, L. Diana, H. Numerous, frequent verba celeberrima, often repeated, 0.
artis, 0.
:

fata celerrima, V. mens, qua nihil est celerius: oratio, hw^ried: consilium, T. Rash, hasty, precipitate motus, Cs. lapsus, 0. desperatio rerum, L. consiha, L. Mors, Tb.
res, lively peoj)le, II.
: : :

Celeres, um, m.,

the knights, the ancient

name

celebrati5,

onis, /. [celebro],

a numerous

as-

semblage, concourse: tiones: cottidiana.

hominum

coetus et celebra-

A festival:

ludorum.
[

celebratus,

adj.

with comp. and sup.

P. of
fo-

of the equestrian order ; given by Romulus, ace. to Livy, to the king's body-guard : trecentos armatos ad custodian! corporis, quos Celeres appellavit, L. tribunus Celerum, L. Celer, chief of the guard of Romulus, 0.
: :

CQlohvo'], frequented, thronged,

Customary, usual, frequent : alqd in rum, S. Trite, familiar, notorious: res Graeco serraone. celebratissimae omnium sermone: caedes omnium

much

visited:

celeripes, pedis,
foot.

adj. [ celer

+ pes],
),

swift

of

celeritas,
speed, celerity

atis, /. [ celer ], swiftness, quickness,


:

horum
:

equitum
:

Cs.

reditus
:

sermone
dies, S.
:

celebrata.

Sole)nn,

festive,

brilliant

eius

belli celeritatem

morari

in re

gerunda
:

in

nowned:

Famous, resupplicatio celebratior, L. dux factis fortibus, L.: Nomine quam


fitis,

veueni, the quick effect : incredibili celeritate fama perfertur, Cs. celeritate
castris capiendis, Cs.
uti,

pretio celebratior ara, 0.


/. [celeber], a great number, multitude, throng, crowd, large assembly, concoitrse in maxima celebritate vivere: odi celebritatem

N.

celeritate
:

opus

est
:

ne suscipiamus nimias
:

celeritates

animorum

calliditas et celeritas in-

celebritas,

geni, quickness

of device, N.

orationis

dicendi.

in

Baiarum

ilia celehritnte,

publicity : frequentis-

celeriter, adv. Avith comp. and sup. [celer], quickly, swiftly, speedily, in haste, immediately,

sima celebritate
live
:

laetari: in celebritate versari, to

Frequency, repetition : iudicioin society, N. festal celebration, solemrum periculorum, Ta. Fame, renown: nity : supremi diei,ybr the dead, causa celebritatis sermonis.

promptly: concilium dimittit, Cs. antecellere omnibus: navigare si erat celerius recipiendum, mens celerrime multa simul agitans quam Cs.
:
:

celcrrirae potuit, Cs.

celeriuscule, adv. dim.


"

celer

],

rather too

avl, atus, are [ celeber ], to frequent, throng, croivd, fill: viae multitudine legatorum

celebro,

Uy, Her.

celero,
accelerate
sioift
:

are
in

[ celer ], to

quicken, hasten,

genus spectaculi omni f requentia hominum alqm magistratum, Tb. silvas, 0. To do frequently, coetum celebrate faventes, V.
celebrabantur
:
:

f ugam

in obeying this

riae intentior, Ta.

2h make

haec celerans, V. order, V. celerandae victosilvas,


: :

haste, be quick, Ct.,

practise, engage in, reiterate, dwell upon, repeat:

ad eas artes celebrandas


verbi,

modus transferendi quern iucunditas celebravit, made frequent


:

popularem potestatem, kept in


seria ac iocos
nize,

the foreground, L.

cum
:

aliquo, L.
:

To
:

celebrate, solem-

keep : festos dies (dies) celebratus per oninem Af ricam, S. natales, H. coniugia, V. exsetota celebrante Sicilia sepultus est, N. quias, L. To fill with, cause to resound: contiones convicio cantorum ripas carmine, 0. cuius nuntiis celeTo make brantur aures meae, i. e. are filled.
:

Ta. cella, ae, /. [2 CAL-], a place of concealment, store-room, cell, granary : penaria Falernae, V. avitae, H. Hence, aliquid in cellam dare, to furnish household stores : celiac nomine, as household supplies. chamber, closet, cabinet, hut, cot: me in cellam concludam, T. servorum in cellis lecti angustis electa cadavera cellis, mea7i abodes, H. Plur., the cells (of bees), V. sanctuary (of a temple), shrine (where the image stood) Concordiae. An oil-press: Venafri, H.


cello
1. (cello, ere) [1 CEL-], pounds.
to

ccnseo
cenit5,

: :

119
stHke, only in com-

are, freq. [ceno], to dine often,


;

dine Jiabitually

foris

apud alqm.

2. (cello, ere) [2 CEL-], to rise, ioicer, only in P. celsiis, and in compounds.

cellula, ae,/. dim.

[ce\]a.^,

a small store-room, T.

cel5, iivi, atus, are [2 CAL-], to hide from, keep vos ignorant of, conceal from : te partum, T. iter te sermonem celavi quod nunc dicam, T. Pass., omnis, X. homines, quid iis adsit copiae. to be kept in ignorance of: nosne hoc celatos tam quod te celatum volebam id Alcibiades diu, T. de armis cehire te noluit ? celari non potuit, X. With ace. of person de illo veneno celata mater. onlv, to keep ignorant, elude, hide from : lovis nuTo conmen: emptores: celabar, excludebar. ceal, hide, cover, keep secret: tam insperatum gausententiam: factum, Y.: sol diem qui diura, T. crudelia voltus manibus, 0. Prorais et celas, U. periuria, Tb. sacra alia consilia dulci forma, Ct. terrae, iyi the earth, L. plerosque ii, qui receperant, diu celari (virgo) aliquera silvis, V. celant, Cs. parte tcrtia Celata virtus, H. non potest, T.
:

ceiio, avi, atus, are [cena], to dine, take a meal, dinner : spes bene cenandi, lu. bene, frugaliter: lauto paratu, lu.: apud Domitium: una: cum cenatum esset, L. P.perf., cenatus, haviyig dined, te ce* after dinner: cum cenatus cubitum isset natum occidere milites cenatos esse in castris iubet, S. amet scripsisse (versus) cenatus, H. To make a ineal of, eat, dine upon aves, H. aprum, H. patinas omasi, H. pisces, H. ostrea, lu.
eat
: :

censeo, censui, census,


estimate
:

ere, to tax, assess, rate,


:

:
:

: censores populi aevitates censento ne absens censeare milia octoginta civium censa dicuntur, L. quid se vivere, quid in parte civium censeri, si, etc., L. census eqnestrem Summam nummorum, assessed with a knighVs estate, H. milites scribere, capite censos, assessed for their per:
:

sons,

i. Q. paying only a poll-tax, S. frequentia con venit censendi causa, to attend the census : arbitrium formulae censendi, the scheme for taking
:

the census, L.

sintne

ilia

quod celari opus erat sidtject to the census. Of a province quiuto quotempus ad celandum ido- que anno Sicilia tota censetur. With the person celabitur auctor, H. neum non est celandum, no secret is to he made assessed as subject, to value, make a return: in ofit,N. qua tribu ista praedia censuisti ? Est inter comicelox, Ocis,/. [1 CEL-], a swift - sailing ship, tes Marcia censa suas, is as.'sessed for, i. e. counts as
(

armorum
:

celata, Cs.
:

praedia censui censendo,

cutter, yacht, L.

celsus, adj. with comp. and sup. [P. of 2


homines) celsos
cervus, 0.
:

cello],

In gen., ^o value, estimate, weigh: si censenda nobis res sit auxilio vos dignos censet
one, 0.

raised, elevated, lifted, towering, high, lofty: (deus

in cornua et erectos constituit naves, Y. turres, H. si celsior (ibis), Fig-, high, lofty, elevated, great: celsus et 0. erectus et omnia parva ducens celsissima sedes Haughty, proud, high-spirited: iura dignitatis.

senatus, L. To esteem, appreciate, value: ut maneat, de quo censeris, amicus, /o?- v:hose sake, 0.: una adhuc victoria Metius censebatur, Ta, Of

senators, to be of opinion, propose, vote, move, give judgment, argue, insist, urge: Die, inquit ei (rex),

ignorantem, erectum et celsum Ramnes, H. ces, L.


:

celsi et

spe fero-

(not coena, caena), ae, /., a dimiei'. principal meed ( anciently taken at noon, afterwards later) cenarum ars, H. caput cenae cenae pacenae deum, H. ter, H. Pontificum, H. antelucanae, lasting all night : amplior, lu. dubia, perplexing (by variety), T. magna, H. munda,
: :
:

cena

Appius imperio consular! rem agendam censebat, L. eas leges omnis censeo per vim latas qui censet eos morte esse multandos sententia quae censebat redden: :
: . .

quid censes? tum ille ita censeo deceruendum


. .

censeo,

etc.,

I move,

L.

prior, i. e. a previous invitation, H. sic cena coquebatur, ut, etc., X. ducere, to prolong, H. producere, H. inter cenam, at table : ad cenam invitare ad cenam veniat, H. vocatus ad cenam redire a cena ingens cena sedet, i. e. com-

H.
ei

de ea re ita censeo, uti consules dent censeo ut iis ne sit ea res qui censebat ut Pompeius proficifraudi, si, etc. sceretur, Cs. Fabius censuit occuparent patres Ironic: vereamini suum munus facere, L. censeo ne . nimis aliquid severe statuisse videa-

da bona, L.

operam

uti, etc.
:

pany,

lu.

cenaculum, i,
room, garret,
cula, lu.
attic

n. [cena],
:

an

dipper story,

upper

of course, you will not be afraid, etc. misereamini censeo, I advise you to be merciful, S. Ellipt. die quid censes (i.e. decernendum), senati decretum fit, sicut ille censuerat, S. L. Of the Senate, to resolve, decree: cuius supplicio
mini,
i.

e.

cenaculis sublata: muvenit in cenatat cenacula, his hired garret, H.


:

Roma

cenati5, onis,/. [cena], a di7iing-room : rapiat ccnatio solem, i. e. have a sunny exposure, lu.

senatus sollemnis religiones expiandas saepe censenatus Caelium ab re p. removendum censuit quae bona reddi antea censuerant (i. e. suit, Cs. nuntient, velle et censere eos ab reddenda), L. armis discedere, etc., S. ita censuerunt uti consul rem p. defenderet cum vero id senatus frequens
: : : :
:

cenatus, P.

of ceno.

censuisset

(sc.

faciendum)

bellum Samnitibus

et


censor

: :

centeuus

: : : ;

130

patres censuerunt et populus iussit, against the To resolve^ be of opinion, determine^ Samnites^ L. decide, vote, propose, suggest, advise: erant qui censerent in castra Cornelia recedendum, Cs. nunc surgendum censeo, / move we adjourn : ego ita censeo, legates Komam mittendos, L. neque eum locum quern ceperant, diraitti censueraut oportere, Cs. Hasdrubal ultimam Hispaniae cram ignarara esse . censebat, believed, L. censeo ut satis diu plerique censebant ut noctu te putes requiesse

citizen to a lower rank, to expel senators,


;

and de-

iter facerent, Cs.

E
:

1 1 i

t.

sententiis

quarum

pars deditionem, pars eruptionem censebat (i. e. faciendam), Cs. ita uti censuerant Italici, deditioOf commands: non tam imperavi nem facit, S. quam censui sumptus decernendos, etc., said, not as an order, but as an opinion that, etc. ita id Of (foedus) ratum fore si populus censuisset, L. advice: idem tibi censeo faciendum si videbitur, Quam scit uterque libens ita censeo facias ut, etc. censebo exerceat artem, H. ibi quaeratis socios ita censeo, ubi Saguntina clades ignota est, L. faciam ut frater censuit, T. Disce, docendus adsi qua I r o n i c. huc, quae censet amiculus, H. magnopere censeo desistas, / strongly putes Of opinions and advise you to give up that idea. views, to be of opinion, think, believe, hold : Plato mundum esse factum censet a deo sempiternum nemini censebat fore dubium quin, etc. sunt qui nullum censeant fieri discessum oportere delubra E 1 1 i p t. si, Miranermus esse in urbibus censeo. uti censet, sine amore iocisque Nil est iucundum, H. I n gen., to judge, think, believe, suppose, imagneque ine, expect : Quid te f uturum censes ? T. vendundam censeo Quae libera est, T. eo omnem Caesar belli molem inclinaturam censebant, L. maturandum sibi censuit, thought he ought (i. e. re-

prive the equites of horses and rings to administer, under direction of the Senate, the public finances, to construct and keep in repair public buildings, roads, and aqueducts, and to furnish victims for the sacrifices Papirium Semproniumque censui agendo populus sufEragiis praefecit; censores ab re appellati sunt, L. video animadvertisse censores in indices cum Saturninum censor notasset qui eum ex senatu censor eiecerat quem censores senatu moverant, S. quem censores aerarium reliquisse se subscripserunt. eton., the title of a magistrate in a colony or province, whose duties were similar to those of the censor at Rome: censores in Sicilia creati iurati censores coloniarum, L. Fig., a severe judge of morals, censurer, critic : pertristis castigator censorque
:

minorum, H.

censorius,

adj. [censor],
lists
:

of the

censor, censori-

public builds ings: \ocdii\o, a farming of revenue : indicium notioque animadversio atque auctoritas nota, L. iguominia opus, a faidt punished by the censor homo, who had been censor. Rigid, severe : graal : tabulae, the
lex, relating to
:
: :

vitas.

censura,

ae, /. [

censor ], the
:

office

of

censor,

censorship: tristis, L. ad censurarn petendam: magistra pudoris. Pro v.: Dat veniam corvis, vexat censura columbas, lu. F i g., a judgmeyit, opinion : facilis censura cachiuni, lu.

census, P. of censeo. 2. census, us, m. [censeo], a registering of citizens and property by the censors, censxcs, ap1.

impudens postulatio visa solved) to hasten, Cs. ipsos id (bellum) advertere in se, est, censere .
: . .

imagine, L. Qui aequora esse censeant, nos a pueris ilico nasci senes, imagine that we ought to civis civibus parcere aequum censebat, N. be, T. In questions, censes ? Do you think, do you suppose ? continuo dari Tibi verba censes ? T. adeone me delirare censes ut ista esse credam ? quid
to
:

H.

agere, L. censu praisement : censura habere prohibere, to exclude from the list of citizefis. counting, mcmbering : eorum, qui domum redieThe register of tJhe census, censor s lists. runt, Cs. fortune, estate, wealth, riches, property, possesin senatoribus cooptansions : homo sine censu Ars illi dis neque census neque aetates valuisse sua census er^t, his fo7'tune, 0.: Tulli, lu.: exiguus, H. cultus maior censu, beyond your means, H. Poet., rich presents, gifts, 0.
: :

A
:

censes munera terrae


:

Quo spectanda modo ?


to

An

censemus

Are we

suppose?
.

EUipt.
.

quid ilium censes ? (sc. facere ?) T. Absol., as an Fa. Cenapproving answer Ph. ego rus ibo
:

seo, T.

recte dicit, censeo, T.

censor, oris, m. [cf. censeo], the title of a Roman The censors were magistrate, instituted B.C. 443. two in number (usually patricians of high rank), elected in the Comitia Curiata, originally every five years. Their duties, which they swore to perform without favor or enmity, were to make a census of the people, giving the age, property, and class of each person ; to exercise general control
over public morals, with power to degrade any

KEvravpeiov [Centaurus centaureum, T, n., because used by Chiron to heal the foot of Hercules], the centaureum, a medicinal plant of Thessaly, y. Centaureus, adj. [Centaurus], of the Centaurs rixa, H.
1.
ster,

H.

Centaurus, T, m., a Centaur, a fabled monhalf man, half horse, V., H., 0. E s p., Chiron^ southern constelship's figure-head, V.

lation.

Centaurus, i,f., the ship Centaur, V. centenus, 7ium. distrib. [centum], one hundred
2.
times, one

hundredfold.

Sing, (very

rare)

cents-

centeaimus


Cerealis
:

: :

121
tulit

naque arbore fluctum Verberat, with a hundred Phir., one hundred each: illos centeni oars,Y.

tiare

comitiis centuriatis alqm consulem renunlex, sanctioned by the Comitia Centuriata.

quemque sequuntur

iuvencs, V.

los dati centeni (denarii), L.

With
:

pediti in singumultiplic.
:

HS

2.

centuriatus,
:

into centuries

us, m. [1 centurio], a division ad centuriatum convenirc, L.

deciens centena milia numerasse (sc. milia sestertium) dare, H.

Deciens centena

centesimus, num.
dredth
:

ordin. [centum], the hun-

As sjtbst. f. (sc. lux ab interitu Clodii. pars), the hundredth part^ one pei' centum : binis ceutesimis faenerari, at two per cent, (a month), i. e.
twenty-four per cent, (per annum).

atus, are [centuria], to divide into centu7'ies, assign to companies, organize (of infantry): homines centuriari iuveututem, L. cen: :

3. centuriatus, of centurion. 1. centuri5, avi,

us,

m. [2 centurio], the

office

turiati pedites, L.

centiceps,

cipitis, adj.
i.

dred-headed : belua,

e.

[centum + caput], /wnCerberus, H.

2.

of a

centuri5, onis, m. [centuria], a commander century, captain, centurion (next in rank to


:

centiens
times
:

or centies, adv. [centum], a hundred idem dictumst, T. sestertium centiens (sc.


:

centena milia),

i.

e.

ten millions.

the tribunes of the legion), C, S., L., II. primi pili, of the first maniple (of the triarii), the first centurion of the legion, S. Plur. : pi-imorum ordinura, i. e. the six centurions of the first cohort, Cs.

centimanus,
hundred hands

adj. [
:

centum + manus],
Gyas, H., 0.

witli

(poet.)

cent5, onis, m. [2 CAN-], a rag cushion, patchwork quilt (as a defence against missiles), Cs.

centurion atus, us, m.. [2 centurio], an election of ceniurions, Ta, cenula, ae, /. dim. [cena], a little dinner : hesterna.

centum or C, num,. indecl., a hundred: anni Indef., dies: viciens centum milia passuum, Cs. a hundred, many, countless : mihi si linguae centum sint, V. centum puer artium, H.

cepa, see caepe.


cera, ae,/. [2 CER-], wax: fingere e cera: calamos cera coniungere, V. Met on., plur., the wax cells (of bees), V. A w7-iting- tablet, leaf of wood cove7'ed with wax: ex illis tabulis cerave revacua, 0. prima, the first leaf, H. excitata, L.

centumgeminus,

adj. [

of multiple form : Briareus, a7vns, Y.

i.

centum +geminus], e. with a hundred

treraa.

seal (of wax),

C, 0.

waxeti image,
lu., S.

centumviralis,
centumviri
m., the
:

e,
:

iudicium

adj. [ centum viri], causae.

of

the

wax figure, family j^ortrccit : veteres, Ceramicus, i, m., KspafxeiKuQ

(of potters),

or centum viri, orum, hundred men, a special jury of three from each tribe, chosen annually to try, under a quaestor, important civil suits, especially concerning inheritances : causam apud centumviros agere.

centumviri (Cviri)

afield near Athens, in which eminent citizens were


buried.

cerarium,
cerastes,
Pr.

T,

n. [cera],

seal-tax, fee for sealing.

ae, in.,

= tcepdarrjg, a horned serpent,


A

cerasus,

I,/.,

=z Kipaaog, a cherry-tree, V.

centunculus,
m.any
colors, L.

i,

m. dim. [1 cento], a

cloth

of

cher7'y

duloes, Pr.

ceratus, adj. [cera], covered with wax, waxed: centuria, ae,/. [centum], a division of a hun- tabellae pennae, cetnented with wax, H. taedae, dred, century, company: centuriae tres equitum, of loax, 0. L. milites eiusdem centuriae, Cs. pecus exerciCerberus (-ros), l, m., Kspfispog, in fable, A division of the Cerberics, tui per ccnturias distribuere, S. who guarded the entrance of Had(^, a people, century (the constitution, ascribed to Serdog with three heads, Y., 0. or with many heads vius Tullius, divided the people according to wealth (centiceps), H. They voted by centuries into 193 centuries), L,
: :

:,

=
;

in the comitia centuriata praetor centuriis cuncpraerogativa. division of tis renuntiatus :


:

cercopithecus,
tailed ape
:

i, m., KEpKOTTiSnjKog, a longsacer (in Egypt), lu.


i,

land, tract.

cercurus,

m.,

= KspKovpog, a
:

centuriatim,
iurare, Cs.

By
:

adv. [centuria], 5?/ companies: centuries, in centuries: citare po-

Cyprus), L.

A sea-fish
m.

light vessel (of

f erox, 0.

cerdo,

onis,

\_Kepdog^,

a workman of the low-

pulum, L.

descriptis ordinibus.

est class, lu.

1. centuriatus, adj. [P. of 1 centurio], divided into centuries: comitia centuriata, the assembled
centuries

of the people (held


:

in the

Campus Martins

to choose the higher magistrates, to decree war or peace, etc.) quod ad populum centuriatis comitiis

Cerealis, e, adj. [ Ceres ], of Ceres : nemus, sacred to Ceres, 0. papaver, V. Of grain, cereal, agricultural: raunera, 0. herbae, 0. culraus, V. arma, i. e. implements for grinding and baking, V. solum, i. e. the cake laid on the ground, Y. Plur.
:

certe
sion, rivalry, competition
:

:: :

cerebrosus
n. as suhst.
:

122

: inter clarissimos duces de urbis possessioiie cum alqo: regni, L. nocerebrosus, adj. [cerebrum], hoi-headed, pas- strum certamina domi finita, civil dissensions, L. inter mortalls vine an virtute, etc., S. certamina sionate, hasty : unus, H. divitiarum, H. battle, fight, struggle, combat, the brain: DimmiCEL-], n. i, [2 cerebrum, Understanding : Putidius, H. engagement : ubi res ad certamen venit, S. in cernuetur tibi, T., V. Anger, choler : o te cerebri Felicem i, e. your tamine ipso, L. medio in certamine, V. ita vario certamine pugnatum est, s^wh were the changing hot temper, H. aspects of the battle, Cs. humanum, between men, Ceres, eris,/., the daughter of Saturn, goddess L. pari certamine geri, with equal numbers, Cs. of agriculture, V., II., 0. Deserta, secluded, V. pugnae, 0. navale, V. non temptato certamine, e t o n,, bread, fruit, corn, grain, food : fruges L. me in certamina poscere, challenge, V. Cererem appellaraus, C, T., V., H., 0. trial, race, match, contest, struggle : gladiatorium 1. cereus, adj. [cera], waxen, of wax: nihil: Instituit celebri certamine ludos, 0. celebrata neque proponi cereus opto, offered for sancto certamina patri, V. cursus, 0. equus cereffigies, H. castra, i. e. honey- tamine primus, H. sale in {a statue of) wax, H. ponam certamina classis, Wax-colored comb, V. regna, realms of bees, V. m,ake a match, V. Velocis iaculi certamina ponit, Pliarit, soft : bracchia Telephi, H. pruna, Y. V. Me ton., rivalry, competitioyi, emulation, amFig. cereus in vitiura flecti, easily persuaded, H. bition, zeal : honoris et gloriae: pugna mediocri certamine commissa olli certamine summo Pro2. cereus, i, ?n. [1 cereus], a wax-light, tape^-. cumbunt, V. magni certamiuis dimicatio, L. cerim5nia, see caerimonia. prize: tanti certaminis heres, 0. cerintha, ae,/., the wax-flower, cerinthe, V.

Cercalia,

tlie

festival

of

Ceres,

C,

0.,

L.

A
:

cerno,

part, sift: in cribris


tiie siglit, to

crevi, certus, ere [2 CER-], to separate, omnia cavis, 0. Fig., of

certatim, adv. [2
zealoiisly,

certo], in rivalry, emulously,


S.

distinguish, discern,
:

make
:

out, perceive,

loving
tor,

saxa mittere,
:

see: si satis cerno, T.


:

acutum, H.

oculis cerni,
:

N. quae cernere et videre non possumus haec coram, to witness, Cs. coram letum, V. acies a Venus, nulli cernenda, nostiis cernebatur, Cs.
:
:

H. fundere rores, V. Actaeona clamant (comites), Delphi tota ex urbe ruentes, Ct. conlucent 0. ignibus agri, rival one another splendor, V.
: :

: quern amaraus, vie in cantat nauta atque viaEarnestly, zealously, eagerly: umeris in:

with competition

invisible, 0.

neque misceri omnia cerneres,


?
:

S.

V. cernebatur novisTo see mensimos illorum premi vehementer, Cs. tally, discern, perceive, comprehend, understand: eas (res) ingenio: ea quae erant vera: amorem, cerno animo acervos civium fortis animus T. To decide, decree, determine, cernitur, shows itself resolve: quotcumque senatus cre%'erifc populusque priusquam id sors cerneret, L. certa iusserit Ferro non auro sorte, after the lot teas decided, L. vitam cernamus utrique cernere ferro, V. potius deessem, germanum amittere crevi quam tibi pro patria, S. In law, witli Jiereditatem, forCt. mally to declare oneself heir to, accept, enter upon : quam hereditatem iam crevimus hereditatem Fig.: fratris amorera cum reliqua regni, L.
cernis ut insultent Rutuli

onis, /. [2 certo], a competition, conrivalry: inter eos honesta, honorable rivalry: iuiqua, imfair. disjmte, discussion: relinquitur virtuti cum voluptato certatio: omissa multae certatione, the demand of a fine, L.

certati5,

test, strife,

A
[

certe, adv. with comp.


id

certus

], really,

surely,

ass^credly, actually, certainly, as

a fact : f uit certe aequum: ea certe vera sunt, admitted facts:


: :

qui certius explorata referant, L. Si repf^rire vocas amittere certius, 0. o dea certe, V. Certe edepol nutricem video, T. E s p., in answers estne hie ipsus ? et certe is est, T. num is est Cluentius ? certe non est. In confirmation, no

doubt,
est.

of course, certainly : venerat, ut opinor, haec


Certe
Certe, admitted.

res in iudicium.

Of

atqui vis in foro versata


belief, witJiout

doubt,

hereditate crevisse.

cernuus, adj. [ 2 CEL- ], stooping foricards, head-foremost: quadrupes, V.

cer5ma,
wrestlers:

(cer5), see ccratus. atis, n., =. Kijpujua, an ointment for

with assurance, confidently, surely, certaijjy : iste certe statuerat non adesse de casu Cottae certius ex captivis cognoscit, Cs. With scio, to have no doubt, be sure: ex litteris certe scire potuistis:

legiones

femineum,

lu.

Ironic: Regium
IT.
:

comprobaturas esse certe scio. certe genus Maeret, no doubt.,


. . .

vi-

with

Kiipio/xaTiKoi;, smeared ceromaticus, adj., wax ohitment : collum, lu.

credo fore qui

inponant, certe quibus

cerritus,

adj., crazed, frantic,

mad, H.

think, etc., S. Restrictive, at least, yet caHainly, but surely : Si non ipsa re tibi istuc dolet, simulare certe est hominis,
T.
:

detur, etc.,

men who no doubt

certamen, inis, n. [ certo ], a decisive contest, measuring of forces, stmggle, stnfe, dispute, dissen-

res fortasse verae, certe graves


. .

desilite, mili-

tes

ego certe

meum

officium praestitero, Cs.

: :

cerussatus

: :

certo
quo quid sit non potest
:

123

si tibi
:

beatius, mihi certe in mentem venire fortuna non dedit ... at natu-

ra certe dedit maior haec praeda, sed ilia impudentia certe non minor: hoc vero edictum certe silentio non potest praeteriri: vestrae quldem
certe vitae prospiciam, Cs. ( quidem emphasizes the preceding word, while certe belongs to the whole clause): bona femina, locuples quidem sed alias ubi sit animus certe quidem in certe
:

Of persons, determined, detei'mincd rather, etc. certi non cedere, resolved, bent : certa mori, V. Determined in thought, certus eundi, V., 0. 0.
:

sure, proved, true, established, certain: ut


:

mi haec

to est

(quidem emphasizes

certe).

1. cert5, adv. [certus], loith certainty, certainly, surely, of a truth, in fact, really : nihil ita exspec-

ego rus abituram me tare quasi certo futurum With scio, I know fully, it esse certo decrevi, T. is beyond doubt : hoc certo scio, aiebat, etc., T.

haec omnia facta esse certo

scio.

2. certo, avT, atus, are,/reg. [certus], to match, vie with, fight, contend, stiniggle, combat, do battle : armis cum hoste, an venenis ? pugnis, calcibus
: :

proelio, S.

L.

acie,

V.

de salute, Ta, animis iniquis, V.


: :

de ambiguo agro
:

bello,

certatur:

maxima

vi certatur, S.
:

Fig.,
:

in Bruti salute to con-

tend, struggle, strive

inter se
:

quo iure certarent:

si quid provocatione, L. se iudice certes, H. foro si res certabitur olim, be cui (multae) certandae cum dies advetried, H. nisset, L. certata lite deorum Ambracia, the subject quicum omni ratione certanof arbitration, 0.

certa attuleris, T. cum ad has suspiciones certissimae res accederent, Cs. crimen certum esse ratus quod acceperat, S. nee quicquam certi rcspondes mihi, T. id parum certum est, L. nequo certi quid esset explorari poterat, Cs. neque certum inveniri poterat, Cs. si quicquam humanorum certi est, L. certum habere, to regard as certain: pro certo habetote vos decernere, be assured, pro certo polliceor hoc vobis id ponere pro S. certo, L. quot caesa milia siiit, quis pro certo adfirmet ? L. pro certo creditur (Catilina) fecisse, Of persons, informed, assured, certain: etc., S. certi sumus periisse omnia Anchisen facio Certum, V. f aturorum certi, 0. Quantum potest me certiorem face, inform me, T. qui certiorem me sui consili fecit : Caesarem certiorem faciunt, sese milites certiores non facile prohibere, etc., Cs. facit, paulisper intermittereiit proelium, instincts, ubi de eius adventu Helvetii certiores fucti Cs. factus certior, quae res gererentur, Cs. sunt, Cs.
: : : :
:

in centumvirali iudicio
:

Definite, precise, cei'tain, specified, particidar

ad

dum

sit:

(carmina) certantia iudice Tarpa, recited

hi competition, H.
struggle, strive, vie,
S.
:

To

conticiendas certos homines delectos habebat, ybr special purposes special agents: concertum precilium in diem certam indicere, Cs. tium missionis constituere imperatorem certum deposcere: signum, a(/r^e(^, Cs. domicilium,^a:ec?;
certas res
:

contend, compete, wrestle,

match : cursu cum nautae certarent, quis eorum potissimum gubernaret: die, raecura quo pignore certes (in solus music), V. Carmine vilem ob hircum, H. Certent tibi certat Amyntas, is your oidy rival, V. With inf. : Phoebum supeet cycnis ululae, V. rare canendo, V. aequales certat superare legendo praedas (violas), 0.: inter se eruere quevcum, V. Avidi certantes agere, with all their might, S. gloriae certantes murum petere, striving to outdo one another, S. Fig., to compete, vie, emulate, ricum civibus de val: Benedictis si certasset, T. virtute, S. cum aliorum improbitate contumacia adversus nobiles, L. vobiscum de amore rei p. Poet.: virivirtute oportere,. non genere certari. dique certat Baca Yenaf ro, II. decerpens Certan(hunc) tergeminis tollere tera uvam purpurae, H. honoribus (i. e. tollendo), H.
aequalibus,
si
:
:

Desunt certi denique fines, Quos ultra, etc., H. termined only in thought, certain, nameless, not specified: de certa causa nondum facere: certorum hominum avaritia expositis certis rebus, a Of persons, tmstworthy, consistent, few points. firm: amicus certus in re incerta cernitur: homo honestissimus et certissimus certus et diligens hostis nee spe nee animo certior (i. e. firmior), L.

illud ex hominibus certis reperiebam pectus, V. certi accusatocertissimus auctor (Phoebus), V. Of things, settled, fixed, assured, ris officium. established, trustviorthy, certain : certius argumentum odi: cum ilia certissima argumenta atque indicia sceleris, tum multo certiora ilia, conclusive: certiores nuntii, more trustworthy news, Cs. vectiquod salutis certa laegalia populi R. certissima certissima titia est, nascendi incerta condicio convivia, constant, H. : cervictoria, complete, Cs.
:

certum,
certus,

i,

n.,

and certum, adv.

see certus.

with comp. and sup. \P. of cerno], determined, resolved, fixed, settled, purposed, certain: Certa res est, T. illos ad certam ei consilia, T. mortem adducere omnia experiri certumst prius quam pereo, it is determined, T. ita facere certumst, T. certum est omnia dicere cum diceret sibi certum esse discedere, that he had resolved mihi abiurare certius est quam dependere, / have
adj.
: :

tiorem capessere f ugam, more decided, L. certam certo quatit improbus hastara, sure of aim, V. subtemine Parcae, inexorable, H. si certa pestis
: : :

adesset, sure desti'uction, S.

cerula, ae,/. dim. [cera], a bit of erasing : ininiata.

wax used

in

cerussa,
lead,

ae,/., white-lead, ceruse, 0.


adj. [cerussa], colored with white-

cerussatus,

painted white: buccae.


cerva
cerva,
(poet.),
ae, /. [ cervus
],

: : :

cetoB

: :

124

a hind, 0.
Tb.

In

gen.

cestrosphendone, ^s,f,=.Ktarpoa^tvUvi], a
military engine for hurling stones, L.

deer, T., V., H., 0., Ct.,


alis, n.

cervical,

[cervix],

a pillow,

holster, lu.

cetarium,
cetarius,
dub.

i,

n. [cetos],

a fish-pond, H.

cervicula, ae,/. dim.

[cervix],

a small neck.
pellis, II.

cervinus,
vellera, 0.
:

adj. [cervus],
i.

of a deer :
age, lu.

As

adj. [ cetos ],

of

sea -fish

ludi,

Ta.

subst. m.,

a fishmongej', T.
rest,

senectus,

e. (/reat

cete, see cetos.

cervix, Icis, /. [2 CEL-+VI-], a hea<i -joint, subacta ferre iugum, H. neck, nape : rosea, V. eversae cervices tuae, T. nudare cervicem, L.
: :

cetera, adv. [acc.plur. of ceterus],ybr the


otherwise, in all else: praeter
:

nomen

cetera igna-

caput et cervices tutari parentis Fregisse cervicem, H. cervices securi subicere, i. e. to commit a capital crime : cervices Roscio dare, i. e. submit to be jtcdicialli/ murdered by R. : praebenda est gladio, lu, Fig., the neck, shoulders: Imposuistis in cervicibus nostris dorainum: dandae cervices erant crudelitati nefariae, m\ist submit. TJie neck, throat, life : a cervicibus nostris est depulsus Antonius etsi bellum ingens in cervicibus erat, impending, L. velut in cervicibus habere bostem, qui tantis erunt cervicibus recuperatores, qui L. audeant ? etc., loho shall have the fierceness ?
: :

rus populi R., S. hastile cetera teres praeterquam ad extremum, L. hac in re una dissimiles, at cecetera tera paene gemelli, H. cetera Graius, Y.
: : :

similes Batavis, nisi, etc., Ta.

egregius cetera, Ta.

cetera parce, puer, bello, Y.

cerer5qui
lum
1.
suavis,

(not -quin), adv. [ceterus


:

+ qui], /or
so-

the rest, in other respects, otherwise

non poeta

varum etiam ceteroqui doctus.


i,

2.

cetenim, cetenim,

n.,

see ceterus.

the rest,

adv. [ace. n. sing, of ceterus], for in other respects, else, otherwise : foedera

alia aliis legibus,

ceterum eodem modo omnia

fiunt,

m. [1 CAR-], a stag, deer: bos cervi fugax, H. surgens in cornua, V. Ocior cervis, H. In war, a structure of sharp stakes (lilce horns), chevaux-de-frise, Cs., L.
l,

cervus,

brevior via per loca deserta, ceterum dierura erat fere decem, N. In transitions, noiv, besides,
L.
:

figura, Cs.

for

the rest, T.

Ceterum ex

aliis negotiis, etc., S.

Restrictive, but, yet, notwithstanding,

other

hand:
:

cespes, see caespes. rins fuit cessatio, onis, /. [ cesso ], inactivity, idleness, multa ceterum levia, S. multura laboris suscipere, absence of occupation : otiosa. Otherwise, else, in ceterum maxume tutos esse, S. cessator, oris, m. [cesso], a loiterer, idler : in the opposite event : non enim cogitaras ceterum litteris de libris noquam et cessator, H. Idem hoc melius invenisses, T, onis,y. cessi5, (ceterus), adj. [2 CA-, CI-], the other, remainIn law, a giving up: [1 cedo].
:

still, on the quidem (bellum) spe omnium seceterum, id quod non timebant, etc., L.

id

in iure,

i.

e.

in open court.

der, rest

avi, atus, ^vQ,freq, [1 cedo], to be remvis, delay, loiter, cease from, stop, give over: paulura,

cesso,
:

T. odiosa cessas, you are delaying shamefully, T. in suo studio: ab apparatu operum nihil cessa-

tum, L.

Quidquid apud durae cessatum est moenia Troiae, whatever delay there was, V. audacia, to lack spirit, L. quid cessas ? Tb. quor cessas ? cessas in vota? V. T. ego nunc mihi cesso, i. e. to my hurt, T. pultare ostium, T. raori, H. Of persons, to be inactive, he idle, he unoccupied, do nothing: cur deos cessare patitur? si quid cessare potes, V. Dum cessant aliae, 0. cessare et ludere, H. Cessatum usque adhuc est, T. Semel hie cessavit, jo^ayec? truant, H. : amori, to have lei: : : :

regio cultu, N, cohortes veteceterum exercitum locat, S. multitude, murus supra ceterae modum altituaetas, Y. S. dinis emunitus, L. inter ceteram planitiem mons, pro cetera eius audacia una iugi aqua, cetera S. pluvia utebantur, S. vos curis solvi ceteris, T.
:

ornatus
:

ranas
:

sure for, Pr.

Of

things, to be at rest, rest, be

still,

be inactive, he unused, pau^e, cease, stop: quid ita

cessarunt pedes ? Ph. Cessat opus, 0. : cessat ira deae, L. ; cessasse ferunt aras, i. e. remained unsought, 0.: Cessantem amphorara, i. e. long unopened, H. cessaturae casae, 0. : tonsas cessare novalis, to lie fallow, V. t cessat voluntas ? i. e. does he hesitate? H. : Cessata tempora cursu Corrigit, makes zip for lost time, 0. Supin. ace. : cessatuiw ducere curam, lay at rest, H.
: :

praestare ceteris animalibus, S. cetenon abhorret a cetero scelere, L. Idiom at. (with the genus instead of the species), the others, besides, also : Ipse (consul) hi vocat pugnas, sequitur tum cetera pubes, Y. ceterorum Britannorum fugacissimi (i. e. omnium), Ta. As subst. m., the others, all the reM, everybody else: ceteri nihil suspicantes dant (ius iurandum), Cassius, etc., S. As suhst. n.: ceterum omne incensum est, the rest, L. de cetero, as for the rest: ad cetera nil egregie praeter cetera studebat, T. addiderunt, falsum numerum deferri, etc., Cs. inCetera de genere ter cetera tristia eius anni, L. ut omittam cetera. hoc, adeo sunt multa, etc., II. E s p., et cetera or ceteraque, and the rest, and et the like, and so forth: cum scriptum ita sit cetera ut illud, Agas asellum et cetera.
amici, Cs.
:
:

rarum rerum prudens

'

'

cetos,

.,

= KrjTog, a sea-monster^ plur.

inma-

nia cete, Y.


cetra
cetra, cetratus, see
eaet-.


cibaria
chiliarches,
ae, m.,

.:

135

= x'-^'-^PX'lSt ^ commander
of state, N.

ecu, adv. [ee + ve], as, like as^jiist as: genus omne natantum, ceu naufraga corpora, fluctus Dims per urbes Afer Ceu flamProluit, like, V. ma per taedas, etc., H. ceu nubibus arcus iacit Followed by baud aliter, V. by sic, colorcs, V.
:

of 1000, Cu. chiliarchus,


1000).

In Persia,
H., 0.
the

i,

m.,

xiXtapx^c (commander of
=; x'f^aipa, a fabulous mon-

the chancellor

Chimaera,
stei',

ae, /.,

C, v.,

V. aliae turpes horrent, ceu Cum venit viator, as when, V. lupi ceu raptores, V. pars vertere terAs if, ga, Ceu quondam petiere rates, jws^ as, V. as it were, just as if: per aperta volans, ceu liber ceu cetera nusquam Bella habenis, Aequora,*V. forent, V.
:

ship in the fleet of Aeneas,Y

Chimaerifera,
producing
writing,

adj.

Chimaera + 1 FER-],

Chimaera, 0.
I,

chirographmn,

n.,

hand : quo me

x^ipoypa(pov, a handteste convincas ? an chi-

ere, to move the haunches, lu. ceve5, chalcaspides, dum, m., = xaXKciain^EQ, with
,
,

An autograph:
re
:

rographo?: chirographum primorum imitatus est. Caesaris chirographa defendefalsa chirographa, /br^en'es.

(chironomon),
fujjp,

brazen shields (a division of the Macedonian army), Ta.

ace. -unta, adj.,

= xf^ipovolu.

moving

the

hands signifcantly, gesturing,

Chaldaeus,
sayers, lu.

adj.,

Chaldaean:

grex,

of

sooth-

ae, f., x^'povpyia, rurgiae taedet, i. e. violent remedies.

chirurgia,

surgery : chi-

chalybeius,

adj. [clialybs],

of steel: massa, 0.
volnificus,V.

Chius,
n. (so.

chalybs, ybis, m.,

adj., =xroc, Chi an, of Chios. As subst. vinum), Chian icine (a sweet wine), H.

xXi>i//, steel:

chlamydatus,
cloak.

adj. [chlamys], in

a military

channe,
(chaos),

es,/.,

= xavvri, a seafsh, 0.

formed
0.

ahl. chao, only ace., n., z= xaoQ, the unworld, void, empty space : ingens, inane, The formless mass of which the universe was

made, chaos: a chao, since the creation, V.

chlamys, ydis,y., =r xKajivQ, a Grecian upper garment of wool, inilitary cloak, state mantle : cum chlamyde statua Tyria, 0. Pallas chlamyde conspectus, V. I n g e n., a cloak, mantle, V., H., 0.

chara,

ae,/.,

a wild cabbage, Cs.

choragium,
f^^'

T,

m.,

= xopdyiov. Pro =

p.,

stage

charistia (car-), orura, n., x^P^^'''^^^ ^ tival of family peace, held February 20th, 0. Charites, um,
Graces, 0.
/.,

apparatus, scenov/ gloriae, Her.

and costumes; hence, pomp:

Xapireg,

the

Charites,

Charon,
the

ontis, m.,

= Xdpcov, the ferryman of

choraules, ae, m., xopavX-qg, a flute-player^ who accompanied the choral dance, lu, chorda, ae, f, xopSf], catgut, a string (of a

Lower World, C, V.

charta, ae,/., xaprr}^, a leaf of the Egyptian papyrus, paper : quodcumque semel chartis inlechartas et scrinia posco, H. dentata, verit, H. writing, paper : chartae obsoluesmooth, L. finis runt, the records : ne charta nos prodat chartaeque viaeque, H. tribus chartis, books, Ct. si chartae sileant, poems, H.
:

musical instrument) chordae intentae resonat (vox) chordis quattuor ima, i. e. most acute, H. Verba socianda chordis, by the lyre, H. querulae,
: :

0.

chorea

rarely

chorea

dance in a ring, dance

), ae, /., xop^^<^^ ^ to micsic, Y., H., 0., Tb., Pr.

choreus or -ins, i, m., trochee (a metrical foot,


chorus,
T,

^.
:

= xoptlog,

a choree,

m,,

chartula,

ae, /.

dim. [cliarta], a

little

paper,

= x^P^Qi ^ dance in a ring, choral


:

dance, dance
agitare,

memorandum. Charybdis,

is \acc, im or in, abl. I), /., xapv^hq, a lohirlpool between Italy and Sicily, persojiifed as a female monster, lu. implacata, V. Fig., a destroyer: bonorum, C, H.
:

Chelae, arum, /.,


pio,

= Xr]\ai, the arms (of Scorz=z

which extend into Libra, hence). Libra, V.


i,

leves chori, H. choros troop of dancers, band of singers, chorus, choir : comissationis Phoebi, V. canorus, lu. In tragedy actoris partis chorus Defendat, H. Poet., of the deified daughters of Atlas: multitude, band, troop, crowd: Pleiadum, H. vatum, H. iuventutis philosophorum noster (i. e. Musarum), 0. lascivus, Tb.
:

Nympharum

V.

chelydnis,
serpent, v., 0.

m.,

xsXvdpog, a fetid water-

chromis,
topaz, O.

is,/.,

= XP^}^'-^^ " sea-fish, 0.


I,

chelys,
(tortoise),

chrysolithos,
,

m.,

= xpvffoXtSrog, chrysolite,
= xP^^o^P^g,
eye, 0.

ace. chelyn, voc. chely, /.,

= x^'Xvf
in

a H.

shell, lyre,

harp, 0.

chrysophrys,
sea-fish

ace. yn, /.,

cheragra
the hand,

(chir-), ae, /.,

= x^ipaypa, gout

with a golden spot over each


n. [cibarius],

cibaria, orum,

food, nutriment,


cibarius
victuals, provisions, fare, ration, fodder
:

: :

cingo
excite, stimulate, rouse, enliven,
:
:

: :

126

cum

sibi

To
:

produce, cause,
:

Bint congesta cibaria,


:

a bare competence, H. Of soldiers trium mensum, Cs. decern dierum menstrua, monthly supplies : anseribus cocta, L.
i.

e.

occasi 071, begin

cibaria publice locantur.

motus tinnitus aere, Ct. fletus, V, murmur, V. pugnam, L. pugnam impigre, Ta. bcUum, L. belli simulacra, V. tumultura, L. Martem, V,
: : :
: :

as

cibarius, adj. [cibus], given as rations, made an allowance: panis, i. e. the bread served to

slaves.

cilicium, i, 7i., kiXikiov, a covering, oHginalof Cilidan goafs hair, used by soldiers and seamen, C, L.
ly

ciborium,
cibus,
i,

i,

n.,

Ki(3i!jpiov,

a drinking-cup, H. of

Cilissa, ae, adj.f,


crocus, 0., Pr.
icis, adj.,

= KiXiaca,

Cilidan: spica,
Taurus, 0.

m.,food,

Cibum
N.
:

capiet

cum
:

lubidini erat, S,

fodder advorsus famem, non suavitatem cibi sentire sumere,


ea, T.
:
:

victuals, nutriment,

Cilix, Plur. m.,

== Ki'Xi^, Cilician

the Cilicians.

tantum

cibi et potionis
:

adhibendum

facilli:

cimex,

icis, ni.

[SCI-],

a bug,

Ct,

As a term
who
practises

mus ad concoquendum
vaziYxQ,
:

se cibo iuvare, Cs.

ani-

of reproch, H.

nourishment in the air: celare cibis fallacibus hamos, bait, 0, dediti somno ciboque, Ta. cibus omnis in illo Causa cibi est, causes hunger, 0. P r o V. E flamma petere cibum, i. e. to snatch victuals from a funeral pyre, T. F i g.,food, nourishment, sustenance : humanitatis: flammae, 0.

cinaedus,
unnatural
ton,

i,

m.,

= Kivai^og, one

lust, lu., Ct.


:

As

adj. with comp.,

wan-

unchaste

cinaediorem, Ct.
adj.
:

cincinnatus,

[cincinnus], with curled


consul.

hair, wearing ringlets

cicada,

ae,

f,
i.

the cicada, tree-cricket,


e. ivait

V.

ex-

spectate cicadas,

for summer,

lu.

kIkivvoq, airled hair, a lock cincinnus, !, in., Fig., in of hair, curl: cincinnorum fimbriae. rhetoric, artificial ornament: in poetae cincinnis

cicatrix, icis, f, a scar, cicatrice : cicatricis suas Ostentat, T. plagam accepit, ut declarat cicatrix: adversae, wowiffe in front: ostentare cicatrices advorso pectore, S. ubi primum ducta cicatrix, when the wound began to heed over, L. In plants, a mark of incision, Y. In a shoe, the seam of a patch, lu. Fig. refricare obductam iam rei p, cicatricem, to open the wound afresh.
:
:

offenditur.

1.

cinctus, P. of cingo.

2. cinctus, us, m. [ cingo ], a girding : Gabinus, a manner of girding the toga: incinctus cinctu Gabino, L. cinctu Gabino Insignis, V.
:

cinctutus,
Luperci, 0.
:

adj. [2 cinctus], girded, girt (rare)


i.

Cethegi,
T,

e.

the ancients, K.

cicer,

eris, n., the


I,

chickpea, H.

ciclioreum,
H.
_

n.,

Kixopna,

cinerarius,
chiccory, endive,

m.

[cinis],

a hair-curler, Ct.

ciconia, cicur,

ae,/., a stork, H., 0,, lu., Ph.

uris, adj.,

tame : bestiae.

hemlock (given to criminals as poison), H. Plur., H. Used as medicine, H. flute of hemlock stalks, shepherd's pipe, V.

cicuta,

ae, /.,

cidaris,
cieo,

is,/. [Persian],

a diadan, tiara, Cu.

ere [1 CI-], to cause to go, move, stir, drive: natura omnia ciens et agitans animal motu cietur suo imo aequora f undo, stirs up, : alquos e raunicipiis, Ta. puppes sinistrorsum cicivi, citus,
: :

tae,

H.

ance.

In law F put
:

g., to

ciere erctum, to divide the inheritin motion, rouse, disturb : aurae

cient (mare), L.

tonitru caelum omne ciebo, V. by name, name, call, invoke : magna supremum voce ciemus, i. e. utter the last invocation to the Manes, V. numina, 0. triumphum nomine, i. e. to call lo triumphe L. patrem, i. e. show o}ie\s To summon, rouse, stir, call ad free birth, L. arma, L. aere viros, V. ad sese alqm, Ct. ille
:

To

call

cingo, xi, nctus, ere, to go around, surround, encompass, environ, gird, wreathe, crown : Cingatur (mens) corpore: corona consessus cinctus est: (navis) aggere cingit harenae, V. os cinctura serpentibus. To sicrround with a girdle, gird on, gird ; esp. pass, with ahl., to be girded, be encircled sacerdotes Pellibus cincti, in leather girdles, V, Hispano cingitur gladio, L. cingor fulgentibus ense latus cingit, 0. cinctas resolvite armis, V. inutile ferrum Cingitur, V. vestes, 0. cinctae ad pectora vestes, 0. puer alte cinctus, i. e. ready, H. Pass., to gird oneself, tnake ready, prepare To encircle with a garland, Cingitur in proelia, V. crown: tempora pampino, H. tempora ramis, V. Of places, to surround, de tenero flore caput, 0. ci vitas cincta Gallorum en.circle, invest, enclose: gentibus flumen oppidum cingit, Cs. urbe portus ipse cingitur mare, quo cingi terrarum orbem cinxerunt aethera nimbi, covfides, bounded, Ta.

ered,

V.

Fig.

diligentius

ipsis moenibus,/oW?'/}/.

In war,
:

urbem
to

religione

quam

surroimd, for:

cieri

Narcissum postulat, Ta.


:
:

To

call

upon for
:

help, invoke, appeal to

reas sorores, the Furies, 0.

nocturnes manes, V. vipefoedera et deos, L.

equitacastra vallo, L. urbem obsidione, to besiege, V. Fig.: Sicilia multis undique cincta periculis, beset: flamma Reginara, envelope in the
tify, invest, beset, besiege:

tus latera cingebat, Cs.

cingrula

: : : :

circnm
circamoerium,
i,

: : : : :

137
regi prae:

fire oflove^ Y. tor et unus ex

To

escort,

accompany:

purpuratis

latus cingebant, L.

cincta virgo

matrum

caterva, 0.

V.

cingula, orum, n. [cingo], a girdle, belt: aurea, Of beasts, 0. pueii, a sword-belt, V.


:

cingulus,
the earth).

i,

m.

Prop., a

n. [circa + moerus, i. e. mua wall, on both sides of a wall (as a definition of pomerium), L. Circe, ae (V., H.), or os (0., lu.), ace. Circam and Circen, C. abl. Circa, H.,/., daughter of the Sun, a sorcei'ess.

rus], the space about

girdle,

a zone (of
hair-curler,

Circensis,
tests

cinifl5, oais,

m. [cinis+FLA-], a

As

e, adj., of the Circus : ludi, tJie conin the Circus Maxiraus (ludi magni), C, L. subst. : magni Circenses, V.

H.
ciuis,
the ashes
:

eris, m., ashes, 11.


filii

Esp., of
cineri,

a corpse,

sui
i.

Libabat
after

V.

dum modo
:

circino, round: easdem


,

are [circinus], to
i.

make round,
traverses in a

circinat auras,

e.

absolvar

Post cinerem cineres ad peetora prcssant, after burning the Flur. : ad cinereS parentis, Y. mattis, coi-pse, 0. Of a burned city, the ashes: in cinere urbis H. F i g,, decineres patriae, V. consules f uturi
einis,
e.

my

circle,

0.

death, Ph.

circinus, \,m.,=z icipKivog, a pair of compasses flumen Dubis, ut circino circumductum, Cs.
circiter, adv. and praep. [circus]. I. Adv. of duration or distance, with numerals, about, not far from : diebus circiter quindecim pervenit, Cs.

strnction, ruin, annihilation

patriae

deflagrati
et

imperi
i.

e.

had
:

ubi orane Verterat in consumed, H.

fumum

cinerem,
cinna-

hora

circiter
:

diei

quarta, Cs.

circiter
:

CCXX
duum

naves, Cs.

circiter pars quarta, S.


:

circiter

cinnamum
mon, 0.

(-mon), cinnamon, Pr.

i,

n.,

= Kivvajiov,

Flur., branches

of

the

cinnamon-tree, 0.

o p., a pale, stake, post, pillar. Hence, a pillar at a grave, H. Plur., in war, a bulwark of sharpened stakes, chevaux-de-frise, Cs.
r
4.dv.,

cippus, i, m.

milium intervallo, S. circiter parte tertia (armorum) celata, Cs. milia passum ex eo loco circiter quinque, Cs. decern circiter milia ab hoste abesse, L. II. Praep. with aec, of time, about, near circiter Idus Septembris circiter meridiem, Cs. circiter Kalendas lunias, S. octavam circiter horam, H.
:

circa, adv. and praep., later for circum. I. around, rouiid about, all around, near : gramen erat circa, 0. ripae Kespoiisant circa, V. ex montibus qui circa sunt, which are around, L. eed non passi sunt ii, qui circa erant, who were at hand, N. multarum circa civitatum inritatis animis, the surrounding towns, L. corpora multa virum circa, V. farre ex agris circa undique convecto, all around, L. cum circa omnia hostium essent, L. II. Praep. with ace. (sometimes after or separated from the ace. ). In space, about, around, on the side of, surrounding, encompassing quam (Hennam) circa sunt flores Hgna contulerunt circa casam, N. aes triplex Circa pectus, H. quern circa tigres iacent, 0. Around, about, among, through: Romulus legatos circa vicinas gentes misit, L. circa domos ire, L. circa civitates miserat nuntios, L. In the region of, near to, near by: urbis circa Capuam occupare: circa Liternum posuit castra, in the neighborhood of, L. In vague designations of a place, in, at, about: Circa virentis campos, H. cum amor Saeviet circa iccur, H. quadriduum circa rupem consumptum, L. circa unam rem ambitus facere, L. Of persons as attendants, around, with, attending, accompariying : canes quos circa se haberet trecentos iuvenes circa se habebat, L. In time, about circa eandem horam, L. Circa lustra decern, H. In numerical designations, about, nearly, almost circa quingentos Romanorum, L. F i g., about, in respect to : circa adf ectationem originis, Ta.
:

circlus, see circulus.

circueo, circuiti5, see circum-.


1. circuitus, P. of circum eo.

2. circuitus or circumitus, iis, m. [circumeo], a going round, circling, revolving, revolusolis. tion A circuit, compass, loay around quod interiore spatio minorem circuitum habeparvo circuitu locum petere, L. in cirbant, Cs. omnem pererrat Undique cuitu ascensus, Cs. circuitum, V. circuitu curvantem bracchia longo, 0. Fig., in rhet., a period: verborum.
.

circulator,
er

oris,

auctionum,

xisiu.

m. [circulor], a peddler, hawk' ad C.

circulor, atus, arl, [circulus], to form a circle, gather in a company : index circulans, i. e. gossip-

ping:

totis castris, Cs.

circulus, i {ace. plur. circles, V.), m. dim. [circus], a circular figure, circle : qui kvkXoq Graece muri exterior, L. E s p., in astronomy, a dicitur
:

circidar course, orbit : stellae circulos suos conficiunt : ubi circulus axem ambit, i. e. at the pole, 0. circle, ring, necklace, hoop, chai?i: Flexilis crinis subnectit auro, V. obtorti auri, y. circle, company, social gathering : in circulis vellicirculos consectari cant in circulum, N. per sermones serentium, L. circulos locuti sunt, Ta.
:

circum [ ace. of circus ], adv. and praep. I. Adv., around, round about, all around: Arboribus quae circum essent opera, Cs. clausi circum, Y.
:


circumago
portis circum
:

:: :

circumfero
:

: :

128

omnibus instant, V. circum tutae sub moenibus urbis, round about under the walls, Gentibus circumque infraque relictis, 0. V. circum Undique convene re, on all sides, Y. II. Praep. with ace. (sometimes following its case), around, about, all around: terra circum axem se convertit novas circum felix eat hostia f ruges, About, v.: circum caput Deposuit radios, 0. upon, around, near : capillus circum caput Keiecflumina flexo circum tempora cornu, 0. tus, T. circum, on the borders of the rivulets, V. turba circum te stante, II. Circum claustra fremunt, V. Among, around, through, to: circum villulas nostras errare, in our villas around: circum Me vectari rura caballo, H. pueros circum amicos dimittit, to friends around: ducebat eos circum dimissis circum raunicipia litteris, Cs. civitates circum oram maritimam misit, ut, etc., L. oras et litora circum Errans, V. In the neighborhood of, around, about, at, near by : templa circum forum urbes, quae circum Capuam sunt. Of attendants, with, attending, accompanying: paucae, quae circum illam essent, T. Hectora circum, V. Circum pedes homines habere, i. e. slaves. III. In composition, the ni before vowels was not pronounced, and is often omitted; circum with many verbs forms a loose compound, and tmesis is frequent
:

to sicrround

(cornua) ab labris argento, with a rim of silver, Cs. Catilina consiliis meis circumclusus, hemmed in.
retur excrcitibus, Cs.
:

dwell near:

run about: Hac


Ct.

circuni-curs5,
circum-colo,
, , ,

ere, to dwell
:

round about,
run around,
:

sinum maris, L.
,

paludem, L.
hinc
illinc,

iire,freq., to

iliac

circumcursa, T.

circum-dS,

dedi, datus, are, to place around,

set around: moenibus ignes circumdatosque restinximus exercitum hostium castris, L. collo dare lectis aulaea purpura, Cu. bracchia circum, Y. obsessum te dicis, sarmenta circumdata: custodias: armata circumdatur R.

cause to surround,

in poetry (see circumago, circumdo, etc.). edd. have circum verto, circum volito, etc.

Some

legio, L. turris toto exercitu circumdato, S. opere circumdedit, Cs. cancelli, quos mihi ipse circumdedi maiora vincula vobis quam captivis, egregiam famam paci circumdedit, i. e. conL. To surround, encompass, enclose, enferred, Ta. circle : portum moenibus, N. regio insulis circumdata canibus saltus, V. domum spatio, Ta. (aurum) circumdatum argento stola circumdata palla, H. circumdata corpus amictu, 0. chlamydem circumdata limbo, V. E s p., in war, to surround, encompass, invest, besiege : castris oppidum, vallo atque fossa moenia, S. Cs. oppidum corona, L. exiguis finibus oratoris munus, have cir: :
: : : : : : : :

cumscribed.

a circle, In tmesis (navem) fluctus Torquet turn roujid. agens circum, V. quocumque deus circum caput egit, i. e. has made his xoay, V. F i g., of time, with 8e, ovpa^s., to roll oti, pass away, be spent : circume-

circum-ago,

circum-duc5,
exercitum, L.
ductis, Cs.
: :

duxi, ctus, ere, to lead around,

egl, actus, ere, to drive in


:

draw around: aratrum: suo iussu circuraduci


cohortibus longiore itinere circuminvia circa, L. praeter castra hostium circumducit, marches aromid, L. With two ace. : alquos sua praesidia, Cs. In tmesis altaria circum Effigiem duco, V. circum in quaestus ducere Asinum, Ph.

agmen per

annus, L. prius circumactus est annus, quam, etc., L. annus, qui solstitiali circumagitur To turn, turn about, wheel around: orbe, L. equos f renis, L. aciera, L. se ad dissonos clamores, L. Fig.: quo te circumagas? whither Pass., to be dragged about, be will you turn ? lu. led from place to place: nil opus est te Circumagi, i. e. stroll with me, H. F i g. nee alieni momentis anirai circumagi, be swayed, L. circumagi ad nutus Hannibalis, be driven, L.
git se
:

circum-eo

or circueo, ivi or
:

ii,

circumitus or
:

circuitus, ire, to

around : manibus trunci modum,


tis

go around, travel around, march flagrantis aras, 0. fores, N. urbem, L.


castris, Cs.
:

hostium

surround, 0. circumiunum, surround, 0. oleis


to
:
: :

pacalibus oras, encircles, 0.


m,aTce

Circuin-ar5,

avi,

are, to

plough around, L.

cIdT, cisus, ere [circum +caedo], cut around, cut, clip, trim : ars agricolarum, quae circumcidat: gladiis caespites, Cs. Fig., to

circumcidS,

to

cut off, diminish, abridge, circumscribe, get rid of, abolish : multitudinem : impensam f uneri, Ph. circumcisis quae in quaestum reperta, Ta.

circumcisus,
around, cut
off',

adj.
steep,

P. of
aditu

circumcido
:

],

cut

precipitous,

inaccessible:

a circuit, 'N. ^'b go around, visit, inspect: praedia sancios, Ta. vigilias, S. In war, to surround, encircle, enclose, encompass: urbem rauro circumiri, Cs. multitudine circumiri, N. ab iisdem acies a sinistra parte erat circumita, Cs. To go around, canvass : aciem, solicit, Cs. ordicirnes, Cs. veteranos, ut, etc. senatum, L. Fig., to surround, eaicumibat docebatque, L. compass, encircle, enclose: totius belli fluctibus circumiri ne superante numero circumiretur, Ta. To deceive, impose upon, cheat, circumvent: Sic
:

qua

re circumirent,

saxum

Henna ab omni
si,

collis

ex omni

circumiri, T.

parte, Cs.

circum-equito,
[circum +claudo], to surround: ne duobus circumcludesus, ere

are, to ride

around:

circumcludo,
shut in, enclose,

moenia, L.

circum-fero,

tull, latus, ferre, to

bear round^


clrcumflecto
carry around: satiatis vino poculum
. .

circura:

: ::

circumpono
:

: :

129
.

sanguinem in pateris, S. hue atque hue acies cireumtulit, V.


feretur, L.
cast
:
:

codicem

fossam verticibus iis, L. hominura moenibus, Cs.

circumiecta multltudine
:

oeulos, to

sol ut circumferatur, resolve. around^ 0. Fig., to spread around: bellum, L. : arma ad In religion, to circa templa ignes, L. urbis, L.
:

mitatem
1.

cumiectus fuisset, caeli rotundo ambitu.

quod anguis vectem cirhad wound itself around extre:

circumiectus,
:

adj. [P. of circumicio], lying


:

pura cireumtulit unda, caiTied around water ofpurification^ Y.


histr ate
^

purify

Idem

ter socios

around, surroundiyig : aedificia muris, L, silvae itineri, L. lucus, L. Plur. n. as subst., the neighborhood, Ta.
2.

circum-flecto,

floxi, flexus, ere, to hend^


:

turn

(circumiectus,

us),

m. [circumicio], a

ca.<it-

about (of a charioteer)


,

longos cursus, V.
,

circum-flo, omnibus ventis invidiae


circum-fluo,
fluxl,

are, to blow

around: ab
la-

circumflari, to be assailed.
,

ing around, surrounding, encompassing ; only abl. (aether) terram tenero circumiectu amplectitur, with soft embrace, C. poet. arduo.
:

: :

ere,

iofiow around:

circumiici5, see circumicio.

tus circumfluit unda, 0. Spuma circumfluit rictus, 0. Fig., to overflow, have abundance, be rich: omnibus copiis gloria circumfluere atque abunOf diction circumfluens oratio, too copious. dare.

circum

inicio,

ere, to

throw up

all

around: vallum, L.

Circumfluus,

adj. [circurafluo],^oi^27?^

circumfluent: amnis, 0. rounded with water : insula, 0.

around, Flowed around, sur:

circumitio or circuitio,/. [circumco], a going round, patrolling, L. F i g., a circumlocution, indirection : nil circumitione usus es, T. quid opus est circumitione circumitione quadam deos

campi Tigre, Ta.

tollens.

circumforaneus,
around
debts
(

adj.

the

for mn,

aboxht the
).

at the bankers

[circum + forum], market - place : aes, Frequenting markets

circum-lig5, avi, atus, are, to bind to, fasten around: natam hastae, V. To bind, encompass, surround: ferrum stuppa, L. circumligatus angui.

pharmacopola.

circum-litus,

P.,

spreud

over,

smeared around^

circum-fundo, fudi, f usus, ere, to pour around: besmeared: taedis mare circumfusum \xv\A, flowing around, L. gens musco, covered, H.
:

sulfura, 0.: mortui cera: saxa (Midas) auro, bathed in gold, 0.


, ,

circumfusis invia fluminibus, 0. circumfuso in circumfusa nubes, V. aere, circumambient, 0. 2h swround, encompass, cover, envelop: terram circumf undit aer (mortuum) cera, N. terra circumfusa mari, encompassed by. In tmesis circum dea f udit amictu, V. Pass, or reflex., of a throng, to p7'ess, crowd around, throng, surround, cling : a tergo se, L. circumfunduntur hostes, Cs. equites ab lateribus circum fusi, L, hostes undique circumfusi erant, S. (Nymphae) circumfusae Dianam Corporibus texere suis, surrounding, 0. circumf usa turba later! meo, L. circumfundit eques Poet.: iuveni circumf unditur, i. e. (sc. se), Ta, clings to him, 0. Fig. undique circumfusae mopericulum, ab circumfusis undique voluplestiae To enclose, environ, surround, overtatibus, L. whelm : circumf usus praesidiorum copiis circumFig.: circumf usi f usus hostium coucursu, N.
: : :

ere, to flow around : Rhe(circum-luo), nus tergum insulae circumluit, Ta. quo (mari)
:

pars arcis circumluitur, L.

circumluvi5, onis,/. [circum +luo],/7ie/ormaof an island (by floods) circumluvionum iura, the law of title to alluvial laruls. circum - mitto, misi, missus, ere, to send around: legationes in omnis partis, Cs. filium cum manu, L. milites, L. scaphas, L. iugo circummissus Veiens, L.
tion
: :

circum-munio,
fortify, secure
:

ivi, itus, ire, to wall around, eos vallo fossaque, Cs. paene ut
:

ferae circummuniti,

hemmed in, Cs. circummuniti5, onis, /. [circummunio], an


:

investing, circumvallation

oppidi, Cs.

the

caligine.

circum - gemo,
circumgemit ursus

ere, to

roar around
carry around:

circumpadanus, Po : campi, L. circum - plaudo,


circumplector,

adj. [circum +Padus], about

around: manibus, 0.
to clasp, embrace,

ovile,
,

H.
,

circum-gesto,
epistulam,

are, to

gressus, I, dep., to go about, surround: exei-citum, S. terga, Ta.

circum-gredior,

T, dep. [circum +plecto], surround, encompass: coniunctiones motu undique domini patrimonium pharetram auro, V. (collem) opere, Cs.
, :
: :

ere, to

applaud

all

circum-iace5,
upon
:

around, border (Lycaonia et Phrygia) Europae, L.


, ,

circum-plic5,
:

avi, atus, are, to

wind around

ere, to lie

circumicio
4-iacio], to

or -iicio,

iecl, iectus,

ere

anguem vectis belua circumplicata serpentibus. ere, to set around, circum-p5n5, posul, [circum place around: nemus stagno, Ta. piper catillis,

throw around, cast about: vallum, L.

H.

alquos curuli suae, to seat beside, Ta.


circumpotatio

: : :

circumspicio
circumsessus, P.
,
:

of circumsedeo,
,

: :

130

circumpotatio, onis, /. [ poto ], a drinking around, drinking in turn, C. (XII Tables),


circumretitus, P. [circum
with a
net,

circum.-sid5, rete], enclosed L. oppidum, S,

ensnared: frequentia populi K.

ere, to gnaw around. circuin-r6d5, Fig.: dii(]um enim circumrodo, quod, etc., i. e. have long hesitated to utter : Dente Theoniiio cir,

circumsilio,

ere, to besiege

Plistiam,

ire [

circum

+ salio ],

to

leap around, dance

around: circumsilit Morborum

omne

genus, lu,

cumroditur,
ire, to

i.

e. is

slandered, H.
-sep-), saepsi, saeptus,

circum-saepiS (not

hedge round, fence aroxmd, encircle, enclose armatis circumsaeptus lectis hominum viribus In tmesis Classis Aggeribus saepta corpus, L. Fig,: vos Isdem ignibus circumcircum, V.

steti or stiti, , ere {\\-iperf. like circumsto), to take one's stand around, sm^ound, stand around: hominem, Cs, cum singulas binae naves circumsteterant, Cs. curiam, L. sex lictores circumsistunt: circurastiterunt viatores, Ta.
: : :

circum.-Bisto,

saepti.

circum-scindS,
strip (once)

ere, to

retid around,

are, to sound, resound on , locus circumsonat ululatibus, is filled, ad circum sonans clamor, L, To surround lu. : with sound, make to resound, fill ivith sound: auris
,

circumL-son5,
:

every side

aliquem, L.
ipsi, Iptus, ere, to encircle, cir-

circuni-scrib5,

vocibus undique murum armis, V.

clamor
:

liostes circumsonat, L, Scythio circumsonor ore, 0,


adj.,

virgula stan: orbem virga regem, L, F i g., to define, encoinpass, enclose, limit, bound, circumscribe : nullis terminis genus brevi circumscribi potest uno ius suura genere genus hoc aratorum, to compi-ehend in one class. To contract, hem in, circumscribe, hinder, restrain, confine, limit : praetorem de circumscribendo adulescente sententia insolentia in circumscribendis tribunis plebis, Cs. To deceive, cheat, circumvent, entrap, ensncM'e, defraxid: interrogationibus circumscripti adulescentulos, overreach: Pupillos, lu, To cancel, annul, invalidate, make void, set aside: omni tempore Sullano circumscripto: circumscriptis iis sententiis, quas posui,
cumscribe, enclose in a ring
:

tem

circum-sonus,

sounding around, filling

with sound: turba canum, barking around, 0.

circumspecti5, onis,/,
sight, circumspection,

[circumspicio], /orecaution: aliqua.

avi, atus, are, intens. [circumabout with attention, search around, look after: bestiae ut in pastu circumspectent omnia mare et silvas, Ta, ora principum, L, quanam ipse evaderet, L, alius alium, ut proelium ineant, circumspectant, L, F i g., to look about: circumspectans oratio: circumspectantes defectionis tempus, on the lookout for, L.

circum.spect5,

spicio], to look

1.

circumspectus,

adj. [P, of circumspicio],

guarded : verba, 0, riods : dicere 2. circumspectus, us, m. [ circumspicio ], a circumscripti5, onis, /, [circumscribe], a looking about, regarding : ut distineret regem ab boundary, circle, limit, outline, contour, circuit, com- circumspectu rerum aliarum, consideration, L, pass : terrae: temporis, In v\\Qt., a pe^-iod: view around, outlook: facilis est circumspectus, verborum. F i g., a deceiving, cheating, oveiTcach- unde exeam eo, unde circumspectus esset, L.

circumscripti,
:

adv. [circumscriptus], in pecomplecti singulas res.

well co7}sidered,

ing,

defrauding

adulescentium
oris,

aperta,

circumspici5,
ectus, ere [circum

exi

{perf circumspexti,

T.),

circumscriptor,
scriptorem, lu.

frauder, deceiver, cheat,

m. [circumscribo], a dead iura vocare CircumC,

+ specio],

to look about, cast

circumscriptus, adj. [P, of circumscribo], In r h e t., in periods, periodic : verborum ambitus, are, to cut around: alicircum-seco,

look around, observe, see : circumspicio ; nusquam (sc, te video), T, : coniunx ubi sit, 0, nee suspicit nee circumspicit nusquam circumspiciens aut re:

quid serrula,
surround^

to saio

around.
sedl, sessus, ere, to sit

circum-sedeo,
Mutinam:

besiege, blockade, invest,

around, encompass, beset


S,
:

te in castello:
:

oppidum,

in castello

circumsederi, N, Fig., to surround,

opem circumsessis ferre, L, beset, besiege: a quibus me cir-

spiciens, L, Fig,, to exei^cise foresight, be cautious, take heed: esse circumspiciendum diligenter, ut, etc, To view on all sides, survey : sua circumspiamictus, to cere quid secum portare posset, Cs, review, 0. turris circumspicit luidas, commands, 0. To descry, get sight of, discern: saxum, V. Fig., to view mentally, survey, ponder, weigh, con:

cumsessum

circumsessum blanditiis, L. circumsederi urbem ab invidia finitimorum, L.


videtis:

(circumsepio), see circumsaepio, circumsessi5, onis,/. [circumsedeo], a


encompassing, besieging.

hostile

circumspectis rebus circumspianimo, qui sint exicere, quibus necesse sit, etc, tus rerum quosnam consules facerent, L, usque cone te diligis et magnifice circumspicis ? are you To look about for, seek for : tecta so haughty? ac recessum, L. alium (arietem), V,
sider
:

consilia animo, Cs.


:

omnibus

procellas quae impendent


:


circumsto

: :

citerior
:

senem circuravcniunt incomraoda, H.

: : :

131
cis, S.

are (in perf. like circumcircuin-st5, stcti, stand around, take place around: spe praedae adducti circumsteterunt, Cs. circumstant To proper! aurigae, V. circumstantes silvae, 0. surround^ encompass, encircle : aliquem, V. (puppim) circumstetit aequor, 0. senatum sellam, L. To surround, beset, besiege: tribunal: tribunum, F i g., ^o stand around, threatL. regis tecta, V. en, be at liand: aneepsque terror circumstabat, L. To sui^omvd, scio meorum Circurastare odia, V. encompass, occupy, take possession of: cum nos undique fata circumstent: anceps proelium R. circumsteterat, L. me circumstetit horror, V.
,

To

sisto), to

defraud : circumventus pecunia: per insidias ab co circuraveni, betrayed into an ambush, Cs. fenore circumventa plebs, L.
deceive, cheat,
:

circum-verto,
volve

Of language:

circum- vestio,
,

ere, to

turn around,

re-

on

rota circumvertitur axem, 0.


, , ire, to clothe, cover over. se circumvestire dictis, C. poet

circum - volit5,

avl,

are, to fly
:

around
:

lacus circum volitavit hirundo, V. circumvolitantcs alites, Ta.

thyma, H.

circum -vol5,
:

circum-strepo, tins, ere [circum+strepo], <o praedam, V. mors make a noise around, din about : claraore seditio- Spem suam, his prey, circum-volvo, sorum circumstrepitur, Ta. To sliout clamorously
around:
hunc, Tb.
atrociora, Ta.

avi, atus, are, to fly around: atris circumvolat alls, H.

0.
,

volve through:
,

circum - tero,

ere, to

crowd around:

num, V.

around, recircumvolvitur anrota pcrpetuum circumvolvitur axem, 0.


,

ere, to roll

magnum

sol

circus,
adj.,

i,

circum-textus,
acantho, V.

woven around: velamen

lacteus, the

m. [ CVRMilky Way.

a circular An enclosure for


],
:

Ihie, circle

athletic

games, race-course, ring : longo decedere circo, V. munera circo locantur In medio, V. maritimus are, to thunder around: , circum- tono, ul, Esp. Circus Maximus, ri (at Anagnia), L. Hunc, H. oval circus between the Palatine and Aventine hills, ere, to attaek on evei'y circum-vado, vasi, with room for 100,000, C, L., 0. ; often called Fig.: terror Circus, side, encompa^, beset : naves, L. Fallax ( as the resort of soothsayers C. cum circumvassiset aciem, Jmd overwhelmed, L. and jugglers ), H. The Circus Flaminius, C. circum- vagus, adj., wandering about, flowing called Circus, 0. around: oceanus, H. Ktlpig, a sea - bird, into which Ciris, is,

/.,

circum-vall5,
a
wall,

surround with circumvallate, blockade, invest, encompass:


avl, atus, are, to
:

Scylla was changed, 0.


lu.

circumvallare loci natura proliibebat, Cs. L. Tot res circumvallant, beset, T.


:

castra,

cirrus, i, m., a lock, curl, ringlet, tuft of fringe (on a tunic). Ph.

Jiair,

circumvectiS,
ing around

onis,/. [circumveho], a carrySolis, the circuit, revolution.


ari, dep. [ circumveho ], to around: oram, L. Poet., to go
,

circumvector,
ride about, sail

on this side : cis Tiberim Euphratem cis Rhenum incolunt, Cs. Cis-alpinus, adj., on this side of the Alps, Cisalpine: Gallia, C, Cs., L.
cis, praep, [2 CA-],
:

redire, L.

through, describe

Singula, V.

cisium,
let.

1,

n.,

light two-wJieeled vehicle, cabrio-

circum - vehor, vectus, i, to ride aivwid, sail Cis-rhenanus, adj. [cis+Rhenus], on this side around: classe ad Romanum agrum, L. navibus of the Rhine: Germani, Cs. circumvecti railites, Cs. per infima clivi, L. colKiaTrj, a woven basket, wickercista, ae, /., libus, Cs. Brundisii promunturium, L. circum- work basket, box, T., C, Ct., Tb., 0. For books, lu. vehens Peloponnesum, N. hanc oram, Ta. A m,oney-chest : eff racta, H.
: : :

circum. -velo,

are, to veil, envelop, en-

cistella, ae,/. dim. [cista], a small

chest, box, T.

fold : aurato circumvelatur amictu, 0.

circum-veniS, venl, ventus,ire, to come around,


be around, encircle, encompass,

surround: circura:

cistema, ae,/., a cistern (for water), Ta. cistophorus (-os), I [gen.plur. um, L.), m., =
Ki(TTO(j)6poQ,

venti flamma, Cs.

Cocytos circumvenit, V. planities locis paulo superioribus circumventa, S.


:

an Asiatic coin stamped with a

cista,

zcorth about four drachmas.

singulas urbls, to go from city to city, S. 7b surround, eiveompass, beset, invest : nostros, Cs. : consulera, N. insontis, S. legio circumventa, L. Fig., to encompass, beset, oppress, distress, afflict,
: :

citatus, adj. with comp. and sup. [P. of 2 cito], qxdck, rapid, speedy, swift, in Jmste, at full speed equo citato, at fall gallop, Cs. : ora citatorum

equorum, V.
lu.
:

nautae, Pr.
:

overthrow : circumventus morbo te aliquem per arbitrum, i, e. to lay hold of: potentis alicuius opibus circumveniri : falsis criminibus, S. : ab inimi:

citatiore agmine, L.
5ris,
cis],

citato gradu, L. : axe, citatissimo agmine, L.

citerior,
[citer

from

and citimus, adj. comp. and sup. on this side: citerior provincia,


cithara
Cs.
:

: :

CIVIS

: : : : ,

133

ma

N'eare)', 7iext : (stella) ultiHispania, C, N. F i g. humana et citea caelo, citima terris. riora considerat ut ad haec citeriora veniam.

syllaba citra tertiara, before the third syllable.

Fig., of time, before, within: citra Troiana tempera, 0. Short of, inferior to, within, less than

cithara,

ae, /.,

= Ki^dpa, the
: :

cithara, cithern,

Nee
0.
:

virtus citra genus est,


citra

citharae peritus, Ta. The guitar, Inte, V., H. music of the cithara, art of playing on the lute: citharara docere Apollo eitharam dabat, V.

unworthy of the family


:

alqm, Pr.

citharista,
the cithara.

ae, m.,

citharistria, ae, /., player on the cithara, T.

= KiBapiarrig, a player on = Ki^apicrrpia, a female

citra fidem, i. e. reason for distmist, Ta.: fines, Quos ultra citraque, etc., H. Without, aside, from, except : citra speciem, not ornamental, Ta. citra Caledoniam (Britannia), Ta.

necem

constitit ira, 0.

citreus, adj.
nis-ioood:

[citrus],

of

the citrus-tree,

of

cit-

meusa: sub

trabe, H.

cithariz5,

are, v. n.,

KiSrapi^ojy to

play

citro, adv. \dat. of citer], to this side ; only in the phrase ultro citroque, ultro et citro, or, ultro
citro, hither

on the cithara, N.

citharoedus,
to the

i,

m., =. KiSfapcpdog, one

who sings

and
que

there, to
:

and thither, this vjay and that, here and fro, backwards and forwards, recommeantibns
:

accompaniment of the cithara, C, H. citimus, see citerior.

ciprocally

ultro citro
:

ultro citro:

mitti, Cs.

data ultro citroque

fide, L.

inpli-

cati ultro et citro officiis.

1. cito (old cit5), adv. with comp. citius, and sup. oitissime [citusj, qtcickly, speedily, soon : abi,
dicta Percipere, H. tacitus citius discere audies, T. : obrepere earn ( senectutem ) citius
T.
: : :

citus, adj. [P. of cieo], quick, swift, rapid: H. navis, 0. jnors, H. incessus, S, via, L. quadrigae, V. solvito vela citi (i. e. cito), V. citus denatat, H. ite citi, 0. equo, Ta. rcmis, Ta.
classis,
: : :

putavissent non vis citius progredi ? Ph. Serins aut citius, sooner or later, 0. se dicto, H. Comp., soojier, in currus citissime recipere, Cs. rather: citius dixerim,iactasse se aliquos: Eripiet quivis oculos citius mihi, quam, etc., H. With a negative, not soo7i, not easily : Haud cito mali quid neque verbis aptiorem cito ortum ex hoc, T. alium dixevim.
: :

quam

civicus, adj. [ civis ], of citizens, civil, civic inra, H. rabies, H. bella, 0. arma pro trepidis reis, i. e. defence, 0. corona, the civic crown (of
: : :

oak-leaves, given for saving the life of a citizen in war), C, L.

civilis,
civil,

e,
:
:

civic

adj. with comp. [ civis ], bellum discordia, S. :


:

of

citizens,

acies,

0.

2. cit5, avi, iitus, are, intens. [cieo], to put quick motion, rouse, excite, only in P. perf. ; see citatus. To urge, call, summon: patres in curiam citari, L. centuriatim populura, L. : indices citari norainatim unum ex iis, etc. (lor enrolment), L. In law, to call, summon : citat reum : citat accusa-

aestus, H.

victoria,

N.
(i.

clamor, L.
subst. n.
:

quercus

e.

consuetudoque corona civica), V. As

mos

: . .

si

quicquam

citatus accusator non respondit omnes To call to tvitness, call abs te rci capitis citantur. upon, appeal to : quos ego testis citaturus f ui, L. Fig-, to call forth, excite: motus numina, 0. To appeal to, quote, ( animi ) opinione citetur. cite: quamvis citetur Salamis testis victoriae: To mention by name, quos (libros) auctores, L. 7iame, mention, proclaim, announce: Graeci, qui hoc auapaesto citantur victorem Olympiae citari, N. paeanem, to reiterate : io Bacche, call out, H.

torem

the phrase ius civile, ^>Was protecting citizens ) sit ergo in inre civili finis hie: neque naturali neque civili inre descripto de iure civili si quis novi quid instituit, the Civil Law: quod agas mecum ex iure civili non habes civile ius evolgavit, a code oj procedure, L. inteream si novi civilia iura, legal process, H. e t o n., of the state, relating to public life, political, public, state : scien ti a, political science: mersor civilibus undis, II. Civil (opp. military): officia mnuera, L. res, L. Fig-,
vate rights, the law
(
: : :

of public duty, L.

In

in vobis civilis esset, se7is6

M
:

courteous, polite, civil, affable,


civilius
illo ?

0.

citarier

ad suum munus,

invoked, Ct.

Ta.

parum

civile,

urbane : quid euim sermo minime, L. ingenium, unbecoming a private citizen, L.


:

citra, adv. and praep. [citer]. I. Adv., on this side, on the hither side : (dextora) nee citra mota

nee
side,

ultra, neither this ivay

nor

that, 0.
:

On

this

civiliter, adv. [civilis], citizen-like, as becomes a private citizen: vivere: vim facore: cenare, m</i decent hospitality. In. Exeroet plus quam civili:

saepe etiam a capite avcessere citra licet, 7io< so far : panels citra milibus, L. Fig.: citra quam debuit, less than, 0. II. Praep. with ace, on this side of: esse citra Rhenum, Cs.
nearer
:

id

ter iras, excessively, 0.

civis,
tis
:

is,

abl. -vi

or -ve, m. and /.
:
:

2 CI-

],

citizen (opp. peregrinus)

Romanns bonus
: !

et for-

impii

cives
:
:

flumen intcrcepti, L. natus mare citra, H. exercitum citra flumen educere. Before, short of: nee a postrema
citra

Leucadem
:

stadia

CXX:

citra
:

S.

Attica, T.

cum civibus de virtute certabant, Romana O cives, cives my fel:

low-citizens,

cives tui

H. trepidos civis exhortor, 0. omnes imperare corpori, ut rex civibus suis,


civitas
subjects.


civis totius

: : : :


claritas
clani5,

: :

133
mundi, a
ciiizcn

Fig.:
atis

of
/.

the loorld.

Civitas,

{gen. phcr.

-di.\X\ivQ.

or -atuna

),

[civis], the condition

dom of

the
:

populi R.

of a citizen^ citizenship, freecity, membership in the community: asciscerc in (lonare alqm civitate
:
: :
:

avI, atus, are [1 CAL-], intrans., to cry out, shoxit aloud, complain aloxid: Non clamas ? non insanis ? T. de pecunia auseres, qui clamant ( cicada ) clamare occoepit, Ph. Trans., to call aloud, call upon, proclaim, declare, invoke: comites, 0.: ora clamantia nomen, 0.:
call,
: :

relinquere recipere ia civitatem atque depouere retinere: eripere nobis civitatem, obtain by force : quibus civitas erepta ^\t,iorcsted
civitatem, L.
furari:
ius civitatis:

of

citizens,

community conimunio. body-politic, state : aucta civitate mag:

.nitudine urbis, L.

civitati persuasit, ut, etc., Cs.

triuraphe dicemus civitas omnis, H. civitates condere: Helvetia, Cs. aequissimo iure: adiniuistrare civitatem: comitia tot civitatum. F i g. ut iam mundus una sit.

permota,
:

S.

io

morientem nomine, V. Saturnalia, L. se causam crimenque, V. alquera furem, H. clamare, ' Adeste cives Persephone,' clamant,' 0. ' Mater, te appello,' H. indignissime Factum esse, T. dignam rem esse clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem. Fig., to proclaim, declare: eum beatiorem f uisse quam, etc. ( tabulae ) se corruptas esse clamant: quid enim rcstipulatio clamat ?
: :

'

'

clamor,
cry
:

oris,

clades (cladis,

L.), is,/. [1

CEL-],

destiiiction,

clamorem
:

m. [1 CAL-], a loud call, shout, audivi, T. tollere : ad aethera,


: : :

injury, mischief, harm, misfortune, disaster, loss, detriment, calamity : importuna civitatis: Lucti-

agrum omni captae urbis, L. urbs sine Milonis clade numquam conquietura, without ruining Milo : privatae per domos, the losses of particular families, Cladibus pascere nostiis, 0. Troiae Fortuna L. tristi clade iterabitur, H. In war, a disaster, defeat, overthrow, discomfiture, massacre: magnam cladem in congressu facere, S. accipere cladem, to be beaten, L. magnam populo R. cladem attulit: nonvolnus super volnus sed multiplex clades, L. illius noctis, V. sine clade victor, i. e. without loss, H. pest, plague : in ipsos Erumpit clades, 0. A loss, maiming : dextrae manus, L. destroyer, scourge, pest : Libyae, V, Corruption Hoc fonte derivata clades, etc., H.
fica
:

magna,

S.

belli clade pervastat, L.

prof undere compesce, H. magnus, S. ingens, V. nauticus, V. it clamor eaelo, V. friendly shout, acclamation, applause : secundus, hostile call, clamor, shout, C. V. coronae, H. Of birds or insects, a cry, sofcnd: gruum, mergorum, Y. apum, V. noise, sound, echo : sco-

V.

puli

clamorem dedere, Y.
adj.

montium, H.

clamosus,

noise: pater, lu. : Catulli, the noisy farce,

[clamor], clamorous, full of circus, resounding, lu. Phasraa


:

'

the Ohost,'' lu.

clanculum,
secretly,

T.

adv. and praep. [clam]. I. Adv., privately : mordere, T. : id agere inter se,

secret

from,

II. Praep. with T.

ace: clanculum Patres, in

clandestinus,
cealed, clandestine
:

adj. [clam], secret, hidden, con:

Adv., [ secretly, privately, covertly, in secret: Si sperat fore clam, will not be found out, T. tum id clam, he kept it a secret, T. vel vi, vel clam, vel precario, by fraud, T. Sychaeum Clam ferro superat,
adv.
I.
: :
:

clam

CAL- ],

and praep,

Cs.

foedus, L,

scelus colloquia

cum

nuntii legatiouesque, hostibus.

clangor, oris, m. [1 CAL-], a sound, clang, noise: tubarum, Y. clangorem f undere (of birds), consonus (pennarum), 0. : cum magno C. poet.
: :

clangore volitare, L.
gens, Ct.

stealthily,

II. Fraep., without knowledge imknown With clam vobis salutem fuga old clam evenire patrem, With
the
of,
to.

V.

cui te comraisit
:

alendum Clam, 0.

abl.

petivit,

Clare, adv. with comp. [clarus], brightly: fulClearly, distinctly, plainly : gemere dicere, H. clare, 'tuemini,' inquit, Cs. Fig., il-

Cs.

ace.

T.

lustriously, honorably, splendidly

clarius exsplen-

Neque adeo clam me


ignorant, T. from me, T.
:

est

quam,

etc.,

nor

am I
conceal

descebat,

IST.

clarius indicant Laudes, H.


, ,

Non clam me

haberet,

etc.,

ere [clarus], clareo, (of the stars), C. poet. Fig.,

, i

to be bright,
to be

shine

renowned, be

clamator, oris, m. [clamo], a bawler, declaimed'. clamito, avi, atus, are, freq. [ clamo ], to cry
aloud, baiol, vociferate: (passer) vano clamitans. Ph. : quid clamitas ? T. haec, L. : Me sycophan:

illustrious

viri gloria claret,

Enn. ap. C.

claresc5,
bright, Ta.

become audible, sound clear sonitus armorum, Y. To become illustrious, grow


g., to

ere, inch, [clareo], to

grow

tam, call, T. clamitans, Indignum facinus,' T. clamitas quo usque ista dicis ?' 'ad arma,' clamitans, L. falsa esse ilia liberum se esse, clamitabat audiret matrem, Ta. Pass, imCs. pei's. : Thalassio ferri' clamitatum, L. Fig., to proclaim, reveal, betray : supercilia clamitare calliditatem videntur.
:
'

famous :

f acinore, Ta.

'

clarigati5, onis,/., a fine, ransom (for transgressing limits), L.

'

clarisonus,

ing, loud : vox, Ct.

adj. [ clarus -f SON-], clear-soundaurae, C. poet.


:

claritas, atis,/. [clarus].

Prop.,

brightness,

claritudo

::

clanstrum
(claude5), see 2 claudo.

: : : :

134

splendor ; hence, of sound, clearness: in voce, Of reputation, celebrity, renown, fame, splendor: nuni te claritatis paenitebat ? pro tua ckritate Herculis, Ta. clarltate praestantes, N.
:

claudicatid,

onis,/. [claudico],
,

a limping, C.
be

claudic5,
halt, be

are, v. n. [claudus], to iimp,

lame : ex volnere.
si

claritudo,
(i. e.

inis,

/. [clarus], brightness: deae

F
si,

g., to halt, ivaver,

xoanting, be defective: tota res claudicat:


oflScio
:

in ullo

summa,

Renown, celebrity, splendor, fame: lunae), Ta. S. : tanta, S.

quid in nostra oratione claudicat.


sus, ere

clar5,
n.

hibit, C. poet.

are Fig.,
,

[clarus], to

make

1.
bright, ex-

claudo (cludo),

[CLA7-],
:

to

to ilhistrate,

make famous,

shut, close, shut


rivos, to Ct.
:

vp: forem cubiculi:


:

portas, Cs.
ostia,

dam

ocellos, Pr.

[1 CAL-], clear, open day: clarissima luce laetari mundi lumina, V. luccrna, H. nox, Ta. pater clarus intonat, in the clear sky, V.

clarus,

adj. with comp.

and

up, V. clausae fores, Tb. clausae hieme Alpes, L. ;

pupu-

i^ip.

bright, shining, brilliant: lux,


:

L.

purpurarum siclarissimae gemmae vitrum, 0. dere clarior usus, H. argento delphines, V. gemClear, loud, mis corona, 0. aquilo, clearing, V. distinct: clarissima vox clarior vox, Cs. plangor, 0. Fig., clear, manifest, plain, evident, intelligible: haec certa et clara adferre, T. omnia non propeluce clariora conranti clara certaque erunt, L. somno clarius, 0. id quod est luce clarius silia
:
:

Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious : viri: oppidum: gloria cla-

vir clarissimus pax clarior quam bellum, facundia, S. ad raeraoriam imperium, L. clarissima civitas, N. agendis causis, H. bello, ex doctrina ob id factum, H. Troianoque Ta. a sanguine Acestes, V. Notorious, noted, marked populus minus clarum putavit fore quod, etc. riores
:
:
:

V. 'F\g.,to shut, close: domus clausa pudori auris ad voces f ugam hostibus, to cut off, L. clausa consilia habere, i. e. to conceal : deum clausum pectore habere, 0. animam laqueo, i. e. to end 07ie's life, 0. To close, end^ conclude : luepistulam, 0. strum, H. opus, 0. agraen. to 2o shut in, enclose, encombring up the rear, Cs. pass, surround, imprison, hide, confine : quae (urbs) stabulis armenta, V. loci natura clauderetur claudens textis cratibus pecus, H. rivus clausus ripis, L. nemus claudit Silva, 0. (apes) in arbore inani, 0. 2h encompass, invest, besiege, blockade: porttis custodia clauses teneri, Cs. urbem obsidione, N. multitudine, N. To shut in, hem in hinc Tusco claudimur amni, are hemmed in, V. nemorum saltus, V. tibi clauduntur rete capreae,
las: lumina,
:

0.

7b
:

close, limit, restrict:

Nolo
that

tibi

uUum combe deprived

modum
of, T.

in

me

claudier,

i.

e.

you

luxuria, L.

nee ita claudenda est res familiaris, ut, etc. numeris sententias, to express in poetical form pedibus verba, i. e. to compose verses, H.
2.

classiarius, adj. [classis], of the navy : centuFlur, m. as subst., macaptain of a ship, Ta. rines, naval forces, Cs., N.
rio,

claudo,

ere

[CLAV-].

Prop.,

to

classicula, ae,/. dim.


feet.

[classis],

flotilla, little

limp ; hence, f i g., to falter, hesitate, stumble : etiam si (vita) ex aliqua parte clauderet: quid est cur claudere orationem malint ? si altera parte clau:

det res
i,

p.,

L.
adj.

classicum,
pet-call
:

n. [classicus], afield signal, tr^im: :

claudus,

[CLAV-], limping,
:

ves, L. Of language carmiua alterno versu, i. e. Wavei-ing, classicus, adj. [ classis ], of the fleet, of the elegies (the alternate verses short), 0. navy: milites, marmes, L. bella, wava/, Pr. legio, untrustioorthy : pars officii tui, 0. Plur. m. as sicbst., marines, Ta. Ta. claustra, orum, n. [claudo], a lock, bar, bolt: classis, is {abl. e rarely i),/. [1 CAL-], a class, revellere claustra rumpere, V. portarum, L. great division (of the people, formed, according to sub claustris rei p. positum vectigal. A barrier-, property, by Servius Tullius), L. prima classis vo- bounds : obstantia rumpere claustra (the barriers catur . turn secunda classis, etc. F i g. quintae of a race - course), H. A gate, dam, dike : Luclassis videri, i. e. of the lowest rank. The citizens crino addita, V. portus claustra, entrance, Cu. under arms, an army : Hortinae classes (i. e. co- A barricade, bidwark, key, defence, fortress, wall, piae), V. A fleet : nomina in classem dare, L. bank: ut terra claustra locorum teneret: urbs raaximas aediticare classes classis ornandae causa, velut claustra Etruriae, L. montium, joasses, Ta.:
:

classic ad cani iubet, Cs. contionem convocat, L. classica sonant, V. excitatur classico miles, H. : necdum audieranfc inflari classica, trumpets, V.
cecinit, L.
: :

P r o
the

deus

altero pede, N.
v.
:

pes, H.

halting, lame: pars serpentis, V.

ball.-

Fig.,

claudus pilam, the lame

man (holds fast)

crippled, imperfect, defective: na-

L. facere, Cs.; classe navigare, i?/ .s7/>; penatis Classc veho mecum, V. classibus valent, Ta.
: :

Aegypti, the key


re,
i.

to

Egypt, L.

e.

the line

of circumvallation, Ta.
:

claustra contrahebar-

clatra, orum, n. (Pr,), or clatri (-thri), grum, Kk^^pa, a lattice, grate, bars. m. (H.),

rier,

hinderance

ista nobilitatis.
n. [claudo], rare collat.

claustrum,

i,

form of


claustra,


clausula
barrier,

: :

dementia,


clivosus

135
i.

hindrance: obicitur,

e.

chain, Cu.
trol:

A frontier fortress, key, point

of

con-

ness,

iam perdomitorum, Cu. clausula, ae, f. [ claudo ], a close, conclusioyi, end: in quo (inimo), a fitting end: epistulae. In r h e t., the close of a period. clep5, psi, ere [CLEP-], to steal (rare) saclausum, I, ?i. [claudo], an ecfosi*e; in clauso crum qui clepsit (for clepserit): si quis clepsit, etc., L. (old law). linquere, in confinement, Y. clepsydra, ne, f, clausus, adj. [P. of claudo], close, reserved, Ta. K\E\pvdpa, an instrtmient clava, ae, f. [1 CEL-], a knotty branch, rough for measiiring time by water, water-glass, waterclock, clepsydra ; used to measure the time of a slick, cudgel, club : sternentes agraina clava, Y. A foil (for speaker hence, eras ergo ad clepsydram, by tJie male mulcati clavis Herculea, Pr, clock (of exercises in declamation): ad clepsydram exercise). clavarium, i, n. [clavus], money given to sol- latrare docere, to rant. cliens, entis {gen.plur. -entiura rarely -entum, diers to buy shoe-nails, Ta. H.), m. [for cluens, P. of clueo], a personal dependdijyi. [clavus], a tendril. ae,y. clavicula, ant, client (a freeman, protected by a patron he 1. claviger, gera, gerum, adj. [clava + GES-], received from him an allotment of land or of food, club-bearing : Yolcani proles, i. e. Periphetes, 0. and accompanied him in war) Koscii Cliens amiOf Hercules, the club-bearer, 0. cus hospes nemost vobis ? T. A client, retaiyier, 2. claviger, geri, m, [clavis + GES-], the key- follower : coegit clientis suos, Cs. A companion,
:

ae, /. [clemens], moderation, mildforbearance, benignity, clemency, mercy: dementia in eos uti, Cs. nihil magno viro dignius dementia victoris monimentum clementiae suae dementia concordiam ordinum stabiliri, L.
:
:

bearer (of Janus), 0.

or ve), /. [CLAY-], a key: horreorum claves claAls portis imposuit, L. poradulterinae portarum, false keys, S. tarum, lu.

clavis,

is

{abl. vl
;

favorite: iuvenum nobilium, H. Of nations, subject allies, dependants, vassals, Cs. Fig.: cliens Bacchi, under the protection of Bacchus, H.

clavis

adimere

(uxori), to divorce.

clienta, ae,/.

[cliens],

a female

client,

bolt: clavis

H.
in

portis iraponere, L. top: aduuca trochi, Pr,

An

instrument for driving a

clieutela,

ae, /. {qWqxis], clientship, patronage,

protection, the relation

of a

client to his patron


:

m. [CLAY-], a nail: clavi ferrei, Cs. clavo ab dictatore fixo, L. ex hoc die clavum anni movebis, i. e. reckon the beginning of the year : tamquam clavo clavum eiciendum beneficium trabali clavo figere, with a spike, i. e. to clinch : Xecessitas Clavos trabalis rudder, helm : clavum ad litora Gestans, H. Fig.: clavum tanti imperi. torquere, Y. A purple stripe (on the tunic, broad for senators,

clavus,

1,

clavos figentes, L.

clientelam Xobis dedit se, T. in cuius fide sint et clientela, whose clients they are. Plur., clients, dependants: amplissimas clientelas accipere a maioribus provinciales esse Pompei clientelas in provincia, bodies of clients, Cs. Of nations magnae (Aeduorum) erant clientelae, allies, dependants, Cs.

clientulus,
clinatus,
0., lu.

I,

m. dim. [cliens], a /wo?-

client,

Ta.

adj. [CLI-], bent, sunk, C. poet.

narrow

for the equites)

lati clavi, L.

latus clavil-

vus (absurdly assumed by the praefect of a P o e t., a striped tunic : mutare, H. lage), H.

Clio, us, /., := KAgt'w, the niu^e of History, H., daughter of Oceanu^, Y.

clipeatus,
shield-beoA-ing
:

adj. [clipeus],
:

Clemens,

entis {abl.

-ti

rarely

-te, L.),

comp. and sup., mild, calm, gentle : amnis, 0. Fig., calm, quiet, gentle, vita, T. cupio me esse clementem satis in disputando. Mild, forbearing, indulgent, compassionate, indices merciful : animo dementi in illam, T viro clemens misero peperci, H. vir ab innocentia clementissimus legis interpres, L. castigatio Mitigated, qualified: ruclementior sententia, L. mor, S,

with clementissimus tranquil, kind:


adj.

Plur. as subst.

armed with a shield, agmina, Y. seges virorum, 0. adversus clipeatos, L.

clipeus (clup-), i, m., or clipeum, i, n^ [CLEP-], a round shield of metal: speciem indusit in clupeo maximis clipeis uti, IS". clipeos ad tela sinistris oblcere, Y. P r o v. clipeum post
:

volnera sumere, i. e. to act too late, 0. P o e t. dei (Phoebi) clipeus, i. e. the sun's disk, 0. metallic tablet for a relief, medallion: argenteum, L.
:

adv. with comp. [clemens], quietly, placidly, tranquilly, calmly : si quid est factum

clementer,
:

clitellae, arum,/. [CLI-], a pack-saddle, sumpclitellis alqd apportare clitellas pone: re, H. mihi iraponere. Ph.
tei-saddle
: :

clementer hominem accepit. By degrees, gradually: iuga clementius adire,Ta. editum iugum,Ta. With forbearance, mildly, with indulgence : ius dicere, Cs. ductis militibus, i. e. without plunder-

saddle

clitellarius, ad.j. [clitellae], bearing a pack: mulus, C, L., H., Ph.

cliv5sus,
(poet.):
lu.
:

adj.

clivus

],

hilly,
:

full of

hills

ing, L.

Y. Olympus, 0.
rus,

Steep,

arduous

Latina

(via),


: :

: : :

clivas
clivus or clivos,
T.
ris
:

136
declivity, slope,
est,

coctilis

i,

m. [CLI-], a
:

coagmentatiS,
ing, connection,

onis, /. [coagraento],
:

a join], to

ascent, hill, eminence: Clivos

deorsum vorsum

union

corporis

non

dissolubilis.

adversus clivum,
per clivos, H.
:

up-hill, Cs.

mos agmen
O.
:

clivos, the foot-hills, L.

erigere ia priViribus ute:

coagment5,

avI, atus,

are

coagmentum.
:

arduus in valles clivus, descent, Capitolinus, the higher road to the Capitol, part P r o v. of Sacra Via, C, Cs. ; called Sacer, H. elivo sudamus in irao, we are hut beginning, 0.

join, cement together, connect : trabes, Cs. opus suum (natura). Fig., ito connect: verba: (verborum) concursus coagmentatus pacem, to conclude.

i,

coagmentum,
joint
:

slope,

pitch: mensae, 0.
ae, /. [

inter

a joining coagmenta lapidum, Cs.


I,

n. [cogo],

together,

2 CLY- ], a canal for waste alqd in cloacam iacere, liquids, sewer, drain, C. H. maxima, the great sewer draining the Aventine, Capitoline, and Palatine hills, L.

cloaca,
:

coagulum,
lacte, 0.

n. [cogo],

tion, rennet, runnct, 0.

Curds

an agent of coagula:

liquefacta coagula

Cloacina
purifier^

or

Cluacina, ae,/.

[2 CLY-], the

coalesc5, alul, alitus, ere, inch. [ com- + 1 AL-], grow fiimly, strike root, iyicrease, become strong ilex coaluerat inter saxa, had sprung up, S. in
to

a stirname of Venus, L.
(

C15th5
spinner, one

of

only worn, and ace, ), KXwS'w, the the three Parcae, 0., lu.
see Cloacina.
,

Cluacina,
clue5,
of, be
,

said (old)

ere [1 ignis cluet mortalibus clam divi-

clud5, see claudo. CLV-], to hear, be spoken

sus, Att. ap. C.

clunis, m. and
L.,
III.
:

a buttock, Jiaunch. Plur., sine clune palumbes (the choicest parts),


/.,

agree together, coalesce: Troiani et Aborigines facile coaluerunt, cum patribus animi plebis, L. raultitudo coaS. lescere in populi unius corpus poterat, L. rem coalescere concordiii, be adjusted, L. concordia coaluerant omnium animi, L. pace coalescente, becoming established, L. coalescens regnum, recovering strength, L. coalita libertate inrevereniiQ,, fostered, Ta.
i

cortice ramus, 0.

g., to unite,

H.

coangust5,
limit, restrict
:

are [com--|-angustus], to
coart-.
to over-

clupeus, see

legem.

clipeus.

Cn., written for the praenomen Guaeus Cn. Domitius Ahenobarbus.

coarctatio, coarct5, see


;

e. g.

adj., ILvuxjioq, of Cnosus, ancient capital of Crete ; hence, castra, of Minos, 0. regna, Y. stella Coronae, i. e. of Aricalami spicula, Cretan, H. adne, Y.

Cn5sius (Gnos-),
: :

coarguo, ul, whelm with proof


prove guilty :
:

ere

[com-+arguo],

refute, silence, expose, convict,

the

coacervatio, onis, y. [coacervo]. In rhet., an accumidation (of proofs, etc.) universa. coacerv5, avl, atus, are [ com- + acervo ], to
:

heap together, heap up, collect in a mass : pecuniae tantam vim emblematum cadacoacervantur hostium cumulos, L. agros, to amass. vera, Cs. F i g., to midtiply, heap : argumenta luctiis, 0.
: :

to

coargui putat esse turpissicoargui Lentulum dissimulantem coarguunt sermonibus, S. ut coram coarguebantur, fassi omnes, L. aliquem avaritiae commutati indicii. To prove, demonstrate, sliow, establish, expose, refute: fuga laboris desidiam coarguit crimen suspicionibus improbitatem Lacedaemoniorum tyrannidem, N. quam (legem) usus coarguit, has proved injudicious, L. domini aures, betrays, 0. Osos non esse Germanos, Ta.
refelli,

mum

tot testibus

coacesc5,
coacescit.

acui,

coartatio (coarct-),
ing, pressing together:

ere, inch.

[com--facesco],

onis,/. [coarto], a crowdplurium in angusto, L.

become acid, sour: ut vinum, sic aetas vetustate Fig., to deteriorate, become corrupt.

to

coactor, 5ris, in. [cogoj, a collector (of money) In an army, the rearperquiritur a coactoribus. guard: coactores agminis, Ta.

coart5 (-arcto), avi, atus, are [com- arto], press together, compress, contract, confine : angustae fauces coartant iter, L. in oppidis coartatus. F i g., to abridge, shorten : consulatum, Ta. iter, 0. Of discourse, to abridge, compress : haec.
:
:

coacta, orum, n. [cogo], felted clotJis, Cs. 1. coactus, P. of cogo. 2. (coactus, us), m. [cogo], compidsion,

coccinus,

adj.
i,

[coccum], scarlet: laena, lu.

coccum,
conscarlet

KOKKog, a berry yielding a dye : rubro cocco tingere, with scai-let, H.


n.,
(

straint (only abl. sing.): coactu istius, und&i' compulsion from him : civitatis, Cs. : meo.

coclea

cochlea

),

ae,
:

f,

/co^Xt'ac,

snail

inter saxa repentes, S.

Afra, H.

coacdifico,

atus, are [com-+aedifico], to

build up, build upoii:

campum

loci coaedificati.

Codes, itis, m. [SCA-+oculus], one-eyed. E s p. surname of Horatius, who, in the war with
Porsenna, defended a bridge alone,
L.,

coaequ5, avi, atus, are [ com- 4- aequo ], make equcd, make even, level: montes, S. F g.,

to to

C, Y.

equalize,

drag doivn : ad libidines tuas omnia.

coctilis, e, adj. [coquo], burned: laterculi, Cu. rauri, of burned bricks, 0.


:


coctus

: : :

coercitio

: : : :

137

cocus, see coquus. coctus, p. of coquo. KwKurof ( lamentaCocytus ( -OS ), i, m., tion), a river of the Lower World, C, V., H.

(coepio),
to begin,
ille

coepi, coeptus, ere [com-

+l

AP-],

commence: non Prius olfecissem, quam quicquam coeperet ? T. mecura cogitare, T.


:

coda,
misso, 0.

ae,/., see cauda.


icis,

cddex,

A block mundus, Pr. residens in codice, lu. sawn into tablets, book, writing, mamiscript, document (in leaves cf. volumen, a roll) multos coEsp., an account-book: dices implevit: falsus. accepti et expensi, a ledger: in codicis extrema
: ;

m. (for caudex), a block: Codice log for punisliing slaves, stocks : in-

cera, the last tablet

referre in codicem.

cddicilli, orum, m. dim. [codex], a wHtivg-

A
to,

iablet, note-book

note, billet, C.

sententias in codicillos referre. codicillos ferre cum praecep:

Ta.

petition, Ta.

An

impei-ial rescript,

patent, Ta.

will, testament,

Ta.
etc.,

(coelebs, coelo, coelum),

see cael-.

emi, emptus, ere [com--f-erao], to purcarrorum nuchase, buy up, forestall : multa, T. merum, Cs. res pretiosas frumentum, lu.
: : :

coemd,

coemptid, onis, /. [coemo]. In law, a form verba facit, of marriage by a pretended sale, transferring the pugna coepit, L. woman, with her estate, to the man (in manum). A fictitious marriage (to free an heiress from coepto,
. . .

ver esse coeperat: Fluctus coepit albescere, alia fieri coepere, S. cum V. oppugnare, Cs. Lacedaemoniis pugnari coepit, N. urbanus haberi, H. res agi coepta est ante petitam esse pecuniam, quam esset coepta deberi: obsidione coepti premi hostes, L. bello premi sunt coepti, N. mitescere discordiae intestinae coeptae, L. si quicquam hie turbae coeperis, T. illud, quod coepimus, videamus ilia quae coepta sunt ab coeptum bellum foret, S. se non ante coepisto turum, quam, etc., L. perge quo coepisti (sc. ire): dimidium facti, qui coepit, habet, H. ita coepit tyrannus (sc. dicere), L. Ilioneus placido sic peccoepit cum talia vates (sc. fari), tore coepit, V. V. P. coeptus, begun, commenced, undertaken consilium fraude coeptum, L. iussis Carmina coepta tuis, V. quaedam (animalia) modo coepta, in 2)rocess of creation, 0. mors, sought, 0. Of things, to begin, be begun, take a beginning, commence, originate, arise: post, ubi silentium coepit
:

cum

etc., S.

cum

deditio coepit, S.:

special burdens).

eagerly, begin, unde^'take, attempt


ttis,
:

coemptus,
coeo,
gether,
ivi or

P. of coemo.

tas,

[coepio], to begin : contingere porC. (poet.) appetere ea. quae, etc. quid coepThraso ? T. insidias, Ta.
,
,

are, intens.

(coena), see cena.


ii,

itus, ire

(coenum), i, see caenum. [com- + eo], to go toassemHe,


:

come
:
:

together, jneet,

collect :

in

Piraeo, T. matronae ad Venturiam frequentes coeunt, L. quo populus coibat, H. certis diebus (ad concilium), Ta. milia crabronum, 0. : populi legationibus coeunt, by their representatives, Ta. 7'o come together in battle, meet, encounter: inter se, V. agmina, Cu. cetera turba coit, joins in tlie attack, 0. To come together, be united, gather, unite, combine : coeundi in unum spatium, L. manus coit omnis in unum, V. qui una coierunt, Cs. ut coeat par lungaturque pari, H. amnes in artius coeunt, Cu. membra, 0. coit formidine sanguis, congeals, Y. digiti coeunt, grow togethe)^ volnera coiere mea, have closed, Pr. Inter se 0, capita (arcus), V. ut placidis coeant immitia, H. memini nobis verba coisse, to have been exchanged, Pr. Fig., to itnite,join together, assimilate, combine, agree, ally oneself, conspire : cum hoc: principes tum una coierunt, Cs. in foedera dextrae, V. Of a marriage contract taedae quoque lure coissent, 0. conubio, nuptiis, Cu. cum captiva, Cu. : Hac gener atque socer coeant mercede suo:
:

coeptum, i, n. [coepio], a work begun, beginning, undertaking : nee taedia coepti UUa mei caaudax, L. piam, 0. audacibus adnue coeptis, V. : temere coepta, L. : coeptis meis, 0. ne enuntiare coepta, L.
: :
:

1.

coeptus, P. of

coepio.

2. (coeptus, us), m. [coepio], a beginning, undertaking. Only phir. : suos.

close

cul, citus, ere [com-+arceo], to enon all sides, hold together, surround, encompass : (mundus) omnia coercet: Vitta coercebat

Coerce5,

capillos, 0,

virga coerces turbara, H.


:

To
:

re-

strain, confine, shut in, hold, repress, control: (amBucina coercuit nis ) nullis coercitus ripis, L.

frenisque coercuit ora, 0. undas ), 0. vitem ferro amputans coercet: (operibus) intra muros coercetur hostis, L. (mortuos) Styx coercet, Y. Tantalum coercet (Orcus), H. Messapus primas
(
:
:

acies, controls,Y.

Fig., of

discourse, to control,

confine, restrain, limit


diffluentes.

To hold

quasi extra ripas : ( nos ) in check, curb, restrain, tame,


:

rura,

i.

e. iyi

the marriage,

V.

With

societatem, to

correct: cupiditates: procacitatem hominis manibus, N. suppliciis delicta, H. in praetore coercendo fortes quibus rebus coerceri milites soleant,
: :

make a compact, become an league: societatem laboris: cum Caesare societatem cum Lacedaemoniis, N. societatem sceleris ad eam rem societas coitur.
enter into partnership,
ally, associate,

Cs.

form a
:

pueros f uste, H. animum, Ta. coercendi ius of maintaining order, Ta. carmen, quod non Multa dies coercuit, corrected, H.
:

(in contione),

coercitio,

onis, /.

coerceo

],

a restraining,


coercitus
restraint,

: :: :


cognomen
:

: :

138
ritu

compukion, chastisement: coercitionem


: :

in

Pompeianum cogitabam
in

(sc. ire)

eo die

magistratus, on the part of the inhibere, L. sine coercitionibus agere, Ta. istrates, L,

mag- cogitabam

Agnanino

(sc.

manere).

coercitus, P. of coerceo.

cognata, ae,/. [1 cognatus], a female relation, kinswoman : ne in cognatam pecces, T. tuae, T.


:

coetus, us, m. [for coitus], a coming together : amnium, Cu. An assemblage, a-owd, company: in cognatione patruelis omni coetu concilioque sollemnes ludorum noccognationem gebat coetu Advocat, V. coetum in socios turni, L.
:
:

[1 cognatus], blood-relationship, kindred, connection by birth: f rater noster


:

c6gnati5, onis,/.

te

maxime cognatione
fcs. :
:

attin-

intervenisse,
dis).

propinqua

animorum. E

soluto, 0.

coetibus
s p.,

alqd sancire, Ta.


festival, feast
:

divinus
cele-

cognatione Hannibali iunctus, L.


isto
:

coetum

deorum

(i.

e.

cum

Conor., kindred,
(

nulla tibi

cum

brate f aventes, V.

relations, persons allied

cognationis, Cs.
reflection,

by descent : homo magnae dedecus cognationis. F i g., reaffinity


:

siderately

cogitate, adv. [ cogito ], with quae scripsisset. :


c5gitatio,

con-

lationship, association, connection, agreement, kin-

dred, resemblance,

Onis, /. [cogito], a thinking, considering, deliberating, thought, reflection, meditation, imagination: cogitatio in se ipsa vertitur: com-

maxima cum
1.

oratoribus potest propior ulla esse

quibus : studiorum

poetis
?

)
:

est

et

artium

an

quam

patriae

mentatio
simplices,

et cogitatio:
:

acerrima et attentissima

magnas, Ta. timoris praeteriti occurThe faculty of rit^ cogitatio, qualis animus sit. thought, reasoning power : (homo) particeps cogiesse ingenio et cogitatione nulla, of no tationis

thought, opinion, judgment, resolution, design, plan, project: omnes meas cogiintellectual force.

tationes in rem p. conferebam mandare litteris cogitationes suas: multae et graves: sapientiores: reliqua belli, i. q. plans for continuing saeva, Ta. the war, Cs. : minor intervenit maiori, L.
: :

[com- GEN"-], sprung from by blood, kindred: mihi paper cogtres, the relationship of our fathers, V. nata corpora supplex, as a kinsman, 0. anguilla cognata colubrae, lu. Of a kinsman, of kindred: pectora, 0. urbes, V. sanguis, V. latus, 0. caelum, 0. faba Pythagorae (alluding to the docF i g., kindred, contrine of transmigration), H. genial, related, connected, like, similar : alqd mentibus nostris vocabula, H.

c5gnatus,

adj.

the

same

stock, related

2. cognatus, T, m. [ 1 cognatus ], a kinsman, blood-relation : his proximus, T. amici cognatique


:

c5gitatum,

notion, idea : cogitata proloqui, T.

a thought, reflection, Usu. plur. acutius imperatoris, N.


I,

n. [cogito],

alcius

est tibi mater, Cognati ?

H.

cognatorum

aliquis, lu.

eloqui

patefacere, purpose,

N.
ria

sapientium.
adj. [P. of cogito], deliberate: iniu-

c5gitatus, verbum.
:

[com-+agito], to consider thoroughly, ponder, weigh, reflect upon, think : etiam rationem maiores animo, T. atque etiam, T. Scipiote video, non cogito solum vestros, Ta. in quanta, nem, to call to mind: quid agam, T.

c5gito,

avi, atus, are

c5gnitio, onis,/. [com- GNA-], a becoming acquainted loith, acquiring knowledge, knowledge, acquaintance : rerum animi urbis cognitione conception, notion, idea atque hospitio dignus. In \ix\v, a judicial deorum innatae cognitiones. examination, inquiry, cognizance, trihl: ipsius cognitio de existimatione captorum agropum vacan: :
:

tium militiae munere, L.


L.
:

dies cognitionis, the


:

calamitate
:

sis, S.
:

sceleris f uerit

quo loco sis quantum in illo tantum sibi esse permissum, quan:
:

tum, etc. haec posse accidere, Cs, quern gentes To feel, be de nobis. castiorem cogitaverunt ? inclined, be disposed: humaniter in me: si quid amice de Romania cogitabis, are friendly to, N. Karthago male iam diu cogitans, hostile in disposiTo have in mind, intend, meditate, design, tion.
:
:

Cognitio de milite, lu. ognition, discovery: cognitio facta esse filium natum, T. de cognitione ut certum sciam, to make sure of the discovery, T.
:

patrem et filium, day of trial: centurionum tribuni, a decree, lu. Rec:

inter

advocate, attorney:

plan, purpose, mean: hunc in aedls Recipere, T. si liberi esse cogitaretis: ex fumo dare lucem, H.: nihil nisi caedes quid mali cogitari potest, quod, etc.: mecum rem, Cu. : latere arbitrabantur quae quid Cantaber cogitaverant, their purposes, N. quid cogitet Auster, V. cogitet, H. scelus, lu. ut aliquid acquireret, Cs. ut haberet, qua f ugeret, N. ne quam occasionem dimitteret, Cs. dies ac noctes de pernicie ^\\, plotted for : de nostro inte: : : : :

m. [com' + GNA-]. In law, an cognitorem aseribit Sthenio: qui cognitores homines qui cognitor est datus honestos daret, was represented by: iuris sui: ire domum iube, fi cognitor ipse, H. In gen., a defender, protector : hoc (Caesare) auctore et cogni-

c5gnitor,

oris,

tore huiusce sententiae.


adj. with

witness, voucher.

comp. and siop. [P. of cogcognitus, nosco], known, acknowledged, approved: res plane: homo virtute cognita: cognitiora (mala), 0. haec
:

esse cognitissima, Ct.

nulli cognitius, 0.

cognomen,

inis, n.

[com--f GNA-], a simiame,

second-name, family-name (added to the

name

of


cognomentum
:

: ):


cohaereo

: : : : : :

139

T. Manlius, the gens to distinguish the family) qui Gain torque detract cognomen (sc. Torquati)
: : :

cognoscendi et ignoscendi peccati locus, T. To reconnoitre, spy, act as scout: qualis esset natura

montis, qui cognoscerent, misit, Cs. Crassus cognomine Dives sapientis invenit Mercuriale Iraposuere mihi cognomen, II. natioc5go, coegl, coactus, ere [com- ago], to drive Diodes together, collect, crowd, bring together, summon, connis magis quam generis uti cognomine est, Popilius cognomine: duo quorum alteri Capi- gregate, convene: certe cogit is qui congregat hotoni cognomen est: cognomen cui Africano ex mines coacti sunt si, etc. pecus, Y. talcnta ad Tardo cognomen pingui damus, quindecim Coegi, collected, T. pecunias, to exact: virtute f uit, Cs. we call the slow man stupid^ H. In g e n., a name: pecuniam a civitatibus, to extort : ad iudicium falocus, Hesperiam Grai cognomine dicunt, V. Chao- miliam, Cs. concilio coacto, Cs. (equites) ex Lanios cognomine campos a Chaone dixit, V. prisca tio, levy, S. copias in unum locum, Cs. ingens locorum, Pr. coacta vis navium est, L. milites in provinciara, cognomentum, i, n. [rare or late for cogno- L. ad railitiam aliquos, S. auxilia undique, Y. men], a surname: cognomento qui okothvoq per- senatum, to convene, L. coglmur in senatum coPuteoli cognomentum a Ne- guntursenatores gratia: in senatum acerbe cogi, hibetur, Poet. ap. C. name: (Rhenum) verso to be summoned: ovis stabulis, Y. Of fluids, to rone adipiscuntur, Ta. thicken, condense, curdle, coagulate, gather : caelum cxDgnomento Vahalem dicere, Ta. coguominatus, adj. [cognomen], synonymous in quo nubes coguntur in nubem cogitur aer, Y. f rigore mella, Y. lac coactum, 0. To contract, vei^ba. (once) narrow, straiten: saltus in artas coactus fauces, (cSgnominis, e), only abl. sing., cognomine, L. amnera in tenuem alvum, Cu. To force, drive, adj. [ cognomen ], like-named, of the same name press : quercum cuneis coactis scindere, Y. vitis cognomine Insubribus pago, bearing the same in sulcum, Y. With agmen, to bring up the rear, gaudet cognomine terra, V. 7iame, L. L. ut nee agmen cogamus, are the last : stellae, o5gn5sc5, gnovi (often contr., cognosti, cog- quarum agmina cogit Lucifer, 0. Fig.: in annoro, cOgnOsse, etc.), gnitus, ere [com- (g)no3co], gustum meae coguntur copiae, my 7'esources are to become acquainted with, acquire knowledge of, brought into straits, T. me defensionis in semihoascei'tain, learn, perceive, understand ; perf., to rae curriculum, restrict. To urge, force, compel, kTWw : regiones, Cs. domus atque villas, S. am- constrain: coactus legibus Earn uxorem ducet, T. quam (antiquitatera) habuit cognitam, tam vehemens fui quam cogebar: vis cogendae nem, V. quis militiae, L. miserias sociorum casus nostros, V. N. huic leges cogunt nubere hanc, T. sim, ex eo, S. per exploratores montem teneri, Orgetorigem causam dicere, Cs. lugurtham spem quibus ( scriptis f urto postridie cognito Cs. salutis in f uga habere, S. vi ut rediret, T. ut vos cognitis, after reading, N. id se a Gallicis armis eum condemnetis vi, ut eos paterentur, etc., Cs. cognovisse, knew by their weapons, Cs. fide cogni- senatus cogitur ut decernat, ut, etc. ingratiis ad ta, tested, N. ab his, non longe oppidum abesse, depugnandum omnes, N. ad proelia, Y. alquem sed Metello experiraentis cognitum erat, ge- in deditionem, L. Cs. et scis in breve te cogi (of a nus infidum esse, S. quem plane perditum cogno- book), are rolled up tightly, H. finitumos armis vos fortis, S. aliter ac sperarat rem p. se rat sub imperium suum, S. quod vos vis cogit, id, habentem, N. alqm magni animi alqm paratis- tc., T. quod sua quemque mala cogebant, L. simo anirao tandem qui siem, T. id socordiane quid non mortalia pectora cogis? Y. ad id, quod an casu acciderit, S. cognito, vivere Ptolemaeum, natura cogeret, accelerare, N. quidquid cogebat Poet.: casus multis hie cognitus, expei'ienced ventris furor, lu. Invitus feci, lex coegit, T. L. non Supin. ace: promissa eius cognitum ex licet.' At causa cogit: vagi quas nox coegerat by, lu. Supin.abl. : pleraque digna sedes habebant, S. praesentibus misit,S. nuUo cogente, spotitaneoicsly, cognitu. To recognize, acknowledge, identify: in 0. lacrimae coactae, forced, Y. lacrimae coacea re utilitatem meam, T. alii, ne cognoscerentur, tae, uncontrollable, 0. nihil feci nisi coactus, o?i ad necem rapiebantur inter ceteras Veturiam, L. 7h conclude: ex quicompulsion: coactus metu. ostendimus Cethego signum, cognovit signa sua, bus id cogitur. cognoscenti similis fuit, seemed to recognize S. cohaerens, ntis, adj. [P. of cohaereo], adjoinhim, 0. pecus exceptum est, quod cognovissent, F i g., consistent ing, continuous : aedificia, Ta. neque currentem se cognoscit, is like identified^ L. apta inter se et cohaerentia non cohaerentia inter
:

'

himself, Y.

eum

Syracusis, to identify.

To seek

to

know, inquire into, investigate, examine : Yerres oratio. cognoscebat, Yerres iudicabat accusationem caucohaerentia, ae, /. [cohaereo], a cohei^ence, samque: numerum militura: de agro Campano: connection: mundi. appreciate: ut neque criticise, 2b de hereditate. et spectari neque cognosci (fabula) potuerit, T. cohaereo, haesi, haesus, ere [com-+haereo],
:

se dicere, inconsistent assertions.

Harmoniqus


cohaeresco
to cling together^ be united^

: : :

collyrium
:

: : :: : :

140

cohaevet. To consist of, he composed of: alia In thought, to be quibus coliaererent homines. haec consistent, agree together : Non cohaerent, T. sermo non cohaerebit, will natura cohaerentia

cohere:

mundus apte

legionis, Cs.
Cs., C.

iudicum ad honeste iudicandum

concitatus cohortatione alicuius ad alqd.

Plur.y
to

CO-hortor,

atus, ari, dep. [

com-

+ hortor ],

To hold together, reno consistent meaning. main, exist, maintain itself: qui ruunt nee cohaevirtutes sine vita beata cohaerere rere possunt
liave
:

animate, encourage, advise,


:

admonish hac (eloquentiii) cohortamur: vim habere ad cohortandura vos ad libertatem recupcrandam
incite, exhort,
:

non possunt.

To
:

cling

closely,

adhere, be con:

nected with, cleave ligno cohaesit, 0.

to,

be in contact with

dextera

scopuloque adfixa cohaesit, 0.

g., to

be closely connected toith, be in

with, be consistent

harmony with: cohaerens cum omni cor,


,

vos ut essetis severi animo, Cs. Of a commander, to exhort, encourage, address: cohortatus suos exercitum ad pugnam, proelium commisit, Cs. Cs. cohortes, ut rem ad manus adducerent, Ta. ne labori succumbant, Cs.
nostri cohortati inter se, Cs.

(Curionem),

magno

sit

pore

membrum. cohaeresco,
coheres,

co-inquin5,
ere, inch. [

cohaereo

are, to pollute,

contaminate:

],

to

matres coinquinari regum, Att. ap. C.


ing
L.

hang

together, cohere
edis,

atomi inter

se.

m. and/*. [com- + heres], a

cofilio

coitio, onis, /. [coeo], a coming together, meet: prima, T. absterrere singulos a coitionibus,
:

heir, fellow-heir, sharer in

an
:

inheritance, C.

coheredes alquos adiungere

esse alicui, H.

ere [com-+habeo], to hold together, hold, contain, confine, embrace, comprise: coitus, us, m. [com- l I-], sexual union, 0. omnis naturas Scyllam caecis cohibet spelunca i, m., KoKacpog, a bloiu tvith tJie colaphus, latebris, V. nodo crinem, H. marem cohibent fist, ciif, box on the ear : quingentos colaphos inauro lacertos, to encircle, 0. (ova) vitellum, H. bracchium toga parietibus deos, Ta. To hold, fregit mihi, T. colaphum incutimus servo, lu. colax, acis, m., afiatterer : parasitus colax, T. keep, keep back, hinder, stay, restrain, stop : muris Turnum, V. ventos in antris, 0. cervos arcu, colens, ntis, m. [P. of colo], one who reveres nee Stygia cohibebor unda, II. ab religionum colentes, religious men. i. e. to kill, H. aliqua re, L. cohiberi quo minus, etc., Ta. Fig., c51iphia (coll-, c51y-), orum, n., =z KbAixpia, to stop, to hold in check, restrain, limit, confine, confiesh-cakes (food for athletes), lu. trol, keep back, repress, tame, subdue : motus animi c51is, see caulis. bellum, L. non tu te coeius f urorera iras, V. hibes ? control yourself, T. mantis, animum ab col-1- (for com-]-), see conl-. auro suas hbidines a liberis. collis, is, m. [ 2 CEL- ], an elevation, high co-honest5, ilvl, atus, are [cora-+honesto], to ground, hill: iugum collis, Cs. aequaliter declihonor in common, do honor to, honor, grace : exse- vis, Cs. leniter adclivis, Cs. altus, 0. celsus, quias statuas aliquid virtute, L. funus lauda- V. septem colles, i. e. Rome, H. summa collium insederant, Ta. tione, Ta.

coliibeo,

uT, (itus),

conspiracy, plot, coalition : suspitio coitionis coitiones tribunorum adversus inventutem, L. coitionem facere.
:

co-horresc5,

horrul,

ere, inch. [cora-

+ hor:

colloc5, coUoquor,

etc.,
:

see conlo-.

resco], to shudder, shiver

cquidem cohorrui
tuae adferrcnt,

ex

collum,

i, 71.,

the neck

in collura invasit, fell

quo (sudore): quod

litterae

etc.

cortem, C.),/. [com- HER-], a court, enclosure, yard, pen, cattle-yard, 0. habes cortem in Palatio, i. e. your hoicse. crowd, multitude, company, throng, train : gigantum, H. fratrura stipata, V. impura, villanous mob : febrium, In the array, company, division, cohort (the H. tenth part of a legion, or six centuriae, about 360 men), Cs. cum cohortibus expeditis ire, S. train, retinue, body of attendants, stafi^, suite : praetoria, the body-guard of the governor : praetoris Metelli tota tua ilia laudat Brutum laudatque cohortem, H. cf. scortorum praetoria. Auxiliary
rtis (ace.

cohors,

upon the neck: collo dare bracchia circum, V, maternum, 0. complecti lacertis, 0. poenam collo sustinere coUa fovet, i. e. rests, V. in la:
:

aptare vincula collo, 0. colla servitio adsuescere, V. caput et collum petere, to strike at vital parts: cameli adiuvantur proceritate coUorum sibila colla attollens ( serpens ), Y. Fig.: eripe turpi Colla iugo, H. obtorto collo ad subsellia reducere alcui collum torquere, drag to prison, L. posuit collum in Pulvere Teucro, i. e.fell, 11. 27ie neck (of a flask or bottle), Ph. ; (of the poppy), Y.
inserere
:
: : :

queum

laqueo pressisse, H.

troops, allies, S.

cohortati5,

Onis, /. [cohortor],

an

exhortivr/,

inciting, exhortation,

encouragement: railitum, N.

collybus, i, w., K6\\v(iog, exchange, agio. of exchange. collyrium, i, n.,z= KoWipiov, a liquid eye-salve. Flur., H., lu.
TJie rate


colo

: :

columna
lectissimis

: : : ;

141

colo, coluT, cultus, ere [ COL- ], to till, tend, colendi care for, cultivate : a.gvnm,T.: agros, Cs. causa in agro esse: agri qui coluntur hortos, V.: f ruges, 0. : Pater ipse arbores, H. f ruetus, V. To frequent, dwell in, stay in, inhabit, colendi, V.
: :

abide, live, dwell: colitur ea pars (urbis):

urbem,

regnum, 0. arva gelidumque Anienera, and banks ofY. Rheni ripam, Ta, anguis Stagna proximi Cattis Usipii colunt, colit, haunts, V. F i g., of the gods, circa ripam Rhodaui, L. Ta. to frequent, cherish, care for, p'otect, guard, watch over: quas coiididit arces, Ipsa colat, V. nymphis luno, quae Veios colis, L. colentibus undas, 0. 7h terras hominumque genus, H. urbem, L.

V.

the

coloribus distinguunt, Ta. : colorera Ducere purpureum duccre, to acquire color, V. 21ie natural color, complexion, tint, colorem, 0. hue : qui color, vestitus ? T. formae dignitas coloris bonitate tuenda est : verus, T. f ucatus, H. egregius eius color pudoris signum indicat, T. mutem colores ? change color, H. eius crebra coloris mutatio : In voltu color est sine sanguine, 0. Complexion, fine tint, beauty : nimium ne crede colori, V. quo f ugit Venus, heu, quove color ? H. Pig., external form, state, condition, position, outward show, appearance : civitatis Omnis Aristippum decuit color, i. e. accommodated himself to every condition, H. cornicula Purtivis nudata co-

Num

honor, revei'e, reverence, tvorship: Mercurium, Cs. deos patrios Musarum delubra sacra o colendi Semper et culti, H. colebantur religiones pie, L. numina, Y. caerimonias sepulcrorum sacrarium To honor, esteem, love, summa caerimonia, N. adhere to, cherish : nos coluit maxime, T. a quibu3 diligenter videraur culi hunc virum, S. poetarura nomen: in amicis colendis: plebem Romanam, L. alqm litteris, N. nee illos arte, nee opuTo attend to, dress, clothe, adorn, ere. lenter, S. To cultiforraaraque augere colendo, by attire, 0.
: :
:

loribus, stolen

pomp, H.

caeli, aspect, lu.

Of

dic-

fashion, cast, coloring, style : ornatur oratio quasi colore quodam: tragicus, H. operum colores, H. claris coloribus picta poesis. Splendor, lustre, brilliancy: nuUus argento color est Abdito, H. amissos colores referre, H. pretext, plausibility : causae, lu.

tion, character,

col5ratus, Swarthy, dusky


COl5r5,
color, tinge,

adj. [P. of colore], colored: arcus. : Indi, V. : voltus, Ta.

vate, cherish, seek, practise, devote oneself to, follow,

observe

studia
ius

L.

memoriam
:

alicuius

tidem rectumque, 0. ius et fas, bonos mores, S. pieta:

nem

a color to, dye: corpora. Pig., of style: oratioillorum (librorum) tactu quasi colorari,
avi, atus, are [color], to give

colos, see

color.
i,

tem, T.

trias artes,

bonumque, S. orationis genus pa0. To experience, live through, pass,


:
:

colossus,
colossits, lu.

m.,

= KoXoaaog, a gigantic
;

statue,

spend: vitam illam: vitam inopem, T.

coluber,

bri,

oolocasium,
colona,

i,

n.,

= koXokcktiop, an Egyptian
],

of the Hydra, 0.

m. [1 CEL-], a serpent, snake, V. of Medusa, 0. of Allecto, V.


;

bean, marsh-lily, V.
ae,/. [colonus], a countrywoman, 0.
ae, /.
[

colubra,

ae,/. [coluber],

pent, snake, H., 0., lu. 0. ; of Medusa, 0.

Of the hair of the

a female

seipenf, serfuries,

col5nia,

colonus
:

a colony, colonial

town, settlement: incolumis: in colonias mittere, in colonias deduci. L. : colonias constituere Persons sent out for settlement, a colony, colonists, planters : coloniam deducere aliquo coloniis deducendis tresviri, S. trans Rhenum colonias mitItalian! coloniis occupare. tere, Cs.
: : :

serpent-bearing

colubrifer, fera, ferum, adj. [coluber PER-], : monstrum (i. e. Medusa), 0.

colum, I, n., a vessel for straining, colander, V. columba, ae,/. [2 CAL-], a dove, pigeon, C.
volucris, v., H., 0.
:

Cythereiades

as sacred to

Venus), 0.

colonious,
i.

adj. [colonus], colonicd: cohortes,

columbinus
pulli
:

[columba], of a dove, of a pigeon

e.

levied from colo7iies, Cs.


i,

ovum, H.
i,

Col5nus,

m. [COL-], a husbandman,
:

the soil: optimus, parcissimus

Pauper

mandere vestros

colonos,

i.

e.

oxen, 0.

of H. A farmer,
tiller

Columbus,
pigeon,
Ct.,

m. [2 CAL-], a male dove, cock-

ruris,

H.
ae,
:

columella,
um.n, pillar, C.

peasant: navis suis colonis implere, Cs. qui cosettler, cololonus habuit conductum fundum. Chersonesum colonos nist : colonos novos ascribi mittere, N. Tyrii tenuere coloni ( urbem ), V. urbem Acrisioneis fundasse colonis, i. e. by bringing as settlers subjects of Acrisius, V.
:

pedum

dim. [columna], a small colin altitudinem quinque, Cs.

L. ), oris, m. [ 2 CAL-], caeruleus, Cs. Tyrios flores mille colorura, 0. color in mirare, H. pomo est ater, 0. varies raentiri colores, V. scuta

color (old colos,


:
:

S.,

[2 CEL-], a pillar, column: ad columen volabat, like an ascending column: excelsum, a pedestal : Phrygiae columina (of mountains), Ct. Pig., of persons, the crown, summit, first, chief: amicorum. A support, prop, stay : familiae rerum mearuni, H.
inis, w.

columen,
quae

fax,

magnum

color, hue, tint

nivis, 0.

columna,
post
:
:

ae,

columnam

CEL- ], a column,
:

pillar,

nent

columnae templa sustiad perpendiculum columnas exigere.


efficere


Poet.

: : : : :

comitatus

partner
:

: :

columnarium
:

14^
omnino

ne pede proruas Stantem columnam, i. e. city, H. E s p. Columna Maenia, in the Forum Romanum, beside which sat the treshence, ad columnam pervenire ad viri capitales columnam adhaerescere, i. e. fall into the hands of the jailers. As the sign of a bookseller's shop non concessere columnae, H. Since pillars were set up for landmarks Columnae Protei (i. e. fines Herculis columnae, i. e. Calpe and Aegypti), V. Abyla, Ta. columnarium, l, n. [columna], a duty on jnldestroy the

ion, associate, comrade, partaker, sharer,

sine comite venisse, quite alone: Comites secuti sunt virginem, T. eius Rubrius o socii
:

comitesque, H.
tiae
:

cui fides Achates it comes, V. victoriae Pompei, an associate in, Cs. : eius amen:

mortis, 0.

paternae f ugae,
0.
:

li.

data

sum

comes Minervao,
:

comitem sorortm Sprevisti, V. A guardian, tutor : Illi me comitem in arma pater misit, V. custos comesque luli, V. An attendant, retainer, dependant: Brundisium ductus, H. ducendus et unus Et comes alter, H. comites
:

lars in buildings.^ pillar-tax, Cs., C.

of

colurnus, adj. [for * corulnus, from the hazel, of hazel-wood: verna, V.

corylus],

(us or i), ahl. colo or colu,/. {m. Ct., Pr.), a distaff: tua, V., 0., lu.

colus

magistratuum, retinue : eius comes' Neronis, one of JSfero's train, H. F i g., of things, a companion, attendant, concomitant, associate, consequence : multarura deliciarura saltatio eventus rerura comites consiliorum artes virtutis culpam poena premit comes, H.

colyphia, see coliphia. com-, jorafjo. old form of


, : :

cum.

coma, ae,/., == ko/^//, the hair of the head, hair fiava, H. intonsa, V. deciderint calamistrata corapositae, 0. comas religata, H. comae, H. scissa coraam, V. laniata copositu variare, 0. mas, 0. aurea, the golden fleece. Foliage, leaves redeunt Arboribus comae, H. hyacinthi, (poet.) V. The wool on parchment, Tb. Sunbeams, rays,
:
: : : :

c5messati5, comessator, see comestus, P. of comedo. comites, ae, m., KOfxrjTriQ, a

comiss-.

comet,

C, V.

sidus cometes, Ta.

c5mice,
edy
:

adv. [comicus],

i7i tJie

tnanner of com-

res tragicas tractare.

Ct.

como, are, from coma], hairy, long-haired, covered with hair: colla equorum, V. saetae hircorum, bristling hair, V. Hairy, leafy galea ( i. e. cristata ), plumed, V. sera comans narcissus, late in Stella, a comet, 0. putting forth leaves, V.

comaiis,

antis, adj. [P. of

cdmicus, adj., KojjxiKug, of comedy, comic, in comic style: poeta: artificium: res, the material Represented in comedy : senes of comedy, H. adulescens. As subst. m., a comic poet, writer of comedy.

comata,
Traiisalpine

ae, adj.f.

Gaid :

[coma], long-haired: Gallia, silva, in leaf, Ct.

adj. Avith comp., courteous, affable, kind, obliging, friendly, loving : homines: illo usa sum benigno et comi, T. quis Laelio comior ? : conviva, H. bonis, Ta. erga aliquem in uxorem, H. comi hospitio, L. victus, coicrteous, Ta.
: : : : : :

c5minus, c5mis, e,

see comminus.

drink , ere, to 1. com-bib5 (con-b-), bibi, up, absorb, imbibe: combibunt guttura sucos, 0. venenum corpore, H. To repress, co7iceal : lacrimas meas, 0. To absorb, take up, swallow, engulf:

comissabundus,
riotously: incessit, L.
:

adj. [

comissor

],

revelling,

exercitus, Cu.

c5missati5 (comess-),
Bacchanalian
reveller, rioted'
revel, revelry,

C,

onis,/. [comissor], a L.

ara cruorem Coubiberat, 0. Combibitur Erasinus Conbibit os maculas, i, e. became in arvis, 0. F i g., to drink in, acquire : artes. spotted, 0.
:

c5missator (comess-), oris, m.


:
:

baud commodus,

T.

[comissor], a comissaio:

2.

combib5 (conb-),

onis, m.,

panion.

rum conspectus commissatores coniurationis. a pot -comcSmissor (comm-), atus, arl, dep., Kbjj.La^u}, to revel, make merry, hold carnival : ad fratrem,

comburo (conb-), ussi, ustus, ere [PVR-], to L. in domum alicuius, H. comissantium curru, burn up, consume : subsellia: navis, Cs. legatura of revellers, L. Supin. ace. : Phaedriam intromitvivum: puerum. Y \ (^. to ruin : alqm iudicio. tamus comissatum, T. combustus, P. of comburo. cdmitas, atis, /. [ comis ], courtesy, kindness,
:

com-edo,

edi,

eat up, eat, consume,

esus or estus, esse or edere, to devour : quid comedent ? T.


:

condita gravitas

friendliness, affability, gentleness : illi us: comitate invitandi, L. : curandi, Ta.


:

haec porcis comedenda relinques, H. To waste, dissipate, spend, squander nummos patrimonium nobilitas comesa, ruined,

(venenum) comestum

1. comitatus, attended, escorted, accompanied:

adj. with cornp. [P. of comito],

parum,

zoith

few

lu.

Hunc comedendum
itis, m,.

nobis propino,

i,

e,

that

attendants: bene: puero ut uno esset comitatior, that his train was ina'cased by, etc.
2.

we may feast at

his expense, T.

comitatus,

us,
:

m. [comitor], an

escort,

comes,

and

/.

[com- + l

I-],

a compan-

train, retinue, suite

delicatus ancillarum: profi-


comiter
:
:

: : ::


commendatriz:

143

praedonis equitum commeatus (comn-), us, m. [commeo], a cisci cum magno coinitatu gradus ipse comitatus habet, Ta. Irae Insidiae- going to and fro, passing back and forth: duobus que dei comitatus, V. F g. quid tanto virtutum commeatibus exercitum reportare, i. e. in two trips, -A company, band, Cs. leave of absence, furlough : totius aestatis comitatu (opus est) si? etc. in commeatu esse, to be on furlough, troop, croiod, swarm: AUobrogum comitatus de- sumere, L.

prehendere,

i.

e.

the Allohroges

and

their trai7i, S.
interficere, L.
:

L.

liberi

commeatus

erant, L.

train, convoy,

magnum comitatum circumventum


cdmiter,
adiuvare, T.
:

adv., courteousli/, affably, kindly


legatis, L.

me

qui errauti comiter monstrat viam


:

munera missa
:

excipitur, 0.

invitare

maiestatem populi R. comiter conseriuvenes, L. vanto, with due courtesy (in a treaty).
n, [^plur. of comitium], the in assembly, comitia curiata, of the patricians, held in the comitium, mainly to ratify or veto decrees of the senate comitia fierent regi later only for taking the auspices, C. creando, L. Centuriata, the general assembly of the Roman people (usu. in the Campus Martins, instituted by Servius Tullius, and continued throughout the republic): consularia, /or electing consuls: edicere Tributa, usu. in comitia consulibus creandis, L. the Forum, but for choosing magistrates often in Tribunicia, for electthe Campus Martius, C, L. quaestoria. ing tribunes of the plebs, L.

comitia, orum,

supply train : magui, Cs. Provisions, sujyplies, stores, a market : maximi, Cs, commeatu et publico et privato prohiberi spe amplior, S. commeatu nostros prohibere, Cs. ex montibus invecti, L. conmeatibus paratis, S. frumenti, L. rei frumentariae commeatusque causa raoratur, supplies of war, baggage, Cs.
:

Roman people

com-memini (conm-), isse, defect.,


clearly,
:

to recollect
:

remember well: hominem sic, T. me miserum (fuisse) Hac, si commemiui, die, 0.


:

commemorabilis (conm.-), e, adj. [commemoro], worth mentioning, memorable : nietas.

commemorandus,
m,emorable: iudicia.

adj. [P. of

commemoro],

commemorati5

(conm-),
:

onis, /.

[comme:

An

moro], a reminding, commemorating, remembrance, mentioning : istaec, T. nominis nostri fortitudinis adsidua flagitiorum sua posteritatis, by
:

election

comitiis factis.

posterity.

comitialis, e, adj. [comitia], of an election, proper' for comitia: dies, L. biduum, Cs. mensis.
:

comitiatus,

us,

m. [comitia], an assembly of
:

die people in the comitia

maximus

inutiles.

comitium,

I,

n.

[com- +I-], a place of assembly,

(conm-), avl, atus, are, to rememory, call to mind, be mindful of, keep in rnind, remember : quid dixerim. I'o bring to miiid, remind of recall : quid commemorera primum ? T. ea (facta), S. ad commemorandam
call to

com-memor5

place of meeting : in comitio esse Spartae, i. e. the JEphoreium, N. E s p., a place adjoining the Forum,, in which the Comitia curiata were held, the comitium, C, Cs., L., Ta. see also comitia.

comito, a VI,
attend, follow
:

atus, are [comes], to


:

accompany,

amicitiam missi, L. rem commemorando renovare. To make mention of, recount, relate : causas, alias ( urbis ) captas esse Cs. societatem se pernoctasse cum Socrate, N. qualis ego in hunc f uerim, T. de alcuius memoria de fillo, N. alquae in regibus.

F. pass. : (mulier) viris tero amicorum, Ta.

nostros gradus, 0. vestigia, 0. Achate, V. uno aut al:

commendabilis, e, adj. [commendo], worthy of praise, commendable: merito, L. apud Africanum, L.


:

comitor, atus, arl [comes], to join as an attendant, accompany, attend, follow : eos, Cs. : hostiam, Y. iter alicuius, V. gressum, V. lanigerae comitantur oves, V. magna comitante caterva, with, V. intravit paucis comitantibus urbem,
: : : : :

commendaticius
do],

(not -titius), adj.


tabellae.

commendatory :

litterae, letters

[commenof recommen-

dation,

an introduction :

0.: loculis comitantibus ire, with purses, lu. To attend to the grave: alqm comitante exercitu huraa re, N. supremum honorem, V. F i g., of things, to follow, accompany, attend: mentibus virtus comitatur: huic vitae: etiam si nulla comitetur infamia nimbis comitantibus Desilit, 0. comitante opinione, Ta.
:

commitcommending, recommending, recommendation mea tua fides fiduciam commendationi meae tribuit, i. e. to the trust /commit to you, S. ad ceteros. Fig.: si commendatione oculorum animis traderentur, i. e. wei^e known by means of sight. direction, suggestion : quae a natura nostri facta est nobis. Excellence, worth, praise, a recommendation: istos non commendatio aliqua coniunxit: com-maculo, avi, atus, are, to spot, stain, pollute, defile : sanguine manus, V. F g., to disgrace, maiorum probitatis tanta orationis, N. stain : se ambitu (commendatitius), see commendaticius. se cum lugurtha miscendo, S.

commendatio, onis,/. [commendo], a


:

ting,

com-manipularis,

is,

m,,

soldier'

of the same

commendatrix,
u'hich

Tnaniple, brother in arms, Ta.

commends :

icis, /. [ lex virtutum.

commendo ],

that


commendatus
commendatus,
a
of

: : : :

commentus,
(

comminiscor
adj. [P. of

: : ^

144

adj. with comp. and sup. [P. commendo], commended^ recommended, acceptable, approved : cui civitas sit buius studio commen-

invented, feigned, fictitious: f unera, 0.

comminiscor], devised, crimen, L.


:

datior

me
to

com-meo conmcome, pass


to

),

avi, atus, are, to

go and

commendatissimi.

commend5
1

(conm-),

avi, atus, are

[com- +

commit for protection, intrust, confide, Fig., to deposit with : Oratorem raeum Sabino.
mando],

intrust,

commit, confide:

me

tuae

fidei, T.

histo-

fro, move back and forth, go about : ultro citro tuto ab hostium incursu, Cs. qua via omnes commeabant, N. illo mari, Ta. ad ea furta quae reliquisses. 2h come, have recourse^ make frequent visits, frequent : hue raro in urbem,
: :

and

rian! immortalitati: vita raonimentis

of the dying, to commend (survivors to others) parentes suos, Cs. tibi motibi suos testariens nos commendavit senex, T. mento liberos. To commend, recomm,cnd, ask fa-

commendata.

ad meraoriam

s p.,
:

T. minime ad eos, Cs. quo omnes cum mercibus commeabant illius litterae ad nos. commercium (conm-), i, n. [com--f merx],
: :
:

vor for, make agreeable, render acceptable, grace Orestillara, S. : civem nationibus se Caesari, Cs. adseculae istius a meretricula commendati (vinum) quod me commendet arnica e, H. te iufimo ordini se tonsa cute, H.
: : :

commercial intercourse, trade, traffic, commerce: mare et lingua commercia prohibebant, S. portus per commercia cogniti, Ta. legati prohibiti com:

mercio, L. The right to trade, mercantile intercourse, privilege of traffic : commercium in eo agro nemini est Latinis populis commercia inter se
:

commentariolum,
a short
treatise,

I, n. dim. [commentai-ius], brief commentary.

ademerunt, L. Intercourse, communication, correspondence : plebis, with the commonalty, L. F i g.,

commentarius,
tarium,
i,

i,

m.

(sc. hber),

or

commennote:

n. (sc.

volumen) [commentor], a
recita
fecerat, L.

correspondence, communion, fellowship : cum Musis: cum virtute: sermonis, L. loquendi audiendique, Ta. belli commercia, treaties, V.
: :

book, notes,

Plur., memoirs, records: quos scripsit (Caesar) rerum suarum, i. e. the works upon the Gallic and civil ivars

memorandum, : quod de apparatibus belli

commentarium

com-mercor (conm-),
up, purchase:

atus, ari, dep., to

buy

arm a,

tela, S.
ul, itus, ere, to

com-mere5 (conm-),
fully, deserve, incur, earn:

merit

aliquam aestimationem
T.
:

rex volvens commentarios Numae, L.

ut caperet

odium illam mei,

poenam, 0.
culpam, T.
:

To
alqd,

commentati5,

onis,/. [commentor], a diligent

meditation, study, careful preparation: mortis: fePlur. : accuratae ac meditatae. rendi doloris.

commit, be guilty T.,0.

of, perpetrate:

comtmentatus,
thought out
tions: sua.
;

adj.

[P. of

commentor],

neat. plur. as subst., meiital composi-

commit, be guilty of: me, T.

com-mereor (conm-), itus sum, eri, dep., to numquam quicquam erga


com-metior (conm-),
raensus,
irl,

dep., to

commenticius
scor], thought
out,

(not

-titius

),

adj.

[comminiinvented,

devised, fabricated,

measure: siderum ambitiis inter se numero. F i g., to measure, proportion : negotium cum tempore.

new

:
.

nomina.

^loir^/

Feigned, pretended, ideal, imagicivitas Platouis di: cviuven, false.


:

commeto
meo],
migrate, enter
T.
:

(conm-),
:

are, freq.

[com-

to visit habitually

ad mulierculam,

T.

1. commientor, atus, iiri, intens. [comminiscor], to meditate, think ovei; study, deliberate, weigh, prepare (mentally); commentandi causa convenire, deliberation : aliquid causam f uturas mecum miserias de populi R. libertate. E s p., of preparation for a speech paratus, cum com:
:

com-migr5 (conm-),
:

avi, atus, are, to remoi},


:

in

hue habitatum, T. hue viciniae, tuam (domum) Roraam, L. e Germania


:
:

in Gallias, Ta.

pluris dies

commentatus

esset.

Of
:

commilitium,
paigning
together,

writings, ^o

prepaj'c, produce, compose, write

mimos.

2h
:

de-

asciscere, Ta.

militia], a camI, n. [ comcomradeship: in commilitium


g.,

fellowship, 0,

claim, exercise in speaking, practise oratory

coraC.

Com-milit5,
:

mentabar declamitans cum M. Pisone cottidie pro meo iure in vestris auribus. To meditate, purpose : quod te commentatum esse declarant.

a comrade, fellow-soldier commilitones adpellans, Cs., L.


onis, m.,
onis, [comminor], a threatenmenacing: orationis tamquam armorum.

comminatio,
ing,

2.

commentor,
:

oris,

deviser, discoverer

uvae,
i,

i.

m. [com--f 1 MAN-], a e. Bacchus, 0.

Plur.: Ilannibalis, L.

com-mingo,
:

rainxi,

commentum,
tion,

[comminiscor], an invenfabrication, pretence, fiction, falsehood: ipsis


n.

pollute, defile : lectum potus, Ct. suavia saliva, Ct.

mictus (minctus), ere, to H. commicta lupa,


:

commentum
dies
:

placet, T.
:

rairaculi, L.

milia

opinionum commenta delet rumorum, 0.

com-miniscor (conm-), mentus,


MAN-],
to devise, invent,

I, dep. [1 contrive: nihil adversus


tale alqJ, L.
trive, invent,

commiuor
vectigal, L.

To
:

: : : :


committo

I.

: : : ::

145
device fahely, con-

com-mitt5 (conm-),
To bring
nect,

misl, missus, ere.

nee me hoc comfeign: alquid, T. decs nihil agentis : occurrentia raentum putes nescio quae crimen ex re fortuita, L.
: :

togct]ier,join, combine,

put

together', con:

unite:

commissis operibus, L.
;
:

fidibusque

corn-minor (conm-),
menace : pugnam, L.
:

atus, arl, dep., to threaten,

inter se, L.
ui,

commissa Moenia, 0. domus plumbo commissa, patched, lu. commissa inter se munimenta, L. viam a Placentia Flaminiae, L. qua naris fronti
:

utus, ere, to divide com-minuS (conm-), into small parts, break, crumble, aicsh, split : seaTo lessen, diminish : argenti anuliim. las, S.
:

committitur, is joined, 0. manum Teucris, to attack,Y.: commissa in unum crura, 0. To bring togetJier in fight, match, set together, set on : Aenean
:

pondus,

IT.

opes

civitatis.

Fig.,
:

to

weaken, im-

7h humble, reduce, ctntsh, pair, violate: officium. lacrimis comminuere humiliate, prostrate : alqm
meis, overcoine, 0.
vires ingenii.

Rutulumque, make tliem fight, contest, lu. eunucho Bromium,


:
:

i.

e.

describe tJieir

To join, commit, enter on, fight, engage in, begin: proelii coramittendi signum dare, Cs. proelium statim, N.
lu.

pugnam
:

comminus(notc6ininus),rtc?v.[com-+manus],
in close contest, Jiaiid to hand, at close quarters eminus hastis aut comminus acriter instare, S. unum ense ferit, 0. comminus emigladiis uti nus petunt, L. locus pugnandi, Cs. conferre sig:
:

falcati enses, for hand-to-hand fighting, na, L. V. in apros ire, 0. : cervos obtruncant ferro, V. Fig., at close quarters, Jiand arva Insequitur, V.
:

quatriduum, L. II. To deliver, inti-ust, coyisign, J^lgh at hand, near to, near to hajid: agamus. place, commit, yield, resign, trust, expose, abandon : monstrata captivitate, Ta. aspicit Getas, 0. me tuae fide ( dat. ), T. suos alcui liberos, T. com-misceo (conm-), miscui,mixtus (mistus), honor creditus ac commissus alcui calceandos quibus tota commissa est res p. quia ore, to mix, mingle together, intermingle: ignem pedes, Ph. cum urbis incendio: frusta commixta mero, Y. commissi sunt eis magistratus imperium alicui, sulcis semina, Y. verba Chio nota si commixta Falerni est, H. fiiraus in N. caput tonsori, H. pelago auras Commixtus, Y. F i g., to unite, bring togeth- tabellis, 0.: se theatro: se pugnae, L. ratem, H. se mortis periculo se civilibus fluctier, join, mingle: numquara temeritas cum sapientergum meum Tuam in fidem, T. se in terroribus Commixtus clamor, bus, X. tia commiscetur Y. Italo commixtus sanguine Silvius, i, e. of an id conclave rem in casum, L. cum senatus ei commiserit, ut videret, ne, etc. de existiraatione Italian mothei', Y. In sua alcui ei commisi et credidi, T. universo pocommiserati5, onis, y*. [commiseror]. pulo neque ipse committit neque, etc. venti, quir h e t., an appeal to compassion, C, Her. bus necessario committendum existiraabat, Cs. inch., ere, com -miseresco (conm-), P r o V. ovem lupo commisti, T. To practise, Impers. to commiserate, have sympathy with. commit, perpetrate, do, be guilty of: qui nihil comipsam Bacchidem eius commiseresceret, even Bacmiserint: quod mox mutare laboret, H. f acinus:

ut proelium committi posset, comraisso proelio, wJien the fighting began, Cs. S. cum equitatu proelium, Cs. rixae committendae causa, L. Of contests in the games: nondum commisso spectaculo, L. quo die ludi committebantur ludos, Y. Of a criminal trial iudicium inter sicarios hoc primum committitur. To figld, carry on, wage: pugnam navalem proelia per
:

caestu, Y.


,
,

chis

would pity him, T.

com-miseror (conm-),
miserate, pity, bewail:

atus, art, dep., to


:

com-

fortunam Graeciae, N. cum commiserari coeperit, to appeal for pity. commissio, onis, y*. [committo], a beginning of a contest, onset: ab ipsa commissione persequi.

nefarias res fraudem, H. multa in deos impie quidquid contra leges aliquid adversus populum, L. quasi committeret contra \Qgeui, offend : cum veri simile erit aliquem commississe. With ut (rarely cur or qua re), to be in fault, give occasion, be guilty, iji'
:

delictum, Cs.
:

nil

nefandum, 0.

commissum,

i,

n.

[committo], an uyidertaking,
corrigere, L.

cur (usu. with neg.)


ut vapulet, T.
:

enterprise: audacter

commissum
:

transgression, offence, fault, crime: sacrum: turpe, poena commissa luere, II. : commissi praemia, 0.
offences,

tandus

sit,

non committet hodie itenim civem committere, ut morte mulincur : committendum non putabat, ut
:

dici posset, etc., that

Y.

secret, trust :
:

enuntiare commissa
:

proach,

etc.,

Cs.

he ought not to incur the renegare se commissurum, cur

commissa

celare, X.

tacere, H.

retinere,

H.

commissura, ae, /. [committo], a joining together, joint, seam, juncture, commissure: molles
digitorum
:

sibi quisquam imperium finiret, L. neque commissum a se, qua re timeret, Cs. Poet., with

inf.

mirabiles ossiura

pluteorum, Cs.

commissus, P. of committo. com-mitig5 (conm-),


,

are, to

make

soft,

mellow

tibi

sandalio caput, T.

committit saepe repelli, incurs rc> incur, become liable to : multam devotionem capitis, incurred. Hence, commissus, hereditas forfeited, confiscated ( as a penalty ) Yeneri Eryciuae commissa civitas obligata sponsione commissa, a broken covenant^ L.
:

infelix

pidse, 0.

To

10


commistus
commlxtus,
P. of commiscco.

: :

: : :

140

commotio
:

commode,
dus
T.
:

],

adv. with comp. and sup. [commoduly, properh/, completely, rightly, well, skil:

modum discesseras, cum Trebatius venit commodum cum redisset. commodus, adj. with cojnp. and sup. [cum- +
due measure, full, complete, of full commodis miscentur pocula, H. Of things, suitable, fit, convenient, opportune, commodious, easy, appropriate, favorable, friendly: curationi omnia commodiora, L. seges comraoda Baccho, V. hoc meae commodum famae arbitror, commodissima belli ratio, T. lex omnibus, L. Cs. ad cursus vestis, 0. longius cetera m comcommodissimus in Btiianniam modius iter, L. transiectus, Cs. tempus, opportune, T. commodiore iudicio. In the phrase commodum est, it
iviih

multa dicta: cogitare, : saltave, N". nou minus commode, just as well, Cs. comConveniently, suitably, modius fecissent, si, etc. opportunely, fitly, aptly, appropriately : magis commode quara strenue navigavi: quo commodissirae Hoc ego commodius valles transiri possit, Cs, quam tu vivo, II.: finge aliquid, consistently. In a friendly manner, pleasantly, kindly : loqui, T.
fully, neatly

modus],

loeight: cjathis

commoditas,
venience,
gituv,

atis,/. [commodus],_;?i;wess, con-

a fit occasion, advantage, benefit : si corriquot commoditates vide, T. ad faciendum idonea: maximas commoditates amicitia continet: cum commoditas iuvaret, L. Of persons, complaisance, courtesy forbearance : magnam mi inicit sua commoditate curam, T. viri, 0. Of dis:

pleases, is agreeable: si id non commodum est, T.: iudices quos commodum ipsi fuit dedit. Of persons, serving, useful, serviceable, pleasant, agreeable^ obliging, neighborly, friendly, polite, affable, gentle

course, ^/zV/iess, adequacy, ap>propriateness : commoditati ingenium (est) impediraento. Dexterity: corporis aliqua commoditas. Convenience, ease: ob commoditatem itineris, L.

Catone commodior aliis inhumanus, isti uni commodus: meis sodalibus, H. Poet., of iambic
:

spondeos dus, kindly, H.


verse
:

in iura

paterna recepit

Commo-

commodo,
T.
:

avi, utus, are

[comraodus],
:

to serve
illi,

com-m51ior (conm-),

Itus, iri, dep., to set in

with, accommodate, grant, supply, lend: alqd

motion, wield : doluni, Caecil. ap. C.

quicquid possit commodari testis falsos, to furnish, S. nomen suum alicui suas vires, aliis eas commodando, minuere, L. peccatis veniam, Ta. culturae aurem, to lend an ear to, H. illis benignis usus est ad commodandum, their courtesy in lending: alcui aurum. Of time, to grant, allow : rei p. tempus, L. To please, be kind, be
:

commone-faci5 (conm-),
-flo, -factus,

feci, factus, pass.

obliging, serve, favor

si

tuam ob causam cuiquam

[commoneo+facio], to recall, bring to mind: istius turpem praeturam. To remind, put in mind, admonish, impress upon: te propter magnitudinem provinciae esse quemque benefici sui, S. commonefaciendum quae a Dumnorige sint tui sceleris commonefieri dicta, Cs. sanxisse Augustum, Ta. eum, ut uta-faciendus,
-fieri

commodes

publice commodasti.

tur, etc.

com-moneo (conm-), ul, itus, ere, to remind, put in mind, impress upon, bring to recollection : meum cum erit tuum, when it shall be convenient ut commoneri nos satis sit quod vos lex coramofor you: spatium ad dicendum nostro commodo net de avaritia tua commoneri quam id mihi habere, at our convenience : quas (navis) sui quis- sit facile, exempla commonent, T. que commodi fecerat, Cs. suo ex commodo pugcom - m5nstro ( conm- ), avi, atus, are, to nam facere, S. copias per commodum exponere, show, point out distinctly : parentis mihi, T. comAdvantage, profit, gain : ex incommodis Alte- monstrarier Mi istum volo, T. L. aurum alicui rius sua ut comparent comraoda, T. commoda viam. vitae, the goods of life : raatris servibo commodis, commoratid, onis, /". [commoror], a tat^ying,
i, n. [ commodus ], a conveni1. ent opportunity, favorable condition, convenience
:

commodum,

interests, T.

amicitias ex
in

commodo
est,

valetudinis

pubhca peccem, H.
:

moda, N.
tJie

hoc commodi
si

aestumare, S. populi comquod, etc., there is


:

lingering, sojourning.

In rhet., a dwelling
,

on.

this satisfaction, etc.

commodo

rei

p. facere, to rei p. posset,

commoratus, P. of commoror. companions Com-morientes,


lost

in death (a

advantage of :

per

commodum

play of Plautus), T.
atus, ari, dep., to tarry,

consistently tvith the interests of, L. reward, pay, stipend, salary, wages for public service : pro-

com-moror (conm-),
linger, abide, sojourn,
:

vincialibus

bunatus.
ornare. 2.

commodis

depositis,

emoluments:

tri-

loan: forum commodis hospitum

remain, stay : illic tam diu, in eo loco, Cs. T. dies Komae apud alqm commorandi natura devorsorium nobis deOf discourse, to linger, insist, dit paululum, S.

XXV

adv. [ commodus ], just, just then,jitst noiv (coUoq.): commodum Enim egeram

commodum,

dwell: ut in eadem commoretur sententia Veritas commorari cogit.

ipsa

dihgentissime, had just bee?i arguing : id cum hoc agebam commodum, was just talking of T. com:

comm5tio,

onis,/".

citement, agitation,

[commoveo], a rousing, excommotion : suavis iucunditatis


commotiuncula
: :

: : ; :

communis

::

147

animorum temperantia moderatrix lucri, halves/ Ph.: haec in commune accepimus, in covpore in general, Ta. in commune Suebi vocentur, i. e. commotionum, of the passioiis. commotiuncula, ae, /, dim. [ commotio ], a all, Ta. I n r h e t., plur., commonplaces : quae ad causam nihil pertinent. little disturbance^ slight indisposition. communicatio, onis,/. [communico], a makcomp. [P. of commoveo], adj. with comm5tus, ing common, imparting, communicating : civitatis moved, excited, aroused: genus (dicendi) in agendo utilitatum. I n r h e t., a consultation of the hearanimus commotior commotlus ad omnia turban-

communico (conm-), avi, atus, are [commu(conm-), movi (comni5rat, T. nis], to divide ^vith, communicate, impart, share: commdrit, H. commossem, commosset, commGsse, alqd cum proximis vobiscum praemia laudis C), motus, ere. I. To put in violent motion, move, civitatem nostram vobiscum, L. causam civium quis sese commovere potest ? shake, stir : alas, V. cum servis, S. At sua Tydides mecum communican stir : commovere se non sunt ausi, N. si se cat acta, 0. cum finitimis civitatibus consilia, to
com-move5
;
: : : : : :

da consilium, L.

ers.

liastam se commoverit, undertook anything, L. F i g., to commovisse, moved spontaneously, L.


:

consult, Cs.

cum

plebeis

magistratibus, L.

ea

agitate, disorder, stir, toss, shake, disturb, unsettle,

duquiet : omnis nos, T. vehementer me commoveri necesse est, it must make an impression: si quos fuga Gallorum commoveret, Cs. Neptunus qui me commorit, flebit, provoke, H. graviter coramotus, V. pol ego istos commovebo, arouse, T. parricidarum ie\ji, provoke : commotus habebitur (i. e. mente captus), crazed, H. sed tu ut vitiis tuis commoveare, be affected: aliquem conmotus ira, S. nimia longinquitate locorum adnionitu commota ministrae, 0. Neque commovetur animus in ea re tamen, T. vidi enim vos in hoc nomine, cum testis diceret, commoveri: in hac commotus sum, i. e, in love, T. ut me neque amor Commoveat neque commoneat, ut servem fidem ? coramoto omnium aere alieno, i. e. credit being T.
excite,
:

quae didicerant, cum civibus suis communicare alqd cum alio, Cs. de societate inter se multa quos inter res communicata est: sibi communicatum cum alio, non ademptum imperium, L. tibi gloria cum Crasso communicata: nonne prius comraunicatum oportuit ? T communicandae laudis causa loquor (res) adversas partiens communicansque leviores gloriam, Ta. To share in, take part, partake, participate in : provinciam cum Antonio qui sibi cum illo rationem communicatam putat, regards that man's cause as his own. To join, ujiite, add, connect: pecunias ex suis bonis
:

cum dotibus, Cs. id cum mea laude. (communicor), atus, ari, dep. [for communico], to imjyart, share: cum alquibus spem, L.
:

1.

com-munio

(conm-),
:

Ivi (ivisti or isti),

shaken, Ta. Of abstr. things, to rouse, stir up, exalqd cite, produce, generate : tumultum aut bellura novae dissensionis invidiam in me suspicio in servos commovebatur dolorem alcui misericordiara. In discourse: nova quaedam, to start new doctrines, adduce novelties. II. To remove, carry away, displace, start, set in motion, move, drive, impel, rouse: languentem: columnas: castra ex eo loco, decamp : aciem, set in motion, L. hostem, dislodge, L. hunc (cervum), hunt, V, nummum, i. e. to turn : sacra, take from the shrines ( in religious commota tremoribus orbis Flumina services), V.
: : :

itus, ire, to

fortify on all

sides, secui'c, barricade,


:

intrench : castella, Cs. castra, L. suos locos, S. loca castellis idonea, N. Fig., to m,ake sure, strengthen' testimoniis causa communita: ius.

2. communio, onis,/. [communis], a community, mutual participation, fellowship : inter alquos legls sanguinis litterarum parietum, Ta.
: : :

communis (conm-), e, adj. with comp.


common, general,
: :

[MY-],

omnia inter eos communis natos habent, offspring in common,


universal, public
:

alterum glaebam in agro, to stir a nobis cum dis, alterum cum beluis, S. quid est prosiliunt, started, 0. clod. Fig., to move, drive back, dislodge, refute, tam commune quam spiritus vivis?: pernicies aduconfute : convellere ea, quae commoveri non pos- lescentium, T : vitium non proprium senectutis, sunt cornua disputationis, sed commune valetudinis utriusque populi finis, commune, is, n. [communis], that which is S. Graeciae causa, of Greece as a whole, 0. omcommon: ut communibus pro communibus utatur: nium gentium bellum ius gentium, N. vita, the coramunia lundas, picblicity, H. sed ne communia customs of society: communi sensu caret, a sense solus occupet, the sole credit for common achieve- of propriety, H. fama, rumor: proverbia,/mt7ments, 0. ius statuere communi dividundo. iar: herha-e, the common pasture, H. Xoqol, public community, state: Milyadum: gentis Pelasgae, 0. places : loci, commonplaces, passages treating a genIn the phrase in commune, /or common use, for eral topic. Fig., of manners, accessible, familiar, all, for a common object, for the general advantage courteous, condescending, affable: Catone commuconsulere, T. conferre vocare honores, equally nior communis infimis, par principibus, N. In upon pairicia)is and plebeians, L. quodcumque est r h e t. exordium, equally appropriate to either side.
:
:

V. V.

unum
paries

et

commune periclum Ambobus


utrique, 0.
: :

erit,

domui communis


comnrmnitas

comparo

: : : :

148

communitas,
:

atis,/.

[communis], community,
:

society, fellowship, frieiidli/ intercoiirsc

nulla cum deo homini deorum et hominum virtutes quae Courtesy, cmidescenin communitate cernuntur.

sion, affability,

N.
gaiei-ally

compages (conp-), is,/, [com- -f PAC-], a joining together, joint, sti'ucture: Ejficere lapidum conartae, V. pagibus arcum, 0. laxae laterum, V. compagibus aquam accipere (of a ship), L. scutorum, Ta. Fig.: in his compagibus corporis,
: :

comniuniter,
common, jointly
possidet niuniter
: ,

ira urit

communis ], together, in : omnia cum Chrysogono utrumque, H. haec omnia comadv. [


:

bodily structures.

compago,

inis,/. [rare for


:

compages], a join:

ing, joint, fastening

cerae, 0.

fixa taberuae, lu.


{abl. i
;

cum conlega (sc. communitio, onis,/.

facta sunt).

road-making

Prop., [1 communio]. ; hence, in rliet., an approach.


P. of communio.
atus, ari,
dep).,

com-par
e), like,
:

(conp-), paris, adj.

poet, also

commiinitus,
company : secum
sicbject to

com-munnuror,

to

murmur

in

equal to, corresponding : consilium consilio, conubium, L. tribuni tribunis compares, L. L. As suhst. m., a compari Marte concurrerat, L. consort, Ct., 0. yokefellow, mate, H.

ipse,
e,

comparabilis (conp-),
adj.
:

e,

adj. [2
:

comparo],

commutabilis (conm-),
change, changeable
:

[commuto],

commutabilis, varius, multiplex animus ratio vitae. In rhet.: exordium, appropriate to either party.
:

cera

compared, comparcible virorum, L.


to be

species

mors trium

comparate,

adv. [2 comparo], by comparison,

comparatively: quaerere.

coniinutati5 (conm-),
changing, change, alteratio7i
caeli
:

onis, /.
:

1. comparatio (conp-), onis,/. [1 comparo], [commuto], a a preparing, providing for, preparation: novi beltempestatum atque
li
: :

temporum

magnae rerum,

Cs,

tanta, S.

com-miitS (conm-), avi, atus, are, to alter wholly, change entirely : signa rerum quae commutantur fiuntque contraria: leges. Fig.: ad commutandos animos. To change, exchange, interchange, replace, substititie, barter, traffic: eandem

veneni, L. dicendi. procuring, gaining, acquiring : testium voluptatis: criminis, i. e. o/ ^/te materials for an accusation.
:

2. comparati5 (conp-), onis,/ [2 comparo], a comparing, comparison, inquiry by comparison de duobus honestis utrum honestius alqd in comparationem referre, to challenge comparison, Ta.
:

vos

dicere commutatis verbis locum, T. : capticonmutatis ordinibus, reformed, S. : consilio commutator proprium (verbum) proprio: posses: :

rem

A
L.

relation, aspect

ment, contract

In

:
:

rhet.

: eadem inter se. agreeprovincia sine comparatione data, criminis, a defence by a co^npari-

An

invidiam pecuniar studium belli gerendi agricultura, Cs. To exchange words, discowse,
sionis

son.

comparativus,
son,

converse

tecum unum verbum,


(msl),

adj. [2

comparo], of compari-

T.

tria

Verba

in-

comparative : iudicatio.

ter vos, T.

coni-parc5, see comperco.

1.

c5mo, compsi
to
: :

emo],
pilli

comptus, ere [com--f comb, ain-ange, braid, dress: compti ca-

crines, Tb. caput, Tb. To adorn, array, deck : sacerdos comptus oliva, wreathed, V. pueri compti, H.
:

2.

(como,

, :

are), see

comans.
scribere

ere, to be evident, com-pareo (conp-), ui, appear, be jjlain, be visible: vestigia, quibus exitus eorum compareant ut a natura incohata compaTo be present, be at hand, exreant, may be seen. quorum exigua pars ist : signa et dona omnia comparet, remains, L. non comparens pars, not
,

c5moedia,

ae, f.,=zK(i)fi(i)dia,

raoediam facere, T. vetus, H.

agere, T.

a comedy: coantiqua
:

found, 0.
1. Com-par5 (conp-), avi, atus, are, to prepare, 'make ready, set in order, furnish, provide
get ready

cdmoedus, adj., =:K(i)n(pS6g, of comedy, comid: natio, given to acthig, lu. As siibst. m., a comedian,

comic actor, C,

lu.

com5sus,
Ph.
gether

adj. [coma], with long

hair: frons.
to-

compactio, onis, f [compingo], a joining : membrorum.

(compactum,
paciscor],

an agreement, only
to

according
acta, L.

[com-4compacto, agreement, by concert: conpecto res


or
i),

conpectum,

ad raagnitudinem f rigorum sibi remediuni se, to se ad onnns casus, Cs. : se ad iter, L. insidias Habito dolum ad cii4)iendos eos, L. in accusatione comparanda elaborare accusatorem filio suo fugam, Cs. domicilium ibi, L. iter ad regem, N. bellum exercitus classem, N. tempore ad comparandum dato, N. an ita me comparem, Non perpeti, etc., place myself in a condition,
:

n.

abl. sing.

compactus,

P. of compingo.

contra rem p. to arrange, appoint, ordain, establish, constitute : natura hoc ita comparatum est, ut, etc., L. more raaiorum comparatum est, ut, etc. : hoc iniquissime comparatum
T.
:

in

Asiam

ire

Capuam molem

subsidium mihi diligentiam.


:

Fig.,


comparo
est,

: : :

compenor
To address reproachfully; reverbis amicis, V. proach, chide, rebuke, upbraid, abuse, take to task,
account: ne compellarer inultus, H. Hac compellor imagine, challenged, H. eum f ratricidam, X. pro cunctatore segnem, L. magna compellans voce cucuUum, calling (him) cuckoo, H.
call to
:

: . :

149

quod
:

in morbis, etc.
sic
get,

sunt, S.
collect:

quae legibus conparata fuimus semper coraparati, ut, etc.


:
:

purchase, obtain, prepare, vuike, faces ad inflammandam urbem: sibi in Gallia auctoritatem, Cs. (gloriam) ex bellicis rebus, Cs. cum annus Imbres com pa(tribunes) ad iutercessionera, to gam over, rat, H.

To procure,

aurum, T.

ego

si

To summon
cuse
:

L.

utum, are [compar], to hring together as equals, connect, pair, match, compendiarius (conp-), adj. [compendium], u}iite, join : donum dono contra, to set in opposishort, easy : via ad gloriam. priore consulatu inter se tion, T. ea inter se oompendium. (conp-), i, n. [com-+pendo], To bring together, match, oppose: conparati, L. gain, profit : alquem cum compendio dimittere ut ego cum patrono comparer: Scipio et Hanniin quaestu corapcndioque versati compendii sui bal, velut ad supremum certamen comparati duces, causa suo privato compendio servire, Cs. privaregard equal, rank equal, as count Fig-, io L. tum conpendium (eos) in hostera acuebat, L. with: auctoritate cum liis comparandus: an duces Fig., shortness, a short way: mentis, a short cut, 2'o compare: ducibus comparari (poierant)? L. per compendia maris adsequi alqm, Ta. 0. homo similitudines comparat: causae inter se compensati5 (conp-), onis,/. [compenso], a ut copiae copiis conparentur nucomparandae recompense, equivalent, compensatioji : hac uti conse turbae, H. hominem cum homine raero, L. Castorem cum Domitio cum illorum superbia me, pensatione ut, etc. ne comparandus hie quidem ad illumst, T. COni-pens5 (conp-), avi, atus, are, to balance., S. nihil comparandi causa loquar, I will institute no make good, compensate, counterbalance : cum uno comparison : comparando, quam similis esset, etc., versiculo tot volumina laudum laetitiam cum doby considering, L. comparat, quanto plures deleti loribus bona cum vitiis, H. damna ab isto aetaOf col- tis fructu compensata, -made up: tot amissis te sint homines, etc., shoics in comjMrison. pecuniam compensari pedibus, money leagues in office, inter se, to agree togetlu^' (in the unum, 0. division of duties), come to an agreement : inter se is an equivalent for nearness (in the purchase of compararent Claudius Fulviusque, utri obsidenda land). Capua, L. inter se decemviri conparabant, quos ere [comcomperco (-parco), persi. provincias, L. ire ad bellura oporteret, L. parco], to save, hoard, lay up : alqd, T.
2.

comparo

(conp-),

avi,

(to answer a charge), arraign, acCiceronem edicto hoc crimine ab inimicis compellabatur, X.
:

com-pasco
feed
mx>n
:

(con-),

irt

common :

ius est compascere.


adj.,

com-pascuus,
ager.

comperendinatus, us, m. (C), and comperendinatiS, onis,/. (Ta.) [comperendino],in law, an adjournment over one entire judicial day (reof common pasturage, comquired by law after pleading and before judgment).
,

ere, to

feed

together,

compectum, see compac-. compedes, see compes.


compellatiS,
ing, Her.

comperendino, avi, atus, are [com--fperendinus], to adjourn over an entire day, cite for the third judicial day : istura comperendinatum iudian
accost-

Gnis,/. [2 compello],

care,

i.

q.

reprimand, reproof

comperendinem,

awaiting judgment : ut ante primes ludos i. e. reach the end of the pleading
peri, pertus, ire [1

1. com-pello (conp-), pull, pulsus, ere, to drive together, drive in a body, collect, assemble : armentum in speluncam, L. greges in unum, Y. pecus totius provinciae (navis) in portum, Cs. adversaries intra raoenia, X. To drive, force : helium Medulliam, direct, L. (hostes) eo, ut, etc., X. Pompeium domum suam (imaginem) virga Xigro gregi, H. Fig., to drive, bring, move, impel, incite, urge, compel, force, constrain: civem doraum vi et armis ad arma in hunc sensum compellor iniuriis in eundem metum, L. alquem iussa nefanda pati, 0. ceteras nationes periculis compulsus angustiis rei frumentariae, Cs. metu, L.
: :

coniperi5,
:

PAR-],

to

obtain

knowledge of, find out, ascertain, learn : certo, T. nihil de hoc de scelere filii, X. aliquid ex multis nihil testibus, nihil tabulis ut pestea ex captivis comperit, Cs. nil ad Pamphilum attiuere,
: : :

T.

banc gentem Clusium inde venisse, L.


: :

certis

auctoribus, cepias abesse, etc., Cs.

id misericer-

unde causa (sit), Ta. diane an casu evenerit, S. facinus manifesto cempertum oculis, L. omnia compertus stupri, i. e. defalsa comperta sunt nondum comperto quam tected in, L. flagitii, Ta. regionem hostes petissent, L. compertus publicam pecuniam avertisse, Ta.
: : :

conipell5 (conp-), avi, atus, are [1 comcomperior (conp-), pertus sum, iri, dep. [for Hersiliam comperio], to ascertain, learn, find out: ab hoc me : alqm voce, V. iussis vocibus Tauream nomine, L. Danaum falli, T. Metellum sapientem virum fuisse, S.
2.
pello], to accost, address
:


compertns
compertas,
clearly
:

: : :

compleo
com-plano,
-,

) : :

150

adj. [P, of comperio], ascci'tained,

atus, are, to level^make even,

duobus hubuerint com- raze: domum. pertum nobis ea res parum comperta est, S. complector or conplector, plexus, i, 'dep. As snhst. n. : de his baud facile conpertum narra- [PARC-, PLEC-], to clasp, embrace, grasp : mulieverim, exact iiifonnation, S. rem, T. patrem nepotes, V. dextram euutis, (compes or con-pes, pedis),/., a fetter, shac- V. pedes, V. membra lacertis, 0. inter nos usu. plur.) habendae compedes, inter se, L. kle (for tlie feet To grasp, clasp, Te comitem, V. must be worn, T. ille ex compedibus corapedi- seize, encircle, surround, comjMss, enclose : ( vitis Sing, (only ahl.) dura, claviculis quicquid est nacta complectitur amabus vincire alqni, lu. magna, lu. F i g., fetters, bonds, bands, chains II. racus ilium Floribus conplectitur, V. spatium, to corporis, of the physical life: compedes eas (urbes) include (in fortifications), Cs. Ruris quantum Graeciae appellare, L. grata, H. nivali, H. aratro Conplecti posses, i. e. plough around, 0. dextra ere [PARC-], to confine, quoad stans complecti \)0^stt, grapple, N. compesco, pescul, Fig., of sleep, to seize -upon, enfold: hold in check, repress, curb, restrain : equura f reno, hostem,V. To ramos fluentes, i. e. to prune, V. bracchia, sopor complectitur artus, V, me somnus. Tb. mare, H. F i g., to suppress, repress, I'estrain, grasp mentally, comprehend, understand: anitnum 0. check, subdue : sitim unda, 0. clamorem, H. ri- cogitatione: alqd: animo: cum conplector auimo, sum, H. animum frenis, H. vim suam ardorem- reperio, etc. genus iudiciorum formam animi, To comprise, express, describe, que, Ta. mores dissolutos vi, Ph. culpam ferro, to consider, Ta. represent, explain, include, sum up, comprehend: i. e. by killing diseased members of the flock, V. facta oratione hoc uno complector omnia causas competitor, oris, m. [competo], a rival, opposipsa sententia, sum up in the inotion itself ing candidate, competitor : a quo es victus inter Poet. est talis complexa preces, summed up hei' dimicantes competitores, L. wishes in, 0. In philos., to draw a coiiclusion, competitrix, icis, /. [ competitor ], a female make an inference, C. To embrace, value, honor, competitor : scaena, a display of games by a rival care for : eum beneficio te benevolentia caricandidate. tate civis, L. cunctam rem p. res tuae gestae com-pet5 (coup-), ere, to coincide complexae sunt, have extended to. To embrace, with, happen at the same time : tempora cum exitu include: omuls omnium caritates patria una comOthonis, Ta. 2h be adequate, be suitable, befit : ad plexa est quo uno maleficio scelera omnia comarma capienda, L. neque oculis neque auribus, Ta. plexa esse videantur. To seize, lay hold of, take compilatio, onis, /. [ compilo ], a pillaging, possession of: (philosophiae) vis cum est idoneam plundering ; sportively of a collection of docu- complexa naturam. ments, a compilation : Chresti. complemeutum, T, n. [compleo], that which

known : quod de

his

compilo,
:

avi,
:

atus, are,

to

plunder, pillage,
:

fills

up, a complement

fana rife, rob liortos te, H.


vem). Ph.
:

malui compilari quam venire Crispini scrinia, H. ipsum (losi

dam

verba

: numerorura (inania quaeaccusationum, that gives them full

weight, Ta.

ab iure consultis sapientiam,

steal.

compleS

or

comping5

pango], to only P. joe>/..- septem compacta cicutis Fistula, v.: harundinibus compacta fistula, 0. Fig., of the Stoic philos. tarn compositum tamque conpactum. 2h confine, lock up, fasten in : se in Appuliam. F i g. oratorem in indicia compingi,

(conp-), peg!, pactus, ere [comjoin together, f-ame^ make by joining ;

plesse, etc.), etus


fill

conpleS, evl (complerunt, com[com-+PLE-], to fill up, fill full,

limited.

in honor

compitalia, iorum [compitum], n., of the Lares. ho^y), make full, fill up: legiones in itinere, Cs. compitalicius, adj. [compitalia], of the ComTo man, cohortis pro numero militum couplet, S. pitalia : ludi

out, make full, cram, crowd: hostes fossam complent, Cs. cum sanguis os oculosque complesmetu, ne compleantur navigia, L. completis set omnibus templis non bene urnam, 0. sarmentis loca milite, V. Italiam coloniis fossam, Cs. navis serpentibus, N. Dlanam coronis, to cover the statue: conviviumque vicinorum cottidie cona festival pieo: cum completus iam mercatorum career In milit. lang., to complete (a number or esset.
:
: :

dies.
i,

PAT-], a crossing of roads, place where roads cross.' Anagninum. Flur., a


n. [1

compitum,

fill

Cs.

To

with

men : classem

sociis, L.
:

naves colonis,
rerura

fill,

satiate, satisfy

cibo:

tionari

cross-way, cross-roads, corner, L. f requentia, H. :

in compitis auc-

(com.-place6),
tibi,

placitus, ere, to please greatly

T.

light, i copia exercitum, supplied, Cs. sound, etc., to fill, make full: mundum \ncQ,fiood: lunae cornua lumine, V. voce nemus, H. vox agmina complet, resounds through, V. completi sunt animi (vestri) rae obsistere, etc., it has been
:
:

omnium F g., of


completus
dinned into your minds
:

that, etc.
;

: : :


tum:
(ea)

S.

: ; : : : :

151

compono
compluribus narravit,

clamor omnia

Poet., vocibus complet, L. omnia vini odore. of fame totum quae gloria conpleat orbem, 0. Of feeling or passion, to Jill: reliquos bona spe, To comaliquem gaudio: omnia luctu, S. Cs. plete, accomplish, fulfil, perfect, finish : Annuus ut ante meexactis conpletur mensibus orbis, V. diam noctem (sacrum) conpleretur, L. vitam. Poet.: tempora Parcae Debita, V. Of time, to fiyiish, complete, live through, pass : centum annos: quinque saecula vitae suae, 0. vix unius horae
: :

eiusdem gedim. [com-

neris complura, Cs.

complusculi (conp-),
plures], a

ae, a, adj.
:

good many, not a few

dies, T.

com-pono

(conp-), posui (-posivi, Ta.), positus

(-postus, v.), ere, to bring together, place together, collect, unite, join, connect, aggregate : in quo loco

erant ea composita, quibus, etc.

tempus, L.

aridum lignum, duos amantes, Pr. genus dispersum montibus, V. To pack up (for a journey) quae tecum simul Ferantur, T. dura tota domus raeda cora:

H.

completus,
fect
:

adj. [P. of compleo], complete, per-

verborum ambitus.
(conp-), onis,/. [PARC-, PLEC-],

Epicharis cum indice composita, confronta comhination, association : curaulata bonorum. ed, Ta. To compare, contrast: parva magnis, V. Of discourse, a swrmiing up, comprehension : bre- Metelli dicta cum factis, S. To compose (of parts), sentence, period, expression : bring together, compound, vis totius negotii. make up, mix, construct mira verborum. In philosophy, a conclusion in a exercitus conpositus ex variis gentibus, S. liber syllogism. In rhetoric, a dilemma. ex orationibus compositus venena, 0. To construct, build, frame, create: cuncta (of the creator) 1. complexus, P. of complector. urbem, V. (pennas) compositas parvo curvaraine 2. complexus (con-), us, m, [PARC-, PLEC-J, flectit, shaped, 0. To compose, ivrite, constr^ict, a surrounding, encompassing, encircling, embracmake: hoc de argento: interdictum: quicquam ing, embrace, clasp, grasp: (mundus) omnia comcrasse, H. carmen oratio ad conciliandos animos plexu suo continet alqm de complexu parentum conposita, L. res gestas, history, H. 2h place divelli a parentum complexu, S. comrapere aright, put atoay, take doion, lay aside : (tempus) ad complexum armor ura non plexum accipere, L. componenda armaraenta, L. arma, H. exercitu in quis te nostris contolerabant, close combat, Ta. hibernaculis conposito, S. Conposito ^civouq, pnit plexibus arcet? V.: (quercum) complexibus amout of the way, 0. 2h store up, put away, collect: longis amplexibus illos necat bit, a firm grasp, 0. opes, V. quae mox depromere possim, II. To Fig., embrace, affection, love, (of a serpent), 0. lay, adjust, arrange : composito et delibuto capillo: bosom: res p. alqm suo sinu complexuque recitogam, to lay in proper folds, H. torum, 0. volpiet: genus (liominura) de complexu eius et sinu, Of the dead, to adjust, lay out, collect, inttis, 0. his chosen and bosom friends. urn, inter, bury: cinerem, 0. omnis (meos), H. Com-plic5 (conp-), avi, atus, are, to fold to- tumulo eodem, 0. toro Mortua componar, 0. gether, fold up :' epistulam. F i g., to fold, roll up To lay at rest, compose, quiet, still : aquas, 0. thaanimi complicata notio, involved. lamis se, V. placida conpostus pace, Y. diem comploratio (conp-), onis, /. [comploro], a conponet Vesper, conduct to rest, Y. To compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquilloud complaint, concerted V)ailing, lamentation neque potest lamentabilis mulierum, L. sororis, L. sui pa- lize, reconcile : aversos amicos, H. componi inter eas gratia, T. si bellum conpositum triaeque, bewailing, L. comploratus (conp-), us, m, [comploro], a foret, S. vUi omnes controversiae componantur, loud moaning, concerted loailing, lamentation : fa- Cs. lites, Y. turbatas seditione res, L. id fieri non potuit, ut componeretur, To dispose, arrange^ conploratu prosequi mortuos, L. miliarura, L. set in order, devise, prepare : ( equites ) Conpositi COin-ploro (conp-), avi, atus, are, to bewail, nuraero in turmas, arrayed, Y. quod adest, H. lament loudly : penates, 0. mortui comploraren- conposita re p.: necdum compositis consiliis, L. morte complorata complorata res est p., acies, to tur, L. form, Ta. ex sententia omnibus rebus despaired of, L. conpositis, S. auspicia ad utilitatem rei p. To com-plures (conp-), a or ia gen. ium, adj., agree upon, appoint, fix, contrive, conspire to make: more than one, not a few, several, a number, many res cbmpositast, T. dies composita rei gerendae pacem, L. susurri Composita repetantur scriptores ante nos, N. boni, S. est, L. mulieres, T. scyphorum paria loca, L. Complurls alios prae- hora, H. omnes Conpositae leges, Y. ita causa tei \,o, H. ratibus compluribus factis, Cs. E s p., componitur, ut, etc. conpositis inter se rebus, S. as subst., several, many (persons or things) Graecis conposito iara consilio, L. quos dimitterent, quos componunt Gallos concire, Ta. ut in^titutionibus eruditi: complures faciunt impe- retinerent, L.
sis,

complexio

To oppose, couple, pair, match: non Compositum melius (par sit) cum Bitho Bacchius, II. pugnantia secum Frontibus adverponitur una, lu.
uti
:

H.

: :


comprimo

r: :

comporto
compositum cum Marcio
vent, devise, contrive
:

153

erat, L.
:

To fdgn^

in-

comprecati5,

Onis, /.

[comprecor], a general
ful, dep., to

crimen, Ta. risum mendaci ore, Tb. rumorem, Ta. : in adrogantiam compositus, assuming the appearance of, Ta.
:

supplication: sollemnis deorum, L.

com-precor
to,

(conp-), atus,
:

pray

supplicate, implore: deos, T.


:

caelestum fidem,

avi, atus, are, to bring carry together, collect, accumulate, gather: argentum ad se eo f rumentum ex Asia, Cs, arma ad aggerem caespitibus conportanin templum auram domum regiam, S. citharas in dis, Cs. unum, H. semper recentis praedas, V.

COin-port5 (conp-),
:

Ct.

Cjthereia, comprecor, ausis Adsit, 0.

in,

(conp-), or comprend5, dl, bind together, unite : eas navis f unibus, To take hold of, seize, catch, grasp, apprehend L. quid (opus est) manibus, si uiliil comprehendensus, ere, to

com-prehendo

(conp-), potis, at//. [com-+POT-], master of, powerful over, possessing, participating in: animi, sa7ie, T. mentis: sui, L. rationis et consili eius doni, sharing in, L. huius urbis me conpotem voti facere, grant my wish, L. voti sententia compos, i. e. the expression of joy in success, H. animo et scientia corpore atque animo, L, praeda ingenti, L.
: :
:

com-pos

composite (conp-), adv. witli comp. [compono], in an orderly manner, orderly, regularly, properly : dicere casum rei p. miserati, S. compositius cuncta agere, with deliberation, Ta.
:

compositi5 (conp-), onis, /. [compono], a putting together, connecting, arranging, composition: unguentorum: raembrorum : anni, of the calendar. matching: gladiatorum. Fig., connection, coherence, system: disciplinae. drawing up, composition: iuris. In rhet., a proper con-

arrangement : apta. An accommodation, agreement, compact : compositionis auctor legatos de compositione mitti, Cs.
nection,
:

est ? comprehendunt utrujTique et orant, comprensa manus effugit imago, V. forcipc linguam, 0. To include: circuitus rupis XXXII stadia comprehendit, Cu. To attack, seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend, capture: hunc pro moecho, T. hostem f ures, Ct. lictores, L. alqra in furto: alqm in fuga, Cs. 2h detect, discover: adulterium res indicio. Of places, to oceiipy, seize upon: aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt, Cs. Of fire ignem, to catch, Cs. flamma comprehensa naves sunt combustae, Cs. ignis robora comprendit, V. avidis comprenditur ignibus agger, 0. comprehensa aedificia, L. Fig., to take in, gi'asp, perceive, comprehend : opinionem mentibus omnia animis sensu alqd memoria, hold. To comprise, express, describe, recount, narrate : breviter comprehensa sententia: alqd brevi aliquid dictis, 0. (species) uumero, to enumerate, Y. numerum, to reckon, 0. To include, bind, embrace : multos amicitia omnibus officiis, per patrem, totam praefecturam.
:

dum
Cs.
:

comprehensibilis (conp-),
hendo], conceivable,
intelligible.

e,

adj.

[compre-

(conp-), onis,/. [comprehenhold of: sessio, comprehe sio: sontium, arrest. Fig., a comprehension, pi sito fecisse, ut, etc., ception: rerum. cornbining: consequentiu'a been arranged, V. In r h e t., a periodic form compositor (conp-). Oris, m. [compono], a. rerum cum primis. maker, composer: compositor aut actor (of dis- of speech, period. comprehensus (-prensus), P. of compr course) operum, 0. hendo.

composito ( conp-), adv. [P. abl. of compono], by agreement, by conspiracy, by preconcert


Composito factum
est,
: :

comprehensio
a

quo modo, etc., T. comporumpit vocem, as had N.

do],

seizing, laying

compositum

conp- ),

I,

n. [

compono

J,

an

agreement, compact

ex composito orta

vis, L.,

Cu.

comprendo,
ly ;

see comprehendo.

conp-, -postus ), adj. with comp. and sup. [P. of compono], well-ordered, orderly, regular: Nee magis compositum quicquam, T. acrior impetu quam compositior ullo
(
:

compositus

(compresse), adv. [comprimo], briejly, succimonly comp.


:

compressius loqui.
(

compres3i5
1.
2.

conp-

),

onis, /.
'

[comprimo

concise expression, condensation

rerum.

ordine pugna
qualified,

fuit, L.

litterulae compositissimae:

voltus, peaceful, Ta.

Fitly disposed, prepared,


oratio
res p.

fit,

ready: ut

nemo umquam compositior


: :

compressus, P. of comprimo. (compressus, us), m. [comprimo], a


:

cor
si

ad iudicium venisse videatur


ostentationem (virtutum), L.
:

in

in maestitiam, with

pression (only abl. sing.) semen compressu diffindit (terra). An embrace, T.

a sad

aspect, Ta. com-prim5 ( conp- ), pressi, pressus, ere, press together, bring together', comjyress, close : (dig; Com-potati5, onis,/., a drinking together. tos) compresserat pugnumque fecerat: labra. H Com-p5tor, oris, m., a drinking-companion. oculos (of the dead), 0. murem. Ph. ordineic/( COm-p5trix, icis,/., a dnnking- companion, T. the army), to close, L. To embrace, T., L. Pro.v com-pransor. oris, m., a boon companion. compressis inanibus sedere, with tJie hands foldi


comprobatio

: :

concedo
:

: :

153

hold, keep in, restrain, check, manus, to hold the breath, T. To keep back, mppress, gressum, V. off, T. delicta famaiu, withhold, conceal : f rumentum
i.

e. to
:

be idle, L.

To
to

curb keep

anlmam,
:

L,

Fig.,

to restrain, hinder, check, repress, curb,


: :

subdue : libidiues
aliorura, L.
:

animos conatus voluptates furores seditionem, L. voce raanuque Murmura, 0. : amor compressus edendi, i. e.
: : :

satisfied,

V.
onls, /.

comprobatio,
tion,

[eomprobo], approba-

approval

houestatis.
oris,

conatu destiterunt, Cs. princeps ad conatum exercitus conparandi: conatum Antoni reppulerunt; de spe conatuquc depulsus compressi tuos cona> tus multis frustra conatibus captis, L. in mediis conatibus aegri Succidimus, V. Effort, exertion, struggle, endeavor: quo raaiore conatu aguntur; ad hostes magno conatu profectus, L. beginning, undertaking : in ipso conatu rerum circumegit se annus, L. tantis fatum conatibus obstat, 0. Fig., an impulse, inclination, tendency : conatum habere ad pastus capessendos.
:
:

comprobator,
prover.

m. [eomprobo], an ap-

con-caco,

avi, atus, are, to defile

%mth ordure,

cover with filth: totam regiam, Ph.

(conp-), a,vl. atus, are, to approve, asse7it to, sanction, acknowledge : seutentiam: (bellura) ab omnibus comprobatur orationem omnium Ih prove, establish, adsensu, L. alqd publice, N.
:
:

com-probo

con-caedes, ium, /., an

abattis, barricade

of

felled trees: latera concaedibus munitus, Ta,

oughly

con-calefacio, feci, factus, ere, to warm tliorbracchium ( concursio corporura ) con:


:

good, show, confirm, verify, vindicate : nee hoc oratione solum, sed vita comprobat boeonprobato eorum miuis consilium fortuna, Cs. interitu (servi) esse ab hoc comprobaindicio, S.
attest,
:
: :

make

calefacta,

con-calesco,

lul,

corpora ardore animi.

F
,

ere, to
i

grow

hot,

glow

g. (of love), T.

con-callesco, callul, ere [calleo], to grow tum venenum. hard: manus opere animus usu. Fig., to compromissuiii, i, 7t. [compromitto],a7i agree- become insensible : locus animi concalluit. ment to abide by the award of an arbiter : f acere atus, are, to make hollow, round, concav5,
.
.
.

iudicium dc compromisso facere.

curve.' bracchia in arcus, 0.


ere, to

com-promitto
agree to abide by the

(conp-), misi, missus,

award of an

arbiter,

cou-cavus, adj., hollow, concave, arched,vaidted,


bent,

(comt-), adj. with comp. [P. of 1 como], in order, smoothed, adorned: in comptum iuvenes, with hair comas religata nodum, H.
brushed, H., 0.
ovatio
:

cdmptus

saxa, V.

curved: aera, 0.: altitudines speluncarum bracchia Cancri, 0.


:

con-cedo,

cessi, cessus, ere.

I. Intrans., to

go

Fig., of style, ornate, cmbellisJied comtior oratio, Ta.

compulsus, P. of compello. compunctus, P. of compungo.


severely, sting, prod, puncture:

(conp-), nxl, nctus, ere, to prick collum dolone, Ph. compuuctus notis Threiciis, tattooed. Fig., to 2yrick,goad: se suis acuminibus.

com-pung5

coni-put5 (conp-),

avi, atus, are, to

sum

up,

reckon, compute: computarat, pecuuiam imperarat. F i g., to count : f acies tua computat annos, i. e.

away, pass, give way, depart, retire, xvithdraw, remove: biduom, T. tempus est concedere, T. superis ab oris, V. ad Manes, V. hue, T. istuc, aliquo ab eorum oculis: rus hinc, T. CarthaT. ginem in hiberna, L. Argos habitatum, N. in banc turbam, to join, H. tumor et irae Concessere, are gone, V. : ipsae concedite silvae (i. e. valete), V. F i g., to yield, submit, give way, succumb : ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet iniuriae, S. operi meo, 0. naturae, i. e. to die, S. hostibus de victoria concedendum esse, L. concessum de victoria credebant, L. .7o give place, be inferior, give precedence, yield, defer: coucedat
:
: :
:

reveals, lu.

con-, see
struggle:

cum.
inis, n.

an effort, exertion, sumpto posita conamine ab hasta, O. conamina mortis, attempts at suicide, 0. A support, prop : adiutis aliquo conamine nervis, 0. conata, orum, n. [1 conatus], an undertaking, attempt^, venture, hazard, plan: perficere, Cs. Car-

conamen,

magno conamine,
:

[conor], 0.

laurea laudi dignitati eorum unis Suebis, Cs. maiestati viri, L. ; aetati, S. magistro tantulum de arte Nee, si muneribus certes, concedat lollas, V. To submit, comply, accede: Ut tibi coucedam, T. : concessit senatus postulationi tuae: Caesar concedendum non putabat, Cs. To assent, . concede: raihi, T. : liceat concedere veris, H. To grant, give alloioayice, pardo7i, allow : alienis pec: : : :

catis

thagin' nsium, L.

peragere, lu.

quiesce,

cui (vitio), H. go ovei" to: in

To
:

agree, consent, assent, ac-

tium, to
1.
il

gentem nomenque imperanhe tnerged in, S. in paucorum potcntium

5natus, P. of conor.
:

ius, S.

2. . 5natus, us, m. [conor], an attempt, effort, undcQiiking, enterprise, endeavor: audax, L. hoc

in deditionem, L. II. Trans. to grant, concede, allow, consign, resigyi, yield, vouchsafe, con:
,

firm : de tuo iure paululura, T.

civitati

maximos


concelebro
agros
:

concido
dispute, debate
:

: : :

154
:

hoc pudori meo,


: :

ut, etc.

amicis quicquid

velint nihil mihi, 0. me consortem sepulchre, let me share, V. his libertatem, Cs. : crimen gratiae concedebas, accused for the sake of favor : pecca:

To

dispute zealously: alquid

cum ero, T. cum Apolline

proelio, Cs.

de tripode
con-

uuo verbo. concessio, onis,/ [concedo], a granting,


ceding
:

ta alcui, to

pardon him : naturae formam


:

ilh, ac-

nostra: agrorum.

In

rhet., a

plea,

of

concessit in iras knowledge that it possesses, 0. genitor Calydona Dianae, gave over, V. Ipse mediocribus esse poetis, H. huic ne perire quidem tacite conceditur: ut ipsi concedi non oporteret, Quo mihi si, etc., no concession shoidd be made, Cs. fortunam, si non conceditur uti? H. fatis numquam concessa moveri Ca,ma.Ymsi, foi'bidden to be culpam inesilia concedis levia esse retnoved, V. sc concedam concedatur profecto verum esse, ut, concedo tibi ut ea praetereas beatos esse etc. deos sumpsisti, concediraus valuit plus is, concedo, (/ran^^cZ ; quoniam legibus non concederetur, 7b grant as a favor, forpermitted by law^ N.
. .
.

confession

and excuse. 1. concessus, adj. [P. of concedo], law fid, permitted (rare) Martem concessis animalibus placant, Ta. Plitr. n. as syd)st. : abhorrere a ma:

iorum concessis,

i.

e.

the liberty followed by, etc.


objects,

concessa petere, lawful

V.

amare, 0.

2. (concessus, us), m. [concedo], a concession, permission, leave ; only abl. sing. : Caesaris concessu, Cs.
:

concessu omnium.
ae,

mussel:

bear, give up, forgive,

pardon:

petitioneni alicui,

from regard
huic filium, N.

to
:

peccata liberum misericordiae quod (peccatum) nisi concedas, H.


:

a bivalve, shell -fsh, cavae, 0. marinae, 0. viles, H. miissel-shell ostrea in conchis suis, 0. Shells were used as trumpets ; hence, poet., the trumpet of the Triton, V., 0. ; also as vessels to hold ointment, H. ; or salt, H. ; or wine, lu.

concha,

/,

= Koyxq,
:
.

squalentes, V.

avl, atus, are, to attend in numat frequent, celebrate, solemnize : f unus, L. To dapes, 0. rem concelebrandam putavit To prosecide honor, praise: genium clioreis, Tb. 2h publish, proclaim, eagerly: studia per otium.

con-celebro,

bers,

A dye
color,

A pearl:

Munera

fert

illi

conqhas, 0.
shell-fish
:

lucida, Tb.

extracted,

from

concha Sido-

nide tincta, 0.

conchis, is,/, =: Koy^oc, ei coarse bean, lu. conchyliatus, adj. [conchylium], of a purple
dyed piirple : peristromata.
I,

celebrate

virtutis

concelebrandae causa

fama

victoriam, Cs.

con-cenatio
together,

(not -coen-), onis, /.,


table,

shipping

companionship at
harmo7iy

concentio,
together^

onis,/. [conl : clarissima.


us,

CAN-], a singing

m. [con- l CAN"-], a concert^ symphony^ Jiarmony, harmonious music: concentum servare vocis lyraeque, 0. avium, V. concentibus aera mulcent, 0. tubarum ac cornuum, choir, chorus of singers, F i g., concord, L. agreement, harmony, unanimity : actionum virtuquid nostrum concentura dividat audi, H, tis, Ta.

concentus,
:

n.,z=:KoyxvKiov, a shell -fsh, E s p., an oyster : exmiscere conchylia turstructa raensa conchyliis dis, S. e t o n., purple color, purple : vestis conchylio tincta. Flur., purple garments, purple: Coa, lu.
C.
;

conchylium,
a purple

shell-fish, Ct.

becoming pregnant. F

Concepti5,

onis,/. [coni

+ CAP-], a conception,
a composing, drawing

ere [cado], to fall togethConcid5, cidl, fall down, tumble, fall to earth: conclave illud concidit urbs uno incendio : pinus bipenni. Ph. ad terram, V. : sub onere, L. concidere miratur arator tauros, 0. To fall dead, be slain, fall: omnes advorsis volneribus conciderant, S. : sparo percussus, N. in proelio victima taurus Concidit, 0. Fig., to decline, fall, be overthrown, fail, 1.
,

er,

g.,

up

(of formulas).

be defeated, decay, perish,

go

to ruin,
II.
: :

cease: concidunt veuti, fJs?Wc,

waste away, falsum crimen

couceptus, P. of concipio. concidit macie, to shrivel, 0. concidit auguris conceptus, us, m. [concipio], a conceiving, domus, H. concidit (Phocion) maxime uno crimine, quod, etc., N. scimus fidem concidisse, ^cas conception : hominum. ere [com--f-carpo], to tear prostrated: praeclara nomina artificum: omnis concerpo, psl,
1.
2.
:
:

in pieces, rend : epistulas

librum, L.

ferocia, L.: senatiis auctoritas:

ment

concertati5,

onis,/. [concerto],
:

disputation,

2.

concid5,
:

cidi, cTsus, ere [com-J'J-caedo], to


^^\,

dltpute, controversy

concertationum plenae dispuone who competes,

ad

up, cut throtigh, cut to pieces, r


:

destroy

tationes: concertationis studium,

concertator,

oris [concerto],

a rival : Corbulonis, Ta.

concert atorius,
sial:

adj. [concertator], controver-

genus (dicendi).
avl, atus, are, to

nervos navTs, L. magnos scrobibu^ 'lontis, to break up mounds, V. In battle, to cicf^'o pieces, cut down, destroy, kill : multitudinem ec pt^u, Cs. ab insciis conciduntur, N". 7'o cut up, I ^^[ severely, cudgel soundly : virgis plebem piO<t!^,vS, lu. concisus plurimis volneribus. Fig., of c^'^^^"'^^?

COn-Certo,

contend warmly,

to divide minutely^

make fragmentary :

ytd^^ ntias.


concieo

::

[concinnus].
elegance.

concipio

: : : :

155

To

strike

down,

p7-osirate, ridn, destroy,


:

anmd:
:

h e t., symmetry of style, finish,


to cause,

auctoritatein ordinis

Antonium

decretis

Timo-

craten totis volumiuibus, to confute.

con-cieo, see

1 concio.
T,

produce

concinn5, avi, atus, are [concinnus], : quantum mali. Ph.

conciliabulum,

n. [concilio],

a place of

as-

sembly, public exchange, market-place, L., Ta.

coiiciliati5, onis, /. [concilio], a connectio7i, eivilis. Fig., a union, bond: generis hominum conciliating, making friendly, gaining over : conciIn r h e t., a gaining over, conliationis causa. I n p h i 1 o s., ciliating (of a judge or audience). an inclination, longing : bominis ad ea, quae, etc. An acquiring, procuring, winning : granaturae.
:

concinnus, adj. with comp., neat, pretty, elegant, pleasing, stylish : Samos, pretty, H. tectorium. Of style: oratio: poema: versus, H. Of persons : helluo alii concinniores in brevitate respondendi, apt in repartee, N. concinnus amicis ut videatur, courteous, H.

concino,
to

cinul,

ere [com-+cano], intrans.,

sound in
:

concert, sing

harmoniously : concinunt

tubae, L.

concinit albus olor, 0.

F
:

g., to

agree,

tiae.

harmonize, accord: inter se:

ates,

conciliator, oris, m. [concilio], he who negotia promoter : nuptiarum, N. proditionis, L.


:

conciliatricula, ae, /. dim. minx of a matchmakei' : blanda.

[conciliatrix],

nentis collegas audire,L. Trans., to sing, celebrate in song, magnify: haec flebilibus modis concinuntur laetos dies, H. Carmina, Ct. laudes lovi, 2o sing prophetically, prophesy : omen, Pr. Tb.

cum

alquo: conci-

amanti omina, 0.

mediates, a promote)'

1. conci5, or concieo, clvl, citus, ire or ere [com-+cieo], to bring together, call together, coltrix, procuress : blanda. lect: homines, L. multitudinem ad se, L. nunc conciliatus, adj. with comp. [P. of <3oncilio], concienda plebs, L. To move violently, shake, stir ad up: concitus imbribus amnis, 0. navis concita, sibi, Cu. endeared, beloved : Hamilcari, L. rem accipiendam fiat conciliatior. 0. concita Tormento saxa, V. hostem concitus concilio, avi, atus, are [ concilium ], to bring aufert, at full speed, V. F i g., ^o rouse, excite, stir together, unite, reconcile, make friendly, win over, up, provoke, inspire, instigate: quantas turbas, T. Etruriam in arma, L. conciliate : Tios inter nos legiones sibi pecunia: inter eos iram hanc, T. homines inter se homines sibi conciliari amlcio- bellum, L. immani concitus ira, V. pulso Thyias primori- concita tympano, H. insano concita cursu, 0. res, N. civitates amicitia Caesari, Cs. bus se patrura, L. arma quae sibi conciliet, seeks 2. (concio, onis), see contio. animos reges, N. as allies, Y.: deos homini, 0. concipio, cepi, ceptus, ere [com-+capio], to hominum mihi sceptra lovemque, i. e. the throne To procure, pur- take hold of, take up, take in, take, receive : inde through the favor of Jupiter, Y. concipit Iris aquas, chase, obtain, acquire, win, gain : prodi, male con- pabula terrae concipiunt, V. ciliate, you bad bargain, T. HS viciens ex hoc draios up, 0. terra Concepit lacrimas, 0. praeuno genere, to extort : pecuniae conciliandae cau- cordiis conceptam mortem continere: conceptum sa. F i g., to cause, bring about, procure, mediate, motu ignem ferre, kindled, L. ubi silices Conciflammam, Cs. Bucina, quae acquire, make, produce : pacera, T. favorem ad piunt ignem, 0. volgum, L. quocum mihi amicitiam vestram ad concepit aera (by blowing), 0. quem mens mea me audiendum bcnevolentiam: maiestatem nomini concipit ignem ? 0. To conceive, become pregnant: Romano, L. otium, N. To commend: artes suas cum concepit mula: ex illo, 0. id, quod conceperat: alqm ex alqo quem pluvio Danae concepe(alicui), 0. rat auro, 0. omnia, quae terra concipiat semiua concilium,!, n. [com- + l CAL-], a meeting, crimina portat, the fruit of sin, 0. rendezvous: Camenarum cum Egeria, L. A col- concepta Fig., to imagirie, conceive, think: quae concipiunLection of people, meeting, assembly: pastorum: tur animo aliquid animo, L. aethera mente, amoena piorum, V. feradivinum animorum grasps in imagination, 0. quicquid concipitur rum, 0. An assembly for consultation, council: nefas^^^H. To understand, comprehend, perceive silvestria, Cs. concilium advocare cogere, V. principia rerum animo alqd fieri oportere lucos venit concilio de me dimittere, Cs. indicere, L. illic esse, 0. To adopt, harbor, entertain, conagendi dies sanctum Patrum, H. F i g., a bond ceive : inimicitiae ex aedilitatc conceptae, Cs. union, tie: mihi tecum, 0. of mente furores, 0. spem, 0. auribus cupiditatem
:
: : : :

conciliatrix,

icis,

/. [conciliator], one who amicitiae. E s p., a media-

concinne,
torical art
:

adv. [ concinnus ], neatly, with rherogare : distributa, with sound judg^

malum

ment.

concinnitas,

ates, or

concinnitudo,

inis,

aut scelus flagitium cum aliquo ducis tu concipe curam, i. e. assume, Y. To draw vp, comprise, express in words, compose : sicut verbis concipiatur more nostro, as our phrase is: ius iu: :


concisio
:

: : :

156

concoquo

randum, L. verba, quibus gratis agit, a form, 0. conceptis verbis peierasse foedus, V. sumraas, 2o promulgate, declare to report definitely, L. formally, phrase (in religious rites) vota sacerLatinas (ferias) sacrumque rite, L. dos, 0.

concisi5,

onis, /.

[2 concido].

In

rhet., a

dividing into short

claicses.

concisus,
concise
:

adj. [P. of 2 concido], abrupt, short,


:

seiitentiae

Tiirasyraachus, in

style.

ad arma, to call to arms, signal for an attack : ut ad arma conclamaretur, L. conclamatum ad arma est, L. Vasa, to give tlie signal for packing up, i. e.for decamping (ellipt. for conclamare, ut vasa colligantur) iubet vasa militari more conclamari, conclamatis vasis, Cs. To call for help: Cs. To call loudly, cry soeios, 0. duros agrestis, V. violently, shout, exclaim : Italiam, V. quid ad se venirent, Cs. conclamat virgo, cries out, 0. Of the dead, to call repeatedly by name, lament, beioail:

Concitati5, onis,/. [concito], a quickening, Fig., a violent quick movement: remorum, L. An agitation, passion: animi: aniraorum, L. multitudisedition, tumult : plebi contra patres

suos, L.
lost,

V.

iam conclamatum

est, all is

T.
is

nis, Cs.

concitator,
:

oris,

m. [concito], a mover,
:

exciter,

ring - leader, agitator : cuius (contionis) ac tumultiis, L. tabernariorum.

turbae

[cora-+clavis], a apartment : ultimis in aedibus, T. of a sleeping- room, C. a dining-hall, H.: pro couclavibus popinae sunt, dining-halls.
{abl. vi), n.

conclave,
;

room, chamber,

suite,

tip, close,

concitatus,
tur,

adj. with camp,


:

concito], rapid, swift, quick


:

and s^ip. [P. of equo concitato vebi-

atfidl speed, N. quara concitatissimos equos F i g., conversio caeli concitatior. inmittere, L. concitaroused, excited, vehement, ardent : contio tior clamor, L,
:

COncitS,

avi, atus, Vive,f7'eq. [concio], to


excite,

put in

quick motion, rouse,


agitate, disturb
:

urge, drive, incite, spur,


:

calcaribus, L. equum in aliquem, N. equos adversos, L. : navis maxima telum ex insidiis, brandishes, Y. celeritate, L. agmen, 0. eversas Eurus aquas, 0. gravis plu:

equum

Fig., move, influence, stir, instigate, goad, stimulate: te ipsum animi quodam impetu civis alqm iniuriis, S. ira, L, concitatum aspectu pignorum suorum concitari, Ta. servitia,
vias, 0.
:

se in fugam, to flee headlong, L.

to rouse, urge, impel,

suos, Cs. concitatus ad multitudinera, N. philosophiam studio (Galliam) ad nostrum auxiexercitum adlium, Cs. Ad arma cessantis, H. versus regem, L. vos captam dimittere Troiam,
S.
: : : :

si, sus, ere [com-+claudo], to shut imprison, enclose, confine: bestias multitudinem me in cellam cum ilia, T. ilium aliquo, T. locum sulco, V. Suave locus voci resonat conclusus, H. conclusum mare, Cs. Fig., to include, compress, restrain, limit, restrict: tot res in unum diem, T. omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt: Ut hue concludar, be shut up to this (marriage), T. me miserum, T. (orator) concludatur in ea, quae, etc. Of language, to compress, include, co7idense, comprise: uno volumine vitam virorum complurium, N. ea ( vis ) verbis interdicti non concluditur. To end, close, conclude: f acinus cruIn disdelitate perfectum atque conclusum. course, to end, finish, conclude, complete: huius generis orationera: crimen (the discussion of) the charge: sententias, to round of: versum. ^In philos., to conclude, infer, make an infei'ence, argue, demonstrate : ex rebus concessis quod velis argu-

concliido,
:

mentum quo modo concludatur ratio malum esse dolorem, etc. hoc modo.
:
:

summum

0.

To

rouse, excite, cause, occasion, produce, stir

concluse,
ish: dlcere.

adv. [concludo], with rhetorical fin-

up:

facultas seditionis concitandae: nova conci:

couclusi5, onis [ concludo ], a shutting up, odium erga Romanos, N. tari mala videbara bellum pro Veiente, L. in te invidiam: tumul- shutting in, siege, blockade : diutina, Cs. in hac conclusione, daring this siege, N. Fig., a conclutum, Cs. sion, end: muneris. In discourse, a conclusion, concitor, oris, m. [ concio ], lie wlio rouses, a
:

stirrer

up : belli, L. volgi, concitus, P. of concio.


:

L.

close,

pei'oration
rationis.

sentence:

A verborum. A
:

orationis.

period, complete

conclusion, inference:

mea:
Plur., outcries, Ta.

conclamatiS,
acclamatio7i
:

onis,/. [conclamo], a loud shout,

exercitus, Cs.

ae, /. dim. [ conclusio captious conclusion, sophism : minutulae.

concliisiuncula,

],

shout,
:

con-clamo, avi, atus, are, to cry out together, make acclaim : ad quorum casum gaudio,
'

Conclaraat vates, V. a me conL. occasionera amittendam servatam esse rem p. ducendum ad sedes simulacrum, non esse, Cs. V. quod Mithridates se velle dixit laetum paeaconclamantibu? na, V: uti aliqui proderet, Cs. omnibus, imperaret quod vellet, Cs. In phrases,
procul
este,'
: : :

conclusum, i, n. [P. n. of concludo], a conclusion (of a syllogism), inference.

cum

coloris, adj., of the same color: fetu albo sus, V. umerus sinister dextro, 0. populus festo, i. e. clothed in white, 0.
:

con -color,

cou-coquo,
chas.

Fig.,

coxi, coctus, ere, to digest:

con-

to endure, suffer,

put up

with, brook^

: : :

concurro
ConcretiS,


onis, /. [concresco],
:

:: :

Concordia
tola'ate: eius ista odia:

157

alqm senatorem, L. To revolve in tnind, think upon, weigh, rejlect upon, consider well: tibi diu concoquendum est, utruin,
etc.
:

a compacting,
flatter, sub'

condensing, congealing stance : mortalis.

corporum.

consilia, concoct, L.
ae, /. [

concors ], an agreeing together, nnio7i, harmony, concord : coucordia parvae civium equites eoncordia conres crescunt, S. iunclissimi: (consiliis) copulare concordiain, L. reconeiliatio eoncordiae interpres concordiae, L. nuptiae plenae concordiae: cum Pirithoo, felix eoncordia, Theseus, a beautiful friendship, 0. discors eoncordia fetibus apta est, likeness in differrerum agendarum. rerura discors, H. ence, 0. P e r s o n., the goddess of Concord, C, L., lu.

Concordia,

concretum, I, n. [ concretus ], hardness, solid matter: nihil concreti habere. Hard frost, stiff frost (sc. gelu), Y.
concretus, adj. [ P. of concresco ], condensed, hardened, thick, hard, stiff, curdled, congealed, clot' <ec?; niliil sit animis concretum aer: spuma, 0. lac, Y. sanguis, 0. glacies, L. Fig., thick, dim: lumen. Inveterate: labes, Y. Multa ^\\x, inveter: :

ate evils,

Y.

dolor, 0.

adu. with comp. and stip. [concors], harmoniously, amicably, in harmony : exigit annos, 0. concordius bellum gerere, L. quicum concordissime vixerat.

concorditer,
:

concubina, ae,/. [CYB-], a concubinus, i, m. [CYB-],


concubinage, Cu., Ta., Ct.

concubine,

C,

Ta.
in.

one tcho

lives

concubitus,
concubinage
:

iis, m. [CYB-], a lying together, ferarum ritu, L., C,, Y., H., Tb.

concord5,
to

avi, atu?. are [concors],

of persons,

agree, be united, be
ilia,

cum

T.

g., to

of one mind, harmonize: be consistent, be in harmony,

concubius, adj, [CYB-J, of lying in sleep. Only in the phrase, concubia nocte, in the first sleep, C, Ta. movere concubia nocte, to march
:

agree:

cum

eius indicia opinionesque concordant:

early in the night, L.

carmina nervis, 0.
with sup. [com4-cor], of persons, of the same mind, united, agreeanimi, ing, concordant, harmonious : Parcae, V. ea gratia, T. cum concordissimis fratribus L. Fig., Aarsecum ipse, L. mihi coniunx, Ta. sonus, 0. monious, united, amicable: amicitia

concors,

cordis,

cd)l.

dl, adj.

couculco, avi, atus, are [ com- H- calco ], to tread upon, trample: virum. F ig., to tread down, trample, abuse, despise, contemn: istum conculcandum putaverunt huic conculcandam Italiam tradere lauream rem p. conculcatam ridere.

concumbS,

regnum, L. status: pax, 0. frena iugo eoncordia ferve, peacefully,


civitatis
:

Poet.:
:

together, lie with, cohabit, T.,

cubui, cubitus, ere [CYB-], to C, 0., lu., Pr.


entis, adj., very desirous
:

lie

Y
muno-

con-cupiens,
Enn. ap.
ire, inch.

regni,

C.

Con-cred5,
ros,

didi, ditus, ere, to intrust, consign,

commit: rem suara


Y.
:

alicui:

quibus obsessos
ventis, Ct.

alicui nugas,

H.

gnatum

bis, to

make me your
igni, L.
:

confidant, Pr.

con-crem5,
sume: vivos
grate, sound,

avi, atus, are, to

burn up, conrattle,

domos, L.
creak,

con-crepo,

pui, pitus, are, to

cuplvi {sync, cuplsti, etc.), itus, to long for, be very desirous of, covet, aspire to, strive after : alqd pecuniam haec ad insaniam domum aut villam, S. tribunos plebis, L. eloquentiam, Ta. maiora, N. mundum ornare: quomagis conalqd tale, H. cupisceret, Ta.

concupisc5,

[com-+cupio],

resound, clash: ostium concrepuit abs te, i. e. / heard your door open, T. scabilla multitude armis, Cs. concrepuere arraa, clashed, L. Aeriferae concrepuere manus, struck the cymbals together, 0. simul ac decemviri concrepuerint, snapped their fingei's : cyrabala concrepuere deo, P o e t., to rattle, strike ^ipon : aera, 0. Pr.
: : :

con-curr5,
rii
:

curri or cucurri, cursus, ere, to tnin

: concurrunt libraconcurrant omnes philosophi, unite : trepidae comites, Y. summa cum expectatione concurritur undique ex agris, N. mi obviam, T. ad hos, Cs. ad mortem ad Perdiccam opprimendum, unite, N. ad vocem, Y. in arcera, Y. con-

together, assemble, fiock together


licet

to

con-cresc5, crevi (concresse, 0.), cretus, ere, grow together, harden, condense, curdle, stiffen,
: :

congeal: Concrescunt in flumine crustae, V. rigido rostro Ora, stiffen, 0. Gorgone conspecta, to be petrified, Concreta radix, /ro;je??, Y.: (aqua) nive pruinaque concresceret Frigora cana conconcretos sanguine creta pruina, stiffened by, Y. crinis, clotted, Y. aer concretus in nubis cogitur: nanus concretus in artus, shortened, Pr. To take form, grow, increase : mundi orbis, Y, initia unde omnia concreta sint.
.

curritur undique ad incendium restinguendum To ex proxirais castellis eo concursum est, Cs. meet, dash together, clash, strike one another: ne prorae concurrerent, L. concurrit dextera laevae, To come together H. aspere concurrunt litterae. in fight, engage in co7nbat,join battle, fight: equites inter se, Cs. inter se in modum iustae pugnae, L. inter sese paribus telis, Y. cum hoc, N. cen-

centurione concurrendum sibi esse scieaudet bat, L. adversus fessos, L. in aliquem, S. viris concurrere virgo, Y. comminus hosti, 0.
turio
: : :

cum


cum
infestis
soli,

concursatio
signis, S.
:

: : :

condicio

: :

158

ex insidiis, attacks, L. utrimque magno clamore, S. conconcurrentis belli curritur, the fight begins, H. 7b make haste, minae, of the outbreak of war, Ta, tim for help : ad Aquilium. F i g., to meet, concur, coincide, conspire, happen : multa concurruiit simul, saepe concurrunt aliquorum inter ipsos conT.
mihi

V.

furenti concutit, with such a bit drives her in her frenzy, V. maiore cachinno Concutitur, lu. P. quercus, pjerf : mugitibus aether, V. : coma, 0. V. patuere fores, 0. F i g., to shake out, search,
:
:

ten tiones.

concursatio,
together,

onis, f. [concurso],
:

a running

tium.

percontanincidentium aliorum utriusque exercitus, Cs. proelii, N. in alios, L. running about, going to and fro : liuius con-

thronging
:

multa (populi)
:

collision, conflict

ransack, examine: te ipsum, num, etc., H. fecundum pectus, i. e. exhaust your ingenuity, V. To shake, shatter, caxise to waver, impair, disturb, shock, distract : rem p. reguum, L. opes, N. concusso iam et paene fracto Hannibale, L. To shake, agitate, excite, terrify, alajin, trouble: quod factum primo popularls coniurationis concusserat, S. casu concussus acerbo, V. se concussere ambae,
:

cursationes (raulierum) incerta, L. decemviralis, skirmishing, a travelling ovei' the provinces. swift movement (of troops) maior quam vis, L., Cu. Y \g., coincidence, correspondence : quae concursatio somniorura ?
:

A
:

spurred themselves, lu. amici, V. Quone raalo


:

animum concussus mentem concussa ? H.


casu
,

con-decor5,
honor
tion,
:

are, to

grace, applaud,

ludos scenicos, T.
onis,/. [condemno], a convicOppianici.
oris,

condemnatio,
condemnation
:

concursator, oris, m.
liostis,

[concurso], a skirmisher

L.

pedes, L,

condemnator,

m. [condemno], a prose[com- + damno], to find guilty : omnes sine


:

cutor: Claudiae, Ta.

conciirsio, onis, /. [concurro], a concurrence, Fig., in concourse: atomorum crebi-a vocum. rliet., an emphatic repetition: in eadera verba.
:

condemno,
convict,

avi, atus, are

condemn,

sentence,

concurso,
:

a,ve,freq. [concurro], to

mm

to and fro, run about, fly around: urbe tota: dies concursant praetores, per viam, L. noctlsque travel about: in his administrandis rebus quam maxime concursari iubet, Cs. With ace, to ramble about, visit, traverse, frequent : domos omnium To fight irreguprovinciam mortalium lectos. ad concursandum larly, skirmish: in proelio, L. inter saxa aptior (cohors), L.
:

dubitatione condemnant: reum alquem iudicio turpissimo: hunc sibi, /or his own benefit: arbitrium pro socio condemnari, in an arbitration on the partnership : alqm ambitus: alqm capitis, capitally: iniuriarum rerum pecuniae publicae capitalium, S. sponsionis eodem crimine Sopatrum quadruplo condemnari, be midcted: alqm de alea de pecuniis repetundis. To condemn, blame, disapprove : factum iudicio amicorum ali:
:

concursus,

us, i. [concurro],

a running
:

to:

gether, concourse, throng, moh, tiimult

hominnm

concursus facere:
fiebant, Cs,
:

in
:

magni domum ad Afranium forum a tota urbe, L. ingens, V.


: :

condemnari, Cs. hominem de litteris conruptis. Of a prosecutor, to convict, proseciUe successfully, prove guilty hoc crimine ilium alqm f urti istum omnium sententiis: inimicum.
inertiae
:

quem
:

summae

iniquitatis

An assault, onset, attack, undique, H. in oppido. charge : exercitus, Cs. acerrimo concursu pugnaUt nostris concursibus insonet aether, 0. re, N. concursus philosophorum sustinere, assaidts: caeli, Fig., a dashing together, encountering, thunder, 0. meeting, concourse, collision: nubila Excutiunt concursibus ignes, 0. fortuitus (atomorum) ut utraque (navis) ex concursu laborarent, Cs. navium, asper verborura, a harsh combination. L. comhination, union, coincidence : studiorum calamitatum.
:

con-densus,
acies, L.
:

adj., dense, close, thick,


litore,

puppes

V.

crowded: columbae, V. vallis


:

arboribus, thickly covered, L.


(not conditio), onis,/ [com-+DIC-], stipulation, condition, compact, proposition, teriins, demand: pacis: non respuit condicionem, Cs. ne si pax fieret, ipse per condiciones 'raderetur, S. de condicionibus tractat, N. his condicionibus conposita pace, L. : ex qua condicione, in consequence of L. Accipe sub certa condicione preces, 0. sub condicione, conditionally,

condici5

an agreement,
:

concussus, P. of concutio.
Con-CustoditU3,
ccncutio,
P., closely watched, carefully

guarded: a dracone, 0.
[com-+quatio], to strike together : frameas, Ta. To shake violently, shake, agitate, smite, shock : templa sonitu, T. terra ingenti motu concussa, L. oneratos messibus agros, 0. moenia, 0. caput, 0. manum, to toave, 0. manu arma, to brandish, 0? lora, V. ea f rena
cussi, cussus, ere

L. ea enim condicione acceperas : neque uUa condicione adduci ut, Qic, terms : his condicionibus iniqua condicione erit quisquam tam stultus, etc. causam dicere, a^ a disadvantage: turbam procohac conrimi Condicione fugat, by her terms, 0. mihi si haec condicio consulatus dicione, ut, etc. data est, ut, etc., if the consulship is given on condition, etc. fecit pacem his condicionibus, ne iam vero ista condicione, dum mihi qui, etc., N.
: : : :


coudico
liceat nej2;are, etc.
:

: : : :

condono
:

: : ; : : : ::

159

Cui sit condicio sine pulvere ornamented: sermo: oratio lepore conditior nemo marriage, contract suavitate conditior. palmae, the assurance, H. cond5, didi, ditus, ere [com- -f do], to put toof marriage, match : uxoria condicionem filiae Accepit condicionem, the gether, make by joining, found, establish, build, setquaerendain esse, L. urbem urbs condita vi et armis, relation of mistress, T.: hinc licet condicioncs le- tle : oppida, H. Of persons, position, L. ante Romam conditam, before the foundation gas, pick up love adventures. opsituation, condition, rank, place, circuinstances : li- of Rome : post urbem conditam gentem, V. bercrum populorura: misera vitae: condicionem tato conduntur Thybridis alveo, they settle,Y. To tolerabilis servitutis seintirma servorum erect, make, construct, build, found: aram, L. ferre To compose, write, celecondicione meliore esse testium usi ea condicio- pulcrum, H. moenia, V. ne fortunae, ut, etc. Condicione super communi, brate, treat, describe: conditum ab Livio poeta Attalicae condiciones, i. e. carmen, L. To espoema: festa numeris, 0. t/ie common danger, H. enormous wealth, H. servi condicionis huius, Ta. tablish, found, be the author of, produce, make Of things, a situation, condition, nature, mode, aurea saecula, V. collegium novum, L. To put manner: agri \\ta.e, manner of living : vivendi, away, lay by, lay up, store, treasure : pecuniam fructus (pocula) condita servo, V. quod mox H. absentiae, Ta. mortis, the liability to, V. Sabinum testa levi, H. coii-dic5, dixl, dictus, ere, to agree, make an depromere possim, H. mella puris amphoris, H. messis, 0. (piratas) engagement, covenant, promise : patri patrato, L. cum mihi condixisset, i. e. had promised in carcerem, to imprison: captives in vincula, L. sic, Ta.

A
:

to

dine with me.

sortes eo
i,

litteras in aei'ario

se (aves) in f oliis,

seasoning : condimentum, F i g., spice, ornament, seasoning : amicitiae cibi. sermonum facetiae condimenti non nihil habere.

n. [condio], spice,

Y.

COndi5, ivl, to make savory,

itus, ire

[condus

(old),
:

season, spice, concoct


:

To make male condltum, H. pulmeutaria, lu. To embalm: mortuos. fragrant: unguenta.

a butler], ius f ungos


:

i. e. safe: omne visceribus medullisque. To preserve, To inter, bui-y: morpickle: corna in faece, 0. animam sepulcro, V. : te tuos cera circumlitos
:

domi conditus consulatus,

bonumdn

Fig., to cultivate, ornament, season, spice, soften,

temper: orationem: vitia, to set off: tristitiam, to mitigate: gravitatem comitate: ista condlta iucundius, more amiable.

condiscipulatus,

us,

m. [condiscipulus], comschool
-

panionship in school, N.

con-discipulus, i, m., a pupil: mens: generosi, N.

mate, fellow-

ere, to learn well, learn con-disco, didici, crimen a teneris annis, thoroughly : modos, H. supplicare pauperiem pati, H. qui pecuniae 0. fructus esset.
, : : :

humi, V. f raternas umbras tumulo, 0. patrem, Ph. fulgura publica, i. e. things blasted, lu. tempora Notis condita fastis, i. e. recorded, H. longos Cantando soles, to bury, depose of, V. lustrum, to complete, diem collibus in suis, H. idque conditum luclose (by offering sacrifices) To conceal, hide, secrete, supstrum appellavit, L. press : Sibylla condita aetas condet nitentia, H. caelum umbra, V. aliquid iocoso f urto, make away voltum aequore, 0. ensis, sheathe, II. with, H. lumina, Y. oculos, sh%U, 0. se in ferrum, Ph. per omnls se portas, retire, viscera (terrae), 0. Y. Numidarura turmas medio in saltu, place in ambush, L. To strike deep, plunge, bury: in gurgitis ima sceptrum, 0.: digitos in lumina, 0.: Pectore in adverso ensem, V. telum iugulo, 0.
:
: : :

stimulos caecos in pectore, 0.


1. (conditio), onis, see condicio.

2.

conditio,

frugum.

onis, /. [ condio ], a preserving spicing, seasoning : ciborum.

condocefacio,
animum,
ut, etc.

feci, factus, ere

[condoceo

+
:

facio], to train, teach, instruct, discipline: beluas

1. Condi tor. oris, m. [condo], a maker, builder, frarner, establisher, founder, author, compiler : arcuius (oppidi), S. : urbis, L. : noster, L. cis, V. Roman! anni, i. e. auexit Conditor urbe sua, 0.
:

leo], to feel severe pain, suffer


:

[com- + domuch, be in distress, ache : latus ei condoluisse <^es caput, Tb. temptatum frigore corpus, H.

COndolesc5,

lui,

ere, i7ich. n.

carminum, Cu. : Romani thor of the Fasti, 0. communis, the universal creator, lu. iuris, L.
: :

2.

ler: negotii (a

conditor, oris, m. [condio], a seasoner,pickpun cf. 1 conditor).


;

cond5nati6, onis,/. [condono], a ^m?*^ away: bonorum possessionumque. COn-d6n5, avi, atus, are, to give, present, deliver,
lieresurrender, abandon : apothecas hominibus To remit, acquit of: ditatem alicui, to adjudge. With tioo aces. pecunias creditas debitoribus. Argentum quod habes, condonamus te, T. habeo Fig., to alia multa quae nunc condonabitur, T. give up, rendkr, surrender', deliver up, sac7'ijice, de-

1.
secret

conditus,
:

adj. [P. of condo], close, hidden,

praecordia, H.

2. conditus, adj. with comp. [P. of condio], pyxis, seasoned, savory : conditiora f acit haec Fig., of discourse, polished, chest of drugs, In.
:


condormio
vote: aliquid dicioni alicuius
crudelitati
: :

: : :

confero

: :

160

consuli

Achalam

huius vitam matris seque vitamqne


:

p Ii i 1 s., to conclude, infer : omne, quod ipsum ex se conexum sit, eve7'y identical proposition,

7b pardon,
crimen nobis lubidini male
tris fratres
i.
:

suam

rei p., S.:

suum dolorem eius voluntati, Cs. remit, ove^'look, forbear to punish uti scclus condonaretur, S. : alterins
i.

c5nexum, 5, m. [conecto], a necessary consequence, inevitable inference: ratio conexi.


oonexus
joining
:

facta,

e.

non solum
:

sibi ipsis,

out of indulgence to, S. sed etiam rei p.,

(not conn-), adj. [P. of conecto], adatus, ari, dep., to converse, have
:

aedificia, Ta.

Q.for the sake of:


sibi,

tibi

eondonatus
ire, to

est ille:

fili-

um

c6n-fabulor,
talk (old).

L.

Divitiaco fratii (Dumnorigem), Cs.

ductus, ere, to draw together, assemble, collect, gather, unite: exercitum in unum locum, Cs. viginti milia peditum, levg, L. clien:

con-dormio, con-duco, dQxi,

Sujjjru ace.

a ad earn accedere Confa-

fall quite asleep, Cu.

bulatum, T.

o5n-farre5,

atus, are, to

marry by

the cere-

mony of
cake of

the cake (confarreatio, the offering of a


:

eodem, Cs. milites in unum, S. vineas cortice vamos, graft, 0. Fig., to unite, combine: propositionem et adsumptionem in unum. Ih hire, rent, borroiv, emplog : navis conducta, T. in Palatio domum conducta tellure, V. nummos, H. pecuniam, lu. To hire, bribe, f)nploy, induce: qui ab eis conducebantur, ut, etc. vidua mercede conducta, N. consulem ad caedem faciendam pictorem magno pretio operae conductae, hired workmen. To undertake, contract for, farm : columnam faciendam praebenda, quae ad exercitum opus essent, to undertake the supplies, L. siccandam eluviem, lu. To contribute to, be of zcse, be prof fable, proft, serve: ad vitae commoditatem maxime rei p. neque homini iniuste facta conducunt: proposito, H. conducere arbitror autes
:

spelt, of which the parties partook) confarreandi adsuetudo, Ta. confarreatis parentibus genite, Ta.
:

c5n-fatalis,

e, adj.,

associated by fate: res.

a finishing, preparing, composing, completing : Imius libri annalium: tributi, \. q, an exaction. consumption: escarum, a cheiving.

cdnfectio,

onis, /. [conficio],

c5nfector,

oris,

m. [conficio], an accomplisher,
.d'' affaires:

finisher: negotiorum, charge

belli.

destroyer,

consumer : omnium
conficio.

ignis.

o5nfectus, P. of
c5nferci5,
ire

[com- + f arcio], see eonfertus.


(coll-),

con-fero, contuli, conlatus

c5nferre.

I.

To bring
signis in

together, collect, gather, unite, join: ligna


:

ris

tuas circumsonare,

etc.,

that

it is

useful.

circa casam, N.

undique conlatis raembris,


conlatis, Cs.
:

JJ.

dentes in corconducticius ( not -titius ), adj. [ conduco ], \>ovQ,join, 0. capita, lay heads together : gradura, hired, mercenary : exercitus, N. catervae, N. to walk together, Y. To px^y in, contribute: aes, COnducti5, onis, /. [conduco], a bringing to- 0. alqd in tuam statuam aurum in publicum, gether, recapitulation, C. hiring, farming L. munera ei, N. tributa quotaunis (pecuniam) (fundi) (vectigalium), L. ad statuam ad honorem tuum pecunias sextanconductor, oris, m. [conduco], a hirer, lessee, tes in capita, L. To bring together, match, set in farmer, tenant. Plur., Cs. contractor: ope- opposition, oppose, set together: cum Fonteio ferrum ac manus contulerunt: conlatis signis exerris. conductum, I, n. [conduco], something hired, citus superare arma cum aliquo, N. castra cum castris Scipionis castra conlata habere, hoste, L. tlie subject of a lease: alqd habere conducti, a pedeni cum pede, to fight foot to foot, L. Cs. hired apartment. pede conlato, L. non possum magis pedem con(conductus, i), m. [P. of conduco]. Only ferre (in court) gradum, L. pectora luctantia plur., hirelings: operae conductorum: conducti nexu pectoribus, 0. manum Aeneae, V. inter plorant in funere, H. Mercenary soldiers : consese certamina belli, V.: conlato Marte, 0.: meductorum III (milia), N. cum confer, oM, fight with me, 0. lites, to quarrel, oon-duplio5, avi, are, to double: quod H. Fig., to bring together in thought, compare, boni promeritus fueris, T. tenebrae conduplicancontrast: conferte Verrem: si conferendum extur patrimonia, lu. emplumst, cited, T. faciem moresque duarum, 0. c5uect6 (not connecto), uexus, ere [cora- nee quisquam iuventutis conferri potuit, L. omnia -t-necto], to bind together, connect, eiitwine, join, summa diligentia conlata sunt banc pacem cum unite, link: omnia inter se conexa: (apes) pedi- illo bello cum Dracone nostras leges cum illo bus conexae ad limina pendent, V. nodos, 0. te dominandi cupiditate vitam inter se utriusque; Fig., to connect: amicitia cum voluptate conecti- parva magnis nil iucuiido amico, H. To consult, tur discrimini patris filiam, to involve in, Ta. confer, consider', deliberate, talk over : alqd coram In discourse, to connect, join, compose: illud ex cum aliquo sermones, U7iite in : consilia ad adulepluribus continuatis couectitur: Verba, H. In scentis, advise with, T. iniurias, take counsel on,
: :

unum locum


Ta.
:

confertim
inter nos, quid finis
:

: : : :

confidens

: : : : ; :

161

nis esset, L.

2h compresa, abridge, condaise, sicm

quid animorum Hispa-

np, make brief : Academiam in quattuor (libros) ut in pauca couferam: sua verba in duos versus, To join in moving, propose imitedli/ : cur enim O. non confertis, ne sit, etc., L, II. To bear, carry, cwivey, direct, take, bring : copias in provinciam quos eodera audita clades contulerat, L. With se, to betake oneself, tui'u, have recourse : quo me mi-

edged, certain: quara confessam rem redimere conetur: dea, manifest, Y.: voltibus ira, 0.: conAs fessam amplectitur, in her true form, 0. subst. n. : in confesso esse, acknowledged, Ta.

c5nfestim,
gerenda
:

adv.

[com'+FEN"-], immediately,
res
:

speedily, without

delay, forthwith, suddenly:

consequi
: :

hue advolare

consulebat, L. deletil materia, L. mittier oraut, V. inclinatur acies, L.


:

rex patres alacres ad-

ser
Cs.
:

couferam V se suaque omnia in oppidum, quo se f usa acies, L. se in f ugam me in


:

gregera sicariorum, jowi.

Fig.,

<o change, trans-

form, tnrn, metamorphose : aliquem in saxum, 0. To bring, twii, conficientia, t/ie sources. corpus in albam volucrem, 0. be changed conferentur, rem : verba si ad direct c5nficio, feci, fectus, ere [ comfacio ], to for deeds, T. suspitionem in Capitonem. With make ready, make, prepare, biding about, complete, accomplish, execute, cons^immate, fulfil : soccos sua S, to devote oneself, apply, engage : me ad pontificem se ad studium scribendi se in salutem rei manu vestem tabulae litteris Graecis confectae, To devote, apply, employ, direct, confer, bestow written, Cs. libri Graeco sermone confecti, comp. librum Graece, N. tabulas, to keep upon, give, lend, grant, transfer: cum maxima posed, N. munera ei ab regibus conferrentur, N. f ructura accounts : nuptias, T. bello confecto, ended, S. caedem, N. mandata brevi, aho, T. tempus ad obUvionem belU orationem duella, H. facinus spes conficiendi negotii, Cs. quibus rebus ad misericordiam curas in rem p, pecuniam in S. confectis, S. To settle, close, finish: cum Apella rei p. terapus,/or some service: fructum ingeni in Quid damnatio confert ? de columnis: de negotio. To pass over, accomproximum quemque To refer, ascribe, attribute, impute, as- plish, traverse, go over, make : magno itinere conavail, lu. sign, throw blame, lay to the charge of: species fecto, Cs. iter anno, N. ubi confecti cursus, V. mortis ilhus invidiam in inmensum spatiis aequor, V. istas hominum in deos tecta facturi, ut in alterum cau- mille passuum conficiatur, covered. To diminish, L. Flaccum culpara in me, T. To transfer, assig7i, re- lessen, weaken, sweep away, destroy, kill, subdue, sam, throw the blame, L. provincias fer, put of defei'y postpone : expugnationem in wear out, consume: Atheniensis, N. hunc amium, L. omnia in mensem Martium exercitus, L. me (sica) paene confecit, killed: alqd in longiorem diem, Cs. eo omnem belli ra- dentes escas conficwxnt, grind : cibum, L. cibos, tiouem conferre, to transfer, Cs. suam rem. to digest: fameconfici: patrimonium P. pelf., impaired, weakened, overcome, reduced, cSnfertim, adv. [confertus], in a compact body, exhaiisted: equus senio, Enn. ap. C. aetate, S. closely : sese recipere, S. pugnare, L, volneribus, Cs. cura, T. aevo, V. malis res p. c5nfertus, adj. with coinp. and sup. [P. of conconf ectus et saucius (captives) ignominiis, woim fercio], pressed close, crowded, thick, dense : cum ita out, L. To prepare, provide, procure, bring togethplures simul, L. conferta sint omnia, ut, etc. er: tribum necessariis suis, the votes of: armata agmen, V. Close, compact, in close array : ut conpauxillulum nummorum, T. milia centum, Cs. via inter confertas navis, ferti proeliarentur, Cs. conficiendae pecuniae ratiopecuniam ilia re ex confertos in proelia audere, Y. confertiores L. quam nes. Fig., to produce, cause, make, bring about, confertissima acies, Cs. steterunt, L. motus animorum: aliquid gnato mali, T. raaxume equi, S. Stuffed, filed full, full : turba effect: animum mitem, render: causae conficiunt, are templa, L. cibo : vita voluptalibus.

conficiens, ntis, adj. with s^ip. [P. of conficio], producing : causae: civitas conficientissima litterarum. Plur. n. as subst.: (bonorura)
efficiejit,

confervesc5,
conferbuit
ira,

ferbul,

efficient.
,

ere, inch.

veo], to begin to boil,

grow

hot.

F
:

[com-+fer:

Of

g.

mea cum
confession,

pass

sexaginta annos
:

time, to complete, finish, end, spend, noctis partem ibi : hieme


:

H.
onis, /. [confiteor],
:

c5nfessi5,

To show, deduce: confecta, Cs. : vitae cursum. ex alqua re alqd ex quo couficitur, ut, etc. id quod conficiatur ex ratiocinatione ; see also confio.
:

acknowledgment
pecuniae
:

sua
:

servorum
:

ipsius patefacta parricidia

confessionibus ignorationis captae


:

c5nficti5,
criminis.

onis, /. [confingo],

a fabricating

rum Komam

culpae, L. esse, L.
adj.

ea erat confessio caput retacita, L.

[P. of confiteor], confessed: Plur. m. reus, loho pleads guilty, 0. gladiatores. as sv^st., criminals who have confessed: de confes-

confessus,

coufictus, P. of confingo. c5nfidens, entis, adj. with


aicdacious,

sup. [P. of confi-

de], bold, daring, confident: senex, T.

Shameless,

sis

supplicium sumere, S. 11

Confessed, acknowl-

astutia

tumidusque, H. iuvenum confidentissime, V.


:

impudent

Homo,

T.


confidenter
cSufidenter,
dens
],


: :

conflagro
auctoritatis
:

: : : :

162

boldly^ daringly,

adv. with comp. and sup. [confiwith intrepidity : dicere


:

In
:

establishing, confirming:
r

t.,

an adducing of proofs,
:

C.

libertatis.

con-

Audaciously, impudently, T. confidentius. dentissime resistens, Her.

confi-

firmation, assurance, encouragement mea perf ugae, by a refugee, Cs.

animi, Cs.

confidentia,

boldness : ance, audacity, impudence

[confidens], confidence, Assicrconfidentiara et vocem def uisse.


ae, /.
:

confirmator,
sures
:

oris,

m. [confirmo], he who

as-

pecuniae, a surety.

ingens, T.

qua

confi-

dentia dicant.

c5nfinnatus, adj. with comp. [P. of confirmo], encouraged, confident, courageous, resolute : animus
confirmatiorem exercitum efficere, Cs. Established, certain : quod eo confirmatius erit, si, etc.

con-fido,
upon, suae
:
:

fisiis,

sum,
),

ere, to trust, confide, rely


:

believe, be

assured: vestrae virtuti


Cs.
:

causae
L.

cui

equitatui
:

fidei

Romanae,

c5u-firin5,

avl, atus, are, to

Mario parum, S. sibi eonfisi, relyiny on themselves, si mihi ipse confiderem, dared trust: suae Cs.
virtuti, L.
:

make firm, make

strong, establish, strengthen

viribus, Cs.
:

dis iumortalibns, S.
:

suis

confirmaudi causa, Cs. Fig., to strengthen, establish, reinforce, confirm: se, to recover: valetudi-

vires nervosque, Cs.

militibus, L.

auxiliis

de salute urbis, Cs.


:

corpo-

nem
:

cum

civitatibus pacera, Cs.


:

societatem, S.

ris firmitate:

(oratio) confidere videbatur invidia,

alio duce, L. to be founded on: natura loci, Cs. To be socio Ulixe, 0. praesidio legionum, Cs. confident, be assured: ilium Salvom adfuturum mei rationem offici esse persolutam esse, T. (Romanos) re frumentaria intercludi posse, Cs.
: :

Galliam praesidiis regnura Persarum, N. decretum, to ratify: To confirm, animate, inspirit, cheer^ acta Caesaris.
sese auxiliis, Cs.
:
:

suam manum

make bold: animos verbis, Cs. confirmato animo, iubet, etc., S. timentes, Cs. diffidentem rebus suis territos, S. sese, Cs. eos multa
encourage,
: : : : : :

nee hostibus diuturnum gaudium fore, L. To be confident, have confidence: satis, S. adfiictis melius confidere nihil nimis rebus {abl. absol.), V. principem se fore,
:

S.

pollicendo, uti pergerent, to persuade, S.


res spe libertatis, Cs.
other.

gladiato-

To
:

confirmant

ipsi se, oiie

anoi"

confirm, strengthen (in

purpose
:

c5n-fig5, fixi, fixus, ere, to join, fasten together: tratistra trabibus confixa clavis, Cs. To pierce through, transfix: capras sagittis confixi Confixi a sociis, V. ceciderunt, N. F i g. eius sententiis confixus, i. e. rendered powerless : ducentis confixus senati consultis.

Oppianicum accusatorem filio confirmandorum hominum causa, Cs. To corroborate,


fidelity)

c5n-find5,
c5n-fing5,

ere, to cleave, split

pontus

prove, demonstrate, support, establish : nostra arguhoc de omnibus: mentis: hoc visum (esse), Cs. crimen commenticium his confirmatis rebus, Cs. To assert, afiirm, protest, give assurance, assure solemnly : ut possum confirmare hoc, quod intelillud lure iulego: de re tanta nihil frustra, Cs.
:

conscinditur acre, Tb.

fashion, fabripretend: lacrumae concausas ad discordiam, T. crimen fictae dolis, T. causam, L. id cogitatum esse.
finxl, fictus, ere, to

cate, invent, devise, feign,


:

rando daturura, etc., Cs. fidem inviolatam fore, S. hoc, vitam mihi prius defuturam, etc.: inter se, Cs. iure iurando confirmari oportere, ne, etc., Cs.
:

Confisi5,
ance: animi.

Onis, /.

[confido], confidence, assur-

bordering, contenninous, adhi Senonibus, Cs. potentiori, S. caput coUo, 0. : litora prato, 0. Fig., nearly related, like, similar: carmina studio
e, adj.,
:

c5n-finis,

c5iifisus, r. of confido.

joining, co7itigicous
:

ager, L.

Confiteor, fessus,
:

eri, dep.

[com-+fateor],

to

acknowledge, confess, own, avow, concede, allow, grant : confitere, T. confitentem audire alqm
;

vestro, 0.

non
:

infitiando

confiteri

videbantur
: :

confiuium, I, n. [confinis], a confine, common boundary, limit, border: Treverorum, Cs. Germaniae Raetiaeque, Ta. in vicinitatibus et confiniis aequus, iii questions of: triplicis confinia mundi, 0. Fig., a confine, boundary : breve artis '(j&u. plnr.: lucis, noctis, dawn, 0. et falsi, Ta. cum luce dubiae noctis, i. e. twilight, 0. mensum, 0. mortis, Tb.
:

mantis tendens, hi surrender, 0.


nutrici, 0.
:

Confessas scelus amorera


:
:

V.

deam, se victos, Cs. se, reveal, 0. se hostem hoc de statuis hoc confiteor iure
: : : :

obtigisse, T, sese plurimum ei debere, Cs. largitionem factam esse: cui debere salutem confiteor, 0. F i g., to reveal, manifest, show : confessa voltibus iram, 0.

Mi

c5n-fio,

c5nfi3:us, P. of configo.
be on. fire:

fieri, collat.

form for

conficior, to

mercedis confieret, m.ight be raised, L. 2h be arranged, be accomplished, be brought about : id difficilius, Cs. qua ratione quod instat confieri possit, V.
he brought together:

ex quo

summa

c5n-flagr6, avl, atus, are,^ to bum, be consumed, impedimenta conflagrare, Cs. classis
:

incendio conflagrabat urbem conflagrare velle urbs incendio conflagrata, Her. Fig., to be in:

confinuatio,

Onis, /. [confirrao], a securing,

To be destroyed, fiamed, burn : amoris flamma. be exhausted: ubi conflagrassent Sidioini, L. To


conflictatus
he condemned^ be consumed: invidia Hieronymi, L.

: :: :


conftmdo
:

: : : :

163
confossus, V.

flagitiorum invidia

tot iudiciis confossi,

F 1 g., to transfix alqra harpe, 0. i. e. hopelessly convicted, L.


[com-4-fore, inf.fut. of sum], it will be accomplished: et spero

conflictatus, P. of
:

conflictor.

c5nfore,
confore,
i.

inf.

c6nflicti5, onis, /. [confligo], a collision^ conrerum contrariarum. jiict : causarum

only impers., that


e. to

succeed, T.

conflicto, iivl, atus, are, intens. [confligo], to come in conflict, collide : cum male, T. per scelera
:

rem

p., to

ruin, Ta.
arl, dep. [confligo], to struggle,

conflictor, atus,
xcrcstle, conflict,
:

engage, be afflicted: cum ingeniis cum adversa fortuna, N. : inopia, eiusmodi, T. Cs. morbo, X. : difficultatibus, L. : tempestatibus, To contend, stncggle, litigate: honestiore iuTa. dicio, by a more reputable process : iniquissimis

onis, /. [conformo], a symmetforming, conformation, shape, form, fashion liniamentorum vocis, expression : doctrinae, i. e. culture. F i g., an idea, notion, conception : animi ut res conformatio quaedam notaret. In rhet.,

c5nfonnati5,

rical

rhetorical finish, elaboration: sententiarum.

verbis,

on a most tin/air
c5nflictus, us

issue.

1. conflictus, F. of confligo. 2.
(
),

c5n-fomio, avI, atus, are, to form, fashion, shape: mundus a natura conformatus. Fi g.,^o fashion, educate, modify, form : mentem cogitatione mores vocem hortatu liberos sibi, Ta. se ad alcuius voluntatem, to conform.

m. [confligo], a striking
lapidum.

togeilier (only ahl. sing.):

wrestling,

confossus, P. of confodio. c5n - fragdsus, adj., broken,


loca, L.
:

roug/i,

uneven

struggle: corporum.

viae, L.

Flur. n. as

sxcbst. :

inter confra-

c5n-flig6, flixl, flictus, ere, to come into collhioyi, dash together: illae (naves) inter se incitatae conTo he in conflict, contend, fight, comflixerunt, Cs. manu cum hoste: bat: armis: angusto mari, N, cum Antonio, S. cum rege secundo proelio, L. adversus classem, N. : adversi venti Confligunt, y. Fig., to he engaged, be at war: causae inter T'o disse confligunt: mens sana cum amentia. pute, contend: leviore actione: universa ratione cum vestra confligendum puto. With ace, to set in strong contract: cum script factum.
:

gosa

(sc. loca),

L.

loudly

ere, to resound, c5n-frenio, ui, : confremuere omnes, 0.


,

murmur

con-frico, avi, atus, are, caput unguento.

to

?i^6

vigorously

confringo,
to

fregl, fractus, ere

[com-+frango],
:

break in pieces, shatter: foris caedendo, L. gitos. Fig., to destroy, anish: consilia.

di-

con-fugi5, fugi, for succor : domum,


:

ere, iofiee, take refuge,


:

run

T.

con-flo, avi, atus, are, to blow up, kindle, light falces conflantur in cnsem, are incendium, L. Fig., to kindle, inflame: mihi invismelted, Y. diam civile bellum conflatum tua opera seditioTo bring together, make up, compose, get up, nem. raise : exercitum pecuniam aes alienum grande, indicia domi, L. To bring accusationera S. about, effect, accomplish, procure, produce, cause, occasion: quibus ex rebus conflatur et efficitur id, ex Malo principio familiaritas Conflatast, T. etc. consensus paene conflatus,zfe(/; alicui negotium; in se tantum crimen.

exsilium Phylen, N. ; supplex, 0. Fig., to take refuge, have recourse,

ad aram in in naves, Cs. ad limina ad


te,

Y.

resort: ad

vim: ad Etruscorum opes, L.

ad

meam

fidem: ab iure ad ferrum, appeal: Qic. habebam quo confugerem.


:

illuc,

ut neget,

confugium,

i,

n.

[com- + 2 FVG-], a place of

refuse, refuge, shelter, 0.

c6n-fundo, fudi, fusus, ere, to pour together, mingle, mix, blend: ius confusum sectis herbis, H.
(venenum)
in

poculo confusum
:

Cumque

tuis la-

m. [P. of confluo], a place of union, confluence, function forks : ad confluentem Mosae et Rheni, Cs. ad confluentes conlocat, etc.,

confluens,

entis,

L.

gether amnes confluunt exitu confluunt. F


Con-flu5,
: ibi

fluxi,

ere, to

flow

togetlier,

run

to-

(portus) i g., to flock together, crowd, in throng, assemble, be gatJiered : ad eum, Cs. ad eius triremem, X. Eomam, S. plures ad haec studia
in
L.
: : : :

unum,

ut ad nos pleraeque (causae) confluant.

Prop., to dig c5n-fodi6, fodi, fossus, ere. up, dig over ; hence, to transfix, stab, pierce: ibi que pugnans eonfoditur, S. : aliquot volneribus, L.

crimis nostras, 0. (Alpheus) Siculis confunditur undis, mingles, V. To pour out: cruor in fossam confusus, H. Fig., to mingle, unite, join, combine, blend: vera cum falsis: vis toto confusa mundo: res p. ex tribus generibus confusa duo populi in unum confusi, L. Diversum confusa genus panthera camelo, i. e, the giraffe, H. Rusticus urbano confusus, H. P o e t. proeUa cum Marte, H. To confound^ confuse, jumble together, disorder : sign a et ordines peditum atque equitum, L. foedus, to violate, V. Imperium, promissa, preces in unum, mingles together, 0. fasque nefasque, 0. mare caelo, lu. ora fractis in ossibus, i. e. make undis-

tinguisJiable, 0.

voltum Lunae,

to obscure, 0,
:

To

disturb, disconcert, confoimd, peiplex

moria, L.

Kutulum, lu,

confusa meTo diffuse, suffuse, spread

confuse

: :

congressio

: : :

164

over : cibus in venam conf unditur, difftises itself: aliquid in totani orationem,

ing together, heaping, accumulation {on\j copiarum, Ta. avium lapidum, Ta.
: :

abl. sing.):

cdnfuse,
ly^

adv. "with comp. [confusus], confusedin disorder : loqui: agere: confusius acta res.

congiarium,
poor of a congius
giariis
gift,,

i,

n. [congius],

a largess
oil, etc.)

to the
:

to

each

man

(of

con-

c5nfusi5, onis,/. [confusus], a mingling, mixing, blending


oris,
: :

virtutum.

sion, disorder
i.

temporum
adj.

confo^mding, confihsuffragiorum vitae


:

multitudinem delenire. largess in money, distribution : ab Antonio: plebi, Ta. moli:


:

tum, Cu.

multa, L.
I,

e.

blush, Ta.

congius,

confusus,
: :

with comp. [P. of confundo],


:

rii (nearly six pints

m., a measure for liquids, six sextaEnglish) olei, L.


:

mingled, confused, perplexed, disorderly : strages, suif ragium, L. clamor, V. oratio verba, 0. Disordered, confused of doubtful origin, L. mens, V. animo, L. varia imagine rerum, V. confusior facies, Ta. animi, L, os, bhcshing, 0. ex recenti morsu animi, L.

Con-glaci5,

are, to freeze, congeal:

aqua

conglaciaret frigoribus.

conglobatio, onis, /. [conglobo], a crowding together: fortuita (militum), Ta.


gather into a ball, : mare conglobatur undique terra iiutibus suis conglobata se in unum, L. in forum, L. proditores conglobati, in a compact body, L. conglobatae beluae, L. Fig.: definitiones conglobatae, accumulated.

Con-glob5,
:

avi, atus, are, to

avi, atus, are [cora-+FV-], to check, dampen, suppress, diminish: dolores memoria: audaciam. To put down, put to silence, dicconfute, refute, overthrow: verbis sen em, T. argumenta verba rebus, L. tis confutabitur, T.

c5nfut5,

press together in a mass, roll


:

up

repress,

c5n-futuo,

ere, to cohabit with, Ct.

ing, joining

congliitinatio, onis,/. [conglutino], cement' : verborum. union, compound

Con-gel5,
:

avi, atus, are, to freeze together, con-

recens.
unite, cement

geal: cum duro lingua palato Congelat, stiffens, Fig., 0. alqd congelat aere tacto, is petrified, 0. To freeze, to grow stiff: congelasse amicum otio. make stiff: in lapidem rictiis serpentis, 0.

con-glutino, avi, atus, arc, to : amores nuptiis, T.

To

joiyi

together,

compose,,
:

unite,

frame

together

hominem

amicitias

Ex

his conglutinatus, composed.

con-geminS,
ply
:

avi, atus, are, to redouble, midti-

ensibus ictus, Y.: ?>ecviV\m,ply,\.


ul,

con-gratulor,
gratulate
:

con-gemo,
muit seuatus
:

atus, arl, dep., to wish joy, conlibertatem civitati restitutam, L.

ere, to sigh deeply:

conge-

(ornus)

supremum Congemuit, V.
sea-eel, conger-eel,

conger,
T.

gri, m.,

= yoyypog, a
:

congeries, ace em, abl. e, /. [com- + GES-], a heap, pile, mass: disposita, i. e. chaos, 0. Congerie
:

gressus, T, dep. [com-+gradior], come together, meet, have an intervieiv : Congredere actutum, T. coram ubi congressi sunt To cum eo ad conloquium, L. in itinere, Cs. meet in strife, fight, contend, engage, join battle :
to
: : :

congredior,

cum
:

finitimis proelio, Cs.

acie, L.

cum

fortiore,
:

e media, the ruins, 0. vae, 0.

lapidum, L.

summa

sil-

con-gero,
collect,
:

gessi, gestus, ere, to

bHng

together,

heap up, throw together: vim auri in regnum undique quod, etc., N. congestis undique saccis, H. : turea dona, V. viaticum congestis congregabilis, e, adj. [congrego], social, grearmis, 0. : in suam sua viscera alvura, 0. Midae garious : apiura examina. iu OS grana: scuta illi (virgini) congesta, L. To congregati5, onis,/. [congrego], union, society, make, build, construct, erect, pile : aram sepulcri arassociation : hominum. boribus, V. congestum caespite culmen, thatched, congrego, avi, atus, are [com-+grex], to colv.; locus quo congessere palumbes (sc. nidum), V. F i g., in discourse, to bring together, comprise, lect in a flock, swarm : apium examina congreganTo collect, assemble, unite, join, associate: homass: operarios omnes: (turbam) in hunc sermo- tur. nem. To heap up, pile, accumulate, impose, load: mines familiae congregantur se unum in locum hominem in hunc numerum se cum ad alquera omnia ornamenta beueficia in ali- ad curiam quem, L. spes in unum Te mea congesta, centred, aequalibus. Pass., to assemble : unum in locum armati locis patentibus congregantur, L. in urbe, 0. maledicta in aliquem: iuveni triumphos, Ta.
: : : : :

N. neque hostem secum congressum, L. comlocus Achilli, V. minus, L. contra Caesarem ubi congressi sunt cum vellet congrederetur, Cs. Fig., of advocates, to strive, contend: tecum: mecum criminibus, joi?i issue on the charges.
:

congesticius,
tJirown together
1.
:

adj. [oongero], heaped, piled \ip,

Ta. P r o V. gantur, birds

pares

cum

paribus facillime congre-

agger ex materia.

2.

congestus, P. of congero. (congestus, us), m. [com--f-GES-], a

of a feather. congressio, onis,/. [com- + GRAD-], a meet:

ing, interview, conference, association, society

no-

bring-

stra

concrressione

di^nus;

eum

congressionei


congressus
:

: : : :

coniugalis
in propylaea,
:

: ::

165
pecuniam

prohibere in congressionibus familiarura, in familiar circles : maris et f eminae.


1.

2.

congressus, P. of congredior. congressus, iis, m. [com- + GRAD-], a meet:

ing^ assembly, confei'ence, conversation, interview: ad congressum eius congressum tuum fugiunt

squander: culpam in unum maledicta in eius vitam crimen in qua tempora, L. omen in illam provinciam haec in eculeum coiciuntur, i. e. can endure the rack querelas absenti, Tb. : petitiones ita coniectae,
vigilem, L.
: : :

aimed:

id

sub

legis vincula, L.

To throw, place,
:

cum his navibus classi congressus erat, Cs. mag- comparing : annonae et aestimationis. nam cladem in congressu facere, S. Tris uno con- ture, interpretation : somniorum.
: :

pervenire: cum illis sermone et congressu consibi congressu aequalium prohibitus, L. iungi joincum dea congressus nocturnos esse, L. ing battle, onset, encounter, fight : ante congressum
:

put, include : verba in interdictum dem epistulam.

plura in eanhttrling,

coniecti5,
throioing
:

onis, /, [

telorum.

Fig.,
:

com-

lA- ], a a putting

together,

conjec-

gressu

(ferit),

V.

alcuius durior, Ta.

congruens,

entis, adj. [P. of

congruo], agree:

ing, fit, appropriate, suitable, consistent, congruo'iis

COniect5, avl, atus, are, freq. [conicio], to inrem eventu, L. de fer, conjecture, guess-' alqd imperio, Ta. : eum Aegyptum iter habere, Cs. : ex
:

cum

natura actio menti genus dicendi mohaec duo pro contus, appropriate gesture, L. congruens videtur aperire, gruentibus sumere Symmetrical, consistent, harmonious: etc., Ta. concentus clamor, L. (alquis) cum ea disciplina. Flur. n. as subst. : congruentia his disserere, Ta.
iis
: : : :

eo quid sentiant, L. etc., Ta.

valetudinem ex
[ conicio ],

eo,

quod,
seer,

coniector,
sootlisayer.

oris,

m.

a diviner,

coniectiira, ae,/. [conicio], a conjecture, guess,


induction, infei'ence : ex uno de ceteris: coniecturam facere ex voltu coniecturam facere, quantum, etc. num aberret a coniectura suspitio, i. e.
: :

congruenter,
fitly,

suitably

congruens ], agreeably, naturae vivere ad alqd dicere.


adv.
[
: ,

agree: ratione ut ad metam eandem cum correspond, congruerent, F

congrud,
solis

ui,

ere, to

coincide,

dies

soils dies

L.

g., to

coincide,

be

reasonable inference : coniectura nihil iudicare mentis divires non coniectura, sed oculis teneri In augury, a conclusion from omens, nae, L. f uturi, 0. divining, sootJisaying : somnii

suited^,

cum
L.
:

be adapted, agree, accord, suit, fit : alcuius moribus, to be congenial: dicta cum scriptis,
:

coniecturalis,
1, 2.

e,

adj. [coniectura], belonging

to conjecture, conjectural :

causa.

inter se

sermo

inter

omnes congruebat,

L.

omni causae orationis genus: ad equestrem pugnam, Ta. To agree, harmonize, accord, be in har-

coniectus, P. of conicio. coniectus, us, m. [com-+IA-], a throwing,

mony, be
T.
:

nice

inter nos, to be in communication,


:

casting, projecting,

deura sententiae, N. lingua, moribus, L. animi corporum doloribus congruentes, afi^ected by: in eum vaovem, following, L. eae res in unura QongvViQXiie^, pointing to one conclusion, L.
:

fracta
teli

hurling : lapidum coniectu telorum, JS", venire ad coniectum, within reach, L. Fig., a turning,

domus
:

terrae, L.

directing

in

me aMmorum
adj.

oculorumque.
bear-

[conus +FER-], coicio (coniicio), ieci, iectus, ere ing conical fruit : cyparissi, Y. c5niger, gera, gerum, adj. [conus +gero], [com- + iacio]. I. To throw together, unite, collect: sarcinas in medium, L. Fig., to draw a ing conical fruit : pinus, Ct.

c5nifer, fera, femra,

couicio

or

bear-

conclusion, conclude, infer, conjecture, guess

: sexaginta ut conicio, T. : eum regnum ei commississe, In augury, to prophesy, foretell, divine, interN. pret: de matre savianda ex oraculo: male conquae tempestas impendeat. II. To throw, iecta cast, urge, drive, htirl, thrust, put, place : tela, Cs.

(coniicio), see conicio.

c5nisus, P, of

conitor.
i

conitor

(not conn-), nisus or nixus,

[com-

nitor], dep., to

put forth

all one's strength,


:

make an

effort, strive, struggle,

endeavor

omnes
:

conisi ho-

thyrsos, 0.

pila in hostes, Cs.


:

rem
N.
:

reliquos in f ugam, Cs.


:

in carceserpentis in vasa,
:

alqm

dextra, V. stem avertunt, L. : valido corpore omnibus copiis, L. uno animo invadere hostem,
:

se in signa manipuse in pedes, to take to losque, Cs. se in f ugam spolia igni, V. : facem one's heels, T. : se intro, T. (iaculura) inter ilia coniectum, 0. iuveni, V. Fig., to bring, direct, turn, throw, urge, drive, force : me in laetitiam, T. (Catilinam) ex insidiis
cultros in guttura, 0.
:

To press upon, press toward, L.: sese ut erigant. struggle toward, strive to reach: summa in iugum To labor, be in virtute, Cs. : in unum locum, L.

in latrocinium se in noctem, to commit : naves in noctem coniectae, delayed, Cs. se mente in versum, to apply: orationem in clarissimos vires:
: :

Fig., to labor: Spem gregis conixa reliquit, V. ratio endeavor, struggle : ut omnes intellegant conixa per se, putting forth her own energy : ad convincendum eum, Ta. omnibus copiis, L,
:

coniugalis,
conjugal :
di,

e,
:

Ta.

[coniunx], of marriage, amor, Ta,


adj.


coningatio
coniugatio,
nection
;

; : :


conirzus
:

::

166

onis,/. [coniugo].

Prop., a

hence, the
oris,

etymological

connection of

words.

coniugator,
imites
:

m.

com-

+ IV- ],

amoris, Ct.
e,

: cohortes cum exercitu, Cs. alquem cum deorum laude, i. e. pict on an equality with : cum reo criminum societate coniungi: noctem diei, one who added, Cs. arma finitimis, L. se in negotio v'ocalis, to contract: bellum, to toage in concert: ne

con-

ate

coniugialis,

adj. [coniugium],
:

of maiviage^
con-

connubial: foedus, 0.

festa, 0.

coniugium,
nection.,

I,

n.

[com-+IV-].

Prop., a
:

xmion
:

coniugii dos, 0. husband, V., Pr. wife, Y.


liberale, T.

hence, marriage, wedlock : TuUiae Of animals, V.

tantae nationes coniungantur, Cs. passus, walk together, 0. dictis facta, to add, Ta. abstinentiam cibi, to persist in, Ta. To compose, compound, make up : e duplici genere voluptatis coniunctus
: : :

conubia Sabinorum.
ally: se

To
:
:

connect, unite, attach,


:

tecum

adfinitate,
:

N.

tota

domus
:

coniu-

gio coniungitur

alquam

alcui matrimonio, L.

COn-iugo,
tiam, to
lated.

avi, atus, are, to join, unite

amicire-

form :

coniugata verba, etymologically

coniungi Poppaeae, Ta. (eum) sibi, Cs. Ausonios Teucris foedere, Y. amicitiam societatem, S. bellum, to unite in: cum amicis iniuriam.
:

intimately : coniuncte vivere, N. vere coniunctissirae vivere.


:

coiiiuncte, adv. with comp. and sup. [coniunconiunx or coniux, iugis, m. and/. [com- + go], in connection, conjointly, at the same time: IY-], a 7narried person, consort, spouse, husband, coniuncte re verboque risus moveatur: elatum coniuges et liberi raulier cum suo coniuge: aliquid, i. e. conditionally: agere. In friendship, wife: quo coniuge felix ferar, 0. mea: avara. Of ani: :

coniunctius

vi-

mals, the female, 0.

betrothed bride, Y., Tb., 0.

couiunctim,
mon,
habetur, Cs.
cipere, L.
:

joi^itly, together

compecuniae coniunctim ratio petere auxilium, N. rogationes acadv. [coniungo], unitedly,


:
:

oath,

coniuratid, onis,/ [coniuro], a uniting in an sworn union, alliance : nobilitatis, Cs. de


: :

COiiiunctio, onis,/. [com-+IV-], a connectagreement : hominum adfinitatis vestra equitumque mecum gratiae. Marriage, relationship, affinity : sanguinis f ratrum
ing, uniting, union,
: : : : :

understanding, T. conspiracy, plot, secret combination : Catilinae, impia, L. coniurationem patefacere coniuS. rationis particeps nefanda in libidinem, L. deserendae Italiae, L. confederacy, band of conspirators: perditorum hominum.

A
:

bello, L.

(mulierum),
:

common

adtinitatis.

terna.

In

Friendship, intimacy : Caesaris philos., a connection of ideas.


i,

paIn

grammar, a conjunction.

coniuuctum,
connection.

n.

[coniungo].

In

rhet.,

coniuratus, adj. [P. of coniuro], bound togethan oath, associate, allied, coiispiring : homines Agmina, 0. rates, of allies, 0. in proditionem, L. P o e t., with inf. : Graecia coniurata rumpere
er by

subst.,

nuptias, H. caelum rescindere, Y. Plur. m. as conspirators: raanus coniuratorum de con: :


:

comp. and sup. [P. of iuratis decernere, S. quos coniuratos haberet coniungo], connected: ratis coniuncta crepidine dimittere. i. e. his new levies, L. saxi Expositis scalis, V. Of places, adjoining, borcon-iur5, avi, atus, are, to swear together, swear dering upon, near, close: loca castris, Cs. Paphlain a body (of a levy en masse) ut iuniores Italiae gonia Cappadociae, N. Connected by marriage, coniurarent, Cs. To swear together, combine under married : digno viro, V. United by relationship, oath : omne Coniurat Latium, Y. inter se nihil
adj. with

coniunctus,

associated, allied, kindred, intimate, frie^idly

ci-

combine, H. E s p., to form a conspiracy, plot, conconcordia coniunctissimi: spire: non defenderem, si coniurasset: inter se, sanguine, S. propinquitatibus adfinitatibusque, cum aliquo in omne flagitium, L. contra poS. Cs. quis mihi debet esse coniunctior ? ab stirpe pulura R., Cs. adversus rem p., L. de interfiAtridis, V. inter se coniunctissimi Porapeium ciendo Pompeio ut in te grassaremur, L. quo coniunctum (sc. sibi) non offendit, N. sontibus, stuprum inferretur, L. patriam incendere, S. Cu. populo R. civitas, Cs. in re p., i. e. of the coniux, see coniunx. same party. Fig., connected, pertaining, accordant, agreeing, conformable: esse quiddam inter ere, to shut the eyes, c5niveo (not conn-), nos nihil cum virtute iustitia intellegentiae blink : somno altero oculo. Of the eyes, to close, vanitati coniunctior quam liberalitati libido sce- shut, be heavy: coniventes oculi: (oculis) somno lere constantia inter augures, harmonious. coniventibus. Fig., to be dull, drowse, be languid COU-iung5, iunxi, iunctus, ere, to fasten togeth- blandimenta, quibus sopita virtus coniveret. To leave unnoticed, overlook, connive, wink: quibuser, connect, join, unite, gather : calamos cera. Y. eam epistulam cum hac huic (navi) alteram, Cs. dam in rebus in tantis sceleribus.
culis adfinitatis: equites
:
:

vium omnium sanguis, kindred: cum aliquo

acturos, etc., Cs.

vin-

Poet.:

res (sc.

cum

altera),

>

dextrae dextram, 0.

Pig.,

to join, unite, associ-

conixus, P.

of conitor.


conlabefacto
cou-labefact5
con-labefio
(coll-),

conligo
college,

: :: : :

167
,

are, to convulse,

bench,

guild,

break down: vastum onus (montis), 0.

(coll-), factus, fieri, jass., to pieces^ collapse, be 'indued: ut (navis) coulabefieF i g. a Themistocle conlabefactus, ovcrret, Cs.

company : to fall augurum


.

censorum
.

corporation, society, union, pontificum : praetorura


: :

tribuni of the body, L.


.

ambubaiarum, H. mercatorum, L. pro collegio pronuntiant, in the name


(coll-),
I,

throicn, N.

con-libertus
(coll-), lapsus,
T,

m., a fellow-frcedman.

con-labor

to fall

together,

(con-libet, conlubet, or collibet), buit or

fall in ruins, crimible: moenia conlapsa ruina urbes raotu terrae, Ta. : postquara consunt, L. Fig., to fall, sink: conlapsa lapsi cineres, V. menabra referre, V. subito dolore, 0. inter ma-

bitum

est, ere, impei'S., it pleases, is


:

agreeable (only

quae victoriperf. system): si conlibuisset, H. bus conlubulssent, S. si quid conlubitumst, T. simul ac mihi conlibitum est.
:

ntis alcuius, Cu.

con-laceratus
corpus, Ta.

(coll-), adj., torn to pieces:


(coll-), onis, /. [conlacrimo],

, conlici5 (coll-), ere [com-4-lacio], ?o mislead, beguile : me in breve tempus, T.


,

conlacriinati5

conlid5
to

(coll-),

lisi, iisus,

ere [coiTi--f laedo],

a sympathetic weeping.
(coll-, -lacnim5), avi, , are, 2h to weep in sijmpathy, lament together, T., C. bewail: casum meum: casum suum, L.

conlacrimo

crush: vasa conlisa umorem anulus ut fiat, colliditur aurum, 0. colliduntur inter se naves, Cu. Fig.: Graecia barbariae conlisa duello, dashed upon, H.
to pieces, shattei', batter,
:

dash

con - lactea

conligatio
nection.

coll-, -tia

),

ae, /.

[com- -flac-

teus], a foster-sister, lu.

Plur., C. Fig., a
:

(coll-),

onis,/ [2 conligo], a conbond, union: causa-

conlapsus, P. of conlabor. conlatid (coll-), onis,/. [conlatus], a

rum omnium 1. conligo


bring-

artior societatis.

ing together, hostile meeting, collision : signorum. exempti contribzition, collection : decimae, L. F i g., a comparison, similitude. conlationibus, Ta. rationis, the a7ialogy. I n p h i 1 o s.

pulverem Olympicura, i. e. to cover waimi praise, eidogy : hominis. equos, to check, 0. hhn&elf ivith, H. sarcinas con-laud5 (coll-), avi, atus, are, to prize conligere, to put in order (before Jaattle), S. vasa, highly, extol: filiura, T. factum suis: militum to pack up (for a march) vasa silentio, L. arma, virtutem, L. alqm magnifice, L. me, H. conlauto take up the oars, V. Of persons, to collect, asdatis militibus, Cs. conlaudandus, quod, etc. semble, bring together : exercitus conlectus ex senifluentes,
: : : : :
:

conlatus (coll-), P. of confero. conlaudatio (coll-), onis,/. [conlaudo],

or colligo, legl, lectus, ere [com-f2 lego]. Of things, to gather, collect, assemble, bring together: stipulara, T. radices palraarum: limum ovo, i. e. clear the wine, H. horto olus, 0. de vitibus uvas, 0. fruotus, H. sarmenta virgultaque, Cs. serpentis, N. viatica, H. conlectae ex alto nubes, heaped together, Y. sparsos per

colla capillos in

nodum, 0.

nodo

sinils

conlecta

V.

conlecta

(coll-), ae,/. [conlectusj,

contribii-

bus desperatis
lecta

milites

reliquos e fuga, N.

con-

iion, collection:

a conviva exigere.
-titius),

iuvenum manu,
collect,

L.

Ih
:

contract,

draw up,

conlecticius (coll-; not


[

um,

adj.

compress,
in

conlectus

],

gathered in haste, Middled together


(coll-), onis, /. [conlectus], a col:

conligit anguis,

exercitus.

conlectio
lecting,

unum, 0. repair: in quo


:

concentrate: iu spiram tractu se orbem, L. apicem conlectus se in arma, concealed, V. 7'o gather,

V.

(rei p.

gathering

(membrorum).

Fig.,

in rhet.,

a summing up, recapitulation.

fragia fortunae. incur: iram, H.

Fig.,
:

nauf ragio) conligendo: nauto gather, collect, acquire,


:

conlectus (coll-), P. of conligo. conlega or collega, ae, m. [cora--j-3 LEG-],


a partner in
censurii
:

ligeres, declamasti,
:

office,

colleague, associate, assessor


: :

in

haec ut concompose : vestigia Pythagoreorum repente auctoritatem, Cs. famam clementiae, L. invidiam crudelitatis ex eo sitim, V. To colfrigus, H. agendo vires ad agendum, L.
:
:
:

rumorum ventos

imperii, Ta.
:

An
tiae
;

sedet,

H.

conlegam habere post me dux delectus est, duo collegae dati, N.


;

lect,

compose, recover
:

rallying, Cs.

se

sui conligendi facultas, se animos, L. ex timore, Cs.


:
:

companion, fellow : Epicuri sapiena fellow-member (of a club), C. a fellowassociate,

priusquam conligerentur animi, ubi conlectum robur (tauri), Y,


gather,
collect,
;

In thought,
: :

L.

mentem, 0.
to

actor, lu.

conlegium
association in

or collegium,
:

office,

colleagueship

concordi collegio vir, L. An official body, association, board. expertus, L.

[ conlega ], expertus mihi consul per tot collegia


i,

n.

consider, deduce, infer: paucitatem inde hostium, L. haec pueris esse grata sic conqualis in ilia decor fuerit, 0. lige mecum, H.
:

Nereida sua damna mittere, 0. ex quo ducenti anni conliguntur, are reckoned, Ta.


couligo
2.

conopenm
i.

; :

168
bind
tie
:

con-lig5
tie,

(coll-), avi, atus, are, to


:

to-

who
les,

gctJie7\

connect, bind, tie %ip

matms,
to unit,

the

converses ; only plur. : conloquentibus e. avoiding interviews, L.

diflBci-

prisoner's hands:
ictu

eum

miseris modis, T.

scutis

combine, (res) connect: homines inter se sermonis vinclo


:

pilorum conligatis,

Cs. Fig.,

conloquium (coll-), i, n. [conloquor], a conversation, conference, discourse : eo ad conloquium


venerunt, Cs.
in Antoni conloquium venire: de pace in conloquium venire, S. per conloquia de pace agere, Cs. in conloquio esse, N. occulta habere cum aliquo, L. crebra inter se habere, Cs. petere, 0.: alterius; deorura, V.: conloquia amicorum absentium, i. e. by letter.
: :
: :

tis

inter se colligatae : annorum memoriam uuo libro. To restrain, check, stop, hinder: impetum furen:

Brutum

in Graecifi.

straight,

con-lineo (coll-), fivi, aim aright : hastam


con-lin5
(coll-),

atus, are, to direct

aliquo

aliquando.

ere, to besmear, defile,

con-loquor

(coll-), cutus,

i,

to talk, converse,
:

pollute: crines pulvere,

II.

confer, parley, hold a conversation

mecum,
:

T.

conliqiiefactus (coll-), P. [com-+liquefio], dissolved, melted: (venenum) in potione.

cum homine eo, Cs. cum


: :

conlisus (coll-), P. of conlido. conlocatio (coll-), onis, /. [conloco],


rangement, collocation
:

argumentorum. marriage: filiae.


:

borum

siderum. In rhet. verAn endowing, giving in


:

an. ar-

per Procillam ( iuterpretam ) cum eo de partiendo regno, N. inter nos de re p. multum inter se conloquar, loill talk (with him), T. ad se conloquendi gratia venire, S. ex equis, Cs. inimicos cognoscerc, conloqui quas (res) tecum conloqui volo, talk over, N.
:

conlubet,

see conlibet.

(coll-), avi, atus, are, to set right, arrange, station, lay, put, place, set, set up, erect : sine tumultu prae'sidiis conlocatis, S. rebus conlocan:

con-loc5

con-luceo
ly,

dis

tempus

dare, Cs.
:

lecticae conlocabantur

se-

chlamydem, ut pendeat apte, des ac domicilium Hereulera in con0. earn in lectulo, T. in navi insiin bis locis legionem, Cs. cilio caelestium diatorem in foro iuvenem in latebris, V. tabulas supremo In monte saxum, H. in bono lumine con-ludo (coll-), si, ere, to play togetJier, signa in subsidio artius, S. colonos Capuae se sport ivith : paribus, H. P o e t. videbis in aqua Athenis, settle : oculos pennis, 0. ibi praesidium, conludere plumas, move sportively, V. Fig., to comites apud have a secret understanding : tecum. exercitum in proviuciam, S. Cs. hospites, to quarter: ante suum fundum insidias: con-luo, lul, ere, to moisten, wet : ora, 0. castra contra pogulum R. cohortis advorsum peconlusio (coll-), 5nis, /. [conludo], a secret To give in marinter mulleres iiliura. dites, S. understanding, collusion : cum decumanis. riage: Quocum gnatam, T. alicui filiam, N. filiara conlusor (coll-), Oris, ?w. [conludo], a fellowin familia propinquas suas nuptum in alias civiplaymate: infans cum conluOf money or capital, to lay out, invest, gambler: suns. tates, Cs. sore catello, lu. advance, place, employ : in ea provincia pecunlas patrimonlum ut in eo fundo dos conlocaretur Con-lustr5 (coll-), avi, atus, are, to illuininate, Fig., to place, set, station, bHghten, enlighten: sol omnia luce conlustrans in suum in rei p. salute. disp>ose, order, arramge, occupy, employ, put: aedipicturis conlustrata, bright lights. Fig., to suj'vey, ut rebus conlocandis tempus scrutinize, review : omnia oculis litas recte coUocata cuncta equo, Ta. verba conlocata, i. e. to ai^'ange in daretur, Cs. abl. e, washings, offscourings, conluvies, sentences : res in tuto ut conlocetur, T. sese in reram, Ta. dregs (late for conluvio): magna, Ta. meretricia vita, employ: in animis vestris triuraconluvio (coll-), onis, /. [conluo], icashin^s, phos meos adulescentiam suara in amore, spend: alqm ad Pompeiuni interimendum senatum rei sweepings, dregs, impurities, off^scourings : mixtoTo invest, store : apud istum tam rum omnis generis animantium, L. ex hac conlup. custodem. multa pretia ac raunera (ut pecunia) sic gloria et vione discedere gentium, a vile mixture, L. omnium scelerum. quaerenda et conlocanda ratione est.
: :

qui conluceat conlucent ignes, V. larapades undique, 0. (candelabri) fulgore conlucere templum moenia flammis, y. omnia luminibus, L. qua (mare) a sole conlucet.- Fig., to shi7ie, be resplendent: vidi conlucere omnia f urtis tuis conlucent floribus agri, totus veste, V. 0.
:

(coll-), be brilliant, gleam, glow


,

ere, to shine brightsol,

con-locupleto
very rich, enrich
: te,

(coll-), avi, T,

are, to

make

COnlocutio (coll-), onis,/. [conloquor], a conversation, conference, talk: bominum: familiarissimae cum alquo.

con-m-, see comra-. con-necto, con-nex-, see cone-. con-ni-, see cOnI-. con-nub-,
'

see conub-.
i

c5nopeum,

ei (lu.), or

c5n5pium,

(H., Pr.),
:

n.,

(conloqueus,

ntis),

m. [P. of conloquor], one

a gauze net, mosquito-curtain, canopy Hence, a bed, lu., Pr. effeminate, H.

turpe,


Conor
C^ior,
t}y, venture, seek,

: :

couscieutia
:

: : :

169

atus, arl, to tmdertake, endeavor, attempt,

aim,
:

make an

effort, begin,

make

dum conantur, annus est, T. audax ad conandum conari desistis conari con- sceleris, to seek to commit. ego obviam conabar tibi, was going suescere, N. conquisitio, onis,/. [conquiro], a seeking out, quicquam Fallaciae, T. id quod search for, bringing together, procuring.^ collecting to find yoxi, T. conantur consequi, their etids: tantam rem, L. pecuniarura, diligeutissima, Ta. piaculorum, L. multa stulte, N. plurima f rustra, Y. Ter conatus Ta. A levying, levy, conscription : durissiina inutramque viam, V. id ne fieret omnia conauda genuorum per agros, L. rem labefactare ius suum exsequi, Cs. esse, L. conquisitor, oris, m. [conquiro], a rec^'uiiing haec delere f rustra loqui, 0. f rustra dehortando officer, press-captain, C. retentis couquisitoribus, L, Cs, possent, perrumpere si impedire, N.
trial of: (mulieres)
:
:

litquest of: suavitates undique: voluptates, Cs. terae cogitatione conquirendae : artis ad alqm opaliquid primendum, Ta. omnia contra sensus

con-p-, see comp-.

conquisitus,
sought out,
epulis.

adj. with sup. [P. of conquiro],


:

cJiosen, select

conquaero, see conquiro. COnquassati5, onis,/. [conquasso], a


ing, disturbance
:

coloni

conquisitissimis

shatter-

con-r-, see corr-.

valetudinis corporis.

atus, are, to shake severely : OOii-quass5, Fig., 2^0 Appulia terrae motibus conquassata.
,

(not conseptus), P., fenced round, hedged in: ager: locus cratibus, L. As subst. n., a fenced place, enclosure, L., Cu.

c5n-saeptu3

sJiatter,

disturb

nationes.
i,

complain, betemporis ad wail, lament, deplore : voce alia, T. conquerendum parum Conquerar an sileam ? 0. fortunaDQ bonorum direptiones patris in se sae-

con-queror, questus,
:

dep., to

consalutatio, onis,/. [consaluto], a greeting, mutual salutation : forensis inter exercittis, Ta.
:

c5n-saluto,
dially
:

avi, atus, are, to greet, salute cor-

inter se:

regem (multitude),
:

L.

eura dic-

vitiam, L.

ignaris
:

nequiquam
:

auris, Ct.
:

multa

tatorem, greet

conquesti, 0.

pauca de
:

f ortuna

ad saxa haec,
:

make
vim

these complaints

his de rebus
p.

apud patres

dictatoris

alqd pro re

him as, L. earn Voluraniam. ere, to recover, be Jiealed. c5n-san6sc5, nul, c5n-sanguineus, adj., of the same blood, re-

onis, /. [conqueror], a complaining, bewailing, complaint : Sulpicii : in senatu ha-

conquesti5,

bitae.

In

rhet., an appeal

to

sympathy.

1.

2.

conquestus, P. of conqueror. (conquestus, us), m. [conqueror], a


abl. sing. : libero, L.

lated by blood, kindred, frateimal : homines, Cs. Acestes, his kiiisman, V. umbrae, of her brothers, turba, the family, 0. 0. As sid)st. m., a brother, Plur., kindred, kinsnun : a C. f.,cL sister, Ct. senatu appellati, Cs.
:

fz'o^eji^;

complaint ; only
se, L.
idle,

c5nsangulnitas, atis,/ [consanguineus], kindred, relationship: misericordia consanguinitatis,


L.
:

con-quiesc5, quievi

(conquiesti, C. ; conquiesquietus, ere, to find rest, rest, repose, be ), be inactive : ut ne ad .saxa quidem mortui con:

consanguinitate propinquus, \.
adj.

c5nsceleratus,

with
:

vo\,ivicked, depraved' pirata:

sub quiescant ante iter confectum, to halt, Cs. armis, Cs. ex laboribus. To go to sleep, take repose, take a nap: raeridie, Cs. To pause (in speaking): in conquiescendo. To pause, stop : numquam ante, quam, etc. nee conquiesse, donee, etc., ii. To stop, pause, rest, cease, be in repose : quando navigatio raercatorum, is illius sica conquievit ? closed: imbre conquiescente, L. Italia a delectu, urbs ab armis. Fig., to rest, be at peace, enjoy uures tranquillity: nee nocte nee iiiterdiu, L. convicio defessae in nostris studiis.
:

Plur. m. as
:

impetus
leratos

exsectio linguae

[P. of consceleL. consceleratissimi fihi.


stop.

mens: mentes,

subst., wretches, villains: in


:

consce-

poenae

consceleratorum manus.
avi, atus, are, to stain
:

c5n-sceler5,
domura, Ct.

pollute, dishonor, disgrace

with guilt, oculos videndo, 0,

conquir5,

quisivi (sierit,
to seek

C.

),

quisltus,

ere

for, hunt up, search out, procure, bring together, collect : toto iiumine navis, Cs. : iubet omnia conquiri quam plurimum pecoris ex agris, S. Diodorum tota provincia quos potuit (colonos), N. his ut conquirerent (sc. ho:
:

[com- + quaero],

endi, ensus, ere [com- + scando], mount, ascend, climb : vallum, Cs. equos, L. To go on aethera, 0. rogum, V. in equos, 0. aequor naboard, embark : navem puppim, 0. vibus, to go to sea, V. in navis, Cs. in phaselum velini conscendas, ad meque venias ab eo loco, set sail : Thessalonicae conscendere" iussi, L. Fig.: laudis carmen, to rise to, Pr.

c5nscend5,
:

to

c5nscensio,
ing: in navis.

onis,/. [conscendo], a7i anbark-

mines) imperavit, Cs. peeuniam, L. quern quisque notum habebat, Cs. triumviri sacris conquirendis, L. Fig., to seek after, search for, go in
: :

c5nscensus, P.
c5nscientia,
consciousness,

of conscendo. knowledge, privity^ cogni-

ae, /. [consc'io], joint knowledge,

common

conscindo

: : : :

consectarius
: :

: :

170

zance: conscientiaecontagio: alqm in conscientiam adsumere, Ta. a conscientiae suspitione abesse perfugit, suam conscientiam metuens, L. conscientiae eius modi facinorum hominum pluConsciousness^ knowledge, feeling, sense: rium, L. nostra sua, L. virium nostraium, L. pulcherrimi facti scelerum tuorum, Cs. spretovum (deocouscientia, quid abesset rum), L. de culpa, S. virium, detractavere pugnam, L. inerat conscientia derisui fuisse triumplium, he toas keenly aware, sense of rights moral sense, eonscience: Ta. recta, a good conscience: egregia, L. bonae conscieutiae pretiunj, of self- approval, Ta. Abacta nulla couscientia, scruple, H. generis humani, the moral judgment, Ta, mala, S. good conscience, self- approval : maximi aestiraare conscientiam mentis suae: in gravi fortuua couscientia sua niti. sense of guilt, remorse: fuga, et sceleris et conscientiae testis couscientia convictus augor conscientiae: mentem vastabat, S. animi. With ne, guilty fear, Ta.
: : :
: :

V. lupus audacis facti, V. mihi, numquam me nimis cupidum fuisse vitae ego, quae mihi sum conscia, hoc scio, T. virtus, V. partim conscii sibi, alii, etc., from a sense of guilt, S. quos con:
:

scius

animus exagitabat,

guilty, S.
,

conscribill5,

, :

are,

dim. [conscribo],
:

to

mark by

beati7ig,

mark

with

xoelts

manus,
milites
:

Ct.

c5n-scrib6,
write in a
tus, Cs.
:

ipsi, iptus, ere, to write


:

togetJier,

roll, enroll, enlist, levy

exerci-

sex milia familiarum, L. cum vicatim homines conscriberentur ( i. e. for bribery), To put together in writiug, draw up, compose, write : edictum legem: condicioncs, L. epistula Graecis litteris conscripta, Cs. pro salutaribus movWiavn, prescribe : qui esset optimus rei 2^o write de quibus ipse conscripsi. p. status over, cover: conscripta vino mensa, 0. conscripcohortis, S.

tum

laci'imis epistolium, Ct,

conscriptio,
port :
f alsae

onis, /. [conscribo], a record, quaestionum, forged depositions.


i,

re-

con - scind5,

idl, issus,
:

ere, to

tear,

rend

to

c5nscriptus,

m. [P. of conscribo], one


(i. e.

en-

pieces: conscissa veste, T. epistulam: ipsam capillo conscidit (i. e. illius capillum), T. Fig., to tear to pieces, calumyiiate : me : advocati sibilis conscissi, hissed at.

rolled: patres conscript!

fathers and elect, i, e. novum senatum appellabant


conscripti
'

patres et conscripti), the senoie : conscriptos in


lectos, L.
S.
:

(addressing the senate),

Patres pater con: '

c5n-scio,

ire, to he conscions, feel guilty

nil conscire sibi,

H.
;

tus, ire.

c5n-scisco, sclvl (-sclsse, L. -scisset, C), sclOf public acts, to approve of decree, deter7nine, resolve upon: Senatus censuit, conscivit

of a senator, H. Con-sec5, cui, ctus, are, to cut to pieces, cut up : membra f ratris, 0. c5usecrati5, onis, f. [ consccro ], a religious
scriptus: conscripti officium,
dedication, conseo'ation
:

domiis,
:

A71 apotheosis,
capitis
:

ut bellum fieret, L. (old formula) bellum, L. facinus in se foedum, L. 7b adjudge, appropriate:

Ta,

An

execration, deimncialion

legis,

by law.

mortem

sibi, to
:

commit
:

suicide:

necem
:

sibi

exsi-

consecratus,

adj. [P. of consecro], hallowed,

lium nobis, L.

mortem

(sc. sibi), L.

mors ab

holy, sacred: locus, Cs,

consciscenda mors voluntaria, c5iisecr5, avi, atus, are [com- + sacro], to dedconscissus, F. of conscindo. icate, devote, offer as saa^ed, consecrate: agros: locum certis circa terminis, L. lucos ac nemora," conscitus, F. of conscisco. conscius, adj. [com- + scio], knowing in com- Ta, Caesaris statuam, Cs, candelabrum lovi: To honor as a mo7i, conscious with, privy, participant, accessory, Sicilian! Cereri: fratribus aras, S. witnessing: tam multis consciis, when so many deity, place among gods, deify, glorify : Liberum knew it, N, tam audacis facinoris, T. alius alii beluae numero consecratae deorum Aeacum diTo tanti facinoris conscii, S. horum eram conscius vitibus insulis, consign, i, e, immortalize, H. ante actae vitae, L. flagitiorum peccati, H. nu- doom to destruction, devote, make accursed, execrate caput eius, qui contra fecerit: tuum caput sanmina veri, Y. quorum nox conscia sola est, 0. To surreiider: esse (se) iam conqui fuere ei conscii, T. mendacio meo: conscium guine hoc, L, Fig., to illi facinori fuisse coeptis, 0. conubiis aether, secratum Miloni, to the vejigeance of V. mihi in privatis omnibus conscius his de re- devote, attach devotedly, ascribe as sacred: certis quibusdam sententiis quasi consecrati utiiitas bus Piso res multis consciis quae gereretur, N. Quo nee conscia fama sequatur, that knows me, (artis) deorum inventioni consecrata (viros) ad To make immortal, V. conscia agraina iungunt, of allies, V. As inmortalitatis memoriam.
ipsis couscita, L.
: :

sid)st.,

a partaker,
:
:

accessory, accomplice, confidant,


:

conscius omnis abest, 0. ipsi tui conmeorum consiliorum illos (equos) conscios putant (deorum), Ta. consQVdi,the cwifidante, H. Knowing, conscious: alicuius iniuriae sibi, Cs. ; sibi nullius culpae mens sibi conscia recti,
witness
scii, socli
:

immortalize: ratio disputandi (Socratis) Platonis memoria consecrata: amplissimis monumeutis

memoriam norainis tui. c5nsectarius, adj. [consector],


logically,

consequent: illud minirae.

Plur.

that folloios
Ji. SiS

subst., conclusions, inferences.

consectatlo
],

: :

consequor
est

: : j

171

consectatid, onis, /. [ consector pursuit striving after: concinnitatis,


y

an eager

taneum
?t.

in

iis

sensum
sit ei

inesse, is reasonable:
dicere, qui, etc.

quid consentaneum

cdnsectatrix,
pursuer, adherent
:

icis,

/. [cousectator], voluptatis.
/".

an

eagei'

Flur. as subst., concu'in'ent circumstances: ex consentaneis (argumenta ducere).

cdusectio,

Onis,

[conseco], a cutting up,


:

cleaving to pieces : arborurn t/i art of fashioning,

eius (raateriue),

i.

e.

c5n-sector,

atus, ari, dep., to follow eagerly,


:

To attend continually, go aftcT: hos, T. rivulos. follow \ip, persecute, chase, pursue, ovei-take, hunt : per castella militcs, Ta. iu montibus hostis, Cs. ig., to pm-sue pecora, L. : alqni claraoribus. eagerly, strive after, follow, emulate, imitate : dolorem ipsum umbras falsae gloriae verba.
: :
:

c5nsentiens, entis, abl. ti or te, adj. [ P. of consentio], agreeing, accordant, unanimous : senatus : i-erum cognatio : hominum consentiente auctoritate content! clamore consentienti pugnam poscunt, L.
:

c6n-senti5,

sens!, seiisus, Ire, to agree, accord,

Consecuti5, onis,/. [consequor], an effect, consequence: consecutioaem adfert voluptatis, has pleasure as a consequence : causas rerum et conIn rhet., order, connection: secutiones videre.

verborum.

consedi, perf of consido. ere, inch., to grow old c5n-senesc5, nui, ilia together, groio old, become gray : otio rei p. socerorum in armis, H. insontem in casa, 0. exsilio, L. To waste away, sink, decline: in fraFig., ^o lose respect: nuUo tris gremio maerore. adversavio. To decay, degenerate, grow obsolete, decline : illis annis omnia consenuerunt, S. quam-

harmonize, assert unitedly, detei'mine in common, decree, unite upon : hunc consentinnt gentes primarium f uisse populo R. consentiente, with the approval of: consensit et senatus bellum, i. e. has decreed tvar, L. : de amicitiae utilitate: vestrae mentes cum populi R. voluntatibus superioribus iudiciis virtute ad communem salutera ad conservandara rem p. in qua causa omnes ordines in hoc, L. ; in formam luctus, L. consensa in posterum diem contio, called by consent, L. senatus censuit consensit ut bellum fieret, L. (old formula):
: : : :

bellum erat consensum, L.


:

consensisse, ne dice: rent dictatorem, L. possessiones non vendere. To agree, join, plot together, conspire, take part factum defendite vestrum, Consensistis enim, 0. cum Belgis reliquis, Cs. : belli faciendi causa ad

vis consenuerint vii'es

lex, L.

invidia

alcuius

cognomen.
onis, /. [ consentio ], ayi agreeing agreement, unanimity, common accord: numquam maior populi R. ratio, plena consensionis omnium: omnium omni in re: tanta Galliae consensio fuit libertatis vindicandae, Cs. naturae, harmony. plot, combination, conspiracy insidiaruni : magna multorum, N.: aperta, Ta. globus consensionis, i. e. o/" conspirators, N.
together,
:

prodendara Hannibali urbem, L. 2h accord, agree, harmonize with, fit, suit : in homine omnia in unum consentientia, in an harmonious whole, L.: cum voltus Domitii cum oratione non consentiret,
Cs.
:

c5nsensio,

inter se

omnes partes

(corporis) consentinnt:
:

his principiis reliqua consentiebant

suis studiis,
oratio.

approve, H.

ratio nostra cousentit,


entis, adj.

pugnat

1.

c5usensus, P.

of consentio.

[P. of consequor], according to reason, correspondent, suitable, fit : in verbis quod non est consequens consequens esse videtur, ut scribas, etc., fitting. Following logically, consequent : alterum alteri. As subst. n., a consequence, conclusion : falsum. Plur. : vestra.

c5nsequens,

2. cdnseiisus, us, m. [consentio], agreement, accordance, unanimity, concord: vester in causa: civitatium de meis meritis si omnium consensus naturae vox est consensu omnium locum delegerunt, Cs. civitatis, L. optimatum, N. optimo in rem p. consensu libertatem defendere legionis
: : : : :

c5usequentia, ae, /. [ consequor quence, natural succession : eventorum.


c5n-sequor, secutus
low, follow up, press

],

conse-

(sequutus),

I,

dep., to fol-

reciperandam temptatae defectionis, L. omnium vestrum consensu, as you all agree, Cs. omnium consensu, tinanimously, Cs, : Poscor consensu Laelapa magno, beset with demands for, 0. apud Chattos in consensum vertit, has become a general custom, Ta. maiores natu consensu legatos miserunt, with one accord, Cs. munus consensu inpingunt, L. plot, conspiracy: audacium. Agreement, harmony : omnium doctrinarum.
p.
:

ad rem
:

upon, go after, attend, accom-. pany, pursue : litteras suas prope, L. se coniecit intro, ego consequor, T. To folhos vestigiis. low, pursue (as a foe) copias, Cs. (alitem) pennis, 0. face iactata Consequitur ignibus ignes, makes a circle of fire (to the eye), 0. In time, to has res follow, come after : Cethegum aetate consecuta est mutatio, N. eius modi sunt tempestates consecutae, uti, etc., Cs. reliquis consecutis diebus: silentium est consecutum. To over: :

c5nsentaneus,
:

adj. [consentio], agreeing, ac-

cording, suited, becoming, meet, fit, proper : cum iis litteris mors eius vitae actiones virtuti consen:
:

come up with, attain to, arrive at : hunc fugientem columbam, V. rates, 0. ad vesperam consequentur reliqui legati sunt consecuti, came up, N. (telum) Consequitur quocumque Fig., to.follow, copy^ imitate, adopt petit, hits, 0.
take, reach,
:


cousero

: :

consido
conservator,
preserver, defender
oris,
:

172

obey: Chrysippum Diogenes consequens: Necesmediam sest consilia consequi consimilia, T.


follow^ ensue, result, be the consequence, arise from : ex quo caedes esset vestrum coiisecuta dictum invidia consecuta est, N. quia libertatem pax consequebatur: illud natura To reach, overtake, obtain, acconsequi, ut, etc.
consili viara, L.
:

m. [conservo], a keeper,
;

To

patriae

urbis.

c5n-servo,
:

avi, atus, are, to retain, keep safe^


:

quire, get, attain : opes quam maximas fructum amplissiraum earn rem, Cs.
:

honores ex vestro
:

iudicio
:

omnia per senatum

suis meritis inpuni-

tatem gloriam victoriis, N. in hac pernicie rei p, gratiam: multum in eo se consequi dicebat, c6n-servus, T, m., a fellow-slave, T., C, H., Ta. quod, etc., that it was a great advantage to him, cdnsessor, oris, m. [consido], one who sits by, N. perverse dicere perverse dicendo, acquire bad To reach, come to, overtake, an assessor, associate. In court accusatoris. At habits of speaking. In public shows pauperem consessotanta pro- a feast, C. strike : matrem mors consecutast, T.
: :

maintain, preserve, spare : te, T. civis: omnls, rem familiarem diligentia simulacra arasCs. que, N. civis incolumis animum integrum incolumis ab eo conservatus est, left unpunished, Cs. F i g., to keep intact, preserve inviolate, guard, observe: ius legatorum, Cs. ius iurandum disciplinam voluntatem mortuorum maiestatem populi R. pristinum animum erga alqm, L.
: :
:

To be- rem fastidire, L., C. Caesarem est consecuta, ut, N. up equal come to, aliquem maioc5nsessus, us, m. [consido], a collection (of attain, : come like, consessu To attain to, understand, perceive, learn, persons ), assembly : meorum iudicum rem. consessum clamoribus know: plura, N. omnis illorura conatus: facta maxirao agere causam memoria tantam causam diligentia quid copia- implere, V. a consessu plausus datus se heros rum haberes. Of speech, to attain, be equal to, do Consessu medium tulit {dat. for in consessum), V. theatrales gladiatoriique in ludo. omnia verbis. justice to : laudes eius verbis
speritas

l sero], to 1. c5n-ser5, sevi, situs, ere [comsow, plant : agros ager diligenter consitus : ager
:

arbustis consitus, S.

pomaria, Ta.
:

Ismara Bacconsita,

adv. with comp. and sup. [considero], considerately, delibci'ately : agere id facere alqd consideratius facere, Cs. : quid feci non
:

c5nsiderate,
:

cho
Tb.

(i.

e.
i

vino), V.

arborera, L.

pomus
:

consideratissime

g., to

sprinkle, strew (poet.)


:

consita terris, V.
tus, Ct.

caeca

mentem

crebris freta caligine consi-

c5nsideratio,
tion, consideration
:

onis, /. [considero], contempla-

naturae
adj. with

accurata.

2.

c5n-sero,

serul, sertum, ere

[com-

to connect, entwine, tie, join, fit, bind,

2 sero], unite: Lorica

comp. and sup. [P. of considero], inaturely reflected upon, deliberate, considerate
:

consideratus,

eyico^xi^tio faciendi aliquid:


:

conserta hamis, V.

Consertum tegumen

sagum fibula, Ta. pinned together, V. Fig.: T'ojoin, bring togethexodia conserta fabellis, L. er: latus lateri, 0.: sinus, Tb. AVith manum, manus (rarely manu), to fight hand to Jiand, join battle: signa contulit, manum conseruit: conserundi manum copia, S. manus inter se, L. consertis deinde manibus, L. dextram, V. manu consertum alqm attrahere, L. F i g. ibi ego te
:

spinis,

tius consilium

cumspect,
ratior

verbum consideratissimum. cautious, considerate : iudex: una


L.
:

consideraCirin re:

tardum pro considerate vocent,


illo.

quis consido-

c5nsider5, avI, atus, are, to look at closely, regard attentively, inspect, examine, survey : candelabrum spatium victi hostis, 0. alquem, S. Num
:

ex iure manum consertum voco, I summon you to a trial face to face. With pugnani ov proeliicm: pugnam, L. pugnam inter se, L. proelium comminus, L. In other connections sicubi conserta navis sit, was grappled, L. cum levi armatura,

L.

belli artis inter se, etnployed in fight, L.


close connection

ferrum, 0. Fig., to consider maturely, reflect upon, contemplate, meditate : mecum in animo vitam tuam, T. neglegentiam eius pericula, S. aliquid ex sua natura his de rebus cum Pomponio de qua (intercessione) id, de quo consideretur, inquiry is made : cum vestris animis quid agas quid in alios statuatis, S. considerandum est, ne temere desperet: ait se considerare velle.
e.xciderit
: : : : : : : :

c5nserte, adv. [consertus], in omnia fieri.

c5n-sid5, sedi (rarely


:

sidi; conslderant, L.,Ta.),

sessus, ere, to sit down, take seats, be seated, settle:


positis sedibus, L. considunt armati, Ta. in pratulo propter statuam examen in arin ara, N. bore, L. : ante focos, 0. men sis, at the tables, Y. :
:

consertus, P. of 2 consero. c5nserva, ac,/. [conservus], a {female) fellowslave, T.

P o

t.

conservae fores, 0.

cdnservans,

antis, adj, [P. of conservo], p'e-

servative: eius status.

conservati5, onis, /. [ conservo ], a keeping, preserving: civium; decoris: frugura.

tergo tauri, 0. in novara urbem, enter and settle^ Cu. ibi considitur triarii subvexillis cousidebant, L. In assemblies, to take place, take a seat, sit, hold sessioiu, be in session : in theatro in loco consocrato, Jiold court, Cs. quo die, iudices, con:


consigno

:
: :

consipio
:

: : :

173

To encamp^ senior iudex consedit, 0. pitch a camp^ take post, station oneself: ad consub radicibus montium, S. fluentls in ripis, L. prope Cirtam baud longe a trans flumen, Cs. ubi vallis spem praesidi offerebat, Cs. mari, S. cum cohorte in insidiis, L. ad insidias, L. To settle, take up an abode, stay, make a home : in Ubiorum finibus, Cs. trans Rhenum, Ta. in liortis
sedistis
: :

na, S.
tion,

in consilio est aedilibus, admitted to the

counsels, lu.

conclusion, determination, resolumeasure, plan, purpose, intention, design, poli'


totius Galliae, Cs.
:

cy

unum
:

callidum, T,

arca-

num, n.

saluberrima, Ta.
:

adeundae Syriae, Cs.

(volucres), huild, H.

Y.i Cretae
in, give

(locat.),

Ausonio portu, find a home, To settle, sink down, sink Y.


!

way, subside, fall in : terra ingentibus ca(Alpes) iam licet considant vernis consedit, L. neque consederat ignis, 0. in ignis Ilium, Y. Fig., to settle, siiik, be buried: iustitia cuius in mente consedit consedit utriusque nomen in quaestura, sank out of notice: Consedisse urbem praesentia satis consedeluctu, sunk in grief, Y.
: :

superioris temporis,/orier consilium expedire, resolve promptly, L. certus consili, in purpose, Ta. incertus consilii, T., Cu. Consilia in melius referre, change her policy, Y. quod consilium dabatur ? resource, Y. unde consilium afuerit culpam abesse, L. eo conconsili participes, S.

policy, Cs.
:

silio, uti, etc.,

their object being, Cs.


:

quo

consilio

rant,

i.

e.

quiet was assured, Ta.

To

abate, subside,

diminish, be appeased, die out: ardor animi cum Of disconsedit terror ab necopinato visu, L. course, to conclude, end : varie distincteque.
:

one acsuo quisque consilio uteretur, jt>Mrs^ied his own course, Cs. publico factum consilio, by the state, Cs. alqm interficere publico consilio, i. e. by legal process, Cs. privato consilio exercitua comparare, on their own account: audax, L. fidele sapiens, 0. plenum sceleris. In phrases with capere or suscipere, to form a purpose, plan, resolve^ decide, detennine : neque, quid nunc consili capiam,
?

hue imus
cord, Cs.
:

T.

omnes uno
:

consilio, with

cum

c5n-sign5,
set seal to

avi, atus, are, to seal, sign, subscribe,


:

scio,

De

virgine, T.
:

legionis

opprimendae consi:

creta.

: i

tabulas signis

laudatio consignata

g., to attest, certify, establish,

vouch for

senatus indicia publicis populi R. litteris consig-

To note, inscribe, regnata: auctoritates nostras. record : litteris aliquid: fundos commentariis. Fig.: quasi consignatae in animis notiones, stamped.
ister,

c5nsiliarius,
:

i,

m. [consilium], a counsellor,

adviser : fidelis ad bellum, L. minister: (augur) lovi datus.

An

interpreter,

consiliator,
maleficus. Ph.

oris,

m.

[consilior],

a counsellor

consilio, adv.

\abl. of consilium], intentionally,


:

designedly, purposely

sen forte, seu consilio, L.


\

urbem Adferimur, Y.
consilior, atus, ari [consilium], to take counsel, cons^dt : consiliandi causa conloqui, Cs. rursus, Ta. consiliantibus divis, H. haec consiliantibus
:

eis,

considering, Cs.

To
:

coimsel, advise

bonis

amice, H.

c5nsiliuui, i, n. [com- + 2 SAL-], a council, body of counsellors, deliberative assembly: senatum, orbis terrae consilium senatus lovis, H. consilium viribus parat, L. publicum, i. e. a court of justice: hac re ad consilium delata, a council of war, Cs. sine consiliis per se solus, tvithout advisers, L. Ilia Numae coniunx consiliumque fuit,
: : :
:

lium capere, Cs. obprimundae rei p., S. hominis fortunas evertere ex oppido prof ugere, Cs. consilium ceperunt, ut, etc. capit consilium, ut nocte iret, L. With inire, to fo)in a plan, resolve, co?ispire, determine: inita sunt consilia urbis delendae: iniit consilia reges tollere, N. consilia inibat, quem ad modum discederet, Cs. de recuperanda libertate consilium initum, Cs. With est, it is intended, I purpose : non est consilium, pater, / don't mean to, T. non fuit consilium otium conterere, S. ea uti deseram, non est consilium, S, quibus id consili fuisse cognoverint, ut, etc., who had formed the plan, etc., Cs. quid sui consili sit, ostendit, Cs. In \\'M\aplan, device, stratagem: consilia cuiusque modi Gallorum, Cs. tali consilio profligavit hostis, N. Britannorum in ipsos versura, Ta. te consilium Praebente, H. Counsel, advice: recta consilia aegrotis damns, T. fidele lene, H. consilio uti tuo, take your advice: consilium dedimus Sullae, ut, etc., lu. Understanding, judgment, wisdom, sense, penetration, pyncdence, discrea consilio printion : neque consili satis habere cipura dissidere: res forte quara consilio melius Simul consilium cum re amisti ? T. gestae, S. plus in vir consili magni, Cs. pari consilio uti
:
:

animo
tae,

consili, L.

H, : misce stultitiam consiliis brevem, H. consilii inopes ignes, indiscreet, 0. vis consili expers, H.
: :

catervae Consiliis iuvenis revictam expers consili tarn nulli consili, T.


: :

counsellor, 0.

Deliberation, consultation, consider:

ing together, counsel: capere una tecum, T. summis de rebus habere, Y. quasi vero consili sit res, ac non, etc., a question for discussion, Cs. arbitrium negavit sui esse consili, /o?* him to decide, N. quid efficere possis, tui consili est, /or you to consider: nihil quod raaioris consili esset: noctur:

Indus, T.
:

entirely .nmilar, very like causa consimilis earum, quae, etc. formae mores consimiles, T. fugae profecrem gerere, consimilem rebus, etc. tio, Cs.
e, adj.,
:

o5n-similis,
laus

be

ere [com- + sapio], o5nsipi5, of sound mind: mentibus, L. dub.


,

to be sane,


Gonsisto
c5n-sist5,
halt, stop, take
stiti, stitus, ere, to

: s : : : :

consortium

: :

174
stand
still,

stand,
:

consociatio,
sociation:

onis, /. [consocio],

a union,

aS'

veni, T.

Ubi stand, post oneself: hie, T. viatores consistere coconsistiraus, H. a


:

hominum: gentis, L. consociatus, adj. with sup.


:

gant,Cs.: bestiaecautuflectunturatqueconsistunt: in oppidis: ire modo ocius, interdum consistere, H. in nmvo, get footing, Cs. ad aras, 0. ante domum, cum hoc, at the side of: linaine, in aede, 0. 0. To set, grow 0. rota constitit orbis, stood still, V. hard, become solid: frigore constitit unda, has been sanguis. To take a stand, take posifrozen, 0.
:
:

united, harinoniou^
luntas.

di,

L,

[P, of consocio]-, consociatissima vo-

c5n-SOCi5, avi, atus, are, to make common, share, associate, join, unite, connect: regnum, L, :
animos eorum, L.
ra) consociata, 0,
lefico
:
:

Umbram
cum
:

assume an attitude, stand forth, set oneself rem inter se, L. se in consilia. in communibus suggestis media in scaenii, Ph. cons51abilis, e, adj. [consolor], that may be liarena, V.: in digitos adrectus, V.: inter duas quocumque modo, in whatever attitude, consoled, to be comforted : dolor, acies, L. c5ns51ati5, onis,/. [consolor], a consoling, quales quercus Constiterunt, stand up in a 0. Of troops, to stand, form, halt, make a consolation, comfort : uti consolatione non egere body, V. senectutem nulla consolatione perhalt, take position, he posted, make a stand : in su- consolatione in fluctibus, Cs. pro castris, mulcere litterarum tuarum malorum consolaperiore acie, Cs, consolatory discourse: Ciceroform, S. pari intervallo, Cs. a fuga, L. in or- tionibus levari, bem, Cs. quadratum in agmen (acies), Tb. naves nis, An encouragement, alleviation : timoris. eorum nostris adversae constiterunt, Cs. To consolator, oris, m. [consolor], a comforter. abide, stay, settle, tarry, have a place of business cdusolatorius, adj. [consolator], comforting: negotiandi causa ibi, Cs. locus consistendi in Gallitterae, of condolence. lia, Cs. Latio consistere Teucros, room for, V. o5n-s51or, atus, ari, dep,, to encourage, animate, prima terra, on the very shore, V. ede ubi consisconsole, cheer, comfort : alqm, Cs, alqm in misepause, dwell, delay, tas, lu. Fig., to stop: in uno Piliara raeis verbis, in my name: alqd conriis 7'o be firm, stand unshaken, nomine: paulisper. solandi tui gratia dicere: me ipse illo solacio, be steadfast, continue, c^idure, subsist, find a footing quod, etc. se per litteras cousolando iuvero, T. mente: in diceudo: in quo (viro) culpa nulla poofficia consolantium quo consolante doleres ? iclvo tuit consistere, rest upon : Quos (finis) ultra citraloould console you ? 0. consolatus rogat, encouragque nequit consistere rectum, H. si prohibent consistere vires, 0. 2h agree: cum Aristone ver- ing him, Cs, To mitigate, alleviate, lighten, relieve, bis consistere, re dissidere. To be, exist, occur, soothe: doloris diuturnitatem brevitatem vitae posteritatis memoria desiderium tui spe.
tion,
:

Usum

ullius rei,

(arbores), H. (sideamicis iniuriam cum maPh. omnia cum iis, L,


:
:

: :

take place: vix binos oratores laudabiles constitisse: sed non in te quoque constitit idem Exitus, 0. ut unde culpa orta esset, ibi poena consisteret, ante oculos rectum pietasque Constitefall, L. rant, stood forth, 0. To co7isist in, consist of, depend npon : pars victus in lacte consistit, Cs. (rem p.) in unius anima: in una virtute spes, Cs.
: :

c5n-soii6,
:

ui,

are, to

sound

together,

sound

aloud, re-echo, ring, resound: plausu Consonat ne-

adsensu populi Regia, 0.: consonante mus, V, clamore, by acclamation, L,

consonus, adj. [com- + SON-], sounding


er,

causa stand

belli in
still,

stop, cease:
:

consistit, Cs.

persona tua. 7b come to a stand, omnis adrainistratio belli natura consistat necesse est con:
:

hannonioics: clangor, 0. Fig., accordant, fit, suitable : putare satis consonum fore, si, etc,

togeth-

sistere usura debuit: bellum, L.


stitit ira,

0.

cdnsitio, on is,/. [1 consero],


ing.

Itus, ire, to lull to sleep, stupefy. c6n-s5pi5, : somno consopiri sempiterno a Luna. infractaqne concon-sors, sortis, m. and /. I. Adj., having a common lot, of the same fortune: pectora (i. e. soa soidng, plant- rores),0. sanguis, a brother'' tecta, common, s, 0.

Pass.
V.

consitor, oris, m. [1 consero], a sower, planter uvae (i. e. Bacchus), 0., Tb,

consitura,
ing
:

ae, /. [1 consero],

a sowing, plant-

agri,
1

consitus, P. of

consero.

A
a {female)

casus f ratres, partners : socius, H. II, Subst., a sharer, co-heir, partner, associate, colleague,comrade: consortes mendicitatis thalami, m/e, f rater et consors censoris, co-heir, L. 0. in lucris me consortem nati concede scpulchro, V, brother, sister : Remus, Tb, lovis, 0. suus, 0.
:

c6ns5brma,

ae, /. [consobrinus],

cousin-german, frst cousin, C, N,

[consors], fellowship, community, pai'Oiership, association : humana sociaonis,


:

cdusortio,

consdbrmus,
siste-/s son,

m. [com- + soror], a mother'' cousin-ger man, first cousin : noster, T.


i,

bilis inter reges, L.

c5nsortium,
ipation, society
:

I,

n. [consovs], fellows?iip, partic:

avunculi

filius.

in consortio esse, L,

regni, Ta.

consparsus


: ;

coDstans

: :

175
rabat, S.
:

con-sparsus,
1.
eio], visible,

P., see conspergo.


adj. with comp. [P. of conspl:

conspectus,

infull view
:

tumulus

hosti, L.

Strik-

remarkable : c5nspicor, atus, ari, dep. [ com- + SPEC-], to Pallas in armis, V. heros in auro, H.: supra modum hominis privati, L. ne conspectior mors fo- get sight of, desa'y, see, perceive : his te regionibus, supplicium eo conspectius, quod, etc., T. id conspicati sese receperant, Cs. ignis, N. ret, Ta.
ing, distinguished, eminent^ noteworthy.,
:

ipse est, curru informosissimus alto caelo, sldne, 0. infestis oculis omnium conspici, be a mark for. F i g., to perceive, discern : eum mentibus.
vectus, L.
:

maxime conspectus

signal^ L.

crimen, glaring., lu.


us,

m. [com- -f SPEC-], a seeitig, look, sight, view, range of sight, power ofvis^lon : lus conspicatur, i. e. obtains a view, S. casurusne in conspectum animus quo longissime c5nspicuus, adj. [com-+SPEC-], in view, visiconspectum oculi ferebant, L. conspectu urbis late vertexj H. Dari mi in conspectum, T. paene in con- ble, apparent, obvious : res, 0. f rui Striking, conspicuous, disspectu exercitus, before the eyes, Cs. conspectu in signum in proeliis, Ph. medio constitit, before all eyes, V. illam e con- tinguished, illustrious, remarkable, eminent : am bo, 0. duces, Ta. monstrum, lu. Romanis conspispectu amisi meo, T. in conspectum venire, N. ex hominum conspectu raorte decedere, N. (mons) cuum eum facere, L. clipeo gladioque, 0. fide, equi forma, Ta. in conspectu omnium excelsissimus, Cs. conspec- 0.
2.
:
:

conspectus,

hunc conspicatae naves, Cs. perterritos hostis, Cs. Tarquinium ostentantem se, L. te in f undo Fodere, T. quae res gererentur, Cs. cum Metel:
:

tum
:

f ugit, notice, 0.

Presence, pi'oximity, counte-

c5nspirans,
ant,

ntis, adj.

nance, sight: sciofore

conspiratio, onis,/. [conspiro], an agreement, f requens tmion, unanimity, concord, harmony: hominum: vester, i. e.your assembled presence : procul a conbonorum omnium civitatum, Ta. amoris in re spectu imperii: velut e conspectu tolli, Ta, -A plot, combination, conspiracy: p. bene gerenda. Appearance: animi partes, quarum est conspectus hominum contra dignitatem tuam ista Sardorura, inlustrior: conspectu suo proelium restituit, L. body of conspArators : militaris, Ta. Fig., a mental view, glance, survey, consideration, conspiratus, adj. [P. of conspiro], conspiring, contemplation: in conspectu animi: ut ea ne in agreeing, iti cofispiracy : his conspiratis factionum conspectu quidem relinquantur me a conspectu
:

T. missis in conspectu cecidere lapides, L.

conspectum invisum, huic vestrum conspectum eripere, Jams/i/rom;

meum

harmonious : horum consensus

[P. of conspiro], accordconsilium.


:

(sparsus. Ph.), ere [comspargo], to sprinkle, moisten, besprinkle, bespatter, strew : humum aestuantem. Ph. me lacrimis. Fig.: (oratio) conspersa quasi verborum floribus.
:

malorum avertere, L. c5nspergo, si, sus

partibus, Ph.

pila coniecerunt,

i7i

concert, Cs.

c5n-spiro,

avi, atus, are, to bloiv together,

sound

c5nspersus, c5nspiciendus,
seeing, xoorthy

P. of conspergo.
adj. [P. of conspicio],

worth

in unison: adsensu conspirant cornua rauco, V. Fig., to harmonize, accord, be zinanimotis, unite, combine : populo R. conspirante ad auctoritateni defendendam cum alquo. To plot, conspire, combine : priusquam plures civitates conspirarent, in iniuriam, L. Cs. ne ferreut, etc., L.
:

of

attention, distinguished:
:

Hyas

forma, 0.

celeri equo, Tb.

opus, L.

c5n-sp6nsor, oris, m., a joint surety. utus, ere, to spit upon, bespatter: con-spu5,

spexl, spectus, ere [SPEC-], to look at attentively, get sight of, descry, pei'ceive, observe,

conspicid,

conspuitur sinus, i. e. he slobbers, lu. kle, cover : nive Alpis, H.


,

To besprin-

fix eyes upon: te in iure: procul vehiculum e atus, ^ve,freq. [conspuo], to spit c5usputo, roonte milites ab hostibus conspiciebantur, Cs. upon, insult grossly : nostros. lucus ex insula conspiciebatur, N. inter se conire, to covfirm., establish, con-stabili5, ivi, specti, L. conspectis luminibus crebris, L. locum insidiis, espy, V. rugas in speculo, 0. conspectos make firm: tuam rem, T. horrere ursos, at the sight of, 0. si illud signum constans, antis, adj. with comp. and sup. [P. forum conspiceret, face towards : (filium) spolia- of consto], ^rm, unchangeable, constant, immovable, tum orani dignitate loca multitudine completa, uniform,, steady, fixed, stable, invariable, regxdar, constanti voltu, L. Cs. alqm humi iacentem, L. hunc cupido lu- persistent : cursus aetas, raine, Ct. mature: pax, uninterrupted, L. nostros victores flumen transisse, Cs. fides, H. Confrondere Philemona, 0. To look at ivith admira- sistent, harmonious : oratio nihil dici constantius tion, gaze upon., observe, contemplate: alqm cum constans parum memoria huius anni, L. haruegregia stirpe, L. alqm propter novitatera orna- spicum voce, u7ianimous: ruraores. Fig., trusttus, N. Pass., to attract attention, be conspicuous, worthy, sure, steadfast, constant, faithfid, unchangbe noticed, be distinguished, be admired: vehi per ing : amici: inimici, N". omnium constantissimus: urbem, conspici velle se quisque conspici prope- constantior In vitiis, H.
: :


constanter
constanter,
.

: :

constitutum

: : : :

176

To halt, cause to Judt, adv. with comp. and sup. [con- apud Salamina classem, N. immovably, steadily, constantly, reso- stop: agmen paulisper, S. novitate rei signa, L. To form, constitute: legiones, Cs. iegio constilutely in suscepta causa permanere: vitiis gauTo erect, set up, build, condere, H. ab hostibus pugnari, Cs. manere in tuta ex veteran is. perspicuis constantius cursus constantissime ser- struct, fix, found: turris duas, Cs. oppidum, Cs. Harmoniously, evenly, uniformly, consis- vineas ac testudines, N. locis certis horrea, Cs. vare. tently : sibi constanter convenienterque dicere moenia in terra, 0. domicilium sibi Magnesiae, non constantissime dici constanter omnes nun- N. Fig., to put, set, place: vobis ante oculos tiaverunt raanus cogi, unanimoitsly, Cs. With senectutem. To prepare, make, establish, effect, accusationem victoriam self-possession, steadily, calmly, tranquilly, sedately : constitute : amicitiara constanter fit. ferrc dolorem ius nobis, civitati legem iudicium de pecuniis cSnstantia, ae, /. [constans], steadiness, firm- repetundis: iudicium capitis in se. To designate, testis locus nes'i, constancy, perseverance : dictonim vocis at- select, assign, appoint : accusatorem qne voltiis, N. quantum haberet in se boni con- ab iudicibus Fausto non est constitutus, i. e. a
s,ia.rxs\, firmly,

stantia, discipline, Cs.

constantia fovmae, H.

Fig., agreement, harmony,

Nee semel

offensae cedet

symmetry, consistency : dictorum atque factorum ea constantiae causa, defendere, for consistency's
:

sake
ness,

promissi, adherence to. Firmness, steadfastconstancy, self-possession: vestra: eorum:

alqm apud eos regera, Cs. legibus agrariis curatores: patronum causae: constitutus imperator belli gerundi. 7b establish, set in order, organize, manage, administer, regulate, arrange, dispose : legiones, Cs. maiestatis constituendae civitates
trial:
:

gratia, S.

mores

civitatis, L.

his constitutis re:

illinc furor: firmamentum constantiae est fides animi, 0. In the Stoic philos., self-possession, placidity : sunt tres constantiae.

hinc constantia,

c5nstantius, see constanter. constat, see consto. c6nsternati5, onis, /. [2 consterno], dismay, consternation, alarm, disturbance : subita, L. mu:

liebris, L.

Mutiny, sedition :

volgi, Ta.

sua, Cu,

X.

c5n - sternS,

stravl, stratus, ere, to strew


f rondes,

over, bestreio, thatch, foor, pave, spread, cover: altae

Oonsternunt terram
lateribus, Cs.
.

V.

contabulationem
:

omnia constrata
:

telis, S.

late ter-

V. constratum classibus mare, bridged, lu. ratem pontis in modum humo iniecta, navis constrata, covered, decked : vehiculum L.
tergo, cover,
:

ram
:

ut

omnes constratae (naves)


.

eliderentur,

Cs.^

2h

throw down, prostrate


2.

signa, L.

constern5,

avi, atus, are, to

confound, per-

sternati, Cs.

plex, terrify, alarm, affright, dismay : animo conhostis, etc., L. : consternati Timores,
: :

ad arma consternati, driven in consternatae cohortes, panic-sti'icken, L. consternatus ab sede suo, L. equos, L. Consternantur equi, 0.
0.

metu

servitutis
:

terror, L.
:

Con-stip5,

avi, atus,

are, to

press

together,

crowd closely: numerum hominum in agrum: se sub vallo, Cs. constiti, perf of consist and of consto.

arrangements, Cs. regnum ei, N. T'o fix, appoint, determine, define, decide, decree: ad constitutara non venire diem, L. ternpus constitutumst, T. finis imperi singulis, S. pretium frumento: conloquio diem, Cs. tempus ei rei, Cs. in hunc ( diem ) constitutae nuptiae, tempus in posterum diem, L. grandiorem T. aetatem ad consulatum: bona possessa non esse constitui: constituendi sunt qui sint in amicitia 2h appoint, fix by agreement, settle, agree fines. upon, concert : vadimonia constituta tempore ac die constituta, 07i the day aploco constituto, S. pointed, Cs. venturum ad me domum, T. (diem) cum legatis, Cs. pactam et constitutam esse cum Manlio diem : cum quodara hospite Me esse, etc., T. cum hominibus quo die praesto essent ami. sic constituunt, cae, make an appointment, lu. such is their custom, Ta, : introire, S. in diem tertium constituunt, S. : quid agi placeat inter se, Cs. To determine, take a resolution, resolve: ut ante constituerat, Cs. his constitutis rebus, having formed this resolution, Cs. : bellum cum Germanis gerere, Cs. desciscere a rege, N. Quaerere, V. constitutum esse Pompeio me mittere quid vectigalis Britannia penderet, Cs. ut Aquini manerem ut arbitri darentur, Cs. optimum esse reverti, Cs. To decide, arbitrate, judge, decree : de
bus, after

making

these

controversiis, Cs.
dictis,

de hoc

solus,

N.

sententiis

constituunt ut,

etc., Cs.

c5nstituo,
place,
:

ul,
:

utus, ere

[com- + statuo],
:

to put,

constituti5, onis,/. [constituo], a


constitution,

eo (Helvetios), fix their abode, impedimenta, put away, L. horainem ante Cs. pedes: vobis taurum ante aras, V. To place, station, post, array, form, draw up : legionem passibus CC ab eo tumulo, Cs. cohortes in fronte, S. aperto litore navIs, Cs. legiones contra hostem, exercitum contra vos exadversum Athcnas Cs.
set,
:

station

nature: firma corporis. definiFig., in rhet., the issue, point tion: summi boni. regulatio7i, order, arrangement in dispute, C. rei p. senatus, L. auctor constitutionis, Ta.

dlspositioyi,

c5nstitutum, i, n. [constitutus], an agreement, appointment, compact: ne congressu quidem et constituto experiri, by arbitration: factum cum


constitutus
servis, ut venirent: ad constitutura venire constitututn habere constitutis niti, Tu.
: :

::

consuetudo
c5n-string5,
ter, shackle,

:::

177
alcuius

strinxl, strictus, ere, to bind, fet:

cum

po-

dagra.

constitutus,
^1

adj. [P. of eonstituo], constituted,


:

arranged disposed : bene corpus

viri

bene natura.

chain: hunc pro moecho, T. (alqm) quadrupedem, i. e. Jiands and feet, T. trahere constrictos curru, H. Tu non coustringendus (as insane)?: corpora vinculis ilium laqueis: constrictus caramarus ovo, i. e. sauced, lu. Fig., to hind,
: : :

staturas, are, to agree., accord., he consistent, correspond, Jit : constetne oratio cum

c5n-st5,

stitT,

fetter, restrain:

beluam legum catenis

coniura-

re:
rei

humanitati tuae:
:

ut idem

omnibus sermo
:

tionem horum conscientiS: fidem religione: orbem terrarum legibus. Of discourse, to condense, com-

constet, L.
correct.

sibi, to be
:

consistent: milii, H.
he

sibi et
is

press

(sententia) aptis constricta verbis.

iudicatae

To stand firm,
:

auri ratio constat, the account

immovahle : priusquam

Constructi5,

onis,/. [construo], a putting to:

constaret acies, closed their ranl:s, L.


vere,

Fig.,

to he

gether, building, construction: hominis.

Fig., iu

firm, be immoved, abide, be unchanged, last, perseendure: uti nuinerus legionum constare videutrimque constitit fides, kept faith, L. retur, Cs. dum sanitas constabit, Pli. animo constat sentenmente auribus, L. summa omnia contia, Y. cuncta caelo sereno, a stant, remain the same, 0.
:
:

discourse, arrangement

verborum.

c5n-struo,
er,

struxi, structus, ere, to

heap togeth-

perfectly serene sky, V. : non in te constitit idem To Exitus, icith a different resxdt in your case, 0. be certain, be ascertained, he known, be settled, be

accumidate : acervos nummorum apud omnibus rebus pecuniam divitias, H. istum dentes in ore constructi, arranged: mella, Y. constructae sunt dape mensae, heaped, Ct. 7b make, erect, build : mundum aediticium: sepulpile
:

upj,

crum saxo, L. nidum sibi, 0. c5nstuprator, oris, m. [constupro], a dehauch:

quae opinio constat ex litteris, is siipported by: praeceptori verborum regula constet, cum hoc constet, Siculos pebe familiar to, lu. tisse: dura haec de Oppianico constabunt: quod inter omnis constat, as everybody knows: constare momenta per curres incipit ex eo tempore, L. quod nihil nobis sores nuntinta constabant, Ta. constat, ice have no positive information, Cs. ante quani plane constitit: Caesarem esse bellum gesturum constabat, there was no doubt, Cs. mihi virtutem cuncta patravisse, became satisfied, S. omnibus constabat oportere, etc., were convinced, Cs. quae (maleficia) in eo constat esse, certainly are: inter Hasdrubalem et Magonem constabat, apud fore, etc., L. in fontis vitium venisse, 0. animum, utrum, etc., L. To be fixed, be determined, he resolved: quae nunc animo sententia constet, mihi quidem constat, ferre, etc., / am reY. solved: neque Bruto constabat, quid agerent, had fully decided, Cs. probarentne parum constabat,
established:
: : : : :
:

er,

L.

c5n-stupro,
debauch, defile
:

avi, atus, are, to

matronas, L. Fig.: constupratum 'wnWcixxm, purchased by debauchery.

violate, ravish,

Cdnsualia, ium, n., the festival of Consus, L. c5n-suasor, oris, m., a strenuous counsellor. c5nsuefaci5, feci, factus, ere [consuetus4facio], to accustom, inure, habituate:
let,

Ea ne me
:

ce-

filium, T.

filium recte facere, T.


:

Gaetulos

ordines habere, S. nil praetermitto, consuefacio, I keep (him) at it, T.

c6n-suesc6, suevi
Cs.
;

(-suesti, -suerunt, etc.,

C,

-suemus, Pr.), suetus, ere, to accnistom, inure, habituate: consuetus iu arrais Aevom agere quibus consueti erant ferramentis, L. consueti equi To accustom oneself, form a habit, evadere, S. familiarize oneself: Rhenura transire, Cs, in teQuam male consuescit, qui, etc., what neris, Y. a wicked custom, etc., 0. \]&y\. perf. system, to coidd not decide, S. To exist, he extant, remain be accustomed, be wont, have a habit : peierare consi ipsa mens constare potest: ut ad alterum R suevit obsides accipere, non dare, Cs. alquo ire, To consist of he Cs. reges tollere, H. cum eo vivere, N. quod litterae constarent integi'ae. composed of: conventus, qui ex variis generibus plerumque accidere consuevit, as was usually the constaret, Cs. Asia constat ex Phrygiii, Mysia, case, Cs. pro magnis officiis consuesse tribui, Cs. (virtus) ex hominibus tuendis (ius) e dulci eo (equo) quo consuevit uti etc. quo cousuerat interolivo, H. pecuniae reditus constabat in urbanis vallo, sequitur, at the usical distance, Cs. ut conpossessionibus, was derived from, N. doraus amoe- suesti quem ad modum consuerunt sicuti fieri To depend, he dependent: consuevit, is wont, S. To cohabit: ilia, T. raulienitas silva constabat, N. victoriam in cohortium virtute, Cs. suum pericu- res quibuscum iste consuerat, lum in aliena salute, Cs. 7b sta7id at, cost : prope c5nsuetudo, inis, /. [ consuetus ], a custom, dimidio minoris quanti subsellia constent, lu. habit, use, usage, way, p^'actice, familiarity, experinavis gratis quot virorum morte constare victo- ence, tradition, precedent : exercitatio ex qua conriam, Cs. constat leviori belua sumptu, lu. suetudo gignitur: consuetudine quasi alteram naFlur. n. as turam effici: a maioribus tradita, ^Ae traditions: cdnstratus, P. of 1 consterno. siibst., coverings: pontium, the hoard roofs, L. populi R. hanc esse consuetudinem, ut, etc., Cs.
: : :

13


cousuetus
itineris,

: :: :

: : ;

178

consulo
:

way of marching^

Cs.

non
:

est

meae

con-

his term of office

maior tumultus, suetudinis rationem reddere quam populi R. fert consuetude, Cs. consuetudinem tenere cottidianae vitae, T. vitae sermonisque nostri, daily life and speech : commuBis sensus: in proverbii consuetudinem venit, a familiar proverb : in consuetudinem licentiae venire, hecome used to, Cs. Gallica, loay of life, Cs. sormala, H. (lingua) lontium, way of casting, Ta. ginqua consuetudine uti, long familiarity, Cs. bene facere iam ex consuetudine in natui'am vorin consuetudine probari, gentit, hy practice, S. erally : ex consuetudine, as usual, S. pro mea consuetudine, according to my custom: consuetudine sua civitatem servare, character, Cs, consuetudine pro nihilo hdihcvQ, familiarity,'^.: praeter consuetudinem, unexpectedly : in castris praeter consuetudinem tumultuari, %inusual disorder, Cs. Customary right, common laio, usage: vetus maiorum consuetudine ius esse putatur id, etc. ut In gram., a usage, idiom, form est consuetudo. of speech: verbum nostrae consuetudinis. Social intercourse, companionship, familiarity, conversation: cum liominibus nostris consuetudines iungebat: victus cum multis: dedit se in consuetuamour, dinem: consuetudine devinetiis, T. hospitae, T. illicit love : parva, T. cf. cum Ful:

ut cum Philo consulatu abisset, pro consule rem gereret, L. After Sulla's time, the consuls, Avhen their year expired, assumed the chief magistracy in provinces designated by the senate, as pro consulibus litterae a Bruto pro consule: ex litteris Bruti pro consule: qui pro consulibus sint ad urbem, Cs. see also proconsul. proconsul: mortuus Claudius consul erat, L. quaestor obtigit (Cato) consuli, N. Poet.: non unius anni, i. e. not by election, but by nature, H.

c5nsularis, e, adj. [consul], of a consul, con: aetas, of eligibility (the 43d year) comitia, for the choice of consid: officinm fasces, L. lietor, H. legatus, Ta. res, worthy of a consid, L.
sular
:
:

provinciae, assigned to retirhig consuls, Cs. Of consular rank, loho has been consul: homo: vir. As subst., an ex-consul, one of consular ranJc, C. an imperial legate, Ta.

c5nsulariter, adv. [consularis], as becomes a consul: acta vita, L.

c5nsulatus,
sulatus
:

us,

m. [consul], the
:

office

of consul,
con-

consulate, consulship

honorum populi
:

finis est

An

via stupri, S.
adj. with sup. [P. of consuesco], accustomed, usual, ordinary, wonted, customamembra, V.: aurae, 0. ry, fannliar: amor, T. tibi finis, lubido, S. pericula consueta habere, S. consuetissima cuique Verba, 0. 0.
: : : :

quo pluris est uni versa res p. quam consulatus, S. consulatum petere ipsi consulatum petenti, as a candidate, S. mandare alicui, S. adipisci: gerere. 2'he consiWs term of office, consular year, consulate: in consulatu suo, Cs. quinque
:

consulatus gesti, L.

c5nsuetus,

c5iisulo,

lui,

Itum, ere [com-

-used,

+ 2 SAL-], to

meet

and

consider, refect, deliberate, take counsel, consult,

c5nsul, ulis, m. [com- 2 SAL-], a consul ; the highest magistracy of the Roman republic was vested in two consuls, chosen annually ordinarius, for the full term (opp. suffectus, to fill a designatus, elect : consules creantur, vacancy), L.
: :

take care, have regard, look out, he mindful: tempus consulendi, T. ad consulendum potestas, L, ut animi trepidarent magis quam consulerent, L, praesidium consulenti curiae, H. inpensius, V.
: :

in longitudinem, to take thought for the future, T.


in

commune, ybr
:

the

common
:

good, T.

in

medium,

Cs.

me consulem

fecistis

ne

sufficiatur consul,

chosen to fill a vacancy: Consulis imperium, V. In dates, defining the year usu. abl. absol. : Messala et Pisone consulibus, in the consulship of, Cs. Kal. Apr. L. Pisone A. Gabinio consulibus a. d. nobis consulibus: (i. e. the 28th of March), Cs.': Consule Tullo, H. Bibuli consulis amphora, H. aimis ante me consulem ante vos consules Sing, post L. Sullam Q, Pompeium consules. collect., the co7iS2ds, supreme magistracy: eo (iure) legatisque ad consulem consulem usurum, L. missis, L. nullius earum rerum consuli ius est, In the title, pro consule {ahbrev. piocos.), p^wr. S. pro consulibus, a vice-consid, deputy -consul, magistrate with consrdar powers ; orig. given to a general sent to command an army: pro consule Quinctium subsidio castris mitti, L. non oportere Also, to a consul mitti privatum pro consule. whose military command was prolonged beyond
;

XL

ut illorum solitudo muv.: de salute suorum nita sit custodi et consule longe (with 7ie), V. : ut urbi satis esset praesidii, consultum est famae tuae receptui suo, Cs. rei p., S. timori magis quam religioni, Cs. mi consultum optime esse, rerum summae, 0. male patriae, X. To T. take a resohition, resolve, conclude, determine: de uxore, S. de nullis quam vobis infestius, L. gravius in eum, S. in humiliores libidinose, L. in deditos durius, Ta. To consult, inquire of, ask for advice, counsel with, apply to, question : spectatas undas, quid se deceat, 0. pro te hos si publice collegium consuli iussit, num, consuletur, Ta. etc., L. consulta, qualem Optet habere virum, Supin. asked, 0. te id, ask your opinion of it. ace. : ut esset, quo consultum plebes veniret, L. To consult (a god, an oracle, etc.) Apollinem de re deum auguriis, L. Phoebi oracula, 0. de se spirantia ter sortibus consultum, utrnm, etc., Cs. numcTi nunc extis nunc per aves, L. exta, V. To take counsel (of a lawyer), consultus vates, V.
:

:
:

consultatio

: : : :

::

179
:

consurgo
eos (Aeduos), Cs.
:

consuli qui consulunlicet consul ere ? (a formula of asking advice): consulere licebitV Con2h refer to (an authority, a legislative sule, H. senatum de foebody, etc.), corisult : senatura, S. dere, Cs. populum de eius niorte plebem in omTo deliberate upon, consider: nia (tribuni), L.

ask advice
i.

de iure

civili

rifica in

tur,

e.

skilled in the law

ne senatus consultum
sent,

Siculi

consulta patrum, H. homines facere pos-

of the council. c5nsultus, adj. with

sup. [P. of consulo], well

considered, weighed, deliberated upon, maturely pon-

rem ordine, L. consulere et explorare rem quid To advvie, counsel, recommend : tun agant, Cs. 7b resolve npon, deterconsulis quicquam ? T. mine, decide : potestas consulendi quid velis, T. pessime istuc in te, T. suae vitae durius, i. e. commit suicide, Cs. quae reges male consuluerint, S. In the phrase, boni consulere, to regard favorably, take in good part: tu haec consule missa

dered : ipsi omnia: consulta ad nos deferunt. Knoiving, skilful, experienced, practised, learned (esp. in law) non magis iuris quam iustitiae fuit consultissimus vir iuris, L. insanientis sapientiae, H. natura, non disciplina. As subst. m., a laivyer^ counsellor : ex isto genere consultorum eris tu, consultus modo, rusticus, H. Esp., with iuris or iure: iuris consultorum auctoritas: qui tibi uni
: :

est iure consultus.

(con-sum), see confore.

boni, 0.

a mature deliberation, consideration, consultation : Nulla tibi de eius consultatione quaerimus per hie est, T.

cdusultatio,
:

onis, /. [2 consulto],

con-summ5,
L.
:

avI, atus, are

[com-

+ summa],

to accomplish, complete, finish,

quae consummatur
:

perfect : earn rem, partibus una dies, i. e. an

aliquot dies tenuit ea consultatio, ne, etc., L. qua subprolatandis consultationibus, S. irent, L. ject of consultation : de consultationibus suis diIn philos., a general principle (opp. a sputare.
:
:

intercalary day, 0. consummata eius belli gloria, i. e. the glory of finishing, L.


ere, to use up, eat,
:

asking particular case), C. respondere consultationi meae.

An

of advice, inquiry

( -sumpsti, Pr. ), sumptus, devour: pabulum, Cs. multa: fruges, H. mensas accisis dapibus, V. Fig., to consume, devour, waste, squander, annihilate, de-

c5n-sum5, sumpsi

adv. with comp. [1 consultus], delibavidius quam conerately, considerately : gesta, L. sultius properare, Ta.

c5usulte,

stroy

quod non consumat vetustas omharuudo Consumpta in ventos, wasted away, V. omnibus fortunis sociorum con:

nihil est

nem materiam,
suraptis, Cs.

0.
:

adv. [abl. of consultum], deliberately, purposely, designedly: nihil consulto f uisse : multa praetereo bellum trahere, S. longior insti1.

consulto,
:

tuitur oratio, Cs.

vires extenuare, H.

avi, atus, are, freq. [consulo], to consider maturely, considt, take counsel, deliberate: de officio: inter paucos de summa rerura, L. de bello in conviviis, Ta. : cum aliquibus, super re magna, Ta. terapus consultando Cu. absumere, L. ad earn rem consultandam, L. con-

2.

c5nsult5,

reflect,

aedls incendio, L. viscera fero mor.. su, 0. Of time, to spend, pass, consume: aetas in bellis consumpta nox in exinaniunda nave consuraitur: partem diei, Cs. terapus, L. dies per dubitationem, S. precando Tenipora cum blandis verbis, to waste, 0. To use, employ, spend, exhatist materiam ficti, 0. : Consumptis precibus transit ia iram, 0. pecuniam in agrorum emptionibus, to lay out : in armis plurimum studii, N. in re una

ducat id necne quid in opus facto sit, L. With


:

care
sel

rei p., S.

of: senes alqm, Tb.

quid dat., to take care, have a To consult, advise loith, ask counad consultandum arcessunt, L.

illis

statuamus,

S.

7b use up,
superiore
serit,

curam, H. nunc, use it


:

si
all,

quid consili Habet, ut consumat T. multa oratione consumpta, S.


:

exhaust,
:

motu

impair: (actio) consumpta consumptis viribus, Cs. con:

sumpta membra senecta, 0.

cum terras consump:

me
oris,

vis
:

c5usultor,
counsel,

m. [consulo], one who gives

N",

aera tentet, scoured, 0. To destroy, kill: si morbi consumpsisset: fame, Cs. morbo, hie tecum consumerer aevo, V.
onis, /. [

a counsellor, adviser : in proelio, S. : cupiira, pessumis consultoribus, grassari, He who asks coiaisel, a consulter^ client : sui S. consultor ubi ostia pulsat, H.
dine atque

consumptio,
consumption:
destroyer
sui.

consume

],

a wasting^
consumer^

cSnsumptor, oris, m. [consume], a : omnium ignis.

c5nsultii2, icis, /. [1 consultor], site who has c6u-surgo, surrexl, surrectus, ere, to rise,stand a care for, a provider : utilitatum (natura). up, arise, start up, rise in a body, lift oneself: eonconsultum, i, n. [consultus], deliberation, con- surrexisse omnes illi (seni) honorifice consurgisideration: consulto opus est, S. ^ decree, deci- tur (impers.) ex insidiis, Cs. ubi triarii consursion, resolution, plan consulta sapientium con- rexerunt integri, L. tonsis, V. in consilium ex

sulta
L.
:

cum illo Integra habere, plans, dum consulta petis, responses, Y.


V.
:

S.

occulta,

consilio, Cs.
:

tua magna,

decrees,

senatus,

decree

of

the senate : hono-

In plausus consurrectum est, Ph. in ensem, V. toro, 0. ad bellum, L. studiis, eagerly^ V. : terno ordine remi, V. : Mundus ad
:
:
:


consurrectio
Scythiam Consurgit,

: ::

: : : : :

180
V.
:

contemplor

To arise, spring up, origiquercus, (/row up, V. nate : Consurgunt venti, V. Romam, 0,
: : :

is elevated,

consurgunt

COn-teg5, texl, tectus, ere, to cover, roof, bury piscatorias (navis), Cs. locum linteis, L. caput
: :

amictu, V.
: :

se corbe
:

spoliis

contectum
:

corj)us,

consurrectid, onis, /. [consurgo], a standing L. humo, 0. cum arma omnia contecta essent, sedes ramis contecta, shadowed, Cu. Cs. in aliup (to express assent) iudicum omnium. quo ramorum nexu contegi, Ta. qui (tumulus) Consus, i, ra. [perh. from condo], an ancient corpus contexerat. To conceal by covering, cover, deity, god of secret plans, L., 0. hide, conceal : partis corporis: iniuriam, T. libiare, to whisper together: dines f rente c5n-susurr5, Contegat lumina cortex, efface, 0.

cum

con-temer5, avi, ere, to waste away. con-tabesc5, tabui, torum, 0. contabulatid, onis,/. [eontabulo], a structure contemnendus, adj.

illo,

T.

are, to pollute, violate:

of planks, flooring, Jloor,

story, Cs.

con-tabul5,
in stories
:

avi, atus, are, to floor over, build


:
:

murum

turres contabulatae, L. turribus, cover ivith toioers in stories, Cs.


turrls, Cs.

[P. of contemno], despicumoorthy of notice: nos: principes minime: (orationes) non contemuendae, respectable: indicendo: copiae numero, Cs.
able, contemptible, trifling,

mare molibus, bridge over, Cu. tus), ere, to value little, esteem lightly, contemn, de1. contactus, P. of contingo. spise, disdain, disregard, defy: ea, quae plerique 2. contactus, us, m. [com-+TAG-], a touch- expetunt exercitum prae Gallicanis legionibus paucitatem eorum, L. paucitatem in hoste, Cu. ing, touch, contact : contaetu omnia foedant, V. potens, effectual, 0. sanguinis, 0. viriles, 0. A tuom Consilium, T. parva ista, L. opes, V. contempta fontis contagion, infection: volgati contaetu in homines mortem Antoni gladios, lu.
: : : : :
:

con-temn5,

temps! (-temsl), temptus (-tem-

regard as a trifle: (amplitude contagid, onis,/. [com- + TAG-], a touching, animi) eminet contemnendis doloribus; contemni contact, touch : pulmonum contagione Romano- se putant (senes): tenuissimum quemque: nocontemnere miser, H. Othone concontagio rum, L. naturae valet, connection. A stros, Cs. contact, contagion, infection: pestifera, L. Fig.. tempto, in defiance of, H. se non contemnere, to an infection, pollution, vicious companionship, par- have a high estimate of: nee (Batavi) tributis conquae res illis conticipation, contamination: ne quid ex contagione temnuntur, are humiliated, Ta. Ih slight, speak incommodi accipiant, Cs. ubi contagio quasi pe- temnentibus pernicii fuit, N. stilentia invasit, S. ut seditionibus velut ex con- contemptuously of disparage: Numquid habes tagione castra impleantur, L. dedit banc contagio quod contemnas? any fault to find? T, Murenae Fig., to defy, be genus: populi voces, Sic, IJ. labem, lu. criminis, L. conscientiae aspectus safe from, not to fear, to make light of, disregard: contagiones malorum, quae manaverunt, etc. (insulam) dedit contemnere ventos, i. e. sheltered, (contagium, i), n. [com- + TAG-], infection, V. contemnere ventos ( vitis ) Adsuescant, V. contagion, taiyit {o\\\y plur., nom. and ace. ; poet.): mediam Charybdim, lu. mala vicini pecoris, V. Nulla nocent pecori, H. contemplatiS, 5nis, /. [contemplor], a viewterrae contagia fugit, 0. per incautum serpant ing, surveying, contemplcUion : caeli. F i g., a revolgus, V. F i g. lucri, H. fection, contemplation, survey, review: naturae: contaminatus, adj. with sup. \P. of contamivirtutum, Ta. vis contemplatione dignissima. no], polluted, contaminated, impure, vile, defiled, contemplator, Oris, m. [contemplor], ari obstained, degraded : se ut contaminates abactos
H.
:

morbi, L. aegrorum, L. dominationis inviolati, Ta.


:

F
:

g.

oculi a contaetu

lura raaerens, the outrage upon, 0.

lippus inungi,

ipsum

vinci,

esse, L.

pars
:

civitatis, L.

superstitio

grex viro-

server, one

who

refiects

upon :

caeli.

contaminatissiraus. Plur. m. as subst. : contaminati, abandoned youtJis, Ta. Plur. n. as subst., adulterated things.
flagitiis

rum, H.

1.

2. consideration,
mali, 0.

contemplatus, P. of contemplor, (contemplatus, us), m. [contemplor], a


contemplation.

Only

abl.

sing.

are [contamen, collat. form of contagio], to bring into contact, mingle, blend, "unite : Graecas (fabulas), T. To corrupt, Fig., to corrupt, defile, pollute, defile: spiritum. slain, spoil, taint ; gaudium aegritudine, T. se vitiis sanguinem suura lege (Canuleia), L. veritatem mendacio sese maleficio se praeda, L.
avi, atus,

contamind,

contemplor,
ut contemplata
:

atus, ari, dep., to gaze at, view at-

tentively, survey, behold, observe,

contemplate

satis

Contemplator item, cum, etc., V. unumquen)que vestrum oeulis pulchritudinem rerum voltura, T. lituras codicis nummos in area, H. Fig., to cwisider, regard,
sis,

modo
:

T.

contaminati facinore, Cs.

tot parricidiis

iudicia.

contectus, P, of contego.

contemplate quid secura

:
:

id

animo quod oeulis non potes alicausam: omn i acie ingeni, re^ec<.
:

: :

contero
:

: : : :

contemptizn

181

contemptim (-temt-), adv. [contemno], contemptuously, slightingli/, scornfully: de Romanis succedentes ad loquentes, L. : audire minas, L. castra Romana, L. : vagari, Ta.
:

strive, dispute, fight, contend, vie: proelio, Cs.

ma-

contemptio

-temt-

),

onis, /.

com-

TEM-], a despising, disregard, contempt, scorn, disdain: rerum Immanarum: laborum: deorum, L. hostibus in contemptionem venire, to mortis, Cu. haec res illis contemptionem be despised by, Cs. ad omnis attulit, in the sight of all, Cs. coiitemptor (-temt-), Oris, m. [1 contemptus], he who disregards, a contemner, despiser : divom, A^: superum, 0. famae, L. sn\, regardless
:
: :

(with prodigus alieni), Ta.

ferri, 0.

nostri, 0.
dis-

animus, careless of dainful spirit, S.


lucis

life,

V.

animus, a

contemptrix
she

(-temt-),

Icis,
:

/. [conteraptor],

who
[

disregards, a despiser

superum, 0.

rapido cursu, V. Moribus, H. frustra, Y. iactu aleae de libertate, play for, Ta. is liceri non destitit; illi contenderunt, kept bidding (at an auction) tecum de honore: cum magnis legionibus parva manu, S. cum victore, H. humilitas cum dignitate: Nee cellis contende Falernis, compete with, Y. contra populum R. armis, Cs. contra vim morbi de potentatu inter se, Cs. non iam de vita Sullae contenditur, the dispute is: proelio equestri inter duas acies contendebatur, Cs. To demand, ask, solicit, entreat, seek: a me (ut dicerem), qui, etc.: a Pythio ut venderet a militibus no, etc., Cs. hie magistratus a populo summa ambitione contenditur: ne quid contra aequitatem. To assert, affirm, insist, protest, maintain, contend: hoc contra Hortensium hoc ex contrario contendam, eum damnari oportere: audebo hoc contendere,
gis

virtute

quam
:

dolo, Cs.
:

1.
sup.
S.

contemptus
res,

P. of contemno

(-temt-), adj. with comp. and ], despised, despicable, con-

numquam
fuisse, L.
you,
:

esse, etc.

illud nihil nos scientes quae contendere possis Facta manu,


: . .

temptible, vile, abject:


:

homo:
:

vita:
:

iure viderer,

might swear, 0.
q,dv. with comp. [1 contentus], earwith exertion, vehemently: pro se dicere
:

vox contemptior contemptissimorum consulum levitas per sordem exercitui, Ta.


H.
:

contente,
nestly,

2.
slight

contemptus (-temt-),
:

TEM-], a

despising, contempt, scorn

done to, 0. contemptus omnium, L. A being despised, slight received, disgrace: contemptus patieutior huius, Gallis 0. contemptu tutus esse, insignificance, L. prae raagnitudine corporum suorum brevitas nostra contemptui est, an object of contempt, Cs.
:
:

m. [com- + l alumnae, the bunc appai-atum sequebantur


us,
:

ambulare contentius.

contenti5, onis,/. [com--j-2 TA-], a


ing, straining,

stretch-

exertion,
:

tension,

effort,

struggle:
:

con-teiido,
tight,

di, tus, ere, to stretch, bend,


:
:

draw

strain: arcum, V. tormenta vincln, V. To aim, draw, make ready: nervo iha risu, 0. To aim, shoot, hurl, dart, throw: equino telum, V. Mago hastara (i. e. in Magum), V. telum in auras, Y. Fig., to strain, stretch, exert: nervos aetatis animum in curas, 0. ad hunc cursum raeae 7b (i. e. ad huius im^enxim), follow zealously, Y.

studiorum ferre tantam contentionem dicendi: honorum, /or honors: libertatis, L. contest, contention, strife, fight, dispute, controversy contentiones proeliorum: magna belli: in re pecuniaria: tanta mecum contentiones, quas Aedui secum habuissent, Cs. adversus procuratores, Ta. comparison, contrast : hominvrm ipsorura fortunarum. In r h e t., /o?'ma^ speech, oratory, C.
vocis
:

A A
H.
:

contrast, antithesis, C.

Stress

vocis,

i.

e.

the

arsis.

1. contentus, adj. [P. of contendo], stretched, strained, tense, tight, on the stretch : contento lune,

strive for, press, pursxie, prosecute, hasten, exert one-

self : id sibi

contendendum existimabat,

Cs.

hunc

(opp. remissa): contenta cervice contento poplite, i. e. kneeling, H. Fig., eager, intent: contento cursu Italiam petere: mens Exiliis contenta suis, 0.
(boves), Y.
:

corpora

(locum) oppugnare contendit, zealously lays siege summa vi transcendere in hostium navis, to, Cs. litora cursu ia Britanniam proficisci, Cs. Cs. voce ut populus hoc exaudiat: remis, petere, Y. ne patiamini ut eam partem insulae caperet, Cs. quantum maxime possem, imperatorem eripi contenderem oculo quantum Lynceus, reach with 2'o march, press on, seek, journey the sight, H. hastily, hasten : in Italiam magnis itineribus, Cs. hue magno cursu, Cs. ad castra, Cs. Lacedaemonera, N. ad summam laudem maximis laboribus: quo contendimus, pervenire: nocte una tantum itineris. To measure together, compare, conleges id cum defensione trast : causas ipsas To measure strength, nostra: ostro vellera, H.
: : : : :
:

2.

contentus,

adj.

[P. of contineo],
: :

content,

satisfied, pleased :

vestra fortuna: his ad beate vivendum virtus peditatu, Cs. paucis, H. Yiverem uti contentus eo quod, etc., H. sola Diana, Y. quod mihi crediderunt ne intersimus armis, L. arlis edidicisse, 0. non lacessi, Cu.
:
: :
:

domo sua:

bordering upon, adjoining, neighboring, bounding : gens, Ta. morus fonti, 0. Sybaris nostris oris, 0. As s^lbst. n. contermiua Scythiae, the regions adjacent, Ta.
adj.,
:

con - terminus,

Con-ter5,
ntis
lu.
:

trivi,
:

tritus, ere,

to

grind, bruise,
:

pound, wear out

infamia pabula sucis, 0. mapaludibus emuniendis, Ta. silicem pedibus, viam, Pr. F i g., of time, to consume, spend,


conterreo
waste, use, pass, employ
:

: :

contineo

: :

182

vitem in quaerendo, T.

frustra tempus: arabulando diem, T. diei breviTo exhaust, tatera conviviis: otium socordia, S. engross, expend: se in musicis: conteri in causis:

operam
tem

frustra, T.

To

destroy, abolish, annihi-

Holding together, cohering, connected, continuous, uninter}'upted : silvae, Cs. grex, L. agmen, L. ruinae, L.: terra, N. Fig., in time, following,.next, consequent upon : continentibus diebus, Cs. motus sensui iunctus et continens : timori perpetuo

late: iniurias quasi oblivione, obliterate: dignitavirtutis,

make

insignificant,
terrify, frighten,
:

con-terre5,
:

ui, itus, ere, to

aspectu subdue by terror : loquacitatem voltu conterritus, V. ingenium eo facto, L, rex periculo conterritus, L. Campanos, ne bellum Komani inciperent, L. pulsu pedum conterrita tellus, V.
:

conterritus, F. of conterreo.

fuit, L. Continual, conuninterrupted: continent! labore omnia superare, Cs. imber per noctem totam, L. e continenti genere, in unbroken descent: continenti impetu, without a pause, Cs. In character, continent, moderate, temperate: hoc nemo fuit magis continentior in vita quam in pecucontinens, T, nia, Cs. Epaminondas, N. continentissimi homines.

ipsum malum continens


:

secutive,

con-testor, atus, ari, dep., to call to witness, invoke, appeal to: deos, ut res feliciter eveniret, Cs. caelum. Of a suit at law, to introduce, set on
:

2.

continens,
:

nti.s,/. [1

continens
:

sc. terra],

foot, set at issue

litem.

g., to

prove,

attest.

contestata. P. Pass.: contestata


lite

a mainland, continent: in continentem legatis missis, Cs. ex continenti, Cs. in continente, Cs.
continentis regio, L. F i g., in rhet., the chief point : continentia causarum.
adv. [1 continens], continuously, interruption : bellum gerere, Cs. tota nocte, Cs. biduum lapidibus pluit, L. sedere, in a row, Ct. Fig., temperately, moderately : vivere.

pass.

virtus.

Con-tex5,

xui, xtus, ere, to weave, entwi7ie,join,

bind: (oviura) villis contextis: haec directa materia iniecta contexebantur, Cs. simulacra, quorum contexta viminibus membra, etc., Cs. To compose, construct, put together: trabibus contextus acernis equus, V. Fig., to devise: crimen. 7b recount, recite: longius hoc carmen, quote further aliquos tanto cursu, ut, eta., fast enough, lu.
:

continenter,

without

ae, /. [1 continens], a restraint, abstemiousness, continence, temperance, moderation :

continentia,

exemplum

continentiae, T.

hinc continentia (pug-

contexte, adv. [contexo], in close connection. 1. contextus, adj. [P. of contexo], woven together, closely connected, continuous
:

nat), illinc libido: illius in victu.

voluptates

historia

eorum temporum, N.
us,

2.
seqticl

contextus,
: :

m.
:

tion, coherenq^e

rerum

[ com- -f TEC-], connecorationis. The context,

(alia) in

contextu operis dicemus, Ta.


(-cisco),
still,

conticesco

ticui,

+ taceo], to become

ere, inch, [coni-

cease speaking, fall silent:

conscientia convictus conticuit subito, 0. 2h keep silence: paulisper, L. To be silenced, cease, be hushed: sermo: de tuis laudibus conticuit

lyra,

H.

undae, 0.
:

Fig.,

to

become

still,
:

cease,

stop, abate

cum
:

indicia conticuissent

actiones

tribuniciae, L.

furor, L.
storey,

coutignatio, onis,/. [contigno], afioor,


Cs.
:

tertia, L.

con-tigno,

atus, are

com- +tiguum

J,

to

join with beam^, furnish with joists, Cs.

TAG- ], bordering, contiguus, adj. [ comneighboring, adjoining, near, close : domos, 0. ; Aventino, Ta. tibi, 0. missae hastae, zvithin reach of, V.
: :

contineS, tinui, tentus, ere [com-+teneo], to hold together, bound, limit, comprise, enclose, surround, environ: ut trabes arte contineantur, Cs. oppidum pons continebat, made a connection with, Cs. hiberna milibus passuum C continebantur, were comprised within, Cs. loci natura continentur, are shut in, Cs. : artes inter se continentur, hang together: Zonarum trium contentus fine, 0. To keep together, keep in a body : uno in loco legiones, Cs. navis ibi, Cs. exercitum, L. To shut in, hem in, surround, hold : munitionibus contineri, Cs. angustissime Pompeium, Cs. T'o hold fast, keep, hold in place, retain : quod recepit nierces (opp. partiri) (naves) copulis continebantur, Cs. parta a maioribus, Ta. To keep, detain, shut in, hold, restrain, repress : maniis, keep hands unde manum continuit? H. sub pellibus off, T. milites, Cs, nostros in castris, Cs. ora frenis, Ph.: ventos carcere, 0.: animam in dicendo se domi, ^o stay: suo se loco, Cs. agricolara si consuis intra munitiotinet imber, keeps in doors, V. nem, Cs. alqra dextra prehensum, V. deprensum To comprise, hostem, 0. gradum, to halt, V.
:

contain,

comprehend:
:

with comp. and sup. [P. of contineo], bounding, limiting, enclosing:


1.

continens,
i.

entis, adj.

litas,

locuples continente ripa, H. Bordering, neighboring, contiguous, near, adjacent: silvae, Cs. fundus fundo ripae collis, Cs. cum Cilicia. eius: aer niari
e.

of

the

continent, L.

parum
:

corpora mundus, 0. F i g,, to hold together, keep, retain : rem p. Belgas in officio, Cs. ceteros in To hold armis, L. eius hospitio contineri, N. back, detain, repress, check, curb, stay, stop, subdue adpetitiones animi insolentiam suam Etruriam terrore, L. animum a consueta libidine, S. hos
:

in se

vim

caloris: genitalia


contiiigo
:

: :

contionabundus
1.

: : :

183

manum iuventus Metu flumina continebaiit, Cs. vix me contineo, quin, se male, 0. lion posse milites eontineri, quin, etc., etc., T. Quae vera audivi, vix contiiieor, refrain^ T. Cs. keep to myself, T.: libros, keep back: odia tacitis nunc discordiis continentur, are confined within the To comprehend, embrace, include, comlimits of. pose: liber continet res gestas regum, N. (comitia) I'em militarem continent (i. e. in their jurisc/uo more diction), L. fabula continet aestus, H.
deorum, H.
: : :

forthivith,

adv. [ continuus ], immediately, straightway, directly, without delay: mors continuo ipsam occw^dit, just afterwards, T.

continud,

V.

Hand mora, continuo matris praecepta facessit, Ut vel continuo patuit, H. Egomet continuo mecum, / immediately said to myself, T. spem
:

caeriraonia continetur,

cotisists,

Cs.

quae niaxime
:

rem contiiierent, the principal in quo aequitas continctui-.

points, L.

forum,

continuo adulescens superavit, as soon as he grew up: continuo ut vidit. By consequence, necessarily, of course : Continuo sic coUige, quod, etc., draw the immediate inference, lu; non continuo, si . sum sicarius, it does not follow that: forsitan non continuo, sed certe, si, etc. si malo careat, continuone fruitur summo bono ?
:

1. conting5, tigl, tactus, ere [cora-4-tango], to touch, reach, take hold of, seize: divae vittas, V.

2. join,

continuo, avi, atus, are [continuus], to make continuous, connect, unite: (aer) marl
:

dextras consulum (in greeting), L. f unem rcanu, V. terram osculo, me igni, co)r/i, V. (nummos) velut sacrum, L. ut neque inter se contingant to meddle with, II. ut contingant (milites) inter se, stayid trabes, Cs. granum, i. e. taste, H. aquas, close tocfether, Cs. To touch, adjoin, border on, reach, extend to 0. turri contingente vallum, Cs. agrum, ripas, Cs. To reach, attaiii, come to, L. ripae fiuminis, Cs. arrive at, meet with, strike: metam cursu, II.: Italiam, V. auras, to come Ephyren pennis, 0. into the air, 0. avem ferro, to hit, V. aurls fani'ig-, to touch, seize do, with ace. and inf, 0. upon, affect : quos publica contingebat cura, L. contacti artus, seized (by disease), V. quam me libido Coniigit I felt, 0. To be connected with, be related to, touch, concern : tam foede interemptos amicititi, L. sanguine caelum, lu. deos proplus, have more ready access to, H, haec consultatio Romanes nihil contingit, concerns not, L. To pollute, stain, defile, infest, taint, corrupt (mostly P. perf) (Gallos) contactos eo scelere, L. contacta civitas rabie iuvenum, L. (equi) nullo mortali opere contacti, Ta. labellis Pocula, lu. To attain, reach, arrive at: naturam sui slmilem. To happen, befall, fall out, come, take place, turn out, come to pass, occur : tot propter me gaudia illi

taurum, 0.

cibum
:

rostris

Suionlbus domes, to erect in rows, S. f undos in agro, to buy contiguous tracts: quae (atomi) aliae alias adprehendentes continuantur, combine: ^toniem, finish, m a. To make continuous, carry on unintermptedly, extend, prolong, d7'aiv out, continue : die ac nocte continu: : :

continuatus est aedificia moenibus, L. gentes continuantur, border upon, Ta.

ato itinere, Cs.


ato, L.
:

diem noctemque
S.
: :

itinere continu-

magistratum,

alcui consulatum, L.

dapes, serve dish after dish, H. (libertas) ad hoc continuata permansit pad confestim continuatur disoordia domi, follow close upon, L. damna damuis, Ta. Of time, to pass, occupy : diem noctemque potando, Ta.

tempus

[com- + 2 TA-], joining, conunbroken : Leucada continuam habuere coloni, 1. e. a peninsula, ignis proxima quaeque et deinceps continua 0. amplexus, L. montes, H. montium iugum, Ta. Of a person Nerva principi, nearest, Ta. F 1 g., of time, si.cccessive, continuous : continua nocte, the following night, 0. ex eo die dies continues quinque, Cs. mensis octo aliquot annos continuos, without interruption. Of events, in unbroken succession, continuous: bella, L. cursus proeliorum,

continuus,

adj.

necting, uninterrupted, continuous,

Ta.

Incommoda,

Cs.

Iter,

Cu.

Of persons,
reis,

7)<?r-

sistent,

unremitting : accusandis

Ta,

contigisse laetor, T. si hoc contigit nemini quam rem panels contigisse docebat, Cs. quod el merito contigit cui Omnia contigerant, 0. Quod satis
:
:

speciosae (opes) contigerant, lie had a respectable fortune, Ta. ubi quid melius contingit, H. celeriter antecellere omnibus contigit Nou cuivis homini contingit adire Corinthum, has the luck, H. lovis esse nepoti Contigit baud uni, 0. utinam Caesarl contigisset, ut esset, etc.
: : : :
:

est cui contigit, H.

contio (not concio), onis; /. [for conventio], a meeting, assembly, convocation, gathering, audience : advocat contionem habere, L. populi, S. militum, Cs. plebem ad contionem vocare, L. ut omnis contio audire posset rem in contione agere laudare alqm pro contione, before the people, pro contione e&\x\t, publicly, h.: circumfusa S. turba in contionls modum, L. contio, quae ex im: :
: :

2. con-tingo (-guo), en: (lac) sale, to sprinkle, V.

, :

peritlsslmis constat.

discourse, oration, public

ere, to tvet, moist-

corpus amurca, V.

continuatio,
tion, succession

onis,/. [continue], a continuance,

prolongation : magistratus, L.
gendls, L.

A series, continua:

rerum imbrium in (rebus) perah e t., a period : verborum.


:

contionem apud milites in Caesarem, Cs. in contionem contra Antonlum de mea salute ascendere, to come forward to speak : (populus) me in contionem vocavit, demanded a speech.
address, harangue, speech
:

habere

hesterna

libera, L.

contionabundus,

adj. [contionor], speaking


contioualis

: :

184
:

contra

in public, Jiaranguing, proclaiming : haec prope, haec velut contionabundus interrogabat, Ta. L.
: :

propalam, L.

aegre, T. tibi contra gratiam Referro, T. Of opposition or strife, in opposition, on the other side: obniti contra sufiicere, to have strength to resist,

of a popular asprope clamor, like a mob's: birudo aerarii: senex, a demagogue, L.

c5ntionalis,

e,

adj. [contio],
:

sembly,

mob -

like,

vulgar

Conti5narius,
sembly, mob-like
:

adj. [contionor],

of a public

as-

pugnare, 0. vociferans, L. paucaaccipe contra feriundi copia, making a counter-attack, S. quid, si de htteris corruptis contra venit? as his accuser: est contra iudicatum, an
:
:

V.

contra, H.

populu?.

advei'se decision

licei'C, to

compete, Cs.

nihil

quod

c5nti5nator,
uer,

oris, m. [contionor], an harangdemagogue, agitator.

vene, form

c5ntionor, atus, arl, dep. [contio], to meet, conan assembly: singuli universos contionantes timent, L. To make a speech, deliver an

ex turri cum haec vehit contionans, L. caterva contionata est, 'huic,' etc., declaimed: contionatus est, non siturum, etc.,
oration, harangue, address, declaim
es
:
:

nudus contionatus: apud

milites, Cs.

declared before the people.


ae,/. dim. [contio], an harangue, petty speech: in contiunculas detrudi.

contiuncula^

COn-torque5,
celeritate
vortice,

torsi, tortus, ere, to turn, twist,

twirl, swing, whirl, brandish, wield,

hurl

globum
insano
:

V.
:

prorain ad undas, V.
^Of

silvas

weapons
:

hastam

viribus, 0.

spi-

cula lacertis, V. hastam In latus, etc., V, Kae contorto verbere glandes, the sling, 0.
to turn, injiuence: (auditor)

excusFig.,

est contorquendus.

Of utterance,

ad remissionem animi to hurl forth,

throw out : verbiu


adv. with comp. [contortus], perplexedly, perversely : dicere: contortius concludi.

contorte,

Contorti5, onis,y. [com- -\-TA^G-'], a whirling:


dexterae. Her. tiones orationis.

Intricacy, complication: contor-

contortor,
perverter
:

oris, m. [com--|-TARC-], a wrester, legum, T.

contortulus,
perverse
:

<idj. dim. [contortus], somewhat conchisiimculae.

contortus,

adj. [P. of contorqueo], vehement,

energetic: oratio.

Involved, intricate

res.

contra, adv. and praep. [comp. of com-; see


Adv., of position, in opposition, opin. front, on the other side: signum contra animo finivit, i.e. mentally drew a line, L. : stave, lu. uhnus erat contra, in front, 0. consistere, to make front, Cs. posita Hispania, opposite, Ta. intueri, in the face, L. oscula non pervenientia contra, so as to meet, 0. Fig., of actions, in turn, in return, back, on the other hand, likewise: Audi nunc, in turn, T. Mettins Tullo gratulatur, contra Tullus Mettium adloquitur, L. at tibi contra Evenit, ut, etc., yoti have your reward, H. cui latrans contra senex (i, e. respondit). Ph. si scias quod donum huic dono contra comparet, what counter-gift, T. : Facere contra huic
1

cum].

I.

posite, face to face,

compete for : qui contra fecerit, the transgressor. With verbs of saying, in opposition, on the other side, in answer : cum contra dieturus Hortensius esset, as opposing counsel : contra qui dicit, the opponent: cum nemo contra diceret, denied it : nihil contra disputabo priusquara dixerit, make no objection : quid contra reus ? says in reply : contra dicentibus inimicis, Cs. quid contra dicerem meditabar, how to reply: id quod contra diceretur refellere, the objections : quod in ea causa contra dicendum est dicitur contra, nullum esse testamentum, the objection is made: respondit nee contra dici quin, etc., there toas no objection, L. Reversely, in an opposite inaiiner, the contrary, the opposite: in stultitia contra est, loith fools the reverse is true : quod contra est, S, utrumque contra accidit: alia probabilia, contra alia dicimus, improbable : cognoscere quid boni utrisque aut contra esset (i. e. mali), S. On the contrary, on the other hand, conversely : tu contra obicies Romanus conserere pugnam velle, contra cludere Poenus, L. iusta omnia decora sunt, iniusta contra indecora ut hi miseri, sic contra illi beati quos, etc.: imperavi nihil, et contra patribus parui, but on the contrary: non enim tua culpa est at contra laus sed con. contraque summa tra contra autem falso queritur quod, etc. nam quin contra, nay oji the contrary, contra, etc., S. L. Followed by atque or ac, contrary to, different from, otherwise than: simulacrum, contra atque ante fuerat, ad orientem convertere contra atque esset dictum, Cs. si haec contra ac dico essent omnia contra ac ratus erat, S. contra quam fas erat, contrary to the divine law : contra quam ipse censnisset, contrary to its own resolution. II. Praep., with acc.{\\\ prose before its case, except sometimes a rel.pron.), of position, before, against, facing, towards, opposite to, contrary to, over against : insulae latus est contra Galliam, Cs. Carthago pacatis contra insulam suam terris, L. Italiam contra, V. Opposite, towards, agahist, facing, over against : contra vos in contione consisteAlre, to face you: a f rente contra liostem, Cs. banos contra legionem conlocat, L. quos agmina contra Procurrunt, V. contra banc Romam altera Roma, a rival to. F g., in answer to, in reply to contra ea facturos clamitabat, etc., Cs. contra ea contra postulata nuntios mittit, aiebat, etc., L. S. Quae contra breviter fata est vates, V. With valcre, to weigh against, counterbalance, avail

contra peterent,

to

: :

contrarius
:

: : :

coutractio
against

185

: liac ratio contra omne ius iurandum valet: contrane lucrum nil valere Pauperis ingenium ? H. Of opposition or strife, against^ with, in hostility to, as the eneyng of : contra Caesarem gerere bellum: arma contra senatum tuli: armis contendere contra populum R., Cs. contra Crustuminos pronihil se contra Sequafcctus, marched against, L. nos consili inire, take hostile measures against, Cs. contra salutem urbis iiicitari paratus contra eum: agere contra hom'mem, plead against : nihil satis contra difficultates firmum contra Motellum, S. providere, S. vi contra vim resistere, L. defensio contra vim contra me sentire, hold an unfavorable opinion: quem contra veneris antea,/or wliose adversary you were counsel : pugnandum contra niorbum (provinciam) contra Caesarem retenturi, as the enemy of: eae res contra nos faciunt, make Against, in opposition to, as the opponent against. of: tibi contra nos dicendum putes contra iuris consultos dicere, against their opinions : contra caput dicere, to plead against life: contra Epicurum dictum est, in reply to : consuetude contra Against, deos disputandi, i. e. against the existence. injurious to, unfavorable to, to the disadvantage of nihil contra me fecit odio mei aliquid contra Caesarem Pompeio suadere: contra se ipse misericors, to his oivn injury, Ph. contra valetudinis commodum laborare. E s p., of offences, against, in violation of: pecuniam contra leges auferre: contra fas contra ius gentium, L. contra verecundiara, in disregard of: contra rem p. fecisse, to have been rfuilty of treason : vim eam contra rem p. factam decernere, L. contra morem facere quod contra legem esset: contra fidem. Of opposition in thought, contrary to, opposite to, the reverse of sed mihi contra ea videtur, the contrary seems true, contra ea Caesar putabat, otherwise, Cs. conS. tra ea benigne, on the other hand, L. cuius a me corpus crematum est, quod contra decuit ab illo meum (sc. crenmi'l), whereas : quod contra oportebat delicto dolcre, correctione gaudere, while, on the conti'ary. With an abstract noun, contrary to, beyond, against: contra omnium opinionem (i. e. contra ac rati erant), Cs. contra opinionem lugurthae, against the expectation, S. cetera contra spem salva invenit, L. contra timorera animi praemia sceleris adeptus, S.

iutroitus: cuticula, t^rmAr/ec?, lu. gia vatum, the narrow path, H.


cus, too narrow,
tas, stinted,

brief: studia contractiora,

H.

ambitus verborum, limited: pauperContractus leget, in retirement, H.


Y.
?7io?'e

Fig.:

frons, H. vestiipsos in usus lo:

contra-dic5,

dixi, dictus, ere, to


:

contradict: sententiis aliorum, Ta. tibus inimicis, Cs.

speak against, contradicen-

con-trah5,
collect,
:

traxl, tractus, ere, to

draw

together,

assemble: exercitum in unum locum, Cs. copias eo, N. navibus coactis contractisque, Cs.

V. undique fontis, 0. utrumque ad colloquium, L. contrahe quidquid animis vales, call to your aid, V. To draw close, draw in, contract, shorten, narrow, lessen, abridge, diminish : pulmones se contrahunt: bracchia, V. fi-ontem, to wrinkle: voltum, 0.: contractum caput, bowed, H. castra, Cs. vela, to shorten, H. umbras, 0.
viros,
: : :

mare

contrahitur,

is

oiarrowed,
IT.
:

0.

contracta
veris,

aequora

sentire, to encroach on,


:

tempora

to shorten, 0.
:

tempestas contraxit caelum, nar-

rowed, H. contracto frigore pigrae (apes), i. e. stiff with cold, V. F i g., to bring about, accomplish, execute, contract, cause, produce : amicitiam: negotium bilem tibi, mihi numinis iram mihi (arte), 0. lu. causam certaminis, L. porca contracta, due (in expiation). To transact, contract, bargain, conclude: cum rege rationem, an account: aes alienum ex rebus contrahendis rerum contrac-

tarum
animos

fides,

altero, deal.
:

of contracts : res inter se, L. cum To draw in, lessen, check, restrain:
: :

appetitus

cupidinem. H.

contrarie, adv. [contrarius], in opposite loays, in a different tnanner : scriptum esse relata
:

verba

dicere, Ta.
i,

contrarium,
contrarius,
over
against,

n.,

see contrarius.

adj. [contra].

Of

position, lying huic, Cs.

opposite:
:

ripa:

collis

contrario ictu trausfixus, by a blow from the opposite direction, L. volnera, in Opposite, contrary, opposed, conflictfront, Ta. ing : defendere contrariam partem inter se pugnantia studia: disputare in contrarias partis, on both sides: huius virtutis vitiositas iura omnibus aliis aestus vento, 0. ex orationibus capita alterna inter se contraria: contrario motu atque COntracti5, onis, /. [com- TRAG-], a draw- caelum, opposite to that of the sky. As subst.n., ing together, contraction: digitorura supercilio- the opjposite, contrary, reverse: contrarium est rum frontis. Fig.: animi in dolore, dejection. ut frigus calori, the antithesis: lex imperans hosin nesta, prohibens contraria: si ea volt shortening, shortness : paginae: syllabae. vocant animum in conautera contraria, etc., N. contractiuncula, ae, /. dim. [ contractio ], a in contraria vertraria, in opposite directions, V. trifling dejection, sadness : animi. sus, transformed: vitia quae sunt virtutum concontracto, are, see contrecto. traria, the opposites : ex contrario, on the contrary, contractus, adj. with comp. [P. of contraho], on Vie other hand, Cs. hoc ex contrario contendo: Hostile, inimical, antagonistic: drawn together, compressed, contracted, short, nar- e contrario, N. row^ restricted, limited: nares contractiores habent Tibi, Ph. litora litoribus, V. undis ignis, 0.
tellus, 0.

Phrygiae


contrectatio

: : :

contundo


: : : : :

186
onis, /. [contrec-

contrectatio (contract-),
to],

a touching, contact

equae.
avl, jitus, are

contrect5 (contracts),

[comwith,

+ tracto],
volgi,
:

to touch, handle,

come in contact

Of animals, a muliebris militiae, concubinage. Of slaves, marriage, Cu. dwelling together, Ph. common war -tent.- deponere in contubernio arma, Cs. An abode of slaves, Ta.

feel: pectora, 0.: (liber) contrectatus nianibus H. contvectata pudicitia, violated, Ta. corpus oculis volgi contrectandum, Ta. Fig., to turn over, dwell upon: mente varias voluptates.

con-treniisc5,
shake, shudder

raul,

ere, inch., to
:

tranble,

con - tueor, uitus, eri, dep., to look on, gaze upon, behold, survey : contuemini os, look him in the face: alqm oculis: id novum contuens, o6seryFig., to contemplate, regard: ing this novelty, N. a contuendis mails avocare aliquem.

),

omne Con: to[ a, mente: metu, S. Fig.: cuius mimquam fides tremuit nemus, V. contremuit, wavered: periculum, shudder at, H.

contuitus, us
:

m., a beholding.

Only
:

abl.

sing.

parricidarum, Cu.
ae, /.

con-tremo, lum tonitru contremit,

contumacia,
:

[contumax],

inflexibility,

ere, to tretnhle,

quake: cae-

Pac. ap. C,

COn-tribu5, tribul, tributus, ere, to unite, incorporate, associate, enroll together' : cum Oscensibus contributi, Cs. Pliocenses iis contribuerunt,
L. Corinthum in anticum geiitis concilium, L. urbes ad condendam Megalen contributae, L.- To projoin in giving, contribiUe, add: aliquid, 0. prius tecum annos, share, Tb.
: :

contumacy, obstinacy, stubbornness : ilia tua in responsi adversus principem, Ta. voltu, L. Firmness, constancy : libera.
:

contumaciter,

adv. with comp.


:

obstinately, stubbornly

scribere

[contumax], omnia agere, L.

contumacius so gerore, N.

contumax, acis, adj. with comp. [ com- + 1 TEM-], insolent, unyielding, obstinate, stiff-necked animus, Ta. voltus, Cu. quis contumacior V
: :

com- + tristis ], to sadden, make gloomy, cloud, dim, darken : f rigore caelum, Y.: (Aquarius) annum, II.

centrists,

avi, atus, are

lima. Ph.

contritus,

adj.

P. of contero
:

],

worn

out,

contumelia, ae, /. [com- l TEM-], insidt, abuse, affront, reproach, invective, contumely: ei contumelias dicere, L. : facere contumeliam, T.
:

Worthless:

trite,

common : praecepta
praemium.

proverbium vetustate.

improborum

tam insignem
:

in

me
:

accipere, T.

ae,/. [controversus], a contention, quarrel, question, dispute, controversy, debate : privata rem in controversiam vocare re in controversiam in controversiam deducta, Cs. venire: dirimere controversiam: sedare: hereditatis de loco, Cs. verbi non erat, quin verum dicerent : nihil controversiae f uit, quin, etc., L. sine controvorsia, indisputably.
: :

controversia (-vorsia),

contumeliam tanta adfectus tanta acccpta, Cs. remanere in exercitu sinere, disgrace, S. addere contumeliam iniuriae, Ph. contumelias perferre, graves, H. verborum a quibus contumelia Cs. perfugae appellarentur, Cs. ingenium contumelia
:

sine contumelia describe. Fig., injury, Person.: Contumeliae fanum. assault, violence : naves factae ad contumeliam

adcensum,

S.

quam

perferendam,
liis,

violence, Cs.

praebere ora contume-

to the bloivs, Ta.

controversiosus,
controverted : res, L.

adj. [controversia],

much

contr5versus,

adj. [contro- (cf. contra)

+ ver-

contumeliose, adv. with comp. and sup. [contumeliosus], abusively, insolently : hoc dicere contumeliosius facta iniuria, T. contumeliosissime ei
:
:

sus], disputed, qitestionable, undecided: ius: res: Disputatious : gens natura (dub.). auspicium, L.

male

dicere.

Con-trucicl5, avi, atus, are, to cut to pieces, cut down, put to the sivord: corpore contrucidato. Fig.: rem p. con-trudo, sT, sus, ere, to thrust, crowd together: aliquos in balneas.

adj. with comp. [contumelia], full of abuse, reproachfid, abusive, insidting : conin edictis te tumeliosis vocibus prosequi, Cs. oratio esse dicunt contumeliosum, quod, etc. quod contumeliosum in cos foret, si, etc., S.
: :
:

contumeliosus,

Con-tunaul6,
mound,
inter,

are,

to

cover

with

m, and/. [com-+taberna], a tent- companion, messmate (usu. ten men and a decanus in one tent), C, Ta., Cu. A personal follower, attendant : Forapeio. A comrade, companis,

contubernalis,

bury

contumulari humo, 0,

con-tundo,

tudi, tusus or tunsus, ere, to beat,

bruise, grind, crush,

pound, break
:

to pieces
:

les caestibus contusi

Vos

saxis, II.
:

ion, associate, colleague: tui:

mens

in consulatu.

0.

flos

nullo contusus aratro, Ct.


:

: pugipectus ictu, contusi inter

[com-+taberna], com- saxa, L. naris a fronte resimas, to fl.atten, 0. panionship in a tent, the relation of a general and radicibus contusis equos alere, Cs. herbas, V. his personal follower : contuberni necessitudo Of gout (cheragra) articulos, racked, H. Y\ g., alqm contubernio aestimare, by intimate to break, crush, destroy, subdue, put down, baffle, patris, S.
i,

contnbernium,

n.

companionship, Ta.

militum, ivith the soldiers, Ta.

check

populos ferocis, V.

Hannibalem, L.

opes


contunsus

: : :

convenio

: : : :

187
:

praedonis audaciam contusae (opp. auctae), S. regum miuas, H. animo?, Ta.


: :

contunsus, P. of contundo. conturbatio, onis, /. [conturbo],


disquiet, consternation:

confiisioji,

mentis: est metus excu-

tiens cogitata.

with comp. [P. of conturbo ], distracted, duordered, confused, disquieted : liomo discedit, in confusion : in scrioculus
adj.
: :

conturbatus,

bendo conturbatior.

COU-turb5, avi, atus, are, to confuse, disturb, derange, disorder, confound: ordines (militum), S. rem p., S. Fig., to disturb, disquiet: mihi Katiote. E s p., in business, nes, upset my plans, T. wirti ellips. of rationes, to confound accounts, fail, be insolvent, be bankrupt : me conturbare oportet? Sic Pedo conturbat, lu.

Con-vell5, velll, volsus or vulsus, to tear away, pluck %ip,pull off, lorest, rend: vectibus saxa turacsculum, Y. glaebara ns, Cs. gradus Castoris vomere, Ct. repagula signa, to pluck up (in decamping), L. simulacrum e sacrario ab humo silvam, Y. robora sua terra, 0. Roma convolsa To tear sedibus suis alqd duro ferro, cut off, Y. to pieces, cleave, rend, dismember, shatter, break: dapes dente, 0. Convolsum remis aequor, Y. (naves) convolsae ww^Wb, shattered, Y Fig., ^o shake, shatter, destroy, overthrow, nullify : consuetudinem si earn (opinionem) ratio convellet: rei acta Dolabellae fata, 0. fidem, Ta. p. statum
: :

convenae,

rirum,

m. and /,
:

com-

-f

BA-,

YEN-], assembled

strangers, refugees, vagabonds:

convenas congregasse

sonvenarum
adj.
[
:

plebs, L.

conveniens,

entis,

P. of

convenio

],

KovTog, a pole, pike : couti bini contus, i, m., As a weapon, V. contis a prora prominentes, L. praetixa capita, Ta. boat-hook, Y.

agreeing, C07isistent, corresponding

hunc super-

bum habitum

convenientes sequebantur contemp: :

contusus, P. of contundo. conubialis (not connu-), e,


of ivedlock, conjugal :
iura, 0.

adj. [

conubium

],

c5nubium

(not connu-),

n.

[com- + nubo],

marriage, wedlock (as a civil institution; cf. coniugium, the personal union), C. per conubia Gaenatae, V. nostra, with tulos secum miscuere, S. Pyrrhin' conubia servas ? V. conubiis me, 0. ambire Latinum, i. e. for his daughter'' s hand, V. The right of intermarriage : conubia plebei cum patribus sancire: patrum et plebis, L. Sexual union, 0.
: :

tus aures, etc., L. recta et convenientia natura desiderat: sibi convenientia finge, H. nihil decretis eius omnia inter se. Fig.,^^, becoming, appropriate, suitable: Sit bene conveniens toga, dies cum populi voltii, 0. oratio tempori, L. 0. Reddere personae convenientia cuique, H. Yeinis annis nostris, 0. ad res secundas: gratulatio in Harmonious, icell - disposed : proea victoria, L. pinqui optime.
:

convenienter,
tura) vivere loqui, L.
:

adv.

conveniens
:

], fltly, suit-

ably, conformably, consistently

dici

cum

ea (na-

naturae, H.

ad fortunae statum

convenientia,
naturae

conus, 1, m., := Kwvof, a The apex of a helmet, V.


COn-valesc5,
bo
:

cone.' conl

forma. regain ex mor:

harmony, symmetry : naturae: rerum

ae, /. [conveniens], agreement, in amicitia

lul, ere, inch., to recover,


:

ventus, ire, to come together, meet, assemble, gather, come in a body : ex provincia, Cs.

cum extis. Con-veni5, venl,


:

health, groxo strong,

de volnere, 0.
:

gain strength : ilico hoc spatio, Cs.: in dies

ignis

ad Caesarem gratulatum, Cs. ad eum defendendum, N. Romam Italia tota convenit:


: :

convahiit, 0.

mens, 0.

ut convalescere civitas posset opinio de ahqua re convaluit, Cu.


is, f.,

unum
unum,

in locum, Cs.
S.
:

in consilium frequentes: in

civitates,

con-vallis,
magna, Cs.
pressae, Y.
:

valley,

ravine,

dell, C.
:

i.e. Jiad their seat

interiectae collibus convalles, L.

de-

uno in loco. an intervieiv

7b address,
loith
:

quae in id forum convenirent, of justice in: clam inter se:


accost, meet, visit, obtain

together,

are pack up convecto,


con-vaso,
avi,
:
,

[com- + vasa],

to 'pack

in itinere, Cs.

aliquid, T.
,

are, freq.

conveho

],

to

carry together, heap together: recentis praedas, Y. ligones ex agris, Ta.


:

con-vector,

oris, ?.,

a fellow-passenger.

con-veho, vexl, rectus, ere, to carry together, collect, store : frumentum ex regionibus in urbem, frumentum Capuam, L. lintribus in earn Cs,
: :

insulam materiem
previous stores, L. fly : per auras, Y.

ex ante convecto

sufficere,

Pass., to be carried rapidly,

ut se conveniri nolit: conveniundi patris tempus, T. aditum petentibus conveniendi non dabat, N. Fig., to come, fall: in manum, under tutelage (see manus), C. To come to a decision, be concluded, be agreed on, be settled: si in eo manerent, quod convenisset, Cs. condiciones non convenerunt, N. id convenerat signum, L. id modo non conveniebat, quod, etc., on that point only there was no agreement, L. pax convenit, S. in eas condiciones cum pax conveniret, L. quod (signum) convenerat, Cs. Haec fratri mecum non conveniunt, T. quod tempus inter ecs committendi proeli
ceteros, S.
:

Pamphilum, per Gabinium


:

T.

Yerrem

eum

conventicius
:

: :

convestio

: : :

188

qui ( index ) inter adversarios convenerat, Cs. convenisset: pacem conventam frustra fuisse, S. Impers., it is agreed, is settled: convenit, reliqua quibus belli perfecta, is generally asserted, L. pacto conconsulibus interierit non convenit, N. venit, ut, etc., L. oranis exercitus, uti convenerat, deductus, etc., S. tibi cum bonis civibus conveniat milii tecum necesse est, ipsum fecisse, etc., quern ad yo^i and I must needs agree, that, etc. raodum (aedes) traderetur: inter consules satis, saevis inter se convenit ursis, there is harL. To Jit, be adapted to : ad pedem apte mony, lu. Dicitur toga convenisse Alenandro, sa< well on, H.

conversatio, onis, /. [converse], familiar intercourse, association (late) mortalium, Ta.


:

onis,/. [comround, revolving, revolution:

conversi5,

+ VERT-],
caeli
:
:

a turning

mensium. Fig., a subversion, alteration, change: rerum; tempestatum rei p. I n r h e t. in extremum, repetition at the end of a clause : oratiouis, the rounding of periods.
:

are, freq. [ conversus convers5, turn around: animus se ipse conversans.


,

],

to

con - versor,
regia, Cu.

atus, ari, to

abide,

frequent

in

2h

be

Jit,

be suitable, become, consist, apply, be:

con-vert5 (-vorto),

ti,

sus, ere.

Trans.,

to

conveniunt mores, T. JS^on bene conveniunt Maiestas et amor, agree, 0. in hunc ordinem ad raaxiniam partem ad nummum convenit, agrees toa farthing : natura homiquid posterius priori non connis cum universa, viris laborem convenire, S. Non hoc venit ? conveniet lyrae, H. Hand convenit, ii-e, etc., T. quid A'os sequi conveniat: confestim te interfectum esse convenit: quo sidere terram Vertere Conveniat, V. sit tibl curae Quantae conveniat Munatius, as dear as he ought to be, H.
long, be appropriate:
: : :
:

conventicius, ], of for attendance ; hence, as subst. n. (sc. m.oney paid for attending an assembly.
adj. [ 1
bling,

conventus

asseju-

aes),

turn round, cause to turn, turn back, reverse, direct : in infimo orbe luna convertitur vox Herculem convertit, L. ter se, 0. caeli conversa per vias, V. auras, wheeled, V. conversae acies nituntur, face to face, V. conversis in cam partem navibus, Cs. haec (sica) conversa est in me conversa cuspide montem \Ya\>\x\\t, pointed the spear and struck, V. se in Phrygiara, N. ad hunc se, Cs. colla ad freta, 0. legiones ab itinere ad suam potentiam, withdraio to reinforce, Cs. tigna contra vim fluminis, Cs. aspectum quo vellent. Of an army, to wheel, turn, change the direction of : conversa signa in hostes inferre, change front and charge, signa ad liostem converti, to face the enemy^ Cs.
: :

Cs. L.
:

sese, to retreat, Cs.

conversis siguis redire,

a flank movement, Cs. acies in fugam conversa, routed, Cs. convorso Intrans., to return, turn away: ad peequo, S. conventio, onis, /. [com--fBA-, VEN-], an dites, S. in regnum suum, S. : ad uxorem Silviam, agreement, compact, convention., L., Ta. Fig., trails., to turn, direct, throw back: Ta. conventum, I, n. [1 conventus], an agreement, risum in iudicem haec ad suos quaestus animum ad curam, L. se ad tiraorem subitam concompact, contract, convention : stare conventis animos aculeum testimoni pacti et conventi formu- verter in iram, 0. testes conventorum, L. omen in ipsum, V. se ad eos, to their supla: Conventum et pactum, a marriage contract sui port, N. omnium era in me convorsa esse, S. and settlement, lu. 7b attract, fz, rivet, draw : volgi ora, H. animos, 1. conventus, P. of convenio. To change, alter, transform, turn, convert, perL. 2. conventus, us, m. [com-+BA-, VEN-], a vert: se ex homine in beluam tellus Induit conmeeting, assembly, throng: comitum, T. vn-orum versa figuras, 0.: rem \>.,to bring into disorder: mulierumque primo conventu, S. conventu pro animum avaritia, S. civitatis lingua convorsa solitudine abuti: natum Conventus trahit in me- conubio Numidarum, S. : castra castris, to change ridetur ab omni Conventu, H. dios, V. con- continually, Cs. conversa numina, alienated, V. Arcadum, N. gen- casus conversi, which undergo a change gress, council: civitatium, L. of form: trading company, corporation : in pro- ad salutem convorti hoc malum, T. ; ludi ad funus tis, L. vincia conventus magni : Syracusanus Cordubae, civitatis conversi Deum in id ad salutem, N. judicial session, court of justice : agere hominem, Cs. praemia in classem nymphas, V. T. conventum, to hold a court : ad conventus agendos, in pestem, S. amicitiae se in graves inimicitias. per coiwentus ire, lu. An agreeing, agreeCs. To translate: aliqua de Graecis: librum in Lament : ex conventu, by agreement : clamare omnes tinum. Intrans., to change, turn, be changed, go ex conventu, with one accord. over, C. imperium in superbiam, S. ad aliquem,

2 conventus ], a petty assembly, association: hominum. place of assembling : conventicula exstruere, Ta.
i,

conventiculum,

n.

dim.

itinere converso, by

A
:

con-verber5,
euum, Cu.

avi, atus, are, to strike, beat

os

to the

support of: ad sapientiora, Ta.


ivi, Itus, ire, to clothe, cover, envel:

(-vorro), I, ere, to sweep together To gather in, gain: hereditates. tilqd sabuli, Cu.

con-verro

Con-vesti5,
,

op: herbis prata convestirier domus lucis con\QsWvji, surrounded : omnia hedera.


convexus,
:


convezus
adj.
[


coorior

189
],

convebo
:

vaulted^
:

arc/ied,

trames silAs subst. ., a vaidt, vae, V. foramina terrae, 0. caeli cona7'ch, hollow: in convexo nemorum, V. ut convexa revisant, vexa, the vaulted arch, Y. Inclined, sloping, steep : verreturn to the air, V. iter, 0. tex ad aequora, 0.
roimded, convex^ concave

caelum, 0.

tainer, master

convivator, oris, m. [convivor], a host, enters of a feast, H., L. convivium, I, n. [com- + VIY-], a meal in
:

company, social feast, entertainment, banquet : egit vitam in conviviis, T. muliebria: ornare: in coiivivio saltare Mutua convivia, V. capilli propter convivia pexi, /or company, 1m. Guests at table:
:

conviciator (convit-),
railer, rcviler.

Oris,

m. [eonvieior], a vinosa, 0,

convivor,
(

eonvieior
cium],

convit-

),

atus, ari, dep. [conviat, L.

revel,

carouse together

atus, ari, dep. [conviva], to banquet, : crebro, T. in publico, de


:

to revile,

reproach, taunt, rail


(not -vitimn),
i,

publico.

convicium
a loud
:

n.

noise, cry, clamor,

outcry:
:

[com-+VOC-], cum maximo


:

convocati5, Onis, /. [convoco], a convoking, calling together, assembling : populi R. Con-voc5,


voke,
avi, atus, are, to call together, con:

convitio alcui fit a senatu cantorum Humanae Of frogs. Ph. convicia linguae, utterances, 0. Wrangling, altercation, contention : aures convitio Importunity: alqd convitio efflagitare. defessae. violent disapprobation, contradiction: omnium vestrum grave : senatus. Reproach, abuse, convicio consulis correviling, insidt : scurrao acerbior in conviciis, Ta. pueris conrepti, Cs. transire a conviciis ad tela, vicia Ingerere, H. Ta. nemorum convicia, picae, scolds, 0.

assemble,
:

aedem

penes contionem, L.
ly
:

summon : milites senatum in principes Trevirorum ad se, Cs. principes Laecani, S. convocato consilio, Cs. ad
:
:

con-volner5,
iumenta, Cu.

avi, iitum, are, to

wound

severe-

COn-vol5,
T.
:

avi, atus, are, to

hastily togetlier,

fy together, come run together: populus convolat,


sellas

convictio, onis, /. [com-+VIV-], companioncompanion: conship, intercourse, intimacy, C.

ad rostra

ad

consulum, L.

victiones domesticae,

m. [com- + VIV-], a table companion, messmate, familiar friend, H., C.

convictor,
1.

oris,

2.

convictus, P. of convinco. convictus, us, m. [com- + Viy-], a

volutus, ere, to roll together, (sol): Lubrica terga (coluber), V. pennis conv^olvitur Ales. To fasten together, interweave, interlace : testudo convoluta omnibus rebus, quibus, etc., Cs.
roll up, roll
:

oonvolsus, P. of con-volvo, volvi,

convello.

round: se

living

together, intimacy, social

intercourse: liuraanus: longi convictibus aevi, 0. banquet, feast : convictibus indulgere, Ta. sobrii, Ta. omnis Convictus De Rutilo, the talk of every dinner, lu.

con-voni5,

ere, to bespew,

vomit upon

mensas: maritum,

lu.

COn-vinc6,
vict, refute,

vlci, victus, ere, to


:

overcome, conconvicted, Ta.


:

convulnero, see convolnero. convulsus, P. of convello. cooperi5, rui, rtus, ire [com--f-operio], to covers
covei' over, overivhelm,

expose

me

teste

paulatim convictus

bury : Cyrsilum lapidibus


:

veris, L.

convicti mulctantur,
:

when

te araentiae
S.
:

convicti maleficii servi


:

facinoris,

cooptatio, onis,/. [coopto], an election to show clearly, demcensoria, office, appointment, choice : collegiorum onstrate, expose: convincam si negas: inauditum by the censors : in Patres, L. facinus voce convinci haec poetarum portenta COOpt5, avi, atus, are [com- + opto], to choose, convicta ( praedia ), proved to be avaritiara, Cs. elect, admit by election, appoint to office : senatores: quod stolen: quod apud patres convictum, Ta. novum senatum tribunos plebis, L. alqm tribune convincas esse sive fateris sive convinceris num, L. magistrum equitum, L. in conlegium ilium tuom, T. nihil te didicisse. (augurum) in locum auguratus.
: :

manifestis criminibus iudicio legatorum, S. conscientia in hoc scelere aliquid fecisse con-

cooperiri, L. atra nube coopertum, Ta. P. pass., buried, involved, covered: sceleribus miseriis, S. famosis versibus, H.
: :

ab exercitu lapidibus

vinci, L.

To prove

incontestably,

ere, to shine upon, C. poet. con-vis5, coorior, ortus, iri, dep. [com-+orior], to come convicium. see (convitium), forth, stand up, arise, appear, rise, break forth : conviva, ae, m. and /. [com-+VIV-], a table ignes pluribus simul locis, L. bellum in Gallia, companion, guest : ridere convivae satur, H. f re- Cs. certamen, 0.: seditio coorta, L. 7b arise, promissus, promised guest, break out, begin : tanta tempestas coorta est, Cs. ebrius, 0. quens, 0. To rise in opposition, stand up ventis coortis, V. lu. convivalis, e, adj. [conviva], of a guest, festal, in hostility, rise, break forth: Rom an i coorti pug,
,

convivial

oblectamenta, L.

fabulae, Ta.

nam

edideruut, L.

adeo infensa erat coorta plebs,

::


coram
:

cophinus
ut, etc., L.
:

190
:

uam,

L.

in

cooitae voces sunt, L. coorti iu pugagmen, Ta. ad bellum, L. adversus


: :

ous, affluent, eloquent

cendum:

alquos, L.

cophinus,
c5pia,

w.,

= K6(pivog, a basket^ Iu,


aii
:

non copiosus homo ad dicopiosissimus. Abundant^ profuse: liquor (putei), Ph. rerum varietas, Ph. copis, idis, /*., =r KOTTig, a short, curved sword,
oratio:

homo

ae,/".

[com- + ops],
:

abundance, ample yataghan, Cu.

supply, plenty : f rumenti, Cs. uavium magna, Cs. bona libi'orum, H. nulla ferramentorum copia, Resources, wealth, supplies, hi the scarcity of, Cs.
riches,
:

copo, onis, m., see caupo. c5pula, ae, /. [ com- + AP- ], a band,
thong,
tie,

rope,

prosperity

domesticis copiis ornare convi: :

(civitas) copiis locupletior circumfluere vium omnibus copiis se eorum copiis alere, Cs. Fastidiosara desere copiani, H. inopem me copia fecit, 0. bonam copiam eiurare, i, e. to claim exemption as poor : (milites) mixti copiis et laetitia, sharing copia narium (i. e. luxus odorum), supplies, Ta. H. copia rutis lionorum opnlenta, H. Person., the goddess ofplenty : beata pleno cornu, H. dives midtitude, nnm,raeo bona Copia cornu est, 0.
: :
:

copula vinctus, N. Copula detrahitur canibus, 0, copulis continebantur {na.yes), gi'apnel-hooks, Cs. bond, tie: inrupta tenet ( of love) H. talium virorum ( of friendship), N.
fastening
:
: :

copulatio,
necting
:

onis, /. [

atomorum inter cdpulatus, adj. with

copulo ], a coupling, conse. Fig., association.

co7np.

[P. of copulo],

joined, united, connected: quaedam (opp. simplicia): verba: nihil copulatius quam, etc.

abundance, throng : (principum) in cavirorum fortium latronum in ea regione, S. quae sit me circum copia, lustre, V. force, army, body of men: ea copia civitatem oppressurus ex omni copia singulos deligere, Cs. J] &\i. plur., forces, troops, an army, men: armare
ber, plenty,
stris, Cs.
:
: :

c5pulo,
tie

avi, atus, are [copula], to couple, bind,

together, join, connect, unite:

hominem cum

quam maximas
exire, in
piis

copias, S.
Cs.
:

cum omnibus
:

copiis

belua: altera ratis huic copulata est, L. copulati in ius pervenimus, /ace to face. Fig., to join, connect, unite : verba: voluntates nostras, #o t^mVe; concordiam, L. futura cum praesentibus se cum inimico naturae copulatum somnium.

a body,

pedestres, N.

omnibus co-

contendere, tvith the whole army, Cs. F i g., fulness, copiousness, midtitude, abundance: rerum copia verborum copiam gignit dicendi copia vaAbillere ubertas et copia, /*w6iess in expression. ity, power, might, opportunity, facilities, means : facere civibus consili sui copiam qui spectandi faeiunt copiam, T. fandi, V. societatis coniungendae, S. Ut sibi eius faciat copiam, give access to, T. sit tibi copia nostri, power over, 0. facta est copia mundi, the world was open, 0. quibus in otic vivere copia erat, S. nee te Adfari data copia matri, V. tecum sine metu ut sit copiast, si copia detur, vcniam, 0. dona pro copia T. pro rei copia, S. portantes, as each is able, L. ludi additi pro copia provineiali, L.
: :

coquo,

pare by cooking,
:

coxi, coctus, ere [ COC- ], to cook, prebake, boil, roast, parch, steep, melt,
:

heat: cena ei coquebatur, N. cibaria, L. coctus cibus, S. venena, L. aere cavo, 0. liba in foro, 0. To burn, parch, bake, dry up: glaebas solibus, V. flumina, V. obsonia ( i, e. putrefacite ), H. cruor coquitur veneno, 0. To ripen, make
:
: :

mature:

vcA\AS>

vindemia, V.

poma

cocta.

digest: cibus confectus


dried, V.

iam coctusque.

To To pre-

pare by fire: Telum solidum robore


:

rastra, to forge, Iu.

F
C.

cocto, j^Veelaborate,

g., to

think out, m attire, plan : consilia secreto, L. bellum, L. To vex, harass, disquiet, disturb : quae

(cura)

nunc

te coquit,

Enn. ap.

quam

irae co-

quebant, V.

coquus (coquos, cocus),


cook
:

T,

m. [COC-], a

adv. with comp. and sup. [copiosus], in great abundance, copiously, abundantly, plenti-

c5pi5se,

coqui, T.,

C,

L.

fidly: comparare pastum profectus evaX, richly provided: ornatus, by a large majority: CapitoOf discourse, copiously, lium copiosius ornatum. fully, at length : ab eo cultura laudatur causas def endere invectus est copiosius iu istum copiosissime dicere.
:

heart
titi,

cor, cordis ( no gen. plur. ), n. [ CARD- ], the : sine corde esse gemitus alto de corde pe:

Plur., persons, soids (poet.) v.: aspera, V. Fig., the heart, soul,

0.

fortissima,

mhid: meo
:

copiosus, adj. with comp. and sup. [copia], furnished abundantly, well supplied, having abundance, rich, copious, pjlentiful, abounding : familiae: via copiosa omniumque rerum abundans, N. stativa, L. patrimonium: victus fit causa copiosior, stronger: copiosissimum oppidum, Cs. tu rebus omnibus a f rumento locus homines domus
: : :

Cordi carior, T. stupor cordis cor tangere querela, H. nequeunt expleri corda tuendo, V. excute Corde metum, 0. ferocia corda, /?'io?/s temper, V. E s p., dat. predic, with esse and dat. of person, to be at heart, please, be agreeable : uterque
:
:

Bruttidius artibus, Ta.

Of

utriquest cordi, is dear, T. ; quae vivis cordi fuisse id eo mihi maarbitrantur, loved while alive, Cs. gis est cordi, quod, etc. : cui tristia bella cordi, V. adeo exstinguere vestigia urbis cordi est, they are so bent on, L.
: :

discourse, rich, copi-

coram,

adv.

and praep. [com- + os].

I.

Adv.,


corbis
in the presence, hefore the
erjes^

: : ; :


H. Y.


corono

: :

191
in the face, openh/,
:

face to face: coram in os te laudare, T. coram me praesente dicere: se ipse coram offert, i. e. before the soldiers, L. veni, H. adgnoscere voltus, V. Present, in person, personally : ilium hue adducam, T. adesse, V. tidem dare cum ipso coram audire, H. II. Fraep. with abl,, in the duce, L. face of, before, in the presence of: genero dicere populo, H. hicoram amicis verba habere, S. Germanico coram, Ta, te coram, H. trone, lu.
:
: ; :

As a funnel With
:

iuserto latices inf undere cornu,

copia, the horyi

of plenty (an emblem of


:

stas

corbis, is, in. andy., a basket: raessoria: Corbe tuHt, 0. de corbibus mala, lu.
:

ari-

corbita, ae,/. [corbis], a ship of burden.

corcodilus, I, m., see crocodilus. cordatus, adj. [cor], wise, prudent^ judicious egregie homo, Enn. ap. C. Kop^a^ (a wanton dance) cordax, acis, in.,

of the trochee,

tJie

dancing metre.

Corinthius, adj., of Corinth, Corinthian, T., C, L. aes, a costly bronze, an alloy of gold, silver, and copper : vasa: opus: Corinthia (sc. vasa), L.
:

Corinthus
T.,

-os

),

i,

/.,

= Kopiv^oQ^
:

Corinth,

C,

v., H.
i.

nobilis aere, 0.

captiva,

an

entire

Corinth,

e.

corium,
vis, Ta.
:

I,

a mass of bronze, H. n. [SCAL-], skin, hide,


coriis tectae
: :

beata pleno Copia cornu, H. dives horny substance, meo Bona Copia cornu, 0. horn (poet.): solido sonat ungula cornu, Y. ora cornu indurata rigent, i. e. by the growth of horny bills, 0. projection, protuberance, horn, /joint, end: flexum a cornibus arcum Tendit, i.e. from tip to tip, 0. Cornua antemnarura, tips, Y. cornua cristae, the cone ( supporting the crest ), Y. galeae, L. per novem cornua lunae, monllis, 0. septem digestus in cornua Nilus, branches, 0. inclusam cornibus aequor, capes, 0. in cornu sedere, at the end (of the tribunal), L. Of an army, the xoing, extremity, side : dextrum, sinistrum, Cs. equitatum in cornibus locat, S. bow : Parthum, Y. bugle-horn, horn, trumpet: misit cornua, tubas Aerea cornua, Y. Berecyntium, H. The sides of the lyre (orig. two horns holding the strings), C. In a constellation. The Horn: Tauri, 0. Aries cum cornibus. Y'lg., a salient point, chief argument : cornua commovere disputationis. The wing, fank.' qui quasi cornua duo tenuerunt Caesaris, i. e. \oere his main dependence. Power, courage, strength, might : addis cornua pauperi, H.

abundance)

leather.' bo-

(animantes)
sciita

intexerant, Cs.

ex

coriis, S.

Pro
],

(turris) coriis
v.
e.
:

1. cornum, i, n. [1 cornus], the cornel -berry, cornel- cherry, Y., H., 0. javelin (of cornel-

canis
habits

wood), 0.
2.

a corio

numquam
H.

absterrebitur uncto,

i,

cornum,
i

i,

.,

see cornu.

stick closely,

cornus,
adj. dim. [ 1 (auris).

{abl.

corneolus,
horn: introitus
1.

corneus

horny, of
:

cherry -tree, Y. cornel-wood), Y., 0.

cornu, 0.),/. [1 CAR-], a cornel Cornel -wood, 0. javelin (of

corneus,
:

adj. [cornu],
:

strum
2.

arcus, 0.

of horn, horny porta Somni, V. of the


:

ro-

cordlla, ae,/., a

little

crown ov garland,
gratuity
:

Ct.,

Tb.

corollarium,
a
discedere
:

I,

n. [corolla] (prop., a

garland),

corneus,

virgulta, V.

Of cornel-wood
cinis,

adj. [1 cornus],

cornel-tree:

gift, present, douceur,

sine corollario

hastilia, Y., 0.

nummorum.

cornicen,

m. [cornu + 1 CAN-], a horn-

blower, trumpeter, cornet-player,

C,

S., L., lu.

cornicula, ac,/.

dim., [cornix],

little crov),

H.

corniculum, i, n. dim. [cornu], a little horn, a liorn-shaped ornament (on a helmet), L.


gera, gerum, adj. [ cornu GES- ], having horns, horned (poet.) cervi, 0. : fluvius, As subst. m., the river-god Nuthe river-god, Y.

icopdJvrj, a garland, chaplei, cordna, ae, /., wreath: coronam habere in capite: virtute parta: laurea, L. Necte Lamiae coronam, H. Worn in offering sacrifice Insignis gemmis, Y, tenuis, lu. xi crown, diadem: duplex gemmis, Y.: species
:

corniger,

micius, 0.

cornipes,
ed,

pedis, adj. [cornu +pes], horn-footequi,


V.., Ct.,

hoofed (poet.)

0.

icis, /. [1 CAL-, CAR-], a crow: garAnnosa, H. novem saecula passa, 0. Pro v, cornicum sinistra (a favorable omen), V. oculos configere, i. e. catch a weasel asleep.

cornix,
:

rula, 0.

coronae, 0. chaplet (as a badge aureae, Ta. of captivity) sub corona vendere, to sell as slaves, sub corona venire, L. Cs. T7ie Northern Croivn (a constellation): Gnosia stella Coronae, Y., 0. circle, assembly, crowd, multitude, audience, spectators, ring : vox in coronam effunditur armatorum clamor coronae, H. surrounding army, besiegers, line of siege : militum, Cs. corona vallum defendit, a circle of defence, L. spissa viris, Y. An edge: angusta muri, Cu.
: :

(once m., C) [1 CAR-], a horn, antler: (animantes) cornibus armatae tauri, 0. cornu ferit (caper), V. lucAs a vessel: bilibre, tantur cornibus haedi, Y.

cornu, us
:

{ace.

cornum,
:

T., 0.), n.

coronarius, adj. [ corona ], for a crown : aurum, crown money (levied for a victorious general).

cor5n5, avi, atus, are [corona], to furnish with a garland, crown, wreathe: sedebat coronatus templa, 0. deos f ragili myrto, H. vina, Y. epu: : : :

: : : : :

comimpo
aliquam onerariam.
bush
(i, c.

: : : :

corporatus
: :

192
in

alqm froiide, H. coronatiis lae iiiibaut coronati inalobathro capillos, H. coronari Olympia, to be To surround, crowned in the Olympic (/ames, H. encompass, enclose, encircle, simt in: castra suggeomiieni sta hunio, Pr. Silva coronat aquas, 0. abitum oustode, V.
:

to the
(

Fig.: in dumeta, /o ^rtX unintelligible arguments).

correpte ),
:

comp.

adv. [ correptus ], shortly.:On\y (syllaba) correptius exit, i.e. in a short

vowel, 0.

corporatus, adj. [corpus], material, sensible. corporeus, adj. [corpus], of the body, physical:
(ignis): 'pestes, ills,y.

correptus, P. of corripio. corrigia (conr-), ae,/., a shoe-tie,

shoe-latchet.

O.

dapes, 0.

Of Corporeal, substantial
:

Jlesh, fleshly
:

umerus,

res.

CER-], a body (living or lifesolidum et suci plenum, T. requies animi gnatum mi, less) (peccata) refellendo, T. conT. te ingenium sine corpore exercere, S. ct corporis recta Mari temeritas, S. mores aliorum Quicquid corpus sine pectore, II.: Corporis exigui, of small corrigcre est nefas, H. paterer vos ipsa re couframe, H. dedit pro corpore nummos, to escape rigi, quoniam verba contemnitis, S. moram celeri flogging, H. adverso corpore, in front : corpore cursu, make tip for, 0.: quod ceeidif, id arte ut gtavi salu- conrigas, make toto intorquet, with all his might, V. the best of if, T, Of discourse volgatum, prosti- corrige sodes Hoc, H. nosmet ipsos. bris corpori, i. e. stomach, II. Plur., for sing, (poet.) cruciata corpora tuted, L. corripio (conr-), ripui, reptus, ere [comSanguine in corpora summa demittite nocti, 0. rapioj, to seize, snatch up, grasp, collect, take hold Flesh : ossa subiecta corpori vocato, the skin, 0. arrest: quos corripi atque iuterfici iussit, Cs. corpus amisi: fecisti tantura corporis, Ph.: pars of arcura manu, V. fascibus conreptis, S. me, to versa est in corporis usum, to serve as flesh, 0. start np,T.: a somno corpus, V. Flumina corcorpse, tmnk per eorum corpora : lifeless body, reptos torquentia mentis, can-ied away, V. 2o occisorum, S. corpore ambusto transire, Cs. carry of, take as plunder, snatch away: in corriSubstance, matter, reality eiciatur. corpus ne piendis pecuniis effigiem, Y. To attack, seize, Spera sine corpore araat, 0. nietuit sine (poet.) A person, individual : tuuin catch, sweep, carry away : flamma Corripuit tabucorpore nomen, 0. las, V. morbi Corpora corripiunt, V. imber corpus domumque custodire: delecta virum cororis, n. [1
: : :

corpus,

[com- -f rego], to make straight, set right, bring into order: correctis ceris, smoothed out, 0. cursuin (navis), L. V i g., to improve, amend, correct, reform, restore
rexi, rectus, ere
: : : :

corrigd (conr-),

except corpore Turni, V. corpora vestra, coniugum, etc., i. e. you a7id your wives, L. liberuin corpus habere, retain civil rights, S. deOf anifuncta corpora vita herouni, shades, V. corpora magna bourn, heads, V. septem mals 7nass, body, frame, ingentia ( cervorum ), V. system, structure, community, corporation : corpus navium viminibus contextnm, framework, Cs. totum corpus corona militum c'lngeve, structui'e, Cs.
pora, y.
:
:

(segetes), 0.

To

rei

p.

civitatis, political body, L.


:

sui

creari regem, L.
ticle,

Romani
I,

iuris, L.

corporis part, .par-

piant moras, 0. 2h hurry over, viam, V. campum, Y. To quicken: gradum, H. Fi g., to reproach, reprove, chide, blame: omnes convicio Lentuli correpti, Cs. correptus voce magistri, 11. hunc dictis, 0. correpti consules cum percunctarentur, w?i(^<?r this rebuke, L. 7b seize upon, attack: hunc plausus Corripuit, Y. correpta cupidine, 0. militia (i. e. militiae studio), Y. imagine visae (ovmae, fascinated, 0.

contract, shorten

numina corrimake haste over


:

grain: quot haberet corpora pulvis, 0.


n.

corpusculum,
body
:

dim.
lu.

(piantula

hominum,
si,

An

corpus ], a puny atom, particle.

corradd

(coiir-),

sus, ere

[com- + rado],
:

(con-r-), avl, utus, are, to strengthstrong, corroborate : vox cum se corroborant: cum is iam se corroboravisset, i. 0. was grown up. Fig., to encourage, fortify, strengthen: virtutem: audaciam hominis.
en, invigorate,

corrobor5

make

to
ei

scrape together, rake up: Minas alicunde, T.

corrodS
gnaw, gnaw

(conr-),
:

si,

sus, eie

[com--frodo], ^o

niunus hoc,/o?- her, T.

omnia

(for sale), T.

to pieces:

[corrigo], an amendment, improvement, correction: philosophiae In rhet., a restatement, correctione gaudere.

correctio (conr-),

onis, /.

away
to

(of a file)

scuta: ossa, lu. ferrum, Ph.

To wear

repetition in better language.

corrector (conr-), oris, m. [corrigo], a;i amender, improver, reformer: civitatis: Correccensor; reprover : asperitatis, H. notor T. I3estius, i. e. a preached' of morals, H. ster
!

tiv.I, atus, are [com--frogo], bring together by entreaty, collect, drum up, obtain by soliciting : sues necessaries ab atriis: convenerunt conrogati auxilia ab sociis, L. vela cum antemnis ex navibus, L.
: :

corrogo (conr-),

corrugd

(conr-),

wrinkle, corrugate: nares,

i.

q.

are [comrugo], to produce loathing, H.

correctus, P. of corrigo.

correp5

(con-r-), psi,

corrump5 (con-r-), rupl, ruptus, ere, to destroy,


,

ere, to creep, sU7ik

ruin, loaste :

frumentum

in areii:

(frumentum)

in-


corrtio
:


costa
Apollo, in tJie form of a caldron, V. of Apollo: reddidit voceni, 0. A
ers,

: :

193

ungues dentibus, to cendio, Cs. : coria igni, Cs. opportunitates, to Pr. : se suasque spcs, S. 7b adulterate, corrupt, mar, injure, spoil: lose, S.
bite,

TTie priestess

circle

of hear-

Ta.
i,/.,

praudlum, T. aqua facile conrumpitur aquarum Corrupto caeli tractu, jxiisoned, V. fontes, S.
:

conilus,

see corylus.

lacrimis ocellos, uraor corruplus, fermaitcd, Ta. F g., to corrupt, seduce, entice, 7nisdisfigure, 0. To gain lead: mulierem, T. (milites) licentia, S. centuriones, by gifts, bribe, buy over: alios, N. locum ut descrerent, S. indicem peeunia: doiiis, To corCorruplus vanis vavwm, deluded, II. S.

rupt, adulterate, falsify, spoil, mar, pervert, degrade: iudicium, \.c. bribe the judges: ad sentenmores civitatis corrunipendas tias iudicum nutricis fidem, 0. acceptam ( nobilitateni ), S. nomen eorum, S. niulto dolore corrupta voluptas, gratiam, to forfeit, PI). embittered, H.
:

are [coruscus], to move quickly, vibrate, shake, braiidish, weave, tremble (poet.) duo Gaesa manu, V. tclum, V. linguas (colubrae ), 0. f rontem, toss, lu. CunctantI telum, brandishes at, V. To be in quick motion, fit, flutter, shake: apes pennis coruscaut, V. (colubrae) lingua, 0.: abies, trembles, lu. To fash, glitter, gleam, coruscate: flamma inter nubis coruscat: (apes) fulgore, V.
,

Corns, T, m., coruscd,

the northwest
,

wind ; see Caurus.

coruscus,

adj., in
:

brating, tremulous

silvae,
:

waving motion, waving, viV. ilices, V. Flash:

ere [comruo], to fall (conr-), ui, together, fall down, full, tumble, sink : aedes corruerunt: adducta fuuibus arbor, 0.: igne rogus, paene risu exspirantes corruerunt, L. quo 0. in volnus, V. loco corruerat icta (Horatia), L.
,
: : :

corni5

ing, gleaming, glittering

ignis,

H.
:

vis ful minis,

C. poet.

sol,

V.

radii (solis), 0.

Pyrrhus

telis,

V.

cristis capita alta corusci,

V.

tibi victima, Pr.

g., to fall,

sink, fail,

go down:

si uuo meo fato et tu et omnes niei conruistis To taniquam inexercitati \\\s>iv\onQS, break down. ruin, destroy : in quo me corruerit genere, Ct.

A
and

corvus, I, m. [ 1 CAL- ], a raven: loquax, 0. ovantes gutture corvi, V. hians, II. As a bird of omen Oscen, II. Delius in corvo latuit, 0. Pro V, in cruce corvos pascere, to be hanged, H. grappliiig-iron, Cu.
:

Corybantes,
priests

ium, m. plur.,

= KopvlSavrtg, the
Sing.
:

comipte,
versely
:

adv. with

comp.

corruptus
i.

],

perless

of

Cybele, wlio served her with noisy 7misic

iudicare: corruptius habiti,

e.

under

wild,

armed

dances, H., 0.

de convivii

restraint, Ta.

Coi'vbanta videbis, lu,

comiptela (conr-), ae, /. [corruptus], a corrupting, corruption, seduction, bribery : mores hac corruptela depravati via corruptelae, L. mulieseducer, misleader : liberum, T. rura: servi.
: :

Corybantius,

adj.,
i,

of the Corybantes: aera, V,

c5rycus
laterum

(cori-),

rn.,

= KojpvKog (prop., a sack


discipline:
i,

of sand for athletes), a means of eza-cise,


et vocis,

cornipti5 (conr-), onis,/. [corrumpo], a corIllness, unsoundrupting, bribery: militum, Ta. Fig.: opinionura. ness: corporis.

coryletum
corylus
tree,

or

comletum,

n. [corylus],

hazel-thicket, hazel-copse, 0,

or corulus, i,/., a
feri, adj.

liazel-tree, filbert^

corruptor (conr-),
:
:

oris,

m. [corrumpo], a

.,

0.

misleader, seducer, briber : iuventutis: (Matronae), H. tribus amicitiue, a violator, Ta.

Corymbifer,

bearing clusters of ivy-berries

m. [corymbus-f FER-], : Bacchus, 0.

corruptrix (conr-),
who
seduces
:

ieis, /.

[corruptor],

o?ig

tarn corruptrice provincia.

corymbus,
berries, cluster,

i,

m.,

Kt')pvfi(3oc,

cluster

of ivy-

garland, V., O., Pr., lu.


i,

corniptus (conr-), adj. with comp. and sup. [P. of cornunpoj, sjwiled, marred, corrupted, bad: hordeum, Cs. iter factum corruptius imbri, H. quis corruptus, Fig,, bad, corrupt: mores, S. indicia consuetudo, perqui ? etc. iudex, II. verse: conruptissimura saeculum, Ta,
: : : : :

coryphaeus,

m.,=: Kopv<pa1og, a leader, chief,


m.,

head: Epicureorum.

c5rytos (g5ry-, -tus),


qxiiver, V., 0.

I,

= yujpvTog,

(cors, cortis,/.), see cohors.

m. and/. [1 CAR-], the bark, riiid, shell, hidl. Of plants obducuntur cortice trunci: Ora corticibus hor- vice cotis, II. scutis ex cortice factis, Cs. cosmetes, ae, m., KOfffiTiTTjg, an adomer, renda cavatis, ma.nks, V. Sumpta de cortice grana, The bark of the cork-tree, cork: slave of the ivardrobe, lu, the hidl, 0. astrictus pice, H. P r o v. nare sine cortice, i. c. cosmoe, m. plur., Koofioi (only worn.), the ten tu levior cortice, H. councillors of state in Crete. to need no more assistance, H. COrtina, ae, /., a kettle, caldron, the tripod of costa, ae, /., a rib : per costas eminere, L. 13

cortex,

icis,

c5s, cotis, /. [1 CA-], a fint- stone, tchetstone, grindstone: novacula cotem discissurus, L. cruenta, H. subigunt in cote secures, V. Fig.: iracundiam fortitudinis quasi cotem esse fungar
:


costiim
:

: : :


crebresco
crassitudo,

194

Tergora deripiunt costis, V. laterum costas verPlur.^ a side, wall: aheui, V. beiat, 0.

inis,/. [crassus], <A?c^7iess


:

parie-

tum pedes V,
:

Cs,

in

quo (libramento) nulla:

costum,

1,

.,

= KOGTog, an

Oriental aromatic

plant, H., O., Pr.

fornicum, L. stipites feminis crassitudine, Cs. Density: aeris.


stout:

c5tes, ium,/., see cautes. cothurnatus, adj. [ cothurnus


thurnuf!, baskined, tragic: deae, 0.

],

with the

crassus, adj. [CART-], solid, unguentum, IT.: cruor, V.


:

thick, fat, gross,


:

co-

T.

toga, H.

cothurnus,
fthoe
:

i,

m.,

= Ko^opvog, a high

Grecian

cum

palla et cotliurnis.

high shoe grandes cothurni, i. e. Sophocleus, the muse, V. Cecropius, tragedy, H. that of Athens, H. cunctis grai. e. tragedy like
boot covering the foot, V. worn b>/ tragic actors, H.
:

caelum. nerva, II.

filum, 0.
g., stolid,

Thick,
:
:

dense

ager: (homo), heavy : aer: Rusticus crassa Midemise,

laced hunting-

bicskin,

crastinus, adj. [ eras ], of to-morrow, to-morrow's: dies Cynthius, 0, lux, V. hora, V. tempera, IL: in crastinum differre, till to-morrow: pervenire, N^
: : :

viora cothuvnu^, lu.

crater,
vessel,

eris {ace. -era), m-.,


(

= Kparfjp, a mixingpoet.
)
:

cotidianus, cotidie, see

wine-bowl, punch-bowl
:

Sistitur ar-

cottldi-.

cottana, oiuno, see cottona. cottidiano, adv. [cottidianus], daily:


descendere.

gento crater, 0. vertunt crateras aenos, V.: urnae capax, holding three gallons, lu. bowl : fuse

A
:

m forum
:

crateres olivo, V.

The Bowl

(a constellation), 0.

cratera,
bowl,

ae,/.,

= Kparqp, a mixing-vessel, wine-

or cotidianus (not quot-), adj. curae [cottidie], of every day, daily : febris, T. peccata consuetude, Cs. agger, made each day, usus et cultus corporis, S. sumptus, N. Cs. Every day, daily, nsnal, ordinary, common: formae, T. verba.

cottidianus
:

punch -bowl: pulcherrimae

Crateram Aeneae, 0.

A
:

vetus, H. bay near Baiae.

dat
TJie

Bowl

(a constellation).

cottidie or cotidie (not


dies], daily, every

quot-), adv. [quot-

sumina

et

day: minari: castra movere, cotidie maiora praemia.


(-ana), orura,
n.,

S.

(cratis, is),/. [CART-], wicker-viork, a hurdle: terga suis rara pendentia crate, kitchen-rack, lu. cratis texunt virgis, V. Claudens textis cratibus peeus, II, harrow: vimineae, V. hurdle (for drowning criminals): crate superne iniecta, In war, /osoi/ies, Cs. L. The ribs of a shield:

cottona

= KoTTava [Syriac],

umibonum, V.
:

johit, rib (poet.): pectoris,

V.:

small Syrian fgs, lu.

coturnix, icis,/., a Cotyttia, Orum, n.,

laterum, 0. spinae, the joints of the backbone, 0.: favorum, honey-comb, V.


quail, 0., lu.

= KorvTTia, the festival of


wine, H.

creati5,
ment, choice
:

onis, /. [ creo ],

an
a

electing,

appoint-

Cotytto (goddess of lewdness), H,

magistratuum.

Cous,
stis,

adj.,

Pr.

of Cos, Coan: purpurae, H. veVenus, a picture by Apelles. Neut. as


11.,

creator,

oris,

m.

creo
:

],

creator, author, be-

subst.

( sc.

garments,

vinuni 0.

),

Coan

getter, founder: urbis

Achillis, /a^/ier, 0.

Plur.,

Coan

creatrix, icis,/. [creator], she who produces, a mother: diva, V.

covinarius (covinu-),
chariot, Celtic],

i, m. [covlnus, a wara driver of a scythe-chariot, Ta.

creber, bra, brum, adj. with comp. crebrior, and sup. creberrimus [1 CER-], thick, close, pressed
nnmerow^, repeated: arbores, (venae) corpore intextae creberrima aedificia, Cs. vigilias poigiies quara creberrimi, S. nere, S. tanto crebriores litterae, Cs. crebri cecidere caelo lapides, L. f unale, i. e. many torchbearers: sonitus, V. densis ictibus heros pulsat V. iactfis, H. inpetus, S. amplexus, 0. anhelitus, quick, \. Crowded, abundant, abounding: procellis Africus, V. harundinibus lucus, 0. in eo creber f uisti, you often said: in scribendo essera crebrior quani tu.
together, frequent,

^ coxa,

ae,/., the hip, lu.

Cs.

crabr5,

onis,

m. [CRAP-], a hornet, V., 0.


/*.,

= Kpanj3ri, a kind of cabbage. crambe, es, P r o V. repetita, warmed over, e. ?i old story,
:

i.

lu.

crapula,

ae,/.,

= KpanraKt], excessive drinking,


:

intoxication: convivii

pulam edormire

crapulae plenus, L. crapula graves, Cu.


:

cra-

eras ibo, T. saga suuientur: donaberis haedo, H. eras mane, early to-morrow morning : eras est mihi Indicium, T.
CXB.S, adv., to-morroio: rus
:

In

the future, hereafter (poet.)


:

Quid

sit f uturum

succession

crebra, adv. [plur. n. of creber], : pede terram f erit, V.

often, in quick

eras, H.

nee quod sumus, Cras erimus, 0.


thickly, grossly, rudely

crasse, adv. [crassus], compositum poeraa, H.

ere [ creber ], to become crebresco, brul, frequent, increase, spread abroad: crebrescunt optatae aurae, V. horror, V.: sermo, V. seditio,
,


crebritas
Ta.
:

: :: :


crepitus
:

: :: :

195
it

crebrescit vivere

Agrippam,

is

generally

reported^ Ta.

crebritas, atis, /. [creber], thickness^ closeness, frequency: litterarum. crebro, adv. with comp. crebrius, and sup. creberrime [ereber], in quick succession, repeatedly,

Crediderim, dercs, one might have imagined, L. would fain believe, V, in rem fore credens, expecting, S. quem (Athin) peperisse Limnate cre:
:

cum often^ frequently, many times : ruri esse, T. crebro integri defessis succederent, Cs. personare
: :

teras

alqra nominare: crebrius mittas litcrebrius quam ex more, Ta. creberrime corameraorantur.

credi posset Latonia, be taken for, 0. Credo inpetrabo ut, etc., I suppose, T. si te interfici iussero, credo, erit verendum, etc. quod Pompeius, credo, non audebat, etc., Cs. non enim, credo, id praecipit, ut, etc., / canH suppose he mea7it to teach, etc.
ditur, 0.
:
: : :

aurem, H.
:

credulitas,
credidity,

atis, /. [ credulus ], ready belief, rash confidence: patris, 0. sua, 0.


:

credendus, credens, FF.


credibilis,
e,

of credo.

credulus,
worthy
:

adj.

credo

], tJiat

eccsily

believes,

adj. [credo], to be believed,


:

credidous, easy
: :

of
H.

belief, likely, credible

Hociiie, ut, etc., T.

cri-

men:
:

narrationes:

magnum

narras, vix credibile,


:

non est credibile, quid sit, etc. patiens supra quam cuiquam credibile est, S. credibili maiora,
:

unsuspecting senes nimis te f ruitur credulus aurea, H. piscis in unda, 0. illis, V. postero (diei), H. in vitium, 0. Trustful, credulous, simple: Credula res amor Easily believed: fama, Ta. est, 0.

of

belief, confiding,

incredibly great, 0.

vix credibile dictu, Cu.


[credibilis], credibly.

cremo,

avl, atus,

are

CAR- ],
:

to burn, con:

credibiliter, adv.

sume by fire:

igni cremari, Cs.

urbem, L.

herto be
:

creditor,

oris,

m. [credo], a creditor:
:

cum

ci-editoribus suis agere

rem

bas, 0. Visa (est) ornatum ablaze in her head-dress, Y.


:

flamma cremari, Of the dead


:
:

igni

creditori solvere, L.

Damasippi, H.

creditum,
abiurare, S.

I,

n. [credo],

a loan : solvere, L.

corpora lignis, Ta. crematos exOf sacrifices, 0. spolia lovi, citare mortuos, H. as an offering, L. dona, V.
voluit cremari
:

cremor, Oris, m., a thick vegetable juice, 0. cred5, didl, ditus, ere [CRAT- + 2 DA-], to give cre5, avi (creassit for creaverit, C), atus, are as a loan, lend, make a loan: pecunias creditas [I CER-], to bring forth, produce, make, create, To commit, consign, beget, give origin to : Aenean, L. solvere': quibus pecuniam. fortes creantur mihi suom animum, T. intrust : alcuius fidei fortibus, H. vapor omnis Res creat, 0. quicquid se suaque omnia alienissimis, militi armn, L. mortale creamur, who are born to die, 0. F.perf, te aequo Mecum solo, Cs. pennis se caelo, V. with abl., sprung from, begotten by, born o/(poet.): Poet.: Volcani stirpe, on fair ground, V. arcana libris, H. V. Maia, the son of, 0. To make, non ita Creditum Poscis Quintilium deos, not on
:
: :

such terms intr^isted to them, H. In soles audent Fig., to trust, confide in, se germina Credere, V. have confidence in: virtuti suorum, S. suis mili-

choose, elect: consules creantur


lius, Cs.
:

Caesar et Servi-

patres, L.
:

interregem, L,

ducem gerendo
:

lex de dictatore creando, L. bello, L. : in eo

tibus, L.

nimium
:

colori,

V.

aliis

fight, F i g., to produce, ret, presided at the election of. Chaereae iniugive credence, trust : istuc tibi, T. prepare, cause, occasion: aliquid Sthenic periculi rato : experto credite, quantus, etc., one who knows luxuriam : errorem creat similitudo. by experience, V. ne cui de te plus quam tibi creKprj-rrig, a sandal, sole with crepida, ae, /., das, H. : mihi crede, tipori my word : certe credemur, ait, si, etc., 0. ora non credita, 0. : (Cassan- straps, half-shoe, Grecian shoe, C, L., H., Cu. To believe, hold true, dra) non credita Teucris, V. crepidatus, adj. [crepida], wearing sandals. quis hoc credat? admit: quid iam credas? T. crepid5, inis, y. [crepida], a foundation of 0. ne quid de se, S. nee sit mihi credere tan- masonry, base: tamquam crepidlne quadam sustitum ! wouldlcoidd discredit, V. civitatem bellum neri. caiiseway, mole, pier : omnes urbis saxi, inridet facere ausam vix erat credendum, Cs. magnae molis, V. : hand faciliori ascensu, L. credentes, believers, 0. res credi non potest arte Cu. : Nulla crepido vacat (to beg on), lu. Sinonis Credita res, V. aut verus furor, aut crediare, freq. [ crepo ], to rattle, , , crepit5, To be of opinion, think, believe, suppose, tus, 0. crackle, clattei\ 7'^ustle, rumble, chatter, mura'eak, imagine: timeo ne aliud credam atque aliud nimmur : tenui rostro, 0. : grandine nimbi, V. crefortem crede, H. ties, T. id quod volunt, Cs. sistruni crepitans, Pr. pitans salit grando, V. se Suevorum caput, Ta, : pro certo creditur vacuam domum fecisse, S. divinitate credita Car- incudibus enses, to ring, V. : f ulvo auro rami, 0. mentae, L. Crassum non ignarum fuisse, S. crepitus, us, m. [ crepo ], a rattling, creaking, caelo credidimus lovera Regnare, H. : victos crc- clattering, clashing, rustling : dentium, chaitei'ing
: :

creditur, H.

campo, open

V.

2o

(fungis) male
believe,

numero

creari, S.
:

creari, Ta.

augur in locum Germanici quos (consules) cum Gracchus crea-

:.


: :

crinis

: : : : :

crepo
armorum, L. fulmine Dissultant crepitus, V. plagarum materiae flugrantis, crackling^ L.
: :

196
of an inheritance.

cretio, onis, /. [2 CER-], a formal acceptance

crepo,

ui, itus,

are

[CREP-].

I.

To

rattle^

cretdsus,
rura, 0.

adj. [creta],

abounding in chcdk:
clay,

cracky creak, rustle, clatter, tinkle, jingle, chink:

fores crepuerunt ab ea, T. : crepet laurus adusta, crepante pede, H. : nubes subito motu, 0. 0. sinus crepantes Carbasei, V. II. To cause to sound, break out into: sonum, H, raanibus faustos Fig., to say noisily, make ado about, sonos, Pr. boast of, harp on, prattle, prate : sulcos et vineta, talk furrows, etc., H. militiam, H.
:

sealing

cretula, ae,/*. dim. [creta], white : signum in cretula.


cretus, P. of cresco.

u^ed for

crevi, perf. of cerno, and of cresco.

cribrum, i, n. [2 CER-], a sieve, riddle, C, 0. crimen, inis, n. [2 CER-], a judgment, charge,


: crimini credidisse, T. fidem criminibus facere, L. respondere criminibus falsis criminibus circumventus, calumnies, S. Actum, 0. cui crimina noxia cordi, scandals, V.
: :
:

crepundia,

or urn, n. [crepo], a
i,

child'' s rattle.

accusation, reproach

gloomy], tvnlight, dusk, the evening twilight : sera, 0. crepusculo solutus, Ph. JDimness, obscurity, dark: iter per opaca crepuscula, 0. dubiae lucis, 0.
n. [creper,

crepusculum,

sermones
sceleris
tis ?
i.

Ores,

etis,

m.,

= Kprjg, a

Cretan, C, Cs., 0.

maximi

e.

cresc5, crevi, cretus, ere, inch. [1 CER-], to come into being, spring up : crescit seges, 0. P. perf., with abl., arisen, descended, born, produced mortali semine, 0. Alcanore, V. ab ori(poet.) gine eadem, 0.: Troiano a sanguine, V. To rke, grow, grow up, thrive, increase, swell, enlarge: ut
:

criminum in Patres, slanders, L. ubi est crimen quod reprehendithe point of the accusation : crimine verso
pleni'
:
:

Arguit, etc., throwing back the charge, 0. sciebas tibi crimini datum iri ? would be made a reproach ? Non tibi crimen ero, 0. Crimen, amor, vestrum, a reproach. Love, to you. (i. e. to Cupido and Ve:

cum luna pariter crescant (caulis) crevit Liger ex nivibus in agris, H. : cresce, puer, 0. in f rondem crines, to creverat, was swollen, Cs. grow into, 0. mantis in unguis, 0. Cresceret in ventrem cucumis, sioell, V. : Crescit hydrops, H. ut clivo crevisse putes, 0. non mihi crevisse amicos, increased in number: crescentis abstuUt anF i g., to grow, increase, be nos, i. e. her prime, 0.
(ostrea)
: : : : : :

crescunt, T. hostium opes animique: vires, L. vim crescere victis, V. (rem) raaximis auctibus crescere, L. primo pecuniae, deinde imperi cupido, S. : inopia omnium, L, crescetis, amores, V. Crescit amor nummi, lu. usque ego postera Crescam laude recens, H. Crescit velut arbor Fama Marcelli, H. crescente vento, Ct. Aspera crescit hiems, 0. To rise, be promoted, prosper, become great, attain honor : ex quibus possem crescere laboribus pubes crevit, in glory, H. de multis, at the expense ex nostro maerore, to of: dignitate, gratia, N. take courage, 0. date crescendi copiam (iis) qui, etc., T. : crescendi in curia occasio, L.
enlarged, be
: :
: : :

strengthened : plagae

crimen inferre, off erre in quos crimen intendebatur, L. esse in crimine, to stand charged with: Cum tanto commune \\yo, shared, 0.: sine crimine, blameless, H. posteritatis, the reproach, 0. quae te mihi crimina mutant ? slanders, Pr. crime, faidt, offence: meum, L. criraine^ib uno Disce omnis, V. cui frigida mens est Criminibus, numbed by. In.: sere crimina helW, provocations, Plur. for sing. : video V. malorum, the source, V. tuum, mea crimina, volnus, 0. impressa signat sua crimina gemma, the recital of, 0.
nus), V.
: :

criminatio, onis, /. [criminor], an accusation, complaint, calumny : criminatione in me uti tua speciosa, L. ab aliquo adlatae.
: :

criminator,
alfos,
.

oris,

m.,

an

accuser, slanderer: in

Ta.

criminor, atus, ari, dep. [crimen], to accuse of crime, complain of, impeach, calumniate : me tibi, To T. : apud alqm nos: alios apud populum, L. complain of, charge, denounce: potentiam meam

invidiose

me

nescio quid de ilia tribu (amicitiam) violatam esse Carthaginiensis ante tempus
:
:

digresses, S.

Cresius (Cress-), adj.,=Kpr}mog, Cretan,Y.,0.


V. a Cretan woman^ 0., lu. Of pUpeclay : nota, made with chalk, i. e. of a lucky day, H. creta, ae, /. [Creta], Cretan earth, pipe - clay, chalk, as a cosmetic, H. for seals, C. ; for cement, V. ; eaten by serpents, V. rapidus cretae Oaxes, turbxdent, V. creta notati, i. e. with a mark of approval, H.
sicbst.,
;
: :

As

Cressa,

adj.

f,

= Kpijac^a,

of

Crete, Cretan,

crimin5se, adv. with comp. [criminosus], reproachfully, slanderously : de bello loqui, S. acta res est criminosius dicere.
:
:

criminosus, adj. with comp. [ crimen ], bringing accusations, reproached, calumniating, slanderous: nomen id mihi criminosum esse, a reproach: iambi, H. criminosior oratio. Her. orationes, L.
: :
:

crinalis,

aurum, V.

e,

adj. [crinis],

^As siibst. n.,

of the hair * vitta, Y. a hair-pin: curvum, 0.

cretatus,
sciae
:

adj. [creta],

marked with chalk :


lu.

fa-

bos (as an offering),

crinis, is, m. [ 2 CEL- ], the hair, hair of the head : demisso crine, 0. crinem manibus laniare,
:


: :

cruentus
:

: : :

crinitus
:

197
torture,

mulieri praebere haec in crinis, hair-money 0. crinibus passis, L. torti, praesectis crinibus, Cs. splendidus ostro Crinis, Ta. solutis crinibus, H. a lock, 0. nigro Crine decorus, H. : longus, 0. The tail (of a comet), V.
:
: :

torment : fame cruciari tribunos cruciancum cruciabere Sanguine serpentis, 0. F i g., to afflict, grieve, torment : graviter aducrucior miser, am on the lescentulum, T. se rack, T. crucior bolum mihi ereptum, T.

do

occidit, L.

crinitus, adj. [crinis], covered with hair, hairi/, drawith flowing locks, long - haired : lopas, V. conibus ora, 0. galea triplici iuba, V.
: :

cris5

criss5

),

avi,

are,

to

move

the

haunches, lu.

crispisulcans,

adj. [crispus

+ sulco],

rough-

and sup. [crudus], hard, unmerciful, hard - hearted, ciniel, severe, fierce: mulier in calamitate hominis cenatus in couservanda patria: in eos: in patriam gratuito, S. ecquid crudelius ? crudelior in nos Te, H, tanto amori, Pr. crudelissirai hocrudelis,
e,

adj. with comp.

rxide, unfeeling,

farrowing, serpentine, Poet. ap. C.


atus, are [crispus], crisp5, dish : Bina niauu hastilia, Y.
,

to swing, bran-

crispus,

adj. [

Curled, uneven, waving, wrinkcurly-headed, T. Quiverled: parietes abiete erispa, Enn. ap. C. ing, trenndoics: pecteu, lu.

SCARP- ], having

curled hair,

stes parricidae, S. Of things, cruel, pitiless, harsh, bitter : bellum res auditu poena in cives facinora, S. : arae, of blood, Y. verbcr, 0. crudele, suos addicere amores, 0. : amor idL\xx\, fierce, Y. : crudelior mens, 0. mantis crudelissimae.
: : :
: : :

crudelitas,
ity, cruelty,

atis,/. [crudelis], harshyiess, sever-

punienda

barbarity: in homines: in immanitate erga nobiles, N. alicuius crudelitatem


:

crista, ae,/. [2 CEL-], a tuft, comb, crest, lu. anguis cristis praesignis, a Of a lapwing, 0. golden crest, 0. cristis aureus deus, 0. illi surgunt cristae, he carries his head high, lu. Of a equina, V. helmet, a crest, plume, L.
: :

esse singulari crudelitate crudelitatem exercere in vivo : ultima, extreme, L.


horrere, Cs.
:
:

cruelly, fiercely, in

crudeliter, adv. with comp. and sup. a cruel manner, C.


: :
:

[crudelis],
:

tus, Cs.

cristatus, adj. [crista], tufted, crested:


0.
:

galeae, L.

draco, 0. Crested, plumed : cassis pennis, 0. Achilles, V.


:

ales,

tum crudeso5,

excruciavictoriam exercebant, S. crudelius facamare, 0. supplicium crudelissime sumere.


:

dul,

ere, inch,

[crudus],

to in-

criticus,

i,

m.,

= KpiTiKoc, a judge,
of
:

crease in violence, be aggravated,


pit crudescere

grow worse:

coe-

critic,

C, H.
Saff-

morbus, Y.

seditio, Ta.
a^i

croceus,

adj. [crocus],

saffron, saffron-col:

criiditas,
the stomach.

atis, /.

[crudus],

overloading of
bleed-

ored, yellow, golden

odores, V.
:

flores,
:

V.

ron: Tithoni cubile, Y.

amictus, 0.

fetus (visci),
:

crudus,

adj. with comp.

[CRY-], bloody,

Y.

crocinus,

adj.,

saffron-colored, Ct.

As

= KpoKivog, of saffron

ing, trickling with blood: volnera, 0.: exta, L,

tunica,

subst. n., saff'on-oil, Pr.

i,

crocodilus (C, H., lu.) or corcodilus (Ph.), m., =r KpoKodeiXog, a crocodile.

With fall stomach, stiffed with food, dyspeptic : qui de conviviis auferantur crudi: pila ludere inimicum crudis, H. (homo) crudior bos, H. Unripe, immature, crude, raw : poma equa marito, H.
:
:

croc5ta, ae, /., Kposrwroc, dress, court dress (for a woman).

or crocum, i, n., crocus, i, KpoKov, the crocus, saffron: pasci crocum rubenSpirantes, lu. tem, Y. redolent croci, 0. crocum floresque perambulare, a 'perfum.ed stage, H. Saffron-color : picta croco vestis, Y.
:
:

= m., = KpoKog,

a saffron-colored servitium,
Y., Ta.

Unprepared, immature, raw, crude:


hide,

too new, Ta.

stus,

of raw

Y.

senectus, caerudis cortice crudo hasta,


:
:

Fresh, vigorous

Y.

quia crudus f uerit, pavo, undigested, lu, hoarse. Fig., rough, unfeeling, cruel, merciless: ille precantem defodit Crudus humo, 0. ensis,
:

Y.

tyraunis, lu.
avi, atus, are
[

crotaHstria,

ae,/., a castanet dancer, Pr.


n.,

cruent5,
sanguine, N.

cruentus
:

],

to

make

crotalum,
tanet.

I,

=: KporaXov, a
i,

bloody, spot with blood, stain, cause to bleed: mantis


rattle, bell, cas:

mensam
:

cruciamentum,
mnt: carnificum.
1.

n.

[ crucio

],

torture, tor-

pugna,

S.

os, 0.

sanguine, L. gladium in cruentati redeunt, 0. Fig., to

civium: sanguine fra2. cruciatus, m. [ crucio ], torture, torment, a terno, H. mantis, S. cadaver vehiculum, L. torturing, execution : in cruciatum abripi, T. in Plur. n. as subst. : gaudens Bellona cruentis, in eos cruciatus edere, Cs. in dolore cruciatuque gory deeds, H. Delighting in blood, bloodthirsty, moriens animi cruciatus et corporis. Plur., in- cruel (poet.) Mars, H. bello cruentior ipso, 0. struments of torture : laminae ceterique cruciatus. dens, Blood -red, of satire, H. cos, pitiless, H. cruci5, avi, atus, are [crux], to put to the rack, red : myrta, Y.
bloody, stained: sanguine
: :

cruciatus, P. of

crucio.

wound: haec te cruentat oratio. cruentus, adj. [ CRY- ], spotted with


:

blood,


cnimena
crumena ( -mina
hag, purse:
),


: : ;

culleua
Soils,
:

: :

198

ae, /.

non

deficiente

[SCRV-], a moneycrumena, H., lu.

Poet.:

the very lair

H. F i g. avaritiae cubilia videre, (pecuniae), resting-place.


:

cruor, oris, m. [CRV-], blood, bloodshed, gore, a stream of blood: inimici recentissimus cruore omnia conpleri, S. cruor emicat alte, 0.: viperisiccabat veste cruores, blood-stain.<i, V. nus, H. anna uncta cruoribus, H. Fig., bloodshed, mur: :

cubital,
cushion, H.

alls, n.

cubitum

],

a cushion, elbow-

cubitalis,

e,

adj, [cubitum],
,

der
tis

civilis;

humanus, 0.: arma Noudum expiathe Gauls,

are, freq. [ cubo ], to lie often, be accustomed to lie : tecum semper.

cubits,

avi,

of a

cubit, L.

down

uncta cruoribus, H.

cruppellarii, orura [Celtic], among armored foot-soldiers, Ta.


crus,
uris, n. [ 1
:

CEL-],
:

the

leg,

shank, shin:
:

crura suff ringere dimidium, broken, lu. medium impediit crus Pellibus, H. (equus) iactat crura, V. Tiie legs of crucified criminals were broken hence, prov. perire eum non posse, nisi ei crura f racta essent, he that is born to be hanged, etc. foot: Laeva crura Lilybaeo premuntur (poet. plur.), 0. Plur., props, pillars : ponticuli, Ct.

i, ?i. (rarely cubitus, I, m.) [CVB-], cubito presso, II. cubito adnixa, V. in cubitum se reponet, lean upon, H. cubiti frangit Ossa, 0. ferit (me) cubito, jogs, lu. The arm: cubiti sinuantur in alas, 0. As a measure, a forearm, ell cubit: cubitum nullum procedere.

cubitum,
:

the elbow

cubo,
to
lie
:

ul {subj. cubaris, Pr.), itum, are


:

[CVB-],

shell, cricst,

CRV- ], a hard surface, rind, bark : fluminis, a crust of ice, V. Inlaid work, cJiasing, embossed ivork, stucco, mosaic eis (vasis) crustae detrahebantur capaces Heliacrusta,
ae, f. [
:

argenteis lectis, in sponda, H. Cu. in faciem (opp. supinus), lu, To lie asleep, sleep: cubitum ire. To recline at table : nemo gustavit Cubans Cubans gaudet, H, To lie sick, be sick: haec cubat, ilia valet, 0.: trans Tiberim, H, Of places, to slope: Ustica Cubans, H.
doion, recline
in lectica
:

cubus,
cus, 0.

i,

m.,

= Kvj3og,a mass, quantity


1,

modi-

dum

crustae, chased cups, lu.


i,

1.

cucullus,
lu.

m. [2 CAL-], a hood, cowl, cap

dim. [crustum], small pastry, confectionery: pueris dare crustula, H., lu.
n.

crustulum,

on a cloak,
2.

crustum,
try
:

i,

n.

[CRV-], a hard
II.
:

loaf, cake,

pas-

cucullus (-ulus), i, m., a cuckoo, H. cucumis, eris, m., a cucumber, V.


cucurbita, ae, /. (prop., a gourd), glass (from its form), lu.
a cupping-

Crustis viduas venari,


/".

fatale,

V.

crux, ucis, [CVR-], a galloios, frame, tree (on which criminals were impaled or hanged), C. A
cross: (mereri) crucem, T.

cem
tium

acti, S.

Non

sceleris, lu.

cruci suffixi: in crupasces in cruce corvos, H. preTorture, trouble, m^isery, destruc: :

Prov.
cuias,
L.
:

cud5,

, :

ere, to strike, beat,

istaec in

tion: quaerere in
!

malo crucem,

malam crucem go and


crypta, ae,/., crystallinum,
a crystalline vase
:

T. Colloq. be hanged, T.

in

smart for that, T. argentum, T.


vihat country ?

me

pound, knock. cudetur faba, i. e. I shall To hammer^ stamp, coin


whence? of

atis,/>ro. interrog. [2 CA-],

=
i,

kpvtttt],
n.,

vault, cavern, lu.


(sc. vas),

from what
adv.
[

place ? quis et cuias,

= KpyaraXkivov
:

cuiatem se esse diceret.

grandia, lu.

cuicuimodi,
;

euphon. for cuiusciiius:

crystallus, T,/., KpvaraWog, a crystal: imago Soils crystallo inclusa, Cu. aquosa, Pr.

modi gen. of quisquis+modus], of whatever kind, of what sort soever : cuicuimodi es sunt.

cubicularis, chamber: lectus.

e,

adj. [cubiculura],

of a

sleeping-

cuius (old qu5ius), adj. [2 CA-].-^lntercuium r o g., of whom ? whose ? virgo quoiast ? T.
:

pecus
is,

an Meliboei
sit.

V.

R e

a t., of whom, whose

cubicularius, m. [cubiculum], a chamber-so'vant, valet-de-chambre.

cuia res

cuiusdam modi, cuius modi, cuiusque


modi,
see quidam, quis, quisque.
bed, cushion, pillow.

cubiculum,
cubiculo
:

sleeping -chamber, bedchamber

a room for reclining, altum; exire de : principum feminarum, Ta.


i,

n. [cnbo],

culcita, ae,/., a

[CVB-], a place of rest, couch, bed: Fennis ) cubile humus, Ta. patrium, 0. The marriage bed: viduum, 0. sociare cubilia cum alqo, contract marriage, 0. nest, lair, hole, kennel ; of the vulture, lu. of dogs. Ph. of wild beasts, C. ( alcibus ) sunt arbores pro cubilibus, Cs. ; of the mole, V. of bees, V.
is,

cubile,
:

(culeus,

i,

m.), see culleus.

n.

suum

filiae

culex,

icis,

m., a gnat, midge, H.

culiua, ae,/ [2 CAR-], a kitchen: vetus, H. A table, food: praebens culinam, H. nidor culinae, lu. magna, splendid, lu.
:
:

culleus

(culeus),

I,

m.,

= koXioq (Ion. KoyXe6c)


liquids,

a leather bag, sack for

N.

Parricides


culmen
were sewed up in bags and drowned
culeum, C,
lu.
inis, n.
:

: :


cum
cultor,
agri, L.
:

199
insutus in
oris,

cxilmen,
:

roof, gable: mersae aedis, L. culmina hominum, deorum, and temples, V. Alpiura, Cs.
: :

[for coliimen], the top^ summit, culmina villae, 0. tuguri, V.


:

m. [COL-], a adtivator, tiller: II. vitis, a vine-dresser. husbandman, planter, farmer : ut agercultorem
virentis agelli,
:
:

i.

e.

summum

of houses hominis,

desiderare videretur: (loca) cultoribus frequentabantur, S. frequens cultoribus populus, L. inhabitant, dweller : terrae, S. coUis, L. nemo: :

An

stalk, 0.

inane fabae, the leafless summit, height, poiyit of culmination: fortunae, L. ruit a culmiue Troia, V.
the

crown of tJie head, L.

g.,

the

rum, V. collis Heliconii, Ct. aquarum, 0. F i g., a fosterer, supporter, champion : bonorum, L. :
: :

m. [2 CEL-], a stalk, stem, straio, C. Romuleus, the thatched roof of, V. ita culmo surgeret toruni sternere culrao, lu. (Ceres) alto, i. e. the grain, H.
1,

culmus,

imperi, L. reverencer

veritatis

belli,
:

deorum, H.

worshipper, S. religionum, L.

Cerealis, V.

culpa,

ae, /.

[SCARP-], a fault,
:

en-or, blame,
istius

cultrix, icis, y*. [cultor], a cultivator: rerum quas terra gignit augendarum. A female inhabitant: nemorum, V. Fig., a wo7'shipper: cultrix haec aetas (i. e. me colens), 0.

guilt, failure, defect: delicti:

omnes eulpue
est, to

cultura, ae,/! [COL-], a


vation: agri, Cs.
: : :

cultivating, care, cidti-

avaritiae, niaiestatis, crudelitatis

quicquid liuius
blame, T.
:

factumst culpa, T.

In culpa

non

est ista niea culpa, sed temporum: qui in eadem culpa sint, share: in quo est tua culpa nonnulla,

agri deserti a cultura hominum vitis non ulla est oleis, not needed, V. Agi'iculture, tillage, husbandry : longior annua,.H. F ig., care, cultw'e, cultivation : animi culturae
:

commodare aurem, H. An honoring, courting: you are not without faidt : a culpa vacuus, S. ue penes ipsos culpa esset amici, H. conscia culpae, 0. cladis, L. culpa, quae te est penes, T. extra cul1. cultus, adj. with comp. and sup. [ P. of pam esse eius rei culpam in raultitudinem conie- colo], cultivated, tilled: ager cultissimus fundus, cerunt, Cs. suara culpam ad negotia transferre, II.: materia: cultiora loca, Cu. F g., neat, tidy,
:

S.

in culpa ponere
:

aliquem

Si

mora pro culpa


:

well-dressed:

est, 0.

tua' aetas emovit culpas, H.

fata,

quae

0.

bene puella, 0.: femina cultissima, Polished, elegant, cultivated: animi: cultiora
Cu.
:

manent
must
H.

culpa?, H.

potare magistra

(i. e.
:

Person.: Indus erat culpa tempora, a game in which the loser

carmina, 0.

Culpam Poena premit comes, Huic uni succumbere culpae, temphoc praeUnchastitji : Virglnum, H. texit nomine culpam, V. Remissness, neglect : rem facere culpa minorem, H. The mischievous thing, mischief: continuo culpam (sc. ovem aegram) ferro compesce, V. culpatus, adj. [F. of culpo], blamable, deserv-

Poet.: tation,Y.

drink), H.

2. cultus, us, m. [COL-], labor, care, cultivation, culture : agricolarum agrorum, L. f ructum edere sine cultu hominum corporis frequens, constant, V. praediscere patrios cultus, traditional methods of husbandry, V. F i g., training, education, culture: malo cultu corruptus animi, mental discipline: pueritiae, means of education, S. honestarum artium, Ta. Recti cultus, H. Quis neque mos neque cultus crat, civilization, Style,
: : :
:

ing reproach : Paris, V.

care,

way of life,

cidtivation, civilization, refinement,


:

culpo, avi, atus, are [ culpa ], to reproach, blame, censure, reprove, disapprove, condemn : quos culpavi, 0. culpatur ab illis, H. faciem deae, versus duros, H. culpetne probetne, 0. de0. fendere (amicum) alio culpante, H. To throw blame upon, find fault with, complain of: arbore nunc aquas Culpante, H. culpantur calami, H.
: : : :

luxury: a cultu provinciae abesse, Cs. humanus civilisque: (sequar) cultiis artisqiie locorum, 0.
lubido ganeae ceterique cultus, dissipation, S. in neutram partem cultus miser, i. e. neither by gluttony nor by stinginess, H. honoring, reverence, adoration, veneration: deorum: cultu venerantur numina, 0. sui, Ta. raeus, for me, Ta. Attire,
:

An
:

culta, orum,w. [1 cnXin^'], plantations, fields of grain: nitentia, V. pinguia, V.


:

dress,

garb cultu, V.
:

miserabilis, S.
:

forma
:

viri
:

miseranda

virilis, II.

Dianae, 0.

culte, adv. with comp.


qui, 0.
:

cultus

],

elegantly

lo-

cultius dicere, Ta.


i,

iactatio, display in armor, Ta. bridal array, Ta.

nulla cultus cultus dotales,

cultellus,
H., In.

m. dim.

[ culter ],

a small knife,

culuUus,
cuius,
1.
relat.
T,

T,

boiol: aurei, 11.

m., a large drinking-vessel, beaker, alqra multis urgere culullis, H.


:

culter, tri, m. [1 CEL- ], a knife, hitchei-''s knife : ab lanio cultro adrepto, L. used in sacrifice, V. tonsorii, razors : cultros in guttura Conicit, 0. sub cultro, i. e. in extreme peril, H.
;
:

m., the fundament, Ct.


{yixXh pers. pron.,

cum

and with unemphatic

encUt. ; in compounds, com-), praep. with abl. [for *scom ; SEC-], with, together

pron.,

-cum

Culti5, onis, /. [COL-], a cultivation, preparation: agri, agriculture.

with, in the

with, together' ,

company of, in connection with, along and: cum veteribus copiis sese con-

;:

: :

cum
iungere, Cs.
:
: : :

200

cum
cum contionem habuit: cum Italia vexata est dies, V. quom non potest tempus cum pater iacebat eo
:

antea cum uxore, turn sine ea si cenas mecum, in my hoicse, H, errare cum Platone cum lacte errorem suxisse qui unum magistratum cum ipsis habeant, Cs. foedera quibus sentire cum etiam cum hoste deviucitur fides volentibus cum magnis rege, on the side of, L. cum quibus amicitias iunxedis vivitur cum iis ut te di cum tuo incepto perduint, T. rant, L. oratio liabenda cum multitudine: ita cum Caesare agere cum civibus quid mihi cum ista egit, Cs. diligentia ? tempus cum coniuratis consultando absumunt, L. quibuscum bellum geruut, Cs. cum Volscis aequo Marte discessum est, L. cum couiuge distractus cum Catone dissentire: banc ratiouem dicendi cum imperatoris laude comparare voluptatem cum cupiditate deliberare, against. Of time, at, with, at the same time loith, at the time of: cum prima luce domum venisse pariter cum occasu solis, S. cum sole reliquit, V. exit cum nuntio Crassus, Cs. With abl. of circumstance, manner, etc., with, in, under, in the midtt
: : :

lustrabat terras dies, V.

cum proxime Komae cum Stellas fugarat


haberi, cupis, T.
:

f ui

tempore, cum necesse erat memini noctis illius, cum poUicebar: tunc, cum adempta sunt arma, L. etiam tum, cum verisimile erit, latratote, not
:

until:

dedero,

cum peroraro, tum tum invadite, L.


Cs.
:

signum daturum,

cum signum cum opus esset, sua bona, cum causae direquiratis:
sese,
:

of,

dis

among, to, at : cum ratione insanire, T. cum bene iuvantibus arma capite (i. e. dis adiuvan:

cendae data facultas sit, turn se experturura, L. Fixing or defining a period of time, when, while, dttring the time that, as, as lon'^/ as, after : Alium esse censes nunc me, atque olim quom dabara ? risum vix tenebam, cum comparabas, etc. T. tum, cura ilium exterrainari volebam, putabam, Hasdrubal, cum haec gerebantur, apud Syetc. phaeum erat, L. Of repeated action, wheii, whenever, at times when, as often as, always when, if: omnes, quom valemus, recta consilia aegrotis damus, T. cum permagna praeraia sunt, est causa peccandi Cum f urit Profuit aestus avertere, V. cura cogniti sunt, retinent caritatem
: : .
.

magno cum cum rosara viderat, tum incipere ver arbitrabatur, magno cum gemitu civi- never until. In clauses stating a fact, the point cum cura, L. illud cum or period of time fixed by the main sentence (cura pace Si^Qu\\\%, peacefully : bona cum venia audia- inversura), when, at the time when, and at this time, tis cui sunt inauditae cum Deiotaro querelae and meanwhile, and yet : longe iam abieram, quom tuae? the remonstrances you made: servare fidem sensi, T. dies nondum decern intercesserant, cum cum hoste, the faith pledged to. Esp., after idem: filius necatur Vix ea fatus erat, cura scindit se tibi mecum in eodem est pistrino vivendum (i. e. nubes, V. multura diei processerat, cum etiamtibus), L.
:

cum summa

rei p. salute:

periculo provinciae, Cs. speculatus omnia tatis


: :

in

the phrase, cum eo, with the circumstance, under tlie condition : sit sane, sed tamen cum eo, credo, quod sine peccato meo fiat colonia missa cum eo, ut Antiatibus permitteretur, si, etc., L. 'With, primis, with the foremost, em,inently, especially : homo cum primis locuples. With an ordinal number, of increase, -fold: ager efficit cum octavo, cum decimo, eightfold. Praegn., with, possessing, holding, wearing, owning: baud magna cum re, Eun. ap. C. iuvenes cum equis albis, upon consul cum volnere gravi, L. cum tunica pulla sedere: vidi Cupidinem cum lampade, holding: cum eisdem suis vitiis nobilissimus, with all his
:

In

quo vivo)

in eisdem flagitiis

mecum

versatus.

tura eventus in incerto erat, S.

nondura lucebat,

cum scitum est: iamque hoc facere apparabant, cum matres procurrerunt, Cs. Et iam phalanx
:

flaramas cura puppis Extulerat, V. anni sunt octo, cura interea invenitis, etc. cum interim milites domura obsidere coeperunt: nondum centum anni sunt, cura lata lex est. Describing a time by natural events, when, while, as soon as: ipsi, cura iara dilucesceret, deducuntur: cum lux adpropinquaret. In narration, describing the occasion or circumstances of an action (cum historicum), ^vhen, on the occasion that, under the circumibat
.

compounds com- was unchanged before b,p, m, and in comes and its derivatives; m hoste non amplius abesset legati revertuntur, was usu. assimilated before r, sometimes before /, Cs. heri, cura vos non adessetis cura ad tribum but was usu. dropped before n ; before other con- Polliara Ventura est, et praeco cunctaretur, cita,' 'sonants m became n, but conicio was written for inquit, etc., L. Socrates, cum XXX tyranni essent, coniicio. Before a vowel (or h) m was dropped. pedem porta non extulit, as long as: vidi. Cum tu
faults.
: . .
.

In

With imperf : Magistances that, while, after. stratus quora ibi adesset, occeptast agi, T. Marius, cura secaretur, vetuit se adligari Caesar cum ab
: :
:

'

2.

cum

or (earlier)
I.

quom

(not quum),

cojij.

terga dares, 0.
dit.

[1 CA-].
constr.

Prop., of time (cum temporale), with indie, in an independent assertion

with subj. in a subordinate statement. Fixing a point of time, whe7i, at the time when: Lacrumo,

when : Caesar, cura maxirae furor arderet Antoni, exercitum comas, precisely

With maxime,just
cum maxirae

is

cum

interrogaretur

respon-

paravit:

riuntur, L.

With perf

agraen explicaretur, ado: hie pagus, cum dome


:
:

quom

in

mentem

venit,
:

now

that, T.

auditis,

ea breviter dicuntur

eo

cum

venio

Postera

cum exisset, Cassium interfecerat, Cs. cum domos cum vacuas fecissent, iunguntur nuptiis, L. cum fa-


cum
num

: :

cumulo
:

: : : :

201

Of reexpilavisset, navigabat Syracusas. peated occasions, when^ whenever, on every occasion With imperf. : disperses, cum that, as often as. longius procederent, adoriebatur, Cs. saepe, cum

etc.

Caesar

cum

constituisset hiemare in conti-

aliquem videret,

etc.,

on

seeing, N".

conspectus, cum veniret. cohortes ex acie procucurrissent, Numidae effugiequi cum in convivium venisset quanbant, Cs. tum obfuit raultis, cum fecissent, etc. Describing a time named in the principal sentence, wheii, such
:

numquam est With pluperf. : Cum


:

t/iat, in lohich : Si ullum f uit tempus quom ego f uit antea tempus, cum Galli fuerim, etc., T. superarent, Cs. vigesimo anno, cum tot praetores eodem anno, cum omnia in provincia f uissent biduum supererat, cum f rumeninfida essent, L. tum metiri oporteret, in which, Cs. f uit cum arbiII. Me ton., audivi cum diceret, etc. trarer, etc. of identical actions, when, in that, by the fact that Qui quom hunc accusant, Naevium accusant, T, quae cum taces, nulla esse concedis quod cum
: : : : :

imperat, Cs. So often nunc cum, now that, since in fact : nunc vero cum sit unus Pompeius. Often with, praesertim, especially sincCy more than all when : nam puerum non toUent Praesertim quom sit, etc., T. cum praesertim vos aliam niiseritis. With quippe, since evidently, since quippe of course : nihil est virtute amabilius cum propter virtutem diligamus, etc. In contrasts, when, while, whereas, lohile on the contrary, and yet (cum adversativum) finem faciam dicundi, quom ipse finem non facit ? T. quo tandem ore mentionera facitis cum fateamini, etc. cum maximis eum rebus liberares culpam relinquebas simulat se confiteri, cum interea aliud machinetur. In concessions, vjhen, although, notwithstanding ( cum concessivum ) nil quom est, nil defit tamen, T. pecuniam facere cum posset,
nent!, obsides

facit, iudicat, etc.

videor, L.

loco

ille

senatum intueri videor, cum te motus est, cum ex urbe est


dederis, illud dederis, ut, etc.

cum aquae vim vehat ingentem non tamen navium patiens est, L. patrem meum, cum proscriptus non esset, ingulastis quam causam dixerat, cum annos ad quinnon
statuit:

(Druentia),

depulsus

quod cum

quagiuta natus esset ?

cum eius domum evertisti (which you cumba or cymba, ae, /., kv^jSj], a boat, committed) in uprooting: purgatio est cum fac- skiff, vessel, C, Y., 0., lu. E s p., the boat in which tum conceditur, culpa removetur. In hypothesis, Charon transported the dead, H. ferruginea, V. assuming a fact, when, if : ad cuius fidem confu- Fig.: Non est ingenii cyraba gravanda tui, i. e. Contrary meddle not with themes above your powers, Pr. giet, cum per eius fidem laeditur, etc. to fact, when, if, if at such a time : haec neque cumera, ae, /. [ CAM- ], a receptacle for corn, cum ego dicerem, neque cum tu negares, magni granary (made of woven twigs), H. raomenti nostra esset oratio quod esset indicium, cymcuminum kvjxivov, cumin ), i, n., Explaining a feeling, ( adsedissent ? cum tres exsangue (its decoction produced paleness), H. gratiam, Quom because, Dis habeo etc., that^ for : gratulor tibi, cum tantum adfuerunt liberae, T. cumque (not cunque), adv. [2 cum+que], vales. As connective, correl. with turn, while, whenever, always: mihi cumque vocanti (i. e. quoturn, as ... so, both and, and tienscumque vocavero), H. when ; cum especially : Quom id mihi placebesides, while cumulate, adv. with comp. and sup. [cumulailia scelera,

tum omnes bona dicere, T. cum omnes eo tus ], in rich abundance, abundantly, copiously: tum navium quod ubique fuerat coe- omnia plana facere praemia persolvere cumuqui cum multa providit, tum quod te latius augere cumulatissime referre. gerant, Cs. consulem non vidit movit patres cum causa, tum cumulatus, adj. with comp. [ P. of cumulo ], In the adverb, phrase cum maxime, auctor, L. heaped, increased, augmented: mensura cumulawith ellips. of predicate, in the highest degree, most:
bat,
:

convenerant,
:

tiore cumulatior, L. Filled, fidl, complete, hanc Amabat, ut quom maxime, tum Pamphilus, perfect: augere quod cumulatum videbatur virtus. as much as ever, T. ea, quae fiunt cum maxime, sed cum maxime tamen i. e. at this very moment : cumulo, avi, atus, are [cumulus], to heap, acTo fit full, hoc &\gm^c2ihQX, precisely this: quae multos iam an- cumulate, pile : arma in acervum, L. nos, et nunc cum maxime, cupit. III. Praegn., Jill, load, pile, cover : locum strage muri, L. cualtaria donis, Y. giving a cause or reason (cum causale), xohen, mulatae flore ministrae, 0. since, because, inasmuch as, seeing that, in that, in struem rogi odoribus, Ta. F i g., to augment, in^ view of the fact that: hand invito sermo mi acces- create, heap, amass, accumulate: invidiam, L. aes Deos quaeso ut alienum usuris, L. gloriam eloquentia. sit tuos, Quom intellego, T. Ih fill, an overload, overwhelm, crown, complete : alqm laude sit superstes, Quom veritust facere, etc., T. pater familiarissimis suscensuit, cum Sullam lau- civitas cumulata tuis iniuriis meum cor cumuladarent ? for praising : quae cum ita sint, videa- tur ira alio scelere hoc scelus ad cumulandum mus, etc. cum longinqua instet militia, commea- gaudium Quam (veniam) cumulatam morte retum do, L. cum tanta multitudo tela conicerent, mittam, i. e. will by my death do a greater favor in potestas erat, etc., Cs. cum esset egens, coepit, return, Y.
:

gloria


cumulus
cumulus,
i,

: : : :

cupiditaa

: : :

203

accimndatioji

m. [ 2 CAV-], a heap, pile, mass, Gallorum cumuli, i. e. of slain, L. armorum cumulos coacervare, L. aquarum, O. harenae, V. insequitur cumulo aquae mons, folFig-, a mass, accumulalows with its mass, V. M e t o n., a surplus, tion : acervatarum legura, L. overplus, accession, addition, increase : ut ad illam praedam damnatio Roscii velut cumulus accedat:
:
:
:

:
:

mercedis

dXevnva, additional

number : accesserint
aliquem cumulum cladis, as the crown

in curaulura, as

an addition
perfidiae, 0.

artibus adferre

cuncti aut magna pars Siccensium, S. auxilia rei cunctis senatus sententiis, by a unanimous p, vote : cunctis lecti navibus, i, c, some from every ship, V, Plur. n. as subst. : cuncta agitare, everything at once, S, Cicero cuncta edoctus, the whole story, S, Inter cuncta, at all times, H. cuncta tibi fatebor, V. ab his oriuntur cuDCta, the universe, 0. cuncta sub imperium accepit, i. e. the Romayi world, Ta. With gen. : hominum cuncti, 0. cuncta terrarnm, everything on earth, H. cuncta camporum, Ta.
: :
:

of woe, 0.

cuneatim, adv. [cuneatus], in the form of a [cunae], a cradle, C. in wedge : hostes constiterunt, Cs. cunabulis consules facti, i. e. by noble birth. 71ie cuneatus, adj. with comp. [ cuneus ], like a cells (of bees), V. The cradle, earliest abode: gen- wedge, wedge-shaped: collis acumine longo, 0.: tis nostrae, V. iugum montis in dorsum, L. forma scuti ad imum cunae, arum, y., a cradle: in cunis vagire: cuiieatior, L.
:

gaudii.

cunabula, orum,

n.

narum

ilium primis cunis Educat, from infancy, 0. culabor, chikVs loork, 0. Of birds, a nest, 0.

cunctabundus
cunctans,

(cont-),adj. [cunctor],
:

lin-

cuneolus, i, m. dim. [cuaeus], a little xvedge. cuneus, I, m. [1 CA-], a wedge: cuneos insecuneis scindebant lignum, V. iamque larens
: :

gering, loitering, delaying

niilites, L.,

Ta.

bant cunei,

i.

e.

the plugs in the hxdl, 0.

adj. [P, of cunctor], dilatory,

pro-

in

cuneum

tenuatur, like a wedge, Ta.


:

Britannia wedge-

crasiinating : natura ac senecta cunctantior, Ta, de rebus, Ta.

cunctanter,
with delay,

adv. with comp. [cunctor], slowly,


:

L., Ta.

venia data cunctantius, Ta.

shaped body of troops, wedge: cuneo facto, Cs. rupere cuneo viam, L. cuneis coactis, V. acies per cuneos componitur, Ta. Macedonius, the phadivision of seats in a theatre (widenlanx, L.
:
:

onis,/. [cunctor], a delaying, lingering, tarrying, delay, hesitation, doubt:

cunctati5 (cont^),

cunctatione otium amittere superiorum dierum Sabini, Cs. maior invadendi, L. insita ingenio propior constantiae, Ta. abiecta cuncraeo, L. tatione: sine cunctatione: de morte horainis, lu. Plur., Ta.
:
: : : :

Plur., the spectators, ing from the stage), V., lu. Ph. cuniculosus, adj. [ cuniculus ], abounding in
rabbits
:

Celtiberia, Ct.
i,

A passage underground, mine, excavation:


culos agere ad aerarium
actis, Cs.
:
:

cuniculus,

m. [Spanish], a rabbit, comj,


cuniculls ad

Ct.

cuni-

aggerem
:

(cent-), oris, m. [cunctor], a de: ex acerrimo bellatore fac( Fabium tus, L. ) pro cunctatore segnem compellabat, deliberate, L. natura, Ta. populus, L.
layer, loiterer, lingerer
: :
:

cunctator

per cuniculum Gallorum ascendit in arcem agi coeptus, L. F i g. ea (res) occulte cuniculis oppugnatur, i. e. by secret devices.

cunctor (cent-),
loiter,
Jiesitate,

atus, arl, dep., to delay, linger,

Enn. ap.
si

C.

cunctando restituit rem, cunctando bellum gerebat, L. omnia


: :

doubt:

cunnus, I, m., the female pyudenda (avoided, as An obscene, C). female: belli Causa, H, unchaste woman, H.

cupa,

ae, /,
:

[CVB-], a cask, tun, ban^el: taeda

qui cunctatus f uerit, L. dolo militibus cunctantibus, Desilite, inan vere, S. quit, etc., Cs. alius alium exspectantes cunctamini, S. diutius in vita inter metum et iram, Ta. super tanta re, Ta. Cunctatusque brevi, after a moment of hesitation, 0. (apes) partis cunctatur in omnis, i. e. threatens, V. propius accedere, S. arma capere, L. cunctamini, quid faciatis ? S. non cunctandum quin decertaret, Cs, cunctatur amnis, lingers, V. corripit Cunctantem (ramum), reluctant, V. Pass, impers. : non est cunctandum profiteri, etc. nee cunctatura apud latera, Ta.
:
: : : : : : : : : : :

cunctor araitto

refertae, Cs.

vinum de cupa.
m., a priest

cuped-,

see cupped-.
I,

of the Sabines, Y. cupide, adv. with comp. and sup. [ cupidus


ly,

Cupencus,

],

eagerly, zealously, passionately, vehemently, ardent-

appetere cupidius ( agros ) cupidissime populi amicitiara Ambitiously, in a partisan spirit: adpetere, Cs. nihil agere quid a senatu fit ?
gladly
:

alienos

agmen

insequi, Cs,

Cupidineus,
tae, 0.

adj.,

of Cupid:

tela,

0.: sagit-

cunctus, adj. [contr. for con-iunctus], all in a body, all together, the whole, all, entire : ordo senatus populusque, L. Gallia, Cs. plebes, S. terra oppida, Cs, quin cuncti vivi caperentur, Cs.
: : : :
:

cupiditas, atis {gen. plur. -tatum, rarely -ta[cupidus], a longing, desire, passion, tium, C), eagerness : nimis contidere propter cupiditatem libertatis insatiabilis veri videndi : pecuniae, Cs.


cupido

: : : :

cur
:

203
:

militum, zeal, Cs, ad reditum pugnandi, N. Excessive depopularis, a demagogue' s ambition. sire, lust, passion: vita disiuncta a cupiditate caeca dorainatrix animi mala, T. coercere omnis
:

sent perspici, Cs.

clementem

me non mendacem
:

haberi formosus, H. me esse putari et se cupit


: : :

ardens in cupiditatibus, S. Avarice, redderet : nisi ipsos caecos cupiditas. Aji object of desire: alieuius ex faucibus cupiditatem eripere. Partisanship, partiality, unfairness : cupiditatis atque inimieitiarum suspidissimulatio cupiditatis cupiditas ac stacio dium, partiality and prejudice, L, omni carens cupiditate, etc., i. e. without personal feeling.
cupiditates
:

cupidity, covetoiisness

ante videri, V. ut peccet, etc. cuperem ipse adesset (i. e. vellem), V. To be well disposed, be favorable, favor, wish well, be interested for : ipsi Glycerio, T. Helvetiis, Cs. quid ego i'undanio non cupio ? With caicsd (alcuius), to be at the sei'vice of, be devoted to, be zealous for : alquem sua causa qui te neque velle sua causa, nee, si cupias, posse arbitrantur: cuius causa omnia cupio, to whom I am wholly devoted.

cupitor,

oris,

m. [cupio], one who desires:

in-

1.

cupido,
:

inis, /.

poet, also

m.

CVP- ], a
:

credibilium, Ta.

passion : cepit me proloqui urbis condendae, L. somni, S. gloriae, cupidinibus statuere modum, H. si vobis cuS. Excessive desire, paspido Certa sequi, resolve, V. sion, greed: sordidus, H. Kesponsare cupidinibus honoris, S. Fortis, H, praedae caeca, 0. (oppi(rerum) inmodica, L. fevv\, pasdi) potiundi, S. sion for bloodshed,Y. an sua cuique deus fit dira cupido, his inspiration, V. Love, desire, lust : turpis, V. visae virginis, 0. femineus,/or a woman, muliebris, Ta. 0.
desire, tvish, lo7iging, eagerness,
:

cupitus, P. of cupio.

cuppedia
da intiness,

cup-

),

ae, /.

cuppes, dainty

],

lickerishness.
i,

cuppedinarius,

m. [cuppes], a malcer of
cupressus
],

dainties, confectioner, T.

cupressetum,
cupresseus,
cypress voood
:

i,

n. [

a grove of

cypress-trees, cypress

wood.

adj. [cupressus], of cypress, of signa lunonis, L.


fera, ferum, adj.
[

cupressifer,

cupressus

2.

Cupido,
C,

inis,

m., the

of Venus,

V., 0., H.

god of love, Cupid, sou FER-], cypress-bearing : Erymanthus, 0. Plur. : mater Cupidicupressus, I (abl. u, Ct., 0.),/., KvizapK^aoq^

num, H.

the cypress (an evergreen tree, sacred to Pluto)

cupidus, adj. with comp. and sup. [CVP-], longing, desiring, desirous, eage)', zealous, wishing,
loving,

impulsa Euro, H,
imitata,
i.

f unebris, II.

e.

cone-shaped, 0.

feralis,

V.

metas

box of cypress

fond: eius videndi,


:

T.

bellandi, Cs.

te

wood:

levis,

H.

audiendi

devoted to : contentionis cupidiores quam veritatis cupidissimus litterarum, N. cupidissimis omnibus, eagei" for battle, Cs. moriri, tuas componere laudes, Tb. in perspicienda 0. rerum natura. Excessively desirous, passionate, eager, greedy, lustful, covetous: animum cupidum inopia inceudere, T. cupidos moderatis anteferre
tui,
:

or (older) quor, adv. [quoi rei]. I. Into r r o g., why ? wherefore ? for ivhat reason ? quor amat ? T. Me. Non possum, Ch. Quor non ? T. cur ego plebeios magistratus video ? etc., L. Obsequium ventris mihi perniciosius est cur ? H.
:

cur

Implying
me
:
:

emit

mi
0.

rixae,

0. partisan, partial : quaestores vehementer(Verris): multi cupidi tui sunt, partisans : cupidior iudex.

rerum novarum, Cs. aniAmorous, loving, longing : amantes, Poet. Eurydicem cupidis amplectitur ulnis, Avat'icious, covetous : homo. Prejudiced,
:

homo

pecuniae

H.

Sed quid ego? quor Cur me querelis exanimas tuis ? H. Eheu me miserum, quor non aut istaec mihi Aetas et formast, etc., T. cur ego tecum non sum ? quor simulas igitur ? T. cur enim, inquies, etc. With potential subj., in excuse or deprecatdissatisfaction:
T,
:

excrucio

with sup. [P. of cupio], des^irous, longing, eager : novarum rerum, Ta. liberorum, Ta. cupientissima plebe consul facentis, adj.
:

cupiens,

tus, at the earnest desire of, S.

cupi5,
wish
sion,
:
:

ivi, itus, ere [CVP-], to long 07% desire, f Qui cupit, i. e. is possessed by a master-pasH. omnibus cupientibus ad castra conten:

dit, Cs.

nuptias, T.
:

domum

alius, alius agros, S.

ing censure: cur aliquos amitteret? etc., Cs. 'at propinquis placuit.' Cur non placeret, cum, etc. Implying a logical conclusion anirno si isto eras, cur non cecidisti, etc., N. II. R e 1 a t., for what reason, wherefore, why, to what purpose, from what motive: duae causae sunt, cur tu debeas, etc.: causa nulla est, cur: Est vero cur quis nolit, etc. ? is there any reason why ? 0. quid est, cur tu sedeas ? ne cui sit vestrum mirum, cur, demiror, cur dicas, at your saying. etc., T. On accotmi of which, by reason of which, wherefore,
:

triumphum
cupitus,

are mine, H.

cupio omnia quae vis, your wishes imperia minime cupiunda, S. corde
:

that

Quid obstat, quor non

tiant, T.

Erat nihil

Enn. ap. C. hanc visamque cupit potiturque cupita, 0. quidquid cupitum foret, L. Emori,
:
: :

T.

audire

videre, qui audeat dicere

quid pos-

cur properato opus esset: en cur arator factus sit: quid sibi (Caesar) vellet, cur veniret? etc., what did he want, that he should come for it ? etc., Cs. ne doleas, cur tibi iunior paeuiteat, complain:


cura
ing that,
etc., II.
:

: :

: ; :

204
(curate,
adj.),

cunosus
only comp., carefully, diligently legi, between the lines, Ta.
:

superest, cur vivere sustineam,

proles, /or whose sake, 0.

curatius disserere, Ta.


trouble, care, attention,

cura,
cura

ae, /.

CAV-

],

pains, industry, diligence, exertion: magna cum in aliqua re curam ponere contueri, Cs. saucios cum cura suluin in re p. custodienda cura adiuvat (formam), art sets off, reficere, S. boum, rearing, V. lentis, cidture, V. eo 0. maiore cura illam (rem p.) administrari, S. in re
:

onis, /. [euro], a caring for, administration, oversight, care, management, charge: cor-

Curati5,
:

poris

valetudinis.

Public duty, administration,


: : :

charge, office: munerum sacrorum, L. rei p., L. regni, the regency, regia altior fastigio suo, L.
:

una consumere curam, H.

sive cura illud sive


:

Cs. means of healing, remedy, cure: morbis inter primam curationem curationes adhibcre exspirare, the first dressing, L.
:

inquisitio erat, friendly interest, Ta.

Curaque

fini-

timos vincere maior erat, more pressing business, nee sit mihi cura mederi, nor let me try, V. 0. vos curis solvi ceteris, T. difficilis rerum alienarum, management : bonarum rerum, attention to, deorum, service, L. Caesaris, H. peculi, V. S. de publica re et privata tamquara de Samnitibus curam agereut, as if the business in hand were, etc, non tarn pro Aetolis cura erat, quam ne, etc., L. In dat. predicat. : Curae (alcui) esse, to be an L. object of {one's) care, to take care of, attend to, bestoio pains npon : poUicitus est, sibi earn rem curae f uturam, should be his business, Cs. : rati sese dis curae esse, S. nullius salus curae pluribus fuit:
:
: : : : : :

curator, oris, m. [euro], he who takes charge, a manager, overseer, superintendent, keeper, commissioner, delegate: urbis ludorumque: viae Flamuris rei p., S. miniae fidus negotiorum, S.
: : :

reficiendis
tor, trustee

guardian, curalegibus agrariis. a praetore datus (to an incompetent

person), H.

curatura, ae,/. [euro], care, treatment, T. curatus, adj. with sup. [P. of euro], carefully
regarded, anxious: gere, Ta.
curatissimis

precibus

proteweevil,

curculi5,
V.
_
_

onis,

m. [CVR-], a corn-worm,

Kovprjreg, ancient priests Curetes, urn, m., Quin id erat curae, that is just how I was occupied, H. dumque amor est curae, 0. magis vis morbi of Cybcle in Crete, V., 0. curae erat, L. Caesari de augenda mea dignitate Curetis, idis, /., adj., of the Curetes ; hence, curae fore de ceteris senatui curae fore, S. pe- Cretan : terra, 0. titionem suam curae habere, S. curae sibi habere curia, ae, /. [SCV-], a court, ctiria, association certiorem facere Atticum, etc., N. Administra- (each of the three patrician tribes contained ten tion, charge, oversight, command, office: rerum p. curiae), L. A house for the religious services of a minime cupiunda, S. navium, Ta. legiouis ar- curia : prisca, 0. A senate-ho^ise, place of meetmaudae, Ta. tempora curarum remissiormmque ing of the senate (usu. the Curia Hostilia built by divisa, Ta. Poet., a guardian, overseer: fidelis Tullus Hostilius), L. (curiam) incendere, C, S., harae, i. e. the swine-herd JEumaeus, 0. Study, re- v., 0. Pompeia, built by Pompey : Syracusis flection: animus cum his habitans curis: cura et Troiae, 0. Saliorum, the official building of the A result of study, work: recens, Salii on the Palatine Hill. F i g., the senate : summeditatio, Ta. inedita, 0. quorum in manus cura nostra mum auxilium omnium gentium: alqm in curiam 0. venerit, Ta. means of healing, remedy: dolo- iutroducere, L. Martis, i. e. the Areopagus, lu. ris Ilia fuit lacrimis ultima cura meis (of sleep), As emblem of law: stante urbe et curia: pro Anxiety, solicitude, concern, disquiet, trouble, curia inversique mores H. Pr. gravissima cottidiana grief sorrow : maxima curialis, is, m,. [curia], a member of the same cura angere animum, T. curae metusque neque curia : in suos curialis hospitalis. curae neque gaudio locum esse, S. gravi saucia curiatim, adv. [ curia ], by curiae : populum edaces, H. de coniuge, 0. quam pro cura, V. me curam geris, V. curae, quae animum divorse consuluit. curiatus, adj. [curia], of the curiae : comltia, The care of love, anxiety of love, love: trahunt, T. iuvenum curas referre, H. cura removente sopo- the assembly of patrician tribes, voting by curiae :
: :
:
:

rem, 0. loved object, mistress: tua cura, Lycoris, V. iuvenum, H. Veneris iustissima, worthiest, V. tua cura, palumbes, V. P e r s o n., Care, H. Curae, Cares, Anxieties, Y.
: :

lex,

passed by the curiae, L.


in. [

curio, onis,

curia

],

the priest

of a curia

maximus, over

all the curiae, L.

curabilis,
serious
:

e,

adj. [euro], requiring treatment,

(curiose), Comp.:
curiosus,

adv. [curiosus], carefully, attentively. Curiouscuriosius aniraadvertunt ea.

vindicta, lu.
i,

ly: conquirere.
{Kovp-), coral, 0.

curalium,
Plur., 0.

n.,

= KopaXkwv

curi5sitas,

atis,

[ curiosus ], eagerness

for
he-

knowledge, inquisitiveness.
of euro.
adj.

curandus, curans, PF.

with comp. and sup. [cura],


cuns

: : ::


cursus
:

: ::

205
aequore, Y.
citare, to

stowing care, painstaking, careful, diligent, thoughtful^ devoted, attentive : in orani liistoria: ad inve-

stigandum
iiiquisitive
:

curiosior.

nemo,
:

mines

oeuli.

Inqxciring eagerly, ciifrious, curiosissimi hoin re p. Meddlesome, officious, curious, pryT.


: :

ing, inquisitive

patere
itis

me

esse euriosum

homo.

aequor, V. P r o v. currentem inspur a willing horse: asellum currere doceas, i. e. you labor to no purpose, H. per flammam, to go through fire. P o e t., of rapid motion, to sail, fly, hasten, move rapidly: per orane mare, H. mercator ad Indos, H. medio ut limite cur:

curis (quiris),

[Sabine], a spear, 0.

ras, Icare, 0.

Of things,

to run,flovj, roll, spread,


:

(old forms, coeret, coerari, coerandi, C), avi, atus, are [cura], to care for, take pains with, he solicitous for, look to, attend to, regard: diligen-

cur5

magna di curant, parva nealienam rem suo periculo, S. te curasti corpora, molliter, have taken tender care of, T. membra, H. genium mero, indulge, refresh, L. H. curati cibo, 7-efrc-^hed, L. prodigia, see to, i. e. praeter animum nihil: avert, L.: nihil deos, V. aliud cura, i. o. don't be anxious about that, T. inres istas ventum tibi curabo Pamphilum, T. verbo verbum reddere, leones agitare, H. scire H, erinis solvere, 0. ut natura diligi procreates non curaret utres uti fierent, S. cura ut valeas, take care of your health: omnibus rebus cura et Curandum inprimis ne iniuria provide, ne, etc. iam curabo sentiat, quos attentarit, Ph. fiat, lu. hoc diligentius quam de rumore quid sint conuter praeceptura, X.
:

glegunt

extend: amnes in aequora currunt, V. flumina, 0. currente rota, H. rubor per ora, V. rivis currentia vina, V. Fig., to run, flovj, trip, advance, move, pass aioay : pi'oclivi currit oratio versus incomposito pede, H. nox inter pocula currat, Pr. Aetas, H. With ace, to run, traverse: eosdem cursus, adopt the same policy. Poet.: Talia saecla currite (i. e. currendo efScite), Y.
:

e.

curruca,
lu.

ae,

f, a hedge - sparrow,

i.

cuckold,

currus, us {dat. u, gen. plur. uni, Y. ), m. [1 CEL-], a chariot, car, wain, wagon, C, Y. Plur., of one wagon (poet.), Y. non curribus utere nochariot, Cs.

A tnumphal C, 0. A Y. curru Ta. triumph, C A team of span


:

stris, 0.

car,

H.,

icar-

inanis,

proeliari,

A
ne-

horses,
:

{"^oet.)

bia, 0.: curasti probe, made preparations, T. nee vera virtus curabitur, it shall be seen to, T. With ace. and Curat reponi deterioribus, H. gerundive, to have done, see to, order : pontem fa-

que audit currus habenas, Y. curru dat lora seship, boat (poet.), Ct. cundo, Y. A pair of small wheels render the beam of a plough, Y.

speedily

cursim, adv. [ curro ], : agmine acto, L.

quickly, swiftly, hastily, dicere aliena pergere.


:

ciundum, Cs.
over,

terficiendum, N.

pecuniam solvendam: fratrem inTo administer, govern, preside command: bellum, L. se remque p., S.
:

cursitd, ave,f7'eq. [curso], to run about, run hither and thither : sursum deorsum, T. hue et illuc, H. Of atoms, to vibrate : casu et temere.
,
,

ubi quisque legatus curabat, commanded, S. in ea parte, S. To heal, cure cum neque curari posset, etc., Cs. adulescentes gravius aegrotant, tristius curantur aegrum, L. volnus, L. Fig.: provinaliquem heiba, H. ciam reduviam. To attend to, adjust, settle, pay ( nummos pro signis pecuniam pro f rumento )

provinciam, Ta.
:

curs5,
, ,

are, freq. [curro], to

and

thither,
:

ntn

constantly
:

run hither ultro et citro : ad

istam, T.

per foros
oris,

cursari rursum prorsum, T.

i,

cursor,
petitor
:

m. [1 CEL-], a runner, racer, com-

courier, post, N.

Ta.

legatis, L.

me

cui iussisset c\iva.tnrum, pay to hit

f reua retentat equi, 0. per dispositos cursores nuntiare, lackey, errand-boy : Graetulus, lu.
:

Ut cursor

order

Oviae curanda sunt


n.

HS

C.

us, /n. [ 1 CEL- ], a running, course, way, march, passage, voyage, journey : cursum

cursus,

[ currus ], a small car, quadrigarum curriculum curriculo pulverem CoUegisse, H. effundit habenas Curriculo, lu. A vjagon: in amnem praeci-

curriculum,

dim.

quom

chariot, racing

car

running, course: Curripitare curricula, Cu. race : se in culo percurre, at full speed, T. curriculo exercentes equorum, L. raceground, race-course: in eodem curriculo esse. Fig., a course, career: vitae noctis, V. consuetudinis haec curricula mentis.

A
:

Curr5, cucurri, cursus, ere [ 1 CEL- ], to run, move quickly, hasten propere, T. per totum conPlus hoclave pavidi, H. fugiens hostem, H. mine, with superhuman speed, 0. ad vocem praeceps, 0. eosdem cursus curritur ad praetorium. With ace. : qui stadium currit, runs a race : iter
:

navium, Cs. ingressus, curcursu cum aequalibus certare, S. cursu contingere metam, H. se cursu miratur inhue ipso, 0. quique pedum cursu valet, Y. magno cursu intenderunt, at full speed, Cs. cursu Troas agebat, Y. cursu in hostem feruntur, advance at a tnm, L. cursum in medios dedit, ricshed,Y. effuso cursu, L. eodem cursu contendere, rigJit onward, Cs. tam brevi tempore tantos cursus conficere cursum direxit, quo tendebat, N. iterare cursus relictos, H. Hunc morem cursus docuit, sort of race, Y. Cursibus decernere, in racing, Y. Quo cursu deserta petiverit, flight, Y. in hoc medio cursu, i. e. half-way aa-oss, Cs. secundissimo vento cursum tenere. Of things, a course, way, flow : stellarum: mutata suos flumina
institeris, T.
:

sus, accubitio:

curto
:

cutis
:

: :

206
oversight,

Cursibus obliquis fluens, cursus, movement^ V. 0. passage: cursum exspectare, i. e. a fair wind. Poet. et vi cursus in altum Vela vocet, Fig., a course, progress^ direction, way, pasV. sage, access, succession : rerum vitae : quem dede-

contiuuus proeliorum, Ta. vocls per omnis sonos invectus In cursu contexere cursu, i. e. in a breath, lu. meus dolor est, i. e. is permanent, 0.: recto depelrat
; : : : :

cursum fortuna, V.

temporum

H. naviura, Cs. ilia (sc. pontis), N. aliquid privata custodia continere: suae custodiae causa habere, as a body-guard, Cs. navis ad custodiam posita, Cs. fida iustitiae fidelis memoriae rerum gestarum, L. magni census, lu. guard., watch, sentinel (mostly plur^ colonia meis custo:
: :
:

lere cursu, /"rom virtue, II.

curt5,
siane:

avi, atus,

are [curtus], to shorten, condie-

Quautulum suraraae curtabit quisque


adj., shortened, mutilated,
:

munita (testis) vi custodiisque retiSing, collect.: custodiam eo suis VI milia hominum reliquerunt, Cs. guarded place^ guard-house, watch-station: haec (urbs) mea est custodia in hac custodia et tamquam speoula familias in custodiis habere.^ watching, guarddiis, vigiliis
:

nere.

rum, H.
broken, slwrt temone iugum, lu. ludaei, testa, 0. vasa, lu. equus, castrated, Pr. mulus, i. e. circumcised, H. Pig., lessened, impaired, dewith cropped tail, H. sententia fides patriae, fective, poor : res, H. lu. Of discourse, incomplete.
: : :

ing, custody, restraint,

ward, confinement

curtus,

in

hostium custodias

numerum civium
:

e,

ipsos in custodiis habere, S. e. under arrest ivithout imprisonment, surveillance, L. in liberis custodiis, S. Fig.: (eloquentia), saepta liberali custodia. place of coni.
:

eius, L. : includere in libera custodia,

finement, prison, hold, keep


Cs.
:

te in

custodiam dare.
ivi, itus. Ire

curulis (curr-),
games, L.
:

adj. [currus],

equl, the horses provided at the sella, the curide chair, official chair (of consuls, praetors, and curule aediles), C, L. ebur,

of a chariot : public cost for the


:

in custodia necatur,
i

g.

corporis custo-

diis se liberare.

cust5di5,
tect,

[custos], to vmtch,prO'
:

keep, defend,
:

guard : provinciam
: :

tuum

cor-

a throne of ivorg,
chair, Ta.
:

Ta..

As
:

subst.

f,

the curule

pus

summas donare

7nagistracies, lu.

Occupying
L.

curulis (sc. sellas),


the curule chair,
:

custodiunt custodiri suspecta, be garrisoned, Ta. castra, ne quis elabi


civitatis oculi

me

of
e.

posset, L.

ne qua manus se
?

attollere possit,
:

V.

dtnde rank:

aedilis,

aedilitas

ebur

(i.

sella), the consulship,

H.

[curvo], a bending, bend, nom. and ace. pin?'.) pavaidting triae curvamina ripae, 0.
inis), n.

(ourvamen,

(only abl. sing.,

curvatura,
ihe rim, 0.

ae, /. [curvo],

a bend:

rotae,

i.

e.

tendant : corporis, a body-guard, L. nostri, Cs H. : curvata in montis faciem portae: pontis, N. cum custodibus venire, under unda, rolling, V. curvato gurgite, arched, V. Nee guard, S. ; gregis, V. pecuniae quam regni me curvarent Aeacon anni, cause to stoop, 0. curvata lior, L. puellae, 0. custos Quoi commendav Fig., to make to yield, bend, filium, tutor, T. senis membra, Ta. custodis eges, a guardian, H. Tnove : te, H. Virtutis, H. dei custodes urbis rerum Caesar
: :

are [curvus], to crook, bend, bow, cicrve, roimd: Curvari manus et crescere in flexile cornu, 0. lances, i. e. by its unguis, 0. Fronte curvatos imitatus ignis lunae, weight, H.
avi, atus,
:

curv5,

hoard, H. quanto se opere custodiant bestiae, are on the watch : diligentissime te ipsum templum ab Hannibale, N. To keep, preserve, regard, heed: alqd animo et raemoria: dicta litteris. To hold back, preserve, keep: multorum te oculi non sentientem custodient: aliquem, ne quid auf erat, wa^c/i. To Iiold in custody, hold captive : ducem praedonum bovem, V.

ut ebibat heres custodis

custos, odis, m. and /. [SCV-], a guard, watch, preserver, keeper, overseer, protector, defender, at:

the

flaming

sickle,
:

(-vos), adj. [CVR-], crooked, curved, harai, 0. falces, V. : rates, bent : aratrum, V. flumen, winding, V. : aequor, Pr, litora, Ct. arator, stooping, V. caelator, lu. swelling, 0. As subst. n. : curvo dignoscere rectum, (moral) crookedness, H.
: : : :

curvus

Of
H.

dogs, V. finis custode tueri, outposts, keeper of tlie ballot-box, inspector (in charge of the voting-tablets): tabellarura tribus nullo custode sortitus. watch, spy: Dumnorigi cu:

stodes ponit, ut,

etc.,

apponite:

num nam

cuspis, idis,/., a point, pointed end, blade, head: asseres cuspidibus praefixi, Cs. acuta teli, 0. pro spear, longa cuspide rostrum, sword-blade, 0. trident (of javelin, lance, V. : treraenda, H. sceptre (of Aeolus), Neptune), 0. triplex, 0. V. sting (of a scorpion), 0.
: :

clam curset, etc., T. A custodum, chief jailer, N. te sub custode tenebo, H. F i g., a keeper, guardian : dignitatis (fortitu-

Cs. custodem TuUio me hie relictu's custos, Nequis jailer, keeper : praefectus
: :

receptacle, safe, do) sapientia totius hominis. turis, an inholder : eburnea Telorum, quiver, 0.
:

cense-box, 0.

custodia, ae, /. [custos], a ivatching, watch, gum'd, care, protection: fida canum: dura matrum,

cuticula,
cutis,
is,

ae, /. dim. [cutis], the skin, lu.


:

/. [SCV-], the skin, H., 0.

pro cute

cyathus

e. to

: :

damno
cylindnis,
dri, m.,

307
i.

pellis, lu.

Prov

curare cutera,

make

= KvXivvpog, a
/*.,

cylindei\

much of oneself, H. cyathus, I, m.,


the \^lh

= KvaBog, a cup, drinking-cup,


A
measure,
siocll-

cylindrical stone for levelling, roller, Y. cious stone in the form of a cylinder, lu.

A
e,

-pre-

glass: cyathos sorbillaus, T., H., lu.

Cyllene,
sacred
to

es,

and

ae,

a mountain of Arcadia,
i.

part of a
adj.
:

seztariiis,
[(cit/3?/],

H.
re-

Mercury, V., 0.

cybaeus,
ing body

round-hulled, with

iiavis,

a mei'chant-vesscl : de cybaea,

spondere

(sc. navi).

Cyllenius, adj., of Cyllene: proles, cury, V. ignis, the planet Mercury, Y. m., Mei'cnry, Y., 0.
:

As

J/ersubst.

Cybele and (poet.) Cybebe, es,f., a Phrygian


goddess, worshipped as mother
v., 0., Ct.
:

of the gods : Cybele,


Ph.

cymba, see curaba. cymbalum, n. {gen. plur. Cymbalum,


I,

Ct.),

Cybebe, V.,

Ct., Pr.,

cyclas,
purple
tor,

adis, /., KvicXdg, a circular, xohite or state-robe, loith a border, Pr., lu.
adj.,

Kv[xl3a\ov, a cymbal ; two holloio plates of brass, tvhich ring when struck together (used in festivals);

cum domus
vessel,

cymbalis personaret, Y.,


I,

0., Ct., lu.

cyclicus,
a
myths, H.

= kvkXikoc,

cyclic poet,

one of the

of a cycle: scripauthors of the cycle of

cymbium,

n.,

= KvfifBiov, a

small drinking*

cup, bowl, Y.

opis {ace. -opem or -opa), m., KvK\(i}\p (round-eye), a Cyclops, one of the fabulous giants on the coast of Sicily, C, V., H., 0., lu. Cyclopa sal tare, to imitate by pantomime, H. moveri, H. Plur., in later fable, the assistants of Vid:

Cycl5ps,

cynicus, adj., =: kwikoq, Cynic : institutio, the Cynic philosophy, Ta. As subst. m., a Cynic philosopher, Cynic, C, II., lu. nudus, i. e. Diogenes,

lu.

cynocephalus,
with a dog^s head.

i,

m.,

= KwoKecpoXog, an
C, 0.

ape

can at hit forge under Aetna, V.

cycneus
vox
et oratio,

(cygn-), adj.,
i.

= KVKvewg, of a swan =

Cynosura,
Lesser

ae,/.,

= Kworrovpa (dog's tail),

tlie

Bear
:

(a constellation),

e.

the last speech.


ferae,

or cygnus, i, m., kvkvoq, the swan ; celebrated for its singing, esp. when dying; consecrated to Apollo a bird of good omen, V. attached to the chariot of Yenus, 0. P r o v. certent cycnis ululae, V. singei' : Dircaeus, i. e.
;

cycnus

\,f, cyparissus, Plur. coni Y.

= KvirapicraoQ, a cypress-tree.
a
ki7id

cytisus,
shrubby
ten,
e.

i,

m.,

= KvTKTog,

of

clover,

clover,

Y.
adj.,

Cytoriacus,
i.

of Cytorus, Cytorian: pec-

Pindar, H.

of boxwood, 0.

D.
Dacicus, 1, m., a gold coin of Domitian, conqueror of the Dacians, lu.
dactylicus, adj.,=z^aKTvXiK6g,
merus.
dactylic: Hu-

damnatorius,

adj.

[damno], damnatory, con-

demnatory : iudicium.

dactylus,

I,

m.,

daedalus,
Circe, Y.

cunning Artfully contrived, skilful: tecta, Y.


adj.,

= ^aKTvXog (a = dai^aXog, skilful,


slave's
i,

damnatus, adj. with comp. [P. of damno], condemned, under sentence, convicted: contra damnatum
robate,
tior ?

finger),

dactyl.

dicere: ut damnati in integrum restituan-

tur: exsilium damnatis

permissum est, S. Pepabandoned : raanus, Pr. quis te damna:

Dama,
ic, Sd/x-),

ae, m.,

name, H.
m.,

damiurgus (dem-),

= drjuiovpyog (Dorthe

damn5,
guilty,

avi, utus, are [


:

damnum ],
:

to

adjudge

a magistrate, one of ten councillors of Achaean league, L. A comedy by lurpilius.

condemn, convict
:

reum
i.

absolverent
0.
:

delicta mariti,

e.

damnarent an believe him guilty,

damma
Venison
:

not

[DOM-], a deer, general name for


nil

dama ), ae, /. ( poet, also m. ), buck, doe, antelope, chamois (a the deer tribe), V., H., 0., lu.
sapit, lu.

damma

damnatid,

onis, /. [

damno

],

condemnation,

conviction: hanc
no, Ta.

damnationem duci non oportere: reorum acerbissimae damnationem anteire vene:

causa damnata, decided unfavorably : contra edictum fecisse damnari: ambitus damnatus, Cs.: furti: eo crimine damnari: Clodio interfecto, o nomine erat damnatus, Cs. existimatione damnatus, by public opinion: de maiestate damnatus: damnatus, quod praebuisset, etc., L. ducent damnatum domum, will condemn and drag home (as a fraudulent debtor), T. damnatum poenam sequi
:
:
:

fine :

ambitus tantae pecuniae, to so large a hae pecuniae tibi damnationi esse deberent.
:
:

To sentence, doom oportebat, if convicted, Cs. octupli damnari, midcted: absentem capitis, Cs.
:


capitalis pocnae, L.
tis,

: : : :

: : : :

damnose
:

208
dator,
chus, V.
oris,

de
m. [1 DA-], a giver:
laetitiae

falso damnati crimine morlongi laboris, H. : tertia parte agri, L. morti, L, a Popilio decern milibus aeris, i. e. prosegladiatorum dare cencuted by P., and Jined, L. tum Damnati paria, i. e. bound by the will, H. To

Bac-

V.

1. de, adv. ; see susque deque.

condemn, blame, disapprove, reject: nimios amores, sua lumina, the facto damnandus in uno, 0. 0.
:

2. de, praep., with abl. Of separation, in space, from, away from, down from, out of : de finibus suis exire, Cs. decedere de provincia: qui
:

euidejice of, 0.
vote,

consilium, Cu.

To

consecrate, de:

condemn as a sacrifice : caput Oreo, V. Quem damnet labor (sc. leto), V. With voti (poet, also votis), to grant one's prayer (and thus exact fulfilment of a vow) dixit nunc demum se voti esse daranatum, N. ut damnarentur ipsi votorum, L. damnabis tu quoque votis (agricolas), V.

de castris processerant, S. ferrum de manibus extorsimus de muro se deiecerunt, Cs. de iugis, quae ceperant, f unduntur, L. F i g., from,, away from, out of: exire de vita: de priscis Latiuis capta oppida, L. de sententia. delectus. In time, of immediate sequence, after, directly after: statim de auctione diem de die prospectans, day
:
:

damnose, adv.
tively
:

bibiraus,

i.

[damnosus], ruinously, destruce. so as to ruin the host, H.

damn5sus, adj. -with comp. and sup. [ damnum ], injurious, destructive, pernicious : ingenia,
L.
:

duration, during, in the course multa de nocte, late at night de media nocte, Cs. : de tertia vigilia, in the third night-watch, Cs. adparare de die convivium, in open day, T. media de luce, H. navigare de
after day, L.
of, at,

Of
:

by

de nocte

Venus, H.
:

libido, II.

artes, 0.

bellum Ko:

discordia damnosior rei p., L. res virtus duobus, 0. divitibus, L. canes, the worst cast of the dice, Pr. dies, time, the pagina multa damnosa papyro, i. e. destroyer, H. costly, lu. As subst. m., a prodigal, T.
raanis, L.

damnosissima

mense Decembri, in, December. Of origin or source, of from, from among, out of, proceeding from, derived from : caupo de via Latina nescio qui de circo maximo: homo de schola: aliquis de
:

damnum,
: :

i,

n.

[3 DA:

],

hurt,

harm, damage,
:

injury, loss: hoc lucri quantum ei damni adpordamna aleatoria civitatum damna amissi tet, T. cohortium, Cs. post damnum sic, corporis. Ph. aliena levare Damna, etc., after your ruin, H. damnum eius interitu fecerunt, misfortunes, 0. accipere, H. suffered: damna ferenda arbitrari pati, to put up with, L. Damna tulit, suffered, 0. ex qua (pace) ad rem p. damna pervenerint, S.
: : :
:

cum damna damnis


naturae, natural
sine

damno,
foret,

i.

continuarentur, defeats, Ta. egestas facile habetur defect, L. e. has nothing to lose, S. nee sibi
: :
:

H. Lingua fuit damno, 0. lost object (poet.): mater circum sua damna volans, Jier stolen brood, 0, fine, mulct, penalty : damnum inhibere, L. tanto damno senatorem cogere eos morte, damno coercent (leges). In law damnum iniuria (datum), i. e. damage wrongfully done, trespass: ab Sabellio multam lege Aquilia damni iniuria petere infectum, not suffered, i. e. threatened ; hence, satis dare damni infecti alicui, to

damno

give security against

loss.

[3 DA-], a solemn feast, sacriad dapem, L. ; obligatam pro grege ferre dapem, /or the protection of the flock, Tb. feast, banquet, meal, viands, victuals . amor dapis, H. humana dape pavit equas, 0. : cremantur dapes, V. dapi-

(daps), dapis,

ficial feast.- adhibiti redde lovi dapem, IT.;

bus mensas onerare, V.


prerogative of legislation.
right

datio, onis, /. [1 DA-], a giving : legum, the The right to convey,

of alienation,

L.

i. e. a beggar, lu. Priami de stirpe, V. de epistula reliqua hoc audivi de patre discere id de me, T. Of the whole, of, from, from among, out of: hominem misi de comitibus meis percussus ab uno de iliis: quemvis de iis qui essent idonei accusator de plebe unus de legatis partem solido demere de die, H. expers partis de nostris bonis, T. si quae sunt de eodera genere: cetera de genere hoc, H. Of material,. of, out of, from: solido de marmore templum, V. de templo carcerem fieri: de scurra divitem fieri posse: fies de rhetore consul, lu. Esp., of a fund out of which costs are taken: potat, olet unguenta, de meo, T. de suo stipendium de publico statuit, L. non solum de die, sed etiam in diem vivere, ou the day''s resources. Of cause, /or, on account of by reason of because of from, through, by : qua de causa, Cs. certis de causis de-quo nomine ad arbitrum adisti de gestu intellego quid respondeas incessit passu de volnere tardo, 0. de Atticae febricula valde dolui. Of measure or standard, according to, after, in accordance with : De eius consilio velle se f acere, T. de amicorum sententia, Romam confugit: de more vetusto rapuere faces, V. Of relation, of, abouty concerning, in respect to: multa narrare de Laelio: senatus de bello accepit, learned of, S. Consilium summis de rebus habere, V. legati de pace ad Caesarem venerant, Cs. de bene vivendo disputare de me experior, in my own case. I n g e n., in reference to, with respect to, concerning, in tlie matter of: non est de veneno celata mater: Aeduis de iniuriis satisfacere, for, Cs. quid de his fieri placeat, S. concessum ab nobilitate de cousule plebeio, L. ut sciam quid de nobis futu-

ponte,
recita

: : : : :

debitum

: : :

dea
rum
T.
:
:

209

sit: de argento somnium, as for the money^ de benevolentia, primum, etc. de Samnitibus In adverbial expressions, de triumphare, over. integro, anew, afresh, once more : ratio de integro ineunda est milii, T. de integro funus iam sepulDe improviso, unexpectedly: ubi to filio facere. de inprovisost interventura mulieri, T. de improDe transverso, unexpectedly: de viso venire, Cs. traverso L. Caesar ut veniam ad se rogat.

dea, ae {dat. and ahl.plur. deabus, C.),/. [dens], a goddess : di dcaeque, T. ab love ceterisque dis deabusque peto bellica, Mmerva, 0. venatrix, siderea, i, e. Night, Pr.*: triplices, i. e. Diana, 0. novera deae, the Muses, 0. Thei. e. the Fates, 0.
: :
: : :

H. With inf., to be bound, be under obligation, ought, must, should: ferre contra patriam arma debuerunt ? : Af ricam sorte obtinere, Cs. : hoc rescribere, H. summae se iniquitatis condemnari dici beatus Ante obitura debere, si, etc., Cs. nemo debet, 0. Nee qua debebat (sc. amare), amabat, within the bounds of duty, 0. Pass., to be due, be owing : Veneri reliquum tempus deberi arbitrabatur : hoc nunc Laus illi debetur, H. To be bound, be destined, be fated, owe by fate:
: : :

spiades deae, 0.
atus, are [de+albus], de-albo, whitewash, plaster : columnas.
,

to

whiten,

onis, /. abroad, promenading, T.

deambulatio,

[deambulo], a xoalking

de-ambulo,
take a

debent geniti, 0. Urbem cerno debere nepotes, are destined to found, 0. ventis ludibrium, H.: cui regnum Romanaque tellus Debentur, V. Debemus morti nos nostraque, H. Omnia debentur vobis, 0. F i g., ^o owe, be iiidebted for, have to thank for : beneficium Maximo: vobis omnia, Cs, quantum cuique deberet, N. Priami plurima natis, V. fac me multis debere, am, under obligations: tibi nos debere fatemur, Quod, etc., 0.
fatis iuvenescere
: : :

atura, are, to

walk, promenade.
:

Supin.

walk abroad,
ace.
:

debilis,

e,

adj. with comp. [de+habilis], lame,


Ille

eamus
te,

disabled, crippled, infirm, debilitated, feeble, frail,

deambulatum

Abi deambulatum, T.
,

weak: senex: membris omnibus:


:

de-amo,

are, to be in love with

/ am

greatly obliged to you, T.

de-armatus, P., disarmed: exercitus, L. genio debilior, de-bacchor, atus, arl, dep., to rave, revel wildly: debilitas,
satis, T.
:

umero, lu. V. F i g., disabled, weak, helpless, feeble : parte animi : duo corpora esse rei p., unum debile praetura inequi, L.
:

Membra metu,

T.

feri'um,

Ta.
atis, /. [debilis],
:

lameness, debility,

qua parte debacchentur


oris,

ignes, rage,

H.

infirmJity, weakness, helplessness

linguae
:

pedum,

debellator,
subduer
:

m. [debello], a conqueror,

Ta.

subita, L.

debilitate carere, lu.

ferarum, V.
avi, atus, are, to fight out, fight

bilitates repellere. Fin.

a se deFig., weakness: animi.

completely, finish a war: cum Ferentanis uno secundo proelio, L. debellari eo die cum Samnitibus poproelioque uno debellatum est, L. tuisse, L, quasi debellato, as if the war were over, L. rixa super mero debellata, fought out, H. To vanquish, subdue : superbos, V. debellata India, 0. hostem clamore, Ta.
: :

de-bell5,

debilitatio, Onis,/. [debilito], a laming, weakness: animi,

debilit5,
pie,

avi, atus, are [debilis], to lame, a-ip-

maim,
:

debilitate, unnerve, disable,

weaken

de-

(debens,
plur.
:

ntis),

fides

m. [P. of debeo], a debtor ; only debentium, L.

corpore debilitantur (saucii) vim ferro opes adversariorum debilitatae, N. Debilitaturum quid te petis munus, 0. Poet.: oppositis pumicibus raare, i. e. dashes, H. Fig., to weaken, break, crush, cripple, disable : hunc debilitati inter

saxa, L.

ere [for dehibeO; de habeo], keep back : alqd tibi absenti tibi hoc video non posse deberi, i. e. you viill not consent to remain my creditor. To owe, be in debt: illis quibus debui, T. ut illi quam plurimi deberent, S, qui se debere fateantur (i. e. debi tores esse), Cs. (argentum) Bacchidi, T. pecnniam Cluvio pecuniam pro dorao grandera pecuniam, S, Quid si animara debet, is over head and ears in debt, T. pecunia iamdiu debita legioni f rumentum deberi sciebat, Cs. With ace, to owe, be under obligation to give, be bound to render : hoc tibi pro servitio, ei res p. gratiara debet patriae quid debeat, T. what are his duties, H. dies Longa videtur opus debentibus, to laborers, H. nil caelestibus, V. Navis, quae debes Vergilium, art responsible for,
ul, itus,

debeo,

+
:

to withhold,

bilitatum viderem recitatis litteris debilitatus, disheartened: debilitati a lure cognoscendo, helpless to discei'n : membrum rei p. debilltatum aniluctu senectus Debilitat viris animi, V. versus. debitio, onis, /. [debeo], an owing, indebtedness: pecuniae etgratiae: dotis,
:

mum

debitor, oris, m. [debeo], a debtor : creditorera debitoribus suis addicere causa debitorum suscepta, Cs. Fig.: vitae tibi suae, hiaeris, H. debted for, 0. manet officio tuo, i. e. bound to fulfil, 0.
:

debitum, T, n. [debeo], what is owing, a debt.' debita consectari: Fundanio solutum esse: debito f raudari. F i g. morbo naturae debitum reddere, pay the debt to nature, i. e. die, N. (beneficiis) ut debitis uti, receive as my due, S.

14

debitus

: : ::


deceo
;

210
appro-

debitus,

adj. [P. of debeo], due, oiving,

priiUe, becoming: honores quasi debitos repetere,

praemia, V.: alimenta, 0.: Nymas a right, S. debita sparges lacrima phis corona, voiced, IT. Doomed, destined, fated : Pergama, favillam, H. v.: Debita iura te maiieant, the laiu of fate, H. fatis, V. : hostis mihi debita Progne, 0. morti, L.
: :
:

H. cf. me quater undenos implevisse Deeembres, H. Hence, of December : a. d. VIII Kalendas Decembris Nonae, II. Idibus, L. libertaSj i. e. of the Saturnalia, H.

decempeda,

ae, /.

pole, measuring-rod, C.,

[decem + pes], a tenfoot H.


m. [decempeda], a land-

decempedator,

oris,

keep singTo repeat often, ing : miserabilcs elegos, H. harp on, prattle of: mihi pervolgata praecepta Nenia, H. To have done xoith singing: iam decantaverant, i. e. were through with lamenting.

de-canto,

avi, iitus, are, to sing off,

measurer, land-surveyor.

decemplex,

icis,

adj.

[decem H-PARC-],

ten-

fold: Humerus hostium, X.

de-ced5,
to

go

cessi (inf. decesse, T.), cessus, ere, away, depart, withdraw, retire: de altera
:

decern primi, orum, m., the heads of the ten decuriae forrming the senate in a colony or municipal town.
deceni-scalmus,
oars: actuariola.
adj., ten-tlioioled,

(fvgri), Cs. de praesidio: ex Gallia Romara : Africa, S. e pastu decedere carapis, V. praesidio, L. naves suo cursu, i. e. went out of their course, Cs. To retire, withdraw, retreat, fall back, abandon a position : nisi decedat atque exercitum

parte

having ten

decemvir, see decemviri. decemviralis (xviralis),


decemviral, of the decemviri
T'ables, L.
:

e,

adj. [decemviri],

dediioat, Cs.

inde, Cs.

Italia.

Of a provincial
:

:
:

leges,

of

the Twelve

annus

odium, L.
office

collegium.

magistrate, to retire, surrender (office) de provincia decesslt ex Syria: provincia te decessurum fuisse: Romam, S. Romam ad triMmpbum, 7o give place, make ivag, retire, yield: servo L. serae nocti, \.c.at the in via Decesse populum, T. approach of, V. calori, to escape from, V. canibus do via, avoid: liis omnes decedunt, avoid, Cs. Fig., to depart, disappear, die: de vita: ex ingratorinn hominuni conspecta raorte, N. cum pater familiae decessit, Cs. in paupertate, N. To depart, go off, abate, subside, cease : febres, N. nuntiatuin est aestum decedere, L. De summa nihil decedet, be wanting, T. de causa periculi nihil quaestioni materia decessit, L. Decedet iam ira haec, T. neque Decedit aerata triremi cura, H. postquam invidia decesserat, S. P o e t. lux, tarde decedere visa, sol decedens, setting, V. 0.: decedentia Tempora, ;Das.sf/?^ seasons, H. To depart from, give up, resign, forego, yield, swerve: de suis bonis de meo iure de sententia: de foro, to retire from public life, N. : de scena: de officio decessum, L. iure suo, L. poema si paulum summo decessit, has fallen short of H. cum (senatus) To depart, deviate : de nihil a dccretis decesserit. fide, L. via, i. e. from right: instituto suo, L. To give way, yield: decode peritis, be guided by, H. ubi non Hymetto Mella decedunt, are not in: : : : : :

decemviratus (xviratus),
viri], tlie

decemvirate,
:

us, m. [decemof a decemvir: honor

decemviratus

perpetuus, L.

Flur., L.

decem
(in

viri or decemviri (xviri), um or L.) orum, m. I, Flur., a commission often men^

college

of ten magistrates, decemviri, decemvirs.


the

Twelve Tables (chosen B.C. 451): ut xviri maxima potestate sine provocatione crearentur. 2. tribuncd for deciding causes involving liberty or citizenship, called de1.

The composers of

cem

viri

stlitibus

iudicandis.

3.

A
:

commission
agrariis

for dktributing public lands: legibus


curatores constituti sunt

agro Samniti creare, L. college of priests iyi 4. charge of the SibylVme hooks: decemviri sacrorum, L. sacris faciundis, L. II. Sing. : decemvir or xvir, a member of a decemviral college: ut is xvir sit lulius decemvir, L.
:

xviri

decemviros

with comp. [P. of decet], : am ictus, 0.: motus, H. quid verum atque decens, II. (habitus) decentior quam sublimior, Ta. Symmetrical^ well-formed, beautiful, noble: malae, H. Venus,

decen.s,
:

entis, adj.

seemly, becoming, decent, proper, fit

H.
ly,

qua nulla decentior, 0.


adv. with comp. [decens], becoming:

decenter,

decently, properly, fitly

ferior,

II.

teneant sortita decenter,


(often
decentius,
II.

II.

Singula quaeque locum maesta, 0. pulsai>e


: :

written X), num. : minae, ten, liomiuum milia, Cs. anni decern novem, Cs. T. decern ct octo, Cs. de tribus el decern f undis de-

decern
:

cern primi, the presideyits

of a
i.

colonial senate.

decentia, ae, /. [decens], comeliness, decency. ere (only Zdpers^ [DEC-], (dece5, cui),

As a round number
niensis, the tenth

vitia,

e.

a dozen, H.

be seemly, be comely, become, beseem., behoove, be fitting, be suitable, be proper : diibitabant quid deto

December, bris, bre, adj. [decom], of the tenth


(of 31 H., 0. days). Poet.:
Ilic

month (from March), December nee As snbst. m. (sc. mensis), C, L., tem
tertius, the third full year.

quid deceat et quid aptum sit personis quod augurem decet: Arta decet comitoga, H. omnis Aristippum color decuit, H, civitatem quis deceat status, II. noc velle expeceret
:

scit


deceptus
riri,
:

::


decido

: ::

211
off,

quam se aliena deceant ista decent umeros Jmpcrs. : heia, baud sic gestamina nostros, 0.
minus severe ut decuerat, T. quam decuit unde minime deeuit vita erepta est, ita uti fortis decet Milites, perge, decet, V. S. exemplis grandioribus ita nobis decet, T. T. decuit uti Nunc decet caput impedire myrto, H. banc raacukm nos decet Ecfugere, T. oratorem me Sceptra tenere decet, 0. irasci minime decet
decct, T.
:

fecisti
:

pluck, crop, gather ; pol0. ficum, lu. Undique decerpta oliva, H. fetus arbore, V. oscula rostro, snatch, Ct. Y i g., to pluck off, take away
off,

tear away, break


:

lice florem, 0.

poma manu,
:

animus decerptus ex mente divina, drawn: ne quid iocus de gravitate decerperet, detract. To

enjoy: ex re fructus, H. centurio decerpit.


gle: reruin

nihil sibi

ex

ista laude

decertatid, Onis,/. [decerto], a

decisive strug-

deceptus,

P. of decipio.

omnium

consulibus commissa.

crevi (often decreram, decrerim, etc.), cretus, ere.^Officially, to decide, determine, pronounce a decision, jiulge, decree, resolve, vote:

de-cern5,

decieturaque mutabat, si caedes facta, idem (Druides) deceralias, etc. non decrevi solum, \\\xv\i,\. Q. pass judgment, Cs. sed etiam ut vos decerncretis laboravi qui ordo decrevit invitus, on compulsion: dierum viginti vindicias secundum servitusupplicationem, Cs. tem, in favor of slavery, i. e. restore the slave to his master,L. triuraphum Africano praemium servo id quod senatus me tres legatos libertatem, S. auctore decrevit provinciae privatis decernuntur,
inter

quos

iara decreverat

de-certo, avl, atus, are. In battle, to go through a contest, fight out: pari condicione belli sccum, Cs. proelio, fight a decisive battle, Cs. proeliis cum acerrimis nationibus vi contra vim armis pro mea salute ferro in ultima, 0. manu de imperio in Italia. In gen., to contend, strive, dupute,vie: non disceptando decertandum, armis f uit dimicandum cum consulibus : Af ricus Decertans Aquilonibus, H.
:
:

decessi5,

onis, /. [decedo],

a going away,

de-

parture: tua: tarda. (from office): molesta. abatement: desumma:

A withdrawal, retirement A decrease, diminution,


capitis.
officer,

Cs.
rat,

mea
had
:

diligentia,
:

nem
L.
:

decrevistis
voted, S.

patefactam esse coniuratiosupplicium sumendum decrevesenatus

decessor,

oris,

m. [decedo], a retiring

predecessor, C., Ta.

decessus, us, m. [decedo], a going away, deregem reducas, parture: Dionysii, N. A withdrawal, retirement senatus decrevit, darent operam consules, etc. (from office): Bruti. A subsidence, ebbing : aestus, acerbissime ita censeo decernendum ut, etc., S. Decease, death : amicorum. Cs, decernitur, Cs. in parricidas rei p. decretum esse, see deceo. decet, voting potestas, decernendi libere freely, S. of In gen., to decide, detennine, judge, fx, setere [ de + cado ], to fall Cs. 1. decid5, cidi, down, fall off', fall away : anguis decidit de tegutle: rem dubiara decrevit vox opportune emissa,

Romae

decrevit, ut, etc.,

mea

sententia tibi decernit, ut

Duo utri utris imperent, sine magna clade, L. talenta pro re nostra ego esse decrevi satis, T. in quo omnia mea posita esse decrevi mihi decretum est, with ace. and inf., I am fully convinced, alqm bostem, to proclaim an enemy : omniTa. bus quae postulaverat decretis, S. pauci ferociiis Of batdecernunt, insist on harsher measures, S. tle, to decide by comhat, fight oxd, fight, combat, contend: Samnis Romanusne Italiam regant, decernamus, L. gladiatorium certamen ferro decerniL.
: :
:

arboribus e flore guttae, 0. ex equo, Cs. in terras sidus, 0. in puteum auceps, H. in turbam praedonum bic fuin praeceps, 0. giens, H. To fall doivn dead, sink down, die: Decidit exanirais vitamque reliquit in astris, V. nos ubi decidimus, Quo pater Aeneas, /?a.s'W to that bourne, H. Fig., to /a//, drop, fall away, fail, sink, perish : quanta de spa decidi T. a spe societatis Prusiae, L. ex astris: toto pectore, o?<^ q/" one's affections, Tb.: in banc
lis,

T.

poma ex
:

equis, N.

tur

acie, L.

cornibus inter se, V. : classe decreturi, N. : integriore exercitu, In gen., to N. : lacessere ad decernendum, L. contend, compete, struggle: decernite criminibus, mox ferro decreturi, L. cursibus et crudo caestu,
: :

ne armis decernatur

fraudem:
decidunt
:

ficta

omnia

celeriter

tamquam

flosculi

non
N.

virtute bostium sed

amicorum per-

fidia decidi,

To decide, de salute rei p. pro mea fama. determine, for^n a purpose, resolve: num quis quicV.
: :

off]

quam

decernit invitus
:

Rhenum
: :

transire decre-

decretumst pati, T. certum atque decretum est non dare signum, L. aetatem a rei p. procul babendam, S. praetoris imperio parendum qui suis opem esse bic decernit ut miser sit
verat, Cs.
: : :

ferrent, L.

decerpo,

psi, ptus, ere

[de+carpo],

to

pluck

2. decido, cldl, cisus, ere [de+caedo], to cut cut away: virgam arbori, Ta. Te decisa dextera quaerit,V. P r o v. : pennas, to clip, H. Fig., to decide, determine, settle, terminate, put an C7id to sine me pro se rebus actis atque decisis : decisa negotia, H. quid iis ad denarium solveretur: To agree, come to an agreede rebus omnibus. ment, adjust, compound, compromise: de tota re cum Roscio cum accusatore decidere iactu coepit cum ventis, by throwing overboard (the cargo), lu. : in iugera singula ternis medimuis.


deciens

: :

declaratid,
ris tui.

decocta
onis, /. [declaro],

: : : : :

212

deciens or decies, num. adv. [decern], ten times : HS deciens centena milia deciens centena E 1 li p t. (sc. dedisses Huic parco ( sc. HS ), H. centena milia), a million: HS deciens et octingenta milia, i.e. 1,800,000 sesterces: supra CCC 2^en times, many times, usque ad deciens aeris, L. often : carmen castigare, H. haec decies repetita,
:

disclosure, declaration: voluntatis

a making clear^ a populo: amo-

de-clar5,
dent, reveal
:

avi, atus, are, to disclose,

make

evi-

H.

lectis tabellis, lu.

decima, see decuma. decimanus, see decumanus.

decimum, adv. [decimus],ybr the tenth time, L. decimus or (older) decumus, adj. [decem],
the tenth (of a series)
:

praesentiam saepe divi suam declaTo announce, rant ducis nave declarata suis, N. bominis proclaim., declare ( as chosen to office ) voce declaratus consul ad bellum Gallicum alquos consules, L. declaratus rex Numa, L. tribunatum militarem, S. Victorem magna praeFig., to make clear, conis voce Cloanthum, Y.
:
: :

m.anifest, demonstrate, reveal, disclose, prove, show,

mensis, T.

tuma

(dies) post

legio, Cs.

tenfold.

unda, 0.

decumam, i. e. cum decumo


:

septhe seventeenth, V.
:

hora

diei

efficit

ager,

i.

e.

Tlie tenth (part;

i.

e.

one of ten equal


reliqua, S.
:

vix praedae, L.
parts)
:

decuma parte

die

pars

decipio, cepT, ceptus, ere [de capio], to catch, ensnare, entrap, beguile, elude, deceive, cheat : eo deetsi minime decere ceptus, quod neque, etc., Cs. deceptus a me: per videtur decipi: Croesum oonloquium decepti, Cs. per fas ac fidem, by the cupipretence of, L. in prima spe decepti, L.
: : : : :

ut declarat cicatrix tot signis quid velit avium declarari res futuras putant: gaudia voltu, Ct. omnia per nuntios consuli, S. se non terrorem inferre: quoiusque ingenium ut utrum, etc., his lacrimis qua sit pietate sit, T. Of language, Cs. quanti fecerit pericula mea, S. to express, mean, signify : verbum quod satis declararet utrasque res : propriam cuiusque (generis)

explain

volatibus

vim

definitione

alqd Latine.
onis, /. [declino],

dine falso, H.

morte

fefellit, bereaved,
is beguiled,

specie recti, H. : amor deceptara V. : dulci laborum decipi-

tur sono,
insidiae,

H.

diem, 0.

Decipiam ac

non veniam,

T.

ab tergo

et super caput decepere

Fig., to deceive, i. e. were hidden, L. elude: exspectationibus decipiendis: oculos, qui specimen istud virtutis decipit, incitat error, 0.
:

a bending aside, turning aivay, averting : tuas petitiones parva deFig., a clinatione effugi: atomi: corporis, Cu. turning away, avoiding, avoidance : a malis natura In declinamus; quae declinatio, etc. laboris. r h e t., a slight deviation ( from the direct argurejecment):- a proposito: ad araplificandum. tion, qualification (of a word or phrase).

declinati5,

deceptum imagine
false notion,
etc.,

decoris,

i.

e.

called

forth by a

L.
],

decisio,
m.ent,

onis, /. [ 2 decido
:

decision, settle:

agreement

Roscii

nostra de aequitate

alcui decisione satisfacere.

declamatid,

onis, /. [

declamo

],

practice in

public speaking, oratorical exercise, declamation: in cottidiana: ut declamatio fias, a theme for declamatory exercises, lu. Loud talking, noisy talk
volgaris.

declind, avi, atus, are [ CLI- ], to bend aside, turn away : ad dexteram de via si omnes atomi declinabunt (i. e. oblique ferentur) via ad mare To deflect, turn away: agmen, L. declinans, L. cursus, 0. 2h avoid, evade, shnn : urbem ictum, To lower, close, let sink: dulci lumina somno, L. Fig., to turn aside, deviate, turn away, diV. aliquantugress : de statu suo a religione offici lum a proposito ut eo revocetur unde hue declinavit oratio: quantum in Italiam declinaverat To turn paulatim amor, decreases, 0. belli, L. aside, cause to differ : mulier declinata ab aliarum To turn off, ascribe: adversa ingenio, diff'eHng, T.
:

declamator,
show, elocutionist, the ranter, lu.

oris,

m. [declamo], a speaker for declaimer: de ludo: Vagellius,


adj.

in inscitiam

Paeti, Ta.

shun
vitia

:
:

(oratio) declinat

To turii from, avoid, impetum laqueos iudici


: ;

societate culpae invidiam, Ta.

declamatorius,
tory,

[declamator], declamarhetorical: opus: studium, Ta.


avi, atus, are, freq,

0.), adj.

declivis, e {neut. phir, decllvia once decllva, [de + clivus], inclining downwards, slop:

ing

in declivi loco, Cs.


:

vallis, Cs.

latitudo,

i.

e.

declamito,
sas, to
ter
:

practise declamation, declaim

plead for practice. de aliquo.

To

cum

[declamo], to Pisone cau:

talk violently, blus-

a broad depression, S. Oljmpi, 0.: arvum Aesuiter senectae, 0. via, 0. lae, H. flumina, 0. JVeuf. as subst., a declivity, slope: haec declivia cernebantur, Cs. per declive sese recipere, Cs.
: :
:

de-clamo,

avi, atus,

are, to practise public


:

per declive
Cs.

ferri,

0.

speaking, exercise in oratory, declaim : ad fluctum Romae, H. declamare doces ? are you a rhetor ? lu. To speak with violence, declaim, bluster: ve-

declivitas,

atis, /. [declivis],

a
sc.

slope, declivity,

hementissime contra

me

aliquid ex alia oratione.

decocta, ae, /. [ decoctus boiled down, a cold drink^ lu.

aqua

],

water


decoctor
decoctor, oris, m. ruined man, bankrupt.
[

decurro

: : :: :

213
],

decoquo

a spendthrift,

decretum,

i,

n. [decerno],
:

decree, decision,

ordinarice, vote, resolution

Hoc

decreto

eum
:

con-

decoctus,

adj. [^F. of decoquo], ripe,

mellow

suavitas (oratoris).

de-color, Oris, adj., deprived of color, discolored, heres, faded: sanguis: Indus, swarthy, 0., Fr.
:

pursuance of, Cs. decreta vendere: recito decretum decurionura: decretum resolve, determination, plan fit, uti, etc., S. decretum consulis subvorinter haec decreta, S.
sul senatu prohibuit, in

colored, dark, lu.


stained, 0.

decolor f uligine, lu,


degaierate, depraved

sanguine,
aetas,

tere, S.

A principle, doctrine,
of decerno.

dogrrva.

g.,

V.

decretus, P.

fanaa, 0.

decuma or decima, ae,/. [decimus


onis,/. [decoloro],

sc.

pars],

decoldratio,
de-col6r6,
(caedes), H.

a discoloring:
:

ex aliqua contagione.
avi,

are, to discolor, stain

mare

a tenth part, tithe, land-tax: hordei Sardiniae binae decumae f rumentae imperatae, L. alquid sibi decumae dare: decumas vendere: prandia decumae nomine, i. e. a feast under the name of tithes
:
:

to the gods.

de-coquo,

coxi, coctus, ere, to boil


:

away, boil

pars quarta (argenti) musti umorem, decocta V. To boil, cook: holus, H. ardenti aeno, lu. F i g., to niin oneself, become bankrupt : tenesne memoria, te decoxisse ?

down, diminish by boiling

decumanus

or

decimanus,

adj. [decimus],

erat, lost (in testing), L.


:

of the tenth part, of tithes : ager, that pays tithes f rumentum, a tithe of the produce. Collecting tithes, farming tithes: mulier, a tithefarmer's

wife.

As

subst. m.,

a tithe-farmer,

tax-collector.
i.

decor,

oris,

m.

DEC:

Poet.: acipenser, j'?^ for a


largest size, Lucil. ap. C.

],

comeliness, elegance, de-

grace, beauty, charm,

ornament : Mobilibusque
: :
:

Of

tax-collector,

e.

of

the

the tenth cohort, in

cor naturis dandus, IT. signa decoris, V. ovibus sua lana decori est, 0. imperii, Ta. oris, Ta. A7i ornament, decoration : iactura decoris, 0.

the phrase, porta decumana, the main entrance of a Roman camp, where the tenth cohort of the legion was stationed, Cs., L. Plur. m. as subst., soldiers of the tenth legion, Ta.

decdre, adv. [decorus], suitably, properly, becomingly, decorously: ea facere: res p. gesta, S.
:

decumates,
tithes,

ium, adj. [decimus], tributary: agri, Ta.

sitbject

to

formata species, worthily.

decoro,
lish,

avI, atus, are [decus], to adorn, embel:

recli7ie

grace, beautify, decorate : te, H. ratura vidistis, arrayed in spoils, L.


:

quem

deco-

oppidum ex

cubul, , ere [CVB-], to lie down, prior dccumbas, take place (at table), T. in triclinio, to fall, succumb, yield (of gladiators) honeste.
:.

decumbd,

pecunia sua monumentis dissignatorem lictoribus, surrounds, H. nostris decoratus insignibus, Fig., to decorate, distinguish, honor: quam L. (rem p.) bene nummatum decorat Suadela Venusque, H. me lacrumis animas supremis Mualquem honoribus delubra pietate, neribus, V". Nee prave factis decorari veribus opto, H. S,

decumus,

see decimus,
;

decuria, ae,/. [decem cf. centuria], a division of ten, decuria, decade : hence, in gen., a division, company, class, decuria (of judges, summoned by
tertia

the praetor to try causes equitum, Ta.

iudicum

senatoria
into

decorum, n. [decorus], seemliness, propriety. dec5ms, adj. [^decor'], becoming, fitting, seemly,
I,

decuriatio,

onis,/. [1 decurio],

a dividing

decuriae: tribulium.

proper, suitable, decorous : color deo virginitati, ad ornatum decorus est senis sermo silentium, H. Dulce et decorum est pro patria mori, H. decorum erat ipsis capessere pugnam, L. Ornamented, adorned, fine, beauliful, handsome: aedes, H. galeae ensesque, V. arma, S. palaestra, noble, skilfid, H. ductores ostro, V. Medi pharetra, H. dea forma, 0.
:

decuriatus,
decuriae
1.
:

L.

us, m. [decurio], a dividing into ad decuriatum convenire, L.

into decuriae

avi, atus, are [decuria], to divide To divide decuriati equites, L. cum into companies, enroll in clubs (for bribery)
:

decurid,

vicatim homines decuriarentur

improbos.

decrepitus,
chus, T.
:

adj.,
:

anus, T,

very old, decrepit: Eunudecrepita (aetate) mori.

2. decurio, onis, in. [decuria], tlie chief of a decuria, commander of a decicria of cavalry, Cs. member of a municipal senate: decurionura de-

cretum, Cs.

de-cresco,

crevi, cretus, ere, to

grow

less, be-

de-curro, cucurri or
:

curri, cursus, ere, to lu-n

come fewer, decrease, diminish, wane, shrink: non down, hasten down, run, hasten : rus, make an excurmihi absenti decrevisse amicos ostreae cum luna sion: de tribunali, L. summa ab arce,V. iugis,V. pariter decrescunt decrescentia flumina, H. cor- Monte decurrens amnis, H. tuto mari, to sail, 0. uua decrescunt, disappear, 0. tantum animorum pedibus siccis super summa aequora, 0. ad nanobis in dies decrescit, L, vis, Cs. in mare, L. To run over, run through.
:


decursus
:

deditlo
:

214

traverse: septingenta milia passuum decursa decurso spatio : decursa novissima raeta est, passed, 0. E s p., of troops, to march, effect a movement, move, manoeuvre: crebro, L. : ex montibus in valab arce, L. incredibili celeritate ad flulem, Cs, men, Cs. in armis, L. Of a formal procession,

mella foliis, V. silvis honorem (i. e. frondem), H. turres fulminibus decussae, L. ariete decussi muri, L.
: :

march, move: exercitum decucurisse cum tripucircum accensos rogos, V. diis Hispanorum, L. Of ships, to land, come to land: Syracusas ex alto, Fig., to come, come away, hasten: omnium eo L.
to
:

ere, to be unseemly, misbe(de-deoeo), cul, come, disfigure, disgrace (only Zd pers. ; mostly impers.) ut, si quid dedeceat, vitemus neque te Dedecet myrtus, H. preces, quorum me dedeeet usus, 0. Oratorem simulare non dedecet Quam nee ferre pedem deJecuit, H.
,
:

run over, pass through: aetate de- tua de se iudicia, H. de-dec5rus, adj., dishonoring, disgraceful: cursa: inceptum una decurre laborem, V. ista, To maioribus suis, Ta. quae abs te breviter decursa sunt, treated. betake oneself, have recourse: ad haec extrema de-decus, oris, n., disgrace, dishonor, infamy, alio, H. decurritur shame : sumptus effusi cum dedecore iura ad miseras preces, H. iudicia ad illud extremum, S., C, Cs. operta dedecore domus plena dedecoris vitam per dedecus amittere, dishonorably, S. ob tantum 1. decursus, P. of decurro. dedecus amens, V. nihil est detestabilius dedem. a us, [decurro], running down, 2. decursus, core. A cause of shame, disgrace, blemish, redownward course, descent : aquarum, 0. rapidus proach, dishonor: tantum, Cs. dolor meus ve(amnium), V. A descent, attack: subitus ex collipass, traverse,
:

decurritur ad sententiae decurrerunt, ut, etc., L, eo decursum leniorera sententiam, ut, etc., L. To est, ut, etc., the conclusion was reached, L.
:

dedecoro, avi, atus, are [dedecus], to disgrace, dishonor, bring to shame: familiam, T. se tlagitiis, S. urbis auctoritatem : neque dedecorant
: :

in litora, Ta. iustus, L. : legionum, Ta. bus, L.


:

An

evolution,

Fig., a course, career: raei (at a festival), L. temporis: si forensium rerum labor decursu ho-

i.

manoeuvre running in armor

norum

constitisset,

e.

after every grade of

office.

Of

de-curtatus,
style
:

adj., cut off, curtailed, mutilated.

strum dedecus haberetur prodere visum dedecus, expose the unnatural feature, 0. quod tantum evenire dedecus potest ? si una huic dedecorist parum, T. ampla domus dedecori domini fit: naturae. Ph. deed of shame, outrage, disgraceful act: Omni dedecore infamis: in dedecora incurrunt Dedecorum pretiosus emptor, H.
: : : :

quaedam

decurtata.

dedicati5,
dedication
:

[DEC-], grace, glory, honor, dignity, splendor, heaxdy : eius decus sustinere: verum decus in virtute positum est regium, S. mucasti pudoris, 0. sine decore liebre, chastity, L. perfugere, in dishonor, S. decus enitet ore, V. Inmemores decoris pectora tundunt, beauty, 0. An ornament, glory, boast, decoration, adornment, honor : decora fanorum senator decus iudiciorum senectutis equitum Maecenas, H. super positum capiti, L. Pilumno quos ipsa decus deimperatori decori esse, S. Vitis arboribus dit, V. Moral dignity, worth, virtue, hondecori est, V. or : virtutis: publicum, of the state, Ta. civitaOblitus decoris sui, V. Virtus, fama, decus tis Plar., deeds of honor, honoraDivitiis parent, H. ble achievements, exploits : cum multa referret sua
oris, n.
:

decus,

onis, /. [dedico], a consecration, sacerdotis templi aedis, L.


: :

de-dico,
set

avi, atus, are, to dedicate, consecrate,

apart: templa Romae: aedem Castori: aedis Saturno dedieata, L. simulacrum lovis Aridas f rondes Hebro. cast, H. F i g., to honor with a dedication: ut Fides, ut Mens, quas in Capitolio dedicatas videmus (i. e. quarum aedes) lunonem,
:

aede, 0. To dedicate, inscribe : alcui librum. Ph. To return, specify, list (property) haec praedia in censum.
L.
:

Te Concordia, dedicat
:

de-dignor, atus, ari, dep., to reject as unworthy, disdain, scorn, refuse:, alquos maritos, Y. virum, 0. genibus procumbere lovis, 0. venire, Ta. : sollicitare, 0.
:
:

de-disco,
multa
loqui
: :

decora, L. militiae decora, L. nunc vestra deGlorious ancestors : longa cora recensete, Ta. decora praeferentes, Ta.
:

didici, ere, to unlearn, forget: , haec verba disciplinam populi R., Cs. amare, 0. (amor) dediscitur usu, 0.
:

decuss5,

avi, atus, are [decussis

(decem + as),

dediticius,

T,

(?/.

si dediticius est, S.

a coin stamped with X ], to divide crosswise (in the form of an X), decussate.

of war, captives : rum, Cs.


capi.tidation

\^QdM\x&], surreyidcred : qui Plur. m. as subst., prisoners vestri, L. : multitudo dediticio-

decussus, P. of
decuti5,
shake
lilia,

decutio.

off,

[de+quatio], to strike down, cast off: ense caput. 0.:


cussi,

cussus, ere

dediti5, onis,/. [dedo],a giving up, surrender^ : de deditione agere, Cs. omnis in
:
:

0.

summa papaverum

capita baculo, L.

deditionem accepit, Cs. Cretensibus spem deditionis adimere ; ad deditionem inpellere, S. de:


deditus
:

: : : : ; ::


deduco

: :: :

215

in deditionem venire, to ditionis condicio, Cs. surrender, Cs. : omissa deditione, S. ad Romanos, eorum deditionem vivorum hosti facere, L. L. deditiones cohortium, Ta. sui, Cu.
: : :

deditus, adj. [P. of dedo], given up^ sxirrenPlur. dcred: senatum paenituit dediti prineipis. m. as s^ibsi., prisoners of war, captives: incolumiadroganter in deditos tatera deditis poUieeri, Cs. Y\^., given up, addicted, devoted, consulere, Ta. engaged in, eager, assiduous, diligent : optimis viris studio litterarum animus iiimis equestvi ordini ventri atque somno, huic ludicro, L. libidini in vita vitiis quaestui atque sumptui, S. S.
:
:

are dragged to lead off, withdraw, lead, conduct, bring : nostros de valle, C?. ab opere legiones, Cs. finibus Attali exercitum, L. praesidia, Cs. legionibus in hiberna deductis, Cs. in aciem, L. neque more militari vigiliae deducebantur, S. Of colonists, to lead forth, conduct:
execution, lu.

media sulcum deducis harena, i. Of troops, to draw

: :

e.

off',

coloni lege lulia Capuam deducti, Cs. milites in colonias triumvir coloniis deducendis, S. illi qui
:
:

mala adultera, Ct. de-do, didi, ditus,


:

eve, to give away, give up, surrender, deliver, consign, yield, abandon, render aliquem hostiAneillas, T. te in pistrinum, T. bus in cruciatuni, Cs. servura ad supplicium mihi iuvencum iratae, H. In war, to deneci, V. liver up, surrender : illas res dedier mihi exposco, L. (old form.): legati ad dedendas res missi, L. se in arbitrium se suaque omnia Caesari, Cs. populi K., L. sese sine fraude, Cs, Fig., to give up, yield, devote, dedicate, siirrender, consign, abanaurls suas poedon, apply: Davo istuc negoti,T. animum sacris, L. se penitus musicis se tis amicitiae eorum, Cs. se totos libidinibus dede neci, Y. P. per/., in the phrase, dedita opera, purposely, on purpose, designedly, intentionally:
: :
:

teras

Quasi dedita opera domi dedita opera propulsa pecora, L. misi opera dedita facere.
erant, T.
:

has ad

te

lit-

unof: aliquem geometriam (virtus) populum falsis Dedocet uti Vocibus, H. cum a Zenone fortis esse didicisset, a dolore dedoctus est: ut coercendi magis quam dedocendi

de-doce5,

ere, ui, ctus, to caiise to unlearn,

ieach, teach the opposite

deduxerant, the founders, N. Of ships, to draw out (from the dock) ex navalibus eorum (navem), Cs. Deducunt socii navis, V. To draw down, launch: celoces viginti, L. neque multum abesse (navis) ab eo, quin paucis diebus deduci possent, Cs. navis litore, V. carinas, 0. deducendus in mare, set adrift, lu. To bring into port : navis in portum, Cs. In weaving, to draw out, spin out: pollice filum, 0. fila, Ct. stamina colo, Tb. P Oct.: vetus in tela deducitur argumentum, is interwoven, 0. Of personal attendance, in gen., to lead, conduct, escort, accompany te domum me de domo deducendi sui causa populum de foro abducere, L. quem luna solet deducere, lu. deducam, will be his escort, H. To conduct a young man to a public teacher : a patre deductus ad Scaevolam. Of a bride, to lead, conduct (to her husband) uni nuptam, ad quem virgo deducta sit, L. domum in cubiculum, to take home, T. quo primum virgo quaeque deducta est, Cs. To lead in procession, conduct, show: deduci superbo triumpho, H. In law, to eject, exclude, put out of possession (a claimant of land): ut aut ipse TuUium deduceret aut ab eo deduceretur: de fundo deduci. To expel, exclude: alqm ex possessione, L. To summon, bring (as a witness): ad hoc indicium. I'o take away, subtract, withdraw, deduct, diminish: cibum, T. addendo
initio
: :

esse videantur.

de-dole5, ui, ere, to cease grieving, 0. de-duco, duxi, ductus, ere {imper. deduc, C. deduce, T.), to lead away, draw out, turn aside, divert, bring out, remove, drive off, draw down : atomos de via eum contionari conantem de rostris,
: : :

aliquem ex ultimis gentibus drag dov:n, Cs. summa vestem ab ora, 0. Cantando rigidas moncanendo cornua lunae, i. e. bring tibus ornos, V. to light (from eclipse), 0.: dominam Ditis thalamo, V. tota carbasa malo, i. e. unfurl, 0. febrls corpore, H. molliunt clivos, ut elephant! deduci possent, L. rivos, i. e. to clear out, V. aqua Alba- duce, entice, induce, bring, instigate: adulescentina deducta ad utilitatem agri, conducted off: im- bus oratione deductis, Cs. a quibus (inimicis) To spin out, string out, compose bres deducunt lovem, i. e. Jupiter descends in, etc., deductus, Cs. H. crinis pectine, to comb, 0. vela, 0. deductae (poet.) tenui deducta poemata filo, H. mille die suas versiis, H. nihil expositum, lu, carmen in actiis, est fallacia Lunae, Pr. hunc ad militem, T. in mare undas, 0. To remove, expel, cure: corpore febrls, H. vestis umero ad pectora, 0. H. ab augure haec (vitia) deducuntur de corpore, i, e. men try alqra in conspectum ( Caesaris ), Cs. to remove. deductus in arcem, L. aliquem in carcerem, S.
:
: : :
:

deducendoque videre, quae reliqui summa fiat: de capite, quod usuris pernumeratum est, L. Fig., to bring down, lead avmy, divert, withdraw^ bring, lead, derive, deduce, reduce : alqm de animi alqm de fide me a vera accusatione lenitate mos unde deductus, derived, H. nonien ab Anco, alqm ad fletum rem ad arma, Cs, ad hu0. mum maerore, bo^vs, H. ad sua flagra Quirites, sicbdue imder, lu. in eum casum deduci, Cs. rem in controversiam, Cs. rem hue, ut, etc., Cs. ; audi, quo rem deducam, what I have in view, H. : Aeolium carmen ad Italos modos, transfer, H. To mislead, sein patriam deducere musas, V.
: : : : : :


deductio

:
: : :

defero
:

: : :

216

deductid, Onis, /. [ deduco ], a leading away, conducting off: rivorum a fonte Albanae aquae, Of colonists, a leading forth, establishing, coloIn nizing : in istos agros: militum in oppida. law, an ejection, expulsion: postulasse, ut moribus diminution, subtraction, deducdeductio fieret. ex omni peeunia. tion : ne qua deductio fieret Fig., an inference, course of reasoning : rationis.

utrum moenibus dcpaucis defendentibus, Cs. Of speech, fenderent, an, etc., make a stand at, N. to defend, support, maintain, insist, allege ill defence: cum idem defenderet quod Accius: me id maxime defendisse, ut, etc., have chiefly striveix for : id recte factum esse def endes ? eos omni3 liberos esse quae cur non cadant in sapientem, To refute, repel: crimen: noxiam, T.

deductus,
bitious,

adj. [P. of deduco], lowered, unammodest (poet.) carmen, V. vox, Pr.


:

away, go astray, caper deerraverat, V. sors deerrabat ad parum idioneo?,, fell upon improper persons, Ta.

de-err5,
the

avl, are, to rounder in itinere


:

lose

way :

defendo ], a defending, dedefensionis locum relinquere defensionem in novo consilio parare, S. criminis causae suae s<jripta pro Cornecontra crimen lio, N. ad istam orationem brevis.

defensid,
:

onis, /. [
:

fence

urbis, Cs,

defatigatid or defetigati5, onis, /. [defatigo], a wearying, tiring out, weariness, fatigue, exhaustion : niembrorum hostium, Cs. defetiga: :

are, freq. [def en so], to dedefensit5, avI, fend often, practise defending : causas senten,
:

tiam.

tione caedere desistere

miseriarum.
avI, atus, are, to
:

defense, avT, atus, are, intens. [defendo], to defend diligently, protect : alios ab hostibus, S.
umeros, 0. sua, Ta. dum defensamus mentum), 0. defensantes, the guards, Ta.
:

de-fatig5 or defetig5,
ribus, Cs.
:

weary

(sc.

ar-

out, tire, fatigue, exhaust: se, T.

opus faciam ut defatiger, T.


: :

exercitura itinediuturni:

defensor,
tector against

oris,
:

m. [defendo], an
:

averter, pro-

iudices tate belli defatigati, Cs. fatigabor ante, quam, etc.

numquam

de-

necis

calamitatum.
:

protector, advocate:
gist, lu.

quem defensorem

defecti5,
want, lack, despondency
Cs3.
:

a failing, failure, disappearance: virium: animi mei,


onis, /. [ deficio
],

solis et lunae, eclipse,

A
:

defection,

desertion, rebellion, revolt: facta


in defectione esse, L.
:

datis obsidibus,

Pompei

defectionis, Ta. manifesta, Ta. prolongation.

a recta ratione. Exhaustion defectionem fugere, i. e. tedious

conscientia

illius, H. causae: oppidum vacuum ab demuros defenf ensoribus, without a garrison, Cs. Fig., of things, plur., the soribus nudare, L. guards (sublicae) of a bridge, Cs. nee defensoribus istis Tempus eget (sc. tells), V.
:

tribuni defensores mei:


iuris
:

defender^ paro, T. culpae, g/x>?o-

off',

defector,
patris sui, Tu.

oris,

m.

[deficio],

deserter^ apostate:

1.

out, enfeebled

Ta.

adj. [ P. of deficio ], weak, worn def ecto poplite labens, 0. corpus, amor, 0. annis, Ph.

defectus,
:
:

de-fero, tuli, latus, ferre, to bring away, carry take down, carry, take, remove: quae (dolia) amnis defert, Y. secundo Tiberi deferri, L. ramalia arida tecto, 0. argentum ad eam, T. litteras ad Caesarem, Cs. natos ad flumina, Y. Ger:
;

mani ad castra Komanorum


: :

delati, Cs.

aurum
:

in

m. [deficio], a falling away, desertion, revolt : Spartanorum, Cu. A diminuaquarum, L. tion, failure : An obscuration,
2.
u:^,

defectus,

eclipse

solis,

V.

Plur.

eius (lunae).

defeiid5,

di, sus, ere, to


:

ward

off, repel, avert,


:

keep off: bellum, Cs. ad defendendos ictus, Cs, f rigus, H. solis ardores vim, Cs. furorem, Y. crimen, to answer, L. ignem a tectis, 0. solstitium pecori, V. aestatem capellis, H. To defend, guard, protect, cover : amicos, Cs. se armis, Cs. oppidum, Cs. scribam apud praetores: ilium de
: : : :
:

aerarium, L. acies in praeceps deferri, L. deferor hospes, drift, H. praeceps in undas deferar, shall throw myself, Y. alqm in barathrum, Ct. puerum hue, T. hunc sub aequora, i. e. submerge, hue impetus illam (hastam) Detulerat, drove, 0. Y. quod (iaculum) detulit error in Idan, 0. To drive away, drive down, drive, force: una (navis) delata Oricum, Cs. ( Labienus ) longius delatus aestu, Cs. quem tempestas in desertura litus detulisset. Fig., to bring, lead, carry: fortunae pignora in discrimen, L. hac re ad consilium delata, into consideration, Cs. To bring, give, grant,
:
:

salutem vicem rheaedes Vestae vix defensa est (sc. ab \ViQQ.ndi\o), preserved, L. aper, quam Defendit palus, protected, V. Defendens piscis mare, H. se suaque ab iis, Cs. gladio se a multitudine, provinciam a metu calamitatis myrtos a f riS, gore, V. ab incendio lapis defendit, Cs. sese adversus populura auctoritatera contra omnis quae (navis) defenderet ne provincia spoliaretur
:

ambitu

scelus

communem
:

confer, allot, offer, transfer, deliver : ad hunc totius omnia ad unum sibi belli summam deferri, Cs,
:

toris, to sustain,

H.

a Caesare regnum civitatis deferri, Cs, honores si qtiid mihi: de pace deferendfi hostibus, L. petet, ultro Defer, H. Delatis capsis, i. e. deposited To give account of, re(in a public library), H. falsum port, announce, signify, state: rem, Cs. numerum equitum, Cs. nostra consilia ad adversarios haec defertur ea res ad Caesarem, Cs. Senecae, Ta. id Carthaginem, N. ad Caesarem,
: : : : :
:


defervesco

317
:


definitus

paenitere cousili raei armari classem, V. delatum est ad vos, quern ad modum fecerit. In beginning a prosecution, with nomen, to report
:

me

cease, Tb. F i g., to xvithdraw, depart, forsake, be parted, abandon, desert : a virtute: si utilitas ab amicitia defecerit. To fail, be wanting, fall short:

one's

name

(to the praetor), indict, impeach, com:

animo, be disheartened, Cs.

ne una plaga accepta


:

plain

of, accuse
rei

pecuniis

nomen huius de parricidio de patres deficerent: in limine primo, V. illis legiSopatro bus populus R. prior non deficiet, si prior defexit, repetundis nomen euiuspiam
:

eiusdem

nomen, bring
tibi

the

same charge against

Sopater : cur

nomen non deferrem?

With

etc.,

prove

false, violate, L.

old form.

neque

crimen, to lodge

an accusation: quod crimen, cum

comminus pugnando deficiebant, Cs. Trans., to leave, desert, fail, abandon (of things): cum vires
nostros deficerent, Cs. me Leontina civitas me vox, latera deficiant, si, etc. cum deficit orbem
: : :

primura ad me delatum est crimina in dominum delaturum se esse. With caasam (poet.), to present, report: si iustae defertur causa querelae, lu. In gen.: quae apud vos de me deferunt, the To register, return, enter for charges they make.

(Sol), is eclipsed, 0.

sol defectus lumine, Tb.


:

si

quem

registry (in the public archives)

horum (iudicum)
:

nomina ad aerarium
ficiis

censum

Komam

in bene-

proles defecerit omnis, i. e. joem/i, V. cum aquilifer a viribus deficeretur, Cs. mulier ratione deficitur animo defici, Cu. defecta vigore cervix, 0. nee me deficiet rogitare, etc., nor will Ifail, Pr.
:
:

ad aerarium delatus est, recommended among the beneficiaries of the state: senatus consultum senatus consulta in factum ad aerarium, L. aedem Cereris, L. alqd in censum, to return for
:
:

appraisal, L.

de-fervesc5,
:

fervi

and

ferbuT,

ere, to cease

raging, cool down, be allayed, be assuaged: dura defervescat ira Sperabam iam defervisse adulecum cupiditates deferbuissent scentiam, T. quasi deferverat oratio.
: :

de-figo, fixi, fixus, ere, to fasten, fix, set, drive, set up, plant: crucem ad civium supplicium defigi iubes sudes sub aqua, Cs. asseres in terra defigebantur, Cs. sicam in corpore cultrum in corde, L. telluri hastas, V. terrae defigitur arbos, V. To fix, fasten, render immovable: defixa caelo sidera, H. aciem in his vestigiis, Ta. defixa relinquit aratra, at rest, Y, F i g., to fix, fasten, centre: alqd in mentibus vestris: omnia rei p. subsidia in hoc iudicio defixa. To turn in: :

loeary,

adj. [P. of defetiscor], wo7'n out, diuturnitate exhausted: verberando, T. pugnao, Cs. volneribus bello, S. cum integri Aeneadac, V. accusadefessis succederent, Cs.

defessus,
:

tently, fix, direct:

in

Aeneas defixus lumina, V.


:

cuius possessiones oculos: in eo raentem curas


:
:

tio, effete.

in rei p. salute Libyae defixit lumina regnis, V, defixi ora tenebant, in rapt attention, V. To strike motionless, stupefy, astound, astonish : omnis admiratione, L,
:

defetigo, see defatigo.


de-fetiscor, fessus, i, dep., to become tired, grow vieary, faint: Neque defetiscar experirier, T.
deiici5, feci, fectus, ere [fit. per defexit, old Pass., usu. deficior form, in L. defit, T., Enn.
;

omnium animos,
:

L.

silentio

defixi,

L.

ob metum defixus, Ta. Defixis oculis torpet, H. To declare unalterably: quae augur vitiosa defixerit. To bewitch, enchant : nomina cera, 0.
:

ap. C, V. ; defieri, T. ; deflet, L.) [de+facio]. Intrans., to withdraw, revolt, desert, fall off: civitates quae defecerant, Cs. milites ne deficerent, ab Aeduis, Cs. a re p. a patribus ad pleS. bem, to go over. L. ad Poenos, desert, L. Of things, to be wanting, be absent, fail, cease, disappear, be lost, r\m out: non frumentum deficere poterat, Cs. ex arboribus frons, Cs. ne (mihi) vox viresque deficerent non deficiente crumena, H. : ne Deficeret navis, be overwhelmed, V. quod plena luna defecisset, was eclipsed: ignem Deficere videbat, dying out, V. qua deficit ignis, ceases to destroy, V. nil apud Deficit ars, is exhausted, 0. me tibi defieri patiar, T. Lac mihi non aestate
: : : : :

dle

ere, to disfigure, deface, mudde-fing5, nxi, : Rheni luteum caput, H.


,

bound, set bounds to, fundi extremam partem oleae ordine orbem terrarum (loca) huius generis orationem, bring to an end. Fig., to limit, define, explain: genus brevi definiri potest: unum hoc definio, tantam esse, etc., this only I declare, etc. To fix, determine, establish, appoint : aedis sibi ut suus cuique locus erat definitus, Cs. ante
ivi, itus, ire, to

de-finio,

limit, terminate, define:


:

quem diem
finita

iturus

mors. To limit, bound, restrict, confine: amicitiam paribus oflficiis ac voluntatibus.

sit,

Cs.

cum

esset

omnibus de-

definite, adv. [definitus], joreciWi/,


definiti5, onis, /.
ing, definition,
[ definio ],

explicitly.

novum
etc.? L.

defit,

persons, to fail, sink, faint, be inmfjicient, be missing : quod multi Gallicis tot bellis defecerant, had been lost, Cs. siquid deficias, i. e. need aid, T. deficientibus animis, L. dubiis ne defice rebus, /a?Y (me) in perplexity, Y. To fail,
: :
:

Of

V.

nunquamne causa

defiet, cur,

a limiting, definexplanation: hominum et tempoadj. [definio], definitive, explana-

rum
tory

iudiciorum.
constitutio: causa.

definitivus,
:

be

bankrupt :

Matho

deficit, lu.

te

memorare,

definite

definitus, adj. [P. of definio], limited, precise, : quaestionum (genus) locus.


:

defundo
:

: : :

defio
(defio),
defit, etc.,

218
V.

rave passive for defieior.

abdita ac defossa
hide, conceal, cover

defixus, F.

of defigo.

7b

deflagratid, Onis, /. [deflagro], a burning up^ Fig-: deflagratioconflagration : f utura caeli.

nitentia,

H.

(sc. loca), i. e. caves, Ta. defodiet (aetas) condetque Defossa in loculis sportula, lu. :

nem

Italiae niinari, destruction.


avi, atus, are, to
:

defore,/M^. inf. of desum. deformatio, onis,/. [2 deformo], a deforming^


disfiguring, defacing
:

deflagro,
fiumed by fire
L.
:

burn down,
:

be con-

tantae maiestatis, L.

incensa

domus

destroyed:
pati, L.
:

Fana flamma deflagrata. communi incendio:

deflagravit aedes, Fig., to perish, be

de-f5rmis, e, adj. with comp. [ de + forma ], 7nisshapen, deformed : deforraem esse natum.
0.

deflagrare

in cinere deflagrati imperi.

2h burn

omnia Formless, without shape: animae,


out,

Ifyisightly,

ugly, hideous, loatlisome: qui

senes ac deformes
L.
:

be allayed, subside: deflagrare iras vestras posse,

erant

iumenta, Cs.

agmen,

harundo, V.
:

aegrimonia, H. de_ _ Trans., to bend formior species civitatis. Unbecoming, humiliatde-flecto, flexl, flexiis, ere. amnis in alium ing : oratio sibi, L. obsequium, Ta. Phcr. n. as aside, turn aivay, divert : tela, V. cursum ad Romanos cursum, L. novam viam, subst., disgraceful conduct: deformia meditari,Ta. F i g., to to build the road in another direction, L. deformitas, atis, f. [ deformis ], ugliness, deturn away, lead astray: lumina, 0.: principes de formity, hideousness: insignis ad deformitatem via ad verba rem, i. e. interpret literally : te de Fig., baseness, puer: in tanta deformitate, L. Intrans., to turn cnrriculo petitionis, to withdraw. ludicra, i. e. the vilencss, turpitude : animi f ugae aside, deviate, digress : de spatio de recta regione disgrace of appearing on the stage, Ta. a veritate. 1. de-formS, avi, atus, are, to bring into shape^ de-fleo, evi, otus, ere, to loeep over, lament, deform, depict, describe : quem supra deformavi. plore, bewail: meum discessum: liaec satis diu forma ], to 2. deformo, avi, atus, are [ de Nam am, 0. membra defleta, i. e. defleta sunt the dead, Y. Haec ubi deflevit, uttered this la- bring out of shape, deform, d'lsfigure, spoil, mar : aerumnis deformatus, S. deformatus corpore ment, y, Fig., voltum, Y. parietes deformatos reliquit. deflexus, P. of deflecto. to mar, spoil, deteriorate, disgrace, dishonor : homo ere, to drop blossoms, fade, vitiis deformatus de-fi5resc6, ruT, deformandi huius causa dicere: wither, decay, decline : flos tenui carptus ungui, Ct. imago viri deform ata ignorainia victoriam clade, F i g. deliciao deflorescunt cum seuecta res L. domum, V.
L.

campus Leontinus,

desolate

defloruere, L.

de-flu5,

fluxi, fluxus, ere, to

flow down: (Rhe:

nus

in

plurls defluit partis, Cs.


:

Defluit saxis

defossus, F. of defodio. de-fraud5 or defrudo,


:

avi, atus, are, to de:

uraor, H.

in

Tiberim Orontes,

lu.

To
:

glide

ad imos, V. toga de-frenatus, adj., unrestrained: cursu, 0. defluit male laxus, hangs carelessly, H. sccundo amni, to swim down, V. cohors relictis Ad terram de-frio5, cul, catus, are, to rub ofi\ rub down, Fig. sale multo Urdefluxit equis, dismounted, V. in latus a dextro rub hard: dentem, 0., Ct. armo, 0. Fig., to flow, come, pass gradually : a bem, i. e.- cause to smart, H. iiecessariis artiticiis ad elegantiora: ad levis amidefringS, fregi, fractus, ere [de+frango], to ne quid in terram defluat, break citias defluxit oratio off, break to pieces : ex arbore plantas, V. be lost: multaque merces tibi defluat aequo Ab ramum arboris ferrum sumraa ab hasta, V. To flow out, lowQ, flow to thee in abundance, H. defrud5, see defraudo. run dry: Rusticus exspectat dum defluat amnis, defrutum, T, n. [de+FVR-], must boiled down, H. F i g., to cease, vanish, pass away, disappear, be _ lost : ex novem tribunis unus defluxit, has desert- Y. ere, to run off, flee away, de-fugio, fiigi, ed: ubi per socordiam vires defluxere, S. nullus Defluxit numerus Satur- make an escape: ripa, quo sinistrum cornu defudefluat inde color, Tb. iniurias fortunae defugiendo relinquas, nius, become obsolete, H. tibi vacuo exanimo, to be git, L. i. e. by death. F i g., to flee from, shun, avoid, escomae, 0, forgotten, Pr.
: : :

doivn, slide, fall, descend: iam coronae pedes vestis defluxit

ipsae

defluebant

fraud, overreach, cheat : insuper (me), T. Suora genium, i. e. by self-denial, T. alquem ne andabata quidem ne brevitas defraudasse aurls videatur.
:

de-fodi5,

lodl, fossus, ere, to dig deep, dig up,


:

make by digging : specus, V. terram, bury, cover with earth : tbesaurum defossum esse sub lecto signum in terram, L. novaculam in comitio alqra humo, 0, iacent defossa talenta.
: : : :

H. To

cape

proelium, Cs. conteutiones indicia. 7h decline, shrink from, shun: auctoritatem consulatus mei sin timore defugiant, Cs.
:
:

from:

defunctus, F. of defungor. defuudo, fudi, ftisus, ere, to pour down, pour


deicio
:
:

: :

defungor
out
:

219
H.
:

odorem, V.

onpf)/, lu.

vinum,

to decant,
:

pelvis, to

exercitationura

s p.,

in libations

te prosequitur

mero Defuso pateris, H. de-fungor, functus, i,


:

ex qua (oratione) pauca aliquid ex eius sermone speculae, obtain a gleam of hope: istum convivam tuum.

to

have done with, acquit


: :

oneself of, discharffe, perform, finish : omni popupericulis honoribus proelio, lari concitatione L. unius poena, L. laboribus, H. defuncta cor:
: :

de-hinc (monosyl., V., 0.), adv., from this time, henceforth,hereafter, for the future: nunc dehinc spero aeternam inter nos gratiam Fore, T. ne exspectetis argumentum,/o>' the rest, T. Tarqui:

parvo victu, to be terra, 0. vita, dead, Y. defunctum bello barbiton, discontent ivith, Cu. Defunctus iam sum, i. e. cJiarged from service, H. utinam hie sit raodo DefuncOld of danger, T. To die, Ta., Cu., 0. tum, V/w^ this were the end, T.
pora
:
:

nium quacunque dehinc

vi possim, exsequi, L. Hereupon, afterwards, next, then: Eurura vocat, dehinc talia fatur, V. absistere bello coeperunt, H. In enumerations, then, next : bellura scripturus sum, primuin quia dehinc quia,

defutatus,

adj.,

exhausted: puella, Ct.

de-gener,

is,

adj.
:

cestors, degenerate

[de+genus], inferior to anNeoptolemum, V. hi iam de: :

generes sunt, mixti, L. dignitate formae, Ta. tfmoorthy : patrii non degener oris, i. e. inheriting ere, to part, divide, split open, de-hisc5, a father's eloquence, 0. patriae artis, 0. F i g., ho- gape,yavm: vel tellus nilhi dehiscat, V. unworthy, degenerate, ignoble, base : Af er, L. terrae rimis dehiscit cumba, 0. dehiscens stis: degeneres animos timor arguit, V.: voltus, dehiscunt, V.
:

dehinc, S. primum dehinc, V. In succession: ut speciosa dehinc miracula promat, i. e. make impressive by proper order, H. Hence, accordingly : hie dies alios mores postulat, dehinc postulo, etc., T.
etc., S.
:

post eos

Ta.

preces, Ta.

ad pericula, Ta.
n. [P. of

intervallis
bctseness,

hostium

acies, L.
i,

degeneratum, i,
degeneracy
:

degenero],

dehonestamentum,
tvhich
oris,

n.

dehonesto

],

that

in aliis, L.

disfigures,
:

a blemish, disgrace, dishonor:

degenero, avi, atus, are [ degener ], to be inferior to ancestors, decline, be degenerate : a vobis Macedones in S}'JPandione nata, degeneras 0. F i g., to fall of, decline, deros degenerarunt, L. generate : ut consuetudo eum degenerare non sineret ab hac virtute maiorum a gravitate paterna; a parentibus, L. in Persarum mores, L. ad theatrales artes, Ta. in perpetiendis suppliciis, Ta. Poet, with ace, to dishonor, disgt'ace, fall short of: banc (personam), 0. propinquos, Pr. Equus
:

Ta.

nullum insigne, Ta.

famam,

are, to disgrace, dishonor de-honesto, L. proavum infami opera, Ta.


,
,

: :

de-hortor,
S.
:

atus,

firl,

dep., to advise to the con-

trary, dissuade:

me

me

me

ne darem, T.

a vohls, from your cause, plura scribere me, S.

ieci, iectus, ere [de iacio], throv; down, hurl down, precipitate, prostrate, raze, fell, cut doivn, tear down, destroy : alqm de

deici5 or deiici5,

to

(iegenerat palraas,

i.

e. 7ias lost

the victorious spirit,

0.

ere [de+ago], of time, to spend, aetatem, T. inter feras aetatem expertem sine crimine vitam, V. otia in thalamo, vita, quae cum virtute degatur aetatis deCt.

dego,

degl,

pass:
:

cum uno

gendae

ratio

laetus deget,

lives,

H.

de-grandinat, impers., it stops hailing, 0. atus, are, to iveigh down, ove^'de - grav5,

ponte in Tiberim alqm de saxo (Tarpeio), L. a cervicibus iugum: se de muro, leap, Cs. saxi deiectae vertice caprae, V. se per rnunitiones, leap over, Cs. venti a montibus se deiciunt, L. volnerato equo delectus, Cs. statuas veterum hominum naves deiciendi operis missae, to destroy, Cs. monumenta regis, H. muros, L. ut omues Hermae deicerentur, X. deiecta turri, Cs. caput uno ictu, V. libellos, to tear down : sortis, to cast,
: : : : :
:

caput, 0. circuraventum cornu, Fig., ^o drag down, L. oneve degravati, Ph. burden, incommode : peritos nandi volnera degra:
:

poioer, burden

Cs.

deiectis lacrimis, shed, Pr.


leto,

Gyan

V.

Po

t.,

Avith dat.

v.

de gradu deici

(orig. of
i.

gladiator), to be
one's head.

vant, L.

gremium, 0.

To

thrown off one's balance,


:

e. lose

drive out, dislodge, expel: nostri

deiecti sunt loco, Cs.

praesidium ex
:

saltu, Cs.

degredior, gressus, T, dep. [de+gradior], to' go Gallorum agraen ex rupe Tarpeiii, L. praesidium down, march down, descend: panlum ex eo loco, Claterna. To drive out, turn out of possession, Cs. ex arce, L. monte, S. in aequum, Ta. ad eject, dispossess : unde sis delectus ex eo loco.
:

pedes, to alight, dismount, L.

de - grunni5,
grunting, Ph.

ire, to

grunt

out,

do his

de-gust5, avi, atus, are, to taste : inde (sc. de sanguine), S. P o e t. (lancea) summum degustat volnere corpus, i. e. grazes, V. F i g., to get as a sample, taste, try, make trial of, test: genus hoc

Pass.: deici, to be driven out o/ one's course: naves ad inferiorem partem insulae, Cs. classis tempestate vexata ad Belearls insulas deicitur, L. To lay low, strike down, kill, slay, slaughter: paucis deiectis, Cs. quem telo primum Deicis ? V. (viperam) Deice, criish, V. super iuvencum stabat deiectum leo. Ph. To lower, let fall, de:


deiectio

: : :

: : :

220
bratlra, etc.
:

delectatio

F i g., to cast down : press : in pectora mentura, 0. delectus oculos, with dovmoculos voltum, V. 7h reDeiecto in humum voltu, 0. cast eyes^ V. move, avert, divert, turn away, repel: hunc metum quanoculos a re p. Sieiliae damnatione istius tum mali de humana condicione vitia a se ratione eum de sententia. To prevent from obtaining, deprive, rob of: de possessione imperi vos, L. ea spe, Cs. deiecta coniuge tanprincipatu, Cs. uxore deiecta (sc. coniugio), Ta. hoc deto, V.
:

luxta Hermanduros Narisci, ac delude Marcomanni, Ta. I n time, thereafter, afterxoards,then, next, immediately: compluris occiderunt, delude se in castra receperunt, Cs. latae alia deinde alia loca petere, deinde leges, L. roam from place to place, S. unguibus et pugnis, dein f ustlbus, Pugnabant, H. deinde faclundi

licentia,

of repeating
.
.

the offeyice, S.

primum
.

suo,

iecto, after

his fall, N.

In

elections, to defeat,

disappoint, prevent the choice of:


:

me

aedilitate

eiusdem pecunia de honore deici: civis optimus praetura delectus deiectls honore per coltlonem,
L.

deiecti5, onis,/.
dispossession
:

[deiclo].

In law, an

ejection,

deiectionem

f acere.

1. delectus, adj. [P. of deiclo], thrown down ; hence, of places, low, sunken, depressed : loca, Cs. Fig., cast down, dejected, dispirited: haud delectus, V.

A
+

deinde omnium ex conspectu remotls equis, Cs. deinde post deinde tum vero: deinde postea post deinde, T. deinde postremo Of future time, next, tlie deinde ad extremum. next time, then : quas ad te deinde litteras mittemus Quae nunc deinde mora est ? any longer, V. Adding a new fact or argument, afterward^ next in order, then, besides, also : deinde etiara vedeinde (three times) primum reor, ne, etc. deinde (eight times) postremo, prlmum C. excellente tum Crasso, deinde Philippo, post Then, therefore, natululio, in the second rank. rally, of course: quails nostra virtus fuerit, talem deinde fortunam urbis fore, L.
.

felling, fall

2. delectus, us, m. [deiclo], a throwing down, gravis undarum, 0. : arborum, L.


:

de-labor, lapsus,

i,

dep., to fall, sink, slip

down,

declivity, descent: collis, Cs.

Flur.:

collis de-

glide down, descend : in


:

mare

iectus habebat, Cs.

are [* deierus de an oath, swear: persancte, T. nemlneni tradidisse, etc., N.


(not lus], to take
-iiiro), avi, atus,
; :

deler5

dellclo, see delcio.

dein, see deinde.

delnceps
space, one

(dlsyl., H.), ac?y.

[deln+CAP-].

In

delapsus In hostis, V. slgnum de caelo delapsum de manibus civlum ab astris, V. per ex equo, L. delapsa arma caelo, V. Olympo, 0. capitl (I. e. de auras, 0. Fig., to come caplte), v.: flumen In mare, H. down, sink, descend, fall, slide, stoop, condescend : a sapientlum famlliaritatlbus ad volgaris amlcltlas
: :
:

(flumen), H.: medios gradlbus, by the steps, 0.

cum

after another, in order, in succession delnceps ex primis versuum lltterls allquld

conectltur: prima Curene est, ac delnceps duae tres delnceps turres prociderunt, L. Syrtes, S. In time, one after another, successively, in immediate sitccession: duo delnceps reges civltatem auxerunt, L. ut delnceps qui accubarent caneut alios alii delnceps exclperent, Cs. rent, etc.
: :
:

eo, ut dlceret, etc. ad aequltaidem genus morbl In hoc vltium eo magis delabor ad Clodiam, I incline to Clodia. Of sounds, to descend, be derived: ab his delapsa

oratlo delabltur tem, incline : in

plura genera (vocum).


arl, dep., de-lamentor, natam ademptam, 0. delapsus, P. of delabor.
,

to lament, bewail:

risisti, H. delnceps lult annus, quo, etc., the very next. I n order, in regular order, continuously, without interruption : de iustltia dictum est delnceps de beneficentia dlcatur: annales Ennl ut delnceps legl possint: caedem tyranui ostendlt, I. e. goes on to relate, L. prima causa dicta delnceps Inde multae. In an enumeration, next, next in order: prlmum est officlum, ut, etc., delnceps, ut, etc. prlnclpes paproxlml llberl deinceps propinqul rentes qui primus eorum, qui secundus, qui deinceps moriturus esset tum deinceps, L. postea dein-

Redde quae delnceps

de - lasso, binm, H.

,
:

are, to

wear

out, tire

Fa-

delatio, onis, /.

[de+TAL-], an

accusation,

denunciation: nominis, an indictment: ne mihi delatio detur socius delationis, Ta.

haec

delator, oris, m, [de+TAL-], an informer, decum plena nouncer : crlminum, L. amlci, lu. malestatis, of litora multo Delatore forent, lu.
: : :

high-treason, Ta.

delatus, P. of defero.
delectabllis,
e,

adj.

[ deiecto ],

delightfid^

ceps, L.

agreeable: cibus, Ta.


(in poetry

deinde
ry one
-de].

two

syll), or

deln

(in poet-

syll.),

I n space, then, next, thereafter, thence : via Interest perangusta, deinde paulo latior patescit
:

adv. [de

+ foca^.

&\x^x-\m-\-demonstr.

delect amentum, l, n. [ deiecto ], a delight, amusement, sport: sibl me pro delectamento putat, T. delectamenta puerorum.
:

delectati5, onis,/. [deiecto], a


light, pleasure,

delighting, de-

campus, L.

duo

binis pedibus Inclslm, deln

mem-

amitsement, satisfaction: nulla alia,

: : : : : : : :

delicatus
:

: : : :

delecto
conviviorutn ridendi oculorum cognoscendo suae delectationis causa.
T.
: : : :

231
:

mira

in

oblivione

suspicionem ex auimo fugae virtute, Cs.

turpitudinem

delectd,

avi, atus, are, intens.

[de + lacio],

to

deletrix,

Icis,/. [deleo],

a destroyer: imperi.
i7i

charm, please, entertain, interest: haec studia delectant domi: volunt delecme delectari multis rebus imtare poetae, H. iambis, H. crirainibus inferendis perio, Cs. herba spe delectat agrestis, 0.: ab eo delectari in hoc delector, quod, etc. facilius quam decipi quam delectabat rae magis de Dionvsio delectat
allure, attract, delight,
:

deliberabundus,
L.

adj. [delibero], pondei-ing,

reflecting: velut deliberabundus,

a brown study,
deliberation,
:

deliberati5, onis,/. [delibero], a


consultation, consideration
beratio,
:

quemnam,
to be

etc.
:

de re p. haec delihabet res deliberationem,


capiendi,

needs consideration

consili

upon

tlie

eum defectiones solis praedicere Yir bonus Si quem delectet, H.


:

Aedificare casas
dici delector,

measure

adopted: fuerit ista eius deliberatio,


:

H.

for him
tionum,
i.

to consider', L.
e.

dellgo ], picked, inventus, V. choice, select, chosen : legio, Cs. cum delectis tentare omnia, picked equites, S. 1.

delectus,
:

adj. [ P. of

disceptationes deliberain deliberative assemblies.

genus

deliberativus, adj. [delibero], deliberative: ( rerum ), subjects requiring deliberation :

men,
2.

S.

causa.
us, m., see dilectus.

deliberator, oris, m. [delibero], one xcho pona delayer : ille, that man of hesitation. debt), substitutio}i : a ratmcipe. deliberatus, adj. with comp. [P. of delibero], 1. de-leg5, avi, atus, are, to send away, de- resolved upon, determined : Deliberata morte feroneque illi quicquam deliberatius f uit spatch: Pleminium in Tullianum ex senatus con- cier, H. studiosos Catonis ad illud volumen, re- quam, etc. sulto, L, To commit, give in charge, confide: nee fer, N. de-libero, avi, atum, iire [de+libra], to weigh Ih assign, well, consider maturely, deliberate, ponder, meditate, ancillis delegantur ( infantes ), Ta. transfer, refer : ( rem ) ad senatum, to refer, L. take counsel, consult, advise tipon: re deliberata,

delectus,

delegati5,

onis, /. [delego],

an assignment

(of

ders,

delegate triumviris ministerio, Ta. obsidione deQuinto delegabo, si legata in curam collegae, L. quid aeri meo alieno superabit. Fig., to attribute, impute, ascribe: hoc crimen optimis nominibus omne rei gestae decus ad Voluranium, L.
:
:

hoc, T. de summa rerum, Cs. de belle quid intersit sua amplius deliberandum censeo, diem ad deliberandum sumere, Cs. cum cuT.
Cs.
: : :
:

piditate, take counsel of: deliberant,

dum

fingere

2.

deleg5, see
:

deligo.

delenimentum, I, n.
allurement

[delenio], a blandishment,
:

anirais obicere, L.

delenimenta

vitio-

an deneque raaneatis aut abeatis deliberari potest, i. e. tJiere can be no hesitation, L. To consult (an oracle) Delphos deliberatum missi, N.
nesciunt, Ta.
fend!, Cs.
: :

deliberatur, incendi placeret

rum,

i.

e.

effeminate luxuries, Ta.


ivi, itus, ire, to soothe, soften,
:

de-lenio,

charm,
:

captivate, entice, cajole, fascinate

se donis

mili:

in0. strumento voluptatum militura animos, L. dolentem, H. dolorem remediis. Ph.


: : :

tes blande appellando

Midan carmine,

deliberantibus Pythia respondit, N. To resolve^ determine: certe statuerat ac deliberaverat non adesse si iam tibi deliberatum est quibus, etc. sic habuisti cum anime deliberatum, reicere, etc.
:

de-lib5,
gatlier
:

avi, atus, are, to

take, enjoy, pluck,


tlie

flos

delibatus pepuli,

picked flower

delenitor,
er
:

oris,

m. [delenio], a soother, charm;

cuius (iudicis) orator.

deleo, evi (delerat, C. delesset, L.), etus, [de+LI-], to erase, efface, obliterate, blot out: epistulas
: :

omnis undique floscules, cull: novum honorera, escula, V. artis, 0. To take away, detract, L. ere subtract, remove : de laude hominis quicquam
: :

alqd de henestate.

tabulas prehendisset, digito legata delenda carmina, H. tabellas, 0. delevit I n gen., to abolish, destroy, annihitabulas, lu. ante Carlate, overthrow, raze, extinguish : urbis

cum Non

de-libr5,
off
tlie

atus, are
:

[de+4

liber], to

take

rind, bark, peel

(arborum) delibratis ca-

cuminibus, Cs.

thaginem deletam,
:

sepuldispersis ac pene deletis hostibus, Cs. erum homines morte deletes copias multis proeliis Curionem: toto animante delete. Fig., to finish, put an end to, extinguish, abolish, anmd bella
S.
: :
:

Volscura nomen, L.

delibutus,
stained,

defiled

cruere, H.

LI-], anointed, besmeared, medicaraentis capillus atro Fig. gaudio, unctuous witJijoy, T.
adj. [de
:
:
:

luxuriously
cit,

delicate, adv. [delicatus], delicately, elegantly, vivere recubans odiesa multa fe:
: :

decreta: ad delendam

morte omnia
operis
out,

deleri
:

priorem igneminiam, L. omnis imprebitas delenda

N.

famam, 0.

leges

una rogatione.

To

blot

delicatus, adj. with comp. and s^up, [P. of delico, to clear up], alluring, cfiarming, pleasvng,
delightful, luxurious, voluptuous
:

obliterate,

efface:

memoriam discordiarum

in ille delicatis-


deliciae
simo
litore
:

: : : : : :

: : : :

222
coraitatus
solve,

demens

liortuli,

Ph.

puerorum

delicatiores iu cantu flexiones: puella delicatior Given to pleasure, luxicrious, haedo, softer, Ct.

melt : Hyrie flendo delicuit, 0. Fi nee alacritate futtili gestiens deliquescat.

g.

qui

delirati5, onis,
folly, dotage,

inventus: capella, Ct. effeminate: pueri squeamish,- tam, quam iste fastidium.
:

Nice,

[deliro], giddiness, silliness^


iucredibilis.

madness :
,
,

deliciae, arum,/, [de + 1 LAG-], a delight, charm, allurement, luxury, voluptuousness: deliciarum causa: deliciis diffluentes: longissime a talibus deliciis abesse: amores et liae deliciae quae xocsintxxv, pleasures : muliebres, Ta. tibi in deliciis I'uit, a educationis, tenderness, Ta, favorite: iu deliciis viperam illam habere: non talium animus deliciarum egens, H. Nee tibi deA liciae faciles contingent, no cheap boon, 0.
pleasure,
:
:

delir5, ranged, be

are [delirus], to be crazy, be desilly, dote, rave: decipi tarn dedecet quam delirare timoro, T. in extis totam Etruriam delirare Stertinium deliret acumen, H. quicquid delirant reges, whatever folly the kings commit, H.
:

delirus, adj. [de+lira], senex anus mater, H.


: :

silly,

doting, crazy:

delitesco, see
de-litigo, ore, H.
to hide
,

delitlsco,
,

favorite, delight, darlhig, sweetheart, beloved: vestrae,


:

are, to scold, rail:

tumido

Antonius

Volcatius, tuae

tuorumque
'

deli-

Cor3'don ardebat Alexim, Deiicias domini, ciae v.: deiicias liominis, a precious felloio Iu.

deliciolae, arum,/, dim.


nostrae, Tulliola.

[deliciae],

a darling

delicium,

i,

n. [de
w.

+1

LAG-], a

sweetheart, Ph.
offence,

ere [de+latesco], hid, lurk: bestiae ut in cubilibus delitiscant hostes noctu in silvis, Gs. silva, 0. ut eo raitteret amicos, qui delitiscerent. To sh.dk, seek shelter : in ista calurania: verbum unum, ubi delitiscam.
tu!,
,

delitiso5 (-esc5),

away, conceal oneself


:

lie

delictum,

I,

[de+LIC-], a fault,
:

trespass, crime, transgression,


licto, Gs.

lictum admisisse in me, T. leviora, Ta. distinctio poenarum leve ex delicto, Ta. quo delictum maius est, eo poena
:
:

wrong, defect: demaiore coramisso de-

delitus, P, of delino.

delphinus,

(G., H., Iu.),

or (poet.)

inis (V., 0., Pr.), m.,

a dolphin.

delphin,
Dolphin, a

T'he

constellation, 0.

est tardior: delicti conscientia, S.


:

animus
:

delicto

obnoxius, S. defendere delictum, H. lictis) ignovisse velimus, H. sua, 0.


:

quibus (de-

choose,

1 lego], to 1. deligo, legl, lectus, ere [de pick out, select, elect, designate, single out
:

LV-], a place of cleansaudita ex delubro vox, L. delubrum eius in oppido dedicaverunt ex alto delubri culmine, V. deorum delubra.
I,

delubrum,
:

n. [de

+3

ing, temple, shrine, sanctuary

ad eas res conficiendas deligi, Cs. quos Eomae relinqueres ex civitate fortissimum quemque ex legionibus fabros, Gs. delecti Latio, Y. melimela Ad lunam delecta, H. ordiue ab omni Gentum oratores, V. sibi domicilio locum, Gs. alqm socium sibi imperi, L. Vertumnum socium, 0. To pick out, separate, 7-emove : senes ac fessas aequore matres, V.
:

play false, mock, deceive, make sport of, delude: in hac re me deludier, T. deludi vosmet a tribuno patieraini ? dolis me, T. animum responso, Y. qua (lingua) sum delusa, 0. quae sopitos deludunt somnia sensus, Y. quem spes delusit, Ph.
de-liid5,
sT,

sus, ere, to

delumbo,
vate,

are

[de+lumbus],

to

cjicr-

weaken

sententias.

delusus, P. of deludo.

2. de-lig5, avi, atus, are, to bind together,

tie

up,bind fast, fetter, make fast : hominem deligari iubet: naviculam ad ripam, Gs. epistulara ad amentum, Gs. deligati ad palum iuvenes, L.
:

de-madesco, madul,
moistened, 0.

ere, to

become wet, be
in charge,

de-mando,
intriist,

avI, atus, are, to give legatis, L.

(de-lino),

commit: pueri unius curae deraandaban-

litus, ere, to rid) off,


sit.

remove

ex

tur, L.

qua (columna) tectorium delitum


de-liiiqu5,

curam (sauciorum)
-,

de-mano.
Gt.

wanting, fall short, trespass, err, commit a fault, do wrong, transgress, off'end: quod populi ad versus P. R. deliquerunt, L. (old formula) ut condemnaretuifilius si pater deliquisset ? quid tanto opere deliqui ? in vita si quid iracundia, S. per ambitionem, S. paulum, H. ut nihil a me delictum putem maiora, quam quibus ignosci posset, L. flagitia, quae duo deliquerant, Ta.
liqui, lictus, ere, to fail, be
: : :
:

are, to flow

down, glide down.

de-mens,
of
ish,

entis, adj.

with comp. and sup., out

one's senses, insane, demented,

mad, raving, foolT.


:

distracted:

Adeon

est

demens?
:

num

quis

de-liquesco,

licul,

tam demens, qui, etc. quid est enim dementius, quam, etc. ? Athamante dementior demens ludicio volgi, sanus tuo, H. in tranquillo tempestatem adversam optare dementis est non tacui demen?, Y. omnia demens Gve^\s,,foolishlyy
est igitur
: :
:

ere, to melt

away,

dis-

0.

manus, Tb.

Distracting,

wild, foolish, reck-

demitto
:

: ; : :

demensum
less :
tio,

223
:

discordia,
:

N.

V. strepitus, H. : ruinae, H. causa sui dementissimi consili.


:

ra-

sidiis

no quid de legibus eorum, Cs.


Cs.
:
:

de sua

in

Aeduos bencvolentia,

demensum,
demensus, dementer,
res

i,

n.

[demensus], an

allowance,

ration (of slaves), T.

poalicui timor studia deminuit, Cs. testate, L. partem aliquam iuris nihil eius (maiestatis), L,

quicquam ex regia

P. of demctior.
adv. [demens], fooUshly, madly amoribus uti, 0. credita
:

imperium populi R.
citizenship: mulier,
:

minuit,

i.

e.

capite, to deprive of quae se capite numquam deby marriage: deminuti capite, c-n-

With

tam dementer
:

slaved, L.

dementia,
:

ae, /.

[demens], insanity, madness,

distraction, folhj

ut est Dementia, so
:

mad
. . .

is he,

nution,

sumbanc dementiam, T. exspectare T. per demeninae dementiae esse iudicabat, Cs. tiam euncta agere, S. quae te dementia cepit ?
:
:

(dim-), onis,/. [deminuo], a dimilessening, abatement: hnninis civium vectigalium ae bonis privatorum provinciae, of the term of office. In law datio dedecrease,
:

deminuti5

v.: solve me dementia, H. temnere, follies.

eius dementias cou-

minutio, the right of alienation, (all or part of an estate), L.


vestrae,

rigid Fig.:
:

to

convey

libertatis

de-mere5,
Crimine
te

ui,

an encroachment upon :

ere,-

to

deserve

well

of:

dignity, Ta.
tio,

E
of

sp., in the phrase, capitis


civil

meo, 0.
itus, erl, dep., to deserve viell of,
:

the loss

of deminurights, forfeiture of freedom,


sui,

sacrifice

de - mereor,

civil death, Cs.


ati, dep., to wonder, be amazed: de-miror, (haec vos) sperasse me consule adsequi posse demiror: hoc, qui potueris, Qtc, I cannot imagine,
,

lay wider obligation : beneficio civitatem, L. demeremur, while we try to oblige, Ta.

dum

de-merg5, si, sus, ere, to sink, submerge, plunge, dip, immerse, bury: caput: demersis rostris, v.: in Tusci demersus flumiuis undis, 0. dapes naves, L. orbes (of the sun), i. e. to set, 0. Fig., to plunge, cast doivn, lower, in alvura, 0. overwhelm: animus caelestis quasi demersus in terram: quern extulerat, demergere est adorta
:

T.

Quid
:

sit, etc.,

T.

cur, etc.

demisse,
loio
estly,

adv. with comp. and sup. [demissus], demissius volabat, 0. Fig., humbly, modabjectly, meanly : sentire: haec demississime

exponit, Cs.

demissiS,

(fortuna), N.

patriam demersam extuli

demer-

sae leges alicuius opibus: plebs aere alieno demersa, L. domus ob lucrum Demersa exitio, H,
:

sinking, lowering auimi.

onis, /. [demitto], : storiarum, Cs.

letting
i

down,

g.,

dejection

demissus,
Of

adj. with comp. [P. of demitto].


:

demersus, P. of demergo. demessus, P. of demeto.


(de-metior), mCnsus, iri, nicaswe out. Only P. joe?/. demensa.

Drooping, falling, hanging down, low


dep., to

places, lowered, sunken, low-lying, low


:

loca, Cs.

Demissis

."

measure off, verba verbis quasi

messul, messus, ere, to moiv, reap, cut gather, crop, harvest: tempora demetendis Iructibus accommodata demesso frumento, Cs. alienos agros: poll ice florem, to pluck, V.: liuic
off,
:

de-meto,

ense caput,

to

behead, 0.

de-metor, see di-metor. demigratiS, onis, /. [demigro], an emigration,

umeris esse, T. labia, T. si demissior ibis,/?/ demisso capite demisso voltu, S. too low, 0. Dido voltura demissa, V. demisso crine, 0. Fig., downcast, dejected, dispirited, low: animus: demissa voce loqui, V. nihilo demissiore animo, Lowly, humble, L. videsne ilium demissum? unassicming, shy, retiring : multum demissus homo, H. sit apud vos demissis hominibus perfugium. Of style, modest, reserved: orator orna-' mentis demissior. Humble, poor : qui demissi in obscuro vitam habent, S.
: : : :
:

N.
avi, atus, are, to migrate, emigrate,
:

de-mitigo,
ex his
aedificiis,
:

are, to

make mild :

cottidie

de-migr5,
Cs.
:

demitigamur, groio more

lenient.

move, depart, remove, go away


in

de-mitt5, misl, missus, ere, to send down, let down, drop, lower, put down, let fall, sink: lacrimas, Marcellum aliquo hinc, i. e. to die : ancilia caelo deshed, V. ubera, let down, V. causa, Cs. ex hominum vita ad deorum religio- missa, L. latum clavum pectore, H. Maia geninem. Fig., to remove, be driven: de meo statu: tum demittit ab alto, V. ab aethere currum, 0. strumae ab ore improbo demigrarunt. se ad aureni auris, H. crinem, 0. tunicam, H, de-minu5, ui, utus, ere, to make smaller, lessen, alicuius, bend: se ob assem, stoop, H. vallis, qua militura vires se demittere rivi Adsuerant, 0. (matres) de mudiminish : deminutae copiae, Cs. de bonis, i. e. to ris per mantis demissae, letting themselves down, inopia frumenti deminuerat, Cs. alienate in part: praedia. Fig., to take away, Cs. de caelo demissus, i. e. of heavenly origin, L. abate, lessen, reduce, remit, impair : de huius prae- turn demissi populo fasces, lowei'ed. 2b cast

urbem ex
: :

agris, L.

in alias terras

ad demigrandi

: :

demugitus
demonstratio,

: :

demiurgras
doion^ cast, throw, thrust, plunge, drive:
:

234
Demissa

onis,/. [demonstro], a show:

per pectora tela, 0. tempestas ab Euro, H. in eum locum demissus, S. equurii in flumen Manis deam ad imos, V. hostem in ovilia, H.
:

ing, pointing out, description

gestus sententiam

demonstratione declarans

conversam habere.

An
ad

exposition, explanation

ferrum

in

ilia,
:

stipites, Cs.

sublicas in terram, Cs. nummum in loculos, to put, H.


0.
:

hue
fesse-

modum

quidque

fiat.

: huius generis: quern Demonstrative oratory,

eulogy.

sas navis,

i.

e.

from

the high seas,


:

V.
:

navem

dem5nstrativus,
nating, demonstrative
:

adj.

demonstro

cundo amni Scodrara, L. puteum alte in solido, corpora Stygiae nocti, 0. aliquem Oreo, suil; V. V. ferrum lacubus, 0. Of troops, to send down, lead down: in loca plana agmen, L. in inferioWith se, to descend, rem campum equites, L. march down: cum se pars agminis in convallem demisisset, Cs. in aequum locum sese, Cs. F i g., to cast doum, depress, let sink, let fall: qua se (incipit) molli iugum demittere clivo, V. demisvoltum metu, 0. anisis in terram oculis, L. mos mentes, V. ne se admodum animo demitterent, Cs, hoc in pectus tuum demitte, impress, voces in pectora, L. dicta in auris, V. SegS. nius inritant animos demissa per aurem (i. e. in animum), received, H. me penitus in causam, to
:

],

desig-

genus

(orationis), a

branch

of rhetoric employed in depicting a person. dem5nstrator, oris, m. [demonstro], one wivo points out, an indicator, guide: unius cuiusque
sepeliendi.

de-monstro,
cate, designate,
(

mihi
:

point out, indifiguram digito ubi habitet itinera demonstrarier, T. quid ubique
avi, atus, are, to
:

show

esset

finis,

i.

e. to

deliver possession (of land)

monstrant astra salebras, Pr.

F
:

de-

g., to

designate,
:

indicate, show, prove, demonstrate, establish

audisti

alterius peccata villam demonstravit ? T. istius cupiditatem causa illisderaonstrata: earum (navium) modum formamque, Cs. sibi nihil esse
: :

quam

engage in: me in res turbulentissimas, to meddle 'With: eo rem demittit, si, etc., concedes so much. P. pass., derived, sprung, descended (poet.) ab alto Demissum genus Aenea, H. ab love gens, V. lulius, a niagno demissum nomen lulo, V.

reliqui, Cs.

culpam

in te f uisse

quanta praedae
:

demiurgus,

see damiurgus.

dem5, dempsi, demptus, ere [de + emo], to take away, take off, subtract, remove, loithdraw : haec (epistula) ad turrim adhaesit dempta ad Ciceronem defertur, Cs. semper alqd demendo Caudae unum (pilum), H. aurum sibi, T. quibus ille de capite dempsisset, Jiad reduced the prina'pal (of their debt) de capite medimna DC securis de fascibus partem de die, H. fetus ab arbore, fetus arbore, 0. illi pharetras, 0. 0. quae dempsistis vitae tempora, 0. vires sibi, lag aside, Deme supercilio nubem, H. Vincla pedibus, 0.
. . .
: : :

faciendae facultas daretur, si, etc., Cs. qua iste oratione usus esset: verba demonstrantia ea, 2h mention, speak of, quae, etc., expressing. name, desa'ibe: cum essent in quibus demonstravi angustiis, Cs. res, quam ante demonstravi: cum esset Caesar in hibernis, ita uti supra demonstravimus, Cs. naves, de quibus supra demonstratura est, Cs. quem missura in Hispaniam demonstratum est, Cs. flumen, quod esse post castra demonstratura est, Cs.

(de-morior), mortuus,
a
in

i,

to die off] die

(out of

number )
:

sacerdotes

demortui sunt novique


:

suffecti, L.

ex veterum numero senator emere demortui locum: in demortui locum censor


atus, ari, dep., to retard, detain, de:

sufficitur, L.

de-moror,
lay
:

0.

Fig.,
:
:

to

remove^ take
:

away: metum omnem,

curas his dictis, V. ex dignitate populi, L. T. fidem, withhold, Ta. ut demptum de vi magistratus populi libertati adiceret, ivhat was taken away, L. mihi et tibi molestiam, T. plus virium patribus, L. silentia f urto, i. e. disclose the theft, 0. quantum generi demas, detract, H. To count out, except: crimina Phoci, 0. demptis corporis voluptatis, without : dempto auctore, apart from, L. dempto fine, without end, 0. si demas velle iuvare deos, except the disposition of the gods to help, 0.
: : :

Teucros arV. fando Austros, V. annos, i. e. remain alive, V. mortalia arma, i. e. await, V. nihil demoratus, Ta.
vos
:

hoste iter demorante, Cs.

rais,

restrain

from

battle,

demortuus,

P. of demorior.

de-inove5, mOvi, motus, ere, to move away., put away, remove, expel, drive out: demoveri de loco ex possessione rem p. hostes gradu demoti,
: :

driven back, L.

vestri facti praeiudicio demotus, Fig., to drive, repel, divert, forced to yield, Cs. aliquem de turn away: a meis oculis tuos, T.
:

de-molior,

itus, Iri, dep., to

throw down, tear

down, raze, demolish: hanc (domum): statuas: signum: tyrannidis propugnacula, N. Fig., ;fo

abolish, demolish, destroy

Bacchanalia, L.

aevi

te ab se sceleris suspicionem vera sententia To discharge, remove ( from office ) lucro, H. alqm praefectura, Ta. Centuriones, Ta. see also dimoveo.

prioris Robora, 0.

ius, L.

demdlitid,
demolishing
.-

onis,/. [demolior], a tearing down,


:

demptus, P. of demo. demugitus, adj. [ de + mugio ],


sounding with herds : paludes, 0.

belloivijig, re-

ea (statuarum)

signorum.

: : : :

dens
:

demulceo
de-mulce5,
caressingly
:

225

, :

ere, to stroke doxon, stroke


:

tibi caput, T.

dorsum, L.

adv. [de with sup, ending], at lengthy at last, not till then, just, precisely, only : is demum is demum mihi vivere videest iustus triumphus exsilium quantum tur, qui, etc., no one hut him, S.
:

demum,

distrib.j ten each, ten at a time, by tens : uxohabent deni inter se communis, Cs. uxores pueri annorum septenum dedenas habere, S. num. Ten (poet, for decem) Bis denis conscendi navibus aequor, V. Ante quater denos annos, 0.

num.
res

scia perpetua peregrinatione differt ? scitando eo demum pervenit, ut, etc., L. placida With nunc, noio, ibi demum morte quievit, V. now at length, at last, not till now : nunc demum nunc demum rescribo iis litteris, quas, intellego With turn, then at lefigth, then indeed, not till etc. then: turn demum ilia omnia victa videbantur,
:

demum

denicalis, e, adj. [de+nex], pu7'ifying from death: feriae, a service for purification, aftej' a death in the household.

denique,
after, at

adv.,

and thenceforward, and


:

there-

until:

at length, finally, lastly, only, not denique Metuebant me, T. Metui, quid
last,
:

cum,

etc,

demum tum demum

inpulsi Latini, L. Tum stagna revisunt, Y. quod si convenerit,


:

turn

demum

decebit, etc.

With
:

modo, only now,

not till now : modone id demum sensti ? Do you With ibi,jicst there: Ibi dejust begin to see? T. With sic, so at last, ita aegre tulit, etc., T. thu^ finally : Sic demum socios consumpta nocte With abl. of iivae, just, not till, at last: reviso, V. decimo demum pugnavimus anno, 0. quarta vix demum exponimur hora, H. his demum exactis, V. In assurance, in fact, in very truth, assuredly, certainly, indeed: ea demum firma amicitia est, S. ea sunt enim demum non ferenda in mendacio, quae, etc.

mum

futurura denique esset, T. post biennium denique appellas octavo denique mense, Cs. mortuo denique, not till after his death. With nunc, now at last, only now, not till now : nunc denique incipiunt credere. With ium, then at last, only then, not till then : turn denique nomen referemus tum denique interficiere, cum, etc. In enumerations, besides, thereafter, finally, lastly, in fine : ut nomen deferrent, ut accusatorem compararent, denique ut pugnarent: proximo, altero, denique reliquis consecutis diebus. Followed hy postremo, C. In a summary or climax, in a word, in short, in fact, briefly, to s^im up, in fine, even, I may say : Ut ad
:

pauca redeam
T.
:

Haec denique
:

eius fuit oratio,


.
. .

las. T.

de-inunnur5,
de-muneror,
,
,

arl, dep., to fee,

bribe: ancil-

are, to

mutter over : cardegenei'acy,

men, 0.

detnutatio,

Onis, /.

[demuto], a

perversion: morum.

de-muto, avl, atus, are, to change, alter: placitum instituto flaminum nihil demutari,' Ta. denarius ( gen. plur. -ium rarely -iorum ),
'

(asses)

adj. [deni], containing ten each ; hence, worth ten nummus, a silver coin, originally of ten,
:

denique quid reliqui habemus ? S. omnia sua iura, commoda, totam denique libertatem non curia, non domus, non denique haec sedes honoris denique haec fuit altera persona, in a word, N. Denique sit quidvis simplex, H. vitavi denique culpam, Non laudera merui, merely, H. Ironical, in fine, forsooth, indeed: ii denique, qui tum concursabaut, Roscio obicient, etc. Restrictive, in fine, at least, certainly: nostros praesidia deducturos aut denique indiligentius servaturos, Cs. eosdem (liberos) bona aut denique aliqua re p. perdere Ne nummi pereant aut denique fama, H.
: : : :

nobis est domi inopia, mala res

(about 8c?., $0.16): penquadringenos, L. As subst. (sc. nummus) denarii trecenti ad denarios L in singulos modios annona pervenerat, Cs. ad denarium solvere, to pay in silver' : spes denarii, of money.
afterv:ards

of sixteen
:

asses

dere denarios

nummos

de-n5niino, avl, atus, are, to call, name: (ab Lamo) Lamiae denominati, H. are [de+norma], to disfigde-nonn5, ure, make irregular: (angulus) agellum, H.

de-not5,
dandos
:

avI, atus, are, to

mark

out,

point out,
trucii

de-narr5, Haec illi, T. de-nat5,


:


,
, ,

are, to
etc.,

tell,

relate,

narrate:
al-

specify, indicate, designate: civis


Icilios

Romanes

matri, ut,

H.

denotante senatu, L.
observe closely:
:

g., to

take note

are, to

swim down : Tusco

of mark,

hominum
denotatas.

palloribus, Ta.

res,

denotandis quas non habeat

veo,

H.
:

de-nego, avI, atus, are, to reject, refuse, deny denegandi pudor, T. conloquia denegata, Cs. mihi, to say no : quod antea petenti denegasset,
quod iracundiae denegavisti honorem hooperam rei p. se commissurum mihi Gnatam uxorem, T. dare, H. deneget esse miser, Pr. ilia meam mihi se iam denegat, Pr.
Cs.
:
:

inini

deni,

ae,

a (gen. denQm, C. 15

denorum, L.

),

dens, dentis, m. [ED-J, a tooth: dentibus in intimi, ore constructis eorum adversi acuti grinders qui genuini vocantur, the front teeth puer, nondum omni dente renato, lu. dentis exacuit sus, tusks, V. viperei, 0. eburnei, elephants^: Indi, the elephanVs, 0. gemmae et dentes Indi, ivory, 0. Libycus, ivory, Pr. tooth, point, spike, prong, tine, fluke : aratri, V. perpetui (serrae),
: .

A
:


dense
:

: : :

: : : : :

226

depasco

insect! pectinc denies (i. e. insectus dentibus 0. tenax (ancorae), V. curvus Saturni, pecten), 0. Fig,, a tooth : maligno the pruning - hook, V. dente carpunt, of hatred: invidus, H. ater, H. Theoninus, i. e. slanderoics tongue, H. tangere singula dente superbo, aristocratic daintiness, H. dentes aevi, 0.
:

sion.

(dense), adv. [densus], closely, in quick succesOnly comp. : idem apud alios densius Nulla subeunt mihi tempora densius istis, 0.

de-nuntio, avT, atus, are, to annoimce, declare, denounce, menace, threaten, intimate, order, command: inimicitias mihi: populo R. servitutem: ab amico timor denuntiari solet ? sese procuratorem esse: eos cavendos esse: quid de summa rei p. sentires mihi, ut ad te scriberem ante denuntio, abstineant, etc. venisset, si esset denuntiatum. In public life, to announce, intimate, declare, pronou7ice, proclaim, direct, order, command:
:
:

bellura,

Gallonio, ut excederet Gadibus, gave orders, Cs. per vicos urbisque, ut commeatus expedirent, L. ei senatus, ne oppugnaret, etc. venerant denuntiatum Fabio senatus verbis, ne, etc., L. Gallicis populis, multitudinem suam domi contineant, L. centurionibus exsequi, Ta. In religion, to por[densus], to make thick, , atus, are dens5, tend, threaten, foretell, warn, direct: qui bus porthicken, press, pack, close : catervas, V. densari tentis magna populo R. bella denuntiabantur ordines iussit, L. scutis super capita densatis, L. Celaeno tristis denuntiat iras, V. a deo denuntiacorpus in unum densatur, 0. obtenta densantur tum, ut exeamus e vita. In law, to give formal nocte tenebrae, V. male densatus agger, L. notice: iudici: domum, ^o serve notice at the house: densus, adj. with comp. and sup., thick, close, testimonium eis, summon them as witnesses: in compact, dense, crowded : silva densiores silvae, iudicium, 5r^lle notice to attend: fratres saltem exdensissimae silvae, Cs. densum umeris vol- hibe Cs. non denuntiavi,' I have not summoned them litus, sandy, 0. caligo, V. gus, H. densissima de isto f undo Caecinae, to serve notice of an action nox, pitch-dark, 0.: pingue, ^rm, V.: Austri, in foro denuntiat fundum ilium suum esse, makes cloudy, V. Poet., with abl., thickly set, covered, claim, F i g., of things, to give notice, make knoxon, full: loea silvestribus saepibus densa: specus signify, hidicate: terra adventus hostium multis virgis ac viraine, 0. ficus pomis, 0. trames ca- indiciis ante denuntiat: ilia arma non periculum ligine opaca, 0. I n space, thick, close, set close nobis denuntiant: Caeruleus (color) pluviam dedensissima castra, Cs. apes, V. ministri, 0. nuntiat, V. hoc data arma denuntiant, Ta. densior suboles, V. nee scuta densi Deponunt, adv. [de+novo], once m.ore, a second denuo, when thronging, V. In time, thick, frequent, time, anew, afresh, again : Etruria rebellans, L. continuous ( poet. ) ictus, V. tela, V. plagae, Sicilia censa denuo est: recita denuo: iube mi H. amores, V. In turn, again (colloq.): denuo Respondeat, T. dentalia, ium, n. [dens], the share-beam (of a metuo ne denuo Miser excludar, T. plough),^Y.
: : : : : :
:

ere [densus], to make thick, thicken, pack, close, press: favilla corpus in unum densetur, 0. luppiter Denset erant quae rara, V. pectine opus, 0. Agmina densentur campis, V. hastilia, hurl a shower of, V. ictus, Ta. iudensetur caelum, venura densentur funera, H. darkens, 0.
, ,
:

dense5,

se

quod denuntiatum indictumque non esset: non negleeturum, etc., Cs. se scire quae fierent, Cs. populo, Aemilium pugnasse, etc., L.
: :

'

dentatus,
male, 0.

adj. [dens],

having teeth: serrula:


:

denus,
the tenth
:

adj. [for

*dec-nus;

of.

decem, ^Ual^
disburden

Polished with a tooth

charta.

luna, 0.
avi, atus, 3,re, to unload,

de-niibo, upsi, uptus, ere, to marry ctway, go away in marriage : in ullos thalamos, 0. To m-arry beneath one's rank: in domum Blandi. Of a mock marriage: in modum solemnium con-

de-onero,
ex

illius invidia aliquid et in te traicere.

f ugiorum, Ta.

de-nudo,
a pectore.

avl, atus, are, to lay bare,

make naked,

de7iude, uncover: denudatis ossibus:

Fig.,

ne denudeter

Of motion, dowmoards, down: pondere With sursum, up and down: Ne sursum deorsum naturis sursum deorsum T. commeantibus. Of down, below Clivos
sus].
ferri.

deorsum

or

deorsus,

adv.

[de+vorsum, vor-

cursites,

position,

to disclose, reveal, detect, betray,

deorsum vorsum

est, rigJit

down
?

before you, T.

To

expose

indicia sua, L.
:

strip, plunder

mihi suum consilium, L. suo (ornatu) eam (scientiam).


:

Nostin porticum hac deorsum

T.

depaciscor,
^.ffi

see depeciscor.

denuntiatid, onis,
:

/".

[denuntio],

an indication,
: :

announcement, declaration, proclamation, threat: denuntiationi parere calamitatum belli testimoni, a summons to testify: periculi, a menace,
Cs.
:

de-pasco, pavl, pastus, ere, to feed down, feed 9^"^^ f^'n' f^^d saltus, 0. luxuriem segetum, To feed upon, graze, consume : agros (tauri) V.

terroris, L.
',

senatus,
an,

Jinae

paucorumj

an ordinance, L. universae civitatis, L.

Cati-

saepes Ilyblaeis apibus florem depasta salicti, Y. Poet.: depasta altaria, ^/i^ offerings, Y.^-To prune away, remove : (orationis)
Lycaei, V.
:

summa

depascor

: : ::

depono
est,
:

: : :

227
destroy^ waste
tibi

stilo depascenda. possessionem Academiae.

luxuries

To
piscis

quod mihi spopondisti.


rei p.

Fig.,

to

pay,
:
:

render
cat up^

poenas.
didi, ditus, ere, to destroy,
i.

de-pascor, pastas,
ria, In.

T,

clep.^ to
:

consume : morsu artus, Y.

feed on, Depastus vivadepascitur fe-

de-perdo,

ruin

su-

tor inopia deperditus,

To

waste, destroy: artus

bris,

V.
pectus, or

impoverished, Ph. deperditus alqua, desperately in love with, Pr. in alqua, Ct. fletu, exhausted, Ct. To lose: bona,
e.
:

depeciscor,
dep., to

de-paciscor, pactus,

honestatem
guae, 0.
:

tantum eius opinionis,

Cs.

bargain for, agree npon: tria praedia I, To make an agreesibi: cum illo partem suam. ment : cum eis, ut, etc. ad condicionem eius, asF i g., to bargain, make a bargain : depecisci sent. morte cupio, i. e. am content to die, T. cur non honestissimo (periculo) depecisci velim ?

alquid de libertate: alquid

usum linSumma, H.
:

de-pere5,
die, be lost, be

il, iturus, ire, to go to ruin, perish, undone : tempestate deperierant na-

ves, Cs.

exercitus

magna
:

pars, Cs.

qui deperiit

de-pect5,
down, comb
0.: vellera
(coUoq.), T.
:

pexus, ere, crinis buxo, 0.


,

depictus, F. of depingo. de-ping5, pinxi, pictus, ere, to depict, portray, depectus, P. of depeciscor. paint, draw : pugnam, N. F i g., to portray, repredepeculator, oris, m. [depeculor], a plunder- sent, describe, imagine, conceive : probe horum facta, T. vitam huiusce minuta quaedam nimiumer, embezzler : aerari: suus (i. e. eorum).
foliis,

V.

comb off, comb depexus criuibus, To comb down, fog, curry


to
:

minor uno mense, H. gens hominum vitio depcritura f uit, 0. To be desperately in love: amore mulierculae, L. hanc, T. alqm amore, Ct.

depexus,

P. of depecto.

depeculor,

atus, arl [cf. peculium], to despoil,

que depicta,
tatione,
i.

too elaborately defined: quidvis cogi-

plunder, strip: delubra: Apollonium argento. To embezzle, acquire by fraud: laudera familiae.

e.

to imagine.

de-pell5, puli, pulsus, ere, to drive out, drive away, remove, expel, put out, put off, turn aside venientem iu forum virum vi do Falerno Anseres eum de provincia, N", alqm urbe, to banish, Ta. ab aris et focis ferrum flammamque: tantam molem a cervicibus nostris frenura ore, H. tela, avert: depuleraut Aurorae lumina noctem, 0. quo solemus ovium dcpellere fetus, to drive down, V. In war, to drive out, expel, dislodge : defensores vallo, Cs. inde vi depelli, S. ex his regionibus praesidia, X. To thrust out, remove, displace principes depulsi loco: iterura ab eodem gradu To wean: a lacte agnos, V. dedepulsus est, N. Fig., to pulsi haedi, Y.: lacte depulsus leo, H. avert, put away, drive off, remove : cibo fames depulsa est f rigus, H. niorbos. Cs. pestera augurio, Y. mortem f ratri, 0. ab se mortem opinione curas vino, Tb. crimortis: ratibus taedas, Y. men: auditiones falsas, Ta. To depose, remove: alqm tribunatu alqm senatu, Ta. alqm de proTo deter, divert, dissuade, drive, force: vincia, N. alqm de suscepta causa de spe depulsus magna te ex ilia sibi turpitudinem spe depulsus, L. ratione esse depulsum Caesar a superioribus conaliquam recto cursu, H. siliis depulsus, Cs.
: : :
: : :

nxl, ere, to bewail, lament (by beating the breast, etc.) palmis Deplanxere domum, 0. deplangitur Ardea pennis, 0.
,

de-plang5,
:

de-plor5,
icail, lametit,

avi, atus, are, to iveep bitterly,

moan,

complain : lamentabili voce de isdem rebus esse dolentius deplorandum. With ace, to bewail, latnent, deplore : ad saxa haec damnationera illam: domum incensam: deplorati publico quae de altero deplorentur: multa de luctu, L. 2h give up for lost, abandon, resign Gnaeo. suam quisque spem, L. deploratur in perpetuum

libertas, L.

vota (coloni), 0.
ul,

de-plu5,

ere, to

rain down : Multus ut

in terras deplueret lapis, Tb.

de-pono, posui
away, put
boris,

(-poslvl, Ct.), positus, ere, to lay

aside, set

down,
:

lay, place, set, deposit

lectica paulisper deposita

Y.

mentum
:

in gremiis

corpora sub ramis armimarum onera


: :

de-pendeo,
Y.
:

, :

ere, to

hang from, liang


:

on,

hang down: ex umeris nodo dependet amictus,


laqueo, L. serta tectis, 0. to be dependent on, To wait for: Dependet fides a veniente die, 0. depend,be derived: 'augurium' dependet origine

Licia

galea ramis, Y. dependent, 0.

Fig.,
,

verbi, 0.

de-pendo,

dl,

ere, to

pay: dependendum

iumentis, Cs. depositis armis, Cs. arma umeris, Y, anulos, L. : argenti pondus defossa terra, H. plantas sulcis, Y. Onus naturae, i. e. to give birih to. Ph. To lay, wager, stake, bet : vitulam, Y. To lay up, lay aside, put by, deposit, give in charge, commit, confide, intrust : gladium apud te: tabu(pecunias) in publica las apud Pompeium, Cs. in publico, fide, L. : liberos in silvis, Cs. HS Cs. saucios, Cs. P. pass. : depositus, laid down, despaired of, given up, dead (because the recentlam prope dely dead were laid on the ground) positus, ccrte iam frigidus, i. e. dead, 0. Depositum me flere, 0. parens, Y. rei p. pars. F i g., to lay down, lay aside, put away, give up, resign, get rid of: studia de manibus ex raemoria insidias personam accusatoris certamiua, L. bellum, 0.
:

LX


depopulatio
timorera
: :

: : : :

: : :

228

deprehendo
deprav5,

imperium, Cs. provinciam nomen, 0. : prius animam quam sitim in uiida, quench, 0.
:

tort, disfigure:

rank of vata. Fig., to pervert, seduce, corrupt, deprave, commit: populi spoil: nil est Quin male narrando possit depraquae rimosa deponuntur in varier, T. ut ea quae conrigere volt, depravare ius in vestra fide aure, H. aliquid tutis aunbus,H. Ih Jix, direct : videatur: (Campanos) nimiae rerum omnium copiae depravabant: depravatus Pompeius invidia, in Damalin oculos, H. depopulati5, onis, /. [depopulor], a laying Cs. magna pars gratia depravata, S. plebem
odium,
i.

e. to die,

senator, H.

N.
:

clavum,

to lose the

atus, are [de + pravus], to disquaedam contra naturam depra,

7'o deposit, intrust,

waste, onarauding, pillaging

agrorum
:

aedium

consiliis, L.

solent domestici depravare.


adj.
[

ad depopulationem profecti, L.
quid habuit nisi depopulationes

iter

Antoniorura

deprecabundus,
entreating, Ta.

deprecor

],

earnestly

depopulator,
ei\

oris,

m. [depopulor], a maraud-

pillager

fori.

de-populor,

atus, ari, dep., to lay loaste, ravage,


:

plunder, "pillage : Ambiorigis finis, Cs. agi'os, L. extrema agri Romani, L. domos, fana orane raortalium genus (of pestilence), Ta. P. pass. :
:
:

depopulatis agris, laid

loaste, Cs.
:

To

%vaste,

destroy (poet.)

regiones, L. Cerealia dona, 0.


:

deprecatiS, onis,/. [deprecor], an avei^tingby prayer, appeal, intercessio7i, plea, apology: periculi: quae deprecatio est ei reliqua, qui, etc. aequitatis, on the ground of : pro illis, Cu. deprecatione deorum commoveri, the sanction of an oath: adgrediar ad crimen cum ilia deprecatione, sic ut, etc. In rhetoric, a deprecation, deferential remonstrance.
: :

intercessor

carry down, carry ex off, take away : f rumentum in oastra, Cs. Sicilia litteras in Verrem ossa eius ad matrem, partem exercitus eo, Cs. omnem exercitum N". To transport, banish ex Hispania, evacucde, L.
avi, atus, are, to
: :
:

de-porto,

oris, m. [deprecor], an averter, miseriarum pro illius periculo. An advocate, mediator : sui apud consulem depreca-

deprecator,
:

tor vobis adero, L.

salutis

meae
:

ut eo deprecauti depreeatori-

tore a Sequanis impetrarent, Cs.

bus Remis, Cs.


atus, an, dep., to avert by prayer, plead against, beg to escape, seek to avoid: ullam ab sese calamitatem a me patriae querimoniam nullum genus supplici mortem, Cs. inimici imperium, S. sui periculi deprecandi facultas, Cs. ignominiam, L. primum deprecor, ne me, etc. unum, ne se armis despoliaret, Cs. non

for

Ta. Of magistrates quitting a province, to bring home, take along, carry axoay : signa ex urbibus victorem exercitum nihil doraum. Fi g., to carry off, bring home, bring away, derive, acquire : triumphum tertium: crimen Romam ex provincia: ex Asia dedecus.
:

life, exile:

in

insulam deportari, Ta.

Italia,

de-precor,

deprecate,

demand, require, request earnestly, call for : unum ad id bellum imperatorem deposci imperatorem Caesarem sibi navis, Cs. pericula, Ta. sicut semper depoposcimus, Cs. omnibus pollicitationibus deposcunt, qui belli initium faciant, Cs. To demand, request,
,

de-posco, poposci,
:

deprecor, quin,
ere, to

etc., Ct.

illam,'i. e. curse, Ct.

To

pray, plead with, apply to, solicit, offer a plea quern deprecarere ? patres, ne festinarent decererrasse regem deprecati sunt, plead in nere, L. excuse, S. pro filio patres deprecaraur neque
: : :

claim (a duty or office): sibi id muneris, Cs. tibi partis istas: sibi procurationem incendendae ur:

To demand (for punishment): aliquem ad mortem, Cs. alqm morti, Ta. Pompeiura interficiendura auctorem culpae, L. ausum Talia, 0.
bis.
:
:
:

ilium se deprecari, quo minus pergat, L. roget, deprecetur merui, nee deprecor, inquit, V. Supin. ace. : ad me deprecatum venire. To pray for, intercede in behalf of: multorum vitam a Sulla quos ad pacem deprecandam miserat me a vobis.
: :

death.

altera

me

deposcere putabatur, to demand To call out, challenge: Volscos sibi, L.


i,

my

de-prehend5
sus, ere, to take

or

deprendS (-praendo),
seize
:

dl,

deposltum,

n. [depositus],

bailment: reddere depositum. Fallere depositum, i. e.fail of a harvest, 0.

a deposit, Poet.: arva

trust,

iussit

depositus, F. of depono.

depraendS, depravate,
care.

see deprehendo.
adv., corruptly, perversely:
iudi-

depravatio, onls, /. [depravo], a dktortion quaedam (membrorum): oris, Fig., a perversion,


corruption, vitiation : animi: consuetudinum
stra, perversity.
:

no-

upon, catch, snatch: deprehensus ex itinere Magius, Cs. comitatus in litterae deprehensae, intercepted, L. ponte, S. navis, to seize, Cs. Argolico mari deprensus, i. e. storm-stayed, V. Deprensis statio tutissima nauTo catch, tis, V. in aequore navem (Auster), 0. overtake, surprise, apprehend, detect, find out, discover: deprehendi in manifesto scelere sine duce deprehensis hostibus, Cs. Deprendi miserura est, H. qui, cum venenum dare vellet, deprehensus factum f acinora ( venenum ) datum, L. est To Agricola nuntio deprehensus, sit^prised, Ta. confine, catch, bring into a strait: flaraina Cum viae deprensa fremunt silvis, i. e. confined, V.
: :
: :

away,

deprehensio

: : :

: ; : :

229
i

derigo
derecte, adv. with comp. [derectus],
directly,

deprensus in aggere serpens, V.

g., to

compre-

hend, perceive, undei'stand, detect, discover, discern, observe: res magnas in minimis rebus: alcuius faciuora oculis, opinione quid si me stultior ipso deprenderis ? H. In feris deprensa potentia morTo bring into a strait, embarrass: deprebi, 0. licnsum me plane video se deprehensum negare.
:

straight

dicere

derectius gubernare.

derect5,
directly,

adv.
:

trabis inicere, Cs,

[derectus], directly, straight: Fig., simply, deorsus ferri.

miambiguously

dicere

arma

petisse, L.

ing, discover)/

[deprehendo], a catchmanifesta veneui. deprehensus (-prensus), F. of deprehendo.

depreliensi5,
:

onis, /.

deprend5,
depressus,
deprimo

see deprehendo.
adj. with comp.

[P. of derigo], derectus (directus), straight, direct, level, upright, perpendicular : (iter) simplex et derectum tuba derecti (aeris), 0.: fossam derectis lateribus ducere, Cs. iugum eminens in mare, Cs. Henna ab omni aditu circumcisa atque derecta est. As subst. n. : in derectum
adj.
: :
:

and sup. [P. of


:

nitentes, straight forward, L.

g.,

straightfor-

domus convallis. V. ], sunken, low : locus duodecim pe(libra) depresbior orbe, Tb. des humi depressus, S. vox depressissiraa, Her.
: :

ward, direct, simple, j)lci-in, right : Vivendi via: ratio: senex: denuntiatio belli, L.

derelictio, 5nis, /. [derelinquo], an abandoning, disregard, neglect


:

deprimo,

pressi, pressus, ere [de

+ prerao], to

communis
:

utilitatis.

press down, weigh doion, sink doion, depress: terram: ad mentum depresso supercilio: depresso To sink (in water): partem navium, aratro, V. Fig., to classis depressa. carinam, 0. Cs. press doicn, depress, overwhelm: improbitate dealiura, L. hostem, L. pressa Veritas emergit 2'o depreciate, disparage preces, to silence, N.
: :

derelictus,

adj.

[P. of derelinquo],
solum.

solitary,

deserted: angulus provinciae

liqul, llctus, ere, to forsake wholabandon, desert : Gracchum a Tuberone derelictum videbamus arationes ab omni fortuna defilium privatum dereliquerat, S. relicti oppida pro derelicto habere, abandoned, owtierless.
ly,
:

de-reliuqu5,

meam

fortunam. (de-proelior,
:

ari), dep.

P.praes., warring

de-repente,

adv., suddenly,
:

on a sudden: ab
crawl down, sneak

ea sese avellere, T.

rabere, C. poet.

violently

ere, de-rep5, repsl, de-proin5, prompsi, promptus, ere, to draw down : ad cubile suis, Ph. out, draw forth, bring out, fetch: pecuniara ex dereptus, P. of deripio. venenum sinu, Ta. aerario tela pharetris, V.
, :
:

ventos aequore Deproeliantis, H.

to

g., to
:

menta de-propero,
hastily
:

draw, derive, obtain : e quibus locis argualqd vel a peritis vel de libris.

de-ride5,
derisum esse
:

si,

sus,

ere, to

laugh
:

at,

scorn, scoff at, deride,

are, to

hasten, prepare

coronas, H.

deps5, depudet,

ere, to

knead.

shame:

derisus semel, hooted off\- derideat Aethiopem albus, In. merito, T. deridet, cum iubet, etc., 7ie is mocking. Supin. ace. : ultro derisum advenit, T.
:

mock : omnis istos credo hominem alqd, H,

laugh to te, H.
:

uit, ere,

impers., to cease to

depuduit, shame has departed, 0.

depugis (depygis),
buttocks, thin buttocked, H.

is,

adj. [puga], witlwut

de-ridiculus, adj., very laughable, ridiculous deridiculum esse se reddere, etc., L. dub. As subst. 71., an object of ridicide, laughing stock, mockery : deridiculo esse, Ta. per deridiculum audi-

atus, are, to fight decisively, fight out, join battle, combat : signis conlatis, L. cum ci.vibus : ad depugnanacie instructa, Cs.
ilvi,
:

de-pugno,

tur,

Ta.

corporis, ludicroicsness, Ta.

dum, N. ante depugnabitur depugnatum cum Fig., to contend, quarrel: unum Gallis est, L. par quod depugnet depugnare parati, H.
:

ere, inch.., (de-rigesco), derigul, or dlriguT, become stiff, grow rigid, fix, curdle (only perf. system ) formidine sanguis deriguit, V. deriguere oculi, were fixed, V. hirsutae comae, 0.
,

to

depulsi5, onis,/. [de + 1 PAL-], a driving off, driving aioay, repelling, warding off: mali servitutis,

derigo or deregS or dirigo,


[de

rexi, rectus, ere

+ rego],
:

to lay straight, set straight,

arrange,

defence, answer (to a charge), C.


:

lay Old: haec directa materia iniecta consterne-

lowering, sinking

depulsor,
dominatus.

oris,

luminum. m. [de + 1 PAL-], a destroyer:

depulsus, P. of depello. de-put5, avi, atus, are, to cut off, prune : umbras (i. e. ramos), 0. To reckon, estimate, esteem, coiisider : meam esse operam parvi preti, T. malo se dignum deputat.
:

derexerat finem Philippo opera, Cs. vicos, L. To draw up, form (a line of battle): aciem, Cs. To direct, send, aim, drive, Derexere acies, V. steer: ab ilsdem (Etesiis) cursus (navium) deriqua te ducit via, derige guntur iter navis, 0. ex vestigio vela ad castra, Cs. gressum, V. equum in ipsum consulem, L. dentis in inguina, 0. cursum per auras in lucos, Y. alquo cursum
bantur, Cs,
cratis, Cs.
:

veterem viam regiam, L.


deripio

: :

descripte
:

: : :

230

luppiter laeto descendet imbri, V. Descende (i. e. ex apotheca), H. 2h go down, go, come (to business, etc.) in forum ante illara Cynosuram gatur mea vitara ad rationis norraam ad illius lucem ad forum, L. fuge, quo descendere gestis, omnia voluptate utilita- H. de palatio: hodie non descendit Antonius: similitudinera manum tem honestate: (divinatio) ad veritatem saepissime quod non descenderet tribunus, L. in causam, to engage. derigit, points the way. Of troops, to march down : ex superioribus deripio, ripul, reptus, ere [de + rapio], to tear locis in planitiem, Cs.: qua (sc. de monte), S. inde (sc. de arce), L. in aequum, L. omnibus copiis in off, tear away, snatch away, remove violently, pull down : cothurnos, V. de manu Cereris Victoriani campum descensum est, L. ad laevam,S. praedavestem a peetore, 0. velamina ex umeris, 0. ei tum in agros Romanos, L. descensum in aciemest, Yitae ornamenta deripi: spolia Latinis, V. signa the battle began^ L. in certamen Ad pugnam rheTo sink down, penetrate : ferderepta postibus, H. ensem vagina, 0. destrara torica ab umbra, lu.
: :

hue gressura, V. Of weapons, co, N. aim, direct, discharge : spicula cornu, V. tela hastam tela Corpus in Aeacidae, V. arcu, H. Fig., to direct, guide, Ilo hastam, V. in te, 0.

navem
to

V.

per clivum, 0.
:
:

in
via,

campum
H.
:

in ventrem, to

be eaten, H.

caelo in undas, V,

ad naviculas

Ad

mare, H. scendunt, L.
testa
..
.

Sacra

sciscitatura deos de-

define, limit, regulate:


:

cogitationes non ad ad quae (exempla) oratio dere:

meas

ense,

V.

corpore pestis, V. in iudicis auris, II. F i g., to go down, descend, sink, penetrate : verbum in pecoris, m. [derideo], a mocker, derisor, scoffer: tus altius, S. cura in animos patrum, L. descensemper eris, H. populi, lu. imi lecti, H. dere ad ipsum Ordine perpetuo, follow the line 1. derisus, P. of derideo. To lower oneself, descend, stoop, of descent, 0. 2. derisus, us, m. [derideo], mockei^y, scorn, yield, agree to : senes ad ludum adulescentium derision: facile ad derisum stulta levitas ducitur, descendant ad calamitatum societates ad eius Ph. derisui fuisse triumphum, Ta. modi consilium, Cs. ad ultimum rci p. auxilium, derivati5, onis,/. [derivo], a leading off, turn- L. prcces in omnis, V. videte, quo descendam. ing away: (lacus), L. Plur.: fluminum. descensid, onis,/. [descendo], a descending:
ripuisset.
: :
:

g.

quantum de mea

auctoritate de-

rum

alte in corpus, L.

toto in

ilia ferro,

0.

toto

deriv5, avi, atus, are [de + rivus], to lead off, turn away : aqua ex flumine derivata, Cs. F i g., to draw, derive, bring : nihil in suam domum inde: Hoc fonte derivata clades, H. To divert, turn aside, transfer: in me iram senis, T. derivandi criminis causa: partem in Asiam curae: alio responsionem suam.

Tiberina, the sail

down

the Tiber.

descensus,
down: qua
illi

m. [descendo], a desce^it, tvay descensus erat, S. facilis descenus,


: :

sus Averno, V.
revolt

difficilis et

artae viae, L.

derogatio,

onis,/. [derogo],

a partial abrogalegislation, to re-

de-scisco, ivi, itus, ere, to withdraw, leave, from, desert, go over : ab Af ranio, Cs. a populo: quibus invitis descitum ad Samnites erat, L. aperte, L. In g e n., to depart, deviate,
:

tion, limitation (of a law).

loithdraw, fall

de-rogo,
peal in part,

avi, atus, are.


restrict,

In

off,

be unfaithful: a se ipse: cur

Zeno ab hac antiqua


tura, N.
:

institutione desciverit

a na-

modify : neque derogari ex


:

a vita,

kill oneself.

hac (lege) aliquid licet de lege aliquid derogare. I n g e n., to take away, detract, dimi7iish, impair, withhold: de magnificentia quiddam de testium si quid ex hac ( aequitate ) fide fidem alicui certam derogat vetustas fidem, L.

ere (often confounded transcribe, write out, write down : (i. e. a tuo exemplo) descriptam legem adferunt, the draft: in foliis carIpsI, iptus,

de-scribo,

with discribo),

copy a te librum
to

off,

de-rosus,
muribus.

P., gnaived away, nibbled: clipei a

de-ru5,

rui,

ere, to take

away, detract : cu-

mulum

de laudibus alicuius.

de-ruptiis, adj. with comp., broken, precipitous, steep : angustiae, L. in deruptiorem tumulum, L.

Phtr.

n. as subst., precipices, L.
ire, to rave furiously, rage : in il, pelago hiems, V. tragica in arte, H.
,
:

de-saevio,
aequore, V.
:

mina, V. in cortice Carmina, carve, Y. ius ab antiqua gente, copy, adopt, L. To sketch, describe, draw, depict, represent : formas in harena caeli meatus radio, V. F i g., to represent, delineate, describe: res verbis describenda: dignus describi, quod malus ac fur, etc., H. volnera Parthi, H. cum pluvius describitur arcus, H. facta versibus, N. Votiva descripta tabella Yita senis, H. To rationem define, prescribe, fix, assign: iura finium
:

totius belli
II.
:

climb down, come doion, descend, fall, sink: ex eqno, to alig7it : monte, S. de palatio caelo, H. vertice e caelo, lu. montis ab alto, V. ab Alpibus, L. arce Monoeci,
di, sus, ere, to
: : :

de-scendo,

ex censu, L. vices (poetae), urbanas tribus libertinos, L. in vecturas frumenti duodecim mensis annum, L. suum cuique raunus. finitimis civitatibus, Cs.
:

classis

in quattuor

descripte, adv. manner: dijierere.

descriptus

],

in

an ordo'ly


descriptio

: : : : :


desido

: : :

231
(deses),

descriptio, onis (often confounded with dia marking out, delineation, copy, transcHpt, draft : caeli, circuit : tabularum Fig., a represenalqd deseriptionibus explicare. tation, delineation, description : aedificandi, plan : servorum: regionnm, topographi/ : nom'uns, dejiniA proper disposition, order, arrangement tion.
scriptio),yl [describo],

idis, adj. [de+SED-J, inactive, hidolent, sedemus desides domi mulierum ritu, L. longa pace desides, Ta. Fig.: nee rem Romanara tam desidem umquam fuisse, L.

idle:

desided,
sit idle,

sedi,

remain

i7iactive:

ere [de+sedeo], to totum diem, T.

sit long,
:

aquila

ramis, Ph.

cenvia descriptionis atque ordinis (in oratione) In the turiarura classiumque, L. : temporum.

sense disirihiUion, division, the proper form


scriplio.

desiderabilis, e, adj. [desidero], wanted, desirable: nihil desiderabile concupiscuut: suis vitiis
desiderabilem efficere avum,
ceps, Ta.
i.

is di-

e.

missed, L.

prin-

descriptus,
precisely

adj. with comp. [P. of describo],

ordered, properly
:

orationis
scriptius.

ordo verborum

an'anged: materies natura nihil est de-

desiderati5, onis,/. [desidero], a


longing, missing: (voluptatum) dub.

desiring,

desideratus, P. of

desidero.
[cf. desidero],

de-sec5,
auris, Cs.
: :

cul, ctus, are, to

ad
:

off,

ad away:

desiderium,
:

i,

n.

a longing,

particulam unhordeuni, Cs. desecta cum stramento dique, H. F i g., to prune seges, L. Desectum gramen, 0. off, reject: illud (prooemium). de-ser5, rui, rtus, ere, to leave, forsake, abandon, desert, give -up : exercitum, Cs. castra, L. caeervice desecta, L.
: :

ardent desire, u<ish, want, grief, regret : Athenarum, T. urhis, homesickness : coniunctissimi viri: tam cari capitis, H. pectora diu tenet desiderium,
:

Enn.

Ita magno desiderio fuit ei filius, T, Desideri pocula, love-potions, H. desideria imperiap. C.
:

torum commovere
derio meo, Cu.

lidelia,
:

stellis desertis, Cs,

fratrera,

V.

Mensa

deserit

toros,

Fig., of a Raro scelestum Deseruit poena, /ai7s to follow up, person, a desire, longiiig : Nunc desiderium, curaFig., to H. qui non deseruerant, revolted, N. que non levis, H. valete, mea desideria. leave, desert, the lurch
:

V. thalaraos pactos, is removed from, 0.


:

sity: cibi naturale, L.

H. Want, need, neceshae raanus suffecere desi-

A
:

request, petition:

militum ad Caesarem ferenda, Ta.

desideria

abandon, forsake, leave in


:

hoc timet, Ne deseras se, T. me in his malis, T. non deserit sese, armat familiam, etc., Cs. suum ius desertarum rerum patrocinium suscipere quae faciebam, ea ut deseram, the course of conduct, S. inceptum, V. vitae reliquum viam virtutis, H. desertus suis, deseror coniuge, 0. Ta. E s p., in law vadimonium mihi, to forfeit his recognizance: vadimonia deserere quam ilium exercitum maluerunt. Of ihmgs, to fail, forsake tempus quam res maturius me deseret, S. donee te deseret aetas, H. nisi me lucerna deseret facundia desei'et hunc, H. deserta (natura) dese:

desiderd,
expect

avi, atus, are [cf. considero], to long

for, ask, demand, call for, wish for, desire, require, tribuni imperium, Cs, : me, T. ea (bene: : :

ficia), S.

ullam rem ad se inportari, Cs. alqd ex vobis audire ab milite modestiam, Cs,: desiderando pendere animis nul1am aliam mercedem laborum Capitolium sic ornare ut templi dignitas desiderat. To miss, lack^ feel the want of: alqm, T. quid a peritioribus
satis
est,

quod
:

H.

videbatur, Cs. alqd in oratione Sextilem totum mendax desideror, am ivaitedfor,}!.: viris adulescentis, 7b lose: ut
rei
: :

militaris

desiderari

0. : leo desertus viribus, Ph. fortuna deseri, Cs. a tribunicia voce.


ret ignis,
let die,
:

(exercitus)

ne

in eo proelio

unum quidem CC milites, Cs.

militem desiderarit:
Pass., to be missing,

be lost, be wanting: ut nulla navis desideraretur, deserter, oris, wi. [desero], one who forsakes, a Cs. perpaucis desideratis quin cuncti caperentur, udeserter: amicorum: communis utilitatis aut sal almost every one, Cs. neque quicquam ex fano In war, a runaway, deserter, Cs., L., Ta. tis. desideratum est. Poet.: Amoris, 0. Asiae, V. desidia, ae, /. [deses], a sitting idle, idleyiess, desertus, adj. with comp. and sup. [P. of deinactivity, sloth: ab industria ad desidiam avo-. sero}, deserted, desert, solitary, lonely, waste: angi:

loca, Cs.:

anus, T. planities penuria aquae, S. via: portus, V.: vetustas, long disuse,!!.: reditus desertior: nihil desertius orae Plur. n. as subst., desert desertissimae solitude. places, deserts, wastes: Libyae deserta, Y. f erarum, the lonely haunts, V.
portus, T.
: :

cari

pro labore desidia,

S.
:

latrocinia desidiae

urbes
:

minuendae causa fieri, Cs. improba Siren, H. invisa primo desidia postremo amatur, Ta. (vo:

bis sunt) desidiae cordi,

V.

desidiosus,
indolent,

adj.
:

de-servio,

ire, to

serve zealoiisly, be de:

voted, be subject, be

of
: :

service

cuivis deserviant
si vigi-

amet, 0. Causing idleness, making lazy: inlecebrae cupiditatum desidiosissimum otium.


:

lazy,

idle

with sup. [desidia], slothful, Qui nolet fieri desidiosus,

vobis opera deservire Hae deserviunt amicis

si oflScia, si

operae, divinis rebus.

de-sid5,
tle

sidi,

ere.

Of

places, to sink,

set-

down, fall: ut multis locis terrae desiderint;

designatio

: : : :

despicatus
de-sist5,
over, desist
stiti, stitus, ere, to

: : :

232
desiden-

ad Manis imos, V. tes mores, L.

Fig.,

to deteriorate:

leave off, cease, give

designatid,
specification

porum.
suls,

ne aliquid a marking out, iurares destitisti de petitione, L. a defensione, personarum et tem- Cs. ab oppugnatione, S. litibus, T. hoc conatu, (cf. dissignatio) incepto, L. ter in prime designation to office: annua, of con- Cs. suscepta causa
(petitione)
:

from: de qua
:
:

onis, /. [designo],
:

Ta.

designator, see dissignator. designatus, P. of designo. de-signo, avi, atus, are, to mark out, point out, trace, designate, define (often confounded with disurbem aratro, V. raoenia fossa, V. temsigno)
:

my throat, 0. pugnae, hoc percontarier, T. conari ac velle pecuniam polliceri, Cs. sub occasum solis destiterunt
destitit ore sonus, stuck in
: : :

V.
(i.

e.

interficere), Cs.

non desistam, give up my

purpose, H.

desitus, P. of desino. de-s51o, avI, atus, are, abandon, desert : agros, V.


to leave alone,
:

plo lovis

finis,

L.

circo designatus locus est, L.

Europen, depicts ( in a web ), 0. F i g., to point desolatus servilibus ministeriis, deprived of Ta. out, mark, denote, designate, describe, represent, are, intens. [despicio], to look despect5, brand: haec verbis designata: hac oratione Dumnorigem designari, Cs. oculis ad caedem unum- down u'pon : terras, V., 0. Palantis homines proquemque nostrum: quem (mundum) deum. To cul, 0. To ovei-look, comm-and: quos despectant To despise: liberos, Ta, appoint, choose, elect (to office) consul es desig- moenia, V.

forsake, desolatae terrae, 0.

natus

comitiis designatus aedilis

sperans

si de-

signatus foret, etc., S. F.perf., elect, chosen (to an office): consul: tribuni plebis xvir: praetor. Of a child unborn designatus civis see dissigno.
:
:

1. despectus, adj. with sup. [P. of despicio], contemptible, scorned : maxime natura eius, Ta. despectissima pars servientium, Ta. 2. despectus, us, m. [despicio], a looking down upon, view, prospect : ex oppido in campum, Cs. ex omnibus partibus despectus habere, An object of contempt : ut points of view, Cs.
:

leap down, desilio, dismount : de navibus, Cs. de raeda ex equis, Cs. ab equo, V. curru ab alto, 0.: biiugis, V. altis turribus, H. in medias undas, 0. ad pedes, to dismount, Cs. desilite commiUtones,yww^ overboard, Cs. Desiluit, dismounted, 0. P o e t. unde loquaces Lymphae desiliunt, H. aetheria domo (of lightning), Pr. Fig., to leap headlong, venture heedlessly : in artum, H.
iluJ,

ultus, Ire

[de+ salio], to
:

(res R.) Treveris despectui

sit,

Ta.

desperanter,
spairiiigly
:

adv. [despero], hopelessly, de-

loqui secum.
onis,y. [despero], hopelessness, dead desperationem adducti,
: :

desperatio, spair : summa,


:

Cs.

used instead), situs, ere, to leave off, give over, cease, desist, forbear lacessere, T. de compositione loqui, Cs. f urere
sir

de-sin5,

(rare

destiti is

N. a desperatione iram accendit, L. desperationes eorum, qui, etc. vitae nimis celer rerum,
:
:

L.

magna

pacis, Cs.

Romae fieri desierunt: ut auctor Desinat inquiri, 0. artem, give up : versus, V. plura, say no more, V. dominam, abandon, 0. veteres orationes a plerisque legi sunt desitae: contra eos desitum est disputari tunc bene deindicia severa
: : :

sinitur, 0.

To
:

cease, stop, end, close,

make an
:

end,

adj. with comp. and sup. [P. of despero], given up, despaired of, irremediable, desperate : res p. desperatas pecunias exigere f uga. P r o V. desperatis adhibere medicinam haec nunc multo desperatiora desperatissimum perf ugium. Without hope, despei'ate : homines,

desperatus,

have done : deinde desinet (solicitudo), T. libenbellum sumi facile, aegerrume desiter desino nere, S. quo (puero) ferrea primum Desinet gens, at lohose birth, V. desierant imbres, 0. ut Desinat in piscem muliei', end in, H. desine quaeso communibus locis querelarum, H. A te principium, tibi desinet (carmen), V. Of speech: de:

Cs.

senes.

de-spero, avi, atus, are, to be hopeless, have no hope, despair of, give up : de se de pugna, Cs. de toto ordine de summa rerum, L. honores
: : :

rem

p.

vitam

voluntariam deditionem, L.

sive

restituimur, sive
:

desperamur
:

Nil

desperandum

sinendi
cease,

modus
:

T.

Vix bene desierat, 0. Ah desine, Desine, iam conclamatumst, T. ilia,


: : :

quae
silly
:

similiter desinunt, etc., like endings.


entis, adj. [P. of desipio], foolish,
:

desipiens,
,

adrogentia

ita desipiens, qui, etc.


,

Teucro duce, H. desperatis nostris rebus, Cs. desperatus ab omnibus non despero fore aliquem aliquando, qui, etc. quae Desperat tractata diffidens et desperans rebus nitescere posse, H. tuis saluti sive habes alisuis fortunis, Cs. quam spem de re p. sive desperas hostibus eoque
:

desipi5, ere [de+sapio], to be void of understanding, be silly, act foolishly : licet me desipere dicatis: si non desipit augur, H.: Dulce est desipere in loco, to trifie, H.

desperantibus, quia,

etc.,

Ta.

despicatio,
1.

onis,/. [1 despicatus], cow^7?jt)<.

Only plur., sentiments of contempt.

despicatus,

adj. with sup.

[de+SPEC-],


despicatus

::

desudo
destino,
:

: : :

233

in contempt^ despised: nos nostramque aduleContemptible, scentiam Habent despicatam, T. despicable : despicatissimus homo.

make firm,

2.
tempt.

(despicatus, us), m. [de+SPEC-],

Only
:

con-

Svi, atus, &re [STA-], to make fast, bind, fix, stay: anteranas ad malos, rates ancoris, Cs. Cs. F i g., to fix in mind, determine, resolve, design, assign, devote, appoint, ap-

dat.

despicatui duci, to be despised.


despicio], con-

propriate:
etc., L.
:

despiciens,
tempt2i07is

entis, adj. [P. of

vinci,

tain sui,

of so

little self-esteem.

eum ducem,^x their minds on him as, quae agere destinaverat, Cs. morte sola L. thalamis removere pudorem, 0. operi
:

destinat, detailed, Cs.:

qui locus non erat alicui


:

me arae, V. eorum alteri diem ne? tempore locoque ad certamen destinato, L. despicientia, ae, /. [despiciens], a despising, si destinatum in animo est, L. sibi destinatum in contempt : rerum humanarum animi. animo esse, summittere, etc., he has determined, L. To select, mean to choose: omnium consensu dedespicio, exi, ectus, ere [de + specio], to look down upon : de vertice montis in vallis, 0. coUes, stinari, L. quod tibi destinaras trapezephorum, meant to buy. To appoint, fix upon, designate qua despici poterat, in the range of view, Cs.
destinatus
:

despiciendus,
Ta.

adj. [P. of despicio], contempt-

ible,

cis

ace. (some read dispicio in these passages) omne gentis et urbis aethere summo mare, V. nemus, 0. Fig., to be inattentive, be off guard:

With

With ace., to look simul atque ille despexerit. down upon, despise, disdain : omnis a populo R. ignobilitatem lugurthae, S. divitias despici despecta paucitate impetum faciunt, Cs. neque uUum laborem despiciens, refusing, Cs. Despectus tibi sum, Y. homines despecti huic despecto To disparage, express contempt for: saluti fuit, N. Caesaris copias, Cs, de-spoli5, avi, atus, are, to rob, plunder, despoil: se armis, Cs. ut cum Sicuhs despoliaretur despohari triumpho, L.
:
:

imperio Numam, 0. regnum sibi Hispauiae, L. provinciam Agricolae, Ta. marito uxorem, H. se collegam consulatui, Ta. destinari imperio, Ta. alqm consulem, L. To fix upon, aim at:
: :

alquem locum

oris,

L.

destiti, perf of desisto.


set

destitu5, ui, utus, ere [de + statuo], to set down, forth, put away, bring forward, leave alone: alios in convivio (in mockery) ante tribunal regis destitutus, L. ante pedes destitutum causam
:

dicere, L.

To

leave,

abandon, forsake, fail :


:

cum

alveum aqua destituisset, L. ut quemque destitueret vadum, lost his footing, L. Fig., to forsake, abandon, desert, betray : ab Oppianico desti-

de-spondeo,

spondi, sponsus, ere, to promise

librum alicui: JRomanis imperium Orientis, L. To promise in marriage, virgo desponsa betroth, engage : ei filiam suam uni ex Curiatiis, L. tibi lanthen, 0. Desponsam intus deesse dicito, call it an engagement, T.
to give, promise, pledge

tutus funditores inermis, Cs. eundem in septemviratu: defensores, L,: alicuius consiliis destitutus morando spem, L. destituti ab omni spe, L. si destituat spes, alia praesidia molitur, L. deos Mercede pacta, i. e. defraud of their stipulated re:

spondebitur, T.

spes rei p. despondetur anno consulattis tui, i. e. is linked with. To give up, yield, lose: animos, be despondent, L.
to betroth:

Fig.,
, ,

ward, H.

destitutio, onis, /. [destituo], an abandonment, desertion, disappointment


:

destiLutione

irati.

de-spum5, undam aeni, V.


despui religio

de-spuo,
, ,

destitutus, P. of

destituo.

are, to

skim

off,

skim :

f ohis

Only comp.
:

destrictus,
:

adj. [P. of destringo], severe^ rigid.

destrictior accusator, Ta.


inxi, ictus, ere, to strip off: tunica est, Ph. To uiisheaihe, draw :
:

ere, to spit out, spit

est,

L.

ubi in molles sibi sinus, Tb.


:

upon

de-stringo,
gladios in

To reject, abhor : preces, Ct. de-stni5 or di-still6, trickle down : destillat ab inguine
,

ab umeris destricta

rem

p.

gladiis destrictis
:

impetum

fa-

are, to

drip,
Illius

cere, Cs.

ensem, H.

virus,

V.

dished, L.
(poet.)
:

pure

destillent

tempora Xardo, Tb.


assignrnejit:

To touch Aequora alls,


:

in se destrictis securis, bran-

gently, graze, skim,

0,
:

corpus, 0.

skirt
g., to

destinatio, dms,f. [destino], an

criticise,

censure, satirize

mordaci carmine quemPh.


tear doion, raze,

resolve, determination: haud dupartium, L. destinationis certus, resolute, Ta. bia, Ta.
:

quam,

0.

alios contumelia,

de-stru5,

uxi, uctus, ere, to

a mark, target, demolish: navem: moenia, V. Fig., to destroy, Fig., a plan, purpose : copias ad destina- ruin, weaken: id (ius), L. senem, 0. hostem, Ta. L., Cu. tum eduxit, L. tuis destinatis.adversari, Ta. dede-subito or de subito, adv., on a sudden, stinata dare, the dispositions (of a will), Ph. suddenly : bolus ereptus e f aucibus, T. f unus ordestinatus, adj. [P. of destino], fixed, deter- natum. are, to sweat, make great exermined, destined, inevitable : sententiae hora mortis de-sudo, tion : in his (sc. exercitationibus ingeni). Orci finis, H. destinatus obdura, resolutely, Ct.

destinatum,

i,

n. [destinatus],


desuefactus
desuefactus, adj. [ desuetus tranged: raultitudo a contionibus.
:

: : : ; :

: . :

234

detestabilis

detentus, P. of detineo. de-tergeo {plur. once detergunt, L. ), si, sus, desuetud5, nis,/. [desuetus], disuse, xuant of ere, to wipe of, ivipe away : lacrimas pollice, 0. desuetudine tardi, 0. practice: armorum, L. nubila caelo, i.e. to clear, H. 7h wipe, cleanse: To strip off, de-suetus, adj.^ disused, laid aside, unfamiliar, volnera mappa, lu. cloacas, L. Fig., out ofiisc, obsolete: arma diu, V: res, L. desueta break off : remos, Cs. asseribus pinnas, L. Out of practice, unac- to sweep off, get (colloq.) primo anno LXXX. sidera cerno, 0. verba, 0. corda customed, unused: triumphis Agmina, V. deterior, ius, adj. comp. with sup. deterrimus Samnis clamorem pati, L. (amori), V. [de], lower, worse, poorer, meaner: tempus, less desultor, oris, m. [de + 2 SAL-], a vaulter, favorable : status vectigalia sibi deteriora faceFig.: re, Cs. muraena carne, H. aetas, V. quo (pecircus-rider : desultorum in modum, L.
],

+ factus

es-

amoris,

i.

e. inco')istant,

0.

desult5rius, adj. [ desultor ], of a vaulter quasi desultorius, like a circus-rider'' s horse.

de-sum,

f ul, esse (in poetry dee- is


;

one

syll.

fut. inf. defuturum perf. defuerunt, trisyl., 0. esse or defore), to be away, be absent, fail, be Non wanting, be missing : quasi desit locus, T. ratio, verum argeutum deerat, T. : si forte desit pecunia conlectis omnibus una Defuit, V. Qui omnia deerant, quae usui lacriment desuiit, 0. cui omnia ad usum defuissent, Cs. erant, Cs. nihil tibi a me defuit, tt'as withheld: in qua (causa) oratio deesse nemini possit Yerba animo desunt, 0. quantum sententiae deesset animi, Cs. : Neu desint epulis rosae, H, hoc ad fortunam Caesari id rebus defuit unum, i. e. to complete defuit, Cs. our misery, V. nee defuit audentia Druso, Ta. Deest iam terra f ugae, to fly to, V. ut neque in Antonio deesset hie ornatus orationis quas sibi
:
:

in which he was weaker, N. video meliora, Deteriora sequor, 0. proles Auro deterior, 0. in deterius mutare, Ta. Plur. m. as suhst., the degenerate, H. Plur. n. as subst. : Sup. : ilium pronus deterioribus princeps, Ta. esse quam deterrimum, T. genus rei p. ex bono in deterrumura conversum color, V. aqma, H. homo omnium deterrimus patronus.
ditatu) erat deteriore,
:

i.

e.

deterius, adv. [deterior], worse,


interpretari, unfavorably, Ta.
:

less :

scripta

si

placeant spe

Deterius, H.

nilo deterius, nevertheless, H.


/. [determino], a boundorationis.

ary, conclusion

determinatid, onis, : mundi


:

avi, atus, are, to enclose, bound, regiones ab oriente ad occasum, L. To fix, settle, determine: spiritu, non arte, ends (his sentences) Omnia determinat annus, C.
limit, prescribe

de - terinin5,

poet.

res,

quo minus
lent

in foro diceret, defuisse

desit ?

yoio
i.

come
e.

to luant ?

desit habere,

eno^igh,

nee amicis: ne suae senatu Timotheo de fama dimicanti, N. reique p., Cs. huic rei, Cs. operae, H. ne tcmpori deesset, lose occasion! teraporis, Cs. nos the opportunity, L. consules desumus, are in fault. ere, to take, choose, select de-suin5, umpsi, sibi vacuas Athenas, H. To astibi hostis, L. sume, undertake: sibi consules adservandos, L.
abandon,
desert, neglect:
rei p.

H. nee

To fail^ be wanting,
:

H.

ne tibi cf quod non


:
.

de-tero, trivl, tritus, ere, to rub away, wear away : detritae aequore conchae, 0. pedes (via),
a catena collum detritum, Ph. Fig., to lessen, weaken, impair : laudes Caesaris culpa ingeni, H. Exiguis (rebus) aliquid, lu. To file away^ prune: sibi multa, H.
Tb.
:
:

tibi desis, betray yourself: dignitati


:

de-terreo,
poenae, Cs.
territis
:

ui, itus, ere, to


:

discourage, prevent, hinder


testis verbis
:

frighten off, deter, reliquos magnitudine pavidam ense, 0. de:

motion, y*rom above, from nemus imminet, ovei'head: (alqm) volnerare, Cs. V. Of rest, above (poet.) imposuere togas, 0.

de-super,

adv.

Of
,

in deterrenda liberalitate adulescentis a dicendi studio : a proposito, Cs. ab persequendo hostis, S. a turpi meretricis amore, H. Stoicos de sententia : reges proelio deterrentribunis, L.
: : :

de-surgo, de-tego, exi,


bare,

ere, to rise: cena,

H.

unroof: aedem, L.

ectus, ere, to uncover, expose, lay Caci detecta regia, V. :


:

Silvestris homines Caedibus, H. hominem ne auctionetur multitudinem, ne f rumentum conferant, Cs. Suessiones quin cum his consapientem quo minus rei p. consusentirent, Cs. lat eius libidines commemorare pudore deterreor:
tur, S.
:
:

verbis,

iuga montium detexerat nebula, L. caput puer ossa, 0. detecta detectus, tvith bare head, V. Fig., ^o discorpora: arcana profana manu, 0. cover, disclose, reveal, betray, detect : cladem, L. alqm, culpam, 0. detecta omnium mens, Ta. Cu. formidine detegi, to be betrayed, Ta.
:

To avei^t, keep off: ut vis agere metu deterrebar. a censoribus nullius auctoritate deterreri quiverit,
L.
:

nefas, 0.

To

repress, control: (iras)

neque

Deterret ensis, H.

detersus, P. of detergea
detestabilis,
e,

adj. with

comp. [detestor],
:
: :

de-tendo,

execrable, abominable, detestable

sus, ere, to unstretch: taberna:

tam

detestabile

omen nihil esse quam voluptatem exemplum, L.

culis detensis, struck, Cs,

taberuacula, L.

dctestabilior immanitas.


detestandus,
f raus, Ta.


detestaudus
adj. [F. of detestor], execrable

: : :

: :

235
:

detrimentum
detracti5, onis,/. [detraho], a taking away,

detestatio, onis, /. [detestor], the invocation of a curse: ea detestatione obstrieti, L. dira, H. a purging. An avertmg by sacrifice, deprecation : scelerum. detracts, see detrecto. detractor, oris, m. [de+TRAG-], a disparagdetestatus, adj. [ P. of detestor ], accursed, hatefid, abo7ninable : detestata omnia eius modi re- er : sui, Ta. pudianda sunt: bella matribus Detestata, H. detractus, P. of detraho. de-traho, traxi, tractus, ere, to draw off, take de - testor, atus, aii, dep., to curse, execrate, abominate : (te) tamquam auspieium malum om- down, pull down, take away, remove, withdraw, nibus precibus Ambiorigem, Cs. caput euntis drag, bring : soccos detrahunt (servi), T. detrachostili prece, 0. carmen detestandae familiae tis insignibus imperatoris, Cs. vestem pellem, H. alquem in indicium ducem ad certamen, L. compositum,/br an imprecation on the house, L. exitum belli. To call down upon, denounce: peri- de digito anulum, T. de his (mulis) stramenta, cula in caput eorum, L. To avert, ward off, depre- Cs. Hannibalem ex Italia, L. vestem tibi, T. cate: a me patriae querimouiam: memoriam con- anulos liberis suis illi coronam, H. me mihi, 0, tegumenta scutis, Cs. f renos equis, L. alta ilice sulattis tui a re p. invidiam hoc omen, virgam, 0. To remove, withdraw, take away, dextus, ere, to weave, plait : aliquid de-tex5,
:

wresting, ivithdrawal,7'emoval: (Praxitelia capita) efficiuntur detractione, cutting away : alieni cibi,

eidem Armeniam illi Haerentera capiti coronam, H. anirais errorem, 0. ex tertia acie singulas detineo, tinul, tentus, ere [de+teneo], to hold cohortis, Cs. ut (remigum) pars ab nostris detraoff, keep back, detain, check: a quo incepto me heretur, i. e.from the ships, Cs. aliquid ab homine. ambitio detinuerat, S. me detinuit morbus, T. Fi g., to pull down, drag down, lower : conlegam civium numerum tarn bonis rebus contionibus de caelo regum maiestatem ab summo fastigio detinenda plebs, L. me his oris, V. nisi quid te ad medium, L. To withhold, divert: tantum temdetinet, if you ho.ve time, H. me Grata compede pus ex re militari. To lower in estimation, disparMyrtale, H. novissimos proelio, Cs. amor me age, detract: detrahendae dignitatis gratia: de se: Martis in armis detinet, V. in ea legatione de- de absentibus detrahendi causa dicitur: de ipso, tentus, Ta. F i g., to hinder, prevent, delay : Gal- qui scripsit, detrahi nihil volo quod tibi ille deliae victoriam, Cs. se nonura ad diem, to prolong trahit multum ei detraxit, quod, etc., N. his life, Ta, Of time, to lengtheii, fill : tempus, detrectatio (detract-), onis, /. [detrecto], a 0, euntera sermone diem, 0. To keep, occupy,
:

Viminibus, V. fiscellam vimine, Tb. texta prope retexautur,^ww7ie(i.

g.

de-

prive, strip, rob

detractis cohortibus diiabus, Cs.

engage, busy: in

alienis

negotiis

detineri:

Nos

Pallas detinet, 0,

declining, refusing ne, L.

militiae, L,

sine detrectatio-

de-tonde5,
off, clip,

des,

i.

e.

tonsus, ere, to shear off, cut shear : crinis, 0, detonsae f rigore f ronstripped off, 0.
,
:

diminisher, disparager :

detrectator (detract-), oris, m. [detrecto], a laudum suarura, L, or detrecto de-tracto, avi, atus, are, to de: :

de-ton5,
ing
:

ui,

Y.

are, to thunder

down, thunder

(luppiter) ubi detonuit, 0.

To have done thunder-

nubera

belli,

dum

detonet omnis, Sustinet,

exiiaust its rage,

detonsus, P. of detondeo, de-torqueo, si, tus, ere, to bead


: :

shirk : militiam, Cs. : pericula, Ta, certamen, L, : iuga, V, vincla pedum, Tb. alcuius iussa, Ta, : num consulto detrectarent, L. F i g., to lower in estimation, depreciate, disparage : bonos, S. : virtutes, L. bene facta raaligne, 0.
cline, refuse, reject,
:

aside,
:

twn

off,

turn away, turn, direct : ponticulum Ora dextra equorum, V, lumen ab ilia, 0. volnus, averted, V. alqd in dextram partem ad regem cursus, V, cervicem ad oscula, H. To twist, distort, put out of shape: partes corporis detortae. Of words: parce detorta, H. Fig., to turn aside, divert, pervert: animos a virtute: quae (voluntas testium)
: :

detrimentosus, adj. [detrimentum], hurtful, detrimental: discedere detrimentosum esse, Cs,

detrimentum,
is

i,

n.

[de+1 TER-],

that which

worn aivay: ergastuli detrimenta (of men), wrecks of the work -house, Cu. Wear and tear,
damage, detriment : exercitus, Cs. militum, existimationis, N. de te fieri detrimenti nil potest, T. detrimenta communia Detrimenta ridet, losses (of property), H. adferre, to cause,
loss,
:

Cs.

nuUo negotio flecti ac detorqueri potest te alio pravum (i. e. ad aliud vitium), H. To distort, misrepresent: calumniando omnia detorquendoque

Cs,

magnis
:

inlatis detrimentis, Cs.


:

suffer

militum, Cs.
vertere, Cs.
:

suspecta

efficere, L.

verba prave detorta, Ta.


see detrecta-.

bonum

: accipere, to res p. detrimentum fecit : in sine magno rei p, detrimento:

detract atio, detract ator,

alia faciuora

praedae magis

quam

detrimento fore,


detritus
S.
:

non detriraento

: : :

di


deverticulum
dis
:

: :

236

araicitiam populi R. sibi


:

quae detrimento nobis esse possint. E s p., ill the formula, by which unlimited power was indent operam consules, ne trusted to magistrates quid res p. detriraenti capiat, Cs. ne quid detri2 he loss of a battle, defeat, menti res p. accipiat.
Cs.
: :

esse,

ament, T.
:
:

cum

help)

dis volentibus, S.

volentibus, by the gods' si dis placet, anH please

di hominesque, i. e. all the world :-A\q hominibusque invitis, in spite of everybody. TJie divine power : deum ire per omnTs Terras (dicunt), goddess (poet.) ducente V. Incaluit deo, 0. parvu- deo (sc. Venere), Y. Audentis deus ipse iuvat (sc. overthrow : tot detrimentis acceptis, Cs. Fortuna), 0. Of persons, a god, divine being : te lum, Cs. in dicendo semper putavi deum Plato quasi deus of detero. P, detritus, philosphorum deus ille magister, V. deos quode-trud5, si, sus, ere, to thrust away, thrust niam propius contingis, the poivers that be, H. down, push doion, piish off, strip off: in pistriimm deus sum, si hoc ita est, my fortune is divine, T. pedum caput acumina terram, solidam 0. in ) ( uti, dep., to maltreat : victo, N. de-utor, sub Tartara telo, V. sub inania Tartara, 0. nascutis tegumenta, Cs. vi terapeatus, are, to lay waste, devastate vls scopulo, V. de-vast5, finis, L. Marsos, L. agmina ferro devastata, 0. statum Cythnum insulam detrusus, drive7i, Ta. the gods, T.

drive aioay, dislodge, dispossess: Quinctius de saltu a servis vi detruditur alii furcis detrudebanF i g., to drive, bring, tur, L. : finibus hostem, V. reduce : me de mea sententia ex quanto regno ad quam fortunam, N. in luctum detrusus. To put off, postpone: comitia in mensem Martium.
:

To

de-veho,
off,

vexi, vectus, ere, to carry down, carry

convey, take away : ( carinas ) carris iunctis milia passuum a castris XXII, Cs. : legionera equis, Cs. maximos commeatus Tiberis devexit,
:

de-trunc5,
res, L.
:

avT, atus, are, to lop, cut off: arbo-

caput, 0.

To

mutilate,

maim, behead

devecta cremato sarmenta, V. aurum, lu. (triticum) ad marc, L. Pass,, to go away, go down, descend: ego Yeliam de vectus: arma in villam devecta Tiberi flumen, quo fruges devehantur, L.
L.
: :

gladio detruncata corpora, L.

de-vell6, see

divello.
,

thrust dowri, beat down, expel, overthrow, tear down, hurl, strike down: ex turribus propugnantis, Cs. : ex praesidiis Macedonas, L. lapidibus coniectis deturbati, dislodged, Cs. : nitentis per ardua hostis, L. : Trebonium de aedificium In mare praecipitem tribunali, Cs. puppi ab alta, V. caput orantis terrae, V. : statuam. F i g. ^o dispossess, drive out, deprive : alqm de sanitate de f ortunis deturbandus possessione
to
: : :

detrusus, P. of detrudo, de-turbo, avi, atus, are,

de-velo,
sororis, 0.

are, to unveil, uncover

Ora

de-veneror,
deos prece, 0,
reach
0.
:

atus, ari, dep,, to reverence, worship:

To

avert by prayer

somnia, Tb.

de-venio, : alquam
quo,

veni, venturus, ire, to come, arrive,


:

in victoris

in partem, Cs. ad eam necessario manus in eum locum, L. in Scythiam, H. With ace. : devenere locos ubi, etc.,

deturbatus.

V. speluncam eandem, V. F i g., to reach, arrive, come : tautum devenisse ad eum mali, T. ad iuris
:

de-unx,

uncis, on. [de


In.

+ uncia],
:

studium.
eleven twelfths:

habet Gillo deuncem,

heres ex deunce.

de-verber5,

S,vi,

are, to

thrash, cudgel

soundly : homines usque ad necem, T.

de-ur5, ussi, ustus, ere, to burn up, consume, destroy : deusti plutei turrium, Cs. : vicum, L. Of frost hiems arbores deusserat, L.

de-versor (-vorsor),
:

atus, ari, dep., to tai'ry,

put up, lodge as a guest : Athenis apud eum apud Ninnios, L. hac in domo tarn diu domi
:

deus,

{nom. plur.

dl, dii,

rarely del

; ;

gen, deo-

suae

or deum, poet, also divom or divum dat. dis, and later dels), m. [DIV-], a god, deity : deosmall rum inmortalium numen: consilio deorum, Cs.
diis,

rum

parum laute. deversoriolum,


:

i,

n.

dim,

deversorium

],

lodging-place,

deversorium (devors-, divers-), i, n. [dedi T. di inmortadi boni T. Pro di inmortales T. per deos inmor- versor], an inn, lodging-house: commorandi: hotalis di magni 0. pro spitale, L. flagitiorum omnium nota, H. di vostram fidem T. deum fidem T. Pro deum atque hominum fidem deverticulum (divert-, devort-), !, n. [depro deum inmortalium T. In wishes, greet- verto], a by-road, by-path, side-way : quae devertiT. uti- cula quaesivisti ? Ubi ad ipsum veni deverticuings, and asseverations di bene vortant, T. nam ita di faxint, T. quod di prohibeant, T. lum, T. An inn, lodging-house, tavern: omnia quod di omen avertant, the gods forbid : di melius loca deverticuli protraherentur, L. urbis devertiDi meliora piis, V. di meliora velint, cula peierrare, low haunts, Ta. F g., a deviation, duint, T. di meliora! god forbid! : di melius, 0.: Di digression : deverticula amoena quaerere, L. a 0. tibi omnia optata offerant, T. Ut ilium di deac- deverticulo repetatur f abula, lu. refuge, reque perdant, T. Di tibi male faciant, T. Ita me treat, lurking-place : f raudis et insidiarum.
In ejaculations
! : ! : ! :

les

T.
! :


: :

devoveo
:

: :

deverto
de-verto or devorto,
hern aside, turn in, put
tl,

237
,

ere, to

turn away,

philosophiam e caelo
to

suas fortunas in dubium,

betake oneself, go to ad coponem lodge : via devertit, loses the way, L. Fig., to digress: eius domum: invillam Pompei. redeamus illue, unde devertimus inde, L.
tip,

endanger, Cs.

or devortor, sus, tl, dep. [collat. form of deverto], to turn away, turn aside, turn in, prut up, go to lodge : itineris causa locus quo deverteretur; qua nulla Castaliam molli devertitur apud alquos, L. domum, T. orbita clivo, V. Fig., to betake oneself, resort, have recourse: meas
:

devertor

aturus, are, to fly down: Iris per de-volo, caelum, V, sibi de caelo devolatura in sinum victoria, L. To fly away : turdus devolet illuc, ubi, etc., H. To hasten dowii, hasten away, fly : praecipites pavore in forum, L. ad florentem aliam
,

(amicitiam).

de-volv5,
trua
fusis
(i. e.

volvT, volutus,
:

ere, to roll

down:
:

saxa in musculum, Cs.


balls to

Auratas trabes, V.

toni:

make
0.
:

scenic thunder), Ph.

cor-

ad

artes, 0.

pora in
adj.
[

devexus,
:

deveho

],

inclining,

sloping,

magnos corpore montis, 0. mollia pensa, i. e. to spin off, V. monte


: :
:

humum,

lucus a Palati radice in novam viam muudus in Austros, V. amnis, V. haec arva, 0. Orion, i. e. toiodeclivia et devexa, Cs. ards his setting, H. : raeda, on its way down, lu. Poet. fluit devexo pondere cervix, bent under the load,Y. Fig., inclined, prone : aetas a laboribus ad otium.
shelving, steep:
:

praecipiti devolutus torrens, tumbling, L. scalis devolvi, Cu. iumenta cum oneribus devolveban-

Fig., to roll forth: per audacis nova dithyrambos Yerba, H. ad spem inanem pacis devoluti, sunk: devolvere retro ad stirpem, creep back, L.
iuY, fell headlong, L.
:

devictus, F, of devinco. de-vinci5, nxi, nctus, ere, fetter, clamp : aliquem fasciis
devinctis, L.

to
:

bind fast,

tie

up,

de-vor5, avi, atus, are, to swallow, gulp doion, devour, consume: id quod devoratur: Pro epulis auras, 0. 2h sivallow up, ingidf cd)Sorb : devorer

vel me Charybdis devoret, 0. bind fast, U7iite closely, To seize greedily, swallow eagerly, devour: spe spe devoratum lucrum. oblige, lay under obligation: (Italiam) omnibus praedam 2o repress, suppress, check : lacrimas, 0. vinclis devinctam tenere To coiisume, tvaste: ab isto donis devinciri pecuniam: beneficia Caesaris. Fig., to swallow, Hispauia beneficiis devincta, Cs. suos praemiis se cum aliquo adfinitate Coniugio liberali devinc- bear patiently, endure: hominum ineptias: moletus, T. aeterno devinctus amore, V. In rhet., stiam. To accept eagerly, enjoy : illos libros: verbum (voluptatis) eius oratio a multitudine devoto comprise, condense : verba comprehensione.

Fig.,

operculis

plumbo

telluris hiatu, 0.

to

vici, victus, ere, to conquer completeovercome, subdue: Galliam, Cs. Capuam Poenos ciasse: devicti reges, H. devicta Asia, V. devicto (mihi) restabat, 0.: devicta bella, victoriously concluded, V. Fig., to supersede, overpower : a quo ipsius victoriae condicio devicta est bonum publicum privata gratia devictum, S.
ly,
: : :

de-vinc5,

rabatur.

devorsor, devorto, see

dever-.

devortium,
itinerum, Ta.

[deverto], a

by-way: devortia

(al. div-).

dev5ti5,
offering
tis.
:

onis, /. [ devoveo ], a self-sacrifice, eius devotionis convictus : vitae capicursing, execration, outlaivry : eius devo:

de-vinctus,

adj. with comp. [P. of devincio],


:

tionis

memoria, N.

in quibus (pilis) scripta, N.

devoted, strongly attached: studiis a pueritia

alcui

me

devinctior, H. devitatio, onis, /. [ devito ], an avoiding : legionum. de-vito, avi, atus, are, to avoid, shun : procel1am temporis Quae (mala), T. repulsam, H.
:

A formida of execration, Ta.


dev5tus, adj. [P. of devoveo], bowed, devoted, accursed: arbos, H. periuria, Ct. Devoted, attached, faithful : tibi cliens, lu. As subst.: cum DC devotis, faithful followers, Cs. F i g., given,
:

abandoned: vino, Ph.

[de+via], off the road, out of the way, devious: iter, a by-ioay : oppidum calles, rura, 0. L. Retired, sequestered: Anagnini: gens, L. mihi devio libet, etc., wandering in byways, H. avis, i. e. the solitary owl, 0. Flur. n.
adj.
:

devius,

de-vove5,
offer, sacriflce
:

Marti

v5vi, votus, ere, to vow, devote, ea, quae bello ceperint, Cs.
:

as subst., by-ways, Tb.


inconsistent, foolish
:

g.,

inconstant, erroneous,

quid tam devium,


in consiliis.

quam

ani-

Dianae alqd pulcherrimum gnatam pro muta agna, H. se ipsos dis pro re p. se pro patria, L. se aris, V. auspicio se devota morti jDectora, H. F i g., to devote, give up, attach : vobis animam banc, V. suos annos soli tibi, 0. se
:

mus

To mark out, destine, apamicitiae alicuius, Cs. de-VOc5, avi, atus, are, to call off, call away, point, doom : Annio hostiam pesti devota f uturae recall: eum de provincia: ab tumulo suos, L. : ex Phoenissa, V. To curse, execrate: se, N. natum praesidiis, L, refixa sidera caelo, H. lovem ad suum, 0. : suas artis, 0. To bewitch {^oei.): aliauxilium, L. F i g., to call off, cdlure, bring down quem traiectis lanis, 0.
eius, qui, etc.
:


dextella
dextella, ae, /. dim. [ dextra ], a hand: Q. filius illius est dextella.
little


dico

subst. in.,

: : :

238
right

disputation, dialectic: captiones.


dialectician, logician.

As

dexter,
coni'p.

tera,

terum, and

tra, triim, adj.

with

dexterior and 8np. dextimus, to the right^ on the right side, right (opp. laevus, sinister) maniis latus, H. hostium, Cs. cornuni, T. umeri, Cs. cornu, Cs. : acies, L. dextris adducor litora remis, rowing to the right, 0. Quo tantum dexter abis ?
:
: :

Dialis, e, adj. [divus, for divaHs], of Jupiter: flamen, the priest of Jove, L. Flameu ad haec (sacra), 0. As subst.: Diahs (sc. flamen), 0. Of the amen Dialis: coniunx, 0.

dialogus,
ise

T, m., =: SiaXoyog, a discussion, treatin conversational form, dialogue.

so

far

to the right,

the right,

V.
:

V. : Lyncea dexter Oecupat, on Dextera Sigaei ara est sacrata, on


:

dexteriore parte, 0. Neu te dexteapud dextimos, on the extreme rigid, S. Handy, dexteroiis, skilful, opportune, suitable: Marius scripti dexter in omne genus, 0. quis rebus dexter modus, Y. tempus, H. Of good otnen, favorable, propitious : dexter stetit, H. dexter adi, V. tempus, H,
the right, 0.
rior (rota) declinet, 0.:

Diana, ae,/. [for *Divana], of light and of the moon (identified with ad Dianae venire (sc. templum), T., C, "ApTefxig) Y., H., 0. quem urguet iracunda Diana (i. e. an epileptic), H. The moon: nocturnae forma Diaor (older)
the goddess
: :

Diana

nae, 0.

[dies], a daily ration (only militum celeritatem incitat cum servis diaria rodere, H.
(

diarium,
:

i), n.

plur.)

diariis

the right

or dextra, ae,/. [dexter, sc. manus], hand: Cedo dextram, T. eius dextram, prendit, Cs. per dexteram te istam oro dexterae,
:
:

dextera

dibaphus,
dica,
action
:

i,/.,

= dijSatpog

{prop, double dyed),

a purple robe, magistrate's state-robe.


ae, /.,

quae fidei testes esse solebant fidem dextra si Pergama dextra Defendi possent, i. N. valor, V. \xt sua urbs periret dextera, i. civil luar, H. rubens, H. llie right side : ab dextera Venire, T. erat ab dextra rupes ra, S. dextra sinistra omnibus occisis, on side, S. dextra laevaque, 0. concede ad
: : : :

dare,
e. e.

by by hinc

actions.

omnibus
:

a lawsuit, jiidicial process, diem distulit, adjourned all In the phrases dicam scribere, to bring
=r
Slkt},

dicis

an

teram, T. lite hand: omne dextra, H. Fig., a pledge of friendship: quae (Graecia) tendit dexteram Italiae.

aspeevery dexsacrum rapiente

scribam dicam, against thee, T. iniuriarum mihi scriptam dicam, T. Dicam tibi in pin gam grandem, bring a heavy action, T. sortiri dicas, to select the jury by lot.
action
tibi
: :

dicacitas,

atis,

[dicax], biting

ivit,

raillery.

dicati5, onis, [1 dico], a formal declcLration (in changing one's citizenship).

dextere and dextre,


nemo
better,

ter], dexteroibsly, skilfidly:

adv. with comp. [dexobeundo ofBcia, L. dexterius fortuna est usus, played his cards

dicax, acis, adj. with comp, [DIC-], talkimj sharply, satirical, sarcastic, acute, witty: Demosthenes
:

Satyri, ivanton, H.
i,

dicacior natura, L.

H.
dexterity, aptness:

dichoreus,

m., =. dixopeiog, a double trochee.

dexteritas, atis,/. [dexter], ad omnia ingeni dexteritas, L.

dextimus,

sup. of dexter.
\cd)l.

dextra, praep.

of dextera], on the right

of: dextra viam stratam, L.


adv. [dexter vorsus], towards the right side, to the right: dex-

dextrSrsum

or

dextrSrsus,

(diciS), onis, /. [ DIG- ], dominion^ sovereignty, authority, sway, control, rule (only sing. ; no nom}) Oram Romanae dicionis fecit, brought under, L. regna virum dicioui permissa civitates in dicionem populi R. redactas, Cs. se dedere in dicionem populi R., L. Ilergetes in ius dicionemque recepit, L. sub illorum dicione esse, Cs. nationes, quae
:
:

trorsum abire,

II.

dextrorsus pergere, L.
2. di-, see 3
dis-.

1. di, pAur. nom. of dcus.

eorum dicione sunt terras omni dicione tenere, Y. dicione premere populos, Y. Influence, control, jurisdiction, authority : res p. in paucorum
in
: :

atis, n., diddrjua, a royal headdiadem: conlegae diadema imponere: tutum, H.

diadema,

ius atque

dicionem concessit,

S.
:

sub dicione eius

dress,

magistratus ( sc. censoris ), L. contra dicionem alicuius istum in sua potestate ac dicione tenere.
:

diaeta, ae,/.,
ing, diet
:

= diaira, a regidar mode of

liv-

dicis, gen. [DIC-].

Only

in the

phrase dicis

diaeta curari.
logic.

1. dialectica, ae,/. [sc. ars], dialectics, 2. dialectica, orum, n.


discussion, dialectics.

causa, /or/or??i's sake, for the sake of appearance ilhs aliquid dicis causa dare : quae (provinciae) lis dicis causa datae erant, N.
1. dic5, avi, atus, are [*dicus; DIC-], to dedicate, consecrate, devote
:

[ dialecticus ], logical

donum
:

(lovi)

dicatum

ara
iri,

dialectice, adv. [dialecticus],


tically
:

logically, dialec-

condita atque dicata, L.


L.
:

tibi
:

aram dicatum
sibi (patri),

disputare: dicta multa.


adj.,

dialecticus,

= diaXeKnicogf belonging

templum

lovis, 0., L.

templa

Y.

to

vehiculum, Ta.

To give up, set

apart, appropriate^


dico
:


: : :

dicto
:

239
:

diem tibi se Crasattach : banc operam tibi, T. se alii civitati, to 80 se Remis in clientelam, Cs. To become a free denizen: in aliam se civitatem. initiate, inaxigurate : ilia acie nova signa, Ta.
: :

2. dico, dixi, dictus ( imper. die ; per/, often sync, dixtl ; P. praes. gen. plur. dicentum for dicentium, 0.), ere [DIC-], to say, speak, xdter, tell,

mention, relate, affirm, declare,

state,

assert:

ille,

give sentence upon oneself, 0. eodem Numida inerIn phrases with mis, ut dictum erat, accedit, S. potest: non dici potest quam flagrem desiderio urbis, it is beyond expression : quantum desiderium sui reliquerit dici vix potest, can hardly be told. To tell, bid, admonish, warn, threaten: qui diceret, ne discederet, N. Die properet, bid her hasten., V. die Ad cenam veniat, H. Tibi ego dico an-

quern dixi, mentioned: stuporem hominis vel dicam pecudis attendite, or rather: neque dieere quicquam pensi habebat, S. in aurem Dieere nescio quid puero, whisper, H. Quid de quoque viro et cui dicas, H.: quam tertiam esse Galliae partem dixeramus, Cs. dico eius adventu copias instructas f uisse qui derectos se a vobis dicunt, Cs. Pass. dicerent, nee tuto eos adituros, nee, etc., L, de hoc Verri dicitur, habere eum, etc., it is reported to Verres that, etc.: dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes, they say: quam (partem) Gallos obtinere dictum est, 1 have remarked, Cs. ut supra dictum est, S. sicut ante dictum est, N. Facete dictum, smartly said, T. multa facete dicta centum pagos habere dicuntur, Cs. qui primus Homeri libros sic disposuisse dicitur ubi dicitur cinxisse Semiramis urbem, 0. Supin. abl.: dictu opus est, T. nil estdictu facilius, T. P r o V. dictum ac factum, no sooner said than done, To assert, affirm, maintain : quern esse neT. gas, eundem esse dicis. Of public speaking, to pronounce, deliver, rehearse, speak: oratio dicta de scripto sententiam qui primus sententiam
:

non

T.
:

tibi

equidem

dico,
it,

mus, 0.

dixi,
:

/ have

said

mane, T. tibi dicii. e. you may depend


:

Dixi equidem et dico, I have said and To mean, namely, to wit : non nullis rebus inferior, genei"e dico et nomine Caesari, patri dico cum dico mihi, senatui dico populoque R.

upon

it,

T.

repeat

it,

H.

dicrotum,
banks of oars.

I,

n.,

=diKpoTov, a galley with two

dictamnus,
herb),

i,

/.,

= diKTafivog,

dittany

an

C, V.
n.,

dictata, orum,
ercises:

orationem
oris,

tamquam
m.

things dictated, lessons, exdictata perdiscere:

haec, H.

Precepts, rides, lu.


[dictoj.

dictator,
tor,

In

Rome, a

dicta-

chief magistrate loith unlimited power ( in great emergencies, superseding ordinary magistracies) lex de dictatore lata, Cs. nomen dictatoris sustulisti creandi dictatoris mentio, L. In otiier cities, a dictator, absolute rider : Lanuvii
:

dictatorem Albani Mettium creant, L.

dictatorius,

adj. [dictator],
:

of a

dictator, dici.

dixerit, voted: sententiae dicebantur, the question

was put : testimonium, to give evidence : causam, to plead : ius, to pronounce judgment : ad quos ? before whom (as judges) ? ad ista dieere, in reply to: dixi (in ending a speech), 1 have done. To describe, relate, sing, celebrate, tell, predict : maiora bella dicentur, L. laudes Phoebi, H. Alciden puerosque Ledae, H. te carmine, V. Prima dicte mihi Camena, H. versus, V. carmina fistula, accompany, H. cursum mihi, foretell, V. fata Quiritibus, H. hoc (Delphi), 0. To urge, offer non causam dico quin ferat, / Aaw no objection, T.
:

tatorial: stilus: maiestas, L. of the dictator, L.


tator, dictatorship
cat, Cs.
:

iuvenis,

e.

//i<3

son

dictatiira, ae, /. [dictator], the office of a dicperpetua dictatura se abdi:


:

abdicata, inita, L.

To pronounce,
nequiret, etc.
:

utter, articulate:
call,

cum

rho dieere

name: me Caesaris militem dici volui, Cs. cui Ascanium dixere nomen, dictitS, avi, atus, are, intens. [dicto], to say L. Quern dixere Chaos, 0. Chaoniamque omnem Troiano a Chaone dixit, V. Romanes suo de no- often, declare, maintain, assert, insist : non es mine, V, Hie ames dici pater, H. lapides Ossa Quem semper te esse dictitasti ? T. qui ita dictisi te populus sanum tat, iis esse metuendum, etc. reor dici, 0. dictas a Pallade terras Linquit, 0. Pro v.: dici beatus Ante obitum nemo debet, 0. dictitet, H. To plead frequently: causas. To
To
: : :
:

[ DIC- ], a saying, speaking, testimoni, i, e. the right of giving testimony, T. causae, a pleading. E s p., in the phrase, iuris dictio, the administration of justice: ut iuris dictionem cum ferro conferatis: praeturae iuris dJicixo, jurisdiction. Style, diction: popularis dictioni operam dare, oraoratoriae oracular conversation, colloquy, Ta. tory. 7'espome, prediction, L.

dicti5, onis, /.
:
:

uttering, delivery

An

To name,
Cs.

appoint, set apart, fix upon, settle : pecuniara omnem suam doti hie nuptiis dictust dies, T. diem operi dies conloquio dictus est, Cs. locum consciis, L. foederis legem his rebus
: :
: : :

H.

To

appoint (to an office) se dictatorem, magistrum equitum, L. arbitrum bibendi,


: :

allege,

pretend, offer as a pretext : ut dictitabat, dictitabant se egere, etc., Cs. Romulum insepultum perisse dictitans, L.
Cs.
: :

dicto,
suggest,

avi, atus, 5,ve,freq. [2 dico], to dictate,


illis

remind : tu idem, qui


(i.

orationem
:

dic-

tavisses, jOM^ in their moutlis:

Mercemur servum
Ti-

aequas leges, V.

legem

tibi,

H.

legem

sibi, to

qui dietet nomina

e.

nomenclatorem), H.

dictum
:

: :


dies
: :


: :
:

240

postera die, S. suprema, H. atra, V. tarda, 0. phrases paucis ante diebus, a few days earlier, S. paucis post diebus, S. postridie- eius diei, the next day, Cs. post diem tertium eius diei, the next day but one, L. diem ex die exspecrivalis dictabitur heres, appointed, designated^ lu. quod tu numquam rescribere possis, i. e. direct the tabam,/ro??i day to clay: diem de die prospectans, L. in dies, every day, Cs., C. in diem rapto vivit, charge (on his books), H. dictum, i, n. [DIC-], something said, a saying, L. cui licet in diem dixisse Vixi, etc., 11. Abl. word, assertion, rertiark : mihi Scripta ilia dicta die, in a day, in one day, V. rarely die (i. e. cottidie sunt in animo, T. quod dictum graviter ferebant, or in diem), daily, V. In dates ante diem XII Metelli dicta cum factis conposuit, S. fero- Kal. Nov., the twenty -first of October: in ante Cs. Kal. Dec, till November 28. set day, inurbanum, H. dicti studiosus, i. e. of diem cia, L. appointed time, term : hie nuptiis dictus est dies, poetry, Enn. ap. G. hirsuta sua dicta, i. e. books, Pr. P r o V. dictum sapienti sat est, T. res dicta T. pecuniae, C., L. iis certum diem conveniendi die certo, S. negotio proxuraum diem dicto citius, on the word, V. dicto dicit, Cs. secuta est, 0. conloquio decrctus, 0. ad diem saying, maxim, proverb : Cato- constituit, S. prope citius, L. praestitutum venire, L. die tuo exspectabam, etc., salsa witty saying, bon-mot : quae sint ea nis. dicta appellantur in te dicta dicere adytis haec yoicr fever day : supreraus vitae obire diem suFhn, (only sing.): deportandi order, premum, die, N. tristia dicta reTpovtut, pi'ophecies, command: exercitus dicti audiens, Cs. dicto pa- dies praestituta: certa eius rei constituta, Cs. contra stata, L. ubi ea dies venit, Cs. praeterita die, ruit consul, L, dicto parens Cupido, V. promise, assurance: qua, etc., Cs. esse in lege, quam ad diem prodictum suum pugnare, L. scriptiones fiant. In the phrase, dicere diem, non dicto capti, X. with dat, to impeach, lay an accicsation against: dictus, I\ of dico. diem mihi, credo, dixerat Domitium Silano diem di-d5, dididi, diditus, ere, to give out, spread dixisse scimus. dying-day, time to die, destined abroad, disseminate, distribute, scatter (poet.) dide time (poet.) Stat sua cuique dies, V. Hie dolor dum munia didit (sc. ante diem Pandiona misit ad umbras, prematureac dissice, Caecil. ap. C. Diditur per agmina rumor, V. tua ly, 0. servis), H. natural day, day (opp. night) cum terris didita fama, V. hora diei decima venire: quantum scribam die di-duc5, duxi, ductus, ere, to draw apart, part, (opp. noctibus), in the daytime: die et nocte consplit, separate, sever, sunder, divide, undo, relax: coqui, in a single day and night: multo denique risu rictum Auditoris, H. digitos nodos manu, die, late in the day, Cs. in diem (somnum) extraexercere diem, work by daylight, Y. scopulos (Han- here, Ta. 0. arva et urbis, V. fores, Ta. vestem, lu. To divide, distribute, dis- currus rogat In diem, for a day, 0. diem nocnibal), lu. perse, scatter : diductis nostris paullatim navibus, temque procul navem tenuit, a day and a night, N. Saturnalia diem ac noctem clamata, all day acies diductam in cornua, L. choros, V. Cs. suas copias propter exiguitatem non facile diduci, and all night, L. diem noctemque, tminterrupteddiducta manu hostium, S. ut hostem didu- ly, Cs. Dies noctlsque me ames, T. dies noctisque Cs. Fig., to part, sevei-: cum diducaris iter f aciens, N, noctis ac dies et noctis et dies. cerent, Ta. ab alquo: vastius diducuntur verba, are p7'o- With iter, of distances, a day^s march, day''s journounced separately: Diductos (amantis) cogere, ney : huius silvae latitudo novem dierum iter exTo divide: assera in partis centum, H. di- pedito patet, /brcec? marches, Cs. quinque dierura H. Daybreak, day : cum die, 0. ducta civitas ut civili bello, divided into parties, iter aberant, L. ante diem, H. aiiniversary : quo die ad Ta. : animus varietate rerum diductus, distracted. diductiS, onis, /. [diduco], a divergence, op- Aliara pugnatum, a clade Aliensem appellarunt^ L. diem meum scis esse III Non. Ian., birthday. posite conclusion: rationis. Meton., a day''s work, event, day : is dies hodiductus, P, of diduco. nestissimus nobis fuerat in senatu: dare illius diecula, ae,/. dim. [dies], a little while, respite, diei poenas ille dies Etruscorum f regit opes, Cs.

Haec

ducentos versus, H. scribere) dictabam, (addressed) to you^ H. Carmina, memini quae mihi Orbilium dictare, H. Carraina dictant, i. e. compose, H. Non unus tibi
roni (opp. ipse
tibi
:

In

A
:

Y An
:
:

An

T., C._

dies, gen. diei or die (rarely diei, disyl., T., or dii, v.), 5vi,; sometimes in sw^./. [DIV-], a day,
civil

day : Quae
:

tot

in T. : eo die, Cs. dies ibi morati, Cs.


tur, Ta.

of time, period, interval: diem se ad deliberandum sumpturum, Cs. diem tempusres in unum conclusit diem, que forsitan ipsum leniturum iras, L. ut sexenni posterum diem, Cs. paucos die pecuniae solvantur, Cs. in longiorem diem alter et tertius dies absumi- conlaturus, a later day, Cs. perexigua, a brief
time, space
: : : :

imponite quinquaginta annis

magnum

diem, Ta.

Fem.

diebus

XXX,

prose only of a fixed term) a qua die materia caesa est, Cs.
(in

interval nulla, 0. ( indutiarum ) dies, the term^ L. : messis, season, Y. : Optuma aevi, pej-iod (i. e.
: :


Diespiter

: : : :

diffindo

: :

2141 sio)

pouth), V.

Sole dies referente siccos, season, H.


:

diem adimere aegritudinem hominibus, T. diem festum Dianae per triduum agi, a festival, L. malum in diem abiit, to a future time, T. nos Light of day, in diem viviraus, for tlie moment. Inmissus quo dies terreat umdaylight (poet.) bras, 0. volumina fumi Infecere diem, 0. oriens

cum tempore hoc differt: pede certo Differt sermoni sermo, H. tragico differre colori, H.
:

differtus, adj. [dis-+farcio], stuffed, crammed, crowded, swarming: provincia differta exactoribus, Cs. corpus odoribus, Ta. differtum forum populumque (i. e. forum differtum populo), H.
: :

East and the West, i. e. the Personified, the god of day, 0. world, 0. Fern. : Venus primo Caelo et Die nata.
occiduusque

dies, the

cilis],

diiEcilis, e, adj. with comp. and s^iip. [dis-+fahard, difficult, troublesome, impracticable, laborious, perilous : res, T.: facilia ex difficillimis redigere, Cs. opus locus in locos difficilis abire,
:
: :

Diespiter,
(diffamd),

tris,
,

m.

[of.

Ate

^rar/^p], Jupiter,

H.

S.

valles, Cs.
:

[dis-+fama], to make a scandal of divulge: adulterium diffamatum, 0. To malign: viros procacibus seriptis, prava, Ta.
atus, are

tus, Cs.

oppidum difficili ascensu transiaditus, H. tempus anni difficillimum,


:
: :

Cs.
S.
:

difficili rei p.

dlfficilioribus usi

tempore, jom^; casus difficilior, tempestatibus, Cs adversas


:
:

Ta. dififerentia, ae,/. [differo], a difference, diverspecies: sity: honesti et decori: in principiis. (opp. genus).

(res) ferre difficile esset

vere, Cs.

non
abl.

f uisse difficile ca-

differ5, distulr, dilatus, ferre [dis-+fero], to


caii'y apart, spread abroad, scatter, disperse, sepa-

rate: venti magnitudine ignem, Cs. Nubila, V. rudentis (Eurus), H. in versum ulmos, i. e. planted, y, Mettum in di versa, tore to pieces,Y. F i g.,
:

factu est dictu est. As sxibst. n. : pati vel difficillima, the greatest hardships : in difficili esse, embarrassed, L. ex difficili petenda, 0. Hard to m,anage, obstinate, captious,
:

dere voltu, 0. non probare

With supin.

v.

difficile est,

crimen non prodifficile

quo de genere

difficile

to distract, disquiet, disturb,


le, T.
:

confound: (0 ration e)

To spread abroad, differor doloribus, T. publish, report, circulate: male commissam libertatem populo K. sermonibus, L. rumores, T. celeri rumore dilato, N. : alqm rumoribus, make no: :

morose, surly : parens in liberos Difficilem offendet garrulus, H. senes avunculus difficillima natura, N. difficili bile tumet iecur, H. Penelope procis, H. precibus, 0. terrae, intractable, V.
:

with

difiBciliter, adv. with comp. and sup. [difficilis], difficilius, condifficulty : a vero internosci
:

jfieri,

Cs.:

quae

difficillime

praecaventur.

torious, Ta.

put
H.
:

off,
:

cotidie
sitira,

alqm circura puellas, Pr. To defa', postpone, adjourn, protract, delay : rem bellum iter in praesentia, Cs. : pleraque,
: :

difficultas,
ficilis],

Stis (gen.plur. -tatium,


ti'otible,

L.),f
:

[dif-

difficulty,
:

distress, poverty,
:

want,

embarrassment
di pontis, Cs.
:

discendi
:

vadimonia,
0.
: :

to adjoiirii court, In.

distulit ira

loci, S.
:

nayigandi, Cs. faciunvecturae summa navium


:

differri iani
i.

die, L.

impetus,

e.
:

hora non potest diem de make no rash attacks, Ta.


:

rei f rumentariae, Cs.

nummaria,

scarcity

of mon-

quaerere
in

distuli, H. nihil dilaturi, quin, etc., L. posterum diem vim doloris in posterum in
:

aliud tempus, Cs.

(diem

edieti) in a. d.
:

IV

Kal.

domestica, distressed circumstances: in agendo res ad receptum difficultatem adferebat, Cs. ad consilium capiendum, Cs. contra tantas difficultates providere, S. erat in magnis Caesaris
ey
:
:
:

Dec.

curandi tempus in annum, H. id ad crutempus quas (legationes) partim distulit Tarraconem, till he should reach, L. contentionem totam post bellum, L. Differ habent commoda morae, 0. differendum negat, says there mu.'it be no delay, L. Of personal objects, to put off, get rid of keep off, keep: me in tempus aliud: differri non posse adeo concitatos animos, L. decumum
:

difficultatibus

res, ne, etc., Cs.


:

Obstinacy, capwith
difficulty,

delitatis

tiousness, moroseness

difficultatem exsorbuit.
[difficilis],

difBculter,
hardly :
Latinis, L.
;

adv.
:

fiebat, Cs.

hand

difficulter

persuasum

see

difficiliter.

diffidenter
ly
:

[diffidens], distmtstfully, diffident:

diffidenter attingere aliquid

agere, L.

quos
i.

distulit

Hector in annum, V.
:

vivacem anum,
:

postpone her death, 0. hi repulsi in spem impetrandi tandem honoris dilati, L. legati ad novos magistratus dilati, L. Intrans. (only praes. system), to differ, vary, be different ; verbo differre, re esse unum paulum quid enim differt, barathrone Dones quicquid habes, an ? etc., H. a vobis vestitu multum a Gallica consuetudine, Cs. ut in nulla re (domus) differret cuiusvis inopis (sc. a domo), N. hi (populi) omnes lingua jnter se differunt, Cs. non multum inter summos et mediocris viros cogitatioue inter se (occae. to
:

diffidentia, ae,/. [diffidens], mistimst, distrust, diffidence: fidentiae contrarium est: rei, S. : non

tam

diffidentia, futura

quae imperavisset, quam,


[dis-

etc., S.

diffido, fisus sum, ere


:

+ fido],
Cs.
:

to distrust,

be diffident, be distrustful, despair : iacet, diffidit sui, S. sibi aliqua ratione : eius fidei : suis rebus,
Cs.
:

exercitui, S.

summae

rei,

armis,
:

V.

cur M. Valerio non diffideretur, L. me posse (tutum esse): Caesarem fidem servaturum, Cs.

diifindo,
asunder,

fidi, fissus,

ere [dis-

+ findo], to
;

cleave

split,

divide

saxo

diffigso

diffiss^ iiate,

16


diflBngo
H.
:

: :

dignitas

242

portas muneribus, i. e. H. Fig., to detract: nihil hinc diffindere possum, can deny no part of it, H. To render useless : omen diem diffidit, i. e. compelled adjournto open^

tempora plumbo, V.

arate, divide, distribute: In canes totidem digestus Cerberus, 0. : Nilus septem in cornua, 0. P o e t. novem volucrls in belli digerit annos, i. e. inter-

prets

to

mean
:

ment, L.

dispose, set in

years, 0. To distribute, arrange, order: quas (tabulas): nomina in


:

di5ngo,
remodel,

ere
, ,

[dis-

+ fingo], to transform,
H.

make anew :

f eiTura incude,

Fig. Fig.,

codicem

capillos, 0.

to distribute:
:

poenam

carmina in numerum, V. in omnIs, 0. tem:


:

alqd, alter, H.

diffissus, P. of diffindo,
diflfisus, P. of
diffido.

diffiteor,

eri

[dis

+ fateor], +

pora, 0. annum in totidem species, Ta. To arrange, set in order, distribute : rem p. bene mandata: omina, interprets: ius civile in genera: quid quoque anno actum sit, L.
to

disavow,

digesti5, onis,/. [digero],


i,

a7i enumei-ation.

deny: opus, 0.
ere [disfluo], to flow in difdifnu5, fluxi, ferent directions, flow away: in. plurls partis (Rhenus), branches, Cs. ; of, nos quasi extra ripas
,

m. dim. [ digitus ], a little finger, digitulus, aniculae collum digitulis oblidere, T. digitus, i,m. [DIC-], a finger : de digito anu:

diffluentis

coercere.

sudore, Ph.
scivia, T.
:

To

To
vires

he dissolved: iecur, L.

he
:

deliciis

xere, wasted aivay,

ahandoned to: luxuria et latempus ingenium diffluIn rhet. diffluens ac S.

digitos impellere, ut Scriberent: T. Indice monstrare digito, H. illam digito uno attingere, to touch gently, T. alqd extremis digitis attingere, to touch lightly : attingere caelum digito,
:

lum detraho,

solutum,

loose,

not periodic.

ere [disfugio], tofy apart, diflfugid, fugi, fee in different directions, disperse, scatter: metu perterriti diffugimus Diffugiraus visa exsangues, V. diffugiunt stellae, 0. nives, disappear, H. soUicitudines, H. in vicos passim suos, L, omnis
,
: : : :

campis

diffugit arator,
T,

V.
dispersion.

exceedingly happy : digiti, per quos numerare solemus, 0, in digitis suis singulas partis causae constituere si tuos digitos novi, skill in reckoning : si digitis concrepuerit, 6y a snap of tlie finger : digitum ad f ontis intendere, to point : qui digito sit licitus, hid at an auction : digitis nutuque loqui, hy signs, 0. digito compesce labellum, hold your tongue, lu. monstror digito praetereunto he
: :
.

+ 2 FVG-], a dififugium, Plur. proximorum, Ta.


n. [dis
:

diflFund5, fudi, fusus, ere [disfundo], to spread hy pouring, pour out, pour forth : sanguis in omne corpus diffunditur tum f reta diff undi iussit, 0. vina iterum (eonsule) Tauro diffusa,
: :

H. demonstravi digito Galium. ne digitum quidem porrigere, not to move a finger. A toe: constitit in digitos adrectus, V. finger'' s breadth, inch (the sixteenth part of a
tium
fidicen,
:

Pro v.:

pes), Cs.

clavi digiti pollicis crassitudine, Cs.

inject, 0. To toto caelo luce diffusa signa caelo, H. rami late diffunduntur, Cs, dederatque comam diffundere ventis, V. Fig., to spread, diffuse, scatter, extend: error late diffusus flendo iram, to temper, 0. : dolorem suum flendo, to give vent to, 0. oblivionem sensibus, H. a quo diffunditur gens Per Latium, branches out, V. tindanti animam in arma cruore, pours out, V. To cheer up, gladden, exhilarate : animos, 0. voltiis, 0. ut et bonis amici quasi diflfundantur lovem diffusum nectare, 0.

hottled,

H.

in

alqm venenum,
extend:
:

spread,

scatter,

diffuse,

digitum transversum non discedere, swerve a finger'' s breadth: ab argento digitum discedere digitis a morte remotus Quattuor, lu,
V.
: :

Pro

di-gladior, atus,

arl, dep. [gladius], to fight for

life

and death, contend fiercely :


i

g.

de alqua re

cives inter se sicis. digladientur illi per me

licet.

dignatid, onis,/. [dignor], honor, rank: de dignatione laborat principum, L. principis, Ta.
: :

adv. with comp. [dignus], worthily, fitly, becomingly: laudari satis digne: iniuriam persequi Martem scribere, H. Peccare cruce dignius,
: :

digne,

H.

diiOfuse, adv. with comp. [diffusus], in a scattered manner : res dictae. Copiously, fully di:

cenda

diffusius.

dififusus, adj. [P. of diffundo], spread abroad, extended, wide : platanus diffusa rarais. Fig.: ius civile, prolix : vocis genus, protracted.

diflfututus, adj., exhausted hy indulgence, Ct.

digamma,
tuum, your
hook.

at'is, n.,

letter

= diya[xixa, the digamma: your F (for fenus),


i.

e.

interefit-

di-ger5, gessi, gestus,

ere, to

force apart, sep-

dignitas, atis, /. [dignus], worth, merit, desert, character: tantum apud me dignitas potest, Cs.: honos dignitate irapetratus consularis, a claim Greatto the co'nsulship: pro dignitate laudare. ness, majesty, dignity, grandeur, authority, rank, distinction, eminence, repictation, honor: consulis: sumraa in te personarum vostra, S. celsissima sedes dignitatis. Self -respect, personal dignity, honor : apud alium prohibet dignitas, T. agere cum dignitate neque suam pati dignitatem, ut, One in high office, corporis, presence, N. etc., Cs. an eminent man, dignitary : surrexisset Apronius,
:

: : :

delapido
: :

: :

digno

243
S.

ab nuntiis, L. ex eo loco, Cs. bello e tanto, domo, S. ambo in sua castra digressi, S. in portus ut urbera dignitate aequi- urbem ad capesseiidos magistratus, Ta. nitatis domus Fig., to verborum. go aside, deviate, depart: nostro officio, T, paret, N. de To digress: ab eo, quod propoare [dignus], to deem worthy: causa: a causa. dig;ii5, cunctas nomine, C. poet. laude dignari coniugio sueris: unde hue digressi sumus: ab epistula digressa est oratio: Post hinc digressus iubeo, etc., Veneris dignate, V. V. dignor, atus, ari, dep. [dignus], to deem worthy, digressio, Onis, /. [digredior], a parting, sepaIwnor, deign, condescend: tali me honore, V. rating : nostra. Fig., a digression: a propositi

nova dignitas publicani cum difj;nitate3 abessent, Of things, worf/i, value, excellence : plena digL.

V.

quaecumque

funere, V. : Bis septem ordinibus quam ( summam ) lex dignatur Othonis, requires for a knight, lu. Verba conectere digner, shall I stoop, H. : Cui se viro dignetur iungere Dido, V. inter amabilis ponere
:

(loca) adventu, Ta,

alio te

oratione.

1.

digressus, P. of digredior.
:

2. digressus, us, m. [digredior], a parting, separating, departure : meus amici, lu.

dignabitur ista virura, fugientem baud est diguatus Sternere, accepts, 0. ambire pulpita, H. alite verti, 0. disdained, V.
chores, H.
: :

me

si

quem

(di-gruuni5), see degrunuio.


dii.

1.

Nom.plur. of deus.

2.

Qen. of dies.

dignus,

adj.

with comp. and sup.

DEC-

diiudicati5,
],

onis, /. [diiudico],

a judging,

de-

worthy, deserviyig, meritorious, deserved, suitable, fitting, becoming, proper : quod te dignumst facere, adsentatio, vir maioribus suis dignissimus T. fons, Dulci quae ne libero quidem digna est
:
:
:

ciding.

di-iudico, avi, atus, are, to distinguish, know apart, discern, perceive the difference: vera et falsa: vera a falsis: inter has sententias. To judge,

quod dignum raemoria visum, digne mero, H. Cs. quicquid dignum sapiente bouoque, H. didignum factis suis exitiam cere Cinna digna, V. invenit, S. ; digna, quoi committas mulierem, T. videtur, qui imperet, dignus esse: digna res est ubi tu nervos intendas tuos, worth your utmost exdignos esse, eorum agrum Bolanum ertion, T. esse (i. e. ut eorum esset), L. una perire, 0. concedere, Ct.: fuisse coniunx, 0. amari, V. legi, H. digna res visa, ut simulacrum pingi iuberet, L. quidquid putabit dignum esse memoriae. Ph. Di tibi id quod dignus es duint, T. amicus, dignus huie ad imitandum si digna poena pro factis eorum reperitur, S. Dignum praestabo me pro laude merentis, H. causa, L. dignior heres, H. dignas gratis persolvere, V. digna gloria ruris, V. id, cum ipse per se dignus putaretur, impetravit: ex mala conscientia digna iim^vQ, jiist retribution, S. dici ut dignumst, as is proper, T. quid minus est dignum quam videri, etc. rem minus aegre quam dignum erat tulisse, L. serius quam dignum populo R. f uit ut probae dignum cum auctoribus, quibus dignius credi est, est, 0. "With supin. abl. : nihil dignum dictn, L. L. digna relatu, 0. agere digna memoratu, Ta. As subst. : nulla contumelia est, quam facit dignus diligere non dignos exemplum ab dignis ad indignos transfertur, S. dignis ait esse paratus, i. e.
:

dicam, quod mihi in mentemst, tu diiudica, T, Aliena melius quam sua, T. verbis controversias litem, H. neque diiudicari posset, uter utri anteferendus, Cs. diiudicata belli fortuna, Cs.
discern, decide, determine:
:

diiiiuct-, diiung5, see disiun-.

di-labor, lapsus, T, dep., to fall asunder, go to pieces, melt away, dissolve : glacies dilapsa: nix, L. Volcanus (i. e. ignis), H. Fibrenus, et divisus aequaliter rapideque dilapsus, flowing apart : un:
:

gula in quinos dilapsa unguis, divided, 0. : (Proteus) in aquas dilapsus abibit, melting, V. : dilabente aestu, retiring, Ta. To move apart, flee, escape, scatter, disperse : exercitus dilabitur, S. intellegebat (copias) dilapsuras, X. : ab signis, L. vigiles e stationibus dilapsi, L. in sua quemque dilabi tecta, L. To fall to pieces, decay, tumble:

(aedes) vetustate dilapsa, L.

corpora foeda, 0.
to

decay,

go

to

cadavera tabo, V. fax in cineres, H. Fig., to go ruin, perish, be lost: male parta
: :

male dilabuntur, light come, light go, poet. ap. C. ne omnia dilabantur, si unum aliquod eff ugerit
vectigalia publica negligentia dilabebantar, L. de mea memoria, vanish: dilapso tempore, in the lapse of time, S.
divitiae, S.
: :

(to help) the deserviiig,

H.

digredior, gressus, i, dep. [dis-+gradior], to go apart, go asunder, separate, part, go away, depart Hos digrediens adfabar, at parting, V. dein di:

di-lacer5, avI, atus, are, to tear to pieces, tear apart: dominum, 0. corpus tormentis, Ta. Fig., to tear to pieces, waste: ad dilacerandam rem p. opes, 0. acerbitatibus dilaceratus, Ta.
:

di-lani5,
mentis, 1i.
:

avi, atus, are, to tear to pieces,

late: (cadaver)

muticanibus dilaniandum: alqm tor0.

grediens, stepping aside, S. : luna tum congrediens cum sole, tum digrediens : Digredimur paulum, 0. : numquara est a me digressus : a parentibus,

membra,

are, to throw away, squander, di-lapido, consume : triginta minas, T.


,
,

:
:

dimetor
fortuna secunda
est, 0.

: : :

dilapsus
dilapsus, P. of
ish

244
nisi cui

dllabor.
dep.^ to give liberally, lav:

To

love,

approve,

di-largior, : omnia quibus voluit


Itus, irl,

aspire

to,

be cojdetd with, esteem, appreciate


:

foedera

sociis, Tn.

rem

locum: observantiam homiiiis


:

: pudo(poetarum)

TAL-], a jnitting o/f" dilatiS, onis, /. [dispostponement, delay : vel minime temporis coniitiorum nulla, L. per dilationes bellum geri, L.
:
: :

ingenia alcuius mediocritatera, H,

consilia

nomen Romanum

dilat5,
dilate,

avi, atus, are, frcq. [dilatus], to

spread

di-luceo,
di-loric5,
,
,

atus, are, to tear open: tunicam.


,

ere, to be clear, be evident:

broaden, stretch, enlarge, extend: maout, num: fundum: castra, L. rictus, 0. Fig., to spread, amplify, dilate, extend: orationem haec: gloriam litteras, to pronounce broadly.
:

dilucere id

quod erat

coepit, L.

res patribus, L.

grow diem

dilator,

oris,

m. [dis-+TAL-], a
differo.

delayer, dila-

[ diluceo ], to begin to shine, dawn: Oranem crede tibi diluxisse supremum. If. Impers. : cum iam dilucesceret iam dilucescebat, cum, etc., L.
,

diliicesc5, luxl,
light,

ere, inch.

tory person, H.

diluxit.

dilatus, P. of

dilucide, adv.
spondeo.

di-laud5,
libros.

distinctly: expedire
to

dilucidus ], plainly, evidently, ludicibus, T. explicare: re:

distinguish by praise, eidogize

dilectus, adj. [P. of diligo], loved, beloved, dear : Maecenas, H. Superis, 0. sorori, V.
1.
: :

dilucidus,
tinct,

adj. with

comp. [diluceo],

clear, dis-

evident: oratio:

omnia

dilucidiora facientes.

2.
1

dilectus or delectus,

us,

m.

[dis- or

dS +

choice, distinction:

LEG-], a choosing, picking out, selecting, selection, ad quod delectus adhibetur:


:

diluculum, l, n. [diluceo], daybreak, dawn. diludium, i, n. [dis-fludus], a resting -time,


intermission.

Plur.
:

H.

non dilectu aliquo ducitur sine ullo delectu : coire nullo dilectu, indiscriminately, 0. levy, recruiting, enrollment, consanption, draft (of soldiers, etc.)
iudicura
dignitatis
: :

ad iudicandum

di-lu5, ui, iitus, ere, to ivash away, dissolve, dilute, wash, drench: ne aqua lateres diluere posset, sata laeta, Y. unguenta lacrimis, 0. diluta Cs.
: :

labella guttis, moistened, Ct.


dilute,

To
:

dissolve, temper,

per legatos delectum habere, Cs.


Italia babito:

delectu tota
di-

quam
:

acerritnus, L.

lectus agendos, Ta.

missus ad perditissimorum civium.


:

mix, steep : venenum, L. favos laete, V. mella Falerno, H. F g., to weaken, lessen, impair,

extenuate

res

Icvls

horam mero, diligens, entis, adj. with comp. and sup. [P. of unaquaque de diligo industrious, carefid, assiduous, attentive,
],

0.
re.

crimen molest! as omnis quae Popilius obiecerat, L.


:

diligent, accurate, scrupxdous,

faithfxd : diligentis:

simi aratores

homo, thrifty
:

servi

in re herediligentissi-

diliitus, adj. [P. of diluo], thin, weak, dilute. Comp. : dilutius poturi (sc. vinum).

ditaria: in ostentis

animadvertendis: diligentior

diluvies,
flood, deluge

ace.

ad classem ornandum

omnis

offici

mus

veritatis,

N.

laborious, faithfxd conquisitio, Ta.

equis adsignandis. relatio consulis

Of
:

fera,

em,/, [diluo], an inundation, H.

things, scriptura

diluvium, i, n. [ diluo ], an imindation, flood, deluge: Diluvio miscens (tellurem), V., 0. Fig.,

desolation, desti'uction

: illud,

V., lu.
in-

diligenter, adv. with comp. and sup. [diligens],


industriously,

dimachae, arum,
fantry, dragooyis, Cu.

m.,

= dtfidxai, mounted
latius.

assiduously: iter facere, Cs. omnia agere: percipite quae dicam: diligentius (Ubelli) sunt reconditi: quos diligentissirae conservavit, Cs.
attentively,
:

diligently,

di-maii5,
diiuensi5,
ing
:

avI,

are, to

spread abroad: ad

existimationem
quadrati.

hominum

ae, f. [diligens], attentivencss, earnestness, diligence, industry, assiduity, care, faith-

diligentia,
:

onis, /. [ dis-

+ 1 MA- ],

a measxir-

fulness
Cs. T.
:
:

non mediocrem diligentiam adhibere,


in re p. erga pecuniam, Ta. vostra, diligentia fuerit nihil de diligentia re:

dimensus,

P. of dimetior.

summa
qua

mittere: dignitatis, regard for, Economy, frugality : res familiaris debet conservari diligentia.

di-metior, mensus, iti, dep. and pass., to meastire, measure out, lay oxit : syllabas caelum atque
:

diligd,
se
:

lexl, lectus, ere [dis-

+2
:
:

lego], to single

Old, value, esteem, prize, love

civitates
:

amore, V.

: alqm se ipse : inter diligebant, Cs. magno dilectus Lalage, Dilecta quantum, etc., H. te

eum

in fratris loco, T.

gant

di,

i.

q,

Pro v.: Solus est quern dilifortune's favorite, T. Dillgitur nemo.


:

terram: campum ad certamen, V. positus siderum, Ta. digitis peccata sua, to count off. Pass., to be measured, be plaxined, be adapted (only peif. system) a quo essent ilia dimensa atque descripta opere dimenso, laid out, Cs. tigna dimensa ad altitudinem fluminis, Cs. certis dimensus par:

tibus orbis, V.

di-metor

(de-), atus, aii, dep. and joass.

Dep.y


dimicatio

: :

diota
:

: : : :

245
Cs.

measure out^ mark out : eorum cursus dimetati Pass., to be measured out, be marked: cognovimus. locum castris dimetari iussit, L. dimetata signa
to
:

(al.

deinetata).
onis, f.

[dimico], a figlit, combat, bellum ingeuti struggle, encounter : maxima, Cs. priorum dimicationum diraicationc geritur, L. universae rei, a general enproelii f ructus, Cs.

dimicatio,

gagement, L.

combating, struggling, contest, rivalry : erepti sine dimicatione in rem p. cum vitae dimicationes, dimicatio proposita sit, L.
:

A
:

manus, Cs. nondum convivio dimisso, To send away, let go, discharge, dismiss, release: hunc ab se: uxorem, divorce: Attium incolumem, Cs. impunitum, S. me incastigatum, H. equos (to fight on foot), Ta. beluam inclusam, let loose: liostem ex manibus, Cs. eum e manibus (i. e. eius librum), lay down : nuntios ad Centrones, Cs. Manlium Faesulas, S. ab armis Ascanium. To relinquish, leave, desert, give
plurls

broken up, L.

up, abandon, quit,


Cs.
:

let

slip
:

locum,

quem

ceperant,
:

perilous contests

capitis.

di-mico,
N.
:

struggle, contend

avl (dimicnisse, 0.), atus, are, to fight, armis cum aliqiio, : armis, Cs.
: :

captam Troiam, 0. fortunas morte patrimonium speratam praedam ex manibus, Cs. quantum dimissa petitis praestent, H. his tribu:

ta,

remit, Ta.

F
:

g., to

renoiince, give up,

abandon,

pro sua quisque patria ferro, L. in acie, in equitatu, N. pro te ancipiti the open field, Cs. adversus se tam exiguis proelio dimicatur, Cs. To stniggle, strive, contend: omni racopiis, N.
: : : :

forego, forsake, let go, lose, leave: rem frustra tentatam, Cs. occasionem rei bene gerendae, Cs.
:

tantam fortunam ex manibus,


:

tione: dimicantes competitoves, 7'ival candidates, To be in conflict, be in peril, run a risk, risk, L. hazard : de capite, de fama de vita gloriae causa, to be hi mortal peril : de repulsa, i. e. be in danger of defeat, Cs. capite tuo, L.
: :

Cs. : nullum tempus, quin, et<?. condiciones pacis, Cs. suum ius in araicitiis dimittendis quaestionem f ugam,
:
:

means of flight, V. coeptum iter, 0. iniuriam inultam iracundiam rei p. dimittere, sacrifice, Cs. oblito pectore cuncta, Ct. dimissa in discrimen
:

dignitas, exposed, L.

dimidiatus,

adj. [
:

dimidium

in the middle: mensis

], halved, divided partes versiculorum.

dimminu5,
nuetur
tibi

to pieces, shatter,

dimidium,

i,

n. [dimidius], the

half: Yix

dum

break: cerebrum, T.

ere [di3-+minuo], to break tibi caput, T. Dimmi:

dimidium dixeram, icas hardly half through, T. ut ne minus dimidium ad ilium perveuiret: quos
dimidio redderet stultiores, by half: Hibernia
:

di-moveo,
put asunder,

ovi, otus, ere, to


:

move asunder, part,


:

di-

midio minor quam, etc., Cs. Maior dimidio, H. minus dimidio hostium quam antea occisum, L.

P
Cs,

V.

Dimidium

facti,

qui coepit, habet, well

terrain aratro, V. auras, Y, cinerem foco, 0. rubum, i. e. ci'eep through, H. To separate, disperse, scatter, dismiss : umentem polo umbram, V. obstantis propinquos, H. turbam, Ta. To move
separate, divide
:

glaebas aratro, 0.

begun

is

half done, H.
adj. [dis:

away, separate, remove: rem

dimidius,

+ medius], half,

one half:

iiibus

rex dimidiae partis Eburonum, dimidius patrum, dimidius plebis, halfpatrician and halfplebeian, L. Broken in two, broken : crus, lu. voltus, mutilated, lu.

pro dimidia parte

alquos a plebe, S. F i g. alqm dimoveas, ut, etc., entice away, in order


: :

p.

de suis possessio-

numquam
to, etc.,

H.

g.,

of descent

Dindymene,
di-n5sco,
guish, discern
:

es, /.,
,

= Aivcv/xrjvr],
to

Cybele, H.

ere,

know
:
:

apart, distin-

di-minu5,

see dimminuG. dimissio, onis,/. [dimitto], a sending

out,
dis-

vera bona, lu. (geminos) inter se similes, 0. civem hoste, H. dominum et servum deliciis, Ta. curvo rectum, H,
:
:

sending forth : libertorum ad provincias. missing, discharge : propugnatorum.


1.

dinumeratid,
over, reckoning up,

onis,/. [dinumero], a counting

rum. As a figure of speech, C. dimissus, F. of dimitto. 2. (dimissus, us), m., a deliverance. Only di-num.er5, avi, atus, are, to count, reckon, dat. : banc quaestionem dimissui sperant f uturam enumerate, compute : stellas regis annos tem(dub.). pera, V. generis gradus, 0. To count out, pay

emmieration

noctium ac

die-

di-mitt5, misi, missus, ere, to send difei'ent ways, send out, said forth, send about, scatter', distribute: litteras circum municipia, Cs. litteras per provincias, Cs. certos per litora, V. nuntios tota civitate Aeduorum, Cs. legatos quoque versum, Cs. dimissos equites pabulandi causil, Cs.
:
:

viginti minas, T.

dioecesis,

is,

/.,

=
=
n.,

SioUrjaig,

a governor's

jurisdiction, district.

dioecetes,

ae, m.,

OLotKijTijg,

an overseer of
the festival

the revenue, roycd treasurer.

animum

igiiotas in artis, directs, 0. aciem (i. e. oculos) parlis in omnis, 0. per provincias, to send despatches, L. To break up, dissolve, dismiss, discharge, disband : senatum: auxilia, S. : exercitum,
: :

Dionysia, orum,
of Bacchus,

= Aiovvcria,

the Bacchanalia, T.

diota, ae, /., =:*diwTr} [two-eared], a twohandled vessel, wine-jar, H.


diploma

dis
:

: : :

246
Cs.

diTrXuifia, a letter of recdipl5ina, atl?, 71., ommendation^ letter of authority^ C, Ta. Plur., the 1. Dira, ao,/. [dims], a fury, V. Furies, goelelesses of revenge and remorse, V. 2. (dira, ae), /. [dirus], a bad omni (only

civitates dare, Cs.

curse, plur.) dirae, sicut cetera auspieia, etc. execration : Diris agam vos, H. : coinpositae, Ta.
:

captas urbis, L. diripiendas direpta domus, V. praedas imperatores cum paucis diripiebant, seized and divided, S. mella, steal, V. aras, strip, V, 7b tear away, snatch away: Vagina ensem, V.: direpta leoni Pellis erat, O.
: : : : : :

oppidum, Cs.

3. dira, orum, n., see dirus.

diritas, atis, /. [dirus], mischief, misfortune, calamity : invecta casu, C. poet. Piercencss, n'uelty : omni diritate taeterrimus quanta in alquo.
:

directe, adv. with coinp. [dirigo], in a straight diline, precisely, exactly : ad pcrpendieulum, Cs. dicerc. rectius gubernarc
: :

di-rumpo
break
to

or

dis-rumpo,
break, shatter

rupT, ruptus, ere, to


:

jt^/ccc.s,

partem

nubis

directs, directus, see


1.

derect-.

2.

diremptus, P. of dirimo. diremptus, u?, m. [dirimo], a


onis, /. [diripio],

separation.
pil-

diruptus, that has a rupture: dirupi me paeue, nearly bursts my lungs: Disrumpor, T. Fig., to break disrumparis licet: plausu dirumpi. off] sunder, sever : amicitias offensione : humani

homo

direptio,
laging, sack:

a plujtdering,
:

generis societatem.

sociorum
oris,

fanorum

urbis, Cs.

Plur.
urbis.

aratoriim.

direptor,

m. [diripio], a plunderer:
diripio.

di-ru5, rui, rutus, ere, to tear asunder, overthrow, demolish, destroy : maceriam iube dirui, T. urbem muros, N. nova diruunt, alia aeditieant, 2o scatter, disperse, S. : post diruta Pergama, 0.
: :

direptus, P. of
diribeo,
sort,

itus,

ere [dis-

+ habeo], to separate,
de te tabellae
diri-

omnia Bacdestroy: agmina vasto impetu, 11. chanalia, L. Esp., to deprive (of pay), ruin: acre dirutus est, his pay was stopped: homo diru-

canvass (ballots):
:

dum

tus,

bankrupt.

beantur

divibitae tabellae.
/".

diruptus, P. of dirumpo.
a separation,
sort-

diribiti5, Ouis,

[diribeo],

ing, canvass (of ballots).

diribitor,

oris, wj.,

sorter, canvasser (of bal-

lots): tabellaruni.

1. dirig5, rexl, rectus, ere [distribute, scatter: volnera


(i.

+ rego], to
7h
vicos,
i.

dis-

e. tela),

V.
:

lay out,
e.

arrange in. Ii7ies : regiones urbis O'oivs of houses, L.


(2. dirigS), see derigo.

the

fully, V. urbs flumine dirempta, L. a continenti urdirutus, P. of diruo. bem, Cu. si quern dirimit plaga solis, whom the torrid zone parts (from us), V. infestas acies, iras 1. dis, dltis, nexd. dlte, adj. with com}), ditior (i. e. iratos), to stand between, L. Fig., to break and sup. ditissimns [DIV-], rich, wealthy, opulent, provided, abounding : dis quidem esses, T. Craoff, interrupt, disturb, put off] delay: proelium didomus, H. patre diti, rimitur, Cs. proelium nox diremit, S. proelia tini huius ditis aedes, T. stipendia, voce, V. venerunt ad dirimeudum bellum, L. N. Mycenae, H. delubra donis, 0. certamina, 0.: controversiam, to end: rem arbi- L. res p. bonis exemplis ditior, L. dum ne sit To separate, dissolve, break off: coniunc- te ditior alter, H. apud Ilelvetios ditissimus, Cs. trio, 0. tionem civium caritas dirimi uon potest, etc. terra, V. Bovianum armis, L. dirempta pax, L. couubium, L, 2h interrupt, 2. Dis, itis, m. [DIV-], orig. deity; hence, Jupidisturb, break up: conloquium, Cs. ut concilia ter of the iiifernal regions, C, V., 0., Ta. Of the populi dirimerentur, L. actum est nihil, nox dire- Celtic god of night, Cs. atri ianua Ditis, i. e. of To destroy, frustrate, bring to naught: au- the underworld, V. domina Ditis, i. e. Proserpina, mit. spicium, L. rem susceptam consilium, S. V. diripio, uT, eptus, ere [dis- + rapio], to tear 3. dis- or dl-,pracp., inseparable [DVA-], disasunder, tear in pieces: Cum diripereris equis, 0. before c, p, q, s, t, dl- before d, g, I, m, n, r, and v membra manibus nefandis, 0. dapes, V. To lay (but usu. dimminuo, sometimes disrumpo), dif- bewaste, ravage, spoil, plunder, pillage : bona eorum, fore/. Before a vowel dis- becomes dir- before

ere [disemo], to fake apart, part, separate, divide, cut off: dirimi (corpus) distrahive dirimit Sucbiam montium iugum,
:

dirim5, emi, emptus,

with camp., ill-omened, ominous, fearfid, awful, dread: comemortalibus omen, quibus nihil dirius tae, V. Plur. n. as subst. 0. tempus exsecratio, L. in dira incurrimus: Dira canere, 0.: dira alcui precari, Tb. Dreadful, cruel, fierce, fell, relentDea, i. e. Circe, 0. less : sorores, the furies, V. Hannibal, H. mens, V.: hydra, H. Dreadful, venena, 11. beldire, horrible, awful : dapes, 0. soUicitudines, H, cupido, insane, V. lum, V.

dirus,
:

adj.

boding, portentous,

superbia, 0.
terror, lu.

Temporibus

diris,
:

in the reign of

Plur. n. as adv.

dira fremeus,/n^/t^

Ta.

dis

: : :

discessns
:

: :

247
tatione versata

consonant, sometimes
disicio or dissicio.

di,

makes

sometimes dis-. lacio Asunder, apart, away, in

privata:

ilia

disceptatio tenebat,
:

different directions ; see diffindo, discedo, dimitto, Betv;een, among, through ; see dinodivido, etc.

quod, cendi

etc., the
:

point in dispute vms, L. verborum, L.


oris,

iuris

di-

sco, diiudico, diligo, etc.

disceptator,
arbitrator, judge

i
;

g., not,

un- (reversing

or negativing the primitive) see difiBdo, displiceo, Exceedingly, uttei'ly ; see differtus, dissuadeo, etc.
dilaudo, dispereo.
4. dis, see deus.

tore uti venire, Cs.


:

], an umpire, populo R. disceptade suo iure ad Caesarem disceptatorem

m.

discepto
:

criminis

inter

patrem
Icis,

et filium, L.
],

disceptatrix,
trator
:

/. [ disceptator dialectica veri et falsi.

an

arbi-

dis-ced5,

cessi, cessus, ere, to

asunder, divide, separate, disperse, scatter

fuga auxilia discesserunt, Cs.


:

go apart, part : ex hac lignationis causa

ut sodalitates decuriatique discedein silvas, Cs. rent: cum discedere populum iussissent tribuni, cum terra discessisset L.: in duas partis, S. caelum, opjens : scaena ut versis discedat frontiTo go away, depart, leave : petebat bus, opieu, V. ut discedere liceret, Cs. misere discedere quaeab exercitu, Cs. a senis latere e Galrens, H. ex contione, Cs. de foro temple, 0. longius lia ab agmine discedi, Cs. de colloquio discessum,
:

discepto, a VI, atus, are [dis-+capto], to decide, determine, judge, arbitrate, sit as umpAre : haec iuste causara in foro dicere disceptante te exercitu disceptante, L. inter populum et regem in re praesenti, L. eorum controversias eos ad disceptandum ad amicos vocare,/or arbitration, L. To debate, dispute, discuss, strive : erat non di:
:

sceptando decertandum": cum palaestritis aequo iure: de controversiis iure apud se potius quam inter se armis, Cs. de foederum iure verbis, L. de iure publico armis si coram de condicionibus disceptetur, Cs. ut coram imperatore disceptare:
:

L.

in loca occulta, S.
Cs.
:

ad urbem, V.

domum,
off,

domos

suas, X.
:

Of

ex castris

tur, L.

troops, to

march fortuna
apjart,

g., to

he at stake

in

uno proelio omnis


set

rei p. disceptat.

march away, decainp


:

discessit a Brundisio,
:

ab signis, Cs. : ex hibernis, Cs. Tarracone, Cs. to leave tJie standard, Cs. : exercitus ab signis disab armis, to lay down their cessit, disbanded, L.
:

dis-cemo, crevi, cretus, ere, to separate, mark off, hound, part, divide : muro
:
:

di

arms, Cs.

in itinere

battle, to get av:ay,

ab eo, desert, Cs. come avmy, come off,


:

From
he
: :

left, re-

main

se superiores discessisse existimare, Cs. graviter victus, S. victor discessit ab hoste, H.


:

aequa inanes discederent manu, S. aequo Marte, L. sine detrimento, Cs. From a trial or struggle, to come off, get off he left, remain : ut spoliis ex hoc iudicio ornati didistinguish, discern^ knov) apjart : alba et atra inscedant: se superiorem discessurum: liberatus, sidiatorem et petitum insidiis, L. diem noctemque si istius liaec iniuria inpunita discesserit N. suos, Cs. quid sit caelo, Y. fas atque nefas, H. turpissime a iudicio capitis maxima pulchre, T. eiusdem generis pecuniae an famae minus parcegloria, X. Discedo Alcaeus puncto illius, he votes nee discernatur, iussu iniussu pugnent, L. ret, S. me an Alcaeics, H. Fig., to dejyart, deviate, swe7've psi, ptus, ere [discarpo], to tear discerp5, leave, give up, abandon nihil a forsake, : from, a fide a sua sententia, Cs. ab in pAeces, rend, mangle, mutilate : animus nee divistatu naturae To pass away, di nee discerpi potest: discerptum regem maniamicis in magna re peccantibus. bus, L. membra gruis, H. P o e t. aurae Omnia vanish, cease : audivi quartanam a te discessisse Fig.: divolso et quasi ex animo illius memoria: hostibus spes potiundi discerpunt, scatter, V. oppidi discessit, Cs. ubi hae sollicitudines disces- discerpta contrectare, treat in fragments: alqm In the phrase, in sententiam discedere, dictis, Ct. sere, L. to adojjt a viev.\ pass over to a party, vote for a discessid, onis, /. [discedo], a sepjaration, dimeasure : senatus in Catonis sententiam discessit, vision : Si eveniat discessio, a divorce, T. Of the senatus in alia omnia discessit in banc sen- senate, a division, formal vote: senatus consulS. illud SC, quo num- tum de supplicatione per discessionem fecit tentiam ut discederetur, L. sine quam ante discessum est, Cs. To leave in thought, ulla varietate, a unanimoics vote : quamquam didepart : cum a vobis discesserim, i. e. except you : scessio facta non esset, no vote was taken. ut cum ab illo discesserint, me habeant proximum. 1. discessus, F. of discedo.
volneratus, S.
:

ut

discrimina, quibus ordines discernerentur, L. mons, qui finis eorum discerneret, S. Poet.: ( saxum ) telas auro, to interv;eave with gold, V. Limes litem ut discerneret arvis, i. e. keep away, V. P.perf., divided, separated : urbes magno inter se spatio discretae, L. ubi discretas insula rumpit aquas, 0. sedes piorum, retired, H. septera in ostia Xilus, 0. nee mors discreta fuisset, nor had v)e been divided in death, 0. F i g., to
scerni a nobis
:
:

disceptati5, onis, /. [discepto], a dhpute, disputation, debate, discussion, disquisition : cum quibus omnis nobis disceptatio est (causa) in discep:

2. discessus, asmider, parting :


i.

iis, 7n.

[dis-

+l

e.

lightning.

A going away, departure^ removal,


:

non longinquus

CAD-], a going inter nos caeli,


wUMrawal
marching
:

discidium
tuus
:

e vita
:

latronis

: :


discors
to assign
:


morsus
roboris, relax

: : :

248
ditatem loeis, pinch, V.

ab urbe

tJie

meus, banishment
off^

discessu solis accessus discessusque.


:

decamping
l,

mugire boves, V. A marching away^ Belgarum, Cs. SAC-], a parting,

disclusus, P. of discludo.
disco,
:

didici,

discidium,
:

n. [dis-

+2
:

ere [DIC-], to learn, learn to

separation, disagreetnent, dissension, discord : inter nil, quod sit discidio dignum, divorce, T. nos, T,

cupido Si
in

tibi discidii est, 0.

manente memoria
Ta.
:

discidio
:

foederum, L.
:

civile,

belli.

riur.

amicorum

adfinitatum, Ta.

discinctus, adj. [P. of discingo], imgirt, ivithout the girdle : discincti ludere, in loose dress, i. e. Voluptuous, effeminate, dissolute : Afri, at ease, H.
V.
:

nepos, H.
cidi, cissus, ere, to tear
:

di-scindo,
:

asunder, cut
:

know, acquire, become acquainted with : litteras id de me, T. ius civile dialectica ab aliquo virtutem ex me, V. quae illi litteris, ego militando didici, S. per laborem usum militiae, S. omnis crimine ab uno, V. unde ius civile discatur quae (artes) non sine otio discuntur Pater esse disce ab illis, T. senatui parere miseris succurrere, V. iustitiam et non temnere divos, Y. Litavicum ad sollicitandos Aeduos profectura, Cs. nihil esse foedius servitute quid sit vivere, T. hoc quam nihil sit: quantum in Etruria belli esset, L.: Unde
: : : :

Vestem, T. tunicam purpureos amictus manu, V. labruni, T. novacula cotera, L. amicitiae discinartus, V.
apart, cleave, divide, rend, tear
:

dendae, r^idely broken

off.

dis-cing5,
the girdle
i.

nxi, nctus, ere, to ungird, deprive

of

qui discunt,/mjt)z7s, Cs. illo discenvoluntas discendi discebant fidibus antiqui (sc. canere). Poet., of things, to be taught : Nee discet mentiri lana colores, V. Ih study for acting, present, produce (on the stage) has partis, T. Novas (fabulas), T.
sit

infamis, 0.

di

causa

proficisci, to study, Cs.

e. to lose
i.

centuriones discinctos destitui iussit, their mantles, L. discincta tunica, H.


: :

dis-color,
the

oris, adj.,
:

same

color

Afros,
i.

e.

strip utterly, lu.

neque ego discingor,

of anothei* color, not of auri per ramos aura, V. matrona


: :

e.

relax in

my friendly

offices.

meretrici, different in dress, H. vestis f atis discolor Party-colored, of differe7it colors alba meis, 0.

disciplina,

ae, /. [discipulus], instruction, tu:

signa

miles, black

and
,

white (in draughts), 0.


,

education : puerilis adulesceutls in disciplinam ei tradere te in disciplinani meam tradere: in disciplinam (Druidum) convenire, Cs. res, quarura est disciplina, the objects of instmction : quae (incommoda) pro disciLearning, plina et praeceptis habere possent, Cs. knowledge, science, discipline, culture : homo (summa) disciplina a pueris nullo officio aut disciplina
ition, teaching, training,
:
: :

dis-convenio,
sistent : vitae

ire, to disagree, be
11.

incon-

ordine toto,

Impo's.

eo dis-

convenit inter

Meque

et te,

H.

discordia,

ae, /. [discors], disunion, disagree-

Italia plena Graecarum discipliadsuefacti, Cs. iiarum his disciplinis institutus militiae, tactics
: : :

bellica: mi\itiivis,7nilitary discipline, h.: occidere

non

disciplina, sed impetu, Ta.

navalis

rei p.,

statesmanship: vetus regnm, severity : familiae gravis maiorum, S. certa vivendi, orderly way : populorum, the art of governing : philosophiae, a system: tres trium dlsciplinarum principes. custom, habit : Nam disciplinast eis, demunerarier, imitari avi mores disciplinamque famietc., T. school: itinera dlsciplinarum: philosoliae. phorura disciplinae, sects, T.
: :

ment, dissension, variance, discord : confingis caucivilis, S. facultas discorsas ad discordiam, T. diae concitandae: duas ex una civitate discordia f ratrum, 0. fecerat, L. perfecta tibi bello, V. erga alqm, Ta. non sedebantur inter ipsos, L. discordiae tacitae incertae mentis, incojisistency, Idae et Phocbo, Eveni filia, the subject of 0. Mutiny, rebellion, Ta. Person., tJie strife, Pr. goddess of discord, V.
: :
:

discordiosus,
discords,
,

adj. [discordiii], full


:

of discord,

intractable, quarrelsome

volgus, S.

ance, differ, quarrel

discipula, ae,y. [discipulus], a female scholar,


disciple,

H.

to be at varicupiditates in animis discordant animus secum discordans patria, Ta. Poet., to be unlike, be opposed: quantum discordet parens avaro, H. : Si discordet eques, protests, H. 2h m,utiny, Ta.
,

are [discors],
inter se, T.
:

learner, scholar, i, m. [ disco ], a pupil, disciple, student, follower : immemores discipuli ? Have the pupils forgotten (their lesson) ? T. : Platouis laboris et fori.

discipulus,

dis-cors, cordis,
:

af?/.

[dis

+ cor]. Of
:

persons,

Num

discordant, disagreeing, inharmonious, at variance : homines ambitione ad alia discordes in uno consentire, L.
:

gens, L.

P o

t.

Tanais discors,

i.

e.

the Parthians,

H.

fetus, hybrid, 0.

Inconsistent^

discissus, P. of discindo.

discludd,

si,

sus, ere

[dis

+ claudo],
:
:

to

keep

apart, divide, shut off: Nerea ponto, V. quibus (tigais) disclusis, held asunder, Cs. iram et cupi-

warring, contradictory, inha^'monious : inter se semina rerum, 0. venti, V. rerum responsa, L. Unlike, discordant, Concordia, H. symphonia, H. hostes moribus, Cu. different : ora souo, Y.
:
: :


discrepans
discrepans,
antis,

: : : :

disertus

:: :

249
scrimine
tere, 0.
tali,

P. of discrepo.

discrepantia, ae, /. [ discrepo ], discordance, dissimilarity, discrepancy : rerum, verborum.


dlscrepatio,
ment, dispute
:

battle

discrimine vitae Goniugium pediscrimini, Ta. decisive vehemens, Cu.

V.

ire

obviam

onis, /. [ discrepo ],

a disagree-

discrimind,
late agros,

avi, atus,

are [ discrimen

], to

di-

vide, part, separate :

inter consules, L.
uT,

dis-crep5,

V.

Etruriam discriminat Cassia vigiliarum somnique tempora, ap-

are, to differ in sound, be dis: (fides)

cordant, fail to harmonize


be at odds
:

paulum.

Fig.,

2Jortion, L.

discripti5,
tribution,

to disagree, he inconsistent, he different, vary, differ,


si

onis, /, [discribo], a division, disapportionm,ent, assignment : civitatis


: :

quid discrepet
: :

quae inter conle-

populi

possessionum

per urbem caedis

(cf.

de-

gas discrepare videatis tres duces discrepantes, nee multum discrepat prope ut defecerint, L. nulla in re in eo inter se oratio veraetas, V. de ceteris rebis discrepat, sententiis cougruens factum a sententia ab aliorum iudiciis bus legis facta cum dictis sibi Vino acinaces di2o Primo ne medium discrepet, H. screpat, H. he disputed, he in question : causa latendi discreTmpers. : cum de legibus conveniret, de pat, 0. latere tautum discreparet, L. inter auctores nee
: : : : : : : : : :

scriptio).

ture.

dis-cnicio, Only pass.

atus, are, to

rack

to jneces, tor-

Brutum, Cassium discruciatos

necare

Discrucior animi,

am

distracted, T.

di-

scrucior,

fundum a

Curtilio possideri.

discumbd, cubuT, cubitus, ere [CVB-], to lie down, recline at table : discubuimus omnes, took our places : toris pictis, Y. discumbere iussus,
:

invited to dinner, lu.


to sleep
.

cum baud ferme discrediscrepat, quin, etc., L. paret, quin, etc., hardly a doubt remained, Cs.
:

discumbitur. To cenati discubueruut ibidem.


:

lie

down

dis-cupio,
se vendere, Ct.

ere, to desire greatly, long :

discretus, P. of discerno.
di-scrib5,
scrips!, scriptus, ere, to

di3-curr5, curri and cucurri, cursus, ere, to run different ways, run to and fro, run about, wandivide, apportion, assign : ( argentum ) illis, T. der, roam : in muris armata civitas, Cs. deus in urbis partis ad civitatibus pecuniarum summas montibus altis, 0. circa vias, L. per omnis silincendia duodena in singulos homines iugera
distribute,
:
:

militipretio iura : Sedes discriptae deorum, H. bus in legiones discriptis, L. discriptis per fami:
:

vas, 0.

Olli discurrere
:

pares, V.

virgines, L.

in

muros
:

discurritur,

ad rapiendas Y. ad suifra: :
:

liam ministerris, Ta.


i.

non melius potuit

discribere,

e. calculate.

discximen, inis, n. [dis- 2 CER-], that which parts, an intervening space, interval, distance, divisio7i, separation : cum (maria) pertenui discrimine
separarentur discrimina costis spina ddiha.t, parted,Y. finem atque initium lucis exiguo discrimine internoscas, Ta. Poet.: Fossarumque morae, leti discrimina parva, i. e. the brink of death, Y. tenue leti, V. Fig., a distinction, diffo^ence, discrimination : hoc inter gratiosos civis atque forsine discrimine armatos inermis caedunt, L. tis
:
:

ferendum, L. praedatum Romam, L. septem discurrit in ora, Y. fama tota ( Xilus ) urbe discurrit, Cu.

gium

1.

discursus, P. of

discurro.

2. discursus, us, m, [discurro], a running to and fro, running about, straggling : continere ab discursu militem, L. Tallera discursibus impleat, subito discursu, a double flank movement, Ta. 0.
: :

discus,
audire

i,

tera aera disco, H.

quam

pete cedenIndoctus disci, H. discum philosophum malunt,


.

m., z= di(TKog, a quoit


:

discussus, P. of discutio. Discrimen obscurum solutis Crinibus, i. e. of sex, discuti5, cussi, cussus, ere [dis + quatio], to H. sui alienique, L. divinarum huraanarumque strike asunder, dash to pieces, shatter columna ad rerum, L. P o e t. septem discrimina vocum, the imum f ulmine discussa est, L. arietibus aliquanseven intervals (of the scale), V. parvi discriminis tum muri, L. latericium, Cs. tempora ictu, 0. umbrae, slightly varying (of color), 0. decisive nubis, 0. discussae iubae capiti, Y. saxa, lu. point, turning-point, critical ^noment, determina2h break up, scatter, disperse, dissipate, remove, distion, decision : res in id discrimen adducta est in pel : coetus, L. discussa est caligo discussa discrimine est humanum genus, utrum, etc., L. nive, Cs. umbras, Y. soranum sibi lympha, Pr. l^elli, Cu. haec baud in magno ponam discrimine, soporem, Cu. Fig., to remove, scatter, destroy, regard as of great moment, L. Poet. discrimine suppress : caedem cunctationem eius eam rem aperto, the test, O.A decisive moment, crisis, peril, periculum consilio. litterae discusserunt, L. risk, danger, hazard : in ipso discrimine periculi, sup. [disertus], clearly, elodiserte, adv. with L. in suramo rem esse discrimine, Cs. salus sodisertissime ciorum summum in discrimen vocatur in veteris quently, expressly : hoc scribere
: :

fortunae discrimen adducitur patriae res p. in discrimen committenda, L. quae multa vides di:
: :

scriptum, L.

disertus,

adj.

with camp, and sup.

[ for

dis-


disicio

: :

dispergo
:

: :

250
S.

sertus; P. of dissero], sk'dfid^ clear, clever, icellspoken, Jiuent : homo, T. : disertos cognosse me nonnullos adulcsceiis ad vinum calices quem
: :
:

laudare disertos, men of disertior Socrates disertissimus poeculture, lu. Of discourse, clear : ta homo nostrae civitatis.

non fecere disertum? H.


: :

oratio

disertissima epistula.

rebus et ordine, in subjects and arrangement, H. male dispari inicere mantis, one no match for him, H. habitus animorum, L. disparibus septem compacta cicutis Fistula, Y. his aliifmatrona meretrici, H. quicquam dispar sui atque dissimile raos in dispar, towards another species, H. transfertur in multa disparia.
: : : : : :

disicio or dissicio (not disiicio), iecl, iectus [dis+iacio], to throw asunder, drive asunder, scatter, disperse, break up, tear to pieces : late disiectis disiecta spatio urbs, L. iiubis, moenibus, L. ostendens disiectis volnera membris, i. e. the 0. wounded body with limbs torn off, 0. disice corpora ponto, V. ratis, V. passim navis, L. dis:

disparatum,
rect opposition.

i,

n. [disparo].

h e t., a

di-

dis-parilis,

e,

adj., dissimilar^ different : ad-

spi ratio terrarum.

dis-paro, avi, atus, are, to part, separate, divide: eos disparandos curavit, Cs. : (classis) ita
ut, etc.

iecti

membra

poiitae,

H.

To

rout, disperse, scat:

quos medios ea ( phalange ) disiecta, Cs. cohors disiecerat, S. barbarorum copiis disiectis, To dash to pieces, ruin, N. pulsos ill fugam, Ta. destroy: arcem a f undamentis, N. moenia urbium dide, dissice, Caecil. ap. disiecta, dilapidated, N, F i g., to thwart, overthrow, frustrate, bring to C.
ter :
:

dispectus, P. of
dis-pell5,
scatter,

dispicio.

pull, pulsus, ere, to drive asunder,

nos, V.

pecudes dispulsae per undas alquos aequore turbo, Y. F i g., to drive away, dispel : sole dispulsa nebula, L. ab animo caliginem tenebras calumniae, Ph.
disperse:
:

naught

paccm, V.

consilia ducis, L.
disicio.

dispendium, I, n.
sine suo dispendio, T.
loss

disiectus, P. of
ont connection.

[dispendo], expense, cost, loss Flur., Pr. F i g. morae,

(disiuncte), adv. [disiunctus], separately, toithOnly comp. : disiunctius dici.

of time, Y. dispensati5, onis,/. [dispenso], management,


: : :

charge, direction, superintendence, provision, stew-

disiunctio or diiuncti5, onis, /. [disiungo], ardship : aerari annonae, L. inopiae, Cs. regia. a separation : meorum. A variation, deviation : dispensator, oris, m. [dispenso], a steward, animorum sententiae. A logical opposition. dispensatore Armigero, attendant, treasurer, C. In rhet., asyndeton, a succession of clauses with:

out connectives.

lu.

disiunctus

diiunc-

),

adj. with comp.

and

sup. [P. of disiungo], parted, separate, distant, reAetolia procul a mote : disiunctissimae terrae

barbaris disiuncta gentibus. Fig., apart, different, remote, disconnected, strange : vita maxime a cupiditate homines longe a nostrorum gravitate nihil est ab ea cogitatione diiunctius ratio, quae disiuncta coniungat, opposites. Of discourse concurstis, abrupt.
:

dis-iungo
unyoke
:

or

diiungS, unxl, unctus,


:

ere, to

dispenso, avI, atus, are, to disburse, pay out qui dispensat, the steward, lu. alquem eligere ad dispensandam pecuniam, as paymaster, N. 7b distribute, dispense, share: oscula supreraa natos per omnis, 0. inventa iudicio rem dispensari laetitia inter eius (populi) animos potuit, L. mortalia fata, 0. consilium dispensandae victoriae, i. e. the fruits of victory, L. F i g., to manage, husband, adjust : (domesticas res): filum candelae, to trim, lu. (annum) intercalaribus mensibus interponendis, L. recte, H.
:

iumenta

: (fons) munitione diiunctus a mari lugurthae Bocchique regnum (flumen), S. equitatus a laevo cornu diiunctus, L. Italis longe disiungimur oris, V. F i g., to separate, part, divide, estrange : eos (oratorem et philosophum) ilium ab ilia, T. populum a senatu alqm a corpore honesta a commodis veterem amicitiam sibi ab Komanis, i. e. old friend's, L.
:

vencos, 0. part, remove

To

bos disiunctus, H.

fessos iu-

dis-perdo,
siones
:

didi,

disunite, sever, divide, separate,

carmen, Y.
ii,

ire, to go to I'^iin, be undone, populi R. disperire pati tui labores, colloq., in exclamations disperii, peril misera, Ws all over xoith me, T. dispeream, ni Summosses omnis, may I die, but, etc., H., Ct.

dis-pere5,
:

me
,
:

ere, to spoil,

ruin

posses-

(puella), 0.

perish

undum Ct.-E s p.
f

'

Pr.

dis-palatus,
N.
:

adj., straggling, astray : in agris,

multitudo,

N".

dis-par,

aris, adj., unlike, dissimilar, different,

unequal, ill-matched : di spares mores disparia studia sequentur pari gratia sed genere dispari, Cs. certabant, ipsi pares, oeterum opibus disparibus,
:

or dispargo, si, sus, ere [disspread abroad, disperse: tibi per agros passim corpus cerebrum, T. membrorum collectio dispersa dispersa inmittit silvis quae (duo milia evocatorum) tota incendia, Y. acie, Cs. : in omnis partis dispersa multitudo, Cs. E s p., P.perf., scattered, straggling : ut homines dispersi vagarentur: disperses (milites) subito
spargo], to
scatter,
: :

dispergd


disperse
adortus, Cs.
:

: : : ::

dissensus
disposita, L.
:

:: :

251

dispersi a suis pars cedere, etc., S.


:

cerebro viam, T. Fig., to scatter, conduct witho^U order, disperse: partis argunientandi confuse bellum tarn longe lateque dispersiim: plebis vis dispersa in multitudine,

To

besprinkle^ bespatter

fortunam ita modos, 0.


cally
:

diem,

iii

watcheSy Ta.

disposite, adv. [dispositus],


accusare istum.

orderly, methodi-

without organization, S. vitam in auras, V. spread abroad : falsos rumores, Ta.


:

To

sition,

dispositi5, onis,/. [dispono],a regular dispoarrangement : argumentorum.


1.

disperse,
casionally
:

adv. [dispersus], hei'e and there, ocmultis in locis dicta. dictae res
:

dispositus, P. of dispono.

dispersi5,
urbis (dub.).

onis, /. [dispergo],

a destruction :

2. (dispositus, us), m., a disposition, arrangeOnly abl. sing. : civilium rerum, Ta. ment.

dis-pudet,
ivi, itus, ire

ere, impers., it shames, is

shame-

dispersus, P. of dispergo.
dispertio,
[dis-+partio],
to dis-

ful: Sic mihi data esse verba, T.

iribid e, divide : inter manipulos funditores, S. pecuniara iudicibus exei'citum per oppida, L.
:

dispulsus, P. of dispello. disputati5, onis, /. [disputo], an argument, discussion, debate, dispute : magis facilis quam
necessaria:
isti

mensam

N. portas tribunis, assign, S. Fig., to divide, apportion: tempora voluptatis lainitia vitae atque victus hominibus borisque tot in curas dispertiti animi, distracted, L.
servis,
:

utramque partem,

disputationi nihil Plur., C. Cs.

est

loci:

in

disputator,
dis-puto,

oris,

m. [disputo], a

dispncter,

disputant: subtilis.
avi, atus, are, to loeigh, examine, in-

dispertior,
tribute,
se, L.
:

iri,

dep. [dis-

+ partior], to

dis-

apportion: belli administrationera inter alqd in infinitum, i. e. refine.


destiniction

dispertiti5, onis,/. [dispertio], a


urbis (dub.).

dispici5, spexi, spectus, ere [SPEC-],


disceryi, perceive,

to descry,

make out, distinguish, detect (by the sight): ne scintillam quidem ullam ad dispicatuli, qui acie mentis ciendura reliquerunt iam dispecturi sunt summo ab aethere terras, dispecta est et Thule, Ta. F i g., to perceive, 0. libertatem discern, discover, detect (by the mind)
:
: : :

de singulis senad id: multa de sideribus, Cs. de omni re in contrarias partes esse in utramque partem disputatum, Cs. To argue, maintain, in&-ist : palam copiose non ita disputo, such is not my argument: qui contra disputant, opponents: pro omnibus et contra omnia: isti in eo disputant, Contaminari non decere fabulas, T.
vestigate, treat, discuss, explaiii:

tentiis breviter:

contra contra te quod disputari contra nullo pacto potest, cannot be disputed: quid desiderera, non quid viderim, the question is, etc.
nihil
:

ex servitute: verum: quorum nihil cum dispequid velit quod spexisset caecata mens, L. To consider, reflect upon, look about, regard: rem.
: :

disquiro,

ere [dis-+quaero], to inquire


:

diligently, investigate

mecum, H.
:

disquisitio,
investigation: in

onis,

iam aliquid dispiciam,


torem, L.

T.

res

Romanas

insidia-

/ [disquiro], an inquiry, magnis disquisitionibus in disetc.,

quisitionem venit, ne,


\n, itus,

L.

displiceo,
T.
:

ere [dis-

+ placeo],
/

to dis-

please, be unsatisfactory :

mihi

disnimp5, disruptus,

see dirumpo.

si

displicebit vita,
dislike
ex-

verbum vehementer

displicet,

tremely : mihi non displicet (propulsare, etc.), / am inclined: totus displiceo mihi, am, discontented, T. cum mihimet displicerem, was fretful.
:

dis-saepi5 (not -sepio), psi, ptus, ere, to part of, separate, divide: limitibus omnia certis, 0. Fig.: tenui muro alqd.
dis-semiiio,
disseminate
:

avI, atus, are, to

spread abroad,
:

osus, ere, to burst, caiise (dis-pl5d5), OrAy p. perf. : displosa vesica, H. plode.

to ex-

omnia

in

memoriam sempiternam

malum,
[dissentio], difference of dissensio, onis, opinion, disagreement, dissension, discord, strife: regum, S. inter eos magna : parva est mihi tecum dissensio ? : amicorum disiunctio dissensio:

posui, positus, ere, to place here and there, array, distribute, set in order, arrange, dis-

dis-p6n5,

pose : Homeri libros ordines in quincuncem, Cs. In military comas, 0. ensis per herbam, V, operations, to set in order, arrange, draw up, array, post, assign : sic erant disposita praesidia, custodias, Cs. aciem, Cu. per dispositos ut, etc. equos pervenire, by relays, L. tormenta in muris, navis in litore, Cs, praesidia cis Rhenum, Cs. Fig., to arrange, adjust, order, dispose: in Cs. ornatu (orationis) lumina consilia in omnem
: :

nem

facit alqd dissensionis commovere civilis huius ordinis,/7-o;7i, etc. Plur. : civium qua ex Fig., of things, disagreement, re nascuntur, Cs. incompatibility : utilium cum honestis.
: :

1.

dissensus, P. of

dissentio.

2. (dissensus, us), m. [dissentio], dissension, Only abl. sing. : vario, Y, disagreement.

dissipo
dis-similis,
e,

adj. with comp.

: : :

dissentaneus
dissentaneus,
contrary: alcui
rei.

253
disagreeing,

adj.

[dissentio],

and

sup., unlike^

dis-senti5,

seusi, sensus, Ire, to differ, dissent,

dissimilar, different: duo dissimilia genera, lenonum et latronum dissimilis est militum causa et
:

disagree, be at odds, contradict, quarrel: a te dissentiens senator ab iudicio omnium in hoc : a


: :

hac in re una Multum dissimiles, H. quod est non dissimile atque ire, etc. haec sunt contua
: : :

ceterarum gentium more inter se qui dissentam valde relinisi quid tu Dissentis, 11. tiunt quum tempus ab illo die dissensisse: condicioniI'o he unlike, differ: affectio a bus foedis, H.
:
: : :

se ipsa dissentiens, inconsistent.


(

disserenasc5

),

avi,

are, inch, impei's.

silia non dissimilia, ac si quis, etc., L. tui sanguis dissimillimorum sui civium homo tum sui dissimilis, not himself: sui dissimilior fieri cotidie dissimillima legis ea (lex) homini, qui, etc. huic iudicio ilia contentio tam fortibus ausis, V. et inter se dissimiles et aliorum.
:
:

[dis

+ sereno],

to clear

up,

grow

clear:

cum

un-

dissimiliter, adv.
different
:

[dissimilis], differently, in
:

dique disserenasset, L.
, 1. dis-sero, tJiere : taleae intermissis
,


sit

manner : efficere voluptates oppidum situm, S. baud dissimiliter navibus vagis, L. ere, to plant here and inis,y. [dissimilis], unlikeness, dissimilitudd, spatiis disserebantur, Cs.
difference, dissimilitude :

temporis

studiorum.

2. dis-ser5,
pluribus
verbis

rul, rtus, ere, to

examine, argue,
:

discuss, speak, Iiarangue, discourse, treat


:

mecum
ly,

dissimulanter,
secretly:

adv. [dissimulo], dissembling:

disserendum philosophiae pars, quae est disserendi de omnibus rebus in pro legibus, L. contra ista contrarias partis permulta de eloquentia cum Antonio haec subtilius alquae in contione huiuscemodi verbis, S.
:

verba conclusa

adservari, L.

dissimulantia,
bling.

ae, /. [dissimulo],

a dissemdisguis-

dissimulatio, onis,/. [dissimulo], a


ing:
sui,

libertatis bona, Ta.

niliil

esse in auspiciis.

onis, /. [2 dissero], a gradual destruction, abolition : iuris humani, L. (dub.).

dissertio,

idation: ditatis, irony.

Ta. dissembling, C07icealment, dissimdissimulatione tecta improbitas cupi:

dissimulator,
bler, concealer
:

oris,

m. [dissimulo], a dissem:
:

disserts,
alqua
re,

avI, atus, are, /reg. [dissero], to dis-

alcuius

cuss, debate, treat:

vim Romanam, Ta.

rectius de

my
Ta.

01071 influence,

H.

rei, S. opis propriae, of amoris, 0. alienae culpae,

dis-simulo, avT, atus, are, to make unlike, dis[dis-+sedeo], to sit guise: tauro dissimulante deum, concealing the apart, be remote: sceptris quae (terra) libera divinity, 0. se, to assume another form, 0. canostris Dissidet, V. quantum Hypanis dissidet pillos Dissimulant plumae, i. e. take the place of, Eridauo, Pr. Fig., to be at variance, disagree, 0. T'o dissemble, hide, conceal, keep secret: etsi ea non consiliis, sed armis dissidentibus dissimulas, pretend that it is not so, T. diffei' : dissimuconsulibus a populo R. a Pompeio in tantis latus amor, T. neque dissiraulari tantum scelus rebus: leviter inter se: cum Cleanthe multis re- poterat rem diutius, Cs. occultam febrem, H. bus virtus dissidens plebi, H. Dissidet et variat gaudia, 0. se scire, etc. quin delecter de consententia, 0. Medus luctuosis Dissidet armis, is iuratione, S. quae rebus sit causa novandis, V. distracted, H. Of things, to be unlike, be dissim- Ridens dissimulare, pretend not to take my meanilar, differ, disagree : scriptum a sententia: verba ing, H. dissimulant, repj'ess their feelings, V. cum sententia scriptoris si toga dissidet impar, To disregard, pass icnnoticed, ignore : Aeolia sine i. e. sits awry, H. supplicio dissimulata, Ta. conscientia belli Sa-

Ta.

dissided,

edi,

ere

dissignati5, onis, /. [dissigno], an arrangement (v. 1. for designatio).

crovir diu dissimulatus, Ta,

dissignator (not desig-), oris, m. [dissigno], an undertaker, manager (at a funeral), H.


dis-signo, avl, atus, are, to unseal, disclose: Quid non ebrietas dissignat? H. Fig., ^o ar-

dissipabilis, e, adj. [dissipo], persed: ignis et aer.

tliat

may

be dis-

dissipatid,
persing
:

onis, /. [dissipo],
:

scattering, dis-

range, dispose, regidate, set in order (only v. designo).

1.

for

Depraedae, i. e. plundering. struction, annihilation: corporum. In rhet., the use of contrasted adverbs of place in parallel
civium

clauses.

dissilid,

ul,

ire [dis-

+ salio],

to leap

asunictu

dissipatus,

adj.

der, Jly apart, burst, break up, split: dissiluit, V. : aera (sc. frigore), V. :
:

mucro Haec

loca

incoherent: oratio: struendo (orator).

[P. of dissipo], scattering, dissipata conectere: in in-

convolsa ruina Dissiluisse ferunt, V. Caput dissilire nenia, H. Fig., to be broken, be dissolvcl: Gratia fratrum geminorura dissiluit, H.

dissipo or dissup5, avT, atus, are [dis-f*supo, throw], to spread abroad, scatter, disperse:
ignis se dissipavit, L.
:

fratris

membra

dissipates


dissociabilis
homines congregare
scatter,
:

:: :

distermino

253
ossa, 0.
:

veneuum per
p.,

mille curias dissipata res

L.

To

in

ansioer: criminatio tota dissoluta est: (crimina)


iudicio.
etc., T.

disperse, rout,
:

To

release,

disengage: Dissolvi me, ut,


dissonant, discoi'dant,

ordines pugnantium, L. in fugam dissipari, L. obliquo latrantls ictu, 0. In P. per/., disordei-ed, scattered: dissipata fuga, To demolish, ove)'throw, destroy, cursus, L. L. squander, dissipate : statuam ignis cuncta dissipat: a maioribus possessioues relictas: rem famiF g., ^o disperse, spread abroad, drcidate, liarem.

put

to flight:

fused: clamores, L.

conquestus, Ta. Disagreeing, diffei-ent : gentes sermone, L. ab Romana re, L. exercitus linguis, Ta.
adj.,
:

dis

sonus,

illis

voces, L.

dis-sors,

rtis, adj.,

of a

different fate, not in

disseminate, scatter
di,

famam
etc.
:

esse helium, L.

me

To drive away
adj.

deductum,

common : ab omni milite sermones huiusmodis-suade5, suasi, dissipatum passim

gloria, 0.

Curas, H.
res, Ta.

dividing

dissociabilis, e, Oceanus, H. :

[dissoclo], separating,
:

suasus, ere, to advise against, dissuade, oppose by argument, resist, object : cum ferret legem, dissuasimus nos dissua:

Irreconcilable
[dissocio],

dissociati5, onis,/,
spiritus corporisque, Ta.

a separation:

dente Yercingetorige, Cs. quam (legem): pacem, L. captivos remittendos de captivis suis helium, 0. Supin. ace. : multis dissuasum prodeuntibus, L. Poet. Hinc dissuadet amor, 0.
: :
: :

dis-socio,
ligavit, 0.

avi, atus, are, to

put out of imion,


concordi pace

dissuasi5, onis,/. [SVAD-], a remonstrance,


dissuasion
:

disjoin, disunite:

Dissociata locis

rogationis eius.
oris,

separate in sentime7it, disunite, set at variance, estrange : amicitias homines antea dissociatos conligavit: co^m^, divide hi factions, Ta.
to
:

H.

Fig.,

montes ni dissocientur opaca Valle,

dissuasor,

m.
:

SVAD- ], an

objector, re-

monstrant, opponent

consili: legis, L.

disertos a doctis

causam suam,
e,
:

to isolate, Ta.

dissolubilis,

adj. [dissolvo], that

may

be

dissulto, , are,freq. [dissiUo], to leap apart, fly in pieces, burst asuiider : dissultant ripae, V. F i g. f ulmiue Dissultant crepitus, V.
,

dissolved, dissoluble

coagmentatio

animal.
i.

dis-su5,
e.

dissolute,
disconnectedly:
carelessly:

adv. with comp. [dissolutus], loosely,


dicere.

sinu, torn open, 0.

utus, ere, to rip open : dissuto F i g. amicitiae dissuendae,

Fig.,
:

laxly, 7iegligently,

gently severed.
see dissipo.

decumas vendere

alqd factum.

dissupS,
is

dissutus, P. of
distaedet loqui, T.

dissuo.

dissolutid, onis, f. [dissolvo], a dissolving, destroying, breaking up, dissolution : naturae, i. e.


death.

dis-taedet,
disgusting
:

ere, impers., it is wearisome,

omnium: imperii, Ta. A I n r h e t., a want of connection,


Of character,
:

Fig.,

cum hoc

abolishing, destruction

legum refutation: criminum.


:

asyndeton, C.

looseness, effeminacy, dissoluteness:

animi

iudiciorum.

dissolvo].
nected, C.

dissolutus, adj. with comp. and sup. \P. of Of discourse, dujointed, loose, discon- nimum

rhet., as subst. n., asyndeton, C. Fig., of character, lax, remiss, negligent, careless, dissolute, abandoned : neglegere ... est dissoluti,
in tantis rei p. periculis omnium etc. liberalitas dissolutior dissolutissimus
: : :

In

[P. of disto]. In space, ?<?mote, far apart, far away, distant: tarn distantibus in locis spatio distante, 0. legio mille passuum intervallo, at a distance, L. loco ripae, 0.: trabes inter se binos pedes, Cs. Fig., different, unlike, remote : a severitate comitas exactis mintis, adj.
:

distans,

distantia,

H.
[disto], remoteness, divei^sily:

distantia, ae,/.
inter eos

morum.
:

hominum
:

Graeco-

rum consuetudo
dis-solv5,
vit
:

mores, Ph.

luxu mens, Ta.


take apart,

solvl,

solutus, ere, to
:

disunite, part, destroy

pontem, N.

opus suum natura dissolnavem, Ph. animus, si est har-

raonia, dissolvetur.

To

dl, tus, ere, to stretch asunder, extend : bracchia, 0. novem lugeribus distentus, 0. hostium copias, L. To swell out, distend, stuff, fill : horrea, Tb. ubera lacte, y. To divide, separate : copias hostium, L. Fig., to divide, distract, perplex: in duo bella curas hominum, L. animos, L.
sti'ctch out,
:

dis-tend5,

Quem (versum), H. To num dissolutum omne


:

pro

rebus, Cs. debt: dissolvi nullo to dissolve, abolish, abrogate, annul, destroy : amicitias societatem religiones, L. leges Caesaris iudicia publica regia potestate dissoluta, N.
iis
:
:

from
:

To free poenam modo possunt. Fig.,


:

take to pieces, analyze pay, discharge: aes aliequod debuit pecuniam

1. distentus, adj. with comp. [P. of distendo], distended, fidl : lacte capellae, V. distentius uber,
:

damna.

H.
2. distentus, adj. with sup. [ P. of distineo ], engaged, busied, occupied : negotiis: distentissimus de Buthrotiis mens.
:

dis-terminS,
part:
poet.
:

avI,

atus, are, to divide, limit,

rem

p.,

L.

f rigus,

H.

mortalium mala,
S.

S.

pleto,

rosque senectus dissolvit,

To

refute, reply

intervallum binas disterminat, C. (flumen) Dahas Ariosque, Ta.


(stellas)

distincte

::

dlstuli

254
dis-

distincte, adv. [distinctus], with precision^


iind/i/, clearly
:

dis-torqueo,
distort
:

rsl, rtus, ere, to

turn awry,

twist,

dicere

concisa brevitas.
inter

os, T.

oculos,

H.

distiuctid, Onis, f. [STIG-], a distinguishing,


discriminatio7i
:

I'eruni

ea:

veri a falso:

poenanim ex

delicto, Ta.

A difference, distinction,
:

distortio, onis,/. [distorqueo], a distorting, contortion: membrorura.

variation : iu visis positi, in meaning.


1,

lunae eiusdem verbi saepius In gram., pwictuation.

F. of distinguo], separated, separate, distinct: genera delictorum: acies distinetior, ex pluribus partibus concentus ex distinctis sonis. constans, L. Decorated, adorned, studded, impressive: pocula gemmis herbae floribus, 0. oratio expolitione in utroque genere Cato, eminent.
adj.
[
: : :

distinctus,

with comp.

distortus, adj. with comp. and sup. [P. of distorqueo], distorted, misshapen, deformed, dwarfish: electa lingua crura, H. si distortissimi (sapientes) sint. Fig.: nullum (genus enuntiandi) distortius, more perverse.

asunder, dividing :
dissension,

distracti5, onis,/. [dis+traho], a pulling humanorum animorum. Fig.,

discord,

disagreement:

cum

tyrannis

(opp. societas).

2.
sing.,

distinctus, us ), m. [ STIG- ]. variety : pinnarum, Ta.


tlnui,

Only

abl.

distractus, P. of distraho.
dis-trah5, axl, actus, ere, to pull asunder, tear in pieces, part, divide : (corpus) quod dlstrahi non possit: corpus passim distrahendum, L. turbatis distractus equis, V.: aciem eius distrahi pati, broken, Cs. To sell in parcels: agros, Ta. 7b
:

distineo,
keep
binis

tentus, ere [dis

asunder,

separate, part,
fibulis
:

teneo], to hold back: tigna


:

distinebantur, Cs. : duo alqra a domo, H. freta Isthmos, 0. hostem To keep hack, hinder, detain, occupy, Agger, V. engage, employ, divert : manus hostium, Cs. : eopias Caesaris, kept from imiting, Cs, Yolscos, L, in

utrimque

m
,

tear away,
eis
tract,

draw away, part,

multitudine iudiciorum distineri distineri litibus, N. ad omnia tuenda multifariara distineri, L. To hinder, delay, put off, prevent : pacem vietoriam, Cs.: rem distinebat, quod, etc., L. Fig., to distract, perplex : distineor dolore factiones sena: :

tum

distinebant, L.

illam a me, T. Fig., to divide, disperplex: haec opinione: animi in contrarias sententias distrahuntur res p. distracta, L. amorem, T. rem, to frustrate, Cs.: fama distrain, i. e. to be in ill repute, Ta. controversias, to adjust: voces, i. e. to leave a hiatits. To part, disconnect, estrange, alienate : sapientiam ab ea (voluptate): a me servatorera.
: : :
:

membra:

separate,

remove : ab

di-stinguo, nxT, nctus, ere, to separate, divide, part : onus inclusum numero eodem, 0.: qui taqui nos distinxit, established the division (of ranks in the theatre), Iu. F i g., to distinguish, discriminate, specify : ea servos numero voluntatem a facto, ( crimina ) vero falsum, H. quid intersit, non distinL. To mark, distinguish, m,ake co7ispicuous, guitur. set off, decorate, adorii: urbs delubris distincta: pocula gemmis racemos colore, H. varietatibus nigram medio frontem distinguendo opere, L. distinctus ab albo Harpalus, i. e. made conspicuous by the contrast, 0.
Iu.
:

bula distinguitur unda,

dis-tribuo, uT, utus, ere, to divide, distribute, apportion, spread : id (dimidium minae), T, partis Italiae coplas in trls partis, Cs. (railites) circum familias, quartered, Cs. Numidis hiberna in proximis urbibus, L. pecunias exercitui, Cs. : pecuniam in iudices ex captivis toto exercitu capita singula praedae nomine, Cs. leges in oranis terras distributae.
:
:

distribiite, adv. with


orderly, methodically
tare.
:

comp.
:

distributus

],

scribere

distributius trac-

di-sto,
be distant
Cs.
:


-,

are, to

stand apart, be

sepaitite,

quantum tignorum iunctura

distabat,
:

distribiiti5, onis,/ [distribuo], a division, distribution: invidiae et criminum: quadripertita accusationis. I n r h e t., the resolution of a statement or idea into several.

Nee longo distant ( regna ) cursu, V. inter distributus, P. of distribuo. non amplius pedum milibus II ab castris districtus, adj. with comp. [P. of distringo], tanto, 0. foro nimium dicastra distabant, Cs. drawn in opposite ways, hesitating : districtus esse, In time: quantum ab Inacho, stare Carinas, H. quod, etc. Harassed, distracted, busy : iudicio 7b differ, be different, be nnlike : quantum H. ancipiti contentione labore vita omni SoUicituse, Cs.
:

argumentatio ab re ultima distant, 0. Sordidus a tenui victu distabit, H. stoica dogmata


distet
: :

dine, H.

a causis
radiis

districtior.

Paulum distat tunica distantia, Iu. inertiae Celata virtus, H. aera lupinis, H. facta
cynicis
: :
:

di-string5,
stretch out:

nxl, ctus, ere, to

draw asunder,
pendent, V.
:

minis, 0.

Impers., there

is

difference, it

makes a

To make a
tion
regias, L.

rotarum

districti

diversioii agaiyist, distract the atten-

important: ut distare aliquid videaStultitiane erret, nihilum distabit, tur, utrura, etc. an ira, H.
difference, is
:

of: ad distringendos Romanos, L.


differo.

eopias

distuli,^er/ of


disturbatio
disturbati5,
Ck)rintbi.


destruction

: ::

diversus

:: : : ::

255
],
:

onis, /. [ disturbo

time, long duration, durability: diuturnitate extemporis pacis, Cs. : memoriae. stingui
: :

asunder, sepadis-turb5, rate hy violence, throw into disorder, disturb : viTo sortis. distis contionem gladiis disturbari demolish, destroy : ad disturbandas nuptias, T.
avi, atus, are, to drive
:

diuturnus

(diu-, 0.), adj.

with comp. [diu], of


:

Y \ g., to fi-usignis cuiicta disturbat: opera, Cs. legem. trate, thwart, ruin : vitae societatem
:

long du7'ation, lasting, long : usus pax: quies, S. labor: non potes esse diuturnus, \. e. yoicr power. Comp. : molestiae, of longer duration : Hie vellem diuturnior esset, longer-lived, 0.

ditesco,
U.

diva,

ae, /. [ 1
:

divus
i.

],

a goddess,
beloved, Ct.

L.,

V.

divi

ere, inch. [1 dis], to


adj.,

grow

rich,

divaeque, L.

mea,

e.

my

dithyrambicus,
rambic : poema.

= ^t5upa/i/3iK6c, dithy-

di-varic5,

stretch apart: in

atus, are, to spread asunder^ ea (statua) horainem.


,

dithyrambus,

i,

m.,

=
:

diSrvpafijSoc,

a dithy-

ramb, dithyrambic poem, C.


ditiae, arum,/[l
(ditio), see dicio.

audaees, H.

dis], wealth, riches, T.

^tior, ditissimus,
avi, atus,

coynp.

and

sup. of

1 dis.

di-vell6, velll, volsus or vulsus, ere, to tear apart, rend asunder, tear in pieces, separate violently, tear: res a natura copulatas errore: corpus, V. mordicus agnam, H. : nodos raanibus, mitie, To tear away, wrench V. divulsa remis Unda, 0. off, wrest, tear, separate, remove : ab eis membra
: :

are [1 dis], to enrich: ditandi dito, ex hoste militis cura, L. me, H. ditari studebat, Fig.: cum lingua Catonis Sermonem ditaL.

liberos a parentura complexu, S. : dulci amplexn F i g., to tear apart, divelli, V. : ramum trunco, 0.

destroy, sunder, distract

divolsam conglutinare
divellor dolore.

verit,

H. diu, adv. with comp. diutius, and sup. diutissime [DIV-], by day, all day : diu noctuque, continually, All day, a long time, long while, long : Hand S, ad pedes iacuit Ut diu consultum diust, T. docui te saepe diuque, H. diu atque acriter puguatum est, Cs. nee diutius vixit quam locuta est ubi se diutius duel intelsustinere impetus, Cs.
: : : : : :

To remove, part,
ab eo
divelli
: ,

commoda civium rem amorem queriraoniis, H.


:

sever, estrange:

Me

(a te),

H.

sapientiam a volup-

tate.

di-veild5,
meal, retail : praeda, L.
cleave, divide

ditus, ere, to sell out, sell piece:

bona, Ta.

vectigalia

divendita

di-verbero,
:

i,

atus, are, to strike asunde^', cut,


:

lexit,

put off abesse, a little

indefinitely,

Cs.
:

paulum
illis

diutius
(in

sagitta auras, Y.
n.

fiuctus, Cu.

too long, L.
:

neque

diutius ea

di-verbium,
a comedy).

[verbum], a dialogue, colloquy

(Cato) qui senex diutissime f uisset, Cs. quam diutissime vivere satis diu naturae vixi, long enough : cur tam diu loquimur ? tam diu, dum urbis moenibus continebatur, as long
(victoria) uti licuisset, S.
:

Plur., L.

diverse

or diverse, adv. with comp., in differ-

ent directions, different ways, hither discedere, divorsius concidere, S.


:

and
N.

Fig.:

thither:

as : ne tam diu quidem dominus erit, dum, etc., tecum fuit, as long as : even long enough, etc. numquam quicquara iam diu Mi evenit, this long hue time : audivimus hoc iam diu Neque diu commigrarunt, long ago, T.
: : . .

animum

trahere, T.

de eadem re

dici, varioiisly^

diversitas, atis,/. [diversus], contrariety, disagreement : mira naturae, Ta. inter exercitum imVariety, difference : supplici, peratoremque, Ta.

Ta.: consiliorum, Ta.

diversor or deversor, oris, m. [deverto], a merum, i. e. drinking, H. guest: caupo cum quibusdam diversoribus. itinera, Cs. labores Daily, of currus, i. e. tlie chariot of the s?m, 0. divers5rium, see deversorium. one day, of each day : aetatis fata, i. e. of only diversus or divorsus, ad,], vi'iih. sup. [P. of mercede diurna one day, 0. cibus, rations, L. conductus, H. As s^d)st. n., an account -book, diverto; dis+verto], turned different ways, oppoPlur., diaries, records, site, contrary : in diversum iter equi concitati, L. day - book : longum, lu. diversam aciem in duas pariter a proposito, Cs. minutes, Ta. duo (cintis constituit, with a double front, Cs. dius, adj. [for 1 divus], godlike, divine, worshipguli) maxime inter se diversi (i. e. the two polar Camilla, prof undum, senadorable V. 0. : ful, circles): procurrentibus in diversa terris, Ta. For me dius fidius, see fidius. tentia Catonis, H. auditis diversa valle mugitibus, from opposite diutinus, adj. [diu], of long duration, lasting, qicarters, 0. Turned away, apart, separate : dilong: mausiones Lemni, T. servitus: labor, Cs.: versi pugnabant, separately, Cs. iam antea diversi militia, L. diversi dissipatique in individually, S.
:

diurnus,

adj. [DIY-],
:

of

the day, by

day

fur:

audistis,

diutius, diutissime, comp. and sup. of

diu.

diuturnitas,

atis, /.

diuturnus

],

length

of

omnis partis fugere, Cs. f uga, L. diversi consules diseedunt, L. quo diversus abis ? away^ V.
: :


divertium
in locis

: : : :

divinus
:

: : :

256

maxime diversis, very widely separated: diversissimis locis, L. regio ab se, remotely^ L. As sicbst. n. diverse itinere, by a side-path, Cs. ex diverse eaeli,/rom another quarter, V.: ex di:

agrum Helvetiura a Germanis, Cs. qui locus Aegyptum ab Africa dividit, S. Scythes Hadria
:

verse veniemus, from different directions, V. diRemote, farversa sequentes, other pursuits, H. exsilia, distant : Aesar, i. e. in a far country, 0.
:

Y.

g., different, diverse,


:
:

opposite, contrary, con:

naturae studia inter se mala, S. eonEst huic diversum vitio vitium prope maius, H. reges diversi pars ingenium, alii corpus exercebant,/)?'SM?'^ opposite courses, S. fata duorum, V. utrum ... an ... in diversum aucflicting
silia,

Cs.

Divisus obiecto, H. divisa a corpore capita, L. Divider (i. e. ab uxore), 0. parens quem nunc Ardea Dividit, keeps away, V. Fig., to part, divide, distribute, apportion, arrange: annum ex aequo, 0. tempera curarum remissionumque, Ta. animum hue illuc, V. cithara carmina, i. e. sing by turns, II. sententiam, to divide the question : divisa sententia est sic belli rationem esse divisara, ut, etc., regxdated, Cs. ea ( negotia ) divisa hoc mode dicebantur, etc., S. To separate, distinguish: legem bonam a mala bona diversis, H.
: :

a conflict of authorities, L. tores trahunt, there a te totus diversus est, dissents entirely : par iniudices per diversa genio, morum diversus, Ta. Unsettled, implacabiles, yb?' opposite reasons, Ta,
:

dividuus,
mal.
divide up, T.
:

adj.

[VID-],
:
:

divisible:

omne

ani-

Divided, separated

dividuom face (totum),


aqua, 0.

irresolute, distracted

Metu ac

libidine, S.

diversi inconstantia volgi, Diff'erent, unlike, dissimilar, distinct: genera bellorum: filii

Ta.

Tb.

munus,

II.

animi,

onis, y. [divine], mirae??OMS knowledge, prophetic inspiration, foresight, divinatio7i

divinati5,

longissime diversa ratio est flumina diversa locis, V. ab his divorsae litterae, S.
:

est, scire, etc.

ut nihil divinatione opus sit quantae divinationis si divinatie appellanda est bonitas,
:

N.

In law, a proceeding to detei'mine conduct a prosecution.

who

shall

divertium,

see divortium.

diverto, etc., see devert-. dives, itis, with comp. and sup. (no neut.plur., nam, or ace.'), adj. [DIV-], rich, wealthy, opulent:

divine, adv. with comp. [divinus], by divine


spiration, prophetically
:

plura praesensa.

Ad-

in-

mirably, divinely.

homo

divitissimus
fieri

solos sapientis esse divites


:

divinitas,
stellis

atis,

/*.

\d\s\n\xi'\,
:

godhead, divinity:

ex mendicis

divites
:

Crassus,
:

cum cognomine
:

divinitatem tribuit

diviiiitus, adv. [divinus], /"rom heaven, by a As sumptuous, costly, splendid, precioiis : divitior mihi god, by divine influence, from a deity, by inspiraraensae, H.: tion : alqd factum super ripas Tiberis eifusus, L. videtur esse amicitia: Capua, V. Ditemplum donis, L. Africa triumphis, multa previdi illis Ingenium (datum), V. lingua, H. Abundant, plentiful, fruitful: vinely, admirably, excellently : iura cemparata. v.: cultus, 0. vena (poetae), H. copia flendi, 0. stipendia, L. divin5, avi, atus, are [divinus], to foresee, divine, foretell, predict, prophesy, expect, dread, contire, to pull asunder, destroy, di-vex5, jecture: haec: nihil beni, L. animus divinans, violate : reliquias meas divexarier, Pac. ap. C. prophetic, 0.'. permulta a Socrate divinata: de agros civium. exitu, N. se rediturum nen mitiorem in se pledivide, visi (divisse, H.), visus, ere [VID-], to uturam, L. quid in castris obvenisset, L. divide, force asimder, part : Europam Libyamque bem f (unda) hunc securi, H. f rontem ferro, V. insu- vis divinandi Divinare mihi donat Apollo, H.
suhst.

agris, H. antiquo censu, H, dives tum copiis artium, H. triumphis, V. pecoris, V. opum, V.
:

credita, L.

The power
:

pest

mortem

(Rerauli)

of divining, divination
excellence, of

mentis.

Divine quality,

the orator,

m.

adimunt

diviti, T.

Of things,
:

rich,

divinus, adj. with comp. and sup. [divus], of a origo, god, of a deity, divine : numen stirps, V. sine ope divina, Cs. animos esse divines, i. e. L. of divine origin : religiones, L. causa divinier rum, i. e. is set in gold, V. To divide, distribute, divinissima dona, i. e. most worthy of a deity : rem appo7'tion, share : bona viritim Vinum,V. equi- divinam facere, worship, T. rem divinam ture ac tatum in omnis partis, Cs. regnurn inter lugur- vino fecisse, L. rebus divinis praeesse, religion, tham et Adherbalem, S. (pecuuiam) iudicibus Cs. agere divina humanaque, religious and secular
Gallia est divisa in partis tris, Cs. : divisum senatum (esse), Cs. : Hoc iter, i. e. gave two days to, H. ut ultima divideret mors, part (the combatants), H. gemma, fulvum quae dividit au: : :

1am, L.

cuique, L. iji singulos milites trecenos aeris, L. bona publicata inter se, N. praemia mecum, 0. in dividendo plus offensionum erat, Dividite (sc. arma), 0. L. sedes adhuc nulla potentia divisae, appropriated, Ta. To break up,
: :

agrum

divina humanaque Divitiis parent, tJie whole world, H. omnium divinarum humanarum rerum censensie, i. e. xmion in cdl interests and feelings : divina humanaque scelera, sacrilege and outduties, L.
:

rage, L.

rerum divinarum

et

humanarum

scientia,

scatter, destroi/
tis

fomenta, H.

concentum, H.

muros, V. venTo separate, divide, part, remove:


:

physics natural

and morals : divinum ius et humanum, and positive law : (homines) soli divine-


divisio

: :: ::

do
: :

: : : ; : ; .

257
inspired, propJietic

rum
:

capaces, lu.

Divituly
ille
:

animus divinior: cum


:

potius divinus fuerit, futuri Sententia, H. poeta, V. vates, IT. N. As suhst. m., a Imbrium avis imminentium, H. divine soot/ixai/er, prophet : nescio qui ille divinus adsisto divinis, watch the fortunetu, inaugura, L. Godlike, superhuman, admirable, exceltellers, H. senatus fides legiones lent : genus hominum

Mortalin' decuit violari volnere divum ? V. boni H. praesentis cognoscere divos, V. divom pater atque hominum rex, V. : pro divom fidem, praesens, a god among men, H. T.
divi,
: :

admurmuratio qua (ratione) nihil domus, i. e. imperial. Ph. divinius


: : :

est in

homine

(old subj. duis, duit, duint, etc.), dedl, datus, are [1 DA-], to hand over, deliver', give up, render, furnish, pay, surrender : die quid vis dari tibi, T. pretium Apronio quod poposcerit pecuniara praetori pecunias pecuniara ob ius dicendum eis faenori': abrotonum aegro, administer, H. ob: : :

do

divisio, onis,/. [VID-], a division, distribution: F i g., a rhetorical diviagri orbis terrarum, S.

sion.

divisor,
Italiae.

oiis,
s p.,

m. [VID-], one who distributes : a distributer of bribes, election


indicia.

agent

divorsum

1. divisus, F. of divide.
2.
L.
tribution.
:

(divisus, us), m. [divide], a division, disOnly dat. sing. : bona divisui fuere, divisui facilis Macedonia, easily divided, L.

divitiae, arum,/, [dives], riches, wecdth : posdivitiis incumbere repersessores divitiis augere certamina diviexstructae in altum, H. tis, V. Pro v.: supero Crassura tiarura, rivalries, H. IVeasures, ordivitiis, am richer than Crassus. naments : templum inclutum divitiis, L. demite Fig., richness, copiousness, affluence : divitias, 0.
:

ad sepulturam corpus manibus lilia plenis, by handfuls, V. ne servi in quaestionem dentur: catenis raonstrum, H. obsidibus quos dabant acceptis, offered, L. cui Apollo citharam dabat, was ready to give, V. Da noctis mediae, da, etc. (sc. cyathos), i. e. wine in honor of H. Of letters, to intrust (for delivery), send: litteras ad te nuraquam habui cui darem, by whom to send: ut ad ilium det litteras, may ivrite : tum datae sunt (epistulae), cum, etc., was written: ad quas (litteras) ipso eo die dederam, answered. 2'o give, bestoiv, present, grant, confer, make a present of: dat nemo largius, T. vasa legatis muneri data, Ta. multis beneficia, S. Os homini sublime, 0. cratera, quem dat Dido, a present from, V. divis Tura, offer, H. munus inritamen amoris, 0. preTo give up, surren^ tium dabitur tibi femina, 0. der, yield, abandon, devote, leave: diripiendam ursides, Cs.
: : : : : :

ingeni

orationis.

bera: (filiam) altaribus, lu.: Siculos

divolgatus
habere, Ta.

(divulg-), adj.

volgo), widespread,

common:

with sup. [P. of didivulgata veris ante

summam
pass,
:

magistratus

divolgatissimus,

made

common.

among

di-volg5 or di-vulgo, avl, atus, are, to spread the people, make common, publish, betray,
:
: :

librum consilium Domiti, Cs. res gede te iara esse stas quo niodo actae forent, S. To make common, degrade : tempus perf ectura. ad omnium libidines divolgatum.
divulge

divolsus, P. of divello. divortium ( diver- ), I, n. [ dis-4-VERT-], a ymrting, point of separation, fork : ad divortia nota, v.: itinerum, L. aquannn, a water^shed : inter Europam Asiamque (i. e. the Hellespont), Ta, A divorce, dissolution of marriage (by agreement) subitum cum mima. Fig., a division, difference
:
:

doctrinarum divortia.

(divum,

I),

with sub : sub divo carpere somnos, Y, pere, expose, lay bare, H.
1.
like,

In phrases n, [1 divus], the shy. divo, under the sky, in open air : sub
:

mori, H.

Sub divum

ra-

divus, I, adj. [DIV-], of a deity ; hence, divine: IwWws, deified : creatrix, V. divus,
1

^foc?.

{gen.plur. divom or divum; rarely divorum), m. [1 divus], a god, deity, divine being is divus (i, e, Apollo), L. Dive, quern, etc., H,
2.
; :

V. ut spatium pila coiciendi non daretur, left, Cs. tribus horis exercitui ad quietem datis, Cs. amori ludum, H. unum pro multis dabitur caput, V. Mille ovium morti, H. se rei familiari sese in cruciatum se vento, Cs. da to populo, With manHs, to offer (for fetters), i. e. to surrender, yield: qui det manus vincique se patiatur: donicum victi manQs dedissent, N. dat permotus mantis, yields, do manus scientiae, H. 2^ grant give, con^ Cs. cede, yield, resign, furnish, afford, present, award, render, confer : des veniam oro, H. Si das hoc, admit, H. pluris sibi auras ad reprehendendum facultatera per provinciam itineris faciundi, Cs. hostibus occasionem pugnandi, S. imperium Caesari mihi honorem datus tibi plausus, H. dex^ senatus utrique tram iuveni ( as a pledge ), V. datur, a hearing, S. si verbis audacia detur, 0. peditibus suis hostis paene victos, turn over, S. unam ei cenam, entertain at dinner, T. Dat som^ nos adimitque, V. Dat veniam somnumque dies, i. e. leave to rest, H. Qua data porta, Y. Das ali' quid famae, make a concession, li.'To permit, suf fer, allow, let, grant: Da mihi contingere, etc., 0. Di tibi dent classem reducere, H. cur Non datur da, femina ne sim, 0. date vol' audire, etc., Y. nera lymphis Abluam, Y. ille dedit quod non omnibus nobis et ut, etc,, it was of his bounty, 0.
:

eorum legibus certaminis uni, 0. dant tela locum, let dat euntibus silva locum, makes way, V.
:

.^

17


do

: :

doctus
doceo, ui, ctus, make aware, teach,
:

: : : : :

258

ut res dant sese, ita, etc., just as circumstances permit., T. Multa melius se nocte dedere, siccceed, V. To spare, give up, concede., surretider, forgive : da hunc populo, spare for tJie sake of : non. id pesanguini tulantiae suae, sed Verginio datum, L.
:
:

ere [DIC-], to cause to know, instruct, inform, show, prove, convince, tell: studiosos discendi ut docui te, H. omnia, T. falces, quas captivi docuerant, facere,
:

had shown (how


H.
:

To release, let id dari, that concession is made, L. go, give out, relax, spread: curru lora, V.: frena,
altum Vela, set sail, V. retrorsum Vela, M eturn back, H. conversa domum lintea, H. ton., to set, put, place, bring, cause: ipsum gestio Dari mi in conspeetura, T. ad eundem numerum (milites), Cs. corpora in rogos, 0. collo braechia circum, V. braechia Cervici, H. multum cruoris,
0.
:

Munus et officium, to make), Cs. populos urbemque, desci'ibes, V. quod do


: : : : : :

in

Albano docuisset, L. te litteras me banc causam pueros elementa, H. Mottis doceri, H. puerum Romam portare docendum Artis, H.
lacu

RuUum
bus
:

tacere: asellum currere, H.


:

Socratem
:

fidi-

shed, 0.

in laqueura vestigia, lu.

V. With se, to present oneself, plunge, rush : In medias sese acies, V. saltu sese in fluvium, V, To bring forward, cause, produce, yield, present, make, display (poet.) quas turbas dedit, T. omnes Dant cuneum, /orm, V.: terga, turn,Y.: aetas Terga dedit, /)0!sse(/az/;a?/, 0. Vina dabant animos, 0. ex f umo lucera, II. partu proliberos, Ct. lem, V. segetes frumenta daturae, H. ore colores, V. patientiae docnmentum, Ta. dochmius, I, m., l6x\noq, the dochmiics (a Ludentis speciem, H. spectacula Marti, H. Da foot in verse, ^ J. ^ ). mihi te talem, 0. To represent (on tlie stage), docilis, e, adj. [doceo], easily taught, teachable, produce, bring out : Menandri Phasma, T. fubu1am. To impose, assign, apportion, allot, appoint, tractable, docile: alqm docilem facere: equorum genus, L. te magistro Amphion, H. itigenium, inflict: sibi damnum: finem laborum, (/raw^, V. docilis cervice, H. equus tenera ad banc senN. Nomina ponto, H. Volnera ferro, 0. genti meae imitandis Turpibus omnes, lu. mododata moQinsL, fated, V.: dat negotium Gallis, uti, tentiam pravi, Tractable, rum, H. manageable II. : caetc., Cs. quae legatis in mandatis dederat, Cs.

Defensum

dabit,

te

me
:

dextera

alqm docendum curare armis, canere) L. resonare Amaryllida Silvas, V. docemur domitas habere libidines equi variare gyros docenqui doceant, tur, Ta. Graece loqui docendus nihil factum, etc., Cs. similem (errorum) cunctum senatum de insanire, H. de his rebus doceri caede fratris, S. eum, qui vir Roscius f uerit vos quern ad modum acta def enderet. P o e t. docuit post exitus mgQW^, proved (the truth of the omen), V. Of a play, to teach, rehearse, produce, exhibit: niultas (fabulas) praetextas, H. To be a teaclier, give instruction : apud alqm mercede.
(sc.
: :
: :

hospitibus te dare iura, are the lawgiver, V. detur nobis locus, assigned, H. volnera hosti, 0. Haec data poena diu viventibus, imposed, lu. dat (auribus) posse moveri, makes movable, 0. To excite,
:

pilli,

0.

hdelligible : usus, Pr,


atis, /. [docilis], teachableness, docil:

docilitas,
ity
:

humana

ingenii,
[

N.
],
:

(docte), adv.
litteris

doctus

awaken, produce :

sibi
:

stisque iocosquc, H. expression, to give expression to, give, utter, announce: in me iudicium legem, enact: ei consilium dabitur iuiurandum, Te esse, etc., Fll take my oath, T. fidem, 0. signum recipiendi, Cs. responsa, V. cantus, V.: Undis iura,0. requiemque modumque remis, 0. E s p. noraen, to give
:

dubitationis, Cs. riignis (amoris), 0. F i g., of

minus

learnedly, cleverly, skilfully

only comp. and sup., luctamur doctius, H.


S.
insti'^ictor :

doctissume eruditus,
oi-is,

doctor,
sapientiae
:

m. [DIC-], a teacher, Thaliae, H.

dootrina,
learning
:

ae, /. [ DIG- ], teaching, instruction, puerilis sumere doctrinam quandam


:

communicate, relate, inform (poet.): quam ob rem has partis didicerim, paucis dabo, T. iste deus qui sit, da nobis, V.
in,
\.

e. eidist,

Cs.

To

tell,

iuventuti,

lesson

Science, erudition, learning :


:

Virtutem doctrina paret, H. animos doctrina


:

excolere studiis doctrinae dediti doctrina excellens auctor doctrinae eius, L. malae doctrinae
:

Seu Aeneas eripuisse datur, 0. To apply, bestow, paululum da mi operae, attend, T. imperatori operara date, Cs, virtuti opera danda est. Of a penalty, to give, imdergo, suffer, endure: consules poenas dederant, S. Teucris det sanguine poenas, atone with his life, V. With verba, to
exercise, devote:

id fecit doctrina,

N.

doctus,
vir
:

adj. with comp.

and
:

sup. [P. of doceo],


:

learned, skilled, versed, experienced, trained, clever

give (mere) ivords, attempt to deceive, pretend, mislead, cheat' Quoi verba dare difficilest, T. verba

dedimus, decepimus.
:

With

dat. predii., to ascribe,

impute, attribute, reckon, regard: quam rem vitio dent, T. laudem Roscio culpae quae tu commisisti Verri crimini daturas sum.
:

abs te abire doctior, T. ex disciplina Stoicorum mulier litteris, S. fandi doctissima, V. Docte sermones utriusque linguae, H. dulcis modos, H. sagittas tendere Sericas, H. tibiis canere, Ta. ludere doctior, H. ad malitiam, T. ad delinquendum doctior, 0. As subst. m. : doctus in se semper divitias haber, Ph.: doctorum est ista consuetudo, the learned: Learned, sage^ docti sumus, a man of culture, H.
adulescentes doctissirai
:
:

documentum

: : :: :

domesticua

: : : :

259
:

nihil cuiquam doluit. Impers,, it pains, let, T. f rentes, i. e. a poet's, H. manus, 0. : Tatighi : docta gives sorrow, one is grieved: tibi quia super est ora, 0. voces Pythagoreorum doprece blandus, i. e. tJie prescribed form of suppli- dolet, T. si egebis, tibi dolebit, Caec. ap. C. let dictum (esse) adulescenti, etc., T. Pro v. cui cation, H. dolet merainit, the burned child dreads the fire. i, n. [DIC-], a lesson, example,
skilful
: :

documentum,

instance, pattern, toarning, evidence, proof, specimen : virtutis (Rutilius): fidei dare, L, quarum
:

ddliolimi,

i,
71.

n.
[

dim. [dolium], a small cask, L.

large, wide - mouthed, haec habeo, quod, etc., globular jar : Relevi dolia omnia, T. inane lymadversus aliquid, L. satis ego documenti in phao, H. cynici, lu. S. de dolio haurire, i. e. new omnis casus sum, L. dederas, quara contemneres wine.
i,

ddlium,
:

DAL- ], a
:

rerum
:

maxuma documenta
:
:

quantum in bello popularis insanias, maxima fortuna posset, ipsi essent doeumento, Cs. se do:
:

documentum an, L. eumento futurum utrum ne rem Perdere quis velit, H. ad esse, ne, L. praecavendas similis cladis doeumento esse, L.
. . . :

dol5, avi, atus, are [DAL-], to chip with an hew : robur stipes falce dolatus, Pr, robore dolatus, To cudgel, belabor, drub : f uste, H. Fi g., to rough-hew, hack out : opus.
1.
axe,

transfugis

documentum

2.

dol5

or

dol5n,

Onis, m., =: doXcjv,


:

an

iron-

esse, L.

D5d5na,
dddrans,
off,

ae,/., a city

of Epirus, with an oracle


N., V., 0.

pointed staff', pike, sword-stick 7'he fore-topsail, L, Ph.

saevi,

V,

A sting.

of Jupiter in an oak-grove, C,
antis,

m. [de-fquadrans], a quarter
:

three fourths, nine twelfths: aedifici reliquus lieres ex dodrante, to three fourt/is of the estate,

N.

Of land, three fourtJis (of a iugerum), L.


adj. [dodrans],

dolor, oris, m. [DAL-], pain, smart, ache, suffering, anguish : Laborat e dolore, T. differor doloribus, T. corporis cum dolore emori de corDistress, grief, tribulation, afflicpore fugit, V.
: : :
:

tion, sorrow,

dodrantarius,
debts.

of three fourths

mortification, chagrin
:

tabulae, under a law cancelling three fourtJis of all

dogma,

atis, n.,

= Coy/xa,
dolo],
:

a philosophic

tenet,

doctrine: vestra dogmata: stoica, lu,

a mattock, pickaxe : ad subruendura murum, L- munire castra dola-

dolabra,

ae, /. [1

bra, lu.

dolens,
:

entis, adj.

with comp.
:

P. of doleo
illis

],

causing pain, distressing

dolennil dolentius, U. tia, S. Affii<:ted : lenire dolentem, to comfort the sufferer, V. : dolentem Delenit dolentes, the mourners, 0. usus, H.
alia (dicere)
:

anguish, trouble, vexation, (est) aegritudo crucians animi dolorera ferre moderate dolore prohibeor pronuntiare, Cs. magnis doloribus liberatus premit altum corde dolorem, V, finire dolores, the torments of love, H, speciem doloris voltu ferre, Ta. Est iactura dolori Omnibus, 0, magno esse Germanis dolori Ariovisti mortem, Cs. Indignation, wrath, animosity, anger, resentment : suum dolorem condonare, Cs, veniam iusto dolori date ingenuus dolor quod suaserit, H. repulsae, on account of, Cs. iniuriae, L. coniugis amissae, 0. Fig., a grief object of grief : Tu dolor es facinusque meum, 0. In i-het., feeling, pathos.
ivoe,
:
:

pain,

dolenter, adv. with comp. [dolens], painfully, with pjain, with sorrow : hoc dicere dolentius de:

dol5se, adv. [dolosus], craftily, deceitfully. doldsus, adj. [dolus], crafty, cunning, deceitful: raulier, H. gens, 0, consilia: Ferre iugum, H, taurus (Jupiter in disguise), H. volpes, Ph. cinis, treacherous, H. dolus,!, m. [cf, ^oXog], a device, artifice, con: : :

plorari,

ere [DAL-], to feel pain, suffer, he in pain, ache : facere quod tuo viro oculi doleant, T.: pes oculi dolent: Auriculae sorde doTo grieve, deplore, lament, he sorry, he lentes, H.

doled,

ui, iturus,

trivance ; in the phrase, dolus malus, wilful io7'ong,

nescis quam doleam, pro gloria imperi, S, f numquam dolituri, incapahle of feeling, V, causa dolendi, the smart, 0. id factum tris exerDionis mortem Quid dolens ? citus interfectos V. Quaerere quod doleam, a grievance, 0. se a me victam, suis superari liberos abstractos, Cs. V. ; viuci, H. : rebus contrariis clade accepts, K: nostro dolore, V. involnere: in amore, Pr. pro gloria imperi, S. de Hortensio rapto de f ratre, H. ex commutatione rerum, Cs, ex me quod beneticium sibi extorqueretur, Cs. doliturus, si placeant spe deterius nostra, H. Of things, to give pain, afflict : Ut hoc tibi doleret, ut mihi doafflicted, he
.

hurt, take offence

dolent gaudentque, V.

fraud, malice : Dolo malo haec fieri omnia, T. in vi dolus malus inest, the crime of violence imGuile, deceit, deception, cunning, plies malice. dolis atque trickery: quom nil obsint doli, T. fallaciis contendit, S. ne cui dolus necteretur, L. ad pernitiem eius dolum dolo divom victa, V. quaerere, S, dolo factum negat esse suo, i. e, any fault, H. dolo pugnandum est, dum quis par non consilio etiam additus dolus, L. est armis, N, snare: tendit Turdolis instructus et arte, V, doli fabricator Epeos, Y. dis dolos, H,

domabilis,
Cantaber, H.
:

e,

adj.

[domo], tamable, yielding:


of
the Iwuse: pa-

nulla fiamma, 0,
adj. [doraus],

domesticus,

domicilium

: : : : !


domus

: :

260
Iioiise:
i.

rietes:
ftpent at

vestitus, to

wear in the
otior,

tempus,

Of
homo

home : domesticus
:

e.

at home, H.

the family, domestic, familiar, household: cum Metellis usus clades, L. lectus
:

Alexandriae: lubido dominandi, S. iudicum ordo dominabatur, L. Urbs multos dominata per annos, V. femina dominatur, Ta. in fortunis hdmi: :
:

num

in exercitu, L.
etc.,

in

adversarios, L.

'iudicium, of their own families, Cs. ioQ^\x&, family Plur. rh. as subst., the member's of a alliance, L. family, inmates of a household: Antoni: inter domesticos infida omnia, L. Domestic, native, pri:

quos,

Cs.

summa

dominarier arce, V.

To
:

inter

rule, be siipreme, prevail, extend: Pestis in raoeni-

bus urbis, 0.

nusquam

forenses domestieaeque facta celebrare, of their own country, H. Phir. as subst.: alieniProper, personal, genas domesticis anteferre. periculum one's own : ipsorura incommodum Furiae, in himself
vate, internal
:

opes, Cs.
:

res

bellum,

civil, Cs.

malum

culta avenae, V. mare, Ta. F i g., to rule, he supreme, reign, govern: longinquitate potestas (sc. censura) dominans, L. senectus si dominatur in
:

inter nitentia

latius

suos.

domicilium,

i,

n.

[domus + 2 CAL-], a
abode
:

habita-

m. [2 DOM-], a master, possessor, owner : aedium, T. servos, Quoi dominus curaest, T. nee imperante domino: fugitivi ab dominis Contemptae rei, H. bonus
T,

dominus,

ruler, lord, proprietor,

tion, dwelling, domicile,

domicilium

Komae

adsiduusque, householder.

habere domicilia regis locum domicilio deligere, Cs. Fig., a seat, horrie, div elling -place : honestissimum senectutis mentis sermonum domicilium

master, lord, ruler, commander, chief, proprietor, owner, despot, tyrant: condicio omnium gentium domini summi domini numen populi, quem Graeci tyrannum vocant
: :

in auribus eius conlocare

lovis.

dominum Aenean
tvho

in regna

recepit,
:

V.

Fig.:

Ct.), ae,/. [dominus], a misdame, lady, she tvho rules (esp. in the house) rem dominae indicavit famulae dominaeque suorum, 0. iuncti currum dominae subiere leones Ditis, tvife, V. F g., a mistress, (i. e. Cybele), V. humanarum rerum, lady : Fors domina campi Fortuna: voluptatesblandissiraae dominae: Roma, sweetheart, Tb., Pr. Poet.: hasta, that H.
tress,
:

domina (domna,

gravissimi domini, terror ac metus


:

rei f uturus,

must decide : nee prosunt domino artes, 0. Urget non lenis, i. e. passion, H. vitae necisque, arbiter, L. The master of a feast, entertainer, host, C. dominorum invitatio, L. The master of a public shoio, C. A title of the emperor, master,
:

Ph.

domiporta,
domit5,
break in
:
,

ae, /.

[domus + porto],

the house

tohich conveys oxonership, the auction spear, lu.

carrier, snail, Poet. ap. C.

dominans,
hearing sway

antis, adj. [P. of dominor], ruling,

oris,

hence, nomina, used in a literal As subst, 'in., a ruler : cum dominante sen^e, H. sermones, Ta. avaritia dominantium, Ta.

boves, Y.

Po e
:

are, freq.
t.
:

[ domo ], to tame, cuitus, drive, Y.

domitor,
equorum.

m. [2 DOM-], a tamer, breaker:


:

A subduer, vanquisher, conqueror


Persarum
maris, ruler, Y.

ar-

[dominor], rule, dominion, reign, lordship, tyranny, despotism, supremacy Sullae: servi: iniusta, L. dominationis certamen, ad dominationem adcensus, S. Phir. : novae. S.
onis,
/*.
:
:

domiuatio,

morum

domitrix,
equorum, Y.
1.

P o e

icis,/, [domitor],
t.
:

a tamer, subduer: ferarum clava, 0.

Control, supremacy : rum regia in iudiciis Plur., rulers : aliae, Ta.


:

omnium rerum:

iudicio-

rationis in libididem.

2.

domitus, P. of domo. (domitus, us), 7n. [domo], a taming ; only


:

abl. sing.

quadrupedum.
ui, itus,

dominator, oris, dominatrix, icis,


ruler, mistress:

m. [dominor], a ruler, lord.


],

f. [ dominator animi cupiditas.


us,

a female

m. [dominor], rule, command, sovereignty, mastery, tyranny : regius fit in dominatu servitus in superbissimo dominatu esse legiones ad suum dominatum convertere, Cs. Fig., mas^e?'2/, control: permittis iracundiae domi:

dominatus,
:

natum

animi.
i,

are [2 DOM-], to domesticate, tame, break, subdue, master : feras beluas: pecus, vitulos, Y. To subdue, vanquish, overcome, S. conquer, reduce : gentis barbaras hostis virtute omnia ciica se domita armis habere, L. quae te cumque domat Yenus, H. ilium Cura domat, Y. domita fluminis vi, L. Illos longa domant ieiunia, destroy, 0. domitas habere libidines virtus omnia domuerat, S. spiritum, H. prelo uvam, press, H. partem tergoris ferventibus undis, boil soft, 0.
:

domo,

[dominus], a feast, banquet huius argento dominia vestra ornari.


n.

dominium,
(domino),

domo, domui;

pass.

doraus

quam

are [dominus], to rule ; only dispari Dominare domino

Poet. ap. C.

dominor,

atus, Sri, dep.

[dominus],

to be lord,

gen. us or (older) I, locat. doml, rarely dat. domuT or domo; abl. domo, rarely domu ; plur. nom.. domus gen. (rare) domorum or domuum ; dat. and abl. domibus, /. [ 1 DOM-], a house, dwelling-house, building, mansion, palace : Caesaris te pater domu sua eiecit thea; : :

domus,

he in power, have dominion, bear rule, domineer:

trum coniunotum domui.

Cs.

Ponendae domo

donarium

: : : ::

dos
:
:

: : : : :

261

cornu duxit, donee paries doraui communis utrique, 0. los adit donee erumpat, Ta. domorum, V. ad praetoris domum ferre coirent capita, V. moveri vetuisse puerum, donee With icsque, all e. before, L. ex ilia experrectus esset, in domos atque in tecta refugiebant, L. domo emigrabat in domo sua facere mysteria, the time utitil : usque adeo donee, T. usque eo A home, dwelling, abode, residence: una domus timui donee ad reieiendos indices venimus eo N. cum Romae domus eius, uxor, liberi essent usque vivere donee, etc., L. usque Sessuri, donee erat cantor Vos plaudite dicat, H. adulescentiae prima in privata domo furtum.
area, H.
:

tecta

i.

'

'

Inge n., a huilding, edifice, structure,


labor
silex
.

abode (poet.)

ddnicum,
donicum

conj., until, till:

bellum persequi,

ille

domus,
:

grotto,

V.
. .

Ostia domus, aperite domos, caves (of the winds), 0.


the Labyrinth,

V.

vicissent,

N.

nidis

domus opportuna,
:

site,

V.

animae

household, novis domibus vivuiit, i. e. bodies, 0. family^ house: unast domus, T. domu.j te nostra tota salutat: felix: in singulis domibus factiones, Cs. multae lugubres domus, L. Tota domus duo Cecropia, H. sunt, 0, Stat fortuna domus, V. Adverbial uses, locat., domi, at home, in the house: includit se manet Nuptias domi adparari, T.
:
:

dono, avi, atus, are [donum]. I. To give as a present, present, bestow, grant, vouchsafe, confer
non pauca suis adiutoribus praedam militibus, uxorem cum dote, H. (aurae mandata) nuCs.
: :

apud me ponere Est mlhi pater, V. domi suae deversari id domi tuae est domi Caesaris de: : :

prehensus. Form domo (rare) domo se tenuit, Ace, home, homewards, to the house : Abi doN". mum, T. viros domum venisse: domum reditus
:
:

erat eius

modi

meam

venire:

domum saturae, Y. domum nuntiat domum fill: cum omnes


Ite
:

bibus donant, V. caput lunoni, devote, 0. mercedes conductoribus, remitted, Cs. arma Lauso Donat habere umeris, V. frui paratis, H. Fig., to give up, sacrifice: aniicitias rei p. To forgive, pardon, remit : alcui aes alienum: Culpa precibus donatur saepe suorum, 0. noxae damnatus donatur populo R.,for the sake of the people, L. II. To present, endoiv, gift: cohortem donis, eum corona a Gaio civitate donatus est, Cs. Cs. Laurea donandus Apollinari, H. non donatus, without a gift, V. ego te quid donem ? T.
:
:

domos omnium concursent: ut suas quisque


:

abi-

d5nuni,
:

T,

n. [

DA:

],

gift, present

regale
:

rent domos, L. Abl.,frorn home, out of the house: deorum proximos donis conrupit, bribes, S. emit cam dono mihi, T. (virtus) neque datur dono, neme in Capitolium domo ferre exire domo mea. Fig., a native country, own city, home, abode: hie que accipitur, S. Defensi tenebris et dono noetis, present to Hie darkness and the boon of night, Y. quaerite Troiam, Hie domus est vobis, V. a deity, votive offering, sacrifice : donum Yeneri de domus, haec patria est, V. Of a school or sect remigrare in domum veterem: plurimum domi Sthenii bonis turea, of incense, Y. ultima dona, atque in reliqua Gallia posse, Cs. homo virtute obsequies, 0. domi suae princeps belli domique, in war and dormid, ivT, itum, Ire, to sleep : dormiunt istos peace, S. domi militiaeque, at home and in the commovebo, T. In nlve, camp out, H. Supin. dorraitum dimittifield: nullum factum aut militiae aut domi: im- ace. : dormitum ego (eo), H. peria domum ad senatum renuntiare: (reditus) tur, H. Pass, impers. : minimum dormitur in illo prius in Galliani quam domum (Galli) ut domo (lecto), lu. P r o V. non omnibus dormio. F i g., Emigrent, Cs. legatus domo missus Qui genus ? to rest, be at ease, be inactive, be idle : quibus b^neunde domo ? V. Domi habuit unde disceret, at ficia dormientibus deferuntur. hand^ T. id quidem domi est. are, intens. [dormio], to be dormitd, avi,
:

A
:

[donum], a place of offerings, temple, sanctuary, altar. Only plur, : alta, V. contingimus manibus donaria, 0.
I),

(donarium,

n.

sleepy, be

d5natio, onis, /. [dono], a presenting, giving, donation : bonorum ex praeda, gift, donation: ante oculos versantur donationes.
:

drowsy, fall asleep : ad lucem graviter Aut dormitabo aut ridebo, H. iam dormitante lucem a, i. e. going out, 0. Fig., to nod, drowse, dorbe dull : quandoque dormitat Homerus, H.

mitans sapientia.
(of
i, n., or (old) dorsus, I, m., the back a beast of burden) Impositi dorso, on horsetauri, 0. back, Y. gravius dorso onus, H.
: : :

dorsum,

[dono], a largess, distribution of money to the army, Ta.


n.

donativum, i,
donee,
:

A
.

[shortened from donicum], as long canities abest, H. (elephanti) nihil trepidabant, donee ponte agerentur, L. donee quisquam supersit, L, Until, till at length hand desinara Donee perfecero hoc, T. neque finis fiebat, donee populus senatum eoegit, etc. donee redit, silentium fuit, L. canit, Cogere donee ovis lussit Vesper, V. Danuvius pluris popuconj.
as, lohile

Donee

back, ridge: dorsum esse eius iugi aequum . silvestrem, Cs. praein dorso (mentis) urbs, L. speluncae, i. e. rock, Y. rupti nemoris, slope, H. Saxa Dorsum inmane, cliff, Y. dupliei aptantur dentalia dorso, projecting irons, Y.
. : :
:

d5s, 5tis, /. [1 DA-], a marriage portion, dowry : dos est Deeem talenta, T. filiae nubili dotem uxorem cum dote pecunia donat, H. conficere
: :


Dossennus
Poet.: Plur.:

: : :

dubius

: :

362
espouse, H.

Pauperiem sine dote quaero,

quaesitae sanguine, V. gift, present, offering, endowment, talent, quality : artem verborum dote locupletasti dotera, quam iu civilibus malis acceperant: Coniugi, a ivedding present, 0. Dos est magna parentium Virtus, H. dotes ingenii, 0.
:
:

tione : inter dubitationem et moras senatus, S. nulla interposita dubitatione legiones educit, Cs. sine ulla dubitatione, imhesitatingly : anguut. me dubitationes tuae.

Dossennus,
dotalis,
e,

i,

m., a clown (in Plautus),

IT.

dubit5, avi, atus, are, freq. [dubius], to waver in opinion, be taicertain, be in doubt, be perplexed, doubt, questio7i : ut iam liceat non dubitantem dicere: do indicando: de qua (legione) non dubide armis dubitatum utrum, etc., L. haec non turpe est dubitare philosophos Hoc quis dubitsLvet,

adj. [dos],
:

of a dowry, given as a
regia,

had full

confidence, Cs.
est,

portion, dotal

praedia

V.

agri, II.

est

si

dubitatum
si

ddtatus,
dovjed,

adj. with sup. [P. of doto], well en:

gifted, provided: Aquilia Chione dotatissima forma, 0.


to
:

coniunx,

II.:

tet? 0.

quod illorum dubitabitur:


:

res
:

minime
:

d5t5, avT, atns, are [dos], sanguine Troiano dotabere, V.

endow, portion funeribus, 0.

drachma
f.,

= dpaxi^Hi ^ drachma, drachm (a


9^^.), T.,

or

dragma

(old
II.

drachuma),
Greek

ae,

coin,

worth $0.19 or

C,

dubitanda: dubitati tecta parentis, 0. qualis sit f uturus (eventus belli), Cs. quid fecerit honesturane factu sit an turpe Recte necne, etc., H. si dubitet an turpe non sit, inclines to think: dubito an hunc primum poneim, po'haps, N. an dea sim, dubitor, 0. non dubitat, quin sit Troia peritura, has no doubt : neque dubitare, quin liberta:
: : :

serpent,

a serpent, a large tem sint erepturi, Cs. qui potest dubitari, quin, dragon: patrimonium cireumplexus, quasi etc. non dubito, fore plerosque qui, etc., N. draco: squamosus, V. cristatus, 0. A constella- baud dubitans Romanos abituros, L. aut vincere

drac5,

onis, m., =: dpaKiov,

tion, C. (poet.).

aut, si

dracSnigena,
horn: urbs,
i.

e.

[draco Thebes, 0.
ae, /.

+ GEN-],

dragon-

dragma, dromas,
Cu.

see drachma.
adis, m.,

= dpo^dg, a
or

di'omedary, L.,

Druides, um

(Cs.),

Druidae, arum (C,


of the Gaids.

Ta.), m., the Druids, pi'iests

To delibponder : dubitate quid agatis restat ut hoc dubitemus, uter, etc. percipe Quid dubitera, meditate, V. an sontis mergeret, 0. To leaver, be irresolute, hesitate, delay : illi nubere, omnia ventre metiri transire flumen, Cs. S. baud dubitans, without hesitation: eos hostis appellare dubitamus ? non dubitaturus quin cederet tum dubitandum non existimavit, quin profortuna dubitabit,
etc., wave)-, L.

erate, consider,

Dryades, um,
dryads, V., 0., Pr.

f.,:= Apvddeg, wood-nymplis,

quid dubitas ? Cs. perterritis ac dubitantibus ceteris, S. nee res dubitare remitficisceretur, Cs.
:

tit, 0. dubie, adv., douhtfidly, nncertainly [dubius] signum datum gaudere, 0. Usu. with a negative dubius, adj. [DVA-], moving two ways, fluctu(baud, less frequently non or nee), without doubt, ating : fluctibus dubiis volvi coeptum est mare, certainly, unquestionably : non dubie nuntiabatur, L. F g., wavering in opinion, doubting, doubtful, nee dubie ludibrio esse, etc., L. baud dubie dubious, uncei'tain : animum in causa dubium faetc. iam victor, S. spemque cere visi ab dubiis, quinam essent, L.
:

dubitabilis, e, adj. [dubito], doubtful, doubted: verum, 0.: virtus, 0.


wavering, Plur. m. as \P. of dubito], dubitantes dubitanter, adv. [dubito], doubtingly, doubt:
adj.
olute.
stdjst. :

to

be

metumque
is,
:

inter dubii, V.

dubius, verbis ea vin-

dubitans,

iri-es-

cogit, Cs.

with
il-

dicere.

Hesitatingly, ivith hesitation:

ium recepisse. dubitatio,

onis,/. [dubito], uncertainty, doubt, perplexity: in causa: in ea dubitatione omnium:

cere magnum Quara sit, well aware how hard it V. dictator minime dubius, bellum patres Wave}-ing iussuros, L. mentis, 0. sententiae, L. in resolution, irresolute, undecided, hesitating: dubii confirmantur, Cs. dubio atque haesitante lugurtha -incolumes transeunt, S. hostibus dubiis instare, S. spem dedit dubiae raenti, V. consilia, Ta. quid faciat, 0. Mars errat in armis, V, Doubted of, unco'tain, doiibtful, dubious, undeter: :

dubitationem adferre: eo sibi minus dubitationis dari, quod, etc., Cs. sine ulla dubitatione, i. e. certainly: omnem dubitationem adventus legionum expellere, Cs. iuris (i. e. penes quern esset ius) de omnibus rebus quidnam esset actum nulla
:

mined: fortuna scaenica, T. quae dubia sint, ea sumi pro certis haec habere dubia, to leave in proelia, Ta. baud question : salus victoria, Cs.
:

fuit, quin, etc.

doubt, question, considering: indigna hominc. wavering, hesitating, hesitancy, irresolution, delay: belli: aestuabat dubita-

A A

clear title, L. seu ., by a auctor, 7mhiown, 0. gens dubiae ad id voluntacaelum, sidera, Iu. tis, L. lux, i. e. twilight, 0. sei. e. overcast, V. : lanugo, hardly visible, 0. quitur annus baud dubiis consulibus, certainly

dubius rex, seu


:


daceni
knomriy L.
:

: :

duco
:

: : :::

263

fortunam inter dubia numerare, Ta.


: :

dubia cena, i. e. hora, i. e. the uncertain future, H. an dubium id tibi pei'plexing tvith variety, H. ut de ipsius facto duest? is it not certain? T.
:

Scipionis: filiam Orgetorigis in matrimoniura, Cs. ex qua domo in matiimonium, L. tibi ducitur

uxor, V.

qui

ducat abest,

tlie

bium esse nemini possit: hoc nemini dubium est, quid iudicarit lustitia dubium validisne potentior armis, 0, baud dubiumst mihi, quin possim, etc., non esse dubium, quin possent, etc., Cs, peT. in dubium voriisse me una baud dubiumst, T. care, to call in question: non quo mihi veniat in dubium tua fides, is questioned: Dum in dubio est animus, in doubt, T. ut in dubio poneret, utrum
:
:

to lead, guide,

Conlegam Lepidum, wedded,il. cause to move, march :


:

bridegroom, 0. Of a commander,
locis apertis

an, etc., L.

sine dubio, certainly


.

cum
.

te to-

gatis

omnibus sine dubio anteferret


.

doubtless

Doubtful, but : procul dubio, L. dubious, precarious, dangerous, critical, difficult, mons res, S. adverse : fortuna (opp. secunda) ascensu, Pr. scire hunc lumen rebus nostris dudubiis ne defice rebus, our need, biis f uturum, L.
.

sed, etc.,

exercitum, Cs. cohortis ad eam partem, etc., Cs. sex legiones expeditas, led forward, Cs. navem contra praedones per triumphum alquem ante currum (of a prisoner) quam in partem aut quo consilio ducerentur, march, Cs. ducit quam proxime ad hostem potest, moves, L. To lead, command, be commander of: qua in legatione duxit exercitum primum pilum ad Caesarem, in Caesar's army, Cs. exercitus partem ipse ducebat,
: : : :

S.

of,

agmina, V. 7b lead, be leader of, be the head be first in: familiam ordines toros, 0. 7b
: ;

take in, inhale, drink, quaff, imbibe: spiritum: tura pocula, H. naribus, H. somnos, V. ab ipso
:

animum

ferro, H.

To produce, form,
:

construct,

V.

tempora, H.
:

aeger, the

man
is

in danger

of

death, 0,
libertas

Mea

in dubio vitast,

in danger, T.
:

anima nostra in dubio est, S. suas fortunas in dubium non devocaturum, Cs. duceni, ae, a, gen. num [ducenti], num. distr., two hundred each, two hu7idred: talenta: miha, L.
et

ducentesimus, adj. [ducenti], the two hundredth: lapis, Ta. annus, Ta. As std)st. f. (sc. pars), 07ie two hundredth, a half per cent, (as a
:

tax), Ta.

ducenti, ae, a, or CC, gen. ttim (tarum, N.), num. [duo + centum], two hundred: sestertia, S. milia, S. habere ducentos servos, i, e. very many,
:

H.

ducentiens
hundred
to

times, C.

Poet., many
:

(-ies), adv.

num. [ducenti], two


times, Ct.

duc5, uxi

(diixti, Ct., Pr.), uctus, ere

[DVC-],

lead, conduct, guide, direct,

draw, bring, fetch,


:

escort : secum mulierculas vix qua singuli carri ducerentur, Cs. Curru Victorem, H. ducente deo, under the conduct of, V. mucronem, from tlie scabbard,Y. ferrum vagina, 0. bracchia (of the sors ducitur ductus Neptuno bow), bend, Y. sorte sacerdos, for Neptune, V. pondus aratri, draio, 0. remos, row, 0. lanas, spin, 0. ubera, tur. To mislead, cheat, deceive : me istis dictis, m.ilk, 0. frena manu, govern, 0. ilia, i. e. be lino et hamis piscis, 0. In time, to draw out, T. broken-wimled, H. os, make wry faces : te magna extend, protract, prolong, spend: bellum, Cs. in sibi quisque ducendo bello tempus terere, L. longas in fletum inter praemia, to great glory, V. Of a road or voces, Y. rem prope in noctem, Cs. ut ita temducere, trahere, appropriate, S. iter pus duceretur, ut, etc. path, to lead, conduct: qua te ducit via, V. vitam, live long, Y. ubi ad uvbem, 0. via quae sublicio ponte ducit ad se diutius duci intellexit, put off, Cs. aetatem in laniculum, L. With sc, to betake oneself go : se litteris, spend. To calculate, compute reckon duxit foras, T. Of offenders, to take, arrest, lead quoniam XC raedimnum duximus. To reckon, away, drag, carry off: in ius debitorem, L. duci consider, hold, account, esteem, regard: eum homiin carcerem ad mortem Fuficium duci iussit, nera, T. filium adsistere turpe ducunt, Cs. perito be imprisoned: ductum se ab creditore in er- cula parvi esse ducenda ea pro falsis ducit, S. gastulura, Cs. Of a wife, to lead home, take, mar- si quis despicatui ducitur: deorum numero eos ry : inopem (uxorem) domum, T, uxorem filiam ducunt, Cs. modestiam in conscientiami construe
: :

make, fashion, shape, mould, cast, dispose: parietem per vestibulum sororis, to erect : muros, H. vallum ex castris ad aquam, Cs. voltus de marmore, (litteram) in pulvere, draiv, 0. aera, H. Y. mores, lu. alapam sibi gravera, Ph. epos, spin out, H. carmen, 0. Pocula ducentia somnos, H. Of processions, etc., to conduct, marshal, lead, accompany : f unus triumphos, Y. choros, H. luT'o receive, admit, dos et inania honoris, Ta. take, get, assume: ubi primum ducta cicatrix (i. e. rimam, 0. colorem, Y. pallorem, obducta), L. to grovj pale,0.'. Canentem senectam,Y. nomina, H. Fig., to lead, guide, draw, conduct: quo te sapientia duceret, H. Ad strepitum citharae cessatura ducere curara (i. e. ut cessat), H. Triste per augurium pectora, i. e. fill with forebodings, Y. totum poema, carries off-, i. e. makes acceptable, H. series rerum ducta ab origine gentis, followed, Y. To draw, deduce, derive: ab aliqua re totius vitae exordium ab dis inmortalibus principia genus Olympo, Y. utrumque (amor et amicitia) ductum est ab amando. To lead, move, incite, inducit te duce, allure, charm : me ad credendura species, H. Quo ducit gula, H. lumina in errorem, 0. si quis earum (statuarum) honore duci:

ducto

: : :

264
:

dumtaxat

Sic 1. dum, adv. of time, the while, a while, now, nil rectum nisi quod placuit sibi, H. equidem ducebam animo f uturum, V. omnia tua yet. Only as enclitic see etiamdum, nondum, niWith imper. (colloq.): Sosia A-desin te posita esse: quae mox usu fore ducebat, hildum, etc. To regard, care for, have respect to dum, paucis te volo, stop a moment, T. abidum, expected, S. (only with rationem) suam quoque rationem du- T. facitodum, T. age dum, T. agedum, conferte, cedodum, T. cere, owe's own advantage: non uliius rationem etc., come now : agite dum, L. sui commodi. 2. dum, conj. [1 dum], while, whilst, at the time
a, S.
: :

during the time in which, where: dum conanannus est, T. dum de his disputo iudiciis dum ea conquiruntur, ad Rhenum contenderunt, ductor, oris, m. [DVC-], a leader, commander, Cs. Haec canebam, Caesar dum Fulminat, V. haec dum geruntur: dum ea parant, L. dum chief, general, officer: exercitus: itineris, guide, tempus teritur, repente, etc., L. dura Appium Danaum, V. Ductores (iuventutis), ringleadL. orno, subito, etc. ne bellum differretur, dum elassis,/>i^oi{, V. ers (in games), V.

duct5, avi, atus, a.ve,freq. [duco], to lead, draw, To conduct: restim, T. exercitum per loca, S. take home, accompany: meam (ancillam), T.
:

that,

tur,

ductus, P. of duco. 2. ductus, us, m. [ DVC- ], a leading, conducting : aquae aquarum muri oris, lineaments. Military lead, conduct, generalship, command: rem ductu suo gerere: se ad ductum Pompei applicare. dudum, adv. [diu + dum], a short time ago, little while ago, not long since, hut now : quae tu dudum narrasti, T. quod tibi dudum videbatur
1.
:
:

aeger conlega erat, L. dum is in aliis rebus erat occupatus qui, dum ascendere conatus est, venit in periculum dum oculos hostium certamen aver:
: :

terat, capitur

murus, L.
: :

nihil relictum esse, L.


ret,

ut,

dum ad se omnia trahant, dum sine periculo lice-

Beroen
ut

reliqui,

V.

Before, formerly, of old, once:

dudum ad Demosthenem, sic nunc ad Crassum pervenimus: Incertior sum quam dudum, T.: baud quam dudum ? how talia dudum Dicta dabas, V.
:

long ago? T.

iam dudum,
see bellum.

this long time ; see iam.

duellum,
dulce,

duim,
and sup.
:

see do.

adv. with camp,

[dulcis], agree:

ably, charmingly, delightfidly

ridens, H., Ct.

dul-

cius canere, Pr.

historia scripta dulcissume.

dulcedo,
L,
:

inis, /.

[dulcis], sweetness, pleasant-

ness, agreeableness, delightfulness,


:

charm

f rugum,
:

0.

orationis vocis, dulcedine sensum movere bibendi, Cu. inertiae, Ta. amoris, V.
:

siceet

ere, inch, [dulcis], to become dulcesco, : uva dulcescit. dulciculus, adj. dim. [dulcis], sweetish : potio. dulcis, e, adj. with comp. and siip. [GVOR-], salus pariatur: qualibet, dum modo tolerabili, sweet : (animal) sentit et dulcia et amara vinum, With iamen; firmissimum condicione transigere. H. dulcior uva, 0, As subst. n. : Dulce dedit, a quodque sit primum, dum illud tamen teneatur, 0. mulsum), F i g., agreeable, desweet drink (i. e. etc. With ne, so long as not, provided that not, if lightful, pleasant, charming, dear, soft, flattering only not: dum arator ne plus decuma det: pec, ,

excederet, Cs. dum intentus in eum se rex Ilia, dum te f ugeret, non totus averteret, etc., L. vidit, V. Of a period of time, while, all the time that, as long as : vixit, dum vixit, bene, T. : dum ego in Sicilia sum, nulla statua deiecta est: haec civitas dum erit laetabitur: causas innecte morandi, desaevit hiemps, V. : dum longius aberant Galli, posteaquam, etc., Cs. dum auxllia sperastis, postquam, etc., L. se duces, usque dum per me licuerit, retinuisse. Of immediate succession, to the time when, all the time till, until: ut me maneat, dum argentum aufero, T. Tityre, dum redeo, pasce capellas, V. : mansit usque ad eum finem, dum indices reiecti sunt : non exspectandum sibi, dum pervenirent, Cs. : Multa passus, dum conderet urbem, V. : differant in tempus In restrictive clauses, aliud, dum defervescat ira. as long as, if so he that, provided that, if only : dum res maneant, verba fingant: oderint, dum metuant: laborem pati,dum poenas caperent,S. With modo (often written dummodo): mea nil re fert, dum patiar modo, T. feram libenter, dum modo vobis

Dum

auditu orator; amores, H. Dulce est pro patria nomen, L. cui patriae salus dulcior quam conspecraori,H. As subst. n. : Dulce tus f uit dulcissima epistula, Of persons, friendly, satis umor, a delight, V. pleasant, agreeable, charming, kind, dear : amici dulcissime Attice umicitia dulcior liberi, H. dulce decus meum, H, quid agis, dulcissime rerura? H.
libertatis:
:

nomen
:

poeraata, H.

ego ne imiter tribunos, L. Grum, n. [ dumus ], thornbushes, a thorn -hedge, thicket: saeptum dumetis sepulchrum tondere dumeta, V. F i g., intricacy, obscurity: Stoicorum: in dumeta conrepere.
cate,

dum

dumeta (dumm-),
:

dummodo
dumtaxat

or

dum modo,
adj. [
:

see 2

dum.

dumosus (dumm-),
thorn-bushes, bushy
:

dumus ],/mW of
(not dunt-), adv.

rupes, V.

saxa, 0,

dulciter, adv, [dulcis], agreeably, sweetly, pleasantly : sensus movetur.

or

dulcitudo,

inis, /. [dulcis], sweetness.

one examines; hence, to this extent, so far, in so far, as far as


while

[dum+taxoj.

Prop.,

dum

taxat

'

:: :

duritia

: : :

dumus
this:

265
faciendam,

hoc recte dumtaxat: sint ista pulehriora Strictly speaking, precisely, taxat aspectu. not more, only, simply, merely: cogitaus casus dumtaxat humanos: species dum taxat obicitur

dum

board of coloto build a temple, L. Each of the duo viri is nial magistrates, Cs. called II vir or duumvir, L.

peditatu dumtaxat ad speciem utitur, equites, etc.,Cs. sescentos equites dumtaxat scriStrictly speaking, at least : in tuo dum bere, L. taxat periculo eo nomine dum taxat (i. e. certe)

quaedam

PLEC-], twofold,
:

sit

quidvis simplex dumtaxat, H.

(dumus,
duo,
:

i),

m., a tliorn-bush, bramble.

Only
;

plur.,a thicket: e dumis eminens: silvestres, V.


o {ge7i. duOrum, duarum, often duiim ace. masc. duos and duo), 7ium. [ D VA- ], two : pocula menses milia nuramfim duo quisque coru7'he two, both: scant Gaesa manu, tico each,Y. duo consules: Roscii: nocuit sua culpa duobus,
ae,
: :

[duo + murus, Cs. vallum, Cs. rates, in double roivs, Cs. dorsum, consisting of two boards, V. pannus, doubled, H. ficus, cloven, H. amiculum, of two thicknesses, X. gemmis auroque corona, of twofold material, Y. Latonae genus, the two children, V. Twice as long, twice as great, double: stipendium, Cs. modus: dedecus. Two, a choice of two : duas esse vias duplicisque cursus opinio. Poet., a pair, both: palmae, V. Complex, compound: duplicis iuris Natura, H. Fig., double-tongued, deceitful : Ulixes, H.

duplex,

icis (abl. ici

rarely ice, H.), adj.


:

doid>le:

duplicarius,
double pay, L.

i,

m. [duplex], a soldier under

0.

qui duo populi, L.


(-ies), adv.

duodecieus
twelve times.

num.
[

[cf.

duodecim],

dupliciter, adv. [duplex], in two ways, in two


senses, for

two reasons: dici: delectari.


avi, atus,

duodecim
twelve:
dies:

or

XII, num.

duo
:

+ decem

],

duplic5,
tiply

are [duplex], to double, mul-

Tabulae, the laws of the Twelve Tables : cetera in xii (sc. Tabulis) post xii, since the enactment of.

by two, repeat:

numerum obsidum,
:

Cs.

co-

duodecimus,
twelfth
:

adj. rium. ord. [

duodecim

],

the

legio, Cs.

duodeni,
se

ae, a, adj.

num.
:

twelve each, twelve apiece

duodecim], uxores habent deni inter


dlstr. [cf.
:

communis, Cs. Per duodena astra,


:

in singulos homines iugera signa, 0. twelve each year, V.


adj.

duplicato eius diei itinere, piae duplicantur, L. Of words, to compound: ad dupliCs.: verba. To double, eidarge, augment, incanda verba, L. crease : sol decedens duplicat umbras, V. dupliTo double cata noctis imago est, 0. bellum, Ta. up, bow, bend: duplicato poplite, Y. virum dolore, V. duplicata volnere caeco, 0.

duplus,

adj.

[DYA-+PLE-],
intervalla
:

dottble, twice

duo-de-quadragesimus,
thirty-eighth
:

num.

ord., the

large, tioice as

much :

subst. n., the double, twice as

anno, L.

much

pecunia, L. : dupli poena

As
:

as
in

duplum
the

ire,

have a (new) trial for twice the amount.


i,

duo-de-quadraginta, num., thirty-eight. duo-de-quinquagesimus, adj. num. ord.,


forty-eighth
:

dupondius,
two-pence: tuus.

m., w.

[duo+pondus], two

asses,

anno.
adv. num., twenty-eight times,

durabilis,

e,

adj. [duro], lasting, 0.

duo-de-triciens,

HS

(sc.

centena milia).
or duo castella, L.
ae, a, adj.

duo-de-triginta
twenty-eight
:

de xxx,
num.

adj.

num.,

awkwardly: pleraque Dicere, H.


: :

duo-de-vioeni,
each: denarii, L.

distr., eighteen

hardly, stiffly, durius incedit, Harshly, rough0. quid fusum durius esset, H. ly, sternly, rigorously : dicere suae vitae durius consulere, i. e. kill themselves, Cs. accipere hoc.
[
],
:

duratus, P. of duro. dure, adv. with comp.

durus

duo-de-viginti, mim., eighteen: pedes, Cs., C. ere, inch, [durus], to grow duresc5, ruT, duo-et-vicesimani, orum, m., soldiers of the hard, harden: durescit umor: campus, Y. oraque duruerant, 0. durescente materia, Ta. twenty-second legion, Ta.
, : :

duo - et - vicesimus,
legio, Ta.

adj., the

twenty - second

duritas,

atis,/. [durus], harshness

orationis.

Tiri], tlie office

or) II viratus, ace, um [duoof a duumvir : II viratum gerere. duritia, ae {ace. duritiem, 0., Ct.), /. [durus], duo viri, duoviri or II viri (less correctly hardness: Duritlam tacto capere ab aere, 0. ferri, duiunviri), orum, m., a board of two persons, an Ct. pellis, 0. Fig., hardness, austerity : duritiae Absence of feelextraordinary criminal court, dmimviri (selected student, Cs. virilis consueta, S. by Tullus Hostilius to try Horatius), L. (by the ing, insensibility : animi sicut corporis duritia fer-

(duoviratus

duriter, adv. [durus], roughly, coarsely : vitam agere, T. F i g., harshly, sternly : Factum, T.

people to try Manlius), L. (to try Rabirius), C. nasacrorum, keepers of the Sibylline books, L. ad aedem vales, to build and equip a feet, L.
; : :

rum

Harshness, strictness, rigor ut superes, 0. tua antiqua, T. Duritiae agi reus, 0. Oppressiveness : imperii, Ta. : caeli militiaeque, Ta.

durities

: : :


ebrius
:

: :

266

(durities), see duritia.

dur5, avi, atus, are [durus]. I. Trans., to make hard, harden, solidify : f umo uvam, dry, H. calor durat (terram), V. eaementa calce durata, L. solo F i g., to harden nives, H. undarn in glaciem, Tb. with use, make hardy, imire : membra aniraumque, umeros ad volnera, V. hoc se labore, Cs. H. 7b render' hard, make ad versus mala duratus, L. insensible, dtdl, blunt : ferro (luppiter) duravit saeTo bear, endure, resist : laborem, V. cula, H. II. InVix durare carinae Fossunt Aequor, H. trajis., to grow hard: Turn durare solum Coeperit, To be imnred, be patient, wait,perseve^'e, endure, V. hold out: hie, T. in labore sub pellibus, L. DuFass. impels.: nee rate et vosmet servate, V. To hold out, condurari extra tecta poterat, L. duret tinue, last, remain : totidem per annos, V. gentibus odium sui, Ta. durante originis vi, Ta. eadem horam durare probantes, H. durando saein hanc saeculi lucem, to survive, cula vincit, V. Ta. durant colles, i. e. extend, Ta.
:
:

index durior duri hominis vel potius vix hominis videtur nos dura aetas, H. 6s, shameless, impudent, T,: ore durissimo esse: ferrum, cruel; Y.: aures, V. flectere (me) MoUibus lam durum imperils, H. Of things, hard, severe, toilsome, oppressive, distressing, burdensotne, adve^'se : provincia, T. fortuna hiemps venatus, 0. durissimo tempore anni, inclement, Cs. valetudo, H. dolores, V. proelia, V. Durum sed levius iter, V. fit patientia, etc., H. hi, si quid erat durius, concurrebant, a difficulty, Cs. si nihil esset durius, Cs. Pbir. n. as subst., hardships, difficulties : Siccis omnia dura deus proposuit, H. multa, V. ego
: :

dura

tuli,

0.

duumvir, duumviratus, duumviri,


duovir-.

see

dux,
or,

ducis,
:

m. and/. [DVC-], a
:

leader, conduct-

guide

itineris periculique, S.

locorum, L.

iis

with comp. and sup., hard (to the touch) silex, V. ferrum, H. bipennes, H. cutis, corpus, impenetrable, 0. dumeta, i. e. rough, 0. As ^d)st. n. : nil extra est 0. gallina, tough, H. promoter: ad despoliandum Diane templum: me in nuce duri, no shell, H. Hard, harsh, of a taste uno togato duce femina optimae sententiae sapor Bacchi, V. Fig., rough, Of a sound, C. facti, V. dux regit examen, H. armenti (i. e. taurude, uncxdtivated : oratione et moribus poeta rus), 0. Te duce, while you are lord, H. Fig., a durissimus durior ad haec studia virtus, Ta. guide, master, adviser, counsellor : natura bene vigens duro robore nata, V. componere versus, H. vendi Sine duce uUo pervenire ad hanc improbiHardy, vigorous, rough : Spartiatae in armis tatem quo me duce tuter (i. e. magister), H. genus, L. vindemiator, H. ilia messorum, H. iuvenci, 0. Harsh, rough, stern, unyielding, undynastes, ae, m., z= ^vva(JTi]Q, a ruler, prince, feeling, pitiless, insensible, obstmate: pater, T. Of the triumvirs at se petty moyiarch, C, Cs., N. durum agrestemque praebere durior Diogenes Rome, C.

durus,
:

adj.

ducibus, qui, etc., guided by, Cs. Teucro duce, H. Hac (bove) duce carpe vias, 0. Of troops, a commander, general -hi- chief: Helvetiorum, Cs. hostium, S.; lieutenant-general, general of division (opp. imperator), Cs. In gen., a commando', ruler, leader, chief, head, author, ringleader, advise)',

E.
e, praep., see ex.

1. ea, see

is.

2. ea, adv. [abl.f of is; sc. via], on that side, that way, there: ea proximo accedi poterat ea introrumpere, Cs. transitum ea non esse, L.
: :

ris annos, i. in drink, H. 0.

Of

e.

a glass

to

each year, 0.

haec, spend
:

things, to suck in, absorb

amnis,

e-blandior,
tery,

itus, irT, dep., to

persuade by flat-

eadem,
L.
:

adv.

[cibl.

same way : ventum


time, likewise, T.

est,

of idem eadem qua,


;

sc. via],

by the

obtain by coaxing : eblandire, effice ut, etc. omnia, L. P. pass. : eblandita suffragia.

escendens descendensque,

S.

At
T.

etc.

revertens,
the

ebrietas,

atis,

[ebrius], dtrunkenness, intoxisi

same
that

cation: ut inter ebrietatem et ebriositatem interest:


in proelia trudit

inermen, H.

indulseris ebrie-

eapropter,

adv. [for propter -ea],

reason, therefore.

Followed by quod,
+

/or

tati,

Ta.
atis,/. [ebriosus], habitual

ebriositas,
enness.
^

drunk-

adv. \abl.f. of is tenus], so far, so long, to such a degree : eatenus, quoad, etc. : verba persequens eatenus, ut, etc.

eatenus,

ebenus,
e-bib5,
ebibent
?

see hebenus.
bi,
:

ere, to

drink up, drain

T.

ubera lactantia, 0.

P o

t.

quid Nesto-

ebriosus, adj. with comp. [ ebrius ], given to drink, sottish. As subst. m., a drunkard, C. Full of drink, drunk : ebriosos sobriis (insidiari"^ maacina, ^'wicy, Ct. gistra ebriosior, Ct.

ebrius, adj. [AMB-],/m?/, sated (with drink):


ebullio

: : : :

edepol
title

267

Full of drink, drunk, inwas dead-drunk. F i g. Plur. as lacbst. : domus plena ebriorum. Regiua fortuna dulci, intoxicated, H. pueri ocelli,

quom

tu eri3 ebrius, T.

poem, eclogue (often as a


poems),

of V.'s Bucolic

toxicated:

semper:

xdiCQhaX ehv'ius,,

eclogarii, orum,

i7i.

[ecloga], select passages.

intoxicated with love, Ct.

e-bullio,

tum)

solet ebullire.

With
,
,

adv. interrog., ever, at any time: ecquando te rationem redditurum putasti ? quo:

ec-quand5,

ii'e,

to boil

ace.

over: quod (dicvirtutes, i. e. with

hoc agitur, ecquandone nisi ? etc. ecquando creati sint, etc., whether ever.
tiens
interr. adj.

quaero

phrases about virtue,

etc.

ebulum,
V.

\,n.

\^AMSR-\ Dane-wort, dwarf-elder,

ivory: ex ebore factum: puer ebur coemere, works in quale Lucet ebur, V. Inflavit ivory : maestum, statues of ivory, V. ense vacuum, scabbard, ebur, blew the tibia, V.

ebur,

oris, n.,

ec-qui, ecquae, ecqua, or ecquod {no gen.), pron. Direct, 7s thei-e any ? Any ? ecqui pudor est ? ecquae religio ecquae seditio umquam f uit ? hospitem ecquem hie habes ? T. ecquo de homine hoc audivistis ? Indirect, whether auy quaerere ecquo modo condemnare possent.

0.

curule, chair, H.

An

elephant, lu,

ecquid, adv. interrog, \neut. of ecquis].


at all? ecquid te
:

Direct,

eburneolus,
fistula.

adj. dim. [

eburneus

],

of ivory

eburneus,
phants'' tusks
:

adj. [ebur],

of ivory:

signum

colla, white

dentes, eleas ivory, 0.


:

ecquid vides, quos, etc. ecquid sentitis ? etc., L. Ecquid animos excitat Hector ? V. Indirect, whether, if at all : petisse, ecquid hanc rem valere oporteat.
T.
:

pudet

eburnus,
H.
:

adj. [ebur],

of ivory :
V.

scipio, L.

lecti,

ensis, with ivory hilt,

ec-, an indef. part., only in compounds. ecastor, interj. [old interj, e Castor], by Cas-

ecquinam, quaenam, quodnam {wo gen. or dat.), pron. interrog. adj. [ecqui H-nam]. Direct, 7s there any? any? ecquodnam principium putatis? etc. Indirect, whether any, if any : dubium, ecquae-

nam

fieri

possit accessio.

tor, T.

eccam,

i.

e,

ecce

eam

Calling attention, lof see! behold! they'd look! ecce autem video senem, Ecce processit Caesaris astrum, V. adspice T. Esp., to announce the voltus Ecce meos, 0. presence of an object, het'e, lo: Ecce, Areas adest, Ecce me, T. ecce tuae litterae de Varrone. 0. In a transition, emphatically introducing a new object or thought ecce tibi alter ecce ex inproviso lugurtha, S. ecce autem repente nuntiatur haec dum agit, ecce, etc., H. ecce aliud miraculum, L. Combined with a. pron. pers. (old and colloq.) eccum ipsum obviam (i. e. ecce eum), here he is, T. eccam ipsam (i. e. ecce eam), T. eccos (i. e. ecce eos), T.

ec-ce, adv. demonstr.


:

see ecce.

rect, 7s there

ecquis, ecquid (no gen.), p-on. interrog. Diany one? any? any one? anybody?
?

anything
eccui

ecquis audivit

ecquis

est,

qui

non proditur?: ecquid respondetur? Indirect, whether any one, if anybody : hue evasit

As

Ecquis
?

cum

ea, T.

adj. (for ecqui).

modus

Indirect, whether any V. ecquis populus defecerit, L.

Direct, any

experiri ecquid valerent.


?
:

Ecquis

erit

respondeat,

interrog. subst. [ecquis

ecquisnam, quidnam (no gen. or dat.), pron. +nam]. Direct, any one?

anybody? Ecquisnam tibi dixerit, etc. Indirect, whether any one: interrogare, ecquosnam posset
nominare.

ecqu5,
any

adv. interrog. [ecqui], to

any point ?

to

res^dt ?

ecquo te provehere ?
:

eccere,

interj. [ecce

-I-

rem], look

! lo ! there ! T.

eculeus (equu-),
horse, foal, colt
in
:

eccum, eccos,
ecdicus,
community.
i,

see ecce.
solicitor

i, m. dim. [equus], a young equo quam in eculeo. A small

m. [tKhKoq], a syndic,

of a
eff-.

equestriari statue

rack, torture-horse
etc.,

eculeos argenteos aufert. facti in eculeo quaestio est.

ecfatus, ecfer5, ecfor, ecfutuo,

see

echeneis,
remora, 0.

idis, /.,

=
:

ix'^vrfiQ,

the sucking-fish,

ecus, see equus. edacitas, atis,/.


citatis.

[edfix], gluttony :

morbus eda-

echidna, ae,/., =zixi^va, an adder, viper. Of Lernaea, the Lernaean the hair of a Fury, 0. hydra, 0.

edaz,

acis, adj.
:

[ED-], greedy, voracious, glut: :

Echidneus,
er of Cerberus)
:

adj.,

of Echidna

(a monster, moth-

hospes: dominus, H. Devourimber, H. curae, gnawing, destructive : ignis, Y. ing, H. terapus rerum, 0.
tonous, rapacious
:

canis, Cerbei'^is, 0.

echinus,
vessel

i,

m.,

= tx^vog, a =
iKkoyf],

edendum,
edepol,
T.

i,

n. [P. of 1 edo], victuals,

food:

sea-urchin, H., lu.

penuria edendi, V.
interj. [old inteij.

for
ae,

the table, slop-bowl, rinsing-bowl

e+deus+Pollux],
:

Vilis,H.

by Pollux : Bene edepol narras, T.

Certe edepol,

ecloga,

/.,

selection,

short


edera
(edera,
v.).
ae,/.), see hedera.

: : :

edoceo
: montiura, Ta., Cu. Thauraantidos, 0.


Commands, orders P. of 2 edo
: :

: : :

268
elevations

e-dic5, dixl, dictus, ere {imper. eJice for edic, ^-Of editus, adj. with comp. [ ]. Of a magistrate or officer, to declare^ publish, make known, proclaim, order, establish, decree, or- places, elevated, high, lofty : locus mons in inraendain : edicta die diem comitiis, L. diem ad con- sum, S. (campus) austro, i. e. exposed, V. tumusenatum in lus editior, Cs. F i g. viribus editior, stronger, H. iustitium veniendum militibus, L. diem posteriim, a session of, L, ut senatus ad ve1. edo, edi, esus, ere, or esse (est for edit; stitum rediret edicto, ne quis iniussu pugnaret, esses, esset, for ederes, etc., V., H., 0., lu. estur, cum edixissent, senatus adesset: sociis, arraa O.Subj. : edit for edat, H. edint, C.) [ED-], to L. Of eat, consume: de symbolis, T. ut biberent, quosese indicium non daturum. capessent, V. the praetor, to announce a policy, make an inau- niam esse nollent ut edint de patella, i. e. ofergural addi'ess : est tibi edicendum quae sis obser- ings to the gods : amor edendi, hunger, V. (cf eden7h make known, annoimce, declare, ap- dum). Pro v.: multos modios salis simul edenvaturus. point, establish, order, ordain, warn : Hoc, H. ne dos esse (in a long friendship). Of tilings, to eat uti turba veniant, H. no- tip, consume, destroy : ut mala culmos Esset robigo, vir ad eam adeat, T. strum esse filium, T. mergos suavis assos (esse), V. carinas lentus vapor (i. e. flamma), V. ^Fi g., H. iussus quae sciret edicere, S. quid reprehen- to corrode, consume, devour : si quid est animum, dere Scipio solitus sit herbam Carpere ovis, V. H. Nee te tantus edat tacitara dolor, Y.

edictum,
:

!,

n. [ edico ],

a proclamation, ordi-

nance, edict, manifesto (of a magistrate or generalconsul praetor nova edicta proponunt in-chief) civem edicto eicere proconsulis, L. rex Edicto vetuit ne quis, etc., H. E s p., of the praetor, an edict, inaxigural address (declaring the principles on which he will administer justice): praetoris edictum legem aiinuam esse finem edicto praetoris adferunt Kal. Ian. in edictis praetoriis prudens, i. e. learned in the law as dejined by successive praetors: indicium ex edicto dare. order,
:

2. e-d5, did!, ditus, ere, to give out, put forth, bring forth, raise, set tip : animam, i. e. die : vitam, to end: spiritum: claraorem, utter: voces: questus, 0. Maeander in sinum maris editur, discharges, L. ordo editus in altum. 2h bring forth, give birth to, bear, produce, beget: partum: quern
:
:

An

command: tuom,
e-disc5,

T.

learn thoroughly, learn by heart, commit to memory : aliquid eius modi, some such phrases : poetas: nuraerum versuum, Cs. diebus ediscendi fasti, i. e. a calendar to learn by heart. To learn, study : istam artem ritus pios populi, 0. (iuris) modos vitae, H. quern ad modum tractandura bellum foret, L. trididici,
,

ere, to

stia posse pati, 0.


i.

edidici,

quid Troia pararet,

e,

have experienced, 0.
rui, rtus, ere, to set

V. geminos, 0. Electram Atlas P. pass. : in lucem, C. poet. partu, 0. de flumine, 0. Maecenas atavis regibus, H. To produce: (tellus) Edidit species, 0.: utrum alios terra ediderit, L. To put forth, publish : de re p. libros delere licebit Quod non edideris, H. To set forth, pid>lish, relate, tell, utter, announce, declare, disclose: quid in magistratu gesserint: carmen post rem actam editum, L. hominis nomen, H. veros ortus, 0. mea fata tibi, 0. oraculum: haec ex oraculo edita tibi: ilium iactum per inane, 0. auctorem doctrinae falso Pythagoran, L. (hunc) filium ediderim, am inclined to call him, L. opinio in volgus edita, spread abroad, Cs. in volgus edit, profectura, etc., N. editis
edidit,
: :

partu
:

Edidit,

V.

hostium

consiliis, divulged, L.

To give
L.

out,

pro-

e-dissero,
late

forth in full,

re-

mulgate, proclaim, ordain: \evh2i\ iudicium:

man-

at

length, dwell
:

upon, tenfold, explain,


: :

tell:

data edita, L.

quid

fieri vellet,

2h
diis,

designate,

eadem, L. res gestas, L. mihi haec vera roganti, V. in edisserendo subtilior edisseri a nobis quae
:

name :

hostiae, quibus

editum est
:

finis

familiae

fiat.

are, intens. [e-dissero], to set e-disserto, forth in full, explain, relate: quae edissertando minora vero fecero, L.
,
,

To bring forth, show,


:

indices editi

(cf. editicii)

sibi

eum

caesae, L. edidit sociura.

display, produce, perform,

bi'ing about, cau^e, inflict : oves nullum f ructum edere possent: conteraptus hostis cruentum certa-

indices,

editicius, adj. [ editus ], set forth, proposed a list of proposed jurors (to be reduced by

men edidit, L. ingentem caedem, L. : trepidationis aliquantum, L. : i?iQ\nn?,, perpetrate : (scelus) in me munus gladiatorium, exhibit, L. : exemplum
:

the challenges of the accused).

severitatis

in te

you, T.

in eos

exempla, make an example of omnia exempla cruciatusque, Os.

editio, onis, /: [2 edo], a statement, account: tarn discrepans, L. In law, a designation : tribu-

e-doceo,
struct,

cui, ctus, ere, to teach thoroughly, in-

uni (from which .judges should be taken). publishing: libri, Ta.

(editum,

i),

n. [editus].

Only plur. Heights,

inform, apprise: causam meani imperitos: inventutem mala facinora, S. cuncta edoctus, S. vir omnis belli artis edoctus, trained in, L. : Advectum Aenean, V. edoctus tandem decs esse,
: :


edolo
:

: : : :


: :

269
quentia.
tus,

effero

alquos, quae dici vellet, Cs. : id unde (sit), L. ante edocti, quae interrogati pronunedoce, T. ut tot cladiSus edocti credereut, etc., tiarent, Cs. Phanium edocebo, Ne quid vereatur, T. genL.
: : :
:

To produce, support, raise: quod ponquod terra educat, 0. herbas, 0. Tractus


:

uter lepores educet, H.

edulis,

e,

adj. [ED-], edible


,
,

capreae, H.

tem casus aperire futuros, 0. ordine omnia, L. Of things, to teach, show, pt'ove : fama acta, S. edocuit edocuerat, viam tantum Alpis esse, L.

e-duro,
cruel
:

are, to last, continue, Ta.

e-durus,
Os, 0.

adj.,

very hard: pirus, V.

Fig,,
+

ratio

ut, etc.

avaritia

superbiam edocuit,
out,

S.

avaritia deos neglegere edocuit, S.


are, e-dol5, ilvi, quod iusseras edolavi.
,

effarcio (-ferci5),

to

hew

work

out, finish

to stuff, fill

fertus, ire [ex farcio], out: intervalla saxis effarciuntur, Cs.


,

efifatum
are,
to

(ecf-),

i,

n. [effatus],

an

utterance,

e domd, (Roma) edomito


-

ul,

itus,

conquei',

subdue

axiom.
efif atus,

To oversustulit orbe caput, 0. natura ab eo edomita doctrina: lex edomuit nefas, H.


come, subject
:

P. of

effor.

ire, to sleep out, sleep off: e-donni5, Ivi, cumque (vinolenti) edormiverunt, etc. crapulam.
,

effectio, onis,/. [ex + 2 FAC-], a performing, practising : artis recta. I n p h i 1 o s., an efficient
:

cause.

Po
of.

et.

Ilionam,

i.

e. to

sleep

through the part

effector, oris, m. [ex 2 FAC-], an producer, cause : stilus dicendi. effectrix, voluptatum.
icis,

effecter,

H.
ere, inch, [edormio], to sleep out,

edormisco,
sleep off:

f. [efiFector], a producer, cause

hoc

villi,

T.

eflfectum,
:

i,

n. [P. n. of efiBcio],
efficio.

an

effect.

onis, /. [2 educo], a rearing, training, education : puerilis educatiouis deliciae, Ta.

educati5,

1. effectus, P. of

feras inter se educatio conciliet.

2. eflFectus, us, m. [ex


sine effectu,
i.

execiction, accomplishinent,

educator,
C.

oris,

A
1.

m. [2 educo], a foster-father,
a nurse: earum

e.

tutor, pedagogue, Ta.


icis,/. [educator],

FAC-], an effecting, performance: peccare an outward act : operis, L. opera


:
:

+2

in effectu erant, nearly done, L.

spei, L.

Aii
vi-

educatrix,
e
-

operation,

effect,

result: (herbaruni)
:

effectum
:

(rerum) sapientia.

duco,

draw

out, bring off, take


i.

duxl, ductus, ere, to lead forth, away: eos nobiscum


e. to

eloquentiae sine ullo effectu, L. Huic effectu dispar amnis, 0. effectus impedire, Ph.
dere
:

effeminate, adv. [effeminatus],

effeminately.

(medicum) tecum,

your province : impedi:

menta ex

castris educi iussit, carried, Cs.


:

gla-

dium, draw, Cs. gladiis eductis cor post tela educta ref rixit, 0, ex urna tris corpore telum, V. navis ex portu, put to sea, Cs. equos ex Italia, export, L. me eduxi foras, we7it out, T. In
:

efifeminatus, adj. with sup. [P. of efifemino] womanish, effeminate: ne quid effeminatum sitlanguor effeminatissimus vox stupris effeminata:

effemino,

avT, atus, are

[ex+femina],

to

make

law, to bring, in ius ipsum

summon (before
:

ad consules.
:

Of
:

a court)

Sthenium

troops, to lead

feminine, represent as feminine : eum (aerem). Fig., to make loomanish, effeminate, enervate: virum dolore corpus, S. animos, Cs.
: :

forth, march out, conduct, take away : exercitum in expeditionem praesidium ex oppido, evacuate, ab urbe exercitum, Cs., L. copias e castris, Cs. To move out, march out, copias castris, Cs. Cs. march away: ex hibernis, Cs. tribus simul portis, L. ad legionem Pompei duplici acie eduxit, Cs. in aciem, L. Of children, to bring up, rear quem eduxeris, eum adulescentulos libere, T. vestire: puer in domo e parvo eductus, L. T'o hear, give birth to (poet.) alqm tibi, V. T'o raise, lift up, draw up : signa (on a stage curtain), 0. (me) sub auras, 0. 7b rear, erect, build: turris sub astra Educta, V. molem caelo, V. F i g., to
: :

efiferatus (ecf-), adj. with comp. [P. of 2


ro], wild, savage, fierce res, L.
:

effe-

multa

mores

efferatio-

barism

efiferitas (ecf-), atis,/. [efferus], w^c?/ies5, bar: omnem ecferitatem expuH.

1. effer5 or ecfero, extuli, elatus, ferre [ex4fero], to carry out, take out, bring forth, take away,

remove

tela

f rumentum
vidit, L.
tectis,
:

ex aedibus extra aedis puerum, T. ab Ilerda, Cs. signa portis efferri pedem, escape, V. pedem porta sese
: :

Furium longius extulit cursus, L. To carry out for burial, bear to the grave, bury : EcV.
:

exalt

virls in astra,

H.

are [DYC-], to bring up, rear, train, educate : una a pueris educti, T. apud alquem ilium primis cunis, 0. ars dicendi ea educat, develops: educata huius nutrimentis elo2.
avi, atus,
: : :

educ5,

filium eum quam amplissirae extulit eum plebs, e.paid his funeral expenses,!^. anus Ex testamento elata, H. Per funera septem Effefertur, T.
: : :

i.

ror,

i. e. loith a seven-fold fune^^al, 0. To briiig forth, bear, produce : quod agri efferant aliquid ex sese: cum ager cum decumo extulisset, ten:


effero

: : : : :

efSngo
efScas:,
2
iicis,

adj. with comp.


effectual,

: : : : :

270

fold:
lift

(Italia)

icp, elevate,

genus acre virura Extulit, V. To raise: hos in raurum, Cs. pars


:
: : :

and

-;??//).

[ex +

pulvis elaoperis in altitudinem turris elata, Cs. dextra ensem, V. caput tus lucem aufert, L. Lucifer Extulit Os sacrum, rose, V. antro, 0. Fig., to set forth, ubi ortus Extulerit Titan, V. spread abroad, utter, publish, proclaim, express verbum de verbo expressum, translate literally, T. si graves sententiae inconditis verbis effei'untur hoc foras in volgum disciplinam efferri, Cs. Dedecus per auras, 0. in volgus elatum est, qua adrogantia usus, etc., Cs. To carry away, transport, excite, elate: me laetitia. P. pass. : milites tu insolentia. To bury, ruin, destroy studio, Cs. ne libera efferatur res p., L. ne meo unius funeTo bring out, expose: me re elata res p. esset, L. ad gloriam alqra in odium, Ta. T'o raise, elevate, exalt, laud, praise, extol: hominem ad sumimperium quemque ob facinus pecunia, S.
:

powerful, efficient scientia (magica), H. ad muhebre ingeniura preces, L. necessitas efficacior quam ratio, Cu. in quibus (rebus) peragendis continuatio efficacissi],

FAC:

efficacious,

ma, L.

amara Curarum

eluere,

H.
efiScio ], effective,
:

efHciens,
efficient,

entis, adj. [

P. of
:

producing, active

res

virtus

efficiens
efficientia

utilitatis, the

producer:

ea,

quae sunt

voluptatum.
efficienter, adv. [efficiens],
efficientia, ae, /.
efficiency,
efficiently.

[ efficiens ], efficient

power,

influence

eius (soils).

mum

patriam demersam extuli


dibus, C.

With
:

consilium summis lau-

eificio (ecfici5), feci, fectus, ere [ex+facio], make out, work out, bring to pass, bring about, effect, cause, produce, make, form, execute, finish, complete, accomplish : mi has nuptias, T. effectum dabo, ril attend to it, T. quibus effectis, Cs. facinora: omni opere effecto, Cs. Mosa insulara
to
: : :

se, to rise,

show

oneself,

appear:

efficit

Batavorum, Cs.
:

unam ex duabus

(legioni-

quae (virtus) cum se extulit, etc. To lift up, elate, puff up, inflate, inspire : animum (fortuna) flatu alqm supra leges, Ta. quod ecferas te suo, L.
:

bus), Cs.

consilium Galliae, unite in purpose, Cs. quantum viribus efficere potuerunt, as far as their stt'ength permitted, Cs. milites ala:
:

unum

insolenter sese audacia, S. se in potestate, be insolent in office : (fortunati) eiferuntur fere fastidio adrogantia elati, Cs. ad iustam fiduciam, L. To support, endure: laborem: malum patiendo,
: : :

criores ad

pugnandum,
Cs.
: :

Cs.

hunc (montem) murus

arcem
i.

efficit,

e.

u7ido,

H.

do away

ivith.

make

2. effero, avi, atus, are [efferus], to make wild, savage, barbarize, brutalize : terram immanitate beluarum efferari speciem oris, L. gentes inmanitate efferatae: efferari militia animos, L.
: :

ut intellegatis cui molesti sint publican! efficiemus, ne nirais acies vobis cordi sint, L. : ut effici non posset, quin eos oderira quo is magis ingenio suo gauderet, L. se ad efficiendi utilitatem referre, useful application. 7b produce, bear, yield: qui (ager)
: : :
:

inritum Quodcumque retro est, commeatus ut portari possent, Cs. effice, coeamus in unum, 0. ne

Thebanos ad odium Romanorum,

exasperate, L.

plurimum

efficit

ager
to

efficit

effertus, adj. [P. of effarcio], crammed, rich: arva Asiae, poet. ap. C.
efferus, adj. [ex-hferus], very wild, fierce, savage: Dido, V. mens Caci, Y. facta tyranni,V.
:
:

se efficere posse arbitrabantur,

cum octavo quoad make a profit. Of


:

number and amount,


to,

make

out,

come

to

ea (tributa) vix, in

make up, amount fenus Pompei quod

satis sit, efficiunt:


efficit,

effervesce, ferbul,
nibus.

si

Cs.
out,

ere

ex

+ fervesco

],

make

quibus coactis XIII cohortis ad duo milia boum effecta, L. 2h shoio, prove: quod proposuit animos
: :

inch., to boil up, boil over:

cui nimium efferbuisse videtur huius vis incautius, Ta. To light tip, glow : Sidera toto caelo, 0.
: :

Fig., to comitiorum ut mare

aquae effervescunt igferment, effervesce, rage: undae

esse mortalis

ita efficitur, ut, etc., it follows.

eff ictus, P. of effingo,


effigies, ace. em, /.
tion, counteiyart,

[ex+FIG-], a
:

copy, imita-

likeness, semblance, effigy:

deus

ef-fervo, agros Aetnam, V. swarm, out, V.


,

hominis

deorum, 0.
:

quem cuperent

ere, to boil up, boil

apes ruptis costis

over: in ( bourn ),

eius effigiem servare, his


statue, figure

effetus, adj. [ex fetus], joas^ beariiig, exhausted, worn out: aetas parentum, S. corpus: vires, V. saeclis senectus, V. viri senectus, undiscerning of truth, V.
: :

mere effigy. An image, avorura ex cedro, V. Neronis, Ta. Saxea bacchantis, Ct. Lanea, H. Fig., an image, ideal, symbol, expression: consiliorum ac virtutura effigiem relinquere: reliquit effigiem probitatis suae filium, the image : sui ingeni, symbol, L. ad effigiem.iusti imperi scriptus: ut res ipsas rerum
:

evertere,

efficacitas,
ris.

atis, /, [efficax], efficiency

corpo-

effigies notaret.

(efficaciter), adv. [efficax], efficaciously, effectually. Only comp. : efficaeius agere, L. obligari, Ta.

effingo, finxT, fictus, ere [ex+fingo], to stroke: To wipe clean, wipe out: spongiis sanguinera. To foitn, fashion, mould: in tabula oris liniamenta : sui dissimilia casus in auro, V.

manus, 0.

: ::

: : . : :

efiElagitatio

271
effrenatus,

effiindo
adj. with comp.

sent,

F i g., to express, repregressus euntis, imitate, V. portray : nostros mores in alienis personis magnitudo, quae ilia possit effingere, i.e. contain
the representations.

[ex+freuatus],

F i g., ungovunbridled, without a rein : equi, L. erned, tmrestrained, unbridled: homines secundis effrenarebus: libido effrenatior, L.: cupiditas
:

efilagitatid, onis,/. [efflagito], an urgent solicintempestiva, Ta. itation : ad societatem


:

tior

vox

ecf renati libidine.

(efilagitatus, us), m. [efflagito], an urgent


licitation.

Only

so-

L.

effrenus, adj. [ex + frenum], unbridled: equus, amor, 0. i g., unrestrained : gens, V.
:

abl. sing.

meo.

efflagito, avi, atus, are [ex+flagito], to de-

mand

urgently, request eaimestly, solicit, insist : tribunicia potestas efflagitata est notum ensem, V. ab ducibus signum pugnae, L. epistulam hanc efflagitarunt codieilli tui, required: a Dolabella,
:

effring5, fregi, fractus, ere [ex+frango], to break off, break open: foils: valvas: (ianua) efclausa, S. f racta cerebrum, V.
: :

fugl, ere [ex+fugio]. , Intrans., to flee away, get away, escape : hue foras,

effugiS (ecf-),
:

T.

ut se mitteret: a multis efflagitatus, dixit, etc.

effugies,

[ex fligo], to strike dead, , ere efflig5, flixi, kill, destroy : ad effligendum Pompeiura.
efil5, avT, atus, are [ex+flo], to blow out, breathe

quern out, exhale: ignis faucibus, V, efflantem reliquisset, his last breath : ( Abicit efflantem, dying.
:

animam anguem )

efil5resc5

(ecf-), rul,

inch., to bloom, Jlourish,


:

ere [ex+floreseo], abound ex rerum cogni,

ad regem, Cu. Nuniquam hodie via Nolam ferente, L. ne quid simile paterentur, L. Trans., to flee from, escape, avoid, shun: pericula: mortem, Cs. equitatum, vincula, H. : haec morte effugiuntur Cs. petitiones corpore effugi, i. e. barely: beatus futura effugisse, the evil to come, Ta. To escape the notice of be disregarded by : nihil te effugiet: nullius rei cura Roman,os effugiebat, L. meas effugit nune proelio
: :

V.

tius auris,

V.
i,

tione efflorescat oratio ( utilitas amicitia (aetas) ingeni laudibus.


:

ecflorescit ex

effugium,
:

n. [ex

+2

escape, avoidance,

way of

escape,

FVG-], a fleeing, flight, means of flight


:

efflu5 (ecf-), fluxl, out, flow forth, run oiit :

cum [ex+fluo], sanguine


,

ere

flow vita: ne

to

qua

levis effluat aura, escape, 0.

manibus, slipped from, 0. Fig., to transpire, become known : Utrumque hoc falsum est effluet, 2h drop T. effluunt multa ex vestra disciplina. out, pass away, disappear, vanish: ex iis (intimis), be excluded: ex animo tuo, to be forgotten: quod totum effluxerat (sc. ex memoria mea).
:

Effluxere urnae

pennarum, by ineans of: naves peritis mortis nandi dedissent effugium, L. ad effugium navem reperire effugium habere, L. in publicum, L. malo, Ph. poenas ob nostra reposcent Effugia, V.
: : :

effulgeo, si, ere (once ere, V.) [ex+fulgeo], to shine out, gleam forth, flash out : nova lux oculis Faleriis ingens lumen effulsisse, L. effulsit, V, auro, Y. F i g. : effulgebant Philippus ac Alexanaudacia aut insignibus effulgens, Ta. der, L.

effluvium,
effodi5
:

i,

n. [effluo],

an

outlet: lacfis, Ta.

f Odi, fossus, ere [ ex ( exf-, ecf- ), fodio], to dig out, dig up, mine, excavate: ferrum opes, 0. signum, L. de limite saxum, lu. terram, L. effossis eorum domibus, ransacked, Cs. portus, i. e. make by digging, V. oculi illi ecfodientur, will singulis effossis oculis, Cs. be torn oxd, T.
:

effultus, P. [ex+fultus], jtjrojopec?, supported: stratis Yelleribus, Y. foliis, Y.


:

effundo (ecf-), fudi, fusus, ere [ex +f undo], to pour out, pour forth, shed, spread abroad: lacrimas fletus, Y. pro re p. sanguinem flumen in Propontidem se effundit, L. Nos effusi lacrimis, To pour out, pour forth, drive out, cast out, Y.
:

effor or ecfor), atus, arl, dep. defect. [ex speak out, say out, utter, tell : effatur talia supplex, V. virgo, effare, V. Incipit eifari, Y.: Haec effatus pater, Enn. ap. C. Sic effata, V. celanda eflfando, L. Pass. : Non potest ecfari quantum, etc., C. poet. verba longo effata carmine, expressed, L. Of augurs, to define, set apart, consecrate: ad teraplum effandum locus templo effatus fuerat, L. In argument, to state a prop(

for], to

ad opem ferendam effundi, L. effuso exercitu, scattei-ed, S. quae via Teucros effundat in aequum, To bring i. e. by what way can they be forced, Y. osition: quod ita Q^dih'unwv, foi^iulate. forth, produce abundantly : herbas: Auctumnus efiFrenate, adv. with comj). [effrenatus], unre- fruges effuderit, H. To lavish, squander, waste: strainedly, violently : incitari effrenatius in aciem patrimoniimi per Inxuriam sumptus Effusus inrupere. To empty, exhaust, discharge labor, wasted, Y. effrenatio, onis,/. [effrenatus], unbridled im- mare neque effunditur: carcerem in forum: sacjpetuosity: impotentis animi. Fig., to pour out, expresa cos nummorum, H.
: : :

send forth : telorum vis ingens eff usa est, L. Ascanio auxilium castris apertis,yo>' Asca7iius,Y To hurl headlong, throw down, prostrate : equus ipsum effusus eques, Y. consulem effudit, L. portis sub altis, Y. Of a multitude, to pour out, spread abroad: sese multitudo ad cognoscendum omnibus portis effudit (sc. ex urbe), thronged, Cs.

efiTuse

:: :

egredior
toris

: e ; : : ; :

272
:

freely^ expend, vent, exhaust: vobis omnia, quae sentiebam talis voces, V. : carmina, 0. : vox in
:

To

egos tu, H. tantuli quanto est opus, H. be without, be destitute of, not to have : quibus
ille,

turbam eff unditur questus in aera, 0. omne odium in auxili spem, in alqm
:

f urorem
:

L.

quan-

(rebus) nos suppeditamur, eget auctoritate semper eguit.


out, take
:

senatu, etc.:

tumcumque virium habuit, L. viiis in uno, 0. To give up, let go, abandon^ resign: gratiam ho:

minis animam, V. manibus omnis effundit haWith se, to abandon oneself, give up, benas, V. yield, indidge : se in aliqua libidine. P. pass., abandoned, given up : milites in licentiam eif usi, L. in nos suavissime efFusus (Pompeius), without reserve : in adulationem, Ta.
:

e-ger5, gessi, gestus, ere, to carry out, bring away, remove, discharge: cumulata bona, L. praedam ex hostium toctis, L. fluctus ( navi), 0. tantum nivis, L. aquani vomitu, Cu.
:

egeritur dolor, is assuaged, 0. To empty, desolate: avidis Dorica castra rogis, Pr.

make

cessity,

egestas, atis,/. [egens], indigence, penury, newant : summa domestica: in egestate per:

effuse, adv. with comp. [effusus],


: :

/a?* spread,
:

manere, Cs.

mortalis, V,
:

egestates tot egentissi-

in disorder, at random : ire, S. f ugientes, L. seeffnsius^praedari, L. qui, L. Y\^., profusely, lavishly, extravagantly: donare: vivere: animus exsultat: hospitiis effusias indulgere, Ta.

morum hominum frumenti, S. curae mortalis, human protection, V. pabuli, S. F g.: animi tui,
:

meanness.

effusid, onis, /. [ex+FV-], a pouring forth, outpouring, shedding: atramenti: aquae. thronging out: hominum ex oppidis. Profu-

sion, lavishness

pecuniarum eff usiones effusio: extravagant displays: liberahtatem eifuExtravagance, abandonment: animi sio imitatur.
nes
fieri,
:

in laetitia

ipsius in alios, unreserve.

effusus, adj. with comp. and sup.., poured out, extensive, vast, broad, wide : late mare, H. loca, Ta. incendium, L. Relaxed, slackened, loosened,
: :

dishevelled:
:

potuit efEusissimis habenis, L. comae, 0. (nymphae) Caesariem effusae per colla, y, cursu effuso, at full speed, L. Straggling,
:

quam

disorderly, scattered, dv^persed


:

turba, V. f tiga, L. F i g., unreserved, profuse, lavish : in largitione effusior sumptus: opes, L. licentia, L.

, :

agmen,
:

L.

ego (old and late, eg5), gen. mei dat. mihi, oftener mihi or mi; ace. and abl. me ; plur., nom., and ace. nos gen. nostrum gen. obj. usu. nostrl dat. and abl. nobis pron.pers. [cf. tyw, l^'s, vioi], I, me, we, us (expressed only for emphasis or where his de causis distinction or contrast is suggested) ego exstiti, etc. si vobis videtur, indices, ego adfero, etc. ut nos ... sic ille pars mei, H. Pars melior mei, 0. mei imago, V. amantes mei causa restituendi mei: omnium nostrum vitae: unus quisque nostrum odium nostri mihi deferens mihi carior nova mi facies surgit, V. nobis tradita nobis certandum est me audisse me miserum nos disuspicatur me accuset cere oporteat contra nos dicendum uti me defensore me consule me digna vox prae me tuli quid nobis laboriosius ? nobis absentibus
;
; ; ;
:

eflFutio, chatter : ista

itus, ire

levis versus,

tempore

foris, to tell

effutuo

(ecf-),

[FV-], to blab, babble, prate, H. de mundo ex tales out of school, T.


:

nobiscum actum iri. With special emphasis: ego idem dixi ab eodem me confici: me ipsum egis:

titus,

ere [ex+futuo], to

exhaust by indulgence: ecfututa latera, Ct.

e-gelidus (ecg-),
men, V.
0.
:

adj., chilly, chill, cold: flu-

(al.

et gelido).

Lukewarm,

tepid: Notus,

tepores, Ct.
entis, adj.

with comp. and sup. [P. of egeo], needy, necessitous, in want, poor : egens relictast misera, T. egentes abundant delectus egentium, Cs. nil magnae laudis, not craving, V. non rationis, not destitute of, V. nihil illo egentius egentissimus ganeo egentissimis largiri, L.

egens,

egenus,
destitute:

adj. [egeo], needy, necessitous, in want,


regio, Ta.
,

in rebus egenis,
:

L.

aquarum
ul,

V. omnium corpora, castellum commeatu, Ta.


:

unum me nos, nos consules Me, me, in me convertite ferrum, V. In dat. pleonast., to suggest the speaker's interest or feeling (ethical dative): quid enim mihi Pauli nepos quaerit, / should like to know : Quid mihi Celsus agit? H. hie mihi quisquam misericordiam nominat ? mu^t I hear ? etc., S. With ab or ad, my hov^e, our house: quis a nobis egreditur ? T. venit (Pompeius) ad me in Cumanum cf. apud me, at home, Y. With the praep. cum, always written mecum, nobiscum, see 1 cum. Plur. for sing.,oh(i\\ in official language, or poet.: nobis consulibus Nos patriae finis linquimus my ab(opp. tu), V. Hence, absente nobis, sence, T. insperanti nobis, Ct. nobis merenti, Tb.
se
:

nemo

erit praeter

desumus

egomet,

see -met.

egredior, gressus, I, dep. [ex+gradior]. I, Inbe poor, need, warit, lack, have need: egebat ? immo trans., to go out, come forth, march out, go away locuples erat: Semper avarus eget, H. omnibus ad proelium, Cs. per medins hostium stationes, rebus, Cs. auspicia non L. medicina: auxilio, S. e portu, set extra finis ex suis finibus, Cs. egent interpretatione auxili, Cs. audaciae, S. sail: a nobis foras, T. portis, Cs. Roma: Est cum classis egeret ( Aeneas ), V. si quid moni- urbe egressis tumulus, just outside, V. unde
ere [EG-], to be needy, be in want,
:

egeo,


egregie

: : : :

elaboratua
se,

: :

273

cum senalum egressum vidi, erant egressi, Cs. To disembark, laiid: ex navi, Cs. adjourned. in terad egrediendum locus, Cs. ratibus, 0. To go np, climb, mount, ascend: scalis, S. rain. ad summurn montis, S. in turaulura, L. altius, 0. II. Fig., to digress, deviate: a proposito. Trans., to go beyond, pass out of, leave: munitioFig.: modura, flumen, S. urbera, L. nes, Cs. praeturam, to reach a higher to transgress, Ta,

With
si

L.

Cs., L.

Of

se eiecerit

se ex castris, Cs. se foras, ships, etc., to bring to land, land: navis, To run aground, cast ashore, strand, wreck
to out, sally forth
:

rush

secumque suos eduxerit:

navis in lltore, Cs. classem ad insulas, L. Of persons, P.perf., wrecked, shipwrecked : hanc eiec:

honor than, Ta.

egregie, adv. with comp. [egregius], excellently, eminently, surpassingly, splendidly, exceedingly, sing^ilarly : studere, T. : f ecerat hoc : vincere, brilliantly, L. : Dixeris, IL : cordatus, Enn. ap. C. factus munitum oppidum, Cs. victoria parta, L.

eiectum away, free oneself from: sollicitudines amorem ex animo: memoriam ex animis, L. With se, to break forth, break out: voluptates se eiciunt universae. To hoot (off the stage), condemn, reject, disapprove: cantorum ipsorura vocibus eiciebatur quod turn explosum et eiectum est.
recepisse, T.
litore

tam

Excepi, V.

Fig.,

commune

litus eiectis

to expel, drive
:

Comp.:
:

eidem,
Plur.
ment,
:

dat. of idem.

egregius cenat, lu.


adj.

eiectamentum, i,
select,

n. [eiecto], refuse, jetsam,

eierd or eiur5, avi, atus, are [ex+IY-], to refuse upon oatli, reject by oath, abjure: id forum 1. egressus, P. of egredior. sibi iniquum eierare, make oath that the tribunal 2. egressus, us, m. [egredior], a going out, is prejudiced: me iniquum: bonam copiam, i. e. going away, egress, departure: vestrum egressum make oath of insolvency. To resign, abdicate ornando arcet egressu ( ventos ), 0. egressus A disem- magistratum, Ta. To reyiounce, abjure: eiurata eius explorat, tracks his movements, S.
: :

extraordinary, distinguished, surpassing, excellent, eminent: ingenium ad miserias, T. diligentia: facta, S. vir: corpus, i. e, in par consulum, L. senatus, L. silentium, marvellovyS reserve, H. virbeauty, II. forma, Y. bello, Ta. in artibus, S. tus, Cs. As s^ihst. n. : ut alia animi, V. coniunx, V. egregia tua omittam, S. publicum, glory, Ta.

egregius,

[ex+grex],
:

cetera maris, Ta.


[eicio],

eiecti5, onis, /.
exile.

a casting

out, banish-

eiect5, avl. atus, a,Te,freg. [eicio], to cast throw up: harenas, 0. cruorem Ore, Y.
:

out,

eiectus, P. of

eicio.

barking, landing : optimum esse egressum, Cs. An emptying, mouth ( of a river ), 0. F i g., a digression : libero egressu memorare, i. e. to expatiate upon, Ta.

patria, Ta.

(eiici5), see eicio.

lugubris

eiulatio, onis,/. [eiulo], a wailing, lamenting non virilis, H.


:

ehem,
prise)
:

interj.,

ha

what !
?

in delighted sur-

eiulatus, plur. nom.,


loud lamentation
:

us,

m. [eiulo], a wailing,
lament,
is.

ehem, tun hie eras

T.

Philoctetae.
ei], to wail,

eheu, interj., ah! alas ! (in pain or grief), Eheu sceleris pudet, H. eheu me miserum, S.
:

T.

eiul5,

are [2

eiuro, see eiero.

eius, pron. pers., gen. of


see modus.

eho,

interj., look

here f look
T.
:

you! holla! soho!:

Eho tu, emin ego te ? With eiiclit. dum., see


eho

Eho tu inpudens, T. here now, just look here!:


is.

eiusdem modi, eius modi,

dum bone

vir, T.

1. ei, pron. pers., dat. of

etc., T.

2. ei, interj., oh! alas!: Ei, vereor nequid, Ei mihi, quod, etc., 0., V., Ct., Tb. :
eia, see heia.

e-iaculor, atus,
out
:

ari, dep.,

to

shoot out, throw

aquas, 0.

se in altum, 0.
e-iiclo), ieci,
t,

eici5 (pronounced but not written


iectus, ere [ex

+ iacio], ^0
eject,

ca
1

'

drive

away, put out, dislocated, V.


:

expel:

armo,
e civi-

ex senatu c tate: a suis dis penatibus cellis, H. in exsilium Cati exile, banish : a me eiectus
:

To

.,.-.

davera
ve into
.-iectos

d^-

e-labor, elapsus, i, dep., to slip away, glide off, fall out, get off\ escape: anguis ex column a elapsus, L. flexu sinuoso, Y. haec elapsa de manibus nostris elapsae raanibus tabellae, 0. quicquid incidit fastigio musculi elabitur, Cs. cuspis super galeam elapsa est, slipped, L. ignis frondis elapsus in altas, crept up, V. elapsos in pravum artus, i. e. dislocated, Ta. To slip off, get clear, escape : ex proelio, Cs. tells Achivorn, Y. inter tumultum, L. mediis Achivis, Y. Fig., to slip away, be lost, escape : animus elapsus est Bacchidi, i. e. became rei status elapsus de estranged, T. manibus. 2h get off', get clear, escape : ex tot criminibus: omni suspicione. T'o slip, fall, glide: in servitutem, L.
: : : :

t-vocemus
\.',

Tarquinium eiectura accip 18

/3v>m

e/--:3,Y.

elab5ratus, adj. [ P. of elaboro ], highly wrought, finished, labored : versus concinnitas


:


non elaboratus
in verbis, Ta.


elaboro
pes,
i.

: :


eligo
:

Attica, T.
:

274
strain^

e.

a simple

H.

alqs

finement, grace, elegance

ludorum

verborum Latinorum
avi,

cum summa

elegantia vi-

are, to labor, endeavor, take pains : in ea scientia: in hoc, ut omnes intellegant: ut prosim ut (in me) esse possent, mihi est elabocausis To take pains with, work out, elaborate ratum. non diipes elaborabunt saporem, H.: quicquid elaborari potuerit ad benevolentiam concilian-

e-lab5ro,

atus,

vere

conviviorum, Ta.
ae,/.,

struggle,

make an

effort,

elegeia,

=: IXeyeia, an

elegy, elegiac

song:

elegeia cantet

Amores, 0.

elegi, orum, m.,


II.,

= iXeyot,

elegiac verses, elegy,

Tb., Pr., 0., Ta., lu.

Eleleides,

dam

elaboratum industria.
e, adj.,

e-lameutabilis,
.

very lamentable.

m. [tXtXev, the cry of the Bacileleus, chantes], a surname of Bacchus, 0.


,

/. [Eleleus], the Bacchae, 0.

langul, ere, inch., to grow faint, proelium fail, slacken, relax : aliena ignavia, L. differendo elanguit res, L. elanguerat, Cu.

e-languesco,
:

elementum,
stance, clement

\,n.,a first principle, simple sub(i.

elemento gratulor

e. igni), lu.

Plur., the first principles, rudimeyits: puerorura: prima, H.: aetatis, i.e. o/cj^^^jtrc, 0.
Plur.,
llie beginning, origin
:

C, 0.

elapsus, P. of elabor.
%\a.te,adv. with comp. [elatus], loftily, proudly elatius se gerere, N. loqui
:

prima Romae, 0.

cupidi-

nis pravi, H.

vitiorum, lu.
i,

elenchus,
pendant, lu.

m.,

= tXeyxoe, a cosily trinket, ear-

elatio, onis,/. [elatus], a transport, exaltation,


elevation: aniini
, :

orationis.
,

e-latrq,

are, to

bark

out, utter fiercely

quod placet

Acriter, H.

elatus, adj. [P. of effero], exalted, lofty, high: animus: \evh<\, high-sounding : animis superbis, V. insula opibus, X.
:

elephantus, i (very rare in nom. sing.), and (mostly nom. sing.) elephas or elephans (antis), m., tXt^ag, an elephant : procedebat elephantus in pontem, L. elephans albus, H. vires Plur. : Indici, T. elephanti. Ivory, V.

e-lev5,

electe, adv. [electus], with

selection.

electi5, onis,/. [electus], a choice, selection: verborum cpndicionum, o/" alternatives, L. legatorum, Ta.
:

lationem, Cs. away, Pr. F

P o
,

atus, are, to lift up, raise: contabu-

t.

aura elevat preces, carries


:

g., to

lighte7i, alleviate

aegritudi-

nem.
trifie

7h make
:

light

of

lessen,

diminish, impair,

ijXiKrpov, electriim, an alloy L. electrum, T, n., of gold and si7ver; liquidum, V.: attouitus pro ciumque, Amber, a fossil giim from Electro, his plate, lu.
:

sionum

from : causas offenesset ab eo obiectum : res gestas, aegritudinem : alqra : elevabatur index indiwith, disparage, detract

quod
L.

the Baltic sea, 0.

Plur.

Pinguia, V.

elicid,

licul,

ere [ex+lacio], to

draw
:

out,

entice out, lure forth, bring' out, elicit:

hostem ex

1.

electus,

adj. with

eligo], picked, select, choice,

comp. and sup. [P. of excellent : sexaginta


:

paludibus, Cs.

(milia

exercitus, Ta.

annata), picked troops, Cs. electissima verba


:

milites, Cs.

ad proelium, L. To quemque.

scripta, Ct.

caelo

te,

citra flumen, Cs. hosteni praemiis ex civitatibus optimum call down, evoke, raise, conjure up: luppiter, 0. inferorum animas. To
:

omnis

As

s^d)st.

m.

cum

electo popularium, Ta.

sing.

2. (electus, us), m. [eligo], a choice. : neci.s, 0.


antis, adj. with

Only
:

draw forth,
abl.

elegans,

comp. and sup. [for

eligens, P. of eligo], accustomed to select, fastidiqui ous, nice, delicate: heia, ut elegans est! T.

terra elicit herbescentem ex eo (semine) viriditatem ferrum lapidum conflictu ignera cadum, H. e cavernis F i g., to extract, elicit, excite, bring out : causas praesensionum misericordiam, L. ad ea elicienda lovi Elicio aram dicavit,/or interpreting, L.
extract,
: :

produce: vocem

se elegantis dici volunt: elegantissimus poeta, N. Select, choice, neat, finished, tasteful, elegant : a elegantissimae familiae te elegantiora desidero

ter,

Slicius, i, m. [ex + LAC-], a surname of Jupias god of omens, L., 0.

opus: genus (iocandi).

eleganter, adv. with comp. and sup. [elegans], with good judgment, ta.'itefully, neatly, finely, graceacta aetas fully, elegantly : lautiores accepti
:
:

elid5, si, sus, ere [ex+laedo], to strike out, dash out, tear out, force out, squeeze out: auriga e curru eliditur nubibus ignis, 0. spuma elisa, dashed up, V. herbam, 0. nervis morbum, H. 2h dash to pieces, shatter, crush : caput saxo, L.
: :

causam dicere

psallere et saltare elegantius, S. clegantius facturos dixit, si, etc., becomingly, L. loqui eleelegantius loca cepisse, judiciously, L. gantissime.
: :

anguls, to strangle, V. F i g., ^o break down, destroy : nervos virtutis aegritudine elidi.
fauces, to

strangle,

0.

navl.s,

Cs.

eligo,
out,

legi, lectus, ere

elegantia,

ae, /. [elegans], taste, propriety, re-

root

out

stirpes

[ex 1 lego], to pluck trunco everso eligendae


elimino
sunt
:

root out
:

: :

em

: :

275
superstitio-

herbas, Cu.

nis stirpes.

F To pick
:

g., <o

out, cJvoose, elect, select, single


:

out: iudices ex civitatibiis formas quasdam nostrae pecuniae, have a H. a multis commodissimum preference for, Ta. quodque, from many authors : equos numero omni, V. feras, Ta. ad minima malorura eligenda urbi condendae locum, L. utrum velis factum esse necne fictum Esse lovem malis, an, baud semper errat fama, aliquando et etc., 0. elegit, i. e. makes a true selection, Ta.
:

ere, to shine out, shine forth, e-luce5, uxl, gleam : inter flammas circulus elucens Elucent quemvis media turba, aliae (apes), V. Fig., to shine out, be apparent,
, :

be conspicuous, appear, be manifest: scintilla ingeni elucebat in puero in eo ingeniura virtutibus (Pausanias), N.
: :

minutely.

are [ex+limen], to put out elimind, e-lucubro, avi, atus, are, to work out at night, of doors: dicta foras, to blah, H. toil over: librum, Ta. causae tamquam elucue-limo, avi, atus, are, to file off, polish, finish: bratae, well prepared. Fig.: rationes ad teuue elimatae, catenas, 0. elucubror, atus, ari, dep. [elucubro], to work
,
, :

e-luctor, atus, arl, dep., to stimggle out, force a way out : aqua oranis, V. velut eluctantia verba, i. e. uttered toith effort, Ta. Fig., to surmount, overcome : locorum difficultates, Ta. tot eluctandae manus, L.
:

eliuguis,
less,

e,
:

adj. [ex
testis
: :

+ lingua],

out at night,
tongueless, voice-

toil

over

epistulam,
stop playing, cease

speechless

ex elingui facundum con-

e-lud5,
sport
elude,
:

si,

sus, ere, to

sulem habere, L.

Fannius.

litus,

qua

fluctus

eluderet.

avoid: quasi rudibus eius eludit

elisus, P. of elldo.
course, ditch
1 LAC-], an artificial waterelix, icis,/, [ex : prospexit ab elice perdix, 0.

elixus, adj. [ex+LIC-], thoroughly boiled, seethed: assis Miscueris elixa, H. vervex, lu,
:

ellam, for en illam

see en.
m., or

= tX\e(3opoQ, hellebore (a

elleborus
:

(hell-),

i,

ellebomm,
:

i,

n.,

Flur.
dum
:

eases)

remedy for mental distriste, Ct. Expulit elleboro morbum, H.


graves, V.
;

elhim, for en ilium

see en.

elusa volnera, escape, avoid, shun : celeritate navium nostros, Cs. Orsilochum f ugiens, V. Satyros sequentis, 0. contra eludere Poenus, avoided a fight, L. To make vain, frustrate: bellum quiete, quietem bello, L. his miraculis elusa fides, i. e. denied, L. To delude, deceive, cheat : eludendi occasiost seues, T. elusa imagine tauri Europa, 0. eludebas, cum, etc., you loere making a pretence. To mock, jeer, inake sport of, trifle xvith, insult: quamdiu furor tuus nos eludet?: ilium vicissim per licentiam, L. gloriam eius, L. alqra contumeliis, L.
in a

sham

fight):

To parry, oratio 0. To
(i.
: :

to

e.

e-loco, avi, atus, are, to let, gens elocata, tributary.

fajm

out

funde-

e-luge5,
quid,
be in

uxf,

ere, to

have do7ie mourning:


L.

elocutio, onis,/. [ex +4 LAC-], oratorical


livery, elocution.

cum

eluxerunt,

sumunt?

To mourn for,

mourning for : patriam,


;

elogium, i, n., t\s.yCiov, an utterance, short saying, maxim: Solonis. An epitaph: in sepulchro rei p. incisum. testamento.

elumbis,
the loins^

e, adj. [ex-flumbus; prop., tceak in of an orator, without energy, Ta.

clause (in a will): de

elocutus, P. of eloquor.
with sup. [P. of eloquor], eloquent: disertos se vidisse multos, eloquentem neminem homo eloquentissimi auctores, Ta,
entis, adj.
:
:

eloqueus,

e-lu5, ui, utus, ere, to wash off, cleanse by washing : corpus, 0. To wash away, remove by washing: macula elui non potest: ut sanguis eluatur. F i g., to wash away, remove, blot out, get rid of libidinem sanguine: eluitur scelus, V.: amicitiae remissione usus eluendae amara curarum, H.
:

summa
speech:

eloquentia, ae, /. [eloquens], eloquence: qua eloquentia praeditus.


:

elusus, P. of eludo.

eloquium,
quence
:

I, n. [eloquor], eocpression, utterance, insolitum, H. : tona eloquio, V. Eloeloquio XeEloquio virum Molliet, 0.
:

Only comp. eluvies,


:

(elutus), adj. [P. of eluo], washed out, watery. : inriguo nihil est elutius horto, H.
,

stora viucere, 0.

e-loquor, elocutus, i, dep., to speak out, speak plainly, utter, pronounce, declare, state, express
Eloquar an sileam ? V. id cogitata praeclare quod sentit: unum elocutus, ut tenerent, etc., Cs. Gratum elocuta consiliantibus lunone divis Ilion, Ilion,' H. quidnam pro culpetne probetne, 0. magnitudine rerum; ornate, copiose.
: :

em, e,/. [ex + 3 LV-], an overflow, inundation: eluvie mons est deductus in aequor, maris, Ta. eluvies iter morabantur, Cu. 0. washing away, discharge : conducere Siccandam eluviem, removal of sewage, lu, F i g,, of a ruinous law: civitatis.
:

'

eluvio, onis,/. [ex + 3 LV-], an overflow, inxmdation : aquarum terrarum.


:

em,
tibi,

of Avonder or emphasis, there! tlwe'sfor you^ T.


interj.,

em


emancipo
e-mancip5
put out of
or

: : :

eiranens e-mere5,
earn,
ul,

itus,
:

: : : : :

276
avi, atus, are, to

emancupd,
:

the paternal authority, declare free, filium in adoptioiiem. emancipate: filium, L.

merit, desei've

ere, to obtain by service, virum, 0.: honores, Pr.

2b give

up^ surrender,
:

abandon

(senectus)

si

ne-

mini emancipata est

emancipatus feminae, H.

emeruit vocis liabeve lidem, 0. To serve out, complete (a term of service) spes emerendi stipendia, L. homines emeritis stipendiis, discharged
:

flow out: fons unde emanat aqua'i ex quo fonte virus emauat, Cu. Fig., to spring out, arise, proceed, emanate: alio To spread ex fonte praeeeptores emanaverunt.

e-man5,

avi, atus, are, to


:

To becojne known, abroad, extend: mala latius. come out : oratio in volgus indicia coniurationis Komam emanarunt, L. quae suspicio iude emamultis indiciis, fratrem ne navit, quod, etc., L, adsurrexisse quidem, L.
:

tempus (magistratus) emeritum habere: emeriti.s medii temporis annis, 0. Fig.: tamquam emeritis stipendiis libidinis emeritis exiret cursibus annus, 0.
veterans, S.
:

light, raise

e-mergo, si, up:

sus, ere, to bring forth, bring to

e gurgite voltus, Ct.

emersus e flumine.
ex tenebris
L.
:

Fig.,
:

sum
:

visus

to

extricate oneself,
se,

raise oneself up, rise

ex malis

N.

emersus

e-matiirescS,

rul, ere, inch., to ripen, to

grow

velut emerso ab admiratione animo, Intrans., to come forth, come up, come out,
:

mild, be mitigated: ira Caesarls, 0.

emax,

acis, adj.

[EM-], eager

to buy,

buying: non esse emacem vectigal minus, N. : domina, 0.

fond of est; nemo

emblema,
miculatum.

atis (abl.plur. matis), n.,=en(3\T]ixa,


relief,

embossed work,

cum emblemate.

Tessellated
n.,
e,
:

raised ornaments:

pocula work, mosaic: ver-

emersit e flumine de : equus ex Antiati in Appiam, to escape aves, quae se in mari mergerent quae cum emersissent: sonus (solis) emergentis, Ta. Fig., ^o extricate oneself, rise, escape, come forth, free oneself, emerge, get clear, appear: qua ex vita emersit ex paternis probris ex omni saevitia fortunae (virtus) emersura, L. incredibile est quantum
arise, rise, em.erge

paludibus, L.

embolium,

i,

= tfi(36\iop, an interbide.
adj. [eniendo], reparable, ca-

civitates emerserint, elevated themselves:


cile

Haud

fa-

emendabilis,

pable of correction

error, L.

emergunt, quorum, etc., become famous, lu. depressa Veritas emergit: res, unde emergi non potest, T. ex quo magis emergit, quale sit, etc.
:

emendate,
fectly
:

adv. [emendatus], faidtlessly, peronis, /.

e-meritus,
as
S2ibst.,

loqui.

service: equi, 0.

emendatio,

[emendo], a
[

correction,

has finished work, past aratrum, 0. acus, lu. Plur. m. discharged veterans, Ta.
adj., that
:

amendment, improvement : pbilosophiae.

emersus, P.
corrector,

of emergo.

emendator,
amender :
rects,

oris,

m.

emendo j, a

civitatis: noster.

emendatrix,
a reprover
:

[emendator], she toho corvitiorum lex.


icis,/.

e-metior, mensus, iri, dep., to measure out: spatium oculis, V. To pass, pass over, traverse: tot inhospita saxa, V. iter, L. longitudinem

emendatus,
mina, H.
:

faxdlless, perfect

[P. of emendo], coined, mores: vir, 11. locutlo: careraendata maxime.


adj.
:
:

spatium pedibus, Ta. P. pass., passed through, traversed: multo maior pars itineris, L. Emenso 01_vmpo, V. To survive: tres principes, Ta. P. pass. : emensae in lucem noctes, lived
Italiae, L.
:

e-mend5, from faults,


:

avj, atus, are

[ex

+ mendum], ifo/ree
amend:
:

through, 0.
IT.
:

correct,

imjyrove,

civitas

emendari solet eontiuentia principum consuetudinem res Italas Legibus, H. 2h correct, revise
annalis
vitia

suos.

To

7b impart, bestow: aliquid mow away, mow down e-meto,


voluntatem
,

patriae,

tibi.
,

ere, to

plus frumenti agris, H.

emendata

virtutibus, N.

atone for, compensate for facta priora novis,


:

0.

arte fortunam, H.

emensus,

P. of emetior.
Itus, irl, dep., to

e-mentior,

speak falsely,

lie,

e-mic5, cul, catus, are, to spring out, spring forth, break fortli, leap up : Emicat ex oculis fiamma, 0. scaturiges, L. sanguis in altum, 0. telum nervo, 0. in currum, V. saxa tormento, L. earcere, to escape from, 0. To stand out, project
: : : :

feign, fabricate, falsify, pretoid : in historiis quantum sit ementita opinio, i. e. had erred: auspicia ementiundo invidiam conflare, S. vanitas
: :

scopulus alto gurgite, 0. Fig., to be prominent, be conspicuous : verbum emicuit decorum, H. claritate rerum, Cu.
:

cmentiendae

stirpis, L.

me

beneficio obstrictum

e-migro,
ex
ilia

avi,
:

are, to move, depart,


:

emigrate

esse: natara e terra sibi prolem, L. P. pass. de omentitis a,VLspic\\s, forged, lying. As sidist. n.

ementita et falsa.

e-mercor,
hostes, Ta.
:

atus,

arl,

dep., to

buy up, bribe

avavitiam praefecti, Ta.

\_P. of emineo], standing out, projecting, prominent, higli, lofty saxa, S. genae leniter: oculi: promunturia, Cs. trabes eminentiores, Cs. per inaequaliter emiuen:
: :

domo domo, Cs. c vita. eminens, entis, adj. with comp.


eminentia
tia rupis,
distirtctive


: :

emptus
em5,
:

: : :

277

irregular spurs, L.
:

Emin7it, distinguished eminentior oratores, Ta. Fhcr. m. as Ta.


:
:

species,

Fig., prominent, quae nihil habeat eminentis.


eloquentia,
:

subst.

sinistra

erga eminentis interpretatio, Ta.

emiueiitia, ae,/". lexninex\s], a distinctive feature, The lights (in painting). conspicuoics part : nulla.

emineo,
Cs.
:

ul,

project, reach iipward :

+ 2 MAX-], standout^ ere [ex procul eminere


,

emi, emptus, ere [EM-], to buy, jncr chase mulierem a sectoribus bene, cheap male, dear : care, H. tabernas in publicun),_/br the pxiblic, L. f undura in diem, on credit, N. quanti emptast, T. emit tanti, quanti voluit, etc. ant non minoris aut pluris bona duobus milibus nummum. Fig., to buy, buy up, purchase, pay for, gain, acquire, procure, obtain : spem pretio,

domum

to

et

videri,

hasta in partis ambas, vetustae radices, S. iugura in marc, Cs. ex terra in aliitudinem 0. XXX stadia, Cu. belua poiito, 0. ut per costas acies extra proelium, L. ferrum emineret, L. Fig., to be piomin7it, stand out, be conspicuous: quorum eminet audacia ex ore crudelitas privata inter publicos honores studia, L. supra cevox eminet una, desperatio in voltu, L. tera, L. To distinguish oneself, be is distinctly heard, 0. eminent: inter oranis in omni genere dicendi tan:

T. fidem iudices, to bribe : Te sibi generum Tethys emat undis, Y. me dote, 0. pulmenta laboribus erapta, H. percussorem in alqm, Cu.
:

e-moderor, rem verbis, 0.


Musam,
0.

e-modulor,
, ,

arl, dep., to

moderate: dolo-

aii, dep., to sing, celebrate:

emolimentum,
e-mollio,
arciis, L.

T,

see
ire,

F
:

ii,

itus,

emolumentum. to make soft, soften:


quos

g., to

soften,
:

tum, L.

altius,

N.

eminus,

adv.

[ex+manus].

Of

mores, 0. lierit, Ta.

exercitum, L.

make mild, enervate nondum pax emol-

fighting, a^oo/,
spear'' s-th7'ow

beyond sword reach, at a distance, n off: eminus telis pugnabatur, Cs.


certare, Ta.
:

sauciari, S.
:

Dryopem
:
,

ferit hasta,

aggerem
aghast at

iaciebant, Cs.

V. faces in fer opem, /roi afar, 0.


gaze at in wonder, stand

emolumentum (em.oli-), i, n. [ex+MAL-], gain, profit, advantage, benefit: nullum ad Seamandrum venturum nullo emolumento irapelli in fraudem ut quara maximum emolumentum novis
:

e-miror,
:

sociis esset, L.
arl, dep., to

emoluinenta communia.
,
,

aequora, H.
i, 7i.

emissarimn,
emissarius,
emissio,
ing
:

[emitto],

an

outlet,

drain.

sequare, etc. (dub.).


,

i,

m. [emitto], a

scout, spy.

decease

onis, /. [emitto],
:

a projecting, hurl-

telorum graviores emissiones habere.


serpentis.

! (old, iri, T.), dep., to die off, dis, miserabiliter emori satius est, T. maximo cum dolore per virtutem, S. ante emoriar, quam, etc., 0. Fig.: quorum laus emori non
:
: :

e-morior,
e-moue5,

ere, to

admonish:

te ut con-

letting go, releasing

^oies,t,

pass

aiv ay

amor, 0.
(

emissus, P. of emitto. e- mitts, misT, missus,


forth: essedarios ex
Cs.
:

e-move5, movi
ere, to
:

emostis, L.

),

motus, ere,

to

silvis, Cs.

send equitatu emisso,


out,

send

move
:

pabulatum
:

eraittitur

nemo,

Cs.

To

drive,

move away, remove, expel, dislodge : multitudinera e foro, L. cis Volturnum eniovendi, L. magno emota tridenti Fundamenta, stirred,
out,
:

force, hurl, cast, discharge : aculeos in horainem hastara in finis eorum, L. To drive out, expel: abs te emissus ex urbe: hostem. To send
pila, Cs.

V.

g.

pestilentia ex agro
:

Romano

emota, L.

(old form.)

dictis
i,

curae emotae, V.
m.,

go,

emporium, i, n., lfi-6piov, a place of trade^ let out : hominem e carcemarket-town, market, mart : Puteolanorum. scutum re manu, abandon, Cs. ex lacu Albano aqua emissa, L. animam, expire, N. To let slip, empti5, onis, /. [ EM- ], a buying, jmrchase : falsa bonorum mancipiorum, Ta. A purcJmse^ suffer to escape : emissus hostis de manibus, L. hostem manibus, L. alqm sub iugum, i. e. on con- thing bought : illae emptionis. dition of passing under the yoke, L. To set free, emptit5, avi, atus, are [ emo ], to buy, puremancipate (usu. with manxC) emissast manu, T. chase: operam, Ta. domini eorum quos manu emiserat, L. quin emitti emptor, oris, m. [EM-], a buyer, purchaser aequora siet, T. libra et aere liberatum emittit bonorum emptorem reperire hians, H. Dede(of a debtor), L. With se ov pass., to start, break corum pretiosus, who pays dearly for, H. forth : tamquara e carceribus emissus sis utrum emptum, i, n. [emptus], a purchase, contract armati an inermes emitterentur, evacuate (the city), L. F i g., to utter, give utterance to : vocem serael of purchase: quae ex empto aut vendito contra emissum verbum, H. To let slip, fidem fiunt, in buying and selling. argumenta. lose : emissa de manibus res, tJie opportunity, L. emptus, P. of emo.
let loose, release,

publish: tabulas in provincias: aliquid digguided by experience, empiric. num nostro nomine emissus (liber), H. To let
out,
:

empiricus,

= tfnreipiKog,

a physician

drop,

enimvero
plagxie, T.

: : : :

emulgeo
e-mulgeo,
emulso

378
a

ulsus, ere, to drain out, exhaust:

Fig.:
adj.

pars animi inopia enecta,

scro, Ct.

overcome.

emunctus, P. of emungo. emungo, nxT, nctus, ere, to wipe

enectus, P. of eneco.
the nose, blow

In the phrase, emunctive the nose: emungeris, lu. iiaris, clean-nosed, i. e. of nice discernment, of fine
taste, H.,
II.
:

enervatus,

lueakly, effeminate,

[ P. of enervo ], winerved, iinmanly : homines ratio et


:

To cheat, swindle : emuncto Sunone, Ph. argento senes, T.

oratio: sententia.

enervis,
orator, T;i.

e,

adj.

[ex+nervus],

nerveless,

weak:

e-muniS, il, itus, ire, to fortify, secure, wall off, strengthen : locus arcis in modum emuuitus, L. mtirus supra ceterae modum obice postes, V. 7b clear, make altitudhiis emuuitus, built up, L, jmssable: silvus ac paludes, Ta.
:

enervo, avi, atus, are [ex nervus], to enervate, weaken, make effeminate, deprive of vigor : mo enervavit senectus epulae enervaverunt corpora, undis artus, 0. vires, H. ut enervetur oraL. tio compositione verborum.
: : : :

calHng attention, or expressing surprise or indignation, lo ! behold! see! there! : en en ego, V., II. en crimen, en causa, cur, etc. memoriam sodalis en causam cur, etc. en hoc ipse en ille illud est: en cui liberos committas en quid ago? V. en cur, etc. Witii incedit, L.

en,

interj.,

enico, see eneco.


( usu. after the first word in its In explaining or specifying, /o?*, /or insta7ice, namely, that is to say, I mean, in fact sirailis sensus exstitit amoris nihil est enim virtute araabilius non videtur celare emptores debuisse neque enim id est celare, etc. In a parenthesis, for, in fact, observe : ut antea dixi (dicendum est enim saepius): Hie tibi fabor enim bellum geret, V. In a transition to an explanatory fact or thought, /o?*, in fact,noio, really: quod scelus unde natum esse dicamus?

enim,

conj.
I.

clause).

umquam
:

(often written

enumquam): Codo dum,

enumquam audisti ? etc., say, did you ever? etc., T. en umquam fando audistis, etc., have you En umquam mirabor, etc.. Oh, never heard? L.
shall

ever? V.

With
e,

imper.,

come! here! : en

In crasis accipe, V. : en age Kumpe moras, V. EUam Avith ilium, illam: ellum, there he is, T.
:

intus, T.

lam enim
lare

videtis, etc.: nihil est

enarrabilis,
e-narro,
alcui

adj. [enarroj, that


:

may

quam

bonitas.

be ex-

Often

enim tam popu-

in exhortations, etc.

plained, intelligible

textus

clipei,

V.

attendite enim cuius modi edicta sint. II. In giving a reason, foj', the reason is that, because:

avi, atus, are, to explain fully, recount,


:

describe, interpret

rem
i,

seni, T.

res tuasgestas:

somnium.
dep., to

e-nascor, natus,
sprout, spring
L.
:

grow up, grow

out,

arise: laurea in puppi enata, rami enati, shot out, Cs. in aede capillus, L.
u,p,
:

swimming :
get off.

swim away, escape by enatat exspes Navibus, H. euatant tamen, pauci enatantjPh. Fig.:
e-nat5,
avi,
,

are, to

f ractis

reliqui

enatus. P. of enascor.
e-navig5,
losis cotibus.

To traverse:
avi,
,

are, to sail

away :

e scrnpu-

unda omnibus enavi:

toUe banc opinionem, luctum sustuleris. Nemo enim maeret suo incommode. E 1 1 i p t., giving a reason for sometliing implied,/??', of course, naturally, but: qui multa praecl.ara dicit; quam enim sibi constanter dicat, non laborat, i. e. but that goes for little, for, etc. ne tibi desit ? Quantulum enim summae curtabit quisque dierum, si, etc., i. e. that is no reason, for, etc., H. Without a verb: quid enim ? vihy not ? ivhat objection ca7i be made ? : quid enim ? fortemne possumus dicere eundem ilium Torquatum ? Militia est potior; quid enim? concurritur, etc., H. III. In confirming, i?i fact, indeed, truly, ccrtaiidy, assuredly, to be sure: quid illas censes (dicere)? nil enim, oiothing at all, T.

ganda, H.

Caesar
[old form of in], in

endo, praep.
C.

endo

caelo,

interfici iussit, arbitratus Ille enim revocatus resistere coepit, and in fact, Cs. Sed
.

(XII Tabb.).

P. [endoploro, old for iraploro], cry for help: endoplorato, ut, etc., a cry for help having been raised, C. (old form.).
to

eudopl5ratus,

neque nomina quae sint Est numerus neque enim numero conprendere refert, and truly, V. quis est, qui velit vivere? Haec enim est
. .

endromis,

idis,/.,

= tvSponig, a coarse tcoollen

cloak, athlete's wrappei', lu.


ctus, are, to kill off, exe-neco or enic5, haust, wear out, destroy, tormeyit, plague: enectus bos est enecsqualoi^e enecti, half dead, L. siti
,

tyrannorura vita. AVith imper., come, now: attende enim paulisper! In replies, of course, certainly, no doubt: A. quid refert? M. Adsunt enim, qui haec non probent.

enim-ver5

or

enim
of a

vero,

adv., yes indeed,

yes truly, assuredly,

truth, to be sure, indeed:

tus arando, H.

me

rogitando, T.

enicas,

Enimvero Chremes cruciat adulescentulum, T. you are enim vero ferendum hoc quidera non est hie
:


enisus
enim vero tu exclamas,
ira

: :

eo

: ::

279

admonuit, etc., L. In replies Pa. Incommode Ch. Immo enimvero infeliciter, T. hercle.
:

etc.

turn enimvero

deorum

ensis, is, tn., a two-edged sword, brand, glaive: funestus, C. poet. lateri adcommodat eusem, V. vanus, L. strictus, 0.
: :

enisus, P. of

enitor.
,

ere, to shine forth, shine out, e-mte5, tui, gleam, bi'ic/htcn: Fruges enitent: egregio decus F i g., to shine forth, he eminent, be enitet ore, V. displayed, be distinguished: ( Athenae ) cunctis gentibus enitebant: tantum suam virtutem eni-

atis, n., z=lv^vnrifia, syllogism, logical argrmient, lu.

enthymema,

a condensed

e-nubo, nupsi,
(to a stranger), L.
filias e

ere, to niai^'y

away, nxai-ry
one's

To marry out of

rank

patribus, L. plainly, without


dicere.
adj. [P. of

enucleate, adv. [enucleatus],


ornament:

tuisse, L.

enitesco,

-nitui,

ere, inch, [eniteo], to shine

enucleatus,
di,

forth, become bright, be distinguished : tu enitescis pulchrior raulto (Barine), H. bellum, ubi virtus eloquentiae enitescere posset, display itself, S. gloria, Ta.
: :

suffragia,/?*ee//-o??i

anwcXeo^ pure, clean: undue influence: genus dicenare


[

unadorned.

enucle5,
menta.

ex

+ nucleus]. Fig.,
haec nunc: argu-

to lay open, explain in detail:

e-nitor, -nixus or -nisus, T, dep., to force a way out, struggle upicards, mount, climb, ascend : pede aut manu, L. in ascensu non facile, Cs. in altioimpetu capto enituutur, scale the height, ra, Ta. Enisus arces attigit igneas, H. Yiribus eniti L. quarum, by whose support mounting up, V. agge7b bring forth, bear : pluris rem, to mount, Ta. quern fetus enixa, Y. enisa partus decessit, L. To exert onoielf, make an Pleias enixa est, 0.
:

e-numerati5,
up, enumerating recapitulation.
:

onis./.

[enumero], a counting argumentorum. In rhet., a

e-numerS,
T.
:

over, count out


dies, Cs.
:

reckon tip, count rediturum putes, quid praeco enumeraret, listed. To


avI, atus, are, to
id,
:

quod ad

te

recite, tell at length, recount, relate, detail, describe:

effort, struggle, strive:

tantum

istius

facta
:

celeritate navis eni-

sus

est, ut, etc., Cs.

eniti, ut

amici

animum
:

fando, Y.

excitat

stipendia, campaigns, L. plurima familiam a stirpe ad banc aetatem, X,


:
:

ab eisdem
fieret, S.
:

populo

K.,

ope enisum, ne tale decretum gnatum mihi corrigere, T. usui esse ad dicendum. in utroque S.
:
:

summa

en-umquam,

see en.

enuntiatio, onis,/. [enuntio].


proposition, enunciation.

In

logic, a
],

euixe,

adv. with comp.


:

enixus

],

streymously,
:

enuntiatum,
osition.

i,

n. [

P. of enuntio

a propex-

earnestly, zealously

iuvabat, Cs.

causam suscipere Caesarem enixius ad bellum adiuvare, L.


virtus, L.

e-nuntio,
press, assert:

avi, atus, are, to

speak out, say,


:

enixus,
zealoiis
:

adj. [P. of enitor], strenitous, earnest,


:

cum verbo

res

eadem enuntiatur
plane quid sen-

studium, L.

are, to sioim out, swim away, ese-no, avi, cape by swimming : e concha in terram, L. Daedalus enavit ad Xvcios, f.ew,Y.
, :
:

ornatius tiam.
ria
:

To

sententias

breviter

divulge, disclose, reveal, betray: myste-

Cs.

iure iurando, ne quis enuntiaret, sanxerunt, sociorum consilia adversariis rem Helvetiis
:

per indicium, Cs.

enodate,
explicitly
:

narrare

adv. with comp. [enodatus], lucidly, enodatius explicare.


:

enuptio,

(out of the gens)

onis, /. [enubo], the right to gentis, L.


:

marry

en5dati5,

onis,/. [enodoj,
:

opment, explanation

an unfolding, nominum.

devel-

e-nutrio, ivi, port : puerura, 0.

ire, to

bring up, nourish, sup-

enodatus, P.
en5dis,
e,

of enodo.

adj. [ex
:

+ nodus], /ree from

knots,

1. eo, ivI or il {Zd pel's, rarely It, Y. inf. ivisse or isse ), iturus ( P. prraes. iens, euntis ger. eun; ;

smooth: trunci, Y.

abies, 0.

en5d5,
cepta.

avI, atus, are [enodis], to

scurity, explain, elucidate,

free fro-m obunfold: nomina: praei^le,


vici,

dum), ire [1 pass: In in


Cs.
:

I-], to

malam

go, loalk, ride, sail,fy, move, rem, T. subsidio suis ierunt,


: :

ex + norma ], out of shapeless, irregular: spatium terrarum, Ta. Ta. Immense, huge : gladii, Ta.

endrmis,

e,

adj. [

e - notesco, notul, quod ubi enotuit, Ta.


8word-beari7ig
:

ere, to

become known

ensiger, gera, gerum,


Orion, 0.

adj.

[ ensis

+ GES-

],

Y. It visere ad cam, on foot, h. equis, to ride, quos euntis mirata iuventus, as they ride, Y. L, Euphrates ibat iam mollior \xn^\s, flowed, Y. ite viam ibis Cecropios portus, 0. hinc ibimus pompam funeris, 0. Afros, Y. Exsequias, T. To go, march, move, advance (against a foe) infestis signis ad se, Cs. equites late, pedites quam artissume ire, S. ad liostem, L. adversus quem
H.
T.
:

quocumque ibat animae ad lumen


quo pedibus

in conclave: eo dorraitum,
iturae,
:

ierat,


eo
ibatur, L.

: :

epistula

280

To pass, : in Capitolium, attack^ L. turn, be transformed: Sanguis it in sucos, 0. Fig., to go, pass, proceed, move, advance, enter, hetake oneself: in dubiam imperii servitiique aleam, per oppida Rumor it, spreads, L. in lacrimas, Y. In the phrase, ire it clamor caelo, rises, V. 0. in sententiam, to accede to, adopt, vote for, follow
: : :

idem].
res
to the

I. Locat.

use

with

loci,

in the

eodem

est loci

quo

reliquisti.

II. Dat. uses,

same place:

same place,
:

tes suos

to the same point, thither : clieneodem conduxit, Cs. eodem piratas condi
:

upon the same man, L. lo the same thing, same point, thereto, besides : quid, si accedit in earn (sententiam) se ituram: in sententiam eius eodem ut, etc. eodem incumbunt municipia, are in quam sententiam cum pedlbus zealous in the same cause : eodem pertinere, Cs. pedibus, L.
i.

imperarat
e.

eoderaque honores poenasque congeri,

to the

iretur, L.

was.

With

ibatur in earn sententiam, the decision supin. ace, to go about, set out, pre:

eo Mors atrocior erit, epidicticus, adj., =t7ri5tiKTiK6g, for display, quod sit interfectus, etc. eo libentius dixit, ut, quod quo studiosius absconditur, eo magis declamatory : genus (dicendi). etc, eminet eo minus veritus navibus, quod in littore epigramma, atis, n. (dat.plur. -atis, C), =t7rimoUi, etc., Cs. ego ilia extuli et eo quidem magis, ypafifia, an inscription : incisum in basi tripodem ue putaret, etc. II. Dat. uses, to that place, thith- ponere epigrammate inscripto, N. An epigram: er : eo se recipere coeperunt, Cs. eo respectum in eum facere. habere, a refuge in that quarter : ubi colonia esimXoyog, a peroration, epiepilogus, i, m., Ibit eo quo vis, etc., logue: rhetorura. set, eo coloniam deducere Plur. : miserabiliores. H. Thereto, in addition, besides : eo accessit stuepimeuia, orum, n., l7rinr]via, provisions for dium doctriiiae eo accedebat, quod, etc. To that a month, rations, lu. end, with that purpose, to this result : res eo specraeda ], ti'aces, lu. epiredia, orum, n. [ tTrt tat, ut, etc. eo maxime incumbis hoc eo valebat, ut, etc., N, To that degree, to such an extent, so (ace. to others, carts, wagons). far, to such a point : usque eo commotus est, ut, epistola, see epistula. etc.: eo magnitudinis procedere, S.: ubi iam eo imaTokiov, a short letter, epistolium, i, w., consuetudinis .".dducta res est, ut, etc., L. eo note : Conscriptum, Ct. inopiae venere, ut vescerentur, etc. Of time, up epistula or epistola,/., =lTn(TTo\ij, a loritten to the time, until, so long : bibitur usque eo, dum, communication, letter, epistle : Graecis litteris conetc. usque eo se tenuit, quoad legati venerunt. scripta, Cs. Yerris ad Neronem epistulam obeodem, adv. of place [old dat. and locat. of signare mane dare, to send. Plur., a tetter, Ta.
abscederent, eo,
etc.,

pare: gentem universam perditum, L. servitum of bonorum praemia ereptum dawn, of the morning: Atlantides abscondantur, As subst. m., the moileunt, S. Impel'., in mockery or indignation, ^o i. e. set in the morning, Y. 77ie East, orietit, Pr., 0. then, go now, go on: I nunc et nomen habe, etc., ing star,Y. Of the east, JPlur. m. as subst., the Of time, eastern, orient, Y., H., 0. 0. ite, consules, redimite civitatem, L. Eastern warriors, Y. to pass by, pass away : quotquot eunt dies, H. Singula anni praedantur euntes, as they fly, H. e-pastus, adj., eaten up: escae, 0. Of events, to go, proceed, turn out, happen: incipit ephebus, i, m., e^rjfSog, a youth (strictly a prorsus ibat res res melius ire quam putaram Greek from 16 to 20 years of age): greges Of persons, epheborum Si non tanta quies iret, continued, Y. amans, H. excessit ex ephebis, i. e. to fare, prosper, be fated: sic eat quaecunque Roreached manhood, T. mana lugebit hostem, L. ephemeris, idis, /., l<prinepii', a day-book, 2. eo, adv. [old dat. and ahl. of pron. stem I-]. diary, ephemeris, C, N., 0. I. Locat. and abl. uses, there, in that place : cum ephippiatus, adj. [ephippium], riding xoith a Fig.: res erat saddle: equites, tu eo quinque legiones haberes. Cs. Thereeo iam loci, ut, etc., in such a condition. i, n., ItpiTnriov, a pad-saddle, ephippium, fore, on that account, for that reason : lassam caparison, rug (as a rider's seat): ephippiis uti, aibant turn esse; eo ad eam non admissa sum, T.: dederam litteras ad te: eo nunc ero brevior: quod Cs. P r o V. Optat ephippia bos piger, i. e. envies eo volo, quia mihi utile est: quin eo sit occisus, the horse, H. ephorus, i, m., etpopog, a Spartari magistrate, quod non potuerit, etc. eo scripsi, quo plus aucone of the five Ephori, C, N. hoc eo facit, ut ille abesset toritatis haberem quod ego non eo vereor, ne mihi noceat. With tTriKojirog, furnished with epicopus, adj., words of comparison, so much, by so much : quae oars: phaselus, a row-boat. quo plura sunt, eo meliore mente quanto longius epicus, adj., =7riKoc, epic, heroic: poeta.
Grais matribus, V.:
:

S5s (only worn.),/., ='Hwf, the dawn, 0. E5us or Sous, adj., ='E(pog or 'Rtpog,

L.


epitaphios

: : : :


era

: : :

281
funeral ora:

epitaphios,
tion.

I,

wi.,

=.k7nTd<piog, a

epitome (once -ma, C), abridgment, epitome.


epodes, um,
m., a

es, /., =i7rLroiii],

an

kind of

sea-fish, 0.

copiae. tumultus, L. proelium, Cs. Of the knights of the equestrian order, equestrian, knightly : ordo: locus: ius: familia: noraen: census equestrem sumraam nummorum: anulus, H. dignobilitas, rank, Ta. nitas, N.
:

Epoua,
epops,

ae,/., the goddess


opis, m., =7roi//,

of mide-driveis, a hoopoe, 0.

lu.

In equidem, adv. [old inteij. e quidem], corroboration, verily, tridy, indeed, at all events (usu. with 1st pers. sing. ): id equidem ego certo
:

scio, T. iocabar equidem, T. equidem negare non possum, etc. equidem cum viderem, etc. Certe equidem audieram, V. lam pridem equidem nos amisimus, etc., S. vanum equidem hoc consilium est, S. equidem si nobis religiones epulae, arum,/., viands, sumptuousfood, dishes, nullae essent, L. For my part, as far as I am meats: mensae epulis exstruebantur vino et epu- concerned: equidem me Caesaris militem dici voequidem doleo, etc. In exempta fames epulis, V. vestis, lui; vos me, etc., Cs. lis onerati, S. Blattarum epulae, H. Viscera (voltur) rimaiur concession, certainly, by all means, of course, to be F i g.,food, support : sure, indeed, no doubt: equidem istuc factum igepulis, ransacks fm' food, V. bonarum cogitationum. A feast, banquet, enter- noscam, verum, etc., T. amo te equidem, verum, tainment, feasts, dinners : (carmina) in epulis can- etc. vellem equidem vobis placere, sed, etc., L.
:

epos
:

(only ace), n., =i7roQ, a hei'oic poem, H.


P.,

drained, cxJiaiisted : venenum raedicamentum, L. epoto poculo amphora, empty, Ph. flumina, drank dry, lu. Ter fretum, swalloioed up, 0. terreno Lycus hiatu, 0.
off,
:
:

e-p6tus,

drunk
:

titata

neque modus est epularum regum, H. aniplissimae, Cs. Esp., of religious festivals: sepulcrum epulis celebrare : Yoveram dulcis epu:

las Libero,

H.
e,

epularis,

adj. [

epulum
:

],

of a

feast, at a

adj. [ equus ], of a horse, of horses a horse-hair : cervix, H. nervus, a bowstring of horse-hair, V. equiria, orum, n. [equus], annual races in the Campus Martins, in honor of Mars, 0.

equinus,

saeta,

banquet : accubitio amicorum

equitabilis, e, adj. [equito], fit for riding, a g^iest at a feast, smooth: planities, Cu. boon companion: Valefcaster, carou-ser, C. equitatus, us, dat. ui or % m. [ equito ], cavrius. E s p. Tresviri or Septemviri Epulones, a alry : magnus numerus equitatus, Cs. nuUus college of priests to conduct sacrificial banquets, C, magnos equitatus exspectare, large bodies of cavManlius, triumvir epulo, L. L. The equestrian order, knights: ille: in alry, Cs. epulor, atus, ari, dep. [epulum], to feast, ban- equitatu recensendo, L. quet, dine: epulantur milites: de die, L. divisit equito, avi, atus, are [ eques ], to ride, be a ad epulandum militibus, L. dapibus opimis, V. horseman, practise riding: in exercitu uti mos Ascanium epulandum ponere mensis, as a dish, V. gentis est, S.: Exiguis campis, range, H. ilia

sacrificium.

epulo,

onis,

m.

epulum

],

(only sing.), n., a sumptuoixs meal, banquet, feast, dinner : magnificentissimura : epulum populo dare : lovis epulum f uit, L. : epulum
i

epulum,

(certatio)

noeuvred.

P o
:

qua tu contra Alfenum equitabas, mae


t.,

of the wind, to ride, career, H.

equuleus,

see eculeus.

dare alcui, lu.

equus or ecus, i {gen. plur. equom or equum, equa, ae, /. [equus], a mare: nobillissimae v.), m. [3 AC-], a horse, steed, charger: fortis: Apta quadrigis, H. Eliades, V. cadere de equo equis uti inanis, without a eques, itis, in. [equus], a horseman, ridei': rider : in equo, mounted: ex equo pugnare, L,
:
:

equites, qui litteras attulerant, L.

Ire

viam qua monstret eques, H.

equus docilis equitem docuere


:

Fig.: conrigam tarditatera cum


drigis,
i.

sub armis Insultare solo, i. e. the horse and his rider, V. A horse-soldier, trooper, cavalryman, horseman: equitum milia erant sex, cavalry (opp.
pedites), Cs.

Sing, collect. equites virique, L. knight, one of the equestrian order (between the Senate and the Plebs) Romanus equites Romani equitum centuriae Sing, collect. : omnis, the turma equitum R., S. equestrian order, 0. Si discordet eques, the spectators in the knights^ seats, H.
:

equis, turn quause extreme diligence: equis, viris subvenire, with horse and foot, i. e. with might and main : equis virisque, i. e. with their whole force, Plur., a chariot (poet.): Semper equos caneL. sea-horse: bipebat, V.: conscendit equos, 0.
e. ^vill

equiti adraoti equi, L.

dum currus equorum,V.


ianus
:

TJie
:

Trojan Horse: Tro-

trabibus contextus, V.
i.

play of Livius Androiiidcs.


Troianus,
e. treason.

Fig.

Equus Troianus, a
:

intus est equus

TJie constellation Pegasus.

equester
a horseman,

(-tris, L.), tris, tre, adj. [eques],

equestrian

statuae.

Of cavalry

of

era (not hera), ae, /. [erus], the mistress of a house, mistress, lady, T. : errans, Enn. ap. C. mistress, ruler : era Fors, Enn. ap. C, : Tritonis,

Ct.

sweetJieart, G., Ct.

, :

eripio
:

: : :

eradico
eradico,
e-rado,
Pr.
extirpate, annihilate: te, T.
si,
,

283
sentence)
;

are [ex+radix], to root out,

ere, to sci'ape off,

shave

gen as,

To
:

erase:

abolish, eradicate,

Merulam albo senatorio, Ta, 2h remove: Curam penitus corde,


:

Ph. eradenda cupidinis sunt elementa, H. tempora, consign to oblivion, 0.

vitae

ergo ilium maiores in civitatem receperunt nos hunc eiciemus ? In a question asking an explanation, then, do you say? do you mean? : ergo in iis adulescentibus bonam spem esse dicemus, quos ? etc. dedemus ergo Hannibalem ? dicet aliquis, L. cum, quid ergo se fa-

Erebus,
(;.,

Y.,

O.

m., =."Epe(3ogy the god TIie lower loorld, V., 0.


I,

of darkness,

erectus, adj. with comp. [P. of erigo], set up, upright, elevated, lofty: (homines) ereetos constivoltus, 0. : prorae, Cs. F i g., elevated, lofty, tuit si quis noble: celsus et erectus: ingenium, Ta.
:

cere vellent, percunctarentur, L. With quid, why then? : Quid vos malum ergo me sic luditicamini? T. In the phrase, quid ergo ? what then ? what follovjs? : quid ergo? inimici oratio me movit?:

quid ergo

audacissimus ego

how then
hanc

does the case stand?

In a command or
:

quid ergo est


vide
:

exhortation, then, now, accoi'dingly

ergo,

Haughty, arrogant, lofty : vaest paulo erectior. gantur erecti toto foro erecto ineessu, Ta. Intent, attentive, eager, aroused^ on the alert : animis ad libertatem recuperandam plebs expeetatione, Animated, encouraged, resolute: alacri animo L. et erecto: multo sum erectior. e-rep6, repsi {pluperf. erepsemus, H. ), ere, to crawl over, make a way out of: quos (montotum agrum genibus, In. tis), H,
:

probaturusne sis desinite ergo loqui, Cs. In resuming a thought, as I was saying ; I say, then; well then: tres viae sunt ad tres ergo ut dixi viae. Mutinam In beginning a speech, then, now (i. e. as the occasion requires) accipite etgo animis, V.

conclusionem

ericius,

I,

m.

[er,

spikes, chevaux-de-frise

a hedgehog], a beam set with : obiectus portis, Cs.

ereptio, onis,/. [ex+RAP-], a/omfi^e


robbei'y.

seizure,

erifuga (heri-), away : famuli, Ct.


lift, set

ae,

m. [erus + 2 FVG-], a run-

ereptor,
deTi'e\'
:'

oris,
:

m. [ex + RAP-], a robber, plunlibertatis.

bonorum ereptus, P. of

eripio.

eres, see heres.

erga, praep. with ace, towards, in respect of, in relation to : animis te erga, T. vestra erga me
:

to raise up, up, erect, elevate : arborem hastas, L. manu malum de nave, V. in clivum aciem, lead up,L.: oculos: turvls, build, Cs.: villas, In. totara aciem, i. e. stop, L. conituntur, ut sesc erigant, to ubi lumen sub rise: erectus in auras, rising, 0.
: :
: :

erigo, rexi, rectus, ere [ex + rego],

favor erga voluntas nos deorum, Ta. Quae numquam quicquam erga odium erga rae commeritast, done me wrong, T. regem suscipere, N. erga bona sua cautus, Cu.
:

erga populum R.
:

fides, Cs,

auras Erigitur, .sprm^/s np,Y.: quicquid montium erigitur, Ta. Phaethontiadas solo erigit alnos, i. e. tells of their transformation, V. F i g., to arouse, excite, stir, instigate, a7ihnate : mentis exspectatione senatum, animos ad audiendum
: . .
.

a workhouse, house of correction, penitentiary : homines ex ergastulis empductus in ergastulum, L. -Plur., the inmates ti of a ivo7'khonse, peni(e7itia7'y coiivicts: quibusdam solutis ergastulis, Cs. inscripta, branded galleyi,

ergastulum,

.,

To raise up, Erigor, et civis exhortor, 0. cheer, encoui'age : animum demissura provinciam rem p. ex tam gravi casu, L. : se in adflictam spem, L. erigimur, we take courage, H.
L.
: : : :

slaves, lu.

ergo (ergo, 0.), subst. and adv. I. As abl. following a gen., in consequence of, on account of, because of for the sake of (old) lessum f uneris ergo habento, C. (lex) dono militari virtutis ergo
: :

e, adj. [erus], of the head of a family, the V7iaste7''s, 77iist7'ess' s : filius, T. gressum comitantur erilem, V. pensum, II. nomen, 0. sanguis, 0. peccatum, H.

erilis (not herilis),

donari, L. (SC.): illius ergo, V. II. As adv., exD. Mihin? S. tibi ergo, /wzea?t actly, precisely : Consequently, accordingly, therefore, just you, T.

. .

'Epivvg,a Fu7'y, Erinys (not -innys), yos,/., Plur., Pr. goddess of reve7ige, Jie77i07'se, V., 0., lu. P o e t. Troiae communis, the scou7'ge, curse, V. feror, quo tristis Erinys (vocat), /wry, V.

then

Unus homo

restituit

rem

gloria claret: Aristoteli ea

Ergo viri nunc prima visa sunt, ergo


.

S7iatch

nata est sententia, etc. itaque ergo incenduntur, etc., L. In a logical conclusion, consequently, therefore : ecquis igitur qui factum improbarit ? omnes ergo in culpa num ergo dubium est quin, In succesetc., i.e. have I not fully proved, etc. igitur ergo igisive inferences ergo In an argument, e contrario, then, theretur, C. fore^ so t/ien, it is true then (always beginning the

eripio, ipui, eptus, ere [ex + rapio], to tear oxit, away, wrest, pluck, tear, take away : vela, armamenta, copias, Cs. quae nunc hebetat visiis nubem, V. ornamenta ex urbibus sacra ex aedibus arma ab aliis ab igne ramum, 0. vagina consuli caput, L. classem Caesari, ensem, V. Cs. mihi Scipio ereptus ereptus rebus humanis, Cu. To rescue, deliver, f'ee (fugitivam), Cs. patriam ex hostium manibus, L. lios ex morte istum de vestra severitate me his malis, V.-: : : : : :

erogatio

: ::

emditus

:: :

283
Cs.
:

With pron.

reflex.^ to

break aicay, rescue oneself,


: :
:

ex pugua se me e eomescape: per eos se, Cs. plexu patriae Icto me, Y. te raorae, H. F i g., to take away, snatch away, take violently, remove, deprive, free: (vocem) loquentis ab ore, caiu/ht up ut hominis aspicienui potestatem eagerly, V. usus uaviura eriperetur, was lost, Cs. : erepto sediem libevtatem lictori menstri imperio, Cs. Teucrorum ex oculis, Y. Tempora cevta modosvatibus Erianni Eripuere iocos, IL que, H.
:

te errantem persequi, S. : errans in aUenos Teneo quid fetus natura, producing monsters, L. errabant tempora, in chronology, 0. erret, T, si erratur in Pass, impers. : si fuit errandum, 0.
:

nomine

et in

cognomine erratum

sit,

L,

2. erro, onis, m. [1 erro], a wanderer, vagawanderer in love, Tb. bond: fugitivus erro, H.

m. [cf. 1 erro], a wandenng, strayad quos Ceres in illo errore venisse dicitur: civiura die Errores tuos, Y. finem roloPosse /ce, Y. ugam, pienda tides, 0.: Eripe f Yix tamen gant erroris, 0. pelagi erroribus actus, Y. A qni eripitur, the power of speech, 0. going astray, missing the way: iumenta errore eripiam, velis quin, etc., / shall scarcely destroy (iaculum) detulit delata per quattuor stadia, Cu. your desire, etc., II. winding, meandering, maze, error in Idan, 0. A erogatio, onis,/. [erogo], a paying out, distrierror,
oris,
:
:

ing, strolling

bution: pecuniae.

F
:

intricacy
i

f essae

erroribus undae, 0.

flexus, 0.
:

g.,

a
:

doicbt, uncertainty,

ambiguity
:

nomi-

e-rog5, ilvi, atus, are, to appropriate, pay out, pay, expend (usu. from the public treasury): pecunia ex aerario erogata: pecuuiam in classem: ei in sumptura. in eos sumptus, L.

num,

viarum, errores abstulit ilia raeos, 0. ignorance, L. Graiarum iubarum, confcsion, Y. going astray, going icrong, error, mistake, delicsion: mentis: rapi in errorem: errorem tollere:
L.

A
cui
:

errabundus, adj. [1 erro], wandering about, vagrant, at random: errabundi doraos pervagarentur, L.
:

vestigia bovis, Y.
ntis,

aginen, Cu.

errans,

P. of

1 erro.

demptus per vim mentis error, H. pro errore me mains abstulit error, infaticatio7i, Y. quoniam novus incidit error, Pr. aliquis latet error, snare, Y. P e r s o n., delicsion, 0.
:

venia, Ta.

erraticus,

adj. [1 erro], wandering, roving, :

e-rubesc5,

bui,

ere, inch., to

ratio: Deios, 0.

lapsu erratico

(vitis).

erratic, onis,/. [1 erro], a tcandering, roving about : hac minor est erratio, T. nulla in caelo est, nothing moves at random..
:

errator, oris, m. [erro], a wanderer (of the Meander), 0.

T'o blush with den : saxa erubuisse rosis, 0. shame, feel ashamed: Erubuit, salva res est, T. in non est res, qua alqua re erubuere genae, 0. erubescam, si, etc., L. rustica dote corporis, 0. conlegam habere, L. silv'as habiorigine, Ta. iura, to respect, Y. te Non erubescendis tare, Y. adurit Ignibus (amoris), i. e. honorable, H. id urbi
: :

grow

red, red-

erratum, I, n. [1 erro], an error, mistake, faidt commune: nullum ob erratum: minimum: errata
officiis

Romanae
eruca,

fore erubescendum, L.
ae,/.,

a kind of

cole-vjort, H., lu.

superes, S.

errata aetatis meae.

ing.

(erratus, us), m. [1 erro], a wandering, windOnly abl.plur.: longis erratibus actus, 0.

1. erro, avi, atus, are, to wander, stray, rove, et exsul erraret non certis passibus, 0. circum villulas nostras: per urbem, Pass, impers.: solis erratur in agris, Y. L. Of

are, to belch forth, vomit, throw e-ructo, up: saniem,Y. gurges Cocyto eructat harenam, Fig.: sermonibus suis caedem bonorum, Y. make drunken threats of.
,

roam : cum vagus


:

erudi5,
iure
:

ivi, itus, ire


:

[ex+rudis],
:

to educate, in:

struct, teach, polish


filios

studiosos discendi

alqm in

things: quae (stellae) errantes nominarentur, X. eruditi artibus militiae, L. me de re p., keep me informed: te, satis esse, etc. To teach, complanets : Stellae sponte sua iussaene errent, H. ubi flexibus errat Mincius, Y. pulmonibus errat municate, instruct in : alqm damnosas artis, 0. qua possint arte capi, 0. Ignis edax, spreads, 0.: extremus si quis super percurrere telas, 0. halitus emit, futtei's, Y. errantibus oculis, icaver- oculos ut fleant, 0. ing, Y. relegens errata retrorsus Litora, Y. er(erudite), adv. [eruditus], learnedly, tcith ei'uratas dicere terras, 0. To 7niss the way, lose one- dition. Only comp. and sup. : eruditius disputare self go astray: qui erranti monstrat viam, Enn. htterae eruditissime scriptae. ap. C. errare via, Y. F i g., to wander, stray at eruditi5, onis,/. [erudio], an instructing, inrandom: ne errare cogatur oratio: errans sen- struction eius. Learning, erudition : praeclara. : tentia dubiis adfectibus errat, 0. ne tuus erret adj. dim. [eruditus], somewhat exeruditulus, honos, be in doubt, 0. To be in error, err, misperienced, Ct. take, go wrong, go cLstray : de nostris verbis, T. tota via, T. non tota re, sed temporibus procul, eruditus, adj. with comp. and .wjo. [P. of eruvalde cum Platone errare, si sperent, etc., .dio], instructed, educated, learned, accomplished, S.
:

ad maiorum instituta

alqm

disciplina,


::

et
escaria, orum,
n. [esca], dishes, plate, lu.

: :

enimpo
informed^
stis
:

284

skilled^ experienced:

nent eruditi appellantur:


litteris eruditior
:

quam
:

quas (artis) qui teGraeculus: rebus geCurio disciplina iuris


:

eruditissimus utilia honestis raiscere, Ta. minus erudita saccula aures: Graecorum copia, fulness of Greek learning.
civilis

(exs-),endi, Gnsus, ere [ex-f scando], to climb up, mount, ascend: in caelum: in rostra: quo cum escendisset, L. equos, S. Oetam, L. rostra, Ta. Ilium a mari, to go up, L. Delphos, L.
: :
:

escendo

e-ruinp5,
to

rupl, ruptus, ere.


emit.,
:

I. Trans., to cause

break forth.,
poet.

throw out: Canis erumpit


se
foras, Cs.
:

'

unde se 2h break through: nubem, erant, incursioiis, L. erumpit Enipeus, Y. V. vis piscium Ponturn erumpens, Ta. F g., to (escensus, us), m. [ex + SCAND-], a scaling. pour forth.! r^rmA:.- in me stomachum: in eas Only abl. sing. : capta escensu muniraenta, by iram in hostis, L. II. ^(navis) iracundiam, Cs. storm, Ta.
ignis, C.

portis

escensi5, onis,/. [ex-f-SCAND-], an ascension, mounting, climbing, going up : escensionem a Paesto facere, L. ab navibus in terram, a landing, quibus (classibus) escensiones in agros factae L.
: :

essedarius, i, m. [ essedum ], a fighter in a war-chariot, C, Cs. ne istaec fortitudo in nervum erumpat, i. e. end essedum, i, ., and ( poet. ) esseda, orum in bringing you to the stocks, T. rem ad ultimum
: :

break out., burst forth., sally forth: dato signo ex castris, Cs. (ignes) ex Aetnae verportis, S. noctu, Cs. per hostis, tice erumpunt L. Fig., to break out., burst forth: cum ilia coniuratio ex latebris erupisset: si erumpunt omnia? are disclosed: erumpat me digna vox: erupit deinde seditio, L. erumpunt saepe vitia in amicos:
Intrans.., to
:

esculentus,
eat, edible:
-

frustra.

adj. [esca], fit for eating, good to Plur. n. as subst.,food.


;

escunt, old for erunt


esse, inf. of sum.

sec sum.
inf. of 1 edo.

esse,

seditionis erupituram, L.

[Celtic],

e-ruo,
root
up),

ui, utus, ere, to

cast forth.,
:

throw
:

out,

and Britons ), Cs., Rome, C, H., 0.

a two-wheeled war-chariot, car (of Gauls L., V. sometimes displayed at


;

dig out, take: liumum, 0.

sepulcris ca:

segetem ab radicibus, V. mortuum aquam remis, to plough up, 0. ilium, to hunt down: quemvis media turba, H. Eruitur oculos,
prificos,

H.

essem,
esurio,

see sum.

esses, esset, see


est, estur, see 1 edo.

1 edo.

est, see sum.

his eyes are torn out, 0.

To root
:

Iturus, ire, desid. [1 edo], to desire

out, destroy xd-

ierly : urbem a sedibus, V. Troianas opes, V. Fig., to draw out, bring out, elicit: mihi qui legati fuerint ex quibus (locis) argumenta si quid obrutum erit Sacra annalibus eruta, 0. Obscurata (verba), rescue from oblivion, H. memoriam
:

hunger, be hungry, hunger : esurientibus ceteris: num esuriens fastidis omnia? H. Nil quod nobis est spes nos esurituros satis, T. esuriatur, 0. divitiae, quae esurire cogunt, Cu.
to eat, suffer
:

esuriti5, onis,
Ct.

f.

[esurio], a hungering, hunger,

exercitatione
to be

difficultas pecuniaria,

qua
i.

erui, etc.,
e.

freed: hoc milii erui non potest, talked out of me.

caiiH be

eniptio, onis, /. [ex+RAP-], a breaking bursting forth : ignium ex oppido, a sally, in hostes, L. ab eruptionibus cavere, Cs.
:
:

out,

Cs.

eniptus, P. of erumpo.
m. [ES-], the master of a house, head of a family ; opp. famuli, C, V., H.
(not herus),
i,

ems

I. As adv., adding to a fact et, adv. and cortj. or thought, also, too, besides, moreover, likewise, as loell, even : Ph. vale. Pa. et tu bene vale, T. ' tu tuom negotium gessisti bene.' Gere et tu tuora bene et Caelius profectus . . pervenit, Cs. et alia acies fundit Sabinos, L. : nam et testimonium saepe dicendum est: qui bellum gesserint, quom et regis inimici essent id te et nunc rogo Romulus et ipse arma tollens, L. : amisso et ipse
: : . : : :

master, lord, owner, proprietor : propriae telluris, H. : fundus pascat erum, H. tuus, i. e. husband, Ct. caelestes, the gods, Ct.
: :

erutus, P. of eruo.

ervum
0.

(her-),
I,

T, ??.,

a pulse,

hitter vetch, V., H.,

erythinus,
0.

m.,

= ipvB~ivog, a red sea-mullet,


:

Pacoro, Ta. spatium non tenent tantum, sed et implent, Ta. II. As conj., and, as the simplest coimective of words or clauses: cum constemus ex animo et corpore: dixerat et conripiunt spatium, V. Xerxes et duo Artaxerxes, Macrochir et Mnemon, N. After a negat., but: portus capere non potuerunt, et infra delatae sunt, Cs. After
:

an emphatic word: hoc


hoc)
:

et erit simile, etc.

(i.

e.

et

Danaum
et

et

Ut caderem meruisse manu

ae, /. [ ED- ], a dish ( prepared for the food, victuals, viands, meat, bait: temperatae escae contemptissimae dulcls, V. prima, course, H. Fig. Plato eseam malorura appellat

esca,

table),

voluptatern.

Danaum manu cederem), V. Regularly, Labitur ripa, 11. either et introduces the second and each following word or clause, or no connective is used Alco et Melampus et Traolus, Alco, Melampus and Trao(i. e.

et

meruisse ut
sinistra

vagus


et
lies:

: ; : :

etiam

: : :

285

et ipse bonus vir fnit, et multi Epicure! et fuerunt et hodie sunt et in amicitiis fideles et in omni vita constantes et graves Signini fuere et Norbani Satictilanique et Fregellani et Lucerini sequebantur C. Carbo, et, etc. (sixteen times), L. C. Cato, et minime turn quidem Gains frater, etc. But the rule is often violated consulibus, praenegotium dedetor! bus, tribunis pi. et nobis rat: fuere autem C. Duellius P. Decius Mus M. abi, Papirius Q. Publllius et T. Aemilius, L. quaere et refer, H. It, redit et narrat, H. After 7nuUi,plu7'imi, tot (where no conj. is used in Engraultae et magnae Cogitationes, many great lish) thoughts : plurima et flagitiosissuma facinora, S. Repeated, tot et tantae et tarn graves civitates. and, as well ... as, on the one hand both hut also : et haec et alia on the other, not only lovis Et soror et coniunx, et in clrco et in foro V. et publice et privatim: et est et semper fuit: as et oratio et voluntas et auctoritas, as well ... and. The second or last et often introduce? a}id i7i particular : homo et in a climax, both aliis causis versatus et in hac multum versatus. and not, both Corresponding with neqiie, both not and: via et certa neque longa: nee sapienter et me invito facit, both unwisely and against my protest: quia et consul aberat nee facile erat, Corresponding with -que, deinde, turn, inetc., L. stead of another et: et Epaminondas cecinisse dicitur, Themistoclesque, etc. uti seque et oppi:
:

. .

dum
. . .

tradat, S.
.

tela

hastaque

et gladius, L.
:

et in

ceteris

turn

maxime

in celeritate

et publican!

deinde ex ceteris ordinibus homines. After a negative, uniting two words or phrases non errantem et vagam, sed stabilera sententiam Nee pietate fuit nee bello maior et armis, V. Uniting two words which form one conception habere ad Catilinam niandata et litteras pateris libamus et auro, Y. cernes urbem et promissa Moenia, V. omnium artium ratio et disciplina, systematic cultivation: quam (medicinam) adfert longinquitas et dies, time: crescit oratio et facultas (i. e. dicendi facultas): a similitudine et inertia Gallorum separari, from resembling their lack of enterprise, Ta. Et non, and not, instead of neque patior, iudices, et non moleste fero exempla quaerimus uti opus intermitteretur et et ea non antiqua milites continer! non possent, Cs. pro decore tantum et non pro salute, L. tantummodo in urbe et non per totam Italiam, S. me ista curasse cf. otioso vero et et non inrisisse potius, etc. nihil agent! private temere et nuUo consilio heredes sui cuique liberi, et nullum testamentum, Ta. Adding a general to a special term, or a whole to one or more parts, and the rest, and all Chrysippus et Stoic!, and the Stoics in general : ad victum et ad vitam procul ab Syracusis Siciliaque, L. Adding a special to a general term, or a
:

part to a whole, and in partindar, and especially si te et tuas cogitationes et studia perspexeris tris (navis) In brevia et Syrtis urguet, V. regnum Adding an explanation or enet diaderaa, H. largement of the thought, and indeed, and in fact, and moreover, and that, and besides : errabas, Verres, et vehementer errabas hostis et hostis nimis ferus cum hostis in Italia esset, et Hannibal hostis, L. te enim iam appello, et ea voce, ut, etc. id, et facile, effici posse, N. et dom! quidem causam amoris habuisti pictores, et vero etiam poetae. Introducing a parenthesis ad praetorem et ipse ita iubebat est deductus, L. Adding a result after an imper., and then, and so : Die quibus in terris, et eris mih! magnus Apollo, V. Introducing a strongly contrasted thought, and yet, and in spite of this, and possibly, but still, but et dubitas, quin sensus in morte nullus sit?: animo non deficiam et id perferam in amicitia nihil fictum (est), et quicquid est, id est verum. After an expression of time, introducing a contemporaneous fact, a7id, and then, when, as : haec eodem tempore referebantur, et legat! veniebant, Cs. eadem hora Interamnae fuerat et Romae simul consul de hostium adventu cognovit, et hostes aderant, S. Introducing an immediate sequence in time, and then, when : Tantum effatus et in verbo vestigia torsit, V. vixdum ad se pervenisse et audisse, etc., L. Introducing the second term of a comparison, as, than, and: Nunc mih! germanu's pariter animo et corpore, T. quod aeque promptum est mih! et adversario meo: haudquaquam par gloria sequitur scriptorem et actorem, S. aliter docti et indocti. Adversative, but, yet: gravis, severus, et saepius misericors, Ta, magna corpora et tantum ad impetum valida, Ta.

et-enim,

conj.,

adding an independent and em-

phatic clause, as a reason, explanation, or corroboration, /b?*, /b?' tndy, and indeed, because, since: etenim iste non audebat, etc. etenim quid est, quod amplius exspectes ? In tmes! Et meministis enim, V. Introducing a parenthesis legationis princeps est Heius (etenim est primus civitatis), ne forte, etc. After a word (poet.) Divinare etenim mih! donat Apollo, H. Tutus bos etenim rura perambulat, H.

tTTjcriai, Etesian winds, etesiae, arum, m., N. W. winds xohich jyrevail in summer in the eastern parts of the Mediterranean Sea

trade-vjinds,

vent!

etesiis tenebatur, Cs.

ethologus, adj., := -q^oXoyoq, imitating manners, mocking p)ersonal peculiarities : mimi. etiam, adv. (rarely conj.) [et+!am]. I. Of time, now too, yet, as yet, even yet, still, even now
incertus sum etiam quid sim facturus, T. : cum iste etiam cubaret, introductus est: Invalidus etiaraque tremens, etiara inscius aevi, Y. quamdiu etiam,
:


etiamdum
how much longer: non
:

, :

evado
.

. : :

286

dico fortasse etiam quod cuius iam etiam nomen invitus audio, to sentio Adding a fact or thought, aiid also, and this day. furthermore, also, likewise, besides, and as well:

although, albeit : Etsi scio ego meum ius esse ego tamen, etc., T. etsi non iniquura est, tamen est inusitatum: etsi aliquo accepto detriraento, tamen, etc., Cs. etsi nihil aliud abstulissetis, -ta.
:
:

Ad

haec mala hoc mihi accedit etiam, T. Unum etiam donis istis Adicias, V. caret epulis, caret ergo etiam viuolentia: quae forsitan alii quoque etiam fecerint ut in pace semper, sic tum etiam
: :
:

men
satis

oportebat, etc.

etsi priore
:

foedere staretur,

in

bello, then

too:

non modo

auctoritates, sed

II. Praegn., to introduce a etiam imperium. stronger statement, a7id even, nay, even : quae omnes docti sunima, quidam etiam sola bona esse dixerunt satis armati f uerunt, etiam nullis armis eu, interj., :=ey, bravo! well! well done! : Eu civitas improba antea non erat etiam erat noster, laudo, T. datis eu !' thafs right, H. inimica improborum, nay, rather: Immo etiam, euans, see euhans. To qui hoc occultari f acilius credas dabo, T. eugae (euge), interj., evye, bravo ! well done! heighten the force of a comparative, 2/e^, s^v7^.- an good! hurrah!: eugae habeo optumam, T. quid est etiam amplius ? T. die etiam olarius ad Alesiam magna inopia, multo etiam maior ad I r o n i c. eugae, iam lepidus vocor, excellent ! T. Avaricum, Cs. III. e t o n., in affirmation, cereuhans or euans, antis P. (the cry of the tainly, granted, by all means, yes indeed, yes : Pa. Bacchantes), crying euhan ! Ct., Pr. P o e t. with aut etiam, aut ace. : euhantis orgia Ducebat Phrygias, celebrating Nil aliud dicam ? Ba. etiam, T. non respondere: An. Num quid subolet patri? the rites of Bacchus with the cry euhan ! V. N^ow, what? Ge. nil etiam, nothing at all, T. Euhias or Euias, adis,/., =EviaQ, a Bacchante, pray ? : Etiam caves, ne videat te aliquis ? are H. you on your guard, pray ? T. is mihi etiam gloEuhius or Euius (not Evius), I, m., z=: ^vioq, At a surname of Bacchics, C, H. riabitur ? etc., is he going to boast after this ? once, forthwith, now : Vide etiam sodes, ut, etc, euhoe or euoe (disyl. not evoe), intoj., etiam tu hinc abis ? T. In the phrase, etiam T. evoX, the cry of revellers at the festivals of atque etiam, again and again, constantly, repeatedBacchu.^, v., H., 0., Ct. atque etiam cogita, T. ly, persistently : etiam Eumeuides, um, /., ^BufifviSeg, the Furies, etiam atque etiam argumenta cum argumentis c,H.,y. comparare promissa adfirmare, L. adspice, H. IV. With enclitic particles. With diun, hitherto, eunuchus, i, m., =evvoiixog, a eunuch, T., Cs., even till now, still, even yet : neque etiam dum scit C, lu. Fern., a comedy of Terence.
: :

cautum erat, L. id etsi antea iam consecratum esset, tamen tum se dare, etc., although^ as he pretended, etc. etsi non iniquum certe triste senatus consultum factum est, L. II. Introducing a correction or limitation, although, and yet, but, though I know that: virtutem si uuam amiseris etsi amitti non potest virtus, sed si, etc.
: :

'

pater, T.
tristis

etiamdum

igitur ( veni ), quoniam num, still, even yet: cum hiemps etiamnum saxa Rumperet, V.
:

cum

abcs.

With
:

poteris

euoe, see euhoe.

euripus

(-Os),

i,

m., =:EvpnTog,a channel, strait,


eastern, orient: fluctus,

With nunc,

time, even at this time

even now, even to this stas ? T. vos cunctamini etiam nunc, quid faciatis ? S. duhomo tribunatum bitate etiam nunc, si potestis etiam nunc spirans, L. nullo etiam nunc usu rei militaris perccpto, till that time, Cs. : sparsis etiam nunc pellibus albo, V. With si, even if, although,
yet, till
still,

now,

Etiam nunc hie


:

narrow sea. eur5us, adj. [eurus], eurus,


I,

V.

Plur., v., 0.
recessit, 0.

The Wind

m., =i(.vpoQ, the southeast wind, H.


east
:

wind

Eurus ad Auroram
go
:

Rhipaeus, V.
out,

e-vado,
out,

si (evastl, II.), sus, ere, to

come

albeit:

non
etc.
:

est, T.

si dudura fuerat ambiguum. Nunc ego etiamsi omnia dixero, nequaquam, etiam si lex faciat potestatem, tamen existi-

Etiam
:

ment,
till

etc.

With
till

tuyn, even then, even at the time,

etiam tum patrem in hominum numcro putabat: etiamtum Agricola


that time,
then, still :

Britanniam obtinebat, Ta. quod acres sint etiam tum, cum, etc., even at times when. With tunc, even at that time, even yet: Hannibalem armis etiam tunc invictum voluptate vicit.
:

oppido, S. undis, V. in terram, disembark, L. With ace, to traverse, pass, leave behind : viam, V. vada, 0. castra, L. silvas, Ta. amnem,Ta. T'o rise, climb, mount, ascend: ex abditis sedibus: ad summi fastigia culminis, V. in muros, L. gradus altos, mounted, V. To get away, escape : ex insidiis ex f uga, advorso coUe, S.: Cs. e manibus hostium, L. nostras raanus, escape, V. loca mortis, 0. angu: :

go forth: ex balineis


: :

(etiamdum, etiam.num, etiamnunc, amsi, etiamtum see etiam IV.


),

eti-

et-si, conj.

1.

Introducing a concession, though,

pugnae, V. F i g., to go out, pass out, get necem, Ph. of, come away, escape : ex corpore illud terapus, Ta. E sp., to txcrn out, become, come to, result, prove to be, end in : ex istis angustiis oratores ista evaserunt deteriora quam, etc.
stias, L.
:


evagor
:

everto

287

eri lenitas Fig., to fall out, come to pass, happen, befall, beiuvenis evasit vere indolis regiae, L. Verebar quorsum evaderet, loould end in, T. mi- tide: si tibi evenerit quod metuis ne accidat ut ubi pax ramurid, quod somniarimus, evadere? happen ne alia Roraae eveniat saepe tempestas haec laetitia vana evadat, L. hucine (beneficia), evenerat, had been concluded, S. ne idem eveniat end in this, S. illaec licentia evadit in aliquid in meas litteras, befall: Genucio ea provincia sorte evemt, fell to, L. tibi hoc incommodum evenisse malum, T. in raovbos longos, L. iter, has been a hardship, T. Impers., it happens: march e-vagor, iitus, aii, dep., to wander forth, ad evagandum evenit, senibus ambobus simul Iter ut esset, T. to and fro, manoeuvre : effuse, L. F i g., to spread, ex- forte evenit ut ruri essemus at tibi contra Evespatium, for evolutions, L. nit, ut, etc., H. To proceed, follow, result, turn tend : qui appetitus longius evagantur: late vis out, issue, end (of things); quorsum eventurum transRectum, ordinem ace.: With morbi, L. hoc siet, T. ex sententia, T. (auspicia) sibi segress, H. cunda evenerint cuncta prospera cventura, S. ere, inch., to grow strong : ut e-valesc5, lui, mihi feliciter bene, S. contra ac dicta sint. Fig., to grow, dequaeque gens evaluerat, Ta. eventum, i, n. [P. n. of evenio], an occwTcnce, bellum velop, ripen : multa secutura quae adusque That which benationis nomen evaluisse, came chance, event: causae eventorum. evalescerent, Ta. tempus in suspicionem evaluit, fa:lls, experience, fortune : te ex nostris eventis into vogue, Ta, With infin., to communibus admonendum: pendere ex alterius such as to cause, Ta. i. e. was An issue, consequence, residt, effect : conpervincere eventis. avail : medicavi cuspidis ictum, V. silia eventis ponderare: stultitiae poenam ferre sonum, H. gravius quam eventi. e-validus, adj., very strong, mighty : spina. eventura, orum, n. [P. n. of evenio], that which ere, inch., to vanish, pass e-vanesc5, nni, away, die away, disappear : (vinum) vetustate, to will happen : eventura precor, i. e. my prayers shall
: : : : : : : :

in tenuem ex become vapid : Cornua lunae, 0. Fig., to pass away, be oculis evanuit auram, V. Ne cum poeta scripforgotten, perish, be wasted

be fulfilled, Tb.

eventus,

us,

m. [ex+BA-], an occurrence,
:

acci-

.-

dent, event, fortune, fate, lot: fore eos eventus re-

sententiae Aristonis evanuetura evanesceret, T. runt: nimia gloria ingenium, L. omnis Herbarura bella per moras, Ta. virtus, 0.
:

rum qui acciderunt ex eventu navium.


V.
:
:

Cs.
:

ducis,

evanidus, adj. [YAC-], away pectora, 0. amor, 0.


. :

vanishing, passing

e-vasto,
vastate
:

avi, atus, are, to lay utterly waste, de:

urbis, L.

culta evastata sunt bello, L.

carry out, bring forth, convey out, lead forth : omnia ( signa ) ex i'anis evecta: ex planis locis aquas, L. incaute se evehentis excipiebat, rMs/m^^-ow^, L. To carry up: in collem evehi, L. Pass., to be borne forth, move forth, proceed, advance, sail, drift : evectus f reto in Oceauum evectus, sailed effreno equo, L. out, L. in altura, L. F i g., to carry forth, spread abroad, carry away: e Piraeeo eloquentia evecta inter dicendi contentionem inconsultius evecest
ere, to

evectus, P. of eveho. e-veho, vexl, vectus,

qui quosque eventus exciperent, Cs. impiorum fratrum, L. eventus illos meruisse, 0. The issue, consequence, result, end: eventus est alicuius exitus negoti eventus in incerto erat, S. ad eventum festinat ( poeta ), II. cogitans incertos eventus valetudinis certaminum, L. belli proPro v. stultorum magisper, L.: eius diei, Cs. ster est, L. success, good-forttme : atque illi modo cauti prompti post eventum erant, Ta.
: : :
:

A
V.
:

clipeum

send out, cause to meander forth: ut montes evergerent rivos, L.


, ,

cineres e-verg5,
e-verbero,
alls,
, ,

are, to strike violently, beat


alis,

0.

hastis os, Cu.

ere, to

VAR- ], a broom., everriculum, I, n. [ ex sweep. Only fig.: malitiarum omnium, dragnet: huiusce modi (a play on the name of Verres).

alqm ad deos, to clean out, strip, plunder : fanum eversum relinH. quos evexit ad aethera viitus, V. ad consu- quere paratus ad everrendam provinciam. latum, Ta. in caelum, lu. eversi5, onis,/. [ex + VERT-], an overthrowe-vello, velli, volsus or vulsus, ere, to tear out, ing, subversion : columnae rerum p. pluck out, extract: linguam Catoni: ferrum, Cs. oris, m. [ ex + VERT-], a subverter, eversor, arbor, qua evolsa, L. spinas agro, H. PoUicibus
tus, L.
:

To
:

e-verr5,
:

verri, versus, ere, to

sweep out.

lift

up, raise, elevate:

g.,

fauces,

0.

emblema,

Caeno plantam, H.
:

root out, extract, eradicate, erase: consules ex memoria: ex anirao


to

Fig.,

to

tear

away.

v.

destroyer

regnorum, V.

rei p.

scrupulum suspicionem. e-veni5, veni, ventus. Ire, to come out, come tis, v.: aquas, 0. eversas cervicTs tuas abstine, forth: Merses prof undo, pulchrior evenit, H. refrain from twisting your neck, T. 7b ovei'turn.
:
:

eversus. 1. P. of everro. 2. P. of everto. e-vert5 or evorto, tl, sus, ere, to ovei'turn, upturn, turn upside down : navem aequora ven-


evestigatus
ovei-tJiroWy

: : :

: :

288

evolvo

upset, throw doioyi : bustum in foro To statuum: pinum, V. tecta in dominum, 0. turn out, drive out, expel, eject : pupillura fortunis
:

pati'iis:

hunc funditus bonis.


:

vert, destroy

castellum, H. F i g., to overthrow, ruin, subvert, destroy, abolish: provincias leges Caesaris: testamenta, iura: everso succurdisciplinam, L. spem, 0. Grasrere saeclo, V.

urbis

To
:

1. e-vito, avi, atus, are, to shun, avoid: meta Evitata rotis, H. fraxinum, 0. causas suspicionura tela amictu, Ct.
:
:

overthroio,sid>-

2. evito, avi,
life, kill:

are [ex

+ vita], to

deprive of

Priamo

vi vitara evitari,

Enn. ap. C.

(fivius), see Euhius.


crniter, one

ses,

Pompeios,

7'uin, In.

evocator, oris, m.. [evoco], a summojier, rewho di'ums up civium perditorum.


:

e-vestigatus, P., traced out, discovered, 0. evictus, P. of evinco. e-videns, adj. with comp. and sup., looking out,
obvious, apparent, manifest, plain, clear, evident si quid est evidens, de quo inter omnis conveniat:
res, L.
:

evocatus,
Plur. m.

adj. [ P. of evoco ], called out. as subst., reenlisted veterans, Cs., S.


atus, are, to

e-voc5, avi, summon, evoke :


bernis
in
:

call out, call forth,


:

numen,

L.

tissimum id
ly,

fuit,

quid est evidentius quod, etc., L.


:

eviden-

evidenter,
obviously
:

adv. [evidensj, evidently, manifestpaenitere, L.


ae, /.

milites ex hivirura e curia, L. expeditionem, S. testis hue nostros ad pugnam, challenge, Cs. deus evocatus sacratis sibi hnibus, removed, by invocation, L. animas Oreo, V. centuriones, Cs.
te
f oras, T.
: : :

hue

evidentia,

[evidens].

In

rhet.,

dis-

nominatim evocatis, Cs. alqm litteris: nostros ad pugnam, c/ia/toi^e,Cs. adarma: ad praedam, Cs. raanis alqm ab inferis proaviris fortibus
:
: :

tinctness, vivid presentation.

e-vigilo, avi, atus, are,


lant
:

in studio.

2o

to be ivakeful, be vigitoatch over, loatch through:

tua consilia

quam

evigilata cogitationibus, with


:

ivhat vigilance

matured: nox evigilanda, Tb.


i.

(libros) studium evigilavit,

produced, 0. gilatum fere

quos nocturnal study To have done watching : nobis evie.

vos sepulchris, 0. F i g., to call forth, bring out, elicit, stir, raise: probitas non praemiorum mercedibus evocata familiam e tenebris in lucem: sic te iis (litteris) evocatam, appealed to : (cogitationes) in medium, L. praedae cupiditas multos longius evocabat, led on, Cs.
:

e-volg5 (-vulgo),
monly known, d,ivulge : iussit, lauram additura
pudor,
i.

avi, atus, are, to


civile ius, L.
:

make com:

est.
lul,

e-vilesco,

sic evulgari

ere, inch.,

to

become

vile,

(esse), etc., Ta.

evolgatus

groiv worthless: cuius criminationibus eviliussent pericula sua, had been depreciated, Ta.

e.

public exposure, Ta.

e-vol5, avi, atus, are, to fly out, fly away, fly To e-vinci5, nxl, nctus, Ire, to hind up^ wind up: ex quercu (aquila): sic evolat ales, 0. come forth quickly, rush forth, hasten out: ex around: diademate caput, Ta. TJsu. P. pass. e conspectu e evincti bracchia duces, fetto'ed : viridi oliva, ga7'- omnibus partibus silvae, Cs. Fig., to escape, fly landed, V. Puniceo suras cothurno, V. vitta poena, to escape: rus ex urbe. away, flee: ii, quorum animi, spretis corporibus, palmae, boicnd with the caestus, V. crinis, 0. To mount, e-vinc6, vici, victus, ere, to overcome, conquer, evolant foras ex istorum insidiis. subdue, vanquish, overwhelm : evicit omnia miles, ascend, rise : altius, reach a higher rank : sic evo-

L. lacrimis evicta meis, V. blandimentis vitae evicta (i. e. ad vivendum), Ta. evinci ambitu in gaudium, to be forced, T-Si.: Aeduos, Ta. somnos, amnis oppositas evicit gurgite moles, to 7'esist,0. To pass in safety : remis Charybdin, 0. V. Fig-, to prevail over: solis imago f return, 0. Evicit nubis, breaks through, 0. evincit miseratio superbiam, L. platanus caelebs Evincet ulmos, supplant, H. To bring to pass, prevail evincuut To prove, evin.ce instando, ut litterae darentur, L. Si puerilius his ratio esse evincet amare, H.
: : : :

lavit oratio, ut, etc.

evolsi5 (evul-),
hig out
:

Onis,/.

[ex+2 VEL-],

apull-

dentis.
evello.

evolsus, P. of

evolutio,

onis,/. [ex

+3

VOL-], an unrolling:

poetarum, reading.
evoliitus, P. of evolvo.
volvi, volutus, ere, to roll out, roll forth, unroll, unfold: amnis ... in mare evolvendo terrara,etc.,L. vestis tyranni, 0. volumen epistularum aquas per campos, to spread, Cu. Pass., to In mare se (Xanthus), discharge, V. glide, creep: species (anguis) evoluta repente, L. per humum evolvuntur, Ta. ad aures militum Of books, dicta ferocia evolvebantur, spread, L. to unroll, read, peruse, study : diligenter librum To roll out, spin out: fusos fastos, H. poetas.
: : :

e-volvo,

evinctus, P. of

e-vincio.

corpus, e-viscero,
e-viro,
avi,
Ct.
,
:

are [ex
atus, are

+ vir],
[ex

to

emasculate:
to

+ viscera],

de-

prive of entrails, disembowel, eviscerate: corpus, Enn. ap. C. columbam pedibus uncis, mangle, V.

evitabilis,

e,

adj. [1 evito], avoidable: telum, 0.

meos

(of the Fates), 0.

Fig.,

to unfold,

make


evomo
clear, disclose, reveal
:
:

: : : : :

ex

289

animi sui notionem natuhaec, brood over, Y. extricate, strip: me ex liis turbis, T. To drive evolutus integumentis dissimulationis. To produce, deoff, repel : istos ex praeda, L.

ram rerum To free,

seriera fati, 0.

velop: exitura criminis


(deus), 0.

Quae postquam
spew
out,

evolvit

e-voni5,

ui, itus, ere, to


:

vomit forth

7o spew partem maris ore, 0. out, eject, expel, disgorge: quod (urbs) tantam pestem evorauerit: Faucibus fumum, V. Fig., ^o in me oratiouem. vent, disgorge : iram in eos, T.
eas (conchas)
:

e-vulg5, see evolgo.


evulsio, evulsus, see
evol-.

or (only before consonants) e, praep. with I. In space, of, from ivithin (opp. in). out of from: signa ex urbe tollere: solem e mundo tollere ex hoc fonticulo tantumdem suex urbe ex Aethiopia Ancillula, T. mere, H. eius ex Africa reditus: ex Hispania quisicarii dam, Cs. puer ex aula, H. From, dowii from, from off: ex spelunca saxum in crura eius incidisse: equestribus proeliis saepe ex equis desicecidisse ex equo diciliunt, from Iwrsehack, Cs. tur. Up from, above, oat of: collis paululum ex globum terrae eminentem e planitie editus, Cs.
abl.,

ex

out

mari.

^en., from, down frora, at, in, upon: ex cruce Italiam cernere ex equo pugnare ex ex hoc loco loco superiore conspicatus, etc., Cs. ex vinculis caiisam dicere, L. verba fecisti E s p., in adverbial phrases ex itinere, on the march, without halting, S. ex f uga, daring the portus ex adverso urbi positus, oppofligld, Cs.
111
: : :

site,

erat e regione oppidi collis, over against, Cs. ex omni parte perfectum, entirely : aliqua ex parte incommodis mederi, in some measure: impetus ex miixiraa parte servorum e vestigio, sudL.
:
:

of succession, /?-o;?i, immediately after, directly after, after, following : Cotta ex consulatu est profectus in Galliam tanta vilitas annonae ex inopia consecuta est: ex magnis rupibus nactus planitem, Cs. Aliam rem ex alia alia ex aliis iniquiora postulando, L. cogitare, T. diem ex die exspectabam, day after day. Of dudenly.
:
:

II.

In time,

onward, from, since, begijining at: ex ea die ad hanc diem ex eo die, quo, etc. ex certo tempore, after a fixd date: ex aeterno tempore: Motuni ex Metello consule (bellum), H. octavus annus est, ex quo, etc., since. Ta, Romae vereor ne ex Kal. Ian, magni tumultus sint, after. "With the notion of escape or relief, /Vo;7i and after, from : se ex labore reficere, Cs. : ex illo metu mortis recreatus animus ex miseriis requievit, S. Esp., in phrases: ex tempore effutire, off hand, without reflection : ex meo tempore, for my cojivenien^e : in quibus (quaestionibus) ex tempore officium quaeritur, according to circumstances
ration,
.

from

ex intervallo consequi, after a while: ex tempore aliquo. III. Fig., of the point of departure, aicay from, from, out of, of: amicitiam e vita toUunt e fundo eiectus, dispossessed of: agro ex hoste capto, L. ex populo R. bona accipere, S. Partitive uses, of a whole or class, of, oxit of, from among, among : alia ex hoc quaestu, i. e. trade, T. non orator unus e multis, i. e. no common: acerrimus ex omnibus sensibus ex primo hastato (ordine) legionis, one of the first division, Cs. multum ex ripa colere, Ta. altitudo puppium ex navibus, Cs. Of the means, out of by means of, icith: ex incommodis Alterius sua ut conpareut commoda,T. ex caede vivunt: largiri ex alieno, L. cf. ex iure hesterno panem vorent, dipped in, T. Of the origin or souree, from, out of born of arising from : bellorum causae ex rei p. contentione natae: ex pertinacia oritur seditio: ex animo amicus, heartily. Esp. with verbs of sense, intelligence, etc.: qua re negent, ex me non audies ut ex amicis acceperam ex quo intellegere posset ut ex lis quaeratur video ex litteris. Of the material, of out of: statua ex aere facta: (homo) qui ex animo constet et corpore: milites mixti ex conluvione gentium, L. Of a condition or nature which is changed, from, out of: di ex hominibus facti ex exsule consul duas ex una civitate discordia fecerat, L. Of the cause, from, through, by, in conseqiience of, by reason of on account of: gravida e Pamphilo, T. infirmus ex morbo e via languere ex gravitate loci volgari morbos, L, ex ilia ipsa re, for that very reason: e quo eflBcitur, non ut, etc.: ex hac clade atrox ira, L. ex legato timor, Ta. From, after, on account of: cui postea Africano cognomen ex virtute fuit, S. nomen ex vitio positum, urbem e suo nomine Roraara iussit nominari. 0. Of measure or rule, according to, after, in conformity vdth, in pursuance of by: ex aliarum ingeniis me iudicet, T. dies ex praeceptis tuis actus ex consuetudine sua, Cs. e virtute vivere ex senattis sententia: ex sententia, safifactorily, T. ilium ex artificio comico aestlmabat. Esp., in the phrases, ex re, according to the fact, to the advantage, to profit : oratio ex re et ex causa habita Xon ex re istius, for his good, T. garrit Ex re fabellas, apt, H. quid tam e re p. fuit ? for the public benefit : ex usu, advantageous : ex usu quod est, id persequar, T. rem ex usu Galliae accidisse, Cs. e re nata, according to circumstances, T. Of manner^ mostly in adverb, phrases: res ex libidine magis quam ex vero celebrare, arbitrarily justly, S. dicam ex animo, outright: ex composito, by agreement, L. ex facili, with ease, Ta, IV. In compounds, ex stands before vowels and h, and before c, p (except epoto, epotus), q, s (except escendere, escensio), t; ef (sometimes ec) before/; e before b, d, g, i consonant, I (except

19


exlex), m, n,
v.

ezacerbo
For

290

exanimo

: :

exs-, ex- alone is often writetc.).

ten (exanguis for exsanguis,

ex-acerb5,
provoke: ut

avi, atus, are, to exasperate, irritate,

To F
i

fill:

planitiem aggesta humo, Cu. spatium, Cu. heap up, accumulate: fortunas: opes. Ph.
:

ini

exacerbarentur animi, L.

contuout,

gerate

meliis hostes, L.

ezactio,
expelling
:

onis, /. [ex

+1

AG-], a driving

amplify, heighten, magnify, exagsextulam suam nimium, i. e. claim too much: animus virtutibus exaggeratus: oratio exaggerata beneficium verbis virtutem.
g., ^o exalt,
:
:
:

(regura).

driving, conduct, supervis-

Fig., a collecting, exion: operum publicorum. f ruaction : pecuniae : earum (pecuniarum), L. tax, tribute, impost : acerbissima menti, Ta. capitura atque ostiorura, poll and hearth tax.

exagitator,
censurer
:

oris,

m. [exagito], a severe

critic,

rhetorum,

m. [ex + 1 AG-], a driver -out, Fig., a demander, exactor: expeller : regum, L. promissorum, L. cum supplici, an executioner, L.

exactor,

oris,

ipse ut exactor circumiret, overseer, L. of taxes, tax-gatherer, Cs., L.

A collector

exactus,

adj. with comp. [P. of Qj\go\, precise,


:

ex-agito, avi, atus, ave,frq., to rouse, keep in motion, disquiet, haj'ass, persecute, disturb, torment, vex : istius iniuriis exagitati ab Suevis exagitati, rem p. seditionibus, S. di exagitent me, Si, Cs. quos egestas exagitabat, S. etc., H. To rail at, censure, criticise, satirize, rally : hi convicio consulis conrepti exagitabantur, Cs. cum Demosthenes exagitetur ut putidus exagitabantur omnes eius f raudes. 7b stir up, irritate, rouse, excite, stimu-^
: : : :

fides, 0.: morum accurate, exact: numerus, L. Plar. n. as sxd)st. : sociis exacta reexactior, 0.

late, incite :

senatum criminando plebem,


:
:

S.
:

dis-

ferre,

V.
ul,

putationibus exagitatus orator volgum, S. maerorem furores corde, Ct. vis hominis exagitanda,
:

ex-acu5,
ed
:

vallos,

v.:

utus, ere, to sharpen, majce pointFig., to sharpen, spicula, V.

S.

manes, Pr.
bui, ere, inch., to turn pale
:

ex-albesc5,
Enn. ap.
C.
:

metu,

make
nos
ira,
:

keen, stimulate, excite, injlai7ie:

mucronem
:

in

in principiis dicendi.

ingeni acieni ad bona diligenda plurimos N. animos in bella, H. exacuet sapor palatum, 0.
: :

exalo. see exhalo.


1.

examen,

inis, n.

[ex

+1
:

AG-], a multitude
:

apium vesparum, L. cum ex-adversum. (-vorsum) and ex-adver- prima sui ducent examina reges, V. A multitude, sus (-vorsus), adv. and praep., over against, op- crowd, shoal, swarm: examinibus suis agros opeposite. As adv. : pistrilla, et exadvorsum fabrica, rire, L. iuvenum, H. servorum. exadvorsum ei loco Tonstrina erat, T. As T. 2. examen, inis, n. [ex + 2 AG-], the tongue praep. with ace. : exadversus eum locum exadof a balance: aequato examine lances Sustinet,
fiying out, swa7'm:

versura Athenas, N.
onis, /. [exaedifico], a finishing, completing (of a building). F i g. posita in

V.

g.,

a weighing, consideration
avi, atus,

legum, 0.

exaedificatio,

examiiio,
(aer)

are [2 examen], to weigh:

rebus et verbis.

ex-aedifico,
mos,
S.
:

avI, atus, are, to finish building,


:

complete, erect, build, construct

oppidum, Cs.

templa deum, L.
onis,
/*.

mundum.

Fig.,

do<o

paribus examinatus ponderibus Fig., to weigh, ponder, consider, examine, try, test: omnia verborum momentis, non rerum ponderibus verborum pondera male verum, H.

tamquam

ad certum pondus, Cs.

finish, complete: opus.

exancld
[exaequo], a likening,

(not -antlo), avi, atus, are, to exhaiist,

exaequati5,

suffer through, endure: tot


li

uniformity (of dress,

etc.), L.

belli annos, C. poet. multa, quae corpore exanclata atque animo pertu! :

ex-aequo,
on a
level,

avi, atus, are, to

make
:

equal, place
tironi sese

omnis labores.

equal : se
:

cum
:

inferioribus

To

exaequari sinere, L. militibus exaequatus cum imperatore labos, S. iura pretio, i. e. to sell alike.
equal, attain equality loith: facta dictis,
:

exanguis, see exsanguis. exanimatid, onis,/. [extirAxno], faintness,


ror
:

tei'-

metum

subsequeiis: in exanimationes inci-

tell

worthily, S.

tetricas Sabinas, 0.
adj.,

dere.

exaeresimus,
ex-aestuo,
:

= k^aipsmnog,
:

that

may
up,

be taken out, to be otnitted: dies, intercalary.


avI, atus, are, to boil up,

exanimatus, P. of exanimc. exanimis, e, adj. [ex + an ima],


(coluniba) Decidit exanimis, V.
:

lifeless,

dead

ut

exanimem
:

la-

foam

bentem ex equo Scipionem

vidlt, L.

artus, 0.

ferment : exaestuat mare, L. unda ima bus, V. mens ira, V. ignis (amoris), 0.
:

vertici-

^.,

breathless, terrified,

dismayed : legiones vice


etc., L.
:

exaggeratid,

onis,/. [exaggero].

Only fig.,

unius, with suspense for the fate of, exanimis, V. metu, H.


:

Audiit

elevation, exaltation', animi.

exanimd,
heap, pile, had.

avi, atus, are

[exanimus], to put out

ex-agger5,

avi, atus, are, to

of breath,

tire,

fatigue, weaken, exhaust.

Only


ezanunus

: ::

ezcello
a

: : :

291

7h pass.: ut cursu milites exanlmarentur, Cs. To deprive of life, breathe forth : exiliter verba. volnere exanimaii kill, wear out : taxo se, Cs. nimio gaudio, L. circumventi flamma exanimanF i g., ^o deprive of selfpossession, terrify, tur, Cs. agitate, stun, wear out, dishearten : me metu, T. me querelis tuis, te metus exanimant iudiciorum

exauguratid,
ing,

onis, /. [exauguro],

desecrat-

profaning : sacellorura, L.

ex-auguro,

are, to desecrate^

make pro-

fane: fana sacellaque, L. ex-caeco, avi, atus, are, to blind, make blind To put out of sight : Flumiua excaecata, nos.

lost

avidos funus Exanimat, H. exanimatus philus amorera indicat, out of his tcits, T. exanimatus ipse adcurrit Troia agmina, V.

H.

Pamcum

underground, 0.
ae, /. [

excandescentia,
ling turath,

excandesco
Cs.

],

kindhot,

an outbreak of anger,
dul,

exauimus,
iuvenis, V.
:

adj,

[ex

+ anima],

ex-candesc5,
dead:
kindle.

lifeless,

Fig.:

ere, incli., to

grow

nisi ira

excanduit fortitudo.

strata corpora, corpses, L.

ex-caiit5,

atus, are, to
:

(exantlo), see exanclo.

chant : sidera excantata, H.

charm forth, enpuellas, Pr.

ex-ardesc6,
kindle, take fire

arsi, arsus, ere, ijich., to blaze out,


:

dum.
be

g., to

ad exardescetibe kindled, be inflamed, break out,


raateries facilis
: :

butcher

ex-carnific5, atus, are, to tear to pieces, : me, i. e. torment, T. Anaxarciium.


,

ex-cav5,

atus, are, to holloio out

ex una.

exasperated, be provoked, rage: iracundia ac stomacho: dolore, Cs. infestius, L. Haud secus

gemma

trulla excavata.

ex-cedo,
cessus, ere, to

cessl

quam
L.
:

taurus, 0.

ad spem
iras,
:

libertatls

ad bellum,
:

go

out,

excessis for excesseris, T. ), go forth, depart, retire, tvith: :

Talibus dictis in
L.
:

amor: ambitio,
nitas sceleris rum exarsit, L.

ex quo exardescit importualtercatio in contentionem animoV.


:

drato

violentia Turni, V.

ere, inch., to dry up, become ex-aresc5, rui, dry: amnes fontes, Cs. F i g., ^o dry up, wither, perish: exustus flos siti veteris ubertatis exaruit
, :

metu, L. quoquam ex istoc ex tenebris in lucem ex itinere, Cs. bello, S. urbibus, L. acie, Cs. urbem, L. To project, reach : rupes quattuor stadia in altitudi:

abiit, excessit
:

loco, T.

vetustate exaruit (opinio).

ex-arni5,

,
:

are, to

disarm

cohortes, Ta.

ex-ar5, uvl, atus, are, to plough out, dig up, dig out : sepulcra puerum. To raise, produce, obtain by tillage, harvest : tantuni labore suo frumenti F i g., to decern medimua ex iugero.

To be in excess: ut nulla pars nera excedit, Cu. excederet extra, i. e. destroy the balance of the whole. Fig., to go out, depart, leave, withdraiv, disappear : animi cum ex corpore excessissent palma, yield the victory, V. excessit e vita, died Qiiom e medio excessit, T. excessit quinquagesimo anno, Ta. Of things cura ex corde excessit,

T.

cognomen memoria

excessit, L.

To go
:

be-

mark on

tablets

prooemium. 2h furrow, wrinkle: Frontem senectus exaret, H.

with the

style, write, note, set

down
rugis

Cum

yond, exceed, pass, extend, attain, pass over : postquam excessit ex ephebis, T. ex pueris ad patres etiam et ad publicara querimoniam excessit insequentia excedunt in eum annum, qui, res, L.
: :

etc.,

L.

paululum ad enarrandum,
etc.,

etc., digress,

rough, roughen : exasperato fluctibus mari, L. fretum, 0. Fig., to irritate, provoke, exasperate: durati tot malis exasperatique, L. animos, L.
a\i, atus,

ex - asper5,

are, to

make
:

L.

Ta.

To

eo laudis excedere, quo,

attain such fame,

surpass, exceed, overtop, tower


:

above

suramara octoginta milium, L.

fidem, belief, 0.

ex-auct5r5,
service, release

avl, atus, are, to discharge

from

from the military oath : exercitus velut exauctoratus morte ducis, L. milites exauctorati, L. : se, i. e, to quit the service, L. : exauctorati tribuni, cashiered, Ta.
:

excelleiis, entis, adj. with comp. and sup. [P. of excello], towering, prominent, distinguished, superior, surpassing, excellent : animus ac virtus: studium, Cs. cycnus, inter tot unus vir virtute of surpassing beauty, V. nihil illo excellentius in vitiis, N". excel! entissima virtus, Cs,
: :
: : :

ex-audio,
Cs.
:

IvI, Itus, ire, to


:

guish, discern, hear

: voces voces mulierum, L. maxima voce, ut omnes exaudire possint, audible to cdl. To hear, perceive, understand, attend to, regard : multa Non exauditi sanguis vatis, 0. monitor non exauditus, unheeded, H. exaudi, voltusque attolle, ^^ve heed, 0. To listen to, heed, regard, grant : preces et vota dirae exauditae ab omnibus dis, L.
:

hear clearly, distinsonitum remorum,

excellenter, adv. with comp. [excellens], excellently, exceptionally well: quae gesta sunt: pronuntiare, N.
:

se excellentius gerere.
ae, /. [excellens], superiority, ex-

excellentia,
cellence: animi.

Plur.: (in amicitia).

{praes. excellet, Cu.), celsus, ere [2 CEL-], to be eminent, be stiperior, surpass, excel: qui
,

excell5

ex-auge5,

haec (flagitia) quae excellunt, (artifex) excellit your most conspicuous crimes : super ceteros, L.
:

ere, to increase greatly, con-

ceteris

firm,: opinionem mihi animo, T.

bus

ingenio scientiaque in omni genere artium.


:

dignitate principi-


eiscelse

:: : : :

excipio
excidit, etc.,
:

::

292
tone,

loftily.

(excelse), adv. [excelsus], in an elevated Only comp. : excelsius dicere.

cum semel
0.
:

excelsitas,
ency
:

tltis,/.

[excelsus], loftiness^ ascend-

animi.
adj.

excelsus,

with comp. and sup. [P. of exlocus, T.


in
:

cello], elevated, l-ofiy-, li-igh:

mons, Cs.

H. excidit omnis luctus, animo, V. mihi ista excidevdint^ I had forgotten : cogitatio, cum mihi excidisset excidit, ut peterem, etc., i. e. Iforgot, 0. Of persons, to be deprived of lose, miss forfeit, fail to obtain: erus uxore excidit, T. magnis excidit
:

arcis meraoria, L.

excelsiore loco: cornu excelsius, Cs. : mons excelsissimus, Cs, As suhst. n., a height : simulacrum in excelso conloFig., high, lofty, distinguishcare ata excelso, 0. ed, excellent, noble : te natura excelsum geiiuit animus gloria, Ta. : orator quodam modo excel:

vertex montis, V.

signum:

ausis, 0.

regno, Cu.

to cut arbores, Cs. excisa arbor columnas rupibus, V. To raze, demolish, lay waste, destroy : aedls : Troiam,V. Sugambros, Ta. F i g., to drive out, extirpate, banish : tempus
:
:

2. excido, Idl, isus, ere out, cut off, hew out, cat down

[ex + caedo],
:

As subst. n., sior: excelsissima sedes dignitatis. an elevated station : in excelso aetatem agere, S.
excelsa sperare, L.

ex animo

vitium irae, H.

causas bellorum, Ta.


ivi, itus

ex-cie5 and ex-cio,

and
:

itus, ire,

e. peritare nuUis exceptionibus, power, Ta. in lege. E s p., in law, a limitation protest, ob(in a declai'ation or complaint), C.
:

excensiS, see escensio. pulcris, V. artifices e Graecia, Cu. Antiochum in excepti5, onis, /. [ex + CAP-], an exception, Graeciam, L. Volscos ad expugnandam Ardeara, imrestriction, limitation : sine uUa exceptione L. principibus Roraam excitis, L. molem (i. e. ivith absolute i.
: :

rarely ere {imperf excibat, L.), to call out, summon animas seforth, rouse: consulem ab urbe, L.

tempestatem
(i.

in undis, excite, V.
:

e.

jection,

C, Ta. excepto, avi,


:

Ta.

To

e somno), S.

excivit ea caedes

sonitu exciti Bructeros,


i.

call forth, excite,


:

produce : molem,

atus, are, freq. [exclpio], to take

out, take up, catch:

barbatulos de piscina:

lios

high waves, V. alcui lacrimas, Ta. Fig., to rouse, awaken, disturb, excite, frighten, terrify: excita anus, Enn. ap. C. dictatorem ex somno, L. hor:

e.

(milites), Cs.

auras, to snuff tip, V.

exceptus, P. ex-cerno,

of excipio.

part:

cretus, ere, to sift out, separate, ex captorum nuinero excreti Saguntini, L.


,

conscientia mentem excisonitu exciti, S. tam vastabat, S. concursu pastorum excitus, L. omnium civitatium vires, Ta. : Hinc aper excitus, 0. To stir up, excite : terrorem, L. tumultum, L.
ribili
: : :

excreti a matribus haedi,

V.

excind5,

see exscindo.

psl, ptus, ere [ex + carpo], to pick excipio, cepi, ceptus, ere [ex + capio]. I. To semina pomis, H. F i g., to pick out, take out, withdraiu : alqm e marl clipeum sorti, V. choose, select, gather : ex ipsis (malis), si quid inF i g., ^o rescue, release, exempt : servitute excepTo take out, tus, L. nihil libidini exceptum, Ta. To except, esset boni: nomina ex tabulis, L. me illorum make an exception, stipidate, reserve : hosce homileave out, except, omit: eo de numero numero, H. id, quod boiiist, T. nes raentem, cum venderet (servom), H. de anti-

excerpo,
:

out, extract

excessus,
mise
poet.
:

e vita

m. [ Romuli.
us,

A
i,

CAD- ], a

departure, dedigression, Ta.


C.

quis

neminem: cum norninatim


: :

liceret, etc.

lex exciperet, ut lex cognatos excipit, ne eis ea potestas

excetra,

a snake, serpent, dragon, In reproach, of a woman, L.


ae, /.,

excidium
:

(exsci-),
:

n. [2

SAC-], overthrow,

demolition, subversion^ ruin, destruction : urbis, L. arces excidio dare, V. Troiae, V. gentis, Ta.
petit

mandetur foedere esse exceptum, quo minus praemia tribuerentur omnium, exceptis vobis duobus, eloquentissimi Excepto, quod non simul esses, cetera laetiis, H. II, To take up, catch, se in receive, capture, take : sanguinem patera
: :

virum exceperit ambo aliquem vediuces, iolcome,Y videtur dentis Excidere videre, H. mihi Excidit epulis, Ta. equitem conlatis signis, meet, Y. succera, from my hand, 0. Palinurus Exciderat ciso poplite Gygen, loound, Y. speculator exceptus servos in pabulatione, puppi, V. vinclis, to a iuvenibus mulcatur, L. in flumen (sc. e rate), L. aves, slip out,Y.: ut cuiusque sors exciderat, ye^/ 07<^, Cs. incautum, Y. aprum latitantem, H. L. F g., to fall out, fall away, slip 02it, escape Cu. exceptus tergo (equi), seated, Y. Sucroneni verbum ex ore huius scelus ore tuo, 0. quod in latus, takes, i. e. stabs, Y. Of places: Priaticus To come verbum tibi non excidit fortuito vox per auras campus eos excepit, they reached, L. Excidit, V. in vitiura libertas excidit, si^iks, H. next to, follow, succeed: linguara excipit storaachus To pass away, be lost, perish, disappear, be forgot- alios alii deinceps, Cs. porticus excipiebat ArcF i g., ^o take ^ip, catch, ten : neque vereudum est, ne quid excidat virtus, ton, looked out towards, H.
1.
,

urbem excidiis, Y. ei'e [ex-f cado], to fallout, (with shields), Cs.: excid5, cidi, drop down, fall away : sol excidisse mihi e mundo benigno voltu, L.

spring to the ground, L. stremum spiritura ore tela missa,


pedes,
i.

e.

filiorum poi.

e.

ward
:

off

(terra)

::

: :: :

ezcisio
intercept, obtain, be exposed to, receive, inc^ir,

293

ezcnicio

meet : genus divinatiouis, quod animus excipit ex divinivim frigonmi tate: impetus gladiorura, Cs. fatum, Ta. praecepta ad excipiendas hominum To voluntates, /or taking captive : invidiam, X. receive, welcome : excipi claraore: alqm festis vociOf events, to befall, bus, Ta. plausu pavidos, Y. overtake, meet: qui quosque eventus exciperent, quis te casus Excipit, V.: excipit eum lenCs.
:
:

excludS, fii (exclusti for exclusisti, T.), sus, c!audo], to shut out, exclude, cut off, reere [ex move, separate : aliquem e portu ab re frumentaria Koinanos, Cs. Capua impios civis exclusit laurea Excludet ictus (solis), H. locum, L. ego

catch up, take tcp eagerly, niliil citius excipitur: sermonem eonmi ex servis, L. rumores liunc (clamorem), Ct-, alqd comiter, Ta. : adsensu populi excepta vox, L. To follow, succeed: tristein hiemera pestilens aestas excepit, L. Herculis vitam immortalitas excepisse dicitur: hunc (locutum) Labienus excepit, Cs, luppiter excepit, replied, 0. To succeed to, renew, take up: memoriam ut integri illius viri excipient anni consequentes pugnam excipient, L. : gentera, V.
tius spe bellum, L.
listen to,

To

overhear
:

maledicto

Excluder, ille recipitur, T. amator Exclusus, H, alqm coUoquio, L. To hatch: ex ovis pullos. Fig., to exclude, except, remove, Junder, prevent tris legates decernit, nee excludit Pompcium ilium a re p. anni tempore a navigatione excludi, Cs. reditu in Asiam excludi, N. angustiis teraporis excluduntur omnes diei tempore exclusus, Cs. vitia, ^0 render impossible: eorum cupiditatem excludat iurgia finis, H.

exclusi5,
exclusion, T.

onis,/. [ex

+ CLAY-], a shutting out,

excisi5,
tectorura
:

onis, /. [ex

+2

SAC-], a destroying:

out,

urbium.
excito], live-

], a thinking inventing : excogitationem non habent difficilem, may be thought out without diffi-

exclusus, P. of exclude. excootus, P. of excoquo. exc5gitati5, onis, /. [ excogito


contriving,

excisus, P. of 2 excido. excitatus, adj. with comp. [P. of


vehement, excited: souus fortuna, rising.
ly,
:

culty.

clamor excitatior, L.

exc5gitatus, P. of excogito. ex-c5git5, avI, atus, are, to think out, contrive, devise, invent : nihil contra rem p. quid mali aut
:

excito,

avi, atus, ^ve,freg. [excio], to call out,

sceleris excogitari potest, etc.

ad haec
:

multa ad

summon

e somno: sopitum mero regem, Cu. scuto offenso excitatus vigil, L, : reum consularem,.si(mio?i.- testis
forth, bring out, wake, rouse:
:

me

avaritiam excogitabantur, Cs. in rebus excogiexcogitatum est a quibusdam ut, etc., tandis, N. N. excogitat acute, quid decernat.
:

To raise, stir ab inferis: cervum latibulis, Ph. ex-col5, colul, cultus, ere, to cultivate, improve, up: (vapores) a sole ex aquis excitautur: ventus en7ioble, refine, perfect : omni vita atque victu exharenam hurao excitavit, S. To raise, erect, b^iild, cultus excultus doctrina lanes rudes, 0. regio constrtict, produce, kindle: vetat sepulcrutn e lapide ad luxura exculta, Cu. vitam per artes, Y. oraexcitari To worship, honor : deos, Ph. te aras, V. nova sarmenta cultura exci- tionem, Ta. tantur, ewe produced: ignera, Cs. sopitas ignibus ipsum, 0. aras (i. e. ignis sopitos in aris), V. Fig., to raise ex-coqu5, coxl, coctus, ere, to boil -out, melt ^cp, comfort, arouse, awaken, excite, incite, stimidate, out, dry up : Tam excoctam ( ancillam ) reddam, enliven, inspire: iacentera animum animos ad dried up, T. ignis vitium metallis excoquit, 0. laetitiam Gallos ad bellum, Cs. studia ad utili- omne per ignis vitium, Y. ferrum, quod excoquit tates nostras: sonus excitat oranis Suspensum, ignis, tempers, 0. startles, V. hoc maxime ad virtutem excitari pu: :

tant, the strongest incentive to virtue, Cs.

To

ap-

upon, cite: ex annalium monimentis multos testis liberalitatis tuae. To found, cause, occasion, excite, kindle : quantum mali ex ea re, T. quibus f undamentis hae tantae laudes exiras, V. citatae sint risus

peal

excors, cordis, adj. [ex -f cor], without intelligence, without understanding, senseless, silly, stupid:
anus: hoc qui non videt, excors est:
turpis et excors, H.

to, call
:

admodum
excre-

testis

exorementum,
ex-cresco,
artus, Ta.
: ,

I,

n.

[ex

+2

CER-], an

tion: oris aut narium, Ta.

excitus and excitus, P. of cxcieo and excio. In rliet., exclamatio, onis, /. [exclamo]. an exclamation, C., Ta. ex-clam5, avI, iltus, are, to call out, cry aloud,


Y.

ere, to

grow up:

in hos

haedi,

contiones saepe exclamare vidi, applaud ilia exclamat, 'minume gentium,' T. Laexclatine exclamat nostros frustra pugnare, S. mavisse, ut bono essent animo, etc. ut equites desilirent, L. Ciceronem exclamavit.
exclaim loudly :
:
:

to torment, torture, rack, plague: servos fame, Cs. vinculis excruciatum necare ipsos crudeliter, Cs. Fig., to distress,
:
:

excretus, P. of excerno. ex-cruci5, avi, atus, are,

afflict, harcuis,

trouble, vex,
:

riae excruciant excruciat animi, T.: excrucior,

torment : meae me misehonore Mari excruciatus, S. me


:

am

in torment, Ct.

ezcubiae

: :

cuse
:

ezedrium
iusta
:

: : :

294
lying out on
turpis
:

escubiae, arum,/. [ex-}-CVB-],a

giuxrd^ watching^ keeping watch: cuius excubias et custodias mei capitis cognovi: vigilum canuni watch, watchmen: vigilum exeubiis Tristes, H. obsidere portas, V. : divom aeternae, Y.

[ex CVB-], a watchman, excubitor, guard, sentinel: (castella) excubitoribus tenebanoris, ni.
tur, Cs.

Aeduis dat veniam excusainiuriae: Pompei, Cs. excusatio Sulpici legationis obeundae, a declining excusatio, qua usus es, cur, aetatis valetudinis ulla, quo minus adesset, etc. etc. habent excusationem legitimam, exsili causa solum vertisse.

tionemque
:

accipit, Cs.

With
:

excuso,
:

avi, atus,

are [ex

+ *causo;
:
:

pe^'S. obj., to excuse,

make an

excuse

Atticae me se de consilio, Cs. me leium ut excuser morbi causa si index excusetur ad mare, Cs. per Areopagites esse, pleads as his excuse: dixi, cur watch, watch : pro castris, Cs. muros, V. excubitum in portas cohortis mittere, excusatus abirem, H. Titium excusavit, quod, etc. cognatione Licini se, L. verba excusantia, apolo( Cupido Chiae ) Pulchris excubat in genis, S. lurks, H. F i g., to watch, be toatchfid, he vigilant, gies, 0. To excicse, apologize for : Varroni tardiTo allege in tatem litterarum missos ignis, 0. in navibus, Cs. he on the alert : ad opus, Cs. excuse, plead, excuse oneself with: propinquitatem animo: pro aliquo. inopiam, Cs. verba excusandae valetudini solita, ex-Cudo, di, sus, ere, to strike out, hammer L. Philippo Jaborcm, H. To decline, reftise, ex2h hatch out : pullos out : silici scintillam, V. cuse the refusal of: reditum Agrippinae ob hieTo forge, mould : spirantia aera, V, ex ovis. mem, Ta. in cognitionibus se (indices), Ta. alcui To prepare, make : ceras, V. F i g., gladios, lu. rei excusari, to be relieved of, Ta. to compose: alqd: librura, Ta. excussus, adj. [ P. of excutio ], stretched out, are [ex + calco], to tread , exculc5, stiff: lacertus, 0. down, stamp firm, Cs. quatio ], to excuti5, cussi, cussus, ere [ ex escultus, P. of excolo. shake out, shake off, cast out, drive out, send forth ex-curr5, cucurri or currl, cursus, ere, to 7im (litteris) in terram excussis, shaken oitt: equus out, run forth, hasten foinoard'i : excurrat aliquis, excussit equitem, threw off, L. Excutimur cursu, qui lioc nuntiet: ad me: in Pompeianum, make V. lectis utrumque, H. gladiis missilia, parry, an excursion: excurso spatio, traversed, T. Esp. Ta. excussos laxare rudentis, uncoil and let out, in war, to sally forth, 'make an incursion: in finis V. ignem de crinibus, shake off, 0. si excutitur To go forth, issue forth Chloe, be cast off, H. alqm patriii, Y. me domo, Roraanos, L. ex Africa. To run take myself off, T. comantis cervice toros, shake, animi spretis corporibus excurrunt f oras. out, project, extend : ab intirao sinu paeninsula ex- Y. excussaque braccliia iacto, tossed, 0. lacru(Sicania) in aequora, 0. Fig., to run, mas mihi, T. sudorem, N. excutior somno, am currit, L. spread, extend, display itself : campus, in quo ex- roused,Y. To project, throw : tela, Ta. glandem, To currere virtus posset cum sententia pariter, keep L. facinus ab ore, i. e. the poisoned cup, 0. pace with: ne oratio excurrat longius, be prolix. F i g., to shake out, shake shake out, search : te. excursi5, onis, /. [ 1 CEL- ], a running out, off, force away, discard, remove, %orest, extort: omrunning forth, (oratoris) moderata eaque rara, nisistornm delicias: aculeos orationis meae: corde sally, excursion, in- metum, 0.: excussa pectore luno est, Y.: (negotiis) stepping forivards. i. e. a ex oppido, Excussus propriis, H. : risum sibi, excite, H. foeroad, invasion, expedition : equitatHs Ih search, examine, investigate, oram infestam dus, reject, Y. finis ab exeursionibus tueri Cs.

ex-cub5, bui, bitura, are, To lie camp out : in agro.

to lie

out of doors, out on guard, keep


:

CAV-]. for apud Apu1

A
i

excursionibus facere, L.

F
[ 1

g.,

an

outset,

opening

scrutinize
freta, 0.
:

illud

prima orationis.

puellas, 0.
exsec-.

excutiendum est, ut sciatur, etc. quae delata essent, Cu.


:

excursor,
scout,

oris,

w.

CEL-

],

a skirmisher,

exec-, see
vour

spy:

istius.

1.

2.

excursus, P. of excurro. excursus, \\s,m. [1 CEL-], a nmning

out,

running forth, excursion: excursusque brevis temptaiit (apes), V. A sally, charge, inroad, invasion
:

ex-ed5, edi, esus, ere, to eat vp, consume, de: tibi omne est exedendum, i. e. take the consequences, T. To prey upon, consume, destroy : alquem adsidue, consume the propo-ty of T. id vis
:

militum, Cs.
e,

subiti, Ta.

excusabilis,
cused, excusable
:

adj. [excuso], that

may

be ex-

urbem, Y. Exesa rubigine pila, aliqua exedet Y. exesis partibus versiculorum, erased: exesae F i g., to consume, corarboris antrum, hollow, Y. rode: aegritudo exest aniraum: cura medullas, Ct.
:
: :

delicti pars, 0.

(excusate), adv. [excuso], without blame.


Only
coinp.
:

ex-

exedra,
seats,

ae,/.,

= t^sdpa, a

hall furnished with

parlor.

excusatius excipere, Ta.


onis, /.

exedrium
room, parlor
:

excusatio,

[excuso j, an excusing,

iU^piov, a sitting(exhe-), i, n., exedria nova in porticula.

exemplar

: :

ezercitus
issue,

: : :

295

exemplar,
copy:
(libri).

aris, n.

[exempliim], a transcript^

image^ likeness: sui. pattern, model, exemplar, original, example: ad imitandum mihi propositum antiquae religionis viFlur. : Graeca, H. tiis imitabile, H.
:

An

turn out, result : currente rota cur urceus exit? H. Togo out, become public : libri ita exierunt fama exiit, N. To go out of the way of, avoid, evade, vmrd off: tela oculis, V. vim viribus, to repel force with force, V.

exemplum,
0.

I,

n. [
i.

EM- ], a

sample, specimen

horainum exempla,

e.

representatives

of

the race,

imitation, image, portrait, draught, tranepistulae. script, copy: earum (litterarum), S. pattern, model, original, example, precedent, inci:

An

exequiae, exequor, see exseq-. exerce5, ui, itus, ere [ex+arceo], to


:

drive, keep

busy, keep at work, oversee, work, agitate : tauros, V. te exercebo hodie, keep agoing, T. (Maean:

simulacrum ab animali exemplo transa draft: exempla ad imitandum naturae et veritatis Ex hoc numero (amicorum) nobis exempla suraenda sunt: vir exempli recti: in oculis exemplum erat Fabius,
dent, case:

fertur:

litterarum,

dros) Incertas exercet aquas, 0. vomere collis, V. rura bubus, H. huumm in messem, V. agros, Ta. telas (aranea), 0. arva exercenda, Ta, : undas Exercet Auster, H. diem, i. e. employ in labor,
: :
:

exemplum a me petere, L, qui exemplum et spinas Traxit in exrectores habebantur, Ta. emplum, 0.: habuerunt virtutes spatium exemplorum, i. e. roo7n to show themselves, Ta. : quasi exempli causa, as an example : sequimur exempla
L.
: :
:

deorum, 0. sententiae exemplo hand salubres, mala exempla i. e. hy becoming a precedent, L. illo exemplo conex rebus bonis orta sunt, S. firmat, etc., by that instance : Venit in exemplum furor, served as a lesson, 0. exempli causa paucos nominavi, for example's sake : exempli gratia. warning example, warning, lesson, penalty : Exemplum statuite in me, ut, etc., T. simile severitatis tuae in eos omnia exempla cruciatusque edere, Cs. ea in civitatem exempli edendi facultas, L. in eum indigna, T. esse in exemplo, to serve as a warning, 0. ivay, manner, kind, nature : more et exemplo populi K. iter dare, Cs. eodem exemplo quo, L. exemplo nubis aquosae
: :
:

engage busily, occupy, employ, exercise, train, discipline : quid te exercuit Pammenes ? copias, Cs. exercendae memoriae gratia in bello alqm in gramineis membra palaestris, V. vocem et virls in hoc Litibus linguas, 0. exerceri in venando se in his dictionibus se genere venatiouis, Cs.: cui (lovi) se QXQvcebM, in whose honor ceteris in cairipo exercentibus exercendi consuetudo, of exercising ourselves: pueros exercendi causa producere, L. To practise, follow, exercise, employ oneself about, make use of, ply : medicinae exercendae causa artem, H. palaestras, V. arma, V.: vanos in aera morsus, O. acies pueriles, mock fights, lu. Ih follow up, follow out, prosecute, carry into eff'ect, jjracthie, administer t indicium latam legem, L. imperia, V. cum illo
V.
i

F
:

g., to

.-

inimicitias, S.
:

odium

in

prole, 0.
:

facilitatem

A
:

Fertur, after the


07itents: litterae

manner of, 0. uno exemplo

A
:

tenor, purport,

scribere bis

eodem

exemplo: hoa

qxqvii^\o, as follows.

animi avaritiam in socios, L. acerrume victoriam nobilitatis in plebem, S. foede victoriam in captis, L. odium, 0. pacem et hymenaeos, solemnize, V. 7'o disturb, disquiet, vex, plague me vehementer te exercent numinis irae, V. animos hominum, S. simultates et exercuerunt eum et ipse exercuit eas, L. toto exerceor anno,
:

exemptus,
ex-e5,
out,

P. of eximo.
;

0.

curis exercita corpora, 0.

ii ( exit, V. exisse, C. ), itus, ire, to go go forth, go away, depart, withdraw, retire : ex oppido, Cs. e patria: ab Thaide, /rom the house ad me, i. e. to visit me, T. ab urbe, L. of, T. domo eius in provinciam, Cs. in terram Exit ad caelum Arbos, rises, V. colles exire videntur, 0. de vita: e vita tamquam e theatro: limen, pass,T.: Avernas vallis, 0. Of lots, to fall out, cum de consularibus mea prima sors be drawn exisset. To march out : de tertia vigilia, Cs. ad pugnam, V. ex Italia ad bellum civile: praedatum in agros, L. non posse clam exiri, Cs. To flow, gush, pour forth : exire cruorem Passa, 0. saxo exit ab imo Rivus, 0. F i g., to go out, escape, he freed : ex potestate, i. e. to lose self-possession : de consilio, de mente acre alieno modura, to exceed, 0. In time, to run out, end, expire : quinto anno exeunte indutiarum dies exierat, L. To pass away, perish : memoria, L. To go forth,
:

exercio, see
exercitatio,
tice,

exsarcio.

onis, y. [exercito], exe^xise, practraining, discipline, experience : corpora exercitatione recalescunt: incredibilis in armis, Cs. factum est superiorum pugnarura exercitatione, ut, etc., Cs. dicendi (opus) eget exercitatione.
: :

Plur.

virtutum.
adj. with comp.

exercitatus,
cito;
/j-e^-.

and

sup. [exer-

of exerceo], well exercised, practised,

versed, trained, experienced, disciplined:

ad banc

rem, T.

superioribus proeliis, Cs. exercitatiores ad bene promerendum: in re p. quis exercitatior ? in maritimis rebus exercitatissimi. Troubled, disturbed, wo7'7'ied: curis animus: Syrtes noto, H.
:

in re militari

exercitium,
equitum, Ta.
1.

i,

n. [exerceo], training, exercise

exercitus,

adj. [P. of exerceo], disciplined.

exercitus

: : :

exigo
:

::

296
render, 0.

experienced, versed: miles: ad omne flagitium, Ta. consuetudiiie velare odium, Ta. : militia, Ta.
:

Vexed, eloquentia, of a practised speaker, Ta, Vexatious, seharassed: omnibus iniquitatibus. vere: quid magis exercitum.

exhibet solidum ilecns, proves, Ph. vias tutas, i, e. quid me putas populo nostro exhibiturum ? xvhat show shall I make ? : formam removit anilem, Palladaque exhibuit, revealed, 0. 2h exhibit, emp)loy, occasion, cause : mihi molestiam.
:

2. exercitus, us {dat. u, Cs,, L. gen.plur. tiam, L.) [exetceoj, a duciplhied body of men, army: terpedester, N. : exercitum ditiro, L. resiris, L.
: :

ex-hilaratus,

adj., cheerful,

merry.

ex-horreo,
der
at,

ui,

ere, to tremble before, shud-

paiare, S. : scribeve, L. mittere, T. ducere cum exercitu veuit excontruliere, Cs. ercitum equitatumque castiis continuit, infantry, multitude, host, exercitus conveniuut, ?. Cs. swarm, flock: corvorura, V.
: :
: :

comparare

dread: mortem, lu.


ruT,

exhorresc5,

ere, inch,

[exhorreo], to

tremble, shudder, be

terrified :

in

alquo

metu

aequoris instar, 0.

voltus amicos, dread, V.

exhortatio,
encoicragement Ta.
:

onis,/. [exliortor],

exero, exerto, see exser-. exesus, P. of exedo. ex-futiio, see


exhalati5,
vapor:
ouis, /. [ exlialo exhalatioues terrae.
(

mutua, Ta.

an exhortation, Jucum, Ta. Plur.,

effutus.

ex-hortor,
civis in

atus, Sri, dep., to exhort, encourage:


:

],

an

exhalation,

hostem, 0.

ut converteret,

etc.,

sese in arma, V. Ta.

Maternum,

ex-halo
mi
die,

out, exhale, evaporate:

0.

avi, atus, are, to breathe nebulara, fumos, V. edorcrapulam et exliala, i. e. get sober: animam, vitam, V. Hie illic exhalantes, expiring, 0. (aura) de gelidis exbalat vallibus, rises, 0.
),
:
: :

exal5

exibeo, see

exhib-.

exic5, see exseco.

ex-hanri5,

liausi,

haustus,
:

ire,

to

draw

out,

empty, exhaust: seutinam Vwwxm, drink up: exhausto ubere, V. 7b draw out, make empty, exhaust: terram mauibus humum ligonibus, H. aerarium exliausta paene pharetra, 0. exhaustis

exig5, egi, actus, ere [ex-fago], to drive out, push forth, thrust oiit, take out, expel : reges ex civitate: hostem e campo, L. post reges exactos: easdem (uxores), divorce, T. suam (uxorem), turn out of the hou^e exigit Hebrus ixquas, pours into the sea, 0. exactum ensem Fregit, by the thrust, 0. ensem per medium iuvenem, V. (hasta) Cervice exacta est, passed through, 0. To drive away,
:

reliquom spmixim, destroy: sumptu exhauriri, impoverished : Quo nlagis exhaustae fuerint (apes), V. socios commeatibus, facultates patriae, N. L. F i g., to take away, remove: partem ex tuis (laudibus): sibi manu vitam exliausta vis aeris alieni est, cleared, off, To exhaust, bring to an end: ut (amor) ex;L. hauriri milla posset iniuria: (multa) sermoue, i, e, to discuss thoroioghly : deinde exhauriri mea mantectis, pillaged,

L.

To

hiss off (the stage)

(fabulae) exigendae vobis, T.


exo.Ct,

require, enforce,

demand,
:

collect :

ad

data, be fulfilled:

lahoves, endure, L.

pericula,
est,
i.

V.

labor Cui

numquam
:

exhausti satis

e.

never finished,Y
itiflicted,

poenarum exhaustum
:

satis est,

Plus tamen exhausto superest, more 'than has been done, 0. exhaustus cliens, wo/'^i oict,
V,
:

pecunias exigendas legatos misimus acerbissime pecuniae exigebantur: nomina sua; peditum numerum a civitatibus, Cs. viam, demand the co7istructioii of : auspiciorum adhuc fides exigitur, ?b export : agrorum further confirmation, Ta. fructus, L. 2o set right : ad perpendiculura columnas, set precisely icpright. Fig., to require, demand, claim, exact, itisist : magis quam rogare a teste veritatem ius iurandum, L. Has exegit gloria poenas, /ias cost, lu. de volnere poenas, 0.: a violatoribus piacula,L. ex te ut responderes: id ipsum, ut pereat, 0. a quoquam ne peieret, lu. in exigendo non acerbus. Of time, to lead,
:

lu.

inter labores exhausti, L.

exhaustus, P.

of exhaurio.

exhediium, see exedrium. exheredo, avI, atus, are [ exheres ],


iJierit:

to disin-

fratrera

filium,
adj., disinherited:

spend, pass, complete, finish, close : cum maerore graviorem vitam, S.: exacta aetate vaov'x, after a long life : hanc saepe exacta aetate usurpasse vocem, in old age, L.: per exactos annos, at the end of every year, H. tribus exactis ubi quarta acces:

iex-heres, edis, 'bonorum filius.

paternorum
to

exhibe5

(exib-),

ul, itus,

ere

[ex+habeo],

finish,

hold forth, tender, present, deliver, give up, produce: omnia sibi Integra: librarium legum: servum: toros, i. e. furnish, 0. testem, Cu. To show, display, exhibit: gemino praesignia tempora cornu, se alcui nudas, 0. 0. linguam paternara, i. e. use the language of her father, 0. quorum virtus
:

To conduct, superintend aedls privatas velut publicum opus, To bring an His complete monnmentura, H. opus, demum V. To determine, find
0.
:

serit aestas,

V.

spatiis

exegit quattuor
to

annum,

L.

end, conclude,

0.

exactis,

ascertain,
:

oui : sociisque exacta referre, discoveries, V. Non prius exacta ratione saporum, before he has ascertained, H. non tamen exactum, quid agat, 0. To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider : ad vestras leges, quae Lacedae:


ezigue
mone

: :


existimo

: : : :

297

fiunt, estimate hy the standard of, etc., L. ad cnecultu ad luxuriam exacto, directed, Cu. To consider, deliberate lestia ritus humanos, 0.

on, take counsel


secutn, 0.
:

upon
satis

tempus

secuiii,'V.

talia

non

exactum, quid again.

adv. [exiguus], ahortly, slightly^ scantisparingly, exactingly, barely, meagrely : iiimis exigue ad calculos revocare amicitiam Praebent sumptum, T. frumentum exigue dierura
ly,
: :

exigue,

XXX
:

habere, Cs.

epistula scripta.
atis, /.

banish: diem ex raense: ex rerum naturii benemihi atras curas, H. volentiae coniunctionem cam religlonem (augures), L. exempta fames epulis, V. To except, make an exception of : alqm si maiestatis quaestio eximeretur, Ta. 7b free, release, deliver : alios ex culpa se crimine, L. rem miracnlo. L. Syracusas in libertatem, L. alqna morti, Ta. de proscriptorum numero, N. agrum de vectigalibus, exempt. Of time, to consume, waste, lose horam in cive liberando diem dicendo, 0. calumnia dicendi tempus.
:

eziguitas,

[exiguus], scantiness, smalleo-

ness, littleness, shortness, insufficiency, scarcity

plas propter exiguitatera non facile diduci, Cs. castrorum, Cs. temporis, Cs.
:

or (old and late) exim [for exinde], adv. n place, thence, after that, next in order, next (mare) exin aer: exim ventum Elephantinen,

exin
I
.

exiguus,
scanty, small,

adj.

with

siqy.

[2 AG-],
:
:

strict, exact,

Ta. After that, thereafter, then pater me voce videtur, Enn. ap.

Exin corapellare

C Then, next, furempty,

little,

petty, short,

quate, incoiisiderable, paltry


exigui, etc., H.
:

poor, mean, inadecor me Corporis

thermore : incenditque animum: Exin bella memorat, Y. primura exim, Ta.


:
.

mus, V.

oratorera in
:

exiguum
: :

castra, Cs. toga, gyruin compellitis: finis, 11. H. elegi, H. copiae amicorura: cibus. In. faculpulvis, a little, H. pars census, H. tates, Cs. laus: nee ulii Exiguus populo est aestatis, Cs. pars exiguissiina, 0. (locus), too small for, 0. As siibst. n., a little, trifle : exiguum campi ante castra erat, L. exiguo adsueta inventus, V. temporis, 0. deterere exiguis aliquid, i. e. the rem: :
:

ex-inani5,
desolate:
exinanitis.

ivi, itus, ire, to


:

make empty,
gentibus

navem

domos:

civitates, Cs.:

ex-inde,

adv., after that, thereafter, then

ad

exinde castra raota, L., V. next, furthermore : praetores exinde

Mundam

After
facti, L.

that,

exisse,
(

inf. perf. of exeo.


),

existimantes

ium, m. \P. plur. of

existi-

nant, lu.

mo],

critics, critical judges.

exilis, e, adj. [for *exigilis; 2 AG-], strict, narrow, thin, slender, lank, small, meagre, poor : cor femur, H. legiones, incomplete : digiti, 0. Cheerless, comfortless: Fig., thin, poor : solum. domus^ H. 3IeaWorthless, insincere : plausiis. gre, dry, inadequate : genus sermonis (dicta) de
:
:

existimati5 (existum.-), onis, /. [existimo], a judging, judgment, opinion, supposition, decision,


praetoris omnium, vestra esistimatio, sed indicium certe parentis, that is your opinion, hut the father is the proper judge : non militis de
estimate, verdict
Cs.
:

vostra, T.

tacita

est

quidem

ista

virtutis vi.

exUitas,

atis, /.
:

[exilis], thinness, meagreness,


in dicendo.

weakness, poorness

exiliter, adv., thinly, meagrely : verba exanimata annales scripti ad calculos revocare ami: :

imperatore existimationem esse, sed populi K., Reputation, good name, honor, character: etc. bonae existimationis causa: homo sine existimatione: ofCensa nostrae ordinis homhwim, regard: ad debitorum tuendam existimationem, i. e. credit,
:

citiam, illiberally.

Cs.

alcuius existimationi consulere,

exilium,

see e^silium.

exim,
Plotium

see exin;

eximie,
lu.
:

adv. [eximius], exceedingly, very m.uch,


excellently
:

uncommonly,

existimator (existum-), oris, m. [existimo], a judge, critic : ut existimatores loqui iniustus rerum metuendus.
: :

dilexit

cenare,

poUiceri omnia, L.

eximius, adj. [EM-], taken out, excepted, exempt: exiraium nemineni habere, none vjho is an exception, T.
se.

te

illi

unum eximium,
:

cui consuleret, f uis-

Select,

choice,

distinguished,

extraordinary,

uncommon,
virtus
:

excellent

ins nostrae civitatis:

Pompei

mulier facie: opinio virtutis, Cs.

out, take

eml, emptus, ere [ex+emo], to take away, remove : exempta spinis de pluribus una ? H. ex reis eximi Phraaten numero beatorum, H. To free, release, deliver : te inde, let you off, T. eum e vinculis adventu fratris obsidione exiraitur, L. F i g., to take away, remove^

eximo,

existim5 or existumo, Svl, atus, are [ex-f aestimo], to value, estimate, reckon : vita tanti To appreexistimata magni operam eius, N. ciate, value, esteem, judge, consider, suppose, think, expect : vitae consuetudinem, pass judgment on, alqd uullo modo eum avarum: se parem T. arrais, S. Fulcinius honestus existimatus est se minus timidos existimari velle, Cs. utcunque (haec) existimata erunt, L. quem ad modum existinies, vide, your habits of thought : te non existimas conflagraturum ? praecavendum existidisciplina in Galliam translata esse mabat, Cs. ita intellegimus volgo existiexistimatur, Cs. mari Quanto labore partum, T. facta an dicta
:

ezisto

: :

exornatio
ex-olesc5,
of
use,

298
.

existimari uon an utrurn poterat, he determined, Cs. : de alqua causa, L.


pluris sint, S.
:

olevi, etus, ere, inch., to groie out

quid de imperatoribus existiment: aliter de saexistimari de ingeniis eorum piente, quin, etc. potest, an estimate may he formed : in hostium numero existimari, he regarded as an enemy.
:

hecome obsolete, pass a^tiay, cease : cum patris favor exolevisset, L. exoletis annalium- exemplis, L'. exolescunt Graeci amictus, Ta. ne disciplina per desidiam exolesceret, Ta.
: : :

exoletus,

I,

m. [P. of exolesco], a hoy favorite.


atus, are, to free, disburden, un:

existo, see

exsisto.

ex-onero,
load,
:

:"vi,

exitiabilis, e, adj. [exitium], destructive, fatal, deadly : bellum civibus: tyrannus, L. telum, 0. in suos animus, Ta.
exitialis, e, adj. [exitium], destructive, fatal, deadly : exitus litterae, L. donum, V.
: :

empty: turba regnum, L. plenas colos, 0.: plebem exoneratam praestare, i, e. relieved from, overa-oivding, L. multitudinem in terras, Ta. Fig., to relieve, free, discharge: civitatem metu, L. exonerata fide mea, L, conscientiam, Cu.
:
:

exiti5sus,
tive,

adj. with
.

comp.

exitium

],

destrucexitio-

pernicious, deadly

coniuratio:

quod

sum

fore

videbam
i

rei p. exitiosior, Ta.

eziitium,

[ex+l

I-],

{gen.plur. exitium, Enn. ap. C. ), n. destruction, ruin, hurt, mischief : dig:

exoptatus, adj. with comp. and sup. [P. of exopto], greatly ivished, earnestly desired, longed parens, V.: nihil exoptatius adfor: nuntius ventu meo exoptatissima gratulatio.
:

num

factis (tuis), T.
:

urbis

vitae, end, S.

Unius

ex-opto,
ventum, L.
:

avl, atus, are, to tvish earnestly, desire


:

miseri, V. of ruin, 0.

omnibus meis
:

greatly, long for: sibi gloriam, S.


tibi

Samnitium adte videre: ut

exitio fuero, the cause


:

pestem,

ivish

you:

Exitio dedi Tlioona, 0.

superabat opem, destructive power, 0. civitatum adflictarum est avidum mare nautis, H. extremi exitiorum exitiis: res Exitiis positura modnm, V.
: :

Exitium Exitium

laudi tibi sit tribunatus.

exorabilis,
auro, H. lior, Ta.
:

e,

adj.

entreated, influenced hy

numen,

lu.

with comp. [exoro], easily prayer : populus in se: missus tamquam exorabi:

1.

exitus, P. of exeo.

ex-5rdior, orsus, iri, dep., to begin a web, lay way of egress, outlet, the ivarp, prepare to weave : pertexe modo, Antoab urbe esset, L. passage : angustus portarum, Cs. de raultis nul- ni, quod exorsus es ante exorsa, the web they had septem e begun. lus, lu. insula exitus maritimos habet Me ton., to begin, commence, make a hedomo, L. F i g., a loay out, end, close, conclusion, ginning: iubent exordiri ita, ut, etc. preces, 0. termination : orationis adducta ex exitum quae- Unde exordior narrare, T. tum dicere exorsus stio est: magnarum initia rerum faeilem exitum est de quo scribere exorsi sumus, N. ab ipsa habuerunt, Cs. casus habent in exitu simills re bellum ab causa tarn nefanda, L. (verba) Hinc omne principium, hue refer exitum, r i g., the xoarp exordium, I, n. [ex+ordo]. H. in exitu iam annus erat, L. oppugnationis, a web ; hence, a beginning, commencement, oriof Cs. fabulae, catastrophe : vitae, N. tristis exitus gin : mali a Bruto capiamus exordium primae habuit consulatus: causae, quae plurimos exitus pugnae, V, dicendi. An introduction, exordium, opportunities. dant ad eius modi degressionem, i. e. proem, preface : quo utar exordio quae prima End of life, end, death : Caesaris hie exitus exordia sumat ? V. iUum tulit, etc., V. saevus, lu. bonos exitus ex-orior (exoritur, Y. exorerentur, L. impel'. means, method, toay, device, solution : habere. An exorere, T.), ortus, iri, dep., to come out, come forth, defensionis. exitus ab utroque datur regi huius diei de spring up, rise, appear: Canicula exoritur: exoissue, result, event : incertus belH rex riens sol, V. exortus est servus, qui, etc. futuri temporis, H. exitu rerum sentire, Cs. spei, accomplishment, L. sine exitu esse, without exortus est Lydiae: Exoriare aliquis nostris ex F i g., to begin, take origin, arue, ossibus ultor, V. result, L. meliores habere exitus ingens, V. bella be caused, be produced: A Myrrhina, T. secundos reddidit exitus, H. ( fortuna ) Belli Pro v.: Exitus acta probat, the event justifies the aliis ex locis, L. nullam exoriri moram posse, Exoritur clamor exorta aliqua offensione Cs. deed, 0. defectione fama, Praenestinorum virum, de V. hound laio, hy no the ex-lex, egis, adj., heyond To recover oneself, take courage: paulum. law, lawless : exlegem esse Sullam putare specta- L. tor, H. exornatio, onis,/. [exorno], an adorning, emexodium, i, n., =k^6diov, an after-play, farce, bellishment: sine ulla exornatione, speaking for display. notum, lu. L.
: :

1 I-], a going out, going 2. exitus, us, m. [ex forth, egress, departure : omni exitu interclusi, hominum exitus adservare, Gs. ne exitus Cs,

exorator,
entreaty, T.

oris,

m. [exoro], one who obtains hy

inclusis

: :

ezpello
make

: : : :: :

ezornator
ex5rnator,
bellisher:
oris,

299
a7i

m. [exorno],

adorner, em-

procure,
:

ready, prepare
:

vela,

0.
:

vir-

rerum.
ii\i,

gas expediri iubet


:
:

To
:

atus, are, to Jit out, equip, furveste nish, stippli/, provide : vicinitatera armis, S. Honiinem, Ph. pro rei copia satis providenter, S.

ex-5rno,

Y. navis, exercitum, L. se ad pugnam, legiones, Cs. Cs. To despatch, hurl: ius auxili sui, exercise, L. L. trans finem iaculo expedito, H. F g., to bring
cererem
canistris,
:

deck, adorn, embellish: varia veste exornamihi in palaestra locum: triclinium amtus, T, ple adeo exornatum dabo, ut, etc., i. e. ^vill give him a dressing down, T. Fig., to adorn, decorate, mors honesta set off, laud: Graeciam artibus
:

vitam turpem exornat.

free : me turba, T. impeditum aiumum,T. haererem,nisi tu me expedisses Quas (maniis) per acuta belli, help through, H. me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt. To put in order, arrange, set right, adjust, settle : rem, ut poteris rem frumentariam,
out, extricate, release,
: : :

nomina mea, joay; exitum orationis: quod ex-ord, avi, atus, are, to move, prevail upon, iustat, Y. To explain, unfold, make clear, clear persuade by entreaty, induce, appease: Qui mihi xip, disclose, relate: pauca tibi dictis, Y. rei iniexoraudus est, T. alquem ut peieret: deos, 0.: tium, ea de caede, Ta. Promptius expediam S. gnatam ut det, populuin, H. Lares farre, lu. To be serquot, etc., i, e. coxdd sooner recount, lu. quae vicinos concidere oro, vixque id exoro, T. viceable, be profitable, be advantageous, be useful, be non loris Exorata solet, in spite of entreaties, lu. expedient, profit : nihil expedire quod sit iniustum To obtain by prayexoratae arae, inexorable, 0. non idem ipsis expedire et multitudini Caesari er : pacem divom, V. ad diuturuitatem victoriae: expedit bonas esse
Cs.
:

ez5rsa, orum, n. [1 exorsus], a begiiining, commencement : longa, preamble, Y. sua cuique exorsa laborem ferent, V.
:

vobis, T.

omnibus expedit salvam esse rem


adv. with

p.

tu

si ita

expedit, velim, etc.

expedite,

comp. and sup. [expedi-

1.

2.
1.

exorsus, P. of exordior. ex5rsus, us, m. [1 0L-], a


orationis.

tus], without impediment, tvithout diffcidfy, readily,

beginning, com-

mencement :
2. rising

promptly, quickly: explicans quod proposuerat: expeditius navigans te expeditissime conferas.


:

exortus, P. of exorior. expeditio, onis, f [ expedio ], a7i enterprise exortus, us, yn. [1 0L-], a coming forth, against the enemy, expedition, campaign : hiberna,
:

soils exortus, L.

lucis,
to

Cu.
kiss fondly, kiss

L.

milites in expeditionem misit, Cs.


proficisci, S.
: :

ex-osculor,
eagerly:
,

manum, exosso,
exostra,

Ta. are
, ,

arl,

dep.,

ditionera
miles, Ta.

in expeadsuetus expeditionibus in expeditionibus, marches, L.


:

[exossis, ex

+2

os], to de-

prive of bones, bone: (congrum), T.


ae, /.,
:

(in the theatre)

t^warpa, a movable stage in exostra, i. e. without conceal-

ment.

ex5sxis, P. [* ex-odi], hating, detesting: patrios mores, Cu. pugnas exosa relinquo, with horror, Y.
:

ex-pallesc5 ),

lui,

ere, inch., to

turn pale {ox\\y perf)\ toto ore, 0. shrink from: fontis haustus, H.

grow pale, To dread,

ex-patr5,

avI,

are (once), to finish, squan-

der in voluptuousness, Ct.

ex-pavesc5,
:

pavi,

expeditus, adj. with comp. and sup. [P. of expedio ], unfettered, imimpeded, unencumbered, without a burden : in Galliam proficisci Sagana, tucked up, H. legiones, without baggage, Cs. expedito exercitu pervenit, Ta. Masc. as subst. novem dierum iter expedito, a nine days' forced march, Cs. Ready, free. prrompA, easy, unembarrassed: expedito nobis homine opus est: ad dicendum. Convenient, ol hand, ready, commodious iis expedito loco actuaria navigia relinquit, Cs. via expeditior ad honores Caesaris victoria, complete, Cs. reditum in caelum patere expeditissimum pecunia expeditissima, readiest. Neut. as subst.: expedito habere copias, L.
: : :

ere, inch., to be terrified,

fear greatly, dread: ad H. f rigus, lu.

id,

L.

muliebriter ensem,

ex-pello,

pull, pulsus, ere, to drive out, drive


:

expectatiS, expect5, see ex-spec-. are [ex+pectus], expectoro,

to drive

from the breast sapientiam mi, Enn. ap. C. expediS, ivl, itus. Ire [ex + pes], to extricate, disengage, let loose, set free, liberate : nodum ex
:
:

nullo (laqueo) se

mortis laqueis caput, H. flammam inter et hostis Expedior, make my way, Y. errantem nemori, 0. sibi locum, make room, Cs. iter per rupes, L. To fetch out, bring forward,
:
: :

away, thrust out, eject, expel: plebem ex agris dominum de praedio navis ab litore in altum, L. agris expulsi, Cs. finibus expulsus patriis, Y. me civitate potestate expulsi, X. Conlatinum, banish: porta Esquilina pecus, drive out, L. sagittam arcu, shoot, 0. gen is oculos, 0. se in auras (pondus), /oj'cecZ itself out, 0. ex raatrimonio filiam expulsa filia, rejected te, disown, T. (as a wife) expellere tendunt, dislodge (in battle), Y. segetem ab radicibus, Y. Xaturara furca, H. ^F i g., to force out, drive out, drive away, expel,
:

: : :

expendo
banish, remove: alqm vita: per volnera somnura, V. 0. morbum helleboro, H. ciorum memoriam, Cs.
: : :

300
animam,
benefi-

ezpilator
:

ex-pend5,

endl, ensus, ere, to weigh out, iveigh:

ut iam expendantur, non numerentur pecuniae. To pay out, pay, lay out, expend: expensum est
aiiri

pondo centum

nummos nominibus

certis,

expertus (eum) fidelem in Ganymede, H. experquantus adsurgat, Y. expertus bellis animus, Ta, To measure strength with, contend with: ut interire quam Romanos non experiri mallet, N". Turnum in armis, Y. T'o try, undertake, attempt, make trial, undergo, experience : Bis terque expertus frustra, H. Omnia priusquam
to credite,

P. per/., in the phrase, alqd ferre expensum or pecuniam ferre expensam, to set down, enter, charge, reckon, account as paid: miijus qiiam Verres ilU expensum tulerit: pecunia aut data aut cxpensa lata sit quibus sine fenore pecunias expensas tulisset, i. e. had lent, L. F i g., to weigh mentally, ponder, estimate, consider, judge, decide : ea (argumenta): in iudiciis testem: omuis casus, V. causara meritis, to decide, 0. quid conveniat To pay, suffer, undergo : poenas lovi nobis, lu. Supphcia, V. To expiate: scelus, V.

H.

armis, resort to everything before using, T.

omnia
:

de pace: extremum auxiliura, the last resort, Cs. extrema omnia, S. (terram) colendo facilem,^c?, Y. indicium populi R., submit to, L. experiar certe, ut hinc avolem ut sine armis reduceret, etc., N. vi contra vim experiundum putavit. To try by Icao, go to law: Caecinae placuit expe: :
:
:

riri

alquid

summo

iure, sicbmit to trial.

experrectus, P. of expergiscor. expers, tis, adj. [ex + pars], having no part


not sharing
:

in,

expensum,
disbursements

a payment: codex accepti

[P. n. of expensus], money paid, et expensi, receipts and tabuhie accepti et expensi.
i

expergefacio,
expergiscor,

feci,

f actus,

ere [ex-pergo+

facio], to arouse, stir up, excite.

perrectus,

I,

dep.

[ex-pergo,

not privy to: partis de nostris bocommunis iuris Britanni pugnae, Ta. nis, T. Destitute of, devoid of, free from, without : erudidoloris, 0. tionis nuptiarum, H. (vinuin) maris, tvithout sea-water, H. domus cladis, Cu. virtutis, Y. vitae pars turpitudinis expers vis consili, H. fama atque fortunis, S.
in,
:
:

arouse], to be awakened, awake: si giscere : somno experrectus, S. alert, bestir oneself: expergiscere, T. tandem virtus viri.

expertus, adj. [P. dermis, experTo aioake, be known by experience :


:

experrecta

of experior], tried, proved, vir expertae virtutis, L. libertatis dulcedine nondum experta, L. miles, Ta. per omnia, L. Experienced in: belli iuve: :

with sup. [P. of experior], experienced, enterprising, active, industrious: homo: vir, L. experientissimus arator: genus experiens laborum, used to, 0.
entis, adj.
:

experiens,

nes, Y.

expetendus, adj. [P. of expeto], worth striving for, desirable: gloria.


expetens,
entis, adj. [P. of expeto], desirous,

ae,/. [experiens], a trial, proof, experiment: veri, 0. Effort, endeavor : aegritudi-

experieutia,

eager: in voluptatibus.

expetitus, P. of expeto.
ex-peto, ivT, itus, ire, to seek after, strive for, aim at, demand, ask: me: auxilium, T. expetita conloquia, Cs. unum ab omnibus ad id bell una
: :

nem

suscipere pro experientia, instead, of effort:


device,

nova hominum,
tia,

V.
:

edge, practice, experience

Experimental knoiolapibus quanta experien-

Y.
!,

inperatorem expeti
n. [experior],

poenas ob bellum, L.
:

mor-

experimentum,
trial,

a proof

test,

tem pro

vita civium, 7neet eagerly


life :

vitam, to at-

Metello experimenparti exercitus in experimentum praefecit, Ta. Experience: (vir) nullis castrorum experimeutis, Ta.
:

experiment

maximum:

tempt one's
:

ne legaretur Gabinius Pompeio

tis

cognitum

erat, esse, etc., S.

expetenti, at his request : Amor, qui me expetit urere, H. virum cognoscere, 0. : mare medium

experior,
prove,
test,
:

pertus, IiI, dep. [1 PAR-], to try, experience, endure: lianc nunc experia-

locum expetens, tending towards : alcui amicus ut essem, Ta. To desire, loug for, wish :
terrae

quem quisque

odit, periisse expetit:

gloriam

mur, T
:

eos (amicos):

vim

eius (veneni) esse in


:

servo eandem belli fortunam, Cs. laborem, V. procos priores, seek to win back, V. quidve ferat Fors, Virtute experiamur quantum audeatis, L. expcriundo scies, T. experiendo cognovi In experiundo ut essem, i. e. might have afidl trial, T. exorabile numen Fortasse experiar, may find, lu. In perf, to have tried, have learned, have experienced, know by experience : expertus es istius perfidiam quod genus nullo telo traici posse, metum fecerant expertis Gallica clade, L. Cs.
:
;

tute augeri: hoc scire expeto, T.: vincere. To fall, be visited : ut in eum expetant clades belli, L.

vir-

expiati5,
rupti, L.
:

ment, expiation

onis, f. [ expio ], satisfaction, atonefoederis : scelerum in homines


:

{sLiiornm, propitiation, L.

Plur., C.

expictus, P. of expingo.
expilatio,
dering
derer
.

onis, /. [expilo],
:

Aslae

sociorum.
[

Plur.
],

a pillaging, plunfanorum. :
a pillager, plun-

expilator, oris, m, : domus.

expilo


ex-pilo,
aerariura, S.
linis
:

ezpilo
atu?, are, to pillage, rob,

::; :

To

perform, accomplish
:

: :

301
plunder
:

exploratio
fidfil, discharge, execute,
:

iivi,
:

ad expilandos socios

genis oculos, plucky 0.

fanum Apol:

amicitiae

munus

meum

opus, 0.
natu-

g.

ii,

a quibus

expletio, onis,/. [expleo], a satisfying


rae.

expilati

sumus.

ex-ping5,
the life
:

pTctus, ere, to depict, describe to

expletus,

adj. [ P. of expleo

],

full, complete,

raotus liominura expictus.


avi, atus, are.

ex-pi5,
sacrifice
:

In

religion, to

make
by
e.
i.

perfect : rerum honestatis.

comprehensio

undique forma
clearly
],
:

amends for, atone for, purify,


tua
scelera
in

expiate, p>urge

explicate, adv. [explicatus],


explicati5,
uncoiling:
onis, /. [ explico

dicere.

nostros
:

milites,

avenge : filium pecunia publica, L. quae violata sunt, expiabuntur: arma Nondum expiatis uncta To avei't, destroy the force 0/ (an cruoribus, H. omen or curse) quera ad modum ea expientur prodigium, L. dira detestatio Nulla expiatur vicTo make amends for, repair, make good, tima, H. compensate: superioris aetatis exempla Graccho-

rudentis.

Fig-,
m.
[

an unfolding,
unfolding, exfacilis:

<^^

pounding, exposition, explanation: rerum fabularum.

explicator,

oris,

explico

],

an expounder,

explainer: rerum.

explicatrix,
plains
:

Icis, /. [explicator], she that exvis dicendi, explicatrix orationis.

rum

casibus, Cs.

legatorum

iniurias, L.

search out, find out : pvoiude expiscare, quasi non nosses, T. nihil, to inquire no furtlier.
dep., to fi'di out,

expir5, see exspiro. ex-piscor, atus, aii,

1. explicatus, adj. with comp. [P. of explico], spread out : pianissimo in loco. Well ordered : Plain, clear: solutio quibus causa: provincia. (litteris) nihil explicatius. Assured, certain: ratio

salutis suae.

(explanate), adv. [explanatus],


ly, distinctly.

Only comp.

plainly, clear-

definire rem.

2. explicatus, us, ?n. [explico], an unfolding, exposition: difficilis explicatus habere.

explanatio,
interpretatioii
:

onis,/. [explano],
religionis.

portentorum.
'

As a

Plur.

an explanation,
:

interpretura

practicable.
:

(explicitus), adj. [P. of explico], unobstructed, Only comp. : (consilium), Cs.

rhet. figure, C.

ex-plic5, avi and


loosen,

ui,

atus or itus, are, to unout,

explanator,

oris, in.

[explano], an interpreter.
of explano
e.
],

fold, uncoil, unroll, unfurl, unclose, spread


: :

tinct

explanatus, adj. [P. : vocum impressio,

joZam, dis-

V.

undo : explicata veste volumen frondes, frontem sollicitam, smooth, H. seria contrac:

i.

ability to articulate.

plain,
etc.
:

expland, avI, atus, are [ex+planus], to make make clear, explain : qualis differentia sit,
rem definiendo: de hominis raoribus pauca,
:

tae frontis, H. Refiex., to extricate oneself, get To spread free: te aliqua via: se angustum, lu. out, stretch out, extend, deploy, display : aciem, L.

S.

carmen, L.

expleo, evi (expleris, C, Y. ; explessent, L. explesse, V.), etus, ere [PLE-], to fill up, fill fall, fossara aggere, Cs. rimas bovem fill, stuff : frondibus, H. locum (cohortes), Cs. Of number or quantity, to fill, make up, complete : numerum, ut numerus legionum expleretur, L. Cs. centurias, have the full number of votes, L. iustam muri altitudinera, Cs. To supply, make good :
:
:

per ordines, L. cohortis, V. se turmatim, Cs. obstantis catervas sua arma, H. forum ad atrium F i g., to unLibertatis ( in serpente ) orbIs, 0.
: :
: :

fold, set free, release

intellegentiam

liam

cinctam
:

periculis.

To

tuam

Sici-

disentangle, set in

His rebus id, quod Avarici deperierat, expletur, Cs. cetera, quae fortuna minuerat, L. quod utri:
:

que

defuit.

To
:

traverse,

pass over, go through:

settle, adjust, rescue: eius negotia rationem salutis: de hortis consilium his rationibus explicabat, his plan was governed rationes, balance accounts : by, Cs. re explicata noraen, satisfy: pecuniam nihilo plus explicet ac To si Insanire paret, make 710 more oiit of it, H. explain, unfold, set forth, exhibit, treat, convey, express : vitam alterius totam funera fan do, V.

order, arrange, regidate,

orbis cursu, V. urbis erroribus, Tb. up, complete, finish, perfect, accomplish

F
:
:

philosophiam

breviter quae mihi


sus, ere

sit

ratio

de

g., to fill

vitam beasententias

rerum natura.

tam

annum

supremum diem,
:

Ta.

expl5d5,
out, hiss

SI,

[ex + plaudo],

moUioribus numeris. To supply, make good, make 7o fill, up for: partem relictam damna, L. animura gaudio, T. satisfy, sate : me unum, T. scribendo te: amicos muneribus, S. ut expleti decederent animum Ultricis flammae, Y. To

away, hoot off : explosa Arbuscula, H.

To

Aesopum

to drive explodi video reject, disapprove


:

quod turn explosum

est: sententias.

adv. with co7vp. [exploratus],/o7' a exploracertainty, securely, surely : haec scribo

expl5rate,

appease,
tis

fill,

satisfy, glut, sate : sitim:


:

odium
:

fac-

tius promittere.

dictisque, L. lacrimis dolor, 0.

avaritiam

pecunia

expletur

explorati5,
tion
:

onis, /. [ exploro ],

an examina-

patrias sanguine poenas, V.

occulta, Ta.

ezplorator

: :

ezprimo
:

: ;: : :

302

spy, scout

oris, m. [explore], an explorer, per exploratores certior f actus, Cs. iter hostium ab exploratoribus edoctus, Ta.

expl5rator,
:

exposui quae adhuc Africae situm paucis,


rhetoricas
: :

S.

exposui rem breviter causas odii, 0. artis


: : :
:

exploratus, adj. with comp. and sup. explore ], ascertained, established, settled, certain, consulatus: sure, safe: lam id exploratumst, T, litterae exploratae a tiraore, i. e. victoria, Cs. affording certainty: de quo mihi exploratuin est,
: :

eadem [P. of nere post mortem


quid hominis quid iniquitas
imper.
T.
sit:

multitudini, Cs. animos remares quern ad modum gesta sit:

plura de alquo, N.
ere, to
(i. e.

exposito,

loci posset, etc., Cs.

ex-porrig5,
:

,
:

spread

out.

Only
out,

exporge

f rontem

exporrige), smooth,

I am certain: cum esset mihi exploratis(with ace. and inf.): exploratam habere pacem: pro explorato habere (with ace. and inf.), exploratior devitatio legionum fore videtur, Cs.
ita esse,

simum
:

exportation
perdidisse.

exportatio, onis,/. [exporto], a carrying rerum his exportationibus PIS :


ex-porto,
avi, atus, are, to

LX

etc.

ex-pl5r5,

avi, atus, are, to cause to

flow forth,
:

convey away, send away, export:

carry out, bring out, aurum ex Italia

bring out, search out, examine, investigate, explore

Hierosolymam: frumentum
Syracusis
:

in
:

fame: vim mellis


sua omnia, Cs.

rem totam
:

fugam domini
:

caecum
:

iter,

0.

locos
:

corpora

tectis,

V.
,

novos, V. idoneura locum castris, voluntate alcius, N. ea, quae, etc.

select,

Cs. de ne quid Cor-

ex-posc6,
beg,

poposci,

ere, to
:

ask earnestly,
(

request,
:

spy out, reconnoitre, examine : quo transire itinera egresstisque eius, S. Africam: ante explorato et subsidiis positis, L. explorato profectos esse amicos, Ta. Supin. ace. : exploratum praemissi, S. lugurtha quid agitaret, explopossit, Cs.
: : :
:

7b

ruat, 0.

Postquam exploratum

entreat, implore
proeli, Cs.
:

quam

misericor-

est labare, etc., 0.

ratum
to

misit, S.

To
:

try, prove, investigate, test,


:

put

pacera precibus, L. pacem Teucris {dat.), V. alqd deos, L. Aenean audire labores, V. acciri, V. precibus plebem, sibi civem denarent, L. 7b demand, require the surrender of, claim (as a prisoner, or for punishment) ad exposcendos eos raissi, L. ab Atheniensibus expose! publice, N. alqm ad poenam,
:

diam)

signum
:

the proof: explorat robora f umus, V. regis aniraum, sound, L. cibos, taste, Ta. insidias, try,
:

Ta.

expositi5,

onis,/. [expositus],

setting forth,
:

V.

exposition, narration, citation, explanation


:

rerum

Plur. : utriusque nostrum, i. e. house in the city. of both our houses. Fig.: inest in nuraero expolitio.

explosus, P. of explode. sententiae suae sumnii boni. expolio, ivi, itus, ire, to smooth, polish, finish, expositus, adj. [ P. of expono ], open, accessiadorn, embellish, refine, elaborate : nox te expolivit: ble : Sunion, 0. Zephyris Lilybaeon, 0. F g., Dionem doctrinis omnibus. common, vulgar : nihil expositum deducere, lu. expolitio, onis, /. [expolio], a smoothing off, expostulati5, onis, / [expostulo], a pressi^ig polishing, finishing, embellishing : urbana, i. e. of a demand: bonorum singulorum, Ta. An expostu:

lation,

facta.

complaint: tua cum esset expostulatio Plur.: cum absente Pompeio: suae, L.
:

expolitus, adj. with comp. [ P. of expolio ], polished, smooth: expolitior dens, Ct. Refined:
vir vita.

ex-postul5,
ly, insist

avi, atus, are, to


:

demand pressing-

ex-p5ii5, posul, positus (expostus, Y.), ere, to put out, set forth, expose, exhibit: vasa: argentum
in aedibus
:

on: alqd, Ta. ut Hiberi decedant, Ta. Arineniam vacuam fieri, Ta. 7b find fault, dispute, expostulate, complain of: iracundius: cum 60 iniuriam banc, T. nihil tecum de his rebus locus esse videtur tecum expostulandi se esse

ratis Expositis stabat scalis, laid out,

alqd venditioni, Ta. Of children, to expose, abandon: Is quicum expositast gnata, T. pueros, 7b set 071 shore, land, dhsanbark : milites ex L. navibus, Cs. socios de puppibus altis Pontibus, by

V.

relicLas

cur, etc., Ta.

expostus, see expono. expStus, see epoto, expressus, adj. with comp. [P. of exprimo],
clearly exhibited, distinct, manifest, clear, plain, ex-

bridgcs,Y.: expositis copiis, Cs. in Africa, L. ibi Theniistoclera, N. exercitum, Cs. quarta exponimur hora, H. advexi frumentum, exposui, U7iloaded: exponiraur orbe Terrarum, ?<? excluded, 0. 7b ofer, tender, be ready to pay : ei DCCC. 7b leave exposed, expose, lay open : ad ictus, L. rupes exposta ponto, V. Fig., to exhibit, expose, reveal, publish, offer, set forth: causa ante oculos exposita exposita ad exemplum nostra re p. 7b set forth, exhibit, relate, explain, expound : sicuti
: : :

species deorum, quae nihil habeat expressi lituraeque. Fig., distinct, real: signa virtutura haec expressiora sceleris vestigia litterae expressae, articulated with precision.

press

litterae

pressi, pressus, ere [ex + premo], to force out, squeeze forth: (lacrimulam) nubium conflictu ardor exoculos terendo, T. pressus has (turris) cottidianus agger expresserat, had carried up, Cs. expresso spinae curva\\i\nQ, protruding, 0. sucina sells radiis expressa,

exprimS,
out,

p>ress


Ta.

ezprobratio
pressure,
:

: :

ezsatio
achieve: nihil
:

: : :

303

To form hy

form, model, portray,

quod non expugnari pecunia


: :

possit:

exhibit: unguis, H.

vestis artus expriinens, Ta.

i g., to wring out, extort, wrest, elicit : ab eis tandeditionem necessitura f rumenti vocem, Cs. pecunia vi expressa Expressa arbusto tate, L. ut convieia (in allusion to the wine -press), H. To imitate, copy, represent, negaret, constrained. portray, describe, express: magnitudine animi vitam patris : libidines versibus Incessus volturaque, 0. : ut Euryalum expriinat infans, may resem:

pudicitiam pertinaciam legatorum, L. coepta, accomplish, 0. sibi legationem, exto7't : Spartam, i. e. robbed (of Helen), V. expugnasset, ut dies toUerentur.
:

expulsio, onis,/.
pulsion
peller
:

[1

PAL-], a driving
:

out, ex-

Laenatis.

Plur.

civium.
out, ex-

ble,

lu.

dicendo sensa
:
:

nemo

expresserat, posse
:

expulsor, oris, m. [1 PAL-], a driver bonorum tyranni, N. : expulsus, P. of expello.


:

hominem, etc. quae vis subiecta sit, etc. oratorem iraitando in Platonis libris Socrates exprimitur. To render, translate: id Latiue: verbum de verbo, T. fabellae ad verbum de Graecis exTo pronounce, articulate : litteras putipressae.
:

expultrix,

Icis,

/. [expulsor], she that expels

philosophia vitiorura.

expuo,
_

see exspuo.

dius.

exprobrati5,
ing, upbraidiiig
:

onis, /. [exprobro], a reproachcuiquam f ortunae, benefici, T.


:

L.

avI, atus, are, to purge, cleanse, pume, i. e. cure of poetic ecstasy, H. Fig.: expurgandus est senno. Tb clear from censure, exculpate, vindicate, justify, excuse : me, T. sese parum, fail to vindicate, S. expurgaturum (ob-

ex-purg5,
:

rify

exprobr5, avi, atus, are [ex probrum ], to reproach with, blame for, find fault, charge, upsuam braid, reproach : exprobrandi causa dicere beueficia apud meraores, quisque railitiam, L. L, casus bellicos tibi, throw the blame of: fugam araico, 0. verberum notas, Ta. de uxore mihi, N. niliilo plus sanitatis in curia esse, L. quod
: : : : :
:

iecta) adseverans, Ta.

Supin.

abl.

.-

non

facilest

expurgatu, T.
ere [ex+quaero], to search inquire into, scrutinize, inquire, ask : ex te causas divinationis haec nimis a Graecis, to be too exacting in: Ancillas cruciatu, T. secum, quid peccatum sit sententias, Cs. eorum tabula s,ra7isacA;.' matrera, see/t, Y. pacem per aras, implore, Y. itinere exquisito per Divitiacum, ascertained, Cs. siugularls honores, devise vescendi causa omnia, S.
slvl, situs,

exquirS,

out, seek diligently,

in vita

maneam.
prompsl, prSmptus, ere,
:

ex-promS,

to

show

forth, discover, exert, practise, exhibit, display supplicia in civis apparatus supplicii, L. vigilandi laborera in cenis. To give utterance to, utter, disclose, express, state : apud alquera omnia, T. niaestas voces, V. causas, 0. mente querelas, Ct. quid dici possit quid sentirent, L. repertura (esse) specum, Ta.
: : : : : :

exquisite, adv. with comp. [exquisitus], carefully, accurately, particularly, excellently : de eo


crimine disputare
conliguntur.
:

quae

rationes

exquisitius

ezprdmptus,
hxtnd
:

adj. [P. of

expromo], ready, at

malitia atque astutia, T,


e,

[expugno], that may be taken by assaxdt, assailable: urbs, L. arx maguis

ezpugnabilis,

adj.

exquisitus, adj. with comp. and mp. [P. of exquiro], carefully sought out, ripely considered, choice, excellent, exquisite : sententia iudicium litterarum munditia nimis exquisitius dicendi genus laudari exquisitissimis verbis.
: :
:

exercitibus, Ta.

expugnati5,
assault,

onis,/. [expugno], a taking by


:

storming: urbis, Cs.


oris,
i

hostilis,

Plur.:

fice: hostiis balantibus,

ex-sacrific5 (-crufico), Enu.

are, to saa-i-

ap. C.
cease

ex-saevi5,

ire, to

raging:

dum

aedificiorum.

reliquum tempestatis exsaeviret, L.

expugnator,
capturer
:

urbis.

m.
:

expugno

],

a stormer,

g.

pudicitiae.

ex-sanguis (exang-), e (no gen. or dat. ; in plur. only nom.), adj., without blood, bloodless, lifecorpora mortuorum umbrae, V. Pale, wan, exhausted, feeble : genae exsanguis et raortuus concidisti metu, 0. visu, V. volneribus, Cu. senectus, Ta. Calvus, lifeless (in oratory), Ta.
less:
:

(expugnax,
effectual.

Only comp.
:

acis), adj.
:

[expugno], victorious, expugnacior herba, 0.


take by assault, urbis per vim, Cs.
:

ex-pugn5,

avI, atus, are, to

storm, capture, reduce, subdue : Cirtani armis, S. quara (turrim), V. iuvenum domos, H. ipsum caput, i. e. the old man in person, H. To subdue, overcome, break doxvn, break through, sweep away : navis, Cs. villas, S. Phi-

Making pale: cuminum, H.


mend, repair
rturus, ire, to patch, ex-sarcio or exercio, : sumptum suom, repay their cost, T.
,

ex-satio,

avI, atus, are, to satisfy, glut, sate:


:

lippum et Xabin, L. viri cum cohortibus expugnati, Ta. Fig., to conquer, subdue, overcome.

exsatiati cibo, L.

clade exsatiata domus, 0.

pa-

truum sanguine domus, Ta.


exsaturabilis

: : :

exsisto

: : :

804

exsaturabilis, e, adj. [exsaturo], that may he sated: uec exsaturabile pectus, insatiate, V.

ex-saturo
satiate, sate
:

exat-

),

atus, are, to satisfy

ex-sequor or exequor, cutus, i, dep., to follow to the grave: Hunc omni laude, C. poet. Fig., to follov), follow after, accompany, go after,
i.

belua exsaturanda visceribus meis, exsaturata lubido. Poet. ap. C. eius supplicio 0. animum odiis exsaturata quievi, V.
:
:

exsecto"

exscencl5, exscensio, see escen-. T. mandata regis officia incepta, L. lussa diex-scind5 or excincl5, idi, issus, ere, to ex- vom, V. armis ius suum, Cs. raitera orationoin tirpate, annihilate, destroy : templum sanctitatis mortem, i. e. kill oneself, Ta. To follow up, invesquae urbs se exscind! pateretur: finis tuos, L. tigate, examine : veram rationem, T. summa omvirtutem, Ta. ferro gentem, V. nia cum cura inquirendo, L. quern locum ipse ex-scribo (excr-), ipsl, iptus, ere, to write capturus esset, L. To go through, relate, describe, exscribendi potestas. say, tell : quae vix verbis exsequi possum omnia, Old, xcrite off, copy : tabulas L. dona mellis, V. To follow up, punish, avenge: psi, ptus, ere, to dig or exculpo, ex-sculpo omnia scire, non omnia exsequi, Ta. deorum vioout, cut o^d, chisel out, carve: uescio quid e quercii. lata iura, L. Tarquinium ferro, L. versus, to elicit, erase: N. Fig., oiU, scratch To ex-ser5, rui, rtus, ere, to stretch out, thrust out, extort: ex aliquo verum, T, put forth, take out: manum ad raentura,L. bracex-sec5 or execo, cui, ctus, are, to cut out, chia aquis, 0. via qua se exsereret, come forth, 0. partTs linguam: cornu vitiosas remove: cut away, F g. se aere alieno. P.perf, thrust out,proLichan uervis urbis exsectis frons, H.
: : : : : : :
:

pursue: cladem illam fugamque: fatum illiAis, e. share: suam quisque spem, L. sectam meara, 2^0 follow up, prosecute, carry out, enforce, Ct. perform, execute, accomplish, fulfil: alqd primum,
:

To cid, casfrate : alqm. iam matre perempta, V. To deduct, take out, extort: quinas hie capiti mercedes, H.

trudirtg, bare,

uncovered : dextris umeris exsertis,

Cs.

Unum

exserat lalus pugnae, one breast bared

exsecrabilis (execr-),
:

e,

adj. [exsecror], ac:

for battle, V. exserto,


Old, thrust

,
,

^ve^freq. [exsero], to stretch

Cursing, execrating cursed: fortuna, L. odium in bis captos, i. e. hitter, L. L.

carmen,

forth: Ora, V. exsertus, P. of exsero.

exsecrati5 (execr-),

onis, /, [exsecror],

an

ex-sibil6,

are, to hiss out, hiss from the

An oath : Thyestea. with impreccdion: hunc exsecratione devinxerat: post execrationem degustare, S.
execration, malediction, curse

stage: histrio exsibilatur.

exsiccatus,

adj. [P. of exsicco], dried up, dry,

jeju7ie: orationis genus.

exsecratus (execr-),
exsecror
sacro], to

adj. [P. of exsecror],


:

accursed, execrable, detestable: populo R.

columna.

arbores.

ex-sicco, avi, atus, To drink up

are, to
:

dry up, make dry

vina culullis, H.

or

execror,
:

atus, ari, dep.

[ex +
te

ex-sign5,

atus, are, to write out, note

down

curse, utter curses, execrate,

abhor :
:

sacra omnia exsignata, L.


salio], to Ire [ex exsili5 or exilid, ilui, spring out, spring forth, leap up, start up, bound: ad te, T. de sella domo levis exsilit, H. proti(anguis) in siccura, V. nus, 0. gaudio exsilue,
: : :

haec in se
0.

terram Ulixi, V. in se, L.: Catilinae consilia, S. ut pereat Atreus verba exsecrantia,

7b take an oath
to,

loith
:

rum

exsecrata civitas, H.

imprecations : PhocaeoHaec exsecrata civitas,

having sworn

H.

re oculi, started out, 0.

exsectio
out, excision:

(exect-), onis,/. [2 SAC-], a cutting


linguae: fundi.

exsectus, P. of exseco. exsecutio, onis,/. [exsequor],


ing Ta.
:

7i

accomplish-

negotii, Ta.

Svriae,

i.

e.

absolute

power

in,

exsecutus, P.

of exsequor.

[SEC-], a exsequiae or exequiae, arum, funeral procession, funeral obsequies: convenire ad exsequias cohonestandas Ante urbem exsequiae Significant luctum, 0. fertur in exsequiis exsequiis rite solutis, V. exsequias niatrona, 0. ire, to attend a funeral : iusta exsequiarum.
:
: :

exsilium or exilium, i, n. [exsul], banishment, exile: exsili poena: confugere in exsilium: civium, L, civis in exsilium eicio: in exilio aetatem agere, S. esse in exsilio quendam de exsilio reducere Exsiliis contenta suis, revocare, L. place Collecta exsilio pubes, for exile, V. 0. of exile, retreat : his optatius quam patria Felix, exilium cui locus ille f uit, 0. diversa quaerere, V. Plur. : plenum exsiliis mare, i. e. exiles, Ta.
: : : :
:

A
:

ere, to step out^ ex-sist5 or existo, stiti, come forth, emerge, appear : e latebris, L. ab in(bovis) a media fronte cornu exsistit, Cs. feris nympha gurgite medio, 0. occultum malum ex, :
:

exsequialis (exequ-), e, a funeral, funereal : carniina,

adj. [exsequiae],
c?ir^e.9,

of

0.

comes to light. To spring, proceed, arise, become, be produced, turn into : dentes natura exsistere: ex luxuria exsistat avaritia: ex amicis
sistit,


ezsolutus
:

: : :

ezspuo
: :

305

pater exstitit ( Caesar inimici exsistunt, Cs. exsistit hoc loco quaestio subdifficilis huius, 0. To be visible, be exsistit illud, ut, etc., follows. manifest, exist, be : sic in animis exsistunt varietanisi Ilias ilia exsi exstitisset in rege fides tes tanto in me amore exstitit timeo, ne stitisset
:

in

eum exsistam

crudelior.

out for, await, wait for : diem ex die, ut statuerem alius alium exspectantes, S. eventum pugnae, Cs. ultima semper Exspectandi dies homini est, 0. cenantes comites, i. e. till they have done eating, H. sen me tranquilla senectus Exspectat, H. exspectandus erit annus, / must ivait a year, lu. quid velis, aivait your pleasure, T. utri vic:

exsolutus, P.

of exsolvo.

toria sit data regni,


sili

Enn. ap. C.
:

quid hostes con-

ex-solvo

or

exolv5,
:

solvl, solutus, ere, to

caperent, Cs.

quam mox
:

coraitia edicerentur,

loose, icnloose, set loose, release, deliver,

free

te, T.

venas, to ope^i, Ta. toto paulatim se corpore, V. Fig., to solve, resolve: nodum erroris, L. obsi-. To release, dum, raise, Ta. famera, satisfy, 0. animos free, set free, liberate: me vituperatione plebem aere aliete suspicione, T. religione, L. 7'o discharge, alqra poena, Ta. no, L. euris, V.

cognatus veniret, T. dum hostiura copiae augerentur, Cs. exspectem, libeat dum proelia Turno pati ? V. exspectavere eum fata, dum, etc., respited him, Cu. quoad ne vestigium quidem
L.
: :
:

dum

relinquatur tabant, Cs.


beret, L.

nostri transirent, hostes exspecmea lenitas hoc exspectavit, ut id


si

pay: nomina raea


L.
:

multiplici

iam sorte exsoluta,

To dispars multae regi exsolvitur, Ta. vota, charge, pay, fulfil, keep : quod promiserat
:

praeraia, poenas alicui, iurandum, L. award, L. gratiam recte factis, L. culpam, atone for, Ta. fidem, L. promissum suum, Ta.

L.

ius

exsomnis (exom-),
sleejyless,

e, ac?/.

[ex + somnus],
:

watchful : YQ^iihwXxxm. servat, Y.


_

Euhias,

H.

ere, to suck or exorbeo, ui, out, suck icp, drain, drink : Pectora Unguis, 0. F i g., to seize greedily : praecivilem sanguinem. To meet eagerly, To exhaust : viros, lu. das.
,

ex-sorbeo

uti consul comitia haexspectari diutius non oportere, quin iretur, the^'e should be no delay in going, Cs. Karthagine qui nunc Exspectat, loiters, V. cum expectaret Aetolos in fidem suam ventures, L. 7o hope for, long for, expect, desire, anticipate, fear, dread, apprehend: ubi te expectatum eiecisset foras, after toaiting in hope of yoiir death, T. (rem) avidissime: tinem laborum, Cs. fama mortis meae exspectata est, L. nescio quod exspecto malum, dread, T. miseriis suis remedium mortem, S. qui .classem exspectabant, ivhose miiids were fixed on, Ta. Exspectate solo Laurenti, V. ex sua amicitia omnia a te hoc quae (pauca) ab
:
:

erumperet: exspectaverant,

sua liberalitate, Cs.


fore
?

quam ob rem exspectem non


defendere
:

welcome: difficultatem.
without lot, not assigned by lot : te voluit exsortem ducere honores ( i. e. praeter ordinera ), V. ( al. honorem ). Having no share in, free from, deprived of: dulcis vitae, V. amicitiae, L, cos secandi, incapable, H.
or
sortis, adj.,
: :

T.

te

ita

illud

Silvarumque

ex-sors

exors,

aliae pressos propaginis arcus Exspectant, await,

(for their growth),

i.

e. Jieed,

V.

exspersus, P.

[ex-sparsus], sprinkled, splash-

ed: sanieque exspersa natarent Limina, V.

exspargo, see exspergo. ex-spatior (expat-), atus, Sri, dep,, to wandei' from the loay, spread, extend: exspatiantur equi,
0.
:

ex-spes, adj, (only nom. sing.), without hope, hopeless: inops, exspe.^, 0. enatat exspes, H.
:

exspirati5

expir:

),

onis, /.

exspiro

],

Exspatiata tiumina,

i.

e.

overflowing, 0.

breathing out, exhalation

terrae.
avI, atus, are, to breathe

exspectatid or expectatio, onis, /. [exspecto], an awaiting, expecting, expectation, longing, desire: caeca: praeter exspectationem, wnexjocc^ edly : magna: cum summa exspectatione populi R. exspectationibus decipiendis Funambuli, T.
: :

ex-spir5
in ignis, 0.
:

or

expir5,

Old, emit, blow out, exhale, give out:

medios aniraam
:

eventus, S. boni, mali audiendi crebras exspectationes nobis tui commoves plenus sura exspectatione de Pompeio maior exspectatio, quibusnam rationibus ea vis coraparetur.
:
:

flaramas pectore, V. Vis ventorum Exspirare aliqua cupiens, escape, 0. To breathe 07ie^s last, expire: exspirans Adloquitur, with her last breath, Y. ubi exspiravero, H. inter primam curationera, L. dentibus apri, lu. in pugna, L. Fig., to expire, perish, come to an end, cease: mecum exspiratura res p. erat, L.
: :

exspectatus, adj. with sup. [P. of exspecto], anxiously expected, longed for, desired, welcome: earns omnibus exspectatusque venies seges, V. exspectati ad amplissimam dignitatem fratres, i. e. thought vjorthy of the highest offices : exspectatis:

ex-splendesco,
ex-spoli5,
der
:

dul, ere, inch., to shine forth,

be distinguished : clarius, N.
avI, atus, are, to spoil, pillage,

plunre-

urbem

hos vestro auxilio, Cs.

virtutem

simae

litterae.

As
or

subst. n.

rum selectione. Ante exspectatum, ex-spu5, ni,


hamura, 0. ex animo, T.
lu.
:

sooner than loas anticipated, V.

Fig.,

utus, ere, to spit out, spit: vina,


to expel,

banish

raiseriam

ex-spect5

expecto,
20

avi, atus, are, to look


exsteruo
exsterno,
avi, atus,


: : : :

: : : : : : :

306
to terrify

e:ssupero

are [2 STAR-],
:

greatly, affright: alqm luctibus, Ct. sternata refugit, 0.

(lo) se ex-

ex-stru5 or extni5, uxT, uctus, ere, to pihy heap up, accumulate: materiam pro vallo, Cs.

acervum (librorum): exstructos disiecit montis, tapetibus v.: exstructis in altum divitiis, H. ex-stillo or e2:till5, avi, atus, are, to trickle altis Exstructus, on a pile ofY. 7b load, heap away, melt : lacrumis si extillaveris, T. focuni full, cover : mensae epulis exstruebantur exstimulator (est-), oris, m. [exstimulo], an lignis, H. To build up, raise, rear, erect, construct Verginii, Ta. inciter, instigator : rebellionis, Ta. exstrui vetat (Plato) sepulcrum altius quam, etc. ex-stimulo (ext-), avi, atus, are, to goad on, aedificium in alieno: tumulos, Cs. To fill with instigate, stimulate: virum dictis, 0.: Tigris Ex- buildings, build ^ip : in exstruendo mari, S. F i g., fata cessantia, i. e. hasten to depict, build in imagination: civitatem. stimulata fame, 0. To death, 0. erect, produce by labor : animo excellentiam virtuexstincti5, Onis,/. [STIG-], extinction, anni- tum exstructa disciplina. hilation. exsuctus, P. [ex-sugo], drawn out, extracted^ dried : medulla, H. Ossa exsucta meduUis, lu. exstinctor, oris, m. [STIG-], an extinguisher

ineendi,

An

annihilator, suppressor:

patriae:

ex-siido or exudo,

avi,

atus,

latrocini.

exstinctus (ext-), adj. [P. of exstinguo], dead: Exstinctus araabitur, H. Amphion, 0. Plur. m. as sicbst. : violare exstiiictos, 0.
:

To perform exude: exsudat inutilis umor, V. with sweating, toil through, undergo : causas, H. certamen, L.
ex-sugo, see exsuctus.

are, to

ooze,

ex-stingu5
exstinxisti,

or

extinguo, nxi

(exstinxsti for

exstinxem for exstinxissem, V.), nctus, ere, to put out, quench, extinguish: lamina: ignis 7'o deprive of exstinguitur, goes out: ignem, V.

iuvenem morbo,

Seni animam,T. hunc volnere: primo exstinguor in aevo, 0. aquam Albanam intra annum exstinctus est, Ta. dissipatam rivis, get rid of, L. (oracle). F i g., to abolish, destroy, annihilate, annul: tyrannis instiimprobitas extutis leges omnes exstinguuntur stinguenda est exstinctae potius amicitiae quam oppressae, died out : exstinctis rumoribus, Cs. nomen populi R. infaraiam patrem Cum genere, V. te propter Exstinctus pudor, lost, Y.
life, kill,

destroy

L.

exsul or exul, ulis, m. and/. [2 SaL-], a banished person, wanderer, exile : capitis damnati exexsules restituti pauper et exsul, sulesque, Cs. patriae quis exsul Se quoque fugit? homeless, H. H. mundi, 0.: nunc vero exsul patria, domo, S. mentisque domusque, estranged, 0.
: : : :

exsulo
an
exile,

or

exul5,

avi,

atum, are [exsul],


:

to be
:

be banished, live in exile


:

Romae
:

in

Volscos exsulatum abiit, L. apud Prusiam ProTo he absent, he a tei ad usque columnas, V. animo. stranger : domo, T.

exsultans
dum, Ta.

boastful, vainglorious

(exult-), ntis, adj. [P. of exsulto], animus, Ta. supra mo:


:

ex-stirpo

ext- ),

avi, atus, are, to 7'oot out,

eradicate, extirpate:

arbores, Cu.

Eig.

vitia:

exsultatio (exult-),
^'>^gfo'>''joy,

ex animo humanitatera.
, arc, to stand out, stand ex-st5 or extd, forth, project, protrude, extend above, toiver: (milites ) cum capite solo ex aqua exstarent, Cs. summo pectore, super aequora celso collo, 0. ferrum de pectore, 0. Eig., to be promiCs.
, :

exultation, L.

onis,/. [exsulto], a leapAthamantis par, Ta.


:

exsultim,
ingly
:

adv. [2 SAL-j, leaping about, friskludit exsultim, H.

nent, stand forth, be conspicuous

quo magis

id,

quod

erit

pear, be extant, exist, be, he


:

To opilluminatum, exstare videatur. found: auctor doctri:

a,ve, freq. [exor exult5, rivT, spring vigorously, leap up, jump up: equi ferocitate exsultantes taurus in herba, 0. in limine Pyrrhus, V. exsultant aestu latices, V. F i g., to move exsultantes undae, dancing, 0.
,

exsult5

silio], to

freely, expatiate:

campus,

still

nae eius non exstat, L. Sarmenti domina exstat, lives, H. locus exstat, may still he seen, 0.
video neminem, cuius non exstet in me suum meritum: quem vero exstet eloquentem f uisse, it is known : apparet atque
exstant epistulae Philippi
:

oratio: in reliquis
exceedingly,

quo exsultare possit To exidt, rejoice (orationibus).


in

run

riot, revel,

vaunt, boast

exsultan-

tera te reprimere: insolentia, indulge: animis, V. quod, etc. in quo in suam famam gestis, Ta.
: :

(facto) exsultat oratio

mea: copiae per catervas


e,

exstat,

utrum

an, etc.

exsultabant, Ta.
onis, /. [exstruo],
:

exstructi5
a building up,

or

extructio,

exsuperabilis (exup-),
be overcome:

adj. [exsupero], to

erecting, structure

ea, quae, etc.

non exsuperabile saxum, V.


:

Plur.: tectorum.

exsuperantia (exup-),ae,/. [exsupero], jorfT,

exstructum,
exstructoque

n. [ exstructus ], resedit, V.

lofty scat

eminence, superiority

virtutis.

ex-supero

or

exupero,

avi, atus,

are,

to


ezBiirdo
mou7it up, tower
:

; :

'

: :

307 To solum Helori, V.

ezternus
:

exsuperant flammae, V.
:

mrmount^ pass over : iugum, V.

Fi
si

oras, H. cupiditatem gloriae, L. : extentis itinericursiis, proceed, Y. bus, by forced marches, L.


:

g., to

be superior prevail^ he conspicuous, excel:


,

faenus in usuras,
exert,

noil poterunt exsuperare, cadant, 0.


:

violentia Turni exsuperat magis, V. pass, exceed, excel: exuperat eius stultitia haec raorum noTarquinios superbia, L. omnia, T. (summa) operuTa f undamenta bilitate genus, 0. exsuperatura, i. e. exceed the cost of, L. : cuncta ex2b be too much superans patrimonia census, lu.

V.

Virtute, To sur-

vires,

compound interest, Ta. To se supra strain : se magnis itineribus, Cs. To magis ille extenditur, is excited, lu. L.
i.

e.


: .

extend, prolong, contimie, spend,

pass: curas veex. ,

nientem in annum, Y. tento aevo vivere, H.


extendi,
last,

luctus in aevom, 0. non longius quam

L.

for, overpower, overcome : summum poet. seusum omnem talis damni, L. 0. moras (sc. scalarum), obstacles, V.
: :

lovem, C. viris meas,

extensus, P. of extendo. extentus, adj. with sup.


H.
:

P. of extendo

], ex-

tended, extensive, wide: latius Lucrino

Stagna lacu,
a
lessening,

are [cx+surdus], to deafen, didl, blunt: palatum, H.

exsurdo,

extentissima vallis, L.
onis, /. [

extenuatio,

extenuo

],

ex-surg5
xip, rise,

or

get up, stand

ere, to rise exurgo, surrexi, up : cum exsurgeret, simul,


,
:

diminution, extenication (as a figure of speech).

extenuatus,

adj. with sup.


:

[P. of extenuo],
:

exsurge quaeso ex insidiis, L.: temere, Ta. Of the sun, Ta. presso tellus aratro, altior, V. Tb. cum geminis exsurgat mensa lucernis, i. e.
etc.
:

trifling, faint, weak.

vestigia, Ct.

oratio. Her.
C.

(copiolae) extenuatissimae, Brut,

ad

F i g., to rise up, rise, recover fancy, lu. strength: auctoritate vestra res p. exsurget: adversus alcuius meutem, Ta.
in

ex-tenuo,
diminish
:

avI, atus, are, to

make

small, reduce,

ex-suscit5 (exusc-), avi, atus, are, to rouse fro)n sleep, awaken : te gallorum cantus exsuscitat. To kindle: flammas aura, 0. incendium, L.
:

aer extenuatus, rarefied: in aquas, 0. mediam aciem, L. extenuata acie, S. Fig., to diminish, lessen, weaken, extenuate, detract from: cuiusque census molestias laudes verbis fa:

mam

belli, L.

vires,

H.

Fig.,

to stir up,

rouse up, excite: animos: ani-

mum

dictis.

(exter or exterus, tera, terum), adj. [ex], on of another country, foreign, strange. Only plm\ ius nationum exterarura
the outside, outward,

exta, orura, n. \sup. for *ecista from ex], the chief internal organs of the body, significant orgaiis dare, L. (in prognostication) : exta interpretari inspicere : reddere Marti, V. : lustralia, Y. : victimae, L.
:

civitates

regna, Y.

see also exterior, extimus,


atus, are, to extract

extremus.

(ex-terebro),
bore out: aurum.

(ex-terge5),
,

by boring,
plun-

sus, ere, to strip clean,

ex-tabesc5,
pletely,

ap. C.

bui, ere, inch., to pass away comdisappear: corpus macie extabuit, Poet. F i g. opiniones diuturnitate.
:

der :

fanum extersum
us, adj.

relinquere.

exterior,
exterior:
Cs.
:

extempld, adv. [ex4-*tempulum, dim. of tempus], immediately, straightioay, forthwith, without delay: quid fingat extemplo non habet: haec extemplo in invidiam, verterunt, L. Dixit et extemplo sensit, etc., at once, V. prudentiam dictatoris extemplo tirauit, from the first, L. ut impulit Extemplo, etc., V. Postquam adveni, extemplo,
:
: :
:

comp. [exter], outward, outer, contra exteriorem hostem, comes exterior, i. e. 07i the left side, H.
vallus, Cs.
:

exterius, adv. [exterior], on


without
:

the outer side,

sitae (urbes), 0.
a\i, atus,

extennin5,
drive out,

are

dHve away,

expel, exile,

[ex+terminus], to banish: Marcellum

ex urbe
tera

oppugnatoi'es rei p. de civitate.

g., to

drive out,

put away, put


:

etc., T.

vestram e civitate

remove : auctoritaquaestiones physicorum.


aside,

extemporalis, e, adj. [ex+tempus], offhand, on the spur of the moment audacia, Ta.
:

extern5, see exsterno. externus, Of?/. [exiQV^ outward, external:


vir

visio:

tentus or teiisus, ere, to stretch out, spread out, extend: extensis digitis: Buten harena, stretch prostrate, V. capita tignotendl,
: :
: : :

rebus externis laud and u^,/ore/^/i relations. As subst. m. : odium in externos, towards strangers. As subst. n. : externi ne quid, H. ilia externa, outrum, Cs. Maiores pennas nido, H. aciem latius, ward goods. Of another country, foreign, strange: Cu. labellum, joow^, lu. gladios, /or^e, lu.: lussit opibus externis auxilio confidere, Cs.: religio: extendi campos, spread, 0. toto ingens extenditur gens, Y. amor, for a foreigner, 0. timor, of a antro, V. per extentum funera posse ire, on a foreign enemy, L. As subst. m. : Arcebat extertight rope, i. e. to perfoimi dexterous feats, II. nos finibus, 0. cum externo se applicare, L. As Fig., ^o extetid, increase, enlarge, lengthen, spread: subst. n. : externa libentius recordor, foreign exagros, H. faraam factis, Y, nomen in ultimas amples.

ex-tendo,

: :


eztremus
extortus,
puella, lu.
adj.

: :

eztero
ex-tero,
ves, 0.

308
down, cnish :
ni-

ere, to tread

[F. of extorqueo], deformed:

with terror^ extra, adv. and praep. [ exter ]. I. Adv. (for praeter modum exterreri ur- comp. see exterius), on the outside, without : extra bem nuntius exterruit, Ta. voltu legiones, Ta. et intus hostem habere, Cs. et in corporc et exIn the propria exterrita voce est, i. c. lost her voice through tra: ilia, quae sunt extra, outioard goods. Improvisa species exterret utrumque, phrase, extra quam extra quam liat, etc., except fright, 0. F. pcrf., terrified, dismayed, panic-struck: in the case that, etc., C. (lex): extra quam qui H. repcntino periculo, Cs. hostium incursu, Cs. mon- eorum, etc., except those of them tvho, etc., L. exII. timuitque exterrita pciniis AXqs, flutter cd tra quam si nolint fame perire, tc7dess. stris, V. in terror, V. (anguis) exterritus aestu, made tcild, Praep., with ace, outside of, xvithout, beyond: Iliacos intra muros peccatur et extra, H. extra V. amnis, V. aside out portam Apart Collinam. from, from, of exter. see (exterus), extersus, F. of extergeo. the way of, beyond : esse extra noxiam, T. extra to greatly inch., be ere, ex-timesco, muT, famam noxae, L. extra ruinam esse extra cotiafraid, fear greatly, await with fear, dread: equi extra dianam consuetudinem, contrary to, Cs. fortunis lie de extimescebant repentinis sibilis iocum, jesting apart : extra gloriam, without, Ta. Non extimui, quod, etc., V. si filiiis id evencrit Except, excepting, besides : optumam progeniem patrern, venisset, posse extimesci infectum, Ta. Priamo peperisti extra me (i. e. me excepta), Enn. T. adventum nostrum casus navibus extirnescenap. C. extra unam aniculam, T. extra ea cave du3, Cs. a quo periculum extimescendum est.

ex-terreo,

uT, itus, ere, to strike


:

frighten, affright

extimiis or extumus, adj. sup. most, farthest, most remote : orbis. subst. : umor Extuma possedit, 0.

Flur.

ex

],

outern. as

voccm mittas, L. extractus, F. of extraho. ex - traho, axl, actus, ere,


forth, pull out, drag
:
:

to

draw
:

out,

draw

extinguo, extispex,

see exstinguo.
icis,

m. [exta + SPEC-], an observer


sootlisayer.
,

of entrails, diviner, ex-toil5,


,

telum e corpore telum de volnere, 0. pucrum alvo, 11. consulem ex tectis scnatores vi in publicum, L. rure in urbem, 11. (eum) turba Opextractos ad certamen fudit, L.
:
:

ere, to lift out, lift up, raise,


:

positis umcris, II.

Fig.,

to icithdraw, extricate,

elevate:

mium

iacentem caput: pugionein, Ta. in grclibcrorum ex te genus, Enn. ap. C. gurgite palmas, Pr. Fig., to raise, exalt: novos, S. opi2o raise, excite, bus et honoribus extolli, Ta.

release

urbem ex

pcriculis

elevate:

animos:

ira
:

rainem oratione, S. laud, praise: fortunam: Planci meritum verbis: 7b adorn, beautify: Hannibalis fortunam, L.

promptum animum,Ta. hoTo extol, se, to grow proud.

To draw oat, protract, procalumniis certamen usque ad noctem, L. somnum in diem, Ta. extrahi rem dicendi ex eo anno, i. e. into the next year, L. mora dies, i. e. loastc, Cs. triduum disputationibus, extrahi se putare, piit off', L. Cs.
long
:

tenebris in lucem, L. animis religionem.

To
:

maximis

(scelera)

extract, eradicate:

ex ex

res

variis
:

extraneus, adj. [exter],/>-om without, strange: ex-torque5, sT, tus, ere, to twist out, wrench nullum extraneum malum est: ornamenta. As horum gla- subst. m., a stranger, L. Flur., Ta. out, tvrest away: ferrum e nianibus in servilem niodum dios: dextrae mucronem, V. extra - 5rdinarius, adj., out of the common
:

hortos, Ta.

piscinas, Ta.

extorti, cre?ic/iec?, L. ture, T,

obtain by force, extort: ut pecunia Staieno extorta sit vi et nietu extortum a Caesare per Herodem talonta obsidibus summa cum contumelia extortis, Cs. Fig., ifo ^l)rest out, force avmy, obtain by force, tear away, extort: defessis suffragium populi per vim, L. libertatcm, S. cui sic extorta voluptas, H. milii hunc crrorem
: :

To

extorque, /<^

me

to the tor-

order, extraordinary,
to be tried out

uncommon : pecuniae:
:

reus,
select,
:

of

the usual order


:

cohortes,

L.

porta
:

(i. e.

praetoria), L,

petitio consulatus

impcrium

periculum, Cu.
adj. [extra], outward, external, ex-

extrarius,
stranger, T.

trinsic: res (opp. in

corporc).

As

subst.

m.,a

oxtorsisti, ut fa te re r, /o?*cco?

me

to:

poemata

(of

extremitas,
end, terminus:

utis, /.

the years),

II.

mundi.
adv.
[

In geometry,

[extremus], the extremity,


tJic

surface.

extorris,

e, adj.

[ex+terra], driven out of the


:

country, exiled, banished, homeless: hiiic extorres profugerunt: agro Romano, L. patria domo, S. extorre hinc Punicum nomen, driven from this land, L. extorrem populum K. agere ab solo, L.
:

extremus ], at last, finally Ilamilcarem imperatorem fecerunt, N.

extremo,

extremum, adv. [extremus], at last, finally, C. ; For the last time: te ad< liquefacta Tabuit, 0. fari, V. Adloquor amicos, 0.
:

Gxtortor,
rum, T.

5ris, jn.

[TAUC-], an

extorter

Bono-

extremus,

adj. sup. [exter], outermost, ittmost,


:

extreme, farthest, last

oppidum Allobrogura,

Cs.


eztrico
finis provinciae, L.
;

: : : :

ezuvium

: : : :

309
in codicis
:

previncia exturbatus extrcma bus alqra focis patriis To drive away a caede animas, 0. spem pacis, L. (a wife), divorce : Octaviam, Ta. vinitor, i. e, at the end of 1m task^ V. distance^ T. The last part, end cultores, in remotest lands^Y. Jire [uber], to grow luxuriex-ubero,
Indi,

H.

cera: extrema linea amare,


:

i.

e. to

make

love at

, :

boundary, surface (with a subst., denoting the whole) quibus (litteris) in extremis, at its end: in extremo libro tertio, at the end of : in extreme ponte, Cs. cauda, tip, V. extremis digitis
tip, extremity,
:

antly, be abundant, abound, overflow

luxuria folio:

rum exuberat umbra, V.

alte

spumis amnis, V.

quod finitum est, habet extremum, an end: teretes, praeterquam ad extremum, at the end, L. mundi provinciae, Cs. extrema agminis, L. Of time or order, latest, last:
aliquid attingere.
subst. n.
:

As

pomis annus, V. ex eruditione eloquentia, Ta. animus fenere, revels, Ta. exul, see exsul. ex-ulcero, avI, atus, are, to 'make worse, exasperate, embitter: quae sanare nequeunt: exulceratus animus.

mensis anni P^ebruarius finis vitae, L. manus extrema non iiccessit operibus, ^ms/wn^ touches: extremum iUud est, ut, etc., it remains only: iid extremam aetatem, old age, N. extremo tempore, at last, N. pueritia extreme Peloponnesie belle, N. Extremus galeaque ima subsedit Acestes, i. e. As subst. m. : Extremi primorum, the lot of, V. Occupet extremum extremis usque priores, II.
: :
: : :

atus, are, to ?towl, cry out, howl P. pass. : (Bacchis) exululata iugis, mater, invoked loith screams, 0. after howling, O.
,

exul5, see ex-ulul6,

exsule.

violently, 0.

exultim, exulto,

see exsult-.-

exundans,
ing,

ntis, adj.

[P. of exundo], overflowlu.

scabies, devil take the hindmost,

IT.

As

abundant: ingenii fons,


avi,

subst. n.
:

extremum erat, S. extremo anni, L. in extura in litora exundant, are washed up, Ta. Fig. tremum (durare), 0. ad extremum incipit philoexundat eloquentia, Ta, sophari, at last: testis ad extremum reservatus, to exu5, ul, utus, ere [4 AV-], to draw out, take the last: Extrema geinens, /or the last time,Y.
die
:

ex - undo,

are, to

flow out, overflow

g.,

utmost, highest, greatest, extreme


iiira

ad extrcma

decurrere

fames, Cs. extremae dementiae


:

in exest (with infin.), the height of m,adness, S. As subst. tremis suis rebus, utmost danger, Cs.

n.

audendi extrema cupido, V.


:

tum foret, ni, etc., L. res p. non ad extremum perditus, utterly,


lowest,
:

ad extrema venin extreme sita, S.


:

L.
:

Last,

least,

iugum, off, pull off, put off^: pharetram umero, 0. shake off, L. caestus, V. 70 unclothe, divest, free, put forth : pellibus membra, II. ossa lacertosex his te laqueis quc, bares, V. se iuge, L. unum exuta pcdem vinclis, V. cornua exuitur, 0. 7b strip, desptoil, deprive : copiae armis exutae, Cs. se agre paterne, L. F i g., to lay aside, cast
:

meanest: Hand Ligurum, V. ignis, flickei-ing, V. extremi ingeni est, qui, etc., L.
tricae], to disenare [ex tangle, extricate, clear, free: extricata densis Cerva plagis, 11. nummos unde unde, procure with difficidty, II. F i g., to unravel, clear up : nihil, Ph.

off',

ex-tric5,

avT, atus,

of put away : humanitatem silmores antiques, L. trlstivestrem animum, V. ius fasque, Ta. tiam, Ta. hac (pinu) hominem, ex animo exui non poe. turn into a pine, 0. Lepidum, get rid of, Ta. test, esse dees
divest oneself
: :
:

i.

exupero,

see exsupere.

exurgo,
:

see exsurge.

extrinsecus,
out,

adv. [exter

+ secus],/row

with-

from abroad: obiecta terribili re: spiritum Without, on the adducere: imminens helium, L. outside : inaurata (columna).

ex-uro, ussi, ustus, ere, to burn out, burn xLp, consume : vivus exustus est vices classem, V. To dry up : loca exusta sells ardoribus, S. paTo consume, destroy : aliis scelus exuludem, V.
:

push forth, PoUucem, get drive out, drive away : me foras, T. rid of: extrudi a senatu in. Macedoniam extruso

ex-trudo,

si,

sus, ere, to thrust ont,


:

7b inflame (with
exustio,
flagration

ritur igni,

V.

cornua, 0.

exustus

fles ubertatis.

love): dees, Tb.

onis, /. [exustus],

a burning up, con-

mari aggere, shut

out, Cs.

merces,

to sell off,

H.

exustienes terrarum.

extruo, see exstrue. extrusus, P. of extrude.

extumefactus,
ex-tundo,
forge out
:

adj.

[ex-tumeo + facie], swol-

exutus, P. of exue. exustus, P. of exure. that ivhich is striparum,/. AV-], exuviae, [4 ped off, clothing, equipments, arms: p)'ram Erlge
exuviasque emnis super imponant, V. (coluber) positis nevus exuviis, his slough, V. leonis, skin, V. ferarum, 0. devotae verticis exuviae, hair, Ct. Spoils, booty: locus exuviis nauticis ornatus: viri, V. hostiles, Tb. : bellerum, lu. ornatus exu:

len: (pars animi) petu (B.


tudi,

&

K.).

ere, to beat out, strike out,


:

nobis hanc artera, c?ei;we, V, ancilia, fashion in relief, V. calcibus f rontem, crush. Ph.

fastidia, drive of,

H.

viis huius.

ex-turb5,

avi, atus, are, to drive out, thi'ust out,

exuvium,

i,

n. [4

AV-],

spoils,

booty

exuvie

drive away, thrust

away: homines

e possessioni-

plenus ab heste redis, Pr.


faba

facetus

: :

310

F.
faba,
H., Ct.

Pro
have
e,

ae, /.
to

[FAG-], a
smart for
/".

bean, horse-bean,

C,

V,,
i.

account, story, tale

poeticae, L.
:

longa, H.

de te

v.: Istaec in
it,

me
T.

cudetur faba,

e.

I shall

fabalis,

adj. [faba],

of beans :

stipulae, 0.

dim. [fabula], a little history, short story, idle tale : veteris poetriae commentishort fable, ciae fabellae, fables : vera. Ph. narrare fabellara asello, jo?*ca67i tale: aniles, H. short play : a te acta. to a stone, H.

fabella,

ae,

faber, bn [gen. plur. brum rarely brorum, C), in. [2 FAC-], a workman, maker, forger, smith,
1.
;

: nova, news, lu. a diverticulo repetatur fabula, let ics return to our st07'y, lu. fabulae conviviales, conversation, Ta. affair, concern, matter, talk : quam mihi surdo narret fabulam, how deaf I am to his talk, T. quae haec est fabula ? what does this mean ? T. fictitious narrative, tale, story, fiction, fable : ut ad fabulas veniamus fabulis credere a fabulis ad facta venire non fabula rumor lUe f uit, 0.
: :

Fabula narratur, H. talk, H. volgaris, 0.


:

et fabula fias, the

common

An

fabulae

tales ! T.

fabulae Manes
:

(i. e.

fabulosi),

joiner: Marmoris aut eboris aut aeris, H. homineni pro fabro emere: fabri ad aedificandam rem p., laborers : praefectus fabrum, chief engineer, Cs. ex legionibus fabros His fabris crescunt patrimodelegit, artisans, Cs. nia, i, e. these smitlis add to their patrimonies, lu. tignarius, carpenter. volans (i, e. Icarus), lu. P r o V. tractant fabrilia fabri, H. dory, sunartificer, carpenter,
: :

dramatic poem, drama, play: in prima fabula, when the play opens, T. primus fabulam docuit Securus, cadat an stet fabula, 11. neu sit quinto productior actu Fabula, H. in fabulis persona. A fable, story with a lesson : fabularum genus, Ph. quae (res) vel apologum, vel fabulam
H.
: : :

contineat.
T.

Pro

v.:

Lupus

in fabula, talk
Avliile

of

the

devil (of a

fish, 0,

talked about), plot, action, story (of a play or poem), H.


atus, arl, dep. [fabula], to speak, con:

person who comes

2. faber, bra,

workmanlike

adj. [2 FAC-], constructive, ars, architecture, 0.


artistically

brum,

fabulor,

verse, talk, gossip, chat

aperte
:

tur, L. apud alqm, Ta. fabrica, ae,/. [1 faber], ajoiner^s shop, smitKs fabulosus, adj. [fabula], /wZi? of fables, rich in shop, workshop : f abricae praeesse. An art, trade, myths: carmina, Cu. Celebrated in fable : Hydapursuit, industry, craft: aeris et ferri. Archi- spes, H, palumbes, 11.
: :

fabre-factus, adj., skilfully made, wrought : ad id navigia, L. aes.

larier, don't be chattering ! T.

tibi, T. noli fabuquid Galba fabule:

tecture: pictura et fabrica ceteraeque artes.


skilful production, fabric, structure

membrorum.
stratagem
:

Fig., a

admirabilis

facess5,

cessi, Ttus, ere, intens. [facio], to de-

crafty device, wile, trick,

ad senem aliquam fabricam fingere, T.

spatch, perform, execute^ accomplish, fulfil : iussa, v. : matris praecepta, V. To bring on, caicse, oc-

fabricatio, onis,/. [fabricor], a structure, construction : liominis. F i g., of speech, structure,


skilful construction.

fabricator, oris, m. [ fabricor ], an artificer, framer, contriver: operis mundi, 0.: opusculodoli Epeos, V. rura
: :

audire ei negotium facessitum: innocenti periculum. To inake off, go away, retire, depart : ut Haec liinc facessat, T. ab omni societate rei p. urbe finibusque, L. operae facessant, servitia sileant hinc ocius, Cu.
casion, create:
: : : :

facete, adv. with comp. and sup. [facetus],


finely, gracefully, neatly:
wittily, facetiously
:

make, build, const7'uct, erect: banc (crateram), 0. quae (arma) fabricaverat usus, H. ratem, Pii. fabricata fago pocula, carved, 0. Tela Dianlbus fabricata Cycloavi, atus, are [fabrica], to
: : :

fabric5,

cetius eludiraur

dictum, T. Pleasantly, dicere: multa conligere: fafacetissime dare.


[facetus], wit, witty sayings,

facetiae,
ness
:

arum,/

^um, forged, 0.
fabricor, atus, arl, dep. [ fabrica ], to make, frame, forge, construct, build : signa Capitoli fastigium gladium, To prepare, form, fashion, co7istruct : hominem animal omne verba, coin.
:

witticisms, pleasantry, drollery,

humor, facetious-

homo
:

facetiis praeditus

omnes

facetiis su-

perare multae facetiae multusque lepos inerat, S. facetiarum quidam lepos facie magis quam
: :

facetiis ridiculus.

fabrilis,

e,

adj. [faber],

of an

facetus,

adj. with S7ip. [1


:
:

FAC-I,

fine, courte-

artificer
:

scalp-

rum, L.
0.
:

opera ad fabrilia surgere, V. dextra, erratum, of the sculptor. Plu^r. n. as subst., tools, implements: tractant fabrilia fabri, H.
:

mulier, T. quemque facetus adopta, H. : qui (ambulet) facetus, in fine parade, H. As subst. n., elegance, grace : facetum Vergilio
ous, polite, gentle

fabula, ae,/.

[1 FA-], a narration, narrative,

adnuerunt Camenae, H. Merry, witty, jocose, humorous, facetious Socrates narratores facetus
: :
:


facies
:
:

: : ; :


facio
:

: : : : ;

311

materia facilis est, in te dicta difacetissimus facilliraum, S. ioco raordente, lu. esse voluisti Plur. n. as subst. : cere facilis vincere ac vinci voltu eodem, L. poeta iocandi genus iroiiia. quod illis prohibere erat facile, Cs. Quis facile faceta innumerabilia. terra pecori, suitable, est aedem conducere, lu. facies, ace. em, abl. e, nom. and ace. plur. es campus operi, L. divisui (Macedonia), L. Y. shape, build: appearance^ FAC-], foy'-m,^ figure, [1 homines bello, Ta. In adverb, phrases cum exidecora (cquonim), H. faciein mutatus et ora, V. longa quibus facies tus haud in facili essent, not easy, L, ex facili parentis Anchisae, shade, V. Of persons, ready, quick: ad Adparent dirae facies, apparitions, tolerantibus, Ta. ovis erit, H. dicendum fore facilera victu per saecula gentem, V. verte omnis tete in facies, i. e. try every exlead a happy life, Y. homines in bella, Ta. amopedient, V. face, visage, countenance, look: non ri, Tb. aurem praebere puellae, Pr. Eaf^y, gooduovi hominis faciem, know by sight, T. egregia, natured, accessible, compliant, ivilling, yielding, courof rare beauty, T. insignis facie, V. faciem eius teous, affable : pater facilem votis ut praeb^at in facie voltuque vecordia inerat, ignorare, S. mea laudata, beauty, 0. adfers faciem no- aurem, H, auris, lu. mores facillimae amicitia, S. vam (nymphe) Rara facie, 0. nee faciem litore S. sermone, Ta. in rebus cognoscendis in suum cuique tribuendo ad concedendum in tua A'ota demovet, H. recta facie loqui, boldly, lu. (voluFavorable, pros0. external Fig., form, di, 0. impetraudae veniae, L. cris) armata, beaked, perous: res et fortunae faciliores vestrae res, look, condition, appearance, aspect : senatus faciem Easily moving, quick, nimble : oculi, Y. raacontra belli faciem, as if L. secura attulerat P. R. publici consilii facie, jD?*e- nus, 0. there were no war, S. facilitas, atis,/. [facilis], easiness, ease, facility, arbos maris, V. noctis, 0. text, Ta. urbis, S. partiendi spatia, Ta. kind, sort, class: readiness : in bonis rebus faciem simillima lauro, V. Willingness, readiness, Quae scelerum facies ? V. laborura, Y. scele- poscendi, privilege, Ta. good-nature, courteousness, affability, accessibility rum, Y. pugnae, Ta. Patris inepta,yoo/is/i indulgence, T. amicitia ad facile, adv. Avith comp. and sup. [facilis], easily, omnem f acilitatem proclivior in audiendo aniwith ease, readily, without difficulty : recta consilia mi sermonis actio facilitatem significans. haec facile ediscere?: quo faaegrotis dare, T. facilius, adv., comp. of facile. cilius otio perfruantur: id hoc facilius eis per: :
:

suasit, quod, etc., Cs.

medevi inopiae, Cs.

With

facillime facillime fingi superlatives or words


:

of superiority, certainly, unquestionably, ivithout contradiction, beyond dispute, by far, far: facile doctissimus hie plus malist, quam illic boni, T. fortuitam orationem cogitatio pecunia primus facile vincit. With numerals, quite, fully : hereWith a iiegative, not ditas facile ad HS tricies. easily, hardly : non facile dixerim, quicquam, etc.
:
:

facinorosus or facinerosus, adj. with sup. [facinus], criminal, villainous, atrocious, vicious: vita: facinerosissimi sicarii: mantis, Plur. m.

as subst., scoundrels.

haul

facile

ad negotium

inpelli posse, S.

hand

facinus, oris, 7U [2 FAC-], a deed, act, action, achievement: magnum, T. pulcherrimum, T. nefarium, Cs. forte, 0. mirabilia facinora ingeni egregia facinora, S. bad deed, misdeed, outrage, villainy, crime : audax, T. facinus est vincire civem facinoris tanti conscii, S. ad vim, facinus
: : : : :

facile lubidinibus carebat, S.

Readily, willingly,

promptly, ivithout hesitation : omnes perferre, T. laborans unguibus facile illi in oculos involem, T. locus, ubi facilius esse possim quam Asturae. Pleasantly, agreeably, loell : cogites, Quam vos facillume agitis, T. copias propter exiguitatem non facile diduci, safely, Cs.

caedemque delecti nihil facinoris praetermittere, ne facinus facias committere in se admitL.


: : : :

homo

facinoribus copertus, S. incendia aliaque facinora belli, S. lenius, H. libidinis, lu. maioris abollae, i, e. of a teacher, lu. facinus excussit ab ore, i. e. the poisoned cup, 0. Plur.,
tere, Cs.
: :
: : :

criminals,

abandoned men

omnium facinorum
S.
;

facilis, e, adj. with comp. and sup. [2 FAC-], easy to do, easy, without difficulty : res (opp. difficicausa lis), T. f acilia ex difficillimis redigere, Cs. somnus, easy to obtain, H. cursus aditus, Cs. &.\x\'2iQ, gentle, 0. iacsaevitia, easily overcome, H. victus, copious, cera, yielding, 0. tura, light, Y.
:
:

circum se stipatorum catervae,

V.

cursus ad deos facilior quod ei f uit facillimum: materies facilis ad exardescendum haec ad iudicandum sunt facillima: faciles ad receptum angustiae, L. crepido haud facilior in ascensum, L. cuivis facile scitu est, T. (Cyclops) Nee factu nihil est dictu facilius, T. visu facilis, Y.
: :
:

faci5, feci (old fut. perf faxo sxibj. faxim), factus, ere imper. fac (old, face) pass, flo, fieri pass, imper. fi [2 FAC-], to make, construct, fashion, frame, build, erect, produce, compose: Lectulos faciundos dedit, T. navis candelabrum factum e gemmis de marmore signum, 0. pontem in Arare, Cs. (fanum) a civitatibus facinm, founded, L. duumviri ad aedem faciendam, L. statuam faciendam locare (valvae) ad cludendum factae comoedias, T. sermonem epigramma verbura, speak : carmina, lu. :. scutis ex cortice factis, Cs.
;


facio
auri pondera facti, wrought, V.

: : :: :

factito

:: :

312

^t actions, to do, make, constitute, choose, appoint, render: senatum perform, make, carry on, execute : Opus, T. offi- firmiorem vestra auctoritate heredem filiara exproe- ercitum sibi fidum, S. iter factum conruptius imSi tibi quid feci quod placeat, T. ciura, T. clamores clamor fit bri, II. hi consules facti sunt ex coriis utres fieiter, Cs. lium, join, Cs. gradum iraperata, rent, Sr Candida de nigris, 0. si ille factus esset, eruptiones ex oppido, Cs. had been chosen (consul) alqm certiorem facere, Cs. promissum,/(^L* iudicium: deditionem, S. inform ; see certus ne hoc quidem sibi reliqui fac periclum in litteris, jt??(< (him) to the test, T. me advorsuin omnia, oppose me in everything, T. facit, utj etc., does not leave himself so much charomnia amici causa: multa crudeliter, N. initiuin, acter. Pass., to become, be turned into, be made: begin : praeter aetatem Facere, work too hard for fit Aurum ingens coluber, Y.: sua cuique deus fit To put in possession of, subject your years, T. perfacile factu esse, conata perfi- dira cupido? V. To make, produce, cav^e, occasion, bring to, refer to: omnia quae mulieris fuerunt, viri cere, C.-;. about, bring to pass: turbam, T. ignem ex lignis: fiunt: orancm oram Romanae dicionis fecit, L. causas morae, S. ducis admiratio- dicionis alienae facti, L. 7o value, esteem, regard, iniuriam, Cs.
: : :
:

nem,

excite, L.

luxuriae
(i.

modum,

impose,
:

S.

fuin-

gam ex
duce, lu.
facto, L.

ripa fecit
:

e.

fugavit), L.

somnum,
:

appraise, prize : parum id facio, S. te T. quos plurimi faciunt : voluptatem


: :

maxumi, minimi

metura insidiarum, excite, L. silentio dolorem nihili istuc Aequi bonique facio, am To do (resuming the meaning of ne qua eius adventus significatio fiat, content with, T. become known, Cs. faciam ut intellegatis facito, another verb) cessas ire ac facere, i. e. do as I oppidani bellum parare idem nostri faut sciam putasne te posse facere, ut, etc. ? fieri say, T. evolve eius librum potest, ut recte quis sentiat, it may happen: ita cere, S. Feci mehercule :' bestiae simile quiddam faciunt (i. e. patiuntur): fit, ut adsint, it happens : faciendum mihi est, ut exponam, is iticicmbent: me Facit ut te moneam, ant facere aut non promisse, Ct. Sicuti fieri con7b do, act, deal, conduct onecompels, T. facere non possum, quin mittam, etc., suevit, to happen, S. I cannot forbear : di faxint ne sit alter (cui, etc.): self: Facere contra huic aegre, T. tuis dignum fac ne quid aliud cures, take care: domi adsitis, factis feceris, will act like yourself, T. bene
:

'

'

'

facite, T.

ita fac
:

cupidus

sis, ut, etc.,

be sure:

iam faxo

scies, T.

nulla res magis talis oratores

videri facit, quales, etc. (i. e. ut viderentur) : hoc me Flere facit, 0. To make, acquire, obtain, gather,

accumulate, gain, take, receive, incur, suffer


T.
: :

rem,

praedam, Cs.
corhortis,
sibi,
:

pecuniam
Cs.
:
:

stipendia,

earn, S.

form,

Ph.

viam

force, L.

grow fat. alqm suum, win as a


corpus,

friend, T. terram suam, i. e. conquer, Cs. vitae To make, iacturam, Cs. naufragium: damnum. render, grant, give, impart, confer : arbitria, H. potestatem dicendi sibi iure iurando fidem, give Roraanis animum, inspire, L. coassurance, Cs.
:

adroganter, Cs. ^cv xx\2i\\i\^m, with malice : aliter, facere quara dicere malle, act, S. S. mature facto opus est, prompt action, S. To act, take part, take sides: idem plebes facit, S. idem sentire et secum facere Sullam: cum Veritas cum hoc faciat, is on his side : nihilo magis ab adversariis quam a nobis eae res contra nos faciunt adversus quos fecerint, N. To arrange, adjust, set: Vela, spread, V. pedem, brace, V. To be fit, be useful, make, serve, answer, do: Ad talem formam non facit iste locus, 0. ad seel us omne, 0. Stemmata quid faciunt ? avail, lu.
; :

audientiam orationi cui si libido Fecerit auspicium, i. e. if the whim cognomen colli, L. mihi mediciseize him, H. alcui dolorem ^^a,va, administer : nobis otia, V. To celebrate, desiderium decemviros creandi, L. res diconduct, give, perform, represent : cenas vinas: sacra pro civibus: cui (lunoni), make offerings: vitula pro frugibus, make sacrifice, V.: To cum pro populo fieret ut fieret, edere, L. mcrcaturas. To practise, follow : naviculariam tnake, depict, represent, assert, say, pretend: in libro pugnara ex auro, V. me se exeuntem e senatu unura ex iis feci, qui, etc., pretended to be: ex inindustria factus ad imitationem stultitiae, L. pendere apud inferos saxum Tantalo Fecerat et fetam Procubuisse lupam, V. facio me alias res agere, make as if To suppose, assume, grant, admit (only impcr. with obj. clause): fac audisse To\ (Glauciam): fac ita esse: fac (me) velle, V.
militibus, L.
:

piam pugnandi
:

facteon, ac?/. [FAC- +-rtoe]: alqd non fiocci, one must count worthless (a word coined in jest).
factio, onis,/. [2 FAC-], a making, doing, prethe right to make a ivill. taking sides, partLmnship, faction : per vim et f actionem nobilitas factione magis pollebat, party

paring : testamenti,
:

organization, S. company, association, class, order, sect, faction, party : paucorum, Cs. mors
:

A
:

partium et factionum, S. in singulis domibus iactiones sunt, Cs. factionum partes, Ph. An oligarchy, usurping faction: trigintaillorum: prince ps facti on is, L.
:

factiosus,
S.
:

seditious, revolutionary, oligarchical


:

[factio], partisan, factious, : adulescens, largitores et factiosi factione cum factioso


adj.

certare, S.

factito, avl, atus, are, freq. [facto], to do frequently, do habitually, practise, make persistently

Idem

hoc, T.

quod ne Graeci quidem

factitave-


factum
:

: : :

falcatus

: :

313
:

runt in Sicilia factitatum est hoc accusationem alquem delationem, Ta. versus, keep writing, H. heredem, recognize as heir.
:

lender, capitalist, usurer :

crudelitas faeneratorum, S. neratores, L. acerbissirai.


:

quaestus faeneratorum fugati ex insula fae:

factum,
exploit,

I,

n.

[P.
:

neut. of facio],

a deed,

act,

faener5,
terest,

atus, are [faenus], to lend

on

in-

achievement
istis factis

horum
:

facta depingere, T.

invest:
:

faeneratum beneficium,

te

pro

Ulciscar, T.

qui coepit, habet, H.


:

famam

Dimidiuui facti, extendere factis, V.


: :

repaid, T.
terest,

To bring inne faenerare liceret, L. bring profit: Ne non tibi istuc faeneraret,
jitus,

i.

e.

richly

egregium inlustria et gloriosa mortalia, of mortota notissiraa Cypro Facta, the story, 0. tals, H. bene facta, benefits : recte ac turpiter factum, Cs.
:
:

T.

faeneror (fen-),
lend on
iiiterest
:
:

ari, dep.

[faenus], to

factum, Cs,

A71 event recte facta, services, L. mirabile, 0.


:

paulo post id

factus,
artistic:

adj. [

P. of facio
:

],

elaborate, finished,
-

oratio:

argentura, silver

ware : negare

Versiculos magis factos, H.

ad unguem Factus
little

homo,

complete, H.
torch, Pr.
),

Quid faenerari ? pecunias suo nomine (pecuniam) binis centesimis, at two per cent, (per month). 2h waste by usury : ad faenerandas diripiendasque provincias. To put out at interest : beneficium, i. c. practise for gain. faenilia [fen-], ium, n. [faenum], a hay -loft Claudes faenilia bruma, V., 0.

facula, ae,/. dim. [fax], a

faenum
0.
:

or

fenum,
e.

i,

n. [FEN"-],

hay : recens,

/ [ f acilis ], capability, possibility, power, means, opportunity, skill, ability : poetica ex ceteris rebus
:

facultas,

atis

{gen. plur. facultatum, C.

faenum
i.

alios aiebat esse cportere, ought to


i.

in cornu,

comparata

dum

sumptuum
nialefici
:

f ugae, Cs.

est facultas, while you can, Cs. pariundi, T. : suscipiendi


: :

are stupid as oxen : faenum habet dangerous (as an ox whose horns were bound with hay), H.

feed on hay,

e. is

facultatem iudicaudi facere


:
:

itineris fa:

faenus
the profit

or

fenus
capital,

(not foen-), oris, n. [FEV-],


interest,
iis^iry
:

ad dicendum ad ducendumbellum,Cs. tuaindicendo: ingenifacultates: hominis, capacity: L, Quinctius oblatam sibi facultatem putavit, ut, etc. sufficient number, abunciundi, leave to go, Cs.

of

magnum:

dance, plenty, supply,

stock,

store, goods, riches,

property: nummorura: navium: virorum, Cs, anquirunt ad facultates rerum atque copias, etc. mutuandis facultatibus et commodandis ne maior
:

benignitas

sit

quam

facultates

Italiae facultates,

pecunias eis faenori dabat renovato in singulos annos faenore: faenus ex triente Id. positis in faenore Quinct. factum erat bessibus nummis, H. faenore omni solutus, H. pecunias faenore auctitabant, Ta, duas faenoris partes in agris conlocare, i. e. of the capital, Ta. lato f enore Inexuberat, i. e. wide - spread investments, Ta. crease, gain, profit, advantage : reddere cum faenore venit raagno fenore amor, Pr.

grande

resources, Cs.

facunde,
sively
:

adv. [facundus], eloquently, persuacasum miseratur, Ta. adloqui, L.


:

faex,
H.
:

faecis, f.,

poti faece tenus cadi, H.

grounds, sediment, lees, dregs: peruncti faecibus ora,


:

facundia,
:

ae, /. [facundus], eloquence, fluency,

command of language: tantum posse a facundia, for facundia Graecos ante Romanos f uisse, S. T. tum
praesens, H.
:

of

Burnt tartar, salt terrena, earthy deposit, 0. tartar, H. Tlie brine of pickles, 0. wash

F i g., dregs, refuse : civitathe face, H., 0. urbis in Romuli faece: de faece hauris,
:

praeceps, H.
adj.
:

i,

e.

fj'om bad orators.


adj. [fagus],

], speaking easily, nepos Atlantis, H. facundum faciebat amor, 0. ingenia ad suam cuique levandam culpam, L. lingua, H. os, 0.:

facundus,

[ 1

FAC:

fagineus,
0.

of beech, beechen

f rons,

fluent, eloquent

Sulla, S.

faginus,
V.

adj. [fagus],

of beech, beechen : pocula,

vox, 0.

Gallia, lu.: oratio, S.

fagus,
dim.
[

i,

/,

[FAG-], a beech-tree: sub tegmine

faeces, jo^wr. of faex.

fagi, V,, Cs., 0.


ae, /.

faecula or fecula,
wine-cr?ist, salt

faex

],

burnt

of

tartar,

H.

fala or phala, ae, /. [FAL-], a movable tower, u^ed infighting (in the circus), In.

faeles, see

feles,

faenebris
of usury :
debtedness, L.

(fen-), e, adj. [faenus], of interest, fenebrem rem levare, i. e. inleges, L.


:

falarica (phal-), ae, /. [fala], a fire-brand (as a missile in war), thrown by the catapult, L. ; by hand, V., L.
falcarius,
1,

malum, Ta.
(fen-), onis,/. [faeneror],
:

m. [falx], a sickle-maker, scythe-

faeneratio
on
inte)-esf,

usury

pecuniae publicae.

a lending
i

maker :

inter falcarios, scythe-makers' street.


adj. [falx],

g.

(opp.

falcatus,
drigae, L.
:

beneficium).

currus, Cu,
:

faenerator (feu-), oris, m.

[faeneror], a money-

curved: enses, V.

Sickle -shaped, hooked, cauda, 0.

armed with

scythes: qua-


falcifer

: : ::


fama
:

: :

314
],

sickle-bear in (/, holding

1 FERfalcifer, f era, ferum, aclj. [ falx a scythe : manus, 0.

expedit matris cineres opertos YhWqvq, swear falsely by, H. dominorum dextras, faith pledged to,
:

Falernus, ctdj., Falernian : ager, a district of etc., V. To lie concealed, be unseen, escape notice, Campania, famous for wine, C. vitis, H. cellae, ranain undiscovered, elude : per bienniura, L. ne V. tribus, L. As subst, n, (sc. vinum), Falernian quid falleret Volturno ad urbem raissum, L. ne falleret ad urbem incedens, arrive secretly, L. qui wine, Falernian, H.
:

neque hoc te fallit, quam multa sint, etc., nor do you fail to see : custodes, L. deos, 0. nee nos via fallet euntis, V. me nee fallunt iussa lovis, nor do I fail to recognize, V. nee quicquam eos fallebat, L. segetis fides meae Fulgentcm Fallit sorte beatior, i. e. is a happier lot, though he knows it not, etc., H. neutros fefellit hoslls appropinfallaciloquus, adj. [fallax +4 hAG-l, speaking quare, L. in lege nulla esse eiusmodi caput te deceitfully, false : malitiae, Att. ap. C. non fallit neque vero Caesarem fefellit, quin, fallaciter, adv. with sup. [fallax ], deceitfully, etc., Cs. To lighten, appease, silence, beguile: mefalsely : ne quid fallaciter (Hat) vobis se falla- dias sermonibus horas, 0. somno curam, H. cissime vendilare omnia transit, 0. austerum studio fallente laborem, H.
:
: : : : : :

[fallax], deceit, trick, artifice, stratagem, craft, intrigue (only plur. in prose) ex fraude, fallaciis constare: dolls atque fallaciis contendit, S.: sine fuco ac fallaciis. Sing.: fingunt quandam inter se fallaciam, T. ubi nulla fugam reperit fallacia, V.: Consilium vertit ad fallaciam, has recourse to, Ph. sumptae vestis, 0. tecti, the labyrinth, 0. fallacia Alia aliam trudit, one lie begets another, T.

fallacia, ae,

/*.

natus moriensque fefellit, hi obscurity, H. veneno, infuse undetected, V. bonus longe fallente sagitta, V. nequiquam fallis dea, escape recognition, V.
: : :

fallax, acis [gen. plur. fallacum, Ct.), adj. with comp. and s^ip. [1 FAL-], deceitful, deceptive, fallacious
:

falsiparens,

entis, adj. [falsus

+ parens],

hav-

ing a pretended father, Ct.


ceitfully, falsely,

astrologi

homines
:

voltus, hypocritical,
: :

herbae cibi, bait, herba veneni, V. spes nocendi ratio circus, H. fallacior undis, 0. oculorum fallacissimo sensu iudicare.
0. 0.
:

fallacis

imago

tauri, 0.

fals5, adv. [falsus], untridy, unfaithfidly, deerroneously : alquem insimulare:


:

memoriae proditum
quiescere,
i.

nuniiari, Cs.

censere, T.:

c.find a delusive peace, Ta.


i,
:

to

fall: glacies

fallo, fefelli, falsus, ere [1 FAL-], to trip, cause fallit pedes, L. alqm, Cu. Fig.,
:

falsum,
fraud,

n. [ falsus

],

an untruth, falsehood^
:

to deceive, trick, dupe, cheat, elude, fail, disappoint:

mus, H. V. crefalsus, adj. [P. of fallo], deceptive, feigned, dentem puellam, 0. sui fallendi causa factum, spurious, deceitful, false, pretended, delusive, tinCs. nisi me forte fallo nisi me fallit animus lacrimula, T. indices: nisi me omnia fallunt, unless I utterly mistake: founded: nuptiae, T. neque eum prima opinio fefellit, Cs.: nisi quid me testes malitia spes, misleading : viri species, 0. fallit mentis monstro, V. cum maxime fallunt, crimen, V. pater, supposed, 0. rumores, Cs. litfalsi id agunt, ut, etc. non in sortitione fallere ne terae, forged : opprobria, undeserved, H. Simoentis ad undam (i. e. simulati), V. Deceived, falleret bis relata eadem res, lead into error, L. ut de indutiis fallendo impetrarent, Cs. nuraquam mistaken: ne illi falsi sunt qui expectant, etc., S.
sidus regione viae (nos)
:

alquem

dolls, T,

falli te

sinas Techinis, T.

Nee

quicquam, T. vera falsa audierim, T. Falsa iurans, 0. falsum scribere vero distinguere, H. Acclinis falsis anideceit

fiuxisse falsi
:

an

fefellit, misled,

termes olivae, H. nescia fallere vita, tvithont guile, V. eas fallam, ut ab illis falli mur,
fallentis
T.
: :

vates, L.

falx, falcis,/. [FALC-], a curved blade, pruningvitis incidere falce, V., H., reaping-hook, scythe, C, V., 0. In war, a hook, wall-hook : falces parare, Cs. murales, Cs. scythe, tvar-sickle (on the axle of a chariot), Cu.

Pass, reflex., to be deceived, err, mistake, deceive neque ea res falsum me oneself: Falsus es, T. habuit, did not deceive me, S. errore quodam fallimur: qua (spe) possumus falli: deus falli quo potuit?: nisi fallor, V. aut ego fallor, or I am Impers., with ace, to tnistake, be far ivrong, H. deceived: nisi me fallit: nee eum fefellit. To violate, break, betray, deceive, disappoint: fidem hosti datam meam spera si res opinionem meam fefellerit: mandata mariti, 0.: foedus ac fidem, L. proraissum, Cu. tu faciem illius Falle dolo, put on, V. qua signa seretia, avoid, 0. quendi Falleret error, confoicnd,Y. 7h deceive in swearing, swear falsely, be perjured : si sciens fallo: si falleret, precatus Deos, ita se mactarent, L.
: :

knife, 0.

pruning-hook :
sickle,

FA-], a report, rumor, saying, hac fama inpulsus, T. a Brundisio nulla fama venerat: tristis a Mutina: fama ac nuntius adferretur, Cs. alqd fama accipere, to hear of, Cs. fama est obscurior annis, V. vaga, vetus est ut fama, H. ita ut fama est, V. 0. fama ferebat, 0. duplex inde fama est, a tioofold
ae, /. [1
:

fama,

talk, tradition

tradition, L.
esse, etc., L.

Romae
fama
:

constans fama

omnium

erat,

incerta duos equites venisse,

a vague rumor, L.

fama occupat

aurls,

Helenum

famelicus

: : : : : :


famulatus

: :

315

de interitu Clodi istius suspicionis : regnare, V. Person., Rumor: Faraa, incerta aeris alieni, L. malum qua non aliud velocius ullum, V. Fama Public opinion, the popular tenet domum, etc., 0.
:

dedecus familiae: primus in earn familiam attulit consulatum familia prope exstincta, S. A family, the members of a household : Philippi domus company, sect, et familiae inimicissimi, N.
:

A
:
:

fame, repute, reputation : id si non fama adprobat, T. adversus faraam rumoresque homicontra famam omnium, Cs. turpis, innura, L. popularis, favor : pudica, mala, S. famy, S. bona bonorura bene loquendi vappae ac JPr. Fair fame, reputation, renown, iiebulonls, H. fame, good repute: Tua fama in dubium veniet, faraae conf undamentum est faraae iustitia T. fortuna, faraa populi K., L. ingeni sulere, S. superiores fama decus Divitiis parent, H. magnam famam attulisse Fabio, glory, L, Ill-fame, blame, reproach, scandal : famam in se transtulit, T. me fama atque invidia vexabat, S. veterum
voice,
:
:

school, troop

derent

tota

singulae familiae litem tibi intenPeripateticorum familiae dissen-

tientes inter se
ducit, is first
:

Lucius familiam familiam ducit in iure civili, starids


:

gladiatoriae, S.

highest.

lia],
ily,

familiaris, e, adj. with comp. and sup. [famiof a house, of a household, belonging to a fam:

malorum, V. neque famam patieris disgrace of remaining unavenged, V.


:

inultae, the

ger,

adj. [fames], suffering from huniumenta, lu^ famished, starved : alqs, T. canes, Ph.

famelicus,

fames, is {abl. fame),/. [2 FA-], hunger : ut periclum a fame milii sit, T. cum cibo fames defame confecti ( avis ) fame enecta, pulsa est starved to death : patientia famis famem explere, extrema, Cs. sate : clbus advorsus famem, S. levare, to assuage, 0.: vetitorum tanta dura, H. Famine, dearth, want : in Asia in ciborum, 0. fame frumentum exportare: ad famem hunc reiF i g., a violent longcere, turn out to starve, T. maing, greediness, greed, avidity : Auri sacra, Y. iorum, H. Ot speed), poverty of expression, C. Person., hunger : malesuada, V., 0.
: :
:

household, domestic, private : res farailiares: rera farailiarem auxisse, his estate, Cs. copiao, L. funus parricidium, i. e. committed on a member of the same family : Lar. Plur. m. as subst. : quidam familiarium, of the slaves, L. Familiar, intimate, friendly : videmus Papum Luscino farailiarem fuisse, etc. amicitia, S. voltus ille conloquium, L. : iura, rights of intimacy, L. : familiarior nobis propter, etc. homo amantissimus familiarissimus. As subsi. m., a friend, intimate acquaintance, companion: est ex meis intimis familiaribus: farailiarem suum conloquitur, familiarissimi eius. In augur}', one's own Cs. (of those parts of the victim which related to the party offering): (haruspices) fissum familiare tractant: ostentum, L.

suam

gen, familias

familia, ae (with pater, mater, filius, the old is freq.),/. [famulus], the slaves in a household, a household establishment, family ser:

familiaritas, atis, /. [familiaris], /am<7m7'27^, intimacy, familiar intercourse, friendship, intimate acquaintance : magna cum eo, T. intima ut nihil sit familiaritate nostra coniunctius: memorabilis Laeli et Scipionis farailiaritatem consuetudo adfert hunc in farailiaritatem recipiebat e praecipua familiaritate Neronis, Ta. adulescentium familiaritates adpetere, S.
: : :
:

liaris], intimately,

familiariter, adv. with comp. and sup. [famion friendly terms : raonere, T.
agere, S.
: :

quae constet ex servis pluribus emere familiam a Catone armare familiam, Cs. Aesopus domino solus cum esset familia, his one servant, Ph. Marti s, serfs of the tempAe: omnem suam familiam undique cogere, An estate, family property, fortune vassals, Cs. herciscundae farailiae causam agere: decem dierum vix mihi est familia, rncajis of support, T. household, family ; genit. (familias or familiae), with pater, mater, or filia pater familias, head of a family, householder : sicut unus pater familias loquor, as a plain citizen : pater familiae, Cs. pauci milites patresque farailiae, Cs. patres faraipatres familiarum lias, qui liberos habent, etc. mater familias, a matron, mistress of a household
vants, domestics: familia,
: : :

cum Boccho
domina vivere huius mortem

cum Yerre
fert

tam

loqui familiarius cum familiarissirae vivere familiariter, as that of a


:

dear friend, T.
.

famosus,

adj.

celebrated, fam,ous,

[fama], mitch talked of famed, renowned: mors, H. vir secun:

dis (rebus), Ta.

Infamous, notorious

ad famosas
:

accedere,
tio, S.
:

women of ill repute, Poet. ap. C. largiHymen, 0. Defamatory, slanderous, scan:

dalous: carmen, a lampoon, H.

libelll, libels,

Ta.

famula, ae, /. [famulus], a maid-servant, handmaid, female slave : virtus famula fortunae famuAn attendant in a temple : tibi lae lovis aves, lu. banc famulam voveo, Y.
:

famularis, e, mater familiae, L. matres familiae, Cs. matribus longing to slaves : familias vim attulisse matres familiarum, S. filii
: : :

adj.

[famulus], of servants,
:

be-

vestis

iura,

i.

e.

slavery, 0.

familiarum, m,inors, sons in tutelage, S. family, family connection, kindred (as part of a gens) tanta, T. nobilissima familiam dedecoras, T.
: :

famulatus,
in
tati
:

us,
:

famulatu esse
vetere, Ta.

m. [famulor], slavery, servitude: miser virtutis servientis volup-


famulor

: : :


fastidio

316
slave,

famulor,

firi,

dep. [famulus], to be

iussa capessere fas est,

/ am

serve: alcui, Ct.

aniraum temptare,

yoii are permitted,


fasci-.

bound, V. V.

tibi fas

famulus, adj. [ 2 FAC- ], serving, serviceable : As subst. m., a servant, ataquae, 0. vertex, 0. tendant : parare fainulos famuli operum soluti, H. Idaeae niatris famuli sacrorum, 0. famu:

fascea, fasceola, see


age, swathe, girth, fillet
lecti cubicularis,
:

fascia (fascea), ae,/. [FASC-], a band, banda bed-girth


devinctus erat fasciis : Bruttia calidi fascia st7'eak of cloud: nil fa:

lum manus, V.
V.
:

redemptor

cum

parentis, i. e. demon attendant, famulis, workmen, H,

\\sc\,

pitch plaster, lu.

scia nigra minatur, lu,

fanaticus, adj. [fauum], inspired, enthusiastic : carmen, L. agmen, Ta. oestro Percussus, lu. Frantic, furioiis, mad : homo: iactatio corporis,
: :

fasciculus,
packet
:
,

I,

m. dim.
:

[fascis],

a small bundle,

epistularum

librorum, H.

A
:

yiosegay.

fascin5, hence witch, fascinate : (opp. nefandus), right, just : respersae fando nefascinum, I, n., =j3d(rKavov. P r o p., a chann, fandoque sanguine arae, i. e. of both sacrifice and enchantment ; lience, for membrum virile, H. murder, L. As subst. n.: memores fandi atque fasciola (fasce-), ae, /. dim. [fascis], a small nefandi, righteousness, V. bandage, H. purpureae fasciolae, garters. fanum, i, n. [* for], a shrine, sanctuarg, temple : fascis, is, m. [FASC-], a bundle, fagot, fascine, Cereris fanum, id est locus templo etfatus, L. packet, parcel : sarmentorum, L. comites in fasce de fanis ac templis propter fani religionem. libelli, lu. A burdcii, load: Romanus Inlusto sub
L,
:

error,

H.

fandus,

adj. [P. of *for], to be uttei-ed ;

are [fascinum], to enchant, be, teneros mihi agnos, V. basia, Ct.

far, farris, n. [ 1 FER- ], a so7't of grain, spelt (roasted and ground), L. Corn, grain : flava farCoarse meal, grits: olus ac far, II. Mollira, V. vit Penates Farre pio, sacrificial meal, H., V., Tb. torrida cum mica farra, 0. Bread: non sine farre, H. una Farris libra, H. caninum, coarse bread
: :

for

dogs, lu.

fartus. Ire [FARC-], farcid, pulvinus rosa fartus.


,

to stuff,

cram

farina, ae,/. [far],/oi', meal: solida, lu.


faris, fatur, see * for.

farrago,
crassa, Y.

inis, /.

[ far ], mixed fodder, mash medley, hodge-podge : libelli, lu.

baggage, V. ( apes ) animam Flur., a bundle of rods with an axe, carried before the highest magistrates, as an emblem of authority : iraperi populi R. fasces anteibant lictores cum fascibus bini fasces praetoribus praeferuntur turn demissi populo fasces, lowered before the people : fasces versi (at a consul's funeral), Ta. Marius cum fascibus laureatis. F g. cum tibi aetas nostra fascis summitteret, High office, supreme power : fayield precedence. scibus conreptis, i. e. usurping the government, S. Ilium non populi fasces, non purpura regum si Detulerit fascis indigno, i. e. the conFlexit, V. fasces meruit, the throne, lu. sulship, II.
fasce,
i.

e.

soldiers'

sub fasce dedere, V.

farratus,
fartor,

adj. [far],

made of corn : oxanm, prep-

fassus, F. of fateor.
fasti, orum (ace. pi. fastus, IT.), m. [fastus, sc. dies], a register of judicial days, court calendar (orig. kept by the pontifices, until Cn. Flavins

arations of meal, lu.


Oris,

poulterer, T.,

m. [FARC-], a fattener of fowls, H.


farcio.

fartus, P. of

posted a copy in the Forum)


sciretur, etc., L.

fas (only nom. and ace. sing.),n. [I FA-], the dictates of religion, divine law: ius ac fas omi\e delere; ius ac fas colere, L. exercere Fas et iura, V. nee te portare Creiisam Fas sinit, the divine tvill, V. P e r s o n. audiat fas, L. Justice, equity, right, that ichich is proper: fas atque nefas Discernunt, H. fasque netasque Confusura, 0. ultra Fas trepidarc, II. fas omne abrumpit, obligation, V. With est, it is lawful, is proper, is permitted
: :

list

of

the days

fastos proposuit, ut of the year,

calendar, almanac, amials:


fastis suis sustulissent.

cum diem festum de


register

of

events in

chronological order, annals: per titulos memoresque fastos, H. fastos evolvere mundi, human his:

fas esse, voluptate f rui, T. sicut fas iusque est, L. quoad fas esset huic legi nee obrogari fas est, neque licet, etc. neque fas esse existi:
:

Nee

of the higher magisenumeratio fastorum consulares) paginas in annalibus main codicillorum fastis gistratuum fastisque percurrere, L. hos consules The title of a poem on fasti uHi ferre possunt? the Foman festival's, 0.
tory,

H.

IVie official registers


:

trates

(fasti

mant, mandare,
etc., there is

etc.,

Cs.

Fas orane
:

est, fidere,

gust, shrink, fiinch, loathe, dislike, despise

every rcaso7i, Y.

cui litare fas habent,


:

anserem gustare fas non putant, Cs. me natam nulli sociare, fas erat, V. si hoc fas est dictu quid, quod homini fas csset optare ? mihi scorn:
Ta.
: : :

[fastidium], to feel dis: inf undam tibi Fastidienti poculum, II. omnia praeter Pavonem, H. pulmentarium, Ph. Fig., to be disdainfid, be scornful, be hauglUy, disdain, despise,

fastidi5,

ivT, itus, Ire

iu recte factis, i.e. to be critical: si

non


fastidia, veni,

fastidiose
:

: : : : :

fktigo
open, judicial see also fasti.

: ; : : :

317
day :

Ph. eius amicitiam rivo3 apertos, preces alcuius, L. si te hie fastidit, V. somnus non humiiis domos Ftistidit, shuns, H. Xon iocorum legere genus, fastiditus si tibi ero, 0.

fasti

dies

fastus (dies), 0.

H.

2. fastus, us, m., scornful contempt, disdain,


haughtiJiess, arrogance, pride: inest pulchris, 0.

Ph.

no3 ia sacerdotum

numerum
comp.

accipere, L.

ad fastum parentis Optare


:

se inspici, L.

fastidiose, adv. with

[ fastidiosus ],

squeamishli/, scornfully, disdainfully, fastidiowdy

ambition, H. regius, Cu. erga patrias epulas, Ta. tanto te in fastu negas, omnis odit fastus, Tb. Ct.
sibi,

Stirpis Achilleae fastus tulimus,

V.

stomuchans
fastidiosius

iudicare

recipior in coetum, Ph.

3, (fastus, us),

7n.,

see fasti.

ad hoc genus sermonis accedere.

fastididsus, adj. with comp. and sup. [fastidium],//^ of dlagust, squeamish, disdainful, scornful : raentes civium fastidiosior Crassus (litterarum) Latinarum dominus terrac, H. aegriraoyauseous, loat/isome, disgusting: copia, nia, H. H.
: : ;

fastidium,

I,

n., naicsea,
:

squeamishness, loath-

ing, distaste, aversioii

eibi

Magna movet
:

storaa-

[fatum], of fate, ordained by destiny, decreed, destined, faked, fatal: Caesaris mors neeessitas continuatio ordinis sempiterni annus ad interitum urbis deae, the Fates, 0. libri, i. e. the Sibylline, L. arva, promised by fate, V. lex, i. e. fatum, 0. labor, H. ora fluminis, destined, 0. tarn fatale est inedicum adhibere, quam convaleseere. Dangerotxs, destructive, deadly : bellum machina, V. monstrum, H. iudex
fatalis,
:

e, adj.

F
lens
:

cho

fastidia,
i

H.

veteris quercus, lu.


re fastidio
:

oculorum.

(i. e.

Paris),

H.

g., dislike,

aversion, disgust, fastidiousness, ex-

cessive nicety:

ab aliqua

quodam aba-

destiny

fataliter, adv. [fatalis], according to fate, hy : omnia definita esse hasta cadis, 0.
:

lienari: est fastidi delicatissimi

domesticarum rerum

audiendi: insofastidio esse alquibus,


:

Ta. nee id fit fastidio meo spectatoris fastidia ferre superbi, H. Scornful contempt, haughtiness, pride: quorum non possum ferre fastidium: efferri fastidio et

contumacia
divi,

V.

Oderunt fastidia

superba pati fastidia, Tb.


:

fastigate, adv. [fastigatus], having a slope


a gable: (tigna) statuebat, Cs.
:

like

structo tecto, Cs.

fastigatus,

adj. [cf. fastigium], jwinted, sharp,


:

wedge-shaped: testudo, L. collis in modum meSloping, descending : collis leniter, Cs. tae, L.

fateor, fassus, eri, dep. [for], to confess, own, grant, acknowledge: ut non solum fateri, sed etiam profiler! videatur leno sum, fateor, T. nulline faterier audes ? II. da veniam fasso, 0. fatebor enim, V. falsum rei inopiam, S. paupertatem, 0. Cuncta tibi fatebor vera, V. Ego me amare hanc fateor, T. contra rem p. se fecisse: se debere, Cs. hominum igilur causa eas rerum copias conparatas fatendum est fateor petiisse penatis, V. quae agitet fortuna, V. de facto turpi de se, L. Pass. : qui ager pubhcus
: : : : : :
:

fastigium, I, n., the top of a gable, gable end, pediment : Capitoli fastigia templorum, L, Evado ad summi fastigia culminis, V. ut haberet fastigium, i. e. a temple in his honor: ignem ad fastigia iactant, to the roof,\. A top, height,
: : :

esse fateatur. 2o discover, show, indicate, manimors fest : voltu fassus Telamonius iram, 0. sola fatetur, Quantula, etc., lu.
:

f aticanus

or

f aticinus,
:

adj.

fatum

GX'l\-'\,propjhetic: os, 0.

sortes, 0.

summit, edge: colles pari altitudinis fastigio, Cs. muri, Cu. Plur., depth: scrobibus fontis, Cs. quae sint fastigia quaeras, what should be the slope, declivity, descent depth of the trenches, V.
:

fatidicus, adj. [ fatum + DIC- ], jorop/i^tsy???^, anus deus, i. e. Apollo, 0. As subst. : m., a propjhet.
prophetic
:

locus tenui fastigio vergebat, Cs. iniquum loci cloacis fastigio in Tiberim ad declivitatem, Cs. scrobes paulatim ductis, by a gradual descent, L. angustiore ad infimum i2i'&t\g\o,\.Q. gradually narFig., a finish, completion: operi rowing, Cs. tamquam fastigium inponere, crovm the work. Elevation, rank, dignity : dictaturae semper altius fastigium fuit, L. alii cives eiusdem fastigi, L. mortale, Cu. muliebre, womo/nly dignity, Ta. Quales ex humili magna fortunae, the height, Cu. ad fastigia rerum ExtoUit Fortuna, lu. summa sequar fastigia rerum, great outlines, V.
: : :

fatifer, fera, f crura, adj. [fatum -fl FER-], that brings death, death-dealing, destructive : arcus, V. ferrum, 0.

fatigatio, Onis, /. [fatigo],

tceariness,

fatigue

equorum atque hominum,

L.

laboris, Cu.

with

1. f astus, adj. [fas], not forbidden ; hence, die^ a day on which the praetor s court was

fatig5, avi, atus, are [*fatis (2 FA-) ago], to weary, tire, fatigue, vex, harass, fret : dentem in dente, 0. (armenta) sole, V. pugna atroci semet, L. sonitu vicina, 0. lolium tribulique fatigant messis, mar, 0. (sicarii) sunt vinclis et carcere fatigandi (railites) aestu fatigati, Cs. Daedalus, 0. F i g., to weary, fatigue, importune, harass, plague, torment, vex, lay siege to: prece Yestam, H. singulos precibus, L. sapientium animos, S. Consiliis animum, H. remigio noctemque diem: :
: : :

: :

S.
:

: : :

fatiloquus
:

318
narrow way, narrow

favilla
populi fauces exaruerunt libertatis
i)ilet,

que, wear out, V. neque aliud se fatigando nisi denique dolis fatigari, S. odium quaerere, S. Hersilia precibus saepius fatigatus lenitur, S. To vex with railraptarum fatigata orat, etc., L.
:

siti.

strait, entrance, defile^

lery, jeer, banter, lu.

fatiloquus,
ing,

[fatura+4 LAC-], prophesyprophetic: alquam fatiloquam mirari, as a


adj.

pass: Corinthus posita in faucibus Graeciae, entrance: angustissimae portus, Cs. in valle arta, faucibus utrimque obsessis, L. Averni, V. Hellesponti, straits, L. patefactis terrae faucibus,
: :
:

Faunus, i, m. [FAV-], a

mythical king of La-

prophetess, L.

fatisc5,

, :

ere [* f atis

2 FA-],

to

open in

tium, worshipped as the Italian Pan, C, H., 0. Plur., the Fauns, godf of the groves, C, H., 0.

chinks, fall apart, tumble to pieces: (naves) riinis Area ne pulvere victa fatiscat, V. fatiscunt, V.

fauste, adv. [f&nstMsl, favorably, beneficently:


evenire.

Fig., to grow weak, become exianua, opens, Tb. hausted, droop, faint: donee fatisceret seditio, Ta. copia (scriptores), Ta.

Faustitas,

atis,/. [faustus].

As

a goddess.

Beneficence, Fertility,

H.

fatuitas,

fitis,/.

[fatuus],/o%, /a^wiYy.

faustus, adj. [FAV-], of favorable omen, wellomened, fortunate, favorable, auspicious, lucky 'quod bonum faustum felix esset': Utile sit faustumque precor, 0. omen, L. i pede fausto, H. dies T. nox urbi
: :

f atum, i, n. [/^ n. of * for], an utterance, prophetic declaration, oracle, predictio7i : Apollo fatis fandis dementem invitam eiet ex fatis quae VeiOblitus fatorum, V. entes scripta babercnt That lohich is ordained, destiny, fate : necessitas fati: fato fieri omnia: plenum superstitionis fati uomen: neque si fatum fuerat, effugisset: praeter fatum^ beyond the natural course of events: tibi cura Caesaris fatis data, H. Quo nihil maius terris Fata donavere, H. caeca, H. insuperabile, fata regunt homines, lu. fatorum arcana, 0. fuit hoc sive meum sive rei p., ut, etc. si 0. fata fuissent, ut caderem, V. eo fato ne, etc. huic fato divora proles Nulla fuit, i. e. loill, V. fatis contraria nostris Fata Phrygum, V. P r o v. fata viam invenient, nothing can resist fate, V. Bad fortune, ill fate, calamity, mishap, ruin : exiti ac fati dies suum fatum querebantur, Cs. extremum rei p. Fate, death: Hortensi vox exstincta fato suo est: fato obire, Ta. omen fati: inexorabile, V. perfunctos iam fato, L. se fati dixit iniqui, most unfortunate, 0. fatum proferre, i. e. to prolong life, V. ad fata novissima, to the last, 0. pest, plague, ruin : duo ilia rei p. paene
:
:

fautor, oris, rn. [FAV-], a favorer, furtherer, promoter, patron: eo fautore uti: laudabit pollice ludum, applauder, H. dignitatis raeae veterum, H. illius flagiti eius honori esse fautores.
:
:

fautrix,

icis,

/. [fautor],

tress: amicitiae: regio

a patroness, protecsuorum: viri, 0. naturara


:

fautricem habere in tribuendis virtutibus, N.

(faux, faucis), f. only abl., the throat, gidlet fauces) Arente fauce, H. elisa, 0. iuproba incitatus, voracity. Ph.
(poet, for
:

ntis {gen. pi. turn, Y.), adj. [P. of fafavorable, propntioics : Adsis favens, V. venti, 0. Flur. as subst., applauding witnesses, applauders : turba faventium, H. clamor faventium, L.

favens,
],

veo

faveS,
able, be

favi, fauturus, ere

[FAV-],

to be

favor-

well disposed, be i7iclined towards, favor^


illi

promote, befriend, countenance, protect :


like,

virgiui,

T.

Helvetiis, Cs.
Cs.
:

favisse
:

me

tibi

fateor
S.

fata,

Gabinius et Piso.

lens

umero fata nepotum


V.
:

symbol of fate : Attol( represented on the


lots,

honori,
(galli)

sententiae

Catilinae

inceptis,

shield),

V.

ers

fata inponit diversa duorum, the n., The Fates, Pr., lu.

fatus, F. of * for.

fatuus,
hence,
sulsus, T.
fools, lu.
:

adj. [fatus], speaking by inspiration;

insajie, foolish, silly,

simple

fatuus

est, in-

fatuus et amens es: monitor: bipennis, cbimsy, lu. As subst. m. : fatuos non invenit,

fauces, ium, /., the upper part of the throat, pharynx, throat, gullet: bolum mihi ereptum e faucibus, T. russae, Enn. ap. C. fauces urit sitis, H. laqueo innectere fauces, strangle, 0. F g., the throat, jaws: cum faucibus premeretur, i. e. was hard pressed : premit fauces defensionis tuae,
: :

favent faucibus russis cantu, i. e. indulge, Enn. ap. C. hac pro parte, i. e. be concerned for, illi aetati favetur 0. index qui fa vet, is jyariial: si favet alma Pales, 0. Favete, listen kindly, T. o faveas, 0. adscribi factis tuis se favet, i. e. desires, 0. To be favorable, be propitious : (terra) Altera f rumen tis favet, promotes, V. Dum favet nox, H. ventis faventibus, 0. auspiciura favens, 0. With Unguis, to abstain from ill-omened speech, keep .still, be silent : ut faverent Unguis imperabatur En deus est Unguis animisque favete, cf. Ore favete omnes et cingite tempora ra0. mis, V, lingua favens adsit (diei natali), 0. favete adeste aequo animo (i. e. tacete), T.
: :

throttles: Catilina cura exercitu faucibus urguet,

favilla, ae, /. [FAY-], cinders, hot ashes, glowing ccshes, embers : f avillae plena (psaltria), T. candens, Y. The ccshes of the dead: Yatis cana, 0.
: :


Favonlus
:
:

: : : :

feliz
tianae, quartanac
II.

: : :

319

virginea, 0.F i g., a glimbibula, V. amici, H. mering spaH; beginning: venturi mali, Pr.

opella forensis Adducit febres,

e r s o n., the goddess Fever.


n.,

Fav5nius,
0., Ct.

I,

m. [faveo],

the west wind,

C,

H.,

febnia, orum,
pxirification, 0.

expiatory
festival

rites,

offerings

for
cele-

of jnirification,

favor,
Ta.
:

nation, partiality
illi

m. [FAY-], /avor, good- will, incliexercitus, : favore populi duci: favorem liumilitas addiderat, S. Yoleoris,
:

brated February 15th, 0.

Februarius,
expiation
:
:

adj. [ februa ], of purifying, of mensis, the month of the Februa, Feb-

Praise, approval, plebs, L. suis non rcspondere favoVatiim, H. Acclamation, applause: quem rem meritis, H. favorem secum in scenam attulit ? iam favor raentes tenet, Ph. magno palma favore datur, 0.

ronem amplexa favore


applause
:

ruary, C.

Xonae, of February, C,
iitis,

S.

fecula, see faecula.

fecunditas,
fertility,

/.

fecundity:

fav5rabilis,
civitas, Ta.

i,

favored, in favor Winning favor, pleasing : oratio, Ta.


e, adj. \i-\\ov\,

agrorura: mulieris. tility, Ta. Fig., of style, luxuriance.

fecundus ], fruitfulness, fecunditatem dare: Person., the goddess Fer[

terris

fecundo,
ful, fertilize

are [fecundus], to

make fruit-

favus,

m., a honey-comb,

C,

V., 0., Tb.

Aegyptum harena, Y.
adj.

Flur., honey, V.

fax, facis,/. [1 FAC-], a torch, firebrand, flnmbeau, link: faces de muro eminus iaciebant, Cs.

ambulare faces undique ex agris conlectae, L. cum facibus, H. faces iam accensas ad urbis incendium exstinxi ardens faces ferro inspicare, V. dilapsa in cineres fax, H. arcana, i, e. carried nuptial-torch in the Eleusiuian mysteries, lu. (carried in the wedding procession) novas incide face nuptiali digna, faces, tibi ducitur uxor, V. nuptiales maritae, 0. i. e. of marriage, H.
:
:

funeral-torch (with which the pyre was kindled) Funereas rapuere faces, Y. As an attribute of As an attriCupid, the torch of love, 0., Tb., Pr. bute of the Furies, the torch of wrath: madefacta sanguine, 0. Of the heavenly bodies, a light, orb A fiery meteor, fire-ball, Phoebi fax, C. poet. shooting-star, comet: visae uocturno tempore faces Stella facem ducens, i. e. a torch-like train, Y. stellae, a comet, L. faces visae ardere sub astris, meteors, 0. F i g., a torch, light : facem praeferre pudendis, i. e. make deeds of shame conspicuous, studii vaQ\, guide, 0. adulescentulo ad libidilu.

with comp. and sup. [FEY-], : fit multo terra fecundior tellus, Y. fecundissima studia, Ta. f rondibus ulmi, Y. lepus, H. sue nihil genuit natura fecundius Amathus metallis, 0. Rich, abundant, abounding, overflowing, teeming : calices, H. legere fecundis coUibus herbas, 0.: fecunda poenis Yiscera (Tityi), i. e. ever renewed, Y. Making fruitful, fertilizing : imber, Y. dextra, Fig., fruitful, fertile, prolific, teeming, pro0. ductive, abundant: pectus: labor f ecundior, lu. gens latrociniis, Ta. culpae saecula, H,
fruitful, fertile, productive
:

fecundus,

fel, f ellis, n. [ cf. ')(6\oq ], the gall-bladder, gall, bile: Pectora felle virent, 0. gallinaceum: exar:

serat atro Felle dolor,


ness, animosity,

Tb.

Poisonous
of feliciter.

i.

e.

rage,

Y.

Fig.,

bitter-

liquid,

poison

vipereum, 0.

veneni, Y.

files or faeles, is,/ [FEY-], a cat: faelem viola re Fele soror Phoebi latuit, 0.
:

felicissime,
felicitas,
felicity,

s\ip.

atis, /. [1 ieX\x\, fertility,

happiness,

nem facem

torch, fire, fame, inpraeferre. citement, stimulus, cause of ruin, destruction : corporis facibus inflammari ad cupiditates me torret face mutua Calais, ^ame of love, H. dicendi faces,
: :

A
:

good -fortune, luck:


: :

in

summo

impera-

tore inesse felicitatera

incredibili felicitate, by

non modo sapienwonderful piece of hick, Cs. tiae, sed etiam felicitatis esse: rerum gestarum, nisi felicitas in socordiam vertisset, Ta. Cs. bofaming eloquence: subicere faces invidiae alicu- nae Felicitates, T. incredibills huic urbi feliciAntonius tates adferre. P e r s o n., Good Fortune. ius inde faces ardent (a dote), lu. incendiorum, instigator : belli, L. feliciter, adv. with comp. and sup. [toWyi], fruitfaxim, faxo, old for f ecerim, f ecero see facio. fully, abundantly : illic veniunt felicius uvae, Y. Auspiciously, fortunately, favorably : ut ea res faxitur, old pass, for factum erit, L. Luckily, hapmihi bene atque feliciter eveniret. febricula, ae, /. dim. [febris], a slight fever pily, successfully : vivere: navigare: audet, H. incipit: febriculam habere. ob ea feliciter acta, S. dictum 'feliciter,' congratfebriciil5sus, adj. [ febricula ], feverish, sick ulations offered,. lu. ossa felicius quiescant, 0. bella felicissime multa gessit. of a fever: scortum, Ct.
:

febris,
:

is {ace.

im or em

abl.
:

or e),/., a fever
: :

felix, icis {abl.

icT,

once

ice,

C), adj. with comp.

cotidiana, T. : febrim habere f ebri iactari febri carere in febri : in febrim incidere Febre calere,
lu.
:

olim domestica,

settled, lu.

arida,

Y.

ter-

and sup. [FEY-^, fruitful, productive : arbor, L. rami Feliciores, H. Massica Baccho, in vines, Y. \\mx!i&, fertilizing, Y. felicior regio, 0. Bringing
: :


femella

: : :


feriatus
rites,
:

320
funeral

good-luck, of good omen, auspicious, favorable,


fortunate, prosperoiis, felicitous : dies, quod tibi mihique sit felix, redeo, L. omen, T, sententia, 0. 0. Sis bonus o felixque tuis V. Lucky, happy, fortwiate, (dies) ponere vitem, V. Foljcratem prosperous, successful : liorainem, T.
jyi'opitious,
: : :
! :

lelicem appellabant: ab omni laude felicior: feliexercitus magis strenuus cissimus omnium, S. quam felix, S. morte, V. tempora, lu. arma,' ferax, acis, adj. with comp. and sup. [1 FER-], malum, wholesome, V. vobis corrum- fruit-bearing, fruitful, fertile, productive, aboundvictory, V. Poet.: o te cerebri Feli- ing : campus: agri, Cs. segetes, H. Abounding pendis, successful, L. cem H. dies operum, V. felicior Unguere tela, in, productive of: Iberia venenorum, H. Pepasi.icccssful in, V. Ilia (terra) ferax oleo est, V. rethos olivae, 0. femella, ae, /. dim. [femina], a young female, F i g., rich, fertile, fruitful: feracior in philosophia locus: nihil est feracius ingeniis: prolis lex, H. girl, Ct.
: : : :
:

the dead, funereal : munera, /or cupressus, V. vittae, 0. carmen, v.: umbra, as of death, Ta. papilio (often on tombs, as symbol of the soul ), 0. dies, of the festival of the dead (celebrated in February), 0. Neut.plur. as subst., the festival of the dead (on the 17th or 21st of February), C, L., 0. Deadly, fatal, dangerous: dona, 0.

of

the dead, 0.

(femen),

inis

see femur.

ferculum,
pri:

n. [ 1

FER- ], a means of
bier:

carrying,

femina,

ae, /.
:

[FE-], a female, woman:


:

frame, ba7'row,
id
built

litter,

decreta super iumaria, lady, T. pudicissima varium et c^utabile semper j;andis Feminis, H. Femina, V. femina duce exurere coloniam, Ta. tu mihi femina semper, i. e. unmanly, 0. reparata Of beasts: aliae est femina, the female sex, 0. mares, aliae feminae sunt dabitur femina tauro, 0. femina anguis.
:

apte ferculo gerens, L.: dish, mess, for processions : triumphalia. course: Multa de magna cena, H. fercula septem

spolia fabricato ad pomparum fercula,

cenare, lu.
altogether, just
.

fem.ineus, acT/. [femina], of a woman, womangeneral, usually, commonly, mostly: ruri fere Se sors, sex, ly, feminine, female : manus, C. poet.: vox, 0. stirps, 0. plangores, V. femineo continebat, T. Fit fere, nt, etc. quod fere libenO. Marte cadendus, by a woman's hand, 0. cupido, ter homines id, quod volunt, credunt, Cs. Nigra quod non fere ante auctumnum fere terra, V. for a looman, 0. Kalendae, i. e. the first of March solet, etc., not usually, Cs. non sunt vitiosiores, (the Matronalia), lu. ceroma, ybr icomen's itse, quam fere plerique, qui, etc. Of degree, nearly, Womanish, effeminate, unmanly : volnus, 0. lu. ahnost, well-nigh, within a little, for the most part, amor praedae, V. about: abliinc mensis decern fere, T. quinta fere femur, oris or inis, w., the thigh, upper part of hora: tertia fere vigilia, Cs. mens fere aequalis the thigh: frons non percussa, non femur: utrumtotius fere Galliae legati, Cs. fere omnes, Cs. que femur tragula traicitur, Cs. Et coipus quae- mihi fere satis est quod vixi tantum fere, almost stipites feminis crassitudine, rens femorum, 0. only: hoc fere ab reliquis difiFerunt, quod, chiefiy, ocius ensem Eripit a femine, V. Gs. Cs. With negatives, scarce?*/, hardly: nee rei fere
:

fere, adv. [3 FER-], closely, quite, entirely, fully, ornatus fere mili: grandicula, T. taris, g?7e paria esse fere peccata, H. lamque {eve, just at this time,Y. turn fere. Of time,
:

fenebris, see fa en-.

fener-, see faener-.

sane amplius quicquam


sobrius
:

fuit, T.

nemo

fere saltat

fenestra, ae,/. [1 FA-], an opening for light, window: fenestrarura angustiae: bifores, 0.
iuncta, closed, H.
senses.

(Catone) erat

nemo

fere senior.

ferendus, P. of

fero.

An

patulae, 0. opening, loophole,


:

animi, breach,
:

i.

e.

the

orifice:

Sing,

ferentarius,
collect.,

1,

m., a class

of light-armed troops.

Ta.
i,

Plur., S.
n.,

ingentem fenestrae ad tormenta mittenda, Cs. lato dedit ore fenestrara, a breach, V. molles in aure fenestrae, i. e. holes for rings, lu. Fig., an entrance, admission, opportunity, inlet, occasion: ad nequitiem, T.

Ferentinum,
Ferentinum
ire,

i.

fenum, fenus,

see faen-.

Feretrius, I, surname of Jupiter, L. feretrum, i, 7i. [1 FER-], a


:

a small town of Latium: an obscure village, H. m. [feretrum], god of trophies, a


e. to
litter,

bier (for dis-

fera, ae, _/*. [ ferus], a wild beast, ivild animal: multa genera ferarun, leo atque aliae ferae, S. Cs. formidulosae, H. fera saevit, the sea-jnonster, laqueis captare feras, wild birds, V. 0.
: : : :

play in a procession) pars ingenti subiere feretro, V. feretrum parabant, 0.


:

feraciter
:

comp.

), adv. [ ferax ], fruitfully. feracius renata urbs, L.

Only

feriae, arum, /. [FES-], days of rest, holidays, festivals: decrevit habendas triduum ferias Latinae, Cs. Peace, leisure : longae, H. forenses.
:

feriatus, adj.
cupied,
idle:

feriae
:

],

keeping holiday, unocpublicis:

Deus

negotiis

male

feralis,

e,

adj.

[ 1

FER- ], of a

funeral, of

Troes, H.


ferinus

: : : ;

fero
:

(eum)
in oculis, to

: :: :

321
nant, L.

ferinus, adj. [fera], of wild animals: voltus, vellera, 0. lae, V. caro, venison, game, S. As subst. /., in ferinas ire domos, i. e. bodies, 0. the flesh of wild animals, game, V.
0.
: :

hold dear.
:

To carry,

take, fetch, move, bear, lead, conduct, drive, direct


seni, T. Caelo supinas pedes quocumque ferent, H. operta lectica latus per oppidum signa ferre, put in motion, i. e. march, Cs. hue pedem, come, T. pedem, stir, V. ferunt sua flamina classem, V,: vagos gradiis, 0.: mare per medium iter, pursue, V. quo ventus ferebat, drove, Cs. vento mora ne qua ferenti, i. e. when it should blow, V.

pisciculos obolo in

cenam
ire,

manus,
:

raisest,

H.

, ire [2 FER-], to strike, smite, beat, ferio, knock, cut, thrust, hit : veliit si re vera feriant, H.
,

cornu

ferit

ille,

butts,

V.
:

alqm

parietem

mu-

calce feritur aselli, 0.: mare, V. : froutem, beat the broio, i. e. be provoked his spectris Sublirai sidera vertice, hit, touch, H.
arietibus, batter, S.
:

rum

si feriuntque sum- itinera duo, quae ad portum ferebant, led, Cs. si oculi possent feriri, etc. Fulmina montes, H. tabulae laterum feriun- forte eo vestigia ferrent, L. corpus et arma tuP r o V. In silvam non ligna feras, Sole radiis feriente caeumina, mulo, V. tur ab undis, 0. To kill by striking, coals to Newcastle, H. With se, to move, betake 0. : ferit aethera clamor, V. give a death-blow, slay, kill: hostem (eum) securi, oneself, hasten, rush : mihi sese obviam, meet : me tempestatibus obvium magna se mole ferebat, behead: telo orautem multa, V. te (maritum), H. To V. ad eum omni studio incitatus ferebatur, Cs. leonem, S. Frigore te, i. e. cut you dead, H. porcum, L. alii perterriti ferebantur, fied, Cs. pubes Fertur slaughter, offer, sacrifice: agnam, H. With foedus, to make a compact, equis, V. (fera) supra venabula fertur, springs, ( old form. ). quocumque feremur, are driven : in eam (telcovenant, enter into a treaty (because a saci'ifice V. was offered to confirm a covenant ) is, quicum lurem) feruntur pondera: Rhenus per finis Nan-

etiam
inos

foedus

feriri in Capitolio viderat

amorum

turpis-

simorum foedera

f erire, form,

illicit

Fig., to strike, lungit opes foedusque ferit, V. reach, affect, impress : multa in vita, quae fortuna feriat: verba palato, coin, H.; binis aut ternis ferire verbis, m.ake

onnectio7is

hit.

To

cozen, cheat, gull, trick

(coUoq.)

Geta Ferietur

alio

munere, T.

feritas, atis, /. [ ferus ], wildness, fierceness, roughness : beluae tauri, 0. nimium f eritatis in illo est, 0. ex feritate ad iustitiam transducere insita, Ta, neque ipse mantis feritate dedisset, V. Of places Scythici loci, 0. ferme, adv. [for * ferime, sup. of fere], closely,
:
.

tuatium ievt\iv,fioivs, Cs. P r a eg n., ^o carry off, take by force, snatch, plunder, spoil, ra/vage : rapiunt incensa feruntque Pergama, V. puer fertur equis, V. To bear, produce, yield : quae terra f ruges ferre possit flore terrae quem ferunt, H. To off^er, bring (as an oblation): Sac-ra raatri, To get, receive, acquire, oby. tura superis, 0. tain, earn, win : donum, T. f ructiis ex sese par-

tem praedae
poscente, H.

Fig.,

crucem pretium

sceleris, In.

to bear, carry, hold,

Plus support:
:

iam ferme moriens me vocat, just dying, T. quod ferme dirum in tenipus cecldere Latinae. Of time, iri general, usually, commonly : par^ntum iniuriae Unius modi sunt ferme, T. quod ferme evenit inculta ferme vestiuntur virgultis, L. Of degree, neai-ly, almost, well-nigh, about: ferme eadem omnia, quae, etc.,T. pars ferme dimidia,L.: aberat mons ferme
quite, entirely, fully, altogether, just:

milia viginti, S.
ly
:

With

a negative, Jmrdly, scarce-

away : f uriata mente ferequo animus fert, inclination leads, S. si fermentum, i, n. [FVR-], a means of fermen- maxime animus ferat, S. fert animus dicere, imtation, yeast : panis nullo fermento, Ta. A fer- pels, 0. To carry off', take away, remove: Omnia mented drink, malt liquor, beer, V. F i g., a provo- fert aetas, V. With se, to carry, conduct : Quem cation: istud Fermentum tibi habe, i. Q.put that sese ore ferens boasting, V. ingentem sese clain your pipe, lu. To bear, bring forth, produce move, paraded, V. haec aetas oratorem tulit tulit Camillum pauperfero, tuli (tetull, T., Ct.), latus, ferre [1 FERTAL-], to bear, carry, support, lift, hold, take up tas, H. To bear away, win, carry off, get, obtain,
scelere ferri, be carried
bar, V.
: :
:

hoc non ferme sine magnis principum vitiis evenit: nee ferme res antiqua alia est nobilior, L. ut eo nihil ferme quisquam addere posset.

vina, quae vetustatem ferunt, i. e. ai-e old: Scripta Insani sapiens vetustatem si ferent, attain, 0. nomen ferat, be called, H. finis alienae personae ferendae, bearing an assum,ed character, L. secundas ( partis ), support, i. e. act as a foil, H. To bring, take, carry, render, lead, conduct : mi auxicondiciolium, bring help: alcui subsidium, Cs. matri obviae complexum, L. \\QXx\, proffer, Cs. fidem o'^Qv'x, procure,Y. mortem illis: ego studio ad rem p. latus sum, S. numeris fertur (Pindar) solutis, H. : laudibus alquem in caelum, joraise; (rem) supra quam fieri possit, magnify : virtutera To ad caelum, S. in mains incertas ves, L. prompt, impel, urge, carry away: crudelitate et
: : :
:

arma, Os. sacra lunonis, H. cadaver umeris, H. Pondera tanta, 0. oneri ferendo est, able to carry, 0. pedes ferre recusant Corpus, H. : in Capitolium faces : ventrem ferre, to bepregaliquid, T.
:
: :

receive

tate victoriam, L.

primas ex Etrusca civilaudem inter suos, Cs. centu* riam, tribus, get the votes: Omne tulit punctum, H. repulsam a populo, experience: Hand inpune
:

omnium

iudicio

21


fero
feres, escape, 0.

To

: : :

ferriigo
that time
si

of life :
:


fert

: : : : : '

333

take,

put

-up
:

loiih, suffer, tolerate,

hear, support, meet, experience, endure: alcius

si ita

commodum vestrum

desideriam

multa
:

voltiim atque aeiem oculorum, Cs. H. iniurias civium, N. quern ferret, si parentem non ferret suom ? brook, dolores fortiter tui te -diutius non ferent T. tacite eius rem aegerrurne, S. iniurias tacite
tulit fecitque puer,
:

vestra voluntas feret, if such be your pleasure uti fors tulit, S. natura fert, ut, etc.

ferocia, ae,/. [ferox], wildness, fierceness, spirit, courage, bravery : iuvenum Romana, L. ferociam animi in voltu retinens, S. equi, Ta, Barbarity,
:
:
:

ferocity: intoleranda: gladiatoris,

ferocitas, atis, /, [ ferox ], wildness, fleireness, servo nubere nj'mcourage, spirit, intrepidity : equi f erocitate exsul0. moleste tulisti, a me aliquid factum tantes. Fierceness, barbarity, fei'ocity, fury : tua: gravissime ferre se dixit me defendere, esse, etc. Troianorum. non ferrem moleste, si ita accidisset casum etc. ferociter, adv. with comp. and sup. [ ferox ], per laraenta, Ta. de Lentulo sic fero, ut debeo cum mulier courageously, valorously, bravely: facta in bello, moleste, quod ego nihil facerem, etc. ferocius decernunt, S, ferocius adcucurrere, iratus atque aegre L. fleret, homo ferre non potuit patior et ferendum puto non tulit Ta. ferocissime pro Romana societate stare, L. ferens, T. Of feeling or Fiercely, savagely, insolently : dicta: dictae senAlcides animis, control himself, V. passion, to hear, experience, disclose, show, exhibit: tentiae, L. t paulo ferocius (exagitatus). dolorem paulo apertius id obscure haud clam Fer5ma, ae, /. [Sabine], an early Italian godIn the phrase, Prae se ferre, to dess of groves ayid fountains, patroness of reedtulit iram, L. manifest, profess, show, display, decla7- : cuius rei men, L., v., H., Ta, facultatem secutum me esse, prae me fero: noli, ferox, ocis, adj. with comp. and sup. [2 FER-], quaero, prae te ferre, vos esse, etc. speciem dolowild, bold, courageous, warlike, spirited, brave, galOf speech, to report, lant, ris voltu prae se tulit, Ta. natura, fierce : Eone es ferox, quod, etc., T. relate, make knoiun, assert, celebrate, say, tell : haec gens,, warlike : Latium, H. miles, H. animi, S. omnibus ferebat sermonibus, Cs. pugnam laudi- S, bello, Ta. ad bellandum, L. virtus, V. febus, L. quod fers, cedo, say, T. quae nunc Sa- rocissimi iuvenes, L. Savage, headstrong, fierce, mothracia fertur, is called, V. si ipse acturum insolent, cruel : Numidae secundis rebus, S. virise id per populum aperte ferret, L. homo ut bus, L. mentis, 0. scelerum, Ta. stolide, L. ferebant, acerrimus, as they said: si, ut fertur, etc., quibus aetas animusque ferox erat, serpens, V. as is reported: non sat idoneus Pugnae ferebaris, patribus ferox esse, haughty, L, victoria eos S, were accounted, H. utcumque ferent ea facta miAetas, pitiless, H, f erociores reddit nores, will regard, V. hunc inventorem artium orum, n. [ferrum], implements of ferramenta, ferunt, they call, Cs. multa eius responsa acute iro7i, tools shod with iron, irons: agrestia, L. peferebantur, were current: quem ex Hyperboreis super arma ferramentis onerare, axes, Ta. ditem Delphos ferunt advenisse: qui in contione dixisse fertur, Of votes, to cast, give in, record, usu. with bona, swords : ferramenta Teanum ferre, tools, H. nulla ferramentorum copia, Cs. suffragium or sententiam de me sufifragium ferraria, ae,/. [ferrum], an iron-mine, Cs., L. sententiam per tabellam (of judges): aliis audientibus iudicibus, aliis sententiam ferentibus, i. e. ferratus, adj. [ ferrum ], furnished with iron, passing judgment, Cs. in senatu de bello senten- iron-shod, ironed: Belli postes, V.: orbes, ironOf a law or resolution, to bring forward, bound wheels, Y. hasta, L. calx, armed tvith a tiam, move, propose, promote : legem: lege lata: nihil spur, V. agmina, i. e. in armor, II. Plur. m. as de interitu meo quaestionem erat latum de me subst., harnessed soldiers, cuirassiers, Ta. rogationes ad populum, Cs. te ad populum tulisferreus, adj. [ ferrum ], made of iron, iron se, ut, aid., proposed a bill: de isto foedere ad poclavi, Cs. imber, V. manus, C?>. anulus, Ta. pulum cum, ut absentis ratio haberetur, ferebaager, i. e. glistening with weapons, V, Fig., hard, mus. Impels.: lato ad populum, ut, etc., L. unfeeling, hard-hearted, cruel: virtus: quis tarn With iudicem, to offer, propose as judge: quem fuit ferreus ? 6s, shameless : propraecordia, 0. ego si ferrem iudicem, etc. iudicem WW, propose a Firm, fixed, rigid, les, i. e. the iron age, C. poet. judge to, i. e, go to law with, L. In book-keeping, unyielding, immovable : in patientia laboris corto enter, set doion, note: minus quam Verres illi pus, L. vox, V. iura, V. Somnus, i. e. death, V. expensum tulerit, etc., i, e. set down as paid. To decreta Sororum, 0. require, demand, render necessary, allow, permit, ferrugineus, adj. [ferrugo], of an iron gray dum tempus tulit, si tempus aetatis T. suffer : color, dusky: cymba, V. hyacinthi, V. ferret: incepi dum res tetulit, nunc non f ert, T.
not
let it

verecundiam non
plia tuli,
:

tulit senatus, quin, etc.,


:

i.

e.

did

pass, without, etc., L.

graviora verba, quam natura fert: sicut hominum religiones ferunt ut aetas ilia fert, as is usual at
:

ferrug5, inis, /. [ferrum], iron -rust, the color of iron-rust, dark-red^ dark-chestnut, dusky color


ferrum
viridis ferrugine barba, 0.
: :

: ; : :

festinatio

: : : : : :

323
H.
:

obscura tinctae ferru-

fervens ira oculis, sparkling, 0.

mero

fer-

gine habenae, 0. Sol caput obscura nitidura ferrugine texit, gloom, V. liVoeva, purple, "V.
:

vens, drunken, Iu.

ferrum,
:

i,

w., iron,

C,

Cs.,

H.

P o
:

t.

gerere
:

boil, ferment,

ferrum iu pectore, i. e. cruelty, 0. durior ferro, de dure est ultima ( aetas ) ferro, 0. ferro 0. An iron, tool of iron, iron duravit saecula, H. implement: ferro proscindere canipum, ploughferro mitiferro scindimus aequor, V. share, 0. get agrum, axe, H. Petita ferro belua, dart, II. aduncum, arrow-head, 0. hastae brevi ferro, head, Dextra tenet ferrum, stylus, 0. longos ferro Ta.
:
:
:

ere [ FYR- ], to be boiling hot, , glow, steam : Quaecumque imraundis fervent adlata popinis, H. stomachus fervet vino, Iu. 2o be in a ferment, swarm, throng, surge: opere omnis semita fervet, Y. : fervent examina putri De bove, 0. Fervet opus, is hotly pressed, Fig., to burn, glow, be heated, be inflamed, be Y. agitated, rage, rave : usque eo fervet avaritia, ut. etc. Fervet avaritia pectus, H. animus tumida fervebat ab ira, 0. equus cui plurima palma Fer-

ferveo,

resecare capillos, shears, 0. : foedare crinis Vibrastridor f erri tos calido ferro, curling - irons, V. sword: fertractaeque catenae, iron chain, V. aut ferro aut fame ro iter aperiundum est, S. ferro uri virgis ferroque necari, H. interire, Cs.
:

vet, shines, Iu.

inter se

comminus decertare

ferro regna lacessere, toith war, V. ignique rainitantur, i. e. with fire

cernere ferro, V. huic urbi ferro


:

and sword:

fe-

runt ferrumque ignemque In Danaas classes, 0. Fig., the aae of iron: ad ferrum igni ferroque.

venistis

ab auro, 0.
e,

adj. with cornp. and (late) sup. glowing, burning, fiery, fervid: pars mundi tota natura fervida est aestus, sultry, H. aequor, raging, H. sidus, H. fervidius merum, H. diei fervidissimum tempus, Cu. F i g., glowing, fiery, hot, vehement, impetuous, violent, hasty : florente iuventa Fervidus, H. puer (i. e. Cupido), mortis fraternae ira, H. Fervidus ingenio, 0. Y. fervidi animi vir, L. genus dicendi fervidior oratio Dicta, Y.

fervidus,

[FVR-],

fertilis,

adj. with comp.


:

and
:
:

fruitful, fertile

Asia.

ager, S.

terra, L.

sup. [1 FER-], arbos,


:

fervo,

, :

ere [FYR-], to

boil, be hot,
:

glow,
fervit

rage, blaze (old or poet, for ferveo)

Quom

Y.

Bacclius (i, e. vinum), H. fertilior seges, 0. serpens, i. e. iuvencis seges, by the labors of, V. dea, the Hydra, producing successive heads, 0.
:
:
:

maxirae, T.

videbis fervere litora flammis, Y.

To swarm, be hostem Fervere caede nova, Y. thronged, be in a ferment : Marte fervere Leucaten,
Y.
:

fertilizing

(i. e.

Ceres), 0.
:

ubere campus, V.

m. [FYR-], a boiling heat, violent gumque Gallia, L. heat, raging, boiling, fermenting : mundi maris F g., heat, fertilitas, atis, /. \tQv\X\\s], fruitfulness, fertil- mediis fervoribus, in noontide heat, Y. loci, Cs. (Rhea) indo- vehemence, ardor, fury : pectoris, H. ity, abundance: agrorum aetatis barbara, i. e. of the Oriental oceani fervore furentes, Y. icto Accessit fervor luit fertilitate sua, 0. iuomen. capiti, i. e. intoxication, H. Fescinninus, adj., of Fescennia (a city of ferula, ae,/. [2 FER-], a reed, whip, rod,ferxde, manum ferulae subdu- Etruria) acies, Y. versus, a rude form of drastaff: ferula caedere, H. matic or satiric verse, L. licentia (i. e. of the Feferula ebrius artus sustinet, 0. cere, Iu. scennine verses), H. ferus, adj. [2 FER-], wild, untamed, uncultivatfessus, adj. [2 FA-], wearied, tired, fatigued^ f ructus, Y. As subst. ed: beluae: leones, H. m.: hastam in feri alvum contorsit, o/" </ie horse, exhausted, icorn out, weak, feeble, i?ifirm: opere caY. Pectebat ferum, the stag, Y. ut vidit ferum, strorum, S. fessum inedia recreare: militia coannis, 0. vomere tauri, caede, Y. e t o n., of places, waste, ivild, des- liortes, H. the lion, Ph. rerum, Y. fessi pervenimus, H. fessi Rubos H. wild, i rude, unsilvae, H. F ei't : montes, Y. g., ab undis, Y. Exhausted, worn out, enfeebled, feecultivated, savage, barbarous, fierce, cruel: hostis genus hominum, S. Nemo adeo ferus est, ut non ble: volnere corpus, L.: Corporis artus, sick, H. res, m,isfortunes, Y. mitescere possit, H. Britanni hospitibus, H. mo- vox loquendo, 0. naves, Y.
:

fertilissima loca, Cs. agri f ructuum hominum f rut^qqIxx?,, productive, 0.


:

cum

litora fervere late Prospiceres,


Oris,

Y.

fervor,

M
:

res

sibi f era sacra parari, death

by

sacrifice, 0.

festmans,
haste
:

antis, adj. [P. of festino], hasty, in


itinere.

fervefactus, fervens,

adj. [P. of fervefacio],


:

made

hot,

haec festinans scripsi in


dictum:

melted, red hot, hot

pix, Cs.

iacula, Cs.
ly,

festinanter, adv. with comp. [festinans],


speedily, quickly:

hasti-

with cotnp. and sup. [P. of f erveo ], boiling hot, glowing, burning, singeing : aqua: fusili ex argilla glandes, Cs. volnus, smoking, 0. : voltus modesto Sanguine, Iu. F i g., hot, heated, inflamed, violent, impetuous, furious : animus ferventior rapido fcrventius amni Ingenium,
entis, adj.
:

f estinantius agere,

Ta.

festinatio, onis,/. [festino], a hastening, haste,


hurry, despatch, speed: tanta mea tarda, Cu. causae: omni festinatione properare: tempus fene in festinationibus suscipiastinationis an oti mus nimias celeritates.
: :


festiuo
festino,
:


fide

:: :: :

824
Filled, full:

are [festinus], to hasten, make quick : quid festinas ? omnibus modis, S, plura dies noctlsque, S. T. quaestus sui scripsissem, nisi tui festinarent
avl, atus,

machina armis,V.

lliathas brought
:

haste, he in haste, hurry, be


:

forth, newly delivered, nursing : lupa, V. Uxor, lu. Plur. f. as subst. : temptabunt pabula fetas,

causa
:

Festinate, viri, V.

To

mothers of the flock, V.


2. fetus (not foet-), us, m. [FEV-], a bringing forth, bearing, hatcJiing, producing : (bestiarum) in fetu labor: quae f rugibus atque bacis terrae fetu profunduntur. Young, offspring, p^-ogeny,

make
:

haste with,

hasten, hurry, accelerate, drive, do speedily : migraaram Congeultuin ire iniurias, S. abire, S. re ad belluni iii id festinaret, S. rere arboribus, V.
: : :

iussa Sibyllae, promptly animo cupienti nihil satis festinatur, execxite, V. nee virglnes festinantur, are not married early, S. festinatae mortis solacium, premature, Ta. Ta. mors gladiis festinata, vestis, jorepare hastihj, 0.

cuncta, S.

poenas, H.

brood: quae (bestiae) multiplicls fetus procreant: cervae lactens,/a?/;/i, 0. Germania quos horrida parturit Fetus, the German brood, H. Fruit, produce : meliores fetus edere Nutriant fetus aquae, H. mutatis requiescunt fetibus arva, V.
:

prematurely

injiicled, lu.
[

gravidi
hasty, hastening,

festinus, adj.
noctes diesque, V.

FEX- ],

haste, quick, speedy:

in cursu festinus anhelo, 0.

munt
rior
fi,

(of grapes), 0. Crescenti (arbori) adifetus, V. Fig., growth, production : ube-

oratorum

animi.
fio,

imper. of

pass, of facio.

festive, adv. [festivus], humorously, facetiously, wittily : agere fabellam tradere elementa loquendi. In applause: 'belle et festive.'

fibra, ae, /. [2 FID-], a fibre, filament : oranis radicum fibras evellere retunsae radicis, 0, quid
: :

fibra

valeat,

accipio.

good-fellowship, generosity : patris, T. Of speech, humor, pleasantry, jocoseness : oratio festivitate conditior: his
atis, /. [festivus],

festivitas,

Caesarum bourn,

0.

Entrails: bidentes, minaces, ominous, V.

0.

festivitatibus abutitur, witticisms.

with comp. and sup. [festus], agreeable, pleasing, pretty: poema: copia librorum, a fair number. Jovial, jocose, agreeable, dear : quibus (pueris) nihil potest esse f estivius homo pater festivissime T. caput, T. Humorous, pleasant, witty : sermo acroama.

festivus,

adj.

fibula, ae, y. [FIG-], a fastening, clasp, buckle, pin, latchet, brace, brooch: ubi fibula vestera coercuerat, 0. aurea, L. fibula crinem Auro internectat, V. trabes fibulis distinebantur, braces, Cs. tegumen fibula consertum, Ta.
:

ficedula or fioella,
pecker, becafico, lu.

ae,/. [ficus+ED-], a fig-

fiote, adv. [fictus], feignedly, fictitiously, for pretence: populares esse reconciliata gratia.
:

festum,
:

i,

n. [festus],

banquet, feast : festum profanare, 0. parare, 0. festis Quinquatribus, H.

a holiday, festival, festal lovi festum


:

fictilis, e, adj. [FIG-], made of clay, earthen, Subst. n. : Omnia fictili: figurae : vasa. bus (ponuntur), earthen vessels, 0. Fictilibus cefictile

festus, adj. [FES-], of holidays, festive, festal, nare, earthenware, lu. deorum, earthen figwes, L. solemn, joyful, merry : dies: tempus, H. sabbata, fictor, oris, m. [FIG-], a moulder, sculptor, imlu. corona, 0. f rons, V. dapes, H. loca, Ta. age-maker, statuary: deos ea facie novimus, qua fetialis, e, adj., speaking, negotiating, of an em- fictores voluerunt fandi fictor Ulixes, master of deceit, V. bassy, diplomatic : legatus, L. caerimoniae, L. xis subst. m. (sc. sacerdos), a priest of the diplofictrix, icis,/. [fictor], a shaper, fashioner. matic corps, loho made declarations of 2var and fictum, i, n. [P. of fingo], a deception, falsehood,
:
: : : :

treaties

of peace,

L., C.

Of
:

the diplomatic college,


:

fiction
ticti,

:
:

ficta locutus, S.

ficti

tenax, V.

Materia

of

the fetial priests, fetial

ius

caerimoniae, L.
ill

0.

ficta vevxxm, pretences,


T.), adj.

H.

fetidus (foet-), adj. stinking, felid : os.

[FAV-], of an

smell,

fictus (finctus,
fictitious, false
:

si

vanum

[P. of ^n^o\, feigned, aut finctumst, T. in


: :

fetor (foet-), oris, m. [FAV-], a bad ste7ich: Graecorum.

smell,

fetura (not

foet-),

ae, /.
:

[FEV-], a briiiging

aetas feturae habilis,^^;! for breeding, V. Si fetura gregem suppleverit, V. Young, offspring, brood: ubertas feturae: minor, 0.

forth, bearing, breedhig

amicitia nihil fictum est: in re ficta (opp. in vera): imago, 0, di vox, falsehood, 0. in rebus ficti s gemitus, 0. ficto pectore fatur, V. Of a persoti pro bene sano fictum vocamus, false, H.
: :

ficulnus, adj.

[ficus],
;

of a fig-tree : truncus, H.

[FEV-], filled with young, pregnant, breeding, with young : Lenta salix feto pecori, V. vol pes, H. Fruitful, produc1.
foet-),

fetus (not

adj.

ficus, i (us, lu. abl. ficu, C, II.), f, a fig-tree: suspendisse se de ficu. fig : fiscina ficorum ex fici grano prima, the first ripe figs, H. duplex, split, H.

(fide), adv. [ fidus

],

faithfully.

Only

sup.

tive

terra f rugibus

loca palustribus undis, 0.

quae fidissime proponuntur.


fidelis
fidelis,
cus,
e, arl}.

: : : :

tion),

fido

: :

325
fides],

with comp. and sup. [1


:
:

trusty, trustworthy, faithful, sincere, true

medi-

sociis multo catulis cerva fidelibus, H, fidelioribus utimur: fidelissima coniunx: mulieri

H.
:

quern sibi fidelem arbitrabatur, Cs. animus in domiuum in amicos, S. As subst. m., a trusty person, confidant: si quem tuorura fidelium Trustworthy, sure, safe, true, strong, firm, voles. lorica, V.: consilium: durable: ager: navis opera Commi fideli, Cs. silentium, H.
vir, T.
:

Fulfilment, faithfulness (to a promise) sequitur, 0. promissa Exhibuere fidem, were fulfilled, 0. en haec promissa fides est? the fulfilment of the oracle? V. In the legal phrase, ex bona fide, or ex fide bona, in good faith, with sincerity, without guile ; cf. mala fides, decep-

H.

Dicta

fides

fidelitas,

alis.

f.

[fideWs^. faithfubiess, fidelity

Praegn., a promise, engagement, word, assurance, confirmation: fidem hosti datam fallere inter se fidem dare, Cs. obligare fidem vohis, plight one'^s faith: fidem servare, Cs. fides iuris iurandi cum hoste servanda fidem
tion, dishonesty.
:

amicorum

tu.-i.

suam

liberare,
:

perform
:

his

promise : fidem exsol:

fideliter, adv. with comp. [MeVis], faith/idly, : in amicitia peimaneie, retiueut L. vivere sua antea fideliter acta, S. commissa (aures), H. servit fidelius negro, 0.
trustily, certainly, honestly
: :
: :

vere, L.

fidem amittere, N.
:

istius fide

ac potius

perfidia decepti

quantum mea
:

fides studii raihi

adfevsit, plighted wo7'd

f idens, entis, adj. [P. of fido], confident, courageous, bold: homo: animus: fidens fer pectus in animi, V. animo et viribus, L. hostera, V.
: :

contioni deinde edicto adfide rerum tradere, xvith accurate knowledge, Ta. promise of protection, pledge of safety, safe-conduct, assicrance, guaranty, protection, guardian care : fidem ei publicam iussu
didit fidem, confirmed, L.

senatus dedi

si fides

publica data esset,

S.

pri-

fidenter, adv. with


fearlessly, boldly
:

com]?, [fidens], confidently,


:

confirmare

fidentius

illi

r.e-

spondisse.

fidentia,
lu.

ae.

f.

[fidens], confidence, boldness,

C,

1. fides, gen. (rare), usu. fide (fl., 0.), once fidel (Enn. ap. C), once fidei (disyl., T.) dat. fide, S.,
;

H., fidei (disyl., T.),/. [1 FID-], trust, faith, confidence, reliance, credence, belief: si visis fides non est habenda : alcui omnium rerum fidem

summam

habere, Cs.

habebunt verba fidem,


:

si, etc.,
:

find
ubi

acceptance, H.

testimonio fidem tribuere

prima

fides pelago, as soo)i as they

com

trust,

fidem: fidem facit oratio, aliquamdiu fides fieri non poterat, Cs. vati Si qua fides, may be believed, V. omnibus abrogatur fides imminuit orationis fidem Multa fidem promissa levant, H. addat fidem,
orationi

adfert

V. com-

vatim praeterea fidem suara interponit, S. fide accepta a legatis, vim abfuturam, L. quaere in cuius fide sint: in fidem Achaeorum castella tradere, L. in alicuius fidem ac potestatem venire, civitas in Catonis fide locata Cs. alqm in fidem suam recipere iura fidemque Supplicis erubuit (Achilles), due to a suppliant, V. detim atque hoEllipt., in exclamaminum tidem implorabis. tions Di vostram fidem by the protection of the gods ! for heaven^s sake ! T. pro deum fidem, T. pro deorum atque hominum fidem. Person., Faith, Truth : Fidem violare Cana, V. albo rara Fides Yelata panno, H.
: : :

2. fides, is,/.,

mands
:

belief:

strument);
lyre, lute,

YiQWCQ, plur.,

a chord, string (of a musical ina stmnged instrument,


:

give credence, Ta. etc., evince: fides

fac fidem, te nihil quaerere,


est, nil
:

facturum, T.
erat
:

In business,
:

mi apud hunc
credit fides
:

me

istius

cum

fides tota

Italia esset angustior, Cs.


nisi fide staret res p.,

de foro sublata

fidem abrogare, L. fides deficere coepit opibus non staturam, L.


res fidesque in
S,

cithern: voces, ut nervi in fidibus, ita sonant, ut, etc. canorae, V. fidibus canere praeclare fidibus Placare deos, H. fidibus discere fidibusne Latinis Thebanos aptare modos, i. e. to imitate Pindaric odes, H. In sing., a stringed instrument, lyre (poet.) Sume fidem, 0. Teia, H. si blandius moderere fidem, H. constellation, the Lyre : clara, C. poet.
: : :

quorum
entire

resources,

Me
:

manibus
t

fidicen,
player,
lyric poet,

inis,

m. [2

fides

+1
:

CAN-], a
:

lute-

sitae erant,

i.

e.

lyrist,

minstrel, harper

nobilis

Latinus,

n.,

trustworthiness,

H.

Romanae

lyrae,

H.

faithfulness, conscientiousness, credibility, honesty, truth, good faith : fundamentum iustitiae est fi-

fidicina, ae, /. [fidicen], a female lute-player,


lyrist, harpist, T.

des

fide vestra f retus


:

fide, T.

prisca,
:

Y.

homo antiqua virtute ac homo sine fide hinc fides,


:
:

in fide manere, Cs. Ubii experimento fidei conlocati, because of their tried
illinc

fraudatio
Ta.

regni

fidiculae, arum, /. dim. [ 2 fides ], a small stringed instrument, small lute: sonantes.
i, m. [1 fides], the god of faith, a surIn the oath, me dius fidius Jupiter, 0. or medius fidius, ellipt. for ita me dius Fidius

Fidius,

fidelity,
re, S.
:

pr^estare fidem
:

de pace cum perjured faith, H.


:
:

prodere, S. mutafide agere, L. periura patris,


: : :

name of

omnem

signare, credibility
erit, S.

fides eius rei

maiora

fide gessit,

tabularum fidem repenes auctores beyond belief, 0. se:

iuvet, 50 help

me

the

god of

truth, by the

god of

truth.

getis certa fides

meae, faithfulness (in produc-

fid5, fisus sum, ere [1 FID-J, to trust, confide, put confidence hi, rely upon: nostrae causae:


fiducia
: :
:

::: :

fingo

326

puer sibi fidens Hac phantoms, Y. pestilentiae, L. Beauty: fallax, 0. confisa figunocti, V. (Cynosura) fidunt duce: ope equina, 0. pictis rae, 0. F i g., a quality, kind, form, style, nature, suis rebus fidis enim manare manner: optima dicendi puppibus, H. pereundi mille figurae, ways, 0. poetica mella Te solum, H. I n r h e t., a figure of speech, ornament of style: dicendi: tres figurae (orationis). fiducia, ae, [ fidus ], trxM^ confidence^ reli:

f. ance^ assurance: fides


tioni

tua fiduciam commenda-

meae

tribuit, S.

humanis quae
:

sit

fiducia

figuratus, adj. [F. of figaro], fortned, shaped: bourn terga ad onus accipiendum ita corpus.
:

cuius fiducia provinciam spoliaret: suavum rerum, in his fortune^ Cs. salutis, assurvoti, Ta. vitae nostrae, 0. unde tanta ance, L. fiducia sui victis, L.: Tu, nostrarum fiducia rerum, prop, 0. Self-confidence, boldness, courage, prerebus, V.:
:
:

figiiro, avi, atus, are [figura], to form, fashion,

shape: se

anus, 0. Fig., poeta figurat, H.

(raundum) ea forma, etc. in volucrls to form, train, educate: Os pueri


:

sumption: fiduciae pleni proficiscuntur, Cs. hoIn law, a deposit, pledge, nimia, N. stis, L. security, pawn, mortgage : fiducia accept a fiduciam committere alicui indicium fiduciae,
:

filia, ae {dat. and abl.plur. filiabus, or filils), /. [F^-\ a daughter: f ratris conlocatio filiae: matre
:

filia

piilchrior,
:

H.

virgo

filia

auctus est
:

filia,

Ta.

pinus, Silvae

filia,

H.
pa-

trust: urbs, L.

fidiiciarius, adj. [fiducia], intrusted, held in opera, Cs. imperium, Cu.


: :

terae,

filicatus, adj. [ filix ], adorned with fern i. e. with engraved fern-leaves : lances.
filiola

fldus, adj. with comp. and sup. [1 FID-], trusty, trustworthy, faithful, sure, credible: ingenium: sodales, H. exercitus sibi, S. Index, impartial, H. interpres, H. fidiora genera hominum, L. canumcustodia: fido animo, sfearf/as^, L. (servum) domino fidissimum,,L. Nee tibi fidam promitte ne quid usquain fidum proditori Lacaeiiam, 0. regina tui fidisesset, no faith should be kept, L. Sure, certain, safe, trustsima, towards you, V. spes fidissima Teucrum, V. loorthy : aures, 0. statio male fida carinis, V. Nox ensis, triisty,Y.
: :
:

filiola, ae,/". dim.

duce

[filia], a little daughter : sua: Curionis (of an ejffeminate man).


i,

filiolus,
filius,
i,

m. dim.

[filius],

little

son.

maximus an unknown man:


minor, L.
:

H. cf. mi lia.
;

T. : maior, natu, Ta. : Marci terrae, i. e. fortunae, a child of fortune, gallinae albae, lu. filius familias, see faerilis,
:
:

m. [FE-], a son:

filix, icis, f, fern

filicum manipli,

V.

ureuda

(as a weed), H.

arcanis fidissima, 0.

fig5,
in cive
:

fix!, fixus, ere

[FIG-], to fix, fasten, drive,


:

thrust in, attach, afiix,post, erect, set up: mucrones clavum, L. leges in Capitolio fixit leges
: :

filum, i, n., a thread, string: Caeca regens filo v.: deducens pollice filum, 0. Candelae, tineae, 0. wick, lu. sororum trium, the thread of fate, H., v., 0. P r o v. Omnia sunt hominum
vestigia,
:
:

quam crucem servis fixepretio atque refixit, V. ras, erected: domos, build, Ta. feracis plantas
:

Clavos verticibus, H. veribus trementia (frusta), ^x on spits, Y.: mucronem tempore, 0.: virus in venas per volnera, injects: arma ad postem Herculis, H. vestigia, jo/an^V. clipeum postibus, V. spolia fixa domi habere, L. luteum opus celsa sub trabe, 0. sedem Cumis, to fimbriae, arum,../. [ 2 FID- ], fibres, shreds, in virgine \o\i\i^, fixes, Y. fixae fix his abode, In. fringe : cincinuorum, i. e. the curled ends. oscula dulcia, V. 2h pierce cibo pupulae, H. fimus, i, m. [FAV-], a reeking substance, dung, through, transfix, pierce : hunc Intorto telo, V. manure (only sing.): saturare fimo pingui sola, aprum. In. OUi fixo stetit hasta cercbro, V. V. bubulus, L. immundus, mire, Y. specus fimo Fig., to fix, fasten, direct, Figar a sagitta, 0. on era re, Ta. set: alqd animo: nostras intra te fige querelas, finctus, see fictus. lu. nequitiae fige modum tuae, H. mentem omnem in Milonis consulatu mea dicta, take to heart, fissus, ere [ 2 FID- ], to cleave, splits fiudo, To sting, taunt, rally : alqm maledictis. Y. part, separate, divide : hoc quasi rostro finditur tellus, quam FinFibrenus rostris terram, V. figulus, i, m. [FIG-], a potter, lu. dunt flumina, H. siti arva partis se via findit in figura, ae, /. [ FIG- ], a form, shape, figure ambas, V. lingua In partis duas, 0. lignum, V. nova oris, T. corporis nostri hominis uri sunt F i g., to divide : Qui dies mensem Findit, H. partim figuras Rettulit specie et figura tauri, Cs. abl. of finis. fine, navium, animal muliebris antiquas, forms, 0. Morte obitil quales fama est volitare figuras, fiugo, finxi, fictus, ere [FIG-], to touch, handle. Cs.
set,

humo,

Y.

tenui pendentia filo, i. e. are precarious, 0. fillet of wool (on a priest's ca,p), p7'iesfs fillet : castring, coi'd, filament, fibre : pite velato filo, L. croci, i. e. stamen, 0. lyrae, 0. Fila sectivi porri, shreds, lu. F i g., of speech, texture, sort, quality, nature, style: munusculum crasso filo, of coarse texture: argumentandi tenue: tenui deducta poemata filo, H. orationis tuae.


finieus
stroke, toxAch gently:

firme


: : : :

327

corpora lingua, V.: raanus ter eo3 finis, quos feci, L. A mark, starting-point, form, fashion, frame, shape, goal: finibus omnes Prosiluere suis, V. trans ab aliquo deo finem iaculo expedito, H. Solus superest in fine, ynould, model, make : lioniiuem Borders, territory, la7id, country po- at the goal, Y. ficti: alqd e ceiii: homuUus ex argilla fictus fingendi ars, statuary : ima- iter in Santonum finis facere, Cs. his finibus eieccula de humo, 0. To set to rights, arrange, tus sum, S. alienos populari finis, L. Atlanteus, gines marmore, Ta. Abl. with gen., up to, adorn, dj-ess, trim : crinem, V. fingi cuia mulie- the remote land of Atlas, H. rum, Ph. vitera putando, V. Of the countenance, as far as: matres pectoris fine proininentes, Cs. volttis Fine genus succincta, 0. Fig., a limit, bound: to alter, change, put on, feign : voltum, Cs. hominum fingit scelus, i. e. makes men change coun- ingeni sui fines finem aequitatis transire: finem F i g., to form, fashion, make, mould, potentia caeli Non habet, 0. sunt certi denique tenance, T. ex alqua fines, H. intra Naturae finis vivere, H. A71 end, give character to, compose : animos re me, shape my course : ea (verba) sicut ceram ad termination, close, conclusion, period, stop: finem nostrum aibitrium voltum, compose, 0. lingua iniuriis facturus, Cs. orandi finem face, T. scrivocem fingit, /or/ns ; Carmina, II.: finxit te na- bendi: vitae: orationi finem facere: operura, H. me pusilli Imperium sine fine, everlasting, V. Poscens sine tura ad virtutes magnum hominem To fine Oscula, 0. usque ad eum finem, dum, etc., mea minora, i. e. disparage, H. animi, H. form by instruction, histruct, teach, train: mire until the timewhe7i: quem ad finem sese iactabit voce paterna audacia? till wlien? : quem ad finem? how long? tilium, i. e. cause to play his part, T. An end, death: invidiam supremo fine domari, Fingeris ad rectum, H. equum docilem Ire viam, To form mentally, represent in thought, imag- H. quem tibi Finem di dederint, H. An end, H, ine, conceive, think, suppose, express, sketch out: extremity, highest point, greatest degree, summit: animis imaginem condicionis raeae ex sua natu- omnia: fines bonorum et malorum, i. e. supreme An good and evil: honorum aeqni iuris, Ta. ra ceteros, conceive: utilitatum causa amicitias in summo oratore fingendo, depicting : ex sua na- end, purpose, aim, object : domus finis est usus tura cetevos, judge : me astutiorem: ne finge, c?o Quae finis standi? V. not think it, V. finge, aliquem nunc fieri sapienfinite, adv. [finitus], withhi limits, moderately

manibus, 0.

To

tem, suppose : interfecti aliqui sunt, finge a nobis, 7h contrive, devise, invent, feign, preassume, L. verba, i. e. tend: fallacias, T. causas ne det, T. (crimina) in istum: non visa, talk deceitfidly, S.

avarus.

finitimus or finitumus,
i7ig
: :

adj. [finis], border-

H. dolorem in hoc casu, scium fuisse.


:

lu.

malum civem Roa boundary, hori-

finiens,

ntis,

m. [P. of

finio],

zon, only plur.

finio, ivi, itus, ire [ finis ], to limit, bound, enwithin boundaries : populi R. imperium, Cs. To signum animo, L. lingua finita dentibus. F i g., to set bounds stop, close, shut : cavernas, 0. to, restraiyi, check: loqui de cupiditatibus finiendis. To prescribe, determine, fix, set, appoint, assign: sepulcris novis modum: spatia temporis numero noctium, Cs. mors est omnibus finita:
close
:

upon, adjoi7iing, neighbori7ig : Galli Belgis, aer mari latus Boreae, i. e. borde^'ing upon Cs. provincia, Cs. Marsi, H. finitimis the north, H. finitimi ac vicini. inperat, next neighboi's, S. F i g., bo7'dering upon, nea7'ly related, like, ki7idrd, associated, coimected: virtuti vitium: falsa veris: poeta oratori: historia huic generi: artium quasi
: :

finitima \\cm\t2iB, closest

malum.
a
limiter^ surveyor.

finitor, oris, m.

[finio],

finitus, adj. [P. of finio]. I n r h e t., 7'ounded, rJiythmical : apta et finita pronuntiare.
fio,
fieri,

used as pass, of facio


inis, n. [

see facio.

firmamen,
trunci, 0.

firmo

],

a prop, support:

(silva)

non

aliter finiri potest,


:

i.

e.

has no definite

finire senatus consulto, ne, etc, boundaries, Cs. L. de pecunia finitur, Ne maior consumeretur, etc., L. To put an end to, finish, te^'ntinate: bellum, Cs. nigris prandia moris, H. dolores morte: sitim, II. ut sententiae verbis finiantur, end with
:

suppo7't,

verbs: Sic fuit utilius


end, come
to

finiri ipsi, die.

an

end, cease:

To make an paeone posteriore:


:

Finierat Paean, ceased speaking, 0. died, Ta.

sic

finivit,

n. [firmo], a strengthening, quae firmamento esse posFig., a snppoi-t, prop, stay: ordinum sint, Cs. imperl: disciplinae: legioncm in accusationis primam aciem firmamentum ducit, as a support, L. firmamenta rei p., auspicia et senatus. Of an argument, the mai7i poi7it.
1,

firmamentum,

prop :
:

tigna,

firmator,
lisher
:

finis, is, m. [often/, in sing., C, V., H., 0.) [2 FID-], that which divides, a boundary, limit, border: loci: imperi,S. baud procul Argivorum fine inpositis castris, L. arbiter Nolanis de finibus
: : :

oris, m. [firmo], a confirmer, estabMissus paci firmator, Ta.

firmatus, P. of

firmo.
s:up. [firmus],/?'mconcipere anirao sustinere
:

firme, adv. with comp. and


ly,steadily, definitely
:

finnitas

: ; : : :


flagitiosus

s ::
:

338
:

adsensus suos
Ta.
:

Firmius coire, 0.
:

animum

tenere,

fissilis,

fivmissime

adseverare.
[firmus], ^rmntss, dicrability,
:

robur, V.

e, adj. [2 FID-], that lignum, V.

may he
:

cleft, cleft:

firmitas,

atis, /.

fissio, onis,/, [2 FID-],

a cleaving
a

glaebarum.
(esp.

gladiatoria corpoFi^.. Jirmnens, steadfastness, endurance, conris. stancy: animi sapientis minimum firmitatis hastrength, vigor:
inateriae, Cs.
: :

fissum,

I,

n. [P. n. of tindo],
:

cleft, fissure

of the liver): in extis fissus, P. of findo.

iecoris.

bere.

fistuca,
:

ae,

/*.,

a rammer, ram,

beetle,

Cs.

firmiter, adv. [firmus], steadfastly, immovably, in suo gradu conlocari, fixedly : insistere, Cs.
firmness, durability, strength: tanta in eis (navibus), Cs. Fig., firmness, constancy, stability : haec constitutio hahet firmitudinem animi, Cs. : firmitudinem simuinis, /.
[
],

firmitud5,

firmus

lure,

Ta.
avT, atus,

fistula, ae, /., a pipe, tube, water-pipe : fistulas reed-pipe, shepherd^ praecidere: ferrea, L. pipe, pipes of Pan (of reeds differing in length and calibre): disparibus septem compacta cicutis, V. tibiae carmina non sine- fistula, H. eburneola, a pitch-pipe (to fix the [>itch for an orator's voice). An ulcer, fistula, N.

finn5,

are

firmus

], to

make

firm,

fistulator,
fisus, P. of

oris,
fido.

m.

[fistula],

a piper.

strengthen, fortify, sustain : corpora firmari labore volueruiit: corpora cibo, L. : vestigia, V.

Fig., ^0 fortify, strengthen, secure, confirm, assure, locum reinforce, make lasting : urbem colonis
:

fixus,
illud

adj. [P. of ^go], fixed, fast,


et

maneat

fixum
:

sit:

immovable flammae, 0. Fig.,

munitionibus, Cs.
diis,

aditus urbis, V.
firraata

aciera subsi-

established, settled, fixed, fast


tis)

vestigia (integrita-

L.

vocem:
:

iam

aetate,

matured:
st7'engthen

pacem, L.
:

pro firmato stare, L.


:

2h

non

in resolution, encourage, ani7nate: animum consilio nostvos, Cs. plebem provocatione, L. anipignore, V. firmato voltu, with a resolute countenance, Ta. To confirm, establish, show, prove, declare, make certain : fidem, T. id (crimen) argumentis foedera (dictis), V.
:

ad memoriam, etc. non ita fixum, ut convelli liceret consilium animo fixum sedere, Y. illud fixum in animis vestris tenetote.
:

flabellulum,
fan, T.

i,

n.

dim. [flabellum], a

little

mum

: :

flabellum,
flap, T., Pr.

F
e,
,

i,
i

n.
g.

dim. [flabra], a small fan, fly:

seditionis, exciter.

flabilis,

adj. [flo], airy, hreath-like.


n. [flo], blasts, breezes,

firmus,
Cs.
:

adj. with

comp. and sup. [3 FER-],


:

strong, steadfast, stable, enduring, powerful

rami,

flabra, orura,

winds, V.

firmissimi popuh, Cs. firmissimihi placebat, si firmior esses, etc. parum, H; area firma templis sustinendis, L. adversis, Ta. Y\^., firm, fast, constant, steadfast, immovable, trusty, lasting, strong, true, faithful nuptiae, T. gener, T. copiae concordi populo

robora, V.
:

flacce5,
droop :

ma

vina, V.
:

, ere [flaccus], to be flaccid, flag, Messala flaccet, loses courage.

flaccesco,

flaccui,
:

droop, languish

ere [flacceo], to wither, flaccescebat oratio.


,

flaccus, adj.
,

\\\nQevisi.m\, flabby, flap-eared.


,

nihil esse firmius

sima

spes

f undamenta defensionis firmisfirmior candidatus, with better pros:

are [flagellum], flagell5, parte caudae robora (arboris), 0.

T,
:

to scourge, lash:

: vir in suscepta causa firmissimus ira, 0. pectus, V. (consolatio) ad veritatem firmissima, most effectual: exercitus ad bellum, L. contra Metellum, S. fundus nee pascere firmus,^?^, H.

pects: littevae, trustworthy


:

flagellum,

n.

dim. [flagrum], a whip, scourge:

firmissimus

flagella rettulit

horribili sectari flagello,

H.

ac-

cincta flagello Tisiphone, V. thong (of a javelin), V.

fiscella, ae, f. dim.


basket, V., 0.

[ fiscina ],

a small woven

riding-whip, V. young branch, The arm of a polypus, 0. vine-shoot, V., Ct. Fig., a lash, sting, goad: flagello Tange Chloen, H. Occultum (of conscience), lu.

A
:

fiscina, ae,/. [fiscus], a woven basket: ficorum: texatur fiscina virga, V. wicker hamper, a'ib

flagitatio, onis, /. [flagito], a pressing request, demand, importunity : tua.


askcr,

frondis, 0.

fiscus, I, m. [FASC-]. Prop., a woven-basket hence, a money-basket, money-hag, purse : fisci cum pecunia multus in area Fiscus, i. e. much money, In. The public chest, state treasury, public revenues : quaternos HS in cistam transferam de fisco qui fiscum sustulit. The imperial treasury, emperor'' s privy purse (of. aerarium, the pub-

flagitator, oris, m. dun: pugnae, L.

[flagito],
:

an importunate adsiduus et acer.

fiagitiose, adv. with sup. [flagitiosus], shamebasely, infamously, flagitiously : vivere aliorum amori imparati desciscere ab ahquo
fully,
: :

flagitiosissime serviebat.

flagitidsus, adj. with comp. and sup. [flagitium], shamefxd, disgraceful, infamous, profligate,
dissolute:

lic

treasury), Ta., lu.

homo

flagitiosissimus

civitas flagitio-


flagitium
sissima, S.
:
:

: : : :

flavens
lovi creavit, L. inaugurare, L.
:

: : :

329

socordia flagitiosior, pro honestis flagitiosa exspectare, disgraceful acquisitioiis, Ta.


res
:

libidines

minem
dere
:

Martialis

flaminem pro-

S.

fama

flagitiosissima, Ta.

flagitium,

I,

n. [2

FLAG-], a shameful
:

act,

pas-

sionate deed, outrage, burning shame, disgraceful domestica: flagithing: Flagltiura facimus, T.
tiis

2. flamen, inis, n. [flo], a blowmg, blast, breeze, wind, gale: Berecynthiae tibiae, H. ramis sine flamine motis, 0. ferunt sua flamina classem, V.
: :

ingens, 0.

vita inquinata:

homo

flagitiis
:

contaminatus

flaminica,
flamen,
office

ae, /. [ 1

flaraen

],

the wife

of a

tanta flagitia fashameful thing, shame, discere et dicere. grace: Flagiti principium est, nudure, etc., Enn. ap. C. N'onne id flagitium est, etc., is it not a shame? T. haec flagitia concipere animo, absurdnihil flagiti praetermittere, L.

0., Ta.

flaminium

or

flamonium,

I,

n.

[flamen], the

ities.

disgrace, rascal, scoxtndrel:

omnium

fla-

Shame, disgrace: gitiorum circum se habebat, S. factum flagiti plenum Peius leto flagitium timet, H. flagitium imperio demere, L.
: :

of flamen, C, L. flamma, ae,/. [2 FLAG-], a blazing fire, blaze, flame: undique flamma torrerentur, S. flammam concipere, take fire, Cs. circumventi flamma, Cs.
: :

flagitd, avi, atum, are, freq. [2 FLAG-], to de-

mand

urgently, require, entreat, solicit, press, im:

portune, dun : sed flagitat tabellarius insto, poconsulis auxilium sco, atque adeo flagito crimen ne eius sceleris in te quaestio flagitaretur: cum stipendium ab legionibus flagitaretur, Cs. admonitum venimus te, non flagitatum a propinquo suo socerum suum id ex omnibus partibus ab eo
:

flagitabatur, Cs.
:

id,

quod

ille

me
:

flagitat:
:

amicum

Largiora, H. semper, ut convocaremur (stomachus) perna Flagitat retici, H. quae sint ea nu-

mina

Flagitat, V.

flagrans, antis, adj. with comp. and sup. [P. of fL-Si^vo], flaming, blazing, burning, glowing : doraus, 0. telum, V. Canicula, H. flagrantissirao aestu, L. Glittering, shining : clipeo et armis, V. Fig., glowing with passion, ardent, eager, vehement

effusa flamma pluribus locis reluxit, L. inter flanunas circus elucens, blazing stars: flammam tenebat Ingentem, a torch, V. flammas cum puppis Extulerat, V. e\ivem?i,Taeovum, funeral torch, V. mod urn Ponere iambis flamma, II. flamma ferroque absumi, fire and sword, L. mixta cum frigore, heat, 0. stant lumina flamma, glare, V. flammae latentis Indicium rubor est, fever, 0. Prow.: E flamma petere cibum, i. e. suffer extreme hunger, T. Prius undis flamma (sc. miscebitur), soone>' will fire mingle with water : Unda dabit flammas, 0. Fig., the fiame of passion, fire of love, glow, flame, passion, ivrath : amoris conceptae pectore flammae, 0. Digne puer meliore flamma, H. oratoris: ultrix, Y. devouring flame, danger, destruction, ruin : qui ab aris flammam depellit ex ilia flamma evolavit implacatae gulae, i. e. raging hunger, 0.
: :

flanimans, flammatus, PP. of flammo.

orator studio flagranti in studiis cupiditas multus, V. flagrantior aequo dolor, lu.
: :

tu-

flammeolum,
bridal
veil
veil, lu.

i,

n.

dim. [flammeum], a small

flagrauter, adv. [flagrans], ardently, vehemently. Only sup. : flagrantissirae cupere, Ta.

(flammeum,
:

flammeum

flagrantia, ae,/. [flagro], a glow, ardor: oculorum.


flagr5,
avI, aturus,

mea conterit, i. flammeus, adj.


lae natura
:

[flammeus], a red bridal capere, Ct. sumere, lu. flame. keeps changing husbands, lu.
i), n.
:
:

[&a.mma,'], flaming, fiery : stellumina, blazing, 0. vestigia, Ct.


:

are [2

FLAG-],
:

to flame, blaze,

burn: flagrantes onerariae crineraque flagrantem Excutere, V. Flagrabant ignes, 0. Fig., to be inflamed with passion, blaze, gloxo, be excited, be stirred: flagrabant vitia libidinis apud ilium: ut cuiusque studium flagrabat, S. homo flagrans cupiditate gloriae,^rec?.- pugnandi cupiditate, N. immortalitatis amore Italia flagratura bello convivia quae flagitiis flagrabunt flagrabant vitia apud ilium flagrante etiam turn libertate, Ta.
:

flammifer,

fera, ferura, adj.


:

fiame-bearing, burning, fiery

[flamma + 1 FER-], pinus, 0. vis, quae


:

me

excruciat, Enn. ap. C.

crinis (stellae), 0.

(flamm5,),
:

avI, atus, are

[flamma],

to

kindle,

infiame, blaze, burn: flammantia lumina torquens aetherio flammatus luppiter igni, C. (anguis), V. poet.: omnes flammaverat adrogantia, Ta. Fig.: flammato corde, inflamed with anger, V.

flamimula, ae,/. dim. [flamma], a

little flame.

2h

be afllicted, be vexed, suffer: invidia:

rumore

malo, H.

flagrum,

i,

n. [2
:

FLAG-], a whip,

scourge, lash
fla-

caesa flagro, L. Ad sua qui domitos deduxit gra Quirites, i. e. to servitude, lu.

1. fiamen, inis, m. [2 FLAG-], a priest (of one A&iU),flamen: divis singulis flamines sunto: fla-

flatus, us, m. [flo], a blowing, breathing, snorting : complere sedilia flatu (sc. tibiae), H. flatus austri, Ct. flatu secundo Carbasa mota sonant, 0. sui flatus ne sonet aura, cavet, of his breath, 0. Fig., a breath, breeze : prospero flatu fortunae uti. Plur., pride, haughtiness : flatus remittat, V.
:

flavens,

ntis, adj.

[P. of flaveo, from flavus],

flavesco

: : :


florens
:

: :

330
:

golden yellow^ light yellow : cerae, 0. Clytius prima lanugine malas, V.

culta,

V.

studine, H.

me
e.
:

flavesc5,
golden
arista,
yelloiv,

ere, inch, [flaveo], to


:

become

divideret (i. lamented, V.

flemus, ni nos (lex) fleti ad superos, Graecia flenda, 0.


:

discedere, V.
:

ne), Pr.

multum

V.

turn Stramiua, 0.

light yellow

flavescet

campus

1. fletus, P. of fleo. 2. fletus, us, m.

[FLA-], a
mulierum
:

weeping, wailing,

flavus, adj. [2 FLAG-], golden yellow., reddish flava yellow, ^axen- colored, blonde: aurum, V. arva, V. Phyllis, H. comas, 0. Tiberis, H. Tiberinus harena, V.
: : : :

lamenting
fletus

Nemo

f unera fletu Faxit,


:

Enn. ap.
:

C.

gemitusque
fletu

magno
lis

auxilium petere, Cs.


0.

singultu largus, V. nul-

cum

ille
i.

movetur Fletibus, V.
e. tears,

fletu

super ora

re-

flebilis, e, adj. with comp. [FLA-], to be wept lamentable, deplorable : species : Ino, H. Flebile principium melior fortuna secuta est, 0. multis flebilis occidit, Nulli flebilior quam tibi, Weeping, tearful, Causing tears: ultor, 0. H.
over,

fuse,

flexauimus,

Touched,

affecting, iouchirig

adj. [1 flexus +animus], moving, ; oratio, C. poet. amor, Ct.


:

affected,

Pac. ap. C.

doleful

gemitus

vox

aegritudo

modi, H.

flebiliter, adv. [flebilis], mournfxdly, dolefully: respondere: lamentari: gemere, H.

flexibilis, e, adj. [F A.hG-'], pliant, flexible, yielding : materia rerum: arcus, 0. Y \^., pliant, flexible, tractable : genus xoc'is, easily modified : oratio: quid potest esse tam flexibile, inconstant.
flexilis,
e,

flect5, flexl, flexus, ere [FALC-], to bend, bow, curve, turn, turn round: equos brevi, Cs. : de foro in Capitolium currus habenas, 0. cursus in or: :

adj. {FALC-'\, pliant, pliable, flexible:


:

circulus, chain, V.

cornu, 0.

flexiloquus,
ous, equivocal
:

adj. [1 flexus

+4

LAC-], ambigu-

bem, 0. ulmus, V.
:

iter
:

ad Privernum, L.
:
:

flexa In
:

burim

oracula.

ora retro, 0. geminas aeies salignas cratis, hue, direct, Y. lumina, avei't, V. weave, V. flexi fractique motus, contorted: flexum mare, a bay, Ta. (silva) se sinistrorsus, Cs. (milvus) Flectitur in gyrum, wheels, 0. flector in anguem, wind myself into a snake, 0. Cera multas Flectitur in facies, is moulded, 0. To turn, double, pass around: in flectendis promunturiis Leueatam. To turn from, avoid, turn out of: viam,
arttis, L.
: : : :

flexid, onis, f. [ FALC- ], a bending, swaying, bend, turn, curve : virilis laterum. F i g., a turn-

i7ig,

iyidirection
!

quaesisti
cis
:

A
:

flexionesque modulation, inflection, change : vo:

quae deverticula

in cantu modorum. flexipes, pedis, adj. [

flexus

+ pes ],

with

crooked feet: hederae, clasping, 0.

fiexudsus,

adj.

[2 flexus], /mZ^ of turns, wind-

ing, tortuous, crooked: iter habere.

C, L. iter, V. T^o turn, go, dive^'t one's course, march, pass: laevo flectentes limine, V. ex Gabino in Tusculanos flexere coUes, L. ad Oceanum, L. ad sapientiam, Ta. F g., ^o bend, turn, direct, sway, change: animum,T. teneros et rudis suam naturam hue et illuc vocem, modulate : flexus sonus, i. e. melancholy: mentis suas ad nostrum imperium aliquem a proposito, divert, L. animos, quin, etc., L. animos ad carmina, 0. Quo vobis mentes sese flexere viai ? Enn. ap. C. Cereus in vitium flecti, H. flexo in meridiem die, Ta. versus, qui in Tiberium flecterentur, i. e. might be applied, Ta. To bend, move, persuade, influence, prevail upon, overcome, soften, appease quibus rebus ita flectei3ar animo, ut, etc. flectere Superos, V. mollibus lam durum imperils, H. fata deum precaudo, V, ingenium alicuius avorsum, S. si flectitur ira deorum, 0. ad deditionem animos, L.
:

1. flexus, adj.
lacerti, 0.
:

[P. of

fleeto], bent,

winding:

error, 0.

2. flexus, us, m. [ FALC- ], a bending, turn, winding, curve: aures habent introitus multis cum
flexibus
0.
:

cervicis, 0.

tardis flexibus errare,


:

V.

inplicatae flexibus viae, L. pati flexiis (i. e. flecti),


:

flexu dextros (equos) agunt, Ta. Fig., transition, change, crisis: rerum p. aetatis.
:

uno

V.

Only

(flictus, us), m. [1
abl. :

FLAG-], a striking,
flictu,

clashing.

scuta Dant sonitum

fl5, flavi, flatus,

bis Flavit

are [FLA-], to blow : belle noab Epiro ventus scintillam flando ac:
:

cendere, L. inflexo tibia cornu Flabit, sound, 0. classica, Pr. To coin, tibia flatur, is blown, 0. moidd, cast : ratio flandae pecuniae.
:

(floccus),
:

1,

m.

FLA- ], a

lock, flock

ilium

flocci facere, to value

fleo, flevi (flemus, Pr.,

flesti,

0., flerunt, V.,

a hair, regard as worthless, T. nee tamen flocci facio, care not a straw for: totam rem p. flocci non facere: ego non flocci
pendere, T.

flesse, L., 0.), fletus, ere [FLA-], to weep, cry, shed tears, lament, wail: quid possum aliud nisi flere:

fl5rens,

entis, adj.

with tears: multa fleturum caput H. Flebit, shall smart for it, H. de filii morte ob nostras (vias), Tb. ab insidiis, Pr. Troilon, bewail, H. servitutem, Ph. amorem teeis

ab

flens
:

petivit,

floreo], blooming, flowering, in

with comp. and sup. [P. of bloom: cytisus, V.

herbae, V. Abounding in flowers, flowery : Hymettus, 0. Shining, bright : catervae acre, V. Y\g., flourishing, prosperous, in the prime, in re-


::

flumen

floreo
pute, excellent
:

331
fldsculus,

quos ego florentls sine ferro vice-

adulescens, Cs. Plur. as subst., the gratia: Ambo aetatibus, V. prosperous, N. Of things res p. florentissima modus nullus est florentior, etc. fortuna imperaflorentissimis rebus domos relinquere, Cs. toris florentis res suas cum lugurthae perditis miscere, opes, L. florente iuventa Fervidus, H. aetate S.

ram

auctor florentissimus,
:

S.

I, m. dim. [flos], a little flower, flowomnia tamquam flosculi decidunt. Fig., the flower, pride, ornament : vitae, i. e. youth, luventiorum, Ct. lu. A flower of rhetoric, ornament : flosculos carpere.

eret: Acta

fiuctuatiS, onis,/. [fluctuo], a wavering,


lation
:

vacil-

animorum,

L.

forma que, in youthful beauty^ Ta.


ere [flos], to bloom, blossom, flowfl5re5, ul, er: haec arbor ter floret: imputata floret usque si bene flonarcisso floreat alnus, V. vinea, H. To froth: Vina in cellis Florent, reat annus, 0. 0. To be filled, abound: multis Hybla thymis,
,
:

fluctuo, avi, atus, are [ fluctus ], to move in waves, wave, undulate, fluctuate: quadriremis in salo fluctuans commune mare fluctuantibus, wavetossed: fluctuat Aere tellus, swims in light, Y. Fig., to be restless, be unquiet, rage, swell: magno irarum aestu, V. ira intus, V. To waver, hesi:

ager, is splendid, V. F i g., to flourish, be prosperoics, be in good repute, be eminent, be distinguished: in Graecia musici florue-

0.

autumno Floret

tate, vacillate, fluctuate

acies fluctuans, L.

animo

nunc hue, nunc spem metumque,

illuc,

L.

fluctuante rege inter fluctuans sententia.


:

V.

runt: (magna Graecia) nunc quidem deleta est, tunc florebat gloria generis floret iuvenum ritu sua paflorent raodo nata (verba) vigentque, H. acumine tria multis virtutibus floruit princeps
: : :
:

fluctuor, atus,

ari, dep. [ fluctus ], to

waver, be

in doubt, hesitate : animo, L.: utrum,


billow,

etc., L.

ingeni
re

quae (familia) viris fortissimis floruit vir in re p. militari Epaminondas, N.


:

in

floresco, flower, bloom

[floreo], to blossom, , ere, inch, puleium. F i g., to begin to flour-

ish, rise, groio into

hunc

repute : ad florescentem pervertere.


[flos],

summam

fluctus, us, m. [FLV-], a flood, flow, tide, wave, surge: maximi: sese fluctibus committere puppes ad magnitudinem fluctuum accommodatae, Cs. Luctans fluctibus Africus, H. mulcere fluctus, V. revomere salsos fluctus pectore, Y. qui (fons) fluctu totus operiretur, nisi, etc. Fluctus ut volutus Ad terras sonat, V. ad fluctum de: : :
:

gloriam
serta,

fl5reus, adj. Tb.: rura,V.

of flowers, flowery :
],

floridulus, adj. dim-. [ floridus blooming : ore floridulo nitens, Ct.


fldridus,
ad,],

somewhat

clamare, to the waves. P r o v. excitare fluctus in simpulo, a tempest in a tea-pot. Fig., twbulence, commotion, disturbance: in hac tempestate populi iactemur et fluctibus: rerura Fluctibus in raediis, H. fluctus civiles, N. irarum fluctus, V.
:

],

with comp.
:

[flos],

i-amuli, Ct. ering : pinus, V. Of flowers, flowery : expones quae spectet florida et varia serta, Fi g., blooming, beautiful: puel0.: coroliae, Ct. Galatea Floridior pratis, 0. la, Ct. aetas, Ct.
:

in bloom, flow-

enervated, inate: Campani luxu, membra, Cu. Flowing, Lax, unrestrained dissoluta fluent
lax, relaxed,
:

fluens, entis, adj. lank : buccae. F i g.,


:

[ P. of fluo

lax, relaxed,

effemet

L.

oratio.

fluens oratio.

Oi" style

Demetrius est
[flos

floridior,

more florid.

river

fluenta, 5rum, : Xanthi, Y.

n. [fluo],
:

a flow, flood, stream,


],

rauca, Y.
adj.
[

florilegus, adj.
apes, 0.

+1

liYiG-^, flower-culling

fluentisonus,
resounding
:

fluenta -f SON-

wave-

litus, Ct.

flonis, adj.
fl5s, oris,

[flos], bright,

gleaming : crines, V.

m. [FLA-], a blossom, flower : sepulqui chrum floribus ornatum est recentes, H. (odores) adflarentur ex floribus flores rosae, garlands, H. piabunt Floribus Genium, H. crocum
: : : :
:

quor,

fluidus, adj. [FLY-], flowing, fluid, moist : lihumano sanguine rictus, 0. Soft, slack, lax, languid : lacerti, 0. calor, decorpora, L. composing, 0.

floresque perarabulet Fabula, the stage strewn with


flowers, H.
:

caput impedire
:

flore,

H.

floribus

oras explent, i. e. honey, V. prima genas vestibat flore iuventas, the flrst down (of a youthful beard), V. Fig., a flower, crown, ornament, p>'ime, best part, freshness, promise : veteris ubertatis nobilitatis ac iuventutis quod floris in iuventute fuerat, L. Graeciae, inosi flourishiyig candition : gratia aetatis flore conlecta: in flore virium esse, L.: flos ipsus (sc. aetatis), T. Of speech, a flower, embellishment, ornament : conspersa (oratio) quasi

are, freg. [fluo], to float, flow: fluit5, avi, Fusile per rictus aurum fluitare videres, 0. P. praes. : rei p. navem fluitantem in alto tempestatibus, tossed: alveus, L. transtra, Y. corpora, Ta. To tuave, 'undulate : f unes fluitabant, i. e. were slack, Ta. P. praes. : vela summo fluitantia malo, O. \estis, flowing, Ta. Fig., to be uncertain, waver : neu fluitem dubiae spe pendulus horae, H. P. praes. : creditur Caecinae fides fluitasse, Ta. haec (mala) caeca fluitantia sorte, H.
,

verborum

floribus. etc.

eloquentiae.

fl-umen, inis, n. [FLY-], a flowing, flood, stream, running water : rapidus montano flumine torrens, Y. languidum, H. vivo perfundi flumine, L.
:


flumineus

: : ::

: ::

332
:

foedus
humanae,
:

aditer facere, down utream, C:i. flumina verso flumine proficisci, up stream^ Cs. a labris sitiens fugientia captat Flumifontis, 0. river: ut fluna, H.: Scaraandri flumina, H.

secundo flumine
:

res

senio, Ta.

corpora, Ta, S. fides, S. studia inania et fluxa, Ta.


: :

mens

f5cale,

is,
i,

n. [faux],

neck-cloth,

H.
accenso
excitat,

moratus ad in contrarias partis fluxerint flumen, Cs. flumen est Arar, quod, etc., Cs. Tanain prope flumen orti, H. Tiberinum, V. HiPerson., a river, river-god: Convemellae, V. flumine Gange Edita, 0. niunt flumina, 0. stream, flood : umectat flumine voltum, of tears, V. pressis manabunt flumina mamrais, of milk, -Fig., a flow, fluency, lactis, nectaris, 0. V. stream, affiuence : ingeni orationis.

mina

foculus,

m. dim. [focus], a
:
:

sacrificial hearth,
:

fire-pan, brazier
fire, lu.

foculo posito in rostris

ad sacrificium foculo, L.

bucca foculum

flumineus,
aqua, 0.
:

adj.
:

[flumen], of a
cygnus, 0.

river, river-:

ulva, 0.

flu5, fluxi, fluxus, ere [FLV-], to flow, stream, flumen quod inter eum O'un : in contrarias partis fluxit in terram et castra fluebat, Cs. : natura Kemi Cruor, H. sudor fluit undique rivis, V. fluunt lacrimae more perennis aquae, 0. fluit 2h flow, overflow, run ignibus aurum, melts, 0.
:

focus, i, m. [1 FAC-], a fire-place, hearth : ligna super foco reponens, H. ad focum sedens exstruere lignis focnm, pile on wood, H. cinerem et confusa ruebant Ossa focis, the funeral-pile, V. Dis tribus focos ponit, altars, 0. Crateresque focosque ferunt, i. e. fire-pans, V. vivi foci, j^r&v, Pr. hearth, home, family : domi focique ut memineris, T. patrii agellus, habitatus quinque focis, families, H.
:
:

atus, are [FOD-], to dig, jog, poke fodico, laevum latus, H. F i g. fodicantes res, worrying.
,

down, drip: madidaque fluens in veste Menoetes, V. fluentes buccae, dripping : tantum, yield (of the grape), V. cum fluvius sanguine fluxit suTo flow, stream, pour, throng, glide : nodore, 0. doque sinus conlecta fluentis, V. ramos compesce Ad terram fluit devexo fluentis, spreading, V. relictis Tiirba fluit pondere cervix, droops, V. ad terram fluens, sinking, castris, your forth, V. V. 2h pass away, fall away, fall off, vanish : fluent arma de manibus: poma, 0. Cuncta fluunt, are changing, 0. F i g., to flow, spring, arise, come forth, go, proceed: ex eius lingua melle dulcior To roll, floio, move, spread: docfluebat oratio. de libris nostris sermonem trina longe lateque Hoc fonte derivata clades In patriam fluxit, H. Of persons res ad voluntatem nostram fluentes. (Herodotus) quasi sedatus aranis fluit. Of speech,
:

[FOD-], to dig, dig up: aliquantum liumum, V. To dig out, make by digging, excavate, mine : puteos, Cs. cubilia (talpae), V. argentum, L. murum, undermine, 0. To prick, pierce, loound, thrust, stab: equi calcaribus armos, V.: ora hastis, L. militem hastti, Ta. Noli fodere, jog,'!. aquas (uugula), 0. Fig., to goad, sting,

fodi5,

fodi, fossus, ere

in f undo, T.

fodit, invenit auri

disturb

te stimulis.

(foecund-), see fecund-.

foede, adv. with comp. and


cruelly, basely, horribly:
tis
:

sup. [foedus], /o?%,

Caesa manus
:

cere victoriam, L.

foedissime stipatus armaiuvenum, V. perire, S. exerfoedius inde pulsus, L.


: :

foederatus,
erated, allied:

adj. [2 foedus], leagtied, confed-

civitates:

populus alquos facere:


foedus +FEAG-], league-

solum

foederati, allies.
adj. [2
:

foedifragus,

to he fluent, he verbose, he

monotonous: efflciendum
flueret lutulentus (Luci-

breaking, perfidious

Poeni.

est

ne

fluat oratio

away, dissolve, vanish, perish moUitia lassitudine tarda fluunt tempora, H. voluptas corporis: Spes Danaum, V. vires, L.
lius),

H.

To pass
:

Cum

foeditas, atis,/. [1 ioedi\x^'\, foulness, filthincss, hideousness, ugliness, deformity: odoris, stench: vestitiis,

L.

meanness: tanta spectaculi, L.


i

g.,

baseness, deformity, repulsiveness


:

volnerum, : homifoul,

fluvialis, e, adj. [ fluvius anas, 0. fluvial: undae, V.


:

],
:

of a

river, river-,

nis flagitiosa

foeditate turpitudo deterret.

harundo, V.

foed5,
defile,

avi, atus, are [1 foedus], to

make

fluviatilis, e, adj. [fluvius], of a river, riverpiscis, Cu. testudines naves, L.


:

pollute, disfigure, mutilate, m^ar,


:

deform: con-

[FLV-], a Rubicone circumscriptus fluvio secundo Defluere, V. fluvii Hiberna nive turgidi, H. Running water, stream fluvios praebere recentls, V.
fluvius,
:

(fluviorum,

trisyl., V.), m..


:

river

apud Hypanim fluvium


:

fluvio

tactu omnia foedant Inmundo, V. voltus Pulvere, foedati agri, laid 0. ora, Ta. ferro volucris, V. waste, L. 'Fig., to disgrace, dishonor, mar, sully, desecrate: sacella turpitudine: procerum conubiis mixtis, Ta. : clade foedatus annus, L.
:

fluxus, adj. [P. of fluo], flowing, loose, slack habena, L. crinis, Ta. arma, Ta. \^^., lax, loose, dissolute, careless: animi aetata, S. Frail, lueak, fleeting, transient, perishable: res nosivd^e, decayed
:
:

1. foedus, adj. with comp. and sup. [ FAV- ], fold, filthy, loathsome, repidsive, ugly, unseemly, detestable, abominable, horrible : f oedissimum monvolucris, 0. caput Impexa porrigine, H. volnus, 0. tergum vestigiis verberum, L. pestifoediora iis, quae lentia homini, destructive, L.

strum

foedus
res visu

: : ; :

: : : ; :

333
: :

foris

subiciebantur oculis, nuntiare, L,

dum
ille

relatu, 0.

able, vile,

disgraceful, base, dishonorshameful, infamom, foul : f acinus, T.


i

foe-

g.,

foedior in
: :

carmen, H. nisteria, V.

f uga, S.

Pompeio accusando, etc. homo, S. mors genus interitus mi:

iuceptu, L.

Fig., spring, healing waters : fontes Clusini, H. a fountain-head, source, origin, cause: aequitatis movendi Scribendi recte sapere est fons, H. ab maeroris is fons illo fonte et capite Socrate Pindaric! fontis haustus, mali huiusce fuit, L. P e r s on., as a deity, C. i. c. Pindar'' s verse, H.
: :
:

2. foedus, eris, n. [ 1 FID- ], a league, treaty, pacto iam foecompact, alliance: foedus facere dere provinciarura navem imperare ex foedere Ambiorigem sibi foedere adiungunt, Cs. societatem foedere confirmare foedera, quibus inter
: : : :

foiitanus, adj. [ fons ], of a spring, numina, 0. fountain, spring- : era, 0.


:

from a

fonticulus,
f abor, f abitur
; ;

i,

m. dim. [fons], a

little

spring, H.

(for), f atus, farl, defect, (in use are f atur, fantur,

se paciscerentur amicitias civitates, L. Romanum, with the Romans, L. rupta foedera, L. turbare, v.: contra foedus facere aequum, L. iniquum, compact, covenant, agreement, stipulation, L.
: : :

A
:

P.^perf f atus perf. f atus sura or imper. fare inf. farl old, f arier, V. gerund, fandi, fand5 supin abl. fatu P.praes. fans, fantis, fantem ) [ 1 FA-], to speak, say: Nescios
;

eram

bargain : foedus fecerunt cum tribuno, ut, etc. amorum turpissimorum foedera f erire amicitiae, 0. foedere pacto Exercentur, by a fixed agreement, V. thalami, i. Q.rnarriage contract, 0. coniugiale, 0. non aequo foedere amare, i. e. without return, law (poet.) aeterna foedera certis InpoV. foedere certo Et premere et suit natura locis, Y. laxas dare habenas, V. potentis Naturae, 0. Par:

fari

pueros

(i.

e.
:

infantes), H.

ita farier infit,


:

V.

fandi doctissima, V. ne fando copia fandi, V. quidera auditum est, etc., by hearsay: baud moUia fatu, V. fari quae sentiat, H. Vix ea fatus eram, v. deliinc talia fatur, V. Fare age, quid venias, V. fabor enim, etc., will prophesy, V.
: : : : :

forabilis,
vidnerable
:

e, adj. [1 FOR-], that nullo ictu, 0,

may be pierced,

carum, 0.
(foeii-), see fen.

foramen,
(foet-), see fet.
i,

inis, n. [ 1

ture, orifice, hole:

FOR- ], an opening, aperin eo (scuto) foramina, Cs.


:

foliatum, of spikenard, folium, I,


:

n. [folium],

an ointment of
leaf
(

leaves

nard-oil, lu.
n. [
:

simplex foramine pauco, H. foramina tectis foramina quae patent ad aniraum a Addidit, 0. corpore operculi foramina, L.
tibia
:
:

FLA- ], a

of a plant

in

arboribus folia foliis ex arboribus strictis, Cs. amara, H. arida laureae olivae, V. foliis notas mandat (Sibylla), V. P r o v. Credite me vobis folium recitare Sibyllae, i. e. gospel truth, lu.

foras, adv. [1 FOR-], out through the doors, out of doors, forth, out : filium foras raittit: se porta proripere, Cs. Fer cineres, Y. pestem proicere
: :

(scripta) foras dave, publish.

folliculus, T, m. dim. [foliis], a small bag, little sack : folliculis f ruraentum vehere, L. os obvolu:

forceps, cipis,/. [2 FOR- + CAP-], a pair of


tongs, pincers, forceps : versant tenaci forcipe fer-

tum
effici
:

rum, Y.
bos, 0.

compressa forcipe lingua, 0.


adj. [ 1 FER- ], with young, subst.f. (sc. bos), 0.

folliculo.
is,

foliis,

m.

{Fltk-'],
:

a pair of bellows : (formas)

fordus,
fore,

accenderunt, cavi ventosis foUibus auras Accipiunt, V. L. leathern (causidici) io\\&9,, puffed cheeks, lu. money-bag : tenso folle reverti, lu.
sine foUibus

f oUe fabrili flando

As
:

pregnant

forem, see sum. e, adj. [forum], of the market, of the forum, public, forensic : oratio, in the forum
forensis,
: :

[FAV-], a warm application, certanien rhetorica labor sententia (iuvant) mestica) vestitu forensi, in out-of-doors : fomenta paret, H. fomenta podagram, H. A bandage : fomenta vol- factio, idlers, L.

fomentum,

i,

n.

opp. do-

poidtice, fomentation

dress, L.

fomentis iuvas volnera, 0. neribus nulla, Ta. Fig., a lenitive, mitigation, alleviation : dolorum fortitudinis fomentis dolor raitigari solet Frigida eurarum fomenta, i. q. pursuits which chill the heart with cares, H.
: :

fores, see

1 foris.

forioa, ae,/. [forum], a public privy, lu.


Sing., a door, gate: 1. foris, is,/. [1 FOR-]. nam foris crepuit ? T. ad geminae limina prima foris, 0. : forera virga percutere, L. : forem

quid

fomes, itis, m. [FAV-], kindling-wood, tinder: Rapuit in fomite flammam, V.


:

Exclusus fore, H. Plur., two leaves of a door, a folding - door, f5ns, fontis, m. [FV-], a spring, fountain, double door, entrance : in liminibus aedium a norivorum a fonte de- bis graviter crepuerunt fores, T. ad foris adsiwell, source : aquae dulcis ductio Asperae, H.: semiapertae, L. qui fontes aestibus exarescebant, Cs. stere: Invisae, H. locus fontibus abundans fontiura qui celat ori- divae, in the vestibule of the temple, 'Y door, gines, Nilus, H. Vini, H. Timavi, V. fontemque opening, entrance: in lateribus (equi). Fig., a ignemque ferre, spring water, V. mineral door, approach: amicitiae.
cubiculi

elauserat

fores, the


foris

: : : :


fors

: : :

334

2. foris, adv. [1 foris], out at the doors, out of et intra valdoors, abroad, ivithout : exspectatus lum et foris, N. : te Foris sapere, i. e. for other
:

comp. and sup. [2 fovrm^o], producing fear, dreadful, terrible, terrific: loca, S.
:

bellum formidulosissimum.
orous
:

alqs illi ferae, H. Afraid, timid, tim:

cenitare studia non impediunt foris, people, T. in public life: fructura ferre, i. e. beyond the seriate: auctoritas retinetur, abroad: valde vir clarus plauditur, among the people : egere, foris esse GaFrom without, from, abroad: biniura, i. e. in debt. aut sumere ex sua vi, aut adsumere foris auxi: : :

exercitus formidolosior hostium, Ta.


avi, atus, are

form5,
:

[forma], to shape, fashion,


:

form, build: materiam, signum in muliebrem figuram in Ida Classem, V. signum e marmore, 0.
formatus cum cornibus, depicted, 0. F i g., to shape, form, regulate, dispose, direct, prepare, compose: verba sicut ceram: ea quae inter se discrepant consuetudinem Personam, invent, H. puerum dictis, H. poetam, H. se in mores alcuius, L. gaudia tacita mente, imagine, 0.
:

lium petendum

petita Verba,

/om^^n, H.

forma,
:

ae, /.,

a foi-m, contour, figure, shape, ap:

pearance, looks: homines inter se forma similes: eximia pueri virgines forma excellenliberalis forma praestante puellae, 0. formae littes, L. terarum muralium falcium, Cs. forma et situs formae, quas in pulvere descripserat, L. agri, H. clarissimorum virorum fovni2ie,fgures: igneae formae, appearances: forma nostra reliquaque figura, countenance: formae deorum, i. e. ^Ae^ocfe, 0. ursi
: : :
:

fdrmose,
fully
:

adv. with comp.


:

formosus

],

grace-

saltare, Pr,

surgere f ormosius, Pr.

f5rm5sitas, atis,/, [formosus], beauty. formosus (fSrmonsus), adj. with comp. and sup. [^tormsil, finely formed, beautiful, handsome Ac formae magnorum luporum, V. A fine form, pyramidis ( forma ) videtur esse formosior virbeauty: formae mores consimiles, T. formae glo- gines formosissimae Vis formosa videri, H. Forria, S. Di tibi formam dederant, H. formarum mosi pecoris custos formosior ipse, V. omnium aetatis suae formosissimus, N. tempus (i. e. ver), potens, a beauty, Pr. spectator, of beauties, T,
: : : :

An outline, p>lan, design, sketch cum formam vide:

0,

oculis, 0,: nihil est virtute formosius,


:

As
ride,

rira,

quale aediticium futurum sit, scire possum. model, pattern, stamp : pecuniae, Ta. Si scalpra F i g., shape, et formas non sutor (emat), lasts, H. fonn, nature, manner, kind: totius rei p. quasi formae dicendi forma et species tyranni redacta

subst.f

formosae nomen habebam, the beauty, 0.

f5rmula, ae, f. dim. [ forma ], a form, draft, contract, covenant, agreement, regulation : antiqua
iuris, L,
:

milites ex

formula parati, L.

in

formam

formae, V.

In

provinciae, condition, Ta.

scelerura

philos., a
:

formam

definire

kind: Genus et eius (generis) duae formae.


sort,

formica,
terrible,

ae,/., a7i ant, pismire,

C,

V., H., Pr.

formidabilis,
1.

e,adj. [1 formidio], causing fear,


:

formidable : lumen, 0.
avi,

(non)

ulli,

0.

principle: formula constituenda est: certa disciplinae haec formula reges tenet, H. In law, a form, rule, tnethod, prescription, formida (for paeti et conventi in testajudicial proceedings) mentorum formulis versari: antiquae: postulationum: sunt formulae de omnibus rebus constitutae cognitionis, the rule of evidence, L.
:

atus, are, to fear, dread, be illius afraid, be terrified, be frightened: omnia


:

formido,
:

iracundiam

te,

H.

formidata Parthis Roma, H.


:

of ovens : dea, i. e. Plur. n. as subst, the festival of Fornax, baking festival, 0.


e,

fornacalis,

adj. [fornax],

the goddess Fornax, 0.

quo

satietas

formidanda est magis


:

plerumque
uti,

fornaoula,
little

ae, /.

dim. [fornax], a small oven,

formidatus, inspiring terror, Ta, naribus formidatis auxiliari aquis, hydrophobia, 0.

H.

furnace, lu,
acis,/, [2

2. formidd, inis, /., fearfulness, fear, terror, dread, awe : tanta : formidinem suam alquibus inicere: mortis, H. formidines opponantur: incom:

modorum.

Religious dread, reverence, aioe: silva prisca formidine sacra, Ta. saevi Martis, awe, V. P e r s o n. atra Formidinis ora, V. That which produces fear, a frightfid thing, fright, horror, terror : caligans nigra formidine lucus, V. defensoribus formidinem ostentare, i. e. to threaten, S. quibus formidini essemus, S. scarecrow, bugbear: Cervum saeptum formidine pennae, V. furura aviumque, H,
: :

FOR-], a furnace, oven, kiln: recoquunt patrios fornacibus ensis, V. undans ruptis fornacibus Aetna, craters, V, P e r s o n., the goddess of ovens, 0. fornicatus, adj. [formx],'vaidted, arched: pa-

fornax,

in ardentibus fornacibus

ries: via (leading to

the

Campus

Martius), L,

m., an arch, vaidt, cellar: huius (Verris) in foro Syracusis : camera lapideis fornicibus vincta, S. adverso fornice, V. : fornices in muro ad eyicnvYen^xxm, vaulted openings for sallies, Fabius or FabiaL. Caeli iugentes, Enn. ap. C.

fornix,

icis,

nus (C.) or Fabii (0.), a triumphal arch in. the brothel, II., lu, Sacra Via. A covered way, L.

formidul5se (-dolose),
fearfully, terribly.

adv. [formidulosus],

f5rs, fortis (only nom. and abl. except in the name Fors Fortuna ), /. [1 FER- ], chance, hap,
luck, hazard, accident:

formidulosus

or

formidolosus,

adj. with

Quod

fors feret, feremus,


forsan
:

: : ! :: ::

fortuna
(i.

: :: :

335
tat qui forte velint

T. : sed ha.ec, ut fors tulerit quam sibi sortem fors uti quosque fors conglobaverat, S. obiecerit, H. forte quadam Tiberis effusus, L. : Fors f uat pol
:

e. si

nemo
tuo,

saltat sobrius, nisi forte


:

qui forte velint), V. insanit qui me:

P er son., the goddess of chance mai/ it be so, T. Fors omnia versat, V. dea Fors, 0. E s p., Fors Fortuna, Good Fortune, with a temple on the Tiber, aedis Fortis Fortunae, L. outside of the city Fortunae Fortis honores, 0. casu aut forte forEllipt. for fors sit, it might happen, tuna. perchance, pci'haps, peradventure : tu fors, quid
:

ne te forte flagitent metuens, ne forte deprehensus retraheretur, L. Forte quid expediat Unless indeed, unless to communiter quaeritis, H.
:

be sure:

spectatis, ut, etc.

criminatio dissoluta est, nisi forte exnisi forte me animus fallit, S.


:

forticulus, adj. dim.


rather brave
:

[fortis],

somewhat

bold,

forticulum se praebere.

me

Et fors aequatis cepistiat, parvi pendis, T. sent praemia rostris, Ni, etc., V. nunc ille Fors see also forte. et vota facit, V.
: :

fortis, e, adj. with comp. and sup. [ 3 FER- ], strong, powerful, mighty : equus latus, youthful
:

vigor, B..: ligna, Cs.

f5rsan, adv. [ ellipt. for fors sit an ], perhaps, perchance, peradventure : aliquis me forsitan Puforsan et haec olim tet non putare hoc verum, T. meminisse iuvabit, V. forsan aliquem verum sermonem auctores tradiderint, L.
: :

forsit, adv. [for fors

sit], joer/iaps,

H.

forsitan, adv. [for fors


:

sit

an], perhaps, per-

adventure, it may he that: raihi parvam habeat fidem, T. forsitan quaeratis, etc. Forsitaii . illud forsitan quae sint fastigia quaeras, V. quaerendum sit, nura, etc. nimium forsitan haec illi mirentur: liberius loqui quam forsitan ipsi querellae, cum forsitan necessariae erunt, velint L. te iam tenet altera coniunx Forsitan, 0. raulta tulimus alii spe forsitan recuperandae libertatis illius facto, primo forsitan dubio, etc., L. forsitan post paulo morbo interitura vita, S.
: . . : : : : : :

castra: ulmi, V. Strong, vigorous, firm, steadfast, stout, courageous, brave, manly, valiant, bold, fearless : vir, man of honor, T. : fortis et constantis est, non perturbari: necessitudo timidos fortis facit, S. Rebus angustis animosus atque Fortis appare, H. horum fortissimi sunt Belgae, Cs. seu quis capit acria fortis Pocula, H. in dolore : ad sanguinem civilem, L. contra audaciam f ortissimus Scriberis fortis, a hero, H. manu, i. e. personally brave, N. si fortes f ueritis in eo, had proceeded with vigor : f ugacibus, 0.
:

aurum Spernere fortior, Tractare serpentes, H. H. Pro v.: fortis fortuna adiuvat, T. Of things, strong, spirited, brave, bold, enduring, impetuous: senectus fortior: ocxxVi, bold: animi impetus: ut paulo fortius factum, Cs. facta, S. opera, service, fortior contra dolorem disciplina L. fortissi-

mae
n.
:

sententiae: oratio (opp. placida). As subst. serae ad fortia vires (sc. facta), V. fortem
:

fortasse, adv. [for fortassis], perhaps, peradventure, probably, possibly : Audisti fortasse, T.
hie tu fortasse eris diligens
:

ad fortia misi, 0.
fortiter, adv. with
com.p.

and sup.

[ fortis ],

fortasse dixerit quis-

piam

incommodis mederi fortasse potuisse res fortasse verae, certe graves. With numbers, about : trigiuta fortasse versus Pompeius bien:

iis

strongly, powerfully, vigorously : utere loris, 0. Strongly, powerfully, arserunt fortius ignes, 0.

nio

quam nos
Aut
. . .

fortasse maior: ager, fortasse tre-

centis,

nummorura milibus emptus, H.

manfully : res sustinere impetum militum, Cs. fortius refutare dicendi licentiam fortius pugnare, Cs. rei p. partem fortissime suscipere fortissime restitit hosti, Cs.
boldly, intrepidly, valiantly, bravely,

fortiter gestae

fdrtassis, adv. [for forte an si \\s\, perhaps, probably, possibly, it may be that: qiiaeret fortassis quispiam, displiceatne, etc. cum sis quod ego et fortassis nequior, H.
:

forte, adv. [abl. of fors], by chance, by accident, casually, accidentally : forte, temere, casu captivi, pars forte pars consilio oblati, L. cum casu Pu:
:

fortitud5, inis,/. [fortis], strength, force : hircorum. Ph. Firmness, maii/ijiess, fortitude, resolution, bravery, courage, intrepidity : quae est dolorum laborumque contemptio, etc. in periculis pro gloria fortitudinis, Cs. domesticae fortitudines (opp. militares), proofs of valor.
: :

teolos forte venissem cum cenatum forte apud Vitellios esset,L. fit forte obviam Mihi Phormio,
: :

erat forte brumae temT. : forte evenit, ut, etc. pus, L. quam saepe forte temere Eveniunt, quae, etc., T, nee quicquam raptira aut forte temere
: : :

fortuito, adv. [forte], by chance, accidentally, fortuitously, casually : quid casu et fortuito f uturum sit non enim temere nee fortuito creati su:

mus

non

fortuito aut sine consilio, Cs.


lu.), adj. [fors],

once on a time: Forte per angustam volpecula rimam Repserat, H. Ibam forte Via Sacra, H. Perhaps, perchance, peradventure si forte f rater redierit viso, T. si quis vestrum forte miratur, etc. si forte eo vestigia ferrent, L. quod si forte ceciderint certare sagitta Inviegeritis, L.
Otice,
: : :

fortuitus (once trisyl., pening by chance, casual,


:

hap:

accidental, fortuitous
:

concursio rerum fortuitarum caespes, H. bonum naufragium, Ta. sermo, Ta, Plur. n. as subst, accidents, casualties, Ta.
:

f5rtuna,
fortune
:

ae, /. [ fors ], chance, hap, luck, fate, volubilitas fortunae plus fortunam
:


quam
scere

: : : :


foveo

: : : :

fortunate

336

consilium valere fortunae rotara pertimesecunda Haud adversa, V. rei p. fatalis Person., the godbelli fortunam temptari, Cs. Fortunae dess of fate, Luck, Fortune, T., C, V. Fors Fortuna see filius, fortune's favorite, H. F i g., state, condition, fortune, circumstances, fovs. fate, lot, position, rank : fortunae commutatio, Cs. prospera adversave miserior, Cs. servorum poinferior puli K. conditione socii, fortuna servi fortuna si eo meae fortunae redeunt, ut, etc., T. cui cessit suas fortunas eius fidei permittere, Cs. Good-luck, goodtriplicis fortuna regni, the lot, 0. fortuna, ut numfortune, prosperity, success : quam perpetuo es data T. Marcello propter fortunam saepius imperia mandata fortuna rei superbum se piaebuit in fortuna: a p. vicit, S. fortuna deseri, Cs. fortunam habere, succeed, L. Dura fortuna fuit, V. Sed fortuna f uit, i. e. is Ut tu fortunam, sic nos te feremus, H. gone, V. summum fortunae, H. quae sit fortuna facillima, Ill-luck, mishap, misfortune, ivay to success, V. adversity : quoniam sit fortunae cedendum, Cs. FropTi-oiae Fortuna tristi clade iterabitur, H.
: :

statua eius (Anici) Praeneste in foro statuta, L.

mane forum pete, H. In Rome, esp. Forum Romanum, or Forum, an open space between the Capitoline

and Falatine hills, surrounded by porticos and shops: toto quantum foro spatium est, L. adripere verba de foro, pick up in the street : caPompeius, i. e. was compelled to avoid: sua manu interemere forumque ut primura forum attigerim, Litibus orbum, II. i. e. engaged in public affairs: studia fori, Ta. forum Mandabo siccis, i. e. affairs of state, H. ut forum et iuris dictionem cum ferro et armis
ruit foro

filiam

in foro

: cedat forum castris Inforum agere, hold court : fori harena, lu. civitates, quae in id forum convenerant," that court-district : extra suum forum vadimonium promittere, jurisdiction : annos iam triginta in

conferatis, the courts

sanum, V.
:

hunc

foro versaris, in trade: sublata erat de foro fides in foro non haberemus, i. e. hewoiddhave been
:
:

bankrupt
;

erty, possessions, goods, foi'tune:

Quo mihi
: :

fortu-

nam,
:

concessa aliis, 0. cum fortuna crevisset, IST. fortunas morte dimittere fortunis sociorum consumptis, Cs.
si

non conceditur
:

uti ?

H.

Cedere foro, become bankrupt, lu. Fo(with an ivory statue of Apollo), As nom. propr. of many called forum, lu. 0. markfet and assize towns. Esp.: AppT, a markettown in Latium, on the Via Appia, C, H. Aurelium, a small town on the Via Aurelia, C.

rum Augustum

f5rtunate, adv. [iovi\xr\Q.i\x&\, prosperously : vivere gestum esse, L. fortunatus, adj. with comp. and sup. [P. of
:

forus, 1, m. [1 FOR-], a gangway (in a ship): row of seats per foros cursare: laxat foros, V. (in the Circus), L. cell (of bees): conplere foros, V.

iovixxwo], prospered, prosperous, lucky,

unate:

forls apeiis fortunatus, T.


:

happy, fortcomitatu no: :

bilium iuvenum fortunatior Fortuna Ingenium fortunatissimus haberi forfortunatius arte, II. tunatus laborum, in his achievements, V. res p. vita, H. Poet.: x\emovdi, groves of the blest, V. In good circumstances, well off, wealthy, rich quibus gratia fortunati et potentis insipiens licet esse fortunatissimos, Cs.
:

fossa, ae, /. [fossus], a ditch, trench, fosse: ut aditus fossa cingeretur fodere fossam, L. vallo vallo atque fossa moenia circumdat, S. fossaque munire, Cs. cingebant oppida fossae, 0. institutae fossae, Cs..: cruor fossas inplere, V. 7'iver-bed, water-coitrse in fossam confusus, H. gutter, water-way, V. Rheni. furrow (to mark foundations) designat moenia fossa, V.
: : : :

fossid, onis, f.
fossiones agri.

FOD- ], a

digging

recens

fSrtuno,
perous,
tibi

avi, atus,

are [fortuna], to

make prosfaxitis,

make happy,

speed, further, prosper, bless

fossor,
kin, Ct.

oris,

deos velim fortunare, L.

patrimonium dei fortunent: quod tibi horam, H.


:

er: robustus, V.

m. [FOD-], a digger, delver, ditchSqualidus, lu. Poet., a bump:

foruli, orum, m. dim. [forus], a book-case, lu.

fossus, F. of fodio.

fotus, F. of foveo.
:

forum,
lum

1,

n. [1

FOR-], an open
:

space, public

fovea,

ae, /.,

place, court, market-place

sepulcri brant, 0.

selling,

: forum, id est, vestibuper fora loqui, Ta. Pars forum celemarket-place, market, enclosure for exchange : fora exstruere, Ta. rerum ve:

abscondere, V.

a small pit
:

(cadavera) foveis
belua, quae in

pitfall, pit:

foveam

incidit, etc.

metuit foveam lupus, H.

warm:

nalium, S. cui fora multa restarent, had many market-places to visit : boarium, the cattle-market (adjoining the circus), L. holitorium, the vegetable-market, L. piscatorium, the fish-market, L. P r o V. Scisti uti foro, i. e. to act for your advantage, 1!. market-place, forum, public square, exchange (in each city, the centre of public life)
:
:

To
:

fovi, fotus, ere [FAV-], to warm, keep pennis (pullos): pulli a matribus foti: ignes manu, i. e. keep up, 0. nomen in marmore apei'to pectore, warmed xvith her naked breast, 0.

fove5,

Nunc forum quem

spectat,

i.

e. all

the people, H.

cherish, foster, fondle, foment: corpus, 0. volnus lympha, bathe, V. gremio (puerum), V. anhelans Colla fovet, i. e. leans against the tree, V. castra fovere, cling to, V. hiemem luxu, sit the winter through, V. F i g., to cherish, caress, love, favor, support, assist, encourage: hunc: (du:

fractus

: : :

frans
:

s : :

337
:

ces) pugnantis spe, encourage^ L.

utram partem,

fovendis honiinum sensibus, hy pampering vota animo, 0. perditam spem, L, Cupidine bella, p)'olonged by Cupid'' s agency^ V. dolores, palliate
L.
: : : :

i. e. an unfounded repxdation^ V. hoc regnura dea gentibus esse tenditque fovetque, fondly strives^ V. fractus, adj. with comp. [P. of frango], inte)'-

famam inanem,

proeliis fracti, Cs. te ut laborum Fregerit, 0. ulla res f rangat ? pudore alqm patientia omnis res res mea f racta est, my fortune was lost, H. f ractae, calamities, V. Frangimur f atis, V. f rangi bellum proeliis aspectu pignorum suorum, Ta. praedonis audaciam consilium alicuius doli f rangentur inanes, come to naught, V. foedus mandum se calor f rangat, subsides. data, /ai^ in, H.
: : : : : :
: :

Fig., tveakened, rupted, irregular: murmur, Ta. weak, feeble, faint : spes amplificandae fortunae fractior: vox, Ta.

fraenum,

see fren-.

fraga, see fragum.

fragilis, e, adj. [FRAG-], easily broken, brittle, fragile : rami, V. myrtus, H. aquae, i. e. ice, 0. Weak,pe7'fragilis incende laurus, crackling, Y.
: :

ishable, frail, fickle

corpus

res

humanae
:

for-

frater, tris, m. [ cf. Engl, brother ], a brothei' : fratres gemini, twin brothers : maior, elder, T. gemelli, 0.: geTma.uus, full brother: coniurati f ratres, V. cum fratre Lycisce ( of a dog), 0. volo, mi frater, fraterculo tuo credas (of a friend): Eheu pudet f ratrum, i. e. fellow -citizens, H. perfusi sanguine f ratrura (in civil war), V. Plur., a senatu appellati, Cs. brethren ( i. e. allies )
: :

mae

gloria, S.

anni (of old age), 0.

the delicate 3Iiss Pediatus,


gili inlidere

H.

As

Pediatia,
n.
:

sidjst.

fra-

V^ \i\i patruelis, a cousin, jirst cousin, father^ brothei''s son : hie illius frater patruelis Luci f ratris
nostri

dentem, H.

mors

(sc. patruelis).
(i, e.

tos ex ordine fratres

of things: posilibros), 0.
i

g.,

fragilitas, atis,/. [irAgiWs,'], fragility, weakness, frailty : naturae humani geuei'is.


:

fraterculus,
Gigantis, i. e. culo tuo credas.

m. dim. [frater], a little brother: earth-born, lu. Of a friend frateri,

broken piece, fragment: ingens montis, V. ^\.q%\X^ plur.,fraguavigii, 0. ments, ruins, wreck : mucronis, V. fragmina poni Imperat, chips, 0.
inis,

fragmen,

n. [

FRAG- ], a

fraterne, adv. [frater], in a


fa cere
:

brothei'ly

manner :

amari.
atis,

fragmeutum,
off, piece,

L.

of a brother, brotliera brother'' s : Scelus fragor, oris, m. [FRAG-], a crashing, crash, f raternae necis, fratricide, H. Mores, of Zethics, tectorum, L. noise, din : fragorem Silva dat, 0. brother of Amphion, H. undae, of Neptune (brothsubitoque fragore Fit fragor, a thunder-peal, 0. invidia, towards a brother, S. er of Jupiter), 0. Intonuit, V. terra adventiis hostium quasi fragore Of a kinsman: Frater erat, fraterna peto, a
PlxLr.

[FRAG-], a piece broken fraternity, Ta. remnant, fragment : lapidis acutum, fraternus, adj. : tegularum, L. Ramea, V.
I,

fraternitas,

/. [ f raternus

n.

],

brothei'lwod,

[frater],
:

1y,

fraternal: amor, Cs.

V\t\di,

quodam

ly

denuntiat.

coushi's arms, 0.
:

fragdsus,
silvae, 0.

adj. [fragor], broken, rough,

Crashing, roaring
ntis, adj.
:

uneven torrens, V.

nomen
:

with, Cs.

Fraternal, closely allied, friendpopuli R., i. e. the honor of alliance amor: foedus, H. abiungens fraterna
:

fragrans, ing, fragrant


(

[P. of fragro], sweet-snieU-

mella, V.: odore domus, Ct.

Only plur. fragum, i ), n., a strawberry, humi nascentia, V. raontana, 0. framea, ae, /. [ Germ. ], a spear, javefin, Ta.
:

morte iuvencum, of a yoke fellow, V. fratricida, ae, m. [frater-f2 SAC-], a


murderer, fratricide,
C.,

brother''

N.

fraudati5,
ing, deceit,

fraud ;

onis, f. [f raudo], a cheating, deceivopp. fides sine fraudatione.


:

a cheat, deceiver, frangd, f regi, fractus, ere [FRAG-], to break in defrauder : praedae, L. pieces, dash to pieces, shiver, shatter, fracture : ova Phir. n. as subst., fraudatus, P. of fraudo. anulus fractus est navibus fractis, Cs. navem, stolen money, Cs. lanua f rangatur, H. corpora siiffer shipwreck, T. firaudd, avi, atus, are [fraus], to cheat, beguile, Ad saxum, V. laqueo gulam, strangle, S. braccreditores fraudatis ludefraud, rob : socium chium Si fractus inlabatur orbis, H. in arbore

Martis, In.

fraudator,

m. creditorum
oris,

[f raudo],

To break
:

ut aspera, tear in pieces, H.: diem mero, shorten,]^. To break up, grind, bruise, o'ush : glaebam Bidentibus, V. f ruges saxo, V.

cornu, 0.

te, tigris

cernis,H. magna pecuniafraudari: militespraeda, amantem spe, 0. f ranL. (puerum) regno, V. To embezzle, purloin, dans se ipse victu suo, L.
: : : :

steal : stipendium equitum, Cs. fluctum a saxo fraudulentus, adj. [fraus], cheating, deceitful, f rangi arcus aquarum Frangitur, 0, F g., to Karthaginienses venditiones. fraudtdent : break down, subdue, overcome, crush, dishearten, weaken, diminish, violate, soften : alqm, ut, etc. fraus, fraudis {gen. plur. fraudium, C. ), /. [2 Danaum f ractae vires, V. quem series inraensa FER-], a cheating, deceit, imposition, fraud: ad

(of waves):

tamquam

23


frazineus
fraudem
:

::

frequenter
(

: ::

838
:

cum fraude fiat iniuria f raus callidi occasionem fidem in parvis sibi praestruit, L. per sumraara fraudem fraudis quaerunt, Cs. quod fraudem Litavici fraude perspecta, Cs. ii, quibus per fraudem fuit uti legi fecisset, L. sese (in perils), i. e. have obtained wrongfully^ S. bededere sine fraude, i. e. unconditionally Cs. stiaecibum ad fraudem suam positum aspernuntur, exagitabantur omnes eius fraudes, c/ece/>^?ons.* L. Of persons, a cheat, deceiver, fons f raudium. had action, offence, crime: impia: fraud, T. scelus f rausque priseae vestigia fraudis, V. nofraudes inexpiabiles citura Postraodo natis, H.
: :
:

frendo,

ere

FRI-

],

to

gnash, gnash

the teeth (only P.praes.): leo Frendens, C. poet.: graviter, Y. : tumida frendens Mavortius ira, 0.

frendente Alexandre eripi sibi victoriam, Cu,


freni, bvxxm,plur. of frenum.

concipere. self-deceptioji, delusion, error, mistake: Inperitos in fraudem inlicis, T. in fraudem deducere: in fraudem in re p. delabi: Fraude loci Injury, et noctis Oppressus, ignorance of, V. detriment, damage, hurt, harm: ventosa ferat cui gloria fraudem, V. : id mihi fraudem tulit esse alicui fraudi aut crimini, tend to his injury: ne Servilio fraudi esset, quod, etc., L. : quod sine
:

fren5 or fraeno, avl, atus, are [ frenum ], to furnish with a bridle, curb, bridle : equos, V. equi frenato est auris in ore, H. ora cervi capistris, 0. Frenato delphine sedens Thetis, 0. T'o bridle, curb, restrain, check: ventos, V.: cum hiems glacie cursus frenaret aquarum, V. Fig., to bridle, curb, check, restrain, govern : furores legibus impetum (scribendi). Ph. lustitia gentis, V. : timore frenari, quo minus, etc., L.
: : :

frenum (frae-), i, n.,plur. frenl, orum, m., or frena, orum, n. [3 FER-], a bridle, curb, bit: fre(equus) recepit, H. non frenum depulit r o v. frenum mordere, take the bit in one's teeth, i.e. resist. Plur.: sonipes frena mandit, V. frenos audire, V. inliibuit frenos, L. asellum docere currere f renis, H. frenos pati, Ph. : ea frena f urenti (Sibyllae) Concutit Apollo, V. F i g., a bridle, curb, tneans of governing, restrahU, check, limit : Ni frenum accipere et victi parere fatentur, V. f uroris date frenos naturae, give the reins to, L. piuus, cui victa remisit Frena rector, the helm, 0. frena licentiae Inicere, H. calcaribus in Ephoro, in Theopompo frenis uti prosiliet frenis natuore,

numque
H.

fraude

mea

fiat,

facio, without

harm,

L.: dies, ante


S.

quam sine fraude liceret ab armis discedere, Person., Fraud, the god of deceit.
fraxineus,
sudes, V.
:

adj. [1 fraxinus], ofashwood, ashen: hasta, 0. trabes, V.


:

An ashen
asJien

1. fra:sinus, i,/., an ash-tree, ash, Y., H., 0. spear, ashen javelin, 0.


[ 1

2. fraxinus, adj. : virga, 0.

fraxinus

],

of

asli-wood,

ra

rem Otis, H.
(frenus,
i,

m.), see
entis,

frenum.

fremebundus,

adj. [fremo], muttering,

mur-

muring : tanta moles,

Att. ap. C.

alquis, 0.

fremens, ntis, P. of fremo. fremidus, at//. [REM-'],murmuring : turba,0.


fremitus,
us,

m, [FREM-], a rmhing, resound-

adj. with comp. and sup. persons, often, regular, constant, repeated, assiduous: Cum illis una aderat frequens, erat Romae frequens, much at Rome : PlatoT. nis di\x<\\ioy, assiduous : ad signa esse, L. te audivi:
[

frequens,

FARC- ].
:

Of

ing, mtirmuring,

humming, loud
:

noise

Afrorum

filium frequentiorem

prope
:

cum
:

illis

quam secum

fremitu terrere me maris eorum, qui veniebant, ex nocturno fremitu, Cs. si displicuit sententia, fremitu aspernantur, Ta. fremitu viriim Consonat nemus, V. frementis Verba volgi, 0. equorum, neighing, L. (apum), humming, V.
:

Cs.

cernebat, L. Of things, repeated, often, frequent, common, usual : pocula iambus familiaritas, N.

fremo, ul, go'owl, murmur,

ere [ FREM- ], to roar, resound, rage, snort, howl : (venti) Circum claustra fremunt, V. saxa concita murali Tormento, whiz, V. Laetitia ludisque viae, resound,
,
: :

v.: leo Ore, v.: e(\\x\\^,neighs,Y.: fremant omnes Wcei, mutter : magno circum clamore, applauded, V. animis, V. Stabat acerba fremens Aeneas, V. rumor de tibicine Fremit in theatre, Ph. To murmur at, grumble because of complain loudly of: consulatum sibi ereptum uno omnes eadem ore fremebant, v.: alqd, L., H. To demand angrily, cry threateningly : Arma aniens fremit, V. Pedum delendum, L.
: : :

rarus ferri, frequens f ustium us us, Ta. In. great numbers, full, crowded, numerous: cives atque socii: f requentior legatio, L. senatus, S. senatus frequentior f requentissimo senatu f requentes venerunt, Cs. hue quam frequentissimi conveniunt, Cs. frequens redemptor cum famulis, i. e. with a throng of attendants, H. tells frequentibus i n stare, V. Of places, ^^/erf, fidl, crowded, populous, much frequented, well stocked: frequentissimum theatrum nulla (praefectura) tota Italia frequentior: Numidia, S. emporium, L. ludi, H. tectls urbs, L. herbls campus, V. utra pars frequentior vicis esset, L.
: : :
:

f requentior

fama, L.

frequentatio, onis, /. [frequento], a freque^d use, crowding : argumentorum.

frequentatus,
rich,

fremor,
mxir
:

oris,

m. [FREM-], a low roaring, mur-

abounding

adj. [ P. of frequento ], full, genus (orationis) sententlis.

varius, V.

frequenter, adv. with comp. and

sup.

[ fre-


frequentia

::

fiivolus

friget,

: : : :

339

quens], often^ frequently: adesse nobis: Non tvalaalias missi cecidere frequentius ignes, 0.

droop: ne frigeas in hibernis: Ubi


evasit, halts, T.
frigent, T.

hue

many:

mam

In, great numbers, by tione frequentissime uti. ea (urbis) habitatur frequentissime: Roinde frequenter raigratuin est, L.

To

be coldly received, be coldly

hisce homines discipulus f rigens ad populum plane iam, Brute, frigeo: contio Pompei frigebat, retreated, be slighted, be disregarded :
:

ae, /. [ f requens ], an assembling in great numbers^ concourse, multitude, crowd, throng: veduci cum maxima frequentia: non usisumma civium tata frequentia stipati sumus Thucydides ita creber est volgi, N. hominura

frequentia,

mained unnoticed: cum omnia were of no effect.


friger5, with coolness
, ,

consilia frigerent,

atus, Sre [frequens], to visit frequently, frequent, resort to, do frequently, rearva, V. Marium, often peat : domum meam coetu salutantium frequentari, Ta. resort to, S. Hymenaee f requentant, keep calling, 0. verbi Of translatio frequentata delectationis (causa). persons, to assemble in throngs, bring together, crowd: quos cum casu hie dies ad aerarium fre: :
:

rerum frequentia. frequento, avi,

are frigus Frigerans Aganippe, frigesc5, frigeo


[
],

to

cool,

refresh

Ct.

ere, inch.

],

to

grow

cold, be chilled : frigescere

pedes intelleget, Ta.


some-

frigescens volnus, Cu.

frigidulus, adj. dim.

[ f rigidus ], cJiilly,

what faint

singultQs, Ct.

'

'

populum acervatim multa est quentasset, etc. luminibus frequentanda oranis oratio sententiarum. Of places, tofillioith a midtitude, fill, crowd, people, stock : uvhes iveqnentsivi, be peopled : Tem:
:

contiones legibus agrariis, to draw a crowd by proclaiming, etc., L. To celebrate, keep in great numbers, observe in multitudes: ludos: ad triumplium frequentandum sacra, 0. deducti, L.
pla frequentari
decet, 0.
:

Nunc

fretensis, e, adj. [f return], of a narrow sea: mare, i. e. Strait of Sicily. fretum, J, n. {abl. also fretu, m., C.) [FVR-], a strait, sound, channel : f retorum angustiae f reta in f reto Oceani, narrow inter currentia turres, H. sea, Ta. Siciliense, the Strait of Messina : Siciliae, ab Italia freto diiunctus actus freto NeptuCs. nius Dux (sc. Siciliae), H. fretum nostri maris et
: : : :
:

frigidus, adj. with comp. and sup. [ FRIG- ], : nee ullum hoc f rigidius flumen attigi ut nee Frigidior Thracara ambiat Hebrus, H. loca f rigidissima, Cs. Praeneste, H. sub love f rigido, H. vesper, V. anguis in herba, V. quartana, agice, H. annus, winter, V. Ilia Stygia nabat iam frigida cymba, cold in death, V. membra nati, 0. mors, V. circum praecordia sanguis, i. e. dread, V. cui frigida mens est Criminibus, whose conscience shudders, lu. rumor, chilling, H. Fhir. n. as subst. : calida horror, V. et frigida, cold and heat : Frigida pugnabant calidis, 0. Fig., cold, indifferent, remiss, feeble : in dicendo accusatoribus f rigidissimis nti Frigidus Aetnam Insiluit, in cold blood, H. bello Dextera, (apes) frigida tecta relinquunt, dull, Y. feeble, Y. Without force, flat, huipid, dull, trivial, frigid, vain : calumnia verba frigidiora.
cold, cool, chill, chilling
: :

frictus, ere [FRIG-], to roast, parch, frig5, fry : fabas, 0. frictum cicer, H.
,
:

frigus,
chilliness:

oris, n.

[FRIG-],
:

cold, coldness, coolness,

The sea: of Gibraltar, S. Flu?-. : In freta dum fretum puppe secare, 0. f retis acrior Hadriae, H. fluvii current, V, F i g., a strait, narrow sea: perangusto fretu divisa iura. gulf, abyss: in illo aeris alieni tamquam
Oceani,
i.

e.

the Strait

patientia frigoris:
:

frigus operiri, S.

fretu.

1. fretus, adj. [ 3 FER- ], leaning, supported, relying, depending, trusting, daring, confident : maAntoni copiis niea prudentia : iulitia sua, T.
:

opacum, V. araabile, H. tantum fuit frigus ut, ad magnitudinem f rigorum remedium propetc. ter frigora frumenta matura non erant, yVos^, Cs. The cold of winter, winter, frost : Lac mihi non frigore defit, V. Ante focum, si frigus erit, Y. Per medium frigus, H. loca remissioribus frigo:

ribus, Cs.

intolerabilia frigora, L.

A chill, fever,
:

temptatum frigore corpus, H. qui Frigus conlegit, H. The coldness of death, death: letale, ferro et animis, L. multitudo nulli venta, V. illi solvuntur frigore membra, Y. 0. A cold rei, L. satis fretus esse etiam nunc tolerando shudder: Aeneae solvuntur frigore membra; Inexcipi posse (hostem), Cu. certamini legatum, L, gemit, etc., Y. A cold region, cold place: non
ague
:

2. (fretus, us), m., see fretum.

frico,

f rictus, are [FRI-], to rub,


:

arbore costas, V.
frictus.
I.
,

f rictus ocelli
frico.

rub down Angulus, lu.


frigo.

habitabile, 0. Fig., slowness, inactivity, 0. cold reception, coolness, indifference, disfavor:

ne

quis Frigore te feriat, H.


fritillus,
dice-box, lu.
1,

F. of
,

frigeo,
freeze
i.

ere [FRIG-],
:

II. F. of

m. dim. [FRI-], a

little

rattling box,

to be cold, be chilly,

e.
i

of

g.,

totus f riget, T, corpus lavant f rigentis, V. ; f rigent in corpore vires, V. ^0 be inactive, be lifeless, be languid, flag.
the dead,

sorry, worthless
n.

frivolus, adj. [FRI-], trifling, frivolous, pitiful, : aura. Ph. insolentia, Ph. Plur. as subst., trifles, knickknacks: omnia regum, lu.
:


froudator
fr5ndator, oris, m. [1 frons], one off leaves, a dresser, pruner, Ct., V., 0.

: : :

fnimentarius
:

: : : :

340

who

strips

geous

frondeo,
leaves, be

2. fructus, us (fructi, T.), m. [1 FVG-], an enere, inch, [frondeo], to be- joying, enjoyment, delight, satisfactio7i : voluptafrondesco, come leafi/, put forth leaves, shoot : arbores fron- tum benehcium ad animi mei f ructum perraagdescere, Enn, ap. C. alia verno tempore tepefacta num, mental enjoyment : pecuniae maximus f ructum oculis ex eius casu capere, /ms^ their eyes on, frondescunt virga metallo, V. Proceeds,produce, product, fruit, crops: ErucN. frondeus, adj. [ 1 frons ], covered with leaves, tum quem reddunt praedia, T. ut cum decumo tecta, i. e. trees in full leaf, V. leaf)/ : nemora, V. fructus arationis perceptus sit f rumenta cetericasa, embowered, 0. que fructus, Ta. consita omnia amoenis fructibus, froudosus, adj. [1 frons], /^i/^ of leaves, leafy calaraitas fructuum fruits, L. ( oves ) f ructum vitis, V. rami, L. edere ex se, young. Produce, profit, income, yield:

V. tum, H.
:

ere [ 1 frons ], to put forth in leaf, become green: I'rondent silvae, Dicas froudere Tarenf roudentia Arbuta, V.
,
,
:

praedia locus f ructuosissimus, Cs. i g., fmitful, advantageous, gainful virtutes generi hominum f ructuosum est, with
arationes.

ager

irifin.

1.

fructus, P. of fruor.

1. frons, ondis,/., a leafy branch, g^xen bough, Nee saturantur foliage: saligna, 0.: Nigra, H. via interclusa f rondibus i' ronde capellae, V. garland of leafy Spargit tibi silva f rondes, H. boughs, leafy chaplet : alqra victoria f ronde corodelubra deum festa velamus f ronde, V. net, H.
: :
:

quae nostros minuit fructus vilitas, T. apibus fructum restituo suum. Ph. (pecuniae) fructibus
:
:

2. fr5ns, frontis, y., the forehead, brow, front: frontem contrabere, to knit: Exporge frontem,T. explicare, H. ut frontem ferias, smite : ferro inter tempora frontem Dividit, Y. tenuis, a low foreovis, (bovis) a media fronte, etc., Cs. head, H. TJie brow, front, 0.: frons turgida cornibus, H. cou7itcnance, expression, face, look: ex voltu et verissima fronte difronte amorem perspicere laeta, cere, truthful: reliquiae pristinae frontis salva V. urbana, H. durior, shameless, lu.
: : : : : : : : :

exercitum alere, i?iterest : fructus pecuniae servantur, is accumulated, Cs. f uerat ei magno f ructui mare, L. (pecuuia) ex fructu metallorum, L. totius anni in fructu habere, to regard as itseful.
: :
:

f-uit, consequence, effect, residt, return, reward, success : vitae fructus ex re p. non laetos tuli: amoris et iudici: gloria est fructus virtutis:
i

g.,

ex re decerpere fructus, H.
refers? 0.
gal, provident,
:

Hosne mihi fructus

adj. [frux], thrifty, temperate, fruworthy (only comp. and sup. ; see f rugi ) ut f rugalior sim, quam volt, T. Ventri nihil novi frugalius, lu. colonus f rugalissimus homines frugalissimi.

(frugalis,

e),

fronte, without shame, lu.

tabella quae frontis


tegit.

forepart, ianuae, front, facade, van, face : castrorum, Cs. scaena ut versis diseedat f rontabernae, Ct. 0. tibus, V. cohortis, S. una fronte castra muniunt, only in front, Cs. recta, the centre (of an army), prima, L. dextra, Ta. aequa fronte ad pugL. nam procedebat, L. Mille pedes in fronte, breadth, inpulsa frons prima, vanguard, L. superasse 11. tantum itineris pulchrura ac decorum in frontem, Fronte sub adi. Q. favorable for an advance, Ta. versa scopulis pendentibus antrum, V. a tergo, fronte, lateribus tenebitur, i?i/ro?^?; a fronte atque ab utroque latere, Cs. frontes geminae, i. e. nigra, the ends (of a rolled manuscript), Tb., 0. 0. Ei g., the outside, exterior, external quality, appearance: Scauro studet, sed utrum fronte an mente, dubitatur: decipit Erons prima multos,
: : : : : :
:

aperit

hominum, mentis

The

ance, thriftiness, frugality

frugalitas, tatis,/. [frugalis], economy, temper: frugal! tatera virtutem


iudico
:

maximam

frugalitatis existimatio.
:

Self-

control, worth, virtue

summa.
thrifti:

frugaliter, adv. [frugalis], temperately,


ly,

frugcdly, economically tare vivere, H. loqui.


: :

signa

domum

depor-

fruges,

um

see frux.

frugi, adj. indecl. \_dat. predic. of frux], useftdy ft, proper, loorthy, honest, discreet, virtuo^is, temperate, frugal (for comp. and sup. see frugalis): frugi es ubi ? T. frugi hominem dici homines plane frugi ac sobrii: Hominis frugi officium, T. frugi dicatur, H. Sum bonus et frugi, H. raancipium, H. Of things cenula, lu.
;
:
:

frugifer, fera, ferum, adj. [frux


: :

+1

EER-],
:

Pli.

frontale,

is,

n. [2 frons],

for

the forehead.

Plur.

a frontlet, metal (of elephants), L.

band

messes, 0. fruit-bearing, fruitful, fertile : agri Fig., fruitful, arbores, Ta. alimentis insula, L. proffable: philosophia: illud in cognitione re-

rum, L.

fr5nto, onis, m. [2 frons], one with a large forehead.

frugilegus,
ing
:

arf/.

[frux

+1

LEG-], fruit-gather-

formicae, 0.

fructuosus, adj. with sup. [fructus], abounding in fruit, fruitful, productive, profitable, advanta-

fruiturus, P. of fruor.

frumentarius,

adj,

frumentum

],

of corn^


frumentatio

::

: : :

341

fucus

coj^-y of prm;isions, provision- : res, supplies : loca, abounding in corn, Cs. subsidia rei p., granaries :
:

inopia, Cs.

navis, store-ship. Cs.

uting grain: causa. C.,L.

As

lex,

/or

distrib-

subst. m.,

corji-dealer,

frui2ientati5, onis, /. [frumentor], a providing of corn, foraging. Sing. a,nd plur., Cs.

frumentator, oris, m. [fiumentor], a provider of corn, purchaser of grain. Plur., L. \\xg\, for-

frustror, atus, arl, dep. [frustra], to deceive, dis appoint, trick, elude, frustrate: differendo speif impetum, L. me ipsum custodes, L. lugurthan spes frustrata, S. sat adhuc tua nos frustratast numquam frustrata vocatus Hasta meos, fides, T. inceptus clamor frustratur failed to obey, V. hiantis, i. e. dies on their lips, V. Cocceius vide ne f rustretur. Pass. : adeo frustrata spes est, ut, To miss the mark, throw in vain : pauci etc., L. in pluribus minus frustrati, S. To make vain,
:
:

agers, L.

make
ruus, aii, dep.

useless

parentum gaudia

lacrimulis, Ct.

[frumentum], to fetch corn, forage, purvey : evat frumentari necesse, Cs. frumentandi causa proin propinquo agro, L. legione fruraentatum raissa, Cs. gressi, Cs.
: :

frumentor,

rami lento vimine frustrabantur

ictus, Cu.

frustum, i, 71. [2 FER-], a piece, bit: cadere frustum ex pulli ore: viscera in frusta secant, V. semesa lardi, H. capreae, Iu. frusta rogare,
: :

frumentum,
vested

I,

n. [1

FVG-],
triginta,

corn, grain, har-

scraps, Iu.

grain
:

dierum

enough for, Cs.


:
:

frumentum ex Aegypto Romam mittere f rumenti omne f ruticum, Y. texit Ora f rutex, 0. Contexit advectum ex Campania, L. tessera (asellum) frutice, Ph. acervus, H. Frumenti, a ticket in the public distribution of fruticetum, i, n. [f rutex], a thicket, covert, H. corn, lu. hordeum ac frumentum, wheat, Ta. dep. [f rutex], to put forth fruticor, aii, grandia trudunt frumenta, grains of corn, V.
: : :
:

frutex,

icis,

m. [FVR-], a shrub, bush: genus

Standing corn, growing grain (usu. plur.) luxufrumentis riosa: frumenta iu agris matura, Cs. labor additus, V. Condita post frumenta, harvest, H. conlatio frumenti, L. frumenta non serunt,
: :
:

shoots, sprout,
tur, vides
:

become bushy : arbor,

quam

frutice-

f ruticante pilo, Iu.

fruticosus, adj. Itvute:^.'], fidl of shrubs, bushy: Vimina, 0. litora, 0.


:

crops, Cs.

fruor, fructus (P. fut. fruiturus, C), I, dep. [1 to derive enjoyment from, enjoy, delight in: fruare, dum licet, T. ars fruendi, H. illius commodis, T. id est cuiusque proprium quo quisque fruitur: maritimis rebus: omnibus in vita commodis una cum aliquo, Cs. deorum Conloquio, T. somno, 0. frui paratis, i. e. cojitentment, H. ingenium, T. de vete, your society : Attico, N". f ruendis iustitiae fruendae stris vectigalibus causa: quern (florera aetatis) patri fruendum facies fruenda mihi, 0. praebuit, L. In law, to have the use and evjoymejit of, have the usufruct: Huic demus (agellum) qui f ruatur, T. certis fun-

FVG-],

(frux), f rugis, /. [1 YXQ-'], fruit, produce, pulse, legumes ( no nom. sing. tosta, 0. ilex ilulta f ruge pecus iuvet, H. terra f eta f rugibus : f ruges frugum perceptio: inveutis frugibus serimus Lentiscus Ter f ruges f undens (gens) dulcedine frugum capta, L. salsae f ruges (i. e. mola salsa), v.: medicatae, magic herbs, Y. Fig., result, success, value: industriae: se ad frugem bouam recepisse, i. e. reformed: expertia frugis (sc. poemata), permodestus ac bonae frugi, i. e. of worthless, H. real merit ; see also frugi.
:
: : : :

fuat, see sum,

fucatus,
sified,

adj. [P. of fuco], painted, colored, fal:

counterfeit

internosci

dis

agrum fruendum

locare, L.
e^n'or
:

ceris: naturalis

non fucatus

nitor

omnia fucata a sincandor: isdem


:

frustra, adv. [2 FER-], in deception, in

ineptiis fucata sunt ilia omnia.

Xe me

in laetitiam frustra conicias, T. : uti illi frustra habitus, disappointed, Ta. frustra sint, S. Without effect, to no purpose, uselessly, in vain, for nothing : auxilium suum implorari o frustra

fuco,

avi, atus, are [1

fucus], to
:

color, paint,

dye: vellera hyali colore, Y. color Stercore fucatus crocodili, i. e. paint made of crocodile's dung, H. f ucandi cura coloris, i. e. use of cosmetics, 0.
:

meritorum
sumere, Cs.
:

oblite
:

meorum, 0.
:

tantum laborem
f uit,

fuc5sus,
tified,

id

inceptum Yolscis
:

L.

legati

adj. [1 fucus], 7:)/?2^e(/, colored, beauvicinitas counterfeit, spurious : raerces


: :

cruento Marte carebimus, H. fortissima Pectora, V. Expers belli, 0. Without reason, causelessly, Frustra, nam, etc., H.
discessere, disappointed, S.

amicitiae.
1.

fucus,

1, 771.,

= (pvKog, rock-lichen,
; :

orchil (a

groundlessly : tenon frustra scribere solere: disputatio ne frustra haberetur conterrita, Ta.
:

frustrati5, onis, /. [frustror], a deception, disappointment, rendering vain: dilatus per frustrationem, L. Gallorum, by the Gauls, L. tantae rei, L. variis frustrationibus periculo exempta, Ta.
:
:

red dye for woollen goods) hence, a dye-stuff, red dye, red color : Lana medicata fuco, H. poTyrius, 0. tantia vellera fucum, H. reddish ig., pretence, disguise, deceit, juice, bee-glue, Y. dissimulation : fucum f acere mulieri, T, venustapuerilis tis non fuco inlitus color mercem sine sine fuco ac fallaciis. fuels gestat, H.

A
:

fucus

: :: ;

falcimem
:

:: :

342
ex patria, N.

2. fiicus,

i,

m. [FEY-], a drone, V., Ph.


see sum.

patria, 0.
:

in

eiilium, lu.-

fueram, fuero,

With

ace.

fuga, ae, /. [2 FVG-], a feeing, flighty rimning away: adornare fugam, T. ab urbe turpissima: desperata exercitus foeda, S. dant sese in fugam milites: fugam capere, Cs. parare: hostis dare in iugam, put to Jiight, Cs. in fugam coniimpellere in fugam cum terrorem f ucere, Cs. gamque fecisset, caused a panic, L. fugam ex
: : : : :
:

ripa fecit, d7'ove (the foe), L.

fight,

S.

fugam faciunt, take neque hostium fugam reprimi posse,


: :

pass quickly, speed, hasten, flee away.' fugiens per gramina rivus, Y. sitiens fugientia captat Flumina, H. fugiunt dies, 0. fugit inreparabile tempus, Y. To vanish, disappear, pass away, perish : e pratis pruina fugit, 0. fugiunt nubes, H. Fugerat ore color, 0. memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc., L. 7b flee from, avoid, shim: conventus hominum, Cs. hunc iudicem nemiuem, L. Yesanum poetam, H.
:

fugeret, H.

To

patriam, Y.

Teucer Salamina

Cum

naves eius fuga se Adrumetum receperunt, after quantae in pericuhs fugae proxihis fight, Cs. Expatriation, exile, raorum celeres fugae, H. banishment : se in fugam coniecisse Aristidi exsilia et fugae, Ta. fying, swift course, rapid motion, speed : Harpalyce vohicrem fuga praevertitur Hebrum, V.: facilis, a swift voyage, Y. fugam dedit, a swift passage, Y. ( Neptunus ) fugam dant nubila caelo, fee away, Y. temporum, ^iy/i^, H. (equus) Clara ante alios, lu. place of banishmejit, refuge : toto quaeret in orbe means of removal, remedy : morbi, fugam, 0. H. Fig., a feeing, avoiding, avoidance, shunning, escape: laborum turpitudinis: alia honoris, 7io?tleti, H. orable way of escape, L.
S.
: : :

be checked, Cs.

opportunior fugae coUis,

urbem,H. vina, 0. To flee f-om, avoid, get away from, escape : Acheronta, H. Cuncta manus f ugient heredis, H. nullum caput Proserpina Se, H. fugit, spared, H. Fig., to flee, avoid, shun: ab omni, quod abhorret, etc. Hoc facito, hoc f ugito, T. conspectum multitudiuis, Cs. laborem, Y.
:
:

maioris opprobria culpae, H. indicium senatus, L. simili inscientia mors fugitur quod si curam fugimus, virtus f ugienda est esse f ugiendam sa:

tietatam.

With

inf., to
:

avoid, om,it, forbear, be-

ware: turpiter facere


fuge quaerere, H.
:

Quid

sit

futurum

eras,

iness

fugacius, adv. comp. [fugax], timidly, in readfor flight : geritur bellum, L.

triumphum decorare fugiendum fuit. 7b escape, get away from, elude, forsake : ut (animus) f ugiat aciem quos baud uUa viros vigilantia fugit, Y. vox Moerim fugit, Y. 7b escape, escape the notice of, be unobserved by, be unknown to: vidit id, quod fugit Lycurgum: quem res nulla fugeret non f ugisset hoc Graecos
huic
:

fugatus, P. of fugo.
comp. and sup. [2 FYG-], shy : lynces, H. Caprea, Y. vir, H. Pholoe, coy, H. f ugacissimus hostis, Fleeing, swift, fleet : Lympha, H. L. ventis fuY'lg., fleeting, transitory : haec omgacior, 0. nia: Labuntur anni, H. With gen., fleeing, shunning, avoiding : ambitionis, 0. rerum, 0.

homines, si, etc. huius viri scientiam fugit me ad te antea scribere, I forgot: illud te non arbi:

fugax,
:

acis, adj. witli

tror f ugere, quin, etc.

apt

to flee, fleeing, fnnid,


:

fugitans,
averse to
:

antis, adj. [P. of fugito], avoiding,

litium, T.
adj. [2
:

fugitivus,
tive
:

FYG-], fleeing away, fugi:

servos, S.

piscis, lu.
:

tivus et erro, H.

a dominis.

As
:

argentum, T.
subst. m.,

fugi-

a run-

fugiendus,
Plur.
scere,
n.

adj. [P. of fuglo], to be avoided.


:

away, fugitive
solentia.

slave, deserter : ea res per f iigitivos hostibus nuntiatur, deserters, Cs. fugitivorum in-

as subst.

non

f ugienda petendis

Immi-

H.
f iigientum, H.), adj.
ly,

fugito, avi, atus, a,ve,freq, [fugio],


flee hi haste, avoid,
:

to flee eager-

fugiens, entis (gen. plur.

[P. of iwgxo], fleeing fleeting : Italia, receding, Y, vinum, fermenting. Plur. n. as subst. : f ugientia captat, i. e. what is hard to obtain, H. Fleet, rapid: penna, H. Fig., avoiding, averse to: la-

boris, Cs.

fugio, fugl,
[2

{P. fit. fugiturus,


:
:

shun : miserrumus Fui f ugitando, T. patrem, T. quaestionem necem, Ph. With i7if., to avoid, forbear : alqd facere, T.
:

fugo,
to flight,

avI, atus,

drive

off,

are [fuga], to cause to flee, put chase away, rout, discomfit: hohostis, S.
: :

mines inermos armis:


0., Cu.), ere

FYG-],

conspectu ilico, T. ego fugio, am of, T. cum magna pecunia: a Troia: oppido, Cs. e manibus ex proelio longe, H. Nee furtum feci nee f ugi, run away (of a slave), H. P r o v, Ita fugias ne praeter casara, beyond shelter, i. e. too far, T. With ace. : qui currebat fugiens hostem, H. me inermem, H. ovis fngiat lupus, Y. 7b become a fugitive, leave the country, go vito exile :
off: e
:

to flee, fly, take flight,

run

av:ay,

make tumque fugat recitator, H. astra Phoebus, H. audacem fugat hoc poetam. Quod, etc., H. fugat hoc (telum), facit illud amorem, etc., 0. nisi me mea Musa fugasset, banished, 0. Saturno
: :

equitatu, Cs.

f ugatis equitibus, S.

fugato omni Indoctum doc-

rege fugato,

exiled,

Tb.

fui, fuisse, jDc?/. of

sum.

fulcimen,
pillar
:

a prop, support, Terra nuUo f ulcimine nixa, 0.


inis,

n. [fulcio],


fiilcio

: :


fiixnus

: :

343

fillcid, f ulsi, fultus, ire, to prop up, keep up by props, stay, support: porticum: caelum vertiee, V, vitis, nisi lulta sit, fertur ad terram pravis fultus toro mefultus male talis, s^ipported, H. caput f ultum, bolstered, V. liore, resting o?i, lu. pedibus pruinas, fultos obice postis, fastened, V, Fig., to support, siistai7i, uphold: to press, Pr. amicum labentem prope cadentera rem p. consulum ruinas virtute: totis viribus fulta hostium recentibus subsidiis fulta acies, L. acies, L. causa gravissimis rebus est fulta.
:
:

postes fuligine nigri, Y.


lu.

fulig5, inis,/. [FAY-], soot: fuligine abstersa: Black paint: madida,


icis,/. [2
inis, n.

fulix,
stroke

FAL-], a

coot, C. poet.

fulmen,

[2 FLAG-], a lightning fash,

of lightning, fire, thunderbolt: lovi fulmen fabricati: ictu fulminis deflagrare: fulmine tactus, 0. fulmine percussus fulminis ictus Evadere, lu. minister fulminis, H. contemnere ful:
: :

fulcrum,
:

i,

n. [ f ulcio

],
:

eburnura, Pr. conch, 0. couch, bed-lounge, Pr., lu.

a bedpost, foot of a aurea fulcra, V.

mina, lu, F i g., a thunderbolt, destructive power, oncshing blow: fulmina fortunae conieinnere: dictatorium, L. iustum, lu. Fulmen liabent in dentibus apri, 0. duo fulmina nostri imperi, Scipiones verborum meorum, i. e. resistless might.
:
:

fulgens, ntis, adj. [P. of f ulgeo], shining, bright, signis arcus, H. dazzling, glistening : oculi, H. Aere caput, with gleaming helmet, Y. Castra, H. F i g., illustriotis, glorious : imperio Af ricae, H.
: :

fulmineus, adj. [fulmen], of lightning


0.
:

to

sacerdotio, Ta.

ere (fulgere, V.) [2 FLAG-], fulgeS, fulsi, fash, lighten : si fulserit, si tonuerit: fulsere ignes et aether, V. Of oratory (Pericles) fulgefultura, ae,/. [f ulcio], a prop, support: accere tonare dictus. To fash, glitter, gleam, glare, dit stomacho fultura, H. glisten, shine : purpura caelo luna sereno, H, micantes fulsere gladii, L. pueri Agmine fulfultus, P. of f ulcio. gent, Y. Argent! quod erat solis fulgebat in arfulvus, adj. [ 2 FLAG- ], deep yellow, reddish mis, lu. Fig., to shine, glitter, be conspicuous, be yellow, gold - colored, tawny: mater, H. tegmen illustrious: (virtus) fulget honoribus, H. fulgelupae, Y. cassis equinis iubis, 0. Caesaries, Y. bat in adulescentulo indoles virtutis, N. quae arbor comam, 0. Gamers, blonde, Y. virgae, i. e, sanguine fulget luli, lu.
,
:

H. F i g., sparkling", splendid, brilliant : Mnestheus (in arms), Y. Destructive, murderous, killing : os (apri), 0. ensis, Y. fulmind, are [fulmen], to lighten, hurl lightnings: fiilminans luppiter, H. Boreae de parte trucis,Y. Fig., ^o thunder: Caesar fulminat bello, Y.
ictus,
:

ignes,

withering stalks, 0.

(fulgS), ere

see f ulgeo.

fulgor,

oris,

of lightning :
:

m. [2 FLAG-], lightning, a fash vibratus ab aethere, Y. notam f ul:

fumaus, fumeus,

ntis,

P. of fumo.

glitter,

gore dedit, 0. dextris fulgoribus, C. poet. Flash, gleam, brightness, splendor: (candelabri) fulgore conlucere templum vestis, 0. f umum ex fulgore dare, H. maculosus auro, i. e. spots of
: :

Lumina fumidus,
sftnoking
:

adj. \i\xm\XB\, fidl taedis, Y.

of smoke, smoky:

adj. [fumus], fidl of smoke, smoky, Taeda, Y. altaria, 0. amnis, V.


: :

gleaming

gold,

Y.

auri, Ta.
:

ribus, glitter (of plate), H.

dazzling star.

Fig.,
: :

stupet acies fulgoqui dicitur lovis, i. e.


:

fumifer, fera, ferum, adj. [fumus + 1 FER-], producing smoke, smokhig, steaming : ignes, Y.

fumificus,
steaming
:
,

brightness, splendor, glory,

adj. [fumus 2 FAC-], smoking^ raugitus (taurorura), 0.


,

renown : famae, 0.

honorum, Ta. are [ fumus ], to smoke, steam, fumo, cruor fulgur, uris [plur. once f ulgora, C, ), n. [2 reek, fume : naves: fumare aggerem, Cs. "EhkOi-^ flashiyrg lightning, lightning : inmixta ful- fumabat ad aras, Y. ara Fumat odore, H. dogura ventis, 0. de f ulgurum vi dubitare f ulgura mus fumabat, reeked (with banquets) villarum ad fulgura pallent, lu. fulgure culmina fumant, i. e. the evening meal is preparinterpretantes villae incendiis fumabant, L. feriunt Fulgura montes, thun- ing, Y. terruit orbem, 0. publica fulgura, i. e. things blasted by derbolts, H. fumdsus, adj. [f umus], /"w/^ of smoke, smoky: Smoked, smoke-dried : imagitecta, Y. arae, 0. lightning, lu. nes magistri equitum, lu. perna, H. lightning, fulguralis, e, adj. [fulgur],
: :
:

m. [FAY-], smoke, steam, fume : fumo excruciatus fumi incendiorum procul videbantur, fiilgurator, oris, m. [fulguro], an interpreter columns of smoke, Cs. fumo significant baud proof lightning. cul abesse, L. ater, Y. Amphorae, old flavor, H. are, impers. [fulgur], to lightfulguro, plena fumi ac pollinis Coquendo, T. fumum ex en, Ct. love f ulgurante, augur ap. C. Quae (terra) exhalat fumos, Y. fulgore dare, H. ftilica, ae,/. [2 FAL-], a coot, C, Y., 0. omne Yerterat in fumum, Imd consumed^ H.
thunderbolts
:

libri,

of of lightning as an omen.

of

fumus,

i,

funale

: :

fuuestus
:

: :

344

funale,
tari

is,

n. [funis],
:

crebro f unali
:

cunt, y.

lucida,

a wax torch, taper: delec- scattered, H. noctem flammis f unalia viu- fenestras, Y, H, Lampadibus densum, a can- spread out:
:

in pectora odores, 0.
:

luna se per
fusus prope-

ne

(vitis) in oranis partis f undatur,

latins

incendium, Cu.
:

delabrum, 0.

funambulus, i, m. [funis + ambulo], a ropedancer: in funambulo Animum occupare, T.


functio, onis, /. [fungor], a discharging, pei-formance, execution : quaedam vel animi vel corporis muneris illius.
:

barbam, Y. fusis circum armis, in full armor, Y. To bring- forth, bear, produce abundantly, yield richly : flores quem Maia fudit, bore, Y. To throw down, te beluam ex utero.
in pectore

xam

cast to the ground, prostrate


:

f undis hostes propelli iussir, Cs. funda. mittere glandes, L. casting-net, drag-net : funda verstridens, V.
: :

functus, P. of fungor. funda, ae, /., a sling, T., C, 0.

: (hostes) de iugis funduntur, L. septem Corpora (cervorum) humi, Y. puero fuso, 0. To overthrow, overcome, rout, vanquish, put to fight : hostis Galios a delubris Latini ad Yeserim fusi quattuor exervestris, L.
:

berat

amnem, V.
inis, n.

omnibus hostium copiis fusis, Cs. Fig., to pour out, pour for fu. give up, xoaste, lose: To verba, T. vitam cum sanguiwc, Y. opes, H.
citus, L.
: :

[2 f undo], a foundation Phir. f undamine magno Res Romana valet, 0. ponere f undamina, V. : Siculae terrae, 0. : rerum,

fundamen,

0.
[2 fundo]. PZwn, a foundation, ground -work, basis: agere fundamenta prima urbi iacere, L. Carthaginis altae locare,
:

fundamentum, I, n.
urbis,

spread, extend, display: se latins fundet orator, will display himself: superstitio fusa per gentis. Of speech, to pour forth, utter: inanis sonos : verba poetarum more carmen ore loquelas, Y. vocem extremam cum sanguine, Y. preces, Ta.

V.

utterly, L.

Fig., a
:

V.

Albam a
pietas

f undamentis

proruere,
est virtu:

basis,

ground, support, sub-

stance, beginning
:

fundamentum

iustitiae fides. Plur. : consulatus tui tura senectus, quae fundamentis adulescentiae constituta est: iacere pacis fundamenta: cui causae funda-

menta iaciantur

2. fund5, avi, atus, are [ fundus ], to lay the bottom, make a foundation, found, begin : puppis fundata carina, 0. : sedes Fundatur Yeneri, is founded, Y. dente tenaci Ancora f undabat navis, Fig., to found, establish, fix, confastened, Y. firm: imperium: res p. praeclare fundata: legibus urbem, Y. : suas opes, Cu. nitidis fundata pecunia villis, well laid out, H.
:

verecundiae.
:

fundus, i, m. [FVD-], the bottom, lowest part : m. [2 fundo], a founder : urbis, armari fundum exsecuit: maris, Cu. Nereus ciet V. aequora fundo, Y. largitio fundum non habet, fundatus, adj. with sup. [P. of 2 fundo], estab- there is no end of giving. A piece of land, farm, lished, fixed, firm: fortunae fundatissimafamilia. in fundo Foestate : mancipio fundum accepi funditor, oris, m. [funda], a slinger, Cs., S., L. dere, T. latis otia fundis, Y.: cultus, H. nostri Sing, collect. : Balearis, L. pulcherrimus populi R. fundi calamitas, T. funditus, adv. [fundus], /rom the bottom, from Fig., a bottom, foundation : Phrygiae res vertere In public law, an autJiorthe foundation : monumentum delevit Cartliagi- fundo (i. e. funditus), Y. nem sustulerunt evellere, by the roots, Ph. F i g., ity, approver : nisi is populus fundus factus esset.

fundator,

oris,

utterly, entirely, totally, completely: discidiis ever-

amicitias tollere e vita dictaturam ex re p. occidimus, Y. : perire, H. virgo concepit tollere


ti
: : : :

flammain,jt>?*o/bw?io?/i/, Ct.

funebris, e, adj. [funus], of a funeral, fnnerod-, funereal: epulum: cupressi, H. contio. Plur.n. Deadly, mortal, fatal^ as subst., funeral rites, C. sacra, i. e. human offerings, 0. cruel : bellum, H.
: :

1.

fundo,
:

fudi, fusus, ere [FV-], to pour,


:

pour

sanguinera e patera Hquorem de pavinum inter cornua, 0. vinum super tera, H. aequora, 0. lacrimas, V. parumne Fusum est Latini sanguinis ? split, H. sanguinem de regno ( i. e. propter regnum ), Cu. ingentibus procellis fusus imber, pouring, L. fusus labris amnis Inficit (i. e. fusa in labra aqua), Y. To make by melting, cast, found, quaerere, quid fusum durius esset, H. 7'o pour from, empty, pour : duo carchesia Baccho hurai, Y. pateram vaccae inter cornua, Y. To pour forth in abundance, scatter,
out, shed :
: :

funereus, adj. [funus], of a funeral, fxmereal ^^CQQ,funeral-torches,Y. irons, wreath of cypress, Y. Fatal: torris, 0. hnho, dismal, 0.
:

(funero),

atus, are [funus], to


ictu, killed,

bury: prope

funeratus Arboris

H.

funesto, avI, atus, are [ f unestus ], to pollute with murder, defile with slaughter : aras hostiis contionem contagione carnificis: gQntQva, disgrace,
In.

funestus,
tous,

adj. with

comp.

funus

],

causing

death, deadly, fatal, destnictive, pey-nicious, calami-

segetem corbibus in Tiberira, L. res, quibus ignis excitari quas ( maculas ) incuria fudit, Ims potest, Cs.
cast, hurl, sp-ead, extend, diffuse:
:

mournful, dismal : eiussecuris: templisfune: :

stos ignis inferre: tabes veneni, 0. taxus, 0. : seeks, Ph. : funestior dies pugnae o diem funestum

fungor

: :: : :

furibundus

: : : : :

345

Filled with misfortune, fatal, mournful, 0.: maims, i. e. of a mourner, 0. annales, i. e. familia Fabi morte, in mourning, L. omen, littera, mourning, 0. lists of the dead, L. Pr. f unestum est a f orti viro iugulari, f unestius
senatui.

sad:

capilli,

f uratus, adj. [P. of furor], in secret, by stealth patri quos Circe f urata creavit, Y.

furax,
furca,
:

acis, adj.
:

stealing, thievish

with servus

suj').
:

[1

iuvov'], given to

f uracissimae
],
:

mantis.

ab

60, etc.

ae, /. [ 1
:

FOR-

a two-pronged fork

bicornes, Y. valentes, Y. furcis detrudi, L. i, dep. [1 FVG-], to busy oneP r o v. Naturam expellas furca, tamen usque reperform, execute, administer, discurret, with violence, H. A fork-shaped prop, split charge, observe, do: muneribus corporis: virtutis stake, triangular brace : furcis spectacula sustinenmunere barbarorum more, observe, N. officio, tibus, L. furcas subiere columnae, 0. wooden perform: verniliter officiis, H. dapibus, have yoke (on the neck of a slave, for punishment) done with, 0. caede, murder, 0. morte, die, 0. per circum furcam ferens ductus est servus sub simulacra functa sepulcris, i. e. who have had exfurca caesus, L. sub furca vinctus, L. Ibis sub perience of burial, 0. vice cotis, serve as, H. ter furcam, H. Virtute survived, H. {^Q?,tov), senex functus aevo 1 FER-], a yoke-bearer, furcifer, eri, m. [furca possunt oculi f uncti duces, whose duty is done, H. fungi suo munere officium, T. militare munus, gallows rogue, hang-dog, rascal, T., C. N.: alqd muneris in rem p., render : muneris funfurcilla, ae,/. dim. [furca], a Utile fork, pitchgendi gratia ad suum munus f ungendum. fork : furcilla extrudimur, i. e. violently.

fungor, functus,
he engaged,

self,

fungus,

T,
:

pratensis. H.

m., =i(nr6yyog, a pluviales, 0.

mushroom, fungus

A candle-snuff, lamp],

black on a wick, V.

furcula, ae, /. dim. [furca], a forked prop: suspenso furculis ab hostibus muro, L. Plur., a narrow pass : Caudinae, L.

funiculus,
cord.

i,

m. dim.

funis

a slender rope,

m. [1 FID-], a rope, sheet, line, cord: pro funibus catenae, Cs. per extentum funem ire, the tight-rope, H. religatus ab aggere, 0. ab litore funem rumpite, V. iubet P r o v. Ne currente retro funis solvi funem, V. eat rota, lest the wheel run back and the cord come sequi potius quara ducere funem, i. e. to off, H. follow than to lead, H.
funis,
is,

ancorarius, Cs.

furens, ntis {gen. plur. ntum, Y. ), adj. [P. of furo], raging, wild, mad, furious, distracted: in iambos Misit furentem (me), H, sponsa, inspired, Y. furens animi, Y. animis, Y. flammae, Y.
:

farenter, adv.
panis. Ph.

[inrens'\, fuj'iously

irasci.

furfures, um, m.,

braii

Furfuribus conspersus

funus,
funeral
cedit, T.
:

eris, n. [

FAY- ], a

rites, burial,

funeral funeral : funus interim Propi'ocession,


:
: :

furia, ae, /. [ FYR- ], a fury, scourge, curse furia ac pestis patriae (Clodius) iuvenem tamquam furiam huius belli odi, L. voces f uriarum
: :

duarum, witches, H.
:

exsequias adiutare funus, attend, T. maeror funeris acerbissiillius funeris prosequi celebrare, L. paterno f uneri omnia iusta funerum nulla solvere: militare, L.: tuum, H. virorum fortium f unera nee te, tua ambitio, Ta. f unera mater Produxi, thee (or rather) thy funeral, dead body, corpse : meum, Pr. lacerum, Y. Y, senum ac iuveuum f unera, H. The shades of the Death, violent death, murder dead, manes, Pr, Maturo propior funeri, H. crudele, Y. qui paquae f unera Turtrios f oedasti f unere voltus, Y. praetexere funera sacris, i. e. nus Ediderit, Y. suicide, Y. F i g,, destruction, ruin, fall : rei p. tot funera passi, Y. Capitolio Funus parabat, H. Of persons, a pest, destroyer : duo rei p. funera.

mum

In plur., violent passion, rage, madness, fury (poet.) ob noxam et f urias Aiacis, Ergo Y. ubi concepit furias, became furious, omnis furiis surrexit Etruria iustis, jMSiJ wrath, Y. The three goddesses of vengeance, Furies (Alecto, Megaera, and Tisiphone) ut eos agitent Furiae scelerum Furiis agitatus Orestes, Y. demens acAvenging spirits, tus Furiis, driven mad by, H. tormenting spirits : furiae Catiliuae amens, agitantibus furiis sororis Tullia, L.
:

.'.

furialis,

e,

adj. [furia],

of

the Furies, like the

Furies, furious, raging, dreadful, fearfid : taedae: Alecto f urialia membra Exuit, Y. caput Cerberi, H. arma, i. e. of the Bacchantes, 0, vox carmen,
: : :
:

L.

caedes, 0.

vestis, driving

mad,

C. poet.

furialiter, adv. \_i\n:\d\\s\ furiously, madly:


odit, 0.

fur, furis, w. [ 1 FER- ], a thief: nocturnus fures aerari, S. magnus ex Sicilia, i. e. extortioner. As a term of abuse, thief, rascal, rogue, knave: ut cum fure disputabo: audent cum talia

furiatus,

adj. [P. of furio], enraged,


:

maddened,

wild: mens, Y.

ignes (amoris), 0.

fures,

Y.
only sup.
scrutari.

(f uraciter), adv. [f urax], thievishly;

demos f uracissime

furibundus, adj. [ FYR- ], raging, mad, furious: homo: taurus, 0. latronis impetus Dido, Filled with prophetic inspiration, inspired: Y. vatum praedictiones Sibylla, 0.


furio
furio,

: : :

futtile

846
mad, mad-

atus, are [furia], to drive


:

Secret, hidden, concealed, furtive, clandestine:

iter

den^ infuriate

matres equorura, H.

furiose, adv. [furiosusj, madly alqd facere. fiirto, adv. [f urtum], by stealth, secretly: tibi furiosus, adj. with comp. and s^ip. [fnv\a,'\, full cognita, 0. (obsides) subduxistis, L. mad, te nou fumadiiesa, : ego furious raffing of fiirtum, l, n. [1 FER- ], theft, robbo-y :- domi riosum putem? mulier scelere bello Thrace, H. f urtum fecit f urti se adligare, T. genus dicendi inceptum, L. f uriosior amor, 0. in f urto comtibia, prehensus, Cs. iuriosius peccatum, H. alqs f uriosissimus ubi oves f urto periere, H. A stolen thing : cogi f urtum reddere maddening, 0. dum (puer) secret action, crafty deceit, furnus, i, m. [2 FOR-], an oven : f urnis torre- f urta ligurrit, H. bakery : a furno redeuntes, H. trick, artifice, stratagem : hostibus parva furta bant farra, 0. temptantibus, L. hand furto melior, V. furto A fire-place : f urnos laudat, H. laetatus inani, V. furtis decipit hostem, 0. ere to rage, FVRrave, be furo [ ), ], ( Secret love, intrigue : narrare dulcia furta, V. one^s mind, be mad, be valetudiout of furious: Hoc f urtum nescire, 0. tauri, Y. inquiram, quid sit f urere, etc., H, ueuis vitio furunculus, i, m. dim. [fur], a petty thief, pilmihi furere play the Dulce est d^xmco, cepto fool,
: , :
: :

per Italiam amor, V. partu edidit, V.


:

quern Rhea Furtivum

A
:

H.

luctu
te

fiUi,

be distracted: dolore, 0.: Inachia,


love with,

ferer.

to be etc.
:

madly in

H.

f urebat, se

H. Poet.: hunc sine me furere ante f urorem, V. Of things, to rage, be furious: furit mugitibus aether ConStella leonis, H. ignis in stipulis, V. cussus, V.
reperire, is
eager,
: :

madly

vexatum,

furvus,
black
:

adj.

FVR- ],
:

dark, gloomy, swarthy,


:

Proserpina, H.

antra, 0.

gens

(i. e.

Mau-

rorum), lu.

fuscina,
fused,

ae, /.,

a three-pronged spear, trident:


:

dant (deo) fuscinam

Gracchi, lu.
[ f uscus ], to

1. furor, atus, ari, dep. [fur], to

steal,
:

purloin,

pilfer

alqd

omne genus

f urandi
:

in f urando

are

make

swarthy,

blacken: corpora campo, 0.: dentes, 0.

raanibus suis uti (of literary theft) (librum) abs te: civitatem, obtained by fraud: fessos oculos furare labori, i. e. toithdraw, V. speciem alcuius, patri equos, take away secretly, i. e. assume, Pr. V. f urandi melior, i. e. in stratagems, Ta.
:

71?/

fuscus, adj. [FVR-], dark, swarthy, dusky, tawpurpura: cornix Andromede, 0. alae (nocHusky, hoarse : vocis (genus). tis), V.
.

2. furor, oris, m. [furo], a raving, rage, madIra fury, passion : cuius furor consederit furor brevis est, H. furore impulsus, Cs. Catililuno acta furore, V. se comitem illius nae, S. iam hie conticescet furor, excitefuroris praebuit ment, L. civilis, dissension, H. multitudinis simplexne furor (est) Perdere ? etc., is it not worse than folly? lu. Mille puellarum furores, passions for, H. ut tibi sim furor, a cause of anger, Pr. maris, Prophetic frenzy, inspiration rage, Tb. caeli, Ct. ea (praesagitio) furor appellatur Ut cessit furor, Pasv.: vaticinos concepit mente furores, 0. equasionate love, eager desire : caeca furore, Ct. loved rum, V. mille puellarum furores, H. one, fame: sive mihi Phyllis esset Sen quicumque Person., the god of madness. Page furor, V.
ness,
: : :

fuse, adv. with comp. [fusus], copiously, disusely: multadicere: haec disputantur fusius.
fusilis,
e,

adj. [FV-], molten, fluid, liquid: au-

rum, 0.

argilla, soft clay, Cs.

fusid, onis, /. [FY-], an outpouring, effusion: eius (dei) animi universa.


fustis,
staff,
is,
:

m.

FEN- ], a knobbed
:

stick, cudgel,
:

est verbis, sed f ustibus

H.

non opus mulae caput f uste dolare, fuste aperire caput, lu. alqm fusti necare,
club

recisos Portare fustis, H.

Ta.

formidine fustis redact!, H.


i,

fustuarium,
rium mereri. L.

n. [fustis],
:

(for desertion, etc.)

a cudgelling to death fustuarium merere fustua:

inpius,

V.
:
:

ing, recumbent, prostrate

1. fusus, adj. [P. of fundo], stretched out, lyhumi, 0. : in herba, 0. Spread out, extended, broad, large, ample : (aer)
: :
:

furtim, adv. [furtum], by


ily,

furtively, cla7idestinely

privinter se aspiciebant
stealth, secretly,

profectus clam furtim, L. Hnnc mandarat alendum regi, V. ilium Educat, 0. senatus consulturn factum, L. furtim magis quam bello, Ta.
:

crines, Gallorum fusa corpora, full, L. fusus in pectore barbam, Y. F g., copious, diffuse, flowing, free : genus sermonis. At ease, careless : per moenia Teucri, Y. per herbam, Y.

fusus

flowing, Y.

furtive, adv. [furtivus], tively : data munera, 0.

stealthily, secretly, fur-

2. fiisus,

i,

Of the Fates, Y.,


futtile,

m., a spindle, Y., Ct., Tb., 0., lu. 0.


futti-.

furtivus,

fered: lana, H.
t'urtiva (signa)

adj. [ f urtum ], stolen, purloined, pilcolores, H. an noctu, tamquam


: :

futile, fiitilis, futilitas, see


is, 01.

deportabuntur? as if

stolen, L.

[FY-], a water-vessel, broad above and pointed below, used in sacrifices^ T.

fiittilis

: :

347
futruS, H., Ct.

gaudium

fattilis or futilis, e, adj. [FV-], that easily out, that cannot contain : canes, that void glacies, brittle, their excrement through fear, Ph. Fig., untrustworthy, vain, worthless, futile V. haruspices eonsiliis habitus non futServos, T. seutentiae laetitiae hugua, Ph. tilis auctor, V.


, :

ere, to

have carnal connection,

pours

ness, emptiness,

futtilitas (futil-), atis, /. [f uttilis], worthlessvanity : plena f uttilitatis.

adj. [P. of sum], going to be, yet to be, future : res: tempus: pesti devota futurae (Dido), Y. vindices, expected, L. As subst. n., the future : ignarus f uturi, L. haud ignara f uturi, V. futura prospicere.
to come,

futums,

fututio, onis, /. [futuo], copulation, Ct.

G.
gaesum
lin (of

(ges-),

i,

n. [Celtic],

a heavy iron jave-

the Gauls), Cs., L., V.


adj.

[galbanum ;)^rt\/3dv77, the sap of a Syrian plant], of galbanum: nidor, V. galbina, orum, n. [ galbus, greenish - yellow ],

galbaneus,

gangaba, ae, m. [Persian], a porte7\ Cu. Gangeticus, adj., of the Ganges: tigris,

0.

ganm5,
ille

ire, to

bark, snarl, growl : Quid

gannit

? T.,

lu,
idis, /. adj.,

Garamantis,
nympha,
i.

of

the

Garamantes:

pale green garments

(sc,

vestimenta), lu.

e.

African, V.

galea, ae,/. [2 CAL-], a helmet, head-piece (usu. ad galeas induendas, Cs. galeae of leather) Of bronze: aerea, V. galeae virum, v., Ta.
:

garon, see garum.


garri5,
garriendi
:

H.

ire [1
?/02(

GAR-],
:

to chatter, prate,
:

prattle, chat:

Garris,

talk idly, T.

aeneae

leves,

quicquid iu buccam

anilis fabellas,

impunitas H.

galeatus,
met
:

adj. [galea], helmed,

Minerva.

As

subst. m.,

wearing a hela helmed warrior, lu.

babbling, prating,

garrulitas, atis,/ [garrulus], a chattering, gamdity : Rauca, 0.

galeritus,
in attire, Pr,

adj. [galerus],

wearing a hood, rustic

garrulus,
:

adj. [1

GAR-],

chattering, prattling,

galenis,

i,

fur cap :
lu.

f ulvos lupi
:

m. [galea], a conical cap of leather, de pelle galeros, V. longus,


:

wig

flavus, lu.
/ see Gallus.

prating, talkoAive, garrulous : garrulus est, a chatterbox, H. garrula ilia, tell-tale, T. ales (i. e. cornix), 0. hirundo, Y. hora, of gossip, Pr. rivus, 0.: jyra, Tb. pericula, endless tales of peril, lu.
: : :

1.

Galla, ae,/.

garum

or garon,

i,

n.,

= yapov, a
Amor, Y.

rich sauce

2. galla, ae,/., a gall-apple, gall-nut (an excrescence on the oak, caused by insects), V.

Galli, orum, m. I. See 2 Gallus. priests of Cybele (noted for effeminacy), In jest called Gallae, arum, Ct.

made of small Jish, H. gaudens, entis, adj.

[P. of gaudeo] jo^/wZ, glad,


:

II.

The cheerful: animo gaudeuti

L., H., 0.

gavisus, ere [GAY-], to rejoice, be glad, be joyful, take pleasure, be pleased, delight:

gauded,

Gallica, ae,/, a Gallic


:

shoe, galosh.

gallina, ae, /. [1 gallus], a he)i, domestic hen, Gallina cecinit (a prodigy), T. Cs., C, H. P r o V. gallinae filius albae, i. e. of fortune, lu.
:

gallinaceus,
gallus,

adj. [gallina],

of

hens,

of fowls

a poidtry-cock.
i,

gaudeat an doleat, H. dubie, 0. si est ullus gaudendi locus salvom te advenire, T. quem socii venisse gaudeant beneficium accipere, T. Motus doceri lonicos, H. gaudet tuens (equos), sees with delight, Y. Gaudent scribentes, H. quod erat eo nomine: gaude, quod spectant oculi te mille, H.
: :
:

in puero, Pr.

mails, T.
:

aequitate iustitiaque
:

m. [gallina], a keeper ofpoultry. inperionimis, S. sortetua, H. (Aiace) inhumato, de Bursa hunc scio mea gavisum. I, 1. gallus, [1 GAR-], a cock, domestic cock : gloat over, H. rum gaudia, T. videte, quid se gavisum dicat gallinaceus gallorum cantus, crowing, H., lu. 2. Gallus, adj., of Gaul, Gallic, Cs. As s^ibst. quod gaudere posset, hoc f uit, 0. Gaudes, si cameram percusti forte ? H. mihi gaudeo, te amo, m., a Gaul, Cs. Plur., the Gauls, Cs., C, L. as for myself : gaudet se attollens Appenninus, ganea, ae, /., an eating-house, cook-shop, ordi- Y. With in sinu, to rejoice at heart, be secretly nary (of bad repute) ganearum nidor. Dissipa- glad: ut in sinu gaudeant in tacito sinu, Tb. In tion : ganeis confectus libido ganeae, S., L., Ta. salutation Celso gaudere refer, greet for me, H. gane5, onis, m. [ganea], a glutton, debauchee, gaudium, r, ?i. [GAY-], inward joy, joy, gladgallinarius,
: :
:

T.,

C,

S.,

Ta., lu.
I,

ness, delight:

gaudium atque laetitiam agitabat,


: : :

ganeum,
ganeum

n.,

an eating - house

abductus in

S.

Aliquo, T.

dio,

Prae gaudio ubf sim nescio, T. lacrimo gauT. gaudio eompleri exsilui gaudio conti:


gausape
: :

: :
: ::

gemo
:


::

348

nere gaudium non potueruut, quin, etc., L. nox gaudio laeta victorilous, Ta. gaudium periculosi feminarum gaudia insignia saltus superati, L. quibus gaudiis erant, exjvessions of delight, L. mea gaudia quanta f uerunt H. exsultabis ? scin me in quibus sim gaugavisurus gaudia, T. P r o V. Gaudia principium nostri sunt diis ? T. P e s o n. mala mentis Gaudia, i. e. doloris, 0. Setisual pleasure, enjoyment ( usu. Malice, Y. plur.) pestiferum, L. dediti corporis gaudiis, S. impermissa, H. gaudia sumit, 0. Gaudia quanta quanti sibi gaudia constent, lu. enjoyed, 0. tuli
:

gemin5, avT, atus, are [geminus], to double: victoriae laetitiam, L. facinus, repeat, 0. : consulatus, repeated, Ta. nisi caves geminabit (sc- fa:

it again, T. sole geminato ita geminata urbe, L. voluus, 0. 2h pair, couple, join, imite: ut Serpentes avibus gemiuentur, H.; acuta
: :

cinus), do

aera, strike together,

H.

i*

of joy, source of pleasure, delight duci falso gaudio, T. gaudium clade foedatum
caxise
:

A joy,
!

est, L.

fugiunt tua gaudia, 0.


abl.
e,
:

gausape,
rough woollen

plur.

a,

n.,

= yavaaTrrfg,

born together, twin-born, twin-: fratres sorores, H. pueri, V. partus, L. Nee gemino bellum orditur ab ovo, i. e. the two eggs Quirini, lu. laid by Leda as a swan, H. Plur. m. as subst., twins : geminorum formae quoniam Paired, double, twofold, both, gemini essent, L. two: lucernae lumen nuptiae, T. Somni portae, cruor, i. e. acies, eyes, V. V. voragines rei p.
adj.,
: : : : :

geminus,

cloth

purpureum, H., 0.

gavisus, P. of gaudeo.
gaza, ae, /. [Persian], a treasure, royal treastreasure, riches, wealth: ury: regia, N., Cu. ab auro gazaque regia mantis cohibere Hieronis, Phcr. : beatae Arabum, H. agrestis, store, V. L.

Chiron, of two natures (a centaur), Cecrops, i. e. lialf Greek, half Egyptian, 0. 0. geminis exsurgit mensa lucernis, seen double, lu. Resembling, similar, like: nequitia: Dolabella et Antonius, geminum in scelere par: illud consiliis

two
:

deatlis,

0.

Catilinae et Lentuli,

common.

gelide, adv. ministrare, H.

gelidus

],

coldly,

indifferently

gelidus, adj. with comp. [gelu], cold, icy, &osty : Lirem gelidiorem
pruinae,

icy cold, ve^'y


f acit
:

W:

mus, H.
reas), 0.

loca propinquitate raontis, L. tyrannus (i. foci, i. e.fireless, 0. As subst.f. (sc. aqua), ice-cold water,
:

aqua Haee. Boice-

m. [gemo], a sighing, sigh, groan, lamentation, complaint : ut urbe tota gemitus fieret civiura gemitu commoveri clamor permixtus gemitu, S. Gemitus abstine, T. extremos ciet Pain, gemitus, V.: ad gemitus volnerum, L. sorroxo : Danai gemitu atque ira conlecti, V. Of things, a groan, hoarse sound: gemitum dedere cavernae, V. dat tellus gemitum, V.
us,
: : :
:

gemitus,

water : foribusque repulsum Perfundit gelida, H. Icy cold, cold, calidae gelidaeque minister, lu. artus, 0. senecta Sanguis, V. stiff: corpora, 0. Chilling, stiffening : mors, H. frigore pectus, 0. metus, 0. tremor, V.

gemma,
jewel,

ae, /.

[GEM-], a bud,
:

gent in palmite gemmae, V.


distincta: ornatus multis
.*

A precious

eye,

gem:

turstone,

gem : gemmas coemere

pocula gemmis
lu.

gemmis: maior,

are [gelu], to freeze, congeal. gelo, Fig.: pavido gelantur Pectore, stiffened, lu.
,
,

wrought gem ut gemma bibat, a goblet carved of a precious stone, V. signat sua crimina gemma, Arguit ipsorum quos littera gemmaseal-ring, 0.
:
:

que, lu.

An

eye (of a peacock's

tail),

0.

(gelu), ahl. 'geln, frost, cold, ice : membra torrida gelu, L. gelu Flumina constiterint, H. Rura gelu turn claudit biemps, V. tarda gelu senec:
:

gemmans, ntis, adj.


jewels, jewelled :

[P. of sceptra, 0.

gemmo], decked with

tus,

V.
adj.

gemmatus, adj.

jexuelled: monilia, 0.

[P. of gemmo], set with jewels, anulus, L. pocula, lu. :


:

gemebundus,
0.

[gemo], groaning, sighing,


[gemellus
:

gemmeus,
elled:

adj.

[gemma],

gemellipara,
tioin-hearing,

ae, adj.f.

+2

PAR-],

mother of

truUa: iuga, 0. (of the peacock), Ph.

set

tvith

gems, jew-

Glittering, jewelled:

cauda

tioins

dea, 0.

gemellus,

gemmifer,

era,
:
,

adj. dim. [geminus],


:

born

twin-born, twin- : f ratres, 0. fetus, 0. As subst. m., a twin: gemellos conixa reliquit, V., Ct., 0. Paired, double: \e^\o, formed of two legions, Cs. Resembling, very like: par fratrum ainore gemellum, 11. cetera paene gemelli, etc., H.
:

together,

producing gems

erum, adj. mare, Pr.

[gemma + 1 FEE-],
to

(gemmo),
buds, bud,

gem: gemmare
,

ment

gemens,
borum.

P. of gemo.
onis,/. [geraino],
adj.
:

geminati5,

a doubling :

ver-

ere [GEM-], to sigh, groan, lauT, cum templa gequis turn non gemuit ? merent, were in mourning: extrema gemens, in quadrupes successit gemens the death agony, V. With ace, to sigh over, be^i2ih\x\i?>, panting, Y.
:
:

gemo,

atus, are

[gemma],

piU forth

vites dicunt.

geminatus,

equal: cacumiua, L.

of gemino ], twinned, consul attis, consecutive, Ta.


/-*.

moan, bewail, lament: haec flebiliter Ityn, H. Amyci casum, V. casus urbis, lu. una voce omnium gemi paucis ostendi gemis, H. arbor fla:


genae
o-ellari

: :


genetrix

gens

: ;:

349

gem it

To moan: nullo gcmuit sua robora, 0. Nee gemere cessahie tibicina cornu, lu. To bit turtur ab ulmo, V.: noctua gemuit, Pr.
:

(not geni-), Icis,/. [genitor], she that


:

has borne, a mother

magna deum,

Cybele, V.

Paret dictis genetricis, V. frugum, i. e. Ceres, 0.


:

groan, creak

gemens Bosporus, H. gemuit sub genialis, e, adj. [genius], of generation, of pondere cymba, V. gemens rota, V. birth, mcptial, genial : lectus, the bridal-bed torus, genae, arum,/., the cheeks: emiuentes ex- V. As subst. m. (sc. lectus) in hortis Sternitur,
:
:
:

sangues geuas Effusae genis lacrimae, V. siccat genas, 0. mihi prima genas vestibat flore iuvenExpilat genis oculos, 0. ta, V.
:

genealogus, I, m.,==yfVaXoyog, a genealogist.


gener,
son - in nuptiae
Cs,
: :

detracta ea geniali, L. Of enjoyment, pleasdelightful, joyous, agreeable, festive, genial: festum, 0. dies, lu. hiemps, V. serta, 0. platanus, i. e. under which festivals were held, 0.
lu.
aiit,
:
: : :

laio

m. [ GEN- ], a daughter's husband, ilium generura capimus, T. generi cum soceris generi non lavantur suus,
erl,
:
:
:

genially

genialiter, adv. [ genialis : festum egit, 0.

],

jovially, merrily,

geniculatus,
hnotted: culmus.

adj. [geniculum],

having knots,

gener auxilium Priamo ferebat, i. e. wishing sister's husband, brotherto be a son-in-law, V. in-law : regis, N.

genista, see genesta.


genitalis,
e, adj. [genitus], of generation, of fruitful, generative : quattuor corpora, t/ie elements, 0. semina, V. : arvum, V. As
:

generalis,
constitutio.

o/ species, generic : birth, Of all, general : quoddam decorum. four


e,

adj. [genus],

generaliter, adv. [generalis], in general, generally: definire.

subst.

f, goddess of birth, a surname of Diana, H.

(genitivus), see genetivus.


adv. [genus], by kinds, by species,
:

generatim,
timque
alD

in classes, in detail

ab universa provincia genera: :

copias eduxerunt, i. e. by nations, Cs. omnibus gratias sacra percensere, agit, to each appropriately, Cs. Generally, in general: singillatim potius quam L. generatim loqui omnia amplecti.
singulis eius partibus diligitur
:

genitor, oris, m. [GEN-], a begetter, parent, father, creator, sire : sui dubius, 0. Pelopis, i. e. Tantalus, H. profundi, Neptune, 0. Quirine Urbis, 0. source, caiise, origin: quae (vocabula)
:
: :

genitor produxerit usus, H.

(genitrix), see genetrix.

generator,
ducer
ate,
:

suus

oris, m. [ genero ], a Acragas equorum, V.

begetter,

pro-

geniturus, genitus, PP. of gigno. genius, I, m. [GEN-], a tutelar deity, genius


loci,

avi, atus, are [genus], to beget, jyrocrequem engender, produce, create : hominem generasse Telon Sebethide Fertur, V. Unde nil mains generatur ipso (love), springs, H. generati a natura generatus ab illo, 0. aliam ex alia prolem, V. semina, unde essent omnia generata seminata generantia ranas, 0. generandi gloria
: : :
:

genero,

V.

genio (populi R.) hostiae caesae, L.


:
:

eras

T.

genium raero Curabis, H. acceptus geniis December (because of the Saturnalia), 0. te oro per genium tuom, T. te per genium obsecro, H.
:

Taste, inclination:

Suora

defrudans genium,

Prophetic skill:

Nemo mathematicus genium


lu.

indemnatus habebit,

mellis,

V.

exemplum generatum

(opp. aeternum).
7<o5(5/.

(gener5se),
comp.
:

adv. [generosus],

Only
:

gen5,
to be

ere [GEN-], to beget, bear.


filius

Pass.,

born:

si

mihi

genitur, old form. ap. C.

generosius perire, H.
adj.

see gigno.

with comp. and sup. [genus], eminent : stirps sanguine Teucri Anaxarete, 0. nemo generosior existumo fortissimum quemque geneest te, H. rosissimum, S. atria, 0. Of a good kbid, noble, superior, excelletit : pecus, V. generosum requiro (vinum), H. flos, 0. Insula metallis, V. F i g., noble-minded, magnanimous, generous : rex generosum dicere hunc, lu. Noble, dignified, honorable : ortus amicitiae forma. virtus

generosus,

gens,
in
S.
:

gentis, /.

[GEN-], a
:

race, clan,

house (of

of noble

birth, well - born, noble,


:

families having a
:

name and

common) Minucia patres maiorum gentium


:

certain religious rites clarissima Corneliorum,


:

minorum gentium

genesis,
horoscope
:

is, /.,

= yeveaig

(birth),

natal-star,

inspecta genesi, lu.

genesta (-nista), ae,/., ilie broo}n-plant, Y. genetivus (not geni-), adj. [genitus], of generation,

gentis enuptio, the right of marrying out of her gens, L. : periurus, sine gente, i. e. of no maiorum gentium di, of the highest family, H. rank: dii minorum gentium, of the inferior orders : maiorum gentium Stoicus, i. e. eminent. descendant, offspring, representative : deum gens, Aenea, V. cf. heroes, deum gens, Ct. (equos) in tribe, brood, crew spem submittere gentis, V. race, species, breed : humana, ista Clodiana. race, tribe, peo^ C, H. haec (i. e. volpes), 0.
patres, L.
:

nomina,

i.

of birth : imago, original nature, 0. e. of a family, 0.

pie: eiusdem gentis (esse): Suebi, quorum non una gens, Ta. exterae gentes: eiercitus compositus ex variis gentibus, S. Nerviorum, Cs. oppi: :
:


dam
ty,

genticns


: :

: :

350
L.
:

germanus
Romanum
:

Thessaliae, quae gens miserat, etc., communiomnes eius gentis cives, N. : ius gentium ubicumque terrarum et gentium, in the world: ubinam gentium sumus V on earth : nusquam tu autem longe gentium, /? away gentium, T.
Cs.
:
: :

Macedonum,

L.

qui (conventus)
:

in the world: minime gentium, by no means, T, Plur., foreign nations, foreigners : duretque genregion, country: qui tibus amor nostri, Ta. Cataoniam tenebat quae gens iacet, etc.

genticxxa, adj. \^gQ\\s'\, pecidiar national : more gentico, Ta.

to

a nation,

gentilicius
gentilis,
e,

(-tius), adj. [gentilis],


:

of a

clan,

belonging to a gens

sacra, L.

sacrificia.

of a clan, of a gens arma mantis, i. e. the warriors of the Fabii, 0.: domus donum, Ta. As subst. m. and f, a member of a gens, one of the same clan,
adj. [gens],

Sumunt

gentiles

kinsman, namesake : gentiles sunt, qui, deorum. gentilibus clientibusque, L.


:

Of a
:

etc.

cum
na-

tion,

national: solum, native, Ta.


atis, /.

utilitas, Ta.

gentilitas,

[gentilis], the relationship


:

between metnbers of a gens tilitatum iura.

gentilitatis ius

gen-

plur. genua, disyl. Y.), n. [cf. yovv'l, a knee: Fine genus vestem succincta, aquam genus tenus alta, L. genu terrara 0. tangere dumque virent genua, H. genuum iunctura, knee-joint, 0. genuum orbis, knee-pan, 0.
{gen. genu, 0.
;
: :
:

genu, us

ex variis generibus constaret, Cs. iudicum genus inritabile vatum, H. hominum virile, et forma sex: Femineum,sex, V. consulare, raA:; militare, order, L. genera sunt duo, eorum hominum Cs. Of animals, a kind, class, sort, species: altivolantum, birds, Enn. ap. C. piscium, H. malefic! Diversum conf iisa genus generis animalia, S. panthera camelo, H. varia genera bestiarum. Of things, a kind, sort, description, class, order, character, division : omnia in suo quaeque genere naves omni genere armorum ornatissimae, Cs. cibi, Cs. omne commeatus, L. triplex rerum p. dulce orationis dicendi praeda omnis generis, L. poenae novom, S. leti, 0. Aesopi, manner, Ph. genera civitatum machinae omnium generum, S. nugae Hoc genus (i. e. huius generis), H. quod genus virtus est aliquid id genus scribere te cottidie in omni genere desiderem, in every way domus in omni genere diligens in aliquo genere, in any respect whatever. In philosophy, a genei'al term, logical genus : formae dicendi specie dispares, genere laudabiles. n., collat. form of genu, a knee 2. genus, (only nom. and ace), C. poet. yeojypacpia, geography. geographia, ae,/.,
:
:

ad genua accidit, T. genua amplexus, V. nixi genibus, on their knees, L. genibus minor, i. e. kneeling, H. genua incerare deorum, i. e. place
:

= yewpErp^jg, a geometer, geometres, C, lu. ge5metria, ae,/., = yeujperpia, geometry. geSmetricus, adj., = yecopiTpiKog, of geomae, m.,
etry, geometrical.

Plur.

n. as subst.,

geometry.

tablets

with prayers, lu.


n.

Ge5rgica,
bandry,
tiie

genualia, ium,
1.

[genu], garters, 0.

on, n., =: yeijjpyLKd, poems title of a poem by Vergil.

of hus-

genuinus,

adj.

[GEN-],

imiate, natural:

virtutes.

2.

tes, back-teeth.

1.

genuinus, adj. [genae], of the cheek: denAs subst. m. (sc. dens), lu. genus, eris, n. [GEN-], a race, stock, family,

gerens, ntis, adj. [P. of gero], managing, conAs siibst. m.: negoti ducting : sui negoti bene. gerentes, business men.

sister,

Indigna genere nostro, amplissimo genere natus, bere. Germanicus, adj., of the Germans, German: generis socia, sister-, 0. Cs. genere primus patricium, L. genus unde Atii duxere, V. fortuna belluin, with the Germans, Cs., Ta. As sxibst. m. non mutat genus, H. plebei generis, L. Adverb, (sc. nummus), a gold coin of Domitian, lu. germanitas, atis, /. [ germanus ], the relation ace. : Qui genus ( estis ) ? Of what race ? V. Birth, noble birth, high descent : propter genus between children of the same parents, brotherhood, rem p. tenere Et genus et virtus, nisi cum re, sisterhood: te moveat germanitas: gerraanitatis vilior alga est, H. iactare genus, H. Cui genus memoria, L. ea (of colonies), L. et nomen fuissent, V. generis praemium, L. A germanus, adj. with sup. [ cf. germen ]. Of race, line, descendants, posterity : liberorum ex te, brothers and sisters, /\/7^, own: mihi animo et Enn. ap. C. Tantali, H. neglectum, i. e. the Ro- corpore, T. f rater amore germanus soror bimans, H. A descendant, child, son, offspring : deo- membres (i. e. Centauri), 0. soror (of a nurse), nmi, V. audex lapeti, Prometheus, H. ab alto Enn. ap. C. As subst. tn., an own brother, frdl Demissum Aenea, i. e. Octavianus, H. race, brother : mi germane T. Eryx tuus, your stock, class, sort, species, genus, kind, rank, order, mother^ s son, V. Genuine, real, actual, true: division: humanum hominum, S. omnes mor- huius artis magistri asinus: iustitia irouia: tales omnium generum: inter id gewns, plebeians, germanissimus Stoicus.
birth, descent, origin
:

liaec
:

ae, /. [germanus], a full sister, own Enn. a p. C, V., 0. germane, adv. [germanus], sincerely: rescri-

germana,

T.

nobili genere nati

: : :

gigno

: : : :;

germen
germen,
dere, V.
:

351

aliena ex arbove, V.

a sprig, offshoot, sprout, hud : In novos soles germina Cregeuerosum, race, 0.


inis, n.,
:

gesta, 5rum, n. [P. of gero], deeds, acts, achievements : obscuriora, N. singulorum, L.


:

are [germen], germino, Germinat termes olivae, H.


,

to sprout,

bud:

weight

[gesto], a burden, load, clipeus Abantis, V. gestamina decent umeros, arms, 0. litter, sedan, Ta.
inis,

gestamen,
:

n.

gessi, gestus, ere [ GES- ], to bear about, hear, carry, wear, have, hold, sustain : vestem, N. ferarum pelles, Ta. anguls inmixtos crinibus, 0.

ger5,

gestiens, ntis, adj. [P. of 2 gestio], unbridled, rapturous, exidtant : laetitia: animus rebus secundis, L. hac (eloquendi vi).
:

dextra spolia dueis, L. galeam, N, sceptrum, V. Virginis os habituraque, V. cornua tempora raatres Gesserunt, i. e. became cows, 0. squalentem barbam gerens, with, tecta pelle, 0. V. distentius uber, H. Seu tu querelas sive geris 7b bear, carry, bring : iocos (of a jar), contain, H. saxa in muro?, L. cum pro se quisque (terram) 7b bear, bring forth, produce: arbogereret, L. quos gerit India lucos, V. malos, V. res, 0. I^' i g., to hear, have, keep, Terra viros gerit, 0. e7itertain, cherish, experience : pro noxiis iras, T. fortem animum, S. mixtum gaudio animum, L. Ante annos animum, V. personam, support a character: Mores, 0,: aliquod noraenque decusde que, V. veteres inimicitias cum Caesare, Cs. in Romanos odium, L. amicitia gerenda libri aliter atque animo gerebat, respondit, i. e. ivith 7b exhibit, display, assume: in diisimulation, S. prae se adversis voltmn secundae fortunae, L. 7b carry out, administer, quandam utilitatera. manage, regulate, rule, govern, conduct, carry on,
in

eapite

1. gestio, onis, /. forming : negoti.

GES-

],

a managing, per-

2. gestio, ivi, ire [2 gestus], to gesticidate, express strong feeling, leap, be transported, exult, he joyful, he delighted: sic, T. cum laetitia gestiat:
,

otio, L. 7b desire eagerrly, wish passionately, he eager, thirst,

studio lavandi, V.

voluptate nimia

long: scire ista omnia: divitum Partis linquere, H. ipsum gestio Dari mihi in conspectum, T.
:

gesto,

avi, atus, ave,freq. [gero], to hear, carry,

have, wear, wield: spicula manu, V.

alqm puerum in manibus, T. hieva taurorum tergora (i. e.


:

scutum), 0.

Non obtunsa

electra nuribus gestanda Latinis, 0. pectora, V. mercera sine f ucis, H.

caput adfixum gestari iussit in pilo: porticus in qua gestetur dominus, to air himself, lu. F i g. gestaudus in sinu, i. e. to he dearly loved, T. te in oculis, ^0 cherish, 1. 7b carry, furnish, present cibos pugnantibus, Ta.

1. gestus, P. of gero.

wage, transact, accomplish, do, perform : rem p. magistratum terra res p. egregie gesta est, L. rem, i. e. to be in command, L. se et exercitum
: : :

male rem, manage business dum ea geruntur, meanwhile, Cs. dum haec Romae geruntur, happen, S. etsi res bene gesta est, the war, Enn. ap. C. in conspectu Caesaris res gerebatur, the action, Cs. occasio rei bene geren&Ae,for a successful blow, Cs. gladio comminus rem gerit, fights, Cs. gestis aequanda pericula

more maiorum,

S.

2. gestus, us, m. [GES-], hearing, carriage, posture, attitude, m.otion, gesture, movement, action, gestus mihi est capiundus sign : vitium in gestu novos, T. gratificatur mihi gestu : gestum raanus
:
:

Ceycis habebat, 0. nee bracchia reddere gestus (possunt), 0. Of actors or orators, ^rfs^wre, action: gestum agere agit hunc versum Roscius eo gestu histrionum gestiis. histrionis
:

gesum,
gibbus,
lu.

see gaesum.

a rebus gerendis senectus abstraliit, jt)?<i/^V affairs : quid negoti geritur ? bello auctores in gerendo probabiles: a spe gesto, L. gerendi abesse intus Digna geri, off^ the stage, H. geram tibi morera, gratify : gerere mihi morera, please myself, T. ut homost, ita moi'em geras, every man to his humor, T. ut utrique a me mos gestus esse videatur. With se, to hear, act, behave, deport oneself: nos summissius: truculentius se quam ceteri se turpissime me in hoc magistratu
rebus, exploits, lu.
: : : :

A
:

i, m., a hunch, hump: gibbo tumens, wen, tumor: in naribus ingens, lu.

Giganteus,
0.

adj., =.yiyavTHOQ, of the giants, triumphus, over the Giants, H. tropaea, 0.


:

Gigas,
gigantis,
i.

antis, m.,

= yiyag,

a giant, one of
:

tlie

fabled sons of Earth and Tartarus, 0.


e.

f raterculus

of obscure birth, lu. Plur., C, H., 0. gignentia, ium, n. [ P. of gigno ], productive things, plants: loca nuda gignentium, of vegetation,
S.

ita nos, ut, etc.


:

se

medium

gerere,

remain neutral,
: :

L. pro colonis se gerere, claim to be, L. se pro cive Dis te minorem, i, e. revere, H. meque vosque in omnibus rebus iuxta, treat you as myself,
:

S.

nee tecum

talia gessi, treat

you

thus,

V.

gerro

(onis),
i,

m. [gerrae,

trifles],

trifler, T.

genilus,

m. [GES-], a

carrier, porter,

H.

gignS, genu!, genitus, ere [GEN-], to pi'oduce^ give birth to, beget, bear, bring forth : quern luppiqui te genuere (i. e. pater genuit liberos, S. rentes), 0.: pisces ova genuerunt: omnia quae terra gignat: ut deus urbem hanc gentibus genuisse videatur ut in gignendo appareat quae in terris gignuntur: nuper erat genitus, 0.: paelice genitus, son of, L. : Dis genite et geniture deos, V.
: : : :


gilvus
:

: : :

gloria

: :

852

De alquo geniti, 0. (vacca) e terra genita, 0. F g., to produce^ occasion, cause, begin: ludus gei

glaesum

or

glesum,

I,

n.

[cf. Engl, glass,

gloss], amber, Ta.

in hac urbe dicendi nuit trepidum certamen, H. copiam cum sui generis initiura ab se gigni vel: :

\et, spring: reliquae perturbationes omnes gignuntur ex ea,,g7'ow: odia etiam gigni sempiterna, arise: eas gigni negat, are created: gigni alicunde, i.e. to have a beginning.

glaudifer, fera, ferum, adj. [glans+FER-], producing acorns: quercus, C, 0.


vesci

glans, glandis,/ [GAL-], an acorn, nut : glande quae deciderant lovis aibore glandes, 0.
:

gilvus,

adj.,

pale yellow

equus, V,
inermis,

querna, Ta. A71 acorn-shaped ball, missile : ex argilla glandes iacere, Cs. glande pugnare, S. glande configebantur, L. glandes plumbi, V.
: :

gingiva,
toothless, lu.

ae, /.,

gum
adj.

(of the jaw):

glarea,

ae,

Plur., Ct.

/, gravel : eo
:

rea iniecta est

loco pulvis, non glaviae glarea substruendae, L. le:

glaber, bra, brum,


chi, beardless, Pii.

As

[GLAB-], smooth: eunum., a beardless slave, Ct.

iuna ruris, V.

s^ibst.

glaredsus,
Li.

adj. [glarea],/?*?/

of gravel

saxa,

glacialis,
ice
:

e, adj.
:

[glacies], icy, frozen, full


:

of

liiemps, V.
ace.

frigus, 0.

Oceanus,
:

In.

glaucus,
:

adj.,

= yXavKog,
:

bright,
:

em,/., ice: aspera, V. iners, H. glacies, Lucidior glacie, 0. via lubrica glacie, L. JklaeoPlur. ace. : glacies, iee-Jields, V. tica, lu.
: :

gleaming, grayish : rum), V. ulva, V.

amictus, V. equus, V.
glaeb-.

lumen

sparkling, (oculo-

gleba, glebula, see

glacio,
freeze
:

atus, are [glacies], to turn into

ice,

glesum,

see glaes-.
,

ut glaciet nives luppiter, H.


oris,

gladiator,
spectaculum
:

gladiator, fighter (in

ere [cf. glaesum], to swell, spread glisc5, m. [gladius], a swordsman, gradually, grow imperceptibly : invidia gliscens, L. (multitudo) gliscit immensum, inpublic games) gladiatorum seditio, L.
,
: : :

:
:

gladiatoribus imperari in ludo hapotentia huius gladiatoris, cutthroat. bere, Cs. Plur., a combat of gladiators, gladiatorial exhibiglation : rumor venit Datum iri gladiatores, T. diatoribus, at a show of gladiators : gladiatores,

creases, Ta.
tia

numero

legiones, Ta.

gliscit violento

Turno, V. power, Ta.

gliscere

alqm

pati,

grow in
spher-

globosus,
ical,

adj. [globus],
stellae
:

round as a
:

ball,

globular
i,

mundus

saxa, L.

quod spectaculum,
gladiatorius,

etc., L.

globus,
of
gladiators,
:

adj. [gladiator],

sphere, globe:

m. [ GLOB- ], a round body, ball, quae terra dicitur: Lucens lunae,

gladiatorial: ludus: pugnae irnniW^., a band of consessus, spectators at a gladiators : munus, L. show of gladiators : locus, a seat in the show: cor:

poris tirmitas
n. (sc.

animus, i. e. desperate, T. As subst. auctoramentum), the hire of a gladiator, L.


:

gladiatura,
tors, T;i.

ae,/. [gladiator], a fight

of gladia-

in eo (caelo) animadversi ^oh\, fireballs. globular mass, ball, globe : Flammarumque globos volvere, V. sanguinis, 0. Of men, a throng, crowd, body, mass, gathering, knot: circa Fabium globus increpabant dictatorem, L. militum, Ta. muliorum, L. nobilitatis, clique, S.

disk,

V.

m., a sword: vagina vacuus, drawn: gladios strinxerunt, drew, gladiis res geritur, S. gladiis destrictis, Cs. gladium e vagina Cs.

gladius,
:

i,

eduxit:

Nudare
:

gladios, 0.:

cum

gladiis sequi

Proxuma quaeque metit gladio, V. consulem gladiorum impunitas, i. e. of murder : magna est Prow.: Suo sibi gladio gladiorum licentia. hunc iugulo, hoist with his own petar, T. plumbeo gladio iugulatus, i. e. easily refuted.

glaeba

gleba ),

ae, /. [

GLOB- ], a lump of
:

avi, atus, are [glomus], to wind into gather up, roll together, collect: lanam in orbes, O. terram speciem in orbis, 0. grando glomerata, L. equitem docuere gressiis glomerare superbos, i. e. make the horse prance, V. To gather together, make a knot of, collect, crowed, assemble: agmina fuga, V. apes glomerantur in orbem, Y. 7b make by gathering, collect, make up, produce : raanum bello, V. tempestatem, V. noctem, V. Fig., to roll up, gather, accwnulate: Omnia lixa tuus glomerans determinat annus, C. poet.

gloiner5,
:

ball,

earth, clod: glaebis

aliquem agere
:
:

nee

ulli

glaeba

glomus,

eris, n.

[GLOB-], a

clew, ball

made by

ulla agri adsignaretur, L. gere, V.


:

rastris glaebas fran-

winding : lanae, H.
gloria, ae, /. [ 1 CLV- ], gloiy, fame, renown, praise, honor: Labore alieno parta, T. virtutem
:

ornare glaebam Versare glaebas, H. Land, soil e. an altar of turf lu. Terra potens ubere glael)ae, V. duris Sicula, 0. Aequicula glaebis, hai-d soil, V. A piece, lump, mass : sevi ac picis glaebae, Cs.
virentem,
i.
:
:

taraquam umbra sequitur


ritur gloria
:

militaris

bello quae:

glaebula (gleb-), ae,/. dim. [glaeba], a piece of earth, bit of land : talis, lu.

little

sit in aeterna gloria Marius gloria aeterni fierent, S. : interdum cumulatior redit, L. militavi non sine gloria, H. : Metello hodie est maximae gloriae belli gloriam armis repperi, T.
:

: :; ::

gradus
gnata, see
nata.

:: : : :

glorians
nominis vestri
III.
: :

353

dicendi
S.
:

velocis gloria plantae,

niaiorum,

penes eosdem gloriae


^

Thirst for glory, ama monopoly of glory S. bition, vainglory, pride, vaunting, boasting, vanity gloria elati, Cs. studio et gloria gloria duci generandi mellis, V. vana, L. ventosa, V. An ornament, pride: Splendor, richness: ruris, V. taurus pecoris, Lapithaeae geiitis, Caeueu, 0.
i.e.
:
:

eraiit,

Gnatho,

onis, m., the

name of a

parasite, T.

Hence, a parasite.

gnatus, see natus.

gnav-, see

nav-.

g5bio

(lu.), onis,

or

g5bius,
Fopyu), a

I (0.),

m.,

= kw-

^LOQ, a gudgeon.

Gorgo,

onis, /.,

Gorgon ; plur.

Tb.

armentis gloria frontis,


glorior.

i.

e.fine horns, Ta.

gl5rians, P. of

gl6riati5, onis, /. [glorior], a gloryitig, boasting, exulting: gloriatioue digna vita.


gldriola, ae,/. dim. [gloria], a
bit
i.

Gorgones, the three daughters of Phorcics, StJieno, Euryale, and Medusa, with beautiful faces, snakes for hair, and a petrifying look, C., V., 0., lu.

gdrytos, see

corytos.

of glory,
a petty

little

fame: nostra

gloriolae insignia,

e.

office.

m., z= Kpu^aroQ [Macedonian], a low couch, camp-bed, pallet, C, Ct.


i,

grabatus,

glorior, atus, aii, dep. [gloria], to boast, vaunt, gloriandi glory, brag, pride oneself: apud te (causa) loqui nee mentitur in gloriando idem quod Cyrus haec, L. beata vita glorianda est milii, se magistratus evenisse ex sententia, T. adsecutum: se alterum fore SuUam, Cs. mulierculam Vineere moUitie, H. norainibus veterum decepto rege, L. socero victoria insolenter, Cs. de tuis divitiis illo, in him as father-in-law, 0. adverin virtute recte in eo gloriari, quod, etc.
:

gracilis, e {plur. f. gracilae, T.


slight, slendei', slim, 'meagre, lean
:

),

adj.,
:

thin,

H.

Indi, lu.

cacuraen, 0.

puer, capella, 0.: equi hominesque, L. F i g. materia, a slight theme, 0.


virgo, T.
:

gracilitas,
ness, leanness,

atis, /. [gracilis], slenderness, thin-

meagreness

corporis.

Plur.

cor-

poris.

graculus,

i,

m., a jacMaio, Ph.

gradatim,
grees, little by

adv. [gradus], step by step, by de:

sus

te, L.

gl5ri5se, adv. with comp. and sup. [gloriosus], gloriously, magnificently : triumphare: alqd gloriosissime conficere. pously t exorsus es
sius praedicare.
:

ascendere

little, gradually respondens.

(honores) adsequi

gradatiS, onis,/. [GRAD-], a climax.


step,

Boastfully, vauntingly, pomraentiri de me ipso glorio:

gloriosus,

adj. with comp.

and

sup.

gloria

],
:

gradior, gressus, I, dep. [gradus], to take steps, walk, go, advance : gradiendo accedere quasdam (bestias) esse gradientes: longe, V. lente, trans alpls, Ct. fidenti anirao ad mortem 0.
: : :
:

full of glory, glorious, famous, renowned: factum gloriosissimum quae gloriosa modo neque belli patrandi cognovit (sc. esse), brilliant, not effectual, To be proud of, to be dies gloriosissimus, Ta. S. gloried in: illud Romanis hominibus gloriosum
: :

pariter gressi, V.

Gradivus

(once Grad-,
lu.

0.),

I,

m., a

surname

[ GRAD- ], a step, pace, gait, walk: gradum facere Suspenso gradu ire, T. bene de re p. merer! gloriosum est est, ut, etc. quieto et placido gradu sequi. Ph. citato gradu, Vainmulto gloriosius duxit, si, etc., N. dies. concito gradu. Ph. pleno gradu, at a quick L. glorious, boasting, haughty, conceited, ostentatiozcs : step, S. presso gradu, at a moderate pace, L. graphilosophia. miles, braggart, T. dum celerare, hasten, V. conripere, H. addere, Prop., to bark, peel; L. sistere, V. sustinere, 0. revocare, V. reere. glub5, hence, to rob : Remi nepotes, Ct. ferre, 0. ferre per agmen gradus, charge, 0. gluten, inis, n. [ GLA- ], glue, beeswax: coUee- station, position, ground : stabili gradu impetum excipere, L. In gradu stetimus, 0. hostes gradu tumque haec ad raunera, V. lentum, V.
:

of Mars, L., V., 0., gradus, us, m.

glutinator,
sioallow, gidp,

oris,

m. [gluten], a bookbinder.
ivi,

demoti, L.
to

Plur., steps, rounds, stairs: in gradi:


:

gluti5 or glutti5,
gorge
:

ire

GVOR- ],

Epulas, lu.

Gnaeus,
Cs.

i,

m., a praenornen, usu. written Cn.,


adj.

gnarus (narus),
:

[GXA-], knowing,
:

skilled,

practised, expert, versed: rei p.: coniurationis, privy, Ta, Latinae linguae, L. gnarum, quibus modis, etc. satis gnarus, Hannibalem transitus
:

bus Concordiae stare templi cui (templo) gradibus surgebant limina, V. si gradibus trepidatur ab imis, lu. F i g., a step, stage, degree, grade : ex aedilitate gradum ad censuram fecit, L. hunc gradum mei reditus esse, quod, etc., toward'i my return: primes gradus vicina fecit (of love), 0. gradu post me sedet uno, H. An approach, ad-

vance, progress,

march : Quem mortis timuit


:

gra-

raercatum, L. custos, Ta. Known : id Caesari, conspicui eoque gnari, recognized, Ta. Ta.
:

dum ?/onw,

spondeus expertem dignitatis gradum, march.


H.
imperi:

habet

non

step, de-

gree, grade, stage, rank, interval: civis

hoc gradu;


Graece
:

: : :

grassor

: :

854
:

senatorius gradu amplissimo dignissimus omnes sonorum, notes: totidem gradus distamus ab illo, 0. per oninis honorum gradus altior dignitatis ascendens gradibus magistratuum sonorum gracognomiiiis, dus, intervals : peccatorum gradus Per giadus (i. e. gradatim), 0. Hi distinction, 0. plerumque gradus, stages (of ruin), lu. Self-posposisession : de gradu deici, be disconcerted. tion, relation : gradu depulsus, overthrown, N.
:
:

grandaevus,
old,

adj. [grandis
:

+ aevum], in years^
:

aged

Nereus, V.
[ n.

pater, 0.

seues, Ta.

graiide, adv.
lu.

of grandis

],

loudly

sonare,

grandescS,

ere, inch, [grandis], to be-

come great, grow

triplici fetu, C. poet.

A
:

grandiculus,
grandifer,

adj. dim. [grandis], rather large.,

pretty well grown, T.


era,

gradum

filii

apud
:

te habere, L.

erum,

ac?;.
:

[grandis

+1

FER-],

Graece, adv. [Graecus], in the Greek language, in Greek : legere scripsit historiam loqui scire omnia Graece, lu.
:

bearing largely, productive


ing
grandiloquent.

arationes.

grandiloquus, I, m. [grandis +4 LAC-], speakloftily,

Plur. m. as

subst.

isti,

graecor,

atus, arl, dep, [Graeci], to imitate the

boasters.

Greeks, live in the Greek manner, H.

grandis,

e,

adj.

with comp. [2 GAR-],


:

Of

Graecostasis,
of
the senate.

is,

/.,

=: ypaiKOGramg, a build-

ing in which foreign ambassadors aivaited decisions


dim. [ Graecus ], Grecian, Greek: ineptum sane negotium et Graeculum, As subst. m. thorough Greek: contio liomiues. and/., a Greekling, C, lu., Ta.
adj.
:

things, full-grown, large, great, full, abundant: tumulus, Cs. vas fetus giandiores edere ilex,
: :

S.

grandiores

libri

litterae: cothurni,
:

Graeculus,

Graecus, adj., =r FpaiKoQ, of the Greeks, Greek, Grecian: res: litterae: lingua: testis: more biAs subst. m. / Graecus bere, i. e. to drink healths. apud Graecos ignobilis, L. As subst. n., sing,, the Greek language : librum e Graeco in Latinum Plur., Greek loritings : Graeca legunconvertere.

persons, grown up, large, big, tall : virgo, T. puer. Advanced in years, aged, old: homo grandior, T, grandiorem aetatem ad consulatum constituere non admodum grandis natu tam grandis nalu
: :

nia, a large sum : faenus dus argenti: elemcnta, massive, 0.

H. pecuaes alienum, S, pon:

Of

iam grandior aevo

genitor, 0.

g., large,

great,

strong, powerful, weighty, severe:

dicam
:

tibi inpin-

gam grandem,
:

tur.

Graiugena, ae, m. [Grains + GEN-], a Grcciaji by birth, Greek, Pac. ap. C. V.


,

of the Greeks, Grecian, Greek: homo, V. nomen, V. Camena, H. As Plur. : Gral, orum or subst. m., a Greek, C, V. um, m., the Grecians, Greeks, C, V.
(

Graius

disyl,

),

adj.,

T. de rebus grandioribus dicere supercilium, lofty, lu. ingenium, 0. pi'aemia meritorum, H. carmen, lu. alumnus, noble, H. Plur. n. as subst. : metit Orcus Grandia cum parvis, H. nee Conamur tenues grandia, H. Of st34e, great, lofty, dignified, noble : genus dicendi grandius rerum gestarum pronuntiator causidicus oratores verbis,
: : : :

granditas,
ity:

atis,/, {^vaw^is], grandetir, sublim-

verborum,
loftily.

gramen, inis, w. [8 GAR-], grass: iacere in gramine, H. cervus graminis immemor, H. graquocumque de minis herba, blade of grass, L, gramine, pasture, lu, : nee gramina rivis saturanredeunt gramina campis, H. tur, the sod, V. plant, herb : cerinthae, V. incognita capris Gramina, V.
:

comp.

(granditer), adv. [ grandis ], : grandius sonare, 0. (dub.).

Only

(grandiuscula, error

for grandicula, T.)


L., V., H.,

grando,
0.
:

inis,/., hail,

a hailstorm, C,

terrere

animos grandinibus.
era,
:

granifer,
grain-bearing

erum, adj.

granum -fl FER-],

[gramen], of grass, covered seed, small gl'anum, i, campus, V. sedile, V. coro0, kernel f fici turea, : rumenti uvae, 0. bamboo. na, L. hastae, i. e. of Corn, grain : ex provincia nullum habere. grammatica, ae, f.,z=ypafinaTiK{], and gramypa<p(ov, a writing-style, 0. graphium, l,n., matica, orum, 7i., z= ypafifiaTiKaf grammar, phi-

gramineus,
:

adj.
:

with grass, grassy

agmen, of ants, 0. n. [3 GAR-], a grain,


: : :

lology.

grassans, P. of
adj.,

grassor,

granimaticus,

= ypanixariKo^, of gram:

grassator,

oris,

m. [grassor], a disorderly per-

mar, grammatical : tribus, i. e. of the grammarians, H. As subst. m., a grammarian, philologist grammaticum se professus grammatici certant, doctors disagree, H.

son, rioter, footpad, bully,

C,

lu,

granaria, orum, n. corn, granary, C, II.

grassor, atus, arl, dep. intens. [gradior], to go, To loiter, idle, move, go about: recto limite, 0. per omnia riot: inventus grassans in Subura, L, [granum], a store-house for scelera, L. Fig., to go, proceed, act, move: ad

gloriara virtutis via, S.

alia via, L.

consiiio gras-


gratans
sandum
:
:

: : : : :

gratuito
:

: : :

355
ira,

Gratius ex fonte bibuntur Natalis numeras, H. Thankfully, grateftdly: alqd facere. aquae, 0.

non posse, quam, etc., L. ut pro tantis eorum in rem p. meritis gratiae referantur. P e r s o n., usu. plur., the graces, three goddesses of loveliness, H. crudelitas in capta urbe grassata est, Cu. 7b advance, take measures, make an attack : ferro attendants of Venus (Aglaia, Euphrosyne, and Sing. collect.: non illi Gratia lecto, 0. grassatur cupido, lu. in te liac via, L, in pos- Thalia), H. Fig., a cause, reason, ground, occasion, motive, sessionem agri, L. sake. Only abl., usu. after a gen., in favor, on acgratans, F. of grator. count, for the sake, for : bestiae hominum gratia grate, adv. with comp. [gratus], with pleasure, generatae Nuptiarum gratia haec sunt facta, T. agreeably, gladly, willi7igly : praeterita meminit negoti gratia properare, S. dolorum effugiendoratiis, L.
:

cupidine atque

be actuated

by, S.

obsequio,

make approaches

obseguioualt/,

rum
for
etc.,

gratia: placandi gratia, S. exempli gratia, instance : verbi gratia ea gratia Simulavi, ut,
:
:

grates (no

gen.), f.

[GRA-],
: :

thanks, thanks-

giving (esp. to the gods) diis grates agunt, L. ulqm gratibus venerati sunt, Ta. grates tibi ago, summc Sol o quas dicere grates parem ? V. agis Carminibus grates, 0. At tibi pro seelere di Persolvant grates dignas, pay you, Y.
:

for that reason, T. id ea gratia eveniebat, etc., S. qua gratia Te arcessi iussi, ausculta, /or what purpose, T. Excludor, ille recipitur, qua gratia? why? T. Of persons, a /ai'onVe; ut unus gratia nostra fores, 0.
:

quod,

favor, Pompei gratiam milii gratia florens hominum Romanis, court conciliari putare cum iuimico reditus in gratiam,
: :

favor, esteem, regard, liking, love, friendship, partiality : aeterna inter falsam gratiam inire, curry favor, T. DOS, T.

gratia,
:

ae, /. [ gratus ],

gratificati5, onis,/. [gratificor], obligingness, complaisance: SuUana: inpudens.


gratificor, atus, ari, dep. [gratus 2 FAC-], to do a oblige, gratify, please : mi hi gestu the favor of L. populo potestas honeste bonis gratificandi qui gratificantur cuiquam quod obsit illi, do as a favor : odiis Seiani,
:

reconciliation: fides reconciliatae gratiae:


:

gratiam Eomani velint, summam inire gratiam cum populo R. in gratia esse istuc impetro cum summa inter suos, gratia, with a good grace, T, male fratrum gerainorura, harmony, H. Cs. quantum gratia sarta, interrupted friendship, H. valent, Cs. improba, partiality, lu. cum gratia
: :
:

suam Cs. a bonis omnibus apud regem inita, L.


si

Ta.

2o give up, surrender,


:

yield, sacrifice, concede


li-

populo et aliena et sua potentiae paucorum bertatem suam, S. quod populi sit, L.
:

gratiis, adv. [abl. plur. of gratia], withoiit reward, for nothing, gratis: si non pretio, gratiis, T.

gratiSsus,

adj.

with comp. and sup. [gratia],

provincia imperatoris, to the satisfaction of, L. multas bonas gratias attulit, tokem of favor. Charm, beauty, loveliness : formae, 0. neque abest facundis gratia dictis, 0. favor, kindness, courtesy, service, obligation : hanc gratiam ut sibi petivit in loco gratiae, ut, etc, des, T. Boccho delicti gratiam facit, forgives, S. pugnaturi in gratiam ducis, to please, L. data in praeteritam iudici gratiam, for the favor shown him on the trial, L. Thanks, thankfulness, gratitude, acknowledgment: est dis gratia, cum ita est, I thank, T. illi debetur a me veteris stat gratia facti, V. gratia maior, H, annonae levatae gratiam tulit, received, L. dis gratia, thank heaven, T. ac Syro
:

A
:

full of favor, in favor, popular, acceptable., beloved, agreeable : Plancium gratiosum esse dico homo gratiosior quam Calidius adversarius gratiosissimus apud Globulum gratiosior, in higher favor: gratiosissimus in provincia: causae: raissio, throv-gh favor, L. T'hat shows favor, obliging, complaisant: scribae in dando loco: ad officium
:

necessitudinis.

gratis, adv. [for gratiis], out of favor, through loithout recompense., without pay, for 7iothing, gratuitously, gratis: f rumentum dare ne gratis in provincia male audires rei p. servire praetor factus est.
kindness,
:

nil gratiae,

no

tlianks to, T.

mirificas tibi

apud

me

expressed: ei gratias egimus, thanked him: et non neglexisse habeo gratiam, am grateful, T. : sibi gratias habere, L. maximas vobis gratias et agere et habere alqd in gratiam habere, take as a favor, S. meritam dis inmortalibus gratiam honoribus persolvere, express. return, requital, recompense (for a favor) pro eo Xec nulla est (beneficio) gratiam repetere, L. inaratae gratia terrae, V. tulisse potius iniuriam,
gratias
egit,
: :

grator, atus, ilri, dep. [gratus], to manifest joy, wish joy, congratulate, rejoice ivith, rejoice: sorori, V. toto raihi pectore, 0. Gratatur reduces (i. e. eos reduces esse), on their return, V. praebet se
:

gratantibus, Ta.

Nescia, gratentur consolenturne parentem, 0. 2h give thanks, express gratitude : Iliacis f ocis, 0. templura gratantes adire, L. ad gratandum sese expedire, Ta.
:

in

vicem inter

se, L.

quam

retulisse gratiam, requited


:

praeclaram po-

pulo R. refers gratiam omnibus referenda gratia satisfacere, by a recompense: referre gratiam aliam

gratuitS, adv. [ gratuitus ], without pay, for naught, gratis, gratuitously : causas defendens civitatem impertire, for no particidar reason : crudelis erat, wantonly, S.
:


gratuitus

,,^

: : :


gravis
:

: :

356
T.

gratuitus, adj. [gratia], done without pay, not for reward, free, spontaneous, voluntary, gratuitous: liberalitas: amicitia: suffragia: iwvov, sponcrudelitas, unprovoked, L. : praeterita taneous, L. parricidia, in vain, L.
:

quam

sit

re pulchrum, beneficio gratum, tyran-

num

occ'idevc,

productive of gratitude.

gravans, ntis, P. of grave. gravanter, adv. [gravans], reluctantly :


Li.

venire,

gratulabundus,
ing
:

adj. [gratulor], congratulat-

gravate,
spondere
ingly
:

adv. [gravatus], with difficulty, relnc-

multitudo, L.

tanily, unwillingly,
ille

gratulati5, onis,/. [gratulor], a manifestation of joy, wishing joy, congratulation., rejoicing, joy quanta: unius diei (imago) laureata in sua grasumma cum tulatione, in his honor: populi, L.
: :

grudgingly : non gravate primo: concedere, L.

re-

victolaudis nostrae tua gratulatione civium iiic riae gratulatio ab Remis Labieno fieret, Cs. A joyful parent! suo gratulationi in victoria fuit. festival, public thanksgiving : quaestori gratulationem decrevit gratae dis immortalibus gratulapatefacta gratulationi templa, L. civitationes tem in gratulationibus esse, L.
: : : : : :

gravatim, adv. [gravatus], reluctantly, : socia arma Rutulis iunxit, L. gravatus, P. of gravo.
grave, adv.
[gravis], strongly, rankly
:

unwill-

olens,

V.

gravedinosus,
taking cold
easily.

adj. [gravedo], subject to colds,

(gratulator, gratulor,
:

oris),

m. [gratulor], one who con^


to

graved5, inis,/. gravesco,


,

[gravis], a cold, catarrh.


,

ere, inch, [gravis], to

become

grattdates (in a spurious passage).


atus, ari, dep. [ gratus
:

burdened, grow heavy: fetu nemus gravescit, V. F i g., to grow worse : valetudo Augusti, Ta.

],

manifest
:

graviditas,

atis,/. [gra.y'idus'], pregnancy,


to

joy, be glad, congratulate, rejoice : laeto voltu mihi de filia de ipse raihi gratulatus sum tibi tibi iudicio ambitus ei voce maxima victoriam pro amicitia nostra, S. tibi in hoc qua in re ei recuperatam libertatem est gratulatus tibi
:

atus, are [ gravidus ], (gravid5), impregnate : (terra) gravidata seminibus.

load,

svjollen

adventum gratulantur (sc. me esse), T. tibi ingenium non latuisse tuum, 0. milii quod habiturus essem amicum quod abes tibi, cum tantum va:

adj. [ 2 GAR- ], laden, filled, full, corpus, fruit-laden, C. poet. nubes, 0. aristae, loaded, V. uber, V. semine terrae, 0. ubera vitali rore pharetra sagittis, H. urbs bel-

gravidus,
:

lis,

V.

Italia

gratulor victoriae suae: inter se cives, Supin. ace: ad quasi vicissent, gratulabantur. me venire gratulatura ad Caesarem gratulatum convenerunt, Cs. 2h give thanks, render thanks, thank : deos gratnlando obtundere, T.
les, etc.:

with child,
0.
:

uxor

Burdened, pregnant, with young : ex te, T. de semine lovis, pecus, V. (equae) vento, V.
imperils, V.
: :

gratus,

adj. with comp.

and

s^tp.

loved, dear, acceptable, pleasing, agreeable:

[GRA-], hefactum
:

omnibus

optimo cuique oratio gratissima nihil patri gratius t'acere: id gratum accepturaque ha:

bendum
tur, Cs.
:

supplicia

eorum gratiora
:

dis

arbitran:

hedera est gratissima Baccho, 0. conviH. carmina, H. Gratior pulchro in corpore virtus, V. parentibus error, V. Si quod adest gratum iuvat, acceptable, i. e. with content, H. As subst. n. : feceris nobis gvatura omnibus, do ns a favor: gratissimum mihi feceris, si, etc., a very great favor: quae rebus grata erant, gratiora verbis facere, L. Gratum elocuta consiliantibus lunone divis, something pleasant, H. With supin. abl.: liis gratiora dictu alia esse scio, L. Of persons Venus, H. iuvenum gratissime Grantor, vates
va, rcelcome,
: :
:

dis gratissima, 0.

grateful, thankivorthy, deserving, procuring thanks : cognovi te graid,

Thankf
:

tissimum omnium re ipsa atque animo gratissimus si bene de me meritis gratum me praebeo ei'ga me: gratissimis auimis prosequi, etc.: lioram grata sume manu, H. quom gratum mihi esse potuit, i. e. it might luxv^ procured me thanks,
;

gravis, e, adj. with comp. gravior, and sup. gravissimus [2 GAR-'\, heavy, weighty, ponderous, bur' densome, loaded, laden, burdened: gravi onere armorum oppressi, Cs. corpus Ipse gravis graviter Concidit,V. bullae aureae navigia, Cs. agmen, L. gravius dorso subiit onus, H. robur aratri, tellus, V. V. naves spoliis graves, L. acre dextra, V. imbre nubes, L. After the as w^as reduced in weight aes grave, heavy moyiey, ynoney of the old standard (a full pound in each as), L. With young, pregnant: sacerdos Marte, V. uterus, 0. Of sound, deep, grave, low, bass : sonus, gravissimus sonus sonus auditur gravior, H. Of smell or flavor, strong, unpleasV. f ragor, 0. ant, offensive: hircus in q\\s, rank, II.: ellebori, Burdening, opV. odor caeni, V. sentina, lu. pressive, serious, gross, indigestible, unwholesome, noxious, severe, sick: cibus: cantantibus umbra, anni tempore gravissimo, season : autumnus V. virus, II. tempus, weather, L. in Apulia, Cs. graviore tempore anni acto, season, L. morbo gravis, sick, V. aetate et viribus gravior, L. spiritus gemitu, difficnlt,Y.: oculi, heavy, vino, 0. Fig., Jiard to bear, heavy, burdensome, opV. pressive, troublesome, grievous, painfid, hard, harsh, lasevere, disagreeable, unpleasant : paupertas, T.
: :


gravissizne
bores: gravissima liiemps, Cs.
tibi senectutera
:

: : :

grex

:: : :

357
volnus: numquara

gravem esse
:

Appia

(via) tardis,
:

gravissime iudicarunt, i. e. were greatly influenced by you, Cs. res gestas narrare locum tractare.
: :

H.

miserior graviurque fortnna, Cs.


si tibi

amicitiae, oppressive, H.

Principum grave non erit, a


:

grav5,

avi, atus, are [gravis], to m,ake heavy,

load, burden,

weigh down, weight, oppress:


: :

membra

Caesarem contioues, hostile, Cs. ver- gravabat onus, 0. poma gravantia ramos, 0. bum gravius: ne quid gravius in fratrera statue- vino somnoque, L. semper gravata lentiscus, gravius est verberari quam necari, S. ret, Cs. loaded with fruit : papavera pluvia gravantur, V. graviora (pericula), more serious, V. edictura, L. F i g., to burden, oppress, incommode : officium, quo inprovisus gravior accederet, more formidable, quod me gravat, H. gravari militia, L. somno passi gravatus, V. As suhsf. n. : adversarius itnperi. S. 2b make more grievous, aggravate, Of things, s^wn^, increase : f ortunam meam, 0. f aenore gravatura graviora, .^rm^er hardships,Y.
trouble: in
:
:

weiffhti/,

important, grave, injluential


:

inperiuni

aes alienum, L.

quae mihi ad spem obtinendae verigravius, T. tatis gravissi.na sunt: gravissima caerimonin, most solemn, Cs. nihil sibi gravius esse facien:

dum, quam ut, etc. exemplum, H. gravissima civitas. Of character, of weight, of authority, emine7it, venerable, great : animus natu gravior, T. omnes gravioris aetatis, auctoritate graviores more settled, Cs. homo, sober : gravis Entellum

dictis castigat

(i.

e. graviter),

V.

gravissime,

see graviter.

gravitas, atis, /. [gravis], weight, heaviness: per inane moveri gravitate navium, Cs. ignava nequeunt gravitate moveri, 0. Pregnancy, 0. Unwholesomeness, oppressiveness, severity, heaviness,
:

gravor, atus, ari, dep. \^pass. of gravo], to be burdened, feel incommoded, be vexed, take amiss, bear ivith reluctance, regard as a burden, hesitate, do unwillingly : ne gravere, T. gravari coepit, quod, etc. ego vero non gravarer si, etc. nee gravatus senex dicitur locutus esse, etc., L. non esse gravatos homines prodire in campum in conloquium venire, to be loath, Cs. sua ad eum postulata def erre, sliriyik from bringing, Cs. tibi reddere rationem, L. quae voce gravaris, mente dares ( sc. dare ), V. Pegasus equitem gravatus,
: :
: :

i.

e.

throwing

off,

H.

flock.

gregalis, e, adj. [grex], of a flock, of the same Hence, jd/?*. m. as subst., comrades, com-

didness
lis,

caeli

loci,

L.

morbi

soporis, 0.
:

seni-

panions, fellows

tui:
:

gregalibus

illis
:

ableness, Ta.

Fig., Harshness, Of
brorum.
severity
:

0.

annonae, dearness, Ta.


Disease, sickness
belli,

odoris, disagree:

Of a common
gregarius,

soldier

sagulum, L.

amissis. habitus, Ta.

heaviness, slowiiess
:

tati addidit, L.

L. things, weight, importance:

memcorporis linguae. : crudelitatem gravi:


:

adj. [grex],

of

the herd,
:

of

the com-

mon

sort,

common :

milites, privates

miles, L.

eques, Ta.

sententiarum civitatis, Cs. provinciae Galliae Of persons, weight, versus gravitate minores, H. dignity, gravity, presence, influence : inaudita gracomitate condita gravitas cum vitate praeditus gravitate loqui oris, L. Incolumi gravitate, without loss of dignity, H.
:

gregatim,
throngs
:

adv. [grex], in flocks, in crowds, in cives coniecti.


:

gremium, i, n., a lap, bosom misisse in gremium imbrem aureum, T. vomens gremium suum
:

graviter, adv. with comp. gravius, and snp,


gravissime [gravis], weightily, heavily, ponderouscecidi, 0. Of ly: tela ut gravius acciderent, Cs. sonat ungula cornu, V. tone, deeply : sonare Vehemently, strongly, violently : crepuerunt fores, ferire, V. adflictae naves, Cs. F i g., veheT.
:

1. gressus, P. of gradior. mently, violently, deeply, severely, harshly, unpleas2, gressus, us, m. [GRAD-], a stepping, going, antly, disagreeably, sadly : aegrotare: saucius: se volnerare, Cu. : gravissime terreri, Cs.: tibi iratus, step, course, way : tendere gressum ad moenia, Y. gravius hoc dolore exarsit, Cs. cives gravis- conprirae gressum, V. presso gressu, slowly, 0. T. sime dissentientes tulit hoc, ^ooX* to heart: cum gressus glomerare superbos, V. : hue dirige grescasus miseriarum graviter accipiuntur: ilia gra- sum, i. e. steer, V. vius aestimare (i. e. graviora), Cs. in ilium dicere, grex, gregis, m., a flock, herd, drove, swarm: agere ut pecudes dispulsae sui generis sequuntur greges T. : de viris gravissime decernitur, Cs. Dux gregis, non gravius accepturi viderentur si, etc., sorrow- greges armentorum lanigeri, V. balantum, V. : avium, H. : armenta grefully, L. : se non graviter habere, to be not very ram, 0. With dig- gesve, 0. ill : spirans, ^vith poisonous breath, V. P r o v. grex totus in agris Unius company, society, troop, band, nity, weightily, impressively, gravely, seriously, with scabie cadit, lu. propriety: his de rebus conquer! : de vobis illi crowd, throng, set, clique : ancillarum, T. honestis: : : :
:

hostem gremium ante suiim aufert, V. bosom, lap, heart, centre : terra gremio mollito semen excipit: Graeciae. Fig., a lap, hidingplace, protection, affection: Caeruleus (Nili), depths, V. Quis gremio Enceladi adfert Quantum meruit labor ? i. e.pays, lu. haec sunt in gremio sepulta consulatus tui in f ratris gremio consenescebat In vestris pono gremiis, i. e. in your care, V.
inplevit:


gnus
:
:

::

gypsum

::

358
lantic, lu.

simorum hominum greges Scribe tui gregis hunc, grege facto inrumpere, in i, e. your intimates, H.
a body,
S.
:

g., 071
:

est

gurges vitiorum
onis,

abyss, gulf: libidiuum patrimoni, spendthrift.

qui

patronorum in grege adnumerer company of actors : alius, T.


gruis,
is,

ego forsitan propter multitudinem indoeilis, H.


:

gurguli5,
windpipe.

m. [GVOR-], the gullet, weasand,


[gurges], a mean dwelling,
:

gurgustium,
hovel, hut.

n.

see grus.
us,

grunditus (grunnitus),
grunting:
suis.
ivi,

m. [grunnio], a

grunnio,
GAR-], a

gustatus, us [gusto], the taste, sense of taste gustatus, qui sentire debet, etc. taste, flavor

ire, to

grunt, lu.

grus {nom.
crane,

gruis, Ph.), gruis,

C, V., 0.

m. and /. [1 a delicacy, H.

pomorum iucundus (uva) peracerba F g., flavor, enjoyment : verae laudis.


:

gustatu.

gryps,

grypis, m.,

P r o v. lungentur iam grypes four-legged bird). equis (of an impossibility), V.


:

= ypv^', a griffin (a fabulous


(

gubernaculum

poet,

-naclum, V.

),

i,

n.

[guberno], a helm, rudder: ad gubernaculum acPlur., cessit: Ipse gubernaclo rector subit, V, guidance, direction, control, government : rei p. ad gubernacula rei ereptis senatui gubernaculis
:

gustus ], to taste, take a leporem, Cs. aliquid de .^anguine, lu. J'o take a slight meal, take luncheon, eat a little: quorum nemo gustavit Cubans. F i g., to taste, partake of enjoy : civilem sanguinem: partem liquidae voluptatis: praecepta: summatim rerum causas Metrodorum ilium, i. o. heard for a while: lucellum, H. Pro v. primis labris
little

gusto,

avi, atu&, are [

of: aquam:

gustare,

i.

e.

learn a

little

of

p. sedere,

C,

L.

gubernatio,
piloting:
tion,

onis, /. [ guberno ], a in gubernatione neglegeutia.


:

Direc-

steering,

gustus, us, m., a tasting: epulas explorare gustu, Ta. light dish beginning a meal, antepast, whet, relish : gustiis elementa quaerunt, lu.

management, government

senatus, by the

gutta,
tae,

senate:

summi imperi: civitatis. gubernator, oris, m. [guberno], a


:

guttis: guttae
blush, lu.
guttis, 0.

helmsman, pilot

clavum

steersman, tenens: scientia guber-

a drop: numerus in cadentibus imbrium: liquuntur sanguine gutv.: Sanguinis in facie non haeret gutta, i. e.
ae, /.,

Pro
:

natorum
rei p.
:

confisi, Cs.

A
:

director, rider,

governor

Spots, specks
:

civitatis.
icis, /.
[

v.: Gutta cavat lapidem, 0. Nigraque caeruleis variari corpora (apium) paribus lita corpora guttis, Y.

gubernatrix,

gubernator

],

a con-

ductress, directress, T.

civitatum eloquentia.

gubern5,

avi, atus, are, =Kv(3epvd(i), to steer,

nautae certarent, quis eorura gubernaret. P r o V. e terra, i. e. without sharing the danger, quilibet nautarum tranquillo mari gubernare L. To direct, manage, conduct, govern, potest, L. orguide, control : qui eos gubernat animus, T. bem terrarum navem rei p. omnia prudentia tormenta gubernat dolor: quoniara ratio non gu-

guttur, uris, n., the gullet, throat, neck: fundens e gutture cantus haesit sub gutture volnus, V. Senile, H. (Cerberus) tria guttura pandens, magni Gutturis exemplum, i. e. of gluttony, V.
:

pilot

si

lu.

Flur. for

si7)g.

guttura cultro Fodit, 0.


1,

gutus (guttus),
gymnasiarchus,

m., a narroio-necked flask,

cruet, oil-flask, H., lu.


i,

m.,

= yvfivaaiapxog,
Ct.),
i,

the

master of a gymnasium.

gymnasium
oiov, a
;

(gumina-,

n.,

=yvfivd-

Grecian school for gymnastic training, gula, ae,/. [GVOR-], the gullet, weasand, throat, gymnasium, C. as a place of honorary burial, N. Grecian school, high -school, college, C, L. neck : obtorta gula laqueo gulam f regere, S. Tlie palate, maw, throat, appetite : o gulam insul- transi Gymnasia, the mere schools (of vice), lu. sam inritaraenta gulae, S. gulae parens, slave to gymnicus, adj., =zyvjxviK6Q, of bodily exercise, plorante gula, lu. inplacata, 0. appetite, H. gymnastic : ludi certamen.
bernat.
:

gulSsus,
dainty
:

adj. [ gula
i.

],

appetizing,

luxurious,

fictile,

e. loith

daiiity food, lu.

(-cium), I, n.,=:yvvaLK{iov, the women's apartments, inner rooms, T., C.

gynaeceum

gumia, ae, m. [GEM-], a glutton, guminasium, see gymnasium.


gurges,
itis,

Lucil. ap. C.

gynaec5nitis,

idis,

/.,

= yvvaiKiovlTiq,

the

women's apartments (of a Grecian house), N.

m. [GVOR-], a raging abyss, whirlRheni fossa gurgitibus illis redundans: turbidus caeno, V. per medios gurgites, L. haupool, gidf:
: :

riebantur gurgitibus, L.
the Styx, lu.

Watei's,

caenosus, Stygius, 0. stream, sea: Iberus, V.


:

gypsatus, ad,j. with sup. [ gypsum ], covered with gypsum, plastered: gypsati crimen pedis, chalked for sale (as a slave), 0., Tb. manibus gypsatissimis (of an actor in a woman's part).
:

gypsum,
:

i,

n.,

=yvipaoQ,

ivhite

lime plaster,

gurgite ab alto, abyss, V.

Herculeus,

i.

e.

the

At- gypsum

Chrysippi, plaster images, lu.

gyrus

: :: :


habeo

: ! : : : : :

359

gyms, T, m., yvpog, a circle, circular course, round, ring : nee equi variare gyros docentur, Ta. F i g., gyros dedere, V. anguis gyros traxit, V.
:

circle, circuit, career,

teriore

diem gyro

traliit,

course: bruma nivalem InH. similique gyro veni: :

ent aliorum vices, circuit (of time), Ph.

rationis.

H.
ha
!

interj.,

see hahahae.

habena,
laeva, H.

[HAB-], a holder, halter, rein: \5?,\x.plur. : equonim per colla Excutit


ae, /.
:

efifusisoranis effundit habenas, V. thong, strap: (turbo) actus simis habenis, L.

habenas, 0.

formula of divorcing a wife): in vestra amicitia divitias, S. nos Amaryllis habet, 7ias my love, V. habeo, non habeor a Laide habet in iiummis, in praediis, is rich : ad habendum nihil satis esse amor habendi, V. Unde habeas, quaerit nemo,
: :

habena, V. metuens pendentis habenae, i. e. the lash, H. Fig., only pltir., the reins, direction, management, government : regum, C. poet. Fluminibus totas iiiniittite habenas, give the reins to, 0. classi iiimitfnrit in missis Volcanus habenis, V. laxissimas habenas habere amitit habenas, V. populi, 0. rerum, of the state, V. citiae

habeus,
mhst. m.
:

adj. [P. of habeo],

owning, rich.

As

invidere habenti, V.

ui (old perf. subj. habessit for habuerit, ere [HAB-], to have, hold, support, carry, wear: arma: anulum: arma hie paries habebit, H. coronam in capite soceos et pallium catenas Faenum in cornu, H. aquilam in exercitu, To have, hold, contain : quod (fanum) habebat S. auri non me Tartara habent, V. quern quae sint habitura deorum Concilia, etc., V. Quae regio Anchisen habet ? V. quod habet lex in se suam (nutricem) cinis ater habebat, V. To have, hold, arcem occupy, inhabit : urbem, S. qua Poeni haberent (sc. castra), L. Hostis habet muros, V. Of relation or association, to have: in matrimonio Caesenniam eos in loco patrui uxores patrem (legionem) secum, Cs. apis in iuba mecum scribas quibus vendant, habere, Cs. conlegara in praetura Sophoclem civitates stipendiarias, Cs. coguitum Scaevolam inimicos civis duos amicissimos eum nuptiis adligatum quem To have, be furnished with pro quaestore habuit. voltum bonura, S. pedes quinque Angustos adimanieas, V. To have, hold, keep, retain, tus, V. detain : haee cum illis sunt habenda (opp. mitsi quod accepit habet Bibulum in tenda ), T. obsidione, Cs. in liberis custodiis haberi, S. in viuculis habendi, S. mare in potestate, Cs. in ordines, preserve, custodiam habitus, lodged, L. exercitus sine alios in ea fortuna, ut, etc., L. S. Marium post principia, stainperio habitus, S. tion, S. Loricam Donat habere \\vo, gives to keep, V. inclusum senatum. Of ownership or enjoyment, to have, own, possess, be master of : agros Epicratis bona omnia in Italia f undum quod non desit, H. (divitias) honeste, enjoy, S. (leges) in monumentis habemus, i. e. are extant : sibi

habeo,
itus,

C),

sed oportet habere, lu. 2o have, get, receive, obtain: a me vitam, fortunas imperium a populo R. habeat hoc praemi tua indignitas: granum ex provincia plus dapis, H. Partem opere in tanto, a place, V. graviter ferit atque ita fatur. Hoe habet, it reaches him, V. certe captus est, habet (i.e. volneratus est) T. To find oneself, be, feel, be situated, be off, come off : se non graviter bene habemus nos praeclare se res habebat quo pacto se habeat provincia: bene habent tibi principia, T. bene habet, it is well : atqui Sic habet, H, credin te inpune habiturum ? escape punishment, T. virtus aeterna habetur, a6^o?es, S. To make, render: uti eos manifestos habeant, S. pascua publica infesta, L. With P. perf pass., periphrast. iovperf. act.: vectigalia redempta, has brought in and holds, Cs. domitas libidines quae conlecta habent Stoici de Caesare satis dictum pericula consueta, S. neque ea res falsum me habuit, S. edita facinora, L. To treat, use, handle : duriter se, T. equitatu agmen adversariorum male, Cs. exercitum luxuriose, S. eos non pro vanis hostibus, sed liberaliter, S. saucii maiore cura habiti, To hold, direct, turn, keep: iter hac, T. iter L. ad legiones, Cs. To hold, pronounce, deliver, fitter, make: orationem de ratione censoria: contionera ad urbem post habitam contionem gratulationibus habendis celebramur: quae (querelae) apud me de illo habebantur: verba. To hold, convene, conduct, cause to take place: comitia haberi siturus: senatum, Cs. censum: Consilium summis de rebus, V. To hold, govern, administer, manage, xvield : rem p., S. qui cultus habendo Sit pecori, V. animus habet cuncta, neque ipse habetur, S. aptat habendo Ensem, V. Of rank or position, to hold, take, occupy : priores partis Apud me, T. Statum de tribus secundarium. Fig., to have, have in m-ind, entertain, cherish, experience, exhibit, be actuated by : si quid consili Habet, T. alienum
:
: :

animum a causa plus animi quam


consilio fidem

tantum animi ad audaciam


consili
:

amorem

in

rem

p.

in

hereditatem

illam suas res sibi habere iussit (the

gratiam, gratias habere i see graTo have, have in mind, mean, wish, be able : tia. haee habebam fere, quae te scire vellem, this was in substance what, etc. haee habui de amicitia quae dicerera quod huic responderet, non habe-

habilis

::

habitus

::

360
habilius, L.
:

bat: haec fere dioere habui de, etc.: illiid adfirPro v.: qua digitum certo habeo, L. With P. fut. pass., to have, proferat non habet. be bound: utrumne de furto diceudum habeas, Ta. si nunc primuni statuendum haberemus, Ta. 7h have, have in mind, know, be acquainted with, be informed of: regis rnatrem habemus, ignoramus patrem habes consiUa nostra, such are: In memoria habeo, / remember, T. age, si quid haWith in animo, to have in mind, purpose, bes, Y. intend, be inclined : rogavi, ut diceret quid haberet in animo: istum exheredare in animo habebat: hoc (flumen) transire, Cs. bello eum adiuvare, L. To have in mind, hold, think, believe, esteem, regard, look -upon : neque vos neque deos in animo, haec habitast soror, T. alquos magno in hoS, nore, Cs. lunium (mensem) in metu, be afraid of: omnls uno ordine Achivos, all alike,Y.: hi numero inpiorum habentur, Cs. quem nefas habent norainare deos aeternos habitus non futtilis auctor, V. cum esset habendus rex non nauci augurem cuius auctoritas magni haberetur, Cs, id pro non dicto habendum, L. sic habeto, non esse, etc, non necesse habeo dicere earn rem habuit rehgioni, a matter of conscience: ludibrio haberi, T. duritiam voluptati, regard as pleasure, S. To have, have received, have acquired, have inade, have incurred: a me beneficia, Cs. tantos progressus in Stoicis. With satis, to have enough, be content, be satisfied: sat habeo, T. a me satis habent, tamen plus habebunt non satis habitum

mare pro

V.

(naves) velis, Ta. (bos) feturae,^^, vicina seni non habilis, ill-matched, H. lateri
: :

clipeus,^^^eo?,

V.

capessendae

rei p.,

Ta.

habilitas, atis, /. [habilis], aptitude, ability: habilitates corporis.

habitabilis,
habitable
:

e,

adj. [hah'ito'], fit


:

vegiones

cinguli (terrae)

for an abode, non liabita:

bile frigus, 0.

(habitans,

ntis),

tant ; only plu7'. gen.

m. [P. of habito], an inhabi: habitantum, 0.

habitatid, onis,/. [habito], a dwelling, habita: ei de habitatione accommodare sumptus habitationis mercedes habitationum annuae,
tion
: :

hou^e-rent, Cs.

habitator, oris, m. [habito], a tenant, occupant, inhabitant: ( domum ) habitatorr-s condtixerunt tumultus habitatorum, L. testa vidit in ilia Magnum habitatorem, lu.
:

habito,
the

avi, atus, are, freq. [habeo], to dwell,


:

abide, reside, live

in aediculis habitat: in via,


:

on

high-road: in Sicilia: Lilybaei lucis opacis, V. sub terra ad Lepidum apud te, T. cum hie, V.: magnifice, be housed: aliquo: alibi, L. sic, so splendidly, lu. nobis habitandi bene, N. locum dare habitandi causa, Cs. Rus habitatum
: :
: :

abil, T.

habitari ait in luna, that the

moon
:

is in-

To have, be characterized by, expractise: salem, T. : habet hoc virtus, ut, etc., this is characteristic of merit : locus nihil habet religionis celerem motum, Cs. neque modum neque modestiam, S. silentium haberi iussit, obsei'ved, S. habebat hoc Caesar, quem cognorat, etc., tJiis ivas Caesar's way: ornamenta dicendi. To have,involve, bring, render, occasion, produce, excite: primus adventus equitatus habuit interitum habet amoenitas ipsa inlecebras latrocinia nullam habent infamiani, Cs. To hold, keep, occupy, engage, busy, exercise, inspire : hoc male habet virum,
est, quaeri, etc.
ercise,
: : :
:

habited: vicorum, quibus frequenter habitabatur, L. urbes raagnas, V. humills casas, V. arcem, L. ea pars (urbis) habitatur frequentissime tellus habitata viris, 0.: raris habitata mapalia techabitandae piscibus undae, 0. proavis tis, V. To be habitually, habitatas linquere silvas, lu. stay, remain, dwell, keep: in foro, frequent : in oculis, in public: voltur habitat sub alto Pectore, V. Fig., to abide, linger: in hac ratione tractanda: in bonis suis, dwell upon: qui potest habitare quorum in voltu habitant in beata vita metus ? oculi mei.
:
:

habitudo,

inis, /. [ 1
!

habitus

],

condition, ap-

pearance : corporis

T.

animalia somnus habebat, V. sollicitum te habebat cogitatio periculi Qui (metus) maior absentis habet, H. To take, accept, bear, endure : eas (iniurias) gravius aequo, S. aegre filium id ausum, L. To keep, reserve, conceal: Non clam me haberet quod, etc., T. secreto hoc audi, tecum habeto. To keep, spend, pass: adulescentiam, S. aetatem procul a re p., S. With rem, to have to do, be intimate : quocum uno rem habebam, T.
vexes, T.
: : :

1. habitus, adj. with comp. [P. of habeo], c/i.?posed, inclined : ut patrem tuom vidi esse habitum, T. Well kept,fieshy, corpulent: (virgo) ha-

bitior, T.

2.

habitus,
habit,

us,

m. [HAB-], a condition,
:
:

state,

deportment, appearance, presence, mien: vir optimo habitu corporis opimi mediohabitus corporum varii, Ta. cris oris et volttis Punicus, signa virginali habitu atque vestitu
plight,
:
:

habilis, e, adj. with comp. [HAB-], easily hanmanageable, handy, suitable, fit, proper, apt, nimble, sw 'ift: arma: tigura corporis: ensis, V, arcus, V, vigor, V. brevitate gladii, L. gens equis, expert, L. ita in eisdem rebus, ut, etc., apt: calcei ad pedera: ingeniura ad res diversissimas
dled,
: :
:

Of things, temporum, appearance armorum, V. Of places: variae habitu


aspect, L.
:

muliebris.
:

condition, habit,
L.

L.

vestis,

gentes locorum,
:

Dress, attire;. quality (of the soil), V. Italiae, L. Punicus cultus habitusque, L. ubi Dardanios haRomano (i. e. the toga), H. pastobitus vidit, V. rum, L. nee alius ferainis quam viris, Ta. longos
: :

hac

361

hama
in visceribus haerent,
:

: :

F i g., quality, nature, characliabitus sumit, lu. rationis Suo ter : iustitia est habitus anirai, etc. orationis. state of habitu vitam degere, Ph.
: :

quae mihi
heart
:

i.

e. fixed

in

my

feeling, disposition
bitu, L.
:

ex praeseuti eos aestiraat haIn quis habitus provinciarum ? Ta.

mihi in medullis hi in oculis haerebunt, in eis i. e. be present: in te culpa, cleaves, T. poenis, incur : fama haesit ad metas, hung back
:

philos.,

moral

culture.

o^ liic; so. via], thif way, on ha.c, adv. [abl. this side, here : hac atque iliac perfluo (i. e. pasSequere hac me intus, T. adire Hac sim), T.

Hac iter est, V. nostris erat receptus, Cs. f ugerent Grai, Hac Phryges, V.
:
.

Hac

tenus, V., 0.), adv., as far hac-tenus (hac OS this, to this place, so far, thics far: Hactenus hactenus in occicrater erat asper acantho, 0. dentem Gernianiam novimus, Ta. Hac Troiana
.
, :

quia hactenus tenus fuerit Fortuna secuta, Y. iussum, because he was not ordered to go farther, Of discourse, thus far, to this pointy no farTa. tJier : hactenus mihi videor potuisse dicere, etc. de hoc quidem hactenus in hunc diem hactenus, thus far for to-day : sed haec hactenus, so much for this : Hactenus haec, H. sed hactenus, praede litteris hactenus Hac Arethusa sertim, etc. Fig., in time, up to this time, thus far, tenus, 0. so long, till now, hithei-to, no longer: hactenus Hac quietae stationes fuere, postquam, etc., L. 7b this extent, so celebrata tenus certamina, V. quoad much, so far, as far : hactenus existimo certior fieres, etc. haec artem hactenus requirunt, curandus autem hactenus, ne ut ornentur, etc. quid ad senatum, etc. hactenus eonsultans, veneno an ferro, etc., Ta.
:

haereret ilia rei p. turpitudo infixus haeret animo dolor haerent infixi pectore voltus, Y. in voltu patris, gaze npon, 0. cui omnia vaenum ire in animo haeserat, S. neu quid intercinat, Quod non haereat apte, i. c. finds its place, H. To keep near, keep close, join, attach oneself, follow : apud Thaidem, T. haeret pede pes, Y. in tergo, pursue closely, L. To remain fixed, abide, continue, keep at, stick to: hie haereo: hie terminus haeret, is sedibus in isdem, adhere to his purpose, fixed, Y. Y. in praetorum tribunalibus, loiter : ut boni quod habeat, id amplectar, ibi haeream macula haesura, lasting, lu. To stick fast, be brought to a stand, be embarrassed, be perplexed, be at a loss, hesitate, be suspetided, be retarded: haereo Quid faciam, T. haerebat in tabulis publicis reus in multis nominibus: physici cum haerent aliquo loco, etc. haeret, an haec sit, 0. haeres Et dubitas, lu. Hectoris manu victoria Graium Haesit, i. e. was retarded, Y. vox faucibus haesit, Y. in hac diflQcultate rerum consilium haeret, L.
: :

haeres, see heres.


haeresis,
thought : ea
:

is,

/.,

a'lpeffig,
i.

sect,

school

of

Yestoriana,
ntis, adj.

e.

craft, trade.

haesitans,
ing
:

[P. of haesito], stammer-

verba.
ae, /.

haesitantia,
linguae.

[haesito], a stammering:

hae, haec, see

hie.

Haedi,

see haedus.
pelliculae.

haedinus, haedulus,

adj. [haedus],
i,

of a kid:

haesitati5, onis, f. [ haesito ], a hesitating, stammering : quanta. F i g. mea, irresolution.

m. dim. [haedus], a

little

kid, lu.

haesitd,

avl, atus, Qxe,freq. [haereo], to stick

(not hoedus), i, m., a young goat, kid, C, v., H., 0. Plur. : Haedl, the Kids, two stars in the hand of the Wagoner (Auriga), C. pluviaSing. : oriens, H. les, Y.
:

haedus

fast, remain fixed : (eos) haesitantes premere, Cs. P r o v. in eodem luto haesitare, i. e. in vadis, L.

haered-, see
haered,
stick, cleave,

hered-.

same danger, T. F i g., to hesiTo be at a loss, hesitate, tate: Ymgxm, stammer. be irresolute : dubitant, haesitant haesitans in maiorum institutis, not well versed in : ob cam cauto be exposed to the

[HAES-], to hang, hold fast, he fixed, sit terra fast, remain close : lingua haeret metu, T. radicibus suis: scalarum gradus male haerentes, holding : Haerent parietibus scalae, Y. in equo, keep his seat: pugnus in mala haeret, T. tergo volucres haesere sagittae, Y. haerens corona Crinibus, H. leo haeret Yisceribus, Y. os fauce cum haereret lupi, Ph. haerentes litore naves, gremio in H. in limine coniunx Haerebat, Y.
haesi, haesiirus, ere
cling, adhere,
:
:

sam, quod,

etc.

inter

spem
!

et

desperationem, Cu.

hahae

or

hahahae

inter j.,
T,

ha ha

! T.

haliaeetos (haly-),
osprey, sea-eagle, 0.

m.,

= aXialerog,

an

halitus, us, m. [halo], breath, exhalation, steam, vapor: efflavit extremuni halitum, 7's last breath: tenuis, breeze, Y. oris, lu.
:

hallec, see
halo,

allec.

(hallucinor), see

alQc-.

lasonis, 0. haesere, i.

foliis

sub omnibus, Y.

duo turmae
:

avi, atus, are


:

oratio failed to break through, L. haeret in salebra, i. e. is at a loss. Fig., to hold fast, remain attached, be fixed, keep fii'm, adhere, inhei'e: cum illud dictum haerere debeat, hit the mark: in te haeret culpa, T. scrupus in anirais
e.

por, be fragrant sertis halant, Y.

[AN-], to breathe, etnit vahalantes floribus horti, Y. arae


:

halucinatio, halucinor, see

aluc-.

hama

(ama),

ae,/.,

= an-q, a water-bucket, fire-

bucket, lu.


hamadryas
hamadryas,
hamatus,
:

: : :


: : : :

363

hastile

adis, /.,

nymph^ hamadryad^ dryad, V.,


hooked
:

afiadpvdg, a wood0., Pr,

harundindsus
Gnidos, Ct.

(ar-), adj.,

abounding in reeds:

adj. \\\ijimn'&]^ furnished with a hook, Shaped like a ungues, 0. harundo, 0. hook, hooked, crooked : corpora: ensis, 0.

hamus,

i,

?.,

a hook:

ferreae, Cs.
:

Lorica
:

arrow : habet sub harundine plumbum, 0. V. A reed pipe, shepherd'' s pipe, Pan-pipes iunctisque canendo (of reeds, joined with wax) Vincere harundinibus, 0. tenuis, V. fissa, Pr. hara, ae, /. [HER-], a pen, coop, sty : Claudor A comb of reed flute : harundine victus, 0. ex hara producte. liara, 0. (for setting threads of a web) stamen secernit hobby-horse, cane-horse: equitare harena (arena), ae,/. [2 HAS-], sand: hare- harundo, 0. nam fluctus trahunt, S. bibula, V. sterilis, V. in harundine, H. nigra, slime, V. omnis Tagi, i. e. the gold, lu. haruspex (ar-), icis, m. [HAR--I-4 SPEC-], a urentes, H. carae harenae, golden sa7ids, 0. soothsayer, diviner, inspector of the entrails of vicP r o V. Quid barenae seraina mandas ? 0. Sand, tims haruspices ex totaEtruria: Tvrrhenae gensands, a sandy place : barenam aliquam eraere. tis, 0. ex prodigiis haruspices respondissent, S. Flur., sandy desert, waste : Libycae, 0. nigrae, Pr. longaevus, V. A prophet : Armenius, lu.
alis, 'Awi^ag, a Carthaginian name: novus, i. e. an irreconcilable foe ad portas (proverb, of imminent danger).

conserta hamis, of network, V. pars pulmonis in harni liamis Eruta, the barbs (of an arrow), 0. fish-hook, angle: Occultus, curvi, talons, 0. H.: praeroso hamo, after nibbling at the bait, H.

(arun-), inis, /., a reed, cane : longa, casae ex harundine textae, L. harundinum radices, Cs. fishing-rod: captat harundine piscis, 0. moderator harundinis, 0Collect., limed twigs for catching birds, Pr. wreath of reeds: crinis umbrosa tegebat harundo, redimitus harundine crines, O. V. in vertice (Priapi) fixa (to frighten birds), H. Aji arrow0.
:

harund5

fiuvialis,

V.

Hannibal (Ann-),

shaft,

letalis,

The

shore, beach, coast, strand : hospitio prohi:

bemur barenae, V. potitur classis harena, 0. A sanded place, ground marked off for combat,
amphitheatre, arena : f ulva, V. Albana, lu. cum et iuris idem contingat harenae, i. e. to the gladia:
:

haruspicinus
to soothsayhig,
(sc. ars),

(ar-), adj.

[haruspex], relating
libri.

of divination :
(ar-),
:

As

subst. f.

divination.
i, n. [haruspex], inspection Persicum, Ct.

haruspioium
of

tors, lu.

victims, divination

harenaria,
sandy:

ae,/. [harena], a sand-pit,


Litus, V.

harenosus (aren-), adj.


terra, 0.
:

As

\hd.v&v\-2i\, full

subst. n.,

hasta, ae, / [ 1 HAS- ], a staff, rod, pole : graof sand, mineae, reeds of bamboo: foliis intexere hastas, foliis praesuta, 0. pura, 1. e. a sandy the thyi'sus, V.
: :

place, S.

without a head, V.
(

spear, lance, pike, javelin

liariolati5

ar-

),

onis, /. [ hariolor ],

sooth-

eminus hastis

uti

evelli iussit
:

hastam
:

iactare

saying, prophesying, Enn. ap. C.


( ar- ), arl, atus, dep. [ hariolus ], to foretell, prophesy, divine : non hariolans, sed conquaestus causa. To speak iectura prospiciens hoc hariofoolishly, talk nonsense: hariolare, T. lor, a^n dreaming, T.
:

hariolor

hariolus
prophet,
T.,

ar- ), C, Ph.
(

I,

m.

HAR- ],

a soothsayer,

harmonia, ae, /., apfiovia, an agreem,ent sounds, consonance, concord, harmony.

of

harpagS, onis, m., =apTrdyT], a hook, grappling-hook, grapple, drag, Cs., L.


harpe,
es, /., =: upTcrj,

contendere, to hurl, V. versa iuvencum Terga fatigamus hasta, i. e. use as a goad, V. hastam in fines emittere (as a declaration of war), L. spear set up as the sign of a public auction (orig. of booty taken in war): praedae partem sub hasta, vendidit, L. hasta posita, cum bona venderet: hasta posita pro aede emptio ab hasta : comitibus sub hasta venditis, L. qui hastae huius generis adsueverant, i. e. to a public bidding for contracts, L. ius hastae, of auctions, Ta. little spear (an ornament in the hair) recurva, 0. F i g.,plur. : abiecit hastas, i. e. lost courage.

hastatus,
currtis, Cu.

a sickle-shaped sword,
a Harpy: Celaeno, V.

P/iw. m. as
:

adj. [ hasta

],

armed

ivith

a spear

subst., the hastati, spear-

falchion, cimeter, 0.

Usu.
1

Harpyia

(trisyl.), ae,/.,

plur., =' Aprrviai, the Harpies, rapacious monsters, half bird and half woman, V., H.

hariindifer (ar-), fera, ferura, adj. [harundo -f FER-], reed-bearing, croivned with reeds: caput,

0.

harundineus
reedy: silva, V.
:

(ar-), adj. [harundo],

of

reeds,

Roman army in order of battle, consisting of ten ordines or companies, 0. Of the hastati, of the first line: ordo, the tenth company, L. cum signifer primi hastati (sc. ordinis) signifer secundi hastati, L. As subst. ni. (ellipt. for centurio ordinis hastati), captain of a company of hastati : Fulginius ex primo hastato, late first centurion, Cs.
men, first line of a
L.
;
:

csivmen, a shephe7'd^s song, 0.

hastile,

is,

n.

[hasta], a spear-shaft, javelin-


haa
:

: : :

hedychrum
: :

: : :

363
ris

shaft: ferrum ex hastili, N. hastili nixus: telum spear, javelin: Bina manu hastili abiegno, L. Torquere hastilia lenta, 0. crispans hastilia, V. Apiece ofivoodlike a shaft, branch, curvatum, lu. rasae hastilia virgae, Y. pole, prop: densa, V.

Plus haurire est, H. sine boo animo hauri, be taken to heart, Y. merara libertatem, revel in, L. studium philosophiae, Ta.
1.
2.

haustus, P. of haurio. haustus, us, m. [HAYS-], a drawing : pu-

1.
T.

hau
hau,

(au), interj. (of pain or grief),

Oh ! ah !

2.

see baud.

haud

or

haut

(hau, V.), adv., not, not at


:

all,

by no means: haud sane intellego, quid, etc. res haud sane difficiles haud ita iussi, T. haud sic ahter, Y. diu, T. minus, L.: sed haud decet, T.
:
: :

facile dixerim, cur, etc.

difficulter, S.
:

cito, T.

teus facili diffunditur haustu, lu. aquae haustus, drinking, swalloicing, of drawing. drawing in, drink, draught: exiguis baustibus bibi, in small draughts, 0. haustu sparsus aquarum, Y. aquae, 0. sanguinis, i. e. stream, 0. Esse apibus haustus Aetherios, i. e. breath, Y. peregrinae harenae, a liandful, 0. Pindaric! fontis qui non expalluit haustus, i. e. to imitate, H.
the right

A
:

Haud temere
: :

est visum,
;

Y.

haut dubie

victor, S.
:

homo haud inpurus, T. mesecus, L. saepe, S. hie se ipsus fallit, baud ego, diocris mirabile, T. haud pol me quidem, T. haud muto factum, T. T. ne ille haud scit, quam, etc., T. turn ille haud haud mora, uautae torquent, withdubitavit, etc. out delay, Y.
: :
:

haut, see haud. (have5 or ave5, haveto [1 AY-], to be


(only in salutation),

ere), impei:
well, be

have,

well,

fare

happy
the

S., Ct.

hebdomas,
seventh

day :

adis, /., e^ido^ag, quarta (critical in fever).


I,

seven,

haud - dum,

adv., not at all as yet, not yet:

hebenus
0.

(ebe-),

/.,

ajSevos, the ebon

tree,

cum patris favor hauddum bauddum exactn, L.

exolevisset, L.

hiemps

Ebony : hebe5,

niger, Y.
,

ere [hebes], to be bhmt, be dull:

haud-quaquam
means whatever,
difficile

Crasso

or haud quaquam, not at all : haud quaquam id est mediocre par gloria, S. certa:

ferrum nunc hebet? L. Fig., to be by no inactive : Sanguis hebet, Y. sensu, 0.


:

sluggish, be
:

viri,

Ta.

mine ambiguo,
tur,

L.

dictis violentia

Turui Flecti-

Y.

ire

haurio, hausi, haustus {p. fut. hausurus, Y.), homo memoria dolor exercitus, S. ad susti[HAYS-], to draw up, dravj out, draw : hausta nendum laborem miles, Ta. spondeus bebetior aqua de puteo: palmis hausta duabus aqua, 0. ingenio hebeti esse hebetiora ingenia. aquam, H. de dolio sibi hauriendum putet ? ere, inch, [hebeo], to grow hebesc5, Pro V. tu quidem de faece hauris, i. e. draw from the dregs, i. e. take the icorst. To drain, drink up, blunt, become dull, lose vigor, faint : mentis acies
: :
: :

with comp., blunt, dull: tela hebetiora ictus, 0.: ferrum, lu. Dull, dim, faint: aures hebetioi'es color, 0, Fig., dull, obtuse, sluggish, heavy, doltish, stupid: sensus
etis, adj.
:

hebes,


, :

shed: totiens haustus crater, 0. spumantem pateram, Y. ad meum sanguiuem hauriendum advolaverunt cruorem, 0. hauriendus aut dandus est sanguis, L. alveus haurit aquas, draws in, 0. inimicus et hauserit ensis (i. e. their blood), Y. To tear up, pluck out, drav} out, take, swallow, devour, consume, exhaust : terra hausta, 0. pechuic gladio latus, Y. inguina ictu, tora ferro, 0. latus eius gladio, Cu. lumen, pluck out, 0. L. cineres haustos, i. e. scraped up, 0. hausto spargit me pulvere palmis, gathered, 0. sumptum ex aerario, draw: quos (servos) lacus haurit, engidfs, Ta. ex parvo (acervo) tantundem, etc.,H. suspiVAiui, fetching a deep sigh, 0. Fig., to drink in, take eagerly, seize upon, imbibe, exhaust: oculis ignem, feast on, Y. lucem, enjoy the auras, Y. light, Y. dicta auribus, 0. oculis gaudium, L. Pectore ignes, imbibes^ 0. sol orbem Hauserat, i.e. had traversed Y.: Cum haurit Corda pavor, exhausts, Y. To draw, borrow, take, drink in, derive: ilia ex quo fonte hauriam: eodem fonte haurire laudes suas (legem) ex natura ipsa libertatem sitiens bausit calamitates unde labospill,
: :
:

hebescit hebescere sidera, Ta. hebescere et languere nolumus hebescere virtus, regard for char:

acter declined, S.

hebeto,
dull, blunt,

rum

avl, atus, are [hebes], to make blunt, dim, deaden, weaken : hastas, L. ferhostium, L. visus tibi, Y. sidera, Ta. tau:
:

rorum flammas, quench


visus,

Y.

Fig.

the fiery breath, 0.

alcui

Lethe bebetans pectora, stupefyes,y., =/ca7o/i^^,


lu.

ing, 0.

hecatombe,
hedera

sacrifice

of

a hundred oxen, hecatomb,

(ed-), ae, /. [HED-], ivy, ivy-vine (sa:

cred to Bacchus, used in garlands) alba, Y. tabernacula protecta hedera, Cs. doctarum bederae praemia frontium, H. victrix, H. Flur., ivy: :

vines: nexiles, 0., Y.

hederiger

(ed-), gera, gerura, adj. [hedera


:

GES-], ivy-bearing

Maenades,

Ct.

heder5sus
antrum, Pr.

(ed-), adj. [hedera], //^


n.,

of ivy:

hedychrum,

i,

= r)dvj(povv, a fragrant oint-

ment, cosmetic balsam.


hei
hei, interj. (of p;rief or fear), ah! V. : Hei mihi
!

: :

heri
herbifer,
fera,

herba +1 FER-],
:

: :

364
woe! oh

ferum, adj.
:

dear!

jyrodacing grass, grassy

colles, 0.

Acis, 0.

heia (eia), interj.^ of joy, ha! good! see! T. Of eagerness, ha! see! quick! V,, H.
Heliades, um,

herbigradus,

adj.

[herba + GRAD-], going

the grass (of the snail), C. poet.

'YiKiahq, daughters of /., Helios, chayiged into poplars^ 0. iiemus Heliadiun, their tears became amber, i. e. poplar-grove, 0. ; hence, Heliadum lacrimae, i. c. amher^ 0. : capaces
:

herbosus, adj. [herba], abounding in grass, grassy: campus, H. flumen, witJi grassy banks, V. inoretura, made witli herbs, 0.
:

herbula,

ae, /.
,

dim. [herba], a
,

little

herb.

Heliadum crustae,
helica, ae,/.,

i.

e.

of amber,

lu.

iX/f?;,

a whorl.

ere, inch. [cf. herctum], to dihercisco, vide an inheritance: arbiter familiae herciscun-

lielleborus, see elleborus.

dae.

helluati5

(lielu-), onis, /. [helluor],

a gor-

hercle,

interj. [contr. for hercule],

by Hercides,

mandizing^ gluttony.

assuredly, indeed:

Puer

herclest, T., C.
;

Iiellu5 (helu5), onis, w., a gormandizer., glutton, squanderer, T.


:

herctum,
itance,

T,

n. [* hercio

cf.

heres],
to

an

inhera,

patrimoni.

patrimony: herctum
interj. [yoc. of

ciere,

demand

partition.

lielluor (heluor), atus, ari, dep. [helluo], to gormandize, devour : cum Graecis meo periculo tecum simul rei p. sanguine parum, Ct.
:
:

hercule,

Hercules], by Hercules,

assuredly, indeed : turn hercule confitear.

Often

helops (elops),
fish: pretiosus, 0.

opis, m.,

= sX\o\p, the swordhellu-.

with me: vero


Jupiter

me

hercule hoc dicam.

heluatio, heluo, heluor, see


helvella,
potherb.
i\.e,f.dim.
[

Hercules, is (rarely i, C, Ta.), m., a son of and Alcmcna, and god of strength, S., Cs., C, v., H., 0. As interj., by Hercules! assuredly,

hei vus, yellow], a small

Helvina,

ae,/.,

a surname of Ceres, In.


surprise),
:

indeed: valde hercules vobis laborandum est. With me: ego me hercules hac sum suspicione percussus.

hem,
audistin

interj. (of

well, to be
?

sure

Iiah !

oho! indeed! hem, quid ais, scelus

Herculeus,
tvell!
?

adj.

of Hercides,
i.

Hemdean
:

maurbs,

nus, H.
bxdlt

coronae arbos,

e. the

poplar, V.

T.

hem

by Hercules, 0.
herl], yesterday,

Scelera, T., C.
I,

hemerodromus,
runner), a courier, L,

m.,

= rmepodpoixog (all-day
:

here, adv. [for

C,

H., 0.
inherit-

JPhcr.

hemerodromoe, N.

hereditarius,
ance,
inherited,
:

adj. [hereditas],
:

hemicycliiim, T, n.,

= rjjjuKVKXiov, a setnicircle,

men

hereditary controversia.

of an ornamenta

cogno-

semicircular recess, ivith seats.

hendeca3yllabi,orum,m., verses of eleven syllables, Ct.


hepteris,
is,/., =:l7rTT}pT}g,

= iv^eKaav\Xa(3oi,
a galley with seven

banks of oars, L.
(hera), see era.

herba,
V. V.
:

ae, /. [ 1

FER-

],

an

herb, grass, green

hereditas, atis (gen. plur. -tatum, rarely -tatium), /. [heres], heirship, inheritance : nobilitas non hereditate relicta, S. equum hereditate posAn inheritance: hereditatem persequi, sidere. hereditates mihi negasti venire hereditatem T. adire possessio hereditatis de hereditate controversia, Cs. caducae hereditates. F i g., an inheritance, descent : cupiditatum optuma hereditas
:
:

consedimus herba, per herbam, corona ex asperis herbis herbas omnis condiunt herbis Vivis et urtica, H. (Fennis) vietui salutares, 0. herherba, Ta. herbae fortes, 0. fallax veneni, a poisonous bis curare volnus, L. grarainis, a blade, V. f rumenti, young plant, V. shoots, V. F g. laus velut in herbii praecepta, \. Q. gathered too soow, Ta. Pro v.: adhuc tua
blades, herbage, turf: in molli

gloria virtutis.

abicere

se

in

herba

fusus
:

heredium,
N.
_

i,

n. [heres].

an

hereditary

estate,

heres,

edis,

m.
:

and/

[HER-], an

heir, heiress:

messis in lierba est, 0. Weeds, useless plants: officiant ne f rugibus herbae, Y. sterilis, Cu.
:

mulier facit heredem ex deunce Caecinam in testamento heredes script!, Cs. testamento fecit heredem filiam ex parte dimicur virgini Vestali sit heres ? repentinus dia secundus, next heir (if the first should die), S. possessio heredum secundorum tanti certaminis
te ipso herede, T,
: :
:

(i.

e.

armorum

Achillis), 0.

A
:

successor, after-

herbescens,
herbidus,
campus, L,
:

ntis, adj. [herba],

appearing

i7i

green blades: viriditas.


adj. [herba], full

of

grass, grasnj

growth: gemino cervix herede valentior (of the heads of the Hydra), O. Fig., 0^)1 heir, successor regni, L. laudis, 0. eius (Academiae)

Epiros, 0.

heri, adv. [HES-], yesterday: quod mihi heri


herilis

: : ::

hie


: : : :

365
Lately^

non

licuit

a short time ago,


(herilis), see

heri vesperi Ct., Pr.


erilis.

opp. hodie, 0.

An eagei' desire, longing Sophocleus, lu. miorum, Ta. Of language, a hiatus.

prae-

hiberna, orum,
rjpoj'inog,

n. ; see hibernus.

heroicus,

adj.,

=
:

of

heroes,

heroic,

mythical: teinpora

personae.
),

hibernacula, orum, n. dim. [hiberna], tents for lointer - quarters, an eyicampment for winter,
winter tents: exercitu in hiberuaculis conposito, legionibus in hibernacula deductis, Cs. hiberS. nacula aedificari coepta, L. adversariorum, X,
: : :

heroine, ae, /, {plur. iuae, Pr. denii- goddess, heroine, Pr.


herois,
idis {dat. plur.

=j)pu)ivTj, a

heroism, 0. ),/.,

r)jOwtf,

a demi-goddess, heroine, 0.
r/pwg, a demi-god, herds, ois, ace da, in., hero: lieroum casus: magnanimi heroes, Y. Aeneas, Y. Laertius lieros, i. e. Ulysses, 0. cum heroibus hero, illusti'ioKS man : noster Cato
:

hibern5,

avi, aturus, are [hibernus], to

pass
:

tlie

winter, winter, occupy winter-quarters : exercitum in agrum hibernatum duxit, L. Pellae, L. in


:

sieco (naves), L.

quem ad modum

milites hiber-

nent: ubi

sis

hibernaturus.

nostris

(i.

e.

Bruto
adj.,

et Cussio).
))pu)og,

herous,

=.

of a

hero, heroic

ver-

hibernus, adj. [hiems], of winter, zcintry, winter- : tempus anni: annus, i. e. winter -time, H.
grando, 0. aequor, U. pulvis,
ignis
in
: :

sus, epic: pes.

(hems), see erus, Hesperia, ae, /.


land of the H.

winter sunshine, 0. a dry winter, V. vergens occidentem hibernum, i. e. soitth-icest, L. Plur.


:

soles,

i.

e.

west, Italy, Y.,

ITesperius so. terra ], the H. ultima, i. e. Spain,


;
:

n. as subst. (sc. castra), ichiter-quartei's

legiones

ex hibernis educit, Cs.


:

hiberna aedificavit, L.

Hesperis,

idis, /.,

'Ea-rr^piQ,

of evening, of

neque frumenta in hibernis erant, winter-stores, Cs, dum Terna transierint hiberna, i. e. three
tcintei's,Y.

Plur. as subd., the daughters of Hesperus, guardians of the garden with golden
the west, ivestern, Y.
apples,

C, Y.,
:

hibiscum,
gracilis,

T,

n.,

=
Y.

ijSicrKog, the

marsh-mallow

0., lu.

Y.

viridis,

Hesperius,
ern, H., 0.

adj.,
i.

terra,

e. Italy,
I,

of Hesperus, of the west, Y Latium, Y.


:

west-

hibrida, see hvbrida.


1.

Hesperus
ing star, C,

hie or hie,/ haec,


huius

n.

hoc or hoc

(old, hoce,

or -os, Y., 0.
adj.

m., ="E(j7repog, the even-

T.), gen.

(old, huinsce, T., C.),plur. hi (hisce,

hestemus,
days :
fercula,

[HES-], of
:

yesterday, yester:

dies

disputatio

ius, T.

convivium, L.

H.

lacchus

(i.

e.

vinum), drunk yesterday,

Y,

Lar, tcorshipped yesterday, Y.

hetaericos, e, on,/., haipiKOQ, of comrades equitum ala (in the Macedonian army), N".

heu
0.
:

interj.,
!

of grief or pain, oh!

ah! alas!:
heu
!

heu nefas

H.
!

heu
:

me miserum
!

miser,

Heu me
!

II.

Heu

heu

Y.

ho ! ho ! thei^e ! lo ! hark ! holloa! Svre, Svre, inquam, heus, heus, Syre, T. Heus, etiam mensas consumimus ? Y. heus tu, Rufio.
interj., calling attention,
:

heus

hexameter,
Iiexameter
:

tri, adj.,

=. I'ianvrpog, of six feet,

versus.

hexapylon, I, n., e^drrvXov, a gate cuse with six passages, L.


hexeris, of oars, L.
is,/.,

of

Sy7'a-

hae (old, haec, T., Y.), n. haec, gen. horum (horuuc, T. With the enclitic ne, usu. hicine i. e. * hice-ne), p7'on. dem. Of that which is at hand ; in space, this here, this : hae fores, T. hie locus: Quincti huius f rater, of my client : hie paquis homo hie est ? H. ries, H. As subst. : quid hie faciet, T. pro his dicere: huius non faciam, sha'nH care that,T. In time, this, the presejif, the current, the actual: hie dies, T. tertium iam hunc annum regnans, Cs. ad hoc tempus, till now, S. hae quae me premunt aerumnae, S. Hie tertius December, H. hi ignavissumi homines, of the present day, S. As subst. : haec vituperare, the piresent time: si hoc non fuga est, what we are Of that which has just been described doing, L. or named, this: quae haec est fabula? T. hoc haec edicta haec negotium, S. his de causis quae scripsi, S. hoc timore adductus (i. e. huius
T.),

rei timore), Cs.


it

As
:
:

subst.

hoc agam,

xcill

make

i^i]pr}Q,

a galley with six hanks

my

business, T.
eris, so

id egit Sestius, did so: pluris


:

Hoc mihi

ius patris, such,


iaspis.
tari

much, H. Nil me paeniteat huH. laudabit haec Illius formam,


:

hiaspis, see

hiatus, U5, m. [hio], an opening, apei'ture, cleft: oris terrenus, 0. atris inmanis hiatibus Hydra, open months, Y. personae pallentis, lu. repentini terrarum hiatus fontis, i. e. basin, 0. Quid dignum tanto hiatu ? i. e. opening ( of mouth ), H.
:

tu huius contra, of the latter, T, in his undis iacOccupat hie collem, cumba sedet alter, 0. Of the principal subject of thought: tibi nuptiae quidquid huius feci, have haec sunt Cordi, T. done in this affair, T. In antithesis, of the principal, though not last-named subject, the former^
: :


Mc
:

: :: :

: : :

366

hiuc

the one: et mitteutibus et missis laeta, nam et illis Mullum lupos hi (i. e. mittentes), L. . . . et

his (muUis), H. Of that wliich illis (lupis) about to be described or named, this, the followsi haec coning, the one: hoc quod sum dicturus documenta haec dicio consulatus data est, ut, etc. Regibus hie mos est, ubi, habeo, quod, etc., S. his verbis epistulam misisse, N. As etc., H. Quanto suhst. : haec facere, ut habeas, etc., T. hoc modo locutum, S. melius hie qui, etc., H. hoc facilius, quod, etc., Cs. In antithesis orator, non ille volgaris, sed hie excellens, etc. cf. laudaothers, H. tur ab his, culpatur ab illis, some Hie atque ille, 07ie and another, H. hie hie, one . another, H. Carmina compono, hie elegos, another, H. E s p., this man, myself: Hunc hominera traderc, H, hoc latus (i. e. meum), H. With gen. : mi hoc negoti dedere, ut, etc. (i. e. hoc negotium), T. capit hoc consili hoc tamen boni est, so mnch of good: hoc commodi est, quod,
.
. .
.

ter,

is

[cf. x^ifiMv], the winwinter time, rainy season: hieme summa, tw the depth of winter : gravissima hieme, Cs. accis, H. hiems appropinquabat, Cs. hieme confecta, Cs. Stridebat hiems, lu. mentis hieme et aestate peragrantes, i. e. in all seasons : Sol Nondum hie: : : :
:

hiems (hiemps), amis,/,

mem contingit equis, V. vim f rigorum hiemumque excipere: Est ubi plus tepeant hiemes? H. post certas hiemes, H. maturae hiemes, Cs. The god of storms, winmultas hiemes vidit, lu. ter: mactavit Hiemi pecudem, V. glacialis, 0. Stormy weather, storm, tempest: hiemi navigationem subicere, Cs. maritimos eursus praecludebat hiemis magnitude navem ex hieme servat, N. imber Noctem hiememque ferens, Y. Eois intoFig., cold, frost: letalis in nata flnctibus, H. peetora venit, a deadly chill, 0. Pessima mutati coepit amoris hiems, cold, 0.
: :

hilaie, adv. with comp. [hilarus], cheerfully,


gayly, joyfully, merrily: sumamus diem, T. severas tractare hilarius loqui.
:

impers. verb Luciscit hoc iara, lo ! how it grows light ! T. In the phrase, hoc est, that is, that is to sag, namely, I mean: id Fannius societati, hoc est Roscio, debebat: ad nobilitatera, hoc est, ad sues transisse. In the phrase, hoc erat, quod ? was it for this that .? : Hoc erat quod me per tela Eripis,

etc., there is this

comfort.

With

res

adj., iXapSg, cheerful, of good gay, blithe, merry, jocund, joyful: voltus Oderunt hilarem tristes, H. dies, lu.

hilaris,

e,

cheer',

lively,

umbrae,

lu.

ut?
2.

etc.,

V.

enclitic ne, written hlcine or hlcin), adv., in this place, here: ego hie adsum, T.:

hie (with the


hie,

hilaritas, atis, /. [hilaris], cheerfulness, gayety, joyousness, merriment, hilarity: hilaritatem illam amisi hilaritatis plenum iudicium in Laelio.
:
:

hilar5,

avi, atus, are [hilarus], to m,aTce cheer-

sed ubicumque, etc. hie dux, hie exercitus i. e. before us are, Ta. Hie ubi Deucalion adhaesit, etc., 0. hie plus malist, quam illic boni, T. Hie segetes, illic veniunt felicius uvae, y. hie viciniae, T. hicin libertatem aiuiit esse aequam omnibus ? is it here that, etc., T. In this affair, on this occasion, in this particular, herein, here: nil pudent hie, Ubi opust illic, etc., T. hie, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit, Cs. hie miraraur, hunc hominem tantum excellere ceteris ? hie iam plura non dicam. Of time, now, here, then, next, hereupon, at this time, at this juncture : hie reddes omnia, T. hie cum uterque me intueretur: Hie regina gravem poposcit pateram, V. hie Laelius (inquit). ubi
; . . . : : : : : : ; : :

non modo

ful, cheer, gladden, exhilarate: Periclis suavitate hilaratae Athenae: aniraum, Ct. Hos ubi tua vox
:

hilaraverit, 0.

hilarulus,
tented.

adj.

dim. [hilaris], cheerful, con-

hilarus,
blithe,

T.

adj. with comp., cheerful, gay, merry, jocund, joyful : Hilarum fac te, cheer "tip, convivae: voltus: Saturnalia: multo hilarior,

T.

hilariores oculi.
;

hillae, arum, /. dim. [hira


sausage,

HAR-], a hind of

smoked

saxisage,

H.

Hil5tae (115-), arum, m., = E/Xwrai, the bondsmen of the Spartans, Helots, N., L. hilum, i, n., a shred, trifle (only with a negative)
:

(hice, haece, hoce), older form of


hoc. 1. hicine, see
1 hie.

hie, haec,

neque

profieit hilum,

a whit, Lucil. ap.

C.
(via)

2.

hicine, see 2

hie.

hinc,

adv.,

from
:

this place, hence:

quae
:

est hinc in

Indiam

hinc

hiemalis,

e,

adj.
:

[hiems], of winter, wintry:


:

hiemali tempore

vis

nimbi, 0.

hiem5, avl, aturus, are [hiems], to winter, pass the winter keep winter-quarters : quotanuis: mediig in undis, H. in Andibus, take up quarters for
,
:

the winter, Cs. legionem hiemandi causa conlocare, Cs. scire ubi sis hiematurus. To be wintry, be frozen, be stormy : hiemantibus aquis, S. hie:

mat mare,

storms,

11.

civem esse aiunt, T. With iam, from this point onward, henceforth: maiora iam hinc bella dieentur, L. iam hinc populi R. res gestas peragam, L. In antithesis to hin,c or illinc, on one side on on the other, here there, on this side that: hinc fides, illinc fraudatio, etc.: pudor est, hinc qui suadeat illinc; Hinc dissuadet amor, 0. atque illinc volneribus acceptis, on each side, L. Hinc atque hinc patres, hinc viros orantis, L.

Roma venire

Illam hinc


hinnitus
hinc rupes minantur, on either
source, from this cause, hence,

) : :

hodie

367

side, V. From this hirundd, inis,/. [HER-], a swallow, V., H., 0., on this account : hinc In. Hinc illae hisce, hiscine, see 1 hie. sicae, hinc falsa testameuta nascuntur lacrumae that's what's the matter f H. Sed eccum ere, inch. [ hio ], to open, gape, hisco, hinc scibo,/rom him, T. Hinc canei'e yawn: tellus, ait, hisce, 0. Syrum To open the mouth, Next, mutter, murmur, make a sound, say a word: iucipiam (i. e. ex liis), will take my theme, V. ant
:

afterwards :

liinc in

urbein digressus, Ta.

omnino hiscere audebis


: :

hinnitus, us, m. [hinnio], a neighing : exauditollit hinnitum equa, acutus, V. vit hinnitum B.Plur., 0.
:
:

adversus dictatoriam ? vim, L. quotiens sinit hiscere fluctus, Norainat Alcyonen, 0. raris vocibus, V, alqd, lu. reges
:

et

regum

facta, Pr.
adj.,

hinnuleus,
roebuck, H., Pr.

i,

m. [hinnus], a young

stag,

young

hispidus,
rain, H.

prickly: facies, H.

rough, shaggy, hairy, bristly, sus. Ph.: agri, i. e.foul with

hio,

avi, atus, are [

gape

(calor)

HI- ], to open, stand open, venas adstringit hiautis, V. concha


: :

historia,

ae, /., =zi(TTopia,

a narrative of past

Ih hianti ore, Cu. hians: flos hiat pratis, Pr. open the mouth, gape, yawn : inceptus clamor frulupus leo ininane hians, V. stratur hiantis, V. Fig-, of speech, to leave a hie Captus hiet, H< hiatus, be loosely connected: qui (poetae) saepe hiabant: concursus hiantes hiantia loqui: hians To gape with wonder, be eager, compositio, Ta. long, be amazed: utrum ea (domus) patere an hiare ac poscere aliquid videtur ? corvum deludet hiantem, i. e. the legacy -hunter, H. ad niagnitudinem praemioruin, Ta. carmen hiare lyra, breathe, Pr.
:

events, history:

historia testis

temporum:

histo-

riam scribere: belli: illorum temporum, S.: Roraana quidquid Graecia mendax Audet in historia, lu. enjentiri in historiis pedestribus Dices historiis proelia Caesaris, H. A narrative, account, report : alqd historia dignum peccare docentes historiae, H. theme of story : nobilis, Pr. historicus, adj., =i(TTopiK6Q, of history, historical : genus: sermo: fides, 0. hommes, versed in history. As subst. m., a writer of history, his:

torian:
historicis

hippagogi,

CLCC.

us,y.,

= 'nnrayujyoi, vessels for


m.,

oratores et historici quam volgo notus, N.


:

Pelopidas, magis

carrying horses, cavalry-transports, L.

hippocentaurus,
centaur.

i,

= 'nnroKkvTavpoQ,

fabulous creature, half horse and half man, hippo-

histri5, onis, m., a stage-player, actor : neque peragenda fabula est: neque histrionem uUum habeo, keep, S. pessimus Quod non dant proceres dabit histrio, lu.
histrioni, ut placeat,
:
:

hippomanes, is, n., = 'nnrofiaveg, a humor from a mare, tised as a drug to excite passion, V.,
Tb., Pr.

Ta.

histri5nalis, e, adj. [histrio], of actors studium,/or actors, Ta. favor, Ta.


: :

modi,

membrane on

the

forehead of a foal,

used in love-potions, V., lu.

hippotoxotae, arum,
mounted archers^
Cs.

m.,

hiulce, adv. [hiulcus], of speech, in a gaping manner, with a frequent hiatus : loqui.

'nnroTo^oTai,

hiulc5,

are [hiulcus], to cause to gape,

open in chinks

agros, Ct.

hippurus,
0.

I,

m., r=t7r7roi;jOog,a^7i (unknown),


folles,
i.

hircinus, adj. [hircus], of a goaf: of goafs leather, H.


hircus,
1,

e.

m.,

he-goat, buck: levis,

prize for tragic poetry : vilis, H. P r o v. mulIn allusion to its rank smell gere hircos, V. cubet hircus in alls, H. olet Gargonius hircum, H.

H.

As
:

adj. [hio], gaping, split, cleft, opened, arva, V. F i g., of speech, gaping, not well connected, forming an hiatus : eorum (verborum) concursus: voces.

hiulcus,
siti

open:

1.

h5c

or

hoc,

see 1 hie.

hirsutus,

adj. with

comp. [cf. hirtus], rough,

shaggy, bristly, prickly, hirsute : ( animantium aliae spinis hirsutae: crista equina, V,: Hiems canos hirsuta capillos, 0. saetis leonis Vellera, 0. F i g., rude, unpolished : nihil est hirsutius illis (annalibus), 0.

hirtus, adj. [ HORS- ], rough, hairy, shaggy aures, V. tunica, N. setae in corpore, 0. : capellae, 0. F i g., rude, unpolished : Ingenium, H.

2. hoc, adv. [old dat. (for hoice), abl. and ace. Dat. use, hither, to this place (old for of hie]. hue] hoc advenire, T. Hoc descendit, V. Abl. use, with a comparative, by this, by so much : hoc Laus illi debetur maior, H. hoc audio libentius, quo saepius plaga hoc gravior quod hoc mirabilius debet videri, quia, etc. hoc magis properare, ut, etc., Cs. Ace. use, as to this, on this account, for this reason: Hoc nutritor olivam, V.: Non tuus hoc capiet venter plus ac mens, H.
:
: : :
:

hirudo,

inis, /.

plena cruoris, H.

[HER-], a
i

leech,

blood-sucker

g.

aerari.

hoc) die], to-day: neputat: hodie mane, this morning: Nonae sunt hodie Sextiles: hodie tricesima sabbata, H. faciam hodie, ut, etc., Cs. To(i. e.

hodie, adv. [*ho


eras

gat hodie:

mane


hodiernus

: : :

honestus

::

368
he, this

day^ at the present day, at this time, now, in these times: qua (sententia) liodie usus es, to this day: rem p. liodie teiieremus ? ut est hodie, lu. With -que, and still, and to this day : hoc facere eoepeWith etia77i or quogite, runt hodieque faciuiit. even to this day, even now : leges quibus hodie quoque utuntur: ei studio etiam hodie praesunt; To-day, hodieque for hodie quoque (late), Ta.
;

one (colloq. for a pron. dem.): ibi homo itast homo, T. obsecrare, Ut, etc., T. venas hominis incidere persuasit homini, N.coepit

me

homuUus,
manikin.

1,

m. dim.

homo ], a

little

man,

noiv,at once, immediately : hodie itura, on the point of going, T. Non dices hodie, quorsum ? etc., will you he all day coming to the point? II. si hodie With numquam, never in the world, postuleui, etc. never at all: numquamne hodie concedes niihi?
:

honiunoio, onis, m. dim. [homo], a little man, dwarf, manikin: Ego homuncio hoc non facerem? similis dis, lu. T. hie (opp. deus)
: :

homunculus,

I,

m. dim. [homo], a

little

man,

manikm: unus e multis. honestas, atis,y. [honos], Aojior


others,

received from

T.

numquam omnes
:

hodie moriemur

inulti,

V.

hodiernus, adj. [hodie], of this day, to-day's summa, H. With dies, this day, to-day: hodierno die mane: ante hodiernum diem. (hoedus, hoedulus), see haed-.
edictuin

(olus), eris, n., kitchen herbs, vegetables, docabbage, turnijys, greens : rarum in dumis, V. nee Decoqueretur holus, H. prandere, IT., 0.
:

holus

honor, reputation, character, respectability, credit : adipiscendaeque honestatis causa: honestate spoliatus aliena, L. honestatem omnem ^xmiiQYe, respect : honestatibns alqm privare (i. e. honoribus). Plur., honorable me7i, men of standing : causa, in qua omnes hoOf things, nestates civitatis una consentiunt. Fig., beauty, grace, merit : testudinis: in rebus. uprightness, honor, honesty, probity, integrity, virtue, character : propter se expetenda.
repute,

consideration,

holusculum,
little

i,

cabbage, C.

dim. [holus], a small herb, Uncta holuscula lardo, H., lu.


H.

honeste,
ly
:

adv. with comp. and sup. [honestus],

decently, becomingly, properly, creditably, virtuous-

homicida,
dices libertatis,

ae,

slayer, homicide,

m. [homo + 2 SAC-], a manmurderer: homicidaene, an vinC, lu. Poet., of Hector, slayer

vivere, T.
:

unde Mundior
:

exiret vix libertinus

honeste, H.
0.
:

ne non procumbat honeste, Respicit,


:

quae
:

fiunt honestissime

of men, H.

tremere. In.
i,

cum possit honestius fastigium honeste vergit in tectum,


e.

homicidium,

n. [

homicida

],

manslavghter,

etc.

geniti,

i.

nobly, L.

homicide, murder, Ta.

hoiiestd,
being,

avi, atus, are

[honestus],
:

to

honor,

homo,
son
:

inis,

m. and/., a human
T.
:
:

man, per:

Monstrum hominis,
:

grandior, T.

doc-

trina eruditus

hominum homo

stultissime, T.

dignify, decorate, adorn, grace, embellish: honore quanta (laude) me ad eum honehonestati, S. standum si uno basilicae spatio honestamur, are
:
:

genus hominum more hominum evenit, ut, etc., homo'st Perpaucorum hominum, as usual, T. cum inter homines esset, was alive: associates, T. qui numquam inter homines fuerit, sa?^ thetvorld: nee vox hominem sonat, i. e. mortal, V. ut eam
: : :

escorted with

L.

honor : arma (corpus) honestabant, domino domus honestanda est.

nemo hominem
ex homine
Collect.,
est,

appellare possit:
0.
:

Quae

(lo)

bos

honestum, i, n. [honestus], honesty, integrity, virtue: facies honesti qui turpe secernis honestum, H. nee si quid honesti est, lactat, beauty, H. legens honesta, i. e. select in his associates, H.
: :
:

adj. with comp. and sup. [honos], man, the human race, mankind: qua haud regarded with honor, respected, honored, of high birth, distinguished, honorable, respectable, nobis: scio ad quidquam melius sit homini datum. PI eon as t., in addresses: nisi caves tu homo, etc., is mihi videtur, etc. imago, L. cum honeste tu homo adigis me ad insaniam, T. aliquo homine: loco natus honesto, q/ ^ooc//amfellow, T. In apposition: filius homo adulescens, T. servom ily, Cs. eques in primis, eminent: milites honehominem, T. oculi hominis histrionis. P r o v. stissimi sui generis, Cs. quia deus auctor culpae Quot homines, tot sententiae, many men, maiiy honestior erat, L. dies honestissimus nobis: omminds, T. Homo sum humani nil a me alienum nium honestarum rerum egens, befitting his rank, A man, reasonable creature, lord of crea- S. As subst.in.: turpis honesto (confusus), H. puto, T. nox te Noble, fine, handsome, beautiful: facies, T.: forma si homo esset, eum potius legeret tion homines visi su- praeter ceteras, T. caput, V. Fig-, deserving oxpolivit hominemque reddidit honor, honorable, respectable, creditable, worthy, raus si esses homo, if you had a man''s sense, T. A man, decent, proper, becoming : ut (civium vita) virtute nihil hominis esse, nothing of a mayi. Plur., honesta sit: postulatio: praescriptio, Cs. certatio: servant: homo P. Quincti, Quintus\'i man. censor, conseientiotis, II. foot-soldiers, infantry (opp. cavalry): homines homines honestissimi Plur., bodies, corpses: cumulos soror, chaste, H. equitesque, Cs. mors, Ta. honestius est labohominum urebant, L. The man, fellow, creature, rare, quara, etc. neque quicquam nisi honestum

die

ipsa,

'

homo

sum,' lu.

honestus,


honor
postulare feminis lugere honestum ves honestos tradere, lu.
:

: : :

horrendus
:

: : :

369
est,

Ta.

mo-

honor, see honos, hondrabilis, e, adj. [honoro],


honor, estimable, honorable.

that

procwes

honorarius, adj. [honor], for the sake of honor, honorary: f ramentum arbiter, i. e. chosen by the
:

parties

arbitria (opp. iudicia legitima).

honorate, adv. 1. houoratus,

[liouoro], honorably, Ta.


adj. with comp.

and

sup. [P. of

honoro], honored, respected, honorable, respectable, distinguished: imago, L. viri: Achilles, H.: praefectura: ms, granted as a mark of honor, 0.\ apud me houoratior spes honoratioris militiae, L. hohonoratissimum adnoratissiraae imaginis vir, L. Honored by a public office, fillsensus genus, Ta. ing a post of honor, Jionorable, respectable : praetor, 0. consul honoratus vir, 0. comae, i. e. of a high senes, Ta. magistrate, 0. Conferring honor honoratissimum decretum, L.
:

2.

honoratus, F.

of honoro.

honorifice, adv. with comp. honorificentius and


s}ip.

indignus illo honore (i. e. consulatu), S. equites in tribunicium restituit honorem, Cs. hie honos delatus ad me, L. ad inperia et honores niti, S. terapus honoris, the tavn of office, lu. hominibus novis honores mandare honores dare indignis, H. honoribus amplissimis perfungi: rapti Ganymedis, i. e. office, V. In the phrases, honoris causa, out of respect, to shoiv honor : quem honoris causa nomino honoris causa civitas data, L. vestri honoris causa, for your sake, T. praefari honorem, to say by your leave, begin with an apology : honos praefandus est. Person., a deity, worsliipped with uncovered head, C, H., L. mark of ho7ior, honorary gift, reward, acknowledgment, recompense, fee : ut medico honos haberetur, fee: geminum pugnae proponit honorem, jome, V. nee Telamon sine honore recessit, 0. divom templis indicit honorem, sacrifice, V. nullos aris adoleret honores, 0. sepulturae mortis honore CA.\'ex\iQ^, funeral rites, Y. An ornament, decoration, grace, charm, beauty: silvis Aquilo decussit honorem, V. regius, array, V. laetos oculis adflarat iionores,V. copiaRuris honorum opulenta, H. magistrate, office-holder : summus, lu.
:
:

honorificentissime [ honorificus ], honorably, with honor, with respect: respondere alicui consurgitur: nihil in se honorifice factum, that no honorificentius honors had been shown him, L. tractari: aliquem honorificentissime appellare.
:

hora, ae,/., =:a>pa, an hour (one twelfth of the day between sunrise and sunset) Dum haec dicit,
:

abiit hora, T.

horam amplius moliebantur


:

ho-

ram

durare, H.
:

in hora saepe ducentos versus


:

honorificus,

adj. with

comp.

-ficentior,

and
:

sup.

2 FAC-], ^Aai does honor, honorable : senatus consulta in eos, Cs. mentio de me honorificentissima decreta (senatus) honorificentius est, N.
-ficentissimus [honos
: :

hon5r5, avl, atus, are [honos], to honor, respect, adorn, ornament, embellish, decorate : mortem lucalihonorandi potestas Amphiaraum sic tu diem, to celebrate, L. quos sellis curulibus, L. quem (diem) honoratum habebo, hi honor, V.
: : : :

houorus,
orable
:

adj. [honos], conferring honor, hon:

oratio, Ta.

honora de Germanico disseoris,

rebat, Ta.

honds,
alit artis
:

or

honor,

m.

Of persons, honor,
: :

boras tris dicere qtiattuor horarura spatium, Cs. hora quota est? what o'clock? H. nuntiare quot horas, the time of day, lu. hora secunda postridie post horam primam noctis ciavura mutare in horas, every hour, H. in diem P r o v. in horam et horam, i. e. continually, H. Flur., a horologe, vivere, /'rom hand to mouth. dial, clock : moveri videmus horas mittere ad time, time of year, horas, send to ask the time. season : quamcumque deus tibi fortunaverit horam, H. recte vivendi, H. crastina, V. verni temporis, H. Caniculae, i. e. midsummer, H. Quae rapit hora diem, i. e. time, H. Person., the Hours, attendants of the sim : positae spatiis aequalibus, 0. Nox Horis acta, V.
:
:

dictabat, H.

A
:

: honos honore auctus, Cs. suum cuique honorem reddere: summo in honore: lovem quanto Gentis, gloi'y, V. pugnae, honore fuisse, etc. Quem multo conpellat honore, military glory, V. magno sunt apud eos honore, Cs. deference, V. honori summo inservit honori, i. e. ambition, H.

repute, esteem, reputation, praise, distinction

hordeum,
C,
L.,

l,n., barley: hordei decumas emere, Cs.,Ta.,V., 0.

horn5tinus,
year''s:

adj. [hornus],

of

this spring, this

frumentum.
adj.

hdrnus,

this spring, this year's: vina,

[ho- (stem of hic)+vernus], of H. palea,H. agni,Pr.


:
:

quod apud Numidas honori ducitur, S. Baccho dicemus honovem, praise, V. mortalis vitae,/ame achieved in, \.\ Plena honorum munera, H. Of things, honor, esteem, value: Quae nunc physicae tributus idem est honos sunt in honore vocabula, are approved, H. Public honor, official dignity, office, post, preferment
Miloni fuit qui,
:

hdrologium,

i,

n.,

= wpoXoytov, a
:

clock, horo-

etc.

loge, sun-dial, water-clock.

horrendum,
fully, horribly
:

adv. [horrendus], dreadfully, fearstridens, V. intonet, lu,


adj. [P. of horreo], dreadful, ter:

horrendus,
rible,

diluvies,

silva, L. fearful, horrible : monstrum, V. H. carmen, L. adspectu, H. res relatu.


:

24

horrens

: : :

hortor
:

: .

370

iuvenis Parthis, H. dictii, V. Wonderful, Tectum silvis, V. awful, venerable: Sibylla, V.


0.
: : :

horrens,
shaggy, rough

eiuis,
:

adj. [P. of horreo], bristly, Terga suum, V. umbra, V.


: ,

horridiora verba numerus Saturnius, H. Causing tremor, exciting horror, terrible, frightful, horrid: horridiores aspectu, Cs. acies, V. virga (mortis), H. iussa, V.
0.
:
:

ere [HORS-], to stand on end, be rough: ut horreret in arvis stand Carduus, V. horrentibus hastis, V. rigidis saesquamis, 0. cautibus horrens Caucasus, tis, 0. To shake, tremble, shiver: corpus horret, 0. V. To tremble, shudder, quake, horrens servus, lu. shudder at, tremble at, be afraid of, dread : totus adrectis auribus, 0. horrere soleo, horreo, T. am deeply moved: victoriam Ariovisti crudelita-

horre5,

uT,

horrifer, fera, ferum, adj. [horror

+1

FER-],
:

erect, bristle,
:

that causes trembling, exciting terror, terrible, dreadful, horrible : Aquilonis stridor, Att. ap. C. Boreas, 0.
:

aegis,

V.
, ,

make rough:

are [ horrificus ], to ruffle, horrificans Zephyrus, Ct. 7b strike terror, appal: Terribili monitu, V.

horrifico,

horrificus, adj. [horror


ror, dreadfxd, frightful
:

2 FAC-], exciting terletum, V.

tera, Cs.

pauperiem, H.
:

aciera ac tela, L.
in
:

illam,

quam,

etc., to loathe, lu.

hunc locum progredi

horrisonus,
terribly
:

m. [HORS-], a shaking, trembliiig, shudder, chill: tremulo ramos horrore raoveri, 0. mihi frigidus horror Membra quatit, V. sine horrore esse. shaking, shuddering, quaking, A ere, inch, [horreo], to rise horresco, horrul, trembling, dread, terror, horror: qui me horror on end, stand erect, bristle up, grow rough : horrueperfudit me luridus occupat horror, 0. armohorrescunt segetes flabris, V. vunt comae, 0. rum, dread clash, V.: saevus, V. Fig., dread^ To begin to shake, shudder, tremble, be saetis, 0. veneratio7i, religious awe: cum perfusus horrore dread horresco semper, : ubi, etc., terrified, fear, venerabuudus adstitissem, L. procellas, T. ferae horrescunt visu subito, V. hdrsum, adv. [ho- (for hoc, huc)+vorsum], H. morsus futuros, V.

horret animus referre, L. quem ad modum acTo be cepturi sitis: eo plus horreo, ne, etc., L. frightful, be terrible, be desolate: terra (opp. floumbra, V. tempestas, 0. rere)

adj. [horror + SON-], resounding fretum, C. poet. fremitus, V.


:

horror,

oris,

horreum,

i,

n.,

a storehouse, barn, granary,


:

hitherviards, hither, this

way :
:

pergere, T.

magazine, cellar: clavis horrei si proprio condilUius inmensae rudit horreo, Quicquid, etc., H. deripere horreo amperunt horrea messes, V. phoram, H. floribus horrea texent (apes), hives, V. mus horrea fecit, V.
: : : :

hortamen,

inis, n. [hortor],

an

incitement, en:

couragement, exhortation audenda, L. Plur., Ta.

longum, 0.

ad omnia
incitement,
esse, S.

hortamentum,
encouragement
Flur., L.
:

i, n. [hortor], an Romanis hortamento

hoiTibilis,
Cs.
:

e, adj.

with comp. [horreo],


:
:

terrible,

fearful, dreadful, horrible


sonitus, S.
est
:

rei p. pestis

species,
:

ribile

leonis mala, H. Imrdicere, horribilius, etc. Astonishing,

tempestas

hortatio, onis, y*. [hortor], an encouragement, exhortation: mihi grata: clamor permixtus hortatione, S.
:

remigum, L.
Oris,
:

amazing :

horribili vigilantia esse.

hortator,
ager, exhorter

m. [hortor], an

inciter,
:

encour-

horride, adv. with comp. [horridus], roughly,


savagely, severely, sternly: vixit:

ornamentis

uti

V.

hortatore animorum, 0.
us,

non

egetis

scelerura,

horridius

dicere, laconically.

(hortatus),
ta
:

horridulus,

rugged, rude. visa sunt: orationes Catonis.

dim. [horridus], roughish, Of style: tua ilia horridula mihi


adj.

agement, exhortation
bant, Ta.
:

m. [hortor], incitement, encour: vox huius hortatu conforma:

suorum omnium,
solitis

mutui hortatus iuvaCs. hortatibus agraen instigant, 0.

comp. [HORS-], standing prickly : barbula Horridior rusco, V. den sis hastilicaesaries, 0. bus horrida myrtus, V. Rough, rude, crude, rugpastor, 0. Aceged, tvild, savage : pecudis iecur Silvauus, H. Sedes Taenari, stes in iaculis, V. Hiemps tremulo venit horrida passu, 0. H. fluctus, H. Vfistiria, V. luppiter austris, V. kempt,with dishevelled hair : Capillus passus, ipsa Fig., in character or horrida, T. mater, lu. manners, rough, rude, blunt, .'item, unpolished, uncouth: vita, oratione miles: Fidens inventus horrida bracchiis, H. genSjV. horridus ira (Boreas),

horridus,

adj. with

hortor,

atus, arl, dep.freq., to urge, press, incite,

on end, rough, shaggy,


:

bristly,

hortandi causa milihortante Vercingetorige, Cs. tes, S. equos, 0. alius alium hortari, S. eundem Verbis, quae, etc., H. ad laudem milites paribus Messapum in proelia dictis, V. in amicitiam iungendam, L. de Aufidiano nomine nihil te: Libonem de concilianda pace, Cs. Pompeiura ut fugiat vos hortari tantum possum ut, etc.: (Nervios) ne occasionem dimittant, Cs. alquos
instigate, enco\irage, cheer, exhort:

disserere, S.
:

ad eum diem revertantur, Cs. sin tu (quod te iam dudum hortor) exieris pacem amicitiamque, N. cum legati hortarentur accipere (munera),
: : :



i,

hortulus

: ::: :


hui

: : : :: :

371

N. sequi, 0. Pro v. hortari currentem, to spur a willing horse. F i g., to impel, induce, urye : dolor auimi vinim hortabatur: hortante libidine (rei p. dignitas) nie haec relinquere hortatur.
: :

and (once)
plaustris,
i.

n. plur., hospitable,

e.
:

frozen over, V.
navis, 0.
[ 1
:

friendly : TJnda Strange, foreign

aequora, V.

terra,
],

V.
sacrificed,

hostia, ae,/.
victim, sacrifice
:

HAS:

an animal

hortulus,
Ct., lu.
:

m. dim. [hortus], a little garden, hortuli, garden-grounds, a park.


I,

m. [HER-], a garden, pleasure-garden: in horto, T., H. Plur.,a park : hortos peregrare Epicuri, in ivhich Epicurus taught : magni Senecae, lu. fruit - garden, kitchen - garden alienus, H. Garden-stuff, vegetables, H.

hortus,
:

quibus hostiis immolandum cuique deo: maiores, L. hostias ad sacrificium praebere per hostias deis subplicans, S. suraptuosa, H. humanae multa, V,
:

hosticus,
tellus,

adj. [ hostis

0.: moenia, H. As subst. n. castra in hostico posita, L.

],

of an enemy,
(sc.

hostile

solum):
hel-

hospes,

itis

{gen.plur. hospitium, L.),

in.

(rare-

\y f., 0.) [hostis

+ POT-],

an

entertainer, host (as


:

ium,

a friend): devertisse ad hospitem sedulus, H. hospitis adfectu salutare, toilh a hosfs politeness,
milites tantura luppiter (i. e. hospitalis), 0. sojourner, visitor, hospitibus luetuendi, Ta. guest: in quam (domum) hospites multi recipienlibri taraquam hospites reeipiendi di et hostem meus vespertinus, H. et hospitem vidit friend, one bound by ties of hospitality : antiques, suos notos hospitesque quaerebant, Cs, homo T. multoruni hospituiii: non hospes ab hospite tustranger, foreigner : urbis tus, 0. in urbe peregrinantes tamquam hospites sagaces fallere
lu.
:

hostifious, adj. [hostis + 2 FAC-], i. e. as of a foreign foe.


hostilis,
e,
:

hostile

adj. [hostis],

hostile

terra

manus

A
:

metus, of the enemy, S. an enemy, usiial with an enemy, inimical, hostile hostilera in modum odium ne quid ab se hostile tiraeret, S. omnia hostilia esse, L. Plur. n. as subst. : fugam aliaque hostilia portendant, S. ho: : :
: :

of an enemy, enemfs, naves, H. cadavera, S. clamor, L. Practised by


:

stilia

audere, L.

ically

hostiliter, adv. [hostilis], like an enemy, inim: alquid facere: accedere, S., L., 0.

hospites, strangers, H.

in

consuetudine

civitatis

eigner

hospes, unacquainted with.

hospita,
tertains,

ae, /.

[hostis+POT-], she who

en-

a
:

hostess {fern, of

hospitae
hospita.

Helene, H.

hospes)
visitor,
:

Huiusce consuetude hospitae, T.

lineamenta guest, friend ego sum hie


:

is, m. and/ [1 HAS-], a stranger, forold for peregrinus, C. civem dinoscere hoste, H. enemy, foe, public enemy : nos statuit ille non inimicos sed hostis, not personal but public foes : sibi inimicus atque hostis tam dis

hostis,
;

An

fas est et ab hoste doceri, 0. Collect.: hostem rapinis prohibere, Cs. alienigena, L. Terra marique victus, H. Poet. ali-

horainibusque hostis

hospitalis, e, adj. with sicp. [hospes], of a guest, of a host, hospitable : mensa domus cubicxAxxm, guest -chamber, 1j.: umbra, H. luppiter, patron of hospitality : dii caedes, of a guest, L.
: : : :

tem

in ovilia Demisit hostem, H.


:

Fem.

nupta

meretrici, T.

capta, L.

mihi debita, 0.

HS.,

see sestertius.
to this

homo

hospitalissimus Tibi pectus, H. as subst., the dues of hospitality, L.


:

Plur. n.

hue, adv. [*hoi (stem HO- of hic)+-ee],


place, hither : corameare, T.
:

magno
a

hospitalitas,
guest: invitati, L.

atis,/. [hospitalis], hospitality.

hospitaliter, adv.
:

[hospitalis], hospitably, as

vocare, L.

ades, i. into this oieigJiborhood, T. ne cursem hue illuc, hither and thither : dum hue illuc signa vertunt,
:
:

venisse: hucreverti: cursu contendere, Cs. hue adesse Hue e. co77ie near, V. ausculta, T. hue viciniae,
: :

hospitium,
tion,

I,

n. [
:

hospes

],

entertainment

agreste,

modicum, H.
:

a hospitable recep(alqm)
:

ad se hospitio recipere, Cs. hospitio invitabit: deorum, L. hospitiis indulgere, Ta. Hospitality, tie of hospitality, relation of host and guest, friendship : cum Metellis ei^at ei hospitium: de hospitio violato queri iungimus hospitio dextras, V. solvere hospitiis aniraum, H. renuntiare, L. hospitium cum Cornelio fecerunt publice privatimque hospitia iungere, L. testatus Hospitii
: :
:
: : :

domum

deos, 0. A place of entertainment, lodging, inn, guest-chamber: PiUae paratum (milites) divisi
:

hue, tum illuc volant Ut ora vertat hue Hither, to this, to this point, so far hue animum ut adiungas tuom, T. ut hue te pares, haec cogites hue omnis aratri .Cessit amor, rem hue deduxi, ut, etc. for this purpose, V. verses te hue atque illuc necesse est, in different directions. With ne, in the form hueine ? hitherto? to this? so far?: hueine tandem omnia reeiderunt, ut, etc. hueine beneficia tua evasere, result in thi% S. To this, in addition, besides: accedat hue suavitas oportet Multa hue navigia addunt,
L.
:
:

tum

et hue, H.

add

to these, Cs.

in hospitia, L.

imperatoris, L.

miserabile, lu.

hueine (huc+-ne);

see hue,

longa deserta sine

ullis Hospitiis,

V.

(hospitus), adj. [hostis-fPOT-], only/,

sing.,

hui, interj., an exclamation of astonishment or admiration, hah ! Jio ! oh ! T., C.


huiuscemodi

: : : ; :

372
this sort,

hydra
(humidus, humifer),
humilis,
e,

such a nature

hiiiusce-modi, huius-modi, of ; see modus.

of

see

umU.
:

adj. with

comp. and sup. [humus],


:

humane, adv. with comp. and swjo. [humanus], low, lowly, small, slight : casae, Y. salictum, lu. humanly, agreeably to human nature, as becomes ea quae sunt humiliora humilior raunitio, Cs. humanity: pati, T, intervalla coramoda, charm- (naves) humiliores quam, etc., Cs. domus, H. morbos fenint aliquid facere huma^- Forentum, in the plain, H. (avis) humilis volat, ingly, H. Humanely, pleasantly, courteously, kindly, fiies low, V. fossa, shallow, Y. F g., low, base, iiius. mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant gently, politely : fecit: humanissime locutus. humanitas, atis,/. [humanus], human nature, homines: humilliraus homo de plebe, L. humi: :
:

humanity: magna
tatis societas
:

est vis humanitatis:

iura Immanitatis The human race, mankind: manitate communi. Humanity, phicommune humanitatis corpus. lanthropy, kindliness, kindness, sympathy, good natsenure, politeness : humanitatis parum habere pro tua sus humanitatis ex animo exstirpata Civilization, cidtihumanitate: summa erga nos.

humanierratum ex hu-

vation, good-breeding, elegance, refinement


ciae, Cs.
:

politioris
:

humanitatis expers
ea quae

provhivita per-

possessionibus expellere, Cs. satis superque, L. Cleonae, 0. ex humili loco ad dignitatem perducere, Cs. res: ars: vestitus, N. agna,jt?oor, H. domus, lu. As subst. n. : ex humili potens, Quales ex humili Extollit fortuna, obscurity, H. lu. Of language, low, common, colloquial : sermo: verbum humili modo loqui, H. Of character, low, lowly, mean, base, abject : apparitor Non humilis raulier, H. obsecratio pavor, Y.
liores
:
:

humilitas,

atls, f.
:

humilis
),

],

lowness, small

polita humanitate

multum ab humanitate
alicuius

stature, depression

discrepant, ut, etc.,

good manners: humanitate

arborum, S. quanta humilitate luna feratur, terram paene con(

navium

Cs.

omnibus praestitisse, joo/isAec? language: humanitatem adamare.

humaniter,
teously,

adv.
fecit.

humanus

man, as becomes a man


kindly
:

], hwnianly, like a Humanely, cour: vivere. For comp. and siip. see hu-

tingens. Fig., lowness, meanness, insignificance: ex humilitate sua, obicere humilitatem alcui, L. Littleness of mind, meanness, generis, S. Cs.
:

baseness, abjectness

:
:

habet humilitatem

metus
L.

opp. adrogantia, Cs,

causam dicentium,
:

mane.

humanitus,
the

manner of
i.

adv. inen :

disset,

e.

shoidd

humanly, after si quid mihi humanitus accidie. Humanely, kindly, ten],

humanus

jectly,

humiliter, adv. [ humilis ], basely, meanly, humbly : sentire servire, L.

ab-

humillimus,

sup. of humilis.

derly

alqm

tractare, T.
adj. with comp.

humanus,
:

and
:

sup. [homo],

of

m,an, human : species et figura caput, a human hostiae, human sacrifices : caro, lu. gehead, H.
:

to cover with corpus humandum, Y. militari honestoque funere hnm^iw eYxxnt, performed solamen humandi, in funeral his funeral rites, N. ceremonies, Y.

humo,

avT, atus, are

[humus],

earth, inter, bury:

eum
:

human race : omnium divinarura humana(humor), see umor. rumque rerum consensio cultus humanissima humus, i,/. [cf. %ajuat], tJie earth, ground, soil maior imago Humana, of superhuman infecta sanguine, S. subacta atque pura Fossa \'oluptas seel us, against men, L. size, lu. As subst. n. : si repletur humo, 0. humum momordit, bit the quicquam in vobis humani esset, of human feel- ground, Y. f eracis figere humo plantas, Y. semiHomo sum, humani nil a me alienum na Spargere humo, 0. Deiecto in humum voltu, ing, L.
nus, the
:

huraano maior Romulus, superhuman, puto, T. 0. Plur., human affairs, concerns of men, events of life: omnia humana, quaecumque accidere
:

0.

humi pabulum,

i.

e.

grass, S.
:

P o

t.

sermo-

possunt: si quicquam humanorum certi est, L. Humane, philanthropic, kind, gentle, obliging, pohomo humanissilite: Cyrus erga Lysandrum
:

nes Repentes per humum, H. vitat land, country, region : Punica, 0.

humum, H.
1 hie.

hunoine
cinth
:

(old ace.

hunce+-ne); see

hyacinthinus,
flos, Ct.

adj. [hyacinthus],

of

the hya-

mus.
Cs.
:

Of good education, well-informed,


gens
:

learned,

polite, refined, civilized:

Ubii sunt humaniores,

hyacinthus
cinth, blue iris,

(-os),

i,

m.,

= vdnv^oQ,
:

the hya-

homines.

Y.

humatid, onis,/. [humo], a burial. (hume-, hume-), see ume-, ume-. humi, adv. [locat. of humus], on the ground, to the ground: Humine ? (sc. adponam puerum), T.
iacere
:

hyaena,
hyalus,

ae,/.,
i,

= vaiva, a hyena, 0.
hyali color,
i.

m., =z vaXog, glass

e.

glass-green color,

Y.

hybrida
breed, child

requiescere, S.

serpere, H.

defixa mens,

of a

(hibr-), ae, m. and /., a mongrel, halfRoman and an Asiatic, H.

fixed on the ground: morientia corpora fundis? V. Spargere dentes, 0. stratus palraes, lu.
: :

v^pa, a water-serpent, C. Lerhydra, ae,/., naeas pugnet ad hydras, i. e. is exposed to great


:


hydraulus

: : :

iactatio

373
Volgus

E s p., a monster with fifty heads, at dangers, Pr. the gates of the Lower World, V.
hydraulus,
i,

marriage, god of xoeddings. Hymen (only worn, sing.)


'

Hymen Hymenaee

'

vocant, 0., Ct.

m.,

= vdpavXoc, a

water-organ.
:

vSpia, a jug, ewer, ^iru hydria, ae,/., teae: in hydriaiu sortis conicere.

argen-

hydropicus,

adj.,

hydr5p3,
rus,

opis, m.,

= vdpujTnKog, dropsical, H. = rdpioxp, the dropsy: di-

1. hymenaeus (-os), I, m., z=vij.svaiog, the nuptial hymn, wedding song: hymenaeon can ere, wedding, marriage ceremony, bridal, nup0., T. tials: hie hymenaeus erit, V.: petere inconcessos hymen aeos, V. Of animals, V.

2.

Hymenaeus,

i,

m.,

= 'Yfievaiog, the god of


Ct., 0.

H.
(-cs),
i,

marriage, god of weddings. Hymen,


m.,

serpent, snake, V.. 0.

In the of Medusa, Hymen (Hymen,


etc., Y., 0., In.

hydrus

= vdpog,
,

a water-serpent,

hyperboreus,

adj.,

= vTrepfioptog,
m.,

northern,

hair of the Furies,

polar, arctic, V., H., 0.

hypod&dascalus,
='Yiij]v, the

i,

= vrroSiddaKaXog,

an

0.),

god of

under -teacher.

I (J).
I, i.

This letter represents, in Latin,

I.

The

vowel whose short and long sounds are heard in II. Before a, e, o, or w the English word deceit. in the same syllable, the consonant which begins the English words yam, yes, yon, you. The character J, j, which represents the latter sound in

fail: To
avail:
tibi

suis testibus: iacet ratio Peripatetlcorum.


lie

dormant, be disused, be neglected, be of no

omnis hie delectus iacet:

pecunia. To be low, be despised, be in no esteem: cum iacerent pretia ipra.ed'iovum,we7'e low: iacere regem pati: pauper ubique iacet, 0. 2h

iustitia iacet:

some school-books, is an invention of the seventeenth century, and is not found in MSS., nor in
the best texts of the Latin authors.

lie idle,

be neglected: cur iacet hoc


i.

nomen

in ad-

versariis,

e. is

not posted.

0.

Wine
:

lacchus,
:

i, m., ='laKxog, Bacchics, hesternus, V.

C,

Ct., V.,

iacens, ntis, adj. [F. of isiceo'], prostrate, falle7i Flur. m. as subst., domus: statuae: hostis, H.

iacio, led, iactus, ere [IA-], to throw, cast,Jiing, hurl: tela, S. lapides iaciendos curare in alquem scyphum in murum lapides, Cs. pilam ponto, Y. SGse Fluctibus mediis, Y. plumbum Funda
:
:

the fallen, dead, Cs. oculos, 0. ttis, 0.


use.

down, fallen F Of words, at hand, in common


i

iacit,

0.

ancoris iactis, Cs.


up, lay,

talum

Yenerem.

g.,

cast

vol-

iace5,
prostrate,

cui,
lie

at rest

iacuit stratus

ere [IA-], to lie, be recumbent, be quorum ad pedes : in limine mihi ad pedes in harena, V. sa, : :
:

xum campo iacebat, V.


: :

gremio mariti, lu. somno, V. humi lenta sub vite, V. super corpus, 0. To lie ill, be ill : te iacente. To lie dead, have fallen : Corpora per campos iacebant, V. inultos imperatores iacere sinere, L. Arge, iaces 0. To lie long, iacuit Catilina cadavere toto, lu.
: :

To campi, qui Faesulas inter Arretiumque summo in vertice montis, Y. 7b


linger, tarry, stop:

Brundusi.

lie,

be situate:

iacent, L.

lie

low, be flat,
:

terras iacentis, Y. quaeque Postquara iacuit planum mare, was stilled, lu. To lie in ruins, be broken down: fractae et disiectae ( arae ) iacent, Enn. ap. C. To hang loose: crines per coUa Thebe iacet, lu. iacebant, 0. iacentia lora, loose on the neck, 0. F i g., ^o rest, be inactive, be in retirement : in pace septimum annum. To be cast down, be dejected: To lie ut totus iacet: militum iacere animos, L.
be level: despiciens

iacent valles, 0.

found, conaggerem, S. urbi fundamenta, L. aggere iacto, Cs. muros, Y. in mare iactis molibus, Cs. To send forth, emit, produce: igniculos. To throw away: vestem procul, 0. humi arma, rudera, L. To throw, scatter, sow : semina 0. iacta, 0. iacto semine, Y. flores, Y. oscula, Ta.: arbor poma iacit, 0. F i g., to throw, throw up, cast, bring as an accusation: contumeliam in aliquem adulteria Hoc in me, H. convicia, 0. To lay, set, establish: gradum atque aditum ad rem in hac arte salutem, Y. causae fundamenta, to prepare for: rei p. fundamenta, found. To throw out, let fall, intimate, fitter, mention, declare: illud obscure iaciuntur enim voces, quae, etc. vera an vana, L. lugurtha iacit oportere, etc., S.: Talia Yerba, 0. in alcius caput verba, Pr. per ambages de lacu, express oneself, L.
set, establish,
:

2h throw

build,

struct, erect:

iactans,

antis, adj.
:

boastful, vainglorious

with comp. [P. of iacto], iactantior Ancus, Y., H.

tiously,

iactanter, adv. with comp. [iactans], ostentaboastfully: litteras componere, Ta. iac:

tantius moerere, Ta.

iactautia,
ostentation
:

prostrate, be powerless

numina iacent, Y.

mea : victa iacet pietas, 0. To fall., be refuted, be disproved,


:

ae, /. [ iacto militaris, Ta. :


[

], a boasting, display, verborum, Ta. ],

iactatio, onis, /,

iacto

tossing, shaking,


iactatus
agitation^ rnotion
:

: : : : j

lam

: : : : :

374
:

corporis, gesticulation

L.

ex magna iactatione terrain videre.

Fig.,
:

volneris,

liaris:

seniorum, L.

sepulcri,
:

want

dismissal, throwing over

clientis, lu.

Fig., a

ofY,

A
loss,

popuagitation : iactationes animorum incitatae boasting^ ostentalaris, stirring the populace. tion, display, vanity : est voluptas gestiens et se eultus, Ta. virtutis, Cu. efferens insolentius

diminution, sacrifice:

magna causae: iacturam


:

criminum
nitatis

L,

facere, i. e. omit in the accusation: digatque honoris, Cs. parva iactura accepta, humani generis, 0. famae, lu.
:

iactationem babuit in populo, xoas applauded.


tossing.

1. iactus, P. of iacio. 2. iactus, us, m. [ lA- ], a throwing, casting, hurling, th7'ow, cast : fulminum: Pulveris, V. teli iactu abesse, a spear^s throiv, L. femineus, i. e. by a woman, 0. quatere fenestras lactibus, i. e. by throwing stones, H. Of dice, a throw, cast : talorum : in tesserarum prospero iactu, L. extremus ac novissimus, Ta.
: :

Flur, pennarum, 0. iactito, freq.


:
, ,

iactatus,

us,

m.

[iacto],

a throwing
[

to

and fro,

are,

iacto

], to

make a

show

of, display

ridicula

intexta versibus, L.

officiuni, Pii.

iacto, avi, atus, are, freq. [iacio], to throiu, cast, hurl: sernina per undas, scatter; 0. hastas de muro vestem, Cs. einerem per agros, V. Saxa
:
:

for throwing : telum, shake, flourish : din iactato bracchio, Cs. tinnula iaculator, oris, m. [iaculor], a thrower, caster, manu, 0. cerviculam homines febri iactantur hurler : audax (truncorum), H. maximus, a crack
(i. e.
:

saxis

in saxa), 0.

To
:

iaculabilis,

e,

throiv about, toss about,

adj. [iaculor], to be hurled, fit 0~

corpus in suo sanguine, ivallow, 0. bidentes, swing, y. a facie manus, thro^ kisses, lu. basia, lu. lumina, 0. iugum, i. e. be rebellious, lu. To drive hither a7id thither, drive about, toss: tempestate in alto iactari: te in alto, H. hiems iactat viros, iactor in turba. To throiv away: passim 0. arma, L. lactatur varum utilium pars, thrown overboard, lu. To throw out, emit, spread: odorem, V. voces per umbram, V. F i g., to torment, disquiet, disiitrb, stir: morbo iactari eodem, H. claraore et convicio inrita iurgia, stir up, Y.
: : : :

shot, lu.

armed
er,

Lycotas, the spearman, 0. soldiers, carrying javelins, L.


:

Plur., light-

iaculatrix,

icis,/. [iaculator],

a javelin throw-

huntress: (Diana), 0.

iactabatur
value.

To
i.

nnmmus
:

sic, ut, etc.,

i.

e. fluctuated
:

consider, examine, discuss

in eas res iac-

iaculor, atus, arl, dep. [iaculum], to throw, cast, hurl: e nubibus ignem, V. silicem in hostis, 0. puppibus ignes (i. e. in puppis), V. To throw the javelin, fight with the javelin : laudem consequi iaculando totum diem: in latus dextrum, L. To throiv at, strike, hit : cervos, H. dextera arces, H. Fig., to aim at, strive for: multa, H.
:

iaculum,
raultitudo
:

tari nolebat, Cs.

crant,

e.

raulta variis iactata sermonibus talked about, L. : pectore curas, V. 7o

i, n. [IA-], a dart, javelin: iaculorum iacula eminus emissa, S. (litterae) in


:

iaculo inligatae, Cs.

iaculi certamina,

V.

trans

throw out, make prominent, pronounce, utter, speak, say: querimoniae ultro citroque iactatae, L. te beatum, H. Talia iactanti, etc., Y. banc autem iactari magis causam quam veram esse, is made a pretext, L. minas haec incondita Montibus, V. With prac se, utter confidently, V. To boast of, vaunt, plume oneself upon: gratiam, Cs. et genus Komara vos expugnaturos iactaet nomen, H.
:
:

finem expeditum, H.

casting-net, fishing-net, 0.

V.

iam, adj. I. Of time, at the moment, at the present moment, 7iow, at this time, just now, at present: iam satis credls sobrium esse me, T. saltus reficit iam roscida luna, V. Iam melior, iam, diva, preqor, Y, iura ipsa iam cexta propter
: :

vetustatem
precisely
the

iam iam intellego quid now: Jam iam nulla mora


: :

dicas,
est,

now,

Y.

batis, L.

With

lucus,
se,

quo se plus
:

At

iactet Apollo, delights,

to exhibit oneself,

show

off,
:

make a

intolerantius se iactantibus se opinionibus inconstanter, conflicting : te legatis regis eum se iactasse, i. e. iminaritae, 0.
:

display, boast, take pride

pose on

the legates, L.

se

in pecuniis,
:

make a
active

prodigal display : se de Calidio v.: se formosum. Ph. To be

UUo
:

moment, just, at the time spoken of, then, now iam ut limen exirem, T. iam invesperascebat, Just, but L. Helvetii iam traduxerant, etc., Cs. now, a moment ago, a little while ago : primum iam de amore hoc comperit, T. hiems iam praecipitaverat, Cs. domum quam tu iam exaedifica: :

se alumno,

tum habebas.

officious, be

presently, straightway, directly:


voltis,
:

in, devote oneself to:

se in causis

tempus

aetatis forensi labore iactari: tnbuniciis

nostrum hoc cum quod

Just now, forthwith, immediately, iam adero, T. iam te adventare arbitraremur iam faciam
:

se actionibus, L.

iactiira, ae,/. [IA-], a throwing, throwing away, throwing overboai'd: in mari facienda equi naufragium iactura redimit, Cu. sacrifice, outlay, expense, cost: non magna iactura facta. Loss, damage, detriment : vitae, Cs. iacturae rei f ami:

iam caleiam hie conticescet furor, L. Iam te premet nox, H. Sed iam age, carpe viam, Y. Iam iam f uturus rusticus, H. iam inde a princiXi\o,from the very beginning : iam inde a consuH.
: .
. .

Accede ad ignem

sces, T.

Already, by this time, ere latu raeo, ever since. now, so soon: (animi) aut iam exhausti aut mox


xam
:
:

: ::

ibi

375

quia luserat lam olim ille luexhauricndi, L. vos, quera ad niodum iam antea, defenduni, T. antea iam, S. At last, noio, only now : iamdite que eum ad sanitatem reverti arbitrabatur, Cs. iam tandem, L., V. Already, by this time, ere now,
:

amisso iam tempore quos iam Until now, ever, all the ab adulescentia documeuta: iam ab illo tempore, cum, etc., from the very time ivhen, etc. iam inde a puero, T. iam ex quo, ever since, L. With a neg., no longer: si iam principatura obtinere non possint, Cs. si iam ia/Ji(3eiog, iambic : trimetri, H. iambeus, adj., non potestis cum iam defenderet nemo, Cs. cum iambus, i, m., :='ia^l3og, an iambic foot, iamNullane nulla iam proscriptionis mentio fieret bus, H., C. An iambic poem, iambic poetry : quem iam Troiae dicentur moenia ? never more, Y. Hipponactis iambus laeserat modum Pones iamWith camp., from, time to time, gradually : iiife- bis, H. riora habent rivos et iam humano cultu digniora iam diidum, iam iam, iam iamque, iam loca, L. In phrases, iam iamque, once and again,
till

now, hitherto

aetas a proeliis avocabat. time: dederas enim iam


:

phasis, now, precisely, indeed: quem iam cur Peripatetieum appellem, nescio cetera iam fabulosa, Ta. With et : et iam, and indeed, and in fact et iam artifex, ut ita dicam, stilus et orare et iam liberius accusare. Rarely with ergo : iam ergo aliquis Condemnavit, in very truth. After non modo sed, noiv, even, 1 may say : non cum senatu modo, sed iam cum diis bellum gerere, L. In climax, 7iow, even, indeed, really : iam in opere quis par Romano miles ? L. iam ilia perfugia minime sunt audienda.

continually, every

moment: iam iamque


:

esse mo-

riendum, that death is always impending : adventare iam iamque nuntiabatur, Cs. iam iamque tenere Sperat, 0. iam iamque magis, more and more, V. iam nunc, just now, at this very moment, even at this time: quae cum cogito, iam nunc timeo quidnam, etc. dux, iam nunc togatus in urbe, L. iam pridem (iampridem), long ago, long since, a long time ago: ad mortem te duci iam pridem oportebat erat Iam pridem apud me, etc., T. cupio equidem, et iam pridem cupio, etc.,
:

pridem, iandudum, see iam. laniculum, i, n. [lanus], one of Caesar


Rome,
V.,0.
site

the hills

of
L.,

of

the mythical citadel

of Janus, C,

lanitor, oris, m. [ianua], a door-keejjer, porter, janitor : carceris Crispini, H. Caeli, i. e. Janus,
:
:

0.

ingens, Cerberus, V.

ne traderetur Philippo, iam pridem hosti, L. With dudum (iamdudum, iandudum ), long since, long before, a long time lanuarius, adj. [ lanus ], of Jamis : mensis, ago, this long time: Iam dudum dixi idemque Jamiary. As subst. m. (sc. mensis), a. d. VII. Idus nunc dico, T. quem iam dudum exspectat iam lanuari, Cs. Of January, of the month of Janududum flebam, had long been weeping, 0. Forthary : Kalendis lanuariis, on Nevi-year''s day: Nowith, immediately, at once, directly (poet.) iam dudum sumite poenas, V. expulsi iam dudum monte nae, Cs. lanus, i, m. [IA-], an old Italian deity, god of iuvenci petunt, etc., 0. With turn, at that very time, even then, then already: iam tum erat suspitio, doors, passages, and entrances, of all beginim^gs, etc., T. iam tum and of the month of January : anceps, with two se iam tum gessisse pro cive dicione tenebat Sarrastis populos, V, With tunc, faces, 0.: bifrons, V.: lanus Quirini, H. The An at that very time, even then : nisi iam tunc omnia temple of Janus: ad infimum Argiletum, L.
this

long time

veritus

ae, /. [IA-], a door, house-door : nostra, Ciceronis, S. frangere, H. entrance, gate, door: inferni regis, V. : urbs Asiae, ^Ae key: gemini vasta maris, 0. Ianua Baiarum est, on the way to, lu. Fig., an entrance, approach, access: qua nolui ianua sum ingressus in causara.

ianua,
:

T.

An

negotia confecissem. With diu, this long time, see diu. II. Of assurance, in a conclusion, now, then surely, then, at once, no doubt : si cogites, remittas iam me onerare iniuriis, T. si iubeat eo dirigi, iam in portu fore classem, L. iam hoc scitis quae cum ita sint, ego iam hinc praedico, L. In transitions, now, moreover, again, once more, then, haec fere accepimus besides: iam de artificiis iam illud senatus consultum, quod, etc. at enim iam dicetis virtutera non posse constitui, si, etc. itemIn enumerations, besides, too : et aures tactus autem. que nares iam gustatus at another, iam, at one time Repeated iam at that, once ... now . . noxv, at this time again: Qui iam contento, iam laxo fune laborat, H. iam secundae, iam adversae res, L. For em: :

arched passage-way, covered passage, arcade : transitiones perviae lani nominantur: dexter lanus portae, Cs. E s p., four arched passages in the Forum, the exchange for m,erchants and banker's : medius summus, H.

lapys, ydis, adj., of the lapydes (in Illyria), V. lapyx, ygis, adj., of lapyx, lapygian, Apulian, Calabrian: equus, V. As subst.: Daunus, i. e.

king of Apulia, 0. Apidia, v., H.

(sc.

vent us), the wind

from

iaspis, idis,/., =: laa-mQ, a green precious stone, jasper : f ulva, V. praeclara, lu.
:

ibam, ibat,

imperf. of eo.

ibi or ibi, adv. [2 I-], in space, in that place, there : ibi tum filius aderat, T. f ugit Tarquinios
:

::

: :

ibidem
et ibi suas fortunas constituit
I'uit, ibi

376
:

identidem
hand
ictus,
:

pugnatum, S. Of time, on the spot, then, thereupon : Ter conatus ibi eollo dare braecliia ibi cum alii mores circum, V. ibi infit, etc., L. eorum eluderent, L. cum Aebutius minaretur, ibi rum postulasse, etc. Of other relations, there, in that matter, on that occasion, in that condition :
:
:

qua

in parte ad-

dos Excludet

to hand, Ta. : laurea fervisunbeams, H. ictibus aera concipere ictibus ignem, vump'it, jets of water, 0. by collision, 0. telum sine ictu Coniecit,/orce,T^. Of voice, a beat, impulse, stress : cum senos redderet ictus (iambus), i. e. iambic feet, H. Fig., a

scere ictu$, Jight

stroke, blow, attack, .shock

novae calamitatis

ve-

credas animum ibi esse, that his heart is in it, T. si quid est, quod ad testis reservet, ibi nos quoque ibique iuparatiores reperiet: bella, caedes ventutem suam exercnit, iji these things, S. subibi fore imperium, sensi lUos ibi esse, on hand, T. Duxi uxorem quara ibi misei. e. in that state, L. riam vidi with he)', T. Nil ibi raaiorum respec. .

lut

uno

ictu

rem

p.

exhausit, Ta.

id., see Idus.

idcirc5 or iccircS, adv. [id- -{-abl. of circus], on that account, for that reason, therefore neque idcirco minus, sed pariter in^edere, S. data venia idcircone vager ^ 11. Sed non idcirco est poetis posuere, etc., for all that, \ .': idcirco arcessor,
.

tus, In.

adv. [ibi4--dem (demonstr. suffix)], in space, in the same place, in that very place, just there, on the spot : teque ibidem pervolvam in

ibidem,

quod, etc., T. quia videbat, idcirco longius proidcirco, etc. gressus est non, si idcirco ve: : .
.

nisti, ut, etc.

idcirco videlicet,

lie

condemnaretur;

idcirco Ambitiosa, ut

dona Indueret, 0.
;

Into, T.
S.
:

vel piaemissis vel

Of time, on the spot, alqd ibidem custodire. in that very moment : Delude ibidem homo acutus, cum illud occurreret: ibidem ilico. Of other relations, i?i the same matter : laesit in eo Caecinam, si quando da^sublevavit ibidem (1. e. in eo ipso) tur (auris), custos adfixus ibidem, lu.

ibidem

relictis

Mauris,

{gen. eiusdem plur. nom. eldem or idem dat. and abl. elsdem or isdem the forms eodem, eadem, eundem, etc., often disyl. in
; ;

idem, eadem, idem

poetry), joron. [2 I--l--dem (demonstr. suffix)], the


.

same : Ille praesens absensque idem erit, T. isdem legibus uti, Cs. semper idem voltus eodem modo omnis causas agere: ad causas simillimas ibis, idis {ace. ibim, C, ibin, 0., lu. plur. ibes, vel potius easdem eodem tempore, Cs. Non ij3ic, the ibis (a water-bird C, ac-e. ibis, C), /., eadem est aetas, is changed, H. tamquam alter of Egypt). idem, a second self : idem velle atque idem nolle, ibiscum, see hibiscum. ib5,/?^^. of eo. Introducing an additional predicate, at the S. iccirco, see idcirco. same time, likewise, also, furthermore : hoc idem ibilda, see hibrida.
.
.

ichneumon,
(ic5),
leii,

onis, m.,

=: Ixvevfuov, an Egypprose only perf.


:

reliquis deinceps

fit

diebus, Cs.
:

oratio grandis et

tian rat, ichneumon.


ictus, ere (in class,
to strike, hit, smite, stab, sting : in proelio telo ictus lapide ictus, Cs. in turba ictus vix icto aere, cecidit, L. : icta securibus ilex, V. hardly stirred, 0. e caelo ictire, by lightning. F i g., of the feelings, only P. perf., struck, smitten Desideriis icta fidelibus, tormented, H. : nova re
:

eadem

in primis faceta
:

vir innocentissimus Idem-

system) [1 IC-],

pestifero sidere icti consules icti, disturbed, L. domestic volnere, pavebant, panic - stricken, L. family affiiction^ Ta. icto Accessit fervor capiti, With foedus, to m.ake a covenant, i. e. tipsy, H. (titer into a league: foedus, quod meo sanguine ictum consul nobiscum foedus icit, L. iceras iam foedus, V.
: :

ictericus,
2. ictus,
diatoris
:

adj.,

= iKrepiKog, jaundiced, In.


stab, cut,
:

1. ictus, P. of ico.
lis,

m. [1 IC-], a blow, stroke,

thrust, bite, sting,

wound : uno
:

ictu securis

gla-

scutis uno ictu pilorum transfixis, Cs. non caecis ictibus volnerari, L. medicari cuspidis
: :

hiemes reducit luppiter, idem que doctissimus Submovet, H. (Epicurus) cum optimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiara, nevertheless : Aedificas et idem rides, etc., H. With emphatic pronouns, also, the same, very, besides, at the same time idem ego ille idem inquam ego recreavi, etc. ego idem, qui, etc. cedo nunc eiusdem illius inimici mei de me eodem contionem idem rex ille, qui, the very same, H. cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent idem iste Mithridates ut verset saepe eandem et. unam rem. In comparisons, the same as, identical with, of the same meaning as : haec eodem tempore mandata referebantur, et legati veniebant, Cs. vitast eadem ac fuit, T. qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtil iter diceeisdem fere verbis, ut rent, at the same time actum disputatumque est eadem ratione qua priidem abeunt, qui veneraut: die resistitur, Cs. non quo idem sit servulus quod familia: tibi idem fit idem, quasi natus non consili do, quod, etc.
: . .

obliquus, H. apri, 0. ictum, V. arboris, H. vavalidi incudibus ictus (i. e. in incudibus), V. f ulminis, stis tremit ictibus puppis, strokes, V. Ughtning : gravis ictu viator, in .%triki7ig,Y.'. mi:
:
:

omnino tibi mecum in eodem est pistrino vivendum Invitum qui servat idem facit Occident!, H. quod non idem illis censuissemus.
esset
:
:

identidem,

adv.

[idera+et+idem], again and


ideo
affain, repeatedly, often,

: .: :

377
then, at intervals,
:

ignave
:

now and

dryly, feebly, ivithoui ornament, spiritlessly

dispu-

ever

and anon,

continually, constantly, habitually


:

tare

dici ieiunius.

referebam oculos ad terrain identidem identidem ieiunitas, atis, /. [ ieiunus ]. Prop., a fastrevolvor identidem in ing causa quaerere, etc. ; hence, f i g., of speech, dryness, poverty, meaTusculanum legem Aemiliam recitare, L. greness : ieiunitatem et faraem malle quam, etc. id-e5, adv., for that reasori, on that account^ bonarum artium, destitution. atque therefore : neque ideo est causa deterior ieiunium, i, n. [ ieiunus ], a fasting, fast-day, fugacissirai, ideo ad Porapeium contendit, Cs. longa ieiunia, 0. fast : instituendum Cereri, L. nee cellis ideo Ta. superstites, ideoque tam diu ieiunia indicere, H. Hu)iger: ieiunia pascere, With appos. clause giving contende Falernis, V, Leanness, poorness (of animals), V. a reason re qnidem ipsa ideo mihi non satis faieiunus, adj. with comp., fasting, abstinent, ne me foliis ideo brevioribus ornes, cio, quod, etc. Quod timui, etc., H. sed quia maius est benefici- hungry: plebecula canis, H. serpens, Pr. cor um, ideo peto, ut, etc. vestrae sapientiae est, non, pora, L. lupus ieiunis dentibus acer, H. fames, With a clause extreme, lu. odium, i. e. on an empty stomach, lu. si causa iusta est, ideo putare, etc. Dry, barren, denoting a purpose ideone ego pacem diremi, ut, ieiunae uegare aquam, thirsty, Pr. an ideo aliquid contra mulieres scripsit, ne, rt7iproductive : ager glarea, V. Scanty, insignifietc.
iti
: :
:

non, quin breviter reddi responsum potuerit, ideo potius delectos missos, quam, etc., L.
etc.
:

cant:

IdiujTrjQ, an uneducated man, idi5ta, ae, m., ignorant person, layman, outsider : nos, quos iste

i'diotas

appellat

ludos nobis idiotis relinquet.

ieiuna sanie infuscatur harena, V. P i g., poor, barren, powerless : nimis animus animus malevolentia. Insignificant, trifling, contemptible, mean, low: cognitio calumnia. Of speech, meagre, dry, feeble, spiritless: in orationibus ieiunior concertatio verborura.

Summaque

idonee, adv. [idoneus],^^/V/, suitably. idoneus, adj., fit, meet, proper, becoming, suitable, apt, capable, convenient, sufficient : rerum inltium, T.
S.
: :

quos idoneos ducebat, consilium habet,


:
.

minus idoneum hominem praemio adficere, i. e. deserving idoneum visum minus idoneis (verest dicere, etc., pertinent, S. ad amicitiam aetas ad haec utenda, T. bis) uti ad agendum ad navium multitudinem portus tempora idoneus, quern fallere incipias, T. idoneus non est, qui impetret, etc. res, de qua quaeratur: non natus idoneus armis, Pr. novis rebus,
uncior, responsible
:
:

S.

arti Cuilibet,
:

H.

castris locus, Cs.

patriae,

serviceable. In.

Pons rivo dare nomen, i. e. large enough, H. Si torrere iecur quaeris idoneum, H. in deligendis idoneis cum Plur. m. as subst. idoneis conlocutus, L.

Zdus, iduum, /., the ides, middle of the month (the fifteenth day of March, May, July, and October; the thirteenth of every other month): res
haec Idibus mane
: :

igitur, conj. [1 AG-], introducing an inference, then, therefore, thereupon, accordingly, consequently: sequitur, ut nihil obstet ergo omnia prospere, igitur beate fingite igitur cogitatione, etc. noli igitur dicere. Weakened, then, tell me, say : dolor igitur, qui potest igitur habiid est summum malum tare, etc. ? huic homini parcetis igitur ? ubi igitur dicet aliquis, Haec locus fuit errori deorum ? igitur est tua disciplina ? Iliacas igitur classis sequar, V. After a digression or pause, then, as 1 was saying : cum Metellus causam diceret, ille hoc igitur causam dicente, etc. scripsi etiam (nam etiam ab orationibus diiungo me fere .) scripsi igitur Aristotelio more, etc. est profecto ilia vis ea vis igitur ipsa, quae, etc. In summing up, I say then, so then, as I loas saying, in short : est igitur haec, indices, non scripta, sed nata lex haec igitur cum cernimus, etc.
;
:

gnarus ], ignorant, not ignarus, adj. [ 2 in knowing, unacquainted with, unskilled in, inexperiante Idus acta sic est; nam unaware: tu me ignaro, nee opinante, inscio Iduum Martiarum consolatio Idibus enced, scripsi notes, etc. ubi imperium ad ignaros pervenit, etc., April, reverti, Cs. a. d. ad Id. VII Id. Martiis obpressit necopinantes ignarosque omnes, L. Debts and inter- S. Ian., on the ^th of January, Cs. quisnam ignarum nostris deus appulit oris ? Y. est were often payable on the ides: omnem redecum per ignaros errent animalia montis, which git Idibus pecuniam, H. diem pecuniae Idiis Noknew them not, V. Pors, blind, 0. harum rerum, vembris esse octonis ref erentes Idibus aera, H. poliendae orationis belli, S. ante artis, T. T. iecur, iecoris, or iocur, iocinoris (L.), ., the malorum, V. quid gravitas flumina belli ? H. liver . cerebrum, iecur domicilia vitae In- valeret: quanta invidiae imraineret tempestas, L. mortale (Tityonis), V. caput iocineris, multos studiose conti'a esse dicturos ignari veTityi, H. L. anseris, H. Non ancilla tuum iecur ulceret nisse dictatorem, L. Not known, strange, unulla, heai't, H. quanta siccum iecur ardeat ira, lu. known : lingua, S. monies, Y. proles ignara parenti, 0. iecusculum, l, n. dim. [iecur], a little liver.
:

ieiune,

adj. with

comp.

[ ieiunus ],

meagrely,

ignave,

adv. with comp, [ ignavus

],

sluggishly,


ignavia
alothfuUy, wifhoid spirit:
:

: : : :

ignoro
torches, lu.
:

: : ; :

378

multa,/a%, H.
ignavia,

ne quid faciamus dicere carpere ignavius herbas, V.


ignavus ], inactivity,
:

Eumenidum,
sacer, St.

emendus,

i.

e.
:

Anthony^s

fire, erysipelas,

ae, /. [

laziness,
:

idleness, sloth, listlessuess, cowardice, worthlessness

nemo

ignavia inmortalis factus est, S. contraria per luxum atque ignaviam aetatem fortitudini quod istic cum ignavia est seelus (i. e. agere, S. quae tanta animis ignavia venit ? V. in te), L.
: :

Fire, brightness, ignis, i. e. the necessaries of life. splendor, brilliancy, lustre, glow, redness : curvatos imitatus ignis lunae, H. nox caret igne suo, starlight, 0. positi sub ignibus Indi, the sun, 0.
:
:

V.

fuel, lu. aqua et

sup. [2 in+gnavus], inactive, lazy, slothful, idle, sluggish, listless,

ignavus,

adj. with comp.

and

without spirit, coivardly, dastardly : adeou vom putas, Ut, etc., T. liomo ignavior
:

me
:

igna:

miles

ex ignavo strenuum exercitum fieri, S. ignavissimus ad opera hostis, L. legiones operum, Ta. senectus animo, Ta. canis adversum lupos, H. As subst. m. in bello poena ignavis ab impera: :

i g.,fi7'e, glow, rage, fury, love, passion : exarsere ignes animo, V. huic ordini ignem novum subici tectus magis caeco carpitur igni, secret love, V. socii ignes, i. e. nuptials, 0. aestuat ignis, 0. beloved object, fiame: Accede ad ignem hunc, An agejit of destrucpulchrior, H. T. meus, V. tion, fire, fiame : ne parvus hie ignis incendium ingens exsuscitet (i. e. Hannibal), L.
:
:

toribus coustituitur
licet,

unfruitful, V. lux, an idle day, lu. That renders slothotia, 0. ful, making inactive: ratio, relaxing: genus hoc interrogationis f rigus, 0. aestus, 0.
S.
:

Poet.:
:

in victoria vel ignavis gloriari

ign5bilis, e, adj. [2 in + (g)nobilis], unknown, uwenowned, undistinguished, obscure: ad supremum diem perventurus civitas, obscure, Cs.
:

nemora,

i.

e.

otium, inglorious peace, V. Of low birth, basevolgus, V. regborn, ignoble : familia: virgo, T. num Tiilli, H.
: :

ignobilitas,

ignescS,

ere, inch, [ignis], to take fire,

become ijiflamed, burn, kindle : ut mundus ignesceOf passion, to blaze out, take fire : Rutulo ret. Ignescunt irae, V.

Low

obscurity

atis, /. [ignobilis], wawi of fame, virorum, 0. ignobilitas aut humilitas


:

birth,

mean

origiii

lugurthae,

S.

generis

paterna, L.

ign5minia,

ae, /. [2 in
:

igneus,

adj, [ignis],
:

offire, fiery,
:

on fire, burncaelum), H.

dishonor, igjiotniny

+ (g)nomen], disgrace, nominis Romani nisi honos


:

ing, burning-hot

sidera

arces

(i.

e.

vis caeli, ether, 0.: y\&,fire (as an element): Chimaera, with fiery breath, H. celeritas, motus. Of
q,Q)\qx, fiery,

ignominia putanda est admonebat conpluris ignominiae, S. ignominia mortuum adficere gravior
: : :

V.

F
:

g.,

burning, fervid, ardent, vehe-

ment :

furor, 0.

vigor,

V.

Tarchon, V.
],

igniculus, I, m. dim. [ ignis spark: igniculum si poscas, lu. mence : desideri tui virtutum
:

a little fiame, Y\g., fire, veheigniculi, sparks

ignominiis adfici senatiis, inflicted by the Senate : amissarum navium, Cs. familiae, N. As a legal and military term, degradation, infamy, disgrace: censoria, inflicted by a censor: homines ignominia notati: alqm ignominia
lu.
: :

omni volnere,

notare, Cs.

milites

cum ignominia
adj. [
:

dimissi, L.
],
:

iacit igniculos virilis.

ignoniini5sus,
[ ignis

ignominia

disgraceful,
:

ignifer, era, erum, adj. bearing, fiery : axis, 0.

+1

shamefid, ignominious
^'ER-'\, fire:

ignigena, ae, m. [ignis + GEN-], the fire-born, son of fire (of Bacchus), 0. ignipes, pedis, adj. [ignis + pes], /ery-/oo^ec?, 0.

agmen, L. dominatio (anulum gestare) ignominiodicta, H. fuga, L. sum genti, Ta. As subst. m. : nee concilium inire ignominioso fas, an infamous person, Ta.

ign5rabilis,

e,

adj. [ignoro],

xmknown.

ignorans, antis, adj. [P. of ignoro], not knowignipotens, entis, adj. [ignis + potens], /)o<m^ ing, ignorant : Fovit volnus lympha Ignorans, within fire, ruler of fire: deus (Vulcan), V. out knowing its power, V. eventus belli, Cs. ignis or (once in H.) ignis, is {abl. igni rarely ign5rantia, ae, /. [ignorans], loant of knoivligne), m. [1 AGr-'\,fire: ignem ex lignis fieri iussit: edge, unacquaintance, ignorance: ignorantiam a ignis restinguere templis ignis inferre subditis sapientia removebat lectorum, N. sancta, quid ignibus aquae fervescunt: casurae inimicis igni- sit, etc., Ta. loci, Cs. sui recti, Ta. bus arces, V. ignis fieri prohibuit, Cs. ignem ign5rati6, onis,/. [ignoro], want of knowledge, operibus inferre, urbi
:

ferro ignique minitari gravis, a conflagration, Ta. ignibus significatione facta, signal-fires, Cs. ut f umo atque ignibus sigCs.
:
: :

U7iacquaintance, ignorance Cu. de aliquo.


:

locorum

iuris

regis,

quorundam igni et equus adicitur, the funeral pyre, Ta. fulsere ignes, lightnings, V. missos luppiter ignis Excusat, thundernificatur, loatch-fircs, Cs.
: : :

ignSratus,
perceived:

adj. [P. of ignoro], undetected,

Romanos

adgreditur, S.

unInvoluntary

(opp. voluntarius).

0. inter ignis Luna minores, i. clarior ignis Auditur, the crackling


bolt,
:

e.

stars,
fire,

of

H. V.

ign5ro,
to

avi, atus, are

know,

to be

[*ignorus; GNA-], not unacquainted, be ignorant, mistake.


ignoscens

: : . :


ille
ile:s, icis,
y*.,

379
oak

misunderstand: ut vos, qui ignoratis, scire possitis igtioras te ? your si lue ignoras, mistake me, T.
:

an oak, holm-oak, great


:

scarlet

grandis, S.

secta, V., H., 0.

own
is

cem, L.

causam exercitu ignoranti du11. ignoratur parens, inotus astrorum, lu. unknown, T. credis te ignorarier ? art unrecogfaults,
:
:

Archimedis ignoratum a Syracusanis sepulcrum ignoratae artis crimen, of ivant of fluctus quietos, to he deceived hy, V. skill, H. Mutatam ignorent ne semina niatrem, i. e.fail to quis vestrum lioc thrive when transplanted, V.
nized, T.
: :

ilia, orum, n., the abdomen below the ribs, groin, flanks : demisit in ilia f errum, 0. ducere ilia, be broken-winded, H. rumpere ilia, V. Poet., the entrails, H., lu. Sing. gen. : ili pondera, the privates, Ct. dub.
:
:

Iliacus,

adj.,

of Ilium.,

Ilian, Trojan,
let

V. H., 0.
ilicet,

uter eorum id quam vere tiat ignorat dici ? monstrumne deusne Ille sit, 0. esset Orestes non ignorans, quanta, etc., well aware, Cs. de servare vices iilio quis ignorat quin sint, etc. To take no notice of, si nequeo ignoroque, H. pay no attention to, ignore, disregard: quorum benevolentiam erga me quid sidus minetur, lu.
: : :

All
place,

ilicet, adv. [ire+licetj,


is

us go, have done, T.

over

/ all is lost !

amen! : actumst,

Peristi, T.
,

At

once, straightway, immediately, in:

stantly forthwith

fugit ilicet ocior Euro, V.

(ignoscens,
.^

entis), adj. [P. of ignosco].


:

Only
T.

adv. [in+loco], in that very consiste, T. Of time, on the spot, instantly, immediately, directly : a pueris nasci senes, T. : quem ilico mittit, S.: artes ilico conticescunt.

ilico (not

illico),

on the

spot, there:

comp., forgiving placable

animus ignoscentior,

ilignus, adj.
T.
:

[ilex],

of holm-oak, oaken : pedes,


=*IXtoi',

(g)nosco], to novi, notus, ere [2 in pardon, forgive, excuse, overlook, allow, indulge, make alloivance : Ignosce, T. : ignoscendi ratio Ignodis ignoscentibus ipsis, i, e. conniving, lu. tum est, taciturn est, T. nihil petit nisi ut igno: :

ignosco,

glans, H.

canales, V.

1.

Ilium or Ilion, i, n. (C, V., H., 0.),


T, I,

or Ilios,

/. (H., 0.), =z"l\ioQ, Ilium, Troy.


n.),

2. (ilium,
ilia, adv.

see

ilia.
ille, sc.

paulo altius ordiri videbor, ignoscite cur ego non ignoscam, si, etc. Tuomst mi iguomihi, quod ad te scribo mihi, si, etc. scere, T. ignoscendo malis bonos perditum ire, S.: fasso ( mihi ), 0. et vos vobis ignoscitis, make excuses for, lu.: festlnationi meae: Cethegi adulescentiae, ut non siet peccato mi ignosci aequom, T. S. maiora deprecatores, quibus non erat ignotum deliquerant quam quibus ignosci posset, L. istuc factum, T. ea ( culpa ) quin sit ignoscenda, T. ignoscendi peccati locus, T. dementia Ignoscenda, V. : ignoscere quam persequi malebant, S.
scatur
:

[abl.f of
qua,

via], in that
ilia

si

that direction, there:

Oceanum
etc.,

way, in tentavimus, Ta.:

revertebar
ilia-, in

ilia,

0.
in
;

compounds with

see ink-.
via], that

iliac, adv. \abl.


that side, there
iliac facere,
:

of

illic, sc.

way, on
:

hac atque
.
.

iliac perfluo, T.

omnis
. . .

nunc

iliac,

belong to that party: nunc hac on one side on the other, 0.


.

ille, ilia, illud, ^en. illius or illius (old


dat. olli,

forms:

1.

ignotus, P. of ignosco.

2. igndtus, adj. with comp. and sup. [in4(g)notus ], unknown, strange, unrecognized, unfaignotior gens, L. adversus miliar : locus, T. ignotos inter se, L. bella, of uncertain result, V.: favos ignotus adedit Stellio, unnoticed, V. mortes, alter (dies) in volgus ignotus: inglorious, li. nomen populo. As subst. m. : militibus loca, Cs. tamquam ignoto lacrimam daret, a stranger, 0. notum ignotumque discernere, Ta. As subst. n.: Hand ignota loquor, V. si proferres ignota, unfamiliar themes, H. Omne ignotum pro magniUnknown, obscure, without repute, fico est, Ta.
: :
:

plur. olli, ollls, C, Y. olios, olla, (u.),pron.dem. In reference to something remote from the speaker, or near or related to a third person, that: sol me ille admonuit, yon sun: in ilia vita. As subst., he, she, it : turn ille, Non sura, inquit, etc. de illius Alexandrea discessu ne illi sanguinem nostrum largiantur, S. 0pp. to hie, of that which is more remote, or less important: huius (Catonis) facta, illius (Socratis) dicta laudantur hie enim noster (Ennius) ... at vero ille sapiens (Solon). In partial enumeration: hie et ille, one and another, one or two, a few : non dicam illinc hoc signum ablatum esse et illud. In emphatic reference in quibus etiam, sive ille inridens, sive . me proferebat Sic ocuios, sic ille manus, sic ora ferebat, V. Praegn., that, the

C, V.

mean:

hie ignotissimus Phryx: homo. Of loio birth, ignoble, low-born, base, vulgar: ignota matre inhonestus, H. naso suspendis adunco Ignotos, Unacquainted with, ignorant of : H. Achivi, 0. producere ad ignotos (^alquem ) : ignotos fallit,
:

ancient, the tvell-knovm, the famous

Antipnter
ilia

ille

Sidonius

auditor Panaeti

illius

testula

raul-

N.

notis est derisui. Ph.


(lie,
is, n.),

ignoti contemnebant, N.

tatus est, that well-known custom, of ostracism, ille annus egregius: idem ille tyrannus. In phrases, ille aut ille, such and such, one or another quaesisse, num ille aut ille defensurus esset.
:

With quidem, followed by


certainly
. .
.

sed,

autem, or veriim,
. . .

see

ilia.

but

still,

to be sure

howei>er,


ille-

: :

imber

: :: ;

380

indeed
illi

hut yet

quidem, sed,
licet,

quidem

philosophi quidam, minime mali ludo autera et ioco uti illo Ex illo (sc. tempore), /rom sed, etc.
:

imaginor,
oneself,

atus, ari, dep. [imago], to picture to


:

etc.

fancy

pavorem eorum, Ta.


adj. [imago], fidl

imagindsus,
a
girl)
:

of fancies \pf

tJiat time,

since then, V., 0.

solide, Ct.

ilie-, in
illi,

words compounded with

in

see

inle-.

imag5,

inis,/. [2 IC-],

an

imitation, copy, im-

adv. [old locat. of ille], the7-e, therein: Nam praeclara illi lauilli baud licebat loqui, etc., T. Fig., in that affair: ego illi datur hiaspis, III. maxumam partem ferara, T.

age, representation, likeness, statue, bust, picture:

illiberalis, illiberaliter, see

inlib-.

ce], he, she, it 1. illic, illaec, illuc, pron. [ille yonder, that : Illuc est sapere ? T. Ubi illic est, Illancine mulierem alere, T. that fellow, T,
:
:

2. illic, adv. [illi+ce], in that place, yonder, there: melius, hie quae fiunt, quara illic, scio, T.: pliuis illic offendisse inimicos, quam hie reliquisse: Utque aer, tellus illic, 0. illic, ubi nulla incendia, Yonder, in anqui illic negotiarentur, Cs. lu. Of persons, with him, among other world, Pr., 0.
: :

tabularum, exact copy: cereae, H. macra, lu. genetiva, natural figure, 0. sine imagine tellus, shapeless, 0. An ancestral image, mask (of a man who had been aedile, praetor, or consul) ius imaginis avi tui clarum hac fore imagine, i. e. woidd become an aristocrat, L. fumosae, smoky ancestral images: nullae sunt imagines, quae, etc., ancestors of distinction : imagines non habeo, S. imagines familiae suae homo multarum imagl: : : :
:

them : H. seveva illic Ta. In that matter, therein:


isto vivitur illic
:

non

modo, with Maecenas, matrimonia (i. e. apud Germanos),


illic,

imaginem sibi proponere: antiquitatis, an image illicine, see 1 illic. of the olden time: proconsularem imaginem tarn illicio, illido, illig5, see in!-. saevam facere (i. e. by cruelty in office), L. tanpoenaeque in imagine tota est, 0. illiiu, adv. [ ille ], from that place, thence : me tae pietatis, V. A figure of speech, similitude, comparisoyi, C. amorem abiecisse illim, i. e. illim abstraxi, T. An Of time, thenceforth: usque ad no- haec a te non multum abludit imago, H. from her, empty form, image, semblance, appearance, shadow stram memoriara, S. adumbrata gloriae equitis Romani rei p. his [illim
:

T.

res p. milite

illic

vacet,

i.

e.

ubi nil opust, in that war, L.

funus imagines ducant triumphales tuum, H. phantom, ghost, apparition, vision: magna mei sub terras ibit imago, shade, V. vana, H. inhumani coniugis, V. natura falsis Ludis imaginibus, phantoms, V. mortis, 0. somni, a dream, 0. noeturnae, Tb. A reverberation, echo resonare tamquam imago: vocis offensa resultat imago, v.: iocosa montis, H. Fig., an image,
S.
:

num,

conception, thought, imagination, idea

Scipionis

illinc, adv.

+ce],/rom

that place, thence,


:

from yonder : Illinc hue From that person, from

transferri, T.

discessi.

imaginibus iuris spretis, L.


tio7i:

that quarter,

from

that

quorum
:

reminder, sugges(temporum) imaginem video in re-

thence: si illinc beneficium non sit: illinc omnes praestigiae (i. e. ab his) hinc atque illinc, on both sides, V.
side,
:

bus tuis

genitoris imagine capta,

V.

(imbecille), adv. [imbecillus], weakly, feebly. Only comp. : imbeeillius adseutiri, with hesitaatis, /. [imbecillus], help:

illino, illitteratus, see


T.
adit, Cs.

inl-.

tion.

illo, adv. [ille], to that place, thither: advenio,


:

imbecillitas (inb-),
sororis
:

accedere.

lessness, imbecility, loeakness, feebleness

corporis

materiae, Cs.

animi, Cs.

magistratuum.

ill5c, adv. [old for illuc], thither, T.

imbeeillius, see imbecille.

ill5tus, see inlotus.


Dliic, adv.
[illic], Yo
:

illii-,

see inlu-.

imbecillus
:

(inb-), adj. with comp., weak, fee: : :

hue vel ble : homo senes aetas, H. imbecillior est mehue illuc agitare, S. hue atque dicina quam morbus simulacra ^<Ai\\s>, perishable, illuc inpelli, T. illuc intuens: hue et illuc cursitant, H. illuc ex Ta. regnum, S. animus imbecilliores fortuna. his vinculis, i. e. into the other world: illuc Ire, Flur. m. as subst.: ignavi et imbecilli. ubi, etc., lu. 2h that end, to that point, thereto: imbellis (inb-), e, adj. [2 in+bellum], unwarilluc redi, quo coepisti, T. animum nunc hue, like, unfit for war, peaceful, fond of peace: videri nunc dividit illuc, V. illuc, unde abii, redeo. 2h columba, H. Indus, turba, non-combatants, L. that pointy to such a pitch : illuc usque fidus, Ta.
that place, thither:
:
:

i.

illuc Decidit ut

malum

ferro summitteret, lu.

imaginarius,
imaginatio,

adj. [imago], seeming,

fancied

fasces, pretended authority, L.


onis, /. [iraaginor], agination: secretae, Ta.

subdued, V. rebus iniustis iustos maxime tQ\\xxx\, powerless, V. ladolere, imbellibus fortis certi, 0. Tarentum, quiet, H. cithara, H. plectrum, 0. annus, L.
e.
: : :

a fancy, im-

imber,

bris, ahl.

imbri or imbre, m. [AMB-], a


rain, shower, pouring

rain, heavy

rain, violent

imberbis

irabri

::

: : :

381
:
:

immemor
:

imbri tamquam lapides effuderit imber, lapidavit, L. III. A rain-cloud, storm-cloud: caeriileus, V. The sea, water, waves: (naves) Accipiunt imbreiu, aureus, T. shower, fall: ferreus, V. V.
:

rain: continuatio imbrium, Cs. maximus sanguinis frurnentum conrumpi lactis


: :

imitatiis, adj. [P. of imitor], fictitious lacra: voluptas, 0.

simu-

imitor,
like,

atus, a,i'c,freq. [2 IC-], to imitate, act

imberbis (iub-), out a beard, beardless


dieere,

e,
:

adj. [2

pater

in+barba], ivithquae Imberbes dia beard,

H.
adj. [2 in

imberbus,
beardless
:

+ barba], without
:

adulesceutulus
(in-b-),
bi,

iuvenis, H.
ere, to

copy after, seek to resemble, counterfeit, mimic in genus ad omnia imitanda aptissimura, Cs. gloria Paulum aliquem imitando effingere imiin adeuntari quam invidere bonis malebant, S. dis periculis consuetudo imitanda medicorum est habere exemplum ad imitandum imitatur ianua poitas, resembles, lu. vox sonitus imitata tubarum, V. To imitate, represent, express, hit off,
:

imbibS
conceive,

form.

drink in, imbibe, Only fig.: opiuionem animo


, :

copy, portray
:

luctum penicillo: chirographum


:

certamen animis, spirii of hostility, L. immemor eius, quod imbiberat, of the purpose he had conceived, L.
:

spera posse se perducere, etc.


tile,

imbrex,
tile,

icis, /. [AMB-J, a hollow pantile, leader (for rain), V.

gutter-

antiquitatem sine imitandorum carminum actu ludiones, not express^ing by gestictdation, L. mutatii iuvenem figura, assume the form of, H. putre solum arando, i. e. make friable, V. Stipitibus ferrum, supply the place of, V. gaudium, i. e. display, Tb.
:
:

imbrifer,

era,

erum, adj.
:

imber
:

+1
V.

FER-

(immadesc5
],

rain-bringing, rainy

Austri, 0.

become

wet.

ver,

Only perf.

or in-m-), dm,
:

ere, inch., to

sanguine terram, 0.

(inb-), ul, utus, ere [see P0-], to wet, moisten, soak, steep, saturate: palmulas in aequore,

imbu5
:

immane
immanis
leonis,
:

fiercely, savagely

(inm-), adv. [immanis], frightfully, : leo hians, V. sonat fluctus, V.


:

imbuti sanguine gladii sanguis imbuit arma, V. imbuta sanguine vestis, 0. munus tabo imbutum, H. oscula, quae Venus Quinta parte sui aram imbuet agnus, V. nectaris imbuit, H. Fig., to fill, steep, stain, taint, infect, imbue, imbrue: gladium scelere. P. per/, with abl., tainted,
Ct.
: : :
:

(inm-), e, adj. with comp. and sup. [1 MA-], monstrous, enoj'mous, immense, huge, vast corporum magnitudo, Cs. praeda pocula tegu:
:

men

avaritia, S.
vastly,

V. studium loquendi, excessive, 0. impulsae praeceps inniane ruinae,


:

the vast crash, lu.

touched, affected, tinged : nullo scelere imbutus religione Romanis delenimentis, L. : hac ille
:

crudelitate.

imbue : studiis se dialecticis ne raania pati, lu. inmaniores canes scelere immaimbutus quidem servilibus vitiis, L, nos ita a nior, V. hie immauissimus verres. maioribus imbuti sumus, ut, etc. parentum praeimmanitas (inm-), atis, /. [ immanis ], moninure, initiate,
:
: :
:

To
:

instruct superficially, color, tinge,

tnonstrous, frightful, inhuman, in ceteris rebus : gentes Cerfierce, savage, wild berus, H. facinus dira atque inistius natura

H.

Fig.,

Immane quantum

discrepat,

ceptis imbuti
:

(verna) Litterulis Graecis imbutus, H. socios ad officia, Ta. Imbuis exemplum palmae, i. e. you are the first to win, Pr. opus tuum,
:
:

vitiorum. Monstrousness, enormity, heinousness, savageness,


strous size, hugeness, vastness, excess:
fierceness, cruelty,
:

barbarism

immanitate bestias
:

begin, 0.

Ilia (navis)
i.

rudem cursu prima imbuit vincere

Amphitriten,

e.

first traversed the sea, Ct.

imitabilis,
tated, imitable
tiis,
:

e,

adj. [imitor], that


:

may

be imivi-

in tanta gentes immanitate efferatae immanitate versari, among such barbarians : barbariae: facinoris.

orationis subtilitas

exemplar

immansuetus
tamed,
tvild,

(in-m-),
:

adj.
:

H.
in is, n. [imitor], an imitation, likeimage: Somnia, quae veras aequeut imita-

savage

Cyclops, 0.

with sup., un(ventus) imraan-

imitameu,
ness,

suetissime, 0.

immaturitas (inm-),
untimely haste
:

atis,/ [immaturus],

mine formas, 0.
copy.

Plur., 0.
i),

tanta.

(imitamentum,

Only
:

plur.

n. [imitor], an imitation, veterum Romanorum, Ta.

tristitiae,

Ta.

immaturus (in-m-), adj., untimely, unripe, immature, premature : mors: tibiinmaturovitaerepta amor, unseasonable, L. filius obiit, H. est, S.
: :

imitati5, onis,/. [imitor], a copying, imitation


virtus imitatione digna nihil ostentationis imitationis adferre, affectation.
virtutis
:

immedioabilis (in-m-),
volnus, 0.
:

e, adj.,

incurable:

telum,

i.

e.

fatal, Y.
oris, abl. orl, adj.,

imitator, oris, m. [imitor], an imitator, copyist, mimic: imitatores faceti: nee desilies imitator in artum, H. laborum raeorum stulti sapiens, 0.
:

irmnemor
heedless

(in-m-),
:

unmind-

ful, not thinking, forgetful, regardless, -negligent,


: ingenium mens, Ct. Instamus tamen inmemores, V. rerura a me gestarum benefici, in testando nepotis, L, coniugis, H. T. herbarum (iuvenca), V. pectus, unfec'.ing, Ct.
: : : :

imitatrix,

icis,/. [imitator], she that imitates


:

boni (voluptas)

gloriae.


: :

immitis

: : : : : :

immemoratus
immeinoratus (in-m-),
elties^

382
unmentioned,
legi,
i.

adj.,

untold: iuvat iinmemorata ferentein

e.

nov-

H.
(inm-),
atis, /.
:

immensitas
camporura.
1.

[immensus], im-

measurableness, immensity

latitiidinum.

Flur.
:

immensum
extent.^
:

boundless

sum actus, immensum

0. multitudinis speciera augere, L.

i, n. [immensus], a immensity: per immenmons in immensum editus, S. ad

(inm-),

rem, 0. : career imminens foro, adjoining, L. imminentes domini, i. e. future, Ta. To threaten, menace: instabat agmen atque universum imminebat, Cs. Imbrium divina avis imminentum, H. cum Karthago huic imperio immineret imminent reges Asiae: Parthi Latio, H. Fig-, to strive eagerly after, be eager for, long for, be intent upon

vastness,

(inm-), adv. [immensus], with2. out end, exceedingly, immensely : creverat, 0,


'

immensum

avaritia immiuenti esse in exercitus opprimendi occasionem, L. ad caedem ei potestati, L. exitio coniugis, 0. 'To be at hand, impend: ea, quae cottidie imminent mors, quae cottidie imminet imminentium nescius, Ta.
:

immensus (in-m-), o,dj., immeastirahle, houndendless, vast, immense : magnitude regionum domus, 0. fines ingeni argenti pondus et auri, agmen aquarum, V. tempore immense. H.
less,
: : :

imminuo

(in-m-),

minish : copias. mente inminuta,

Fif'., vast, m,easicreless, boundless, limitless: Curri-

vorago vitiorum laudum cupido, V. immensus ruit profundo Pindaimmensum est, erratas rus ore, fathomless, H. dicere terras, there is no 'end of recounting, 0.

impair, enfeeble : io lessen, diminish, S. abate: tempus mora inmitmerat, S. imminuitur aliquid de voluptate: se dolor imminuit, 0.; verbum imminutum, contracted. To encroach wpon^
:

To weqkoi, fig-,

ui, iitus, ere, to

lessen, di-

culum

gloriae

fletus,

0.
:

violate,

injure, subvert, ruin,


:

wear

out, destroy:
:

Bocchi pacem, S. Damnosa quid non imminuit dies ? H. se imminui querebatur, was slighted, Ta.
auctoritatem
:

ius legationis

libertatem

immerens

(in-m-),
:

entis, adj., undeserving,

innocent : dominus, H. merenti, T.

offerre iniuriam tibi insus, ere, to dip, plunge,

imminuti5 (inm-), onis, /. [imminuo], a lessening, weakening, impairing, injuring : corporis,


i.

e.

'mutilation.

immergo
sink, immerse,

Fig.:

dignitatis.

s p.,

as a

(in-m-),

si,

figure of speech, understatement, extenuation.

rum spumosa unda, V.


suetudinem,

submerge: immersus in flumen: viFig.: se in Asuvi con-

to insinuate.

imminutus (inm-), imak: mens, narrow, Ta.


immisceo
:

adj.

[P. of imminuo],

immerito (inm-), adv. with sicp. [immeritus], undeservedly, unjustly, ivithout cause : accusare me inmeritissumo, T. : si immerito, si misera, etc.

immeritus
less,

(in-m-), adj., undeserving, guilt:

innocent, without fault : Delicta maiorum imgens, Y. : paries, H. : inmeriti meritus lues, H. immeriti mori, who deserve not ultor parentis, 0.
to die,

Undeserved, unmerited : laudes, L. H. merita ope, 0.

im-

immersabilis (inm-), e, adj. [2 in+merso], not to be sunk, unconquerable : adversis undis, H.

immersus,
iugera,
II.

P. of immergo.
adj. measureless, vast:

immetatus (in-m-),
immigro

(in-m-), miscul, raixtus, ere, to mix nives caelo prope inmixtae, L. summis ima, 0. se nubi atrae, V. Of boxers manus manibus, entwine, V. Pass., to be mingled, be associated, join : feminas metus inmixti turbae turbae virorum immiscuerat, L. "With se, to join, associate with militura togati, L. se peditibus, L. se conloquiis vaontsinovnm, joined in, L. Fig., to minse nocti, to disappear in, V. gle, mix, confound, blend: fugienda petendis, H. immixta vota timori, 0. variis casibus inmixtis, Pass., to take part in, concern oneself with^ L. meddle with : rebus Graeciae inmisci, L. With se, to take part in, meddle with : foro se, L.
in, intermix, intermingle, blend:
:

immiserabilis

(in-m-),

e,

adj., unpitied : cap-

(in-m-), avi, atus, are, to remove, miFig., of words grate, change abode: in domum. immigrasse in suum (locum) diceres, i. e. have found their appropriate use.

tiva pubes,

H.
adv. [immisericors], unT.
ordis, adj., pitiless,
:

immisericorditer,
mercifully

factum a vobis,

immine5
lean towards,

(in-m-),

immisericors (in-m-),
merciless.

ere, to project over,

immissi5 (inm-), onis, /. [inmitto], a letting V. imrainente luna, grow, letting alone : sarmentorum. shining overhead, H. in ore impuri hominis imimmissus (inm-), P. of immitto. minens, bending towards: gestu omni imminent!, immitis (in-m-), e, adj. with comp., not melbent towards him : collis urbi Imminet, commands, Bough, rude, V. moenibus tumulus, L. caelumque quod im- low, harsh, unripe, sour : uva, H. ^h be near to, touch on, border harsh, hard, severe, stern, fierce, savage, inexorable : minet orbi, 0. tyrannus (i. e. Pluto), V. upon, follow up : Imminet hie, sequiturque pa- natura et moribus, L.
Quos super
silex Iraminet,
:

hang down

over, overhang, overarch


:


immitto
Glycera, H.
:

immortalis
able: terra: His immobilior scopulis, 7iear<f-Aear^

383
:

caedes, L. calcato immiof the inexorable decision, 0. Plur. 11. as subst. : ut placidis coeant immitia, wild creatures with tame, H. : iumitia ausae, baroculi, 0.
: :

tior hydro, 0.

urna,

i.

e.

ed,0.

'Fig.,

unmoved: ardet Ausonia immobilis

ante, Y.

barous

acts, 0.

(in-m-), isi, issus, ere, to send in, let admit, introduce: immissus in urbem servos ad spoliandum fanum corpus in immoderati5 (inm-), onis,/. [immoderatus], undas, 0. in terram (navem), stranded, L. cana- want of moderation, excess : verborum. feraces plantae immitlibus aqua inmissa, Cs. immoderatus ( in - - ), adj., boundless, imlentuin filis immittitur tuntur, are engrafted, Y. measurable: aether. Fig., unrestrained, unbriaureum, is interwoven, 0. nais inmittitur undis, dled, excessive, immodo'ate : homo ne inmoderatus plunges into, 0. inmittor harenae, reach, 0. imabundes, unduly officious, H. fortitude, S. potus raissa (tigna) in flumen defigere, drvuen down, Cs. Plur. n. as subst. : inmoet pastus tempestates. To send derata semper cupiebat, S. immissi alii in alios rami, intertwined, L. against, let loose, set on, cause to attack, incite : servi immodeste, adv. [immodestus], immoderately, in tecta nostra immissi: completas navis taeda in shamelessly : gloriari, L. classem, Cs. immittebantur illi canes in medios immodestia (inm-), ae, /. [immodestus], inTo discharge, project, se hostis, threw himself throw at^ cast among : pila in hostis, Cs. Lancea temperate conduct, insubordination : publicanorum, coronam caelo, extortion, Ta. militum, N. costis inmissa, penetrating, 0.
in, throio into,
:
: : :
:

immittd

immoderate (inm-), adv. with comp. [immoderatus], without measure, by no rule: vox profuEig., immoderately, extravagantly: vivere: sa. abuti nostra facilitate ferre immoderatius casum.

hurls

to,

0.

To

let

go,

let

loose, relax, slacken,

immodestus
sive,

(in-m-), adj., unrestrained, exces:

drop: immissis

V.: inmissos hedera conFig., to install, put in lecta cti^\\\o9., flowing, 0. To inflict: possession : in mea bona quos voles. f ugam Teucris, struck with iniuriam in alqm To instigate, suboj^n : a Cicerone inpanic, V.
frenis,

shameless

in vino, T.

genus iocandi.
uti,

immodice,
excessively
:

adv. [immodicus], beyond measure,


:

gloriari, L.

potestate

L.

missus, S. To admit, comm.it ipse senariura, lets escape him.

corrector inmittit

immxxtus,

P. of immisceo.
;

iinni5 (not imo), adv. [for *ipsimo ipse]. I. In contradiction or denial, no indeed, by no means, on the contrary, nay, in Reality : An. ubi? domin ? Ch. iramo apud libertum, T. dictum puta, Nempe
:

(in-m-), adj., beyond bounds, enormous, huge: rostrum, 0.: tuber, 0. Fig., excessive, U7irestrained, extravagant, immoderate : in numero augendo, give7i to exaggeration, L. lingua, animi, Ta. immodicae Rixae, laetitiae, Ta. L. H. decreta ad honores sociorum, L,

immodicus

immodulatus
immolati5

in-m- ),

adj.,

unrhythmical,

inharmonious: poemata, H.
(inm-), onis, /. [immolo], a sacriimmola: immolationis tempus tiones nefandae, Ta,
ficing, sacrifice
:

Si,

immo

aliud, nay, soinething very different,

T.

ubi fuit Sulla?

num Romae?
, . .

iramo longe

oh no! : silebitne filius? immo vero obsecrabit patrem, ne id faciat: an quos nuper subiecit, Dolopes ? immo contra ea, L. Immo haec Carraina descripsi, these (i. e. not such as you Expressing impatience, no indeed, call f or), Y.
afuit,
:

immolator
ficer
:

(in-m-), oris, m. [immolo], a sacri-

immolatoris fortuna.

nay

verily

Idnest

verum? immo

id

hominumst

immolitus (in-m-). P., built up, erected. Plur. n. as s^ubst. : in loca publica inaedificata immolitave habere, buildings or structures, L.

genus pessimum, etc., is that straightforward? ah no! T. II. Extending or qualifying what precedes, yes indeed, assuredly, 7iay more, by all means, and that too, and even, yes but : Si. Quid, hoc inDa. iramo callide, T. vivit immo tellextin ? vigetque, L. quid tu ? Nullane habes vitia ? immo alia, H. num quid est aliud? Iramo vero, inquit, In emphatic correction, nay rather, 1 may est. even say : simulacra deum, deos immo ipsos abla-

immol5
sacrificial
sacrifice,

(in-m-), avi, atus, are, to spriiikle with


:

meal ; hence, to make a sacrifice, offer, immolate : cum Sulla immolaret Musis
: :

animalia capta, Cs. homines, Cs. cum pluribus dis iramolatur: quibus hostiis immolandum cuique deo te hoc volnere, Y.

bovem

(immorde5
into.

vivit? immo vero etiara in senatum tes esse, L. venit: Immo ego videar tibi amarior, etc., Y. cui
:

pass. : chus pern a iramorsus,

Only P.

or in-m-),
i.

sus, ere, to bite


:

immorso

collo, Pr.

stoma-

e. stim.ulated,

H.
ipsis aquis,

immorior (in-m-),
upon, fall upon in death
0.
:

mortuus,
:

i,

to die in, die


:

tanta deo permissa potestas ? Immo Mortalem eripiam formam (i. e. at eripiam, etc.), Y. In the phrase, immo si scias. Ah ! if you only knew, T.
. . .

sorori, 0.

immoritur studiis,/?mes away

over,

H.

immobilis

(iu-m-),

e,

adj. with comp.,

immov-

immorsus, P. of immordeo. immortalis (in-m-), e, adj.,

undying, immor-


immortalitas

: :

impatiens

: : :

384

pro deum immordi, the gods, Cs., C. Imperishable, eternal, endless : (impelaudes, Ta. fructus vestri ratorum ) memoria in me araoris: opera, L. nemo ignavia inmortalis factus est, S. Immortalia sperare, H. immortalis ero, si, etc., i. e. perfectly happy, Pr,
tal: corpus talium T.
!
:

immurmuro
at,

murmur
:

(in-m-), against: silvis

are, to

murmur

immurmurat Auster,

V.

totum immurmurat agmen, mutter reproach(in-m-),


e,

fully, 0._

immutabilis
tia
:

adj. with comp., un:

chctngeable, unalterable,
ratio, L.
:

hominum, immortal natures. Imperishfame, undying renown, immortality : mors quam immortalitas consequatur:
:

Plur.

immortalitas (inm-), atis, /. [ immortalis ], exempiion from death, immortality, endless life : animorum vita iramortalitate cedens caelestibus.
:

immutable : causae spaconcordi populo nihil immutabilius.


atis,/. [immutabilis],

immutabilitas (inm-),

unchangeableness, immutability.

ahleness, imperishable

immutatio
r

(inm-), onis, /. [immuto],


:

?i in-

terchange, substitution

verborum

ordinis.

In

et.,

virtute parta, L.

tradere

mi

gloriae aliquid immortalitati inmortalitas Partast si, etc., i. e. /


: :

a metonymy, transferred meaning.


(in-m-), adj., unchanged, un-

1.

immutatus
immutatus,

shall be perfectly happy, T.

altered.

immortaliter,
gaudeo.

adv. [immortalis], infinitely:


adj.,

2.

P. of immuto.
are, to change, alter,
:

immutd (in-m-), avi, atus,


:

unmoved, immovable, Ceres, 0. motionless: (arbor) immota manet, V. mare, Ta. voltus, Ta. F i g., unmoved, unshaken, undisturbed, steadfast, firm : raaneiit inmota tuorum Fata tibi, V. animus, Ta. adversus turmas Si mihi non animo fixum immotumque acies, L. pax, Ta. sederet, Ne, etc., unchangeable, V.
(in-m-),
:

immotus

transform : inmutarier Ex amore, T. me inmutatum videt, my mood, T. inmutata urbis facies


isti color immutatus est erat, S. me tibi meam figuram, 0. aliquid de institutis priorum. To use in a transferred meaning: immutata (verba),
:
:

metonymies

immutata

oratio, allegory.

(imo), see immo.

immiigid
sound

(in-mi-), il, inioardly : immugiit

ire, to

bellow in, re-

Aetna cavernis, V.

impacatus (inp-), adj. [2 peaceable, loarlike: Iberi, V.


impactus, P.
of impingo.

in

+ pacatus],

not

regia luctu, V.

(immulge5
into.

ere, to milk or in -mi-), Only P.praes.: ubera labris, V.


,
,

immundus (in-m-), adj. with comp., unclean, impure, dirty, filthy, foul: ancillula inluvie, T. canis, H. nilo inmuudior, Ct. fraudatis lucernis, Plur. f. as subst., unclean i. e. with lamp -oil, H. Of language dicta, obscene, H. voomen, C.
:
:

imniuni5
sidium, Ta.

(inm-),

ivl,

ire, to

fortify

prae-

twice irapare, uneven, unequal, dissimilar: Humerus, odd : numero deus impare gaudet, V. Musae, H. ludere par impar, odd or even, H. mensae erat pes tertius impar, 0. togj, awry, H. formae, H. sibi, H. Sinus magnitudine, S. acer coloribus, i. e. party - colored, 0. Fig., ill -matched, uncongenial: Formae atque animi, H. Unequal to, not a match for, unable to cope with, inferior, weaker :
;

impar
),

(in-p-), aris {abl. imparl

V.

adj.,

MV-], not bound, free from obligation, disengaged, ilnemployed : non est inhumana virtus neque mvii\xn\'&, unsocial : sedens ad pabula, idle,Y. tellus, untitled, 0. opeMaking no return, without payruni i'amulae, 0. ment : te meis Immunem tingere poculis, gratis, H. Making no contribution, unburdened, untaxed, not tributary : piratas inmunis habere: sine foe(inm-),
e,

immunis

adj. [2

imparl numero impetus sustinet, Cs. tibi miles impar, H. bellator hosti, lu. tam durae virtuti, Ta. materno genere impar, S. nee facies impar nobilitate fuit, 0. As subst. : iuncta inipari, to an imparibus certare, unworthy inferior in rank, L. rivcds, H. Of a contest, unequal, unfair, illmatched, beyond one's strength : certaraen pugna, V. F i g., inequitable, unjust : sors, L,
: : : :

dere civitates
:

militia, L.

eorum (portoriorum)

Romani, L. neque eras inmunis, neglected, 0. Fig., not sharing, free from, devoid of, without, apart from: urbs belli, V. bos aratri, 0. uecis, exempt from, 0. aequoris Arctos, not setting in, 0. Guiltless, pure : manus, H.
:

imparatus (in-p-), adj. with sup., not ready, unprepared, unprovided, xmfurnished : Ut ne inparatus sim, T. res p., S. adgredi ad dicendum inermem atque imparatura adoriuntur, off his guard: breve tempus longum est imparatis omnibus rebus imparatissimis, Cs.
: : :

immunitas (inm-),
magni muneris.

atis {gen. plur. tatium, C),

impariter,
iunctis,
i.

f. [imnuinis], exemption from burdens, immunity, privilege: omnium rerum, Cs. provinciae. Fig.:
:

e.

adv. [impar], unequally: Versibus in hexameters and pentameters, H.


leo,

impastus (in-p-), adj., unfed, hungry : impatiens ( in-p- ), entis, adj., that
bear, intolerant, impatient, submissive :
volneris,

V.

cannot

immiinitus (in-m-),
fended: oppida, L.
:

adj.,

wifortified, unde-

via,

unpaved.

V.

impatiens expersque

viri,

viae, 0. avoiding,


impatienter
0.
:

: : : : :

impendium
:

: : :

385

irae,

ungovernable, 0.

corpus laborum, 0.
adv. with comp., with

propter onera, Cs.: comitatus

(terra) arborura, Ta.

nam partem eorum impeditam


malis domesticis impediti.
pass, difficult:
saltiis, L.
: :

agmen, L. : maginterfecerunt, Cs.

impatienter (iu-p-),
impatience
:

Inaccessible,

hard

to

indoluit, Ta.

captivitatem impatien-

tius timere, Ta.

(inp-), ae, /. [impatiens], impaad impatientiam incapacity: silentii, Ta. delabi, i. e. toeakness, Ta.

impatientia

navigatio propter inscientiam locorum, troublesome, Cs. impeditissima itinera, Cs. longius impeditioribus locis secuti, Cs. F i g., engaged, busy, preoccupied : impedito ani:
:

tience,

mo.
rei p.

Embarrassing,
:

difficult,
:

intricate

tempora

disceptatio, L.

cum
:

victoribus nihil impe-

impavide,
idly:

adv. [impavidus],/(2a?-?(?ss^^, intrep(in-p-), adj., fearless, undaunted, Impavidum (ilium)


:
: :

exhausto poculo, L.

ditum arbitrarentur, Cs. quid horum non impeditissimum ? a great encumbrance.

impavidus

gens ingenio, L. Impulit in latus, Y. iiipulsas tentavit pollice inp- ), i, n. [ impedio ], a chordas, 0. manu portas, V. Impellunt animae auras mugitibus, 0. antemnas hinderance, impediment : impedimenta naturae lintea, swell, H. impulit ignis, lu. To break, put to rout, smite: esse impedimenti loco, Cs. diligentia superare mi inpedimento estis, T. libertati tempora sunt hostem, L. Fig., to strike, inflict a blow upon: praecipitantem igitur impellamus, ^2>e a push to: impedimento. Plur., travelling equipage, luggage ob viam fit ei Clodius, expeditus, nullis impedi- Solus hie animum labantem Impulit, has mastered,
:

intrepid,unterrified : puen,V. pectora, L. ferient vuinae, H.

impello (in-p-), puli, pulsus, ere. I. against, push, drive, smite, strike, reach:
:

To

strike

montem

impedimentum
:

ibi inpedimenta locare, the baggage, S. mentis impedimentis castvisque nostri potiti sunt, Cs. magnum numerum irapedimentorum ex castris produci \\xhei, pack-horses, Cs.
:

impedio

(inp-),

ivi, itus,

ire

[PED-],
:

to en:

tangle, ensnare, shackle,

hamper, hinder, hold fast

Impediunt vincula nulla pedes, 0. illis Crura, 0. clasp, bind, encircle, embrace : narrare parantem Impedit amplexu, 0. caput myrto, H.; equos septeclipeum informant f renis, bridle, 0. To nosque orbibus orbis Impediunt, endrc^e, V. block up, make inaccessible: saxa iter impediebant,

To

munitionibus saltum, L. F i g., to entangle, embarrass : impeditum in ea (re) expedivi animum meum, T. stultitia sua impeditus me et se hisce
Cs.
: : :

dolore: sententia neu se ImTo be in the loay, hinder, detain, pediat verbis, H. obstruct, check, prevent, impede: omnia removennuptiis, T.
:

mentem

tur,

quae impediunt; nisi rei p. tempora impedient: de Fausto impedit tribunus, interposes a veto, Cs. me cotidie aliud ex alio impedit aetate et morbo impeditus metus rem inpediebat, S. sinistra im: : :

V. legentera Aut taciturn quovis sermone, disturb, H. II. 7'o set in motion, drive forward, move, urge on, impel, propel, tvield: biremes subiectis scutulis impulsae, Cs. Inpulerat aura ratem, 0. Zephyris impellentibus undas, V. arma, clasJi, V. nervo impulsa sagitta, discharged, V. F i g., to move, impel, incite, urge, indicce, instigate, stimulate, persuade: qui nullo impellente fallebant: cum praetor lictorera impellat, lu. Bellovacos impulsos ab suis principibus defecisse, Cs. hac fama inpulsus venit, T. Indutiomari nuntiis impulsi, Cs. : cum bellum impelleretur, Ta. eum in cam mentem, ut, etc. in fraudem obsequio inpelli plebem ad f urorem, Cs. ; servum ad accusandum dominum me, haec ut crederem, T. alquem, uti eat, S. Germanos impelli, ut in Galliam venirent, Cs. animus, hue vel illuc inpellitur, T. r voluntates impellere quo velit alquos capessere fugam, L. quae mens tam dira Impulit his cingi telis ? V.
:

ere, to hang over, impended (in-p-), overhang.- ut (gladius) impenderet illius cervici,

pedita, Cs.
re p.

somno

et

metu inpedita
: :

f uga, S.

bene gerenda impediri se a suo munere a populo R. in suo iure impediri, Cs. eloquentia alquos ad Hortensi ne me dicendo impediat cupiendam fugam, Cs. impeditus a tribunis ne ne rem agerent, bello inpediti portaret, etc., S. nee sunt, L. ut nulla re impedirer, quin, etc. aetas impedit, quo minus, etc. impedior religione, quo minus exponam, etc. me ea improbare me haec exquirere. impeditid (inp-), onis,/. [impedio], a hinderance, obstruction : curarum.
: : : : : :
:

mus

bus: saxum Tantalo; iter difficile; mons altissiinpendebat, commanded (it), Cs. F i g., to be at hand, be near, be imminent, threaten, impend: quae vero impendebant, ea depellere: dum imea contentio quae pendere Parthi videbantur impendet vento impendente, V. licet omnes in

me terrores impendeant quantum


: :

periculi consuli inpendeat, S. quid sibi impenderet, suspicari: nobis necessitudo impendet, presses upon, S. inparatum tanta te impendent mala, T.
:

impendid
a great
deal,

very

(inp-), adv. \abl. of impendium], by much : msigis, far more, T., C.

impeditus (inp-), adj. with comp. and sup. [P. of impedio], hindered, embarrassed, obstructed, enctimberedj burdened, impeded: impeditis hostibus
25

impendium
sibi

laid out, outlay, cost, charge, expense


:

[impendo], money : quaestum instituere sine impendio tantulo impendio


(inp-),
l,

n.


impendo
victoria stetlt, Cu.
terest,

: : :

impenum
:

386

Money paid for a loan, inusury: plebes impendiis debilitata. F i g. impendiis angere largitatera tui muneris.

order

cere, Cs.

imperatum facit, obeys, Cs. imperata faad imperatum non venire, according to
:
:

orders, Cs.

(in-p-), pendl, pensus, ere, to weigh out, lay out, expend: operam in eas res: certus sumptus impenditur de vestro, L. aegram galliTo expend, iiam amico, lay out the value of, lu.
:
:

impendo

imperceptus
tected:

(in-p-), adj., unperceived, unde(in-p-), adj., not struck: pedes,


adj., not destroyed, not

mendacia, 0.

impercussus
i.

e.

noiseless, 0.

ad incertum oasum labor impenditur nil sanguinis in socios,0.: vitam alqd operis, ne, etc. omnis vero, stake upon, lu. Impendunt curas distendere, etc., V.
devote, employ, apply, use:
: : :

imperditus
slain
:

(in-p-),

corpora, V.
(in-p-), adj., unfinished, incom-

imperfectus
plete, imperfect,

immature: reliquum corpus


:

ira-

impenetrabilis

in-p-

),

e,

adj.,
:

not to be

tegimen pierced, impenetrable: silex ferro, L. Unconquerable: pudicitia, adversus ictus, Ta.

perfectum reliquerunt: inperfecta re redire, having in fans adhuc, 0. pars manebat, V. failed, Cs.
:

cibus,

i.

e.

undigested, lu.
(

Ta.

imperfossus
(inp-), ae,/. [impensus;
sc.

inp-

impensa

),

adj. [2 in -f perfossus],

pecu-

unpierced: ab omni ictu, 0.


(inp-), adj. with comp. and sup. possessed of command, far-ruling, mighty, powerful, puissant : urbes dictatura, L. virga, i. e. the fasces, 0. sibi qui imperiosus, lord of himself, H. Arbitrary, domineering, tyrannical: domina: Proserpina, resistless, H. imperiofamilia imperiosissima, L. sius aequor, H.
[

nia], disbursement, expenditure, outlay, cost, charge, expense : impensam fecimus in macrocola nulla
:

imperiosus
],

impensa, without cost : nostra, 0. pecuniae, L. cenaturpes parcere impensae, economize, lu. rum, H. meis impensis, at the expense of my repuinpensas conferre, make contribution, tation, N. operum, V. Outlay, cost, waste: cruoris, 0. lu.
:
:

imperium

officiorum, L.

impense

(inp-), adv. with comp. [impensus],

exceedingly, greatly, very

much,
:

eartiestly, eagerly,

unskilfidly, ignorantly,

imperite, adv. with comp. and sup. [imperitus], awkwardly: facit: quid
?
:

zealously: invidere, T. : eo quod, etc. : agere gratias, L.


rari nuraina, 0.
:

facio id impensius, consulere, V. veneaccendi certamina in castris, L.


:

potuit dici imperitius

imperitissime dictum.

imperitia
rience,

inp- ), ae, /. [ imperitus ], inexpeignorance, awkwardness: legati,S. pugnam


(
:

impensius niodo, more than

ever, S.

imperitia poscere, Ta.


(inp-), avl, atus, iiV(i,freq. [impero], rule, be supreme : decern imperitabant, L. pleraque Africa, S. magnis legionemori, V. alteri populo cum bona nibus, H. aequam Rem imperito, my decree is just, pace, L.
to

impensus (inp-), adj. with comp. [P. of impendo], ample, considerate, great : impenso pretio, As subst. n. (sc. pretio): Lusciniae dear, Cs., L. impenso coemptae, H. Great, strong, vehement: voluntas bonorum erga eos voluntas, L. irapensior cura, 0., Ta.

imperit5

command, govern,
: :

H.
L.

eadem, Ta.

superbe imperitatum
adj. with

victis esse,

(inp-), ntis, m. master, conqueror, ruler.

imperans

P. of impero

],

imperitus (in-p-),

comp. and sup.,

imperatdr (inp-), oris [impero], a commanderin-chief general : imperatoris virtus, T. invictus: id est dominura, non inpartes imperatoris, Cs. peratorem esse, S. Imperator (a title conferred on a victorious general): Pompeius eo proelio commander, Imperator est appellatus, Cs.
: ,
:

inexperienced, unversed, unfamiliar, not knowing, unacquainted with, unskilled, ignorant: homo, T.
callidura imperitus fraudasse dicitur: ne quis im-

leader, chief, director, ruler, master : (Rom an i) binos imperatores sibi fecere, i. e. consuls, S.: inpe-

me, etc. multitudo, L.: homo xnovnm, xuith no experience of life : tarn imperitus Plur. m. rerum, xit, etc., of so little experience, Cs. as subst.: sermones imperitorum, the vulgar: cum imperitis mantis conserere, S. contio quae ex imperitior existimet,
: :

An epithet rator vitae mortalium animus est, S. of Jupiter, C, L. An emperor, chief of the empire
Traianus, Ta.

peritissimis constat, etc.

imperatorius

inp-

),

adj. [imperator],
:

of a

imperium (inp-), i, n. [impero], a command, order, direction, injunction: meum Inperium exequi, T. imperio parere, Cs. lovis, V. imperils
: : :

consilium: ardor general: labor: partes, Cs. oculorum, commanding, Of the chief of the empire, imperial : virtus, Ta.

deum
cum,

expositis, L.

etc., lu.

Command, authority,
:
:

Naturae imperio gemimus,

ascendency, sway

control, power, mitto imperium, T.: tenere im-

imperatrix (inp-),
who commands, a

icis,

/. [imperator], she

mistress.
i,

imperatam,

n.

[P. of impero], a command,

in suos Reges in ipsos imperium est lovis, pi<> mater, quoins sub imperiost, mala, T. imperio submovere, arbitrarily, L. domesticum arcesse, aut imperium fer, give the order yourself

perium
II.:


imperiuratus
H.
:
:

: : :

387

tro
:

Imperat aut servit imperio pueri leonem tradere, 0. Di, quibus arvis, make productive, V. To give orimperiura est auimarum, V. rerum iraperiis ho- pecunia cuique, is master or man, H. minumque minor, subject to, H. Supreme power, ders for, make requisition for, levy, require, impose, arma, Cs. quantum imperavi, sovereignty, sivai/, dominion, empire, supremacy, demand : obsides mithority: regium, S. cupidus imperi singularis, Date {bxheve), prescribed, T. ex praediis tributum imperium extra or- cui (puero) cenam: omnibus imperatae pecuniae, sole dominion : Caesaris, Cs. dinem dare sub populi R. imperium dicionemque Cs. obsides reliquis civitatibus, Cs. cadere Imperium Dido regit, V. de imperio diimperterritus (in-p-), adj., nnterrified, dauntraicare: civita^i imperium totius provinciae polli- less, V. cetur, Cs. auctoritate magis quam imperio regere, impertio (inp-), ivi, itus. Ire [in+partio], to Romanorum imperia perferre, dominion, Cs, share with, give a part, communicate, bestow, imL. iraperia legum potentiora quam hominum, L. part: si quid novisti rectius istis, Candidus imgravidam imperils Italiam regere, sovereignties, V. perti, H. oneris mei partem nemini aliquid tibi public office, magistracy: cuius (consulis) in sui consili tibi multam salutem, salutes thee heartiimperio, term: nee imperia expetenda: gessi ma- ly talem te et nobis impertias, wouldst show: : xima imperia. Command-in-chief, supreme com- aliis gaudium suum, L. 2o bestow, direct, assign, mand, military authority : cum imperio esse give : unum diem festum Marcellis aliquid temunum imperium cum ipsis habere, be under tJie poris huic cogitationi, devote: nihil tuae prudensame military head, Cs. raercatorera cum imperio tiae ad salutem meara huic plausus maximi a dominion, realm, emac securibus misimus. bonis impertiuntur. To take as a partner, cause pire: urbes inimicissimaehuic imperio contra im- to share, present with : salute Parmenonem, T. perium populi R. pugnare, Cs. Imperium Oceauo doctrinis, quibus puerilis aetas impertiri debet, N. auspicia imperi Romaui, Ta. qui terminet, V. iri, dep. [collat. form of imimpertior, Of persons, luxuria imperii, i. e. of the court, lu, an authority, officer, general : sine imperio copias pertio], to take as a partner, m,ake a sharer in: imperia et potestates, military erara hoc malo, T. relinquere, Cs. impertita, orum, n. [P. of impertio], favors, and civil authorities: Erat plena lictorum et im:

A
:

periorum provincia, Cs.


.si

in anirais

hominum
i.

tae Imperio sexus,

F i g., rule, control: vide, regale imperium sit: coace. ambition, lu.

concessions

pro his impertitis, L.


(in-p-), adj., undisturbed, un6s, 0.

imperturbatus
ruffied,

calm :

imperiuratus
oath
is

(in-p-), adj., hy which no false taken: aquae (of the Styx), 0.

impermissus
den
:

(iu-p-), adj., unlawful, forbid-

impervius (in-p-), adj., not to be traversed, impassable: amnis, 0. lapis ignibus, j'?re-jO?-oo/, Ta.
:

gaudia, H.

(inp-), avi, atus, are [1 in+paro], to command, order, enjoin, bid, give an order : Pa. lubesne ? Ch. lubeam ? cogo atque impero, T. sivelut deo impecuti inperabatur, consistunt, S. adeo ad iraperandura, /or orders (i. e. rante, Ta. te cogam Quae to receive orders) : alqd mihi, T.
:

imperS

or inpes, petis), m. [in 4- PET-], viovehemence, force ( only abl, sing.) irapete vasto ferri, 0. certo impete, 0.
lence,
:
:

(impes

impetibilis (inp-, impatib-),


patibilis], insufferable, intolerable
:

e,

adj.

[in+

dolor.

impetrabilis
L. lunoni petrabilior
:

(inp-),

e,

adj. with

comp. [impe:

tro], to be obtained, attainable, practicable

venia,

ego inperem facere, T. utque Imperet hoc natura potens, H. arma imperata a populo R., L. Animo otioso esse impero, T. iungere equos iraperat Horis, 0. has omnis actuarias imperat fieri, Cs. Flectere iter sociis Imperat, V. ex oppidis deduci imperantur Haec ego procurare imperor, H. iraperabat, quid facto esset, T. his, uti conquirerent, consulibus designatis imperavit senatus, ut, Cs. mihi, ne abscedam, T. suis, ne, etc., Cs. etc., L. huic imperat, quas possit, adeat civitates, Cs. To exercise authority, command, rule, control, govern conturbatis omnibus, S.: imperandi modus: omnibus gentibus iis, quos vicissent, Cs. omni Xumidiae, S. To be master, rule, control, govern animus, qui nisi paret, Imperat, H. Dis te rainorem quod geris, imperas, you are sovereign, H. liberis, T. cupiditatibus animo, quin, etc., L,;
: :

votum facere impetrabile, pax esset, L.

Pi-.

quo im-

impetrati5 (inp-), 5nis, /. [impetro], a7i obtaining by request ; lience, an entreaty : nostrae.
impetri5,

ire, desid.

[impetro], to seek
:

through omens, inq^iire for by auspices


res impetriri solebant
:

avibus

qui impetrire

velit.

impetrd

(inp-), avi, atus, are [in-t-patro], to

gain one's end, achieve, bring to pass, effect, get, obtain, procure (by request or influence): si contendisset, impetraturum non fuisse, succeed: ab proxirais, Cs. ad impetrandum causa, S. id si inpetro, istuc, quod postulo, ei civitatem a Caesare T. pacem, H. inpetrabo, ea, quae vellent, Cs. T. ut ne iurent: Sequanis, ut ut prodat, etc., T.
:
: :

patiantur,

etc.,

Cs.

ut referretur, irapetrari non


impetus
potuit, Cs.

::


implicatus

: :

::

388

L.

ab animo, ne cogerentur, Cu.


:

ut, etc., io pers^iade himself,


:

restituendo, L.
lent, L.

AM.
:

de sua salute, Cs.


:

de agro

miles, V. As subst. has esse in impios poenas numero impiorum haberi, Cs. Of things, wicked,
.-

absol.

impetrato, ut mane-

shameless, impious
S.
:

cervix, H.

bellum caedes, H.
;

couiuratio
furor,

f acinus,

impetus

(inp-), us, m. [1

tack, assault, onset


:

armatorum
: :

In+PET-], an atimpetum faeere


:

deos, Tb.

venenum, deadly, 0.

verba in Tartara, V.
:

V.

implacabilis
lis],

ad regem, L. hostes impetu facto in curiam, S. impetum sustinere, nostros perturbaverunt, Cs. me in hos impetus terrere eum impetu, S. Cs. obicere: continenti impetu, loithout a pause, Cs. An impulse, rapid motion, impetus, impetuosity, violence, fury, rush, vehemence., vigor, force: eo impetu milites ierunt, ut, etc., Cs. I'ugati terrore ipso
:
:

(inpl-), e, adj. [2 in-f-placabiunappeasable, implacable, irreconcilable : se


:

mihi implacabilem praebere


0.
:

Fabio, L.

numen,

iracundiae

ira,

0.

implacabiliter
:

comp.

adv., implacably. ), implacabilius irasci, Ta.


adj.,

Only

iniplacatus (in-pl-),
tiable: Charybdis,

unappeased, insa-

impetuque hostium,

Cs.

C'Aq\\,\.q.

rapid motion:
:

V.

gula, 0.

illam (navem) fert impetus ipse volantera,V. quieti corpus nocturno impetu Dedi, i. e. in the night, Att. tantos impetus ventorum sustinere, Cs. ap. C.
:

implacidus
fierce: genus, H.

(in-pl-), adj., ungentle, savage,


:

fores, Pr.

impleo

(in-pl-), evT (often implerunt, implesse,

g.,

impulse, vehemence, ardor, passion


:

repentino

quodam impetu animi incitatus impetu magis quam consilio, L. in oratione divinus si ex hoc
:

etc., for impleverunt, etc.), etus, ere [PLE-], to fill up, fill fidl, make full, fill : libros (harena) ora inplere solet, S. f rustis esculentis gremium suura
: :

impetu rerum nihil prolatando remittitur, L. famae, Ta. Est mihi impetus ire, Ifeel an impulse, imperii delendi: animalia, quae habent suos 0. offenim'^eiviS,, inipidses : non recti impetus animi
:
: : :

pinu flagranti,,^ras/?, V. gemmis caudam, delubra virorum turba inplebantur, %vere thronged, L. ventis vela, V. codices earum rerum ollam denariorum. To fill, sate, satisfy, satiate: Implentur veteris Bacchi, regale themselves, sionis, i. e. freshness, Ta. To fill, m,ake fieshy, fatten impexus (in-p-), adj., uncombed: barbae, V. V. vis impleri, lu. nascentes implent conchylia lunae, H. To make Unpolished : antiquitas, Ta. porrigo, H. pr egnant, impregnate : (Thetidem) Achille, 0. To impie (inp-), adv. [impius], irreligiously, nn- fill up, complete: Luna implerat cornibus orbem, deserere regem, Cu. d^itifdly : in nos faeere I ^., to fill, make full : acta Herculis imple-' 0. impietas (inp-), atis, /. [impius], irreverence, rant terras, 0. urbs impletur ( sc. contagione ungodliness, impiety, disloyalty : impietas et scelus morbi), L. ceras, cover with writing, lu. urbem impietatis duces, treason : in parentem, S. in deos tumultu, L. milites praeda, satisfy, L. lacrimis inpietates. dolorem, Ta. sese sociorum sanguine: te ager vitiimpiger (in-p-), gra, grum, adj., not indolent, bus implet, enriches, lu. sermonibus diem, spends, Minyae clamoribus implent (lasonem), i. e. indiligent, active, quick, unwearied, indefatigable, en- 0. inpletae modis saturae, perfectly set to ergetic : raercator, H. ingenium,S. in scribendo: fiame, 0. ad labores militia, L. militiae, Ta. hostium Ye- music, L. adulescentem suae temeritatis, L. mulTo fill up, make out, comImpiger constitit, i. e. after a titudinem religionis, L. xare turmas, H. plete, finish, end: annum, 0.: quater undenos Derapid fight, 0. cembris, H.: impleta ut essent vi miUa armatorum, impigre, adv. [impiger], actively, quickly, readL. numerum, lu. Graecorura (poetarum) caterily : hostium res attendere, S. consulem sequi, vas, complete (by joining), H. finem vitae, Ta.
:

manum

cover, 0.

L.

impigritas

(inp-), atis, /.

[impiger], activity,

indefatigableness.

fulfil, discharge, execute, satisfy, content : id protiteri, quod non possim implere : partis adsen-

To

(inp-), pegi, pactus, ere [1 in-}-pango], to dash against, throw on, thirst at, fasten upon: alcui lapidem. Ph. uncus impactus est fu:

impingo

sibus, 0.

vera bona, Ta.

fata, L.

impletus, P. of impleo.

gitivo

illi

agmina muris, V.
in

hostes in vallum,
:

Ta.

clitellas ferus

impingas, H.

cum caede mag-

implexus, P. [ in -f- plexus ], interwoven, entwined: implexae crinibus anguis Eumenides, V. Involved: luctu continue, Ta.
implicatio
(inpl-), onis,/. [implico],

aciem inpegere, L. F i g. Dicam tibi inpingam grandem, will bring against you, T. To force upon, press upon : huic calix mulsi irapingendus est.

na (hostem)

an

inter-

weaving: nervorum. locorum communium.


merit
:

An insertion, incorporation An entangling, embarrass-

rei familiaris.

(in-p), adj,, of persons, irreverent, ungodly, undutiful, unpatmotic, abandoned, wicked,

impius

implicatus

tangled, involved, confused: nee in

(inpl-), adj. [P. of implico], ensermone quic-

impious : impium so esse fateri

Danaides, H.

quam

partes orationis.

importunus

: :

implicite

389
intricately.

implicite (inpl-), adv. [implicitus], implicitus (inpl-), P. of implico.


izaplico (in-pl-), avl or
uT,

(in-p-), posul, positus (inpostus, Y), place upon, set on, impose, establish, introduce, set, place : Metellum in rogum In ignem
ere, to
:

imponS

atus or

itus, are, to

infold, involve, entangle, entwine, inwrap, envelop, encircle, embrace, clasp, grasp : incertos orbis, V.

impositast, fletur, T, quo praesidium imposuerat, S. eo mulieres imposuerunt (i. e. iu raedas),


: :

quara flumine curvo Implicuit Cephisos, 0. coniain laeva, grasped, V. pedes, V. inter se acies, v.: aciem, S. (lues) ossibus implicat ignem, Y. bracehia collo, 6. Canidia brevibus iraplicata viFig-, to attach closely, connect inperis Crines, H. timately, unite, associate, join (only pass, or with se): qui nostiis fainiliariiatibus implicantur: implicata inscientia impudeutia est implicatus amicitiis haec ratio pecuniavum implicata est cum
:

et montes insuper altos, Y. in urbibus praesidia, S. tegumenta galeis, Cs. conlegae diadema serta delubris, Iu. iuvenes rogis, Y. quos (artus) mensis, 0.: Impositus raannis, II. arces Montibus impositae, H. super

Cs.

molemque

eis

illis

pecuniis, etc.

To

eiitangle, implicate, involve,


:

envelop, embarrass, engage

di

vim suam hominum


:

naturis implicaut: alienis (rebus) nimis iraplicari: ipse tua defensione implicabere nisi irae implicaverint animos vestrus, confounded, L. tanti errores implicant temporum (sc. scriptorem), such confused chronology, L. multis officiis implicatum quae quattuor inter se conligata atque tenere implicata: eripere atris Litibus implicitum, H. implicitus morbo or in P. perf, in the phrase raorbum, sick, disabled by sickness : morbo implicitum exercitura tenere, L. graviore morbo impliimplicitus iu morbum, N. citus, Cs.
: : : :
:

imploratio
for
help,
:

(inpl-), onis, /. [imploro],

imploring: deorum et
illius

a call hominum, upon

gods, etc.

acerba.

quidvis oneris impone, impera, T. cervici imponere nostrae, place thyself, Y. To put on board, embark: naves, quo maior numerus militum posset iniponi, Cs. exercitura Brundisi imponere: equiubus iu navis impositis, Cs. nos cymbae, H. scaphas contexit, eoque milites imposuit, Cs. To set up, place high, raise: (Romulum) ablatum terris caelo, 0. F i g., to jjut upon, impose, inflict : pacis morem, dictate conditions, Y. onus observantiae Bruto sibi labores, Cs. milii honorem, S. mihi personam banc, ut, etc. rei p. volnera saevas imponite leges, ut, etc., Iu. Cui tolerare vitani colo Inpositum, is incnimbent, Y. To assign, impose, set, apply, give: praedae celiac nomen: filiis duobus nomina, L. vocabula rebus, H. nomen avitum, 0. extremam manum bello, Y. modum alicui, L. Prov. Imponit finem sapiens et rebus honestis, Iu. To set tip, set over, constitute: dominum, Y. quasi nullo inposito, S. alquera vilicum consul est impositus is nobis, quem, etc.
iupositis

aggerem

turribus, S.

inipl5r6

invoke with tears

To

ploro], to (in-pl-), avi, atus, are [in : iiomen filii (i. e. filium nomine).

call to help, call

seech, entreat,

for aid, appeal to, invoke, beimplore: alqm deos deasque oranis
:

Atheniensibus viros, S. si domini milites imperatoribus imponantur, L. Masinissam in Syphacis regnum, L. in cervicibus nostris dominum. Of
:
:

taxes, etc., to lay, impose, assess, exact


tigal
:

milites, ne, etc., Cs. fidem vostram, T. cuius hominis fides imploranda est? iura Hbertatis. To pray for, beg earnestly, implore: auxilium a populo R., Cs. auxilium urbi, L. Caelestis aquas docta prece, H. Romanes imploratos auxilium,
: :
:

stipendium

Catoni egregie si mihi imposuisset aliquid, has misled me: regi, Iu.
ceive, cheat, trick.

With

victis, Cs.

To impose upon,
:

ceteris vecde-

dat.

imports (in-p-), avi, atus, are, to bring in, introduce, bring from abroad, import : commeatus
in

etc.,

L.

cum me

res p. implorarit.

(inpl-), e, adj. [2 in+pluraa], without feathers, uiif edged, callow : puUi, H. fetus, Y.
:

implumis

Cs.

oppidum, Cs. vinum ad se importari sinere, acre utuntur importato, Cs. Fig., to intro: :

duce, bring about, occasion, caiise


:

to rain upon: (in-p-), , ere, suramls adspergine silvis, 0.


,

implu5

I,

(perturbationes animi) important aegritudines fraudem aut periculum, L. pestem regibus odium libellis H.
:
:

impluvium
leries)

(inpl-),

n. [imphio],

a small

importune

(inp-), adv. [importunus], unsuit:

ably, rudely, violently

insistere.

court open to the sky (forming the middle wall of a Roman house, and surrounded by covered galT.
:

Anguis in impluvium decidit de columnae ad impluvium.


:

tegulis,

(inp-), atis, /. [ importunus ], unsuitableness, unfitness : aniculae, T. Unman-

importunitas

:
:

nerliness, incivility, rudeness, insolence

molesta

impolite, adv. [impolltus],

vjithout ornament.

homo

incredibili importunitate

animi.

impolitus

in-p-

),

adj.,

inelegant, unrefined :

forma

unpolished, rough, ingeni: res, i. e. tm-

importunus

(inp-), adj. with sup. [I PER-],


:

unfit, unsuitable, inconvenient

ternpus

vi regere

patriam inportuuum
:

finished: Timaeus compositione verborum.

impollutus
tas,

(in-p-), adj.^ unstained: virgini-

Ta.

machinationibus locus, S. Troublesome, grievous, distressing : pauperies, H. Caphareus, stormy, 0. Unmannerly, inide, harsh, churlish^ cruel, savage : tyrannus muest, S.
:

: : :

improviso

importuosus

390
of crime, V.
m,ark
pressi
:
:

Her: senex, T. : iraportunissiraus hostis: dives et importunus, H. eripiet curule Cui volet importunu3 ebur, H. volucres, Y. Inportunus transvolat, Cruel, wortJiless, etc., the ungovernable youtk^ H. clades civitatis. unbridled: libidiiies
: :
:

g., to

ijnpress, engrave,
:

stamp,

in auimis

notionem

motus

in oratore im-

meraoria publica tabulis impressa.

To

stamp,

mark: flagitiorum vestigiis municipia. improbati5 (inpr-), onis,/. [impToho'], disap:

importu5sus
without a harbor
:

(inp-), adj. [2 in+portuosus],

proval, blame

ista

omnis

hominis.

mare,

S,

litora, L.

impositus, impostus, P.

of impono.

improbe (inp-), adv. with comp. and sup. [improbus], badly, wrongly, wickedly, recklessly:
multa fecisti improbissime
edness,
:

(in-p-), entis, adj. with comp. and sup., powerless, impotent, weak, feeble, helpless:

impotens
:

dici
:

fecit

improbius fieri quas (res) decerpere oscula, Ct.


:

homo
lure,

H.

ad opem (luno) cesserat impotens Telgens rcrum suarum, not master of, L.
:

improbitas
niae
:

(inpr-), atis,/. [improbus], ivickdepravity, dishonesty: singularis cal;im:

equos), unable to control, L. irae, unbridled in, L. Without self-control, unbridled, unrestrained, headstrong, violent : alqs, T. Aquilo, H. victoria eos impotentiores reddit homo irapotentissimus quidlibet impotens Sperare, H. impotentissimus dominatus: impotentior rabies, L.

regendi

(so.

illo

admirabilis aevo,

i.

e. 7'are,

lu.

siniiae,

rogicish7iess.

(impotenter), adv.
fectually,

Only comp.
:

[
:

impotens ], weakly, inefimpotentius regi, L.

improb5 (in-pr-), avi, utus, are, to disapprove, blame, condemn, reject : qui si improbasset (SC), iudicium, overrule : per improbaturum haec Cs. lovem, H. potestas probandi improbandique (frumenti), rejecting : has (nymphas), derides, 0.
: :

(inp-), ae,/. [impotens], 7ie?jo?essness, loeakyiess : sua, T. Ungovernableness, violence, fury, unbridled passion: animi: muliebris, L. sine impotentia, Ta. astri aestuosa, j/iery violence,

impotentia

improbulus (inpr-), adj. dim. [improbus], somewhat wicked, a trifle impudent, lu.

H.
(inpr-), adv., for the present, under present circumstances, uow : bellum componere, N. quid conduceret, Ta.
:

impraesentiarum.

impransus

(in-pr-), adj., that has not break-

fasted, fasting : impransi magister, H.

mecum

disquirite, H.

improbus (in-pr-), adj. with comp. and sup., not good, bad, wicked, reprobate, abandoned, vile, base, impious, bold, shameless, wanton : nequam et improbus longe post natos homines improbissimus fugit improbus, the rogue, H. fit ubi negleanguis, voracious, V. gas malus inprobior, S. Fortuna adridens infanannis, by his youth, lu. Of things, icicked, shametibus, mischievous, lu. less, outrageous, base : verba improbissima ora
: : : :

imprecor (in-pr-), atus,


imprecate: alcui diras, Ta.
traria,
i.
:

arl, to call

down tipon,

e.

pronounce

the curse

Litora litoribus conof enmity upon, V.


onset,

impressio,
assault, attack,

onis,/. [1

in+PREM-], an

H. oratio, Cs. dicta, licentious, 0. lex improbissima testamentum, illegal. Restless, indomitable, persistent : labor, V. improbo Iracundior Hadria, untamable, H. ventris rabies, insatiate, V.
(leonis),

V.
:

divitiae,

charge: in sinistrum cornu, L. dant impressionem, L. In rliythm, beats, C. In speech, articulation: explanata vocum. Fig.,

improcerus
undersized
:

(in-pr-), adj., of small stature, pecora, Ta.


adj.,

inipr5dictus (in-pr-),
dies.

not postponed:

an

impression, perception.

1.

2.

impressus (inpr-), P. impressus ( in-pr- ),

of imprimo.
adj., unpressed, not

imprdmptus
ing
:

(in-pr-), adj., unready, hesitat-

lingua, L.

Arminius, Ta.
(in-pr-), adj., not hasty, lin-

milked: ubera, Pr.

improperatus
gering
:

vestigia,

V.
.

imprimis

or in primis, see primus.

imprSsper
neris, Ta.

(inpr-), pressi, pressus, ere [1 in-fpremo], to press upon, press agaiiist : Stamina impresso pollice nentes, 0. Impresso genu nitens, Y. inpressa tellurem reppulit hasta, i. e. raised herself, 0. To stamp, imprint, impress, tnark vestigium, plant : humi litteram inpressa signat sua crimina gemma, 0. signa tabellis, H. (Dido) OS impressa toro, V. sulcus altius impressus, drawn. To engrave, stamp, mark : signo suo impressae tabellae, sealed, L. an imprimi quasi ceram animura putamus ? takes impressions : pondera baltei, Inpressumque nefas, embossed scene
:
:

imprimo

nate, unpi'osperous

(in-p-), era, erum, adj., unfortufortuna, Ta. Claritudo ge:

improspere
improvide,
pjrovidently
:

(in-p-), adv., unfortunately, Ta.

adv. [improvidus], recklessly, imse in praeceps dare, L.


(in-p-), adj., not foreseeing, off hostis opprimere, L. futuri
:

impr5vidus

guard: improvidos
:

Heedless, reckless, careless, regardcertaminis, L. less : senes pectora, V. festinatio improvida est, futuri, Ta. L. consilii, Ta.
:

impr5viso

in-p-

),

adv. [ improvisus

],

on a


improvisus
:

:: :

impuratus
impudicitia,

391

ut temsudden, unexpectedly : pagum adoriri, Cs. pestates iraproviso concitantur: apparuit ignis, V. repertus, 0.
:

ae,/. [impudicus], s^ameZessness,


:

immodesty, impurity

sua.

impudicus
:

(in-p-), adj. with sup., shameless,

improvisus

(in-pr-), adj. with comp., not


:

saforeseen, unforeseen, unexpected: malum, S. pienti nihil improvisum accidere potest: pupilli Improvisi adecalamitas: adventus vis leti, H. qiio improvisior anguis, concealed, V. runt, V.
:

impudent, without ^nodesty : omnes impuri impudicique et consul et irapudicissimus mulieres.


:

impugnatid
attack, assaidt.

inp- ),
iivl,

onis, /. [

impugno ], an

pestis

fiiit,

Ta.

As

subst. n., in

the phrases, de

impugnd
attack, assail
di

(in-p-),
:

atus, are, to fight against,


:

improvise and ex improvise, unexpectedly, on a sudden : Quasi de iraproviso respice ad eum, T. accessit ex improvise aliud ineommodum, Cs. ecce ex inprovise lugurtha, etc., S.
'

acrius, Cs.
S.

attack, assail, oppose,


:

impugn
:

acerrime regem,

7h tempus impugnannostra, H.
terga hostium, L.
:

(in-pr-), entis, adj., not foreseeing, not expecting, without knoiving, imaware, unsuspecting, ignorant, inconsiderate, heedless, inadvertent: dice omnia, T.
:

imprudens

(inp-), Onis, /. [1 in-fl PAL-], fxternal pressure, influence: aliqua. Fig-, incite-

impulsio

ment, instigation, impulse: ad oranem animi tum ad \\\\diV\i-3iXem, pleasantry.


:

mo-

imprudentis hostls adgredi,


: :

libellus, qui me milites, ojf their guard, Cs. imprudente et invito excidit adulescens, inexpe-

Cs.

ivho incites,

(inp-), oris, m. [1 in l PAL-], one inciter, instigator: Syrus, T. impulsores et socii sceleris illius: me inpulsore, T.

impulsor

an

rienced, T.

numquid ego
:
:

illi

Imprudens faciam
:

1.

impulsus

(inp-), P. of impello.

iraprudentibus iraber Obf uit, unwarned, V. harurti rerum, T. legis, ignorant: impendentium malorum, without apprehension : f rons laborum, not experienced in, V.
inadvertently, H.

numquam

2. impulsus (inp-), us, m. [1 in-fl PAL-], a striking against, push, pressure, shock, impulse:

impulsu scutorum copiae pulsae: alieno impulsu moveri dimotis inpulsu pectoris undis, 0. Fig.,
:

adv. with comp. [imprudens], without foresight, ignorantly, inconsiderately: putant: facere, N. accessit imprudentius,T.
(

imprudenter

inpr:

),

incitement, instigation, influence

mee, T.
sponte,

inpulsu duxisti cuius inpulsu deditionem ceperat, S. tua


:
:

non impulsu mee.

imprudentia
of

(inpr-), ae^/, [imprudens],

?ani{

foresight, inconsiderateness, vliprudence, igno-

rance, inadvertence: imprudentia admissum facieventus, L. inprudentia cursu decedere, nus, S. cum id imprudentia accidere potuerit per Cs. imprudentiam errare, by inadvertence : tell emissi,
: : : :

aimlessness.

impubes

(in-p-), eris (C, Cs., 0.),

and

impu-

bis, is(EJ.,V.,L.,0.,Ta.),arf/. [2 in -i-Tpuhes], under age, youthful, beardless: tilium impuberem necatum servi omnes ad impuberes, Cs. esse comes impubis luli, V. impubem Troilon Flevere, H. As subst. m. : productis omnibus elegisse impubis diciOf tilings corpus, H. malae, tur, the boys, L. impubibus annis, in childhood, 0. beardless, V.
: :

impune (inp-), adv. with comp. [impunis], without punishment, unpunished, with impunity : haec facere, T. facere (iniuriam) impune si possis iniurias tulisse, inflicted, Cs. occidi, unavenged: iniuriam accepisse, S. at non inpune feremus, 0. recitare, without retaliation, lu. crederem mihi inpunius Dicere, T. quo impunius dicax esset: Emicat hie impune putans (sc. se hoc facturum), V. Safely, unharmed, ivithout danger: impune in otio esse, with safety : alterius- ramos Vertere in alterius, unharmed, Y.
: : : : : : :

impunis (inp-), e, adj. [2 in+poena], unpunished: neve hoc inpune fuisset, 0. scelus, 0.
:

Celibate, virgin, chaste

impuberes perraanere, Cs.

impunitas (inp-), atis, /. \\m^\xm&\, freedom from punishment, safety, impunity : illi inpunitatem concedere, S. maximam inlecebram esse pec:

(in-p-), entis, adj. with comp. and sup., without shame, shameless, impudent: pudens impudentem (f raudat) quis impudentior ? Im:

impudens
liqui
:

candi impunitatis spem peccatorum. Rashness, inconsiderateness : gladiorum iuvenilis dicendi.


: :

Impunite,
facere.

adv. [impunitus], with impunity:

pudeug

patrios
:

largitio, S.

furtum

Penates, H. audacia, T. impudentissimae litterae.


:

(inp-), adv. with comp. and sup. [impudens], shamelessly, impudently : facere, T.

impudenter

ished, unrestrained, free


:
:

loqui: impudentius ab sociis abstulit: impudentissime raentiri.

(in-p-), adj. with comp., unpunfrom danger, safe, secure iniuria scelus, S. nee diu proditoribus impunita res f uit, L. qui tu impunitior ilia obsonia captas ? H. quo inpunitior sit (Appius), L. Unrestrained,
: :

impunitus

impudentia
lessness,
:

(inp-), ae, /. [impudens], shame-

unbridled : mendacium.

impu^dence: quae perturbes haec tua inpudentia, T. vicit tamen inpudentia, S. inpudentia f retus tenere cuius inpudentiae est ? Cs.
: :

impiiratus

(inp-), adj. [impurus], defied, invile wretch, T.


:

famous, abandoned, vile : ille, that hunc inpuratum Ulcisci, T.

: :

: : :

impure
impure,
:

392
[

in

adv.

with

sup.

impurus

],

basely^

shamefully, vilely, infamously : impure atque flagia quo impurissime haec nostra fortiose vivere tuna despecta est.

didisse, L. With verbs of rest or placing, in: adesse in senatum iussit: Minucius in custodiam habitus, thrown into prison and. kept there, L. propinquas suas nuptura in alias civitates conlo-

impuritas
ness, pollution,

(inp-), atis, /. [impurus], unclean-

impurity

caeni

omnis impuritates

suscipere.

(inp-), adj. with comp. and sup. [2 unclean, filthy, foul : impurae matris F i g., unclean, defiled, improlapsus ab alvo, 0. historia, pure, infamous, abandoned, vile : vox hominem impurum animus, S. persona 0. T. anus haud impura, decent, T. illo irapurior
\n-\-'^\xv\ji&'\,

impurus

quadrupedum impurissimus.
1.

2.

imputatus imputatus

(inp-), P. of imputo.

(inp-), adj.

[2 in+putatus],

unpruned, untrimmed : vinea, H.


(inp-), avi, atus, are [1 in puto], to reckon, attribute, make account of, charge, ascribe,

imput5
:

impute

natum

data (munera), Ta. beneficium mihi. Ph. imputat illis, ( the fate of ) his son, 0.
:

exercitui

moras

belli,

Ta.
:

casse, Cs. Of direction or local relation, towards, in front of, over against : in orientem Germaniae obtenditur, Ta. coram in os te laudare, T. castra movet in Arvernos versus, towards, Cs. in Galliam versus movere, S. In i\m.Q, into, till, for : dormiet in lucem, till broad day, H. in multum diei, L. indue somno, quem in diem extrahunt, Ta, tias in triginta annos impetraverunt, for thirty years, h.: in omne tempns, forever : hominem invitavit in posterum diem,/oj' the followhig day. In adverbial expressions with words of time saucit in posterum, ne quis, etc., hereafter : res dilata est in posterum, ^0 a later day: et in praesentia hi et in futurum metum cepeiunt, L. in perpetuum fore non in tempus aliquod, sed in aeternum, L. ex raptis in diem commeatibus, /or immediate v^se, L. fundum emere in diem, i. e. a fixed day of payment, N. in dies singulos, each succeeding day : in dies, day by day, L. nos in
: : :

imulus,
Ct.

diem vivimus,ybr the moment


auricilla,
:

adj. dim. [imus], the loioest

every day, H. in in relation to, about, respecting, towards, against:

diem et horam, horas, hourly, H. Of reference,


:

in

tlie lowest, id, quod est in philosophos dictum, concerning: ab imis unguibus usque ad verticem carmen, quod in eura scripsisset in liberos nosummura penetralia, 0. ima verrit vestigia stros indulgentia: impietates in dieos,, against : in Cauda, tip, V. fundo in imo, at the very bottom, dominum quaeri, as a witness against: invehi in V. vox, the highest treble (opp. summa, the bass), Thebanos, N, hominis definitio una in omuls vaH. conviva, at the foot, H. ad imavu quercum, let, applies to : in obsequium pronus, H. in utruraat the foot of the oak. Ph. currus, low wheels (of que paratus, V. in incertum, ne, etc., in view of the plough-team), V. deorum Gratus imis, of the the uncertainty, lohether, L. Of purpose, /or, with lower world, H. As sicbst. n., the bottom, depth, a view to : haec civitas mulieri in redimiculuni lowest part : murus ab imo ad summum, L. locus praebeat Regium in praesidium missa legio, as a ab imo acclivis, Cs. lanus summus ab \mo, from, garrison, L. in gratiam sociorum, to gratify, L. end to end, H. vertere ab imo moenia, utterly, V.: Quos audere in proelia vidi, V. praemia, in quo(aurls) instabiles imo facit, at the roots, 0. aquae rum spem pugnarent, L. in spem pacis solutis perspicuae imo, to the bottom, 0. medio ue discre- anirais, L. Ingrata raisero vita ducenda est in hoc, pet imum, the end, H. Dormiet in lucem ... ad ut, etc., H. satis in usum,/or immediate wants, L. imum Thraex erit, at last, H. inter Ima pedis, Of result, to, unto, so as to produce: in farailiae ima summis Mutare, tu7'n luctum nupsit Excisum Euboicae latus ingens clefts of the hoof, V. the lowest info the highest, H. qui regit ima, the rupis in antrum, V. commutari ex veris in falsa. wider world, O. Fig., of time or rank, the last In the phrases, in tantum, so far, so greatly mensis, 0. (poet.) poema. Si paulura summo nee In tantum spe toilet avos, V. in tantum suani decessit, vergit ad imum, /roi the sublime to felicitatem enituisse, L. In rem esse, to be useful,

imus,

adj. sup. [contr. for infiraus],


:

deepest, last
:

in

the ridiculous, H.

prep, with ace. or abl. I. With space, with verbs implying entrance, into, to : in Epirum venire in flumen deicere in Ubios legatos mittere, Cs. Thalam perve1.

in

old ace, in
(

indu ),

nit, in

oppidum magnum,
:

S.

Fig.

in
:

memoriam

animuin inducere, L. dicam quod mi in mentemst, T. Witli verbs of motion, up to, to, into, down to : in caelum ascendere in aram confugitis ad deum, up to the altar : vas in manus sumere, into his hands: se in manus Romanis trareducere
in

imperat, quae fore credens unfversos adpellare, S. Of manner, according to, after : ille in earn sententiam versus, to this effect: in utramque partem disputat, on both sides : cives servilem in modum cruciati, like slaves : vaticinantis in modum canere, L. virtutem in maius celebrare, S.
avail:
si

in

rem

est Bacchidis, T.

rem

sunt, L.

in

i-era

sc. in haec vei'ba facgeneral, L. in universum aestimanti, %ipon a general view, Ta. Of distribution, into, for, according to: Gallia divisa est

in

banc formulam
:

indicia

tum, L.

in universum,

i7i


in
in partis tils, C3.
:

: : :

inaequalis
in praesenti scripsi, ut, etc.

: : :

393

describebat censores binos in e.for each state: sextantibus P r a e g n. in eorum conlatis in capita, a head, L. potestatem portuni futurum intellegebant, would fall: in potestatem Locrensium esse, L. II. With abi, of space, in, within: in cerebro animi esse sedera quae res in nostris castris gererentur, Cs. in foro palam Syracusis: (eaedes) nupta in domo, L. copias in castris in via facta Heri colin tua sedecula sedere continent, Cs. mus in Piraeo, T. navis et in Caieta parata. Of
singulaa civitates,
i.

talenta centum in : praesenti, down, L. Of condition or occupation, in, subject to, affected by, experiencing, engaged in,

position, OH, iipon, over,


in
erat, over, Cs.

among,

equo sedens, on horseback : multa to in rosa urget, H. Caesaris in in barbaris erat nomen obscurius, among, Cs.
:

under in eo flumine pons


before, in,
:

in manu poculum tenens Brutiis praeesse, L. gloria in oculis sita, S, est in manibus oratio In, with, l^opulari in oculis eius agros, render, L. wearing, under, clad, covered: in veste Candida, L. homines in catenis Romam in lugubri veste, Cu.
:
:

garlanded : legiones in armis, Cs. Of a multitude or number, in, among, of: In his poeta hie nomen profitetur suom, T. sapientissimus in septem eum in tuis habere iustissimus unus in Teucris, Y. Of writraittere, L.
:

in viola aut in vosvl,

ings, in

in

populorum
:

institutis

aut legibus

in

Timaeo
nis

dicit

perscribit in litteris, hostis


:

ab se
oratio-

discessisse, Cs.

in

Thucydide orbera modo

2. in-, an inseparable particle [cf. Gr. d-, dvomni animante est summum Germ, and Eng. un-], which, prefixed to an adj., aliquid. In phrases, with manibus or manu, at negatives or reverses the meaning: impar, unhand, under control, within reach: quamcunque equal: intolevabiWs, U7ibea7'able : immitls, ruthless. rem habent in manibus neque mihi in manu f uit Inque salutatam linquo, In tmesis Hanc
;

Fig., of mind or desidero, in the style of, character, i?i ; inanimo habere: quanta auctoritas

involved in: magno in acre alieno: torpescentne dextrae in amentia ilia? L. diem in laetitia degere, T. ci vitas, quae tibi in amore fuit, beloved: in invidia esse, L. quod in summis tuis occupationibus voluisti, etc., when engrossed by: in eo magistratu pari diligentia se praebuit, N. esse in vitio, in the wrong : hoc est in vitio, perhorrescere, etc., is wrong. In the case of, in relation to : numcubi meara Benignitatem sensisti in te claudier? in your case (i. e. toward"} you), T. facere in eo, cuius, etc., in the case of the man, Cs. in f uribus aerari, S. Achilles talis in hoste fuit, V. in hoc homine saepe a me quaeris, etc., in the case of. In phrases, with summd, in all, in a word, in fine in omni summa me ad pacem converto. With neut. sing, of an adj. (expressing more abstractly the quality) cum exitus baud in facili essent (i. e. hand faciles), L. in obscuro vitam habere, S. in dubio esse, L. in integro esse in tuto esse, L. in aequo esse, L. in aperto esse, S. in promisco esse, L. in incerto haberi, S. III. In composition, in retains its n before vowels, and before h, c, d,f, g, consonant i, n, q, s, f, V, usually also before I and r, and very frequently before m, b,p. But the n is usually assimilated before m, b, p, and often before I, r.
: :
:

f uit in Metello

in

lugurtha qualis

foret, in

my power,

tum belli in manibus esset, on quorum epistulas in manu teneo.

With

tantheir hands, L.
S.
:

cum

V.

In composition 2 in- has the same forms as the praep. 1 in, but loses the n before gn-.

loco

in

eo loco, in that state, in such a condition : in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc., L. quo in quod ipse, si in loco res esset, cognoscere, Cs. eodem loco esset, facturus fuerit, L. In eo esse cum in eo ut, etc., to be in such a condition, etc.
:

in-accessus,
lucus, V.
:

adj., unapproached, inaccessible: spelunca radiis, V.

esset, ut, etc.,


in, daring, in
:

the situation was such, L. Of time,


:

sour upon.
you, 0.

in-acesc5, Fig.:

ere, inch., to

tibi

turn sour at, per sensus, i. e. imbitter

the course

of within:

in

tempore
:

in-adsuetus, adj., unaccustomed : equi, 0. in-adustus, adj., uyisinged: corpus, 0.


structure, erect as

in tali tempore, L. : in diebus paucis, T. hoc, T. Tam in brevi spatio, T. in omni aetate in tota In, while, during : fit, ut distravita inconstans. hatur in deliberaudo animus in dividendo partem in genere numerare: in agris vastandis, iyi laying
: :

waste, Cs.

cum

Calchas esset.

In phrases,
:
:

in

immolanda Iphigenia

tristis

in tempore, in time, at

a superaddition, erect, construct : inin qua (domo) aedificata in muris moenia, Cs. sacellum quae in loca publica inaedificata habebant, L. To build up, wall up, close by walls : vicos, Cs. portae inaedificatae, barricaded,- L.
in-aedific5,
avT, atus, are, to build as

an

: :

the right time, seasonably

in-aequabilis, e, adj.,tmeven, unequal: solum, hue se recipere, T. terdum cumulatior redit, L. In praesentia, at L. varietas. present, now, for the moment, under existing cirin-aequalis, e, adj., uneven: loca,Ta. phiala, Unequal, unlike : portus, of different sizes, cumstances : sic enim mihi in praesentia occurrit lu. autumni, changeable, 0. Vixit inid quod unum maxime in praesentia desideraba- 0. calices, H. tur, L. In praesenti,/or the present: haec ad te aequalis, clavum ut mutaret in horas, inconstant,

ipsum video in tempore spreta in tempore gloria in-

sacella inaedificata.


inaequaliter
IT.
:

: ::

: : : :

394
:

inauspicatus
:

tonsor, that cuts unevenly^ H.


sea^

procellae, that

roughen the

H.

inane

inaequaliter, adv. [inaequalis], imequally, disproportionately : deprimere alios, alios extollere, campus sinuatur, Ta. L.
:

Laborem inanem eapit, T. honesti esse : elocutio damnatus inani iudicio, lu. rainae: multae res, ut ^or\n, unsubstantial: causas nectis mdiXiis, pretexts, Y.: simulatio,
unprofitable :

nomen
:

in-aequatus, in-aequo,
,

adj.,tinequal: onus, Tb.


,

Tempus, leisure, V. Cs. fama, unfounded, V. omnia plena consiliorum, inania verborum, poor
: :

in words:
:

are, to

make

even, level

haec

sunt.

Of persons, vain, puffed up,


S.
:

quae inanissima prudentiae reperta


worthless, petty
:

cratibus terraque, Cs.

homo,
e, adj.,

not to be judged of, unaccountable: anirai multitudinis, L, Inestimable, invaluable, incalcidable : e grege se velut ingaudium, L. JVot aestimabilem secernere, L.

in-aestimabilis,

mus

inanis Hoc iuvat, empty heads, H. inaniora ingenia, L.

ani-

inanitas, atis, /'. [ inanis space : per inanitatem ferri. inanity: summa.

],

emptiness, empty
i

g.,

worthlessness,

estimable, valueless.

in-aestuo,

are, to boil in,


bilis,

rage within

inaniter, adv. [inanis], vainly, idly, uselessly: exsultare: pectus angere, H.


terra,

inaestuat praecordiis

H.
re-

in-amabilis, e, adj., unlovely, unattractive, pugnant, repulsive, odious: palus unda, i. e. regnum (of Pluto), 0. Styx, V.
:

in-aratus, adj., unploughed, V. tellus, H.


:

imtilled,

fallow

the

in-amaresco,
ter
:

fire,
bit-

ere, inch., to

become

epulae, H.
adj.,

arsi, ere, i7ich., to kindle, take burn, glow : nubes Soils inardescit radiis, V. aestuosius, H. F i g. amor specie praesentis inarsit, 0. cupidine vindictae, Ta.
,

in-ardesco,

in - ambit iosus,
rura, 0.

tmambitious,

modest:

in-assuetus, see inadsuetus.


ac?/.,

inanibulati5, np and down, C.


pace to and fro per muros, L.
:

onis, /, [inambulo],

in - attenuatus, a vialking unappeased, 0.


lecti, Ct.

undiminished:

fames,

A
,

shaking, swaying
,

in-andax,
raptor, H.

acis,

adj., not

daring, timoroiis:

in-ambul6,

up and down, ante lucem domi in portion


are, to toalk
;

in-amoenus,
gloomy: regna

adj.,

unpleasant, disagreeable,

(of Pluto), 0.

inane,
:

is,

n. [ inanis ],

an empty
:

space, void,
:

in-audio, Tvl, itus, ire, to hear whispered, get an inkling of: re Gadibus inaudita fore ut, etc., numquid de it having been rumored among, etc. quo inaudisti ? in-auditus, adj., unheard-of, unusual, strange-,
:

open space : ad inane pervenire, L. nullum vacuum, V. audito sonitu per inane, 0. rapti per Fig., vanity, wortJdessness : inane inania vento, 0. inania captare, H. abscindere soldo, H. inter

inania

belli,

as

an

idle show, Ta.


e,

new, incredible: agger novi generis atque inauditus, Cs, scelus incredibilis atque inaudita gravitas cui sunt inauditae querellae tuae ? voiucres, Ta. Unheard, not brought to trial: alqm inauditum damnare, Ta.
: :

without life, inanimate: animalia inanimaliaque omnia, L. (al. inanima).


adj.,

in-animalis,

inaugurate, adv. {P. of inauguro, abl. absol.), after taking auguries, with regard to omens: id inaugurato facere, L. consecrare locum, L.
:

inanimus, adj. [ 2 in+aniraa], lifeless, inanimate: inanimum est omne, quod, etc. natura.
:

in-augur5, avi, atus, are, to take omens from the flight of birds, practise augury, divine : ad ininanis, e, adj. with comp. and sup., empty, void: augurandum templa capiunt, L. divine tu, inauvas: domum redderc inanem: naves (opp. onu- gura, fierine possit, L. 2h halloio by augury,

naves, dismantled: tumulus, cenotaph, sepulchrum, 0. Void, stripped, deserted, abandoned, unoccupied: civitas egentes inanesque discedere, empty-handed: eqnn^, withoitt a rider: Absint inani f unere neniae, loithout a corpse, H. venter, hungry, H. quod inani sufficit alvo, lu. laeva, without rings, H. litterae, empty: paleae, light, V. : corpus, lifeless : galea, i. e. harmless, V. umbra, 0.: verba, a semblance of speech, V. Gaustae), Cs.
:

consecrate, inaugurate, install: vide, qui te inau-

V.

guret

augur in locum eius inauguratus

est, L.

inauratus,

adj. [P. of inauro], gilded, golden

statua: quem inauratum in Capitolio f uisse, etc. (i. e, cuius statuam) acanthus, 0. Hercules, lu.
: :

in-auro,
Fig.,

atus, are, to overlay toith gold.

a Caesare inaurari: ut te liquidus forLunae rivus inauret, H.


to gild, enrich:

rus (an extinct volcano), lu. epistula inanis aliqua re utili ager centum aratoribus inanior est, less popidous by : Sanguinis pectus inane, 0. lymphae doliuin, H. Pig., empty, useless, worthless, vain.
:
:

in-auspicat5, adv. considting the auspices:


in - auspicatus,
auspices
:

inauspicatus

],

without

pomoerium

transgredi.
tJie

lex,

adj., without considting passed without omens, L.


inausus
395
iucedis malo, 11. mai'ch, make way
S.
:

mcensuB

: :

in-ausus, adj.^ not ventured, unattempted: nil quid inausum vobis? Ta. linquere inausum, V.
:

Of
:

troops, to move, advance^

in perculsos

Romanes
: :

acrius,

in-b-, see imb-.

munito infestior in erumpentls incessit, L. agmine, S. usque ad portas urbis, L. scaenam,


:

in-caeduus,
in-calesc6,

af//.,

uncut^ not felled: lucus, 0.

calul,

ere, inch., to

grow warm,

be heated, glow : incalescente sole, L. : inealuit vis viiio, L. F i g., to glow, ilia mail (i. e. veneni), 0.
:

kindle, be inspired: deo, 0.

acres lucaluere animi

fontem nando, to traverse, Ta. Fig., to advance, go on: facilius ad inventionem To come, happen, befall, animus incedet, si, etc. attack, approach, arrive, appear, occur : Nova nunc tantus eo facto religio unde istaec incessit ? T.
to

tread, Ta.

(equorum), 0.

ad magnas cogitationes, Ta. ere, to warm, heat : culmos in-calfaci5,


:

timor incessit, Cs.


:
:

,
:

Titan inealfacit, 0.
incallide, cleverly.

cultros, 0.
],

incallide, ado. [ incallidus

unskilfully:

non
ser-

in-callidus, adj., unskilful, unintelligent vus non incallidus homines.


:

super haec timor incessit Salascivia atque superbia incessere, bini belli, L. anni principium incessit, Ta. exercitui omni S. tantus incessit ex incommodo dolor, ut, etc., Cs. quibus belli timor insolitus incesserat, S. gravior ipsum ingens cupido cura patribus incessit, L. tantus terror Tai-incesserat Tarenti potiundi, L.
:
: :

in-candesco,

heated, gloio, kindle

eundo, 0.: autumni incanduit aestu, V.


(

grow warm, be (plumbum) incandescit spumis incanduit unda, Ct. Tempestas


dui,
:
,

quinium

incessit, ut, etc., L.

pestilentia incedit in

inch., to

castra, L.

illud

in-celebratus,

adj.,

not spread abroad, Ta.

incendiarius,
Ta.

i,

m. [incendium], an incendiary,
[in

in-canesc6

),

canui,

ere, inch., to
:

become

lohite,

turn gray, grow hoary {only perf) incanuit albo Flore piri, V.

ornusque

incendium, i, n.
conflagration
:

+ CAND-], a
S.
:

burning, fire,
incendiis fa-

calamitosum,

in

atus, are, to enchant, fix a spell in-canto, upon : incantata vincula, love-charms, H. in-canus, adj., gray, hoary : menta, V. labra saecula, hoary centuries, Ct. YdLU\\s, pallid, 0.
,
:
:

frumentum fluraine atque incendlo ciendis, Cs. conruperunt, Cs.: nihil cogitant nisi incendia neglecta solent incendia sumere virls, H. incendia gentes In ciuerera vertunt, 0. socios incen:

in-cassum or in cassum, adv. [see cassus], tot in vain, to no purpose, uselessly : f urere, V. missae preces, L. studio gestire pati labores, V. lavandi, wantonly, V.
: :

V\ g., fire, flame, dia poscit, i. Q. firebrands, V. heat, glow, vehemence : in suas f ortunas excitatum incendio alieni iudici conflagrare, L. cupiditatum
:

incendiis inflammatus: incendia mviio., gentle passions, 0.

in-castigatus,

adj.,

unpunished, unreproved, H.

incend5,
kindle,

dl, sus, ere


:

[CAND-],
:

to set fire to,

incaute, adv. with comp. [ incautus ], incautiously, inconsiderately, recklessly : stulte omnia et
incaute
tae, Cs.
:

pugnare, L.

murum

incautius custodiae disposiincautius subit, L.


:

in-cautus,

adj. with comjy., incautious,

improvin

ident, inconsiderate, heedless, reckless:


:

homo:

ab secundis rebus ipsura incautura incidere, Cs. ad credendum pavor, L. studio eundi, incauti, L.
: :

cupas taeda ac pice refertas, Cs. odoribns incensis lychnos, V. urbem, S. aedinavis aedis, lu. ficia vicosque, Cs. vepres, V. cum ipse circumsessus paene incenderere, wast To light up with fire, kindle : aras consumed. votis, i. e. in purs^uance of voivs, V. To brighten, ilhimine : eiusdem (solis) incensa radiis luna auro Squamam incendebat fulgor, V. Fig., to kindle,
: : : :
:

burn

inflame, set onfire,flre, rouse, incite, excite, irritate,

0.

raorte sodalis,

made

reckless,

V.

Sychaeum
:

ferro incautum superat, while off his guard, V. a f raude, uns^ispicious of L, : f uturi, H. iniuventa incautior, L. cautior fuissem, nisi, etc.

Clam
:

alqd Unforeseen, unexpected: iter hostibus, Ta. incautum atque apertum habere, tj'eat without caution or reserve, L. Sic est incautum, quidquid habetur amor, i. e. not to be guarded against, Pr.
: :

in-cedo, cessl, cessus, ere, to advance, march, proceed, stride, move, stalk, strut: Virum incedere Per meos finis, socios per ipsos, V. Video, T. H. : tota in urbe, 0. quacumque incederet : si pedes incedat, on foot, L. omnibus laetitiis : per ora vestra magnifici, S. : ego quae divum incedo meo nunc Superbus regina, walk in majesty, V.
: : :
:

incendara taceam ? inme, ut cuperem, etc. me tuis querellis, V. plebem largiundo, S.: animum cupidum inopia, T. odia improborum in nos pudor incendit virls, V. rabie iecur inceniustum odium incendor ira, esse audente, lu. sam facere haec te, T. amore sum incensus incendor cottidie magis desiderio virtutum inin spectaculum animo cendi ad studia gloria incenduntur, L.
incense, enrage
:

Loquar
:

stigem, T.

hominem

gloria

incensid,
fire,

onis, /. [1
:

burning : Capitoli

incensione

in+CAND-], a setting on urbem liberavi,


:

1.

incensus,
:

fiery, hot

adj. [ P. of incendo ], inflamed, incensos aestus avertere, V. in medi-

tando.


iucensus

: :

incido
S,

:: :

396
magis, cannot decide,

census], not assessed^ 2. incensus, adj. [2 in unregistered: homiiiem incensum vendere: popuPlur. m. as subst. : lex de incensis lata, L. lus, L.

tum

vi

an voluntate,
:

L.

Of persons, uninformed,
:

clauserant portas, incer-

inceptio,

undertaking: An enterprise^ undertaking : est amentiurn, non amantium, T.

onis, /. [1 in CAP-], tarn praeelari operis.

a beginning,

incepto,
rel:

are, fi'eq, [incipio], to begin^

attempt: fabulam, T.

Ih

begin, get into

a quar-

cum

illo

homine, T.
Oi'is,

inceptor,

m.

[1 in

+ CAP-],

a beginner:

not assured, doubtful, wncertain : cum incertus sum, ubi esses Incerti quo fata f erant, V. sententiae, Vague, indefinite, unsetL. rerum multitudo, L. tled, obscure, dim: spes, T. ut incertis temporibus luna sub luce maligna, V.: iretur, unexpected, Cs. voltus, disturbed, S. F i g., untrustworthy, inconnihil est incertius sistent, fickle : aetas (puerilis) volgo menses, V. Filiam dare in incertas nuparbor, the unsteady ship, lu. tias, hazardous, T.
: :

mearum voluptatum, T. inceptum, I, n. [P,


:

incesso,
neut. of incipio],

ning : incepta gravia, H. An attempt, tcnder- telorum iactu, 0. iaculis saxisque incessi, L. taking : illud, T. contra patriam a quo incepto vidit Incessi muros, beset, V. F i g., to reproach, me detinere, S. cuius neque inceptum ullum revile, assail : reges dictis, 0. Celsum criminibus,
:

a begin-

assault, assail, attack:

eve,freg. [incedo], to fall upon, vagos suos lapidibus, L.

frustra erat, S. absistere incepto, L. Abnegat incepto, V. : piget incepti, V. Catilinae inceptis favere, S. di nostra incepta secundent, V.
: : : :

Ta.

incessus, us, m. [1 in 1 CAD-], agoing, walking, pace, gait: Seplasia dignus citus, tardus, S.
:

jnirpose, subject, theme

ad inceptum redeo,

S,

nos ab incepto trahere,


1.

S.

vera incessu patuit dea, V. incessum fingere Turbonis in armis, 11. morbum incessu fateri,
:
:

beginning, undertaking (only abl. sing.) turpe inceptust, foedum inceptu, foedum exitu, L. T.
: :

inceptus, F. of incipio. 2. (inceptus, us), m. [1 in + CAP-], a

(in-cerno), cretus, ere, to sift in, add ivith a sieve. Only F.pcrf. : piper album incretum, H.

incessu dilapsa incessu tacito progressus, step, V. Exprimit incessus, peculiarities of gait, 0. An advance, approach : sacerdotes incessu furiali militem turbaverunt, L. incessus hostis claudere, An attack, hostile approach : Parthorum, Ta. Ta.
lu.
:

tot

hominum iumentorumque
:

est (nix), tread, L.


:

in-cero,

atus, are, to cover ivith

wax : genua

incesta, ae,/, [incestus], a paramour,


inceste, adv. [incestus],
tion
:

lu.

deorum

(i. e.

with wax votive tablets), lu.

imjnirely, with pollu:

facere sacriticium Dianae, L.


fivl,

ea.

(aqua)

uti.

1. incertnm, I, oi. [incertus], an uncertainty : ne cuius incerti vanique auctor esset, L. scribere legiones ad incerta belli, contingencies, L. : Hand incerta cano, V. bona omnium in dubium incer: :

are [incestus], to pollute, deincests, filiam, Ta. file : funere classem, Y.


,

incestum,
incest:
:

tumque revocabuntur: praefectus in incertum creatus, for an indefinite time, L. postremo fu:

gere an raanere tutius foret, in incerto erat,

S.

cere Flur., C.
1.
ly

impious unchastity, incestum supremo supplicio sancire: faab incesto id ci loco nomen factum, L.
I,

n. [1 incestus],

Auctor in incerto
2.

est,

0.
],

incertum, adv. [ neut. of incertus fully : vigilans, half awake, 0.


in-certus,
adj. with comp.

doubt-

and sup.
:

Of things,
:

not fixed, unsettled, undetermined: consilia,T. cum incerta bellum an pax essent, L. securis, ill-aimed, V. Abl. absol. : incerto quid peterent, L. Of persons, irresolute, hesitating, undecided, doubtful, at a

incestus, adj. [2 in castus], not religiouspure, unclean, impure, polluted, defiled, sinful, crirninal: virum incesto ore lacerare incesto addidit integrum, ptmished the good with the bad, H. an triste bidental Moverit incestus, impiously, H. Unchaste, lewd, lustftd, incestuous: index, i. e. Paris, H. medicamen, 0. sermo, L. corrupter
:

et

loss: Incertiorsummultoquamdudum,T. plebes: varius incertusque agitabat, S. quid dicam incertus sum, T. animi incertus, anne, etc., T. quid
:

idem Incestus, lu. 2. (incestus, fis), m. [2 in + 2 CAD-], unchastity, incest. Only abl. : quaestio de incestu.

(inchoo), see incoho.


[1 in+cado], to fall in, find the way : umeri surgunt qua tegmina summa, incidit (hasta), V. Incidit spatium rhombi Implevitque sinus, i. e. happens into a net, lu. in foveam incidentlbus
1,

potissumum
sili,

T.

Unascertained, unproved, doubtful, uncer:

facerent, S.

suramarum rerum

con-

incido,

cidi,

ere
,

fall, light, strike, reach,

tain: alia certa, alia incerta esse dicunt: eventus


reliqui temporis
lu.
:

ambiguae testis Incertaeque rei, incertus masculus an femina esset, L. vic:

toria, Cs.
:

certe est, et id incertum, an, etc. Quis deus, incertnm est, V. cuius Ora puellares faciunt incerta capilli (i. e. make the sex doubtful), lu. incertum habeo, pudeat an pigeat
:
:

moriendum

vobis in vallum, L.
:

in laqueos. In.
:

incidit ictus

ad tenam Turnus, V. (turris) super agmina late incidens portis exercitus, rushing at, Incidit, Y. L. caput incidit arae, 0. ruinae nostris capiti:


incido
bus incident, L.
:

: : : :

: : : : :

397
(

incito
:

navigiis incidit Eurus, V. : hi modo serins flumini,/a/Z into, L. To light upon, ineidis (sol) undis, sink under ^ 0, in ipsum meet, come upon, fall in with : in me Caesarem, Cs. inter catervas armatorum, L. ho-

amnes incidunt

Nymphae ) incinctae pellibus, V. Lares, 0. (fons) Margine gramineo patulos incinctus hiatus, enclosed, 0. moenibus urbes, 0.
:

incind,

Incidit mini improviso fall wpon, attack, assaidt


:

liuic
:

bellator,

V.
:

To
:

sound, strike

up

ere [1 in cano], to cause to varios ore modos, Pr.

ultimis Fig., to fall into, incur, incidebat Romanus, L. in morcontract, become involved: in malum, T.

in hostem, L.

incipio, cepi, ceptus, ere [1 in capio],to take hold, take in hand, begin: ut incipiendi ratio fuedesinendi modus Incipe, et consere the fight), V. unde incipiam ? sic rex incipit (i. e. to speak), S. Incipe, Mopse, prior, V. sic incipit (with direct quotation), H. Incipit huic, in answer to, 0. sapere aude, Incipe, H. priusquam incipias, consult opus est, S. novi Negoti ( alqd ), T. tam prava, S. bellum, L. Maenalios versus, V. Nuptiarum gratia haec sunt facta atque incepta, T. duobus inceptis verbis incepta oppugnatio, Cs. proelium incipitur, S. iter inceptum celerant, V. Inceptos iambos Ad umbilicum adducere, H. In re incipiunda, T. a tantis princeps incipiendus erat, 0. a love incipieudum putat ab illis incipit uxor, lu. unde potius incipiam, quam ab ea civitate?: ante quam dicere incipio rem f rumentariam expedire, Cs. cum primum pabuli copia esse inciperet, Cs. effari, V. dormire, /a// asleep. In. 2o have a beghming, begin, originate, arise: tum incipere ver arbitrabatur Narrationis incipit mihi initium,T.
rit,

ita

sit

bum

in aes alienum
(sc. in

in honoris

contentionem

dextram
:

(i. e.

qui inciderant

morbum),
occur
:
:

L.

befall, strike, affect, visit,

To fall upon, seu valetudo inci-

derit seu senectus, H.

pestilentia incidit in ur-

incidere possit caut lamitas, T. terror incidit eius exercitui, Cs. nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.
: : :

bem, L.

Ut nuraquam amori

fortes quibus bellum incidit, H.


cidit,

V.
:

Of the mind,
fortuito ad

Animo deus

in-

etc., to fall, light, be led :

casu in eorum

mentionera incidi: in varios ser-

mones
ciis

tuam amplitudinem meis

Of a subject of araplectendani incidisse. thought, to come, occur, be presented, be recalled,


arise:
lie

offi-

quodcumque
id

Phormioni

mentem incideret utinam suadere in mentem incidisset, T.


in
:

potantibus his apud Tarquinium incidit de iixoriTo fall out, happen, occur : si qua bus mentio, L. bella incideriut, break out, Cs. calamitas incidisse videtur: eorum, quae honesta sunt, potest incideomre contentio forte ita inciderat, ne, etc., L. nia in nostram aetatem inciderunt in eadem rei

incipiente febricula.

incise, adv. [incisus], in short clauses : dicere.

incisim, adv. [incisus], in short clauses: haec tempora in Kalendas in te praetoi'cm, i. e. your term. To fall in with, coincide, agree with: ineisim, deinde membratim tractata oratio. in Diodorum. In rhet., a divisincisio, onis,/. [2 SAC-]. 2, incid5, cidi, cisus, ere [1 in + caedo], ^o cut ion, member, clause. into, cut through, cut open, ciit aioay : venas homiiiicisum, i, n. [ incisus ], a section, division,
p.

nis

vites
sever.

To

teneris arboribus incisis, Cs. pinnas, clip falce, V. pulmo incisus, divided: linum,
: :

clccuse (in

a period)

quae.

incisus, P. of 2 incido.
incit amentum,
T,

cut upon, carve, engrave


:

incisa "notis

raarmora publicis, H. tabula his incisa litteris, To m,ake by cutting, cut in, carve, engrave, inL. scribe : f erro dentes, 0. faces, V. incidebantur domi leges id in acre incisum in qua basi grandibus litteris nomen erat incisum carmen incisum in sepulcro leges in aes incisae, L. verba ceris, 0. amores arboribus,V. leges ligno, H. alquid titulis, i. e. among your titles, lu. F i g., to break off, interrupt, stop, put an end to : poema ad Caesarem novas lites, V. ludum, H. vocis genus crebro incidens, interrupting (the

n. [ incito ],

an
:

incitement.^

inducement, incentive, stimidus : periculorum, i. e. to endure : ad se tuendum ingens, Cu. incitamenta victoriae, Ta.

Only comp., of (incitate), adv. [incitatus]. speech, vehemently, rapidly : fluit incitatius.
ment,

incitati5, onis,/. [incito], an inciting, inciterousing, instigating : languentis populi Rapidity, speed*: qui (sol) acris et vehemens.

tanta incitatione f ertur, ut, etc. F i g., vehemence, ardor, energy : animi, Cs. orationis.
:

speech)

aequaliter particulas,

i.

e.

short clauses.

incitatius, see

incitate.

2^0 cut off, cut short, take

away, remove: media

spe orani reditus incisa, L,

iucinctus, P. of incingo.
in-cing5, inxi, Jnctus, ere, to gird, gird about, surroimd: (aras) verbenis, 0.: nitidaque incingere lauro, i. e. crown thyself, 0. incinctus cinctu Gabino, L. (Furiae) caerulea incinctae angui
: :

and sup. [P. of inhurried, rapid, swift, atfidl speed: equo incitato se in hostes immittens cursu incitato, Cs. mundi incitatissiraa conversio. Y \ g., vehement, ardent, rapid: cursus in oratione incitatior Thucydides incitatior fertur.
incitatus,
adj. with comp.
cito],
:

in-cito, avi, atus, are,

to set

in rapid motion,


rirge on^

incitus

includo
:

::

898
trahit

malosque inclinat, L. genua harems, 0. super arces cursus, 0. sol meridie se inclinavit, i. e. turned back, L. inclinato iam in postmeridiacitantur lintres magno Saxa inclinatis per humura ex castris sese, sally out, Cs, cum ex alto num tempus die Cs. P r o v. quaesita lacertis, lu. 2'o turn back, repulse, drive se aestus incitavisset, had rushed in, Cs. To back : Romana inclinatur acies, L. quasdam acies incitare currentem, spur a willing horse. inclinatum stagarouse, augment: liibernis (amnis) incitatus plu- inclinatas iam et labantes, Ta. F i g., to incite, encourage, stimu- num, receding, L. Fig., to turn, incline, divert, viis, swollen, L. late, rouse, excite, spxir on : me imitandi cupiditate transfer : ut me paululum inclinari timore videingenium diligentia ex tarditate oculos incitat runt, yield ; se ad Stoicos culpam in conlegam, suos sensus voluptuarios Caesarem ad lay, L. haec animura inclinant, ut credam, etc., error, 0. ad bellum incitari, L. cuius libi- L. inclinari opes ad Sabinos videbantur, i. e. the id bellum, Cs. dines ad potiundum incitarentur incitabant (ani- Sabines woidd be dominant, L. To change, alter, mum) conrupti civitatis mores, S. To inspire: abase, cause to decline: se fortuna inclinaverat, To excite, Cs. omnia simul inclinante fortuna, L. II. Innam terrae vis Pythiam incitabat. arouse, stir up: Catonem iniraicitiae Caesaris in- trans., to bend, turn, incline, decline, sink: sol. opifices contra vos inci- inclinat, lu. inclinare meridiem sentis, H. istos in me citant, Cs. in 2h yield, give way, tabuntur milites nostri pristini diei perfidia in- vesperam inclinabat dies, Cu. citati, Cs. To stimidate, excite, increase, enhance : retreat : ut in neutram partem inclinarent acies, L. Fig., to incline, be inclined, be favorably disconsuetudo eloquendi celeritatem incitat. posed: quocumque vestrae mentes inclinant: in * in-citus, adj. [P. of in-cieo], in rapid motion, stirpem regiam studiis, Cu. amicus dulcis plurirapid, swift: Delpbini: hasta, V. bus hisce inclinet, H. cum sententia senatus in-clamo, avi, atus, are, to give a cry, maTce a inclinaret ad pacem: eo inclinabant sententiae, call, appeal, invoke : ut, si inclamaro, advoles, call ut, inclinavit sententia, suum agmen deetc., L. volui incla- mittere, L. out : nemo inclamavit patronorum 2h change, turn: si fortuna belli inmare, sed, etc., 0. Curiatiis, uti opem ferant fra- clinet, L.: omnia repente ad Komanos inclinavecomitem suum: Fulviuni nomine, L. To runt, favored, L. ti-i, L. exclaim against, cry in remonstrance, rebuke : quo inclitus, see inclutus. alios, tu turpissime,' ^lagna Inclamat voce, H.

Imny,

hasten, accelerate, quicken


:

mentius equos
: :

incitare, Cs.

vehe: stellarum niotus insonitu remorum incitatae,


:

'

quid cessarent, L.

in-claresco,

ruT, ere, to

grow

splendid, become

famous : nee tua


in-clemens,

gloria inclaruisset, Ta.

entis, adj,

with comp., unmerciful,


:

rigorous, liarsh, rough, severe senatus inclementior fuit.

dictator, L.

non

adv. with comp. [ inclemens ], rigorously, Iiarshly, roughly, severely : increpantes, inclementius L. : dictum in se inclementius, T. in te invehi, L.
:

inclementer,

inclementia,
ness,

[inclemens], unmercifidharshness, unkindness : divum, V. mortis, V.


ae, /.
:

inclinatio, onis,/. [incline], a leaning, bending,


inclining: corporis.
bias, favor
:

Fig.,

inclination, tendency,
:

ad meliorem spem

voluntatum

ani-

morum, L. In r h e t.

An

alteration, cJiange:

temporum.

vocis, play.
adj. with

inclinatus,
L.
:

clined, disposed, prone: plebs inclinatior


:

comp. [P. of incline], inad Poenos,

animus ad pacem inclinatior, L. inclinatis ad Depressed, sunken: suspicionem mentibus, Ta. vox, low. Fig., sunken, fallen, broken, deteriorated: ab excitata fortuna ad inclinatam: domus, V. oppida, 0. copiae, N. acies, Ta.

inclinS, avi, atus, are [CLI-]. I. Trans., to cause to lean, bend, incline, turn, divert : vela con-

includo, si, sus, ere [1 in+claudo], to shut tip, shut in, confine, enclose, imprison, keep in: inclusum atque abditum latere in occulto Fila numerata porri, lu. Heracleae sese, L. alios secum, V. Teucri densa inclusere corona, closed their ranks around (him), V. habemus SC inclusum in tabulis dum sumus inclusi in his compagibus corporis Inclusae in pumice apes, V. (animus) inclusus in corpore includuntur in carcerera condemnati inclusi parietibus duces carcere, L. minora castra inclusa maioribus, Cs. inclusa tela pbaretra, 0. suras auro, sheathe, V. inclusus carcere nassae, caught, lu. corpora furtim Includunt caeco lateri, V. hue aliena ex arbore germen Includent, ingraft, V. To shut off, obstruct, hinder, stop up : limina portis, 0. Pars inclusa caloribus Mundi, H. dolor includit vocem spiritum, L. To interweave: Inclusae auro vestes, inwrought, V. Inclusum buxo ebur, V. F i g., to include, enclose, insert, embrace, comprehend: illud, quod in iuris consultorura includitur formulis animorum salus inclusa in ipsa est: eos in earn forin huius me consili societatem odium inclusum sensibus oratio libro inclusa, L. quaeris (tempera) fastis, chronicle, H. alqd orationi antiquo me includere ludo, H. To restrain, conintus inclusum periculum est. trol: voluptates inclusae diutius: imperator nul:

mam


inclusio
lis iuris

: : : :

399

incompertus

To close, end: forinclusus angustiis, L. sitan includet crastina fata dies, Pr.
inclusid,

CLAV-], onis, /. [1 in up, confinement: cuius (Bibuli).

a shutting

inclusus, P. of includo. iuclutus and inclitus (not inclytus), adj. [1 in + CLV-], celebrated, re7ioivned, famovs, illustrifamiliae maxime, L. ous, glorious: Ulixes, H. incolumitas, atis,/. [incolmms'], freedom from moenia Dardanidum bello, V. magni- harm, factis, 0. safety, security: incolumitati civium consutudine mons, L. gloria Pulamedis fama, V. lere incolumitatem deditis pollicebatur, Cs. incoctus, P. of incoquo. eorum, quibus salutem dedisti.
:
: : : :

incolumis, e, adj, [SCAL-], unimpaired, uninjured, unharmed, safe, sound, entire, whole : incolumem sat scio fore me, si, etc., T. civls incolumis servavi incolumem exercitum transducere, Cs. incolumes omnes perveniunt, Cs. rem p. traders incolumem Dum stabat regno incolumis, in quiet incolumes non redeunt genae, H. possession, V. nulla incolumi relicta re, L. a calamitate iudici.
: : :

in-cogitaus,

antis, adj., thoughtless, inconsider-

ate: ni fuissem iucogitans, T.

are, to contrive, design: nis, 0. in-c6git5, fraudem socio, H. in - commendatus, adj., not commended ; in-c5gnitus, adj., not examined, untried, not hence, given up, abandoned : tellus (sc. ventis), 0. investigated : de absente incognita causa statuere, incommode, adv. with comp. and sup. [incom, ,

ed,

in-comitatus, adj., unaccompanied, unattendvirtus incomitata boalone : Andromache, V.


:

S.

de incognita re iudicare sagitta incognita JSfot knoivn, unumbras, untraced, Y. known: incognita pro cognitis habere: consilium:
:
:

transilit

modus], inconveniently, unsuitably, zinfortunately,


unseasonably
:

venire

accidit, Cs.

adversari, L.

tio (die) incognita

quae omnia fere Gallis erant incognita, Cs. tersub hasta veniere, the unclaimed
:

actum optime est, mecum incommodius incommodissime navigare.

cum

illo

property, L,
tmseen, 0.
ness,
:

V.

Unknown, unparalleled, enormous


:

palus oculis incognita nostris, i. e. res aniraos incognita turbat, strange:

incommoditas, atis, /. [incommodus], inconvenience, unsuitableness, disadvantage, damage, injury : incommoditas denique hue omnis
alienati
:
!

redit, T.

ser-

pens, 0.

longi

mensura incognita
adj.

nervi, lu.

temporis, ^i-nseasonableness, L. animi Quot incommoditates accipies T.

incohatus,

[P. of incoho], begun, unfin:

Veneris partem, quam Apelles incohatam reliquisset, absolvere rem tam


ished, incomplete, imperfect:

praeclaram incohatam relinquere.

are [incommodus], to occasion inconvenience, be inconvenient, trouble, annoy : scientia, etiam si incommodatura sit, gaudeant mihi, T. nihil altcri.
avT, atus,
:

iucommodo,

incoho
absolvere
aras,
i.
:

or (less correctly)

are, to begin,

commence :

inchoo, avi, atus, signum ab alio incohatum


: :

incommodum,

i,

n.

[incommodus], inconveni-

ence, trouble, disadvantage, detriment, injury, mis-

initium sedis ab saltu, Ta. Stjgio regi spem longam, enbegins to sacrifice, V. Of a writer or speaker, to essag to treat, tertain, H. open, begin to discuss, propose : res attigit hie versibus atque incohavit: alqd mihi nuper de oratorie.

fortune, loss: ex incommodis Altering sua ut conparent commoda, T. incommodi nihil capere ex
: :

his

incommodis pecunia se liberare propter maiorum incommodorum metum miserans incommoda nostra, V. Multa senem circumveniunt in:
: :

commoda, H. : f erre incommoda vitae, lu. accidit incommodum, tanta enim tempestas cooritur, ut, incola, ae, m. and/. [1 in-fCOL-], an inhabide Africa et eius in- etc., Cs. id incommodo tuo (facere) quid iniquitant, resident (opp. advena)
bus
:

nil altum,

V.

incohante Caesare de,

etc..

Ta.

nt hue novus incola venit, H. incolae paene nostri, almost our countrymen: Idumaeae Cameren incola turba Syrophoenix portae, lu.
colis, S.
: : :

tas loci habeat incommodi, Cs. : sine commodo civitatis valetudinis.


:

magno

in-

in-commodus,

adj.

with comp. and sup., in:

An inhabitant : aquarum vocant, the natives, 0. incolae rana stagni, Ph. me obicere incolis aquilonibus, native, H. foreign resident, sojourner, immigrant: peregrini autem atque incolae officiura incola a Tarquiniis, L.
: :

convenient, unsuitable, unfit, unseasonable, troublesome, disagreeable : iter, T. non incommoda aestate
statio, Cs.
:

valetudo
:

quam,

etc.

severitas
T.
:

non incommodiore loco, morum, L. navigare in: :

commodum st,

in-Col5,

lui,

ere, to be at
:

home, abide,

dioell:
:

trans Rhenum, Cs. inter mare Alpisque, L. ubi To inhabit, dwell in: incolere consueverant, S. nrbem lacus lucosque terras finis, H. partem Galliae, Cs. patriara, L. (insularum) pars a feris nationibus iucolitur, Cs. incolitur urbis sedes, V. qui (loci) a quibusque incolebantur.
:

aestimatio aratori naves propugnatoribus, L. in rebus eius incommodissimis patrem incommodum esse filio, troublesome.
:

in - commutabilis,
mutable: status
rei p.

e, adj.,

unchangeable, im-

in-compertus,
. . . . .

adj., unascertained,
:

inter cetera vetustate incomperta, L. incompertum est, L. . an

unknown: id utrum


incomposite
incomposite,
order, disorderly
:

: : :

incrementum
V.
:

: :

400
advice,

adv. [ incompositus ], without fugere, Cu. veniens, L.


:

homo

Unadvised, inconsiderate, indiscreet: inconsultus haberi, H. ratio pugna, L.


: :

(incon-), adj., xm.formed, out of order, disordered, disarranged, iry'egidar : agincompositi adversus equestrem procclnien, L. Of style: incompo1am, L. motiis, uncouth, \. sito dixi pede currere versus Lucili, irregular, II.
: :

in-compositus

in c5nsumptus,
ished: turis pars, 0.
:

adj.,

unconsumed, undimini.

iuventa,

e.

eternal, 0.

in - contaminatus,
quid incontaminati
sit,

adj., undefiled,

pure: ne

L.

in-contentus,
out of tune.

adj., unstretched, relaxed: fides,

in-c5mptus (inoomt-),
hevelled,

adj., disordered, dis:

unkempt, unadorned: capilli, H. caput, nuda, nudis incompta enpillis, 0. apparatus, Fig., of speech, artless, rude, xmadorned Ta, (versus), Y., H. oratio: ars
H.
:

in-continens,
ate,

tis,

adj., incontinent,
:

immoder-

intemperate

Tityos, H.

manus, H.

incontinenter,
ately,

adv. [incontinens],
:

immoder-

intemperately

nihil esse

faciendum.

iii-concessus,

adj.,
:

bidden: hymenaei, V.

ignes, 0.

not allowed, unlawful, forspes, 0.


:

incontinentia,
incontinence
:

ae,/. [incontinens], ^reec^mess,

de incontinentia disserere.
entis, adj.,

in-conciiinus, adj., inelegant, ungraceful, awkward: alquis asperitas, H.


:

in-con veniens,
suitable, dissimilar
:

not accordant, un-

corpus, Pii.
radices Baccho, in wine,Y.: dye : vellera Tyrios incocta

in-conoussus, adj., unshaken, firm, unchanged: proxiniovum ceitaminibus, Ta. pax, Ta.
:

in-coquo,
seethe: inulas,

coxl, coctus, ere, to boil down, boil,

incondite,
out order
:

adv. [inconditus], confusedly, with-

incondite fundit
adj.,

quantum

potest.

lUic sueos, 0. rubores, V.

To

H.

without order, irregular, disordered: acies, L. Fig., confused, unformed, rude, disordered: ius civile: genus dicendi: carmina, L. : haec incondita Montibus iactabat, V. libertas, L. Sing. n. as suhst. : alicuius inconditi

in-conditus,

in - correctus,
opus, 0.

adj., uncorrected,

not revised:

incorrupte,
corruptly, justly

adv. with comp. [incorruptus], uniudicare incorruptius iudicare.


:

sententia.

spoiled, uninjured,
ae, /. [inconsiderans],

inconsiderantia,
inconsiderate,
aiderately, rashly
:

want

of refection, inconsiderateness :

alcuius.
],

adv. [ inconsideratus agere: dicere.


adj. with comp.

incon-

and sup., not incupiditas consideratissiraa temeritas. Of persons, thoughtless, heedless, inconsiderate: alquis: inconsideratior,
considered, headstrong, thoughtless

in-c6nsideratus,

with sup., wisucus: templa, litterae, 7iot L. Fig., unspoiled, uncorrupted, unadulterated, genuine, pure : sensus \vi^\QS.\x\w, upright : fides, H. genus disciplinxe, Unbribed, unseduced, incorruptible : testes L. amici, S. custos incorruptissimus, H.
(
),

in-corruptus
:

inconr-

adj.

uncorrupted : tampered ivith.


:

in-crebresc6 (-besco),
en, groio, increase, rise,
:

brul,

ere, to quick:

quam,

etc.,

N.
e,

in-cons51abilis,
(mentis), 0.

adj., inconsolable:

volnus

auster inincrebrescente vento, rising, L. nemorum murmur, V. si increbruit aura, II. numerus: rem ad triarios redisse, proverbio increbruit, grew into a proverb, L. quae (disciplina) late Latio increbrescere noraen, V. increbruit
crebruit, Cs.
: : :
:

spread : ventus

in-c5nstans,
constantius

antis, adj.

fickle, capricious, inconsistent: ridicule:

with comp., changeable, quid insup. [inconstans],

Deo ? inc5nstanter,
: :

litterae.

adv. Avith
:

capriciously, iyiconsistently

iactantibus se opinio-

in-credibilis, e, adj., not to be believed, incredibeyond belief extraordinary, unparalleled: lenires tas, Cs. rerum fama, V. incredibile hoc mi obtigit, T. incredibile est, quam multa fuerint: incredibili modo, H. incredibile memoratu est,
ble,
,
: : : :

nibus

negare, L.

haec dicuntur inconstantissime.

quam,

etc., S.

inconstantia, ae,/. \\nconQia.w&'], inconsistency, inconstancy, changeablencss, fi.ckle7iess : hominis Jevitate implicata : inconstantiae famam vereri
rerum, 0.

incredibiliter, adv. [incredibilis], incredibly,


extraordinarily
:

delector

pertimuit.
odi,

in-credulus, unbelieving, incredulous :

H.

incrementum, i,
increase,
titudinis, L.

w.
:

[1

in

CYiR-'], growth,
:

inc5nsulte, adv. with comp. [ inconsultus ], unadvisedly, inconsiderately: dicere: commissura proelium, L. inconsultius procedere, Cs. paulo inconsultius adgredi, S.
:

augmentation

Fig., growth, increase


exarsit, L.

vitium incrementa
:

mul-

iniuriae, qua-

rum incremento bellum


increment:

An
:

addition,

in-c5nsultus,
consulto

adj.,
:

senatu, L.

not considted, unasked: inInconsulti abeunt, without

adferre incrementum: incremento res tantis augescere incrementis, L. renovari, reinforcement, Cu. magnum lovis, addi:

summo bono


increpito
:


401

in-culpatus,
adj.,

incunosus
blameless: vita fidesque, 0.

: : : :

Hon to the family (i. e. foster-child), Y. domus, to an estate, lu. A training-school discipline: du,

cum

incrementa, Cu.
,

increpito,

inculte, adv. with comp., without refinement, coarsely: vivere: incultius agitare, S. Of speecli,

are, freq. [increpo], to keep

roughly, ricdely
1.

dicere.

chiding, urge, scold, nag, harass with words : quid voeibus, Cs. verbis, L. Belgas, increpitas ? Y. To urge, enCo.: aestatem seram, mock at, V.
:

courage: turn Bitiae dedit increpitans, V.


iii-crep5,
ul, itus, are, to

sound, resou7id, rustle,

patter, rattle, ivhiz: discus increpuit:


:

Corvorum

iu-

Increpuit malis (canis), crepuit exercitus alls, V. snapped, V. tuba tcrribilem sonituin Increpuit, Y. To transpire, be noised abroad: increpuit suspitio tumultus To si quid increparet terroris, L. cause to resound, ynake crash : cum luppiter atras Increpuit nubis, 0. : ut credam pectus increpare carmina, disturb, H. To upbraid, chide, scold, rebuke, reprove : gravioribus probris, L. Caesarera: maledictis omnis bonos, S. equos ictu Verberis, 0. me lyra, Xe, etc., H. cunctantis arma capere, urged, L. ad contionera, to speak angrilg, L. praefecti graviter increpiti, rebuked, L. To censure, inveigh against : viri discessum f ugam.

in-cultus, adj. with comp., tcntilled, uncultiager solum loca, S. Plur. n. as subst. culta ab incultis notare, L. Wild, uncultivated sentes, Y. Neglected, unpeopled, abandoned : via quid incultius oppidis ? Undressed, tmadorned, disordered, unpolished, neglected, rude : corpus canities, Y. genae, disfigured, 0. homo vita indocti incultique, without education, S. homines, L. versus, rude, H. ingenium, H.
vated
: :

2. in-cultus, us, m., want of cultivation, neg: incultu foeda eius (loci) facies, S. honores desertos per incultum, L,
lect
:

cubul, cubitus, ere [CVB-], to lay support oneself: in scuta, L. in gladium, fall on : toro, Y. validis incumbere rerais, bend to, Y. tecto incubuit bubo, perched on, 0. lerro, fall on, 0. 7b lean, incline, overoneself, lean, press,
: : :

incumbS,

in-cresc5, evi, squamas increscere, 0.

ere, to
:

grow upon:

cuti

saxum

grov) over (i. e. encroach upon), 0. To grow, swell, be swollen: lacrimis quoque flumina dicunt Increvisse suis, 0. To grow into: seges iaculis increvit acutis,

increseere ligno,

incumbebat ad amnem, Y. ad vos, laurus Incumbens arae, Y. 0. In war, to press upon, throw oneself : in hostem, L. unum in locum totam periculi molem incubuisse, L. Fig., ifo
silex
:

hang :

press upon,

settle

on, burden, oppress, weigh


:

upon

Y.

F
:

g., to

increase, groiv, be

ed: audacia, L.

auimis discordibus

augmentirae, Y.

incretus, P. of incerno. in - crueutatus, adj., not made bloody, unwounded: Inque cruentatus Caeneus, 0.

Incubuere (venti) raari, Y. tempestas silvis Incubuit, Y. febrium Terris incubuit cohors, H. To make an effort, apply oneself, exert oneself, take pains with, pay attention to : Tum Teucri incumbunt, Y. nunc, nunc incumbere tempus, 0. hue incumbe, attend to this: et animo et opibus in id bellum, Cs. omni studio ad bellum acrius ad
:

in-cruentus,
victoria, S.
:

adj. ^bloodless, without bloodshed:


loss,

exercitu incruento, without


devicit, L.
,
:

S.

Darium incruentus
in-crusto,
,

pax, Ta.

: :

are, to coat, incrust: vas,

H.

upon, rest on : Pellibus stratis, Y. umero incubat hasta, rests upon her shoulder, 0. caetris superpositis incubantes flumen tranavere, L. aper Erymantho Incubat, lies dead, 0. Fig., to brood over, watch jealously over: pecuniae spe atque animo: divitiis, Y. publicis thensauris, L. To settle on, brood over: ponto nox incubat atra, Y.
ui, itus, are, to lie

in-cubo,

ut inclinato (iudici) incumbat oratio, influence: fato urguenti, i.e. accelerate, Y. sarcire ruinas, Y. suis viribus incubuit, ut, etc., L. To incline, choose, be inclined to, lean towards: eos, quocumque incubuerit, impellere, whithersoever lie may try : eodem incumbunt municipia, are incliiied: inclinatio incubuit ad
:

ulciscendas rei p. iniurias


:

virum bonum
:

in cupiditatem.

in-ciinabula, oium, n., a cradle: puerorum Bacchi, 0. ab incunabulis imbutus odio, i. e.frora childhood, L. A birthplace: nostra, Enn. ap. C.
deorura
oratoris
:

lovis, 0.

Fig.,
in

the elements, beginnings

(in-ciido), sus, ere, to forge loith the hamOnly P. perf. : lapis, om indented stone (of mer. a handmill), Y.

doctrinae.
adj.,

in-curatus,
ligence,

uncured : ulcera, H.

incuria, ae,/. [2
neglect
:

+ cura],
:

want of

care, neg-

inculco, avT, 5tus, are [in calco], to tread in, tread down ; hence, in discourse, to force in, drag in : Graeca verba inculcata invenias inania verba, i. e. superfluous. To force upon, impress on^ inculcate, insist: id quod inculcetur, percipere: oculis imagines: se auribus nostris, m^rwc?e; inculcatum est Metello, te aratores evertisse: ut nominaret, etc,
:

milites populi

R. incuria fame

consumpti

vel tolerantia, Ta. maculae quas incuria f udit, H. rei maxime necessariae.
:

incuri5se, adv. with comp. [incuriosus], carelessly,

negligently

castra posita, L.

incuriosius

agere, Ta.

in-curiosus,
aetaSj Ta.
:

adj., careless, negligent: serendis f rugibus, Ta.

suorum

26


incurro
in - curr5, run inio^ run
hostis, S.
:

: :

indebitus
:

: :

403
T.

curri

and
:

cucurri, cursurus, ere, to

%tpon, 7'ush at,

make an
L.
:

attack

:
:

Coin

ter, L.

Belgas, qui se dedidissent, Cs. alqni gravialqm luxus, Ta.: Multa se, qui non acce:

nixi incurrunt hastis, V.


in

aniens in columnas
in me,
:

perit, etc.,

Macedoniam, invade,

run Romanorum,
ditos, L.
:

levi aragainst : arraentis incurrere fortibus, 0. Mauris, S. Romano (i. e. raaturae liostium, L. 7b extend to, border- on: agri, qui Romanis), H. Fig., to in publicum Campanum incurrebant.

foedus violuti hospiti, L. angustias stipendii, Ta. in Blaesum multa, Ta.

V.

iniurias
:

L.

se pro-

run

f raudera, /a/^ into:

against, fall into, incur, meet: in difficultatem

in oculos, sed

etiam in

maximara in-cust5ditus, not watched, unguarded: ovile, non solum voculas malevoloi'um. 2o 0. Neglected: dierum observatio, Ta. Not con: :

incussus, P. of incutio. (incussus, us), m. [incutio], a shock, ing against (only abl. sing.) armorum, Ta.
1.

2.

dasJi-

run

against, strike against, offend, stumble: qui in in eum. To tantis tenebris nusquam incurrat? befall, happen, occur to: casus, qui in sapientem

cealed: amor, Ta.

incusus, P. of incudo.
incutio,
tiens, Cu.
:

cussT, cussus, ere

[in+quatio],

to wield

potest incurrere

in ipsos etesias.

against, cause to strike:


],

imber grandinem incu-

incursi5,
tionis,

onis, /.

[in + 1 CEL:

a running
:

against, onset, assault, attack

atomorum

sedi-

A hostile inroad, outbreak: armatorum," incursion: in finis Roraanos incursionem facit, L.: Suebos ab Cheruscis incursionibus prohibere,
on the
side of, Cs.

incurso, avi, atus, a,re,freq. [incurro], to run into, run against, strike against, assaxdt, attack:
agros, L.
:

colaphum servo, box the ear, lu. Gallo scipione in caput incusso, L. Fig., to strike into, inspire with, iufiict, excite, prodxice : timor incutitur ex ipsorum periculis terrorera rationis expertibus tibi pudorem, make blush, H. consuli foedum nuntium, bring bad neivs, L. vim ventis, V. animis formidinem, Cu. : negoti tibi quid, make trouble, H.

indagatio,
investigalio?i
:

in

agmen Romanum,
L.
:

L.
:

agmen

incuraltis
:

onis,/. [1 indago], a tracking out, initiorum veri.


:

satum ab equitibus hostium,


Incursant ramis, 0.
cursabit in te dolor raeus,
i.

delphines Rupibus, run upon, 0.


e.

indagatrix,
gates,

icis,/. [1 indago], she ivho investi:

in-

a searcher

philosophia virtutis.

will vent itself

CEL-], a running to, hurried approach, rush, dash: ad defendendum,

incursus,
:

us,

m.

[in

+1

1 AG-], to 1. indag5, avi, atus, are [indu trace out, track : canis natus ad indagandum.

F
in

aquarum, 0.: Ventorum, 0. An assault, attack, onset: equitum incursus sustinere, Cs. primo statim incursu, at the very first onset, L. luporum, V. F i g., an impulse, effort : Incursus animus varios habet, 0.
Cs.

g., to investigate, explore, hunt for, trail : quod causa quaerendum est: indicia exiti: de re p.

2.

indag5,
toils,

inis,/. [indu
:

+ 1 AG-'], an encircling
:

with
:

surrounding

saltus indagine cingunt,

V. indaginis modo silvas persultare, Ta. velut indagine Samnites agere, hunt like game, L.

incurvatus,
bowed: bacillum

adj. [P. of incurvo], bent, crooked,


:

membra

dolore, 0.

incurvesc5
to begin to

(-visc5),

bend: bacarum

ere [incurvus], ubertate, Enn. ap. C.


,
,

inde, adv. Of place, /rom that place, thence: te inde exemerim (i. e. ex pistrino], T. mansi Calibus, inde has litteras dedi in provinciam exire, atque inde contendere, Cs. baud procul
si
: :

incurvo,
curve
:

avi, atus, are [incurvus], to bend, bow,

flexos arciis,

Y.

remos, Ct.
bowed, crooked, curved:
:

in-curvus,
adcurrit
:

adj., bent,

Incurvos tremulus, T. statua bacillum aratrum, V. lateres, S.


:

senilis

sine folliincus, bus et incudibus: Impositos incudibus ensis, V. positis incudibus, i. e. having established smithies, v.: nova Incude diflSngere ferrum, H. Pro v.: eandem incudem tundere, hammer away at the same thing. Fig.: incudi reddere versus, retouch, H. in ipsa studiorum incude positi, i. e.
tidis,/.

[in+CVD-], an anvil:

still

occupied with their education, Ta.

incusatio, onis,/. [incuso], a blaming, denunciation: vitiorum.

sese recipere inde quo, etc., nihil inde Obstabit, etc. (i. e. ab Ausonia), Y. Cs. inde degustare (i. e. de sanguine), S. Of persons nati filii Duo; inde hunc adoptavi, of them, T. Of source rege inde surapto (i. e. ex Sabinis), L. or cause, thence, therefrom, therefore : ex avaritia Inde fit ut, inde omnia scelera gignuntur Inde genus durum sumus, 0. Of time, etc., H. from that time, thenceforward, since: inde usque repetens, etc. haec nuper notitia est, Inde adeo quem, etc., T. sue iam inde vivere ingenio coepit, iam inde a pueritia, /rom our very boyhood, L. T. iam inde ab ortu, ever since. After that, thereafter, thereiipon, then: victi Rutuli, inde Turnus, altera castra sunt adorti, inde tertia, deinetc., L. ceps reliqua, Cs. inde loci, next.
est, etc., L.
: :

inde ubi

incus5,
complain

avi, atus, are [1 in

+ causa],

to accuse,

in-debitus,
bita posco, only

adj.,

of,

find fault with, blame: te absentem,

my

rights, Y.

not owed, not due : non indepraemia, 0.


:


indeclinatus
in-declinatus,
co, 0,
:

: ; :

indidem
:

: :: :

403
:

adj. , unchanged, constant

ami-

amicitia, 0.

adv. [indecorus], unbecomingly, hibaud indecore, Ta. decently: facere


:

indecore,

indecoris, e, adj. [2 in decus], unseemly, inglorious, ignoble, dis/ionorable, coivardly: non indecorera te i-eliquit, Y. Non erimus regno indecores, no dishonor, V. aliae Nee genus indecores, V.
:
:

indecoro,

are [2
,
,

in

+ decus], to disgrace,

disfigure: Indecorant

bene nata culpae, H.

unbecoming, unseemly, unsightly: motus, L. Non indecoro pulvere sordidi, Plur. f. as subst., ill-favored i. e. honorable, H. women. Fig., without fame, of no repute: Trebellius, Ta. Unbecoming, disgraceful : indecorum
adj.,

in-decorus,

est locis uti

communibus.
adj., unprotected,

mation, discovery, disclosure, charge, evidence: id anus raihi indicium fecit, T. falsum, S.: crimen indicio Avilli comprobabatur res per indicium indicii poena, 0. enuntiata, Cs. sed ipse depreheusus indicium profitetur, turns staters evidence, indicio permisso, qui ager indici praemium S. infandum, calumnious, Y. constitutum, L. permission to give evidence, immunity as informer reus erat indicium postulaturus tibi indicium postulas dari. sign, indication, mark, token, proof evidence : certissima sceleris corrupti ininsigne raeae erga te benevolentiae Indicio dici de se ipse erit, serve as proof, T. ei rei sunt indicio sedecim volumina, N. versis viarum indiciis, tracks, V. Indicia recentia, novel words, H. mihi, quale ingenium haberes, indicio fuit oratio, T. quam vere foret indicatum, oratio indicio fuit, N.
:
: : :

in - defensus,
Capua, L.
dextra, V.
:

undefended:

inauditus et indefensus, Ta.


adj.,
:

in-defessus,
:

agendo, 0.
adj.,

unwearied, indefatigable: Germani ob prospera, Ta.

in-defletus,

unlamented: animae, 0.

in-deiectus,
in-delebilis,

adj., not
e,

thrown down
:

domus, 0.

adj.,

imperishable

nomen, 0.

in-delibatus,

adj., untouched, intact: opes, 0.

[2 in + damnatus], uncondemned, unsentenced: indemnatum necare, S.

indemnatus,
:

adj.

cives

hoc inderanato indicta causa, L.


adj.,

matlie-

avl, atus, are [index], to point out, inform, show, declare, disclose, make hiown, reveal, betray : de coniuratione, S. causam pestis, L. indicatis deprehensisque internuntiis, Cs. aliquid in volgus, make known : rem dominae scutorum multitude deprehendi posse indicabatur: ut libelli indicant: lacrimis dolorem, N. hoc res ipsa indicat, T. me tabula indicat Suspendisse, etc., H. Id esse verum parva haec fabella indicat, Ph. To betray, accuse, inform against: se: conscios delendae tyrannidis me vobis. To appraise, value, put a price on: ut sibi fundus indicaretur.

1.

indic5,

indicate,

maticus, lu.

2. in-dic5, dlxl, dictus, ere, to declare publicly,

in-depl5ratus,

unwept:

rae, 0.

in-deprensus, adj., undetected: indeptus, P. of indipiscor,


in-desertus,
0.
adj., not deserted:
adj.,

error,

V.

proclaim, publish, announce, appoint : concilium in diem certam, Cs. forum, V. ieiunia, H. dies indicta pugnae, L.: funus ut indicatur, ^Aa^ invitations be issued: divom templis honorem, a thanks:
:

regna, 0.
:

in-destrictus,

untouched, unhurt

abibo,

dis bellum indictum giving, V. Aeneadis bella, V. : in diem certam ut ad lucum conveniant, L.
: :

in-detonsus, adj., with unshorn hair, 0. in-devitatus, adj., unavoided, stire : telum, 0. index, dicis, m. and/. [in + DIC-], one who
points out, a discloser, discoverer, informer, wit-

mies.
Cs.

qui ipsi sibi bellum indixissent, are their own eneOf an assembly or march, to summon, convoke, order: Galliae concilium Bibracte indicitur,

haec omnia indices detulerunt. An informer, betrayer, spy : vallatus indicibus saeptus armatis indicibus silex, qui nunc dicitur
ness
:

falsus, S.

exercitus omnis Aquiloniam est indictus, L. enjoin, inflict : tribute populo indicpondus argenti alcui, Ta. iter ad regem to, L. Latinum primis iuvenum,V.

To impose,
1.

indictus, P. of 2
:

indico.

index, traitor'' s stone, 0. index, sign, marJc, indication, proof: complexus, benevolentiae indices: vox stultitiae: auctoris anulus, 0. lanum title, superindicem pacis bellique fecit, L. scription, inscription : deceptus indicibus librorum tabula in aedem cum indice hoc posita est, L. forefinger, index finger : pollex, non index indice monstrare digito, H.
:

An

2. in-dictus, adj., not said, unsaid: Quod dictum, indictumst, T. ea ut indicta sint, revocare, carminibus nostris indictus, unstcng, V. inL. indicta causa signe, adhuc Indictum ore alio, H. indicta causa interfecti, ivithout a hearing, Cs. damnati. Plur. n. as subst. : proferre indicta prius, novel themes, H.
: :
:

Indicus,

adj.,

of India, Indian,

T., H., 0., lu,

in-dicens, entis, adj., that does not say: Non me indicente haec ^nnt,not without my telling, T.

indidem,
quos homines

adv. \_inde
?

me

same place: J, indidemne Ameria an ex urbe ?


the

from

indicente, L.
i,

Thebis, likewise
n. [ 1

from

T/iebes,

N,

additi

erant

indicium,

in+DIC-], a

notice, infor-

Bruttiorum indidem perfugae, also from

Sicily, L.


indifferens


404
ferre, Cs.
etc., L.
:

indisertus

: :

From

the same thing, from, the same source : unde simile duel potest indidem verbura venena, L.
:

inpensius iis indignitas crescere, si, Indignation, resentment : tacita: indignidep. [ indignus
to

in - differens, entis, adj., not to be sought or shunned, indifferent, neither good nor evil.

tate angere

animum, L. in-dignor, atus, arl,


quae

],

deem

indigena,
the

ae, adj. [indu apri, 0.

+ GEN-], sprung
:

from umcorthy,
ea,

land,

native,
:

indigenous

Nymphaeque, V.

As

miles, L.
suhst. m.,
:

Fauni a native,
:

be indignant, despise, resent, be offended: indignentur adversarii suam vicem, L.


:

pontem indignatus Araxes,


indignantes milites, quod,
:

disdaiyiing to bear,
:

V.

son of the soil: maiores eorum, L. vivebant more, aborigines, lu,

hoc indigenae

etc., Cs.
:

quod

sola ca-

ntis, adj. [ P. of indigeo ], in want needing : mei alienarum opura, N. Plur. as subst.: indigentibus benlgne facere, the poor.

indigens,

reret Munere, Y. vinci, 0. parere clienti, lu. Indignatur narrari cena, etc., i. e. is not fit, H. regein ad causam dicendam evocari, Cs.

of,

gence

indigentia, ae, /. [indigens], need, ab indigentia orta araicitia.


.-

rvant, indi-

Insatiable-

ness, insatiable desire

est libido inexplebilis.

indigeo,
:

ui,

ere [indu+egeo],
, :
:

stand in need of demand, reqicire : tione pecunia, X. rebus, quae ad oppugnationem sunt Usui, Cs. huius patris, T. bellum indiget celeritatis quorum indiget usus, V. To long for,
: :

want, bona existimato need,

in-dignus, adj. with comp. and siip., umoorthy, undeserving, unfit : senator voluerat fieri, quamvis indignus indignissimi candidati, L. poeta, incompetent, H. te omni honore iudignissimum iudicat magnorum avorum, V. indigni erant qui irapetrarent ? indignus quem mors tam saeva maneret, lu. ut a vobis redimeremur, L. indigni
: : :

desire

auri

tui consili.

GEN-], a deified 1. Indiges, etis, m. [indu hero, patron deity (of a country) Indigetera Ae:

neam

Deberi caelo, V.
is,

Indigetes di

old

fraternum rumpere foedus (i. e. quos non decet), H. Not deserving, undeserving: calamitates hominum indignorum, undeservedly suffering: Cur indignus iniuria eget indignus quisquam? H. hac, T. indigna laedi Crura, O. Of tilings, unworthy, unbecoming, shameful, intolerable, severe, cruel, harsh : iniuria, T. lietoribus indignum in
:

prayer), L.

2. indiges,
gent, Pac. ap. C.

adj.

[indu+EG-],

needy, indi-

raodum mulcatis, L. indignis raodis acceptus, T. indignissima mors aliquid pro indignissirao habere, L. hoc uno sol quicquam non vidit indignius amor, not returned, V. nulla vox populi R. ma: :

in-digestus,

adj.,

unorganized, without order,


adj. [indignor],/?^/^

confused: moles, 0.

indignabundus,
indignandus,
spised, deserving

of indig-

nation, enraged: muliebriter, L.


adj. [P. of indignor],*/o be decontempt : (vestis) lecto, 0.

sua indignum, N. studiis la.bor, lu. digna atque indigna relatu id auditu dicere indignum, L. Vociferans, V. indignum est a pari vinci, indignius ab inferiore
iestate indigna, Cs.
: :

nihil facere fide


:

Nee
sid)st.

fuit

too severe,
:

indignum superis, bis, etc., i. e. deemed V. indignum shame ! 0. Plur. n. as


: !

indignans,
tient, rehcctant,

antis, adj. [P. of indignor],

impa-

indigna pati, outrage, L.


adj. [1

indignant

venti,

V.

ursi, 0.

indigus,
nullius, S.
:

in+EG-], needing, in want:


with comp., careless, heedT. pater familias, N.
:

indignati5,
raovere, L.
L.

onis, /. [indignor], displeasure, in:

nostrae opis, V.
tis, ad,j.
:

digyiation, disdain

Uberrima, H.

indignationem

in-diligens,
less,

publicae, expressions of indignation, h e t., an appeal exciting indignation. provocation, occasion for indignation : ne qua indignatio desit, lu.

negligent

nimium,

si

indiligentiores fuerint, Cs.

indiligenter, adv. with comp.


carelessly, heedlessly, negligently
:

[ indiligens ],

nihil

ab eo

(fac-

indignatus,
luctant: Vita

adj. [P. of indignor], angered, refugit sub umbras, V.

tum)

praesidia indiligentius servare, Cs.


ae, /.
:

indiligentia,

[indiligens], carelessness,

indigne, adv. with comp. and sup. [indignns], unworthily, undeservedly, dishonorably, shamefully : Facis iniuriam illi,T.: indignius obtrectatum esse, ne, etc, indignissime interire, Cs. Angrily, indignantly : neque indigne fero, quod speravit, etc. eum sibi anteponi, indigne ferebant, took it ill, N. vobis quid hoc indignius ferendum ?
:

heedlessness, negligence

litterarum

missarum

Aeto

duorum, Cs. indipiscor, eptus,

i,
:

dep. [indu

+ apiscor],

obtain, attain, reach, seize

navem, L.
Capitolium,

in-direptus,
Ta.

adj.,

unplundered:

indignitas,
vileness,

atis, /.
:

shamefulness
rei,

diatus

Cs.

Unworthy conduct,
Omnis

[indignus], wiworthiness, propter indignitatem repuinsidt, indigindignitates per-

apart

in-discretus, adj., undisiinguishable, not known voces, confused, Ta. : proles suis, V.
:

nity, outrage, baseness:

indiserte, not eloquently : conlaudare. in-disertus, adj., not eloquent: Academicus: prudentia, at a loss for words.


Indispositus
in-dispositus,

::

inductio
:

405
ordei',

Apud

adj., without Vitellium omnia, Ta.

confused:

go), T.

sorer, H.

g.,

unadorned, poor :

ars.

Poet.
confused:

corpora, without funeral honors, 0.

in-dissolubilis,

e, adj., indesti'uctible.

in-distinctus,
coiollae, Ct.
:

adj., iindistinguished,

indu, old for 1 in; see indipiscor, indoles, induperator, industrius, indutiae.
in-dubit5,

defensio, Ta.

are, to

inditus,

adj. [P. of indo], jntt on, laid on,


:

im-

press distrust of: Viribus

tuis,

throw doubt upon, V.

ex-

posed: vincula, Ta.

custodes, Ta.

in-dubius,

adj.,

not doubtful, certain: inno-

individuum,
visible particle.

i,

n. [individuus],

an atom,
corpora.

indi-

centia, Ta.

(induciae), see indutiae.


adj., indivisible
:

in-dividuiTS,

ind5,

didi, dltus, ere [1 in

+ do], to put info, in-

in-duc5, duxl (induxti for


up, bring

induxisti, T.), duc-

tus, ere, to lead in, bring in, introduce, conduct, lead

sert: digitos (in the thongs of the javelin), 0.: venenum potioni, Cu. novos ritus, to introduce, Ta.

forward: metuens induceris


:
:

(i. e.

in do-

Fig., of a
bus
. . . :

mum), H.
turmas cohortem

medios hostis, S. principes in cornua, Egerio, L. lead against, L. mensorera arvis (i. e. in arva), V. To bring forward, exhibit, represent: a me glaiii-docilis, e, adj., not teachable, not to be taught, coUum ( tigrium ), tameless, H. diatorum par inducitur :,fabula quem miserum indocile : nimis To pxd on, clothe: tunicam in Untaught, unlearned, igno- vixisse Inducit, H. pauperiem pati, H. Unpolished, rude : In- lacertos manibus caestus, Y. tunicaque inducirant: genus, v.* viae, Pr. Xot to be taught, tur artus, Y. To draw over, spread over, overlay, docili nuraero mollit opus, 0> overspread: super lateres coria, Cs. ubi suos incommunicable : usus disciplina. Aurora induxerat ortus, Y. pontem, Cu. pulvis unlearnedly, unskiliu-docte, adv. [indoctus], velut nube inducta, etc., L. Inducto pallore, i. e. fully : facere. iurniyig pale, 0. varias plumas, H. terris Umin-doctus, adj. with comp., untaught, un- bras, H. humanam membris formara, 0. scuta ignorant, multiunskilful: learned, u-ninstructed, pellibus, cover, Cs. fontis umbra, Y. fontibus Cantabrum indoctum umbras, Y. (victima) inducta cornibus aurum, 0. habitus indoctior tudo iuga ferre nostra, H. pike discive trochive, H. Of words in a wax tablet, to smooth over, strike J^'eut. adverb : canet indoctum, without skill, H. out, erase: nomina senatus consultum, repeal: As subst. m. : non apud indoctos loquor Non tu, ut induceretur locatio, be cancelled. Fig., to bring iudocte, solebas, etc., V. in, introduce : thiasos Bacchi, Y. morem iudicio:

nomen

napie, to give, apply, confer : artificihistrionibus iuditum, L. ab inopia quibus nomen ex re inditiim, S.

legionis principes (sc. in urbem), L. inducit Asilas, heads, Y. hostis in curiam


in
:

indolentia,

ae, /. [in-dolens (2 m-)],

freedom rum in rem

from pain,
indoles,
ity,

itueiisibility.

[indu 1 0L-], an inborn qualnature: in frugibus pecuNative quality, nature, character, genius, disposition : adulescentes bona indole praevirtutum atque vitiorum, L. tanta, V. diti
is,/,

natural dibusque, L.
:

qiiality,

pecuniam in rationem, set down p. in the account: ager ingenti pecunia vobis inducetur, will be charged. In speaking, to introduce, represent, describe fiavges inducitur a Platone: Tiresiam consuetudinem. To move, excite, per;

suade, induce, mislead, seduce:

indolesco,

lul,

ere [*in-doleo],
, :

to feel pain,

smart, ache, be grieved, be distressed: indolui, 0. qui non indoluerit: successurumque Minervae inraalis, 0. id ipsum indoluit luno, 0. doluit, 0.
:

emptorem, H. anianiraum ad meretricem, T. pretio promissis aliquem Carthaginiensis inductus, Y. ad bellum, N. quem, ut mentiatur, inducere possum. In the phrase, in animum inducere, to per:

mum

in

spem
:

suade
alter!

in-domitus,
:

equus, H. unrestrained, indomitable : pastores, Cs. agricolae, v.: dextra, unconquered, 0. Fig., tinrestrained, unbridled, indomitable: imdae, H. licentia, U7ibridled, H. cupiditates anirai irae, Y.
:
: :

untamed, ungovernable, wild: indoraita cervice feri, H. Unsubdued,


adj.,

determine, conclude: nemo inducebat, L. poinduxerat, laborare, had determined, S. consules ut pronuntiarent, in animum inducere, L. In the phrase, animum inducere, to bring one''s mind, resolve, conclude, suponeself, resolve,

concedere in stremo Caesar in


:

animum animum

lisper

in-dormi5, Ivi, itus, ire, to fall asleep on, upon: congestis imdique saccis Indormis, H.

sleep
:

dormit unctis cubilibus, H. F i g., to sleep over, do negligently, be careless about : in isto homine colendo tantae causae malls suis, Cu.
:
:

In-

: id quod animum induxerat pauanimum inducere, contra ea tenuit qui huic adsentari animum dicere cantare, H. induxeris, T. inducere animum, ut oblivisceretur, etc. To entrap, ensnare, delude: socios.

pose,

imagine

non

inducti5,

onis, /. [1

in

+ DYC-],

a brhigiyig

in, introducing,

in-d5tatus,

adj.,

unportioned, portionless : (vir-

production, admission : aquarum inductiones: horum (iuvenum in circum), /or ex-


inductus
hibition, L.

ineleganter
:

: : :

406
se hastis, L.

F i g., purpose, resolution, determiinclination, leaning : auirai, animi. In p h i 1 o s., induction, reasoning from distances, In rliet., in the phrase, persogeneralization, C. narum ficta inductio, personification, speaking in an assumed character: erroris inductio, a misnation

An

An sese mucrone Induat, i. c. pierce, Y\g., to put on, assume: personam iudicis cuius simulationem induerat, L. tellus Induit hoV.

minum

figuras, 0.

To

entangle, involve: se ac-

tione: sua confessione induatur necesse est, entangle himself: se in captiones non se purgavit,
:

guiding, persuasion to error.

sed induit.

inductus, P. of induco. indulgens, entis, adj. with comp. [P. of geo], indulgent, kind, tender, fond : noraen
: : :

indulindul-

induperator, oris, m. [indupero, old for imperoj, a commander-in-chief, emperor: barbarus,


lu.

gentius maternura ministriirarum, L. obsequiuni sibi hydrops, H. civitas in peecatis indulgens captives, L.
:

induratus, adj. [P. of induro], hardened. Fig. induratus resistendo hostium timor, L.
:

indulgenter,
kindly, tenderly
:

adv, loqui

[indulgens], indidgenlly,
:

stiffen

ere, inch., to grow hard on, in-duresc5, ui, upon : Stiria inpexis induruit barbis, V.
,

bestiae multa faeiunt.


yielding, in:

saxo induruit tumor, to stone, 0. Fig. miles induruerat pro Vitellio, had become firmly attached, Ta.
:

indulgentia, ae,/. [indulgens], a


ilium

dulgence, forbearance: Caesaris in se, Cs.

(conlegam)

corporis.
:

Tenderness, fond: :

mea

in-duro,
nivis, 0.
:

in

are, to

make

hard, harden:

ora cornu Indurata, 0.


diligence, activity,

in huius (matris) Capua luxurians indulindulgentia educatus, Ta. gentia fortunae, L. materiara sibi ducis indulcaeli, mildness, V. qui indulgentia quaerit, lu. gentia filiarum comraovemini, etc.
ness, affection,

favor
:

patria
:

industria, ae,/. [industrius],


assiduity, industry, zeal: poetae

ad scribendum,

naturam industria vincere, S. in scribendo tantum industriae pow^xn, pains: magna, N. illi numquam super inT.
:

ingenium industria
:

alitur:

indulged, ulsi, ultus, ere, to be complaisant, be khid, be tender, exercise forbearance, incline, yield, indidge, concede, grant, allow : Hactenus indulsisse vacat, thus far then I can yield, V. Aeduorum civitati, Cs. : sic sibi indulsit, ut, etc., took such liberties, N. : irae, L. sibi, lu. ipsa sibi imbecillitas iudulget: legionura ardori, ^/ve scope, h.-. Philippi odio, encourage, L. : ordinibus, ^ive room, V. : cuius annis fata indulgent, /avor, V. te, T,
:
:

surpassed his assiduity, S. maxima, the noblest employment, S. novis industrius honores mandare, i. e. services rendered by men of obscuj'e origin. Esp. abl., usu. with de or ex, diligently, assiduously, deliberately, on purpose, purposely, intentionally: de industria in odiun:i onus ferre industria. inruere ex industria, L.
fuit,
:

dustriam fortuna

industrie, adv. [industrius],

diligently, Cs.
active, dili-

industrius,
delude, etc., S.
lu.
:

adj.

[indu+STRY-],
:

nimis me, T. To give oneself up, be addicted, indulge: Vestitu nimio, T. novis (amicitiis): vino, V. lacrimis, 0. animo, anger, 0. Indulge hospitio, give full course, V. si aviditati indulgereTo concede, allow, grant, permit, give up, tur, L. nil animis in corpobestoio, confer: soporem, lu. ra iuris Natura indulget, grants no power, lu. basia plectro, lu. veniam pueris, make allowance,
:

gent, assidicous, industrious:

primo industrios
:

esse,

homo

in i-ebus gerundis

armis,

indutiae (not -iiciae), arum,/, [indu 1 I-], suspension of hostilities, truce, \rmistice : dies indutiis petitus, Cs. trigifl^ dierum cum hoste pactae indutias facere tollere, put an end to,
:
:

lu.

sibi indulgeri

sese tribuno, give up, lu. sanguinem aequum censet, L.


:

meum

per indutias, during the truce, L. indutiae, Bellum, pax rursum (of a lovers' quarL.
:

agitare, S.

rel),

T.

indu5, ui, utus, ere [indu+4 AV-], to put on, assume, dress in : Meam (vestem), T. vestes Inlugubria, 0. Herculi tunicam galeas, dutae, V. Cs. albos crinis, V. sca\aLii,shoiddered,0.: raptae insignia Bacchi, 0. sibi torquem unam ( vestem) iuveni, V. 7b clothe, dress, cover, wrap, deck, array : se in florem, V. quos Induerat Circe in voltus ferarum, V. cum venti se in nubem induerint: toris lacertos, 0.: pomis se arbos Induerat, V. eamst indutus (vestem) ? T. galeam Induitur, V. Quidlibet indutus, dressed as it happens, Indutus capiti, V. H. indutus Troas agebat, wearing (the helmet), V. To entangle, impale, pierce : se stimulis inopinantes induebant, Cs.
: :

1. 2.

indutus, P. of induo.
(indutus,
,

quam

us), m., a putting on. (vestem) indutui gerebat, Ta.

Only

dat.

in-ebrio,

are, to

make drwik^ intoxicate

miseram aurem, drench,

lu.

inedia, ae,/. [2 in+ED-], an abstaining from food, fasting : inediae patiens, S. fessus inedia.
:

in-editus^ adj., not


cura, 0.

made hi&wn, unknown:


choice, inelegant:

in-elegans,
orationis copia.

antis, adj., not

ineleganter,
inelegantly
:

adv. [inelegans], not


:

choicely,

scribere

dividere, illogically.

iueluctabilis

: :

inezhaustus
:

: : : :

407
H.
est ineptius

table: tempus,

in-eluctabilis, e, adj., not V. fatum, V.


:

to he escaped, inevi-

risu inepto res ineptior nulla est, Ct.

quid
over,

quam,

etc.
e, adj.,
:

culo, to starve in sight

upon : dapis spectaof a feast, H. in-emptus (inemtus), adj., unbought, unpurin-emorior,


,

i,

to die

in-equitabilis,

unfit

for riding

impassable to horsemen

campi, Cu.

chased: dapes, v.: corpus inemptum without a ransom, 0.: consulatus, Ta.

Reddito,

in-enarrabilis,

e, adj., q, adj.,

indesc7'ibable

labor, L.

in-enodabilis,
in-e5,
ivi
illius

inexplicable: res.

and ii, itus, ire, to go into, enter: inermus, ac?/. [2 in + divm^^uimrmed, without urbem, L. viam, begin a journey ineunt proscaenia ludi, come on the stage, V. ne- weapons : alquos inermos timere, Cs. pectus, V. cum paucis inermis. mus nullis illud iiiitur equis, 0. in urbem, L. F i g., to come in, inake a beginning, begin : ineunte in-errans, tis, adj., not wandering, fixed : stelTo enter upon,begin, lae. vere: ineunte adulescentia.
:

inermis, e, adj. [2 in arma], unarmed, without iveapons, defenceless : tribunus milites, Cs. latrones, S. inermis Constitit, V. ex agro inermi ac nudo praesidiis, L. me lupus Fugit inermem, H. bracchla, 0. gingiva, toothless, In. Fig.: in altera philosophiae parte, unversed: iustitia, wnarmed, lu. carmen, without a sting, 0.
:

doinum

undertake, engage in : magistratutn consulatum, proelium, S. somnum, V. beneficium verbis L. bellura cum rege Philippo initum est, initum, T. sominita aestate, in the beginning of, Cs. L. num, to fall asleep,Y. tua munera, undertake, V, decus hoc aevi, te consule (puer), iuibit, will enter on this golden age, V. With numerics, to go into, enumerate: numerus interfectorum haud facile numerus inibatur, Cs. With rainiri potuit, L.
:

in-err5,
noster
curately, Tb.

are, to

wander, err
i.

summo

inerret in ore,

e. is

: si versus repeated inac-

iners, ertis, adj. with comp. and sup. [2 in ars], without skill, unskilful, incompetent : artes, quibus qui carebant, inertes nominabantur scriptor, H.
:

superando

subductaque ratione, an estimate : quom rationem ineas, quam, mihi ineunda ratio, qua possim, etc., consider, T. I must contrive: rationem de re: ad hunc interWith ficiendum talem iniit rationem, jo?a?i, N. consilium, to engage in, devise, meditate: de summis consilium, for'in a plan, 0. rebus consilia, Cs. consilia inibat, quera ad modum, etc., deliberated,
tio, to

enter into,

form, devise:

inita

inertissimus. Helpless, weak, inactive, hidolent, shcggish, worthless : gerro, iners, etc., T. exercitus, S. senectus: homo inertior Corpora, non-combatants, V. : ininertis, 0.
: : :
:

homo non

ertissimum otium
:

terrogationis, zc??e;

inertissima segnitia genus inumov, stagnant, pondus, dead, 0. passus, sluggish, 0. glebae, without cultivatioyi, V. terra, motionless, H. horae, leisure,
:

contra cuius vitara consilium facinoris inisse. With gratiam, to get into, acquire, obtain : summam ab Caesare gratiam, Cs, plures ineuntur

Cs.

palmae, unarmed, V. oculi, expressionless, V. versus, dull, H. querellae, L. neque quicquara inertius habetur, efeminate, Cs. caro, insipid, H. frigus, benumbing, 0.
H.
: : :

gratiae,
to find

si, etc.,

regcra initam gratiam volebant, L.


out,

gained: apud viam, devise: ineamus viam aliquam, qua, dethe favor
is

of many

ness, ignora7ice,

With

want of art, unskilfuladfecti artibus, inertiis. hiactivity, idleness, laziness: animi, S. turpis:
inertia, ae, /.
[ iners rudeness
], :
: :

hominum
nua, H.

laboris, aversion to

operis, L.

stre-

cerni possit, etc., L.

inepte, adv. [ineptus], improperly, impertinently,

in-eruditus,
rus.

H.
ity

absurdly : disserere: dicere: nil molitur inepte, fautor (i. e. favens), H.


:

Crude, inconsiderate
avi, atus, are
bait, entice: velut

adj.,

unlearned,
:

illiterate

illud tarn

: Epicuineruditum

respondere.

inesco,
ineptia, ae,/. [ineptus],
:

silliness, folly,

absurdab-

[1

iu

+ esca],

to allure

with

tua, T.

Plur.,

silliness, fooleries, trifles,

surdities:

omnium ineptiarum an ulla sit maior, quam, etc. paene aniles mearum ineptiarum
: :

inescatam temeritatem consulis, L. Fig., to entice, deceive: homines, T. specie benefici inescamur, L.

lectores, Ct.

ineptio, play the fool:

f ulmen, 0.
,

in-evitabilis, e, adj., unavoidable, inevitable: fatum, Cu. crimen, Ta.


:

ire [ineptia], to be absurd, trifle,


:

ineptis, T.

desinas ineptire, Ct.

in-excitus,
H.
:

adj.,

unmoved, calm
e, adj.,

Ausonia, V.
:

with comp. [2 in + aptus]. Of persons, absurd, awkward, silly, inept, impertinent: Quid est, inepta, quid vis ? T. ineptus Et iactanOf things, abtior hie paulo est, without tact, H. surd, unsuitable, unfit, impet'tinent : ilia concedis

ineptus,

adj.

in-excusabilis,

without excuse

(tu),

tempus, affording no excuse, 0.

in - exercitatus, adj., untrained, unskilful, without experience : miles: copiae, N.

in-exhaustus,
enfeebled, Ta.
:

inepta esse

causa, T.

ioca

chartae, waste-paper,

adj., not loasted : pubertas, not metalla, inexhaustible, V.

: ::


infatuo

: :: :

inexorabilis
iii-exorabilis,
:

408
infacetiae
less

e, adj.,

treaty, tmyieldlng, inexorable

Achilles, H. : ces leges lem inexorabilem esse, L.


:

not to be moved by eniudi: ingenium, T. adversus te, L. in ceteros


:
:

attempts at

(infic-), arum,/., coarse jokes, tastetoit, Ct.


(

in-facetus
wit, didl,

odium, 0.

infic-

),

adj. with comp., without


:

fa-

stupid:
:

nee infacetus

non inficetum
:

turn,

V.

menduciuin
vir,

Idem infaceto

est infacetior rure, Ct.

iiiexpectatus, see inexspectatus.


(in-expeditus), adj., not free, entangled, conOnly comp. : pugna inexpeditior, L. fused.

in-faciindus,
L.
:

infaniatus, adj. [P. of infamo], of ill repute : in-experrectus, adj.., unawakened, 0. dea, 0. in-expertus, adj., ivithoict experience, unpracinfamia, ae, /. [ infamis ], ill fame, ill report, animus ad bad repute, dishonor, disgrace, infamy : rei, Cs. tised: exci'citus bonis inexpertus, L.
:

adj. with comp., not eloquent infacundior, slow of speech, L.

Untried, unproved, untested : fides, L. legiones, Ta. Ne quid inexpertum reliuquat, V. Si quid scaenae
:

contumeliam, L.

Duleis inexpertis, H.
: :

ne infamiae Ea res
infamia,
:

sibi esset, T.
:

indicia operta
f erre
:

mendax, calumny, H.

coramittis, novel, H.

in-expiabilis,

e, adj.,
:

expiable: religiones cilable, obstinate : se mihi inexpiabilem praebere odium, L. bellum.


:

not to be atoned for, inscelus. Implacable, irrecon-

infamia aspergi, se eripere ex infamia latro: cinia nuUam habent infamiam, Cs. raovere, L. sarcire, repair, Cs. quid enim sal vis infamia nummis? In. reproach, disgrace: Cacus silvae,
:
:

infamiam

A
e,

reproach, 0.

nostri saecli, 0.

not to be satisfied, insativir virtutis, L. able: populi fauces: cupiditas

in-explebilis,

e, adj.,

adj. [ 2 in fama ], of ill repute, disreputable, notorious, infamous: mulier: auctor

infamis,

deserendae

Italiae, L.
:

scopuli,

H.

flagitiis iu:

in-expletus,
men,
eye,

adj., not filled, itnsatisfied: lu-

0.

inexpletus lacrimans, incessantly, V.


e, adj.,

famem fieri, T. homines omni dedecore captarum pecuniarum suspicione, L. raensa acipensere,
:

not to be loosened, inObstructed, extricable, intricate : vinculum, Cu. Fig., inexnot to be traversed: viae imbribus, L. plicable : o rem inexplicabilem facilitas, i. e. with no result, L.

in-explicabilis,

H.

terrae caede virorum, 0.

Bringing reproach,

disgraceful: vita: nuptiae, L.


avi, atus, are [infamis], to bring into repute, disgrace, dishonor, defame : aliorum iniuriara: hunc infamatum,6ran(/ec?, N.: infamandae
ill

infamo,

inexpl5rato,

adv. [abl. of inexploratus], with:

rei causa,

of making

7iotorious, L.

in-fandus, adj., unspeakable, unutterable, unheard of, unnatural, shocking, abominable: f acisuperatis, L. nus, T. res epulae, i. e. of hunum. flesh, L. amor, in - exploratus, adj., unexplored, unhioion: V. bellum, V. stuprum, L. Plur. n. as subst. : vada, L. infanda f urens, V. Sing. n. as exclamation naviin-expugnabilis, e, adj., not to be stormed, bus, infandum amissis, oh, woe unutterable, V. gramen, not to be rooted impi'egnable : arx, L. infans, fantls, adj. with comp. and sup. [2 in out, 0. pectus Araori, invincible, 0. via, impasout previous exambiation
profectus, L.
:

augustiis

sable, L.

Fig., unassailable
:

alqs.

+ for

],

that cannot

in-exspectatus (inexp-), adj., unlookedfor:


in armis Hostis adest, 0.
vis.

speechless:

statuae,

locutura.

Poor
e.

speak, without speech, mute, filium, cum infans esset, of speech, not eloquent : homines

H.

pudor,

i.

embarrassment, H.

nihil

accusatore

iu-exstinctus,
guishable:
ignis,
libido, iyisatiable, 0.

adj., tinexiinguished,

0.:

xmextinnomen, imperishable, 0.
adj. with

infantius: ne infantissimus existimarer, incapable of .^peaking. Not able to speak, young, little, infant pueri: pupilla: puella, H. ova,, fresh, 0.

in - exsuperabilis (inexup-),
:

e,

As

comp., not to be crossed, insurmountable: Alpes, L. inexsuperabilior saltus, L. vipa, L. Fig.:


:

m. and /., a little child, infant, babe : natura movet iufantem: infantibus parcere, Cs. rusticus, lu. infantumque animae flentes, V.
siibst.

Plur. n. as siobst. : inexsuperabilibus vim adferre, overcome impossibilities,


vis
fati, invincible,

L.

L.

in-extricabilis,
'inextricable
:

e, adj.,

not to be unravelled,

formosissiraus, 0. in utero matris, L. Of an infant, infantine: Pectora, 0.: os, 0.: umbrae, q/" departed infants, 0. Childish, silly: ilia omnia fuere infantia.
:

error (of the labyrinth), V.


:

in-fabre, adv., unskilfully, rudely


infabrc facta, L.
:

vasa

non

sculptum.
adj.,

If.

infantia, ae,y. [infans], inability to speak, want Childhood: nostra. In. of eloquence: incredibilis. Second childhood, childishness : madidi nasi, lu.

in-fabricatus,
Tobora, V.

unwrought^ unfashioned:

infatu5,
fool
of,

are

infatuate:

hominem

[*in-fatuus], to make a raercede: neminem.


infaustus


: :

infero
inferias

lugurtliae,

: : : : :

409
potes Rettulit dare, 0.

iu-faustus, f//., of ill omeriy unfortunate, ungradus, 0. dies, Ta. propiiious: puppes, V. Of persons, unfortunate: bellis, Ta.
: :

II.

manibus

inferior,
ther

ius, adj.

[comp. of inferus], lower, furCs,


:
:

iufector,
1.
loroiight,

oris,

m. [2 FAC-], a dyer.

down: spatium,
sea, S.
:

infectus, adj. [2 iu + factus], not done^ununmade^ undone, unaccomplished, unfin: :

inferius ferri, downwards, 0.

nearer the

crania pro infecto sint, ished: pro infecto haberi infectum reddet quod, etc., undo, be regarded, L. H. infectfi pace dimissi, xoithout obtaining, L. satis det damni infecti ei, qui, etc., anticipated: infectis lis, quae agere destinaverat, Cs. : infecta
:

effigies, smaller, II.

locus (opp. superior) in Africae pars, i. e. caelum sidet inferius mari, H.


:

g.,

stcbsequent, later, latter:

aetale inferiores
aetatis esse.

paulo

quam

lulius:

inferioris

Inferior, lower : genus horainum: ordines, Cs. dignitate, gratia non inferior, quam navium numero, Cs. hoc ipso inferius qui, etc.
:

infecto negotio argentura, uncoined, L. revorti, disappointed, S. facta atque infecta, i. e. true and false, V. infecta
re abire, their

work undone,
:

L.

Y.

esse

suum foedus quam ceterorum: in iure civili. As subst. : inferiores extollere: supplices infe:

rioresque
his

pensa reponunt, unfinished, 0. Impossible: iam infectum Metello credens, S.


2. infectus, P. of inficio.

nihil

non inferiora secutus, naught inferior, non inferiora loqui, less proud (words), 0.
:

inferius, adj. [neut. of inferior], lower, further

down:
ferius

suis

iufecunditas,
ness
:

atis,/. [infecundus], unfruitful-

Inferias terras (cremabis), too lovi, 0. inf raternos currere equos, 0. With

quam, 0.
infernus, adj. [inferus], lovjer, under : sese infernis de partibus erigit Hydra: stagna, L. Underground, of the lower regions, infernal : superi rex, Pluto, Y. infernique di, L. gurges, 0.

terranira, Ta.
adj.,

in-fecundus,
S.
:

unfruitful: agev arbore, Infecunda, V. Sponte sua quae se tollunt


. . .

infelicitas, atis, /. [ inf elix ], ill-luck, misfortune : quid hoc infeUcitatis ? T. tua : gravior, L.
:

aspectus, revoltiyig, Ta.

nately

bring in, carry in : nihil pati vini inferri, peregrines pecunia mores Intube imported, Cs. in-felix, icis, adj. with comp. and sup., unfruitpedem, make an entrance : hue lit, introduced, lu. tellus f rugilolium, V. ful, not fertile, barren : pedem, H. gressus, Y. illmn in equum, set upon, arbori infelici suspenbus, V. foUis oleaster, Y. Scipio lecticula in aciem inlatus, L. deos Cs. dere, hang on the accursed tree, hang, crucify, L. Ignem gentibus, H. rates arvis, Y. Latio, Y. Unfortunate, ill-fated, unhappy, miserable: aduTo bring for scalas ad raoenia, set against, L. lescentulus, T. crux infelici comparabaego, S. To bring against, burial, bury, inter: alienum. animi Phoenissa, V. tur: homo infelicissimus direct, wage, throw tcpon : hostibus inlatus, Ta. faber operis summa, H. Infelix, qui non Audierit, an manu stipata Inse stupentibus Romanis, L. Causinfelicior domi quam militiae, L. etc., V. Freq. in phrases, with signa, arma, belf erar ? Y. ing misfortune, unlucky, calamitous: Erinys, 0. hcm, gradum, ov pedem, to make an attack : con vererga plebem studium, vales, prophetess of ill, Y. sa signa in hostis inferre, toheel about and attack, paupertas, lu. alqs rei p. L. trepidantibus inferunt signa Romani, L. Cs. (infense), adv. [infensus], ivith hostility, bitter- signa patriae urbi signa inferri iubet, N. arma ly : invectus, Ta. Isocrati adversatus inf ensius pedem, advance, L. belin Italiam, invade, N. infensius pugnare, L. inlatum lum, make war upon : bellum inferre repel invasion, Cs. bellum are [ infensus ], to treat in a defendere, invade infenso, hostile manner, ravage: bello Armeniam, Ta. To contra patriam arma, begin hostilities, L. With be hostile: quasi infensantibus Dis, Ta. se, to betake oneself, repair, go into, enter, present infensus, adj. with comp. [FEN-], hostile, inim- oneself: se ipse inferebat Talis se inf ert, marches, servat, T. infenso Y. hostem regi se, Y. mediam se matribus, Y. ical, enraged : Me infensus animo venire Sgnis, V. mentes mihi Drances se in periculum capitis, expose oneself: se in meOf fire, to throw iipooi, apply, Turno, V. : infensioribus in se quam in ilium iudi- diam contionem, L. tectis et templis ignis inset: aggeri ignem, Cs. cibus, L. ad infensius servitium, Ta. To offer, sacrifice, render: Anferre conati sunt. ire [1 iu.+farcio], to stuff in, inferci5, In an account, to give in, chisae honores, Y. force in : inferciens verba.
infeliciter, adv. [infelix], unhappily, unfortu: fit mihi obviam, T. tentata res, L.
:

in-fero,

intuli, inlatus (ill-), Inferre, to


to,
:

introduce, bring

enter
to

inferi, orum, see inferus.

rationes falsas. F i g., : sumptura civibus bring forward, adduce, introduce, produce, make,
:

: :

inferiae, arum, /, plur. [inferus], sacrifices in honor of the dead: Inferiae cadunt cineri, O. cui inferias adferunt Absent! f erat inferias, V. ne: : :

excite, occasion, cause, infiict

iniuriara, Cs.

in re

severa sermonem mentionem, mention, L. alius alia causa inlata, alleging various pretexts, Cs.
:


inferus
iiiiuriis

: :

infinitus

: :

410

sibi dedecus, 0.

periculum civibus in socios inferendis mors inlata per scelus isdem


: : :

pestilen tiara agris, L.


Cs.
:

iinpeditis volnera,

aliis proditioiiis

crimen.

7b conclude^

wound,
infer,

draw an

inference.

in-fidelis, e, adj. with sup., not to be trusted, mifaithful, faithless : fides infidel i data: qui ante eraut per se infideles, Cs. arbitrae, H. infidelissimi ( socii ) Novis rebus Allobrox, in times of change, H.
: :
:

inferus, adj. with comj). (see inferior) and &up. (see Infimus and imus) [of. infra], below, beneath,
underneath, lower: ut omnia supera, infera, vide-

infidelitas, a lis, /. [infidelis], uiifaithfulness, faithlessness, infidelity : infidelitatis suspicio, Cs.

remus

mare, the Tuscan Sea.

As

quantae

infidelitates in amicis.

subst. n.

navi-

gatio infero, upon the Tuscan Sea (opp. superum, Underground, of the lower tvorld : the Adriatic). ad inferos (deos) pervenisse. Fhcr. m. as di, T. subst., the dead, shades, inhabitants of the lower world: apud inferos: ab inferis exsistere, to rise from the dead, L. ab inferis excitandus, to be raised from the dead: ad inferos poenas luere, in

infideliter, adv., faithlessly, perfidiously : nee aliquid senatui suadere.

in-fidus,
less,
:

adj.,

treachej'ous, false

not to be trusted, unsafe, faith: amici nihil stabile quod


:

infidum est genus Numidarura, pax, L. gens ad occasiones, Ta.


:

S.

scurra, H.

in-fig5,
in, affix
:

the iiifernal regions


tabit,
i.

e.

: nee ab inferis mortuos excispeak in the persons of the dead.

fixi, fixus, ere, to fasten, implant, drive ferreis liamis infixis, Cs. portae infigi:
:

in-fervesco, ferbui, ere, inch. [ in-ferveo ], to Hoc ubi inferbuit, H. boil, stew, simmer infeste, adv. with comp. and sup. [ infestus ], inimically, violently, outrageously : quae in nos f e.

tur hasta, V. signum : infixum volnus, i, e. deep, V. laevo infixa est lateri manus, tvas nailed to, Y. sagitta infigitur arbore, V. Haerent infixi
: :

cerint, L.

infestius circumscindere, L.

infestis-

pectore voltus, seated, V. F i g., to infix, impress, ifnprint : cura infixa amino, seated : religio infixa animo, L. Vologesi vetus infixum erat vitandi, etc., Jiad a settled purpose, Ta.
:

sime contendere.
infesto,
,

adj.

are

infestus

],

to

annoy,

dis-

turb, infest: latus

infestus,

dextrum, 0. with comp. and sup. \P. of *

in-

fendo], made unsafe, disturbed, molested, infested, unquiet, unsafe : via excursionibus barbarorum sua tuta omnia, infesta omnia serpentibus, S. hostium, L. vita infestum agrum reddere, make infestior salus insibi Teucri, V. unsafe, L. infestissima pars Cilifestior Tulli senectus, L, Plur. n. as subst. : infestis (i. e. infestis reciae. That renders unsafe, bus), whe)i in affliction, H. hostile, inimical, troicblesome, dangerous: infestis ante vallum infestis signis signis ad se ire, Cs. infestis pilis procurrere, threatenconstitere, L. infesta tela ierre, V. infestis oculis ing, Cs, conspici te animo infestissirao intuetur numen, provincia victoriae gens inregi plebes, S. lu. festissima nomini Romano, S. nautis Orion, H. virtutibus tempora, Ta.
: : :
:

infumus, adj. sup. [ cf. inferus ], imus, but of the lowest of several objects, infimus is used ) radices montis, Cs. cum scripsissem haec infima: ara, lowest part: sub infimo colle, foot, Cs. collis passus circiter CC infimus apertus, at the bottom, Cs. As subst. n., the lowest part, bottom: collis leniter ab infimo acclivis, at the foot, Cs. ad infimum, at the bottom, Cs. F i g., lowest, mealiest, basest : esse infra infumos Homines, T.: quisquam faexpopuli: infimo loco natus summos cum infimis pari iure retinebat preces, most humble, L.
or
lowest, last (cf.
:
:

infimus

in-find5,
telluri sulcos,

fidi,

fissus, ere, to

ciit

into, cleave:

V.

sulcos (in sailing), V.

infinitas,

atis, /.

[2

in

+ finis],
:

boundlessness,

endlessness, infinity:

in infinitatem

oranem pere-

grinari (sc. animo)

locorum

naturae.

iuficid, feci, fectus, ere [1 in+facio], to stain,


tinge, dye, color
:

(vestis)

quarum graminis ipsum


:
:

infinite, adv. [infinitus], tvithout bounds, ivilhout end, infinitely: ne infinite feratur ut flumen ratio: quod faciendum est in perorando, without restraint. Without exception, universally : res in-

Infecit natura pecus, i. e. tchose wool has taken diem, darken, 0. ora color from the pasture, lu. pallor inficit, overspreads, H. se vitro, Cs. humus infectus sanguine villos, 0. infecta sanguine, S. To infect, stain, spoil : hoc (dictamno) amnem, V. Pocula, poison, V. pabula tabo, V. Allecto infecta venenis, imbued, V. F i g., to imbue, in: :

finite posita.

inf initio, onis, /.


finity
:

[infinitus], boicndlessness, in-

ipsa.

endless, boundless,

struct
sjjoil,

: infici iis artibus animos tenei'os. To corrupt, infect : desidia animum inficimur opinionum pravitate principum vitiis infici solet
:

civitas

lufectum eluitur scelus


:

(i.

e.

quo

se infe-

in-finitus, adj. with comp., not limited, infinite, imlimited : altitudo: imperium: domini infinita potestate, L. sin cuipiara nimis infinitum videtur, too vast: quos erat infinitum nominare, an endless task. Innumerable, countless: raultioccupationes, numberless engagements, N. tudo librorum hominum multitudo, Cs. Indefinite: res est infinitior: conexa, indefinite con:

cerunt), V.

blandimentis infectae epistulae, Ta.

ditional sentences.


infio
(iu-fio), see
infit.

: :

inflo

: : :

411

contionibus invidiam senatus: inflammari cupidi],


:

infirmatio,
invalidating
tation.
:

onis, /, [ infirino

a weakening^
ratiouis, refu-

tate

honorum

animum amore, V.
:

P. peyf.

Kerum

iudicatarum

inflammatus ad gloriam
tily,

libidinibus.

(inflate), adv. [1 inflatus].


slightlg
:

Only comp., haughcommemorare,

infirme, adv. [in^vmus], faintlg,


matus.

ani-

proudly, pompously

inflatius

Cs.

haec perscribebat, with exaggeration, Cs.


{f aha),

infirmitas, atis,/. [infirmus], want of strength^ weahicss, feebleness : valetudinis corporis. TJie weaker sex: patiendum huic infirmitati est, quod:

inflatid, onis,/". [inflo], apnffi.ng up,fiatulence:

habet inflationem
up, sioollen, puffed
nes, L.

produces fiatulence.

etc., L. F i g., feebleness, infirmity : Quid liabent iiiiirmitatis iiuptiae? defect, T.: naturae, animi, ivant of spirit: Gallorum, quod, etc., S.

cumque,
:

1. inflatus, adj. with comp. [P. of inflo], sivelled

F
:

g.,

up : serpens inflato collo: ampuffed up, inflated, haughty, proud:


pollicitationibus, Cs.
:

animus

regis
:

proraissis
:

inconstancy, Cs.

iactatione, L.

his opinionibus animus, L.

iuvenis

infirmo,
:

avT, atus,

are [infirmus], to we<iken, in-

iiiflatior,

L.

validate, disprove, refute, impair,

anmd:

legiones,
:

2. inflatus, us, m. [inflo],


(tibiae) si inflatum
tibicinis.

Ta. res tam levis ras (leges), L,

ad iudicem fidem

testis

cete-

Fig.,
:

a hloioing in, blast: non recipiunt: primo inflatu


into, inspiration'^

a breatliing

in-firmus,
weak,
sis
:

adj. witli comp.

and

sup., not strong,


:

divinus.

infirm : vires: corpus annis, S!. clasex gravi raorbo, ill : infirmi ad resistendum, Cs. F i g., loeak, superstitious, pusillanimous, inconstant, light-minded: animus, Cs. sum paulo infirmior, H. quorum concursu terrentur infirmiores, Cs. Of no weiglit,%ceak, trivial, inconclusive, invalid: nuptiae, T. ad probandum res cautiones infirmiore vinculo (amicitiae) contrahi, L. de causis condemnatus infirmissimis.
feeble,

oves, H.

in-flect5, exl, exus, ere, to bend, bow, curve, turn cum ferrum se inflexisset, Cs. inflexum : aratrum, V. sinus ad urbem inflectitur, curves suo squalore vestros oculos, turn aside. Fi g., to change, alter, inflect: dicere inflexa (voce), modulated. To change, influence, affect, alter, pervert : corrigendus potius quam leviter inflectendus hie sensuSjV.: orationem,s<3//e.- magnitudinem animi, lessen : precibus inflectere, be moved, V.
aside
:

V. Begins to speak ; his vocibus infit, V. ita Tullus infit Romani, etc., L. i ibi infit, se agere, etc., L. causam
in-fit, defect., begiiis: ita farier,
:
:

in-fletus, adj., tmioept, unlamented

turba, Y.

scitantibus

infit,

0.

inflexi5, onis,/. [1 in+FALC-], a bending: helicis: laterum ioviis, vigorous attitude.


1.

(infitiae, arum),/. [2 in + 1 FA-], denial. Only ace, in the phrase, infitias ire, to deny : quod nemo it infitias, N. neque infitias eo, nos
:

infiexus, P. of
:

inflecto.

2. inflexus, us,

m. [1 in+FALC-], a bending,

curving

vicorum, lu.

dedisse, etc., L.

ille infitias ibit,

T.

infitias

eunt

inflictus, P. of infligo.
Ixl, ictus, ere [1 in+*fligo; 1 FLAG-], dash upon, strike against : rei p. securim cratera viro, 0. puppis inflicta vadis, V. F i g. cum ex eo (verbo) in ipsura aliquid infligitur, is hurled To inflict: mortiferam plagam tibi turpiat. tudinem.

mercedem

se pactos, L.

inflig5,

infitialis, e, adj. [infitiae], negative, consisting in denial : quaestio.

to

infitiati5^ onis, /.
infitiator, oris, m.
tor, shuffler
:

[infitior],
[infitior],

denial.

a denier, repudiadebtor,

ille

lentus, a

bad

infitior, atus, arl, dep. [infitiae], not to confess,


to contradict, deny,

disown

non

intitiando confiteri

in-fl5, avI, atus, are, to blotv into, blow, inflate, swell: simul inflavit tibicen: paulo inflavit vehe-

videbantur: cum id posset infitiari, repente confessus est in qua me non infitior esse versatum. Pass. : Progenies hand infitianda parenti, 0. Of a debt or deposit, to deny, repudiate : quid si infitiatur ? deposituril, lu. pretium, 0.

mentius, i. e. wrote in a loftier style : calamos levis, V. (bucina) cecinit inflata receptus, 0. pellem, Ph. illis ambas L-atus hncca^, pi ff out his cheeks at them, H. tumidoque inflatur carbasus Austro, is swelled,Y.: Inflatus venas laccho, V. To produce by blowing, bloxo : sonum.. To make loud by infixus, P. of infigo. blowing : verba inflata, uttered with violent breath inflammatid, onis, /. [inflammo], a kindling, a quibus (modis) aliquid extenuatur, inflatur, is Fig.: ani- pitched loio or high. F i g., to inspire, encourage, firing: infiammationem agris inferre. morum. elate : poetam divino spiritu inflari spectator sein-flammo, avi, atus, are, to set on fire, light dulus inflat (poetam), H. mendaciis spem regis, up, kindle : taedas ignibus urbem classem L. To puff up, inflate.- animos ad superbiam, tecta, L. F i g., to> infiame, kindle,, rouse,^ excite : iL. Crescentem tumidis sermouibus utrem, H.
:


influo
iil-flu5, uxi, uxus, ere, to Jiow in,
influat in urbis
influit, Cs.
: :

: :

412

infucatus

run in: ut hausted, weakened, subdued : infractos animos gefama, injured, Y. Latini, sinum portus locus qui in flumeii rere, L. oratio, L. mare, quo Rhenus influit, Cs. hue broken, Y. Of speech infracta et amputata lo:

To stream in, throng in, inSagavis influit, 0. To vade: influentes in Italiam Gallorum copiae. make way gently, pour in: in universoruni animos, steal: oratio in sensus eorum influat.

qui, disconnectedly.

in-fragilis,
(in-freni5),

e, adj.,

strong, unwearied
ere, to

vox, 0.

uT,

make a

noise, growl,

in-fodi5, f odi, fossus, ere, to bury, inter : squataleae in terrain infodiebantur, lentis conchas, V. corpus procul ab eo loco, N. infossus puer, Cs. H. in-f5rinatio, onis, /. [inforrao], a representadel. tion, idea, conception : antecepta animo rei
: : : :

bellow {o\\\y perf.): infremuitque ferox, tiens Lucilius Infremuit, raged, lu.

Y.

quo-

inf renati,

1. in-frenatus, adj., without on unbridled horses, L.

a bridle

equites

2.
(

infrenatus, P. of infreno.

in-frendo,
:

informatus, P.
inforinis,
e,

of informo.

praes.

ere ), to gnash. dentibus infrendens gemitu, Y.


,

Only P.

adj. [2 m-\-iovmd^, without

form,

unformed, shapeless:
7iO}*ri6/e ;

alveus, L.

materia, Ta.
:

bridle,

Unshapely, misshapen, deformed, distorted, hideous, monstrum, Y. hiemes, H. latum, c?/sfiguring,Y. aggeribus Terra, V. ossibus ager, H.
:

in-freno,

adj. [2 in+frenum], without a infrenis, unbridled : equus, Y.


, ,

atus, are, to

put on a

bridle, fur-

in-formo,

avi, atus, are, to shape,


:

motdd, fash-

ion: clipeum, V. His informatum manibus Fulemt, forged, V. F i g., to constitute, organize: To inform, animus a natura bene informatus. instruct, educate: ad indicium fiWnm, puts up to: ad huraanitatem. In the mind, to conceive, form: in animis hominura informatae deorum notiones

men

nish ivith a bridle, bridle, harness, curb : non incurrus, to harness the frenatos equos habere, L. Fi g., to curb, restrain : infrenatus horses to, Y. conscientia scelerum.
:

iufrenus,

adj. [2 m-\-iv&rv\xm'\, unbridled

Nu-

midae, riding without bridles, Y.

quod

ita sit

informatum mentibus

the preconception is such, etc.


lineate, describe : in

^b

nostris, ut, etc.,

represent, de-

summo
:

oratore fingendo.

comp. and sup., not copiae hoc infrequentiores imponuntur, in smaller numbers, Cs. senatus, ivith no quorum : causa, thinly attended : infrequentissima urbis, the least populous parts, L. Sabini inf requentes signa, with few followers, L.

in-frequens,

tis,

adj. with
:

croioded, in small

numbers

in-f5rtunatus,

adj. with comp., tmfortunate,


nihil

arraati,/(SU)

of them armed, L.

sum

et

Romae

et

ill-starred: senex, T.

me

infortunatius.

in praedio, with

few attendants: pars

infortunium,
une, calamity:
:

badly off, T. tua me laedent,

i, n. [2 in fortuna], a misfortferres infortunium, wouldst come liabiturus infortunium, L. Plur. :

frequens

aedificiis, L.

In

(urbis) in-

time, rare, infrequent

deorum

cultor,

H.

II.

infossus, P. of infodio.
1. infra, adv. [for infera, sc, parte], on the under side, below, underneath: infra nihil est nisi mortale: partes eae,
:

in-frequentia, ae,/., a small number, thinness, : nee agi quicquam per infrequentiam poterat senatus, ivant of a quorum, L. summa
scantiness
:

inf requentia (sc. senatus)

locorum, loneliness, Ta.

quae sunt infra quara


:
:

id

quod

devoratur infra Quam solet esse, 0. exemplum onerariae duae paulo infra scriptum est, S. infra delatae sunt, ficrther along, Cs. mare quod adluit infra, i. e. on the South, V. prope me Viscus et infra Varius, below (at table), H.
. . . : :

infringe, fregl, fractus, ere [in+frango], to break off, break, bruise : infractis omnibus hastis, violas Liliaque, 0. infracta tela, Y. L. quibus (liminibus) latus, bruise on the threshold, H. infractus remus (broken, to the eye). To inflict:
:
:

2. iTofra., praep. with ace. [1 infra], below, under, beneath : infra oppidum infra caelum nox cadit, Ta. Of time, later than: Komerus non infra superiorem L3'curgum f uit. Of size, smaller than magnitudine paulo infra elephantos, Cs. Fig., below, beneath, inferior to : infra esse infimos omnis Homines, T. omnia infra se esse iudicare: Lucili

T. F i g., to break, sicbdice, overcome, check, weaken, mitigate, assuage : ut vis militum inf ringeretur, Cs. florem dignitatis animos eorum, L.: infractae vires, Y. fortia facta suis modis, weaken, 0. nee fatis infracta (luno), apinf ringitur ille quasi verborum ampeased, Y.

Homini colaphos,

bitus, is

broken

off\

infrons, ondis, adj. [2 in+frons], xoithout foliage, destitute of trees : agri, 0.

ingenium, H.

in - fructuosus,
militia, Ta.

adj., fruitless,

unprofitable:

infractio, onis, /. [1 in+FRAC-], a breaking,


ioeakening
:

animi, despondency.
adj.

infractus,

[P. of infringe], broken,

ex-

in-fucatus, adj., painted over, varnished faidis (of style) hidden by ornament.

vitia,


infala

413

ingero


: :

iufula, ae,/. [2 FAL-], a band, bandage : in insacred fillet (a woollen rem depingere. band, white and red, worn upon the forehead by priests, victims, and suppUants, as a badge of consacersecration) sacerdotes Cereris cum inf ulis dos Infula cui redimibat tempora, V. cum infulis supplices manus tendunt, Cs. velata infulis namark of distinction, badge of honor : vis, L. his infulis imperi venditis (state lands).
f uHs

poenas, 0. Adapted, apt, fit : defensio: vox muad segetes ager, 0. tandis ingeniosa sonis, 0.
:

ingenitus,

adj. [P. of ingigno], innate, inborn.


!,

n. [1 in GEN-J, innate quality, nature, temperament, constitution: locorum hominumque ingenia, L. arvorum, Y. ferae bestiae, Natural disposipraecipitia ingenia sortitae, Cu, tion, temper, character, bent, inclination : est inge:

ingenium,

in - fundo, f udl, f usus, upon : in aliquod vas ea

ere, to
:

pour

in,

pour animi
:

in liberos lene, T. inverecundum nio bono, T. vera loqui etsi meum ingenium non mone:

oleum

To pour out, nias forraatae terrae, i. e. people, 0. administer, present : filio venenum tibi poculura, To pour out,cast, throw : H.: iumentis hordea, lu. Nix infusa, V. Coniugis inf usus gremio, V. obruebatur ( navis ) inf uso igni, L. umeris infusa capillos, sfjread over, O.^To press in, croivd in : Infusus populus, V. agmina infusa Graecis, Cu.
:

extis,

V.

ani-

ret, L.

scis levatis
S.
:

Yolingenium, L. virile, mitis ingeni iuvenem, L. temperare suum,


: :

redire ad ingenium, natural bent, T.

metu suum

rediit

temper, L.

eiusdem ingeni

est, tradere, etc.

Nat-

iiral capacity, talents, parts, abilities,


:

To

F i g.,

mix, mingle : in alienum infundi genus. to poicr into, spread over, communicate, impart: orationem in aurls tuas: vitia in civitatem.

in-fusc5,

avi, atus, are, to

F i g., to obscure, sidly, corobscure : vellera, V. rupt, stain: nec eos aliqua barbaries infuscaverat, corrupted their speech : sanie inf uscatur harena, V.
in-fiisus, P. of infundo.

make

dark, darken,

abest horaini ? an ingenium ? excellens ac singulare praestantissimum durum, n. in promptu habere, S. celeres ingeni motus qui ingenio parum posvigor, 0. docilitas, N. sum ingeni acuendi causa: ea vestris ingeniis committo ingenia ad intellegendum aptiora. nature, character: ut magistratus mansueto pergenius, man of genius, mitteretur ingenio, L. clever person: excellens: id in magnis ingeniis idem ad res diversissimas plerumque contingit
:
:

genius : quid iugenio abundare

habilius, L.

Praemia ingeniis

posuei'e,

i.

e.

poets,

Y.

in-gemino,

avi, atus, are, to redouble, repeat,

reiterate: dextra ictus,

V.
:

vox adsensu nemorum


!

ingeminata remugit, V,
0.

To

Me miserum
:

ingerainat,

ingens, tis, adj. with comp. [2 in GEN-], not natural, immoderate, vast, huge, prodigious, enormous, great, 7'emarkable: agere gratias mihi Ingentis, T.
:

redouble, multiply, be redoubled, increase:


austri,
,

magnitudo corporum,
: :

Cs.
:

praeda

ingeminant

Y,

clamor, V.

curae, V.

ere, inch, [ingemo], to utter ingeinisc5, a groan, heave a sigh, groan over : pueri non ingemiscunt: quantum ingemiscant patres nostri, si, ulli malo: (luce) in quo tu ingemiscis etc., L. reperta, Y. Dolabellam ingemiscendum est, it is deplorable (with ace. and infin.).
, : : :
:

pinus, H. pecunia, exorbitant : aes alienum, S. vir fama inflagitia, T. gloria, L. telum, Y. F i g., gens, ingentior armis, extraordinary, Y. great, strong, powerful: virtus, S. ingentis spiriCui genus a proavis ingens, Y. tiis vir, L.
:

ingenue,
liberally,

adv. [ingenuus], as becomes his birth,


:

in-gemo, ul, mourn over, lament, tuum interitum, Y.


:

frankly : educatus

confiteri.

groan over, sigh at, bewail, mourn, groan, wail: in aliqua re genitoris amoere, to
:

ingenuitas,
iugenuitatis.

Fig.,
:

atis,/. [ingenuus], /rcis birth: ius

generosity,

ingenuousness,

re,

bis) ruinis, L.

cuius morte ingemuit rex, Cu. cuius (uraratro, Y. laboribus, H. agris, ingemuit solum, 0. field-work, Ta.

V.

frankness: prae se probitatem quandam et ingenuitatem ferre praestare ingenuitatem.

ingenuus,

adj. [1 in

+ GEN"-],
:

native, indige-

in-gener5,
generata,
i.

avi, atus, are, to implant, engender,

produce: amorem in eos


e.

nibus mores.

To generate, create
nihil (excogitat):

by destiny

haec astro innon ingenerantur homiqui, etc.


:

animum

esse

ingeneratum a Deo.
iiigeniSse, adv. [ingeniosus],
ingeniously
care, lu.
:

acutely, wittily,

nous: tophus, lu. Natural: color. Pi*. Free-born, of free pareyds : mulieres duobus ingenuis ortus, Subst. : quid est turpius ingeparentes, H. L. nuo, quam, etc. ingenuam nactus es (sc. uxorem), Like a freeman, noble, upright, frank, candid, T. open, ingenuous: nihil apparet in eo ingenuum: vita Ingenui volttis puer, lu. aperte odisse ma:

electas res conlo-

gis ingenui est,

quam,
:

etc.

ingenuum volpes

imi-

tata leonem, H.
(

vires, tender, 0.

SM^. [ingenium],/w/^

with comp. and in mind, able, intellectual, clever, ingenious : adulescens quo quisque est ingeniosior homo ingeniosissimus in
),

ingeni5sus

ingenu;
of
:

adj.

intellect, stiperior

throw

in-gero (imper. inger, Ct.), gessT, gestus, ere, to in, pour in, heap upon : quicquid vinei olei:

que
,

erat, oribus ingerebatur, Cu. ingesta est insula membris, 0. : alcui calices araariores, Ct.


ingigno
To
nos
in

: : : :

inhaeresco
:

: :

414
tardius

inflid^ hurl, cast, throio upon, assail with : pugill ventrem, deal, T. : lapides, tela, S. : hastas
:

Fig.,

tergum fugientibus, V.
to

saxa in subeuntis, L.
:

pour forth,
:

utter lavishly, load with

verborum mala niulta, T. pueris convicia, H. To force upon, load with, quantum voletis, L.

lavish: huiusraodi recuperatores (Agyrinensibus) his se Ingerit (Fortuna), In.

(in-gigno), genul, genitus, ere, to implant, engender: cupiditatem liomini: animantibus conservandi sui custodiam.
inglorius, adj. [2 unhonored, inglorious :
m-\-^ov\Q,'], without
:

fame,
:

vita qui sunt inglorii parma alba, inconspicuous, V. railitiae, Ta. remeabo inglorius, without trophies, V. inglorium arbitrabatur (with infin.), Ta.
: :

quacuraque, 0. solo, L. vestigiis patris per titulos tuos, 0. To go into, enter : in templura in castra, L. mare, T. Numidiam, S. :.iter pedibus curiam, L. lucum, V. intra finem eius loci: castris ingressus Etruscis, V. Fig., to enter upon, engage in, begin, undertake, apply oneself to in vitam tamquam in viam in sermonem, Cs. viam Vivendi disputationem mecum magistratum, S. vestigia patris, /o/^oi(>, L. ad discendum ad ea quae voltis eas res mandare monumentis allquid dcscribere versare dolos, V. Sic contra est ingressa Venus, began (to speak), V. tibi res antiquae laudis Ingredior, V,

ingressi5, onis,/. [1
entering
:

fori, entrance.

Of speech, a beginning,
ingredior.

in

+ GRAD-], a ^om^ into,

exordium: in oratione moderata.


1.

em, abl. e, /. [GVOR-], the crop, maw : hie piscibus atram ingluviera explet, V. parentis stringere ingluvie rem, gluttony, H.

ingluvies,
:

ace.

ingressus, P. of

2. ingressus, us, m. [1 in GRAD-], an advancing, walking, gait: ingressus, cursus, accubi-

ingrate, adv. [ingratus], unpleasantly: Sunt tfnthankquibus ingrate indulgentia servit, 0.

fully, ungratefully diare.

necessitudiuis

nomen

repu-

prohiberi ingressu, could not stir, Cs. instaFig.: ingressus capere, begins, V. L. going in, entering : in forum ingressus hostiles, inroads, Ta.
tio
:

bilis,

ingratificus, adj. [ingratus thankful, ungratefid : Argivi.

2 FAC-], un-

ingru5,
hostis,

ui,

ere [GAL-], to break in, come

in-gratiis
ptdsion
:

(T., C.)

or in-gratis (C, N.), adv.,

xvithout thanks, unwillingly, involuntarily,


:

on com-

miam,

ingratiis ut dorcoacta ingratiis, T. dicent quae nisi plane cogit ingratiis necesse erit, ingratis ad depugnandum cogi, N,

upon: fert Ingruere V. si bellum ingrueret, V. ferreus ingruit imber, V. ingruere morbi in remiges coeperunt, L. ab cuniculo ingruens periculum, L.
violently, assaidt in force, fall

V.

Italis,

T.

in-gratus,
cus, 0.
:

adj. with

comp. and sup., unpleasant,


:

disagreeable, unacceptable : litterae


:

labor, S.

lo-

[X^Qi-\ the groin: destillat ab Candida succincta inguina (Scylla), V. swellventrem atque inguina hausit, L. ing, tumor. The privy parts, H., 0., lu.

inguen,
:

inis,

?i.
:

inguine virus, V.

gurges ], to ingurgito, avf, atus, are [1 in oratio Gallis, Cs. Veneri superbia, H. Unthankfid, ungratefid: in te in deserendo in gorge, stuff: se. Fig., with se, to be absorbed in, referenda gratia, Cs. quid esset ingratius quam, addict oneself to : se in flagitia. in-gustatus, adj., not tasted before: ilia rhom'S.^xx'Cx^, for preservaetc.: ingratissimi cives, Cu. Thankless, bi, H. ingluvies, i. e. insatiable, H. tion,'^ bringing no thanks, unprofitable, unacknowledged in-habilis, e, adj., unmanageable, unwieldy: ignosces tamen Post, et id ingratum, will get no navis inhabiUs prope magnitudinis, L. multitudo ad volgus iudicium, L. pericla, V. thanks, T, ad consensum, L. hostibus, awkward, Ta.
:
:

in-gravesc5, grow burdouome,


,
:

ere, inch,

[ingravo],

to

in - habitabilis,
nes.

e,

adj.,

uninhabitable

regio-

be wearied: corpora exercitatio-

num defatigatione ingravescunt. To increase, be aggravated, grow worse: morbus ingravescens ingravescens aetas in dies, becomes oppressive : annona ingravescere consuevit, to grow dearer, Cs. To grow in importance: hoc studium cottidie ingravescit, becomes more engrossing.
:

in-haere5,
rerent
:

haesi, haesus, ere, to stick fast,

cling, cleave, adhere, inhere:

quorum linguae
canis
),

inhae-

inhaesuro similis
:

as if about to

weigh down, oppress, To render molest : annis ingravantibus, Ph. worse, aggravate : ingravat haec Drances, V. meos

in-gravo,

avl, atus, are, to

fasten on her, 0. dextram amplexus inliaesit, V. animi, qui corporibus non inhaerent: constantior quam nova collibus arbor, H. ad saxa inhaerenin rei natura quod (telura) tes in visceribus umeris abeuntis, 0. F i g,, to inhaeserat illi, 0.
:
:

cling, adhere,

casus, 0.

ingredior, essus, I, dep. [1 in+gradior], to advance, go forward, inarch, proceed: si stas, ingreIngredere, o ductor, V. pedes per nives et glaciem ingredi coepit, Cu.

engage deeply, be inherent, be closely connected: opinatio inhaerens inhaeret in m^entibus quoddam augurium: virtutes semper voluptatibus inhaerent Yoltibus tuis, gaze upon, 0,
:
:

dere

si

ingrederis, curre

inhaeresco,

ere, inch. [

inhaereo

],

to

stick fast, cleave,

adhere:

in sordibus:

eminere


inhalo
ubi ignis hostium inhaeresceret, Cs. tae inhaerescunt penitus in mentibus.

: : :

inhumane,
ly,

iniectus

: : :

415

g.

poe-

adv. with comp. [inhumanus], cruelT.


:

are, to breathe upon : nobis in-halo, avi, popinam, the smell of food that has been eaten.
,

inhumanly : cruciat adulescentulum, manius dicere.

inhu-

inhibeo, ui, Itus, ere [1 in+habeo], to hold in, hold back, keep back, restrain, curb, check : tela, V.
frenos, L.
:

oruorem, 0.
:

2h row backwards: cum


remis, Cu.
:

inhiberent Rhodii, L.

To stop rowing: L, retinet navis raotum.

retro

navem,

inhumanitas, fvtis, /. [inhumanus], inhuman Incivility, rudeconduct, barbarity : iramoderata. ness, brutality: quod ego non superbia neque omni aetati molesta. inhuraanitate faciebam Unkindness, disobligingness: nulla inhumanitatis
:

To

cum

reraiges inhibuerunt, restrain, hinder, pre-

culpa.

Niggardliness (opp. profusae epulae).


uncivilly,

inhiimaniter, adv. [inhumanus],


discourteously: fecisse: respondit.

To exercise, pracvent: te: impetura victoris, L. tise, perform, use, apply, infiict : imperium, L. damnum, L. coercitionem, L. imperium iu dedieadem supplicia nobis inhibito modo tos, L.
: : : :

potestati, L.

inhibitio, onis, /. [inhibeo], a reversing:

re-

in-humanus, adj. with comp. and sup., rude, savage, barbarous, brutal, inhxcman: quis tarn inhumanus, qui, etc. : vox: scelus, L. testamentum, unjust. Unpolished, unsocial, uncivil, without culture, unmannerly, ill-bred., coarse, brutal: quis con-

migum, rowing backwards.


inhibitus, P. of inhibeo.
stand open, gape, gaze, be amazed: inhians Cerberus, V. attonitis inhians uberibus lupinis inhians postis, gape animis, V. To gaze eagerly, regard longingly : conat, V. gestis undique saccis Indormis inhians, H.

tumacior, quis inhumanior nee inhuraaui senes neglegentia Camena, H. homo iuhumanissimus, diMves, uncultivated : \ocn^, uncivilized. T.
: : :

in-hi5,

avi, atus, are, to

in-humatus, wi^wnec? ; nee inhumati nee


serti
:

de-

Coniunx, V.

inhoneste,
disgracefully
:

adv.

inhonestus
:

],

pare re

divitias, T.
,

dishonorably, accusare.
to dishon-

in-ibi, adv., therein, in that place, there: superbia nata inibi esse videtur (i. e. Capuae). Fig.: aut inibi esse, aut iam esse conf ectum, ^*i^ at hand.

are [inhonestus], inliouest5, or, disgrace : palmas adeptas, 0.


,

inicio
to

(iniicio), iecl, iectus,

ere [1 in

+ iacio],

in-honestus,
:

adj. with sup., dishonorable, dis:

vita, S. graceful, shameful: ignota matre, H. homo inhonemors, L. volnus, V. lubido, S. Unseemly, repulsive : meretrices, T. stissimus.

in-hon5ratus, adj. with comp. and sup., unhonored, disregarded: vita: inhonoratior triumWithout reward, unrewarded: phus, L. dea, 0. regem inhonoratum dimittere, L. gentium inhonoratissimi post victoriam, L. nos, 0.
:

in-houorus,
Ta.
,

adj.,

unsightly: signa, defaced,

hurl xipon, put on, cast on, set into : domus ardebat ignibus iniectis eo militibus iniectis (i. e. in navis), Cs. dextram accenso foculo, L. iniecto ter pulvere, H. ignis tectis, mihi terram, bury, V. L. se in medios hostis sese medium in agmen, Y. To form by throwing, heap up, build: velut aggere aut ponte iniecto, To hisert, build in: eo super tigna sesquipeL. To put on, throw over, impose, dalia iniciunt, Cs, apply: inici catenas imperat eique laneum pallium iniecit bracchia caelo, i. e. attack, 0. ipsis ex vincula sertis, V. iniecti umeris capilli,///Mig' In the phrase, manum inicere, with over, 0.

throw

in,

put

in,

lay hands on, seize, take possession of: ere, to stand erect, bristle: virgini, L. in-horreo, ipsa mihi Veritas manum inicit, i. e. baud secus quam vallo saepta inhorreret acies, L. checks: Iniecere manum Parcae (sc. iuveni), V.

in-horresco,
,

dat.,

to

uI,

ere, inch., to

stand
:

erect,

F i g.,
L.
:

to

bring

into, inspire, suggest, impress, infuse,


:

in points, roughen, riiffle : inliorreinhorruit unda tenebris, V. mobilibus scit mare aper inhorvepris inhorruit Ad ventos foliis, H. To move tremulously, ruit armos, bristled up, V. quiver, shake, shudder, tremble: pennis agitatus domus prineipis inhorruerat, inhorruit aer, 0.
bristle up, rise
:

occasion, cause

tcrrorera mortis
:

cunctationera,
:

stimulis iras, V.
:

multum civitati vobis causam deliberandi, /MrmVi


petitioni,

scrupulum homini, T. studium pugnandi exercitui,


.

tuCs.

Ta.

horum

severitatem.
e, adj.,

plaga iniecta given : puellis curam, H. in alqd se iniTo throw out a hint, ciens animus, dwelling on. mention, suggest: Bruto cum saepe iniecissem de,

in-hospitalis,

inhospitable: Caucasus,
inhospi-

etc.

meum nomen
H.

imperitis

mentio de furtis

H
inhospitalitas,
tality.
atis, /. [inhospitalis],

iniecta,

inicus, see iniquus.

iniectus, P. of
adj.,

inicio.

(iniiciS), see inicio.

in-hospitus,
saxa, V.
:

inhospitable:

tecta,

0.

tesqua, H.

(iniectus), us, m. [inicio], a casting on, throwOnly abl. : multae vestis, Ta. ing over.

inimice

: : : : :


iniungo
:

: : :

416

as

inimice, adv. with comp. aud sup. [inimicus], an enemy inimically : tecum agere iusectari
^ :
:

iniraicius cousulere, L.

inimicissime contendere.

inimicitia,
inimicitia (est)

ae, /. [inimicus], enmity, hostility

ira ulciscendi, etc.


:

\Js\x.plur.:

erant ei veteinimicitias capere in familiam, T. inimicitias mihi deres inimicitiae cum Rosciis
:

litus, H. tempus, L. Hurtful, injurious, unfortunate: consilia cum patriae tum sibi capere, N. casus, misfortune, V. Unfair, ujjust : patres in adulescentis indices, T. quid hoc iniquius dici potest pax, V. lex, H. quis iniquae Tarn patiens urbis, ut, etc., lu. As subst. 7i. : num iniquom postulo ? T. iusto secernere iniquum, H. Inimical^

inimiciinimicitias rei p. condonavit temporibus rei p, permittere nobiles inter nobilissimae, L. inimicitias eos, well known^ L. habebat ex aedilitate conceptas, Cs. cum illo ini-

nuntiare

tias

micitias exercere, S. res Caesaris, Cs.

mortales, transient^ L.

unkind: quae nunc in me iniquast, te animo iniquissimo intueri iniquissimis verbis conflictari fata deum, V. se fati dixit iniqui, child of misfortune, 0. homines omnibus: vitiis, H. As subst. m., an enemy, foe: vetenonnulli nostri iniqui omnibus iniquissimis meis.
hostile, adverse,

T.

caelestes, 0.

inimico,
set

Unwilling,
consecrate,

impatient, discontented:
:

istuc

tarn

are [inimicus], to

make

Jiostile,

at variance

miseras urbis, H.

iniquo pati animo, T. iniquissimo animo raori iniquae mentis asellus, H.


initi5, avi, atus, are [initium], to begin, initiate, admit: Ubi initiabunt ( puerum ), T. initiari eo ritu Cereri initiari Bacehis, L. Fig.
:

with co77ip. and sup. [2 in -f amicus], unfriendly, hostile, inimical : capere inimicos homines, inciir the enmity of, T. inimicior erarn

inimicus,

adj.

animo inimico venisse Pomsibi omnis esse inimicos, Cs. Hannibal peio, S. nomini Romano, N. Dis inimice senex, hateful, H. As suhst., an enemy, foe : populi R. inimici, Cs. quis plenior inimicorum f uit Mario tamquam inicuiusquam inimicissimus raicum insectari, L. suus, his greatest enemy : animorum motus inimihuic
Caesari
: :

quam
:

quae

(sica)

abs te initiata
i,

sacris.

+ 1 I-], a gohig in, e7itrance: of the country, Cs. F g., a beginning, commencement: Narrationis, T. annorum,
initium,
n. [1 in

Remorum,
Cs.
:

i.

e.

cissimi
tile:

mentis tranquillae. Of an enemy, hosnomina, V. insigne, sjooi/s of a vanquished foe,Y. inter omnia inimica infestaque, L. Hurt:

ful, injurious,

damaging : (naves) accipiunt


: :

inirai-

cum imbrem, V.
odor nervis, H.
.

hix propinquat, ww/awora^Ze, V. nee quidquam inimicius quam

bonis initiis orsus tribunatus, tristis exitus habuit consulatus belli, S. dicendi initium sumere initium fugae factum a Dumnorige, was the caedis initium facere a me quod first to flee, Cs. ab initio petivi querellae ab initio tantae ordiendae rei absint, L. Abl. sing, abverb., in the beginning, at first : tametsi initio laetus, tamen post:

quam,
ments

etc.,

at first, S.

dixi initio, indices.

Plur.,

initio

locum tenere, Cs. constituent parts, ele-

ilia (oratio)

versibus.

inique, adv. with comp. and sup. [iniquus], unequally: Quam inique comparatum est, T. iniquius Certatio comparata, ignore unequally matched, iniquissime comparatum est. T. Fig., unfairly, unjustly : damnati occidere, L. locum pacisci
: : :
: :

essent : initia, et tamquam semina, unde omnia orta. First principles, elements : ilia initia operum initia tradere, Cs. mathematicorum
:

Auspices: novis a new reign, Cu.


teries
:
:

initiis et

ominibus opus
:

est, i.e.

Secret sacred rites, sacred mysinitia Cereris, L. mysteria initiaque ut


i.

immeritum
oiess :

causari, H.
atis,/. [iniquus], i^iequality, uneven:

iniquitas,
L.

appellantur tua, mater, initia, used in celebrating the rites, Ct.


1. initus, P. of ineo.

e.

instruments

loci,
i
:

Cs.

g.,

in talibus iniquitatibus locorum, unfavorahleness, difficulty, hardness :


:

rerum, Cs. teraporum. Unfairness, injustice, unreasonableness : praetoris, *S. iudici iniquitatis condemnari, Cs. vestram iniquitatem accusatote, unreasonable demands: deum, L. ad obtinendas iniquitates, enforcing unjust measures, Ta.
loci,

L.

2. initus, us, m. [1 in

+1

I-],

an

entrance, 0.

(iniucunde), adv. [iniucundus], unpleasantly. Only comp. : res iniucundius actae.

iniucunditas, iitis, /. [ iniucundus ], unpleasantness: ne quid habeat iniucunditatis oratio.


in - iucundus, adj., unpleasant, disagreeable minime nobis labor adversus malos, harsh, Ta.
:

with comp. and sup. [ 2 in + aequus], tMjeyen, slanting, steep: puppis dorso dum pendet iniquo, V. subire iniquo ascensu, L. locus iniquor, Cs. mons, 0. Unequal, ill -matched: pugna, V. Excessive: onus, L. iniquo pondere rastri, V. sol, oppressive, V. Deficient, inadequate spatium, too narroio, V. ventres modio castigare iniquo, with short measure, lu. Unfavorable, disadvantageous, dangerous : iniquissimus locus, Cs.

iniquus,

adj.

tinxl, tinctus, ere, to join, fasten, attignos in asseres, L. vineas moenibus. F i g., to infiict, impose, enjoin, occasion, bring upon: privatis onus, L. civitatibus servitutem, Cs, iniuriam a nobis repulsam aliis, L. delectus, Ta. quorum (inimicorum) ipse iniuncta militia, L. maximam partem iniunxerat Caesari, i. e. loho had become Caesar'' s enemies on his account, Cs.

in-iungo,
:

tach

irduratus

::

inlibatus
:

: :

417

dicit iniuratus

iil-iuratus, adj.^ tinsioorn, not xmder oath : iurati iniuratique fugiunt, L.


:

cum tam

iniuria,

ae, /. [iiiiurius],

an

injustice, icrong,

outrage, injury^ insult : (lilius) caiens patria ob paterna, T. nieas iniurias, harsh treatment, T. privatas iniurias ultus iniuriam sibi imponere
: :

esse iniustus: noverca, V. arma, L. : iniusto carpere dente, envious, 0. quid autem hoc iniustius quam, etc. rogatio iniustissima iniustaque regna tenebat, usurped, 0. As subst, n. : lura inventa metu iniusti, injustice, H.
:
:

in-Iabefactus
rupted
.

ill-

),

adj.,

unbroken, unintei'-

a praetore iniurias in populura R., L. accipere : iraperatoris iniurias defendere, Cs. Suebos ab Cheruscis iniuriis proliibere, protect
est, Cs.
:

adfiuia vincula, 0.
(ill-),
:

concordia, 0.

in-labor
in, fall,

sink
:

outrage on the side of, etc., Cs. neque cuiiniui'iae suae parvae videntur, his wrongs, Turn], threatened by, Y. vos nostrae iniuria S. caedis subigat, etc., i. e. as its punishment, V. tantine iniuria cenae? the insidt of a dinner, In. Helvetiorum iniuriae populi R., to Rome, Cs. quarum (mulierum), L. spretae formae, V. thalami In law, unlawful violence, assault, tresnostri, 0. pass : iniuriarum mihi scripta dica, T. iniuriarum In language, an insidt, a front, abuse: daranatus. meonerare iniuriis, T. With per: servos abducebat per iniuriam, imjustly, outrageously : per sum-

from quam
:

ruins,
trate

II.
:

lapsus, I, dep., to fow in, glide Si fractus inlabatur ovb\^, fall to quo (in stomacbura) prirao inlabuntur
urbi,
:

ea, etc.
:

mediae

V.

ad eos (sensus)
(ill-),
(i.

Y\^., to flow in, peneanimis nostris, V.


,

in-lab5r5
at: domibus

are, to

work upon, work

e.

aedificandis), Ta.
(ill-), adj., unprovoked, unat:

in-lacessitus

tacked: pacem inlacessiti nutrierunt, Ta. niae pars, undisturbed, Ta.

Britan-

in-lacrimabilis

(ill-),

e, adj.,

unwept, unla-

mented: omnes inlacrimabiles Urgentur Nocte, H. Not moved by tears, pitiless : Pluto, H.

mam iniuriam.
lessly,

Abl., unjustly, undeservedly, causewrongfully : me meis civibus iniuria suspec:

inlacrim5
dep., to

(ill-), avi, atus,

are [1 in

+ lacrima],
:

tum
age,
fiat

vldere acquisition

A damharm, injury : Curandum ne magna iniuria


:

non iniuria (gaudebas), T. ad obtinendam iniuriam,

An unjust
L.

Fortibus, lu.
in alqo decernere
tractati.

weep over, sorrow for, bewail, lament : qui dicitur inlacrimans dixisse: Sic ait inlacrimans, V. gaudio, L. inlacrima pati'is pestibus casu, N. maestum inlacrimat templis ebur, i. e. the ivory statues drop tears thereat, V.
: :

iniuridse, adv. with comp. [iniuriosus], unjustly,

unlawfully

inlacrimor,

atus, ari, dep. [1 in+lacrima], to


II.
:

weep over, lament : inlacrimare,

cuius morti.

iniuriosus, adj. [ iniuria ], unjust, wrongful, harmful : in proximos ab invito emere iniuriosura esse pes, H.
:
:

unhurt, unharmed^ unmutilated: inlaeso corpore, 0. partes, 0.


(

in-laesus

ill-

),

adj.,

iniurius, adj. wrongful, unjust : sibi esse iniurius videri, T. : Id possum ferre quamquara iniuriumst, T. quia sit iniurium indicta causa damnari absentem iniu:

in-laetabilis ( ill- ), e, adj., cheerless, [2 in+ius], unlawful, injurious, gloomy, sad: era, V. murmur, V.
:

joyless,

in-laque5

(ill-),

to ensnare, entrap, entangle

rium

esse, L.

queant duces, H.

munera navium inlainlaqueatus legum periculis.


:

atus, are [1 in

+ laqueus],

1. in-iussus, adj., unbidden, voluntary, ofone^s own accord: can tare Iniussi numquam desistaut,

inlatus, P. of infero.

in-laudatus
Busiris, V.

(ill-), adj.,

unpraised, infamous

iniussae veniunt ad mulctra capellae, H. iniussa virescunt Gramina, spontaneous, V. Plur. n. as std)st. : Non iniussa cawo, forbidden themes, V.
II.
:

in-lautus, see inlotus.

2. (in-iussus, us), m., without command. Only abl. : iniussu suo et civitatis, Cs. iniussu praesigna referunt, without orders, L. toris
:

inlecebra (ill-), ae, /. [1 in 1 LAG-], an enticement, induceme7it, attraction, charm, allurement,


lure: ad quam inlecebram cum commoveretur nemo, etc., L. : suis te oportet iulecebris virtus trahat: inlecebris erat raorandus Spectator, H. voluptas turpitudinis vitiorum. dulces, V.
bait,
: :

unjustly

iniuste, adv. with sup. [iniustus], loithout : facere totum ducit poema, H.
:

right,
iniu-

stissime, S.

1. inlectus, P. of inlicio.

iniustitia, ae, /. [iniustus], injustice, unfairduo genera sunt. Severity, harshness : Eum ego hinc eieci iniustitia mea, T.
ness: iniustitiae
able,

2. in-lectus, adj., unread: scriptum, 0.


(ill-), adv. [inlepidus], impolitely, rudely, inelegantly : (poema) Compositum, H.

inlepide

iniustus, adj. with comp. and sup., unreasonimsuitable, oppressive, excessive, improper,

in-lepidus

(ill-), adj.,

unmannerly, rude,
:

dis-

bwdensome: iusta iniusta omnia obsequi, humor you in everything, T. onus fascis, Y.
severe,

agreeable: parens, Caecil. ap. C.

deliciae, Ct.

supplicia, S.

faenus, L.

Unjust, wrongful

in-libatus
\

noli

paired: divitiae:

(ill-), adj., undiminished, unirnvires, L. : imperium, L.

27

inliberalis

418
without
culture,

inlustro
inelegant:

: : :

in-liberalis
:

(ill-), e, adj.,

ignoble, ungenerous,
:

multi:

iu

sermone

faeivulgar, sordid, mean, disobliging : quaestus in vc\q, disiocaiidi genus: Servos, T. iius, T. Niggardly, petty : adiectio, L. obliging.

multa

nervi,

H.
P. of inlino.
or in-lautus, adj., unwashed,
toralia,

inlitus

(ill-),

in-lotus

(ill-),

inliberalitas
ness, stinginess
:

(ill-), atis,/. [inliberalis],

meali-

inliberalitatis suspicio,

unclean, dirty: sudor, Y.

H.

inliberaliter (ill-), adv. [inliberalis], ignobly, aestiungenerously, meanly : factum a vobis, T.


:

in-lucesc6
quando

(ill-), luxi,

Not
,

washed away:

ere, inch., to grovj


ali-

light, begin to shine, break,


ille dies,

dawn-. Inlucescet

mare,

i,

e.

stingily.
lexT, lectus,

cum,

etc.

cum

tertio die sol in-

inlicid (ill-),

ere (inlexe for in-

luxisset: alios Inluxisse dies, Y.

Ferf. impers.,

lexisse, Att. ap. 0.) [1 in-Macio], to allure, entice, attract, seduce, inveigle, decoy: coniugem in stu-

was

day had dawned: ubi inluxit, L. Fig. cum populo R. auctoritas consulis inluxerit.
light,

it

iii-lud5 (ill-), si (inlusseris, C. ), sus, ere, to play at, sp>ort with: haec Inludo chartis, sportively throw on paper, H. Inlusae auro vestes, gayly uxoreni, Ta. inwrought, Y. (al. inclusae). To make sport, make inlicitator (ill-), oris, m. [* inlicitor], a sham- game of, mock, jeer at, ridicule: quod dixeram bidder, bidder-in, m,ock-purchaser : non inlicitato- controversiam esse, etc. me, T, miseros artem, reni appouet ponere. in qua excellis verbis virtutem superbis, Y, in-licitus (ill-), adj., not allowed, tmlawful, artem iniusus omittas, baffied, H. Inlusi pedes, i. e. staggering, H. liorum virorum dignitati reexactiones, Ta. illicit : amor, Ta. bus Huraanis, H. capto, Y. impune in nos, T. in+laedo], to dash inlido (ill-), sT, sus, ere [1 dicere in Albucium inludens idoiiei. In quibus against, push against: caesttis effracto in ossa sic inludatis, T. To fool away, waste, ruin, abuse: pila vadis inlisa, volnus mantis ad cerebro, V. vitam filiae, T. turn variae inludant pestes, Y. V. repagula ossibus, 0. dentem fragili (corpori), cui (f rondi) uri adsidue Inludunt, Y. inlisa morietur. serpens crush: 2o H. inluminate (ill-), adv., cleo/rly, luminously: in-ligo (ill-), avi, atus, are, to bind on, tie on,
: : :

prum

inlecti Iniperitos reriim in f raudem, T. ad proditionera, S. ab eisdem inlecti sumus, enisinlectus ducere led: mercatorem, ut sequatur, L.
: :

fasten, attach: tauris iuga,


iiere, Cs.
:

H.

inligata tigna teinligatis, L.


:

dicere.

manibus post tergum


motus
in

em-

in-lumino
make
light,

bleraata in poculis: litterae in iaculo inligatae,


Cs.
:

(ill-), Svi, atus, are, to light up, illuminate: luna inluminata a sole.
stel-

luiiae

sphaeram, add
II.

globe: iuvencis inligata aratra,

To

to the celestial

fetter, en-

Fig., in rliet., to set off, illustrate: tamquam lis orationem illuminata sapientia.
:

cumber, entangle, impede: inutilis iiique ligatus Vix inligatum te triformi Pegasus Cedebat, V. expediet Chimaera, H. se locis impcditis, Ta. Fig., in speed), to lueave in, intersperse : orationis genus, in quo onines verborum inligantur lepores: 2o connect, associsermonibus personas gravis.
:

inlusio
ing.

(ill-),

onis,/. [LYD-],

a mocking, jeer-

Only comp.
inlustris
caput, 0.
ignis.
:

(iiiiustre), adv. [inlustris], clearly, m,anifestly. inlustrius (vidi me amari). :


(ill-), e, adj. with

comp. [LYC-],
:

ate, bind, limit, entangle, fetter

:
:

non

iis

condicioni-

lighted, bright, light, bistrous, brilliant

domicilia
ullius

bus inligabitur pax,

ut, etc., L.

multis pignoribus

Lepidum

cum

res p. inligatum tenet: social! foedere se Romanis, L. angustis et concisis disputatio:

Fig.,

solis

candor inlustrior est


:

quam

clear, plain, distinct, evident,

mani-

nibus

inligati.

fest stre

ad cognoscendum omnia, S. factum inlunotumque omnibus inlustriora f urta, more

inlimis

(ill-), e, adj.
i.

[2

in

+ limus],

without

mud:

fons,

e. clear,

0.

(ill-), levl, litus, ere, to smear over, nivis spread upon, lay on : oculis collyria, H. alqd chartis, has written, 11. agris, spreads, H.

iu-lin5

conspicuous. Distinguished, renoivned, famous, honorable, noble, illustrious : homines maxime inlustres adulescens, Cs. fama fatisque, Y. inlustriore loco natus, Cs. nomen quam Solonis inlu3femorable, notestrius vitae ratio inlustrior. loorthy : maior atque inlustrior res, Cs.
: : : : :

7b bcKmear, bedaub, anoint: malleolos stuppae


Fig.: venutexta Xesseo veneno, 0. statis non fuco inlitus (i. e. infucatus).
pice, L.
:

inlustrius, see inlustre.

in-lustro
light,

in-liquefactus
luptates.

{ill-), adj.,

melted, liquid: vo-

(ill-), avi, atus, are, to light up, make illuminate : qua sol Inlustrat oras, H, Fig.,

to

make

clear, clear tip, elucidate, illustrate, disclose,


:

inlisus

(ill-),

P. of inlido.
(ill-), adj., unlettered,

explain: ut ea consilia inlustrarentur si mode id patefactum et inlustratnm est: signa, quibus Veriunlearned,
tas inlustrari solet.

inlitteratus

Of

style, to brighten, adorn.,


iulusus

: :


inoblitus

419

emhellish: inlustrant earn (orationem) translata To render famous^ distingnish^ illustrate: verba. populi R. iiomen Quid prius iulustrem satiris ? H.
:

innocenter, adv. with comp. [innocens], blamelessly,

innocently

opes paratae, Ta.

iunocentius

agere, Ta.

in-nocentia, ae, /. [ innocens ], blamelessness, inlusus (ill-), P. of inludo. innoceiice: eius innocentiam ostendere: sola in^^^- e,/. [1 in + 3 LV-], an inluvies (ill-). nocentia vivere, i. e. with no other support, L. overflow, inundatmi: gravesque curriis inluvie Uprightness, integrity, disinterestedness : quanta, icash, mud, Cu. A in the offscouring, haerebant, innocentia debent esse imperatores suam innopecdirt, filth, tincleanness: iumunda inluvie, T.

tus inluvie scabrura: inluvie peresa vellera,V.

centiam perpetua vita esse perspectam, Cs. Innocent persons : innocentiam liberare.

in-m-, see imm-.


innabilis, e, adj. [2 in + XA-], cannot swim: unda, U.
in

which one

innocue, adv., innocaitly : vivere, 0. in-nocuus, adj., harmless, innocuous: berba,


:

Robora, 0. F i g., to arise in, originate in, he produced in : cupiditas belli gerendi innata est, Cs. in hac elatione auimi cupinata rupibus
altis
:

litus, safe, Y. 0. iter, undisputed, Ta. Unin-nascor, natus, I, dep., to be horn in, grow harmed, uninjured: sedere carinae Oranes iunoupon, spring up in: filix innascitur agris, H. in- cuae, Y. Inoff'ensive, innocent: viximus innocuae,
:

0.

agere causas innocuas, defend the innocent, 0.


tul,

in-n5tesc5,
be

ere, inch., to

become known,
:

ditas principatus innascitur.

made conspicuous : quod ubi innotuit, L.


:

fraude,

Ph.

in-nat5,

avl, atus, are, to

swim
:

in, float upon:

nostris innotuit ilia libeUis, 0.


avl,

uiidam innatat lactuca innatat acri stomacho, H. innatat unda f reto, aluus, sicims the stream, Y. To swim into : in concham. flows over, 0.
:

(in-nov5),

are, to renew, restore: te

ad

inuatus,
innate,
T.

adj. [P. of innascor], native,

tuam intemperantiara, i. e. return. in-noxius, adj., harmless, innoxious: anguis, Y. Xot guilty, blameless, iiinocent : nominat mulinborn,
tos innoxios, S. ilium innoxium plecti, X.: verba, Y. tactu flamma, Y. criminis innoxia, L. initi consili in caput regis innoxius, Cu. Unharmed,
: : :

inherent,
:

natural

:
:

cupiditas

scientiae

amor, Y.
:

raurex, native, 0.

vecordia quoiquam,
:

iugeniis

semina virtutum
:

alacritas naturali-

ter

omnibus, Cs.

in nobis cognitionis amor.


e, adj.,

unhurt, uninjured : ipsi inuoxii florentes, vigia) in ripam innoxia expulsa, Cu.

S.

(na-

in-navigabilis,
L.

not navigable: Tiberis,


ere, to twist, entangle,

bind up, weave in, gather together, weave : comas, married, L. thalamis nostris, i. e. take m^ place Y. ramum olivae (in crinls), Y. To join, hind, as wife, 0. innubus, adj. [NEB-], unmarried, single, virattach, connect, fasten to, weave about: palmas arlaurus (into which Daphne was mis, Y. tempora sertis, deck, 0. fauces laqueo, gin : vivere, 0. encircle, 0. viucula rupit, Quels innexa pedem, changed), 0. Fig., to xceave together, frame, contrive: etc., Y. in-numerabilis, e, adj., countless,innumerablc, causas raorandi, Y. fraudem clienti, Y. immeasurable, immense : copiae pondus auri f ruin-nitor, nlxus (-nlsus, Ta. ), I, dep., to lean menti numerus annorum series, H. upon, support oneself hg : innititur hastae, 0. innumerabilitas, atis, /. [ innumerabills], moll, 0. scutis innixi, Cs. hasta innixus, L. countlessness, inflnitude : mundorum atomorum.
: :

in-necto, nexul, nexus,

in-nub5, uupsl, nuptus, ere, to marry into : ea, quo innupsisset (the rank), into which she had

in -no,

avi, atus, are, to

swim

in, float
:

upon:

innmnerabiliter,

adv.

[innumerabills], in-

Partim submersae, partim innantes beluae inna- numerably. bant pariter fluctiisque secabant, Y. aquae, L. in-numems, adj., countless, innumerable, numrapacis fluvios, Y. fluvium, Y. To flow against, berless : gentes, Y. pyrae, Y. sagittae, 0. wash: innantem Maricae littoribus Lirim, H. 2b ere [2 NY-], to nod, give a sign, innu5, ui, sail upon, navigate : Stygios lacus, Y.
:

intimate, hint

Xe mora

sit, si

in-nocens,

entis, adj. ^^ith

comp. and sup.,

inuuerint, L.

coram

licet innuat, lu.

innuerim, T. mi, T.
:

ubi

harmless, inoffensive, imwxioiis: epistula: innocentis pocula Lesbii, H. Blameless, guiltless, innocent: innocens si accusatus sit: tu innocentior quam Metellus ? innocentissimo patre privatus est : sanguis, Ta. factorum, Ta. As subst. : ne innocentes pro nocentibus poenas pendant, Cs. vita innocentis defenditur, E s p., disinterested,
: :

adj., unmarried, unwedded, single Minerva, virgin, Y. As subst. f, a virgin, Y., Ct., Pr. Poet.: innuptae nuptiae, i. e. unhappy.

in-nuptus,
:

puellae, Y.

in-nutritus,
in-oblitus,

P., nourished in, educated


all vices, Ta.

to:

Caesar pessimis, in
adj.,

upright: praetores.

not forgetful, mindful, 0.


iuobrutus

: : :

: : :

mquiro

: : : ::

430

irregular in-obrutus, adj.^ not overwhelmed^ 0. in-observabilis, e, adj.^ unavoidable, imdis- ruunt, L.
coverahle : error, Ct.

As

milites,

L.

inordinati

in

proeliura

subst. n.:

idque ex inordinate in

ordinem adduxit, disorder.


unperceived

in-observatus,
ille

adj., unobserved,

in-5rnatus,

adj.,

in herbis, 0.

sidera, 0.

raulieres: capilli, 0.

unadorned, tvithout ornament: nomiua et verba, jo^azVi, H.

in-offensus, adj., unobstructed, unJiindered, uninterrupted: mare, V. y\i3i, placid, 0.


:

Non meis

Chartis inornatus, tincelebrated, H.

inp-, see imp-.

i.

e.

in-officiosus, adj., %mdiitifid: testamentum, violating natural affection. Disobliging : in

inquam,
inquit,

defect, (only praes.

inquam, inquis,

inquimus, inquiunt;

imperf inquiebat;

hos,

ere, to grow, grow upon in - olesco, germen udo inolescere libro, Y. F i g., to sink in, become inveterate : Multa inolescere, Y.
, ,

joer/". inquil,inquisti; /z<^. inquies, inquiet; imper. inque), to say (after one or more words of a quotation): Sy. eccum me inque. CI. eccum hie tibi,

T.:

desilite, inquit, milites, Cs.

te ipso,

inquam,

in-omiuatus,
Inopia,
torum.
ae, /.

adj., ill-omened: cubilia,

H,

summa omnium

Want,
:
:
:

inops ], wa7\t, lack, scarcity rerum, Cs. loci, L. argumen:

need, i7idigence, jyoverty, scarcity,


:

Inopia Coacta, T. propter inopiam in amicitia ex inopia nata inopiam egestate esse nianuum mercede inopiam vitandae causa, Cs.
: :

famine

inopia incendere, i. e. scant supply, scarcity by keeping unsatisfied, T. bonorum, S. loci, L. dispeusatio inopiae, L. Want, helplessness : inopia coactus, embari'assment praesidio esse solitudini atque inopiae, the unprotected. Of mind or stj\e, poverty, barrenness: inopia et ieiunitas: sermonis.
lolerare, S.
illius

animum
:

by surprise: inopinantes nostri re nova perturbantur, Cs. inopinante Curione, Cs. rex in potestatera inopinanti (ei) venerat, N. suis inopinantibus, L.
: : :

in-opinans,

antis, adj., not expecting, taken

qui ubi me viderunt, ubi sunt, inquiunt, scyphi?: Koraulus, luppiter, inquit, tuis iussus avibus, etc., L. macte inquit senteutia Catonis, H. ne faciam, inquis, Omnino versus? (i.e. facias), H. tum Quinctius, en, inquit raihi, haec ego patior cottidie. In emphatic repetition, I say, 1 insist : in foro, ne quis ... in foro, inquam, Syracusis tuas, tuas, inquam, suspiciones cf. ad te, inquam, H. Plnr., they say, it is said : noluit, inquiunt, hodie agere Roscius, Sing., introducing an objection, it is said, one says, reply is made : nondum gustaverat, inquit, vitae suavitatem (sc. aliquis ) ut purpura f ulgeamus, inquit, L. non nosti quid, inquit, Chrysippus dicat, H. Repeated, or with other verbs of saying hoc adiunxit Pater, inquit, meus, N. dicam equidem, Caesar inquit, quid intellegam vos inquit, mementote.
teste:
: .

in-quies, etis, adj., nus, Ta. animo, Ta.


:

restless,

unquiet

Germa-

inopinato, adv. [inopinatus], unexpectedly: in castra inrumpere, L.


in-opinatus, adj., not expected, unexpected, surprising : tibi haec inopinata neque inopinatum mihi sit, L. As siihst. n. : nihil inopinati accidit

inqmet5,
victoriam, Ta.

are

inquietus

],

to disturb

in -quietus,
animus, L.
:

adj., restless, unquiet, disturbed:


:

nox, L.

praecordia, H.

ex inopinato, unexpectedly.

inquilinus,

adj. [for *incolInus, incola],

inopinus,
fors,

Y.

adj. [2 visus, 0.

AP-], unexpected: quies, Y.

foreign birth : civis urbis Romae, S. As subst.y a sojourner, lodger, immigrant : te inquilino.

of

inops,

opis, adj. [2 in
:

+ ops], vnthout
:

resources,

inquinate,
ly: loqui.

ac?^.

[inquinatus],j^///w7^, impure-

a duce: nihil iuiis humani relinquitur inopi, L. solare inopem, Y. ab amicis laudis conscendere carmen, unskilled, Pr. Without possessions, poor, destitute, needy, indigent: coloni, H. aerarium, empty: cnp'ido, unsated, H. domus cuiusvis inopis, N. turba, Y.
helpless, iveak

inopes

relicti

hnmsnutSitis, without
tis,

a.micoruxn, destitute

of : men-

inquinatus, adj. with comp. and sup. [P. of inquino ], /oz(/, befouled, polluted : aqua cadaveribus. Fig., defiled, contaminated, impure, filthy, Jase; versus: nihil hoc homine inquinatius ratio inquinatissima: quis in voluptatibus inquinatior ? sermo inquinatissimus: dextra inquinatior, Ct.

H. Fig., mean, wretched, contemptible, pitifid : inopis animi esse, H. nostras inopes noluit esse vias, 0. Of speech, jDoor, meagre: non erat abundans, non inops lingua versus rerum, H. verbis.
0,
:

consili, L.

paterni

laris, stripped,

inquin5,
defile:

avi, atus, are, to befoul, stain, pollute,

not pleaded: re inorata reverterunt, without presenting their case.


adj.,

in-5ratus,

merdis caput inquiner albis Corvorum, H. inquinet arma situs, 0. Fig., to pollute, defile^ corrupt, contaminate, debase: amicitiam nomine criminoso splendorem honestatis senatum, L. famam alterius, L. se vitiis nuptias et genus et domos, II. aere tempus aureum, H.

in-ordiuatus,

adj.y

not arranged^ disordered.

Inquiro,

sivi (-sisse, -sissent, L.), situs, ere [1


inquisitio

: :

: :: ;

421

inritatio

in+quaero], to seek after, search for : corpus fuTo search into, examneris causa inquisitum, L. ine, investigate, scrutinize: honestas, quam natura jnaxime inquirit omnia ordiue, L. vitia tua, H.
:

in-reverentia
spect
:

(irr-), ae, /., irreverence, disre:

iuventutis, Ta.

adversus fas nefasque, Ta.


with comp., not
in

in-revocabilis

(irr-), e, adj.

to be recalled, irrevocable, unalterable:

casum

rem inquisitam ad consulem


:

detulit, after investi:

inrevocabilem se dare, L.
inrevocabile verbum,
II.
:

semel emissum volat

patrios in inquire in ea quae, etc. gating it, L. obstitit annos, how long the father will live, 0. oceanus in se simul et in ITerculem inquiii, Ta. quid sit furere, H. Cui placeas, 0. in eum quid agat inquiritur, etc. In law, to make an invesligation, seek grounds of accusation : diem inquirendi inquisitum postulare: de rebus; capitalibus, Cu.
: :

quo obscurior eo inrevo-

cabilior, implacable, Ta.

out

in-revocatus an encore, H.
in-ride5
:

(irr-), adj., not called back, with-

jeer,

raissi

de

iis,

quorum,

etc., L.

In

inquisitio. Onis,/ \<^YASt^-'], a seeking, searching, exami)iation, investigation : veri adempto per inquisitiones loquendi commercio, espionage, Ta.
:

(irr-), risl, risus, ere, to laugh at, joke, mock, ridicule : in re tanta, T. ex muro, Cs. mihi inridentes responderunt, N. per iocum deos vatem, V. inrideor, T. procos inrisa experlar, V. quae inrideii ab imperitis solent Inrisa sine honore ratis semel inrisus, made a fool of, H.
: : : :
:

law,
:

an

investigation, legal inquisition

accu-

in-ridicule

(irr-), adv.,

without wit, Cs.

inrigati5 (irr-), onis,/. [inrigo], a watering, inquisitor, oris, ?n. [ inquiro ], a searcher, an irrigation : agrorum. In law, an investiinspector, examiner : algae, lu. in-rigo (irr-), avi, atus, are, to wate>% ii-rigate, gator, collector of evidence : Achaicus. flood: Aegyptum Nilus inrigat: Circus Tiberi inquisitus, P. of inquiro. superf uso inrigatus, overflowed, L. fontibus horere, inch. [1 in + inraucesco (irr-), rausi, tulos inrigat culta auro, V. inrigatus venas Hecraucus], to become hoarse : paulum. tare, Ph. To pour out, shed upon, water with: amicos imbris, V. Fig-, to diffuse, shed upon: in-religatus (irr-), adj., unbound: comas, 0. Ascanio per membra quietem, V. To refresh inreligiSse (irr-), adv. [inreligiosus], impiousfessos sopor inrigat artus, V.

satoris

annua, Ta.

ly

discere, Ta.

in-religi5sus
irreligiosum ratus

(irr-), adj., irreligious,


ire, etc.,

impious

L.

in-remeabilis

(irr-), adj., watering, supplying water, fons, V. aqua, 0. Supplied with water, well-watered : hortus, H. mero corpus, soaked, H.

in-riguus
:

living

(irr-), e, adj.,

from which
i.

there is

no return :

not to be retraced, unda, error, V.


:

e.

the Styx, Y. in-reparabilis


:

ing,
(irr-), adj., irreparable,

inrisi5 (irr-), onis,/. [RID-], a deriding, mockmockery : ci vitas subiecta inrisioni tuae, scoffs

irre-

omnium.
inrisor (irr-),
oris, ni.

trievable

tempus, V.
{irr-), adj.,

[RID-], a derider, mocker,

in-repertus
H.

undiscovered: aurura,
ere, to creep in, slip in,

scoffer

orationis,

C, Pr.

in-repo
:

(irr-), repsT,

1. inrisus, P. of inrideo.
,

be stealthily inserted, steal in: eloquentia inrepit in tabulas municipiorum in sensus animos, Ta.
:

in-reprehensus
blame : probitas, O.
:

(irr-), adj., blameless,

without

2. inrisus (irr-), us, m. [RID-], a scoffing, mocking, mockery, derision : inrisui fore, be a laughing-stock, Cs., Ta. linguara ab inrisu exserens, out of mockery, L.
:

responsa, true, 0.

in-requietus

(irr-), adj., unquiet, restless, with-

irritable

inritabilis (irr-), e, adj. [inrito], : anirai genus vatum, H.


:

excitable,

out repose: Enipeus, 0.: Charybdis, 0. Disquieting, causing unrest : sors raea, 0. bella, 0.
:

inritamen
:

(irr-), inis, n, [inrito],

an

incite-

in-resectus
lex,

(irr-), adj.,

uncut, unpared: pol-

ment, incentive, provocation : opes, animi inritamen avari, 0. sua (tauri) iuritamina Poeniceae
vestes, 0.

H.
(irr-), adj.,

in-resolutus
0.

not looseiied: vincula,

inretio (irr-),ivi, itus, Ire [1 in-1-rete], to catch in a net, ensnare, entangle: beluam inretitam tenere. Fig., to entrap, catch, entangle, ensnare, involve: tacentem te: alquem corruptelarum inlecebris
:

inrit amentum (irr-), T, n. [inrito], an incitement, incentive, provocation, inducement, stimulus inritamentis iras militum acuere, L. gulae, S. posita pacis, Ta. opes, inritamenta raalorum, 0. veno inritamenta luxui, inducements to indulgence, Ta.
: :
:

disputationum laqueis inretitus.


(irr-), adj.,

inritatid
:

(irr-), onis,/. [inrito],

in-retortus

not turned back

oculo

stimulus
tion
:

conviviorum, Ta.

Wrath^ anger,

an

incitement,
irrita-

inretorto, without looking back,

H.

animorum, L.


inrito

: :

insatiabilis
in

: : : :

433
i7i,

inrit5 (irr-), avl, atus, are, to indie, excite, sthnulate, instigate, provoke, exasperate, irritate: Terra, ira inritata vi virum raagis inritatus, T.
:

invasion, incursion: armatorum etiamsi inruptio facta nulla sit.


1.

domum:

inruptus

(irr-),

P. of inrumpo.

tribunes ad certamen, L. pectus V. cum fera diluvies quietos Inrittit inaniter, H. To stir up, excite, produce : amnis, enrages, II.
(leorura,
: : :

2. in-ruptus (irr-), adj., ^mbroken, rinsevered: copula, H.

sibi simultates, L.

flamraas, kindle, 0.

in-salubris,
undecided,

e, adj.,

unwholesome

cibi,

Cu.
ia

in - salutatus, adj., ungreeted, unsaluted ( quod modo tmesis) Inque salutatam linquo, V. testamentum quaeerat ratum, inritura est, T. in - sanabilis, e, adj. with comp., not to que augur dira defixerit, inrita infectaque sunto.
unsettled, invalid, void,

inritiis (irr-), adj, [2 in

+ ratus],
effect:

fluvius potui, Cu.

of no
:

Vain,

useless,

withoxd

effect,

ineffectual

omissa
:

in-

tela, V. inritum Quodcumque As subst. n., nothretro est efficiet, worthless, H. ingness, vanity, worthlessncss : spes ad inritum reinrita dicere, cadere in inritura, T;i. dacta, L. Of persons, asking iji vain, acuseless ivords, 0. complishing nothing, baffled, failing: variis advenit inrita turba, Tb. sultibus inritus urget, V. spei, vainly hoping, Cu. inritis hostibus, Ta.

rita re,

abandoning
:

the useless effort, L.


:

labor anni, 0.

oblivio, L.

morbus, Fig., irretrievable, ivithout remedy, hopeless : contumeliae: nihil insanabilius, L. caput tribus Anticj'ris, H. scribendi cacoethes, lu.
healed, incurable
:
:

be

sanely

insane, adv. widi comp. [insanus], madly, : in silvam nou ligna feras insanius, H.

in-

inrogatio
adjudicating
:

(irr-), onis,/. [inrogo],

an imposing,

m ul tae,

insania, ae,/. [insanus], unsoicndness ofmind^ madness, frenzy, folly, senselessness: haec ad insaniam concupiverat, madly: adigis me ad insaniam, T. quae tanta insania, cives ? V. summa, H. nudus agas, minus est insania turpis, lu.
: : :

hominum pugnandi cupidorum


(inrogassit for inrogaverit,

in-rog5
C), atus,

(irr-), avi

son.: trepido voltu, 0.


:

are. In law, to propose in opposition To imleges privatis hominibus. privilegium centum pose, appoint, ordain, inflict : multam milium multa inrogata erat, L. peccatis poenas, H. sibiraet mortem, Ta.
:

Fig., madness,
:

insaniae.

Per-

excess, ex-

in

travagance: libidinum quam ab sano initio res banc insaniam venerit, L. raota vino, 0. Poetic enthusiasm, inspiration : amabilis, H.

insaniens,
unreasonable: H.

ntis, adj.

ssipieni'ia, the

[P. of insanio ],/oo/is7t, foolishness of wisdom,

in-roro

V. To moisten, besprinkle, loet : extreme inrorat Aquarius anno, brings rain, V. caput, 0. crinera aquis, 0. lacrimae misero de corpore Inrorant
:

(irr-), avl, atus, are, to

bedew

terras,

foliis,

0.

To sprinkle upon

liquores capiti, 0.

inrumatio

(irr-), onis,/., beastly obscenity, Ct.

inrumS (irr-), avl, atus, are [1 in (breast)], to give suck, abuse obscenely, Ct.
in-rump6
(irr-), rupl,

+ ruma

insanio {imperf. : insanlbat, T.), ivl, itus, ire [insanus], to be of unsound mind, be senseless, be tvithout reason, be mad, rave: homo insanibat, T. insanire omnibus videri ex iniuria, insaniens exercitus, L. cum ratione, with method, T. certa ratione, H. To be violent, be abs^ird, be extravagant, be ivild: Insanire libet quoniam tibi, V.:
:

ruptus, ere, to break in, press in, force a way in, burst into, rush at, fall upon: inrumpere conari, Cs. dixit et inrupit, 0. hostes pluribus agminibus inrupturi, Ta. ,^ quoin aciem hostium cunque, 0. in castra, Cs. cum telis ad sese, S. oppidum, Cs. donnis liiniFig., to break in, enter, inna, Y. : tbalamo, V. trude, invade, interrupt: imagines in animos per corpus inrumpunt: luxuries in domum inrupit: in aevum nefas, 0.
: : : :

errorem, H. in libertiinsanire putas ? II. ^.oViQmxiiQ., fashionably, H. seros amores, Pr.


:
:

Insaniens Bosporus, H.
:

nas, H.

qua me

stultitia
:

insanitas,
ease
:

atis, /.

[insanus], unsoundness, dis-

mentis

animi.

in-sanus, adj. with comp. and sup., of unsound mind, mad, insane : quod idem contigit insanis:
lu. Violent, absurd, raging, foolish, frantic: homines ex stultis insanos fa cere, T. homo insanissimus uter est insanior horum ? H. insanior cupiditas insanissima contio amor Outrageous, monstrous, Martis, V. sidera, H. extravagant, excessive : substructiones montes, Rapt, inspired: raL. labor, V. trepidatio, L. tes, V. Maddening : aqua, 0.
:

maritus,

in-ruo
press
T.
in,
:

(irr-), rui,

ere, to
:
:

rush

in, invade,

i7ito,

make an
V.
:

attack

quam mox inruimus ?


vi in
i

ferro,

in aedis, T.

hue prorsus
rush
:

se inruat, T.

tectum

g., to

ne ille force a way


:

upon, seize: in alienas possessiones in odium populi R., incur. Of a speaker ne quo inruas, i. e. trip through haste.
into, enter eagerly

in-satiabilis,
isfied,

e,

adj. with comp., ?ioi to be sat:

insatiable
:

avaritia, S.

erudelitas

nus animus, L.
not cloying
:

acquirendi votura, lu.


:

Unsating,

huma-

inruptio

(irr-), onis,/. [RYP-], a breaking

varietas

insatiabilior species.

: :

::

: : : :

insatiabiliter
insatiabiliter, adv., imatiabhj, Ta.

423

insero

in-saturabilis,
bly.

e, adj.,

insatiable

abdomen.

carve upon, engrave: titulus Graecis litteris insuramam patrimoni saxo, H. Corsculptus, L.
: :

insaturabiliter, adv. [insaturabilis], imatia-

nua Postibus,

0.

columna aenea
:

g.j to

engrave, imprint
:

insculptuin, L. natura insculp.sit in

inscendS,
tip,

:
:

ere [1 in

+ scando], to
:

mentibus,
climb

ut, etc.

in

mount, ascend

in

rogum.

in-sec6,

cui, ctus,
:

animo quasi insculptum. are, to ait into, cut up: gurcutem, L.


:

without in-scieus, entis, adj., unknowing,^ inscientihiowlcdqe, unaware : Insciens feci, T. fecisse, an bus ips'is, Cs. utruni inscientem
. .

gulionibus insectis
dentes, notched, 0.

insecti

pectine

scientem

abi

sis,

insciens, simpleton, T.

inadinscienter, adv. [insciens], ignorantly, L. inflata, tuba vei-tenthj : f aceve


:

insectatio, onis,/. [insector], a pursuing, pursuit : hostis, L. F i g., a railing at, deriding, abuse: principum, L. insectationibus petitus, Ta.
:

insectator,
plebis, L.

oris,

m. [insector], a persecutor:

in-scientia,

ae, /.,

volgi,Cs.: 'rance, inexperience: iraplicata: belli, N. : philosophiae. L. : locorum, Cs.


:

want of knowledge ignoducum,

sue,

clumsily, inscite, adv. [ inscitus ], unskilfidlij, turpem awkwardly : comparari facta navis, L. putat liturara, H.
:
:

insector, atus, arl, dep.freq. [insequor], to purfollow up: exercitum: herbam rastris, i. e. Fig., of speech, to pursue, attack, extirpate, Y. rail at, inveigh against : ultro Insecterc velut me-

lior ?

lecture,
:

inexperiinscitia, ae,/. [inscitus], ignorance, vos non f acere ence, unskilfulness, awkwardness : inscitia exercitum id inscitia est t.
inscitiast,
:

tatem

H. carmina

Livi,

etiam et etiam H.
inseco.

nullius calami-

insectus, P. of
spend a

perduceve, etc., L. L. inscitia, qui aut unde adveuissent, in-sepultus, adj., unburied: acervi civium: di, Ta. sepultura, insepultos proiecit, L. ignorant, foolish, membra, H. comp., with adj. 'in-scitus, rites. iniquomst, funeral without iniuriam offerre blundering: Inscitum insequens, entis, adj. {P. of insequor], /o/^omjquid est inscitius quara, etc. T. ignorant: i)ig,next: annus, Cs. dies, L. knoxoing, not SAC-], adj. [2 in-scius, ignorantly in-sequor, cutus (quutus), i, dep., to follow, quern vos inscii ad mortem misistis, Orphea, H. inopinantisque Menapios oppresserunt, follow offer, come next : huic, Y. itiscios lu omnium reruna fugientem lumine pinum, keep in view, 0. stupet inscius pastor, Y. Cs. quid in time, to follow, succeed : hunc proximo saeculo laborum, H. esse utilitatem in historia H. mea quem aetas Insequitur, approaches, Y.To Aeduis gereretur, Cs. unde vitam sumeret, in abditas regiones iptus, ere, to write upon, in- pursue, follow up, press upon:
:
:

temporis:

veri,

H.

aedifican-

in-senesco, life upon


:

nul,
:

ere, inch., to

grow old

in,

libris,

H.

malis, 0.

in-scrib5,

ipsl,

sit inscripscribe: in basi tropaeoruni inscribi: si quae sentiat: re de quid p. route tum in f eum libeUis essent inscriptae litterae: in illis esse vidi, his name : Littera In:

sese, S.

L.

ad hostem insequendum, cedentes, Cs. Rehquias Troiae cineres, Y. ilium gladio ora manibus, keeps iacto semine arva, traverse, Y.
:
:

sotera inscriptum scripta est foliis, 0.:

striking, 0.

Fig.,
:

to

follow zip: improborum

To strive after, enTo^ inscribe, deavor: te rhetoricis libris, ut erudiam. To ^roV. fiores, regum uomina scripti longius: ilico Aedis, ceed, go on: pergam atque insequar furnish 2vith an inscription: inscripsi
monumentis nomen:

lu-

facta suspicio insequitur.

'placarded, T.

ts entitled: to: liber, qui Oeconoraicus inscnbitur, signs, lu. inscripta lintea, i. e. curtains used as

hunc, prosecute, H. lentum convellere viraen InTo overtake : at mors insecuta est sequor, Y. Of speech, to pursue, censure, reGracch'um. In turpitudinem vitae. hoc accusatorem sibi appropriate: proach: attribute, Fig., to assign, insequevocalis nisi next : come gods, 0. the order, to follow, nomen: deos sceleri, ascribe crimes to mea dextera leto Inscribenda tuo est, thy death is batur. O.To make known, 1. in-sero, sevi, situs, ere, to implant, ingraft to be ascribed to my hand,
:

(libellos)

rhetoricos, give the

title

mark

sua quemque deorum Inscribit f acies, 0. : To brand, versa pulvis inscribitur hasta, Y. lu. ergastula, inscripta : upon brand place a

piros,

inscriptio,

nominis.^?i
inscriptione
:

onis, f. [SCARP-], an inscribing: inscription, legend, title : statua cum

Y. fissa, raodo cortice virgam Inserit, 0. ramos, H. videmus insita mala Ferre pirura, Y. Fig., to implant, ingraft, fix: num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura, H. animos corporibus ex Gavi horreo in Calatinos insitus, trans: : : :

plenior.

planted.
duce, insert, thrust:

inscriptus, F. of inscribo.

m-sculp5

(inscalp-),

psi, ptus, ere, to cut in,

2, in-ser5, serui, sertus, ere, to put in, introcaput in lecticam: insertae

: : : :

insigniter
insidiously
:

: : :

inserto
fenestrae, V. in pectoia, 0.
:

434
:

trccentos (in iiavem), H.


:

oculos

ly, deceitfully,

redire

me insidiosissi-

caput in tentoria, L.
:

falces inser:

me

tractavit.

tae

subtegmen radiis, 0. mare among, Ta. Fig., to bring in, introduce, associate, join, enroll : ius est, quod quaedam innata vis inseruit minimis rebus relonguriis, Cs.

montibus

inseri, /o?t's

insididsus, adj. with comp. [ insidiae ], cunning, deceitful, treacherous, dangerous: leno, H. quis insidiosior (est) ? sermo.
:

ligio inserit deos, L.

me

vatibus, H.

inserts,

ate, freq. [2 insero], to

put
V.

in,

insert : clipeo sinistram Insertabara aptans,

insertus, P. of 2 insero.
in-servi5,
servire, T.
:

Itus, ere, to be serviceable, be de:

voted, be submissive, serve

filium

amico Video

in-

plebi, cui inservitum crat, the utmost


:

suls commodis, atdeference had been shoion, L. tend: teraporibus eallidissime, accommodate himself,

in-sido, sedi, sessus, ere, to sit in, settle on: apes floribus insidunt, V. insedit vapor Apuliae, H. credit digitos insidere membris, sink into, 0. To occupy, keep possession of : silvis, V. inscia Insidat quantus miserae deus, possesses, V. cineres patriae, V. tumulos, L. militibus arcem, L. ut viae hostium praesidiis insiderentur, L. saltus ab hoste insessus, L. Fig., to be fixed, remain, be rooted in, adhere to: in memoria in ani:

mo

insedit oratio.
is,

N.

honoribus

nihil

est a

me

inservitum

insigne,
:

n. [insignis],

a mark, indication,

te'mporis causa, yielded: reges inservientes, Ta.

insessus, P. of
sibilat

insideo.
,

in-sibil5, Eurus, 0.

settle

inside5, sedl, on: equo, L.


V.

ere
,
,
:

are, to whistle within

ubi in-

scis,

g.,

sedeo], to sit upon, [1 in ubi Gens iugis insedit Etruto take place, settle, be fixed, adhere

cum

in locis

insideret: To take possession of, occupy: locum, L. loca, inhabit, Ta.

semen insedit: ut.in animo crimen nunc insidet in optimo quoque virtus.
:

ea

proof, sign, token, signal: quod erat insigne, eum t'acere, etc. Minerva singulare est insigne eius gymnasi clipei insigne decorum, i. e. conspicuous shield, V. maeroris, moiirning : raorbi, H. badge, garb, decoration : regis, V. quo (vestitu) insigni uti consuerat, Cs. fortunae nee vestis habitu nee alio ullo insigni differentes, etc., L. Usu. plur., attire, uniform, costume, i'egalia : cum insignibus regiis inperi, S. imperatoris, Cs. sacerdotes, suis insignibus velati, L. tectis insignibus suorum, orriaments of the helmets, Cs. vocis, costttme of a singer, lu. paternum, coat of arms,
: :

V.

insidiae, arum,/. [SED-], a snare, trap: non lupus insidias explorat, V. caprum Excipere inIn war, an ambush, ambioscade: signa sidiis, V. aenea in insidiis ponere: insidias intravisse, Cs.

standard

navem
i.

Bruti,

quae ex insigni

facile agnosci poterat,


ral's ship), Cs.

A
:

the fiag (of the admisigjial: quod erat insigne, cum


e.

insidiae tenduneius vitae a me insidiae positae tur alcui: Miloni insidias conlocare: ex insidiis
:

Fig.,

insignio {imperf. Insignibat, V.), ivT, itus, ire mark, make co7ispicuous, distinguish clipeum Auro, V. tropaeis agros, V. cum annus Avith per abl. or in phrases In V. noctis, detur funeribus insigniretur, was remarkable for, Ta. or ex, by artifice, by stratagem, craftily, insidiously
[insignis], to
:

locum insidiis conspeximus, for a sepetere, L. Fig., artifice, crafty device, plot, cret attack, y. snare : Insidias nostrae fecit adulescentiae, T. nirais insidiarum ad capiendas auris adhiberi vi-

nocturnum trium luminum, L. honor, distinction: insignia virtutis adsequi. gem, brilliant passage, fine saying: orationis verborum et sententiarum ; cf. dicam insigne, a glorious song, H.
oporteret, etc., Cs.

A
:

a7i

Marcellus insidiis interinsidiis circumventi, S. f raude et insidiis circumventus, L. fectus est per insidias circumveniri, Cs. ex insidiis.
:

insignis,

e,

adj. with comp. [1 in

+ signum], disnoted, eminent,


:
: :

tingicished by

a mark, remarkable,

er,

(insidians, ntis), m. man in ambush. On\j plur.,

[P. of insidior],
S.

a waylay-

distinguished, prominent, extraordinary : alae, V. virtus vis vestis, L. : insigniora monumenta, L.


:

insidiator, oris, m. [insidior], one who lies in eius wait, a larker, waylayer : in foro conlocatur insidiatores Massivae parare, S. (imperi), N.
: :

studium erga me insignis tota cantabitur urbe, notorious, H. : calamitas, Cs. honorum pagina, glorious, lu. : insigne aliquid facere eis, i. e. make an example of, T. maculus insignis et albo (i. e,
: :

insidior, atus,
:

ari, dep. [insidiae], to lie


:

in
:

am-

maculis albis), V. nomine, lu.

notis turpitudinis

praeclaro

mihi dolis bush, lie in wait for : ex occulto, Cs. lupus insidiatus ovili, V. in legavitae suae, S. F i g., to watch for, plot against, tis insidiandis. somno mariseize stealthily: Hiscine contra, T.
:

ably, extraordinarily, notably

insignite, adv. with comp. [insignitus], remarkimprobus: insigni:

tius probari, L.

torum

tempori, L.

Insidiose, adv. with sup, [insidiosus], cunning-

insigniter, adv. with comp. [insignis], remark: amicos diligere: insignius ornari, N.
ably, extraordinarily, 7iotably


insiguitus

: :

: : :

425

insolentia
insistunt: ut aut citius insistendum ille non poterit aut longius procedendum
:

insignitus, adj. with comp. [P. of insignis], marked, clear plain : utendum imaginibus insigniDistinguished^ striking, renotae veritatis, tis markable, notable : ignominia insignitior, L. lacus
^ :

rum motus
sit,

eodem modo

Komen

insignitius, L.

insignitius flagitiuni, Ta.

insilio, ul (insilivi, L.),


:
:

Ire [1 iti+salio], to

insistere? hesitate: insistit, secumque corde volutat, V. To enter on,pursue, follow quam insistam viam, T. qua quaerere insistara viam ? where shall I go to find, (him)? T. iter,"
:

leap in, spring up, throw oneself upon, bound, mount: in phalangas, Cs. undas, in equum, L. hue, 0. prorae, 0. tergo centauri, 0. 0. Aetnam, H.
: :
:

quod
on
i

insistis,

approbo, L.
:
:

To

folloxv,
:

pursue, press

acrius liostis institit, N.

f ugientibus, L.
:

F g., to folloiv, pursue nem pugnae, plan, Cs.


L.

viam domandi, V. ratiovestigiis laudum suarum,

insimulatid (insimil-),
charge, accusation
:

onis, /. [insimulo],
:

probrorum

criminis.

in-simulo,

avi, tltus, are, to

make

suspected,

up, pursue, persist, insist, press vigorously, apply oneself, be busy about: sic institit ore, V. importune ad spolia legenda, L. : mu:
:

To follow

charge, accuse, blame, impeach : tu me insimulas, bring a charge against : Criminibus virum, 0. vilicus cum impulse tuo insimulatus esset : iiisimulatus falso crimine senatus, L. Verrem avaritiae insiraulant hominem pvoditionis insimulatus, Cs, To bring as a charge f raudandi causa discessisse. id quod ego iniuratus insimulo neque aliud quam patientia insimulari posset, be laid to his charge, L.
:
:

nus
etc.

viventi,
:

II.

obsidioni, Cu.

orare dictatorem,

Cornutum,ut, N. To press upon, urge: dilataque tempora taedae Institerant, were at hand, 0. id bellum ipsis institit raoenibus, was at, L.
ut, etc., L.
:

flagitare senatus institit


tueri,

lulium

singulis, dwell upon.


1 SA-], an ingrafting, insitio, onis,/. [1 in grafting : delectant insitiones. llie time of graft-

in-sincerus,

adj., spoiled,

corrupted: cruor, V.

ing, 0,

In rhet., a iiisinuatid, onis,/. [insinuo]. conciliation of favor, insinuating style.


in-sinuo,
av!, atus, are, to thi'ust in,

push

in,

insitivus, adj. [ insitus ], ingrafted, grafted : H. Fig.: (j!Viicc\\n'&, pretended : disciplinae, impot'ted : liberi, spurious. Ph.
pira,

make a ivay : cumque data


suos,
reflex., to

potestas in forum insinuandi: quaintervalla essent, insinuabant ordines

insitor,

oris,

m.

[1 SA-],

an

ingrafter, Pr.

pushed forward their files, L. With pron. find a xoay in, creep in, steal in, inti'ude, insinuate oneself inake a way : se inter equitum turmas, Cs. qua te insinuaveiis, L. qua, se inter in-sociabilis, e, adj., iviihout social ties, not to Fig., to vallls flumen insinuat, winds along, L. hopenetrate, enter, steal in, win one''s way, become fa- be bound in friendship, unsociable : gens, L, miliar : in ipsius consuetudinem: in causam: no- mines omni generi humano, L. vus per pectora cunctis Insinuat pavor, V. subtiins51abiliter, adv. [solor], inco7isolably : doWith se, to win lens, H. liter eis, curry favor with, etc. one's way, enter, steal in : se in familiaritatem Mein-solens, ntis, adj., unaccustomed, umisual, not callidus ille ne telli se in familiarem usum, L. used, contrary to custom: Quid tu Athenas insose insinuet, curry favor : plebi se, L. aspera aequora Emirabitur insolens, lens ? T. insipieus, entis, adj. with comp. [2 in + sa- H. in dicendo, inexperienced: infamiae belli, Cs.
: :
:

insitus, adj. [P, of 1 insero], ingrafted, grafted: mala, V. Fig., implanted, inborn, innate, penitus opinio: vis, fixed: dcorum cognitiones H. menti cognitionis amor feritas, L.

piens], unwise, foolish


tior

fortunatus

ego insipieu-

quam

illi

ipsi.

Excessive, immoderate, haughty, arrogant, insolent : insolent! alacritate gestire exercitus, H.


:

insipienter, adv. [insipiens], unwisely, foolishly


:

sperare.

nota victoria factus, S. victoria natura Extravagant, prodigal : in aliena re: ludus, H.
in re

insipientia, ae,/. [insipiens],


anirai.

moisc?om,/o%:

in pecunia.

to set foot, take a stand, , ere, iii-sist5, stitJ, stand on, step on, tread on: firmiter, hold their
:

ally,

insolenter, adv. with comp. [insolens], unusucontrary to custom: evenire. Immoderately,

ground, Cs. ut proximi iacentibus insisterent, stepped upon, Cs. vestigiis abeuntium, L. huic (saxo) institerat frustra, 0. clamoso circo, occupy insolentia, ae, /. [ insolens ], unusualncss, a place in, lu, insistebat in manu Cereris dextra strangeness, novelty : fori iudiciorumque itineris, simulacrum cingulus australis, in quo qui insi- S. voluptatum. Of language, novelty, strangeness, stunt: digitis, on tiptoe, 0.: limen, step upon, V. verborum. Want of modafi'ectedness : orationis vestigia plaiitis Institerat, V. cineres, H. To eration, haughtiness, arrogance, insolence, extravamake a stand, halt, pause, stop, stand still : stella- gance: tuasingularis: insolentiam suamcoutinere:
:

haughtily, insolently : laete atque insolenter ferre, with insolent exultation: hostis nostros insequens, Cs. se insoleutius iactare nostros premere, Cs.
:


insolesco
ex secundis rebus,
S.
: :

: : ,

iustauratio

42G
:

bendis tribunis, Cs.


,

glome, N. in circumscrinoxiorum insolentiae, Ph. ere, inch., to grow haughty in-solesc6, become elated: per licentiam animus insolescit, S.

look into, look %ipon, inspect, consider, contemplate, examine, survey : in vitas omnium, T. cupiditas
:

rebus secundis, Ta.

in-solidus,
in-solitus,
miliar, strange:

adj,^ not solid, tender

lierba, 0.

inspexerit Eos, 0.: urbis, H. ranarum viscera, lu. leges Unde quod est usquam Inspicitur, 0. 2o look at, inspect, appraise: candelabrum: ludorura sumptus, 0. To
inspiciendi
: :

cum Komam

inspect,

examine: arma

unaccustomed, unused, unfain virorum conventura insolitae fugiunt in flumina phocae, i. e. contrary ad laborem, Cs. reruni bellito their custom, V. Unusual, ^incarum, S. eius tumultus equi, L. common, strange : verbum: tumultus, S. motus, V. mihi loquacitas talibus labor, S. novum et moribus veterum insolitum, something unknown, Ta. machinae, insolitum sibi, a strange thing, Ta.
adj.,

feminae
:

domos, V. de ludis, etc. (sc. libros), L. Fig., to consider, examine, investigate, inspect: res sociorum, L. te a puero aes alienum, L, Inspici si possum, etc., H. fidem, 0.
cura, L.

cum
To

To examine, spy out:


libros, L.
:

militis

arma

vires equos

cons^dt, inspect:

ere [spica], to cut in the form inspioo, of an ear of corn, sharpen : f erro faces, V.
, ,

iivi,

in - spir5,
into, inspire:
rat, 0.

atus, are, to blow upon, breathe


:

insomnia,

ae, /. [insomnis], sleeplessness,

want
T.

of sleep, watching :

te adiget
:

hovsum insomnia,

conchae, 0.

Se (Fames) viro

inspi-

iiisomniis fatigari, S.

insoraniis carere.

msomnis,
wakeful: nox, V.
1.
ille

e,

adj. [ 2 in

+ somnus
:

],

sleepless,

num

ignem, V: Morsibus, V.

inspire, excite, infimne: occultum animas, 0. To instil, implant: veneg., to


:

virus, 0.
adj.,

fortitudinem, Cu.

noctes insomnis agit, H.

draco, 0.

in

spoil: arma,
i,

spoliatus, V.
e,

not plundered, not

made

insomnium,

n. [1

in+somnus], a dream.
Tb.

Sing., Tsi.Flur.,
2.
ness.

T., V.,

Only plur.

insomnium,
:

l,

n. [2 in

+ somnus], sleeplessocellis, Fr.

insomnia portare
,

ui, are, to resound: Boreae cum Insonat Aegaeo, roars over, V. caeli delapsa per auras Insonuit, resounded, V. peunis, rustle with, 0. calamis, make music loith, 0. insonuitque flagello, cracked his lohip, V. Verbera, cracked, V.

in-sono,

adj. not steadfast, unsteady, unnot firm : ingressus, L. cymbae, acies, shaken, L. Giving no naves, Cu. V. Fig., unstable, inconstant, support: tellus, 0. changeable, fickle : instabilera raotum habere, Cs.

in-stabilis,
:

stable, tottering,

spirit us

coniugium,

lu.

animus, V.
with comp. [P. of insto],
:

instans,

antis, adj.

present, immediate:

Pressing, urgent: periculum, N.


tioi-,

eadera efficiunt
Ta.

quae venientia metuuntur, aegritudinem instantia bellum.


:

species instan-

iu-s6ns, ntis, adj., guiltless, hinocent : amicus, V. publici consili, L. si regni crimine insons f uerit, L. As subst. m. : insontes sicuti sontes circumvenire, S. Harmless : Cerberus, H. casa, 0.
:

(instanter), adv., earnestly, pressingly. comp. : instantius concurrere, Ta.

Only

in-s5pitus,

adj., sleepless,
,
,

wakeful: draco, 0.
:

instantia, ae, /. [insto], an impendence, approach : f utura quorum vera erit instantia.
instar, ?i. indecl., an image, likeness, resemblance, appearance: terra quasi puncti instar obtinet, looks almost like : parvum instar eorum, quae conomnia vix minimi cepisset, a smcdl specimen, L. moment! instar habent, the semblance of any importance whatever : quantum instar in ipso ^Vhat a presence! V. With gen., like, in the form of equal to, as large as, loorth : Erana, non vici instar, sed urbis ut instar muri hae saepes munimentuni praebeant, Cs. instar mentis equus, as large as, Y. nomina ea partium urbis et instar urbium sunt, L. unus ille dies mihi iramortalitatis instar fuit, as good as: Plato mihi unus instar est omnium, worth them all. About, nearly: cohortes
:

(inspecto,

at, observe, view.

Only P.praes.
:

a.re),freq. [inspicio], to look

ipsis inspectan-

tibus, before their very eyes

inspectante exercitu

inspectante ipso, Cs.

inspectus, P. of inspicio. (insperans, ntis), adj., not hoping, not


ing.

salutem insperantibus reddere, beyond their hope : insperante hoc atque invito Pamphilo, against the hope and wish, T.
dat.
abl. :

Only

expect-

and

unhoped for, unlooked for, unexpected, unforeseen : gaudium, T. praesidium: tellus, V. pluma, unwelcome, H. omnibus consiadj.,
: :

in-speratus,

lium: nihil

tam insperatum accidere


:

potuit, L.

As

subst. n.

ex insperato,

U7iexpectedly, L.

quaedam, quod instar legionis videretur, Cs.


tes dati

mili-

spersi, spersus, ere [1 in+spargo], to sprinkle over, scatter : molam ac vinum insper:

inspergo,

duarum

instar legionum, L.

sos reprehendas corpora naevos, H.

repetition:
to

instauratio, onis, /. [ instauro ], a renewing, ludorum ludi ex instauratione paran:

inspicid, spexl, spectus, ere [1 in+specio],

tur, L.


instaurativus
instaurativus,
begun afresh
:

: : : : : : :

437
anew,

institutum
hominem
:

adj. [instauro], instituted

place, plant, flz, set

ludi.
avi,

V.
T.

instauro,

To renew, repeat, resume: instauranchores, V. dae caedis potestas novum de integro bellum, diem donis, infestis pugnam sagittis, lu. L. ludis biduura celebrates with repeated offerings, V. pervigiles iustauratum, added by repetitions, L,
:

atus, are, to establish, ordain:

Of
set

in

troops,

: vestigia nuda sinistri pedis, animum, e. to set one's heart on, to draw tip, arrange: duplici acie
i.

Iiistaurati auirai, repopinas, frequent anew, lu. di, talia Grais Instaurate, repay, V. freshed, V.
: :

quam (aciom) sex cohortium, Cs. up, erect, plant, found, establish, arrange ubi institui vineae possunt: officinam Syracusis: Amphora f umum bibere instituta, set, II. To make, build, fabricate, construct : navis, Cs. turris, Cs. amphora coepit Institui, H. delectum, To make ready, prejMre, furnish, provide Cs.
instituta, Cs.

2h

in-stern5,
over,

stravi, stnltus, ere, to


:

cover, cover
:

tl3 SiXtos, floored

insternor polle leouis, V. ponco7istnicted), V. pulpita tignis, laid the stage over a scaffolding, H.

spread upon.

(i. e.

pilorum numerus instituitur, Cs. dapes, V. Fig., to institute, foimd, establish, organize, set up alii illis domi honores instituti, S. instituta sacrificia, Cs. magistratum nostro more institutus exercitus, organized: Saturnalia institutus festus
: : : :

instigator,

oris,

m. [iustigo], a stimulator, inshe that insti-

dies, L.

sacros ludos, 0.

To

constitute, appoint,

stigator: sibi quisque, Ta.

designate, single out:


J,

instigatrix, icis, /. [ instigo gates: adversuin alqm, Ta.


instigo,
avi, atus,

are [STIG-], to goad on, urge,


:

stimulate, stir, set on, incite, instigate : si hie non instigante te, insanit satis sua sponte, instiga, T.

testamento heredem, S. ut ille filius instituatur, be adopted: tutorem liberis. 7'o ordain : Arcesilas instituit, ut ii, qui, institutum est, ut fierent (quaestores), L. etc. antiquitus institutum videtur, ne quis, etc., Cs.

eum

7'o

imdertake, begin, commence: ut


:

instituimus,

at your instigation : sequentem studiis, V. agmen, 0. conscientia nos in Hannibalem, L. facinoris instigari, Cs.
: : :

Roma- pergamus

pontem

instituit,

historia nee

institui

biduo perfecit, Cs. potest sine, etc, iter, H.


: : :

cum populo

in by drops, drop in, instil: lumini oleum: (oleum) caulibus, To drop upon, fall on: guttae saxa instillant. H. F i g., to instil, infuse : tuae litterae raihi quidin-still5, avi, atus, are, to

pour

dam

quasi

aniraulae

instillarunt

praeceptum

auriculis, H.

instimulator,
tor
:

oris,

m. [instimulo], a stimidaare, to goad,


:

seditionis.

in-stiniul5,
late:

urge on, stinmverbis, 0.

Bacchas

sonis, 0.
oris,

Venerem
[

instinctor,
sceleris, Ta.

m.

STIG-

],

an instigator:

R. amicitiam, S. mutai-e res inter se instituerant, had opened commerce, S. institui Topica conscribere si quae mulier conviviis uti inTo purpose, deterstituerit, made it a practice. mine, resolve upon : decernite, ut instituistis ut instituerat, acco7'ding to his custom, Cs. ab instituto cnvsu, purposed : quos habere secum institue2h order, govern, administer, regulate, rat, Cs, control, direct: Sapienter vitam, T, libri de civi2'o teach, instruct, train up, tatibus instituendis. educate: sic tu instituis adulescentis ? ita Helvetios a maioribus institutes esse, uti, etc., Cs. calamos cera coniungere, V. artibus hunc, lu. de isto genere, to give instruction : eos ad maiorum
:

instituta

alquem

sic ut, etc.

instinctus, P. of instinguo. 2. (instinctus, us), m. [instinguo], instigation


1.

nos, ne

quem

cole-

remus,

S.
[ instituo ], disposition,

(only ahl. sing.): mstinctu divino, by inspiration.


stinctus, ere, to instigate, in(in-stinguo), impel (only F.pass.): furore et audacia, imfuriis, inspired, L. pelled: vocibus, animated, L.
,

institiitio, onis, /.
vare, custom.

ar-

rangement: rerum: institutionem suam conser-

cite,

de aliqua re
ing.

Instruction, education : doctoris Graecis institutionibus eruditi, learn:

instita, ae, /., a border, flounce of a lady^s tunic: Quarum subsuta talos tegit instita veste,

institiitum,
intention, design

H,

longa, 0.

nulla,

i.

e.

no lady, 0.

institi.
sto,

I.

Perf. of insisto.

II.

Perf. of in-

tute meo usage, habit

n. [ P. of instituo ], a purpose, consulatus tui pauca de instipractice, custom, dicere: huius libri.
i, :
:

:
:

hi lingua, institutis
:

differunt, Cs.

institio, onis, /, [STA-], a standing still: stellarum. institor, oris, m. [STA-], a factor, broker, huckamata chirographorum ster', hawker, peddler: multum institoribus, H. ipse mercis, peddler of hibernae tegetis, lu, Ills own wares, L.
:
: :

meretricium utor institute meo abduci ab institutis sms, principles : aliorum institute fecisse, precedent: contra omnium \nst\tuta, precedents militem ex instiinstitute sue copias eduxit, Cs. An institution, tute dare, according to usage, L.
:

ordinance, decree, regulation : praeteris instituta maiorum domi militiaeque, S. omnia traditis in:
:

instituo,

ui,

utus, ere [1 in

+ statuo],

to

put in

stitutis acta

patriae, N.

duarum vitarum

insti-


iustitutus
tntsi, plaiis.

: : : :

insula

: ::

438

Plar.^ principles, elements: philoso-

phiae.

institutus, P. of

instituo.

2. (instructus, us), m. [STRY-], arrangement., preparation. Only abl. sing.: oratio eodem instructu comitata.

in-sto, stiti, staturus, are, to stand upon, take a To draw nigh, approach, be at position: iugis, Y. hand, impend: partus instabat prope, T. nox inea quae videntur instare instant ludi stabat, S.
: : :

cum illi iter instaret: quidquid subiti instat, lu. illudquod instet agi oportere, the subject in hand: quod instat, i. e. our purpose, V. cum legionibus quantae caedes Laurentibus instare Varum, Cs. To press upon, harass, molest, meyiace, instant, V.
: :

threaten : comminus acriter, S. rursus, Cs, ferro hinc Pallas instat, Hinc contra Lausus, V. hostibus dubiis, S. noli mihi instare praecedentibus, H. : cedenti instaturus, L, instantera regi corae: : : :
:

i, n. [STRY-], an implement, instrument : tela et cetera instrumenta militiae, S. crudelia instrumenta necis, 0. Collect, in sing., instruments, apparatus, material, stock, furniture: instrumentum ac ornamenta villae: militare, Cs. aratorum: nauticum, L. artis, H. Store, provision, supply, means: quid viatici, quid instrumenti satis sit, i. e. for a journey : instrumenta ad obtinendam sapientiam virtutis. Ornament, embellishment: felices ornent haec instrumenta libellos, 0. anilia, attire, 0. commission, authorization : tribunatus,

instrumentum,
:

utensil, tool,

Earn (contabulationera) in parietes, Cs. Of troops, quam ob rem urge, insta, pertice addit et instat, to form, set in order, draw up, array : ad instruenH. ille instat factum (esse), insists upon the fact, dum spatium, L. hosce, T. exercitum, S. aciem To follow tip eagerly, pursue, be aciem instructura habere, ut, etc., Cs. Instructi accusatori. T. in quo (loco) insidias, lay an amintent upoyi, urge forward, drive: vox domini in- acie Teucri, Y. Instant ardentes Tyrii, Y. stanti?, lu. instant bush: acies circa vallum, L. ad hunc raodum talibus instans monitis ( parens ), lu. acies instructa, Cs. To prepare, make ready, furoperi, Y. non ignarus instandum famae, Ta. Marti currum, nish, provide, equip, fit out (freq. in P. perf.) auTo demand earnestly, solicit, dierunt muros instrui, N. parato atque instructo to work hard at, Y, unum de indu- exercitu, Cs, domum raensas, Y. agrum, stock, insist upon : num ego insto ? T. quod te instante faciet, L. instruit focum provincia, lu, Fig., to protiis, make one demand, Cs, at your instance: instat Scandilius poscere recu- cure, provide for, prepare : accusationem in inperatoi'es: tibi instat Hortensius, ut eas in consi- struendo (orationem) dissipatus, arranging : sine lium profecto, si instetur, suo milite vinci Ro- viribus illis Bella instructaj 0. instruendae f raudi intentior, devising, L. To inform, teach, instruct: luam posse, L, testis orientia tempora Exemplis, 11. 1. instratus, P. of insterno.
ten videre, lu.
:

in-stru5,

uxl, uctus, ere, to build in, insert:

g., ^o

urge, press, insist,


:

pursue

2. in -stratus, adj., not covered: cubile, unspread, Y.

in-suavis,
littera.

e,

adj. with comp.


:

and
:

sup., unpleas-

ant, disagreeable

vita

haberi, H.

insuavissiaaa

instravi, perf of insterno, in-strenuus, adj., sluggish,


T.

spiritless

animus,

in
sweat

sud5,

are, to sweat on, stain with

quis (libellis)

manus insudet

volgi,

H.
accus-

in-strepo, u!, itus, ere, to resound, rattle, creak sub pondere faginus axis Instrepat, Y.

facio [ insuesco tomed, habituated (adsuetus) equi, Cs.


adj.
:

insuefactus,

],

Only P. pass.
(

in-string5 ),
:

ictus, ere, to

Instricta fides
adv.,

gemmis,

instructe
:

),

with great

preparation.
bind, fasten. inlaid, 0.
in-

Only comp.

ludos instructius facere, L.

in-suesco, suevi (-suerat, Ta.), suetus, ere, to habituate oneself, become accustomed, be inured mentiri, T. amare, S, militem victoria frui, L. To accustom, habituate : hoc me Ut fugerem, H. ita se a pueris insuetos, L.
:
:

instructio, onis, /, [STRY-], an array: structione aspectuque signorum pulsus.

instructor,
convivi.

oris,

m.

instruo

],

a preparer:

1. instructus, adj. with comp. and sup. [P, of m^ivnol, furnished, provided, supplied: domicilia rebus iis, etc. instructae ornataeque naves decern vitiis instructior, II. Fig., arranged, prepared, ready : in corde consilia, T. res satis scite
:

instructae: ad dicendum instructissimus. structed, taught, versed: in iure civili a iure ab historia instructior.
:

Inciv!li,

in-suetus, adj. [P. of insuesco], unaccustomed, unused, inetperienced : contumeliae: huius generis pugnae, Cs. navigandi, Cs, male audiendi, N, vera audire, L. acies inferre pedestris, Y. miratur nemus insuetum Scuta, Y. moribus Romanis, L. ad tale spectaculum, L. corpora ad onera portanda, Cs. Unusual, strange : insueta liberae civitati species, L. limen Olympi, Y. insuetos Plur. n. as foetus aniraalia edere, monsters, L. adv. : insueta rudentem (i, e. insolito more), Y.
: :

insula,

ae,

/".

[1

Rheui amnis, Ta.

SAL-], an island, isle: Delos: A part of Rome encircled by


insulauus
the Tiber, 0.

: : : :

integer

: :

439

A part

of Si/ramse act off by an

arm of the

sea, L., C.

An

enclosed conrt, tenement

for poor families : Clodi. insulanus, i, m. [insula], an


iusulse, adv.
[

islander.
insipidly,

insulsus

],

tastelessly,

foolishly, absurdly: omnia fieri: terpretari, not without ivit.


atis, f. sipidity, silliness, want

non

insulse in-

Over and (specus) insuper firmo onerant, Ta. above, moreover, besides: insuper scelus Vestera discidit, T. si id parum est, insuper poenas expetite, L. ilia insuper quam quae pacta erant facinora, L. haec insuper addidit, V. Insuper his, quod, etc. (i. e. his addam insuper, etc.), V.
: : : :

insulsitas,
:

[insulsus], tastelessness, in-

over,

of wit : eorum

harum

re-

e, adj., that cannot be passed insurmountable : Alpium transitus, L. Invincible : genus bello, V. Inevitable : fatum, 0.

in-superabilis,

rum

orationis.

in-surg5,

surrexl, surrectus, ere, to rise up,


:

adj. with sup. [2 in ed, without taste, coarse: gula.

insulsus,

awkward:

absurd: Fatuos sulsum genus (


jnus homo, Ct.
silly creatures.

bipennis, lu. Tasteless, insipid, silly, in verbo non inest, insulsus, T,


:

Fig.,
:

+ salsus], unsaltbunyling,

rise, lift

oneself: attoUi et insurgere, Ta.


:

(serpens)

arduus insurgens, V. Altior insurgens heros, V. Ostendit dextram insurgens Entellus ( for the blow), V. insurgite rerais, rise on your oars, V.
:

ridiculi

aduleseens InsulsissiPlur. f. as subst, ( sc. mulieres ),


)

suis

i. e. to seize, 0. I'o rise, tower, stand high, be lifted : inde colles insurgunt L. acuta silex Speluncae dorso insurgens, V.
:

insurgere regnis,

insults,
at, leap

avi, atus, are, freq. [insilio], to spring

upon, leap, bound, jump, spring : f remit busto, H. aequore toto Insultans sonipes, V.
: :
:

Fig., to rise, increase, gather force: Insurgat Aquilo, H. Vastius insurgens impetus undae, 0. Caesar paulatim insurgere, rose to poiver, Ta.
:

Fluctibus insultavere cariuae, 0. istas (forls) calnemora avia matres Insultant thiasis, cibus, T.

in-susurro,
uate, suggest:

avI, atus, are, to

whisper

to,

insin:

V.
L.

F
:

insult

be insolent, scoff' at, revile, abuse, taunt, vehementius tibi in calamitate impune,
g., to
:
: : :

aurem
esse.

ad aurem familiariter in mihi cantilenam navigandi nobis tempus


alteri:
:

Cernis ut insultent Kutuli, exult, Y. multos Huic capiti, V. in rem sibi per contumelias, L.
: :

insutus, F. of

insuo.

p.: in

omnis: morte mea, Pr.


inful, inesse, to be in, be
(i. e.

ere, inch., to waste away, in-tabesco, bui, pine away: cum semel fixae cibo Intabuissent
,

in-sum,
rat pictura
canistris,

in conclavi), T.
:

upon: ibi ineminotauHie


.
. .

in urbe quae (fercula) inerant inerant lunaria fronti Cornua, 0. F i g., to be contained in, be in, belong to, appertain to : inest tamen aliquid praecipue pedum perniinerat contemptor animus, S. citas inerat, L. inerat conscientia, derisui f uisse triumphum, Ta. In amove haec insunt vitia, T. in voltu vecordia quibus autem in artibus prudentia ininerat, S. huic homini non minor vanitas inerat, S. est

ru3 inest, V.:

pupulae, H. videndo, to pine with envy, 0. To melt away, dissolve: ut intabescere Igne cerae solent, 0.
:

H.

mihi cura

inest,

H.

inest

hoc tempore odium.


ere, to

in - sum5, sumpsi, stimptus,

take for,

apply, expend: ut imllus teruncius insumatur in

quemquam: non est melius quo insumere possis, H. Nullum ultra verbum, quin amares, etc., loaste no word, to hinder, etc., H. F i g., to apply, employ, bestow: nulla opera insumpta, %777i()i<^ e/fo?-^; fruTo take to oneself, assume: instra operam, I;. terficiendi domini animum, Ta.
:

in-tactus, adj. with comp., untouched, uninjured, intact: cervix iuvencae, not broken to the yoke, V. boves, H. nix, L. exercitus, L. inlactis adsidere rauris, L. nemo intactus profugit, Britannus, unsubdued, H. S. religione animus, L. vires, unimpaired, Cu. caput buxo, lu. intactae segetis per summa volare (i. e. quae vix videatur tangi), Y. Untried, unatiempted : helium, without combat, S. saltiis, Y. carmen, H.': admovere manus intactis thensauris, L. intactis esurit (Statins) opulentior thesauris Arabum, H. intactam Paridi nisi vendat Agaven, not yet put
: :

on
Ct.
:

the

stage, lu.
:

Untouched,

undefiled, chaste
:

Pallas, H.

cui pater intactam dederat, Y. intactior omni Sabina, In.

virgo,^

intaminatus, adj. [TAG-], unsullied, undefiled


honores, H.
1.

in-su5,
i.

insutus in culeum
e.
:
:

0.

sew in, sew into, sew xi-p terga bourn plumbo insuto, the cestus, V. patrio (infans) Insuitur femori, insutum vestibus aurum, embroidered, 0,
ul, titus, ere, to
:

intectus, F. of

iutego.

in-tectus, ctdj., uncovered, unclad: cetera intecti, with no other covering, Ta. Unconcealed,
2.

in-super,

adv., above,

on
:

the top, overhead: in:

frank, Ta.

super bipedalibus trabibus immissis, Cs. montis insuper altos Imposuit, V. cumulatis in aquas sarcinis, insuper incumbebant, L. circumvelari, 0. From above: iugum insuper imminens, L.

integellus, adj. dim. [integer], pretty fair conditio7i: alqm praestare alqd, Ct.
:

safe, in,

integer, tegra, tegrum, and sup. integerrimus [2

adj.

in- -f TAG-],

with comp. integrior untouchedy


intego
:

: : : :

intemperans
:

: ;

430

intcgro imhurt, entire, whole, complete : annus quarum (sudie, i. e. with the day before us, H. blicarum) pars inferior integra remanebat, Cs. Unimpaired, unsigna ( litterarum ), unbroken. injured, unhurt, unwounded, unmiUilated, unexhaxisted, sound, fresh, vigorous : aetate Integra, in cum integri dcfessis succederent, her flower, T. florentes atque integri integros pro saueiis Cs. Pelops, entire, 0. cecidit Cethegus arcessere, S. opes (opp. accisae), H. Integer, unmutilated, lu. integer aevi sanguis, the vigor of youth, Y. gens Not worn, fresh, new, unused: a cladibus belli, L. ad integrum bellum cuncta parare, S. pugnam edere, L. uti causa hac integra, this pretext as a eum Plautus locum reliquit intefresh one, T. grum, not imitated, T. In the phrase, de integro or ab integro, anew, ofiesh: potius quam redeat de integro haec oratio, be told over again, T. relata de integro res ad senatum, L. columnam Magnus ab integro efficere ab integro novam saeclorum nascitur ordo, V. Untainted, fresh, sweet: ut an teponantur integra contaminatis: fontes, H. In the phrase, in integrum restituere, to restore to a former condition, pardon, forgive: quod te absente hie filius Egit restitui in integrum aequomst, i. e. be undone, T. in integrum restituti,
:

soundness: corporis
correctness:

valetudinis. Fig-, purity, Latini sermonis. Blamelessness, innocence, integrity: vitae, S. integritas atque in-

nocentia

vitae,

N.

mulierem

summa

iutegritate

existimari, chastity.

integrS, avi, atus, are [integer], to make whole: artus in pravum elapsos, i. e. set, Ta. To renew, begin again: lacrimas, L. carmen, V. Fig., ^o recreate, refresh : animus admiratione integratur.
:

lanx

integumentura, l, cum integumentis,

n.

[intego], a covering:

ceals,

L. That which cona covering: frontis: flagitiorum nequitia


lids,

frontis involuta integumentis.


1.
2.

intellectus, P. of

intellego.

intellectus, us, m. [1 LEG-], a perception, discernment: hiems et ver intellectum ac vocabula


habent,
telligent,
i.

e.

are recognized, Ta.


entis, adj. [

intellegens,

discerning, appreciative
:

dicendi existimator rebus, versed.

P. of intellego ], in: vir iudicium cuiusvis generis in hisce


: :
:

intellegenter, adv. [intellegens], intelligently, appreciatively: audiri.

intellegentia (intellig-),

ae,/. [intellegens],

pardoned: nonnuUos ambitus damnatos in inte- discernment, understandiiig, intelligence : pars anigrum restituit, Cs. Fig-, ^'-cw, open, undecided, mi, intellegentiae particeps in quibus (gustu et Understanding, knoivlundetermined: rem integram ad reditum suum odoratu) est intellegentia. iussit esse ut quam integerrima essent ad pacem edge : iuris Eam calamitatem vestra intellegentia Art, skill, taste, conomnia, Cs. quid hac quaestione dici potest inte- Sedabit, discrimination, T. noisseurship : in rusticis rebus: in hornine intellegrius V quoad erit integrum, still in my power conception, apnon est integrum Porapeio consilio iam uti tuo, gentiam esse, non avaritiam. open: si integrum daretur, i. e. if he be unfettered. prehension, notion: capere intellegentiam rerum Inexperienced, ignorant: me discipulum inte- intellegentias mente concipere.

grum

accipe. Healthy, sound, sane, iinimpaired animi, H. mens, H. integrius iudicium a favore, Unbiassed, impartial: integrum se servare, L. neutral: arbiter, lu. scopulis surdior Icari Voces audit, adhuc integer, heart-whole, H. Blameless, irreproachable, spotless, pure, honest, virtuous : illo nemo integrior: integerrima vita: testes: vitae, in life, H. virgo ab se, T. a coniuratione, not implicated in, Ta,

intelleg5 (not
intellegit, S.), ectus
see into, perceive,

intelligo), exi (intellextl, T., C.

[inter+lego], to come to know, understand, discern, comprehend,

gather: quod ubi intellexi: id quod omnes intellegunt: cum sententia interdict! intellegatur: non intellecta vox, 0. magna ex parvis ut quid agam intellegas, T.: utrum a pud nos officium an timor valeret, Cs. Quanti me facias, H. corpus quid sit: ferre me posse intellego: facile intellectu Colloq. in-tego, texi, tectus, ere, to cover over : reliqua est, N. intellegi necesse est, esse deos. pars scrobis virgultis integebatur, Cs. cum prima intellego, / understand, take, T. To understand, luce densa nebula saltum intexit, L. 2 o protect: be master of: Faciuntne intellegendo ut nihil invidit vallo etiam integi Romauos, L. tellegant? i. e. criticise so keenly, T.: non multum quantum ego linguam avium integrasc5, ere, i^ich. [integro], to begin in istis rebus To see, peranew, break out afresh : hoc malum integrascit, T. Graece scripta intellegere possum. ceive, discern: qua re hostis adesse intellegitur, /". integratid, onis, [integro], a renewing, reS. ubi neque cohortationes suas neque preces storing: Amantium irae amoris integratio, T. audiri intellegit, Cs. intellego, quid loquar.
:

integre, adv. [mte^ev

],

pui-ely, correctly: di-

cere.

udice

i g., irreproachably, honestly, without prejiudicare avaritiam alcuis mutare, Ta. ubi integre eglt, disinterestedly, Ta.

(intelligo), see intellego.

in - temeratus,
Camilla, V.
:

adj.,

inviolate,

chaste,

pure:

munera, of pure uine, Y.


antis, adj.

integritas,

ati?,

/,

[ integer ],

completeness,

in-temperans,

with comp. and snp.^


iutemperanter
431
'

: :

intepeo

To turn, direct, assail with, aim : iiitenwithout self-control, unrest rallied, extravagant, im- turn ? T. ubi Hannibal est, moderate, intemperate : interaperautis esse arbitror denda iu senerast fallacia, T. mihi actionem perduelfui in te iutemperanlior, quara de- eo bellum iuteiidis ? L. scribere, etc. To urge, incite: eum ad caintempe- ilionis: litem tibi. bui: in augendo eo intemperantior, L. se ad firraitatem, 6?-acc. \\v\, profligate : ad u- vendi omnia curam,L. rantissimae perpotationes To direct, turn, give, lend (often with aiiimm) inintemperantissima pecus. lescentia aroura hahehat, Jcepi oa intemperanter,af/i'.uithco/?jjD.[intemperans], iteutum animum tamquam f^^e stretch: quo animum intendat, facile perspicio: immoderately, extravagantly, intemperately : abuti bellum animum intendit, b. animum st.idns, otio: interaperantius opibus suis uti: aviditate ^^ Jo uiH. ubi ingemum inteudens, valet, S. too rashly, Cs. caedis intemperantius secuti,
: :
\

maqnify, intensify : \0CQm. raise, ^ .: spiriintemperautia, ae, /. [intemperans], tcant ^^^q^. foimidinem, quod. etc.,Ta. buic negaof moderation, excess, extravagance, intemperance : ^^^^ ^^^^^ gloriam intendit, Ta. vera, exaggerate, ^n-o- ^a.To give attention to, purpose, endeavor, inmenti mimica yxm, immoderate use, L. cfaiice, imolence, insubordination: Pausaniae, ^. ^^^^ ^^^^ consilium primum intenderam, T. insua mtemperantia, nimiaque licentia, .N. f^^to intenderat negotio, animo in-

-p.

-,

^' crease,

q^o^

S.

quod

intemperate,
ately: vivere.

adv.

interaperatus

],

intempei-| i

in-temperatus,
i^ 4.,,,-:;;^ in-tempenes (
/ \
),

adj., excessive:

benevolentia.

^ z^,.!,. ace. ^^^ ana ,iri ^a; \ aoL), j., (only

altum ire inteuderant, S. ut eo quo intendit, perveniat (sc ire) quocumque intenderat, S. To maintain, assert: Eam sese esse, T. quo modo nunc in^
tenderat, perficere
:
:

quo

petere intendit, L.
:

'

_..

want of moderation, irregularity, excess, inclemencaeli, L. aqnAvnm, immoderate raifis, L. Fig., of conduct, excess, outrage, fury: amici
cy:
: : :

^n
i

intentatus,
j |
!

see intemptatus.

(intente). adv. with comp. [intentus], icith unius cobortium, Ta. Only comp. : cum earnestness, attentively, intently. in-tempestive, adv. [imtempestivus], nnsea- delectus intentius haberetur, L. intentius premerc alqm admovere ut, etc., L. obsessos, Ta. agere, L. accedere sonably, inappropriately:

fovere volnera mentis, 0.


|

iutenti5, ouis,/. [2 TA-], a


\

in-tempestivus,

adj., untimely, unseasonable,

ing, tension:

corporis.
:

Fig., an

stretching, strainexertion, effort,

inopportune: amicitia numquam est: '^mevva, i. e. unseasonable spinning, 0. honos, Ta.


:

application, attention

A purjyose, intention

animi: \us>us, to play, L. adversariorum.

adj. [2 in+tempus], imseasoyiintentS, avi, atus, are, intens. [intendo], to aim, dark: nox, the dead of night. direct, icield in hostility, stretch threateningly : doPerson. intempesta silet Xox, dismal Night '\ov ardentis faces intentat: pauci Komanum imUnwholesome, un- perium intentantes, i. e. holding up as a threat. L. ( mother of the Furies ), Y. Jiealthy : Graviscae, Y. haec sica intentata nobis est Praesenteraque viris intentant omnia mortem, threaten, Y. arma Lati1. intemptatus (intent-), P. of intempto. in Appium manus, L. uis 2. in-temptatus ( intent- ), adj., untouched, 1. intentus, adj. nith comp. and snp. [P. of untried, unattempted: miseri, quibus Intemptata attentive, intent, icaiting, eager: Romani intendo], nil H. intemptatum linquere, nites, H. sors remilites pugnae proventum intenti festinare, S. rum, Y. iter, Ta.

intempestus,
:

'

able, nnpropitious,

exspectabant, Cs. intenti ora tenebant, Y. inui.tendo,^iAnYve to in ea re intentis ani^^^^^^^ oculis contemplari extend. %^'''^'%'^-'f^^rms, Cs.: aliis negotiis, S. dimicationi ultimae, . Z^^^^",". ^?. . intendi bracchia velis "^--To stretch, spread out ^ '^elerandae victoriae intentior, Ta. quern pueri lay, fasten extend: intendentibus tenebris, spreadaliquo negotio intentus, j^^^^^j j^^^ exercent, Y. z5r,L.:tabernaculacarbase,sintentavelis,;^c^^^^^^ 5,^^^^^. ^^^ ^. davetm, eagerly coronas Postibus,0.: duro intendere bracchia tei- ^^.^.^. L.: intenti paratique si laces serentm'( ' eo, o?na, \ locum sertis, encircled, \.: vela se7 ,7 ,.,*.+-, ^; ^ t o* '.-,' intentus, sive sive, 1. e. to see whether, etc., L. 77 T1 J . cundilntendunt zephvri. 5?mL \ .; numeros nervis, +^,,xj ,. ., t j -r 7 r aa ,;f^^;o,v^ ^u; victoriam niti, etc., watckful. L. eo intentior ,-r 7 rn 1 T' ^ To bend, aim direct : arcum arma temptare, g^ \ 'j^tendore eum custodia observare, L. inten .^mm, ^.^^ in endere, S tela in patriam.--ri g., Jo .^Wcf.;-. Ta. intentissima conquidiscipiina, -1 r extend, direct, bend, turn, aim : oracia, to be zealous sitio, L. omnia intentissima cura acta, L. Of in, S. aciem acrem in omnis partes, turns keen pars orationis. style, vigorous, nervous : sermo looks: digna res est ubi tu nervos intendas tuos, us, m. TA-], a stretching out 2. intentus, [2 your energies, T. quonam hostes iter inteudissent,
.

-1--.-X

^^^x stretch out,reach forth,


^
7
J-

^r

Tw''

<

^^

direct their

march, L.

coeptum

iter in Italiam,

palmarum
;

intentus.

L.

quo nunc primum iniQw^don,

icldther shall

in-tepe5,

ere, fo 6e ?uA-eira Tvn

lacus, Pr.

intepesco

: : : : :

i.

intercedo

432

ere, wicA., to become lukein-tepescS, pul, e. confidentially. In phrases, inter manus, see warm, be warmed : strata membris tuis, 0. manus quaestio Flamini inter sicarios, on a charge of assassination : cum praetor questionem Poet.: Ut semel intepuit mucro, felt blood, V.
,

inter, praep. with ace, [ANA-], between^ betioixt (mons) inter Sequanos et Helvetios, Cs. inter me et Brundisium esse. With more than two objects, among^ amid, in the midst of, surrounded by: inter hostium tela versari: inter multos

inter sicarios exercuisset, sat to try assassins


inter sicarios

eos

defendere

inter
inter

serve as
clades,

an example, Ta.
e.

exempla esse, to paucas memorata

saucios relictus, L. inter ingentis solitudines, S. inter varias eoUimnas, II. With an extended object, in the midst of, surrounded by : erat inter ceteram planitiem mons, S. inter purpuram atque aurura, L. Among, into the midst of: inter densas fagos veniebat, V. te venisse inter falcarios, into the street of the scythe-makers. Of time, in relation to two dates, betiveen: dies xlv inter binos ludos: inter Laviniam ct Albam deductam coloniam xxx interfuere anni, L. With a period, during, in the course of, within, for, by, at : inter haec negotia, S. inter annos xiiii tectum non subissent, Gs. omnia inter decem annos facta inter noctem lux orta, L. In phrases, inter haec, meanwhile, during this time, L. Inter cuncta, at all times, H. inter quae, Cu. In the course of, while, during : inter vias cogitare, on the way, T. inter f ulmina et tonitrua inter agendum, V. media inter carmina, during the play, H. Daring, in spite of, notwithstanding : inter eas moras, nobis inter has turbas senatus tamen frequens S. flagitavit triumphum. Fig., in discrimination, between, among: inter bonos et malos discrimen, iudiciura inter deas tres S. inter Marcellos ct Claudios patricios iudicare inter has sententias diiudicare inter fugae pugnacque consilium, L. quid intersit inter popularem civem et inter constantem. Of reciprocal relations, between, among
:

eminently, extremely, secuti inter cetera auctoritatem Pausistrati, emi7iently, especially, L. inter cetera etiam vigiliis confecti, i. e.
i.
:
:

more than by

all else, L.

In composition inter is unchanged, except that r is assimilated in intellego and its derivatives, Between : intercedo, interpono. At intervals, from time to time: interaestuo, intermitto, interviso. Under, down, to the bottom : intereo, interficio.

interanienta, orum, n. woodwork (of a ship of war)

[inter], the
:

interior

navium, L.

ere, inch., to become dry, inter-aresc5, dry up, decay : nihil interarescere debet.
,

intercalaris,

e,

adj. [intercalo],

of

insertion,

to be inserted, intercalary :

Kalendae, of an inter-

calary month: Kalendae priores, of the first intercalary month (Caesar introduced two).

intercalariiis, adj.
tion, intercalary:

intercalaris
:

],

for

inser-

mensis, L.

tercalary month, L.

As

Kalendae,

q/" a?j in-

subst. (se. mensis).

inter-calo,

avl, atus, are, to

proclaim an

inser-

To put of, postpone:


iiitercaped5,
inis,

tion in the calendar, insert, intercalate (a prerogative of the pontifices): ut pugnes, ne intercaletur.

intercalata poena, L.

f
:

intercapio

],

an

inter-

ruption, interval, respite

scribendi.

inter-ced5,
intervene, be
:

cessi, cessus, ere, to

come between,

regnum
S.
:

inter lugurtbam et Adherbalem dividere, quos inter magna f uit contentio, N. compo:

Inter Feliden et inter Atriden, II. certamen iniectum inter priraores clvitates, L. In phrases with pronouns: novisse nos inter nos, one another, T. res inter cos agi coeptae, mutually, Cs. conloqui inter nos, with one another : inter se fidi, S. pueri amant inter se, one another: f urtim inter se aspicere complecti inter se, L. haec inter se cum repugnent, are inconsistent: disconvenit inter Mcque et te, H. complexiones
lites
:

nere

duos inter se propinquos occupat, near one another, S. Of a class or number, among, in, with : summa gratia
inter se,
collis

atomorum

mutual:

inter suos, Cs. inter hostis variae f uere sententiae, L. homines inter suos nobilcs : inter amabills ponere me choros, H. After a sup. : ho:
:

between: palus, quae intercedebat, inter singulas legiones impedimentorum nuCs. merum intercedere, Cs. To occur, happen, ccnne to pass: iieque ullam rem intercessisse me indignam, T. saepe in bello parvis momentis maginter bellorum curas ni casus intercedunt, Cs. nullum dictum intercesintercessit res parva, L. sit: huic continentia bella intercesserant, Cs. Of time, to intervene, pass : ut spatium intercedcnox nulla intercesret, dum, etc., an hiterval, Cs. In order or rank, to come between : etsi nemo sit. Fig., of personal relations, to intercedebat, etc. intervene, come between, be reciprocal : ira inter eas ut ei cum genere humano quasi intercessit, T. inter nos officia paria incivile ius intercederet tercedunt: inter quos aemulatio intercedebat, N.

nestissimus inter suos numerabatur: plurimum inter eos valere, Cs. maximum imperium inter finitimos, L. Praegn. yi\t\\ pronouns : consulatum nobilitas inter se per manus tradebat, within

reliquis civitatibus bella intercesserant, interpose one's credit, become surety : propro aliquo magnam pemisit, intercessit, dedit 2h interpose, intercede, bring cuniam, guaranty.

huic
Cs.

cum
To

their oxpn order, S.

quod

inter nos liceat dicere,

about as mediator: cum vestra auctoritas interTo oppose, withcessisset, ut ego regem tuerer. stand, protest against (esp. of the tribunes, against


interceptio
a decree of the senate)
:

: : : :

iuterdictum
:

: : :

433
interclusis, Cs.

intercedit Antonius, Cs. rogationi ea auctoritas, cui scis intercessum esse To obstruct, Jiinder, intersenatils eonsulto, L. rupt: huic gaudio, T. non quia intercedendum putem imaginibus, Ta.
:

interceptio,
poculi.

onis, y.

[CAP-], a taking away:


intercepter,

interceptor,
usurper, embezzler

oris,
:

m. [CAP-], an
:

praedae, L.

donativi, Ta.

interceptus, P. of intercipio. intercessid, onis, /". [ 1 CAD-], a mediation,


suretyship: raea intercessio parata est.
tervention, interposition, protest, veto
:

An

in-

interclusus itinere Caesar, Cs. hinder, prevent : commeaspiritum, Cu. dolor intercludit tiis hostibus, L. vocem aestu anima interclusa, stifled, L. With person, obj., to cut off, sejjarate, divide, shut off, intercept : ne viros interclusos opprimeret hostis, L. Pompeium ab eo, Cs. interclusi ab suis, L. tribunes a plebe, L. hostem Hibero, Cs. commeatibus nostros, Cs. ille reliquis copiis interTo shut in, blockade, hem in: ne iam cludendus. intercludemur, ut cum velitis exire, non liceat: To hinveriti, ne angustiis intercluderentur, Cs. der, prevent : intercludor dolore, quo minus, etc.

To shut off
:

cut

off, stop,
:

tiibuiiicia,

interclusio,

onis, /. [intercludo],

a stopping,

Cs.

empta: remittere intercessiouem,

L.

entire suspension: aiiimae (in speaking).

intercessor, oris, m. [1 CAD-], one who intera mediator, surety : intercessorem quaerere isto intereessore legati non adierunt, through his
poses,

interclusus, P. of intercludo.

malae. An interferer, protester, adversary, preventer: stultitia intercessoris (of a tribune who exercises his veto) legis, L.
interference
:

intercolumnium, i, n. [inter columna], a space between two columns, intercolumniation.


inter-curro,
intervene,
curri, cursus, ere, to

rei

run

between,

1.

intercid5,

idi, isus,

ere

[inter +caedo], to

cut asunder^ divide, ad through, cut intereiso monte, defluit : pontem, L.

down:

mediate : qui intercurrerent, misimus Of time, to hasten meantris principes civitatis. while : ipse interim Veios intercurrit, L. Fig., to

lacus,

ere [inter +cado], to fall 2. intercido, idl, between ; inter arma xiorporaque intercidente telo, To occur meanwhile, happen: si quae interL. oiderunt, etc. F i g., to fall to the ground, perish pereant amici, dum una inimici intercidant, Poet, To drop out, be lost, be forgotten: nienioap. C. nomen longis intercidit annis, 0. Quod ria, L.
,

mingle, be associated: his laboriosis exercitationibus dolor intercurrit.


are, freq. [intercurro], inter-curso, run in, intervene: intercursantibus barbaris, L.
,

to

sing.,

intercursus, us), m. a running between,

Only abl. [1 CEL-]. intervention, interposi-

tion: periculum intercursu filii propulsatum, L. consulum intercursu rixa sedata est, L.

si interciderit tibi

nunc
:
,

aliquid, escapes

you

(i.

e.

your memory), H.
,

intercidere nomina, Ta.


be-

skin, intercutaneous

interfcus, cutis, adj. [inter cutis], %mder the : aqua, dropsy.

tween

ere [inter +cano], to sing intercino, : neu quid medios intercinat actus, H.

intercipio, cepi, ceptus, ere [inter 4-capio], to in passing, intercept : quod nos capere oporpila intercepta remittere, Cs. tet, T, venenum, take iJie poison intended for another: numerum iuraentorum, Cs. ab suis interceptus, cut off, L. Terga caput tangtmt, colla intercepta videntur, to Qujuu (hastam) Rhoeteus interbe wanting, 0. To interrupt, hinder, cut off\ preoccupy, cipit, V. preclude: itinere intercepto, L. opportuna loca, To take away, snatch, rob L. spem anni, 0. eum a populo R., L. Myrrha Intercepta neci est,
seize
:
: :

inter-dico, dlxl, dictus, ere, to interpose by speaking, forbid, prohibit, interdict: praetor interdixit: non tulit ut interdicatur quae interdicta sunt interdicta voluptas, H. Cassivellauno ne praecipit atque interdicit, omues penoceat, Cs.
:
: : :

neque enim est iuterdictum ut ne, etc. interdixit hariolus incipere, etc., T. iuterdictum mare Antiati populo est, L. si qui decreto non stetit, sacrificiis interdicunt, Cs. patribus commercio plebis, L. Gallia Roraanis, Cs. feminis purpurae usu, L. male rem gerentibus patribus bonis interdici solet. In the phrase,
terent, etc., Cs.
: : .
. .

O.

interceptus veneno, carried

off,

Ta.

intercise, adv. [1 intercido], piecemeal, interruptedly : dictum (opp. directe).

interdicere alicui aqua et \g\\\, to forbid one fire and water, i. e. banish: tanquam si illi aqua et igni iuterdictum sit. Pass., with abl. and dat.

intercludo,
shut out, shut

usl, usus, ere

[inter +c]audo], to

off,

cut off, hinder, stop, block up,

intercept: virtus voluptatis aditus intercludat ne-

moribus eorum interdici non poterat socero genero, N. To enjoin, command (implying also a prohibition): te familiae valde interdicere ut uni dicto audiens esset. Of the praetor, to make a provisional decree: praetor interdixit, eo restitueretur.

cesse est: interclusis itineribus, Cs. illos ponti Interclusit hiemps, V. viam, L. : cum Pontum cervicibus interclusum suis sustinerent: multitudinis f ugam, Cs. : hisce omnis aditus : his reditu
: :

bidding

interdictid, onis,/. [DIC-], a prohibiting, for: aquae et ignis, banishment : finium, L.


i,n. [P. of interdicoj,

interdictum,

a forbid-

38


interdiu

434


interior
:

: :

dm

thing:

deorum.

Of

si

prohibition : interdicta petes, H. the praetor, a provisional decree,

interlocutory order, prohibition, interdict : praetorum interdicta toUentur: tyrannica interdicta tua: interdicto huic omne adimat ius Praetor, i.e. subject to a ffuardian,

ing : Venus sic interfata est, V. priusquam postulatum perageret Appius interfatur, L. Phaeneas interf atus, interrupting, L.
:

dat.

inter - fulgens, P., gleaming amidst. : cumulo rerum, L. dub.

With

H.
the

interdiu, adv. [DIV-], during the day, in daytime, by day : nee nocte nee interdiu, L.

(interductus,
tion ; only abl.

us),

m. [DVC-], interpunctuaoccasionally,

inter-fusus, adj., poured between, interposed: Dido maculis trementis interfusa genas, stained, V. Styx coercet (animas), V. interfusa nitentis aequora Cycladas, H.
: :

interfuturus, P. of intersum.

ere, to lie betioeen : spatio inter-iace5, ui, quod vacui interiacebat campi, L. castra Punica crum, T. saepe gratia interdurn iurgiis trahendo ac Romana interiacebat campus, L. campus inlacrimas tenere, Cs. dicere: inter- teriacens Tiberi ac moenibus Romanis, L. tempus, S.
,

inter-dum, adv., sometimes, and then: Pecunian^i neglegere


: :

now

est interdurn lu-

dum
.

interdurn,
:

now
.
.

now, at one time


:

at another, 0.
.

mode

interdurn, S.

interdurn

intericio, ieci, iectus, ere [inter+iacio], to throw between, set between, intersperse, join, inter-

.alias.

mix : legionarias
adv.,
teriecit inter

intericiunt cohortes, Cs.


id,

id in:

meanwhile, in the meantime, in the interim: saepe interea mihi senex Narrabat, diesadvenit: quietus erat, S. interea loci, in T. Meanwhile, nevertheless, howthe meantime, T. nee nulla interea ever: tu interea non cessabis cum interea tamen interea, Ct. est gratia, V.

inter-ea,
:

quod, etc. his maestis laetitia intericitur, Ta. preces et minas, Mostly P. pass., placed beto hitervene with, Ta.

individuum atque

tween, interposed, interspersed, inse?'ted, interveni^ig,

intermingled, intermediate : longo intervallo interbrevi spatio interiecto, after a short iniecto
:

inter-emo,

see interimo.

interemptus

(-emt-), P. of interimo.

quo (anno) interiecto, after a year paucis interiectis diebus, afte)- a few days, L. interval, Cs.
:

inter-eo, il, iturus, ire {perf. interisse, C), to go among, be lost : ut interit magnitudine maris Fig-, to perish, go to y^ihi, decay., stilla muriae.

terim, hac

mora

interiecta,
:

during

this delay, Cs.

statuae intereunfc terapauci interiere, S. pestate tormentorum usum spatio propinquitatis fame, Cs,: omnia fato interire, be destroyed, Cs. pecunia, N, Ne genus intereat, beInteritura, 0. come extinct, 0. Novaeque pergunt interire lunae, H. Interii! cur id non dixti? I am ruined! T.
die:
:
: :

nasus oculis interiectus aer inter mare et caelum inter has personas me interiectum. Plur. n. as subst. : interiecta inter Romam et Arpos, L.
:

and

(interiectus, us), m. [inter +IA-]. Only ace. abl. sing., a coming between, intervention : luna

interiectu terrae repente deficit,

An

interval:

temporis, meanwhile, Ta.


while, in the
:

dierum, Ta.

inter-equito,
interequitans, L.
:

are, to ride between


:

ipse

ordines, L.

agmina, Cu,
a speaTdng

interim, adv. [inter + old ace. from 2 I-], meanmeantime : interim Roma subito profectus est interim cotidie Caesar Aeduos f ruraentum flagitare, Cs. interim dum, etc., T. et tamen
:

interest, see intersum.

interim, S.
be-

However,
:

interf atio,

onis, /. [interfor],

tween, i7iterrtiption.

mihi ignoscas terim laedere,

interim velim in agmine multis adesse, neque in7)evertheless


.

etc., S.

m. [inter + 2 FAC-], a murderer, assassin: eorum, C, L.

interfector,

oris,

slayer,

interfectrix,
nepotis, Ta.

Icis,/. [interfector],

a murderess:

interfectus, P. of

interficio.

eml, emptus, or emtus the midst, take away, do away toith, abolish : interiraendorum sacrorum causa. To destroy, slay, kill: interemptam oportuit, T. Abanplures eo proelio interempti, S. tem, V. Hasdrubale interempto, gladio civem

interims

or

interem5,

[inter

+ emo],
:

to take

from

interfici5, feci, fectus, ere [ inter +facio], to put out of the way, destroy, bring to naught: inessis, V, To Mil, slay, ^nurder : interfici quom perpeti me possum, i. e. die willingly, T. insidiis interfectus est virum dolis, S. consulum interficiendorum causa se, commit suicide, Cs.
:

H. se. 7b distress intolerably, rimunt hae voces Milonis.


:

affiict :

me

inte-

interior,
7niddle
:

ius, gen. oris


:

[inter], inner, interiot


:

inter-flu5,

ere, to

tum interfluit fretura, manos Cheruscosque,


-

L.

jiow between : quanmedia moenia, Cu. Ko:

Ta.

inter-for, atus,

arl, dep.^ to

interrupt in speak-

spatium, 0. In interiore parte ut maneam, i. e. in the women'' s apartmentl domus, inn ei' part, V.: epistula, body : motiij T. cietur interiore et suo nsit\ot\es, farther inland.Plur. n. as subst., the inner parts, middle : aedium regni, L. Plur. m. as subst. : plerique, of those interiores fossasex-l farther f7'om the sea, Cs,
:
:

aedium pars


interitio

: :

: : :

435
inter-minor,
loith threats :

intemecivus
atus, ari, dep., to threaten, forbid
tibi,

In the race-course, nearer plent, the gari-ison, Cs. Ille gyrus, H. . the goal, on the left: rotn, 0. Radit iter laevum interior (to shorten the coarse),
: :

Istucine

T.

interminatus

ci-

bus, forbidden, H.

Nearer: toto corpore interior periculo volneictibus, i. e, too near to he xvounded, L. Inner : nota Falerni, i. e. longwithin reach of, L. Fig., deeper, more piercing : est in the cellar, H.
V.
ris factus,
:

inter -niisce5, miscul, mixtus, ere, to mix amo7ig, intermix, mingle: turbabant cquos pedites patriis petita Vertibi undam, V. interraixti, L. ba foris, H. intermixti hostibus cognoscunt, L.
: :
:

3fore hidden, more recondite, more proconsilia, N. foicnd: nunc interiora videamus haec interiora, more personal (opp." ilia externa). Deeper, more intimate, closer : vicini amicitia, L.
timor.
: :

intermissio, onis,/. [intermitto], a breaking


off,

intermission, interruption, discontinuance


:

fo-

reusis operae: sine

litterae,

more

missiones has, L.

confidential.

uUa intermissione per interepistularum, of correspondence


ere, to leave off, in-

verborum,

i.

e.

abruptness.

interitid, onis,/. [inter+I-], destruction, ruin : aratorum. interitus. iis, m. [inter+I-], overthrow, fall, ruin, destruction, annihilation : interitum rei p. lugere familiam ab interitu vindicare omnium
:

inter-niitto, misi, missus,


:

rerum

interitus
:

exercitus.

Death

Sabini, Cs.

voluntarius
clasp

tuum ingemuisse

interitum, V.

inter-iung5j
:

unctus, ere, to join together, dextrae iuteriunctae, L.


,

: iter, proehoc intermisi, quoad nou licuit labolium, Cs. rem, 0. Intermissa diu bella, H. litteras mittenon intermittit caelum mitescere, etc. re P. pass. : ludi, interrtipted : ventus, intermittent, Cs. pars oppidi, quae, intermissa a flumine bella, H. et a paludibus, etc., where an interval ivas left, Cs.
:

termit, omit, suspend, interrupt, neglect

1. interius, adj., neut. of interior.

2. interius, adv. [iieut. of interior], in the inner part, on the inside, in the middle, within : ratio ne insistat interius, i. e. halt too soon : reconF i g. attendere, to look closely, lu. dere, V.
.

tmesis
cull.

pluck here and inter-lego, In tmesis Carpendae frondes, interque


,
:

per intermissa moenia, a gap in, L. verba ab usu cotidiani sermonis iamdiu intermissa, i. e. disused. Of space, to leave unoccupied, leave vacant : mediocribus intermissis spatiis, Cs. custodiis loca, L. To leave an interval, pause : spatium, qua flumen intermittit, does not flow, Cs. Of time, to let
:

l, dep., to flow between. inter-labor, inter enim labentur aquae, percolate, V.


,

In
le-

pass, suffer to elapse, omit, leave unimproved : unum diem, Quin veniat, T. : pluris dies, Cs. dies inter:

ere, to

there,

gendae, V.

inter -lin5, levi, litus, ere, to smear between, spread between, join u'ith : caementa luto, L. mu2h make erasures in, rus bitumine interlitus, Cu. alter by erasing : testamentum.
:

missus perturbat omnia nocte intermissa, having nulla pars nocturni temporis ad intervened, Cs. To leave off, laborem interniittitui-, Cs. diem. cease, pause : hostls neque subeuntes intermittere, Cs. sic adsidue canere, ut nihil intermitterent.
:

intermixtus, P. of intermisceo.
inter-morior, raortuus,
:

i,

dep., to die

off,

die

inter-loquor, locutus,
speaking: mihi, T.
inter-liiceo, luxT,

I,

dep., to

interrupt in

midst To amber), Ta. Impers. : lightest at intervals, shine irregidarly. Fig., to be manifest, be uoctu interluxisse, L. plainly visible: ordines, quibus inter gradus dignitatis aliquid interlucet, by which distinctions are To be transparent : interlucet corona made, L.
,

out: intermoriuntur reliquiae coniurationis: ignis, Cu. intermori civitatem sinere, L. officium apud me intermoriturum, i. e. to be forgotten.
:

ere, to shine in the


(in

quaedam animalia interlucent

intermortuus,

adj. \P. of intermorior], dead,

lifeless,

faint : intermortuus exspiravit,/flm^e(?, L. Fig.: contiones: memoria generis sui.

intermundia, 5rum,
spaces between ivorlds.

n.plur. [inter

+ mundus],
am-

inter-muralis,
nis,
i.

e, adj.,

between the walls:

(militum), V.

e.

ditch, L.

(inter-nascor), natus, i, dep., to grow between, interlunium, I, oi. [interlunis], the time of new spring up in tJie toay : internata virgulta, L. iutermoon. Plur., H. Of streams, to wash natae saxis herbae, Ta. ere. inter-luo, under, flow between: pontus arva et urbis interluit, interneci5 (-nici5), onis,/. [inter + 1 NEC-], V. quosque secans interluit Allia, V. saxa in- a massacre, slaughter, carnage, extermination, deterluens unda, Cu. struction : internicione civis liberare bella ad ininter-menstruus, adj., betiveen months : tem- ternecionem gesta, N. ad internecionem caesi, all put to the sword, L. ad internecionem redigi, Cs. pus, the change of moon.

in - terminatus, adj., unbounded, endless: in omnis partis magnitudo regionum.

internecivus,

adj. [ internecio ],

murderous,

destructive: hellnm,

of extennination, C.,L.

::

interpreter

: :

internecto

436

ere, to him} together^ hind verbum uUum. Of time, to let pass, permit to inter-necto, elapse, leave, interpose: spatium ad recreandos aniup: ut fibula crinem Auro internectat, V. tridui mora interposita, after a delay of, ere, to shine tlirough, shiiie mos, Cs. inter-niteo,
, , :
,

at intervals:

si

qua sidera internitebant, Cu.


I,

Cs.

inter-nSdium,
hetioeen tivo joints:

n. [inter

+ nodus],

the space

spatio interposito, some time after: hac interposita nocte, L. With personal objects, to in:

qua

facit internodia poples, 0.


iiotus, ere, to knoio apart,
:

inter-n5sco, novi,
:

distinguish, discern: fures

internosci potest H. : visa vera sint, aniie falsa.

blandus amicus a vcro mendaceni verumque amicum,


ae,
/".,
:

inter - niintia,
inter-niintio,

aves internuntiae lovis


,

a mediator, messenger: ludaea caeli, lu,


:

exchange messages, negotiate: utri transgrederentur, L.


,

I,

are, to

inter - nuntius,
hetioeen:

a mediator, messenger, goNequis internuntius ad istam curset, T.


:

to m,ake insertions in, falsify, alter rationibus populorum non interpositis. Fig., ^o introduce, interpose, put forward, adduce, allege, 2ise as a pretext, urge as an objection : decreta iudicium suuni: neque uUa belli suspicione interposita, Cs. accusatorem, make a pretext for delay : causam interponens conlegas exspectare, N. operam, To pledge, give, interstudium, laborem, apply. interposita fide pose: sponsio interponereter, L. publica, S. in earn rem se suam fidem interpone-

Of writings,

associate of: quam sancta sit societas civium, dis inmortalibus interpositis, etc.
troduce,

make an

re,

internuntiis ultro citroque missis, Cs. L. : lovis interpretes internuntiique,


gtirs.

gave his word, Cs.

totius rei,
e.

With
:

se, to

interfere, inter-

i.

the au-

F mala, in-tero, P o Tute hoc


0.
i

internus,
g.
:

adj. [inter],

inward, internal: arae,


:

domestic, S.

discordiae, Ta.

meddle, intrude, engage in, come in the way: ni se tribuni plebis interposuissent, L. semper se interposuit, lent his aid,N. te invitissimis his se quo minus, etc., C, L. te in istam pacificationem me audaciae tuae.
: : :

trlvT, tritus, ere, to

ruh

in,

crumble

in.

interpositi5,
tion,

v.

intristi, tibi

omnest exedeu-

introduction: personarum

onis, y. [interpositus], an inseruna (of words).


:

dum, you have your own mess


between, interruption.

to swallow, T.

interpellati5, onis,/. [interpello], a speaking

1. interpositus, F. of interpono.

interpellator,
rupter, disticrher
:

oris,

m. [interpello], an

2. (interpositus, us), ting between, interposition.


inter-

Only

m. [interpono], a putabl. sing.


:

luni

se oblectare sine interpellatori-

interpositu terrae deficit.

bus.

interpell5,
:

avl, atus, are [1

PAL-],
:

to inter-

interpres, man, mediator,


senger
i.

rupt, break in upon: interpellando trahere tempus, S, Interpellandi locus erat, H. alqra ingressum in sermonem, Cs. nihil te interpellabo ab To urge as an objection: alqo interpellari, Cu. quod priore actione interpellavit. 7h disturb, hinder, obstruct, molest : in suo iure se, Cs. T'o hinder, prevent, obstruct : alveolum, Cu. partam iam victoriam, Cs. poenam, L. haec res iiiterpellata hello refrixerat: Pransus quantum interpellet inani Ventre diem durare, H. tribunis iiiterregem interpellantibus, ne, etc., interpose their veto, L.

m. and /. [PEAT-], a middlebroker, factor, negotiator : interprepacis, L. : diviim, onestes corrumpendi iudici
etis,
:

(1.

e.

Mercury), V.

harum curarum
V.

Juno,

e.

oy

the anxieties

of

love,

An

explainer, ex:

pounder, translator, interpreter: iuris caeli, astro7iomer: mentis oratio: interprete lingua, H. metus interpres semper in deteriora inclinatus, L.
comitiorum, i. e. the Haruspices (who tell whether the comitia are properly held) portentorum, a soothsayer: nee converti, ut interpres, sed ut ov^:

iov, translator

L.

An

fidus, /^7e?a/, II.

veridica
fidi

deum,

interpreter,
S.
:

dragoman:

adhibentur,
sunt.

isti

nobis

cum

interpretes interprete audiendi

interpol5, avl, atus, are [interpolus (old), furbished], to polish^ furbish, dress up: togam praetextam, dye anew. Of writings, to interpolate, alter,

interpretatio, onis,/. [interpreter], an explanation, exposition, interpretation : egere interpretatione: facilis, L. eminentis, Ta.
:

falsify: aliquid.

foederis,

mtam??^;

sinistra erga

inter-p5n5, posui,
.
.

positus, ere, to

put

between,

place among, interpose, insert, intersperse : ubi spatium pilae interponuntur, Cs. ne interpositi quidera elephanti niilitem deterrebant, L. later! vinculum lapides sunt, quos interposuere, ut, etc., In time, to insert, interpose, introduce: interCu. calariis racnsibus interpositis, L. In speech, to introduce, insert : hoc loco libet interponere quantae, etc., N. paucis interpositis versibus
.
: :

interpretatus,
plained, translated:

adj.

nomen

[P. of interpretor], exhaec ex Graeco car:

mine, L.

interpretor, atus, arl, dep. [interpres], to explain, expound, interpret, understand, conclude, inreligiones, fer, comprehend : si interpretari velis
:

Cs.

somnia: sententiam tuam


ut plerique quaererent

ad voluntatem,
interpre-

L.

famam, pauci


interpunctio
:

intersum

: :

437

liberatum se esse iure tarentur, understood, Ta. iurando, interpretabatur, inferred: consilium ex Pass. : ex quo ita necessitate, voluntatem ex vi.
esse interpretatum, ut, etc. determine: recte an perperam, L. Pass, impers. translate: recte sententiam. ex libi-is Punicis interpretatum nobis est, S.
illud
decide,

somnium

To To
:

interrupte, adv. [interruptus], interruptedly: non interrupte narrare, continuously. interruptus, adj. [P. of interrumpo], broken,
interrupted : officium
:

voces

opera, V.

uti

saepsT, saeptus, ere, to fence about, hedge in, stop up, enclose, secure: foramina

inter - saepi5,

intersaepta: operibus quaedam, L.


cut
off,

To
:

shut

off,

iuterp"uncti5, onis,/. [interpunctus], a punctuation, division by points: interpunctioues verbo-

obstruct

iter

vallo

urbem ab
:

arce, L.

inter-scindo,
der,

scidi, scissus, ere, to tear

rum.

break doivn, divide, interrupt

inter-punctus,

adj., well divided: narratio in-

Plur. terpuncta sermonibus. puncta verborum, pauses.

71. a.s

subst.: inter-

rem, Cs. To cut off, separate, part interscinditur freto, L.

pontem

asunagge-

Chalcis arto

hctvjeen two interregni ineundi ratio id ab re interregnum appellatum, L. In the republic, a vacancy in the considate (between the death or departure of the consuls and the choice of their successors): I'es ad interegnum venit: interregnum inire, to become interrex, L.

ere, to inter-quiesc5, quevi, pause: paululum. inter - regnum, 1, n., an interval


,

rest awhile,

ere, to place between, interinter-sero, add: osculamediis verbis, 0. Fig.: causam, se esse, etc., allege as a pretext, N.
, ,

pose,

reigns, i^iterregmim

interspirati5, onis, /. [interspiro], a catching plur. of breath, pause for breathing. Sing. interstinctus, P. [STIG-], chequered, spotted

ix.\\(\.

facies medicaminibus, Ta.

inter-sum,
:

ful,

futurus, esse, to be betiveen,

lie

inter -rex,

regis, tn.,

roy, regent, inter-rex, L.

a temporary king, viceIn the republic, a tempo:

rary chief magistrate, vice-consul, regent (during a vacancy of the consulship) L, Flaccus interrex legem de Sulla tulit interregem prodere, appoint. in-territus, adj., undaunted, undismayed, unclassis, terrified: Bracchia interritus extulit, V. mens leti, not afraid, 0. voltus, Cu. fearless, V.
:
:

between: quas (segetes) inter et castra unus collis intererat, Cs. ut Tiberis inter eos et pons interesset: via interest perangusta, L. To intervene, elapse: inter primuni et sextum consulatum sex anni interfuerunt inter Laviniam et Albam Lon:

gam
dem

coloniam deductam interfuere, etc., L. To be different, differ: ut inter eos ne minimum quiintersit, there is

not the slightest difference:


interest,

inter

hominem

et

beluam hoc maxirae

quod,

etc., differ chiejiy in this: in his

interrogatio, onis, /. [interrogo], a questionstultissimae. ing, interrogation, question: mea


:

omnino
ence, T.
:

interest, there is 7io

rebus nihil difference whatever:

Hoc pater ac dominus

interest, there is this differ-

judicial inquiry, examination, C. tribuni, L. In logic, a conclusion from questions, testium, Ta. syllogism : genus interrogationis ignavum.

interrogatiuncula,
inter -rogo,

ae,/. dim. [interrogatio],


:

a short argument, syllogism

minutae.

tantum id interest, veneritne an, etc., L.: negant (ea) quidquam a falsis interesse quod ab eo nihil intersit, etc. stulto intellegens Quid interest ? T. ut matrona Intererit Satyris paulum, To be present, take part, attend, assist, interH.
: :

vene
avl, atus, are, to ask, question, in:

audierunt

alii,

qui interfuerant
:
:

Nee deus
:

interrogandi faculquire, interrogate : recte, T. nil plus, tas: testem: \\\\\A,put this question, Ij. have no more to ask, lu. quendam quaedam geointerrogans, solerentne, etc., Cs. interraetrica rogas me, nura, etc. interrogatus, quid sentires To intertunc sententiae interrogari coeptae, L. rogate judicially, examine, go to law with, sue : bene tQ^tQva, cross-examine: legibus interrogari, L. cousules legibus ambitus interrogati, S. : Capitonem P. n. as repetundarum (i. e. reum facere), Ta. subst. : ad interrogata respondere, to inquiries.
: : : : :

epulis lacrimis patris, V. populo Quirini, live with, H. proelio, Cs. in convivio: in testaraento faciendo. Sd pers. impers.,
intersit, nisi, etc.,

H.

it

makes a
interest
:

difference, it interests, it concerns, it is

of

quasi paulum intersiet, T.

Paulum
:

interesse censes, ex

animo
-ne
.
.

facias, an, etc., T.


.

ne-

que interesse
ence, Cs.
:

-ne,

makes no

differ-

novis coniunctionibus interest, qualis

primus aditus sit: Divesne natus Nil interest an pauper, H. quid interfuit utrum hoc decerneres, an, etc., what mattered it ? nihil interest nunc, an
:

inter-rumpo,
break
off,

rupT, ruptus, ere, to break apart,

interrupt, break to pieces, break


:

up

pon-

tem fluminis, destroy. Cs. pontem ferro, igni, L. To break through, divide, scatter : interrupta acies, L. extremum agmen, Cs. Interrupti ignes, scattered, Y. Fig., to break off, interrupt: oratio- with defin. subj.: non quo mea nem, Cs. iter amoris tenorem rerum, L. loci, is of interest to me.
:

quantum interesset Clodii, se violaverim, etc., L. perire quid eius intererat ? : mea video quid intersit: quod ego et mea et rei p. interesse arbitror: illud mea magni interest, te ut videam: utriusque nostrum magni interest ut te videam: ad honorem interesse ad beate vivendum ; of.
: : :

interest natura


interteso

in - testabilis,
execrable, detestable,
tia,
e,

: : :

438

intoleranter
adj. with comp., infamous, abominable: homo, S. saevi:

terweave.
:

textus, ere, to intertwine^ in(inter-tex5), Only P.perf. : flores hederis intertexti, 0. chlamys auro intertexta, V.
,

Ta.

intestabilior et saevior, Ta.


[abl. of intestatus],

intertrimentum,
tion,

I,

Fig., loss, damage : sine waste: in auro, L. magno intertrimeuto, T. nullum intertrimenti vestigium,
:

n. [1

TER-],

loss

by

attri-

intestate, adv.
will, intestate
:

without a

mortuus.
adj.,

in-testatus,

are, to make disturbance, T. inter-turbS, inter-vallum, i, n. P vo p., the space between palisades, an intermediate space, interval, distance: quo conpari intervallo, at an equal distance, Cs.
, ,

tate: si intestata esset

who has made no loill, intesmortua: ad cenam ire, lu.


:

intestinus,
tine

adj. [intus], inward, internal, intesbella, civil, S.

L.

Fig.,

malum

caedes, of kindred, in the mind, stibjective (opp. oblatus).


:

suerat intervallo, at the usual distance, Cs. videt magnis intervallis sequentes, L.: unius signi ex
: :

intestinum, T, n. [intestinus], a gut : loto terram ferit intestine, lu, medium, mesente^'y : imum,
rectum, ]S. \Jsu. plur., the intestines, entrails, bowels: laborare ex intestinis intestina poetae, lu.
:

intervallo,

from a
an

distance, L.
interval,

longo proximus
intervallo,

intervallo, V.:

intermission, respite: time, S. annuum regni, interregnum, L. sine intervallo loquacitas, incessant: dolor dat intervalla, relaxes
:

In

ab Gapsa duura milium

in-tex5,

texui, textns, ere, to

weave

in,

inweave,

interiveave, plait, joi}i together, interlace,


:

surro^md,

pause: sometimes: ex tanto intervallo, L. trochaeus temporibus et intervallis est par iambo: intervallo dicei'e, after a pause: in cantibus interFig., difference, dissimilivalla, musical pauses. tude : quantum sit interiectum inter, etc.

inter-venio, venl, ventus, ire, to come between, come upon, come in, intervene, interrupt : dum sedemus, intervenit, T. easu equites interveniunt, quotiens lascivura intervenit ex occulto Cs. sponsae pater interillud, etc., is introduced, lu. nonnullorum querelis. venit, T.: orationi, L. Pass, impers. : si interventum est easu Ubi est interventum mulieri, was taken by surprise, T. To interfere, interrupt, p^ct a stop to: ni nox proeverbo intervenit omni planlio intervenisset, L. dies ludorum qui cognitionem intervenegor, 0. To take place, happen, occur : Nulla rant, Ta. mihi res postliac potest iam intervenire tanta,
: : :
:

envelop: scutis viminibus intextis, Cs. abiete costas, V. Vestibus intexto Phrygiis spectabilis auro, 0. pyra, cui frondibus Intexunt latera, Y. iutextus puer regius, embroidered, Y. To weave, make by weaving : tribus intextum tauris opus, of hides, Y. Fig., of speech, to interweave: parva magnis fabulas Yarronem.
:

intibum, T, n., endive, succory. Plur., Y., 0. intime, adv. [ intimus ], inwardly, intimately,
cordially: uti intime Hortensio, N.
:

commendari.

intimus or intumus, adj. sup. [ ANA- ], inmosf, innermost, deepest, profound : in eo sacrario intimo: abdidit se in intimam Macedonian! anguTartara, Y. praecordia, 0. lus, H. As subst. n.
: :

se in
i

intimum conicere
g.,
:

balnearum

finium, L.

casus mirificus quidam intervenit, has takeyi place: sapienti intervenit his cogitaTo stand in the way, tionibus regni cupido, L. foeoppose, hinder, prevent, disturb : res negitare dus intervenisse, S.: bellum coeptis intervenit, L.
quae,
etc.,

T.

p7'ofound, hiward, deepest, inmost : sensus civitatis cogitationes sermo, i. e. soliloquy : ars amicitia, N. Of persons, intimate, near, close : familiares scis quam intumum Habeam te, T. eorum consiliis, T. Catilinae. Plur. m. a.s subst,, hitimate friends : unus ex meis intimis regis, N".

inctus, ere, to dip, (in-ting5 or in-tingu5), soak. Only P. perf : intinctae (faces sanguine),

interventor, oris, m. [BA-], a visitor, intruder vacuus ab interventoribus dies. interventus, us, m. [BA-], a coming in, in-

0.

in-tolerabilis,
vis

e, adj.

Eomanorum,
potentia
: :

L.

with comp., irresistible Insupportable, intolerable:


: :

hominum, L. tervention : alicuius malorum. tion, occurrence : noctis, Cs.


: :

An

frigus
est

interven-

tium,Iu.

regium nomen Romae, L. vimulto intolerabilior Intolerabilius nihil


adj., insiipportable, intolerable
:

quam,

etc., lu,

inter-verto (-vorto),
divert, intercept, embezzle,

il,

sus, ere, to turn aside,

in-tolerandus,
audacia, S. L.
:

squander : receptum (coni.

exemplum

licentia

rerum

hiemps,

sulatum): interversa aedilitate, interverso regali hoc dono.

e.joassfny over:

inter - viso,
nos
:

, ,

in-tolerans,

antis, adj. with

comp. and sup.,


:

ere, to look after, inspect

secretly: ipse crebro interviso.

To

visit at

times:

manipulos, Ta.

flutter

are, freq. [ intervolo ], to intervolit5, around: imbrem (carnis) intervolitando


,

not enduring, impatient, intolerant : vir aequalium, Ta, secundarum rerum intolerantior, L. corpora Intolerable: quanto intolerantissima laboris, L. intolerantior servitus victus, Ta.
:

intoleranter, adv. with comp. and sup. [intolerans],


intolerably,

rapuisse (of birds), L.

immoderately y excessively:


intolerantia
dolere:
intolerantius
insequi, Cs.
:

: :

introitus

: :

intolerantis-

sime

gloriari.

criam, V. intremuit mains, V. tellus, 0. genua intremuere, 0. (clamore) intremuere undae, V.


:

intolerantia,
ness, insolence
:

superbia atque intolerantia

ae, /. [ intolerans ], insufferdble: regis.

intrepide, adv. [intrepidus], undauntedly,


trepidly, L.

in-

ui, atus, are, to thunder : Intonat (Iiippater ter iutonuit, V. intonuit laevum, V. Eois intonata fluctibus \nem^?,^ fallen in thunTo resound^ rattle: clipeura super der upon^ H. intonat ingens, V. F i g., to cry out vehemently, thunder forth: intonuit vox tribuni: intonet horrendum, lu. silvae intonuere, V. cum haec intonuisset plenus irae, L. niinas, 0.

in-tono,
: :

in - trepidus,
:

adj.,

unshaken^ undaunted, in-

piter), 0.

trepid: dux, L. pro se, 0.: altaria tangere, lu. voltus, 0. hiemps, i. e. withottt disturbance, Ta.
:

in-tritus, adj., not worn cohortes ab labore, Cs.


;

out, not exhausted:

ivithi7i,

1. intr5, adv. [* interns ANA-], to the inside, in: intro ad nos venit, T. intro est itum, Cs. : vocari vocata centuria, L.
: :

in-tonsus,
:

adj.,

unshorn, unshaven, tvith


:

lone;

2. intr5, avi, atus, are [*interus;

hair, bearded: coma, Att. ap. C.

H.: caput, Cato, bearded, H. O. era, i. e. not yet shaved, V. comas Helix, 0. Leafy, covered with foliage montes, V. capita (arborum), V. F i g., unpolished, rude: homines, L. Getae, 0.
capilli,

go
N.

into, enter
:

limen
: :

olearum ordinem
:

ANA-], to domum,
:
:

portas, L. id (flumen), S. fluminis ripas, to come between, V. ut domus est intrata, 0. ante quam (animus) in corpus intravisset: in porttis, in Capitolium 0. intra praesidia, Cs. : protinus
: :

wind ad Alexandrum, Cu. To penetrate, pierce, enter, alqm locum, Cs. ad about, fold, lorench, distort: paludamento circa force a way in : alquo, Cs. F g., to penetrate, pierce, enter, bracchium intorto, L. mentum in dicendo ocu- munimenta, L.

in-torqueo,

torsT, tortus, ere, to

twi.st,

.
:

los,

V.

intorti capillis angues, entwined,

torti funes, tivisted, 0.

Fig.

H.

in-

reach, attain

verbo ac

littera ius

omne
lum

intorqueri.

To
:

hurl, launch, cast,

aim:

te-

tergo hastam, at tlie back, Y. F i g. alternis versibus intorquentur inter f ratres contumeliae.

in iaostem,
:

V.

: Si intravit d^oXor, intrude, H.-. propius accedo intiabo etiam magis: quam (domum), L. intravit animos pavor, Cu. in possessionem bonorum in tuam familiaritatem penitus, become your intimate friend.
.
.

1. intra, adv. [* interns ANA-], on the inside, within: Nil intra est olea duri, H. (al. oleam). For coynp. and sup., see interius, intime.
;

2. intXB., prep, with ace. [1 intra], loithin: intra silvas sese continere, Cs. intra parietes meos iactum teli, within a javelin's throw, Y. Apenninum, L. intra oceanum magis, closer to, S. intra moemo., within the city: intra parietes, the family : intra me deus est, 0. Within, m, into : intra quas (regiones) venere qui intra finis suos Ariocompulso intra moenia vistum recepissent, Cs. Of time, within, during, in the course hoste, L. of, in less than : intra annos quatuordecim, Cs. intra morae breve tempus, intra dies paucos, L. intra decimum diem quam, etc., i. e. within 0. hicem intra, Ta. ten days after, L. F i g., less than, fewer than, within the limits of: intra centum, L. epulari intra legem, i. e. less expensively than the law allows : intra Naturae finis vivere, H.
:

duxl, ductus, ere, to lead in, bring conduct within, admit : Chremem, T. noctu milites, S. praesidium, Cs. suas copias in finis, Cs. in cubiculum introductus ad regem, Cu. eo navis, Cs. Fig., to bring in, introduce:
in, introduce,
: :

intr5-duc5,

philosophiam

in

domus

ambitionem in senatum.

In

speaking, to introduce, represent, bring forviard: Catonem senem disputantem: introducta rei similitudo. To bring forward as an assertion,
insist,

maintain: natum mundum. To institute, found, establish: hac introducta consuetudine:


in re p.

novum
patricio

exemplum, set, homine introductum, L.


:

Cs.

exemplum a
a leading

introducti5,
in, introduction

onis, /. [introductus],

adulescentulorum.
of introduce.
ire, to
:

intr5ductus, P.
intro-eo,
dare, S.
:

ivT,

T.

neminem Video,

go in, enter : introire locum hostibus introeundi


:

hostis, si introire vellent, vocare, Cs.

in

intrabilis, amnis, L.
ble:

e, a^lj.

[2

intro], inaccessible:

os

in-tractabilis, e, adj., unmanageable, intractagenus bello, V. brumae, wild, V.


:

ad amicam, T. ad Ciceronem, S. domum tuam: Syracusas, N. filius introiit videre, quid agat, went in to see, T. Fig. ut prius introieram, sic prius exire dc vita.
:

domum

in tabernaculum, S.
:

intro-fero or intro fer5,


carry
in,

latus, ferre, to
:

in - tractatus,

adj.,

wild: eqnxxs, unbroTcen. tractatum sceleris fuisset,

not

managed, untamed, Untried: ne quid inV.


shake within,
Trina-

bring in

liberis suis

cibum

lectica est

introlatus, L.

introgredior,
introitus,
us,

essus,

I,

dep. [intro +gradior], to

in-tremS,
quake
to

ui,

ere, to trouble,

step in, enter: introgressi,

V.
in, enter'

the centre:

intremere

murmure

m. [intro + I-], a going


introlatus
:

: :

inuro
: : :

: :

440

non introitu quem- intus, H. in animis in aede, L. extra et intus inj, entrance: militum, Cs. piam prohibere. An entrance, passage: ad omnes hostem habere, Cs. clausi (tauri), in the stalls, V. omnes introitus erant intus Digna geri, i. e. in private, H. adductos inintroitus, qua adiri poterat
:
:

beginmacelli, lu. aedis, N. praeclusi, Cs. ning, introduction, prelude : fabulae: defensionis.
: :

introlatus, P. of introfero.
send in, let in, ut intromissus me trucidaret: legiones (in oppidura ), Cs. sex milia peditum Nolam, L. ad Senecara alqm, With supine ace. : Phaedriain comissatum, T. T;i.

intro-mitto, misi, missus, admit: heri intromissus non

eve, to

est, T.

tus agere equos, closer to the goal, 0. : tali intus templo, V. F r o v. omnia intus canere, on the inner side (of the cithara), i. e. to oneself: hoc carmen non vobis sed sibi intus canit, i. e. seeks his own interest. To the inside, into, within, in: ducitur intus, 0. From within : obsera ostium, T.

unde

nisi intus

Monstratum
:

i.

e.

by instinct,

II.
:

in-tutus,

adj.,

unguarded,

utisafe,

dangerous

introrsum,
inside,

adv. [intro

+ versum],

towards the

inwards, within : hostem introrsum in media Inwardly, within, on the incastra accipiunt, L.
side

castra Gallorum, L. intuta moenium, insecure parts, Ta. Untrustworthy : amicitia, Ta.

inula,

Q.Q,f.,

elecampane, H.

turpis,

H.
Inwardly,
:

intr5rsus, adv. [intro+ versus], inwards, within: non


facile introrsus perspici, Cs.

within : nihil introrsus roboris esse, L. obortae, 0.

lacriraae

intro - rumpo,
enter by force
:

rupl, ruptus, ere, to


:

break

in,

unavenged, unrevenged, not vindicated: perire, S. Marius ne inultus esset: ne inultos imperatores suos iacere sinerent, L. t numquam moriemur inulti, V. ne compellarer inultus, H. dolores, 0. preces, wavailing, H. mortem suam ne inultam pateretur
:
: :
:

in-ultus,

adj., without satisfaction,

hue, T.

ea, Cs.

no satifaction, unpunished: cur Asellium esse inultum tarn diu sinis? hostis
iniuriae.
:

Giving

intr5spici5, spexl, spectus, ere [intro+spe- inultos abire sinere, S. scelus, S. Unharmed, casas unhurt, cio], to look into, look at: tuam domura safe, with impunity: inulto Dicere quod omnium. Fig., to inspect, examine, observe atten- sentit permitto, H. At ne illud hand inultum, si penitus vivo, ferent, T. et catulos ferae tively : penitus in omnis rei p. partes Celent inultae, H. eeterorum mentis fortunam suam, Ta. unsated, unappeased, insatiable : odium, H. Fi

in-trudo,
in-tueor,
ly at, gaze at

en

g.,

ere, to thrust hi,

force in

se.

in-umbro,
:

avi, atus, are, to overshadoiv,


:

dark-

itus, erl, dep., to look


:

upon, look
p.
:

close-

vestibulum, V.

toros obtentu f rondis, V,

imagines, S.
:

capite demisso terrei


:

ram, Cs.
illuc
:

solem
:

ornamenta
il

ora

alicuius,

intuens.

Fig.,

omnium atque oculos N. nutum illius d igenter,


to

hue atque me, H. faciem


:

inunctus, P. of inunguo. in-und5, avi, atus, are, to


qua
fluvius
solito

overflow, inundate:
:

z^a^c/t;

in te

consider, give attention to

voluntatem eorum
esset, intuebatur,

regard, observe, contemplate, mente Crassum : tota potius, quid se facere par

N.
L.

quam, etc., had more regard for, tempestatem impendentem quo intuens tu
:
:

magis inundaverat, L. hanc (terram) inundet aqua: agros, L. cuius mihi sanguis inundet Guttur, 0. sanguine fossas, V. Of a throng, to spread, overrun : inundant Troes, cover (the plain), V. multitudo inundaverat cam:
:

pos, Cu.

in ea intuens te continebis

ad finiendum bellum,

To

tarn veteranos intuendos nobis. regard vnth admiration, admire, wonder at : te

Pass.

non

in-unguo (-ung5), Non contemuas lippus


tis,

iinctus, ere, to anoint:


:

inungui, H.

oculis inunc-

H.
,

sicut
ill

to sivell up, , To rise, be inquit 'Intumui,' 0. F i g., elevated : nee intumescit viperis humus, H. to swell up, groio louder : quo plenior vox reperTo become angry: Intucussu intumescat, Ta. To be inflated, swell in inuit luno, 0. vati, 0.

aliquem de caelo delapsum. - tumesco, mui, ere, inch.,

inurbane, adv. [inurbanus], inelegantly, without wit: non inurbane.


,

rise:

Amuis

in-urbanus,

adj., rustic, ungraceful,

nerly: habitus orationis. Of style, inelegant urbanum lepido seponere dicto, H,

unman:

in-

et

pride: Intumuit

numero
adj.,

turba, 0.

ussi, ustus, ere, to burn in, burn : notas nomina gentis, Y. volnere sanguis inustus, 0. inustis barbararum htterarum notis, Cu. Fig.,

in-uro,

iii-tumulatus,

unburied, 0.

of persons, to brand,

in+tuor, rare for tueor], to intuor, i [ 1 gaze upon: qui iiituitur nos, T.
,

nota

inuri.

censoriae severitatis To brand upon,brand, imprint, affix,

mark:

attach indelibly: ne qua nomini suo nota turpitudinis inuratur: acerbissimum alcui dolorem: mihi

in-turbidus,
annus, Ta.
:

adj.,

iuventa, Ta.

undisturbed: externis rebus Not turbulent: vir, T.


:

superbiae infamiam
of style ilia curling-irons.
:

dinis inusta vitae tuae.

intus, adv., on the


stis
:

inside, within
?

intus est ho-

alqd istuc, L. nota turpituTo curl by heat ; hence, calamistris inurere, polish off with
:
:

estne frater intus

T.

Format natura nos


inusitate

: : : :

: : :

441

inventum

inusitate, adu. with comp. [inusitatus], unwontedly, imusualli/, strangely : epistulae scriptae:
inusitatius contrahere.

invecti5, onis, /. [ VAG- ], an importing, imsailing portation: (rerura) quibus egeremus. in, arrival: eodem flumine.

in-usitatus, adj. with comp., unusual, uncommon, extraordinary, very rare: belli ratio: nostris oratoribus lepos est inusitatuni regem reum esse:
:

quid tara inusitatum,

quam

ut, etc.

species (na-

vium) barbaris
iu-utilis,
e,

inusitatior, Cs.

inustus, P. of
able, unprofitable
:

inuro.

adj. with

comp., useless, unservice:

dura meliorem ille, V. ex ducibus inutilem volnus faceret, L. ad rem gerendam, Cs. rei p. rami, H. iion inutilis ad capiendum consilium tempestas, a fit occasion, Cs. impedimenta, L. ferrum, V. lingua, 0. alga, H. Hurtful, injurious : civis Sed sibi inutilior, 0.
: : :
:

homo

in-veho, vexl, vectus, ere, to carry in, bring to, introduce: tantum in aerarium pecuniae: quas Pass., to be (opes) mare litoribus invehit, Cu. carried in, ride into, drive to, be borne in, enter mare invecta (lyra), dictator urbem invehitur, L. carried into the sea, 0. in portum ex alto invehi To ride on, classis invectas Tibridis undara, V. drive upon, be carried by, drive over : equo invecQuattuor est invectus equis, V. domitis tus, L. invecta leonibus, 0. To fall upon, assail, make an assault : equitum acies invecta in dissipates, cum utrimque invehi hostem nuntiaretur, L. L. raulta caede hostium invehitur, Cu. ordines

unprofitable, haec inutile est subire, etc. trium, 0. With supine <ibl.

Inexpedient,

unavailing, hurtful
:

With
to

se, to

assaidt, assail, fall


:

upon

invehebant

oratio sibi, L.

arbi-

se hostes, L.

hoc

inutile factu,

H.

iuutilitas,

atis, /. [inutilis],

hurtfulness, inju-

Fig., introduce, bring in, bring upon: quae (mala) tibi casus invexerat: ut quemcumque casum for-

quantum

se invexit acies, L.

tuna invexerit, brings with

it: divitiae

rious7iss: facti.

avaritiam
:

inutiliter, adv.

[inutilis], to

no purpose,

useless-

Disadvanly: responsum non inutiliter esse, L. tageously, injuriously : alqd senatui suadere.

Pass., to attack loith words, inveigh invexere, L. against : invectus est copiosius in istum vehe-

mentius in causam principum nos, N. aperte in te invehens.


:

multa in Theba-

Inuus, i, m., an old name of Lupercus (Pan), L. in-veni5, veni, ventus, ire, to come upon, find, in-vad5, vasT, vasus, ere, to go into, enter : ig- meet with, light upon : in agro populabundum ho\\^m, enter stem, L. ( navis nis, quocumque invasit: urbem, L. paratas ad navigandum, Cs. )
:

To

upon, V.

tria millia stadiorum, to accomplish, Ta.

against, rush upon, fall upon, assail, assault, attack, invade : in transversa latera invaserant cohortes, L. : in coUura (mulieenter violently,
ris) mwi'&it, fell upon her neck : in Caecinam cum aciem, L. Porapei copias, ferro: Romanes, S. in lecto cubantem, N. madida N. portus, V. cum veste gravatum, V. sperans, hostis invadi undique siniul invaditur, S. Fig., to posse, S. fall upon, seize, take possession of, tisurp : in multas pecunias in eius viri fortunas in arcem illius To make an attack causae: regnum animo, S. on, seize, lay hold of, attack, befall: contagio invaimmutata, S. tantus repente terror sit, civitas
: :
:

move

rex Inventus focis, found, V. ? turns ipsis durior inventus est, proved to out to be, T. Primus invenior circumposuisse, etc., H. be, Cs. unus inventus qui id auderet. Y\^.,tofind out,
oratores.
Scis,

Pass.

Pamphilam meam inventara civem


:
:

invent, effect, discover, devise, contrive: (fallaciam), T. dolis casum victoriae, S.


:

quandam
:

Inventae

neque quid pouis dicere invenio, make out: quo modo crimen confirmaret: quid agat, non invenit, is at a loss, 0. animis inventum poe7b find out, discover, ascertain, raa iuvandis, H, learn : ex captivis, flumen abesse, etc, Cs. inveartes,

V.

invasit, ut, Cs. invasit, 0.


: :

cupido Marium, S. Me tremor in corpus meum vis in philosophiam


:

furor invaserat improbis. morbi, L. 7o take hold of, undertake, attempt: Martem clipeis, V. To assail with tvords, accost: continuo invadit, V.
alqra rainaciter, Ta.
:

nitur ea serrula pervenisse, etc., it is ascertaijied To acquire, get, earn, reach: Sine invidia that. hoc cognomen: ex quo illi gloria laudem, T. opesqne inventae, S. manu mortem (i. e. pugnan-

do),V.

iuventio,
tion
r
:

ilia

vis

consules, cur,

etc.,

Ta.

onis, /. [BA-], the faculty of invenquae investigat occulta, etc. In

in-valesc5,
strong, gr-ow

valui, ere, inch., to become powerful: haec defensurus, prout in,

t.,

inventioyi

excogitatio rerum, etc.

valuissent, Ta.

in-validus, adj., not strong, infirm, impotent, weak, feeble: ad munera corporis senecta, L. volnere, Ta. senes, V. quidquid tecum invalidum, corpus, 0. Weak, inadequate, unsuitable V. stationes pro castris, L. ignes, low, Ta.
: : :

m. [in+BA-], a contriver, auvoluptatum, T. olei: omnium artium, Cs. scelerum, V. legis Volero, proposer, L. '^ioicovwm, founder.

inventor,

oris,

thor, discoverer, inventor:


:

inventrix,
:

icis,/. [inventor], she that finds out,

a discoverer: omnium doctrinarum Athenae legum oleae Minerva, V.


:

inventrices

invasus, P, of invado.

inventum,

i,

n. [P. n. of invenio],

an

acquisi-


inventus
Hon: inventis abstinet, H. invention : te omnes di cum
T.
:

: :

invideo
inveteratio,
onis, /. [invetero],

:: : : : :

442
device, contrivance,
disease, chronic evil,

an

inveterate

istoc invento perduint,

inventa Zenonis

medicina

meum

est, 0.

inventus, P. of invenio. in-venustus, ctdj., without charm, ungraceful,


unattractive : actor res, Ct. fortunate in love : homo, T.
:

old,

Without Venus,

inveteratus, adj. [P. of inveteror], inveterate, of long standing : odium: invidia: licentia, N. invetero, avI, atus, are [in+vetus], to make
give age

tin-

old,

Pass., to

grow

served, shameless,

in - verecundus, adj., without shame, unreimmodest: deus, i. e. Bacchus, H.

animi ingenium, Poet, ap. C.

in-verg5,

ere, to incline,
:

pour upon :

in-

vergens charchesia mellis, 0.

frouti vina, V.

inversi5, onis,/. [VERT-], an inversion: verborum, i. e. irony.


versus, ere, to turn down, turn about, upset, invert, reverse : solum, plough tip, V. Allifanis vinaria, empty, H. alveos navium invorsos pro tuguriis habere, S. submovere Euros PelUbus inversis, turned inside inversum contristat Aquarius annum, reout, lu. curring cycle (of the sun), H, cum in locum anulum inverterat loca satis dentibus (i. e. ad dentes Fig., to invert, transpose, change, serendos), V.
tipside
: : :

inversus, P. of inverto. in-verto (-vorto), vertT,

or in vicem, adv., by turns, in turn, one after another, alternately : hi rursus in vicem anno post in armis sunt, Cs. cum timor atque ira invicem sententias variassent, L. nos cantabimus invicem, in my turn, H. Owe another, each other, mutually, reciprocally: Aricini atque Ardeates multis invicem cladibus fessi, L. multum sanguinem invicem hausimus, Cu. se anteponendo, Ta. inter se gratantes, L.
:

hominum in-vicem

peregrinam novitatem, Cu. become rooted: una cum saeclis inveterari inveterata gloria, N.
to:
old,
:

in-viotus, adj. with


: :

sup.,

unconquered, unsub:
:

To pervert, abuse: reverse: ut invertatur ordo. inversi mores, corrupt, H. : virtutes, misrepresent,
i. e. to paraphrase, misapply, use ironically : invertuntur verba, ut, etc. Inversa verba, ambiguous,

H.

Ta.

Of words,

quae invertere supersedeo,


to
:

dued, unconquerable, invincible : Germani, Cs. exercitus gentes, V. invictus morior, N. invictissimus civis res p. adamas, impenetrable, 0. Medea, inexorable, H. invictum se a labore praestare a civibus animus, L. ab hostibus, S. corpus a volnere, 0.: advorsus divitias animus, S. armis viribus, V. caestibus, 0. nihil invictum sic ad bellum vcnientibus, Ta. Plur. n. as subst. invicta sibi quaedara civitas fecerat, inviolable limits, L.
:
: :

invidendus,
aula,

adj.

[P. of invideo], enviable:

H.
entis, adj. [P. of invideo], envious

T.

in - vesperascit,
evening, evening
sceret
:

ere, impers., it
:

is

approaching
L.

cum

becomes invespera-

invidens,

nocere invidenti.

iam invesperascebat,
rerum
:

invidentia, ae,/. [invideo],


a searching
vidl, visus, ere, to

envy, jealousy.

investigatiS,

onis, /. [investigo],
veri.

into, investigation :

cast

in-vide5, look askance at., an evil eye upon : florem liberum meum ? Att.

i investigator, oris, m. [ investigo ], he that ap. C. F g.,io be prejudiced against, be influenced prejudice : iudex, qui invidet cui nisi invidisby searches into, an investigator : rerum: antiquitatis. To envy, grudge: mihi: Non equidem set is, etc. in-vestig5, avl, atus, are, to track, trace out, invideo, V. invidit Clytie, 0. Caesari bonis, S. search after : ad investigandum sagacitas narium. invidet ipsa sibi, 0. suae virtuti, Cs. huic meae

g., to

trace out, find out, discover, investigate,

search into: neque ille investigatur, Qui est eius canes investigabant omnia: de Lentulo pater, T. illorum conatus. diligentius ubi Lentulus sit
; :
:

in-veterasc5,

ravi,

ere, inch,, to

grow

old,

become fixed, be established, continue long : quibus quisque in locis miles inveteraverit, Cs. exercitum inveterascere in Gallia moleste ferebant, establish
:

(fabulas) feci ut inveterascerent, had a long run, T. aes alienum inveterascit. To become fixed, groiu inveterate, be rooted : ut banc inveterascere consuetudinem nolint, Cs. inveteravit opinio perniciosa rei p. spes est in primis diebus, nam si inveterarit, actum est intellego in
themselves, Cs.
:

nostra civitate inveterasse, ut, etc., has become a custom : inveterascet hoc quoque, Ta.

Arabum Gazis, H. honori, V, Omnia tunc quibus invideas si lividulus sis, lu. in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc. neque ille Sepositi ciceris invidit, H. non inviderunt laude sua mulieribus viri Roman i, L. spectaculo proelii, Ta. id quod multi invideant usum lignorum tibi, H. filiam fratri, L. mihi senectus Invidet imperium, V. id quod multi invideant, /ee^ envy on account of, N. Liber invidit collibus umbras, is niggardly of, V. ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (i. e. cur mihi invidetur), am. I envied? H. in eo, cui invidetur: Liburnis (navibus) invidens deduci triumpho, refusing with disdain, H. To hinder, prevent, refuse, deny : Plurima, quae invideant pure apparere tibi rem, H. tene invidit fortuna mihi, ne, etc., V.
gloriae
:
:


invidia
invidia, ae,/. [invidus],
ill-will,
:

: : : : :


invitus

: : : : : :

443
legati,

7ivy, piidcfe, jealou^i/,

nomen ad omnls inviolatum


adj.,

templum, L.

prejudice : invidia abducti, Cs. : invidiam virtus imitatione digna, non invidia sequi, S. Sine invidia laudem invenire, ungrudgingly, T. invidia ducum perfidiaque militum Antigono est nobilium, L. invidia atque obtrectadeditus, N.
:

fides publica, S.

in- visit atus,


acies, L.
:

unseen,

unknown: forma:
formae hominum,
go to see, visit V. simul haec
:

alienigenis, L.

Extraordinary, uncom:

mon, new, strange : supplicia


L.
:

tio laudis suae, Cs.


ill-will,

Person., Envg, 0.
:
:
:
: .

simulacra, Cu.
si,
:

Envy,
:

odium, uyipopidarity
:

gloria invidiam vi-

in-viso,
sacrificium

ere, to look after,


:

cisti, S.

ulla esse invidia, to incur

res

in

invidia erat, S.

mortis illius habere, to he hated: in


.
.

res rusticas

urbis,

invisent lumina coUes, ^e^ sight

of

Ct.

invidia in euni quaesita est: Non erit invidiae victoria nostra ferendae, i. e. loill bring me intolerable hate, 0. cumulare invidiam, L. venire in invidiam, N. intacta invidia meinvidiae nobis esse pati, 0. Ciceronis invidiam leniri, unpopudia sunt, L. absit invidia verbo, be it said without larity, S. vita remota a procellis invidiarum. boasting, L. Fig., C7ivy, an envious man: Invidia infelix invita fatebitur usque Invidia, metuet, etc., V. cause of envy etc., will reluctantly confess, H. aut invidiae aut pestilentiae possessores, i. e. of lands lohether desirable or pestilential : summa invidiae eius, L. Quae tandem Teucros considere Invidiae est ? i. e. ivhy is it odious, etc., V.
:
:
:

sumraara invidiam adducere

1. invisus, adj. with comp. \^P. of invideo], hated, hatefid, detested: persona: alios invisos efficere, L. penates, 0. (Helena) aris invisa sede: :

V. invisos nos esse illis, T. omnibus, S. hominibus invisius animal: Minervae, V. invisum
bat,
: :

plebei Claudiura facere, L. : quo quis versutior est, hoc invisior vobis mea vita, T. cupressus (i. e. funebris), H. dis oratio regna dis, V. filix aratris, troublesojne, V. Hostile, malicious : invisum quem tu tibi fingis, V.
:

2. in-visus, adj., unseen ribus invisa.

res, Cs.

sacra

ma-

invitamentum,
tempus

I,

n. [invito],

an

invitation,

alhcrement, incitement, inducement : invitamenta urbis, attractions : (honos) non invitamentum ad


est
:

invidiose, adv.
fully
:

invidiosus

J,

enviously, hate-

ad luxuriam, L.
:

temeritatis, L.

criminari.
adj.

invitati5,
with comp. and
:

onis, y. [invito],
fit
i,

an

invitation, in:

invidiosus,

s^lp.

[invidia],

citement, chcdlenge

invitatio, ut biberetur
e. to
:

ad

Plur. m. as subst. : omnium invidiosorum animos frangere. Exciting envy, enviable, envied, causing odium possessiones nee caris erat (Pactolus) invidiosus invidiosior mors, 0. spes harenis, envied for, 0. Exciting procorum, longed for, 0. solacia, lu. hatred, hated, hateful, odious : damnatio lex nolaudatrix Venus mihi, 0, neque id mina, L. dico, ut invidiosum sit in eos, etc., to excite prejudice against: quod f uit in iudicio invidiosissimum,
full of envy, invidious
vetustas, 0.

a banquet, L. tiones adventusque nostrorum hominum.


:

doleiidum

benigna,

invita-

tion.

(invitatus, us), m. [invito], an inviting, invitaOnly abl.: invitatu tuo.

( invite

),

unwillingly

adv. with comp., against one's will, cepi Capuam invitius accedere.
:

[for *invocito, /re^'. of invoco], to invite, treat, feast, entertain: hominem, suos in castra invitandi causa adducunt, for T.
:

invit5,

avi, atus, are

invidus,

adj.

[in+VID-],
:

envious, envying:

imperator: invida me spatio natura coercuit, 0. aegris, H. luudis invidus. populus, N. As subst., an envious person, hater : Invidus alterius macrescit rebus opimis, H. istos invidos di permei nox dant, T. ea agere inter invidos, S, fatum, Ph. coeptis, unfavorable, 0. Et iam dente minus mordeor invido, H.
:

alius alium senatorem tecto ac domo moenibus hostem, V. aliquem ad prandium ad consulem, L. utrumque in hospitium, L. eum,
:

entertainment, Cs.

te

domum suam
:

domos suas

invitant, S.
:

ut apud me diversetur. To invite, summon, challenge: a Caesare liberaliter invitor in legationem illam praemiis. To ask, request, urge : Gj^rmaeum per litteras, ut, etc. Fig., nos, uti, etc., Cs,
:

in-vigil5, avi, atus, are,


voted, be intent
:

rei p.
:

victu invigilant, V.

to watch over, be demalis, 0. Namque aliae nostris pro easibus, 0.


: :

in-violabilis,

adj., inviolable

pacis

pignus,

V.

Invulnerable : alqs, Ta.

quibus rebus invitati, Cs. ad te improbos invitat hieraps curasque resolvit, Y. ipsam ( adsentationem ), encourage flattery somnos, coiirt, 0. culpam, alhcre to transgression, pretiis animos, arouse, V. cum te fortuna ad 0. dignitatem invitet: Vicina invitet decedere ripa calori, V.
to incite, allure, attract
:

inviolate, adv. [inviolatus], inviolably : memoriam nostri servare.


in-violatus,
rati inviolatique
adj.,
:

invitus, adj. with


ing,
feci,
:

sup., against the will, unwill-

unhurt, inviolate: involne:

amicitia

Visam

inviolatus
S.

am:

nem, H.

fama, without reproach,

Inviolable

on compulsion : Invitus lex coegit, T. neque senatus provinciam invitus dederat, S. invitus feci, ut, etc. ut viatores invitos consistere cogant, Cs. eum ego a me inreluctant, perforce,
: : :


invius
vitissimus dimisi,


ipse
triumphe
!
!

:: :

444
io

against my will: nihil inagainst their will, V. invito se invito transire, against patre, in spite of, T. invitissimis eis invita Minerva, his will, Cs. quod et illo et against one''s natural bent, C. H. me invitissimo fiet, altogether against his inclination and mine. As suhst. m. : elicere veram voBeluctant, unwilling: invita in cem ab invito. hoc loco versatur oratio Invitae anni spem credere terrae, V. verbaque provisam rem non invita sequentur, H. ignes, 0, ope, i. e. furnished

much
e.
:

H.

In a sudden
!

call,
:

vitis fidere divis,

i.

quick
dite,

succurrete, io

cives,

H.

io

holla / look ! matres, au-

V.

iocatio, onis,/. [iocor], a joking, joke, jest.


iocor, atus,
arl, dep. [iocus], to jest,
:

hanc
voluit

iocari

credis? T.
:

Fortuna

iocari, lu,

joke : tu duplex iocandi genus: 2h say in jest : haec:


:

in faciem permulta, H.

nescio quid, Ct.

iocose, adv. with

eumque

comp., jestingly^ jocosely lusi iocose satis: iocosius scribere.

involuntarily, 0.

invius,

adj. [2 in -f- via], xvithout

a road, imvirtuti nulla

passable, not to be traversed, insuperable: histra,

V.

saltus, L.

maria Teucris, V.

subst.,

Plur. n. as impassable places : per invia iter, L. l7iaccessible, impenetrable : regna vivis, V. templa, 0.
est via, 0.: nil virtuti invium, Ta.
:

ioc5sus, adj. [ iocus ], full of jesting, jocose, humorous, droll, facetious, sportive : Maecenas, H. Musa, 0. res verba, 0. f iirtum, H. Nilus (i. c. of the merry Egyptians), 0.
: : :

iocularis, e, adj. [ioculus], facetious, jocular, laughable, droll: audacia, T. Plur. n, as subst.,
jests, jokes,

H.

invocatus, P. of invoco, iocularius, adj. [ioculus], ludicrous, droll: 2. in-vocatus, adj., uncalled, without a sum- malum, T. mons: ad dormientem veniunt (imagines) invocaioculator, oris, m. [ioculor], a jester, joker Uninvited, without an invitation: ut mihi senex. tae.
1.

invocato

sit locus, T.

ut quos invocatos vi-

disset in foro,

omnes devocaret, N.
:

ari [ioculus], to jest, joke ; only (ioculor), P.praes.: quaedam militariter ioculantes, L.
,

call upon, invoke, i5cund-, see iucund-. iocur, see iecur, lunonem Lucinam deos i {plur. also ioca, iocorum, n.), m. [IA-], iocus, agmina matrum, summon, 0. To call, testis, L. name, address : quem invocant oranes lovem ali- a jest, joke : iocum movere, S. ioci causa, /or the sake of the joke : ioca atque seria cum humillirais quem dominum, Cu. avi, atus, are, to

in-voco,
to
:
:

appeal

in pariendo

(involatus,
ex
alitis

us), m.,

a flying, flight

only

abl,

involatu auguror.

agere, S. seria ac locos celcbrare, L. agitare iocos ioco mordente facetus, lu.
: :

conviva

cum
: :

ali-

float over

q,vq, freq. [involo], tofy involit5, : umeris involitant comae, H.


, ,

ovei;

quo, 0. Sen tu querelas sive geris iocos, H. no ioco quidem mentiretur, N. ioco seriove, L. neu sis iocus, a laughing-stock, H. extra iocum, bellus
: :

in-volneratus (invul-),
in-volo,
capillum,
avi, atus, are,

adj.,
at,

unwounded.

est,

joking

aside.

Person.:

quam

locus circum-

fy

rush upon: in tofy at his hair, T. in possessionem,


:

make a forcible entry. involucrum, i, n.

[3

ering, case, envelope: candelabri.

VOL-], a wrapper, covFig., a cover,

volat et Cupido, the god of jests, H. trifle, jest: Ludura iocumque dicet i'uisse ilium, child^s play, ne tibi ludus et iocus fuisse Hispaniae tuae T. videbuntur! L.
:

i5ta,

71.

indec, == tcDra, the

name of the Greek

i,

mask: siraulationum. involutus, adj. [P. of


cate,

iota: ut iota litteram tollas.

involvo], involved, intri-

ipse

(old

ipsus,

T.), a,

um, gen. ipsius

(rarely

obscure: res.
vl,

ii*volv5,

utus, ere, to roll, roll


:

upon : Ossae

involvere Olympum, V. montes, 0.: armenta secum, sweep away, V. To roll about, wrap up, envelop, involve : Involvere diem nimbi, V. prodire involuto capite: sinistras sagis, Cs. involvi fumo, 0. To cover, overwhelm : aqua navem, V. Fig.,
:

teris, devote

inwrap, wrap, infold, envelop, sia'ro^ind: se lit: pacis nomine bellum involutum Obscuris vera, V. mea Virtute me, H. fraudibus into
:

pron. demonstr. I. In gen., to express eminence or emphasis. A. Self, in person (often rendered by an emphatic he, or by very, just, precisely) adest optume ipse f raipsa virtus: rex ipse ter, T. ille ipse Marcellus naturas Aeneas, V. in ipsa arce habitare, L. quas luppiter ipse Addidit, V. Audentis deus ipse iuvat, 0. ego enim ipse cum eodem isto non eaque ipsa causa belli fuit, invitus erraverim cui tutor is fuerat ipse, L. the very cause, L.
ipsius, v., disyl. T.), dat. \^b\,
:
: :

voluti, Ta.

invort5, see inverto. in-vulneratus, see invol-.


io, interj.

Expressing

ipsum absurdum TuUius eos ipsos deeorum ipsorum facta: quid iuvat quod duxit, L. si ipsum, quod veni, nihil iuvat? the mere As subst. : atque ipsis, ad quorum commofact.
iam
. .

id

joy,

ho

huzza

hurra

dum

pertinebat, durior inventus est Caelius, Cs.


ipse
:

: : :

iratus

ipsus, old for

ipse.

445

ex ipsa quacrara agrum dare ipsi, qui accepisset, ipsi omnia, quorum negotiura est, ad nos deL. B. To emphasize one of the subjects of a ferunt. With et, he too, himself in common predicate. person, even he : deseret eos, cum habeat praesercredo ego vos, sotira et ipse cohortis triginta ?
:

ipsemet,
nation
:

see -met.

ira, ae,y., anger, wrath, rage, ire, passion, indigira

inflammatus
: :

Ira furor brevis est,


ira

H.
te,

irae suae parere, N.

conmotus,

S.

iram
verti-

in eos evomere, T.

in hostilis
sufficit irae
:

domes Iram
:

cii,

et ipsos cernere, L.
:

With

H.
:

quorum non
:

Occidisse aliquem,

neqice (cf.

ne

lu.

irae indulgere, L.

iram ponere, H.

dum
:

de-

quidera) pauca, neque ea ipsa enucleate dicta primis repulsis Maharbal missus nee ipse eruptionem cohortium sustinuit, L. With etiam: ipse With quoque: etiam Fufidius in numero fuit. quia plebs SC solvit, ipsi quoque solutum voltis, L. He for his part, he too, also, as well: litterae adlatae sunt a Ciodia, quae ipsa transiit, also in person: tris ipse excitavit recitatores, Ae <oo ; Hoc Rhipeus, hoc ipse Dymas omnisque inventus Laeta facit, V. II. E s p. A. As subst., of an eminent Pythagorei ipsus tristis, the master, T. person respondere solebant, ipse dixit, i. e. Pythagoras lectica Mathouis plena ipso, the great man, lu. anseris ante ipsum iecur, before the host, lu. B, Of oneself, spontaneously: de manibus delapsa arma ipsa ceciderunt Ipsae lacte domum referent

fervescat ira

ira inter eas intercessit, T.

in
:

Ro:

manos, propter obsides nuper interfeetos, L. ira deorum, 0. victoriae,/^?'^/; diremptae pacis, L.
:

ereptae virginis, V. dicti sibi criminis, 0. Amantium, quarrels, T. pro levibus noxiis iras gerunt, veteres in populum R., L, T. horribilJs exercere iras, V. inde irae et lacrimae, lu. irae imperatorum, against, L. An indignant desire : subit ira cadentem Ulcisci patriam, V. cause of angei', provocation: Quibus iris inpulsus? T. die aliquam, quae te mutaverit, iram, 0. An object of
:
:

anger: iustae quibus est Mezentius irae, V. An expression of anger : Pestis et ira deum (Harpyiae), V. P e r s o u. Iraeque Insidiaeque, dei (Mavortis) comitatus, V.

C. Excluding others, distenta capellae libera, V. by oneself, alone, mere, very : haec ipse suo tristi cum corde volutat, V. ipso terrore ordines perqui ipso nomine ac rumore defendeturbant, Cs. rit aestimando ipse secum, L. ipsam aequitatem etius ipsum amare,/or its oion sake: nunc ipsum, just now: turn x^^^nm, just then. D. With numerals, ytttf, exactly, precisely : triginta dies erant ipsi, cum, etc, ipsas undecim esse legiones ipso vi:

iracunde,
passionately
stulare.
:

adv. with comp. [iracundus], angrily,

agere
ae,

cum

aliquo: iracundius expo-

iracundia,

y*.

[iracundus], a proneness

to

gesimo anno.

E. In a
me
:

reflexive clause.

With the
:

subject eraphat.

egeo medicina,
:

opposed to other agents non ipse cousolor Artaxerxes se


:

anger, hasty temper, irascibility : permitto aliquid iracundiae tuae. Anger, wrath, rage, passion, violence: prae iracundia non sum apud me, T. cotidie aliquid iracundiae remittebat suam rei p. dimittere, sacrifice to the state, Cs, iracundia exardescere: indiligentiae suae ac doloris, excited by, Cs. sine iracundia dico omnia, dispassionately iracundiae inplacabiles.
: :

ipse reprehendit, N. ipsa se virtus satis ostendit, ut non modo populo R., sed etiam sibi ipse S. condemnatus videretur qui ipsi sibi bellum indixissent. With the object: omne animal se

iracundus,

adj. with comp. [ira], irascible, ircholeric,


:

Lentulum, quem mihi ipsi autepoIn place of se or suus. For emphatic disno. tinction cum oranes se expetendos putent, nee irascor, iratus, i, dep. [ira], to be angry, be in a id ob aliara rem, sed propter ipsos quos, quidrage: minume decet, S. numquam sapiens irasciquid ipsis expediat, facturos arbitrabimur: pratur Irasci celer, H. irascens, quod, etc., 0. qui vitas consulum discordiaque inter ipsos, L. To nesciat irasci, lu. taurus irasci in cornua discit, avoid ambiguity in the use of se or suus: ne aut gather his rage info his horns, V. nostram vicem, suae magnopere virtuti tribueret aut ipsos despi- on our account, tibi iure, T. huic: graviter L. ceret, Cs. legates mittit, qui tantum modo ipsi inimicis, Cs. patriae, N. liberisque vitam peterent, S. nihil umquam auirate, adv. [iratus], angrily, Ph, divi nihil de re p. gravius, nihil de ipso modestius. For se or sibi: inexperta remedia hand iratus, adj. with comp. and sup. [P. of irascor], iniuria ipsis esse suspecta, Cu. rex propiiis ipsum angered, enraged, angry, violent, furious: animus, considere amicos iubet, Cu. With abl. absoL: T, nihil feci iratus, in anger: quid irati sentire cum dies venit, causa ipse pro se dicta, damnatur possunt ? in their wrath, Cs. tibi graviter, T, ad(i. e. cum causam ipse pro se dixisset), L. amisso versario iudex Grais Achilles, H. vilico iratior et ipse Pacoro, Ta. With abl. of gerund : depo- in ilium, T. Caesar illis f uerat iratissimus mare, nendo tutelam ipse, in se unum viris convertit, raging, H. venter, ravening, H. preces, i. e. curses, L. agendo ipse, L. H. sistrura, lu.

ipsum

diligit

angry, ireful, easily Cs. leosenes nes, 0. iracundior est Of things victoria: Iracunda lovem ponere fulmina, the thu7iders of his wrath, H.
ritable, passionate,

provoked: proterve, T.
:

homo, paulo, H.


ire
ire, iri, infin. of eo.

istinc
eo,

446
on that: ex
vitas data,

Iris, idis {ace. Trim, V., voc. Iri, 0.), /., =.^lpiQy the goddess of the rainbow, messenger of the gods,

v.,b.
ironia, ae,/.,
nia. loquoi-.

vpdjvtia, irony

sine ulla iro-

irr-, see inr-.


is,

ea, id, gen. Gius (sometimes monosyl. in poeI-].

from the fact that : ciwith the stipulation that, etc., L. III. Praegn., that, such, of such a -sort, of the character, so great : in id redactus sum loci, ut, etc., to such a pass, T, neque is sum, qui terrear, Cs. itaque ego is in ilium sum, quern tu me esse vis is status erat rerum, ut, etc., L. quae causae sunt eius modi, ut, etc. ea mecum consuetudine coniunctus est, quod, etc., such intimacy.
quod,
etc.,

cum

eo, ut, etc.,

pron. desimple As subst., he, she, if, the one mentioned reference. (without emphasis) f uit quidam senex Mercator navem is fregit, T. venit mihi obviam tuus puer; is mihi litteras abs te reddidit: sine eiiis offensioAs adj., this, ne animi, hurting his feelings, Cs. that, the: ea res est Helvetiis enuntiuta, Cs. flumen est Arar ... id flumen, etc., Cs. ante eam Attracted to the foldiem. II. Special use s. lowing subst. : exsistit ea quae gemma dicitur (i. e. id, quod): quae pars maior erit, eo stabitur consiP 1 e o n a s t. After an ohj. lio (i. e. eius), L.
try), dat. ei (rarely ei or raouosyl. ax),

monstr. [2

I.

As a weak demonstr.

in

way: Abi
wise:
certatio,

istac, adv. [abl.f of istic, sc. via], there, that istac, T. Pig-, ii^ that way, in such

Nequaquam
Enn. ap.
a,
;

istuc istac ibit;

magna

inest

C.

istaec, see
iste,
to that
disyl., T.

istic.
;

ud, gen. istius (poet, istius, V.


isti, T.),

istius,

which

is

Referring at hand or present to the person


pro7i. demonstr.
I.

addressed,

comprimite manus,

subst.

those seats near you : quae est ista praetura ? that vi et armis, iure prcvtorship of yours : tuus iste Stoicus sapiens. the phrase, id quod, II. In gen., as a strong demonstr., that, this, referring to a fact, thought, or clause ratus, id the very, that particular, he, she, it : erat enim ab quod negotium poscebat, as the situation reqxdred, isto Aristotele, a cuius inventis, etc. ista divina id quod nccesse erat accidere,yus< as was unS. studia ncc enim ab isto officio abduci debui creavoidable, Cs. si nos, id quod debet, nostra patria dis quod iste dicat, T. istius ipsius in diccndo fadelectat, and it 77iust be the case ; cf. id de quo, L. III. P r a e g n., such, of such a kiiid: With ct, que, atque, neqne, in explanation or cli- cultatis. qua re cum ista sis auetoritate, etc. animo isto max, and that too, and in fact: inquit . . et id clariore voce, aiid that, Cs. cum una legionc esse, N. Egon quicquam cum istis factis tibi respoudeam? T. IViat (in irony or scorn): non erit eaque vacillante: vincula et ea sempiterna: legio, ista amicitia, sed mercatura animi est ista mollineque ea plenissima, aiid not even, Cs. In place tia, non virtus, Cs. iste tuus vates, 0, of the refexivc pronou7i : persuadent Rauracis, uti ra 'lo-B-jn/rt, the Isthmian Isthniia, oruni, n., una cum iis proficiscantur (i. e. secum), Cs. With emphasis, as correlative to qui, he, she, it, that, the games (every five years near Corinth), L. one, that one: is, qui erit adductus: haec omnia Isthmus or -os, i, m., 'l(x^f.i6g, the Isthmus is feci, qui sodalis Dolabellae erani qui magister of Corinth, Cs., C, L., 0.
:

she: At tu pol tibi istas of yours, T. istae minae, those threats of yours, h.: de istis rebus exspecto tuas litteras, those affairs of yours: ista subsellia,
this, that, he,

those

urbem novam, conditam


parat, L.

eam condere

In

equitum fuisse

tibi

viderere,

is

cucurristi, etc.

isti, old for 2 istic, fho-e,

Y. (Ribb.),

N^ent. as S7tbst., that: idne estis auctores

mihi? do
1. istic, aec, oc
:

you advise me
ut, etc., tcho

to

that? T.

quibus id consili fuisse,


the plan, Cs.

and uc

had formed

quando
:

verba vana ad id locorum fuerint, hitherto, L. ad id quod natura cogeret, i. e. death, N. id temporis,
:

at that time

homo

id aetatis,

of that

age.

Abl.

with a comparative, so much, by so imich: eo plus, quo minus, etc., the more. Ace. adverb., therefore, for that reason, on that account : id opcram do, ut, etc.,T. id ego gaudeo. In phrases, aliquid id genus scribere (i. e. eius generis), of that sort : ad id quod sua quemque mala cogebant, evocati,yb>* that purpose, L. ad id, quod .... erat, accendebatur, etc., besides the fact, that, etc., L. in id fide a rege accepta, to that end, L. quod ad me de Lentulo
:

pron. demo}istr. [iste-fce]. Referring to that which is at hand or related to the person addressed, that of yoxirs, that mentioned by you: istaec res, T. circum istaec loca commorari. As subst. : istuc quidem considerabo istoc villus, T. istuc fractum Istucine intcrminata sum hinc abiens tibi ? T. Ego istuc aetatis, T. As a strong demonstr., this same, this, the very : quid istic nar:

(Avith -ne, istucine),

rat,

that fellow, T.

2. istic, adv., there, in that place, where you are: quid istic tibi negotist ? T. quoniam istic sedes
:

quocumque
affair,

istic loco constitisti, L.

Herein, in this
istic

scribis,

non

est in eo, is not

come

to that

cum iam
:

T.

on this occasion : Neque Istic sum, /m ivith you, T.


listening.
thei'e,

istic,
:

neque alibi, sum, inquit,


where

in

tum

eo esset, ut, etc., just on the point of, etc., L. toin eo est tectorium, ut sit concinuum, depends

I am

istiuc, adv. [\sie],from

thence, from


istius

: : :

iter

modi
:
:

447

yon are: istinc excludere, T. qui istinc veniunt: thv^, accordingly, under these circmnstances, in this si manner, therefore : ita sine periculo, etc., Cs. ita Fare age iam istinc, i. e. xoithout moving, V. ita lovis illud sacerdoistinc fraus et audacia est, hinc pudor, on the other praetorium missum, L. .on this : fortassis et istinc Largiter abstu- tium per banc rationem Theoranasto datur ita fit side ut animus iudicet, etc., thus it comes to pass: ita fit lerit aetas (i. c. de liis vitiis), H.
:
: . .

istius modi, see modus.


isto, adv. [iste], thither, to you, to where you are: si minima causa est properandi isto milii. TJiertinto, in that matter: Trabatium isto admiscere.

ut deus
follows.

In

ille

nusquam

pi"orsus appareat, hence it

restriction,

on the condition, on the


:

assumption, in so far, to such an extent, only in so far : haec ita administrabat, ut, etc., Cs. cuius

ingenium
:

ita laudo, ut

non pertimescam

pax

ita

istoo, adv. [ istic ], thither, that way^ yonder accede illuc; Nimium istoc abisti, T.

istdrsum,
istdc, adv.

adv. [isto+versum], thilherwai'ds,T.


[istic], thither, to
:

you, to where yoit

are, in that direction


:

Concede

istuc paululum, T.

istuc mens animusque Fert, istuc sunt delapsi 2o that thing, to that subject: istuc ibam, T. H.
I. In g e n., referring to what ita, adv. [2 I-]. precedes, i)i this manner, in this tcise, in such a way, so, thus, accordingly, as has been said : des operam ut investiges sitne ita Ita aiunt, T. his
: :

convenerat, ut Etruscis Latinisque fluvius finis esset, L. ita admissi captivi, ne tamen iis senatus daretur, L. Of degree, so, to such a degree, so very, so much: ita fugavit Samnites, ut, etc., L. indices ita fortes tamen fuerunt, ut vel perire maluerint, quam, etc. ita acriter itaque repente, Cs. With negatives, not very, not especially : non ita

magnus numerus,
mari
:

Cs.

accessione utuntur neque ita multo, N.

non non

ita

lato

interiecto
:

ita probabili

post,

italicus (C,

S., Cs., L.,

Ta.) or italis,

idis, /.

(V., 0.), or italus (H.) or of Italy, Italian.

Italus
thus,

(H., Y.), adj.,

rebus

ita actis, S.

factum est

ita

ita digerit

omi-

na Calchas,

sitch is his interpretation,

Y.

quae

ita-que,
ly
:

conj.,

and
:

so,

and

and according-

cum

and accordingly quod cum ita sit. Referring to what follows, thus, in the following manner, as folloios, in this way:
ita sint,

and

Si cetera ita sunt ut vis, itaque ut esse

since this is so,

ilia

existurao, T.

ita constitui, itaque feci.

In

ego

publicandas pecunias, etc., S. is ita cum Caesare egit si, etc., Cs. ita constitui, forIn affirmation, yes, it is so, titer esse agendum. just so, true: quid istic tibi negotist? Dav. mihin' ? Si. Ita, T. an laudationes ? ita, inquit Anita

censes

tonius Davusne ? ita, H. itast, T. non est ita ita plane. ita prorsus In interrogations, expecting an affirmative answer: itane? really? truly? itane est?: itane tanis it so? : Itan credis ? T. dem ? In the phrase, quid ita ? implying reproach or surprise, lohy so? how is that? what do you mean? : accusatis Sex. Roscium. quid ita?: quid
: :

inference, and so, accordingly, therefore, for that reason, consequently: falsa existumans itaque itaque ipse mea legens, sic adficensuit, etc., S. itaque rem suscipit et a Sequanis cior interdiim impetrat, Cs. versis itaque subito voluntatibus, nunc itaque, II. itaque ergo amantur, T. L. In resuming an interrupted thought, accordingly, thus, and so : itaque turn Scaevola, etc.
. . .

item,
itemque

adv., likewise, besides, also, further,


:
:

more-

over, too, as well


ceteri,
:

Unus et item alter, T. Lentulus, Romulus augur cum fratre S.


:

passus est Eretriam capi? L. II. Esp., in comparisons, so, thus, just, in the same loay : ita ut res sese habet, T. ita vero, Quirites, ut precamini, eveniat: ut homo est, ita raorem geras, T. ita loquor, quasi ego fecerim, etc. me consulem ita fecastra ita posita, cistis, quo modo pauci facti sunt tamquam procul abesset hostis, L. C o r r e 1. with ut, in parallel clauses: in pace ita ut in bello, iter, itineris, n. [I-], a going, xcalk, way : dicam going, journey, alike in peace, etc., S. ut Eurysthei filios, ita suos in itinere, on the loay, T. configebat, his own, as well as, etc. In oaths or passage, march, voyage: cum illi iter instaret et emphatic wishes, so, if it b? true: Ita me di ament, subitum et longum nt in itinere copia frumenti non nil timeo, i. e. so help me, T. sollicitat, ita vi- suppeteret, Cs. in ipso itinere confligere, L. ex vam, me tua valetudo ita me referat tibi luppiter, itinere litteras raittere, S. iter ingressus: tantum V. tecum esse, ita milii omnia quae opto contin- itineris contendere, hasten: in Italiam iutendere gant, ut vehementer velim. III. Praegn., of iter, L. iter, quod constitui, determined upon : iter kind or quality, so, such, of this nature, of this in provinciam convertere, direct, Cs. agcre in reckind: ita sunt res nostrae: ita iuquam (i. e. hoc tum, 0. flectere, change the course, V. iter ad dico). Of a natural consequence or inference, so. regem comparare, prepare for,. N. supprimere,
ita
:
:

item augure Contemplator item, cum, etc., V. In the phrase, non item, but not, but by no means: maxumas Mihi agebat (gratias); aliis non item, corporum offensiones sine culpa accidere posT. In comparison, /s^ sunt, animorum non item. so, in like manner, after the same manner, likewise, also : si sis Natus item ut aiunt Minervam esse, fecisti item uti praedones sclent: uti optio T. item esset, quasi dedisset, etc., L.

iterati

iucuudus
Cs.
:

: : :

44a
:

die ac nocte classe tenere, V. break off^ Cs. continuato itinere, Cs.: rurapere, H. Boi ex itinere nostros adgressi, Cs. terrestri itinere dueere Unde iter Italiam, V. legiones, by laoid, L. journey^ march (as a measure of distance) cum abessem ab Amano iter unius diei, a day's journey : quam maximis itineribus contendere, /orcec? confecto "iusto itinere eius die'i, full ma7'chs, Cs. way, passage, path, road : itiday^s inarch, Cs. neribus deviis proQcisci in provinciam erant itinera duo, quibus itineribus domo exire possent, ut deviis in diversura iter equi concitati, L. Cs. vocis, passage, V. itineribus milites duceret, N. neque iter praecluserat unda, cut off,0. iter pateA right of way : aquaefieri volebat, opened, Cs. ductus, haustus, iter, actus a patre sumitur iter alcui per provinciam dare, Cs. Fig., a road, path, way: declive senectae, 0. vitae diversum, lu. way, course, custom, method, means : patia:

equorum,
0.

luduntque iubae, etc., V, equinae, iuba galea, V. iubas Divini adsimulat capitis, i. e. the helmet, Y.^-A beard: mullorum, lu.
:

crest

triplici crinita

iubar,

arls, n.

brightness, sunshine

[DIV-], radiance, light, splendor, : iubare exorto, V. Quintus


: :

nitidum iubar extulit Lucifer, 0. Hanc animam, Fac iubar, i. e. make into a constellation, 0.

iubatus,

adj. [iuba], crested: anguis, L.


;

iube5,
iussero, V. order, give

iussi (iusti, for iussisti, T.


;

iussO, for

iusse, for iussisse, T.), iussus, ere, to

iubeo, cogo, T.
sic iubeo, stat

an order, bid, tell, command : iubesne ? non iubeo defessa iubendo, 0.


:
:

pro ratione voluntas,


:

lu.

reverti
:

:
:

mur

ilium ire nostris itineribus


:

verum

gloriae

Flores ferre iube, give orders, H. iubes reuovare dolorem, V. hunc iubet sine cura esse eos suum adventum exspectare, Cs. alquem necari, S. pontem reseindi, Cs. ut haec quoque referret, etc. ut classem traiceret, L. senatus
iubet
: : : : : :

anioris nostri

salutis,

V.

fecit iter sceleri, 0.

iterati5, onis, /. [itero], a repetition: verborum.


iter5, avl, atus, are [ iterum ], to do a second, time, repeat: cum duplicantur iteranturque verba: saepe eadem, L. iterata pugna, renewed, L. ubi Phoebus iteraverit ortus, has risen a second time, cursus relictos, H. aequor, embark again 0. tipon, H. Muricibus Tyriis iteratae vellera lanae, dyed twice, H. nullis iterata priorum lanua, reached again, 0. agro arato xievaXo, ploughed a second time: truncis Lapsa cavis iterare mella, cele: :
:

brate,

H.

iterum, adv., again, a second time, once more, anew: hue revorti iterufn, T. duxit iterum uxorem Lepidus, imperator iterum Pennus, iterum (consul), L. bis rem p. servavi, semel gloria, iterum aerumna mea: cum his semel atque iterum
: : : :

armis contendisse, Cs. iterum atque tertium triiterum et saepius iterum atque iterum buni, L. spectare, again and again, H. iterumque iterumque vocavi, V. In turn, again, on the other hand: sinu eif uso, having loosed again the fold, L. iterum accusandi causae, Ta.
: : : : :

populusque iussit, ut, etc. iube, mihi denuo Respondeat, T. iubentes in Af ricara traiceret, L, litterae non quae te aliquid iuberent, sed, etc. Nero iussit scelera, Ta. lllud ad haec iubeo, H. lunoni iussos adolemus honores, Y. uti iussi erant, S. quod iussi sunt faciunt, Cs. pendere poenas iussi, V. Stellae sponte sua iussaene vagentur, H. To wish, desire, entreat, bid: sperare nos amici iubent: Dionysium iube b.^\\ eve, salute him for me : iubeo Chremetem (sc. salvere), T. Of a proposed law, to order, decree, ratify, approve, enact: quae scisceret plebs aut quae populus iuberet dicere de legibus iubendis aut vetandis cives prava iubentes, H. rogationera promulgavit, vellent, iuberent Philippo regi bellum indici,' etc., put it to vote, did they decree, etc. To designate, appoint, assign : Tullum regem populus iussit, L. alquem imperatorem, S. ei provinciam Numidiam, allot, S. lussa mori, as a sacrifice, V. perire iussus, H. si volucres habuissem regna iubentes, 0. In medicine, to prescribe, order : Quod iussi ei
decrevit
:
:

'

dari bibere, date, T.

aegrotus, qui iussus

sit

vinum

sum ere.

itidem, adv. the same way:


T.
:

[ita], in like

tibi

manner, so, just, in quae dixi, dicam itidem illi,


res, et in

iucunde (ioc-), adv. with comp. and sup. [iucundiis], agreeably, delightfully: vivere cenam producere, H. : bibere iucundius iucundissime
: :

vivere.

temperantia in suas itidem


:

communes
T.

iucunditas

(ioc-), atis, /.
delight,
:

distributa est

itidem in hac

re,

ut in

aliis,

ableness, pleasantness,

[iucundus ], agreeenjoyment: agri:

itio, onis,/. [I-],

itioncs
dari.

crebrae, T.

a going, walking, travelling: reditum ac domum itionem


go: ad cenas.

epistula plena iucunditatis


to

enjoyment
:

cheerfidness
offices.

dare se iucunditati, ea est in homine iucunditas, ut, plurimae tuae iueunditates, good

ito,

^\-e,freg. [eo], to
[I-],

itus, us,
ster.

)n.

a going away, departure : no-

neck: equus

iuba, ae,/. [DIV-], a mane, f owing hair on the ille iubam quatiens, C. poet.: iubae

iucundus (i5c-), adj. with comp. and siip, [DIV-], pleasant, agreeable, delightful, pleasing: est mihi iucunda vestra erga me voluntas: id vero militibus fuit iucundum, Cs. praemia, H.
:

Crispi iucunda senectus

(i. e.

senex iucundus),

lu.:


ludaicus
epulis iucundiora, S.
:
:

: : :

iugulo

: : :

449
:

officia iucundiora bonum conspectus vester est mihi iucuudius vita, lu. Fhcr. n. as subst. : et iumulto iucundissimus. cunda et idonea dicere vitae, H.

quid mei iudici est, if I can judge of it : iudicio, in my judgment : id iudicio facere, loith discretion : copias iudicio conducere, Cs.

meo
i.

e.

ludaicus
bellum, Ta.
:

or

ludaeicus,
:

adj. ^Jewish

aurum

ius, lu.

panis, unleavened^ Ta.

iudex ], to examine jua judge, pass judgment, decide : cum magistratus iudicassit: ordo alius ad res iu-

iudic5,

avT, atus, are [

dicially, judge, be

iudex,

icis,

m. and/. [ius + DIC-], a judge,


:
:

juror: veiissimus: nequam et levis severissimi te ipsuin habebo iudicem atque integerrimi quern si ferrem iudicem, jorojoosecZ; ferre Volscio iudicem dicere, i. e. submit to trial, iudicem, L. dare iudicem, to grant a judge (of the praeL.
:

tor):

optimum quemque

ferre, the jury.

Fig., judge,
:

in selectos indices redecider,

umpire:

sunt patres in adulescentis indices, T. aequissimus eorum studiorura me iudice, in my judgment, 0. Grammatici certant et adhuc sub critic, connoisseur, scholar iudice lis est, H. subtilis veterum, ludicis argutum acumen, H.
iniqui
:

A
a

H.

morum,

i.

e.

censor, lu.

iudicatio,

onis, /. [iudico],

a judging,

investi-

gating: Longi subselli.

iugalis, e, adj. [ ingum ], of a yoke, yoked toFig., a judgment, opinion: Iudicatio est, etc. gether : equi iumentaque, Cu. Plur.m.as subst., iudicatio se scire quod nesciat. a team: gemlni, V. Matrimonial, nuptial: no

A judicial examination
ct

dicandas postulatur: iudicandi pote&tas, jurisdic: iudicantem vidimus Aeacum, H. recte et ordine: causa iudicata: inclytum iudicium. To condemn : quoad vel capitis vel pecuniae iudicasset privato, L. iudicati pecuniae, L. Horatio perduellionem, convict of treason, L. To judge, judge of, form an opinion upon, pronounce judgment : illos ex tuo ingenio, T. aliquid ocnlorum fallacissimo sensu: ex quo iudicari posse, quantum, etc., be inferred, Cs. sibi me non esse inimicum eos contra rem p. fecisse, S. love aequo, i. e. sanely^ H. To declare, proclaim : te fortunatam, T. alquos hostis, S. iudicetur non consul Antonius: cuius rei exemplum pulcherriraum iudicarem, Cs. To determine, resolve, conclude: de itinere, Cs. mihi iudicatum est deponere, etc.
tion
:

iudicatum,

i,

judgment, decree: iudicatum facere, An award, fine : solvere.

n. [ P. n. of iudico ], to

decision,

carry out.

cui

me
:

vinclo sociare iugali, V.: dona, 0.


adj., of luno luga (goddess of marvicus (in which stood her altar), L.

lugarius,
riage)

1. iHdicatus, adj. [P. of iudico], decided, determined: res \\iOi\c?iiK, a precedent : infirmatio rerum As subst., a condemned person: iudicatarum.

iugatio, onis,/. [iugo], a binding.

iugatus,

adj. [P. of iugo], connected, dependent


:

iudicatum duci.

virtutes inter se

verba, kijidred.

iudicatus, us, m. [ iudico ], a judgeship, office of judge: isti ordiui iudicatus non patebit. iudicialis, e, adj. [ indicium ], of a court of justice, judicial : ius: tabella: genus (dicendi),
2.

iugerum,

i,

n. ; gen. plur.

iQgeriim

dat.

and

abl. iugeribus, n. [IV-],


:

juridical pleading.

iudiciarius, adj. [iudicium], of


judiciary
:

the

courts,

lex

quaestus
n.

controversia.

28,000 square feet ) singulos iugera, Cs. nescio quotenorum iugerum per tota novem iugera Porrigitur, V. immetata quibus iugera Fruges ferunt, i. e. lands, H. novem Iugeribus distentus, 0.
:

an acre, juger (containing decumanum quaterna in


:

iudicium,
investigation,

i,

[iudex], a judgment, judicial


legal process, sentence:
:

1. iugis,

e,

adj. [IV-], ^omec? together: auspi-

t7'ial,

omnia

cium,

i.

e.

of a yoke of oxen.

indicia reperta sunt, etc.

dignitatis

meae, con-

cerning : de mea fide: inter sicarios, /o7* assassination : vocare in iudicium, summon into court in Lurconis libertum iudicium ex edlcto dedit, granted a trial: indicium accipere, undertake a trial : pati, submit to : indicium snmmum habere, damnatus inani iudicio Marius, jurisdiction, S. in iudicium venit, came into court, N. lu.
:

2. iugis, e, ac?;'. {YIY -'\,frsh,living, perennial putei aqua, S., H.


:

iuglans, glandis, /. [ lovis+glans], a walnut, walnut-tree : iuglandium putamina.


iug5,
nis,

avi, atus, are

alcui intactam,

V.

[ingum], to bind, marry : decreta super iugandis Femi-

adj. [iugum], mountainous : silvae, 0. judgment, decision, opinion, conviction : eius iudianimi, S. omnium moriugul5, avi, atus, are [ iugulum ], to cut the cio permitto omnia, T. talium de alquo optimum facere, Cs. iudicium throat, kill, slay, murder : finis iugulandi, S. oivTs homines, H. turn rite sacratas In facere, quanti quisque sibi faciendus esset, de- iugulari iussit cide : de quo homine tanta et tam praeclara iudi- flammam iugulant pecudes, slaughter and throw, cia fecistis, i. e. have conferred so great honors: V. Fig., to destroy, overthrow: Pompeianorum The power causa totiens iugulata Memnona, murder (iti bad ut iudiciis fruar ls,(iem, principles, H. To choke off, confute^ convict, silence of judging, judgment, discernment : subtile, H. si verse), H.

H.

iugSsus,

39

iugulum

: : :


: ; :

450
tibus, in

lunouigena
V. Per dies et iunctas noctis, causa cum exitu iunctior iunctiscomes, most attached, 0. ad iunctissrmos
line,
:

iugulari sua confessionc: Suo sibi gladio hunc iugulo, foil xvith his own devices, T. gladio plumbeo, i. e. ivilhout difficulty.

hominera, T.

following, 0.

simus

illi

iugulum,
"iiral,

i,

n.

(iugulus,

i,

m., In,), dim. [iu-

pertinere, the nearest

of

kin, Ta,
:

the collar-hone, hollow 'part of the neck: iuThe throat, neck: raucro"ula concava habere, recludere stricto iies a iugulis vestris deiecimus

iuncus,

T,

m., a rush

Limosus, V.

acuta cu-

spide iunci, 0.

iungo, unxl, unctus, ere [IV-],

to joiri together,
:
:

quatere fenestras, II.: oscula, exchange, 0.: da iuna yoke, collar: in iugo iii- gere dextram, clasp, V. Ticinum ponte, span, L. (bos) iuga ratibus flumen, bridge, L. iunctae umbone phalanbestiis iuga imponimus sistere, Cs. iuga demere Bobus, H. A yoke, ges, lu. pontis et propugnacula, i. e. connect the detractans, V. pair, team: ut minus multis iugis ararent: in- hidwarks by bridges, V. hoc opus ut aedificio iuncurtum temone iu- gatur, Cs. Humano capiti cervicem equinam, H. missa m^a, pair of horses, Y gum, lu. A yoke ( of spears, the symbol of de- mortua corpora vivis, V. se Romanis, L. Ne calegionibus nostris sub iugum missis sub stris iungant (i. e. se), V. tigna bina inter se, Cs. feat) Hesperiam sub iuga mittant, corpora inter se iuncta erat cum pede pes iunciugum abire, L. The constellation Libra : in iugo tus, 0. digitis medio cum pollice iunctis, 0. I'o subjugate, V. cum esset luna. llie beam of a weavers loom: harness, yoke, attach : angues ingentes alites iuncti A bench in a ship (for iugo, Fac. ap. C. iunge pares, i. e. in pjairs, V. tela iugo vincta est, 0. height, grjpes equis, V. passengers) per iuga longa sedeve, V. curru Equos, to the car, V. summit^ ridge, chain of mountains: in inmensis raeda equis iuncta: iuncta vehicula raille, L. In mentis, V. iugis pervenire, Cs. sepa- P. pass., adjoining, contimious with: iuncta phareiugis, 0. suspectum iugum Cumis, lu. ratis in iugis, H. tratis Sarmatis ora Getis, 0. Of troops, etc., to A join, unite: cum f ratre copias, L. agmina, V. Fig., a pair: iugum impiorura nefarium.

dare iuguiugulos aperire susurro, lu. ense, 0. Fig., a slaughter, tnurder lum Clodio, offer. Electrae iugulo se polluere, lu.
:

unite, connect, attach, fasten, yoke, harness

sum

et florom anethi,

V.
:

ostia, shut, lu.

Narcisiunctas

iugum,

T,
:

n. [IV-],

yoke, bonds, burden, fetters: cuius a cervicibus iugum servile deiecerant: aeneum, H. exnere, shake off, Ta. : ferre iugum, the yoke of marriage,
:

IT.

iactare iugum,
adj.
I.

i.

e. to

be restive, lu.

lulus : lulei avi, 0. II. Named from Jidius Ccesar ; hence, of the month of July : Kaleudae, 0.

luleus,

Named from,

praeterea iungentur multa caducis, lu. To make by joining : camera lapideis fornicibus iuncta, built with, To bring together, join, unite: cum hominibus S. consuetudines an virtus et voluptas inter se iungi possint. Of persons, to join, unite, bring together, associate, attach, ally : nos sibi amicos, T. se te:

To add, give in addition

Commoda

sometimes quadrisyl.), adj., Juli- cum omni scelere se Romanis, make aw alliance lulius (earn) conubio, give in marriage, V. me lex, Cs., C. edicta, with, L, an, of Julius: domus, v., 0. variis albae iunguntur columbae, sibi, mar?7/, V, unda, a harbor Campania, Augustus, H. of of 0. si populns R. foedere iungeretur regi, L. hobuilt by Angustu^f, V. iumeutum, i, n. [IV-], a beast for hauling, spitio cum iungeret absens (i. e. se), V. 2o make by joining, enter into : cum hominibus amicitias draught-animal, beast of burden, horse, inide, ass: societatem cum populo R., L. Of words, to join, iumento nihil opus est (i. e. lumenta onerat, S. unite, 'make by joining, compound: iuncta verba equo): sarcinaria, beasts of burden, Cs. servi ut carmina, compose, V. Sing, collect. : iutaceant, iumenta loquentur, lu. iunior, comp. of iuvenis. mento et canibus relictis, lu,
(poet,
: : : : :

iunceus,
la,

0.

Fig.,

adj. [iuncus],

5?im, slender:

made of mi&hea: vincualquam reddunt iunlitora, 0.

oeam, T.

iuniperus, i,/., the juniper-tree,~S[ luno, onis,y., a daughter of Saturn, sister and tnfe of Jupiter, goddess of marriage, C, V., H., 0.
urbs lunonis, i. e. Argos, 0. T. lunonis sacra ferre, i. e. to walk as in solemn procession, H. luno inferna, i. e. Proserpine, V. called Averna, 0.
:

iuncosus, adj. \\\mc\XQ'\, full of rushes:


iunctura,
ture, joint:

luno Lucina,

iuncti5, onis,/. [IV-], a joining, uniting.


ae,/. [IV-], a joining, uniting, junc:

P r o V.

tignorum, Cs. iuncturae verticis, sutlaterum iuncturas fibula mordet, the imited ends of the girdle, V. F i g., a connectio7i Of words, a joingeneris, i. e. consanguiiiity, 0. ing together : callida, i. e. a happy phrase, H.
ures, 0.
:

iunctus,

adj. with

comp. and sup. [P. of iungo],

lunonalis, e, adj., of Juno : tempus, i. e. the month of June, 0. lunonicola, ae, m. [luno + COL-], a vjorshipper of Juno, 0. Iun5nigena, ae, w. [luno + GEX-], born of
Juno,
i.

united, connected, associated, kindred : iunctis Fron-

e.

Vulcan, 0.


lunoniua

::

lusBum

:; :

451

sickness: id (nomen) iurare in litem, swear to a lunonius, arf/., of Juno, Junonian,Y., 0. luppiter (lupi-), lovis, m. [ DIV- ], Jupiter, debt. With person, obj., to swear, bind by an oath, cause to swear ( only perf pass. ) iudici demonJove, son of Saturn, brother and hicsband of Juno, strandum est, quid iuratus sit lex, in quam iurati chief of the gods, god of the sJcy, Cs., C, L., H., V., sitis: iuratus se eum interempturum, L. To conplanet Jupiter. Heaven, sky, the Stella, lovis 0. metuendus (i. e. plu- spire: In me, 0.: in facinus, 0. In the phrase: air : sub love frigido, H. sub love, in the open air, 0. loci, tem- iurare calumniam, to swear that an accusation is vius), V.

perature, 0.: luppiter Stygius, i. e. Fluto, V. lovis auribus ista Servas, i. e. of Augustus, H.

not malicious, L.

(iuror, atus,

ari, dep.),

see iuro and iuratus.

iurator,
t/ie

oris,

m.

[iuro],

a swearer, assistant of

censor, sioorn census-clerk, L.

iuratus, adj. [P. of iuror], sworii, under oath, bound by an oath: qui iuratus apud vos dixit:
homines, jurors: testis, lu. in eadera arma, 0. As subst. m. : huius iurati testimonium, witness. As s^ibst. n. : iurata, solemn vows.
:

[IV-], broth, soup, sauce: he1. ius, sternum, T. f ervens tepidum, H. In a pun Vei-rinum, hog-broth (the justice of Verres).
iuris, n.
:

2. ius, iuris {dat. iure, L. ; plur. only nom. and ace), n. [IV-], that which is binding, right, justice,

duty: ius

hominum situm
:

est in societate, etc.

iure, see 2

ius.

iure-c5nsultus, see consultus.


AG-], a quarrel, strife, ad iurgium, : inde benevolorum iurgiis trahendo tempus, S. T. concertatio iurgium dicitur iurgia iactare, quarpavidus contra rel, V, vicina ref ugere iurgia, H. mea iurgia, reproaches, Y. alterna iurgia, lu.

iurgium,
:

i,

n. [ius

+1

dispute, altercation, conteiitioji

de iure alicui respondere, lay down tlie laiv : clienti promere iura, H. qui Romae ius dicit, sits as judge: iura populis dare, V. publicum, common right, T. iura comrauuia, eqxial rights : gentium, uyiiversal law : si ab iure gentium sese (populus R.) prohibuerit, the law of nations, S. : civWe, civil law: coniugialia, 0.: iuris nodos
:
:

obtinere, maintain

solvere, lu.

the

hoc iure molesti Quo fortes, i. e. on same principle as, etc., H. Abl. adverb., by
:

right, rightfully, with justice, justly


sci, T.
:

tibi iure ira-

IV-], to quarrel, brawl, dispute, scold: Cedo, quid iurgabit tecum ? T. : iurgare vicinos, non litigare : haec iurgans agebat, with expostulation, L. istis lurgatur

iurg5,

avi, atus, are

[* iiirigus

iure ac raerito:

optimo iure: iusto


i.

iure,

L.

non agara

verbis, is reproached, H.

iuridicialis,
right,

e,

adj.
:

iuridicus

],

relating

to

of justice : genus quaestio. iiiris c5nsultus, a lawyer ; see consultus.


iuris dicti5, see
dictio.
;

iuris peritus, learned in the law


:

see peritus.

utmost rigor: iniuria.' place where justice is administered, coicrt of justice: in ius ambula, before a magistrate, T. in ius ad praetorem in ius adire in ius acres ire, N. procurrent, H. raptus in ius ad regem, L. de controversies iure disceptare, Cs. Iura raagistratusque legunt, judges, V. Justice, justness : cauLegal right, power, authority, permission, sae, L. prerogative : omnia Pro meo iure agere, exert my
:

summo iure tecum, *summum ius, summa

e.

with the

iuro, avi, atus, are [ 2 ius ], to swear, take an oath : si aram tenens iuraret ex animi tui senwithout reservation: Boeotum in crasso falsum, sioear falsely: aere natum, H. vere testari deos per quos iuravisset, S. per lovem, by Jupiter : aedilis, qui pro se iuraret, in his
tential,

authority in, T.

scio
:

meum
nullius

ius esse, ut te

cogam,

/ have
ius the

the right, T.
:

earum rerum consuli


:

est, S.
:

materiae

caedendae, L.
:

civitatis,
:

iurares
:

citizenship

capiendi, lu.

testandi, lu.

patrium,

power of life and death over one^s children, L. (homo) sui iuris, his own master, independent. Ati

stead, L.
rat,
i.

idem omnis exercitus


T.
:

in se
:

quisque

iu-

oath

iuris peierati poena,

H.
ius

e.

each soldier individually, L.


se

Numquam

ducturum uxorem,
Cs.
:

verissimum ius esse, T. ad ius iurandum popularis adigere, S. to swear to observe, swear allegiance, vow obedience, idem ius iurandum adigit Afranium, made him adopt under oath : in legem in leges, L. in haec iure iurando civitatem obstringere, bind take, Cs. verba iurat ipse, takes this form of oath, Cs. cur tender oath, Cs. iure iurando teneri, be bound by in certa verba iurent in haec verba iures postulo, an oath, in this form of word<i, L. in verba magistri, echo iusso, for iussero see iubeo. the sentiments, H. To swear by, attest, call to witlovem lapidem: ness: Terram, Mare, Sidera, V. iussum, i, n. [P. neut. of iubeo], an order, command, ordinance, law: deorum immortalium quaevis tibi numina, 0. Samothracum aras, lu. lurandae tuum per nomen arae, H. dis iuranda iussa iussis vostris oboediens, S. horrlda iussa, palus, the Styx, by which the gods swear, 0. To v.: iussis carmina coepta tuis, V. efficere, exeswear to, attest by an oath: morbum, to the fact of cute^ S. capessere, accept^ V. flectere, divert^ V.
:
:

eum non deserturum, iurandum. With in and ace.,

ius
iuris

iurandum

(often as one word, iusiur-),


:

iurandi, aii oath

Dabo

iurandum

nil


lUESUS

: :

lUVO
iuvenca,
formosa, V. 0. tua, H.
:
:

453
:

minister iussorum meorum, 0. populi nostri iusphysician^s prescription : iussa medicosum.

ae,/. [iuvencus], a young coio, heifer: votiva^ H. girl: Graia, i. e. Helen,

rum
1.

ministrare, 0.

iussus, P. of iubeo.

2. (iussus, us), w., ordinance (only ahl. sing.)


lecti

an

order,
:

command,

decree,

iuvencus, i, m. [iuvenis], a young bullock: aratra iugo referunt suspensa iuvenci, Y. fessi
:

V.

iussu populi, L. Nerouis, lu.

vestro iussu coactus dei, sine populi iussu, S.


:

iuvenci, 0.

Te

suis

matres metuunt iuvencis,


,

young men, H.

iuvenesco,
herbis, H.

ere, inch, [iuvenis], to


.

at-

iuste, adv. with comp. and sup. [iustus], rightly, justly, equitably, duly : accusare: Ambo miseri, sed iustius ilia, with better cause, 0. ornare hunc
:

tain youth, grow

up: vitulus largis iuvenescit To grow young, regain youth : Pylius


. .

iuvenescere posset, 0.

iustissime.

iuvenilis,

e,

adj. with
:

iustificus, adj. [iustus


justly
:

+2

FAC-],

that acts

youth,

youthful, juvenile
:

comp. [iuvenis], of dicendi impunitas

mens deorum,

Ct.

iustitia, ae,/. \\\x?,in^\ justice, equity, righteousness, uprightness : labore atque iustitia res p. cresumma hominis erga deos, P e r s o n., Tit, S. Clemency, compassion', pro eius v.: potens, H. tua, T. iustitia irapetrare, Cs.
:

membra, lu, suis semper iuvenilior annis, 0. sidus iuvenile nepotes, a youthful constellation, 0. Plur. n. as subst. : iuvenilia lusi, 0.

iuveniliter, adv. [iuvenilis], after the manner of youth : exsultare. iuvenis, is, adj. with comp. iunior (once iuve[DIV-], young, youthfid: filius, Ta. anni, 0. iuvenes premere Medos, lu. toto iunior anno, H. : dis iunioribus permisit ut, quamvis iuvenior, adligari se patitur, Ta. etc. As subst. m. and f, one in the floiver of age, a
nior, Ta.)

iustitium,
:

n. [2

ius+STA-], a suspension of
:

the courts, judicial vacation, holiday: iustitium quadriduum, L. iustitium remitediei oportere public mourning, Ta* titur, L.

iuvenes
:

iustus, adj. with comp. and snp. [2 ius], just, upright, righteous : index in socios qui omnium
: :

young person, youth


forty years
:

iustissimus fuisse traditur.


laio, right, equitable,
:

In accordance
:
:

tvith

supplicia bella, lex Lawful, rightiustissimos triumphos videre. 0. iusta mafid, true, proper : uxOr: hymenaei, V. iustissima tre familiae ortus (opp. paelice), L. (causa transeundi), Cs. iustissimum imperium, Cs. Plur.n. as subst.,righis, privileges : noscere Tua Due ceremonies, servis iusta praebere. iusta, T. formalities: omnia iusta in deditionem perfecta, Funeral L. : iustis omnibus hospitalibus fungi, L. rites, obsequies : illi iusta magnifice facere, S.
:
:

just

between twenty and puerorum, et f erocitas iuvenum simul ac iuvenes esse coeperunt iuvenes fervidi, H. Si iuvenis vetulo non adsurrexerat, In. Telluris iuvenes, sons, H. iuvenes ipsius consulis, sons, lu. edicitur delectus iuniores ad nomina respondent, L. iuniorum centuriae (under Fe^n. : pulchra. Ph. forty-six years of age).
(i.

e.

infirmitas

ari, dep. [iuvenis], to act with iuvenor, youthfid indiscretion, wanton : teneris versibus, H.
-,

youth:

iustis f unebribus

confectis, Cs.

funeri iusta solvere.

omnia paterno Proper, perfect, complete,


:

reasonable, suitable, sufficient, right : excusatio proelium, fair, L. : iter, a regidar day''s march, eloquentia, Cs. : duo iusti exercitus, complete, L. true : poSma, H. querellae Haud iustae, xmfoundModerate, mild, gentle, easy : ut iustioribus ed, V.
: :

age of youth, decora iuventa, V.: prima a parte iuventae ita se a iuventa gessisse, L. citra iuventam, in boyhood, 0. YoutJi, young folk : docilis, H. P e r s o n., the goddess of youth, 0.
ae, /. [ iuvenis ], the

iuventa,
:

membra

atis, /. [iuvenis], the age of youth, youth, V. of the eagle, youthful vigor, H. P e rs o n., youth, the goddess of youth, C. comis, H.

iuventas,

youth (from twenty to forty) quae iuveutute gesubst. n., that which is right, the just, justice : senruntur et viribus iuventutem suam exercuit, S. plus iusto, more than tentia iusti ac veri legendi Young persons, youth : pleraque, S. omnis : (tellus) iusto Laetior, too is right, too much, H. Troiana, V. alios Alcinoi, i. e. Phaeuciayis, H. iustorum gravius iusto dolere, 0. exidtant, V. favis caedit sua quemque 'wwewXns, pupils, lu. iniustorumque distinctio. eraissa, brood (of bees), V. princeps iuventutis, iutus, P. of iuvo. first among the knights.
: :

utamur

iis,

qui, etc.

Apud me

servitus, T.

As

inventus,

litis,

/. [iuvenis], the age

of youth,

suitable

iuvenalis, e, adj. [iuvenis], youthful, juvenile, for young people : amor, V. Indus, L.
:

iuv5,

iuvl, iutus (iuvaturus, S.), are

help, aid, assist, further, serve, support, benefit

[DIV-], io : aut

anni, 0.

Plur. n. as subst., youthful games, Ta.

iuvenaliter, adv. [ iuvenalis ], manner, youthfully : lecit aurum, 0.


providently, 0.

consilio aut re, T.


toriae,
liberos,

a youthful
Rashly, im-

Cs.

non multum ad summam vicalquem commeatu domum atque


:
:

portuque locoque, by affording harbor and house, 0. Audentis Fortuna iuvat, Y.^*
H.
:

te


iuzta
nostros

labo
:

: : : .

453
suo, further
:

commeatus periculo
:

qui

deis iuvantibus, salutari iuvat arte fessos, H. with the help of, S. me, dis iuvantibus, exspecta quid te iuvat iudieium ? Nos aliquid, a little, V. quorum opibus iuvantur, Cs. viatico a me iuva: :

iuxta insontes, L. res parva ac iuxta magnis difL, iuxta earn rem aegre passi patres, quam cum viderent, etc., i. e. locrejust as indignant, L. iuxta mecum omnes iutellegitis, S. absentium
ficilis,
: :

bona iuxta atque interemptorum divisa fuere,


:

L.

iuvat Ismara Baecho Conserere, it is of To delight, nse,Y.: quid docuisse iuvabat? 0. Non gratify, please : quod iuvat, id faciant, S. omnis arbusta iuvant, V. nee me vita iuvaret, Multos castra iuvant, H. iuvit me, tibi tuas L. litteras profuisse, I was deligltbed: haec dim methure iuvat rainisse iuvabit, wl'd be a pleasure, V.
bitur, L.
:

iuxta ac si meus f rater esset, just as if: iuxta ac si hostes adessent, S. litteris Graecis atque Latinis iuxta eruditus, S.
2. iuxta, jora^jo. with ace. [1 iuxta], very near, near to, hard by : iuxta eum castra posuit, iuxta focum agunt, Ta. Cs. banc (aram) iuxta, N. : vicina Ceraunia iuxta, V. JVezt to, immediately
close to,
: :

Placare deos, H.
1. iuxta, adv. [for * iugista, ahl. f. sup. from iugis], near to, nigh, near at hand, near, near by, hard by, close to, by the side of: legio, quae iuxta
constiterat, Cs.

after, beside, on a par with: iuxta divinas religiones, humana fides colitur, L. JVear, approaching

maxima

sellam iuxta ponere, S. furiarum accedere iuxta, 0. iuxta Accubat, V.


:
: : :

In like manner, equally, alike on a par : eorum ego vitam raortemque iuxta aestimo, S. ceteri

almost the same as : velocitas iuxta formidinem, cunctatio propior constantiae est, Ta. Along with, together with : inimicitiae iuxta libertatem, among a free people, Ta. In consequence of, in accordance with : huic consuetudo iuxta vicinitatem cum Aebutio f uit, L.
to, like,

K.
(Cal-; often written K), arum,/. first day of the year, Kalendae Martiae, was the of proclamation, Calends, first festival of married women, the Matronalia Marday of the month: Kalendis Decembribus, on De- tiis caelebs quid agam Kalendis, H. femineae, cember 1 pridie Kalendas Maias, the last day of lu. Sextae, the Calends of June, 0. Nee totidem April: tristes Kalendae, i. e. pay-day, H. celeres, veteres, quot nunc habuere Kalendas, i. e. montlis, 0. The Kalends were sacred to Juno, and the 0.
[1 CAL-], the day
:

Kalendae

li.

labasco,
yield
:

ere, i)ic7i. [ labo Labascit victus uno verbo, T.


,
,

], to

waver,

labefactus, labefio, see labefacio. 1. labellum, i, n. dim. [1 labrum], a


Platoni
2.

little
:

lip

labecula, ae,/. dim. [labes], a slight proach : viro labeculam aspergere.


labefacid,
feci, factus, ere
;

stain, re-

apes in labellis consedissent trivisse labellum, Y. extendere, jooz^^, lu.


:

cum

calamo
a small

tus, fieri [labo+facio], to

pass, labefio, faccause to totter, shake, parloosen, make ready to fall : dentis mihi, T. tem muri, Cs. Charta a vinclis non labefacta labefacta iugera, i. e. deeply suis, opened, 0. ploughed, V. calor labefacta per ossa cucurrit, relaxed, Y. Fig., to cause to waver, shake: alquem animus vario labefactus volnere, 0. primores, to shake in allegiance, Ta. magno animura To shake, weaklabefactus amore, disquieted, Y. en, overthrow, ruin, destroy: (res p.) labefacta: quo iura plebis labefacta essent, L.
: :
:

labellum,

l,

n.

dim.

labrum

],

basin (for libations).

labes, is, /. [2 LAB-], a falling, sinking in, subsidence : ut raultis locis labes factae sint terrae, L. fall, stroke, ruin, destruction : innocentiae: prima xtlqW, first stroke of misfortune, spot, blot, stain, blemish, defect (poet.) tractata

notam labemque remittunt Atramenta, H.


tima labe carens,
:

spotless, 0.

Vic-

g.,

a
: :

stain, blot,

labefacto, Svl, atus, hYe,freq. [labefacio], to cause to totter, shake, overthrow : signum vectibus. Fig., to shake, throw down, overthrow, destroy, ruin, weaken : illius dignitatem ad iudicem causam labefactari animadvertunt labefactarat aratores superior annus: fidem pretio. To weaken in purpose^ move : ab ea astute labefactarier, T.

stigma, disgrace, discredit : domestica labem integris inferre domus sine labe, lu. vita sine labe peracta, 0. conscientiae labis in animo hacause of ruin, disgrace, scandal, rebere.

proach: (Verres) provinciae, scourge: civitatis (of a bad laAv) labes ilia atque caenum, filthy
:

wretch.

labium,
demissis, T.

i,

n. [1

LAB-], a Up: tremulus


LAB-],
to totter^ be

labiis

Iab5,

avi, atus, are [2

ready


labor
to fall,

: : : : :

laboro
:

454

give way, be loosened: illud pubes crevit, successful battles, H. castrorum labolabat ariete crebro lanua, V. res, lu.: Lucinae labores, V. iucundi acti labores: labant naves, roll, 0. littera labat, is unsteady, labores soils, eclipses of the sun, V. lunae labores, Of plants hunc perferre laborem, the work 0.: tarda trementi Genua labant, sw?^,V.: egressi V. Fig., to waver, be un- of growth, V. work, product of labor : ita labant vestigia prima, V. stable, be undecided, hesitate: scito, labare meum multorum mensium labor interiit, Cs. Hie labor consilium labamus inutamusque sententiam ap- ille domus, V.: Polycliti Multus, lu. Person.: labantes consilio Labos, Toil, the geriius of toil, V. paruit labare plebis animos, L. socii labant, ivaver iii fidelity, L. : ex patres, H. labSrifer, fera, iernm,adj. [2 labor 1 FER-], nimia mentem pietate labare Sensit, 0. memoria labor-bearing, toil-enduring : iuvencus, 0. acies labantls restituere, labat, becomes weak, L. lab5riose, adv. with comp. and sup. [laborioTo sink, fall to pieces, go to ruin : omnls rei p. Ta. sus], laboriously, with fatigue : est alcui laboriose, partis labantls confirmare labaute egregia quonit goes hard with, Ct. docere laboriosius : laboriodam disciplina, L. cum res Troiana labaret, 0. sissime accusare. 1. labor, lapsus, i (labier, H.), dep. [2 LAB-], labori5sus, adj. with comp. and sup. [2 labor], to glide, slide, move, slip, float, pass, flow : Per sinus, full of labor, laborious, toilsome, wearisome, diffiinfolds, 0.: Ille inter vestis et levia pectora lap- cult, t7-o7d)lesome : deambulatio, T. nihil laboriosus Volvitur, V. Ut rate felici pacata per aequo- sius operum laboriosissimum, L. fabula, hard ra labar, 0. : sidera, quae vaga ratione labuntur to enact, T. Inclined to labor, laborious, industriLabere, nympha, polo, from, heaven, V. : e mani- ous: aratores laboriosissimi cohors Ulixei, H. To sink, Troubled, harassed : quid enim nobis duobus labus custodientium lapsus, escaped, Cu. fall: Labitur exsanguis, V. : super terram, 0. boriosius ? in rivo levi sanguine, slip, V. pede lapsus, labor5, avi, atus, are [2 labor], to labor, take umor in genas Furtim labitur, H. stxcmbling, H. pains, endeavor, exert oneself strive : ne labora, Perque genas lacrimae labuntur, 0. : multa in T. sibi frustra laboret Ausus idem, H. in spem, silvis Lapsa cadunt folia, V. : labentes oculos quid est, in quo se laborasse dicit? in dura 0. Fig., to move gently, be led condeve, falling, 0. hurao, 0.: in omni gente, behalf of lu. : pro insensibly, glide, pass, elapse : sed labor longius, ad salute mea laborabat, ut reliquas civitates adiunpropositum revertar, am led: ad opinionem in geret, Cs. id laborare, ut deberent, etc., S. ut vitiura, H. oratio placide labitur: labi somnum lionore dignus essem, laboravi te ut miretur turnostro illius labatur pectore sensit in artus, 0. ba, H. : et sponsio ilia ne fieret, laborasti: quera voltus, be lost, V. Eheu fugaces Labuntur anni, perspexisse laborant, H. si sociis fidelissimis proH. lustris labentibus, V. forte lapsa vox, Ta. spicere non laboratis brevis esse, II. : ne quae2o sink, incline, decline, begin to fall, go to 7'nin, rere quidem de tanta re, N. With ace, to tvork perish : quibus de rebus lapsa fortuna accidat, out, work at, produce by toil, elaborate, form, make, Enn. ap. C. equitem Romanum labentem excepit: prepare, cultivate : quale non perfectius Meae laeo citius lapsa res est, L. fides lapsa, 0. lapsis borarint manus, H. Arte laboratae vestes, V. laquaesitum oracula rebus, _/br our ruined condition, borata Ceres, bread, Y. : f rumenta ceterosque f rucTo fall into V. hac spe lapsus, deceived in, Cs. tus, Ta. To suffer, labor under, be oppressed, be error, be mistaken, err, mistake, commit a fault afflicted, be troubled: sine febri: e dolore, T. : ex in aliqua re rex lugurthae scelere lapsus, S. pedibus ex renibus ex inscientia ex acre aliepropter inprudentiam, Cs. in officio. no laborare, be oppressed with debt, Cs. a re f rulaborantes utero puellae, H. ho2. labor (old labSs, T., S., Ct.), oris, m. [3 mentaria, Cs. LAB-], labor, toil, exertion: ingenium ab labore rum morborum aliquo pestilentia laboratum est, To grieve, be in trouble, be vexed, be concerned, quanto labore partum L. proclive ad lubidiuem, T. non intermissus remigandi, Cs. res est magni be solicitous, be anxious : nihil laboro, nisi ut salvus sis laboris sponsio ilia ne fieret laborasti de quibus ego ad incertum casum labor impenditur multum operae laborisque consumere: laborem antea laborabara, ne, etc. : his de rebus eo magis exanclare se in magnis laboribus exercere pa- laboro, quod, etc.: tua causa: Neglegens ne qua tiens laborum, S. summi laboris esse, capable of populus laborat, H. in re familiari in uno, i. e. great exertion, Cs, magni formica laboris, H. love, H. cuius manu sit percussus, non laboro, do victus suppeditabatur sine labore quantum me- not concern myself. 2h be in disti'ess, be in diffiruit labor, lu. culty, undergo danger: suis laborantibus succurnumerentur labores, be valued, lu. quae (loca) capere labor erat, a hard task, L. ut rere, Cs. : laborantibus suis auxilio fore, S. Drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, paiji, utraque ( triremis ) ex concursu laborarent, Cs. : suffering : ex eo quem capit Laborem T. Mox et cum luna laboret, is eclipsed: laboranti succurrere

begin to

sinJc,
:

(sigiium) lababat

frumentis labor additus, V.

secundis laboribus

lunae, lu.

Silvae laborantes, groaning, H.


labos
'

see 2 labor.

: :

lacrima

455

lab5s,

oris,

squander, waste: patriam scelere: pecuniam


patria

bona
solet

1. labnim, I, n. [1 LAB-], a Up: apes, in labris Platonis consedisse: discidit labrum, T. : su(poculis) labra admoveperius, the upper lip, Cs. Compressis labris, labra incana situ, 0. re, V. H. Pro v.: priniis labris gustasse physiologiam,
:

manu, ventre, S. To
:

-censure, tear to pneces,

slander, asperse, abuse, rail at: invidia,

quae

lacerare plerosque

laceratus probris tribunus, L.

me vosque male
:

dictis, S.

have got a smattering of. brim: suramae fossae labra, (fossae) murura obiecit, L.
to

An
Cs.
:

edge,

margin,

iuteriore labro

lacerta, ae, /., a lizard: virides, H., 0., lu. P r o A'. Unius sese dominum fecisse lacertae, i. sea-fish. of the smallest home, lu.

e.

Iacert5sus,
:

adj.\_i lacertus],m2c?^/ar,

brawny,

labrum si morea duo labra ante

2. vat:

labrum,

LV-], a basin, tub, bathtub, in balineo non est: aena,V. mari,

n. [3

powerful: centuriones: coloni, 0.


1.

lacertus,
:

i,

spuinat labra plenis vindemia labris, in the full vats, Y. Dianae, bath, 0.
fornicera posuit, L.
: :

of

the

arm from

m. [2 LAC-], the muscidar part the shoulder to the elbow, upper

arm arm

subiecta lacertis Bracchia sunt, 0.

An
in

(esp. as

brawny, muscular)
:

nam scutum
:

E s p., that built building with winding passages. by Daedalus, near Gnossus, in Crete, Y., 0., lu.
milk: nutricis: lacte vesci, S. lac lactis Cantare rivos, H. lacte vivere, Cs. pressum, cheese, Y. coactum, 0. Qui plus lactis milky quam sanguinis habet, of tender age, lu. lierbae nigri cum lacte juice, milk ( of plants ) cetera lactis erant, i. e. venenl, Y. herbarum, 0.
lac,
lactis, n.,
:

onere non plus numerant quam lacertos lacertos labrusca, ae./"., the wild vine: Silvestris, Y. Imponere collo, 0. adducto lacerto, Y. secto relabyrintheus, adj., labyrinthine, intricate : flequiem sperare lacerto, lu. Of bees aptant lacerxus, Ct. tos, i. e. make trial of Y. Fig., muscle, strength, labyriuthus, T, m., =.Xa(3vpivBoc, a labyrinth, vigor, force : in Lysia saepe sunt lacerti arma

Caesaris Augusti non responsura lacertis, H.


2. lacertus,
i,

a lizard, Y.

sea-fish, lu.

ere [lacio (obsol.), 1 LAC-], to excite, provoke, challenge, exasperate, irritate: ferro virum virum voce, Y. me amabis et scripto aliquo lacesses, i. q. force me to write in return: si
Ivi, itus,
:
:

lacesso,

non
Cs.
:

lacessisset prior, T.

hostis proelio,

i.

e.

assail,
la-

white, 0.

te iniuria: Saguntini
:

nee lacessentes nee

Lacaena,
woman, C, Y.

ae,y,, adj..
;

Spartan, Lacedaemonian

virgines, Poet. ap. C.

Y.

As

subst.,

a Spartan

erum, adj. [3 LAC-], mangled, lacerDeiphobum lacerum cruated, torn : corpus, L. funus, mangled corpse, deliter ora, jnutilated, Y. Y. lacerum cornu caput, i. e. deprived of a horn, 0.- Rending, lacei'ating : morsus, 0.

lacer,

era,

aera Sole lacessita (i. e. percussa radiis soils), struck with the sunbeams^ glitter, Y. taurus ventos lacessit ictibus, tosses To urge, arouse, excite, stimulate, defiance, Y. shake, move : ad philosophas scriptiones ad pugnam, L. aurigae mauibus lacessunt Pectora plausa CQ.vis,pat their breasts, Y. bella, Y. deos (precibus), importune, H. pelagus carina, defy, H. To call forth, arouse, produce : sermones ferrum,
cessiti, L.
: :

leonem, H.

laceratio,
Plur.
toga,
:

onis,

/".

[lacero], a tearing, rending,


:

Y.

m-angling, laceration, mutilation

corporum, L.

Lachesis,
Fates, 0., lu.

is,

/.,

Ac'ix^aig,

one of the three

gen arum.

laceriia, ae,/". [3 LAC-], a cloak icorn over the hooded shaicl, lacerna, travelling-cloak, military cloak : cum nullis nee Gallicis nee lacerna caput obscurante lacerna, H. scissa, lu. nostra
:

lacinia,

hem

illud

by the

ae, /. [ 3 LAC- ], a lappet, flap, edge, genus obtinent, atque id ipsum lacinia, hem, i. e. hardly at all.

facta raanu, 0.

Laco or Lac5n, onis, m., nian, Lacedaemonian, Spartan,


fulvus,
i.

= Aokcov, a
C,
H., 0.,

LacoL.

JS".,

lacernatus,
lacero,

o.dj.

[lacerna], wearing

a lacerna,

e.

the

Spartan
adj.,

dog, H.

cloaked : arnica, lu.


avi, atus,

LacSnicus,
are [lacer], to tear to pieces,
:

= AuKojviKog, of Laconia, La:

conian, Lacedaemonian

ager, L.

purpurae, H.

As subst. n. (sc. balnium), a sweating-room, sivcatmangle, rend, mutilate, lacerate: Quin laceres quemquam nacta sis, T. lacertum Largi membra ing-ba.th. LacSnis, idis, y*. adj., = KaKioviq, Laconian, Quid miserum latergum virgis, L. aliena, lu
:

ceras

Lacerari morsibus saevis Y. ferro, H. To break tip, wreck, shatter : navem canum. Ph. To waste, plunder : orbem, Ulixis, 0.: navis, L. lu. Fig., to wound, hurt, distress, torture, pain, fame, 0. raeus afflict : intolerabili dolore lacerari
?
:

Lacedaemonian : mater, 0.

me maeror

lacerat.

To

lacrima (old, lacruma), ae, /., a tear: cito exarescit lacrima lacriraam dare ignoto, shed a tear for, 0. homini lacrimae cadunt gaudio, lie sheds tears of joy, T. lacrimis oculos suffusa ni: :

ruin, destroy, dissipate,

tentls, leer eyes

moistened with tears, Y.

neque


lacrimabilis

: :

laetitia

: ^ : :

456

prae iacrimis iara loqui possum, cannot speak for gilded ceiling, panel-ceiling, ceiled roof : aureucfl gladium e lacunar! demitti iustears: lacrimas vix tenere, resiraiyi: multis cum Mea in domo, H. Jacrimis opplet os lotum sit. Pro V, spectare lacunar, i. e. be unobservant, Iacrimis obsecrare, Cs. lacrimas mitte, away with tears, T. lacri- lu. sibi, T. mas profundere: cierc, to cause to flow, V.: lacriare [lacuna], to panel, chequer, lacund, mas excussit mWvi, forced from me, T. quis talia 0. fando Temperet a Iacrimis, V. his Iacrimis vitam lacunosus, adj. [l^icxxu^i^full of JloUows : nihil damus, (moved) by this lament, Y. Pro v.: bine lacunosum, no gap. inde irae et lacrimae, lu. illae lacrimae, T. m. LAC-], an 02')ening,
:

lacus,

us,

tear,

gum- drop (from


e,

[2

hollow, lake,

plants)

Narcissi, V., 0.

lacrimabilis,
nit,

adj. [lacrima],

worthy of tears,

lamentable, moving, tnournful: nil lacrimabile cer-

0.

gemitus, V.
adj. [lacrimoj, bursting into

lacrimabundus,
tears, L.

lacrimd
T.
:

(old,

lacrumS),
:

avi, atus, are [lacri-

ma], to shed tears, weep: nequeo quia lacrumem, Quid lacrumas ? T. lacrimans mater, in tears: oculis lacrimantibus: Multa super nata lacrimans, To bewail, lament: Num id lacrumat virgo? "V. Of Lacrumo quae posthac f uturast vita, T, T.

pond, pool (of living water) apud ipsum lacum Est pistrilla, T. Albanus ad spurcos lacus, lu. lacu Fluvius se condidit alto, in the water, Y. Quo te cumque lacus Fonie tenet, thy body of water, Y. reservoir, tank, cistern (for storing water): lacus sternendos lapide locare, L. a furno redeuntes lacuque, H. Pro v.: siccus lacus, bafiin, tank, tub, vat, i. e. something useless, Pr, reservoir : de lacubus proxima nmsta tuis, 0. alii tingunt Aera lacu, cooling-trough, Y. gelido lamina Tincta lacu, 0. Fig.: quasi de musto ac lacu fervida oratio, i. c. still in its fresh fervor.
:
:

ebur, 0.

plants, to weep, drop, distil: mille locis lacrimavit lacrimatae cortice myrrhae, 0.
:

lacrimosus,

adj. [lacrima], full

of

tears, tear-

Causful, weeping : lumina vino (i. e. oculi), 0. ing tears, moving to tears, lamentable, doleful: Troiae f unera, H. poemata, H. f umus, H., 0.
: :

wound, injure, damhiemps, 0. hominem volnere, 0. me dente, Ph. robigine ferrum, V. collum, i. e. hang oneself, H. F i g., to troid)le, annoy, vex, injure, insult, offend, afflict, grieve, hurt quia laesit prior, T. verba laedendi iniuste ne-

laedo,
:

sT,

sus, ere, to hxirt,

age: frondes

laedit

voces, plaintive,

Y.
dim. [lacrima], a
:

mincm
little

laesit:
:

Caecinam periurio
nulli os, insult, T.
:

suo, a^^ac^; Pi:

let

lacrimula, : una falsa,

ae,

tear, tear-

soxi&DH, rail at

tua

me
:

infor-

T,

lacrimulam videre.

lacruma,
lactens,

see lacrima.
adj.

lactans, P. of 1 lacto. [P. of * lacteo from lac], taking status foederis


: :

quo numine laeso, V. numen To break, violate, bedeorum, H. ego laedor, 0. tray : fidem Laesa praenitere fide, H. laesi tetunia laedunt, H.
:

aras,

V.

laesus pudor, 0.

As

milk, suckling : Romulus suhst. : lactentibus

vitukis, 0.

hostiae, L.

rem divinam

laena,
cloak, v.,

ae,/.,

= y^aTva, a woollen mantle, shawl,

Yielding milk, viscera lactentia, i. e. sucklings, 0. Milky, sappy juicy : sata fall of milk: uber, L. (annus) lactens Vere teneris lactentia sucis, 0. novo, i. e. tender, juicy, 0.
^

facere, L.

C,

lu.

laesio, onis,/. [laedo], a hurting, injicring, personal attack.

laesus, P. of laedo.

lacteolus,

adj. [lac], milk-iohite:


,
,

puellae, Ct.

Iactesc5,
to

ere, inch. [* lacteo], to

milk

cibus

matrum

lactescere incipit.

laetabilis, e, adj. [ laetor ], joyful, glad, gladsome: nihil: factum, 0. turn laetaus, antis [F. of laetor], joyful, glad:
animus.

lacteus, of milk, milky, full of milk: Milk- lohite, milk- colored, umor, 0. ubera, Y. milky : colla, V. circus, the Milky Way : via, 0.
adj. [lac],
:

laetatio, onis,/ [laetor], a rejoicing, exultation, joy


:

diutina, Cs.
adj.

1. (lacto,
suck.

Only P.praes.: 2. Iact5,


, ,

are) [lac], to give milk, give Ubera lactantia, 0.


;

laetatus,

[P. of laetor], with joy, glad

mentem

laetata retorsit, V.

avi,

are, freq. [lacio


:

LAC-],
:

to

allure, wheedle, flatter, dupe, cajole

animos, T.

me

fully, gladly, laete, affv. with comp. \\a.Qi\x'&\, joy cheerfully: auctorera exstinctum laete tulit: quo

faciant id laetius. amantem, T. Iaetific5, avi, atus, are [laetificus], to cheer, lactuca, ae,/. [lac], lettuce, H. gladden, delight : sol lactificat terrara Indus agros pit, hole, pool, lacuna, ae, /. [lacus], a ditch, pond: cavae, V. tenet ima lacunae salix, 0. cae- laetificat, i. a. fertilizes. laetificus, adj. [Iaetus-f2 YAG-'], gladdening cas lustravit luce lacunas. Fig., a gap, void, deglad, joyful, joyous : vites, Enn. ap. C. in auro. fect, want : rei familiaris lacunar, aris, n. [lacuna], a wainscoted and laetitia, ae,/ [laetus],yoy, exultation, rejoicing^
: :


laetor
gladness, pleasure, delight:
est,

magna
:

:: : : :

lamia
:

: :

457
laetitia

left : fleximus in laevum cursus, 0. In laevum conversus, lu. in laeva Italiae flexit iter, laetitiae dator, i. e. L. Laeva tenent Thetis ct Melite, the left, V. degere, spe7id joyfully, T. Bacchus, V. coniitia mc laetitia extulerunt, have Keut. as adv., on the left: Intonuit laevum, i. e. laevum extendere comas, lu. transported: laetitiara capere oculis, m/oy ; altera propitiously, V. Ut banc lae- Fig., awkward, stupid, foolish, silly: mens, V.: o circeusis turbae, outbreak of joy, L. titiara nee opinanti primus obicerem domi, this ego laevus, H. Of ill omen, unfavorable, inconcause of joy, T. omnibus laetitiis laetus, Poet. ap. venient, unfortunate, unlucky, bad, pernicious : Sitorpor expellit ex omni pectore laetitias, Ct. rius laevo contristat lumine caelum, V. Teque nee C. laevus vetat ire picus, H. Numina, unfavorable P e r s o n. vaiia, 0.

nobis

n., the

quod,

etc., S.

laetitia frui
:

diem

in laetitia

laetor, atus,

arl,

dep. [laetus], to rejoice, feel


:

bonis rebus joy, he joyful, be glad : nuptiis, T. in omnium pueri Into, 0. : iuvenis specie, lu. gemitu de coramuni salute ex perfidia laetati, illud mibi laetanS. : etiam quod laetere babeo
: : :
:

gods, hostile deities, V. In the language of augurs, fortunate, lucky, propitious (because the augur

faced the south, and the east or propitious side vi^as on the left see sinister) oraina tonitru, 0.
;
: :

laganum,

i,

n.,

a cake of four and

oil (eaten

dum video, quod, etc., because that : laetandum


casum tuum,
S.
:

puto

Istuc tibi ex sententia tua obtiquae perfecta esse laetor Alciden me Accepisse, V. se laetari, quod effugissem, incolumis laetor quod vivit, H. nee veterum etc. memini laetorve malorum, V.
gisse laetor, T.
: : : : :

by the poor), H. lageds, i,/.,


\dyvvoQ, a
tle
:

= XayuoQ, a species of vine, V.


(not lageua), ae,/.,

lagoena and lag5na


vessel

of earthenware with rounded body, handles, and narrow neck, fiask, flagon, botinanes
:

f racta, H., lu.

with comp. and sup., joyfid, cheerful^ glad, gay, joyous, rejoicing, happy, pleased, delighted, full of joy : Laetus est nescio quid, T.

laetus,

adj.

\ayii, a kind of bird, heathlagois, idis,/., cock, grouse : peregrina, H.

alacres laetique

ludi laetiores
:

dies laetissimi
:

servatam ob navem, V. V. fratri obtigisse quod


:

de arnica, T.
volt, T.

Cheerful, ready,

laborum,

lagdna, see lagoena. lama, ae,/, [2 LAC-], a


bus uteris per lamas, H.

slough, hog, fen: Viri-

willing, eager

senatus subplementum etiam lae:

Vela dabant laeti, gladly, V. tus decrcverat, S. Defatebere laetus Nee surdum esse, etc., lu. lighting, taking pleasure : Et laetum equino sanplantaribus munere, 0. guine Concanum, H. liorti. In. classis praeda, satisfied, L. : Glande Giving joy, conferring delight, sues, filled, V. pleasing, pleasant, grateful, prosperous, heautifxd,
: : :

lambo, , ere [1 LAB-], to lick, lap, touch hi canes, quos tribunal raeum vides lambere la, :

gonae collum. Ph.


nera, V. quae loca

To Lambit Hydaspes, AttoUit globos flammarum et


Clnvian), fondles, lu.

crustula, lu. volfloio by, wash, bathe, lick, play upon:


: : :

manus, 0.

tvashes,

H.

Aetna

sidera lambit, V.

lamenta, orum,

n. [1

charming: omnia erant facta


: :

vitium laetissimi fructus si laeta aderit Venus, propitious, H. saecula, V. vite quid potest esse f ructu laetius? pabulum, L. colles frondibus laeti, Cu.: lucus laetissimus umbrae, V. pascua, fertile, H. Plur. n. as sxihst. : Sollicitum aliquid laetis inlaetiora:
:
:

ing, loeeping, lamentation,

CAL-], a wailing, moanlament: velle mortem

suam lamentis vacare


:

lamentis lacrimisque extinctos prosequi, L. : lamenta ac lacrimas ponunt, Ta. in lamentis luctuque iacere Lamentis gemi: :

tuque Tecta fremunt, V.


lamentable, full
ploratio, L.
:

tervenit, prosperity, 0.

Of

style, rich, copious,

agreeable: genus verborum.

lamentabilis, e, adj. [lamentor], mournful, of sorrow : vox: mulierum comregnum, V.


onis, /.
:

tributum, deplorable, 0.
[

laeva, ae,/. [laevus],

the left

hand (sc. manus)


V.

petit dextra laevaque Serestum,

peum

laevae gestamina nostrae, 0. 2'he left side, pars) Laevam cohors petivit, V. laevam Abl. as adv., on the left pete, go to the left, 0. side, on the left: dextra montibus, laeva amne saeptus, on the left, L.
left (sc.
:

Cognovi
:

cli-

lamentor ], a wailing, moaning, weeping, lamenting, lamentation: lugubris


:

lamentatid,

cum

cotidianae lamentationes lamentationibus.


atus, ar!, dep.

virginis

multis
to zcail,

lamentor,

[lamenta],
:

moan, weep, lament : praetor ceteras, T. audiebam lamentari uxorem. 7b bewail, lament, he-

laeve, adv. [\aerns], lefl-handedly, awkwardly: non laeve, cleverly, H.


laevis, laevitas, see 2
laeVTis, adj.,
levis,
left,

moan: matremmortuam,
: :

T.: vita,

quam

lamentari

2 levitas.
left

possem ad lamentandam tanti imperi calamitatem non apparere labores Nostros, II.

= Xaiog,
:

on the
left,
left,

side

(lamentum,
lamia,
pire
:

l,

n.),

see lamenta.

manus

auris, 0.
:

Pontus, to the

habena, H.

laeva parte, on the

0. 0.

As

iter,

V.

subst.

=\aixia, a witch, sorceress, vamlamiae vivum puerum extrahere alvo, H.


ae, /.,

lamina

or

: : : : :

lanlsta

: :

458

lamina
slice,
:

or

lammina

plate, leaf, layer,

lamina

lamna, ae,/., a thin Ianguesc5, guT, : cum lamina esset come fai7d, groiv weak,

ere, inch, [langueo], to besi}ik,

tigua laminis clavisque religant, Cs. inventa Laminae ardentes, red-hot plates (for aenea, L. blade : argutae lamina torture) candens, H. serrae, V.: Lamina dissiluit, the blade of the sword, 0. Money, coin : argenti, 0. f ulva, a gold piece, The tender 0. inimicus lamnae, /be to money, H. shell of an unripe nut, 0.
: :

be enfeebled: corpore languescit: luna languescit, is obscured, Ta.: cum flos Languescit moriens, droops, V. Bacchus' in amphora Languescit, ynellows, H. Nee mea languescent corpora, languish, 0. Fig., to grow languid, become listless, sink, decline, decrease : con:

lampas,
beau
:

adis,/., Xafirrag, a light, torch, flaminlatae larapades, Att. ap. C. : argenteus

sensus populi, si nos languescimus, debilitetur necesse est: crescunt ignisque dolorque, Languescunt iterum, 0,

languide,

adv.

Cupido cum lampade: Salmoneus lampada quasaenea, lamp, lu. coruscae, torches, 0. sans, V. praeeinctae larapades auro, 0. Phoebeae lampacum prima lustrabat lamdis instar, the sun, V. pade terras dies, ea7-ly dawn, V.
: :
:

slowly, spiritlessly.

Only

opere versari, Cs.

languidus ], faintly, feebly, comp. : languidius in dictum languidius.


[

languidulus,
of faintness,
dull, sluggish,
:

adj.,

somewhat feeble: soranus,

Ct.

lamyrus,

l,

m., a sea-fish (unknown), 0.


la-

lana, iie,f,wool: quid lanae abstulerit?:

lu.: lanas ducere, spi7i ivool, 0.: lanas lanam f ucare veneno, V. tingere murice, dye, 0. aurea, the golden fleece, 0. medicata fuco, H. Tenuia lanae vellera, i. q. fleecy clouds, V. P r o v. rixari de lana caprinti, i. e. dispute about trifes, H.
:
:

nam ti'ahere,

adj. with comp. [hkG-'], faint, weak, languid : vino languidi labore et aestu, S. uxor, languishing, lu. boves Collo trahentes languido, II. flumen, sluggish, H. aqua, L. aura Noti, gentle, 0. hostes languidioribus nostris vallum scindere, while our troops grew Weakenweaker, Cs. vina, i. e. more mellow, H.
: : : :

languidus,

A working
cent,

in loool, spinning

tum quaeritans, lanam facere, 0.


H.

T.
:

: lana ac tela vicLucretia lanae dedita, L. non citharae deTe lanae


: . .

voluptates. F i g., faint, feeble, powerless, inactive, listless, sluggish: senectus: languidiores facti sumus animus, Cs.: languidiore studio in causa esse nihil languidi neque remissi pati, S.

ing

quies,
adj. [lana], bearing wool, woolly: ani-

V.

lanatus,
malia, lu.

Plur.f, as
ae, /.,
:

subst., sheep, lu.

oris, m. \1jA(j-\ faintness, feebleness, weariness, sluggishness, languor, lassitude : me de-

languor,

lancea,
lance, spear

a Spanish

lance, light
:

spear,

lanceas portare, S. lata, i. e. with a broad head, V. duas lanceas dextra praeferens, Cu. miles lanceis adsultans, Ta.
:

lances, see

lanx.
,

Iancin5, bona lancinata

atns, are, to squander, dissipate:

sunt, t.

F as latusculura, languefaciS, ere [langueo+facio],


inf ula, V.
:

laneus,

adj. [lana], woollen,

of

v)ool: pallium
wool, velvety

ambulatio ad languorem dedit, has fatigued, T. corporis: languore militum periculum augetur, ficto languore, feigned illness, 0. aquosus, Cs. dropsy, H, Languorem peperit cibus imperfectus, lu. Fig., dullness, apathy, inactivity, listlessness exspectatio quantum adferat languoris animis bonorum amantera languor Arguit, melancholy, H. 1. laniatus, P. of lanio.
:
:

effigies,

H.

g.,

soft

Ct.

2. laniatus, us, m. [lanio], a tearing in pieces, lacerating ferarum. F i g., anguish, remorse, Ta.
.-

to

(lanicium), seeManitium.

make faint, weary excitatos. languens, entis, adj. [P.


:

laniena, ae,/.
of langueo], /amif,

[lanius], a butcher'^s stall, L.

weak, feeble, inert, powerless, inactive, languid: incitare languentis: manus, 0.: vox: hyacinthus, drooping, V. cor, heavy, Ct,
:

lanificus,

at?/,

[lana
:

+2

FAC-], that works in


:

wool, spinning, toeaving

ars, 0.

Parcae, lu.

langue5,

weary, be languid: via, to be fatigued: per adsiduos motus, to be u'earied, 0. Inachia minus ac me, H. flos languet, droops, Pr, tristi languebant corpora morbo,
:
:

ere [ LAG- ], to be faint, be nostris languentibus, Cs. : e

laniger, gera, gerum, adj. [lana GES-], looolgreges, V. bearing, fleecy : pecus, Att. ap. C. As timens, a lamb. Ph. subst. m. : effetus, a ram, 0.
:

Iani5, avi, atus, are [lanius], to tear in pieces, corpora a feris rend, mangle, lacerate: hominem vestem, laniata lanianda viscera praebere, L.
: :

tvere faint,

V.

g., to

be languid, be dull, sink,

languet inventus: nee eam solitudinem languere patior, pass in idleness paululum, to be without energy, S. recursus Languentis pelagi, i. e. ebbing, Y.
be heavy, be listless:
:

Lavinia roseas laniatus corpore toto, V. comas, 0. : flamina mundum laniata genas, V. laniant, 0. F i g. laniarunt carmina linguae, 0.
0.
: :

lanista, ae, m., a trainer of gladiators, fencingregia verba lanistae, lu. An master : Clemens
:


lanitium


liar

; : : :

459
notare, to

inciter, instigator, agitator, ringleader : acies, lanista Cicerone, dimicantes : lanistis Aetolis dimi-

mark
:

of reproach

care, L.

A
:

i,

as a lucky day, Ct. As a term quid stas, lapis ? Quin accipis ? T.


to

monument

mark

distance^ mile-stone (at

1000 paces): sextus ab urbe lapis, lanitium (lanic-), i, n. [lana], xoool, V. The auctionintra vicensimum lapidem, L. 0. lanius, I, m. [3 LAC- J, a butcher: ab lanio eer''s stone at a slave sale, platform praeter duos cultro adrepto, L. landmark, bounde lapide emptos tribunos. lanterna (not laterna), ae, /., ^XafiTrrfjp, a dary-stone: sacer, L. A grave-stone, tombstone:
intervals of
.*

lantern, la/np, torch

linea

caulis olere Lanter-

his scriptus notis, Tb.


stone,

ultimus, Pr.

A precious

nani, lu.

lanternarius, i, m. [lanterna], a
guide: Catilinae.

lantei'n-hearer,

Ianug5, inis,/. [lana], ivoolly substance, down: dubia, 0. toflavens prima lanugiue malas, V.
: :

gem, jewel, pearl : gemmas et lapides, H. statue: lovem lapidem iuraclari lapides, H. re, the statue of Jupiter : albus, a marble table, H. lappa, ae,/., a bur, Y., 0.

ne ra, V. lan^, laneis,/. [3 LAC-],


dish
:

aplatc,plattei', charger,
:

lapsio, onis,/ [2 LAB-]. hence, fig., readiness to fall.

Prop., a

sliding

oneratae caelata, 0. rotimdae, H. squilla distendat pectore Of a balance, a scale : cum in alteram lancem, lu. lancem animi bona inponat, in alteram, etc. duas aeqaato examine lances Sustinet, Y.
in filicatis lancibus
: :

Iaps5,
fall
1.
2.
:

ave,freq. [1 labor], to

slip, slide,

lances, V.

in sanguine,

Y.

lapsantibus equis, Ta.

lapsus, P. of

1 labor.

lapathum,
(Lucil. ap.

l,

n.

C),

= \a~a^ov,

H.

and lapathus,
sorrel.

i,

m.

lapicida,

ae,

m. [lapis + 2 SAC-], a guaii'yman,


[lapicida], stone- qimrries.

m. [2 LAB-], a falling, fall, slipping, sliding, gliding, running, flowing, flight: equi lapsu iacens, Y. lapsus Tectorum adsiduos, lu. locus recenti lapsu terrae abruptus, a land-

lapsus,

us,

slide,

L.

(stellae) certo lapsu spatioque feruntur,

stoyie-cutter, L.

lapicidinae. arum,/,
lapidat, see lapido.
lapidatid,
stones,

onis, /.
:

stoniyig

[ lapido ], a throioing of magna, fall of stones: lapida-

lapsu, Y. voluper aera lapsu, 0.: rotarum, i. e. rolling tcheels, Y. niorari fluminum Fig., a failing, error, fault : ab omni la^iis, H. lapsu continere temeritatem, i. e. refrain from blundering credulity: populares multi variiquo
coio'se:
:

medio volvuntur sidera


:

crium

\sipsus, flight

celeri

tiones persaepe vidimus.

lapidator, oris,m.

[lapido], a thrower

of stones.

lapideus,
stones, stone:

adj. [lapis],

of
:

stone, consisting

of

of losing popularity. laquearia, ium, plur. n. [laqueus], a panelled ceiling, fretted roof : aurea, V.

lapsus, ways

lornices, S.

imber, a shower of

stones

murus, L.
avi, atus,

laqueatus,

ceiled in jjanels

are [lapis], to stone, throw sto7ics; class, only od pers.impers., it rains stones: de caelo, L. imbri, L. quod de caelo lapidatum P. neut. as snhst. : propter de caelo laesset, L. pidatum, L.

lapidd,

templum laqueus,
:

[ laqueus ], panelled, fretted, Tecta, II. tectum pulcherrime auro, with gilded panels, L,

adj.

i, m. [1 LAC-], a noose, snare : saxa laqueis vinciebat, S. laqueis falces avertebant, collum in laqueum inserere inicere laqueum, Gs. laqueo gulam f regere, strangled, throio npon, L.
:
:
:.

Iapid5sus,
montes, 0. coma, V.

adj. [lapis], /?^^

of

stones,

stony:

S.

Hard

as stone, stony:

panis, H.

hanged, lu.
:

lapillus, i, m. dim. [lapis], a little stone, pebble : voting pebble, lapillos Tollunt (apes), Y., 0. ballot (white for acquittal, black for condemna-

tion)

nivei atrique lapilli, 0.

A precioits

stone,

gem, jewel: inter niveos viridesque lapillos, i. e. pearls and emeralds, H. Libyci, bits of Kumidian marble, H.
:

Fortunae Mandare laqueum, bid go and be laquei, quos callidus abdidit auceps, laqueis captare feras, snares, Y. 0. raetuit accidabit in laqueum piter Suspectos laqueos, H. vestigia, step into a sna7'e, lu. Fig., a snare, gin, trap: Xon mortis laqueis expedies caput, H. iudici laqueos declinans laquei Stoicorum, subtleties : verbi laqueo capere.
:
:

murum

m., a stone: undique lapides in eminus lapidibus coepti sunt, Cs. pugnare, S. lapides omnis flere ac lamentari coegisses Ossa lapis fiunt, 0. bibulus, pumicestone, Y. Parius, Parian marble, Y. : lapides va-

lapis,

idis,

iaci

ries

radere, mosaic,

H.

lapide diem candidiore

Lar, Laris, m. ; plur. Lares, um, rarely ium (L.) [LAS-]. I. Plur., the gods of places, protecting deities, Lares (local tutelar deities) praestites, guardian gods of the city, 0. permarini, tutelar deities of the sea, L. E s p., the household gods, guardians of the house, domestic deities, Lares aedes Larum immolet porcum Laribus, H. Laribus tuum miscet numen, H. II. Sing, and jo^wr.,
:


lardum
a

: : : : :

late
Y, Giving

: : : : : :

460
abounding

hearth^ house, dwelling, Jiousehold, family, abode ante suos Lares familiarls, at his very hearth: Lar familiavis, C, S. mutare Lares, H, avitus parvo sub lare, H. apto Cum lare fundus, H. deserere larem, 0. pelli lare, 0. avis in ramo tecta laremque parat, a home, 0.
:

in, abundantly, bountiful, profuse, liberal: duo genera largorum, quorum alteri prodigi, alteri liberales largissimus esse
:

ingenii fons, lu.

Spes donare novas largus, H.

elder son (opp. Aruns),

lardum,
swine'' s

cf. Xapivogl, owed i, n. [old laridum fesh, bacon, lard: pingue, H., lu. pinguia
;
:

Lars, Lartis [LAS-], the Etruscan title of the C, L. larva, ae,/., a mask, H. lasanum, i, n., =\d(ravov, a cooking-pot, H.

lasarpicifer (laserp-), fera, ferum, adj. [laLarentalia, ium, n., a festival celebrated Dec. serpicium (assafoetida)-pl FER-], prodiccing assa23(7, in honor of Larentia, nurse of Homulns foetida : Cyreniae, Ct. and Remus, 0.
lascivia, ae,/. [lascivus],
:

larda, 0.

sportive^xess^ playful:

Lares, see Lai\


largus ], abundantly, plentifully, bountifully, liberally : large dare parligna super foco Large repotiri praedam, L. dare largius, T. largius suo usi, S. nens, H. potus largius aequo, H.
[
:

ness, frolicsomeness, jollity

lascivia Diffluit, T.

large, adv. with comp.


:

per lusum atque lasciviam currere, L. Wantonness, licentiousness: quos licentia atque lascivia corruperat, S. lasciviam a vobis prohibetote, impious exultation, L.
hilaritas
et lascivia:

Iascivi5,
vit

ire [lascivus], to
licet lascivire
:

be wanton,

2 FAC-], bountiful: largificus, adj. [largus Grando mixta imbri largifico, Pac. ap. C.
la'^gior, itus,
iri,

sport, frisk, frolic

agnus Lasci:

fuga, wantonly frisks away, 0.

lascivientes

dep. [largus], to give bounti-

pisces, L.

fully, lavish, bestow, diftpcnse, distribute, impart: de te largitor, be generous with your own, T. bona
:

aliena, S.

alqd

aliis

praedam munifice,
est largita
: :

L.

utri-

quidquid solamen Immandi est, Largior, V. Gallis multa ad copiam, Cs. To give largesses, bribe: largiundo poUicitando magis incendere, S. largiendo de
alieno popularem fieri, L. F i g., to grant, concede, yield: plusculum amori: mihi, ut repuerascara.

que fortuna regnum

lascivus, adj. with comp. [LAS-], wanton, petulant, sportive, playful, frolicsome, roguish: eapella, V. pueri, H. : tenero lascivior haedo, 0. liederae, luxuriant, H. verba, sportive, H. Licen:
:

tious, lewd, hcstful, O., Ta.,

licentious,

Cu. Fig., of style, luxuriant: illud lascivum, etc., lu.


inis,/. [lassus],/am<wess, weariness,
:

lassitudo,

heaviness, lassitude:

militum, S. nulla lassitudo inpedire ofiicium debet: nostros vires lassitudine

largitas, atis, /. [largus], abimdance, bounty, liberality: mva\Vi,lavishness,'f.: tuirauneris: quae

deficiebant, Cs.
[ lassus ], to make faint, fatigue, exhaust: laevam lassaverat, Cu. in molli lassor harena, fatigue myself, 0. lassata gravi bracchia massa, lu.

Iass5,
:

avl, atus, are

cum maxima
apud
Cs.
:

largitate (terra) fundit.


[

tire, xoeary,

larglter, adv.
auferre, H.

largus

],

in abundance,
large.

much

civitates largiter posse, have great influence,

For comp., see


:

lassulus,
Ct.

adj. dim. [lassus],

worn

out, weary,

Iargiti5, onis, /. [largior], a giving freely, granting, bestoiving, dispensing, generosity, largess

quae fit ex re familiari largitione redemilitum voluntates, Cs. maximas largitiones fecit, Cs. civitatis, grant of citizenship : aequitatis, distribution: largitiones inde praedaeque, L. P r o V. largitio f undum non habet, there is no end of giving. Bribery, corruption: per largitionem magistrates adipisci perniciosa.
largitio,
:

ralt

lassus, adj. UukG-"], faint, languid, weary, tired, exhausted : animus, T. ab equo indomito, H. marris ac vomere, lu, lassus maris et viarum, H. Fructibus adsiduis lassa humus, exhausted, verba onerantia lassas axiris, H. collum, 0. drooping, V.
:
: : : :

late, adv. with' com/>. and sup. [1 latus], broadly,

largitor,
S.
:

oris, in. [largior],

liberal giver, be-

stower, granter,
thrift,

dispenser, distributor: pecuniae,

niinime largitore duce, liberal, L. spendprodigal: Lentulum largitorem non putat. briber, giver of bribes : tribus.

largitus, P. of largior.

populus late rex, V. victrix, caedebatur ruebat (murus), L. possidere latius (agros), 0. ager latissime continuatus quam latissime possiut, ignes faciant, N. In phrases with longe, on all sides, far and wide, everywhere: late longeque diffusus: omnibus longe lateque aedificiis incensis, Cs. Fig., latius loquunloidely, extensively : ars late patet
widely, extensively
:
:

H.

latius

quam

largus,

adj.

with comp. and

s\ip.,

abundant,
:

copious, plentiful, large, much : viaticum odores, 0. : largiore vino usus, L. : amicum Larglora Cagito,

more,

II.

Actus,

foods of

tears,

V.

opum,

tur rhetores, more diffusely : latius perscribere, latius iiti opibus, more with exaggeration, Cs. lavishly, H. sibi indulgere latius, to excess, lu. fidei bonae nomen latissime manat.
:

latebra

: : :

latro
Latiaris,
luppiter.
e,

of Latium

: : : :

461
adj.

latebra,
possit, etc.

ae, /.

hole, covert, retreat

Usu. plur.
:

[LAT-], a hiding-place, lurking: non invenio quae latebra esse


:

[for

Latialis],

latebris aut saltibus se

eripere, Cs.

te

in latebras

impellere: latebras
:

teli laterecludit, hidden seat of life, V. bras Reseindant penitus, i. e. cut out the arrowFig., a lurking-place, hidden recess, rehead, V. in treat: adhibuit etiam latebram obscuritatis latebras suspitionura peragrare. tabellae latebra sxibterfuge, shift, cloak, pretence, feigned exne quaeratur latebra cuse: latebram haberes periurio latebras dare vitiis, 0.

animae

[LAT-], a hiding-place, lurkferae latibulis se tegant latibula occultorum locorum. Fig-, a hidingplace, refuge: doloris mei.
i,

latibulum,

n.

ing-hole, covert, den

Latinae, arum,/. [Latinus]


tival

(sc. feriae), the fes-

Cs., C, L. Latine, adv. [Latinus], in Latin, in the Latin

of

the Latins,

Latin holidays,

latebrosus, adj. with comp. [latebra], full of lurking -holes, hidden, retired, secret: latebrosior pumex, i. e. porous, V. via locus, L.
: :

language: publico loqui, L. scire, understand Latin: reddere, translate into Latin. In good Latin, properly, elegantly : pure et Latine loqui. In plain Latin, plainly, openly, outspokenly (cf. Romano more) plane et Latine loqui poscere,
:

lu.
atis, /. [Latinus], pure Latin style, auctor Latinitatis. In law, the civil rights of Latins (i. e. ius Latii).

latens, entis, adj. [P. of lateo], lying hid, hidarbuti, den, concealed, secret, unknown : saxa, Y. H. : rem latentem explicare definiendo causae,
: :

Latmitas,
:

Latinity

V.

flamma, 0.
seci'et, secretly,

lateiiter, adv. [latens], in


vately
:

pri-

efficere
ui,

amare, 0.
,

ere [LAT-], to lurk, lie hid, he sub no: in occulto mine pacis bellum latet non latuit scintilla ingePro v.: latet anguis ni: naves latent portu, H. in berba, V. bene qui latuit, bene vixit, remained To be hidden, he in safety, seek in obscurity, 0. shelter: in tutela ac praesidio bellicae virtutis sub umbra amicitiae Romanae, L. tuta arce, V. 7o keep out of sigid, avoid a summons : frauda-

lateo,

Latinus, adj. of Latium, Latin: genus, the Romans, Y. lingua (opp. Graeca) (fabulae), in Latin, T. litterae, S. nomen, Latin citizenship, C, S. res, 0. As subst. n. : in Latinum ilia con: : :
:

concealed, escape notice, skulk


:

vertere, the

Latin language.

auxili,

Iati5, onis, /. [TAL-], a bearing, bringing: a rendering of assistance, L. sufFragi latio,


: :

a voting, L.

latio \eg\^, proposed

of a law.

latissime,

adv., sup. of late.

tionis causa.

To

be concealed,

remain unknown,

escape notice: aliae (causae) latent, are obscure: quae tantum accenderit ignem Causa latet, Y. nbi nobis haec auctoritas tamdiu tanta latuit ?

Iatit5, avi, atus, Q.ve,freq. [lateo], to be hid, be concealed, lie hid, hide, lurk : latitans Oppianicus latitans aper, H. rupe, 0. To hide from legal process: fraudationis causa.
:
:

Nee

latuere doli fratrem lunonis, escape, Y. ilium latet, 0.

nil

m. [PLAT-], a brick, tile, S., Cs., C. simplex laterum ordo, L. Pro v. laterem lavare, wash a brick, i, e. labor in vain, T.
later,
eris,

latitude, inis, /. [1 latus], breadth, width: in hac inmensitate latitudinum, longitudinum fossae, Cs. beluae, L, declivis, a broad slope, S. Breadth, extent, size, compass: possessionum. broad pronunciation : verborum.
: :

1.

Latius,

adj.,

of Latium, Latin, Roman, 0.

2. latius, adv., camp, of late.

laterculus, see
latericius,
Cs.

latericulus.

latomiae,
of bricks:
i,

see lautumiae.

As

adj. [later], wiacfe


71.,

turris,

subst.

brickwork, Cs.

latericulus or laterculus,
a
tile,

brick.

m. dim.

[later],
late-

Si7ig. collect.

contignationem

ae, m. and /. [Latona + GEN-], of Latona, 0. lator, oris, m. [TAL-], a bringe^^: sufifragi, voter: legis Semproniae, />rojt)oser.- rogationis, L.\

Lat5nigena,

child

riculo adstruxerunt, Cs.

latrans,
latrator,

antis,
oris,

m.

[latro],

a barker, dog, 0.

(laterna), see lanterna.

latesco,
self,

ere, inch, [lateo], to hide onelatescit, C. poet.

be hidden
icis,

Hie Equus
:

m., a liquid, fluid. Rare in sing. latex, Plur. : latices simumeri, 0. Lyaeus, wine, Y. Desilit in latices, lates fontis Averni, loaters, Y.
:

m. [1 latro], a barker, dog,Y., 0. latratus, us, m. [1 latro], a barking: apros Latratu turbabis agens, Y. latratus edere, 0.
:

latratibus

Rumpuntur somni,
:

lu.

0.

occulti,

hidden springs, L.
:

laticum honor, a
0.

1. Iatr5, avI, atus, are, to bark: si canes latrent ne latret canis, H. latrasse Dymantida,
:

libation,

Y.

Palladii latices,
e, adj.,

i.

oil,

Iiatialis,

of Latium, Latin, 0.
of Jupiter LatiaiHs.

Latiar,

aris, n., the festival

a dog, 0. canino rictu, lu. Scit cui latretur cur solus obambulet ipse, 0. To bark at, bay: Senem, H. To rant, roar, bluster : latrant quidam oratores, non loquuntur
e.

has been changed

to


latro
:

; : :

: : : :

463

laudo
;

Rumperis et latras, H. multis latrantibus undis, latera ardua fluctus, 0. Nudum remigio, H. Of 2h an army, the flank, wing, side: equites ad latera V. Latrantem stomachum lenire, raging^ H. disponit, on the wings, Cs. latere tecto abscedere, bark at: Obprobriis dignum, H. latere aperto, Orig., a mercenary with flank protected, i. e. safely, T. 2. latro, onis, m, [2 LV-]. the flank exposed, Cs. ne in frontem simul et lasoldier ; hence, a freebooter, highwayman^ robber,
:
:

Of

multitudo latronum, footpad, bandit, brigand, L. viator a latrone occiditur: Cantabit vacuus coram latrone viator, lu. leges latronum esse dilatronis telum, the hunier''s dart, V. cuntur, etc.
:

tera pugnaretur, Ta.

Cs.

latere inde sinistro petit, farther to the left, 0. a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur, on the sides: ab utroque latere, Cs. ab latere adgredi, L. ex lateribus ceteros adgre: :

a wolf, Ph. proelia, 0.

chessman,

pawn : latronum

robbery,

latrScinium, i, n. [ latrocinor ], freebooting, highway -robbery, piracy : apertum: do:

: regi latus cingebant, attached themselves closely, L. lateri adhaerere gravem dominum, was pressing upon them, L. addit eos ab latere tyranni, the intimates, L.

ditur, S.

g.,

the person, life

mesticum

latrocinium potius
:

quam bellum
:

la-

3. latus, P. of fero.

in latrocinio trocini rnodo caeca militia, etc., L. latrocinii imago, i. e. coraprehensi, robbery, Cs.

latusculum,
laneum, Ct.

I,

n.

dim. [2 latus], a

little

side:

Villany, the game of war (chess or draughts), 0. roguery, outrage : f urtim et per latrocinia ad inlatrocinium, non iudicium, futurum. peria niti, S. band of robbers : si ex tanto latrocinio iste unus toUetur.
:

laudabilis, e, adj. with comp. [laudo], praiseworthy, commendable, estimable, laudable : honestum natura est laudabile oratores nomen, lu.
:
:

vitae ratio laudabilior.

ari, dep. [ 2 latro], to practise latr5cinor, freebooting, plunder, rob on the highway : inpune maritumi, alteri mercandi causa, alteri latroci,

laudably,

laudabiliter, adv. [laudabilis], praiseworthily, commendably : vivere.


adj. [ P. of laudo
],

laudandus,
glorious,
sus), 0.
:

nSiUiW, piracy.

commendable : (Miltiadis)

ratio,

praiseworthy, N. (ver:

latrunculus,

I,

m. dim, [2

latro],
:

a highwayThraces, L.

continenter vixisse laudandum

est.

rnan, brigand: mastrucati latrunculi 1. latus, adj. with broad, toide, extensive: L. : latissimura flumen, Moenia, V. latos finis
:

comp. and
fossa: via:
Cs.
:

sm/).

[STER-],
latior,

amnis
orbis,
:

rana bove
:

latior.

Ph.
:

parare, Cs.

H.

ter-

Iaudati5, onis, f. [laudo], a praising, praise, commendation, eidogy, panegyric, encomium: tua, eulogy from you: laudationes eorum, qui sunt ab Homero laudati, In a court, a favorable testifalsa. mony, eulogy : gravissima funeral

F Plur. as cuius broad pronunciation. Of


in latum, in width, 0.
i
:

wide eye, lu. latus ut in Circo spatiere, spreading the toga wide, H. Broad, in breadth, extending (with expressions of fossae xv pedes, Cs. palus non latior distance) pedibus quinquaginta, Cs. As sribst. n. : crescere
rae, 0.
:

Polyphemi

acies,

manibus laudatio, quam cum legimus, etc. mortuorum matronarum, L. A laudatory address (from a province to the
oration, eidogy
:

est in

Roman

Senate, in praise of a retiring governor).


Oris,

laudator,

m. [laudo], a praiser, eulogize};


:

panegyrist : integritatis laudatores voluptatis subst. : n. In a Derisor vero plus laudatore movetur, H. court, one who bears favorable testimony, a eulooratio latior. gizer, approving witness : ad hoc iudicium missi. 2. latus, eris, n. [PLAT-], the side, flank: eulogist of the dead, funeral orator : idem in cuius latus mucro petebat later! adcommodat utroque laudator, L. ensem, V. si tetigit latus acrior, nudged, lu. lalaudatrix, icis, /. [laudator], she xuho praises teris dolore consumptus, pleurisy: lateris vigili vitiorum fama Venus est mihi, 0. cum febre dolor, lu. utne tegam Damae latus, laudatus, adj. with sup. [P. of laudo], extolled, walk beside, II. servi claudit latus, gives the wall approved, praiseworthy, esteemed, excellent: laudari to, lu. negotia circa saliunt latus, encompass, H. a senis latere numquam discedere, never leave his a laudato viro artes virgo laudatissima formae,
g.,

of utterance, broad. tu ilia lata imitaris, style, diffuse, copious:

side.

llie side, body,


:

person: latere tecto absce-

Dote, 0.

dere,

unharmed, T. Penna latus vestit, tenet, 0. fessum longa militia, H. Of speakers, the lungs: nobilitatus ex lateribus et lacertis tuis legem bonis lateribus suadere. Of things, the side, flank, lateral surface: terra angusta verticibus, lateri-

laudo, avi, atus, are [laus], to praise, laud, comjnend, honor, extol, eulogize, a/jprove: coram in os sententiam eius, rationera te, to your face, T.
:

exquisitissimis verbis legiones Agricolam laudat iuris peritus, extols his happiness,
S.
:

laudantur

bus latior: latus


coast, lu.
:

unum
:

castrorum, Cs.

lUyricum,

castelli, S.

tum prora
V.
:

avertit et undis

Dat

latus, the ship^s side,

ubi pulsarunt acres

volucrem equum, praise for swiftness. In. H. laudataque Ora lovi, 0. depositum pudorom, apnumquam praestantibus viria laudata prove, H.
:
:


laurea
est permansio, etc.
:

: :

laxe
:

463

in quo tuum consilium lauExtinxisse nefas Laudiibor,'V. quod viris fortibus honos habitus est, laudo: lamne igitur te, cum isto laudas, quod alter Ridebat, etc., lu. Colloq.: Sy. Nil pepercit. animo es, laudare. 7b eulogize, proDe. Laudo, / m glad ofit,T. nounce a funeral oration over : alquem supremo To compliment, dismiss xoith a complieius die. ment, turn from : laudato ingentia rura, Exiguum probitas laudatur et alget, lu. 7b adcolito, V.

dare

sunt hie sua praemia laudi, V. maximam putant esse laudem, vacare agros, etc., Cs. Conferre nostris tu potes te laudibus ? Ph. conscientia laudis, worth, Ph. pedum, i, e. swiftness, 0.
: :

laute, adv. with comp. and sup. [lautus], neatly,


elegantly, splendidly, sumptuously, in style: deversari tius
:

accipi, II.
tueri.

Fig.,

vivere,

N.

res domesticas lau-

excellently, beautifully, finely :


:

munus

administrasti tuum, T.

me

inluseris lau-

tissime. Poet. ap. C.

duce,

name, quote,

cite,
:

Romanarum auctorem

refer to: auctores.

alquem rerum

laurea, ae, /". [laureus], the laurel -tree: in puppi navis enata, L. spissa ramis, H. f actis A laurel^ garland, raodo laurea ramis Adnuit, 0. crown of laurel, laurel branch, hay wreath (a sym:
,

lautia, orum, n. [ lautus], the public entertainment of eminent strangers ( usually of ambassadors)
:

locus lautiaque legatis praeberi iussa, L.

lautitia, ae, /. [lautus], elegance, splendor, magnificence, luxury : meanova: ilia tua.
jxiai,

in litteris, in fascibus insignia bol of victory) laureae praeferre, Cs. Phoebi, V. laurea donandus Apollinari, H. concedat laurea linguae gestata est laurea nobis, 0.:

or latomiae, aium, /., \aroa quarry (in which condemned slaves were worked), prison, place for convict labor : Syracusanae.

lautumiae

s p., the

state prison, northeast

of

the

laureatus,

adj. [laurea],
:

crowned with
fasces
:

laurel,

capitol: in

Lautumias

coniecti, L.

laureate, laurelled L.
tabellae, L.

imago

litterae,

anTa.

lautus,

adj. with comp.

and

sup. [P. of lavo],

nouncing a victory (bound up with bay -leaves),


:

neat, elegant, splendid,

Plur.f. as suhst.

(sc. litterae),

apud hunc lautum


:

sumptuous, luxurious : nihil praetor, lu. patrimonium,


:

laureola (lor-), ae, /. dim. [ laurea ], a little homines lautiores (liberti) oiborum lautissimus, triumph: quod esset ad laureolam satis. Pro v. lu. ilia (liberalitas) lautior, more glorious : negoore ol am in mustaceo quae r ere, i. e. ^o seek fame tium, honorable: lautus habetur, a gentleman, lu.

splendid: valde iam lautus es, qui,


:

etc.,

very grand:

in

trifles.

laureus,
laurel:

adj. [laurus],
:

of

Imtrel,

of

bay-leaves,

lavatio, 6nis,y. [lavo], a bathing, bath, bathing apparatus : parata argentea, Ph.
:

corona

in nitida. serta
[

coma, 0.

laurus GES- ], laurel -bearing, decked with laurel: Phoebus, 0.

lauriger, gera, gerum, adj.

Laverna,

ae, /. [2

patroness of rogues

and

LV-], the goddess of gain, thieves: pulchra, H,


(Pr.), adj.,

manus, Pr.

Lavinius
vinium (a

(V.) or

Lavinus

of La-

city of Latium).

laurus, ! {abl. lauru and lauro, II., 0. plur., nom. and ace. laurus, V., Ct,, Tb. voc. laurus, 0.), f. a bay-tree, laurel-tree, laurel (sacred to Apollo) Phoebo sua Munera, lauri, etc., V. its branches were the crown of poets Pindarus Laurea donandus, H. of the flamens coronatus laurea corona, L. and of ancestral images in festivals generals in triumph wore laurel crowns, carried laurel branches, and the fasces of their lictors were
; ;
, ; : ;

bound with
sed, etc.,
i.

nitida incingere lauru, 0. laurel, C. incurrit haec nostra laurus non solum in oculis,
:

e.

tritcmph: ornari lauro secunda, lu.

lavo, lavi, lautus or lotus {sup. lavatum, rarely lautum), ere or are [3 LV-], to wash, bathe, lave: ilia si iam laverit, mihi nuntia, T. lavanti regi nuntiatum, L. lavatum dum it, T. manus boves in flumine, V. pedes acre, ^n a basin, H. cum soceris generi non lavantur, bathe: lavantur in Lautis manibus, H. 7b bathe, fluminibus, Cs. ivash, tvet, moisten, bedew, drench: lacrimis voltum, quam (villam) Tilavit corpora sanguis, V. 0. beris lavat, H. mare lavit harenas, 0. Fig., to wash away: Yenias precibus lautum peccatum tuom, T. dulci Mala vino, H. inde cruorem, V.
:
:

laus, laudis, gen. plur. laudum (once laudium, laxamentum, i, n. [laxo], a relaxation, mitiC), /. [GhY-\ praise, commendation, glory, fame, gation, alleviation, respite: si quid laxamenti a renown, esteem : recte factorum laudem capere, dare laxamentum legi, bello Samnitium esset, L. te summis laudibus ad caelum extulerunt T, indulgence : leges nihil laxamenti habere, L. sibi ipse peperit maximam laudem ex ilia accusalaxatus, P. of laxo. tione neque ego hoc in tua laude pono rei militaris, Cs. : laudis titulique cupido, lu. vitiata melaxe, adv. with comp. [laxus], widely, spaciousmoria f unebribus laudibus, L. title to praise, Loosely: (manus) vincire, L. ly : habitare. merit, stiperiorify, achievement, excellence: Fabio Fig., of time, amply, long : laxius proferre diem laudi datum est, quod, etc., regarded as a merit in, volo laxius (sc. I'em curari), i. e. by and by. Freeetc. magna est laus, si superiores consiho vicisti: ly, without restraint: hostico laxius rapto sueti
:
:

lasitas

: : ;


legens

: :

464
often,

vivere, L,
ri, less

remoto metu laxius licentiusque futuutis,/. [laxus]^ width, spaciovsness


:

read eagerly, peruse : Pyrrhi libros

Plato-

vigilant, S.

nem.
in
.

laxitas,

domo adhibenda
Iax5,
toide,

cura est
[

laxitatis.

ing
to

lectiuncula, ae, / dim. [lectio], a short read: tempera lectiunculis consumere.


:

avi, iltus, are

laxus
:

],

extend,

make
:

manipulos, Cs. ubi To open, undo, unlaxatas sensit custodias, L. pedem ab nodo, loose, release : vincla epistolae, N. claustra portaruni, lu. To slacken, relax, ?mL. bend : arcum, Ph. excussos rudentis, V. laxatis
open,
:
: : : :

expand

forum

lector, oris, m. [1 LEG-], a reader: aptius ad delectationem lectoris se lectori credere, II. ad:

siduus, lu.

liabenis invehi, Cu. se cutis arida laxet, lu. Fig., ^0 liglden, relieve, free, unbend, recreate: iudicurn animos: aniraura ab adsiduis laboribus, libidinum vinculis laxati. To relax, mitigate, L. moderate, weaken : sibi aliquid laboris, L. quies laxaverat artiis, Y. laxata pugna, interrupted, L. 7b lessen, abate, reduce: annonam, L. anuona laxaverat (sc. se), L.
:
:

lectulus, 1, m. dim. [2 lectus], a small couch, Vihev, single : testis bed: in suis lectulis raori small couch at table, eatingmihi lectulus, lu. couch: lectulos iube sterni nobis, T. lectuli Puni:

cani.

A funeral-bed, Ta.
:

1. lectus, adj. with comp. and sup. [P. of 2 lego], chosen, picked, selected, choice, excellent : Lectumst (argentum), of full weight, T. neque lectior

femina

adj. Avith comp. and sup. [LAG-], wide, open, spaciozis, roomy: casses, V. In pede calceus, H. spatium, L. conpages, yielding, V. arcus, unbent, V. laxo arcu Cedere campis, H. Fig., loose, free, wide : laxissimas habenas habere amicitiae hostis, in quo neglegentiae laxior locus laxius imperium, more esset, greater latitude, L. indulgent, S. laxior annona, i. e. low-priced, L.

verbis lectisPlur. as subst., picked meti: viginti lectis equitum comitatus, V.


:

lectissimi viri

boves, 0.

simis dicere.

laxus,

loose,

2. lectus, 1, m. [3 LEG-], a couch, bed, lounge, lecto teneri, be consofa : in lecto quiescebat, S. fined: e lecto surgere, T. lectus Pi'ocula minor, bridal bed: posito lecto, bier, 0. too short, lu, Non Hymenaeus adest illi iugalis, V. genialis couch at meals, dininglecto, marriage, 0.
: : :

couch

lectos sternere, T.

lecto recumbere,

H.

diem statue
leaena,
lebes,

satis

laxam,

sufficiently distant.

lea, ae,/. [cf. leo], a lioness: Pectus leae, 0.


ae,/.,

legatid, onis,/, [1 lego], the office of ambassador, embassy, legation: cum legatione in provinciara
in legationis officium conficere, Cs. profectus legationem renuntiare, legationem proficisci, L. negotioruiB SHorum report an embassy : obire causa legatus est in Africam legatione libera, i. e. with the privileges, without the deities, of an ambassador : legationes sumere liberas Legatio votiva, a free embassy, undertaken to pay a vow in a provlieutenant-generalship, deputy -command ince. qua in legatione duxit exercitum legionis, Ta. The persons of an embassy, embassy, legation : lelegationes ad se reverti gationis princeps, Cs.
:

=:Xeatra, a
=:
\t(3)]g,

lio7iess:

cum

prole,

0., v., H., Ct.

a copper basin, kettle, caldron ( to wash hands or feet, or boil water often a prize in the Grecian games) dona facit geminos ex acre lebetas, V. curvi lebetes, 0.
etis,
??i.,
:

lectica, ae,/. [2 lectus], a litter, sedan, potHable couch, palanquin, sofa, lounge: octophoros lectica facit gestare agnam, H. lectica introferri, L.
: :

somnum
lect. :

clausa lectica fenestra, lu. Sing, densissima, a throng of litters, lu.


i,

col-

iussit, Cs.

lecticarius,
bearer.

m. [[QcWc^^a

litter-bearer, sedan-

cia, the office

lecticula,
sedan-chair:

ae, /. dim. [lectica], a small litter, lecticula in lecticula esse delatum


:

Iegat5rius, adj. [legatus], of a deputy: provinof a deputy. legatum, !, n. [P. of 1 lego], a bequest, legacy
:

digito legata delevit


tis

Hortensi

Cymbala pulsan-

aciem inlatus, L.

bier

elatus in lecticula, N.

legatum amici,

In.

Iecti5, onis, [1 LEG-], a picking out, selecting: iudicum Semproni (as princeps senatus), L. A reading, perusal, reading out, reading aloud: librorum sine ulla delectatione. In the phrase, lectio senatus, a revision of the roll of senators (by the censor) lectioinvidiosa senatus lectio, L. nem senatus tenere, delay, L.
: :

i, m. [ P. of 1 lego ], an ambassador, legates mittere missitare supplicantis legates, S. missi magnis de rebus uterque Legati, deputy, lieutenH. : Legati responsa ferunt, V. ant, lieutenant-general (the second in command) qui M. Aemilio legati f uerunt Caesaris, Cs, : hiberna cum legate praefectoque tradidisses quae-

legatus,
:
:

legate

lectisternium, i,

n. [2 lectus

+ STER-], a feast
iJo

of the gods (the images of the gods were set on couches, with food), L.
lectito,
avi, atus, nre,freq. [1 lectus],

magnitude et splendor legati, L. in magIn the Empire, na legatum quaere popina, lu. an imperial legate, governor of a province, Ta.
storius
:

read

legens,

entis,

m. [P. of 2 lege], a reader,

L.,

0.


legifer

+1

: : :

leuimen
track, 0.
:

: : : :

465
FER-], law- gia gressu,

legifer, fera, ferum, adj. [lex giving : Minos, 0. Ceres, V,


:

tortos orbis, wandei' through,

\,-^To

sail by, skirt, coast


:

legio, onis, /. [1 LEG-], a body of soldieis, legion (containing 10 cohorts of foot-soldiers and 300 cavalry, in all between 4200 and 6000 men. These were Roman citizens only on pressing ne;

chytenque, 0. litoris oram, i.


out, single
otit,

along: Inarimen Pronavibus oram Italiae, L. cf. primi e. of my theme, V. To choose, pick select, elect, appoint : indices condi-

ad bella, 0. geThe legions were minas de classe biremis, V, legit virum vir, man cessity were slaves admitted. numbered in the order of their levy, but were often singles out man (in battle), Y. omnis longo ordine E s p., of the known by particular names) cum legione secunda Adversos legere, />ass in review, Y.
:

ciones

civis in patres, L.

viros
:

Martia. Phcr., legions, soldiers: ac tertia, L. An army, large Bruttiae Lucanaeque legiones, L. body of troops: Cetera dum legio moratur, V. de colle videri poterat legio, V.
:
:

censors

in senatu legendo, 7naking

of the senate. Fig., to read,peruse, scan : legi ipse animoque notavi, 0. libros acta maiorum, S.
:
:

up

the roll

liber tuus et lectus est et legitur a

me

diligenter

legionarius, adj. [legio], q/* legion, legionary: milites legionis decimae, Cs. cohortes, S. equiPlur. as suhst. (sc. milites), Cs. tes, L.
: :

Ore legar populi, 0.: sepulcra, epitap/is: ut scriptum legimus, find written : relatum legere, quis docuerit, etc., N. nee Cynicos nee Stoica dogmata, lu. To read out, read aloud, recite: convocatis

legitime, adv.
re, lu.
:

legitimus

],

lawfdly, legitimately, regularly


fixis

according imperare

to lato,
:

auditoribus A^olumen
aurls,

Obturem impune legentibus

nube-

WhoWis, properly, lu.


adj. \\qx\, fixed by law, according to

H.

occidit legendo, with recitation, acta, the news of the day, lu.
:

H.

alqm

legitimus,
:

leguleius,
pettifogger
:

law,lawfid, legal, legitimate: dies comitiis habenpotestas dis ad petendum aetas, of eligibility, hovsie, allowed by law : coniunx, 0. L. Legitimis
:
:

I, m. [lex], a pettifogging lawye)', cautus et acutus.

pactam iunctamque
malities,

tabellis

amare, lu,

Plicj'. n.

as subst.: legitimis quibusdam confectis, legal for-

N. Of
:

legumen, inis, n. [1 LEG-], pidse, a leguminous plant: varium legurainum genus: ventri indulgere omne legumen, lu. laetum siliqua quassante legumen, the bean, Y.
:

the law, relating to law, legal

controversiae impedimentura. Regular, right, just, proper, appi'opriate : numerus poema, H. verba, 0. hostis, regular (opp. pirates).
:

(built for speed)

m., := XsnJ3og, a pinnace, yacht, cutter lembi biremes, L. : lembum Remigiis subigit, Y. piratici lembi, Cu.
I,
:

lem.bus,

legiuncula, ae,/. dim. male plena, L.

[legio],

a small legion:
in

Lemnias, adis,/., a Lemnian woman, 0. Lemnicola, ae, m. [Lemnos + COL-], a dweller


Lemnos
:

1. Ieg5, avi (legassit for legaverit, XII Tabb. ap. C), atus, are [lex], to send with a commission,

Lemnicolae
oAj.
:

stirps,

son of Vidcan, 0.

lemniscatus,
pendent ribbo7is

send as ambassador, depute, commission, despatch ut legati ex eius ordinis auctoritate legarentur: eos privatae rei causa legari iuste pieque legatus
:

[lemniscus], adorned with palma, a decorated palm-hranch


:

hanc primam esse lemniscatam (palmam)jj^rs^^?'aw6? triumph.


(the prize of a victor)

venio, L.
S.

in

Africam legantur, qui reges adeant,


lieutenant:
:

To appoint as deputy, commission as


Caesari legarat Appius
sibi
iri

eum (Messium)
tum
non
his lieutenant:

me

lega-

lemniscus, I, m., \r]fiv'iaKOQ, a pendent bon : turba coronas lemniscosque iacientium, crowns decorated ivith colo?'ed ribbons, L.

ribi.

e.

me sibi legavit, chose me for Lemnius, adj., of Lemnos, Lemnian, C, 0. homines nobilis, S. To be- pater, i. e. Vulcan, Y. As subst. m., Vidcan, 0, queath, leave by will: Numitori regnum, L.: usura lemures, um, m., shades, ghosts, spectres : lemuet f ructum omnium bonorum Caesenniae Nil sibi res animas dixere silentum, O, noctui-ni, H. legatum, H. uxori grandem pecuniam a filio, to be orum, n., tlie festival of the Lemures, Lemuria, paid by the son.
arbitror:

gether, gather, collect


:

2. Ieg5, legi, lectus, ere [1 LEG-], to bring to: herbas collibus, 0. mala, nuces, V. spolia caesorum, L. quos (asparagos), lu. : homini mortuo ossa ficus apta legi, to be plucked, 0. : Parcae fila legunt, i. e. spin out, V.
:

0.
lu.

lena, ae, /. [LAG-], a bawd, procuress, 0., Tb., She that allures, a seductress : quasi sui lena

natura.

Lenaeus,
latices,
i.

Ore legam
breath,
:

extremum halitum ),
:

receive the last

i. e. give a parting kiss, Y. Umida vela, to furl, V, tenera vela manu, 0. To take, carry of, steal: sacra divum, H. 7h go over, traverse, pass,

As

sid)st.

adj., =. Atjvalog, Lenaean, Bacchic wine, Y. pater, i. e. Bacchus, Y., 0. m., Bacchus, Y., H.
e.
:

line, adv.

[lenis], softly, gently

spirans, 0.

sails through,

wander through : saltus, 0. pontum Pone V. Aequora Afra, 0. presso 30


: :

legit,

vesti-

a soothing remedy, alleviation, mitigation, solace: testudo laborura Dulce lenimen, H. senectae, 0.
[lenio],
:

lemmen, inis, n.


lenimeutum
an
alleviation^ Ta.
;


lepus
:

: :

466
lentius disputantur
erately.

lenimentum,
lenid {imperf.

i,

n. [lenio],

eum
,

(librum) probare, delib-

bunt, Pr.), ivi, moderate, ass^iage, soothe, calm

fut. leniitus, ire [lenis], to soften^ mollify,


:
:

lenlbat, lenibant, V.

fluvium tumentem,

V.
S.

render mild, appease, alleviate, m.itiilium iragate, calm, pacify : mihi miseriam, T.
to
:

Fig.,
:

Latrantem stomachum, H.

inopiam fruraenti,

ere, inch, [lentus], to become lentesco, grow sticky, soften : picis in morem ad digitos, adhere, V. in picem resinamve, Ta. F i g., to slacken, relax : lentescunt tempore curae, 0.
,

viscous,

tum
S.
:

te
:

ipsum

dies leniet
:

bras, 0.

seditionem, L.

tame, H. umsaepius fatigatus lenitur,


:

tigils,

lentiscifer, fera, fevum, adj. [ lentiscus FER-], bearing mastic-trees : Liternum, 0.

+1

dolentem Solando, V.
e,

lentiscus,

T,/., the m.astic-tree : viridis, C. poet.

and sup., soft, smooth, mild, gentle, easy, calm: aliud (vinum) lenius, T. leuissimus ventus spiritus, Tb, volatus, 0. somGentle, gradual : clivus, L. iugura paulo nus, H.
lenis,
adj. with comp.

Ientitud5,
ness,

inis, /. [ lentus ], sluggishness, dulapathy, insensibility : vitiosum nomen non


:

irasci est lentitudinis.

leniore fastigio, Cs.

Fig.,

gentle, moderate, mild,


:

are [ lentus ], Ient5, bend: lentandus remus in unda,


,
,

to
i.

make

flexible,

e. to

be plied,

V.

calm, kind, favorable : animus, T. populus K. in hostis lenissimus: lenissima verba: lenissimum lene consilium ingenium lenior sententia, Cs. dare, H. Non lenis precibus fata recludere Mer: : :

Iientulitas, atis,/. [Lentulus], the nobility of a Lentidus, Lentulity (a word coined in jest).

lentulus, adj. dim. [lentus], rather slow. lentus, adj. with comp. and sup. [cf. lenis], joZiant, flexible, tough, tenacious, sticky, viscous: vibur-

curius, H.

lenitas,
tleness,

atis,/. [lenis], softness, smoothness, gen:

na, V.

mildness

Arar
:

in

dibili lenitate, Cs.

vocis.

Rhodanum influit increF g., mildness, gentlei


: :

ness, tenderness, lenity


:

ad lenitatem legum. lenitate genus orationis cum lenitate quadam


:

inepta patris, T. dare se Of style elaborant alii in

flagellum, Ph. pituita, H. Lentior salicis gluten visco lentius, V. : Lentis adhae: rens bracchiis, tenacious, H. prensare manu lentissima bracchia, senseless, H. At rest, slow, slug: : :

virgis, 0.

gish,

marmore

immovable : in umbra, V. in lento luctantur tonsae, motionless, V. asinus, Ph. re:


:

aequabili profluens,

leniter, adv, witii comp. and sup. [lenis], softly, atterens Caudam, H. mildly, gently : adridens collis lenius equites lacessere, with less furj/, Cs.
: :

leniter acclivis, gently, Cs.

rens lenius deeurrit, 0.


sentire
:

editus collis, L. : torF i g., quietly, calmly,


id ferre:

gently, moderately, leniently:

lenissime

multa leniter multa aspere dicta sunt


;

consulto lenius agere, S. dicis lenius quam soleRemissly, indolently : si cunctetur atque bas. agat lenius, Cs.

media, Cu. fori harena, lu. F i g., delayed, lingering, slow : f unus matris, lu. Spes, 0. uteri pondera, Pr. amor, H. in dicendo, drawling: ira deorum, lu. risus, indifferent, H. lentos Pone fastus, reluctant, 0. infitiatores, backward: negotium, tedious : ubi lentus abes ? where do you loiter ? 0. Easy, calm, indifferent, unconcerned, phlegmatic : genus ridiculi patientis ac lenti spectotor, H. lentissima Pectora, insensible (to love), 0. in dolore suo, Ta.
: :
:

lenunculus,
itig-vessel,

i,

m. dim. [lembus], a small


:

sail-

Ienitud5,
tleness,

inis,/. [lenis], softness, mildness, gen:

bark, skiff, Cs.

calmness

orationis, Pac. ap. C.

nimia in

istura.

An allurement, enticement, charm:


:

leno, onis, w. [LAG-], a pimp, pander, proei^rer: improbissimus Verba facit seducer, alhorer : Lentuli. leno, H. lenocinium, i, n. [leno], the trade of pander, bawdry : lenocinium petere lenociniis confectus.
leno sum, fateor, T.
:
:

leo, onis, m., \su)v, a lion : unus fulvus, Y. domitis invicta leonibus, 0. leo alumnus, lu. The constellation Leo : momenta Leonis, H. violentus, 0.
: :

lepide, adv.
charmingly,

lepidus
:

],

pleasantly, agreeably,

wittily, T.

furari.

se cupidita-

Adventitious ornament, tura lenociniis dedere. Flattery, Ta. finery : corporum.


ter,

adj. with sup. [LAP-], pleasant, agreecharming, fine, elegant, neat : Lepida es, T. dictum, witty, H. Pater lepidissume, T. o capitulum lepidissumum, T. Nice, effeminate : pueri.
able,
: :

lepidus,

lenocinor, atus, arl, dep. [leno], to pander, fathumor, wheedle : tibi feritatl arte, i. e. stimu:

late,

Ta,

tis,/., a lentil: Pelusiaca, V. lente, adv. with comp. [lentus], slowly, without haste, leisurely : procedere, Cs.: corpora augescunt,

lens,

oris, m. [LAP-], pleasantness, agreeablecharm, grace, politeness : adfluens omni lepore: specimen leporis. Pleasantry, wit, humor : tantus inusitatus nostris oratoriin iocando scurrilis bus verborum, sententiarum lepores.

lepos,

ness,

Ta.

F ipse lentius subsequitur, Cs. dispassionately, indifferently : id ferre


:

i
:

g.,

calmly,

haec

cum

lepus, oris, m. ( once /., H. ) [ LAP-], a hare: leporem gustare, Cs. Auritosque sequi lepores, v.: Semesus, lu, Fecunda, H. Prov. Lepus
: :


Iepu9culus
tute es et

levitas

467
a hare^ and after
],

game^T.
little

The

pulmentum quaeris
[

constellation Lepiis,

Of weight,
levis

1. levis,

e,

adj.

light,

not heavy

with comp. and sup. [2 LEG-]. : terra, light soil, Y.


:

lepusculus, m. dim.
hare, leveret.

lepus

a young hare,

Lesbius,
civis,

adj.^ =zAsai3ioc,
:

of Lesbos, Lesbian:
:

Alcaeus, H. Sapphic meter, H.

plectrum, Alcaic, H. vinura, H.

pes, the

(i. e.

of Lesbos, Lesbian: barbiton of Alcaeus and Sappho), H. ace. um, m. [cf. 1 latio], a wailing, (lessus), funeral lamentation : f uneris, XII Tabb. ap. C.
adj.,

Lesb5u,

letalis, e, adj. [letum], deadly, fatal, mortal: Plur. 7i. as yolnus, v.: ensis, 0.: ferrum, lu.

subst.,

means of
:

death, L.

Lethaeus,
amnis, V.

vincula,
:

found, V,
lethargy.

^Aij^alog, of Lethe, Lethean ^omnns, proe. of death, H. sucus, 0, ros, soporific, Y.


adj.,
i.
:

lethargicus,

As

subst. m.,
i,

lethargus,

= Xrj^apyiKog, affected with a lethargic person, H. m7, = X-n^apyog, drowsiness,


adj.,
leth-

argy: lethargo grandi oppressus, H. Lethe, es, /., =Ar]BT], a river in the lower world, river of oblivion : aqua Lethes, 0. letifer, fera, ferum, adj. [ letum + 1 FER- ],
death-bringing, death-dealing, deadly, fatal: arcus, V. ictus, 0. : locus, a mortcd part, 0.
:

leto, avi, atus, are [letum], to giden, 0. letata corpora, 0.


:

kill,

slay

LycurMilia

armaturae Numidae, light-armed, Cs. miles, nudi, aut sagulo leves, lightly clad, Ta. : Per virgaque levem coerces levTs populos, shades, 0. Of digestion, light, easy to Aurea. turbam, H. digest : raalvae, H. Of motion, light, swift, quick, venti, 0.: pollex, 0.: ad fleet, nimble, rapid: motus leviores, X. Messapus cursu, Y. : Quaere modos leviore plectro, gayer, H. hora, fleeting, 0. Slight, trifling, small: Ignis, 0.: tactus, ^entle, 0.: querellae, 0. Fig., vdthout weight, of no consequence, light, trifling, unimportant, inconsiderable, trivial, slight, little, petty : labores, T. haec leviora fortasse verba auditio, unfounded report, Cs. : cui res et pecunia levissima fuit, insignificant: proelium, skirmish, Cs. leviore de causa, Cs. praeeordia levibus flagrantia causis, lu. : versus, II. Flebis levis, neglected, H. rati, leviorem futurum apud patres reum, L. P^a^y, light: non est leve Observare, no easy matter, lu. quidquid levins putaris, easier, lu. leviora toUi Pergama, H. Of character, light, light-m.inded, capricious, fickle, inconstant, untrusticorthy, false: mulieres sunt levi sententia, T. homo tu levior cortice, H. indices quid levius aut turpius, Cs. auctor, L. spes, empty, H. Light, not severe, mild, gentle, pleasant: alquos leviore nomine appellare audire leviora, milder reproaches, H. eo, quod levissimum videbatur, decursura est, mildest, L. : Sithoniis non
L.
:

letum,

1,

n. [LI-], death, annihilation:


:
:

levis

Euhius,

i.

e. hostile,

H.

2. levis, corpuscula amite levi tendit retia, pocula, Y. guine, 0. H. coma pectine levis, 0.: Levior adsiduo detriinimicus pumice levis, H. pari leto adfectus est, N, novo genere leti tis aequore conchis, 0. mergi, L. P e r s o n. consanguineus Leti Sopor, rid)bed, lu. argentum, not chased, lu. levi cum sanguine Labitur, slippery, Y. As subst. n. : ExV. JRuin : tenuis Teucrtim res eripe leto, Y. Xevi:a(j'7nQ, armed terni ne quid valeat per leve morari, smoothness, leucaspis, idis, adj. f, H. Without hair, smooth, beardless : luventas, with a white shield : phalanx, L. Youthful, delicate, levamen, inis, n.\\ levo], an alleviation, miti- H. Crura, lu. caput, lu. tender: pectus, Y. colla, 0. Fig., of speech, gation, solace, consolation : in te uno eius mali, verborum concursus. smooth, fiowing : oratio Of a person curae casusque, Y. L. As subst. n. : sectans \ev\di, polish, H.
leto stere, adj.,
: :

multa dare leto, V. turpi leto perire nendus, V. calcanda semel via leti, H.
: :

smooth, smoothed, not rough:


:

sine sanpuellas adimis leto, save from death,


:

levamentum,

l,

n.
:

[1 levo], an

alleviation,

mitigatio7i, cotisolalion

miseriarum: mihi illam


levo
],

rem fore levamento.


levatio,
onis,

1. levitas, atis, /. [ rum, Cs. sua, 0. Po


:

1 levis ], lightness e t. nimia levitate


: :

armo-

[ 1

an

alleviation,
ea,

cus

mitigation, relief:

tibi

levationi esse:

quae

(flos),

mobility, 0.

libera,

power
:

to

cadumove, 0.

levationem habeant aegritudinura, may alleviate: doloris. lessening, diminishing : vitiorum.

levatus, P. of 1 levo. levatus, P. of 2 levo. leviculus, adj. dim. [1 levis], somewhat light, regard as trifling, Ta. Of speech, slialloicness, a little vain : Demosthenes. superficiality : opinionis. levidensis, e, adj. [ 1 levis ], lightly wrought, 2. levitas, atis,/. [2 levis], smoothness: in slight, poor: munusculum. Fig., of speech, tactu esse modum levitatis.

i g., light-mindedness, changeableness, fickleness, inconstancy, levity : Graecorum quid est inconmobilitas stantia, mobilitate, levitate turpius ? amatoriis levitatibus dediti, et levitas animi, Cs. As subst. n. : in levi habere, i. e. to frivolities.
:

levipes, pedis,
lepus.

adj. [1 levis+pes], light-footed:

smoothness, fiuency, facility : nihil levitate Aeschini


cedere.

leviter


libenter
:

: : : :

468

leviter, adv. Avith comp. levius and sup. levissime [1 levis], lightly, not heavily : armati, lightarmed, Cu. levius casura pila, with lessforce^ Cs. Fig., slightly, a little, not much, somewhat: inflexum bacillum: saucius: lucra ligurriens: velle, levius 0.: tan to levius miser, so much less, H.

amici semper velint leges Epicuri : ultra Legem. tendere opus, H. lex et ratio loquendi, lu. equi sine lege ruunt, in disorder, 0. banc dederat Proserpina legem, had prescribed this order, V. contract, agreement, covenant: in mancipi lege, a contract of sale: Manilianas venalium vendendo:

ut levisEasily, sime dicam, with extreme moderation. lightly, without difficidty, with equanimity : sed ledolere, 0.
:

levius strepere, less loudly, S.

vissirae feram,
L.
:

nimis leviter lata iniuria, levius torquetis Araehne, more nimbly, lu.
si, etc.
:

1.

Iev5, avi {old fut. pei]f. levasso, Enn. ap. C),

atus, are [1 levis], to lift up, raise, elevate: sese, V. Se de caespite, rise, 0. : levat aura cvcnum,
:

rum leges ediscere, legal forms. condition, stipulation : hac lege tibi adstringo meam fidem, T. legibus dictis, L, fata Quiritibus Hac lege dico, ne, etc., H. leges captis inponere, conditions, 0. sed vos saevas imponite leges, lu. : pax data Philippo in has leges est, terms, L. : se sub leges pacis iniquae Tradere, V.
: :

lexis, eos
Lucil. ap. C.

[ace. plur. -eis], /.,

= \kKiQ,

a word,

cubito levatus, 0. To make lighter, lighten, relieve, ease : iuraenta sarcinis levari iubet, S. te

H.

fasee,
his

libamen, inis, n. [libo], a portion offered to the serpentum eolla levavit, i. e. relieved (of gods, firstfruits, libation, 0. libamina prima, Aairs weight), 0.: Fronde nemus,st7'ip,Y.: sed nee offered hi beginning a sacrifice, V. F i g. nova
:

V.

Damna
take
:

levant, lighten the ship, lu. To take away, furca levat ille bicorni Sordida terga suis,
:

servatae libamina famae,

i.

e.

the first delights, 0.

viro manicas levari iubet, V. Fig., to lighten, relieve, console, refresh, support: me levant tuae litterae luctum solacio Auxilio
:

takes down, 0.

libamenta, orum,
to

n. [libo],
:

the gods,

libation

sacrificiorum

a portion offered libamenta


liba-

praedarum, first-fruits.
libatio, onis, y. [libo], a drink-off'ering,
tio7i.

viros,
slake,

0. To
:

V.

curara

animi sermone
:

lighten, lessen,
:

fonte sitim, alleviate, mitigate


:

Plur.,

C.

sumptum

salutari arte fesT. inopiam, Cs. sos Corporis artus, H. : poenam honore, 0. : vario
sibi,

viam sermone, V. calamitatem innocentium volpaupertatem propinqui, lu. To lessen, diminish, weaken, impair : inconstantia levatur auctoritas Multa fidem promissa levant, To relieve, release, discharge, free : quod hiberH. nis (civitas) levetur, Cs. me hoc onere Volsci
:

nerum raetum

libella, ae,/. dim. [libra], aji as, the tenth of a denarius: ecquis Yolcatio unam libellam dedisset ? a single cent : ad libellam, to a farthing fecit te (heredem) ex libella, me ex teruncio, i. e. sole heir, on condition of giving me one fourth.

libellus, 1, m. dim. [3 liber], a little hook, pamphlet, manuscript, writing : scripsi illud quodam
in libello libellis operam dare, to hooks, L. comis garrire libellos, clever comedies, H. nostri farrago libelli, lu. : te quarere in libellis, i. e. in the book: : :

levati metu, L.

qui hac opinione opera levandi


:

To avert:

sunt

pectora sollicitudinibus, H. cura levata, 0. omen, V.: ictum dextra, H.

2. Iev5, avi, atus, are [2 levis], to polish : levato ferro Spicula, V. F

make
i

smooth,
polish,

g., to

smoothe : nimis aspera sano cultu, H.

lex, legis,/. [3 IjEG-I, a formal proposition for a laio, motion, hill (offered by a magistrate to the people) legem f erre antiquare rogare legem A a dictatore promulgavit pertulitque, ut, etc., L. comitiis lata: scivit legem de publicanis: populus ponunt libellos, lu. lawyer^s brief: magno R. iussit legem de civitate tribuenda repudiare. in fasce libelli, lu. hill adopted hy the people in the comitia, enactlibens or lubens, cutis, adj. with step. [P. of ment, law : civitati legem constituere leges ac iura labef actare legem condere, L. decern tabularum libet], loilling, loith readiness, roith good will, loith leges, the ten (afterwards twelve) tables, coynposed pleasure, glad : ego illud vero item feci ac lubens, utrum libentes an inviti dabant ? tecum by the decemvirs, L. f raudem legi facere, evade the T. laio, L. omnia lege facta, legally : ut legibus fieret obeam libens, H. me libente eripies mihi hunc iudicium, according to law, N. lictorem lege agere errorem, to my satisfaction : animo gaudenti ac iubere, do his office, L. Lege agito, bring an ac- libenti libentissimis animis eum recipiunt, Cs. Glad, happy, tion, T. law, precept, regulation, principle, rule, fecit animo libentissimo populuS R.

memoranH. quid memoriae causa memorial, petition: libelretulit in libellum. lam composuit vitem posce libello, lu. notice, programme, placard, handbill: gladiatorum libelli libellos deicit, auction handbills: vestitur tota libellis Porticus, lu. letter : libellum ipsius habeo in quo, etc. loritten accusation, indictment, complaint: Sulcius Ambulat cum libellis, H. Comsellers''

shops: mens (a dum-book, jouryial, diary

satire),
si

haec lex in lege utar, T. amicitia sanciatur veri rectique prima historiae, ne quid falsi dicere audeat lex amicitiae, ut idem
mode, 7nanner :
: : : :

mea

joyful, cheerful,
libens

merry : gnati

in nuptiis, T.

libenter or lubenter, adv. with comp. and


sup.
[
],

willingly, cheerfxdly,

gladly, with


Libentina
pleasure
:

: : ::


liberi
:

469
Terentiano verbo

caerimoniarum, ritual, Ta. quas (sententias) hoc libro exposui libros pervolutare libri confectio libri carminum valentium, of charms, H. bentius responsura, 0. libentissime dare. libros Libentina (Lub-), ae, /. [libens], a surname adire decemviri iussi, i. e. Sibylline books, L. libri Etruscorum, religious books. division of a work, of Veiiiis as goddess of pleasure. book : tres libri de Natura Deorum dictum est in libet. (Iibe5), see libro superiore legi tuum nuper quartum de Fini1. liber, era, erum, adj. with comp. and sup. bus (sc. librum). list, catalogue, register: littera[LIB-^yfree, unrestrictedy unrestrained^ unimpeded, rum adlatarum libri. letter, epistle: grandis, N. unembarrassed, unshackled: ad scribendi licenium, Liberalia, n., a festival of Liber, C, 0. tiam integro animo ac libero causam defendere, liberalis, e, adj. with comp. and sup. [1 liber], unbiassed: liberi ad causas solutique veniebant, under no obligations : vox, L. libera Verba animi of freedom, relating to freedom : nam ego liberali proferre, lu. tibi uni vexatio direptioque socio- illam adsero causa ma.nn, formally assert that she rum impunita f uit ac libera liberum est alcui is free-born, T. Coniugium, of free persons, T. non adesse, he is free : libero, quid firmaret {abl. Befitting a freeman, dignified, honorable, ingenuous, mandata, gracious : forma praeter ceteras, T. liberalissima absol.), i. e. with full power to ratify, Ta. studia spes liberalioris fortunae, of a higher stafaenus, unrestricted, L, unlimited authority, L. responsum, gracious. Bountiful, genercustodia, i. e. s^irvcillance without imprisonment, tion, L.
ilia

cum

vivis, T.

uti: libentius (cenavisse),


:

m<A

better appetite:

li-

suffragia, the iu liberis custodiis haberi, S. L. right of voting freely, lu. aedes,yVee quarters (for ambassadors in Rome), L. lectulus, i. e. single :
: : : :

ous, munificent, liberal: liberales

(sunt), qui

aes

toga,

i.

e.

a man^s,
:

0.

liberas fruges

ferre,

i.

e.

alienum suscipiunt amicorum liberalissimi et beneficentissimi ex sociorum f ortunis, S. pecuniae, S. \\dX\Q,\xm, ample : epulae, Ta.
: : :

spontaneous, H. agri, untaxed: neque Turno mora libera mortis, i. e. nor is he free to delay death,

V.

Vino,,

freeing
;

solutiores sumus, quod, etc.

centia liberior

hoc liberiores et verborum liamicitia, more ahena, liberiores litterae


care,

from

H.

poeta,
:

liberalitas, atis, /. [liberalis], a characteristic of a freeman, ingenuousness, frankness, affability : liberalitate liberos Retinere, T. homo non liberalitate popularis. Generosity, liberality : bona

unrestrained : (flumina) Liberioris aquae, less impeded, 0. (Tiberinus) campo liberiore natat, more open, 0. liberrime LoUi, most frank, H. indignatio, most outspoken, H. ab omni sumptu, exempt (consul) a deliciis, uninfluenced: ab observando homine perverso, i. e. from all regard for, etc. animus a partibus rei p., S. animus omni cura, free : animus religione, L. (equus) liber habenis, V. liber laborum, H. Free, not subject, not slave: neque vendendam censes Quae liberast, T. dis habeo gratiam Quom aliquot adfuerunt liberae (as
:

quam

largiri liberalitas vocatur, S. beneficentia, liberalitatem appellari licet: in sorores. gift, present, Ta.
:

liberaliter, adv. with


lis], like

coiJip.

and
:

s^ip.

[liberaservire,

a freeman, nobly, ingenuously, courteously, g7'aciously : educatus vivere


i.

liberally,
:

properly, T. respondere, Os. Bountifully, prrofusely, generously, liberally : benigne ac liberaliter instructus, Cs. vivo paulo liberalius liberalissime polliceri.
e.
: : : :

liberatio, onis, /. [libero], a freeing, releasing,


release, liberation
:

testify), T. populus (ciyitates) liberae atque \nm\u\Q?,, free from service, L. Roma, lu. Devota morti pectora libera, i. e. delivering from servitude, H. As subst. m. : (adsentatio) ne libero quidem digna, a freeman. ^As subst. n. libera meliore iure sunt quam serva, i. e, the law is on the side of freedom. Unbridled, unchecked,
:
:

competent to
:

omnis molestiae

libidinosissi-

mae

liberationes, acquittals.

oris, m. [ libero ], a freer, deliverer, patriae liberatores urbis, L. : liberator populus, L.

liberator,
:

liberator

sit free, unrestrained, licentious : adulescens, T. adulescentia liberior, somewhat freer : libero mendacio abuti, L.
:

2. Liber, eri, m. [LIQV-], an Italian deity of planting and fructification ( identified with the Greek Bacchus), T., C, Y., H. TFme, T., C, H.

libere, adv. with comp. [1 liber], freely, unrewithout hinderance: animus movetur: Liberius vivendi potestas, T. Openly, boldly, frankly: consilium dare: ut ingredi libere (oratio) videatur: liberius loqui: liberius si Dixero quid, H. tellus Omnia liberius ferebat, spontaneously, Y. Like a freeman, liberally : educti, T.
strictedly,

Of a tree, the inner bark: 3. liber, bri, m. obducuntur libro aut cortice trunci udoque docum alta liber cent (germen) inolcscere libro, Y.
: :

parched through, Y. Because dried bark was anciently used to write on, a book, work, treatise: Platonis de morte:
aret in ulmo,
i.

e. tJie

elm

is

liberi, erorum or erum [1 liber], /ree persons ; hence, the children of a family, children: cum coniugibus et liberis ex quibus (uxoribus) liberos habere, Cs. Per liberos te precor, H. habitus in liberum loco Ingenio esse in liberos leni (i. e. in filium), T. a praedonibus sublati (of one child) pax per eum et per liberos eos confirmata.
: :


bero
liberate,

: : : :


libra
idis, adj.
:

470
sese.

Hbero, avi, atus, are [1 manumit : servos,

liber], to set free, free,

Cs.

2b

Libethris,

free,

thrm

(on Mt. Helicon)

f, = AEi(3n^piQ, of LibeNymphae, the Muses, V.

acquit : vectigalls multos ac stipendiaries liberavit, exempted from taxes : amotus terror animos libera verat hominum, L. ab eo: se a Venere, /rom his duty to Venus : me metu, T. civitatem aere alieno, S. servos supliberandi peritenebris Hippolytum, II. plicio se aere alieno, to pay a debt : aliquem culo, Cs.
release, extricate, deliver,
: : : :

libidinose (lub-), adv. [libidinosus], at pleasure, by caprice, wilfully, wantonly: quae ille fecerit : in humiliores consulebatur, L.

libidinosus
\\\h\^6\, full

(lub-), adj. with co7np. and


:

su,p.

of desire, passionate,
:

ivilful, licentious,

sensual, lustfxd, voluptuous, libidinous

homo
:

libi-

culpae, L.
rarentur,

voti liberari, Cs,


:

multos ex incommo-

dinosissimus
lecherous,

nihil

isto )

libidinosius

caper,
:

dis pecunia

would

promise: templa liberata, cleared of buildings obstructing


tlie

eae (linguae) sealpello resectae libebe set free : fidem, discharge a promissa, cancel: nomina, settle, L.
absolve, acquit:

'B..'.

voluptates: libidinosissimae libera:

tiones, arbitrary

adulescentia.

As

snbst.

libi-

dinosis servire.
inis, /. [LIB-], pleasure, delonging, fancy, inclination: ulciscendi : delendi urbem, L. in decoris armis libidinem habere, delight, S. : tanta libidine volgi Inordinate desire, passion, caprice, Auditur, lu. zvilfidness, xoantonness : ingenium proclive ad lubi-

view.

To

Iibid5 or lubid5,
eagerness,

Sopatrum

illo

cri-

sire,

mine: liberatur Milo, non eo consilio profectus esse, of having started with the design, etc.
liberta, ae,/. [libertus], a freedwoman: Yeneris, C, H.

libertas,
sence

atis, /. [1

liber],

freedom,
:

liberty, ab:

dare of restraint, pe^-mission : vitae, Cs. populo earn libertatem, ut, etc. praecidere sibi omnium rerum, L. liberta tem vivendi: fandi,V. serCivil freedom, liberty : aequa omnibus, T. vo libertas data est omnes homines natura liberPolitical freedom, liberty, indetati studere, Cs. pendence: adepta libertate quantum civitas creve-

ad libidinem suam nobilium bona dinem, T. vexare fortuna res cunctas ex lubidine celebrat, by caprice, S. vitiosa, H. instruitur acies ad libidinem militum, L. Sensuality, lust: vicit pudorem libido: libidine adcendi, S. Lucre tiae per vim stuprandae, L. venas inflavit libido, H. salPlur., tante libidine, i. e. passion goading on, lu. lavish display, voluptuous representations : f rangere
: : : :
: :

eorum

libidines.

populi R. est propria libertas in libertate permanere, Cs. conditor Romanae libertatis, L.
rit, S.
:
:

Libitina, ae, /., the goddess of corpses (in her temple were kept the funeral apparatus and the The spirit of liberty, consciousness of freedom: registries of death): acerba, H. The apparatus Freedom of speech, frankness^ innata: timefacta. funerals : pestilentia tanta erat ut Libitina vix of boldness, candor : Hoc mihi libertas, hoc pia lingua sufficeret, i. e. the dead could hardly be buried, L. dedit, 0. ingeni, S. Licejise: nimia. Person., Death: vitare Libitinam, H., lu.
: :

the goddess

of Liberty, C,

L., 0.

libertina, ae, /. [ libertinus ], a freedimman: libertinam ducere uxorem merx Libertinarum, H.


:

sua

libita, orum, n. [P. n. of Yxh&i], pleasure, liking: libita exercebant, Ta.

libo, avi, atus, are [LIQV-], to take out as a of the condition of sample, take a little of: quodcunque cibi digitis, a freedman : ordo, L. homo, a freedman : mulier, 0. To take a taste of, taste, sip: iecur, L. flumina of a freedwoman, li.: liber tino patre natus, H. summa, V. vernas Pasco libatis dapibus, i, e. As subst. m., a freedman: libertini filius libertini remnants, H. To pour out, offer as a libation,

libertinus,

adj. [libertus],
:

spill, sprinkle, make a dnnk-offering : in mensam libertus, I, m. [liber], a freedman, emancipated laticum honorem, V. mero libans carchesia Bacperson: feci, ex servo ut esses libertus mihi, T. cho, of pure wine, V. Oceano libemus, V. Hoc Caesaris. auro (i. e. hac patera aurea), V. libato (i. e. postTo besprinkle: pateris libet or lubet, libuit or libitum est, ere, im- quam libatum est), V. altaria, V. To offer, dedicate, consecrate (esp. of pei's. [LIB-], it pleases, is pleasing, is agreeable: age, age, ut lubet, T. Ut lubet, as you will, T. first-fruits ) certasque f ruges diis dapes, L. tristia dona cineri, Y. Celso lacrimas adempto, adde, si libet, velocitatem faciat quidlubet, T. 0. To touch lightly, graze : summam celeri pede siquid lubet, T. efficere, ut id non liberet quod non oporteret Scribendi, quodcumque animo fla- harenam, 0. oscula natae, kissed lightly, Y. To F i g., to take grante liberet, Simplicitas, lu. cui persuasi, mihi impair : viris, L. virginitatem, 0. id non libere: sin poterit id quod libet: ipsam out, cull, extract, gather, compile, collect : ex variis despoliare non lubet, T. quid exspectem non lu- ingeniis excellentissima quaeque: neque ea, ut
:
: :

centuriati, L.

bet augurari: libet expectare quis impendat, etc., I should like to see who, etc., lu. : non libet mihi deplorare vitam Insanire libet quoniam tibi, V.
:

sua, possedisse, sed ut aliena libasse.

libra, ae, /. [CLI-], a balance, pair of scales : libra et aere, by scale and altera librae lanx
:

libramentum
: :

: :

licet
:

: : :

471
dat, ut, etc.

balance, i.e. in due form, L. quod quis libra raercasine libra atque tabulis, i. e. withtur et aere, H. Libra, the Balance (a conout legal formalities. plummet, level: ad librara stellation), V., H., 0.

licentiae dabat gloria r sumpBoldness, presumption, license (militum) licentiam reprehendere, Cs. a Demo-

tantum

ta pudenter, H.
crito

omnino haec

fecerat turrls, by the level, i. e. of equal height, Cs. As a weight, a pound, Roman pound: corona aurea libra pondo, L. una Farris, H.

cendi.

Unrestrained
:

licentia

iuvenilis

quaedam

di-

liberty, license, dissoluteness,

licentiousness,
tia, T.

wantonness : deteriores sumus licenlibertatem, L.


: :

ITbramentum,
plumbi, L. strap, Ta.

i,

n.

[libro], a weight, load:

A
A

means of balancing : tormentorum,

geometrical plane, surface.

libraria, ae,/. [libra], she who weigJis out tasks, forexooman, lu.

licentiam suam militum, N. magna gladiorum est licentia, i. e. murder is prevalent inmensa ponti, 0. Person., the goddess of Lice7ise : teraplum Licentiae lasciva, H,

omnium rerum: malle

quam aliorum

librariolus,
librarius,
books
:

I,

transcriber, scribe

m. dim. [2 librarius], a ex librariolis Latinis.


:

copyist,

ere [LIC-], ta be for sale, be 1. liceo, , priced, be vahced: quanti licuisse tu scribis (horPoet.: unius assis Nou umquam pretio tos). pluris licuisse, esteemed a whit the more, H.
cul,

adj. [3 liber],

scriba, copyist

scriptor, transcriber
librarii

of
:

of books, belonging to taberua, bookseller's shop books, H. As subst. m., a

2. (liceo), see

licet.

copyist, scribe, secretary

mendum,
:

L.

As

librum tuis
subst. n.,

librariis dai-e:

a book -case,

book-chest

librarium illud legum vestrarum.


libritor.

liceor, licitus, erf, dep. [LIC-], to bid, make a bid: licetur Aebutius digito, by raising a finger quod, illo licente, contra liceri audeat nemo, Cs. hortos, bid on : hostium capita, Cu.
:

librator, see
dished,

libratus, adj. with comp, [P. of libro], branpondere ipso with impetus: ictus, Ta.
:

libratior ictus, with

more impetus,

L.

librilis,

e,

adj. [libra],

of a pound: fundae,
m. [libro], a hurler,

throwing stones of a pound^s weight, Cs.

libritor (-ator),
thrower, Ta.

oris,

licet, cuit and citum est, ere, vnpers. [LIC-J. It is lawful, is allowed, is permitted, with or without dat. of person. Without subject : immo, aliis si licet, tibi non licet, T. Dum licitumst ei, si per vos licitum erit T. fruare, dum licet, T. sic Ut quimus, aiunt, quando, ut volumus, non licet, T. ut id, quod liceret, daret. With neut. pron. as subject si illud non licet, Saltem hoe
I.

Iibr5, avi, atus, are [libra], to poise, balance, hold in equilibrium : terra librata ponderibus in alas suum corpus, 0.: Yela dubia librantur ab aura, are swayed, 0. imperi corpus, sway, Ta. To swing, sway, brandish, hurl, dash, cast, launch, dextra librafling, throw : telum, V. caestus, V. turn fulraeu ab aure Misit, 0. librata cum sederit glans, L. corpus in herba, stretch, 0.
:

mihi id ne licere quidem quid deceat non quantum liceat vobis, spectare id quod non licet Cui tantum de te licuit ? who had such power over you ? V. With inf. : inpune optare
licebit, T.
:

vos,

liceat vivere, T. licet hoc videre poscere ut perculsis instare liceat, L. hie cognosci licuit, quantum, etc., Cs. cooptari sacerdotem licebat: licet nemini contra patriara ducere exercitum, no man is at liberty to, etc. meamet facta mihi dicere licet, S. With ace. and

istuc licet, T.
:

Modo

a cake, pancake (flour, made up with milk or oil, and baked ) rustica liba, 0. adorea liba per herbam Subiciunt epulis, V. liba

libum,

I,

n.,

inf.

Non

licet

hominem
: :

esse, etc. T.

eodem ut

iure uti

senem

Liceat, T.

cum* non

liceret
:

Romae
medios

quemquam

esse, etc.

liceat esse

patulum, lu. esse iam non licebit is erat annus, quo per leges ei consulem fieri liceret, Cs. Iiiburnus, adj., of Liburnia (in Illyria), Pr. With dat. predic. and esse (rarely with other As subst. m. : LiburnT, the Liburnians, L., V. Liburnus, a Liburnian slave, lu. As snbst.f, a fast verbs) liceat his ipsis esse salvis ut iis ingratis esse non liceat: quibus otiosis ne in communi vessel, Liburnian galley, brigantine, H., Cs., Ta. quidem otio liceat esse: illis timidis et ignavis
venalia, lu.
: :
:

miseros mihi esse piam, 0.

liceus, entis, adj. with comp. [P. of \icei],free, unrestrained, bold, Pr. : licentior dithyrambus. J'lur. n. as subst. : multa licentia Dicere, 0.

licenter, adv. with comp. [licens], freely, without restraint, boldly, impudently, licentiously: at scribere, H, licenquam licenter id facere, L. tius cum domina vivere: Romanos laxius licentiusque futuros, more remiss in discipline, S.
! :

L. cui tribuno fieri non liceret cum postulasset ut sibi triumphanti urbem invehi liceret, L.: atqui licet esse beatis (sc. iis), H.: licet eminus esse Fortibus, 0. Hannibal precatur deos ut incolumi cedere atque abire liceat, L. With ut : neque iam mihi licet neque est integrum, ut, etc. With subjunct. : ut lubet, ludas licet, you may, T. f remant omnes licet, dicam, etc., let them
licet esse,
:
: . . .

licentia, ae,/. \\icens], freedom, liberty, licence, leave: nobis nostra Academia magnam licentiam

rage : studium deponat licebit cantantes licet eamus, V. licebit curras, H. II. Introducing a
all
:

licitatio

: :

limen
:

: :

472

concession, he it that, granted that, conceding that, even if, although, notxvitJistanding (passing into a conjunction) licet undique omnes mihi terrores impendeant succurrara licet me desipere dicatis
:
: :

supervacuum, writing-tablet, lu. dolato Confisus ligno, plank, lu. tree : nautis venerabile, V. triste, H.

isque, licet caeli Licet supeibus ambules, H., V. regione remotos, Mente deos adiit, 0. licet tibi licet significarim, ut ad me venires, tamen, etc. certe levior reprehensio hoc quivis reprehendat quaravis licet insectemur istos (i. e. licet inest sectemur, quantum vis, etc.).
: :

bidding, offering
i'actis,

licitatio, onis, /. [licitor ; freq. of liceor], a of a price : palam licitationibus

1. ligo, avT, atus, are [2 LIG-], to tie, bind, bind bind up, bandage, bind fast : mantis post terga ligatae, 0. crus fascia, Ph. : laqueo Guttura, 0. veste Volnera, bandage, 0. : dum mula 11gatur, is harnessed, H. vinculo ligatus, in bonds, Ta. ipsum spiris, enwind, V. digitosque ligat iunctura, connects, 0. Fig., to bind up, bind together, unite: Dissociata locis concordi pace ligavit, 0. : vinclo tecum propiore ligari, 0. : pacta, i. e. conclude, Pr.
together,
: : : :

licitator, oris, m. [licitor freq. of liceor], a bidder: licitatoribus defatigatis.


;

gonibus duris
:

licitus, adj. [P. of WcQi], permitted, allowable, Plur. n. as subst., lawful lawfxd : sermo, V, things, Ta.

2. Iig5, onis, m., a mattock, grub-axe, hoe: Lihumum Exhaurire, H. longi, 0., Ta. aetas patiens ligonis, i. e. of husbandry, lu.
:

ligula,
gula],

ae, /. [2

LIG-; confounded with


:

lin-

licium, I, n. [2 LAC-]. In weaving, a cross thread ; plur., the looof : licia telae Addere, i. e. weave,Y. In gen., a thread: Licia dependent, longas velantia saepes, 0. In charms and spells Tunc cantata ligat cum fusco licia rhombo, 0.

shoe-strap, shoe-latchet

ligulas dimittere,

to leave untied, lu.

lictor, oris, m. [2 LIG-], u lictor, official attendant upon a magistrate : se augustiorem lictoribus duodecim sumptis fecit, L. Twenty-four lictors, with the fasces, walked in single file before a dictator, twelve before a consul, six before a praetor: consularis, H. ; they scourged or beheaded con-

Iigurri5 (ligur-), ivi, itus, ire [1 LIG-], to lick piscis tepidumque ius, H. Fig., to be dainty, To enjoy by stealth: furta, H. To be nice, T. long for, desire eagerly : lucra agrariam curationem.

up:

Iigurriti5 (ligur)-, onis, /. [ligurrio], a fondness

for dainties, ligustrum, i,


lilium,
i,

daintiness, niceness.
n., privet (a

plant bearing grape-

like clusters of white flowers), V., 0.


n.,

demned criminals, C., L. ligamen, inis, n. [1 ligo], a

lily:

tie,

bandage, Pr., 0.

breve, short-lived, H.

In

Candida, V.: candens, 0.: war, a series of ditches

armed with low


mordit, Ph.
vision
labor,
:

stakes, Cs.

ligamentum,
lignarius,
joiner
:
i,

T,

n. [1 ligo],

a bandage, Ta.

lima, ae,/. [1 LIG-],a//e; vipera limam mo-

m. [lignum], a worker in wood,

Fig., of

literary work, polishing, re-

inter lignarios, the carpenters^ quarter, L.

Def uit

scriptis

ultima

lima, 0.

limae

lignatid, onis,/. [lignor], a procuring of wood: lignationis causa in silvas discedere, Cs.

H.
adj. dim. [limatus],

limatulus,

somewhat pol-

lignator,
sent to get

oris,
:

m. [lignor], a wood -emitter, one ished: opus est hue limatulo tuo
oppressis lignatoribus, Cs., L.

iudicio.

wood

limatus,

adj. with comp. [P. of

ligneolus, adj. dim. [ ligneus ], wooden, of a small piece of wood: lychnuchus, ligneus, adj. [lignum], of wood, wooden : vasa, signum: turres, Cs. Dry, withered: coniunx, S,
:

refined, elegant, fine, accurate: vir oratione:

librorum limatius

Wmo], polished, genus fuerit limatior idem, H.


border,

limbus,
limen,

1,

m., a

hem, edge, selvage,

fringe : pictus, V., 0.


[2 LAC-], a cross-piece, threshold, primo Limine, at the outer threshold, lu. Ter limen tetigi (an omen), 0. door, enhacc limina, Intra quae puer est, lu. trance: limen exire, T. intrare: marmoreum, H. fores in liminibus aedium ianuae nominantur templi, Cs. in limine portus, the very entrance, house, dwelling, Ausoniae, border, V. V. abode : contineri limine, at home, L. limine pelli, The barrier (in V. deorum Limina, temples, Y. a race-course): limen relinquunt, V. Fig., a beginning : belli, Ta. in limine victoriae, on the eve, Cu. mortis, Ct.
inis, n.

Ct.

lignor, atus,
collect

[lignum], to fetch wood, wood: lignandi causa progredi, Cs. Supin.


ari, dep.

head-piece, lintel, sill:


:

ace.

lignatum pabulatumque progressi, L.

lignum, i, w. [ 1 LEG-], gathered wood, firewood {pn\y in plur.) ligna circumdare, ignem subi:

ligna o v. In silvam ligna ferre, i. e. cari'y coals to Newcastle, H. Timber, wood: hos lignum stabat ad usus, i. e. to make tables, lu. piece of wood, something made of wood: fisso Yigxxo, spearshaft, leges incidere ligno, a wooden table, H. mobile, a puppet, H.
:

cere

ignem ex

lignis viridibus fieri iussit

super foco reponens, H.


limes


: : :


linteatuB

: : ; :

473

limes, itis, m. [2 LA.C-], a path, passage, road, way, track : eo limite signa extulerunt, L. lato te
:

rum. "F \g., a feature, lineament : numerus quasi extrema liniamenta orationi d^iiuWi, finish : Catonis liniamenta, outlines.

L.

limite diicam, V. : acclivis, 0. transversi, by-roads, Appiae, the line of the Appian way, L. : solito :
:

lineus, adj.
linen:

[
:

linum

dum

],

of

fiax,
:

of

lint,
:

flumina currant Limite, channel, 0.


:

spatioso limite crinem Stella, track, 0.

trahens Sectus iu
:

lanterna vestis, Cu. lining (of a shield), V.

vincula, V.

fiaxen, terga,

obliquo est lato curvamine limes, the zodiac, 0, boundary, limit, land-mark (between two fields effodit or estates) partiri limite campum, V. medio de limite saxum, Iu. certi, H. fortified boundary-line, boundary-wall: limite acto, Ta. Fig., a boicndary, limit : angustus mundi, Iu. way, path : quasi limes ad caeli aditum idem limes agendus erit, i. e. the same means, 0.

lingo,
Ct.

ere, to lick

crepidas carbatinas,

lingua, ae, /. [ old dingua, cf. Germ. Zunge Engl, tongue], the tongue : lingua haeret metu, T. exsectio linguae lingua titubante loqui, 0. linguam exserere (in derision or contempt), L.
: :

limo, fin, atus, are [lima], to file, polish, finish vir urbanitate stilus hoc niaxime ornat ac limat limatus. To investigate accurately, clear up : Ve:

ignara, S. Terborum copia in nostra lingua Largus opura, lingua melior, V. Latium beare divite lingua, H. ut vitemus linguas hominum Aetolorum linguas retundere, check, L. : Favete Unguis, i. e. give at:
: : : :

tongue, utterance, speech, language

ritas limatur in disputatione


liter.

Ph.

To file
:

off,

take

mendacium Subtiaway from,, diminish:


:

tantum alteri adfinxit, de altero limavit: mea commoda, H. se ad minutarum causarum genera,
i.

e.

limited himself.

lim.55us, adj. [3 limus], full of mud, slimy, miry, muddy : planities, S. iuncus, i. e. growing in muddy places, V. flumina, 0.
: :

limpidus, adj., limpid, transparent : lacus, Ct. 1. limus, adj. [2 LAC-], sidelong, askew, aslant,
askance:
limis specto (sc. oculis), T. ocelli, 0. ut limis rapias quid, etc., by a side glance, H.
:

lingua mali pars pessima servi, linguae, i. e. speak for pay, Iu, Tongue, speech, dialect, language : Latina, Graeca qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli, appellantur, Cs. dissimili lingua, S. lingua utraque, i. e. Greek and Latin, H. Of animals, th voice, note, song, bark : linguae volucrum, V. linguam praecludere (of a dog), Ph. tongue of land: eminet in altum hngua, L. Tongue, garrulity, insolence : lingua promptus hostis, L. magna, H. materna, boasting, 0. Fluency, eloquence, readiness of speech : quibus lingua prompta, L.
tention,
Iu.
: :

H.

nam

mercedem imponere

Est animus

tibi,

est lingua,

H.

m. [2 LAC-], an apron crossed with purple (worn by attendants at sacrifices), Y.


2. limus,
3.
T,

lingula, /. dim. [lingua], a tongue of land: oppida in extremis lingulis, Cs. ; see ligula.
linia,

limus,
:

1,

m.
:

[LI-], slime,

mud, mire
:

limum

saxa trahunt, S. f rumenti acervos sedisse inlitos limo Turbata aqua, H. Limus ut hie limo, L. durescit igni, clay, V. limum que inducere monstrat, 0. F i g., filth, pollution : Pectora limo vi-

liniamentum,
:

see

line-.
[

liniger, gera, gerum, adj.


clothed in linen

linum

GES-

],

turba, 0.

grex, Iu.

tiata

malorum, 0.
(linia), ae, /. [lineus],
:

linea

a linen thread,

perpendiculo et linea uti ferri suo deorsuni pondere ad lineam, perpendicularly : saxa, quae rectis lineis suos oi'dines servant, in horizontal courses, Cs. (ignis) rectis lineis line, mark, bound, limit, subvolat, vertically. goal : extrema linea Amare baud nil est, i. e. to see the loved one at a distance, T. cogit nos linea iungi, i. e. the boundary of the seats (in the theatre), 0. Fig. est peccare tamquam transire lineas, to pass the mark : mors ultima linea rerum

string, line, plumb-line

Iin5, levi, litus, ere [LI-], to daub, besmear, anoint, spread, rub over : cera Spiramenta, V. spicula vipereo felle, 0. : Sabinum quod ego ipse testa Conditum levi (sc. pice), sealed with pitch, H. dolia, Iu. plurima cerno, digna lini, i. e. that deserve erasure, 0. : paribus lita corpora guttis, adorned at regular intervals, Y. 7b bedaub, be:

mire

ora luto, 0.
liquT,

carmine f oedo Splendida facta,


,

degrade, H.

linquo,
cilla, Iu.
:

ere [LIC-], to

go away,

leave,

quit, forsake,

depart from : Linquebat comite anterrani Nil intentatum nostri liquere


:

poetae, H.

est,

H.

stroke,
etc.
:

liueam.entum (linia-), i, n. [ linea ], a line, mark : in geometria lineamenta, f ormae,

liniamentum, longitudo latitudine carens. feature, lineament : conformatio liniamentorum habitum oris lineamentaque intueri, L, animi liniamenta sunt pulchriora quam corporis. Plur., designs, drawings, delineations: adumbratorum deo;

i. e. try everything, V. trepidantem liquerunt nervi, strength forsook him, Linquor et cado, swoon axcay, 0. Linquebant 0. dulcis animas, died, V. Socios, abandon, V. promissa procellae, i. e. not to keep, Ct. alquem Seminecem, Y. F i g., to leave, give up, resign, abandon, relinquish : haec Liuque severa, H.

nil

inausum,

linteatus, adj. [ linteum ], clothed in linen legio, i. e. of picked men, L. cohortes, L.


:


lunter

linter

: :


lis
:

474

( once m., Tb. ), cavat ax'bore lintres, boat, skiff, wherry: luntribusMnateriem in V. insulam convehere: fluraen lintribus iunctiS' tranNaviget hinc alia iam mihi linter aqua, sire, Cs. in liquids, nat i. e. let me turn to somebody else, 0. tibi linter aqua, i. e. you have a favorable opportunity, Tb.

linter

),

tris,

/.

'jr\vvTi)p,

ti'ough, vat, tub:

habere, quod liqueat corpus esse liquebat, 0. liquet mihi deierare non vidisse, etc., / am free to swear, etc., T. "With non, it does not appear, is not evident, is doubtful: non liquere dixerunt (iudi-

ces)

cum causam non

audisset, dixit sibi iiquere.

linteum,
a
sign), lu.
:

I,

n. [linteus],
:

a linen cloth:
i.

linteis

become flmd, melt, liquefy: tabes nivis liquescentis, L. haec ut cera liquescit, V., 0. Corpora dilapsa liquescunt, i. q. putrefy, 0. To grow soft, become
,
,

liquesco,

ere, inch, [liqueo], to

et vitro delatis

inscripta lintea,

e,

A sail
vestis
:

Linen : poUiceri lintea in dare lintea retro, V. Integra


:

curtains (as vela, L.


lintea,

tuna

effeminate: voluptate. liquescit, 0.

To

melt, waste

away :

for-

H.

inplere lintea ventis, 0.

A
an
:

liquet, see liqueo.

kerchief, Ct.
linen, linen-: lintea

liquidd, adv. with comp.


fully, T.
:

liquidus
:

],
i.

clearly,
e. tincth-

linteus, adj. [linum], of


tunica, L.
:

plainly., evidently, 2vith certainty

iurare,

libri,

ancient chronicle on
L.
:

audire

confirmare

liquidius iudicare.

liquidus, adj. with comp. and sup. [ LIQV- ], loricae, N. x'ax, a linen breastplate, L. odores, liquid floiving, fluid, liquid: venenum, 0. lintriculus (lunt-), I, m. dim. [linter], a small unguents, H. sorores, fountain - nymplis, 0. iter, boat, wherry. a voyage, Pr. As snbst. n. : liquid! urna., water, linum, i, n. [cf. Xivov^flax: lini inopia, Cs. H. Cum liquido mixta polenta, 0. Clear, bright, reticulum tenuissimo lino. A thread: linum transparent, limpid, pure : fontes, V. Falernum, linum incidimus, H. aer, V. liquidior lux, Cu. ros, 0. liquidisostendit non una cicatrix, In. A fishing- simus amnis, 0. nox, V. iter, serene way (through legimus, the fastening (of a letter). line : raoderabar harundine linum, 0. A linen the air), V. Of sounds, clear, pure: voces, V.
: :

linen, kept in the temple

of Juno Moneta,

tho-

through rope, cable : subducere carbasa lino, linen, H. 0. net, hu7iter''s net, toils: positarum Una plagarum, 0. umida, a fisher^ s net, V. cymbae Unique magister, i. e. the fisherman, lu.
cloth, linen:

Massica lino

vitiata, strained

vox, H.
ruptioyi

F
:

g.,

flowing, continuing without inter-

genus sermonis. Unmixed, unadulterated: alqd purum liquidumque haurire: voluptas.

Iiqu5, , atus, are [ LIQV- ], to make liquid, melt, dissolve, liquefy : liquatae Guttae, C. poet.

Iippi5,

ire [lippus], to

have watery

eyes,

To

strain, filter, clarify

vina, H.

he blear-eyed: leviter.

lippitudo, inis, /, [lippus], blcaredness, rheum, inflammation of the eyes : diuturna: molestior.
lippus, adj., blear-eyed, bleared, inflamed: Non contemnas lippus inungi, H. fuligine, blinded,
lu.
:

, liqui, dep. [ LIQV1. liquor, ], to be fiuid, be liquid, fiow, melt, dissolve : huic ( arbori ) atro

liquuntur sanguine guttae, V.

Liquitur in lacri-

mas, 0.

see 2 liquens.

Pro
i.
:

v.:

Omnibus

et lippis

ribus,

e. to the

whole world, H.

notum et Of mental

tonsoblind-

ness

oculis lippus inunctis, H.

2. liquor, oris, m. [LIQY-I.fiuidity : aquae. fiuid, liquid: de patera Fundens liquorem, ivine, H. spissus, 0. liquores amnium : fluidus (i. e. tabes), V. qua medius liquor Secernit, etc.,

Iiquefaci5,
dissolve, liquefy

factus, ere, pass, liquefio, facto

the sea,

H.

tus, fieri [liqueo

+ facio],

make

liquid, melt,
:

lis, litis (old

form

stlis, stlitis),

f, a
:

strife, dis-

tura, 0.

legem aera liquefacta flamma saxa (Aetnae), i. e. lava, V. caeca me: :

liquefactae, putrid, 0. liquefacta boum per viscera, V. : liquefacta rursus unda, cleared, 0. Fig,, to weaken, enervate: quos nul-

dullae

Tabe

pute, quarrel, altercation: Lites inter eos maxumae, T. : aetatem in litibus conterunt adhuc sub iudice lis est, H. inter vos componere lites, V.:
:

de terrae nomine, 0. exemplum litem quod lite resolvit, solves a difficzdty by raising another, H,
:

lae laetitiae liquefaciunt voluptatibus

liquefiunt

pectora curis, 0.
1.

liquens,

ntis, adj.
i.

[P. of \\g^^o\ flowing,


:

fluid, liquid : campi, V. : undae, 0.

e.

ocean, V.

fluvius, gliding,

fluid, liq^iid

2. liquens, ntis, adj. [P, of W(\nov'\, flowing, mella, V. flumina, V.


. :

Iique5,
1 liquens.
ent, be

licul,
i

g., to
(

evident

ere [LIQV-], to be fluid; see clear', be manifest, be apparonly third pers. sing. de deis
,

be

In law, a suit, action, process, litigation, controversy: in inferendis litibus: litem contestari orare secare, H. arbitri, qui litem aestument, assess damages, Cs. aestimatio litium in litibus aestimandis, m7syb7' c?ama^es; lis capitis, a capital charge : litem tuam facere, i. e. plead for yourself. The subject of an action, matter in dispute: quanta summa litium fuisset: lites severe aestimatae: quo minus secundum eas tabulas lis detur, non recusamus in suam rem litem vertere, L. interceptor aliaenae litis, L.
Litis sequi, T.
: :
:

: ) :

livens

: :

litatio

475

litatio, onis, /. [Hto], a propitiation^ sicccess in


sacrifice:

num
:

maioribus hostiis usque ad litationein

sacrificari, L.

Hortensi interitu Latinae litterae fecerunt parvae et rarae per eadem tempera litterae fuere, L. cupidissimus litterarum, N, F i g., learning^

(litera), see littera.

the sciences, liberal education, scholarship, letters

liticen,
the clarion.

inis,

m. [lituus + 1 CAN-], a player on m.


[litigo],

fac periclum in
litterae
:

litteris, T.

erant in eo plurimae

scire litteras, to be educated:


: :

homo

litigator,
litigant,

oris,

a party

to

a lawsuit^

C, Ta.

ingenio, sine litteris nescire litteras cognitio in litteris vivere.


:

sine litterarum

litterarius (liter-), adj.

Iitigi5su3, adj. [litigium], full of disputes, qimrrelsome : fora, 0. ^xs'^niatio, persistent : homo In controversy, disputed: minime, contentious. praediolum ager, 0.

[ littera ],

of reading

and writing :

ludus,

an elementary

school, Ta.

learnedly, intelligently
i7igs
ly.

litterate {\\ter-),adv. with eomp. [litteratus], : scriptorum veterum litte-

1 AG-], to dispute, Iitig5, avi, atus, are [lis T'o sue, quarrel, strive : mecum, T. cum Quinto. go to laio, litigate: aliquot in causis: Respicit haec qui litigat, lu.
:

rate peritus, critically skilled: dicta, clever say: Latine loqui litteratius quam, etc., accurate-

To
:

the letter, literally

respondere.

Iit5, avI, atus, are, to


fice,

make an

litterator (liter-), marian, philologist, Ct.

oris,

m.

[ littera ],

a gram-

acceptable sacriC.

obtain favorable omens : nee auspicate uec Widiio, without favorable omens, 1j.: non facile liut litetur (diis) aliis, aliis non litetur tare, L, huproxuma hostia litatur saepe pulcberrime manis hostiis, Ta. exta ovis, Pr. sacra, to perform acceptably, 0. sacris litatis, V. Of a victim, to give favorable omens: Victima nulla litat, 0. To make atonement, propitiate, appease, satisfy: Lentulo anima litandum Argolica, V.
: : : : :

litteratura
litteratus
teratus
:

(liter-), ae,/. [litterae],

a writing,
let-

Graeca, the Greek alphabet, Ta.


(liter-), adj. with sup. [littera],

tered, learned, liberally

educated: Canius satis lithomines litteratissimi otium, learned


:

leisure: senectus.

litterula (liter-),
letter:

ae, /.

dim. [ littera

],

little

litoralis,
that

e,

adj. [2 litus],

of the sea-shore :

dii,

epistula vacillantibus litterulis. Plur., a short letter, note: hoc litterularum exaravi. Literary learning, liberal studies : meae, my bit of

guard

the shore, Ct.


[ litus ],
:

authoi'ship: Litterulis Graecis imbutus, H.

litoreus, adj.
beach
ical

of
V.

the sea-shore, shore-,

harena, 0.

aves,

littera (litera),
sign,

a letter, alphabetwritten sign of a sound : ( epistula


ae, /. [LI-],
litteris, Cs,
:

sus rostro si humi litteram inpresserit: maxiniis litteris incisum: 1. litus, P. of lino. alqd litteris mandare, commit to writing, Cs. sa2. litus, oris, n. [ LI- ], the sea-shore, sea-side, and C on the ballots of lutaris, tristis ( i. e. strand: moUe atque apertum, Cs. esse in jurors, for absolvo, condemno) provocatis osten- beach, litore praetervolare litora, H. Circaeae litora tata inanibus litteris, as a pretence, L. ad me litterrae, V. petere, 0. Litus arant, V. iuncosa haiidwriting teram numquam misit, not a line. P r o v. litus arare, i. e. labor accedebat ad similitudinem tuae litterae : Ai'guit litora Boebes, 0. litus sterili versamus aratro, lu. in writing, document, in vain, 0. ipsorum quos littera, lu. record: iunget nos littera, inscription, 0. littera litus harenas fundere, carry coals to Newcastle, 0. river-bank: hostias constituit omnis in liposcetur, acknowledgment in writing, 0. Usu. percussa fluctu litora, V. ratio tore plur. : litterae publicae, records, C, Cs. lituus, m., a crooked staff boryie by an augur, omnis et omnes litterae, accounts : praetoris, edict. Plur., a letter, epistle: mittuntur ad Caesarem augur'' s crook, crosier, augural wand: baculus sine ab Cicerone litterae, Cs.: meas acceperat litteras node aduncus, quem lituum appellarunt, L. lituus, nuUas iis praeterquam ad te dedi litteras per lit- insigne auguratus Quirinalis, V. lituo pulcher crooked wind-instruinvitare alqm per lit- trabeaque Quirinus, 0. teras mandare, ne, etc., Cs. teras liber litterarum missarum et adlatarura, a ment, curved trumpet, cornet, clarion : lituos pati, lituus pugnae signa daturus erat, O. lituo book of correspondence ; cf. sing. : Quam legis a V. signal : meae Flur., written tubae Permixtus sonitus, H. rapta Briseide littera venit, 0.

Graecis conscripta

litura, ae, /. [LI-], a smearing on a writingcorrection: unius nominis: tabularum. passage erased, erastcre: pars nominis demersa in litura: carmen multa litura coercere, H. blot, blur: Littera quod habet lituras, 0.
tablet, blotting out, erasure,

monumeyits, literature, books, literary works : litteras Graecas discere, S. abest historia litteris nostris, is wanting in our literature : Graecae de philosophia WiiQXdLQ, philosophical literature: dam:

profectionis.

livens,
na, 0,
:

colored, black

entis, adj, [ P. of liveo ], bluish, leadand blue, livid : plumbum, V. : pru:

crura compedibus

margarita, Ta.


liveo
liveS,

: :

locus
:

: : :

476

ei'e

[LIV-], to he black

be livid: livent rubigine dentes, 0.

and blue, To envy: iis,

simi
lu.
:

neque loculis comitantibus itur, with purses, laevo suspensi loculos lacerto, H.
etis {ahl. -pleti or -plete
;

qui eloquentiam exercent, Ta.

locuples,

plur. gen.

lividulus,
lu.

adj. dim. [lividus], incli7ied to envy,

lividus, adj. with sup. [ LIV- ], of a leaden vada, V. racemi, H. lividis: Black arid bbte, livid, bruised: sima vorago, Ct. Making armis Bracchia, H. Ora livida facta, 0. livid, deadly: Livida materno fervent adipata vecolor, bluish, blue

Fig., envious, invidious, spiteful, malineno, lu. cious: malevoli et lividi: nos lividus odit, H.
obliviones,
i.

e.

destructive

of praise, H.

livor,
taint, lu.

oris,

m. [LIV-], a bluish

blue spot, bruise:

Fig., envy, spite, malice, ill-will: summoturn patria proscindere, Livor, Desine, 0. cupidus, Pr.
:

Uva

color, black and livorem ducit ab uva, a

obtrectatio et livor, Ta.


sutlei'j
:

P e

-pletium and -pletum), adj. with comp. and sup. [locus +PLE-], rich in lands, substantial, opulent: pecuniosi et locupletes, Rich, wealthy, opulent egebat ? immo locuples erat aquila, i. e. the lucrative post of centurion, lu. locupletem optare podagram, the rich man's, lu. praeda locuples, S. frugibus annus, H. urbs locupletissima. As subst. : agros locupletium plebi colendos dedit, the rich : proscriptiones locupletium, S. locuples quae nupsit avaro, lu. Fig., well stored, provided, richly supplied, rich : domus oratione Latina lingua locupletior quam Graeca. Responsible, trustworthy, tinisty, safe, sure : reus, that can fulfill his engagement, L. locupletissimi auctores tabel-

r s

n.,

0.

larius.

lixa, ae, m. [LIC-], a


lixae permixti

cum

militibus, S.

non

camp-follower: lixa seque-

locupletS,
rich, enrich

avI, atus, are

[locuples], to
:

make

batur, L.

lixae ac negotiatores, Ta.

armis, N.

homines fortunis Af ricam equis, Fig.: sapientem locupletat natura


i.

locatio, onis, y. [loco], a letting out, leasing: (porticus) consulum locatione reficiebatur: operum locationes praediorum, farming out, L. A contract of letting, hiring, lease, L. locator, oris, m. [loco], a lessor: fundi.
:

templum

picturis,

e,

adorn.
;

locus, i, m. {plur. loci, single places loca, n., places connected, a region), a place, spot ; coacto in unura locum exercitu, Cs. locorum situm nosse,
:

L.

locatum,
iudicia,
,

1,

n.

quae ex locato

are, freq. [loco], locito, agelli paulum, T.


,

[loco], the subject of a lease: fiunt, grow out of leases.


to
let,

per omnis locos, S. loci communes, publ'ic places, parks : de loco superiore dicere, i. e. from the judicial bench : Celsior ipse loco (i. e. celsiore loco), 0. et ex superiore et ex aequo loco
:

Romae

hire out

loco, avi
[

(locassint, for locaverint, C), atus, are


set,

locus

],

to place, put, lay,

dispose,

arrange
:

cohortes in fronte, S.: cadavera in area, N. crates adversas locari iubet, Cs. cum sol ita locatus f uis:

sermones habiti, i. e. orations and conversations : ex inferiore loco, i. e. before a, judge: primus aedium, a dwelling on the ground-fioor, N. An appointed place, station, post, position : loco movere, drive from a post, T. loco deicere, H. loco cedere, give way, S. legio locum non tenuit, Cs.

set, ut, etc.

Fundamenta
:

(urbis),
S.

nia,

V.

vicos, Ta.
lay, fix,

stipendium,

Fig.,

V.

litore

Moe- loca senatoria secernere a populo, L,


tenere, Y.
:

to place,

put,

set,

establish, constitute:

inter recte

factum atque peccatum media locabat quaedam: eo loco locati sumus, ut, etc. prudentia est locata in delectu bonorum et malorum, consists in. To place in marriage, give away, give in marriage, marry : filiam suam, T. nuptum virginem adule:

scenti, T.

To

let,

lease, hire,
:

agrum frumento, L. i. place, position, degree, rank, order, office : summo for pay (on the stage), lu. disciplina (histrionis) loco natus, Cs. infimo loco natus legationis prinTo ceps locus, head, Cs. tua dignitas suum locum oblocabat se non minus HS CGGIOOO, yielded.
: :

farm out: vectigalia: f undum vocem, e. rant

loca iussa ut locus in foro daretur amicis locum sibi fecit, 0. nou erat his locus, right place, H. lodging, quarters: locus inde lautiaque legatis praeberi iussa, L. place, spot, locality, region, country : non hoc ut oppido praeposui, sed ut loco: est locus, Hesperiam dicuut, V. locos tenere, L. occupare, S. venisse in ilia loca ea loca incolere, that region, Cs. F i g.,
:

Place,

room

give out on contract, contract for making, have done by contract : statuam faciendam anseribus cibalunoni temria publice locantur (sc. praebenda) plura (sc. exstruendum), L. secanda marmora, H. To put out, place profitably: beneficia apud gratos, L. Bene facta male locata male facta ar: :

Enn. ap. C. loculi, orum, m. dim. [locus], a receptacle with compartments, coffer, casket, satchel, pocket : nummum in loculos demittere, H. eburni, 0. inanisbitror,
: :

voluptatem nullo loco numerat: qui locum tenuit virtute secundum, V. : de locis contendere, i. Q. precedence, Cs. signiferos loco movit, degraded, omnia loca obtinueCs. : duo consularia loca, L. Place, position, re, ne cui plebeio aditus esset, L. situation, condition, relation, state : in eum iam res Peiore res loco non potis rediit locum, ut, etc., T. est esse, T. Quo res summa loco ? In what state ? Y. missis nuntiis, quo loco res essent, L. prime se (eos) eodem loco quo loco, first in order, lu.
tinebit:
: : : : : : :


locusta
:

: :


longus
:

: :

477
longius prodire, a absunt, Cs. Away, longe ab castris, Cs.
Cs.
diis aberant, Cs.

Helvetios habiturum, would treat as, etc., Cs. pareliquos obsidum loco ducere, rentis loco esse criminis loco esse, quod vivam, serves /o?Cs. in uxoris loco habere, T. in liberum loco esse se nescire in hostium habiturum loco, qui, etc., Cs. quo loci esset, vi ivhat condition : erat causa in eo topic, lam loci, ut, etc., in snch a condition. matter^ subject, point, head, division : tractat locos ab Aristotele ante tractates hie locus, de natura iisuque verborum ex quattuor locis in quos divisimus, etc. locos quosdam transferam, shall make some extracts: speciosa locis Fabula, quotable pasIn r h e t. loci sages, H. loca iam recitata, H. communes, passages of a general import (see comOf time interea loci, meanwhile, T. pomunis). ad id locorum, till then, stea loci, afterwards, S. In abl., at the right time, seasonably, appropriS. et properare ately, suitably posuisti loco versus loco et cessare, H. Dulce est desipere in loco, H. fitting place, room, opportunity, cause, occasion, place, time : et cognoscendi et ignoscendi dabitur peccati locus, T. probandae virtutis, Cs. aliquid Interpellandi locus hie erat, loci ration! dedisses H. nee vero hie locus est, ut, etc., the proper occasion: Est locus in volnus, I'ooin for injury, 0. meritis vacat hie tibi locus, opportunity for serin poetis non Homero soli locus est aut vices, V. Archilocho, etc. vita turpis ne morti quidem honestae locum relinquit, i. e. renders impossible : re:
.

minus et miUbus longe g.,far away, out of reach, of no avail: longe iis fraternum noraen populi R. afuturum, Cs. Longe illi dea mater erit, V. Quam tibi nunc longe regnum dotale Creiisae, 0. Long^ for a long period: longe prospicere futuros casus stupet Dares, lougeque recusat, Y. Yarro vitam Niievi producit,longiu3 longius anno remanere, Cs. longissime respicere haec dixi longius quam, etc., at greater length. Widely, greatly, much, very much, by far : errat, T. nobilissimus, Cs. doctissimus, H. longe plurimum ingenio valuisse videtur: quod longe secus est:- dissimilis contentio longe mihi alia mens est, S. longissime diversa ratio est longe omnis multumque superare Sed longe cunctis longeque potentior ilia, 0. longe melior, Y. minor, L.
:

ab Utica,

Cs.

Cs. fontes longlus a praesicultu provinciae longissime distant : tria milia passuum
:

XX

longinquitas,

atis, /. [
:

longinquus

],

remoteness : locorum regionum, Ta. Length, long continuance, duration : aetatis, T. temporis, Cs. bellorum, L. ( dolores ) longinquitate pro: : :

distance,

ducti.

longinquus
:

(-incus), acZ/. with comp. [longus],

fo.r removed, far off, remote, distant: nationes, Cs. hostis cura,yo?' distant things, L. : longinquiores
loci,

secandae
locus.

libidinis

si

est

locusta, see lucusta.

As subst. n. : quid ego longinqua comnunc uUus gaudendi memoro? remote events: longinqua imperii, remote parts, Ta. Living far off, foreign, strange : homo piscis, 0. Long, of long duration, prolonged, lastCs.
ing, continued, tedious
:

locuti5 (loquu-),
speech, discourse

oratoris.

Way

onis,/. [4 LAC-], a speaking, ex locutione, ex reticentia unius of speaking, pronunciation : emen-

consuetude, Cs. confecturum, N.


:

data et Latina.

locutus, P. of loquor. 15diz, icis,/*., a coverlet, counterpane,

tempus differre longitudo, inis,


lu.

: dolor oppugnatio, Cs. longinquiore tempore bellum Remote, distant : in longinquum tempore longinqua victoria, L.
:

logeum,
logos
mot, jest.

1,

= \oy{iov, archives, C, dub.


n.,
i,

tas longitudinum vitates in sonis.


orationis
:

Length, long duration


: :

/. [longus], length : inmensipontis, Cs. longitudines et bre:

noctis

logica, orum,
(-us),

= Xoyifca, m., = Xoyof a


to.

consulere in longitudinem, look

far

logic.

mere words, empty


i51igo, see

talk, T.

word. Plur., witty saying, bon-

ahead, T.

longius, longissime, comp. and sup. of longe.

longiusculus,
long: versus.

adj. dim. [longior, -ius], rather

lolligo.
n., darnel, cockle, tares:

lolium,
,

i,

Infelix,

V.

longule, adv. [longulus], rather far,

T.

ador loliumque, H., 0.


lollig5 (loll-),
inis, /.,

longulus,

adj. dim. [longus], ra^/ier long: iter.

cuttle-fish, C.

nigra,

longum,
longum

adv. [longus], long, a long while : nee


:

H.

laetabere, Y.
i,

Clamare, H.

longaevus,
aged, ancient
:

adj.

[longus+aevum], of great age,

man, Y.

parens, V. Fern., 0.

As

longurius,

m. [longus], a long pole, Cs.

subst. jw., the old

longe, adv. with comp. and sup. [longus], a long way off, far, far off, at a distance : ab eo oppido

non longe fanum est: longe absum: longe lateque conlucere, far and wide : longe gradi, take long steps, V. Rhenum non longe a mari transire,
:

with comp. and sup. [ 2 LEG- ], longisslma epistula proficisci longissime agmine, Cs. navis longa, a war-ship, man-of-war (from its shape), Cs. versus, the heroic hexameter : honorum Pagina, lu. vestis, Y. longioris fugae covi'sXlmm, further, Cs. manus, /arreaching, 0. In length, long: musculus pedes LX

longus,

adj.

long, extended: via


loquacitas

: :

luceo

478

longus, Cs. ferrum tres longum pedes, in length, L. Great, vast, spacious: pontus, H. classemque ex aethere longo prospexit, V. : caelum, 0. Long, of long duration, lasting, prolonged^ tedious : in tam longa aetata: vita longior: uno die longior men-

sis:

longa interiecta mora, Cs.


:

spatium

(sc.

tem-

lorica, ae,/. [lorum], a leather cuirass, corselet of thongs: lata insignisque: graves loricis, L. trilix, V. serpens Loricae modo squamis defensus, 0. Libros Mutare loricis, i. e. exchange studies for arms, H. defence, breastwork, parapet : pinnae loricaeque ex cratibus attexuntur, Cs. loricam
:

poris), L.

memoriam
:

nostri

longam

efficere, S.
:

struere, Ta.

longo tempore, after a long interval, V. anni, a dies, length of days, lu. great age, V. syllaba mors, slow, V. senectus, lu. voces, V. quam
: : :
:

15ricatus,

adj. [lorica], clothed in mail, har:

nessed: statua, L.

equites, L.

fecerit, longum est dicere, if would be crook-footed, bandy-legged: iuvenis, lu. ne longum sit, to speak briefly: Ne lon15ruzn, I, n. [3 VOL-], a thong, strap, strip of gum faciam, H. exemplis hoc facere longius, to leather : quin tu adducis lorum ? L. Qui lora respin out : nolo esse longus, tedious : respondit, nistrictis lacertis Sensit, H. signum de paupere hil sibi longius fuisse, quam ut me videret, i. e. that Plur., the reins, a bridle : loris he was impatient : nee mihi longius quicquam est loro, leather, lu. quam, etc., nothing is more tedious: fatigat edendi ducere equos, L. lora dare, slacken, Y. lora re-

improbe
:

15ripes, pedis, adj. [lorum + pes], club-footed,

iedio-us

longo rabies, since long ago, Y. spem incohare longam, looking far ahead, H. longus spe, slow to Distant, remote, long delayed: in longiohope, H. rem diem conferre, Cs. dies, V. As subst. n. : in longum dilata res, long postponed, L. Causando Dostros in longum ducis amores, delay, V.
:

Ex

misit, 0.

lora tenere, lu.


loris, T.

A
:

whip, lash, scourge:


loris uri,

ad necem operiere

H.

eum

servi loris ceciderunt.

leathern bulla, lu.

1. lotus and lotos, i,f., =z\wTug, the African lotus, edible nettle-tree, Y., 0. TJie fruit of the

lotus, 0.

A flute (of

lotus- wood), 0.

loquacitas,
quacity
ously
:

atis,/. [loquax], talkativeness, lo:

2. lotus, P. of lavo.

Macri

mea
:

ministrorum, L.
talkatively, loquaci-

loquaciter, adv. [loquax],


:

lubens, lubenter, lubet, lubid5, see lib-. are [lubricus], to make slippery, Iubric5,

litigiosus

Scribetur tibi

forma,

i.

e.

at

lubricate:

Lacedaemoniura orbem,
adj.
:

lu.

length,

H.
acis, adj.

loquax,
words
:

with comp. and sup. [4 LAC-],

talkative, prating, chattering, loquacious, full


:

of
:

orator senectus est natura loquacior loquacissimus obmutuit ranae, croaking, V. : nidus, i. e. of chirping young, V. stagna, resounding with croakings, Y. voltus, i. e. expressive, 0. lymphae, babbling, H.

homo

[GLA-], slippery : fastigium, L. terga (colubri), V. conchylia, slimy, H. Plur, n. as subst. : per lubrica surgens, slippery ground, Y. Easily moved, sliding, gliding : (natura) lubricos oculos fecit anguis, V. amnis, gliding, 0. F i g.,
: :

lubricus,

slippery, uncertain, hazardous, dangerous, critical:

loquela or loquella, ae, /. [loquor], speech, words, discourse : funditque has ore loquelas, V. language : Graia, 0.

A
quo

cupiditas dominandi : defensionis ra0.: patrias tentasti lubricus artis, tricky, Y. Voltus nimium lubricus adspici, seductive, H. As subst. n. : in lubrico versari, in danger.
via (vitae)
:

tio: diXiwws,, fleeting,

loquor, cutus
talk, say,
tell,

(quutus),

T,

dep. [4
:
:

LAC-],
:

to speak,

mention, utter bene loqui videtur Latine


: : :

apud imperitos, before :


:
:

male, T. mihi sane alia lingua pro aladvorsura hunc, be:

lucanica, ae,/. [Lucanus], Lucanian sausage, smoked sausage : delectari lucanicis tuis. Lucanus, adj., of Lucania (a district of Lower Italy), Cs., C, H., L., lu.
(orig.

cum prole, 0. horribiie est, quae fore him, T. loquantur ne singulas loquar urbis, mention, L. pugnantia, to contradict oneself: proelia, H. quem To talk of, tuum negotium agere loquebantur. speak about, have ever on the lips : semper Curios nil nisi classis reges atque tetrarchas. Omnia Fha: with magna, H. de magnis maiora, lu.

liicar, aris, n. [ lucus ], money paid to actors proceeds of a forest-tax), Ta.

luce, adv., by daylight, see lux.

lucellum,
slight profit
:

small gain, 1, n. dim. [ lucrum ], a Apronio aliquid lucelli dare dulce,


:

H.

alqd refero datum lucello, Ct.

luxi, ere [LVC-], to be light, be clear, beam, glow, glitter : globus lunae, V. faces, spitibus nam te dare iura loquuntur, V. F i g., to 0. (stella) luce lucebat aliena: luceat igne rospeak, declare, show, indicate, express clearly : oculi gus, 0. Eara per occultos lucebat semita calles, taeda lucebis in ilia, i. e. shall mimi, quem ad modum anirao adfecti simus, lo- glimmered, V. ut consuetudo loquitur, as is usually burn, lu. quuntur lucens ad imum Usque solum lympha, Impers., it is light, is day, daions: said: cum charta dextra locuta est, has written transparent, 0. upon it, 0. To rustle, inumiicr : pini loquentes, V. nondum lucebat: simul atque luceret. Fig., to

indef. subj., they say, it is said, they talk of, the talk luppiter, hois of: hie mera scelera loquuntur
:

luceo,
:

shine,

Luceres


luctus

: : :

479

shine forthy be conspicuoxis, be apparent, be clear, be evident: imperi splendor illis gentibus lucem admea studia, quae parum antea luxeferre coepit runt virtus lucet in tenebris.
:
:

lucrum,
hoc paulum
unius anni
:

i,

n. [2

LY-], gain, profit, advantage:


ei

lucri

quantum

damni adportet,
:

T.

Luceres, um,

m., one of three tribes of free

diizens in the old Roman state (see tles), C, L., 0., Pr.

Ramnes,

Ti-

lucerna,

ae, /.

[LYC-], a lamp, oil-lamp:


:

lu-

cerna rae deserit, goes out: Vino et lucernis, i. e. evening entertainments, H. Accessit numerus luante lucercernis, the lights are seen double, H. lucernam aceendere. nas, before candle-light, lu. Ph. Haec ego non credam Venusina digna lucerna ? lucubration. In.
: :

ex publicis vectigalibus lucra facere lucri bonus est improbissima lucra liguriens odor ex re qualibet, lu. omne id deputare esse alqd lucro apponere, in lucre, count as gain, T. lucri fieri tritici modios centum, made ( as H. profit) alqd facere lucri, to reap the benefit of, N. in lucro est quae datur hora mihi, 0. de lucro prope iam quadriennium vivimus, i. e. as by miracle: de lucro tibi vivere me scito, L. The pursuit of gain, avarice: te demovere lucro, H. domus ob lucrum Demersa exitio, i. e. avarice, H. Wealth, riches: Contra lucrum nil valere ingenium, H.
: :

lucesco and lucisco,


ceo], to begin to shine

luxi,

ere, inch, [lu:

Omne lucrum
luctamen,
exertion
:

tenebris alta premebat humus, 0.


inis, n.

eras lu: sol luceseit, V. Impers. : Lueicescere nonas Dicimus, dawn, 0. ubi luxit, at scit hoc iam, it grows light here, T. daicn, Cs. cum lucisceret, at break of day.
: :

remo ut luctamen
:

[luctor], a wrestling, abesset, Y.

toil,

luctans,
reluctant

antis, adj. [P. of luctor], struggling, luctantia oscula carpere, 0.

lucet, impers., see luceo. luci, adv., by daylight, see

lux.

Iuctati5, onis, /. [luctor], a wrestling: sine adversario nulla est. struggle, contest, figlii

lucide,

adv. [lucidus], clearly, distinctly: ver-

taetra, L.

cum Academicis
5ris,

iucerta.
:

bum

definire.

luctator,
harena, 0.
:

m. [luctor], a wrestler

in fulva

with comp. [LYC-], full of light, clear, bright, shining, brilliant : sidera, H. gemma, seLucidior glacie, 0. 0. Lucidior domus, 0. des deorum, H. aethra Siderea polus, lighted, Y. Keut. as adv. : lucidum Fulgentes oculi, H. Wldte: ovis, Tb. lilia, Pr. F i g., clear, perspicuous, lucid : ordo, H.

lucidus,
:

adj.

2 FAC-}, causing sorluctificus, adj. [luctus row, dolefid, baleful: clades, C. poet. Alecto, Y,
:

luctisonus,
doleful
:

adj. [luctus

+ SOX-],.9ac^-so?inc?2w^,

mugitus, 0.

Iuct5,
struggle
:

are [lucta, a wrestling], to wrestle,

1 FER-], lightlucifer, fera, ferum, adj. [lux bringing: Diana: equi, the horses of Luna, 0. As subst. m., the morning -star, tlie planet Vemis, C. The son of Aurora and prae diem veniens, Y. Day : omnis, 0. tot Lucif eri, 0. Cephalv^, 0.
:

dum

luctat, T.

ari, dep. [lucta, a wrestling], to luctabitur Olympiis Milon fulva luctanAchivis doctius unctis, H. tur harena, Y. To

luctor, atus,
:
:

wrestle

wrestle, sti-uggle, strive,

contend
:

in pestilenti solo,

lucifugus, adj. [lux +2 FYG-], ning : blattae, Y. (homines), shy.


:

light

-shun-

Lucina,
to light,

ae, /. [lux sc. dea], she that brings Lucinam goddess of childbij'th, T., H., 0.
; :

Y. pains of Y. Lucinae The goddess of frightful dreams: (Hecate), Tb.


pati,

childbirth,

labores,

H. Inter se adversis cornibus, Y. de nomine temporis huius, 0. telum Eripere, Y. liberiore f rui caelo, 0. in lento luctantur marmore tonsae, Y. Tristia robustis luctantur funera plaustris, H. luctantes venti, Y. Fig., to struggle, strive, contend: tecum: cum ardore regionis, Cu. luctata diu ait, aftei- a (menL.
:

Luctandum
:

in turba,

Iucisc5, see lucesco. lucrativus, adj. [lucror], attended with gain, gainfid: sol. lucri faci5, see lucrum, ljucrinensis, e, adj., of the Lucrine Lake:
res,
i.

tal) stmggle, 0.

luctuose, adv. with comp. [luctuosus], lamentably,

mournfully : luctuosius nobis quam vobis

perierunt, L.

e,

oysters.
arl, dep.

luctuosus, adj. with comp. and sup. [luctus], full of sorrow, causing sorrow, sorrowful, lament:

[lucrum], to gain, win, able, mournful: victoria, S. nox meis omnibus: auri pondo decern emuncto .luctuosum est tradi alteri, luctuosius inimico: Simone talentum, H. lucrandi perdendive teme- luctuosissimum exitium patriae arma, H. Feelritas, Ta. Fig., to acquire, gain, win: domita ing sorrow, sorrowful, sad : Hesperia, H. nomen ab Africa, H. lucretur indicia veteris inluctus, us, m. [LYG-], sorrow, mourning, grief, famiae, i. e. / will not mention. affliction, distress, lamentation: filio luctum paras, Iucr5sus, adj. [ lucrum ], gainful, profitable T. cum maerore et luctu vitam exigunt, S. suum voluptas, 0. paucis lucrosum fieri, Ta. luctum patris lacrimis augere: tantus luctus

lucror, atus,

acquire, get,

make :

lucubratio
:

: : ::

ludua
:

:: : :

480
icsome, jubilant

luctus suus excepit (multitudinem), ut, etc, Cs, muliebris, H. luctum inportare sibi, Ph. dare animum in luctus, Signs of multis in luctibus senescere, lu. 0. sorro2o, mourning, mourning apparel, weeds: erat diebus trigiuta luctus est finiin luctu senatus source of grief affliction : levior, 0. tus, L. Person., Grief, V. luctus suos tradit, 0.
vestis mutatione declarandus
: : :

Flaying,

milltes ita ludibundi, ut, etc., L.

without effort, without danger: ad Hydruntem ludibundi pervenimus: omnia ludibundus confides.
easily,

(ludicer), era, crum, adj. [ludus], belongiiig to play, serving for sport, done in sport, sportive:
exercitatio
res, the
:

Praemia, awarded in the games, V.


n. [ludicer],

drama, H.
a
sport, toy,

lucubratio, onis,/. [lucubro], a working by


lamp-light, night-work, noctiimal study : lucubrationes detraxi: vix digna lucubratione anicularum, evening gossip. Something composed by night,

of

ludicrum, I, sport, game :


:

means

Ta. A

iuvenes, quibus id ludicrum est, et versus et cetera ludicra pono, trijies, H. show, public game, scenic show, stage -play
L.,

a lucubration

mea.
[

Olympiorum solemne,

H.

lucubro,

avi, atus, are

LVC- ],

to

work by

ludificatio, onis,/.

[ludifico],

lamp-light, loork at night: (Lucretia) inter lucu-

rallying, jeering, derision,

a making game, mocking : cum ludificaveri, L.

brantes ancillas, L. posed by night.

opusculum lucubratum, com- tione senatus auctoritas irapediretur:


Iudific5,
:

avi, atus,

are [Indus

+2
+
:

FAC-],
si

to

luculente,
scripserunt
:

adv. [luculentus], splendidly, well alqra calefacere, i. e.jiog well.

make game

of, delude, cozen, deceive :


:

diutius

ludificare videatur

ludificati incerto proelio, S.

luculenter, adv. [luculentus], very well: sane


luculenter, very well said: Graece scire.

luculentus,
ftdl of
brightly.

adj.

Fig.,
:

light, bright,

with comp. and sup. [lux], splendid : caminus, burning


:

ludificor, atus, ari, dep. [ludus 2 FAC-], to mock, make game of, make sport of, turn into ridicule, delude, deceive : aperte me, T. inter se, L.

Ih
S.
:

distinguished, excellent, supei'ior


legio luculentissi-

thwart, frustrate, baffle: ea, quae hostes agerent, L.


ludus.

mora

consulera,

forma, T.

verba luculentiora
:

plaga, severe. perspicuous, S. ReClear, spectable, considerable, rich : patrimonium. Trustworthy, satisfactorily proved: res indiciis, weighty : auctores scriptor.
oxk\^\o,

ma:

ludi magister, see

Iudi5, onis, m. [ ludus ], a stage-player, pantomimist : ludiones ex Etruria acciti, L.


ist
1, m. [ludus], a stage-player, pantoynimludius constitit (interrupting the play) Ludius ter pede pulsat humum, 0. gladiator,

ludius,
:

si

lucumo, onis, m. [Etrusc. lauchme, one possessed], an Etruscan priest; hence, as a proper name, the son of Demaratus of Corinth, afterwards king 2'arquinius Priscus, L.
1. lucus, i, m. [LVC-], a sacred grove, consecrated icood, park surrounding a temple: Albani frequenti silva saeptus, L. virtutem verba luci putas et Lucum ligna, H. laetissimus umbrae,
: :

lu.

ludo, sT, sus, ere [LVD-], to game: tesseris, T. alea ludere:


:

scriptis: trocho,

H.
:

play, play at a pila et duodecim posita luditur area, with his


: :

V.

wood, grove, V., 0.


:

cash-box staked, lu. alea par impar, H. proelia latronum, 0. scriptae, quibus alea luditur, artes, 0. To play, appear in a public game : ludis circensibus elephantos lusisse, L. To play, sport,

2. (lucus, us), m,, light (old for lux) primo lucu, at daybreak, T. (al. luci).

cum

lucusta
locust
:

(loc-), ae,/. [4 LAC-], a grasshopper, lueustarum nubes, L, vis locustarum, Ta.


:

frisk, frolic : honesta exempla ludendi: in numerum, dance, V. in exiguo cymba lacu, 0. Fig., to sport, play, practise as a pastime, do for
:

ludia, ae,/. [ludius], a


i,

gladiator''s wife, lu.

a mockeiy, derision, ludibrium, wantonness: ne per ludibrium interiret regnum, by tvantonness, L. fortunae casus, L. ad ludin. [Indus],
:

brium

stolidae superbiae, L.

fratris, L.

sive lu-

dibrium oculorum sive vera species, Cu. An object of mockery, laughing - stock, butt, jest, sport ludibrio haberi, T. ne ludibrio simus inimicis (Brutus) ludibrium verius quam comes, L, nisi ventis Debcs ludibrium, H. uec dubie ludibrio
:
: :

esse miserias suas, Cu. meorum, Cu.

dishonoring

ludibria

ilia ipsa ludens conieci in communis locos: Syracosio ludere versu, V. To play, make music, compose: quae vellem calamo agresti, Y. Talia luduntur mense Decembri, 0. : carmina, V. To sport, dally, wanton: Lusisti satis, H. To p>lay, mock, mimic,' take off: opus, imitate serious business in sport, H. To make game of, ridicide, omnium inrally, banter : eum lusi iocose satis risione ludi an prudens ludis me ? H. caput To dehide, deceive: aselli, Ad quod ludebant, lu. me, T. : non ludo, am in earnest, H. natum falsis imaginibus, V. hoc civili bello, quam multa (haruspicum responsa) luserunt, i. e. gave deceptive To baffle, elude: (canes) sequentis, 0. respo7ises.

amusement:

ludibundus,

adj. [Indo], playful, sportive, frol-

ludns,

i,

m. [LYD-], a play, game, diversion,


lues

: : :

lupatus

: :

481

pastime:
stris
11.
: :

novum

sibi

excogitant ludum: campe-

Nee

lusisse pudet, sed

non

pueri Intenti ludo, V. plays, spectacles, sJioics, exhibitions: delectant homines ludi festi dies ludorum ludos aspicere, ludi Consualia, L. ludi Celudi Olympiae 0.
: :

incidere ludum, Plur., public games,

rialia, L.

Rarely
A
:

ludus, In.

haec ultra quid erit, nisi place for exercise, place for piractice,
sivg,
:
:

litterarum ludi, school: In eodem ludo doctae, T. Isocrates, cuius e ludo principes discendi L. exierunt: gladiatores in ludo habebat, in trainquem puerum in ludo militaris, L. ing, Cs.
: : :

sic veniunt ad miscellanea ludi, lu. cognorat, X. Play, sport, child's play : oratio ludus estbomiui non hebeti: quibus (Graecis) ius iurandura iocus Sport, jest, joke, fun est, testimonium ludus. ad honores per ludum pervenire amoto quaeramus seria ludo, H. Nil per ludum simulabitur, lu. narrare, quos ludos praebueris, hoio you made mihi ludos reddere, play yourself ridiculous, T. play, entertHcks on, T. f rui ludo aetatis, L. taining exhibition, playful writing, satire : veteres ineunt proscaenia ludi, V. : ut est in Xaevi Ludo.

obstructurum, obstruct the light by building. light, source of light, lamp, torch: lumine adposito: insigne nocturnura triura luminum, L. sub lumina prima, at early candle-light, H. Daylight, day : Si te secundo lumine hie offendero, Moriere, Enn. ap. C. lumine quarto, Y. Tlie light of life, life: quem cassum lumine lugent, Y. quod in tot lumina lumen habebas, tchich so-ved so many eyes (of Argus), 0. The light of the eye, eye, look, glance: luminibus amissis: torvum,Y. plucidura, H. timidum, 0. Luminibus tacitis, Y. Ad caelum tendens lumina, Y. mentis quasi lumina. Fig., a light, distinguished person, ornament, glory, luminary, beaxity: maiorum gloria posteris
:

quasi lumen
rei p.
:

est, S.

praestantissimi
:

viri,

lumina

disse

lumen exercitus, Cimber Lumina tot cecidueum, Y. dicendi lumina Catonis lumini: :

bus obstruxit haec

Light,

oratio, obscured the reputation.


:

clearness, pei-spicuity

lumen adfert:
celebrity.

nisi

litterarum

ordo memoriae lumen accederet,

luminSsus,
ous, conspicuous

adj.
:

[lumen], full of light, luminpartes orationis.


:

lues,
tion
:

is, _/.
:

dira, 0.

[1 LY-], a plague, pestilence, infecspreadlues et letifer annus, V.

ing evil, calamity : asperrima in Sardianos (of an belli immensa, Ta. As a terra earthquake), Ta. of abuse, a plague, pest : haec lues impura.
:

[LYC-], the moon : nova, Cs. pleluna laboret, is eclipsed: lunae defectus, L. Siderum regina bicornis, IT. aurea, 0. minor, waning, H. oblati per lunam, by moon-

luna,
:

ae, /.

na, Cs.

cum
:

Iuge5, luxT (luxti for luxistl, Ct.), liictus, ere [LYG-], to mourn, lament, bewail, deplore: melius, 0.: mortem Treboni: interitum rei p.: annum, ut parentem, eum, L. lugebere nobis, Lugebisque alios, 0. luget non sic lugendae fata sororis, i. e. not as dead, 0. Matronis lugendus, In, ad rogum filii lugetur, Ct. urbem e suis faucibus ereptam esse. To be in mourning, ivear mourning apparel: luget senatus te arbos Tonsa comam luxit, 0. nee lugentibus id facere fas est, L.
:

Y. laborans, an eclipse of the moon, lu. sol lunaeque sequentes, phases of the moon, Y. night : roscida, Y. An ivory badge, shaped like a half moon, worn by patrician senators on the shoes,
light,
: :

lu.

e r s o n., the
0., L.,
e,

Moon

goddess, identified with

Diana,
cursus

Ta.
adj.
:

lunaris,
:

[luna], of the moon, lunar:


cornua, 6.

currus, 0.

adj. [ P. of luno ], half moon-shaped, crescent-shaped, lunated, falcated : peltae, Y.

lunatus,

Luneusis,
legati, L.

e, adj.,

of Luna

(a city of Etruria)

lugubre,
tously :

adv. [ lugubris cometae rubent, Y.


e,

],

mouryifully, porten-

lugubris,
:

adj.

[LYG-], of mourning, mo^irn:

Iun5, a VI, atus, are [luna], to bend like a halfmoon, crook: arcum, 0.: acies geminos in arctis,
Pr.

ing-: lamentatio, over the dead: vestis, mourning apparel, T. cantus, a dirge, H. domus, a h/yiute of mourning, L. genitor, sorrowing, 0. Plur. n.
:

luo, lul, , ere [1 LY-], to loose, free, pay off: Fig., of punishment, to 'suffe^\ aes alienum, Cu.

as subst. : lugubria indue, put on mourning, 0. mea lugubria ponam, my iceeds, 0. That causes mourning, disastro^is : bellnm, H. scelus, 0. Mownful, doleful, plaintive : verbum, expressive of desolation: verba, 0. Mean, piti.able : sagum, H.

undergo : poenas parricidi Supplicium, Y. Exsilium dira poenam pro caede luebat, was undergoing banishment as a punishmeyit, 0. To atone for., expiate : morte, Y, noxam pecunia, L. sanguine Delicta maiorum, H. periuria, Y. pericula pu: :
:

lumbus, i, m., a loin: tener, lu. '[J&xx. plur. Lumborum tenus nautae lumbos Fuste dolat, H. lumen, inis, n. [LYC-], light : Quasi lumen de
:

blica,

i.

e.

avert by expiation, L.

lupa,
Rava, H.
lu., Ct.

ae, /.
:

[lupus], a she -wolf:

sitiens, L.
L., lu.

nutrix, V.

A prostitute,

C,

sue lumine accendat: soils: Leucothoen ad lumina cerni, by lamp-light, 0. Plur., of a building,
the outlook, prospect
:

lupanar,
lupatus,
teeth:

aris, n. [lupa],

a house of

ill-repute,

cum
31

cipio

lumina

ita recepit:

aedis venderet, in manse luminibus eius esse

adj. [

Gallia

lupus ], furnished with xcolfs nee lupatis Temperat ora frenis,

Lupercal

: : ::

::

lutum

:::

482
corpus, V. eundo, 0.
:

subst.,

Plur. n. as curbs studded with jagged points, H. a curb armed with sharp teeth : duris parere lupatis, v., 0.

tua vestigia, search for thee, Y. omnia exercitum apud Iconium. To go around, encircle : regem choreis, V. To go round,
:

Lupercal,

alis, n.

[Lupercus], a grotto on the

wander

over, traverse
:

(terrae) tuis victoriis lusfra:

The

Palatine Hill, sacred


festival

to the Lycean Pan, V., C, 0. of the Lycean Pan, L. \]&\x.plur.

ad Lupercalia.

latitudinem orbis navibus aequor, V. pede barbaro Lustrata Rhodope, H. fuga harenam, lu. Fig., in religion, to make bright, purify
tae sunt

Lupercus,

T,

m. [lupus

against wolves, a title a priest of the Lycean Pan, C, V., lu.

protector of the Lycean Pan ; hence,


],

+ ARC-

by a propitiatory off'ering : in lustranda colonia exercitum suovetaurilibus, L. senem flamma, 0. Lustramur, purify ourselves, V. se centum ovis,
:

of a icolf wolf's: ubera: m. and n., a lupine, wolf-bean, quid distent aera lupinis (lupines were v., lu. used for money on the stage), H.
luba, Pr.
:

lupinus,

lu.

As
i,

adj. [lupus],
subst.

To

review, consider:
i,

omnia ratione animoque.

lupus,
tialis,

quitur, lupus ipse capellam, V.

m., a wolf : Torva leaena lupum sefulvus, 0. Mar:


:

form

sacred to Mars, H. Ambigui, i. e. of tvolves, 0. It was said that a

men

in the

LV-], a slough, bog, haunt, Lustra, V. wood, forlustra, V. est, wilderness : horrentia per devia lustra, 0. house of ill-repute : tenebrae lustrorum. Fig., debauchery: vino lustrisque confectus mala lustra Obiciet mihi, H. omnibus lu1.
n. [3

lustrum,
:

den of beasts

f erarum

A
:

man

stris confectos, L.

seen

by a wolf before he saw the wolf lost his speech vox quoque Moerim lam fugit ipsa lupi Moerim

Pro v.: lupus in isxbxAii, talk videre priores, V. of the devil, and he appears, T., C. auribus teneo lupum, i. e. am in great difficulty, T. Hac urget ovem lupo lupus, hac canis, between two fires, H. commisti, intrust a sheep to a xvolf, T. tantum
:

lustrum, I, n. [3 LV-], a purificatory sacriexpiatory offering, lustration (for the whole people by the censors at the end of their term of five years ) lustrum condidit, onade the lustral
2.
fice,
:

sacrifice

census.

sub lustrum censeri, at the close of the A period offive years, lustrum: octavum,
:

curamus
pus,
i.

frigora,

quantum numerura (ovium)

lu-

voracious fish, loolfcare not at all, V. bit armed with points like fish, pike, H., V. wolves' teeth (see lupatus): (equus) accipit ore luhook, grappling iron : lupi f errei, L, pos, 0.
e.

luridus,

adj.,
:

pale yellow, sallow, wan, ghastly,

hoc ipso lustro superioris lustri reliqua. period of four years (of the Julian calendar), 0. 1. lusus, P. of ludo. 2. lusus, us, m. [ludo], a playing, play, game: per lusum, for sport, L. fugio lusum trigonem (i. e. trigonalem), H. virgineis exercent lusibus undas Naides, 0. Dalliance, 0., Pr.
H.
:

Turning pale, lurid: Orcus, H. lumina, 0. ing ghastly : horror, 0. aconita, 0.


:

mak-

luteolus,
tha, V.

adj. dim. [1 luteus], yellowish: cal-

luscinia,

ae,/.,
i,

a nightingale, H.
with one One - eyed

luscinius,

m., a nightingale. Ph.

luscus,
eye closed :

adj.

[LVC-], with closed


i.

statua,
:

e.

aiming, lu.

eye,

1. luteus, adj. [1 lutum], colored toith yellowweed, golden -yellow, saffron -yellow, orange-yellow pallor, H. sulphura, 0. palla, Tb. Rose-colored, rosy, rose-red : Aurora, V., 0. soccus, Ct.
: :
:

familiaris

meus

dux, lu.
:

Iusi5, onis, /. [LVD-], a playing, play


discendi, non lusionis lusiones deorum.
:

luteus, adj. [2 lutum], of mud, of clay: Rheni caput, H. opus, of a swallow^ s nest, 0.
2.
:

Indus

lusio {^W^o), ball-playing

Besmeared, bedatd>ed : Volcanus, lu. Fig., dirty, vile, tvo7'thless : homo negotium, a.poor affair.
:

lusor,

oris,

non cessat perdere writer : amorum, 0.


lustralis,
e,

m. [IjVD-], one who plays, a player lusor, 0. Fig., a humorous

lutulentus, adj. [2 lutum], muddy : sus, covered with mud, 11. diluvio tellus lutulenta recenti,
:

0.
In.

Of

Fig., filthy, dirty, vile: persona: vitia: turba,


style, turbid,

impure : (Lucilius) cum

flue-

lustrum], of purification, lustral : sacrificium, a propitiatory offering, L. aqua, lustral water, 0. exta, V. Quinquennial, happening every five years : certamen, Ta.
adj. [2
:

ret lutulentus,

H.

1. lutum, i, n., a plant yielding a yellow dye, yellow-weed, dyerh weed, weld: croceum, V. luto corpora tingere, i. e. with yellow, Tb.
:

Iustrati5, ouis, /.
sacrifice, lustration

A
V.

[ lustro ], a purification by lustrationis sacro peracto, L. going about, wandering: lustrationes (fera:
:

2.

lutum,
:

in luto

LV-], mud, mire : volutari I, n. [3 crates luto integuntur, Cs. imbre lutoque
: :

Adspersus, H.

rum)

municipiorum.
are [2 lustrum], to light up, bright : lampade terras (Aurora), review, survey^ observe, examine: lumine
avi, atus,

vam

in luto, T.

Pro

Pinguia crura
v.: in

luto, lu.

eodem

Iustr5,

you are in

illuminate,

To

make

the same difficulty, T. In reproach o lutum, o sordes, offscouring of the earth. Loam, clay, potter's clay : caementa interlita luto, L.

te pervolluto haesitas,
:


lus:

lyricus

483
praecordia Titan,
i.

quibus meliore luto

finxifc

e.

Iuxuri5se,
S.
:

adv. with comp. [luxuriosus], luxu^

of

better material, lu.

riously, voluptuously: vivere:


liffht,

exercitum habere,

Iu2:, lucis, /.
:

[LVC-],

brightness

solis

ac

luxvriosius epulari, N.
adj. with comp. [luxuria], rank,
: :

lychnorum Stella faceni ducens multa cum luce, V. auctor Lucis (i. e. Sol), 0. siderea, heavenly^ lite light donee lux occidat, till sunset, lu. 0. of day, daylight, day : usque ad lucem vigilare, T. lux ubi adventabat, S, ante lucem prima luce, luce sub ipsa, at the point of day, at dawn, Cs. V. Dormiet in lucem, till day is advanced, H. luce occidi, in open day : luci luce reversa, lu. Plur., the heavenly bodies: Illae, quae adgredi. day: centesima lux est haec fulgent luces. ab intevitu P. Clodi longiore luce opus est, L. anxia nocte, Anxia luce gemit, 0. Natali die mihi dulcior haec lux, lu. vocat lux ultima victos, i. e. brumalis, winter, aestiva, summer, Y. death, Y. 0. Life : me reducem in lucem facere, T. corsimul pora luce carentum, i. e. of the dead, Y. atque editi in lucem sumus aeterna, 0. An eye, the eyesight: damnum lucis ademptae, 0. light: lux Dardaniae, i. e. Hector, Y. Luce ni: : :
: : :

luxuridsus,

luxuriant, exuberant
titia,

f rumenta

immoderate, excessive
L.

seges, 0. Fig., luxurioso otio esse, S. lae:

Excessive, profuse, luxurious, volupt^ious


:

reprehendere luxuriosos: nihil luxuriosius non luxuriosus homo, sed abundaus. lu.
:

cena,

luxus, us
tus, T.
S.
:
:

dat. luxti, S.
:
:

[LIC-], excess, indul-

gence, luxury, debauchery

in vino ac luxu per luxum aetatera agere,

adulescens luxu perdiomnia luxu antecapere,


i.

turpi
state:

luxu, lu.

Splendor,

e.

luxuriously, S.

pomp, magnificence,
Y.
:

domus

regali luxu Instruitur,

erudite

luxu, Ta.

Lyaeus, I, m.,
care, a

= AvaloQ, Lyaeus, deliverer from


Y., H., 0. i. e. wine, Y.

surname of JBacclms : pater, Wine, H. As adj., of Lyaeus : latex,

Lyceum,

i,

n.,

see Lycium.
m.,
:

lychnuchus,
lychnus,
lychnorum
:

i,

hil

gestum, nihil est Diomede remoto, 0. Fig., the sight of men, public view, the public, the world: forensi in luce atque in oculis civ^ium magnus
:

= \v\vovypQ, a lamp-stand,
ligneolus.

candlestick, chandelier
I,

m.,

= \vxvoq,
i,

light,

lamp

lux

dependent lychni laquearibus, Y.


or

luce carere res occultissimas in lucem proferre. Light, encouragement, help, succor : lux quaedam videbatur oblata, regno sublato: lucem adferre light, ornaLucem redde patriae, H. rei p. Light, ilhistraynent: urbs, lux orbis terrarum. Tliat tion, elucidation : historia lux veritatis. which enlightens, source of illumination: ratio quasi quaedam lux vitae.

Lycium
Lycius,

Lyceum.,

n.,

=. Avkelov, a

gym-

nasium near Athens, C,


adj.,

L., 0.

of Lycia, Lycian, Y., H., 0.

lympha,
0.
:

ae, /.

[LAP-],
Y.
:

water, clear water,

spring water:

fluvialis,
i.

fugax, H.

liquidae,

Lymphae,

e.

Nymphae, H.
adj. [lympha], distracted,

lymphaticus,
tic
:

fran-

ace. em,/, [luluxuria, ae, and luxuries, XQS^rankness, luxuriance: segetum, Y. falx Qua luxuriem premit, 0. F i g., riotous living, extravagance, prof ision, luxury, excess: animus, qui nunc luxuria diffluit, T. nimiam luxuriam designare, homo tantae luxuriae in urbe luxuries creaCs. tur, ex luxuria exsistat avaritia Luxuriae sordes, luxuriem- addidit arti Tibieen, delicacy, H. lu. Of style in surama ubertate inest luxuries.
,

pavor, panic, L.
[

lyraiphatus
et attoniti, L.
tora, 0.
: :

lympha

],

distracted, frantic, be:

side oneself: exercitum


f urit

pavor invasit lymphati lymphata per urbem, Y. pec:

mens, H.

Lynceus, adj., =z Avy Keiog, of Lynce^is ( one of the Argonauts): ensis, 0. Sharp-sighted: quis est tarn lynceus, qui, etc.
lyncurion
stone,

luxurio, avi, atus, are [luxuria], to be rank, be luxuriant, abound to excess: Luxuriat sanguine humus, 0. Ut seges in pingui luxuriabit humo, 0. To wa7iton, sport skip, boxmd, frisk : (equus) Luxurians, Y. serpens Luxuriare solet, 0. To abound in : luxuriat toris pectus, Y. Deliciis novis, 0. To swell, enlarge, grow rapidly : Membra luxuriant, 0. Fig., of style, to be hixuriant, run riot: Luxuriantia compescet, H. To be wanton, indulge to excess, revel, run riot, be dissolute: ue
: , :

or -ium, I, n., =Xvyicoi)piop, lynxtransparent stone, said to be the crystallized

urine of the lynx, 0.

lynx, lyncis, in. and/., =Xiy?, a lynx: lynces Bacchi variae (Bacchus Avas drawn by a team of Colla lyncum, 0. timidos lyncas, H. lynxes), Y.
:

lyra, ae, /., =z\vpa, a lute, lyre, a stringed instrument invented by Mercury and presented to Apollo curvae lyrae parens, H. pulsa manu, 0. opus est leLyric poetry, song : imbellis, H. The constellation, the Lyre: exoviore lyra, 0.

luxuriarent otio animi, L.

Ubertate, Cu.

riente Lyra, 0.

luxurior,
male. 0.

atus, ari, dep., to wanton, revel:

meo
I

lyricus,
lyric
:

adj.,

= XvpiKog, of the
:

lute,
e.

of the

lyre,

soni, 0.

vates, H.

senex,

i,

Anacreo7i, 0.

macellum


: :

: :

484

maculosus

M.
macellum, i, n. [ 1 MAC- ], a butcher^ s stall, shambles, meat-market, provision-market : porticus apud macellum, T. annona in macello carior barathrum macelli, H. omne macellum, all the
: :

macie, Cs. macies Occupet malas, H. macie tenuant armenta, i. e. privation of food, Y.: macies aegri veteris, lu. Of the soil (seges) neque deficiat macie, 0. Of laugnage, poverty, Ta.
: :

hucksters,

H.

Fercula nullis ornata macellis, lu,

macresc5,
,

crum, adj. [2 MAC-J, lean, meagre, thin, emaciated: taurus, V. turdos, H. mustela, H. me macrum reducit, makes me pine away, H. Thin, poor, barren: solum: imago, lu.
era,
: : :

macer,

lean,

pine away

ere, i7ich. [macer], rebus opimis, H.


,

to

grow

m.acroc61um and macrocoUum,


macte, macti, see mactus. maoto, avi, atus, are [ mactus ],
extol,
:

i,

n.,

fxaKpoKuAop, large-sized paper, royal paper.

maceria,
:

ae, /. [2

MAC-], a wall of
:

soft clay,

enclosure, wall: in liorto, T. nulla maceria, nulla casa sex in altitudinem pedum, Cs. paulum exstans a fundamento, L.
:

to

magnify,
:

macer5, avi, atus, are [2 MAC-], to make soft, make tender, soften, soak, steep, macerate: salsamenta, T. To weaken, waste, enervate: nos fame, siti maceratus, Cn. L. macerari ignibus, H. To }ret, vex, toirment, distress,' torture, pain : quor me macero ? T. vos desiderio, L. Maceror interdum, quod, etc., am vexed, 0.
: : : :

machaerophorus, i, m., sword-bearer, satellite: centum.

= fiaj^aipofopog,

honor, glorify, elevate: puerorum extis deos manis lacte Latinas, make splendid, C. poet. eos honoribus, load with honors. To offer, sacrifice, immolate, devote : bidentis Cereri, Y. Lentulo victimam Mactata veniet lenior hostia, H. hostium legiones mactandas Telluri dabo, L. To kill, slaughter, put to death: summo supplicio raactari: alqm, V., 0. To overthrow, ruin, destroy : nisi cessissem, mactatus essem, should have been sacriTo ficed: ius civitatis illo supplicio mactatum.

afflict,

trouhle,

punish

machina, ae, f, ixrjxavrj, a 'machine, engine mactus, adj. [ 1 MAC- ]. Of the gods, worcolumnae machina apposita Torquet lapidem ma- shipped, honored; hence, in the phrase, macte china, H. Trahunt machinae carinas, H. A mil- virtute, be increased in your merit ! go on in your itary machine, warlike engine: oppidum machiuis excellence ! good luck ! well done ! C. Macte viromnium generum expugnare, S. in nostros fabri- tute esto, H. Macte nova vii'tute, puer, V. macte Fig., a device, contrivance, trick, virtute cata muros, V. diligentiaque esto, L. macte virtute miliartifice, stratagem: legem tamquam machinam tes Eomani este, L. vos macti virtute estote, Cu, comparari omnibus machinis oppugnari. Alone macte, well done ! good!
:

infortunio, T.

: tali mactatus atque hie est hostis patriae suppliciis,jDMrs?ie.

machinamentum,
machinatio,
mechanism, mechanical dam moveri aliquid.

i,

oi.

[machinor], a ma:

macula,

ae,/.,

spot,
i.

mark, stain: (bos) ma:

chine, engine: quatiendis muris, L.

nutans, Ta.

onis,/. [machinor], a contrivance,


artifice

: raachinatione quamachine, engine: tantae


:

altitudinis machinationes, Cs.

raachinationis genus, L. F i g., a trick, device, contrivance: (iudex) tamquam machinatione aliqua

navalis, Cs,

tale

contorquendus.

machinator,

oris,

designer, engineer, architect:

m. [machinor], a contriver, tormentorum, L.


:

ig.,

cojitriver, inventor

rerum

scelerum.

machinor,

atus, ari, dep. [machina], to contrive

white spots, V. in mae. small places: parcit cognatis maculis similis fera, lu. Conbibit os maculas, contracts, 0. mesh, hole (in network) reticulum minutis maculis retia maculis distincta, 0. spot, stain, blot, blemish, mole : est corporis macula naevus maculas de vestibus aufers, 0. Fig., a blot, stain, stigma, blemish, fault, defect, disgrace : hanc maculam Eff ugere, T. delenda est vobis ilia macula vitae splendorem maculis aspergis ? flagitiorum iudiciorum Claudiae genti inusta, L. in carmine Offendar maculis, H.
culis insignis et albo,
e.

culis (terra) ubi habitatur,

i.

quanta opera machinata natura sit: haec ad voluptatem, To contrive artfully, scheme, plot : senatoribus pernitiem, S. mihi insidias Turno necem, L. pestem in nos indicium a P. Autronio machinatum,
skilfully, devise, design, frame, invent:
: : :

[macula], to spot, stain, sanguine rnpem, 0. solum sanguine, Ct. F i g., to dejile, dishonor: rem p. parricidio partus suos, L. nemora stupro tuum crimine nomen, V.
avi, atus, are
:

macul5,
:

defile,

pollute

terram tabo, V.

devised, S.

macie, /. [2 MAC-], leanness, thinness, meagreness, atrophy: homo grand! macie torridus sedet in corpora toto, 0. conrupti equi
,

macies,
:

macul5sus,
abl.

adj. [

macula

],

spotted, speckled,

dappled, mottled, variegated : tegmine lyncis, V. tigris, 0. Spotted, blotted, stained, defiled: vestis: Littera, 0. Fig., defiled, polluted, filthy : sena-


madefacio


: :

: : ::

::

485
nefas, abominable,
ful, sad: Sullam

mag;is
mourn-

tores, in

H.

bad repitte : aedes, omni dedecore, lu.

lu.

adj. [P. of raaereoj; m^ourning, lamenting,

inadefaci5, feci, factus, ere; pass, madefio, [madeo + facio], to make wet, moisten, soak, steep, drench, water: sanguine gladii madefactus, fieri
facti
:

pectora, V. fletus, mournftd lamentation: domus, in mourning: femur maerenti plangere dextra, 0.
:

maerentem videre

maered,
ful, laus

ere [MIS-], to be sad, be mourn-

humum, V.

terram suo odore, 0.

madens,

entis, adj. [P. of

madeo],

wet, moist:

comdi, flowing : crinis, V.: More nivis sole madentis, Lamiarum caede, reeking with, lu. i. e. melting, 0.
:

madeo,

uT,

ere

[MAD-],

to be wet, be moist,
:

drip,floio: vino madebant parietes fuso Sanguine (ensis) cruore Phrygum raaduit, terra madet, V. 0. To be boiled, be sodden: igni exiguo, Y. : nati To be full, Sinciput Phario madentis aceto, lu.

: cum maereret Menebonis genero, Tb. nihil profici maerendo: domo vacua, V. Quod cadat, 0.: talia maerentes, thu^ lamenting, 0, sono tenui, 0. 7b mourn over, bemoan, lament, bewail : fill mortem rei p. calamitatem illud penatis iniquos, H. raptam deam, 0. cam (patriam) concidere.

mourn,

grieve, larnent
:

alienis

maeror
(est)

(not moer-), oris, m. [MIS-], a mourn-

ing, sadness, grief, sorrow, lamentation:


: :

maeror
:

overflow, abound : Socraticis Sermonibus, H.

pocula madent Baccho, Tb.


ere, inch,

[madeo], to become oculi lacrimoist, be wet: madescunt Robora, V. mis maduere, 0.

madesc5,

dul,

aegiitudo flebilis gravis, H. f uneris in maerorest, T. iacet in maerore nee loqui prae maerore posse deponere maerorem perpetuo
: : :
:

maerore senescere,

mihi maerOres (dabo), Enn. ap. C: maerores, qui exedunt animos.


lu.
:

melancholy : domus drenched: fasciculum epistularum aqua: vestis, adflicta maestitia maestitiam pellere ex animis comas, orationis quasi maestitia, gloomy genae, i. e. bedewed with tears, 0. V. a manner. moistened with unguents, 0. ver, rainy, lu. auro maestus ( not moest- ), adj. with sup. [ MIS], Drunk, intoxicated: Taglaebae, saturated, 0. full of sadness, sad, sorrowful, dejected, melancholy, boiled, lu. drunkenness, Soft, rentum, full of gloomy, despondent : cum maestus errares senex sodden, soaked: siligo, lu. maestissiraus Hector, V. morte Tigelli, H. maeMat- stam videre urbem, lu. voltus, V. maestae maMaeander or Maeandros, drl, m., avdpog, a river of Ionia and Fhrygia, famous for nus, 0. maestas sacravimus aras, Y. Gloomy, crooked way, wind- seve^-e: Ille neci maestum mittit Oniten, Y. vestis, its winding course, C, L., 0. In a m,ourning garment, Pr. avis, ing, maze: quos tu Slaeandros quaesisti? of ill omen, 0. embroidery, a winding border, V. magalia, ium, 7i. [Punic], little dwellings, huts, Maecenas, atis, m., an Etruscan family name tents: Miratur molem, magalia quondam, Y. C. Cilnius (a kniglit, friend of Augustus, noted as mage, adv. comp. [for magis], more : penetraa patron of letters, and as luxurious), H., V., lu. bile telum, Y., 0. maena (mena), ae, /., fiaivr}, a small seamagicus, adj., fiayiKog, of magic, magical fish (eaten salted by the poor). lingua, skilled in incantations, 0. chorartes, Y. Maenas, adis, /., fiaivdg, a priestess of Bac- dae, mysterious, lu. terrores, superstitious, H. priestess of Cybele, Ct. chus, Bacchante, Pr., 0. 1. magis, idis,/., a plate, dish; distat nil hac MatvaXiog, of Maenalus, magis ilia, that dish differs in nothing from this, Maeualius, adj., Maenalian, 0. Arcadian : versus, V. H. better illam see 2 magis.
[
],

madidus,
:

adj.

MAD-

maestitia

moist, wet, soaked,

(not moest-), ae, /. [maestus], sad:

ness, S01TOW, grief, dejection,

=
:

and Maenala, MatVaXov, a range of mountains orum, n. (V.), in Arcadia, sacred to Pan.

Maenalus (-os), i, m.

(V., 0.),

Maenianum,

i,

n.,

a projecting gallery, a
district

bal-

2. magis, adv. comp. [ 1 MAC- ], more, in a With adjj. : mahigher degree, more completely. gis iuris consultus quam iustitiae beatus, H. vis magis necessaria recte ad vivendum: magis

cony (devised by a Maenius).

vernm atque hoc responsum,


of Lydia
:

T.

magis aperte, T. magis inpense, T. With verbs : magis honorem tribuere quam salutem accipere, Lydians), V. hence, Etruria (settled by turn magis id diceres, Fanni, si, etc, quod Cs. Maeonide, a ^Maiovioijg, Maeonides, ae, m., magis vellem evenire ( i. e. mallem ), T. magis Plur., the native of Maeonia ; hence. Homer, 0. Pugnas bibit volgus, is more eager for, H. magis Etrurians, V. aedilis fieri non potuisset, better. With abl. Maeonius, adj., of Maeonia, Lydian, V., 0. videntur omnes errasse, sed alius alio magis, in Of Homer, Homeric, epic: carmen, H., 0. Etrv^ different degrees: alii aliis magis recusare, L. quid rian: nautae, 0. philosophia magis colendura ? qua fluvius solito maerens, entis {gen. plur. maerentum, V. ), magis inundaverat, L. hac magis illam petere

Maeonia, ae, /.

P r o p.,

With

advv.:

'

magister

: ::

maguificentia
:

^: :

486

quam banc), H. magis solito incauti, L. In linquont quasi magistrum, T. saevus, Hr: Fiugit phrases, with negatives : ius apud eos non legibus equum docilem magister, trainer, H. Pig., an mao"is quam natura valebat, as much hy natural adviser, instigator, author : ad eam rem inprobus; nee magis dolo capi quam ar- T. ad despoliaudum Dianae templum. disposition, etc., S. mis vinci posse, jwsi as little, L. domus erat non magisterium, l, n. [magister], a directorship, domino magis ornamento quam civitati, i. e.jicst as superintendency morum, \. e. censoi-ship : me ma: much to the city as to its owner : animus in morbo gisteria delectant (sc. conviviorum), the custom of non magis est sauus quam corpus, i. e. is just as appointing a master. Instruction : vana, Tb, far from being sound: hoc non pro Lysone magis magistra, ae, /. [magister], a mistress, directquam pro omnibus scribere, i. e. less than : hunc ego me Xon magis esse velim, quam vivere, etc., ress : ludo magistram esse, school-mistress, T. H. With ahl. of difference illud ad me, ac multo Fig., a directress, conductress, instructress : vita ruetiara magis ad vos, /a?" m,ore: quanto ille plura stica parsimoniae magistra est: historia vitae: miscebat, tanto hie magis convalescebat eoque arte magistra, ivith the aid of art, V. culpa potare magis, quod, etc. hoc vero magis properare Var- magistra, H. artes magistrae, 0.
(i. e.
:

ro, ut, etc., Cs.

aliud

(malum) multo tremendum

magis, V.
nihilo

deus paulo magis adfabre factus niWith adv. of degree hilo magis descendere, Cs.
:

magistratus, us, m. [magister], the office of master, magisterial office, civil office, magistracy: magistratus, imperia in magistratibus mandan:

haud scio an magis etiam, even Quam magis more : Tarn magis ilia fremens quo magis), crudescunt pugnae (i. e. eo magis V. magis magisque in dies, more and more, S, de Graecia cottidie macottidie magis magisque gis et magis cogito. P o e t. magis atque magis, V. With more cause, more truly, loith better reason, rather, in preference : magis ratione quam virtute timori magis quam religioni consulevicisse, Cs. amoris magis quam honoris gratia corre, Cs. pora magna magis quam firma, L. Quae poscenti magis gaudeat eripi, H. neque uti aeterni forent optavit magis ut, etc., but rather, S. forma Aut
minus
.

sed fuit ilia magis, 0.: Non equidem invideo, Miror magis, V. perna magis In the phrase, Flagitat (stomachus) reiSci, H. magis est, with quod or ut, there is better reason magis est quod gratuler tibi, quam quod to, etc. magis est te rogem, / have more reason to, etc. ut ipse moleste ferat, quam ut, etc., he has cause
fuit aut visa est:

ingredi, enter upon, S. magistratu abire, resign : abdicato magistratu, S. in magistratu manere, remain in office, L. magistrate, public functionary : magistratus adi, ludicium ut reddant tibi, T, cum multitudinera hominum magistratus cogerent, Cs. legum ministri magistratus (sunt) seditiosi, S, his magistratibus, in their consulate, N. lura magistratusqne legunt, y. C o 1 1 e c t., the body of magistrates, the municipal administration : potestas magistratui permittitur, S. unum raagistratum cum ipsis habere, Cs. ad magistratum senatumque Lacedaemoniorum, N. Military command, office: in classe qui in magistratu erant, N.
dis
:

magistratum habere

magmentarius,
sacrifices.

As

adj. [1

MAC-], /or additional


:

s}d)st. n. (sc.

sacellum)

Telluris.

magnanimitas,
ness

atis, /.

[magnanimus], greatgreatviri

of soul, magnajiimity.
adj.

magnanimus,
equi, high-spirited,

[magnus+ animus],
:

rather.

soided, high-minded,
tri,

magnanimous : homo
:

magister,
er,

m.

[ 1

MAC- ], a

master, chief

V.

duces (of bees), V.

head, superior, director, president, leader,

command:

magnes,
Thessaly)
:

etis, adj.,

: pro magistro esse, deputy comptrollor : in ea societate, manager : pecus magistri Perf undunt, Jierdsmen, V. cui magistri fiunt et doraini consti-

magnifice, adv. with comp. magnificentius, and equitum cum dictatore magistri, lu. (censor) mosup. magnificentissime [magnificus], nobly, magrum, master of morals : sacrorum, chief priest, L. nificently, generously, grandly, sumptuously, richly, scripturae, comptrollor of revenues from farmed splendidly, excellently : te tractare, T. convivinm
:

conductor : populi (dictator), chief of the people dictatoris magister equitum, master of the horse

lapis,

Mdyvrjg, of Magnesia (in a magnet, loadstone.

lands

apparat: Yincere, gloriously : magnificentius restitutum (templum): consulatum magnificentissime


gerere.
ly :

captain, mastuuntur, trustees and guardiayis. ter, pilot : navium onerarium magistri, captains, spoliata maCs. navis, H. magistri navium, L. teacher, instructor, gistro ( navis ), pilot, V. master : tuus pueri apud magistros exereentur te uti in hac re magistro peragere dictata magistri, i. e. rides for carving, lu. stilus optimus dicendi magister: si usus magister est optimus. tutor y guardian, pedagogue : senes me filiis Re: :

Po^npously,
:

proiidly, haughtily, boastful:

alqd dicere, T.

loqui, L.
ae, /. [

iactare se.

A
:

magnificus ], loftiness^ grandeur, nobleness, high - mindedness : liberalitatis. Of things, grandeur, niagnificence, splendor, extra modum magnifisumptiiousness : ludorum

magnificentia,

centia prod ire : publicorum operum, L. Display pomposity, boastfulness: \Qvbovnm,bombast: istaec, T. : composita in niagnificentiara oratio, Ta.


magnifico
magnifico,

: : : :


magus
:

::

487

are [magnificus], to
. .

make auctoritatem magni

much

of, set

a high value on: illam

se, T.

magnificus, adj. with camp, magnificentior, and sup. magnificentissimus [magnus + 2 FAC-],
great, elevated, noble, distinguished, emiiient, augicst incedunt per ora vestra magnifici, S. factis vir
:

magnificus, L.

animus
:

civis in suppliciis deo-

v\xm,fond of display, S. elegans, non magnificus, fond of show, N. Splendid, rich, fine, costly, sumptuous, magnificent : funera, Cs. res gestae, L. centissima ornatus Of speech, of high strain, lofty, sublime : genus Boast(dicendi) magnificentius genus dicendi. edicta, Ta. ful, pompous : verba, T.
civitas, S.
:
:

putet, esteems highly : quem tu pendis, H. multo maioris venire, dearer. Ph. quorum longe maxirai consilia fyxQrnnt, most valuable : haec te semper fecit maxumi, prized most highly, T. conduxit non magno domum, at no high price: magno illi ea cunctatio stetit, cost him dear, L. Of force, strong, powerful, vehement, lo2id: manu magna euntem Inpulit, V.

Non magni

aedilitas magnifi:

magna voce confiteri strepitus, great, long, extended: annum, V.


Platonic cycle of the heavens.

magniloquentia,

ae,/. [magniloquus],
:

elevat-

ed language, lofty style : hexametrorum Homeri. Pompoiis language, magniloquence, boasting : raagno stat magniloquentia nobis, 0. alcuius, L.

magniloquus,
ing, boastful: post

adj.

[magnus+4 LAC-],
:

vaxmt-

eventum, Ta.

os, 0.

magnitudo,
hulk,

inis, y.

[magnusj,
:

greatness,
:

size,

Early, high, long past: iam magno natu, aged, N. magno natu non sufficientibus viribus, through old age, L. maximo natu filius, N. maior patria, original, Cu. Of persons, aged, old, advanced ; only in comp. and sup., elder, eldest : omnes maiores natu, elders, Cs. maior natu quam Plautus f rater suus maior natu, elder, L. maximus natu ex lis, the oldest, L. ex duobus filiis maior, Cs. Maior Neronum, the elder, H. (homo) annos natus maior quadraginta, more than forty years old: annos natast sedecim, non maior, non maior annis quinquaginta, L. T. Plur.in,
: :

H. Of time, annum, i. e. the

magnitude: mundi

magnitudines.

abundance
ris
:

great nmnber, large quantity, aeris alieni, S. f ructuum. Fig.,


:

fluminis, Cs.

.regionum

greatness, vastness, extent : sceleris eorum, S,

amo(T.,

odi

animi, greatness of soid.


(Cs., L.) or

magnopere

magno opere
:

C), adv. with sup. maximo opere \^abl. of magnum opus], very much, greatly, exceedingly, particularly magno opere nulla magnopere clade accepta, L.

as subst. : ma.\oves, the fathers, ancestors, ancients, meji of old: maiores vestri nostri more maiorum. Fig., great, noble, grand, mighty, important, weighty, momentous : rebus maximis gestis missi magnis de rebus, important business, H. in agro maiora opera causa, weighty : omen, significant, V. spectaculum, impressive, H. aliquid invadere

magnum,
res est, L.

enterprise,

iucundum

(i. e.

va.\de).JSai'nestly, zealously, vehe-

mently, heartily, urgently : magno opere velle magnopere cohortatus, Cs. suadere, L, qua de re magno opere vobis providendum est mihi maxumo opere edicire, T. a te maximo opere quaeso, ut, etc., onost particularly.
: :
:

As s^ibst. n. : id magnum est, a great thing: magna di curant, parva neglegunt: maiora audere, Y. ad maiora properat oratio magnum
:
:

V.

haud magna memoratu

loqui, loftily,

magnus,

adj. with comp.

maximus
high, tall, aedificium
:

Of size, large, great, big, [1 MAC-]. long, broad, extensive, spacious : fons, S.
urbs
: :

maior,

oris,

and

sup.

loquens, of everything magnificent, H. Of rank or station, great, high, eminent, powerfid: potestas dignitas di, Enn. ap. C. rex Olympi, V. maximus Ilioneus, V. maiorum ne quis amicus, one of your great friends, H. luppiter optimus maximus pontifex
:

H.

Omnia magna

simulacrum facere mains oppidum non maximum maximis lo- anirao est vir magnus Cato magnus habetur, S. aquae magnae fuerunt, inundations, magnus hoc bello Themistocles fuit, N". invidia cis decoravit maior reprensis, greater than Maior (belua) dimidio, by half, H. maior vi- maior, above, H. L. Calceus pede maior, too those criticised, H. nebulo, thorough-paced, T. fur. deri (Scylla), statelier, V. onus parvo corpore maius, H. Of large for, H. In force or degree, great, severe, strong, intense : number or quantity, great, large, abundant, con- morbi dolor, Cs. minae amor, V. gemitus lucsiderable, much : numerus f rumenti copia pabuli, tusque quid potuere maius ? more heinous, H. maiorera pecuniam polliceri tibi praeda ce- Mari virtutem in maius celebrare, magnify, S. Cs. dat Maior an illi, i. e. the victor^s spoils, H. popu- his in maius etiam acceptis, L. incerta in maius lus, V. tribunorum pars maior, the majority, L. vero ferri solent, be exaggerated, L. Proud, boastturba clientium maior, mo7'e mcmerous, H. maxi- ful, lofty, assuming : nobis ut res dant sese, ita mum pond us auri: Si maiorem feci rem, increased magni atque humiles sumus, T. lingua, H. verba, my estate, H. Of \a\\xe, great, large, considerable V. magni preti servi ager preti maioris, T. magna 1. magus, i, m., fidyog, a Magian, learned munera et maiora promissa, S. cuius auctoritas man and magician (among the Persians), C. artes magni habebatur, was highly esteemed, Cs. qui magorum, of magicians, 0., H., lu.
solitudines, S.
: : : :
:

maximus, chief : maioribus uti, associate xoith superiors, H. Of mind or character, great, elevated, noble, lofty : vir acris animi magnique magno

: : : : :

maliguitas maledice,

magus
tes, 0.
:

488

2. Tndigu.s, adj. [1 magus], macfic, magical: arVenena maga, H., dub.


is,

sively, scurriloHsly

adv. [maledicus], slanderously, abuloqui, L. : dici


:

xaaialis, proach, C.

m.,

a barrow hog ; as a term of

re-

maledicentissimus,

sup. of maledicus.
dixl, dictus, ere, to
:

maledic5
atis,/. [md\ov\, greatness^

or

male

dico,
:

grandeur, dignity, majesty, elevation: non esse suae maiestaregia, Cs. : tuorum, V. tis, etc. (of the gods) sanctissima divitiarum, lu. patria, authority, L. Of the state, the sovereign power, sovereignty populi R. (ciimen) maiestatis, high-treason : quae

malestas,

speak
est

ill

of, abuse, revile, slander, asperse

aliud

male
:

dicere, aliud accusare

alcui, T.

utrique,

H.

qui nobis male dictum

velit, T.

maledictio,
reviling, abuse.

ouis, /. [maledico], evil-speaking,

lege maiestatis tenetur, against treason. Honor, dignity, excellence, splendor : singularum (mulierum), L. tua, H. templorura, lu. : quanta
res
: :

maledictum, T, n. [maledico], a foul saying, abusive loord: vemens, T. raaledictis increpabat bonos, S. coniecta maledicta in eius vitam maledictorum clamor.
: :

in oratione maiestas

maior, comp.
1.

of

magnus.

scurrilous,

Maius,
:

Kalendae

of May, of the month of May mensis. As subst. m. ( sc. mensis ),


adj.,

adj. with snp. [maledico], abiisive, slanderous : conviciator civitas in maledicentissima civitate.
: :

maledicus,

May,
2.

0.

maius, neut. comp. of magnus. maiusculus, adj, dim. [maior], somewhat greater,

male facio, see male. malefactum or miale factum,


deed, injury, T., C.
:

l,

n.,

an

evil

Bene facta male

locata

male

facta arbitror, Enn. ap. C.

considerable

cura

Thais,

quam ego sum, ma-

iusculast, a

little

older, T.

miala, ae, /. [2 MAC-], the cheek-bone, jaw natos, C. poet. malis absuraere mensas, V. ( Cauis ) Increpuit maHs, V. cheek: quin pugnus in leonis horribilis, H. mala haereat, T. \Jsn. plur.: decentes, H. imsine volnere, lu. pubis, V.

meos malis mandere


:

maleficium, T, n. [1 maleflcus], an evil deed, misdeed, wickedness, offence, crime : conscientia maleficiorura admittere, commit : in maleficio deprehensus convictus malefici. Mischief, hurt, harm, injury, wrong: Pro maleficio beneficium sine ullo maleficio, Cs. reddere, T malefici ocEnchantment, sorcery, Ta. casione araissa, L.
: :

malacia, ae,/., = jxaXaKia, a calm at sea, Cs. male, adv. with comp. peius, and sup. pessi-

maleflcus,
vicious, wicked,

adj.

[male 4- 2 FAC-], nefarious,

me

[see maius], badly, wrongly,


:

ill,

wretchedly:

criminal: homines. Hurtful, injurious, noxious : malefici generis auimalia, S. natura, unpropitious, N.

homines male vestiti animo malest ? are you hoc male habet virum, f ea:e.s, T. L. vexed? T. Antonio male sit, ill betide: audire, be ill-spoken
: :

malesuadus,
ing, seductive
:

adj. [ male + SVADFames, V.

],

ill-advis-

wickedly, cruelly, maliciously, hurtfrdinjm-iously : quod mihi re male f eceris, T. male agendi causa loqui pessume istuc in ilium Carthagini male iam diu cogitanti consulis, T. bellum denuntio agmen adversariorum male haBadly, awkwardly, unskilfully, bere, harass, Cs. unsuccessftdly, unfortunately, ruinously: male gerendo negotio res suae male gestae pugnare, Nee vixit male, qui, ^io,., failed in life, H. S. quae res tibi vortat male, turn out ill, T. : vendendum, too cheap: empta, too dear: cui male si palpere, awkwardly, H. : defendit pampmus uvas,

of
ly,

Badly,

(male-voleiis or malivolens,
ill-disposed, spiteful, malevolent ;

entis), adj.,

volentissimae obtrectationes
tissimus.

only sup.: malequisque malivolen-

malevolentia (maliv-),
ill
-

ae,/. [malevolens],
:

xolll,

dislike, hatred, inalevolence


:

deprecandae

malevolentiae causa

malivolentia et invidia, S.

malevolus
nis
:

(maliv-), adj. [male + 1 VOL-],


:

ill-disposed, disaffected, spiteful., m.alevolent : in

in

me

turpiter

rumores, T.

As

om-

subst. w.,

an

ill-disposed person, foe,

enemy : omnes.

malifer,

fera, ferum, adj. [2


:

malum + 1 FER-],

to

no purpose^ V.

salsus, impertinently,

H.

se-

apple-bearing

Abella, V.

diila nutrix,

unseasonably, 0.

Badly, excessively,
ne,

extremely, greatly, very


etc., T.
:

much: male metuo,


:

malificus, see maleflcus.

quo neminem peius oderunt: cane peius disVitabit chlamydem, H. rauci, miserably, H. j)ar, sadly, H. Badly, imperfectly, scarcely, not at all: (domum) male tuetur: sanus, deranged: parens asellus, refractory, H, male numen amicum, statio male fida carinis, unsafe, V. hostile, V. plenae legiunculae, L. male viva caro est, 0.
: : :

maligne, adv. with comp. [malignus], ill-naturedly, spitefully, enviously, malignantly : loqui, L. Detrectare, 0. : raalignius habitum esse ser:

monem, Cu.
divisus, L.
ligne,
:

Stingily,
:

laudare, H. loas not so badly


atis,

grudgingly: ager plebi non mihi tarn f uit maoff, Ct.

malignitas,

/.

malignus

], ill-will, spite.


malignus

: : : :

Mamertinus
nescis

489
vorser, T.

malice, envy, malignity : raalignitas et livor, Ta. maliguitatis Stinginess, niggardliness : patruni, L. auctores, the niggardly distribution, L.
:

mvfortune, calamity:
:

quantis

in
:

mails

in tanta

malignus,
lign

adj. [

mains +GEX-],

ill-disposed,

wicked, malicious, spiteful, envious, malignant, manumina, unkind, lu. hoc ma: volgus, H. Stingy, ocull, V. leges, 0. ligno dente carpuut niggardly: caupones, H. Maligna facta ilico est, colles, fama, slanderous, 0. i. e. rese7'ved, T. lux, scanty, Y. adltus, narrow, Y. barren, V.
:
: :

malitia,
ius

ae, /. [inalus], ill-will, spite,

summura saepe summast

malitia, T.

malice: malitiae

dolor est H. ignari ante raalorum, misfortune past,Y. quod nescire malum est, 11. nihil mali accidisse Scipioni puto: externum, i. e. ballum, X. Punishment, hurt, harm, severity, inj^iry : malo domandam tribuniciain potestatem, L. malo exercitum coercere, S. Sine malo fateri, T. vi, malo, plagis adductus est ut. etc., ill-^csage: clementiam illimalo fn'\sse, ^mfo7'tunate. Wrong-doing: fama
:
:

tum, Cs,

mala praecipitatus, S. subimalum aurum, Summi ma:

teries mali,
:

veterum malorum, Y.
mischief,

As a term of

ixh\x^Q,plagv,
?

illorum occurreie: consilia malitiae: virtute non everriculum malimalitia Scipioni placuisse, S. tiarum omnium a malitia non discedis, from
: :

torment: qui, malum, ahi malum, est ista tanta audacia ?

T.

quae,

your roguery.
edly,

2. malum, T, n., ^/'J/\ov, an apple: (uva) cum malis, H. sapor Felicis mali, lemon, Y. cana te:
:

malitiose, adv. with comp. [malitiosus], wickknavishly : nihil facere rem malitiosus ge:

rere.

nera lanugine mala, quinces,Y. Pro v.: ab ovo usque ad mala, i. e. from beginning to end (because fruit was the last course at dinner), H.
3.

malitidsus,
:

adj. [malitia], /?^/^

of

wickedness,

malum,

adv., see 1 malus.


;

knavish, crafty, malicious: malitiosum (te appellemus) ? iuris interpretatio Silva, a forest in the Sabine territory, L.
:

1. malus, adj. [MAL-] it adopts as comp. and sup. peior, us, gen. oris, and pessimus [PED] ;

malivol-, see malevol-. malleolus, i, m. dim. [malleus]. In gardenIn war, a fire-dart, fire-brand ing, a short, set. ad inflammandam urbem malleoli stupae inliti

pice, L.

malleus,

I,

m. [MAL-], a hammer, maul: Tem-

pora discussit malleus, 0.

malo, malul, malle (old mavolo for malo, T.) [magis + volo], to choose rather, prefer : sicut ego malo Quid est quod mihi malim quam, etc., T. omnia malle quam victi abire, S. pacera quam bellum, S. quin omnia malit, H. accepta iniuria ignoscere quam persequi malebant, S. rem obtinere, Cs. quae cum audire mallem quam videre nisi mavis Carpere pensum, H. Mori me, T. ho- mischief, T. in malam crucera, T. malarum quas mines peccare quam deos esse quam videri bo- amor curas habet oblivisci (i. e. curarum, quas, nus malebat, S. fraterculus esse gigantis, lu. As subst. n. : peius victoribus quam etc.), H. Sis licet felix ubicumque mavis (sc. felix esse), victis Accidisse, greater evil, Cs. see also 1 malum. H. hos mallem secum milites eduxisset Byblida JYeut. sing, as adv. : malum responsare, Jinacmavult vocem sororera, etc., 0. Nullos his mal- ceptably, H. lem ludos spectasse, rather than these, H. se ab 2. malus, i, /., firjXea, an apple-tree, Y. omnibus desertos potius quam abs te defensos esse malunt mature vincere quam diu imperare, 3. malus, i, m. [ 1 MAC- ], an upright pole., L. de flumine Quam ex fonticulo sumere, H. beam, mast : antemnas ad malos destinare, Cs. meo iudicio multo stare malo quam omnium reli- malum erigi imperavit altus, Y. saucius, i;iquorum, much rather. To incliyie, prefer, be more jured, H. summo malo, 0. standard, prop, favorable: in hac re malo universae Asiae quam- staff: in circo instabilis, L. turrium mali, Cs,
:

good: philosophi: leges: mores, S. consuetudo, improper, H. opinio de vobis, unfavov able: pugna, xm-successful, S. pudor, y*a/s^, H. crus, deformed, H. Laurens (aper), unsavory, H. via peior, H. pessima munerum Ferre, H. Morally bad, hoicked, criminal, depraved, mischievous, malicious: mater, Quod nil praeter pretium dulauctor f ures, H. lest, T. repudiatus malis suasoribus libido, L. mala vitis incidere falce, Y. Plur. m. as subst. : regibus boni quam mali suspectiores sunt, S. BaA, unfortunate, injurious, destructive, pe7-nicious : Peiore rex loco non potis pestis mala copia sollicitat stomaest esse, T. chum, overloading, H. virus, Y. cicuta, H. luppiter, i. e. unwholesome, H. avis, ill-boding, H. In imprecations Abin hinc in malam rem ? to the
bad, not
: : : :

quam

omnia malo quam mihi, rather he had them.


ilU

i.

^e.

woidd

malva,
deceptus
:

ae, /.,

= naXaxn],

mallows

malva

malobathron (-thrum), I, n., naXo^a^pov, a costly ointment, betel, malobaihrum (from an Indian plant) Syrium, H.
:

salubris, H,, 0.

1.

malum,

i,

n. [1

malus],

an

evil,

'mischief

Mamertinus, adj. [Mamers, Oscan name of Mars], of Mars, Mamertine: civitas, i. e. Messana. Plur. as subst., the Mamertines, sons of Mars (a name assumed by the people of Messana), C, L,

mamilla
ae,/. dim.

: : : ::

2.

-maneo
[1
:

: : : :: :

490
breast,

mamilla,

[mamma], a

pap^

(mandatus, fis), m.

nipple^ tcat^ lu.

mandate.
1.

Only

abl, sing.

mando], a command, mandatu Caesenniae

mamma, ae, /., = fidfifia, a breast, pap : filio mammam dare, T. puer mammara appetens
viri

mandatu meo.

mammae. manceps,
formal

Of animals, a
ipis,

mand5,

avI, atus, are

[manus + 2 DA-],

to

teat,

dug.

put in hand,
confide,
:

deliver over, commit, consign, intrust,

m. [manus + CAP-], one who

takes

possession, a legal purchaser

man-

commission : Bona nostra tuae fidei, T. Hunc mandarat alendum regi, V. his magistratus,
: : :
:

purchaser by lifting the Cs. novo homini consulatus mandatur, S. fugae. ceps fit Chrjsogonus. vitam istam hand, buyer at auction : pecuniam mancipibus sese, betake himself to flight, Cs. fugae solitudinique me humo, bury, V. Fortupublic contractor, farmer of revenues dedi. mancipes a civitatibus pecuniam exegerunt nul- nae cetera, 0. litteris, commit to writing : (frucontractor: si res abiret ab eo ges) conditas vetustati, i. e. suffer to grow old: lius I'ei, N. senilis iuveni partis, H. To serai word, pass the mancipe, contractor for building. mancipium (mancupium), i, n. [manceps], word, enjoin, commission, order, command: ita mandatum est haec, lu. slquid velis, Huic mana taking by hand, formal acceptance, taking posdes, T. L. Clodio mandasse, quae ilium mecum session, seisi7i, legal picrchase : hoc in mancipio non loqui velles Fortunae mandare laqueum, bid go dixerat, at the sale: in mancipi lege, in the conand be hanged, lu. ut exploratores in Suebos possession, property, right of tract of sale. mittant, Cs. mandat, quibus rebus possent, opes accipere, give oivnership : mancipio dare confirment, S. huic mandat, Remos adeat, Cs. In the phrase, res mancitake formal possession. mandat fieri sibi talia, V. pi (opp. res nee mancipi), property, the legal title 2. mtandd, di, sus, ere [ MAD- ], to chew, masto which was only transferred by formal delivery (equi) fulvum before witnesses (see mancipo) quae (i^es) man- ticate: dentibus manditur cibus tricipi sunt: quaero sintne ista praedia necne sint mandunt sub dentibus aurum, i. e. champ^ V. slave obtained by legal transfer: stia saevo Volnera dente, i. e. the flesh of slaughtermancipi. To eat, devour : membra, V. mancipia, quae dorainorum sunt facta nexo aut ed animals, 0. F i g., to gnaw, lay aliquo iure civili mancipia haec ducam ad Thai- humum, to bite the ground, V. waste: rostra ipsa. pecoris et mancipiorum praedae, S. dem, T.

Mancipiis locuples, H. argento parata mancipia, purchased slaves, L. Se fore mancipio tempus in
:
;

mandra,
cattle train
:

ae, /.,

= jxdvdpa,
:

stantis convicia

a drove of mandrae, lu.

cattle,

omne tuum,
ceps], to
gives
tus),

thy sei'vant, 0.
avi, atus,
sale,

mancip5 (mancupo),
make
H.
over by a
si

formal

are [mandispose of,

1. mane, indecl. n., the morning, morn: noctes vigilabat ad ipsum Mane, H. mane novum, V.

transfer, alienate, sell:


title to,
i.
:

surrender, abandon luxu et saginae mancipatus, Ta.


e.

enslaved.

Quaedam mancipat iisus, nemini mancipata est (seneci

multo mane, very early in the morning: mane


erat, 0.

g., to

mancup-, see mancip-. mancus, adj. [3 MAN-], maimed,


:

infirm, crip-

2. mane, adv. [1 mane], in the m,orning, early in the morning : postridie eius diei mane, Cs. hodie mane, this morning: eras mane, to-morrow morning, T. : mane Kalendis Dec. bene mane, very early : salutantes, V.
:

pled, lame-handed: mancus et membris omnibus mancorum ac debilium dux, L. irata captus Pallade mancus erit, 0. F i g., infirm, defective, imperfect : virtus fortuna, H. Talibus officiis prope mancus, H.

mane5,
loco, Cs.
:

raansi,

mansus, ere [1 MAN-],

to stay,
:

remain, abide, tarry :

mansum
:

oportuit, T.
:

in

mando], a charge, commission, itijunction, command, order : mandatum curasse, have performed the commission : a senatu dantur mandata legatis, ut, etc. ad eos
I,

mandatum,

n. [P, n. of 1

Caesaris mandata deferre, Cs. def erre, deliver : f rangere, H.


:

nostra exhaurire
publicis mandatis
:

servire dare alcui mandata ad alqm occulta mandata, Ta. dabit mandata reverti, command him to return, 0. In law, a trust, agreement gra- cione, Tu modo promissis fulfil : in voluntate tuitously to transact for another : mandati constimaneas, abide by, V. at tu dictis maneres looidd tutum indicium, i. Q.for breach of trust. thou hadst kept thy toord, Y. te vocanti Duram 1. mandatus, P. of mando. maneat ergo, quod turpe sit. difficilis mane, H.
:

ad urbem, L. uno loco, N. omnia excogitantur, qua re nee sine periculo maneatur, Cs. fixus manebat, V. hie maneri diutius non potest. To stay, tarry, stop, abide, pass the night: apud me in tabernaculo sub love frigido, H. extra domum patris, L. Casilini eo die mansurus, L. triduom hoc, T. To remaiii, last, endure, continue, abide, persist : boni fidelesque mansere, S. Manere adfiijitatem hanc inter nos volo, T. si in eo manerent, quod convenisset, abide by, Cs. in vita, remain alive: in sententia, adhere to: in condi-

manes
:

: :

mansito

: : : : :

491

Of offenders, convicted, caught, exposed: eos (sc. id numquam esse utile, he it a settled pnnciple : mansura uibs, abiding, V. quia nihil semper suo coniuratos) manufestos habere, i. e. expose, S. rea, munitiones, Cs. semper laudes caught in the act, 0. lugurtha tanti sceleris, S. statu maneat Laudo manentcm ( fortu- doloris, 0. coniuratiouis, Ta. ( tuae ) manebunt, V. nam ), H. manent iugenia senibus manere iis maniplaris, maniplus, see manipul-. To stag for, await, expect bellum, go on, L. see manupretium. manipretium, mansurus patruom pater est, T. hostium advenmanipularis or manupularis (poet, matum, L. te domi, H. aulaea, i. e. the end of the To await, be about to befall, he destined nupl-), e, adj. [manipulus], belonging to a manplag, H. to: Sed terrae graviora (periela) manent, are in iple of a company, manipidar : miles, 0.: indices, As subst. reserve, V. cuius quidem tibi fatum manet qui i. e. selected from the common soldiers. m., a soldier of a maniple, common soldier : tamsi manet exitus urbem, 0.: quae (acerba) manent quam unus manipularis tris suos nactus manipuvictos, L. inmatura manebat Mors gnatum, V.
: :
: :

lares,

ium, m., a departed spirit, ghost, shade Verginiae, L. inde (i. e. ex quisque suos patimur fossa) Manes elicere, H. Manis, i. e. each his oivn character as formed in
patris Anchisae, V.
:

manes,

comrades, Cs.

manipulatim, adv. [manipulus], by maniples: dispersi aliis alia manipulatim, in squads, L.

life,

V.

With

di, the deified soids

shades of the dead, gods of the fernal deities, manes (as benevolent spirits) deorum manium iura: ab dis manibus Furiae. The Lower World, infernal regions : profundi, V. Esse corpse, aliquos Manis, lu. fabulae Manes, H.

of the departed, Lower World, in-

remains : nudatos manes, L. meos, ashes, Pr.

accipiet

manes

testa

manipulus (poet, manipl-), i, m. [manus + PLE-], a handfid, bundle: filicum manipli, Y. maniplos solvere, bundles of hay, lu. Of soldiers, a company, maniple, one third of a cohort (its standard originally bore a wisp of hay) manipulos circumiens, S. manipulos laxare, Cs. continere ad signa manipulos, Cs. Yolscorum manipli, forces, Y. furum, a band, T.

mango, onis, m. [ 1 MAC- ], a monger, slavedealer : Nemo mangonum, H. a mangone petitus,


:

lu.

adj., of a Manlius: supplicium, Severe (because of the proverbial harshness of L. Manlius Torquatus, dictator) imperia, L. Manliana vestra (sc. imperia),

Manlianus,

L.

manicae, arum,/, [manus],


sleeves,

long

sleeves, tunic-

Manlius,

a,
I,

a m.
:

gentile
[

name.
],

Et tunicae manicas (habent), V. partem vestittis in manicas extendere, Ta. acciArmlets, pere manicas (an effeminate habit ).
gloves
:

gauntlets
acles
:

worn

in battle

),

lu.

Harcdcuff's,

man-

a small Gallic horse, Terruit mannos, H. Appiam (viam) mannis terit, H.


Celtic

mannus,

coach-horse, cob

serpens

in manicis et
adj.

Compedibus, H., Y.
[manicae], with long
sleeves:

manic atus,
tunica.

manifeste,
distinctly
:

adv. with comp., palpably, plainly,


:

hac re comperta

manifestius ipsi ap-

parere, V,
1. manifesto, adv. [ manifestus ], palpably, openly, evidently, manifestly : ut res a vobis de-

prehenderetur
2.

facinus compertum.

manifests,
(

discover, disclose, betray

manifestus ], to (Ithacum) latentem, 0.


,

are

manifestus
manifest : causa festi lumine, V.

manufestus ),
clear, plain,

adj. [

manus

FEN-], palpable,
: :

scelus

apparent, evident, (Penates) multo mani:

manifesta sibi est, understood, 0. phrenesis, lu. sapor indicium faciet manifestus (i. e. indicium manifestum faciet), V. ne manifestus offensionis esset, should betray his resentment, Ta. manifestus dis: : : :

obsequium, H.

Nondum

are [MAD-], to flow, run, trickle, man5, avi, drop,drip>: toto raanabat corpore sudor, Y. manant ex arbore guttae, 0. lacrima, H. To be drenched, floic, drip, overflow : simulacrum multo sudore manavit: signa Lanuvi cruore manavere, L. manantia labra saliva, lu. To give out, shed, pour forth, distil: lacrimas marmora manant, 0. fidis poetica meWa, distil poetic honey, H. Tofloio, extend, be diffused, spread: aer, qui per maria manat multa ab ea (luna) manant. F i g., to extend, be diffused, spread, get abroad: cum malum manaret in dies latius manat tota urbe rumor, L. manat per compita rumor, H. To flow, spring, arise, proceed, emanate, take origin, originate: ex uno fonte omnia scelera manare: ab Aristippo To escape, he Cyrenaica philosophia manavit. forgotten: Omne supervacuum pleno de pectore
, :

manat, H.

mansi5, Onis,/. [1 MAN-], a stayi7ig, ing, stay, continuance : de tua mansione


: :

remain-

commu:

sentire, evidently, Ta. Plar. n, as subst. : vera ac manifesta canere, palpable things, lu. manifesta videre, clearly, 0. Of offences, exposed, brought to light,proved by direct evidence: scelus: peccatum.

nicat Formiis cautior certe est mansio siones diutinae LemnI, T.

man-

mansito,

avi,

are, freq. [

maneo ],
:

to stay,

tarry, abide : sub

eodem

tecto, Ta.

una, Ta.


mansuefacio
mansuefacio,
factus, fieri
feci, factus, ere
;

: : :

) : : :

492
pass,
to

manus
:

mansue- puerum in manibus gestare, T. Vinxerat post tertame^ ga manus, V. Caelo si tuleris manus, H. vas in manus sumere de manibus deponere, lay down tame: (uii) mansuefieri possunt, ^?-o?y tame,Gs. F g., to make gentle, soften, civilize, pacify : a qui- unde manum continuit ? refrained, H. hominem tibi trado de manu, ut aiunt, in manum, i. e. with bus (nos) mansuefacti: plebem, L. great care : manum ferulae subduximus, i. e. outinch, ere, [manus suetus, suevi, mansuesco, grew the rod, lu. plena manu, liberally : (Sextius) to be used to the hand, grow tame, become
fio

[mansuetus + facio],

make

suesco],

gentle, be softened: Nescia

humanis precibus man- per manus tractus servatur,


Cs.
:

suescere corda, V.

fera mansues<;ere iussa, lu.

adv. [maiisuetus], ^m/?^, mildly, calmly, quietly: factum: imperio oboediens, L.

mansuete,

mansuetudS, inis,/. [raansuetus], tameness, mildness, gentleness, clemency: sua mansuetudine morum in' vestra mansuetudine in eos uti, Cs.
: :

causam repono.

mansuetus,
soft, gentle, quiet
:

adj. with comp.

and

Fig., mild, mansuesco], tamed, tame: sus, L. malum, in senatu : animus, T. L. me ref ero ad mansuetiores Musas mansuetior ut mansuetissimus viderer. ira, 0,
: : :

sup. [P. of

mansus. mantele

I.

P. of 2 mando.
is,

II. P. of maneo.
towel,

(-tile),

n.

[manus + TEC-], a

napkin: tonsis mantelia villis, with clipped nap, V.,0. mantica, ae, /. [manus], a bag for the hand, P r o v. non videmus cloak-bag, portmanteau, H. manticae quod in tergo est, Ct. manualis, e, adj. [manus], /or the hand: saxa, that can be thrown by hand, Ta.

i. e. by careful nursing, per mantis servulae, by the assistance : traditae per manus religiones, /rom hand to hand, L. magna lovis, might, H. mihi Veritas manum iniThe Jiand, as a symbol of nearcit, arrests. ness ut iam in manibus nostris hostes viderentur, close upon us, Cs. In manibus Mars ipse, at hand, V. proelium in manibus facere, at close quarters, res ad manus vocabatur quod Roman is ad S. manum domi supplementum esset, within reach, L. servum habuit ad manum, as private secretary : aliquid paulum prae manu Dare, ready money, T. est in manibus oratio, accessible : inter manus sunt omnia \QS,tvQ,s, plain and palpable, indicia mortis manu tenere, palpable proofs : manus inter parentem Ecce, etc., close to, V. As a symbol of occupation: habeo opus magnum in manibus, am engaged on: Naevius in manibus non est, is not read, H. sic in m^anibus ( inimicum habebant, paid attentions to : agger inter manus proferebatur, by manual labor, Cs, inter manus e convivio auferri, i. e. bodily: (epistulae) tua manu, by your hand: manu sata, artificially, Cs, As a symbol of control Uxor quid faciat, in manu non

(manib-), arum,/, [manus], booty, money obtained by the sale of booty, prize-money ex praeda ac manubiis donatio (rostra) censor imperatoriis manubiis ornarat aedem Fortis Fortunae de manubiis faciendam locavit, L. Official perquisites, booty : qui manubias sibi tantas exL. Metelli manubiis fecerit.
:

manubiae

est

mea, under
in
:

my

control, T.

id frustra

an ob

rem faciam,
you, S.
iovet,

manu

vostra situm
fuit,
:

neque mihi in manu

with lugurtha qualis


est, rests
:

I could not determine, S. (feminas) in manu hostem ex esse parentium, virorum, subject, L. manibus dimitti, suffered to escape, Cs. dum occasio in manibus esset, while they had the opportu:

manubrium,
haft
:

i,

n.

manus

],

a handle,

hilt,

aureum

cultellorura, lu.

manufestus, see manifestus. manumissio, onis, /. [manumitto], a


free,

setting

manumission

ista.

inimicorum in manibus mortuus est. of force manibus pedibusque omnia Facturus, with might and main, T. per manus libertatem retinere, forcibly, S. aequa manu discedere, a drawn battle, S. Erymanta manu sternit, a blow, V. ne manum quidem versuri, turn a
nity, L.
:

As a symbol

manumissus,

P. of manumitto.

hand: cum hoste manus


L.
:

conserere, try conclusions^


:

misi, missus, ere [manus +mitto], to release, set at liberty, manumit, enfranchise, emancipate, make free : servos

manumittd

or

manu

mitt5,

servi de cognatorum sententia manu missi

manu

vero cur miserit

ded'isse, yielded: neque [manus 4-pretium], a workman'' s pay, ipse manus f eritate dedisset, consented, V. mantis artisan'' s hire, wages: in auro, praeter manupread Caesarem tendere, e. to supplicate, Cs. tendit tium, nihil intertrimenti fit, L. F i g-ipay, reward ad vos virgo mantis. As a symbol of skill maperditae civitatis. Hire, rent: manu preti machi- nus extrema non accessit operibus ems, finish na-(quantum tulit). manus ultima coeptis Inposita, 0. Quale mantis manus, iis {dat. manu, Pr.),/. [2 MA-], a hand: addunt ebori decus, skilled hands, Y. P r o v.

manu non mittere, L. manu agens, compulsion, manupretium ( manipr- ) or manu pre- himself np, Gs.: mantis
?
:

committere Teucris, fight, V. manu fortis, brave in battle, N. urbis manu ceperat, by oppida capta manu, stormed, V, Ipse force, S. manu mortem inveniam, by suicide, V. usu manuque opinionem fallere, actual fight, Cs. plura
:
: : : :

manum

Ta.

dare mantis,, give


:

tium,

i,

n.

i.


manum de tabula, hand, handwriting,
i.

mapalia
e.


is

: : : : :

marmor
-

ioater
:

493
finished.

the

work

A
:

water, salt

Chium maris

expers,

i.

e,

un(vi-

work, workmanship: librarii: manum suam cognovit: Artificum manus side inter se Miratur, the comparative skill, V.
style,

mixed, H.

acceptum mare naribus

efflant, 0.

Mare5ticus,
num), H.

a pars) Est ad hanc manum sacellum, T. Of animals, a hand, laeva conspicienda manu, 0. ii-U7ik, daw: manus etiam data elephanto: uncae In the phrase, mantis, claics (of the Harpies), V. ferreae mantis, grappling-hoolcs, grappling-irons manus ferreas atque harpagones paraverant, Cs. in hostium navis ferreas manus inieere, L. body, band, company, host, collection, troop, corps: parva, S. cum manu haudquaquam nova, Cs. Dolopura, V. manum contemnenda, force, L. coniuratorum bicorpor, facere, copias parare Flur., labor, ha7ids, i.e.the Centaurs: servilis, H. xoorkmen: nos aera, mantis, navalia demus, V.
(cf.
:

adj., of Mareota, Mareotic : Egyptian: arva, 0.

Mare5tis, idis, Mareotic, of 3fareota : palus, Lake Mareotis (in Lo^-er Egypt), Cu. vites, Y. margarita, ae,/. (C), and margaritum, i, n.
:

(Ta.),

= liapyapiTTjg, a pearl.

margind,
close:

are

margo ],
locare,
i.

to
e.

border, en-

vias

raarginandas
inis,
:

with kerbedge, brink,

stones, L.

margd,
border,
:

sc. fontis ), terrarum, shore, 0. 0. viridis, lu. seuti, L. imperii, boundary, 0. plena margine libri, lu.
(
: : : :

margin

m. (late also /.), an Margine gramiueo

partem modicae sumptam de margine cenae,


the side-dishes, lu.
adj. [mare], of the sea, monstra, Y. Thetis, H, rosemary, H. vituli, sea-calves, lu.

i.

e.

[Punic], huts, cottages, portacum mapalibus ble dwellings (of nomads), S., Ta. pecoribusque suis persecuti sunt regem, L. raris habitata mapalia tectis, Y.
iura, n.
:
:

mapalia,

marinus,
:

sea-,
di,

marine:
0.
:

umores

ros,

a napkin, table-napkin, risum, H.: rubra, lu. signal-cloth, flag (in the circus as a signal for the racers) Megalesiaca, lu.
ae, /. [Punic],

inappa,

mariscae, arum,/, [mas


tumidae, lu.

sc. ficus], the piles :

towel:

mappa compescere
:

marita,
wife, H., 0.

ae, /. [1

maritus], a married

woman,

ere [ 1 MAR- ], to be faint, droop, be feeble, be languid: luxuria, L. P. praes. Potor, H. guttura, 0. pax, Ta.
,

marathnis marce5,
:

(-os),
,

I,

m.,

= ^apa'^pov, fennel, 0.

of married peonuptial: Testis, 0.: capistvum, the marriage-halter, lu.


e,

maritalis,

adj. [1 maritus],

ple, jnatrimonial,

come weak, grow


marcesco,
:

ere, inch,

[marceo],

to

be-

feeble, pine
:

away, waste, languish:


carmina, L.
wilted:
libidi-

vino, 0.

desidia, L.

oti situ, L.

adj. [mare], of maritime : ora, S. homines, mariners : hostis urbes, on the sea-coast : civitas, agri, L, Cs. curstis, voyages : res, maritime af-

maritimus

or

maritumus,

the sea, sea-, marine,


:

Marcianus,
foedus.

adj.,

of a Marcim
[marceo],

marcidus,
lilia,

adj.

tvithered,

0.

nosis

vigiliis,
is

Enervated, exhausted : somno aut Ta.


{abl.

naves, sea-going, L. bellum, vnth pirates, silvae, on the coast : nuptiae, i. e. of Feleus S. with Thetis. Plur. n. as subst., maritime parts, places on the sea : in maritimis sum marituma Aetoliae vastare, L.

fairs
:

mare,

mare,
:

0.), n. [1

MAR-],

the sea:
:

o maria Neptuni, T. ut adluantur marl moenia vitium propagine populos, i. e. binds fast, H. ventosum, H. placidum, Y. angustum, straits : maritus, adj. [mas], of marriage, matrimoninumquam es ingressus mare, T. remeuso ire mari, Y. eo mari uti, navigate, Cs. ros maris al, conjugal, nuptial, marriage- : faces, 0. foedus, Yenus, wedded love, 0. lex, (i. e. ros marinus), rosemary, 0. terra marique the conjugal tie, 0. omnia exquirere, everywhere, S. homines terra et inarriage - law, H. per maritas domos, i. e. of mari missurus, in all directions : terraque marique married people, L. As subst. m., a married man, qnam optimae (mulieacquirenda, i, e. at all hazards, lu. in reliquis husband : novos Fiam, T. iuvenis, H. patrius, Y. ris) Phrygio servire maribus, Cs. maris pontus, deptlis of the sea, Y. maria omnia caelo Miscuit, Y. P row.: Omnia marito, Y. Unico gaudens mulier marito, H. vel medium fiant mare, i. e. lei the world be over- lover, suitor (poet.) aegram (Dido) nulli quondam whelmed', Y. clames licet, et mare caelo Conf un- flexere mariti, Y. Of animals, the 7nale: olens, das, i. e. bluster, lu. maria montisque polliceri, i. e. he-goat, H. Quern pecori dixere maritum, Y.
:

are [1 maritus], to wed, marry: marito, maritandum principem suaderent, Ta. Of plants:
,

i.

e. make extravagant promises, S. in mare fundat aquas, i. e. carry coals to Newcastle, 0. Of single seas mare nostrum, i. e. the Mediterranean, Cs. mare superum, the Adriatic: Africum, S. inferum, the Etruscan Sea : Aegeum, lu. Sea:

marmor, oris, n., jxapfiapog, marble, a block of marble : mensae e marmore Parium, H. templum de marmore ponam, Y. nomen in marmore lectum, gravestone, 0. Marmoribus rivi properant, on the marble floor, lu. sub eodcm marmore, slab
:

=
:


marmoreus


: :

materia

: ^ :

494

piece of lorouc/ht marble^ mar(of a table), lu. ble monument^ statue : iucisa notis marmora publi-

lacrimas stone: marmora manant marmor eraut (corpora), 0. flumen inducit marmora rebus, incricsts, 0. The shining surface of the sea, sea, ocean : lento luctantur marmore toncis,

H.

voUus

in

marmore supplex,

0. (of one statue), 0.

massa, ae, f., fid^a, kneaded dough ; hence, a lump, mass : picis, V. lactis coacti, cheese, 0. versantque tenaci forcipe raassara, V. ardens, lu. contactu glaeba potenti Massa fit, i. e, of gold, 0. heavy weight, iuass, load, burden : pressa massa sub ilia, etc. (of Chaos), 0. gravis, lu.
: :

A
:

sae,

V.

marmora
:

Massicus,
:

adj.,

pelagi, Ct.

of Mount Massic^is in Cam:

marmoreus,
ble,

adj.,

= fxapfidpsog, made of marsolum, ^oor;


:

subst.

marble-

signum:

te

marmo-

reum fecimus, thy statue, V.


H.
vix, white as marble,
:

te

Ponet marmoream,
:

pania, C, L. vina, H. Bacchi umor, V. As Massici radices, of Mount Massicus : Mas: sica (sc. iuga), V. veteris pocula Massici, Classic wine, H.
:

Resembling marble, marble-like, marble- : cerV. pollex, 0. palmae, 0, Abounding in marble : Paros, 0. aequor, V.

mastigia,

ae, m.,

fxaaTiy'iaq,

scoundrel,

rascal, rogue, T.

Adorned xoith statues : horti, lu. marra, ae,/., a hoe for rooting out
ing-hook: marrae et sarcula. In.

inastruca, ae,/. [Sardinian], a sheep-skin, coat of skin : Sardorum.

weeds, wecd-

mastrucatus,
skins: latrunculi.

adj.

mastruca

],

clothed

in

Mars, Martis, m. [ 3 MAR- ], Atars, father of Homulus and god of loar, with whose month, Martins, the

matara,
[Celtic],

ae, /. (Cs.),

or

mataris,

is,

/. (L.)

Roman
:

year began,
:

cruentus, H.

Mars. War, battle, conflict, engagement : Martern accendere cantu, incite to battle, V. apertus, in equitem suo alienoque Marte the open field, 0. pugnare, i. e. both on horseback and on foot, L. Mars forensis, a legal contest, 0. si patrii quid Martis habes, martial spirit, V. In the phrase, suo Marte, independently, by his own efforts: rex ipse suo Marte res suas recuperavit: cum vos vestro Marte his rebus omnibus abundetis. The issue of battle, fortune of war : omnis belli Mars communis communis adhuc Mars belli erat, L. aequo Marte, indecisively, Cs. verso Marte (i. e. versa fortuua), L.
:
:

ferox, 0.

durus, V. stella Martis, the planet


0., Cs.
:

a javelin, pike,
ae, f.

Celtic lance.

matella,
pot, lu.

dim. [matula, pot], a chamber-

matelli5,
:

onis,

m. dim. [matula], a 2iot,

vessel.

mater, tris, /. [ 2 MA- ], a mother : pietas in matrem quae matre Asteria est, daughter of
Asteria: lambere nvAivQm, foster-mother, Y.: Pilentis matres in mollibus, matrons, V. Matres atque viri, ladies, V. mater familias or familiae, lady of the house ; see familia. nurse, mother (as a title of honor) Vesta, V. deum, Cybele, 0. Matris Magnae sacerdos, i. e. mother of the gods, Cybele : terra, quam matrem appellamus, mother country, L. Populonia, mother city, V. petere antiquam matrem, 0. cupidinum, i. e. Venus, H. Of animals, a mother, dam, parent : prohibent ova adsunt ipsis cum maa matribus haedos, V.
:

Marsyas

(poet.

Marsya),

ae, m.,

= Mapavag,
A
statue

a satyr, flayed by Apollo, Marsyas in the forum, H.


:

L., 0., lu.

of

simia, lu. Of plants, a Martius, adj., of Mars: lupus, sacred to Mars, parent, stock : plautas abscindens de corpore maV. Icgio, named for Mars : genus, descended from trum, V. F i g., a mother, parent, producer, nurse, cause, origin, source: philosophia mater omnium gramen, i. e. the Field of Mars, H. Mars, L. Warlike, martial, V., II. Of the month of March bene factorum avaritiae mater, luxuries. tribus
(i. e.

gallinis), lu.

Kalendae, the first of March, the festival of the matrons in honor of Juno Lucina, H. Idus, of March.
(mensis Martius)
:
:

matercula,
sua
:

Dum

ae,/. dim. [mater], a little mother pueris matercula pallet, H.

male, mascidine, of the male sex : dii vitellus (i. e. that produces a male chick), H. Of plants Ure mares oleas, 0. As subst. (opp. femina) feminae raarisque natura, Cs. Mascidine, manly, brave: maribus Curiis, H. animi, H. Choice, superior : olea, 0.

mas,

mater

familias, see familia.


ae, ace.

maris, adj. [1

MAN-],
:

materia and materies,

am and

em,

/. [mater], stuff, 'matter, material, timber, substance: earum (navium) materia ad reliquas reficiendas uti, Cs. rerum, ex qua et in qua sunt si nihil omnia materiam superabat opus, 0.
: : :

valet materies

consumpserat

masculinus,
membra. Ph.

adj. [masculus], male, masculine:

means of

subsistence, 0.

subject-matter, topic,
adj.

Materiam, a subject, matter bella ground, theme: artis

Fig.,

omnem

dim. [mas], male, juascuHne incertus masculus an femina esset, L. genus. Ph. Worthy of a man, manly, vigorous : proles, H. Choice, superior : tura, V.

masculus,

ad iocandum: materies crescit mihi, the subject grows on me: aequa Viribus, suited to your powers,
cause, occasion, source, opportunity : gloriae H. suae: seditionis: ratio cui et fortuna ipsa prae-

: :


Matuta
:

::

materiatus
:

495

criminandi, L. materiam inbuit materiam, L. resource, store : convidiae dare: iocorum, lu, Natural sumpserat omnein Materiam ficti, 0.

abilities, capacity,

disposition: fac, fuisse in isto


:

ingentis publice privatimque materia digna ad cupiditatera, L. decoris, L. perire tua, unfeeling disposition, 0.

Catonis raateriem
:

materiatus,
aedes male.

adj.

[materia],

built

of wood:
to

opportunely, at the proper time: sentire: satis mature occurrit, Cs. ubi consulueris, mature facBetimes, early, speedily, quickly, to opus est, S. venire maturius proS0071 : mature fieri senem maturius pervenire tempus quam ficiscitur, Cs. (res) maturissime res maturius me deserat, S. vindicanda est, as quickly as possible : quibus rebus quam maturrime occurrendum putabat, Cs. Prematurely, iintimely : pater decessit, N.
:
:

materior,

arl, dep.

[materia],
Cs.

procure

wood: erat materiari necesse,

of a mother, matermens, masanguis: genus, S. nal: auimus, T. tempora, of pregnancy, 0. ter7ial affection, 0. Caesar cingens materna tempora mjM-to, i. e. of

maternus,

adj. [mater],
:

[maturus], to be: cum maturescere frumenta inciperent, Cs. partus maturescunt nubilibus annis, 0. maturescente virtute,
rui,
,

maturesc5,

ere, inch,

come

ripe, ripen,

come

to matu7'ity
:

L.
ty

maturitas,
:

_ _

atis,/. [maturus], ripeness,

Venus (mother of Aeneas, ancestor of the Caesars), V. arma (Aeneae), i. e. obtained for him by Veavus, on aves, i. e. sacred to Venus, Y. mcs, V. Delum maternam invisit the mother^s side, V. Apollo, i. e. native, Y. aequora, i. e. from ivhich rebus maternis absumptis, Venus sprang, 0. nobilitas, on the mother''s side, V, estate, H.
:
:

frugura:
:

frumentorum, Cs.

maturiFig., the full


:

: aetatis ad prudentiam temporum, the proper time, L. habere maturitatem suam temporum maturitates, fullness of the seasons.

time, perfection, ripeness, matui'ity

matur5, avl, atus, are [maturus], to make ripe, ripen, bring to maturity : omnia wrxtuvAi-d., ripened:
uva maturata
dulcescit, ripe.

matertera,
C.,0.

ae, /. [

mater

],

a mother's

sister,
:

g., to

inake haste,
:

hasten, accelerate, quicken, despatch, expedite


:

at

mathematicus,
ematician, C.

I,

m.,

fiaBfjjfiariKog,

a math-

An

astrologer, lu.

matralia, ium, n. [mater], the festival of Mater Matuta, held on the \\th of June, 0. matricida, ae, m. [mater + 2 SAC-], a mother's tum traducere, Cs. venire iter pergere, S. Multa murderer, matricide : certissimus, C, N. quae mox caelo properanda sereno, Maturare damurder the matricidium, i, n. [matricida], of tur, i. e. do deliberately, Y. To hurry, precipitate a mother, matricide : accusari matricidi. signum dare, i. e. give too soon, S. matrimdnium, I, n. [mater], wedlock, marm,aturus, adj. with comp. maturior, and sup. riage, matrimony : si ex usu esset nostro hoc matrimonium, T, Metelli matrimonium tenuisse, had maturissimus, or maturrimus, ripje, -mature : poma: As been the wife of: ei filiam suam in matrimonium uva, V. seges messi, ripe for harvesting, L. dat, gives in marriage, Cs. Sarsiam in matrimo- subst. n. : quod maturi erat, all the ripe (corn), L. Ripe, mature, of age, proper, fit, seasonable, nium ducere, marry: te in matrimonium conlovirgo, H. infans, 0. timely: aetas, q/ ma?i7iooc/, care, to give in marriage : in matrimonio conlocay'lt, gave in marriage. Wives: matrimonia praedae V. omnia matura sunt, ready to be seized, S. animi, of ripe judgment, Y. aevi, of -mature years, Y destinare, Ta. animo et aevo, 0. tempus, seasonable : scribendi matrimus, adj. [mater], with a living mother tempus maturius: mihi ad Nonas bene m.aturum puer ingenui, L. videtur fore, just at the right time : filia matura matrSna, ae, /. [mater], a married woman, viro, marriageable, Y. (progenies) militiae, L. wife, matron : nulla in aedibus, T. convocatis vitulus templis maturus et arae, old enough for plebis matronis, L. partus matronarum tueri: sacrifice, lu. Of mature years, advanced in life: tyraniii, wife, H. A woman of rank, ivoman of se maturum oppetere mortem senex, H. Of full character, lady, matron: matronae opulentae, opti- strength: soles, V. maturae mala nequitiae,/i/^ mates, Enn. ap. C. laris, lady of the house, lu. grown depravity, lu. That takes place early, early, matronarum sanctitas capitis matrona pudici, lu. speedy : hiemes, Cs. aetas maturissima, Her. ho: : : : : : : : :
:

matura, T. ita maturare, ut, etc. legati in Africam maturantes veniunt, S. raaturandum sibi existimavit, Cs. maturavit, ne, etc., L. quam matunuptias, T. ad coepta maturato opus erat, L. randa redire, L. iter, Cs. huic mortem insidias flumen Axonam exerciconsuli, S. fugam, V.
:
: :

matronalis, e, adj. [ matrona ], of a tnarried nores, 0.: indicium, quick: robur maturrimum, woman, of a matron, womanly, matronly : decus, Ta. ego sum maturior \\\o,was there earlier, 0. womanly honor, L. genae, the matron's cheeks, 0. Maturior vis, premature death, H.
: :

i.

o..

adv. with comp. maturius, and sup. maturissime and maturrime [maturus], seasonably.

mature,

Matuta,
called also

MA-], Mater Matuta, C,


ae, /. [1

the goddess
L., 0.

of dawn,

: :

due

3fy.
S.

maxume,
:

T.

: :

matutinus
matutinus,
:

496
of
:

medicamentum
me
ad
earn.

adj.

Matuta

],

the

ynorning,

With immo,
T.

morning-, early : tempova, the moi'ning hours: friharena, i. e. the gora, H. equi, i. c. of Aurora, 0. morning hunt in the Circus, 0. Aeneas se matupater, i. e. Janus, tinus agebat, was up early, V. Tiberis, lu. the early god of business, H.
: : :

certainly not, by

no means

Immo maxume,

immo

vero

maxume,

maxim5 opere, see raagnopere. maximus (maxum-), sup. of niagnus.


mazonomus,
er,
i,

mavolo,

see malo.

7n.,=fia^ov6fiog,

dish, charg-

Mavors, vortis,
urbs Mavortis,
puer,
i.

m., Mars, the


:

god of loar

H.

(old)

i. e. Rome, V. Iliae Mavortisque Romulus, H., C, 0. Mavortius, adj., of Mavors, of Mars : moenia, telkis, i. e. Thrace, V. As suhst. i. e. Rome, V. m., son of Mars, Meleager, 0.

e.

me, ace. and abl. of ego. mea-met, mea-pte, see meus, -met, -pte. meatus, us, m. [meo], a going, passing, motion,
way, path, passage: Danuvius donee in Ponticum mare sex meatibus erumpat, by six channels, Ta.
course: caeli,V.

(maxilla, ae),/. dim. [2 MAC-],

the jaw.

adv. [maximus], in the highest degree, most particularly, especially, ex-

maxime

(or

maxume),

me-castor,
tor,
i.

interj. [sc. adiuvet], so help


:

me

Cas-

by Castor (old)

Salve mecastor, T.

ceedingly, altogether, very:

floreve:

quid laudem
:

maxume?

egredi non possim, si maxitne velim: buic legioni Caesar confidebat maxime, Cs. natuplebi acceptus, Cs, ralis amicitia quae maxime liberalissima ut dicatis quam maxime ad veritaIn phrases with umis, omtem accommodate. nimn, multo, vel, quam: qui proelium unus maxime accenderat, in the very highest degree, Cu. unus omnium maxime, mos^ of all,^.: maxime omnium belli avida, above all others, L. multo maxime, by far most effectually, T. ut quam maxime permaneant diuturua corpora. With qui in the phrases, quam qui maxime, and ut qui maxime, as any one whatever : tam enim sum amicus rei p., quam qui maxime: grata ea res, ut quae maxime senatui umquam f uit, L. AVith ut quisque ita ut
T.
:

mecum, e. cum me, see 1. cum. meddix (uiedix), icis, m. [Oscan] among the
;

Oscans, a magistrate : meddix tuticus, the highest 'magistrate (of the Oscans), L.

medeus,
physician
:

ntis,

in 0.

m. [P. of medeor], a medentes Erumpit clades, 0.


,

healer,
:

artes

medentum,

erl, dep. [3 MA-], to heal, cure, medeor, remedy, be good for : cui (raorbo) mederi (volet): volneribus medendis corporibus, L. ars medendi, the healing art, 0. F i g., to remedy, succor, re:

lieve,

scit

amend, correct, restore : violentia Turni aegremedendo, i. e. by opposition, V. invidiae, S.


:

quisque animi magnitudine

maxume
more
:

excellit, ita

maxume,
quisque
ita

etc., the

inore

so m,uch the

more: ut
refert
.

defend the life : dies stultis quoque mederi solet inopiae f rumentariae, Cs. ignorantiao Xeciovwm, provide against,}^,: quas (cupiditates) mederi possis, T.
capiti Rosci,
i.

e.

maxume

ad suum

commodum
. . .

minime

est vir bonus, the

the

less.

.
,

mediastinus,
ant, drudge, slave

i,

of

all

m. [medius], a common work, menial, H.

so-v-

quidem
xime

In gradations, ^>-s^ of all, hi the first place : maxime medica, ae, /"., firjSiKfi, Median clover, Barsecundo autem loco maxime pro- gundy-clover, lucern, V. xime. With non: quibus si ingenium non mamedicabilis, e, adj. [medicor], to be healed,

defuit, not utterly.


:

Especially, particularly,
:

principally

quae

ratio poetas

maxumeque Ho-

curable:

amor non

est medicabilis herbis, 0.

merum
tis.
.

inpulit, ut, etc.

gestarum ordinem,

maxime; tum menta curari facies medicaminibus interstincta, validum, 0. A drug, poison: mebut more plasters, Ta. dicamen habendum lu. noxium, Ta. est, A especially : plena exemplorum est nostra res p., cum saepe, tum maxime bello Punico secundo paint, wash, cosmetic : vestrae medicamiua formae, Fig., a remedy, antidote: iratae medicamina longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae 0. partibus, turn maxime, etc. With tum or cum, fortia praebe, 0. just, precisely, exactly : consulem tum maxime res medicamientum, I, n. [medico], a drug, remagentem avocare, L. tum cum maxime, at that edy, antidote, physic, medicine, medicament: mediprecise moment, L. nunc cum maxime. With camentum alcui dare ad aquam intercutem sumemodus, just about, very much : hoc maxime modo re, Cu. medicamenta salubria, L. medicamentis in Italiam perventum est, L. ruinae maxime delibutus, A drug, potion, poison: coquere medimodo, L. in hunc maxime modum locutus est, camenta, L. medicamentis partum abigere. much to this effect, L. To emphasize assent or Fig., a remedy, relief, antidote : multorum medidissent, certainly, by all ineans, very well, yes : Cr. camentum maerorum doloris panchrestum (i. e.
. . .

In the

maxume phrases, cum


;

cognoscat etiam rerum scilicet nostrae civitaturn

[medico], a drug, medicament, remedy, antidote, medicine : violenta medicainis, n.


: :

miedicamen,

tum maxime

ut

tum maxime,


medicandus
pecunia).

: : : :

medium

: : :

497
f ucati

An embellishment :
subst.^

medicamenta

candoris et ruboris.

medicandus,
healing.

As

adj. [P. of medico], in need

of

H.
adj. [
: :

P. of medico ], healing, 1. medicatus, potio, virga, O. medicinal, magic: fruges, V.


Cu.
:

inguen, lu.

2. medicatus, us, m. [medico], a charm, 0. medicina, ae, /. [medicus], the healing art,

[mediocris], moJnot very, not remarkably, slightly, somewhat : ordo annalium mediocrivestita, ter nos retinet res mediocriter utiles, H. hoc vellem mediocrius non unostentatiously, T. ne mediomediocriter, in no moderate degree, Cs. With criter quidem disertus, not in the least. moderation, calmly, tranquilly : non mediocriter ferendum alqd velle.

mediocriter, ac?y. with comp.

erately, tolerably, ordinarily,

medicina (ars est) valetudinis medicinae exercendae ca.Vi?>^, practising laventura medicina meum est, 0. repertor mediremedy, medicine (sc. res) accipere cinae, V. medicinam. F i g., a remedy, relief, antidote : singulis medicinam consili adferam laboris f uroris, Y. curae, 0. his quattuor causis totidem medicinae opponuntur tuae figurae, i. e. means of renmedicine, surgery (sc. ars)
:

meditamentum,
of preparation.
,

Plur.

i,

n, [meditor],
belli,

a thinking

Ta.

meditatio, 6nis,y. [meditor], a thinking over, Study, contemplation, dwelling upon : f uturi mali. preparation, rehearsal, practice : naturae vitium meditatione sustulerunt: obeundi muneris: nulla meditationis suspicio.

dering beautiful, Pr.

medico, avi, atus, are [1 medicus], to with healing power, medicate, drug : hoc amnem semina, steep, V. Inj&cit, occulte medicans, V. medicatae sedes, sprinkled with juices, V. medi:

meditatus, P. of meditor. mediterraneus, adj. [medius + terra], i?a7i<?, imbue remote from the sea, mediterranean, continental:
suhst.

regiones, Cs. : homines maxime. : Galliae, the interior, L.

Plur.

n.

as

catus somnus, drtigged, 0.

MA-], to reflect, muse, meditando extuncapillos, 0. tinge: Lana medicata fuco, H. dere artis, V. causam tuam, i. e. how to defend medicor, atus, ari, dep. [1 medicus], to heal, yourself, T. ea para, meditare, quae, etc. Medicuspidis ictum, V. tata mihi sunt omnia mea incommoda, / have cure: senibus anhelis, V. thought over, T. ad ea ad huius vitae studium Fig., to curve, relieve: mihi, T. 1. medicus, adj., of healing, healing, medici- medltati sunt labores tui, i. e. have prepared you : 2b meditate, plan, devise, conde rei p. libertate. nal: mantis, V. ars, 0. alio voltu esse meditabatur iam designatus trivc: man, medical a medicus], 2. medicus, i, m. [1 capere dolis Reginam medianirao proficisci, N. physician, surgeon : nemon medicum adduxit ? T. non ignobilis quod medicorum est Promittunt tor, V. quo modo cum illo loquar quibus verbis meditatum et cogiillius cupiditatem comprimas medici, H. medico ridente, In.

2b
:

meditor,

atus, ari, dep. [3

color, dye, stain,

consider, meditate, give attention:


:

medietas,

atis,/.

[medius], the middle, place

in the middle, midst.


n. (C), and medimnus, i, m. (N.), a Greek dry measure, Greek bushel: tritici: septem milia medimnum.

To meditate, study, exo'cise, practise, tatura scelus. rehearse : meditati ad dicendum venimus, prepared: Demosthenes per fecit meditando, ut, etc. meditans quid Crassus ageret meditandi causa ea, quae raeditata et praein proelia taurus, V. parata inferuntur: meditatum cogitatumque ver:

m.edimnum,

i,

miediocris, e, adj. [medius], of middling size, medium, middling, moderate, ordinary: castellum, spatium, Cs. lacum mediocris aquae prospeS. Fig., moderate, mean, xit (i. e. mediocrem), 0.
: :

bum, studied: verba, 0. murmura, rehearsed mumTo sing, celebrate in song : omnia, quae Phoebo meditante Audiit, V.
:

blings, lu.

mediocre, inferior, inconsiderable : oratores homiingenium exartes amicitia poeta, H. nes ut cusare . mediocris est animi, narrow, Cs. primo mediocris lacturae te mergat onus, lu. mediocria gerebat, S. With neg., not imignificant,
:

medituUium,
lus], the

i,

n.

[medius +*tullus for

tel-

middle: in meditullio, Serv. ap. C.


i,

miedium,
midst,

n. [medius].

ceiitre, interval,
:

In space, the middle, intervening space : in medio

not common, superior , extraordinary : non mediohaud mediocris yir cris animus, i, e. ardent, S.
:

aedium sedens, L. in agmine in medio adesse, S. medio viae ponere, L. medio stans hostia ad aram, V, medio tutissimus ibis, 0. in medium sarcinas
: :

non mediocris
state,

diligentia, Cs.

miediocritas, atis, /. [ mediocris ], a middle medium, mean, moderateness, moderation : The midst, quae est inter nimium et parum Aurea, H, cum medio tempus, cum, etc., interval, Y. omnis virtus sit mediocritas (of style) mediocri- public, community: in medio omnibus Palma est Moderate posita, qui, etc., open to all, T. rem totam in metates illi probabant, mode^'ate passions. dio ponere, publicly : dicendi ratio in medio posita, endowment, mediocrity: in dicendo: mea ingeui. 83
: :

Horum unum ad medium Transadiconiciunt, L, Of time iam git (hasta), through the middle, V. diei medium erat, the middle, L. : Nee longum in
:


xnedius

: :

mellifer

498

open to all: Transvolat ia medio posita, what is obvmis, II.: rem in medium pvofevte, publish: rem in medium vocare coeperunt, before the public : in medio relinquere, leave undecided : cum iacentia (verba) sustulimus e medio, adopt common woi'd'i: ex medio res arcessit comoedia, common removendae de medio litterae, done away life^ H. with : hominem de medio tolli posse, be put out of
:

medix, see meddix. medulla, ae. /. [ MEDIntravit


calor,

],

marrow : medullas
:

V.

Exsucta, H.

manae, spinal marrow, 0.


(virgae), 0.

the

way :

e medio excessit,
:

is

dead, T.

tollite lu-

the marrow, kernel, centre, part : in medullis populi R. haerebant: Haec mihi semper erunt imis infixa medullis, 0. qui mihi haeres in medullis, in my heart: nondum implevcre medullas Maturae mala heart, inmost
: :

Fig.,

Of

albae, 0.
:

plants, pith

-hubibula
:

medio, lu. recede de medio, ^o away: in nequitiae, lu. damnum propius medullis, tlie medio esse, be present, T. venient in medium, come heart, H. suadae, the marrow of eloquence, Enn. forward: cousulere in medium, /br the general ap. C. good, V. in medium quaerebant, to sicpply the medullula, ae, /. dim. [ medulla ], marrow : wants of all, V. laudem in medium conferentes, anseris, Ct.
: : : :

men E

ascribing to the whole body (of magistrates), L, In medium discenda dabat,/or all to learn, 0. Fig., a 'mean, middle course: medium ferire, i. e. strike out a middle theory : mediis copulare concordiam, by a compromise, L. Virtus est medium vitiorum, H. Plur., a moderate fortune, middling circumstances : intactu invidia media sunt, L,

Medusa, ae,/., a Gorgon, 0. Medusaeus, adj., of Medusa,


Megaera,
ries,

see Gorgo.

3fedusean, 0.

ae, /.,

= Miyaipa,

one of the Fu(C,


L., 0.,

V.
(Ta.) or

Megalensia
lu.),

Megalesia

ium,

n.,

an annual festival in honor of Cybele,

medius,

adj. [

MED- ],
:

midst, mid, mean, middle

mundi

in the middle, in the locus tempus


:

Megalesiacus, adj., of the Jfegalesia, lu. megistanes, um, ??i., r= ixtyiaTdveg, grandeeSy
magnates
:

solio raedius consedit, in the m,iddle,

PoUuce

et Castore ponar, between, 0.

i. e. on the altar between ris, lurba Hunc habet, siii'7'0U7ids, V. Discessere omnes medii, from the midst, V. caelestes medio love sedent, 0. medium ostendere xxu^xx&m, point vdth the middle finger, lu. cum inter bellum et pacem medium nihil sit, no middle course: locus medius rcgionum earum, half- way between, Cs.

nis testor,

V. medius medios igY. medium


; : :

Armenii, Ta.
see

mehercle, mehercule, mehercules,


hercle, hercule, Hercules.

mei5, mel, mellis,


,

ere, to

make

water, Ct., H., lu.

melle sweetness, pleasantness


caseo,

locus medius iuguli summique lacerti, between, 0. medius ex tribus, S. in foro medio, in the middle melancholicus, adj., fxeXayxo^^'^oQ, with ofthefotmm: in mediis aedibus: de media nocte, black bile, melancholy. midnight, Cs. media aestate, at midsummer: memelaiiurus, !, m., [xeXdvovpog, a black - tail dios dilapsus in hostis, V. Phoebus, the sun at (a sea-fish), 0.
:

honey, poetica mella, H. Hoc iuvat et melli est, is pleasant, H. P r o v. e medio flumine mella petat, i. e. where there is none, 0.
i

[MAL-], honey: roscida mella, V.


n.
:

villa

abundat
:

g.,

noo7i, 0.

(ilium)

medium

adripere, by the middle,

T.

iuvenem medium complectitur, L.


:

F
:

g.,

of

melicus,
melilot
:

adj.

= fieXiKog, musical, lyric:


n. plur.,

poema.
clover,

the

middle, middling, medial, moderate:

aetatis

melil5tos,

i, /".,

= ixeXiXojTog, a kind of
=
/.lEXlfirjXa,

mediae vir, of middle age, Ph. nihil medium, sed inmensa onmia volventes animo, L. gratia non
:

pars meliloton amant, 0.


honey-

melimela, orum,
apples, must-apples,

media, extraordinary, L. ingeniura, Ta. sermones, common, 0. Undetermined, undecided, neu-

H.

melior,
tie,

adj. comp., see bonus.

tral

medium quondam cursum

esse: responsum, ambiguous, L. Indifferent, not imperative: officium (opp. perfectura). Intermediate: medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor, like each some respects, L. : consilium, avoiding both extremes, L. Central, intimate, profound, essential : quae sunt ex media

tenere:

medios

melisphyllum,
balm
:

nEXi<pvXXov, balm-gen-^ !, n., Trita melisphylla, V.


e,

Melitensis,
tese:

adj. [MelitaJ,

vestis

rosa.

of Malta, MalPlur. n. as subst. (sc. vesticomp. of bonus, bene.

menta), Melitan gai'ments.

melius,

adj.

and

adv.,

honor : in medio maerore et dolore, buried in : in medio ardore belli, L. media inter pocula, lu. Pacis eras mediusque belli, equally ready for, H. As subst. m., a mediator : paci medium se offert, V,
laude
\n?,\A\\die,

essential claims to

meliuscule,
pretty well:

adv. [meliusculus], rather better,

cum meliuscule tibi esset. meliusculus, adj. dim. [melius], somewhat


rather
better, T.

bet-

tei',

medius

fidius, see fidius.

mellifev, fera, ferura, adj. [mel + 1 FERhoney -bearing, melliferoiis : apes, 0.

],


mellitus

: :

memoriola

: :

499
facti,

nee aurae Nee sonitus memor, Cicero oculi, Ct. V. memor, lu. Vive memor, quam cadum Marsi memorem duelli, dat. o, n., =r /tilXoc, a tune, air, strain, sis aevi brevis, H. melos, i. e. as old as, H. aevum, i. e. fame, V. tabellae, song, lay: melo Consimilis cantus, Att. ap. C. inscribed, 0. saevae lunonis ira, relentless, V. longum, H. exemplum parum memor legum huraanarum, rees, muse Melpomene, MeXTrofiivr}, tJie /., gardless, L. That remembers, of a good memory of tragic and lyric poetry, H. homo. Recalling, bringing to mind, suggestive, membrana, ae, /. [membrum], a skin, mem- commemorative : ingenium Numae, L, nostri mebrane: membranae tenuissiraae chelydri, s?oz<^/i, morem sepulcro Scalpe querelara, H. indicii meskin prepared for writing, parchment 0. mor poena, 0. versus, 0. Merabranam poscere, H. croceae membrana tamemorabilis, e, adj. with comp. [memoro], bellae, lu. that may be told, heard of credible: Hociiie cremembranula, ae,/. dim. [membrana], joarc/idibile aut memorabile ? T. Worth repeating, ment. memorable, remarkable, worthy of remembrance: membratim, adv. [memhrum'], piecemeal, sin- vir bellicis quam pacis artibus memorabilior, L. * gly, severally : gestum negotium. Of speech, in nomen, V. virtus facinus, S. Plur. n. as subst. little clauses, in short sentences: dicere. multa memorabilia effecerat, notable achievements. membrum, I, n. [3 MAN-], of the body, a memorandus, adj. [P. of memoro], xoorthy limb, member : Membra metu debiha sunt, T. remembrance, memorable, noteworthy : proelium, of simulacra, quorum membra, etc., Cs. membra, worth mentioning, L. iuvenis, V. acta, 0. f ractus membra labore, id est partes corporis
Cs.
: : :

mellitus, adj. [ mel ], of honey^ sweet with honey: placenta, H. Fig., honey-sweety darling:

V.

ut

memor
:

esses sui, T.

eorum

facti,

generis, S. vale nostri

toro reponunt, bodies, : membra f racta ratio, 0. : philosophiae, branches : -congeriem in membra redegit, i. e. organized, 0. Of persons, a 7nember,part Ponticus, Bassus . dulcia convictus membra apartment, chamber : cubicula f uere mei, 0.

H.

membra

Y. A part,

memorator,
relater
:

oris,

m. [memoro], a narrator,

portion., division

Homerus, Pr.

An

memoratus, adj. [P. of memoro], memorable, renowned, celebrated: pugna, L. locus Italiae fama, V. Flur. n. as subst. : deae memorata, say:

et eiusmodi
clause.

membra.

Of a

ings, 0.

sentence, a member,

memoria,
memoriam
riae

ae, /.

memor ], memory, rememmemo-

mie-met, see ego and met.


form) [1 MAN-], / think.of am, mindful of, bear in mind: cui dolet meminit: Ipse ego (nam memini), etc., 0. ut ego meminisse videor Ut verberes latus memento fluctibus (i. e. memento verberare), H. ut sui iuris meminisset hoc patriae beneficia numeros, V. de exsulibus quanta esset hominum admiratio olim ut fuerit vestra cum mihi desipere videbare virginem oratio, T. forma bona videre, T. dextram cohibere memento, be sure to, lu. decedere nocti, V. Non aper irasci meminit, i. e. is inclined, 0. Catonera raecum disserere: Pamphylum mihi narrare: fieri senatus consultum referente me mementote hos esse pertimescendos raemineris te virum esse, S. peto, ut memineris, te omnia mihi cumulate recepisse: me de oratoris facultate dixisse: me vidisse senem, V. To make mention of, mention : meministi ipse de exsulibus cuius supra meminimus, Cs.

brance: oratio memoria digna: memoriae prodere, eum liberatum (esse), hand down to posterity :
prodere, tra'nsmit, Cs.
:

memini,

isse (only perf.

traditur

remember,

recollect,

prolapsum cecidisse, is related, L. quorum memoria iucunda fuit: immortalis, N. The faculty of remembering, memory, recollection : haec habui in memoria, T. Hortensius memoria tanta

fuit,

ut,

etc.

in

memoriam

redigere, recall

to

mind: memoria comprehendere, commit to metnory : causam memoria complecti memoria cu:

habere in memoria, remember, T. hoc est mihi in memoria, in my recollection : ex memoria insidias deponere, forget : iniuriarum memoriam deponere, forget, Cs. Carthaginem exciut mea memoria est disse de memoria, L. ex memoria exponam, /*ro/?i memory. The time of 7'emembrance, period of recollection, time : illimque ad nostram memoriam, S; paulo supra banc memoriam, not long ago, Cs. superiore memoria, in earlier times: princeps huius memoriae philosostodire
:
: :
:

phorum, o/
since the

oz'

time: post

Memn5n, onis, m., = M'nivwv, son of


and Aurora, V,,
H., 0.

memory of man.

hominum A71

memoriam,
iste

historical account,

His broken statue gave a


:

Tithonu^

relation, narration, record


ria

: liber, quo rerum memoriam breviter complexus


:

omnem

est

musical sound at sunrise, Ta., lu.

memor,

oris, adj. [1
.'

bering, heedfxd

mens

SMAR-], mindfid, rememapud memores stat gratia

ex annalibus repetita, L. carmina, moriae et annalium genus, Ta.

memounum me:

memoriola,

ae,/. dim. [memoria], the

memory.


memorlter

: : :

meusa

& : :
:

500

memoriter, adv. [memor], from memory., by personal recollection: oratio est habita memoriWith a good memter multa narrare de Laelio. ory., by ready recollection : ista exposuisti ut tam Fxdly., acc^irately, correctly: multa memoriter. cognoscere, T. respoiidere.
:

faults, faulty, blemished: equi facies, 0. Fig., erroneous, incorrect, defective, wrong: mendosum est, etc. vitiis panels natura, blemished, H. mores, 0. historia mendosior. In Avriting, that commits faults, blundering : semper in Verruci nomine.
: :

mendum,
der: quod

i,

n. [3

MAN-], a

fault, error, blun:

bring to remembi'ance, mention, recount, relate, speak of, say, patriam rhombi, lu. cuius tell: mihi causas, V. eonditor Hercules memorabatur, was said to have been, S. ut quidam memoratur contemnere, etc., H. nondum memoratus omnibus, 0. de gloria bonorum, S. de natura nimis obscure Herculem boves abegisse, L. ubi ea, quae dico, gesta esse memorantur quo patre natus uterque Contulerit irtcredibile memoratu lites, H. sic memorat, V.
avi, atus, are
to
:
:

menior5,

[memor],

mendum

ista litura conrexit ?

librario-

rum.
0.

Fig., a mistake, omission: Idus Martiae magcontinent.


: :

A blemish, defect

Rara mendo

facies caret,

num mendum

est,

quara, etc., S. parva et levia memoratu, Ta. To speak, fitter, make use of: vocabula memorata Catonibus, H. 7o name, call: Carmentalem no:

mens, mentis,/. [1 MAN-], the mind, disposition, feeling, character, heart, soul : mala, T. conmentis ferox, versae sunt omnium mentes, Cs. mollis ad calamitates perferendas, Cs. The 0. conscience: adhibere testem, id est mentem suam: The intellectual faculties, diri conscia facti, lu. mind', understanding, intellect, reason, judgment,
:

mine portam, V. men, for mene, see 2

ne.

menda,
corpore, 0.

ae, /. [3

MAN-], a
oi.

fault, blemish: in

discernment, consideration, reflection : animos viventis mente complecti, comprehend: mens sana mentis suae esse, in his right in corpore sano, lu. mind: captus mente, beside himself: mente paululum inminuta, S. : mentem amittere, lose one's
: :

mind: male tuta, H. huic ex tempore dicenti effluit [mendax], a lie, untruth, mens, hh recollection vanished: quae tanta mente falsehood, fiction : nulla mendaci religione ob- fiunt, intelligence : dictis adice mentem, attention, strictus, Cs. impudens mendacio fallere in- 0. In the phrase, venire in mentem, to come into mensa spirant mendacia, lu. pia raendaeia f raude mind, be thought of, occur: quotienscumque patria in mentem veniret, L. numquam ea res tibi latebant, 0. poetarum, Cu.

mendacium,
:

i,

mendaciunculum,
little

i,

n.

dim. [mendacium], a

untruth, fib, white


to

lie.

mendax,
men, given

dacis, adj. with


lying, false,
:

comp. [1 mendacious

tam belle in mentem venire potuisset: ubi venit ei in mentem eius adventi, bethought himself, T. venit in mentem potestatis: fac tibi legis veniat MAN-], of in mentem tibi non venit quid negoti in mentem
:

:
:

homo

amicus, pretended, H. aretalogus, lu. Parthis mendacior, H. Saepe f ui mendax pro te mihi, 0. in parentem, H. quidquid Graecia mendax Audet in historia, lu. As snbst. m,., a liar : quid interest
:

mentes deorum scrutari in fibris, Spirit, boldness, 0. hac mente laborem ferre, H. courage : tua, qua arcem recepisti, L.: addere menH. somnus, Tb. pennae, 0. tem, give courage, H. demittunt mentes, lose courmendicitas, atis,/. [mendicus], beggary, pau- age, V. Passion, impulse : dolor quod suaserit et perism, indigence : in summa mendicitate esse mens, H. Compesce mentem, H. P e r s o n., the consortes mendicitatis. goddess of thought, L., C, 0.
paravit, ut, etc.
: : : : : :

things, false, deceptive, feigned, fictitious, counterfeit, not real visa fundus, disappointing, H. infamia, slander,

inter periurum et

mendacem

Of

veniat in mentem, ut defenderimus, etc., quid venit in mentem Callistheni, dicere, etc.? L. Mind, thought, plan, purpose, intention, design senatus una voce ac mente restiterat: nostram nunc accipe mentem, V. classem ea mente corasit ?
:
:

mendico,
:

atus, are [mendicus], to beg, ask


i.

alms

mendicat silva Camenis, ^f beggars, lu. mendicatus panis, lu.


eiectis

mendicus,
indigent sapientis esse,
toant,
:

adj. with s:up.,


si

mensa, ae, /. [mensos, P. of metior], a table ad mensam consistere, wait at table: Qui dapibus mensas onerent, V. acerna, 0. cara piscis averbeggarly, needy, in A table, meal, tere mensa, fish7nonger\s board, H.
e. is

full

ex mendicis fieri divites solos mendicissimi (sint), divites. As subst. m., a beggar, mendicant, T., C. raendici, i. e. the priests of Cybele, H. Foor, 2)altry, sorry, pit:

Est data, supper, 0.


: :

iful: iiistrumentura.

mensae lucis pars ultima mensae una mensa, at a single meal, lu. secunda, an after-feast, i. e. thank-offering, V, secundas nux ornabat mensas, dessert, H. secundamque mensam servis dispertiit, N. mencourse: Italicae
: :

adv. with sxtp. [mendosus], full of faults, faultily, wrongly: libri scribuntur: ars

meudose,

mendosissime scripta.

money-changer'' sae tempore, meal-time, lu. counter : mensam poni iubet, H. publica, a public bank. sacrificial table, altar : mensae deorum,

A
:

mendosus,

adv. with comp.

[mendnmj, full of

V.

super tumulura

mensam

statuere.


mensarius
mensarius,
l,

merces

501
falsely,
feit,
S.
ly,
:

m.

quinque hanker^ public hanker^ C. sarios appellarunt, treasurers, L.


:

mensa ], a money-changer^ viri, quos mena measure: vocum,

make a false promise about, feign, counterimitate: tantam rem, devise such a falsehood, auspiciura, L. titulum Lyciscae, asMme/a/se: :

mensio,
quantity.

onis, /. [metior],

mentitus, adj. [F. of mentior], imitated, coun7n. [ 1 MA- ], a month : mensis tris quintum iara mensem obsessus, S. ki- terfeit, feigned : tela, v.: figurae, 0. nomen, 0. nae cursus qui menses nominantur Veneris maMentor, oris, m., Mkvriop, a?i artut in emrinae, i. e. of Venus''s birth, April, H. primo mense, bossed metals, C. A Mentor, embossed cup, lu. at the beginning of the montJi, V. regnavit paueos mentula, ae./. : membrura virile, Ct. mensis magni menses, i. c. glorious, V.
abest, T.
:
:

mensis, mensuum ),

is

{gen. phir. mensium,

mensum

or

mentitur ( sc. Homerus ), fables, H. Fig.: Spem mentita seges, disappointed, H. Nee varios discet mentiri lana colores, to assume, V.
lu.
ita
:

meusor,
or: maris

oris,

m. [1 MA-], a measurer, survey-

mentum,
:

tritius

et lerrae, H., 0.

T, n, [2 MAN-], the chin incana, beards, V., H.

paulo

at-

are, to go, pass : quo simul mearis, me5, avi, of a month, of every H. qua sidera lege mearent, 0. spiritus, Cu. month, monthly: usura. Of a month, lasting a mephitis, is, /., a noxious exhalation, mephitis, her mx>nth, monthly: vita: eibaria: Luna, i. e. Person., a goddess who monthly course, V. As subst. m. : menstruum se- malaria: saeva, V. averts malaria: templum, Ta. cum ferre, a montKs provisions, L. meracus, adj. with comp. [ merus ], pure, unmensura, ae, f [metior], a measuring, measFig., urement : mensurae itinerum, Cs. certae ex aqua mixed: vinuin meracius: helleborum, H.

menstruus,

adj. [mensis],

quicquid mensurae, i. e. by the water-clock, Cs. sub aurium mensuram aliquara cadat, numerus measure, standard of measurement: vocatur, cumulatiore mensura uti: qui modus mensurae medimnus appellatur, X. de mensura ius dicere, parva Measure, extent : roboris, girth, 0. lu. sed deerat minor mensura lacerta est, size, 0. mensura pisci patinae mensura, loas too small, lu. Fig., a limit, capacity, power, cen^VL?,, fortune, lu.
:

pure, unadulterated, genuine

libertas.
],

mercabilis,

e,

adj.
:

mercor

that

may

be

bought, purchasable

raeretrix, 0.

mercans, antis, P. of mercor. mercator, oris, m. [mercor], a trader, merchant, wholesale dealer : ea mutare cum mercatoribus vino, S. venalicii mercatoresque multi ad eos mercatores ventitant, Cs. Africum metuens, dealer, speculator: mercatores provinciaH. rum: sacci olentis, lu. buyer, purchaser: signorum: veneni, lu.
:
: :

extent, degree : tibi

qui tanti
of, 0.
:

mensuram
i.

dabitur mensura bibendi, 0. uominis imples, j. e. art worthy

sui,

e.

capacity, lu.

meusus,

P. of metior.
ae,/.,

menta
sophism.

(mentha),
entis,

= fiiv^a, mint, 0.

mentieus,

m, [P. of mentior], a fallacy,

mercatiira, ae, /. [mercor], trade, traffic, commerce: tenuis: quaestus mercaturae, Cs. mercaturas facere, the pursuits of trade : Aversus mercaturis, il. Fig.: bonarum artium, the purchase.
:

traffic, mentio, onis,/. [1 MAN-], a calling to mi7id, bargaining, buying and selling : eo ad mercatum making mention, mentioning, naming, mention: venio, /or a market,T. domesticus. A place for Phaedriae, T. casu in eorum mentionem incidi, trade, market-place, inarket, mart :
:

mercatus,

us,

m. [mercor],

trade,

happened to mention thon: tui: eius rei facta: mercatu indicto. A festival, assemblage for games oratio accusatorum mentionem habet, mentions, is qui habetur maximo ludorum apparatu Asiae adfinitatis, the subject introL. mentio incobata Graeciaeque is mercatus erat, L. de furtis, H. caput legis, de quo ante duced, L. mercedula, ae,/ dim. [1 merces], small wages^ feci mentionem f acere mentionem, placere statui, secessionis mentiones ad volgus militura poor pay : mercedula adducti: constituere mersi, etc.
:

f requens, L.

serere, suggestions, L.

cedulas praediorum, jt?a/^/*y revenues.

mentior,
assert falsely,

Itus, iri, dep. [ 1


lie,

MAN- ],
:

to invent,

cheat, deceive,

pretend : Si quic:

quam
:

invenies me mentitum, T. Hoc iuvat, non mentior, H. plurimis de rebus ne ioco quidem, N. ille, satum quo te mentiris, pretend, V. certam me sum mentitus habere Horam, quae, etc., 0. Of things, to deceive, impose upon : f rons, in quibus nihil oculi, voltus persaepe mentiuntur uraquam vetustas mentita sit. To lie about, assert
: :

mercennarius (mercena-), adj. [1 merces], serving for pay, hired, earning wages, paid, mertestes, bribed : arma, cenary : comes miles, L. liberalitas vincla, i. e. imperative business L. engagetnents, H. As subst. m., a hireling, hired servant: a villa, T. quaestus mercennariorum.
: :

1. merces, edis,/ [2 SMAR-],;?n'cg, hi7'e,pa^ wages, salai'y, fee, reward: mercedem Coegi, T.

manuum mercede

inopiam tolerare, of

manua


merces
labor, S.: operae: Apollonius
i-et
:

cum

: :

meridianus

::

503
inercede doce:

mercede diuma Conductus, H. poscere merpro qua mercede pavere, cedes, work for hire, lu. An unrighteous reward, bribe : Baebium etc., V. magna mercede parat, S. paciscitur magna mercede cum principibus, ut, etc., L. a quibus mercedem accepisti lingua adstricta mercede, tied A price, reward, wages, recompense, with a bribe.
: : :

what price do you think they would for pay, serve as a soldier: complurls annos, Cs. triennio sub Hasdrubale, ij.
velle, ut, etc.,

take?

To

serve

equo, serve in the cavalry : pedibus, serve in the To confer a favor, render service: infantry, L. de re p. optime Si bene quid de te merui, V.

punishment,
condition
:

cost,

injury, detriment,

stipidatioii,

lacrimarum constituere mercedem imponere linguae, set a price on, lu. mercedem solvere, make payment, lu. non alia bibam Mercede, co?jc?i^ion, H. temevitatis,jt??^w?Viment, L, non sine magna mercede, only at great cost : Hac coeant mercede suorum, i. e. at this sacP r o v. una mercede rifice of their people, V. duas res adseqni, kill two birds with one stone, Rent, revenue, income, interest : praediorum ex f undo mercedcs babitationum annuae, hoiise-rents, Quinas hie capiti mercedes exsecat, takes out Cs. as discount, H.
: :
:

mercedem

eri, dep. [SMAR-], to deserve, to: dignitatem meam, si mereor, tuearis, if 1 deserve it: Pa. quid meritu's ? Da. crucem, T. : stipendia, serve in the army: laudem, Cs. : gratiam nuUam, L. : sanctus baberi, lu. ut memor esses sui, T. To deserve well, be meritorious : eane meritos hostis sine causa factos ?

mereor,

itus,

me>'it, be entitled

2. merces, plur. of merx. inercim5muin, i [merx], merchandise, Ta. mercor, fitus, arl, dep. [merx], to trade, traffic,
deal in, buy, pu7'chase : agrum, T. ( eunuchum ) Thaidi,/or Thais, T. : fundum de pupillo hortos,
:

Qui sui memores alios after deserving so well, L. Hac (arte) te merentem Vefecere merendo, V. To deserve a return, merit recomxere, etc., H. pense, behave: erga me saepe (illam) meritani quod vellem scio, treated me as I desired, T. recepto Supplice sic merito, deserving this reception^ V. optime de communi libertate meritus, Cs. de re p. bene, i. e. to serve well: melius de quibusdam inimicos mereri quam amicos, have treated better: perniciosius de re p. merentur principes, i. e. act
:

ruinously: urbs quoque modo erit merita de me, has treated me : optime eum de se meritum iudicabat, Cs.

H.

banc (segetem),

lu.

g,

officia

mercanda

mieretricms,
stus
:

adj. [meretrix],
:

vita, to be

purchased with life: Hoc magno mercentur Atridae, would pay highly for, V.

prostitutes, meretricious

ars,T.

of harlots, of domus, T. quae:

disciplina.

Mercurialis,
H. Plur. m. as of traders.

e,

adj. [Mercurius], o/J!/ere?*y,

subst., the

tradesmen, corporation

tute, courtesan,

meretricula, ae, /. dim. [meretrix], a prostiC, H., L.

Mercurius,
ger of the
21ie planet

m. [merx], Mercury, the messengods, the god of dexterity and of elol,

san, T.,

meretrix, C, H.

icis,

/. [mereo],

prostitute, courte-

N_
;

quence, of traders

and

thieves, Cs.,

C, V.,

H., 0.

merges, itis, /. [mergae MERG-], a sheaf, V. mergo, mersi, mersus, ere [MERG-], to dip, dip
in,

Mercury, C.
ae, /.,

immerse, plunge, sink, bury


:

se in mari
:

pu-

merda,
rum, H.

dang, ordure, etci'ement

corvo-

tealibus undis, 0.

mersa navis, Cu.

te

sub aequo-

merens,

entis, adj.

[P. of mereo
:

],

desei'ving,

7b
to

meriting : optime merentes socios deserere, Cs. laudare et increpare merentis, S. rite merenti Venit laurea, 0. As subst. m. : sumpsisse merentis poenas, i. e. punished the guilty one, V. Dignus pro laude merentis, of my benefactor, H.

Ter matutino Tiberi mergetur, bathe, lu. ttp, overwhelm: te mersumersa rate, lu. To plunge, thrust, rae aquae, 0. To drive, bury: mersisque in corpore rostris, 0.
re,

V.

engulf, swallow
:

cover, bury, hide: suos in cortice volttis, 0.

Fig.,

ruin

mereo, ul, itus, ere, dep. [2 SMAR-], to deserve, merit, be entitled to, be worthy of: nee minimum decus, H. : supplicium, 0. Nil cur pereat, 0. suave meritum est, no kindness has been deserved, T. qualem meruit, Pallanta remitto, as he deserves,
:
:

plunge, sink, overwhelm, cover, bury, immerse, quae forma viros fortunave mersit, V. : quem f unere mersit acerbo, brought to a painful
: :
:

i.

dead, V. ut decoraretur Danaum ut caderem nianu, V. Quae merui vitio perdere cuncta meo, 0. To earn, acquire, gain, obtain: non amplius
e.
: : :
:

V, se in voluptates, L. Quo'sdam mergit longa honorum Pagina, drags down, lu. mersus secundis rebus, overwhelmed with prosperity, L. vino somnoque mersi, bttried in drunken sleep, L. rebus mersis in ventrem, swallowed up, lu. mergentibus sortem usuris, sinking his capital, L. mersis fer opem rebus, to utter distress, 0.
death,
:

mergus, I, m. [MERG-], a divei' (a water-fowl): duodeeim aeris stipendia in eo bello, i. c. served aprici, V., 0. as a soldier: diadema Quirini, lu. odium, Cs. aera, H. scelus, incicr, V. To get by purchase, meridianus, adj. [ meridies ], of mid-day, of buy, purchase : quid arbitramini Rheginos merere noon: Tempus. Southerly, to the south: vallis,L.
:

meridiatio

: ; ::

a real Athenian,


metior
lu.

: :: :

503

zneridiatid, onis,/. [meridio], a mid-da?/ nap,


siesta.

Undiluted,

strong, excessive:

ace em, abl. e, m. [for * medidies meridies, medius + dies], mid -day, noon: Meridie ipso, at The south: flumen highnoon,T.: ante meridiem. oriens a meridie, S. inflectens eursum ad meri,

meram haurientes libertatem, L. merz, cis,/. [2 ^^KR-'], goods, wares, commodmerchandise: fallaces et fncosae: merees Cs, : femineae,ybr tvomen, 0. nee nautica pinus Mutabit merees, V. navem mercibus implere, lu.
ities,

commeatusque,

diem.

meridiS,
1.

atum, are
siesta.

mid-day nap, have a

Supin.
:

meridies

], to

take a

ace., Ct.

meritd, adv. with sup. meritissimo [abl. of meritum ], accordijig to desert, deservedly, justly ne id merito mi eveniret, T. homines neeati, S. pulsus, v.: iratus Metello laudari: alquemamare
:

meritissimo.
are, freq. [mereo], to earn, 2. merits, avi, yield: fundus, qui sestertia dena meritasset.
,

messis, is,/. [MET-], a gathering of crops, harvest : quid sit messis nescire triticea, V. Fig.: seges matura raessi, L. Of honey, V. Sullani temporis, i. e. slaughter. Harvest, harvested crops: Illius inmensae ruperunt horrea mesllie standing crops, harvest : Spicea camses, V. pis cum messis inhorruit, V. P r o v. adhuc tua messis in herba est, i. e. you count chickens before they are hatched, 0. 2'he time of harvest, harvesttime: post messem, V.

pueri, earning
subst.,

meritorius, ac{/. [meritum], earning money: money by prostitution. Plur. n. as

messor,
rus, 0.
:

hired

lodgiiigs, lu.
i,

oris, m. [MET-], a reaper, C, V. dura messorum ilia, H.

dur

mess5rius, adj. [messor], of a reaper: corbis. mero], a merit, service, messus, P. of 2 meto. kindness, benefit, favor : pro merito ab illo tibi renobis ob merita sua earns, S. ferri gratia, T. -met, an enclitic suffix, added to any substanpro singulari eorura merito: merito tuo feci, as tive personal pronoun, except the nom. tu, and the y&u deserved: ex merito, Ta. recordatio ingentium gen. plur. of ego and tu rarely to the adj. forms meritorum, L. meritis pro talibus, V. magna in mea, sua, and suis, self, own : egomet mihimet Deme>-it, blame, fault, offence: merito hoc vosmet vobismet meamet, my own, S. suamet, me. meo videtur factum ? T. a me nullo meo merito L. suismet, L. see also ego, tu, mens. alienus, by no fault of mine : nullo meo in se memeta, ae,/., a cone, pyramid : collis in modum Leniter, ex merito raetae fastigatus, L. petra in metae raodum erecrito, no offence against him, L. quicquid patiare, ferendum est, 0. Merit, worth, ta, i. e. in the shape of a cone, Cu. conical colvalue, importance : quo sit merito quaeque notata umn at the end of the circus, turning - post, goal sume superbiam Quaesitam meritis, H. dies, 0. metaque fervidis Evitata rotis, H. stringam megoal, winning-post, mark: m.eritus, aclj. [P. of mereor], deserving : meriti tas interiore rota, 0. lingua, guilty, 0. nihil meritum optatam cursu contingere metam, H, metam iuvenci, V. Due, deserved, fit, just, tenebant ( in a boat - race ), V. metas lustrare saxum, unoffending, 0. proper, right: ignarus, laus an poena merita Pachyni, to sail aroimd the turning-point (promiracundia merita ac debita honores, ontory), V. An end, period, extremity, boundary, esset, L. limit: loiigarum haec meta viarum, V. His meV. nomen, H, : poenae, 0. vitae, 0. tas rerum ponere, of dominion, V. m.erops, opis, m., fi'tpoip, a bee-eater (a bird),

meritum,

n. [P. n. of

Y.

umbra
[mergo],
to dip,

terrae,

quae

est

meta

noctis, the limit

of

mers5,

avI, atus, Sive,freq.

im-

merse : gregem plunge into, H.

fluvio,

V.

mersor

civilibus undis,

night: sol ex aequo meta distabat utraque, i. e. it was noon, 0. Fig.: fama adulescentis paulum haesit ad metas, /a?7ec? at the critical point.

mersus, F. merula, ae,


:

of mergo,
/.,

metallum,
ousel, merle,

i,

n.,

= [xtTaWov, metal:
i.

auri,

Y.

a blackbird,

C, H.

sea-carp, 0.

merum,
oxtt

gold and silver, H. place where metals are dug, mine acris, Y. metalla Vetera et nova, L. inexhausta, Y.
potior metallis libertas,
e.

[merus], unmixed wine, wine withwater: multi Damalis r(iev\,\.e. given ^o, H.
i,

n.

vis meri, 0., V., lu.

merus,
pes, lu.

adj. [3
:

MAR-], pure, unmixed, unadullac, 0.

/., =: fXETafi6p<pu)Gig, a Plur., a poem transformation, metamorphosis. of Ovid.


is,

metamorphosis,

terated: vina, 0.

Bare, naked, uncovered:


:

metator,
fixer

Bare, nothing but, only, mere: nil nisi spem raeram, T. mera monstra nuntiare proscriptiones: nugae. Fig., pure, true, real, gemuine: principes: sermo, plain prose, B.. Cecropis,
:

oris, m. [metor], one ivho marks of boundaries : castrorum urbis.

off,

metatus, P.

of metor.

metior, mensus, iri, dep. [1 MA-], to measure, mete : magnitudinem mundi nummos, i, e. have
:


meto
:
:

::

micans
:

: : :

504

pedes syllabis, measure in great abundance, H, Hesperiam hy syllables : annum, i. e. divide^ 0. To metire iaccns, i. e. with your dead body, V.

measure

out, deal out, distribute


:

f rumentum mili:

tibus, Cs.

exercitui

si

metiendura esset
over, traverse:

Caecu-

bum, H.

2h measure, pa^s

Sacram

\\iim,pace off, H. aequor curru, sail through, V. Fig., to measure, estimate, judge, carina aquas, 0. sonantia metiri value: suo metu pericula, S. auribus: oculo latus, H. omnia quaestu, 6^ prq/f^ ; homines virtute, non fortuna, N. se suo modulo ac pede, H, nee se metitur ad ilium modum, i. e. accommodates herself, lu. quanto Metiris pretio, quod, etc., lu.

awaited with fear, T. quid agam, T. quem metuunt oderunt, Enn. ap. C. metuebant (senem) servi, verebantur liberi Deos, T. nihil nisi turpera famam, S. nocentem corporibus Austrum, shun, H. quis Rex metuatur, H. a me insidias supplicia a vobis, fear from you : periculum ex illis, S. temptare spera certaminis, shrink from putting to the test, L. reddere soldum, be averse, aequore tingui, shrinking H. nil iurare, Ct. from, V. tantam molem sibi ac posteris, L.
: : : :

metus, us
v., Ta.
),

animus

(old gen. metuis, T., C. ; dat. metu, m., fear, dread, apprehension, anxiety commotust metu, T. : in metu esse, be

1.

(met5,

are), see metor.

fearful: mihi unum de malis in metu est, a subject offear : metum habere, be afraid: concipere,
O. in futurum metum ceperunt, L. facit Graecis turba metum, puts in fear, 0. Germanis metum
: : :

2.

meto,

messui, messus, ere [MET-], to reap,


:

mow,

crop, gather, collect, harvest


;

in

metendo
:

oc-

metus Tradam ventis, H. Solve metus, away with, V. praesentis exiti dictatoris ne To popularls metus invaderet parendi sibi, S. Caebarbam, lu. metebat aper, laid waste, 0. mow down, cut down, destroy: Proxuma quaeque saris rerum, /or Caesar^ s fortune, H. quod senaQuantum metuist tui metum iniecit, ne, etc., L. metit Orcus Grandia cum parvis, H. gladio, V. metus mihi, videre, etc., T. ab cive, L. poenae a vita omnibus metenda, ut fruges, C. poet. Romanis, L. pro universa re p., L, laurus mulmetor, atus, ari, dep. [meta], to measure, mete, tos metu servata per annos, awe, V. mens trepimeasure off, mark ozit, lay out : caelum, 0. castra, dat metu, H. A terror, alarm, cause offear : loca agrum, L. metarique plena metus, 0. nihil metus in voltu, Ta. nulli i. e. pitch his camp, S., Cs. iussit, to encamp, L. P. pass. sub ipso templo P e r s o n., the god of fear, V. nocte metus, lu. agellus, H. raetata castra, L. meus, pron. possess, [me], of me, my, mine, be[xerprirfig, a tun, cask, jar longing to me, my ow7i : carnufex, T. metreta, ae, /., discriptio, (orig. an Athenian liquid measure, about 9 gal- made by me : iniuria, done to me, S. non mea est
deicere
: : : :

down, 0. Falcibus ut seraentem f eceris, Of the ita metes, as yoxt sow, so shall you reap. purpuvintage, to gather : Postremus metito, V. To reos flores, i. e. gather the pollen (of bees), V. cut off, pluck, crop : virga lilia sumraa, 0.: farra
cupatos, Cs.

pabula

messae herbae, V.

falce, cut
r

v,

inicere, Cs. metu territare, alarm greatly, Cs. metus omnis invadit, S. ademptus tibi, removed, hunc remove metum exonera civitatem T.
:

metu, take away

relieve, L.

metum

Siciliae

lons), lu.

metuendus,
ble,

adj. [P. of mciMo], fearful, terri-

dreadfxd: metuens magis quam metuendus, metuendos vos praebere, L. maturis metuendus luppiter uvis, V. belli, in battle, 0. Flu,r. n. as subst. : multa ac metuenda minatur, makes
S.
: :
:

entis, adj. with comp. [P. of metuo], fearing, afraid, fearful, timid, apprehensive, anxvirious: homines legum metuentes: futuri, H. gae, lu. me raetuentem expendere casus, anxiously, V. metuentius ingenium, 0. metuentior deo:

many terrible metuens,

threats, 0.

rum, more godfearing, 0.

metuo,

uT,

ere [metus], to fear, be afraid,

stand in fear, be apprehensive: de sua vita, /or his life : metuens ab Hannibale, afraid of Hannibal, L. inopi metuens formica senectae, anxioxis sum, refert. about, V. suis iuvencis, H. ne morbus adgravemi. I. For mihi, see ego. scat, T. metuit ut earn (calamitatem) ipse posset mica, ae, /. [ 2 MAC- ], a sustinere, that he cannot bear : ut sis vitalis, H. metuis ne non, quom velis, convincas esse ilium grain : saliens mica (sc, salis), tuom ? T. metui, quid f uturum denique esset, micans, antis, adj. [P. of
:

simulatio, not my way, T. Tempestate mea, in my (me) vixque meum firmat deus, hardly day, lu. myself, 0.: facerem, nisi plane esse vellem meus, Nero quite independent :\\c\mvi^, et meus est, 0. meus, dear : homo meus, i. e. the fellow 1 speak of, Ph. mea tu, my darling, T. o mi Aeschine, o mi germane! my dea.r ! my beloved! T. Plur. m. as subst., my friend% my relatives, my adherents, my followers: ego meorum solus sum meus, T. With gen. in apposition nomen meum absentis cum mea nemo Scripta legat timentis, etc., H. As subst. n., mine : quid vobis istic negoti in meo est? on my land: non est mentiri meum, my custom, T. puto esse meum, quid sentiam, exponere, my duty : Non est meum Decurrere, etc., my way, aut quicquara mihi dulce meorum Te sine H. erit ? V. For mea with interest, refert, see inter: : : : : : :

II.

Voc. of meus.
bit,

crumb, H.

morsel,

mico], twinkling^


mico

: : :

miluinus
service, military, warlike,
S,
:

: :

505
of military
buni
:

sparkling, glittering^ gleaming, flashing, glowing voltus, L. stellae, 0. Stella radiis, C. poet.
: :

martial

tri-

homines,
:

militarls Inter aequalls,


:

H.

mico,
nae

ui,

are, to

move quickly

to

and fro,

vibrate, quiver, shake, tremble, beat, palpitate: veet arteriae micare non desinunt : Unguis micat corque timore micat, j^cilpitates, ore trisulcis, V. In the finger game 0. : micant digiti, twitch, V. ( Ital. mora ), suddenly to stretch out fingers, the number to be instantly guessed by the other player
:

institutum, Cs. disciplina, L. signa, military ensigns: leges: aetas, of service in the army (from lY to 46), L. : via, a military road, L.

militariter, adv. [militaris], in a soldierly manner : oratio militariter gravis, L. loqui, Ta.
:

Pro v.: dignus est, quasi sorte, aut micando. quicum in tenebris mices, i. e. perfectly honest. To flash, gleam, glitter, beam, shine, be bright : f ulmina etiara sic undique micabant, /as/iec? in every turn micent gladii, L. micat inter direction, L. oculis micat ignis, ^re omnes lulium sidus, H, fl.ashesfrom his eyes, V. nubila flamraa, 0.

militia, ae,/. [miles], military service, warfare, war : cogere ad militiam eos, S. cedat otium mimilitiam discere, S. ferre, H. tolerare, V. litiae detrectare, 0. militiae vacatio, exemption from military service, Cs. f raterna, civil war, Tb. Militia tali lacessere Teucros, V. piae Pars sis militiae, share in, 0. militiae honorem, military hon: : : :

ors, lu.

militia, in

war

micturio, make water, wish


migratio, of

ire, desid. [cf.

mingo],

to

go

to

to

make
:

water, lu.

onis, y.

[migro], a removal, change


:

abode, migratioyi

eras, quas, etc.


alien

Fig.:
i.

um

multae,

e.

in eas nobis misera, L. cui verbo migrationes in metaphorical tcses.

in war, in the army. In phrases with domi, at home and abroad, at home and in the army : virtus domi militiaeque cognita militiae domique, L. militiae et domi, T. The soldiery, military : Hie pars militiae, 0. magister militiae, general, L. service, laborious employment : urbana respondendi, scribendi, etc. Haec mea militia est, 0.
:
:

(opp. toga), lu.

militiae,

(migrassit for migraverit, C), atus, are, to remove, depart, flit, migrate: ex urbe rus habitatum, T. ad generum in tabernas, H. mu: : :

migrS, avi

milito,

avi,

atum, are [miles],


service, serve as
abiit, T.
:
:

to be

perform military

a soldier, a soldier: In
:

Asiam militatum
sub signis
didici, S.

in alcuius exercitu

migrate, coloni, be off, V. cum in alium quendam tota Karthagine migra, lu.
res migraverunt
:
:

relicta quae locis morte migretur migratu difficilia essent, of transport, L. Fig., to go away, depart, pass over, change, turn: ex hac vita, i. e. die : equitis migravit ab aure voluptas To ad oculos, H, in varias migrare figuras, 0. leave, abandon, transgress, violate: ius civile.

locum ex his

ea militando make, wage, carry on : libenter omue militabitur Bellum, H. To serve, perform service, labor : non sine gloria, H. militat in silvis catulus, H.

Of war,
l,

tuis, L.

apud Persas, Cu.

to

milium,

n., millet,

Y., 0.

milii or mihi, dat. of ego.

miles,
tis

itis,

m. and/. [MIL-], a
:

soldier

ut for-

decet Milites, T.

milites scribere, enlist, S.

ordinare,
soldier,

form
:

into companies, L.

dimittere, dismiss. E s p., afootcominfantry : milites equitesque, Cs. mon soldier, private (i, e. miles gregarius) strenui militis et boni imperatoris oflBcia, S. : volgus militum, L. Collect., soldiery, army : Macedoniam looa milite complent, sine ullo milite reliquisse v.: multus, H. A chessman, pawn : Discolor, 0. Fem., of a woman in her first childbed: rudis ad partus, 0. Of a nymph of Diana miles erat Phoebes, 0.

ducere, hire, L.

mercede con-

mille, plur. milia or mlllia, num. adj. [MIL-], a thousand, ten hundred : mille non amplius equicivium capita centum quadraginta tria tes, S. milia, L. sagittarios tria milia numero habebat, Cs. tot milia gentes Arma ferunt Italae, Y. As subst. with gen. : mille nummum hominum mille versabantur militum, N. sescenta milia mundorum multa avium milia, Y. argenti mille dede:
: :

rat

mutuom,

T.

in millia aeris asses singulos,

In the phrase, mille passuum, every thousand, L, a thousand paces (a Roman mile, about 1618 English yards) abest a Larino XYIII milia passuum. As subst. n., a mile (sc. passuum): quot milia
:

on

miliarium
tertium
:

Augustus

(mill-), I, n. [mille], a mile-stone: aureum, the golden mile-stone placed by in the forum, Ta.

aberat mons ferme milia thousand, innumerable, infinite : Mille tramille pro uno Kaesones extitisse, L. hens colores, Y. mille pericula saevae Urbis, lu.

fundus abesset ab urbe


viginti,
S.

millesimum,
millesimus
(

adv. [millesimus],

/or

the thou-

sandth time: nihil sapit.

miilia, plur. of mille.

-lensimus
:

),

milli- ), adv. [ mille ], a tliousand times, innumerable times : audire eadem, T. : genera iuris mutata sunt non miliens perire est melius ? a thousand times better.
or
(
:

miliens

milies

thousandth
na, lu.

pars

puppis,

i.

e.

adj. [ mille ], tlie ultima, 0. pagi:

milliarium, see miliarium.

miluinus
kite,

(milvi-), adj. [miluus], resembling a


:

militaris,

e, adj.

[miles],

of a

soldier,

of war,

rapacious

pullus.


miluua
miluus (milvus),
glede, C.,ll.,

: :

ministerium

506

miniatulus, adj. dim. [miniatus], somewhat i, m., a bird of prey, kite, In. Froy.: non rete accipitri ten- red: cerula. nitur neque miluo, T. AJish of prei/, gurnard: miniatus, adj. [minium], colored with red-lead, A constellation: Stel- painted with cinnabar, colored red: cerula sint, a (metuit) miluus hamum, H.
red-lead pencil
:

la Miluus, 0.

luppiter, the statue

of Jupiter. and

mima,
C, H.
:

ae, /.

[mimus], a female mimic, mime,

mima uxore. mimice, adj. \m\rmc\x&\, farcically, like a mime:


a

minimi

or

minume,

adv. sup. (for pos.

ridere, Ct.

mimicus,
extravagant
:

adj.,

= mixiKOQ,
:

of mimes,

farcical,

comp. see parum, minus) [minimus], least of all, in the smallest degree, least, very little : quora minime vellem minimeque opus f uit, T. quod minime miserum putabis saepe, very rarely, Cs. quam
: :

nomen
ae, /.

iocus.

mimula,
rapta.

dim.

[mima], a
a mimic

little

mime:
lu.

minime dedecore, tvith the least disgrace possible : ad te minime omnium pertinebat. By no means,
not at all, not in the least, certainly 7iot: resistens ad calamitates perferendas, Cs. M. An tu haec non credis ? A. Minime vero Continuo sanus ? minime, H. minime multi (i. e. quam paucissimi),
: :

A mimic

mimus,

i,

m.,

fufioi:,

actor,

mime,

'

T. minume irasci decet, S. Quod minime reris, mimus Quis melior plorante gula ? lu. V. Minume gentium, by no means in the woi'ld. mina, ae, f, = fiva, a silver mina (a Greek minimum or minumum, adv. [iieut. of minimoney of account, about $18.05 or 3 14s. 4J.)
: : :

play, mime, farce: mimi exitus: persona de mimo mimos scribere, 0. Laberi, H.
: :

mus], very little, slightly : praemia apud me miniEmit viginti minis, T. triginta minas accepit. valent quam minimum credula postero, as minaciter, adv. with comp. [minax], threaten- mum little as possible, H. non minimum Aetolorum opemenacingly: adversarios terrere minacius
:
:

ingly,

dicere

MAN-], projecting points, Fig., threats, pinnacles: minae murorum, V.


[2

quam facere, minae, arum, /.

to

hark worse

tha,n bite.

ra f iigati,

i.

e.

mainly, L.
or

minimus
least, smallest,

minumus,

adj. sup. [3

MAN-],
:

menaces: huius minas (timeo), T. graves, S. regum, n. minas iactare, th'ow out threats : ToUe in rerum uatura minimum, quod dividi nequeat nullae in fronte minae (of ne minimo quidem casu locum relinquere,/or tJie minas, away with, Y. minas, rising in menace slightest mishap, Cs. qua minima altitudo flumitollentemque a bull), 0. : nis erat, Cs. licentia, S. in minimis rebus, trifles. (of a snake), V. ingentis parturit ira minas, 0. P r o V. minima de mails, the least among evils. conscience), H. (of Threats Person.,
: :
:

very small, minute, trifling, insignificant (used as sup. of parvus, comp. minor) nihil

rium unde minimum periculi erat, L. pro miniens: similis mis debere, trifles, L. Of time, least, shortest, very minauter, adv. [1 minor], threateningly: multa short : pars temporis, a moment, Cs. Of age, agat, 0. youngest, smallest : ex illis, S. filius minimus ex minatio, Onis,/. [1 minor], a threatening. minimus natu horum omnium ex his tribus, L. Of price and value, as subsf. n., the least, minax, acis, adj. with comp. [2 MAN"-], jutting natu. F i g., lowest price : minimo (emere) minimo aestimare: out, projecting, overhanging : scopulus, V. threatening, menacing, full of threats: minax at- minimo me provocat, /or a trifle, H. que adrogans vituli fronte, 0. fluvii, V. pestiminister, tra, trum, adj. [ 3 MAN- ], subordiverba, 0.: nate, that serves, ministering : Lumina (i. e. oculi) litterae: vox, H. lentia minacior, L. As sithst. m. : arma minacis, V. fortuna, lu. propositi facta ministra i\x\,furthei'ing, 0.: mini:

minans,

ntis,

m. [P. of minor], one who rainanti, 0.

threat-

As

suhst. n.:

minimo contenti: minimum

vi-

Minerva,
dom,
sense,

of poetry,

As sid)st. ae, /. [1 MAN-], the goddess of tvis- stro baculo, with the aid of a stafl^, 0. and reflection, of the arts and sciences, m., an attendant, waiter, servant, aider, furtherer, and of spinning and iceaving, identified promoter, helper : quibus ministris ea egerit, by

P r o v. aga- whose agency, S. me ministro, by my aid, lu. miwith the Grecian Athene, T., H., 0. mus pingui Minerva, i. e. without art, rudely : ru- nistri publici Martis ministri imperi tui, under sticus crassa Minerva, H. invita Minerva, against officers: ministros se praebent in iudiciis oratoricausam egi non invita Minerva, not bus, \. c. prompters : legum, administrator: minione's bent, H. unaptly: sus Minervam (docet), i. e. the fool in- stri ac satellites cupiditatum Calchante ministro, working in toool, spinning and ivith the help of Calchas, V. fulminis ales, i. e. structs the wise. weaving : tolerare colo vitam tenuique Minerva the eagle, H. calidae gelidaeque (aquae), one who serves, lu. sit anulus tuus non minister alienae Intempestiva, 0. (i, e. tela), V.
: :
:

mingo,

inxT,

ictum, ere [MIG-], to

make water

voluntatis.

in patrios cineres, H., lu., Ct.

ministerium,

T,

n. [minister],

an

office,

attend-


ministra

: . : :

minus
: :

. : :

507
filia

ance, service, ministry/, occupation, work, labor, employment, administration : adsuetos ministeriis ta-

lium facinorura, L.
L.
:

minores, the young, V. Fig., inferior, less important : res sapiens uno minor est love, H. ministra, ae,y. [minister], a female attendant, sunt notitia multa minora tua, unworthy of, 0. in tanto certare, U7)ft to cope pu- certamine, beaten., H. maid-servant, assistant : una ministrarum, 0. with, capitis H. minor, see caput. As subst. n. 0. Vestal Sylvia, the i a ministra, i. F e. riente g., servant, handmaid, accessory, abettor: res familia- genit., in expressions of value or price, at a lower pacisque bellique ministra e, price, of less value : minoris vendere (suam fidem) ris, ministra corporis non minoris quam publicam ducere, S. minores V. huic facinori esse. facere filium quam, etc., cai'e less for. ministrator, oris, m. [ministro], an attendant,
diurna, 0.
: :

tus,

H.

aquila velut ministerio missa, Verna ministeriis apfoeda, V. train, body of helpers: scribaruni, L.
:

minor regis, Cs. aetata minores, 0. minor uno mense, H. Plur. as subst., posterity, descendants: nostri minores, V.: Et fessae referunt se

helper,

prompter

quasi ministrator aderat.


icis, /.
:

ministratriz:,
attendant,

[ministrator], a female

Min5taunis, !, m., Mit'MTavpog, a monster with a bulPs head, born of Pasipha'e, wife of Minos, v., 0.

handmaid

ministratrices oratoris.

are [minister], to attend, cum ivait upon, serve : servi sordidati ministrant To take care inaximis poculis ministraretur tibi. of, manage, govern, direct : res omnis timide, H. To provide, furniih, supply ^ give, afford, se^'ve, attend: velis, v.: Bacchum, serve wine, V.: iussa (naves) velis, Ta. Cena medicorum, execute, 0. ministratur pueris, H. faces furiis Clodianis lovi bibere (vinum) verba ministrat, H. furor arma ministrat, V. : caelo sol ministrat, Pr.
avi, atus,
:

ministro,

minume, minumus,
minuo,
ui,

see minim-.

utus, ere [3 MAN-], to make small, lessen, diminish, divide into small pieces: Mullum in singula pulmenta, H. ligna, chop into small
:

pieces, 0.
it,

0.

minuendo corpus alebat, by feeding on 2h diminish, ebb : minuente aestu, at ebb:

minitabundus,
rex, L.
:

adj. [ minitor

],

threatening

Arminius, Ta.

minitor, dki\\'S,,&vl,dep.freq. [1 minor], to threatminitando excitare, S. en, menace : gravius, T. arma: abscnti: imperio: fratri mortem: virgas
:

securlsque omnibus, L. huic urbi ferro ignique: Caesari gladio, S. navem se oppressuros Excisurum urbeni rainitans, V. alqd facere, T.
:

Fig., to lessen, diminish, lower, reduce, weaken, abate, restrict : Ut aliqua pars laboris minuatur milii, T. meum consilium, change, T. neque cupido lugurthae minuebatur, S. (rem familiarem), 11. gloriam Pompei auctoritatem, Cs. minuunt ea corporis artus, g7'ow less, diminish in size, 0. proelio uno et volnere suo minutus, discouraged, L. coutroversias, settle, Cs. : minuenda est haec opinio, to be refuted : magistratum, restrict, L. censuram, limit, L. maiestatem populi R. per vim, offend against : religionem, N. ne quid de dignitate generum minuatur.
tide, Cs.
: :

1. 2.

minium,

i,

n.

[Spanish], red-lead, V., Pr., Tb.

minus, minus,

adj., neut. of

minor.

adv. comp. (for joos.


[7ieut. of.
:

and

sup. see pa-

1. minor, atus, arl, dep. [minae], to jut forth, project minantur In caelum scopuli, V. To threaten, menace : homini militibus servitium, S. omnibus omnia saxum undis, holds over, V. : urbi vincla, H. ferro, S. Abiturum se abs te esse minabitur, T. mutaturam (se) esse testamentum (ornus) usque minatur, i. e. threatens to fall, Y.

rum, mininie)
:

2 minor],

/ess.-

Ne quid

plus minusve faxit, T. pauperiem metuere minus, H. metus ipsi per se minus valerent, nisi,

With
(to

quodcumque minabitur arous, threatens strike), H. 2h promise boastfidly: multa ec


ace.
:

praeclara, H.

magna. Ph.

oris, adj. comp. {{oy posit, and minimus) [3 MAN-], smaller, less navigia, Cs. inter ignis pecunia minor facta Luna minores, H. Hibernia dimidio minor quam

2.

minor, minus,
:

sup. see parvus,

Britannia,
shorter, H.

less
:

by half, Cs.

kneeling, H.
:

Neve minor
speraverant

sit

luna, loaning, H.

As

genibus minor, i. e. quinto actu Fabula,


subst. n,
:

minus minus

praedae

quam

fuit, L.

sociis

dimidio
:

minus quam civibus datura, less by half, L. opinione sua efficere, Cs. Of time, less,

shorter,

briefer

for, 0.

Of

tempus, 0.

dies serraone minor, too short


:

age, young&r, junior

minor natu

imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur, not so good, S. respondebo minus vehementer, quam, etc. minus hoc lucundus amicus, less agreeable for this, H. Bis sex ceciderunt, me minus uno, all but me alone, qui peccas minus atque ego? H. 0. Ellipt. raadefactum iri minus XXX diebus Graeciam sanguine: cum centum et quinquaginta non minus adessent, L. minus horis tribus, in less than three^ With a negative, not less, no less, just as Cs. much : existumans non minus me tibi quam libelaudes, quibus haud minus ros carum fore, S. quam praemio gaudent railitum animi, L. Haud minus ac iussi faciunt, V. As a negation, not at all, by no means, not: quod intellexi minus, T. non numquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt si id minus vellet, Cs. quod si adsecutus sum, gaudeo sin minus, etc. Py. at tu apud nos hie mane. Ch. nil minus, by no meanSy T. : uihil
etc.
: :


minusculus
:

: : :

: : :

508
titudo:

misceo
mirandum est, unde, etc., the wonder is, mirandum in modum, wonderfully. mirans, ntis, m. [P. of miror], an admirer:
:

profccto minus mihi iam minus minusque obtemperat, less and less, T. minus et minus, 0. Witli quo ( often written quominus ), that not, from, after verbs of hindering or preventing: quicquam in his nuptiis conari, quo fiant minus, T. prohibuisse, quo minus de te certum habere: :

etc., lu.

voltus mirantis, expression

of wonder, 0.

mirator,
0.
:

oris,

m. [miror], an admirer : rerum,

mus

stetisse

per Trebonium, quo minus oppido


:

virtutis in hoste, Cu.


icis,/. [mirator],

Ne revereatur, minus potirentur videbatur, Cs. With nihilo (often iam quo redeat domum, T. written nihilominus), nevertheless, no less: nilo minus ego hoc faciam, T. pocniendum (est) certe

miratrix,

an admirer: turba,

wondering, lu.
strangely,
:

nihilo minus.

minusculus, adj. dim. [1 minus], rather rather small: villa: epistula.


minutal,
lu.
alis, n.

less,

mire, adv. [ mirus ], wonderfully, marvellously, uncommonly, exceedingly : ea mire scite facta f allere hospites, H. gratura, L. With quam, it is strange how, incredibly: mire quam
:

illius loci

cogitatio delectat.

[minutus], minced meat, hash,

mirifice, adv. [mirificus], wonderfully, marvellously, extraordinarily: moveri: laudare.

adv. [minutus], joiecemm?, little hy gradually: aliquid additur: Ossa morbo conlapsa, V. interrogare.

minutatim,
:

little,

adv. with comp. [minutus], pettily, in paltry manner: grandia dicere: res minutius

minute,

mirificus, adj. with sup. [mirus 2 FAC-], wonderful, admirable, 'marvellous, extraordinary, strange: voramus litteras cum homine mirifico Dionysio: turris mirificis operibus extructa, Cs. pugnae studium facinus mirificissimum, T.
. .

tractaro.

minutius,

adv., comp. of minute.

mirmillo, see myrmillo. miror, atus, ari, dep. [mirus],


small, mibe astonished, be amazed,
:

to

wonder, 'marvel,
esset,
:

minutus,

adj. [P. of minuo],

little,

admire : quae causa


:

nute : pisciculi, miniatures, lu.


insignificant
:

T.

maculae
:

res, trifles.

f acies
i

minutae,
paltry,

g., petty,
:

animus plebes, Ph. iraperatores genus sermonis minuti anirai voluptas, lu.
:

comp. [miror], loonderful, marvellous, extraordinary, am^azing, admirable, pugnandi cupiditas, strange, singular : facinora N. Hie tibi sit potius quam tu mirabilis illi, H. mirabile est, Cuncta, quibus est mirabilis, 0.

mirabilis,

e,

adj. with

quam non multum


modo,
etc.
:

differat:
:

mirabile auditu
to
:

esset mirabile quo mirabile dictu Tru:

dltur, etc.,

wonderful

tell,

Y.

quo

ista

maiora

ac mirabiliora fecisti portendi, great wonders,

magna atque
S.

mirabilia

miratus quaesiit, Cs. homo mirari visus est Non invideo, miror magis, V. hoc in aliis minus mirabar signa, S. illos homines, quod, etc. ripas "et nemus, H. a nobis hoc dici nasci potuisse Columbam, 0. quod adest, sunt qui mirentur quod non rideret haruspex: miraris Si nemo praestet amorem ? H. noli mirari, si tu hoc non impetras quod nisi esset factum, magis mirandum videretur ne miremini, qua ratione hie tantum potuerit eius rei quae causa esset, Cs. Quid velint flores, miraris, H. (te) lustitiaene prius mirer belline laborum, V. (arbos) Miraturque novas frondes et non sua poma, V. Fig., to regard, esteem: amici nostra mirantes tam se
:

ipse miratur,

is

in love with, Ct.


[

mirabiliter, adv. with comp. [mirabilis], wonderfully, astonishingly, marvellously, surprisingly moramirabiliter volgi mutata est voluntas, N.
: :

tus est, a strange felloxo

mirabilius augere.

wonderful, marvellous, amazing : populi R. aequitas miris modis odisse Sostratam, exceedingly, T. visenda modis animalis miris, wonderfid to
adj.
],

mirus,
:

MI-

astonishing, extraordinary,

ished, fdl

adj. [miror], wondering, aston- the view, Y. mirum in modum, surprisingly, Cs. quod vos ignorare non mirum est: sibi mirum of wonder: mirabuudi, unde, etc., L. miraculum, i, n. [miror], a mai-vellous thing, videri, quid esset, etc., Ct. quid istuc tam miwonder, marvel, miracle : miracula philosophorum rumst, si, etc., what is so strange in that ? T. nisi somniantium, wonderfid imaginations : adiciunt hoc mirum est, si, etc. id mirum quantum profuit ad, etc., i. e. extraordinarily, L. Mirum ni cantem ? miracula huic pugnae, relate wonderful things, L. As subst. esse miraculo, excite wonder, L. speciosa miracula Is it strange I don't sing, Naev. ap. C. promere, H. Omnia transformat sese in miracula n. : si quid miri faciat natura, H. Mira loquar, 0.
: :

mirabundus,

rerum, V. magnitudinis, extraordinary size, L. Sparsa in vario miracula caelo, strange forms, 0.
:

miscellanea (miscil-), omm, n. [MIC-], a hash of broken meats, hodge-podge (food for gladiators), lu.

strange, singular

[P. of miror], wonderful, id est? T. quo minus mirandum est homines consuluisse, S. aladj.
:

mirandus,

mirandumne

misce5,
interfningle,

miscul, mixtus, ere, to mix, mingle, (sortes) blend : picem sulphure, S.


:


miaellus
:

: ::

misericordia

: ! : : :

pueri manu miscentur mella Fivlerno, H. Hec- mournful, H. miserabilior causa mortis, L. hac miserabile visu, a Fulgores operi, V. fletum cruovi, facie miserabilior Pollio, lu. tare aquas, 0. cum undis miscentur aquae, 0. mixtos in ivretched sight, Y. 0. To unite, have insanguine dentis, scattered^ V. niiserabiliter, adv., pitiably, wretchedly, patercourse: sanguinem ac genus, intermarry, L. thetically, mournfully, sadly : emori scripta epicorpus cum aliqua: per conubia Gaetulos secum, stula rogitantes, L. To mix, prepare: alteri mulsum se tibi, 0. S. miserandus, adj. [P. of miseror], lamentable, miseenda Cum Styge vina bibas, i. e. 3/ou shall die, deplorable, pitiable, touching, affecting : aliis miseTo mingle, nullis aconita propinquis, lu. 0. randus, aliis inridendus Heu miserande puer circa unite, assemble, associate, join: (se) viris, V. V. haec mihi videntur misera atque miseranda regem densae Miscentur (apes), ^'a^/ier thickly, Y. manus Priamo, V. fortuna, S. miserandum in mixtis lustrabo Maenala nymphis (i. e. permixtus xnodnm, pitiably : haec miseranda auditu, L. minymphis), V. tres legiones in unam, Ta. deser- serande iaceres, Ni, etc. (i. e. miserandus), V. volnera, injlict tos sibi, i. e. fraternize with, Ta. xniserans, F. of miseror. proelia, V. 011 one another, Y.: certamina, L. miseratid, onis, /. [miseror], pity, compassion, 2o throw into confusion, disturb, conmanus, Pr. found, embroil: magno misceri murmure pontum, sympathy: miseratione mens iudicum permovenpathetic V. miscent se maria, V. : mixto agmine, in dis- da miseratio sui animos cepit, L. ignes murraura miscent, confound their speech, appeal to compassion : miserationibus uti order, Y. to overturn, partes miserationis, claims for sympathy, Cs. thunders, V.: incendia, scatter, V. confound, make a disturbance in, move, iiptum miseratus, P. of miseror.
: :
: :

caelum ac
lu.

misere, adv. with comp. [miser], wretchedly, mix, mingle, unite, join, associate m^iser ably, pitiably : vivere: ut miserius a vobis noaliquid de cuius animura cum suo misceat recipiatur quam ab illo capta est, L. Vehemently, haec ita mixta fuerunt, ut stris moribus, add, lu. desperately : nimis cupio, T. cupis abire, H. no by mixed temperata nullo fuerint modo, (misereS), see miseret. means harmonized: utile dulci, H. mixtus aliquo throw into 2h Pr. confumisereor, itus, erl, dep. [ miser ], to feel pity, deus, transformed into, sion, embroil, disturb, confound: fortuna miscere have compassion, pity, compassionate, commiserate: omnia coepit, S. rem p. malis contionibus plura, Faune, precor, miserere, V. misereamini censeo, sacra S. mei sociorum deos miseritos nominis Roto cause more disturbance: plurima, N. '^dpers.impers. : ut supplicum misereafors et virtus miscentur in unum, mani, L. profanis, H. To stir up, excite, concoct : tur, that we should pity : neque me tuorum libecontend together, Y. rum misereri potest, nor can Ipity : ut me tuarum Ita lu istaec tua misceto, ne me adniisceas, T. nova quaedam misceri et concitari mala videbam. miseritumst fortunarum, T.
to
:

Fig.,

terras, L.

caelum

terris et

mare

caelo,

fortunate

misellus, adj. dim. [miser], /)Oor, wretched, unAs subst. m., a wretch, lu. : homo.

miseresco,
pers.
:

ere, inch, [misereo], to feel

pity, have compassion : ultro,

V.

regis,

V.

Im-

ernm, adj. with comp. miserior, and sup. miserrimus [MIS-], wretched, unfortunate, mis-

miser,

era,

nunc

te miserescat mei, T.
uit,

miseret,
es,

:
:

ere, impers. [miser], it distress-

erable, pitiable, lamentable, in distress


rior,
: :

me

mise-

excites

pity in
T.

T. mortales, V. multo miserior quam ille, tu miserrimum esse voluisti quibus (moAs subst. lestiis) te miserrimam habui, tormented. m. and/.; quo se miser vertet? the wretch: Mi-

you pity me ?

nonne te miseret mei ? doyiH eorum nos miseret si te lapso:

quem

rum
7iss,

miseret,

V.

serarum est neque amori dare ludum, etc., i. e. wretched are the girls who, etc., H. Afflicting, sad, wretched, pitiable, melancholy : bellum mors: caeViolent, misera ambitione laborare, H. des, V. cultus, in dress, excessive, extravagant : amor, V. H. Vile, poor, worthless: solacium: fortunae reliquiae. As an exclamation miserum alas ! V.
: :

ae, /. [miser], wretchedness, unhappimisfortune, miseiy, woe, suffering, affliction, eis divltine distress: mihi lenire miseriam, T. satis diu f uit in mioneri miseriaeque fuere, S. Trouble, weariness, irJcsomeness, cmxtety : seriis. soUicitudine et miseria miseriam capere, T. miseriae plebis crescebant, L. Person., C.
:

miseria,

misericordia, ae, /. [ miser icors ], tenderheartedness, pity, compassion, sympathy, m,e^^cy


animus misericordia Devinctus,
ira aut miseT. ricordia inpulsi, S. : usus misericordia, exercisimg, Cs. : vestrara misericordiam implorat ei tribuere, bestow : adhibere in hominis fortunis, sAow; aliena misericordia vivo, on the compassion of others:
: :

miserabile,
edly
:

adv. [miserabilis], jt)z7ia6/y, wretch-

caesis insultans,
e,

V.

longum,

lu.
pit-

miserabilis,
iable,
:

adj.

with comp. [miseror],

miserable, deplorable, lamentable, wretched, sad: facies, S. nihil est tam miserabile, quam ex beato miser exitium, V. vox, plaintive : elegi,
: :

ad misericordiam inducere, move : misericordiam

misericors

: :

: : :

510
mitifico,
ripen
:

mitto

magnara habere, entertain: haec magna cum misericordia fletuque pronuntiantur, joa^Aos, Cs, rorum, for the children.
:

atus, are

mitis

+2

FAC- ],

to

pue-

mitificato cibo, well digested.

misericors,
:

cordis, adj. with comp. [misereo

mitigatid, onis,/. [mitigo], a soothing.

cor], tender-hearted^ pitiful, compassionate, mercifid : in suos in re in f uribus aerari, S. ani: :

mitig5,

make

avI, atus, are [mitis +! AG-], to soften^ tender, ripen, mellow, tame : f ruges cibum,
:

mus:

in ilia victoria quis P. Sulla misericordior

inventus est ? : mendacium, charitable. pitiful : iracundi aut misericordes.

Mean,
Gt.

soften (by cooking): agros, make fmitfid: flammis et ferro agrum, clear, H. Fig., to make gen-

miseriter, adv. [miser], pitifuly, sadly, miseritus, P. of misereor.

pacify, soothe, calm, assuage, appease, mitigate istorum animos te aetas mitigabit iras, 0. legls acerbitatem perfidiam meritis, disarm, Cu. Lampsacenos in istum, appease the anger of
tle,
:
:

miseror,

atus, ari, dep. [miser], to lament, de:

plore, commiserate

Galliae fortunam, Cs.


:

raunem condicionem To eos miserando casum suura confirmat, S. feel compassion, pity, compassionate : ab humo Fig., mild, soft, gentle, lenient, kind: iam mitis nil miserans, pitiraiserans attolUt amicum, V, est, pacified, T. homo mitissimus quis est me

comsortem animi iniquam, V.


:

mitis, e, adj. with comp. and sup., mild, mellow, mature, ripe: sunt nobis mitla poma, V.: Bacchus (i. e. vinum), mellow, V. suci, 0. solum Tiburis, kindly, U. (fluvius) in raorem stugiu, placid, Y.
: : : : :

hostibus ipsis pallorem miserantibus, lu, iuvenem animi miserata, in her lieart, V.
less,!!.
:

mitior ? Nee animum mitior anguibus, in spirit, H. mitis ac magnificus hostibus, L. paenitentiae
:
:

missilis, e, adj. [mitto], that may he hurled, thrown, 'missile : lapides missiles, sling-stones, L. ferro, quod missile libro, a javelin, V. sagittae, H.

mitior, towards the penitent, Ta. consilium, 0. lex: mitius exilium, 0.: ingenium. In.: mitibus
:

Phir. n. as suhst.
:

(so. tela), missiles, darts, javelins


:

missilibus puguabant, L.

missilibus lacessere, V.

inissi5, onis,/. [mitto], a sending, despatching release, setting at liblegatorum. litterarum erty, liberation: munus pro missione dai*e. discharge from service, dismissal : missionem petundi gratia rogat, S. : praemium missionis ferre, Cs.: gratiosa ante eraerita stipendia, a discharge Of gladobtained by favor, L. : nondum iusta, L. iators, quarter: sine missione, to the death, L.

tristia, kind words, H. mitiora, gentler feelings (opp. duriora). Of speech Thucydides si posterius fuisset, multo maturior fuisset et mitior, riper and mellower.

Mutare

mitra, ae,/., := ixirpa, a headband, coif, turban (an Asiatic head-dress), C., V., Pr., lu.

mitratus,

adj. [mitra],

wearing a turban, tur-

baned: chori, Pr.

mitt5, misl
[MIT-],
to

(misti, for misist!, Ct.), missus, ere

cessation,

end: ludorum.

missitd,
peatedly
:

avi, are, freq. [mitto], to send reauxilia, L. supplicantis legatos, S.


, :

missor, oris, m. [mitto], a thrower^ archer: missore vacans sagitta, C. poet.

missus, P. of mitto. 2. (missus, us), m. [mitto], a sending away,


1.

sending, despatching
saris

only

abl. sing.

missu Cae:

let go, send, send off, despatch ad Troiam ob defendendam Graeciam, Enn. ap. C: alquem ad hoc negotium, S. ilium pro consule mittere: legatos de deditione ad eum, Cs. Tanaim neci, V. in possessionem, put in possession filium foras ad propinquum mittit ad cQWtiin, sends out: sub iugum, send under the yoke, Cs. sub iugo, legatos qui dicerent, esse, etc., Cs. miserunt L. qui emerent, etc. legatos rogatum auxilium, Cs. Delphos consultum, N. legati missi postulantes,

cause to go,

ad Ambiorigem ventitare, sent by, Cs, regis throwing, hurling: vehementius mismissu, V. su telura, i. e. giving a more effective blow, L.

Eurypylum scitantem oracula Mittimus, V. in Oceanum me quaerere gemmas, Pr. misit orare, ut venirem, T. To send word, announce,
etc., L.
: :

tell, report, advise, send orders: tibi salutem, send (mite), adv., only comp. and sup. [mitis], mildgreeting, 0.: nuntios ad eura, velle, etc., S. legagently: Mitius ista feres, 0. mitissime legatos tos ad me, se venturum, send me ^vord that: ad appellare, Cs. : mitius alqm adloqui, Ta. conlegam mittit, opus esse exercitu, L. in Sicimitella, ae,/. dim. [mitra], a headband, turban. liara misit, ut equitatus mitteretur, Cs. Curio
:

ly,

medico honos haberetur: mitti ad prinsoftened: sunt (herbae) quae mitescere flamma cipes placuit, ut secernerent se ab Etruscis, L. queant, 0. To grow mild, become gentle, be tamed: To send as a compliment, dedicate, inscribe: liber hiemps, L.: frigora, H. ferae quaedam numquam ab eo ad Balbum missus librum ad te de senec,

mitesc5 (mitisc5),

inch, [mitis], to he

misi, ut

mitescuut, are tamed, L.


:

Fig.,

to

grow mild,

he-

come gentle, be civilized: Nemo adeo ferus est, ut non mitescere possit, H. malis hominum, he moved mittit gestanda Latinis, 0. To dismiss, forget, put away: odium, L. levls spes, H. missam
:

send, yield, produce, furnish, export India mittit ebur, V. ( Padus ) electra nuribus
tute.

7b


mitulus
:

modestia

: ::

511

iram facere, T. certaraen, end, V. In speaking, to pass over, pass by, dismiss, omit, give over, cease, forbear : mitte id quod scio, die quod rogo, never

mind

u'hat, etc., T.
:

raitto proelia

mitte sectari, etc., etc., V. mitte loqui, H. illud dicere


:

mitto ea, quae, Cetera do not, H. pro nobis mitte pre:


:

moderamen, inis, n. [ moderor ], a means of managing, rudder, helm: Innixus moderamine naManagement, control: equorum, 0. vis, 0. Fig.: rerum, the helm of the state, 0.

cari, 0.

mitto, quid turn sit


:

actum

mitto,

quod

moderans, moderate,
ritate uti
:

P. of moderor.
adv. with comp.

and

sup. [modera-

fueris, etc.

To
:

citus (sc.
lei

mitto de amissa maxima parte exermissos facere quaestus trienni, dicere)


:

tus], with moderation, moderately: agere:

aucto:

ius dicere, Cs.

moderatius
],

fieri

res

moderatissime constituta.

go,

let loose,

quit, release, dismiss


:

carce-

cutem, H. mitte me, let me alone, T. nos missos face, have done with vs, missus abibis, scot-free, H. misso senatu, Cs.: T. ex oppido mitti, b4 let out, Cs. missum fieri, be set amicos in negotium, to set up in at liberty, N.
ribus missi currus, H.
:

moderatio,

onis, /. [

moderor

controlling,
:

guidance, government, regulation : tempestatum omnia in unius moderatione vertentur: effrenati


populi, restraint.
state
:

Moderation,
ilia
:

te^nperateness, self-

control: (terrarum) moderatione sublata, temperate

business: sub titulum lares, jd?^* a bill on the house, in consilium, i. e. send the i. e. offer for sale, 0. : judges to make their verdict: se in foedera, enter missos faciant into, V. : me in iambos, drive, H.

dum modo

in speaking: animi

moderatio teneatur dicendi, imperii, L. regis, Cu.


: :

To let out, put forth, send out, honores, renounce. emit: sanguinem provinciae, bleed, i. e. exhaust: serpens sibila misit, 0. vocem pro me nemo mitHt, speaks a word: vocem Yxh&cam, speak with free:

ruler, governor, director

m. [moderor], a manager, : tanti operis et muneris: neque legatus moderator adfuit, Ta. equorum, harundinis, an angler, 0. Nee moderator 0.
oris,
: : :

moderator,

adest,

i.

e.

one

to limit the evil, 0.

moderatrix,
a
:

icis,/.

dom, L.

Afranianos sui Tliyesteas preces, H. timoris signa misisse, showed signs of fear, Cs. To send, throw, hurl, cast, launch: tanta caelo se pila, Cs. : f ulmina, H. missa vis aquae, S. saxo ab alto, cast down, 0. : se in aquas, 0. : retia
: :

directress, guide, controller:

[moderator], she who rides, temperantia com-

motionum curia offici. moderatus,- adj. with comp. and


moderor
],

misit, cast, In.

talos in

phimum, H.
:

panem

cani,

Ph.

panem, throw away, Cs.

aquas, sprinkle, 0.:

rosa missa, let fall, 0. (animas) sub Tartara, Y.

To

attend, guide, escort:

sup. [ P. of within bounds, observing moderation, moderate: senes: Catone moderatior consul moderatissimus eupidine victoriae hand moderatus animus, S. Plur. rn. as subst. : cupidos moderatis anteferre, Within bounds, moderate, modest, restrained: oratio: convivium doctrina: ventuSj
: :

mitulus,

I, jn.,

=fiiTv\og,an

edible mussel,

H.

0.

amor, 0.

parum moderatum

guttur, 0.

a 'measput restraint upon, moderate, mitigate, restrain, allay, temper, qualify: moderari Hal, Ct. uxoribus: quis illi finem statuet aut quis moderamdbilis, e, adj. with comp. and srip. [1 MY-], bitur ? S. orationi irae, H. fortunae suae, L. easy to move, movable, loose, not firm : turres, Cu. amori, 0. cursui, to sail slowly, Ta. To manage, Fig., pliable, regulate, rule, guide, govern, direct: Ex sua mobilissimus ardor. pinna, 0.

miztus,

adj. [P. of misceo],


I,

hybrid: genus, Y.

moderor,

atus, arl, dep. [modus], to set

mnemosynum,

n.,

= fjivTjfioavvov, a memo-

ure, set bounds,

libi-

pliant, fiexible, susceptible, nimble, quick, fleet: aetas,

Y.

populus mobilior ad cupiditatem


:

Changeable, L. : agmen, Cu. venti, 0. : hora, H. inconstant, fickle : in te animus : in consiliis cagens ad omnem auram spei, L. res piendis, Cs. humanae, S. Quirites, H. caeli umor, Y.: natura
:

agri,

magis studia partium quam bona aut mala sua moderata (sunt), were controlrecitat, ita moderans, ne, etc., controlling ling, S.
dine, T.
:

in utroque

malorum,

lu.
atis, /. [

corpus equos, Cs. habenas, 0. fidem blandius Orpheo, strike more harmoniously, H. mens quae omnia moderetur: frena theatri, f uniculo navi, with a rope : gentibus, S. lu.
(his voice), Ta.
:

mobilis ], activity, speed, rapidity, qicickness, mobility: animal raobilitate celevriraa: linguae, volubility: equitum, agility, Fig., changeCs. Mobilitate viget (Fama), Y. ableness, fickleness, inconstancy : quid est mobiliingeni, S. fortunae, N. tate turpius ?
:

mobilitas,

adv. with sup. [ modestus ], with moderation, temperately, discreetly, modestly : alqd rebus secundis uti, L. parere modeferre, T. stissume parendo, S. munificus, H.
: : : :

modeste,

modestia,

palpitare

mSbiliter, ad bellum
:

adv. [mobilis], rapidly, quickly:


excitari,

promptly, Cs.
],

moderabilis,
nihil

e,

adj. [

moderor

moderate

Unassuming conduct, modesty : vitae hiemis, Ta. Mea pertinaeia factum, avaritia sine modestia, S. Discretion, moderation, baud tua modestia, T. disciplinae, Ta. : tanta in sobriety : militaris, L.

ae, /.

modestus

],

moderation

moderabile suadere, 0.

iniuria:

ab milite modestiam desiderare,

Cs.; ne-


modestus
ique

: :


modulator

: :

512

Shame, shame
propriety.

victores habent, S. modesty: virginalis, Pac. Sense of honor, honor, dignity : neque moap. C. Correctness of conduct, destiae suae parcere, S.
fastness,

raodum neque modestiam

modestus, adj. with comp. and sup. [modus], keeping due measure, moderate, 'modest, gentle, foradubearing, temperate, sober, discreet: sermo, S. lescentis modestissimi pudor plebs modestissima verba, 0. raulier, epistula modestior voltus, T. modestissimi mores voltus modesto modest, T. sanguine fervens, lu. As subst. : modestus Occupat obscuri speciem, the reserved man passes for gloomy, H.
: :
:

modice, adv.
estly, discreetly
:

emerit, modo ut bona ratione eraerit. As conj., In tnoderation, in good order, L. only, provided that, on condition that : manent if slightly, not much: minae Clodi modice me taningenia senibus, modo permaneat industria ea gunt: vino usi, L. locxx'^les,, fairly well off, L. mihi probantur, modo ne ilia exceptio incurrat, modicus, adj. [ modus ], in proper measure, etc. Elliptic, but, but yet, if only, howev&r moderate, modest, temperate : potiones severitas decerne, modo recte: bonis viris faciendum est, corpus (historiae), of a tolerable size: strepitus, 0. modo pro facultatibus veuiam quo vocas, modo modici munera Liberi, i. e, moderation in drink, adiutore te. With relatives, in any degree, at all, H. animus domi, unassuming, S. voluptatum, in only, merely, even: servus, qui modo tolerabili conpleasureft, Ta. Middling, ordinary, mean, scanty, dicione sit servitutis philosophus, in quo modo ea, valde et esset auctoritas small : modicis regni terminis uti primi, qua modo praeirent duces, modica et inlustria sunt,/ey^ in number: Graecis tamen signa sequebantur, wherever, L. With si,
:

disserere, S.

[modicus], with moderation, tnodagere se recipere,


: :

phrase, modo non, only not, almost: modo non montis auri pollicens, T. In the phrase, non modo, much less : quos clientls nemo habere velit, non modo illorum cliens esse. Usu. followed by sed or vancm, not only but : non modo ceteri, sed tu ipse ne non modo intrare, verum aspicere possim non modo non credibiliter, sed ne suspiciose quidem: non modo honeste, verum etiam communi luce. But non modo usu. stands for non modo non, before ne quidem, when both clauses have the same predicate non modo proditori, sed ne perfugae quidem locus fuit: ut id non modo neglegentiae meae, sed ne occupation! quidem tribuas. II. In condtfions, with ut and subj., if but, provided only, on condition that: scies

Modo

ut tacere possis, T.

concede, ut impune

uti re aliqua.

lioc

modicum
pateris

est,

not frequent: pecunia,


trifling
subst. n.,
little:

little:

a modico As are [modus + 2 FAC-], (modifico), measure Only P. pejf. membra modificata,
amici, humble, lu. contentus, lu.
,

rem

modicam, a

affliction, lu.

atus,

to

off.

regidated (in length)

verba, modified.

modius, 1, m. [modus], a corn-measure, measure, peck (containing sixteen sextarii, or one sixth of a
Greek medimnus ) tritici pro singulis modiis octonos HS dare modium populo dare asse pleno modxo, in full measure: ventres modio castigat iniquo, with short measure, lu. (anulorum) super tris modios, pecks, L. argenti, a peck of money, lu. P r o V. multos modios salis simul edendos esse,
:

ut amicitiae

munus expletum

sit.

scis, si if only, if but : tu si modo es Romae modo meministi, etc. Persequar inferius, modo si licet ordine ferre, 0. III. Of time,,;si now, just: La. advenis modo ? Pa. admodum, T. modo nunc, V. modo iam, Tb. Just now, but this moment, a little while ago, lately, recently : quid dico nuper ? imrao vero modo ac plane paulo ante quae modo consulem osculata filium suum, nunc cruciatur: si hodie bella sint, quale Gallicum modo, L.Presently, immediately, directly, in a moment : domum modo ibo, T. modo prohiberi etiam se senaIn correlation, with modo tiis consulto diceret, L. repeated, or Avith another adv. : modo modo, now, at one moment at another, somenow sometimes: modo ait, modo negat, at times times he says yes, at times no, T. Gotta mens modo hoc, modo illud: citus modo, modo tardus
: :
: :

modo, L. modo Nunc, modo per socios, interdum measure, toith a limit ; hence, only, merely, solely, per equites, S. saepe cum anellis, modo laeva saepe, S. simply, but, no more than: uuum modo: oppido inani, H. modo With modo then, at one time at modo potiti, the bare town, S. parvam modo cau- tttin or deinde, at first sam timoris adferre, Cs. delectationem modo another : sol modo accedens, turn autem recedens ilex, habere, nunc vero etiam salutem circi modo dicere modo unum, tum autem plurls deos spectaculum f uerat, L. modo ut haec nobis loca paulum modo prona, deinde flexa, S.
(modo, C.poet,), adv. (sometimes passing into a conj.) [abl. of modus]. I. In gen., 5?/ a
0.
incessus, S. nunc . nobilitas perculsa
:

modo

tenere liceat; see also dum, solum, tantum. In urgent commands or wishes, only: modo facito ut illam serves, only be sure to, T. modo fac, ne quid aliud cures tu modo impende laborem, Y. vos modo animos mihi adhibete, Cu. In the
: : . . .

modulate,
modulator,

adv. [modulatus], measuredly^ in


:

time, melodiously

canentes tibiae.

oris,
:

director, miisician

m. [modulor]. optumus, H.

In

music, a


modulor

: : : :

sort : cuicuimodi,

moleste

513
casus,

modulor, atus, an, dep. [modulus], to measure, measure rhythmically, modulate : horuinum orationem: carmiua voce, 0. F.pass.: ipso modulata
To accompany : sodolore Verba fundebat, 0. num vocis pulsu pedum modulantes, i. e. dancing
in time, L.
(
:

sicch,

Cs.

illius

of what sort soever : huius modi modi, of thai kind.

moecha, SLe,f.,=fioix^, an adulteress, H., Ct., lu. moechor, atus, ari, dep. [moechus], to commit
adultery, H., Ct.

verba fidibus Latinis, H.

To play

earmina ) pastoris Siculi modulabor avena, V. To play upon : hanc (lyharundine carmen, 0. F.pass.: Barbite, Lesbio modulate ram), Tb. civi, H.

moechus,

I,

m.,

= fioixog,

a fornicator, adul-

terer, T., IL, lu.

modulus,
Metiri se

1,

m. dim. [modus], a small measure

moenia pandimus urbis, moenia navis, 0.: caeli, 0. tent himself with his oxon limits, H. city enclosed by vmlls, walled town : in una modus, i, m. [3 MA-], a measure, extent, quan- moenia convenere, S. nulla iam pernicies moeninumerum modumque carinis Praeci- bus ipsis intra moenia comparabitur, city : cuncta tity : agri longo nullus lateri malis habitantur moenia Grais, all the towns, V. trunci, girth, 0. piant, V. Catili, H. A mansion, palace : Ditis magni, V. modus (sit), i. e. he the flank excessively long, V. A proper m.easure, due measure : suus cuique (rei) moenimentum, moenid, see muni-. modus est modum haberi nullum placet, moder(moer-, moest-), see maer-, maest-. ation : servare modum, V. vox quasi extra moae, [MAL-], a millstone,

(homo) moduli bipedalis, two feet high, H.

P
i.

moenia, ium, n. [2 MV-], defensive walls, ramparts, buhjuarks, city walls : moenium defensores, (urbs) moenibus portuque ornata inaedificata S. in muris ab exercitu nostro vaooxna,, fortifications,
:
:

o v.

quemque suo modulo ac

pede,

e. co7i-

Walls, enclosure

Cs.

Dividimus muros
:

et

V.

dum absoua, iminoderately : cum modum crevisset, excessively: in

praeter dicendo: sine measure, rhythm, melomodo modestiaque, S. fidibus Latinis Thedy, harmony, time : vocum banos aptare modos, H. saltare ad tibicinis molacus

A
:

of tliefute, L. : modum Voce dabat verae numerosque modosque ediremis, time, 0. measure, scere vitae, moral harm^onies, H. bound, limit, end, restriction : sumptus Cotidianos lubidini modum facere, fieri nee fieri modum, T. modum aliquem et finem orationi facere, S. bounds : cum modum irae nullum f aceret, L. modum transire : modum Exit, 0. modum lugendos, the music
:

grindstone : m.ola, f. digni raolam versare Nepotis, lu. Plur., a mill: pumiceae, of lava, 0. Grits, spelt coarsely ground and mixed with salt ( strewn on victims at sacrifices) : spargis mola caput salsa, H. sparge molam, V. : molam et vinum inspergere.

molaris, is, m. [mola], a m.illstone, large stone: ramis vastisque molaribus instat, V., 0., Ta.
grinder, molar
(sc.

dens), lu.

m.51es, is,/. [1 MA.C-], a shapeless mass, bulk, weight, pile, load : rudis indigestaque, 0.
: : :

huge
:

in-

di aliquando facere,

make an

end.

A way, man-

ner, mode, method, fashion, style: Sine meo me vivere modo, T. oratoris modo mandata deferre, as an ambassador', Cs. vitae, loay of life : id quibus modis adsequeretur, i. e. by what means, S. Haud ignara modi, i. e. well knowing how, V. si quis modus (est), i. e. if it is possible, V. servorum
: : :
:

taurus ipsa mole piger, genti mole Chimaera, V. tantas moles tollere, seas, V. in mole sedens, lu. cliff, 0. : magna unius exercitus, L. : Nemeaea, i. e. massive structure, pile, dam, pier, the lion, 0.

moles atque aggerem ab utramoles oppositae fluctibus exstructa moles opere magnifico, momtment: insanae substructionum moles, enormous
mole, foundation
:

que parte
:

litoris

iaciebat, Cs.

modo,

like slaves, L.
:

mirum

in

A batterpiles: molem aggeris ultra venire, lu. modum, wonder- ing-ram,, munitions of war: oppugnat molibus
urbem, V.
:

fully, Cs.
thus, Cs.
:

ad hunc
si

modum

distributis legionibus,

humano modo peccasset, after the m,anner of men : multa Carneadeo more et modo
disputata apis Matinae More modoque, H. tali modo, in such wise, N. nullo modo, by no means omni modo egi cum rege, in every way, i. e. urgently : omnibus modis miser sura, every way, T. laudare miris modis, extravagantly, L. modis inolescere miris, wondrously, V. eum tibi commendo in maiorem modum, very greatly : Nee modus inserere atque oculos imponere simplex, V. Ingenit. with eius or cuius : eius modi, of that sort, of such a kind, such ( often written eiusmodi ) in eius modi casu, Cs. eius modi litteras misit cuiusque modi genus hominum, S. : cuius modi, of what
:

er, strength,
:

belli, Ta. F i g., greatness, might, powgreat quantity : pugnae, L. curarum, Vis consili expers mole ruit sua, H. Ta. mali densa ad muros mole feruntur, a vast throng, V. ingens xev\im,fab7nc, 0. Difficulty, labor, trouble transveham naves haud magna mole, without great Tantae molis erat Romanam condere difficulty, L. gentem, so much labor did it cost, V. quanta mole
:

parentur Insidiae, 0.

m.oleste, adv. with co'^np. and m-p. [molestus], with trouble, with difficulty, loith vexation : incedepati non moleste fero, re, with a forced gait, Ct. si, etc., / am not annoyed : exercitum hiemare in Gallia moleste ferebant, vexed them, Cs. molestissime fero, quod, etc. molestius f erre.
: :

33


molestia
molestia,
ae, /. [ raolestus
],

: : ::

mollis
m5litio,
lition:
onis,
y*.

: : : : :

514
trouble, irkaomevalli, L.

[molior], a removing, demobuilding,

annoijana;, molestation, vexatio7i, distress : sine luolcstiu tua, without trouble to yourself: molestiam cxhibere, cause: fasces habent
ness, 'uneasiness,

A
:

making : rerum

(of

the creation).

molestiam trahere, /<?e^ troubled: capevQ, be vexed : mihi epistula hoc adspersit raolestiae, (/ave occasion : mihi demere molestiam, T. Of speech, stiffness, affecmolestiam, cause
:

ex pcrnicie

rei

p.

tation

diligens elegantia sine molestia

si nihil

molitor, oris, m. [molior], aframer, contriver mundi ratis, 0. caedis, Ta. 1. molitus, /'. of molo. 2. molitus, P. of molior. mollesc5, ere, inch, [mollis], to become
:

habere molestiarum Atticorum est

soft, soften:
[

molestus,
ageable
:

adj. with comp.

and sup.

troublesome, irksome, ffricvous,

moles ], grow annoying, ^cnman- grow

ebur, 0., Ct. Fig., to become mild, gentle: pectora, 0. 2o become effeminate, unmanly : in undis, 0.
adj. dim. [mollis], soft, delicate:

hoe sunt omnes iure molesti, Quo molestuni est, exsurge, if it loill not incommode you : nihil molestius adrogantia otium, dangerous, Ct. ingeni est molestissima tunica, a dress of pitch (in which a malefactor was Of speech, labored, affected: simplex burned), lu. verba, 0. in agendo Veritas non molesta
labor
:

fortes,

H.

nisi

mollicellus, manus, Ct.

molliculus,
versiculi, Ct.

adj.

ditn.

mollis

],

voluptuous

[molior], a great exertion, effort, endeavor, attempt, umiertaking : divellere pinum magno molimine, 0. quanto moliraine circum Spectemus, H. res, suo ipsa molimine gravis, L. molimine vasto tabularia, of massive structure, 0. magna molimina rerum, burdens of state, 0.
inis, n.
: : :

mdlimen,

(mollibat for molliebat, 0.), ivi, Itus, ire make soft, make supple, soften : uraor mollitur tepefactus lanam trahendo, by spinning, artus oleo, L. dum ferrum molliat ignis, H. 0. glaebas, 0. agri molliti. F g., to pacify, conciliate, moderate : homincm his verbis sentio mollirier,
[n:ioHis], to
: : : :

mollio

molimentum,
trouble, effort
:

I,

n. [molior],

a great exertion,
Cs.
: :

sine

magno molimento,

parvi

molimenti adminicula, of little power, L, eo minoris molimenti ea claustra esse, loould cost the less
labor, L.

lacrimae meoruui me moUiunt, overcome me. soften, moderate, mitigate, tame, rest7'ainy check, ease, lighten: Ilannibalem patient! a sua: iras, L. poenam, 0. clivum, make the ascent verba usu f ructus feros colendo, reneasier, Cs. der milder, V. To soften, render effeminate, make U7imanly: legionem membra, 0.

To

T.

molior,

itus, iri, dtp.

[moles], to

make

exertion,

pedis, adj. [mollis 4- pes], soft-footed: boves, C. poet.

mollipes,

mollis, e, adj. with comp. and sup. [ MAL- ], moliuntur annus est, T. yielding, pliant, flexible, supple, soft, tender, delicatey Ih labor upon, set in motion, icork, ply: nulla gentle, mild, pleasant : iuncus, V. comae, V. opera validam in vitis bipennem, wield, V. anco- iiwvwm, flexible, Y.: tiliae, 0. flumen, Ct. cervix, commissurae: in litore molli, of soft sand, terram aratro, till, V. : por- 0. ras, tveigh anchor, L. clausum aditum domus, Cu. habenas, Cs. harena, 0. castaneae, Y. mollissinia vina, tas, try, L. To set out, V. lana, 0. arcus, unstrung, 0. feretrum, made guide, V. fulmina dextra, h\irl, V. moUissima cera: gestart, depart: duni (naves) moliuntur a terra, L. soft by a layer of leaves, Y.
exert oneself, endeavor, struggle, strive, toil: in de:

moliendo signo
:

Dum

To

set

in motion,
:

bestir, rouse,

cause to remove,
:

classem,V. build, make, erect, conatrium, II. locum, prepares, struct : muros, V. V. F g., ^o endeavor to do, undertake, attempt, set ca, quae about, be biu^y with: multa simul, S. agant, cum labore operoso, perform : (hasta) viam inde daclipei molita per oras, tnade its way, V. tum molitur iter, V. animum,/orm, 0. laborem, undertake, V. aliquid calamitatis filio, contrim pestem patriae nefarie insidias avibus, lay snares, V. triumphos, 0. moram, occasion, V. de oecupando regno moViQiis, striving to usurp: apud indices orationc molienda sunt amor, odium, etc.,
displace, start

montes sua To corpora ex somno, L.

scde, L.

nae, delicate, 0. manus, 0. Zephyri, gentle, 0. Euphrates mollior undis, calmer, Y. litus, accessible, Cs. fastigium, gentle, Cs. elivus, V. iugum
: : : : :

montis, Ta. Pro v.: rae molli bracchio obiurgare, i. e. with forbearance. Fig., tender, delicate, susceptible : mollibus annis, in tender youth, 0. OS, easily blushing, 0. moUissima corda, lu.

unmanly, weak : philosophus Sabaei, V. Tarentum, II. disciplina vita, 0. querellae, 11. sententiac mens, Cs. Romanos mollioros facero ad paciscendum, L. in dolorc molliores: viri, given to lust, L. Tlur. m. as snbst. : vos pellite moUes, the efleminafe, 0. Soft,
Soft,

effeminate,
:

to be excited: fidem moliri coepit, disturb, L. redire molientem (Antonium) reppulistis: Reicere vestem molibar, 0. ; adversus fortunam, to struggle^

are

Ta.

consiliis res cxternas, Ta.

pleasant, mild, easy, gentle: lex mollior: oratio: versus, amatory, 0. verba, II. iussa, easy, V. pilenta, having a ridere mollia, smile gently, 0. gentle motion, Y. moUissima fandi Tempora, most favorable^ Y. hora mollior, more favorable^ 0.
:


moUiter
alqd
forbearance^ L,

: : : :

monile

: :

515

quam mollissima via consequi, with the utmost unam quamque rem momento sue ponderare, acAs subst. ., softness, smoothness cording to its importance : magnum in utramque niolle atque facetum Yergilio adnuerunt Camcnae, partem momentum babere, iiifluence, Cs. nullum Weak, untrustworthy/ : consul, L. voluntas momentum in dando regno facere, decisive influH.

erga nos civium.

molliter, adv.
softli/, gentli/,

-vvith
:

co77}p.

and

sup.
:

mollis

],

aves nidos raoUissime substernunt: membra movere mollius ossa cubent, 0. Excudent ( in the dance ), H. spirantia mollius aera, more agreeably, V, VersiFig.: quod culi euntes Mollius, smoothly, H.
agreeably
te curasti, T.
: :

magnum attulit nostris ad salutem momentum, contribxded largely, Cs. cave quicquam babeat momenti gratia, influence : perpendens
ence, L.
:

ferendum
:

est molliter sapient'x, patiently


.

vivere,

aegritudinem pati, without fortitude, ne quid per metuni mollius consuleretur, too S. compliantly, L. amici mollius interpretantur, too favorably, Ta.
voluptuously
:

momenta officiorum, motives : parva momenta in spem metumque inpellere animos, trifliyig occasions, L. momenta potentia, motives, 0. praebe nostrae momenta sa.\uti, promote;- 0. levi momento aestimare, p^-ize lightly, Cs. nullius momenti apud exercitum futurum, N. levioris momenti consultatio, unimportant, L. res maximi ad om: :

nia momenti, L.

iuvenis,

maximum momentum
state, L,

rerum

civitatis,

a power in the
tibi

moUitia or moUities, ae, ace. am or em,/. [^moUis], pliability, fexibility, softness.- teneritas F i ^., softness, tenderness, ae molliiia quaedum, weakness, irresolution, effeminacy, voluptuoicsness, viri, S. ui\tnra.e, sensitive want07iness: animi, T.

monedula,
non plus aurura

ae,/., ajackdaio, daw, 0.

Pro

v.

quam monedulae

committere.

sels,

dispositio}i

animi est
:

ista

mollitia,

non
ad

virtus,

weakness, Cs.

civitatura
i.

mores

lapsi

raollitias
:

per moUitiam agere,


poris, unchastity, Ta.

e,

indulge oneself S.

cor-

ntis, m. [P. of moneo], one who counan adviser: bene monenti oboedire, L. moned, uI, itus, ere [1 MAX-], to remind, put in miyid of admonish, advise, warn, iiistruct, teach Faciam ut nioues, T.: principcs monendo movere: monuit (dea) thalamoque recessit, 0. id quod
:

monens,

mollitudo,
ity,

inis,/. [mollis], suppleness, flexibil-

res monebat, as the situation suggested, S. coniugis auris Vocibus bis, 0. nos Zenonis praecepta
: :

softness: adsimilis spongiis. weaktiess : bumanitatis.

Fig.,

softness,

mollitus, F. of
znolo,
ui, itus,
:

mollio.

molam,

T.

ere [mola], to grind: ego pro te molita cibaria, meal, Cs.


T,

Molorchus,
mcayi Forest, V.

m., a
:

poor

vine-dresser tvho eni.

monent, lu. de discordia alqm temporis, Ta. hoc te moneo, T. vos pauca, S. ea hominem ea, quae ab ea (natura) monemur te ut in rem ut suspiciones vitet, Cs. moneo p. iucumberes obtestorque uti, etc., S. vos, ne omittatis, etc., S. moneo abstineant manus monuit omnes res administrarentur, etc., Cs. (Caesar) monuit eius
:
:

tertained Hercides

lucos Molorchi,

e.

the ^Ve-

moly,

.,

=: fiuJXu, a magic herb, moly, 0.


I,

momeutum,

n. [1

MV-], a movement, mo-

A
tum

tion: astra ligura sua momenta sustentant: momenta parva sequi, 0. animus momenta sumit utroque, i. e. fluctuates, 0. An alteration, change, disturbance, movement, revolution : pcrleve fortunae annonae, alteration in the price of corn, L. make-iccight, over-weight, that which turns the
: :

monete monet amicitias conparare alio properare, S. moneo, quid facto usus sit, T. ut moneat Apronium, quibus rebus se insinuet, etc. res ipsa monebat tempus esse caecos instare tumultus, V. pucdiei

victoriara

in virtute

constare, Cs.
etc.
:

eum raodum quendam


:

esse,

ratio
:

rili

Pr.

To

verbere moneri,

to

be punished, Ta.
tell,

teach, i7istruct,

^??/or/n, poi7it out,

canes, an:

7iounce, p7'edict, foi'etell:

i7ispire,'V.: velut divinitus

scales: eo (bello)

quanturacumque virium momeninclinaturos, L.


effort,

moneas

precor, 0.

vatem, tu diva, mone, mente monita, L. hoc vates cum multa borrenda
vessel with

addiderint,

rem omnem

An
etc.,

moneret, foretold, Y.

expenditure of strength, decisive

exertion

moneris,
gle

is,/.,

= fiovijprjg, a

sin-

baud maiore momento


L.

short time, brief space, moment, instant: parvis momentis multa natura adfingit momento temporis, a moment, L. horae momento, o;i the instant, H. momento unius borae, L. momentum ut borae pereat, that a short hoicr be lost, Ph. little icay : parvo momento antecedere, Cs. Fig., a cause, circumstance, lecight, infliccnce, importance, moment: saepe in bello parvis momentis magni casus intercederent, by trifling circicmstances, Cs.
:

fusi Galli sunt,

quam,

bank of

oars, galley, L.
ae, /.

m
:

[moneo], the 77iother of the of Ju7io, as the goddess of reeollectio7i, C, L., 0. (Because money was coined in the temple of Juno Moneta), a place for coinMuses, C.

Moueta,

sar7ia77ie

ing
0.

7no7iey, 77iint, C.

Coined mo7iey,
;

coi7i, i)io7iey,

sta77ip, die (late)

hence,

Communi carmen

moneta, of the com)7ion

sta77ip, lu.

momenta omnia

observare, all the circumstances

monetalis. e, adj. [moneta], of the mi7il, of mo7iey. As siibst. wi., the 77i07iey-7na7i, dun. monile, is, w., a necklace, collar: ex auro et

: :

: : : :

monimentuxn
gemmis: Bacatura,V.
jewels, In., 0.
:

516
collo,

monumentum
:

toto posuere monilia aurea (of horses), V.


:

monimentum,
monitio,
nition
:

see

monumentum.
:

onis, /. [1 MAN"-], a warning, admomonitio acerbitate careat amici, L.


oris,

ros nasci, etc., lu. inulas amaras incoquere, H. Quod monstror digito praetereuntium, H. : alii ab amicis monstrabantur, were betrayed, Ta. To ordain, institute, appoint : monstratus fatis Vespasianus, Ta. monstratas excitat aras, appointed,

V.

ignis, 0.

m. [1 MAN-], one who rewinds, strat amor patriae (so. ut hoc faciant), V. cona monitor, suggester : nil opus f uit monitore, T. te ferre manum pudor iraque monstrat, V. unde monitore pervenire, at your instance : offici, S. nisi intus Monstratum (sc. est), i. e. by natural An assistant who prepares instinct, H. monitoris egere, H. nomenclator, a brief for a pleader, attorney, C. m5nstrum, i, w. [ 1 MAN- ], a divine omen, secretary: per monitorem appellandi sunt. An

To

advise, urge, stimulate

mon-

monitor,

overseer, instructor, guide, teachev

iuvenis moni-

supernatural apj)earance, xoonder,

r)iiracle, portent

toribus asper, H.

quoddam novum
rio

obicitur
:

magno futurum Auguexcita

monitum,
:

monstrum, V.

ingentibus

monstris

i,

n.

[moneo], an admonition, advice,

counsel, suggestion, oracle : deorum monitis duci Nymphae, V. monitis parere paternis, 0. 1. monitus, P. of moneo. 2. monitus, us, m. [moneo], a reminding,

warning, adtnonition : finierat monitus, 0. laevo monitu pueros produeit avaros, lu. An admonition by the gods, omen,warning : fortunae monitu: venis monitu divom ? V.
:

nuntiarat, nothing but loonders. abnormal shape, unnatural growth, monMer, 'monstrosity: monstrum hominis, T. : deum monstra (the gods of Egypt), V. succinctam latrantibus inguina monstris (i. e. canibus), V. omnia Monstra ferre, 0. E i g., a re-

(regina), ilhisions, V.

An
:

mera monstra

monogrammos,
a mere

on, adj., =z fiovoypa^noQ, line, outlined, sketched : di, shadowy.


l,

of

monopodium,

n.,

= fxovoTroSiov,

a stand,

pidsive character, monster, abomination : nulla iam pernicies a monstro illo atque prodigio comparabitur f atale ( Cleopatra ), H, horrible sight, pernicious thing, object of dread, awful deed : mene huic confidere monstro ? (i. e. rnari), V. non mihi furtum, sed monstrum ac prodigium videbatur veteris monstrum culpae, 0.
:

table with one foot, L.

mons, montis, m. [ 2 MAN- ], a mountain, mount, range of mountains : altitudine montium defendi altissimi, Cs. praeceps, S. sumraus, mountain-top, Cs. radices montis, foot, Cs. iniquus, steep, 0. P r o v. Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus, great cry and little wool, H. mountain, mass, heap : aquavum, V. Fertur in abruptum mons, mass of rock, V. mons in Tuseulani monte, i. e. a lofty, splendid building near Tusculum : scrobibus concedere montis, hillocks, V. eversum f udit super agmina montem, load of stones, lu. Pro v. montis auri polliceri, i. e. extravagant promises, T. maria montisque
:

monstruose, adv. [monstruosus], unnaturally,


monstrously : cogitare.

(monstruosus),
monstrous.
(the ape).

Only

adj.
:

[monstrum],

strange,

sup.

monstruosissima bestia

m5ntanus, adj. [mons], of mountains, belonging to mountains: Ligures, inountaineers : cacumina, 0. flumeu, V. homines, Cs. Plur. m. as subst. : Dolopes finitimique montani, mountaineers : inter montanos, L. Full of mountains, mountainous : loca, L. Dalmatia, 0.
:

monticola,

ae,

m. and /.

mons + COL- ], a

mountaineer : monticolae Silvani, 0.

polliceri, S.

m5ntivagus,
a showing,
di-

adj.

[mons+VAG-], wandering

montosus, adj. [mons], mountainous, full of m. [monstro], an introducet^ mountains: Nei'sa, V. inventor, teacher : aratri, i. e. Triptolemus, Y. sacri m5ntu5sus, adj. [mons], mountainous, full of iniqui, of human sacrifices, 0. hospiti, Ta. mountahis : loca, Cs. regio.
monstrator,
oris,
: : :

onis, /. [monstro], rection, guidance : tua, T.

monstrati5,

over moimtains : cursus.

m5nstratus,
m5nstro,

adj. [P. of monstro], conspicuous,

remarkable : et hostibus simul suisque, Ta.


avi, atus, are [monstrum], to point tnake known, indicate, inform, advise, teach, instruct, tell : (alqd) Indice digito, H. erranti viam, Enn. ap. C. via, qua semita monstrat, V. iter, Cu. palmam scio ubi sit, verum numquam monstrabo, T. res gestae Quo scribi possent numero, monstravit Homerus, H. monstrate, Vidistis si quam sororum, V. Suramos posse viout, exhibit,
: :
: : : :
:

i, n. [1 MAN-], that vjhich brings to mind, a remembrancer, me-

monumentum

(monim-),

monumorial, onomcment : monuraenti causa monument, statue : Marcelli mento ut esset, L. public tvork, memorial structure, et Africani.
:

monument:
:

in

monumentis maiorum suorum

in-

terfectus (Clodius), i. e. ow the Via Appia : regis, H. Mari, i. e. the temple built by Marius : senatiis, i. e. the house built for Cicet'o by the Senate.

A memorial

offering, votive offering

pecunias


mopsopms

: :

moriens

: :: :

517

monimentaque, quae ex fano Herculis conlata sepulchral monument, sepulchre, erant, Cs. tomb : legionis Martiae militibus monumentum

(mulier) quibus morata moribus T. genus hominum opin tam bene morata civitate, L. male time
constitxUed, conditioned, circumstanced:
! : :

fieri

sepultus est in

monumento avunculi

sui,

venter, insatiable, 0.
acter
:

tradition, chronicle, story, family sepulchre, N. monument, record : veterum monumenta virorum, V. Exegi monumentum aere perennius, H. monumenta rerum gestarum, history: commendare rememaliquid monumentis, black and white. brancer, mark, token, means of recognition : cistel1am eefer cum monumentis, T. Fig., a memorial,
:
:

Of

style, expressive

of char-

poema

recte morata Fabula, xdth accu-

rate characterization, H.

morb5sus,
morbus,
:

adj.

[morbus], debauched,

Ct.

I,

m. [1 MAR-], a

sickness, disease, dis-

order, distemper, ailment, illness,

malady
:

(of

body

record: vitiorum suorum


traces

monumenta et and proofs : furtorum: amoris, Y.


adj. [ilopsus,

indicia,

mopsopius,

mythical king of

Athens], Athenian, 0.
1. mora, ae,/. [1 SilAR-], a delay, procrastinarerum inter eas moras, S. tion : comitiorum, S.
:

moram

praeceptis inferre, defer : morara ad insequendum intulit, Cs, facere dilectui, L. facere
:

creditoribus,

put off payment : trahere,


V.
:

delay,

Y.

or mind) Senectus ipsast morbus, T. Si morbus amplior factus siet, T. morbo interitura vita, S. in morbo esse, be sick : adfecti morbis, Cs. gravis oculorura morbo tabescere conflictari, N. in morbum cadere, fall sick : morbum nancisci, N. morbo mori, N. homo aeger morbo gravi ex morbo convalescere, recover. P e r s o n. Pallentes Morbi, Y. disease, fault, vice : animi morbi sunt cupiditates, etc. hie morbus, qui est in re p., ingravescet Maxima pars hominum morbo iactatur eodem, H. voltu morbum fated, lu.
:

moliri, cause delay,

interponere, interpose delay : mora reliquorum, delay in pursuing, mora dies extrahens, talking against time, Cs. Cs. : Xec mora ullast, quin iam uxorem ducam, I will without delay, T, Quosque referre mora est, woidd take too long, 0. Parva mora est sumpsisse, he promptly took, 0. per hunc nullast mora, on Nulla his part, T. in me mora non erit ulla, V. mora est, lam ready, 0. sine ulla mora negotium suscipere, at once : moram certaminis hosti exeMolliri mora, xoith demit, i. e. hastened it on, L. lay, i. e. gradually, 0. In speech, a stop, pause: obstruction, hindei'morae respirationesque. ance, cause of delay : ne morae meis nuptiis egomet siem, hinder, T. : ne in mora illi sis, T. magna fluminis mora interposita, Cs. restituen: : : : : :
:

moram

(mordaciter),

adv. [mordax], bitingly.


uti,

Only
pumex,

comp.: lima mordacius

more

sharply, 0.
biting,

mordax,
biting,
biting,

acis, adj. [
:

MORD ],
:

snappish

Memmius.

Stinging,
H.
:
:

given to sharp,

0.

Fig.,
:

pungent :

urtica, 0.

f errum,

biting, disposed to bite: Cynicus, snarl:

ing,

H. carmen, 0. consuming, H.
bite, bite

invidia, Ph,

sollicitudines,

An

dae Romanis Capuae mora atque impedimentum es, L. quae tantae tenuere morae ? Y. Rumpe moras, Y. In the phrase, mora temporis, a7i interval, lapse of time : Longa f uit medii mora tem:

poris, 0.

2.

moram temporis quaerere dum, etc., L. mora, ae,/., =: jjopa, a division of Spartan
:

infantry (400 or TOO men): Lacedaemoniorura, N.

moralis,

e,

adj. [mores],

of morals, moral,
moror], delaying,

eth-

morsus, ere [MORD-], to qui (canes) mordere possunt (serpens) hastile momordit, bit into, 0. Mordeat ante aliquis quidquid, etc., taste, lu. humum ore momordit, bit the dicst,Y. To eat, devour, consume: ostrea, lu. To bite into, take hold of catch fast laterum iuncturas fibula mordet, clasps, Y. morTo cut into,ioash aicay debat fibula vestem, 0. rura quae Liris quieta Mordet aqua, H. To nip, bite, sting: matutina parum cautos iam frigora mordent, H. F i g., to bite, sting, pain, hurt: raoriocus mordens, a biting jest, lu. deri dictis, 0. mordear opprobriis falsis, shall be vexed, H. valde me momorderunt epistulae tuae: morderi consci(mi\%feel the sting of conscience.

morde5, momordi,
into
:

ical: pars philosophiae.

mordious,
re-

adv. [mordeo], by biting, with bites,


:

morans,
luctant
:

ntis, adj. [P. of


:

with the

teeth

portae, Y.

vincula, 0.

abstulisset,

morator,
publici

oris, m. [moror], a delayer, hinderer: commodi, L, A malingerer, loiterer : Per-

H.

premere capita auriculam fortasse would have bitten off: divellere agnam,
:

g.

rem
i,

tenere, holdfast.
n.,

moretum,
rue, vinegar,

a rustic dish made of garlic,


0.

sarum moratores makes pretexts for


torum.

mille, Cu.

An

advocate
:

who

oil, etc.,

delay, pettifogger

grex mora-

moribundus,
:

adj. [morior], dying, at the point

of death, moribund: iacentem moribundumque vi1. moratus, adj. [P. of moror], belated, delayed, distis moribundus procubuit, L. vertex, 0. Dexlingering. Plur. as subst. : ad sexcentos mora- tera pependit, in death, Y. membra, mortal, Y. torum cepit, L. duo milia moratorum, loiterers, L. sedes, i. e. fatal, Ct.

2. ni5ratus, adj. [mos], mannered, of morals,

moriens,

cutis, adj.

[P. of morior], dying, fail-

mongeror

: :


zaortalitas
:

: :

518
as suhst,
:

inff^

sinking

voltus, 0.

Flw. m.

mo- care

rientum acervi, 0.

not, V. ut multum (se. scripserit), nil moror, attach no value to quantity, H.

ni5rigeror, atus, ari, dep. [morigerus], to comply with, gratify, humor, yield: adulescenti, T. voluptati aurium.

mdrose,
morosely
:

adv. [morosus], peevishly, captiously, ferre hominum ineptias.


atis,/. \movo^\xs\, peevishness, fret:

morigerus,
yielding,

odj.

[mos

+ GES-],
:

m5r5sitas,

compliant,

fulness, moroseness

odiosa.

accommodating, obliging

tibi, T.

mor5sus,
etc.
:

adj. [mos],

morior, mortuus (P. fut. moriturus), i (morliT, 0.), dep. [1 MAR-], to die, expire: ferme moriens,
malim, would rather die, T. sine dedecore, S. fertur moriturus iu hostis, to his death, V. desiderio, of desire : vigilando, Iu. in tormensignificabat interruptis atque morientibus tis, L. vocibus, dying accents : moriar, si, etc., may I die,
T.
:

capricious, captious, hypercritical


canities,

H.

wayward, peevish, fretful, : usque eo, ut, morbus, stubborn, 0.


;

MAR-], death: omnium rerum mors est extremum mortem obire, die : certae occnmbere morti, V. Mille ovium morti dedit, jdm^ to death, H. morte poenas dedit, S. inlata per scelus, assassination : dominum Mulcavit usque ad quoniam moriendum videbat morientia if, etc. mortem, T. ad mortem duci cui legatio ipsa lumina Turni, in death, V. 2h die away, die out, mortis f uisset, brought death : mors suprema, H. expire, decay, wither, pass away : flammas vidi nullo adpropinquante morte: sibi mortem consciscere, concutiente mori, 0. moriens herba, V. ne suacommit suicide, Cs. patiens mortis, mortal, 0. vissimi hominis memoria moreretur. ignotis
:

Mori

me
:

mors,

tis, y.

[1

moriturus, P. of morior. mormiyr, yris,/., = fiopfivpog, a fish of Pontus,


0.

moror,
stay, wait,

vis

disi

atus, arl, dep. [mora], to delay, tarry, remain, linger, loiter : Eamus Ubi non moror, i. e. / have no objection, T. Brunamplius morando, S. apud oppidum, Cs.
.
.

praeclarae mortes sunt imperatoriae perierunt mortibus illi, H. omnis per mortis, modes dead body, corpse : mortem eius of death, V. (Clodii) lacerari. The blood shed by murder : enTliat which brings sem multa morte recepit, V. death: aderat mors terrorque sociorum lictor Sestius. P e r s o n.. Death, daughter of Erebus and
:

Nox, v., C.

in

qua (commemoratione)
:

diutius

non morabor

morsum,
1. 2.

I,

n. [

P.

n. of

mordeo ], a

bit, Utile

faciem capere morando, i. e. by slow degrees, 0. quid moror ? H. quid multis moror ? why make a long story? T. ne multis morer, to be brief: baud multa moratus, i. e. without long delay, V. paulum lacrimis et mente morata, in tearful thought, V. rosa quo locorum Sera moretur, m.ay linger, H. nee morati sunt quia decurrerent ad castra, L. nihil ego moror quo minus decemviratu abeam, i. e. 1 will immediately, L. cui bellum moremur inferre in conubio natae, brood, V. To delay, retard, impede, detain, cause to wait, hinder: impetum hostium, Cs. eum ab itinere hostem, L. absiste morari, detain (me) not, V. convivas, keep
:
:

piece: lanea morsa, Ct.

morsus, P. of mordeo. morsus, us, m. [mordeo], a biting, bite: avium minorum morsHs saxura Morsibus insequi, 0. Nee tu mensarum morsus horresce, the eating,vertere morsus Exiguam in Cererem, their V. teeth, V. zonam morsu tenere, by the teeth, Iu.
:

discludere morsiis Roboris, i. e. open the cleft timnk Fig., a bite, sting, (which held the javelin), V. pain, vexation: (carmina) morsu venerare, malicious attack, H. perpetui curarum morsus, gnawing pains, 0. doloris.

waiting, T. To fix the attention of, delight, delay, amuse, entertain : Tabula populum moratur, H. oculos aurisque Caesaris, arrest, H. P. pass. : novitate morandus spectator, H. To hinder, prevent,

m.ortalis,
cumsit.
L.

e,

adj. [mors], subject to death, des:

tined to die, mortal

quid in his mortale et cadu:

impede

non moror quo minus in civitatem re- workmanship, V, condicio vitae opera, L. pecdeant, L. moratus sit nemo, quo minus abeant, tora, 0. volnus, from the hand of a mortal, V. L. In the phrase, nihil morari, with ace. oi person, cura, of man, V. Nee mortale sonans, like a hu:
:
: : :

Of a mortal, human, mortal: mucro, of human


:

Temporary, transient

inimicitiae: leges,

Nil mortale loquar, i. e. uninspired, go, dismiss, release: C. Sempro- man voice, V. nium nihil moror,^ i. e. withdraw my accusation H. As subst. m. and/*., a m,an, mortal, human beego, against, L. negavit, se Gracchum morari, said he ing : neque mortali cuiquam credei'e, S. had nothing against, L. In the phrase, nihil mo- quantum mortalis deum possum, te sequar, L. injdiu dignatus ab umbris Mortalem surgere, V. rari, with ace. of thing, or an obj. clause, to let go, not value, disregard, care nothing for, have nothing magnum inter mortalis certamen fuit, etc., S. de Plur. n. as quo omnics mortales iudicaverunt. to say against: profecto non plus biduom aut Ph. Aut ? nil moror, I don't care for that, T. nam subst., hioman affairs, V. vina nihil moror illius orae, H. nihil moror, eos mortalitas, atis,/. [mortalis], subjection to salvos esse invisum quern tibi esse Nil moror, / death, mortality: omne mortalitas- consequatur:
not to detain,
:

let


mortarium

: : : : :

moveo
:

supra
:

: : : :

519
gular fierceness, V. uncommonly, V.

mortalitatem explere, i. e. die, Ta. Mortals, mankind: contra fortunam non satis cauta, Cu.

terra

morem

densa,
et

A precept, law, rule:


erat,

Quis neque
viris

mortarium,
ria caecos, lu.

i,

n. [

MAL- ],

something triturated, a drug :

a mortar ; hence, quae sanant morta[raors

mos neque

cultus
laxvs,

V.

moresque

moenia ponet,

V.

mortifer,
:

era, crura, adj.

+1
:

FER-],
plaga

m5tio, onis, /. [1 MV-], a moving, motion, removing: principium motionis corporum. Fig.,
:

death - bringing, deadly, fatal, desti'uctive morbus voluus bellum, V.


:

a sensation : suaves motiones.

m5to,
V.
:

avi,

mortuus, concidit. As

dead: raortuus suhst. m., a dead person, dead man a mortuis excitare, atvake frwn, the dead : infra P r o v. mortuos amandari, even below the dead. Of persons, verba fiunt raortuo, i. e. in vain, T. faint, overivhelmed : cum tu mortuus concidisti. Of things, withered, outworn : lacerti leges.

adj. [P. of morior],

ing, stir, agitate

1.

quam mdtus, 2. mdtus,


:

[moveo], (o keep movZephyris motantibus (umbras), Stagna credunt motasse, 0,


,

are, freq.

adj.,

P. of moveo.

us, TO. [1

caeli
lu.

signoruraque motus
f uturi, departure,

MV-], a moving, motion: motfls astrorum ignoro,


: :

m5nim,
mdnis,

T,

n.,

=fivJpov, a

mulberry: nigra

mora, H., V., 0.


i,/.,

blackberry, 0.

=fiojp6Q, a mulberry-tree, 0.

V. crebri terrae, i. e. earthquakes, Cu. Artistic movement, gesticidaiion, dancing : corporis: hand indecoros motus more Tusco dabant, gesticulated, L. lonici, dances, H. Cereri dare motus, dance, V. palaestrici, of wrestlers
: :
:

celeri raotu et difficili uti, gestures (of orators)

moris, m. [1 MA-], a will, xoay, habit, manner, fashion, caprice, humor : suos quoique mos, alieno more vivendumst T. mores muHerum, T, suo more, Cs. mihi, after another^s humor, T. morem alcui gerere, to accommodate oneself custom, usage, manner, practice, wont, habit, fashion: ut nunc sunt mores, T. legi morique parendum est uti mos gentis illius est, S. sicut meus mos parest mos, wont, H. : militari more, Cs. tium popularium et factionum, bad custom, S. mos obsidiandi vias, L. more sinistro, by a perverted custom, lu. Pellibus in morem cincti, after crinem de more solutae, V. ut their manner, V. mos fuit Bithyniae regibus quae moris Graecorum non sint, L. apis Matinae More modoque, praeter ut Domitiano moris erat, Ta. like, H. civium morecQ, contrary to usage, T. raptae sine more Sabinae, in defiance of usage, V. quod in morem vetustas perduxit, made a custom : quibus

mos,
:

instabilem

motum

habere, Cs.

Fig., a movement,

change : motus f ortunae, Cs.


spiration

An

impulse, emo-

tion, affection, passion, agitation, disturbance, in-

motum

: motus animorum duplices sunt dulcem adferre sensihns, sensation : divino concita motu, 0. political movement, sudden rising,
:

tunnult,

commotion: in Apulia motus


: :

erat, S.
:

re-

pentini Galliae insurrection, L.

motus, Cs. Catilinae servilis, in re p., change : civicus, H.

movable, portable: res, L. voluptas, of motion. Plur. n. as subst. : quaedam quasi moventia, motives.
:

movendus, P. of moveo. movens, entis, adj. [P. of moveo],

[1 MV-], to move, stir, in motion, shake, disturb, remove : tanti oneris turrim, Cs. matrona moveri iussa, to dance, H. moveri Cyclopa, represent by action, H. membra ad modos, Tb. fila sonantia movit, struck, 0. omnia vendere mos est, S. sciant, quibus moris moveri sedibus huic urbi melius est: loco motus Moris erat quondam ser- cessit, driven back, Cs. move ocius te, bestir thyest inlicita mirari, Ta. nondum consulera iudicem appel- self, T. neque se in ullam partem, attach, Cs. se vare, etc., lu. mos est Syracusis, ut dicat ex eo loco, stir from the spot, L. caput, 1. e. lari mos fuerat, L. sententiam qui velit quod iam in morem venerat, threaten with, H. castra ex eo loco, break up, Cs. barbariara ex hostem statu, dislodge, L. heredes, eject : tribu ut, etc., had become customary, L. Morality, conduct centurionem, expel : signif eros loco, degrade, Cs. GaditaBiorum moribus delere. qui istic mos est ? T. mos est hominum, ut no- Omne movet urna nomen, H. senatorio loco, dePlur., conduct, behavior, man- grade, L. lint, etc., nature. Verba loco, cancel, H. consulem de litteram, to take away: ners, morals, character : quantum mei mores posce- sententia, dissuade, L. iusti eius suavissimi mores movet arraa leo, gives battle, V. quo sidere moto, bant, respondi, S. naturam moresque hominis cognoscere, character at the rising of, 0. Pro v. omnis terras, omnia morum maria movere, move heaven and earth ( of great perditi exemplar vitae morumque, H, Of the soil, to stir, plough, break up, quoque filius, i. e. like his father in character, lu. exertions). ignarus meorum morum, i. e. my trade, T. Of open: iugera, V. mota terra, 0. Ih disturb, viothings, quality, nature, manner, mode, fashion: late: triste bidental, H. Dianae non movenda To remove oneself, betake caeli, V. elabitur anguis in morem fluminis, like, numina, inviolable, H. V. in hunc operis morem, H. Manner, measure, onesdf move, be moved, be stirred ( sc. se ) terra moderation: Tempestas sine more i\xv\t,with sin- dies duodequadraginta movit, there was an eartli:

moveo, movi, motus, ere


:

set


mos
:

: : : :


zauliercula
:

; :

520

quake^ L. movlsse a Samo Romanos audivit, L. To excite, occavoluptas movens, i. e. in motion. sion, cause, promote, jyroduce, begin, commence, undertake: fletum populo: mihi admirationem suspicionem iam pugna se indignationem, L. cantus, V. mentiomoverat, loas going on, Cu. nem rei, make mention, L. priusquam movere ac moliri quicquam posset, make any diMurbance, L. To shake, cause to waver, alter, change: meara To disturb, concern, trouble, tormetit: sententiam. voltum movetur, moveat cimex Pantilius ? H. changes countenance, V. vis aestus omnium f erme corpora movit, L. venenum praecordia movit, 0. strepitu fora, lu. To stir, produce, put forth : de To exert, exercise: palmite gemma movetur, 0. movisse numen ad alqd deos, L. artis opem, 0. To change, transform: quorum Forma semel mota est, 0. nihil raotum ex antiquo, i. e. change in traditional custom, L. F i g., to move, influence, benefiaffect, excite, inspire : nil nos dos movet, T. moveri civitas coepit, S.: ut pulciis moveri, Cs. critudo corporis movet oculos et delectat, charms animos ad bellura, instigate, L. feroci iuveni ani-

nusque tubae mugire per aethera clangor, V. Sub pedibus mugire solum, V. si mugiat Af ricis Ma:

ins procellis, H.

mugitus, us, m. [mugio], a lowing, bellowing: rumbling, Mugitiisque bourn, V. edere, low, 0. roaring : terrae lapides visi mugitus edere, 0.
:

labyrinthi, lu.

mula,

ae, /. [mulus],

a she-mule^ mule : mulae

partus, H., lu.

mulceS, si, sus, ere [MARG-], to stroke, graze, touch lightly, fondle: manu barbam,0. mulcebant Zephyri flores, 7-ustle through, 0. aristas, 0. alternos (pueros), V. aethera pinnis, to move.
: : :

g., ^o soothe, soften, caress, fatter,


:

delight

tigris,

V.

Dareta
:

dictis,

V.

canor mulcendas natus ad

puellas Carmine, H. viate: vana volnera ope, 0.


auris, 0.

To

relieve, alle-

Mulciber, eris (C.) and eri (0.), m. [MARG-], a surname of Vulcan, C, V., 0. Fii-e, 0.

mum,

stir, L.

Yestra motus prece, H.

moverat
:

plebem

stirred, L. absiste ut captatori moveat fastidia, excites nausea in. In, To revolve, medi-

oratio consulis,

had
:

mulco, avi, atus, are [MARG-], to beat, cudgel, maltreat, handle roughly, injure dominum ad mortem, T. male mulcati clavis ac fustibus quinqueremis ceteras (navis) mulcasset, ni, etc., would have disabled, L. : scriptores male mulcati.
: :

moveri, be not disturbed, V.


tate,

_mulcta, mulctaticius, mulctatio, mulcto, see mult-.

ponder : Multa movens animo, V.

ino2:, adv. [1
ently,

MAC-],
:

soon, anon, directly, pres:

mulctra,

ae,/.

[MARG], a

milking-pail, milk-

by and by :

mox

usu

f orent, S.

mox ego hue revertor, T. quae mox ut cum sicario disputo

pail: Bis venit ad raulctram, V.

mulctrarium
milking-pail
:

Gn, quam

to Soo7i afterwards, presently, thereupon, afterwards, then, in the next place : fugati, mox intra vallum compulsi, postremo, etc., L. nunc . . . mox, etc.
:

mox inruimus ? Thr. mane, T.: exspecquam mox utatur: mox ubi, as soon as, L.

(-tralium), l, n. [mulctra], a implebunt mulctraria vaccae, V.

mulctrum,
mulgeS,
V.

i,

n.

[MARG-], a milking-pail:

veniunt ad mulctra capellae, H.

primum

mox,

etc.,

H.
:
.
.

ante hoc doratis pars

, :

v.

ere [MARG-], to milk : ovis, mulgere hircos (of what is impossi,

adj. [mulier], of a woman, womr vox: vestis, N. venustas: arma, mucidus ( mucc- ), adj. [ mucus ], moiddy, wielded by women, V. iura, L. Womanish, effemimusty: panis frusta, lu. luctus, H. sententia nate, unmanly : religiones niucr5, onis, m., a sharp point, edge, sword^s Plur. n. as subst. : muliebria pati (of unnatural point : Ferreus, V. cultri, edge, lu. hebes, 0. vice), S., Ta. sword: cruentus: mortalis, V. Fig., edge, in the manner

videntur, mox rei p., Ta. umeri Exsistunt, now .

Tegmina mox

Mox

ble),

V.
e,
:

again, 0.

muliebris,

anly, feminine:

point, sharpness

censorii

stili

tribunicius.

mucus,

[MVC-],
ntis,
:

snivel,

mucus, Ct

mugiens,
lowers, cattle

P. of mugio.

Flur. as
to

muliebriter, adv. [muliebris], of a woman, like a woman : Expavit ensem, H. Womanishly, effeminately: se lamentis dare: alquid facere.

svhst.,

mugientium greges, H.
m., a sea-fish (perh. the mullet), Ct.,
'^
,

mulier,

eris, /.

MAL- ], a woman,
:

female

mugilis,
0., lu.

is,

hesitate:

[mugio], ponder, brood, dum tu muginaris. inugi5, cum [3 MV-], boves mugissent, P o Hie bove percusso
muginor,
ari,

dep.

mulieres omnes novi ingenium mulierum, T. wife : virgo nil non permittit mulier sibi, lu. aut mulier pudica, H.

Iv!,

Ire

to low, bellow

L.

v.

miulierarius, adj. [mulier], of a woman, hired by a woman : manus, the band sent by Clodia. As subst. m., a woman-hunter, Ct.

mugiife
bray,

Agamemnona credit, lu. To roar, rumble, groan : mugire putes nemus, H. Tyrrhe:

T.

miuliercula, ae,/. dim. [TanWer'], a publicana mulierculam Vincere


: :

little

woman,
H.

mollitie,


mulierositas

multus
is
:


exaggerated^ L.
sxdjst.

: : :

521

sive

mulierSsitas, atis, /. [mulierosus], an exces- caedes utrimque facta, plici capta praedia, L. fondness for women. mero damnum est, L. mulierosus, adj. [mulier], devoted to women.
adj. [mulus],
onis,

multi-

muliuus,
mull5,

m.

driver, muleteer, Cs.,

mulus C, lu.

of a mule: cor, lu. ], a mule-keeper, mule-

mulionius,
paenula.

adj.

[mulio], of a mule-driver:

nun.: multiplex accipere, many times as much, L. Of many parts, manifold, many : lorica, V. fetus multiplici constructae dape mensae, Ct. F i g., varied, complicated: res: sermones. Changeable, versatile, inexplicable: ingenium: natura.

As
:

multiplex

quam pro

mullus,
with honey frigidum.
1.
:

T,

m., a mullet^ barbel,


i,

C,

H., lu.

multiplicabilis, e, adj. [ multiplico ], manifold: tortu multiplicabili Draconem, C. poet.


tiply, increase,

mulsum,

n.,

veuenum

honey - wine, mead, wine mixed ) cum daretur in mulso

multiplied, avi, atus, are [multiplex], to mulaugmerd : aes alienum, Cs. Flumina
: :

A
tam

ae, /., a money penalty, fine, amercement, mulct: multae dictio ovium et boum multa praesens quingentum milium aeris, L. Flacco multam dixit, decreed : subire, 0. committere, incur: inrogare (of the prosecutor), /?ropose: multa erat Yeneri, /br the benefit of Venus: multa gravis praedibus Valerianis, great damage. penalty: furoris multam sufferre: banc mul:

multa (mulcta),

conlectis multiplicantur aquis, 0, usuris, N. regnum Eumenis, L. :


:

multiplicandis
multipli-

domus

cata, enlarged.

feretis, L.

[multus], a great number, throng : hominum navium, N. scriptorum tanta multitudo lapides ac tela coniciebat, ut, etc., Cs. hostium, S. mediocris, L. exquirebant duces multitudinum, S. The crowd, midtitude, common people : eadera multitudini exponunt, Cs, imperita multitudinis iudicium,
inis, /.

multitud5,
:

midtitiide, crowd,

2. multa, adv. [plur. ace. n. of multus], much, very, exceedingly, greatly, earnestly : multa Pompbaud multa moratus, V. tiuum obtestatus, S. multa fleturum caput, H.
:

multivolus,
desires
:

adj.

[multus + 1 YOL-], of

many

mulier, Ct.

( mulct- ), adj. [ 1 multa ], of of a fine : pecunia, L. argentum, L. multatid (mulct-), onis, /. [2 multo], a penalty, amercement, fine : bonorum.

multaticius

fines,

adj. [ multus holed, spongy : pumex, 0.

multicavus,

+ cavus

J,

manygar-

multicia, orum,
ment, lu.

n.,

soft dress, delicate

multifariam,
togae, L.

many places: defossum aurum


multifidus,
adj.

adv. [multus], 07t many sides, in in castris visae :

1. multo, adv. [ abl. n. of multus ], by much, much, a great deal, far, by far : multo magis procax, T. multo pauciores oratores facilius iter, Cs. virtutem omnibus rebus multo anteponentes multo praestat benefici inmemorem esse, quam malefici, S. simulacrum multo antiquissimum, far: pars multo maxima, L. multo gratissima lux, H. With advv., far, greatly, very : multo aliter, T. multo aliter ac sperarat, far otherwise than, N. non multo secus fieri, not far otherwise. Of time, with ante OTpost, long, much : non multo ante urbem captam multo ante noctem, L. non multo post, quam, etc., not long after.
:
: :

to

[multus 2 FID-], mxiny-cleft, divided into many parts : faces, 0.

m.ultiformis,

e,

adj. [multus

+ forma], many],

2. raiultS (mulcts), avi, atus, are [1 multa], punish: vitia hominum damnis: imperatorem deminutione provinciae populos stipendio, sentence them to pay : agris, Cs. Veneri esse multa:
:

shaped, midtiform, manifold: qualitates.

tum,/or
ly,

the benefit

of

with

far : salve multum, T. multum sorore, not very much : mecum loqui, often: non ita multum moratus, not long, sunt in venationibus, frequently, Cs. Cs. sum Fig., manifold, variou^s: litterae. multum cum Phaedro gratia valere, be in great multimodis, adv. [for multis modis], in many favor, N. res multum quaesita facilis, H. miways, vario^isly : filium exspecto, eagerly, T. With comp., much, fan multum robure- seri, 0, prehendi iniurius, T. stior illo, lu. baud multum infra viam, L. multiplex, icis, adj. [ multus +PAEC-], with multus, adj. (for comp. and ^ip. in use see plus, many folds, much - winding : alvus. With many plurimus). I. Plur., with substt., or with adjj. windings, full of concealed places : vitis serpens used as subst., many, a great number : multi alii,

multiforus,

adj. [

multus + 1 FOR-

pierced

multum, adv. [multus], much, verry much, greatvery, often, frequently,


uti

many holes : multifori tibia buxi, 0. multiiugus (L.) and multiiugis, e (C), adj. [niultus+IV-], yoked many together: equi, L.

non
:

ita

multiplici lapsu
fold,

domus,

the labyrinth, 0.

Ifani-

T.

many

times as great,

far more

multiplex

scribere, at such length

multae sunt artes eximiae tarn multis verbis Quid multa verba ? in :
:

mulus

annus.

: : :

munio
muneror,
te

: :

522
ille

shorty T.

multa acerba habuit

With

atus, ari, dep.

other adjj., many: multae et magnae contentioraultis magnisque praesidiis perditis, S. nes vectigalis multos ae multi et varii timores, L. multae liberae civitates, stipendiarios hberavit
: : :

stow, present, honor,

[munus], reward: aliud alii


:

to give, he:

ea,

quibus

rex munerari constituerat

Qua

(uva)

te, H-.

munia, drum,
:

n.

[2 MV-], duties, functions, of-

multa libera capita, /rcmzm, L, multa secunda proelia, victories, L. multa maiores magmultis suppliciis na et gravia bella gesserunt utebatur hominibus improbis multis proiustis As subst. m., many men, digia multa foeda, L. many : multi pecunias eoegerunt alter multos The multitude, mass, fefellit: pro multis dicere. common people, vulgar : unus de multis esse orator unus e multis, commonplace: numerari in multis, in the herd (of orators) e multis una sit tibi, no better than others, 0. sum unus Multorum, H. As subst. n. (only nom. and ace), many things, nvuch : quam multa te deficiant vides quid mulne multa, in short tis moror? -tnany words, T. quid multa ? H. II. Sing., distributive, many a trudit multa cane Apros in plagas, H. (poet.) multa victima, V. multa prece prosequi, H. Of quantity, much, abwidant, large, considei'able, exmultum tensive : exstructa mensa multa carne pro re p. sanguinem effudistis multa et lauta supellex lingua Gallica, qua multa utebatur, spoke multus fluens, glibly, H. In excess, fluently, Cs. qui superfluous : supellex modica, non multa, N. Frequent, in aliquo genere multus est, prolix. frequently, engaged, bv^y, diligent : ad vigilias multus adesse, S, cum Timaeo multum fuisse Multa Strong, influential viri virtus animo recursat, V. adeo teneris consuescere multum est, so strong is Of time, full, late : ad multum diem, habit, V. multa till late in the day : multa iam dies erat, L. nocte, late at night : multo mane, very early.
republics
:
:

ficial duties : suis cervicibus tanta re belli pacisque munia facere, L.

munia
:

sustine-

vitae,

H.

municeps,

ipis

[munia+CAP-], an inhabitant

of a free town, burgher, citizen : reliqui, Cs. Cosanus, a citizoi of Cosa. A fellow-citizen, fellowcountryman : alqm municipem habere, Cs. in

singulos municipes benignitas.

vendere municipes siluros, lu. pes lovis advexisse lagenas, i.

P o e of Of things municit.,

fishes

of Crete, lu. municipalis, e, adj. [municeps], of a municipality, municipal : a materno genere municipalis:
e. bottles

homines.

Of a

petty town, provincial

eques (of

Cicero), lu,

[municeps], a free town, citizens, governed by their own laios and magistrates : pecuniae a municipiis exiguntur, Cs. nullum erat Italiae municii,

municipium,

n.

town whose people were


:

Roman

pium
cently

multi ex coloniis et municipiis,

S.

munifice,
:

dare

adv. [munificus], bountifully, munifiadiuvisse, L.


ae,/. [munificus], bountifulness,
:

munificentia,
S.

liberality, genei'osity

munificentia

magnus

haberi,

munificus, adj. with sup. [munus 2 FAC-], bountiful, liberal, generous, munificent: in dando: liberalissimus muuificentissimusque modeste, H.
:

opes, 0.

munimen,
fication,

inis, n. [1 munio], a defence, fortirampart, enclosure : ad imbris, against the


:

rains,

V.

f ossas

munimine
(old

cingere, 0.

mulus,

T,

m.,

= fivKXog, a

mule, Cs.,

C, H.
of
the

mundanus, i,
world, cosmopolite.

m. [2 mundus], a

citizen

munditia,
nimis.

ae, /. [1

mundus],

cleanliness, neat-

ness, elegance, fineness:


jt)?wr. ;

Usu. munditias mulieribus conveSimplex munditiis, H. muuditiis mur, 0. Of speech,


nire, S.
:
:

non odiosa neque exquisita


capi-

moen-, Enn. ap. C), i, n. [munio], a defence, fortification, intrenchment, rampart, bidwark, protection : ullum, quo cedentes tenderent, S. instar muri munimentum praebere, Cs. regni (i. e. flumina), Cu. lacernae, Muniraenta togae, lu. Fig., defence, protection, shelter : rati noctem sibi munimento fore, S, tribuniciam potestatem, munimentum libertati, reparare, L.
:

munimentum

neatness, elegance.

1.

mundus, adj. with comp., clean, cleanly, 7iice,


nil videtur

neat, elegant:

H.

Fine,

elegant,

too elegant dress,

elegant person.

supellex, mundius, T. smart : cultus iusto mundior, L. As subst. m. (sc. homo), an


:

g., neat, choice: verba, 0.

2. mundus, I, m., toilet ornament, decoration, The universe, dress (of women) : muliebris, L. world, heavens: mundi magnitudo, Cs. : cum ipse mundus cumque agri contremiscunt o clarissima mundi Lumina, V. The world, earth, inhabitants of the earth, mankind: Quicumque mundo termi-

muni5, iyi, Itum, ire [moenia], to wall, defend with a wall, fortify, defend, protect, secure, strengtlien: quod idoneum ad muniendum putarent, i. e. for ztse in fortifications, N. palatium, L. locum, Cs. Alpibus Italiam munierat antea natura castra vallo fossaque, with palisades and a trench, ab incendio urbs vigiliis munita, S. multa Cs. vi Albam, i. e. build and fortify, V. locus hibernis munitus, Cs. To defend, guard, secure, protect, shelter : spica contra avium morsus munitur vallo aristarum. Of roads, to make, make passable, open,
: :

pave:

iter, Cs.

viam

rupem, L.

g., to

guard,
:

nus

obstitit,

H.

toto

mundo, Y.

secure, strengthen, support: subsidia rei p. praesidiis : imperium, N. : se contra pudorem, Ta. se

munitio


: ; : : : :


: :

523

Musa
:

With viam, to contra perfidiam. accusandi viam, prepared your way stuprum.
inuniti5,
onis,/".

make a way :
:

walls, Cs.

sibi

viam ad

corona, a scaling the wall), L.

mural crown (won by

first

[munio], a defending, fortifying, protecting : milites munitione prohibere, Cs. munitionis operis, erection of fortifications Cs. causa ia silvas discedere, go to cut wood for a rampart, Cs. defence, fortification, rampart, hidwark, intreiichment, walls: munitione a mari urbem operibus munitionibus(fons) disiunctus que saepire intra munitiones ingredi, Cs. per
,
:

Murcia, ae,/., Ve7ius as goddess of sloth, murena, see 1. muraena. murex, icis, m., the purple-fish (a prickly
fish)
:

L.

A
:

Baianus, H., 0. The purple dye, purple (from the juice of the purple-fish): Tyrius, V., H. pointed rock, sharp stone : acutus, Y. caltrop, spiked trap (to check cavalry), Cu.

shell-

munitionem
walls,

making passable, opening : viarum N. fluminum, bridging, Ta.


,

muke pitque per agmina murmur, Y. pro verbis murmura reddunt, roars (of lions), 0. strepit omnis passable, open : viam. murmure campus, hum (of bees), Y. maris : veua engineer, m. [munio], muuitor, oris, fortifier,
,

A munitd,
:

introire, S.

multum

munitionis, of the

muria, ae,/. [1 MAR-], brine, pickle, H. murmillo, see myrmillo. murmur, uris, n., a murmur, murmuring, hum,
roar, growling, gnimbling, crash
:

populi, L.

ser-

are, freq. [

munio

],

to

qui pro munitoribus armati steterant, L. munitorura numerus, sappers and miners, L., Ta. Troiae, i, e. Apollo, 0.
mi7ier

tosum, the rushing wind, Y.

mure

caeli,

i. i.

e.

thunder, lu.

exanimes prinio murcornuum, sound, H.

inflati buxi,

e.

of the

tibia, O.

avi, are [murmur], to murmur^ murmurans mare : fiebile, O. pudicitia contra tuam cupiditatem: munitior ad murra (myrrha, murrha), ae, /., = iivppa, custodiendam vitam munitissima castra, Cs. the myrrh-tree, an Arabian tree, of lohich myrrh miinus, eris, n. [2 MV-], a service, office, post, was the sap : Dum ferat et murram (terra), 0.

munitus,

adj. with comp.

and

m,p. \P. of

mu-

m.urmuro,
:

nio], defended, fortified, protected, secured, safe:

mutter, roar

employment, function, dxity : administrare, T. rei ip., public office: munera belli partiri, L. : de iure vigiliarum obire, to perrespondendi sustinere form, L. offici, performance : principum est re:

Myrrh, the gum of the myrrh-tree (used as hairointment) crines murra madentes, Y., 0. P e rs o n., a daughter of Cinyras, changed into a myrrh:

tree,

0.

sistere

levitati

multitudinis
hel^j^

militiae, Cs.

sine

munere

vestro,

0.

duty, burden, tribute


:

1. murreus (myrrheus), adj. [murra], anointed with myrrh, perfumed : crinis, H. Myrrhcolored, yellowish
:

munus imponebatur grave re, L. A work : maiorum


a book written in
ness: infinitis
solitude.

civitati

munere vaca:

onyx, Pr.

vigiliarum

solitudinis,

2.

murreus,

ac?/.

service, favor, kind-

[murra, fluor-spar], of fiuorn.,

spar : pocula, Pr.

cum muneribus.

TJie last set'vice,

burial: pro hominis dignitate amplo munere extulit, N. cineri haec mittite nostro Munera, V. jyresent, gift : sine munere a me abire? T. mit:

murrina (myrr-), orum,


vasa), vessels

\ivppiva

(sc.

tere homini munera : promissum, V. : munera Liberi, i. e. wine, H. : terrae,/?*wifc, H. : Cereris, bread, 0.
:

of fluor-spar, lu. murteta (myr-), orum, ?i. [myrtus], a myrthwood, grove of myrtles : collis vestitus murtetis, S.,: Litora murtetis laetissima, Y.

munere niveo lanae alqm fallere, inducement, murtum, miurtus, see myr-. quem munere palpat Carus, i. e. a bribe, lu. murus (old moerus), i, m. [2 MY-], a wall, Munera circo In medio, prizes, Y. A public show, city wall: murum arietibus feriri, S. muri urbis spectacle, entertainment, exhibition, show of gladia- intra muros compelli, Cs. muros struere, N. dutors (given by magistrates): magnis muneribus cere, Y. aedificare, 0. transilire muros, L. m datis, Cs. plebem muneribus placare aedilicium altitudiuem pedum sedecim, earthwork, Cs. A munera nunc edunt, lu. wall (of a building) de muro imperavi, etc. A munusculum, I, n. dim. [munus], a small gift, rim (of a dish) tenuis, lu. F i g., a wall, protectrifling present : insulam cuidam, sicut munuscu- tion, bulwa7'k : (leges) muri tranquillitatis Graium lum condonare prima munuscula, V, Non in- murus Achilles, 0. hie murus aeneus esto, H. visa pueris, H. f urtiva, Ct. mus, muris, m. and / [MYS-], a mouse : mures muraena (-rena), ae,/., a murena (a sea-fish migraverunt exiguus, Y. rusticus, H.
Y.
:
: :

a delicacy), H.,
pila,

lu.

Musa,
: :

ae,/,

= Mov<ra, a muse, one of the nine


:

miiralis, e, adj. [murus], of a wall, wall-, mural: used in fighting from walls, Cs. tormentum, for battering wallsj V. falces, for pulling down
:

Muses (goddesses of poetry, music, and all liberal arts) Sicelides, of pastoral poetry, Y. procax, H.^
C.

A song, poem

pedestris, conversatioruil poetry^


musca
Flur., Silvestris, V. H. Musis habere commercium
:


: :

muto

: : : :

534

sciences, studies:
:

cum

mansuetiores, philo-

aophical studies.

musca, ae,/. [MVS-], ajly. muscipulum, !, 71. [mus + CAP-], a


trap, Ph.

avI, atus, are [mutilus], to cut off, lop cut short, clip, crop, maim, mutilate : naso auribusque mutilatis, L. corpora securibus, Gu. mutilatae cauda colubrae, 0. To shorten, diminoff,
:

mutil5,

mouse-

ish, lessen.

quemquem

nacta

sis,

rob, T.

exerci-

tum.

muscSsus,
moss, mossy
:

with comp. [ranscus'j, full of f ontes, V. nihil muscosius.


adj.
:

dim. [mus], a little mouse, C. In war, a shed, mantelet : pedes LX longus, Cs. muscus, i, m., moss: musco cireumlita saxa, H. amarae corticis, Y. mollis, 0. fiovaiKrj, the art of mtmc, musica, ae, /., music (including poetry) musicam tractans.

miisculus,

1,

m,.

mutilus, adj. [1 MI-], maimed, mutilated: alces mutilae sunt cornibus, without horns, Cs. : sic mutilus minitaris ? i. e. after losing your horii, H. Fig.: mutila quaedam loqui, too briefly.

mutio, see
1.

muttio.

mut5,

avi, atus, QXQ,freq.

[moveo].
se

Of mo:

tion, to m.ove,

mutatve

musicus,
leges, rides
subst. m..,

adj., jxavcnicog, of music, musical: of music: sonus citharae, Ph. As a nvusician : musicorum aures. Plur. n,

as subst., music: in rausicis numeri. poetical: studium, the art of poetry, T.

Of poetry,
:

ars, T.
to mutter,

mussitd,
ffDcmble
:

clam, F
,
,

are, freq.
i

[musso],

L.

g., to

bear in

silence,

stom-

ach : mussitanda iniuria, T.

inuss5,
mutter,
tres,

avi, atus,

murmur,
:

are [3 MY-], to speak low, grumble : clam, L, mussant pa:

hum, Y. To be irresolute, hesitate, delibei'ate : mussat rex Quos generos mussant iuvocet, i, e. deliberates in silence, Y.
Y.

mussant

(apes),

vencae, Quis,

etc.,

expect

in

silence,

Y.

dicere

mussant, Y.

mustaceum,
ding-cake, lu. quaerere, i. e.

i,

n, [raustum], r

V.

a must-cake, wedlaureolam in mustaceo

fame in trifles. mustela (-ella), ae,/., a weasel, C, H., Ph. mustelinus (mustell-), adj. [mustela], of a
: i,

weasel, weasel-

color, T.
n.,

mustum,
wine, must:

fresh grape-juice, unfermented dulce, Y., lu. Plur., vhUages, au-

tumns :

ter

centum musta

videre,

0.
i.

Fig.:
e. still

quasi de musto ac lacu fervida oratio, ferment.

in

mutabilis, e, adj. [muto], changeable, mutable forma civitatis varium et mutabile on mourning corpus : mutata Yeste (Fortuna), assuming semper Feraina, an inconstant thing, Y. animus a squalid garb, H. Of place, to change, shift, alter volgi, L. voltu, H. pectus, i. e. ope7i to persuamutari finibus, to be removed, L. solum, i. e. go sion, 0. calores (i. e. iiito exile: caelum, non animum, H. mutabilitas, atis, /. [mutabilis], changeable- amores), Pr. Of exchange, to interchange, ex: :
:

habitu or her dwelling, H. coactus civitate mutari, be forced to leave : hinc dum muter, if I can only get away, 0. haec mutata, transplanted, Y. Of alteration, to alter, change, transform, vary, modify : sententiam paucis mutatis rebus sequi, with trifling modifications, consilium meum Cs. consuetudinem dicendi testamentum tabulas, one's will, lu. cum illo ut mutet fidem, T. natura nescia mutari, incapable of change, lu. Mutati f remunt venti, shifted, Y. faciem mutatus, transformed in appearance, Y. facies locorum cum ventis simul mutatur, S. mutatis ad misericordiam animis, turned, L. quantum mutatus ab illo Hectore, Y. acetum, Quod vitio mutaverit uvam, by fermentation has turned, To suffer H. (lupum) marmore, into marble, 0. change, alter, change : de uxore nihil mutat, T. quantum mores mutaverint, L. annona ex ante convecta copia nihil mutavit, L. Of style, to vary, change, diversify: an ego poetis concederem, ut crebro mutarent ? genus eloquendi mutatum mutata (verba), used figuratively. To change in color, color, dye : aries iam croceo mutabit vellera luto, Y. To change, make better, improve : Placet tibi factum, Micio ? Mi. non si queam mutare, To change for the worse, spoil, turn: mutatum T. vinum, H. Of substitution, to change, replace, make a change in: mutatis ad celeritatem iuarma ornamentis, Cs. calceos et vestimenta tumque, S. tegumenta capitis, L. vestitum, put
loco, quit her dress

move away, remove:

Non

ness,

mutability

mentis.

mutatis,
alteration,

onis, /. [muto],

a changing, change,
: :

revolution, S.

mutation : victus, Cs. consili rerum, huius regiae rerum in deterius,


:

a turn for
change
:

the worse, Ta.


:

An

exchanging, exexercise

vestis, T.
traffic

officiorum,

mutual

change: cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare: ut vestem cum eo mutem, T. mutata secum fortuna, L. incerta pro certis, S. mutatos pro Macedonibus Romanos dominos, L. pace bellum, S. victoriae possessionem pace incerta, L. mitibus Mutare tristia, H.
:

ementium,
sive
:

by exchange, Ta.

To

exchange, barter, sell:


:

Hie mutat merces


:

mutatus,

adj. [ P. of medicamina, lu.

muto ],

different, succes-

surgente a sole, etc., H. mutandi copia, S. uvam Furtiva strigili, H. quamvis Milesia magno Yel:


muto
cum

: : :

nam
L.
:

:
:

535
sides,

lera mutentur, are sold dear, V. : eaque mutare mercatoribus vino advecticio, S. : res inter

inter se auxilium, L.

amores, H.

nee

S, S.

To forsake: prineipem, Ta.


[1

muto, onis, m. mutti5 (muti5),


2.
ter,

MV-J,
,

the penis,

H.

mutua nostris Dicta refero, make any answer, 0. As subst. n., reciprocity : in amicitia: pedibus per mutua nexis, vnth one another, V.

itus, ire [3
nihil, T.
:

mumble, speak low: Adeo muttito, nor must

MV-], to mutneque opus est

myoparo,
ship, privateer

Onis, m.,
:

= /ivoTrapwv, a small war-

piraticus.

it

even he whispered, T.

mutuatio,

onis,/. [mutuor],

a boiTowing,

mutue,

miituatus, P. of mutuor. adv. [ mutuus ], m,utualhj, in return


adv. [mutuus], mutually, in return.
atus, ari, dep. [mutuus], to borrow, ob:

myrica, ae, /., tamarisk (a fxvp'iKr], the shrub): tenues, 0. Pro v.: Pinguia corticibus sudent electra myricae (of an impossibility), V. laturas poma myricas speret, 0.

responderi.

myrmillo,

onis, m.,

gladiator, with

Gallic

mutuo, mutuor,

arms and a mormyr on

the crest,

C,

lu.

mutuari cogor, am tain as a_ loan : a Caelio obliged to borrow: pecunias, Cs. F i g., to borrow, take for use, derive, obtain, get, procure : subtilitatem ab Academia: ab amore consilium, L.

myrrh- see murr-. ToyxtetB., see murteta, myrteus (murteus), adj. [myrtus], of myrmyrtle- : silva, V. chestnut-brown, Tb.
tles,
:

coma, myrtle-colored,
n.,
:

i.

e.

myrtum
myrtus
fivp-og,

(mur-),

i,

mutus,

adj.

[3 MV- ],
:

without speech : pecudes Plur. satius est mutum esse quam dicere, etc. Not speakas subst. : grex mutorum, hi'utes, lu. ing, silent, mute : mutum dices, i. e*. 1 will not say a word, T. Omnis pro nobis gratia muta fuit, has not spoken a word, 0. vox, silent, 0. artes, the artes, sile7it arts arts of design (opp. eloquence) (not famous), V. Of place or time, silent, still: forum tempus magis mutum a litteris, i. e. in which there was better reason for not loriting : silenlia noctis, deep, 0.
: :
:

dumb, mute, speechless, agna, H. animalia, lu.

the myrtle, myrtle-berry

fivprov, the fruit of cruenta myrta, V.

(mur-), i {plur. nom. us, V.), /., a myrtle, myrtle-tree : viridis, H. bicolor (i. e. with berries red and black), 0. A spear of myrtle-wood: pastoralis, V.
:

mystag5gus, i, m., fivtrroyioyog, a guide to mysteries, verge?; valet de place.

mysterium,
gusta
ilia
(i.
:

i,

n.,

^ = fivaTrjpiov, a
:

secret

ser-

vice, secret rite, secret


e.

worship, divine mystery : ausacra Eleusinia) mysteria facere,


the festival

celebrate,

N.

Eomana,

secret
:

thing, secret, mystery:

of Bona Dea. rhetorum mythe

mutuus,
mille dare a tribunis
Cs.
:

adj. [muto], borrowed, lent: argenti mutuom, T. aes mutuum reddere, S. mutuas pecunias sumpsit, borrowed, mutuum frumentum dare, lend. As suhst.
:

steria

enuntiatis vestris mysteriis.


ae, m., =r fivarTjg,

mystes,
teries,

a priest of

mysrites,

0.
adj.,

n.,a loan: (verbum)

In

sumptum

aliunde, ut mutuo.

mysticus,

return, in exchange, reciprocal, mutual: tradunt operas mutuas, T. : officia : error, on both

mystic, mystical:

^= fivariKog, of vannus lacchi, V.

secret

mytilus, mytulus, see mitulus.

N.
es capitum nam quid sequar ? H. Introducing nablium, i,n.,a harp, Phoenician harp, 0. a parenthesis, for certainly, but : colenda iustitia uactus, P. of nanciscor. naenia, see nenia. est, cum ipsa per sese (nam alitor iustitia non esnaevus, i, m, [GEN-], a birth-mark, mole, turn, etc. Resuming the
;
:

wart : in articulo pueri


H., 0.

inspersos corpore naevos,

plur. Naides or once Nalas, 0. ), Naiades, um,/., rrNaiag or Naf?, a water-nymph. Naiad, 0. Addressed as Muses puellae Naides,
(
,

Nais

V.

nymph. Hamadryad, Nereid, H., 0.


I.

Introducing an explanation, /o7' (in prose beginning the sentence, except when enclitic with an interrog. word) is pagus appellabatur Tigurinus, nam civitas in pagos di:

nam, eonj. [GNA-].

visa est, Cs. : Pauca . . . Expediam dictis ; prohibeut nam cetera Parcae Scire, V. Belua multorum
:

thought after a ), parenthesis simul atque cognovit ( audi, audi, atque attende .), nam simul ac me audivit, etc. With illud or quod, introducing a minor consideration or an exception, /or, but: bene, quod Mens, Fides consecratur nam illud vitiosum Athenis, quod fecerunt Contumeliae fanum. Introducing an example or illustration, for example, for instance: sed vivo Catone multi oratores floruerunt. Nam et A. Albinus Nam Q. Metellus, etc. II. Introducing a reason, for, seeing that, inasmuch as : celebratote illos dies nam multi saepe honores dis inmortalibus iusti habiti
set
:
.

nascor

: : : :

namque
sunt, sed, etc.
:

526
.

condidere nam de melius puto quam parum dicere, nam quid ego de studiis una domus erat S. dicam cognoscendi semper aliquid, etc. luppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur, V. Mercuri (nam te docilis magistro Movit Amphion In replies, introducing lapides canendo), etc., H. the reason for an implied answer, /or, /or assuredSa. tamen tibi a me uullast orta iuly/, certainly : Ae. Nam herele etiam hoc restat, i. e. iuria (not yet) for that u to come hereafter, T. nos de nostra civitate eiciemus ? hunc Heracliensem veheraenter errat. Nam si quis putat In a quidem : in corpora rhetorical climax, with ne ipsorum, in liberos contumeliae editae. Nam avaalias urbis
.
.

Carthagine
:

silere

nardus, i, /, vdpdog, an Indian plant yielding nard-oil: lenis, 0. JVard-balsam, nard-oil: Assyria, H.

naris, is,/. [1 NA-],a nostril: media nare, 0. nares recte sursum sunt. Plur., the nose : reticulum ad naris sibi admovere: mediis in naribus Gibbus, lu.: tauri spirantes naribus ignem, V. TJie nose (as expressive of sagacity or of scorn) naribus Duces tura, smell, H. ne sordida mappa Corruget naris, cause you to turn up, H. omnis copia narium, s^oeet - smelling fiowers, H. naris emunctae senex, i. e. keen perception, Ph. acutae nares, H. homo naris obesae, dull, H. naribus uti, turn up the nose, H.
: : :
: :

ne sacrorum quidem spoliatione abstinuit, not even, L. In eager questions, beginning a clause, why? : Nam quae haec anus est, exanimata a fratre quae egressa'st meo? T. As quisnam igitur enclitic with an interrogative tuebitur P. Scipionis raemoriam mortui ? in inritia

narrabilis,
0.

e,

adj, [narro], that

may

be related,

nay

narratio, onis,/ [narro], a relating, narrating, narration, narrative : Narrationis initium, T. narrationes credibiles exponenda brevis, Ph.
:

narrator,
historian
:

oris,

m. [narro], a
:

relater, narrator,

certo habuere, quidnam consili caperent, S. num nam haec audivit ? T. quis est nam ludus in undis, V.
:

narratores faceti

rerum.
been

told:

narratum, i, n. [ narro ], that which has Hoc praeter narrata Responde, H.


1.

nam -que, conj., a strengthened nam, introducing a reason or explanation in close connection with what precedes. I, An explanation, /or, and in fact : Alcibiades ad omnls res aptus ; namque imperator fuit summus, N. virgini venienti
;

narratus, P. of narro.

2. (narratus, ns), m. [narro], a narration, narrative: narratibus hora Tempestiva meis, 0.

in forum (ibi namque in tabernis iitterarum ludi erant) manum iniecit, L. reason, /or, seeing II. that, inasmuch as : Caesar auxiliura tulit, namque eius adventu hostes constiterunt, etc., Cs. : gradu post me sedet uno, Namque est ille pater quod

to
set

narro, avi, atus, are [ for * gnarigo gnarus ], inake known, tell, relate, narrate, report, recount,
; :
:

erat meus, H.

i, dep. [NAC-], si res p. tibi narrare circa necem Caesaris, Ta. meet with, stumble on, light posset, quo modo sese haberet de te Fabula naron, find: anulum, T. aliquem summam pote- ratur, H. Angrivarios immigrasse narratur, Ta. statem, S. tempus discendi locum egregie muniAthamanas accendere lignum Narratur, 0. To tum, Cs. castra Gallorum intecta neglectaque, L.: say, speak, tell, recite, mention, describe : narro tibi tempus dea nacta nocendi, discerning, V. nomen qui argumentum narret, T. Eegem elegantem, poetae,wm,H. Of misfortune, to incur, encounter: Agricola posteritati narratus et tradescribe, T. quod sim nanctus mali, T. Of disease, to catch, ditus, Ta. narrat Naevio, quo in loco viderit contract: naetus est morbum, N. To light upon, Quinctium quantum distet ab Inacho Codrus, H. meet with, reach, find: vitis, quicquid est nacta, vapBrjKiov, an ointmentnarthecium, I, n., complectitur: idoneam ad navigandum tempestabox, medicine-chest: de narthecio promedicamenta tem, Cs. nactusque silentia ruris Exululat, having mere. reached the quiet country, 0. (narus), see gnarus. nans, nantis, P. of 1 no.
:

nanciscor, naetus or nanctus,


: :

forth : mihi istaec, T. initium narrandi facere, of tJie narrative, S. rem omnibus narrat omnibus emisse se: te sudavisse ferendo Carmina, H.: Narrat, ut virgo ab se Integra siet, T. in coraoemores eius, de quo narres diis res ipsa narratur male narras de Nepotis filio, tell bad news: mihi
: :
:

to get, obtain, receive,

nanus,
faciles,

I,

m., =: vdvog,

a dwarf,

lu., Pr.

Napaeae, arum,/, = varralai, the dell-nympJis


V.
I,

nascens, entis, adj. [P. of nascor], arising, young, immature: nascentibus Athenis cornu, lu.
:

narcissus,
purpureus, V.

m., =vapKi(T(Tog, the narcissus:

nardum,
nardroil:

I,

n.,

=zvdpdov, nara, nard-halsam,


H., Tb., Pr.

Achaemenium,

gnatus ), I, dep. [ GEN- ], to be ( born, begin life, be produced, proceed, be begotten: uxorem duxit, nati filii Duo, T. post homines natos, since men have lived: nascendi incerta condicio sine sensu huic rei p. natus hostis Antonius cum ex utraque (uxore) filius natus esset : ex mi-

nascor, natus


Romanis
:

nassa

: :


natura
natis.

: : : :

527
nates, ium, see
nati5,
onis, /. [

litibus

Quod

tibi filia

tus, 0.

et Hispanis mulieribus nati, L. nascitur ex me, lu. de tigride nade stirpe dei, 0. Erebo et Nocte nati
:
:

nascetur Oedipus Laio: Ascanius Oreusa matre amplissiraa familia nati adulescentes, natus dea, son of a goddess, 0. et qui naCs. To rise, begin, be produced, scentur ab illo, V. derive origin, spring forth, start, proceed, grow, be found: humi naseentia fraga, V. nascitur ibi
natus, L.
:
:

birth, origin : pater o n., the goddess of birth, breed, stock, kind, species, race, tHbe, set: C. optimatium vestra (Epicureorum) ardelionum. race of people, nation, people : omnes Ph. nationes servitutem ferre possunt: eruditissima

natione Car, N.

A A

P e

GEX- ], a
r s

Graecorum.
natis,
is,/., the

plumbum album,
rise,

is

found, Cs.
:

V.

nascens luua, H.
. .

an Lucrinum ad saxum mine collis nascebatnr,


:

Nascere Lucifer, Circaeis nata forent ostrea, lu. : ab eo flu:

rump, buttocks:

diffissa nate,

11. Plur.,

lu.

rose, Cs.

g., to

arise,

spring forth, proceed, be produced: qua ex re factiones nascuntur, Cs. facinus natum a cupiditate ex hoc nascitur ut, heiice it f rumenta nata sunt
:

folloics that.

nassa or trap for fish


nassa exire
:

ae, /. [ NA- ], a weel, wickerhence, fig., a snare, net: ex hac inclusus carcere nassae (aeger), lu.

naxa,
;

nativus, adj. [GEN-], tJiat has arisen by birth, born : opinio est, natives esse deos, i. e. not eternal. Imparted by birth, inborn, innate, original : in alquo lepor, N. sensus. Produced by nature, not artificial, natural, native : (silva) pro nativo muro obiecta, Cs. urbis praesidia coma, genuine, 0. In gvaxn., primitive : verba.

nasturcimn (-urtium), i, n. [nasus+TARC-],


a kind of cress, C, Y. nasus, I, m. [1 NA-],
sus quasi
the nose
:

ad uncus, T.
:

na-

murus oculis interiectus pravus, H. The nose, sense of smell : non quia nasus Illis nulThe nose (as expressing scorn or lus erat, H. naso suspendis adunco Ignotos, H. susatire) spendens omnia naso, H. A nozzle, spout: calix nasorum quattuor, lu.

nasutus,
nosed, H.
distringis

adj. [nasus], with

a large

nose, large-

Sarcastic^ scornful:

scripta, nasute,

mea, Ph.

or gnata, ae,/. [natus], a daughter, Enn. si quis gnatam pro muta devovet agna, ap. C. H. Maxuma natarum Priami, Y., 0.
: :

nata

nat5, avi, atus, are, freq. [no], to swim, float natandi causa venire natant pisces aequore, 0. Canis per flumen natans. Ph. natat uncta carina, crura natantia, webbed feet, 0. placidis floats, Y. undis, 0. naufragus natans, tossed about : Nocte natat serus freta, swims, Y. Tiberinum, lu. quot piscibus unda natatur, 0. To spread about, broaden : qua Tiberinus campo liberiore natat, 0. To swim, overflow, be ovetflowed : natabant pavimenta vino plenis Rura natant fossis, are inundated, Y. Of the eyes, to swim, be feeble, fail : moriens oculis natantibus Circumspexit Athin, 0. To move about, waver, hove}', move to and fro : ante oculos natant tenebrae, 0. Pig., to fluctuate, waver, be uncertain : in quo tu mihi natare visus es pars multa (hominum) natat, H.
: : : : : : :

natrix, Icis,/ [no], a water-snake.

natura, ae,/, birth: Natura illi pater es, T. natalicius, adj. [natalis], of the hour of birth, natura f rater, adoptione filius, L. Nature, natuof a birthday, natal: Chaldaeorum praedicta, a ral constitution, properrty, quality : propria natura lardum, lu. As animae qualis esset natura montis, qui cognoscecasting of nativities : sidera svhst, f (sc. cena), a birthday entertainment : Dat rent, misit, Cs. tigna secundum naturam fluminis nataliciam in hortis. procumberent, natural course of the river, Cs.
:

natalis, e, adj. [natus], of birth, birth-, natal ubi erit puero natalis dies, T. dies vere natalis huius urbis astrum, H. lux, 0. Delos ApolliAs subst. m. (sc. dies abl. nanis, birthplace, H. tall), a birthday: ad urbem (veni) tertio Non., natalis grate numeras ? H. meus, natali meo The god of natalibus actis Bis senis, 0. Y. Plur. m., birth, origin, lineage, fambirth, Tb., 0. ily : tuis natalibus Inveniet quisquam sublimius ? mulier natalibus clara, 0. lu.
.

Nature,
:

insula natura triquetra, i. e. in sJiape, Cs. naturas apibus quas luppiter ipse Addidit, expediam, Y.
:

natural disposition, inclinatioH, benty


:

natans,

antis,

m. and /. [P. of nato], a swimexei'cise

temper, character : f era inmanisque prolixa benemitis contra naturam suam esse, L. ficaque mihi benefacere iam ex cousuetudine in naturam quasi altera, a second vertit, has become natural, S. nature: Naturam expelles furca, tamen usque Tlie order of the world, nature, course recurret, H. of things : quod rerum natura non patitur naturae satis facere, i. e. die: naturae concedere, S.
: :

mer, fish: genus

omne natantum, Y.

Person.:

ratio a natura data: omnis natura The world, universe, volt esse conservatrix sui.

natatid, onis,/. [nato], a swimming, in sioimming : natationes atque cursus.

natator,

oris,

m, [nato], a swimmer, 0.

nature: totius naturae mens atque animus. An element, thing, substance: quinta quaedam: edax, 0. The organs of generation.

: : : :


navigatio

: : :

naturalis
naturalis,
one's oiun
71.:
:

528

e,

filius,

adj. [ natura ], natural, L. decfjris Munus, 0.


:

As

by birth,

alquid uaturale habere, innate capacity.

Of

subst.

the nature of things, produced by nature, according to nature, natural : societas: lex: bonum: ma-

lum, 0. desiderium corpovum, L. concerning nature.


:

quaestiones,

naturaliter, adv. [ naturalis ], naturally, conformably to nature, by nature ; divinare alacritas naulum (-Ion), T, n., =. vavXov, boat-fare, boatinnata omnibus, Cs. hire : post omnia perdere naulum, lu. 1. iiatus (gna-), adj. [P. of nascor], born, vavcia, sea - sicknausea ( nausia ), ae, /., made, destined, designed, intended, produced by nat- ness : nausea confecti, Cs. navigare sine nausea ure, fit : huic natus rei, ferundis miseriis, T. non fluentem nauseam coercere, vomiting, H. loca insidiis, L. sibi soli vir ad omnia summa are [nausea], to be sea-sick, C, naused, canor mulcendas natus ad auris, 0. in vanos tuTo be squeamish, be qualmish, vomit: modo H. multus gens, L. Nos fruges consumere nati, H. Fig., to belch forth, give vent to, ne nauseet. animal tolerare labores, 0. nati in usum laetitiae titter: To cause disgust : stultitia, Ph. ista. dira in periuria linguae, 0. scyphi, H. adversus nauseola, ae,/. dim. [nausea], squeamishness. Romanos hostis, L. animal propter convivia, lu. nauta, ae, m. [for navita, from navis], a sailor, Plur. n. as subst. : terra nata, productio7is of seaman, mariner, boatman : Charybdis infestanauConstituted by nature : non scripta sed nata lex versus male, H. In the tis nautas comparari, Cs. pavidus, H., Y., lu. ita natus locus est, L, phrases, pro re nata, or ( old ) e re nata, under vavnicog, of ships, of sailors, nauticus, adj.,
:

naufragus, ac?;. [navis +FRAG-], that suffers shipwreck, shipwrecked, wrecked: Marium Africa nauf ragum vidit corpora, V. simulacra, of tJie shipwrecked, 0. As subst. m., a shipwrecked person: natans: naufragus assem Dum rogat, lu. That causes shipwreck, shipwrecking: mare, H. unda, Tb. monstra, 0. F i g., ruined : aliquis patrimoni. Plur. m. as subst. : naufragorum manus.
: :

present circumstances, as matters are : ut in iis pro non incommode possint esse: E re nata melius fieri baud potuit, T. With a phrase expressing time, old, of the age of: eques annos prope XC natus Cato annos octoginta natus excessit e vita, at the age of With maior or minor annos natast sedeeim, Non maior, T. minor quinque et viginti annis natus, N. homo annos maior quadraginta, over forty years old: liberi maiores quam quindecim annos, L. With phcs or amplius : annos sexaginta natus es aut plus, T. non amplius novem annos natus, N. As subst. m., a son : crudelis, V. caritas, quae est inter natos et parentes, children : Cum pecore et gnatis, H.
re nata

ship-, naval, nautical

rum rerum,
Plur.
tn.

scientia nauticapinus, i. e. ship, V. as subst., sailors, seamen, L.


:
:

verbum
H.
:

Cs.

vela,

navalis, e, adj. [navis], of ships, ship-, nautical, naval : pugnae disciplina castra, to protect the
: :

ships, Cs.

in classe acieque navali esse, L. : forma, the shape of a ship, 0. corona (for a naval victory), V. : navali aere columnae, of brass from
: :

2.

(natus, us), m. [GEN-], only

abl. sing.,
:

birth, age, years (in

phrases expressing age) pater grandis ^atu, very old: Soap tins de plebe magno natu, an old man, L. maior natu quam Plautus, older: qui sum natu maxumus, T. maxiraus natu ex iis, the oldest, L. natu minimus, the youngest: maximo natu filius, his eldest son, N.
: : :

of captured ships, V. socii, seamen, L. duumviri, for repairing and fitting out a fieet, L. Plur. n. as subst., a place for ship-building, shipyard, dock, dock - yard : de navalium opere: ubi nunc navalia sunt, L. deripientque rates alii naSing. educta navalibus pinus, 0. valibus, Y. ship's furniture, tackle, (poet.): siccum, 0. rigging : navalibus, armis ad omnia parati, L. navalia demus, Y.
the beaks
:

(navarchus),
ly
:

see nauarchus.

nave (gnave), adv.

[navus], diligently, zealouscuncta a Bestia imperata f acere, S.


vessel,

nauarchus,
captain
:

gen. with a negative,

navicularius, adj. [ navicula ]. P r op., of a [CNV-], a nutshell, trifle ; only small vessel. Hence, as subst. m., a boat -owner, nothing no value, good for of subst. (sc. ars), the business of As ship-master. non habeo nauci Marsum, value not a straw. hiring out boats, shipping business. naufragium, i, n. [ navis + FRAG- ], a shipnavifragus, adj. [ navis + FRAG- ], causing wreck : multi naufragia fecerunt. P r o v. istodangerous : Scylaceum, Y. f retum, 0. shipwrecks, rum naufragia ex terra intueri, in safety behold navigabilis, e, adj. [navigo], navigable: amtheir ruin. Fig., shipwreck, ruin, loss, destruction fortunarum gloriae factum tabula ex nauf ragio, nis, L. mare, L. litora, Ta. a plank from a wreck. The shattered 7'emains, navigati5, onis, /. [navigo], a sailing, navigawreck, remnants : naufragia Caesaris amicorum tion, voyage : inpedita propter inscientiam locorei p. Mollia naufragiis litora posse dari, 0. rum, Cs. navigationi se committere.

m., vavapxog, a ship-master, sepultura nauarchi.


i,

boat, skiff

navicula, ae, /. dim. [navis], a small parvula, : praedorum naviculae


:

Cs.

(naucum),

i,

n.


navigium
'navigium,
:


: :

::

529
not
;

ne
so iu

1 AG-], a vessel, ship, i, n. [navis qui essent appulsi navigiis navigiis Fragmina navigii, 0. incidit Eurus, V.

bark, boat

avi, atus, are [navis + 1 AG-], to sail, plenissimis velis periculum navigandi idonea tempestas ad navigaiidum, Cs. quo tempore ceteri praetores consueverunt navigare, go by utrum ista sea : Naviget, serve as a sailor, H. quae homines arant, navigant, classis navigarit all men's achievements in navigation, etc., S.

navig5,
:

cruise

Pro v.:

in safety, T. To sail over, navigate: Tyrrlienum aequor, V. iis enim inmensi lacus classibus navigati, Ta. To sail, remove, proceed ventis istim navigatur.
in porta navigo, i.e.
:

am

as nefas, nemo, etc. cubitis ne after, a paraltior. ticular word or phrase, an emphatic negative, not even : ne sui quidem id velint, uon modo ipse : ne ne in fanis quidem sine in hospitis quidem qua ne intellegi quidem ulla virtus potest neque enim ipsius quidem regis abhorrebat animus, L. nulla species ne excogitari quidem potest ornatior: Caesar negat se ne Graeca quidem meliora legisse. With qtuyque for quidem: quando ne ea quoque temptata vis proficeret, L. In prohibitions: ah ne saevi tanto opere, T. irapius ne audeto placare, etc. : Ne, pueri, ne tanta animis adsuescite

With a comp.: columella tribus Standing before, with quidem


. . ,

many compounds,

quam

ne post conferas Culpam in me, T. si ne repugnetis Ne forte creiam certe navigat, 0. das, etc., H. Usu. with subj, perf : ne vos mornavis, is (ace vem or vim; abl. vi or ve),/. tem timueritis misericordia comraotus ne sis ne [NA-], a ship : naves longae, shijjs of war, L, transieris Hiberura, L. In wishes and prayers praetoria, the admiraVs, onerariae, transports, L. ne id luppiter 0. M. sineret, m?^A< Jupiter forbid L. eonstratae, decked, L. tectae naves et leviores it I L. ne vivam, si scio, may I die, if I know. auri an paleae, laden apertae, without a deck, L. In concessions: nemo is, inquies, umquam fuit. adoruare, icith gold or chaff: navim ascendere, S. Ne f uerit ego enim, etc., grant there was not : ne
celeriter belli

impetus navigavit.

To swim:

bella,

V.

Veritas extorquebit,

deducere, launch, Cs. terrae adplicare navis, subducere in aridum, Cs. agere, work, H. L. mercibus implere, lu. solvere, set sail, Cs. cum ad villam navis appelleretur, landed: navem is qui navem gubernasf regit, was shipwrecked, T. sem in navibus vebi navium tutela, the image of a deity as guardian (at the stern), 0. puppis rostro Phrygios subiuncta leones (the image at the prow gave the name to tlie vessel), V. dura navis, Dura f ugae mala, hardships of the sea, H. P r V. navibus atque Quadrigis petimus bene As the name vivere, i. e. with might and main, H. of a constellation, Navis Argolica, or simply Navis, Fig., of a state or community, a the ship Argo. ship: una navis est iam bonorum omnium rei p.: navis, referent in mare te novi Fiuctus H.
Cs.
:

dolor; malum certe est: quo, ne opprimare, mente vix constes, though yoii be not crushed. In restrictive clauses sint misericordes in furibus aerari ne illi sanguinem nostrum largiantur, etc., only let them not, S. Quidvis cupio, dum ne comperiar, etc., T. dum ne admoveret modo ne nauseat. In climax, much less, not to m,ention : quippe secundae res sapientium animos fatigant ne illi conruptis moribus victoriae temperarint, much less could they, etc., S.
sit

sane

summum malum

me vero nihil istorum ne iuvenem quidem movit umquam ne nunc senem, m,uch less nom Jam old.

Y.

In expressions of purpose or
that not,
lest,

result.

With
:

ut,

navita,

ae,
;

m. [navis], a

sailor,

seaman, mari'*

ner, C. poet.

haec mihi cura est maxima, ut nequoi mea Longinquitas aetatis obstet, exstiti uti ne omnino desertus esset T. ut causae communi salutique ne deessent. With qui: Ego id agam, mihi qui ne detur, that she be not
so that not
:
:

navitas (gnav-),
assiduity, zeal.

atis, /. \r\2^y\xs],

jpromptness,

given

naviter (gnaviter),
Busily, utterly
:

ac?y.

[navusj,
:

diligently,

actively, zealously: pertendere, T.

pugnare, L.
to

impudens.

to me, T. II. As conj., in clauses of purpose, that not, lest, to prevent : darent operam, ne quid res p. detrimenti caperet, S. obsecrare, ne quid gravius in f ratrem statueret, Cs. vide, ne After expressions of fear or anxiety, tibi desis.
:

navo,
perform

avi, atus, are

[navus],

do zealously,
prosecute
:

lest,

diligently, accomplish,
:

T.

effect,

operam, Cs.

tibi

der assistayice: quod hue venerim, to have succeeded in


in.

operam meam studiumque, reniam mihi videor navasse operam,


:

ne,

With a
peium

that : vereor nequid Andria adportet mali, metuebat ne indicaretur esse metus coepit, pavor, ne mortiferum esset volnus, L. etc., 0.
:

negative, that not, lest not


:

erit

verendum

f ortiter
:

mihi ne non dicat

unum

acie navare operam, act vigorously, L.


:

Bruto

nolit dimittere.

vereor ne senatus PomAfter expressions of hin:

studium tuum

bellum, Ta.
adj.
:

navus (gnavus),
assiduous, active
:

[GNA-],

busy, diligent,

homo

aratores,

derance or warning, that not, lest : cavete, iudices, ne nova proscriptio instaurata esse videatur deterrere te ne popularis esses, from being a demagogue: unus, ne caperetur urbs, causa fuit, L.
2.

naxa,

ae,/., see nassa.

-ne
I.

(-n' or -n),part. enclit.

1. ne, adv.

and

conj. [2

NA-].

As

adv.j no,

1 n].

As

adv.,

[weaker form of added in a direct question, as

34


: : : :

ne
:

530

necessano

an interrogation mark, to the first or principal bat: Dixerat haec Tellus, neque enim tolerare With non (sometimes Avritten word of the clause meministine me in senatu potuit, etc., 0. dicere? do yon, remember? etc.: potestne rerum necnon), introducing an emphatic affirmation, and maior esse dissensio ? quiane auxilio iuvat ante assuredly, and certainly, and besides, and indeed: Affixed to an interrogative pro- neque haec tu non intellegis Tunc raihi praecilevatos? V. Quone malo mentem concussa ? timore pue, nec non tamen ante, placebas, 0. neque non noun Poet., as a mere deorum, H. uterne Ad casus dubios fidet sibi me tamen mordet aliquid. Expecting an affirmative answer: connective, also, besides, as well, too: Nec non et certius? H.

es

Expecting rectene interpretor sententiam tuam ? a negative answer potestne virtus servire ? poII. As covj.^ in an indirect questesne dicere ? tion, whether: ut videamus, satisne ista sit iusta defectio Publilius iturusne sit in Africam scire. Pleonastic with utrum, followed by an: est etiam ilia distinctio, utrum illiidne non videatur aegre ferendum ... an, etc. In the second alternative of an interrogation, or (for an): Smyrna

gemini custodes Praecedunt, V. With dum, (sometimes written necdum), and not yet, nor yet :
si

scis,
:

neque

dum Roma

profectus, scribas,

etc.

necdum tamen ego Quintum conveneram.


. . . .

quid et Colophon ? maiora minorane f ama ? H. ut in incerto fuerit, vicissent victine essent, L. or : neque interesse, ipsosKepeated, whether ne interficiant impedimentisne exuant, Cs. Collectosne bibant imbris puteosne, H..
. . . :

3. ne, interj. (not nae), truly^ verily, really, indeed (only vi\i\\ pron. pern, ov demonst.): Ne tu ne ego baud paulo istas insultabis frustra, T,
:

ne tu, etc. ne With other words of affirmaille: ne iste, T. tion ne ille, medius fidius medius fidius ne tu edepol ne meam operam, etc., T. nebula, ae, /. [NEB-], mist, vapor, fog, smoke, saeptus nebula, V. nebuexhalation : tenuis, V. lae pluviique rores, clouds, H. nebulae, quas exigit ignis, smoke, 0. Vellera nebulas aequantia tractu,

hunc animum malim quam,

etc.

Introducing a negative clause of purpose, result, command, and not : recordare enim nec hoc pertimueris profanum esto, neque scelus esto, L. Transque caput iace, nec respexeris, V. ( diem ) lucro Appone, nec dulcis amores Sperne, H. date munera templis, Nec timida gaudete fide, 0. Nec tu mensarum morsus horresce, V. nec tempora perde precando, 0. nunc ut ea praetermittam, neque eos appellem, etc. ut secundae classis vocarentur, nec umquam descenderent, L. orare coepit, ne enuntiaret nec se proderet, N. conspirasse, ne manus ad os cibum ferreut, nec os acciperet datum, L. P r a e g n., ami not even, not even, and too : cum praesertim nec nos temperemus imperils, L. ne quid praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent, L. equi non velocitate conspicui sed nec docentur, etc., T. Without connective force, not : magistratus nec oboedientem civem coerceto alter, qui nec procul aberat, L. II. With a correlative particle. With neque or nec, neither nor : nam
or
. .
: : : :

stellis nebulam spargere as mist, 0. thrust your gloomy company on the girls, H. nebulae dolia summa tegunt, a cloudy scum, 0. Fig., darkness, obscurity: erroris, lu.
i.

e. delicate
i.

candidls,

e. to
:

nebulo,
scamp, T.
cloudy,

onis, in. [nebula],


iste,

a paltry fellow,

idler,

H.
adj. [nebula], /wZ^

nebuldsus,

of vapor, foggy,

dark: caelum.
or

nec

neque

(in nee the negation is

more

prominent, in 7ieque the connective), adv. and conj. I. Without a correl. particle, and [1 ne+que]. not, also not, nor : quia non viderunt, nec sciunt: delubra esse in urbibus censeo, nec sequor maNegativing a single word ilia se negos, etc.

gat,

Neque eum aequom


nec notis ignibus
:

ait facere, T.
arsi, 0.
: :

Et

vidi et
ludi-

peril,

nec dubie

neque tum peccavi, cum neque cum, etc. mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos haec si neque ego neque tu fecimus, T. Sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam, lu. nemo umquam neque poeta neque orator fuit, qui, etc. Followed by et or -que in an affirmative clause, on the one hand not and on the other hand; not only not but also : id neque amoris mediocris et ingeni summi iudico ut neque vestitus praeter pellis haberent quicquam, et lavarentur in fluminibus, Cs. ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poena vos salvi esse possitis. Preceded by et in an affirmative clause, on the one hand on the other not, not only but also not : ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo: patebat via et certa neque longa.
certe
:

nec idcirco minus neque eo minus, L. neque eo secius, N. With adversative particles, nor yet, nor however, and yet not, but yet not : castra propere raovit Neque tamen Antonius procul aberat, S. nec despero tamen neque vero multum interest. With enim, not, and in fact not not, and yet for neque enim erat cuiquam dubium nec enim licebrio esse miserias suas, L.

nec-dum

or

nec dum,

see nec.

necessarie,

adv. [necessarius], unavoidably:

demonstrans, irrefutably.

uecessarid, adv. [necessarius], unavoidably, inevitably: coacti necessario se aperiunt, T. dicendum est rem Caesari enuntiare, Cs. copias
:
: :

pa rat,

S.

: :

necto
oblitus.

: : : :

necessarius
necessarius,
essary,

531

adj. [necesse], unavoidable, inev-

municipium, quorum mihi magna necessitudo est


familiaritatis necessitudinisque

itable, indispensable, pressing, needful, requisite, nec-

Plur.,

conclusio leges causa ad locus huic disputation! neproficiscendum, Gs. cessarius de ix.xQic\\Aa,, essential : castra ponere necessarium visum est, L. necessaria re coactus, by necessity, Cs. tarn necessario tempore, time of longius necessario procedere, too far, need, Cs, ut dilucide narremus necessarium est. Cs. Plur. n. as subst. : ad necessaria ferenda, the necConnected by natural ties, essaries of life, Cu. belonging, related, connected, bound: homo (a fa-

compidsory :

persons connected, relatives, connections, friends inter suas necessitudines flere, Cu. F i g., a necessary connection: numerus neque habebat aliquam necessitudinem cum oratione.

n. [2 NEC-], a necessity ; only nom. with esse, it is unavoidable, is necessary : in eum iam res rediit locum, IJt sit necessus, T. Quasi necessus sit, ie uxorem ducere, T.
,

(necessum, necessus,

adj. n., old for necesse, L., dub.)

ther-in-law), N.
relative,
:

As snbst. m. and /., a relation, kinsman, comicction, friend, client, patron sui, S. meus f amiliaris ac necessarius virgo huius propinqua et necesssaria.
:

nec-ne, adv., or not, in the second part of an indirect alternative question: quaero, potueritne
Roscius suam partem petere necne: quaeram, utrum emeris necne: utrum proelium committi ex usu esset necne, Cs. nunc habeam necne, in:

necesse,
esse

nom. and ace. sing, n., with or habere) [2 XEC-], unavoidable, inevitable,
adj. (only
:
:

necessest accipere Thaidem, T. quanto detrimento necesse sit constare num orane id aurum in ludos convictoriam, Cs. virgis te ad necem caedi surai necesse esset ? L, necesse erit quasi non necesse sit nobis contenhomo cui necesse est mori necesse dere, Cs. haec fuisse ut concursus ex tota Graecia fierent fateare oratio aut nulla sit necesse est, aut, etc. necesse est, H. nihil fit, quod necesse non f uerit non habebimus necesse semper concludere non verbum pro verbo necesse habul reddere. Needful, requiMte, indhpensabU, necessary : id quod tibi necesse miuime fuit, facetus esse voluisti.
indispensable, necessary
:

certum est, T. quid interest proferantur necne ? fiat necne fiat, id quaeritur. Rarely in a direct question sunt haec tua verba necne ?
:

nec-n5n, see nee. nec5, avi (late, necui), atus, are [1 NEC-], to kill, slay, put to death, destroy (usu. without a weapon): Adherbalem excruciatum, S. igni necari, Cs, alquem verberibus plebem fame vir: : :
:

H. longa morte, V. colubra necuit hominem, Ph. ^Fig. ne ab iis ipsa (res
gis ferroque necai-i,
p.) necaretur.

nec-opinans
not
expecting,

or nee opinans, antis, adj., unaware: Ariobarzanem insidiis

necopinantem
nQ.txx^'],

liberavi.

{gen. plur, tatium, Cs. ), /. [necesse], unavoidableness, inevitableness, necessity, compulsion, force, exigency: illam a me distraint necessitas, T. necessitatis crimen, non voluntatis necessitati parere: necessitas huius muneris rei expressa necessitas obsides dandi Rop. obveuit
atis
: :

necessitas,

necopinat5

nee opinato, adv. [necopievenire: malum exortum, L. nec-opinatus or nee opinatus, adj., unexor unexpectedly
:
:

manis, forced upon the Romans, L. nescio an maiores necessitates vobis fortuna circumdederit, tardi Leti, H. Fate, destiny, law of nature: L. divina ut vita, quae necessitati deberetur necessitate, naturally : f ati, L. suprema, death, Ta.
:
:

pected: hostium adventus bona: fraus, L. Flur. n. as sicbst., the unforeseen : necopinatorum naturam considerare. In the phrase, ex necopinato, unexpectedly, unawares, L.

nec-opinus
mors, 0.

guard :

or nee opinus, adj., unexpected Not expecting, unsuspecting, careless, offipsum accipiter necopiuiim rapit. Ph.:

mors est necessitas naturae. Necessity, need, want: hostis, 0. vUrap, nectar, drink of the nectar, aris, n., suarum neeessitatum causa, Cs. vitae necessitatiQuos (deos) inter bibit bus servire publicae, L. quod pro honore accep- gods : nectare laetari
:

tum etiam

necessitatibus subvenit, Ta.

Connec-

nectar, H.

friendship : magnam necessitatem possidet paternus sanguis, bond of affection. Person., the goddess of necessity : saeva, H.
tion, relationship,

siccato nectare Yolcanus, lu. odoratum, balm, 0. : (apes) distendunt nectare cellas, i. e. honey, V. : oves . . quae fertis in ubere nectar, i. e. milk, 0. : quae (oscula) Yenus Quintii
:
: .

necessitudo,

inis, /.

[necesse], necessity, com-

parte sui nectaris imbuit,

i,

e. sweetness,

H.

pulsion, inevitableness, want, need, distress: puto

nectareus (neetarius),
nectar, nectared: aquae, 0.

adj.,

= veKrapeog, of

hanc esse necessitudinem, cui nulla vi resist! potest non eadem nobis et illis necessitudo impen:

det, S.

union, liberorum ea necessitudo, etc., S. quocum mihi omnes necessitudines sunt, ties of friendship :
:
:

connection, pej'sonal relationship, friendship, intimacy, bond:


rei
p.,

Ta.

close

neet5, xui, xus, ere [2 NEC-], to bind, tie, fasten, join, fasten together, connect : tribus nodis ternos colores, V. Lamiae coronam, weave, H.
:

sponsae laqueum, H. flava caput nectentur Y. bracchia, clasp, 0. comam myrto^ 0.


:

oliva,

Of


necubi
:

533
fasti

neglego
Liquimus ? H. Of days, unhallowed, unproon which courts or public assemblies must

debtors, to detain, imprison, bind, fetter, confine : ita iiexi soluti, nectier (civis) postea desitum cautumque in posterum, lie necterentur, L. : nexi ob aes alienum, L. Fig., to affix, attach: ut ex To join, fasten together, alio alia nfictantur.

pitious,

connect, interweave:

necessitate nexae Poeno, contrived, L.

rerum causae aliae ex aliis ne cui dolus necteretur a


:

causas inanis, devise, V. canoris Eloquium vocale modis, set to harmonious


measures, lu.
:

not sit: ille (Numa) nefastos dies fastosque fecit, L. (dies) per quern tria verba silentur (i. e. on which the praetor does not utter his words of authority do, dico, addico), 0. Unlucky, inauspicious : Ille et nefasto te posuit die, etc., H. ne terra vietoriae suae, L.
:

tecum

iurgio,

i.

e.

quarrel, 0.

negans, antis, F. of nego. negantia, ae,/. [nego}, a


negatio,
negationis eius
:

denying, negation.
:

necubi,
lest

adv.
L.

[ne+*cubi

(ubi)], that nowhere,

anyiohere:

cavere, necubi hosti

opportunus

onis,/. [nego], a denial, negation


facti.

vis

fieret, S., Cs.,

negatum, i, n. [P. of nego], a forbidden thing necunde, adv. [ne + *cunde (unde), that from cupimus negata, 0. anywhere: necunde, etc., L. no place, lest from negito, avi, ^ve,freq. [nego], to deny steadne-dum, conj., hy no means, much less, still less, fastly, persist in denying: alqd esse: rex primo Nenot to speak of: satrapa numquam queat negitare, S. renuit negitatque Sabellus, H. nedum tu possis, T. optirais temporibus onis, /. [neglego], a neglecting: neglectio, dum bis temporibus possimus ue voce quidem amicorum, towards. indifference ulla vis fieret, L. et aegre ut nedum incommoda, inermem tantam multitudinem, nedum armatam, 1. neglectus, adj. [P. of neglego], neglected, Affirmatively, not to say, much more slighted, despised : ipsi inter nos sustineri, L. castra, L. reli-

adulationes etiam victis Macedonibus graves, nedum victoribus, much more should they prove vicqui vel in pace bellura excitare possent, tors, L. nedum in bello, etc., L.
:

gio, Cs.

capilli, dishevelled,

0.

neglect

2. (neglectus, us), m. [neglego], a neglecting, : res ne utiquam neglectu mihist, T,


(not neglig-, necl-), entis, adj. with
],

neglegens
comp.
[

impious, heinvehious, execrable, abominable : scelus geus, V. As subst. n. : memores fandi culum, L. fraus, lu. atque nefandi, i. e. impiety, V. omnia fauda nefanda, Ct.

ne-fandus,
:

adj., unmentioyiahle,

P. of neglego
f eceris, T.
;

heedless,

careless,

uncon-

cerned, indifferent, negligent, neglectful: neglegen-

tem (eum)
ret,

duces

ne qua populus labo:

H.

legum,

rei p. neglegentior.

heedless, careless,

improvident

in

Of property, sumptu adule:

uefarie, adv. [nefarius], impiously, execrably, abominabli/ : multa f acere pater occisus.
:

scentia, L.

nefarius,
luntates
:

adj. [nefas], impious, execrable,


:

abom:

inable, oiefarious

consilium, S.
:

facinus

scelus, Cs.

As
:

Atreus, H.

vo-

neglegenter (neglig-), adv. with comp. [neglegens], heedlessly, carelessly, negligently : rem tarn Neglegenter agere, T. scribere alqd : neglegen:

subst. n.,

tius

adservatum.
(not neglig-), ae,/. [neglegens],
:

heinous
cios
:

act,

crime: commemorare nefaria in so-

neglegentia

rem

p. nefario obstringere, L.

carelessness, heedlessness, negligence, neglect


:

(locus)

ne-fas, n. indecl., something contrary to divine praeteritus neglegentia, T. epistularum, neglecting diligenlaw, an impious deed, sin, crime : quicquid non li- to write ; cf. epistularum neglegentia officia tua mihi nefas tia, coldness : quaedam etiam neglegentia est dilicet, nefas putare debemus nefas est dictu, f uisse, etc. quibus gens Nam neque neglegentia tua id fecit, out of est oblivisci fas atque disrespect to you, T. caerimoniarum, L. sui, Ta. deserere patronos, Cs. nefas est nefas, 7'ight and wrong, V. per omne fas ac nefas, negleg5 (not negligo,neclego), exi (neglegisset, in omne nefas se parare, 0. in evei'y way, L. S.), ectus, ere [nee 4- lego], to disregard, not heed, Summum crede nefas animam praeferre pudori, not trouble oneself about, not attend to, slight, neglu. Of a person, a wretch, monster: exstinxisse lect, be regardless of, be indifferent to: Neglegitur As inteij., horrid! shocking ! ipsa, T. mandatum rem familiarem, N. neglecti nefas, i. e. Helen, V. dreadful!: quatenus, lieu nefas! Virtutem inco- agri, H. hoc facere, Cs. diem edicti obire neglelumem odimus, H. sequiturque, nefas Aegyptia xit de Theopompo negleximus. To make light coniux, V. An impossibility : levius fit patientia of, not care for, slight, despise, disregard, contemn, Quidquid corrigere est nefas, H. neglect : segnior fit, ubi neglegas, when you neglect
.
.

nefastus,
religious,

adj. [nefas], contrary to religion, ir:

him,

S.

nefasta dicere, XII Tabb. ap. C. As subst. n. (sc. crimen), a wicked deed, abomination, profamty : quid iutactum ne-

impious

iniusta

mea
Cs.
:

salute

Pecuniam, T. periculum capitis sui prae cum et bellum ita necessarium sit, ut
:

neglegi

non

possit

Aeduorum
i.

iniurias, overlook,
:

hac parte neglecta,

e.

unpunished, Cs.

ver-


nego

:: : :

nempe
:

: :

533

ba verbis quasi coagmentare neglegat, disdains: thyna negotia, H. Difficulty, pains, trouble, labor: committere f raudem, to make light ofperpetrating, satis habeo negoti in sanandis volneribus tibi negotium f-dcesseve, give trouble: refici maguo neH. Theopompum confugere Alexandream. nego, avi, atus, are [3 AG-], to say no, deny, re- gotio, Cs. nuUo negotio, i. e. easily: quid negoti
:

fuse (opp. aio) Negat quis ? nego. ait ? aio, T. Diogenes ait, Antipater negat nunc aiunt, quod tunc negabant: non facile Gallos Gallis negare negant quicquam esse bonum, nisi, potuisse, Cs. damnare negatur banc Venerem pietas, 0. etc. casta negor (sc. esse), they say lam not, 0. negat
:

est haec poetarura


the situation, S.

matter, thing, affair


:

portenta convincere ? quod negotium poscebat, ineptum Teucris ilia lentum ne.
.

id

gotium, a slow affair.

nem5
ace.

(rarely
;

nemo,

0., lu.),

dat.

nemiul,

neminem

abl.

once nemine, Ta.

(class, writers

suorum credere borrow the plur. and the ge7i. and abl. sing, from nullus), m. and/, [ne+homo], no man, no one, noNot to assent, deny : body: JN'emost miserior me, T. facio pluris omthe first: negat ne suspicari. factum est non nego, T. omnia, quae certa non nium hominum neminem omnium mortal ium erimt, pro certo negato: negaturuin aut me pro nemo Sthenio inimicior, quam, etc. In the phrase, M. Fulvio, aut ipsum Fulvium censetis ? L. mitto nemo non, every one, everybody, all : aperte adulanenim doraestica, quae negari possunt, e. the proof tem nemo non videt, nisi, etc. nemo potest non In the phrase, non nemo, majiy ofivhich can be suppressed: negare non posse, quin beatissimus esse. Not to consent, deny, refuse : a one, some one and another, somebody: video de istis rectius sit, etc., L. (oscu- abesse non neminem non nemo improbus. invitatus ad haec negabit, will decline, lu. With numquam reo cuiquam tarn nisi, none but, no one not, only : nemo nisi victor la), H. victum, V. postquam id ob- pace bellum mutavit, S. The negation emphasized praecise negavi, quara liic railii negat quis carmina by a following negative neminem deo, nee deum, stinate sibi negari videt, Cs. Gallo ? V. mea dicta demittere in auris, V. Ire, nee hominem carum esse voltis. With pronn. nemo unus, no one, L. ad neminem unum summa 0. adulescenti negare, quin eum arcesseret, N. .Hie primo se imperi redit, Cs. nemo quisquam, not a single one, uxorem ut ducat orare occipit negare, refuse, T. Poma negat regio, i. e. does not no one at all, T. alium enim, cui illam commendem, habeo neminem, no one else. As adj., no, not produce, 0. pars ventis vela negare, i. e.furl, 0. neg5tialis, e, adj. [negotium], of business, of any : vir nemo bonus ab improbo se donari velit
se
(sc. ait), S.

Numidam

A second negation does not destroy


; : :

pertimescere, virtuti

i.

affairs

constitutio.
antis,

iiegotians,

m. [P. of negotior], a

wliole-

opifex: ut hominem neminem pluris faciam. Fig., a nobody: is, quem tu neminem putas.

sale dealer, trader, banker, business m,an.

nemoralis,
:

neg5tiati5, onis, /. [ negotior ], a wholesale wood, sylvan antrum, 0. business, banking business : Asiatica.

e, adj. [nemus], of a grove, in a regnum Dianae, near Aricia, 0.

neg5tiator,

oris,

m. [negotior], a wholesale
[negotium], a
quid negotioli.
little

nemorensis,

e, adj.
:

[nemus], of the grove of


/.

dealer, merchant, banker, factor, S., C.

Diana, near Aricia

socius, Pr.

negotiolum,
neg5tior,
business,

I,

n. dim.

nemoricultrix,

Icis,

[nemus -fcultrix], for-

business, small matter: nescio

est-haunting: sus. Ph.

on

atus, arl, dep. [negotium], to carry do wholesale bttsiness, act as banker : se Syracusas non negotiandi causa contulisset in

nemorivagus,
ing in the woods
:

adj.

[nemus + vagus], wander-

aper, Ct.

Gallia, S.

2h

trade, traffic, Cs., L.

neg5ti5sus,
busy
:

adj. [negotium], full of business, provincia : maxime, most occupied, S.


i,

nemorosus, adj. [nemus], full of woods, woody : Zacynthos, V. Oete, 0. iuga, In.Fidl of foliage, shady : silvae, 0.
: :

negotium,
tist ? T.
:

n.

[nec+otium], a
:

business,

ployment, occupation, affair: quid istic tibi orno? Nempe eos, qui, etc. Nempe incomposito forensia negotia nihil habere negoti negotium municipi administrare in negotio ver- dixi pede currere versus Lucili, H. Nempe omnia sari: ex negotio emergere: datum negotium est haec nunc verba hue redeunt denique, T. : pater negotio desistere, Cs. mi- est mihi nempe biformis, 0. consulibus, ut, etc., L. In a question as to rabar, quid hie negoti esset tibi, what business you, the meaning of something already said, I suppose, Iiave here, T. negotiis amicorum intentus sua ne- you mean, I am to tmderstand : Da. Davus sum, glegere, interests, S. nostrum otium negoti inopia non Oedipus. 8i. Nempe ergo aperte vis me loconstitutum est, affairs of state: suum, pi'ivate af- qui? T.: nempe negas ad beate vivendum satis fairs: aes alienum negoti gerendi studio contrac- posse virtutem ? In a reply, certainly, obviously, tum, in trade : negoti gerentes, tradesmen : Bi- of course : Ch, Nostin banc ? An. novi, nempe
:

emnego-

nempe, conj. [nam-f -pe]. In an assertion offered as indisputable, certainly, without doubt, assuredly, of course, as everybody knows: quos ego
:


nemus
opinor, T.
:

: : : :

nervus

: :

534

Ponipoi tertius consulatus in quibus In a conces? Xoinpe in logibus. sion, certainli/, indeed, no doubt: ncmpe Vir bonus scimiis ncmpe ; haeot prudens dici delcctor, H. Ironically, forsooth, to be remus nihilo minus. sure, I suppose: at avus uobilis. Tuditanus ncmpe ncmpe ruberes, Yivcret si quis, etc., II. illc, etc.
actis constitit

cannot : hoe, 0. satis decerca laxare proclio adcsse, S. commissa tacere, H. te nequivi Conspiccrc, Y, ucqueo quin lacrumcm, T. quidquid sine sanguine civium ulto be able, to be nnable,
:
:

nere, T.

cisci ncquitur, S.

iiequicquain (.iiequidquam), see nequiquam. nequior,


ius,

nemus,
jxtsture,Y.

oris, n.

[NEM-], a
:

tract

of woodland,

comp. of nequam.

meadow with shade, prove: nuiltos ncmora commovcnt Quis nemori inperitct, the
forest pasture,

nequidquamX
:

^4
c.

satum

tccta,

i.

wood, prove, forest : Inter pulchra pleasure-garden, II. gclidum, H.


:

trabibus, 0. : iiemorum saltus, Y. ^1 saered heath, consecrated prove : nemus Angitiac, V. : Cercale, 0. E s p., the sacred prove of jDiana at Aricia.

densum

(better than nequicquam or adv. [ue+abl. of quisquam], in vain, to no jnirpose, fruitlessly : et sero et nequiquam pudet ausi transire flumen, without reason, As an cxclamaiion: Cs. causas ncctis inanes, Y.

nequiquani

ncquiquam

L.

ne

quis, see 2 quis.


sup. of

nenia (uaenia),

ac,/.,

a funeral

ncquissimus,
nequiter,
facere
:

nequam.

sorip, sofip

of

absint inani funerc ncniae, II. lament, dirpe, C. tnournful sonp, sorroufid ditty : Ccae rctractes maple so7}p, incantation niunera neniao, H, popular sojip, o'adle sonp, lullabi/ Marsa, H. puerorum, H. : legesne potius viles ncnias ? ina'e

adv. with comp. nequius

[nequam],

worthlesslg, wretchedly, badly, miserably, jneajdy

cenare

(bcllum) susceptum nequius, L.


<r(V.

nequitia [nequam], bad


feceris, T.
:

or nequities, ae,
:

am

or em,/,

quality, worthlessness, i}ie][^ciency,


f cncstram

soaps. Ph.

ovi (nurunt, 0.), ere [NE-], spin : annus Subtcmcn nebat, T. ncrunt fila To interlace, entwine: tunicam auro, V. deae, 0.
,

ne5 (neunt, Tb.),

to

nepa,
pion

ae, /. [African],

(a constellation),
Otis, yn.,

a scorpion. Eun. ap. C.

The Scor:

ad nequitiem patenequitiae condemno: lilii nequitiam videre: nequitiae ligc modum tuae, H. domus haec officina nequitiae: nequitiam admitterc, faithlessness, Pr.
vileness, 7oickcdness

me ipsum
.

Nertlius, I, Germans), Ta.

/".,

Jfother J^arth (a goddess of the

nep5s,
Pompei ex
tum, Y.
igal
:

a prandson, child's son: natus


:

est nobis ncpos, T.


lilifi.

in

tuos urtiea lu. : in populi K. patrimonio


tus, II.

A descendant: nepotum Pcrniciem, nepotes, Fig., a


:

me nepotem

nerv5se,

adv. Avith comp. [nervosus], stroiiglg,


:

expulit, S.

Q.

vigo7'Ously, energetically

nervosius dicere.

de stirpe nepoII. haec tetigit spendthrift, prodprof usus discinc:


:

nervosus,
poplcs, 0.

Of
I,

adj.

[nervus], sinewy,
:

nervons:

style, viporous

quis Aristotcle
Oi\]y plur.,

nervosior
7ierve,

(nervulus,

I), )n.

dim. [nervus].

neptis,
Yeneris,
i,
i.

vipor: tui mihi saepe cogniti.


jn.

is,/', [cf.

e.

ncrvos contirmari putant, Cs. cord, i^trinp, Neptuiiius, adj., of N'eptune, Neptwiieinj T., tcirc (of a musical instrument) ut ncrvi in fidiY,, H., 0. Of the sea, marine, C, Y. bus sonant cantu vocum et nervorum ct tibiarum Neptunns, i, m. [NEB-], JS'eptHne, pod of the personarc, strinped instruments. 77ie leather covsea, son of Saturn ayid brother of Jupiter, C, Y., erinp of a shield, Ta. ^-1 bow-string: adductus, E.,0. The saa, v., 11. 0. nervo aptare sagittas,Y. wire,strinp{connequam, adj. indecl. with camp, nequior, and trolling a puppet) Duceris ut nervis alienis mobile A prison : ne istacc fortitudo in nersup. ncquissimus, worthless, pood for nothinp : nil- lignum, II. ne in mentemst ? tanto nequior, T. nequam vom erumpat, brinp you into durance, T. eximere . . 27ie penis, II., lu. F i g., a et ccssator Davus, II. Of character, icorthless, vile, de nervo civis, L. bad: liberti nequam et improbi nihil nequius sinew, nerve, vipor, force, jx)wer, strenpth : digna res est ubi tu ncrvos intendas tuos, T. omnibus est homo ncquissimus, a great ropue. nervis mihi conitendum est, ut, etc. opibus ac iie-quaquani, adv., in no tvise, bg no means, jiot nervis ad pcrniciem suam nti, Cs. nervi belli peat all: nequaquam dignum conatu meo: vir sibi cunia vectigalia ncrvos esse rci p. loci inhaenequiiquam par idoneus locus, Cs. Cetera nercntes in nervis causarum, intimately connected quaquam simili ratione Acstimat, 11. with : nervi coniurationis, leaders, L. Of expresneque, nequedum, see nee. sion, /ojrc, energy: oratio ncrvos oratorios habet: ne-que5 {imperf. nequlbat, S.), ivi, ire, not sectantem levia nervi Deticiuut, II.
: :

Ino, 0. the Jfuses, 0.


e.

ncpos], a pranddauplitcr, C. doctas Cybeleia neptes vidit,

nervus,
rnuscle:

cf

vevpov

],

si)iew,

tendon,

nervi, a quibus artus continentur:

hoc


nescieaa
nesciens (ne sciens),
scio], ignorant^

: :

nl
:

; : :

535
L.

entis, adj. [P. of ne-

unaware, T.

, Ire, not to knoic, to he ignorant ne-sci5, IvI, quid agam nescio, T. de Oropo opinor, sed certum nescio: animae sit (ilia vis) ignisve, nescio : neTu nescis id quod scis, si scis, Quem fugias, 0. nescibam id disapies, i. e. keep closely seci'et, T. vincere scis, victoria uti nescis, L. cere illam.T. nescitur: futura, 0. With qtiis utrum velit .
: : : : . .

ubi neutri transeundi initium faciunt, neit/ier neutri alteros primo cernebant, L. Plur. n. as subst. : neutra (sc. nomina), of the neuter gender : in bonis rebus ... in malis ... in neutris,

army, Cs.

neither

good nor

evil.

or ne utiquam, adv., by no means, in no wise, not at all : id vero ne utiquam honestum esse arbitror, T. mihi ne utiquam cor
:

ne-utiquam

or qtcid, J know not who, some one, somebody, a certain person, I know not what, something, some, a certain : oblatum ab nescio quo inprobo, T. postea quam nescio quid irapendit: hoc nescio quid, quod ego gessi, this trijle: quia nescio quid in philosophia dissentiret, a little: nescio quid litterularum, a sort of letter : Laetus est nescio quid, casu nescio quo nescio quid over something, T.
: :
:

aspectu, Enn. ap. C. tator! neutiquam placebat, L.


consentit

cum oculorum

dic-

neutro,

adv. [neuter], to neither side, in neither


:

direction, T.

inclinata spe, L.

ne-ve
and
lest
:

or

neu,

adv.,

and
. .

not, nor,

and

that not,

ne abs

te hortor,

hanc segreges neu deseras, T. ut maneas neve pertimescas: Hie


te
.
:

Y)va,Gc\^r\xvc\,

indefinable excellence.

With quomodo,

somehow,
N.

I know
:

not how:

niodo, ut, etc.


scio

at some time or other: me nequando venisse questus est. With an, I know not whether, probably, perhaps (softening an asserconstantiam dico ? nescio an melius patiention) tiam possim dicere, perhaps 1 might better say Not to know, nescio an modura excesserint, L. to he unacquainted with: Nescio alias, i. e. how eas artis hiemem, V. vinum others may act, T. Not toto nescire Decembri, i. e. abstain from, lu,

With quando,
:

qui, nescio

fit enim, nescio quo quo modo, conspirant,

atque princeps, Neu sinas Medos equitare inultos, H. discedite, neve Eripite, etc., fructus mollite colendo, Neu segnes iaceant 0. terrae, V.
dici pater
:

ames

nez,
necem

necis, /. [ 1

NEC- ],
: :

death, violent death,

murder, slaughter : iniusta

usque ad necem, T.
:
:

sibi consciscere viri in uxores vitae necisque habent potestatem, Cs. neci dare, V. neci occumbere, 0. venatorum, by the hunters. Ph. Clodiana, of Clodius : multorum civium neces (manus) imbutae Phrvgia nece, the blood of the slain, 0. P e r s o n.. Death, V.
:

nezilis,

e,

adj. [2

NEC-],

tied up,

bound

togeth-

understand, to be unable: scire Latine nescire stare loco nescit (of a horse), V. nescit vox missa reverti, cannot be tinsaid, H. irasci Uxor invicti lovis esse nescis, knoxo not how to be, H.
to
. . . :

er: hederae, 0.

nexo,

are, intens. [necto,] to twine, coil

only P.praes., V., in some edd. for nixantem.

hominum

V. aurae fallacis, H. Nulla de quanto periculo vivam neque eram nescius, quantis oneribus premerere, yet I well knew : flumina Nescia gratentur consolenturne parentem, hesitating, 0. iratum te regi f uisse non Not knowing hoio, not undei'standerant nescii. ing, unable, incapable : cedere nescius, i. e. indomvinci nescius, 0. Viritahle, H. fall ere vita, V. tus repulsae, H. f urtivas reddere preces, Pr. Unknown : gentibus tributa, Ta. neque nescium habebut alqm invisum esse, etc., Ta.
fati,
:

nezum, I, n. \P. n. of necto], a bond secured nesciuB, adj. [ne + 2 SAC-], unknowiyig, ignoupon the personal liberty of the debtor, volu?itary rant, unaware: Plus quam quod Nescius assignment of the person for debt, slavery for debt adfectas, in your ignorarice, 0. Nescia mens ius nexi nexum inire, L. omnia nexa civium
.

facie terra, 0.

liberata.

1.
subst.

nezus,
:

adj. \P. of necto], imprisoned. As nexi ab aes dAioxwim, prisoners for debt, L.

2.

(nexus),

(only

abl. sing. audjoZwr.,

and

nom. plur.), m. [2 NEC-], a bindijig


ening, joining, interlacing,
raedii

together, fast-

entwining,
:

clasping:

Nestor,
a mythical
ations,

oris {ace. Nestora, H.), m.,


kiiig

'SierTtjjp,

of Pylus, who outlived

C,

H., v., 0., lu.

three gener-

nexus (anguis) Solvuntur, coils, V. serpens, baculum qui nexibus ambit, 0. The state of a debtor under bonds, a personal obligation, assignment of the person for debt, slavery for debt : se Fig., a linking, interweaving: nexu obligare. causarum latentium, Cu.

V.

vivere Nestora

totum, three generatio7is, lu.

Only I. Adv., not. ni, adv. and conj. [2 NA-]. in the phrase, quid ni? (often quidni ? always with
:

neu, see neve. suhj. or ellipt. ), why not? of course: Ch. hem, neuter, tra, trum, gen. trlus, dat. trf, adj. pro- Clinia haec fieri videbat ? 3fe. quid ni ? T. quidiwm. [ ne + uter ], neither the one nor the other, ni iste neget ? II. Conj., in clauses of prohibition neither: neutri illorum quisquam me carior neu- or negative purpose, not, that not: monent ni trum eorum contra alium iuvare, Cs. quid bonum teneant cursus, V. As a conditional negative, if sit, quid malum, quid neutrum neuter consulum, not, U7ilss, but that, but: mirum ni ^omist, T.:


niceterium

: ::

Nilus

! : : :

586
ease,

moriar ni puto, etc.: Ni frustra augurium vani docuere pareutes, V.: ni fallor (parenthet.X 0.: eondemquid ploras, pater ? Mirum ni cantem ni natus sum, strange I don't sing, Nov. ap. C. festinem, u'^re I not in haste^Y.: nee Boi detrecanimos fregisset, L. tassent pugnam, ni fama
;
: .

a toorthless fellow. P r o v. Nil jiimis,' i; e. don't be extravagant^ T.Acc. adverb., not at dll^ in no respect, not a whit : nihil se ea re commo:

coniectura nihil opus est nihil ad pleinclinati, L. Nil nostri miserere? Y. nihil sane, nisi, etc., for no reason, but, etc. nil
veri, Cs.
: :

bis

causam

s p., in
is

covenants, stipulations, and threats

ad

me

cum

gave bonds
pleading.

sponsionem fecisset ni vir bonus esset, with. -In phrases to prove his good character : turn illud ing : misere cupis quod dicitur sive, nive, inrident, i. e. the forms of H. nihil non ad
:

attinet, T.

niceterium,
victory^ lu.

i,

n.,

viiojrfjpiop,

a prize of

non adroget tum, somewhat: hand


nihil
:

ad Persium, in comparison nihil agis dolor you effect notJiabire sed nil agis, no, you dovHt rationem dirigebat, everything: armis, H. non nihil est profecnihil
:

nihil, T.

nihil

quidquam

nidor, oris, m., a vapar, steam, smell, "(from something burned): galbaneus, Y. : in nidore vokiptas, H. : ganearum: foedus ex adusta pluma, L. : culinae, lu.

egregium adsequi, no^/w'??^ at all: nihil unum infume signe, L. Tu, quantus quantu's, nil nisi sapientia
es,

are nothing but wisdom, T.


diligere, etc.
:

amare

nihil aliud

est, nisi

nihil aliud nisi de hoste

nidulus,

I,

m. dim. [nidus], a

little nest.

nidus,
nidos
0.
:
:

i,

Jn.,

tignis

a nest: effingere et constituere nidum suspendit hirundo, Y. facere,


:
:

Maiores pinnas nido extendisse, i. e. risen nidi loquaces, i. e. broods, above one's bii'th, H. nest, dwelling, Plur., of one nest, lu. Y. house, home : tu nidum servas, H. : dulcis revisere nidos, cells (of bees), Y.

niger, gra, grura, adj. with (poet.) comp. nigrior and sxip. nigerrimqs [1 NEC-], black, sable, dark, dusky: quae alba sint, quae nigra, dicere hedelucus, 0. caelum pice rae, Y. : Silvae, (7^oomy, H. nigrius, 0. nigerrimus Auster, gloomy, Y. nigros With ace: efferre raaritos, i. e. kill by poison, lu. Pro v. Candida de nigris (avis) nigra pedes, 0. nigrum in Candida vertere, make black facere, 0. Fig., gloomy, unlucky, ill-omened: white, lu. huncine solem Tarn nigrum surrexe raihi ? H. Black, ignes, i. a. funeral, H. hora, of death, Tb. bad, wicked: nee minus niger, quam Phormio, a blackleg : delectatus sale nigro, malicious, H.
:

cogitare, only : nihil tibi deest praeter voluntatem, nothing except : nihil praeterquam, only, exclusively, L. nihil aliud quam prendere prohibito, L. nihil aliud quam in populationibus res fuit, L. nihil praetermisi quin Pompeium a Caesaris coniunctione avocarera, I have omitted nothing tliai might separate: nihil raoror, quo minus decemviratu abeam, L. nihil est, quod adventum nostrum extimescas, you have no cause to fear : nihil est, cur adventibus te offerre gestias nihil excogitem, quam ob rem necesse sit? etc. nihil fuit in Catulis, ut putares, etc. Die aliquid dignum promissis iucipe nil est, to no purpose, H. nihil est, quod pocula laudes, in vain, Y. cadit in virum bonum mentiri ? nihil profecto minus, by no means.
:

nibil-dum, n. indecl., nothing as yet, C, L. nihilo-minus (nilo-) or nihild minus, adv.-,


nevertheless

just as much: amicus, T. No less, minus dolendum fuit, sed poeniendum certe nihilo minus: nilo minus ego hoc faciam tamen, yet none the less, T. nihilo minus tamen

none the

less,
.

agi posse,

etc., Cs.

nigrans,
black, dark,
clouds,

antis, adj. [P. of nigro,

from
e.

niger],

dusky :

alae, 0.

aegis,

i.

gathering

Y.

nigrantes terga iuvenci, Y.

ere, inch, [niger], to become black, nigresco, grow dark: tenebris nigrescunt omnia circum,
,

Y.

Corpore, 0.
oris,

nigror,
ap. C.

m. [niger], blackness : noctis, Pac.

nihil, or (poet.) nil, n. indecl. [ne+hilum], nothing: nihil est agri cultura melius: nihil ad celeritatem sibi reliqui f ecerunt, i. e. exerted themselves to the utmost, Cs.
:

nihilum or (poet.) nilum, i, n. [ne+hilum}; not a shred, nothing : ex nihilo oriri, aut in nihilum occidere: venire ad nihilum: quos pro nihilo putavit: Quoi minus nilo est, quod, etc., less than nothing, T. istuc nihili pendere, of no account, T. Non hoc de nilost, quod, etc., for nothing, \. e. without cause, T. nihilo de nihilo conripi, L. benevolentior, not a ivhit: nihilo setius, Cs. ego Nihilo isti nilo sum aliter ac fui, no otherwise, T. Ace. adverb. : nihilum metuenda deterius ius, H. timere, II.
: :
: :

nil, see nihil.

of what they had, Cs. nil sanguinis, no drop of blood, 0.: nil sui, nothing proper, 0.: tecum nil rei nobis est, we have nothing to do with you, T.
:

sui nihil deperdere,

Niliacus,

adj.,
ae,

of the

Nile, Egyptian, lu.

Niligena.
07i

m. and /. [Nilus+GEN-], the Nile, Egyptian : dei, Y.

bom

nihil

exspectatione vestra
nihil erat

dignum
sin

quo
:

moderatius

mecum

lusione nihil f ueris, of no account :

victor, Nilus, i, m., NftXof the Nile, the river of hac pro- Egypt, C, Y., H., 0., lu. canal, aqueduct : pinihil hominis scina et Nilus.

dico

in


nimbifer
Edmbifer,
fera,

: : :


nitesco
ningit (-guit),
snows, Y.

: : :

sm
+ 1 FER-],
0.
:

ferum, adj. [nimbus


:

ere

),

imjpers.

[XIGY-],

it

storm-bringing^ stormy

turbo, 0.
ver, lu.

ignis,

nimbdsus,
Orion, V.
:

adj.

[nimbus], stormy, rainy: fluctu


:

ventus, O.
i,

nimbus,
:

rain, thick shower

m. [NEB-], a rain - sioivji, : terrere animos nimbis

nisi, conj. [1 ne + si], if not, unless: nomen iu dicum amittemus, nisi hie ex ipsis causis iudicabiAfter an pouring mus: nisi ego insanio, stulte omnia.

den:

ex omni nimbos demittere caelo, 0. toto sus, L. black sonuerunt aethere nimbi, storm-winds, Y rain -cloud, thunder - cloud : nimbura nigror, Puc. clottd, niminvolvere diem nimbi, V. ap. C. nirabo sucbus, cloudy splendor (around a god) cloud, mass, throng : Respiciunt in cincta, V. himbo volitare favillara, V. f ulvae harenae, V. glandis, L. Fig., a storm, tempest, calamity: hunc uirabum traiisisse laetor. uinii5, adv. [abl. n. of nimius], by far, excessive-

A
:

interrogative or negative clause, except, save only, unless, but: ne quis enuntiaret, nisi quibus mandatum esset, Cs. : nisi in bonis, amicitiam esse non posse: quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes nihil est quod festities, nisi ut valeas, 710 reason but, etc. non aliter reducturus, nisi, etc., on no other condition, L. Followed by si, quod, or quia, except, U7iless, save only : nisi vero si quis est qui, etc. nisi si id ipsum exigis, 0. cum
:

ly.

With

plies,

far more,
:

excessively, utterly

te plus niraio, H.

nimio plus

quam

: dolevelim, L.

Patrone mihi omnia sunt communia, nisi quod dissentlo, etc., save that: at nesciebam id dicere illam, nisi quia Correxit miles, T. Ironically, with vero ov forte, unless perhaps : nisi forte vos consu-

lera iudicatis Antonium vero existimatis dementem Africanum fuisse, qui, etc. But, only: Ch. undo haec hie rescivit? De. nescio, Xisi me homines frigent, T. non parva res, sed nimirum omnium maxima: nimirum hie ilia Charybdis, dixisse nemini certo scio, T. quid erat quod scire voluerit ? nescio, nisi hoc video, etc. non id moCui placet alterius, sua nimirum est odio etc., V. destia duels, nisi ad conciliandos animos TarentiIronically, doubtless, to be sia-e, sors, of course, H. norum fieri, L. volo, T. valde me delectant, nisi forsooth: aperienda nimirum nocte ianua fuit, L. quod me obruerunt, etc. Uni nimirum tibi recte semper erunt res, H. 1. nisus, P. of nitor. nimis, adv. [ne + 1 MA-], beyond measure, too

m-minim,

adv., without doubt, doubtless, indis-

putably,

cei'taifily,

surely, truly: ni
:

mirum

bisce

much, overmuch, excessively, tOo : Yemens es nimis, T. nee nimis valde nee nimis saepe longo satiate ludo, H. nimis insidiarum: Haec loca lucis habent nimis, 0. Beyond measicre, exceedingly, great:

abl. ti, m. [CNI-], a pressing upon, 2. nisus, pressure, push, striving, exertion, labor, effort : p,

ly

fundam
:

tibi

nunc nimis vellem

dari, T.

P r o V.

nequid nimis, moderation hi all things, T. ^ With a negative, not much, not very m,uch, not
not very: me quidem non nimis, sed eos admodum delectarunt praesidium non nimis firmum, Cs. baud nimis amplum, L.
especially,
:
:

detentim et sedato nisu, tread: Insolitos docuere nisus, H. Stat nisu inmotus eodem, in the sam posture, Y. uti nisus per saxa facilius foret, S. quae dubia nisu videbantur, S. X3i^\di\is, flight, Y.
:

nitedula,

ae, /.,

a small mouse, dormouse,

C.

tenuis, H. (al. volpecula).

niminm, adv. [nimius], too much, too: nimiura facere sumptum, T. impii cives, nimium multi nimium ne crede colori, Y. neglegens necesse,
;

1. nitens, entis, adj. with comp. [P. of niteo], shining, glittering, brilliant, bright: capilli malooculi, Y. : arma, L. Fine, iji good condition, handsome, blooming, sleek : taurus, Y. culta, Y. : Tyrio nitentior ostro Flos oritur, 0.

bathro, H.

Y. o nimium nimiumque oblite tuorum, 0. Very imich, greatly, exceedingly : nimium vellem, illud non nimium T. : fortunati Agricolae Y.
:

Fig., illustrious: recenti gloria nitens, L.


style, brilliant, elegant
:

Of

oratio.

probo, not particidarly. In the phrase, nimium quantum, as much as can be, very nuich indeed, never so much: differt inter honestum et turpe

2. nitens, entis, P. of nitor.

niteo,
:

ui,

ere, to shine, look bright, glitter,


:

glisten: unguentis

diversi niteant

cum

mille colo-

res, 0. nitet herba lapillis, H. To be sleek, be in nimium quantum. nimius, adj. [nimis], beyond measure, excessive, good condition, look bright, bloom, thrive : unde sic nites? Ph.: quanto parcius vos nituistis, ut, etc., too great, too much : Yestitu nimio indulges, T, nimia pertinacia, Cs. aquae, a deluge, 0. nimia i. e. have you suffered want, H. miseri quibus Incaede atque cupidine ferri, excessive eagerness for tentata nites who are charmed by you, H. vecti:

carnage,Y.

nimius mero, intempei'ate, H. nimius gal in pace niteat, flourishes. Plur. n. as subst. animi, L. As subst. n., too much, superabundance, aetas Defodiet condetque nitentia, all that flourFig., to shine, be brilliant, look beautiexcess : Nimium boni est, cui nihil est mali, he has ishes, H. too good fortune, Enn. ap. C. nimiura feritatis in ful: res eius gestae gloria niterent ubi plura illo est, 0. Too m,igl\iy, too poxoerful : legio lega- nitent in carmine, H. tis nimia ac formidolosa erat, Ta. [niteo], to begin to , ere, inch, nitescS,

r.


nitidus


:: :


aocens
:

: : : :

538
niveo colore, H.
lu,

sJiine,

oleo : iuventus umeros quae Desperat tractata nitescere posse, despairs of treating effectively, H.

shine forth, (/Utter


nitescit,

dens, 0.
[

Quirites, in tohite togas,

perfusa

V.

niv5sus,
hiems, L.
:

adj.

nix

],

full

of snow, snowy
:

sup. [ cf niteo ], shining, glittering, bright, polished, clear : nitidus iuventa (of the serpent that has shed its skin),

nitidus,

adj. with comp.

and

Scythia, 0.

aries nitidissimus auro, 0. pisees, with V. gleaming scales, 0. ocelli, lu. Of animals, sleek, plump, in good condition, well-favored, blooming: quos pexo capillo nitidos videtis iumenta, N. ex nitido fit rusticus, H. vacca, 0. campi niti: :

nix, nivis, f. [NIGV-], S7iow : nigra Liger ex nivibus creverat, Cs, miles nivibus obrutus, L, duratae solo nives, H. Alpinas nives vides, V.
:

capitis nives,

hoary hair, H.
Sri, dep. intens.

nives,

i.

e,

a cold

cli-

mate, Pr.

nixor,
strive,

[1 nitor], to lean upon,

dissimi

nitidissimus annus, rich, 0.


:

endeavor : Nixans nodis (serpens), V.

i
:

g., culti-

vated, polished, refined nitidique vocantur, lu.

verba nitidiora

hilares

1. nixus, P. of 1 nitor. Plur. as snbst. : Nixi, m., three guardian deities of women in labor, 0. 2, (nixus, ), m. [CNI-], pains, throes, travail (only abl. sing, and plur.) fetus nixibus edunt,
:

1. nitor, nixus ( usu. in lit. sense ) and nlsus (usu. fig.), 1, dep. [CNI-], to bear upon, press upon, lean, support oiieself : niti mode ac statini concimulierdere, strive to rise, S. : stirpibus suis niti cula nixus: hasta, V. : nixus baeulo, 0.: cothurno, nixi genibus, on their knees, L. : nixus strut, H. humi nitens, Y. To make way, in hastara, V. press forioard, advance, mount, climb, fly : serpentes, simul ac primum niti possunt: nituntur gradibus, V. ad sidera, V. : in aere, 0. : in adversum, To strain in giv0. niti corporibus, struggle, S. ing birth, bring forth : nitor, am in labor, 0.
: : : : :

V.,0,
are [1 NA-], to swim, float : nat piger ad nandum, 0, ars nandi, 0. P r o V. nare sine cortice, i. e. to do without a guardian, H. per aestatem liquidam, i. e.fly, V. cymba, i. e. sail, V., Ct. undae nantes, Ct.
avi,
:

n5,

lupus, 0.
:

g., to strive,

put forth

exertion,

make an

effort,

labor, endeavor: virtute et

patientia nitebantur,

tantum, quantum potest, quisque nitatur pro libertate summa ope niti, S. ad sollicitandas civitates, Cs. ne gravius in eum consuleretur, S. maxime, ut, etc., N. summa vi Cirtam inrumpere patriam recuperare, N. vestigia ponititur, S. nere, 0. ad inmortalitatem in vetitum, 0. To contend, insist: nitamur igitur nihil posse percipi. 7b rest, rely, depend upon: coniectura in qua
Cs.
:

nobilis, e, adj. with comp. and sup. [GNA-], that is known, well-known, famous, noted, celebrated, renowned: f rater eius, T. rhetor: oppidum: in philosophia fama, Cs. nobilior vir factis quam genere, L. Corinthus aere, 0. propter alqd, lu. (puer) superare pugnis, H. e rectis f undere gaesa rotis, Pr. Notorious: sumptuosa, nobilis, T. taurus. High-born, of noble birth, noble (usu. of families from which the high ofiices of state had been filled) homines (opp. novi homines) nobili genere nati Carthaginiensis, L, Noble, excellent,
: :

superior, splendid : tres nobilissimi fundi: equae, 0, : nihil erat ea pictura nobili us.

nobilitas,

atis, /. [nobilis], celebrity,


:

fame,
:

re-

nititur divinatio:
:

cuius in vita nitebatur salus civitatis qua (auctoritate) apud exteras nationes, Cs. rebus iudicatis quo confugies ? ubi nitere ?
: :

nown

nobilitatem despicere repentini, L, eum nobilitate praecurrere, N. High birth, noble ori:

gin, nobility

2. nitor, oris, m. [cf. niteo], brightness, splendor, lustre, sheen : diurnus, the daylight, 0. argenti Sleekness, plumpness, good looks, beauty, et auri, 0.
:

: sua nobilitate sui municipi facile primus. The nobility, nobles, aristocracy: nobilitatis fautor omnis noster nobilitas interiit, Csi nobilitas rem p. deseruerat, L. superbia commune
: : :

neatness, elegance

lus in cute, lu,

of sty]e,
eloquii, 0.
ris,

H. corporum, L. habitus, lu. F i g., elega^ice, grace: orationis: domesticus


:

corporis, T.

Gl)'cerae,

nul-

nobilitatis

malum,

S.

Nobleness, excellence, superi-

ority

florere

nobilitate

discipulorum
:

eloquio

tantum
tus, lu.

nobilitatis inest, 0.
:

nobilitas sola est vir-

Of character,
i,

dignity, excellence

gene-

nobilitate ingenita, Ta.

0.
n.,

nitrum,
nivalis,
:

= virpov,
],

native soda, natron

avT, atus, are [ nobilis ], to make knoion, render famous, make renowned: discipline

n5bilit5,

Semina nitro perf undere, V.


e,

Soap, Cael. ap. C.

militari nobilitatus est, N.


tari
: :

of snow, snowy, snow- : Hebrus nivali compede vinctus, H. Snow - like, snowy : equi candore nivali, V.
adj. [ nix
dies, L.

0.

post mortem nobilifamam, L. Lacinia templo nobilitata deae, To render notorious: stultum adulescentu: :

vertex, covered with snow, V.

lum Flagitiis, T. alcuius nobilitata ndbis, nobiscum, see ego.

crudelitas.

nocens,

entis

{gen. plur. nocentura, 0.

),

adj.

1. ni-ve, see ni.

2.
],

nive,

abl.

of nix.

aggeres,

Hiveus, T.

adj.

nix

Snoiv-white,

of snow, snowy, snowsnowy : lac, V. Briseis


:

with comp. and sup. [P. of noceo], hurtful, harmful, pernicious, baneful, injurious : a pestiferis et nocentibus ref ugere taxi, V. : boletus, lu. edit
: :


noceo
cicutis allium nocentius,
f aciat, Ta.

: : :


nomen
:

: : :

539
:

Guilty^ wicked^
:

H.

ne nocentiores vos
:

culpable^ criminal : no-

his igitur singulis versibus quasi nodi apparent bond, obligation continuationis amicitiae.

A
:

homines nocentisslmi nocenPhir. m. as suhst. : ne innocentes tissima victoria. pro nocentibus poenas pendant, Cs.
cens et nefarius

imponere nodos
pediatur
:

(i. e.

ius iurandum), 0.

point, difficulty, impediment:

huius erroris, L.
: :

knotty hie nodus exnisi dignus vindice

dum

NEC-], to do harm, injlict injury, hurt : declinare ea, quae nocitura videantur: nihil nocet, does no harm: si grando cuipiam nocuit: nihil lis nocituros hostes, Cs. quid nocere possunt, quibus, etc., what harm can ob earn rem noxam noeuerunt, have they do ? been guilty of a ci'ime, L. (old form.) quid nocet cum militum detrimento nocehaec ? lu. ut ne quid ei per filium noceretur: mihi retur, Cs. ipsi nihil nocitum iri, nihil ab istis noceri potest no harm toill befall, Cs. verum nocet esse sororem, i. e. it is an obstacle, 0. Turba nocet iactis

noceo,

cui, citurus, ere [1

nodus Intersit, crisis, H. moraque, Y. iuris, lu.

Abas pugnae nodusque

noenum,
will
.
. .

adv. [old for non], not, Enn. ap. C.

n516, nolui,

nolle [ne+volo], to wish


:

?iot,

not, not to wish, to be unwilling

(mulieres)

Nolunt, ubi veils ; ubi nolis, cupiunt ultro, T. etiam si nolint pluribus praesentibus eas res
nolebat, Cs. : nollet carmine quemquam Describi, H. : nolo vincat : nollem dixissem nolo
iactari
:

(telis),

hinders, 0.
adj. [1

nocivus,
ious.

NEC-], hurtful, injurious^ nox-

Ph.
eri,

noctifer,
star, Ct.

m. [nox + 1 FER-], the eveningthat shines by

noctiluca, ae,/. [nox+LVC-],

night; hence, the 7noon: crescens face, H.

noctivagus,
ing, that

adj.

[nox+VAG-], night-wander:

wanders by night

currus, V.

adv. [old abl. of *noctus, for nox], in the night, at night, by night, T. ; opp. interdiu, Cs.,

noctu,

nolo ego istam in te modestiam, L. Imjoer., with an inf.: noli putare, do not believe: nolite, indices, existimare, etc. noli vexare, lu. nolite velle (pleonast.). Followed by a negative, which continues the negation nolui deesse ne tacitae quidem flagitioni tuae: nolle successum, non patribus, non consulibus, L. In the phrase, nollem factum, / am sorry for it, T. E 1 1 i p t. nollem (sc. factum), T. sed nolo pluribus (sc. videbis, si erit, quod noverbis rem exsequi), L. lim, arcessendus, ne, etc., and may heaven forbid it. With a negative, to be willing, have no objection: cum se non nolle dixisset. 7o wish ill, be adverse : cui qui nolunt, iidem, etc.
plura
:

p., C, S., H., lu. man, nomad ; hence, a Numidian: Nomas vernoctua, ae,/. [nox], a night-owl, owl, V,, Pr. suta, a Numidian fortune-teller, Pr. Nomadum noctniabundus, adj. [* noctuor; from nox], in tyranni, Y.
:

Nomas,

adis, m.,

= vofxdg.

P o
r

a herds-

tlie

night-time, by night

ad
:

me

venit tabellarius,

nomen,
runt
dicti,
:

inis, n.
:

by night, nocttirnal : labores nierum, horae tempus, Cs. H. bella, V. consilia, S. fur lupus gregibus nocturnus obambulat, by night, V. qui nocturnus sacra divum legerit, H.
adj. [nox],
:

nocturnus,
:

of

night,

name, appellation
ludi,

[GNA-], a means of knowing, qui haec rebus nomina posuePythia perdoraitae serpentis nomine
: .

0. : eique morbo nomen est avaritia canibus pigris . . Nomen erit pardus, tigris, leo, lu. puero ab inopia nomen Egerio est inditum, L.

Aeneadasque meo nomen de nomine fingo, Y. noouus, adj. [1 NEC-], hurtful, injurious, 0. nod5, avl, atus, are [nodus], to furnish with Nomine quemque vocans, by name, Y. nomina ab re nomen habet (terra), is knots, tie in a knot: crincs nodantur in aurum, dare, enlist, L. named for, L. turris quae nomen ab insula acceY. coUum laqueo nodatus, i. e. enchained, 0.
: : : :

nddosus,
stipes, 0.
:

adj. [nodus], /w??


:

of
:

knots, knotty

nominatur), Cs. : qui litteras exitialis Demetrio sub nomine Flaminini adtulerant, in
pit
( i.

e.

lina, nets, 0.

vitis, lu.

cheragra, H.

Cicuta,

i.

e.

versed in legal intricacies, H.


i,

m. [see HED-], a knot : nodus vinculumque: Necte tribus nodis ternos colores, V.
:

nodus,

Cacum Conripit in nodum complexus, clasping him as in a knot, Y. nodos manu diducere, 0, apud illos Fabrorum nomen est amplissimum cf. crinem nodo substringere, Ta. crura sine nodis, tamquam habeas tria nomina, i. e. as if you were Cs. baculum sine nodo, L. telum solidum no- a Roman, lu. In law: nomen alicuius deferre, dis, Y. nodoque sinus conlecta fliientes, Y. to bring an accusation against, accuse : nomen huProv. nodum in scirpo quaeris, look for a knot ius de parricidio deferre: nomen recipere, to enin a bulrush, i. e. make difficulties, T. In a plant, tertain an accusation: si quis Sthenium reum faa joint, eye : in ipso Fit nodo sinus, Y. A star cere vellet, sese eius nomen recepturum. Met on.,
; :
: :

name of, L, me imperatoris nomine appellainfaustum interluit hail me imperator, Cs. Allia nomen, Y. Et diversa trahunt unum duo nomina pectus, i. e. mother and sister, 0. A gentile name (the middle name of a Roman freeman)
the
re,
:

in the constellation Pisces, C.

^F

g.,

a band, bond

a bond, note, demand, claim, debt: tibi certis no-

nomenclator


Nouae

: : : : :

540
fice, designate,

perscribere
one's debts
itite

minibus pecuniam debere, on good bonds: falsum nomen ? nomina sua exigere, collect
:

: in socios nomina transcribere, substinames of socii as debtors, L. Qui venit ad dubium grandi cum codice nomen, to sue for a doubtfid debt, lu. nomina se facturum, qua ego nomisma (num-), atis, n., =:v6fiiGiia, a jnece vellem die, create a written obligation by a book- of money, coin : regale, H. A debtor : hoc sum adsecutus, ut bonum n5n, adv.[fov old noenum,ne+oenum (unum)], entry. nomen existimer, i. e. a good payer. With a gennot, by no means, not at all : hocine agis an non ? tile adj., a dominion, nation, power, army : gens T. non erat abundans, non inops tamen non infestissuma nomini Romano, S. concitatis sociis est ita, indices, non est profecto. Before a negaVolscum nomen prope deleet nomine Latino tive, forming a weak affirmative quod tamen tum est, L. Poet., of one person Silvius, Albafortasse non nollem, si, etc., might not object to. num nomen, tua proles, V. Fig., name, fame, After a negative, forming a strong affirmative repute, reputation, renown: huius maius nomen nihil non ad rationera dirigebat, ev ery thing. -~rfuit: magnum in oratoribus nomen liabere: qui Followed by we quidem, or nee nee, connomini officient meo, L. Multi Lydia nominis, tinuing the negation non fugio ne hos quidem inglorious, V. P o e t., of H. sine nomine plebs, mores: non possum reliqua nee cogitare nee scrithings Nee Baccho genus aut pomis sua nomina bere. After a negative, repeating the negation pretext, pretence, color, excuse, title, servat, Y. A with emphasis ut nemo, non lingua, non raanu,

the

nominate : interregem, L. me augurem. 7b talk of, call attention to, urge: mihi mansuetudinem, S. To name, mention, report, accuse, arraign: nominari apud dictatorem, L. inter coniuratos me, accuses as a conspirator, Cu.

account, sake, reason, authority, behalf: alio nomi-

ne abstulisse: legis agrariae simultatione atque nomine haec a te peto amicitiae nostrae nomine eo nomine, on that account: Quocumque nomine, for whatsoever purpose, H. tuo nomine gratulabantur, on your account: Antonio tuo nomine gratias eg\,on your behalf: quern tibi suo nomine commendo, /or his own sake: aetatis nomine filia accepta ex aerario dixit, on account of, 0. pecunia tuo nomine, on your responsibility : aes allenum meis nominibus solvere, contracted by me,
:
:

promptior haberetur, L. Reversing a quality or thought, by no means, not at all, the reverse of,

'

'

-S.

A name (opp. to reality) me nomen habere duarum legionum exilium (opp. exercitum habere tantum): magis nomen ad praesidium quam vires adferre, L. sunt nomina ducum, L. Nomen amicitia est, nomen inane fides, 0. nSmenclator, oris, m. [nomen + 1 GAL-], one who calls by name, a monitor (a slave who prompts
: :

his master with names).

n5minatim,
'

adv. [nomino], by name, expressly,

one by one, in detail: non nominatim, sed generatim nobilissimum quemque evocare, Cs. Ii5minati5, onis, /. [nomino], a naming, desigtiation, nomination : eum mea nominatione cooptabo nominatio in loCum eius (pontificis) non est consulum, Ta. facta, L.
especially, particularly,
;
:

uominatus,

adj.

[P. of novmno'], famed,


Sicilia.

re-

far from: non inimici mihi, Cu. homo non aptissimus ad iocandum non digna ferens (i. e. indigna), V. non Invltus, gladly, H. veri non dissimulator amoris, 0. With quod or quo, not that, not as if: non quod sola ornent, sed quod excellant non quo sit s^rvulus unus, idem quod familia, verum quia, etc. With nisi, only : Non With vero, nisi vicinas tutus ararit aquas, 0. truly not : non vero tarn isti quam tu ipse, nugator. With modo or solum, followed by sed or vericm, not only but also : ut non modo a mente non deserar, sed id ipsum doleam, me, etc., not only . not, but, etc. tu id hon modo non prohibebas, verum etiara approbabas adsentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est. With ita or tatn, not so very, not particularly: simulacra non ita antiqua: non ita diu. With fei-e, scarcely, hardly : non fere quisquam. With si, not even if: iniussu tuo numquam pugnaverim, non si certam victoriam videam, L. Much non. si Opimium defendisti, idcirco, etc. less : vix mehercule servis hoc eum suis, non vobis probaturum arbitrarer. In a question expecting an affirmative answer : quid haec amentia significat? non vim? non scelus? non latrocinium ? In commands and wishes, for ne (poet.)
: : :

nowned, celebrated: Attalica tota

nomin5,
nat, 0.
:

avi, atus,

are

[nomen],

to

call

by

name, name, give a name to: tua te Thisbe Nomiamor ex quo amicitia est nominata, takes its name: L. Sulla, quem honoris causa nomino, mention with respect: (urbem) e suo nomine Roraam iussit nominari Mithridatem deum. To render famous, make renowned, celebrate: praedicaxi de se ac nominari volunt. To name for of:

Non Teucros agat qui tollere curet, H. In : aut etiam aut non respondere exhereditavitne (pater filium) ? Non.
non
sint sine lege capilli, 0.
: :

Y. an answer, no
in Rutulos,

non

sit,

nSna,
cris (a

ae,/. see nonus.

Nouacrinus
virgo,
i.

or
:

NSnacrius,
;

adj.,

of Nona-

mountain of Arcadia)
e.

hence. Arcadian

Calisto

Atalanta, 0,

Kouae, arum,/,

[nonus], the Hones, ninth day


nonagesimus

nota
ndscito,
recognize

: : :

541

hefore the ides (hence, of March, May, July, and October, the seventh, and of other months the

Nonis Februaa. d. tertium Non, lanuar. si riis si Romae f uit agere coepisset, January Sd: consequi posterum diem Nonarura Novembrium.
fifth)
:

o Nonae

illae
:

Decembres

bus, Ct.

, Sive, freq. [nosco], to know, facie consulem, L. noscitari ab omniTo perceive, observe, L.
, :

nonagesimus,
tieth
:

lucm. ord. [nonaginta], the ninequarto et nonagesimo anno.

nonagiens
times
:

(-gies), adv. [ nonaginta ], ninety nonagiens sestertium, ninety times a hunsestei'ces.


:

dred thousand

ndnaginta, num.^ ninety

anni,

C,

Cs.
le-

nonanus,

adj.

gion: miles, Ta. ninth legion, Ta.

As

[nona

(legio)],

s^ibst.

of the ninth m., a soldier of

the

n5n-dum,
venerant, S.
:

adv., not yet:

nondum armati

con-

Y.

si

nondum nondum socius,


ae, a,

arces Pergameae steterant, at non hostis.

nongenti,

num., nine hundred:

emere

HS

nongentis milibus, Cs,

In a direct question, adv. interrog. not? (expecting an affirmative answer): nonne


intellegis ?
:

non-ne,

quid

nonne

sustulisti ? etc.

nonne

vobis haec oculis cernere videmini?


. . .

non ilium

nonne extremam pati fortunam pandsmet, see ego. ? nonne, etc., ratos proiecit ? nonne sibi clam noster, stra, strum, pron. possess. [ nos ], cfur, In an indirect question, if not, xohether not: Cs. our own, oxirs, of us : nostri mores provincia, i. e. quaero a te, nonne putes, etc. Home, Cs. exemplo maiorum nostrorum, L. of non neni5, non nihil, see nemo, nihil. Nostrapte culpa facimus, T. qui de nostro omnon-nullus or n5n nullus, adj., some, sev- nium interitu cogitant quoi credas Nostram omesse eral: Non nuUam nobis facit iniuriam, T. nium vitam ? T. amor noster ( i. e. nostrum ) non nullo se Caesaris beneficio adfectum, one and conubia, with me, Plur. n.
videtis ?

n5sc5, novi {2dpers. often nosti, nostis ; subj. norim, for nOverim plup. noram, nossem, for noveram, novissem), notus, ere [GNA-], to get knowledge of, become acquainted with, come to know, learn, discern : nosce te nosce animum tuum Id esse verum, quoivis facile est noscere, T. deus, quem mente noscimus omnes philosophiae partes tum facile noscuntur, cum, etc. nee noscitur uUi, by any one, 0. noscere provinciam, nosci exercitui, by the army, Ta. lam nosces, ventosa ferat cui gloria f raudem, learn, V. In perf. stem, to have become acquainted xvith, have learned, know, understand: Novi omnem rem, T. plerisque notus erat, atque eos noverat, S. qui non leges, non iura noritis si ego hos bene novi, know tliem well si tuos digitos novi noris nos, you know me, / think, H. nee iungere tauros Aut conponere opes norant, V. Hortos mercarier noram, H. To examine, consider: ad res suas noscendas, L. T'o know, recognize: nosco crinis incanaque menta Regis, V. potesne ex his ut proprium quid noTo acknowledge, allow, admit : illam scere ? H. partem excusationis tuas causas.
;
. . .

pars militum, a considerable, Cs. in quo est tua culpa non nulla: amici, a few. Plur. m. as subsf. (sc. milites), some, several, Cs.
another, Cs.
:

non-numquam
sometimes, a few
piet

or n5n times: Cibum


:

nnmqasLm., adv., non numquam cainterdiu, saepius

cum

ea, T.

nonnumquam

noctu, Cs.
oium. ord. [for novenus, from novem], ninth : ad horam nonam praesto accedes As subst. f. (sc. opera agro nona Sabino, H. hora), the ninth hour of the day (the third hour before sunset hence, Engl. noon '), dinner time post nonam venies, H.
the

Y. as subst. : Debemur morti nos nostraque, we and all loe have, H. Of %is, one of ours, one of us, our friend, ours : Ciceronem nostrum quid tibi commendem ? irapedimentis castrisque nostri potiti sunt, i. e. our men, Cs. ut ait poeta ille noster hie noster, quem principem ponimus, i. e. he of whom we are speaking : divi, quorum est potestas nostrorum hostium-

n5nus,

que, L. : subiectior in diem et horam Invidiae noster, this friend, i. e. myself, H. In address, dear, good, my friend: o Syre noster, salve, quid

fit? T,

Convenient, favorable
atis, adj.
:

nostra loca, L.

'

nostras,
native

[noster], of our coitntry^


:

verba nostratia

facetiae.

n5nus - decimus, num.


annus, Ta.

ord., the nineteenth:

1. nostri, gen, sing,


2. nostri,

and nom.plur. of noster.


gen. plur. of ego.

nostrum,

nota, ae, /. [ GNA- ], a mean^s of recognition, istovum (Stoicorum) normam sapientes. A rule, mark, sign, stamp, impression: epistulis notam certara rationis norpattern, precept : vitam ad apponam eam, quae mihi tecum convenit: barmam dirigere iuris loquendi, H. barus compunctus notis Thraeciis, i. e. tattooed: N5rtia, ae,/. [for *Ne-vortia; ne+VERT-], Qua notam duxit (vitulus), is marked, H, notas an Etruscan goddess of Fortune, L., lu. et nomina gentis inurunt (in vitulos), brand withy nos, nostrum, see ego. V. notam sine volnere fecit, bincise, 0. Plur^
:

n5rma,

ae,/.

[GNA-], a measure, standard: ad

notabilis

: : :

novalis

: : : :

543

tignificant marks, written characters, signs: qui sonos vocis litterarum notis termiuavit, letters.

. .

A critical mark, marginal note:


ad malum versura.
ing
( sc.

notam apponere
.

litterarum

Grandibus marmore

alphabetic ivritQuosque legat versus caede notis, large letters, 0.


Plur.,
letters,
:

Inspicit foliisque notas et nomina mandat, V. acceptas hostis ab lioste notas, the letter, 0. loci, Of wine, quasi argumentorum notae, memoranda. a brand, stamp, kind, quality : nota Falerni, H.: hac notae sunt optimae, i. e. wines of these brands, A nod, beck, sign : Innuet acceptas tu quoque redde notas, 0. Concussa manu dantera sibi signa Fig., a mark, sign, videt, redditque notas, 0. token: notae ac vestigia suorum flagitiorum: interspirationis enim, non defatigationis nostrae neque librariorum notae, signs (punctuation marks). distinguishing 7nark, characteristic, note: cuiusque generis dicendi: inter conloquia insigni nota deprendi, by a inarked pecidiarity of dialect, Signatum praesente nota nomen, with the note L. of the present time, H. Fabella hominum discernit Because of the mark against the name notas, Ph. of a degraded citizen on the censor's lists, a censorial reproach, judgment of degradation ( see censor) censoriae severitatis nota censores senatum sine ullius nota legem nt, not excluding any mark of ignominy, badge of infamy, one, L. reproach, disgrace : domesticae turpitudinis homo omnibus insignis notis turpitudinis in amore tuo cogor habere notam, i. e. am degraded, Pr. nulla tristi nota insignitus, reproachful surname, L.

n5tio, onis, /. [GNA-], a becoming acquainted^ examination, investigation, inquiry : agri, sine populi R. notione, addicentur notionem eius differre: pontificum. Of the censors, a judgment upon character, censure : censoria ad censores notionem de eo pertinere, L. An idea, conception, notion : rerum deorum alia huic verbo subiecta.

udtitia, ae, /. [1 notus], a being known, celebrity, note, fame : propter notitiam intromissi, N. plus notitiae quam fuit ante dedit, made me better known than before, 0. serae posteritatis, 0. Acquaintance, familiarity : haec inter nos, T. nova mulieris: Notitiam vicinia fecit, 0.: feminae notitiam habuisse, carnal knowledge, Cs. knowing, knowledge: antiquitatis populi, L. An idea, conception, notion : dei: vev\im, concepts.
:

A
:

ivith

not5, avi, atus, are [ nota ], to m.ark, designate a mark: tabellam cera: ungue genas, 0.;
et delet, writes

Et notat

and

erases, 0.

F
.
.

g., to

signify, indicate, denote:

poris naturam notant : indoluisse notatara, was pointed at, 0. To mark, note, single out, designate : oculis ad caedem alqm. To mark, observe: nuraerum in cadentibus guttis notare possumus cantus avium id caput no-

resnominibusnovis: temconiunx visa est seque

tavi, et

descriptum

tibi raisi

sidera,
:

V.

ne ducem

circumire hostes notarent, L. qualis foret aura notare, 0. To mark, brand, censure, reprimand: non nullos ignominia, Cs. quos censores furti nomine notaverunt luxuria Cornell communi maledicto notabatur amor dignus notari, H. notante ludice, quo nosti, populo, H.

notabilis, e, adj. with comp. [noto], noteworthy, conspicuous, extraordinary, memorable, notable: exitus via Lactea candore notabilis, 0. cunctis, lu. Infamous, notorious : notabilior caedes, Ta.
:

1. n5tus, adj. with comp. and sup. [P. of nosco], known : mihi quidam, T. res tam nota haec, quae nota sunt omnibus latrones tua nobilitas
:
: : :

notabiliter ), adv.
:

[ notabilis ],

remarkably,

notably ; only comp. bantes, Ta.

in tumultu notabilius tur-

], a marking, noting with wax of different colors. disgracing, degradation (by the censors) ad notationes auctoritatemque censoriam. designation, choice : iudicum. F i g., a noticing, observing, observation : naturae temporum, distinguishing. Of a word, etymology.

notatio,

onis, /. [ noto
e.

tabellarura,

i.

hominibus litteratis est notior: nullus fuit civis R. paulo notior, quin, etc., of any eminence, Cs. (ulmus) Nota sedes vita P. Sullae vobis notissima columbis, ciistomary, H. notis conpellat vocibus, familiar accents, V. verbura, in common use, H.
:

Notum
Nota

notatus, adj. with comp. and sup. [P. of noto], marked, known, 7ioted: homo omnium scelerum
maculis notatissiraus.

ut Aeneas iactetur Flur. m. as subst., acquaintances, hi suos friends : omnes noti me deserunt, T. notos hospitesque quaerebant, Cs. omnes Vicini oderunt, noti, H. Well known, famous : Lesbos, H. Notus in f ratres animi paterni, esteemed for^ H. Plur.n. as subst., notorious facts : quem nota Well knoiun, of ill repute, et occulta fallebant, Ta. notorious: notissimi latronura duces feritateLycaon, 0. mulier moechorum notissimus, lu.
est, cur, etc., lu.
:

tibi,

V.

notesc5,
Ct., Pr.,

ui,

ere [ 1 notus

],

to

become known,

Ta.

nothus, adj., vo^og, illegitimate, born out of wedlock (of a known father) Antiphaten Thebana de matre nothum Sarpedonis alti, V. Of animals, ynixed, mongrel, Y. False, corimterfeit
: . .

Ndroc, the south 2. Notus or Notos, i, m., wind, v., H., 0. tendunt vela Noti, the winds, V.
:

novacula, ae, /. [novo], a sharp knife, razor coteni novacula posse praecidi, C, L., Ph.
novalis, e, adj. \noY\i?>'],plougheda7iew, ploughed for the first time. As subst. f. (sc. terra), fallow

lumen,

Ct.

novatriz
V,

) : : : :

noz

::

543
solum):

lajul: tonsae novales,

As

subst. n. (sc.

et iterato, reploughed : digitis charta

vacuum, 0.
renovator
:

culta novalia, tilled fields, V., lu.


Icis,/. [novator], she

novatrix,
novellus,
bor
mit,
:

who

renews, a

rerum, 0.
adj. dim. [
:

To coin verbum aut ipse inusitatum aut novatura: Ignotum hoc novannovavit opus, 0. To change,
written over, 0.
invent,
:

novata meis,
aliis

alter: nihil

vites,
7ieivli/

V.

novus ], young, new : arfidem mutata novavit, proved novella haec Romanis oppida ade:

dum

in legibus

nomen faciemque,
fickle,

0.

Fortuna
:

V.

bis tua

acquired, L,

f rena, new, 0.

novem
orbibus
:

or Villi or IX, num., nine: novem milia passuum decern novem (i. e. unde:

viginti), Cs.

ix solis diebus

viiii

tribus.

In fata novabis, experience change of fortune, 0. public life, to make a change, effect a revolution: novandi spes, of a revolution, S. : ne quid eo spares, to effect a revolution, L, tio novaretur, S. quonam modo in Graecis res novarentur. L.
:

bris, bre, adj. [ novem ], of nine, novus, adj. [1 NV-], new, not old, young, freshy bene mensis, the ninth ( later eleventh recent : civitates condere novas nobilitas, S. ut month of the year. Of Xovemher: ante diem xii rursus novus de integro exsudetur labor, a new Kal. Novembrls Nonae. task all again, imperator, novum

November,
:

ninth

novendialis,

e,

adj. [

novem + dies], of
:

over

L.

S.

nine

days, that lasts nine days, a nine -days'' festival feriae. (after a prodigy of ill omen) : sacrum, L. Of nine days (of a festival for the dead, held on the ninth day. after a funeral) cena, Ta. : pul-

veres,

i.

e.

not yet cold, H.


iura,

Novensiles,
noveni,
ae, a,

m.

novem +SED-], newly

settled: divi, 7iewly introduced, L. (old prayer).

de integro proelium, L. hanc ipsam novam (rem) devoravit, his latest windfall: Acres, nevj- blown, H. serpens, which has cast its old skin, 0. caro, Plur. m. as subst., the moderns, our confresh, lu. temporaries: Quae veteres factitarunt si faciant novi, T. Sing. n. as sicbst. : nura quidnam esset novi? any news? With tabernae, the new shops (of money-changers in the Forum) tabernae ar: : :

[novem], nine each, nine: virgines ter novenae, L. Terga boura, 0.


distr.
:

num.

gentariae, quae
L.
:

nunc novae appellantur,


tabernis)
:

arsere,
street

sub novis
L.

(sc.

Nova

via,

New

noverca,

ae, /.

dame: noverca

filii:
e.

me

intueris ?

i.

[1 NV-], a step-mother, stepiuiusta, V. Quid ut noverca askance, H.


:

(skirting the north-western slope of the Palatine


hill),

With

tabulae,

new account-hooks, a new


:

novercalis, e, adj. [noverca], of a step-mother novercali sedes praelata Lavino, named for his stepm/)ther, lu. Step-motherly, malevolent : odia, Ta. stimuli, Ta.
novi, perf. of nosco. novicius, adj. [novusj, new in kind, new
grege noviciorum, newly enslaved: puellae, T. the lower world, a nexo comer, novice, lu.
:

In

de

noviens

(-ies),
:

num. adv. [novem], nine times:


Ter noviens, 0.

Styx interfusa, V.

novissime,
ly,

of late :

adv. sup. [novissiraus], very recentnovissirae, memoria nostra, S.


adj., sup. of

account (cancelling old debts) quid enim exspectas ? bellum ? ... an tabulas novas ? i. e. an aholition of debts: polliceri tabulas novas, S. With homo, the first of a family to obtain a curule office, one newly ennobled, an upstart, self -made man : me hominem novum consulem fecistis hominibus novis honores mandare. As subst. Hie novus Arpinas, ignobilis, lu. pauci cousules facti sunt, novus ante me nemo plebes novos extollebat, men without ancestors, S. With res, a new thing, neivs, novelty, innovation, revolution: rem ullam novam adlalam esse: Maelius novis rebus studens, a revolution: cupidus rerum novarum, plebes novarum rerum cupida, S. novarum Cs. rerum avidi, S. New, novel, strange, singidar, un-

uwal, unheard of: em nova res ortast, T. genus pugnae, Cs. nova tibi haec sunt et inopinata ? monstra, H. nova novitas regni, V. grata, H. dulcis, 0. anni, i. e. Ignoti nova forma viri, V. Sing. n. as the spring, 0. Plur. : novitates, new acquaintances. acies inaudita ante id tempus, L. New, imused, unaccusRareness, strangeness, tmusualness : sceleris at- subst. : ne quid novi fiat. Et rudis ad que pericuU, S. pugnae, Cs. decretorum Adiuta tomed, inexperienced: maritus, T. partus et nova miles eram, 0. delictis hostium est novitas numine nostra dei, novel attempt, 0.

novissimus,
novitas,
:

novus.

atis,

f
:

[novus], newness, novelty


: :

rei

in novitate

fama

antecedit,

rumor
i.

anticipates
upstart.

an novus, Ta.

unexpected event, Cs.

Newness of rank, low origin


e.

mea, C,

S.

novitati invidere,

an
:

new, renovate

new, renulla prole novare viros, 0. animus defessus . risu novatur, is refreshed: ardorem, L, : novat repetitum volnuS, repeats anew, 0. agro non semel arato sed novato
avi, atus,
:

novo,

are [novus], to

make

transtra, repair, V.
. .

Of order, only sup., latest, last, hindei'most, extreme : novissimi histriones novissimum agmen, rear, Cs. verba, parting, V. cauda, i. e. Plur. m. as subst., the rear, last line : noend, 0. vissimis praesidio esse, Cs. novissimos adorti, Cs.
:
:

nox,

noctis,

/*.

[1

NEC-], night: umbra terrae


efficit
:

soli officiens

noctem

in twenty-four hours

nocte et die concoqui, dinumerationes noctium ac


:

noza

: :

nudaa

: :

544
lu.
:

dierum

omni nocte dieque,


:

prima nocte, at

de nocte, hy night : multa de nocte, late at night: multa nocte: ad multam noctem, intempesta nocte, S. nox proelium diremit, Cs. Conari noctisS. : sub noctem naves solvit, Cs.
nightfall, Cs.
:

bearing

nubifer, era, erum, adj. [nubes -f 1 FER-], clond: Apenninus, cloud-capped, 0. Notus, 0.
:

ae [nubes +GEN-], cloud-born. the Centaurs, V., O.

nubigena,

Of

que et dies, T. noctes et dies urgeri, night aiid day: concubia nocte: nee discernatur, interdiu noctes cenaeque nocte, pugnent, hy night, L. deura i. e. glorioits late suppers, H. omnis et insana semita nocte sonat, a revelling by night, Pr. A dream: pectore noctem Accipit, V. Death: omnis una manet nox, H. aeterna, V. Darkiiess, obscurity, gloom of tempest : quae quasi noctem quandam rebus offunderet: imber Noctem hie:

nubila, (orum), n. \^plur. n. of nubilus], clouds, rain-clouds: Diespiter Igni corusco nubila dividens, H. caput inter nubila condit, V. nubila
: :

disiecit, 0.

nubilis, e, adj. [NEB-], marriageable: iam plenis nubilis annis, V. anni, 0.


:

filia:

memque

ferens, V.

Blindness

Perpetua, 0.

nubilus, adj. [nubes], cloudy, overcast, lowering^ cloud-bringing : Auster, 0. Dark, gloomy Styx, via nubila taxo, 0. 0. F i g., gloomy, sad, meldncholy : toto nubila voltu, 0. Nubila nascenti seu
:

Person., the goddess of Night, sister of Erebus, mihi Parca fuit, unpropitiom,0. C, v., 0. F i g., darkness, confusion : in hanc rei nub5, nupsi, nuptum, ere [NEB-],

to veil
:

one-

p.

noctem

iucidisse.-

Mental darkness, ignorance:


:

quantum
0.

Obscurity, uninteUigibility quantum noctis habebunt, 0.

niortalia pectora caecae Noctis liabent,


raei

self be married, marry, filiae nubenti straverat


tace, lu.
:

wed:
:

in

familiam
:

apte, 0.

lectum Tu nube atque


:

versus

ali-

Mamilio filiam nuptum .dat, L.


:

propin-

noxa, ae,/. [1 NEC-], hwt, harm, injury: quandoque homines noxam nocuerunt, L. (old form.) tristes pellere a foribus noxas, 0. sine ullius noxa
:

quas suas nuptum in alias civitates conlocasse, Antiphila nubet mihi, T. Cs. lugurthae filia Boccho nupserat, S. consobrino suo nube pari,
:
:

0.

An injurious act, fault, offence, crime: qui in ea noxa erant, L. capitalis, L. in aliqua noxa conprehensi, Cs. Unius ob noxam, V. graurbis, L.
: :
:

cum illo nupta, T. quocum uudatus, P. of nudo.


: :

esset nupta.

nudius,

adv.

for

nunc

dies

est

) ],
:

phrases of time with an ordinal

number

only in nudius

viorem noxam
merere, L.
:

Punishment: noxam tertius, it is now the third day, \. e. day before yesfateri, 0. non noxae eximitur Eabius, L. quan- terday : nudius tertius decimus, twelve days ago.
:

tum noxae

sit

ubique repertum, 0.

nud5,
: :

avi, atus, are [nudus], to

make naked,
:

noxia, ae, /. [noxius], hurt, harm, damage, iji- strip, bare, lay bare, expose, uncover: inter civis corfides data, pore jury : ad defendendam noxiam, T. superiore corporis parte nudata, Cs. homisive ullius nem nudari ac deligari iubet: gladios, L. baud futurum noxiae indicium, L. telum An injurious act, nudatum vagina, N. Tertia nudandas acceperat eorum quos oderat noxia, L.

fault, offence, trespass: Hie in noxiast, offends, T. desertori in minimis noxiis id primum quaeritur noxiae fore, the blame woxdd fall on, L.
:

uoziius, adj. [noxa], hurtful, harmful, injurious, noxious

corpora, burdensome, Guilty, cidpable, criminal : nobilitas, S. qui V. citati non adf uerant, noxios iudicavit, L. :' corda, 0. eodem crimiue, L. coniurationis, Ta.

civis

tela, 0.

area raessTs, i. e. to be threshed out, 0. Satyros nudavit, exposed on the stage, H. In war, to leave uncovered, leave exposed, expose, deprive: ab sinistra parte nudatis castris, Cs. latera sua, L. neque sibi nudanda litora existimabant, Cs. praesidiis nudatus, S. terga fuga nudant, V. :7b strip,

spoil,

plum,der : spoliavit nudavitque omnia: nudatus opibus, L. cornicula nudata coloribus, H. Fig., to lay bare, expose: nee nuder ab illis, 0.
:

dim. [nubes], a little cloud: f rontis tuae nubecula, gloomy expression,


ae, /.

nubecula,

evolutus

illis

nudatusque.
:

To
:

integumentis dissimulationis tuae


lay bare,

make
:

visible, expose,

concretus in nubis cogitur: atra nubes Condidit lunam, H. aestivis effusus nubibus imber, V. cloud, thick multitude, dense mass, swarm : locustarum tantae nubes, L. levium telorum, L. peditum equitumque, L. hostem Facta nube pre:
:

nubes, is,/. [NEB-], a cloud, mist, vapor : lum nocte atque nubibus obscuratum, S. aer

cae-

A
:

munt, V, (volucrum) nubem sonoram, lu. F i g., a cloud: in illis rei p. caecis nubibus: nubis et inania captat, phantoms, H. deme supercilio nnhem, gloom, H. fraudibus obice nubem, a veil, H. belli, thunder-cloud, V.
:

voluntates hodefectionem, L. minum, L. eius consilia adversus Romanos, L. ingenium res Adversae nudare solent, H. Crudelis aras traiectaque pectora, i. e. tells the sacrilege, and To deprive, strip : se shows his pierced breast, V. regno nudari nudata omnibus rebus tribunicia potestas, Cs. quera praeceps alea nudat, impovbetray, disclose
:

erishes,

H.
adj.,

naked, bare, unclothed, stripped, uncovered, exposed : Capillus passus, nudus pes, T.

nudus,

nudum (Roscium)
membra, V.
:

eicit

domo

capite nudo, bareheaded, S.

nuda pedem, 0. nudo


:

nugae
: :

: ;

543
bis nulla sunt, S.
:

numeratus

corpore pugnare, without a shield^ Cs. sere nudus, vnthout the toga^ V. nudum corpus ad hostis vorGratia Nudis iuncta tere, his defenceless back^ S. silice in nuda, bare, sororibus, in light attire^ H. Striped, spoiled, vacant, V. Sedit hurao nuda, 0. void, deprived, destitute, without : partem subselliorum nudam atque inanem relinquere urbs praeMessana ab his rebus agris nummis, H. sidio Arboris Otlirys, 0. loca nuda gignentium, S. Without property, poor, needy, destitute, forlorn : plane quis tam nudus, ut, etc., lu. senecta, 0. nudus ac desertus nil cupientium Nudus castra Ba7-e, mej-e, pure, simple, sole, alone, only : peto, H. operum nudum certameu, nuda ista si ponas Simple, unsimply a rivalry in achievements, 0. adorned: Coramentarii (Caesaris) dicendi facultas nudis incorapta capillis, 0. Veritas, H.
: :

With

esse, to

be

lost,

be

undone

nullus sum, T. Nullu's, Geta, nisi, over with you, T.

etc., it is all

ples

nugae, arum,/, [CXV-], jes^s, idle speeches, tritantis delec: ista magnas nugas dixerit, T.
:

Nescio quid meditans nugarum, H. tatus nugis Jestijig, jokers, droll fellows : amicos habet me-

nugarum. m. [nugor], a jester; joker, babbler, trifler, braggart, swaggerer : tu ipse, nugator alqm nugatorem appellare, L,
ras nugas
:

in comitatu
oris,

nugator,

nugatdrius,
useless, futile
:

adj. [nugator], trifling, worthless,


:

ad probandum res
ari, dep.

alqd valde.
trifle,

niigor, atus,

[nugae], to jest,
inscite
: :

play

num, adv. [ 1 NV-]. I. Of time, now (correl. of turn), only in the phrase, etiam num, see etiam. II. As inta'rog. particle. A. Introducing a direct question, usu. expecting a negative answer, then, now (often only rendered by the interrogative form of the sentence) num videntur convenire haec nuptiis ? does this look like a wedding ? T. num expectatis, dum Metellus testimonium dicat?^ are you waiting then for Metellus to give evidence? : num est ferendum ? num non vis audire, cur-t etc., will you not, then, hear ? With -ne (rare) J numne, si habuit amicos, ferre contra patriadi arma debuerunt ? Followed by an : f uris, an prudens ludis me? are you mad, or? etc., H. num iratum timemus lovem ? . an ne turpiter faceret. With quis, quid (indefinite ; often written numquis, numquid) numquis hie est ? nemo est, T. : num quae trepidatio ? num qui tumultus?: num quid vis ? have you any commands ? (usu. a form of taking leave), T. With nam, in eager or anxious questioning (old): nam perimus? are we ruined then? T. B. In an indirect question, whether: videte, num dubitandum vobis sit, etc. speculari, num sollicitati animi essent, L. quaere, num permittas,
: :

Num

Num

die fool, talk nonsense:

non

positis nugari

Graecia bellis Coepit, H.

cum
;

illo,

H.

(numarlus, numatus), uum-cubi, adv. interrog.


ened

see

numma-.

[see ubi], a strengtli-

niillus, gen. nuUlus {m. nulli, T.,


H.), dat. nulli {m. ntillo, Cs.

C;

nullius,

num

(old):

/. nullae, Pr.), adj.


nulla,
:

sensisti in te claudier

numcubi meam Benignitatem ? have you ever ? T.

[ue+uUus], not any, none, no: semita


ap. C.
:

Enn.

nulla videbatur aptior persona elephanto beluarum nulla prudentior: nullo periculo pervennullius nullo discrimine, V. turi, safely, Cs. earum rerum consuli ius est, jurisdiction over none nullum meum minimum dictum, not of, etc., S. tJie slightest word on my part : (Alpes) nulla dum equestris pugna via superatae, no road as yet, L. nulla admodum f uit, no fight at all, L. nulla re una magis commendari, quam, etc., no single : nulAs la rerum suarum non relicta, every one, L. snbst, in. and /., no one, nobody : me, cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore: consistendi potestas erat nulli, Cs. ego quidem nulli vestrum aut nullo aut quam paucissimis praedeero, L. Cur nemo est, nulla est, quae, etc., sentibus, S. 0. nullis posset esse iucundior nullis hominum cogentibus veniunt, V. As sidjst. n., nothing (for Collonihil) praeter laudem nullius avari, H. quially, not, not at all: memini, tametsi nullus moneas, T. Philotimus nullus venit ea (occasio) nulla contigerat, L. Of no account, insignificant, trifling, worthless, null : igitur tu Titias leges nullas putas ? sed vides nullam esse rem p. patre .nullo, L. alia quae illos magnos fecere, quae no:

numen, inis, n. [2 NY-], a nod ; hence, a command, will, authoi'ity : magnum numen unura et idem sentientis senatus Caesareura, 0. adnuite, P. C, nutum numenque vestrum Campanis, L. The divine will, power of the gods, divine sway, supreme authority : deo, cuius numini parent omnia di suo numine sua templa defendunt NuU lum numen habes, si sit prudentia (to Fortune),
: :
:

lu.

God-head,
V.
: :

divinity, deity, divine majesty

rum inmortalium numen


ladis,

placare, Cs.

per Dianae numina, H.


caeleste, L.
:

numina

deoPal-

divinity,

deity, god, goddess:

Numina
i.

laeva,

V.

by calling to ivitness, 0. Vadimus hand numine nostro, unpropitious, V. hospes numinis Idaei, lu. numinis loco habere, Ta. violatum Augusti, Ta. Sing,
e.
: :

promissaque numine firmat,

0.

collect. :

sorores vocat, inplacabile


e,

numen,

numerabilis,

adj.
:

[numero], that can


numero], counted
:

be

counted: calculus, 0.

populus, easily numbered, H.


out,

numeratus,
numerata.
milia

adj. [P. of
n.,
:

paid down, in ready money, in cash: dos uxoris

As sicbst. numeratum non erat


pondo

ready money, cash

nam

extra

numeratum duodecim

argenti, besides coin, L.

85


numero


: :

: :

54&

numquam
: :

numerd, iivi, atus, are [numerus], to cotmt, enumerate, reckon, member, take account of: singulos in singulas (civitates) per digitos, 0.: pecus, v. : numerentur deinde labores, lu. ne quid ad senatum consule, aut numera, i. e. be sure of a Of money, to count out, paij out, pay: quorum.
: :

que suos, 0. verae numerosque modosque ediscere vitae, H. Alusical measure, time, rhythm, harmony, numbers : in musicis numeri et voces et Isocrates verbis solutis numeros pripossess, 01071 : Donee eris felix, multos numerabis modi, etc. To account, reckon, mus adiunxit numeros memini, si verba tenerem, amicos, 0. triumphos, lu. nil extra numerum fecisse, out of measesteem, consider, regard, hold: Thucydides num- air, V. quam est numeratus orator Sulpicium accusato- ure, i. e. improper, H. In verse, a measure, numrem suum quae isti bona numerant lios poetas, ber : cum sint numeri plures: numeris nectere H. a quo mors in benefici parte numeretur in verba, 0. numerisque fertur Lege solutis, H. verse: Arma gravi numero Edere, i. e. heroic mediocribus oratoribus numeratus est: honestissimus inter suos numerabatur: (Appium) inter metre, 0. im pares, i. e. elegiac verses, 0. decemviros, L. Numida, ae, m., 'tiofxdg, a nomad; e s p., a Flur., S., Cs., L., V., H., 0. As numerose, adv. [numerosus], rhythmically, uVumidian, S.
:

ut numerabatur forte argentum, T, primam (pensionem), L. magnam peeuniam, Cs. Quid refert, vivas numerate nuper an dim? (money) paid just now or long ago, H. nummi numerati sunt CorniTo recount, relate: ficio: stipendiura militibus. Chao divom amores, V. F i g., to reckon, number,
: : :

repute: qui aliquo sunt numero, of some repute, Cs. homo nullo numero quo sunt in numero Curiosolites, etc., Cs, qui in eo numero fuisset: ut civium numero simus, L. part, membei', category : omnes numeros virtutis continere mundus expletus omnibus suis numeris deesse numeris suis, to be deficient, 0. Order : Quaecumque descripsit carmina, Digerit in numerum, V. office, duty, part : ad numeros exige quid:

An

melodiously : tidiculae sonantes

dicere.

adj.

dens, ivory, 0.
adj.

numer5sus,
rus],

and sup. [numein full number, numerous, manifold : civitas


adj. with comp.
:

uummarius,
pecuniary
:

[nummus], of money, moyiey-,


:

classis, lu. numeroslssima, most popidous, Ta. Full of rhythm, measured, rhythmical, melodious numerosos ponere gressils, 0. si numerosum est quod metiri possumus intervallis aequalibus . oratio numerosior Asinius, Ta.
: . .
:

theca, money-box : res, the coinage: lex, against forgery. Bribed, venal, mercenary : iudices: interpres pacis.
difficultas

nummatus
eyed, rich
:

(not numa-), adj. [nummus], monadulescens bene, H.


:

nummulus
a
bit

of numerus, i, m. [NEM-], a number : ad numedare: nummulis acceptis, /or ^/^Ay ^wcre. rum quattuor milium, about, Cs. septem sonos nummus (not nflm-), i {ge7i. 'plur. -mum qui numerus rerum omnium fere nodus est duo -morum, T., C, H.), m., = vovufioQ (Doric exercitus numero hominum amplior, ii numeri
: :
:

(not numu-), I, m. dim. [nummus], money, coin: illis aliquid nummulorum


rarely for v6-

S.

numerumque
:

referri lussit, that they be counted,

fiog),

a piece of money,
T.
:

coin,

money: pauxillulum

habet in numerus argenteorum faeilior usui est, countnumero navium classis: ad duo nummis, ready money : iactabatur temporibus illis milia numero cecidisse, Cs. obsides ad numerum nummus, the value of money fiuctuated: crescit The Roman tmit of account, a miserunt, the full number, Cs. quantum Aut nu- amor nummi, lu. silver coin, sesterce: mille nummum poscit, T. raerum lupus (curat), the count of the flock, V.

V.

Nummorum,

adulterini, counterfeit:

ing, Ta.: mille

considerable nutnber, quantity, body, collection,

quinque
erit
:

ilia

milia

nummum

dare Apronio

bic

conveniet numerus quantum debui, smn, T. : effuse euntes numerum ampliorem efficiebant, si naves suum numerum haberent, complement: S. niagnus numerus frumenti, quantity: est numerus civium Komanorum, many : sed illos Defendit numerus, lu. sparsi per provinciam numeri, troops,
class:
:

tuus

nummorum

H. Denarius nummus, see denarius. A trifle, mere nothing, penny : ad nummum convenit, to a farthing : hereditas, unde nummum nullum attigisset, touched no penny. numnam, numne, see num.

raillibus octo, at the price of,

Ta. mere number, cipher, nobody : Nos numerus sumus, H. : ignavorum, rabble, Ta. Plur., Plur., dice: eburni, 0.: tris iactet numeros, 0. the mathematics, astronomy : a sacerdotibus numeros accipere. F i g., nuniber, rank, place, position, estimation, relation, class, category: me adscribe

numquam or nunquam, adv. [ne+umquam],


: numquam, dum haec natio viveante hoc tempus, Cs, numquam, donee tenerentur, L. Numquam fui usquam, quin me amarent omnes, T. numquam non ineptum, always: numquam nisi honorificentissime Porapeium appellat, always. As an emphatic negative, not, by no means, not at all, never : satrapa num-

at

no
:

time, never

ret

numquam

talem in numerum Phraaten numero beatorum Eximit virtus, H. reductos in hostium numero habuit, Cs. Tubcro fuit nullo in oratorura numero, reckoned among : esse in numero nullo, of no
: :
:

quam

snfferre eius

sumptus queat, T.

Numquam
.

hodie effugies, by no means, V.


: ; : :

nuntlo
(nunciS, nuncius), see
nunti-.

num quando
num quando,
see quando.

547

num-qui, adv. interrog.^ in any way? at all? T. num-quid, adv. interrog. In a direct question, a strengthened num : Numquid meministi ? can't yotc renumber? T. numquid Audiret leviora,

(nuncubi),

adv., see

numcubi.

nuncupatid, onis, /. [nuncupo], a public pronunciation, open assumption: votorum, L., Ta.
avi, atus, are [nomen CAP-], to by name, call, name : alqd nomine dei alquem Indigetem, 0. Of vows, to take publicly, offer, utter, vow : vota ea, quae nuraquam solveret profectus ad vota nuncupanda, L. To proclaim formally : adoptionem, Ta,
call

viveret ? H. : Nuraquid nam amplius tibi cum ilia f uit ? T. In an indirect question, whether^ lohether at all : scire, numquid necesse sit.

nuncup5,

pater

si

numquis, numquid, see 2 quis. (numulus, numus), see nummu-.


nunc,
adv.

[num+ce],

of present time, now^ at

nundinae, arum,/, [novem + dies],

the ninth

present, at this time: de quibus

nunc quaerimus
:

nunc quae

omnia, est, non quae olim fuit, T. quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa quondam f uerunt sed erat tunc excusatio oppressis nunc nulla est arx minus aliquanto nunc munita aut aliquando Cluenquam antea aut nunc
: :
: . . . :

day, market-day, fair-day, weekly market: nundinarum Travnyvpig. In the phrase trinum nundinum (sc. spatium), a period of three market-days, till the third market-day (17 to 24 days) ubi pro-

nunc satisfecero, postea non erit, etc. deos nunc testis esse, mox fore ultores, L. Nunc, olim, quocumque tempore, V. nunc demum intelut mihi nunc denique amare lego, not till now, T. videar, antea dilexisse: nunc primum, not tmtil now: Nunc, nunc o liceat crudelem abrumpere vitam, V. hem, nuncin demum ? now at last? T. et, ut nunc est, quae (causae) si manebunt inansurae videntur, in the preaerit state of affairs iudiciis, qui Suaviter, ut nunc est, inquam, H. nunc sunt, hominum, of contemporaries : nunc tar men ipsum, jiist now. Of past or future time,
tio

nisi

mulgatio trinum nundinum? Since nundinum came to be regarded later as an ace. sing. n. : comitia in trinum nundinum indicta, on the third market - day, L. market -place, market - town Capuam nundinas rusticorum esse voluerunt. Fig., trade, traffic, sale: totius rei p. nundinae: vectigalium flagitiosissimae,

niindinatid, onis,/. [nundinor], a trading, bargaining, chaffering, buying and selling: fuit nundinatio aliqua, ne causam diceret in iure di:

cendo:

iuris.

market, trade,

conceived as present, now, at this time, then, at

Idem Menandri Phasma nunc nuper dedit, T. nunc in causa ref rixit nunc reus erat apud Crassum nunc Tempus erat, etc., H. dixit, nunc demum se voti esse damnatum, N. Of cirthat time
:

nundinae ], to hold captivorum pretiis nundinans, chaffering, L. ubi ad focum angues nundinari solent, i. e. to be busy. F i g., ^o get by trafficking, purchase, buy: senatorium nomen: ab
atus, arl, dep. [
traffic: in
:

nundinor,

isto ius.

cumstances, now, wider tliese circumstances, hi view of this, as matters are : nunc quoniam hominem generavit et ornavit deus, perspicuum sit, etc, vix nunc obsistitur illis, 0. : si omnia manerent, tamen . nunc vero exul patria, quo adcedam ? nunc haud sane, S. nee abnuitur ita fuisse, si si haec non ad homietc., but as matters are, L. nunc nes verum ad bestias conquer! vellem vero cum loquar apud senatores populi R., etc. nunc, now Repeated in parallel clauses, nunc now, at one time, at another, sometimes sometimes : facinora nunc in expeditiouibus, nunc
. .
:

nundinum, see nundinae. (nunquam, nunquis), see


nuntia

numqu-.

(not nunc-), ae, [nuntius], a female messenger, she that brings tidings: fulva lovis, i. e. the eagle : ales, eius dei nuntia, L. : historia vetustatis

fama veri, V. nuntiati5 (not nunc-),


:

onis,/. [nuntio], a dec-

laration,

announcement (by an augur).

Nunc hos, nunc illos aditus pererrat, nunc ad prima signa, nunc in medium, nunc in ultimo agmine aderat, Cu. cf. pariterque sininunc stros. Nunc dextros solvere sinus, V. mode postremo, L. nunc raodo, L. Nunc, 0.
in acie, L.
:

V.

(nuncia),

ae, see nuntia.

nunc-iam,
nunciam

adv., at once,

immediately: eamus

intro, T.

nuncin,

for nuncine [nunc+-ne], see nunc.

nunti5 (not nunc-), av!, atus, are [nuntius], to announce, declare, report, relate, narrate, make known, inform, give intelligence of: occiso Roscio^ qui primus Ameriam nuntiat? is the first to bring word? : Bene, nuntias, bring good news, T. qua re nuntiata, Caesar, etc., on hearing this, Cs. si ne sensus quidem vera nuntiant re nuntiata ad suos, nuntiare, prope omnes navis adflictibi hoc Cs. tas esse, Cs. regi vestro, regem deos facere testis, L. quern ad Sullam nuntiatum mittit, facere, etc., nuntiat patri abicere spem, Ta. : aquatores S. premi nuntiantur, Cs. ruere in agris nuntiabanadesse eius equites nuntiabantur, tur tecta, L. nuntiatum est nobis a M. Varrone venisse Cs. eum Roma nuntiato, when the news came, L., Ta,
:

nuntius

nutus

548

give orders^ cai'^^y commands, direct: qui Catilinae nuntiaret, ne eutn alii terrerent, S. mitnuntit, qui nuntiarent, ne hostis laeesserent, Cs. tiatum, ut prodiret.
: :

To

nor scriptum fuisse: ubi nusquam ad dimicatio-

nem ventum est, L. nusquam alibi, nowhere else. On no occasion, nowhere, in nothing : praestabo
:

sumptum nusquam melius poni

posse.

NV-], that announces, making er, to no place : nusquam abeo, T. F i g., to nothhiown, informing : rumor littera, 0. fibra, Tb. ing, for no purpose: ut ad id omnia referri oporplebs nusquam alio ^As suhst. 7?i., a hearer of tidings, news - carrier, teat, ipsum autem nusquam reporter, messenger, courier: per nuutium certio- nata, quam, etc., /or nothing else, L. rem facit me: ad Lingonas litteras nuutiosque nut5, avi, atus, ai'e,freq. [nuo], to nod: nununtius ibis Pelidae, V. nuntius ad- tans, Distorquens oculos, H. percutiens nutanti misit, Cs. lovis et deorum, H. nuntii adferunt pectora mento, 0. fert rem To sway to and fro, totter, Darium premi a Scythis, N. nuntio ipsius, qui stagger : ornus nutat, V. nutant circumspectanlitteras attulerat, dici ( placuit ), L. A message, tibus galeae, et incerti trepidant, L. nutantem news, tidings: Egone te pro hoc nuntio quid do- pondere mundura, V. rami pondere, 0. plaustra,

nuntius,

adj. [1

No whith-

nem ? T. in castra nem patefactam, S.


:

nuntius pervenit, eoniuratiode Q. Fratre nuntii nobis

lu.

g., to
:

tura

deorum

waver, falter, doubt, hesitate animus nutat, 0.


i,

in na-

venerant: tam tristem nuntium ferre ad Cincinnatum, L. gravior neu nuntius auris Yolcommand, order, injunction : legatoneret, V. rum nuntio parere hie nostri nuntius esto, V. In the phrase, nuntium remittere, with dat., to send a letter of divorce, put away (a wife) uxori Caesarem nuntium remisisse. Rarely of the wife etsi mulier nuntium remisit. F i g. cum virtuti nunPlur. n. as subst., a tium remisisti, renounced. message, news : ad auris nova nuntia referens, Ct. habes animi nuntia verba mei, 0.
tristes
:

nutricius,

m. [nutrix], a bringer-up, tutor:


to nourish,

eius (pueri), Cs.

sustain:

nutricor, atus, arl, dep. [nutrix], mundus omnia nutricatur.

nutricula, ae, /. dim. [ nutrix ], a nurse. Fig., a preserver, fosterer : nutriculae praediorum causidicorum Africa, mother land, lu.
:

nutrimen,
support: V. F i g.

inis, n. [nutrio],
i,

nourishment, 0.
dedit, i.e. fuel,

nutrimentum,

n.

[nutrio], nourishment,

nuper,
inter nos

adv. with sup.

nuperrime [1 NV-],
:

7iew-

not long ago, just: haec nutrid (nutribat, nutribant, for nutriebat, etc.,. nuper notitia admodurast, T. nuper me v.), ivi, itus, ire [1 NA-], to suckle, nourish, feed, in litore vidi, V. quid enim nuper tu ipse locutus foster, bring up, rear: quos lupa nutrit, 0. iligna in quo (terrore) nuper fuimus, cum, etc., L. es nutritus glande, H. taurus nutritus in herba, lu. nuper picti pavones Quam Tam tu nuper eras, To nourish, support, maintain, foster : Pax Cenunc nuper, j*?^^ now, T, quod etc., as freshly, 0. rerem nutrit, 0. Ih nourish, nurse, take care of, ille nuperrime dixerit, Recently, not long since, attend to : cura corporum nutriendorum, L. damlately : Allobroges, qui nuper pacati erant, Cs. neque ante philosophiam patefactam, quae nuper num naturae in filio, L. F i g., to nourish, cherish, support, cultivate, sustain, iuaintain: rite indoles inventa est heros conspectus in auro nuper, H. Nutrita, H. Impetus sacer qui vatum pectora nupta, ae,/. [P. of nubo], a bride, wife: nova, nutrit, 0. ego nutriendae Graeciae datus, treat pudica, L. nupta virum timeat, 0. T. mildly, L. ignis foliis, feed, 0. pacem, Ta. nuptiae, arum,/, plur. [nupta], a marriage, Tri, dep. [nutrio], to cherish, cultinutrior, wedding, nuptials : verae, T. scelestae, S. plenae vate : nutritor olivam, V. Nuptiarum expers, unman-ied, H. ab dignitatis nutrix, icis, /. [nutrio], a wet-nurse, mirse: eis nuptiis abhorrere: Cornificia raultarum nuppuero nutricem adducit, T. cum lacte nutricis tiarum sollemnia nuptiarum, ceremony, Ta. errorem suxisse Fig.: nutricis labores, lu. nuptialis, e, adj. [ nuptiae \ of a marriage, curarum maxima nutrix Nox, 0. plebis R, Sicilia: wedding-, nuptial: dona fax, H. tabulae, a martellus leonum nutrix, H. nutrices, the breasts, Ct.
ly, lately, recently, freshly,
:

(igni) arida
:

Nutrimenta

eloquentiae.

riage-contract, Ta.

(only nom. sing, and ace. and nuptus, F. of nubo. plur.), m. [2 NV-], a nodding, nod: nurus, us, f, a daughter-in-law : amicam fili id signlficare nutu nutu finire disceptationem, tamquam nurum sequebatur Vidi Hecubam cen- L. nutu tremefecit Olympum, V. nutu signa tumque nurus, V. young woman, married remittis, 0. hint, intimation: an mihi nutus woman : electra nuribus gestanda Latinis ( as tuus non faceret fidem ? tendency, inclination, ornament), 0. gravity : terrena suopte nutu in terram ferri nusquam, adv. [ne+usquam], nowhere, i?i no terra in sese nutibus suis conglobata. Fig., place : nusquam gentium, T. hoc nusquam opi- assent, compliance : adnuite nutum nuraenque

nutus, abl. sing. &nd


:

abl.


nxLs.

: : : :


obeo
:

: : :

549
tree

Command, will, vestrum invictum Campanis, L. omnia pleasure : res ad nutum eius facta, Cs. deorum nutu administrari contra nutum Naevi: ad nutus aptus erills, H. nutu lunonis sunt res, V. sub nutu atque arbitrio alcuius esse, L.
:

nux, 0.

tacta de caelo, L., lu. almond-tree, V.

Sin^.

collect. :

Hie

An

Nyctelius,
Bacchus, 0.

i,

m.,

= NyKriXtog, a

surname of

Sparge, marite, nuces (a custom at weddings), V. te cassa nuce pauperet, nux ornabat mensas, the i. e. the merest trifle, H, nutdessert, H. castaneae nuces, chestnuts, Y.
:
: :

nu2,

nucis,/., a mit

nympha, ae, and nymphe, es, /., vvfKpTj, a bride, mistress, young woman, 0. Plur., nympJis, demi - goddesses, wIm inhabit the sea, rivet's, fountains, woods,

des, Mxises, V,

and moxmlains, V., H., 0. Libethrivocalis Nymphe, Echo, 0.


: :

o.
To walk about, 5 (rarely, before a vowel O, V.), interj. of feel- prowls about, Y. Aetnam, 0. o wander : ante vallum, L. solus, 0. vir fortis es, T. ! oh ! : ing or surprise, o Komule, Romule die, Enn. ap. C. o mi Furni ob-ann5, are, to arm : securi Dextras, faciem pulchram, T. paterni generis oblite: H. o rem totam odiosam o pietas animi o ego, H. ob-aro, avi, are, to plough around, plough
: :


, ,

multum
o
si

miseri, 0.

utinam possem,
!

etc.,

0.

quicquam virtutis adesset oh ! if, mihi tam longae maneat, etc., V. o lux Dardaniae, spes o fidissima Teucrum, V. soror, o conquid o tua f ulmina cessant 0. iux, o femina sola superstes, 0. ch, prep, with ace. With verbs of motion, towards, to: cuius ob os Grai ora obvertebant sua. Turni se pestis ob ora Fert, V. Poet. ap. C. With verbs of rest, before, in front of, over against : non mihi mors ob oculos versabatur ? On account of for, becaicse ignis ob os offusus. of, by reason of for the sake of: pretium ob stultitiam fero, T. tibi ob eam rem bene faxim, T. ob rem nullam misit (me), for nothing, T. ob merita earns, S. ob aliquod emolumentum suum ob rem iudicandam pecuniara accipere: meliores ob eam scientiam esse, for that knowledge : unius ob iram Prodimur, V. Aut ob avaritiam aut misera ambitione laborat, H. In the phrase, quam ob rem (or quamobrem), on tohich account, wheresolitae
:

etc.,

Y.

up : quicquid herbidi terreni erat, L. ob-do, didi, ditus, ere, to put against, shut,
fasten: pessulum ostio, slip the bolt,T.: malo latus apertum, expose, H.

close,

nulli

obdormisco,
to fall asleep
:

ivi,

ere, inch. [*

ob-dormio],

in mediis vitae laborribus.

ob-diico, duxl, ductus, ere, to draw before, draw forward, bring over: Curium, to bring forward (as a candidate) ab utroque latere collis fossam,
:

extend, Cs.

To

close over, cover over, overspread,

surround, envelop
cortice
:

: trunci obducuntur libro aut pascua iunco, Y. voltus (of the sun), obducta cicatrix, a closed scar : consuetudo callum obduxit stomacho meo, has overworn. To draxo in, drink doion, swallow : venenum. Fig., to spread over : clarissimis rebus tenebras obducere,
: :

i.

e.

darken.

To

obductus verbis dolor, Y.


luctus, 0.

To

scar over, heal, cover, conceal obductos rescindere draw out, pass, spend: diem.
:

ob-ducti5,
veloping
:

fore, tlierefore, hence, accordingly


id

prinium videamus, quatenus, pron., on that account, therefore: ignaris hostibus et ob id quietis, L. ob haec consul! nihil cunctandum visum, L. ob ea consul senatum consulebat, In consideration of in return for, instead of S. ager oppositus est pignori Decern ob minas, T. pecuniam ob absolvendum accipere tibi has Haudquaquam ob raeritum poenas Suscitat, in proportion to, V. In the phrase, ob rem, to the purpose, toith advantage, profitably, usefully : An. non pudet Yanitatis ? I>o. minime, dum ob rem, T. id frustra an ob rem faciam, S.
: : :

quam ob rem etc. With neut.


:

onis, /. [obduco], a covering, encapitis (before execution).


adj.
:

obductus,
clouded,

gloomy

[P. of obduco], ovei-spread, obducta nocte, 0. f route, H., lu.


:

ob-duresco,

rui,

gonis voltu, i. e. to be hardened, grow insensible, be obdurate : usu obduruerat civitatis patientia animus ad dolorem quorum (amicorum) alii obduruerunt.
:

grow hard : GorTo become petrified, Pr.


ere, to

avI, atus, are, to be hard, hold out, endure : persta atque obdura, H. perf er Pass, impers. : qua re obduretur et obdura, 0. hoc triduum, ut, etc.

ob-dur5,

persist,

adj. with comp. [ob+aes], involved in debt : plebs, L. quanto quis obaeratior, Ta. Plur. m. as sicbst., debtors: obaeratos liberare.
:

obaeratus,

ob - ambul5,

avl,
:

(obediens, obedi5, etc.), see oboed-. obeliscus, l,m., = 6f3t\i<TKog, an obelisk, Ta. ob-eo, ivI, itus, ire, to go, go to meet, go in opposition
:

are, to

walk

before,

go

around : muris, L,

(lupus) gregibus obambulat,

natiis, L.

Of

inf era in loca

ad omnis hostium coheavenly bodies, to go down, set


:

obequito

: :

obiurgator

: : : :

550

2o fall, perkh, die: tecum libens, obit Lepus. To go to^ simul se cum illis obituros, L. visit, betake oneself to: quantum (urbis) flamma obive non potuisset, reach : obeundus Marsya, qui,
H.
:

up as an example, H.

: debilitati obiecta specie voluptatis: delenimentum animis agri divisionem obici, L. : Noctem peccatis, H. : nubem oculis,-0.

etc.,

H.
:

tantas regiones pedivision or speech, to run over, bus survey, review, recount: omnia per se, oversee in person, Cs. omnia visu, V. omuis oratione mea To go over, surround, overcivitates, enumerate. spread, envelop: obeuntia terras maria, V. chlamydem limbus obibat Aureus, 0. ora Pallor obit, 0. To address oneself to, engage in, enter upon, undertake, execute, accomplish : hereditatum obeundarum causa, entering upon : puguas, V. indicia ad consularia munera obeunda, L. tot simul bella, 2o meet: vadimonium, appear at the appointL. ed time : diem edicti, appear on the day : annum petitionis tuae, i. e. be a candidate the first year the law permits : diem suum obire, die : diem supremum, N. mortem, T. morte obita, after death.
visit :

To tantum cenas. Of
:

travel over,
telluris,

wander through,
:

traverse,

V.

consulem morti, abandon: obicitur (consulatus) ad periculum me in tot dimicationes. To bring upon, inspire, inflict, visit (cf. inicio) nos quibus
: :

est obiectus labos, T.

qui sibi
:

cam mentem

obie-

cissent, ut, etc., suggested, L.

f urorem Roscio

canibus rabiem, V. Pass., to be occasioned, befall, happen, occur: mihi mali obici Tantum, T. tantis dilficultatibus obiectis, Cs. obicitur animo metus. To throw out against, object, taunt, reproach, upbraid with : ei probris obiectis exercitu Caesuris luxuriem, Cs. id adversario, to make such an attack on: Parcius ista viris obicienda memento, V. obiecit nt probrum Nobiliori, quod is in provinciam poetas duxisset: de Cispio mihi igltur obicies ? quod obiectum est de pudicitia.
:

obiectatio, Onis,/. [obiecto], a reproach,

Cs.

obiectS,
to

ob-equito,
to
:

avl,

,
:

against, oppose

are, to ride towards, ride


:

up

abandon,

avl, atus, are, freq. [ obicio ], to set : caput fretis, i. e. dive, V. i g., expose, endanger : se hostium telis, L.

obequitando
,

castris, L.

portis, L.

wander among, ramble unam animam, V. To throw in the way, interabout : tentoriis, Ta. cum periculi imago oculis pose, cause : moras, 0. To throw out, charge, cast To err, mistake: up, impute, reproach with, accuse of: probrum mihi oberraret, hovered before, Cu. chorda semper eadem, blunder at, H. famem nostris, Cs. Mario vecordiam, S. natum obesus, adj. [P. of *ob-edo], that has eaten, ( i. e. fili mortem ), 0. nobilitas obiectare Fabio
ob-err5,
are, to
: : :

eum

periculis, S.

caput

periclis,

V.

pro cunctis

F
sae,

fauces, swollen, V. fat, stout, plump : turdus, H. i g., gross, indelicate, dull : iuvenis naris obe:

fugissG

eum conlegam,

L.

H.
obicis),

1. obiectus, adj. [P. of obicio], lying before, opposite: nee visi obiectis silvis, because of the

(5bex,
:

m. and/. [ob+IA-], a

bolt, bar,

barrier, wall (only abl. sing, plur.) obices portax'um, L.


postes, V.
:

and
:

worn., ace.

and

abl.

fultos emuniit obice


:

obice firmo Clauserat, 0.


ruptis, barriers,
:

maria

tu-

woods in front, Cs. insula Alexandriae, Cs. flumina, V. obiectus fortunae, exposed: ad omnes Plur. n. as subst., charges, casus periculorum. accusations : de obiectis non confiteri.
:

mescant Obicibus
ob-f-, see
off-.

V.

A
:

hinder-

ance, impediment, obstacle

per obices viarum, L.

2. (obiectus, us), m. [ob+IA-], a putting against, opposing : miles tectus plutei obiectu, Cs. insula

ob-gannio,
aurem, T.

ire, to

snarl at

ei

alqd ad

V.

portum Efficit obiectu laterum, opposition, molium obiectiis scandere (i. e. moles obiecTa.
adj., angered,

tas),

P. [P. pi-aes. of ob-iaceo], lying before, lying near, in the way: sarcinarum cumulus, L. saxa pedibus, L.
ntis,
:

ob-iacens,

ob-iratus,

angry : fortunae, L.

obiicio), iecl, iectus, ere [ob throw before, throw to, cast, offer, present, expose : corpus feris alcui offam, V. legatum hominibus feris, Cs. si tale visum obiectum est a deo dovmiQnW, presented : huic (sicae) obici pro me, be exposed. To throio before, use as a defence, cast in the way, set against, oppose: Alpium vallum contra ascensum Gallorum: erat obiectus portus ericius, Cs. se ei, N. : maximo aggere obr
iacio], to
: :

obicio (not

ob-iter, adv., on the way, while travelling : leget ant scribet, lu. Meanwhile, incidentally: Verberat atque obiter faciem linit (i. e. inter verberandum), lu.

A going down, V. Downfall, ruin,


T.

obitus

(us),

m. [ob + 1

I-],
:

an approach,
:

visit,

setting

siderum

signorum,
:

destruction, death
:

regis

post

eorum obitum,
:

Cs.

Difficiles obitus,
:

painful
beatus

death, V. post obitum vestrum, ruin ante obitum nemo debet, 0.

dici

in obiecto (tela) scuto haesissent, L. sese ad currum, fiimg hhnself before the chariot, y. Fig., to throio before, put before, present, offer, give up, expose: ex iudicibus selectis, hold
:

iecto

cum

obiurgatio, onis,/. [obiurgo], a chiding, re-, proof, rebuke, scolding, remonstrance : ut obiurgalenior. tio contumelia careat
:

obiurgator,
noster.

oris,

m. [obiurgo], a

chider, scold:

Unum

Plur.: benevolL

obiurgatorlua
adj.

: : :


obliviscor

:: :

551
],

obiurgatSrius,
scolding: epistula.

obiurgator

chiding^

ob-iurgo,
:

avi, atus, are, to chide, scold, blame,


:

Caeme do Pompei familiaritate, moderately: lium cum obiurgarer, quod nimio gaudio paene desiperem. 7'o urge, adjure, exhort earnestly: (epirebuke, reprove
:

ad obiurgandum causa, T.

defies se externis moribus: omnia dedecore obTo cover lita: alquem versibus atris, defame, H. over, II: facetiae oblitae Latio, co^or^c?.- (divitiis) oblitus actor, decked, H.

oblique, adv.
ferri.

obliquus

-Indirectly, covertly:

], athicart, obliquely alqra castigare, Ta.

stula)

me, ut firmior sim.


gul,

become feeble, languish: litterulae raeae oblanguerunt.


,

ob-languesc5,
oblatus, P. of

twist,

obliqu5, avi, atus, are [obliquus], to tiirn turn awry: oculos, 0.: ciinem, draw
:

asid^,

back,

ere, inch., to

Ta.

sinus (velorum) in vcntum, slant, V.

offero.
inis), n. [oblecto],

(oblectamen,
OvAy plur.
pleasure,
:

delight.

slanting, awry, oblique, crossioise


:

liominum, sources of consolation, 0.


i,

oblectamentum,
amusement
:

n. [oblecto],
:

senectutis

a delight, oblectamenta

et solacia servitutis

rerum rusticarum.
:

ob-lectati5,
delight
:

onis, /. [ oblecto ], a delighting, requies plena oblectationis f uit vitae.

or oblicus, adj. [2 LAG-], sidelong, : motus corporis obliquo claudicare pede, 0. iter, Cs. chordae, i. e. of the triangular harp, lu. ictus, H. obliquo dente timendus aper, 0. (serpentem) obliquura rota transit, V. obliquo oculo alqd limare, a sidelong glance, H. ab obliquo, sideways, 0. Pi g,, looking askance : invidia, V. Indirect, covert : insectatio, Ta.
:
: : :

obliquus

avi, atus, are [ 2 lacto ], to delight, populum, H. divert, entertain, amuse, interest: se
:

ob-lecto,
lu.

oblitsesc5,

ere, inch,

[ob+latesco],

to

hide, conceal oneself: a nostro aspectu.

senectutem se agri cultione me oblectamur: te cum Cicerone: In eo me oblecto, he is m.y delight, T. me in Cumano, to be entertained. Of time, to spend agreeTo delay, ably, fill pleasantly: studio tempus, 0. moras, 0. detain, occupy : se tarn diu, T.

animum,

oblitterS (oblit-),
blot out, erase:

avi, atus, are [see LI-], to


to be

te {abl.),^.: ludis

litterae oblitteratae, Ta.

blot out

of remembrance, cause
offensionera
:

Fig., to forgotten : be:

nefici

memoria
:

adversam prosper^
oblitte-

pugna, L,

res vetustate oblitterata, L.

rata aerarii nounnvi, forgotten claims, Ta.


1. oblitus, P. of oblino.

oblicus, see obliquus.


oblido,

ere

together, compress

ob + laedo caelum digitulis

],
:

to

squeeze

oblisis f au-

cibus, strangled, Ta.

2. oblitus, adj. [ P. of obliviscor ], forgetful, unmindful, not remembering : sui veterum honorum, 0. Forgetfid, regardless, indifferent, neglect:

ing, obligation

obligatio, onis,/. [obligo], an engaging, pledg: est gravior animi quam pecuniae.

ful: Ilium gementem Obliti relinquunt, v.: pectus, mei, i. e. of my dignity : salutis meae decoCt. obliti ad metam tendere equi, 0. ris sui, V.
: :

ob-ligo,
swathe
oblige,
:

avi, atus, are,


:

to

volnus

bracchia, T.
obligation,

bind up, bandage,


i

g.,

to

bind,

put undtr
aeris,

make

liable:

eura
tri-

militiae Sacramento, swear in again:

vadem
:

bind in the sum of, L. alquem tua liberalitate tibi, bind to yourself: me vobis obligatus ei nihil obligavit fortuna, quod, etc., L. cram, was under no obligation to him : Prometheus obligatus aliti, devoted, H. obligatam redde Obligor, ut tangam litora lovi dapem, vowed, H.

bus milibus

oblivio, onis, /. [ LIV- ], a being forgotten, forgetfulness, oblivion : veteris belli : hominum (sacra) oblivioni dare, consign to oblivion, L. : iniurias oblivione contriveram, buried: in oblivionem negoti venire, forget : nos servitutis oblivio
nes, H.

ceperat, we had forgotten : carpere lividas OblivioForgetfulness, loss of memoi'y : obluctans oblivioni, Cu., Ta.

compelled, 0. To render liable throxtgh guilt, make guilty : anili superstitione obligari, be To pledge, mortgage : fortunas suas guilty of.

Ponti,

am

oblivi5sus, adj. [oblivio], that easily forgets, Producing jorgetfulforgetful, oblivious: senes. ness, oblivious : Massicus, H.
obliviscor, litus, i [ob+LIV-], to forget: cui Latine, forget their mother placet obliviscitur tongue : oblitus sum mei, have forgotten myself, veteris contumeliae, Cs. sceleris eorum, S. T. tibi sum oblitus, ac volui, artificium concilia, L. suas quatere pennas, 0. obliviscebadicere, T. Pass. : Oblitusque tur, quid paulo ante posuisset. meorum, obliviscendus et illis, H. Nunc oblita
:

obligata praedia fidera meum, to pledge my word. To impede, restrain, embarrass: iudicio obliga:

tum esse. oblimo,

avi, atus, are

[ob + limus],

to cover

with mud, deluge, besmear: oblimati agri: sulcos, To scatter, lavvsh, squander, dissipate : rem V.

patris,

H.
levi, litus, ere, to

daub, smear over, bedaub, besmear: unguentis obliti: sanguine, 0. obDtus faciem cruore, Ta. ^F i g., to sinear^ befoul^

ob-lin5,

mihi tot carmina (sunt), / have forgotten,Y

Tc

forget, disregard, omit, neglect, be indifferent to, cease from : temporum meorum : dissensionum,


oblivium
Cs.
:

: : : :

obrogo

552
:

sui,

unworthy of himself, V.

Poet,: (eos) viros esse primarios. oblita priores, i. e. having lost, V. oblivium,
livion
:
i,

tuas iniurias Poma sucos

honorable, L.
ficio

Obliged, under
:
: :

obligation, indebted,
:

responsible, answerable
libertatis

uxori, T.

Graecia bene-

n.

[^

ohViv'iscov

"],

foj^getfuhiess, ob-

Romanis, L. hominum non ulli curae, dependent on, V. facies nullis obnoxia gemmis, indebted, Pr.

Usu. sententiam oblivio transmittere, T. Dueere oblivia phir. : longa oblivia potant, V. Hereuleae oblivia laudis Acta tibi, that vitae, H. you have forgotten, 0,
:
:

ob-nubilus,
Enn. ap. C.

adj.,

clouded over: tenebris loca,

ob-nubo,
caput,

ob-longus,
aedificia, S.
:

adj.,

more long than

wide, oblong

C,

L. (old law forms)

nupsi, nuptus, ere, to veil, cover: comas amictu, V. :

seutula, Ta.

loeutus, i, dep., to speak against, ifitemipt, contradict, rail at, abuse: ut me et injterpelles, et

ob-loquor,

of

obnuntiatid (not obnunc-), onis,/. [obnuntio], an augur, an announcement of an adverse omen,


dirarum.
Flur., C.

evil interpretation:

obloquare mihi gannit et obloquiTo sing to, accompany, join in singing: tur, Ct, non avis obloquitur, 0. numeris discrimiua vo-

eum, accompany on

the lute,

V.

tell, report, announce (of bad news) Primus obnuntio, T. la augury, to announce an adverse omen, prevent by declaring unfavorable auspices : consul consuli ob-

ob-nunti5,

avI, atus, are, to


:

ob-luctor,

atus, Sii, dep., to struggle against,

nuntiasti.

contend with, oppose: genibus adversae harenae, V. Fig. animus obluctans diffieultatibus, Cu.

oboediens
and
sup.

(not obed-), entis, adj. -with comp.


obedient, subject,

[P. of oboedio],
:

com-

ob-m51ior, itus, iri, dep., to push before, throw pliant : Omnia oboedientia sunt, reduced to s^ibup before (as a defence or obstruction) nee in jection, S. cuius vis omnis in consensu oboedlenpromptu erat quod obraolirentur, L. arborum tium esset, the obedient, L. nulli naturae deus natio huic imperio: ut illis oboedientes vivaraus, To block up, obstruct, L. truncos et saxa, Cu.
: : :

ob - murmurS,
against
:

avi,

atus,

are,

to

murmur
to

precibus mcis, 0.

imperils nemo oboedientior, L. imperiis oboedientissimus miles, L. ad nova consilia gens, L.


S.
: :

ob-inutesc5, tui, become dumb, lose one's

ere, inch,

[mutus],
silent:
:

oboedienter,
turi,

adv. with comp. [oboediens],

speech, be

homo

dolore, 0. loquacissimus obmutuit aspectu, V, i g., to become silent, cease : studium nostrum obmutuit animi dolor.
:

imperata facadversus Romanos faciebat, L. nihil oboedientius feceruut, quara, etc., L,


obediently, willingly, submissively:

L.

oboedientia,

ae, /.
:

[oboediens], obedience:
fracti animi.

ob-natus,
nata ripis

adj.,

growing on, growing over: obI,

abiciunt oboedientiam

salicta, L.

oboedio
dep., to

bear upon, press against, struggle with, strain at : remi Obnixi crepuere, V. obnixi urgebant, L. obnixo genu scuto, pressed against, N. Arboris trunco, V. manu lioFig., to strive against, resist, oppose: stibus, Ta. stant obnixi, L. stant obnixa omnia contra, all is in obstinate conflict, V. adversis, Ta.
nixns,
:

ob-nitor,

dio], to give ear, hearken, listen

(not obedio], ivl, itus. Ire [ob+ aualquibus, N. : To


:

obey, yield obedience, be subject, serve

ad verba no:

praecepto pecora ventri,


bis
:

leg!,

N.

libidines voluptatibus

S.

Pass, impers.: oboeditum dic-

tator! est, L.

obnixe,
ly,

adv., with all one's strength, strenuous:

obolus, T, m., 6l3o\6g, a small Greek coin, a sixth of a drachma (about three cents, or three halfpence) Holera ferre obolo, T.
:

obstinately

omnia Facturus,

T.

obuixus not obnisus), adj. [P. of obnitor], strenuous, firm, resolute: (velim) obnixos vos impetum bostium excipere, L. curam sub corde premebat, V. non cedere, V.
(
:
:

up : lacrimae omnibus

appear, spring obortae, L. saxo coucrevit oborto, i. e. %cas turned to stone, 0.: laetitia obortast, T. : quanta lux liberalitatis mihi oboriatur.

ob-orior, ortus,

Irl,

dep., to arise,
:

ob-rep5,
proach

repsi, reptus, ere, to creep up, ap-

obnoxie, adv. [ obnoxius sententias dicere, L.

],

slavishly, timidly

ob - nozius,
mus
lubidini, S.
:

adj., liable, addicted, guilty

ani-

Terra nuUi obnoxia

bello, exposed,

upon, come suddenly upon, surprise: obrepsit dies: obrepit non intellecta senectus, lu. operi longo fas est obrepere somnum, H.r ad honorera, reach stealthily : in animos.
stealthily, steal
:

0.

est (with infn.), it is dangerous, Ta. Subject, submissive, obedient, complying, servile:
:
:

Obnoxium

ere, inch., to stiffen, beob-rigesc5, rigui, come stiff: paene pars (terrae) obriguerit pruina.
,
:

vobis, L.

pars ( hominum ) pravis obnoxia, H. Crasso ex privatis negotiis, undei' the influence of, amori uxoris, Ta. Sei'vile, abject, weak, timid: S. obnoxius videar, L. pax, disfacies obnoxia, 0.
:

ob-rog5,

avi, atus, are, in legislation, to repeal

by implication, supersede, invalidate by a new law huic legi nee obrogari fas est, etc. antiquae (legi) obrogat nova, L.
:

obmo

:: :

obsecro

: : ::

553
scurity,

ui, utus, ere, to overwhelm, overthrow, cover over, hide, bxiry : ibi vivi obruerentur, he buried alive, S. : confossus undique obruitur, Cu. : sese harena, hide in the sand: thesaurum, To sink, submerge, cover with water, overbury. sow : submersas obrue puppis, V. : me undis, H. I'o obrutus adulter aquis, 0. Aegyptum Nilus. To sow, plant, cover with earth: seraina terra, 0.

ob-ni5,

indistinctness,

c<yvei\

Ta.

in obscuritate latere

somniorum. meanness : humlHtas

uncertainty: latebrarum, naturae obscuritates Of rank, insignificance, obscurity,


: :

et obscuritas.

cover, bury, cast

obrui, V.

Si raereor,

Nostrorum down, destroy tua obrue dextra, V. To


:

telis

Fig., to overwhelm, overload, surfeit: vino se. bury, conceal, put out of sight, abolish: adversa

perpetua oblivione

omen: orationem,

i.

e. rc/w^e,

L. : talis viri iuteritu sex suos obruere consulatus, To overwhelm, overload, destroyed the glory of. aere weigh down, oppress : crirainibus obrutus qui in augenda obruitur re, alieno : faenore, L. To overcome, overin the pursuit of wealth, H. power, surpass, eclipse, obscure: successoris famam, Ta. : obruimur numero, are outr^umbered, V.

obscuro, avi, atus, are [obscurus], to render dark, darken, obscxire : obscuratur luce solis lumen lucernae caelum nocte obscuratum, S. volucres Aethera obscurant pennis, V. obscuratus sol, eclipsed. To hide, conceal, cover, shroud, darken, veil : neque nox tenebris obscurare coetus nefarios potest: caput obscurante lacerna, H. dole ipsi obscurati, kept out of sight, S. Fig., of speech, to obscure, render indistinct, express indistinctly: nihil dicendo. To render unknown, bury in oblivion : fortuna res celebrat obscuratque, S. To suppress, hide, conceal : tuas laudes. To cause to be forgotten, render insignificant: periculi magnitudinein eorum memoria sensim obscurata est obscurata vocabula, obsolete, H.
:

obscurus, adj. with comp. and sup. [1 SCY-], dark, darksome, dusky, shady, obscure : umbra, C. proof: tamquam obrussa ratio. poet. lucus, Y. antrum, 0. tabernae, H. lux, obs, see ob. lumen, darkness visible, S. caelum, H. ferL. obrutus, P. of obruo, ob-saepi5 (-sepio), psi, ptus, ere, to hedge in, rugo, black, Y. dentes, black, lu. aquae, i. e. turbid, 0. As subst. n., the dark, darkness, obscicrity fence in, close, render impassable : itinera, L. Fig., to close, bar up: viam adipiscendi: ut ob- sub obscurum noctis, Y. P o e t. Ibant obscuri, i7i the dark, Y. F i g., da7'k, obscure, dim, indissaeptum plebi sit ad honorera iter, L. tinct, unintelligible : brevis esse laboro, Obscurus to sate, cloy istius obare, : ob-saturo, ius spes, uncertain : Kem nulli obscuram fio, H. saturari, have enough of him, T. Consulis, Y. videre res obscurissimas (causae) obscene (obscaene), adv. with comp. [obsce- multo obscuriores, i. e. intricate. Plur. n. as subst. obnus], imm,odestly, indecently, obscenely : dici Obscuris vera involvens, Y. JVot known, unknown, scenius excitata. not recognized: est populo obscurior, not so well obscenitas (obscaen-), atis, /. [obscenus], known : Pallas, i. e. disguised,
obrussa,
ae,

f,

= 6(3pvZov,

test,

toucJistone,

0.

non obscurum

moral

impxirity, foulness, unchastity, leiodness, ob-

est,

scenity:
flagitium.

turpissima:

si

quod

sit

in obseenitate

not obscoenus), adj. with comp. and sup. [1 SAV-], of adverse omen, ill-omened, ill-boding, inauspicious, ominous, poranimalium fetentous : volucres, of ill-omen, Y. omen puppis, fatal ship, 0. tus, monstroxis, L. anus, H. JRepulsive, offensive, abominable, hateful, volucres pelagi, i. e. disgusting, filthy : f rons, V. Immodest, impure, indecent, lewd, tlie harpies, V. id dicere obseenum est obscene : adulterium, 0. illud Antipatri paulo obscenius obscenissimi versus. As subst. m., a lewd person, lu. As subst. n., sing, and plur., the private parts, 0.
:

obscenus (obscaen-,

quid cogitaret, hard to discern : neque est obscurum, quin, etc., it is plain that. Obscure, ignoble, mean, low: istorum 6\\\gQw\\di, plodding, T. in barbaris noraen obscurius, Cs. fama est obscurior annis, by time, Y. obscuro loco natus, of an

ignoble family

obscuris orti maioribus, /rom in-

significant ancestors.

As subst. n. : in obscuro Close, secret, reserved: homo: vitam habere, S. modestus Occupat obscuri speciem, H. vates, i. e. adversus alios, Ta. Domitiani nathe Sphinx, 0.
:

tura obscurior, Ta.

--

obsecratio, onis,/. [obsecro], a beseeching, imploring, supplication, entreaty : eius. As a rhetorpublic prayer : a populo facta, ical figure, C.

1,,Phir., C.

obscuratid,

obscuring : solis. Phir,, C. regard.

onis, /.
i

[obscuro], a darkening,
in voluptatibus,
i.

obsecro,
:

avI, atus,

are [ob

g.*:

e. dis-

+ sacro],

to beseech,

entreat, implore, supplicate, conjure :

cum

multis

obscure, adv. with comp. and sup. [obscurus], Y'lg., covertly, darkly, obscurely : eernere, dimly. closely, secretly : agere : alqd f erre obscurius iniqui, more secretly : quam obscurissime.

lacrimis pro fratris salute : te per senectutem suam, conjures you: pro salute mea populum R.

hoc te obsecro, T.
obsecro,

illud unum vos, ne, etc, pater, ignoscas, T. obsecro . . adhibeatis misericordiam te ut omnia perscribas: te, Ne
: :

mi
:

obscuritas,

atis,/. [obscurus], darkness^ ob-

facias, T.

alquem, ut suis fortunis consulat, Cs.

: :

obsidio

obsecundo

554
:

in colloq. use Fh. Prodi, male Obsecro, I cry you mercy, T. obsed obsecro te, hut I secro, an is est ? 1 pray, T. beseech you : obsecro vos, L.
s p., 1st pers.,

conciliate.

I)o.

gerat, etc.

watch over: observant quem ad modum sese To watch, guard, keep : greges, 0. To observe, take care, see, provide : ne plus reddat quam acceperit: quod ne accidat observari nee
close

yield, be

ob-secuiido, avi, atus, iire, to comply, humor, accommodating : in loco, seasonably, T. obsecundando mollire impetura, L. alcui eius
:
:

potest, etc.
heed, keep,
:

To
:

observe, respect, regard, attend to,

voluntatibus.

comply with: neque signa neque ordines, S. leges praeceptum diligentissime, Cs. centesimas, adhere to: commendationes, regard:
post ilium observatura, ut, etc., i. e. it loas the recognized rule, L. To pay attention to, respect, regard, esteem, honor: talem hunc virum, S. tribules suos regem, V. me ut patrem.

obsequens,
:

entis, adj.

with comp. [F. of obse-

quor], yielding, compliant, obsequious, accommodating : patri, T. legiones nobis : Persae obsequentiores, Cu.

obsequenter,
obsequiously
:

adv. [obsequens], compliantly, haec a collega facta, L.


ae,/. [obsequens], complaisance,

obses,
Cs., L.),

idis {gen.plur. obsidum, rarely obsidium, m. and/. [SED-], a hostage: obsides uti
:

obsequentia,

obsequiousness: reliquorum, Cs.

obsequium,
parit, T.
i.
:

I,

n. [SEC-], compliance, yielding:

ness, complaisance, indulgence

Obsequium amicos
:

Antonium obsequio mitigavi


11.
: :

veutris,

peritura amantis Obsequio, to Flectitur obsequio ramus, by its her lover, 0. Obedience, allegiance : in populum pliancy, 0. erga vos, L. K., L.
e.

gluttony,

Cretensibus obsides multi Komanis dediti obsides, S. alqm obsidem retinere, as a hostage, N. Me accepta Obside, 0. surety, security, guaranty, assurance, bail, pledge : se eius rei obsidem fore, will answer (nuptiarum) obsides filios accipere for it, N. coniugii, 0. obsidem enim se animum eius habere, L. obsides dedit se nulla in re Verri similem f uturum, gave no guaranty: banc condemnationera dederat obsidem Balbo, ut, etc.
inter sese dent, exchange, Cs.

imperavit

ob-sequor, cutus
ply, yield, gratify,

(not quutus),

i,

dep., to

com-

obsessid, anis,/. [obsideo], a blocking up,


sieging, blockade
:

be-

humor, submit, be accommodat: :

militaris viae

nostrorum, Cs.

: tibi, T. huic voluntati tuae imperio, lu. To yield, de Pompilio referrent, senatui, L. give up, indulge: animo, T. huius cupiditati: stuirae, Cu. diis suis, X.

ing
uti

dent

obsessor, oris, m., a frequenter, haunter, resi: aquarum (of a water-snake), 0. A besieger^
:

invester, blockader

curiae

Luceriae, L.

1.

fasten, shtit auris, H.


2.

obser5, avi, atus, are [1 SER-], to bolt, bar, up: ostium intus, T. aedificia, L.
:

ob-ser5, sevi, situs, ere, to sow, plant : terfrugibus. F. perf, covered over, covered, strewn, filled : obsiti virgultis colles, L. : pomis Rura, 0. aeger pannis annisque, T. montes nivibus, Cu. lo iam setis obsita, V. : variis obsita

ram

obsessus, F. of obsideo. obsided, edl, essus, ere [ob + sedeo], to sit, stay, remain, abide : domi, T. To beset, haunt, frequent : umbilicum terrarum. In war, to hem in, beset, besiege, invest, blockade: quod (oppidum)

tu3

neque capi neque obsideri poterat, S. omnis adiUticam, Cs. consilia ad obsidendam (urbem)
: :

frondibus (arcana tua), H.


[P. of obserob\o\, loatchfid, attentive, respectful: homo tui servantissimus mei.
antis, adj.
s^ip.
:

observans,

with

observantia,

ae,/. [observo], attention, respect,

regard, reverence: observantiam dilexit: observantia retinere in regem, L.


:

amicos

obsessa Ilion, H. Dextrum Scylla latus Obsidet, V. aedis, lu. omnibus rebus obsessi, hampered in every way, Cs. Supin. ace. : proficiscitur obsessum turrim, S. P o e t. obsessae fauces, choked, Y. 7b obsessum frigore corpus, 0. occupy, fill, possess : corporibus omnis obsidetur locus, is filled: milite campos, V. Trachas obsessa palude, i. e. surrounded, 0. : meum tempus, take up : cum obsideri auris a f ratre cerneret, besieged, L. To watch closely, look out for : iacere ad obversa, L.
:

observatio, onis,/. [observo], a watching, observance, investigation : observationes animadvertebant, yoicr searches for evidence : siderum.

sidendum stuprum. obsidialis, e, <xdj. [obsidium], of a siege : graminea corona, /or raising a siege, L. Circumspection, care, exactness : summa in bello obsidid, onis, /. [ob], a siege, investment, blockmovendo. ade : urbis, Cs. obsidione urbis capere Bibulum observit5, ilvi, a.re,freq. [observo], to watch in obsidione habere, Cs. spes maior in obsidione carefully^ observe closely: motus stellarum. quam in oppugnatione, L. obsidione Isiondensis

ob-serv6,
T.

avi, atus, are, to watch, note, heed, ob:

exemit, released from, L.


besieged,

cingi

urbem

obsidione,

serve, take notice of, attend to


:

filium,

Quid agat,
:

: fetus, watch for, V. occupationem eius tempus epistulae tibi reddendae, watch for : sese, keep

totam soluturi obsidionem, woxdd end soluta obsidione, raised, L. ad Cathe siege, L. puae liberandam obsidione ire, to raise, L. F i g.,
V.
: : :

: : :

obstrepo

: : : :

obsidium
p. liberare.

555
rais est

an imminent danger^ extreme peril : obsidione rem


1.

nish
i,

obsidium,

n.

[ob+SED-], a

siege, block-

obsonatum decem, T. To feast, treat, furan entertainment : de meo, T. To provide^ prepare: ambulando famem, get an appetite.

ade

obsidio circumdare, Ta.

2.

obsidium,
,

i,
:

n. [obses], the condition

of a

(obstans, Only plur.


H.
:

hostage, hostageship

obsidio nobis datus, Ta.


ere,
:

[P. of obsto], an obsttncction. pellere obstantia, i. e. open the body, obstantia silvarum amoliri, Ta.
ntis), n.
:
),

ob-sid5,

to

beset,

invest,
:

besiege,

Italos excubiis portas, V. blockade : pontem, S. campos, i. e. to bug, Tb. finis, take possession of, V.
:

obstetrix ( opst-, obstitSTA-], a midwife, T., H.

icis,

/. [

ob

obstinate, adv. [obstinatus], j^rmZy, inflexibly, obsignator, oris, m. [obsigno], a sealer, one resolutely, obstinately : operam dat, T. negari, Cs. who attests under seal: litterarum: obsignatores haec credita, L. adducit, witnesses (to a will). obstinatio, onis, /. [obstino], firmness, steadob-signo, avi, atus, are, to seal, seal up, attest fastness, stubbornness, obstinacy: sententiae, ad:

under seal:
tur, Cs.
:

totis castris
i.

testamenta obsignabane.

herence to
lence,

my

principles

taciturna, obstinate si-

quaestionem,

witness: tabellis obsig-

N.
adj. with comp. [ P. of obstino
],

natis agis meeum, i, e. you hold me strictly to my words: tabellas obsignare velle, seal up the documents, i. e. make an end of discussion: obsignandi

obstinatus,

resolved, deter^nined, resolute, steadfast, inflexible,

gratia venire, to
fects)
:

put

seals

on (the papers and


litteras,
i.

ef-

charge.

To make

contra Scaurura

e.

jrrefer

fast, close safely:

inane obsig-

stubborn, obstinate : animi, S. : aninii ad decertandum, L. : ad silendum, Cu. pudicitia, L. aures, H. obstinatos mori in vestigio suo, L. voluntas obstinatior, confirmed: ad versus lacrimas, more
: :
:

iiari nihil solere.

steadfast, L.

ob-sisto,

stiti, stitus, ere, to

stand in the way : obsistens To make stand aga,inst, abeunti Volumnio, L. oppose, resist, witlistand : hostes obsteteruut, S. Quicumque mundi terminus obstitit, H. Gallia, cuius consensui ne orbis quidem terrarum possit visis, to disapprove of: obdolori obsistere, Cs.

take place before, obtestansque, L.

obstin5, avi, atus, are [ob+STA-], to resolve, determine, be firmly resolved, persist : obstinaverant anirais aut vincere, aut mori, L. : quando id
obstinatum
est, L.

ob-stipesco, see obstupesco.

obstipus,
turned aside
ing
:

adj.

[ob

+ STIP-],

inclined,
:

bent,

stitit

Oceanus in se
:

inquiri, forbids, Ta.

tibi,

ne

Stes capite obstipo, H.

caput.

in aedis accederes ceteris naturis, quo minus perficiantur : facile posset obsisti fortunae : vix obsistitur illis, Quin, etc., they are hardly prevented, 0.

obstitus,
n. as subst.
:

adj. [P. of obsisto], opposite, oppos-

; lience, in

augury, struck by lightning.

Plur.

obstita pianto.

obsitus, P. of 2 obsero.

obsolefio,
spoiled:
worthless.

ob-st5,

stiti,

are, to

stand before, be oppo:

fieri

[ 1

OL-

], to

wear

out, be

site:

soli

luna

obstitit,

Enn. ap. C,

dum

retro

obsolefiebant dignitatis insignia, became

obs-olesco, levi, letus, ere, inch., to wear out, grow old, decay, fall into disuse, lose value, become
obsolevit iara oratio: ut alia vetustate obsolevissent, had been forgotten, L.
obsolete:

quercus eunti Obstitit, stopped his way, 0. To be in the way, withstand, thwart, hinder, oppose, obstruct: obstando magis quara pugnando castra tutabantur, L. exercitus hostium duo obstant, block the way, S. Fata obstant, make it impossible,
: :

V.

Paulum
:

negoti

mi

obstat, T.

res

quae ob:

huic sceleri obstat, acquits them of this crime, S. obsoletus, adj. with comp. [P. of obsolesco], di quibus obstitit Ilium, was an offence to, V. old, worn out, thrown off : erat veste obsoleta, L. labentibus (aedibus) obstat vilicus, i. e. keeps from esse vestitu obsoletiore: homo, shabby: tectum, falling, lu. ad conatus verecundia irae obstabat, Common, ordinary, L. quid obstat, quo minus sit beatus ? ne quid ruinous, H. verba, obsolete. poor, mean, low : crimina ex victoria gaudia, L. obstet, quo minus de integro ineatur bellum, L. nee paternis obsoleta sordibus, H. obsoletior quid obstat, cur non (verae nuptiae) fiant? T. oratio, a too negligent style. cum religio obstaret, ne non posset dici dictator, obs5nium (ops-), i, n., = oxl/ojviov, a relish, L. nee, si non obstatur, propterea etiam permitsauce, side-dish (with bread usu. fish) Paululum titur.
:

(obsolete), adv. [ obsoletus ], in an old style, Only comp. : obsoletius vestitus. poorly, shabbily.

stent Roscio

Romuli,

i.

e.

Obstitit incepto pudor, 0. meritis suppress the fame of, H. vita eorum
:

obsoni, T.

obsonia coemere, H.
avi, atus, are,

obs5n5,

= oipwve'w, to
fide, T.
:

ob-strep5,
buy proroar
at,
:

ui,

ere, to

make a

noise against,

visions, cater,

purvey : cum

Vix drachu-

resound, reecho: qua violens obstrepit Aufidus, H. Marisque Bais obstrepentis litora,


obstringo
H.
:

: :: :

obticesco

556

(sc. iacenti),

Fontesque Ivmphis obstrepunt manantibus deaf: aures hominum obsurduerunt. ^F i g., to he dull of apprehension : obsurdescimus. H. si non obstreperetur aquis, 0. To bawl against, clamor at, outbawl : male dicta ob-teg5, texi, tectus, ere, to covei' over, coiver eius modi alia cum adderet, obstrepere omnes, S. 2ip, protect : vineis partem castrorum, Cs, domus res obstrepi clamore militum videntur, to be arboribus obtecta, overshadowed, Y. se servorum drowned: ut ipsi sibi in dicendo obstrepere vi- corporibus: meliorum precibus obtectus, Ta. To annoy, deantur: decemviro obstrepitur, L.
: : :

To impede, molest, be troublesome: tibi litteris.^ hinder, be an obstacle: nihil sensere (Poeni), obstrepente pluvia, L.
:

Fig., to

veil, hide, conceal,

keep secret: vitia multis

virtutibus obtecta.

conscientia obstrepente, Cu.

obteinperati5, onis, /. [ obtempero plying, obedience: legibus.

],

a com-

ob-string5, strinxl, strictus, ere, to shut in, Fig., to bind, tie, fetter, hamconfine: ventos, H. per, lay under obligation : ( Oppianicum ) donis civitatem iure iurando, Cs. : amicos aere alieno, bring into debt: alqm pecunia in flagitiura, Ta, se tot sceleribus, to be guilty of: se parricidio, perpetrate: iis vinculis fugae obstrieti stabant,

ob-teniper5
attend,
:

(opt-), avl, atus, are, to comply,


:

imperio populi R., Cs. auctoritati senatus, Cs, tibi eos (deos) scio obtemperaturos, will regard you, T. ad alqd ut senatus consulto ne obtemperetur.
: :

conform, submit, obey: mihi, T.

ob-tend5,

dl, tus, ere, to

spread before, stretch


:

preventives offiight, L, nibus, to attest, Ta.

clementiam suam

oratio-

ob-structio,

onis, /. [obstruo],

an

obstruction,

barrier: diuturna.

build against, build up, block, stop up, bar, barricade, make impassable: novum murum, L. frontem
uxl, Gctus, ere, to
:

obstrudo, ob-3tru5 (opstr-),

see obtrudo.

over : Pro viro nebulam, V. obtenta nocte, i. e. in dark night, V. Britannia Germaniae obtendiTo plead as an excuse: tur, lies over against, Ta. matris preces obtendens, Ta. Fig., to hide, conceal, envelop : quasi veils quibusdam obtenditur To make a cover for: uniuscuiusque natura. curis luxura, Ta.
:

1.

obtentus, P. of obtendo, and

of obtineo.

turris, Cs, luminibus eius auxiliis, L. obstructa saxa, placed in the valvas aedis, N. wag, 0. F i g., ^o stop up, hinder, impede, obstruct Catonis luminibus obstruxit haec oratio, was a hinderance to : viri deus obstruit auris, renders inhuic spiritus oris obstruitur, V. perexorable, V. fugia improborum, shds off.

castrorum

2. (ob-tentus, us), m. [obtendo], a


over, spreading over.

obtentu frondis, nominis, L. rei


:

Only V. Fig., a
p.,

drawing
:

dat.

and

abl. sing.:

cover, pretext

cog-

Ta.

ob-ter5
stiis

tritus, ere, to bruise,

(opt-), trivi {subj. plup. obtrisset, L.), crush: ranas. Ph. in angu:

portarum

obtriti,

crushed by the crowd, L.


:

ob-stupefacio,
pefy,
T.
:

feci, f actus, ere

pass, obstu-

pefio, f actus, fieri, to astonish, amaze, astound, stu-

benumb : eura tiraidum obstupefecit pudor, nisi metus maerorem obstupefaceret, L. ob:

F i g., to crush, trample, degrade, disgrace, ravage, destroy : calumniam obtrectationes militem vervolgi omne cadaver, lu. bis, degrade, L.
: :

obtestatio,

stupefactis hominibus admiratione.

onis, /. [obtestor],

an

adjurationy

ob-stupesc5
become

obstip-

),

puT,

ere, inch., to

senseless, be stupefied, be
:

astounded, be stinick

animl, V. animus timore Obstipuit, 7ny heart is frozen, T. eius aspectu cum obstupuisset bubulcus forma, 0. terrore obstipuerant animi ab omni conatu, we^'e made incapable of, L. : ad magnitudinera eius fortunae, L.
: :

dumb: Obstipuere

solemn charge: quae mulier obtestatione viri debuit, etc., was bound by her husband's adjuration: legis. An entreaty, supplication : raatronae in obtestationes versae, L. Phaedri.

ob-testor,
protest,

atus, ari, dep., to call as

witness,

make appeal

stans, Ta.

ut testis adesset, S. : : se moriturum, Ta.

to: vestram fidem: lovem, summam rem p. agi obte-

To
:

conjure, en-

ob-sum,
prejudicial
est id
.

obfui
to,

(offui), obesse, to be against, be

hinder, hurt, injure : Pa. Quidquid

profuit.
obsit,

La.

Immo
: :

obfuit, T.

eum,

Dede neci, Y. id obesse huic ? T. obest Clodii mors Miloni obsunt auctoribus artes, 0. quod mi obsit locutus, to my hurt, H.
ne prodigus
: :

implore: Per tuam fidem obtestans deum fidem testabatur, ne. . Te, T. quiquam eos fugere, L. vos per Penatis, V. vos, multa de salute ut, etc. id sibi ne eripiatis, vos sua Pomptinum, S. illud te Pro Latio obtestor, Ne, etc., v. te et senatum, consulatis, etc., S.
treat, beseech, supplicate,
: . :
:

nee obsit Agresti fano supposuisse pecus, 0.


hil obest dicere.

ni-

ob-suo,
put, 0.

utus, ere, to sew

on : obsutum cabecome

ob-surdesco,

dul,

ere, inch.^ to

weave obticeo, ere [ob+taceo], Virgo (obticesco),

ob-texo,

ere, to

over, oiterspread,

cover : caelum obtexitur umbra, V.


,
,

to be silent:

obticet, T.

ticui,

ere, inclu [obticeo], to he


Only
Iiave,

obtineo

: : : :

obversor
:

: :

557
:

struck

silent.
:

per/., to be silent

Quid

obti-

cuisti ? T.

chorus obticuit, H., 0.

obtrude : ea nemini obtrudi potest, T. carbasa pullo, hemmed, 0.

obstrasa

ere [ob+teneo], occupy, possess, presage, keep, maintain: quas (regiones) Suebi obtinerent, Cs. Galliam armis, L. : cum imperio Hispaniam citeriorem, be governor in: ex qua insula nummus nulUis, me obtinente, erogabatur, during my ad2o mairitain, keep, preserve, xiphoid: ministration. ad obtinendos exercitus evocari, Cs. necessitudinem cum publicanis pol Crito antiquom obtines, yoicr old self, T. causam, maintain, Cs. noctem insequentem eadem caligo ohimmt, prevailed during, L. : quae (fama) plerosque obtinet, is generalto

obtineo (opt-),tmui, tentus,


hold fast,

ob-tninc5,

atus, are, to cut down, cut to


:

pieces, hill, slay, slaughter

puerum

regem, L.
:

ilium ad aras, V. circa altaria, L.

cervos ferro, V.

obtruncati

ob-tiind5,

tudi, tusus or tunsus, ere, to blunt,

weaken, exhaust, himself hoarse :

To

make dull: vocem in dicendo, talk mentem aegritudinem, alleviate.


:

stun, din, deafen, annoy, tease, importune,

molest:

non obtundam
re,

diutius: te epistulis
:

me

de hac

importime, T.

obtuderunt eius aurls,


that, etc.

te fuisse, etc.,

dinned into him

quod fama obtinuit, L. proverbi locum, i. e. to become proverbial : numerum deorum, be numbered among : pontem, would not yield, To assert, maintain, show, prove, detnonstrate L. possumus hoc teste . quod dicimus, obtinere ?
ly accepted, S.
:

avi, atus, are, to make turbid, disorder, confuse, trouble, disttirb : hostes, Ta. Itane vero obturbat ? interrupts, T. : me litterae obturbant, distract.
:

obtunsus, ob-turbo,

adj. [P. of obtundo], see obtusus.

To get possession of, duas contrarias sententius. gain, acquire, obtain: malas causas, (7amec?; Romani si rem obtinuerint, gained the victory, Cs.
To bring about, bring to pass, obtain rentur patres, L.
:

obturo,
close
:

atus, 5re

[TVR-],

to stuff, stop up,


:

partis (corporis) obturatas esse


listen,

aurls,

i.

e.

refuse to

H.

ut consule-

obtundo], blunt,
:

[ob+ tango], to fall to , ere obtingd, tigi, the lot of, befall, occur : quod cuique obtigit, id quisque teneat: agnis quanta (discordia) obtigit, H. cum tibi sorte obtigisset, ut ius diceres, 7iad To happen, befall, occur: fallen to yoxir lot. Istuc tibi ex sententia tua obtigisse laetor, T. si quid obtigerit, aequo animo praeter spem, T. moriar, should befall (me).
:

adj. with comp. [P. of obtuse: vomer, V. Fig., blunt, dull, weak, faint : cui (animo) obtusior sit acies obtunsa pectora, insensible, Y. ne obtundull,

obtusus

or

obtunsus,

sior usus Sit genitali arvo, too enfeebled,

Y.

vigor
mxyre

animi, L.
stupid.

quo quid

dici

potest obtusius

(ob-torpesc5),

pul,

ere, inch., to

grow

as), m. [2 TY-], a looking at, gazing only ace. and abl. si7ig. ) oculorum : obtutum in cauda figere: obtutu tacito stetit, Y. F i g. in obtutu malorum, conte)nplation, 0.

(obtutus,
(

upon, gaze

be benumbed, become insensible, lose feeling. perf. : si manus prae metu obtorpuerit, L.
:

Only Fig.

stiff,

subactus miseriis obtorpui circumfuso undique pavore, ita obtorpuit, ut, etc., L.

avi, atus, are, to overshadow, shade: caespes obumbrat humum, 0. obumbratus amnis, To darken, obscure: aethera telis, Y. nomiCu.

ob-umbrS,

na, Ta.

F
:

g., to

cover, cloak, screen, protect

cri-

men, 0.

reginae

(ob-torque5),
wrench.

nomen (eum) obumbrat, Y.

Only P. perf. : collo obtorto obtorta gula in vincula abripi iussit, by the throat : obtorti circulus auri, Y.
:

torsi, tortus, ere, to twist, writhe,

ob-uncus,
obunco, Y.
:

adj., bent in, hooked: rostro voltur pedes, 0.

onis, /. [ obtrecto ], a belittling, detraction, disparagement : invidia atque obtrectaadversus crescentem gloriam, L. erga Flatio
: :

obtrectatiS,

ob - ustus, P., burnt into, hardened by fire torre armatus obusto, Y. glaeba gelu, burnt by frost, 0.
:

ob-vallatus,
refutable
:

vianos, Ta.

laudis, Cs.
oris,

gloriae alienae, L.

locus

omni

P., fortified, intreyiched, ratione.

made

ir-

obtrectator,
runt
:

m. [obtrecto], a detractor,

tradvxer, disparager: obtrectatores multa finxe-

laudum mearum.
avi, atus, are

obtrectS,

[ob+tracto],
: :

to detract

from,, belittle, disparage, underrate, decry : obtrectantis est angi alieno bono alteri gloriae suae,

L.

curam, carp
se,

at.

Ph.

eius laudes, L.

obtrec-

ob-veni5, venl, ventus, ire, to come up to, go to meet: se in tempore pugnae obventurum, jom the battle, L. To fall out, befall, happen, occur : id obvenit vitium (at the auspices) sin quae necessitas rei p. obvenerit. To come by chance, fall to the lot of, be allotted: Calpurnio Numidia obvenit, S. ei sorte provincia obvenit cui classis ob-

venisset, L.

tarunt inter

decried one another, N.

ob-versor,
ance,

atus, arl, dep., to

obtritus, P. of obtero.

make an appear-

ob-trudo

(obs-t-),

si,

sus, ere, to thrust upon,

show oneself : partem eorum Carthagini obversari dici, L. Fig., to hover before^ appear:


obversus
mihi ante oculos obversatur
somnis, L.

: : : :


occido
animos
:

: : : :

558
rei p. dignitas: in

blind, blind, delude :

stultitia

occaecatus

consilia, confound, L.

obversus, adj. [P. of obverto], turned against, directed towards: faciem obversus in agmen, 0. Ttirned towards, engaged in: niilitum studiis, Plur. VI. as subst., opponents, Ta. Ta.
.

ico], to

occallesco, lui, ere, inch, [ob+callesco, calgrow callous, harden: Os sensi occallescere rostro, i. e. thicken to a snout, 0. Fig., to grow

insensible.

sus, ere, to turn towards, turn towards: cuius ob os ora sua: Cornua obvertimus antemnarum, direct, V. remos, ply^ 0. ordines, i. e. fall out of line, L. obversus Contendit telum, facing (him), V. : obvertor ad undas, 0.

ob-verto,

tl,

occano,
xipon
:

ul,

ere [ob+cano], to blow into, play

against, direct

cornua tubasque, Ta.


onis, /.

OCCasi5,
ty, fit

[ob

+1

CAD-], an opportuni-

time, occasion, convenient season, favorable moment : tanta, T. : tua, L. : aliis occasio def uit

pugnandi,
let

ob-viam

or

ob viam,

adv., in the way, tow-

occupandam Asiam oblata


slip
:
:

ards, against, to meet, in face of: tibi, loas hurrying to meet you, T,

obviam conabar
:

inrumpendi in urbem, Cu. sibi ad occasionem amittere, adripere, seize, L. rapere de die, H. non
S.
:
:

si

obviara con:

fit tra veniretur, an advaiice shoidd be made, Cs. obviam Clodio, meets : obviam ire hostibus, S. : Caesari obviam processisti, went out to meet

exire, Cs.

se offere, meet, T.

effundi, joowr out to


ita

meet, L.

de obviam itione
:

faciam.

In

phrase, obviara ire, to meet, oppose, resist, Gracchorum actioniagainst : perieulis, face, S. cupiditati hominum, oppose: irae, bus, resist, S. obviam itum crimini, meet the charge, L. L. fraudibus, Ta.
: : :

the contend

deesse occasioni, not to be uyiequal to, Cs. a fortuna data liberandae Graeeiae, N. intellegere occasiones, discern, Ta. occasione data, shoidd an opportunity offer : per occasionem, on a favorable opportunity, S. levia proelia ex occasione huius aut illius partis oriebantur, L. Summa occasiost mihi Fhaedriae curam adimere, T. Person., Opportunity (as a goddess). Ph. pretext, excuse, plausible explanation: Quantulacunque est occasio, sufficit irae, lu. In war, a dash, raid, surprise occasio, non proelium, Cs.
: :

adj. [ob+via], in the way, so as to meet, meeting, to meet: si ille obvius ei futurus non erat, had no expectation of meeting him : se mihi obvium dedit, met, L. venit obvius illi, H. cuicumque est obvia, whomsoever she meets, lu.
:

obvius,

1.

2.

occasus, P. of 2 occido. occasus, us, m. [ob + 1 CAD-], a

falling,

going down, setting

ad Martis

f uit obvius aram, lu.

se gravissirais

tempestatibus obvium ferre: obvias mihi lltteras mittas, seiid to meet : montes, qui obvii erant itiundis, iip stream, 0. neri, lay in the tvay, N. Obviaque hospitiis teneat arbos, opposite, V. As subst. n. : in obvio classi hostium esse, be in the Against, to meet, to encounter : quo in ^cay, L. si inloco inter se obvii fuissent, had fought, S. gredienti cum armata multitudine obvius fueris Open, exposed, infesta subit obvius hasta, V. liable, subject : rupes Obvia ventorum f uriis, V. coraitas, i. e. ready, (urbs) minus obvia Grais, V. Ta. rerum similitudo, obtrusive, Ta.
:

Maiae, Y. cum occasu solis, at sunset, S. 21ie sunset, west: ab ortu ad occasum ager Longus in occasum, V. Prospicit occasus, 0. Fig., downfall, ruin, destruction, end, death : rei p. in occasu vestro, V. post Aeli occasum, death.

occatid, onis,/. [occo], a harrowing. occecini, perf. of occino.

occento, avi, atus, are [ob+ canto], Yo satirize in song, lampoon, XII Tabb. ap. C.
occidens,
west, Occident
:

entis,

ab occidente,

m. [P. of 2 occido], the sunset, ab oriente ad ocS.


:

cidentem.

oocidio, onis,/. [ob 2 SAC-], a massacre^ utter destruction, extermination: in occidione victoriam ponere, L.
aiinihilated.
:

equitatus occidione occisus,

ob-volvo,

VI,

utus, ere, to

muffle up, cover over, esse : capitibus obvolutis, nntffled, L.

wrap I'ound, envelop, enfold: obvolvendum caput


os obvolusanguine, covered,
:

tum folliculo fax obvoluta Enn. ap. C. F i g., of language,

caedo ], to 1. oocid5, cid!, cisus, ere [ ob strike down, knock doion: me pugnis, T. To cut

down, cut
Cs.
:

to cover, veil:

ver-

off, kill,
:

slay :

si

aliam (noxiam) admi:

bis decoris vitium,

H.

(obc-), avl, atus, are [ob+caeco], to make blind, blind, deprive of sight : occaecatus pulvere hostis, L. To make dark, darken, obscure : noctis occaecat nigror, C. poet. densa To hide, conceal: caligo occaecaverat diem, L. semen occaecatum. Fig., to darken, make obTo make scure, render unintelligible : orationem.

occaec5

fortissimo pugnans occiditur, exercitus occidione occisi, annihilated, L. ad unum omnes, to the last man, L. hominem, murder : raodus hominis occidendi, form of murder homines impune occidebantur, murders were committed: se occidere, commit suicide, Cu. Fig., /o plague to death, torture, torment, pester : occidis saepe rogando, H. legendo, H. To ruin, undo:
sero, occidito, T.
:

me

tuis fallaciis, T.


occido

: : ::

occupo
occultius consili huius participes, S. occultissime cohortes duxit, Cs.

quam

: : : :

559

2. occidS, cidi, casus, ere [ob + cado], to fall down, fall : ut alii super alios occiderent, L. 7b go down, set : iam occidente sole, Pac. ap. C. To fall, perish, die, be donee lux occidat, lu. pro patria slain : qua (seeuri) multi occiderunt dextra sua, V. rainimo volhostiurn saevitia, S. una occidendum nobis esse (cum impenere, 0. Fig., to decline, end: vita occidens, the rio), S. evening of life : ne sacrorum memoria occideret, To pei'ish, he ruined, he lost: sin plane he lost. occidimus occidi, I am undone, T. funditus, V. omnia generis insignia occiderunt vestra beneficia occasura esse. occiduus, adj. [ob l CkH-'], going down, setWestern : ab ocdies, 0.ting : occiduo sole, 0. ciduo sole, 0. Fig., sinking, failing: senecta, 0.

potuit

occulto,

avi, atus, ^ve^freq. [occulo], to hide,


:

conceal, secrete

f ugam, Cs.

stellae occultantur,
:

disappear: incepto suo occultato, S. ut aves se occultent qui hoc occultari facilius credas dabo,
:

T.

tus Cs.

legionem silvis, Cs. alicubi : inse latebris Veritas occultetur: se inter multitudinem,
:
:

post

montem
adj.

se, Cs.

occultus,
S.
:

with comp. and sup. [P. of oclocus,


:

culo], covered up, hidden, concealed, secret:

occultiores insidiae
:

quo occultior esset eius

occino, cinui or cecini, sing inauspiciouslg, croak :


gives

si

ere [ob+cano], to occecinerit avis, i. e.


, :

adventus, Cs. si quid erit occultius: cum res occultissimas aperueris per occultos callls, V. notae, 0.: Crescit, occulto velut arbor aevo, i. e. imperceptibly, H. occulti miranda potentia fati, lu. sails in lacte sapor, slight favor, V. Plur. n.
: :

as subst.
T.
:

expromere omnia mea occulta,


quibus occulta credantur

secrets,

an unfavorable omen, L.

corvus occinuit, L.

servi,

occipiS, cepi (not coepT), eptus, ere [ob + caa pio], to begin, commence : dolores occipiuut, T.
:

meridie nebula occepit, L. quaestum, T. magistratum, Oder upon, L. mecum cogitare, T. agere armentum, L. (fabula) occeptast agi, T.
: :

occisi5, onis, /. [ob + 2 SAC-], a massacre,


slaughter, murdei'
:

ac reconditis templi, the recesses, Cs. Sing. : stare in occulto, in hiding : ex occulto nostros invadit, from ambush, S. ex occulto interveuire, secretly. Of persons, close, reserved, unca^idid, secret : me occultum fingere ab occultis cavendum hominibus, L. occultus odii, dissembling his hate, Ta. consilii, Ta.
: : :

in occultis

parentis.

occisus, p. of

1 occido.

si, sus, ere [ob-fclaudo], to shut up^ servus, cui de occludeudis aedibus, T. To restrain, check domi nihil sit occlusum. lubido occlusa contumeliis, T.

occlud5,
:

close

cubui, cubitum, ere [ob *cumbo; in death, die: honeste: ferro, 0.: per te, by thy hand, 0. certae morti, Y. pro patria mortem ictus clava morte occubuit, L.

occumbS,

CVB-],

to fall

sion, occupying, seizure

are [2 AC-], harrow H. occubo, are [ob+cubo],


occo,
,
,

to

segetes,

onis,/. [occupo], a taking posses: fori vetus. business, employment, occupation : publicae, Cs. maximis occupationibus distinebar ab omni occupatione
:

occupatio,

A
:

to lie low, lie

se expedire: occupationes rei ^., state affairs, Cs.

prostrate,

lie

dead : quo

tumulo

),

V.

consul
to

tantularum rerum occupationes, such trivial employments, Cs.

morte occubaus, L.

occulc5,
occulo,

atus, are

[ob-fcalco],

tread

down, trample: partira occulcatis, L.

[ob 2 CAL-], to virgulta multa terra, V. To cover up Jiide, conceal : (feminae) parietum umbris occuluntur, are concealed: hastatos valles occuleClassem sub rupe, V. : caligine terras, bant, L.
cului, cultus, ere
:

occupatus, adj. with comp. and snp. [P. of occupo], taken up, engrossed, abso7'bed, occupied, employed, busy, engaged: In alio amore, T. in
:

cover, cover over

opere, Cs. adsiduitas


ris

opere, L. nou occupatorum amicorum in eo, ut, etc., N. : res in singulis litte:

occupatae, concerned with: occupatiorem habere occupatissimus esse, extremely busy.


:

me

0.

puncta argumentorum.
hid-

OCCup5,
sidiis
:

avi, atus,

are [ob

+ CAP-],

to take into

OCCultatio, onis,/. [occulto], a covering,


ing, concealment
:

possession, seize, occupy, master,

win : Italiam prae-

occultatione proposita, in the hope of secrecy : se occultatione tutantur, by hiding: cuius rei nulla est occultatio, Cs.

OCCultator,
secreter
:

oris,

m. [occulto], a concealer,

latronum.

occulte, adv. with comp. and sup. [occultus], in concealment, in secret, secretly, privately : neque ea nunc id occulte fert, makes no secret of it, T. occulte cuniculis oppugnatur loqui cetera, S.
: :

proficisci, Cs.

labitur, 0,

conari occultius

paulo

opportunae ad occupandum urbes, L. portum, H. tyrannidem a potentioribus regna occupabantur, chieftains were aiming at, Cs. OcTo occupy, cover, take cupat amplexu, clasps, 0. up, fill: quantum loci acies occupare poterat, Cs. urbem (sc. aedificiis), L. caementis mare, H. To fall upon, attack: Latagum saxo os faciemOccupat' bos morsu, que, strikes (in) the face, V. longis complexibus illos, 0. manicis iacentem, fetters while prostrate, V, : Volteium Yilia venTo get the start of, be beforedentera,SMrp?'i5e, H.
: : :
:

occurro

: :

: : :

560

octodecim
:

hand

rates, 0.

with, anticipate, do first, outstrip: egressas bellum facere, begin the war first, L. :

To hinder : profluvium sanrapere oscula, H. Fig., to seize, take guinis occupat secantes, Cu, possession of, fill, invade, overspread, engross: mors ipsam occupat, T. quae (tenebrae) totam rem p. turn occuparant timor exercitum occupavit, Cs. oculos nox occupat, are darkened, 0. fama occuTo gain, win, acquire: militarem pat auris, V. gloriam, Ta. obscuri speciem, pass for reserved, To take up, fill, occupy, employ : tres et sexaH. ginta annos aeque multa volumina occupasse mihi, in funambulo Aniraura, T. pecuniam aduleL. scentulo grandi fenore occupavisti, invested at high interest: occupatur animus ab iraeundia occupatus certamine est animus, L.

attiugunt, Cs. circumvagus, cireumfiu' pater rerum, i, e, primary element, V. Person,, son of Caelum and Terra, husband of Tethys, father of the rivers and nympks, C, V.
ent,

Oceanum
H.
:

ocellus,
villulae

i, 771.
:

dim. [oculus], a

little eye, eyelet


:

victis ocellis, 0.

ocelli angulus, lu,

ocelli Italiae,

meae,

eyeballs.

ocior, ocius, adj. comp. [3 AC-], swifter, fieeter V. aura, premature, H, quo non alius conscendere Ocior, 0.
f ulminis ocior alis,
:

ocior],

5cius, adv. comp.^ with sup. ocissime \neut. of more quickly, more speedily, sooner : idque
: :

occurro (obo-), curri (cucurri, Ph.), cursus, ere [ob+curro], to run up, run to meet, go to meet,
meet, fall in with: ad undam, /ace the foe, Y.: dulcis amicis, H. quibuscuraque signis occurre:

huic (concilio), attend, L. ad id concioccurritur (sc. mihi). To go against, lium, L. rush upon, attack : duabus legionibus, Cs. Obvius adversoque occurrit, V. To lie in the way, meet: in asperis locis silex saepe occurrebat, L. Fig., to meet, fall into, he involved: graviori bello, Cs, T'o obviate, meet, resist, oppose, counteract: eius consiliis ab nostris occurrebatur, he was resisted, To obviate, cure, relieve, remedy : rei sapienCs. tia utrique rei, N. To meet, ansiver, reply, object: huic dictis, V, occurretur enim, sieut occursum To offer, present itself, suggest itself, appear, est. occur, be thought of: tu occurrebas dignus eo
rat, Cs.
: : : :

ocius faciet, si, etc. recreantur ocius serins ocius Sors exitura, sooner or later, H, : Angulus iste feret ocius illud extortus ocius uva, rather than, H, quebis, i, e, more easily, lu, ocius omnes Imperio parent, on the spot, V. In commands, the quicker the better, immediately: move te oro ocius, m,ake haste, T. : nemon' oleum fert ocius ? H. quam ocissume accedat, as fast as possible, S.
:

ocrea,

ae,

tect the legs


:

tectum, L. trement of a gladiator, lu,

greave, leggin (of metal, to proV. : sinistrura crus ocrea ocreas vendente puella, i. e, the accou)
:

f, a

leves,

ocreatus,

adj. [ocrea], greaved, in leggins,

H.

octaphoros,

see octophoros,

octavum, adv. [octavus], tribuni refecti, L.


:

/or

the eighth time:

munere

mihi multo difEcilior occurrit cogitatio, Atheniensium exercitus deleti occurrebant, L. haec tenenda sunt oratori ; saepe enim occnrr nnt, p^'esent themselves: ne quid ho:

qualis, etc.

tis

octavus or VIII, num. ord. [octo], the eighth : post diem octavum, S. octava pars legio, Cs. a. d, VIII Kal. Dec, the lUh of JVovember: hora VIII convenire octavo decimo aetatis anno, Ta. As subst.f. (sc, hora], the eighth hour of the day, lu. As subst. n. : ager efficit cum octavo (so. grano), produces eightfold.
: :

nestum occurreret, Ta, occursatio, onis, f. [occurso], a running


meet, attention, greeting, offidousness: vestrae et vestrorum ordinum.
ilia.

octavus-decimus,
to

adj., the eighteenth

aeta-

annus, Ta,

Plnr.:

octiens
eight

(-es), adv.

num.
adj.

[octo], eight times.

occurso,
to meet,

avi, atus, are, freq. [occurro], to

run

octingentesimus,

num.

[octingenti], the

throng before: alios occursantes interficere, S. occursare capro caveto, beware of meeting, V, 2'o rush against, attack, charge, strive against, oppose: inter occursantes, factiosos, op-

hundredth : annus.

octingenti, ae, a, or centuni], eight hundred: studia: Cs, : medimna DCCCL, i. e, 850.
octipes,
Cancer, 0.
edis, adj. [ octo

DCCC,

num. [octo +

equites

DCCC,

posing, S.

in ripa, L.
us),

m. [ob + 1 CEL-], a meeting, falling in with (only sing. ace. and abl. and plur.

+ pes],

eight-footed:

(occursus,

ace): vacuis accursu hominum vils, where they prohiberi fratrum eius occursu, Cu. rota Stipitis occursu fracta, by striking a stump, 0, occursum trepidare amici, lu. Illius occursus, lu,

octiplicatus, see octuplicatus.

met nobody, L.
: :

octo or VIII, num., eight: cohortes, passuum VIII, Cs. HS VIII milia,
:
: :

S.

milia

Oceanus,
sea,

i,m.,

= 'QKeavog, the great sea, outer


:

OctSber, bris, bre, adj. [ octo ], of the eighth mo7ith (later the tenth) Kalendae a. d. III Nonas Octobrls, September 29<A.

ocean : mare,
i.

quem Oceanum appellatis Oceani


of Gibraltar: quae
civitates

octddecim
eighteen, L-

or

XVIII, nwn.

[octo

+ decern],

freta,

c.

the Strait

: : :


odor
. .

: : : : :

octogeni
octdgeni,
ae, a,

561
\octo\y eighty each:
.

num.

distr.

iam
i.

aeris octogeni bini saga, L.

in oculis adj.

f ert in oculis, values highly : rex te ergo acquis oculis gestare ? held dear, T.
:

simul est illud ante mors (ei) ob oculos versatur, is in oculos, obvious: gmisi]^ the eightieth : annus: solstitia, lu. view : ora eorum ponite vobis ante oculos, picture oct5giens (-ies), num. adv. [octoginta], eighty to yourselves: pone ilium ante oculos diem, _^a; J times: sestertium (centena milia). your thoughts on: nee a re p. deiciebam oculos, num. [octo], eighty: lose sight of. octoginta or HS LXXX milia. annos, C, H. odi (odivit, Anton, ap. C), osurus, odisse, defect.

oct5gensimus (-gesimus),

num.

[octo-

videre,

e.

contentedly, Cu.

LXXX,

OCtoiugis,
octoiuges
eight at
ire,

e,

adj.

i.

e.

eight in

[octo+IV-], eight in a team: a hody^ L.

[1 OD'I, to hate : oderint dum metuant: ita amare, ut si aliquando esset osurus f urialiter, 0. Miris
: :

octoui, ae, a, num. distr. [ octo ], eight each^ a time, by eights: ordines ducti, Cs. oc:

tona
aera,

rum OCtdphoros (octaph-), adj., carried by eight As subst. n., a litter with eight bearers : lectica. bearers: hominem portare octophoro. octuplioatus (octi-), adj. [octo+plico], mul-

octonis referentes Idibus octonis ite: natalibus actis, eight, 0.


nailia

peditum, L.

modis Sostratam, T. quid enim odisset Clodium Milo parentem, 0. peccare, H. To dislike, be displeased with, be vexed: Persicos apparatus, H.
: : :

on

the Ides

of

eight months, H.

odi

cum

cera vacat, 0.

se odit senectus, is dishatefully, vexatiously

contented, lu.

odiose, adv. [odiosus],


cessat, T.
:

dicere

interpellare.

odidsus,
hateful,

adj. with

odious,

vexatious,

comp. and sup. [odium], offensive, unpleasant


: :

tiplied by eight, octupled

octuplicato censu, L.

6KTaTr\oi)Q, eightfold, octuple octuplus, adj., As subst. n., an eightfold penalty, octuple: pars. octupli damnari: indicium in octuplura.

haec aetas adulescentulis, T. motus odiosiores odiosissima natio, Ph. homines notos suraere odiosum est. Plur. n. as subst. : hue odiosa adferebantur, annoying tales.

odium,
:

1,

(octussis, is), m. [octo + as], eight asses (only abl.plur.): Quanti eraptae? Octussibus, H.

w. [ 1

OD- ],

hatred, g7'udge, ill-will,

oculus,

1,

m. [2 AC:

],

an

eye
:

(lacrimulam)

oculos terendo expresserit, T. magis te quam oculos amo meos, T. eminentes, prominew.^; oculi tamquam speculatores maligni, V. oculi in Oppianicum coniciebantur, were turned: adiectum esse oculum hereditati, his eye was on : ad omnia vestra oculos adicere: oculos de isfco nusquam deicere, regard with fixed attention: demittere, 0. circumferre, 0. premere, V. depoattoUere, V. oculis somuo coniventibus nere, to fix, H. unguibus illi in oculos involare,^y a^, T. quod ante oculos est, is in full view : ne abstuleritis observantibus etiam oculos, cheat out of their eyes, L. in oculis civium vivere, in public: in oculis omnium submergi, Cu. ab oculis concedere: ex oculis abire, out of sight, L. facesserent ex urbe ab ocusub oculis accepto detrimento, lis populi R., L. in (Caesar's) presence, Cs. eum quoque oculum, quo bene videret, amittere, lost the sight of: altero oculo capitur, becomes blind of one eye, L. luminary: mundi oculus, the sun, 0. In plants, an eye, bud, bourgeon : oculos imponere, inoculate, V. Fig., a principal ornament: duo illos oculos orae maritimae effoderunt, i. e. Corinth and Car: :
:

animosity, enmity, aversion : Veritas odium parit, odium (est) ira inveterata in odium populi T. R. inruere, incur the hatred : eorum odium subire magnum odium Pompei suscepistis inperatoribus odia conligere, Cs. struere, excite : exercere, 0. placare, appease: quod mihi odium cum Clodio f uit ? what quarrel had I? : tanto in odio est omnibus, is so hated by : tanto odio f erebatur in Ciceronem, loas so imbittered against, N. in Romanos odii regnum posuerat praemium, had offered as a prize for hostility, L. urbis odium me percipit, ardens odio vestri odium ieiunum, on an T. empty stomach, lu. object of hatred, offence, aversion, nuisance: Antonius, insigne odium omnium qui amat quoi odio ipsus est, one who hates him, T. odi odioque sum Romanis, 1 hate and am hated by, L. tibi est odio mea fistula, V. Discontent, dissatisfaction, disgust: odio suarum rerura mutari omnia student, S. Cui placet alterius sua est odio sors, H. Offensive conduct, odious language, importunity, insoleyice, vexatiousness : odio et strepitu senattis coactus est perorare: Tundendo atque odio, by insolent importunity, T. cum tuo istoc odio, with that hateful conduct of yours, T. odio vincere Regem, in insolence, H.
:
: : ;

An

odos, oris, m. [2 0D-], a smell, omnis odor ad supera fertur odorem ciatu pascere oculos, feast one's eyes: fructum avide trahere naribus, Ph. florum. pleasant oculis ex eius casu capere, delight their eyes, N. odor, perfume, perfumery, essences, spices: odore tuo viro oculi dolent, i. e. he is afflicted, T. acies capi ara f umat odore, incense, H. croceos odores et arma in oculis erant, in view, Cu. si in oculis mittit, V. Perf usus liquidis odoribus, balsams, H. sis multitudinis, are beloved by : oderat tum. cum A disagreeable smell, stench, stiiik: odos locum 36
thage.

The

odor

or (old)
:

eye

of

the soul,

mind^s eye

eius cru-

scent,

odor

odoratio

: : :

562
:

offenso

mutare subegerat,
Cs.
:

S.

odoris foeditas

ingratos odores, 0. taeter, Volvitur ater odor tectis,


^

black

and

stifling
f urta
:

vapor V.

put, L.

g.,

scent, inkling,

dash against : latus vehem enter : caoifenso pede, having stumbled, 0. in scopulis offendit puppis, strikes on, 0. in redeundo,
thrust, strike,
: : : :

hint, presentiment, suggestion:

odor suspicionis:
:

homiuum

odore persequi
lucri

odor dictaturae tatis, a tincture.

bonus

est

run aground, Cs. solido, bite a stone, H, To hit non nullus upon, light upon, come upon, meet with,flnd, catch odor, L. urbaui- te hie, Enn. ap. C, imparatum te, come upon you unawares: noudum perfectum templum: omnia
est
: :

od5rati5,

onis, /. [odoror],

a smelling, smell:

aliter ac iusserat offendit.

F
in

g., to

suffer

damage,

an injury: qui To offendat: in causis. 1. odoratus, adj. [P. of odoro], that has a mistake, a commit fault, smell, odorous, scented, sweet - smelling, fragrant:
delectatio odorationum.
receive

tenebris nihil stumble, blunder, make a


tantis
offend, be offensive:

sin

lignum, v.: odoratis ignibus, 0.: H. dux, i. e. of the Assyrians, Pr.


:

I'osa

capillos,

od5ratus, eorum iucundus.


2.

m. [odoror], a smelling, smell: The sense of smell. odorifer, era, erum, adj. [ odor + 1 FER- ], spreading odor, fragrant : panacea, V. gens, i. e.

quid offenderit, sibi totum, tibi nihil offenderit: apud honestos homines, ^ive offence to: neque in eo solum offenderat, quod, etc.,N. To find fault,

tls,

be displeased, take offence


distis.

fail, miscarry, be defeated, suffer misfortune, be unfortunate : apud indices, lose his

To

si

in

me

aliquid offen-

Persae, 0.

odoro, avi, atus, are [odor], to make fragrant, might occur, Cs. To trespass upon, shock, offend, perfume: aera fumis, 0. od5ror, atus, ari, dep. [odor], to smell at, smell vex, displease, repel, disgust : Divitiaci animum, Cs. F i g., to aspire to, aim, at tuas aurls nerainem uraquam non re, non verbo out, scent : cibura, H. hunc decemviratum, to be snuffing after. To search offendit hi sermones tuam existimationem non tu velim ex offendunt, injure : si non offenderet unum Quemout, trace out, investigate : pecuniam offendere tot caligas, tot Fabio odorere odorabantur omnia et pervestiga- que limae labor, H. bant quid f uturum sit Polypus an cubet hircus, Milia clavorum, provoke, lu. multis rebus mens offendebatur animus, was hurt : fidis offendi meTo get a smatteri^ig of: philosophiam, Ta. H. dicis, H. ut non offendar subripi (ista munera), odorus, adj. [odor], emitting odor, scented,

cause: primo accessu ad Africam, i. e. met with disaster, L. si aliquid esset offensum quo (casu) in milibus passuum tribus offendi posset, a disaster
: :

fragrant : flos, 0.: arbor, i. e. tracks by the smell, keen-scented:

myrrha, 0.

TJiat

am

not offended at the loss of. Ph.

canum

vis,

V.

od5s,
economy.

see odor.

oeconomicus, adj., =olKovofxiK6g, of domestic As subst., The Householder (a book by

offensa, ae, /. [ P. of offendo ], disfavor, displeasure, offence, hatred, enmity : magna in offensa esse apud Pompeium Offensa mei, om^ of haired violation of law, offence, crime : vefor 7ne, 0.
:

Xenophon).

Oedipus, odis, v%., = OldiTrovQ, a king of Thebes,


v)ho solved the riddle

A^i injury, affront: offentus atque tacenda, lu. sas vindicet ense suas, 0.

of the Sphinx, C, 0. Davus sum, non Oedipus, i. e. wo diviner,

P
T.

o v.

oenophorum,
wine-basket, H., lu.

i,

n.,

= oivo(p6pog, a wine-holder,
(lex).

offensi5, onis, /. [offendo], a striking against, tripping, stumbling : pedes. projection : nihil offensionis habere, no roughness. F i g., disfavor, aversion, disgust, dislike, hatred, discredit, bad reputation : offensionem vitat aequabilitate decernen-

oenus
breese,

(old
i,

oestrus,

Y.

gad-fly, horse-fly, Frenzy, inspiration, enthusiasm, lu.

form of uuus), C. m., =olaTpoq, a

oesus

(us),

m. (old form of usus),


i,

C.

oesypum,
Oeta,

n.,

= o'iavTrog,

the refuse

of wool,
Oiri;,

wool-icashings (a cosmetic), 0.

A complaint,
nihil
loses his

di in odium offensionemque populi R. inruere offensionem aurium merere, i. e. deserve to be heard uiith displeasure, L. habere ad res certas vitiosam offensionem mihi maiori offensioni esse quam delectationi, give me more vexation than pleasure.
: :
:

indisposition, accident, misfortune,

Oete, es, m. and/., mountain range of Thessaly, C, 0. tibi


ae, /., or
:

mishap, failure:

a enim

deserit

corporum offensiones: habet quod in offensione deperdat, i. e. if he cause: non offensiones belli, sed victoriae,
i.

Hesperus Oetam,

i.

e. rises,

V.
bite,
bit,

ofella, ae, /. dim. [offa], a exigua, lu,

morsel:

defeats : offensionum et repulsarum ignominia, rude refusals.

e.

offa, ae, /., a bit, morsel, little ball of flour: Melle soporata, V, : pultis. swelling, lu. shapeless mass, untimely birth, lu.

ae, /. dim. [offensio], a slight slight repulse, hurt: animi tui. trifling disappointment : in aedilitate accepta,

ofFensiuncula,

offence, trifling

offens5,
dash against

avI, atus, a.ve,freq. [offendo], to strike^


:

oifeudd,

fendi, fensus, ere

[ob+fendo],

to hit,

capita, against the wall^ L.

offensus

: : : :

oleus
ambitum
transigunt, Ta.

: :

: :

563
[

offensus,
offended^

adj. with

comp.

P. of offendo

],

officiorum

An

obligato-

imhittered: animus: quern cum esse offensiovem arbitrarer: sibi offensior. Offensive, odious: ordo senatorius As sicbst. ?i., the offence. cui (populo) nos.
displeased^
vexed^

incensed^

ry service, obligation, duty, function, part, office patris, T. functus officio, L. in deos hominesque fungi officiis, L. a pueris nullo officio adsuefacti, Cs. vita cum officio coniuncta: amicitiae: satis: :

offer5 (obf-), obtuli (opt-), oblatus, offerre [ob +fero], to bring before, present, offer, show, exhibit:
illis

facere
neglect
offici

officio,
:

perform

de

officio

decedis

fors obtulerat

adventum meum,
:

T.

me

per-

neglegentior.

An

officium suum deserere, in officio manere, Cs.


:

official duty, service,

em-

ditum illi adflictumque se consulibus ferociter, qua nova re oblata, \ipon tins unexpected ocL. currence, Cs. speciem,jDrese?i^ a false appearance:
: :

oblata religio lex quaedam To offer, expose, bring forward, videbatur oblata. adduce : nos periculis se morti, Cs. nos ad perivitam in discrimen criminibus oblatis, cula, 0. adduced. To offer, proffer, bi'ing, cause, occasion, confer, bestow, thrust "^ipon, inflict: iniuriam tibi, qua oblata potestate, Cs. mortem hostibus T. foedus, V. in omnia ultro suara operam, L. quod (boni) vobis ab dis inmortalibus oblatum est: laetitiam, ^rocM?*e; occasio ad occupandam Asia oblata oblata f acultate, Cs. offerebat se intercessurum, Ta.
:

offer Coniugis ora mihi, show, 0.


est,

a religious scruple struck him

ployment, business, work : officia inter se partiuntur, Cs. maritimum, naval service, Cs. fama aucti officii, i. e. of extending his authority, Ta. A sense of duty, dutifidness, conscience : quicquid in eum iudici officique contuleris utrum apud eos officium
: : :

valeret, Cs.

off ig5, ere [ob +figo], to drive densos ramos, L.


, ,

in, fasten

nate.

(ojffirmatus), adj. [P. of offirmo], f7'm, Only cotnp. : voluntas offirmatior.

obsti-

avi, atus, are [ob firmo], to holdfast, viara quam decrevi persequi, T. : ne tam offirma te, be obstinate, T. censen posse me offirmare Ferpeti ? can persist in hearing it, T.

offirmo,
:

persevere

offulge5, si, ere [ob+fulgeo], appear: lux oculis offulsit, V.


,

to shine

upon,
to

ofKcina, ae,/. [for opificina (old), from opifex], a workshop, manufactory : instituit officinam in regia maximam, studio : armorum officinae in urbe monetae, mint, L. Cyclopum Volcanus urit officinas, H. Fig- <^ loorkshop, factory, laboratory : tamquam omnium artium sapientiae ex rhetorum officinis eloquentiae corruptelarum, L.
:
-^

offund5
pour
before,

(obf-), udl, usus, ere [ob

+ fundo],

pour out : ut piscibus aqua offunditur, i. e. surrounds. To cover, overspread : ut offunditur luce solis lumen lucernae, eclipsed. Fig., to pour out upon, spread over : quasi noctem quandam rebus offusa rei p. nox omnium rerum ter-

eci, ectus, ere [ob+facio], to hinder, oppose, thwart, obstruct offecerat apricanti, intercepted his sunshine : umbra terrae soli officiens, intervening before: cum ipsi

officio (obf-),
the

come in

way of

rorem oculis et auribus, L. tanta offusa oculis animoque religione, L. oflfusus pavore, Ta. Marcellorum meum pectus memoria obf udit, has filled.
: :

ofifiisus,

P. of offundo.
of surprise or sorrow,
interj.,

sibi

properantes officerent,

S.

the

way

of, oppose, obstruct, be detrimental,


:

quidquid ulDique Officit, H. anirai auribus ofBcit, S. officiant laetis ne frugibus herbae, i, e. shict off light and moisture, V. id
: :
:

stand in hurt: meis commodis timor


i

oggaiinio, see obgannio.


oh,
interj.,

g., to

oh/

ah!
!

oh, Iniquos es, T.

5he
ohe,

or

ohe,

of pain, oh! enough! stop

lam

satis est,

H.

ohe iam

(sc. satis),
is

H.
T.

(genus) officere libertati, L.

sententiis, to obscure.

oiei, interj., of sorrow, alas ! woe

me !

offici5se, adv. with comp. [officiosus], courteously, obligingly


:

factum

(fecit) ilia officiosius.

ofiici5sus, adj. with comp. and sup.


full of courtesy, homines in civls
officiosior videri
:

[officiura],

co'mplaisarCt, obliging, serviceable

oinos, adj., old for unus. iXaia, an olive, olive - ber^y, V. olea, ae, nigra, H. An olive - tree : olearum ordo rami oleae, V., L., H., 0. A71 olive-branch: pacales, 0.

sedulitas,

H.

voluntas, 0.
labores.

tibi

oleaginus,
y.
:

adj. [olea],

of

the olive-tree

radix,

officiosissima natio candidato:

virgulae, N.
adj. [oleum],
stri,

rum.

Dutiful, obligatory
i,

dolor

olearius,
oleaster,
oleaster
:

offioium,
a

n. [for opificium,

service, kindness, favor, courtesy:

opus + 2 FAC-], pro recentibus


:

of oil, for oil: cella. m, [olea], the toild olive-tree,


S.,

coUis vestitus oleastro,

C,

V., 0.

Gallic! belli officiis, help given in, Cs.


ficio

summo

of-

olens,

entis, adj. [P. of oleo], smelling,

praeditus homo, exceedingly obliging : officio flos bene ol entis anethi, V. Sweet-smelling, frate certasse priorem, V. Officiis dilecta suis, loved grant, odoriferous : rami, V. mentae, 0. Of an ceremonial observ- ill odor, rank, musty : maritus (i. e. hircus), H. for her kindly services, 0. ance, ceremony, attendance : officium eras mihi pe- Membra, V. fornix, H. sulfure Stagna, 0. quaeragendum, a cerejnonial visit, lu. tempus per dam, Ta.
:
:

odorous:


oleo
ole5,
lui,

: : : :

mltto
Olympia, orum,
n.,

: :

564

ere [2 0D-], to emit a smelly smell Vina, H. bene, nihil: unguenta, T. F i g., to smell of, savor of, indicate, sulphure, 0. betray: nonne supercilia olere malitiara videutur ? non olet, unde sit ? betray its oriffin.
,

of, smell:

= 'OXvfnria,

the

Olympic

games, games held every fbur years at Olympia, Enn. ap. C, H.

Olympiacus,
palma, V.

adj.,

= 'OXvuTriaKog,

Olympic

oleum,

T,

n.,

= iXaiov,
: :

oil, olive-oil:

instillare

Olympias,

adis,/.,

= '0XvfiTrLdg,a7i Olympiad,

inventus umeros oleo perfusa, V. intei'val of four years between Olympic games : priPro v. et oleum et operara perdidi, ma. Poet.: quinquennis, a period of five years melius, H. wasted time and labor : ne et opera et oleum phi- (cf. lustrum), 0. petit hie (labor) plus lologiae nostrae perierit Olympicus, adj.,='OXvfi7riK6g, of the Olymjnc temporis atque olei plus, lu. oleum addere camigames : pulvis, H. Fig.: palaestra et no, po2ir oil on the fire, H. Olympus (-pos), i, m., a high mountain on the oleum, i. e. the training school: ego eram decus borders The of Macedonia and Thessaly, V., H. olei, i. e. the palaestra, Ct. abode of the gods, heaven, sky : invito processit Veolfacid, feci, f actus, ere [oleo facio], to smell, sper Olympo, V. longus, the distant heavens, V. F i g. scent : ea, quae gustemus, olfaciamus, etc. (luppiter) totum nutu treraefecit Olympum, V., 0. non sex totis niensibus Prius olfecissem, quam, omasum, i, n. [Gallic], bullock's tripe: patinas nummum. etc., would have suspected, T. cenebat omasi, H. pinguis, H. olidus, adj. [2 0D-], smelling, rank : capra, H. omen, inis, n. [2 AV-], a foreboding, prognostic, praesaepia, lu. harbinger, sign, toketx, omen : voces hominum, quae some time ago, once upon at that time, adv., olira, a time, once, formerly, of old : ut fuit olim Sisy- vocant omina: accipio, inquit, omen, take it as a inphus, H. sic olim loquebantur: ut erant olim: good omen: contra omnia bellum poscunt, V. Once gens triumphi, lu. id in omen terroris acceptum, Aliuin esse censes nunc me, atque olim, T. and again, now and then, at times, customarily, fre- L. ita locutus est, ut eius oratio omen fati videre-

oleum lumini

Fluctibus, etc., V. ut pueris olim dant crustula Doctores, II. ut olim vagantur apes, 0. : Vestra meos olim si fistula This long time, this good dicat amores, if ever, V. while: Audio quid veteres olim moneatis amici, lu. Of the future, one day, some time, hereafter ; utinam coram tecum olim, potius quam per epistulas non si male nunc et olim Sic erit, H. forsan
queiiUy, ever
:

saxum tunditur olim

i secundoomine,^o a/ic?^ooc?/McA: parrae recinentis, H. di prius H. omen in ipsum Convertant, V. Cui (earn) primisque iugarat Ominibus, i. e. in her first marriage, solemn assurance, condition : Ea lege atque V. solemn usage : Hie sceptra omine, ut, etc., T. accipere Regibus omen erat, V.

tur: detestabile:
be with you,

omentum,
tines
:

i,

n.

[4 AV-],/a^ ; hence, the intes-

et

haec olim meminisse iuvabit, Y.


(olitor, olitorius), see holit-.

porei, lu.
atus, ari, dep.

oliva,

ae, /., =: tXaia,

an

olive: lecta,

H.

An
H.

olive-tree: olivae inventor:

semper f rondens, 0.
decerpta, H.
:

An
e.

numquam

fallens,

teres,
i,

i.

olive-branch : Undique shepherd^s staff, V.

olivetum,
chard.

n. [oliva],

an

olive-grove, olive-or-

forbode, progprophesy : suo capiti ominetur, may his evil toithes fall: melius quae nee luppiter nee Mars passuri sint accidere, L. velut ominatae (naves) ad praedam repetendam sese venisse, had a presentiment, L. male orainata verba, of evil omen, H.
to

ominor,

[omen],

nosticate, augicr, interpret, presage, predict,

olivifer, era, erum, adj. [oliva bearing : Mutuscae, V. arva, 0.


:

+1

PER-],

olive-

omissus,

adj. with comp. [P. of omitto], negli-

gent, heedless:

olivom
V.
:

or

olivum,

i,

n. [oliva], oil: pingue,

siores, in respect

animo esse omisso, of property, T.


:

T.

ab re Omis-

perfundere piscis olivo, H., 0. An ointment, unguent, Ct., Pr. Fig., the palaestra (because wrestlers were anointed) cur olivum vitat ? H.

olla, ae,/. [VC-], a pot, jar, C, H., lu. ipsa holera olla legit, the pot culls its owtt

v.

hei'bs, Ct.

oUi, olios, oUis, see


olor,
0.
oris, 7n.,

ille.

a swan:

arguti,

V.

purpurei, H.,

olorinus,
alae, 0.

adj. [olor],

of swans: pennae, V.

(olus,

olusoulum),

see hoi-.

issus, ere [ob+raitto], to let go, let mulierem, T. pila omittunt, gladiis arma, L. res geritur, let fall, S. habenas, Ta. maritum, desert, Ta. F i g., to lay aside, let go, give up, dismiss, neglect, disregard: tristitiam tuara, T. me, let me alone, T. non oraittendum sibi consilium, Cs. apparatura, L. omnibus omissis his navigationem, neglect rebus, laying aside, Cs. tantum scelus inpunitum, leave unpu7iished, S. Omitte de te dicere, do not, T. hostis non omissu rus, quo minus, etc., would not fail, Ta. To pass over, say nothing of, omit : ut alia omittam Pieisl,

omittS,

loose, let

fall


omnigenuB
raque praesens in tempus, H.
:

: :

opaco
:

: :

565
ille fecerit,
:

quid

nem
H.
Cs.
:

To

leave off, give over, cease

lugere

mirari, H.

laudem, every kind of, L. : cenare olus omne, Gallia est omnis divisa, the wJwle of Gallia,

omnigenus, adj. [omnis +genus], of all


Omnigenumque deum monstra, V.

kinds

omnino,
ly, utterly,

T.

adv. [omnis], altogether, wholly, entireat all: haec nunc omnino ut crederem, omnino cuncta plebes, the whole body, S. : non

sanguinem suum omnem profundere omnis hoc sum, am engrossed, H. As subst, n., everything : ab omni quod abhorret f ugiamus.
in

omnivagus,
ei'ywhere: Diana.

adj.

[omnis -fVAG-], roving

ev-

id quidera dicit omnino, i. e. expressly : omnis argumentatio, of every kind: interire philosophari
:

omnivolus,
things
:

adj. [omnis 1 VOL-], omnivoli f urta lovis, Ct.

loilling all

omnino hand

placere,

i.

e.

constantly: nihil dare,

nothing whatever : omnino nemo: non omnino quidem, sed magnum partem Teucros delere, V. ne With numerfaciam, inquis, Omnino versus, H. als, in all, altogether, only, but, jiist : quinque omerant itinera duo, 07dy two ways, nino f uerunt cum omnino non essent amplius centum, N. Cs. By all means, indeed, doubtsemel omnino, Cu. less, yes, cei'tainly, to be sure : aceibum omnino genus iudicii, sed, etc. pugnas omnino, sed cum ad:

onager, i, m., = ovaypog, a wild ass, V. onerarius, adj. [onus], of burden, of transport^ for freight: navis iumenta, L. As subst. f. (so.
:

navis),

a merchant-vessel, transport.
avi, atus, are
:

onero,
iyig,
:

[onus],

to

load, burden,

fill, freight

celeritas onerandi, expedition in load:

Cs. costas aselli pomis, V. tauri cervix oneratur aratro, is burdened, 0. uraerum pallio, epulis onerari, gorge oneself, S., 0. T. dapibus
: :

versario facili.
litteris

In general, generally,
nostris,

tcniversally

raensas, cover, V.
:

manusque ambas

plurimumque poetis

omninoque Latinis V.

luminis attulisti: omnino omnium horum vitiorum atque incomraodorum una cautio est, ut, In climax: non modo imperator, sed liber etc. habendus omnino non est, not even.

stow away, store

omnis + parens], allV. omuipoteus, ntis, adj. [ omnis +potens], alfortuna, V. mighty, omnipotent : pater, 0. As

omnlpareus,

tis,

adj. [

Ph. To heap up, vina cadis, V. canistris Dona Cereris, V. Fig., to load, burden, weigh down, tire out, oppress, overwhelm, overload: te mendaciis iudicem argumentis malis, V. eum spe praemiorum, L. alquem promissis, S. iniuriam
saxis, stojie.

pantheram

iaoulis, arm,^

bearing, all-producing

terra,

invidia,

i.

e.

makes

odious, L.
:

crease: alcuius inopiam, L.

aggravate, incuras, T. dolorem, Cu.


:

To

subst. m., the

almighty, 0.

e (omnia, disyl., V.), adj. I. Plur., all, every : studia omnia nostra, S. nemo omnium imperatorum, qui vivunt, L. cur adimi civitas non omnibus antiquissimis civibus possit, all, even of the oldest families : omnium auxilia, etiam infimorum. Distributively, every, of every kind, all,
:

omnis,

oner5sus, adj. with comp. [onus], burdcTisome, heavy, oppressive : praeda, V. : aer est onerosior igui, 0. F i g. : onerosior sors, wearisome, 0.

all sorts

omnes omnium ordinum homines


:

om-

nibus precibus petere contendit, with every form of prayer, Cs. erat ex omnibus castris despectus, all parts of the camp, Cs. a te, qui nobis omnia
:

A omnia ultima pati, siffer m. and /., all men, all persons : audacissimus ego ex omnibus Macedonum omnes, L. omnes Tarquiniae gentis, L. As subst. n., all things, everything: omnia se amici causa esse facturos, make every exertion: omnia onustus, adj. [onus], loaded, laden, burdened, fore prius arbitratus sum, quam, etc., should have freighted: umerus, H. asellus auro: spoliis, V. believed anything, rathe^', etc. omnia se cetera pati, ager praeda, S. corpus hesternis vitiis, H.
ma omnia
experiri, S.

summa

tribuis, everything noble

constituit extre-

the worst, L.

As
:

subst.

onus, eris, n. [AN-], a load, burden : tanta onera navium, ships of so great burden, Cs. clipei ingens, V. minimum, 0. gravius dorso, heavier than lie can carry, H. load, lading, freight, cargo : cum oneribus commeabant iumentis oneThe burden of the womb, ra de^onQve, packs, Cs. foetus, embryo: gravidi ventris, 0., Ph. Fig., a burden, tax, expense: quod vobis oneris imposuit municipium maximis oneribus pressum lex haec onera in dites a pauperibus inclinata, L. exempti oneribus, Ta. load, burden, weight, charge, trouble, difficulty: Paupertas mihi onus visumst, T. his graviora onera iniungebat, Cs. onus se Aetna gravius sustinere hie onus horret, H. quibus coger oneri esse, to be a burden, S.
: : :

everything else: in eo sunt omnia, everything depends on that : qui nobis omnia solus erat, was my all, 0. omnia Mercurio similis, in all respects, V. Omnia debemur vobis, all we have and are is due, 0. II. Sing., every, all, tJie whole: militat omnis amans, evet-y lover, 0. sine omni periclo (i. e. ullo), without any, T. ne sine omni quidem sapientia, a complete philosophy : materia ad om: :

onyx,

ychis, m.,

= ovv%, a
:

vessel

of onyx, onyx-

box: nardi parvus, H.

nxn.vrhQM'&, for ointment, Pr.

opacitas,
arborum, Ta.

atis, /. [

opacus ], shadiness, shade

opac5,
shade
:

avi, atus,

ad opacandum hunc locum humum, V.

are [opacus], to make shady, opacat ramus :


opacus
opacus,
adj.^ in the shade,
:


: : :

: : : :

566
shaded^ shady : ripa Phir. n. as subst.
to

opimus
cover, cover

frigus, cool shade,Y.

vallis,

H.

fluctu totus operiretur, nisi


: :

Darkened, per opaca locorum, shad;/ places, V. dark, obscure: domus Cyclopis, V.: mater, i. e.
crepuscula, of the lower regions, 0. Casting a shade, shady : nemus, Y. Arctos, H. barba, thick, Ct.
earth, 0.
:

opella, ae, /. dim. [opera], a pains : f orensis, H.

bit

of

labor, petty

capite operto esse fons novis Minyeidas alls, 0. amphoras auro, N. reliquias pugnae, bury, Ta. ad necem operiere loris, i. e. lashed soundly, T. To shut, close : ostium, T. operta lectica scrobibus opertis, filled in, 0. F i g., to hide, conceal, dissemble : hoc, T. 2h overwhelm, burden iudicia operta dedecore.

over

(operior), see opperior.

ae, /. [opus], work, labor : operam abutitur, qui, etc., wastes labor, T. f rustra operam sumo, take pains,

opera,

service, pains, exertion,

operor,
toil,

atus, arl, dep.

[opus],

to

work, labor,

effort,

T.

res multae operae, Cs.


:

operam exigere
:

prae-

bere amicis
:

bestow 2ipon : L. interponere, employ : quorum opera interfecexstabit opera peregritus, by whose agency, Cs. nationis huius, i. e. literary activity. service, rendering of service: esse in operis eius societatis, in the service of the society: qui operas in scriptura pro magistro dat, serves as director: musis operas redd ere, serve. In the phrase, operam dare, to bestow care, take pains, give attention, serve, exert oneself: id dare operam, qui istum amoveas, T. dant operam simul auspicio augu:

in ea (arte) plus operae consumere, impendere : poUiceri, S. insumere,

take pains, be busied, devote oneself: in cute curanda, H. rei p., L. Conubiis arvisque novis, V. studio operatus inhaesi, engrossed, 0. Of religious observances, to perform, attend, offei' : iusuperstitionibus, L. matustis operata sacris, H. To serve, do honor, render tinis festa lucernis, lu.
:
: :

sacrifice

: Cereri laetis operatus in herbis, V. operata resolvimus ora, devoted to thee, 0.

tibi

operose, adv. [operosus],joam/z<%, laboriously,


carefully :
fieri
:

vina condita, 0. comp.


[

operosus,

adj. with

opera

],

full of

labor, painstaking, active, busy, industrious, labori-

rioque (i. e. student), Enn. ap. C. dare operam funeri, attend: ?,Qxmor)\, listen : dilectu dat. operam, dabat operam, ut Dumnorigem is busied in, L. contineret, Cs. dent operam consules, ne quid res p. detrimenti capiat, Cs. id scire, T. In the phrase, mea opera, through my means, by my agency : Non mea opera neque culpa evenit, T. mea opera Q. Tarentum recepisti. In the phrase, operae pretium, something worth the effort. Leisure, spare time: de versibus, deest mihi quidem opera, I have no leisure: quae non operae est referre, it is not toorth while, L. si operae illi esset, day-laborer, journeyman, if he had time, L. laborer, workman, artisan: noua, a ninth laborer (on a farm), H. operae facessant pubhce coactis operis contentio cum operis conductis ad,
: : : :

ous : senectus vates operose dierum, in regard Of a medicine, efficacious, drastic : herbae, to, 0. 0. Costing trouble, troublesome, toilsome, difficult, res, elaborate : labor artes, handicrafts : opus mundi moles, artfully constructed, 0. carL. mina, H. sepulcrum operosius, quam quod decem homines effecerint triduo Divitiae, H.

opertus,
res
:

adj. [P. of operio], hidden, concealed:


:

bella,

V.

cineres, H.

As

subst. n.,
:

secret

Bonae place : telluris operta subire, depths, V. dark saying, secret : Apoilinis operta Deae. operta recludit (ebrietas), H.

opes, opum, plur. of

ops.

Oscan ; hence, clownish, rude, stupid: amica, lu. mures. Vandals of mice, lu.

opicus,
opifer,

adj.,

era,

erum,
:

adj.

[ops + 1 FER-], aid-

bringing, helping

deus, 0.

etc.,

rabble hired.

operans, antis, P. of operor. operarius, adj. [opera], of labor: homines, day-laborers. As subst. m., a laborer, workman, artisan: quidam operarii lingua celeri et exerci-

er,

F
me

opifex, icis,m. and/, [opus + 2 FAC-], a workworkman, mechanic, artisan : opifices atque servitia, S. mundi, maker : coronae, H. rerum, 0.
: :

g.

verborum.

opilio, see upilio,


adj., fat, plump, corpulent: boves: reducit opimura, H. Rich, fertile, fruitful Fig., enriched, rich regio campi, L. Larisa, H.

tata, ivorkers

with the tongue: operarium nobis quendara oratorem facis, mere mechanic: isti opei,

opimus,
:

rarii,

e.

secretaries.

operatus, P. of operor.

operculum,
tegi

a cover, covering, lid: operculo: arcae opercuHs plumbo devinctis,


i,

n. [operio],

L.

dolii

ferreum, L.
!,

operimentum,
operio

n. [operio],

covering, cover

praeda accusatio, gainfid : alterius macrescit reRich, abundant, bus opimis, i. e, prosperity, H. dacopious, sumptuous, noble, splendid : praeda opus casibus, i. e. croioded tvith changes pes, V. of fortune, Ta. animam exhalare opimam, victorious, lu. opima spolia, arms wrested by a general
:

corpus quasi operimento matris obducitur.


(operibat, Pr.), ui, ertus, ire [2

from a general, L. cur non daret opima spolia PAR-], victus aut victor caperet, i. e. engage in single cow
:


opinabilis
jlict, L.
:

oppilo
*

: :

567
:

belli decus, 'rwhle, Cu.

triumphus, H.

In

he

t.,

gross^ overloaded

dictiouis genus.

opinabilis, nary : artes mediocritates.


:

e, adj. [opinor], conjectural,

your oughts,^ T. est aliquod non oporteat, etiam si licet alio cum subvenire imagi- tempore atque oportuerit, Cs.
oportet,' no}ie of
' :

mi

quid,

opinans, P.
opinatio,

of opinor.

onis, /. [opinor],
belief.

a supposition, con-

jectwe, fancg, opinion,

opinato, see necopinato. opinat5r, oris, m. [opinor], a

conjecture^'.

opinatus,
ined,

adj. \P. of opinor], s^tpposed,

imag-

fancied : bona, mala.

oportet habere, lu. oporteret, sed etiam necesse esset oportere decreta rescindi, S. damnatum poenam sequi oportebat, ut, etc., the punishment was to be, Cs. hoc fieri et oportet et opus est adulescenti morem gestum oportuit, T. pecunia, quam his oportuit civitatibus dari, that was to be given: mansum oportuit, he ought to have stayed, T. multa oportet discat atque dediscat valeat possessor oportet, H. ut famiha Tulli consaluti
:

communi tamquam

oporteret

ita fieri
:

non solum

onis, /. [opinor], opinion, supposition, conjecture, fancy, belief expectation : recens boni

opinio,

cidi oportuerit.

(oportunitas, oportunus), see oppor-.

ut praesentis varietas inter homines opinionis opinio nostra est, as I suppose: Romulus habuit opinionem esse, etc., lield the belief that : f uisse in ilia opinione, held tJie opinion: evellam ex animis hominum tantam opinionem? so strong a prejudice : eorum opinioni aecedo, qui, etc., Ta. : in earn opinionem Caesennam adducebat, ut, Tnade believe : praebere opinionem timoris, semblance, Cs, hac opinione discessi, ut, etc., in the belief : praeter nostram opinionem, expectation, T. : ut omnia contra opinionem acciderent, Cs. praeter opinio:

opped5 (obp-),
break wind daeis, H.
at,

ere

[ob+pedo],
:

to

deride, mock, insult

Curtis lu-

opperior (bper-),
PAR-],
nosco
:

to wait,

pertus, iri, dep. [ob 1 attend: in Arcano dum ista cog-

oppertus sies, vjait a whole simul opperiens, ut copiae traicerentur, To wait for, aioait, expect, attend: virum inteL. rea opperibor, T. (te) tardum, H, fortunam, S. hostem, V. tempora sua, L.
hour, T.

unam horam ne
:

nem

cadere, X.

amplius opinione, beyond expecto

oppet5

(obp-),
:

ivi, itus,

opinione celerius, sooner than was expected. Appreciation, esteem, reputation, opinion, estimate, expectation : opinio, quam de meis moritation, S.

meet, encounter

mortem

ere [ob+peto], to go clarae mortes pro


:

bus habebat: integritatis meae: genus scriptorum tuorum vicit opinionem meam, surpassed ^ny expectation: summam habere iustitiae opinionem,
report, rumor : be in great repute for, Cs. edita in volgus, Cs. opinio sine auctore exierat,
:

patria oppetitae: eo loco mortem oppetendam esse, L. poenas superbiae, sufer for pride, Ph. To perish, die (sc. mortem) : Quis sub moenibus Contigit oppetere, V.
:

eas conspirasse,

etc.,

L.

adj. [oppidum], of a town, of a town, provincial, rustic : senex genus dicendi. As subst. m., a townsman : oppidani domus, L. ne quam oppidani iniuriam acciperent,

oppidanus,

Coventry

(opiniosus), adj. [opinio], /m/^ of hypotheses. Only sup. : opiniosissimi homines (dub.).

i.

e.

the besieged, Cs.

oppido,
tus, T.
:

adv. [abl. of

oppidum],
, :

very,

very
ira-

opinor,

atus, arl, dep. [opinus], to be

of opinion,

much, completely, exceedingly, exactly precisely :


ridiculus
:

suppose, imagine, conjecture, deem, believe, think, judge : sine dubio, am sure of it, T. de vobis hie
:

L.

oppido

quam
i,

adulescens, breve intervallum, exceedingly


n.

inter se differunt

ordo opinatur non secus ac, etc. non opinor negaturum esse te idem, opinor, artifex Cupidinem fecit opinor concedes, hoc esse, etc.
: : :

short, L.

oppidulum, oppidum, I,
lection

dim. [oppidum], a village.


town,
city, col-

n.

[ob+PED-], a

(opinus),

adj. [ 2

AP- ],

supposing, believing ;

of dwellings : toto
:

me

oppido quaerere, T.
:

only in in-opinus, nec-opinus.

opipare, adv. [opiparus], richly, sumptuously edere apparatum convivium.


:

S. oppida publico Sumptu decorare, ogpidum intromitti, i. e. Rome, L. is (campus) est ab oppido circiter, etc., i. e. Athens, N". oppidum vocant, cum silvas munierunt, etc., Cs.

arx oppidi,
:

H.

in

opis, gen.

sing, of (ops).

opitulor,
S.
:

atus, ari, dep.


:

[ops+TAL-],
mihi
:

to

bring

aid, help, aid, assist, succor

inopiae, relieve,

provincial town: pervetus in Sicilia Romana Tlie inhabitants of per oppida, Y.: Antiochiae. a town: Oppida tota canem venerantur, lu.
:

permultum ad dicendum.
i,

oTrofiaKaanov, the juice of the balsam-tree, balsam, balm, lu.


n.,

opobalsamum,
oportet,

are [ob+pignero], to give oppignero, as a pledge, pledge, pawn: libelli pro vino oppignerabantur. F i g. filiam Meam, T.
,
,

necessary, is

2 PAR-], it is impers. [ob proper, is becoming, behooves : Auf er


uit, ere,

oppil5,
shut Zip
:

avi, atus,

are [ob+pilo], to stop up,

scalis

tabernae oppilatis.


oppleo,


evi, etus, ere
:

oppleo

: : :

oppugno

: : : :

568

[ob PLE-], to fill comlaerumis os totuin sibi, T. nives omnia saucii opplent porticus, Enn. ap. C. F i g., to fill, occupy : haec opinio oppleverant, L.
pletely, fill up, fill
:

1. oppositus, adj. [ P. of oppono ], standing against, opposed, opposite : Mons Cebenna, Cs.

luna

soli
:

contra Zancleia saxa Rhegion, 0.


istis ipsis

Fig.

propugnaculum

nationibus.

Graeciam opplevit.

opp5no,

posui, positus, ere [ob

+ pono],

to set

against, set before, place opposite, oppose: se venientibus in itinere, Cs. novem oppositis legioni:

2. ( oppositus, us ), m. [ oppono ], a placing against, opposing, opposition ( only abl. sing, and ace. plur.) laterum nostrorum oppositus poUiee:

mur

solem luuae oppositu deficere.

bus, Cs,

armatos homines ad omnes introitus


adversariis, N.
:

(Hannibali) opposuit natura Alpem, lu, ante ocnios opposuit manum, held out, 0. auriculam, present, H. oppositas habere fores, i. e. closed, 0. Fortia adversis pectora rebus, H. To set ag ah est. pledge, wager, mortgage : ager oppositus est pignori ob decern minas, villula opposita ... ad milia quindecim, Ct. T.
: : : :

Eumenem

oppressid, onis,/. [PREM-], a pressing down, suppression, overthrow : legum Per oppressionem
:

alqm mi

eripere, violent seizure, T.


essi, essus, ere

curiae.

To

expose, lay hare, open,


:

abandon: se

pro re p. quemquam morti, V. F i g., to set before, bring forward, present, oppose, adduce, allege formidines opponantur armati exercitus terrorem opponere togatis, intimidate by an armed force eos opponi omnibus contionibus auctores ad perniciem raeam, represented to all assemblies as. T'o say in opposition, object, reply, respond, adduce in ayiswer, oppose: iis opposuit sese Socrates: quid To set against, place habes quod mihi opponas? in compariso7i: multis secundis proeliis unum adversum, Cs. rationibus labores omni virtuti vitium opponitur.
:

periculis

[ob + premo], to press against, press together, press down, close : Os opprime, shut your mouth ! T. ora loquentis, close, 0. flamraam in ore, repress: onere armorum oppressi, weighed down, Cs. opprimi ruina conclavis, be crushed: classem, smA;; Tellus Sustulit oppressos voltus, covered (by the sea), 0. omnibus unum Opprimere est animus, overwhelm, 0. F i g., to press upon, weigh dowji, burden, overwhelm : institit, oppressit, he prosecuted urgently, resistlessly insontem oblato falso crimine, L. opprimi acre To put alienor metu, L. oppressi somno, Cs. down, suppress, quell, check, quash : quae oratio a censore opprimenda est ea f raus oppressa magna caede hostiura, baffled, L. litterae oppressae, muttered: libertatem, subvert, N. potentiam, overthrow : quaestionem, quash, L. To overthrow, overwhelm, crush, overpower, prostrate, subdue: le-

opprimo,

opportune, adv. with sup. [opportunus],^/Zy, seasonably, opportunely : ehem opportune, well met,
: :

opprimendae consilium, Cs. nationem Duxit ab oppressa Karthagine nomen, /rom tJie T. venisse locus captus ad earn rem opportune To fall upon, surprise, conquest of Carthage, H. inritandis animis litterae adlatae, L. nuntiis opseize, catch: somnus virginem opprimifc, T. inscios portunissime adlatis, Cs. Menapios, Cs. incautos, L. Antonium mors opopportunitas, Stis, /. [opportunus], ^^ness, pressit: muscam, Ph.: rostra, occupy: quem convenience, suitableness : se opportunitatibus loci Fraude loci Oppressum rapit, betrayed, V. si opdefendebant, advantages of position, Cs. locorum pressa foret secura senectus (i. e. securus senex),
gionis
:

opportunitas
vina
:

multum

(iuvat):

membrorum

scien:

lu.

tia opportunitatis.

An
:

To
ab

hide, conceal, suppress:

quod quo studio:

occasion, opportunity

di-

sius

ipsis

suae aetatis, S. magnas opportunitates conrumpere, S. An advantage: tales igitur inter viros amicitia tantas opportunitates habet opportunitate aliqua data, if some advantage offered, Cs. maritimae opportunitates, L.
:

ita eius rei

opprimitur et absconditur oppressa mentio est, L.


(obp-),
:

iram, S.

opprobrium

i,

n.

[ob + probrum], a

opportiinus (opor-),
[ob

+2

PAR-], ^^,

ineet,

adj. with comp. and sup. adapted, convenient, suit:

able, seasonable, opportune : tempus actinis tempore opportunissitno, in the nick of time, Cs. urbs opportunior ad res gerundas: nidis domus volucrum, V. sua populus umbra, 0. nihil opportunius accidere vidi: Romanus opportunus huic eruptioni fuit, liable, L. necubi hosti opportunus
:
:

reproach, scandal, disgrace, dishonor, opprobrium : opprobria culpa^, H. opprobrio fuisse adulescentibus, si, etc. reproach, taunt, abuse, abusive word: morderi opprobriis falsis, H. dicere, 0. Fig., of persons, a reproach, disgrace: Cecropiae domtis, H. generis, 0.

oppugnati5, onis, /. [oppugno], a storming, besieging, attack, assault, siege: scientia oppugnationis, Cs.
:

sieging, Cs.

Fig., an
oris,

Sagunti

Gallorum,
:

i.

e.

method of

be-

assault, attack, accusation:

genus oppugnationis huius

vestrae maiestatis.

fieret, exposed, S.

iniuriae, S.

loca, exposed to at-

tack, L.

Plur. n, as snbst., exposed parts, accessible


:

oppugnator,

m. [oppugno], an assaultery
salutis.

places
ous,

moenium, L. locorum, Ta. Advantageserviceable, usefd : res singulae rebus singulis


:

assailant: patriae:

meae

nulla opportunior nostra amicitia, S.

[ob pugno], to fight against, attack, assail, assault, storm, besiege, war
avi, atus, are

oppugn5,


ops
with
:

ad se oppugnandura venisse, oppidum raolibus urbem, V.


:

: : : : :

opus

: : : :

569
Cs.
:

civitates

optime, optimus,

see bene, bonus.

vineis, turribus

oppugnatum venturi erant


attack, assault, assail : aequltatem verbis id
:

quem Fig.,
?
:

illi

to
:

1. optio, onis,/. [2 AP-], choice, free choice, liberty to choose, privilege, option : optionem Car-

consulem pecunia iios ne irapetremus, contend.

thaginiensium faciunt, ut vel, etc., S. utro frui malis, optio sit tua hiberna legionis eligendi,
:

(ops), opis (no nom. or dat. sing.\f. [2 AP-], succor: opis egens tuae siquid opis potes adferre hnic, T. moranaliquid opis rei p. tulissetibus openi ferre, Cs. mus: ad opem iudicum confugiunt: exitium superabat opem, i. e. baffled medical skill, 0. Adfer opem help ! 0. sine hominum opibus et studiis Imploravit opes hominis, H. Power, ( equus ) might, strength, ability, influence, weight: summa nituntur opum vi, V. summa ope niti, S. omni ope atque opera enitar, with might and main quaeumque ope possent Non opis est nostrae, in our power, V. Dissimulator opis propriae, H. Means, property, substance, wealth, riches, treasure, resources, might, power (rare in sing.): vidi ego te, astante ope barbarica, etc., Enn. ap, C. barbarica, V. Flur. : nostrae opes contusae erant, S. priruris magnas inter opes inops, H. vatae, H. vita opibus firma, copiis locuples parvae, 0. Troianas ut opes Eruerint Danai, V. opes amoPerson., the goddess of vento, avoid display. abxmdance, sister and wife of Saturn, identified with the Earth, C, 0. ad Opis (sc. aedem).
aid, help, support, assistance,
: : :
:

2. opti5, onis,

m, [1

optio],

an

adjutant, Ta.
as-

optivus,
sumed, H.

adj.

[2 AP-], chosen: cognomen,

opt5, avT, atus, are [2 AP-], to choose, select^ prefer: sapientius, 0.: in navis ternos iuvencos, three for each ship, alios ad fastum parentes, H. ut optet, utrum malit an, etc. To wish, wish for, desire: optare hoc quidem est, non docere tua vita optanda est, T. nihil nisi quod honestum sit Quod votis optastis, adest, V. alqd a me, demand, T. hoc et pallidus optas, ^ra^/ybr, lu. Hanc (coniugem), 0.: tibi optamus earn rem mortem mihi, L. neque parens p., in qua, etc.

aeterni forent, optavit, S. ut amitteretis exercitum : Optavi, peteres caelestia sidera tarda, 0. : hunc videre saepe optabamus diem, T.
liberis, uti
:

mihi optandum illud est, finem facere decorari versibus, H, ex India sospitem ipsum reverti, Cu.
:

optume, optumus,
opulens,
ntis, adj. [

see bene, bonus.

opes ], ricJi, wealthy, opulent : civitas, S. Plur. m. as subst. : opulentium fortuna, N. For comp. and sup., see opulentus.

optabilis,

e, adj. with
:

comp. [opto],
: :

to

be

wished, desirable
bilius.

terapus, 0. quae ut concurrant omnia, optabile est: bono viro optaalcui

pax

adv. with comp. [ opulens ], richly, sumptuously, splendidly: colore me, S. ludos opu:

opulenter,

lentius facere, L.

optandus,
divitiae,

opulentia,
adj. [P. of opto], desirable: otium,
alias, S.
:

ae, /. [opulens], riches, wealth,


:

opu-

lence,

optauda
etc.

maxime

fuit

optandum

abundance, affluence
:

habemus

privatira opu-

lentiam, S.

Troiae, V.

Caecinae, ut,

are [opulens], opulent5, optatio, onis, /, [opto], a wishing, wish : The- enrich : erum bacis olivae, H. seo cum tres optationes dedisset. In rhet., the opulentus, adj. with comp. and expression a vjish.
,
,

to

make
[

rich,

of optat5, adv. [neut. abl. of optatns], as desired, in fulfilment of wishes : advenis, you are welcome, mihi veneris ventis aestate coortis, Y. T.
:
:

sup.
:

opes

],

rich, wealthy, opulent:

oppidum, Cs.

opulentissi-

optatus, adj. with comp. and sup. [P. of opto], wished, desired, longed for, welcome, desirable, pleasing: occasio, T. : rumores: lovis epulae, H. quid est quod exteris nationibus optatius esse possit ?
:

civitas opulentior Thesauris Arabum, H. pars Numidiae agro virisque opulentior, S. gens opulentissima viris, L. templum donis, V. copia Ruris honorum opulenta, H. Of things, rich, abundant, prosperous : res, L. Plur. n. as subst. intactae regionis opulenta ostentans, rich tracts, Respectable, powerful, noble : reges, S. Cu. opu:

ma

optatissimum beneficium, Cs. nonne optatissimum sibi putant esse, filios servire, etc. ^As suhst. n., a wish, desire: Di tibi omnia optata ofFerant, multa a dis optata consecuti sumus praeter T. optatum meum, against my wish: mihi in optatis
:

lentior factio, L.

est, it is

my

wish.
atis, adj.
:

optimas,

[optimus], of the
(rei p.),

noblest, aristocratic

genus

As
:

best,

of the

subst.m.,

an adherent of the
the patricians
:

nobility, aristocrat, partisan

of

optimates habebantur

in optima-

[2 AP-], ivork, labor, toil: Quod consumis tuae, in doing your work, T. grave Martis, militat-y service, V. (Graeci) opus quaerunt, seek (literary) employment Sunt quibus unum opus est urbem celebrare, H. magnum: dies Longa videtur opus debentibus, prodicct H. natura et opere munitus, art, Cs. of labor, icork, structure, public building, fortification : opere castrorum perfecto, Cs. opus fieri (of

opus,

eris, n.

in opere faciundo operae


:

tium dominatu.

a wall), N.

Mutinam operibus munitionibusque

opusculum

: : : : : :

orbis

: : :

570
illud
:

loorJc, saepsit: Regis opus (of a harbor), H. hook, composition, essay : habeo opus magnum in manibus: Fac opus appareat: ultra Legem ten-

0.
cula.

An

Delphis angustae reserabo oracula mentis, oracular saying, oracle : physicorum oraoro

A^-tistic work, workmmiship, art dere opus, H. quaruai iste non opere delectabatur, sed pondere deed, action, achievehaec omnia antiquo opere. AbJ. in adverb. ment: Hoc virtutis opus, V, phrases, magno opere, tanto opere, quanto opere, Rarely see magnopere, taiitopere, quantopere. with nimio: haec opera Graecos homines nimio working, effect: opere delectant, excessively.

oratio, onis, /.

],

course, language, faculty

a speaking, speech, disof speech, v^e of language

The opus meae bis sensit Telephus hastae, 0. stcbject of work, stuff, material : Seu digitis subigeF i g., in nom. and ace. in phrases bat opus, 0. with the verb sum, work, business, need, zoant, necessity: longius, quam quoad opus est, procedetur, than the occasion requires : Sic opus est, 0. quae bello opus erant, S. dux nobis et auctor opus est, we need a leader: omnia, quae tibi essent opus: quod ipsi opus esse videretur, censere, expedient quorsum est opus ? lohat for ? H. quae curando magistratibus opus est, volneri opus sunt, L. there is tieed of: Cognati, quis te salvo est opus, baud mihi to tohom your safety is important, H. vita Est opus hac, 2 have no business with, etc., H. Plus scis quid facto opus est, what must be done, tantum modo incepto opus est, to make a beT, maturate opus est, haste is necessary, ginning, S. quanti ita dictu opus est, / must say, T. L. quid opus est de Dionysio argenti opus f uit, L. adfirmare ? dixit id consilium sciri non opus esse, inexpedient: nil opus est te Circumagi, H.

set speech, harangue, discourse, oratioii : Hanc habere orationem mecum, T. multa oratione consumpta, S, pleraeque scribuntur orationes habitae iam, non ut habeantur: oratione longa nihil opus f uisse orationem adversus rem p. habere, Cs. confecit orationes, N. plebi acceptior, L. cohae:
:

rationis et orationis expertes Epicurus re tollit, oratione relinquit decs. mode of speaking^ manner of speech, language, style, expression : Dissimili oratione sunt factae (fabulae), T. mollis oratio Latina plenior: utriusque orationis facultas, i. e. in both rhetorical and philosophical discourse.

rens illorum, qui dissentiunt, objection. subject, theme: huius orationis dilEcilius est exitura quam principium invenire. The power of oratory, eloquence: omnium regina rerum oratio, Pac. ap. C. Prose : et in poematis et in oratione numeri, quibus etiam in oratione uteremur. An imperial unessage, rescript : Principis, Ta.
:

A
:

oratiuncula, ae,/. dim. few remarks: ilia aureola.


orator,
oris,

[oratio],

little

speech,

opusculum, i, n. dim. [1 opus], a little work : minutorum opusculorum fabricator: Cassi Parmensis, H.
1. ora, ae,/. [1 AS-], an extremity, border, brim, edge, rim, margin, end, boundary, limit: omnes

m. [ oro ], a speaker, orator : tot oratorem celeriter complexi sumus, i. e. eloquence. An apologist: Oratorem esse voluit me, non prologum, T. An ambassador, legate, negotiator : praemissus orator, S. oratoris modo mandata deferre, Cs. pacem petitum oratores mittere, L. mittor orator ad arces, 0.

summi

oratores

oratorie, adt. [oratorius], oratorically

dicere.

oratorius, adj. [orator], of an orator, oratorical : ornameuta vis dicendi.


:

spectant ad carceris oras, at the barriers, Enn. ap. summa ( vestis ), 0. regiones, ( clipei ), V. C. quai'um nulla esset ora: subiecti Orientis orae Tlie coast, sea-coast: Serae, the extreme East, H. Asiae, N. maritima, Cs. ora maritima Pompeium region, clime, requisivit, the people of the coast. country: terrarum latior: gelida, H. Troiae qui primus ab oris Italiam venit, V. quae se tollunt o Calliope in luminis oras, the world of life, V. mecum oras evolvite belli, the scenes of the war, zone: globus terrae duabus oris distantibus V.
: : :

5ratrix, icis, /. [orator], she that prays, a female suppliant : pacis et foederis.
plication

oratum, i, n. : quom
us),

[P. n. of oro], an entreaty, suporata eius reminiscor, T.

A
:

(oratus,

m.

treaty ; only abl. sing.

oro ], a praying, request, en: oratu tuo.


[

children,

orbator, oris, m. a bereaver :

orbo

],

one who deprives of

nostri, 0.

orbatus, P. of
orbis,
is,

orbo.

habitabilis.

2. ora, ae, /.,


solutis oris, L.
:

cable, ship's line, head-line

re-

trahunt scalas orasque, L.

oraculum or oraclum, I, w. [oro], a divine announcement, oracle : oracla edere quaerere, V. consulere, 0. Delphis oracula cessant, lu. A prophetic declaration, prophecy : somnii et furoris sese stantibus equis defendere, L. duodecim sigoracula: nullum nefas oracula suadent, 0. norum orbis, zodiac: lacteus. Milky Way: sidera place where oracular responses were given, oracle suos orbes conficiunt, orbits: inmensis orbibus
:

orbe ( rarely -bl, C. ), m., a ring, circle, re-entering way, circular path, hoop, orbit: in orbem intorquere in orbem curvat (iter) eundem, 0. digitum iusto commodus orbe teras, a ring, 0. ut in orbem consisterent, form a circle, orbe facto se defendere, a hollow square, Cs. Cs. orbem volventes suos increpans, L. in orbem
abl.
:


orbita

: ::

ordo

: :

571

roimd stir- theatre in which the senate sat, lu. Poet., the angues Incumbuut pelago, coils, V. de tot Senate, lu. face, disk, circle : mensae, round top, 0. pulchris orbibus comeduut, round tables, lu. luciOrcus, I, m. [ARC-], the Lower World, prison ictus ab orbe, quoit, 0. dus, disk (of the sun), V. The god of the infe7'nal reof the dead, Orcics, V. (hasta) per orbem cavum Transit, shield, V. gions, Orcus, Pluto, C, v., 0. The underworld, One side of a balance: al- grave, death poet. ) ab Oreo redux, T. Orcum mosaic pavement, lu. ( terno orbe, Tb. A wheel: Unda ferratos sustinet raorari, hesitate to die, H. Fortunae stantis in orbe Numen, her orbes, V. (ordeum), see nordeura. An e>/e-socket, eye: gemino lumen ab wheel, 0. adj. [ ordo ], of order, usical, regordinarius, With orbe venit, eye, 0.: oculorum orbes, V. idar, ordinary : consules, regidar, L. consilia, tei'rae or terrarum, the circle of the world, earth,
:

terraruna ororbis terrae, S., C. bis, V. The earth, world, tmiverse (sc. terrae): luppiter totum cum spectet in orbem, 0. : Si fractus inlabatur orbis, H. Roma orbis caput, 0.

world, universe

ordinary, L.
adv. [ordlnatus], in order, in sucin good order: honores petere in re p., Serv, ap. C. Regxdarly, properly : musculus orcession,

ordinatim,

orbem verborum conficere: oratiouis. A cycle of thought : sententiae Pyrrhonis in hunc orbem incidere non possunt: circa vilem patulumque orbem, the trite and obvious path, H.
orbitis praedari

country, region, territory: Eoo dives ab orbe redit, the East, 0. : Assyrius, lu. Fig., a circle, rotation, round, circuit: ut idem in siugulos annos orbis hie in re p. est converorbis volveretur, L. sus, the circle of political change: imperium per In time, a omuls in orbem ibat, in rotation, L. Triginta magcycle, round, period: Annuus, V. nos volvendis mensibus orbis explebit, years, V. Of speech, a rounding off, period, cycle : quasi

dinatim structus, Cs,

ordlnatus, adj. [ P. of ordlno ], arranged, ordained: cursus, appointed.


ordino, avi, atus, are [ordo], to order, set in order, arrange, adjust, dispose, regulate: copias,
arbusta latius sulcis, H. partes gentem, Cu. To set in order, narrate, compose, record : publicas Res, H. raagistratus, record chronologically, N. cum omnia ordinaren:

N.

milites, L.
:

orationis

tur.

orbita, ae^/. [orbis], a irach, I'ut : ex tensarum minetur oratio: Veneris contra sic fihus orsus, : rota in orbitam depressa, L. thv^ began,Y.: a principio: afacilllmis: reliquos, Fig., a beaten path, rut : veteris culpae, i. e. bad describe, N. querellae ab initio tantae ordlendae example, lu. rei absint, L. bellum Troianum, E. paulo altius orbitas, atis, f. [ orbus ], destitution, bereave- de re de alqua re dlsputare cum sic orsa loqui ment, childlessness, orphanage, widowhood : misera vates, V. Dicere, 0. sed ab initio est ordiendus famiiiaris, L. mea, quod sine liberis sura, Cu. (Themlstocles), i. e. must begin toith him, N. ab maxima orbitate rei p. virorum talium, i. e. when eo nobis causa ordienda est.
: : : : : :

ordior, orsus, Irl, dep. [1 0L-], to begin a web, lay the warp, begin, commence, make a beginning, set about, undertake : unde est orsa, in eodem ter-

such men are extremely rare : orbitatis pretia, advantage in being childless, Ta. orbitates Hberura.
:

ordo, inis, w. rank : arborum

[1 0L-], a row, line, series, ordei', derecti in quinouneem ordlnes


:

orbo,
spoil, rob,

avi, atus, are [ orbus ], to deprive, strip, make destitute: Italiam iuventute: pro-

praesidio orbatae. To bereave : mater orbata filio orbatura patres f ulmina, 0.


vinciae
:

orbus,
:

adj., deprived, bereft, destitute,


:

devoid:

arce et urbe ab optimatibus contio forum 11 tiregio animantibus orba, without inhabitbus, H. Bereaved, parentless, fatherants, 0. luminis, 0. less, childless : senex: fill mei, te incolumi, orbi non erunt cubile, widowed, Ct. : virgo patre, T. Memtotidem natis orba, nonis orba mei venio, 0. : 0. Plur. as subst. : ut orbae Els nubant, orphans, T. centum milia praeter orbos orbasque, orphans and widows,
:
:

ore a,
tun
:

ae, /.

[ARC-], a
an

large-bellied vessel^ butt,

Byzantia, H.
adis,/.,
olive

orohas,

orchestra,

ae, /.,

of oblong shape, V. 6pxn(yrpaf part of tlie

ordines caespltum, courses, Cs. tot premit ordinibus caput, layers (of ornaments), lu. terno consurgunt ordine remi, in three rows of oar-banks, V. sedisti in quattuordeclm ordinibus, i. e. seats of Equites: comitum longissimus ordo, lu. line, rank, array : aciem ordinesque constituere nullo ordine iter facere, Cs, nullo ordine commutato, S.': signa atque ordines observare, keep the ranks, S. multiplicatis in arto ordinibus, L. nosse ordines, understand tactics, Ta. Band, troop, company, century: viri qui ordines duxerunt, Wio have commanded companies: ordinem in exercitu ducere, Cs. captaincy, command: mihi decuordinem hastatum adsignavit (i. e. centurionem me decimi ordinis hastatorum fecit ), L. tribunis militum primisque ordinibus conrocatis, the captains of the first companies, Cs. order, rank, class, degree : equester, Cs. senatorius in amplissimum ordinem coaptare, into the senate:
:

"

mum

An

:
::

573

;:

Oreas
class, rank, frequentia eius ordinis, S. : superioris ordinis nonnuUi, Cs. homo ornatissimus loco, ordine, publicanoruin Fig., right order, regxdar succession nomine. fatum appello ordinem seriemque causarum mox referam me ad ordinem, return to order: eundem ieweTe, preserve: immutare, c/iaw^e; perturbare, disturb: decemviri querentes, se in ordinem cogi, nee quo prius i. e. were degraded to the ranks, L. ordinem ordine currunt, in order, as before, 0. In adverb, uses, Eectum evagans licentia, H. tarn, order, succession, regularity: Hegioni rem enarrato omnem ordine, in detail, T. tabulae in ordinem confectae: ordine cnncta exposuit, L, ita sententiam dixit ex ordine ut quisque Septem totos ex ordine menses, in succession, Y. an recte, ordine, e re p. fsLcinm, projjerly : extra ordinem ad patriam defendendam vocatus, irregularly: spem, quam extra ordinem de te ipso habemus, in an extraordinary degree.

ornatus

magna

mythical giant, afterwards a constellation, C, V.,


H., 0.

station, condition

Oreas,
Oread, V.

adis, /.,

=: opudq, a mountain -nymph,

orior, ortus (p.fut. oriturus), oriri {2d pers.'oreSdpers. oritur subj. usu. oreretur, orerentur), dep. [0L-], to arise, rise, stir, get up : consul oriens de uocte, L. To rise, become visible, appear : stellae, ut quaeque oriturque caditque, 0. orta luce, in the morning, Cs. orto sole, at sunrue, H. To be born, be descended, originate, receive life : pueros orientis animari, at birth : si ipse orietur et nascetur ex sese ex concubina, S. orti ab Germanis, descended, Cs. Fig., to rise, come forth, spring, descend, grow, take origin, proceed, start, begin, originate : ut clamor oreretur, loas raised, Cs. ut magna tempestas oreretur, N. oritur monstrum, appears, V. quod si numquam oritur, ne occidit quidem umquam, comes into being: orientia tempera Instruit, the rising generation, H. Rhenus oritur ex Lepontiis, takes its rise, Cs. Rhenus Alpium vertice ortus, Ta. prosit nostris in montibus ortas, to have groion, V. tibi a me nulhist orta
ris
; ;

iniuria,
is,/.,
i,

Ihave done you no injury,

T.

ab his sermo

orexis,
meyit, lu.

= opt%iQ, a longing, appetite, lu.


n.,

oritur, begins with.

organum,

= opyavovy
=

a musical instruHelvetii, Cs.

oriundus,
origiyiating,

adj. [P. of ov'iov], -descended, sprung, born: o sanguen dis oriundum, Enn.

Orgetorix,

Igis, in.,

a chief of the

ap. C.

ex Etruscis, L.
:

opyia, the orgies, nocturnal orgia, orum, n., festival of Bacchus: nocturni Bacchi, V. Secret

sule avo, L.

oriundi ab Syracusis, exAlba oriundum sacerdotium, L.


:

frantic revels, orgies, lu. : Itala, the mysteries of love in the Latin tongue, Pr.

ornamentum, I, n. [orno], apparatus, accoutrement, equipment, furniture, trappings : vestra orn amenta ; pacis. mark of honor, decoration,

adornment, ornament, embellishment, jewel, trinket ornamentis alterae (minae datae), for pin money, T. omnia ornamenta ex fano Herculis in oppidura C.,H.,V. eontuYit, jewels, Cs. Fig., an ornament, distincoricilla, ae, /. dim. [auricula], an ear-lap: tion: populi amicitiam R. sibi ornamento esse, imula, Ct. Cs. Hortensius, ornamentum rei p., jonWe; quaeorien.s, entis, m. [ P. of orior ], the rising sun, cumque a me ornamenta in te proficiscentur homorning sun: saevus, V. The East, Orient: ab noris. Rhetorical ornament: oratio ornamentis oriente ad occidentem spoliis Orientis onustus, abundavit ambitiosa recidet Ornamenta, H. day: Septimus hinc, 0. V. Orientis ora, H. 5riiate, adv. with co7np. and sup. [orno], ornaOrigo, inis, /*. [orior j, a beginning, commencement, source, start, descent, lineage, birth, origin: mentally, ornately, elegantly: convivium apparare: originem re rum quaere re tyranni: principii nulla pars causae perorata dici ornatius egit oruatissime causam. est origo, nam e principio oriuntur omnia ab orior (old) aurichalcum, !, n.,= opeixaXKog, yellow copper ore, copper, copper-alloy,

orichalcum

fontium qui celat origines Nilus, source, H. Auctore ab illo ducis originem, are descended from, H. Mentis malae est origo penes te, lu. Plur. (as a title), a work by Cato upon the early history of the Italian cities, C., N. A race, stock, family : Ille tamen nostra deducit origine nomen, V. ab origine ultima stirpis Romanae generatus, one of the oldest families, N. An ancestor, progenitor, founded' : Aeneas, Romanae stirpis origo, V. gentis, Ta. mundi melioris origo, creator, 0. (urbes) pars originibus suis praesidio fuere, their mother-cities, S.
: :

gine gentem (conripiunt morbi), Y.

ornatrix, icis,/. [ovno], a female adorner, woman, iuaid, 0.

tire-

1. ornatus, adj. with comp. and sup. [ P. of orno], fitted out, furnished, provided, supplied, equipped, accoutred : sapiens plurimis artibus equus, L. : elephantus, N. naves omni genere armoruni ornatissimae, Cs. Graecia copiis non instructa solum, sed etiam ornata, abundantly furnished. As subst. n. : in aedibus nil ornati, no preparation, T. Quid istuc ornatist ? attire, T.
: :

Adorned, decorated, embellished, handsome: sepul-

crum

floribus

nihil ornatius.

dri5u

or

Orion, onis or

onis, m,,

= 'Qpi'wi/, a

Excellent, distin-

guished, eminent, illustrious:

omnium hominum


crnatns

: : : :

OS

: !

573

homo ornatissimus loco, ornatissume, T. ordine, nomine, honored: versus, embellished : oralocus ad dicendum ornatissimus, admirable. tio

homo
:

2. (orsus, us), m. [ordior], a beginning, undertaking, attempt (only ace. plur.) vanos pectoris orsus.
:

us, m. [orno], splendid dress, fiiie apparel: venio ornatu prologi, dressed as, arma ornaturaqne mutaverant, S. regalis T. omnem ornatum flamma creraari, head-dress, V. Fig., furniture, corporis ornatum exuere. In. accoutrements, outfit, apparatus : eloquentia eodem decoration, orinstructu ornatuque comitata. The nament : urbis adf erre ornatum orationi, world, universe: ut hie ornatus umquam dilapsus

2.

oruatus,
:

attire,
:

born:

1. ortus, adj. [P. of orior], sprung, descended, ab illo: a liberatoribus patriae, L. : ex


loco, T.
:

eodem

guine, L.

ex concubina, S. ex patricio sanOrte Saturno, H. sorore eius, L. regia


: : : :

stirpe, Cu.

solis, sunrise, Cs.

2. ortus, us, m. [orior], a rising : ante ortum ab ortu ad occasum,/?wn east


:

to xvest

solis, the east


:

primi sub lumina


:

solis et

ad umbram lucis ab occidat. ortu,/?*om morning till night, H. F g., a i-ise, be5rn5, avT, atus, are, to fit out, furnish, provide, ginning, origin : tribuniciae potestatis iuris ab quos Elide ducimus ortus, derive our origin, 0.: ortus suppli/, equip, get ready, prepare : fugam, T. classis, ^^ out: classis or- nascentium, the birth: Cato ortu Tusculanus, 6_!/ ornaverat armis, Y. nandae causa, L. consulum provincias ornatas birth : fluminis ortus, source, 0. esse, i. e. the governors setting out for their provoryx (ygis), m., 6pv^, a gazelle, wild goat, lu. To ornainces: uva Et nux ornabat mensas, H.
ortus,

Y.

rutilo

ab

ortu, 0.

ment, adorn, embellish, deck,

set off:
:

Italiam ornare
:

oryza

(oriza), ae,/.,

= opv^a,

rice,

H.

maluit scuta ad forum orcornua sertis, Y. capillos, 0. caput Fig., to adorn, decorate, set off, foliis ornatus, Y. commend, praise, extol, honor, dignify, extinguish magnificentius ornare quae vellet: civitatem omnibus rebus, Cs. me laudibus eum ornasti, have promoted: hedera poetam, Y. ornatus esses ex tuis virtutibus, would have been reioarded, T.

quam domum suam


L.
:

nandum,

1. 5s, oris (no gen. plur.), n., the mouth : ad haec omnia percipienda os est aptissimum tenerum pueri, H. os loquentis Opprimere, 0. e foliis natos Ore legunt (apes), Y. Gallica Temperat ora
:
:

frenis,

controls the horses, H. nidum sibi construit ore, beak, 0. hostilia Ora cannm, jaws, 0. Pro v.: equi frenato est auris in ore, H. The
i.

e,

ornus,

i,/., the

wild mountain-ash, Y., H., 0.

vovivus per ora virum, become famous, Enn. ap. in ora hominum pro ludibrio abire, become a C. by-word of mockery, L. quasi pleniore ore laudare, with more zest. The face, countenance, look, expression, features : figura oris, T. in ore sunt omnia, i. e. everything depends on the expi'ession : concedas hinc aliquo ab ore eorum aliquantisper, leave them alone, T. ad tribunum ora convertunt, looks, Cs. agnoscunt ora parentum, Y. ales cristati cantinis volo, Xe plus possit, etc., T. quod ne facialis, bus oris, 0. coram in os te laudare, to your face, oro obtestorque vos oro atque obsecro, adhibeanulli laedere os, ins:idt to his face, T. T. qui hoet vocet oro, Y. istam, Oro, tis misericordiam die usque os praebui, exposed myself to insidt, T. Este mei me- Ut esset posteris ante exue mentem, Y. Per deoaoro os docuraentum, etc. ante admittier orant (i, e. ut admittantur), raores, 0. ora coniugum omnia pati, L. Ora corticibus horY. orautes primi transmitter^' cursura (i. e. ut renda cavatis, masks, Y. As expressing boldness primi transmitterent), Y. ut Octavius orandus sit or modesty, the face, cheek, front, brow: os durum Parenthet., with te pro salute cuiusquam civis. brazen cheek ! T. os durissiraum, very bold front: or vos, I beg, prithee : die, oro te, clarius ne ilia quo redibo ore ad earn, %vith what face ? T. quo quidem, oro vos, movent ? L. ore ostendi posse? etc., L. in testimonio nihil 5rsa, orum, n. [P.plur. n. of ordior], an under- praeter vocem et os praestare. Boldness, effrontetaking, attempt : tanti operis, L. Words, speech ry, impudence: quod tandem os est eius patroni, sic orsa vicissim Ore refert, Y. qui, etc. nostis os hominis. voice, speech, ex1. orsus, P. of ordior see also orsa. pression : ora sono discordia signant, Y. ruit pro:

bid, avi, atus, are [1 os], to speak: talibus oraTo treat, argue, plead: matronis bat luno, Y. ipsis orantibus, i. e. at the mediation of: causam capitis, plead : causas melius, Y. cum eo de salute sua, treat, Cs. ipse pro se ov^.v\i, pleaded his oicn cause, L. To pray, beg, beseech, entreat, implore, supplicate: 'me surpite morti,' orabat, H. orando surdas aurls reddideras mihi, T. socer Non orandus erat, vi sed faciendus, to be m,o.de my father-in-law, not by entreaty but by compidsion, gnato uxorem, request a wife for, T. Quod 0. ego per banc te dextram oro, T. illud te, ut, etc., multa deos orans, Y. te oro, ut redeat, T. 0. oratos vos omte etiam atque etiam oro, ut, etc.

organ of speech, mouth, tongue, lips: in orest orani populo, in everybody's mouth, T. istius nequitiam in ore volgi esse versatam Postumius in ore erat,
: :

loas the in ore

common

talk, L.

consolatio,
to talk

habere debemus,

quam semper of constantly : po:

uno ore
lito
:

scebatur ore volgi dux Agricola, unanimously, Ta. dicere, with one consent, T. Uno ore auc-

tores fuere, ut, etc., unanimously advised. T,


OS
f undo

ambages

: :

ostreosus

: : : : :

574
oris, 0.

Pindarus ore, H.

falsi

quem

A niouth, opening^ entrance, aperture, orifice, front:


ante os ipsum portus, L. ingentem lato dedit ore Tiberis, os atque aditus portus fenestram, V. ora navium per ora novem, etc., sources, V. L. Fig., a moiUh: ex totius belli Rostrata, heaJcs, H. ore ac faucibus. 2. OS, ossis, gen.plur. ossium, n., a bone. Sing. : devoratum. Ph.: ferrum ex osse revolsum est, duro sudera vix osse revulsit, 0. Plur. : cur 0. hunc dolorem cineri eius atque ossibus inussisti ? ossa legere (after burning a corpse), V. condere, bwy,Y . The marrow, inmost part : exarsit iuveni dolor ossibus ingens, in his bones, V. per iraa cutremis ossa pavore, H. currit Ossa tremor, V. F i g., in phcr., the bones, outlines : imitari nee ossa solum, sed etiam sanguinem.
:
:

callidus, T.

profugisse supra ostendimus, S. quam sis quid sui consili sit, ostendit, Cs.
: :

ostentatio,
hibition, display
:

onis, /. [ ostento
:

],

a showing,

ex-

ostentationis causa vagari, to attract notice, Cs. saevitiae, open display, L. idle show, vain display, pomp, parade, ostentation ingeni ostentationis suspicio sui, Cs. multorum
: :

An

ostentationes mea, my many years'' boastfalse show, pretence, simulation, ful promises. deception : consul veritate, non ostentatione popularis (captivi) producti ostentationis causa, Cs.

annorum

A
:

ostentator,
boaster, vaunter

oris,

m. [ostento], a displayer, factorum, L.


p'e:

ostent5,
sent
to

avT, atus, are, freq. [ostendo], to

view, show, exhibit

cicatricis

suas, T.

iugula sua pro


nitentis,
exhibit,

oscen,

inis,

m. [1 CAN-], a singing-bird, divin-

ing bird, bird of augury : e cantu sinistro osciuis oscinem corvum prece suscitabo, H.

meo capite Clodio, offer : campos passum capillum, Cs. To show off, display, parade, make a dispAay of boast,
V.
: :

oscillum, I, n. dim. [1 os], a little face, mask (of Bacchus a charm to protect the
;

little

vine-

yard), V.

oscitans,
T.
:

gish, lazy, negligent:

[P. of oscito], listless, sluginterea oscitantes opprimi, quae Epicurus oscitans halucinatus est, half
ntis, adj.
:

vaunt : virtutem, S. inani simulatione sese, Cs. quid me ostentem?: eum ipsum aliis, S. se in aliis rebus, exhibit themselves. To hold up (as an example) Tydiden nobis, 0. 2b hold out, offer, proffer, promise : (largitio) verbis ostentari potest praemia, S. To hold out, threaten, menace caedem, servitutem: minas, L. To show, signify,
:

disclose

tibi

me
I,

istis

esse familiarem.

asleep

alites, Ct.

oscitanter, adv. [oscitans],


gently: agere.

carelessly^ negli-

(oscito,

,
:

are), see oscitans.

a prodigy, wonder, portent : cum magnorum periculorum meVictus ostentis, tus ex ostentis portenderetur quae plurima viderat, 0.
n. [P. n. of ostendo],
:

ostentum,

osculatid, onis,/. [osculor], a


5sculor,
osculari, T.
filium.

kissing,

C,
:

Ct.

1.

ostentus, P. of ostendo.

utus, ari, dcp. [osculura], to kiss: raitto

To embrace,
a

value, prize

ini-

mouth, pretty mouth, sweet mouth: videt oscula, quae, etc., 0. delibare, kiss, V. A kiss : Atticae Multa rapies oscula, 0. figere, imprint, V. detorquere ad oscula Cervicem, H. breve, hurried kiss, Ta.
w. [ 1 OS ],
little
: :

micum meum. osculum, i,

2. (ostentus, us), m. [ostendo], a showing, display, sign, proof: ut lugurthae scelerum ostentui essem, S. pretence : ilia deditionis signa ostentui credere, S.

A
I,

Sstiarium,
door-tax, Cs.

n. [ostium],

a tax upon

doors,

from

ostiatim, adv. [ostium], from door to door, house to house: oppidum compilare: crimito describe

osseus,

adj. [2 os],
dl, tus,

of bone, bony : manus,

lu.

na agere,

in

detail.

ere [obs (old for ob) +tendo], to stretch out, spread before, expose to view, show, point out, exhibit, display : os suum populo R. se, ajjpear, T. hostium aciem, display, L. equites sese ostendunt, show themselves, Cs. : Paucis ostendi ' gemis, H. quis Ille locus ?' digitoque ostendit, 0. vocem, make heard, Ph. : Aquilone glaebas, ex: : : : :

ostend5,

Ostiensis,

e, adj.,

of

Ostia, Ostian,

vincia, the superintendence

C, L. proof imports of corn : in:

commodum, the capture of a fleet by pirates at Ostia. ostium, T, n. [cf. os], a door : extra ostium, out
of doors, T.
:

aperire, open, T.
:

operire, shut, T.

rapinae Caelo ostenduntur, are brought V. Fig., to show, hold out, disclose, exhibit, manifest: potestatem, T. tum spem, turn metum, now promise, now threaten: Rem tibi,/i'nish ideas., H. palma exstitisse ostendebatur, Cs. sed quaedam mihi praeclara eius defensio ostendi:

pose, V.

to light,

aperto ostio dormire obserare intus, bolt, T. ostia exactio ostiorum, door-tax (i. e. ostiarium) mouth, entrance : aperto pulsat, knocks at, H. ex ostio Acheruntis alta ostia Ditis, V. flumi:

nis,

mouth : Rhodani,
:

Cs.

Tiberinaque ad ostia

tur, is

paraded
tell,

clare, say^

as. To show, express, indicate, demake known : ut ostendimus supra,


:

Oceani, i. e. the Strait of Gibraltar. ostrea, ae, /., plur. ae, arum, /. (C), and a, oarpeov, an oyster, mussel. orum, n. (H., 0., lu.),
venit, 0.

as we showed above, N.

innocentiam, demonstrate:

(ostreSsus), adj., abounding in comp. : ceteris ostreosior oris, Ct.

oysters.

Only

ostrifer

: : :

pabulum
:

: :

575

l FER-], joroostrifer, era, erum, adj. [ostra ducing oysters, abounding in oysters : Abydos, V.

ostrinus,

adj., purple
n.,

tunica, Pr.

coloreSj Pr.

blood of the seaSidosnail, purple : ostro Perf usae vestes, V. Tyrium, 0. niuni, H. stuff dyed with purple, purple dress, purple covering, purple : strato ostro, purple couches, V. velare umeros ostro, V. cenae sine aulaeis et ostro, H.
1,
:
:

ostrum,

= oarpeov, the
A

5sus, osurus, PP. of

odi.

auscultandi, time to hear, T. cum est otium, legere soleo, when I have time: si modo tibi est Rest, repose, qiciet, peace: otium, if you have time. pax, tranquilHtas, otium mollia peragebant otia, enjoyed calm repose, 0. insolens belli diuturnitate oti, Cs. ex maximo bello tantum otium totae insulae conciliavit, N, studia per otium concelebrata, times of peace: studia ignobilis oti, V. spolia per otium legere, at their case, L. quam libet lambe otio, Ph. The fruit of leisure: Excutias oculis otia nostra tuis, i, e. poems, 0.

otior, atus, ari, dep. [otium], to be at leisure, keep holiday : otiandi, non negotiandi, causa domesticus otior, idle at home, H.
:

ovans,

autis, adj. [P. of ovo], exulting, joyful,


:

triumphant
patria, lu.
:

socii

comitentur ovantes, V.
i.

ovan-

tes gutture corvi,

otiose, adv. [otiosus], at leisicre, at ease, without occupation: vivere: inambulare in foro, L. Calmly, quietly, without haste, gently, gradually: omnia agere, L. contemplari unumquodque
:

uttering exultant cries, V. currus, triumphal chariot, Pr.


e.

ovatus, P. of
:

ovo.

Free from fear, quietly, fearlessly: utramvis dormire, T.

In

aurem

oti5sus,
T.
:

adj. with sup. [otium], at leisure, unoc-

ovile, is, 11. [ovis], a sheepfold: circumgemit ursus ovile, H. Non lupus insidias explorat ovilia eircum, V. fold for goats : aliis in ovilibus haedi, 0. An enclosure in the Campus Martius, where the votes were cast at the comitia, L., lu.

cupied, disengaged, unemployed, idle:


dorai.

maneo

hie,

AV-], a sheep : multae dictione aurata, 0. infirmae, H. lanivertimus, in an interval of leisure : numquam se ovium et boum minus otiosum esse, quam cum otiosus, never gera, V. custos ovium, V. tondere oves, H. ovem lupo commisti, made the wolf shepbusier than when free from official business : ad P r o V. praeclarum custodem ovium, ut aiunt, urbem te otiosissimum esse. As subst., a private herd, T. MJOoL- niveam Tyrio murice tingit lupum. Poet., person, one not in official life : vita otiosorum. Quiet, unconcerned, indifferent, neutral: spatium ovem, Tb. are, to exult, rejoice: Quo nunc ab hoste, ttndisturbed, Cs. non modo armatis, sed ovo, Plur. as subst., non - com- Turnus ovat spolio potitus, V. ovantes Horatium etiam otiosis minari. batants, civilians : crudeHter enim otiosisismi mi- accipiunt, L. successu caedis ovans, 0. To renabantur: militare nomen grave inter otiosos, Ta. ceive an ovation, triumph: me ovantem in CapiWithout excitement, quiet, passionless,^ calm, tran- tolium ferre ovans urbem ingredi, L. quil : Anirao otioso esse, T. te venire Otiosum ovum, I, n. [3 AV-], an egg : ovum parere, to ab animo, at ease, T. quibus odio est otium. pullos ex ovis excuderunt, lay : ponere, 0. Of things, at leisure, free, idle, unanployed: otium hatched: pisces ova cum gQwxxQvnnt, spawn : inteNeapohs, H. gram famem ad ovum adfero, i. e. the beginning
ovis,
is,

employment, free from public affairs: vita: quem locum nos otiosi con-

Without

official

ovillus, adj. [ovis], of sheep, sheep/. [1


: :

grex, L.

, : :

5tium,

i,

dom from
tibi ? T.
:

n. [1 AV-], leisure, vacant time, freebusiness : tantumne ab re tuast oti


:

tissimum.
otio

oti quam negoti otium inerEase, inactivity, idleness: vitam in genus amantissimum oti agere, T. lan-

non minus
:

of the meal (when eggs were served) ab ova Usque ad mala, i. e. from the beginning to the end, H. Nee gemino bellum Troianum orditur ab ovo
: :

(alluding to the mythical story of the eggs of

guere otio
segnia, 0.
oti,

magna
:

otia
:

caeli, lu.

ducere otia
:

Leisure, time

vellem tantum haberem


litteratum

ut possem, etc.

ad scribendum

Leda), H. ovo prognatus eodem, i. e. of the same 'mother, H. ova ad notas curriculis numerandus (wooden eggs used in the circus as counters, one being removed after each circuit made), L.
: :

P.
pabulati5, onis, /. [pabulor], a collecting of fodder, foraging : nostrae pabulationes, Cs. pabulatione intercludi, Cs.
:

angustius, Cs. : pabulandi causa mittere, Cs. : pabulantes ( nostros ) profligant, Ta. Supin. ace. : pabulatum cohortes misere, L.

pabulator,
L.

oris,

m. [pabulor], a forager,

Cs.,

pabulum, T, n.
for
cattle,

[1 PA-], /ooc?, nourishment, food fodder, pasturage, grass : pecoris, S.


:

pabulor,

atus, arl, Jep. [pabulum], to

forage

secare pabulum, Cs.

comparare, N.

hiruudo Pa-


pacalis
:

: : :


paelex
pacti5,
onis, /. [paciscor],

: : : :

576

bula parva legens, V. pabula carpsit ovis, 0. Pabula canescunt, i, e. the grass, 0. caelestia, i. e.
:

an

agreeing, agree-

ambrosia, 0.

animorum
0. altar
:

F i g.,food, nourishment, sustenance dederat nova pabula morbo, 0.


e,

ment, covenant, contract, stipulation, bargain, pact de civibus cum sociis facere pactiones pactione libertatem perdere ncque ullum telum per pac:

pacaliS,

adj. [pax],

laurus, token

of

peace, 0.

of Peace, 0.

arma per of peace, peaceful : olea, tiones loquentium traiciebatur, Cs. flammae, on the pactionem tradere, L. talibus pactionibus pacem facere, conditions, X. foederis conlegam suum
:
:

ne pacatam quidem nequitiam quisquam ferre


posset,
i.

pactione provinciae perpulerat, ne, etc., by agreeing pacatus, adj. with comp. and sup. [P. of paco], to yield him the province, S. nuptial is, L. praequiet, calm, tranquil, quieted, unpeaceful, pacified, xmovxxxn, promise. An agreement between farmers disturbed: civitates: tempus provincia pacatisgeneral and the people of a province: pactiones nee hospitale quicquam pacatumve, L. sima cum civitatibus conticere. corrupt bargaining, voltus, 0. As subst. n., a friendly mare, H. underhand agreetnent : pactionis suspicionem non ex pacatis country : vagi milites in pacato, L. vitasse: Aulum spe pactionis perpulit, uti, etc., oratio pacatior cuius praedas agere, S. F i g. S. In the phrase, pactio verborum, a form of

coords.

e.

without enmity.
fera,

pacifer,

ferum, adj. [pax

+1

Pactolus
:

(-los),

bringing, peaceful, pacific : Mercury, 0.

ollva,

FFiR-^ peaceCyllenius, Y.

Lydia, with golden sands, Y., 0.


tolus fluat,
i.

e.

m., ^rllaKrwXof , a rive)' of P r o v. tibli Pacboundless wealth, IT., lu.


I,

pacificati5, onis,/, [pacifico], a peace-making,


pacification
:

pactor,
tiator
:

oris,

m. [paciscor], a contractor^ nego-

societatis pactores.

spes pacificationis.

pacificator, oris, m. [pacifico], a peace-maker, Athamanum, L. pacificator : Allobrogum


:

pacificatorius,
ing, pacificatory
:

adj. [pacificator], peace-mak-

legatio.
,

(pacifico),

atus, are

[ pacificus

],

to

make

peace, conclude peace: lugurtha pacificante, S. Supin. ace. : legati ad pacificandum stabis, L.

pacificatum

venerunt,
adj.
:

L. Ih
+
dep.

pactum, i, 71. [1 pactus], an agreement, covenant, contract, stipidation, compact, pact : pactum est, quod inter aliquos convenit: in pacto manere, L. pacti formula ex pacto et convento. marriage-contract, lu. Abl. in adverbial phrases, a manner, way, means : fieri nullo pacto potest ut, etc. quid quoque pacto agi placeat, Cs. : nescio quo pacto erupit, etc., how : aliquo pacto verba his
: :

pacify, appease

dabo, T.

me

isto

pacto metuere

hoc pacto, Y.

caelestes pacificasset, Ct.

Damnum

est pacto lenius isto, thereby, H.

pacificus,

pacific, peaceable

[pax 2 FAC-], peace-making, persona.


I,

agree together, bargain, contract, agree, covenant, stipulate, transact : ut ex area, nisi pactus esset orator, ne tolleret magna mercede cum principibus, ut, (provinciam) votis Ne Addant, etc., H. etc, L. stisibi, stipulate for : tantum ab eo vitam, S. pendium populo R. dare, bind thetnselves, L. Anchisae renovare annos, 0. pactos (Aetolos) in foedere suas urbis fore, L. quod dierum essent pactae induciae, Jiad been (tgreed upon: quidam pacto inter se ut, etc., under an agreement, that, To betroth: ex qua pactus esset vir etc., L. Pass. : cuius dorao, in matrimonium duceret, L.
to
: : : : : :

paciscor, pactus,

[PAC-],

1. pactus, adj. [P. of paciscor], agreed, settled, determined, covenanted, stipulated : pro capite pretium pacta et constituta cum Manlio dies merces, H. coniunx, betrothed, Y.
: : :

2.

pactus, P.
:

of pango.

Paean,

anis, m., the

of Apollo) signum Paeanis : Parce, Paean lu. hymn


!

god of healing (an epithet Paeana voca, 0.


to Apollo, festive
:

hymn, hymn of triumph, paean, C. laetus, Y. victor canebat Paeana, Pr. The charactervitic foot in the versification of paeans (of one long and three short syllables, in any order).

paedagogus, i, m., iraiSayioyog, a governor^ preceptor, pedagogue (a slave to guide and attend children), C. In jest, of an attentive lover, T.
paedico,

filio

pacta est Artavasdis fiiia: Turnus, cui pacta Lavinia erat, L. Fig., to barter, hazard, stake: vitam pro laude, Y.

are,

to

practice unnatural

vice upo7i, Ct.

paedor
filth
:

[pax], to m,ake peaceful, quiet, pacify, subdue, soothe: Amanum: Galllam, Cs. qui nuper pacati erant, Cs. Erymanthi neraora, Y. incultae pacantur vomere silvae, are subdued, H.
avi, atus, are
: :
:

pac5,

or pedor, oris, m. [2 PY-], nastiness, barba pedore horrida, C. poet. exuere pae:

dorem, Ta.

pacta,
bride :

pactus], a betrothed womaji, gremiis adducere pactas, Y.


ae, /. [1

paelex or piles: or pellex, icis,/., TrdWa^, a kept mistress, concubine (as rival of a wife) (Medea) ulta paelicem, filiae pelex matris, 0. H. horrida, lu. virginem servo pellicem dede:
: :

rat,

Cu.


paene
paene
:

: ::


palam
paetulus,

577

(not pene), adv., nearly, almost, as


: . .

I may
.

adj. dim. [paetus] with

cast in the

9ay: duo maria paene coniungere: hostes victi, sed senex paene agrestis non solum S. paene etiam, Cs. Quam paene f urvae regna Providimus, H. divini paene est viri serpinae
:
. . . :

eye, slightly blink-eyed.

paetus,
leering,

adj.,

with a cast in the

eye, blinking,

H.
adj. [

ipsa paene insula

adulescens, paene potius puer.


[paene-}-insula], a

paganus,
man, peasa^it,

pagus

village, rxistic: foci, 0.

As

],

of

the country,

subst. m.,

paeninsula (pen-), ae,/


peninsula, L., Ct.

villager, rustic, C.

of a a countryAs subst., a civil-

ian, non-combatant, lu., Ta.

(not poen-), adj. [F. of paenirepented of, blam/ible, objectionable: hand paenitendus magister, L.
teoj, to

paenitendus
be

pagatim,
village
:

adv. [ pagus ], by villages, in every templa pagatim sacrata, L.

paenitens,
ant, penitent.

As

entis, adj. [P.


subst.

m.

of paeniteo], repentoptimus est portus

paenitenti mutatio consili.


(not poen-), ae, /. [paeniteo], repentance, penitence : eeler, L. : eius ( facinoris ), Cu, sera. Ph. : mutari in paenitentiam, Ta.
:

pagella, ae,/. dim. [pagina], a little page. pagina, ae,/. [PAC-], a leaf of papa-, sheet, page: hanc paginam tenere: totas paginas commovere: paginas
in annalibus
;

magistratuum perletter.

paenitentia

to

paenite5 (not poen-), ui, make sorry, caicse to repent:


:

tere possit, facere

modo queraquam
repent, be
raalle, L.
:

sorry:

neque
etc.
:

[of. poena], paginula, ae,/. ditn, [pagina], a little page. quod paenipagus, 1, m. [PAC-], a district, canton, hunPaenitet et torqueor, 0, quo dred, province, region : pagos et compita circum, To paeniteret quod feeisset? tlie country, V. si me toto laudet vicinia pago, paenitere quam pati hostilia In. Among the Gauls and Germans, a district, mihi veniet in mentem paeni,

insignis honorum, upon one's statue, recording his claims to honor, lu.
slab, tablet:

currere, L.

raillesima, lu.

postreraa tua,

ere

nihil,

tere, quod,

adsuefaeere militem fortunae

canton, Cs., Ta.

Collect.,

the villagers,
II.
:

country

ry, grieves, rues

Impers., it repents, makes sortanta vis fuit paenitendi, of repentance : neque locus paenitendi relictus esset, reputate, num eorum (consiliorum) paenitenL.

paenitere suae, L.
:

people : Festus vacat pagus, stum, 0.

pagus agat fe-

pala, ae,/. [for *pagla ; PAC-], a spade: palae innixus, L. The bezel (of a ring) anuli.

dum

sit, S.

paenitebatque
:

modo

consili,

modo

si eos non paeniteret paenitentiae ipsius, Cu. solet eura, cum aliquid fecit, paenitere : efficiunt ut me non didicisse minus paeniteat; nisi forte valde ego ipsi, quod de sua sic loqui paenites It dissententia decesserit, paenitendum puto, contents, displeases, vexes, makes angry, offends, dis:

ae, /., := TraXaicrpa, a wrestlingschool, wrestling-place^ place of exeixise, gymnasium,

palaestra,

palaestra: statuas in palaestra ponere gramineae palaestrae, Y. place of discipline in rhetoric, school of rhetoric, school: nitidum genus verborum
:

exercise
:

nostri nosmet paenitet, are dissatisfied nura igitur senectutis eum suae paeniteret ? paenitere se virium suarura, L. Nee te Practice, art, skill: utemur ea palaestra, quam paeniteat pecoris, divine poeta, be not offended that a te didicimus. brothel, T. I call thee a shepliei'd, V.: An paenitebat flagiti, palaestrice, adv., after the mxtnner of the te auctore quod feeisset Adulescens? wei-e you palaestra : in xysto spatiari. not content? etc., T. an paenitet vos, quod, etc. ? palaestricus, adj., TraXaiarpiKog, of tJie are you not satisfied? Cs. se paenitere, quod anipalaestra, palaestric: motus, i. e. of a dancing* num tuum offenderit. master: praetor, devoted to the palaestra. paenula (pen-), ae, /., a woollen outer garpalaestrita, ae, m., =:7ra\ai(TTpiTT]g, a pj'oment covering the body, travelling - cloak, mantle paenula inretitus ita egi, nt non scinderem pae- fessional wrestler, gymnast.
satisfies:

with, T.
:

sed palaestrae magis et olei, etc. lorestling, the of wrestling : fac periclum in palaestra, T. indicat motus, didicerintne palaestram an nesciaut exercent patrias palaestras, Y. nitida, 0.
: :

nulara, did not tear his cloak


lently to stay).

(i.

e.

press

him

vio-

1.

palam,

adj., openly, publicly, undisguisedly,


: :

paenulatus,

adj. [paenula], wearing. the pae-

nula, in travelling dress.

Tramv, a metrical foot of pae5n, onis, m., one long and three short syllables (in any order).

plainly : nihil ausurus, S. ad se adire, Cs. quae in foro palam gesta sunt agere : non per praestigias, sed palam: palam et aperte dicere: Luce palam, Y. palam duobus exercitibus audientibus, L. In phrases with esse or facere, public, well
:

PaeSnius,
healing,

known : rem facias palam, disclose, T. palam facof Paeon (god of physicians), tum est hac re palam facta, noised abroad, N. medicinal: herbae, Y. ope Paeonia, 0. celata morte . turn demum palam factum est^ 37
:

adj.,


palam
etc., L.
:


palma
:

: : : : :

578

palam ferente Hannibale se ab Fabio victum, making no secret that^ etc., L.


2. palam, praep.^ with ahl. in the presence of: te palam,
0.
:

Pallade cap turn, 0. Pallados ignes, L e. of Vesta (in whose temple was the Palladium), Pr.
entis, adj. [P. of paWeo'], pale, wan Erebi, V. persona, lu. : morte futura, V. terrore puellae, 0. morbi, making pale, V. : fama, bad, Ta. Of color, faint, pale, yellowishy dark

[ 1 li.

palam ], before, Marte palam,


:

pallens,

umbrae

rem

creditor!

palam populo

solvit, L.

palans, antis, P. of palor. Palatinus, adj., of the Palatium, Falaiine:


Evander, V.
:

violae,

V.

hedera, V.
ui,

lupini, 0.

colles, 0.
Hill),

Apollo (from his temple


:

on the Palatine
rial palace, 0.
:

H.

laurus, before the impe-

cubile, lu.

palatium, i, n. [ Pales ], the Palatine hill, on which was the residence of Augustus ; hence, in secreta palatia maplur., a palace : Romana, V.
:

tris,

the temple

of
n.,

Cybele, lu.

niagni palatia caeli,

ere [2 PAL- ], to be pale, turn pale, blanch : sudat, pallet pallent amisso sanguine venae, 0. morbo, lu. Palleat omnis amans, must look pale, 0. : Ambitione mala aut argentL pallet amore, H. nunc utile multis Pallere (i. e. studere), lu. To grow pale, be anxious, be fearful pueris, H. : ad omnia f ulgura, lu. scatentem Be-

palleo,

luis

the palace

of

the sTcy, 0.
i,

pontum, H.

To

lose color,

change
:

color, fade :

Nee
palatus,
:

vitio caeli palleat seges, 0.

fastigia Palle-

palatum,

and

(rarely)

i,

m., the

bant musco, were discolored, 0.

palate: quae (voluptas) palato percipiatur: bourn udum, V. obserare padare membra palato, 0. latum, i. e. to be silent, Ct.: caeli, i. e. vault, Enn. Fig., the palate, taste, judgment : dum paap. C. lato quid sit optimum iudicat.
:

pallesc5,

pallul, ere, inch, [palleo], to

pale, blanch: nulla culpa,

H.

super

his, to

tardis curis, Pr. palluit auro, 0. pallescunt frondes, wither, 0.


:

pale with emotioyi, H.


pale, be yellow
:

turn turn To turn

saxum quoque

palea, ae, /. [1 PAL-], chaff: cum ne paleae quidem relinquerentur inanes, V. horna, H. plur. n. [palea], a dew-lap (of an palearia, Only nom. and ace. : pendula, 0. a mento ox). palearia pendent, V.
:

(
i.

usu. of

palliatus, adj. [pallium], dressed in a pallium Greeks): Graeculus index: illi palliati, e. Grecian statues.

pallidulus,

adj.

dim.

pallidus

],

somewhat

pale, rather colorless, Ct., lu.

Pales, is, /. [PA-], an Italian goddess of sheppallidus, adj. with comp. [2 PAL-], pale, paland pastures, Y., 0. lid, colorless: ut pallidus omnis Cena desurgat Palicus, i, m., a son of Jupiter, worshipped at dubia, H. hospes pallidior status, Ct. ( Dido ) The Pallci were honored morte futura, V. recto voltu et pallidus, i. e. well Palica, in Sicihj, V,, 0. or sick, lu.: FaWida, raovs, caicsing paleness : pallistagna Pahcorum, 0, as twin brothers da sedi, in tei^'or, 0. inmundo pallida mitra situ, Palilis or Parilis, e, adj. [ Pales ], of Pales : unseemly, Pr. in lenta Naide, love-sick, 0. flamma, a fire of straw at the feast of Pales, 0. pallidum, I, n. dim. [pallium], a small Grreek Plur. n. as subst., the feast of Pales, shepfesta, 0. mantle. Utile cloak: sordidura, Caec. ap. C. lu. herd festival (the 21st of April), C, 0. A hood, 0. Tra\iny\jriaTog, a parchpalimpsestus, !, m., pallium, 1, n. [palla], a cover, cove)'let : oneroment rewritten after erasure, palimpsest, C, Ct. sa pallia iactat, lu. A Grecian cloak, mantle: paliurus, i, m., =. "KaXiovpog, a plant, Chrisfs- umerum pallio onerare, T. Pone adprendit pallio, thorn, V. purpureum cum pallio inambulare, L. T.
herds
:
:

A
iiis
:

by

palla, ae, /. [2 PA-], a long robe, mantle (worn circumdata, H. longa, V. scissa, lu. ladies)
: :

m,antle, obiter

garment : cum palla


:

et cothur-

honesta, the tragedian^s garb, H. rata murice (worn by Apollo), 0. ment : niteus, 0.

An

Tyrio satuunder-gar-

w. [ 2 PAL- ], pale color, paleness, quo treraore et pallore dixit albus, H, gelidus, 0. pallor ora occupat, V. amantium, H. tot hominum pallores, the paleness of death, Ta. Alanyi, terror, Pr. A disagreeable
pallor,
oris,

wanness, pallor
: :

palma, ae,/., =r7ra\a/i?/, the palm, flat hand: cum manum dilataverat, palmae illius similem, cavis undam palmis Sustinet, V. faciem Pallas, adis and ados,/., = IToXXaf a surname etc. The hand : palmarum of Athene (identiBed with the Roman Minerva), contundere palma, lu.
Pallantis, idos,/., Aurora, 0.

Palladium, i, Pallas, C, v., 0.

n.,

= TraWdSiov,

color, unsightliness

pallorera ducere, 0.
L., 0.

an image of

Per-

son., the god of fear,

The day, 0.
,
:

Pallados arPalladis ales, the owl, 0. v., PL, 0. irata Pallade ( i. e. invita bor, the olive-tree, 0. The oliveMinerva), 0. Oil: infusa Pallade, 0.
:

intentus passis palmis salutem petere, Cs. amThe broad end plexus tremulis altaria palmis, 0.
:

of an oar,

Ct.

A palm-tree, palm
:

in

templo palSing.

tfee,Y.,

O. The Palladium: ITclenum

vapta

cum ma

exstitisse ostendebatur, Cs,

ardua, V.


palmaris
collect. :

::

pando
paludatus,
adj.,

: : :

579 of
the

umbrosa,

lu.

The fncit

palm-

tree,

broom of date: Quid volt palma sibi, 0, palm-twigs: lapides lutulenta radere palma, H.

garb of a

palm-branch, palm-wreath, branch, twig, L. token of victory, palm, prize, pre-eminence : palmae pluiimarum palraarum glavictoribus datae, L.
:

with a military cloak, in the : proficiscebamini paludati in provincias ut paludati ( consules ) exeunt, Cs. lictores, L. : duces, lu.
gene^'al, in field dress
: :

paluddsus,

adj.

2 palus

],

fenny,

boggy,

marshy: humus, 0.

diator, victories

:
:

cum palmam iam primus

acce-

docto oratori palma danda est Elea, H. Huic consilio palmam do, T. : donat mea carmina palma, 0. subit . tertia palma Diores, i. e. winperit
:
: . .

palumbes,

is,
:

pigeon, ring-dove

m. and /. [ 2 PAL- ], a woodraucae palumbes, V,, H.


:

ning the third prize, V. Eliadum palmae equarum, The topmost twig, shoot, branch: unum the best,Y. ab eius summo sicut palmae lacornu existit quae cuiusque stipitis raique diffunduntur, Cs. palma sit, L. palmae arborum emiaentium, Cu.

A
pali

1. palus, 1, m. [PAC-], a stake,prop, stay, pale: ad palum adligantur palo suspendat aratrum, 0. stake, ivooden post (for young soldiers to practise on with weapons) aut quis non vidit volnera
;

lu.

palmaris,
rior, excellent
:

e, adj. [

palma ], of
of

tJie

palm, supedesei-v-

statua.
adj. [palma],

palmaiius,

the

As subst. n., a ing the prize, excellent: sententia. prize-achievement, masterpiece: palmarium repperisse, T.

palm,

(once palus, H.), udis, gen. plur. t^oXuL., /., a swamp, marsh, morass, bog, fen, pool : planities hiemantibus aquis paludem fecerat, S. paludes siccare propter paludes exercitui aditus non esset, Cs. sterilis, H. Stygiae paludes, 0. propinquitas fluminum ac paludium, L. (cymba) multara accepit rimosa
2.

palus

dum, rarely paludium,


:

paludem, water, Y.
adj.

palmatus,
general), L.

[palma], bearing palm^, em-

broidered with palm-twigs : tunica (of a triumphing

paluster,

tris, tre,
:

swampy :

locus, Cs.
:

ager, T.

adj. [2 palus],/<f!nn?/, marshy, : ulva, V. ranae, of


:

palmes,

itis,

vine-sprig, vine-sprout: laetus,

m. [palma], a young vine-branch, stratus humi V.


:

the marsh, H.

calami, 0.
adj. [

pampiueus,
of
tendrils:

pampinus
:

],

of

vine-leaves,

palmes, lu. caelebs sine palmite truncus, vine, 0, bough, branch: arborum, Cu.
:

palmetum,
Plur.
:

i,

n. [

palma

],

a palm grove.
-

pinguia, H., Ta,

palmifer, fera, ferum, adj. [palma+1 FER-], palm-bearing, abounding in palms, 0.

auctumnus, V.: hastae, xorapped with vine-leaves, Y. odor, the perfume of wine, Pr. corona, of vine-leaves, Ta. pampinus, I, m. and/. [PAP-], a tendril of a vine, vine-leaf, vine-foliage : uva vestita pampinis Ornatus viridi tempora pampino Liber, H.
vites,

0.:

Pan, Panos, ace. Pana, m., = liar, Pan, son psdmosus, adj. [palma], /mZ^ of palm-trees, V. of Mercury, god of woods and shepherds, often reppalmula, ae,/. dim. [palma], an oar-blade, oar, resented as half man, half goat : Panos de more
Lycaei, V.
:

V.
palor,

semicaper, 0.

Plur., gods like

Pan,
to

and

aXus, ari, dep. [ 1 PAL- ], to wander up doivn, wander, roam, saujiter, be dispersed,
:
:

gods of

iJie

woods and fields, 0.


ae, /.,

straggle

vagi palantes, S. vagi per agros palantur, L. : agmen per agros palatur, L. palatos adgressus, L. palantes error de trauiite pellit, H. terga dabant palantia Teucri, V. Palantes homines passim ac rationis egentes, 0.
:

panacea,
rifera,

= TtavaKua, an

herb said

heal all diseases, all-heal, panacea, cathoUcon: odo-

V.
adj.^ =. vdyxprjfTTog,

panchrestus,
everything,

universally
(i. e.
i, n.,

useful:

good for medicamentum,


gymnastic

palpebrae, arum,/.,
palpit5,
guae
.

sovereign remedy
t/ie eyelids.

money).

pancratium,
[palpo],
:

= TrayicpaTiov, a
and

Q.xe,freq.

to tremble,
lin-

contest, inchcding wrestling

boxing, Pr.

quiver, palpitate
.
.

cor palpitat

radix ultima

Palpitat, 0.

pand5,

pandi, passus, ere [2 PAT-], to sp'ead

palpo, alquem munere,


,

are [1 PAL-], to wheedle, coax:

out, extend, unfold,

expand: ad solem pennas,V.


:

picta spectacula cauda, H.

sinus
:

(i.

e,

vela), lu.

lu.

palpor,

atus, arl, dep. [ 1

PAL-

],

to stroke,

touch softly, pat, caress: pectora pal panda manu, 0. Fig., to tvheedle, flatter : Cui male si palpere,

panditur planities, extends, L. dum se cornua lasi panditur ultra (gretius pandunt, open out, L. To throw open, mium), i. e. is not yet full, lu. open, lay open : moenia urbis, V. : hederae pan:

recalcitrat,

H.
i,
:

paludamentum,

diers cloak : sponsi, L. detracta (as the uniform of generals-in-ehief), L.

dunt vestigia nigrae, disclose, Y. rupem ferro, a military cloak, sol- split, L, panduntur inter ordines viae, open, L. paludamenta (consulibus) \g.,to spread, extend: alia divina (bona) long^
:

n.,

lateque se pandunt,

i.

e.

extend their influence:

pandus

: : :

par

: : : :

580

nem paudere
:

To open: cuiquain ad dominatiopapaver, eris, n., a poppy: soporiferum, Y. Of speech, to uvfold, make Lethaeo perfusa papavera somno, Y. summa paknow7i, publish, reveal, eo:.plain : res caligine mer- paverum capita, poppy-heads, L. quae nunc panduntur faoraculura, Ct. sas, V. papavereus, adj. [papaver], of poppies: covela orationis.

viam, L.

tis,

L. (oracle)

Pandite, Musae, Unde,

etc.,

0.

mae, poppy-fiowers, 0.

pandus,
:

adj.

[PAND-],
:

bent, crooked,
:

rami, 0, cornua, 0. carina, Y. T-sellus, a'ook-backed, 0.

curved: delphines, 0.

Paphius,
Cyprus) Cyprian
:

adj., Hd^iog, of Paphos (a city of myrtus, i. e. saa'ed to Venus, Y. heros, (i. e, Pygmalion), 0.
:

panegyricus, adj., z=z TravrjyvpiKog, of a public As subst. m. (sc. liber), a festiassembly, festival. val oration of Isocrates.

papili5,
papilla,
breast
:

ouis,

m. [1 PAL-], a

butterfiy,

moth, 0.
teat,

ae, /.

dim. [papula], a nipple,

exserta, Y., 0., lu.

pepigl or pegi (old panxi), pactus, ere make fast, fix, drive in: ut claFig., to make, compose, write, vum pangat, L. record: maxuma facta patrum, celebrate, Enn. ap. poemata, H. de pawgendo, quod me adhortaC. Teraptamenta tui, contrive, ris, nihil fieri potest To fix, settle, determine, agree upon, agree, coveV. nant, conclude, stipidate, contract {on\j perf. stem): terminos, quos Socrates pegerit: quos (finis) lex pepigerat: ne medicameuto uteretur: pacem nopepigere, capessebiscum pepigistis, ut, etc, L. obsides dare, L. fraudem ulcisci, rent, etc., Ta. Ta. nee quae pepigere recusent, V. pretium, quo 2o pepigerant, L. tanti enim pepigerat, L. promise in ^narriage, betroth : alquam lecto nostro, 0. quae pepigere viri, the marriage con-

pang5,

pappas,
papula,
ardentes, Y.

see papas.
ae,/. dim. [PAP-], a pustule, pimple

[PAC-],

to fasten,

papyrifer, fera, ferura, adj. [ papyrus 1 FEE-]^, produci7}g papyrus : Nilus, 0. : amnis, 0.

papyrus, I, f, Trcnrvpoq, the paper - plant, paper-reed, papyrus ; hence, a garment of papyrus-bark: succinctus patria papyro, lu. Paper (of papyrus-bark), Ct., lu.
par,
adj. [1
paris, abl. pari (rarely as subst. pare,

C,

0.),

par et similis deorum est finitimus orator! poeta ac paene par: pares in amore et aequales: pares eiusdem generis munitiones, of equal size, Cs. similia magis quam paria, L. peccata, equally criminal, H. tract, Ct. ingenia iura hi (equites), dum pari certamine res geri potuit, etc., i. e. horsemen against horsemen, panicum, I, n. [panis], jt)a?iic-^rass, Cs. Cs. cui repugno, quoad possum, sed adhuc pares panis, is, m. [1 PA-], bread, a loaf: panem in non sumus, i. e. not equal to the task : pari proelio, dies mercari, S. cibarius, coarse bread: secundus, indecisive, N. pares validaeque miscentui', Ta. niveus, lu. lapidosus, black bread, H. ater, T. cantare pares, peers in song, Y. quem ego parem H. loaf, lump, mass : ex hoc effectos paues sumrais Peripateticis iudico isti par in bello geiaciebant, etc., Cs. rendo anseribus, as large as, lu. prodigio par, panniculus, i, m. dim. [pannus], a bit of cloth, i. e. extremely rare, lu. Responsura par fama larag: bombycinus, of silk (as a garment), lu. bori, meet, H. effugit imago, Par levibus ventis, pannosus, adj. [pannus], ragged, tattered: like, Y. cuius paucos pares haec civitas tulit, equals: vestrae fortitudinis, Ph. In qua par fahomines aedilis, lu. des nobilitate sua, 0. par cum ceteris fortunae pannus, T, m. [SPA-], a piece of cloth, garment condicio quem tu parem cum liberis tuis fecisti, rag, patch of cloth : ajbus, H. viridis, lu. cum par haartis constituere inter se paris S. pannis annisque obsitus, tatters, T. tenuis, lu, betur honos summis et infimis haudquaquam par Adsuitur pannus, H.: tincti ferrugine panni, 0. gloria sequatur scriptorera et auctorem rerum, S. Panomphaeus, i, m., TIavofi<paTog, source quos in parem iuris condicionem atque ipsi erant, receperuut, Cs. : neque mihi par ratio cum Luciof all oracles, i. e. Jupiter, 0.
: :

PAR-], equal:
:

vita beata

panthera,
H., 0.

ae, /.,

= 7rav^r]p, a panther, C,

L.,

liav^oUtjg, son of Panae, m., Pythagoras, who claimed Euphorbus, 0. that he had been Euphorbus in a previous life, is called Panthoides, H.

Panthoides,

thus,

in quo offensae minimum, prope adessemus, S. Equal, a match: quibus ne di quidem immortales pares esse possint, Cs. quod neque se parem armis exilio est

ac tecum f uit
si

gratia par, ac

stimabat, S.
lu.
:

Non sumus pares, not oji an equality, habebo parem, quem das, Haunibalem, an
:

papae,
papae
!

interj.,

= Trairai, ^oondeiful! strange

lugularas hominem, T.

papas (pappas),
or, tutor
:

w., =
,

sequitur parem, i. e. with eqical adversary, L. speed, 0. Equal, well - matched, suitable: rebus ipsis par et aequalis oratio, adequate: ut coeat

TrdinraQ, a govo-n-

timidus, lu.

par lungaturque pari, kindred spirits, H. Si qua ^P r o v. : pares voles apte nubere, nube pari, 0.

: : :

parens
:

:::

parabilis

581

dura, 0. Plur., the Fates paribus facillime congregantur, i. e. birds of ca non mendax, H. togetJier. In phrases with esse,flt, (i. e. Klotho, Lachesis, and Atropos), C, H., V., lu. meet, suitable, proper, right : ita, ut constantibus parce, adv. with comp. [parous], sparingly, friihomiuibus par erat: par est ipsum esse virum gally, thriftily, penuriously, parsimoniously, stingibonum sic par est agere cum civibus dubitans, ly : vivere Se habere, T. frumentum raetiri, Cs. Repeated with respondeo dimidium imperavit Num potuit parcius ? Parquid me facere par sit. or refero, like for like, tit for tat : par pari ut re- cius hie vivit, H. : implet manum parcius, lu. spondeas, T. paria paribus respondiraus Par pro Sparingly, mxyderately : scripsi de te verba detorIn the ta, H. gaudere. Ph. parcius de eius laude dicere pari referto, give as good as you get, T. phrase, Ludere par impar, to play ''even and odd,''' Parcius quatiunt fenestras, seldom, H. As subst. m. and/., a companion, fellow, comH. parcens, ntis, adj. [P. of parco], sparing, nigrade, mate, spouse: adcumbit cum pare quisque gardly : Parcentis ego dexteras Odi, H. edicere est ausus cum illo suo pari, ut, sue, 0. (parcimonia), see parsim-. As subst, n., a pair, etc. : paribus conludere, H. par parco, peperci or (old and late) parsi, parsus, couple : par iilud simile, Piso et Gabinius columbarum, 0. tria paria ere [SPAR-], to act sparingly, be sparing, spare, nobile fratrum, H. refrain from, use modei'ately : paulo longius toleamicorum. parabilis, e, adj. [paro], easily procured, easy rari posse parcendo, Cs. non parcam operae nee ne cui rei parvictus, Cu. labori, nee periculo parsurum, L. to be had, accessible, at hand: divitiae cat ad ea efficienda, N. talenta Gnatis parce tuis, parapsis, see paropsis. reserve for your children, V. F i g., to spare, preparasita, ae, /. fparasitus], a female parasite, serve by sparing, treat with forbearance, use careH. omnibus non fully, not injure : tibi parce, T. parasitaster, trl, m. [parasitus], a sori'y para- mulieribus, non infantibus pepercerunt, Cs. Casite : parvohis, T. puae, L. Parcere subiectis, et debellare superbos, TrapdaiTog, a toad-eater, show mercy, V. eius auribus, i. e. avoid a disagreeparasitus, I, m,, sponge, tuft-hunter, parasite : parasitorum adsen- able topic : qui mihi non censeret parci oportere. edaces parasiti, H., lu. tatio To abstain, refrain, forbear, leave off, desist, stop, parate, adv. with comp. [1 paratus], with prep- cease, let alone, omit : Parcite iam, V. auxllio, refuse: lamentis, L. bello, abstain from, Y, parce aration, composedly : ad dicendura parate venire

cum

a featJiei' flock

paratius dicere.

metu
tlie

paratiS, onis,/. [1 paro], a preparing, procuring


:

regni, compassing

crown,

S.

adj. with comp. and sjip. [P. of 1 rius esse, 0. precantes, ut a caedibus parceretur, ipsLVo], prepared, ready: loci multa commentatione With abl. geruiul. : ne hie quirefrain from, L. ad omne facinus paratissimus omnia ad bellum, dem contumeliis in eos dicendis parcitis, L. omnia perpeti, id quod parati sunt facere Cs. parous, adj. with comp. and sup. [ SPAR- ], in utrumque paratus, Sese versare, etc., V. Cs. sparing, frugal, thrifty, economical, niggardly, stinferri acies parata neci, V. vel bello vel paci, L. penurious, parsimonious : colonus parcissimus provincia peccantibus, Ta. Well pre- gy, veniae, 0. parcumque genus patiensque laborum, 0.: cui pared, provided, furnished, fitted, equipped, skilled ad quam (causa- deus obtulit Parca quod satis est manu, H. veteitane hue paratus advenis ? T. rum operara ) quo paratior ad usum forensem ris non parous aceti, H. : donandi, H. dies, i. e. poverty, Pr. Sparing, chary, moderate: in laresse possim: ad omnem eventura paratiores ad of gienda civitate Deorum cultor, H. verba, moderomnia pericula subeunda, Cs. in novas res, Ta. ate, 0. Spare, scanty, little, small, slight : parco in iure paratissimus, learned: in rebus maritirais, paratus simulatione, a sale contingere, Y. merito parcior ira meo, 0. versed: contra fortunam pardalis, is, /., TrdpoaXiQ, a female pantJier, master in dissimidation, Ta. As subst. n. : parati Frui paratis, i. e. con- Cu. nil est, nothing is ready, T. Trdpdog, a male panther, lu. pardus, I, m., tentment, H.

1.

paratus,

nee divom parcimus nWi, \. e. s?iri7ik from facing, Y.i hancine ego vitam parsi perdere, T. parce fidem ac iura societatis iactare, L. ne parce dare, H. Parce temera(dat.), cease

from, V.
:

= =

2. paratus, us, m. [ 1 paro ], a preparation, provision, outfit: nullum vitae paratum requirens lauto cenare paratu, lu. omisso paratu invadendae Syriae, Ta. : veniam nullis paratibus orant, i^an^ of preparation, 0.: Tyrios iuduta pa: :

1. parens, entis, adj. with comp. [F. of pareo], obedient : parentiores habere exercitus. Fhcr. m.

as subst., subjects, S.
2. parens, entis {gen. plur. entura and entium), m. and/. [P. of pario], a procreator, father,

ratus, clothing, 0.

Farca,

ae./.

[PARC-], a goddess of Fate: Par-

mother, parent : parenti potius quam amori obsequi, T. : ex parenti meo ita accepi, S. : tuus


amandus, H.
is tibi

parentalis

: : : :

paro
1. Parilis, see Palilis.
2. parilis, letum, 0.
e,

: :

582
:

alma parens Idaea deum, Y.

cum

parentis
e.

numero
:

f uisset

sibi parentis loco


:

adj. [par], equal, like

a father, ^. suos paren(caritas) inter natos et parentes tis repperit, T. grandparent, proparentes cum liberis, Cs. genitor, ancestor (of recent generations ; more remote ancestors are maiores) Siciliam ac Sardiniam parentibus nostris ereptas recuperare, L.
esse,
i.

aetas, 0.

to be revered as

A
:

pari5, peperl, partus (P./w^ pariturus), ere [2 PAR-], to bring forth, bear, give birth, drop, lay, spawn, produce : si quintum pareret mater eius
Troica quern peperit sacerdos, H. fruges et reliqua, quae terra pariat. Fig., to produce, create, efect, accomplish, devise, invent, procure, acquire, obtain: Veritas odium parit, T. consulatus vobis pariebatur, sicuti partus est: meis laboribus diguitas sal usque pariatur: salutem sibi, Cs. gratiam

more parentum,

ancestral,

V.

Plur., relations,

Mnsfolk, kindred (of brothers and cousins), Cu.

r i g., a father, founder, inventor, author : me urbis


Socrates philosophiae (Mercurius) lyrae parens, H. parentis laudes, i, e.
: :

parentem esse dixerunt

Jupiter, H.

apud eum ordinera, L. coniunx Parta tibi, Y.

amicos

officio, S.

regia

parentalis, e, adj. [2 parens], of parents, paparit er, adv. [par], equally, in an equal degree, umbrae, of my parents, 0. Of the festival in like manner, as well, as much, alike: germanus in honor of dead parents and kindred : dies, 0, pariter auimo et corpore, T. laetamur amicorum Plur. n. as raos, i. e. an annual observance, 0. laetitia aeque atque nostra, et pariter dolemus ansubst., a festival in honor of dead kindred.
re7ital:

parents,

goribus

pariter

omnes
:

viles sunt, S.

feriunt pa-

solenln sacrifice

[2 parens], to offer a in honor of dead kindred : sepulatus, are

riter, all the

same, lu.
pariter

Siculi

mecum
:

pariter

mo-

leste ferent

dead parent, avenge the dead: civibus Komanis, qui perfidia Gallorum riter ultimae (gentes) propinquis, iraperio parerent, parentandura regi sanguine con- the remotest as well as the nearest, L. At the same interissent, Cs. iuratorum esse, L. Memnonis umbris caede, 0. time, together, at once : plura castella pariter tenFig., to appease, satisfy: internecione hostium taverat, Cs. decurrere, L. angues ad litora teniustae irae parentatum est, Cu. dunt, side by side, Y. delectando pariterque moere [2 PAR-], to appear, be visi- nendo, H. pareS, ul, studia doctrinae pariter cum aetate ble, be at hand: caeli cui sidera parent, are intelcrescunt cum occasu solis, S. Repeated, as soon ligible, Y. Impers., it is clear, is evident, is mani- as ... at once : Hanc pariter vidit, pariter Calydonius heros Optavit, 0, In like manner, likewise, fest : factumne sit ? at constat. A quo? at paret si paret f undum Servili esse, if it be proved. To also : pariterque oppidani agere, S. postquam obey, be obedient, submit, comply : meis dictis, T. pariter nymphas incedere vidit, 0. dicto pare, Enn. ap. C. praecepto illi veteri ei, parma, f, Trapfxr], a small round shield, light uti deo iraperio, Cs. paret incerta duobus (ven- shield, target (for cavalry or light infantry) partis), is swayed by, 0. 2h be mas obiciunt, L. tripedalis, L. dicto paretur, L. Poet., in gen., subject, be dependent, be subsei'vient : animus, qui a shield, Y. nisi paret, Imperat, must be slave or master, H.
to the
:

To bring an offering
: :

crum ubi parentetur:

hostia

maxima

parentare.

flumine, as swift as, Y. voltu pariter atque animo varius, S. pariterque et ad se tuendum et ad hostem petendum, L. pa:

cum

nulla f uit civitas, quin Caesari pareret, Cs. virtuti omnia parent, S. To submit, comply, indulge, gratreligioni potius vestrae ify, yield: consuetudini quam odio. To satisfy, fulfil, accomplish, pay: promissis, 0.

parmatus, adj. [ parma ], bearing the with light shields, light-armed : cohors, L.
parmula,
relicta
ae,
y".

parma,

dim,,

[parma], a

little

shield:

non bene, H.

(paricida, paricidium), see

parricid-.

pariens, entis, P. of 2 pario. As subst. f, a woma7i in child-birth (sing, and plur.), 0.


parietibus, quadrisyl., Y. ), m., a wall (of a building) : domesticis me parietibus vix

1. par 5, avi, atus, are [2 PAR-], to make ready, prepare, furnish, provide, arrange, order, contrive, design : contra haec, make preparations, S. ad \iev,make ready, L. cui fata parent, /or 2ohom the omnibus rebus inPates are making ready, Y.
: :

paries,
:

etis

tueor parietes modo urbis stant, i. e. the houses : parietes turris lateribus exstruere, Cs. : parietibus textum caecis iter, Y. Et paries lento vimine text\is evsLt,\.e. of wicker-xoork,0. Pro v.: tua res agitur, paries cum proximus ardet, H.
:

parietinae, arum, /.
ruins
:

Corinthi.

paries

],

fallen walls,

g.

rei p.

structum et paratum convivium : turres, falces, testudinesque, Cs. ad integrum bellum cuucta, quae opus fuere ad nuptias, T. : galeam et S. aegida, assume, H. : fugam, i. q. prepare for flight, Y. filio luctum, T. quibus insidiae parabantur, S. leges, introduce, S. : rictu in verba parato, With rejlex. pron., to prepare ready to speak, 0. se ad discenoneself, get ready: se, ut, etc., T. dum hue te pares : se in similem casum, Cs. se
:
:


To


paro

: : : :


parsimopia
:

:: :

583
pur-

in large part, L. nulla parte, hy no means, 0. : omni parte virium impar, utterly, L. omni parte With pro : ut eidem pro about : Quid Seres parent, H. maledietis deterrere laborare, wholly, H. (poetam), ne scribat, parat, T. Labienum adoriri, parte conferrent, etc., for their share : pro sua in nemus parte,/or his own part : pro mea parte adiuvi, ut, Cs. quid pares respondere scire cupio uxorem ut arcessat, T. si ita na- etc., with my best efforts: pro virili parte adnitenire parant, V. To pro- dum, L. Quisquis adest operi, plus quam pro parte tura paratum esset, ut, etc., so ordered. laborat, 0. With ex: onus ex parte adlevare, cure, acquire, get, obtain : nobis psaltriam, T. To procure partly: decemviri ex parte de plebe creandi, L. commeatus, S. locum et sedes, Cs. ulla ex parte, in any degree: ex parte magna tibi with money, buy, purchase: trans Tiberini hortos adsentior, to a large extent: ne minima quidem ex iumenta, Cs. servi aere parati, S. parte, not in the slightest degree : omnia ex altera fiturus, are [par], to make equal: 2. paro,

ad proelium, L.

-prepare^ intend, resolve,

pose, determine, meditate, be

on
:

the

point

of, be

i.

cum

collega,

e.
i,

assume equal authority.


m.,

parochus,
vincial
officer,

= irdpoxog,
idis,/.
,

i. e. in opposition : ex altera parte cernere, on the other hand, L. With ab : ab omni

parte conlocata,

a purveyor, proH.

parte beatus,

all respects,

H.

omnique a parte

required to entertain travelling m.ag-

istrates, C,,

H.

An

entertainer, host,

placebam, wholly, 0. Abl. plur., with multis or omnibus: non multis partibus raalit, by a great

paropsis (parap-),

= Trapo^pig, a small
omen, sci'eech-owl:

dish for delicacies, dessert-dish, In.

parra, ae, /., a bird of parrae recineutis omen, H.

ill

parricida
cide:

(pari-), ae [pater

+ 2 SAC-], one who

slays his father,

a murderer of his parent, parri-

tare

suppliciura in parricidas singulare excogimurderer of Telegoni iuga parricidae, H. a near kinsman : liberum, L. Aji assassin of the chief magistrate (as the father of the country) si murderer, assassin: parricidae (sunt), cur ? etc. parricide, outlaw, traitor, desperate civium. criminal: sacrum qui clepsit parricida esto, C.
:

numero multis partibus inferior, /ar, Cs. Hortensi sentcntiam multis partibus plures ituros, the great majority : omnibus partibus, in all respects. Ace. sing., with m,agnam or maximam, in great part, for the most part: magnam partem ex iambis nostra constat oratio maximam partem Ace. sing., with in: in eam parlacte vivunt, Cs.
deal:
in

(lex)

crudelissimi, S.

parricidium

(pari-),

i,

n. [parricida], the

mur-

der of a father^ assassination ofparents, parricide agitur de parricidio: patris. V\g. (of reviling The murder of a near kinsm,an : philosophy), C. fiHi, L. Parricide, treason, horrible f raternum crime : est prope parricidium (civem) necare patriae, high treason.

pars, partis {ace. partira or partem),/. [2 PAR-], a part, piece, portion, share, division, section : ne expers partis esset de nostris bonis, T. duabus partibus amplius f rumenti, twice as much : inferior fluminis, Cs. copias in quattuor partis distribuein partem praedae suae vocatos deos, L. rat, S. in partem veniat mea gloria tecum, be shared with thee, 0. multa pars mei, a great part, H. Scorpios, pars violentior Natalis horae, i. e. influence, H.
: : : : :

Collect.,

some, part, several,

many

(out of a greater

number): pars levem ducere equitum iacturam; pars, etc., L. pars triumphos suos ostentantes, S. maior pars populi, the majority : Maxima pars hopart of the minum, most men, H. minor pars populi, a minor- mulctae novem partes, tentJis, N. ity. Of one person: pars Niliacae plebis, Crispi- body, member : lingua mali pars pessima servi, lu. E s p., the private parts, 0., Ph. nus, lu. Abl. sing, adverb., in part, partly : (poma) quae Candida parte. Parte rubent, 0. ab semisomparsimonia (parci-), ae,/. \^qxc6], frugality, nis ae maxima parte inermibus refringi, mostly, thrift, parsimony ; opp. largitas, T. res familiaL. exercitus magna parte pestilentia absumptus, ris conservatur parsimonia.
: :

accipio, i. e. in that sense, T. in eam partem peccant, direction : moveor his rebus omnibus, sed in eam partem, ut, etc., in such manyier : has litteras scripsi in eam partem, ne, etc., to the end: Rapere in peiorem partem, put the worst construction on, T. in utramque partem, in both directions: id tua nullam in partem interesse, in no way Quodsi pudica mulier in partem iuvet Domum, i.e. Ace. plur., with in: Brunfilling her place, H. dusi iacere in omnes partis est raoleslum, iyi every ton., a party, faction, side: nostrae tiway. meo parti, T. studia partium, S. nullius partis ut alius in aliam partem mente traheretur, esse Cs, erat illarum partium in duas partis discePlur., on the stage, a part, dunt Numidae, S. character, assumed person : primas partis agere, the principal character, T. partis seni dare quae sunt adulescentium, a youthful part, T. secundae, ad partis parati, L. part, funcinferior, H. tion, office, duty : priores partis apud me habere, T. legati partes, Cs. partis accusatoris obtinere Antoni audio esse partis, ut de tota eloquentia disut rem serat haec igitur tibi reliqua pars est part, place, region, district, p. constituas, etc. country : qualibet In parte regnanto, H. Orientis In partes in extremis ignoti partibus orbis, 0. enumeration, a part, fraction : tres iam copiarura agri partes duae, thirds, L. partes, fourths, Cs.

tem

Me
:

A
:

A
:


parthenice
parthenice,
thenium: alba,
e^, /.,

: : :: :

parvolus

::

584

= irapBevucq, a plant, par-

Ct.

Tlap^evoTn], Neapolis Parthenope, es, /., (where the Siren Parthenope was buried), V., 0. particeps, cipis, adj. [pars + CAP-], sharing, partaking, participant : Quoius (nuntii), T, regni, calamitatis tune praedae ac praemiorum, Cs. S.
:

[pario], to desire to bring forth, be in travail, labor: tu (Lucina) voto parturientis ades, 0.: parturiens canis. Ph. ProT. Parturiunt raon'tes, nascetur ridi cuius mus, great a-y and little wool, H. To be big with, be pregnant with, brood over,

meditate, purpose :
rit

Te Participetn

studii habere, 0.

As

subst.
:

m,,a
fortes

quod conceptum res p. partuquod diu parturit animus vester, aliquando pariat, L. ingentis parturit ira minas, 0. To be
:

partner, comrade, fellow-soldier : mens, T. viri, quasi participes eiusdem laudis.

particip5, avi, atus, are [particeps], to make : ad participandum alium alio nos natuforth, Y. re, esse factos, i. e.for a community of inte^'ests. 1. partus, Ih share, impart: iuvit participando laudes, L.
partaker
:

in pain, be anxious, be troubled : si tamquam parturiat unus pro pluribus. To bring forth, produce, yield, generate : Germania quos parturit Fetus, H. nuuc omnis parturit arbos, is budding
adj. [P. of pario], (/atne^/, acquired:
subst. n.,

To share in, partake laudes cum Caesone, L. participate in : pestem parem, Eim. ap. C.
particula, ae,/. dim. [pars], a small part,
bit,

parta bona.
of,

As
:

an

acquisition, posses:

sion, store

little
:

particle, grain, jot


:

harenae, H. specimen : malorum, lu.

tenuissimae particulae cognoscis ex particula parva genus,


:

Frigoribus parto f ruuntur, V. dedecus est parta amittere, S. tantis Parta malis curS Servantur, lu. parta a Lucullo, the conquests of, retinere parta, Ta. Ta.
:
: :

adv. [ ace. of pars ], partly, in part animus partim uxoris misericordia Devinctus, par-

partim,

2. partus, us, m. [pario], a bearing, bringing forth, birth, delivery : partus instabat prope, T.

cum iam appropinquare

tim victus, T. non timore aliquo, sed partim dolore, partim verecundia: partim quod timeret, partim quod, etc., Cs. E s p., in place of any case of pars, a part, some : corpora partim Multa virum terrae infodiunt, avectaque partim Finitimos tolbestiarum terrenae sunt aliae, lunt in agros, V, partim aquatiles, aliae quasi ancipites castra hostium invadunt, semisomnos partim, alios arma sumentes fugant, S. Bruttios Apulosque, partim Samnitium defecisse ad Poenos, L. eorum autem, quae obiecta sunt mihi, partim ea sunt, etc., L. e quibus partim tecum f uerunt, partim, etc.
:

ros aperire partus Lenis, H.

partus putaretur: matuF i g. Graeciae ora-

torum partus atque fontis


:

vides,

i.

e.

beginnings.

Young, offspring: bestia pro suo partu propugnant pluris enisa partus, L. partus Missos ad Orcum, ET. tanti partus equae constat, /oa^, lu. parum, adv. (for comp. and s^ip., see minus, minirae) [SPAR-], too little, not enough, insicfficiently: consulitis parum, T. quaero ex te, quae
:

parum parum

accepi firma:
:

sibi

credi, Cs.

sunt ea quidem
:

probitas, S.

parum multae necessitudines: tuta parum clans lucem dare, H. nemo


: :

parti5,

ivi, itus, ire

[pars], to share, part, dis-

tribute, apportion!, divide:

provincias inter
:

se, S.

ordines: pes enim partitur in tria: Caesar partitis cum Fabio, etc., Cs. regionibus partitum imperium, L. carcerc partitos equos, separated by the barriers, 0. partiendum sibi exercitum
copiis
:

parum diu vixit, qui, etc. mature, L. est dictum non parum saepe, often enough: non parum liberaliter homines invitare, N. With est, it is too lidtie, is not enough, does not suffice: parumne est,

putavit, Cs.

quod nobis succenset senex, Ni instigemus etiam? not enough? T. parumne est, quod tantum homines fefellisti, are you not content ? parum est, si in partem eius venis, etc., L. vobis Supplicium meruisse parum est, i. e. you are not satisfied,
is it
:
: :

partior,

itus, iri, dep. [pars], to share, part, dis-

0.

impune parum habuere, were not satisfied, S. cia inter se, Cs. (praedara) socios in omnis, V. templum violare parum habuisse, nisi, etc., L. lintres, H. Qui numquam partitur amicum, Solus Substantively, an insifficiency, too little, not enough: habet, lu. in ambos caritatem. magis ofFendit nimium quam parum in hac satis partite, adv. [partior], with proper divisions, erat copiae, in ilia leporis parum satis eloquenmatre
iussit
:

tribute, apportion, divide :

(heredem) partiri cum


:

With

habere, to regard as too

little,

be dissat-

pupillis
:

bona erepta cum eo

isfied,

be not content: haec talia facinora

offi-

suscepisse

methodically: dicere.

tiae,

sapientiae parum, S.
adv., for

splendoris, H.
little

partitio, onis, /. [partior], a sharing, parting, partition, division, distribution : tantae pecuniae
rationes auctionis et partitionis, method of divid-

parum-per,
time,

ing an inheritance.

In

T.

while, for a short a moment: opperire hie, wait a bit, cunctatus parumper dum, L. haec cum dix-

while,

philosophy and rhetoric,

logical division, partition, distribution

of topics.
Ire, desid.

partitus, P. of partio and of

partior.
Ivi,

parumper couticuit: ora Attendas, lu. parvitas, atis, /. [parvus], smallness, littleness, slightness : cerni non posse propter parvitatem.
isset,

parturio

(parturlbat, Ph.

),

parvolus

or

parvulus,

adj. dim. [parvus],


parvus
t'ery small, little, petty, slight
:

: :

pastus
:

: : : :

585
:

pueri
:

Of age, Utile, young : soror, seginentatis dormisset parvula cunis, when a child, lu. : mansuefieri ne parvuli quidem (ursi) excepti possunt, eveti when caught young, Cs. As subst. : a parvulo, from childhood, T. ab parT.
:
:

ni formica laboris, lium, skirmish, Cs.

H.

impulsio

res,

parvola magH. proe:

Y. his ego rebus paseor, his delectbr, feast myself: maleticio et scelere pascuntur, live by : Pascere nostro dolore, 0.
cherish,

pascor, pastus sum, I, dep., see pasco. pascuus, adj. [pasco], for pasture, grazing
agri.

Plur.
:

n. as

subst.,

pastures

in censorura
:

vulis,

from

their infancy, Cs.

pascuis

gregem
eris,

in pascua mittere, Y.

Lucana, H.
lu.

parvus, adj. (for comp. and sup., minimus) [PAV-]. Of magnitude,

see minor,
little,

passer,

m. [1 PAT-], a sparrow, C,
11.,

small,

sea fish, twbot,

0.

passerculus, I, m. dim. [passer], a little sparpuny, inconsiderable : argenti pondus, S. row, sparrowUt. piseiculi haec parva et infirma sunt parva compassim, adv. [1 passus], spread, scattei-ed about ponere magnis, V. Of stature, small, short, little, youvg : liberi, S. salutaria appelant parvi, the far and wide, at different places, generally, in every virgo, Ct. operosa parvus direction, at random : vagari, S. per forum volilittle ones: soror, T. Carmina fingo, a little man, H. a parvis didici- tare f ugere, Cs. perque vias sternuutur inertia Palantes, H. : pervastatis mus, etc., in childhood: puer in domo a parvo passim Corpora, Y. Of time, short, brief : passim agris, L. sparsi enim toto passim campo eductus, /ro7?i infancy, L. parvae consuetudinis Causa, T. Of extent or im- se diff uderunt, L. pabula et ligna nee pauci peWithout order, promiscuportance, little, insignificant, trifling, small, petty, tebant, nee passim, L. unimportant : causa, T. res merces, H. detri- ously, indisa' i minutely : Scribimus indocti doctique mentum, Cs, pericula, Ta. onus parvis animis poemata passim, H. amare, Tb. hoc studium parvi et parvo corpora maius, H. 1. passus, adj. [P. of pando], outspread, outproperemus et ampli, both small and great, H. stretched, extended, open : passis manibus imploOf value or price, little, small, low, mean, vile : opera rare, Cs. velis passis, under full sail : capillus Nil parvom loquar, H. pretio passus, dishevelled, T. cr'inibus passis, L. parvi preti, T. Spread parvo vendere. As subst. n., a little, trifie : parvo out, dried, dry : racemi, Y. lac, boiled milk, 0. ita As subst. coiitentus, with little : vivitur parvo bene, H. 71., wine of dried grapes, raisin -wine: ut parvo admodum plures caperentur, a very little passo psithia utilior, Y. more, L. E s p., in gen. or abl. of price Sed parvi 2. passus, P. of patior. pendo, little I care, T. parvi sunt foris arma, of 3. passus, us {got. plur. rarely passum, L.), rn. little value : parvi refert abs te ius dici diligen[1 PAT-], a step, pace: nee terras passibus cuiuster, nisi, etc., it matters little: quia parvi id dupetty,
:

ceret, cared little for

quanti emptus

parvo, H.

pasc5, pavi, pastus, ere [PA-], to cause to eat, feed, supply with food: bestias : plures calones atque caballi Pasdendi, H. To feed, nourish, maintain, suppo7't .- holuscnWs nos, feed with vegetables : quos dives Anagnia pascit, V. servos, lu. : volsis pascunt radicibus herbae (me), V. To pasture, drive to powiture, attend : sues: greges armentaque, 0. non, me pascente, capellae, cjtisum carpetis, V. Pass., to be fed, feed, graze, pasture : si pulli non pascentur, L, pascitur in magna Sila iuvenca, V. : carice pastus acuta, V. iterum pasto pascitur ante cibo, chews the cud, 0. To feed, supply, cherish, cultivate, let grow : barbam, H. : paverunt Pergaraa flammas, fed, 0. polus dum sidera pascet, feeds (with vapors), Y. To pasture, nummos alienos, pile up debts, H. To graze, give as pasture : asperrima (collium), V. browse : pascentes capellae, V. saltibus in vacuis, To conV. : mala gramina, V. : apes arbuta, Y. sume, lay waste, ravage, desolate: vestros campos,

potuisse peragrari ferens lassos passus, sequitur patrem non passibus acquis, Y. passu anili procedere, 0. footstep, track, trace si sint in litore passus, 0. pace, stride, doublestep (a measure of length, containing five Roman feet), esp. in the phrase, mille passuum, a thousand pac&i, mile: milia passuum CCXL, Cs. milia passuum ducenta.
:

quam
0.
:

pastillus,
pastille (to

i,

perfume the

m. dim. [pastus], a breath), H.

lozenge, troche^

pasti5, onis, /. [1 PA-], a pasturing, grazing^ pasture: magnitudine pastionis.

pastor,

oris,

m. [1 PA-], a herdsman, shepherd:'


:

servos pastores armat, Cs. pastorum iam pastor umbras quaerit, H., 0., lu.

stabula

past5ralis,
:

e, adj. [

pastor

],

of herdsmen, of
:

shepherds, pastoral : auguratus f uit myrtus, Y. inventus, 0.

habitus, L.

pastoricius, adj. [pastor], toral: fistula: sodalitas.

of a shepherd, pas-

L.

Fig.,
:

to feast, delight, satisfy, feed, gratify:


:

pastorius,

adj. [pastor],

of a herdsman, of a
tlie

oculos, T.
plicio

quos Clodi furor incendiis pavit sup- shepherd: pellis, 0.: sacra, oculos animum pictura, Y. spes inanis, 1. pastus, P. of pasco.
:

Palilia, 0.

pastus

patiens
non
[ 1

: :

586
tera tua consilia

2. pastus, us, m, [1 VAr^pa^iure, fodder, food: animalia ad pastum accedunt: animantia anquirunt pastum e pastu decedens, V. terra f undit l^\g.,food, s^istenance: ex sese pastus Tarios. mendicitatis suae animorum.
:

sentis

cum

pateat aeter*
sire

num

id esse, quod, etc.


tris,

pater,

m.

PA-

],

a father,

:
:

Tuus

Pataraeus
adj.,

(0.), or

Patareus

(trisyl.,

H.),

hercle vero et animo et natura pater, T. patre certo nasci captiva natus, patre nuUo, matce serva, i. e. by an unknown father, L. Of a fosterfather, T.
tei'nal love,

of Patara (a seaport of Lycia), Fataraean. patefaci5, feel, f actus, ere [pateo + facio],
: : :

to

lay open, open, throw open : per quam (Galliarn) ocellos, Pr. auris adsentatoribus iter portas,

que

e.paPoet. Rexque patrem 0. Rarely of animals virque patergregis, 0. In the phrase, pater familias or
:

vicit,

i.

F
T.
:

presso sulcum aratro, 0. patefactis ordini: iter per Alpis patefieri volebat, bus, opened, L. Cs. : uostris legionibus Pontum qua patefactum oppidum ruinis erat, at the breaches, L. : loca, N. Postera lux patefecerat orbem, i, e. made visible, 0.
L.
: : :

g., to disclose,

expose, detect, bring to light:


;

si

hoc celatur, in metu

sin patefit, in probro


:

sum,

patefactis consiliis, Cs. Lentulus, patefactis iudiciis, Veritas patefacta convicted: qui ea patefacienda curavit.
scelera, S.
:

paucorum

discovery

patefactio, onis,/. [patefacio], a laying open, : quasi rerum opertarum.

patefactus, patef i5, joass. of patefacio. patella, ae, /. dim. [patina], a small pan,
dish, platter (for cooking, or serving food):

little

mo-

pater familiae, the head of the household, fatJier Plur., of a family, householder ; see familia. fathers, forefathers, ancestors, progenitors : patrum nostrorum aetas apud patres nostros. As a title of reverence or respect ipse pater Fulmina molitur dextra, i. e. Jupiter, V. Leranius, i. e. Vulcan, V. : Lenaeus, i. e. Bacchus, V. pater Silvane, H. vel aetate vel cuTiberine, L. pater Aeneas, V. rae similitudine patres adpellabantur (senatores), Zeno, pater S. patres ab honore appellati, L. Stoicorum Herodotus historiae cenae, host, H. In the esuritionum (of a starving pauper), Ct. phrase, pater patriae, /a^/ier of his country : quern patrem patriae nominarant Roma patrem patriae Ciceronem libera dixit, lu. For the phrase, pater For the phrase, patres patratus, see patratus. conscript!, see conscriptus.

dica, H., lu.

A
:

dish : grandis L., 0.

vessel used in sacrifices, offerijigedere de patella (a sacrilege), C,

patera,
uti
:

ae, /. [

PAT- ], a

dish, saucer, libation-saucer

low bowl, flattened patera ad res divinas


:

sanguinem

in pateris circumtulisse, S.
:

de
et

patens,

entis, adj.

with comp. [P. of pateo],


: :

open, accessible, unobstructed, passable : caelum campi, S. in locis patentioribus, Cs. via patentior, L. As subst. n. : ex patenti utrimque coac-

patera fundens liquorem, H. auro, golden cups, V.

pateris

libare

pater familias,
paternus,
T.
:

see familia.
iniuria, against the father, hospitium, Cs. regna, V.:
: :

tura in angustias mare, a broad expanse, L. per patentia ruinis vadere, breaches, L. F i g., open, exposed: domus: pelago da vela patenti, V. l^vident, manifest : causa, 0.

adj.

[^aiex^ of a father, fatherly^


:

paternal: amicus, T.
horti:

libertus:
:

(patenter), adv. [patens], openly,


comp.
:

clearly ; only

paterni animi indoles, L. genus et noraen. Of the fatherland, of a native country: flumen, H. terra, 0.

animus, H.

patentius et expedltius.
ul,

ere [2 PAT-], to stand open, lie open, be open : mihi patent fores, T. ut mihi tua domus pateat, T. nares semper patent: semitae patuerant, Cs. ne fugae quidem patebat locus, patet isti ianua leto, tJiere lies open, V. To L. To lie open, be exposed: patens volneri equus, L. stretch out, extend: Helvetiorum fines in longitudinem milia passuum CCXI patebant, Cs. F i g., to be open, be free, be allowable, be accessible, be attainable : si Antonio patuisset Gallia his omnium domus patent, Cs. praemia quae pateant stipendiariis. Of the mind or senses, to be open, be ready to hear, attend: (constat) patere auris tuas querelis omnium tamquam ad cogitationes pateat animus, Ta. 2h be exposed, be liable: multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat. To extend : in quo vitio latissime patet avaritia. To be clear, be plain, be well known, be manifest: pa,
:

pateo,

patesc5
scunt, V.
:

-isc5

),

be laid open, be opened, open:

patul, ere, inch. [ pateo ], to atria longa pate-

portus patescit, V. To stretch out, extend: civitates, in quas Germania patescit, Ta. latius patescente imperio, L, F i g., to be disclosed,

become

visible,

be

manifest:

Danaum

patescunt
to lust,

Insidiae,

V.
adj.,

pathicus,
Ct., lu.

=Tra^iK6g, submitting

dolores.

patibilis, e, adj. [patior], tolerable, endurable Capable of feeling, sensitive: natura.

patibuium,

I,

w. [2

PAT-], a fork-shaped yoke^

adj. with comp. and sup. [P. of patior], bearing, supporting, suffering, enduring, permitting : amnis navium, i. e. navigable, L. vomeris, V. Enduring, patient, tolerant: nimium patiens existimor: corpus inediae, S. : pulveris

forked gibbet. patiens, entis,

; : :

patrocinium
:

: :

patieuter
atque
soils,

587
tus ad ius

H.

ad morae taedium ferundum, L.

ratified a treaty with religiotcs rites, C.

pater patra-

in laboribus patientior : patientissimae aures : paEnduring, firm ^ untientissimus exercitus, Cs. yielding, hard: aratrum, 0.

iurandum patrandum

fit,

L.

patienter, adv. with comp. [patiens], jt?a^im</j/, with endurance, submissively : alterum accipere prandere olus, H. patienf erre difficultates, Cs. tius eorum potentiam ferre.
:
:

patria, ae, /. [ 1 patrius ; sc. terra ], a fatherland, native land, own country, native place : carens patria, in exile, T, onniis omnium caritates patria una complexa est patria, o divom domus Ilium, V. patria Atheniensis. dwelling-place,
:
:

home : habuit alteram

patientia, ae,/. [patiens],


ing, patience,

the quality of suffei-endurance, submission: in inopia


:

patriam, alteram iuris Italiam quaero patriam, V. tantae aquae, the home, i. e. the source, 0. nimborum in patriam,
loci
:

farais et frigoris patientiaque permanent, Cs. Forbeara7ice, indulgoice, lenity: papaupertatis. tientiam proponit suam, cum, etc., Cs, quousque tandem abutere patientia nostra ? levius fit paHumility: quern duplici panno tientia alqd, H. SubSubmission to licst, C. patientia velat, H.
: :

V.

eadem

est vini patria atque magistri, lu.


ae,

patricida, of a father.
patricius,
:

m. [pater + 2 SAC-], a murderer

seyiatorial rank,

missiveness, subjection:

Britanniam

uno

proelio

veteri patientiae restituit, Ta.

patina (patena), ae,/. [2 PAT-], a broad, shallow dish, pan, stewpan : animus est in patinis, / am thinking of the dishes, T. tyrotarichi muraena In patina porrecta, H. deerat pisci patinae mensura, i. e. a dish large enough, lu.
:
: :

gens, S. nisi f., a patrician, nobleman, noble lady, C, L. Plur., the patricians, nobility : patres ab honore, patriciique progenies eorum appellati, L. exire e
:

of fatherly dignity, of of the patricians, patrician, noble : qui patricius sit. As subst. m. and
adj. [pater],

patriciis, to be

adopted into a plebeian family.

ere), old collat. form of patior (pati5, only imper. patiunto, C. lex.
,
,

patior, passus, i, dep., to bear, s^ipport, undergo, dolor ad patiendum suffer, endure : quidvis, T. tolerandumque difficilis: dolorem: omnia saeva,
:

patrimonium, T, n. [pater], art inheritance from, a father, paternal estate, inheritance, patrimony : amisso patrimonio, S. lauta et copiosa: lucuientum patrimonia effundere summa patrimoni, H. Fig., an inheritance, patrimony : populi R. Mucins quasi patrimonii propugnator sui.
:

patrimus,
ing
:

puer

adj. [pater], that has a father ingenui, L.

liv-

damnum baud aegerrime, L. servitutem extremani fortunara, Cs. To suffer, meet with, be visited by, undergo: indignam necem, 0.: rem iniuriam raodicam, lu. ultima, Cu. quicquid in captivum invcnire potest, Cu. Certum est in silvis inter spelaea ferarum Malle pati, V. 7b sxffer, endure, bear, alloiv, permit, let : neque dilationem pati bellura poterat, L. illorura delicta, per H. illam cum illo ut patiar nuptam ? T. suos finis eos ire pati, Cs. ne pecudes quidem passurae esse videntur: neque consilio priorem alium pati, S. ut vinci se consensu civitatis pateretur, L. Cum pateris sapiens vocari, H. patiar inconsultus haberi, H. nullum patiebatur esse diem, quin in foro diceret nee plura querentem Passa Venus (i. e. nee passa queri), V. In phrases with facile, aequo animo, or their opposites, to be disposed, acquiesce, submit: apud me plus offici
S.
:

patrisso, are,= Trarpid^uj, , a father, act the father, T.


,

to take after

patritus,

adj. [pater],

of a father : philosophia.
:

1. patrius, adj. [pater], of a father, fatherly, patei'nal: animus, T. : ius et potestas maiestas,

poenas patrias persequi mos amor, V. arae, i. e. of Father Apollo, 0. patrium mimae donare fundum laremque, H. acerbitas, i. e. of his father', L. Of ancestors, ancestral, family, traditional : di, household gods : hoc patrium est. consuefacere filium, etc., T. virtus, Cs. mos, hereditary: cultusque habitusque locorum, V.
L.
: :

2. patrius, adj. [patria], of a native country, of hom.e, native : sermo, C, H. carmen, a national song, Cu. palaestrae, V.
:

residere f acillime patior,

am
. . .

quite content

consi-

facile patior, am well a te probari pleased: indigne pati filiara venisse, ^oas offended : periniquo patiebar animo, te a rae digredi, was greatly disappointed. To submit: patior quemvis durare laborem, V. Pro quo bis patiar mod, H.

lium

meum

patr5, avT, atus, are, to bring to pass, execute, perform, achieve, accomplish, bring about, effect, bellum, bring finish, conclude : operibus patratis
:

to

an

end, S.

abesse,

dum
:

f acinus patratur, L.

pacis patrandae merces, L. ius iurandum, take the oath confirming a treaty (see patratus), L.

patrator,
plisher
:

oris,

m. [patro], an

effecter,

accom-

necis, Ta.

adj. [P. of *patror, for patro], only in the phrase, pater patratus, the fetial priest, who

patratus,

patrocinium, I, n. [ patrocinor ], joro^ec^ztm, advocacy, defence, patronage : orbis terrae cuius patrocinio civitas plurimum utebatur, S. utraque factio Macedonum patrociniis utebatur, N. : voluptas plurimorum patrociniis defenditur causa patrocinio non bona peior erit, 0. In judicial pro: :


patrocinor
ceedings, a defence^ 'pleading patrocinia aptum aequitatis
:

: ; ::

588
dicendi genus ad

pauper
pugna
inter paucas

:
:

nently, extraordinarily:

me-

faeneratorum, L.

patr5cinor, atus, ari, dep. [patronus], patron, afford protection, defend, s^ipport.
dat.
:

With
pa-

to be

indotatis, T.
ae, /. [

patrona,
troness
:

patronus

],

protectress,
:

morata, L. Hector, in paucis Alexandre earns, Cu. Plur. n. as subst., a few things, little, a few words : pauca monere, briefly, S. paucis te volo,> T. pauca refert, V. pauca respondere, H. cetera quam paucissimis absolvam, S.

te raihi

patronam

capio, T.

lex sociorura

populi R. patrona.

patronus, I, m. [pater], a protector, defender, patron : nefas est deserere patronos, Cs. : plebis,
patroni civitatis, Cs. coloniae. The foi-nier master (of a freedman), C. defender, advocate, pleader : si patronus huic causae constitueretur I'oederum ac foederatorum iustitiae: Qui modo patronus nunc cupit esse cliens, 0.
L.
:
:

(not paull-), adv. [paulum], by little by degrees, gradually : paulatim Germanos consuescere Rhenum transire, Cs. licentia

paulatim
little,

and

V. vitia exuere, In. circumfusa multitudine, L. paulatim ex castris discedere, a few at a time, Cs. paulisper (not paull-), adv. [ paulum + per ], for a little while, for a short time: paulisper mane, ab rege sustentati, S. lectica paulisper deT.
crevit, S.
:

adnabam

terrae,

patruelis, er, child of a

e,

adj. [patruus], ofafatlier's broth-

posita intermittere proelium, Cs. paulisper, donee, etc., L.


:

sedit tacitus

father''s brother (cf.

consobrinus):

frater noster cognatione patruelis, amore germanus, by blood my cousin, my brother in affection. Of a cousin, of cousins : patruelia regna, i. e. of

paul5 As abl. of
by a

(not paull-), adv. \abl. n. of paulus]. difference in expressions of comparison,


:

Danaus, 0.
1.

dona, i. e. the arms of Achilles (paternal cousin of Ajax), 0.


:

patruus,

1,

lunius, patruus pueri: tutor et patruus: qui dedit tribus patruis censor, reprover : pertristis: ue aconita, lu. sis patruus mihi, H.
( cf.
:

paternal tmcle

m. [pater], a avunculus )

father'' s brother,

little, a little, somewhat : liberius paulo civis hand paulo melior, quam, etc. paulo magis adfabre factus paulo longius processerant, Cs. quae paulo ante praecepta dedimus post paulo, just verba paulo nimium redundantia pauafter, S.
: :
:

locum, Cs. In gen., a little, somewhat: paulo qui est homo tolerabilis, T. paulo consilia paulo salubriora. processerant, S.
lo ultra
: :

eum

2. patruus, adj. [ 1 patruus ], of a fatherh brother, of an uncle : patruae verbera linguae, an uncle's, H. ense cadit patruo, 0.
:

paulul5

(not paull-), adv. \abl. n. of paululusj,

by a little, a little, somewhat : si nequeas paululo, at quanti queas, at a trifling price, T, paululo
:

patulus,
concliis, etc.
i.

adj. [

open, open, wide:


:

2 PAT- ], spread out, standing pina duabus grandibus patula


: :

deesse.

aures, H. fenestrae, 0. latitudo, open highioay, Ta. Spread out, spreading, extended, broad, wide : rami f agus, V. pectines, H. lacus, 0. plaustra, V. canistra, 0. area, lu. Fig., open to all, common: orbis, tlie beaten round, H.
e.

the

paululum (not paull-), adv. [paululus], a little, a very little, somewhat: concede istuc paululum, mente paululum inminuta, S. T.
:

paululus
little,

rit,

(not paull-), adj. dim. [paulus], very very small: si paululum modo quid te fugevia, L. equi hominesque paululi et graT.
:

ciles, L.

As

siibst. n.,

paucitas,

atis, /. [

paucus
:

],
:

a small number,

pecuniae, T.

a little bit, trifle : paululum paululum compendii facere.


[paulus], a
little,
:

fewness, scarcity, paucity : mira uti raultitudinem paucitas superaret, S. legionem propter paucitatem despiciebant, Cs. araicorum paucitatem
: :

paulum (not paull-), adv.


:

some-

what : concede paulum istuc, a little way, T. paulum a fuga aberant, S. supra eum locum, Cs.
:
:

paulum aspectu conterritus haesit, Y. dififerre eorum insignem facere, L. praelabitur ante, a little before. paulum adj. dim. (pauculus), [paucus], very few, veiy
only pilur. : loquitor paucula, T. pauculos dies esset.
little ;
:

ut

ibi

comp. and sup. [PAV-], fexc, little : in diebus panels Chrjsis moritur, T. his paucis diebus, a few days ago : causae paucorum
adj. with
: :

paucus,

paucis hominibus familiariter utens), H. : ne pauciores cum pluribus manum con sererent, S. tibia simplex foramine pauco, H. Plur. m. as subst.,few, a few: ut poena ad paucos perveniret: calumnia paucorum, S. The few, select few : paucorum potentia, S. paucorum indicium. ^Es p., in phrases with in or inter, especially, emi:
:

hominum (i. e.

paulus (not paull-), adj. [PAV-], little, small paulo sumptu, T. As subst. n., a little, trifle: quasi vero paulum intersiet, T. supplici, T. lucri, T. paulum huic Cottae tribuit partium, allotted a small part of his defence : ubi paulum nescio quid superest, In. post paulum, in a little while, Cs.

with comp. and sup. [PAY^, poor, not wealthy, of small means : homo quae ex pauperrimo in patria honeste pauper vivit, T. dives factus horum Semper ego optarim pauperrimus esse bonorum, H, aquae, H. As siobst. m., a poor man : Pauperis eat numerare pecus, 0.

pauper,

peris, adj.


pauperculus
quod

: : :

pecco

: : :

589

aeque, H.

are, freq. [ paveo], to tremble, pavit5, pauperibus prodest, locupletibus Of things, qxiake, be fearful: prosequitur pavitans, V. To pauperiorum turbae, 11. poor^ scanty^ inconsiderable^ small, meagre : paupe- have a chill, T. ager, Tb. et carmen vena ris tuguri culmen, V. pav5, onis, m., a peacock : cauda pavoni do-

Aeque
:

],

pauperiore Suit, 0.

pudor, Ph.
[

nata.

Eaten as a
oris,
:

delicacy, H., lu.

pauperculus,
little :

anus, T.

dim. mater, H.
adj.
,

pauper

poor, poor

pauperies, ited means : hinc

ace. f. [

pauper

],

pofverty, lim-

abii
:

propter

pauperiem, T.
pati,

pauperiem perferre, V. munda, H.

pauperiem

H.

im-

pauper5,
rob, deprive
:

are [pauper], to impoverish, te cassa nuce, H.


,

atis, /. [pauper], poverty, small m^aTis, moderate circumstances : paupertas probro haberi, S. patientia paupertatis. Need,want, indi-

paupertas,
:

gence : Paupertas mihi onus visumst, T.

infelix, lu.

atque paces penes paucos erant, S. P e r s o n., the goddess of peace. Peace, H., 0., N. Concord, tranAs cus], very little. quillity, peace, hannony : videndum est cum omniremnant : Nummorum, T. busne pax esse possit, an, etc. suscipienda bella, pavefactus, adj. [paveo+f actus], in terror, ut in pace vivatur bello ac pace, both in war and dismayed, alarmed : ego, 0. pectora, 0. in peace, L. in pace, H. in media pace, L. paces ere [4 PV-], to be struck with bonae, i. e the blessings of peace, H. Of the gods, paveo, pavl, fear, be in terror, tremble, quake with fear, be grace, favor, pardon, assistance: ab love Opt. Max. quaeres, pacem ac veniam peto pacis deiim exposcendae afraid, be terrified: mihi paveo, T. quando iterum paveas, H. incerto voltu pavens causa, L. exorat pacem divom, V. -46?. with a admiratione paventibus cuuctis, possess, pron. or gen., by the good leo.ve, by pe)'misadcurrit, S. speque metuque, 0. seized with astonishment, L. sion, with all respect to : pace quod fiat tua, withhoc serraone, i. e. express their fears, lu. mulieres out offence to you, T. pace horuin dixerim hoc omnia pavere, S. noctem paventes, G. poet. Par- pace dicam tua: Claudi pace loquar, L. As an thum, H. casum, Ta. saturam serpentibus ibin, exclamation, joeace.' silence! enough!: capillus paslu. ad omnia, L. Id paves, ne ducas tu illam, sus prolixe pax T. Dominion, empire : papavetque Laedere umbras, 0. numerare pla- cem nostram metuere, Ta. Pig., of the mind, T. gas, Ta, venae pavent, shudder, Ta. peace, tranquillity : pax animi, sleep, 0. mentis, temperantia pacem animis adfert. Of things, ere, inch, [paveo], to begin to 0. pavesc5, peace, rest, quiet : fiumen cum pace delabens, H. bellum, Ta. fear, be alarmed: omni strepitu, S. pacem voltus habet, is tranquil, 0. pavide, adv. [ pavidus ], xoith fear, fearfully, peccans, ntis, adj. [ I\ of pecco ], sinful, full timorously : f ugere, L. pavidus, adj. [ paveo ], trembling, quaking, of sin : immortalitas. Plur. n. as subst., offenders, sinners : ad officium peccantes redire cogere, N. fearfid, timid, timorous, s?iy : raatres, V. lepus, H. aves, 0. ex somno mulier, startled out of her peccatum, i, n. [pecco], afaxdt, error, mistake, oppidani pavidi, ne iam facta in urbem transgression, siji: pro huius peccatis ego supplisleep, L. offensionum, cium suif eram ? T. si peccato locus esset, S. via esset, etc., in terror lest, etc., L. ad omnes suspicion es, Ta. Neut. as adv. Ta. peccatum est patriam prodere stultitiae paucis pavidum blandita, timorously, 0. Making timor- verbis tria magna peccata, bhmders : peccatis poeous : metus, 0. nas aequas inrogare, H.

pausia,

ae,/.,

a superior kind of olive, V.


subst. n.,

m. [4 PV-], a trembling, quaking, shaking, terror, anxiety, fear, dread, alarm: pavor sapientiam omnem mi exanimato expectorat, Enn. ap. C. pavor ceperat milites ne mortiferum esset volnus, L. corda stravit pavor, V. pavore deposito, 0. captae urbis, panic, L. haurit Corda pavor pulsans, trembliiig expectation,^ Plur.^ Ta. P evB on., the god of fear, L. pax, pacis, /. [ PAC- ], a compact, agreement, treaty, peace, treaty ofpeace, reconciliatioji : cum eis facta pax non erit pax maritiraa pro empta pace bellum intulerunt pacem petere, Cs. pangere, L. Nulla dies pacem banc rumpet, V. iura, bella
: :

pavor,

pauxillulus,

adj. dim. [pauxillus, dim. of pau-

little

bit,

trijling

pavimentatus,

adj. {jpa.vimQ.nixxwi], furnished

peccatus,
pass
:

us,

m. [pecco], a failing, fault,

tres-

with a pavetnent, paved : porticus.

in manifesto peccatu teneri.

pavimentum,
beaten firm,
extitisse, Cs.

i,

n.

[pavio], a
:

level

surface
:

hard floor, pavement : facere mero palma ex pavimento Tingere pavimentum, H.

are, to miss, mistake,

pavio,
ram.

avi (peccaris for peccaveris, Pr.), atus, do amiss, transgress, commit a fault, offend, sin : quid peccavi ? T. : alius magis alio vel peccat vel recte facit : plura in hac re, T.

pecco,

ire [4

PV-],

to beat, strike

ter-

multa

alia

te peccavi

tantumdem idemque, H. si quid in quod in eo (Valerio) peccandi Germa:

pecoroBUS

: ::

pedes
peculium,

: :

590

nis causa non esset, Cs. : in servo necando peccatur libidine, lu. ne Peccet (equus) ad extremum E s p., of impurity, to ridendus, break down, H.
: :

go astray, be licentious : peccare docentes historiae, H. inlecebrae peccantium, Ta.


:

n. [ pecu ], property : cupiditas I, cura peculi, i. e. anxiety for gain, H. Private property, separate estate: fill, L. cuftis augere peculia &qv\\s, fees, lu.

peculi:

pecor5sus,
tia,

adj. [pecus], rich in cattle : Pala-

Pr.
inis,

pecunia, ae,/. \^ec\x\, property, riches, wealth: pecuniara facere, accumulate : ut pecunia fortunisque nostris contentus sit ea (i. e. pecora) pecunia
illis

pecten,

m. [PEC-], a comb (for the hair)


:

est, L.
:

Money
:

digitis inter se peetine deducit pectine crines, 0. TJie reed, sley (of a iimctis, i, e. interlocked, 0. arguto percurrens pectine telas, V. loom ) rake: peccomb, card, heckle (for wool), lu. instrument for striktine verrit huraum, 0. ing the strings of the lyre: eburnus, V., lu. Dum canimus sacras alterno pectine Nonas, i. e. in diskind of shell-fhh, scallop, H. tiches, 0.

An

publica certa, credita nobis a civitatibus pecunias conferre ad statuas gravi faenore occupare conlocatam habere dare mutuam exige pecuniam a civitatifunesta, lu. pecuniarum repetundarum bus reus, of etnbezzlement, S. : mutuas pecunias faenore quaerens, L. Et genus et formam regina pecunia donat, i. e. supplies all defects, H.
: : : :

Pecuniam neglegere, T. a specified sum : pecuniam cogere


:

pexi, pexus, ere [PEC-], to comb : pexo caesariem, H. barbam, lu. ferum (cervum), V. ipsa comas pectar, 0.

pect5,
:
:

capillo

ary

adj. [pecunia], of money, pecuniindicium rei pecuniariae socius, in a money matter: praemia rei pecuniariae, in money, Cs.
:
:

pecuniarius,

pectus,

oris, n.

[PAC-], a

breast, breast-bone:
:

pecuni5sus,
rich, wealthy
:

adj.

pectore in adverse ensem Condidit, V. in pectus cadit pronus, 0. : latum demisit pectore clavora, H. esse vincto pectore, ut gracilae sient, tightThe stomach: reserato pectore, 0. The laced, T.
:

mulier

with sup. [pecunia], moneyed, homo pecusenectus, Ta.


:
:

niosissimus.
1.

pecus,
:

pecoris, n.

[PAC-],
:

cattle (all do:

breast, heart, feelings, disposition

amari toto pec:

metus insidens pectoribus, L. laeta deae permulsit pectora dictis, V. Illi robur et aes triplex Circa pectus erat, H. mollities pectoris, tender-heartedness, 0. vita et pectore puro, co7iscience, 27ie soul, spirit, mind, unH. pectora casta, 0. derstanding: de hortis toto pectore cogitemus quod verbum in pectus lugurthae altius dcscendit, novum in Bruti pectore ingenium, L. nova S. oculis ea pectoris pectore versat Cousilia, V. memori referas mihi hausit, the mind's eye, 0. pectore cuncta, H. deus quern clausum pectore character, habebat, i. e. loho inspired her, 0. mihi heart, person : cara sororum Pectora, V. Thesea pectora iuncta fide, 0.
tore
: : :

mestic animals kept for food or service) pabulum equinum, a stud, Y. pecoris, S. setigerum, the bristly herd (i. e. of swine), 0. deus pecoris, i, e. Ignavom f ucos pecus a praesepibus Fail, 0. Of sheep, a fock : Baarcent, i. e. the drones, V. An animal, head latu pecorum sonant ripae, V. of cattle ( poet. ) pecus magnae parentis (of a Of persons, cattle: metum et young lion), 0. dominae pecora, Ct. venale, lu. turpe, H.
: :

2.

pecus,

udis {plur. ace, once pecuda, C), /.

[PAC-], a head of cattle, beast, brute, animal, one of a herd: pecudes pictaeque volucres, land aniquantum natura hominis pecudibus mals, V.
:

Only (pecu), n. [ PAC- ], cattle, large cattle. plur. nom. and ace. : pecua captiva praeter equos, L. pecua relinquuntur, i. e. the pastures.
:

antecedat, domestic animals. sheep: balans, lu. pecus Athamantidos Helles, i. e. the Ram, 0. Of a person, a beast, brute: stuporem hominis vel dicam pecudis attendite : aurea, Ta.
:

pedalis, e, adj. [pes], of the size of a foot : sol mihi videtur quasi pedalis, afoot in diameter : in
latitudinem trabes, Cs.

pecuarius,
raising.

As

adj. [pecua],
subst. m.,
:

diligentissimus

of cattle: res, cattlea cattle-breeder, grazier damnatis aliquot pecuariis, i. e.

pedarius,

adj. [pes],

farmers of public pastures, L. As subst. n.plur., As subst. f. ( sc. ars ), cattleherds of cattle, V. breeding : pecuaria relinquitur.

seuatores, senators

of the foot, at the foot of no eminence, who voted as

followers of others, Ta, senatores), C,

Plur. m. as
:

subst. (sc.

peculator, oris, m. [peculor], ?i embezzler, peculator, C, Ta. peculatus, us, m. [peculor], an embezzlement,
peculation
:

itis, m. [pes], a foot -traveller, walker: pedes ^ncedat, on foot, L. cum pedes iret in hostem, V. pedes per nives ingredi coepit, Cu. foot-soldier: ne quem peditem ad conloquium

pedes,

si

aerari, S.
e,

peculatus damnari.

peculiaris,
erty, one's

adj. [peculium],

of private prop-

own, proper, special, peculiar : tuus testis Extraorvestra patria peculiarisque res p., L, dinary, special : edictura.

adduceret, Cs. tria milia et septingenti pedites Siytg. collect., foot-soldiers, inierunt, infantry, L. fantry : occiso pedite nostro, S. cum pedes concurrit, L. in pedite robur, Ta. equitum peditumque prolem describuuto, of Jwrse and foot, i. c. tlie
: :

pello

"

pedester
whole people: omnes cives tesque, L., H.

591
equites pedi-

Romani

oldest settlers

UeXaayoi, the Pelasgians, Pelasgi, orum, m., 27ie Greeks, V., 0. of Greece, V.

on foot, pedestriscutum, copiae, infantry: exercitus, N. an, C. of a foot-soldier, L. acies, V. On land, by land: itinera, the roads pedestres navalesque pugnae Fig., not elevated, not versified, in by land, Cs. Plain, common, prosaic : prose: historiae, H. sermo, H. musa, H. pedetemptim (-tentim), adv. [pes+terapto], step by step, slowly: pedetemptim et sedato quaerendis pedetentim vadis in iiisu, Pac. ap. C. terram evasere (ekplianti), L. Fig., by degrees, gradually, cautiovdy: accessus caute pedetemptimque omnia diei. pedica, ae, /. [ pes ], a fetter, springe, snare iumenta velut pedica capta in glacie, L. gruifcus pedicas ponere, V. pedisequa, ae, /. [pes+SEC-], a female attendant, waiting-woman, handmaid: ad pedisequas Fig.: iuris scientiam eloquentiae accedo, T. tamquam pedisequam adiunxisti. pedisequus, I, m. [pes+SEC-], a followei- on foot, footman, servant, page, lackey : clamor pedisequonim nostrorum. peditatus, us, m. [ pedes ], foot - soldiers, foot, peditatum infantry : civera peditatu instruere

pedester,
:

tris, tre,

adj. [pes],

pelex, see paelex. pelicatus (paeli-),


mistress,

us, m., the relation

of a
ferre:

concubinage:
acis, adj.

matris

pelicatum

pelicatus suspitio.

pellax,

[per

+1

LAC-],

seductive, de-

ceitful : Ulixes,

V.

pellecti5, onis,/. [pellego], a perusal.

pelleg5, see perlego.


(pellicatus), see pelicatus.

pellicio or perlici5, lexl, lectus, ere [see 1 LAC-], to allure, entice, inveigle, decoy, coax, wheedle senem per epistulas, T. mulierem ad se populum in servitutem, L. maiorem partem sententia:

rum

sale tuo,

won

over.

pellicula, ae,y. dim. [pellis], a small skin, little hide: haedina: furtivae aurum Pelliculae, i. e. i/ie
golden
fieece, lu.

Pro
:

v.: pelliculam

curare, to

coddle oneself, H.

skin, hide, felt, pelt : rugosa caprina pelles pro velis, Cs. fulvique insternor pelle leonis, V. deformem pro Pro v.: Detrahere pelcute pellera aspice, lu. Introrsum lem, i. e. to expose one's real nature, II. tiirpis, speciosus pelle decora, with a showy outcogere, Cs. in propria pelle quiescere, to rest contentside, H. Tanned hide, leather, skin : rupta calceus ed, H. pedo, pepedi, peditus, ere, to break wind, H. pecore compulse pellium P. perf. n. as subst. Ct. alter Pelle patet, lu. nomine, to obtain leather (for shields) pes in (pedor), see paedor. In the phrase, sub pedum, i, n. [ pes ], a shepherd''s crook, sheep- pelle natet, in the shoe, 0. pellibus (because the winter tents were covered Iwok, V. with skins ), in winter tents, in camp, C, Cs. Pegasus (-Os), i, m., UriyaaoQ, in fable, a leathern sandal-tie, shoe-latchet, H. constellaa winged horse of the Mioses, afterwards pellitus, adj. [pellis], covered with skins, clad Plur., of swift messengers, C. tion, H., 0. pegma, atis, n., := TrijyiJia, a fixture of boards, in skins : oves, i. e. of very fine loool (protected by E s p., of the ancient In a theatre, a covering of skins ), H. bookcase, book-shelf: tua pegmata. Sardinians Sardi, L. testes, i. e.from Sardinia. a movable platform, stage machine, Ph., lu.

pellis,

is,
:

f, a

(ranae), Ph.

peiero, periero, or permr5,


[per+iuro],
to
:

avi, atus, are

swear falsely, perjure oneself: verqua re periuras ? H. Hie putat bis conceptis esse deos, et peierat, lu. ius peieratum, a false periurati dii, o fended by perjury, 0. oath, H.
: :

strike,
:

peior, us, adj. comp. ; see 1 malus. peius, adv. comp. ; see male. TrtXayioc, ^/ tl^^ pelagius, adj., cursus, Ph.

sea, sea-:

pelagus,
open
sea,
i.
:

1,

n.,

= TTtkayoQ, the sea


:
:

f ervit aestu

pelagus, Pac. a p. C.
pelagi,

pelagus tenuere rates, the V. Commisit pelago ratem, H. rector pelago premit arva soe, Neptune, 0.
:

nant i,^oo(/,Y.

pelamys,
fish, lu.

ydis, /.,

irrjXaixig,

a young tunny-

pell5, pepuli, pulsus, ere [1 PAL-], to beat, knock, push, drive, hurl, impel, propel : fores, pueri pulsi ter pede terram (in the tripuT. dium), H. nndique magno Pulsa domus strepitu, To drive out, dHve away, thrust out, expel, H. banish, repel, drive back, discomfit, rout : qui armis pulsus est hostes pelluntur, Cs. exsules tyrannoruni iniuria pulsi, banished, L. in exsilium pulomnes ex Galliae sus lapidibus e foro pelli finibus, Cs. : istum ab Hispania ilium ab ea, T. possessores suls sedibus patria, N. regno pulpudendis Volneribus pulsus, i. e. shamesus, H. To rout, put to fiight, fully wounded iifiight, V. discomfit : exercitus eius ab Helvetiis pulsus, Cs. To strike, set in motion, impel: sagitta pulsa manu, Y. nervi \i\x\^\, struck : lyra pulsa manu, played, 0.: classica, Tb. Fig., to strike, touch.
:


pelluceo


penetralia

: : :

592
referunt
in sententiis
:

mom,

affect,

impress:

Ille

canit, pulsae

ad sidera

valles,

V.

acriter

raentem sensumve
:

species utilltatis pepulit eum : iuvenem nullius forma pepulerat captivae, L. pulsusque recesseHaec ubi dicta Agrestem (murem) rat ardor, 0. To drive out, drive away^ bayiish, pepulere, II. expel : maestitiam ex animis quo tibi nostri Pul-

sus araor

ivhat has become


:

of your

love

for me ^
vis

V.

glande famera, 0.
:

teeta,

quibus frigorum

pelleretur

tenebras, 0.

p>elluce5, pellucidus, see perluc-.

pel5ris,

idis,

f,
H.

= irtXiopig,

a large

sJiell-flsh,

the giant miissel,

omnium civium famara nostram pendere De te pendens amicus, devoted to you, H, ex te tota pendebat, Ct. tyrannus. Cum quo fatum pendebat amici, lu. Of the attention, to hang, give close attention, be absorbed, gaze fixedly : (Dido) pendet iterum narrantis ab ore, V., 0. To be suspended, be interrupted: pendent opera interrupta, Y. To be in suspense, be uncertain, hesitate, be irresolute, be perplexed: animus tibi pendet ? T. nolo suspensam plebem obscuri spe pendere pendeo animi exspectatione Corfiniensi soUicitis ac pendentibus animi, L. pendebat adliuc belli fortuna, was in doubt, 0.
:

pelta, ae,/.,

a half-moon, pelt,

a Thracian
TrkXrr],

light shield,
shield, L,,

shaped

like

V, 0.

peltastae, arum, m.,

TrfXratrrat, soldiers

armed with
pelvis,

tlie

pelt, peltasts, L.,

N.

peltatus,
is,

adj. [pelta], alined with the pelt, 0. /. [PLE-],

a basin,

laver, lu.
cella.

p)enarius, adj.

[Tpenus'j,

for prrovisions :

Penates, ium, m.[l PA-], the Penates, guardian gods of the family, household gods : vos Penates patriique di, V., H., 0. deos penatis salutatura doraura Devortar, T. aedes deorum Penatium, L. dwelling, home, hearth (cf. Lares) a suis dis penatibus eiectus nostris succede penatibus horegis, 0. uxoris, Ta. suos penates respes, V. pendulus, adj. [PAND-], hanging, hanging flammis adolere penatis, the hearth, V gere, Ta. down, pendent : collura, H. libra, 0. tela, 0. certos novere penatis, cells (of bees), Y. F i g., doubtful, uncertain, hesitating : dubiae spe I>enatiger, era, erum, adj. [ penates GES-], pendulus horae, H. carrying the household gods, 0. (pine), see paene. ere [PAND-], to hang, I>ende5, pependl, penes, praep. with ace. [1 PA-], with, at the Jiang down, be suspended: sagittae pendebant ab umero pendebant molles super era capilli, 0. house of (only Avith ace. of pers. ; sometimes after its case) istaec iam penes vos psaltriast ? T. teluni summo clipei umbone pependit, V. chlapenes accusatorem fuisse: penes quem quisque mydemque, ut pendeat apte, Conlocat, hang becomingly, 0. ego plectar pendens, s?tall be stining sit, Cs. mentis causa malae est penes te, lu.
:

pend5, pependi, pensus, ere [PAND-], to suspend, weigh, weigh out : pensas examinat herbas, 0. 2h weigh out in payment, pay, pay out : stipendium quotannis, Cs. pecuniam Pisoni populo mercedem, lu. Fig., to pay, suffer, undergo: mihi tergo poenas, T. poenas temeritatis satis pro temeritate unius hominis suppliciorum pensum esse, L. capitis poenas, 0.^ To weigh, pcnider, consider', delibei'ate upon, decide: eam (rem) penditote in philosophia res spectatur, non verba penduntur, 7b value, esteem, regard : quem tu vidisse beatus Non magni pendis, H. Quae dico parvi pendunt, esteem lightly, T. nili, care nothing Intrans., to weigh, for, T. non flocci pendere, T. be heavy: talentum ne minus pondo octogiuta Romanis ponderibus pendat, L.

T. pendebit fistula pinu, V. trabe pependit onus, 0. inter merces, be exposed for sale, Pb.: Omnia sunt hominum tenui pendentia filo, i. e. are held by a frail tenure, 0. To hang in the air, be suspended, float, hover, overhang: Nunc scopulu^ raucis pendet adesus aquis, Hi summo in fluctu pendent, Y. Dumosa 0. pendere procul de rupe videbo (capros), Y. olor uiveis pendebat in aere pennis, 0. litus, quod pendeat, overhangs, 0. To hang about, loiter, tarry, linger : nostro in limine, Y. To hang down, be flabby, be flaccid, be weak, have no strength:
: : : : : :

up and flogged,

E F

ill the possession of, in the power of, belonging to, resting with: quae (culpa) te est penes, yours, T. agri, quorum penes Cn. Pompeium indicium debet esse ius et iraperium eius (regni) penes vos esse, S. usus, Quem penes arbitrium est loquendi, H. penes te es ? master of youri

g.,

with,

self? H.

penetrabilis, e, adj. \yi%netvo\, penetrable, vulnerable: corpus nullo telo, 0. Fierciiig, penetrating : Boreae f rigus, Y. fulmen, 0.
:

penetralis,

e,

adj. [j^exiQivo], piercing, penetrat-

ing, inward, inner, internal, interior; innermost:

pendere lacertos, 0. Pendentes genas aspice, lu. F i g., to hang, rest, depend, be dependent : quoniara opes eius ex patre suo penderent, S. : ex alterius voltu ac nutu, L. spes pendet ex fortuna ex quo verbo tota causa pendebat vectigolia perlevi saepe momento fortunae pendere:
fluidos

adyta, Y. : foci. As subst. n., an inner part, intei'ior, inside space, inner room : penetrale urbis, L. Usu. plur. : fausta (of the palace of Augustus), H. in ipsis penetralibus (Britanniae), Ta.

veterum
0.

veg\xxn,innei'
i.

Yestae,

c.

the

chamba's,Y magni amnis, poeVs sanctum, H.


. :


penetro
penetro,
:


avi, atus, are

: :

per nem (i. e. the death of her third Rent, rental, lu.

: :

593
to

[penus-M TER-],
:

husband).

sub terras: ad ipper angustias sos (deos) in castra hostium, L. penetrat vox ad aures, 0. in 80, thiis far, N. earn speluncam penetratum cum signis est, L. mediae cryptam lUyricos sinus, press into, V. Suburrae, lu, F i g., to pierce, sink, enter, penetrate: Romuli animus in templa penetravit: in animos ad sensum iudicis quo non ars penenihil Tiberium magis penetravit, quam, trat ? 0.
ento'y penetrate, betake oneself:
:
:

out,

are, freq. [ penso ], to weigh pensito, av!, pay: vectigalia nobis: praedia, quae pensi,

tant, i. e. are taxable. Fig., to weigh, ponder, consider: (consilia) pensitanda, L. saepe pensitato, an, etc., after often considering, Ta.
:

etc.,

i.

e.

impressed, Ta.

[pendo], to weigh, aurum, L. pensari eadem trutina, i. e. judged by tke same standard, H. To counterbalance, contrast, compare: adversa secundis, L.:
avi, atus, are, freq.
:

pens5,

weigh out

penicillus, i, m. dim. [peniculus], a painter^s brush, hair-pencil : luctuni penicillo imitari: pingere coloribus tuis, penicillo meo, i. e. style.

virtutibus vitia, L.
requite
:

To
:

compensate, recompense,

peniculus,
penis,

T,

m. dim. [penis], a sponge, T.

peninsula, see paeninsula.


antiqui peLust, wantonness, dissi'pation : ganeo, manu, ventre, pene bona patria laceraverat, S.
is,

m.,

nem

vocabant.

The penis, C, H.,

tail (old)

caudam
lu.

exigua turis impensa beneficia, Cu. transmarinae res quadam vice pensatae (sc. inter se), L. volnus volnere, 0, To pay, atone for: laudem cum damno, 0. nece pudorem, 0. To weigh, ponder, examine, consider : ut factis, non ex dictis, amicos pensent, L. animi consulta,Cu.
:

pensum,

i,

n. [P. n. of

pendo], wool weighed


:

out to a slave

for a day^s spinning, allotment of

penite,

adv. [penitus], 'profoundly, Ct. adv.

penitus,
fossa,
:

within, into the inmost part

[PA-], inwardly, deeply, far : saxum excisum de: : :

V. penitus terrae defigitur arbos, V. pepenitus nitus ad extremes finis se recepisse, Cs. mare retibus penitus in Thraciam se abdidit, N.
scrutare, lu.
deptJis

Fig.,

deeply,

far

within,

from

the

: opinio tarn penitus insita, so deeply rooted: periculum penitus in venis rei p., in the very heart: demittere se penitus in causam. Through and through, thoroughly, completely, wholly, progard for anythiyig, S. foundly, entirely, utterly : supercilia abrasa repensus, P. of pendo. ligionem sustulisse ? pernoscere animorum motus dilecta, H. rogare, heartily. (penula, penulatus, penultimus), see paen-. penna, ae, /. [PET-], a feather, plume (on a penuria ( paen- ), ae, /. [SPA-], want, need, bird often confounded with pinna) pennarum scarcity, destitution : victus, H. edendi, V. rerura rum nitor, Ph.: maduere graves aspergine necessariarum, S. frumenti, L. virorum fortium pennae, 0. Plur., a wing : quatere in aere, 0. alcuius generis (amicorum) argenti, L. pennis coruscant, V. (al. pinnis). feather (on penus, m.,f., or n. [PA-], a store of food, an arrow): per iugulura pennis tenus acta sagit- provision, victuals: in cellulam penum omnem ta est, 0. felicibus edita pennis, i. e. with a happy congerebam, T. est omne, quo vescuntur homiomen from the flight of birds, Pr. Sing, collect., nes, penus portet f rumen ta penusque, H. Ionthe wings : Penna latus vestit, 0, gam penum struere, V. pennatus, adj. [jQQnwdi], furnished with wings, peplum, l,n., TTSTrXoQ, an outer robe, robe of winged: serpentes, 0. state, mantle (of a woman): Iliades peplum fere(penniger, pennipes), see pinni-. bant (of Athene), V.
:
:

wool: nocturna carpentes pensa puellae, V, famulasque ad lumina longo Exercet penso, V. pensa manu ducunt, lu. Fig., a charge, duty, nominis familiaeque, L. office : meae diligentiae Weight, consideration, scruple, importance (only gen. of price) nihil pensi neque moderati habere, i. e. practise no reverence or self-control, S. neque id quibus modis adsequeretur, quicquara pensi habebat, i. e. had no scruple, S. sed illis nee quid dicerent, quicquam umquam pensi fuisse, they never cared at all, L. quibus si quicquam pensi umquam fuisset, non, etc., had they ever had re-

Penninus
pennula,
pensilis,

(Peni-), see Poeninus.

see pinnula.
e,

adj. [
e.
:

pensile: plumae, i. hung up to dry, H.

hanging, pendent, cushions of down, lu. uva, horti, i, e. on arches, Cu.


:

PAND- ],

pensid,
instalment
:

onis, /.

[PAND-], a paying, payment,


:

tribus pensionibus solvi, L. tua coniunx nimium diu debet populo R. tertiara pensio-

per, praep. with ace. [ 1 PAR-]. I. In space, through, across, through the midst of, from side to side of, traversing : itinera duo, uuum per Sequanos alterum per provinciam, Cs. qui per a^ros fluit it hasta per tempus utrumque, V. per medics hostis evasit, L. TJirough, over, throughout, all over, along, among : per totam Italiam, S. per omnis partis provinciae per viam, along, L. aegro per mantis tractus servatur, /rom hand to hand,
. . . : : : : : :

38


pera
Cs.
:

: : :: :

peranguste
peractiS,
the last act
onis, /. [perago],

: : :

594

per domos,/rom home to passim per lierbam Corpora fusa, V. iraperium per omnis in orbern ibat, ivent ai'ouud, per alia atque alia pavida consilia trepidans, L. from one place to another, L. Transtra per et reWith 07'a, oculos or aurls, before, to : inraos, V. cedunt per ora vestrum, S. traducti per hostium vestras per auris ire, V. II. In time, oculos, L. through, during, for, throughout, in the course of: per eos forte per triennium per hosce annos At, at the time of, during: per idem dies, L. tempus per meridiem, at noon, L, per ludos, L. per infrequentiam comitia perfiper lunam, V. per tempus, at the right time, T. III. ciunt, L. Of agency, through, by, by the hands of, by the agency of: quae comperta sunt per me per homines explorare, S. per procuratores agere quo
invitati hospitaliter
:

a completion:
fabulae,

sei.

home, L.
:

nectus aetatis est peractio

tamquam

e.

of life's drama.
sharply, with

peractus, F. of perago. peracute, adv. [peracutus], very


great keenness
:

moveri: queri.

per-acutus,
i

g.,

adj., very clear, penetrating : vox. very acute, very penetrating : homo oratio.
:

per - adulescens,
homo.

entis,

adj.,

very

young

per-adulescentulus,
m,an, N.

I,

m. dim., a very young


uniformly : hoc
terna milia peve-

per-aeque,

adv., quite equally,


:

peraeque in omni agro reperietis raeque in singulos mensTs, N.

per populum R. steoccidebantur? per quos? et a quibus? tisse, L. With by whose hands, and at whose histance? pronn. reflex., in person, alone, of oneself : milites homo qui per se de concilianda pace egerint, Cs. per se cognitus, by his own merit : per me tibi obRestrictive, stiti, single-handed : per se solus, L. by, for, as far as regards: per me vel stertas licet, / donH care if: per me isti pedibus trahantur si per suos esset licitum, N. IV. Of means or manner, through, by, by means of: id a te per litteras per litteras vates per avis consulti, L. petere Through, by, under pretence of, by certior fit, S. per causam the pretext of: nos per fidem fallere exercendorum remigum prodire, Cs. per Caecilium Sulla accusatur, in the name of : per speciem alienae fungendae vicis suas opes firmavit, L. Through, by, for the sake of, on account of, with a view to : cum per aetatem nondum auderera, etc. Esp., in oaths and adjurations: si per pluris deos iuret, by : per tuam fidem Te obtestor, T. per ego te deos oro, T. P o e t. in ellipsis per, si Intemerata fides, oro, V. Of manner, qua est in adverb, phrases, by, through, with, at, in : per vim, violently, T. per ludum et iocura, in sport : per summum dedecus, mosi infamously : ^ev iram, angrily: per commodura rei p., without injury, L. per otium, at leisure, L. per commodum, leisurely, L. per ignaviam et superbiam aetatem agere, in per turpitudinem, basely, S. inglorious pride, S. per virtutem emori, bravely, S. Per f acinus, wickedly, 0. hand per ambages portendere, not obscurely, L. per tumultum, in disorder, L,
eis amicitia esset,
:

minus cum

atus, are, to harass, disturb per-agit5, hementius peragitati ab equitatu, Cs.


,

per-ago, egl, actus, ere, to thrust through, pierce through, transfix: latus ense, transpierce, 0. To pass through, traverse: freta, 0. cum sol peregit Signa, 0. To disturb, trouble, agitate : Sempronium usque eo, ut, etc. huro.um, till persistently, Fig., to go through with, carry out, execute^ 0. concilium, finish, accomplish, complete : fabulam Cs. conata, lu. cursum, Y. iter, H. ^ouol, finish distributing, V. aevum, 0. otia, live at ease, 0. f acinus, lu. To follow to the end: reum, to prosecute to condemnation, L. causam nullo labore. To go through, go over, set forth, relate, describe, detail: postulata, L. verbis auspicia, mention, L. res pace belloque gestas, treat, L. res tenuis, tenui sermone peractas, delivered, H. Omnia animo

mecum, review, V. peragrati5, onis,


through, traversing
:

/. [

peragro

],

a wande^^ng

itinerum.

per-agro, avi, atus, are [per+ager], to wander through, travel, pass through, traverse : orbem terrarum saltus silvasque, V. F i g., ^o go through, traverse, spread, search, penetrate : qua tines imperi sunt, ea laetitia peragravit eloquentia omnes peragravit insulas orator ita peragrat per animos
:

hominum,

ut, etc.

per-altus,

adj.

very high, lofty

ripae, L.

per-amans, antis, adj., very fond : nostri. per-amauter, adv. [peramens], very lovingly:

me observant.

per-ambulS, av!, atus, are, to ramble through, go through, traverse, peramb^date : viridia. Ph. rura, H. frigus perambulat artus, ru7is through, per-absurdus, adj., very absurd. per - accommodatus, adj., veiy convenient: 0. crocum floresque, i. e. the fiower-strewn stage, H. per-amoenus, adj., very pleasant : aestas, Ta. per fore accomraodatum tibi, si, etc. adj., very large, huge: simulacra. sharp. Fig.: acris, adj., very per-amplus, per-acer, acre,
:

pera,

ae,/.,

= Tviipa, a

bag, wallet, Ph.

indicium.

peranguste,
adj., vei^y

adv.

perangustus

],

very nar-

per-acerbus,

harsh

uva gustatu.

rowly.


perangustus
per - angustus,
aditus, Cs.
:


595
:

: :

percontatio
per-celer,
celeris, adj.,

(//.,
:

vei^y

narrow

fretum

very quick, sudden

in-

via, L.

semita, Cu.

teritus.

per-antiquus,
highly becoming
:

adj.^

very ancient.
adj.^ very suitable,

per-celeriter,

adv,, very quickly, vei'y soon.

per-appositus (peradp-),
ilia

percello,
:

culi, culsus,

ere [1 CEL-], to beat

mimis.
difficidt
:

per-arduus,
perarduum
homo.
et

adj., very demonstrare. adj., very

mihi hoc shrewd:

per-argutus,

acute, very

down, throw down, overturn, upset : perculeris iam 2h strike, eos Martis vis perculit. tu me, T. deam, 0. Fig., to cast smite, hit: femur, L. down, ove)'throiv, ruin, destroy: adulescentiam.
:

To

strike with consternation, deject, daunt, dispirit,


:

per - armatus,
equipped
:

adj.,

thoroughly armed, well

discourage, dishearten : raetu perculsi, S. haec te vox nou perculit ? Mentes perculsae stupent, H.
:

exercitus, Cu.

quos pavor perculerat in


L.

silvas, di'ove in

dismay,

per-aro, avi, atus, are, to plough through, furrow : rugis anilibus era, 0. To furrow (a waxed
tablet with the style), write : talia perarans raanus, 0. : peraratae tabellae, 0.

per-cense5,

ul,

ere, to count over,

reckon

per-attente, adv., very attentively : audiri. per-attentus, adj., vei^y attentive : animi.

up, enumerate: vestra promerita numerando: omnis gentis, L. To survey, view, review, examine: 7b go over, travel through: Thessaorationes, L. liam, L. orbem, 0.

per-bacchor,
through: multos

atus, ari, dep., to carouse, revel

perceptio,
ceiving,

onis, /.

[per+CAP-], a
:

taking, re-

gathering

in, collecting
;

dies.
adj.,

perception,
notions.
:

compreliension

frugum. Fig., animi perceptiones,

per-beatus,
per-belle,
lare.

very fortunate.

adv., very prettily, very finely

simufecis-

perceptus,
served.

per-bene,
se, L.

adv., very well: Latiue loqui

Plur. (percie5,

adj. [P. of percipio], perceived, ob-

n. as subst., doctrines, rules.


,

itus, ere),

see percitus.
poet. ap.

per-benevolus, adj., very friendly : nobis. C), ceptus, ere [per-f capio], to take wholly, seize per-benigne, adv., vo-y kindly, T. per raibi entirely, take possession of, seize, occupy: neque urbenigne respondit. bis odium me umquam percipit, T. 2o take to To get, collect, obere, to drink in : lacrimas, oneself, assume : rigorem, 0. per-bibo, bibl,
:

percipi5, cepi {pluperf. percepset, old

0.

^Fig., fo

imbibe: rabiem, 0.
adj.,

per-blandus,
engaging
:

very courteous, charming,


agri

successor

oratio, L.

per - bonus,
loco res erat.

adj.,

very good

perbono

per-brevis, e, adj., vei'y short, brief, concise: orator: perbrevi tempore: altera pars per mihi brevis videtur. Abl. adv. : perbrevi, in a very short time.

per-breviter, adv., very briefly, ego nunc perbreviter attingo.

concisely:

quae

condere f ructus ubertas praemia, Cs. F i g., to perceive, observe : oculis, auribus percipi nunc minae percipiebantur, were heard, L. quae dicam, i. e. hear : ni Palamedi prudentia Istius percepset To feel: neque maiorem audaciam, Poet. ap. C. voluptatem percipi posse, etc. gaudia, 0. To learn, know, conceive, comprehend, understand, perceive: resperceptaetcomprehensa: philosophiam omnium civium nomina, knovo : nomen dicta, H. Graecum, sed perceptum usu a nostris, known.
tain
:

serere, percipere,

in percipiundis f ructibus

perca, ae,/., = TripKr], a perch, 0. ere, inch., per-calesco, calui, through, grow very warm, 0.

ere, to deck, beautify, adorn p8r-col5, colui, To honor: ere, inch., to become quae priores eloquentia percoluere, Ta. per-callesco, callul, hardened, grow callous : civitatis patieatia percal- coniugem, Ta. multos praefecturis, Ta. luerat. F i g., to grow expert: usu rerum. per-c5inis, e, adj., very courteous.
,

to be

heated

percitus, adj. [P. of per-cieo], greatly moved, roused, stimulated, excited : re atroci, T. : illud animo percito facere. Excitable: ingenium, L.

Very

per-canis,

adj.,

very dear,

much

beloved:

eis.

percommode,
ably,

adv. [percommodus], very suit:

dear, too costly, T.


vei^y caxdious.

by great good-fortune : accidit


adj.,

factum

est.

per-cautus, adj., per-celebr5,

per-commodus,
pronounce frede qua muliere

very suitable, highly oponis,/. [percon:

atus, are, to

portune :
tor],

ipsis castris, L.

quently, have often in one's

mouth
:

percontati5 (percunct-),

plurimi versus percelebrantur

percelebrata ser-

monibus

res est.

a persistent asking, questioning, inquiry : dictum non percontatione quaesitum nihil de eo

: : :

perditus

: : :

percontator
percontationibus leperire, Cs.
figure of speech, C.
:

596

derecta, ^a

As a

percursio, onis,/. [per 1 CEL], a running through, hastening over, rapid survey : animi multarum rerum.

percontator (percunct-),
tor],

oris, m. [percona persistent asker, inquisitive felloio, H.

percurso,
about
:

are, freq. [percurro], to rove

percontor

or

percunctor,

atus,
;

arl,

dep.

fiuibus nostris, L.

[per+contus, to search with a pole the form percunctor was suggested by a mistalien etymology from cunctus], to ask 2Mrticularly, question strictly,

percursus, F. of percurro. percussi5, 5nis,/, [percutio], a

beating, strik-

elicere

inquire, interrogate, investigate: percontando opinionem Sed quos percoiiter video, T.


: :

ing: capitis percussiones, beatings on the head: digitorum, snapping. As a measure of time, a beat percussiones numerorum.

nutricem, quid hoc esset, Cu. tu numquam mihi percontanti aliquid defuisti: ex anicula quanti aliquid venderet: ex his scribis quid velint pauca percunctatus de statu civitatis, S. earn quoque esse quae percunctari vellet, of her too he luished to ask some questions, L. meura si quis te percontabitur aevum, H. percontari Patrona causam consilii, Cu.

Porum an verum
rei sit, L.
:

percussor,
derer, assassin
:

oris,

m. [percutio], a

striker^

mur-

Caesaris,

C,

lu.

1.

percussus, P. of

percutio.

2. percussus, us, m. [percutio], a beating, striking : Percussu crebro saxa cavantur, 0.

percuti5, cussi

(percusti, H.), cussus, ere [per-

per-contumax,
ly

acis, adj.,

very obstinate, utter-

contumacious, T.

per-coquo,
coquit uvas, 0.

ctus, ere, to ripen

mora

per-

per-crebresc5 (-besco), brui or


inch., to

bul,

ere,

become frequent, grow prevalent, be spread abroad: quae (opinio) apud exteras nationes per:

crebruit quod cum percrebuisset crebuisset, ilium obsideri, Cs.

cum fama

per-

per-crepo,

are, to resound,

ring: locum

percrepare vocibus.

perculsus, P. of percello. percunct-, see percent-. per-cupidus, adj., very fond: tui. ere, to desire earnestly: Immo per-cupi5,

percupio,

it

suits

me

exactly, T.

and through, thrust through, pierce, transfix : gladio percussus Mamilio pectus percussum, L. coxam Aeneae, lu. non percussit locum, i. e. the right place (for a fatal blow). To strike hard, beat, hit, smite, shoot: cum Cato percussus esset ab eo, had been struck: res de caelo percussae, struck by lightning : ab imbre manu pectus percussa, V. percussis solibus, 0. \yva.m,play, 0. (lacernae) male percussae pectine, i. e. poorly woven, lu. To slay, kill: aliquera secui'i, behead: coUum percussa securi Victima, 0. F i g., to smite, strike, visit, overwhelm, ruin : percussus calamitate: percussus fortunae volnere. To strike, shock, impress, affect deeply, move, astound: percussit ?immnm, it impressed me : aniraos probabilitate amore percussus, H. f ragor aurem 2h cheat, deceive, impose upon: hopercutit, lu. minem strategemate.
to

+ quatio],

strike through

per-curi5su3,
itive:

adj., very curious,

highly inquis-

per-depso,
nis ratio
:

ui, ere, to

knead, work over, Ct. very difficult: defensio-

servolus.

per-difScilis,
,

e, adj.,

per-curo,

atus, are, to heal thoroughly, cure

amnis

transitu, L.
[ perdifficilis ],

completely: percurato volnere, L., Cu.

perdifEciliter, adv.
difficidty.

with great

to

per-curro, percucurri or percurri, cursus, ere, run, run along, run all the way, run through,
:

per-dignus,

adj.,

very worthy: amicitia.


very diligent.

hasten through, traverse, run over, pass over: curper riculo percurre (ad villam), run quickly, T. temonem (currds), along the pole, Cs. agrura Picenum, Cs. aristas, speed over, 0. pectiue telas, F i g., of Y. rima percurrit lumine nimbos, V. speech, to run over, go through, treat in succession: per omnis civitates percurrit mea oratio: partes, quas modo percucurri multas res oratione PerOf thought or curram quot villas possideat, lu. vision, to run over, scan briefy, look over : id brevi oculo, H. paginas in annalibus magistratuum, /oo^over, L. Of feeling, to run through, penetrate pectora metu percurrente, Cu.
:

per-diligens,
scriptae.

entis, adj.,

per-diligenter, with great diligence: epistulae


didici, ere, to learn thoroughly, locus oratori perdiscendus hominis speciem pingere, to know well hoio: diligentia in perdiscendo, Cs.
,

per-disco,
:

get by heart

per-diserte,

adv., very eloquently.

perdite, adv. [perditus], recklessly, desperately: Desperately, immoderately : amare, T. se gerere.

perditor,
rei p.

oris,

m. [perdo], a miner, destroyer


with comp. and sup. [P. of desperate, ruined, past recov-

percursati5,

onis, /. [percurso],
:

a travelling

perditus,
perdo],

adj.

through, traversing

tua

Italiae.

lost, hopeless,


perdiu
ery
: :

: : : :

peregnnus
gain
:

597
pollicitationibus,

aere alieno rebus omnibus perditis : puer valetudo: Quanto perditior quisque est, H. Morally lost, abandoned^ corrupt, profligate, flagihomines: tious, incorrigible : adulescens luxu, T. consilia: floribus austrum Perditus inmisi, in my folly, Y.: nihil fieri potest perditius: omnium mortalium pcrditissimus mores, Cu.
: :

over, Cs.

hominem ad HS
?

LXXX,

induce to pay
oris,

Perduci poterit tarn frugi

be seduced, H.

perductor,
pimp, pander.

m. [per+DVC-], a seducer,

perductus, P.
perduellio,
:

of perduco.

per-diu,

adv., for

a great

u'hile,

very long.

onis, /. [ perduellis ], open hostility, hostility to one''s co^mtry, higJi-treason : perduel-

per-diutumus,
per-dives,
itis,

adj., lasting very long.


adj.,

lionis reus

very rich

mulier.

perdix,
garrula, 0.

Icis, /.,

=TrspdiK, a plover, lapwing:


didi, ditus, ere,

perduellionis se iudicare Cn. Fulvio Fidvius guilty of high-treason, L. tibi perduellionem iudico, L.
dixit, declared

perduellis,

is,

m. [per+duellum], a

picblic
:

umore genas. Poet. ap. C. morbo peresa Yellera, omnis V. To consume, waste away: quos amor crudeli litem, lose one's cause: cau- tabe pe^-edit, V. fructus industriae sam nomen perdidi, i. e. have quite forgotten, T. peregre, adv. [per + ager], abroad, away from ne perdiderit, non cessat perdere lusor, 0. per- home, out of the country : depugnare dum peredendi temeritas (in gaming), Ta. gre est animus sine corpore velox, H. habitare,
H.

squander, dissipate, throw away, waste, lose: fruges: se ipsum sumat, consumat, perdat, squander, T. penitus tempora precando, 0. oleum et operam. Freq. in forms of cursing: te di deaeque omnes perSupin. ace. : Quor te is perditum ? T. duint, T. Perditur haec lux, se remque p. perditum ire, S.
to
: :

per-d5 ( subj. perduint, T., C. ), make axoay with, destroy, ruin,

enemy, country^s foe: perduelles superati, L. pirata non est ex perduellium numero, sed communis

omnium. per-duro, endure : apud vos,


hostis
,

T.

are [per

+ durus],

to

last,

longum
:

in

aevum, 0.

per-edo,

edi, esus, ere, to

consume, devour:

nee peredit ignis Aetnam, H,

Lacrimae peredere

To
:

lose

utterly,
:

lose

irrecoverably

per-doceo,
instntct well:
te,

cui, ctus, ere, to teach thoroughly,

L.
T.
:

From
in

abroad,
:

from foreign

parts

res

diffieilis
:

quid Utile mortales, 0.


0.

ad perdoeendum alPhaeacida coudere chartis


:

regnum

Romam

accitos, L.

Abroad,
],

rediens,
to

foreign parts
ling about
:

rusve peregreve exire, H.


adj. [ peregrinor
travel-

peregrinabundus,
adj. [P. of perdoceo], very learned,
:

perdoctus,

dux, L.
ntis,

highly skilful : probe, T.

homo.
pain
deeply, grieve
(sc. tibi), T.

peregiinans,
peregrinatio,

P. of peregrinor.

greatly: tandem perdoluit (perdolesc5),


(per-dole5),
ul,
,

ere, to

onis, /. [peregrinor], a sojourn abroad, travelling, travel: nobilis tua: peregrina-

lul,

ere, inch, [per-doleo], to

feel great pain, be deeply grieved : inrisui fore perdoluerunt, Cs.

suam virtutem

tiones communes bestiae peregrinatione laetantur longinqua, Ta.


:
:

peregrinator,
dei'er,

oris,

m.

peregrinor

],

a wanstrange

per-doin5, ui, itus, are, to tame thoroughly, subdue, subjugate, conquer, vanquish, overcome: ad perdomandum Latium, L. cives perdomiti tauros f urentes, tame, 0. Hispaniam, L.
: :

habitual traveller.
atis, /.
:

peregrinitas,

peregrinus

],

ways, foreign manners

in

urbem

infusa.

duxl, ductus, ere, to lead through, dum lead, bring, conduct, guide : filium illuc, T. ad te legiones perducantur legionem in Allobrobovem ad stabula, V. To brijig, carry, ges, Cs. lead, conduct : a lacu ad montem niurum perducit, To spread over, bedaub, beporticum, L. Cs.
: :
:

per-duco,

smear

corpus odore ambf osiae, V.

Fig-,
:

to

draw

out, lengthen, prolong, contimie, bring, carry,

peregiinor, atus, arl, dep. [ peregrinus ], to sojourn in a strange land, be an alien, travel about in aliena civitate. tota Asia F i g., to go abroad, travel about, roam, wander: haec studia pernoctant nobiscum, peregrinantur in infinitatem omTo be abroad, be nem, roam through all infinity. a stranger, sojourn: vitam sicuti peregrinantes philosophia quae adhuc peregrinari transiere, S. Eomae videbatur.
:

guide: res disputatione ad mediam noctem perducitur, Cs.


:

peregrinus,
0.
:

adj. [peregre], from foreign parts,


:

in

noctem orationibus perductis,


: :

L.

strange, foreign, exotic, alien

ad tempus tuum noctes, to spend, Pr, (agri colendi studia) ad centesimum annum eo rem perduxit, ut, etc., brought the matter so far, tliat, etc., N.

reges

amores,/or/om^n women,
:

mulier, H. 0.
:

caelum,
fasti,
:

of

To bring

over,

win

over, lead, persuade, indicce


:

veteranos ad

suam sententiam

eos ad se magnis

foreign nations, 0. divitiae, H. mores, lu. terror, of a foreign enemy, L. As subst. m., a foreigner, stranger : quicum res tibist, peregrinus est, neque civem neque peregrinum. T. As subst.


perelegans
/.,

: : : :

598
hither

: :

perfero
per-equit5, avi, are, to ride through, rideand thither, ride about: inter duas acies
,

a foreign woman: Pro uxore habere peregriT.


to

nam,

Relating ignatii\g a praetor


residents, L,
residents, L.

foreign residents

sors, des-

ivith jurisdiction over foreign proviucia, jui-isdictioyi over foreign

perequitans, Cs.

ea via longe, L.

'

aciem, L.

i'ig-, strarige,

unversed:

agendo.

per-err5, avI, atus, are, to wa7idei' roam over: forum, H. locum, V.: arva
tur Peligna, 0.
:

per-elegans, autis, adj., very neat, elegant. per-eleganter, adj., very finehj, elegantly. per-eloquens, entis, adj., very eloquent. peremnis, e, adj. [ per + amuis ], relating crossing a river : auspicia, on crossing a river.

through, pererran(alqm) Luminibus, surveys, V.

to

per-emo,
perendie,

see perirao,

per-eruditus, adj., ve^'y learned: homo. peresus, F. of peredo. per-excelsus, adj., exalted: locus. perexigue, adv. [perexiguus], very sparingly:
praebeie.

peremptus

or

peremtus, F.
[ 1

of perimo.
the

adv.

PAR-

],

o?i

day after
:

per-exiguus,
icant:
ignes,
:

adj., ve^'y small, petty, insignif-

to-morrow: scies eras,

summum

perendie.

perendinus,
dies, Cs., C.

semen: dies, very short: argentum, L. N. frumentum, Cs.


adj.,

adj. [perendie], after

to-morrow

per-expeditus,

very ready

defensio.

e {abl. sing, perenne, 0.), adj. with comp. [per annus], lasting throughout tlie year, everlasting, never failing, unceasing, perpetual, peramnis, L. cursus stelennial: aquae: fons, Cs.

perennis,

perfacete, adv. [perfacetus], very wittily. per-facetus, adj., very witty: orator.
perfacile, adv.
[perfacilis], ve7'y easily:
tolli
II.

hunc

hominem de medio
est (se. designare),

tum

larum: adamas, 0.: monuraenta, 0.: monumenaere perennius, more enduring, H. -r- F i g.,

posse: Signis perfacile

unfailing, uninte>'nipted, continual, perpetual : iorum virtus motio.


:

ma-

perennitas,
perpetuity
be
:

atis, /. [ perennis fontiura perennitates.

],

continuance,
endure,

per-facilis, e, adj., vei-y easy: cursus: dlsciplina coguitu perfacile factu esse conata perficere, Cs. Very courteous : in audiendo.
:

perenn5,
per-e5,
ii

permanent :

are [perennis], to arte perennat amor, 0.


,

last,

per - familiaris, c, adj., very intimate, most familiar: Philisto. As subst., a familiar friend mens Lucullorum.

or

rarely

ivi

perit, lu.

perlsti,

Pr. ; perlsse, L., 0.), iturus, ire, to pass away, come to nothing, vanish, disappear, be lost: ecqua inde ne vena periret aquae, 0. perisset soror, T. lymphae Dolium pereuntis, H. To pass away, be
:

perfecte, adv. [ perfectus ], fully, completely, j)erfectly: eruditus: veritatem imitari.


perfecti5, onis,/. [per 2 FAC-], a finishing, completing, perfection : operum : optimi rerura reapse, non oratione perfectio.
:

destroyed, perish: tantam pecuniam tarn brevi perfector, oris, m. [per +2 FAC-], a finisher, tempore perire totum exercitum periturura, N. pafecter : mearum voluptatum, T. dicendi. Fac pereat vitreo miles ab hoste tuus (at chess), perfectus, adj. with comp. and sup. [P. of let your knight be taken by a pawn, 0. causae cur perficio ], finished, complete, perfect, excellent, acperireut (urbes), H. peritura regna, V. pereunt complished, exquisite : orator philosophi inter telum robigine, sole tepente nives, melt away, 0. Perfectos veteresque ( poetas ) referri, H. pulTo perish, lose life, die: turpiter: ut intelleH. chriora etiam Polycliti et iam plane perfecta pereundum
:
: : :

geres statim tibi esse

minum manibus, V.

naufragio hogenerosius, H. a morbo, N.


:

(signa): valvae perfectiores

aliquid perfectius:

pereundi mille figurae, forms of death, 0. F i g., to pine away, fall desperately in love: indigno cum qua pereat sagitta, II. Gallus amore peribat, To be lost, fail, be waded, be spent in vain: ne et oleum et opera perierit: quia multis actiones et res peribant, lawsuits and property were lost, L. labor, 0.: ne nummi pereant, H. minae, T. To

alqd
i.

summum
:

et

perfectissimum iudicare.

As

sxcbst. n.
e.

omne quod

ultra Perfectum traherctur,

be

too highly wrought,

H.

perferens,

entis, adj. [P. of perfero], beaiing,


:

brooking, patient

iniuriarum.

undone: meo vitio pereo. E s p. ist pers., as an exclamation of despair, / am lost! undone!: ingenio peril, 0.: periiraus, actum est, we are lost, it is all over with us, T. peream, si, etc., may I die, if, etc., 0. F i g., of moral qualities, to be lost : virtus, 0. clameut periisse pudorem, H.
lost,

be ruined, be

Fm

per-fer5, tuli, fetus, ferre, to bear through, bring home : lapis nee pertulit ictum, reach the mark, V. To carry,' bring, convey : Caesaris mandata ad Pompeium epistulam, N. Pansa mihi hunc nuntium perferente cum ad cum fama tanti exercitus perlata esset, had reached him, L. per: :
:

f ertur circa

L.

*^(/j

collem clamor, resotmds rotind the hill, hinc te reginae ad limina perfer, betake yourV' ^^ convey news, announce, report, bring


tidings:
etc.,

perficio

: :

peifunctio

: ::

sermone omnium perfertur ad me, esse, / am informed: nuntius perfert incensas


:

navis, V.
about,

Roma in castra perlata movent Romanos, etc., L. F g., to bring to an end, bring manu,
haec ab
i

per-fodi5, fodl, fossus, ere, to dig through, pierce through, transfix : parietes thorax perf ossus, Y. To make by digging, dig through : f return

L.

through, carry out, complete, accommandata, Ta. legem plish : id quod suscepi perfieiam, pertulit, ut, etc., had a law passed, L. To bear, ut possitis perficite, ut is liabeat, etc. support, endure to the end: decem annorum poenam, N. onus, H. intrepidos ad fata novissima voltus, kept, 0. 2o bear, suffer, put up icilh, brook, submit to, endure: perfer, si me amas: paupertatem, T. f rigore et fame et siti ac vigiliis perTo pauperiem, V. iudignitates, Cs. ferendis permit, suffer: cessare in tectis arma sua, Pr. urbls cremari, Ta.
:

cany

per-foro, avi, atus, are, to bore through, pierce through, perforate : navem, in qua ipse naviget, Stabianum, cut scuttle : uno duo pectora ictu, 0. through to obtain a view: duo lumina perforata,
:

made by

boring.
*

per-fortiter, adv., very bravely, T.

per-fossus, P. of perfodio. per-fractus, P. of perfringa

per-fremo, ere, to roar about, snort along: perfreinunt delphini, Att. ap. C.
, ,

per-frequens,
porium, L.

entis, adj., very

crowded: em-

facio ], to ere [ per achieve, execute, carry out, accomplish, perform, despatch, bring about, bring to an end, finish, complete : comitiis perficiendis undecim dies tribuit, iis comitiis perfectis, L. : scelus, perpetrate Cs.

perficid,

feci,

fectus,

per-frico, caput manu.


off shame:

With

cul,

are, to
os, to

rub all over, scratch: rub away blushes, cast

cum

os perfricuisti.
f rixT,

inventum et perfectum centum catch cold si perf rixit, i. is hoarse, e. lu. To annos, live through, H. munus, execute, Y. adj., very cold: tempestas. per-frigidus, bring to completion, finish, perfect : candelabrum perfringo, fregl, fractus, ere [per+frango], to perfectum e gemmis clarissimis in perficiendo muro adiuvare, L. To make perfect, perfect : ci- break through, break in pieces, shiver, shatter : iu2o briiig about, cause, effect: menta nivem perfringebant, broke through, L. thara Achillera, 0. perperfice hoc, ut haeream, etc., T. perfice ut putem, saxo perfracto capite, his skull fractuy-ed, L. om- fracto saxo sortes erupisse tabulationem, Cs. convince me: eloquentia perfecit, ut, etc., N. nia perfecit, quae senatus salva re p. ne fieri pos- naves perfregerant proras litori inlisas, had been Fi g., to break sent perfecerat illud non perficies, quo minus, etc. wrecked, L. domus, break into, Ta.
nihil est simul et
:

per-frigesco,
.

ere, iyich., to be chilled,

per-fidelis,

e,

adj.,

very trusty: homo.

through, violate, infringe: decreta senatus: leges:

perfidia,
ery, perfidy
:

ae, /. [perfidus], faithlessness, treach-

omnia repagula iuris: animos suavitate, affect To force a way, invade violently powerfully.

perfidia deceptus.

haec (eloquentia)
sensus.

modo

perfringit,

modo

inrepit in

perfididse, adv.[i)evMiosus'], faithlessly, treacherously, perfidiously : multa facta.

perfidiosus,
less,

adj.

with sup. [perfidia], /a j7A:

per-fructus, P. of perfruor. per-fnior, tictus, i, dep., to enjoy


lighted:
patris,

fully, be de-

treache)'ous, false, peifidious


:

f allax, perfidio-

sus

omnium

perfidiosissimus
adj.

nihil pertidiosum

rebus: sapientiae laude: otio: ad perfruendas voluptates mandatis perfruar ipsa


his
:

in amicitia.

perfidus,

faithless, dishoriest,

perform gladly, 0. [1 FID-], pi'omise - breaking, perfuga, ae, m. [per + 2 FYG-], a deserter: initreacherous, perfidious : vanum tio proditor deinde perfuga pro perfuga ad eos
:
:

et perfidiosum esse

Rutulus, V.

0.

Sing. n. as adv. : As subst. m., a scoundrel, 0., Pr. Pr.

arma, 0. verba, perfidum ridens Venus, H.


: :

venit, Cs.

de perfugis gravius
f ugl,

quam de

fugitivis

Uiisafe

consultum, L.

via,

per-fugi5,
traraites

ere, to flee
:

occulte in Galliam, S.

for refuse : per ad Porsinnam,


a Pomrefuge: in

perflabilis,

e,

adj. [perflo], that


:

can be bloicn

L.

Corinthum, N.

To go

through, impalpable

dii.

peio ad Caesarem, Cs.

Fig.,
+2
:

over, desert:
to take

per-flagitiosus,
per-fl5,

adj.,

very shameful.

fidem Aetolorum. L.

are, to bloio through, blow over


:

perfugium,
riore

i,

n.

[per

perflaut altissima venti, 0. venti terras turbine perflant, Y. cum perflantur ipsi (colles) : iam perflare ad ipsos auram maris, reached, Cu.
:

safety, shelter, asylum, refuge:

FYG-], a resort for quo perfugio supe:

anno fuerant usi, Cs. salutis (Caesare) miseris perfugium erat, S.


annonae,
i.

in

altero

commune

ere, to leak : hac atque iliac per-flu5, To overflow, i. e. cannot keep the secret, T. abound : pomis, Tb.
, ,

e.

Campania.
onis,/. [per
:

perfluo,

perfuncti5,
ing, discharging

+ 1 FYG-], a perform:

honorum

laborura, endurance.


perfunctus
perfunctus, P. of perfungor. per-fundo, fudi, fusus, ere, to poicr
:

600

periculum
:

ovei\ wet,

moisten, bedew, besprinkle, drench, bathe : aqua fervent! perfunditur: gregesflumine,V. piscis olivo, 7b steep, H. : te lacrimis, 0. (oleo) piscem, lu. To scatter over, dye: ostro Perfusae vestes, V.
:

hunc optimum tellus, quae perhibetur amara, V. ftec minus est Agesilaus ille perhibendus, to be cited. perhonorifice, adv. [perhonorificus], very revatera
:
:

assert : ut Grai perhibent, V. fuisse perhibentur. To call,

f ratres,

qui nuntii

name:

spectfully.

besprinkle, bestrew:
:

Canitiem

perfusam pulvere
:

perf usa papapenatis sanguine, 0. turpans, V, Fig., to imbue, inspire, fill: senvera somno, V. qui me horror stis dulcedine omni quasi perfusi gaudio, L. nos iudieio perf undere, i. e. perf udit fill with apprehension.

per-honorificus, adj., very honorable: consadiscessus. Showing much honor, very respectfxd; collega in me.
lutatio
:

per-horre5,
nostros, 0.

ere, to

shudder at

casus
up^

per-fungor, functus, I, dep., to fulfil, perform, rei p. discharge : munere quodam necessitatis To go through, %indergo, endure, get muneribus. through with, get rid of: iam perfunctus sum, explevi animos invidorum, have gone through it: memoria periculis tam multa pro se perfunctus To enjoy: dum aetatis temperfuncti periculi.

per - horresco,

rul,

ere, inch,, to

bristle

roughen: aequor perhorruit, ran high, 0. To tremble greatly, shake with terror, shudder: toto corpore clamore, 0. vexationem virginum Bosporum, H. conspicuum tollei'e verticem, H.
: :
: :

per-horridus,
ly,

adj., very

dreadful: silvae, L.

perhumaniter,
very politely
:

adv. [perhumanus], very kind-

.pus tulit, perf uncta satis

sum, T.

epulis, 0.

scripsit
adj.,

ad me.

per

furo,
,

ere, to

rage furiously, rage

per-humanus,
sermo
:

very kind, truly courteous:


ex-

on: incensus et ipse Perfurit, V.

epistula.

perfusus, P. of perfundo.

Pergama ( -mum,
Yl'ipyafxa, the citadel

Enn. ap.
ere, to

C.

),

orum,

w.,

periclitatio, onis, /. [ periclitor ], a trial, periment : utilitates periclitatione percipere.


periclitor, atus,
test,

per-gaudeo,
Trebonium

of Troy, Troy, V., H., 0.


,

rejoice greatly:

meum

a te amari.

perrexl, perrectus, ere [per rego], to go on, proceed, press on, hasten, continue, go forvmrd, march, make haste: horsum, T. : eadem via:

pergo,

[periculum], to try, put to the test : periclitemur, fortunam periclitandae vires ingeni periclitatis moribus amicorum, tested. To put in peril, endanger, risk, hazard : non est
ari, dep.

prove,

trial of, si placet, etc. : belli


:

make

in

in Macedonian! qua pergebat, agros vastare, marched, S. ad castra, Cs. : ad eas (virtutes) cursim perrectura beata vita: quos, si pergis, mors manet, prosecute your e7iterprise, L. perge eloqui, speak out, T. perge de Caesare, go on to speak pergam, quo coepi, hoc iter, T. has nuptias Perge facere, T. ad eum ire ipsi sententia stetit pergere ire, to march on, L. pergunt interire lunae, H.
:

uno homine salus summa To try, make an attempt :

cottidie quid

auderent, periclitabatur, Cs.


be enterprising

periclitanda rei p. nostri To venture, be bold,

Ta.

To

proeliis et periclitando tuti sunt,

be in danger, incur danger, be imperilled,

run risk : ut potius Gallorum


riorum periclitaretur, Cs.
:

vita

quid aliud
esset

quam legionaquam ingeni


perficiendis

fama

periclitarer ?

L.

si

in

pontibus periclitandum, Cs.

pericul5se, adv.
peinlously, with risk
:

per-grandis,

gemma

very large, vast, immense: pecuniae summa pergrandis natu, exe, adj.,
:

aegrotans

periculosus ], dangerously, dico periculose


: :

a paucis emi, quod

multorum

esset, S.

treme old age, L.

per-gratus,
Cs.
:

adj.,

very agreeable, extremely pleasut, etc.,

ant: litterae: id militibus fuit pergratum,

pergratum mihi
great favor.

me a

In
:

feceris,

si, etc.,
:

you would do
in-

tmesi
etc.

per mihi, per,

quam, gratum

feceris,
e, adj.,

si,

per-gravis,

very weighty, highly importpergravis

pericul5sus, adj. with comp, and sup. [periculum], dangerous, hazardous, perilous : eonsuetudo: iter: volnera: alea, H. populo R. periculosum, Cs. cum novorum fidem experiri periculosum duceret, S. periculosum est, with inf., L., Cu. periculosiores inimicitiae, Ta. periculossiraus locus. Dangerous, threatening : in nosmet ipsos.
:

ant : pergravia, T.

testes.
[
],

periculum
very gravely,
:

per-graviter, adv.
most seriously
:

PAR-], a
essay

trial,

or ( poet. ) periclum, i, r?. [ 1 experiment, attempt, test, proof,


:

Galbam reprehendere

offensus.

pergula, ae, /, [pergo], a school, lecture-room omnis, the whole school, lu. brothel, Pr.

perhibeS, ul, itus, ere [pro+habeo], to bi'ing forward, adduce: alquem sue nomine. To say,

priusquam : fac periculum in litteris, T. periclum faceret, Cs. meae fidei periculum facere. An attempt, essay: in isto periculo veritatem Pisk, hazard, danger, peril : exigere (of a poem). Non fit sine periclo facinus magnum, T. salus sociorum summum in periculum vocatur: obire
:
:


; : :

perlapsus
per-invisus,
per-iuvitus,
adj.,

: :

peridoneus
run

601

pericula ac laboves, L. : periculum adire capitis, tJie risk of life : suscipere, take upon oneself: facessere innoceuti aliis facere, S. : si raihi periculum crearetur ab eo periculis vobiscum adero, S. : erat magni periculi res dimicare, etc., Cs. non est periculum, ne id facere non possit in periculum se committere, get into danger: extrahere ex periculo, release from danger : esse in periculo a securi negat ei periculum esse, that danger threatens him : meo periculo, at my risk. trial, action, suit at law : mens labor in privatorum periculis juhunc in periculis defeudere, N. dicial record, judgment-roll : petivit, ut in periculo sue inscriberent, etc., N. pericula magistratuum.
:
: :

much

hated, veiy odious.

unwilling, witJi great reluctance: litteras legi perinvitus.


adj., 'very

Peripateticus, adj., UEpiTrarTj-iKog, of the Peripatetic philosophy, Aristotelian : philosophi.

peripetasmata, imi, n., Trept-fracr/iara, coverings, hangings, rugs: Attalica de peripetasmatis.


:

=
:

per-iratus,

adj.,

very angry

nobis.

periscelis, idis, f, knee-band: rapta sibi, H.

= TrspKncsXig,

leg

band,

peristromata,
jjia,

urn, abl. matis, n., coverings, carpets : concbyliata.


I,

Trepicrrpoj-

per-id5neus, adj., very suitable, well adapted: locus peridoneus castris, Cs.
per-illustris, see perinlustris.

peristylum,

n.,

= irepicrrvXov, an open court


skil:

surrounded by a colonnade, peristyle,


perite, adv. .with comp. and sup. [peritus],
fully, expertly, artfxdly, cleverly

per-imbecillus.. adj., very weak,

helpless.

quod institutum
(dictum)

perimo
ere [per

or

peremS,
to

emi, emptus or emtus,


entirely, annihilate,
:

perite a

Numa

fecit

nihil

peritius

+ emo],

take

away

litteras peritissime venditare.

extinguish, destroy, cut

off,

hinder, prevent

sin au-

tem (supreraus

ille

dies) peremit ac delet

omnino

luna subito perempta est, i, e. disappeared : Troia perempta, destroyed, Y. corpus macie peremptum, si causam publicam mea mors peremisset. L. To kill, slay : morte peremptus, V. sorte, V. alqm inopia, Ta. hunc perimet mea dextra, 0.
:

peritia, ae, /. [peritus], experience, practical knowledge, skill : locorum et militiae, S. legum, Ta. peritia et arte praestans, Ta.
: :

peritus,

adj.

with comp. and sup.


:
:

[ 1

PAR:

],

experienced, practised, trained, skilled, skilful, expert : iraperator homines usu Iber, H. homo

peritissimus in eis rebus

perincommode, adv. [perincommodus], very inconveniently, most unfortunately : accidit.


per - incommodus,
highly troublesome
:

multarum rerum
militaris, Cs.
iuris, lu.
:

peritissimi duces, Cs, prodigiorum, L. peritiores rei


:

bellorum
:

omnium
?
:

peritissimus

adj.,

very

inconvenient,

quis iure peritior


obsequi, Ta.

milites usu periti,

regiis, L.

experienced, Cs.

same manner, just as, quite as, equally, in like manner, just so : vivendi artem tantam taraque operosam et perinde fructuosam relinquere: ut viseret agros et perinde dominos laudaret castigaretque, i. e. according to circumstances, L. perinde uxor instituta fuerat, Followed by a comparative clause with aique L. with ac si, C. with tamquam, L. or ac, C, L. with ut, T., C, S. with quasi, C. With an implied comparison possessione et usu baud perinde adficiuntur, not so much, i. e. not very much, Ta.
adv., in the

per - inde,

cantare, Y.

ad usum et disciplinam peritus Plur. m. as subst. : duo-

bus peritissimis operam dare, eminent experts: decede peritis, H.

per-iucunde, adv., very agreeably, most pleasantly : in hac suavitate versari: fuit enim periucunde, in the best humor.

per-iucundus,
ceptable:
id mihi
alcui

adj., very agreeable,

litterae:

disputatio.

In
erit,
:

most actmesi:

pergratum perque iucundum


I,

per-indulgens,
tender: in patrem.

entis, adj.,

very indulgent, most

a false oath, perjury : Caecinam periurio laedere: sceleratorum hominum luimus periuria Troiae, Y. periuria
n. [periurus],
:

periurium,

dictare, lu.

nihil periuria curant, Ct.

per-infirmus, adj., very weak. per-iiigeni5sus, adj., very clever : homines.

permr5,
periurus

see peiero.
(peiii-), adj. with

sup. [per+ius],

per-iniquus, adj., very unfair, most unjust: oath-breaking, false to vows, perjured : quid inter videant, ne sit periniquum (with ace. and infin.). periurura et mendacem ? periurissimus leno Very unwilling, utterly discontented: periniquo Troia, Y. fides, H. Pelops, Ct.

N.

pati animo, te a

me

digredi.

per-inlustris, e, adj., very brilliant, most notable : quod sub ipsa proscriptione perinlustre f uit,

g.,

greatly distinguished, highly honored.


e, adj.,

per-labor, lapsus, i, dep., to slip through, glide over: in aedem foribus perlapsi angues, L. Ad nos vix f amae perlabitur aura, Y. inde perlapsus ad nos Hercules.
:

per-insignis,

most conspicuous.
weak, Cu.

per-laetus,

adj.,

very joy fid: supplicatio, L.

per-invalidus,

adj., extremely

perlapsus, F. of perlabor.


perlate
extremely broad.
ere, to per-late5, ui, perlatus, F. of perfero. perlecti5j see pellectio. per-leg5 or pelleg5, legl,
,

: :

602
L.

permisceo

per-late, adv., very widely : id (verbum) patet,


is

Fi

ria

g., to view all over, exami7ie, survey: mateperlustranda animo omnia oculis, L.
:

remain

Jiidden, 0.

per-maguus,
hereditas
tur,
:

adj., very great, vast, immense: numerus, Cs. tua res permagna agiinterests: negotia, H. As subst. n., a very
:

great thing
lectus, ere, to view
:

permagnum

existimans (with ace.


:

and infin.) permagni interest, it is of vast moall over, examine thoroughly, scan, survey : omnia ment : illud permagni referre arbitror, T. decudispositas per atria ceras, 0. 2'o read mas permagno vendere, at a very high price. oculis, V.
:

perlectam throicgh, peruse : perlectis litteris, S. (epistulam), recitat, Cs. quando autem pelleget ? senatum, i. e. revise the roll, L. leges, lu.
: :
:

per-niane5, mansi, mansurus,

ere, to stay, hold

out, last, continue, abide, be permajient, endure, re-

per-levis,

momeuto
:

very slight, trifling fortunae pendere, C, L.


e, adj.,

perlevi

main, persist, pei'severe : ut quam maxime permaneant diuturna corpora: ira tam permansit diu,
T.
:

quis

confidit

illud

stabile

permansurum
:

per-leviter, adv. [perlevis], motus pungit animi dolor.


per-liberalis,

vei'y lightly :

com-

per-libens, perlibenter, see perlub-.


e,

adj.,

very well bred, T.

Athenis iam ille raos a Cecrope permansit Innuba permaneo, 0. ad longinquum tempus ad extremos rogos, 0. seros in annos, 0. in suis artibus, S. in ora maritima, L. in sententia in ea libertate, Cs.
:

per - liberaliter, adv. [perliberalis], with extreme courtesy, like a perfect gentleman : dicere
agere.

are, to fiow to, penetrate, per-mano, avl, reach: sucus permanat ad iecur: (venenum) in
,

perlicio, see

pellicio.

per-lit5, avi, atus, are, to offer sacrifices till favorable omens appear : bove, L. primis hostiis perlitatum est, i.e. the first victims yielded favorapermansio, onis,/. [per+1 MAN-], a remaindiu non perlitatum tenuerat dic- ing, abiding: quodvis supplicium levius est hac ble auspices, L, tatorem, the long delay of a favorable omen, L. permansione, than abiding here. persistence:
: :

omnis partis corporis. i g., to penetrate, reach, extend to : ne ad patrem hoc permanet, reach the ears of, T, macula permanat ad animum uno auctore ad plures, Cs.

perlonge,

adv. [perlongus], a long


adj., very

way

off,

T.

in

una sententia

in ratione.

per-longus,

long: via.

per-lubens
glad
:

me

or per-libens, entis, adj., very perlubente, to my great delight.


adv. [perlibeus], veiy willingly,

per-marinus, adj., escorting through the sea Lares, guardian gods of voyagers, L.
fully
ere, inch., to ripen per-maturesc5, rul, : pomum, ubi permaturuit, 0. per-mediocris, e, adj., vei'y moderate : motus.
,

per-lubenter,

with great pleasure.

per-luce5 (pell-),
through, glimmer

luxl,

ere,

to

shine

: perlucens iam aliquid lux, i. e. pelluees, i. e. you i}i some measure piercing, L. wear a transparent garment, lu. P. praes., transparent: perlucens aether amietus, 0. ruina, lu. F i g., to shine through, gleam forth, appear, be clear, be intelligible: illud quasi perlucet ex eis

pennensus, per-meo,
cross, traverse :

,
i

P. of permetior.
,

are, to

go

over,

pass through,
:

hostes, Ta.

maria ac
g., to

terras, 0.

lougius in
:

penetrate, pervade

(intelle-

gentia) per omnia.

per-metior, mensus,

iri,

dep.,

to

measure

through, measure out, measure: solis magnitudi-

virtutibus

pellucens oratio.
(pell-), adj. dim. [perlucidus],
:

nem
life,
Cfc.

perlucidulus
per-lucidus

Tb.

permenso tempore lucis, i. e. at the end of To traverse: classibus aequor, V,

somewhat t^-ansparent

lapis,

per-mingo, minxl,
abuse, H.

ere, to

make water upon,

(pellu-), adj. with comp., trans-

parent, pelhocid : pulvinus: membrana: fons, 0. Arcanique fides prodiga perlucidior vitro, II. Extremely bright: Stella.

per-minis, adj., vet^ wonderful, amazing: illud vero mihi permirum accidit, fuisse, etc. In tmesi per mihi mirum visum est.

per-luctuosus,
per-lu5,
lave
:

adj.,

very mournful: funus,

ui,

utus, ere, to

wash

off,

wash, bathe,

manus puras unda,


:

tania lympha, bathes, 0.

0. : perluitur solita Tiin fluminibus perlui, Gs.


to

ere, to mix togethmix thoroughly, commingle, intermingle : equinaturam cum materia tes pedites permixti, S. permixti cum suis f ugientibus, Cs. permixtum

per-inisce5, miscul, mixtus,


:

er,

per-liistr5, avl, atus, are,


all through, traverse

completely:

go over, toayider hostium agros,

generi cruorem Sansenatui populi concilium, L. guine cum soceri, 0. in oratione permixti pedes. F i g., to mix together', mingle, commingle, inter:
:

permisslo

peruicies
:

603
enced, Cs.

mingle: tuas sordes cum clarissimorum virorum splendore alcuius consiliis permixtus, implicated, To confound, disturb, throw into confusion: Ta. omnia: divina humanaque iura perraiscentur, Cs. domum, V. Graeciam species sceleris tumultu Permixtae, i. e. confused by guilt, H.
:
: :

ne animo permoverentur, should be


:

fugae, calamitates non permotus ad miserain gaudium, Ta. tionera, Ta. plebes dominandi studio perraota, S. mente permotus, in an ecstasy. To arouse, excite: metum et iras, Ta.
discouraged, Cs.
si

quem

permovent

metu permotus
:

a yielding, surper-mulceo, mulsi, mulsus, ere, to rub gently, render at discretion: extra civium corpora, L. stroke : manu eum, 0. barbam, L. To touch Leave, permission : mea permissio mansionis tuae. gently : aram flatu permulcet spiritus austri, blows As subst. n., a softly upon, C. poet. medicata lumina virga, 0. 1. penmssus, P. of permitto. F i g., to soothe, charm, please, delight, flatted', fonvermission : utor perraisso, H. dle: sensum voluptate: his verbis aurls, H. To 2. (permissus, us), 771. [per + MIT-], leave, persoothe, appease, allay, tame: eorura animis permission ; only abl. : permissu legis Lentuli, L. mulsis, Cs. pectora dictis, V. iram eius, L. seper-initt5, mlsi, missus, ere, to let pass, let go, nectutem, mitigate: vestigia lymphis, to loash let loose : equos in hostem, i. e. ride at full speed, away, Ct. To let go, reach with, cast, hurl: saxum in L. permult5, adv. \abl. n. of permultus], very hostem, 0. F i g., to let loose, let go : tribunatum, much, by far : clariora,

pennissio,

onis, /. [permitto],

exercise without reserve, L.

To give

up,

hand
:

over,

yield, leave, intr^ist, surrender',

amico permiserit, et, etc., intimsted (the matter) Bona nostra tibi, T. ea potestas magistratui permittiei negotiura summa ei belli administrantur, S. neque enim liberum id vobis di permittitur, Cs.
et
: : : :

commit : qui

permultum,
far : permultum
per-multus,
tatores
erit
:

adv. [permultus], very much, very


interest,

utrum,

etc.

permultum

ante, very often before.


adj.,

colles,

Cs.

As

very much, very


subst.
:

many :

imi-

n.

permultum

permittit, gives

you your

choice, L.

His mundi
0.
:

se suaque omnia in fidem populi R., surrender-, Cs. To give leave, let, allow, sniffer, grant, permit: eius iudicio omnia, T. : neque discessisset a me, nisi ego ei permisissem : cetera, ita agant, permittit, quis Antonio permisit, ut, etc. huic consuli S. permissum, ut scriberet, etc., L. : permisso, ut, etc., L. Nil non permittit mulier sibi, dares, lu. : aliquid iracundiae tuae, make allowance for.

fabricator

habendum Permisit Aera,

Fecit,

ex maerore tuo diminutum H.

permulta rogatus

per-rQuni5, ivl, itus, ire, to finish fortifying, fortify thoroughly : quae muuimenta incohaverat, L. castris permunitis, L.
:

onis, /. [permuto], a change, alteration, revolution, crisis : magna rerum tem:

permutatio,

porum.

permixte

or

permixtim,
:

adv. [permixtus],

interchanging, barter, exchange : captivorum, L. mercium, Ta. quae (pecunia) mihi ex publica permutatione debetur, a remittance by bill of exchange. substitution : similis, lu.
: :

An

confusedly, promiscuozisly
together, mixture, C.

dicere.

perinixti5, onis,/. [per+MIC-], a mixing

confusion, disturbance:

terrae, S.

permixtus, P. of permisceo. per - modestus, adj., very modest, shy : homo verba sensu permodesto,
:

extremely moderate,

change throughout, statum. To interchange, exchange: captivos, L. galeam, V. valle Sabina divitias, H. Of money, to exchange, pay by bill of exchange: illud, quod tecum permutavi, you remitted to me by bill of exchange: curasse, ut cum quaestu populi pecunia permutaretur.
per-niiit5,
avi, atus, are, to

alter completely:

omnem

rei p.

Ta.

permoleste,
trouble
:

adv. [permolestus], with alqd f ero, am much vexed.


adj., vei'y

much
scru-

perna,
leg,

per-molestus,
puli.

troublesome:

ae, /., = Tr'spva, a haunch, ham with the gammon : f umosa cum pede, H. per - necessarius, adj., very necessary, press:

ing

per-inol5, uxores, H.

ere, to

gnnd

thoroughly:

mate

tempus. amicus
:

Very
:

closely connected,

homo

mihi.

As

very inti-

subst.

m.

Lep-

tae nostri

paternus.

per-ni5ti5, onis,/. [per + l MV-], a moving, exciting, excitement : mentis permotionis causa, to stir the feelings. .471 emotion: permotiones

per-necesse,
pensable:
T.

cum

adj. indecl., very necessary^ indispernecesse esset.

per-neg5,
:

animis datae.

are, to deny stoutly: alqd, avI, saepe appellati, pernegaverunt.


,

e,

per-move5, movl, motus,

ere, to

move
:

deeply,

perniciabilis,
ruinous
dat.
:

1'ouse, excite, agitate, influence, lead,

induce, pj'evail

nix oculis, Cu.


ie, L.,

adj. [ pernicies ], destructive^ morbi, L. :

on : quem res tanta non permovet, S. maxime hac re permovebantur, quod, etc., were most influ-

pernicies (not
once

-ties), ace.
il,

em

{gen.

once

il,

C.
de-

once

N.),/.

[per+l NEC-],


perniciose
struciion, death,

: : :

perpaulum

604

rum, overthrow, disaster, calamity, senatoribus mischief: instructa ad perniciem, T. opibus ad perniciem pernicfem machinari, S. suam uti, Cs. populi R. in apertam perniciem cuius (aeincurrere in nepotum Perniciem, H. pest, bane, curse: leno, statis) insanabilis, L. provinciae Siciliae, pernicies adulescentium, T. Pernicies barathumque macelli, H. i. e. Verres:
:
:

per5, onis, m., a long laced boot (for soldiers and wagoners), V., lu.

of raw hide
quaestio:

per-obscurus,
fama, L.

adj.,

very obscure

(per-odi), see perosus.

per - odiosus,
tudo.

adj., hateful, detestable :

lippi-

perniciose, adv. with comp.


ciose sciscuntur in populis
:

structively, ruinously, pernicioicsly

[perniciosus], de: multa perniperniciosius mereri.

per-offici5se, adv., very serviceably, with devotion


:

me

observare.

pernici5sus,
bido, S.
: :

adj.

with cojnp. and sup. [perni:

adv. [peropportunus], ve^'y seasonably, most opportunely : venire : cum te f or-

per - opportiine,
:

tuna attulisset
opportune

cies], destructive, ruinoics, baleful, pernicious

bellum sumere, L.
adj.,
:

lu-

flamma leges, Cs. : scripta auctori permorbi perniciosiores : Obsequium niciosa suo, 0. perniciosissiventris niihi perniciosius est, H. raum fore, si, etc., N. Flur. n. as subst,, baneful things : perniciosa loquebatur, talked injuriously
: :

per - opportunus,
:

very seasonable, most

diversorium

victoria, L.

per-optato, adv.

[optatus], exactly as desired:


est,

peroptato nobis datum

per-opus,
hunc cum ipsa

adv., very necessary:

peropus

est,

petuntur, lu.

loqui, T.
5nis, /. [peroro],

pernicitas,
tatem, Cs.
:

atis, /.
:

[pernix], nimbleness, briskelecti (milites)


:

per6rati5,

a summing up,

ness, agility, swiftness

adde pernicitatem

ad pernicipedum, L.
:

pero7-ation: eius.

per-ornatus,
per-5rno,
natum, Ta.
avi,

adj.,

highly ornate: in dicendo.

perniciter, adv. [pernix], nimbly, swiftly exsilire, Ct. silire, L.


:

de-

are, to

adorn constantly :

se-

avi, atus, are, to speak from beginning plead throughout, harangue at length : a In tmesi per parce nimium, T. Quinto causa est Sesti perorata: breviter peroratum esse, L. In Proculas, lu. To end, close, con(pernities), see pernicies. pernix, icis, adj. [per C^I-'\, pei'sistent, per- clude, finish : strepitu senatus coactus est perorare dicta est a me causa et perorata est mibi severing : iacet (taurus) instrato saxa cubili, V. 2h bring to a7i end, Nimble, brisk, active, agile, quick, swift, feet : cor- perorandum: de ceteris, N. conclude, finish, have done with : res illo die non virgo pernicibus exercitatione, L. ignea pora peroratur haec laudemus, cum erunt pei'orata. puella, Ct. amata relinquere, H. plantis, V. perSsus, P. dep. [per-odi], detesting, hating per-n5bilis, e, adj., very famous : epigramma. greatly, weary of disgusted with: lucem, V. geper-noct5, avl, aturus, are, to stay all night, nus omne Femineum, V. Creten, 0. superbiam pass the night : f oris, T. ibi extra moenia, L. regis, L. decemvirorum scelera, L. pro me pernoctet epistula tecum, 0. haec studia atus, are, to quiet completely^ , per-paco, pernoctant nobiscum. pacify tlioroughly : omnibus perpacatis, L. per-nosco, novi, notus, ere, to examine thor(per-parce), adv., very sparingly, T. dub. oughly: pernoscite, Furturane factum existimetis, per-parvolus (-vulus), adj. dim., very little^ T. To learn thoroughly, become fully acquainted with : uon satis alqm, T. rem cognoscite, Ut very small : siguum sigilla. motus animorum sunt orapernoscatis, etc., T. per-parvus ( -vos ), adj., very little, trifling^ iuris Naturam, H. tori pernoscendi minute: navigium: culpa. As subst. n.i perpar-

per - nimium, adv., quite too much, far too much: nimium inter vos, pernimium interest, T.

per-5r5,

to end,

pern5tesco, tui, ere, inch., to become generally vum ex illis lucris. known : ubi incolumem esse pernotuit, Ta. per-pastus, adj., well fed: canis. Ph. per-n5tus, adj., thoroughly known, well known per - pauci, drum, adj., very few : homo Perpugil regi, Cu, paucorum hominum, e. select in his associates, T. per-nox, noctis, adj., through the night, all patres, L. In tmesi per pol quam paucos repeAs subst. n. : perpauca dicam night: (bos) iacet pernox instrato cubili, V. (al. rias amatores, T.

i.

pernix): moon, 0.

\\m?i, full, L.
:

luna pernocte, by the full luditur alea pernox, lu.


:

perpauca loquens, H.
duxit in

per-numero,
reckon
xip
:

avi,

atus,

are, to

count

out,

pecuniam, L.

per-pauculi, orum, adj. dim., very feio: Academiam perpaucuhs passibus. per-paulum, adv., a very little : declinare.

de-

: :

: : :

perpaulua
per-paulus,
very
little:

605

perquam

adj.,

very

little.

As mhst.
:

n.,

loci.

per-pauper,
per- pell5,
:

eris, adj..,

very poor

rex.

puli,

ere, to drive, tirge, force,

compel, constrain, prevail iipon: ad deditionem, orare, usque adeo, donee perpulit, carried his L. depoint, T. Aulum spe paetionis, ut, etc., S. perpulit tandem, ut facecemviros, ut, etc., L. conlegam pactione rent, etc., brought it about, L. paelices perpulit delatioperpulerat, ne, etc., S. To impress deeply: nem subire, induced, ^o.. candor huius te et proceritas perpulerunt.
:

perpendiculum,
set

i,

n.

[perpendo], a plummet,

per-petuus, adj. [per l PAT-], continuous, unbroken, uninterr^ipted, constant, entire, \ohole, perpetual : agmen vigiliaeque stationesque, a continuous line of, etc., Cs. Perpetuis soliti patres considere mensis, V. innocentia perpetua vita perspecta, in the whole tenor of his life, Cs. oratio (opp. altercatio) quaestiones, a permanent court for criminal trials : bistoria, a general history : diem perpetuum in laetitia degere, this whole day, T. lex stellarum cursus f ormido, Y. rota, perpetuum qua circumvertitur axem (i. e. perpetuo), 0. As subst. n. : in perpetuum (sc. tempus), for all time, forever, Universal, general : perpetui iuris quaestio quaestio, a general principle.
: : : : :
:

plumb-line : ad perpendiculum columnas exigere, by plummet : ad Tperpendiculum, perpendicularly : lion directe ad perpendiculum, sed prone, Cs.

per-place5,
:

ere, to please greatly:

ea

(lex)

mihi perplacet.
:

pendi, ere, to iveigh carefully, examine, pojider, consider : momenta officiorum amicitia, quae tota veritate perpenditur, is valued
,

per-pend5,

perplexe,
uously

mecum

adv. [perplexus], confusedly, ambigloqui, T. indicare, L.


:

per -plexus,

adj. with comp., interwoven,


:

e7i-

altogether according to its truth.

tangled, involved, intricate

adv. [1 PAR-], wrongly, incon'ectly, untruly, falsely : istoc de nomine dixi, i. e. gave a false name, T. : facere interpretari, L.
:

perperam,

perplexius, L. Fig., intricate, biguous, obscure, inscrutable : sermones, L. responsum, L. As subst. n., intricacy, perplexity quidnam perplexi sua legatio baberet, L.

iter silvae,

carmen unintelligible, amY.


: :

perpessi5,

onis, /. [perpetior],

a bearing,
laborum.

suf-

fering, endurance:

barum rerum
\,

per-polio,
finish,

ivi, itus, ire,


:

to polish

thoroughly,
insti-

make perfect : opus


adj,
:

ea,

quae babes

perpetior, pessus,
be patient
:

dep. [per+patior], to bear

tuta

perpoliendi labor.
explicatio

steadfastly, suffer firmly,

stand
:

out, abide, endicre,


:

perpolitus,
polished, refined
vita bumanitate.

inperia saeva, S. o multa dictu gravia, perpessu aspera: supplicium, Cs. mihi omnia potius perpetienda esse duco, quam, etc. Audax omnia perpeti Gens, i. e. to brave all, H. fulmina, noctem, imbris, 0. interfici quom perpeti me possum, T. exscindine doraos Perpetiar, V. perpetiar memorare, i. e. will

contumelias, T.

[P. of perpolio], thoroughly omnibus iis artibus


:

per-populor,
ly,

atus, are, dep., to lay waste utter-

devastate, pillage completely:


:

Italiam, L.

per-

populato agro, L.

homines, Ta.

perp5tatio,
bout
:

control myself so as, etc., 0.

onis, /. [perpoto], a drinkingintemperantissimae perpotationes.


avi,

per-petro, avi, atus, are [per patro], to carry through, complete, eff'ect, achieve, execute, perform, accomplish, commit, perpetrate : ut Ilenses munere solverentur, Ta. Usu. P. pass. : suo labore perpetratum, ne, etc., Ta. perpetrata caede, L. id se facinus perpetraturos, L. perpetratis quae ad pacem deura pertinebant, L.

per-p5t5,

are, to keep drinking, tipple,


:

carouse : totos dies cedo, Cu.

ad vesperum
,

perpotandi dulto press

perprimo,

ere
:

[per+premo],

hard, press perpetually

cubilia, lie

upon, H.

per-propinquus,
rerum, Att. ap. C. relation : Auri.
tio

As

adj.,

very near : commutasicbst. m., a very near

perpetuitas, atis, /. [perpetuus], uninterrupted duration, continuous succession, continuity, perpetuity : philosophi spectandi sunt ex perpetuitate atque constantia, i. e. general tenor and system ad perpetuitatem, ybrewer : in vitae perpetuitate, througJiout life: perpetuitas verborum, an unbroken succession: dicendi.
1. perpetuo, adv. [perpetuus], constantly, uninterruptedly, forever : banc habere, T. : in vallo permanere, Cs. : loquens virens buxum, 0.
:

per-pugnax, acis, adj., very pugnacious. per-pulcher (-cer), cbra, cbrum, adj.,
beautiful: dona, T.

very

per-purgo

(old

cleanse thoroughly,

perpurigo), avi, atus, are, purge: se quadam berbula.

to

F i g.,

to clear up, explain : locus orationis


iis
:

perpur-

gatus ab

de dote tanto magis, arrange.

2. perpetuo, 7, are [perpetuus], to cause to continue, perpetuate : verba, talk without paus,

per-pusillus, adj., very small, very little : perpusillum rogabo (in a double sense as adj. or adv.), I will ask very little, or, the very little man.

ing

iudicum potestas perpetuanda.

per-quam

or

per quam,

adv., as

much

as

persequor
per-scind5, ere, to rend asunder, : omnia perscindente vento, L.
, ,

: : :

perquiro
possible, extremely/, exceedingly, T.
:

606

perquam grave

tear

est dictu : pauci, L. cos reperias, T.

breviter

per pol

quam

pau-

in pieces

perquiro,

quisltus, ere

ask diligently after, vias in Suevos, Cs. cui dixit Apronius ?


(

per-scitus, adj., very clever, very fne.-lii [per+quaero], to tmesi Per ecastor scitus puer, T. per mihi scimake eager search for : vasa tum videtur. raptam, 0. non perquiris,
: : : : :

cognitionem

per - scrib5,

IpsT, Iptus, ere, to write


:

rei, investigate.

in full,

write at length, write out

perquisite

critically.

Only comp.
:

),

adv. [ perquisitus ], accurately, perquisitius conscribere. :

de meis rebus ad

res gestas populi R., S. LoUium: hoc perscriptum in


:

monumentis

reperietis, ut, etc.


:

a primordio urbis
verbis, H.

perquisitus, P. of perquiro.

res populi R., L.

versum puris

In

perraro,
ever
:

accidit

adv. [ perrarus ], very seldom, hardly haec alea f allit, H.


adj., extremely rare, L.

per-rarus,
suetudinis.

7b
Cs.
:

public records, to record, enter, register' : senatus consulta, Cs. in tabulas publicas ad aerarium. In account books, to enter, charge: falsum nomen.
:

describe fidly, recount, detail:

rem gestam,
:

per-reconditus, ac?/., most

abstruse: ratio con-

perrecturus, P. of pergo. ere, to crawl over : tellurem per-rep5,

To make over by writmihi tuam orationem. ing, assign, pay by draft : argentum alcui, T. de publico alqd a quaestore perscribi, to be paid by a draft on the quaestor, L.
:

genibus, Tb.

per - repto,

avi,

are, freq., to creep over,

crawl through : usque

omne oppidum,

T.

perridicule, adv. [ perridiculus ], very laughably, most absurdly: homines augurabantur.


per-ridiculus, surd: doctrina.
adj.,

], a writing record: perscriptionum et liturarum adversaria illud senatus consultum ea perscriptione est, ut, etc., i. e. of such a tenor. making over by writing, assignment, payment by draft : pactio perscriptionibus facta.

perscripti5,

onis, /. [ perscribo

down, entry,

official
:

very laughable, highly aber,

perscriptor,
accountant
:

oris,

m. [perscribo], a book-keep-

f aenerationis.

perrogatio, onis, /. [ perrogo ], the enactment per-scriptus, P. of perscribo. of a law : legis Maniliae. per-scrutor, atus, ari, dep., to search through, are, to ask in succession, comper-rog5, examine, scrutinize : castelli planitiem, S. (canes) plete the roll-call: perrogari sententiae non po-

tuere, the voting could not be finished, L.

perscrutabantur omnia, Fig., investigate : rationem criminum.

to

examine

into,

per-ruinp5, rtipl, ruptus, ere, to break through, force a way through, get across : per raedios hostis, Cs. in vestibulum templi, L. nee per castra perrumpi posse, L. paludem, Cs, perrumpitur concretus aer bipenni Limina, V. Perrupit AcheFig., to break through, break down, ronta, H. overcome : leges quaestiones f astidia, H.
'

per-sec5, cuT, ctus, are, to cut up, extirpate, cut out: id (vitium), L, : rerum naturas, lay bare: perseca et confice, cut away (obstacles).
persecutus, P. of persequor. per-sedeo (-side5), ere,

to

remain

sit-

ting, sit continuously

tota nocte in speculis, Cu.

Persae, arum, m., z= Jlspfrai, C, N., R. The Parthians, H.

the Persians, S.,

in

equo persedendo, L.

per-segnis,

e, adj.,

very sluggish: proehum, L.

per-saepe,
fit,

adv., very often:

quod persaepe
wittily,

C, H. persalse, adv. [persalsus], very


per-salsus,
adj.,

Ire, to feel deeply : pectore per-sentio, si, curas, V. To apprehend clearly, perceive distinct-

ly

eam

tali

peste teneri, V.

very witty.

per-seutisc5, a general
ly, detect :

Quot
es,/.,

intens., to perceive clear-

persalutatio,
salutation, greeting

onis, /. [ persaluto ],

id,

T.

res dedere, T.

of everybody. per-saluto, avi, atus, are, to salute in succession : omnis deos, Ph. a toto exercitu persalu: :

Persephone,

= njO(T06v/, Proserpine,
i,

0. Death,

Tb., 0.
dep., to

per-sequor, cutus or quutus,

follow

tatus est, Cu.

per-sancte,
deierare, T.

adv., very sacredly,

most solemnly

pcrseveringly, follow after, follow up, pursue : certum est persequi, T, : me in Asiam, T, exercitum Hortensiura ipsius vestigiis alcuius vestigia
: : :

per-sapiens,
per-scienter^

entis, adj., very wise:


adj.,

homo.

te,

v.

Hanc

persecuta mater, Ph.

non ego

te f rangere persequor, H.

per-sapienter,

To press upon,
flu:

With

infin.

very wisely.

adv., very disci'eetly.

hunt clown, chase, pursue : fugientes usque ad men, Cs. deterrere hostis a persequendo, S.
:

fe-


Perses
ras, 0.
:

: : :

perspicio

: : :

607

per-solv5, solvi, solutus, ere, to unravel, solve, To folloio up, come up with, beluas, Cu. To pay, pay out, pay over overtake: te triginta diebus Mors fugacem per- explain : hoc mihi. To search over, to search pretium tibi, T. pecuniam a discipulis suis Fufiis, sequitur virum, H. through : solitudines. F i g., to follow persevering- pay by a draft on, etc. (aes alienum) alienis nomiTo To nibus suis copiis, debts charged to others, S. eas artis. ly, pursue, follow up : viam, T. tibi pursue, hunt after, seek to obtain, strive after: pay, give, show, render, suffer: poeuas, Cs. laborum praemia pro me gratis, render thanksvoluptates hereditates, T. utilia studiosissime meum ius, assert, T. bona tua lite atque iudicio. giving, V. dis gratiam honorem dis, offer sacri2h follow, be a follower of, imitate, copy after: fices, V. vota, fulfil : iusta, pay honors to the 2h pursue, proceed dead, Cu. poenas dis hominibusque, siffer at the Academiam veterem te. against, prosecute, revenge, avenge, take vengeance hands of: persolvi primae epistulae, have answered. To render, inflict : ab omnibus esse ei poeuas ^ipon: bello civitatera, Cs. iniurias suas de per7b follow up, follow persolutas. sequendis inimieitiis, Cs. out, peiform, execute, prosecute, bring about, accoinpersona, ae,/. [per SON-], a mask, false face si idem plish : ex usu quod est, id persequar, T. (usu. of clay or bark, covering the head worn by extrema persequitur qui incohavit vitam inopem actors) tragica, Ph. pallens, lu. mulier videtur, To take down, note Non persona loqui, i. e. no man disguised, lu. et vagam, lead : scelus, 0. 2o set forth, re- assumed character, part : parasiti, T. potestatis, down, record : quae dicerentur. late, recount, describe, explain : quae versibus perpart, character : aliena peraffectation, Ta. secutus est Ennius has res in libro. sonam in re p. tueri principis persona, quam mihi tempus et res p. imposuit petitoris personam caHkpfftjg, a Persian, C, N. Perses, ae, m., pere gravissimam personam sustinere in Maeanperadj. with comp. [P. of perseverans, antis, dri persona esse expressam speciem civitatis. severo ], persevering, pei'sistent : perseverantior person, personage, character : ut mea persona semL. caedendi, per aliquid videretur habere populare induxi perseveranter, adv, with comp. [ perseve- senem disputantem, quia nulla videbatur aptior perseverantius persona Laeli altera, sed secunda, second chief rans ], perseveringly : tueri, L. saevire, L. personage, N. ut rerum, ut personarum dignitates perse verantia, ae, /. [ persevero ], steadfast- ferunt foedior omni Crimine persona est, tJie char-

An

ness,

perseverance : eius nimia, obstinacy nautarum, Cs. tiae tuae


:

senten-

acter

you have
:

to describe, lu.

pers5natus, adj. [persona], in a mask, m,asked


Roscius pater, i. e. in the play, H. Fig.: cur personatus ambulem, in an assumed character.
are, to sound through and with sound, reecho : cum domus cantu personaret domus Personuit canibus, H. totis castris, to be heard, L, ab aetherio percithara, to play loudly, V. sonat axe f ragor, 0. haec regna latratu, V. aurls vocibus aurem, bawl i7i the ear, H. 7h cry out, call aloud: (res) in angulis hue libidinem esse prolapsam coram in foro personare, Hernicos paratos, L.

are [perseverus], to abide, continue steadfastly, persist, persevere : (navis) perse veravit, kept on its course, Cs. in eo, ius publicano in vitiis in sua sententia non dicere perseveratum in ira est, L. in eo iniuriam facere perseverandum putabat, Cs. se esse Orestem, persisted aversari scelus, Cu. ad urbem ut non id perseverare et transigere accederem, perseveravi.
avT, atus,

perseverS,
strictly,

adhere

per-sono,

ul,

through, resound,

fill

per-severus,
:

adj.j

very strict

.-

imperium, Ta.

Persicus, adj., IlepmKog, Persian, of Persia apparatus, i. e. luxurious, H. Plu7\ n. regna, In. as subst., Persian history.

perspectus,
perspectae
:

adj. with sup. [P. of perspicio],

clearly perceived, evident, well

known : res penitus benevolentia mihi perspectissima.

persideo, see persedeo.


per-sid5, sedl, Altius ad vivum, V.
,

per-signo,
:

ere, to

sink down, penetrate

perspergo,
besprinkle, tinge

spersas, ere [per

+ spargo],

to

are, to register accurately,

spersum, Ta. gatur oratio.

unde hausta aqua templum perF i g. quo tamquam sale persper:

record

triumviri donis persignandis, L.


e, adj.,

perspicax,
tia
:

acis, adj.

per
:

+ SPEC:

],

sharp-

per-similis,
statua istius
:

isti

very like, precisely similar: tabulae liber, H.


icis, adj.,

sighted, penetrating, acicte, perspicacious

pruden-

homo,

T.

ad has
:

res, T.

alqd natura.

per - simplex,
Ta.

very simple: victus,

perspicientia, ae,/. [perspiciens], a full perception, clear insight


veri.

pudentia, L. (For perf. system see


per-sist5,
,
,

ere, to abide, persist: in im-

perspicio,

spexl, spectus, ere [SPEC-], to look


at, see

persto).

through, look into, look

through

quo ne

: :


pertezio
H,
:

perspicue
perspici

608
vere,
si
:

quidem posset,

Cs.

eas (epistulas), looh

scit et

persuasus

est,

quid irascitur,

through : ut prae densitate arborum perspici cae-

To look closely at, vix posset, be discerned, L. view, examine, inspect : domum: operis perspiciendi causa venire, Cs. Fig., to perceive clearly, discern,

lum

note, observe, prove, ascertain, contemplate se sed tu perut se habeat animum, T. alcuius virtutem quern spice rem et pertenta perspexisse laborant, to see through, H. quanti te

mark,

tuom

Caec. ap. C. quo (malo) viso atque persuaso, when one has seen it and been convinced of it: mihl persuaderi numquam potuit, animos vivere, etc. To prompt, induce, prevail upon, p)ersuade : persuasit nox, amor, adulescentia, T. huic praemiis huic Albinus persuadet, persuadet, uti, etc., Cs.

re,

regnum ab senatu
:
.

petat, S.

tibi

Tellurem move:

facerem
:

perspicite,

quantum

spiciebant enim in Hortensi perspectus est (Pompeius) de te cogitare. ituros

persententiam plures
:

putetis, etc.

V. ei tyrannidis finem facere, N. his persuaded, ut non poterat, Cs. ea loca provinciae adiungere sibi persuasum habebant, Cs. persuasus ille fecit, quod, etc.. Ph.
.
. : :

perspicue,
m.anifestly
:

adv. [perspicuus], evidently, clearly,


:

res perspicue expedire


atis,

falsa.

perspicuitas,
perspicuity.

/. [perspicuus], clearness,

onis,/. [SVAD-], a convincing, condicere apposite ad persuasionem : superstitionum persuasione, Ta.

persuasi5,
:

viction

perspicuus,

Fig-, evident, clear, manifest, perspicuaquae, 0. ous: mors: consilia: hoc inter omnis.

adj.

[SPEC-], transparent, clear

tled.
:

(persuasus), adj. [P. of persuadeo], fixed, Only s^ip. : quod mihi persuasissimum

set-

est,

of ivhich

I am fully
e,

convinced.
adj., very ingenious
,

per-subtilis,

oratio.
],
:

per-stern5, via a perstrata out per-stimulo,


,

stratus, ere, to
est, L,

pave through-

persulto,

avi,

are

per
:

+ salto

to leap
silvas,

silice

are, to stimulate violently

about, prance, range through scour, Ta.

in agro, L.

spiritus, Ta.

(per-taedet ), taesum
stiti, statiirus,

est,

ere, impers., it

stand fii^ily, continue standing, remain unmoved : diem totum, L. in limine, Tb. (Symplegades) inmotae perstant, 0. To remain unchanged, last, endure, abide: ni-

per-st5,

are, to

non pertaesum thalami fuisset, i. e. had I not come to hate marriage, V. pertaesum est enim (me) levitatis newearies, disgusts,

makes sick:

Si

goti

eum, N.
avI, atus, are, to
:

hil est toto

0.

quod perstet in orbe, 0. toto anno, perstet hiemps, 0. Fig., to stand fast, be

per-tenipt5 (-tent5),

prove

hold out, continue, persevere, persist : mens perstat mihi, V. Persta atque obdura, 11. si perstas indeclinatus amico, adher est fixedly, 0. negant posse, et in eo perstat in impudentia in
firm,,

eadem

thoroughly, test, put to test : vos, T. rem, weigli well: nobiliura adulescentium animos, L. : pugionera, Ta. To try severely, affect deeply, overiohelm dum lues pertemptat senstis, V. pertemptant gaudia pectus, V.
:

incepto, L.

in

Romana
:

ad corpus ea referre

societate perstandum, L. condere semen humo, 0.

per-tendo,
continue
:
:

tend!,

ere, to press on,

carry out,

Verum

si incipies,

neque pertendes na-

perstratus, P. of persterno.
bind closely, press graze : femur, V. solum aratvo, plough slightly : vomere ^^ovt^im, graze against: uterum perstrinxerat arbor, had overgrown, 0. murmure aures, deafen, H. F i g., to touch closely, a feet deeply, icound, move, touch : horror spectantes perstringit, L. Of a speaker, eos vocis libertate. to touch slightly, glance over : unara quamque rem: quod meis litteris perstrictus est (Crassus), slighted:
inxi, ictus, ere, to

per-strepo, per-string5,

ere, to

make much
:

noise, T.

viter, T. ut coeperam hoc, T. : pertendens animo, stubborn, Pr. To push on, proceed : Romam, L.

hard, touch

closely,

pertento, see pertempto. per-tenuis, e, adj., extremely slight, very weak: spessalutis: suspicio: argumentum: ars.
bore through, wipe wipe dry per-tergeo, Gausape mensam, H. perterrefaci5, ere [perterreo+facio], frighten thoroughly Davom, frighten thoroughly, per-terre5,

per-terebro,

avI,

are, to

tersl,

ere, to

off,

to

T.

cultum alcuius levibus verbis,

slightly censure, Ta.

itus, ere, to

perstudiose,
with great zeal
:

eum

adv. [perstudiosus], very eagerly, audire.


adj.,

terrify
Cs.
:

hunc, T.

alios
:

metu

perterriti

magnitudine poenarum., caede viri perterrita agraina,


'^

per-studiosus, fond: musicorum:


persuade

very desirous, extremely

V.

malefici conscientia perterritus.


adj.

litterarum.

perterricrepus,

[perterreo+CRAP-], rat-

per-suadeo, homo :

suasi, suasus, ere, to convince, hoc factus ad persuadendum


:

tling terribly, Poet. ap. C.

perterritus, P. of perterreo.
ere, to go through per-tex5, xui, complish : locum graviter quod exorsus
,
:

persuadere, non interire animas, Cs. velim tibi ita persuadeas, me, etc. de paupertate hoc tibi
: :
:

with, ac'
es.


pertica
pertica, ae,/., a pole, long staff: longa, 0. measuring rod, Pr.


peniro
per-traho,
traxi, tractus, ere, to
:

: :

609

draw

along,
:

signal pole, Cu.

per-timesc5, mux,
muit
:
: :

ere, inch., to he fright:

ened, be alarmed, fear greatly

Catilina ipse perti:

ratem ad ripam, L. muTo entice, lierera Romani ad centumviros, Ph. lead on: in locum iniquum pertractus, L.
drag, conduct forcibly

de fortunis suis cuiusquam vim legatum, nomen imperi etiam in levi persona pertimeS. ne quid peceasset quern habitura sit exiscitur tum (contemptio legum).
:

pertrect5, see pertracto.


per-tristis,
e, adj.^

very sad: carmen, C. poet.

patruus, austere.

per-tumultuose, adv., in great agitation : nuntiare.

perseverance, persiMence, stubbornness, obstinaci/, pertinacity : perseverantiae finitima hominum nimia, Cs. pertinaP e r s o n., C. ciae finem facere, Cs. : iusta, L.

j>ertinacia, ae,/.
:

[jieviiniiLx],

pertinaciter, adv. [pertinax],


borrdy
:

obstinately, stub-

per-tundo, tudi, tusus, ere, to thrust through, bore through, perforate : positos tinea peitunde libellos, In. venam, lance, lu. : dolium a f undo pertusum, L. pertusa laena, with a ragged cloak, lu.
: :

pugnare, L.
iicis,

pertinax,
cious,

adj.

with comp. and sup. [per

+
:

perturbate, adv. [ perturbatus disorderly: dici; ea efficere.

],

confusedly,

tenax], persevonng, uriyielding, obstinate, pertiiiastubborn : pertinacissimus fueris, si, etc. coneertationes in disputando pertinavirtus, L. ad obtinendam iniuriam, cior in repugnando, L. L. : adversus impetus, L. : fortuna Ludum insolentem ludere pertinax, H.
: : :

perturbatiS, onis,/. [perturbo], confusion^


disorder, disturbance: exercitus, Cs. : caeli. Fig., political disturbance, disorder, revolution: tanta:

quantas perturbationes habet ratio comitiorum


civitatis.

Mental disturbance,
:

disquiet, perturba-

pertineo,
pertinentes
: :

ul,
:

out, reach, extend

ere [per+teneo], to stretch venae in omnis partis corporis


,

deus pertinens per naturam cuiusque

animorum atque rerum vitae. emotion, passion, violent feeling : perturbationes, quae sunt turbidi animorum motus, etc.
tion:

An

Belgae pertinent ad partem fluminis, Cs. rei Fig., to reach, extend: eadem bonitas ad multitudinem pertinet caritas patriae per omnes ordines pevtinehdit, pervaded, L.: partium sensu non satis pertinente in omnia, that which was felt in parts (of the city) not becoming eve^'ywhere known, L.
:

perturbatriXjicis./*. [perturbator], a disturber.

perturbatus,

adj. with comp. [P. of perturbo],

troidiled, disturbed, unquiet, agitated, unsettled: ci-

To
refer

belong, relate, pertain, be pertinent, concern,

Plur. n. as subst.: voltus, L. onusti cibo perturbata cernimus, confused visions. Of persons, diMurbed, embarrassed, discomposed homo perturbatior metu cum ipsius familiaritate.
vitas vestris legibus
:

quo pertinet ? quorsum per-turb5, avi, atus, are, to confuse, disturb, haec oratio pertinet ? nihil ad rem pertinere, is throw into disorder: aciem, S. omnia, nothing to the point : quod ad inducias pertineret, confound, aetatum ordinem: nox perturbat omnia: reliT. as far as concerned, Cs. si quid hoc ad rem per:

quid est hoc

tinet, is to the point.

To apply,
:

be applicable, suit,
:

ad omnis ad quem suspicio raaletici pertineat, on whom suspicion should fall : ad imperatorem id pertinere probe suitable
:

quod

(ius) pertineat

digium, L.

To

belong, be
illud

Aegypti ad se pertinere.
tend, lead, conduce
:

To
quo

tlie

right of:

regnum

quos (milites) incertis ordinibus, Cs. F i g., to disturb, discompose, embarrass, confound : mentis animosque, Cs. de rei p. salute perturbari magno anirai motu perturbatus perturbatis sensibus Dequi perturbantur, copiasne ducere repit (sus). Ph.
: :

have a tendency,
pertineat, videte
:

an, etc., are utterly at


e, adj.,

loss,

Cs.

per-turpis,

very shameful.

summa

illuc pertinet, ut sciatis, etc.

tui capitis

ille luctus ad periculum pertinebat, threatened your

pertusus, P. of pertundo.

safety: ad
esse, etc.,

pertinere visum est, eos consules to be useful, L. Quorsum pertinuit sti:

rem

pare, etc.

what end did

it

serve ?

H.

per-ungo (-unguo), unxi, unctus, ere, to besmear, anoint: corpora oleo: ora manu, 0. nardo perunctus, H.
:

tango], to reach, ere [per extend: colhs in inmensum pertingens, S.


,
,

pertingo,

per-urbanus, adj., highly cultivated, extremely Excessively polite witty: Torquatus toto genere. (opp. rusticus).
per-ur5,

per*-^ Jtati5, onis,/. [pertracto], a handling, busying L.'th: poetarum: rerum p.

iistus, ere, to

burn up, waste by

per - tracts

pertrecto

touch, handle: mullos.

Fig.,
39

),

avi, atus, are, to


to deal ivith, influ-

To heat, burn, inflame: fire: perusti late agri, L. sitis fatigatos perurebat, Cu. To inflame, gall,

ence: mentem cogitatione: animos iudicum. 7b be busy with, treat: ad totam philosophiam pertractandam se dare.

sore: peruste funibus latus, with your side galledfB.. oneri colla perusta, 0. 2o nip, pinch: terra perusta gelu, 0. F i g., to burn, inflame, conj'ub
:

sume

hominem perustum

gloria volunt

incea^

perutilis

::

: :

610
intestina perurens,

pervideo
est, at this point, Cs.
:

dere
i.

e.

valido peruri aestu, 0. stirring wrath, Ct.


:

locum perventum

in sena-

per-utilis,

e, adj.,

very useful: res


,

opera.

ere, to go through, pass per-vad5, si, through, extend, prevail, spread through: incendium per agros pervaslt per aequa et iniqua loea
:

pervadunt, L.
L.
:

murmur totam contionem pervasit, To go, come, arThessaliam cum exercitu, L.


:

rive: alquo loco: in Italiam : in nares: ad castra, Fig., '^ extend, spread, penetrate, pervade: L. quo non illius diei fama pervaserit: victoriae fama cum pervasisset in Asiam, L. opinio ani-

tum, i. e. become a senator : ad primos comoedos, become a first-rate comedian : si in tua scrlpta pervenero, be mentioned in your writings: ex qua, (deditione) ad rem p. damna pervenerint, S. cuius in amicitiara, N. ad desperationem, Cs. ad septuagesimum (regni annum) vivi pervenimus, ut, etc., ^ue have lived to endure, etc., V. pervenirier Eo quo uos volumus, attain our object, T. ad quem perventum non est, whose turyi was not reached: ad mauus pervenitur.
:

perverse (pervorse),
wrongly,
ill:

adv. [perversus], awry,


beneficio.

mos gentium pervaserat


pervasisset, L.

cum fama

ea urbem

dicere

uti

deorum

perversltas,
uniowardness :
adj.

with comp. and sup. [ P. of pervagor], ftpread out, wide -spread, well known: apud omnJs pervagatissimus verres in volgus Plur. n. as suhst. : ista communia et sus sermo. Vague, general pervagata, widely known rules. pervagatior pars.

pervagatus,
:

[perversus], /rowartf^igss, in liominibus tanta opinionum.


atis, /.
:

with comp. and s^lp. [P. of perverto], turned the wrong way, askew, awry : perversas induit comas, puts her hair on awry, 0. esse perversissimis oculis, dreadfully squint - eyed. Fig., wrong, awry, spitefid, -maliquid cious, perverse : nihil pravum et perversum per-vagor, atus, arl, dep., to wander over, range sapientia mos Menalperversius, quam, etc. rove about, overrun hie praedonum navi: through, cas, spiteful, V. culae pervagatae sunt: natio pervagata bello per-vert5 ( -vorto ), ti, sus, ere, to overturn, orbem terrarum, L. F i g., to spread out, extend, overthrow, throio down: arbusta, tecta. Fig., to he known : quod usque ad uUimas terras pervagaTo spread through, pervade : timores overthroio, subvert, abuse, misuse, destroy, ruin^ tura est. undo, corrupt : amicitiam omnia iura hostium omnium mentes pervagantur. vim, suam Contra fata deura, perverso numine, per- vagus, adj., wandering about: puer, 0. To trip up, put down^ reversing their will, V. per-varie, adv., very variously : narrari. confute: me numquam ullo artilicio: semet, Ta. per-vasto, Jivl, atus, are, to lay waste, devas- Germanic! liberos, i. e, exclude from the succession,
adj.
:
:

perversus (pervorsus),

tate

pervastatis agris, L.

Laevos, L.

Ta.

pei'-veho, vexi, vectus, ere, to hear through, convey through : neque commeatibus pervehendis To carry, bring, convey: virea patuisset iter, L.
gines Caere, L.

per-vesperi,

adv., very late

iri

the evening.

pervestigatio, onis,/. [pervestigo], a searching into, examining, investigation


:

scientiae.

Pass., to reach, arrive, attain:


:

in subsidio missus freto pervehitur, Cs. (portum) pervehi pervectus Clialcidem, L. to carry, raise: prius quam in caelum fama (illos) To reach, attain : ad exitus opperveheret, Cu.

per-vestigo, avi, atus, are, to trace out, search quem out, hunt down: omnia. Fig., to trace, examine, Fig., detect: quae a me pervestigata sunt: sacrilegium

pervestigatura a Minucio erat, L.

per-vetus,
signura ligneum

eris, adj.,
:

tatos.
ere, to pull, twitch: aurem, per-vell5, vellT, Fig., To excite, sharpen : stomachum, H. Ph. to twitch, pinch, hurt : f ortuna pervellere te f orsiTo revile, disparage: ius civile. tan potuerit.
,

very old, most ancient: amicitia: tempora.

per-vetustus, adj., very old: verba. pervicacia, ae, /. [ pervicax ], inflexibility,


stubbornness, obstinacy, C.
:

tua, L.

in hostera, Ta.
obsti-

per-venio, venl, ventus, Ire, to come up, arrive in fines nisi Hispanorum cohors pervenisset, L. pervicax, acis, adj. with comp. [1 YIC-], deEburonum, Cs. ad portam in summum montis, termined, stubborn, obstinate, headstrong, wilful: 0. To reach, come, fall : duodecira secures in virtus, L. musa, H. praedonum potestatem pervenerunt: ut omnis pervicaci esse animo, T. irae, Ta. irae, in anger, adversos peritos, Ta. hercditas ad filiam perveniret: annona ad denapervicacior ira, Cu. Ta. recti, Ta. rios L in singulos modios pervenerat, had risen to, of pervinco. P. pervictus, nostras, Cs. verba aures non pervenientia 0. Fig., to come, est in thalami tecta Perventum, V. pervideo, vidi, visus, ere, to look over, look on, arrive, reach, attain: sine me pervenire, quo volo, overlook, survey : omnia (sol), 0. Cunctaque mens go through with my story,^ T. quoniam ad hunc oculis pervidet usa suis, 0. tua oculis mala in:

(pervicaciter), adv. [pervicax], stoutly, nately. Only comp. : pervicacius, L., Ta.


pervigeo
unctis, H.

: :::

pes
per-volvo,

611

through^ disceiii : ut neque palma sit, pervideri possit, F i g., to comider, examine, investigate : est peL. nitus, quid ea (natura) postulet, pervidendum. To perceive^ discern : meritorum meorum fieri accessionem animi mei firmitatem.
see

To

volvl, volutus, ere, to roll over, ftim:

quae cuiusque

stipitis

ble

about
i

te in luto, T.

Zrayrnam,
ut in
iis

to peruse, Ct.

g., to

busy, engage

locis pervolva-

tur animus.

pervor-, see

perver-.

pervul-, see

pervol-.
:

per-vige5,
ish to the last
:

ul, ere, to

continue blooming, Jlouropibus atque honoribus, Ta.


adj., ever
i.

pes, pedis, m. [PED-], afoot : nudus, T. pedibus aeger, S. si pes condoluit pede tellurera pulsare, i. e. dance, H. cycnum pedibus uncis Su: : :

per -vigil,
torus, lu.
:

is,

watchful: draco, 0.:

stuiit, talons,\.'.

pedum

digiti, toes,

0.

nuraquam
hither, T.

popinae,

e.

ope7i all night, lu,

hue tetulissem pedem, would have come


: :

watching, vigil

pervigilati5, onis, /, [pervigilo], a devotional Xusquam pedem (sc. feram), / wonH stir a step, : nocturnae pervigilationes. pedem ferre, go, Y. si in f undo pedem poT. pervigilium, I, n. [ pervigil ], a devotional suisses, set foot : profugum referre pedem, return, 0. magis pedem con ferre, come to closer quarters : watching, vigil: castra pervigilio neglecta, L., Ta. ut prope conlato pede gereretur res, almost hand per-vigil5, Svi, atus, are, to watch all night, to hand, L. votis malignum Opponit nostris peremain awake, watch: noctem: in armis, L. ad dem, sets her foot against (of Fortune), 0. retraluminis ignes, V. nox pervigilata in mero, spent hitque pedem simul unda relabens, Y. ego me in
: : : : : :

without

sleep,

0.

longos dies, Tb.


very cheap
:

per-vilis,

e, adj.,

annona, L.
conquer complete:

ly sing.), of

pervinc5,
?i/,

vlcl, victus, ere, to


:

be victorious

pervicit Yardanes, Ta.

pervicit

Cato, carried his point: Pr. ; quae pervincere

drown, H.

dominae mores, overcome, voces Eraluere sonum,


bring about, achieve
:

g., to

effect,

pervicehis orationibus pervicerunt, ut, etc., L. runt remis, ut tenerent terram, brought it about, L. : illara non verbera pervicere, quin, etc., Ta.

pervius, adj. [per + via], affording a passage, payable,


transitiones, thoroughfares
:

that

may
:
:

be ci'ossed,

pedes (dedi), took to my heeh, T. Abl.plur. (raremotion, afoot, on foot, marching, walking : pedibus vincere, in running, 0. cum ingressus iter pedibus sit pedibus compensari pecuniam, i. e. the long walk to tlie property makes up for Us clieapness : ut omnes pedibus raererent, serve as infantry, L. cum illud iter pedibus confici soleat, by land: quod flumen pedibus trausiri potest, be in quam sententiam cum pedibus forded, Cs. iretur, i. e. ichen a division was taken on this quescum omnes in sententiam eius pedibus tion, L.
: : :

accessible

saltus, L.

aedes, T. usus Tec:

irent, voted
pisti, sic

torum

rima pervia flatibus, 0. equo inter se, T. As subst. n., niiiil ambitioni, Ta. loca pervia, 0. a thoroughfare, passage, Ta.
: :

pervolgatus (pervul-),
pervolgo trum, T.
],
:

adj.

with sup. [P. of

very common, widely consolatio.


(

known :

via pa-

pervolgo
common, make

-vulg5)

avi, atus, are,

to

make

public, spread abroad: edicto tota provincia pervolgato, Cs. illas tabulas pervolgari imperavi: se omnibus {tc^wYxqv), prostituted.
:

are, freq. [ pervolo through. flit about: Omnia late loca, V,

pervolito,
1.

,
:

], to fly

per-volo,

about: aedis, Y. Flaminiam, lu.

avi, atus, are, to fly through, flit rumor agitatis pervolat alis, 0.

To fly to, arrive by flight : aniTo fly velocius in hanc sedem pervolabit. through, dart through, pass quickly over : sex milia

mus

passuum

cisiis

totam urbem,

lu.

, velle, to wish greatly, be 2. per-volo, volul, very desirous : scire ex te : alquem videre illud In tmesi pervelim, proditura false esse, etc., L. te per videre velim.

pervoluto,

a.rQ,freq. [pervolvo], to

turn

over: Whvos, pericse: scriptores.

for his resolution, L. Quo bene coepede semper eas, 0. tua dexter adi pede sacra secundo, expressive of favor, Y. Ripa felici tacta sit pede, propitiouji, 0. quid tam dextro pede concipis, etc., auspiciously ( the right foot being associated with good omens), lu. Acc.plur. with ad: ad pedes descensum ab Romanis est, the Romans dismounted, L. magna ex parte ad pedes pugna venerat, mainly an infantry fight, L. ad pedes omnium singillatim accidente Clodio, supplicating each : vos ad pedes lenonis proiecistis cut cum se maesta turba ad pedes provolvisset, L. In expression of subjection or inferiority servus a pedibus, footman : Omnia sub pedibus vertique duas urbis sub peregique, under their sway, Y. Sub pedibus timor dibus tuis relinquemus, L, In the phrase, pedibus trahi, est, is spurned, 0. to be dragged by the heels, go to the dogs : trahantur per me pedibus omnes rei. In the phrase, ante pedes, before the feet, in plain view, evident : quod ante pedes est, Yidere, T. eos ante pedes suos iugulari coegit. In phrases with caput : tuas res ita contractas, ut nee caput nee pedes (habeant), nor end: ut nee pes nee i. e. neither beginning caput uni Reddatur formae, i. e. the several parts, H. In the phrase, manibus pedibus, with migid and main : Conari manibus pedibus noctisque et dies, T. M e t o n., of a couch or table, a foot, leg,
:

pessime

peto
petasatus,

612

prop: Lectuli pedes, T. mcnsae, 0.: grabati, a In navigation, a sheet, sail-rope : pede handle, Ct. pedibus labitur aequo, i. e. before the wind, 0. acquis una omnes fecere pedera, 1. e. let out the In verse, a foot : herous : pedibus clausheet, V.

adj. [petasus], in
:
i,

travelling-cap,

ready for a journey

petasati veniunt.

petasunculus,

m. dim.

[Treraawi/],

little

dere verba, to make verses, H. Musa per undenos emodulanda pedes, in hexameter's ayid pentameters, 0, extremum seu trahat pedeni, i. e. limps (of the
:
:

ham : siccus, lu. petaurum, i, n.,^='KtTavpov, a


spring-board
n. as
:

tumbler's plank,

iactata petauro Corpora, lu.

petendus,
s:id)st. :

choliambus ), 0. kind of verse, measure : Et pede, quo debent acria bella geri, 0. Lesbius, H. As a measure, a foot : intervallum pedum duorum, Cs. pedem discessisse pede suo se metiri, by his own foot-rule, i. e. by his own abilities, H.
: : :

adj. [P. of peto], desirable. Plur. f ugienda petendis Immiscere, H.


,

petesso,
after,

y*.

ere, intens. [ peto ], to

strive

pursue : banc (laudem).

petitio, onis,
attack,

[PET-], a

blow, thrust, pass,


;

aim : tuas

petitiones eff ugi

hence, of ora-

pessime, pessimus,
pesBulus,
T,

supp. of male, malus.


:

'>n.,=zTra<yaa\og, a bolt

pessulum

ostio obdo, bolt the door, T.

nee plagam gravem facit, nisi petitio fuerit apta, nee, etc. hominis petitiones rationesque dicendi, methods of attack.
torical fencing: orator
:

seeking, soliciting:

indutiarum, L.

soliciting

pessum,
tom.

With
undo
:

adv. [PED-], to the ground, to the botda7'e, to send to the bottom, ruin, de-

aut erura pessum dabunt (nupad inertiam pessum datus est, has been abandoned, S. With ire, to be ruined : pessum ituros campos, Ta.
stroy,
:

me

for office, application, solicitation, candidacy, canvass : petitioni se dare, become a candidate: consulatus, Cs. pontificatus, S. In law, a claim, suit,
:

tiae), T.

sin (animus)

petition, complaint, declaration

cuius petitio

sit.

petitor,
at law,

oris,

m. [PET-], a
:

seeker, applicant,

caiulidate: consulatus

pessuni-d5,

see pessum.

plaintiff,
,

claimant
,

generosior, H. In a suit : quis erat petitor ?

pessume, pessumus,

supp. of male, malus.


de:

pestifer, era, erum, adj. [pestis + l FER-],


civis
:

structive, baleful, noxious, pernicious, pestileiitial

L,

vipera odor corporum, sickening, fames, 0. fauces, V.


contio
: : :

ire, desid. [peto], to be eager petituri5, for office : valde. petitus, adj. [P. of peto]. Plur. n. as subst., things striven for : quantum dimissa petitis Prae-

life

stent,

i.

e.

the

relinquished

excels

the

life

pestifere, adv.
seiscuntur.

[pestifer], perniciously

multa grasped, H.

peto,
entis, adj.

with comp. and sup. [peBii^^, pestilential, infected, unhealthy, unwholesome agri Af ricus, H. aedes annus urbi, L. pestilentior annus, L, pestilentissimus annus.Fig.,

pestilens,
:

V.
ere

and ii {perf petit, V., 0. petisti, C, C, 0. petissem, C, L., 0.), petitus, [PET-], to stHve for, seek, aim at, repair to,
ivi
;

petlsse,

make for,
oras
:

travel to:

summum

locum, Cs.
:

maris

pernicioics, noxious, destructive

patria sua

pestilens conlegae

Reginam petit, turns to, V. campum petit amnis, pestilentia, ae, /. [ pestilens ], a7i infectious V. mons petit astra, rises to, 0. To fall upon, disease, plague, pest, pestilence : gravi pestilentia rush at, attack, assaidt, assail, fiy at, aim at, thrust conflictati, Cs. exercitus nostri interitus fame, at : Indutiomarum, aim at, Cs. cuius latus mucro pestilentia: gravis, L. Fig,: ubi contagio quasi ille petebat non latus, sed caput, aim at : Tarpestilentia invasit, corruption, S. oratio plena pequinium spiculo infeste, L. Malo me, throw an stilentiae, Ct. An umvholesome atmosphere, mala- apple at, V. cui petit ungue genas, 0. Vos turba
: :

homo munus

pestilentior
esse, L,

navis, take refuge in, N. Troia peteretur classibus, V. : caelum pcnnis, fiy to, 0. : Grais

Phasi petite

viris, visited

by the Greeks, 0.

ille

rial

climate ;"' autumni, Cs. : pestilentiae fines pestilentiae possessores, i. e. unhealthy lands.

saxis petens, stoning, H.

Fig.,
:

to attack, assail:

me
L.

pestis,
pestilence
:

is,

y., a;t infectious disease, plague, pest,


:

To

epistula uter ab utro petitus insidiis esset, dema^id, exact, require : ex iis tantum,
:

alia peste

ibes avertunt pestem ab Aegypto alii abumpti sunt, L. Destruction, ruin,


:

death : certa, S. detestabilis civitatis servatae a peste carinae, i. q. from fire, V. populo pestem minitantes, L. pest, curse, bane : textilis (the poisoned shirt of Nessus), C. poet. coluber, Pestis boum, V. nee saevior ulla Pestis et ira deum (the Harpies), V. clade et peste sub ilia (Nero), lu. quaedam pastes hominum, social pests : corporeae
: :
:

quantum res petet, hauriemus poenas ab optimo quoque sui doloris, i. e. exact satisfaction. To demand at law, suefor^ claim: unde petitur qui

pestes,

V.

qui per se litem contestatur, sibi soli petit: alienos fundos. To beg, beseech, ask, request, desire, entreat: Curtio tribunatum a fientes pacem petere, Cs. Caesare, ask for Curtius: a te pro Ligario, intera te, ut, cede %vith you for : reus ut absolvatur etc. Of office, to solicit, be a candidate : nemo
petit, the

defendant

the plaintiff, T.


: :

petorrittini

613
:

philosophe

phalerae, arum,/., :=Td (pdXipa, a metal plate for the breast (a military decoration): ostentare Rubrium phaleris donasti multo illam, 0. virgo phaleras, S. pius peteret quam peteretur, S. 7h pursue, seek, strive phalerae sudore receptae, V. For horses, a metal ad libidinera petita, L. praedam pedi- decoration of the breast : equorum, L. equus phaafter, aim at : f uga salutem, Cs.
ambitiose est ex iis, qui nunc petunt, qui, etc. To woo^ court, solicit: ut viros saeregnum, L.

eloquentiae principatum gloriam, S. bene vivere, H. conubiis natain sociare Latinis, V. ex hostiuni ducibus vietoriara, over, L. imTo fetch, bring, periiim ex victis hostibus, L. elicit, obtain, %oresi, draio : E flarama cibum, T. custodem in vincula, V. a litteris doloris obliviobus, 0.
: :
:

leris insignis, V., lu.

phaleratus, adj. [phalerae], decorated, wearing ornameiital plates: equi, L. Fig.: dicta, /ne

speeches, T.

Phanaeus,
rex Phanaeus,

adj.
i.

nem

petirus imo spiritus, H. : gemitus To take, betake oneself to, alto de corde petiti, 0. repair to: alium cursum, take another route:
:

e.
I,

of Phanae (in Chios). Phanaean wine, V.


in.,

P o

t.

latere

Phantasos,
dreams, 0.

^avraaoq, a god of

aliam in partem fugam, betake themselves tofighf, To refer to, relate to: Troianos haec monCs.

pharetra,
fera, 0.
:

ae,/., =^<paptTpa, a quiver: sagittisuccincta pharetra, V". venenatis gra: :

stra petunt, Y.

vida sagittas, H.

pharetram solvere, open, 0.


: :

petorritum (petori-), i, n. [Celtic petvar (four)+rith (wheel)], au open carriage, caleche, H.


petra,
ae,/.,

=: irerpa, a rock, crag, Cu.


[

pharetratus, adj. [pharetra], weari7ig a quiver, quivered: Camilla, V. Geloni, H. puer, i. e. Cupid, 0. Semiramis, lu.
:

petulans,
:

antis, adj.

PET-

],

forward, pert,

pharznacop51a,
drugsellcr, quack, C.

ae, m., == tpapnaKOTroiKriQ,

saucy, impudent, wanton, petulant : adulescens libido in virgine. effuse Tarentura, lu.
:

Plur., H.

loith

sup. [ petulans], pertly, wantonly, impudently, petulantly : in

petulanter,

adv. with comp.

and

Pharos, (-rus), I,/, an island near Alexandria, a famous light-house, Cs., 0., lu. The light-

house at Pharos, Cs.


lu.

light-house: Tyrrhena,

Pompeium

invehi

iactari petulantius

petulan-

Pharsalicus
lian,

tissime iusectari.

of Pharsalus

or Pharsalius, adj., Pharsa(in Thessaly).

petulantia, ae, /. [petulans], sauciness, freakishness, impudence, wantonness, pettdance : petulantia praestare, S.
:

phaselus (-los), I, /., bean, kidney-bea^i, phasel, V.


sel,

<pd<rr]\og,

an

edible
ves-

adulescentium.

bean-shaped

light vessel,

C,

Ct., V., H., lu.

petulcus,
haedi, V.

adj. [

PET-

],

butting, apt to butt

phasma,
tre,

atis, n.,

phantom.

As the
=

(pdafia,

title

an apparition, specof a comedy, T. Of a

pexus,

ad,j.

[P. of pec to], combed, adjusted: a Phaeacian; usu.plur., the

farce, lu.

tunica, neat, H.

phiala,

ae, /.,

(pidXr],

shalloxo

drinking-

Phaeax,

acis, m.,

vcssel, saucer, lu.

PJiaeacians (who lived luxuriously), C, V., 0., lu. Sing, (poet.), a good liver, well-fed m/in, H. Once as adj. : Phaeax populus, lu.

Philippicus,

adj.,

= ^iXnnnKog,

of Philip,

phager, i, phala, ae,


en rollers (for

m.,

= (paypog, an unknown fsh, 0.


=

see fala.

Philippic: orationes, Cicero'' s orations against Antony (in allusion to those of Demosthenes against Philip of Macedon): divina Philippica, i. e. the second Philippic, lu.

phalangae

moving heavy
?n.,

(pdXayy eg, wood(pal-), arum,/., engines), Cs.

Philippus, \,m.,=z

(JbiXnnrog,

phalangitae, arum,
of a phalanx, L.

= (paXayylrai, soldiers

donia, father of Alexander tlie Great, gold coin struck by King Philip, H.

a king of MaceC, N.

philitia, orum,

n.,

= =

<piXiria, tJie

public meals

of the Lacedaemonians. phalanx, angis,/., =.i^aKay^, a compact body philologia, ae,/, (piXvXoyia, love of study, of heavy armed men in battle array, battalion, phalanx : Laconum, N. Helvetii phalange facta, literary culture : nostra. philologus, adj., z= ^iXoXoyog, scholarly, learned: Agaraemnoniae phalanges, V. animosa etc.,Cs. iunctae umbone homines. (a band of eight brothers), V.
: : :

phalanges, lu. E s p., of the Macedonians, men in order of battle, a phalanx (fifty close files of sixteen men each) cuneum Macedonum (phalangem ipsi vocant) perrurapere, L., N., Cu.
:

Philomela, ae,/, =$iXo/iJ7Xa, a daughter of Pandion, changed into a nightingale, V., 0. The nightingale, V,
philosophe,
adv. [philosophus], joAi^osop/w'ca^-

phalarica,

ae,/.,

a firebrand, see

falarica.


philosophia

pictura

: :

614

a luxurious people of Asia Minor, C, 0., Ph., lu. fiXoao^ia, philosophy philosophia, ae, /., The Trojans, H., 0. The Phrygians were reenim philosophia vitae circulus, in quo de philosophia sermo habetur, on philosophical garded as stupid hence, p ro v. Phrygem pla^is
ars est
:

subjects,

N,

duae philosophiae, joAiYosojoAzca^


:

sects.

fieri

solere meliorem.
is,/., (p^iaig,

philosophor,
ri
:

atus, an, dep. [philosophus], to


incipit philosopha-

phthisis,

consumption, lu.

stiidy philosophy, philosophize

paucis, Enn. ap. C.


subst. m. aud/., a philosopher: praecepta philosophorum a villa tam:

phy, interj., pish! tush! T. phylarchus, i, m., (pvXapxog, a

tribal chief,

philosophus, scriptiones, As

adj., =z(pi\6<To^og, philosophical :

emir
1.

Arabum.
ac, /.,

physica,

nobilis

= ^vrnKfj,

natural

science,

quam

pliilosopha videtur esse.

natural philosophy, physics.

philtnim, I, ., (piXrpov, a love-potion, 0., lu. philyra (philura), ae,/., = (piXvpa, the lindentree: nexae philyra coronae (the iuner bark was woven into chaplets), H., 0.

physica, orum, see physicus. physice, adv. [physicus], like the


2.
dicere.

naturalists:

physicus,
ophy,

phimus, m., = (pi^oQ, a dice-box, II. Phlegethon, ontis, m., = ^\ty't^ii)v, a


1,

adj., (pvcriKog, of natural philosof physics, natxiral: quiddara physicum,

river

of fire in

the

Lower World, V.
{ace. en, 0.),/., =.(^MKri,

something relating to physics : ratio. m., a natural philosopher', naturalist, C. as subst., physics: physicorum ignarus.

As

subst.

Plur. n.

phoca,

ae

^ ^^^h

*^<^-

doy, sea-calf: Sternunt se

somno phocae, V.

Phoebas, adis, /., ^oifSag, a priestess of Phoebus ; hence, an inspired woman, prophetess, 0.
(the

physiognSmon, on is, m., =(pvaioyvu)}x.(t>v, a discerner of character, physiognomist.


(pvaioXoyia, knowledge physiologia, ae, /., of nature, natural philosophy.

Phoebe, es, /., =: ^oi^ri, goddess of the moon Roman Diana), V., 0. tenia, i. e. night, 0. Phoebeius (0.) or Phoebeus (Y., 0.), adj.,
:

piabilis,
tory

e, adj. [pio], to be
e,

averted: fulmen, 0.

piacularis,
:

adj. [piaculum], atoning, expia-

sacrificia, sin-offerings, L.

Plur. n. as subst.

of Phoebus, of Apollo. (sc. sacrificia), L. Phoebigena, ae, m. [ Phoebus + GEN -], son piaculum, I, n. [pio], a means of appeasing, of Phoebus, i. e. Aescidapius, V. sin - offering, propitiatory sacrifice : piaculum ho^oi(3og, Apollo as the god stiam caedi, L. Phoebus, i, m., Te piacula nulla resolvent, H. 27i sun: dum fugat astra Phoe- An animal offered in sacrifice, victim: ea prima of light, v., H.

bus, H., 0.

piacula sunto, V.
ra.,

=^oiviKEg, the Phoenicians (on the eastern coast of the Mediterranean Sea), C, S., Cs., V., 0. phoenioeus, adj., (poiviKeog, purple -red,

Phoenices, um,

stitution, lu.

scarlet

vestes, 0.

rupti foederis, L. cula esse, : Laudis amore tumes, sunt certe piacula, quae, etc., H. Punishment dea a violatoribus (sui templi) gravia piacula exe:

An luendis L. A remedy
:

f urtiva piacula cervae,

i.

e.

sub-

expiation, atonement, sacrifice periculis publicis pia-

i, m., (poiviKoTmpog, the flamingo, red-wing (of water-bird), lu.

phoeiiioopterus,
adj.

git,

L.

rerum praetermissarum,
crime, saa-ilege:
:

i.

e.

satisfaction,

L.

quantum

piaculi commit-

Phoenissa,
Anna, 0.

f,

= f^oivioaa,
:

tatur, L.
:

commissa
inis, n.

piacula, Y.

(on the Mediterranean Sea)

As

of Phoenicia Dido, V. exul, i. e.


phoenix, a
deli-

piamen,
atonemejit, 0.

[pio], a means of expiation,


pie,

subst..

Dido, V.

phoenix,

icis {ace. ica, 0.), m., the

pica, ae,/. [SPEC-], a

magpie,

fabulous bird, 0.

picaria, ae,/
f.,

[pix], a place

where pitch

is

made.

phrenesis,

is,

= * (ppivqtJig,

madness,

picea, ae,/.
0.

[pix], a pitch-pine, forest pine, Y.,

rium, frenzy : nianifesta, lu.

Picens, ntis (C, L.), or Picenus, adj. (S., Cs., phreneticus (phrenit-), I, m., = ^psvrjTucog, C, L., H., lu.), Picene, of Pi cenum {in Italy). a madman, insane person, lunatic. Plur., C. piceus, adj. [pix], pitch-black, pitchy : caligo, Phrygius, adj., = ^pvyiog, Phrygian, ofPhryturbine f umans piceo, Y. nubes, 0. gia, C, L., V., H., 0., lu. Plur. as subst., the Y.

Phrygian women, V.

Trojan, of Troy

muri, 0.

pictor,
ing
[

oris,

m. [PIC-], a painter, C, H.,

lu.

hymenaei, with Aeneas, V.

Phryx,
subst.

ygis, adj.,

Phrygian

m.

sing., V., 0., lu.

Usu.

plur.,

augur, lu. As ^pvyeg,

pictura,
:

A painting, picture
I

ae,/. [FIC-I, painting, the art ofpaintars ratioque picturae : Ut pictura poesis, H.
:

(in tabula) inerat pictura


haec, T.

picturatus
:

: : : .

It causes to repent,

pila

615
painihiff
. .

pictura in tabula, in

textiVi,

makes sorry: facere quod nos

embroidery : animum pictura pascit inani, unreal, Fig., in language, a painting^ picture : HoV.

post pigeat, T.
pent, 0.
:

me composuisse piget, I repigenda verba, Pr. It makes ashamed,


:

ilia

meri.

picturatus,
stes,

adj, [pictura], embroidei'cd : ve-

puts to shame : f ateri pigebat, non esse, were ashamed to own, L.

etc.,

they

V. pictus,

pigmentarius,
adj. with comp. [P. of pingo], painted,

i,

m. [pigmentum], a dealer in
:

unguents, pai7it-seller

Attius.

of various colors : volucres, Y. puppes, decorated, V. papicti terga lacerti, V. Tattooed : Geloui, V. vones, 0. F i g., of language, adorned, ornamented, ornate: orationis genus Lysia nihil potest esse pictius pictos excolored, variegated,

1,

a color, paint, pigment: aspersa temere pigmenta in tabula, Fig., of style, coloring, ornament: pigmentorum flos et
i,

pigmentum,

n. [pingo],

color

sententiae sine pigmentis.

periere metus,

i.

e.

tmreal, Pr.

picus,
pie,

m. [SPEC-], a ivoodpecker, H., 0.


[

adv.

pius

],

conscientiously,
:
i.

religiously,

dutifully, affectionately

facere, T.
e.

colere deos

pie bellura indici posse,

duly, L.

pignerator, oris, m. [pignero], a mortgagee. pigner5, avi, atus, are [ pignus ], to give as a pledge, pledge, pawn, mortgage : bona, L. alveoles et laenam, pawn, lu. F i g., to pledge : velut obsidibus datis pigneratos habere animos, had their minds under bonds, L.

Iliepig, a 3fu^e ( first worPieris, idis, /., shipped in Pieria), H., 0. Plur., the Muses, C, V.,

H., lu.

pigneror, atus, aii, dep. [pignus], to take as a pledge, accept as earnest: omen, 0. 7h lay claim to, appropriate : ex acie fortissimum quemque.

Pierius, adj., =z Hi'spiog, Pierian, of Pieria Macedonia); henca, Macedonian : paelex, H. umbra, lu., H., the Muses, poetic: antrum, H. Ph. Plur.f as subst., the Muses.
:

Of
0.,

(in

pignus, oris and eris, n. [FAC-], a pledge, gage, pawn, security, guaranty: ager oppositus est pignori, T. quo facto pignore animos centuriouum
:

dutiful conduct, sense of duty, religiousness, devotion, piety: quibus decus pietas omnia quaestui sunt, S. erga deos deos placatos pietas efficiet pretium pietatis amarura, scrupulousness, 0. Faithfulness to natural ties, duty, affection, love, loyalty, patriotism, gratitude matris ferre iniurias me pietas iubet, T. quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes ? filii quibus quoniam pro pietate satis^ fecerit, patriotism,
atis, /. [pius],
: :

pietas,

A
:

viginti milia faenus pignoribus poincome from mortgages, lu. -A levy upon property to secure a fine: adparitores ad pignera capienda (for wilful absence from the Senate), L. hostage: simulatae sine ullo pignore deditio-

devinxit, Cs.
sitis,

nes, L.

pacis.

icage)',

stake

die,

raecum quo

Os.

quattuor tribunorum
felix nati pietate,
:

(i.

e,

in imperatorem),

solerania pietatis, the V. patrem patriamque, L. in coniuge, 0. Justice : si qua est caelo pietas, V. Person., as a goddess. Piety, C, L,
L.
:

last offices, Ta,

in

pignore certes, what bet you will intake with me, Y. Et quaerit posito pignore vincat uter^ 0. Fig., a pledge, token, assurance, proof: magnum pignus ab eo rei p. datum, se, etc. reconciliatae gratiae, Cu. Pignera da, per quae Credar, etc., digito pignus fortasse dedisti, i. e. sure tokens, 0. a ring, lu. Pledges of love, children : cum pignoribus domus, 0. pignera cara, nepotes, 0. f rangi aspectu pignorum suorum, Ta.
:

piger, gra, grum, adj. witli comp. pigrior, and pigerrimus [ PAC- ], unwilling, reluctant, averse, backward: gens pigerrima ad militaria opera, L. pigriores ad cetera munia exequenda,
sup.
:

pigre, adv. [piger], sluggishly,


pigritia, ae, ace.
sluggishness,

inertly, 0.

Sloio, didl, lazy, indolent, sluggish, inactive : Cu. senectus, 0. (apes) f rigore, Y. taurus ipsa mole, lu. mare, sluggish, Ta. annus, H. bellum, tedious, 0. campus, unfruitful, H. sopor, benumbing, Ct.: frigus, Tb. dolabra, lazily handled, lu. in re militari militiae, H. scribendi ferre laborem, H. Dull, unfeeling : pigro perire situ, 0.
: : : :
: : : :

niunt metum pigritiem ad sequendum

or em, /. [ piger ], sloth, laziness, indolence : pigritiam deficonsequentis laboris nox Komanis
:

am

fecit, L.

pigror,
tory
:

ari, dep. [piger], to be slow, be dilatu scribere ne pigrere.


,

1. pila, ae,/. [PIS-], a mortar, 0. 2. pila, ae, /. [PAC- ], a pillar: ubi spatium inter muros pilae interponuntur, Cs, locavit
. . : :

piget, guit and pigitum est, ere, impers. [PI-, pilas pontis in Tiberim, L. Nulla meos habeat PIG-], it irks, pains, chagrins, afflicts, grieves, pila libellos, i. e. book-stall (where books were disA pier, mole: saxea, Y. disgusts: oratione multitudo inducitur ad pigeii- played on pillars), H, dum tui me miseret, mei piget, Enn. ap. C. ae, PAL-], a ball, playing-ball 3. pila, /, [1 fratris me, T. dum me civitatis morum, S. Neu pila lippis iuimicum ludere, H, picta, 0. quaneonversa domum pigeat dare lintea, do not hesitate, tum alii tribuunt pilae, the game of ball. Pro v., H. longos castrorum ferre dolores si pigefc, lu. A ballot (used by judges), Pr. see claudus,
:
: :

: : :

pinna
tract,

pilanus
pilanus,
triarius, 0.
I,

616
of
the reso've,

m. [pilum], a

soldier

piny
V.
:

V.

claustra,

i.

e.

of
i.

the

wooden

horse,

fert in pinea texta faces,

e.

into the ships, 0.

pilatus, adj. [pilum], armed with javelins mina, V.


(pileatus), see pilleatus.

ag-

pilentum, I, ?i., an easy chariot.,


ad sacra
uti, L.
:

ladies'

can-iage
pi-

raollia,

V.

Esseda festinant,

lenta, etc.,

H.
pille-.

(pileolus, pileus), see

pilleatus
with
L.
:

( not

pile-

),

adj. [ pilleus

lice

pilleus, loearing

coloni, with caps


f ratres,
i.

on

(as if

a skull-cap : they were freedmen),


:

], covered volones, L.

e.

Castor and Pollux, Ct.


i,

pilleolus ( not pile- ), small felt cap, skull-cap, II.

m. dim.

[ pilleus ],

pilleus, 1, m., and pilleum ( not pile- ), I, n. [PIS-], a close-fitting felt cap, skull-cap (worn at theatres and festivals, and given to a slave when freed) servi ad pilleum vocati, i. e. set free., L.
:

to paint, make by tabulas tabulas pictas mirari, paintings, S. 2h paint, represent, delineate, depict, portray: (comas) Dione Pingitur sustinuisse manu, is represented in a picture, 0. picta in aere dato qui pingitur, H. tabula Voluptas Pro v.: qui numquam philosophum pictum videTo embroider : runt, a philosopher's portrait. textile stragulura, magnificis operibus pictum Pictus picti tori, with embroide)'ed coverlets, 0. To paint, stain, color: Sanacu chlamydem, V. picti scuguineis f rontem moris, Y. oculos, lu. To adorn, decorate, ta, with painted shields, V. F i g., of embellish : bibliothecam mihi sittybis. Britanstyle, to paint, color, embellish : verba niam coloribus tuis, penicillo raeo: (vir) omnibus a me pictus et politus artis coloribus.

pingo,

pinxi, pictus, ere,


:

painting

pinguesc5,

ere, inch, [pinguis], to

grow

pillco capiti inposito, L.

pilosus,
nares, lu.

adj. [1 pilus], hairy,

shaggy : genae:

fat, be fattened: pinguescere corpore corpus, 0.: campos sanguine, be enriched, V.

sup. [PAC-], H. Verbenae, pilum, i, n. [ PIS- ], a heavy javelin, pilum : juicy, V. pinguissimus haedulus, lu. merum, ( caput ) adfixum gestari sudis pila niittere, S. rich wine, II, equi humano sanguine, fattened pilis missis hostium phalangem iussit in pilo Pich, fertile, upon, 0. As subst. n., grease, Y. perf regerunt, Cs. muralia pila (hurled from forsanguine pinguior Campus, plump : solum, V. pila Horatii, a place in theforwn tifications), Cs. H. stabula, hives full of honey, Y. arae, withfai where the arms of the Curiatii were set up, L., Pr. tura pinguis facienofferings, V.: ^cxx?,, juicy, H. vis certe pila, cohortes, etc., yow wish at least for tia flammas, with rich fumes, 0. pingui flumine pomp., etc., lu. ^Wmb, fertilizing, Y. Bedaubed, besmeared: crura

fat

pinguis, e, : Thebani
:

adj. with comp.

and

Me pinguem

vises,

Filumnus,
wlio taught

i,

how

to

m. [pilum], a god of crush corn, V.

the Latins,

luto, lu,

Thick, dense:

g., dull, gross,

caelum lacernae, lu. heavy, stupid, doltish: poetis pin: :

1. pilus, 1, m., a liair: munltae sunt palpebrae vallo pilorum: caudae pilos equinae.vellere, H. duris aspera crura pilis, 0. : ego ne pilo quidem

gue quiddam sonantibus


H,
ni,
:

pingui donatus munere,

ingenium, 0. amor, 0. 0.
:

Quiet, comfortable, easy:

som-

minus me amabo, not a hair: e Cappadocia ne pilum quidem (accepi), nothing whatever : ne ulhim pilum viri boni habere dicatur, has no hair of a Sing, good man : non facit pili cohortem, Ct.

pinifer, fera, ferum, adj. [pinus

+ 1 FER-],/me-

bearing, producing pines : Maenalus, V,

piniger, gera, gerum, adj.


beariiig
:

[p'm\is

+ GES-],pine-

collect. :

fruticante pilo, lu,


T,
;

caput, 0.

m, [PIS-], a maniple of the triarii, company of veteran reserves : primi pili centurio, primum pilum ducere, Cs. primus centurio Cs. In the erat, quem nunc primi pili appellant, L.
2. pilus,
: :

phrase, primus pilus, the first centurion of the triarii, chief centurion of a legion, L.

Pimpleus,
to the
dulcis,

adj.,
:

Muses) H.
ae,/.,
i,

of Pimpla mons, Ct. As

(in Pieria, sacred


subst.

f, a Muse

pina,

= Triva, the sea-pen, spiny mussel.


n. [pinus],
[

pinetum,

a pine-grove, 0.

pineus, adj. inny : ardor, a

pinus

fire

], of the pine, of pines, of pine - wood, Y. plaga, a


:

1. pinna, ae, /. \^V1-'], a feather, plume (upon a bird see also penna) (aves) pullos pinnis fovent. wing (only plur.) Fides alma apta pinnis non pinnis pinnis coruscant (apes), V. sublime elatos Alpis transgressos, L. Fig.: illi, qui mihi pinnas inciderant, had clipped, i. e, made me helpless: Decisis humilis pinnis, i. e. humbled, H. Maiores pinnas uido extendisse, i. e, have risen above m.y origin, H. praepetis omnia pinnae, i. e. offlight, Y. pinna veras dare notas, 0. An arpinnacle: huic row: olor traiectus pinna, 0. asseribus (aggeri) loricam pinnasque adiocit, Cs. sedes pinnis atque falcatis detergebat pinnas, L. promontory, cape : tribus aggere cingit, V.

A
:

A
:

(Sicania) excurrit in aequora pinnis, 0.


pinna
pinnatus,
:

: :


pix
[piscis],

: : : : '

617

2, (pinna), see pina. adj. [ 1 pinna ], feathei'ed, plumed, xoinged (often confounded with pennatus) lovis Cupido Fama, V. satelles
:
:

pisciculus, i, m. dim.

little fish, T.,

C.

piscina, ae,/.

[piscis],

a fish-pond,

C.

publica,

the public fish-pond, L.

piscinarius,
piscis,
:

i,

m. [piscina], a cultivator offish,

pinniger (not
genus),
i.

penn-), gera, gerum, adj. [1 pinna

keeper of fish-ponds.
is, m., a fish: piscis ex sententia Nactus piscibus vivere, Cs. fons plenissimus piscium: Piscium genus, H. Collect. : pisce vehi quaedam (natarum videntur), 0. The constellation Pisces : Piscis aquosus, V. Plur., 0.

-\-G:^^'\., feathered.,
e.

birds.

Having
I,

winged

alterum (animantium
:

fins, jinny

piscis, 0.
crest-

sura, T.

pinnirapus,

m. [1

pinna+RAP-], a

(who strove to snatch the adversary's crest as a trophy), lu.


siiatcher, gladiator

pinnula,
Fliir., C.

f. dim. [pinna],

little

wing, pinion.

piscor, atus, ari, dep. [piscis], to fish hortulos, C., H.

ante sues

Tnvorrip-qc, the pinoteres (-theres), ae, m., pinna-guard, a o'ab, parasite of the pina.

piscdsus, adj. [pisc\s],fuU offishes^ abounding in fish: scopuli, V. Cnidos, 0.


:

plur. plnus ; ace. pin us or pinos /. [PI-, PIC-], a pine, pine-tree, fir, firpinos loquentes, V. Grata tree: ex alta pinu, V. deum matri, i. e. to Cyhele, 0. tua (to Diana), H. ship, vessel, pinu praecincti cornua Panes, 0. Pontica pinus Silvae boat of pine: infesta, V. pine fiUa nobilis, H. orbata praeside pinus, 0. wreath torch: manum pinu flagranti inplet, V. of pine-leaves : pinuque caput praecinctus acuta, 6. pine forest : Gallinaria, lu.
(us), abl,
; ;
:

pinus

pinu

pistor,
baker.

oris,

m. [PIS-], a

miller,

bread-maker,

pistrilla, ae,/. dim. [pistrina], a Utile poundingmill, T.

pistrinum,
mill, mill: te in

T, 71.

[pistor],

a corn-mill, pounding-

pistrinum
in

dedam usque ad necem,


est pistrino

T.

in indicia,
:

tamquam

in aliquod pistrinum, de-

trudi

tibi

mecum

eodem

vivendum,

must bear the same burden.


pistrix,
leis, /.,

monster, whale, shark, saw-fish: immani corpore, Silvanum lacte, H. lanus piandus erit, 0. To purify with Y. llic constellation of the Whale, C. poet. ossa, V. To sacred rites : si quid tibi piandum f uisset. pituita (trisyl., II.), ae,/ [SPY-], slime, clammy make good, atone for, expiate : mors morte pianda moisture, phlegm, rheum : cum pituita redundat nasi, Ct. fulmen, avert the omen of lightning, 0. lenta, H. est, 0. prodigia, Ta. culpam morte, atone for, V. nefas pituitdsus, adj. [^Mwitti], full ofphlegm, phlegraorte piandum, i. e. to be punished, lu. matic: homo. Tr'tirtpi, pepper, H., 0., lu. piper, peris, n., pius, adj. with (late) s^ip. piissimus. Of char-

pio, avi, atus, are [pins],


rites,
:

to appn'oach
:

with sa-

TriarpiQ or TrpiaTtg, a sea-

cred

appease, propitiate

pipil5,

are, to peep, chirp, Ct.

acter, dutiful, pious, devout, conscientious, religious

Piraeeus
L., X., Pr.),
i,

(trisyl., C.)

or

Piraeus

(T.,

C,

m., or

Piraea, Orum,

iu (0.),

= Ila-

Ct.,

ingenium Pamphili,
:

T.

homo

di meliora piis,

Y.

paievg, the port

of Athens. Piraeus, adj., of the Piracies : litora, 0. pirata, ae, m., =r TruparriQ, a sea-robber, corsair, pirate: barbarus Piratae CiUcum, lu.
:

poeta, Ct. pio vatis ab ore, 0. Phir. m. as subst., the departed, blessed : piorum sedes arva piorum,
0.

Of

actions, just, holy, right, prions, religious


:

homines inmolare pium esse duxerunt, a religious act: Quosque pium est adhibere deos, As subst. n. : contra iusque piumque, sacred 0.
bellum, L.
obligation, 0.
far,

Of things, sacred, holy, consecrated pax, under religious sanction : arma, conscieiitiously taken up, L. Of natural ties, faithful raticam f acere, practise piracy. to kindred, devoted, filial, loving, datifid : in parenpirum (pyr-), !, n., a pear, H., Y., Iu. Aeneas, the filial, Y. Inpietate pia est, i. e. tes pirns, l,f., a pear-tree: insere piros, V. piissimos sacrifices her son to her brother, 0. Pisaeus, adj., of Pisa (in Ehs), Pisaean : Are- quaeris, et, quod verbum omnino nullum in lingua thusa, 0. oliva, won in the Olympic games, Iu. piissima filia, Ta. Latina est, etc. piissimi cipiscator, oris, ??i. [piscor], a fishei-man, fisher, vium, Cu. Sacred, prompted by natural affection, T., C, H., 0., Iu. loving : seniorque parens, pia sarcina nati, 0. dopiscatdrius, adj. [piscator], of fishermen, fish- lor, inspired by friendship : piosque pone metus, ing- : naves, fishing-smacks, Cs. forum, the fish- i, e. of your husband, 0. Beloved, dear : testa, H. market, L. pix, picis,/. [PI-, PIC-], pitch: sulfure mixtaj (piscatus, us), m. [piscor], a catch of fish. atra, 0. f ervefacta, Cs. Corticem astrictum S. Onfy abl, C. pice dimovere, H. Idaeae pices, lumps ofpitchy Y.
piraticus,
piratical :
adj.,
ic,

= TrupariKoq, of pirates, pirat-

myoparo: bellum.

As subst.f:

pi-

H.

'


placabilis
placabilis,
e,

: :


plaglarius
:

: :

618
your

comp. [placo], to be conplacable : omnia habere placabiliora quara animum praetoris Irasei celer, tamen ut placabilis essem, H. placabilis irae, ad iustas preces ingenium, L. sacris placabi0. ara Dianae, placable, Y. Pacifying, lis ira, 0. appeasing propitiating acceptable: Id nosmet indicare placabilius est, more conciliatory, T.
adj. with
ciliated^ easily pacified^
:

decision, lu. : quando vobis ita placet, S. senatui placere, ut C. Pausa, etc., that the senate decree, etc. mihi placuit, ut orationes explicarem, / resolved: Venus, cui placet mittere, etc., wJio
:

likes to send, II.

placide, adv. with comp. [ placidus ], softly, gently, quietly, calmly, peacefully, placidly : respondet, S, : ire, T. : progredi, Cs. : ferre dolorera :
plebem placidius
tractare, S.

placabilitas,

atis,/. [placabilis],

a conciliatory

disposition, placability.

placidus,
[placo],

adj.
still,

placameD,
ation
:

inis, n.

a means of concilia means of ap-

gentle,
:

quiet,

with comp. and sup. [PLAC-], calm, mild, peaceful, placid


: :
:

caelestis irae placamina, L.


i,

placamentum,
peasing:

n. [placo],

deum placamenta,

Ta.

adv. with copip. [placatus], calmly, composedly, quietly : omnia f erre ; molestias placatius ferre.

placate,

homo eum placidum reddidi, pacified him : ingenium, S. lumen, H. amnis, 0. seuectus oratio mors, V. somnus, 0. placidior Khenus, Ta, nihil illis placidius, aut quietius erat, L. placidissima pax. Plur. n. as subst.: ut placidis coeant inmitia, i. e. tame creatures, H.
:
: :

placati5,

onis, /. [placo],
:

tiating, quieting

deorum

a pacifying, propiperturbati animi.

with comp. and snp. [P, of placo], soothed, quiet, gentle, calm, peaceful : animi stamaria, V. Placatus mitus via placatae vitae tisque adsis, 0. placatiore eo sua spe invento, L. patribus placatior exercitus, more favorably in-

placatus,
:

adj.

agreeable, placita es simplicitate tua, charming in, etc., 0. :.amor, V,: locus ambobus, S. As

placitus, adj. [P. of placeo], />Zeasm^,

acceptable:

subst. n.

ultra placitum lUudare,


:

agreeable, V.

placita

more than maiorum, maxim, Ta.

is

placo,
guine, V.
:

avi, atus,

assuage, allay, appease

are [PLAC-], to quiet, soothe, : aequora, 0. ventos san:

clined, L.

quies placatissima.
entis, adj. [P. of placeo], agreeable,
:

Plutona
Cs.
:

tauris, try to propitiate,


:

placens,
pleasing
:

(Fidenas) beneficiis, L.

iram deorum donis

H. uu-

alqd non placens

Uxor, H.

men deorum,
lugurtham,
S.
:

To

reconcile, conciliate, placate


:

Hannibalem filio meo, L. placenta, ae,/., = irXaKovg, a cake, H., lu. alquos rei p. Invidiam, conciliate, H. fac ilia ut placed, cul or placitus sum, citus, ere [PLAC-],| placetur nobis, T. tanta iniquitas, ut placari poto please, give pleasure, be approved, be pleasing, be pulo R. non possent ? numquam anirao placari
te sibi
:

agreeable, be acceptable, suit, satisfy


re,

si

placeo, ute-

plaga, ae,/. [PLAG-], a blow, stroke, stripe, wound: merces plagae (pueris) Dant sit, abstulerit, whatever he fancied : exspecto quid animos plagae, V. plagae et volnera, Ta. plagae istis placeat de epistula, / await their pleasure: crescunt. Nisi prospicis, a fogging, T. mortifera: Dis, quibus septem placuere colles, H. sibi non inpulsio (atomoriraa), quam plagam appellat, shock; placere, quod Jaborasset, etc., N. ego numquam Fig., a bloio, stroke, injury, calamity, disaster, mihi minus placui, was less satisfied with: tu tibi misfortune : accepisset res p. plagam plaga intunc places, are fidl of complacency, lu. On the iecta petitioni tuae sic nee orator plagam gravem stage, to find favor, give satisfaction, be applauded: facit, nisi, etc., makes a deep impression. Primo actu placeo, T. Populo ut placerent quas 2. plaga, ae,/. [PARC-], a hunting-net, snare, fecisset fabulas, T. Impers., it is believed, is settled, gin in plagam : tabulam tamquam plagam ponere seems right: illud, you is agreed, adde si placet, if
1.
:

Quid placet aut odio est, H. non placet Antonio consulatus mens quae vobis placita est condicio, datur, T. quin quod placitum
if
you, T.
: :

I suit

potuit in eum, be reconciled, N. placatus, at peace with himself.

homo

et sibi ipse

cut, thrust,

please: venio ad comitia, sive magistratuum plae. no matter which : placitum est, ut cousiderent, etc., they determined: placet enim esse quiddam in re p. praestans, it is agreed: ut ipsi auctori huius disciplinae placet, as the founder holds : ut doctissimis placuit, have taught : duo

cet, sive

legum,

i.

cervus venit, 0. '(J&n.plur. : tendere plagas extricata densis Cerva plagis, H. Nexilibus plagis silvas ambit, 0. Fig., a snare, trap, toil: hanc ergo plagam eifugi: quas plagas ipsi contra se texuerunt: Antonium conieci iu Caesaris plagas.
:

stretch

of country, region, quarter,


: :

zone, tract:

placet esse Carneadi genera visorum Quis paria esse fere placuit peccata, who have made up their
:

aetheria, the ethereal regions, V.

caeli scrutantur
:

plagas, C. poet.

quin etiam, si dis placet, aiunt, etc., please the gods ! L. It is resolved, is determined, is decided, is purposed: deliberatur, incendi placcrct an defendi, Cs. quid placet, die,
that, etc.,
:

minds

H.

orientis plagam, Cu.

plagae Quattuor, zones, V. ad plaga una continuit ceteros


:

in armis, one canton, L.

plagiarius,

is,

m. [plagium, man-stealing], a

man-stealer, kidnapper.


plagosus
plag5sus, adj, [1 plaga], given of flogging: Orbilius, H. plagula, ae,/. dim. [2 plaga], a plauctus,
iis,

to hlows^

: : :

: :

619

plebecula
:

fond

plantas, V.

citae, 0.

caeno evellere plantam,


heel, lu.

H.
hed-curiain^ L.

planta duci, be dragged by the

m.
:

breast, wailing, lamentation,

tu permixtus, Cu. planctus, lu.

a beating of the lament : clamor plancplanctus et lajneuta, Ta. edere


[
:

PL AG- ],

plantaria, orum, n. [planta], sets^ slips, young trees : viva, V. horti, lu. adj. with comp. and sup. [PLAT], 1. planus,
:

plane,
bly
:
:

adv. with comp.

and

s^ip.

[ 1

planus

],

evenly, simply, plainly, clearly, distinctly^ intelligi-

cere
ly,

plane et Latine \o(\}x\, rigid out: planius diquid ? hoc planius egissem, si, etc. planis-

Wholly, entirely, utterly, completethoroughly, quite: qui alia tarn plane scias, T. nee plane abisse ex conspectu, and not quite out plane carere sensu communi, H. of sight, Cs. bene, you have acted quite right : ex rebus plane By all cognitis explicari mihi, thoroughly. means, assuredly: te rogo ut plane ad nos ad voGe. JDe. argentum est ultro obiectum . les . Planissurae, T.
:
: :

sime explicare.

planis (formis) carinae pla: niores, Cs. : unde aditus planior erat, L. : planissimus locus. As subst. n., a plane, level, plain: Silva Incipit a piano, 0, aciem in planum deducit, S. : ColUbus an piano ponere vitem, V. Fig., plain, clear, distinct, intelligible : narrationes hoc testibus ita vobis planum faciemus, ut, etc. Easy, free from danger: via vitae.
eve7i,

level, flat,
:

circulus

spatia, H.

plane : litus, Cs. palma, flat,


:

lu.

2. cheat

planus,
:

i, m,., z=7r\dvoQ, a juggler, impostor, improbissimus, H.

platalea,

ae,/.,
i,

a waterfowl, spoonbill

TrkaTavog, the platane tree, Oriental plane : umbrifera, C. poet. steriles, V. caelebs (i. e. not used to support vines), H., 0., lu.
/.,
:

platanus,

plango, anxi, auctus, ere [PL AG-], to strike, beat: victima planget humum, 0.: Nunc nemoi'a
plangunt
(austri),

V.

Laqueis

Crus ubi com-

ae, /., TrXareTa, a broad way, street, In hac habitasse platea, T. plateas inaedificare, Cs. purae plateae, H.

platea,
:

avenue

misit volucris, Plangitur, beats with its toings, 0. To beat in lamentation : femina laniataque pectora plangens (i. e. ita, ut lanientur), 0. PlangunTo lament tur matres, beat themselves in agony, 0. planaloud, wail : planxere sorores Naides, 0.
: : :

plaudo,

sT,

sus, ere, to

clap, strike, beat:


:

alis

gentia agmina, V.

7b

plangentis populi derisor, lu.


:

bewail, lament
est,

plangi fas

nummi quam
plangor,

Ta. funera, lu.

neque maiore tumultu Planguntur

for

virtutes quas

Plaudens columba, with her wings, V. pennis, 0. pectora manu, 0. pedibus choreas, i. e. keep time in the choral dance, V. plausis alis, fluttered, 0. To clap the hands in approval, applaud : manus suas in plaudendo consumere donee cantor, vos plaudite, dicat, i. e. to the end, H. huic ita plau:

m. [plango], a striking, beating (Echo) reddebat sonitum plangoris eundem, 0. beating of the breast in sorroiv, ivailing, lamentation : populi plangores Feminei, V. caesis plangore lacertis, 0.
oris,

ut salva re p. Pompeio plaudi solebat his in theatre plaudebatur, they xvere applauded.' Ih express approbation, approve, applaud, praise : dis hominibusque plaudentibus mihi plaudo Ipse domi, H. plaudfendum funus, lu.
est,
:

sum

plausibilis, e, adj. [plaudo], praiseworthy, deserving applause: censorium nomen.

planguucula, ae, /. dim. [TrXayytOv], a wax doll: plangunculae matronarum.

little

plausor,

oris,
:

thusiastic hearer

m. [plaudo], an applauder, In theatre, H.

en-

(planicies), see planities. plaustrum (pldstrum), i, n. [PLV-], a vehicle In the for freight, wagon, wain, cart : plaustris vectare planipes, pedis, m. [ planus +pes]. ornos, V. in plaustrum conici robusta plaustra, theatre, an actor with naked feet (i. e. as a slave) The Great Bear, Charles's Wain (a constelH. Planipedes audit Fabios, lu.

1. 2.

planitas,
Ta.

atis {^\siii\x&\,distinctness,perspicuity,

lation), 0.

planitia or planities (not

planic-), ae, ace.

am

or em,/, [planus], a flat surface, level ground, plain : limosa, S, aequata agri : inter oppidum pars planitiae, L. ignota, unexet collera, Cs. plored, V.
:
:

clapping, flapstriking: plausu premunt alas ingens (of doves), V. (of cocks), Enn. ap. C. clapping of hands in approval, applause: plausus

plausus, P. of plaudo. plaUBUS, iis, m. [plaudo], a

ping, noise

from

cupiditas: a plebe plausu


tulatio
significata
tibi,
:

maximo

est
:

mihi gra-

planta,

ae, /. [

PLAT- ], a
:

sprout, shoot, twig,

plantas abscindens de graft: malleoli, plantae corpore matrum, V.young plant, set, slip: plantam deponere in hortis, 0. : tenues, lu. sole, sole of the foot : tibi ne teneras glacies secet

theatre

H.

plausum captans datus in stantia in plausum theatra, Pr.

Pleas, see Pleias. plebecula, ae,/. dim. [plebs], the common people, rabble, poor folks : misera, H.


plebeius
plebeius
people^
sul, L.
:

: : :

ploeres

: :

620
of
the

(trisyl.), adj.

[plebs],
:

common
the comsubst.

satisfied, sated:

of

the populace, plebeian

familiae: con-

ludi, celebrating the


:

nwnalty, L.

freedom of Deciorum animae, lu. As

m.

and/.;

hi plebei fuerunt: si

plebeiam patricius

minimo, 0.: amator, H. Full packed, laden : vitis, 0. exercitus plenissimus praeda, L. crura thymo plenae (apes), V. plenos oculorum sanguine pugnos, covered, lu. Entire, complete, full, whole: (legio) plenissima, wi77i ranlcs
:
:

duxerit, L.

Plebeian,
:

common, vulgar^ mean, low

entirely full, Cs.

ad praeturam gerendam annus:


:

pbilosophi

sermo.

plebes, el, see plebs. plebicola, ae, m. [ plebs + COL- ], one who courts the crowd, a demagogue, democrat, C, L.
(plebis),
is,

pleno gradu, at full pace, L. pleni somOf the voice, sonoroics,fidl, clear, \\\, profound, 0. strong, loud: cornix plena improba voce, V. vox plenior: voce plenior. Of speech, /<//, at full length, uncontracted, unabridged : ut E plenissihora, 0.
:

see plebs. see plebs, scitum.

mum
plebes,
el (ei) or i,/.

dicas

'

siet

'

plenum

plebi scitum,

plebs

(-bis), plebis, or

[PLE-], the common people, commons, commonalty, plebeians, folk : plebem facio meam, wi?i to my support, T. nisi quod populus plebesve sanxit plebei scitum, a decree of the commons : plebi con:

Pull, abundant, plentiful, plenissima verba, 0. much: Verres, qui plenus decesserat: pecunia, much money: mensa, V. gaudium serius potius ad nos, dum plenior accepi epistulas pleniores, longer : plenissima villa, H. Of age, full, ad:
: :

est,

'

sit

'

inminutum

vanced, ripe, mature: plenis


riageable, Y.

tra patres concitatio: tribunum plebi creare, L. iucunda res plebei dorainandi plebis libertas cum plebe agere. The great studio permota, S. mass, multitude : in Hyrcania (opp. optimates). The popxdace, lower class, mass, vulgar : raultitudo de plebe, L. multa sine nomine, V. Plebs eris,
:

1^.,
irae, L.

nubilis

annis,

mar-

full, filled: fidei: \\egoi\, full


:

of business :
laboris

you

shall be plebeian, H.

Immensa nimiaque,
:

lu.

(deorum), the lower ranks, 0.

superum, 0.

xus, ere [PARC-], to plait, in1. plect5, terweave : flores plexi, Ct.
,

Quae regio nostvi non plena with the story of our troubles ? V. plenus sum exspectatione de Pompeio,/^^^ of expectation : laetitia, Cs. Complete, finished, ample, copious: orator: oratio plenior: pleuiora perscribere, Cs. Phil, abounding, rich: cum sis nihilo pleniore sapientior ex quo Plenior es, richer, H. ore laudare, i. e. moj-e heartily: plenior inimicorum Mario.
? filled
:

2. (plecto,

ere)

[PLAG-],

o\i\y pass., to

plerique, raeque, raque, see plerusque.

nae Plectantur
T.
:

be pnini-shed, suffer punishment, be beaten : Venusisilvae, H. : ego plectar pendens,

plerumque,
periri, T.
:

adv. [ace, n. of plerusque], /or the


:

most part, mostly, commonly, generally


ita

earn op:

in suo vitio: multis in rebus neglegentia plecTo be blamed, timur, suffer through negligence.

plerumque
:

evenit, ut, etc., S.


:

ple-

rumque
lu.

incur censure : ne qua in re iure plecteretur, N.

Of

casu, saepe natura


ten,

frequently

plerumque gradus, ipsa plerumque fama


hi

plectrum,
tri

i,

n.,

= ttXi^ktpov,
:

a stick for play:

bella profligant, Ta.

ing on a stringed instrument,


similera linguam dicere

quill, plectrutn

plec-

plectra movere, 0. lyre, lute : sonans plenius aureo plectro, H. leviore plectro, i. e. in lighter verse, H. gravius, 0.

Pleias or Pleas (Plias), adis,/., =nXjjVaf or liXuaQ, a Fleiad,^one of the seven stars, 0. Plur., the Pleiades, Pleiads, V., H., 0.
plene, adv. with comp. [plenus], /i%,
tiones, Cs.
:

wholly,
fac-

completely, altogether, thoroughly : perfectae muni-

sapientes homines
adj. with
:

quod fuerat

tura, plenius facit, 0,

comp. and sup. [PLE-], full, plenissimae viae, greatly crowded, filed: vela domus orcorpus suci, T. Gallia civium Cs. naraentorum: Quis me est venustatis plenior? T. meri pocula, 0. : vita plena et conferta voluptatibus. As subst. n., a plenum (opp. vacuum) ad plenum, copiously, V., H. Of bodily size, stout,

plenus,
:

plerusque, raque, rumque, adj. [plerus], a very great part, the majority, most : Sororem plerique esse credebant meam, T. multi . plerique etiam plerique Belgae, Cs. erant pleraque (tecta) ex cratibus facta, usually, L. : plerique Poenorum eorum plerique, S. plerisque ex factione eius conruptis, S. plerique omnes adulescentuli, almost all, T. dixi pleraque omnia, about all, T. inventus pleraque Catilinae favebat, the majority, S. exercitum plerumque opperiri iubet, S. As subst. n., the greatest part : ubi plerumque noctis Plur., about all, tJie processit, S. Europae, L. greater part : nee ratione animi quicquam, sed pleraque viribus corporis administrabant pleraconsideraque eius insulae obsidebantur, Cu. ble part, very many, a good many : non dubito urbium pleraeque, L. fore plerosque, qui, etc., N.
: . .
: :

Plias, Pliades, plico, se in sua

see Pleias.

phcmp, corpident: pleni enectine Of females, volpecula pleno corpore, H. Filled^ big with child, pregnant : femina, 0. sus.
bulky, portly,

simus

membra

are [PARC-], to fold, wind, coil: (anguis), coiling up, V.


plures, plura.

ploeres, ploera, old for


ploratas
pl5ratus,
us,

m.
ploro

: :

plusculus

: ::

621 a wailing, weeping,

],
:

lamenting: amicorum, Cu.

virginalis, C. poet.:

mulierum ploratibus sonare, L. pl5r5, avi, atus, are [PLY-],


:

lament, weep aloud, loeep te iubeo plorare, Ibid you hoivl, H. fessus sum concursum plorantium ferre : raptum iuvenem, H. talia, lu. ploravere, non respondere, etc., H.
: :

cry out, wail, over, bewail: plorando


to

plurimus, adj. sup. [ plus ], most, very much, very many : placere bonis Quam plurimis, T. huius sunt plurima simulacra, Cs. partes qui (collis) plurimus Inminet, in great mass, V. tua
:

tameii obicere incolis Plorares Aquilonibus, suae (puellae), pour out his wouldst grieve, H. sorrow to, Tb. mimus quis melior plorante gula, a disappointed appetite, lu.
: :

me

plurima pietas, ve7'y great, V. medio cum plurimus orbe Sol erat, i7iost oppressive, 0. plurima qua silva est, thickest, 0. per laborem Plurimum, severe, H. Collect. plurimus in lunonis honore dicet, many a one, H. oleaster, V. Cicero S. D. P. Dolabellae (i. e. salutem dicit plurimam) Atti:

.-

pl5stellum,
wagon,
little

i,

n.

dim.

plaustrum

],

cart

plostello adiungere mures,

a small H.
Ct.

cae plurimam salutem, my best love to, etc. As subst. n. : ut haberet quam plurimum, as much as possible: ut in quoquo oratore plurimum esset: quern unum plurimi fecerat, esteemed above all, N.
gravitatis

plurimum.

plostrum,

see plaustrum.
I,

ploxemum,
pluma,
ae, /.

n. [Gallic],

a wagon-box,

1. plus, pluris {plur. plures, plura, geyi. plurium), adj. [PLE-]. I. Sing. n. as subst., more:
:

ne quid faciam plus, too much, T. tantum et plus plume: plumae versicolores ipsi pluma aut folio etiam ipse mihi deberet: vos et decern numero, facilius moventur: mollis, V.: leves plumae, H. et, quod plus est, Romani estis, and what is more, ia plumis delituisse lovera, i. e. as a swan, 0. L. voltis pecuniae plus habere Albano non tuae plus animi erat quam fidei, as little courage as colla MoUibus in plumis reponit, down, 0. cum veniet pluma superbiae, i. e. the first beard, fidelity, L. paene plus quam sat erat, T. ne plus H, pellis aenis In plumam squamis auro conser- reddat quam acceperit de paupertate tacentes ta, i. e. scales of brass overlaid like plumage, V. Plus poscente ferent, more than the hnportunate, Sing, collect. : Pluma oy'vim, plumage, 0. H. ex his alius alio plus habet virium hoc plus plumatus, adj. [pluma], covered with feathers, ne facito, 'more than this : annos sexaginta natus es Aut plus eo, or more than that, T. plus nimio, feathered : corpus, C. poet. plumbeus, adj. [plumbum], of lead, leaden : overmuch, H. quam molestum est uno digito plus Leaden, blunt, dull: gladius. Leaden, h-xh^vQ, one fi^iger too much: uno plus Etruscoglans, 0. Gen, of Fig., rura cecidisse in acie, one man more, L. heavy, oppressive, burdensome: Auster, H. price, of more value, of a higher price, worth more, leaden, dull, stupid, stolid : asinus, plumbeus, T. higher, dearer: ager multo pluris est, is worth far in physicis. more : quo pluris sint nostra oliveta pluris emeplumbum, I, n. [cf ;uoXu/3oog], lead : album, re, dearer milii conscientia : pluris est, quam, etc. plumbum Funda iacit, a leaden ball, 0. tin, Cs. te cottidie pluris feci, have esteemed more highly. liquefacto tempora plumbo diffidit, motdded bullet, Repeated quem raehercule plus plusque in dies v.: aqua tendit rumpere plumbum, the pipe, H. diligo, more and more. II. Plur., in comparison, a pencil, plumbo, Ct. membrana derecta more, in greater number : omnes qui acre alieno plumeus, adj. [pluma], downy, filed with down: premuntur, quos plures esse intellego quam puta: :
:

[PLV-], a soft feather, feather,

culcita

torus, 0.
edis, adj.

rara

Nemini ego plura acerba esse credo oblata

plumipes,
ered feet, Ct.

[pluma +pes], with feath-

plum5sus,
to

adj.

[pluma], downy, feathered, Pr.

pluvi, ere, usu. impers. [PLV-], rain : aqua, quae pluendo crevisset, by the rain : quoties pluit, lu. lapides, L. sanguine

plu5, plul or

pluisse senatui nuntiatum est


:

lapidibus pluvisse,

mihi, T. great 7mmber, many: plura catemptaverat, Cs. summus dolor plm-es dies manere non potest. As subst. m. : qui plus fore dicant in pluribus consili quam in uno quid quaeso interest inter unum et plures ? As subst. pluribus haec exsecutus sum, Ph. n. (sc. verba) Quid plura ? in short.
stella

quam

L. Nee de concussa tantum pluit ilice glandis, rains down, V.

plures, see

1 plus.

2. plus, adv. [sing. n. of 1 plus], more (used as comp. of multum, with sup. plurimum): apud me argumenta plus quam testes valent plus quam
:

m.uch, most, especially,

[aa\ n. of plurimus], very for the most part, generally, commonly (used as sup. of multum, with comp. 2
adv.
plus)
:

plurlmum,

is

valebat in suffragio plurimum, cuius


intererat,
:

semel, more often: nulla (navis) plus quam triPlus miliens audivi, T. ginta remis agatur, L. ferre plus dimidiati mensis cibaria,/o>'more than, paulo plus raille passus a castris, L. etc.
:

plurimum
poterat, Cs.

etc.

Dumnorix plurimum

te diligere.

little

plusculus, adj. dim. [plus], somewhat more, a more : pluscula Supellectile opus est, T. As

pluteus

: : : :

polite
:

! : :

622

: plusculum etiam, quam concedit Veritas, amori nostro largiare,^ran^ a little more injlucnce ut plusculum sibi iuris populus ascisceret, somewhat larger rights. As a cover for besiegers, a pluteus, i, m. penthouse, shed, mantlet: pluteos ad alia opera pluteos ac vineas operuerat abduxerunt, Cs. permanent breastwork, parapet : plu(nix), L.

subst. n.

tei

rates pluteis protegebat, Cs. turrium, Cs. locus consaeptus pluteis, L. shelf, desk, bookcouch, dining couch : plutei fulcra, Pr. case, lu.
:

rum, Y. poenas pendo temeritatis meae poenas pro civibus capere, S. numen in omne nomen Albanum expetiturum poenas, L. morte poenas sceleris effugere poenam dignam suo scelere suscipere parentum poenas a filiis repetere falsarum litterarum poenarum ex inimicis satis est, L. peccatis qui poenas inroget aequas, H. dat poenas, i. e. suffers for if, lu. nee fuerat poena videre, etc., punishable, Pr. Person., the goddess of punishment, Vengeance, C. Plur., avenging Furies, C, 0.
:

[PLY-], rain, a shower, fall of rain: pluvias metuo: ingens, V. de pluviis lo-

pluvia,

ae, /.

qui, lu.

pluvialis,

e,

adj.

[pluvia], of rain, rainy:

Poeni, orum, m., the Carthaginians (as of Phoenician origin), C, Y. Sing., the Carthaginian, i. e. Hannibal. Si^ig. collect. : Poenus advena, L. uterque Poenus, i. e. Carthaginians in Africa and Spain, H.

Auster, rain -bringing, V.: sidus, 0.: fungi, joroduced by rain, 0.


rainy, bringing rain Hyades, Y. luppiter, Tb. : aqua, rain - water, S. rores, rain, H. arcus, aurura, a shower of gold, f rigus, a cold shower, Y. rainhoiv, H. As subst. n., the inner court of a dwellhig : Yenisse per
adj. [
: : :

Poeninus (Penni-),
Celtic

adj.

[Penninus, from
as
if

pen

pluvius,

PLY- ],

peak

),

became Poeninus,

from

Poenus, after Hannibal's passage], Pennine (of the Alps, from the Great St. Bernhard to the St. Gotthard ), L.
(

poenitens, poenitentia, poeniteo

),

see

paenit-.

pluvium, T.
1.

pdcillum,
mulsi, L.

i,

n.

dim.

poculum a

],

little

cup
2.

Poenus, Poenus,
is,

1,

see Poeni.

adj.,

Punic, Carthaginian, Y.
7roiT]<ng,

poculum,
goblet, bowl,

1,

n. [

PO-

],

drinking-vessel, cup,

poesis,
toria,

/.,

a poem, poetry

ama-

beaker: haec argento circumcludunt atque pro poculis utuntur, Cs. ducere, H. poscunt maioribus poculis (sc. bibere), out of goblets: stantem extra pocula caprum, i, e. in relief, lu. drink, draught, potion : uxori cum poculum dedisset, i. e. the poison : ad insidiosa vocatus pocula, 0. : amoris, i. e. a philter, H. pocula praegustare, drinking-bout, carouse: immania: sermo, lu. qui adhibetur in poculo, while drinking: inter pocula laeti, Y.
:

H.
ae, m.,

poeta,
poetae, Y.

po'etae, pi'ose-ioriters a7id poets


:

a poet: oratores et Grai : ingeniosas pictores atque poetae, H. suramus,


TroirjTijg,
:

minimus,

lu.

poetica, ae (C), and poetice,


TTOiTjTiKr], the

es (N.), /., poetic art, poetry, poesy,


[ poeticus ], in the manned' loqui (dub.).

=
of

(poetice), adv.
poets, poetically
:

podagra,
0.
:

ae,/.,
:

= sTocaypa, the gout, podagra


turpes podagrae, Y.
:

TroirjTLKug, poetic, poetical: poeticus, adj., verbum di, represented by the poets: quadrigae:
:

dolores podagrae
locuples, lu.

nodosa,

meila, H.

poetria,
n.,

ae,

/*.,

=
:

-n-oirjTpia,

a poet, female poet

p5dex, icis, podium, I,


height.

m., the fundament, anus, H., lu,

fabularum, C, 0.
pol, interj. [Pollux], by Pollux/ indeed! truly Enn. ap. C. T., H. certo pol, most assuredly, T.; sane pol, T. pol vero, T.
;
:

Esp.,

=z7r6diov,
lu.

an

elevated place,

in the circus,

a balcony: omnes
((rroa), the picture-

ad podium spectantes,

Poecile,
N.

es, /.,

= UoikiXt]
and

polenta,

ae, /. [1

V Alt-"], peeled

barley, pearl-

gallery, frescoed hall' in the market-place

of Athens,

barley, 0., Cu.

poematis, C), 71., =z7Toh][j.a, a composition in verse, poem: poemata ( opp. oratio ), poetry : tenerum, passage poema facere: Graecum condere: pangere, H.
atis {dat.
ahl. plur.

poema,

poena, ae, f, ttoivt], indemnification, compensation, recompense, retribution, satisfaction, expiation, pu7ri^hmenf, penalty, price: Syrus mihi tergo poenas pendet, T. arbitros dat, qui poenam constituant, Cs. Tu mihi poenas Persolves ambo:

poli5, ire ( impeif. polibant, Y. ), ivi, Itus, to smooth, furbish, polish: rogum ascia, C. (XII 7h ador^i, decoTabb.): pulvinar Indo dente, Ct. rate, embellish: Aegida squamis, Y. domus polita, Fig., to polish, refine, improve, well-ordered. Ph. materiam adorn : ignarus poliendae orationis carmina, 0. versibus senariis. Ph.

polite, adv. with comp. [politus], in a polished manner, elegantly, with taste: dicere: scribere:
politius limare.


politia
politia, ae,
ttUio7i (a

the State, Consti-

: : : :


polus,
I,

pondo
an end of an

::

623
m.,

/.,

= TroXtrft'a,

work

of Plato).
adj.,

politicus,

= ttoXitikoq,

of

civil polity,

relating to the State, political : philosophi.

axis, pole north pole, 0. australis, 0. The heavens, sky, celestial vault: lucidus, Y. rotundus, H. inmensus, 0.

= TToXoc,
: :

rotatis polls, 0,

glacialis, the

politus,

adj.

with conip. and sup. [P. of polio],

Polyhymnia,

ae, /.,

=Uo\vfivia
0.
i,

(rich

in
1

polished, accomplished, refined, cultivated, polite: liomo ex schola: oratio: politioris humanitatis
cxpei's
:

song), 07ie of the Muses,

II.,
),

doctrina politissimus.
inis, n. [1

(pollen),
T.

YXL-^fine fiour,

mill-dust,

pol-, n. polypus, sea polypus, 0. polypus, H.


(

polypus

m.,

TroXvirovg, a
the nose,

tumor in

pollens,
:

entis, adj. [P. of polleo], strong, able,


S.
:

trees.

pomarius, adj. [ pomum ], of fruit, of fruitAs subst. m., a fmiterer, H. As suhst. n.,

i,

powerful, thriving : animus abunde, viribus, S. equo, O. O.


:

herbae,

a frxiH-garden, orchard, C, H., 0.

ere [pote+valeo], to he strong, be powerftd, flourish, thrive, he ahle, prevail, avail quanto magis potes pollesque, L. (old form.) : in

polle5,

,
:

(pomeridianus),

see postmeridianus.
n.

p5merium
moerus
city,
( i.

or

pomoerium,

[post+
:

tantum terra marique, L. re p. plurimum, Cs. quantum in hac urbe poUeat series pollet, H.
: :

murus)], an open space around a within and ivithout the ivalls, L., Ta. de poe.
:

raoeri iure

intra poraeria,
era,

i.

e.

the city, lu.

servire, etc.

pomifer,
icis,

erum, adj.

[pomum+1
:

PER-],

m., the thumh, C, Y., H., 0. : elavi digiti poUicis erassitudine, Cs. : utroque laudare pollice ludum ( approbation being expressed by verso closing the thumb upon the fingers ), H.
:

poUex,

fruit-hearing, fruit-hri7}ging

annus, H,

goddess of fruit and fruit-trees, Pomona, 0. pollice volgus Quern iubet occidunt (disapproval p5m5sus, adj. [pomum], abounding in fi'uit being expressed by extending the thumb), lu.
corona, a chaplet of fruits, Pr. horti, Tb. polliceor, itus, eri, dep. [pro+liceor], to hold ae, /., = 7rof.nrf], a solemn processi.on, pompa, forth, offer, promise : liberaliter pollicitus cos resolde mea (volun- public procession, parade : in pompa ferri mittit, with large promises, Cs. pompas Ad delubra, Y. in foro servos in quaestionem rai- lemnls ducere tibi custodias tate)
:
:

pomoerium, see pomerium. Pomona, ae, /. [pomum], the

raudum
Qui sum
:

in

modum

pollicitus est, sibi earn

rem pompa
i.

constitit, L.
:

curae futurara, Cs.

divisurum se urbem
:

raodo

a funeral, 0.
e.

obsides dare, Cs. P r o V. montes auri, i. e. boundless wealth, T. maria montisque, S. P. pasx. : pollicita fides, 0.
pollicitus ducere, T.

as slow as

funeris ire, attend similes esse, Circus erit pompa celeber, 0.


:

pompam

pomparum

ferculis

pollicitatio, onis, /. [pollicitor], a promisiyig, promise : hinc pollicitationes aufer, T. Bomilca:

array : tua, T. haeclictorum captivorum, lu. Parade, display, ostentation, pomp: rhetorum: genus orationis pompae quam pugnae aptius.
train, suit, retinue, rotv,
:
:

rem multis

pollicitationibus adgredi, S.

huic mag-

Pompeius
adj.,

(trisyl.

),

a,

nis pollicitationibus persuadet, ut, etc., Cs.

freq. [polliceor], to promise : pollicitans et nihil ferens, T. : pollicitando incendere (plebem), S.

of a Pompey, Cs., Magnus, the triumvir,

C.,

0.

a gentile name.
s p.,

As

Cn. Pompeius
sea-fish, pilot-

Cs., C.
Trofj-iriXos,

pollicitor, atus,

arl,

pompilus,

i,

m.,

fish, rudder-fish, 0.

pollicitum,
ise,

T,

n. [P. n. of polliceor],

a prompol-

p5mum,
chard-fruit
:

T,

pledge

Polliciti

fidem temptat, 0.

Hanc

n. [3 PY-], a fruit, tree -fruit, orPoeniceum, pomegranate, 0. Plur.,

licitis

corrumpe, 0.
ul,

Y.,H.
soil, defile,

polluS,

utus, ere [pro+luo], to


:
:

pomus, \,f.
pondero,
amatorum
to

[3 PY-], a fruit-tree, Tb.

stain, foul, pollute

ore dapes, Y. ora cruore, 0. F i g., to defile, pollute, contaminate, violate, dishonor, desecrate : iura scelere stupro religionis lovem, Pr. tragico pollutus concubitu, lu. polluta pax, Y.
;

avl, atus, are


i.

[pondus],
:
:

to

sinus,

e.

value the pockets, Pr.


iudicio
si

Fig.,
of

weigh:

weigh, ponder, consider, reflect

verborum delectum aurium

quid posset causae non

ratione, sed verbis, ponderantur.

pollutus,
chaste:

adj.
:

[P. of polluo],
princeps, Ta.

polluted, un-

ponderSsus,
meaning:

adj. [

pondus

],

weighty, full

femiua, L.

epistula.

Pollux, ticis, m., UoXvCEvKrjg, a son of Tyndarus and Leda, twin brother of Castor, C, Y., H. genainus Pollux, i. e. Castor and Pollux, H.

pond5, adv. [old ahl. ; oi. pondus], by weight, in weight: coronam libram pondo decernere, weighEllipt., with numerals, by weight. ing a potcnd, L.


pondus

: :

pons

: :

624

for burial: toro Mortua componar, O. positura adfati corpus, V. To lay in the grave, bury, inter patria decedens ponere terra, V. qua posipondus, eris, n. [PAND-], a weight: pondera te ab Gallis adlata iniqua, L. taleae f erreae ad cer- tis iusta feruntur avis, 0. To arrange, deck, set A heavy body, in order : suas in statione comas, 0. To s^ibdue, tum pondus examinatae, Cs. calm, allay, qtiiet : quo non arbiter Hadriae Maior, weight, mass, load, burden: in terram feruntur Of winds, to omnia suo nutu pondera: innumerabile auri: toUere seu ponere volt freta, H. magnum argenti, Cs. immania pondera baltei, fall, abate: Cum venti posuere, V. Of an anchor, Fig., to set,place^ Weight, to cast, fix: ancoris positis, L. v.: gravis maturo pondere venter, 0. put, lay, bring: pone ante oculos laetitiam senagravity, heaviness : gravitate ferri et pondere

pounds (sc. libra) : auri quinque pondo abstulit argenti pondo viginti milia, Cs.
:

Plur., balance, equilibraagni ponderis saxa, Cs. in aere tellus Ponderibus librata suis, 0. trans pondera dextram Porrigere, out of balance, i. e. so as to fall over, H. Fig., weight, consequence, importance, consideration, influence, authority : si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat: grave ipsius conscientiae pondus omnium verborum est id est maximi ponderis ponderibus est xxiexulam, verbal effects : fabula sine pondere et arte, H. nulla diu femina pondus haburden, load, weight : bet, i. e. firmness, Pr. rerum, 0. araara senectae Pondera, 0.

rium : pendebat
:

tus se in gratia reconciliatae pacis, L. in laude positus ilia in conspectu animi cum in mentera
: : : :

venit,

ponor ad scribendum,

the record.

To put, place, cause


:

my name
to rest

is
:

added

to

credibile

non

count upon

quantum ego in prudentia tua ponam, : spem salutls in virtute, Cs. in te positum est, ut, etc., rests with you. To lay out,
est,

spend, employ, occupy, consume

tempus in cogita:

causa totos nos in rebus perspiciendis itinera ita facit, ut multos dies in oppidum ponat. To put, place, count, reckon, consider, regard: mortem in raalis inter quos me ipse dubia in re poni malira, L. 1. p5ne, adv. [POS-], after, behind, back: adHoc metuere, alterum in metu non ponere, regard prendit pallio, T. et ante et pone (moveri) sewith fear. Poet. ap. C. ut in dubio poneret, utrum, quens, V. etc., regarded as doubtful, L. haec in magno dis2. p5ne, praep. with ace. [1 pone], behind: crimine, attach great importance to, L. in vitiis pone quos aut ante labantur pone castra, L. poni, be regarded as a fault, N. To appoint, pon5, posui (posiverunt, C), positus, ere [for ordain, make: leges: sunt enim rebus novis nova * posino old praep. port- (pro) sino ], to put ponenda nomina, to be applied: Laurentisque ab down, set down, put, place, set, fix, lay, deposit : ta- ea (lauro) nomen colonis, V. tibi nomen Insano, Of vows or votive offerings, to make, render, bulas in aerario, Cs. castra iniquo loco, pitch, H. tabulas in publico, deposit : collum in Pul- pay, consecrate : Veneris ( tabellas ) in aede, 0. Cs. ex praeda tripodem aureum Delvere, H. in possessionem libertatis pedem poni- hie funalia, H. To lay down as ti^e, state, posit, fix, asraus in Prytaneum vasa aurea, L. omnia pone phis, N. feros in ignes, 0. ubi pedem poneret habere, sume, assert, maintain, allege : ut paulo ante posui, might set his foot : posito germ, kneeling, 0. num si, etc. Verum pono, esse victum eum at, etc., genu posuit ? Cu. ova, 0. fetum, give birth to, T. positum sit igitur in primis, etc. hoc posito, Ph. Of troops and guards, to place, post, set, sta- esse quandam, etc., agreed: id pro certo, L. rem 7b cite, set forth, refer to: eorum exemtion, fix : praesidium ibi, Cs. insidias contra ipsam. Pompei dignitatem Dumnorigi custodes, ut, etc., pla. 7h set forth, represent, describe: Tigellinum, lu. 7'o propose, offer, fix upon, set forth: mihi Cs. To set up, erect, build : opus, 0. urbem, V. castella, Ta. aras, V. tropaeum, N. To form, nunc vos quaestiunculara ponitis?: ponere iubeOr- bam, de quo quis audire vellet doctorum consuefashion, mould, depict : duo pocula fecit To put phaeque in medio posuit, V. nunc hominem nunc tudo ut iis ponatur, de quo disputent. deum, H. OE plants, to set, set out, plajit: ordine away, leave off dismiss, for ego, lay down, surrender: moras, H. corda f erocia, V. vites, V. nefasto (arborem) die, H. Of wagers vitia curas, L. or prizes, to offer, propose, promise, lay, stake, ponendus est ille ambitus (verborum), non abicientione
:

diem totum

in consideranda
:

wager: pocula fagina, V.


runt,
si

praemium proposue- dus, i. e. to be closed without abruptness. To put out at p5ns, ontis, m. [1 PAT-], a bridge: pars oppidi interest, loan, invest : pecuniam in praedio dives ponte adiungitur: pontem in Arare faciendum positis in faenore nummis, H. To serve, serve up, curat, has a- bridge built over, Cs. velut ponte inset forth : posito pavone, H. positi Bacchi cor- iecto transitum dedit, L. Campanus, a bridge on nua, 0. Da Trebio, pone ad Trebium, lu. To lay the Appian Way leading itUo Campania, H. amaside, take off, put down, lay down : veste posita nem ponte iunxit, Cu. ratis rehgata pontis in velaraina de corpore, 0. interscindere pontem, break down: librum anna, i. e. sur- modum, L. render, Cs. Nepesinis inde edictura ut arma po- recidere, Cu. partem pontis rescinvellere, V. nant, L. positis armis, L. To lay out, arrange dere, Cs, nusquam pons ? (bridges being the re:

quis

nomen

detulisset, L.

populus
same people, of

::

ponticuluB

625

Phir. : dies efficiendis ponsort of beggars), lu, pontisque et tibus absunipti, a draw-bridge, Ta. bridge, walk, conpropugnacula iungunt, V. necting passage, scaffolding, gallei^ : operae Clodianae pontis occuparant, i. e. the narrow gallery admitting voters to the saepta at the Comitia : socios de puppibus Pontibus exponit, planks, V.
:

the country, native, indigenous: queri puellis de popularibus, H. flumina, of the same district, 0. oliva, iiative, 0. virgo tibi, of thy nation, 0. As sxibst. m., a fellow-countryman, compatinot, associate, fellow, comrade, accomplice suus quae res indicabat popularis esse, his own army, S. non popularis raodo concitat, L. popu:

Turris erat pontibus

altis, galleries,

i.

e. stories,

V.

lares coniurationis, accomplices, S.

Of

the people,

naves pontibus stratae, decks, Ta.

pdntdculus,
ligneus
:

i,

m. dim. [pons], a
ficis

little

bridge:

crura ponticuli, Ct.

pontifex (pontu-),
a high

[pons +2 FAC-], m.,

-priest, pontiff, pontifez, L.,


:

C,

H., 0., lu.

Maxuraus, chief of llie priests, L. seribae pontificis, quos nunc pontifices minores appellant, L., C. Esquilini venefici, high-priest of witchcraft, H.
pdntificalis,
e,

devoted to the people, attached to the commons, popular, democratic: genus (rei p.): animus: ingenium, L. sacerdos, i. e. (Jlodius. Acceptable to the people, agreeable to the midtitude, popular : consul : quo nihil popularius est, L. Plur, m. as subst., the popular party, democrats.
:

popularitas, atis,/. [popularis], a courting of popular favor : rarior apud Tiberium, Ta.
people,

adj.

pontifex
:

],

of a highoffice

priest, pontifical : insignia, L.

auctoritas.

populariter, adv. [popularis], like the common commonly, vulgarly: annum soils reditu

pontifLcatus,
pdntificius,

us,

m. [pontifex], the
:

of a

higJi-priest, pontificate

petitio pontificattis, S., C.

adj. [pontifex],

of a

high-priest,

Vulgarly, coarsely : loqui scriptus liber metiri. (opp. limatius). In a popular manner, popularly, demoo'atically : contiones excitatae occidere quemlibet, to please the crowd, lu.
: :

pontifical: comitia: ius.

pont5, onis, m. pontus, i, m.,


V.
:

[pons], a large fiat boat, Cs.


sea
:
:

= TTovTOQ, the

freta ponti,

maris pontus, the great deep, V. ingens ponlongus, H. tus In puppim ferit, a huge sea, V.
:

populatid, onis, f. [populor], a laying waste, ravaging, plundering, spoiling, devastation : populationem effuse facere, L. liostem populationibus prohibere, Cs. Plunder, booty : Veientes pleni populationum, L.

popa,
lu.

ae, m.,
I,

apriesfs
.,

assistant.

popanum,
popellus,
crowd, H.

= TroTravov, a
[

populator,
spoiler,

sacrificial cake,

oris, m. [ populor ], a devastator, plunderer : agrorum, L. Troiae, 0.


:

p5puleus,
1,

m. dim.

populus

adj. [ 2

],

tliA

rabble,

lar-

f rondes,

V.

populus ], of poplars, popumbra, V. corona, H.


:

popina, ae, /. [cf. 7rfc7ra>v], a cook-shop, eatinghouse, low tavern, C, H., lu. Food sold at a cookshop: si epulae potius quara popinae nominandae
sunt
:

populifer,

era,
:

poplar-bearing

erum, adj. [2 populus + 1 FEE,-], Padus, shaded by poplars, 0.

taeterrimam popinam inhalare.


onis,
eat-

m. [popina], a frequenter of ing-houses, gormandizer, H.

popino,
poples,

itis,

m. [1 PAL-], the ham, hollow of


poplitibus, L.
:

the knee, ho^igh: succisis

succiso

knee: duplicato poplite, with bended knee, Y, contento poplite, with a stiff knee, H.: poplitibus semet excipit, sank to his knees, Cu.
poplite,

V.

to lay waste, ravage, plunder, pillage, spoil: litora vestra Vi, V. Penates, V. arva, H. urbem deum ira morbo, To destroy, ruin, spoil : populat ingentem f arL. ris acervum Curculio, V. capillos, 0. populata tempora raptis Auribus, mutilated, V. populatus hamus, robbed of the bait, 0.

populi scitum, see scitum. popul5, avi, atus, are [SCAL-],


:

poppysma,
sounding

atis,

n.,

= Troinrvafia,

a smack,

populor, atus, ari, dep. [SCAL-], to lay waste, ravage, devastate, spoil, plunder, pillage : Remorum agros, Cs. : urbis et agros Galliae .dereuos, L.
:

kiss, lu.
e,

To
adj. [populor], destructible, 0. adj. [populor], laying waste,
iter,

destroy, tniin, spoil

populabilis,

V.

formam

quisque sui populabitur aetas, O.


:

populatus

populabundus,
:

ravaging: in finis Roraanos excucurrerunt populabundi, L. per agrum ierat, L.

popularis,
tJie

adj. with comp. [1 populus], of people, proceeding from the people, popular,
e,

general,

common :

leges, instituted
:

by the people

munus,

to the people : verba dictio ad popularem sensura accommodata oratio laudes, by the people: VQnins,, popular favor: aura, H, Of the
:

[ PLE- ], a people, nation : populi regesque victi sunt, i. e. republics and kingdoms, L. In Rome, the whole body of citizens, people : senatus populusque Romanus (often written S. P. Q. R.) populi ac multitudinis comitia et patres in populi fore potestaut ea res populo plebique R. bene eveniret: te, L. ut populus vacantia teneret, i. e. the public treasury, Ta. TJie citizens (opp. milites) urbanus,

1.

populus,
:

i,

m.

populus R.

incliti

40

A
e.

populus

: :

In time, of

: :

636
ro,

portentus
Y.
old, aforetime, formerly

region^ district : frequens cultoribus alius multitude, host, crowd, throng, populus, L. concursus in forum great number : fratrum, 0. haec (ianuae frons) populum spectat, populi, L.

porro

f uerat, cecinisse putatur, 0.

Henceforth,

quod

hereafter, afterwards, in future : quid in animo Celtiberi haberent aut porro habituri essent, L.

i.

the street, 0.

/. [1 PAL- ], a poplar - tree : Alcidae gratissiraa, V. alba, the silver-poplar, H.,

2.

pSpulus,

T,

0.
ae, /. [ caesa, Y., H., lu,

porca,

porcus

],

a female swine, sow

porcellus,
a
little

i,

m. dim. [porculus

from porcus],

pig. Ph.
i,

m. [SPARC-], a tame swine, hog, pig : villa abundat porco: porcus femlua, sow: Epicuri de grege porcus, i. e. glutton, H.

porcus,

eadem ut sis porro, T. hinc maxima porro Accepit Roma, in aftertimes, Y. In order, again, in turn : audivi ex maioribus natu, qui se porro aliis porro pueros a senibus audisse dicebant impertierant gaudium suum, L. In transition, thcji, next, furthermore, moreover, again, in turn: civitati porro banc fuisse belli causam, Cs. Habonium porro intellegebat rem totam esse pateporro autem anxius erat, quid facto facturum opus esset, S.
Fac,
:

porrura, I,

n.,

= Trpdaov, a

leek, scallion, H., lu.

porg5, porgite, porgens, see


porrecti5, onis,/.
extension
:

Porsena
siniia

(C, H.),

Porsenna

(C, Y.), or Por-

1 porrigo.

[1 porrigo],

stretching out,

digitorum.

porrectus, P. of porricio. 2. porrectus, adj. with comp.


1.
go], stretched out, extended, long
:

[P. of 1 porri:

loca, Cs.

locus,

fama ad ortum H. porricio (pori-),


senex,
i.

H.

Tdovn, protracted, 0.:


e.

dead, Ct.

porrectior acies, Ta. Fig., ivide-spread, extended :


rectus, ere [old for proin sacrifice : exta in mare,
,

of Etru,ria. porta, ae,/. [1 PAR-], a city-gate, gate: ad porportarum claves, S. qui urbis tam venire, T. portas occuparent si Hannibal ad portas venisset egressus porta Capena omnibus portis efomnibus portis f undi, L. It portis iuventus, Y. eruptione facta, Cs. portarum claustra, Y. por(L.), ae,
:
: : : : : : : :

m., a king

Solis,

icio], to lag before, offer


:

vidi Portas (Carthatas obice firmo claudere, 0. per unam ginis) non clausas (as in peace), H. per aversam (portam) praesidium inrumpit, L. avenue, entrance, passage, portam excedere, L.
: : :

An

L. exta in fluctus, V. P r o v. inter caesa et porrecta, between slaughter and offering, \. e. at the
:

vei^y last

moment.

praetoria, L. door : decumana, Cs. eburna, H. portae somni, Y. ingens caeli, Y. portae iecoris. CiVicme, passes, N.
outlet, irdet,
:
:

(plur. 2dpers. porgite, V. ; p.praes. porgens, C), rexi, rectus, ere [por (i. e. pro) rego],
1.

porrig5

conveyance

portati5, 5nis,/. [porto], a carrying, carriage, : armorum, S.

to stretch out,

spread

out,
:

put forth, reach

out, ex-

tend

aciem
:

latius, S.

animal
:

membra

porrigit

caelo bracchia, 0. expressa psephismata porrigenda manu, by raising hands : per tota novem cui iugera corpus Porrigitur, extends, V. : bruraalis horas, lengthen, 0. To lay at length, stretch out : in spatium ingens ruentem porrexit hostem,
crus, L.

portendo, dl, tus, ere [por (old for pro) tendo], to point out, indicate, reveal, foretell, predict, presage,portend: cum periculorum metus ex ostentis

portenderetur

ea (auspicia)
: :

illis

exeuntibus in

aciem portendisse deos, L. magnitudinem imperi triginta annos Cyrum portendens prodigium, L.
regnaturura esse portendi.
2 FAC-], portentificus, adj. [portentum marvellous, monstrous, unnatural : venena, 0.

L. To hold forth, reach out, extend, offer, present, hand : mihi dextram gladium nobis ad hominem
:

occidendum

mihi forsan, tibi quod negarit, PorP r o v. maritali porrigere ora capistro, present his head to the marriage halter, lu. Witl^gf^j^j^TiMS, to reach after, strive for, seek to obtain : ixi^ c'^ova. nostra avaras manus, Cu. pecunia deesse coepit, neque quo manus porrigeret suppetebat, N. With se, to extend, reach, grow : Quis gradus ulterior, tua quo se porrigat ira, Re:

riget bora, H.

portentosus,

adj.
:

portentous, revolting cude nata, monstrous

pestis

portentura ], monstrous, portentosa ex pe:

birtJis.

portentum,

i,

n. [P. n. of
:

token, omen, portent

si,
:

stat? 0.
2.

To prolong, extend

tum putandum est, etc. casum portenta ferant, Y. A mo7ister, monstrosity : bovem quendam putari deum, multaque alia
Quale portentum neque militaris Daumarvellous fiction, extravagance, H. absurdity: poetarum portenta: portentum certissimum est, esse aliquem humana specie, qui, etc. F i g., a monster, demon : Clodius, fatale portenportenta
nias
:

portendo], a sign, quod raro fit, id portenne quaere profecto, Quern

syllabam, 0.

porrig5, \ms,f, scurf,

dandi-uff,

H.

Of

ani-

alit,

mals, the
on, to

mange :

porci, lu.

porro, adv. [PRO-], forward, onward, farther a distance, at a distance, afar off, far : res, porro ab hac quae me abstrahat, T. agere armen- tum rei p. tura, L. Inscius Aeneas, quae sint ea flumina porportentus, P. of portendo.

: : :

possessio
an
officer

: :: : :

porthmeus
porthmeus (disyl.),
the

627

ace. ea, m.,

= Trop^fitvg,

be

of

the customs

neque ex portu

vecti-

ferryman,

i.

e.

Charon,

lu,

porticula, Poet.: Per septem Nilus in portu esse. T. porticus, us,/, [porta], a covered walk between portus emissus in aequor, i. e. moutJis, 0. Fig., columns^ colonnade, piazza, arcade, gallery, porch, a place of refuge, haven, asylum, retreat : portus portico : Nostin porticum apud macellum ? T. corporis, Enn. ap. C. se in philosophiae portum in amplis porticibus, V. inarabulare in porticu conferre nationum portus erat senatus omnis in me porticus excepit, H. porticus, in qua Gestetur limine portus, i. e. security is at hand, V. Vos eriPlur., a shed, gallery (to protect dominus, lu. tis nostrae portus et ara fugae, 0.
:

as,/, dim. [porticus], a small gallery.

gal conservari potest, the revenue from customs. Pro v. in portu navigo, i. e. am out of danger,
:

of

The Porch, Stoa, school soldiers in a siege), Cs. the Stoics : f ulclre porticum Stoicorum, i. e. the
Stoic philosophy.

ere, inch. [PREC-], to ask , posc5, poposci, urgently, beg, demand, request, desire : Impius es

portio, onis,/ [2 PAR-], a share, part, portion,


lot
:

cum

poscis, ait

sed pensio clamat, Posce, beg, lu.


:
:

brevissima vitae, lu.

A proportion,
:

ratio

eadem ad decern homines servabitur

same proportion, Cu. In the phrase, pro portione, in proportion, proportionally, relatively : adice

portio, the

Fauno immolare. Sen poscat agna sive malit haedo, if he require it, H. argentum pugnam, L.
peccatis veniam, H.
posclt,
:

accusant
:

ei,

quos populus

abs te litteras parentes pretium pro 1. portitof, oris, m. [1 PAR-], a toll-gatherer, sepultura liberum poscere non ita creditum Pocollector of customs, custoin-hoicse officer : ad par- scis Quintilium deos, H. Quid dedicatum poscit epistulara ... ad portito- ApoUinem Yates ? H. tiendas mercis missus gravidae posceris exta bores delata, T. vis, they ask you for the entrails, 0. poscor meum Parilia poscor, 2. portitor, oris, m. [1 PAR-], a carrier, fer- Laelapa, they demand of me, 0. ryman, boatman : Orel, i. e. Charon, V. poscimus, ut cenes civiliter, lu. poscat sibi 0. port5, avi, atus, &ve, freq. [1 PAR-], to bear, fabula credi, H. Esse sacerdotes delubraque vestra tueri Poscimus, 0. poscunt maioribus pocucarry, convey, take : hominem ad Baias octophoro Of viaticum ad hostem f rumentum secum, Cs. cor- lis (sc. bibere), challenge with larger goblets.
invoke, V.
: : : : :
:

nunc pro portione, quot, etc., L. pro portione rerum praeponere.

demands for punishment : dictatorem reum, require the prosecution of, L. ego poscor Olympo, causis principia it is I that Olympus summo7is, V. tua numiua,
:

pora insueta ad onera portanda, Cs. sub ala Fa- things, to make necessary, demand, require, need, quod sciculum librorum, H. in suo sinu natos, 0. na- call for : quod res poscere videbatur, Cs. naves negotiam poscebat, S. terrae semina poscunt, Y. vis, quae railites portaret, had on board, Cs. corameatura ab Ostia in Hispaniam ad exercitum positio, onis,/. [1 positus], a situation: caeli, Fig., to climate, Ta. portantes, L. equus ut me portet, H. bear, carry, bring : Di boni, boni quid porto T. positor, oris, m. [pono], a builder, founder nescio quid peccati portat haec purgatio, imports, moenia positoris habentia nomen, 0. templorum, portantia verba salutem, bringing, 0. tristiT. 0. tiam Tradam protervis in mare Portare ventis, H. 1. positus, adj. [P. of pono], placed, situated, laetum sociis atque amicis auxilia, S. ad coniuges set, planted, sta^iding, lying : Roma in montibus nuntium, L. vobis bellum et pacem, L. tumulus opportune ad id, L. somno positus (i. e. portoriimi, I, n. [ 1 PAR-], a tax, toll, duty, im- sopitus), Y.
: :

post, custom, tariff :


vectigalia, Cs.
:

portoria

portorium dare

reliquaque omnia circumvectionis,


:

a peddler'' s

license-tax.
little

portula, ae,/. dim. [porta], a

gate, L.

m. [pono], a position, situaarrangement : siderum, Ta. terra a positu nomen positu variare comas, 0. adepta loci, 0. tot positus conprendere, ways of
2.

positus

(us),

tion, disposition, order,

Portunus,
(the

dressing the hair, 0. i, m. [portus], the god of harbors Greek Palaemon), C, V., 0. posmeridianus, see postmeridianus.

portu5sus, adj. with comp. [portus], aboundpossessi5, onis,/. [SED-], a taking possession ing in harbors, rich in harbors : mare pars Nuregni, L. of, seizing, occupying, taking : bonorum midiae portuosior, S. navigatio minime, without mittere in JDOSsessionem, send to take possession. harbors, possessing, holding possession, occupation: cert a portus, us, m. [1 PAR-], a harbor, haven,port: re et possessione deturbari in possessionem proin Graeciae portus: portu solvere, sail from po7't ficisci, to come info possession : bonorum possesex portu exire, Cs. portus linquere, V. portum sionem tradere, Cs. tenere, N". thing possessed, petere, enter : tenere, reach : occupare, H. in possession, property, estate : id genus possessioportum se recipere, Cs. in portu operam dare, to num trans Rhodanum possessiones habere, Cs.
:


p ossessiuncula
urbanae, N.
re',
:

posterns
:


: : :

628
backwards
:

S.

g.,

aes alienura ex possessionibus solvepossession : prudentiae doctrinaeque.


ae, /.

possessiuncula,
small estate : meae.

dim. [1 possessio], a

possessor,
ownei'
li,

V.
1.

oris, m. [possideo], a possessor, possessor sponsionem nou faciet agelvaleat possessor oportet, Si, etc., H.
si
:

possessus, P. of possideo. possessus, P. of possido. posside5, sedl, sessus, ere [por (for pro)4- sedeo], to have and hold, he master of, own, possess :
2.
: :

: ante aut post, L. servi, qui post erant ubi periculum advenit, invidia atque superbia post f uere, i. e. were forgotten, S. post minor est, i. e. shorter when seen from behind, lu. Of time, afterwards, after, later: post duobus mensibus, T. : initio post autem rursus post, S. multis post annis, m.any years after: aliquanto post, somewhat later: paulo post valens, a little later : multo post quam, long after : post tanto, so Ibng after, V. Of order, afterwards, next: primum post deinde, T. primo . inde . post, S.
:

partem agri, Cs. ex edicto bona solum bello captum, L. plus Pallante, lu. To hold possession of, occupy : ferro saeptus possidet sedes sacras, Poet, ap. C. Zephyri possidet aura nemus, Pr. Fig., to possess, have: plus fidei quam artis in se: months later : maxima post hominum memoriam hunc diem, i. e. is worshipped on this day, 0. classis, since the memory of man, N, post M. Brupossido, sedi, sessus, ere [por (for pro)+sido], tum proconsulera, after the proconsulate : post urbem Q(yi\^\X^m, since the foundation of Rome: post to take possession of occupy, seize : Pompei bona, possessed himself of : regno possesso (agros) quos homines natos alii post me, /w^wre poem's, V. post armis possederint, Cs. circumfluus umor Ultima ilia, afterwards, T. post Hectora, 0. hunc post

2. post, /)raep. with ace. [1 post]. Of place, behind: post urbem in via Pompeia post tergum, Cs. : post montem se occultare, Cs. post equitem sedet atra cura, H. Of time, after, since: post factara iniuriam, T. aliquot post mensis, some
:

possedit, took possession of, 0.

g.

brevi tem-

pore totum hominem.


(possiem, possiet, T.),potuI, posse (old potesse), irreg. [potis-f sum], to be able, have poioer,

possum

quantum valeam, quautumque possim ut, : quoad possem numquam discederem Caesari te commendavi, ut gravissime potui, as earnestly as I
can
:

annum quartum quam expulsus erat, F\g., after, beneath, inferior to, less important than, next to: post hunc Apollinem (colunt), Cs, neque erat Lydia post Chloen, H. sua necessaria post illius honorem ducere, S.
decessit post

N.

post-ea

or

post

ea, adv., after

this,
:

after that,

hereafter, thereafter, afterwards, later


citu P. Suliae, et postea in

qui in exer-

possibly could: potest

fieri,

ut fallar,

it

may

be:

non possum quin exclamem, I cannot but : ut nihil ad te dem litterarum, facere non possum, I cannot help writing to you: aequitatem tuam non potui non probare, / coidd not avoid approving : non
it is impossible, T. nos dignitatem, ut poretinebimus, as far as possible: comprendi lube (eum), quantum potest, T. posse loqui, the povier of speech, 0. posse moveri, 0. E s p., as an auxiliary, represented in English by the potential mood, to have power, be able: plurima proferre possumus, / might adduce many more, N. munitiones Caesaris prohibere non poterat, nisi, etc., he could not have hhidered, Cs. quamquam et illud consul esse dicere poteram, might have said, L. qui potui, nisi tenuissem, etc., might have been consul: ut, si hostem habuisset consul, magna clades

potest,

test,

M. Crassi fuerat, Cs, postea cum nihil scriberetur: post ea loci consul pervenit in oppidum, S. postea aliquanto, a little per brevi while after: paucis postea mensibus postea mortuus est legati deinde postea missi ab rege, L. inde postea, L, postea deinceps, L. With quam (less correctly as one word, posteaquam), after that: postea quam ego in Siciliam veni postea postea quam nuntii venerint, Cs. Then, after that, in vero quam accepit, etc., S, view of that, in fine : nonne haec iusta tibi videntur postea? T. quid postea? what then? T., L. quid postea, si Romae adsiduus fui ? what follows ?
:
: :

(postea-quam),
posteritas,

see postea.

posteri, posterior, see posterns.


atis, /.

[posterns], the future, fut-

accipi potuerit, L.

2o

be able, be stro7ig, be power-

ful, have influence, be efficacious, avail, accomplish

ure time, futurity, after - ages : posteritatis otio consulere: habeat rationem posteritatis, Cs.
After-generations, posterity : sperare, Scipionis et Laeli amicitiam notam posteritati fore sera, late aeterna, 0, posteritati servire, /)os^ posterity, 0. hmnous fame. Of animals, offspring : Hirpini, lu.
: :

non dubium, quin totius Galliae pluriraum Helvetii possent, Cs. quod poterant, id audebant apudme plurimum quoniam multum potest provisio animi ad minuendum dolorem ad beate vivendum satis posse virtutem non omnia possumus omnes, V. E 1 1 i p t. quod vi non poterant, f raude adsequi temptant, Cu. ut collegam vi, si aliter non pos: : :
:

posterius, adv. comp. [posterus], later, at a day: iubet posterius ad se reverti, by and by : si posterius f uisset, had he lived later.
later

sent, de foro abducerent, L.

1. post, adv. [POS-J.

Of

place, behind, hack,

sup.

(posterus), adj. with comp, posterior, us, and postremus [post]. I. Posit, (not used in sing.


poBtfero

: : :

postridie

: :

629

postis, is {abl. post!, 0.), m., a post, door-post: diem posterum com- caput legis in curiae poste figere armis Herculis postera nocte, N. ad postera fixis, H. tenens postera dedicat tempostero die, S. moraretur Plur., a door : postis a carpostera aetas, H. postera Crescam laude, in t/ie plura, L. sacer, V. Plur. m. as sicbst., coming dine vellit Aeratos, V. esteem of posterity^ H.

nom. m,), coming subsequent, future


:

after^ following^ next, ensuing,

cum

ibi

generations, descendants, posterUi/


ster!

de vobis praedicabunt. E 1 1 i p t. quam minimum credula postero (sc. tempori), to-morrow,


:

sic

vestri po-

postliminium,
behind
tJie

I,

n.

[post + limen], a return

threshold, complete return Jiome, restora-

tion of rank and privileges, right of recovery, oppugnationem differt, the next postliminium: ei nullum esse postliminium, no day, Cs. in posterum (sc. tempus) confirmat, /(5r right of return: civi Romano licet esse Gaditalonge in posterum prospicere. the future, Cs. num, sive exsilio, sive postliminio, i. e. by resuming As subst. n., a frequence, result: posterum et conse- his citizenship in Gades.

H.

in posterum
:

quens. II. Comp., that comes after, next in order, following, latter, later, posterior : ut cum priore (dicto) posterius cohaerere videatur nee acumine posteriorum (oratorura), nee fulmine utens superiorura Pars prior apparet, posteriora latent, 0, cogitationes, afterthoughts : quod prius ordine verbum est, Posterius facias, H. Posterior partis superat mensura priores, i. e. the bulk of the hindF i g.,infe)'ior, of less account, of lower er parts, 0.
: : :

post - meridianus (posm-, not


of
tlie
:

pom-), adj.,
:

afternoon, in the afternoon


litterae.

tempus

sta-

tic, L.

adv., afterwards, esse post modo rescisces, T. inmeritls nocitura Postmodo te natis f raus, H. publicum in praesentia dedecus, postmodo periculum, L.

post-modo
a
: :

or

post modo,
later
:

after a while,

little

Me

non : niliil posterius, niliil nequius posteriores feram (sc. partis), I shall not be behindhand, T. : utrum posterior an infelicior esset iudicare quorum utrique patriae salus posterior sua dominatione fuit. III. Sup., hi^idmost, last, aftermost, rear : alia prima ponet, alia postrema acies, nee postrema cura, not the last, V. Plur. n. S.
value, worse
: : : :

postmodum,
xohile,

adv.
:

[post+modus],
precibus, L.

after

little

later

flecti

post-pono,
esteem
less,
:

posu!, positus, ere, to

put

after,

disregard: ut omnia postponere videretur, Cs. scorto Officium, H. vos natis suis, omnibus rebus postpositis, laying aside every0.
neglect,
:

thing, Cs.

agmine in primis modo, post-puto, avT, are, to regard as secondary, modo in postremis adesse, S. non in postremis, disregard : omnis res prae parente, T. Messapus primas acies, especially (cf. in primis) post-quam or post quam, conj., after that, postrema coercent Tyrrhidae iuvenes, Y. Fig-, ser- after, as soon as, when : postquam convenere, S. the last, lowest, basest, meanest, worst: genus postquam Caesar pervenit, obsides poposcit, Cs. vitus postremum malorum omnium. post quam armis disceptari coeplum est: undeferre, to put after, esteem less post-fero, postquam a te discesseram: quod post robore cimo die suas opes, sacrifice, L.
as
sxdjst.,

the last, rear: in

libertati

plebis

nulli

iuvenum postferendus, Cu.

accidisset,

post-genitus, adj., born afterwards. as subst., posterity, descendants, H.

Plur. m.
res, T.:

ras : quartum post annum, Since, becaiise, inasmuch as :


servari, etc., T.
:

quam dedissem ad te, liberto tuo, quam redierat,

litte-

N.

Postquam sensit obpostquam suas terras sedem belli


;

post-habeo,
less, postpone,

ui, itus, ere, to

place after, esteem

esse viderent, verterunt, etc., L.

neglect:

omnis posthabui mihi

omnia, Cs.

omnibus rebus

posthabitis, neglecting

postremo,
:

adv. [abl. of postremus

sc,
. .

tem.

everything: posthabui illorum

mea

seria ludo, V.

pore], at last, finally, last of all: inprimis postremo, Cs. agri, regna denique, postremo etiam
vectigalia
:

in future

post-hac, adv., after this, hereafter, henceforth, : hunc tu cogitas Recipere posthac? T.

primo

deinde

postremo,
tJie

S.

ne

last of all, at last : hodie postremum me vides, T. post-haec, adv., hereafter, afterwards, Ta. eo die, quo postremum visus erat: Ilium Postre(posthumus), see postumus. mum expellet heres, H. posticus, adj. [post], in the rear, behind, hindpostremus, sup. of (posterus). As subst. er, back; posterior : aedium partes, L. postridie, adv. [i. e. poster! die], on the day

umquam

posthac, V., H., lu,

postremum,

adv. [postremus],/or

last time,

n.,

a backdoor: aedium,

L.,

H.

after, the next


sci,

day: postridie constituunt


descendit
:

profici-

postilio, onis,/. [postulo], in religion, a claim of a god for a forgotten sacrifice.

Cs.

mane

quid causae f uerit,

postridie intellexi,
diei

post-illa or post
that,

ilia, adv. [cf. postea], after


:

afterwards

postilla iara ludas licet, T.

Po-

mane, Cs. With ace, tlie day after: venatio, quae postridie ludos Apollinaris futura est: postridie

]N

quam

discessi: postridie eius

stilla errare

videbar, Enn. ap.

C,

Ct-

Idus

onas, L.


postscribo
post-scrib5,
Tiberi
scrips!,


:: : :

potestas
auxili egere, Cs.
:

:
::

630
add in writing : contra potentiorem

ere, to

potentissi-

nomeu

suo, Ta.

mand,

postiilati5, onis,/. [postulo], a requiring^ derequest^ desire : aequa et honesta concessit senatus postulationi tuae: opinione valentior.
:

complaint^ expostulation : neque lites ullae inter An application for eas, postulatio Numquam, T. leave to sue : Tuberonis.
i, n. [P. n. of postulo], a demand^ hoc de statuis ut remittautur postulata per litteras sua quoque ad eum postulata

postulatum,
:

request, claim

deferre, Cs.

cognitis suis postulatis, Cs.


:

lata facere, N.

peragere,
us),

i.

e.

postuto formulate, L.
:

(postulatus,

m. [postulo], a claim,
etc.,

suit,

complaint : postulatu audito,

L.

postulo, avi, atus, are [PREG-], to ask, demand, claim, require, request, desire : incipiunt postulare,
inventus est tara impudens qui postularet ut venderet: postulavere plerique, ut proponeret, etc., S. suom ius postulat, T. fidem publicam: ad senatum venire auxilium postula-

parvo Fabricius, i. e. with small resources, V. in amore, i. e. fortunate, Ct. Having power, ndlng, controlling, master : dura mei potens sum, my oion master, L. sanus mentisque potens, in his right mind, 0. potentes rerum suarum atque urbis, having made themselves masters of, L. potentes huius consili, arbiters, L. diva Cypri, that reigns over (i. e. Venus), H. lyrae Musa, that presides over lyric poetry, H. irae, master of his anger, Cu. Fit, capable, equal: regni, L. neque pugnae, neque f ugae satis potentes, unable either to fight or to flee, L. Partaking, having attained: voti, 0.: iussi, having fulfilled Strong, mighty, powerful, efficathe command, 0. cious, potent, influential : fortuna in res bellicas, L. herba ad opem, 0. nihil esse potentius auro,
civis
:

mus

Roma

opibus, 0.
:

0.

As
:

subst. m.,

an

aristocrat,

minari

nemo

powerfd person :
L. ( consulatus futurus, L.
)

res raelior inopi

man of influence, quam potenti,


potentioris

praemium semper

tum, Cs. noctem sibi ad deliberandum postulatur a te iam diu historia: quod principes civitatum a me postulassent postulatum est, ut Bibuli sententia divideretur: legatos mittit postulatum,
:

potentatus, us, m. [potens], might, power, tmle, dominion: cum ad eum potentatus omnis recidisset de potentatu contendere, Cs. aemulo poten:

tatus inimicus, L.

pot enter,

adv. with comp. [potens], strongly,

ne, etc., S. : qui postularent, eos sibi dederent, Cs. postulo, Appi, consideres, quo progrediare, L. a
:

mightily, vigorously: perrumpere saxa potentius

ducere istis dictis postulas ? expect, T. quod de argento posse postulem me fallere (eum), i. e. undertake to deceive him, qui adire senatum non postulassent, asked an T. audience, L. ante quam bona possideri postularentur, luere claimed: hie postulat se Romae abso\Yi,q\i\, etc., expects: haec cum praetorem postulabas, of the praetor : qui postulat deus credi, Cu. To summon, arraign before a court, prosecute,
:
:

senatu de foedere

me

Ictu f ulmineo, H. cui lecta potenter erit res, wJio has made a masterly choice, H.
:

impeach: Gabinium tres adhuc factiones postulant: alqm de ambitu: alqra maiestatis, Ta.
accuse,

potestas, atis,/. [potis]. Of persons, ability, power, capacity, force : in se potestatem habere meyit of a special tribunal, L. Of price, to demand, tantae astutiae, such a power of craftiness, T. aut Of things, efficacy, ask: Accipe victori populus quod postulat aurum, potestas defuit aut facultas. poioer lu. Of things, to make necessary, require, demand, force, virtue : potestates herbarum, V. of choice, control, determination: vitae necisque, call for : Nunc hie dies alios mores postulat, T. beneficiorum tribuendorum quasi non ea pout temporis exiguitas postulabat, Cs. mittor, quo S. non esse in nostra postulat usus, 0. res postulare videtur alqd ex- testas sit tua, ut facias, T. potestate, quin ilia eveniant esse in senatus popuponere, S. lique R. potestate familiam in potestate habere, postumus (posthu-), adj. sup. [posterus]. keep ill slavery, L. esse in sua potestate, one^s own Only of children, last, latest-born, late-born: mormaster, N. ea de re ius ac potestas, jurisdictio?i tuo postumo filio: tua postuma proles, son of and authority, L. Self-control, self-command : qui your old age, V. quia non sunt in exisse ex potestate dicuntur

delationem nomiuis, i. e. ask leave to prosecute: servos in quaestionem, ask that the slaves be examined under torture: quaestionem, the appoint-

might, force, poiver Acrior,V. morbi, Nate, mea magna oeculti miranda fati, lu. 0. potentia solus, i. e. source of my power, V. EfficaYig., political power, cy, virtue: herbarum, 0. authority, sway, influence, eminence : Pompei formidulosa, S. summae potentiae adulescens, Cs. erant in magna potentia, ^rea^ authority: singularis, monarchical, N. rerura, sovereignty, 0. contra periculosas hominum potentias.
ae, /. [potens],

potentia,
:

armorum teuendorura,

L.

solis
:

pote,

adj. see potis.

potens, entis ( gen. plur. potentum, V. ), adj. with comp. and s%ip. [P, of possum], able, mighty, strong, powerful, potent : animus, S. farailiae, L.
:

Sovereignity, picblic authority, potestate mentis. sway, power, dominion, rule, empire : ut imperandi ius potestatemque habeat, legal and military su-

premacy : Thessaliam

in potestatem

Thebanorum


potin

: ;

potus
as possible.
able,

631

Magisterial poicer, authority, office, redif^ere, N. ut bona ratione emerit, magistracy : praetoria nihil pro potestate, i. e. by official preasure: ita potestatem gerere, ut, etc., so to administer the Power, ability, possibility, opportunity : lioffice. quotiens mihi certorum homiberius viveudi, T. num potestas erit, whenever I find men on whom lean rely: si quid dicere vellet, feci potestatem, quae potestas si mihi i. e. accorded permission : 8aepius fiet, utar, shall present itself: ut respondendi tibi potestatem faciam: omnium mihi litterarum fieri potestatem oportere, vuist be allowed access to: potestatem sui facere, allow themselves to be spoken to : facere omnibus conveniendi sui potestatem, admit to an audience : decernendi potestatem Pompeio fecit, an opportunity for a desui potestatem facere, opcisive engagement, Cs. portunity to fight, Cs. potestas, virtutem vestram
:

II.

Comp., of persons,
sit potior,
:

supenor : ut

cives potiores quam Of things, better, preferable, potior nunc es, Tb. more useful, more impjortant : Novistine locum potiorem rure beato ? H. mors civibus semper nihil mihi fuit potius quam fuit servitute potior ut, etc., more urgent: semper se rei p. ommoda privatis necessitatibus habuisse potiora, Cs. potiora quaedara agere, more important matters, Cu. III. Sup., chief, principal, most prominent, strongest: quae dubia nisu videbantur, potissumus temptare, foremost, S. quid potissimum sit, quaeritur : causa, Ta. potissimi libertorum, Ta.
T.
:

bette}', preferqui prior ad dandumst, peregrini heres, L. qui


:

potissimum (-sumum),
Quem

adv. sup. [potis],

chiefly, principally, especially, eminently,

above all:
:

ostendere, L.
stas,

Non

fugis,

dum

praecipitare pote-

potius, adv. comp. [ potis ], rather, preferable, hominum rerumque aeterna, i. e. more : sed scin', quid volo potius facias ? T. nee potestas, lu. vero imperia expetenda, ac potius non accipienda Jupiter, y. interdum Galliam potius esse Ariovisti quam potin, for potisne, see potis. populi E., Cs. si domus haec habenda est potius poti5, onis, /. [P0-], a drinking: in media quam deversorium se milieus morituros potius A drink, draught, potion quam ut tantum dedecoris admitti patiantur, L. potione exclamavit. contemptissimis escis et potionibus cum potione mansurus, potius quam incertae vitae parceret, A poisonous draught, potion, S. per interregem comitia habenda esse potius, sitis depulsa est. philter: potione mulierem sustulit: haec potio quam consul alter a bello avocaretur, L. vel haec Non usitatis potionibus, magic po- patienda censeo potius, quam trucidari corpora, torquet, lu. tions, H. With aut or vel, or rather, or I may better L. poteretur, Ct. 1. potior (potitur, T., V., 0. say : efficiet enim ratio ut mors aut malum non
:

person in office, public officer, magistrate, roller : ab aliqua potestate legitima evocatus, by some lawful authority : imperia et potestates, military and civil officers : mavis Fidenarum esse

V.

vocabo ad cenam Potissimum ? T. exsistat aliquis et potissimum Caecus ille te potissimum hoc persequi oporteret quid agam ? aut quo potissimum iufelix accedam ? S.
:

potitus, P. of

1 potior.

poteremur, 0. ; poterentur, L., 0.), itus, iri (poti, Enn. ap. C), dep, [potis], to become master of, take
possession
foret, S.

of get,

obtain, acquire, receive: libidines


si

potius quam fuit imbecillus, quam tenui aut nulla potius valetudine: Cato magnus homo, vel potius summus vir.
sit,

aut

sit

bonum

ad potiundum incitantur:
:

eius oppidi potitus


:

rerum, N. summam imperii, iisurp suprreme authority, N. in spe urbis hostium potiundae, L. natura iis potiens: gens urbe nostra sceptro, 0. potitura imperio totius Galliae, Cs. To be master of, have, hold, possess, occupy: qui tenent, qui potiuntur civitas Atheniensium, dum ea rerum potita est, toas supreme: patria com(voluptates), quibus senectus, si non moda, T. abunde potitur, etc. oppido, L. potiuntur Troes harena, i. e, reach, V. monte, have climbed, 0.
vexilli, L.
: :
:

pot5,
to

avi, atus (p5turu8, Tb., Pr.), are [potus],


:

drink: potaturus est apud me, T.


:

si

potare

poturi (Tantali) deserit unda sitim, Tb. : poturas ire iubebat oves, Pr. Of things, to drink up, suck in, absorb : potantia vellera f ucum, H. potanda f erens infantibus ubera, lu. Fig.: Stoicorum ista magis gustata quam potata To drink, tope, tipple: obsonat, potat delectant. de meo, T. ibi insuevit exercitus amare, potare, frui voluptate potandi potantibus his apud S. Tarquinium, L. totos dies potabatur.
velit

aquam,

lu.

2. potior, comp. of potis.

potis or pote, adj. indecl. with comp. potior, potius, and sup. potissimus [POT-]. I. Posit,
capable (with es or est) Potin ut desinas (sc. Can you stop ? T. dum potis ( es ), aridura Compone Hgnum, H.: At non Euandrum potis est vis uUa tenere, V. Possible: nihil potis supra, nothing could exceed it, T. ubi Nee potis est fluctus aequare sequendo, Y. quantum pote, as soon
able,
:

res,

p5tor, oris, m, [P0-], a drinker: aquae potoH. Rhodani, i. e. dweller by the Rhone, H. drunkard, sot, toper : potores Falerni, H.
:

es )

pStrix,

icis,/. [potor],

a female tippler, Ph.

potuleutus (pocul-), adj. [potus], drinkable. Plur. n. as subst., drinkables, drinks : esculenta
1.

et potulenta.

p5tus,

adj. [P. pass, of bibo], di'unk,

drunk

potus

: : :


praeceps
praebitor,
oris,

: : :

632
cadi,

up: sanguine tauri poto: poti faece tenus


drained, H.

m. [praebeo], a furnisher:

domum

bene

21iat has drunk^ drunken, intoxicated: potus redire : anus, H.

Minister et praebitor,

2. potus, us, m. [P0-], a drinking: immodedrink, rato extumefacta potu potui esse, Ta. draught : ref ectus potu, Cu. cibi potusque, Ta.
:

A
:

an official purveyor. praebitus, P. of praebeo. prae-calidus, adj., very warm, hot: potio, Ta.

prae-canus, adj., prematurely gray, H. prae -caved, cavl, cautus, ere, to take
:

care,

1. prae, adv. [PRO-], before, in front sequor, go on before, T.

prae,

2. prae, p^'aep. with ahl. [ 1 prae ], before, in front of, in advance of: si huic aliquid paulum prae manu Dederis, at hand, i. e. ready money, T. stillantem singulos prae se inermos mittere, S. prae se pugionem tulit prae se armentum agens, F i g., in the phrase, prae se ferre, to make a L. display of show, display, manifest, parade, exhibit,
: :

take heed, v^e precaution, be on one's guard, beware: mihi, to look out for myself, T. ad praecavendum intellegendi astutia : ab insidiis, guard against, L. : vel ex supervacuo, to take even unnecessary precautions, L. : id ne acciderct, sibi praecavendum existimabat, Cs. : cum videtur praecaveri potuisse, si pro visum esset. To guard against, seek to avert, provide against: peccata, quae difficilUme praecaventur ita mihi res tota

profess: ego semper me didicisse prae me tuli: beata vita gloscelus et facinus prae se ferens In comparison rianda et prae se ferenda est. loith, compared with, in view of: omnia prae meo commodo, T. omnia prae divitiis spernunt, L. veros illos Atticos prae se paene agrestes putat Cunctane prae Campo sordeat? H. Of a hinderance, for, through, because of, by reason of, on account of: animus incertus prae aegritudine, prae gaudio ubi sim irresolute for soitow, T. neque prae lacrimis iam loqui posnescio, T. sum nee iuris quicquara prae impotent! ira est

praecauta

est, ut, etc.

prae-cedo,
cede, lead the

cessT, cessus, ere, to

go

before, pre-

procession
0.
:

),

way, lead: cum coronis aureis (in a L. praecedebat ipse vinctus, L.


:

fama loquax praecessit ad

aures, Deianira, tuas,


:

praecedens agmen militum, L. classera, L. Of time quae venturas praecedet sexta Kalendas, 0. Fig., to surpass, outstrip, outdo, excel: Gallos virtute, Cs. vestros honores rebis geren-

is

dis, L.

servatura, L.

entis, adj. with sup. [P. of praesuperior, excellent, eminent, distinguisJied vir virtute: vir omnibus rebus praecellentissimus.

praecellens,
],

cello

prae-acutus,

adj.,

sharp in front, sharpened,


:

pointed: cacumina, Cs.

sudes, S.

cuspis, 0.
:

cel:

ere [2 CEL-], to surpass, expraecell5, alqm fecunditate, Ta. per nobilitatem, Ta.
,
,

prae-altus, adj., very high : rupes, L. mons, Very deep: flumen, L. proxima terrae praeL.
:

genti, to jncle over, Ta.

prae-celsus,

adj., lofty,

towering: rupes, V.

alta sunt, S.

praecentio,
ui, itus,

onis,/. [prae

+1 CAN-], a

musical

Sre [prae-f habeo], to hold forth, reach out, proffer, offer, tender : os ad contumeham, submit to open insult, L. eis os tuum

praebeo,

prelude.

are [prae+canto], to utter praecent5, , incantations before: huic.


,

collum

cultris. In.

give ear, L.
:

To

aurls adulescentium convieiis,


S.

give, grant, furnish, supply: pa-

nem, N. spectacuhim, bebat lumen eunti, 0.


:

To give up,

sponsalia

Luna

prae-

yield, expose,
:

vos surrender, offer : se tertiam victimam rei p. Cyrum vertenti f ortunae, L. se telis hostium, L. 2o give, praebentem destringere Cygnum, 0. furnish, render, show, exhibit, represent: aetati

Cs.

exempla nequitiae: speciem pugnantium, materiam seditionis, L. Ciceroni in periculis Phormio in hac re strenuora hominem {idem, N.
lubricae
:

praebuit (i. e. se), T. in re misericordem se in To excite, cause, occaeos me severum praebeo. praebet sion, arouse: suspicionem insidiarum, N. opinionem timoris, Cs. errorem, quod, etc., L, To permit, allow, suffer: ludos, /wrnis/i sportj'T. Quae totieus rapta est, praebuit ipsa rapi, 0.
:

1. praeceps, cipitis, ahl. cipitT, adj. [prae-fcaput], headforemost, headlong : praecipitem (me) in pistrinum dabit, T. ut Sopatrum praecipitem deiciant praeceps ad terram datus, dashed to tJie ground, L. Desilit, 0. se praecipitem tecto dedit, leaped headlong from the roof H. As suhst. n. : in praeceps deferri, headlong, h.'^Headforemost, headlong, in haste, suddetdy: ab inimicis circumventus praeceps agor, S. ab equo praeceps decidit, 0. prae(apes) praecipites Cadunt, V. Doicnhill, cipites f ugae sese mandabant, Cs. steep, precipitous, abrupt, perpendicidar : in declivi saxa, L. fossae, V. iter, ac praecipiti loco, Cs. cf. iter ad malum praeceps ac lubricum. As 0. sid)st. n., a steep place, precipice : turrim in praeSinking, declincipiti stantem, V. iraraane, lu.
:
: : :

prae-bibo, bib!, to: alcui venenum.

ing, falling: sol Praecipitem lavit

aequore currum,
Swift, rap:

ere, to

drink before, drink

V.
id,

in

occasum

sol, L.
:

senectus, Cu.
:

rushing, violent

Anio, H.

Boreas, 0.

nox,

praeceps

^ :

633

praecipito

Jleetiirg,

F i g., headlong^ hasty 0. : remedium, Cu. rash, precipitate : agunt eum praecipitem poenae

praecipitur seges, ripens prematurely, 0. F i g., to take in advance, obtain 2. praeceps, adv. [1 praeceps], headlong : vim beforehand, anticipate : alterum mihi est certius, mortaliura praeceps trahit, Ta. nee praecipiam iQ.vaen, I will not anticipate: ut ne praeceptio, onis, /. [prae-fCAP-], a previou^s raulli ante praeciperent oculis quam populus R., notion, preconception : ad earn praeceptionem ac- got an. earlier view: fama prius praecepta res, precept, injunction : lex est anticipated by rumor, L. aliquantum ad f ugam cedere, quam, etc. temporis, gain some advantage in time, L. temrecti praeceptio. praeceptor, oris, m. [prae CAP-], a teachei\ pore illi praecepto, by priority, L. praecipio gauf or- dia suppliciorum \esi\:ov\xm, I rejoice in advance: insti'uctor, preceptor : vivendi atque dicendi iam animo victoriam praecipiebant, figured to Aeacidae, 0. philosophiae, N. titudinis themselves beforehand, Cs. cogitatione f utura, to praeceptrix, icis, /. [praeceptor], a precepimagine beforehand: omnia, V. quod haec usu tress: qua (sapientia) praeceptrice. Ventura opinione praeceperat, had already suspraeceptum, i, n. [ P. n. of praecipio ], a pected, Cs. To give rules, advise, admonish, warn, maxim, ride, precept, order, direction, command, inform, instruct, teach, enjoin, direct, bid, order: injunction: praeceptorura plenus istorum, T. bene praecepi semper quae potui omnia, T. Quicpraecepto ab iis observato, Cs. : sine praecepto quid praecipies, esto brevis, H. de eloquentia: transvectae ullius sua sponte struebatur acies, L. artem nandi, 0. Mitem animum, recommend, lu. praecepto ducis alae, Ta. hoc praeceptum oflSci haec illi numerum raodumque carinis, prescribe, diligenter tenendum est praecepta philosophiae V. parcere omnibus ceteras (sarcinas) incendi, deum praecepta secuti, commands, Y. Cu. an ratio parum praecipit, nee bonum illud praeceptus, P. of praecipio. esse, nee, etc., teaches : illud potius praecipiendum Caesar praecepit vobis, ne sibi adere [prae+carpo], to pluck f uit, ut, etc. , praecerpo, F i g., sentiremini praecipit atque interdicit, omnes beforehand, gather pi'ematurely : messis, 0. unura peterent, Cs. eis adgrediantur, etc., S. to take away, lessen, diminish : f ructum offici tui.
i.

civium, pursue fiercely : praecipitem amicum ferii sinere, ru^/i into the abyss: Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur, i. e. was hurried to ruinous Rash, hasty, inconsiderate : lieights of glory, Ta. quis potest esse tarn praeceps ? cupiditas domiInclined, prone, hasty: natura ad explennandi. praeceps ingenio in iram, L. dani cupidineni, S. Dangerous, cHtical: in tam praecipiti tempore, 0. As subst. n., great danger, extremity^ extreme danger, critical circumstances : se et prope rem p. in praeceps dederat, exposed to extreme danger, L. Omne in praelevare Aegrum ex praecipiti, H.
: :
:

Of , ere praecin5, cinui, [ prae -f" cano ]. musicians, to make music before, play at: sacricarmine cum magico praecinuisset anus, ficiis, L. Of musical i. e. had uttered an incantation, Tb. instruments, to make music before, be played at: Fig., to epulis magistratuum fides praecinunt. foretell, predict : magnum aliquid populo R.
:

praecipiS, cepi, ceptus, ere [prae+capio], to take beforehand, get in advance: ab publicanis pecuniam insequentis anni mutuam praeceperat, had borrowed in advance, Cs. aliquantum viae,
:

get something of a start, L. : Piraeeum quinqueremibus, preoccupy, L. si lac praeceperit aestus,


:

e.

cipiti

vitium

stetit,

i.

e.

at its

extreme, lu.

have dried up, V.

praecido,
:

cIdT,

cisus, ere

cut off in front, cut off': resistenti raanum gladio: collegae sui praeL. cidi caput iussit: ancoras, cut the cables. To cut through, cut up: cotem novacula: navls, rfisaS^e. Fig., to cut short, abridge, break off, finish abrujjtly : maximam partem defensionis sibi reditum brevi praecidam, briefly : praecide, inquit, cut it short. To break off suddenly, cut off, end, destroy : omnis causas omnibus, T. praecisa consulatus spes erit, L. : spem iudici conrumpendi. To deny fiatly, refuse, decline: raihi plane nulla exceptione.

[prae + caedo], to caput praecisura ducis,

are [praeceps], to throw headlong, cast doivn, hurl down, precipitate : pilae

praecipito,

avi, atus,

in

mare

against, 0.

sese in fossas, Cs. : se (sc. de muro), L. : se in Tiberim, L. se in medios ignis, Cu. etiam pulcherrima, throw overboard, lu. cum alii super vallum praecipitarentur, threw themselves down, S. lux Praecipitatur aquis, hac te praecipitato, run this sets in the ocean, 0. way for life! T. iis (parvis) minari, praecipitaturos alicunde, threaten to throw them down. To
: :
: :

praecipitatae, N. se ex altissimo :
:

currum

scopulis, hurl

muro

rush down, throio oneself down, rush headlong, sink


rapidly, drop, tumble, fall (of involuntary falling): statim praecipitat in Lirem nimbi In vada praein fossam, L. : sol praecipitans iam cipitant, V. nox caelo Praecipitat, is sinki7ig, Y. hieras iam
:
:

prae-cing5,
enclose:

nxT, nctus, ere, to gird, encircle,

praecingitur ense viator, girds himself, 0.': praecincti recte t^\xqv\, properly girded, H. altius ac nos Praecincti, i. e. more rapid traveller's, H. fontem vallo, Pr.
: :

cautus

praecipitaverat,

had come to an end, Cs. F i g., to throw doivn, hurl down, precipitate : praecipitari


praecipue
ex altissimo dignitatis gradu
pitare, destroy oneself, S.
:

:: :

praecurro
praecliid5,
off,
si,

:: :

634

semet ipse praeci: se in insidias, L. furor iraque raentem Praecipitant, carry headlong, V. quosdara praecipitat potentia Invidiae, lu. : nox To hapten, hurry: quae praecipitata, declining, 0.
:

sus, ere

[prae+claudo],
:

to

shut, close: portas consuli, Cs.

fores, Pr,

7b

shut

Praecipitent obitum, hasten their setting


tata raptim consilia, precipitate, L.
:

praecipii.

moras,

e.

forbid access to: orbem terrarum civibus maritimos cursQs praecludebat hiemis magnitudo. 2h shut off, hinder, stop, impede : omnibus vocera, L. linguam meam Ne latrem. Ph. praeclusus, F. of praecludo.
close,
:

exchange for haste, Y.: dare terapus Praecipitant To fall down, fall, sink, he curae, hasten, Y. ruined: ubi non subest, quo praecipitet, may tum-

ble

down: cum ad Cannas


:

praecipitasset

Romana

Onis, m. [prae+YOC-], a crier, herald: praeco legates praetoris. A crier, auctioneer: si palam praeco praedicasset, dimidias venire partis haec per praeconem vendidit, by
citat
:

praecS,

res, L.

ad exitium praecipitans.

To

be too hasty,

auction

f undum subiecit praeconi, L.

Ut praeco,

be precipitate : sustinenda est adsensio, ne praecipraecipitare istuc quidem est, nou descenpitet dere, to jump at a conclusion.
:

ad merces turbam qui cogit emendas, H.


lisher, herald, eulogist : virtutis.

A pubbefore-

prae - cogito,
hand, premeditate

:
,

atus, are, to

ponder

praecipuus ], chiefly, priricipally, eminently: de consularibus disputare: civisedulitas stulte sanus, H. tati indulgere, Cs. urget, Praecipue cum, etc., especially, H.

praecipue,

adv.

praecogitatum f acinus, L.
cultus, ere, to cultivate before-

prae-Col5,
hand.
pitia,

P
Ta.
:

g.

praeculti.

animi habitus, ad virtutem quasi To embrace prem,aturely : nova et anci:

praecipuus,
others,

[prae+CAP-], taken before particidar, peculiar, especial : banc rem


adj.
alios praecipuani, this special dis:

prae-compositus,
studied

habere praeter
tinction, T.
ris

adj., arranged beforehand, praecomposito ore, 0.


I,

non praecipuam, sed parem cum ceteSpecial, chief, fortunae condicionem subire. principal, excellent, distinguished, extraordinary: quos praecipuo semper honore habuit, Cs. ius ad pericula, eminent in meeting, Ta. ad scelera, As ^st. n. : homini praecipui a natura nihil Ta. datum esse, excellence: praecipua rerum, important events, Ta. praecipua (in the language of Stoics), things preferred (opp. reiecta).
:

praecSnium,
office

n. [ neut. of
:

of a public

crier

facere.
:

praeconius ], the crying out in

tibi praeconium deferam: praeconia famae, 0. celebrating, laudation, commendation : ab Homero Achilli tributum formae praeconia, 0.

public, proclaiming, publishing

adj. [praeco], of a public crier quaestus, the business of a public crier.

praeconius,

praecise, adv. [praecisus], in


words, briefly, concisely lutely: negare.
:

dici.

short, in

few

prae - conrumpo (-corrumpo),


ere, to corrupt beforehand, bribe in

ruptus,

Positively, abso-

me, 0.
broken
:

Ilia

advance : donis venit, sed praeconrupta. Quae, etc., 0.


,

praecisus, adj. [ F. of praecidio ], abrupt, precipitous : praecisis saxis, V. F i g., of speech, abrupt.

off,

iter, S.

siimptus, ere, to waste in advance, spend beforehand : suas virls bello, 0.


, ,

prae-Contrect5,
prae-consumS,
i.

are, to

handle before-

praeclare, adv. with


clearly, very plainly
lently,
:

m^p.

[
:

praeclarus

],

very

hand: videndo,

e.

survey, 0.

intellego
:

memini.
:

Excel-

admirably, gloriously
:

praeclare nobiscum

se res habebat simulacrum actum iri, si, etc. factum e marmore: nihil nisi praeclarissime facere pacem volt M. Lepidus praeclare, si, etc.,
:

very good.

praecordia, orum, n. [prae + cor], the muscle which parts the chest from the abdomen, midriff, diaphragm: subter praecordia: praecordia pressit senis, i. e. stopped his breath, lu. The ent7'aih, stomach : anulus in praecordiis piscis inventus est: quid veneni saevit in praecordiis, H. TJie

famous : urbs situ praeclaro ad aspectum: opus: interpres iuris: genus dicendi leges : gens bello praeclara, V. : eloquentiae ac fidei, Ta. : nee quicquam est praeclarius praeclarissimum factum, N. : res, great wealth,
distinguished, excellent,
:

ponunt praecordia, lay their prae-clarus, adj. with comp. and sup., very breasts upon, 0. spiritu remanente in praecordiis, Very beautiful, magbright, brilliant: iaspis, lu. L. frigidus coit in praecordia sanguis, V. verax nificent, honorable, splendid, admirable, remarkable, tacita sudant praeaperit praecordia Liber, H.
breast, heart
:

in terra
:

cordia culpa, lu.

stolidae mentis,

i.

e. folly,

0.

praecorrumpo,
dents.

see praeconrumpo.
n.

praecurrentia, ium,

[praecurro], antece-

Noted, II. praeclaram populo R. refers gratiam. notorious : sceleribus suis ferox atque praeclarus, Plur. n. as subst. : multa secum praeclara ha S.
:

ere, to prae-curro, cucurri (rarely curri), run before, hasten on before, precede : prop ere, T.
,

here, treasures

of

art.

ad Persea, L. ante omnTs, Cs. Barros equis albis, i. e. surpass, H. F g., ^o go before, precede, antici:

praeciirsio

: :


praedium

635

pate : eo fama iam praecurrerat de proelio DyrIsocratem aetate : ita praecurrit rhachino, Cs. ut certis rebus certa signa amicitia iudicium To exceed, surpass, excel: praecurrereut, precede. mihi studio eum nobilitate, N.
:
:

praedicatio, onis,/. [1 praedico], a public proclamation, publication by a crier: luctuosa et praising, praise, commenacerba tribuui, L. dation: dementia omnium praedicatione deco:

randa.

CEL-], a going before : sine pvaecursione visorura, the previous In rhet., a pn-eparaoccurrence of phenomena.

praecursio,

onis, /. [prae

+1

praedicator,
praiser, eulogist
:

oiis, rn.

[1 praedico], a public

benefici.

iion

of

the hearer.

praecursor, oris, m. [prae 1 CEL-], a forescout, runner, advanced guard, vanguard, L.

praecutio,

1. prae-dic5, avi, atus, are, to make known by proclamation, announce, publish, proclaim : de quo homine praecouis vox praedicat palam dimidias venire partis. To make known, announce, proclaim, hei'ald, relate, declare openly : ut praedicas,
:

before^ brandish in

front

quatioj, to shake ere [prae : taedas, 0.

war,

[prae+HED-], /?ro/)er^y taken in pillage: praedara manuurbis praeda bias ill uibis oruamenta conferre adducti praedam militibus donare, Cs. victores praeda spoliisque potiti, V. praedarum in parte Pi-eg, game : cervi luporum reperta pocula, lu. praeda rapacium, H. vocamus in partem praedamque lovera, i. e. vow to offer a share, V. hinc

praeda,

ae,/.

booli/, spoil, phc7ide}',

Booty, spoil, gain, praeda cublli Pouitur, lu. profit : maximos quaes ttis praedasque facere ostendit praedam, treasure Reiecta praeda, H. trove, Ph. a quibus magnas praedas Agesilaus faciebat, di-ew great advantage, N.
: :

: utrum praedicemne an taceam ? T. barbari paucitatem nostrorum militum suis praedicaverunt, reported, Cs. iniuriam in eripiendis legionibus, display, Cs. tibi aediliciam repulsam, relate : ingenti magnitudine corporum Germanos esse, Cs. : Crassus infestissimus esse meis fortunis praedicabatur. To praise, laud, commend, vaunt, boast : verecundia in praedicando, Ta. : eius tibi faciem, T. de se gloriosius : beata vita praedicanda est se ab Dite patre prognatos, Cs. de meis in vos meritis praedicaturus, Cs.

assert

2. prae-dico, dixi, dictus, ere, to say before, premise : hoc primura tibi, T. haec eo mihi praediceuda fuerunt, ut, etc. To foretell, predict, fore:

praedabundus,
:

adj. [praedor], ravaging, pil-

laging, plundering : dicit se praedabundum eodem venturum, S. exereitus, L.

prae-damno,

atus, are, to

hand: praedaranatus conlega, up in advance : spem, L.


pillaging

L.

Fig.,

condemn

beforeto give

praedatio, onis,/. [praedor], a taking of booty, : regnum praedationibus augere, Ta.


:

bode: defectiones solis: nihil adversi accidit non praedicente me, that I had not predicted : malum hoc nobis De caelo tactas memini praedicere quercus, V. To advise, warn, admonish, charge, command: moneo, praedico, ante denuntio unum illud tibi Praedicam, Y. ita enim medicus praedixerat, had prescribed, Cu. Pompeius suis praedixerat, ut, etc., Cs. ei visa luno praedicere, ne id To appoint, fix: reo diem, Ta. faceret.

oris, m. [praedor], a plunderer, pilquos in eodem genere praedatorum pono exereitus, praedator ex sociis, S. aprorum, a hun-

praedator,

praedictio, onis,/. [prae-f DIC-], a


ing, prediction
:

foretell-

lager
ter,

mali

vatum.

0.

An

avaricious man, Tb.


adj. [ praedator

praedatorius, predatory : manus


ves, pirate-ships, L.

plundering, (militum), marauders, S. na],


:

praedictum, I, n. [P. neut. of 2 praedico], something previously said: velut ex predicto, as if by preconcert, L. foretelling, prediction, prophecy : Chaldaeorum praedicta: vatium. An order,

are, to weary out beforehand: incursus quae (moles) praedelassat aqua, ,

praedatus, P. prae-delasso,

of praedor.

command: dictatoris, ne, etc., L. praedictus, P. of 2 praedico. praediolum, i, n. dim. [praedium], a small
estate.

rum, 0.

prae-disc5,

, :

ere, to learn

beforehand:

prae-destin5,
praediator,
of mortgaged
erty.

are, to set

before as a

ea quae agenda sunt

Ventos, V.

goal, predestine : sibi triuraphos, L.


oris,

m. [praedium], a purchaser

prae - dispositus, P., arranged beforehand, distributed in advance: nuntii, L. (dub.).


praeditus, adj. [prae -f datus], gifted, provided,
possessed, furnished
:

estates at auction, dealer in real prop-

parvis opibus

mundus

ani-

praediatorius, adj. [praediator], of mortgaged mo: singular! inmanitate: simulacrum summ^ religione, i. e. held in high reverence. land: ius, the law of mortgages. adj. praedicabilis, e, praedium, I, n. [prae+HED-], a farm, estate, [ 1 praedico ], p'aiseworthy, laudable : aliquid. manor : praedibus et praediis populo cautum est


praedives

: : :

praefinio
:

: : : : :

636

habet in urbanis praediis, city lots : fructus praediorum: rusticum, L, gaatis dividere, H.
:

prae-dives,
seus, L., lu.
:

itis, adj.^ very rich, affiuent: Perpraedivite cornu Autumnus, 0.

onis, m. [ praeda ], one that jnakes a phmderer^ robber: urbes praedonibus maritipraedones latronesque, Cs. patefactae mus, a pirate, X. perfidus, V. digna praedone
booty,
: : : :

praedd,

marito,
alibi

i.

e.

wAo had

stolen her, 0.

alibi

praedo,

morum, N. nee vero mulieribus praefectus praeponatur annonae, L. praefecti libidinum suarum. In public life, a president, superinteridcnt, commander, governor, depiity: qui Aemilio legati et praefecti fuerunt: Lydiae, governor of the province, N. classis, admiral: legionis, commander, Ta. alae, Ta. arcis, L. custodum,N. i^ihvnm, chief engineer : (timor) ortus est a tribunis militum, praefectis rellquisque,
director, superintendent :

praedae vindex, cadit, L.


P., instructed in advance:

etc., colonels of cavalry, Cs. praefecti manders of armies, L. praefecti regis,


:
:

regii,

com-

S.

prae-doctus,
duce, S.

ab

praedor,
:

atus,

an [praeda],
:

to
:

make

booty,

plunder, spoil, rob : spes praedandi licentia praedandi, L. praedantes milites, Cs. classis pluribus in re f rumentaria omnibus locis praedata, Ta. in rebus, upon every opportunity : ex alterius inscientia, make iise of another^s ignorance to defraud him : Italiae callls et pastorum stabula Supui. ace: praedatum ire, L. To soeios, Ta. Fig., take, catch, make prey of: ovein unam, 0. to rob, ravish, take: quae me praedata puella est, has caught me, 0. Singula de nobis anni praedan:
:

prae - fero, tuli, latus, f erre, to bear before, carry in front, hold forth: dextra facem in fascibus insignia laureae, Cs. fasces praetoribus praeferuntur praelatos hostis adoriri, as they rode by, L. signa militaria praelata, carried in procession, L. castra sua praelati, hurrying past the camp, L. F i g., to place before, offe)', present clarissimum lumen menti meae: suam vitam, ut legem, suis civibus, set as a guide before. To place before, prefer : mortem servituti: Scaevolam sibi:
:
:

tur euntes, H.

prae-duc5, duxl, ductus, ere, to draw out before, constrxcct in front : fossas viis, Cs. murum, Cs. : castris fossam, Tb.
:

omnibus gentibus, Cs. : ius maiestatis patrio amori puellam puellis, 0. animam pudori, lu. Cur alter fratrum cessare Praeferat Herodis palmetis, H. 2o take beforehand, anticipate: diem triumpbi, L. praelato invidere honori, V. To display, discover, reveal, betray avaritiam amorem, 0. dolorera animi voltu, Cu.
virtute belli praeferri
: : :

prae-dulcis,
decus, V.

e, adj.,

very pleasing, delightful:

prae-ferox,
itisolent:

ocis, adj.,
:

very violent, impetuous,

animus, L.
ira, L.

ingenio, Ta.

prae-dums,
rium, Ta.
pora, y.
:

Very
ii

adj., very hard, Jiardened: cocorstrong : homo viribus, V.


:

tempora, 0.
see praemineo.

prae-fervidus, Fierce: prae-festin5,


be precipitate
:

adj.,

very hot: balneum, Ta.

atus, are, to hasten before,

prae-emine5,
prae-eo,

deficere, L.

To pass

in haste
to set

(i\'i),

ire, to

go

before, lead the

sinum, Ta.

way, precede : ut eonsulibus lictores praeirent praeeunte carina, V. novi praeeunt fasces, 0. Fig., to go before, precede : natura praeeunte. To recite beforehand, dictate, prescribe : omnia, uti decemviri praeierunt, facta, had ordered, L. ades, dum dedico domura, ut mihi praeeatis praei vercoactus pontifex ba, quibus me devoveam, L. verba praeire, to dictate the formula of consecrapraeeuntibus exsecrabile carmen sacertion, L. dotibus, L. : alcui preces, Cu. vobis voce, quid
: : :

praeficio,
point
bello
cris
: :

feci, fectus, ere

[prae+facio],

over, place in authority over, place at the head, apto

command: alquem Asiae: imperatorera


:

his (legionibus) legatos, Cs.


te lucis Avernis,

pontifices sa-

raaritis,

0.
e.

luno sacris praefecta in eo exercitu fratrem, give him a


V.
:

command:
simus,
i.

locus, cui divinationem praeficere posregard ccs the province of divinatio7i aliquem procuratorem.

prae-f idens,
fident:
te

entis, adj., too intsfful, over-co7i-

iudicaretis.

tibi Repriment legum praefatio, onis, /. [praefor], a preliminary habenae, C. poet. homines sibi. form of words, formula of announcetnent : donaprae-f igo, fixT, fixus, ere, to fasten before, .let

praefidentera
:

tionis

sacrorum, L.
ae, /. [praefectus], the office

praefectura,

an
lu.

of governor in a province, provincial deputyship, prefectxire : praefecturas sumere multorum consulum praefectui'as accipit, N. A
office

The

overseer, overseership,

of superintendence: domus,

up in front, affix: ripa sudibus praefixis munita, Cs. arma puppibus, V. To tip, head, point : as:

iacula praefixa cuspidibus praefixi, Cs. ferro, L. ferro praefixae hastae, Cu. ora capi&ix\s, m,uzzle, To pierce, transfix : latus praefixa veru, Tb.
seres
:
:

city

governed by a prefect, prefecture, C, Ta.


i,

praefectus,

m. [P. of

praeficio],

an

overseer,

prae-finio, ivi, Itus, ire, to determine beforehand, ordain, prescribe : praefinire non est meum


dies
in

praefinito
lege
praefinita
ne, etc.
ahl. n.
:

::

praeligo

: : : : :

637 quo minus,


etc.

tibi,

praefinisti,

quo

praefinito, adv. [P.


pi-escribed

of praefinio], in

tJie

manner :

ioqui, T.

praefl5r5,

iitus,

are [prae+flos],
:

to dejloic-

er beforehand^ lessen, tarnish praeflorata, L.

gloria eius victoriae

oppress with weight, encumber: exonerare praegravante turba regnum, L. praegravata telis scuta, burdened, L. Fig-, to burden, oppress, weigh down: dantem et accipientem, L. animura, H. artis Infra se positas, J9?*e5s down by his superior' ity, H.

prae-flu5,
fima valle, L.

strangle, suffocate:

jlow by Dauni, H. provinciam, Ta. praefoco, are [prae + faux], animae viam, 0. dig in front of: prae-fodi5,
, ,

ere, to

aloixg^fiow regiia

in-

gressus, I, dep. [prae+gradior], go in advance, precede : alios praegredientes: nuntios, L. 7h pass by, pass: ea
to

praegredior,
go
before,

(castra), L.

to clioke,

praegressi5,
before, p'eceding

onis,/. [prae
:

stellarum.

Fig., precedence

+ GRAD-], a

going

f odl,

ere, to

causae.
1.
2.

portas, V.

To bury in advance: aurum, 0,

(prae-for), fatus, aii, dep., to say beforehand, utter in advance, premise, preface : in parte operis mei licet mihi praefari, quod, etc., L. quae de deorum natura praefati sumus, etc. arcana se honorem, i. e. et silenda adferre praefatus, Cu. to begin by saying, I speak with deference:^ Talia To utter a prelimipraef antes, foretelling, Ct. nary prayer, address in prayer beforehand : maiores uostri omnibus rebus agendis Quod bonum, faustum, felix fortunatumque esset, praefabantur To incarminibus, say in vei'se beforehand, L. voke: divos, V.
:
:

praegressus, P. of praegredior. praegressus, us [praegredior], an advance:


i.

rerum praegressus,

e.

steps in development.

praegustator,
taster, ciipbearei'.

F
:

oris,
i

g.
,

m. [praegusto], a forelibidinura tuarum.


:

prae-gusto,
oleas, L.
:

avi,

are, to taste beforehajid


(i.

cibos, 0.

medicamina
,

e.

antidota), lu.

prae-iaceo,
prae-iens,

ere, to

lie

before:

campus,

qui castra praeiacet, Ta.


euntis, F. of praeeo.
adj.

praeiudicatus,

[P. of praeiudicoj,

de-

praefracte,
lutely
:

adv. [praefractus], inflexibly, reso-

aerarium defendere.
adj.

Of rude, abrupt Thucydides praefactior. Of character, unyielding Aristo.


style,
: :

praefractus,

with comp. [P. of praefingo],

cided beforehand, prejudged : praeiudicatum eventum belli habetis, L. o^imo, prejitdice. As subst. n. : id ipsum pro praeiudicato ferre, as already ut ne quid hue praeiudicati adferatis, decided, L. prejudice.
:

prae-frigidus,

adj.,

very cold: Auster, 0.

praefringo,
to
:

fregi, fractus, ere

[prae+frango],
:

break off before, break to pieces, shiver L. praef racto rostro (triremis), Cs.

hastas,

prae-fulci5, Fig.: illud praefulci,


, ,

prae-fulge5,
,
:

prop up, support. ut, etc., make sure. ere, to beam forth, shine
ire, to
,

prae-iudicium, I, n., a preceding judgment, anticipatory seidence, previous decision, precedent his duobus praeiudiciis damnatus: neminem praeiudicium rei tantae adferre, i. e. anticipate the precedent, examjudgment (of the Senate), L. ple: vestri facti praeiudicio demotus, by the example of your conduct, Cs. Africi belli praeiudi-

cia sequi, Cs.

greatly, glitter in

front : praefulgebat huic trium-

prae-iudic5,

avi, atus, are, to prejudge, decide


:

phus, L. Xitor sraaragdi collo praefulget tuo (sc. pavonis), Ph. equus praef ulgens unguibus aureis,
:

V.

triumphali decore, Ta.


adj., very cold:
, ,

de iis censores beforehand: de hoc (homine) praeiudicent, give preliminary judgment (before the case is heard by the judges).

prae-gelidus,
prae-gesti5,

Alpes, L.

antis,

ire, to
:

desire greatly, de-

prae-iuv5, iuvi, tam eius fidem, Ta.


by, float

are, to

aid before : adfec-

light: videre: Ludere,

H.
or

apisci, Ct.

prae-iabor, lapsus,
past
:

i,

dep., to glide before,

move

praegnans,
[]pra

praegnas,

atis,

adj.
:

+ GEN-],%777i
:

child, pregnant, big with

young
:

praelabitur ante, C. poet. rotis flumina, glide by the streams on wheels, Y.


piscis
ere, to lick beforehand prae-lanib5, (mus) praelambens omne, quod adfert, H.
,

uxor
lu.

cum praegnas hunc


Full,s2collen
: e, adj.,

alvo contineret stamine fusus, lu.

vidua,

prae-gracilis,
Ta.

very slender

proceritas,

praelatus, P. of praefero.
prae-leg5,
paniam, Ta.

prae-gravis,
:

e,

adj.,
:

corpore, L. vino, Ta. Ta. principi, Ta.


:

very heavy : onus, 0. delatores, very wearisome,

prae-ligo,
,
:

ere, to sail by, skirt

Cam-

oram, Ta.
,

atus, are, to

prae-gravo,

to: fasces praeligantur cornibus, L.


tie tip:

bind on before, bind To bind up,

atus, are, to p)'ess heavily upon.

OS praeligatum.


praelium
(praelium, praelior), see
proeli-.

: : : :

praenuntia

:: :

638

prae - longus,
hasta, Ta.

adj.,

very

long

gladii,

L.

ignis noster facinori praeluceat, shine before, light up: (amicitia) bonam spem praelucet in posterum, lights up hope. To oittshine, surpass : nullus sinus Bais praelu-

prae-luce5, light upon : ne

luxi,

ere, to shine before, alied

plunder, prey, booty : ditem hostem pauperis vicpraemium esse, L. spectat sua praemia raptor, 0. leporem et gruem, lucunda captat pr-aemia, game, H. raptae virginitatis, 0.
toris
: : :

Ph.

Fig.,
H.

to

prae-molestia, ae,/., anxiety, apprehension. prae-m51ior, Iri, dep., to pi'epare beforehand: praemoliendam sibi ratus rem, L.

cet,

ish beforehand :
e, adj.,

very illustrious, magnifiPlur. n. as subst. : praelustria vita, cent : arx, 0. avoid grandeur, 0,

praelustris,

ui, itus, ere, to forewarn, admonme, ut magnopere caverem Praemoneo, numquam scripta modesta legat, 0. co:

prae-inone5,

natus hostis, loarn prophesy, presage:

of, L.

To

foretell, predict,

ferunt audita cornua caelo


us,

praemandata, orum,

n. [P. of

prae-mando],
requisitus.

Praemonuisse nefas, 0.

a warrant of arrest : praemandatis prae-maturus, adj., too early,


mature: hiems, Ta.
:

praemonitus,

m. [praemoneo], a foreoris,

xmtimely, pre-

warning, premonition : Praemonitus deum, 0,

exitus, Ta.
adj.,

cineres, lu.

praemonstrator,
who points out
prognosticate :
the way,
,

prae-medicatus,
praemeditatio,
sidering
:

protected by medicines,

w. [praemonstro], one a guide, T.


,

charmed: Aesonides, 0.
onis,/. [praemeditor], a con:

prae-monstro,
f uturorum


,
,

are, to predict, presage,


:

magnum

aliquid populo R,

ventos

beforehand, praneditation malorura diuturna.

futures, C. poet.

prae-mordeS,
ex hoc alqd,
lu.

ere, to bite off, snip off:

prae-meditor,

atus, ari, dep., to think over be-

forehand, consider in advance, premeditate : nihil, ne bellum haberent, L. id ferundum modice esse
:

prae-morior,
re,

tuus,

I,

dep., to die prematurely, 0.

prae-mortuus,

adj.,

quo animo accedam


praemeditata
:

quae renuntiarent, L.

mala

tentans citharam et praemeditans,


adj.
(al.
,

velut praemortua, mortui esse pudoris, i.

membra, 0,
e. to

pi-ematurely dead: iacueFig.: prae-

have

lost

shame, L.
val-

preluding, Ta.

prae-miini5,
[P. of praemetuo], apdolum).
ere, to
:

ivi, itus, ire, to


:

fortify in front

prae-metuens,
preliensive
:

aditus magnis operibus, Cs.


lo,

doli,

Ph.
,

prae-metuo,
be apprehensive
:

suis, Cs.

fear beforehand, coniugis iras, Y.

fortify, protect, secure : genus (dicendi) praemunitum ut ante praemuniat, ^rcjpare


L.
i

non praemunito

g., to

his defences (of

praemine5 (prae-em-),

ere, to tran-

scend, excel: ceteros peritia legum, Ta.

an orator). To set forth as a defence : quae praemuniuntur reliquo sermoni, are premised to anticipate objections: illud praefulci
praemuni,
ut, etc.,

are, to swim before, flow by: prae-nato, domes praenatat amnis, V. praemium, I, n. [prae+EM-], a7i advantage, ere, to shine in preference, prae-niteo, ul, prerogative, favor, license, privilege licebat legis be more attractive : cur tibi iunior praeniteat, H. praemio, by the special favor of the law: Frontis prae-n5inen, inis, n., the first name, praenourbanae praemia, the license of city assurance, H. men, personal name (e. g. Marcus, usu. written M.) A reward, recompeinse: praemium, hand prae- filius, cui Marco praenomen erat, L. sine praenodam petit, Enn. ap. C. ecquid erit praemi, reward: mine familiariter ad me epistulam misisti. legibus praemia proposita sunt virtutibus praeere, to learn beforehand, prae-nosco, mia mihi pro industria data inlicere, S. tibi laforeknow : futura: promissum sibi caelum, 0. borum praemia persolvere proponere, offer, Cs. praen6ti5, onis,/. [prae+GXA-],ajorecowcepconsequi, obtain, Cs. tollere, lu. promittens, si
: , ,
,

prae-niitt5, misi, missus, ere, to send forward, despatch in advance: legiones in Hispaniam, Cs. legatum ad flumen, S. odiosas litteras : ad Boios, qui doceant, etc., Cs. cum sese Italicam venturum praemisisset, had sent on word, Cs. praemisit, ut cogitarent, etc., soit word, L, haec favorabili oration e, premised, Ta.
:
:

et

secure beforehand.

onis, /. [praemunio], ing beforehand, preparation : orationis.

praemunitio,

a fortify-

prae-narr5,
rem, T.

avT,

are, to

tell

beforehand:

sibi

praemio

te

mea

foret, se, etc., if he were rewarded, L. dextera magna inter praemia ducet, i. c. to
:

tion, innate idea

deorum.
adj.^

prae-nubilus,
bore lucus, 0.

very cloudy, gloomy

ar-

great exploits, V.

cape praemia
Veneris,
i,

facti,

reioard

punishment), 0.
bribe:

e.

children, V.
lu.

Ut ponenda praemia sumas,

A A prize,

(i.

e.

prae-nuntia,
belli,

0.

stellae

ae, /., a harbinger, foreteller calamitatum praenuntiae.


praenuntio
prae-nunti5
:

: :

praepropere
C.
subst.,

: :

639
lavit avis,

nounce beforehand^

ram (esse), T. prae-nuntius (not -nuneius), l, m., a foreteller^ harbinger, omen : lucis ales, i. e. the cock, 0. praeoccupatio, ouis, /. [praeoccupo], a seiz:

atus, are, to an(not -nuncio), foretell, predict : banc veutude eorum adventu, N. f utura

ing beforehand, preoccupatioji : locorum, N.

; praepetis omina pinnae, V. bird of good omen : qui slbi praepetera misisset, L. Winged, swift of fliglvt, fleet, quick, rapid: quera praepes ab Ida rapuit lovis armiger, V. deus ( i. e. Cupido ), 0. As subst. m. and/., a bird, large bird: lovis, i. e. aquila, 0. Medusaeus, i. e. Pegasus, 0.

Fern, asEnn. ap.a


:

prae-OCCup5,
loca, L.
:

avT, atus, are, to seize


:

upon

be-

forehand, preoccripy : Macedonian], N.

opportuna praeoccupatum sese legatione ab Cn.

adj. [3 pila], tipped with a carrying a button: missilia, i. e. blunted, L.

praepilatus,

ball,

prae-pinguis,
tility
:

e, adj.,

very fat, of superior fer-

F g., to seize hi advance, preoccupy Cs. aniraos timor praeoccupaverat, Cs. praeoccupati To beneficio auimi, i. e. won over beforehand, L.
Pompeio,
i :

solum, V.
entis, adj., eminent, superior,
:

prae - pollens,
excellent
:

gens

divitiis, L.
lul,

vir virtute, L.

anticipate, prevent
:

dori consilia, L. legem ferre, hasten to bring the paret, N. sooner before the people, L.
:

ad praeoccupanda Andranone alteruter alteram praeoccu:

prae-polle5,

ere, to

quibus additis praepollebat, Ta.

surpass in power mari, Ta.


:

bill

prae-ponder5,
regard as superior
:

are, to

make

heavier,

praeponderari honestate.

prae-opt5,

avi, atus, are, to choose rather, desire

more, prefer : exsilio modicam domi fortunam, L. suas leges Romanae civitati, L. nemo non illos immerito sibi quam vos dominos praeoptet, L. quam iure violari, Cu. scutum manu emittere, puerum perire, Potius quam, etc., T. Cs.
:

prae-pon5,
put
e.

posui, positus, ere, to place hi front,


:

prae-pando,
i

g.

, ere, to spread out, hibernos temporis ortus, C. poet.


,

eziejid.

praeparatio,

onis, /.

ready, preparation

diligens

praeparo ], a malcing animi ad minuen:

dum

dolorem.
adj. [P. of praeparo], />?-eparcc?,
:

prae-paratus,
cultu proficisci ad aures oratio, L.
:

praeparatos quodam bene Pectus, H. As subst. n. : ex ante praepacf. ex ante rato sustentari, from the stores, L. praeparato fieri, i. e. by previous arrangement, L.
pi'ovided, furnished, ready

dormiendum

aedibus vestibula f ronti olivam, crown, H. To put before, place first : versus in prima fronte libelli, 0. ultima primis, H. pauca praeponam, premise. To set over, make commander, intrust with,appoint,depide: alqm bello praedonum sinistro cornu Antonium, Cs. quaestorem Caelium provinciae, appointed governor : negotio, charge with: navibus, appoint admiral: toti officio maritimo praepositus, superintendent of all marine affairs, Cs. sacerdos oraculo praeposita, presiding over : custos Praepositus sancto loco, made keeper of, 0. Fig., ^o set before, prefer : se alteri, T. salutem rei p. vitae suae me Mazaeo generum, Cu.
upo7i, affix
:
i.
:

prae-porto,

are, to bear before, C. poet.

prae-par5, avI, atus, are, to make ready beforehand, prepare, equip, make preparations : ea quae videntur instare ante navis, L. locum domestic! praeparato ad talem casum perbelli causa, Cs. fugio, L. pecunia stipendio militum praeparata, Cu. res necessarias ad vitara degendam.
: :
: : :

praepositi5, onis,/. [praepositus], a setting' In grammar, a prebefore, prefixing : negationis.


fix.

g.,

a preferring, preference.

1.
ble

able, preferred.

praepositus, adj. [P. of praepono],jr<?/(?rAs subst. n., that which is desira(opp. both to the absolete good, and to evil).

praepedio,

ivi, itus, ire

[prae+pes],

2.
to entan-

praepositus,

I,

gle, shackle, fetter

: praepeditis Numidarum equis, To hinder, embarrass, obstruct, impede : sese Ta. praeda, hamper themselves, L. omnis (bonas artis) dicere incipientem cum avaritia praepediebat, S. lacrimae praepedissent, L. dextrae praepedit orsa tremor, 0. verba sua, i. e. stammering, Ta. praepeditus Germanias premere, hindered from, Ta.
:
:

fect, president, chief:

m. [P. of praepono], a prelegatorum tuorum.


reddere: tecum agere.
in dis-

praepostere,
order, out

adv. [praeposterus], in reverse


litteras

of order :

prae-posterus,

adj., in reverse order,

order, inverted, perverted, absurd, preposterous, un-

seasonable: quid tam praeposterum dici potest?: gratulatio: consilia. Of ^evsom, pervei'se, unrea-

prae-pendeo,
sent ad,
etc., Cs.
:

ere, to

hang

before,

hang
pos-

so7iable,

absurd

semper

homines,

S.

down in front: ubi tegumenta praependere


praependent
sertae, Pr.

very able, excelling in power, superior: viri: rerum omnium luppiter:


entis, adj.,
:

prae-potens,

arrais Romanus, L. terra marique Karthago praepes, petis, abl. pete or petl, gen. plur. peFlur. m. as subst. : opes praepotentium. tum, adj. [prae+PET-], outstripping ; hence, in augury, significant in flight, of good omen, favorpraepropere, adv. [praeproperus], in extreme

able (of birds of

good augury)

praepes Laeva vo-

haste,

headlong : festinans, L.

agendo, L.


praeproperus
prae-properus,
tate
:

adj., too hasty,


:

: : :


praeseco

: : : :

640
sudden, precipi-

hut, hovel, dwelli7ig, tavern

f estinatio

celeritas, L.
i,

ingenium, rash, L.

prae-putium,
puce
:

n. [3

PV-], the foreskin, prebefore-

: audis in praesaepibus, in drinking-shops. crib: equus Ad praesaepe gemit, 0. Accedit ad praesaepe. Ph. non qui

praeputia ponere, lu.

certum praesaepe teneret,

i.

e. table,

H.

(prae-queror), questus, T, to complain hand: miilta praequestus, 0. are, to outshine : prae - radio,


, :

stellis

prae-saepi5 (-sepid), psi, ptus, ire, to fence in front, block up, barricade : aditus trabibus, Cs. omni aditu praesaepto, Cs.
praesagio, ivi, -^ ire [praesagium], to feel in advance, perceive befoi'ehand, have a presentiment, forebode: nescio quid mi animus praesagit mali,^ T. quasi praesagiret hoc ipsum animo, L.
: :

signa minora suis, 0.

prae

rapidus,

rapid: gurges, L.
stiff:

very swift, exceedingly flumiuum celeritas, Cu.


adj.,
ui,

prae - rigesc5,

ere, inch., to

become very

praereguisse manus, Ta.

praesagitio,

onis, /, [praesagio],

a presenti-

praeripio, ripul, reptus, ere [prae+rapio], to snatch away, carry off: arnia Minervae, 0. aliis laudem. To seize prematurely : deorum beneficium 7h forestall, anfestinatione, i. e. presume upon. ticipate : hostium consilia, baffle in advance.
:

ment, foreboding, faculty of divining, prophetic poiuer : in animis.

praesagium, l,n. [1 SAC- ], a presentiment^ foreboding, presage : vatum praesagia, 0. men:

tis,

0.
adj.,

prae - r5d5,
praeroso hamo,
voting

i.

sus, ere, to
the bait,

gnaw

off,

nibble

e.

H.

ing, prophetic,
:

adj. [prae-rogo, to ask first], asked before others: centuria, which cast the first vote in the comitia (originally the century of the equites, afterwards that which obtained Hence, as subst.f. (sc. centuria), the right by lot). the prerogative century : praerogativam maiores omen iustorum comitiorum esse voluerunt: sors praerogativae, L. Calvum praerogativae tribunura militum creant, i. e. the equites, L. omen praerogativae, i. e. in the choice of the century that voted first : praerogativam ref erre, to report the vote of previous choice, p)'ethe prerogative century. liminary election : militaris, L. comitiorum milisure sign, toke7i., prognostic, omen tarium, L.
first,

praerogativus,

perceiving beforehand, divinmali mens, V. luctus suspiria, 0. Prophetic, indicating beforehand: Verba senis, 0. fulminis ignes, V.

prae-sagus,

presaging: pectora, 0.
:

prae-sci5, Ivi, know : ante, T.

prae-scisc5,
,
, :

ire, to

know beforehand, forebeforehand:

ere, to learn

animos volgi longe, V.


haberet, L.

quam quisque provinciam

prae-scius,
V.
:

adj.,

lingua, 0.

foreknowing, prescient: corda, vates venturi, V.


ipsi (scripsti, T.), iptus, ere, to

prae-SGrib5,

voluntatis suae.

praer5sus, P. of praerodo. ruptus, ere, to break off be- quem ad modum meum ius persequar: quid fieri prae-runip5, oporteret, Cs. sic enim praescripsimus iis, ut, away in tear front : retinacula classis, 0. fore,
:

write before, prefix in writing : sibi nomen, V. auctoritates praescriptae, the names of senators recorded as voting. 7b describe beforehand: formam futuri principatus, Ta. Fig., to determine in advance, ordain, direct, prescribe : his rebus finem, maiorum iura moresque iura civibus mihi T.

funes praerumpebantur, were broken

off,

Cs.

praeruptus,
off',

steep,
:

mus, H. audacia

adj. [P. of praerumpo], broken abrupt, rugged : saxa iugum, Cs. nemons, V. F i g., hasty, rash, precipitate iuvenis animo, Ta.

esset, ne, etc. : qui (mos) praescribit esse oportere, etc. To dictate: carmina, Tb. To put forward, use as a pretext: Pulchram, Ta.
etc.
:

cum

ei

praescriptum

praescriptiS, onis,/. [prae + SCARP-], a prefix


in writing,
legis.

praes,
:

praedis,

m. [prae+vas], a
:

surety, bonds:

inan: praedes pecuniae publicae accipere praedes dare per praedem agere praedibus acceptis cavere populo praedibus aedificia perfecturi, L. ac praediis, to procure security to the people by bondmen and their estates. The property of sureties: praedes vendere. Fig.: cum sex libris,
:

pretext, excuse, pretence : honesta praescriptione rem tegere, Cs. limit, restrictiort, proviso: ration is in hac praescriptione semiho-

Fig., a

title,

insc7'iption, preface, introduction.

rae.

tamquam

praedibus,

me ipsum

obstrinxerim.

[prae+saepes], praesaepe (praesepe), an enclosure, stable, stall, fold, pen: Stabant (equi) in praesaepibus altis, V. bona donavit praesaepibus, has spent his substance on his stables, lu, f ucos a praesaepibus arcent, i. e. from the hives, V.
\?>,n.
:

praescriptum, i, n. [P. n. of praescribo], a previous dh'ection, precept, limitation, proviso, regulation: legura imperio et praescripto fieri omnia agere ad praescriptum, Cs. ad praescriptum consulis comitia habita, L. hoc eius praescripto, Cs. intra praescriptum equitare, within bounds, H.
:
: :

praescriptus, P. of praescribo. prae-seco, cui, ctus, are, to cut

off before, cut

praesens

:: :

praesidium
prae-senti5,

: ::

641

away, ait
:

off\

cid oiU

Fig.: Praesectum deciens partem, 0. bus, Cs. non castigavit ad unguem, i. e. accurately, H. (al.
perfectum).

praesectis raulierum crini-

sensl, seiisus, ire, to feel before-

praesens, entis {abl. of persons usu. ente of things, enti), adj. witli comp. [P. of praesum], at handy in sight, present, in person : quia ades praequo praesente, in sens, because yoit are here, T. whose preseiice : pauca praesenti consilio locutus,
; :

hand, perceive in advance, have a presentiment of* presage, divine : animo, Cs. animus ita praesentit in posterum, ut, etc. amorem, 0. doloa, V. ibi me adesse, T. talem esse deum praesensum est,
:
: :

L.

praesepe, praesepio,
praesertim,
:

see praesaep-.

adv. [1 SER-], especially, chiefly, principally, particularly : praesertim ut nunc sunt

tecum egi, in person sermo,/ace to face : adgnoscere praesentia ora, i. e. in plain vieio, V. banc sibi videbit praesens praesentem eripi, T. in rem praesentem venire, to the Of time, very spot: in re praesenti, on the spot, L. non solum present, contemporary, existing : res inopia praesentis, sed etiam futuri temporis timofortuna pristina viri, praesenti fortunae re, Cs. praesenti bello, daring hostilities, N. conlata, L. praesens in et praesens aetas et posteritas, Cu, praesenti tempus omittere, for the present, H. As subst. n. (sc. tempus), the tempore, now, 0. present: laetus in praesens animus, H. haec in
before a coimcil of tear, S.
: : :

mores, etc., T. retinenda est verecundia, praesertim natura ipsa magistra: praesertim homines tantulae staturae, Cs. (te) Praesertim cautum dignos adsumere, H. praesertim cum respondisset, etc. utile Vitae, praesertim cum valeas, H. Faciam, praesertim si utrique vestrum gratum futurum est Praesertim si tempestas Incubuit, V.
:
:

idis, m. and /. [SED-], a protector, guard, guardiayi, defender : tribunus, quern maiores praesidem libertatis esse voluerunt Praeside

praeses,

tuta deo, 0.

Plur.,p7'esent circumstances, the praesenti scripsi. present state of affairs : amor fastidio praesentiura Happening at once, im.im.ediatc, accensus est, Cu. instant, prompt, impending : praesens quod fuerat malum in diem abiit, T. poena: tua praesenti ope servata urbs, L. pecunia, cash : praesentibus insidiis liberare, imminc7it : iam praesentior res erat, Operating at once, instant, more im,minent, L.
:
:

superintendent, chief president belli, i. e. Minerva, V. quo praeside rerum, under whose administration of the world, 0. orbata praeside pinus, i. e. pilot, 0.
: :

praesidens,
ident, ruler:

entis,

m. [P. of praesideo], a pres-

superbia praesidentium, Ta.


sedl,

praesideo,
rei
:

ere

[prae+sedeo],

to

guard, watch, protect, defend: huic urbi, atque huic


alii, ut urbi praesiderent, relicti, L. To p. preside over, m,anage, superintend, direct, command: ad portas urbanis rebus, Cs. huic iudicio classi, armis, 0.: in agro Piceno, S. :-litus Galliae, L. Ta. exeroitura, Ta.
: :
: :

prompt,

efficacious, powerful, influential:

auxilium:

non

ulla

effective

magis praesens fortuna laborum est, more cure, V. adeo iniuriae Samnitium quam
:

'

praesentior erat, o L. si quid praesentius audes, m,ore effective, V. diva Praesens vel tollere corpus, vel, etc., H. Present, collected, resolute : Animo virili praesensi cui virtus animusque in pectore tique esse, T. animus praesentioribus animis, L. praesens, V. Present, aiding^ favoring, propitious : deus, T. praesentes saepe di vim suam declarant: Tu, dea, tu praesens, nostro succurre labori, V.
benefici
:
: .

Romanorum memoria

praesidiarius,
defence
:

adj. [praesidium], servijig

for

milites, in garrison, L.
i,

praesidium,
:

n. [praeses], defence, protection,

guardianship, help, aid, assistance : proticisci praesidio suls, N. amicitiara populi R. sibi praesidio esse oportere, Cs. tectus praesidio firmo araicorum Ut meae stultitiae in iustitia tua sit aliquid praesidi, T. Veneris praesidio ferox, H. guard, escort, convoy, garrison : ad indicium cum praesipraesensi5, onis,/. [prae+SENT-], a foreboddio venit omnium bonorum praesidio ornatus preconing, presentiment : per exta inventa.
: :

ception.

servorum praesidio uti regale, H. occupatoque oppido, ibi praesidium conlocat, garrison, Cs.
: :

praesensus, P.

of praesentio.

(turrls) praesidiis firmare, ivith troops, S.

praesentia, ae,/. [praesens], a being at hand, presence: eorum praesentiara vitare (Nemea) ce:

dium dedit, ut dium ex arce

lebrare praesentia sua, L. urget praesentia Turni, V. a,n\m\, presence of mind, Cs. deorum praesentiae. Impression, efficacy, effect : veri, 0. In the phrase, in praesentia, at the present time, at the moment, just noi(},for the present, under present circiimstances: hoc video in praesentia, opus esse in praesentia hostem rapinis prohibere, Cs. in praesentia reponere odium, to conceal for the time, Ta. quod in praesentia vestiraentorum fuit, at hand^ N.
:
: :

praesituto perveniret, escort, N. : praesiexpellere, garrison, N, : praesidia praesidia custodiasque disinterficere, troops, N. galeatum, lu. ponere, picket guards, Cs. et praesidium et dulce decus meum, H. quantum Praesidium perdis, V. occupied place, post, station, intrenchm,ent, fortification, camp: in praesidio conlocatus, on guard: qui propter metum praesidium v^vci<^\i,leaves his post : praesidio disprocul in praesidio esse, N. praesicedere, L.
:
:

An

dium occupare

et

munire, Cs.

milites in praesi-

41

: : :

praesto
:

: :

praesignifico

643
L.

diis disponere, Cs. : in praesidiis esse, with the Aid, help^ assistance: quod satis esset ^army. praesidi dedit, what tvas needful for his support and safety, N. quaerere sibi praesidia periculis Aura . me birerais praesidio scaphae Tutum aliunde rerum fortissimura pudoris feret, H. exspectanda tuarum Praesidia, encouragement, In.

prae-significo, hand: horainibus quae

,
,

are, to indicate before-

to

sint futura.

Chaer. Praesto adest, T. : Macroni vix videor praesto. Usu. in the phrase, praesto esse, to be at hand, attend, wait upon, serve, aid, be helpful praesto esse clientem tuum ? ius civile didicit, praesto multis fuit: saluti tuae praesto esse: ut ad omnia, quae tui velint, ita sira praesto, ut, etc. With esse, to be in the way, meet, resist, oppose: quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt.
ubi est f rater
?

At hand,

serviceable, Iielpful

prae-signis,

e,

nent, distinguished:

adj. [prae+signum], jore-emitempora cornu, 0. facie, 0.


:

prae-son5,

ul,

are, to

sound before : prae-

sonuit sollemni tibia cantu, 0.

prae-stabilis,
:

e, adj.
:

with comp., pre-eminent,


:

distinguished, excellent

res magnitudine

dignitas

f uerat praestabilius, preferable, T. praestabilior neque aliud praestanihil amicitia praestabilius


:

bilius invenies, S.

praestans,

antis, adj.

with comp. and sup. [P.


excelleyit, dis:
:

prae-sto, iti, itus {P.fut. praestaturus), are, stand out, stand before, be superior, excel, surpass, exceed, be excellent: suos inter aequalls: civitas hominum multitudine praestabat, Cs. sacro, quod probro atque petulantia praestat, peracto, lu. maxume, to be pre-eminent, S. virtute omnibus, Cs. qua re homines bestiis praestent pingendo aliis praestare honestam mortem existimans turpi vitae, N. quantum ceteris praestet Lucretia, gradu honoris L. virtute ceteros mortales, L. imperatores prudentia, N. Impo's. with nos, L.
2.
:
:

of 2 praesto], pre-eminent, superior,


tinguished, extraordinary
diligentia, surpassing all

subject-clause, it is preferable, is better

sibi prae-

omnibus
"

et ingenio et

stare,
:

quamvis fortunam

pati,

usu et sapientia, for Cs. raori milies praestitit, To become animi iuvenis, distin- tos praestat componere fluctus, V. guished for courage, V. virginibus praestantior surety for, answer for, vouch for, warrant, be reomnibus Herse, superior to all, 0. quo non prae- sponsible for, take upon oneself: ut omnis miniexperience

quam interfici, etc., quam haec pati mo-

and wisdom, N.
:

stantior alter
the

Aere ciere viros, excelled in rousing homines praestantissimi opibus men, V.


:

ut nihil stros imperi tui rei p. praestare videare in vita nobis praestandum praeter culpam pute:

prudentia: virtus: praestanti corpore Nymphae, V. forma, V. : quid praestantius mihi potuit accidere ? animi, V. praestantissimi sapientiae, Ta.
: :
:

mus,
free

i.

e.

that

we have nothing

to

answer for if

from

guilt: impetus populi praestare

nemo

praestantia,
superiority,

ae, /. [praestans], pre-eminence,

anfmantiura reliquarum, : over other creatures: di omnium rerum praestantia excellentes, in all things.
excellence

praestat, see 2 praesto. praestes, itis, m. [2 prae+STA-], a guardian : praestitibus Laribus, 0.


praestigiae, arum, /.
sions, sleights, jugglery, trickery :

protector,

[STIG--], deceptions, illu-

verborum, tHcks

of words: quasi praestigiis depelli: non perpraestigias, sed palam coux^^W^ixe, secretly : quo magis
argui praestigias iubetis vestras, L.

praestituo, m,

utus, ere [prae

+ slatuo], to
:
:

de-

termine beforehand, fix in advance, prescribe : tibi quidemst olim dies praestituta, T. diem praestinulla die praestituta, L. tuit operi faeiundo
:

answer for the outbreaks of the people: emptori damnum praestari oportere, compensation ought to be made: nihil, 6e responsible for nothing: quod ab homine non potuerit praestari, what none could guaranty against: tibi a vi nihil, give no guaranty agahist : meliorem praesto magistro Diquis potest praestare, scipulum, warrant, lu. semper sapientera beatum fore, cum, etc. ? Illius lacrimae praestant Ut veniam culpae non abnuat To fulfil, discharge, maintain^ Osiris, insure, lu. perform, execute: in pugna militis officia, Cs. amicitiae ius officiumque praestiti, ne quera pads per me partae paeniteat, have taken care, L. quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo, will mea tibi fides keep the promise : ei fidem, L. praestabitur pacem cum iis populus R. praestitit,
potest,
: : :

praestituta 6\Q,ioithout a fixed term: diem certam Chabriae, N. j^raetor numquam petitori praestituit, qua actione ilium uti velit.
:

argenti pondo bina in militera, tiiplicem tributa, pay, lu. as r-ansom, L. 2'o keep, preserve, maintain, retain: usuram, lu. pueri, quibus videmur praestare rem p. debuisse: nepotibus aequor, 0. omuis socios salvos prae-

maintained, L.

pay

praestitus, P. of 2 praesto.
1. praesto, adv. [for *praesito, P. abl. of *prae-sino], at hand, ready, present, here: Ipsum praesto video, T. domi Praesto apud me esse, T. togulae lictoribus ad portam piaesto f ueruiit
:
:

To stare poteramus : Incolumem me tibi, H. show, exhibit, prove, evince, manifest, furnish, present, assure : mobilitatem equitum in proeliis, Cs.
consilium suum in iis rebus earn voluntatem fidemque honorem debitum patri senatui sen: : :

praesto est euim acerba memoria, always with me,

tentiam, to give his vote: terga hosti, i. e.fiee, Ta. voluptatem sapienti, assure: praesta te eum, qui.

praetereo
:

: ::

praestolor
:

643
0.

teque praesta conetc., show thyself such, as, etc. stanter ad omne ludeclinatae munus amicitiae, vel magnum praestet sliow thyself constant, 0. Achillen, approve himself a great Achilles, V.
:

atus, arl, dep. [1 STAR-], to stand ready for, wait for, expect: ad Clupeam, Cs. : tibi

praestolor,

ad Forum Aurelium

quera praestolare

T.
together,

prae-string5,

inxT, ictus, ere, to

draw

fasten up, bind fast, compress: Syracosio (laqueo) praestricta fauce, 0. F i g., of the sight, to make dull, blujit, dim, dazzle : oculos f ulguribus praestringentibus aciem oculorum, blinding, L. Of the mind, to dazzle, confuse, overwhelm, baffle: aciem animorum nostrorum virtutis spleudore oculos mentis: praestigias.

coniugis taedas, i. e. assume to be your ?iusband, V. 2h spread before, draw over : vestera ocellis, holds before, 0. morti rauros, i. e. skulk from death behind walls, V. decreto sermonem, Pass., to stretch out before, lie opposite, prefix, L. extend in front: tenue praetentum litus esse, a narrow stretch of shore, L. praetentaque Syrtibus arva, V. F i g., ^o hold out as an excuse, offer as a pretext, allege, pretend, simulate : hominis doctissimi nomeu tuis barbaris moribus, shelter under the name: culpae splendida verba tuae, 0. legem postulationi suae, L. deorum numen praetenditur sceleribus, L. honesta nomina, Ta.

praetento, see praetempto.

prae-tepesco,
fore.

prae - stni5, uxl, uctus, ere, to build before, block, stop up, make impassable, make inaccessible
aditum ebice mentis, 0.
structa, stopped up, 0.
:

ui,

ere, to

grow warm
amor, 0.

be-

g.

Si tuus praetepuisset

against the escape, 0.

Porta Fonte fuit praeHospitis effugio omnia, f raus fidem in pari g.


:

save, other

1. praeter, adv. [PRO-], except, besides, unless, than, not: ne quis praeter armatus violaretur, L. multitudini diem statuit praeter rerum capital ium condemnatis, S. : Nil praeter
: . , .

vis sibi praestruit, seeks to

win confidence

before-

canna

fuit,

0.

hand, L.

praesul,

sulis,

m. [2 SAL-], a leader in a dance,


oris,

2. praeter, praep. with ace. [1 praeter], of place, past, by, before, in front of, along : praeter

leader of a procession.

praesultator, a dance, leader of

m. [praesulto], a leader in

the festal procession (of a slave flogged before a procession in the circus), L.

praesultd, are [prae+salto], to dance before, swagger before : hostium signis, L.

prae-sum,

ful, esse, to be before, be set over,

preside over, ride, have charge of, command, superintend: iu provincia, ^oweni : omnibus Druidibus, provinciae, S. censor f actus, severe praef uit Gs.
: :

ei potestati,

N.

exercitui, Cs.
:

artificio

vigiliis,

To

S.

statuis faciendis

moenibus

urbis, protect, 0.

be chief, take the lead: non enim paruit ille Ti. Gracchi temeritati, sed praefuit : crudelitati,

ere, to take before, , umptus, prae - sum5, Fig., take first: domi dapes, 0.: remedia, Ta. to anticipate, take for granted: spe bellura, i. e.

praeter castra copias transduxit, Cs. oculos Lollii, before the eyes of : oram maris, L. tela volant praeter et lumen et auris, 0. praeter maiorum cineres rapitur, lu. F i g., over, beyond, against, contrary to, inconsistently with, aside from praeter civium Morem, T. : naturam cum lacus praeter modum crevisset. In comparison, beyond, above, more than: nil egregie praeter cetera Studebat, T. quod mihi consul! praecipuum fuit praeter alios praeter omnis mirata est ducem, alqd praeter ceteros metuere. H. Besides, together with, in addition to : praeter imperatas pecunias, Cs. praeter haec (i. e. praeterea), T. Besides, except, apart from: hoc nemini praeter me videtur: neque vestitus praeter pellis habeant, Cs. : praeter quae mihi binae simul redditae sunt (i. e. praeter eas litteras, quae).
:

casam, T.

anticipate

victory by confidence, V.
:

apud militem

illius anni quies, Ta. habere, grates diis actas, take for granted, Ta.

praesumpta praesumptum
:

praeter - ag5,
praeter-ea,

ere, to

drive

by, drive

past: deversoria Praeteragendus equus, H.


adv., in addition, beyond this, furmoreover: nihilne vobis in mentem venit, quod praeterea ab Crasso requiratis ? haec duo praeterea oppida, V. multis praeterea viris
ther, besides,
: :

prae-sutus, P., sewed up : (hasta)


suta,
i.

foliis

prae-

e.

covered, 0.

prae-tego,
caput, Pr.

ere, to protect:

cavo aere

fortibus evocatis, Cs,


viros, two more,

duo praeterea
L.

talis tulisse

are, to examine (-tento), trial : baculo iter, 0. pedibus praetemptata criiter, Tb. pollice chordas, 0. mina, experimental, Ta. Fig., to test beforehand:
,

prae-tempt5 previously, make


:

sui vires, 0.

consule enumerations, besides, moreover: Multae sunt causae primum praeterea ... ad hoc praeterea, T. po. prudentiam tuam exposuit stremo, S. nam et In time, henceet praeterea . . . praeterea, etc.
:

V.

nihil praeterea

pacti,

quam, quod,
:

etc.,

In

cum
. . .

prae-tendo,
manu,
i.

di, tus, ere, to stretch forth, reach

forth, hereafter, thenceforth:

quisquam numen
go
by,

out, extend, present :


q. fumigate,

fumos hastas dextris, V. V. praetenta Tela, presented,


:

lunonis adorat Praeterea


I

V. go past, pass

praeter-eo,

ii,

itus, ire, to


praeterequitans
hy,

praetestatus
:

: :

644

pass : praeteriens modo, in passing by, T. quasi praeteriens satisfaciam universis te praetehortos hos cursu, outstrips, Y. Pureunte, lu.
: : :
:

praetermittendae defensionis causae ne quid praetermitteretur, L. : de contumeliis dicere praeterraittam : reliqua quaerere, Cs. alqd facere, N.
:

decrepraeterita est virgo, 0. Of time, scentia ripas Flumina praetereunt, H. F i g., to pass, go by : biennium praeteriit hora, 0. to pass by, pass over, leave 07ct, omit, disregard,
dicitiae

aram,

lu.

nihil praetermittere
i.

e.

quo minus ea consequatur, make every exe>-tion to, etc. To pass over, pass

without

quae nunc ego : temere alqd, T. omnia praetereo et quod paene praeterii, Bruti alii id praetertui causa feci omnia: ut pars orationis silentio mittendum non existimavimus, Cs. 2o overlook, disregard: praeteriretur, i. e. be without applause: praete- miserant scriptores, L. Dedecus ? 0. nullum Do, praetermitto, T. ream, referamne tuum
overlook, neglect
:

notice, omit, overlook : multa crimina negant eum locum praetermissum, sed consulto relictura esse, not overlooked, but purposely disregarded: quod dignum memoria visum, praeter-

unpractised: praeterire non potui, quin scriberem, could not neglect to fratris write : cum vir suffragiis praeteritur filium (in a last will) retinuit quosdam Lepidus a

genus

crudelitatis, leave

collega praeteritos, i, Me the Senate), L.

e.

dropped from

the roll (of

To escape, avoid : nescis quid mali forgot, 0. To go beyond, outstrip, surpass, Praeterieris, T. ut Aiax excel: virtus alios tua praeterit omnis, 0. To overpass, transpraeteriit Telamonem, lu.

quoque praeteriere

patres,

gress: iustum raodum, 0.

To

praeter-quam or (old) praeter quam, adv., beyond, besides, except, other than, save: neque, praeter quam quas ipse amor molestias Habet, addas, nullum praemium postulo, praeterquam huius T. diei memoriam nulla praeterquam vitae nostrae iactura, Cs. multitudo coalescere nulla re praeterquam legibus poterat, L. Ellipt., with etiam, not only but also : malum, praeterquam atrox, etiam novum, L. "With qicod, apart from the fact that, except that, besides that: mihi labores fuere
:

escape, be unnoticed

by

non me

praeterit ...

me prolapsum

esse

te

non praeterit, quam sit praeter-equitans, praeter-fer5 ), (


only pass. : driven close
to,

difficile.

Praeter quam tui carendum quod erat, T. praeterquam quod ita Quinctio placeret, L. praeter enim quam quod, etc.
leves,
:

antis. P., riding by, L.


,

latus, f erre, to carry by ;

latebras L.
,

praeterlata
ere, to

acies

est,

was

praetervectio, onis,/. [praeter 4- VAG-], a passing by: iu praetervectione omnium, qui, etc., i. e. a^ the point which all m,ust pass.

praeter-fluo,
praeterfluentem

Fig.:
stra
:

aquam

flow by, flow past: moenia, L. captare, Cu.


:

voluptatem praeterfluere sinere,

to

be

forgotten.

gradior], to walk by,

praetergredior, gressus, i, dep. [praeter + march by, pass by, pass: caprimos suos,
S.
:

praeter-vehor, vectus, i, dep., to be borjie past, drive by: qui praetervehebantur praetervehens Apolloniam, Cs. equo, riding by, L. navibus Oram, L. ; forum et templa, march by, Ta. Fig., to pass by, pass over : locum silentio : oratio, quae non praetervecta sit auris vestras, sed, etc,
: : :

praeter - vol5,

eum,

S.

are, to fly by,

pass in

praeteriens, F. of praetereo.
F. of praetereo ], gone by, past, past and gone, departed : tempus castigatio ob errorem praeteritum, L. culpa, 0. praeterita Plur. n. as subst., the past nocte, last night, lu. meminit praeteritorum. P r o v. praeterita mu-

flight: praetervolans corvus (equum) praetervolat Ales.

praeteritus,

adj. [

In tmesi Etrusca praeter et volate litora, H. Fig., to slip by, escape: sententiae saepe hominum sensiis praetervolant occasionis opportunitas praetervolat, L. haec duo proposita, i. e.pass over cursorily.
:
:

glaebam

amisit, Cu.

prae-tex5,
:

xui,

xtus,

ere,

to

weave before,

non possumus. fringe, edge, border : Purpura praetexit am ictus, praeter-labor, lapsus, T, dep., to glide by,floio 0. litora Praetexunt puppes, V. nationes Rheno F i g., to praetexuntur, border on the RJiine, Ta. To border, by, run past : (tellurera), to sail past, V. slip away: (definitio) ante praeterlabitur, quam furnish, provide, adorn : primis litteris sententiae percepta est. carmen omne praetexitur, i. e. the initial letters of the verses are those of the sentence : omnia lenioripraeterlatus, F. of praeterfero. praetermissi5, onis, /. [praetermitto], a leav- bus principiis natura praetexuit, has provided with,
tare

ing out, omission, neglect: ullius (formae): aedilitatis, i. e. neglect to seek (as a candidate).
to

etc.

praetexta quercu domus, 0.


i.

praetexat fasti-

gia chartae littera,

misi, missus, ere, to permit Of time or go: neminem. occasion, to let pass, let slip, neglect : diem : eius rei praetermissae occasiones, Cs. : bellum gerendi To omit, neglect, leave imdone: officium tempus.

praeter - mitto,
go

Tb.

e.

be luritten

on

the

g., to

cover, cloak, conceal, disguise

by, let pass, let

nomine culpam, V. To assign as a pretext: servatam ab eo filiam, Ta. nomina speciosa, Ta.
:

margin, : hoc

praetexta, ae,/., see 1 praetextus. praetextatus, adj. [pretexta], wearing

the

praetextum

: : : :

praeverto
of praetor, L.
:

: : : :

645
:

toga praetezta
i.

e.

juvenile^ lu.
siibst.
?i.,

As

adulter, Clodius decemviri, L. mores, of youth, i. e. loose, lu. a free-horn youth: quosdam prae:
:
: :

textatos scribunt, L.

loripes, lu.

praetextum, I, n. [P. n. of praeteso], a tence, ezcicse: Ravennam devertit praetexto


sem adloquendi, Ta. 1. praetextus, adj. [P.

preclas-

edged : higher less than seventeen years of age) aedilicia togae praetextae habendae ius, L. eripies pupillae togam praetextam ? As subst.f, the toga praetexta Wearing tu in praetexta esse consulatum putas ? the toga praetexta, with a purple border on the mayitle : videre praetextos iuimicos, i. e. in supreme (sc. fabula), a play in which power. As siibst. the bordered toga is worn, tragedy (because eminent Romans Avere among the characters): prae: :

of praetexo], bordered, toga, bordered tvith picrple ( worn by the magistrates ; also by free-born children

potestas, the turba, about the praetor. As sxibst. m., one who has been praetor, an ex-prraetor, C. Belonging to the propraetor, propraetorian domus, official residence. Of a general, of a com'inander : cohors, the body-guard of the general-inimperium, cAie/" chief Cs.: navis, fiag ship, h. command : porta, nearest the general's tent, Cs.
praetor'' s authority
:

comitia, the election

prae-trepidans,
tient
:

antis, adj., very hasty,

impa-

mens, Ct.
ae, /. [
:

praetura,

praetor, praetorship

prae + 1 I- ], the office of a praeturae iurisdictio prae:

tura se abdicare.

prae-umbrans,
fastigium, Ta.

antis, darkening, obscuring:

end: stipites, Cs.

prae-iistus, P., burned in front, burned at the sudibus praeustis, V. hasta, L.


: :

textas docere, H,
2.

comparison luith, compared with: Ludus, Praeut huius rabies quae dabit, T.
adv., in

prae-ut,

(praetextus,

us),
(
:

m.

TEC- ], a
:

prae-valeus,
sJioic, dis-

entis, adj.,
:

play, pretence, pretext

praetextu verborum, L.

sub leni only abl. sing. ) praetextu senatus, Ta.

mighty

iuvenis, L.
ui,

of superior strength, populus, L.


,

prae-valeo,

ere, to

be stronger,

have

prae-tinctus,

P., steeped previously, moistened

beforehand: semiua veneno, 0.

superior power : virtute praevalet sapientia, Ph. auctoritas Cluvii praevaluit, ut, etc., was so controlling^ Ta. pugna equestri, Ta.
:

of superior manus, 0. cohortes, Ta. chief executive, com'inander : se praetores appellari Neu (terra) se praevalidam primis ostendat aristis, volebant (the chief magistrates of Capua) maxi- too strong, V. nomina equitum, imposing, Ta. mus, L. creant praetores, qui exercitui praepraevaricati5, onis, /. [ praevaricor ]. In essent, generals, N. In Rome, a praetor, magislaw, insincerity in pleading, duplicity, collusion: trate charged with the administration of justice de praevaricatione absolutus. (first appointed B.C. SeV, from the patricians; praevarioator, oris, m. [praevaricor]. In after plebeians became eligible after B.C. 338 B.C. 264 two were chosen each year, one with law, a sham accuser, collusive prosecutor, unfaithjurisdiction over citizens, the other over stran- ful advocate, prevaricator : praevaricatorem mihi gers) urbanus urbis cum praetores designati opponere: Catilinae.
a
leader, head, chief president, chief magistrate,

praetor,

oris,

m. [for *praeitor; prae + 1

I-],

prae-validus,
:

adj., very strong,


:
:

strength

iuvenis, L.

sortirentur,

had

their jurisdiction assigned by lot

praevaricor,
In law,
to be

arl,

dep. [* prae-varicus].
collude, prevaricate.

praetor primus centuriis cunctis renunciatus, i. e. propraetor, ex-praetor as govappointed first. ernor of a province: dicto audientem fuisse se

A
:

a false advocate,

praetori.

procortsul.

praet5rianus,
guard, praetorian

adj. [praetorium],

of

the body-

miles, Ta.
n. [praetor],

vectus, i, dep., to ride in front, flow past, sail by: equites Romani praevecti, who had ridden before them, L. praevectus equo, V. missilia praevehuntur,^y before, felici remo, Pr. German iam, to skirt, Ta. T.
: : :

prae-vehor,

praetorium,

!,

In
:

generaVs tent: tueri praetorium, L. in praetorium, Cs. In a province, the governor''s residence, governme7it house: curritur ad praetorium. Plur., a palace: sedet ad praetoria regis, lu. Of private mansions, palaces, lu. : ipsa ad council of praetoria, i. e. the queen-bee's cell, V.

a camp, the fit concursus

venl, ventus, ire, to come before, precede, get the start of, outstrip, anticipate, prevent: hostis breviore via praeventurus erat, L.

prae-veni5,

praevenerat fama, L. desiderium plebis, L.

war

(held in the general's tent) ita missum, L. praetorio dimisso, L. The imperial body-guard in praetorium accepto, Ta.
:

Lucifero praeveniente, 0. nisi praeveniretur Agrippina, i. e. unless Agrippina were put out of the way, To prevent, hinder ( only pass. ) quae ipse Ta. paravisset facere, perfidia clientis sui praeventa,
:

S.

Quod non praeventum morte fuisse dolet, 0. ere, to sweep before: latas prae-verro,
:

praet5rius,

adj. [praetor],

of

the praetor,

of

veste iacente vias, 0.

praetors, praetorian : ius, the praetor's decisions

prae-verto (-vorto),

ti,

ere, to

go

before,


praevertor

: : :

precor
pravitas,

: : : : :

646

precede, outstrip, outrun : cursu pedum ventos, V. (turi g., to anticipate, prevent, come before : rium) usum opportunitas praevertit, L. : praeverTo preoccupy, prepossess tunt, inquit, me fata, 0.

amore animos, V.

attend to in preference, despatch first, prefer : aliquid, quod huic sermoni praevertendum putes aliud in praesentia praevertendnm sibi esse dixit, that must he attended to Punicuin Romano bellum, L. huic rei first, L. praevertendum existimavit, ne, etc., Cs.
:
:

To

atis, /. [pravus], crookedness, distordeformity: membrorum: corporis pravitates. Fig.,irregidarity, iinpropriety : mala consuetudine ad aliquam pravitatem venire. Of character, viciousness, tmtowardness, perverseness, depravity: quae ista est pravitas ?T. mentis in ista pvavitate perstabitis ? morum, Ta. pravitates animi.

tion,

praevertor

-vortor

),

verto], to outstrip, pass : ad Armenios, i. e. to arrive first, to despatch first, attend to in preference, prefer : exercitus ducere, nee rem aliam praeverti, L. omnibus illuc praevertamur, let us first look earn rem, L. at this, H. ad interna, Ta.
: :

fuga Hebrum, V. Ta. Fig.,


, ,

i,

dep.

prae-

adj. with comp. and sup., crooked, dismisshapen, deformed : si quae in membris prava sunt: talus, H. Y\g., perverse, irregidar, improper, wrong, vicious, had : nihil pravum, perversum dociles imitandis Turpibus et pravis, lu. Plur. n. as subst. : qui recta prava faciuut, rascality, T. quo pravius nihil esse possit pravissima consuetudinis regula belua (i. e. stulta), H.
torted,

pravus,

prae-vide5,

vidi, visus, ere, to see first, see he-

forehand, foresee: ictum venientem a vertice, V. cultri in liquida praevisi unda, 0. F i g, de re p., quam praevideo in summis periculis, discern beforehand : irapetum hostium, Ta.

precans, ntis {gen. plur. precantum, 0. ), adj. [P. of precor], praying, supplicating : dextra, V. verba, V., 0.
precari5, adv. [ precarius ], by entreaty, upon request: tradere, T. si precavio essent rogandi: ^vsieimi, on sufferance, 'Y-di.
:

precarius, adj. [precor], obtained by entreaty, granted to prayer: orare precariam opem, as a praevius, adj. [prae + via], going before, lead- favor, L. victus, the bread cf charity, Cu. Dependent on another'' s will, tmcertain, precarious ing the wa.y : anteit, 0. forma, 0. imperium, Ta. vita, Ta. avi, are, to fiy before, fly in adprae-volo, vance: in tergo praevolantium (avium): aquila, precatiS, on is, /. [precor], a praying, prayer velut dux viae, praevolavit, Ta. sollemnis comitiorum precationes facere, L.
prae-vitio,
,
,

are, to

corrupt beforehand:

(gurgitem), 0.

pragmaticus,
skilled in the law,

adj.,

= TrpayfxaTiKoi', skilled in

business, experienced : homines.

As

precator,
cessor
:

subst. m., mie

tibi

m. [precor], a suppliant, precatorem parare, T.


oris,

inter-

brief for

an attorney (who prepared a the advocate): oratori pragmaticum

preces, see

(prex).

adiutorem dare.

An

attorney, lawyer, lu.

prandl, pransus, ere [prandium], to take breakfast, breakfast, eat for luncheon : Caninio consule scito neminem prandlsse (he held office only part of a day) prandebat sibi quisque deus,
:

prandeo,

preciae, arum,/., a kind of grape-vine, Y. precor, atus, ari, dep. [ prex ], to ask, beg,
treat,

en-

lu.

luscinias,

H.
i,

luncheon {usu. of bread, fish, or cold meats, taken near noon): invitare ad prandium prandiorum apparatus.
n.,

prandium,

late breakfast,

pransus, adj. [P. of prandeo], that has breakfasted, after eating : ut viri equique curati pransi essent, L. : pransa Lamia, H. non avide, H. pransus potus, i. e. filled ivith food and wine.
:

pratensis,
ows, ineadow:

pratulum, pratum, i,
viriditas
:

[pratum], growing in meadfungi, H. i, dim. [pratum], a small m,eadou\


e,

adj.

[PRAT-], a meadow: pratorum prata tauro subsecuisse, i. e. meadown.


i.

grass, 0.

IS^eptunia prata,

e.

the sea, G. poet.

prave, adv. with sup. [pravus], crookedly : sectus unguis, H. F i g., improperly, wrongly, amiss,

ill,

versus, H.

badly : hoc factum, T. prave f acti cenare pudens, i. e. from false shame, H.
:
:

pray, supplicate, request, call upon, beseech, sue: ita, ut precamini, eveniat: fata deum flecti precando, V. sororem dedisse Prusiae precanti, to the prayers of Pmisias, L. patris, precor, miserere, V. Parce, precor, fasso, 0. di, ad quos precentur ac supplicent, at whose altars, L. teque, luno, precor atque quaeso quid veneramur, quid precamur deos Nyctelium patrem precare, 0. haec precatus sum veniam, V. date quae precamur, H. bona omnia populo R., L. mortem, 0. quod precarer deos quod deos precati eritis, L. pro propinquo suo, Cu. pro nobis mitte precari, 0. precor ab iis, ut patiantur, etc. deos, ut, H. venerunt precantes, ut a caedibus parceretur, L. precare ne iubeant, etc., 0. quo minus ambo una necaremini non precarere: Hob quoque, dux opens, moneas, precor, 0. tandem venias precamur, H. hoc a dels immortalibus precari, ut, etc., N. a quibus bona precaremur, ab iis, et?c. numquam placidas esse precarer aquas, 0. tua esse precor, 0. To wish for, invoke upon, wvili : ut sui cives salutem precentur: serara immortalitatem regi,
: :
: : :

prehendo

: : : :

preBsus

: ; : :

647

nem pressae, Cu. To press close, compress, close, shut: oculos, V. fauces, 0. laqueo collum, stranprehendd (prae-) and prendo, dl, sus, ere gle, H. praecordia seuis, stop the breath, lu. qui[HED-], to lay hold of^ gvasp, snatch, seize, catch, bus ilia premetur Per somnum digitis, choked, lu. 2h shorten, keep down, pinine : falce vitem, H. take: Crassum manu: prehendi hominem iussit:
Cu. vobis mala quod tibi evenit, ut oranes male precarentur, uttered curses.
:
: : :
:

To

arbusta,

quorum

stirpis tellus araplexa prehendit.

luxuriem

take violent possession of, occupy, enter Pharura, Cs. : quam prendimus arcem, take refuge 2o catch, hold, in, V. Italiae oras, i. e. reach, V. check, stop, arrest, detain: tuos pater raodo me
seize,
:

To
me

falce, 0.

2h

check, arrest: vestigia,

visit

frequently, frequent: forum.

V.

g., to

press, be pressing, burden, opprress, overwhelm, weigh

down: necessitas eum premeTsat: aeruranae, quae


premunt, S. pressus gravitate soporis, 0. acre alieno premi, Cs. premi periculis. To press, press upon, urge, drive, importune, pursue, press hard: cum a me premeretur Criminibus premunt veris, urge, 0. a plerisque ad exeundum premi, to be importuned, N. Numina nulla premunt, V. (deus) Os rabidum fingit premendo, i. e. by his inspiration, Y. To follow up, press home, urge, dwell upon: arguraentum etiam atque etiam: (vocem)
:
:

Syrus est prendendus, atque exhortandus mihi, T. (me dea) dextra prehensura To catch, seize, surContinuit, Y. Septimium. prise, overtake : in patenti Prensus Aegaeo, H. Fig., to appi'ehend, comprehend: cum animus ipsum (res omnls) moderautem prendeiit.
prendit
ait, etc.,

T.

(prehenso), see prenso.

i. e. laid to heart, Y. To cover, hide, con:^dnm nocte premuntur, V, iam te premet To lower, pull down, humble, degrade, preni5, essi, essus, ere [PREM-], to press : ad nox, ^. disparage, depreciate : premebat eum factio, kept pectora natos, V. anguem humi, to tread vn, V, membra paterna rotis, i. e. d7'ove her chariot ovei' him down, L. hunc prensantem premebat nobilithe body, 0. trabes Premunt columnas, press tas, opposed his candidacy, L. arma Latini, V. To compress, upon, H. ubera plena, i. e. milk, 0. frena manu, opuscula (opp. laudet ametque), H. To gra^p, 0.': dente frena, champ, 0. gran a ore suo, abridge, condense: haec Zeno sic premebat. check, arrest, repress, restrain : cursum ingeni tui. chew, 0. presso molari, with compressed teeth, lu. pressum lac, i. e. cheese, V.-. quod surgente die Brute, premit haec clades vocem, to be silent, Y. To surpass, exceed, overshadow : Facta premant mulsere, Nocte premunt, make into cheese, V. litus, hug the sJiore, H. To press out, express, ob- annos, 0. ne prisca vetustas Laude pudicitiae To keep down, rule: tain by pressing : pressa tuis balanus capillis, i. e. saecula nostra premat, 0. balsam, H. oleum, express, H. To press upon, lie ventos imperio, V. Mycenas servitio, Y. on, rest on, be upon : humum, 0. toros, 0. hoc prend5, see prehendo. quod premis habeto, 0. pharetram cervice, 0, prensati5, onis, /. [prenso], a soliciting, canTo cover, bury, suppress, hide : alqd terra, H. vassing (for office) praepropera. Omne lucrum tenebris premebat humus, 0. ossa avi, atus, are, freq. [prehendo], to prenso, male pressa, i. e. buried, 0. Conlectum sub naribus ignem, repressing (of a horse), V. To cover, grasp, seize, catch, lay hold of: manu bracchia, H. crown, adorn : ut premerer sacra lauro, H. Fron- forcipe ferrum, V. prensantes effugit umbra made crinem,Y, To press hard, bear upon, crowd, ntis, 0. To take hold of, catch, hold, check, detain,

prelum

wine or

oil)

(prae-), I, n. [ PREMcola prelorum, V.

],

a press (for

pressit,

ceal

throng, pursue closely : Hac fiigerent Grai, premeret Troiana iuventus, thronged, V. : Hinc Rutulus premit, V. hostis ex loco superiore, Cs. : naves cum adversaries premerent acrius, N. : Tiis famulos, i. e. kill,Y.: ad retia cervom, chase, Y. To press down, burden, load, freight : Nescia quem
:

stop
L.

prensantes veteranos cicatrices numerabant, office, canvass: prensat Galba, is a candidate : patres, solicit, L.

To sue for

prensus, P. of prehendo.

premeret, on whose back she sat, 0. pressae carinae, loaded, Y. To press down, depress, cause to sink: sors, quae toll it eosdem, Et premit, 0. mundus ut ad Scythiam Consurgit, premitur, etc., is depressed, Y. dentis in vite, 0. presso sub vomere, V.: cubito^ remanete presso, i. e. rest on your couches, H. To mark, impress: littera articulo pressa tremente, written, 0. multa via pressa rota, 0. To set out, plant: virgulta per agros, V. pressae propaginis arciis, layers, Y. To press down, make deep, impress : vestigio leviter presso sulcum, draio a furrow, Y. cavernae in altitudi-

presse, adv. with comp. [ pressus ]. Of pronunciation, neatly, trimly : loqui (opp. aspere). Of style, concisely, not diffusely : definire dicentes
Closely, pi'ecisely^ correctly, accuopp. ample ). rately: definiunt pressius.
(

pressio, onis, /. [ PREM- ], a prop, support tectum pressionibus suspendere, Cs.

presso,

are, freq. [
:

premo

], to

press

cineres ad pectora, 0.

ubera palmis, milk, Y.


i.

ubera manibus pressanda,


1.

e. to

be milked, 0.

[P. of premo], shut tight : presso obmutuit ore, V. oscula iungere pressa, i. e. ardent, 0. presso gutadj. with comp.
closed, close,
:

pressus,


ture,

pressus

: : :

648

primordium
;

i.

e.

hoarsely, V.
:

Repressed, suppressed, kept

pede presso cedentes, L. pressoque Fig., of utterance, relegit vestigia gressu, 0. Of style, pressed, subdued, low : modi: vox, thick. concise, close, precise, accurate: Thucydides verbis
down, slow

ad miseras preces Decurrere, H. daraus alternas accipimusque preces, exchange good wishes, 0. In voWgxon, a prayer : iustis precibus deorum mentis

posse placari
cation
Cs.
:

in prece esse, 0.

curse, impre-

ulate

Of sounds, precise, definite, articoratio pressior. : sonos vocis pressos effioit (lingua).
2.
:
:

omnibus precibus detestatus Ambiorigem,


:

misit Thyesteas preces, H.

preces diras fun-

dere, Ta.

A71 intercession, Ct.

pressus, us, m. [PEEM-], a pressing, pressHpia-jroQ, Priapus, the god of Priapus, i, m., ponderum palmarum, C. poet. F i g. ipso gardens and vineyards, V., H., 0., lu, vitreus, a oris pressu et sono, i. e. expression. drinking-vessel, Ct. A lecherous man, 0., Ct. preti5se, adv. with comp. [pretiosus], richly, pridem, adv. [PRO-], long ago, long since, a splendidly : vasa caelata pretiosius sepeliri, Cu, long time ago : cupio equidem et iam pridem cupreti5sus, adj. with comp. and sup. [pretium], pio, have long wished: lam pridom a me orat, etc., of great value, costly, precious: equus proles pre- this long time, Y. Hoc ego mall uon pridem intiosior aere, 0. Ingenium pretiosius auro, 0. res veni, lately, T. baud ita pridem, not so long ago, H. nostra civitate non ita pridem liberata, not pretiosissimae loca metallo, vec/i in,0. Costly, dear, expensive: (vini) senectus, i. e. the costly old long before : quara pridem venisset, how long ago.
ure

101716,

lu.

emptor,
I,

i.

e.

at great cost, H.
price,

pretium,
value in
pretiis

n. [

PRA- ], a

money
:

value,

exchange : pretia praediorum duobus idem frumentum vendere: certa pretia

pretio redempta, cheaply, Cs. mercari ordinem senatorium, purchase: pactum pro capite, ransom : captivos pretio remittere, /or a ransom, Cu. tripodes pretium victoribus, prize, V. rude, money, 0. In pretio pretium nunc est, wealth, 0. converso in pretium deo, i. e. a shower' of gold, H. Value, worth: agrum preti maioris nemo habet, T, alicuius preti esse, of any pretio
:

constituere, fix : vectigalia parvo

urbem

pretio

posuit, paid, V.

pridie, adv. [see PRO-], on the day before, the previous day: cum pridie frequentes essetis adsensi (opp. postridie) si pridie venisset, one day sooner : pridie quam coactus es haec epistula est pridie data quam ilia: pridie eius diei, on the previous day, Cs. pridie Idus pridie Parilia, L. usque ad pridie Nonas Maias, till May 6.
: :

primaevus,
life,

adj. [

youthful : Helenor, V.

primus +aevum], in early corpus, V.


:

primanus,
primarius,

adj. [primus],

of

the first legion.

Plur. m. as subst., soldiers of the first legion, Ta.


adj. [primus], /r.s< in rank, princiviri

value

in pretio esse, to be esteemed, L.


:

aurum

in

pretio habeut, prize, Ta. pudebat libertatis maius esse apud feminas pretium, etc., Cu. Pay, hire, wages, bribe: Metellura pretio conrurapere : pretio

pal, eminerit, distinguished: ordinis : femina.

primarii

nostri

adductus eripere patriam


f uisse, bribery.

F
:

g.,

sine pretio varium ius worth, value, esteem : homi:

Primigenia, ae,/. [primus + GEN-], aboHginal, primal (of Fortuna, as guardian of her favorites from birth), C, L.
primipilaris, is, m. [primipilus], a centurion of the first maniple of the triarii, Ta. primipilus, i, m. [primus + 2 pilus], the first centurion of the triarii: alquem ad primipilum
traducere, joromo^e to
be, etc., Cs.

nes magni preti operae eorum pretium facere, value their services, L. sive aliquod morum Est pretium, 0. Recompense, return, reward: pretium recte facti triumpbum habere, L. pretium debito beneficio addere, L. satis ampla ^v^ixa,, prizes, L. Est pretium curae cognoscere, etc., it w worth the trouble, In. With operae, a return for trouble, toorth the effort, worth while : si nihil quod operae pretium esset fecerant: facturusne operae pretium &im, produce a work worth the pains, L. operae pretium habent libertatem, i. e. their service is tvell rewarded by freedom, L. ratus capta urbe, operae pretium fore, a prize, S. Recompense, punishment : pretium ob stultitiam fero, T. peccare nefas, aut pretium est mori, H. sceleris, lu.
: : :

primus ], the first yield, de first-fruits: Primitias Cereri farra dabant, 0. rege superbo, first-fruit of victory over, etc., V.

primitiae, arum,

/. [

Fig.: xm^avae, first deeds of arms, V. primitus, adv. [primus], for the first
first, Ct.

time, at

first, at the

adv. [primus], in the order of time, at beginning, first, in the first place : prirao attente auditur eius oratio : Themistocles solus
:
. .

prim5,

prex, precis ), only plur. with abl. and (old) dat. and ace sing., f. [ PREC- ], a prayer, request,
(

entreaty: Nil est preci loci relictum, T.


le oro, H.
:

magna prece ad me scripsit precibus te oro, ut, etc. omnibus precibus petere, ut, etc., Cs. precibus flecti, V. precibus vinci, 0.
: :
:

hac prece omnibus

primo delude est, N. dissuadente primo Vercingetorige, postea post concedente, Cs. primo postremo, L, primo negitare, denique saepius fatiprimo iterum, L. gatus, etc., S. : primo . . Secundo, Ph.
primo profectus
.
. .

turn

tum
:

(primordium),

1,

n.

[primus +1 0L-], a begins


pnmoris
ninff^ origin,
:

: : : :

principalis

: : :

649
tibi

mordio
stare,

commencement (no gen. plur.) a priin operum suorum primordio at the very bcgin7iing, Cu. priraordia rerum
urbis, L.
: :

a love Musarum priiuordia, C. poet. at the beginning (of a new reign), Ta,

primordio,

(primoris, e),adj. [primus], the first, Jirst, foremost: primore in acie versari, Ta. feminae, Ta. primoribus labris attingere, with the edges of the Plur. m. as subst. : ad primores lips, i. e. lightly. inter primores dimicat, provolat, to the front, L. Fig., plur. m. as subst., the chiefs, nobles, Cu. leadej's, first men : ereptus primoribus ager, L. populi, H. inter primores populorum geri, L.
:

primas in dicendo partes concesserit. Phir. f. as subst. (only ace. ; sc. partis), the first raiik, lead, highest place : actioni primas dedisse Demosthenes dicitur, ascribed sxipreme imjwrtance: amoris erga me tibi primas defero, i. e. the first place among those who love me. Plur. abl. us subst., in tlie phrases, in primis, cum primis, among the first, with the foremost, eminently, chiefiy, especially, principally, particularly : vir fortis in primis oppidum in primis Siciliae clarum homo in primis improbissimus: in primis deinde, in the . homo cum primis locuples. first place, S.

princeps,

cipis, adj.
:

[primus
:

+ CAP-], ^rs/f

iii

primulum,
first, first

adv. [primulus, dim. of primus], at


T.

of all : dolores occipiunt,

se principes ex omnibus bellum facturos pollicentur, Cs. in f uga postremus, in periculo princeps: princeps Horatius ibat, m/ro?<^,
order, foremost

primum, adv. [neut. of primus], at first, first, in the first place, in the beginning, before all else primum hoc quaero quaerenda peeunia primum
:

primum omnium ego ipse V\g\\o, first of primum deinde postrerao, S. Caesar primum suo, deinde omnium e eonspeetu remotis primum equis, Cs. deinde turn postremo primum secundo loco deinde turn primum subinde, H. primum mox, 'E..- First, for the first time: quo die primum convocati sumus ibi primum insuevit exercitus potare, S. ut primum ex pueris excessit, as soon as simul ac primum niti possunt, as soon as ever : iam primum inventus discebat, etc., Jiot till now, cupio iiaec quam primum audire, as soon as S. possible : quam primum iu Numidiam copias adest,

H.

all

ducere, immediately, S.

primus, adj. sxip. [PRO-], the first, first : Primus sentio mala nostra, T. primae litterae primus Graecae civitatis in Thraciam introiit, N.
:

primus de mille

Plur. m. as subst. : in primis stetit, among the foremost, N. in primis pugnantes, in the van, S. Utque pedum primis infans vestigia plantis Institerat (i. e. ut primum), V. In time or T^\^ce, first, fore, foremost: in prima provincia, at the entrance of the province : sol, i. e. the rising sun, V. With guisque, the first possible, the very first: primo quoque tempore, at the very first opportunity: me tibi primum quidque concedente. As subst. n., sing. a.ndi plur,, the first part, beginning : quod bellum, si prima satis prospera fuissent, L. utinam a primo ita tibi esset visum, /rom the first: equites in primo late ire iubet, ill the van, S. qui numerus in primo viget, iacet in extremo, j^rs^ part. Fig., of rank or merit, first, chief principal, excellent, eminent, distinguished, noble : evocat ad se Massilia quindecim primes, Cs. sui municipi facile primus primis urbis placuisse, H. iuvenum primi, V. apud te primus,^?-s^ in your favor, T.: otium atque divitiae, quae prima mortales putant, S. primas partis qui aget, plays the leading part, T. si Allienus
:

fuisses, 0.

principes pecuniae pollicendae fuerunt, took : princeps in haec verba iurat, Cs. ut principes talem nuntiura attulisse viderentur, mig?it be the first, Cs. matri Qui dederit princeps oscula, 0. Princeps ante omnls agebat Agmen, first of all, V. : qualitatum aliae sunt principes, original: addere principi Limo particulam, H. The first, chief most emiyient, most noble : longe omnium gravitate princeps Plato terrarum populus, L. Pro v.: Principibus placuisse viris non ultima laus est, H. As subst. m., the first man, first person : senatus, ^rs^ on the roll, S. principes sententiarum consulares, who wei-e first asked for their opinio7i, L. The first, chief leader, foremost man in re p. principes esse iuventutis, one of the noblest of the Roman knights : trecenti principes iuventutis Romanae, i. q. patrician youths, L. : (pueri) aequalium principes, y?rs^ among their fellows. chief head, author, fou7ider, originator, leader, contriver : Zeno eorum (Stoicorum) Argonautarum, i. e. Jason : principes inferendi belli, Cs. sententiae in senatu eius consili principes, Cs. equitura, at the head of, Iu. familiae suae,/o?mc?er, L. prince, iider, sovereign, emperor: hie ames dici pater atque princeps, H. principis uxor, Iu. In the ^vvay, plur., orig., the foremost line; hence, the heavy-at^aed, second line of soldiers ; cf. totidem princeps habebat Corpora (poet, for princompany of the prhxcipes : primi cipes), 0. principis ^x^wxvn, of the first company of the heavyarmed, L. octavum principem duxit, xvas centurion of the eighth maniple. centurion of the principes : princeps prior, first captain of the principes, Cs. tertiae legionis, L. llie office of centurion of the principes, captaincy of the principes : mihi primus princeps prioris centuriae est adsignatus, i. e. centurion of the first century of the first maniple, L.
L.
:

the lead in

A
:

principalis,

e,

In a camp, opening hito the primitive : causae. principia,leading to headquarters: via,L. Princely, imperial : matrimonium, Ta. fortuna, Ta.
:

adj. [princeps], first, original,

priucipatas

::

privatus
style,

:: :

650

principatus, us, 771, [princeps], a beginning, origin : an mundus ab aliquo temporis piincipatu The first place, jyre- eminence, chief ortus est ? part, supremacy, leadership: (anirai) principatum seutentiae principatum tenere in capite posuit The chief command, post of comeloquentiae. mander-in-chief: Cassio principatum dari Cingetorigi principatus atque imperium est traditum, Cs. de principatu contendere, N. Reign, empire, dominion, sovereignty : miscuit principatum ac ]ibertatem, Ta.

prisce, adv. [1 priscus], in ancient marily : agere.


;

sum-

priscus, adj. [for *prius-cus PRO-], offoi-mer of old, olden, ancient, primitive, antique : viri prisci illi, quos cascos appellat Ennius terapus, Phcr. m. as subst., the ancients, men of old: 0.
times,

cum

colerent prisci agros, 0. Old-fashioned, anvenerable: gens mortalium, H. Pudor, H. priscos deos precatus, 0. : acumen, lu. fides, V. Formei', previou.'i : quid si prisca redit Venus ? H. :
cient,
:
:

nomen,

0.

Old-fashioned,
:
:

strict, severe

Cato, H.

pristinus, adj. [for *prius-tinus; PRO-], /orprincipium, mencement, origin: origo principi nulla est: mo- 7ner, ea7'ly, original, primitive, pristine: labor meus: tus principio orationis hoc pono, in beginning my vestra bonitas pristinum animum erga populum speech: omnium rerum magnarum ab dis inmor- R. conservare, L. pro pristina amicitia, N. contalibus principia ducuntur Scribendi recte sapere suetudo, Cs. coniunx, V. mens, 0. As subst. n., Ab love principium, V. im- a forme)' condition: in pristinum restituere, N. est principium, H. a sanguine Teucri Ducere principium, Preceding, previous, of yesterday : pristini diei perperi, L.
I,

n. [princeps],

a beginning, com-

0. Abl. adverb., at the beginning, in the beginning, at first, in the first place : Principio vementer veprincipio ausus est dicere Principio lim, etc., T. In the phrase, a principio (rarely de turn, V.
:
.

fidia,

Cs.

pristis, is, TrpiariQ, a sea-monster (another form of pistrix), V. long, narrow ship of war, L. As the name of a vessel, V.

principio), yV'OW the begiiming from the first: ut prius, adv. comp. [sing. n. of prior], before, a principio dixi: de principio studuit occurrere, soone)% first, previously : ut prius introieram, sic Plur., beginnings, foundations, principles, priusgexire de vita etc. ut vos prius experti estis, L. elements : diligenter explorata principia ponantur prius nunc, V. prius turn, L. With quam naturalia: principia rerum, e quibus omnia con- (often written priusquam), earlier than, sooner
,

stant, elements.

Pro
a

v.:

obsta principiis, 0.
:
:

Faucia curia fuit principium, i. e. was the first to vote, L. Graecia principium moris fuit, 0. In the army, jt)?wr., the foremost rayiks, front lines of soldiers, front,
begins,
leader, founder

That which

principia, hi the rear, T. Marium post principia habere, S. post principia tutus receptus fuit, to the rear, L. In a camp, the headquarters, principal place, generaVs quarters (an open space, for councils and assemblies) iura reddere in principiis, L. in principiis statuit ta-

van: ero post

than, before that, before: prius quam dicere incineque prius f ugere destiterunt, quam ad flumen pervenerunt, Cs. : prius quam aggrediar, etc. : cum prius gladios Tideret, quam quae res esset vidisset. Sooner, rather : quam vis carnificinam prius subierint, quam ibim violent.
pio, querar, etc.
:

(prius-quam), see

prius.

privantia, ium, n. [P. of privo], compounds reversing the meaning of simple words, privatives.
affairs, as

bernaculum, N.

adv. [ privatus ], apart from State individual, in private, privately, in a private capacity: gerere aliquid: ad vos eonfugit:
:

privatim, an

exercitus, L. priore aestate, last summer : prioribus comitiis priore anno, the preceding year, L. Dionysius prior, the elder, N. : pedes, the forefeet, N. Plur. m. as subst., forefathers, ancestors, the ancients : abiturus illuc, quo priores abierunt. Ph. nomen dixere priores Ort3'giam, V. more priorum, 0. Fig., better, superior, preferable, more excellent: color puniceae flore prior rosae, H. : ut nemo haberetur prior, L. : aetate et sapientia, S. quanto prius potiusque est . quam, Plur. f. as subst. (only ace. ; sc. partis), etc., L. superior rank, prefei'ence, lead: etsi utrique primas, priores tamen libenter deferunt Laelio.
stias
first, Cs.
;
:
:

prior, neut. prius, oris, adj. comp. (for sup. see privatim et publice rapere vasa, S. qui privatim primus) [FRO-], former, previotcs, prioi', first : me plus possint quam ipsi magistratus, Cs. infestus quaestorem in primis, aedilem priorem, praetorem VvL^'xno, personally, L. se tenere, at home, L. primum populus R. faciebat qui prior has anguprivatiS, onis,/. [privo], a taking away, privaoccupaverit, priore
:

loco

causam

dicere,^?**^

tion

doloris.

privat5, adv.
se tenuit, L.
(al.

[privatus], at privatim).

home : nee privato

privatus,

adj. [P. of privo], apart

from
:

the

State, peculiar, pei'S07ial, individual, private

nihil

official life, private, out of office: privatus et captus, Cs. : privato viro imperium extra ordinem dare, to

privati agri, Cs. census, H. ^t\\ nine, private property.


:

Of persons, not in
iis,

res

quae ipsius erant

a private

As
:

qui privati sunt. (opp. magistratus): Scipio Gracchum privatus interfecit neque sibi privatos posse obstare, L. Consicitizen :
.subst.

Bibulus ex

m.,

a man in private

life, citizen

: : :

: :

privigna

651

pro
: :

lium dedimus Sullae, privatus ut altum Dormiret, privati hominis nomen supra principis attolli, Of things, retired, private, apart from the Ta. vita, withdraum public : aedificia, isolated, Cs.
lu.
:

from

State affairs.

As

subst. n., privacy, retire-

mcnt, private property : in private animadvertere quas in eas, administer discipline iii private, L. (tabernas) vendidit in privatum, for private %ise, (delectus) sive de private sive de publico, L. private or public land: tributum ex private confewe, from private property, L.
:

driae pro quaestore essem pro magistro ut, qui Of pro dictatore f uisset, dictator crederetur, L. compensation, /or, in exchange for, in return for : pro huius peccatis ego supplicium sufferam, T. dimidium eius quod pactus esset, pro carmine daturum : id pro immolatis Romanis poenae hostibus dedit pro corpore numraos, as a redditum, L. ransom, H. Of equivalence, /or, the same as, just as, as: hunc amavi pro raeo, as my own^ T. qui mihi unus est pro centum milibus, of as much weight loith me: quos pro nihilo putavit: pro oc-

privigna,
ter.

ae, /. [privus

+ GEX-],

a step-daugh-

ciso relictus,

/or dead: cum pro damnato

esset,

m. [privus + GEN-], a step-son: adultus aetate, S. veuenum priviguo suo dare matre carentibus Privignis, step-children, H,

pri^agnus,

as good as condemned: neque recte neque pro facere (i. e. ita, ut pro bono habeatur), S. pro

I,

an equivalent, just the same: sin minus, pro eo tamen id habeamus. Pro eo atque, privilegium, I, n. [privus+lex], a law concern- just the same as, even as: pro eo ac mereor, just ing an individual, private statute. as I deserve: pro eo ac dehni, just as was my duty. Pro eo quod, /or the reason that, because : pro eo privo, avi, atus, are [privus], to bereave, deprive, rob, strip: civi rem p.: Sulpicium vita: nauarchi quod eius nomen erat magna apud omnis gloria. Of relation or proportion, /or, in proportion, in To free, release, deliver: vita privandi lumine, 0.
eo, as

Pro

nuntius audiri, as a boaster, L.

bono vano

s p., in

phrases.

comparison loith, in accordance with, according to, conformably to, by virtue of : pro multitudine hoprivus, adj. [PRO-], each, every individual, one minum angusti fines, Cs. exercitum pro loco ateach : ut privos lapides secum ferrent, each a stone, que copiis instruit, S. agere pro viribus quia One's own, private, peculiar, particular L, (SC). pro imperio palam interfici non poterat, in considprivum locuples, quem ducit priva triremis, H. eration of, L. ilium submovere pro imperio more aliquid da. Quod possim titulis incidere, lu. maiorum, s^immarily, L. satis pro imperio, dic1. pr5, adv., see prout. tatorially enough, T. pro tua prudentia pro temOf place, be- pore et pro re, according to time and circumstances, 2. pro, praep. with abl. [PRO-]. In phrases, with joar^e ; fore^ in front of in face of: sedens pro aede Ca- Cs. pro facultatibus, N. storis pro castris dimicare, Cs. castra pro moe- quibus aliquid opis fortasse, pro sua quisque parte nibus locata, L, pro castris suas copias produxit, ferre potuisset, each according to his own measure before the camp, Cs. pro tectis aedificiorum,/ro?7i of influence : pro mea tenui parte id def endere, to the roofs, S. Of conspicuous appearance or pub- the best of my poor ability : pro virili parte, manlicity, before, in the presence of, on, in, in front of: fully : rerum gestarum memoriae pro virili parte hac re pro suggestu pronuntiata, coming forward consuluisse, i. e. to have done my share towards preon the tribune, Cs. me significasse idque pro serving, L. : beneficio plus quam pro virili parte tribunal!, in open court: laudatus pro contione obligatus, i. e. under more than personal obligations. lugurtha, before the assembled army, S. pro conFor pro rata parte, see ratus. With eo : pro tione litteras recitare, to the assembly, Cu. uti pro magnitudine iniuriae, proque eo quod res p. tempconsilio imperatum erat, in the council, S. pro col- tatur, vindicare, as required by the fact that, etc, Of defence or protection, pro antiquitate generis sui, pro eo, quod, etc., in legio pronuntiare, L. for, in behalf of in favor of for the benefit of, in view of the fact: ea pro eo, quantum in quoque sit the service of, on the side of: contra omnia dici et ponderis, esse aestimanda, according to the weight pro omnibus hoc non modo non pro me, sed con- of each. Pro se quisque, each for himself, each in tra me est potius haec contra legem proque lege his measure, individually : pro se quisque quod dicta, L. labores dolorem pro patria suscipere ceperat adferebat: cum pro se quisque operam pro patria mori, H. urbes pro hostibus et advor- navare cuperet, Cs. : pro se quisque viri nituntur, sum se opportunissumae, S. et locus pro vobis et V. nox erit, L. Of replacement or substitution, in 3. pro (not pr5h), interj., of wonder or lamenthe place of instead of for : ego pro te molam, T. tation, ! Ah! Alas! : pro, quanta potentia regni saepe et exin pro deinde et exinde dicimus pro Est tui 0. : tantum, pro degeneramus a patribene sano fictum vocamus, H. Esp., in titles: bus, L. pro di inmortales Pro curia inversique pro consule in Ciliciam proficiscens, vice-consid mores H. pro divom fidem T. pro deorum pro consulibus alqm mittere, non pro consule, in- atque hominum fidem! In direct address, 0! stead of the consuls^ not as proconsul : cum Alexan- TJiou ! : pro Sancte luppiter L
privari iniuria
:

dolore

formidine, H.


proagorus
npoijyopog proagorus, l, i., towns), a director, chief magistrate.

: : :

procedo

: : :

652
(in
Sicilian

proavitus,

from

adj. [proavus], ancestral^ inherited forefathers : regna, 0.


i,

reditu non probabam multis won favor with : mihi egregie probata est oratio tua, has pleased. To make credible^ show, prove, demonstrate: iudicibus Verrem con-

quibus de

meo celeri

se probavit,

pro-avus,
et proavi, H.
:

avus. A forefather, ancestor:


Felices
e,

m., a great-grandfather

proavus
vestri

tuus:

proavorum

atavi, lu.

worthy of approval, pleasing, agreeable, acceptable, com-

probabilis,

adj. with comp. [probo],

cepisse perfacile factu esse hoc difficile est probatu probat, etc., Cs. patrio pater esse metu prober, my fatherly anxiety To test, inspect, try, proves me your father, 0. judge by trial : censores villam publicam probaverunt, accepted after inspection, L. amicitias
:

tra leges pecunias

illis

mendable, laudable, good, fit : orator discipulus pi'obabilior populo orator: causa mihi: nomen: To quod probabile erat, earn aetatem liberari, L. he believed, likely, credible, probable, plausible : quae probabilia videantur: diceudo fieri probabile: meudacium, L. dubitabitur utrum sit probabilius,
:

utilitate, 0.

To

represent, pass off


(sc. te),

for: alquem

pro

illo

pro eunucho
adj.

pass for, T.

[probrum], shameful, ignominious, infamous: crimen: Italiae ruinae, H. carmina, lampoons, Ta.
:

probrosus,

fuisse, etc.,

more

likely.
atis, /.
:

probabilitas,
bilitate percutere.

[probabilis], probability,

credibility, plaicsibility

captiosa: animos proba-

probabiliter, adv. with comp. [probabilis], probably, credibly, plausibly : rem exponere probabilius accusare crimen defensum, L.
: :

[ probo ], approbation, approval, assent : ob probationem pretium datum tale visum ut probatio consequatur, i. e. a probable

probatio,

onis,

A proof:

belief

A proving,
oris,

trial, test: athletarum: futura. scelerum probationes, Ta.

probrum, i, n,, a shameful act, base deed: ignaemergere ex paternis viae luxuriaeque probra, S. probris. Immodesty, lewdness, unchastity : probri Shame, disgrace, dishonor^ insimulare feminam. infamy, degradation: Quin in probro sim, T. alquem senatu probri gratia movere, S. vita rustica, quam tu probro et crimini putas esse oportere, disgraceful : probrum castis inf erre terras implere probris, 0. : Antoni, Romani nomiuis probra. Abfzse, inault, reproach, libel: epistulae plenae omnium in me probrorum : ingerere probra, L. multa obicere : probris alqm onerare, L.
: :
:

probator,

m. [probo], one who

accepts,

an

approver: facti: ingenii, 0.

probatus, adj. with comp. and sup. [P. of probo], approved, acceptable, pleasing, agreeable: ut nemo probatior primoribus patrum esset, L.
libertus seni probatissimus.
Juried, tested, proved,

comp., estimable, good, serhonorable, virtuous : artifex, skilfid, T. mulier, T. hoc homine probior esse navigium : f ruges. As subst. m. : probi oratio, a good man''s.
viceable, excellent, supo'ior, upright, honest,
: :

probus,

adj. with

procacitas,
trusivcness,

atis, /. [ procax ], pertinacity, obimpudence : a procando nominata ho:

approved, good, excellent: homines artium: homo maximis in rebus probatissimus: probatissima femina, most worthy,

minis, N.

procaciter, adv. with comp. and


boldly, imp^idently,

sup. [procax],

before, go forward, advance, proceed, march on, move forward, probitas, atis,/. {^xohno], goodness, worth, up- go forth : in portum nil procedere lintrem SenHghtness, honesty, probity: probitatis commenda- timus, H. pedibus acquis, 0. lente atque paulatio: probitas laudatur et alget, lu. tim proceditur, Cs. processum in aciem est, L. prob5, avi, atus, are [ probus ], to make good, huic tota obviam civitas processerat, had gone out esteem good, approve, estean, commend: quis est, to meet: Yidit classem procedere veils, Y. To go qui non probet villam, L. alqd in ipsis Caesar forth, go out, advance, issue : castris, V. extra maxime probat coactis navibus mare transire, Cs. munitiones, Cs. e tabernaculo in solem media antequam ci vitas suffecturum (armis) probaverit, ab aula, 0. To come forward, show oneself, apdeclared him capable of bearing aryns, Ta. Yercin- pear : cum veste purpurea: procedat' vel Numa, getorigem imperatorem, Cs. alquem iudicem. lu. Ecce processit Caesaris astrum, h(^Ih risen,Y. To make good, represent as good, recommend, make voces procedebant conturaaces, i. e. ic(^.re heard, Ta. acceptable, show : (libros) tibi nostrum officium Fig., of time, to advance, pass, elapse: ubi piecessl,
,

probe, adv. with sup. [ probus ], rightly, well, properly, correctly, fitly, opportunely, excellently: narras, T. probissime, very well, T. probe, bravo, de aquae ductu facere de Servio dicere. T. Well, thoroughly, very, very much, greatly: tui similis est probe, T, perdocta, T. probe scit, etc., L. se ipsura novit.
: :
:

wantonly : ortus sermo, Cu. flagitatum stipendium procacius quam, etc., L. procacissime patris tui memoriae inludunt, Cu.

procax,
insolent,

sendo

acis, adj. [PREC-], pertinacious, bold, forward, pert, wanton : mulier: in lacessermo, S. libertas, Ph. Auster, Y.
:
:

pr5-ced5,

ere, to

go

: :


rumque
:


procella
noctis processit, S.
:

proconsul aris

653

lam

dies processit,
:

V. dies procedens terapus processit, Cs. procedunt tempora tarde, 0. incipient magni procedere menses, V. pars maior anni iam processerat, To come forth, appear^ arise : posteaquam L. philosopliia processit altera iam pagella procedit,
:

vance, course, progression, progress, process, movement: processum volt, the progress of the discourse:

morbus, in its course, V. tantos processus efficiebat Sic tua processus habeat fortuna perennis, 0.
in processu coepit crudescere
:
:

To get on, advance, make already begun. progress: in philosopliia: ad virtutis habitum: eo vecordiae processit, ut, went longius iras, V. so far in folly, S. nee ultra niinas processum est,
I.e. is
:

ere [pro + cado], to fall forpr5cido, idi, ward, fall down, fall prostrate : ad pedes Achillei, H. universi prociderunt, L. cupressus Procidit late, H.
,

7o imn on, eoque ira processit, ut, etc., L. L. continue, remain: cum stationes procederent, i. e. guard duty was unremitting, L, : ut iis stipendia procederent, L. : lUi pi'ocedit rerum mensura tuaTo turn out, rum, i. e. is passed to her credit, 0.
:

(procinctus, us), m. [pro 2 CAN-], a girding up, readiness for battle. Only abl. sing. : in procinctu testaraentum facere, on the battle-field: ex

quo in procinctu testamenta perierunt, i. custom of making wills on going into battle.

e.

the

prosper : processisti pulcre, you have si bene processit ubi id parum processit, failed, L. quasi ei pulcherrime omnia prospere priora (maledicta) processerint precedent benefacta mea rei p. procedunt, are of Impers. : velut processisset Spurio, L. service, S.
result, succeed,

pr5clamator,
pr5-clamo,
erate
:

5ris,

m. [proclamo], a
;

crier,

succeeded finely, T.

bawler (of a bad advocate


adsunt,
:

dub.).

avl, atus, are, to call, cry out, vocif-

defendunt,

proclamant

magna
:

voce, Y. Quid non proclames, si, etc., lu. sordidis hominibus, in defence of, L.

pro

storm,, hurricane,
:

[pro 1 CEL-], a violent wind, tempest: nimbi, procellae, tursi mugiat Africis bines stridens Aquilone, V. Mains procellis, H. raperent mea poma procellae, storm, tuprocella nivem effuderat, Cu. 0. mult, violence, conamotion, vehemence : tempestates procellam et procellas in illis fluctibus contionum temporis devitare seditionum procellae, L. proferimur procellae civiles, civil commotions, N. cella, V. charge, onset, sudden attack: haec velut procella consternavit equos, L. equestris, L.

procella,

ae, /.

pro-clino,
incline:

avi, atus, are, to

mare

in

haec

litora, 0.
:

clinatam, tottering, Cs.


the crisis, Cs. ap. C.

bend forward, bend, adiuvat rem proproclinata iam re, i. e. at


:

pr5clivi, adv. with comp. [ proclivis ], downward, headlong, precipitately : proclivi labuntur, rush dowmoard : proclivi currit oratio: labi verba
proclivius,
i.

e.

more rapidly.
e,

proclivis,
clivera
pelli

adj. with

sloping, steep, going

comp. [pro + clivus], downward, downhill: per pro:

adj. [ procella ], /m/^ of storms, stormy, tempestuous : ver, L. Noti, i. e. bringing


:

procell5sus,

storms, 0.

(procer, eris), m. [pro 2 CEL-], a noblemaji, aristocrat: Agnosco procerem, In. Plnr., the leading men, chiefs, nobles, princes : audiebam nostros proceres clamitantes Etruscorum, L. delectos populi ad proceres, V.
: :

(pr5cere), adv. [ procerus ], extensively. Only comp. : bracchium procerius proiectum, stretched out farther.

viam duci, L. imdae, Ct. As siibst. n. : per proclive, downhill, L. Fig., downwards, descending, downhill, declining : proclivi cursu delabi. Inclined, disposed, liable, prone, subject, ready, willing : proclives ad eas perturbationes feruntur ingenium ad lubidinem, T. ad aliquem morbum proclivior. jEJasy : fingendi ratio: quae utroque proclivia esse, si fortuna uti vellet, L. dictu proclive, easy to say: quod est multo proclivius, mwc/i easier: quibus erat proclive tranare flumen, Cs. As subst. 71. : in proclivi esse, T. ut antepouantur

proclivia laboriosis.

proceres, um,
pr5ceritas,

m., see procer.

pr5clivitas,
disposition,

atis,/. [proclivis],

a tendency,

pi'e-

pr oneness : ad morbos.
(Progne), es,/., TlpoKvr], a daughter into a swallow, 0. sivallow,

atis,/. [procerus],

height, tallness: huius, his tall stature:

Extent, length
pr5cenis,
CEL-], high,
:

a high growth, arborum.

Procne

pedum.

of Pandion, turned

with comp. and s^ip. [pro 2 long: collum: (Galatea) procerior alno, 0. inter hos procerissimas populos lupi, large, H. Long, extended: aves procero rostro palmae, Ct. anapaestus, procerior numerus.
adj.
tall,
:

V.,0^ pro-c5nsul,

processio,
1.

onis,/. [pro
:

+1

CAD-], a marching

is, tn., a governor of a province, military com'inander, proconsul (usu. sent out from Rome at the end of his term as consul) (Caelius) Pompeio proconsuli contubernalis proconsules de provinciis Romam redierunt, L. L. Manilius Procos., Cs.
:

on, advance (opp. reditus)

2.

pr6c5nsularis, e, adj. [proconsul], of a proprocessus, P. of procedo. consul, proconsular : salarium, Ta. imago, of the prScessus, us, m. [pro + 1 CAD-], an ad- military iribuneship, L.
:

longior.


: :

procunnis
: :

: :

proconsuiatus

654

proconsuiatus, us, m. [proconsul], the office bulo curiae, L. in genua, Cu. Coroebus Penelei of a proconsul, procoiisulate : ex proconsulatu dextra Procumbit, V. certamine summo, bend to their oars, V. To lean forward, bend down, sink, Asiae, Ta. be beaten down, be broken down, fall: frumenta imdep. [procus], to ask^ demand ari, procor,

a procando procacitas norainata.


ting off

procrastinatio, onis, /. [procrastino], a putfrom day to day, procrastination.

are [pro + crastinus], to res procubuere meae, 0. procrastinS, extend, spread, lie put off till the morrow, defer, delay, procrastinate planities sub radicibus montium procumbit, Cu. rem res non procrastinatur. procurati5, onis, /. [procuro], a caring for, pr5creatio, onis,/. [pvocreo], a begetting, gen- charge, superintendence, administration, manage,

bribus procubuerant, i. e. were beaten down, Cs. ne gravidis procumbat culmus aristis, V. (domus) in domini procubuit caput, /eZ^ in upon, 0. agger in fossam procubuit, L. Fig., to fall, be ruined:
:

2o
:

eration: liberorum

horainum.

ment, procicration
est restituta
:

rei p.

sua cuique procuratio


:

procreator, oris, m. [procreo], a begetter, creator : muudi a procreatoribus amari, by parents.


:

rerum humanarum
:

ministerii, L.

An expiatory sacrifice, expiation:


curatio fieret
prodigii, L.

ut sue plena, pro-

pr5creatrix, Icis, /. [ procreator ], she that brings forth, a mother: philosophia artiura.
bring forth, beget, generate, procreate, produce : fetus: liberos ex uxoterra ex seminibus truncos procreat. ribus, N. Fig., to produce, make, caiise, occasion: (tribunatus) ortus inter arma civium procreatus.

pro-cre5,
:

avl, atus, are, to

0.), oris, m. [procua manager, overseer, super iyitendent, agent, administrator, deputy, procurator, keeper: per procuratorem gerere regni, viceroy, Cs. Caesaris, deputy, Ta. procurator nimium procurat, 0. steward, bailiff: Chrysogoni. An imperial collec-

procurator (once proc-,

ro],

pr5-cub5,

tor
,

Caesaris, Ta.
icis,/. [procurator], a governess, sapientia hominis.

are, to lie stretched out

ubi

saxea procubet umbra, V.

procuratrix,
protectress
:

pr6-cud5,
ing,

dl, sus, ere, to fashion by hammerforge : ensis, H. vomeris obtusi dentem, V. F I g. procudenda lingua est, to be fashio7ied.
: :

procul, adv. [pro + 1 CEL-], in

the distance, at

distance, away, apart, far, afar off, from afar Delos, tam procul a nobis posita : non procul, sed hie praesentes (di): ubi turrim constitui procul in pelago saxum, V. omnibus arviderunt, Cs. procul este profani, keep bitris procul amotis, S. aloof I V. procul hinc stans, T. a terra a conspectu, /ar out of sight: a patria, V. patria urbe, Of time, far, long before: 0.: locus muro, L. F i g., far, distant, baud procul occasu solis, L. remote, away: absentatio procul amoveatur: erra: : : : : :

pr5-curo (proc-, 0., Tb.), avl, atus, are, to take care of, attend to, look after: in pecunia maxima procuranda corpora, V. : sacrificia, Cs. Of an agent or trustee, to take care of manage: negotia Dionysi, act as steward for. Of ill omens, to avert, expiate by sacrifice: signa, quae a dis hominibus portendantur ad haec (prodigia) procuranda, L.
:

ostentum, Ph. simul procuratum est, quod tripedem mulum Reate natum nuntiatum erat, L.
:

pr5-curr5, cucurri and curri, cursum, ere, to run forth, rush forward, charge: temere extra
aciem, Cs.
Cs.
:
:

ferocius, L.

ad repellendum hostem,

re, greatly, S.

Pauperies inmunda domtis procul

legatos baud procul af uit quin violarent, baud procul esse they came near outraging, L. procul ab quin Remum agnosceret, almost, L. omni raetu eam (plebem) procul urbe haberi, out of public affairs, L. : negotiis, H. procul dubio,
absit,

H.

ubi alterno procurrens gurgite pontus ruit, V. Of places, to run out, extend, project, jut : saxis in procurrentibus haesit, V. Terra procurrit in aequor, 0. latug mille stadia in longitudinem procurrit, Cu.

longius, to rush farther^ on, V.

procursati5,

onis,/. [procurso],

sally, onset:

per procursationem commissa pugna, L.

without doubt, L.
the fact, Cii.

istud procul abest,

is

far from

pro-cursatores,
ers,

oris,

m. [procurso], skirmish-

sharpshooters, L,

pr5curs5, &re,fi'eg. [procurro], to keep pr5culc5, avl, atus, are [pro+calco], to tread down, trample upon : eques sua ipse subsidia pro- up sallies, continue skirmishhig : quid procursantes pauci tererent tempus, L. cum ab stationibus culcavit, i'ode down, L. proculcato senatu, Ta. hunc ungula proculcat equorum,V. segetes in her- procursaretur, L. ba, 0.: proculcatas (ranas) obteret duro pede, Ph. procursus (us), m. [procurro], a running una ala ipso impetu proculcata erat, anished, Cu. forth, running on : procursu concitus axis, whirled sally, onset : procursu qui tot proculcavimus nives, i. e. have traversed, Cu, furiously omvard, V. pr6cuinb5, cubul, cubitura, ere [CVB-], to fall militum, L. Procursu rapido invadere, V.
, , : :
:

des,

forwards, sink doivn, fall prostrate : Gallis ad pene cogerentur, etc., Cs. genibus, 0. in vesti: :

pr5-curvus,
xvinding
:

ad,}.,
:

f alx,

V.

litora,

curved in front, crooked, V.


procus
procus,
a
:


produco
liberalis)
:

655
[PREC-],
:

{gen. plur. procura, C), m.


:

prodigal (opp.

femina, lu.

aeris,

H.

natam nuUi veteruin sociarc pro- As subst. : largitov et prodigus, a spendthrift. Penelope difficilis procis, H. forma Rich, fertile : tellus, 0.: locus herbae, H. Fig., corum, V. Multorum fuit spes procorum Ilia, 0. irapudentes lavish, prodigal, profuse : corruptoris Improbitas, lu. arcani Fides, H. animae Paulus, careless of proci, i. e. shameless canvassers.
wooer, stiitor

Procy5n,

m.,

= YlpoKvitiv, the
C, H.
(Fleck.) or

little

dog

(ris-

life,

H.
onis, /. [
:

ing before the dog-star),

proditio,
treaso7i,

pro

DA- ], a
:

betrayal.,

pr5d-, old form of pro, in prod-eo, prod-est.

treachery
:

multorum
:

in nos proditionem

pro - deambulo
(Speng.),

prod-ainbul5 nem

notabis

libertas amissa, L.

amicitiarum proditiones per proditioalcui proditionem agere,

are, to loalk abroad, T.


itus, ire, to

to contrive, Ta.

go forth, come forth, prod-eo, proditor, oris, m. [pro + 1 DA-], a betrayed', come forward : pultat forls: Anus prodit, T. fo- traitor: pro ducibus proditores habere: discipliras, to come out of doors: quae, si prodierit, audiet, nae, L. risus proditor latentis puellae, H. obviam shall appear as a witness: ex portu, Cs. pro-d5, didi, ditus, ere, to put forth, exhibit, rede provincia decedenti, come out to meet : in conveal: Medusae squalentia ora, 0. To bring forth, tionem, N. in seaenam, appear on the stage: in produce, propagate : genus alto a sanguine Teucri, proelium, Cs. tantum prodire volando, Quantum, V. Quae dies ut cesset prodere f urem, lu. 7b utero matris dum etc., advance on the wing, V. put forth, relate, report, record, hand down, transprodeat infans, 0. Of plants, to come forth, spring mit : ea, quae scriptores prodiderunt Thucydides To stand out, project: ruup, appear: herba, 0. ossa eius esse sepulta memoriae prodidit, has reet immopes, vastura quae prodit in aequor, V. corded, N. quos natos in insula ipsa memoria F g., to come forth, dico prodibant tubere tali, 0. proditum dicuut, that there is a tradition, Cs. ius come forward, appear : si haec consuetudo prodire
ii,
:

coeperit: cum tot prodieriut colores, have become Tu cum prodis ex iudice Dama the fashion, 0. To go forward, Turpis, etc, turn out to be, H. advance, proceed est quadara prodire tenus, H. sumptu extra modum ne ad extremum prodeatur.
:

imaginis ad memoriam posteritatemque prodeudae. To proclaim, appoint, elect, create : quem produnt patres consulum rogandorum ergo fla-

minem.

To
: :

reveal,

make known,

disclose, discover,

pr5desse,
pr5-dic5,
journ, fix
the trial,
:

inf. of

prosum.

betray: cum decretum proditur, lex veri rectique proditur: is me deseruitac prodidit: classem praedonibus hosti rem p., S. crimen voltu, 0. arca:

num, lu. Gaudia prodentem voltum celare, H. in advance : prodicta die diem, adjourn To give up, surrender, abandon ; anui prodita abs prodicta dies est, an adjournment te filiast, T. suam vitam,T. ad improvidam pugL.
dixl, dictus, ere, to
off,

put
:

defer, ad-

was had, L.

nam
lavishly, extravagant-

prodige, adv. [prodigus],


ly: vivere.

prodigentia,

ae, /. [

prodigo

],

extravagance,

to set forth, give display: pernieiosum exemplum prodendi exempli causa, of setting an example, L. To extend, protract : aliquot nuptiis dies, i. e. delay the wed:

legiones, expose, L.

Fig.,
:

profusion: opura, Ta; prodigialiter, adv. [prodigium], unnaturally, extravagantly : variare rem, H.

ding a few days, T.

pro-doceo,

ere, to teach openly,

pro-

claim: haec lanus

summus ab imo

Prodocet, H.

prodigiosus,
:

adj.

prodigium
:

],

unnatural,
Circes,

wonderful, m.arvellous, prodigious 0. cura Veneris, 0. fides, lu.


:

atria

prodromos, i, m., = Trpodponog, a forerunner, advance-messenger: Pompeiani. Plur., a northnortheast wind that blows before the rising of the

AG-], a prophetic sign, token, omen, portent, prodigy : multa prodigia eius numen declarant (lunam deficientem) nullum non mihi iara furtum, sed monesse prodigium strum ac prodigium videbatur, i. e. a monstro^is and unnatural crime: Harpyia Prodigium canit, V. nuntiare, S. in prodigium accipi, Ta. prodigiorum perita, L. Prodigio par est cum nobilimonster,- prodigy : Non ego tate senectus, lu. prodigium sum, 0. triplex, i. e. Cerberus, 0.
i,

prddigium,

n. [prod-

+3

dog-star.

pr5dig5,
waste
:

egi,

ere [prod- H-ago],


,

to sqtcander,

sumptibus sua, Ta.


adj. [prod-

prodigus,

+ l AG-], wasteful, lavish.

pr5-duo5, duxJ, ductus, ere (produxe for pr5duxisse, T.), to lead forth, lead forward, h'ing out: eum rus hinc, T. copias pro castris, Cs. By legal process, to produce, bring forward, catise to appear: eum in conspectum populi R. consules ad populum eos, i. e. let them address the people, L. product! in circo Flaminio in contionem iudicium produci, before the court : Granium testem. Of an actor, to represent, peiform : nihil ab hoc praTo expose for sale: servos, vum produci posse. T. 7b set before, with dat.: scamnum lecto, 0. To stretch out, lengthen, extend : products longius acie, Cs. : ferrum incude, lu. Of the dead, to
:


producte

: :

ba, 0.


proficio

: :

656
H.

conduct to the grave, bury : nee te, tua f unera, maTo bring to light, disclose, expose ter Produxi, V. To bring forth, Occulta ad patres criraina, lu. bring into the world, bear, beget, produce, bring up,

rPlur. n. as sxibst. : miscebis sacra profanis, Ill-boding: bubo, 0.

alquem sui simillimum: Filiolara turpeni, Quicunque primura (te) Produxit, arbos, H. nova (vocabula) quae genitor produxevit usus, H.
raise:
lu.
:

profeotid, onis,/. [pro + 2 FAC-], a going away, setting out, departure: mea: profectionem parare, to prepare for setting out, Cs. repentina in Oretanos, L. pecuniae, i. e. source.
: :

to raise, promote, advance: productus ad dignitatem omni genere honoris euro, L. a quibus producti sunt, advanced to power : Diva, proTo draw out, lengthen ducas subolem,jr>/'OS/)e?', H. out, prolong, protj-act, stretch out, extend: cyathos cenam, H. sorbilans hunc producam diem, T.
: :

Fig.,

prefects, adv. [pro+facto],


really, truly, assuredly, certainly
:

actually, indeed,

non

est ita, iudi-

ces,

non

est profecto

negare.
proficio.

1.

profectus, P. of profectus, P. of

2.

proficiscor.

sermonem

in

multam noctem
i.

Varro

vitam

Naevi producit longius,


ing lived longer:
lives, lu,

e.

represents

him
:

2o lead
:

rem

in

hiemem, Cs.

as havanimas,
:

abl. u, m. [pro 3. pr5fectus, advance, effect, increase, profit, success profectu carere, 0. fectu, 0.
,

+2
:

FAC-],

sine pro-

falsa spe, T.

put pedem, advance f'eely, H, To dicere litteram (opp. breviter). move on, set forward: signa, march forward, L, pr5ducti5, onis,/. \^vo-]rT)\G-'\, a lengthening, arma in Europam, Cu. To extend, enlarge: agri finis armis castra, Cs. Topmt off, defer, adjourn: prolonging : temporis verbi. comitia: diem: profertur terapus ferundae legis, [produce], to throw QXQ,freq. pr5duct5, L. rebus prolatis de proferendo exercitu, i, e. the before, interpose : huic malo moram, T. (dub.). election, L. depositi fata parentis, V. Fig., to pr5ductus, adj. with comp. [P. of produco], bring out, make known, publish : eius (orationis) lengthei\ed, long prolonged, protracted : commodiproferendae arbitrium tuum, To bring forth, tates corporis tam productae temporibus produc- produce, invent, discover, make known, reveal: artiora aha, too long : wom^w, formed by prolongation: tem An hoc proferendum tibi videtur ? T. alqra neu sit quinto productior actu Fabula, longer, H. ad famam, Ta. rem in medium enses, Tb. arte Fhi.r. n. as subst., preferable things. iurgia, Pr. To bring forward, quote, cite, m.ention: 7rporiy}ikva, prefe^'a- libros proegmena, orum, n., vinolentiam tuam auctores meraoriter ble things (in the Stoic philosophy). Progeniem suam usque ab avo, T. To extend, enproeliator, oris, m. [proelior], a fighter, com- large: finis officiorum. batant, Ta, professi5, onis, /. [ profiteor ], a public acproelior, atus, arl, dep. [proelium], to join knowledgment, avowal, declaration, expression, propostquara proad Sy- fession, promise : pietatis, Ta, battle, engage in battle, fight : pedibus, Cs. vehementer fessionibus detecta est magnitudo aeris alieni, L, proelians interficitur, Cs. racusas
ex area.
extend, stretch out, reach forth,
:

on, put off, amuse, delude condicionibus hunc.

me

pr6-fer5, tuli, latus, ferre, to carry out, bring (nummos) forth, produce : arma ex oppido, Cs,

To
:

pr5ducte,

adv. [productus], lengthened, long:

forth: digitum

, ,

proeliatus sum, contended (in court).

in Leontino iugerura,

A business, profession, callartis,

combat: non proeliis neque acie bellum gerere, S. proelium facere, to engage : proelia inire, L, redintegrare, Cs. proeuuo proelio confecta res Funica liis uti secundis passi proelia, the ivars tviih Carthage, lu. armigera proelia, warriors, Pr. proelia dant cervi, V. ventorum proelia, V. V\g., contest, strife: proelia mea causa sustinere committere proelia voce, 0.

proelium,

i,

n.,

battle,

ing : bene dicendi

magicae

Cu,

profess5rius,
lie

adj. [professor (late)], teacher : lingua, Ta.

of a pnih-

professus,
pro-festus,

adj. \P. of profiteor], avowed, con:

fessed: culpa, 0,

raovs>,\.Q. certain, Vh..

adj.,

non-

festival,

common:
L.
:

festis profestisque ^lehns,

not a holiday, working-days,

luces, working-days,

H.

lux,

H.

profano,

avi, atus, are

profanus

],

to

render

unholy, desecrate, profane, violate: ut dies festi propudorem, Cu. fanarentur, L. festum, 0.
:

[pro+fanum], out of the profanus, not sacred, common, profane, unholy : loci
adj.

temple,
aedifi-

sacra animalia, unclean, Ta. flamma, 0, profanaque omnia spoliare: procul este, profani, ye uninitiated, Y. Cereris ritus volgare profanis, Wicked, impioiis : mens, 0. ver0. : volgus, H.
cia
:

proficio, feci, fectus, ere [pro+facio], to make headway, advance, make progress, have success, profit, succeed, effect, accomplish: quid erat profectum, nisi ut, etc, tantum profeci tum, ut, etc, nihil in oppugnatione oppidi, Cs. loci opportunitate, Cs. hoc tamen in philosophia aliquid, to
:

make any

progress.

To
:

be useful, be serviceable,

do good, avail, help, tend, contribute, conduce : tantum ad dicendum parvaque certamina iu sum:


mam
L.
:

proficiscor

: ::

rem

profundum

: : :

657
p.
:

nihil in

totius profecerant spei, contributed greatly, melius tot rerum proficit usus ? lu.

tantas opes, N.

To bring

to

an

end, fin-

ish, despatch,

do away

:
:

bellum commissura ac proprofligate fere

radice vel herba Proficiente nihil, doing no good,

fligatum conficere, L.
bello, L.
:

perraultum proficiet illud demonstrare: in summam belli profectum foret, it woidd help decide the whole war, L.

H.

profligata iara haec quaestio est ad perniciem profligata.

Samnitium omnia
:

proficiscor, fectus, i, dep. [proficio], to set forward, set out, start, go, march, depart : fortasse tu profectus alio f ueras, we7'e going somewhere else,
Italiam proficisceretur, was about to start, Cs. Ut proficiscentem docui te, H. ad dormiendum, go to sleep: subsidio Lacedaeraoniis, N. in pugnam, Cs. in expeditionem, S. contra quosdam barbaros, N. domum, T. Komam, S. ex castris, Circeios, L. ab urbe, set out, Cs. break up, Cs. de Formiano. With supin. ace. : praedatum in agrum Campanum, L. Fig., to go To on, come, proceed: proficiscemur ad reliqua. set out, begin, commence, start: ut inde oratio mea a philosophia profectus proficiscatur, unde, etc. To come forth, spring, arise, scripsit historiam. proceed, originate : cum omnia officia a principiis naturae proficiscantur: quaecumque a me ornaT.
:

are, to blow forth, breathe out pro-fl5, avI, flammas, 0. Fig.: pectore somnum, i. e. the heavy breathing of sleep, V.

cum

in

prdfiuens, adj. [P. of profluo], ^0M)in_9' along: aqua profluens. As subst. f. (sc. aqua), rumiing

water: in profluentem deferri. flowing, fluent : genus sermonis

Fig., of speech,
:

celeritas.

profluenter, adv. [profluens], ^owm^^y ; ergo omnia profluenter (adsint), i. e. in rich measure.
prdfluentia, ae,/. [profluens], a flowing forth loquendi, stream, of words.
pr5-flu6,
fluxi,

ere, to floio forth, floio

along

Mosa

ex monte, Cs. sanguis profluens, Enn. ap. C.


profluit
:

Fig.,

umor

profluit,
to glide,

V.
pro-

ceed imperceptibly:

hominum famam
pro-for, atus,
plura, H.
:

ab his fontibus profluxi ad ad libidines, Ta.

receive i. e. you shall ut plura a parente proficisci non potuerint, N. : qui a Zenone profecti sunt, Zeno's disciples: genus a Fallante profectum, Y.

menta

in te proficiscentur,

from me :

et sic

arl, dep., to speak out, say, speak accensa profatur, V. quibus ille
:

profatur; Forsitan,

etc.,

0.

pro-fugio,
vi

fateor], to de[pro clare publicly, own freely, acknowledge, avow, confess openly, profess : non solum fateri, sed etiam profiteri: fateor atque etiam profiteor: apertissi-

profiteer, fessus,

Sil, dep.

cape: Cirtam,
lio in

run away, esdomo, L. cum prope iustorum armorum profugisset ex proefugl,


:

ere, to fee,
:

S.

ex oppido, Cs.

fee from, H.

studium suum: se nullum periculum recusare, profugus, adj. [pro +2 FVG-], that flees, fugiCs. hoc me rei p. causa facere professus se peWith two tive, inflight : milites prof ugi discedunt, S. domo, tere, avoxcing himself a candidate, L. Wandering, nomad: profugi Scycurrus, 0. aces., to avow oneself profess to be: se graramati- L. cum huic me belli ducem (te) amicum, H. To tliae, H. Banished, exiled: Hannibal patria, L. follow as a pursuit, profess : philosophiam ius, Troiani, qui profugi ineertis sedibus vagabantur, 0. To offer freely, propose voluntarily, promise, S. fato, V. classis, 0. As subst. m., a fugitive, regni, Ta. display: iudicium, testify voluntarily, S. se ad exile : profugo adfer opem, 0. tibi meum studium Suearn rem adiutorem, Cs. pro-fund5 (pro-, Ct.), fudi, fusus, ere, to pour raunt gentiles arma professa manus, i. e. as volun- out, pour forth, shed copiously, cause to flow : santeers, 0. Inceptis magna professis Adsuitur pan- guinem pro patria: lacrimas oculis, V. lacrimae nus, making great promises, H. nomina, i. e. come se subito prof uderunt, burst forth. To bring 7b make a piiblic forth, produce, utter : vocem clamorem. With forward as candidates, L. statement of, report, return, state : iugera sationum se, to pour forth, rush forth, throw out: omnis suarum f rumentum, L. professae (sc. feminae), multitudo sagittariorum se profudit, Cs. in vitii. e. registered as public women, 0. in his nomen bus ea, quae sese nimium profuderunt, i. e. have suom, classes himself, T. grown too fast. F i g., to throw away, spend freely, pr5fligator, oris, m. [profligo], a spendthrift, waste, lavish, dissipate, squander : profundat, perjyrodigal, Ta. patrimonia pecuniam, vitam pro patria, dat, T. 2h pour out, vent, expend, be lavish of, profligatus, adj. with s^ip. [P. of profligo], sacriflce. wretched, vile, corrupt, abandoned: indicia: tu express freely: odium in me: res universas, set forth all together. With se, to rush forth, break omnium mortalium profligatissime: homines. univerout : voluptates subito se prof undunt strike FLAG-], to to pr6flig5, avi, atus, are [1 si totum se ille in me profudisset, i. e. had the ground, cast down utterly, overthrow, overcome, sae
:
:

me

provinciam, S. aliquo militatum, T. agros, dominos, Cu. To flee for succor, take refuge : ad Brutum ad regem, S.
:

conquer : aciem hostium


hostis,
N".

Fig.,

classem hostium, Cs.

been generous to

me :
i,

in questiis flebilis sese, L.

to

overthrow, ruin, destroy, crush:

profundum,

n.

[profundus], a depth

esse

43


profundus

: :

proicio
in

: : :

658
Tlx^ deptlis

in prof undo (aquae): maris, 0.


sea, deep sea
:
:

of the proceed: regredi quam progredi malle:


:

ex prof undo molem ad caelum eriprof undo Vela dabit, V. genitor git, Att. ap. C. profundi, i. e. Neptune, 0. Merses profundo (genF i g., a depth, abyss: (dixit) in profundo tem), H. veritatem esse demersara.
: :

iniquum, Cs. ante signa, L. Fig., to proceed^ advance, go on, m/ike progress : ad reliqua defen:

locum

pro -fundus,
:

adj. with
:

s^ip.,

deep,

profound,
: :

sor nihil progreditur, makes no headway: longius progredi, go on : videamus, quatenus amor in amicitia progredi debeat : paulum aetate progressus, advanced in age : quo amentiae progress! sitis, L.

fornax, pr5gressi5, onis, /, [ pro -\- GRAD- ], a going profunforward, progression, advancement, progress, 0. Thick, dense: Erebi growth, increase: omnium rerum principia suis dissimus libidinum gurges. High : caelum, V, Of the progressionibus usa augentur: admirabilis ad silvae, Cu. nox, y. Fig., deep, bot- excellentiam rei militaris. I n r h e t., a progresunder-world, infernal : Manes, V.
vast: mare: pontus, V.

Danuvius, H.

profundae altitudinis convalles, L.


:

profound, boundless, immoderate : libidines avaritia, S. venter, Cu. ruit profundo Pindarus ore, i. e. voluminous in expression, H.
tomless,
: : :

sion, climax.

1. 2.

pr5gressus, P.

of progredior.

ately, excessively:

profuse, adv. with comp. [profusus], immodereo profusius sumptui deditus arcere
Confusedly, in disorder:
adj. [P. of profundo].

prSgressu-g, us, m. [pro+GRAD-], a going forward, advance, progress : alqm progressu


progressus et regressus constantes (of i g., advancement, progress, growth, increase : aetatis primo progressu, at the outset in studiis progressus facere.
:

erat, S.

tendentes

in

planets).

castra, L. (al. effuse).

profusus,

alieni lavish, extravagant, profuse : things, tens, sui profusus, lavish of his ow7i, S. extravagant, excessive, profuse : profusis sumptibus
:

Of persons, nepos appe Of

(proh),
itus,

interj.,

see 2 pro.

vivere

epulae

genus iocandi.

pr5gener, I, m,., a grand-daughter'' s husband, Ta. are, to beget, generate : nee pr5-gener5, Progenerant aquilae columbam, H.

em, pr5genies,
,
,
,

ace.

abl. e, /.

[pro

+ GEN-],

family : Progeniem vostram ab atavo proferens, T. divina Progeniem Troiano a sanguine duci, V. Descendants, posterity, offspring, progeny, child : se progeniem deorum Bacchum Progeniem esse dicere mea, Claudia negat esse lovis, 0. liberum, L. Progeniem nidosque f ovent (apes), their young, V. Of poems haec progenies mea est, offspring, 0. pr5genitor, oris, m. [pro + GEN-], the founder of a family, an ancestor, progenitor : maiorum suorum, N. progenitore comanti Esse sata, 0.
descent, liyieage, race,
: : : : :

to beget, bear, bring , ere, pr5-gign5, genui, forth: res, quae ex iis (seminibus) progignuntur te saevae proillam terra parens Progenuit, V.
:

genuere ferae, 0.

pr5-gnatus,
:

adj., born, descended,


:

sprung: ex
:

ab Dite patre, Cs. Bona bonis, T. Cimbris, Cs. docere semet prognatos, his own children, H. RoTantalo prognatus, i. e. Atreus, mulus deo, L. Of plants: Peliaco prograndson of Tantalus.
:

perf prohibessit, C), ere [pro+habeo], to hold before, hold back, keep away, check, restrain, hinder, prevent, avert, keep off, debar: praedones procul ab insula: vim hostium ab oppidis, Cs. se suosque ab iniuria, refrain, Cs. prohibendo a delictis exercitum confirmavit, S. : itinere exercitum, impede, Cs. di prohibeant, ut existimetur, etc. : quod potuisti prohibere, ne fieret: prohibitus esse, quo minus abduceret, etc. quo minus in unum coirent, L. nee, quin erumperet, prohiberi poterat, L. quem peregrinos urbibus leges pugnare prohibebant uti se ad prohibenda circumdari opera parabant, L. : Cimbros intra finis suos ingredi, Cs. migrari Veios, L. contingere mensas, V. prohibiti gerere bellum : ut inde aurum exportari prohiberes prohibete ius de pecuniis dici, L. munitiones Caesaris, Cs. : prohibenda maxime est ira in puuiendo: quod di prohibeant, but may the gods forbid it, T. Di, prohibete minas, V. id eos ut prohiberet, L. To forbid, prohibit : lex recta imperans prohibensque contraria: diique et homines prohibuere redemptos vivere Romanes, L. To keep away, keep, preserve, defend, protect : a periculo rem p. virginem ab amatorum impetu
ui (old subj.
: : : : : : : : : : : : :

prohibeo,

tenuiores iniuria: ad prohibendam populationibus Campaniam, L.

prohibiti5, Snis,/. [pro+HAB-], aforbidding,


legal prohibition
:

gnatae vertice pinus, Ct.

tollendi.

Progne, see Procne. progn5stica, orum,


bingers, loeather-signs (a

prohibitus, P. of prohibeo.
n.,

= TrpoyvoJcrriKd,

har-

work

of Aratus translated

by

Cicero).

gressus, i, dep. [pro+gradior], to come forth, go forth, go forward, go on, advance,

pr5gredior,

pr5ici5, ieci, iectus, ere [pro+iacio], to throw forth, cast before, throw out, throw down, throw: Tu (canis) Proiectum odoraris cibum, thrown to you, H. aquilam intra vallum, Cs. infantem provectum in mare proiecerunt, caiTied out to sea and
: :


proiectio
:

: : :

prollzus
:


: :

659

threw overboardy L. geminos cestus in medium, V. To throw aicay, cast out, cast off, let go, abandon: omnibus proiectis fugae consilium capere, tribunes insepultos, L. qui tela manu, V. Cs. To throw forservos proicere aurum iussit, H. ward, hold out, extend : hastam, N. scutum, AoW quo tectum in front, L. proiecto pede laevo, V. With pron. reflex., to proiceretur, was extended. throw oneself fall prostrate : vos ad pedes leonis ad genua se Marcelli, sese Caesari ad pedes, Cs. semet in L. se super exanimum amicum, Y. flumen, Cu. To cast out, expel, exile, banish: tanFig., ?o tam pestem inmeritum ab urbe, 0. throw au-'ay, give up, yield, resign, sacrifice, reject : pro his libertatem: patriam virtutem, Cs. ampudorem, 0. pullas et sesquipedalia verba, H.
: :

L. prolabens ex equo, L. prolapsa Pergaraa, mined, Y. ipsis adminiculis prolapsis corruere, sliding from under tJiem, L. Fig., to go forward, be led on: me longius prolapsum esse, quam, etc., have spoken at more length: in misericordiara prolapsus est animus victoris, L. To slip out, escape : ab aliqua cupiditate prolapsum verbum. To fall, fail, err, be led astray : timore: cupiditate regni, L. To fall to decay, sink, decliyie, go to ruin: ita prolapsa est (inventus) ut coercenda sit rem temeritate eius proiapsam restituit, L.
:
:

who fell headlong,

prolapsio, onis,/. [pro + 2 LAB-], a


falling
:

slipping,

ingredi sine prolapsione.

pr51apsus, P. of prolabor.
pr51ati5, onis,/. [pro TAL-], a briiiging forward, adducing, mentioning : exemplorum. putting forward, advancing, extension: finium, L. putting off. deferring, delay, postponement : iudici

aniraas, killed themselves,

Y.

To

neglect, desert,
ille,

To put off, defer, delay, post(malum) opprimi prolatando consultationes, S. nihil prolatandum ratus, L. prolatanto, L. cf. quae libido nou se proripiet ac proiciet To put off, do, by procrasti-nation, Cu. diem ex'die, Ta. occultatione proposita, i. e. run not. prolatus, P. of profero. delay : ultra quinquennium proici, Ta. pr51ecto, SLve,freq. [prolicio], to allure, a throwing [pro+IA-], onis,/. pr5iecti5, forentice forth, lead on : egentis spe legationis praeward, stretching out: brachii. da animos prolectat, 0. proiectus, adj. [P. of proicio], stretched out, pr51es, is,/, [pro + l 0L-], a growth, offshoot, extended, jutting out, p}'ojecting : urbs in altum
enlarge: agros, Ta.

throw, hurry, precipitate : in miserias proin aperta pericula civis, Y. vitam iectus sum, S. suam in periculum se in hoc iudiciura, thrust themselves: monent, ne me proiciam, act precipitately : in muliebiis se fletus, abandon themselves
: : :

To

abandon : pati fortunam paratos

proiecit

Cs.

rerum

diei,

Cs.

prSlato,
pone:
id

ViVQ.freq. [prolatus], to extend,

saxa, Y.

Prostrate, outstretched : ego in antro, Y, Yig.,prominait, conspicuous: audacia: cupidiInclined, addicted,

offspring, 'progeny, children, descendants, race, posf uturorum hominum gemella, 0. : di Ropulchra, Y. : ferrea, raulae genti date prolem, H. the iron race, C. poet. argeutea, 0. Die mini, Teucrorum proles, lu. esca replevit (feles) pro-

terity

tas.

prone : homo ad auden-

consulare : Doicncast proiecta vilior alga, Y. voltus, Ta. As siibst. ra. : Yix duo proiecto tulistis opem, to the castaway, 0.
dura.

Abject, mean, base, contemjitible

imperium, L.

i.

lem suam, Ph.: maris inmensi proles, Y. olivae, Of one person, a son, child, offe. the fruit, Y.

(pr5iicio). see proicio.


old proin usu. monosyl., T.), adv., hence, therefore, accordingly, then (in advice or exhortation): Proinde hinc vos amolimini, T. proinde si qui sunt, ita sint parati proinde parati intentique essent signo dato Romanes invadere, S. Proinde tona eloquio, solitum tibi Just so, in the Y. proinde ne gravarentur, L. same manner, in like ma.nner, equoMy, just, even proinde ac mevita est proinde aestimans, ac si usus esset, Cs. proinde quasi aut plures fortunati
(often disyl.
;
;

pro-iude

Ulixi, i. e. Telemachus, H. ApoUinea, i. e. .^sculapius, 0. deum certissima, Y. Youth, young men : equitum peditumque Arcadiae, Y.
:

spring, descendant

prSletarius, adj. [proles], relating to offspring ; hence, in the division of the people by Servius TuUius, cffording to the state only children, having no estate, of the lowest class, proletary.
prolicio,
incite
:

ere [prolacio], to allure forth,

voluptas tarda prolicienda mora, 0,

sint, etc.

quia, uti
:

domi vos mi

ero fama foris, T. mereretur, iudicarent.

proinde ego ut proinde homines, ut quisque


eritis,

pr51ixe, adv. with comp. [ prolixus ], largely, abundantly, copiously, freely : Capillus passus, T. Freely, readily, cheerfully, bountifully : id fecit. Accipit nemo prolixius, entertains more liberally,

pro -labor,
along, slip
:

at Canis
:

Argo, C. poet.
along, L.

glide forward, slide T, to ad caudam serpens prolabitur conlapsus pons, usque ad alterius

lapsus,

initium pontis prolabi

To fall forv:ard, tumble, fall in nuns:


eff udisset,

eum

leniter cogebat, to slide

parum prolixe respondent coloni, polliceri T. do not enroll themselves freely. prolixus, adj. with comp. [LIC-], well-dispjosed, obliging courteous : natura: animus: in Pompeium Favorable, fortunate : cetera spero prolixior.
: :
,

equus cum prolapsum per caput regem

prolixa esse his competitoribus.

prologus

::

660

promo

pr51ogus, I, m., = 7rp6\oyof, a preface to a play, promiscuously, confusedly, indiscriminately: (maOne res et feminae) promiscue in fluminibus perluunNullum invenire prologum, T. tur, Cs. puberes atque negotiatores interficer&, S. who recites a prologue, T. prdmiscus, adj. [pro+MIC-],,ri common,inpro-loquor, cutus, i, de])., to speak out, utter, express, declare, announce : miserias Medeai caelo discriminate, promiscuous : usus rerum omnium, As subst. n. : nee arma in promisco, i. e. in atque terrae, Enn. ap. C. cogitata, T. in senatu L. 2b foretell, every man's hands, Ta. Common, mean : promisca proloqui, se prohibiturum, etc., L.
prologue:

predict, Pr.

ac
I,

vilia mercari,

Ta.
adj. [pro-f-MIC-], mixed, without

prolubium,
tion, fancy, T.

n. [

pro

+ LIB- ],
:

desire, inclina-

pr5-miscuus,
distinction, in

indiscriininate, promiscU' play beforehand, pre- ous: co\\u\Adi,\.Q. between patricians and plebeians, divina atque humana promiscua habere, S. Sic ubi prolusit, 0. L. lude, practise : ad pugnam, V. Fig.: sententiae quibus proluserint, which be- As s^ibst. n. : in promiscuo sacra sint, in confusion, gan the speech : lurgia proludunt, wrangling comes L. in promiscuo licentiam esse, i. e. universal, L.

pr5-lud6,

SI,

common,

ere, to

first, lu.

pr5missi5, onis,/. [pro+MIT-], a promising,


:

scelerum. In r h e t., a pr5-luo, lui, lutus, ere, to wash forth, throw out, promise : provinciae genus orane natantum fluctus Proluit, promise. To wash off, wash away: tempestas ex monV. promissor, oris, m. [pro + MIT-], a promiser, silvas Eridanus, V. To braggart, H. tibus nives proluit, Cs. wash, moisten, wet, drench: vivo rore manus, 0. prdmissum, !, n. [P. n. of promitto], a promse pleno auro, V. leni praecordia mulso, H. ise : nostrum promisso teneri promissis induxit pr61usi5, onis,/. [pro+LVD-], a prelude, pre- alquem deum promisso ludit inani, 0. illis proliminary exercise, trial, essay. missis standum non est promissis manere, V. [pro +3 LY-], an overfiow, Die aliquid dignum promissis, H. Quo promissa proluvies, inundation: mira. Refcse, filth: foedissima ven- (Enni) cadant, i. e. the expectations which he raises, H. promissa da.to, fulfill, 0. promissa Non dare, tris, V.
cast out:
:

/
,

pro-mere5,
of merit
:

ui,

ere, to deserve, be desei'ving

i.

e.

to break, 0.

iuveues promissis onerat, L.


capillo esse promisso, Cs.

quaudo bene

proraeruit,

fiat,

T.

pr6missus,aJ/. [P. of promitto], hanging down,


merit,

pro-mereor, meritus,
:

erl, dep., to deserve,

long

coma, L.

earn^ be worthy : Ita velim me promerentem ames, paratiolevius punitus quam sit promeritus T. res ad bene de multis promerendum te numquam
:

negabo

(ea)

Promeritam, V.
i,

pr5-nieritum,

n. \P. n.
:

of promereor],

desert,

merit : vestrum in nos

deae, 0.

Prometheus
eu,

(trisyl.), ei (ei, V.), ace. ea, voc.

= UpofxrjSrevg
stole fire

(Forethinker), a son of lapetus,

who

from

heaven for meri, C, H., V., Pr.,

0., lu.

pr5minens, entis,ac?;. [/*. of promineo],joromAs snbst. n., a projection : in prominenti inent.

litoris,

Ta.

prominentia montium, Ta.

ere, to stand out, jut, be uT, prominent, overhang, project, extend : Phaselis prominet penitus in altum, L. coma Prominet in volneraorum coma gelido tus, hangs over the face, 0. prominet Algido, H, matres familiae pectore nudo Fig., to reach prorainentes, bending forward, Cs. out, extend, come forth: quae (iustitia) foras tota promineat in memoriam ac posteritatem, L.

pr5 - mine5,

misT (promisti for promisisti, T., Ct., promisse, Ct.), missus, ere, to let go, put forth, let hang down, let grow : capillum ac barbam, L. Fig., to set in view, assure beforehand, foretell, predict : mihi alqd de eventu rerum promittendum ut (di) primis minentur extis, bene promittant secundis. 7'o set in. view, promise, hold out, cause to expect, give hope of, assure: dicebam omnia te promissurum carmen, H. opem, 0. ea quae tibi promitto ac recipio tibi me promittere noli, i. e. do not expect jne, 0. domura lovi promissum, vowed: Laribus cristam galli,Iu. me ultorera, V. promitto, spondeo, Caesarem talem semper fore civem, etc. : se remedium adferre tantamque vim morbi levaturum esse promisit, Cu. de me tibi sic promitto atque confirmo, me, etc. si quid E II i p t. qui promittere de me Possum, H.

pro - mitto,

became responsible for 2h make aii engagement, prompossible damage. ad cenara mihi. Ph. ise to come: ad fratrem
infecti promiserit,

damni

i.

e.

promisee,

adv. [promiscus], in
:

common,

indis-

iudicium promisee stulaedificari, i. e. without tis ac sapientibus datum regard to private ownership of land, L.
criminately, indifferently
:

promiscue,

adv. [ promiscuus

],

in common.

prom5, pr5mpsi, promptus, ere [pro+emo], to take out, give out, bring forth, produce : iubeo promi utrosque (scyphos) signa ex aerario prompta, L. medicamenta de narthecio vina dolio, H. pugionem vagina, Ta. Sol, diem qui Promis et celas, H. laetique cavo se robore promunt, come forth,Y. F i g,, to bring forth, produce, bring for: : : :


promoneo

::

:: :

661

pronuntio

in promptu. Easy : quadrupedes In promptu loci, e quibus argumenta promunquae acta essent promendo, L. Digna geri in regere est, 0. scaenam, H. nunc illas promite vires, V. sentenpromulgatio, onis,/. [promulgo], a /?M6?ic anplura adversus nouncement, formal publication, promulgation : leodium, let loose, Ta. tiam, Ta. To bring to light, exalt: insignem at- ges sine ulla promulgatione latae. alqm, Ta. tenuat deus, Obscura promens, H, pr5mulgo, avi, atus, are, to bring forward pubere, to forewarn : de istius licly propose openly, publish, p^'omulgate : de salute pro-inone5, alcuius leges quae promulgatae f uerunt res mulTo warn further : te. scelere promoneri. tos dies promulgata hoc promulgare ausus est, (pr5nionturiuin), see promunturium. ut, etc., to propose to enact. pr5m5ta, Orum, n. [P. of pvomoyeo'\, preferapromulsis, idis, /. [pro+mulsum], an appe-

ward, express:
tur
: :

ble things.

tizer,

whet, first course (usu. of eggs or salt fish).


(

for pr5moverat, H., Ph.), motus, ere, to move forward, caicse to advance, pvsh onward, advance : saxa vectibus, Cs. assa in alterum angulum : castra ad Carthaginem, move onward, L. : basta sua sponte proraota, re-

pr5-moveo, movi (promorat

promunturium

pr5mon-

), I,

n. [

pro -f 2

MAN-], a projecting part of a mountain, spur, L. A mountain projecting into the sea, headland, promontory : in promunturio fanum est lunonis
oppida ) posita in extremis promunturiis, Cs. Minervae, 0.

moved, L.

7b F
0.

unum pedem

triclinio,

extend, enlarge: vires


i

move from,. Ph. inmensum in orbem,

bring to pass, effect, accomplish : Ni2h enlarge, increase, prohil, make no progress, T. mote: Doctvina vim promovet insitam, H. miles To bring to light, ad eum gradum promotus, Cu. reveal: arcana promorat loco (i. e. ex intimo corT'o put off, clefer, postpone : huic nuptias, de), H.
g., to
:

prSmus,
butler
:

I,

foris est

m. [pro-fEM-], a promus, H.
adj.,

cellared',

steimrd,

pr5-mutuus,
lent in

paid beforehand, advanced,

advance: insequentis anni vectigal promutuum, i. e. advanced for the next year, Cs.

prone,
ing
;

adv.

pronus

],

inclined, leaning, slant-

T.

opp. directe ad perpendiculum, Cs.

(pr5mpte),a(/v.with comp. [1 promptus], reac?^Easily : promptius quickly : dare operam, Ta. expediam, lu. Fig., openly, freely : dicam paulo promptius.
ly,

1.

pr5niptus,
set

adj. with comp.

and

sup. [P. of

promo],

forth, brought forward, disclosed, exposed, manifest : aliud clausum in pectore, aliud promptum in lingua habere, S. prompta et aperta nihil quod non istius cupiditati promptissimum At hand, prepared, ready, quick, prompt, esset. inclined, disposed : homo audacia, S. sagittae, promptissimus quisque interciderunt, ablest, 0. Ta. ad bella suscipienda animus, Cs. ad usum forensem promptior esse ad lacessendum certapromptior in spem, Ta. men, L. celeritas in in rebus gerendis, N. agendo utemini nobis etiam promptioribus pro patria, L. manu promppromptior lingua quam manu, S. nuUam tior, L. gentera promptiorem veniae dandae fuisse, L. Bold, enterprising: promptissimus quisque, Ta. EcLsy, practicable : defensio post eventura, Ta. moenia haudquaquam prompta opaditus, Ta. pugnanti, L. sed nee mihi dicere promptum. Nee facere est isti, 0. an promptum effectu aut certe non arduum sit, Ta.
: :

pro-nep5s, otis, m., a great-grandson, C, 0. pronoea, ae,y., = Trpovoia, providence. pronuba, ae,/. [pro-rNEB-], she who pyrepares the bride, bride' s woman : luno, V., 0.: Bellona manet te pronuba, i. e. discord shall preside over
the marriage,

V.

Tisiphone, 0.

pronuntiatiS, onis,/, [pronuntio], a piibllc declaration, publication, proclamation: qua pronuntiatione facta, Cs.
:

demnatus,

i.

e.

the decision

lege et pronuntiatione conof the court. I n r h e t.,

utterance, delivery,

manner.

In

logic,

an

utterance,

proposition.

pronuntiator, oris, m. [pronuntio], a narrator: rerum gestai'um.

relater,

pronuntiatum,
logic,

i, n. [P. n. of pronuntio], in a proposition, axiom.

pr5-nunti5,

avI, atus, are, to

make
:

publicly

known, publish, proclaim, announce

decretum leges: in vendundo earn rem, disclose: amplius de consili sententia palam de sella, sese eius noTo utter, render, pronounce, men recepturum.

decide

2.

(prSmptus,

us), only abl. u,

m. [promo -f

EM-], in the phrase, in promptu, public, open, visible, inanifest, before the eyes : ut (decorum) sit in promptu ingenium in promptu habere, shoio his ability, S. in promptu scrinia Brutus habet, 0. F i g., at hand, ready : ea dicam, quae mihi sunt
: :

sententiam, deliver judgment : graviore : sententia pronuntiata, Cs. iudex ita pronuntiavit, To proclaim, give word, announce, fix, decided. order : proelio in posterum diem pronuntiato, L. iusserunt pronuntiare, ut impedimenta relinquerent, Cs. ne quis ab loco discederet, Cs. pronunIn the senate, to tiatur, prima luce ituros, Cs.

lidi,

formxdate, announce, put to vote : Sententiam CaTo hold out, promise, proclaim, offer Cs.


prouurus

: : :

propello

: : :

662
[pro

L.

Plancium pronuntiasse, divisisse: praeraia millti, To proclaim, choose by acclamapecuniam.


:

+ PAC-],

set,

layer, slip, shoot:


:

propagines
Off-

To recite, rehearse, detion : eos praetores, L. claim, deliver, pronounce : versus multos uuo spiritu
:

nonue

efficiunt, ut, etc.

adulta vitium, H.

spring, descendarit, children, race, breed, stock, pi'ogeny, posterity : Alipedis de stirpe dei versuta pro-

memoriter multa,

To

tell,

announce,

relate,

pago, 0.

Romana, V.

clarorum virorum propa-

narrate, report, assert: mercatores quibus ex reiam gionibus veuiant, pronuntiare coguiit, Cs.
:

gines, posteHty, N.

pro-palam,
signis conlocatis

adv., openly, publicly, manifestly


:

capta castra, Cs.

haec dicere, L.
adj.,

pr5-nurus,

us,/., a grandson's wife, 0.

pro-patulus,
an open place:
court, L.
:

open in front, not covered,

pronus,

adj.

with comp.

[ PKO- ], turned for-

open, uncovered: in propatulo loco,

As

subst. n.,

ward, bent over, inclined, leaning, hanging, stooping, bending : pecora, quae natura proua finxit, S.

in propatulo aedium, in the open

pronus pendens in verbera, leaning forward to strike, V. pronus magister Volvitur in caput, V. carcere emicat, i. e. iri swift flight, 0. leporem
:

courts, L.

volgo in propatulis epulati sunt, in the pudicitiam in propatulo habere, offer publicly, S. statuas in propatulo domi abicit, N.
: :

prope,

adv. with comp. propius

pronum catulo sectare sagaci, frying swiftly, 0. proxime); also praep. with ace. In space, near, motus nigh : tarn prope Italiam videre iJex paulum modo prona, dein flexa, S. adulescentia corporis. As subst. n. : moutiura prona, slopes, voluptates prope intuens (opp. procul) prope est rivi, tumbling, H. cur- spclunca quaedam Cu, amnis, ricshing, V. bellum tam prope a Sicilia, rus, headlong, 0. Sinking, reaching doum: urbs so near to: prope a meis aedibus, close by: proin paludes, L. via, steep, 0. As subst. n. : nihil pius accedamus, T. paulo propius accedere ubi habent proni, no downward tendency. Of heavenly propius ventum est, S. With ace, near, near to,

for sup., see

hard by: prope oppidum, Cs. prope amneni, V. non modo prope me sed plane mecum habitare: nee propius urbem admovere castra propius hogenus ad perniciosissimum statum: anxitudo ad stem movit, L. hi propius mare Africum agitaTibodies, setting, sinking, declining : Orion, II. tan, 0. Of time, hurrying, fleet : menses, H. anni, H. Fig., incUiied, disposed, prone : rei p.


in

luctum
L.
:

obsequium, H. pronior in vitia sua, Easy, zuiihout difficulty: omnia virtuti suae prona esse, S. omnia victori:
:

bant, S.

deterioribus, Ta.

bus, Ta. facile et pronum est agere, lu. nius ad fidem est, is easier to believe, L.
:

id pro-

=: Trpooifitov, an introducprooemium, !, tion, 'preface, proem: citharoedi, prelude: legis prooemia rixae, beginnings, lu.
n.,

armenta tenere, V.: propius Tiberi quam ThermoIn time, near, at hand: partus instabat pylis, N. prope, T. Prope adest, quom alieno more vivendumst mihi, the time is at hand, T. nox prope diremit conloquium, i. e. the approach of night, L. With ace, near, in the phrase, prope diem (less
:
:

With

dat. (only comp.)

propius stabulis

correctly, propediem), at
shortly, presently :
:

an

early day, very soon,

pr5pagati5, onis,/. [1 propago], an extension, enlargement : finium imperi quae propagatio et soboles origo est rerum p., extension of relationship. An extension, prolongation : vitae: imperi, L. propagation: vitiura. Fig-, a perjpetuat ion, honoring : nominis.
:

propagator,

oris,
:

m. [1 propago], an
i.

extender,

one ivho lengthens a province.

provinciae,

e. ojf

command in

1. propag5, avi, atus, are [pro+PAC-], to set fotnoard, extend, enlarge, spread, increase: finis imperi eo bello terminos populi R. propagari, L. To generate, procreate, engender, propagate : stirpern in centesimum annum: gloria, radices agit, atque etiani propagatur, i. e. extends by natural growth. To prolong, continue, extend, preserve victu fero vitam haec posteritati propagantur, are tra7isferred to posterity: mens consulatus multa saecula propagarit rei p., has preserved for many centuries : vitam aucupio, prolong : consul! in annum imperium, L.

vero nuntio hoc prope diem sentiemus sperabat prope diem se habiturum, similes prope diem exitus sequerentur, etc., S. Fig-, in degree, nearly, almost, about: filiam L. amare, Prope iam ut pro uxore haberet, T. dolor prope maior quam ceterorura: prope fuueratus Arboris ictu, H. annos prope nonaginta natus cum hostes prope ad portas essent, L. prope moenibus succedere, almost to the walls, L. prope desertum oppidum, L. priuceps prope Stoicorum: his prope verbis : iam prope erat, ut ne consulura raaiestas coerceret iram, it had ahnost come to this, L. nee quicquam propius est factum, quam ut With ace, near to : prope ilium persequerentur. metum res f uerat, almost a panic, L. ea contentio cum prope seditionem veniret, L. ut propius periculum fuerint, qui vicerunt, L. In the phrase, prope modum (less correctly, propemodum), 7iearidem ly, almost, just about : quid enim sors est prope modum, quod micare adsentior.

(propediem),
pr5-pello,

see prope.

pull, pulsus, ere, to drive

forward,
:

2.

propago

or (of persons)

propago,

inis,/.

drive forth, drive away, drive out: hostis, Cs.

ho-


propemodum
stem a
: :

) : :

propior
:

: :

668

pecora pastum propulsa, L. castris, L. saxa in suin profunduin e scopulo corpora, 0. beuntes, hurl^ Cu. propulsa fragorem Silva dat, Fig., to drive on, actuate, move, broken idown, 0. impel: si paulo longius Caecilium pietas propulisalqm ad set ad inlecebras propulsa pecora, L. To dHve away, keep voluntariam mortem, Ta. off: periculum vitae a me, L. : frigus diramque

fameni, H.

(prope-modum), see prope. ensus, ere, to hang down, prepro-pendeo,

mam alio, to another subject, S. redire in patriam signa inferre, S. Sybarin amando Perdere, H. se quisque hostem ferire properabat, S. quem Adiungi generum properabat, V. properare, ut Gadis contenderet, Cs. vides toto properari litore? the running to and fro, Y. erat nihil, cur properato opus esset. 2o quicken, accelerate, prepare with haste: alia quae incepto usui forent, S. properato itinere, S. mortem, V. vellera propcrabantur, H. teneri properentur amores, Dum
: : : : :

vacat, be stmg briefy, 0.

ponderate
si

taiitum

putet, ut, etc.

g., to

propendere illam ( lancem weigh more, preponderate :

bona propendent.
:

To

he inclined, he disposed,

properus, adj. [ pro 2 PAR- ], quick, speedy, hastening : aurigae, V. Telamon, 0. potentiae adipiscendae, Ta. quoquo facinore clarescere, Ta.
:
:

be favorable: ( animi iudicium ) quo impellimus propendent inclinatione voluntatis in nos.

pr5-pexus,
hanging:
0.
:

P.,

in pectore barba,

combed forward, combed down, V. ad pectora barba,


:

adv. with comp. [ propensus ], willingly, readily, with inclination : propensius senatum facturum, L.

prepense,

crinis, Ta.

propiu5

pr5pensio,
propensity
:

onis,/. [pro

+ PAND-], inclination,

To hand

07ie^s health,

are, to drink to (pr5-, T.), avi, , pledge : propino hoc pulchro Critiae.

ad

summam

bonura adipiscendum.

over, yield up: Hunc comedendum ebibendum vobis propino, joass on, T.

et

pr5pensus,

adj. with comp. [P. of propendeo],

hanging down, preponderant : id fit propensius. Inclining towards, coming near, approaching : disputatio ad veritatis similitudinem propensior. Inclined, disposed, prone, ready, willing : animus ad probandum omnia propenso animo facturi, L. ad discendum vir petiit propensura favorem, 0. ad lenitatem propensior in alteram partem pro: :

[propinquus], nearness, propinquity : hostium, Cs. locorum: castra aptissima maris propinquitate, Cs. silvarum petunt propinquitates, Cs. Fig., relationship, a^nity, kindred: vinculis propinquitatis eoniunctus familiae et propinquitates, Ta.
atis, /.

propinquitas,

vicinity, proximity,

si

propinquitates

summo bono non


,
,

continentur.

pensior benignitas esse debebit in calamitosos.

properans, antis, P. of propero. adv. with comp. ( properanter ),


hastily, speedily, quickly
ficia
:

[ propero ], alqd accipere, Ta. bene:

are [propinquus], to draw near, come nigh, approach: vis inimica propinquat, V. scopulo, V.: ripae, V. 7o bring near, bring on, hasten, accelerate: rite Augurium, V.
:

propmqu5,

properantius, quam aes properantius ire, 0.

mutuum,

reddere, S.

properantia,
haste : perantia, Ta.

propero ], a hastening, ex tanta properantia, S. periculum ex proae, /.


[
:

propinquus, adj. with comp. [prope], near, nigh, neighboring : rus, T. loca, S. urbs nimium urbi montes, N. : itinera loca, L. Sol, H. exsilium paulo propinquius, 0. As subst. n., neighborhood, vicinity : ex propinquo cognoscit Hannonem
: :
:

properati5,
haste: mea.
ly

onis, /. [

propero

],

a hastening,

pro Tectum, yV'om being in the neighborhood, L. in propinquo esse, L. In time, near, at hand, not

far
],

off: reditus: stipendi


i.

spem propinquam
:

properat5, ad mortem properatus,


:

adv. [ properatus agitur, Ta.


adj.

quickly, speedi-

cere,

e.

of speedy payment, L.

Fig., kindred^
S.
:

fa-

related,

near :

ated, rapid, quick, speedy

[propero], hurried, accelergloria rerum, : mors, 0.


:

sanguinitate, V.
relative,

homo mulier tibi genere, As subst. m. and /., a

con-

relation,
:

0.

naves, Ta.
haste,

kinsman : societas propinquorum propinquus et amicus: te reddere caris propinquis, H. virgo huius propinqua, kinswoman.
:

adv. [ properus ], hastily, in quickly, speedily : Curre, T. : egredere, N. : se recepit, L. : naves onerare, S.

propere,

Cumas
swift

propior,
proximus)

ius, gen. oris, adj.

[cf.

prope].
:

portus propior, V.
triae sit f uga, 0.
:

comp. (for sup., see space, nearer, nigher: tumulus, L. Ut propior pa-

In

properipes,
of foot
:

dux,

edis, adj. [ Ct.

properus

+ pes],

haste, hasten, be quick, be in haste,

are [properus], to make go quickly : mihi properandum necessario est: haec properantes scripsimus, in haste : simulabat sese negoti gratia properare, S. ad praedam, ad gloriam, Cs. Ko-

proper5,

avT, atus,

propior montem suos conlocat, Plur. n. as subst. : propiora tenens, i. q. pressS. In time, nearer': Septimus octavo ing nea7'er,Y. propior iam fugerit annus, Ex quo, etc., nearly Maturo f uneri, on the verge of H. eight, H. Plur. n. as subst.^ Later, more recent : epistula. more recent events : ut ad haec propiora veniam.


propitio


: :


proprius

664

Tig., closer, more nearly related: quibus propior which is pj'oposed, a plan, intention, design, resoluQuinctio nemo est: gradu sanguinis, 0. More tion, purpose: quidnam propositi haberet, Cs. nearly resembling, more like: sceleri quam reli- adsequi, to attain : propositum tenere, L. perapropius vero est, more probable, gere, N. tenax propositi, H. An aim, main gioni: tauro, V. scribere Ser- point, principal subject, tJieme : ut declinet a proL. lingua Britannicae propior, Ta. propius est fidem, is more posito egredi a proposito ornandi causa ad raoni piopiora, H. quod tamen vitium propius virtutem propositum revertamur a proposito aversus, L. credible, L. Nearer, more nearly related, of more con- Mutandum tibi propositum est et vitae genus, erat, S. In logic, the first premise, C. cern, of greater import, closer, more intimate: pro- plan of life. Ph. pior societas eorum, qui eiusdem civitatis sua sibi In r h e t., a general principle. propiora pericula esse, quam mea damnum propropositus, adj. [P. of propono], exposed, Inclined, attacJied pius medullis, H. cura, 0. open: omnibus telis fortunae vita tabernis aperOderat Aenean propior Saturnia Turno, 0. tis proposita omnia in medio vidit, L. oppida ad mulier omnibus, accessible. At atus, are [propitius], to appease, praedam, Cs. propiti5, hand, impending: vitae periculum. propitiata luno, Ta. propitiate : lovem, Cu.
: :

propitius, adj. [jpvo^e\, favorable, well-disposed, gracious, kind, propitious : dii mihi: parentes, T. uti volens propitius suam sospitet progeniem, L.

pr5-praetor, oris, m., an ex-praetor, made governor of a province without military command, propraetor : a propraetoribus administrari.
propria, adv. [proprius], personally,
severally,

propius, adv. ; comp. of prope. propola, ae, m., Trpo-n-wXrie, a forestaller,

re-

as one's own, properly, in po'son: parte (campi)


frui:

tailer,

huckster

vinura a propola.

cuius

pro-p5no, posui, positus, ere, to put forth, set forth, lay out, place before, expose to view, display : vexillum, Cs. ediscendos famantis, caput, 0. Fig., to set stos populo: in publico epistulara. before the mind, propose, imagine, conceive : tibi duos reges ad imitandum mihi exemplar : earn (vitam) ante oculos vestros condicio supplici in bello tiraiditati militis proposita vim fortunae 2'o point out, declare, represent, report, animo, L.
: :

quod tu amandus es, id est proprie tuum: causam neque senatus publice neque ullus
:

quia ipsi proprie advercollega secunda, i. e. wlien alone, L. Difficile est proprie communia dicere, to individualize general themes, H. Propei'ly, accurately, appropriately : magis proprie nihil possum dicere: quod proprie vereque dicitur. Peculiarly, especially : rei militaris periti, L.
sa pugna evenerat,
:

ordo proprie susceperat

cum

say, relate, set forth, publish

rem gestam,
: :

Cs.

dicturus sit quaestionem, put, N. viros notissimos, adduce : de Galliae moribus, Cs, quod antea tacuerat, esse nonnullos, quorum, etc., Cs. To offer, propose : fidem venalem, expose for sale : nuUo praemio proposito pugnae honorem, V.

quid

[propius], a property, penature, quality : singularum rerum singulae proprietates definitio genere declaratur, et proprietate quadam : frugura proprietates, peculiar kinds, L.
atis, /.

proprietas,

culiarity, peculiar

proprius,
special,

adj.,

not

common with

otiietv,

own,

several,

individual, peculiar, particular,

tenesmos, cui remedia proponebantur, were prescribed, N. To threaten, denounce : cui cum mors proponeretur iniuriae propositae a Catone mortem sibi ante oculos, L. To purpose, resolve, intend, design, determine : iter a proposito (itinere) diversum, Cs. cum id mihi propositum initio non fuisset, 1 had not intended it : mihi nihil erat propositum ad scribendum, I had no special occasion to write : ordo propositus dignitati, designed for men of worth : neque propositum nobis est hoc loco (laudare), etc., lam resolved : cum mihi propropositum posuissera, ut aniraos commoverem est, ut, etc., the design is. In logic, to premise,
:

state

a premise,

assimie.

pro-porti5,

onis,/., analogy.

propositi, 5nis,/. [propone], a presentation,


.representation, conception

dpal

subject, theme, C.

In

pinnvitae: animi. logic, the fundamental


n. of

assumption.

propositum,

l,

n.

[P.

propono], that

proper: tria praedia Capitoni propria traduntur, as his private property : familia, L. proprio Marte, by his own bi'avoy, 0. contumelia, i. e.personal insult, L. omnia, quae nostra erant propria, all that belonged peculiarly to us: sua quadam propria, non communi oratorum facultate calamitas propria sua, Cs. id est cuiusque propriura, quo quisque f ruitur, each man's own. As subst. n. : Amittit merito proprium qui alienum appetit, his 07vn another's, Ph. Personal, individual, peculiar, own: propria ut Phaedria poteretur, ]iat}e her for his own, T. agitur in criminibus Cluenti proprium periculum libri, H. Da propriam domum, V. tempus agendi fuit mihi magis proprium quam ceteris. Peculiar, characte^'istic : hoc proprium virtutis existimant, Cs. oratoris reliquae partes quales propriae sunt hominis libertas propria Romani generis. Appropriate, exact, proper, strict: qui proprio nomine perduellis esset, is hostis vocaretur- vocabnla rerum. Last-yr" ing, constant, endurim voluptates
: : :
:

*'


propter
eorum (deorum),
:

: :

: : :

665

prorsns

quod ut illi proprium sit atT. que perpetuum parva munera diutina, locupletia non propria esse consueverunt, N. dona, V. cf. tamquam Sit proprium quidquam, quod Permutet
:

dominos,

etc.,

H.

defence, repel an assault, resist : uno tempore propugnare et munire, Cs. pro suo partu multos e muris propugnantes hasta transfixit, Cu. munimenta, defend, Ta. F i g., to contend, argue in defence,be a champion: pro illorum fama: pro sa: :

1. propter, adv. [prope], near^ hard by, at hand: ibi angiportum propter est, T. cum duo reges propter adsiiit duo filii propter cubantes
: :

lute.

pr5pulsati5, onis,/. [propulso], a driving


back, warding off: periculi,

cornix volans, Ph.


2.

propuls5,
back, ivard
repel

atus, are,freg. [propello], to

dHve
avert,

propter,

hard

jt^ra^. with ace. [1 propter], near, by, next to, close to : hie propter liunc adsiste,

off",

repel, repulse

inimicorum impetus.
:

Fig.,
:

ibi, S.

hostem, Cs.
off,

to

ward
:

qui propter ce sedit: insulae propter Siciliara. F i g., on accomit of, by reason of, for the sake of, throvffh, in view of from, for, because of: is non tam propter Verrem laborat, quam quod, etc. propter socios di numquam propter me de caelo descendent, L. parere legibus propter metura propter frigora frumenta raatura non erant, Cs. propter loci naturam, S. cubilia propter PugnaThrough, by meanx of, on account of: bant, H. propter tuani Matrem habere banc uxorem, T. propter quos vivit, to whom he owes life: queni propter urbs incensa non est Quam propter per-

T.

out of a se bellum ab urbe, L.


:

speres, propulsabo facile, will put the question, T. iniurias, Cs. suspicionem

quod tu

n., r= irpoTrvXaia, a gateway, entrance; esp., the Propylaea to the Parthenon,


,

pr5pulsus, P. propylaea,

of propello.

pr5 quaest5re,
pr5ra,
boio,

see pro

and quaestor.
:

ae, /!,

= irpi^pa, the forepart of a ship,


: :

ferre labores, V.

propter-ea,
thMt account
:
:

adv., therefore,

for

that cause,

on

pr5-ripio, pui, reptus, ere, to drag forth : hoproripi iubet: nudos pedes, i. e. spring propudium, i, n. [pro +4 PV-], a shameful forth, 0. se ex curia repente proripuit, rushed act (old); hence, of a person, a scandal, a vile out : se ex curia domum, S. se porta foras, Cs. wretch : illud Antonius. se undique in publicum, ricsh into the street, L. propugnaculum, i, n. [propugno], a bulwark, quo deinde ruis? quo proripis? (sc. te) V. Fig., tower, rampart, fortress, defence: ut propugnaculo to drive out, hurry forth, impel: ne virilis Cultus ceteris (navis) esset pontis et propugnacula iun- in caedera et Lycias proriperet catei'vas ? H. proripiet ? break out openly. Siciliae, i. e. the fleet : navium, i. e. ships quae libido non se gunt, V. furnished with towers, H. oppositum barbaris, pr5rogati5, onis,/. [prorogo], a prolongation, moenium, Ta. F i g., a bulwark, protection, extension : imperi, of one^s command, L. N. diei, defence: lex Aelia et Fufia propugnacula tran- postponement. tyrannidis propugnacula, N. quillitatis firmissipr5-rog5, avT, atus, are, to prolong, continue, mo propugnaculo uti, quod, etc., as his strongest extend, protract : quinquenni imperium Caesari
:

proptereaque nunc misera est, T. haec propterea de me dixi, ut, etc. id propterea hunc sequor, T, Es p., in the phrase, propterea quod, because: fortissimi sunt Belgae, propterea quod absunt, etc., Cs. ut adsint, propres est,

Ea

prow : prorae admodum erectae, Cs. terris advertere proram, V. prorae tutela Melanthus, i. e. the lookout, 0. prorae litore inlisae, L. Prov. mihi prora et puppis, ut Graecorum proverbium est, fuit, etc., i. e. jny intention from first to last. ship: aeratae steterant ad litora prorae, v., 0.
:

pr5-rep5,
out
:

repsi,

ere, to

(formica)

non usquam

creep forth, crawl prorepit, H.

terea

quod

officiura

sequuntur.

minem

plea, L.

[propugno], a defence, vindication : dignitatis tuae suscepi propugnationem pro ornamentis tuis.
onis, /.
:

pr5pugnati5,

imperium in insequentem annum, Alterum in lustrum, meliusque semper ProTo put off, defer: dies ad solroget aevum, H. vendum.
provinciara
: :

L.

oris, m. [ propugno ], one who in defence, a defender, soldier': a propugnatoribus relictus locus, Cs.^ E s p., in a ship, a manne, soldier: remigum propugnatorumque numerus, Cs. classis inops propter dimissionem propugnatorum, Fig., a defender, maintainer, champion : patrimoni sui senatus.
figlits

pr5pugnator,

pr5rsuni, adv. [^vo+yovsuxn], forwards : currursum prorsum, to and fro, T. Fig., absolutely, at all: prorsum nihil intellego, T.
sari

pr5rsus, adv. [ pro + versus ], /o?'?prc?, right onward: prorsus ibat res hue prorsus se inrueFig., by all means, cerre, r^^sh right in on us, T.

tainly, utterly, absolutely, entirely

taeere, T.

nullo

pr5-pugn5, avl, atus, are, to go forth to fight, modo prorsus adsentior, by no means: verbum sally, make sorties: ex silvis rari, Cs. To fight in prorsus nullum intellego, not a single word:

prorumpo

prospecto

: : : : : ;

666

vehementer
precisely^ S.

set ea prorsus

In

short, injine, in

opportuna Catilinae, a word, in fact :


;

citus

modo, modo tardus incessus voltuque vaecordia inerat, S.

prorsus in facie

the victim to be offered, to cut off, cut away : hostiae exta, L. P. pass., plur. n. as subst.: iuposuit prosecta aris, i. e. the entrails, 0.

prSsecutua (-quutus),
break forth,

P. of prosequor.

pr5-rump5,
:

rupl, ruptus, ere, to

break out, r^csh forth, make an attack : in hostis, V. vis morbus in imum intestinum prorupit, N. (Aetna) prorumpit ad aethera nubem, breaks out Pass. : It mare proruptum, bursts forth, in, V. Fig., to break out, burst foj-th: ilia pestis V. prorumpet: in scelera, Ta. ad minas, Ta.

pr5-semin5,

ostreas. Fig., to continue, propagate : proseminatae sunt familiae.

atus, are, to sow, scatter, plant:

pro-sequor, cutus

(quutus),

i,

dep., to folloiv,

pro-ruo,
onset, sally
:

in

rush forth, make an qua (dextrum cornu) proruebat, Cs. hostem, Cu. To cast down, tear doivn, ptdl
rui, rutus, ere, to

accompany, attend, follow after, escoi't: eum milites electi sunt prosecuti, Cs. unum ilium, N. exsequias illius funeris, attend: lacrimis ad fores, Aeneas Prosequitur lacrimans longe, V. Of 0. things, to follow, picrsue, accompany, attend : Prosequitur surgens a puppi ventus euntes, V. na:
:

ves mittere quae se prosequerentur, L. Cattos saltus Hercynius prosequitur simul atque deponit, i. e. extends to the limits of their territory, Ta. (amici) mortui vivunt; tantus eos honos prosequitur amicorum oculis abeuntem prosequor down : motu terrae oppidum proruit, Ta. udis, i. e. look after, 0. To chase, follow up, pursue, follow: neque longius prosequi potuerunt, Cs. pr5ruptus, P. of prorumpo. novissimos multa millia passuum, Cs. speculatoprorutus, P. of proruo. res, qui prosequerentur agmeu, missi, L. Of pr5sapia, ae, /., a stock, race, family : homo speech, to follow up, attack, assail, abuse: homiveteris prosapiae, S. eorum, ut utamur veteri nem verbis vehementioribus contumeliosis vociverbo, prosapiam. bus, Cs. Fig., to wait tipon, attend, honor, disproscaenium ( proscen- ), I, n., TrpoaKj]- tinguish : alquem honorificis verbis gratissimis viov, the front part of the stage, prosceniu'tn : thea- animis nomen adulescentis laudibus viriim, L. trum et proscaenium, L. Plur., a stage, theatre, Y. tuam profectionem amore: cum donis legatos, ere, to plough, break up: L. In discourse, to pursue, continue, follow up, pro-scind5, terram iuvencis, V. f erro campum, 0. F i g., to go on: illius mortis opportunitatem benevolentia pascua versu, desci'ibe satirize, revile, defame : summotum (me) patria, 0. prosequitur pavitans, V.
:

down, throw dow7i, overthroiu, overturn, demolish, prostrate : ea parte (munitionis), quam proruerat, vallo proruto, L. columnam, H. Albam a Cs. fundamentis, raze to the ground, L. foras simul omnes proruont se, rush out, T. To fall, tumble
:
: :


,
:

make public by writing, publish, proclaim, announce: in eum diem Kalendas Martias non proscripta neque
pr5-scribo,
scrlpsi, scrlptus, ere, to
:

at length,

V.
H.), ae,/.,

Pr5serpina (Pros-,
:

= Yitpat^bvi],
^ place for

edicta To post
die
alterius

proscribit se auctionem esse facturum, up, offer for sale, proclaim, adve7'tise:

Proserpine, wife of Pluto, and queen of the Lower World, C, v., H., 0. Imperiosa, i. e. death, H.
ae, /., prayer, oratory, lu.

ire [pro + salio], to leap forprosili5, ui, ward, spring forth, spring up : quidnam hie properans prosilit, T. temere ex tabernaculo, L. de capitis paterni Vertice (Minerva), 0. e conlaw : cum proscriberentur homines, qui, etc. quovivio, Cu. Of things, to spring forth, burst forth, rum victoria Sullae parentes proscripti, S. start out: (sanguis) prosilit, 0. prosilit scintilla, proscripti5, onis,/. [pro SCALP-], a public 0. rivus e lapide, Ct. Fig., to break forth: vaga notice of sale, advertisement : bonorum praedio- prosiliet f renis natura remotis, H. To rush, rum. Proscription, outlawry, confiscation: pro- hasten, undertake eagerly : in contionem, L. ad scriptionis miserrimum nomen de capite civis et arma dicenda, H. de booiis proscriptionem ferre. pro-socer, eri, m., a wife's grandfather, 0.
,

bona: insulam. To punish with confiscation, ivflict forfeiture of property upon, deprive of property: ut (tribunus) proscribere possit quos

proseucha,

= -Trpocnvx^h

velit: vicinos, confiscate the lands of, To outlaw, ban, proscribe, proclaim beyond the protection of
:

proscripturio,
to

ire, desider.

[proscribo],

desire to proscribe.

pr5scriptus, i, m. [P. of proscribo], an outlaw, proscribed person, one under the ban : lex, quae proscriptum iuvari vetat: in proscriptorum nu-

mero

esse, S.
cul, ctus, are, in religion,

pro-seco,

of parts of

pr5specto, avi, atus, are, freq. [prospicio], to look forth, look out, look at, view, behold, see afar Camoff, gaze tipon : ex tectis fenestrisque, L. pani moenia urbis prospectantes repleverant, L. mare proelium, S. e puppi pontum, 0. Of places, to command, look towards, lie towards : villa, quae monte summo posita Prospectat Siculum,
:


prospectus
Ph.
:

: : :

protendo
:

: :

667

hos (campos) terra prospcctat, Cu. : vastum locus late prospectans, Ta. turribus aequor, Tb. F i g., to look for expect^ ho'pe, look out for, await exsilium diem de die prospectans, ecquod auxite quoque fata Prospectant lium appareret, L.
: ^
: :

prospicite atque conprospicite, ut videanlonge in posterum tur, etc. statuebat prospiciendum, ne, etc., Cs. ego iam prospiciam mihi, T. consulite vobis, proulcisci, take precautions, T.

sulite

spicite patriae.

To foresee:
:

alias

animo procellas
:

paria, await,

V.
look-

1.
2.

prospectus, P. of prospicio. prospectus, iis, m, [pro + SPEC-], a


:

saepibus prospecprospectum ager arbustis tus impediretur, Cs. pulcberrimo prospectu consitis prohibebat, S. porticus adempto propinquo congredientium inSight, view, faculty of sight: ter se conspectu, L. praeclarus Proesse in prospectu, in night, Cs.
out, distant view, proapect
:
: : :

cum

posterum ex imbri soles, Y. animo prospicere, quibus de rebus auditurus sis. To look out for, provide, procure : sedem senectuti, L. Nisi si prospectum interea aliquid est, desertae vivimus, T. ad ferramenta prospicieuda.
in

multum

pr5-stern5,
spread
throw, prostrate

stravl, stratus, ere, to strew before,

spectum eripiens
spectu metier, 0.

oculis,

Y.

late

Aequora pro-

ground, overarbor prostravit multam pondere silvam, 0. se ad pedes meos prostraverant se omnes humi, L. Fig., to throw to the ground, overthrow, subvert, ruin, destroy:
out, cast doicn, throvi to the
:

ceteros, T.
:

pro-speculor,

atus, ari, to look out, explore: e rauris


,

hostem
virtus
:

omnia cupiditate
ui, titus,

adflicta et prostrata

Siccium prospeculatum ad locum castris capien-

sic te ipse prosternes, ut, etc., abase.

dum
to

mittunt, L.

adventum imperatoris,

pr5stituo,

ere [pro+statuo], to set

watch for, L.

pr5spere, adv. [prosperus], according to hope, as desired, favorably, luckily, fortunately, prosperously : quicquid gestura est evenire haec minus
: :

forth in public, expose to dishonor, prostiticte, offer for sale : faciem iucro suam, 0. se, Ct. Ingrato
: :

vocem

foro, 0.

prospere procedebant, N.

are, to be on sale, be exposedfor pr5-sto, still, sale: liber prostat, H. cuius vox prostitit. To
, :

pr5speritas,
miccess,
:

atis,/, ['pros'peYus], good-fortune,


:

prosperity : vitae valetudinis, vigorous improborum prosperitates. health, X.

prostitute oneself, lu. Fig.: illud amicitiae numen Prostat, i. e. is venal, 0.


offe)'

one's

person for

sale,

prostratus, P. of prosterno.

pro-subigo, ere, to dig up, cast up: prospers, avl, atus, are [prosperus], to render fortunate, make happy, prosper : populo K. vim pede terram, Y. patrum decreta, H. victoriamque, L. pro -sum, profui, prodesse {inf.fut. profore, prosperus, adj. with comp. [pro + spes], ac- H.), to be useful, be of use, do good, benefit, profit, cording to hope, as desired, favorable, fortunate, serve: prodesse aequomst, T. quorum altera proaliena ac nihil profutura petunt, S. magis res avi tui hominum ge- sunt prrosperous : f ortuna fugiam quae neri prosperus fnlgor, propitious : si cetera pro- Menenianum profuit iudicium, L.
,

spera evenissent, L. prosperos exitus consequi mox cecinit religio, i. e. favorable auspices, Y. laudes prosperiore lyra, 0. prosperius fatum, 0. verba, of good omen, 0. noctilucam, Prosperam
: : :

profore credam, H.

Xos animo,
Enn. ap. C.
:

0.

Qui ipse

tu tantum corpore prodes, sibi prodesse non quit,


:

frugum,

beneficial to fruits,

H.

pr5spicientia,
pr5spicio,

forethought, precaiition

ae, /. [ prospicio ], foresight, : vigilia et prospicientia.

nihil tibi litterae meae proderunt quantum profuit ad concordiam civitatis, L. quid prodest fundum habere ? quid mihi fingere prodest ? 0. nee quicquam tibi prodest tentasse,
:
:

etc.,

H.

prosit (Flacco), quod, etc.

[SPEC-], to look forward, look into the distance, have a view, look out, look, see : parum prospiciunt oculi, do not see well, ex superioribus locis in urbem, Cs. multum, T. have an extensive prospect : per urabram, V. Of places domus prospicit agros, overlooks, H. f reta To see afar, discerix, deprospiciens Tmolus, 0.
exi, ectus, ere
: :

scry, espy,

make
:

o^it,

observe:

domum suam
:

cam-

pr5-teg5, texl, tectus, ere, to cover before, hide in front, covei- over, cover, protect, shelter : tabernacula protecta hedera, Cs. aedes, furnish with a projecting roof: hunc scutis protegunt hostes, scutis prctecti corpora longis, Y. protect, Cs. Fig., to cover, protegendi corporis memor, L. mansit ad proshield, defend, protect : me civem tegendum regem, L.: causam, lu.
: :

pos longe, Y. ex speculis hostium classem, L. ex edito monte cuncta, Cu. cum litora fervere
late Prospiceres,

forth, drive

pr5-telo, away :
,

Y.

watch: ab ianua,
hand,

To look out, watch, be on the X.: Pavorem simulans (feles) reach

pro-tend5,
,
:

are

[pro+telum],

to drive

te dictis, T.

tus, ere, to stretch forth, stretchy

prospicit toto die, Ph.

Fig.,

to look to before-

see to, exercise foresight, look


,

care of provide

for : Malo

out for, take nos prospicere quam

Y. bracchia In mare, protenta tela, 0. In zeugma oculos dextramque precantem, i. e. lifting eyes and hands in supplication, Y.
out, extend : hastas,

0.

ire in

protenua

: : :

providens
reveal, expose, betray:

: : :

tread lender foot, trample doioi, wear atoay^ o'iish, bruise : equitatus aversos ( milites ) proterere ineipit, Cs. agraina viride protritum et eorniptum, L. curru, V, To
,

pr5-tenus, see protinus. tiltus, ere, pro-ter5,

to

noris, L.

auctorem se nefandi faciper indicium protractum est facinus,

L.

indicio latitantes versus, 0.

protritus, F. of protero.

pr5-trudo,
out:

trample, overthroio, maltreat, cricsh, destroy: Marte Poenos, H. iste semper illi ipsi domi proterendus: quid inanera proteiis umbram ? (i. e. me), 0. : ver proterifc aestas, i. e. supplants, H.
:

si, sus, ere, to thrust forward, push cylindrum: capite est protrusus foras, Ph. Fig., to put off, defer: comitia in lanuarium

mensem. pro -turbo,


away,
batis, Cs.
:

avi,

atus, are, to drive on, drive

pro-terreo,
:

ul, itus, ere, to

frighten
:

off,

scare

away, drive aivay, affright, terrify: filium liinc, Aulesten Adverse equo, V. patria proterriT.
tus
:

V.

his facile pulsis ac proturhostis telis, L. hostis hinc coinminus, silvas, prostrate, 0. : militum couviciis pro:

repel, repulse:

proterritis hostibus, Cs.

turbatus, assailed, Ta.

(pr5-, T.), adv. with comp. [protervus], recklessly, boldly, wantonly, impudently: iraconsectans proterve bene de re p. cundus, T. meritor quicquid facias protervius aequo, 0.
: :

proterve

pro-ut, C07IJ., according as, in proportion, accordingly, proportionately as, just as, as : tuas litteras, prout res postulat, exspecto: id, prout
cuiusque ingenium erat, interpretabantur, L.

pr5-veh5, vexi, vectus, ere, to can'y forward, impudence : tua, T. de proter- move along, convey (old in act,). Pass., to advance, Glycerae grata, H. vitate oratio move forward, go on, ride, drive: leni Africo proprotervus, adj. [pro + 1 TER'], p7'essing for- vectus, Cs. provehimur portu, V. paulum ab suis ward, violent, vehement : venti, H. Stella canis, equo provectus, L. a terra provectae naves, sailed oppressive, 0. F g., forward, bold, pert, xoanton, out, Cs. Fig., to carry on, carry forward, lead dictum aut factum shameless, impudent : homo on: hue me provexit oratio: haec spes provexit, vidua iuvenes, H. oculi, 0. Musa, 0. Epulantium comiut, etc., led them on so far, L. JPass., tas provexit omnis ad largius vinum, Cu. Pr5teus ( disyl. ), ei, ace. ea, voc. eu, m., to be led on, advance, proceed, go onward, make YlpioTEvQ, a sea-god of changeable form, V., H., 0. progress: si qui longius in amicitia provecti esProtei columnae, i. e. the boundary of Egypt, V. Quo teneara voltus rautantem Protea modo ? i. e. sent: provectus est intemperantia linguae in How bind one so fickle! H. Effugiet haec vincula maledicta, was betrayed, L. quid ultra Provehor? why say more ? Y. iam aetate provectus, advanced Proteus, i. e. the amning rogue, H. prdtinam (-tenam), adv. [old for protinus], in life. To advance, exalt, elevate, raise: eequo te tua virtus provexisset ? ad summos honores alios, forthwith, immediately : hinc me conicere, T, L. Vim temperatam di provehunt In mains, H. pr5tinus or pro-tenus. adv., right onward, Agrippinae gratia provectus, Ta. forward, farther on, omvard: pergere: vox, qua pro-veni5, veni, ventus, ire, to come forth, approtinus orane Contremuit nemus, i. e. far and wide, y. Right on, continuously, directly, ivifhout pear, arise, be produced: proveniebant oratores uovi, Naev. ap. C. provenere ibi scriptorum magpause, xminterrxiptedly : Laodiceam protinus ire: na ingenia, S. Lana, 0. provenere dominationes, protinus eodem cursu in oppidum contendere, Cs. Ta. To grow up, grow, thrive, flourish, prosper consules, parta victoria, protinus inde ducunt,
pj't7iess,

protervitas,
:

atis,

/. [protervus], wantonness,
:

sauciness,

L.

sic vives protinus ut, etc.,

i.

e.

you

will keep

on

living so, thotcgh, etc., H.

ad
:

alias augustias

protinus pergere, successively, L. Mos erat, protinus urbes coluere, continuously, V. Of space, 'Continuously, in connection, uninterruptedly, next trans Leggios Gothones regnantur protinus deinde ab Oceano Rugii, Ta. cum protinus utraque tellus Una foret, Y. Forthwith, immediately, at once, on the spot: oratio protinus conficiens auditorem benevolura Carthaginem ituri, L. tu protinus unde Divitias ruam, die, augur, H.

.
.

frumentum angustius provenerat, Cs. tantum f rumcnti provenerat, ut, etc., L. Carmina proveniunt animo deducta sereno, succeed, 0. si cuncta quern
:
:

etc.,

provenissent, Ta.

pr5 ventus, us, m. [pro+BA-], a coming forth, growth, produce, yield : Pi'oventu oneret sulcos, V. F i g., an issue, resrdt : in bello omnIs secundos harvest, forturerum proventus expectare, Cs. nate issue, happy result, success: superioris temporis, Cs. : secundarum rerum, L.

pro-traho,
drag
out,

triixl,

tractus, ere, to draio forth,

ing, saio,

bring forward, produce : hinc in convipedibusque informe cadaver (Caci) Protrahitur, V. nudi in medium protrahebantur, L. To bring to light, discover, disclose,

vium Cominium

I, n. [pro+verbum], an old saymaxim, adage, prove^'b : tritum sermone volgatum, L. quod est Graecis hominibus in proverbio: proverbi locum obtinere: acta agimus, quod vetamur veteri proverbio.

prSverbium,
:

pr5videns,

entis, adj.

with comp. and sup. [P.


providenter

: :


provolvo

:
:

669

of pvovideo'], foreseeing, provident, prudent : homo id est ad reliquas res providentius, in other respects more prudent : providentissimus quisque, Ta.

emed by a magistrate from Rome, province : Sicilia prima omnium provincia est appellata provincia Syria in provinciam cum imperio proficisci.
: :

providenter,

foresight, providently, carefully providentissiiuc constituere.

adv. with sup. [providens], with alqd : exornat, S.


:

pr5videntia, ac, /. [ providens foreknowledge: providentia est, per

],

foresigU^
futu-

quam

rum

aliquid videtur.
:

Foresiglit, forethought, pre:

caution, providence

alterum ex provideoriim decliaandi, Ta. dentia tiraorem adferre solet, S.


:

pr5 - vide5,

vidl, vlsus, ere, to see

in advance,

provincialis, e, adj. [provincia], of a province, provincial: negotia administratio: scientia, <A administration of a province : edictum, relating to a proviyice : molestia, in administering a province ahsi'inenila, forbearance in governiiig a province: parsimonia, Ta. aditus ad me rainime provinciales, not as with other provincial governors : helium, in the jjrovince, Ta. Plur. m. as sid>sl., the peojjle of a province, provincials.
:

dviceni, descry: ubi, quid petatur, procul providere

quod non Providisset Excusare nequeat, L. Fig., to see beforehand, foresee : quid euro, H. plus animo providere existimaeventurum sit To act with foresigJd, take batur, quod, etc., Cs. jyrecautions, see to it, he careful: actum de te est, nisi providisses, tibi ipsi pereundum nisi provides a dis vitae hominum provideri: fuisset: saluti de re f ruraentaria, est de Brundisio providendum Cs. ut quum rectissime agatur providebo ne none qua civitas suis finicere possent ego providi bus recipiat, a me provisum est, Cs. Provisumst, To see to, look after, care for, prone abeat, T. vide, prepare, make ready: raultura in posterum rem fruraentariam, Cs. providerunt, quod, etc. providentia haec potissiraura providet, ut, etc.

provisi5, onis, /. [pro + VID-], a foreseeing, foreknowing: animi. Foresight, providence : longa animi: posteri Xevn\)Ov\s, precaution for. Provinon against, fjrevention: horum incomraodorum est una provisio, ut, etc.

1.

pr5vis5, adv.
:

deliberately

[1 provisus], uilh forethought, temere, proviso, Ta.

2.
to it
:

pro-vis5,

ere, to

go forth

to sec, see

proviso, quid agat Pamphilus, T.


oris, m. [pvo+YlY)-'], a foreseer, prodominationum, Ta. utilium tardus, H.
:

pr5visor,
vider
1.
:

prSvisus, P. of provideo.

sing.,

omnia,

Verbaque provisam rem non invita To prevent, guard against, avert, sequentur, H. avoid, obviate : neque omninofacere aut providere quae consilio provideri quicquam poterant, S.
S.
:

A caring for beforehand, Ta.


pro-viv5,
a

2. (prSvisus, us), ?n. [pro VID-]. Only abl. a looking forward, dista7it view : ne oculi provisu iuvabant, Ta. foreseeing : periculi, Ta.

vixi, ere, to live on, Ta.

pr5vocati5,
provocatione
:

onis,/. [provoco],a citation before


:

poterunt, cavebuntur.

highe-r tribunal,
:

providus, adj. \^Tpvo-{-YlT)-\ foreseeing, pre- lum est, L. futuri opinio, L.: scient: mens rerum futurarum provocator, 6ris,r/i. [provoco], a kiml of gladCaring for, provident : natura veri augur, 0. utilitatum omnium: provida cura ducis, 0. Cau^ iator. pr5-voc5, avi, atus, are, to call forth, call out, iious, circumspect, provident, prudent : homines parum cauti providique: animal: Qui providus summo7i: Pamphilam cantatum, T. ad se Simonidem, Ph. roseo ore diem, 0. To call out, chalurbis inspexit, H. provincia, ae,/., an office, duty, pursuit, charge, lenge, invite : (Aiacem) ad pugnam provocatus

appeal: ad populum poena sine de provocatione certatum ad popuprovocationes omnium rerum.

business, province : dura, T.

sibi provinciam depoposcit, ut me trucidaret. public office, appointment, charge, commission, admiiiistration, employment, command : urbana cuiclassis provincia evenerat, L. Aquilio Hernici provincia evenit, i. e. were assigned, L.: ut alteri consulum Italia bellumque cum Hannibale provincia esset, sphere of action^ L. quasi provincias atomis dare, methods

A
:

haec spolia ex hoste caeso porto, L. in provocantem hostem pugnare, L. To go before a higloer tribunal, appeal, make an appeal : de maiestate ad populum ab omni iudicio poenaque provocari li-

g., to excite, stimulate, exasperate, stir up, rouse: maledictis me beneficio provocati sermonibus, Cs. munificentia nostra plebem, L. helium, Ta.

cere.

of

outside

are, to fly forth, hurry forth, pr5-vol5, avI, Esp., the government of a territory of Italy by one who had served as magistrate rush out : subito omnibus copiis, Cs. ad priraoin Rome, pyrovincial government, territorial admin- res, L. istration, command in tJie name of the Roman pjeopr5-volv5, volvl, volutus, ere, to roll forward, ple: in quibus ( locis ) provinciam administras roll along, roll over, overturn: hunc in mediam numerura annorum provinciis prorogavit provin- viam, T. hunc iuga subter Provolvere rotae, V. ciaerudis: provinciam deposuit, rm^rjjgc?; consu fortunis provolvi, i. e. to be expelled from, Ta.

action.

laris,

g&verned by an ez-consul.

territory gov-

With

se,

to cast oneself

dovm,faU down, prostrate


proxime

: :

pruniceus
vero

670

oneself: alcui se ad pedes, L, : flentes ad genua consulis provolvuntur, L. : provolutae ad pedes, Cu. (mulier) ad libita Pallantis provoluta, submitting to, Ta.
:

ximum

the truth, L.

In

est,

Porsinnam

dedisse, etc., nearest relationship, the nearest, next,


:

Ot

proxime

or

proxume,

adv.

mp. [proximus].
:

place, neaj'est, vert/ near, 7iext

quam proxime
:

potest castris, as close as possible, Cs.

habere
civitates

quam proxime hostem.

Fig., of

exercitum
time,

just before, most recently, last before proxume, proxumus, see proxim-. quae proxime bellum fecerant, Cs. qui Of order or rank, next to, proxime est mortuus. prudens, entis, adj. with comp. and sup. [for 7iext after, next: proxime et secundum deos homi- iprovidens], foreseeing, fo7'ek7iowing : quos prudennes hominibus maxime utiles esse possunt: ordi- tis possumus dicere, id est providentis satisque natis proxime morem Romanum, jMSi( in the Roman prudens oti vitia negotio discuti, aivare, Cu. method, L. res erat proxime speciem muros op- Knowing, skilled, skilful, experienced, versed, pracpug-nantium navium, closely resembling, L. proxi- tised: ceterarum rerum: rei militaris, N. locorum, me atque ille aut aeque, nearly the same as he. L. animus rerum, H. adulandi gens prudentissima, lu. in iure civili prudens anus Novemdialis atis,/. [pvoximns],nearness, vicinproximitas, ity, proximity : nimia, 0. F i g., oiear relationship: dissipare pulveres, H. With knowledge, deliberate: Similari- quos prudens praetereo, H. amore ardeo, et pruipsaque damno est mihi proximitas, 0. dens sciens, Vivus vidensque pereo, T. sic ego ty, resemblance : lateat vitium proximitate boni, 0. prudens et sciens ad pestem ante oculos positara proxini5, adv. [proximus], very lately, shortly sum prof ectus. Knowing, wise, discreet-^ pricdent, proximo a. d. vi Kal. Odobv., just before.
veri/ lately,

closest, next of kin, most like : illi genere, T. cognatione propinquitate, N". ; cf. Negabat ilia se esse culpae proximam, i. e. guilty. Ph. As sicbst. m., a near relation, next of kin: quaesivit proximum, paene alterum filium iniuriosi in proximos responderunt proximi, Ph. Most devoted, most faithful : in dis patriis repetendis proximus f uit.
:

sagacious, sensible, intelligent, clever, judicious

tri-

proximus
da, Cs.
:

or
:
:

proxumus,

adj. sup. [prope],


:

the nearest, next

vicinus, next neighbor, T.

oppi-

mare, S. iter in Galliam, most direct, Cs. paries cum proximus ardet, adjoining, H. ex proximo vicini f undo deiectus Belgae proximi sunt Germanis, Cs. Proxiraa Campano ponti villula, prudenter, adv. with comjo. and sup, [prudens], close, H. ager qui proximus finem Megalopolitasagaciously, intelligently, discreetly, circumspectly, rum est, L. dactylus proximus a postremo, next learnedly, prudently : res attendere, S. facere: to the last : proximus a domina, 0. regio ab ea disputavit multa quaestio non satis prudenter con(urbe), Cu. As stcbst. m. : ut proximi iacentibus stituta: belli administrationem prudentius quam insisterent, those nearest, Cs. ab proximis impe- imperator coniectura adsequi: prudentissime de: : :

prudentissimus senex Octavio iugenio prudentior vir ad consilia Ilia deam longo prudens sermone tenebat, 0. malim videri nimis timidus quam parum prudens, circumspect: prudentissimum (consilium), N.
:
: :

bunus plebis

trare, their nearest neighbors, Cs.

As

subst. n., the

neighborhood, vicinity, nearest place : quom in proximo hie sit aegra, next door, T. vastatis proximis Illyrici, adjoiyiing districts, L. Fig., in time, the previous, last, latest, most recent : optime proximo civili bello de re p. meritus proximis superioribus diebus bellum tanto maiore quam proximo conatu apparatum est (i. e. quam proximo anno), L. censor qui proximus ante me f uerat. The next, following, ensuing, coming : proxima nocte, on the next night, Cs. silentio proximae noctis editum voc6m, L. in proxumum annum consulatum petere in proximum (sc. diem), Cu. In order or rank, the next : summa necessitudo videtur esse prima honestatis, huic proxima incolumitatis volnera Proxima, 0. Proximos illi tamen occupavit Pallas honores, H. proximum est ergo, ut quaeramus, we must next inquire : proximum est, ut doceam, etc., the next point is. In value or merit, the next, nearest, most like : ut id habendum sit eo proximum, quod sit optimum non uasci homini optimum est, proximum autem, etc., next best: proxima Plioebi Versibus ille facit, V. pro-

fendere.

prudentia, ae, /. [prudens], a foreseeing: futurorum. Acquainta7ice, knowledge, skill, professional learning : civilis, statesmanship : iuris pubiiiuris civilis, N. ci verbosa simulatio prudentiae

cani rectoris, lu. Sagacity, good sense, intelligence, prudence, practical judgment, discretion : hominis mira quae vestra prudentia est vivendi ars est prudentia si rerum fato prudentia maior, V. ratio et prudentia curas aufert, H.
:
:

pruina, ae,/. [PVR-], hoarfrost, rime: quae (aqua) neque nive pruinaque concresceret pruinae ac nives canae, H. matutinae, 0. gelidae, i. e. snow, V. ad medias sementem extende prui: : : :

nas,

i.

e.

winter,

V.
adj. [pruina], full

pruiuosus,
frosty,

of hoar -frost,

rimy

herbae, 0.

nox, 0.

pruna, ae,/. [PVR-], a bicrning coal, live coal: medium per ignem multa premimus vestigia pruna,
V.
:

prunae batillum, H.
adj. [prunus],

pruniceus,
torris,

of plum-tree wood:

0.

671

pninum
pninum,
pruna
I,

publicus
Pube

w.,

Trpovfivov, a

plum: cerea,V,

ferre, V.,

77ie private parts: agrestiSjY. : captiva, H. tenus, to the middle, V., 0.

Trpov/xv)], a plum-tree : prunis prunus, i, /., lapidosa rubescere corua, on the plum-trees, V.

=
,

pubisco,
berty,

bui, ere, inch, [pubes], to attain pzc-

pruri5,
ocelli

Ire

[PVE-],

to itch

si

prurit

Angulus, lu.
or

2'o be

wanton,

make a wanton
i,

diftplay, Ct., lu.

prytaneum
vCiov, in Gi'eece,
state

prytanion,
city hall, hall

n.,

-npvra-

of

the prytanes,

come to m,aturity : cum primum pubesceret: flos iuvenum pubescentium ad militiam, L. aequali To grow up^ ripen : omnia, quae tecum aevo, V. To be covered, terra giguit, maturata pubescunt. be clothed: Vites laetificae pampinis pubescere, clothe themselves, Eun. ap. C. Prata pubescunt flore

dining hall, C, publicanus, adj. [publicus], of the public reveprytanis, is, m,., = Trpitravig, in Greece, a mem- nue : muliercula, i. e. a farmer-generaVs ivench. ber of the chief executive body, prytane, L, As subst. m., a farmer-general of the revenues, usu. ere, =: i//a\\w, to play upon a from the equestrian order: novum genus publicani: psallo, 1, stringed histrmnent, sing to the cithara: elegau- princeps publicanorum ordo publicanorum, L.
L.

colorum, 0.

tius, S.

Doctae psallere Chiae, H.


I,

psalterium,
strument,

n.,

= ipcCKTripiov,
lu.

a stringed

in-

to

publicatio, onis,/ [publico], a?i appropriation the state, confiscation : bonorum.

lute, psaltery.

psaltria, ae,/.,

= ypdXrpia, a female player


C,

on
the

publici, adv. [publicus], on account of


state:

the peo-

ple, publicly, officially, for the state, in behalf

of

tJw

the citJiara, lutist, T.,

psephisma,

atis, n.,

iprjcpiafia,

among

Greeks, an ordinance of the people, plebiscite.

pseudomenos,
a false

i,

m.,

= ^pEudofievog, in

logic,

of sophistry. pseudothynim, I, n., =r ^evSoBvpov, a backdoor, secret entrance: (nummi) per pseudothyrum
syllogism, piece

revertantur,

i.

e. secretly.

^i^ioQ, of a species of psithius (psy-), adj., Grecian vine producing a sweet wine, Psithian : vitis, V. As subst.f (sc. vitis), V.

psittacus,
Tiiov,

i,

m.,

psychomantium
psythius,
-pte,
self,

= \pLTTaKog, a parrot, 0, n., = ypvxofiav(-eum),


i,

mali quid ortum ex hoc sit publice, any public misfortune, T. aurum signanto, coin: disciplina puerilis publice exposita, by tJie state : interfici, by order of the state : dicere, i?i the name of the state : publice maximam putant esse laudem, vacare, etc., a oiational honor, Cs. frumentum, quod Aedui essent publice poUiciti, in tJie name of the state, Cs. amicitiam publice privatimque petere, as representing the public, and personally, Cs. ea privatim et publice rapere, S. tegula publice praebita est, at the common cost, L, ut filiae eius publice alerentur, at the public expense, N. Generally, all together, universally : exsulatum publice ire, L.
cito
:
:
:

Hand

a place for inquiring of the dead, place of necromancy.


see psithius.
abl.
:

publicitus, adv. [publicus], on


count, at the public expense
:

the public ac-

asportarier, T.

enclit.,
:

own

added to the suopte pondere


I,

of apron. possess., suapte manu no:

strapte culpa, T.

ptisanarium,
decoction

n. [ptisana, barley-groats],

make pubregnum lubae, privata: censeo publicandas eorum pecunias, Cs. bona Claudii, L. To make public, impart to S. a the public, make common: Aventinum, i. e. to open
public5,
adjudge
:

avi, atus,

are [publicus], to
:

lic,

to public use, confiscate

of barley-groats, gruel: oryzae, H.


entis, adj. [pubes],
:

for
Ta.
:

building, L.

pubens,

mature, flourish-

publicata pudicitia, prostituted, : studia sua, publish, Ta.


adj. [populus],

ing, exuberant

herbae, V,

pubertas,
.maturity, Ta. et pubertas.

atis,/. [pubes], ?Ae age

gerere publicam, the business of the state, Enn. ap. C. sacrificia publica ac privata, Cs. iniuriae, to the causa, an a fair litterae testimonium state, Cs. 1. pubis, eris, adj. [3 PV-], groxvn up, of ripe of state, L.: causam publicam dicere, i.e. a criminal age, adult, pubescent : tilii priusquam pubes esset, prosecution : in causis iudiciisque publicis largiN. aetas, L. Plur. m. as subst., grown-up persons, tiones, S. Indus, H. incisa notis marmora publiadults, men : omnes puberes armati convenire conIn the phrase, res publica (often written cis, H. Covered with down, downy : folia, V. res suerunt, Cs. less correctly as one word, respublica), a p. 2. pubis, is,/. [3 '^Y-'], grown-up males, youth commonwealth, state, republic: ne quid detrimenti res R. publica able to bear arms, youth, young men : Italiae tria genera ro- res p. caperet, S. bora pubis Lecta, V. Romana, L. indomita, i. e. rerum p. senatus consultis e delere rem p. the young bullocks, V. The youth, thr'ong, people : re p. factis, for the public good: faceret quod e

dentes Manhood, virility: inexhausta, Ta.

A sign of maturity., beard:


:

of manhood,

state,

publicus, done for


:

of

the people,
:

of

tlie

the state, public, comynori

rem bene


pudendus
:

: : :


puer

: : :

678
Maeandrium
ivith

aetatem a re p. prore p. fideque sua duceret, L. res p. cul habcndam decvcx'i, from public life, S.
suas retinere. As subst. 71., possessiojis of the state, public property, state treasury, public revenue : qui (agri) ill publicum Campanum incurrebant, the public lands: nihil neque privati neque publici in Sicilia reliquisse de publico nuramos accipere de publico convivari, at public cost : bona in pu:

letam esse, Cu.: nonne esset puditum, legat\im dici ? With supin. abl. : pudet dictu, Ta.

pudibundus,
pudice,
tuously
:

adj. [pudeo],
:

ashamed, covered

shame : matrona, H.

ora, 0.

doctum ingenium,

adv. [pudicus], modestly, chastely, virT.


s/iamf/cw^ncss, /wcxf-

pudicitia, ae,/. [pudicus],


esfy, chastity,

blicum redigere, into the public treasury, L. f rumenti quod inveutum est, in publicum conferunt, publicis male redemptis the public granaries, Cs. conducere publica, farm the public revenues, H, publicorum societates, i. e. of farmei's of the revenue: magister scripturae et sex publicorum, i. e. pessimo branches of the revenue : frui publico Compublico facere, to the injury of the state, L. mon, geney'al, public : aqua publica in privatum agrum fluens, L. usus, H. favor, the favor of verba, lux publica mundi, tlie sun, 0. all, 0. As subst. n., a public place, coinnion, -usual, 0. publicity: peruoctare in publico: relatis in publi:
: : : :

virtue: liinc pudicitia, illinc stuprum: nee suae nee alienae pudicitiae parcere violare praesidia pudoris et pudicitiae pudicitia amissa, L. in propatulo habere, S. P e r s o n., tJie goddess of chastity : patriciae Pudicitiae templum, L.
: :

PV-], shamefast, : ingenium, possumus eos pudicos dicere ? coniunx, H. T. Penelope, chaste, H. nupta, 0. Chaste, pure, imadj. with comp. [4

pudicus,
:

bashful, modest, chaste, pure^ virtuous


:

dcjiled: pveces,pure, 0.: fides, 0.:


cior, 0.

matrona pudi-

pudor,

oris,

m. [4

PV-], a shrinking fi'om

cum

Cornibus, Cs.

summa

iu publico copia

epi-

stulam in publico \)XO^o\\cve, publicly : prodire in publicum, go out in public : carere publico, be in
General, retirement. structura carminis, 0.

common, ordinary, vidgar vatem, cui uon sit publica

vena, Iu.

pudendus, adj. [P. of pudeo], causing shame, shameful, sca7idalous, disgracefid, abominable : ut iam pudendum sit honestiora decreta esse legionum quam senatus vita, 0. volnera, V.
:

pudens,

entis, adj.

with comp. and sup. [P. of


:

pudeo], shamefast, bashful, modest, shy, chaste, senanisitive, honorable : filius: pudens prave, H. Plur. m. as sid)st. : neque pudentes sumus, T. spicari oportet sibi parum credi, men of honor, Cs. pudeute videri pudentiorem fuisse quam soles tissimae feminae.

blame, desire of approval, shame, shamefastness, modesty, decency, propriety : patris, before afatJicr, ex hac parte pugnat pudor, illinc petulantia T. ut pudorem rubor consequatur detractandi certaminis, L. pudore fractus paupertatis pudor et f uga, a poor mail's modesty, H. ignominiae raaritimae, L. pudor est promissa referre, / shrink from telling, 0. P e r s o n. Ante, Pudor, quam te violo, modesty, V. sense of right, conscientiousness, honor, propriety : qui (pudor) ornat oratio digna equitis Komani pudore aetatem omnium qui tecum sunt adeo omnia regebat puShame, a cause for shame, igjiominy, disdor, L. grace : nostrum volgat clamore pudorem, 0.
:
:

amicitia,
sit,

quae impetrata gloi'iae sibi, non pudori should not be a disgrace, L. sed enim narrare blush : famosus, 0. pudori est. Qua, etc., 0. Chastity, modesty : laesus, 0.
:

puella, ae,/. dim. [puer], a female child, girl, maiden, lass : puellam parere, T. puella infans, audi, Luna, puellas, H. H. puellarum chorus, sumere, H. H. proditor puellae risus, H. Danai puellae, i. e. hoc petcre. daughters, H. young female, young woman, pudeo, ul or puditum est, ere [4 PV-]. In- young wife : puellae lam virum expertae, H. trans., to be ashamed, feel shame: non simultatem laborantes utero puellae, H. viduae cessate puelmeam Revereri non pudere T. inducitur ad pu- lae, 0. dendum. Trans,, to make ashamed, put to shame, puellaris, e, adj. [puella], of a girl, girlish, humiliate : quem neque pudet Quicquam, T. me maidenly, youthful: anirai, 0.: plantae, i. e. of ashamed?: et quid pudeat, qui? why should I be Europa, 0. sero et nequicquam pudet (sc. te) f ratris me Pupuellula, ae, /. dim. [puella], a little girl, little det, T. homines iufamiae suae cuius eos non

pudenter,
:

modestly, bashfully, shyly

and sup. [pudens], respondere vivendo pudentissime pudentius accedere


adv. with comp.
:
: :

pudere demiror: Eheu cicatricum et sceleris pu- sweetheart, T., Ct. H. pudet deorum hominumque, before gods puer, eri, m. [ 3 PY- ], a male child, boy, lad, and men, L. patris mci meura factum pudet, / young man (usu. till the age of seventeen) aliam ashamed before my father of my deeds, Enn. quam puero nutricem para, T. id est semper esse ap. C. pudet Dicere hac praesente verbum turpe, puerum laudator temporis acti Se puero, when T. nee pudet fateri nescire quod nesciam Scrlpta he was a boy, H. puerum filium regis secum adpudet recitare, H. pudebat Macedones urbem de- ducentes, L. doctus a puero, /rowi a boy : ad eas
det,
:
:

puerilis


!
:

pugno
pugna,
earn
L.
:

: : :: : :

673

quibus a pueris dediti fuimus,/rom boyhood: ex pueris excessit, ceased to be a child: raiserande puer, i. e. Pallas, V. semper fac puer esse velis, de te largitor, puer, boy, T. i. e. a bachelor, 0.
artis,
:
:

ae,/. [PAC-], a hand-to-handfight, fight

at close quarters, battle, combat, action,


i.

engagement

pugnam laudibus tulit, e. the single combat, res ad pugnam atque ad manus vocabatur,
:

Plur., children : iiifantium puerorum iiicunubula little so)i, Dum pueris oninis pater pallet, H.
:

came to blows : diuturnitate pugnae defessi, Cs. magna, L. equestris, a cavalry action : pedestris,
:
: :

gludiatoria navalis, N. calamitosissima Ascanius puer, V. V'enerem et illi haeren- V. tem pueiuui oanebat, H. deorum pueri, H. A mala, S. Quinquennis Graia Elide pugna, i. e. the Troops drawn ^ip for battle, a line of boy, attendant, servant, slave : unus ex tanta fanii- games, 0. Persicos odi, puer, apparatus, H. Cena mini- battle : mediam pugnam tueri, the middle line, L. lia pueri regii aput Mace- segregat pugnam eorum, L. pugnam mutare, Cu. stratur pueris tribus, H, A battle, contest, dispute, quarrel: Dabit hie pudonas, royal pages, L. puerilis, e, adj. with comp. [puer], boyish, child- gnam aliquam denuo, i. e. will make some new trouble, T.: doctissimorum hominum: Audiet puish, youthful : puerili specie, senili prudentia tempus, 0. vox regnura, L. agmeu, a troop of gnas inventus, stories of battle, H.

son

boys,

childish, puerile, trivial, silly:


:

Boyish, acta res consilio vota, 0, Si puerilius puerili: inconstantia, T. his ratio esse evincet araare, H.

V.

(facies)

iu

virgine, boyish, 0.

pugnacity

puguacitas, atis, /. [ pugnax j, combativeness, : Dabunt Academici pugnacitatem, Ta.


pugnaciter,
adv. with sup. [ pugnax ], conten: certare cum aliis

tiously, violently, obstinately

tes,

pueriliter, adv. [puerilis], like a child : ludeuChildishly, foolishly, sillily: Ph. blandiri, L.
:

pugnacissime defendere sententiam.

pugnantes,
ers,

facere.

wamors:

ium, m. \_P. plur. of pugno], fightspecies pugnantium, Cs., Cu.


71.

childhood, youth

H.), ae,/. [puer], boyhood, puer): in pueritia his artibus institutus: mihi cum eo a pueritia Fuit farailiaritas, T. e pueritiae disciplinis ad patris exercitum profectus omnem pueritiam Arpiui altus, S.

pueritia (puertia,
{?>eQ

pugnantia, ium,
tradictions,

inconsistencies,
:

P. plur. of pugno ], co7ithings irreconcilable

pugnantia loqui

secum componere, H,

puerperium,
ing birth, Ta.

I,

n.

[puerperus], a lying

iii,

giv-

m. [pugno], a fighter, combapugnator, tant: pugnator esse desievat, had ceased fighting,
oris,

L.
adj.

pellis

iuvenco Pugnatori operit, V.


acis, adj.

puerperus,
bringing forth
child-birth, 0.
ilia, T.,

[puer

As
i,

children:

VA.^-\ parturient, verba, charms to aid subst. f, a woman in labor

+2

H.
ae, see pueritia.

puertia,
slave
:

with comp. and sup. [pugno], combative, warlike, martial: cenfilius Thetidis, H. turiones Minerva, 0. .^entes pugnacissimae, Cu. Cumque sit ignis aquae pugCombative, quarrelsome, connax, at loar with, 0.

pugnax,
:

fond of fighting,

puerulus,

m. dim. [puer], a
a.e,

tentious, passionate : oratio


little

boy,

little

inter suos puerulos versari.


f.,

dicendi.

Obstinate, pertinacious:
:

puga (pyga),
tocks,

esse noluit

pugnacior exordium nimis pugnax contra senatorem.


:

irvyr], the

rump,

but-

H.

pugno,

avi, atus, are

[pugna], to fight, combat,

pugil, ilis, m. [PAC-], one icho fights with the cestm, a fist-fighter, boxer, pugilist : pugilem esse Olympionices Ilium non ( virginera ) aiiint, T.
: :

give battle, engage, contend: sinistra impedita, Cs. cum hoste comminus in erainus lapidibus, S. ex equo, on horseback : de loco, T. acie extra ordinem in hostera, L. contra inperium in hostem,
: :
:

labor Isthmius Clarabit pugilem, H.

pugillaris, e (pug-, Iu.), adj. [pugiUus, a h2ixn\i\x\], filing the fist, as large as the clenched hand,
Iu.

advorsum multitudinem bene pugnatum, S. S. pugna summa contentione pugnata: inclitam in


:

Plur. n. as subst., writing-tablets, Ct.

pugnatam, L. bella, H. pugponte pugnam natur uno tempore omnibus locis, the fighting goes
. . . : :

pugillatiS, onis, /. [pugillor, to be a boxer],


boxing with the
cestus, fist-fighting.

(pugillatus, us), m. [pugillor], a fighting with the cestus, boxing (only abl. sing.).

comminus gb^diis pugnatum est, Cs. To contend, dispute : de dis inmortalibus pugnant Stoici cum Peripateticis pugnare, non esse rerum To contend against, controversiam, sed nominum. oppose, resist, contradict, struggle loith : ut tota in
on, Cs.
: :
:

pugio, onis, m. [PAC-], a short dagger, dirk, oratione tua tecum ipse pugnares, yoic contradicted poniard : cruentum extollens pugionem pugione yourself: pugnat sententia secimi, H. placitone succinctus. Fig.: o plumbeura pugionem! etiam pugnabis amori ? V. cf. Frigida pugnabant leaden dagger ! i. e. weak argument calidis, MoUia cum duris, etc., cold bodies contended pugiunculus, 1, m. dim. [pugio], a small dag- with hot, etc., 0. pugnant materque sororque, i. e. ger, stiletto. love for the mother and love for the sister, 0. 4a


pugnu
pugnatum
sisted

: : : :

pulso
swarms
with,
lat atra colubris,

: ::

674

est arte medendi, (the plague) ioas re-

Ih struggle^ strive^ enhy the healing art^ 0. deavor^ mal-e exertion: illud pugna et enitere, ne, pugnas, ne reddar, Aehille, 0. pugnarentque etc. coUegae, ut, etc., L. mollis evincere somnos, 0. in mea Volnera, strive for what will smite me, 0.
: : :

Y.^F i g.

pullu*

lare incipiebat luxuria, to spread, N.

1. pullus, I, m. [3 PV-], a young animal, foal, young, ofi'spring: ranae, H. columbini gallinacei,
: :

L,

ciconiae, lu.

ex ovis

pulli orti, cliicks.

young fowl, chicken: mea puUis


H.
:

in parte catini,

T, m. [PAC-], a fist : (manum) compripugnuraque facere certare pugnis pugnos pugno victus, in boxing, in ventrem ingerere, T. H. gaudere pugnis, H.

pugnus,

raere

cavea liberati pulli, the sacred fowls: Appelpater pullum, male parvus Si cui filius est, chick, H. milvinus, young kite ( of a grasping
lat
:

person).

pulcer, see pulcher, 2. pullus, adj. [2 PAL-], dark-colored, blackpulchellus (-cellus), adj. dim. [pulcher], ish-gray, dusky, blackish: ne maculis infuscet velcapilli, 0. myrtus, dusky, H. beautiful, pretty, little : Bacchae (i. e. Baccharum lera pullis, V. statuae). As a mocking surname of Clodius Pul- praetor cum tunica pull a, 1. e. dressed like a com:
:

cher, Prettym,an.

carbasa pullo, i. e, with d dark border, 0.: nere and sup. pulcherrimus, beautiful, beautestamina pulla, i. e. wofid threads (of fate), 0. homo, Enn. ap. virgo, C. T. ous, fair, handsome: pulmentarium, i, n. [ pulmentum ], a relish, quo pulchrior alter Non fuit, V. iuvenis. Ph. matre pulchra filia pul- appetizer: pulmentaria quaere Sudando, i. e. let forma pulcherrima, V. severe exercise be your appetizer, H. o faciem pulchram T. tunicae, H. chrior, H. Ganges, V. quid potest esse aspectu horti, 0. pulmentum, i, n. [for pulpamentum], a relish pulchrius ? pulcherrimorum agrorum iudex. As of fiesh: Lepus tute es et pulmentum quaeris? subst. n. : quid habet pulchri acervus, beauty, II. You are a hare and yet hunt for game ? T. A F i g., beautiful, fine, excellent, noble, honorable, portion of food: in singula pulmenta, into bits, H.
pulchrior,
: : :
: !

pulcher (pulcer), chra, chrum, adj. with comp.

mon workman : toga, mourning cloak : puUo amictu, L. As subst. n., dark -gray stilff: obstrusa

res p. paulatim inmutata ex : pulmo, onis, m., TrXsvfuov, a lung : tauri e pulcherruma pessima facta est, S. pulcherrimum raolli sanguis pulmone remissus, 0. columbae, lu. pulcerrumum f acinus, S. poeexemplum, Cs. Flur., the lungs : loqui, quod fieri nee sine pulmata, H. d\QS, fortunate, H. Fortunate, prospermorura vi potest: pulmonibus errat Ignis imis, 0. ous : ne pulchrum se ac beatum putaret dies, H, pulpamentum, l, n. [pulpa, flesh 1 PAL-], ;-^In the phrase, pulchrum est, it is beautiful, is gran<^, is glorious, is a fine thing : Cui pulchrum fiesh, animal food, a choice bit, relish, appetizer: fuit in medios dormire dies, it seemed a fine thing, mihi est pulpamentum fames. H. In compliment, wo7*^Ay, excellent: propino hoc pulpit a, orum {sing, late), n., a scaffold, platpulchro Critiae, the perfect gentleman: form, pulpit, lecture-desk, stage : percurrit pulpita pulchre (pulcre), adv. with sup, pulcherrime socco, H. vati, quern pulpita pascunt, lu., 0.

glorious, illustrious

excellently, finely, nobly, [ pulcher ], beautifully, adseverat, ^rat'every: pulcherrume dictum, T. ly : proxima hostia litatur saepe pulcherrime, very favorably: mihi pulchre est, / am loell : Tlir, Male mulcabo ipsam. Gn. pulchre, good, T. clamabit enim pulchre bene recte !' H.
:

puis,

pultis, /. [1

PAL-], a thick pap, pottage,


:

porridge, mush (used in sacrifices, and given to the sacred chickens) si in offara pultis invasit (avis) grandes fumabant pultibus ollae (as food of the poor), lu.
:

'

pulsatio,
scutorum, L.
:

onis, /. [pulso],

a beating, striking
defeat.
[ pello

pulchritudo
beauty cium.

(
:

corporis Pig., beauty,


virtutis.

pulcher ], pulchritudinis verissimura mdi),

pulcr-

inis, /,

Alexandrinorum Puteolana,
],

excellence,

attractiveness

pulso,

avi, atus, are, freq.

to

push

oratoris

against, strike upon, beat, hammer, keep hitting, batter : cum pulsetur incursione atomorum sempi-

pulcre, see pulchre.

puleium,
aridum.

i,
:

Fig.

w., fleabane, fieawort,

pennyroyal

tui sermonis,

i.

e.

fragrance.

pullarius, i, m. [ 1 pullus ], the feeder of the sacred fowls, chicken-keeper, chicken-ward, C, L.

terna: lictores ad pulsandos homines exercitatissimi pulsari alios et verberari utraque manu Dareta, L. solea natis, lu. ostia, knock, H. huter pede, stamp upon, 0. flumina Thermodontis Pulsant Amazones, i. e. tread the ice, V. tellurem pede libero, H. ariete muros, shatter,
: : : : :

mum
:

pullatus, adj. [2 pullus], clotKcd in mourning : proceres, lu.


pullul5,
avi, atus, are [1 pullus], to
:

black, in

put forth,
tot pollu-

sprout, shoot, come forth

ab

radice,

V.

chordas digitis, play upon, V. cymbala, lu. pulsarunt noviens latera ardua fluctus, 0. ipse arduus altaque pulsat Sidera, i. e. reacheS;\ .iTo drive forth, impel: Erupere ut, nervo pulsante,

V.


pulsus
sagittae,

: :

punio
r

: :

675

V.

Pulsatos referens divos, V.

g.,

paign, H.

censemus dormientium animos visione pulsari: quae te vecorpavor pulsans, throbbing, V. dia pulsat, 0.
to actuate^ agitate, disturb, disquiet :
:

1.

pulsus, P. of pello. 2. pulsus, us, m. [1 PAL-], apiishing,


:

beating,

stamping, push, blow, impulse, stroke: pulsu externo agitari pulsu remoium praestare, sonum vocis pulsu pedum moduill rowing, Cs. pulsu pedum lantes, keeping time in the dance, L. tremit tellus, trampling, V. armorum, Ta. lyrae, Fig., an impulse, impression, influplaying, 0.
striking,
:
:

no purpose, lu. A scene of action, field, arena: doctrinam in solera atque in pulverem produxit, i. e. before the public: Inque suo noster pulvere currat equus, on his own field, 0. domitant in pulvere currus, V. Toil, effort, labor : condicio dulcis sine pulvere palmae, H. patiens pulveris atque soils, H.
to labor to

v.

sulcos in pulvere ducere,

i.

e.

ence: externus.

siYe,freq. [pello], pult5, avi, knock : ostium, T. f oris, T.


, :

to beat, strike,

icis, m. (once/., Ct.), a pumice-stone pumice mundus, polished, H. geminae poliantur pumice frontes (libelli), 0., Ct. pumice crura terere (to smooth the skin), 0. A rock with cavities, porous rock, hollowed cliff, lava bed : latebroso in pumice nidi, 0. cavi, V. Quae oppositis debilitat pumicibus mare, H.

pumex,

liber

pulvereus,
dust, dusty
fine, 0.
:

adj. [pulvis], of dust, filled with nubes, clouds of dust, V. farina, i. e. palla (Boreae), raising clouds of dust, 0.
:
:

pumiceus,
lava
:

adj.

[pumex], of pumice-stone, of

molae, 0.
adv. [pungo], wt7A the point: petere

punctim,
hostem, L.

pulvis ], full of dust, covered with dust, dusty: via aestas, V. agmina, V. Fig., attended with labor, toilsome: praemia
adj.
[

pulverulentus,

militiae, 0.

punctum, i, n. [P. n. of pungo], a prick, punct. ure: volucris parvulae (i. e. muscae). Ph. point, mathematical point, C. Since in the comitia

pulvillus,

i,

m. dim. [pulvinus], a

little

cushion,

small pillow, H.

a point upon the waxed tablet indicated the name voted for, an affirmative vote, vote, suffrage, ballot
:

pulvinar (polv-), aris, abl. an, n. [pulvinus], quot in ea tribu puncta tuleris Omne tulit punctum qui miscuit utile dulci, i. e. 7ias everybody's couch a of the gods, cushioned seat spread at a feast approval, H. In space, a point : quasi punctum of the gods (before their statues in the lectisternium) Saliaribus Ornare pulvinar deorum dapi- (terrae). With temporis, the smallest portion of time, an iiistant, moment, point of time: Num bus, H. in lovis epulo num alibi pulvinar suscipi pulvinaribus altis Dig- temporis mihi punctum ad banc rem est, T. uno potest ? be prepared, L. shrine, temple, sacred place : ad omnia puncto temporis, at the same instant: nullo puncto nior, 0. pulvinaria supplicatio decreta est, i. e. in all the temporis intermisso: animi discessus a corpore temples: deorum pulvinaribus fides praecinunt, fit ad punctum temporis: temporis puncto Uticam relinquunt, Cs. In discourse, a brief clause, short i. e. at the feasts of the gods. sofa, cushioned section. pulvicouch coniunx sua : seat, seat of honor, easy pungo, pupugi, punctus, ere [PIC-], to prick, naria servat, 0. lupanaris tulit ad pulvinar odopimcture : neminem. To produce by pricking, rem, i. e. to the empresses throne hi the circus, lu. make by a thrust: volnus acu punctum. Fig., [pulvinus], a cushioned seat i, n. pulvinarium, to prick, sting, vex, grieve, trouble, disturb, afflict, of a god: in pulvinario consedisse, L. mortify, annoy ; ( scrupulus ) se dies noctisque pulvinus, i, m. [PLE-], a cushion, bolster, squab, pungit: si paupertas momordit, si ignominia pupillow : pulvinos poposcisse perlucidus epistula pugit: quos tamen pungit aliquid: pungit me, super caput in pulvino posita, S. de pulvino sur- quod scribis, etc., / am annoyed by, etc. gat equestri, i. e. the seat of honor, lu. Punicanus, adj. [Punicus], Punic, Carthapulvis, eris, m. or (rarely)/. [ 1 PAL-], dust, ginian.
:

powder: multus in calceis pulveris vim magnam Puniceus, adj. [ Punicus ], Panic, Carthaqui (ventus) nubes pulveris animadvortunt, S. Reddish, red, purple-colored : taeniae, ginian, 0. vehit, L. nigro glomerari pulvere nubem, V. pulV. rosa, H. crocus, 0. pulvere Conlegisse, H. sparsi verem Olympicum Punicus (Poen-), adj. [Poeni], Punic, Carthacaeco pulvere campus Miscetur, V. iuvenes. Ph. pulverem excutere, 0. numquam eruditum ilium ginian : litterae fides, i. e. perfidy, S. perfidia, L. Of the Phoenician color, purple, purplepulverem attigistis, i. e. drew geometrical figures in regna, V. red: rostra (psittaci), 0. punico Lugubre mutavit sand: quas (formas) in pulvere descripserat, L. sagum, H. SiUiOvai, powder, 0. carbonis, coal-dmt, 0. Etrusca, earth, Pr. Pulvis et umbra sumus, ashes, H. hipunio or poenio, ivi, itus, Ire [poena], to bernus, i. e. a dry winter, V. duces Non indecoro punish, correct, chastise : ambitura sontes : facipulvere sordidi, i. e. the dust of a successful cam- nus puniendum tergo ac capite puniri, L. quod
:


punior
non ego
revenge
:

: : ;

purus
body,

: : : :

676

punior, 0.

To take vengeance for, avenge,


f ana.

Graeciae

punior or poenior, itus, iri, dep. [poena], to punish, correct, chastise : aliquem inimieos: pecI'o revenge, take satisfaccata: ira in puniendo. liotion for, avenge : cupiditas puniendi doloris

purge : quid radix ad purgandum possit Qui purgor bilem, picrge myself of, H. 7h clear away, remove : ligonibus herbas, 0. scindit se nubes et in aethera purgat apertum, melts away, V. Cultello unguis, trim, H. F i g., of persons,
: :

to clear

from

accusation, excuse, excidpatc, justify

minum neeem. punitor or poenitor,


avenger
girl,
:

oris,

m. [punio], an

Sullam ipsius virtus purgavit: me tibi: Caesarem de interitu Marcelli si sibi purgati esse vellent,
:

doloris sui.

pupilla, ae, /. dim. [ pupa, girl ], an orphan female ward : inf ans pupillae mater. pupillaris, e, adj. [ pupillus ], of an orplian, belonging to a ward : pecuniae, L.
:

To establish, vindicate, plead


L.
:

civitatem facti hostilis, L. To remove, refute, repel, justify: Aut ea refellendo aut purgando vobis corrigemus, T. factum, 0. facinus, Cu. purgaudis criminibus, hy disproving : suspicionem, remove, L. ea, quae ipsis obicerentur, refute, L.
Cs.
: : : :

pupillus, 1, m. dim. [ pupus ], an orphan hoy, orphan, ward: reliquit pupillum parvum filium: piger annus Pupillis, H., lu.
(puppe, 0., lu.),/., the hinder part of a ship, stern, poop : navem convertens ad puppim navis longae, L. surgens a puppi sedeventus, aft, V. stans in puppe recurva, 0. baraus in puppi et clavum tenebainus, i. e. at the ship: Aeneia, V. pictae puppes, H. The ship (a constellation), C. poet.
is, ace.

: innocentiam suam, factum (esse) purgantes cupiditate atque SiXnove, pleading in excuse, L. purgantibus iis multitudinis concursu factum, L. In religion, to make

viri

puppis,

im, ahl.

atonetnent for, expiate, purify, atone for, lastrate populos, 0. nefas, 0.


:

puriter, adv. [pnYus], purely, correctly: vitam


egi, Ct.
:

lavit dentis, Ct. ae, /.,

Mm. A
the eye
:

purpura,

= Tropcpipa, pictple

color, pur:

pupula,
catur
:

ae,/. dim. [pupa, girl], the pupil of qua cernimus, quae pupula voduplex, 0. fixae, H.
acies ipsa,
:

pupulus,

1,

m. dim. [pupus], a

little

hoy, Ct.

pure, adv. with comp. [purus], clearly, cleanly, splendens Pario marhrightly : lauta corpora, L. more purius, H. Distinctly, simply : loqui pure Completely, fully : Quid apparere rem, as it is, H. pure tranquillet, H. Purely, chastely : acta aetas a matronis sacrificatum, L.
:

ple: violae sublucet purpura nigrae, V. certantem uvam purpurae, H. Purple stuff, purple cloth, purple garment : plebeia ac paene f usca usque ad talos demissa, i. e. the toga praetexta : purpurarum usus, i, e. splendid attire, H. Of kings and magistrates, the purple, purple robe: regal is regura, V. Purpura Pompeium summi velabit honoris, 0. Laconicas Trahunt purpuras, H. nova
:

purpura

fulget,

i.

e.

purpurasco,
purpuratus,
ple,

of newly
,

elected consuls, 0.

inch, [purpuro], to -grow

purple: unda purpurascit.

(purgamen,
caedis, 0.
:

Inis), n.

[purgo].

On]y plur., a
:

an

officer
:

means of cleansing,

expiation, atonement

mentis, 0.

i),

mali, 0.

courtier

T, m. [purpura], one clad in purof a royal court, king^s attendant, minitare purpuratis tuis ex purpuratis
:

That which

is

removed hy

regis esse, L.

cleansing, sioeepings, offscourings: Vestae, /rom the

temple of

Vesta, 0.
n.

(purgamentum,

[purgo].
:
:

Of
ing
:

sweepings, offscourings, filth, dirt omnium purgamentorum ui'bis, L.

On\j plur., receptaculum hortorum, Ta.


:

persons,^'^^^se, dregs, off'scouring


:

purga-

menta servorum, Cu. urbis suae, Cu, purgatio, onis, f. [ purgo ], a cleansing, purgpurgationibus consumptus es. F i g., an apology, justification, T. purgatio est, cum factum conceditur, culpa removetur.
alvi
:
:

purpureus, adj., z=Trop^vpwQ, purple-colored, purple, dark-red: toga: mare, i. e. dark. Poet., of many hues, red, dark, brown, violet, purple : flos rosae, H. pannus, H. aurora, rose-red, 0. rubor (oris), a rosy blush, 0. anima, i. e. blood, V. lunae voltus, 0.: sapa, 0.: merum, 0.: capillus, V. Clothed in purple, wearing purple: tyranni, H. rex, 0. Purpureus pennis, i. e. with purple feathers xipon his helmet, V. Brilliant, shining, bright, heautifid : olores, H. lumen, V. Amor, 0.

purgatus,
auris,
i.

adj.
to

e.

open

[ P. of purgo ], cleansed, clear admonition, H.

purg5,

from
:

avi, atus, are [ what is superfiicous,

purus + 1 AG-],

to

make

clean,

make

free pure,

with comp. and sup. [ 1 FY -^ free from dirt, free from admixture, clean, pure, unstained, unspotted : alqd purum liquiduraque haurire: aqua, H. manus, H. purissima mella, V. aere purior ignis, 0.: humus, cleared: puro concurrere carapo, V. ab arboribus Campus, 0. puro

purus,

adj.

purify : piscis ceteros purga, bone, ac patenti campo, i. e. ivithout houses, L. locus, falcibus locum, cleared the ground: domum untrodderp, L. sol, clear, H. gemma, 0. As subst. T. Plain, educ omnis tuos, purga urbem n. : per purum, through a clear sky, V. muribus. Ph. To clear the naked, unadoriied, unwrought: argentum, plain. miror morbi purgatum te illius, H.
clean, cleanse,
: :
:


pus
i.

: :

putiis
:

: :

677

without artistic work: argenti vascula puri, F i g., pure, toga, without purple stripes, Ph. UTispotted, spotless, chaste, undejiled, tmpolluted, faultless: animus purus et integer: estne quisquam qui tibi purior videatur?: vita et peetore animam puram conservave, free from puro, H. Intesensxuxlity : (forum) purum caede servatum Of style, jdu/'c, ger vitae seelerisque purus, H.
e.

lu.

ba, V.

mammae,
or

flabby, H.

oculi, langxiishing,

H.

anima, withered, Pr.

putesc5
[puteo],
:

putisc5,

putui,

ere, inch. n.

to rot,

putescit, H. soaked with, H.

putrefy, decay: humi: cur Aiax qua (muria) putuit orca, has become

free from error, accurate, faultless: oratio genus In law, unconditional, absolute, dicendi brevitas.
:

As suhst.n.: quid possit ad complete: iudicium. In doininos puri nc reliqui pervenire, clear gain. religion, free, clear, subject to no religious claims domus ab suspicione religionis in loco puro poni, faimWiSi, free fro7n ceremonial defilement, free L. from mourning, 0. socios pura circumtulit unda, water of purification, V. arbor, 0.

puteus, i, m. [1 PV-], a well: ex puteis iugibus aquani trahi: se in puteos abiecisse: putei perennes, H. A pit : In solido puteum demitti, V.
putide, adv. with comp. [putidus], disgxislingly, disagreeably, affectedly : dicere: primi litteras putidius, with nauseous precision.

putidiusculus, more tedious.

adj. dim. [putidior],

rather

pus,
hence, f

purls, n. [2
i

PV-], matter from a


malice
:

sore,

pus ;

g., gall, bitterness,

Rupili,

H.

putidus, adj. with comp. [2 PV-], rotten, decaying, stinking, fetid: caro. Of persons, rotten, withered: longo saeculo, H. Putidius cerebrum, more addled, H. Of style, affected, disgusting,

pusillus, adj. dim. [pusus, boy; 3 PV-], very terra little, very small, petty, insignificant : testis
:

putisco,
,

ere, see putesco.


;

homines nunc educat pusillos, lu. villula: libelli: habuimus in Curaano quasi pusillam alqs, H. Romam. As subst. n., a very little, trifie: nactus
:

pusillum laxamenti.
try, pitiful:

Fig.,
:

little,

small, petty, pal-

animus
:

pusilli animi, timidityy

H.

causa, trifling, 0.

causidicus, lu.
little

pusi5,

onis,

m. [3 PV-], a

boy,

C,

lu,

pustula, ae,/. [pus], a pimple, pustule, Tb.


stance,

puta, adv. [ imper. of puto ], suppose, for namely : Quinte, puta, aut Publi, H.

in-

putamen,

inis, n.

away, clippings, waste,

[puto], that which is pt^uned shells : iuglandiura.

putatiO) onis,/. [puto], a py^ning, lopping.

putator,
puteal,

oris,

m. [puto], a prxinei; trimmer, 0.

alis, n. [putealis],

putealia sigillata duo.

A puteal,

a kerb-stone of awell:
stone enclosure

marking a sacred spot / e s p., the Puteal in the Comitium: supra impositum puteal accepimus (to mark where Navius cut a whetstone with a
razor) ; here the money-lenders were found hence, puteali et faeneratorum gregibus inflatus adesses ad puteal Cras, H. puteal Libonis ( because restored by Scribonius Libo), H.
;
:

puto, avi (putasti, T. putarem, putasset, C), atus, are [ putus ], to clean, cleanse, trim, prune vitem, V. F i g., to clear up, arrange, settle, adjust rationes cum publicanis, close accounts. To reckon, value, estimate, esteem, deem, hold, consider, regard deuariis quadringentis Cupidinem ilium: consulem nihili quaecumque sunt, deorum atque hominum putanda sunt: tantique putat conubia nostra, 0. ne quid pro concesso putetur quos pro niliilo putavit id nil puto, T. hominem prae se neminem: turpem putat lituram, H. ultra Quam licet sperare nefas putando, H. To judge, suppose, account, consider, suspect, believe, think, imagine : bene, T. largitus est Roscio ? sic puto tu puto haec credis, I suppose: Rem ipsam putasti, that is just the point, T. tantum esse in bomine sceleris: etiam iniquo loco dimicandum, Cs. patronos huic defuturos noli putare, me maluisse, ut id emi, non auferri putetur Stare putes, etc. adeo procedunt tempora tarde, 0.: acies nostra videre putat (sc. se), 0. 7o ponder, consider, rein quo primum illud flect upon, weigh : haec, T. debes putare Multa putans, V, To believe in, recognize : deos dum in Elephantis auxilium putant, i. e. believe themselves protected by, S. maxumam gloriam in maxumo imperio, i. e.find, S.

putealis,
well-water, 0.

e,

adj. [

puteus

],

of a

well

undae,

putearius,

i,

m. [puteus], a well-digger, L.
,

puteo,
aper, H.
:

ere

[2 PV-

],

to

stink: putet

[puter+facio], to (templum) imbribus putrefaciendum, L. putrefacta est spina, 0. To make friable, soften: saxa infuso aceto, L.

putrefacio,

feci, factus, ere

make

rotten, cause to putrefy, rot:


:

diurno mero, H.

putrescS,
ter], to rot,

puter, tris, tre, adj. [2 PV-], rotten, decaying, pxdrefying, stinking, putrid: quibus alabaster puter esse videtur fanum, moulderiiig, H. poma, rotten, 0. bos, 0. corpora cicatricibus, Cu. vomicae, lu. Crumbling, friable, mellow, soft: glae: : :

ere, inch, [putreo, from pumoulder, decay : vestis putrescit, H.


, ,

putridus,
cayed : dentes

adj. [putreo,

from puter], rotten, depectora, withered, Ct.


[ 1

putus,
splendid:

adj.

with sup.

PV- ],

pure, bright,

meae putissimae

orationes.

: : ;

quadrans

pyctes
pyctes, ae, m., pyga, see puga. pygargus, i, m.,
lope, lu.

678
a boxer, pugilist, Ph
kind of ante-

TTVKTTjQf

= Truyapyog, a
:

pyropus, 1, m., Trvpoj-rrog, an alloy of copper and gold, gold-bronze, bronze, 0., Pr. (pynim, pyrus), see pirum, pirus. Yiv^ayopnoQ, or Pythagoreus ( C, H. ),

=; Ylv^ayopiKoq, adj., PythaPygmaeus, adj., Pygmaean, of the Pygmies gorean, of Pythagoras (a philos. of Samos). Africa ) mater, i. e. Oenoe, ( fabulous dwarfs of Hv^ia, the priestess of the 1. Pythia, ae,/., queen of the Pygmies, 0. vii'go, a female dwarf Delphic Apollo, the Pythoness, Pythia, C, N.
(L.),

Pythagoricus

lu.

pylae, arum,/., Tauri: Susides, Cu.


pyra,
gens, V.
:

= TrvXai, a narrow pass, defile


:

2.

Pythia, orum,

n.,

Yiv^ia, the

Pythian

games, celebrated at Delphi every fourth year in


In-

ae, /.,

= Trvpd, a funeral pile, pyre = TrvpafiiQ,


:

honor of Apollo, H., 0.

Constituere pyras, V., 0.


idis, /.,

Pythicus ( L. ), TIv^ikoq, or Pythius (C, H., Pr., lu.), =r Ilv^ioQ, adj., Pythian, Delphic.
atis, n., =. 'KVTi(y]xa, that which is spit Qui pytismate lubricat orbem, i. e, spits out wine on the floor, lu. are, = TrvriZu), to spit out : pypytis5, tisando modo mihi Quid vini absumpsit, T. pyxis, idis,/, =: ttv^'iq, a small box, casket: veneni. toilet-box, powder-box : Pyxidas, 0., lu.

pyramis,
Pr., Ta.

a pyramid, C,

pytisma,
:

out

Pyrenaeus,
ies, the

adj.,

of Pyrene, Pyrenaean: monsaltus, Cs., L.

Pyrenees, Cs., L. m., the Pyrenees, L.

As

subst.

pyrethrum,

i,

n.,

= TcvpiSrpov, Spanish chamo-

mile, pellitory.^Plur., 0.

Q.
side, at

\abl. fern, of qui], of place, on which which place, in what direction, where, by whoi way : in eo loco qua naves accedere possent

qua, adv.

qua se parens persequeretur reliquum spatium, qua flumen Plurima qua silva est, 0. incesintermittit, Cs. oras, sit, qua duxit praedae spes, exercitus, L. qua medius liquor Secernit Europen ab Afro, H. qua murum ducturi erant, L. incerti, qua data victoria esset, on which side, L. ad omnis introitus qua adiri poterat: vias relaxat, veniat qua sucus in herbas, V. duae erant viae, qua,, etc., N. WJiere, to what extent, as far as: omnia, qua
in

templum

ipse nescio
:

qua ascendit

quacumque ( -cunque ), adv., by ivhatever way, wherever, wheresoever : quacumque iter fecit quacumque equo invectus est, L. In tmesi Qua se cunque tulit, V. Fig., by whatsoever means, by

all

means:

nisi

me quacumque novas

incldere

lites

monuisset comix, V.

quadam-tenus,
In tmesi far. datur ultra, H.

adv., to a certain point, so Est quadam prodire tenus, si non

consedit in ripis, visus erat, constrata telis, S. qua sequi munimento poterat, L. qua terra paF i g., repeated in partet, fera regnat Erinys, 0. partly ; as qua, partly titive sense, qua . as, both and: usi sunt qua suis well quisque qua totius ordinis viribus, L. omnia convestivit hedera qua basim villae, qua intercolumnia: qua dominus, qua advocati: qua falsa qua In what manner, how, by what vera iacere, L. method, by what means : Qua facere id possis, uoante praedico, stram nunc accipe mentem, V. Antonium dilecttis, qua possit, habiturura, in whatever manner. To what extent, in what degree, as far as : coeant in foedera dextrae, Qua datur, Y. statui non ultra attingere externa, nisi qua Komanis cohaereant rebus, in so far as, L. si Qua res, qua ratio suaderet, vellet bonus . . Esse, H. Indef, in any way, to any degree. Only with ne : fieri potis est ut ne qua exeat, not at all, T. ne qua populus laboret cavere, H.
:

quadrus, from quattuor ], a : patulis nec parcere quadris, i. Q.flat loaves used as plates, V. aliena vivere quadra, live as a parasite, lu. A square bit, piece, morsel: Et mihi dividuo findetur munere quadra, H. quadrageni, ae, a {gen. nura, Cs., L. ), mim. distrib. [quadraginta], /or;f_y each: (tigna) iuncta intervallo pedum quadragenfim, Cs. columnae singulae sestertiis quadragenis milibus locatae centuriae seniorum et iuniorum, L.
ae, /.
[

quadra,

square

table, dining-table

quadragensimus
ginta], the fortieth
f.,
:

(-gesimus),

adj.

die quadragensimo.

As subst

[quadra

a tax of one fortieth : abolitio quadragesimae


( -ies ), adj. num. [ quadragin forty times: sestertium ter et quadragiens

Ta.

quadragiens
i^'],

4,30*0,000 sesterces.

quadraginta
ixxov], forty
:

or

XL or XXXX, 7inm. [quat


XL

annos natus maior quadraginta:


antis,

diebus interpositis.

quadrans,
quarter

yes p.,

the

m. [quattuor], a fourth part, fourth part of an as, quarter


as, three

quadrsmtarius

: :

quadruplator
quadringenarius, adj. [quadrigeni],o/ /owr hundred each: cohortes, C, L. quadringeni, ae, a, num. distrib. [quadringent\'],fou)' hundred each: nummi, L.

679

: in consulis -domum quadrantes quadrante lavatum ire (the usual iactasse, L. The smallest coin^ a farthing, price of a bath), H. doit, mite: minus locuples uno quadrante, H.

unciae
:

nullus, lu,

quadrantarius,
debts to one fourth.

adj. [quadrans],
i.

of a quarter,

quadringentesimus,

adj. [quadringenti], the

of a fourth part : tabulae,


costing

Costing a quarter of an
i.

e.

scaling
e.

down

all
as,

for

the price

a quadrans: permutatio, of the bath.


i,

substitute

four hundredth : annus, L. quadringenti, ae, a, or CCCC, num. [quattuor + centum ], /owr hundred: anni: CCCC amphorae
:

(sestertia), lu.

[quadratus], a square, quadrate: dimensio quadrati mutat quadiata rotunIn astronomy, quadrature. dis, II.

quadratum,

quadringentiens
of sesterces.

(-ies) or
:

n.

CCCC, adv. [quaRS, forty millions

dringenti],/oMr hundred times

of quadro ], squared, agmine square, quadrate : saxum, squared, L. quadrato accedere, in solid column, C, L., S.

quadratus,

adj.

[P.

or quadrupertitus, adj. divided into four parts, fourfold, quadripartite : distributio accusationis com[

quadripartitus

quattuor

+ pars

],

mutationes temporum, /oMr/b/c?.

(quatrid-), i, n. [quattuor + a period of four days: quadridui causa: quadriduo quo haec gesta sunt, /bwr days after.

quadriduum

quadripedans, quadripes, quadriplez,


see quadrup-.

dies],

a period of four years: (fundum) quadriennium possedit rettulit quadriennio post.


i,

quadriennium,
:

n.

quattuor

+ annus

],

quadriremis, is, adj.f [ quattuor remus], with four hanks of oars, quadrireme : Centuripina. As subst. (sc. navis) quinque, Cs. quattuor, L.
:
:

quadrivium, i, n. [quattuor + via], a place quadrifariam, adv. [quattuor], fourfold, into where four toays meet, cross-way, cross-road, lu., Ct. four parts : se dividere, L. quadro, avi, Stus, are [ quadrus ], to make quadrifidus, adj. [quattuor + 2 FID-],/oMr- square, put in order, arrange, complete: quadranQuadrifidam cleft, split into four parts : sudes, V. dae orationis industria, giving rhythmic finish : quercum Scindebat, into four parts, Y. To make a quae pars quadrat acervum, H. quadrigae, arum, /. [for quadriiugae], a team square, run parallel, be exact : omnis in unguem Fig., to fit, suit, of four, four abreast, four - in - hand, four - horse secto via limite quadret, V. Of horses, with or without the ear or vehi- agree, be proper : omnia in istam quad rant, /< Aer ; team. duabus admotis qua- ad multa, suit in many respects: quoniam tibi ita cle, rarely of the car alone Glauci quadrat, it seems to yoii so proper. 0 numbers: drigis, in currtis earum inligat Mettium, L. Potniades malis membra absumpsere quadrigae, quomodo DC (HS milia) eodem modo quadrarint.
:

V.

curru quadrigarum vehi: cum carceribus sese effudere quadrigae, V. falcatae, with scythes fasroseis Aurora quadrigis, tened to the yokes, L. V. Apta quadrigis equa, H. F i g., a swift car quadrigis poeticis, i. e. loith utmost speed: navibus atque Quadrigis petimus bene vivere, i. e. by every means in our power, H.
: : : :

quadrmn,
square
;

drum

i, n. [quadrus, from quattuor], a hence, f i ^., fitness, proper order : in quaredigere sententias.

quadrupedans, antis, P. [quadrupes], going on four feet, galloping : sonitus, of a horse gallopPlur. as subst. : quadrupedantum Pec^ ing, V.

quadrigatus,

adj.

[quadrigae], bearing the

XovK,^teed,Y.

stamp of a four-horse chariot : nummi, L.

quadrupertitus,
little

see quadripartitus.

quadrigulae, arum,/, dim. [quadrigae], a


four-horse team.

quadrupes (quadripes), pedis, adj. [quattuor


+pes], with four fe&t, on
constringito,
nil fours:
:

quadrupedem

quadriiugis, e, adj. [quattuor +iugum], of a team, of four : equi, V.

quadriiugus, adj. [ quattuor -fiugum], of a team of four : equi, 0. currus, drawn by four horses, V. Fhcr. m. as subst., a four-horse team
:

quadrupes ferarum, 0. As subst. m. and/!, a quadruped, four-footed creatminister non bipedum solum ure : saucius, V. sed etiam quadripedum flectit in oi'bem Quadrupedis cursus, of his steeds, 0,
foot, T.

hand and

Mox

(infans) rituquQ tulit sua

membra

relinquunt Quadriiugi spatium, 0.

quattuor +hiems], of four winters, four years old: dS quadrimo Catone, wAen. four years old: infans quadrimo par (sc. infanti),
adj. [

quadrimus,
merum, H.

plor],

oris, m, [quadruof a fourth part ; hence (because informers were rewarded out of forfeitures), an informer for profit : quadruplatorum deterrimus.
<i

quadruplator (quadri-),
seizer

L.

A corrupt judge,

L.


quadruples
quadruples,
icis,

quaestio
:

680

adj. [ quattuor

+ PARC-

],

fourfold, quadr^iple : onerarium ( navium ) ordo, Four : stellae, C. poet. As suhst., a fourfold L. amount : magistris quadruplex dedit, L.

in dominos quaeri de servis iniquom est, i. e. examine under torture : quaerit ex solo ea, quae, etc., Cs. habes, quod ex me quaesisti. To exam-

0.

to

quadruplum,

I,

n. [

quattuor

+ PLE-

],

four

times as muclt, quadruple: in aratorem (iudicium) in quadruplum dare, sentence to payfourfold damages.

quaeritd,
earnestly,

T.

are, freq. [ quaero ], to seek ask persistently : haec quor quaeritet ? lana ac tela victum quaeritans, earning, T.
,
,

sivl, situs, ere [QVAES-], to seek, look for : quaerenti (deae) defuit orbis, 0. te ipsum quaerebam, ivas lookiyig for, T. suos iiotos, Cs. ab ostio quaerens Ennium, asking for : cum praetor quaereretur quem quaeritis, adsum, V, liberi escam in sterquilinio. ad necem quaerebantur

quaer5,

inquire into, make inquiry, investigate : coegit consules circa fora proficisci ibique quaerere, L. hunc abduce, vinci, quaere rem, T. scrutatus sum quae potui et quaesivi omnia rem illam quorum de natura Caesar cum quaereret, sic reperiebat, Cs. E s p., of judicial investigation de pecuniia repetundis dum de patris morte quaereretur: ut veteribus legibus, tantum modo extra ordinem, quaereretur, the investigation sJioidd be made. In parenthet. clauses, to inquire, consider: omnino, si quaeris, ludi apparatissimi noli quaerere ita mihi pulcher hie dies visus est, in short: si verum quaeritis, to speak the truth: si verum quaerimus.
ine,
:

per imas Quaerit iter vallis (Ufens), V. moriens dominae vestigia quaeCauda colubrae

Ph.
rit,

inquisition

quaesitid, onis,/. [QVAES-], an i7ivestigation, : ad quaestionem retrahere, Ta.

0.

To
:

seek to obtain, look for, strive for, seek:


:

alium imperatorem, S. in regnum quaeritur railites dueem quaerentes in eum inheres, V. vidia quaesita est, i. e. prejudice is excited : ad ornatum ludorum aurum: regia potestas hac lege quaeritur ne quaeratur latebra periurio voce defensorem suae salutis pericula, provoke, 0. eum. With inf. to seek, strive, ejideavor, ask: ne quaere doceri Quam poenara, etc., V. Antequam speciosa quaero Pascere tigrls, i, e. let me rathclassibus advehebantur, qui mutare sedes er, H. quaerebant, Ta. To strive to gain, earn, win by Quaeeffort, acquire: Conserva, quaere, parce, T. rit ac timet uti, H. victum volgo, T. confiteri sibi quaesito opus esse, that he must earn somesibi
:

quaesitor, oris, m. [QVAES-], an investigator, examining magistrate, examiner, inquisitor, prosecuting officer: ilia tormenta regit quaesitor: Minos,
V.
tm'
:

et quaesitor erant

quaesitori gratulationem decrevit consules ex illius voluntate, i. e. the prae:

(who conducted the

trial).

thing.

To

feel the

want
: :

of, miss, lack

Siciliam

uberrima Siciliae parte ne ille saepe Persas et Indos quaesisset, L. quaerit Boeotia Dircen, 0. To ask, desire, require, demand, need, call for : quid sibi hie vestitus quaerit ? i. e. what do you mean, by? T. : collis pauca munimenta quaerebat, S. qui tumultus dictatoriam maiestatem quaesisset, made necessary, L. nego esse quicquam, quod cuiusquam oratoris eloquentiara quaereret: quaeris
in
:

quaesitus, adj. with comp, and sup. [P. of quaero], sought out, select, special : leges quaesitiores, Ta. quaesitior adufatio, Ta. quaesitissirai honores, Ta. As subst. n., an acquisition, earnings, store : mus Asper et attentus quaesitis, li. genus Quaesitique tenax, et qui quaesita rescrvent, 0. Sought out, inquired ; as subst. n., a question, inquiry : Accipe quaesiti causam, 0. Artificial, far-fetched, studied, affected, assumed: vitabit etiam quaesita nee ex tempore ficta ut numerus non quaesitus, sed ipse secutus esse videatur.
:

quaeso,

(ere)

[QVAES-].

Only
:

1st

pers. indie, praes., sing,


seech, entreat:

and

plur., to beg, pray, be-

quaeso, ut eum diem memoriae manquaeso a vobis, ut, in hac causa, etc. id uti permittatis, quaesumus, L. quaeso obtestorque, ne: Decium quaeso mecum consulem faciatis,
detis
:

ut suscipiam cogitationem, quidnam istis agendum putem. Fig., to seek mentally, think over, meditate, aim at, plan, devise, find : consilium, T. quonam modo maxime ulti sanguinem nostrum pereamus, S. remediuni rationes eas, quae ex coniectura pendent. To seek to learyi, make inquiry, ask, inquire, interrogate : item alio die Quaerebam, T. : quaerendo cognoveram vide, quaere, circumspice : quaesiturus, unum caelum esset an innumerabilia Natura tieret laudabile carmen, an arte, Quaesitum est, has been made a question, H. cum .ab iis saepius quaereret, made inquiries, Cs. quae.ro abs te nunc, Hortensi, cum, etc. quaesivit a medicis, quem a modum se haberet, N. quaero de te, num, etc. : Cura tibi de quo quaerere nulla f uit,

deos quaeso, ut istaec prohibeant, T. te precor et quaeso, ut liceret, etc. hoc quaeso, Syre, Ut, etc., T. Parenthet., / beg, I pray, prithee, please : ubinam est, quaeso ? prithee, T. tu, quaeso, crebro ad me scribe quam ob rem aggredere,
L.
:
:

quaesumus,
profit, petty

etc.
i,

quaesticulus,
gain
:

m. dim. [quaestus], a mens.

trifling

quaestio, onis, /. [ QVAES- ], a questioning, exam,ination, inquiry, investigation : explorata re rem in disceptatioquaestione captivorum, Cs. nem quaestionemque vocare, to investigate : res in quaestione versatur, is under investigation : de mo:

ribus ultima
tigation,

fiet

quaestio, lu.

A judicial

inves-

examination by torture, criminal inquiiy^

the office

: :

quaestiuncula

681

qualiscumque
quaestura,
ae,/.
:

inquisition : cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset, conducted a trial for assaxsination : mortis paternae de servis paternis quaestio-

[QVAES-],

of quaes-

tor,

quaestionem in eum ferre, demand his prosecution : placuit quaestionem ex his hainstituta de morte ad quaestionem abberi, L. ripi, to the torture: ilium in quaestionem postula-

nem habere
:

quaestura primus gradus honoris ex quaestura consulatum petere, L. The quaestor's chest, public funds : translator quaestuquaestorship
:

ra e.

quaestus, us
T.),

(old gen. quaestuis, T. quaesti, m., a gaining, acquirijig, gain, acquisition,


;

quaestiones severius exercere, L. : quaestioni : praeesse, to sit as judge: tabellae quaestionis, records of testimony at an examination : quaestiones
vit

perpetuae, standing commissions of criminal investigation : iudex quaestionis (i. e. quaesitor) quaestiones extraordinariae, investigations hy special commission, L. dimittere eo tempore quaestionem,
:

i.

e.

the court.

A
:

question, subject

of investigation,

matter, case, cause, dispute, difficidty, inquiry : quae (sentenlia) viri simillima, magna quaestio est: perde raoribus ultima difficilis de natura deorum beatos efficiat (sapientia) necne fiet Quaestio, lu. The record of a quaestio est, may be disputed. judicial inquiry, minutes of evidence : banc fictam
: :

quaestionem conscripisse.

quaestiuncula,
fling inqiciry
:

ae, /. dim. [quaestio], a trialcui quaestiunculam ponere.

profit, advantage: ad quaestus pecuniae mercaturasque vis, Cs. consequendi quaestus studio quaestus ac lucrum unius anni et unius agri quibus fides, decus, omnia quaestui sunt, are venal, S. quaestui habere rem p., to v^e public office for personal gain : iudicio abuti ad quaestum pecuniam in quaestu relinquere, to let money at interest: hos quaestus recipere decumauorum nomine ad suos quaestus esse abusum. way of making money, business, occupation, employment, trade meretricius de quaestibus, qui liberales habendi. Of courtesans quaestura corpore facere, L. quaestum occipit, T. in quaestu pro meretrice sedet, 0. F i g., gain, profit, advantage : qui sui quaestus causa fictas suscitant sententias, Enn. ap. nullum in eo facio quaestum. C.
:

qualibet

(-lubet), adv.
:

\^abl.

from

quilibet],

quaestor,
(originally

oris,

m. [for quaesitor], a quaeMor


;

lohere you, will, everywhere

two deputies of the consuls, to investry capital crimes

In any
how

eat tutus qualibet, Tb. way, at all hazards : notus, Ct.


e,

tigate

and

elected annually at

qualis,

From the earliest days the comitia of the tribes. of the republic they had the care of public moneys, archives, and military standards, in the temple of Saturn. Their number was gradually increased to 40 but most of them were employed in the provinces, assigned to them by lot): Cassium de occupando regno molientem quaestor accusavit a quaestoribus diem dictam perduellionis damnatumque, etc., L. quaestores urbani a quaestore numeravit, joazc? by an order on the quaestor : cum quaestores sortiuntur Ostiensis, i. e. customs-officer at Ostia. F i g. quaestor non imperi, sed doloris mei, i. e. guardian.
;
: :

constituted,

pronom. adj. [2 CA-]. I. Interrog., of what sort, of lohat nature, what

kind of a:
:

qualis oratoris putas esse historiam qualis est istorum oratio ? what kind scribere ? of a speech is that ? In indirect questions : metuo qualem tu me esse hominem existumas qualis esset natura montis, cognoscere, Cs. doce me quales sint corpore, what sort of a body they have. In exclamations Hei mihi, qualis erat what a man! V. die, qualem te patriae custodem di genuerunt! Enn. ap. C. II. Relat., so constituted, of such a kind, such as, as (often coi'i'el. with talis): ut qualem te iam antea populo R. praebuisti, talem

in hoc bello, quale bellum te et nobis impertias of a quaestor, nulla barbaria gessit, the like of which: equitum quaestorian: officium quaestorium, a qtcaestor''s acies qualis quae instructissima potest, L. bis sex duty : adulescentes iam aetate quaestorios, i?i age Qualia nunc hominum producit corpora tellus, eligible to the quaestorship : comitia: porta (in a V. Cui mater sese tulit obvia, qualis equos faticamp), near the quaestores tent, L. legatus, with the gat Harpalyce, like Harpalyce, when she tvearies, rank of quaestor : iuvenis, who has been quaestor, etc., V. In quotations and citations, as, as for inTa. As subst. m., one who has served as quaestor, sta7ice, as for example : aperta et clara (somnia),

quaestdrius,

adj. [quaestor],

an

ex-quaestor, C.

As
:

subst. n., the quaestor'' s tent

( sc.

tentorium), L.

me

in

quaestoriumque per-

duxit, the quaestores residence (sc. aedificium).

stus], gainful,

quaestu5sus, adj. with comp. and sup. [quaeproftable, advantageous, lucrative,


: :

Advei'b., as, just as: Qualis quale est de illo, etc. falcata maerens philomela queritur fetus, V. Cauda est, Qualia sinuantur cornua lunae, 0. Indef., as subst. n., things endowed with qualities : et ilia effici quae appellant qualia.
:

productive: scientia: mercatura hoc raulto est quaestuosius, quam, etc. benignitas quaestuosior: quaestuosissima officina: edictura. Of persons, fidl of gain, acquiring wealth : gens, Cu. Fond of gf^ii^, eager for profit, acqtiisitive : homo.

qualis-cumque, qualecumque, adj. I. Rel., of what quality soever, of whatever kind: sed homines benevolos, qualescumque sunt, grave est insequi contumelia, be they as they may. In tmesi Qualis enim cumque est quale id cumque est


qualislibet

: ::

quam ob rem
the utmost

: ::

683

II. Indef.^ of any kind (structura carminis), 0. whatever, any without distinction : qualicumque pluris qualemcumurbis statu sisti potuisse, L. que vitara honesta morte aestimare, Cu. Sin qua:

of my power. With sup. and ellips. of possum, in the highest degree, as ... as possible, ex-

tremely, very

shortest time possible, Cs.

lemcumque locum sequimur.


sort

qualis-libet, qualelibet, jo?wi. you will: formae litterarum.


atis, /. [qualis],
:

indef.,

of what

at as

quam minimum spati daretur, the quam plurimo vendere, the highest price: ut quam primum accederet, soon as possible : quam primum, forthwith, V. C o 1 o q. quam familiariter, very, T. Imply:
1
:

qualitas,

quality^ property,

nature^ state, condition

aliqua.
a.s,

qualiter, adv. [qualis J, jws^

s, 0.

w., a wicker basket, xoork -basket spisso vimine qualos deripe, V. Tibi qualum puer

qualus,

i,

ing difference of degree (after a comp. or word of comparison), than : acrior quam ego sum omnia sunt citius facta quam dixi: nee diutius vixit quam locuta est ut aditus non magis nobilitati quam virtuti pateret istas tu partis potius quam defectionem vocas ? Nee tibi grata minus pietas
:

aufert, H.

Quam
adv. [qui].
Relat., in

fuit ilia lovi, 0.


:

se temere

magis quam sa-

what manner, to tis caute inferre, L. non locuta est ferocius quam how much: nescis poculum inpavide hausit, L. speciem gloriae vequam doleam, T. vide, quam te amarit is decla- hementius quam caute appetebat, Ta. maiorem docebat, quam vete- pecuniam polliceri, quam quantam hie dedisset: ravit quam odisset senatum ut ne libentius haec evomere videar quam verius, res quamque iustae causae intercederent, Cs. Vive memor with more satisfaction than accuracy : pestilentia seutias quam vile sit corpus, L. quam sis aevi brevis, H. ut nobis tempus quam minacior quam perniciosior, mo7'e threatening than diu diceremus praestitueres mire quam illius loci destructive, L. turbavit ordinem non acrior quam cogitatio delectat (i. e. mirum est, quam, etc.), won- pertinacior impetus, L. quid hoc fieri turpius poInterrog., how? : quam avidum in pe- test, quam eum labi ne aliter, quam ego velim, derfully.

quam,

wihat degree, hoio greatly, how,


:

remi (less correctly quamobrem). for what reason? on what account? wherefore ? why ? : sors ducitur, quam ob rem ? mas captum quam queas Minumo, at tlie lowest quaesivit, quam ob rem venissent cum quaereret price you can, T. quam plurimos potest equites quam ob rem Ariovistus non decertaret, Cs. quam maximis potest itineribus perve- Relat., on account of which, wherefore, why : Muleducit, S. quam maxime possem, contenderem, to tae sunt causae, quam ob rem cupio abducere, T. nit, Cs.
:

quam multis custo? dibus opus erit ? quam longe est hinc in saltum vestrum? In exclamations, Aoz^;.'' how very!? quam quam terribilis aspectu (incecupiunt laudari quam nihil praetermittis in consilio dandebat) Quam paene regna Proserpinae vidimus H. do E s p., in comparisons, in what degree, as : nihil quid est oratori est tam populare quam bonitas tam necessarium quam vox ? tam diu requiesco, quam diu ad te scribo tam esse clemens tyrannus, quam rex importunus potest quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est, S. tam sum amicus rei p. quam qui raaxime Non verbis dici potest Tantum quam navigare incommodumst, T. maria aspera iuro Non ullum pro me tantum ceintentis, non ab pisse timorem, Quam ne, etc., V. ira tantum, quam quod urbs videbatur, etc., L. dimidium tributi quam quod regibus ferre soliti erant, half as much tribute as, etc., L. nihil aeque quam eos terruit, quam robur imperatoris, L. multa grandine nimbi crepitant, sic ictibus heros With ellips. of tarn, as much Creber pulsat, V. as, to the extent that, as ... as: quam voletis multi dicent, as many of you as choose: quam diu vixit, all his life: quam diu tu voles, as long as you will: non militum fiducia quam iuventutis, not so much, tyrannus, quam qui umquam, saevissimus, L. Hue turba ruebat never surpassed in cruelty, L. Quam multa cadunt folia, as nimierous as, V. . With sup. diXidi possum or (old) queo: ut te redicuniis (hunc fuisse censetis)
:

meum

laudet ingenium, otherwise than as I wished quis antea, quis esset, quam cuius gener esset, audivit ? sooner than : pridie quam a me tu coactus eo profitere, on the day before: virtus nihil aliud est quam in se perfecta natura: nil aliud
. . .

agens
etc.,

quam
:

L.

ut, etc., with no other purpose than, saepe supra feret, quam fieri possit, more

than: ultra quam satis est, producitur. Praegn., after verbs implying preference or superiority,
rather than: praestare omnls perferre acerbitates, quam non civibus parentarent, Cs. si eligere coramodissimum quodque, quam sese uni vellent addicere esse quam videri bonus malebat, S. malae rei se quam nuUius duces esse volunt, L. statuit congredi quam refugere, N. After expressions of time, later than, after that, after : die vicensimo quam creatus erat dictatura se abdicavit, L. anno trecentesimo altero quam condita Koma
: :

erat, L.

quam

diu, as long as ; see quam.

quami dudum, how long ? see dudum. quani-libet or quam-lubet, adv., at pleasure,
according to inclination: Quamlibet lambe otio, Ph. As much as one will, however m.uch, to any extent, in any degree: quodvis quamlibet tenue munusculum ignotae mantis, however strange, 0.
:

quam ob

Interrog.,

: : :

quando iterum paveas, H.


or
si,

quanto opere

: :

quam

plurimi

683

CoUoq., of a person
and for
this reason,
etc.

verum

illud est,

quaru ob rem haec commemorem.


:

is,

quam ob rem hue

ram, Rus abiit,/o7' whose sake,T.

In
:

vene-

Indef., after ne, num, at %ohat time soever, at any time, ever, some

transition,

time,

some day: mihi mea ne quando obsint pro: :

and

therefore

quam ob rem

videre

quaeso a vobis,

quam pliirimi, see quam. quam pridem, see pridem. quam ipxiaxwai^ forthwith, as
see primum,

num quando vides ? etc. quaestio, num quando amici novi vetei'ibus sint anteponendi quod si quando accidit si quando umquam me-

soon as possible;
conj., thoicgh, al:

quam.

quam- quam
though,
T.
albeit,
:

(quanquam),
:

notwithstanding that

quam quam

minerint, etc., L. II. Conj., of time, when, at the time that: tum, quando legates Tyrum misimus Putet aper, mala copia quando soUicitat stomachum, H. : adflata est numine quando (Sibylla), Of cause, since then, because then, since, as, V. seeing that, inasmuch as: quando hoc bene suc-

blanda voce vocabam

quamquam

est scelestus,

venit ad finem tam audax inceptum, tamen, etc., L. : Romani, quamquam fessi erant, S. Quamquam festinas, non est mora longa, H. quamquam alii dicant aeque caram esse, etc. quamquam quid facturi fueritis dubltem : quamquam sint in quibusdam malis, tamen, etc. : Romanis, quamquam procul a patria pugnarent, etc., quamquam nonnullis leve visum ire putem, L. N. quamquam nulla merita cuiquam ad dominationem pandere viam, L. E 1 1 i p t. acri viro, et
: : ; :

quamquam non

Due me ad eam, quando hue veni, T. quando igitur virtus est adfectio animi constans nunc, quando per illam ( Fortunam ) licet, S. quando iniussu populi facta est, L. Quando pauperiem horres, H. quandd-cumque (-cunque), adv. I. Relat.,
cessit, T.
:
:

at what time soever, at whatever time, whenever, as often as, as soon as: Quandocumque trahunt invisa negotia Romam, H. Vir bonus, Quandocum-

quamquam advorso

populi partium,
ilia,

fama tamen

expetenda, and yet, although, however, yet, nevertheless, notwithstanding: quamquam, quera potissimum Herculem colamus, scire sane velim quamquam te quidem quid hoc doceam Quamquam o sed superent, etc., V.

aequabili, S.: omnia In transitions, etc.

quamquam

adv. and cortj. I. Adv., as you toill, as you will, hoioever much, as much as possible, very much, extremely, exceedingly: quamvis multos nominatim ^voieYve, any number : quamvis callide, quamvis audacter, quamvis impudenter: quamvis pauci, Cs. quamvis vitiosissimus orator. II. Conj., as mucJi as you will, how much soever, however much, although, albeit: homines, quamvis quamvis mihi in turbidis rebus sint, tamen, etc. res non placeat ipsas quamvis angusti terminus aevi Excipiat, At, etc., V. senectus enim quamvis non sit gravis quamvis patrem suum numquara viderat: erat inter eos dignitate regia, quamvis carebat nomine, N. quamvis infesto animo et miamat nostram, quamvis est naci perveneras, L. quamvis tacet Hermogenes, rustica, Musam, V. Ellipt. H. quamvis tamen oderat illam, 0. res bello gesserat, quamvis rei p. calamitosas, attaas

quam- vis,
much

que deos placat, H. II. Indef., at some time or other, in due time: Quandocumque mihi poenas dabis, 0. In tmesi Garrulus hunc quando consumet cum que, H. quando-que, adv. I. Relat., at what time soever, whenever, whensoever, as often as : quandoque te in iure conspicio: ut, quandoque idem prodigium nuntiaretur, feriae agerentur, L, Indignoi-, quandoque bonus dormitat Homerus, H. Since, inasmuch as : quandoque tu extra ordinem pugnasti, etc., L, quandoque tu nulla umquam mihi in cupiditate defuisti. II. Indefn., at some time, at one time or other : commoraturus, quoad ille quandoque veniat ne quandoque parvus hie ignis incendium exsuscitet, L.

quando-quidem
:

or

quando-quidem,
:

adv.,

since indeed, since, seeing that

quandoquidem tam quandoquidem tu istos oratores iners sum, T. tantopere laudas Dicite, quandoquidem iij, molli
:

consedimus herba, Y.
see quamquam, quanto, adv. \abl. n. of quantus], by hem rmich, by as much as, accordiyig as : quanto diutius Abest,

(quanquam),

magis cupio tanto, the longer he


to gravior

men magnas qua-nam,


:

ratio

quamvis

falsa.

is away^T. quanoppugn atio, tanto crebriores,. Cs. tanto minor, quanto est honestius commoveri quanto praeclarior vita, tanto, etc., S. exponere, quanto ante providerit, how long before.
:
: : :

in alium

adv., by what way, where: quanam orbem transirent, L. (quandiu), see quamdiu. quando, adv. and conj. I Adv., at what time ? when?: Do. venit Chaerea. Ph. quando? Do. rus, quando hodie, T. quando es persecutus ? ego te aspiciam ? quandoque licebit ? etc., H. non intellegitur, quando obrepat senectus: Quaeres,,
:
:

(notquantopere), c^er6,/>Arase how great effort^ how carefidly: ilia notiora, quanto se opere custodiant bestiae: quantoque opere eius munieipi causa Uow greatly.^ how rrmch: dici non laborarem. potest, quanto opere gaudeant : neque enim tanto opere disputatio- desidei?ata, qiuanto pere, etc., so

quants opere

[quantus + opus],

leith

eagerly as.

::

quantusvis
Centum
alii (sc.

quantulum
quantulum, adv. [quantulus], how
:

little:

quanut-

tales tantique),

V.

Acta
:

est

tulum iudicare posseraus quantulum interest, rum, etc., how little difference it makes.

nox, quanta

fuit,

i.

e.

the livelong night, 0.


etc., tvith

nequa-

quam cum
: !

quantis copiis,

so small

fling : mea, quantulacumque est, facultas Quantulacumque adeo est occasio, lu. In tmesi: quantulum id cumque est. As sid)st. n., hoivever little, however insignificant a thing : quantulumcumque

quantulus, adj. dim. [quantus], how little, liow force, L. ut quantae raaximae possent copiae traicerentur, L. As subst. n., as m,uch as, all tJiat, small, how trifling : quantulus (sol) nobis vldetur as: tantum pecuniae, quantum satis est: ego quantula sint hominum corpuscula, lu. As subst. tantundem dabo, quantum ille poposcerit?: nihil n. : Quantulum enim sumraae curtabit quisque te di deaeque reddidit quantulum praetermissi, quantum facere potui dierum, etc., how little, H. omnes, quantumst, perduint, all there are of them, him: little as pleased quantulum est, as mivisum T. quantum poposcerit, dato. Esp., genit. of litum, Ta. price, for how much, at the price that: quanti loquantulus - cumque, acumque, umcumque, caverint, ta!)tam pecuniam solvendam frumenadj., however small, how little soever, however tritum tanti fuit, quanti iste aestimavit, was worth

dicebamus.
adv. [quantus], as m,uch as, so much an extent: erus, quantum audio, uxore excidit, as far as I hear, T. : quantum suquantum in spicor, as far as I can conjecture, T.
as, to

quantum,

as great

it at : plus lucri addere, quam quanti venierant. II. Inter rog., as adj., how great? how much? of what amount ? : quanta calamitas populo, si dixerit ? etc. id ipsum quantae divinationis est scire?: (virtutes) quantae atque quam multae sunt perspicite, quantum illud bellum factum putetis quanto illi odio esset, cogitabat: quae qualiacumque in me sunt (me

the price he valued

me
for

f uit, ieci, to

my

best ability

non
it:

igitur adhuc,

quantum quidem
all

in te est, intellego
to

deos esse,
:

i.

e.

you have said

prove

castris, nisi

enim ipsum paenitet, quanta sint), etc., i, e. that they are so small. As sitbst. n., how much : quantum terroris inicit quantum est, quod desit in quanistis Ad plenum facinus ? i. e. how little, 0.

how great soever, of whatever size: bona, quantacumque erant: omnia adhuc, quantacumvoltus minus vigentes erant, L. que petistis, obtinuistis, L. However small, howquantumcumque, actv. [quantuscumque], as ever little: quantuscumque sum ad iudicandum, much soever, as much as ever, whatever m,yjudgment may be worth : facultas, quae quantunilibet, adv. [quantuslibet], how much quantacumque in me est, however trifling: data quanticumque quiete teraporis, ever so short, L. soever: quantumlibet intersit, L.

quantum usus cogerent, tenebatur miles, L. Quantum ad Piritlioum, as far as concerned, 0. ut, quantum homo possit, quam cautissime navigem quantum maxima voce potuit, at the very top of quantum maxime adcelerare poterat, his voice, L. tu quantum potest Abi, as as fast as ever, L. quickly as possible, T. ea, quantum potui, feci, as well as I could: ut hunc, quantum possent, sublevarent, to their utmost ability. How much, how far, to how great an extent: quantum intersit, videte quantum possent, ostendere. With compp., the more, the greater : quantum se magis insinuabant, eo acrius, etc., L. quantum augebatur militum numerus, tanto maiore pecunia opus erat, L. With ellips. of tanto: quantum incresceret aetas,
:
:

inportunitatis habent, their insolence is so great, S. meminerant quantum accepisset in quibus quantum tu ipse speres facile perspicio,
: :

tum

i.

e.

hoto

little.

s p., genit. of. price, at lohat price,

of what
tist

value, hov)
!

dear : Emit ? quanti

T.

Quan-

fine it is I T. : statuite, quanti hoc putetis, what value you attach to: quanti auctoritas eius haberetur ignorabas ? how highly was esteemed: vide, quanti apud me sis, how I prize

sapere

How

you : quanti est ista hominum gloria, how worthless : legatorum verba, quanti fecerit, pericula mea
declarant,

how
-

little

he cared for,

S.

quantus cumque,
adj.,

tacumque, tumcumque,

quantumvis,
ever,

adv. [quantusvis], Jiow

much

so-

however : quantumvis rusticus, H.

correl.

j(?ro?iom. adj. [2 CA- J, I. Relat., with tantus, of what size, how much, as: tantum bellum, quantum numquara fuit quantas pecunias aeceperunt, tantas communicant, etc., Cs. tanta est inter eos, quanta maxima esse potest,
:

quantus,

quantus-libet, talibet, tumlibet, adj., as great you please, how great soever, ever so great : quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo, L.
as

quantolibet ordine dignus, 0. facilitas, Ta. Serx-ano Gloria quantalibet quid erit ? what will any amount of glory be worth? lu.
:
:

distantia, the greatest possible difference. With ellips. of tantus, as great as, as much as: quantam

quantus quantus, pronom.


great:

adj.,

however

quisque multitudinem pollicitus

sit,

Cs.

polliceri

quantam

vellent
:

fuit, accepit, It

pecuniam quanti argenti opus qualis quantusque Polyphemus


:

Tu, quantus quantu's, nil nisi sapientia As subst. n., in ge7iit. of es, every inch of you, T. price, at whatever price, at any cost: sed quanti quanti, bene emitur quod necesse est.

quantus-vis,

tavis, tumvis, adj., as

much

a&


quapropter

: : : :

: : :

685

quater
:

avide adripui, quasi sitim explere cupiens sic est potasti, Quasi re hie ordo, quasi editus in altum quasi signo dato tota Italia consatis amplum quantaevis classl, /or any fleet how- bene gesta, T. venit quasi debellato, eum triumphare, L. II. esse quantivis preti, T. ever large, L. qua-propter, adv. Interrog.,for what, where- In real comparison, /us^ as, as: quasi poma ex arboribus, cruda si sunt, vix evelluntur, sic, etc. fore, why : parumper opperire hie My. QuapropRelat., wherefore, and on this account : istaec commemoratio Quasi exprobatiost benefici, ter ? T. ?'s like, T. dissensio civilis quasi permixtio terrae quapropter hoc dieam, numquam, etc. In traesi oriri coepit, S. populus deligit magistrates quasi Qua me propter exanimatum eduxi, T. rei p. vilicos coniectura et quasi divinatio, a sort qua re or quare, adv., by what means ? whereof: quasi murus quidam nomen imperatoris opby? how? : Quid si nunc fortunatus fias ? Ch. qua ponitur: fiuem (potestatis) accepit, quasi nescius By means of which, whereby, in order that: re ? T. exercendi, i. e. because incompetent, Ta. III. In res novae, qua re luxuria reprimeretur, N. : perapproximation, somewhat like, about, nearly, almost, multa dici possunt, qua re intellegatur, etc. not from: quasi talenta ad quindecim Coegi, From what cause? on what account? wherefore? T. far praesidium quasi duum milium (militura), S. why?: qua re negasti iUud te fuisse laturum?: quasi quiddam incredibile dicere: quasi in extrema qua re Tenipla ruunt antiqua ? H. By reason of pagina. i. e. which, so that: accendis, qua re cupiam, etc., quasillum, i, n. [qualum], a wool-basket : inter you inflame my desire, H. quaeramus, quae tanta quasilla, i. e. iii the spinning-room : Scortum quapatri displiceunico filio, qua re is in vitia fuerint sillo pressum, i. e. low, mean, Tb., Pr. A7id for that reason, xvherefore, therefore ret.
:
: :

you mlly as great as you please^ however great: "quantasvis copias sustineri posse, Cs. : portum

qu^

re sic tibi

eum commendo,
S.

ut, etc.

qua

re

quassatid,
tum, L.

onis, /. [quasso],

a shaking

capi-

pro certo habetote,

quartadecumani, orum, m. [quartus deciquasso, avi, atus, are, freq. [quatio], to shake mus ], soldier's of the fourteenth legion, Ta. violently, toss, brandish, wave : pinum, V. liastam, quartauus, adj. [quartus], of the fourth, occur- y. ramum super utraque Tempora, Y, laetum As subst. siliqua quassante legumen, nodding pod, V. To ring on the fourth day, quartan : febris.
:

f. (sc. febris),

an ague occurring
:

every fourth day,


est

quartan ague
:

in

solmorbi f rigida, H. diers of the foicrth legion, Ta. quartaxius, i, m. [quartus], a fourth part of

quartanam conversa vis As subst. m. : quartani,

dash to pieces, batter : turris diu quassata prociderat, L. Quassata veutis classis, Fig., to shake, shatter, v.: quassata domus, 0. impair, weaken: quassata re p.
shatter, shiver,
:

a sezlarim, small measure,

gill

vini^ L.

1. quassus, adj. [P. of quatio], broken, vox, Cu,

weak

2. (quassus, us), m. [quatio], a shaking, agitatIV, adv. [quartus], /or the fourth ing (only abl.): quassu amplificatis dolorem, Pac. time : eo quartum consule: declarati consules .., ap. C. ere [ quatio + facio], to quatefacio, feci, Flaccus TV, L. quartus or IV, adj. [quattuor], the fourth: shake, cause to waver, weaken : Antonium. in ante diem IV Kalendas Decemdies ludorura qua-tenus, adv. Interrog., to ivhat point, how bris pars copiarum, Cs. quartus ab Arcesila, the far : in omnibus rebus videndum est, quatenus fourth from Arcesilas : pater (i. e. abavus), V. quatenus progredi debeat. As far as, to the dis-

quarto,

adv. quartus],/or the fourth time, 0.

quartum

or

As

subst. m. (sc. fourth booh.

liber)

in

quarto accusationis, the


adj., the

quartus-decimus, num.
legio, Ta.

fourteenth

qua-si, adv.
as
if,

I.

In hypothetical comparison,
:

just as

if,

as though

modo

introivi.

Si.

quasi ego quam dudum rogem, as if I asked, T. adsimulabo, quasi nunc exeam, will make as if, T. cur nomen petis quasi incertum sit ? loquor, quasi ego illud fecerim quasi tute noris, ita salutas ? haec perinde loquor, quasi debueris quasi non omnes eius sceleris testes essent f uturi, sic metuit, etc. quasi vero paulum inter siet, just as if, T. quasi vero cousili sit res, Cs, quasi vero ignotus nobis f uerit splendidus eques quas (litteras) sic
:

tance that : quatenus tuto possent, spectatura ire, Of time, till when, how loiig : quatenus (fascis) haberem ? F i g., how far, to what extent : quatenus sint ridicula tractanda oratori, videndum est nulla cognitio finium, ut ullii in re statuere possiTo which extent : est enim quatemus, quatenus. nus amicitiae dari venia possit, i. e. there is a certain In so far as, inasmuch as extent to which, etc.
L.

Clarus postgenitis quatenus Yirtutem incolumem odimus, II. Quatenus non est in coniuge felix, 0.
;
:

qnatei, adv. num. [cf. quattuor], /owr times: quater in limine Substitit, V. toto quater anno, HS quater deciens, H. quater deni, forty, 0. i. Q. fourteen hundred thousand sesterces (see sestertius). In phrases with ter, thrc^ or four times,
: :


quaterui

: : : : :

: : . :

queo
:

over again, repeatedly, thrice and again Anno revisens aequor, H. ter Aut Terque quaterque, V. quater, V.

over

and

ter et quater
:

quaterni,

ae, a, gen. plur.

[quater], /o?ir each, ternos denarios in singulas vini anaphoras exequaternae cohortes ex gisse legionibus, i. e. Saepe tribus leetis foii^r from each legion, Cs. videas cenare quaternos, H. quattuor legionibus
:

num, mim. distr. by fours, four at a time: qua-

plostra ducenta Concurrantut cantus referatque ludos, H. Adding a co-ordinate-clause, regularly affixed to the first word ; but, when this is a monosyl. praep., usu. in prose to the following noun, and, and so, and accordingly, and in fact: Tarquini indicium falsam videri, eumque in vinculis reti^

adds,

and

(poet.)

si
:

que

tria funera,

H.

nendum,

S.

ad tempus non
:

venit,

metusque rem

quaternum milium
quatio,
V.
:

scriptis, L.
to
:

shake : caput, L. aquas, disturb, 0. quercum hue illuc, 0. quatitur terrae motibus Ide, 0. (equites) quatereut campos, V. pede ter humum, H. 7o wield, brandish, ply : securim, V. To agitate, shake, cause to tremble: horror Membra quatit, Y. To beat, strike, drive: homo quatietur certe cum dono foras, T. cursu quatiunt (equum), V. fenestras, H. scutum hasta, L. To break, criish, batter, shatter : urbis moenia ariete, L. muros, V. turrls tremenda Cuspide, H. in quassas navis paucis rebus inpositis, L. Quassaque cinnama, triturated, 0. Fig., to agitate, move, touch, affect, excite: est in animis tenerum quiddam quod aegritudine quasi tempestate quatiatur: nee voltus tyranni Mente quatit solida (virum), H. Toplagxce, vex, harass, weary: oppida bello, V, equum cursu, V. multo tempora quassa mero, i. e. aching, 0, extrema Galliarum, Ta.
,

quassus, ere,
:

alas,

celeres Pennas, H.

inpediebat, S. cum in praediis esset, eumque se dedisset: oppidum deletum est, omniaque deportata: cum volnera acceperit, eumque exercitum eduxerit f retusque his animis Aeneas, L. de But the pjraep. often provinciaque per vimque.
: :

takes que:
S.
:

eumque

eis

Aborigines (vagabantur),
:
:

deque praeda honorem habitote, L. transque pro nobis proximos montis pedites condit, L. proque iis, L. Connecting alternatives, or: uxores habent deni duodenique inter se communes, Cs. pelago dona Praecipitare, subiectisque urere flammis, V. Adversatively, but: studio ad rem p. latus sum, ibique multa mihi advorsa fuere, S. nee iudicibus supplex fuit, adhibuitque libe|^m contumaciam. II. Correlat., with -que, repeated, as (in prose only where both and, as well the first -que is affixed to a pron.) qui seque remque p. perditum irent, S. omnes, quique Romae quique in exercitu erant, L, risusque iocosque, H. mittuntque feruntque, 0. terque quaterque beati, Y. Often connecting clauses, or words within a clause which is itself appended by

quatri-, see quadri-.

quattuor (quat-)
ter
:

or

IIII or IV, num., four

quattuor corpora: amplius digitis- quattuor eminere, Cs. HS IIII milibus lis aestimata est en quattuor aras, V.

quattuor decim (quat-)


:

or

XIIII

or

XIV,

num. [quattuor + decem], ybi*?-^ee?i; fuisti abhinc annos quattuordecim sedere in quattuordecim ordinibus, i. e. to be a knight (fourteen rows of seats in the theatre were reserved for knights),

quattuor-viri (quat-) or IVviri, orum, m., a commission of four members. Officers of a col-

ony.

-que (sometimes -que, V., 0.), conj. enclit. [2 CA-]. I. Singly, affixed to a word and joining it with a preceding word in one conception, and: fames sitisque peto quaesoque cibus victusque, L. divinarum huraanarumque scientia carus acceptusque, S. ius f asque, L. diu noctuque, S. longe multumque saepe diuque, H. iam iamque moriundum esse, every moment : ipse meique, H. vivunt vigentque, L. ultro citroque pace belloque, L. tempus locusque, L. Affixed to the last word of a series, and, and in fine: fauste, feliciter, prospereque: ab honore, fama fortunisque: pacem, tranquillitatem, otium concordiamque adferat. Affixed to another word than that which it
:

singulasque res definimus circumscripteque complectimur: statuam statu!, circumque earn locum ludis gladiatoribusque liberos posterosque More than twice (poet.): Quod eius habere. mihique eraeque filiaeque erilist, T. Aspice mundum, Terrasque tractusque maris caelumque, Y. and, as well Followed by et or atque, both as, not only but also: seque et oppidum tradat, seque et arma et signaque et ordines, L. S. equos, Ta. posuitque domos atque horrea fecit, Y. satisque ac super, 0. minusque ae minus, L. After et (rare; but -que often connects words and: et in a clause introduced by et), both Epaminondas Themistoclesque id et singulis universisque semper honori fuisse, L.
-que
:

. ,

quein ad

modum

Interrog,,in lohat

(quemadmodum), adv. I. manner? how? : si non reliquit,


eo postea exegisti ? quera ad II. Relat., in what way, ad modum salvi esse posse-

quem ad modum ab

modam
hoio
:
:

est adservatus ?

providi,

quem

ut qui vicissent, quem ad modum vellent, Just as, as: quem ad modum imperarent, Cs. urbes magnas viculis praeferundas puto, sic, etc.

mus

rem exponere, quem ad modum nunc apud

vos.

queo, quivi, quitus, ire, to be able, can : minus queo viri culpa quam, etc., T. Ut quimus, quando uon quis, H. ut tibi ut volumus non licet, T.
:


quercetum
irasci

: :::

qui
:

: : :

687

quibus amissas reparare quid sit quod implorare queamus ? V. ut ducere aniraum non queant ut hoc queo dicere ut te vis deterreri quiverit, L. redimas quam queas Minumo, as cheaply as possi-

non queat,
:

T.

queam

res Avtibus, H.

super hoc, quod non mittam earmina, H, pro re p., in behalf of the state.

haec

querquetum
querulus,
adj.

or

oak-ioood, oak-grove.

quercetum Flur., H.
:

[quereus], an
complaints,
:

nuptias quantum queam ut maturem, all ble, T. lean, T. ego me in pedes quantum queo, at the top of my speed, T. forma nosci non quita est, T. quercetum, see querquetum.
: : :

QVES- ], fdl of

complaining, querulous : senex, H. dolor, 0. caPlaintive, murmuring, lamitas querula est, Cu. cooing, warbling : cicadae, V. volucrum nidus, 0.
:

tibia,

H.
oiiis,/.

querceus, adj. [quereus], of oak: garlands of oak-leaves, Ta.

coronae,

questio,
1.

[QVES-], a complaint.
of queror.

quereus,
Italian oak
:

us, /. [1 CAR-], aii oak, oak-tree, magna lovis, V. glandifera : quer:

questus, P.

eus et ikx Multa fruge pecus iuvat, H. auritae, veteris fastidia durior annosa quercu, 0. H. garland of oak-leaves quereus, i. e. acorns, lu. praetextaque quercu Stet domus, 0. civilis, V.
:
:

2. questus, us, m. [ QVES- ], a complaining, complaint, plaint : qui questus caelum questibus implet, V. talis effundit in aera questus, 0. quaestu vano clamitare, Ph. Of the nightingale maestis late loca questibus implet, V.
: :

querella (querela),
tatioji,
:

ae, /.

[QVES-], a lamen-

lament, plaint : querellis Eridanum inple(cervus) replet iuga querellis, plaintive rat, 0. veterem ranae cecinere quereliam, V. cries, 0. complaint, accusation: epistula plena querellarum vestrum beneficium nonnullara habet que:

I. qui, quae, quod, gen. cuius (old, quoins), dat. cui (old, quoi), abl. quo, qua (with cum, m. quicum or quocum, rarely cum quo; /. quacum, rarely qvacwva), plur. quibus or quis (with cum, usu. quibuscum), jD?*o?i. [2 CA-]. I. Interrog., toJio ? which ?

witat? what kind of a? (mostly adj. ; as subst., qui for complaint: baud asks the nature or character, quis the name) Ubi me tuis incendere teque querellis, V. alii ? Sa. qui malum alii ? T. Th. Quis f uit igiiustae, V. querella temporum, against the tur ? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea ? what frontis tuae times : an, quod a sociis eorum non abstinuerim, Chaerea ? T. qui locus est qui tantus f uit la:

reliam, gives some occasion


:

iustam quereliam habent, L.

bor

rogitat, qui vir esset, L.

scire,

qui

sit rei p.

queribundus, adj. [ QVES- ], wailing, plaintive: vox: Natorum animae, 0. querim.5nia, ae, /. [ QVES- ], a complaiiiing, lamentation, lament : vocem cum querimonia emittere: Versibus querimonia inclusa est, complaint, accusation, reproach: de aliorum iniunovo querimoniae genere uti nulla inter eos riis
:
:

of the country : quae cura bourn, qui cultus habendo Sit pecori canere, V. incerti quae pars sequenda esset, which side to
status, ichat is the state

H. A

querimonia intercessit, N. moniis amor, H.

malis Divulsus queri[queror], to complain


adj. [quereus],
:

queritor,

ari, intens.

vehemently, Ta.

querneus
oaken, oak:

or

quernus,
:

quernae glaudes, V. land of oak-leaves, 0. querneae f rondes, Pr.

of oaks, corona, a gar-

As subst.: nescimus qui sis: nee qui poterentur, satis discerni poterat, L. qui ille concessus what an assembly ! II. Relat. (with a sxd)st. or pron. as antecedent), loho, which: habebat ducem, quicum quidvis rectissime facere posset: ille vir, cui patriae salus dulcior fuit: haec, quae audistis quod ego fui, coloniam, quam Fregellas apid tu hodie es, L. The subst. is often attracted to the pellent, L. relat. clause, esp. when a pron. dem. follows quae Habet, earn regere non res neque consilium . ad quas res aptissimi erimus, in iis popotes, T.
take, L.
:

QVES- ], to express tissimum elaborabimus quae augustisslma vestis alii, quorum comoedia prisca est, ea vestiti, L. grief complain, lament, bewail: suum fatum, Cs. si id te mordet, sumptum filii legis iniquita- virorum est, H. fortunam, 0. nova raonstra, H. Quern faciunt, T. Urbem quam statuo, vestra est, tem de re p. graviter queruntur se non habere
queror, questus,
:

i,

dep.

Of birds and anise in^vincla esse coniectum. Quemals, to complain, lament, coo, warble, sing ferali carmine bubo runtur in silvis aves, H. To express indignation, complain, Saepe queri, V.
.-

V.

antecedent is sometimes repeated Avith the relat.: erant itinera duo, quibus itineribus,
etc., Cs.
:

The
:

si

quod tempus

make complaint : queruntur

Siculi

ita

questus est

Laelius: iniuriam: raulta de


:

cum, complain to you: cum apud vos apud me per litteras patri, to L. your father, lu. iniuriam tibi factam: pecuniam civitatibus imperatam: quod non retinet alienum
:

sententia: tepatribus conscriptis,

mea

The antecedent is often omitrequirerent, etc. quicum res tibist, peregrinus est, T. fecit ted quod Siculi non audebant: o beati, Quis ante Contigit, etc.,V. ora patrum An antecedent in apposition is regularly attracted to the relat. clause Tolosatium fines, quae civitas est in proAmanus, qui mons erat hostium pievincia, Cs.
:
. . .

accidisset,

quo tempore


qui
nus.-

: : :

qui
Cs.
.
. . :

So in

relat.

clauses giving a personal char:

barbari dissipati, quibus nee carta imperii

copiam verborum, quae as a reason vestra prudentia est, perspexistis, with your usual intelligence: utrum admonitus, an, qua est ipse sagacitate, sine duce uUo, i. e. by his own peculiar
acteristic

essent, vertunt, etc., L. Heu me miserum, qui spectavi, etc., T. Implying a concession rogitas ?

of which the relat. is subject takes the person of the antecedent: ego eiiim is sum, qui nihil fecerim ueque enim tu is es qui, qui sis, nescias vidistis in vincula duci eum, qui Themistocles veni a vobis vincula depuleram, L. ad te, qui intuli, etc., N. With ellips. of verb et, quera ei visum esset (sc. facere), fecisset heredem ad liaec, quae visum est, Caesar respondit, Cs. hostiaeque maiores, quibus editum est diis, caesae, In comparative clauses with sup.: sit pro L. praetore eo iure quo qui optimo (i. e. quo is est, qui optimo iure est) legioni ita darent, ut quibus militibus amplissime dati essent: provincia, ut
instinct.
:

A verb
:

quae maxime omnium,


tion, in the case of the

belli avida, L.

By

attrac-

antecedent (Greek constr.):

nos tamen hoc confirmamus illo augurio, quo diximus sexcentae eius generis, cuius supra demonstravimus, naves, Cs. notante ludice quo nosti populo, H. natus est patre, quo diximus, N. cum quibus ante dictum est copiis, L. In the gender and number of a suhst. predic. : Belgae, quam tertiam esse Galliae partem dixeramus, Cs. career ille, quae lautumiae vocantur leges, quae fons In the gender and number of an est iuris, L. antecedent not expressed vicinitas. Quod ego in propinqua parte amicitiae puto, T. laudare fortunas meas. Qui giiatum haberem, T. quod mon: :
:

qui tarn audacis facinoris mihi conscius sis? although you are, T. hi exercitu luxuriem obiciebant, cui omnia defuissent, Cs. quis est, qui Fabricii, Curii non memoriam, usurpet, quos numquam viderit ? Rogitas ? qui adduxti, etc., T. Implying a result (qui consecutive) sapientia e.-t una, quae maestitiam pellat ex animis, alone has power to drive: secutae sunt tempestates, quae leniore sono nostros in castris continerent, Cs. uti, et qui ilium impetum oratoris non habeat: hand parva res, sed quae patriciis potestatem auferret, L. Esp., after a demonstr. pron., adj. or adv. : non sum ego is consul, qui arbitrer, etc., such a consul, as to suppose : neque tu is es, qui nescias, etc., no such man, as to be ignorant, etc. nomen legati eius modi esse debet, quod inter hostium tela incolume versetur. With quam, after a comp. : non longius hostes aberant, quam quo telum adici posset (i. e. quam ut eo), Cs. maiores arbores caedebant, quam quas ferre miles posset, After an adj. of fitness ( Rufum ) idoneum L,
:

iudicaverat,
Cs.
retur.

mitteret, a fit person to send, nulla videbatur aptior persona, quae loque-

quem

strum vidimus, qui cum reo transigat ?


:

servitia

repudiabat, cuius magnae copiae, etc., S. One relat. in place of two in different cases quern ne-

que pudet Quicquam, nee metuit quemquam (i. e, et qui non ), T. omnia quae araisi aut advorsa facta sunt, S. qui iam fatetur et non timeo (sc.
: :
, .

quem)

raortuo.

Implying
:
:

tyrannus,

far

as, all

pertulit civitas paretque a restriction, who indeed, as that: omnium eloquentissimi, quos ego

quem

audierim antiquissimi sunt, quorum quidem scripta constent Catonem vero quis nostrorum oratorum, qui quidem nunc sunt, legit ? Sing, n., what, as far as, as much as, to the extent that: quod potero, adiutabo, T. cura, quod potes, ut valeas quod ad me attinet, as far as depends on me: quod ad Pomponiara, scribas velim, etc. (sc. attinet), as respects Pomponia. Implying a purpose
:

equitatum praemisit, qui viderent,

to see, Cs.

qui

eripiunt aliis, quod aliis largiantur, in order to bestow it: sibi urbem delegerat, quam haberet adiutricem milites conduci, qui in Hispaniam traicerentur, L. Implying a reason Miseret tui me, qui hominem facias inimicum tibi, I am sorry for you, that you incur, etc., T. Tarquinio quid impudcntius, qui bellum gereret, etc. at Cotta, qui cogitasset haec posse accidere nulla in re deerat,
:

After a verb with indef. subj. or obj. (described by the relat. clause) sunt qui mirentur, there are some, who, etc. erunt qui audaciam eius reprehendant si quis est, qui putet \\t invenirentur qui proficiscerentur qui se ultro morti offerant, facilius reperiuntur, quam qui dolorem patienter ferant, Cs. haec habui, de amicitia quae dicerem, had this to say: te unum habeo, quem dignum regno iudicem, L. Nemost, quem ego magis cuperem videre, T. nullum est animal, quod habeat, etc. Where the relat. clause is conceived as a particular fact, it may take the indie. : sunt bestiae quaedam, in quibus inest, etc. (i. e. in quibusdam bestiis inest, etc.) sunt, qui eorum sectam sequuntur, i. e. they have followers : Sunt quos iuvat, H. Sunt, qui non habeant, est qui non curat habere, some (in gen.) one (in particular), H. In place of a pron. demonstr. and co77J. : res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum, and it, etc. ratio docet esse deos quo concesso, confitendum est, etc., and if this is granted: centuriones hostis vocare coeperunt; quorum progredi ausus est nemo, but no one of them, Cs. perutiles libri sunt quos legite, quaeso, therefore read them. III. Indef, whoever, any one who, all that, anything that: qui est homo tolerabilis, Scortari nolunt, T. post eum quae essent, tuta quae res facilius reddebat, all that was in his rear, Cs.
: :

quod

stulte dixeris reprehendere


one,

possunt:
quis.

vir-

gis caesi, qui

ad nomina non respondissent,


si,

L.

Any

any ; with

num, ne ; see 2


qtii

:!

quid
!
:

: : :

689

nam

quid si illud addimus ? how, Interrog.^ in ebibent How I T. 2. qui, adv. [old abl. of 1 qui]. what manner? how? whereby? by what means? if? : quid ita ? How so ? : quid deinde ? what then ? why? : Qui scis ? T. Qui potui melius ? T. deum quid tum ? quid igitur ? quid postea ? what next ? In view nisi sempiternura intellegere qui possumus ?: deus quid enim? what of it? : quid ergo? Cs. falli qui potuit?: inimicus non esse qui potest?: of ivhat ? why ? wherefore ? : quid f estinas ? whafs qui istue credain your hurry? T. sed quid ego argumentor? quid Qui fit, Maecenas, ut, etc., H. quaero qui scias ne- plura disputo ? me quid pudeat ? With ni (in ita esse, mihi dici velim, T. often written quidni always with Relat., wherewith^ rhet. questions que videre, qui conveniat, L. tchereby, wherefrom^ how: multa coneurrunt simul, subj. or ellipt.), why not ? : Clinia haec fieri videQui coniecturam banc facio, T,: in tanta, paupertate bat? 3fe. quid ni?T.: quidni, inquit, meminequidni iste neget ? decessit, ut qui efferretur, vix reliquerit, enough to rim ? bury him^ N. Faeite, fingite, invenite, effieite, qui quidam, quaedam, quoddam, and ( as subst. ) detur tibi Ego id agam, mihi qui ne detur, in quiddara, jt?ron. indef. Si7ig., a certain, a certain order that^ T. Indef., somehow, in some way : qui one, somebody, one, something: quidam ex advo:

quaedam certa vox unius cuiusdam operis (homo), some single craft: Accurrit quidam, notus mi nomine tantum, H. quodam tempore, once upon a time. As subsV. n. : quiddam divinum, a something: quiddam mali, somewAa^ ; Quaedam, si credis consultis, mancipat usus, some things, H. reason as existing in another mind) reprehendis Plur., some, certain, certain ones : excesserunt urbe me, quia defendam Nil satis est, inquit, quia tan- quidam, alii, etc., L. quaedam quaestiones quitum, quantum habeas, sis, H. With -ne, interrog., busdam Andriorum persuasit, etc., L. With a because? (old and poet.): quiane auxilio iuvat subst. or adj., to give vagueness or moderation to With enim, because forsooth an assertion, a certain, a kind of, as one might ante levatos ? V. (old), T. With nam (usu. written quianam), where- say: dicendi singulai'is quaedam facultas: te nafore ? ( poet. ) quianam sententia vobis Versa tura excelsum, quendam et altum genuit timiditate ingenua quadam retro ? V. quasi quaedam Socratica
:

ilium di

omnes

perduint, T.

qui

illi

di irati

catis

urbs, quae quia postrema quia, coaedificata est, Neapolis nominatur: turpis est (pax), quia periculosa non quia plus animi vietis P o e t., after its verb Urgentur est, sed, etc., L. With subj. (giving a carent quia vate, H. . .
cory., because:

quianam, quiane, see quia. quicquam, quicquid, see quisquam,


quis.

medicina.
quis-

quicum,

see 1 qui,

(not -eunque), quaecumque, quodwhoever, whatever, whosoever, whatsoever, every one who, everything that, all that

quicumque
is

quidem, adv. [2 qui + demonst. ending -dem]. Expressing emphasis or assurance, assuredly, cer' tainly, in fact, indeed: istaec quidem contumelia est, a7i affront indeed, T. decipere hoc quidem
:

cumque, pron.

rel.,

quicumque

est,

whosoever:

quoscumque de

te

non iudicare et poscit quidem ? really, T. sibi quidem persuaderi, eum, etc., Cs. post solstitium, et quidem aliquot diebus quod quidem perest,
:
:

queri audivi,

quacumque

potui ratione placavi, all

inlustre fuit, N.

In answers,

certainly,

of course

have heard complain I have satisfied in every possible way : petere fortunam, quaecumque acciIn tmesi: Cum quidat, what fortune soever, Cs. quara se bus erat cum que, eis sese dedere, T.

visne sermoni

cumque
ille

in

partem dedisset.

As

In

dem, by

all

demus operam sedentes ? sane quimeans: si quidem dicimus, etc., since.

subst. n., whatever,


:

however much: quodcumque diceret


fecisset:

quaecumque
i,

quodcumque
the
relat.

est lucri,

e. all

the

utebatur homi: nibus improbis multis, et quidem optimis se viris deditum esse simulabat: re quidem vera, but in Introducing an example, for instance, fact, N. for example : Dicaearchus quidem et Aristoxenr.s
antithesis, but, however, yet

ity,

regni, all this authorintroduces successive quaecumque navis clauses, only qui is repeated In abridged ex Asia, quae ex Syria, quae, etc. clauses, any whatever, every: quae sanari poterunt, quacumque ratione sanabo ( i. e. omni raqui quacumque de causa tione, quaecumque erit) Of ad eos venerunt, Cs. quocumque modo, S. quality, howsoever constituted, of whatever kind:
profit,

Ph.

V.

When

quodcunque hoc

nullum omnino animum esse dixerunt.


tive, at least, certainly,

Restricme
qui-

in truth

nihil

ex

dem mae

audire potuisses nunc quidem profecto Roes vestrae quidem certe vitae prospiciam, Cs. In the phrase, ne quidem, not even: ne obsidibus quidem datis pacem redimere potuisse, Cs. ac ne illud quidem vobis neglegendum est,
:

For

et

ne

quidem, nee
that not
:

quidem

is

rare,
rei

and not

indeed,

and

nee eius quidem

quaecumque mens
quid,
respect ?

ilia f uit,

Gabini

fuit.

finem video.

adv. interrog. [ ace. n. of quis

what ? how ?

to

what
?

extent ?
:

venire in

mentem

possit

T.

quid nam or quidnam, adv. interrog., why, ], in what Quid quid pray ? why in the world ? (old) quid nam PamphiQuid comedent lum exanimatum video ? T.
:
!
:

44


quidni

: :

quin

: :

690

quid-ni, see quid.

quidpiam, quidquam,
quam.
extent,

see quispiam, quis-

quidquid, adv. \afc. n. of quisquis], to whatever hy how much, the further : quidquid progreetc.,

Sex te mensis quietum reddam, T. aer, V. amnes, flowing gently, H. Quietiore ferri aequore, H. Undisturbed, free from agitation, quiet, peaceful : aetatem quietam traducere quieta re p. quieto
:

diebantur, magis niagisque,

L.

quies, etis,/. [2 CI-], a lying still, rest, repose, inaction, freedom from exertion: locus quietis plemors laborum ac miseriarum quies est, nissiraus a state of rest: quietem capere, take repose, Gs.: quietem pati, S. baud longi temporis quies militi data est, L. ab armis, L. uti somno et quietibus
: :

Attici

In quies tantopere Caesari peace quiete defensus, Ta.


ceteris, 7-ecreafions.

political Wie, neutrality

fuit grata, ut, N.


.

Quiet,

quae diuturna

exercitu pacatum agrum peragravit, L. liabuit post id factum quietiorera Galliam, Cs. pacatissima et quietissima pars, Cs. nihilo quietiora ea (hiberna) aestivis habuit, L. : nihil apud hostis quietum pati, quo minus popularetur, etc., Ta. omnia a bello, L. Plur. n. as subst. : quieta moInactive, taking no vere, the public tranquillity, S. part, neutral: ne lugurtha quidem interea quietus erat, idle, S. aut boni sunt aut quieti quieto seOf speech, calm, quiet: dente rege ad Elpeum, L. sermo. Of time, undisturbed, restful, quiet: cae:
:

montana, 0. ingrata genti, quies pepererat, S. Si uon tanta quies iret frigusque coloremque Ta. The rest of Inter, i. e. the repose of spring, Y.
:

sleep, repose, sleep:

capere qmeiem, fall

asleep, 0.

ad quietem ire, go to sleep : secundum quietem, in sleep: neque vigiliis neque quietibus sedari, S. ducem terruit dira quies, a dream, T. The sleep of death, death: Olli dura quies oculos urguet, V. P e r s o n., the goddess of restj L,
alta,

V.

lestium quieti dies feriae nominarentur neque lugurthae dies aut nox uUa quieta fuit, S. Fig., quiet, calm, unruffled, still, silent: homines: virtus, quae in tempestate saeva quieta est quieto sum animo quietus aciem exornat, quietly, S. Quietus esto, inquam, c/on'^ be uneasy, T.
:

quiesco,
sem,
T.,

H.

evi (quierunt, V. ; quierim, C. quiesqniesset, T. ; quiesse, C, L.), etus, ere


; :

qui-libet (-lubet), quaelibet, quodlibet, and any one, any without distinction, whom you will, no matter who, the first that comes, all: quaelibet minima res, any
(as subst.) quidlibet, jorow. indef.,

[quies], to rest, repose, keep quiet, be inactive, be at

peace
'

somno

quiescere, get no quiescas,' do nothing, H.


:

placida compostus pace quiescit, V. non rest, Cu. Quid faciam ?


: :

Indoctus pilae quiescit,

does not play, H. Quibus quidem quam facile potuerat quiesci, si hie quiesset! which we might easily have been spared, T. To rest, sleep, be asleep: eo cum venio, praetor quiescebat casa, in qua quiescebat, N. In war, to be inactive, make no

quemlubet, modo aliquem qualubet condicione transigere nomen, the first name that occtirs, H. quibuslibet temporibus, at all times, L. quilibet unus, any onCfh. As subst. n., anything, everything : quidlubet faciat, what he will : Quidlubet indutus, dressed as it happened, H. cum quidlibet ille Garriret, at random, H.
trifling circumstance:
:
: : :

quin,

conj. [ 2 qui

+ -ne

].

I.

In a principal
(only

clause, interrog.,

why not? wherefore not?


;
:

movement: per paucos

dies, L. : pavore mutuo iniecto velut torpentes quieverunt, L. To keep in retirement, take no part, be neutral: scribis Pedu-

caeo probari, quod quierim.

To

acquiesce, quietly

permit: quiescat (Caesar) rem adduci ad interregnum. To pause, make a pause, keep silence, be
still:

quiesce, T.

To

rest, lie still,

quiescere, id est riavxaleiv. be still, be quiet, be undisturbed:

ager qui multos annos quievit, lay fallow:

nee

quieturas Syraciisas, donee, etc., L.: flamma, ceases to burn, V. quierunt Aequora, the waves are laid, V. felicius ossa quiescant, 0. quiescnnt voces, are silent, 0. To be calm, be unruffled, be composed: quiescas, T. Quaeso, ego dabo, quiesce, T. F i g., ^0 be inactive, be powerless : ista potentia
:

umquam

quiescit.

quiete, adv. with comp. and sup. [quietus], calmly, quietly, peacefully : acta aetas qiiietius tranquilliusque bellare, with less energy, L. quietissime se receperunt, Cs.
: :

quietus, adj. with comp. and sup. [P. of quiesco], at rest, free fr^m exertion, inactive, in repose:

remonstrance not in asking for information) quid stas, lapis ? Quin accipis ? quin taces? T. quin continetis vocem ? quin T. potius pacem aeternam Exercemus ? V. quin conscendimus equos? lohy not mount our horses? Quin uno verbo die, quid est, quod me velis, L. just say in one word ! T. quin tu hoc crimen obice ubi licet agere, i. e. you had better : quin illi congrederentur acie inclinandamque semel fortunae rem darent, L. Corroborative, but, indeed, really, verily, of a truth, nay, in fact : credo neque id iniuria quin Mihi molestum est, T. nihil ea res animum militaris viri imminuit, quin contra plus spei nactus, L. non potest dici satis quantum in illo sceleris fuerit, Quin sic attendite, iudices, etc, nay, rather, etc. In a climax, with etiam. or et, yea indeed, nay even : quin etiam necesse erit cupere et optare, ut, etc. quin etiam voces iactare, V. quin et Atridas Priamus fefellit, H. II. In a dependent clause, so that not, but that., but, without: ut nullo modo Introire possem, quin viderent me, T. facere non possum, quin ad te raittam, / cannot forbear sending to you : nihil
in exhortation or
:


quinam
abest, quin
:

quiuqueviratus

691

sim miserrimus repertus est nemo quin mori diceret satius esse: nihil praetermisi, quin enucleate ad te perscriberem nuUi ex itinere excedere licebat quin ab equitatu Caesaris excipe:

quini, ae, a, num. distr. [quinque], j'?w each: ordines, Cs. : versus, N. quini in lectis quina dena iugera data in singulos pedites, fifteen to each, L. militibus quini viceni denarii dati, ticen: : :

retur, withorct being cut off, Cs. : qui recusare ponon quin test, quin et socii sibi consulant V L.
:

ty-five to each, L.

Five

bis quinos silet dies,

i.

e.

Esp., representing the nam. of upron. relat. with a negnot, but : nulla f uit civitas quin ative, who nulla partem senatus Cordubam mitteret, Cs. quis templum (natura), quin suam vim retineat Nihil tarn difficilest adspexit, quin testis esset ? quin investigari possiet, T. Messanam nemo veAfter words expressing hesitanit, quin viserit. tion, doubt or uncertainty, but that, that : non dubitaturum, quin cederet: et vos non dubitatis, quin hoc non dubium est, quin Chremes non det, cave dubites, quin non esse dubium, quin etc., T. possent, no doubt that, Cs. neque abest suspicio, quin, a suspicion that, Cs.
ipse dissentiam, sed quod, etc., not but that,
. . . : :
:

ten days,

V.

nomina principum,

L.

quini deni, quini viceni, see quini. quinquageni, ae, a, num. distr. [quinquaginta], fifty each : HS quinquagenis miUbus damnari.

quinquagesimus, num.
the fiftieth
:

adj. [quinquaginta],

anno trecentesimo quinquagesimo.

As
i.

subst. (sc. pars), a fiftieth part, fiftieth : de tota pecunia binae quiuquagesimae detrahebantur,
e.

four per

cent.

quinquaginta
quinquaginta natus
iudicibus

or L, 7tum., fifty : annos ad famulae, V. cum ex


:

CXXV

referet.
(iura), n., rare for

quinquatria
0. dub.

quinquatrus,

qui-nam,

see quisnam.

quinquatrus

(uum),/. [quinque], a festival in

Quinctilis (Quint-), adj. m. [quintus], in the honor of Minerva, held on the fifth day after the fifth place, of the fifth month (afterwards called ides (from March 19th to 23d; afterwards known Julius) mense Quinctili, in July : idibus Quincti- as quinquatrus maiores) pridie quinquatrus libus, on July 15th, L. quinquatribus ultimis, L. Quinquatrus iubeor nar: :

uncis, m. [ quinque + uncia ], five any whole). E s p., five twelftJis of an as, five unciae: 'si de quincunce remota est Uncia, The figure formed by the four quid superat? H. corners of a square and its middle point, a quincunx : directi in quincuncem ordines (of trees)

qmncunx,

twelftlis (of

rare minores (on the ides of June), 0.

quinque

or
:

V, num.

adj., five:

stellae: auri

quinque pondo px\m\,the five chief citizens : Quinque tenent caelum zonae, V. ulnae ter, 0.
:

quinquennalis,

e,

adj. [quinquennis], occur-

obliquis ordinibus in

quincuncem

dispositis, Cs.

quindeciens
teeji

times

HS

(-decies), adv. [quindecim],^/?/"quindeciens, i. e. fifteen hundred

ring every fifth year, quinquennial: celebritas ludorum. Continuing five years, quinquennial : censura, L. vota, binding for five years, L.

thousand

quinquennis,

e,adj,
:

sesterces.

[quinque deannos XV natus evocat cern], ^/Ifeen; dies, Cs. ad se Massilia XV primos, city fathers, Cs. Quindecim viri, the college of fifteen priests in charge of the Sibylline books, H.
or
adj.
: : :

qmndecim

XV,

num.

years, five years old

vinum, H.
i,

[quinque+annus], of five oleae, H. Olym: :

pias, celebrated every fifth year, 0.

of five

quindecim-vir

or

XVvir,
:

[quinquennius], a/eno(/ quinqueni imperium prorogare: raagistratum quinquennium habere: tria quinquennia, i. e. fifteen years, 0.
n.

quinquennium,

years, five years

a member of a
Plur., Ta.

commission offifteen men

Gallus, Ta.

quinquppertitus (-partitus),
in fi.ve parts, fivefold
:

adj. [partio],

arguraentatio.

quindecimviralis,
the quindecimvirs
:

e, adj. [quindecimvir], of sacerdotium, Ta,

quinque primi,

see quinque.

quiugenarius,
each
:

adj. [quingeni],

offive

cohortes, Cu.
ae, a,

quinqueremis, is, adj. [quinque + remus], with hundred As subst. f., a galfive banks of oars: naves, L.

ley toith five batiks

of

oars,

quinquereme

in quin-

quingeni,

num.

distr. [

quingenti
dat.

],

five

queremi

una, L.

hundred each : quingenos denarios

quinque -vir, i, m., one of a board of five, one of five commissioners: ne quinquevirum quidem, recoctus Scriba ex quinqueviro, H. etc. hundredth: annus. Plur. or 10 {gen. quingen- (often written V viri), a board offive, the quinquequingenti, ae, a, or tum, L.), num,. [quinque -f centum], ^we hundred: virs,five commissioners: constituti sunt V viri (to non plus mille quingentum aeris adferre drach- divide lands) quinqueviris creatis (to administer mae, H. fuint HS D milia fortasse milia quin- the public debt), L. muris reficiendis, L. genta, thousands upon thousands, Ct. quiuqueviratus or viratus (iis),m. [quinquingentesimus,
adj. [ quingenti ],

the five

quippiam,

quis
see quispiam.

quinquiens
queviri], the
office

692

Quirlnalis, e, adj. [Quirinus], of Quirinus,pf quinquiens (-es), adv. [quinque],^2;e times: Romulus, Quirinal : lituus, like that of Romulus, absolutus est ad HS viciens quinquiens redegisse V. collis, t?ie Quirinal Hill, now Monte Cavallo (in Rome): iugum, 0. Plur.7i. as subst., a festival (sc. centena milia), i. e. 2,500,000. are [quinquiplex], to make in honor of Romulus, the Quirinalia. quinquiplic5, 1. Quirinus, i, m. [Quiris, i.e. Cures], of Cures, fivefold: magistratus, Ta. quintadecimani, orum, m. [ quinta decima of the Quirites ; hence, the deified Romulus : Quirinus vocatur Romulus duos flamines adiecit, Marti (sc. legio)], the soldiers of the fifteenth legion, Ta.
: :

a commission of Jive

of a quinquevir, membership in : quinqueviratum accipere.

quintanus,
place of
diers
the

subst. f. (sc. via),

of the fifth. a street in the camp, the marketPlur. m. as subst., the solcamp, L.

adj, [quintus],

As

uniim, alterum Quirino, L.


rinus, V.:

Remo cum

f ratre Qui:

of the fifth legion, Ta. Quinti-, see Quincti-. quinto, adv. [quintus], /or tisternium habitum est, L.

populus Quirini, </ie i?oma?w, H. turba Quiriiii, 0. gemini Quirini, i. e. Romulvs and Remus, lu. lanum Quirini clausit, H.
: :

2.
the fifth time: lec-

Quirinus,
victor,
i.

adj. [1 Quirinus],
:

of Quirinus,
the

of Romulus, Quirinal
0.
:

collis,
:

i.

e.

Quirinal,

e.

Augustus, V.

umeri, Pr.

quintum or V, adv. [quintus], /or the fifth time : ut Furius dictator quintum diceretur, L. (declaratus consul) Fabius, V., L.
quintus
or

1. quiris, see curis.

2. Quiris, itis, gen. plur. tium, m. [Cures]. Plur., the inhabitants of Cures, Quirites : prisci,

V, num.
civile
:

bellum quintum

adj. [quinque], the fifth: ante diem, V. quinta pars


:

V.

After
.

the Sabines
.
.

and the Romans were


:

vectigalium: quinto decimo die,j^'((eew^/i; quintis decimis castris, L. pars nectaris, quintessence, H.
:

united, the people were called Quirites ita geminata urbe Quirites a curibus appellati, L. ; the
civilians, while Romani was regarded of warriors and rulers. The two were united in various phrases designating the whole people populus R. Quiritium, the Roman commonloealth of Quirite citizens, L. exerpitus populi R. Quiritium, L. populus R. Quiritesque, L. Quirites Romani, L. orators often addressed the people as Quirites. In the phrase, ius Quiritium, the civil rights of a citizen in Rome : iure Quiritium liber esse. Sing., a Roman citizen, Quirite : dona Quiritis, H. reddere iura Quiriti, 0. Quis te re dona-

term implied
as the

quintus-decimus, see quintus. quippe, adv. and conj. [2 qui4--pe].


adv.,

name
:

I.

As

of

course, as

you
all
;

see,

obviously, as one might

means : leve nomen habet quippe leve enim est hoc, risum utraque res raovere; ergo ad cenam si quis vocat, condemneQuippe, inquit, etc. Usu. followed by a tur. quippe cum causal particle quod flagitabam bellum geri iam viderem raro tantis animis conexpect, naturally,
;

by

currerunt classes, quippe cum pugnarent, etc., L. With a relat. introducing an obvious explanation or reason multa questus est Caesar, quippe qui vidisset, etc., as he wotdd of course, after seeing, plurimum terroris tulit, quippe quibus aegre etc.
:

vit

Quiritem Dis patriis


citizeiis,

i.

e.

unharmed, H.

Of
cry,

commonalty que Quirites Sufficiuut, V.


bees,

ipsae regem, parvos-

quiritatiS, onis,
call for help:

[quirito],

a plaintive

est, etc., L. solis candor inlustrior est Quirites, see Quiris. quippe qui tarn late conluceat: convivia non quirito, are [Quirites], to call the Quirijnibat quippe qui ne in oppidum quidem veniret. With an explanatory appositive sol Deraocrito tes, call to the rescue, wail : vox quiritantium, L. magnus videtur, quippe homini erudito, i. e. as of 1. quis, quid, joron. interrog, [2 CA-] (only sing, course it must to an intelligent man : quidam con- nom. m. and nom. and ace. n. ; the other forms are I. Masc, In irony, cer- common with qui interrog. ; see 1 qui). tra miseriti Periturae quippe, Ph. tainly, indeed, forsooth : Quippe vetor fatis, I, for- who? which 07ie? what man? : Da. Quis homo movet me est? Pa. Ego sum, who is there? T. quis clarior sooth, am forbidden by the fates ! V. quis quippe lumen curiae. II. As conj., introducing in Graecia Themistocle ? quis potentior ? Quis videor ? Cha. an obvious explanation or reason, since, for, for in primus Ameriam nuntiat ? fact : quippe benignus erat, for he zoas, you see, raiser aequo atque ego, who)n do you think me ? etc., H. Quippe color nivis est, 0. quippe homo T. quis sim, ex eo quem ad te misi, cognosces, S. iam grandior ruri Se continebat, T. neque pro- considera, quis quem f raudasse dicatur, who is said vinciam invitus dederat; quippe foedum homiiiem to have defrauded whom. With a subst. : quis quippe enim diesfuit?: quis euni senator appellavit; a re p. procul esse volebat, S. ego laudo qui saepe id remedium aegritudinumst, since some- Quis gracilis puer, H. quae robora cuique, Quis how (see 2 qui), T. Quippe etiam testis quaedam ex- color, V. quisve locus, L. II. Neut., what, what ercere diebus, Fas et iura sinunt, since even, etc., V. thing ? : quid dicam de moribus facillimis quid
:
. .

occursum
. ;

quiritatio facta, L.

: :

quisque


:
:: :

quis

693

mulieris Uxorem habes? what sort of a woman? quid caelati argenti, quid stragulae vestis, T. apud ilium putatis esse? tohat amount? : sciturum quid eius sit, what there is in it. In rhetorical
:

phrases with dico, what do I say? (correcting, strengthening, or emphasizing a remark) Romae volumus esse. Quid dico ? Volumus ? Immo vero cogimur quid dicimus ? quid dicas intellegis ?
:

2. quis, qua, quid, pron. one, anybody, anything, some thing (in mo-sf. and neut. usu. non audivit: Slmplicior quis,

indef. [2 CA-], any one, somebody, some-

as subst.)

cum
:

quis
iniu-

riam cui facere.


quis
sce

With
:

et est, etc., H.

si,

ne,
:

mem

or nisi

ut ne
:

quam ex agmine tanto Audet adire virum, V. neque cuiquam nostrum licuit lege uti, S. Fern. : illarum neque te quisquam novit, neque, etc., T. With U7UCS, any 07ie, a single one: nondum in quemquam unum saeviebatur, against an individual, L. cum multi raagis fremerent quam quisquam unus recusare auderet, L. Emphat., with nihil, nothing whatever, nothing at all comperiebam, nihil ad Paraphilura Quicquam attinere, T. sine quo (studio) in vita nihil quicquam egregium. With num^ quam: numquam cuiusquam delicto ignoscere, no man''s at any time: numquam quicquam. quis-que, quaeque, quidque, and (as adj.) quodi

cum

telo servus esset


si

cui falso adsentiamur


:

ne qua fiat iniuria ne quid in te peccavi igno: :

<\ne,pron. indef, whoever it be, whatever, each, each one, every, everybody, every one, everything (of more
: :

than two) ut quisque venerat, Accedebam, i. e. si si quis quid de re p. rumore acceperit, Cs. quo usui esse posset, L. ne quid nimis, T. nisi whoever a^-rived, T. mens cuiusque is est quisque, conveniret num quid aliud tJie mind is the man : quod quisque imperator haquid inter ipsum
: .
.

in indicium venit?

3. quis, for quibus, dat.

and

abl.

plur. of quis

and

qui.

beat: statuere, quid quemque cuique praestare oporteat: sibi quoque tendente, ut periculo prius evaderet, L. quis quosque nostrum loquatur
:

quis-nam (quis nam) or (as adj.) quinam, quaenam, quidnara or (as adj.) quodnam, pron. inworld ? which, I interrog., who sist? what, pray? (more pressing than quis): Quod nam ob factum, T. quisnam igitur tuebitur P.
then ?

H. Si?ig. with plur. apposit. : decimus quisque ad supplicium lecti, L. ultimi cum suis quisque ducibus, Cu. Plur. : ut quosque studium aut gratia Scipionis memoriam ? cuinam mirum videretur ? occupaverunt, i. e. them sevei-ally, L. quae apud Numquid nam amplius tibi cum ilia f uit ? pray quosque visenda sunt: Singula quaeque locum had you nothing further to do with her? T. num teneant, H. After a sup., of an entire class: quisnam praeterea ? nemo est, atiybody else : num optimus quisque ita loquebatur, i. e. all noblemen anything new? In indirect
: : : :

who in

the

Quantulum enim summae curtabit quisque dierum. Si, etc., H. quo quisque est sollertior, hoc docet laboriosius Quanto quisque sibi plura negaverit,
:
:

quidnam novi ?
questions
:

is there

reviso, quid

nam

Chaerea hie rerum

exspectabam quinam testes dicerentur miserunt Delpiios consultum, quidnam facerent de rebus suis, X. controversias habere, quinam angerat, T.
:
:

teferretur

(i. e.

uter), Cs.

man of learning : asperquaeque ad laborem deposcimus, L. antiquissimum quodque tempus, Cs. Plur. (usu. when the whole consists of several groups) in optimis quibusque gloriae certamen, i. e. in cases offmenddoctissiraus quisque, every
riraa
:
: .

quispiam, quaepiam, quodpiam, and


quidpiam or quippiam,

(as

S7ibst.)

pro7i. indef. [2 CA-], any one, anybody, anything, any, some one, something,

ship between eminent men : multi mortales convenere maxime proxirai quique, L. litterae lon.

ne proxima quaeque amoliendo aditura facerent, L. primo quoque tempore, as soon as possible, the nuptiae ? in any respect, T. earliest possible tnoment, C, L. After an ordinal quis-quam, m. (also old as fern.), quicquam num. : tertio quoque verbo excitabantur, at every (quidquam), n.,pron. indef. As adj., any, any one: other word: quinto quoque anno, \. e. every four ne rumor quidem quisquam: si cuiquam generi years. After a pron. reflex., each for himself, sevhominum probatus sit. As subst., any man, any- erally, individually, without exception : pro se quisbody, any person, any one whatever, anything : Si que ut quanti quisque se ipse faciat, tanti fiat ab quisquamst, qui studeat, etc., T. si quisquam est amicis quo ferat natura sua quemque ut pro sua timidus, is ego sum ne quemquam interficiant, quisque patria dimicent ferro, L. Rarely before Cs. si quicquam humanorum certi est, L. si the proji. : quisque suos patimur Manes, Y. quos animadversum esset, quemquam ad hostes trans- Poenus in civitates quemque suas dimisit, L. For fugere conari, N. quicquam tu ilia putas fuisse uter, each: Oscula quisque suae matri properata decreta ? "With neque, and no one, and none : ne- tulerunt, 0. Quisque as fern, for quaeque*: quo que me impediet cuiusquam edictum nee quis- quisque pacto hie vitam vostrorum exigit, T.
: :

some: quid si hoc quispiam voluit deus ? T. cum quaepiam cohors ex orbe excesserat, Cs. nomen cuiuspiam haec a quopiam vestrum petere dixisti quippiam aliae quaepiam rationes. Sing, n, adverb. : Num illi molestae quidpiam haec sunt
:
:

gissimae quaeque. With primus or proximus, always the first, at each earliest time, as soon as possible in each case : primum quidque videamus, i. e. let us take up the first point first : si quis fecerit de eius honore primo quoque die referant
. .
.

: : :

quoad
:

: :

quisquiliae

694

quisquiliae, arum,/, [quisque], odds andends^


offscourings, rubbish
:

seditionis Clodianae.

quis-quis, quicquid (quidquid) and (as adj.) quodquod (rare, except in sing. nom. and abl. m., and nom. ace. and abl. 7i.), jpron. rel. indef., whoone who, everything which: Quin spolies quemquem nacta liostem qui feriet, erit mihi Carthaginiensis, T. quicquid animo sis, Quisqnis erit, Enn. ap. C. cernimus, id orane oritur a sensibus quoquo consilio fecit, ^oith lohatever design: quoquo tempore conspectus erat, at lohat time soever : deorum quisquis amicior Afris, H. At o deorum quicquid in caelo regit, all ye gods who, H. per quidquid deorum est, by all the gods, L. quicquid malefici erit; Quisquis honos tumuli, quidquid solamen humandi est, V. WJioever it be, every one, each, everything, anything: quatenus quicquid se attingat, perspicere (i. e. quatenus quid, quicquid est, attingat) liberos suos quibusquibus Romanis mancipio da:

ever, whosoever, whatever, whatsoever, every

quo durior locus est dicendi datus sed vim morbi in causa esse, quo serius perficeretur, L. In the phrase, quo minus, so that 7iot, why not per me stetisse. Quo minus haec fierent nuptiae, T. eisdem de causis, quo minus dimicare vellet, movebatur, Cs. quo minus admirandum est quibus stipendia causae essent, quo minus militarent, L. Of purpose, by means of which, that thereby, in order that: simulant, quo absterreant, T. Id adiuta me, quo id fiat facilius, T,: nos arma neque contra patriam cepisse, neque quo periculum aliis faceremus, S. equites pugnabant, quo se praeferrent, Cs. quo paratior esse possim quod quo facilius perspicere possitis cautum erat, quo ne plus auri haberemus, L, In the phrase, quo

. .

minus, that
vent
:

not, in order that

not, to pre-

quicquam

in his te nuptiis conari,


:

quo

fiant

minus, to prevent them, T.

aliquid factum esse quo minus iste condemnari posset, to prevent tJie possibility of his conviction. Of manner or de-

bant, all

Romans

ivhoever they

may

be,

L.

II. Dat. uses, of place, to what place? whither? quod vis, whereto ? : quo potissimum infelix adcedam ? S. pron. indef., whoever it be, whom you please, any amandat horainem quo? quo putatis?: quo one, any whatever, anything: quivis liber debet evadat vide, T. locus, quo exercitui aditus non esse: esse cuiusvis (civitatis): ad quemvis nume- erat, Cs. vide quo progredior, hoiv far : Quo, quo, rum equitum adire, Cs. quaevis amplificationes, scelesti, ruitis, H. Whither, to lohat place, to the all sorts of: unus araet quavis aspergere cunctos place to which, and to this point, as far as : in' (sc. ratione), H. Abs quivis homine beneficium hinc quo dignu 's (sc. ire), go whei'e you belong, T. accipere, T. Eripiet quivis oculos citius mihi, H. quo postea quam ventum est proficiscar eo, quo With unus, any one you please, any 07ie what- me vocat populus: non longius, quam quo telum ever : una harum quaevis causa me monet, T. adici potest, as far as, Cs. transferrent auspicia non quivis unus ex populo, sed existimator doctus. quo nefas esset (i. e. ad quos), L. abire quo terAs subst. n., anything whatever, no matter what rarum possent, L. Indef., after si or ne, any cui quidvis licitum sit quidvis satis est, H. lohitlier, to any place, in any direction : si quo puquo, adv. and covj. [ dat. and abl. of 1 qui ]. blico proficisceris si quo erat longius prodeuusi quando Romam aliove quo mitterent I. Locat. and abl. uses, of place, only with loci or dum, Cs. vide, sis, ne quo hinc abeas longius, (poet.) locorum, where, in what place, in what situ- legates, L. Fig., of end in view, to what end? for what ation : se nescire quo loci esset sectari, rosa quo T. locorum moretur, H. Of time, at which time, on purpose ? of what %ise ? wherefore ? why ? : quo tvhich day, when (sc. tempore or die) extrahere hostera tam sceleratum reserves ? quo me igitur rem in id tempus, quo Baebius venire posset, L. aut ad quae me exempla revocas? to what point: Fig., of degree of difference, with compp., by Quo mihi f ortunam, si non conceditur uti ? what, by as mucji as, in how great a degree, the : quo aniraum intendat facile perspicio: Nescis, quo quo maius crimen sit id, hoc maiorem ab eo iniu- valeat nummus? what money is good for, H. Of riam fieri diligenter attendite quo minus miremi- degree, to what degree, to what extent, how far: ni, etc. quae (tempus et spatium) quo plura sunt quae quo usque tandem patiemini ? S. ne hodie CO meliore mente, etc. quo delictum maius est, quidem scire, quo amentiae progressi sitis, L. 00 poena est tardior. Of cause, for the reason quo-ad (monosyl., H.), adv. In space, as far that, because, that, as if: neque eo nunc dies, quo as : quoad insequi pedes potuit, L. Of time, to quicquam senserim, T. non quo libenter male what time ? till when ? hoio long ? how soon ? : seaudiam, sed quia, etc. non eo dico, quo mihi ve- nera Quoad exspectatis vestrura ? T. Percontatura niat in dubium ha- ibo, quoad se recipiat, T. est aditus magis eo, ut To the time at which, beant, quam quo non quo ad till, until: nihil (avaritia) sancti habere, quoad desiderent, Cs. rem pertineat. Of result, by reason of which, semet ipsa praecipitavit, S. quoad perventum est loherefore, whereby, so that, and so: quo factum eo progressi, quoad capitibus exstare possunt, est, ut deterrerentur, etc., N. multa dicta sunt, until only, etc., L. existimo, consolationem recte

quitus, P. of queo.

modo) Hermionam Pylades quo Pallada Phoebus amabat, 0.


gree, as, as

much

as (sc.

qui- vis, quaevis, quid vis and

(as adj.)

: :


quocirca
adhibitam

: :

695

quo minus
:

esse, quoad certior fieres: quoad ipse For what exercitu propius accessisset, Cs. time, during what period, as long as, while : quoad habeo tabulas omnis, patris potuit, restitit, Cs. quoad vixit, tuas quoad ais, etc. quoad vivet quoad metuequoad Ardea vixi, L. dicebam F i g., as far as, to res, omnia te promissurum. the extent that, to the degree that: ius civile eatenus exereuerunt, quoad populo praestare voluerunt quoad progredi potuerit amentia ut, quoad possem et liceret, numquam discederem quoad eius

cum

fieri possit,

as far as

it is

possible.

quo-circa, and therefore : Quocirca quam, etc.


:

conj., for which reason, wherefore, quocirca nihil esse tam detestabile,

R. beneficium sibi extorqueretur, Cs. falso queritur genus humanum, quod regatur, etc., S. laudat Africanum, quod fuerit abstinens. After verbs of saying or omitting, that, the fact that, the remark that, to say that: non tibi obicio, quod hominem spoliasti accedit, quod delectatur, besides, he takes pleasure : adicite ad haec, quod foedus dedimus, L. : Adde, quod didicisse artis Emollit mores, 0. pauca loquitur, quod sibi gratia relata non sit, Cs. ne hoc quidem (dictum est), quod Taurum ipse transisti ? nox testis, quod nequeam lacrimas perferre parentis, V. Introducing an explanation, in that : commemorat beneficia quod venerat, etc., Cs. bene facis, quod me adiuvas, in helping

meditor, V.

In tmesi
:

ciiigere
:

flamnia Reginam quo, bone, circa, H.

me:
ter

fecit

humaniter, quod ad
fecit,

me

venit: pruden-

quo-cumque,

adv., to whatever place, whither-

soever: quocumque venerint: Ire, pedes quocuraque ferent, H. metus agit quocumque rudentis Excutere, in any direction whatever, V. : oratio ita
flexibilis,

ut sequatur

tmesi

quo ea cadent, V.
:

me cumque ducet Quo


:

quocumque torqueas. In res cumque

quod abstitit incepto, L. Introducing a fact for comment, as to the fact that, as respects this that: Tu quod te posterius purges huius non faciam, T.: quod vero securi percussit filium, videtur, etc. quod ius civile amplexus es, video quid egeris respondit quod castra movisset, persuasum, etc., Cs. cf. quod sit (Aurora)
. . .

Romanus

spectabilis

ego Procrin amabam,


. . .

i.

e.

though

Aurora
and conj. [ace. n. of 1 qui]. I. As of which, as to what, in what, where-

quod,

adv.

adv., in respect

in: quod me accusat, sum extra noxiam, T. siquid est Quod mea opera opus sit vobis, T. After est or habeo, introducing tliat for wliich reason is given in viam quod te des, nihil est, there is no

in love with Procris, 0. Introducing an exception, that, as far as: omnes mihi labores fuere leves, Praeterquam tui carendum quod erat, save that, T. haec honesta, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, esse expetenda : adverso rumore esse, superquam
be (called) beautiful

I was

you to, etc. magis est quod gratuler tibi quam quod te rogem, I have more reason to non est quod multa loquamur, congratulate, etc. we need not, H. As to what, in so far as, to the extent that : Epicurus nunc, quod sciam, est ausus, homo, quod iuvet, curiosus. In transitions, etc.
necessity for
:
: :

quod male pugnaverat, not to mention that, L. Excepto quod, etc., H. memento te omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur pestilentia incesserat pari clade in Romanes Poenosque, nisi quod fames, etc., L. tantum quod hominem non nominat, save that. Introducing a reason (as
: :

real
rat,

),

Avith

in view ofxvhich, and in fact, hut, and yet, accordingly, therefore, now : Quod si ego rescivissem id prius, and had I, etc., T. tyquod si forte ceciderant, turn, ranni coluntur

a conj. or

relat.,

quod

sensit, etc., T.

because, since, for, that : idcirco arcessor, filium suura, quod pugnave:

etc.

quod
in

quod si regum virtus in pace valeret, S. pugnassem quod nisi mihi hoc venisset mentem quod ut o potius formidine falsa Lu:

nisi

necari iussit, S. omnis (morbos) ea re suscipi, quod ita videatur, etc. ne me ideo ornes. Quod timui, etc., H. : haec a custodiis loca vocabant, quod non auderent, etc., Cs. me accusas, non quod tuis rationibus non adsentior, sed quod nul:

lis

dar, Y.

II.
es ?

As

conj., that, in that

Quid
:

est

quod laetus

magis, quia imperium factum est, quam quod deminutum quicquam sit, L. Pi'opterea quod amat filius, T. haec dicta sunt ob eam causam,
:

you merry, T. quid istuc est, quod, etc. i. e. why are quod te audio Nescio quid concertasse, etc., what qu5dain modo (less correctly as one word, means it, that? etc., T. quanta est benignitas na- quodammodo), in a certain manner, after a fashturae, quod tam multa gignit hoc uno praestamus ion, in a measure, in some degree, somehow : quod erat illud absurdum, dari populo nullo modo poterat, tamen quodam f eris, quod conloquimur, etc. quod non intellegebat Sin autem pro eo, quod modo dedit: diligamus. summa res p. temptatur, etc., in view of the fact qu5ius, old for cuius, ^m. of 1 qui and of quis. ad id, quod sua quemque mala cogethat, etc. qu5-libet, adv. [quilibet], to any place whatbant, evocati, etc., aside from, the fact that, etc., L. That, because, since, for: quod viris fortibus ever: me iubeat quolibet ire, no matter whither^ honos habitus est, laudo gaudeo, quod te inter- 0. quom, older form of 2 cum. pello tibi ago gratias, quod me liberas quod doluisse se, quod populi spiratis, indignantur, L. quo minus (quominus), see quo, and 2 minus.
:

:'


quo modo

: : .

quotus
2.

: ::

696

qu5 modo

(quomodo), adv., in what manner,


?
:
:
:

quo-que

(i. e.

et quo), see -que.

quo modo occidit ? alieno a qu5qu6, adv. [old dat. of quisquis], to whatever Maecenas quo modo place, whithersoever: quoquo sese verterint Stoici te animo fuit quo modo ? tecum? H. quo modo se venditant Caesari!: quoquo terrarum, whithersoever in the world, T. dubium est, quo modo iste praetor factus sit: qu5quo - versus (-vorsus) or qu5quomiror, quo modo iudicarit haec negotia quo modo c^very direction, every versum ( -vorsum ), in habeant, narrare. In the manner that, as se more Komano, quo modo homines non inepti lo- loay : legatos quoquoversum dimittere, Cs. locum quuntur se aliquara rationem inituros, quo modo quoquo versus pedes quinque habere. qu5rsum and qu5rsus, adv. [quo + versus], ab Hispanis sumant, L. et quo modo hoc sit
in what loay ? how
:

consequens

illi,

sic illud huic.

to lohat place,

whitherward, whither

nescio hercle,

quaestus, T. decrevit quondam senatus omnia quae sunt conclusa nunc artibus, dissipata quondam f uerunt ut quondam Marsaeus, H. At quondam, dum, etc., 0. celebri quondam urbe et copiosa vestros quondam nautas duxit, once yours: Cyro quondam rege, late, Cu. At certain titnes, at times, sometimes, once in a while : cum saepe lapidum, terrae interdura, quondam etiam lactis imber defluxit quondam cithara tacentem Suscitat Musam, H. Quondam etiam victis redit in praecordia virtus, V. Of the future, one day,
:

neque unde earn, neque quorsiim earn, T. F i g., to what end, to what : sane curaest, quorwhither, however. qu5modo-iiani, adv., in what manner pray ? sum eventurum hoc siet, how this is to turn out, T. sed quorsus hoc pertinct ? Non dices hodie, how then? quo-nam, adv., whither pray? : earn si nunc quorsura haec tam putida tendant, to what tim tend% H. quorsum igitur haec spectat oratio ? sequor, quonam ? Fig., to what purpose? to ivhat has in viexv this? etc. To what purpose? to what effect? : quonam haec omnia, nisi? etc., Cs. what end? with what view? for what? : quorsum quondam, adv. [quora + {demonstr. ending) igitur haec dispute ? quorsum ? ut intellegere -dam], at some time, at one time, once, heretofore, posssitis quorsus, inquam, istuc ? quorsum est formerly, on a time: Olim isti Jfuit generi quonopus ? for what ? H.

qu5niodo - cumque,

adv., in

whatever way,

dam

quot, adj. plur. indecl. [2 CA-], hoiv ma?iy ? quot aratores fuerunt quot virtutes fuerunt edocet, quot virorum morte necesse sit constare video, quot dierum via sit. As victoriam, Cs. mariy as, as : tot habet triumphos, quot orae sunt terrarum quot homines, tot sententiae, T. quot orationum genera esse diximus, totidem oratorum reperiuntur quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia, H.
: ! : : : :

quot-annis or quot annis, adv., every year, some day : Hie tamen ad melius poterit transcur- year by year, annually, yearly: ubi piratae fere quot annis hiemare solent: quot annis singula rere quondam, H, quoniam, adv. [quom+iam], since now, since milia, Cs. Hie ilium vidi iuvenem quot annis, V.
:

then,

si71.ce,

seeing that, as, because, whereas: quo-

quot-Cumque,
as
:
.
.

adv.,

how many soever,


creverit, tot
. . .

niam quidem circumventus ab inimicis praeceps agor, S. quoniam ad hunc locum perventum est, Cs. quoniam iam nox est: quoniam ita tu vis: quoniamque ab his es auditus quoniam quidem missus est: quoniam intellegere potuisset: quoniam tam propinqua sint castra, N. quopiam, adv. [old dat. of quispiam], to any place: iturane quopiam es? T. quoquam., adv. old dat. of quisquam], to any place, in any direction, whithersoever : Cave oculos a meis oculis quoquam demoveas tuos, T. nee
: : :

quotcumque senatus
. .

sunto

as m/iny quot:

quot hos, Ct. cumque quot [quot], how many, ae, num. distrib. a, quoteni, of ivhat number each : is ita partis fecit, nescio
. .

quotenorum iugerum.
(quotidi-), see
cottidi-.

quoties, adv. [quot], how often ? how many times? : quotiens et quot nominibus a

quotiens

or

tiens venissent

proficisci

quoquam

potes: priusquara inde quo-

quam
1.
tii

procederet, L.

Syracusanis statuas auferes ? Respondere, quoheu quotiens fidem flebit H. As often as, as many times as, as: quotiens ipse consul fuit: quotiens oculos coniecit in hostem,
:
: !

quoque,

totiens, etc.,

V.
adv.,

conj., also, too (after


:

an emphatic

\vord, cf. -que, etiam, atque)

qua de causa Helve-

quotiens-cumque,
often soever as
:

how

often soever, as

quoque reliquos Gallos virtute praecedunt, Cs. scilicet maxime, sed proxime ilium quoque f equot-quot, wwm. indecl., of whatever number, fellissem: patriae quis exsul Se quoque fugit? how many soever, as many soever as : ut, si leges II. quoque enim, L. quoque igitur Ego quoque plures erunt, aut quotquot erunt, conservari non etiam timida sum, T. quando ne ea quoque vis possint quotquot eunt dies, i. e. daily, H. proficeret, L. quotus, adj. [quot], which in number, which in

quotienscumque

dico, totiens, etc.

me


quotuscunque
order^

: : ::


radix

697

of what number : quotus


sit
:

erit iste denarius,

whatever number^ however great or small: e votis


pars, Tb.

feiendus ? quota pars illi rerura pehora quota est ? what o'clock riere mearum, 0. Tu, quotus esse velis, rescribe, i. e. one is it ? H.
: :

qui non

quotusquisque,

see quotus.
adv., until what quae quo usque tandem

of hoxD many guests, H. How small^ how trijiing Et sequitur regni pars quota queraque sui ? 0. Pars quota Lernaeae serpens eris unus Echidnae ?
0.

quousque
lime,
till
:

or

quo usque,
:

when, how long

With
:

quisqxce (often written quotusquisque),


:

patiemini, S. quousque humi defixa tua mens erit?: quo usque tandem abutere patientia no-

how few (only sing.) quotus enim quisque philosophorum invenitur, qui sit ita moratus quoto cuique lorica est ? Cu. forma quota
hoio rarely one,
:

stra?

quaeque superbit
-

0.

qu5-vis, adv. [quivis], to any place whatever, whither you will: abeat quovis goxxixum, any wliere in the world, T.

qu5tus cunque,

tacunque, tumcumque, of

(quum),

conj., see

2 cum.

R.
rabide, adv. [rabidus], madly, furiously : omnia appetens.
radiatus,
rays,
adj.

irradiated, shining:
:

rabidus, adj. [RAB-], raving, mad, rabid, enraged : tigres, V. leones, H. lupa, 0. ut rabida ora quierunt, inspired, Y. mores, ungoverned, 0.
:

solis, Att. ap. C.

[P. of radio], furnished with sol: orbis flammeus lumina, 0.

lingua, Pr.

furor animi, Ct.

em, e, /. [ RAB- ], rage, madness, rabies, frenzy : velut iniecta rabie ad arma ituri, L. Statque eanum rabie (Scylla), i. e. eanibus rabidis, 0. F i g., violent passion, extreme eoccitement, rage, anger, fury, fierceness, eagerness: huius rabies quae dabit, i. e. what he will do hi his furious love,
,

[ radix ], by the roots, utterly^ radically: evellare actiones tuas ex animis extraxit religionem.
:

radicitus, adv.

radicula,
rootlet.

ae, /.

dim. [radix], a small

root.,

radio,

, :

are,

and

dep.
:

radior,
galeae

, :

arl
ra-

[radius], to gleam, beam, shine

gemmis

sine rabie Archilochum proprio rabies armavit iambo, H. civica, the fury of civil war, H. edendi, V. Et rabie fera corda tument, i. e. inspifatalis teraporis, L. ration, V. ventorum, 0. vejitris, i. e. ravenous hunCanis, fierce heat, H. ger, Y. ere [RAB-], to rave, be mad, C. rabio,
T.
:

dientur, 0. radiabant lumine valvae, 0. ut sidus ocelli, 0. in armis, Pr.


:

radiant

radius,
stakes, L.

poet.

rabiose, adv. [rabiosus], ravingly, madly, fiercely : nihil iracunde rabioseve fecerunt.

rabiSsulus,
half crazy :

adj. dim. [rabiosus],

little

rabid,

a Avheel, a spoke: hinc radios trivere rotis, Y. inter radios rotarum, Cu. geometer's rod, drawing-rod : *homunculum a pulvere Descripsit radio orbem, V. la et radio excitare weaving, a shuttle : Excussi manibus radii, V. In botany, a kind of olive, Y. In a acuti, 0. Of light, a beam, ray : radii socircle, a raditcs. rubescebat radiis mare, V. cui tempera cirlis cum Aurati radii cingunt, i. e. a glory, Y.
:

In

I,

m. [2

RAD- ], a

staff,

rod :

acuti,

litterae.

rabi5sus,

adj.
:

rabid: canis, H.

[ rabies ], raving, fierce, mad, fortitudo rainime rabiosa, /rce

from passion.
rabula,
pettifogger.
ae,

m. [RAB-], a brawling advocate,


fera,

racemifer,

ferum, adj.

racemus
:

+1
Bac-

FER-], clustei'-bearing, clustering : uvae, 0. chus, crowned with clusters, 0.

racemus,
:

i,

m., a bunch, cluster


:

mes, V, livid i, H. Acheloe, racemis, i.

uva raceDonee eras mixtus nullis,


:

fert

e.

wine, 0.

P. of radio ], beaming, shining : lumina solis, 0. Aquarius luna, V. aurum, 0. galea claro ab auro, 0. As subst. w,,
antis, adj. [
: ;

radians,

the sun, C. poet.

icis,/. [2 RAD-], a root: radices palmaconligebant: Virga radicibus actis surrexit, arbores ab radicibus subruere, struck root, 0. genus radicis inradicibus eruta pinus, V. Cs, ventum, quod admixtum lacte, etc., Cs. (herbas) monstrata radice vel herba radice revellit, 0. radish : lactucae, radices, (as a medicine), H. The root, lower part, foot, foundation : in H., 0. radicibus Caucasi natus sub ipsis radicibus menpoint of origin, supa Palati radice. tis, Cs. porting part, root : linguae, 0. vivum (saxum) F i g., a root, ground, basis, radice tenetur, 0. Only plur. : vera foicndation, origin, source. gloria radices agit atque etiam propagatur: virtus altissimis defixa radicibus Pompeius eo robore vir, lis radicibus, i. e. so finnly established in the State: a radicibus evertere domum, utterly,

radix,

rum


rado
Ph.
:

: : : :

rapio
rapacitas,
atis,

: : :

698
i.

ex

iisdera,
city.

quibus nos, radicibus natus,

e.

/. [rapax], greed, rapacity:

sus, ere [1 RAD-], to scrape, scratch, shave, rub, smooth, shave off: mulieres genas ne qui capite et radunto, lacerate, XII Tahb. ap. C.
:

of the same rado, SI,

quis in rapacitate avarior,

rapax, acis, adj. with comp. and sxtp. [RAP-], tearing, furious, violent: ventus, 0. unda. Fig.,
:

semper est rasis, shaven : caput (a sign of slavery), L. vertice raso (in fulfilment of a rasae liastilia V\vg2ie, peeled, V. lapides vovf), lu. arva varies palma, siveep a mosaic pavement, H. imbribus (Eurus), strip, H. Margine in extreme To touch in passing, touch littera rasa, erased, 0.
superciliis
:
: :
:

grasping, greedy, rapacious, insatiable: olim furunculus, nunc vei'o etiam rapax Cinara, i. e. greedy for presents, H. lupi, H. Orcus, H. domina, Tb. nihil est rapacius quam natura.
:

raphanus,
rapidly
:

i,

m.,

= pd<pavog, a radish, Ct.

upon, brush, graze, skirt

laevum Radit Thybridis

unda

latus, 0.

liinc altas

Pacbyni Radimus, V.
pentis), 0.

eautes proiectaque saxa terra rasa squamis (ser-

[ rapidus ], hurriedly, dilapsus (fluvius). F i g. quod {rra^r]TiKov) cum rapide fertur eo rapidius venire, Ta.

rapide, adv. with comp.


:

rapiditas,
velocity
:

atis, /. [ rapidus fluminis, Cs.

],

swiftness, rush^

raeda or reda (not rheda), ae, /. [Celtic], a travelling-carriage ivith four ivheels : oranen aciem sedens in raeda, H., lu. raedis circuradare, Cs.
:

raedarius (redarius),

i,

m. [raeda], a coach-

man, driver of a raeda. ramalia, ium, n. [ramus], twigs, shoots, sticks, brushwood : arida, 0., Ta. rameus, adj. [ramus], of boughs: fragraenta,
i.

e. sticks,

V.
icis,

rapidus, adj. with comp. and sup. [RAP-], tearing away, seizing, fierce : ferae, 0. agmen, a fierce pack, 0. aestus, V. flamma, 0. ignis, V. Impetuous, hurrying, rushing, fleet, swift, quick, rapid: torrens,V. amnis, H.: llumen,Cs.: Fluminum lapsus, H. rapidior unda, Cu. ignis Iovis,V. sol, H. volucris rapidissima milvus, 0. manus, V. agmen, V. Fig., hurried, impetuous, vehement, hasty : oratio rapidus consiliis, precipitate, L.
: : :
: :

ramex,

m., a rupture, hernia, lu.

and m. [RAP], one of


the early

Ramaes

Ramnenses (Rhamn-),
the three tribes
state (cf.

ium,

rapina, ae, /. [RAP-], an act of robbery, robbery, plunder : per latrocinia ac rapinam tolerantes

vitam, L.

terra

of free
:

citizens in
:

patuit

invita

rapinae, 0.

tres Luceres, Taties) antiquae tribus Ramnes, etc., L. Quosque vocant Ramnes, 0. One of three centuries of knights instituted by Romidus : Ramnenses ab Romulo ap-

Roman

promissae signa rapinae, of carrying off, 0. E s p., plur., robbery, plundering, pillage, rapine:
: :
:

pellati, L.

Rhamnensium nomina
adj. [ramus], /zt^^

Celsi

Ramnes,
having

caedes, rapinae, discordia civilis, S. avaritia in rapinis hostem rapinis prohibere, Cs. an furtis pereamve rapinis, H. Prey, plunder, booty : abiuratae rapinae, V.

proud

knights of ancient family, H.

rain5sus,

of

bouglis,

many
cornua

branches, branching, branchy : stipes, 0. hydra ramosa uatis e caede cocervi, V.


:

lubris, 0.

ramulus, l, m. dim. [ramus], a twig, sprig, shoot. ramus, l, m. [2 RAD-], a branch, bough, twig
in quibus (arboribus)
gite

non rami
:

sunt, etc.

cin-

tempora ramis, V. spissa ramis laurea, H. bacas dant rami, i, e. trees,Y. rami atque venatus Of antlers, a branch diXobdii, fruit and game, V. A club: Hylaeus, ramique late diffunduntur, Cs. Pr. F i g., a branch : ramos amputare miseriarum.

rapio, pui (old fut. perf rapsit, C), raptus, ere [RAP-], ^o seize and carry off, snatch, tear, pluck, drag, hurry away : sublimen intro huuc rape, T. quo fessum rapitis ? V. Quo me cunque rapit tempestas, H. sumasne pudenter An rapias, snatch, H, ab aede rapuit funale, 0. de volnere telum, V. commeatum in navis rapiunt, L. pars densa ferarum Tecta rapit, i. e. break off bouglis of trees (in collecting wood), V. in ius, drag before a court, H. ob facinus ad supplicium, hale : alii ad necem rapiebantur ad stuprura matres, L. (infantes) ab ubere rapti, V. nee variis obsita frondibus Sub divom rapiam, d7'ag iyito open day, H. Nasonis
: : : : : : : : : : : :

rana, ae,/. [RAC-], a frog : saliunt in gurgite ranae, 0. in limo ranae cecinere querellam, V., C, H., lu. rana marina, the frog-fsh.
: :

rancidnlus, adj. dim. [rancidus], stinking, rank, rancid : opsonia, lu.

To carraina rapti, i. e. torn from his home, 0. hurry, impel, drive, cause to hasten: Quattuor hinc rapiraur raedis, H. per aequora navem, V. venarma ratis per aequora, 0. : missos currus, H. bipennem piat inventus, snatch, V. : arma, 0. dextra, V. rapiuntque ruuntque, hurry and bustle,
: : :
:

rancidus, adj. with comp., stinking, rank, rancid: aper, H. quid rancidius, quam quod, etc., m,ore disgusting, lu.
:

V.

With

jt?rorj. reflex., to

make haste, hasten, hurry,


:

ranunculus,
tadpole.

I,

m, dim. [rana], a

little

frog,

se ad caedem opfly : ocius hinc te Ni rapis, H. timi cuiusque. To carry off by force, seize, rob, ravish, plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by storm : spes rapiendi occaecat animos

rapta
:

: : : : :

rastnim
:

: : :

699

semper rapiens, semper ebrius raptas ad litora vertere praedas, V. : rapere omnes trahere, S. vivere latronum ritu, ut tantum haberet, quantum Arsit rapere potuisset: virgines, to abduct^ S. Atrides Virgiue rapta, H. Omne sacrum rapiente
: :

Raptores, plundering, V. fugles inaudax Proelia raptor, H. gratus raptae raptor f uit, ravisher, 0. F i g. raptores alieni honoris, 0.
:

rapiunt incensa feruntque Pergaeastra urbesque primo ma,,pillaffe and plunder, V. 7b carry off suddenly, snatch impetu rapere, L. away, destroy: improvisa leti Vis rapuit rapietque rapto de f ratre dolens, H. Et labor gentes, H. et durae rapit inclemeiitia mortis, i. e. hurries on, To take, catch, assume : flam mam, catch V. Vim nigrum colorem, 0. Virga quickly, V. 2h lead on hurriedly rapuit monstri, imbibed, 0. Halesus Turno feroces Mille rapit populus, leads hastily on, V. Nee rapit inmensos orbis per Immum, sweeps along, V.^Fi g., to snatch away, carry along, hurry away : ipsae res verba rapiunt, carry along with them : (comoediam) in peiorem partem, i. e. misrepresent, T. Si quis in adversum rapiat casusve deusve, V. almum Quae rapit hora diem, snatches away, H. simul tecum solacia rapta, V. To drive, impel, carry away, precipitate, transport, ravish, captivate, overwhelm, draw Irresistidextra, H.
:

alii

T, n. [^P. of rapio ], plunder, prey, booty: in diem rapto vivit, on daily plunder L. vivere ex rapto, 0. rapto potiri, V.
,
:

raptum,

1.

raptus,

-P.

of rapio.

m. [RAP-], a snatching away, wrench: Inoo lacerata est altera (manus) raptu, by the violence of Ino, 0. A plundering, robbery
2.
(us),

raptus

nullis i-aptibus aut latrociniis populantur, Ta.

natium, of the house, Ta. Of persons, an abduction, rape: Ganymedi virginis, C, 0.


:

pe-

rapulum,
raresco,
:

i,

n.

dim. [rapum], a
,

little

turnip, H.

,
:

ere, inch, [rarus], to

grow

thin,

become rare: resoluta tellus In liquidas rarescit aquas, 0. ubi angusti rarescent claustra Pelori, i. e. open, V. colles paulatim rarescunt, become fewer, Ta. sonitus rarescit, dies away, Pr.
:

raritas, atis,/. [rarus], looseness of texture: in pulmonibus. Small number, rarity : dictgrum.

rar5, adv. with comp.


noio

rarus

],

seldom, rarely,

bly : ad divinarum rerum cognitionem eura studioque rapi semper eo tractus est, quo libido rapuit amentia rapi Furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa ? H. animum In partis rapit varias, turns hurriedly, V. ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur. To seize by violence,
: :

quod raro fit: evenire: vinum aegrotis prodest raro: Raro antecedentem scelestum Deseruit poena, H. si rarius fiet, quam, etc.
id,
:

and then:

rarus,

adj. with

comp. and sup., of


: :

loose texture,

thin, rare, not thick:

(terra) opp. densa,

V.

retia,

snatch, steal
tiis,

Enn. ap.

C.

Hippodameam raptis nanctu'st nupVenerem incertam, H. sed ra:


:

piat sitiens

V. To snatch, seize quickly, hasten, precipitate rapienda occasio, lu. viam, hasten, 0. ut limis rapias, quid velit, etc, may hastily note, H. raptae prope inter arma nuptiae, L.
:
: :

Venerem, but may eagerly

seize tipon,

rapta,
seduced

ae, /.
:

woman

[P. of rapio], a ravished one, gratus raptae raptor f uit, 0.


:

raptim,
etc,
:

adv. [rapio], snatchingly, hastily, sud-

denly, speedily, hurriedly

haec scripsi raptim, ut, raptim Gaudia, H. secuti tam raptim euntem, L. aguntur omnia,
cui donet inpermissa
:

praecipitata consilia, L. ignis factus, L. care aethera pennis, V. f ruaris tempore, H.


Cs.
:
:

se-

raptio, onis,/. [KAP-], an abduction, ravishing,


rape: fuisse in raptione, T.

rapt5,

avi, atus, are, f^'eq. [rapio], to seize

and

carry off, snatch, drag, hurry away : curru quadriiugo raptarier, dragged along, Enn. ap. C. Hector raptatus bigis, V, alqd Per silvam, V. arbitrio raptatur equorum, 0. raptata coniux (sc. ad tabulam Valeriam). To ravage, plunder : adhuc raptabat African! Tacfarinas, Ta, F i g., to drag, hale, arraign : quid raptem in crimina divos ? Pr.
: : : :

with large meshes, V. tunica, 0. rariores silvae, thinner, T\. With large intervals, far apart, here and there, scattered, thin, scanty: vides habitari in terra raris et angustis in \oc\^, scattered : Apparent rari nantes, V. f rutices in vertice, 0. umbra, V.: arbores, N. Manat rara meas lacrima per genas, drop by drop, H. Of soldiers, in open order, far apart, scattered, dispersed, straggling, single: ut numquam conferti, sed rari magnisque intervallis proeliarentur, Cs. rari in confertos iniati, L. ordines, L. rarior acies, Cu. Infrequent, scarce, sparse, few, rare : in omni arte, optimum quidque rarissimum raris ac prope nullis portibus, Cs. Oceanus raris ab orbe nostro navibus aditur, Ta. rara hostium apparebant arma, L. vitio parentum Rara inventus, H. rarus adibat (i. e. raro), 0. Plur. n. as subst. : rara (anteponantur) volgaribus. Uncommon, scarce, rare, extraordinary, remarkable: Rara quidem facie, sed avis (sc. pavo), H. rarior arte canendi, 0. rarissima turba, 0.

:.

rasilis, e, adj. [1 RAD-], scraped, smoothed^ polished, smooth: torno buxum, V, fibula, 0.
:

rastnim,
rastra, n. [1 istos rastros

i,

n. plur. rastri,

orum, m., poet, also

RAD-], a toothed hoe, rake, tnattock: Adpone, T. rastris glaebas frangere,


:

V.
(

adsiduis
0.

herbam insectabere
rastri,

rastris,

V.

ini-

raptor,

oris,

m.
:

RAP- ], a
filiae,

robber, plunderer,
:

quum pondus
tellus
),
:

abductor, ravisJier

Ta.

orbis, Ta.

lupi

volnera Rastrorum fert pectis rastris capillos ( of Polyphe-

V.

rasus

: :

ratiocinor
:

: . : :

700
vero ad rastros res

mus), 0.
redit,
i.

V.

mihi

illaec

e,

will drive

me

to

work for

my

living, T.

rasus, P. of rado.
ratio, onis, /. [RA-], a recko7iing^ numbering, casting up, account, calculation, computation : ut par quibus in tabusit ratio acceptorura et datorum
:

quo primum curreretur, vix hoc aditu laudis vitae m.eae rationes prohibuerunt,;9?a?i of life. Arrangement, relation, condition, kind, fashioti, way, manner,
sophia disserendi
ut,
:

ratio iniri possit, Cs.

style:

of war,

ratio atque usus belli, the art and practice Cs. novae bellandi rationes, Cs. quorum
: : :

operum haec

lis

ratio confecta erat, qui

numerus domo

exisset,

auri ratio constat, the account tallies: rationem argenti ducere, reckoning : pecuniae habere rationem, to take an account : ratione inita, on casting up the accoiciit, Cs. mihimet ineunda (pecuniam) in rationem inducere, bring ratio est into their accounts: aeraria, the rate of exchange (the value of money of one standard in that of another): rationes ad aerarium continuo detuH, rendered accounts: rationes cum publicanis purationes a colono accepit: longis rationibus tare
etc.,

Cs.

erat ratio, etc., Cs. rationem pontis hanc instituit ; tigna bina, etc., Cs. iuris haec eadem ratio est in summa totius Galliae, Cs.
: :

eadem
Cs
:

ratione,

qua

pridie,

quid refert, qua


:

me

ab nostris resistitur, ratione cogatis ? nulla


:

list, in partis diducere, calculations, H. manifest, protocol, report, statement : cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur. transaction, business, matter, affair, concern, circumstance : re ac ratione cum ahquo coniunctus nummaria in pubUcis privatisque rationibus, Cs. popularis comitiorum ad omncm rationem humanitatis meam. Phir., v;\i\\pron.poss., account, interest, advantage : alquis in meis rationibus tibi adiungendus alienum suis rationibus existimans,

assem

tota ratio talium largitionum genere vitiosa ezt, principle. The facidty of computing, judgment, understanding, reason, reasoning, reflection : Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet homo, quod rationis est particeps, causas rerum videt: lex est ratio suraraa: ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret: si ratio et prudentia curas aufert, H. mulier abundat audacia, consilio et ratione deficitur: Arma amens capio, nee sat rationis in armis, V. : ratione fecisti, sensibly. Ground, motive, reason: quid tanratione, Cs.

etc., inconsistent loith his interests, S.

habuit argumenti aut rationis res, quam ob rem, etc. nostra confirmare argumentis ac rationibus noverit orator argumentorura et rationum locos ad earn sententiain haec ratio eos deduxit, quod, etc., Cs. rationibus conquisitis de voluptate disputandum putant Num parva causa aut prava
:

dem

g.,

reck-

oning, account, settlement, computation, explanation:

rationem reddere earum rerum secum has rationes putare, T. inita subductaque ratione scelera meditantes, i. e. afterfull deliberation: quod posteaquam iste cognovit, hanc rationem habere coepit,
: :

reflection: totius rei

consihum his rationibus ex-

pUcabat, ut si, etc., upon the following calculation, Cs. ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc., i. e. means of determining : semper ita vivamus, ut rationem reddendara nobis arbitremur, must account to ourselves : si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent, will hold you respon:

Relation, reference, respect, connection, community : ( agricolae ) habent rationem cum terra, quae, etc., have to do: cum omnibus Musis
sible, Cs.

Reasonableness, reason, propriety, law, ride, order: omnia, quae ratione docentur et via, reasonably and regularly : ut ratione et via procedat oratio: quae res ratione modoque Tractari non volt, H. intervallis pro rata parte ratione distiuctis, divided proportionally by ride: vincit ipsa rerum p. natura saepe ratiotheory, doctrine, system, science nem, system. haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositura solere deficere Epicuri, doctrine : Stoicorum ratio Vivendi . ratio civilis, the art of living . statesmanship. Knowledge, science : si qua (est in me) huiusce rei ratio aliqua. view, opinion, conviction : Mea sic est ratio, T. cum in eam rationem pro suo quisque sensu loqueretur cuius ratio
:

ratiost ? reason, excuse, T.

A
:

A
:

etsi

non

valuit,

N.

omnes, quibuscum ratio huic regard, concern, consideration, care : utriusque (sc. naturae et fortunae) omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae (deos)
rationem habere:
est.

respect,

rati5cinatio, onis, /. [ratiocinor], an exercise of the reasoning powers, calm reasoning, ratiocination,
cogitatio.

ratiocinatio est diligens et considerata exrational conclusion, syllogism.

piorum et impiorum habere rationem sauciorum propter rationem et aegrorum habita ratione, Cs. brevitatis, out of regard for : habeo rationem, quid a populo R. acceperim, consider: neque
: :

adj. [ratiocinor]. In of reasoning, syllogistic: genus quaestionis.

ratiocinativus,
ratiocinator,

he

t.,

oris,

m. [ratiocinor], a reckoner,

habuisti, provinciam ad summam Course, stultitiam venisse ? did you not consider ? conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, principle : tua ratio est, ut mea, ut, etc. defensionis ratio viaque; itaque in praesentia Pompei sequendi rationem omittit, Cs. in philoillud

rationis

accountant, book-keeper, C. cinatores esse possimus.

g.

ut boni ratio-

rati5cinor,

atus,

ai-T,

dep. [ ratio

],

to
:

reckon,

compute, calculate : ratiocinandi utilitas de pecunia. To reason, argue, infer, conclude: quid in similibus rebus fieri soleat inter se recte.
:


ratis

: :

recedo

701

ratis, is,/. [2 AR-], a raft^ float : aut ratibus aut navibus accedei'e: transeunt Rhenum navibus ratibusque, Cs. rates quibus iunxerat flumen, i. e, pontoons^ L. hark, boat, vessel : et pandas ratibus posuere carinas, V. prima, i. e. the Argo, 0.
:

fact, in reality, actually, really, in truth: earum rerum reapse, non oratione perfectio: formae, quae reapse nullae sunt, speciem autem offerunt.

rebellatio, onis,/. [rebello], a


Ta.

revolt, rebellion,

ae, /. dim. [ratio], a small reckonaccount : erat ei de ratiuncula relicuom pauxillulum Nummorura, T. slight ground, huic incredibili sententiae trifiing reason : leves ratiunculas suggerit. petty syllogism.

ratiuncula,
little

ing,

war, rebel

rebellatrix, icis, /. [rebello], she that renews : Germania, 0. provincia, L.


:

rebelli5, onis,/. [rebellis], a renewal of war, revolt, rebellion: facta post deditionem, Cs. ad rebellionem compellere, L. multis Carthaginien:

ratus, adj. [P. of reor], reckoned, fixed by calculation; in tlie phrase, pro rata parte, or pro rata ( sc. parte ), in proportion, proportionally militibus agros poHicetur, quaterna in singulos iugera, et pro rata parte centurionibus, Cs, perinde ut cuique data sunt pro rata parte: dare pro rata aliis, L. Thought out, defined by calculation, prescribed, determined, fixed : rata et certa spatia definire: (astrorura) cursus quod certum fuerit esse futurum rato tempore. Fixed, settled, established, firm, confirmed, approved, sure, certain, valid: quod modo erat ratum inritumst, T. decretum leges auctoritas harum rerum cuius tribunatus si ratus est, nihil est, quod inritum possit esse testamenta (opp. rupta) Dixerat idque ratum Stygii per flumina Annuit, V. rata sint sua visa precatur, m.ay be fulfilled, 0. vox, made good, 0. (ebrietas) spes iubet esse ratas, i. e. leaps to the fulfilment of, H. pax, S. quid augur (habet), cur a dextra corvus a sinistra cornix faciat ratum ? for m,aking a favorable augury : parens nati rata verba Fecit, i. e. fulfilled, 0. consentiens vox
: :

sium rebellionibus.
rebellis,
dae, 0.
:

is,

adj. [re

+ bellum], that
:

afresh, insurgent, rebellious


regio, Cu.
:

Aeneadae, V.

makes toar Numi:

rebellis

Amor,
a

0.

Plur. m.

as subst., rebels, Ta.

rebellium,

i,

w. [rebellis],

revolt, L.

dub.

re-bello, avT, atus, are, to wage war again, revolt, rebel: Volsci rebellarunt, L. tauro mutatus membra rebello, renew the combat, 0.
:

echo

cessible:

resound, kick re-calcitro, undique H. grow loarm again: re-caleo,


re-bo5,
:
, ,

are, to bellow back,

re-

reboant silvae, V., Ct.


, ,

are, to

back, be inac-

recalcitrat
,

tutus,

ere, to

re-

calent fluenta Sanguine,

run tvarm, V.
become

re-calesc5,
agahi, grow
pora).

lul,

ere, inch., to

warm

warm :
:

g.

exercitatione recalescunt (correcalescit mens, 0.

ratum nomen imperiumque regi effecit, confirmed, L. ut, quodcuraque rettulisset, id ratum haberet
:

ere [ rerecalfacio, feci, warm again : sanguine telum, 0. mentem, 0.


,

+ calefacio
i

],

to

g.

tepidam

ista ipsa rata

mihi erunt.
adj.
[

raucisonus,
sounding
:

raucus

+ sonus ],
:

hoarse-

bombi, Ct.

re-candesc5, dui, ere, inch., to grow white again, vdiiten : percussa recanduit unda, 0, 7b grow white hot, glow again: ubi tellus Solibus recanduit, 0. F i g. recanduit ira, 0.

raucus, adj. [2 RV], hoarse : nos raucos saepe attentissime audiri video palurabes, V. os aselli, vox (ranarum), 0. ' vicinia rauca reclamat, 0. screaming herself hoarse, H. circus, lu. Ilia sonat raucum quiddam, 0. cygni, deep-voiced, V. aes (i. e. tuba), hollow-soxmding, V. aes (i. e. scutum), ringing, V. Hadria, roaring, H. : rauca signa dedere fores, grating, 0. F i g., faint : nisi ipse
:
: : :
:

atus, are, freq., to charm back, re-canto, charm away: recantatas deponere curas, 0. I'o
,

recall, revoke,

recant

recantatis Opprobriis, H.

rumor iam raucus erit raudus, see rudus.

factus.

raudusculum
dus], a
little

(r5d-, rud-),

l,

n.

dim.

rau-

piece

the trifiing debt

ravus,
lupa, H.

adj.,

of brass money : Numerianum, of Numeriv^. gray -yellow, gray, tawny: mare:


particle, again,

re- or red-. An inseparable back, anew, against.


rea, see reus.

ere, to go back, fall back, give ground, retire, withdraw, recede : ex eo quo stabant loco, Cs. procul a telo veniente, 0. : de medio tristis recedo, H. ab Iliturgi, L. in castra Cornelia, Cs. Poet., to go to rest, retire, 0. To recede, fall back, give way, give place, depart Verba movere loco, quamvis invita recedant, ?/ie/c?, H. anni, Multa recedentes adimunt, li. To stand back, recede, be distant, be retired Provehimur portu, terraeque urbesque recedunt, Y. mea terra To go away, toithdraw, retire, depart, recedit, 0. part Haec ecfatu' pater recessit, vanished, Enn, a stabulis recedunt (apes), V, : Caesa reap. C. cesserunt a cute membi-a sua, 0. Fig., to with: :

reccid5, see 1 recido. re-cedo, cessi, cessus,

reapse, adv. [re+eapse

(old abl.f. of ipse)], in

draw, depart, retire, desist: senes ut in otia tuta recedant, H. ab officio ab armis, i. e. lay down :
:


recello

: :

recido

: :

70^

penitus a natura: a vita, i. e. kill oneself: qua ratione res ab usitata consuetudine recederet, deviate: (nomen liostis) a peiegrino recessit, has lost To vanish, pass awag, the meaning of ^foreigner.' in ventos disappear : Phoebes ira recessit, 0. cum res ab eo recessisset, was vita recessit, V. lost to him.

recepto, avi, are, iyitens. [recipio], to take away : hastam receptat Ossibus haerentem, V, 2h receive habitually, harbor, enter,

hack, 7vrest
tain
:

meum

filium

ad

re-cell5,
recoil:

, ;

mercatores, admit, L. With pron. reflex., to betake oneself, withdraw, retire, recede : in tectum te, T. Saturni sese quo Stella receptet, V.

te,

i.

e.

my

son's visits, T.

ere, to

spring

bacJc,

fly hacTc^

receptor,
cealer
:

cum

(ferrea

maims)

recelleret
;

ad solum, L.

ille

oris, m. [re- + CAP-], a harborer, conlatronum receptor locus.

1. recens, entis [ahl. sing, entl poet, also ente; poet, rarely tum, H. ), adj. with gen. plur. tium

receptrix, icis, /. [receptor], a harborer, con: Messana praedarum. camp, and su^x, lately arisen^ not long in existence^ receptum, i, 7i. [P. n. of recipio], an engage?^m\- ment, fresh, young, recent : iniuriae memoria, Cs. obligation, guaranty : satis (est factum) nocns, 7iew-made : omnis conglutinatio recens aegre stro recepto receptum intervertit.
cealer
:
:

divellitur

viri

caespites, Cs.
:

flores,

H.

herbae,

0. 0.

prata, green, V.
:

proelium,
:

clades, L.
:

pollicitatio, Cs.

i. e. of yesterday, Cs. arma, newly whetted,


:

receptus, P. of recipio. 2. receptus, us, m. [re- + CAP-], a taking back,


1.

umbrae, of persons just dead, 0.


est,
\.

recenti re

retraction, recantation
tiae,
Ij.

forthwith : qui recens ab illorum aetate f uit, just after : recens a volnere Dido, i. e, with her wound still fresh, V. ab excidio \xv\i\s, fresh from, L. quidam Koma sane req.
: :

de Mustio auditum

Of troops, a falling back,


:
:

nimis pertinacis sentenretiring, retreat,

way of retreat
:

expeditum ad suos receptum habere, Cs. ut nee receptum a tergo circumvenit haberent, L. cum receptus primis non esset, L.
ut in Siciliam receptus daretur, Cs. inde receptu, retreat being difllcidt, L.

centes, just from


tiore
:

memoria recentiorum, modern

epistula recentior attulisti aliud humanius

Mom^ :

recen-

horum

In phrases

hand

facili

writers

recentissima tua est

epistula Kal, data, latest: annus recentissimus Senones recentissimi advenarum, L. Plur. n. as suhst., late events (opp. vetusta). Ylg., fresh, vigorous : ut integri et recentes defatigatis succedeequitatus, Cs. : animus (consulis), L. rent, Cs.
:

2.
ly,

recens,

ac?y. [1
:

just, recently

recens accepta cladis, L,

vecens], lately, freshly, new: Sole


ere, to

: Caesar receptui cani iussit, sound a retreat, Cs. signum dare receptui, signal for retreat, L. Fig., a retreat, loithdrawal, way of escape : receptum ad poenitendum habere, L. a malis consiliis, L. In phrases with ca7io or signum: revocante et receptui canente senatu, i. e. directing him to stop hostilities : a miseriis contemplandis canere receptui, to give the signal for leav-

with cano or signum

to

recens orto, V.

re - cense 6, sul, number, reckon, survey :


recensebantur, Cs.
: :

count, enumerate,

liaec in

Aeduorum

finibus

(bucina) cecinit iussos inflata recepcane, Musa, receptus, i. e. cease, 0. refuge, place of shelter : habere ad Caesaris amicioff, etc.
: :

ing

tus, 0.

captivos, quot cuiusque populi

tiam receptum, Cs.


1.

ad expertam clementiam, L.

omnem suorum numerum, V. To exessent, L. amine, review, muster, S2i7-vy: exercitum, L. : leSigna recensuerat bis sol sua, had giones, L. traversed, 0. Of the censor, to revise the roll of,
:

recessus, P. of recedo. 2. recessus, us, m. [re- + CAD-], a going hack,


receding, retiring, retreat, departure: a pestiferis (rebus) ut luna accessu et recessu suo solis lumen
: :

go accipiat recessum primis ultimi non dabant, i. e. remote place, retired spot, over, reckon up, recount, review : Fata fortunasque means of retreat, Cs. nook, corner, retreat, recess : mihi solitudo et recesvirum, Y. forlia gesta, 0. recensi5, onis, /. [recenseo], an enumeration, sus provincia est non recessus ipse defendit, our auctumno tecta ac recessum recejision : memoria publica recensionis tabulis remote position, Ta. circumspicere, L. spelunca vasto submota recesimpressa, i. e. the censor^s register. su, in a deep recess, V. Luminis exigui prope receptaculum, T, n. [recepto], a place of detempla, inner chamber, 0. Phrygiae recessus omposit, reservoir, magazine, receptacle : cibi et potioenroll: in equitibus, L.
:

equites, L.

Fig.,

to

nis (alvus): frugibus, Ta. omnium purgamentorum urbis, L. place of refuge, lurking-place, shelter, retreat: nisi illud receptaculum classibus
:

nis peragrasti, L.

pulchri, inner rooms, 0.


te

g.,

nostris pateret: pro receptaculo turrim facere, Cs. castella diruit, ne x-eceptaculo hostibus essent,
:

ad causam fati, tum recessus, advances and retreats : habere in dicendo umbram aliquam et recessum, shade and background: in animis hominum sunt recessus.

a withdrawal : tum accessus a

L.

praedonum receptacula
:

sustulit

oppidum
:

re-

recidivus,
built,

adj. \ye--\-CA.D-'], falling back, re:

ceptaculum praedae, a hiding-place : adversae pugnae, refuge from defeat, L. exsulum, Cu. (mors) aeternum nihil sentiendi receptaculum.

turning, recxirring

nummus,

lu.

Pergama,

re-

V.

1.

recid5

or

reccido,

reccidi or recidi, reca-


recido

: :: :

: : :

703

recipio
:

F i g., to (sc. se), Enn. ap. C. (vocem) ab acutissimo sono usque ad 7b get back, receive again, gravissimum sonum. regain, recover, repossess: antiquam frequentiam et totidem, quot dixit, simk to a level with, L. tantum apparatum ad ni- recipere urbem pati, L. quam (vitam) postverba recepit, got back, 0. liilura recidere, come to naught : ad ludibriura, Cu. in graviorem morbum, L. Syraeusae in antiquara quam recepi, recovered, 0. animam, T. a pavore voltumque anirauraque, 0. servitutem reeiderunt, L. in invidiam, N. bucine recepto animo, L. mente recepta, H. With pron. reflex., to betake tandem omnia reeiderunt, ut, etc. illuc, ut, etc., lu. ex quantis opibus quo reccidissent Carthagi- oneself, withdraw, retire : ad f rugem bonam ad To recover, colniensium res, L. :7b fall back, fall to, pass, be reliquam cogitationem belli, Cs. handed over : cum ad euni potentatus omnis rec- lect oneself, resume self-possession : ut me recepi cidisset quae (tela) ... in aliorura vigiliam con- nullum spatium recipiendi se dedit, L. se ex tersulum recidissent, i. e. woidd have fallen to my rore, Cs. tota me mente, 0. II. To take to onesuccessors : sinere artem musicam Recidere ad self, take in, admit, accept, receive, welcome : Exclupaucos, T. Of evil, to fall back, be visited, recoil, der, ille recipitur, T. Xerxem, await the attack Mosa return : ut huius amentiae poena in ipsum recidat: of: hos tutissimus portus recipiebat, Cs. posse hunc casum ad ipsos recidere demonstrant, ex Rheno recepta insulam efficit, Cs. equus freTo num recepit, submitted to, H. Hominem amicum Cs. consilia in ipsorum caput recidentia, L. hominem ad epulas gentes in civitafall out, turn out, result, come : ne in unius impe- ad te, T. rium res recidat quorsum recidat responsum tuum, tem receptae deorum in templa, H. Ilergetes in ius dicionemque, L. reges in amicitiam, S. sidera non laboro, what your answer may prove to be.
portum corporis
:

surus, ere [re-+cado], to fall bach, spAng hack, return: in terras: ramulum adductum in oculurti suum recidisse, had recoiled: (saxa) convulsa in etiam si eos recidebant, Icept falling back, Cu. recta reciderat (navis), L. F i g., to fall hack, return, he thrown back, fall, sink, be reduced, relapse ab his me remediis noli vocare, ne reeidam, suffer a relapse: ex liberatore patriae ad Aquilios, had

se ad Caesarem, Cs. se recipiendi spatium, L. ex castris in oppidum sese, Cs. rursus se ad signa, sub murum se, Cs. eo Cs. se in novissimos, L.
:
: : :

se,

Cs.

Neque sepulcrum quo

recipiat habeat,

bring back

2. recid5,
:

dl, sus,

ere

[ re-

+ caedo
: :

],

to

cut

away, cut down, cut off: sceptrum imo de stirpe, V. ceras inanis, empty cells, V. pueris membra, volnus Ense reddendum est, 0. columnas, 0. hew out, H. Fig., to lop off, cut short, retrench, abridge, diminish : ambitiosa Ornamenta, H. nationes recisae supplicio culpam, H.
:

re-cing5,

ctus, ere, to ungird, loosen,


:

undo

vestis induta recinctas, 0.

in veste recincta, V.

ilium suis urbibus oppido ac portu recepti, Cs. legatos moenibus, S. eum domum suam ut domum ad Of money or se quisque hospitio reciperet, Cs. income, to take in, receive, collect, acquire, gain pecunia, quae pecuniam ex novis vectigalibus Of weapons or fetters, to submit to, recipi potest. accept, receive, expose oneself to: neeesse erat ab ferrum latere aperto tela recipi, Cs. donee Of places, to seize, (equus) frenum recepit, H.
in caelo recepta, 0.
: :

tecto recipi, Cs.

neque eo contenta recingor, ungird myself, 0. sumptum recingitur anguem, unwi7ids the folds, 0.
cano], to cause to echo, make to resound, repeat, re-echo : parrae recinentis omen, H. cUius recinet Nomen imago, H. 7'o
,

capture, take, possess, occupy : Praeneste per deditionem, L. oppido recepto, Cs. rem p. armis, S.

recin5,
:

ere [re

Fig.,

to take

repeat, celebrate, praise

haec dictata, H.

curva

lyra

Latonam, H.

reciper-, see recuper-.

recipio, cepi (recepso for recepero, Ct.), ceptus, ere [re+capio]. I. To take back, bri^ig back, carry
: dandis recipiendisque meritis, by an exchange of services : si velit sues recipere, obsides sibi remittat, Cs. reges, L. canam, recepto Caesare felix, H. Tarentum, recaptured: praeda recepta est, L. Pectore in adverso ensem Condidit, et recepit, drew out again, V. suos omnis incolumes (sc. ex oppido cohortes defessos, Cs. in castra), vnthdraw, Cs. Ilium medio ex hoste, rescue, V. With pron. reflex., to draw back, withdraw, betake oneself, retire, retreat, escape : se ex hisce locis se ex fuga, Cs.

back, retake, get back, regain, recover

admit, allow : himself with, L. antiquitas recepit fabulas nee inconstantiam virtus recipit timer misericordiam non recipit, Cs. casiis recipere (res), be liable to, re iam non ultra recipiente cunctationem, L. Cs. 7b take up, undertake, accept, assume : causam id facere, quod recepissem, T. officium. Siciliae To assume an obligation, pledge oneself, take the responsibility, be surety for, warrant, promise, engage: ad me recipio; Faciet, T. promitto in meque recipio, fore eum, etc. promitto, recipio, spondee, Caesarem talem semper fore, etc. : facturum, quod milites vellent, se recepit, L. fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me, had given him a solemn assurance: ea, quae tibi promitto ac recipio mihi in Cumano se defensurum, etc, postuid ipsi fore reciperent, Cs. labat ut Of a magistrate, with nomen, to entertain a charge
: : :

upon oneself, assume, receive, accept, in semet ipsum religionem, to burden

against, enter as

an accused.person,

indict

nomen

: :

reconditus

: : :

reciproco
absentis
:

704
erat auxilio, quin
disclose,

appellantibus

nemo

V.

ora fonlana, 0,

volnera, Ta.
:

Fig.,

nomina reciperentur, L.
reciprocd,
iivi,

to disclose, reveal, open, display, expose

atus, arr [reciprocus], to

move poet.: ebrietas operta

reeludit, H.:
i.

iram, C. (Mercurius)

recoctus, F. of recoquo. quinqueremem in adversum aestuni reciare, to think re-c5gito, avi, reciprocaii de forma Numisiana. procari nou posse, to tack aboxd, L. To come and go, coepit mare, to flow back, Cn.
rents
:

back, turn back, reverse the motion of: animam, to fetch breath, L. : alquid in motu identidem reciprocando constantius, i. e. in its alternation<of cur-

Non

lenis precibus fata recludere,

e. to

open the

gate for a return, H.

over, reconsider:

reciprocate: f return temporibus statis reciprocat, Fig., of a proposition, to rerises and falls ^ L.

re-Cogniti5, onis,/., a reviewing, investigation, examination: consulis, L.

vei'se,

convert.
adj., returniyig, 7'eceding
:

re-c5gn5sco,
mare,
recollect, recall to

gnovl, gnitus, ere, to

know

again,

reciprocus,
Ta.

mind, recognize: qualis

fuerit,

ex

recisus, P. of 2 recido.
recitati5, onis, /'. [ recito ], a reading aloud, public reading: ut ilium recitationis suae poenireeiteret rarissimarum recitatiouum fama, Ta. tationem eventus prosequatur, Ta.
:
:

noctera illam res (suas), L. dona templorum, Ta. sacra annalibus eruta, 0. To look over, review, investigate, examine, inspect : leges populi R. socios navalls, L. supellectilem Darei, Cu. Dona populorum, survey, Y. To examine, certify, authenticate : haec omnia summa cura et diligentia recognita sunt
:

eo

ea,

quae

scit,

mecum

mecum

recitator,

oris,

m.

[recito],
:

a reader,
out,

reciter,

Pompei decretum.
re-collig5, see reconligo.

declaimcr: tres recitatores

acerbus, H,

read aloud, Fompei testimonium recite, declaim, rehearse : ex codice responsum ex litteras in senatu, S. de tabulis publicis Scripta foro, H. scripto, L.
re-cito, avi,
iitus, are, to
:

read

horrere Augusto recitantes mense poetas, lu. alsacrameutum, dictate, Ta. To name in cui, H. writing, constitute, appoint, enroll: testamento recitatus lieres: avunculuni praeterire in recitando senatu senatum, L.
:

re-Col5, colul, cultus, ere, to till again, cidtivate anew,ruork over : terram, L. humus post tempora longa reculta, 0. metalla intermissa, L. 2o inhabit again, revisit : locum. Ph. To reinvest : alqm sacerdotiis, Ta. To restore, replace: imagines sub:

versas, Ta.
artes,

g., to

practise again, resume, reneio

reclainati5, onis,/. [reclamo], a cry of no, shout of disapproval : vestra. are, freq. [reclamo], to cry reclaniit5,

quibus a pueris dediti f uimus ad haec studia recolenda: dignitatem. To think over, reflect upon, consider : quae si tecum ipse recolueris animas Lustrabat studio recolens, V. pectore sua

facta, Ct.
colo,

F i g. loudly against, exclaim against, istiusmodi suspitionibus ipsa natura.


re-clamo,
avI, atus, are, to

reclamitat

To recall, recollect : Hoc tua, nam requondam germana canebat, 0. re-compositus, adj., readjusted: comas, 0.
reconciliatid,
onis, /. [reconcilio],

re-estab-

cry out against, exclaim against, contradict, protest : cum cunctus

lishing, reinstatement, restoration,

renewal: concor-

reclamarunt: tribuni reclamantibus consulibus refecti, in spite of their procum eius promissis legiones reclamassent: test,^. Quaere peregrinum, vicinia reclamat, H. Reclamant omnes, vindicandam iniuriam, Ph. cum erat reclamatuni vocibus : scopulis inlisa reclamaut Aequora, re-echo, V.

ordo reclamabat:
:

illi

diue: ^v2LivA.e, reconciliation: reconeiliatione gratiarum. reconciling, reconciliation (sc. gratiae) illius nihil opus esse reconeiliatione, L.

reconciliator,
pacis, L.

oris,

tji.

[reconcilio],

a restorer:

re-COncili5, avI, atus, are, to procure again, regain, recover, restore, re-establish: Parum iusu1am oration e, N. fides reconciliatae gratiae : de:

reclinis, e, adj. [re CLI-j, leaning back, clining : In sinu iuvenis, 0.

re-

re-clin5,
lean, recline
:

avI, atus, are, to

bend back, cause

to

alces

caput

scuta, rest,
si,

ad eas (arbores) reclinatae, Cs. V. ab labore me, relieve, H.


:

claudo], to unclose, open, tlirow open, disclose, reveal: portas, V. viam reclusa Mane domo vigilare, H. pectora arcis, 0. pecudum (in augury), V. : tellurem dente unco, break up, V. tellus Pauperi recluditur, H. ense iugulum, 0. cnsem, drav.\ V. : tellure Thesauros,
sus, ere [re
:
:

recludo,

trimentum virtute militum reconciliatur, is made good, Cs. cum f ratre gratiam, L. de reconciliandis invicem inimicis, Ta. 7b bring together again, reunite, reconcile: me cum Caesare in gratiam: quibus eum omnibus eadem res p. reconciliavit, quae alienarat, reunited: animos militum impera:

tori, L.

T'o loin

over again, conciliate

Pompeium.

re-concinn5,
detrimentum, Cs.

are, to set right again,

repair: tribus locis aedifico, reliqua reconcinno:

reconditus,

adj,

with camp. [P. of recondo],


recondo

: : :

rector
:

705

piit away, out of the way, Jiidden^ concealed, retired, sequestered: tabulae et signa: quid Aegyptus? ut senatus consultum, inclusum in recondita est Plur. n. tabulis, tamquam in vagina reconditum.
! :

Arbor aestiva recreatur aura, H. squilHs Potorem, H. ex acie semivivum elatum, N. adflictum erexit, perditumque recreavit provinciam perditam res p. revivescat et recreetur recreatur
: :
:

as subst., sequestered places : in occultis ac reconFig., hidden, pro/oimd, abstnese, ditis terapli, Cs. recondite: res: reconditiora (opp. quae in proraptu

civitas
itself;

(animus)
litteris
:

se recreavit, has recovered sustentor et recreor: Caesarem


:

cum

ut in ea (specie oris) penitus sunt) sententiae reconditos mores eflSngere, a7i expression of the inmost character: natura tristi ac recondita esse,
:
:

spatium ad recreandos animos, Cs. hoc maerore recreari.


antro, H.

ab

re - crep5, cymbala recrepant,


,

are, to

resound, echo

cava

Ct.

reserved.

re-condo,

didi, ditus, ere, to

put up again, put


L.

back, lay up, put away, hoard, shut up, close, hide, conceal, bury : gladium in vaginam, sheathe: in

crease
:

ere, to grow again, inre - cresc5, crevi, again: velut accisis recrescens stirpibus,
,

luna toto quater orbe recrevit, 0.


duT,
,

quod celari opus erat, Caecubum, H. vagina habebant reconditum, kept hid: recondita alia inimo reconditus antro, 0. oculos, venerunt, L. close again, 0. ensem in pulraone, plunge, Y.
: : :

re-crudesc5,

ere, inch., to

become raw

again, break open afresh: ilia (volnera) recrudescunt. Fig.: recrudescente seditione, breaking out again, L. recruduit pugna, L. recruduit so-

Fig., to store up, hide: mens alia recondit, e quibus memoria oritur quos fama obscura recondit, i. e. whose names are unknown, V.
:

poratus dolor, Cu.

recta, adv. [abl.f. of rectus


.

sc. via], straight-

re-conlig5 (-colligS),

legl,

lectus,

ere, to

gather again, collect: etiam si cuius animus in te esset offensior, a me reconligi oportere, to be reconciled: te, i. e. take courage, 0.: primos annos,
regain, 0.

way, straightfoi^ard, right on, directly, Tu rus hinc ibis ? recta, T. ab subselliis in rostra recta perge in exsilium Tendimus hinc recta Beneventum, H.
. .
:

straight

re-COC[u5, coxl, coctus, ere, to boil again, renew by boiling: Peliam. I'o prepare again by fire, forge anew, melt over : fornacibus ensis, V. recoctus Scriba ex quinquevii-o, remoulded, H. senex

recoctus, reneioed,

i.

e.

youthful, Ct.

[ rectus ], in a undeviatingly : ferri. Fig., rightly, correctly, properly, didy, suitably, appropriately, vjell, accurately : recte tu quidem, et vere Tractare, T. facere constare recte factum (opp. turpiter), Cs. deos tollens recte non dubitat divinationem tollere, coiisistently : cum f uit

recte, adv. with comp. and sup.


line,

straightly,

recordatid,
mind,

onis, /. [recordor], a recalling to recollection, remembrance : grata recordatio:

nes fugio, quae dolorem eflSciunt

memoriae,
servitutis
:

tlie

recollection
:

rerum veteris of an old circumstance


:

benefactorum nostrae amicitiae cundae recordationes conscientiae nostrae.

iu-

recordor,

atus, ar7, dep. [re,

+ cor],

to

thhik

mindful of, call to mind, remember, recollect: ut recordor, tibi meam (epistulam) misi vosraet ipsi vobiscum recordamini pueritiae memoriam omnis gradus aetatis tuae tua consilia virtutes (Manli), L. priorem liberantiqua Damna, 0. tua in me studia tatem, Ta. multum tecum si rite audita recordor, Y. legiones nostras in eum locum saepe profectas eadem recordati Teucros se in Hispania perpessos, Cs. Ducere principium, etc., 0. ego recordor longe
over, bethink oneself of be
: : : :
:

cui recte ad te litteras darem, safely : rectissime facere: ambulare, ^ro as he ought: ludi recte facti, procedere, agreeably, H. apud matrem recte L. est, i. e. she is quite well : Recte ego mihi vidissem, would have looked out well, T. vendere, at a high price (opp. male) Ad omnia alia aetate sapimus rectius, T. rectius bella gerere, L. rectius occupat Xomen beati, qui, etc., H. In approval, tcell,
: :
:

quite well, Hght, excellently : Quid vos ? quo pacto hie ? satin recte ? (sc. agitur), T. De. quid fit ? quid agitur ? Sy. Recte. De. optumest, T. clamabit, pulchre bene recte H. As a courteous evasion or refusal, aWs well, there's nothing the
: !
! !

matter, nothing es tarn tristis ?

quid velit

'

wanting, no, thank you : So. quid Pa. recte, mater, T. rogo numRecte inquit, i. e. no, nothing, T.
is
:

'

recti5, onis,/. [REG-], a guiding, government, omnibus unum anteferre Demosthenem; quantum direction: rerum p. hae conquaestiones punctorum nobis detraxerint rector, oris, m. [REG-], a guide, leadei^ direcrecordor unde ceciderim flagitiorum suorum re- tor, ruler, master, helmsman, pilot : navium rectocordabitur illius alquid de te quae sum pas- res navis, Y. ut in curru det rector Lora, driver,
:
:

sura, lay to heart, 0.

0.

exterriti sine rectoribus equi, Ta.


interfecti, L.
:

re-creo,

avl, atus, are, to

make

anevj, renew, re-

ab rectoribus
:

F
:

elephanti

g.,

rulei', leader,
:

store, revive, refresh, recruit,

invigorate: voculae guide, governor : civitatis rei p., L. Thebarum, recreandae causa: recreatus legatus ex volneri- H. populorum, 0. summi rectoris ac domini bus, L. e gravi morbo leni vento umerum, H. numen pelagi, Neptune, 0. railites, qui ad tra:
:

45

r-


rectum
dendam
bantur,
officers,
i,

: : : :

recuso
of civil causes : recuperatorem dare
:

: :

706
trial

disciplinam, exemplum et rectores habeKectores iuvenum, V. Ta.


:

tris re-

cuperatores dare, L.

rectum,
dicebas
siet,
:

n.

rectitude, virtue:

[P. n. of rego], good^ uprightness, illud rectum, quod KoropSriona


id

recuperatorius
of
the recuperatores,
civil trials
:

Neque
:

putabit,

pravum an rectum mary


:

(recip-), adj. [recuperator], the special court for sumindicium.

of

cuvvo dignoscere rectum, H. mens fidem rectumque colebat, 0. conscia recti, V.


T.
:

sibi

rectus, adj. with comp. and sitp. [P. of rego], in a straight line, straight, upright, direct, undeviIndia, : recta regione iter instituere, L. recta regione spatiosa, Cu. hinc in pistrinum recta proficisci via, T. hue ex Africa cursus, L. Vineae, perpe7idicidar : saxa quae rectis lineis suos recto Htore, diordines servant, horizontal, Cs.
ati?ig
: : : :

(recip-), avi, atus, are [CVP-], to get back, obtain again, regain, recover: erepta: amissa, Cs. rem suam fortunas patrias arma, L. rem p. Formianum a Dolabella haec faciunt reciperandorum suorum causa, Cs. Pelopidam, N. : a Karthaginiensibus captivos, recover: libertatem, Cs. ius suum pacem, S. F i g., to obtain again, regain, recover : si et vos et me ipsum recuperaro adulescentes, gain over again, N.
: : : :
:

recupero

ad Iberum iter, Cs. rectly along the shore, V. ne qua forent pedibus vestigia rectis, V. recto vehit rectae acies congrassetur limite miles, 0. pugna, regular, currissent, i. e. front to front, L. rectae prope rupes, L. trunsaxa, steep, L. L. puella, H. senectus, lu. iterque Non cus, 0. crus Rectius, agit in rectum, directly forward, 0. Fig., direct, H. longa trabe rectior exstet, 0, right, correct, proper, appropriate, befitting : vobis
: : : : : : : : :

re-cur5,
urtica, Ct.

avI, are, to restore, refresh

me

otio et

run back, hasten Tusculanum in arcem, L. rure, H. hue, T. Ad fontem Xanthi versa recurret aqua, 0. coeptum saepe recurrit iter, 0.: qua sol utrumque recurrens Aspicit oceanum, V. recurrentes per annos, revolving, H. Fig., to come
curri,
,

re-curr5,
:
: :

ere, to

back, return

ad

me

in

mentes rectae quae stare solebant, Enn, ap. C. ut recta via rem narret, T. quae sint in artibus
:

back, hasten back, return, revert, recur : mox Bruma recurrit iners, H. versa recurrat hiemps, 0. ad easdem condiciones, Cs.
:

est lex nihil aliud nisi recta ac prava diiudicare recta ratio rectum est gravitatem retinere no:

recurso,
cursat, V.
:

are, freq. [recurro], to

return
re-

minibus rectis expendere nummos, i. e. on good recsi quid novisti rectius istis, H. securities, H. Morally right, jtist, conscientious, tissima studia. virtuous, upright: a recti conscieniia discedere: animus secundis Temporibus dubiisque rectus, quid rectius f uerit, dicere non est Caesar H. necesse ob rectissimum facinus.
:
: : : :

persistently, keep referring:

sub noctera cura animo vetera omina, Ta.

recursus, us, wi. [re- l CEL-], a running back, going back, return, retreat : Inde alios ineunt cursus aliosque recursus, V. ut recursus pateret, L. dent raodo fata recursus, 0. per alternos unda
:
:

labente recursus, 0.

re-cub5,
dowji,

are, to

lie

upon
:

the hack,

lie

recurv5,

atus, are [recurvus], to


colla, 0.:

bend back-

delicate: in lie back, recline: molliter et sub tegmine fagi, sus solo, V. sinu consulis, L. V. Sub arbore, 0.
:
:

ward, turn back: equi


dae, loinding, 0.

recurvatae un-

recultus, P. of

recolo.

ere [CVB-], to lie down again, lie down, recline: soranis surrexisse, dein recubuisse in exedra posito lectulo in herba

recumb5,
:

cubui,

re-curvus, adj., turned back, bent, crooked, curved inioard,ivinding: cornu, Y. hederae nexus, tangled, 0. tectum, i. e. the Labyrinth, 0. aera,
: :

i,

e.

fish-hooks, 0.

sponda sibi propiore recumbit, 0. tauros medio recumbere sulco, sink down, 0. E s p., to recline haec

sal:

recusati5, onis, /. [recuso], a declining, refuquod ubi sine recusatione fecerunt, Cs. sine ulla recusatione. In law, an objectioyi, protest

tua.

at table

in triclinio

rediit

Ph.

Archiacis
: sic ilia

lectis,

H.

Of

hora

dicta, recubuit,

plea in defence, counter -plea (opp.

petitio).

things, to fall, sink

down
V.
0.
: :

(pila) penitus vadis inlisa recumbit,

onus (domtis quassatae) in proclinatas partis,


:

recus5 {P. praes. gen. plur. recusantum, Y.), avi (recusaro, for recusavero, C), atus, are [re--tcausa], to
etc.

nebulae campo recumbunt, settle down, V. minax ponto Unda recumbit, H. in umeros cervix conlapsa recumbit, s^nks back, V.

make an

objection against, decline, reject,

refuse, be reluctant to
:

do: non recuso, non abnuo,


: :

recuperatio

(recip-), onis, /.
:

recupero

],

getting back, regaining, recovery

libertatis.

(recip-), Oris, m. [recupero], a Esp., one of a regainer, recoverer: urbis, Ta.

recuperator

recusandi causa legatos mittere, Cs. uxorem grandi cum dote, H. nee quae pepigere recusent, Y. nullum periculum communis salutis causa, Cs. legumina, Cs. servitutem, S. iussa, Y. nihil tibi a me postulanti recusabo qui quod
:

bench of three or five

jicstices,

for

the

summary numquam

ab altero postularent, in se recusarent, Cs. terra recusat imperium genua impediunt


:


recutio
:

: :


redeo

: : : :

707

cursumque recusant, V. ignis non umquara ali- eum stare quo minus accepta ad Cannas redderepopulum R. disceptatorem tur hosti clades, L. reddidit hosti cladem, L. menta recusat, 0. II. To give up, hand over, deliver, impart, assign, mori, Cs. sequi bene monentem, L, praeceptis versate diu quid yield, render, give, grant, bestow, surrender, relintibi comes ire, V. parere, V.
: : : : : :

ferre recusent uraeri, H.: de iudiciis transferendis recusare: sententiam ne diceret: non recusamus

quin quin Rosci vita dedatur neque recusare armis contendant, Cs. nee recusabo, quo minus omnes mea legant quo minus perpetuo sub illorum dicione essent, Cs. In law, to protest, object, take exception, plead in defence: tu me ad verbum vocas non ante venio, quam recusaro,
:
.

cussus,ere [requatio], to shake (recutio), again, shock (only P.perf.): utero recusso Insonuere cavernae, V.
,

: mihi epistulam litteris a Caesare consulibus redditis, Cs. ut primi Salio reddantur honores, V. reddita gratia (i. e. relata), S. reddunt ova columbae, lu. obligatara lovi dapem, H. mors pro patria reddita morbo naturae debitum, i. e. to die by disease, N. banc animam vacuas in auras, 0. caute vota reddunto, pay : fumantia exta, V, gravis poenas, i. e. suffer, S. reddi viro promissa iubebant, to he awarded, Y. rationem, render an account : animam a pulmonibus reddere, exhale : sonum, give forth, H. vox

quish, resign

red-, see

re-.

(reda), see raeda.


redigo.
,

reddita, littered,

catulum partu, 0.
:

Fructum,

redactus, P. of
red-ani5,
,

red-ardesc5,
red-argu5,
fute, contradict
:

are, to return love for love.


,

ere, to blaze

up anew,
:

0.

ul,

ere, to disprove, refute, con-

quis enim redargueret ? me nos redargui patiaraur improborum prosperitates redarguunt vim deorum qui vestra dies muliebribus armis Verba redarguerit, will disprove, V.
:

red-d5,
:

didi, ditus, ere.

I.

2b give

back, re:

alqd turn, restore : scripsit ad te, ut redderes Accipe quod numquam reddas mihi, H. tibi, T. si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto, / give it back and renounce it : vobis amissa,
obsides, Cs. follibus auras Accipiunt redduntque, take in and ezpel,Y.\ mulieri hereditatem Redditus Cyri solio Phraates, H. oculis nonon reddere (beneficium) viro bono non stris, V. se convivio, return, L. se catenis, H. Teulicet crum se reddat in arma, exposes, V. Sic modo conbibitur, modo Redditur ingens Erasinus, is reappears, 0. (Daedalus) Reddiswallowed up To utter in retus his terris, on his return, V. sponse, make in ansvjer : veras audire et reddere Aeneas contra cui talia reddit, voces, ret^irn, Y. To render, transanswered, V.: responsum, L. late, interpret quae legeram Graece, Latine redTo dere: verbum pro verbo: verbum verbo, H. render, represent, imitate, express, resemble : f aciem locorum, 0. et qui te nomine reddet Silvius To make Aeneas, i. e. shall bear your name, V. to he, cause to appear, render, make: quam (civitatem) ille inlustrem reddidit itinera infesta, Cs. Quem insignem reddidit arte, V. obscuraque moto Reddita forma lacu est, m>ade indistinct, 0. omnis Catillinas Acidinos postea reddidit, made patriots in comparison : dictum ac factum reddidi, i. e. no sooner said than done, T. hie reddes omnia ei consilia incerta ut sient, T. fasciculum sibi aqua madidum redditum esse. To pay back, revenge, requite, punish, take satisfaction for : per

L.

praedia, produce, T. Una superstisuperis quae reddita divis, which belongs to the gods, V. tunicam servo, lu. neque his petentibus ius redditur, is granted, Cs. quod reliquum vitae virium, id ferro potissimum reddere volebant, sacrifice : Thermltanis urbem, agros, i. e. leave unforfeited: (civitati) iura legesque, /ionje-rw?e, Cs. tribus populis suae leges redditae, independence was recognized, L. couubia, to grant, L. : Peccatis veniam, H. Nomina facto vera, call by the right name, 0. magistratus adi, Indicium ut reddant tibi, grailt you a trial, T. indicia in privatos reddebat, assumed jurisdiction in civil actions, Cs. ius, to give judgment, Ta. To repeat, report, narrate, recite, rehearse : ea sine scripto verbis eisdem sive paribus paria (verba) redduntur, sive opponuntur contraria : dictata, rehearse, H. : carmen, recite, II. : causam, 0.
tio,
: :
: :

quem reddunt

red-diico, see reduco.


onis,/. [red-+EM-], a huyinghack, ransoming, redemption : cum captivis redemptio negabatur, L. farming of the revenue temeritas redemptionis. corrupt purchase, bribery: iudici: reorum pactiones, redemptiones.

redeinpti5,

releasing,

redemptd,
som, redeem bantur, Ta.
: (

2iVQ,freq. [redimo], to ran)

captivi

a propinquis redempta-

redemptor,

oris,

m. [red-+EM-], a contractor,

: qui columnam conduxerat f aciendam redemptoribus vetitis f rumentum parare, L. f requens Caementa demittit redemptor, H.

undertaker, purveyor, farmer


: :

redemptura, ae, /. [red-+EM-], an undertaking by contract, contracting, farming : redempturis augere patrimonia, L.

redemptus,

P. of redimo.

red-eo, ii (redit, T., lu.), itus, Ire. Of persons, to go hack, turn back, return, turn around: velletne me redire et non si revocaretis, rediturus territus ille retro redit, Y. fuerim, L. tardius,
:


redhibeo
0.
:

: : :

redimo
:

708
illis
:

domum,

mature, H. e provincia ex a cena: a nobis, V. L.


:

contionibus

ne rure redierit, a flumine, 0. eodem, unde redierat, proficiscitur, Cs. aede, 0. inde domum, 0. Quo rediturus erat, H. retro in urbem, L. in viara in proelium, renew, L. Serus ad imperatorem suum ad in caelum redeas, H. penates et in patriam, Cu, Romam Cirtam, S. Itque reditque viam, V. dum ab illo rediri posset, Of things, to come back, return, be brought Cs. back, be restored: ad idem, unde profecta sunt, redeuntis cornua sol in sua signa, 0. astra flumen in eandem partem, ex qua velunae, 0. redeunt iam gramina campis, nerat, redit, Cs. H. In thought, to go hack, return, recur: mitte ad ilium ad incepista, atque ad rem redi, T. tum, S. Illuc, unde abii, H. res redit, comes up again. Of revenue, to come in, arise, proceed, be received: pecunia publica, quae ex metallis rediOf time, to come around, return, recur bat, N. Nonae redeunt redeuntibus annis, revolving, V. To come to, be brought to, arrive Decembres, H. at, reach, attain: pilis missis ad gladios redierunt, took to, Cs.: Caesar opinione trium legionum decoUis iectus, ad duas redierat, was reduced, Cs. leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat, ad te summa rerum redit, all sloped down, Cs. depends on you, T. ad interregnum res, L. Ut ad pauca redeam, i. e. to cut the story short, T. haec bona in tabulas publicas nulla redierunt, have not been registet'ed : Germania in septentrionem ingenti Quod si flexu redit, trends towards the north, Ta. eo meae fortunae redeunt, ut, etc., come to that, T. omnia verba hue redeunt, amount to this, T. F i g., to go back, come back, return, he brought back, be restored : istoc verbo animus mihi redit,
:

ab Africa, H. suburbana T.
:
:

equitatum, L. Capuam redigi, L. F i g., to bring hack, force back : rem ad pristinam belli rationem, Cs. disciplinam militarem ad priscos mores, L. in memoriam, recall: (poetae) formidine fustis Ad bene dicendum redacti, coerced, H. To get to: :

gether, call in, collect, raise, receive, take

up : bona pecuniam redigit: (spolia) sub hasta veniere, quodque inde redactum, etc., L. pecuniam ex bonis patriis quicquid captum ex hostibus est, vendidit ac redegit in publicum, paid into the public treasury, L. Of number or quantity, to reduce, bring down, diminish: familia ad paucos redacta: ex hominum milibus LX vix ad D Non ad numerum redigar sese redactos esse, Cs. duorum, 0. Quod si comminuas vilem redigatur ad assem, H. To bring down, bring, reduce, force, compel, subdue: eius animum, ut, quo se vortat, nesciat, hri7ig down, T. Aeduos in servitutem,
vendit,
: :

insulam in potestatem, Ta. alquos in dicionem nostram Arvernos in provinciam, reduce to a province, Cs. re p. in tranquillum redacta, L. mentem in veros timores, H. ad inopiam patrem, reduce to poverty, T. prope ad internicionem nomine Nerviorum redacto, Cs. ad vanum et inriCs.
: : :

tum

victoriam, render emjyty

and
:

useless, L.

si

ante dubium fuisset, legatorum verba ad certum


redegisse,

had made
:

it

certain, L.
:

Galliam sub

populi R. imperium, Cs. barbaros sub ius dicionemque, L. en Quo redactus sura T. With two ace, to make, render, cause to be : quae facilia ex diflScillimis animi magnitudo redegerat, Cs.
!

redimiculum,
let,

i,

ae, n. [rediraio],

necklace, chaplel, frontlet:

in

redimiculum praebeat

a hand, filhaec civibus mulieri habent redimicula mi-

trae, V., 0.

spiriT. Et mens et rediit verus in ora color, 0. tus et vita redit bonis ducibus, H. in pristinum
: :

redimio
to

{impeif. redimlbat, V.),


alcui

itus, ire,

bind round, wreathe round,


:

encircle, gird,

statum, Cs.

res in

antiquum statum
:

rediit, L.

deck, a'oivn
los, 0.
:

tempora

vitta,
:

V.

cum suis inimicissimis in gratiam in amicitiam Romanorum, L. in memoriam mortuorum, call redit to mind: redii mecum in memoriam, T.
: :

nis

sertis redimiri et rosa ? redimitus tempora quercu, V.

wind, mitra capilredimitus coro-

redimd,

agricolis

labor actus
redit, to

ingenium
vestitum:

orbem, V. rursum ad his natural bent, T. ad suum


in
:
: :

back, repurchase, redeem

quam
mendo.

eml, emptus, ere [red-+emo], to buy (domum) non minoris, : emit Antonius, redimet; de fundo redi-

ad te redi, control yourself, T. sine paululum ad me redeam, recollect myself, T. iam ad se redisse, recovered consciousness, L. ad sanitatem In veram faciem, resume his proper form, 0. in annos Quos egit, rediit, i. e. he renewed his youth, 0. in fastos, i. e. refers, H.
:
: :

To

ransom,,

release,

redeem
legati

captum

quam queas Minumo,


:

T.

cum
:

populi R.

redhibe5,

itus,

ere

red-

+ habeo

].

Of

goods purchased and found faulty, to give back, cancel the sale of: quae (vitia) nisi dixeris, redhibeatur mancipium.

redempti sint e servitute servi in publicum redempti ac manumissi, ransomed at the public cost, L. To buy off, set free, release, rescue : pecunia se a iudicibus palam redemerat: eum suo sanguine ab Acheronte, N. fratrem Pollux alterna morte redemit, V. corpus (a morbo), 0. armis civltatem, L. To buy up, obtain by purchase, take by

contract, undertake, hire,


:

farm :

belli

moram,

se-

redig5, egi, actus, ere [red- +ago], to drive back, force back, lead back, bring back : Filia duas
redigebat rupe capellas, 0.:
in castra hostium

cure by bribery, S. vectigalia parvo pretio redempta habere, Cs. picarias de censoribus litem, undertake. F i g., to buy, purchase, redeem, secure, gain, acquire, obtain, procure : ut ab eo (praetore) servo-


redintegro

: : :

redundo

709

rum
tem
Cs.
:
:

vita redimeretur: pretio sepeliendi potestane obsidibus quidem datis, pacem Ariovisti,

re-duco

(old redduco; imper. redduce, T.


:

),

auro ius

triste sepulcri, 0.
:

mutuam

mulationem

mali, Ta.

alqd morte, Cu.

To

dissi-

bicy

off, ward off, obviate, avert : (acerbitatera) a re p. metum virgarum pretio Si meis incoramodis mea mors redimenda tua esset, 0. To pay for, make amends for, atone for, compensate for : flagitium aut facinus, S. sua per nostram periuria poenam, 0.
:

duxT, ductus, ere, to lead back, bring back, conduct back, escort back, accompany : exsules expulsi inique, sed legibus reducti ad se ut reducerentur, imperavit, Cs. in e pastu vitulos ad tecta, Y.
: : :

Italiam reductus, Cs.

gem, restore ;
T.
:

uxorem, take back, T. redomum, H. in ludura (puellulam),


:
: :

red - integro,

avi,

atus, are, to

make whole

again, restore, reneic, recruit, refresh: ut demipacem, L. nutae copiae redintegrarentur, Cs, redintegravit luctum in castris consulum adven:

adsurgi, deduci, reduci. Of troops, to draw off, withdraw, cause to retreat, bring off: exercitura, Cs. legionem reduci iussit, Cs. legiones ex Britannia, Cs. in castra, Cs. Of things, to draw back, bring back: (falces) tormentis introrsus re:

ducebant, Cs.
ductis

tus, L.

memoriam

animum,

Cs.

Y.

ad pectora remos, 0. spumare reConvolsum remis aequor, Y. solem reducit, noctem die labente ( Phoebus ), Y. hiemes,
; :

reditio, ouis, /. [red- + l I-], a going back,

H.

coming back, returning, return


ditiost ? T,
:

Quid hue

tibi re-

domum
[

reditionis spe sublata, Cs.

celeritas reditionis.

reditus, us, m.
:

red-

+l

I-],

a going back,
:

re-

febrim, H. Fig., to bring back, restore, replace : animum aegrotum ad misericordiam, T. reges a se in gratiam reducti, reconciled : quocum me in gratiam reduceret, restored to favor : te ad officium sanitatemque meque ipse reduco contemplatu, retire, 0. deus haec benign a Reducet
: :

A
:

arcens returning, return : noster itus, reditus spe omni reditus incisa, L. ditu tyrannura ne metum reditus sui barbaris excludi reditu, N.
:

in

sedem

vice,

H.

To
:

illos

tu die Redducas, T.

To reduce, shape

restore,

reform: quo

vis

1am-

tolleret,

Cs.

Maturum reditum
: :

Votum
in

pro reditu simulant, Y. Plur.: Sandomum, Aome. populum reditus guine quaerendi reditus, V. Of populo reditus patent, 0. morantem, H. heavenly bodies, a return, revolution, circuit : annum solis reditu metiuntur solis anfractus redireturn, revenue, income, tusque convertere. proceeds, yield, profit: omnisque eius pecuniae reditus raetallorum, L. reditus constabat, X. F i g., a return, resreditus quisque suos amat, 0. toration : in gratiam cum inimicis gratiae.

H. animis reditum
pollicitus,

bendo mater in formam reducit, 0. reductio, onis,/. [re- +DYC-], a bringing back,
restoring, restoration
regis.

caelum patere
:

reductor,

oris,
:

back, a restorer

m. [re-+DYC-], one who leads plebis in urbem, L.


:

reductus,
valle,

adj. [P. of reduco], withdraiim, re-

A
:

sinus, Y. : in reducta withdrawn, removed, remote : Yirtus est medium vitiorum et utriumque reductum, from either extreme, H. Plur. n. as subst. : producta et reducta (bona), things to be deferred to
tired, remote, distant, lonely

H.

g.,

others.

red-uncus, adj., curved back, bent inward, 0. redundantia, ae,/, [redundo], an overflowing, redivivus, adj., freshened up, used again, reexcess, lavishn ess. Of style: iuvenilis. newed, renovated (of old building-materials) cored-und5, avi, atus, are, to run over, pour over, lumnam efficere novam, nullo lapide redivivo. As subst. n. : quasi quicquam redivivi ex opere stream over, overflow: mare neque redundat umredivia,
ae, see reduvia.

illo tolleretur.

quam
ul,

smell of, be redolent of : redolent murrae, 0. revinum redodolent tliymo f ragrantia mella, Y. lens, smelling of wine: Ilia tuas redolent medicaFig., to exhale, breathe, reach mina mensas, 0. the senses : mihi ex illius orationibus redolere ipsae Athenae videntur, i. e. have a true Athenian flavor ut multa eius sermonis indicia redolerent orationes redolentes antiquitatem, savor of: nihil ilia
:

'aquae, surging, To be over full, overflow, be choked, swim, reek: quae (crux) civis sanguine redundat: hie locus acervis corporum et civium sanguine redundavit. Fig., to run over, overflow, remain, be left, redoimd, be in excess, abound: ex meo tenui vectigali aliquid etiam redundabit, will still remain: hinc illae extraordinariae pecuniae redundarunt, have proceeded: si ex hoc beneficio nullum in me periculum redundant: In genus vicinitas redolet ? suggests. auctoris miseri fortuna redundat, 0. ne quid iure - domitus, P., resubdued, again conquei'ed vidiae mihi in posteritatem redundaret, should fall elves (al. perdomiti). upon me: ex rerum cognitione efflorescat et reare, to give back, restore, re- dundet oportet ovatio, flow abundantly: non reus re-don5, avi, turn : te Dis patriis, H. gravis Iras Marti redo- ex ea causa redundat Postumus, is left under acnabo, i. Q.for the sake of Mars will give up, H. cusatio7i : tuus deus non digito uno redundat, sed
:

red-oleo,

ere, to emit scent, diffuse odor,

pituita redundat aut bills.

Gutture pleno redundet aqua, 0. cum P. pass. : redundatae


:

0,


reduvia

: : : :

710

refero
fiiis to
:

Of capite, collo, cervicibus, etc., has in excess. style, to be lavish, be redicndant, be copious, overjlow : nimis redundantes iuvenili quadam dicendi impunitate oratores nimis redundantes ut neque in Antonio deesset hie ornatus orationis neque in To ahound,he filled, overflow Crasso redundaret. niunitus indicibus fuit, quorum hodie copia redundat: omnibus vel ornaraentis vel praesidiis redundare acerbissimo luctu redundaret ista vic: :

a7idfro, V. causa, cur se sol referat. return, arrive: sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est classem relatam Nuntio, V. a prima acie ad triarios sensim referebantur, L. With pedeni or (rarely) gradum, to go back, draio back, retire, withdraw, retreat: volneribus defessi pedem referre coeperunt, Cs. ut paulatim cedant ac peqne, Pass,
reflex., to
: :

dem
L.
:

referant, Cs.

cum pedes

referret

gradum,
fro, 0.

toria.

fertque refertque pedes,

jt>ac^s to

and

Feroque viso retulit retro To give back, give up, retiirn, hang-nail, loose finger-nail : restore, pay back, pay in return, repay : pateram to be engrossed by a trifle. (subreptam) Par pro pari, tit for tat, T. Ut redux, ducis {abl. reduce poet, also reduci, puto, non poteras ipsa referre vicem, 0. pannum, 0.), adj. [re- + DVC-], that brings back, guiding Of sound, to bring back, give back, retu7'n, H. back : luppiter, 0. unde, nisi te reduce, nulli ad ansioer, echo : (Saxum) eiulata Resonando mutum Led back, brought back, penatis suos iter est, Cu. ex locis inclusis flebills voces refert, Att. ap. C. come back, returned: tu reducem me in patriam referunt quem (so(soni) referuntur ampliores me, quid me reducem esse you restore T. facis, num) nostra theatra, H. 'coeamus' rettulit Echo, voluistis ? i. e. from exile : reduces in patriam ad

reduvia (redivia),

ae, /. [red-

AV-], a pedem referens, V. reduviam curare, i. e. pedem (viator). Ph.


:

+4

parentes facere, L.
duces, V.

navi reduce, L.

re-farci5, see refercio.

refectus, P. of
refell5,
felli,

reficio.
,

ere [re-

bring back, restore, renew, revive, repeat : in suam domum ignominiam pro re certa spem falsam domum consuetudo longo intervallo rettulit in repetita ac relata: Multa labor melius, has improved, V. quasdam ex magno inrem iudicatam, i. e. cause f alio], to show to be tervallo caerimonias, L.
:

Gratatur

0.

re-

g., ^0

false, disprove, rebut, confute, refute, repel, expose id si f alsum f uerat, filius

Quor non

refellit ? T.

id nullo refellente obtinere, without exposure : refellito, si poteris nostrum mendacium dicta, V. opprobria, 0. ea exemplis orationem vita ferro crimen, Y.
: : : :

illud responsum, re/jeaiec?, veterem Yaleriae gentis in liberanda patria laudem, restore: neque amissos colores Lana refert, H. Of the mind or look, to bring back, direct, turn: e cursu populari referre aspectum in curiam, turvi towards : animum ad veritatem. Of
to be reconsidered:
:

idem

L.

refercid (-farcio),
fill
:

si,

tus, Ire [re+farcio], to

up, stuff, cram : meministis turn corporibus cloacas refarciri libris omnia. F i g., to pack close, condense, mass together : haec peranguste in To fill full, cram : aurls sermonioratione sua. bus fabulis libros.

time, to bring back, bring again, cause to return, renew : niihi praeteritos annos, Y. Saeculo festas
:

referente luces, H.

In the phrase, referre gratiam


: :

re-ferio,
rire

ire, to strike

non audebam,

T.

back : Qui refeOpposita speculi referitur


0.

imagine Phoebus,
T.), referre, to

is refiected,

re-fer5, rettuli (not retuli), relatus (rellatus, bear back, bring back, drive back, carry back: nihil domum praeter os ut naves eodem, unde erant profectae, referrentur, Cs. me I'eferunt pedes in Tusculanum, i, e. Ifeel a strong impulse to go : in decimura vestigia rettulit annum (victoria), V. Ad nomen caput ille refert, looks back, 0. suumque Rettulit os in se, drexv back, 0. ad Tyneta rursus castra refert, L digitos ad f rontem saepe, O. pecunias in templum,
: : :

(rarely gratias), to return thanks, show gratitude, recompense, requite : Inveniam, parem ubi referam gratiam, a way to pay him off, T. Et habetur et referetur tibi gratia, T. pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam: Caesari pro eius meritis gratiam referre, Cs. gratiam factis, 0. pro tantis eorum in rem p. meritis eis gratiae referantur. To present again, set forth anew, represent, repeat: Hecyram ad vos, T. Actia pugna per pueros refertur, is rehearsed, H. parentis sui speciem, L. robora parentum liberi referunt, Ta. (Tellus) figuras Rettulit antiquas, 0. parvulus Aeneas, qui te tamen ore referret, Y, Marsigni sermone Suevos referunt, recall, Ta. To say in return, rejoin, answer, reply, respond : id me illorura defensioni rettulisse ego tibi refero, / reply to you : Anna retices, nee mutua nostris Dicta refers, 0.
:

Cs.

frumentum omne ad
:

se referri iubet, Cs.

refert,

Y.

Tandem pauca

refert,

Y.

To

repeat,

Caesaris capite relato, Cs. cum sanguine mixta Vina refert moriens, spits out, V. With pron. reflex., to go back, retur7i : Romam se rettulit sese in castra, Cs. se ad philosophiam domum me Ad porri catinum, H. se ob ora Fert refert-

report, announce, relate, recount, assert,

tell,

say:
;

quantum, inquam, debetis ? respondent CYI refero ad Scaptium, report it: saepe aliter est dictum, aliter ad nos relatum abi, quaere, et refer, H. talis miserrima fletus Fertque refertque sorer
: :


refero
(sc.

: : : :

: :

711
referunt, 0.
:

reficio

ad Aeneam), V.
:

pugnam
:

factum

dictumve, L, Aut agitur res in scaenis aut acta refertur, or related, H. multura referens de Maeinveni qui se vidisse referret, 0. cenate, lu. pugnatum (esse) in annalis referre, L. 2h repeat to oneself, call to mind, think over : tacitaque recentia niente Visa refert, 0. Haec refer, 0. Mente memor refero, 0. To make knoion officially, report, announce, notify : haec ad suos, Cs. legationem Roinam, L. capitum numerus ad eum relatus est, Cs. rumores excipere et ad se referre. 7b submit for consideration, propose for decision, make a motion, offer a proposition, consult, refer, move, bring forward, propose: de consulari:

, ferre, only Bdpers., re-fert or re fert, tulit, impers. or with pron. 7i. as subj., it is of advantage, profits, befits, matters, imports, concerns, is of importance, is of consequence (often with gen, of price) at quibus servis ? refert enim magno opeparvi re tulit Non suscepisse, it has re id ipsum been of little advantage, T. neque enim numero
: :

nor is it necessary, V. primum illud parvi refert, nos recuperare, etc. iam nee mutari pabula refert, V. illud permagni re ipsi animi raagni referre arbitror, Ut, etc., T.
refert,
: : : :

comprehendere

bus proviuciis ad senatum referre, lay before the senate the question of, etc. de quo legando consules spero ad senatum relaturos de ea re postu: :

corpore locati sint: tantum refert, illud quidem refert, consul an dictator an praetor spoponderit, makes no quid refert, qua me ratione cogadifference, L.
fert, quali in

quam magna dicam: ne


:

tis ?

nee

refert,

dominos famulosne requiras,


referre negas, quali
:

it

is all one,

0.

Cum

sit

quis-

lant uti referatur, S. : tunc relata de integro res ad senatum, L. referunt consules de re p., Cs. de signo dedicando ad pontificum collegium eam rem ad consilium, L. referre se dixit, quid de Nabidis bello placeret, jom^ the question, L. id po: : :
:

que parente Natus, H. nee minimo sane discrimine refert. Quo, etc., lu. die, quid referat, etc., aliquid, quod illorum magis quam sua retuH. lisse videretur, S. praefatus et ipsorum referre, si, etc., L. ipsius certe duels hoc referre
: : : .

stea referendum ad populum non arbitrari, should he referred again : tu non ad Lucilium rettulisti, To note down, enter, inscribe, regdid not consult. ister, record, enroll: ut nee triumviri accipiundo nee scribae referundo sufficerent, L. in tabulas quodcumque commodum est : nomen in codicem accepti et expensi relatum: tuas epistulas in volumina, i. e. admit: in reos, in proscriptos referri, to be registered: senatus consulta pecunia accepta iudicifalsa referebat, recorded: cum ex bus reus L referret (opp. reicere), i. e. accepted. Of accounts : rationes totidem verbis referre ad aerarium, to account to the treasury : in rationibus referendis, i}i accounting : relatis ad eum publicis cum fide ra.t\om.hns, faithful accounts, Cs. si banc

The abl. sing.f. of ^ pron. poss. usu. takes the place of the gen, of a personal pronoun quid tua malum id re fert ? T. id mea minirae re fert, T. id, quod tua nihil referebat.
videtur, lu.
: :

CXXV

refertus, adj. with comp. and sup. [P. of refercrammed, filled full, thronged, crowded, replete : urbem opulentam refertamque cepit omnibus rebus urbes refertius erit aerarium cupae taeda, Cs. loca praeda, L. cera notis, 0. Xerxes omnibus praemiis donisque fortunae, loaded : domus erat aleatoribus referta, plena ebriorum theatrum celebritate refertissimum, because of the large attendance: referta Gallia negotiatorum est urbs optimatium mare refertum fore praedonum: de huiusmodi nugis referti libri.
cio], stuffed,
.

ex faenore pecuniam populo non


societati, accoitnt

rettuleris,
to
:

reddas

for

this

money

the people:

(pecuniam) in aerarium, pay iji, L. pecuniam operi publico, charge as expended for a public buildoctonis ref erentes idibus aera, i, e. paying ; the school -fees, H. With acceptum, to credit, see To account, reckon, regard, consider accipio.

re-fervens, ntis, adj., boiling over, hot: refervens falsum crimen, /wriozw.

re fervesc5,

ere, inch., to boil up, bubble

ing

Q,i.

over: (sanguis) refervescere videretur.


refici5, feci, fectus, ere [re--+-facio], to make again, make anew, reconstruct, remake, restore, renew, rebuild, repair, refit, recruit: ea, quae sunt amissa, Cs. arma tela, S. curator muris reficiendis aedem, N. muros, portas, classem, Cs. labore adsiduo reficiendae urbis, L. fiammam, rekindle, 0. Of troops, to 7'ecruit, reinforce : copias ex dilectibus, Cs. ordines, L. si paulum modo Of cattle res essent refectae, i. e. the army, N. Semper enim refice, recruit (the herd by breedOf income, to make again, get back, get ing), V. in return : ante, quam tibi ex tuis possessionibus tantum reficiatur, ut, etc.: quod inde refectum est, To appoint anew, reappoint, militi divisum, L. praetorem, L. : tribunos. re-elect : consulem, L. Fig., to restore: in reficienda salute communi.
; : : : :

imagines in deorura numero terram et caelum in deos libri in eundem librorum numerum re:

ferendi

tamen inter Germanos referuntur, Ta. refert inter meritorum maxima, demptos Aesonis esse situs, 0. eodem Q. Caepionem referrem, should place in the same category. To ascribe, refer, attribute: pecudum ritu ad voluptatem omnia omnia ad igneam vim tuum est, quid mihi nunc animi sit, ad te ipsum referre: id, quo omnia, quae recte fierent, referrentur origines suas ad deos referre auctores, L. Hinc omne principium, hue refer exitura, H. eius, in quem referet crimen, culpa alius in alium culpam ref erebant,
:

hi

imputed, Cu.


refigo

: :

712

refringo
:

To make strong again^ restore, reinvigorate, resaucios cum fresh, recruit : pabulo boves, L, cura S. : equos, Cs. : Tironis reficiendi spes est in M. Curio, of curing: cura saltus reficit iam roscida luna, refreshes, V. : exercitum ex labore, Cs.
:

quid tibi de se occurrat, reformidat neque se reformidare, quod in senatu Pompeius dixisset, attribui, etc., Cs. f errum, V. Mens reformidat tempus, 0. membra raollem quoque saucia tactum, 0.
:

re-formo,
reformet,
i.

ex turn priraum reficiebatur, L. maG;nis caloribus me: refectis ab iactatione maTo refresh, renew, cheer, reritiuna niilitibus, L. store : ceterorum animos, S. : vester conspectus reficit mentem meam : refecti sunt militum animi,

atus, are, to shape again, transf uit

morbus ex quo

form, m.etamorphose, change : dum, quod


e.

ante,

resumes her flrst shape, 0.

non ad animum, sed ad voltum ipsum reficiendura, i. e. to cheer: ad ea quae dicturus sum reficite vos, take courage : refecta tandem spe, reL.
:

ere, to warm again, cherish re-foveo, fovi, anew, refresh, restore, revive : corpus, 0. pectora nostra, 0. admoto igne refovebat artus, Cu. Fig.: longa pace cuncta ref ovente, Cu.
,

newed, L.

refractariolus, adj. dim. [refractarius], somewhat stubborn, a trifle refractory : dicendi genus. refractus, P. of refringo.

re-fig5,
loose, tear

fixl, fixus, ere, to unfix,

unfasten, un-

vos elipeum Neptuni sacro de poste, V. templis Parthorum signa, H. caelo refixa sidera,/a/^m^, V. To annul, abolish, abrogate ( by removing the leges. tablets on which laws were published)
:

out, take off: tabulae, quas decretis vestris refixistis? have taken, down:

down, pull

refraenS, see
resist,

refren-.

are, dep. [ FRAG- ], to oppose, thwart, gainsay, hinder, witJistaiid : ilia lex petitioni ( tuae ) ref ragata est : honori eius, L. gloriae suae, Cu.

refragor, atus,

re-fing5,
consti'uct

, ,

re-freno,
equus, Cu.

ere, to

make

again,

make

over,

To keep down, control:


, ,

are, to bridle,

anew : cerea regna, V.

g., to
:

restrain, check, keep


:

curb: aquas, 0. adulescentis a glocJieck,

refixiis, P. of refigo.

ria

a reditu

indomitam licentiam, H.

re-flagito,
back, Ct,

are, to

demand again, demand

(reflatus), abl. u, m. [reflo], a contrary wind: navis delatas Uticam reflatu hoc.

re-frico, ui, attirus, are, to rub again, scratch open, gall, fret, irritate: volnus dxcQwdiO, reopen cicatricem. Fig., to excite afresh, renew, irritate, exasperate : pulcherrimi f acti memoriam : animum

memoria

re-flecto, flexi, flexus, ere, to bend back, t^irn backwards, turn about, turn away : colla, V. ocuillam tereti cervice reflexam, bent backlos, 0. wards, V. longos reflectitur unguis, i. e. grows into F i g., to turn back, bring long curved claws, 0.
:
:

ref ricare coeperat pitudo, breaks out again.

crebro ref ricatur


refrigero

lip-

refrigerati5, onis, /.
coolness
:

],

cooling,

me

delectat refrigeratio aestate.


to

re-friger5, avi, atus, are,

make
:

cool again,

back, be7id, change, check : Quem neque fides, neque ius iurandum reflexit, T. : quibus (causis) mentes reflectuntur in melius tua, qui potes, orsa animum reflexi, i. e. brought reflectas change, V. my thoughts back (to her), V.
: ! :

cool off, chill, cool: cum summa Saturni refrigeret: ignis in aquam coniectus ref rigeratur refrigerato

To

calore:

membra partim ardentiapartim

refrigerata,

relieve,

ref rigerari.

refresh:
i

membra,
cool
:

g., to

off,

umbris aquisve weary, exhamt : re0.


:

re-fl5, avi, atus, are, to blow back, blow in opposition!, be contrary: reflantibus ventis: Etesiae

frigerata accusation e

refrigerato sermone.

re-fiigesc5,
to

frlxi,

ere, ijich., to

grow

valde reflant
i

pelagus respergit,
ere, to

reflat, Att. ap. G.

be chilled: cor volnere laesura refrixit, 0.

Fig.,

cold,

g.

cum
,

reflavit (fortuna), adfligimur.


,

grow

cold,

become remiss,
:

lose force, abate, fail,


:

re-flu5,
:

flow: Maeandros refluit amnis, V. que, 0.


refluus, adj. mare, 0.
ing,

flow back, flow off, overambiguo lapsu refluitque fluit-

\ye-\-Y'Lk.-'\, flowing back, refluent:

refonnidatio,

onis, /. [ref ormido],

a shudder-

flag : illud crimen in causa refrixit belli apparatus refrigescent vereor, ne hasta Caesaris refrixerit, i. e. that Caesaris arictions have suffered a check: sortes plane refrixerunt, i. e. have fallen into disuse: cum Romae a iudiciis forum refrixerit, judicial business is dull : Scaurus ref rixerat, i. e. was no longer thought of (as a candidate).

horror : deliberantis.
atus, are, to

re-formido,

fear greatly, dread,

stand in awe, sh-ink, shudde)', be afraid: vide, quam non reformidem cupiens tibi dicere Pauca, reformido, H. ; onus benefici : reprehensionem volgi raea diligentia speoulatorem reformidat, shrinks from : ea dicere reformidat ominari, L. : nee,
:

refring5, fregi, fractus, ere [re- + frango], to break up, break open : portas, Cs. claustra carcerem, L. totas refringere vestis, tear off, 0. (ramum) cunctantem, break off, V. Fig., to break, break down, check, destroy: vim fluminis, Cs. ubi (fortuna) vim suara refringi non volt, L. impotentem dominationem, N. Archivos, H.
:
:

: : :

regio

: :

refugio

713

safety^

ere, to flee hack^ flee for regalis, e, adj. [rex], of a king, kingly, royal, re - fugiS, fugi, run from, itin away, fiee, escape, take ref- regal : civitatis genus, ruled by kings : nomen ( i. e. regio ), title : sceptrum, 0. nomisma, H. ugCy avoid, shun : qui refugerant, the refugees, Cs. subsidia armatorum simulato pavore refugerunt, virtus et sapientia ut sapere, sic divinare regale
,
: : :

Audiit sonura, et tremefacta rey. ex castris in montem, Cs. ex cursu ad Philippum, L. admissis equis ad suos refugerunt, Syracuin maiorem areem, took refuge, L. Cs. sas: impetum Antiochi ceterorumque tela: non modo id refugisti, avoided: Attollentem iras (anguem ), V. ( Cupido ) refugit te, H. nee Polyhymnia refugit tendere barbitou, refuses, H. nee Of things, to shrink te (amnis) transire refugi, 0. back, flee, move away, turn back: refugiat timido sanguen, Enn. ap. C. ( sol ) ubi medio ref ugerit refugere oculi, C. orbe, shrinks from sight, V.
took to flight, L.
: : :

ducebant

fugit,

a kitig''s daughter, 0. comae, i. e. carmen, treating of kings, 0. situs pyramidum, foicnded by kings, H. Usual with kings, worthy of a king, royal, regal, splendid: sententia luxus, Y. divitiae, H. animus, L.
:

virgo,
:

Lavinia, Y.

regaliter, ado. [regalis], royally, splendidly: sacriticio regaliter Minervae facto, L. Despotically, domineeringly precibus minas addere, 0.

regens,
ruler
:

entis, m. [ P. of rego contemptus regentium, Ta.

],

a governor,

Of quo pridie refugisset ( mare ), Cu. poet. places, to n/w back, fall back, recede: refugit ab ex oculis visa refugit humus, litore templum,V. Fig-, to flee, turn away, be averse, vanishes, 0.
:

re-ger5, gessi, gestus, ere, to carry back, bring back, throw back, throw again : quo regesta e fossa terra foret, L. tellure regesta, thrown back, 0.
:

g., to

throw back, retort

convicia,

H.

shun: animus meminisse horret luctuque the recollection because of refugit animus eaque dicere reformigi'ief V. dat: ne recordatione mei casus a consiliis fortibus ref ugiatis a dicendo Foeda ministeria, V.
avoid,
refugit, has avoided
:

ae, /. [ regius ], a royal palace, castle, fortress, residence, court: in regia rex productus,

regia,
:

E
:

etc.

in vestibulo regiae, L.
s p., the cattle

Sacra, devoted

to

regiam occupare, H. of Nwna, a building on the Via the u^e of the priests : me ad re: :

giam paene confecit antiqui regia parva Numae, iurgia, H. opus, 0. 0. In a camp, the royal tent : in vestibulo regiae, refugium, i, n. [re + 2 FVG-], a recourse, place L. armatus exercitus regiam obsedit, Cu. 2'he Fig.: nationum court, royal family, king and courtiers : tulit et of refuge, refuge : tutius, L. Romana regia sceleris tragici exemplum, L. A portus et refugium senatus.
: :
:

refugus,

adj, [

FVG- ], fleeing
:

vanishing : unda, 0. flumen, 0. refugos seqni, fugitives, Ta.


re-ftilge5,
si,

As

back, receding,
subst.

royal

city, residence,

capital :

Croesi Sardes, H,
i.

m.

non haec
potically

dotalis regia

Amatae,

e.

Laurentum, Y.

regie, adv.
:

ere, to flash back, shine again, reflect light, be refulgent, glittei', glisten: Canis stel,

[ regius ], royally, imperiously, desregie statuit in aratores, imperioicsly

crudeliter et regie factum.

larum luce

nautis Stella, H. saepe refulget aqua, 0. Aeneas corpus versicolori veste, clara in luce ref ulsit, V. L. Te lovis Tutela Saturno refulgens Eripuit, the benign influence, shining in opposition, H.
refulget, C. poet.
:

Ut

sol a liquida

regifice, adv. [regificus], royally, magnificently, sumptuously: instructa domus, Enn. ap. C.

regificus, adj.
icent,

rex

+ 2 FAC- ],

royal,

magnif-

sumptuous : luxus, Y.

re-fiind5, f Hdi, f usus, ere, to pour back, return, cause to flow back : quibus (vaporibus) renovatae stellae refundunt eadem aequor refundit in aeimis Stagna refusa \a.d^&, flowing back, quor, 0. v.: refusus Oceanus, i. e.jf?ouim^6acA*, V. refunditur alga, is flung back, Y.
: : :

inis, n. [REG-], a means of guidance, rudder: carinae, 0. Fig., a guiding, directing, rule, guidance, government, command:

regimen,

director,

totius magistratus, L.
director,

equorura, Ta.
i.

ruler,

governor: rerum,
[rex],

e.

of

the state, L.

regina, ae,/.

Cleopatra: deum, Y.

As an epithet of honor, a
: :

a queen: fuga reginae, of

refutati5, onis,/. [refuto], a refutation.


are [re+FV-], to check, drive nationes refutandas bello putare. Fig., to repel, rep'ess, resist, restrain, oppose: vi vim oblatam ref utetur ac reiciatur ilie clamor ad mortem si te (fors dicta refutet !) Prodiderim, may fate avert, V. To repel, rebut, confute, refute, disprove : videntur ea esse refutanda te refutandum arbitrari nostra confirmare argumentis, deinde contraria refutare: oratio re magis quam verbis refutata tribunes oratione.

refut5,

avi, atus,

back, repress:

queen, goddess, princess, noble-woman : luno Siderum regina bicornis, Luna, H. reginae Amor, i. e. of Ariadne,Y.: regina sacerdos, i. e. Rhea Silvia,

virgines reginae, daughters of the (late) king, noble vjoman, lady: Quia solae utuntur F i g., a queen, mistress : omnium his reginae, T. regina rerum oratio, Pac. ap. C. Pecunia, H.

Y.

Cu.

regio, onis, /. [ REG- ], a direction, line : de recta regione deflectere, from, the direct path : ab planitie recta regione abesse, in a straight lijie, Cs. non recta regione iter instituit, sed ad laevam
:


flexit,

: :

re-glutino,

rego


: : :; :

regionatim
L.
:

714

cum

m. [regno], a ruler, sovereign: regnator, deum, V. omnium deus, Ta. Asiae, V. regnatrix, Icis, adj. f [regnator], ruling, imperial : domus, Ta. straight line, directly: e phrase, e regione, in a regn5, avl, atus, are [regnum], to have royal In the opposite f erri, petere. regione moveri power, be king, rule, reign : trigiuta annos iniuS' exactly opposite against, : ( luna direction, over su populi tertium iam hunc annum regnans, Cs. regione solis e regione turris e re:

nota excedo regione viarum, i. e. the freV. Nee sidus regione viae fefellit, superare regionem castrorum, line, direction, V. hacc eadera est nostrae rationis regio et via, Cs. In the / follow the same direction and path.
quented
:

atus, to unglue, unloose, Ct.

streets,
:

oris,

est c

line of sight, gione castris castra ponere, Cs, visual line, boundary-line, boundary, limit: quae regione orbem terrarum definiunt: caeli regionibus terminare: si res eae orbis terrae regionibus E s p., in augury nempe eo (lituo) definiuntur. Romuhis i-egiones direxit, drew (in the air) lituus Fig.: quibus quo regiones vineae terminavit. regionibus vitae spatium circumscriptum est vix Of the facile sese regionibus offici continere. sliy, a quarter, region : regio ( lunae mutatur ), quae turn est aquilonia turn australis Atque eadem regio Vesper et Ortus erit, 0. Vespertina,

regnante Romulo regnandi dira cupido, V. Albae regnare, L. Tusco profundo, 0. qua Dauuus agrestium Regnavit populorum, H. ter centum totos regnabitur annos Gente sub Heetorea, V. quia post Tati mortem non erat regnatum, L. Trans., only pass. (poet, or late) terra acii quondam regnata Lycurgo, ruled by, V. Latio regnata per arva Saturno quondam, in lohich Saturn was trans Lugios Gotones regnantur, Jiave king, V.
:
:

kings, Ta.

To be lord, rule, reign, govern, be supreme : equitura centurias tenere, in quibus reg:

H.

caeli serena,

Y.

occidentis, L.

region,

neighborhood, quarter, situation: eam esse naturam et regionem provinciae tuae, ut, etc., i, e. the geographical situation : agri fertilissima, Cs. regione castrorum, in the vicinity of the camp, L. deserta siti regio, V. acie regione instructs non apertissima, N.: Quor in his te conspicor regioniregnum, i, n. [REG-], kingly government, royal portion of country, territory, province, bus ? T. authority kingship,royalty : vocamus regnum eius district, region : regio, quae ad Aduaticos adiacet, regno regem spoliare regnum in rei p. statum Pedana, H. regio, quae marl cincta esset Cs. civitate sua occupare, Cs. Dum stabat regno inmaritima omnis, Cs. terCantium, quae regio est rae maximae regiones inhabitabiles in quattuor columis, V. TuUi ignobile, H. Dominion, soverregiones dividi Macedoniam, L. ut quam latissi- eignty, rule, authority, supreme power: regnumue omne regnum vel imperium district hie tu possides ? T. mas regiones praesidiis teneret, Cs. with its people, country, nation : aspera et fidelis bellis quaeritur civitatis, Cs. adoptione in regquae regio si fida Samnitibus num pervenire, S. nationes, quae in eorum (i. e. et fautrix suorum Fig-, province, department, sphere: Populi R.) regno sunt regnum sine vi regere, 0. esset, L. 'benedicere' non habet definitara aliquam regio- Nee regna vini sortiere talis, the presidency of the revels, H. Despotism, tyranny, personal sovereignnem, has no determinate province. ty, arbitrary rule : te regnum iudiciorum delectat regionatim, adv. [ regio ], by districts, by hoc vero regnum est, et ferri nullo pacto potest: wards : tribus descripserunt, L. suspicio regni appetendi in plebe Romana regregius, adj- [ rex '], of a king, kingly, royal, num exercere, L. damnatus cvimine regni, 0. kingdom, state governed' by a king : ad finis regni regal: genere regio natus: potestas: apparatus: exercitus, Cs. : anni, i. e. the reign of the kings (at sui, Cs. (flumen) lugurthae Bocchique regnum disRome) ales, i. e. the eagle, 0. genus imperi proxi- iungebat, S. patrio regno pulsi, L. barbara regmum similitudini regiae, closely resetnbling royalty : na, H. cerea regna refigunt (of bees), V. F i g., bellum, ivith a king : regies nutus tueri, the king''s rule, authority, power, infiuence: abuteris ad omnia voluptatis sive aliquid regni parens, atomorum I'egno orders : sponsus, H. virgo, princess, 0. territory, estate, possession Plur. m. as subst, the kingh est in carmine, 0. O. legatio, L. fama ad regies in tuo regno esse, i. e. your own estate : Post alitroops: regii, i.e. regia acies, L. perlata, the satraps, N. Like a king, worthy of a quot mea regna videns mirabor a.vistSLS ? fields, Y. king, royal, kingly, magnificent : Regia res est suc- haec regna, these realms, i. e. of the dead, V.
:
:

Caelo tonantem credidilord it, tyrannize, domineer : regnavit is paucos mensis se ille interfecto Milone regnaturum putaret: regnare ac dominari, L. Per ramos victor regnat (ignis), V. F i g., to ride, have the mastery, prevail, predominate : in quo uno regnat oratio ebrietas geminata libidine regnat, 0.

nas

vivo et regno, H.

mus lovem Regnare, H.

To

currere lapsis, O. : Regia res scelus est, O. morbus, jaundice (because the patient was to live like a king), H. Of a palace: atrium, of the castle of
:

Numa,

L.

reg5, rexl, rectus, ere [REG-], to keep straight, lead aright, guide, conduct, direct, control: mundum onera navium veils, Cs. arte ratem, 0. clavum, V. te Ventorum regat pater, H. quad: : :


regredior
:

relatus
dnven back
:
:

715
Pass., to be

rupedes, 0, frena, 0. : impotentes regendi (equos), tela per auras, V. exercitatus currus, 0. L. finibus ia regendis, i. e. in determining boundaryFig., to guide, lead, conduct, lines (of estates). manage, direct, govern, control : domum rem con: :

revertisse, Cs.

reflantibus ventis reici

Dyrrachium

reiecti, L.

navis tempestate reiectas ex cursu Fig., to drive back, dnve


: :

silio,

T.

bella, Cs.
:

animos, V. gerentur raagis


tis

animi mottis mores, 0. dicut me ipse regam, H. neque re: : :

quam
L.

leges,

non regere,
:

regerent casus, S. iam regi To sway, control, rule, gov:

civitates quae ab optip. Diana, quae imperio populos, V. ut unius potestate regatur sileutium regis, H. neque suos mores neque suorum salus civium ambitioso imperio regebat, used his av^ libidines To restore, set thority to court popular favor, Ta. erranright, correct : peccas, te regere possum

ern, be master of:

rem
:

mis reguntur

away, cast off, remove, repel, reject: ad famem hunc ab studio, T. ferrum et audaciam retrorsura To reject contemptuously, Hannibalis minas, H. refuse, scorn, disdain, despise : nos, T. petentem, 0. Lydiam, H. refutetur ac reiciatur ille clamor: quae cum reiecta relatio esset, whe7i the appeal was overruled, L. volgarls taedas, 0. Reiecta praeda, H. dona nocentium, H. P. n. as subst. : reicien:

da, evils to be rejected

reiecta.

Of judges,
:

to set iu-

aside, challenge peremptorily, reject

ex

CXXV

'

'

tem, Cs.

regredior, gressus,
:

i,

dep. [re-+gradior], to

go

neque regredi nostros patiebantur, F go back


collis, S.
i

back, turyi back, return : regredi quam progredi malle ex itinere in castra, L. eadem, S. ad HiTo march back, withdraw, retreat : berum, L.
:
:

Cs.
:

g., ^0

return,

statim in in ilium (an:

num)

a quo incepto
us,

me
[re-

ambitio detinuerat,

S.

dicibus quinque et potestas reiciendi, right of challenge. Of persons, to refer, direct, assign: ad ipsam te epistulara: in hunc gregem SuUam, transfer (in your judgment). In public life, to refer, turn over (for deliberation or decision) totam rem ad Pompeium, Cs. ab tribunis ad senatum res est reiecta, L. id cum ad senatum relatura esset, L. ut nihil hue reicias legati ab senatu reiecti ad populum, referred. L. In time, to defer, postpone : a Kal. Febr. legationes in Idus Febr. reiciebantur : repente abs te in mensem Quinti-

LXX

regressus,

m.

+ GR AD-], a going
:

back,

lem

reiecti

sumus.

return, regress: conservare progressus et regressus constantes regressus dare viro, 0. Fimditus
:

reiectaneus,
be spurned.
rjYixiva.

Plur.

adj. [reiectus], to be rejected, to


n. as subst., trausl. of cnroTrpo-

oecidimus neque habet Fortuna regressum, V.


retreat: in tuto, L.

Fig., a

return, retreat, regress:

neque locus regressus ab

ira relictus esset, L.

rejection, repudiation

reiecti5, onis, /. [re-+IA-], a throwing back, : civitatis iudicum, a chal:

re-labor, lapsus, i, dep., to slide back, sink back: Vix oculos tollens iterumque relabens, qXc, sinking iudicarentur: philosophiae adsit Regula, peccatis back upon the couch, 0. conscendere antemnas quae poenas inroget aequas, H. prensoque rudente relabi, to slide down, 0. in siregulus, 1, m. dim. [rex], a ruler of a small nus nostros, return, 0. unda relabens, floviing country, petty king, prince, chieftain, lord: reguii verso relabere vento, sail back, 0. back, v. king^s son, prince, in unum conveneruntj S. (mare) relabens terram naturae suae reddit, Cu. family, L. member of eb-rmjvcf Fig., to sink back, return: in Aristippi praeatus, are. Fig,, to read over, cepta, H. re-gust5,
:

regula, ae,/. [REG-], a straight stick, bar, staff: ruler, rule: quadratas regulas defigunt, Cs. F i g., a rule, pattern, model, examegere regulis. ple, principle : naturae: regula, qua vera et falsa

lenging : reiectione interposita.

reiectus, P. of

reicio.

(reiicio), see reicio.

enjoy repeatedly

crebro
;

litteras.

imper. reice, disyl, V.), reieci, iectus, ere [re-+iacio], to throw back, fling back, hurl back : telum in hostis, Cs. togam ab
reiicid
:

reicio (not

re - languesc5, gui, ere, inch., to sink down, grow languid, become faint : (soror) raoribunda relanguit, 0.
relax,

Fig.,
:
:

to

become enfeebled, be relaxed,

umero, L. ex umeris amictum, V. vestem, 0. paenulam ab ore colubras, 0. Capillus circum caput Relectus neglegenter, T. scutum, throw over the back ( in flight ) fatigata membra, i. e. stretch on the ground, Cu. a se mea
: : :

quod relanguescere animos eorum de corpore existimarent, Cs. quod autem relanguisse se dicit,
weaken
: :

that his passion has subsided: ut taedio impetus relanguescat regis, L.

pectora, to

push
:

back, 0.

(librum) e greraio suo,

oculos Rutulorum reicit arvis, fling away, 0. averts, V. pascentis a flumine reice capellas, drive back, V. in postremam aciem, throw to the rear, L. se in eum, into his arm^, T. To force back, beat back, repel, repulse : eos in oppidum, Cs. Tusci reiecti armis, V. ab Antiochea hostem.
:

relatio, onis,/. [re+STER-], a bringing back, throwing back, retorting : criminis. In public life, a report, proposition, motion : tua approbare reIn r h e t., aTi emphatic repetition lationem, L. (of a word).

1. relatus, P. of refero.

2. relatus, us, m. [re-+STER-], a report, redial : virtutem, Ta. carminum, declamation, Ta.
:


relazatio
relaxatid,
tion : animi mitigation.
:

rem
(i.

religio

: :

716

quae est

onis, /. [relaxo], an easing, relaxaista relaxatio (sc, doloris),

re

lax5,

avi, atus, are, to stretch oict^

widen

pellectione : Ut relevent vimina curva favi exonerare), 0.: mini mo ut relevere labore, i. e. be delivered, 0. F i g., to relieve, free, lighten, ease, soothe, alleviate, mitigate: cura et metu esse
e.

again,

make wider : f ontibus

ora, open, 0.

To caeca Spiramenta, relax the ducts, V. se intestinis relaloosen, open : alvus relaxatur tunicarum vincula, xantibus densa, rarefy, V. Fig., to abate, remit, give respite: remittit 0. To ease, relieve, cheer, aliquantura et relaxat. animus somno relax, lighten : animos doctrina ut ex pristino sermone relaxarentur relaxatus homines interdum animis relaanimi omnium To make loose, relax, loosen: constructio xantur. verborum dissolutionibus relaxetur: pater indulTo alleviate, gens, quicquid ego astrinxi, relaxat. mitigate, assuage: tristitiam ac severitatem quiete To relieve, release, free, abate: (anilaborem, Cu. mi) cum se corporis vinculis relaxaverint insani cum relaxentur, i. e. become lucid.
:

vias et unloose,

a cura mens releme, console : animum, T. ut cibi satietas et f astidium relevatur casus, 0. sitim, 0.
relevati
:

pectora sicca mero, 0.


: :

vata

est,

0.

relictiS, onis,/. [re-

LIC-], a forsaking, aban-

doning :

rei p.

consulis sui.

relictus, F. of relinquo.
religati5, onis,/.
;

[religo],

a tying up:

vitium.

lengthened in [re- +2 LIG-], conscientiousness, sense of right, moral obligation, duty: nihil esse mihi, religiost dicere, i. e. / say on my conscience, T. Heium a religione deducere quid lex et religio cogat cogitare quaeris aliquem praestantiorem virtute, religione ? iudiciorum religionem veritatemque perf ringere iudicum religiones

religid (not rell- the hexameter verse), onis,/

first syl.

relectus, P. of 2
exiling,
:

relego.

relegatio, onis,/. [1 relego], a sending away, banishment, relegation (milder than exsilium) relegatio atque amandatio civium, L.
:

re-leg5, avI, atus, are, to send away, send out of the way, despatch, remove, seclude : filium ab hominibus (filium) rus supplici causa relegati longe ab ceteris, Cs. procul Europa in ultima civis procul ab domo, orieiitis relegati senes, Cu.
1.
: : : :

L. ; relegatum in alia insula exercitum detinere, terris gens releTa. tauros in sola Pascua, Y. gata ultimis Hippolytum nemori, consign, V. To send into exile, banish, exile, relegate (enforcing residence in a particular town or province, without loss of civil rights) ut equites a consule relegarentur relegatus, non exsul, dicor in illo, 0. relegatus in exilium, L. ultra Karthaginem, L. Fig., to send back, send away, pnt aside, reject: a re p. relegatus, i. e. driven from public life: Samnitium dona ambitione relegata, apart, H. mea verba, 0. To refer : studiosos ad illud volumen,
:
: : :

oratione converti, the conscientious convictions. regard for sacred things, devoutness, piety, reverence, religious feeling: sese summa religione teneri: religio, quae deorum cultu pio continetur: sacra summa religione confici velle: omnia, quae sceleri propiora sunt quam religioni religioni serreligious scruple, scruple of conscience, vire. apprehension of divine anger, fear of the gods, superstitious awe : ut eam, non religio contineret nulla mendaci religione obstrictus, superstition, tanta religione obstricta provincia obstrinCs. parvulae causae vel xisti religione populum R. terroris repentini vel obiectae religionis, Cs. rem habere religioni, i. e. as a divine war^iing : ne helium indiceretur, religio obstitit, L. plena religione civitas, L. liberatae religione mentes, L. rivos deducere nulla Religio vetuit, Y. nulla mihi Religio est, H. movendi thensauros, L. novas sibi ex loco religiones fingunt, Cs. religionibus impediri, Cs, plenis religionum animis prodigia insuper nuntiata, L. sense of religious obligation,

religious sanction, duty to the gods

viri religione
:

N.

ornandi causas

tibi,

Tb.

potius

quam

veritate fides constricta

iuris iuran-

religious obligation, oath, pledge of faith, di. gather together', reltgious sanction: timori magis quam religioni collect again : lanua filo est inventa relecto, i. e. by winding up the thread again, 0. To travel over, consulere, Cs. Achaeos religione obstringere, L. relinquitur nova religio, ut, etc., i. e. a new view of traverse again, retrace: litora, V.: Hellespontiacas aquas, 0. Fig., to go through again, read your obligation, Cs. ius iurandum servabat conservata religione, N. religioni potius vestrae over : Troiani belli scriptorem, H. scripta, 0. To go over again, rehearse, repeat: suos sermone quam odio parere. Divine service, worship of the labores, 0. omnia, quae ad cultum deorum perti- gods, religious observance, religion, worship: religione, id est cultu deorum: ilia pax mater huic nerent. religion, urbi iuris et religionis f uit deorum. re-lentesc5, ere, inch, to grow slack faith, religious system, mode of worship, cult : veagain, cool. F i g, Neve relentescat amor, 0. nit mihi religionis illius in mentem: neque enim

2. re-leg5,

legl, lectus, ere, to

,
:

re-levo,
corpus, 0. a burden,
:

avi, atus, are, to lift up, raise:

e terra

haec externa vobis est


:

religio:

expertes religio-

in

cubitum membra, 0.
light, lighten
:

To free from num omnium

in bello religionum et consuetudi:

make

epistulam gravio-

nis iura retinere

pro religionibus suis bella susci-

relinquo
abandon : deos penatis
:

: :

religiose

717
quit,

pere: religiones interpretantur, religious matiera, Sacrednesg, sanctity, publicae religiones, L. Cs. holiness, claim to reverence : fanum lunonis tanta in saeerdotibus religione semper fuit, ut, etc. tanta offusa oculis animoque religio, i. e. siich salam cred majesty of expression and feeling, L. turn religio pavidos terrebat agrestls Dira loci, V. An object of veneration, sacred place, consecrated tanthing, hallowed object : religionem restituere ad deorum relitis eoruin religionibus violatis gionem demigrasse, i. e. shrines : quae religio aut Of quae machina belli (the Trojan horse), V. places, a claim resulting from consecration, relig:
: :
: :

vim auri in Ponto post se hostem, Cs. petere, ut in Gallia relinqueretur, might be left behind, Cs. (cacumina silvae) limum tenent in fronde relictum, remaining, 0. sub sinistra Britanniam relictam conspexit, in the rear, Cs. me filiis quasi magistrum, deum nullum Siculis. Fig., to leave behind, T.
:

reliquit

leave:

banc excusationem ad Caesarem


abandoned, 0.

Aeeta

ious liability : aram si dedicasti, sine religione loco moveri potest liberaret religione templum, L. locus religionum deorumque plenus, L.
:

P. plur. n. as subst. : repetat relicta, i. e. his former life, H. At death, to leave behind, leave, bequeath : ea mortuast reliquit filiam adulescentulam, T. f undos decern et tres reliquit ei testamento sestertitim miliens mihi haec omnia, T. mihi arva, 0. heredera testamento hunc. Fig., to leave, leave behind:
relictus,

yirtutum nostrarum effigiem


:

Sibi

banc laudem
:

religiose, adv. with comp. and


conscientiously,

siip.

[religlosus],
exactly,

scrupuloicsly, punctually,
:

carefully
tere,

N.

With reverence for the gods, reverentially,


deos colere, L.
adj.

testimonium dicere

iudicare

promit-

templum

piously, religiously : religiosius religiosissime colere.

religidsus,

with

co}7ip.

and sup.
:

[religio],

conscientious, scrupidous, strict, precise, accurate:

in testimose praebere in testimonio religiosum Atticorum aures. Religioicsly conniis dicendis siderate, careful, anxious, scrupulous, superstitious :
:

f rucut stultae et miserae oranes Religiosae, T. tum quia religiosum erat consumere, was a ynatter of religious scruple, L. religiosum est, quod iurati Fidl of religious feeling, revlegibus iudicaruut.
:
:

religiosissierent, pious, devout, religious: natura mi mortales, S. Consecrated, holy, sacred: locus

signum Ceres mortuis religiosa iura tribuere religiosissima religiosissimum simulacrum lovis mores. Associated with religion, subject to relig:

ious claims^ under religious liability, ill -omened: domus. dies, of evil omen : dies ad iter, L.
:

relinquont vixit, dum vixit, bene, T. Sappho sublata desiderium sui reliquit in scriptis reliotum orationes et aunalis pater, o relictum Filiae nomen, H. rem p. nobis de valvarum pulchritudine scriptum posterioribus exemplum. To leave behind, leave remaining, permit to remain, let remain, leave : nil in aedibus, T. ne paleae quidem ex annuo labore relinquerentur angustioribus portis relictis, i. e. since the gates they had left were rather narrow, Cs. unam (filiam) relinque, leave to me, 0. pauca aratro iugera Moles relinquent, H. dapis meliora relinquens, H. haec porcis comedenda, H. relinquebatur una per Sequanos via, remained, Cs. se cum paucis relictum videt, S. equites paucos, ?eaye alive, Cs. Fig. quam igitur relinquis popular! rei p. laudem ? ceterorum sententiis semotis, relinquitur mihi, etc., there remains non provocatione ad populum contra necem relicta nee precibus nostris nee admonitionibus relinquit locum, i. e. Ae renders superfluous: deliberandi spatium, N. tantummodo vita relicta est,
: : : :

0.

urbem
?
:

direptioni,

abandon: poenae Medea


alicuius

relinquar

0.

hominem innocentem ad

re-ligo, avi, atus, are, to bind back, fasten up, bind fast : (Prometheus) religatus asperis Vinctusque saxis, C. poet. (Andromeda) ad duras rein comptum comas ligata bracchia cautes, 0. religatis post tergum manireligata nodum, H. navem ferreis manibus imectis,, fastened bus, Cu. captivus religata ad with grappling-irons, Cs. pinnam muri reste suspensus, L. religatos videbat Carpere gramen equos, tethered, V. capillum catena religari, 0. Of ships, to in vertice, Ta. ab aggere fasten, moor : navis ad terram, Cs. To unclassem, Y. religata in litore pinus, 0. Fig., bind, loosen: Cvbele religat iuga manu, Ct. to bind, fasten, chain, fetter : (prudentia) extrinsecus religata, bound to external things.
:

quaestum
:

Posse queri tantum rauco stridore reliquit, 0. Dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquitur, ut, si vincimur in Hirelinquas, H. spania, quiescamus, it remains, that : relinqueba:

tur, ut

pateretur, etc., Cs.


tria

relinquitur

ergo, ut

omnia
sion
let

genera sint causarum,

is, etc. With two ace, to leave behind, leave, remain, suffer to be: eum locum integrum, integram rem et causam, hxive leave untouched, T. left untouched : Morini, quos Caesar pacatos reliaraici, quos incorruptos lugurtha requerat, Cs. reliquit (cam) Incertam, V. In mediis liquerat, S. lacera nave relinquor aquis, 0. inceptam oppugnationem, abandon, Cs. infecta sacra, 0. sine mulierem nullam nominabo tanture aras, 0. ere, to unseal, open : dolia om- tum in medio relinquam. re-lin5, levi, To leave behind, leave, mella, i. e. to take out, V. nia, T. go aicay from, forsake, abayidon, desert : domum re-linquo, liqui, lictus, ere, to leave behind, not propinquosque, Cs. Eio relicto, H. litus relictum take along, not stay withy leave, move away from, Respicit, 0. Roma relinquenda est, 0. me som: :

heiice the conclu-


: :

remaneo

: :

reliquiae
nu' reliquit, Enn. ap. C.
artus, 0.
:

718

ubi vita tuos reliquerit


:

quibus nihil de bonis suis reliqui fecit: nihil ad abandon : auctores signa relinquendi et deserendi celeritatem sibi reliqui fecerunt, i. e. used all dilirelicta non bene parraula, gence, Cs. me nihil reliqui fecisse, quod, etc., have castra audiuntur, L. To leave, let alone, give up, resign, neglect, tried every remedy,^.: quod reliquum vitae fames H. Of time, left, remaining, forsake, abandon, relinquish: rem et causara: fecerat, had left of life. (puella) Quod cupide petiit, mature plena reliquit, to come, future, subsequent : reliquae vitae digniH. me relictis rebus iussit observare, etc., to stop tas: in reliquum tempus omnis suspiciones vitare, work and watch, T. omnibus rebus relictis perse- Cs. As subst. n. (sc. tempus) plus in relicum sibi
:

Aniraam, T. lucem, V. animus relinquit euntem, 0. ab omni honestate relictus, desTo titute of: si puerum quartana reliquerat, H. leave in the lurch^ forsake^ abandon, desert: Keliquit me homo atque abiit, Jcas given me the slip, To leave, (jive up, succurreve relictae, V, T.
: :

aratrum aliquod Apronius reliquum fecit: haec addita cura vix mihi vitam reliquam facit: quos reliquos fortuna ex nocturna caede ac fuga fecerat, L. te nullum onus offici cuiquam reliquum fecisse, have left behind you : prorsus ab utrisque
:

nihil relicum

fieri, is

neglected, S.

As

subst. n.

quendum sibi Pompeium existimavit, Cs. agrorum et armorum cultum, neglect: bellum illud, aban:

don : obsidionem, raise the siege, L. caedes, leave unmentioned : hoc certe neque praetermittendum neque relinquendum est: quae Desperat tractata
:

iniurias tuas, leave nitescere posse relinquit, H. unnoticed: vim hominibus armatis factam relinqui putare oportere.
:

timoris quam potentiae addidit, thereafter, S. : in reliquorn,/or the future, L. Of debts, remaining, outstanding, in arrear: erat ei de ratiuncula apud me reliquom pauxillulura Nummorum, T. pecuniam reliquam ad diem solvere. Plur. n. as subst., a remaining debt, debit, balance, arrears: reliqua mea accepisse: maxime me angit ratio reliquo-

rum meorum.
populum

reliquiae (not rell-), arum,/, [re-+LIC-], what is left, a remainder, leavings, remains, relics, tantae cladis, L: remnant, 7'est: copiarum, N. Danaum atque inmitis Achilli, i. e. (the Trojans) not slain by the Greeks, V. gladiatoriae familiae, virorum, V. cibi, excrements : hordei, Ph. Cs. The leavings, remains, remnants, fragments : f rui vellem Idibus Martiis me ad cenam reliquiis, Ph. reliquiarum nihil f uisset, i. e. Antony invitasses Of the dead, the should have fallen with Caesar. F i g., re^nains, relics, ashes : C. Mari meorum, V. remnants, remains, remainder, rest: reliquiae rerum earum moventur in animis maximi belli
:
:

Remaining, other, rest: reliquum quinque classes, etc. pars exercitus, Cs. militibus equis exceptis reliquam praedam concessimus. As subst. : ex parte decuma ... ex omni reliquo: de reliquo quid tibi ego dicam ? Plur. : cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientia consul reliquique madistribuit in
:

oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt, Cs. As sxibst. : princeps ille Reliqui disseruerunt, etc., the others: Brutorum, C. Cassi, reliquorum, and so forth : Africanus loquens reliquaque praeclare reliqua vaticinationis brevi esse confecta.
gistratus, Cs.
:

(rellig-), see relig-.

(relliqu-), see reliqu-.

avi reliquias persequi, i. e. your ancestor's unfinished work (the Punic Avar).
adj. [re-+LIC-], remaiidng : neu causa ulla restet ex qua (familia) reliquus reliqua, Quin, etc., T.

reliquus (relicuus, -cus),


over,
:

ere, to shine back, shine out, re-luce5, luxl, blaze, shine, glow : Stella relucet, C. poet. relucens flamma, L. oUi barba reluxit, was hi flames, V.
, :
:

left, left

re-lucesc5,
again, clear Ta.
resist,
:

liixl,

ere, inch., to groio bright

solis

imago

reluxit, 0.

reluxit dies,

est

moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc. si qua reliqua spes est, quae, etc. mulus, quem tibi reliquum dicis esse erant oppida mihi complura reliqua haec quidem hactenus quod reliquum est, etc., as for the As subst. n., that is left, rest: hoc relicuomst, T. a remainder, residue, rest: videre, quae reliqui summa fiat Quid reliquist, quin habeat, etc., T. cum reliqui nihil sit omnino, quod, etc. quid reli-

Ruf us

re-luctor, atus,

ari, dep., to
:
:

struggle agaiiist,
:

make

opposition

luctantes dracones, H. luctanti ire, 0. producentibus Cu. precibus ipsorura reluctatus,


:
:

Multa reluctans, V. Ore Vidi equum


. .
.

rere-

eam
Cii.

reluctans,

re-inane5, mansi,
left,
:

ere, to

stay behind, be

remain: sermone confecto, Catulus remansit, nos descendimus per causam valetudinis, Cs. qui habemus praeter, etc., S. illud breve vitae reli- Quo ref ugio ? remane, 0. Romae cubito remaquum Agrigentum, quod belli reliquum erat, i. e. nete presso, H. in Gallia, Os. ferrum ex hastili relicum in corpore remanserat, N. To stay, remain, conthe only remaining seat of hostilities, L. In the phrase, reliquum est, ut, it re- tinue : longius anno uno in loco, Cs. animos renoctis, L. mains that, it only remains to : reliquum est, ut manere post mortem equos eodem remanere vereliquum est ut pro- stigio adsuefecerunt, Cs. Fig., to remain, endure, officiis certemus inter nos In phrases with facio, to leave behind, abide, last : in qua muliere quasi vestigia antiqui sequar, etc. leave remaining, leave over, spare, reserve : quibus offici remanent: in duris remanentem rebus ami: :
:


remansio
:

: : : ::

remitto

: : :

719

cum, constant, 0. si ulla apud vos memoria rema- reminisceretur veteris incommodi populi R., Cs. reminiscere quae Satyri, 0. net avi mei, S. contumeliam remanere in exercitu veteris famae, N. ne quid ex conta- tradantur mysteriis eas (res) reminisci et recorsinere, to cleave to the army, S. gione noxae remaneret penes nos, L. With pre- dari dulcis Argos, V. vos animo, 0. reminiscireminiscerentur dicate adj., to remain, continue to be: quarum tur, adfore tempus, quo, etc., 0. quam maiestatem accepissent, L. (sublicarum) pars inferior integra remanebat, Cs. nee cognoscenda remansit Herculis effigies, 0. re-misce5, mixtus, ere, to mingle again, mix
:

remansi5, onis,/. [remaneo], a staying behind, remaining, stay, continiiaiice : tua.

up, intermingle

veris falsa,

H.

remisse,

remedium,
stores

i,

w. [re-

+3
:

MA-], that which

re-

mildly, laxly:

adv. with comp. [ remissus ], gently, secum agere: nihilo remissius in-

a cure, remedy, antidote, medicine: stare. reniissi5, onis,/. [re- + MIT-], a sending bach, remedia invenire: caecitatis, Ta. remediura quoddam habere remedio uti. F i g., sending away, releasing, returiiing : obsidum capa means of aid, assistance, remedy, help, cure : ad tivorumque, L. An easing, letting down, lowering omnia confugi remedia causarum: ad magnitudi- superciliorum vocis remissiones. Fig., a relaxnem f rigorum remedium eomparare remedium ing, abating, diminishing, remitting, remission, relaxation, abatement : remissio lenitatis (in oratioquaerere ad morara volneris aegritudinum, T. iracundiae, T. Inveni remedium huic rei, T. qui- ne), i. e. passages of a quiet tenor : morbi poenae, bus rebus reperire remedia, Cs, saluti suae reme- i. e. a milder punishment : tributi, Ta. Want of spirit, submissiveness : in acerbissima iniuria remisid remedium timori f uit, L. diis subvenire
health,

tuis veneficiis

remensus,

P. of remetior.

sio animi.

Relaxation, recreation
ludi delectarent
:
:

quem non

re-

are, to go bach, turn bach, rere-nie5, avi, turn : in patriam, 0. eodem remeante nuntio, L. cum neque terra aU posset nee remearet aer, would flow bach again : victor domito ab hoste, 0. patrias remeabo inglorius urbis, without the glory of triumph, V. To traverse again, live over : aevom peractum, H.
, : :

missio,

non

missionumque, Ta.
gentleness: animi.

animi

tempora curarum reanimorum. Mildness,

slach, loose, relaxed,

measure again re-metior, mensus, To measure servata astra, i. e. observe anew,Y. bach, retrace, traverse anew : pelagoque remenso, V.
irl,

dep., to

m. [remus + 1 AG-], a rower, oarsremiges Ulixi, H. Sing, collect., a bench of roioers, the oarsmen: vacuos sensit sine remige portus, V. non remigem, non socios navalls habiturum, L. remex mihtis officia

remex,
:

igis,

man

in quadriremi

comp. [ P. of remitto ], languid : corpora Venus et remisso Filius arcu, H. Gentle, mild: remissior ventus, Cs, remissiora frigora, Cs. Fig., loose, slach, negligent, remiss : animus, Cs. nostris animo remissis, Cs. in labore, N. remissior in petendo mons festo, unguarded, Pr. As subst. n. : nihil remissi pati, no negligence, S. Plur. m. as subst. Oderunt agilem remissi, the slothful, H. Relaxed, not rigid, indulgent, yielding: utrum remissior essem, an summo iure contenderem, less exacting in serraone: in ulciscendo remissior. Relaxed, good - humored, light, genial, merry^ gay : cantus
adj. with

remissus,

turbabat, Cu.

remissiores

cum

tristibus severe,

cum

remissis

iucunde vivere: remissiore uti genere dicendi, to Low, remigium, T, n. [remex], an oar-plying, rowing: speah in a lighter vein : ioci, merry, 0. cheap: remissior fuit aestimatio quam annona, beOlli remigio noctemque diemque fatigant, V. Rowing apparatus, the oars: Nudum remigio la- low the marhet price. re-mitt5, misi, missus, ere, to let go bach, send mutabile, oaj's that can be shifted, Ta. tus, H. lembum Remigiis subigit, V. Of wings volat bach, despatch bach, drive bach, cause to return: per aera Remigio alarum, V., 0. Oarsmen, row- mulieres Romam paucos in regnum, Cs. partem ers: suppleverat remigio navis, L. remigium legionum in sua castra, Cs. librum tibi pila intercepta, Mirl bach, Cs. tractum de corpore telum, vitiosum Ulixei, H. classicique milites, L. cogebat (equos) calces remittere, i. e. hich, N. 0. are [ remex ], to ply the oar, remigo, To send forth, give out, yield, emit, produce: Ut row: alio modo: remigandi labor, Cs. mare melius muria, quod testa marina remittit, H. nee grave remigantibus, to rowers, Ta. umenti sensit tellure remitti (nebulas), 0.: umoare, to journey bach, go bach, rem ex se, V. re-niigr5, avi, quod baca remislt olivae, H. In return : in nostram domum trans Rhenum in law, with nuntium or repudium, to send a letter of suos vicos, Cs. Romam tibi remigrandum est. divorce, dissolve m,arriage : uxori nuntium repuFig.: ad iustitiam. dium alteri uxori T. To let go bach,

reinigati5, onis,/. [remigo], a rowing.

reminiscor,
call to

),

loosen,

i,

dep. [re-

+l

MAN-],

to re-

slachen, relax:
esset, in

mind,

recollect,

remember : de quaestoribus

ramulum adductum, ut remissus oculura suum recidisse habenas f rena,


:
:


remiztns
0.
:

bracchia,
si
i.

:: : :

: : : :

720
e. let fall,

remugio

vinclis remissis, 0.

V.

mella calor liquefacta remittit,


to decrease, relax, abate
:

melts,

V.

Intrans.,

re-moror, atus, arl, dep., to hold back, stay, detain, obstruct, hinder, delay, defer: fugiunt, freno
:

non remorante, dies, 0. me, T. num unum diem Saturninum poena remorata est ? i. e. was the exedum. F ig.,to send back, give back, return, restore cution delayed? : cur non remoratur ituros, 0. ab vocom nemora remittunt, V. totidemque remisit negotiis (sc. eum), S. vostrum commodum, T. Verba locus, 0. sonum acutum, H. vestrum vo- me epistulis et meas spes hostis quo minus vicbanc veniata curaulatam toria uterentur, S. pomi iactu remorata (Atalanbis beneficium, Cs. To give up, reject, ta), 0. postquam remorata suos cognovit amores, morte remittam, will repay, V. si yield, resign, grant, concede, opinionem animo lingering, 0. quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto (rem5te), adv. [remotus], at a distaiice, afar remittentibus tribunis, comitia sunt habita, etc., Only comp. : stellae aliae, remotius eadem off. omnia tibi ista quod natura remit- spatia conficiunt. yielding, L, memoriara simultatium tit, Invida iura negant, 0. remotio, onis,/. [re- l MV-], a putting
forte ventus remisisset,
:

Cs.

pestilentia, L.

cum

remiserant dolores pe;

patriae, sacrifice, L.

Erycis tibi terga remitto,


:

away,

re^noval

criminis.

suarum quoque rerum give up, if you will, V. illis remisso honore, i. e. ascribed the honor to them, L. : ius, abandon their claim, L. te mihi remittere atque concedere, ut consumerem, etc. Sed mora damnosa est nee res dubitare ^QVo\i\!\t, permits, 0. To slacken, relax, relieve, release, abate, remit. omnes sonorum gradus per dies festos animura, L. : se, N. : ab religione aniraos, L. : superioris temporis contentionem, Cs. diligentiam in perdibelli scendo, Cs. : stadia remissa temporibus
:

lemotus, adj. witli comp. and sup. [P. of removeo], removed, far off\ distant, remote, retired : silvestribus ac remotis locis, Cs. : Gades, H. : gramen, H. domus pars (i. e. penetralia), 0. remotius antrum, 0. sedes remotae a Germanis, Cs. ab arbitris remoto loco ab aula, 0. quamvis longa regione remotus Absim, by however vast a
:

space,

opera, L.

pugnam,
:

S.

urguent tamen et nihil


ille

remittunt
:

cum

se furor
:

remisit, 0.

horam

de meis legitimis horis aliquid ex pristina virtude tributo reminihil ex arrogantia, Ta. te, Cs. fortissimis remittere de summa. To serunt, L. volgo longe longeque, H. Plur. n. as subst., in cease, refrain, omit : remittas iam me onerare inphilosophy, things rejected, things to be postponed iuriis, T. quid ubique hostis ageret, explorare, S. (the Stoic cnroTrporjyixiva). To give free Quid Cantabar cogitet, Quaerere, H. re-inove5, m5vi {plupe^f. remorant, E. ), mocourse, leave unrestrained: animi appetitus, qui Of a pen- tus, ere, to move back, take away, set aside, put off, turn remitterentur, turn continerentur. ex alty, to remit, pardon, remove, abate, grant exemp- drive away, withdraw, remove : pecora, Cs.
: ;

0. Fig., ronoved, disconnected, remote, apart, alien, separate, clear, free, strange : quae iam diu gesta et a memoria remota aratores, remotissimi a foro vita remota ab honore popular! sermo a forensi strepitu reraotissimus homo ab omni suspicione: a Gracchi pudore longissime: naturae iura a volgari intellegentia remotiora : a
:

tion from

multam

poenam

tibi,

L.

sibi

poenam

magistri equitura, remit at their intercession, L. pecunias, quas erant in publicum poUiciti, Cs.

remixtus, P.

of remisceo.
,

re-inollesc5, again, groiu melt Fig.,


re-molior, away : pondera
terrae, 0.
, ,

id, dep., to press back,

push

ere, tnch., to
:

soft, soften,

become soft sole Cera remollestrength: ad


be influenced:

conspectu remotis equis, Cs. mensa remota, 0. Postquam mensae remotae, V. f rena, H. Aurora removerat ignis, 0. remotis arbitris tactu virills Virgineo mantis, 0. paulura ab legionibus nostros, Cs. praesidia ex iis locis, quae, etc. se in montis ex urbe, H. Ex oculis manus, 0. castra sex milia ab oppido, L. comas a f ronte ad auris, parvos natos ab se, H. 0. plura de medio arcanis oculos profanos, 0. Fig., ^o take away,
:

scit,

0.

to be enervated, lose

set aside, abolish,

laborem ferendum,
re-mollio,
loeaken
:

Cs.

To be moved,

preeibus numina iustis Victa remoUescunt, 0.

put out of view : sumptum omnia removistis, avaritiam, etc., S. remoto ioco, jesting aside : soporem, 0. poeta remotus iniuria adver: :

Ire, to

make soft again, soften,

sarium

Ab studio,

T.
:

political rights, Cs.

tactos artus,
inis), n.

Caelium ab re p., deprive of remoto Catilina, out of the


c?mc? ;

way: Clodio remoto,


[remoror], a delay, hin:

a negotiis publicis

se,

derance.

Plur., 0. re-inorde5, orsus,


,
'

(remoramen,

ere, to bite again, strike

To

back, attack in return : me remorsurum petis, H. vex, torment, disturb, annoy, torture: si iuris

withdraw: ab amicitia Pompei se: Vim procul hinc, 0. hos quidem ab hoc sermone removeamus, leave out of consideration: thalamis pudorem, 0. To take away, deduct, subtract : si de quincunce remota est Uncia, H.

det, lu.

materni cura remordet, V. animos, L.


:

vitia castigata

remor-

re - mugio,

ire, to

answer: ad mea verba, 0.

To

bellow back, low in

resound, re-echo:


remulceo
totus reraugit Mons, V.
:

: :

721
re-nitor,
resist
:

renuntio

lonius reraugiens sinus


re-

I,

dep., to strive against, witJistand,

Noto, H.
in ugit,

vox adsensu nemorum ingeininata

illi

renitentes, L.
avT,

Y.
:

re-mulceo,
back, curve

1.
,

re-no,

are, to

swim back : saxa,

i.

e.

ere, to stroke back,

fold

rise to the stirface,

H.

2. reno (rheno), onis, m. [Celtic], a deer-skin, [MEL-], a tow-rope: navem garment, fur-cloak : rhenonum tegimentis uti, Cs. remuico abstraxit, Cs. navem remulco trahere, L. are, to hind back, tie behind in re-n6d.5, [remuneror], a recom- a knot : longam comam, H. remuneratio, onis, pense, reward, remuneration : celerior officiorum. renovamen, inis, n. [renovo], a renewal, trans-

caudam, V.
l,

(remulcum),

n.

/*.

re-muneror,

atus, ari, dep.^ to repay, reward,

formation:
newal:

in

hoc renovamine mane re, 0.

recompense, reynunerate: gratiam in renuinerando cumulare: remunerandi voluntas: te similUmo quibus autem raunere magno se praemio, Cs. meiitum, L. officiis Anni beneficia reuiunerabor ?
:
:

re - murmurs,


,
:

are, to

murmur

back,

remurmur : nee
:

fracta

remurmurat unda, V.

onis, /. [ renovo ], a renewing, remundi, In computing interest, a rest: centesimis sexenni ductis cum renovatioue singulorum annorum, i. e. with compound interest. \g., a renewal, renovation: doctrinae auspiciorum, L.

renovati5,

P
:

rem.us, I, m. [2 AR-], an oar: interraisso remis navigium incitare, Cs. pulsu reniorum inpellere aequora remis, 0. remis insurgere, V.
r

tutis

re-novo, avi, atum, are, to re7iew, restore: Virtemplum a Marcello renovatura durum arvum, i. e. plough up, 0. Nee renovatus ager
: :

V. res means.

remis ventisque petere, in all haste, reraisque f ugienda, by all possible P o e t. alarum, 0. remis ego corporis Fig.: (orationem) diautar, i. e. will swim, 0. lecticorum remis propellere.
o
V.
:

velis

(ren), see renes.

re-narro,
,

are, to tell over again, recount,


:

relate: fata divora,

V.

facta, 0.

re-nascor, atus, i, dep., to be born again, groio again : Corpore de patrio phoenix, 0. Pythagorae arcana renati, H. renatum sibi Scipionem impedente renato, lu. ratorem dicere, L. fibrae, V. 7b rise again, be restoi'ed, reappear : ab stirpiExsistit ( fluvius ) bus laetius renata urbs, L.
: :

Fig., to be renewed, alioque renascitur ore, 0. revive, reacr : principium exstinctura nee ipsum ab alio renascetur, etc. Multa (vocabula) renaTroiae renascens scentui', quae iam cecidere, H. Fortuna, H.
: :

re-navig5,
regna.

re-ne5,
is reversed,

without cidtivation, 0. In computing to renew, reckon by rests, compound: centesimis ductis nee perpetuis, sed renovatis quotannis renovato in .singulos annos faenore. Fig., to renew, restore: ne belli reliquias renovatas audiamus scelus animi curam dolorem, V. antiquarum cladium memoriam, L. bona praeterita grata recordatione renovata belli renovandi consilium capere, Cs. casus omnis, V.: volnera, open afresh, 0. rursus cursum, Cs. sacra rite, L. societatem lacrimas, 0. renovata clades domus,Iu. Anchisae annos, \.Q.make young again, 0. ex morbo florem iuventae, L. tribunis, ut sacrosancti viderentur, renovarunt ( consules ), i. e. revived the law, L. To repeat, say again, say repeatedly : illud, quod initio dixi de lege renovabo ea quae dicta sunt. ^b renew, refresh, recreate, restore, recover, revive : rem p. corpora animosque ad omnia patienda, L. animos equitum ad Caepionis odium renovato quiete exercitu, L.
canebat,
interest
i.

e.

on money,

are, to sail

ere,

dolent, haec fila reneri,

are, to pay back, repay : re - numero, dotem hue, T to unspin, undo, unravel: renuntiatio, onis,/. [renuntio], a report,proci. e. that this decree of fate lamation, announcement : eius suflfragiorum.
.

back

in haec

0.

or um ), m., the kidneys, reins: umores, qui e renibus prof unduntur renes morbo teraptentur acuto, H.

reues (ium

renided,

ere, to shine again, shine back,

glitter, glisten, be bright, be

resplendent
:

pura noc-

turno renidet Luna mari, H. Circum renidentes fluctuat omnis Aere reniLares, i. e. polished, H. denti tellus, ivith the gleam of arms, V. To beam with joy, be glad, smile: homo renidens, L. Ore renidenti Captabat plumas, 0. falsum voltu, Ta.
:
: :

bring back word, carry tidings back, report, give notic^., declare, announce: quom is certe Renuntiarit, shall have reported a positive promise, T. illis repudium, T. quasi non tibi renuntiata sint haec, sic fore, T. vobis, nihil esse, quod, etc. renuntiet mihi, Velitne an non, T. In official life, to report, declare, proclaim, announce: legati ex auctoiitate haec Caesarl renuntiant, Intellegere se, etc., Cs, Caesar cognovit Considium, quod non vidisset, pro viso
avi, atus, are, to
:

re-nunti5,

sibi renuntiasse, Cs.

adiecisse
joices,

praedam Torquibus exiguis


46

renidet, re-

mission: haec
stiura

cum

H.

numerum.

legatiouem, report upon his hoWith two ace, to declare elected^


:

legatio renuntiaretur, L.

: : :


: : :

renuo
:

722
:

repercutio
:

proclaim as chosen, return : Murenam consnlem absentem Valeriura consulem, L. cum esses praesacerdos Climachias renuntiatus tor reuuntiatus est: qui (magistratus) priusquara renuntiarentur, ?'o retract, revoke, recall^ refuse, give up, break L.
:

0. : repagula, shove back, 0. media tellurem reppulit unda, crowds back, 0. spretos pede reppulit
:

disclaim, renounce, repudiate : hospitium ei societas et amicitia eis renuntianda esset, L. decisionem tutoribus.
off,

num

re-nu6,

ul,

ere, to

nod backwards, shake

the

head, deny, oppose, disapprove, reject, decline, refuse: renuit Sabellus, H. : renuente deo, against the will of the god, 0. hoc oculo renuente negare, with an incredulotis eye, 0. : renuentes huic crimini, denying this charge: renuis tu quod iubet alter, H. conviviura, decline: impetus, check, Ta.
: :

amnis, spurned (as she flew up), Y. pedibus tellure ve\)\x\s,dL, spurning the ground, O. Fig., to drive aioay, reject, remove, keep off, hold back, ward ab hoc conatu ab off, repidse : te a consulatu hac spe repulsi Nervii, Cs. repulsum ab amicitia, Fracti bello fatisque repulsi, V. proci repulS. si, 0. dolorem a se repellere illius alterum consulatum a re p. tegimenta ad ictus repellendos, repellit Cs. cute ictus, 0. pericula facinus, 0. Ver hiemem, 0. conubia nostra, 7'ejecf, V. araorem, 0. ut contumelia repellatur, be discarded. To reject, confute, refute, repel: ab aliquo adlatas criminationes Repulsus ille veritatis viribus, Ph.
:

[RA-], to reckon, calculate, imagine, jicdge, deem : quos pluris, quam rebar, esse cognovi contra ac ratus Ut rebare, V. ut ipse rebatur viam inerat, S. expugnabilem fecit, L, Te quod me araare rebar, T. in quibus eas virtutes esse remur: baud temere esse rentur, L. delendaque carmina Livi Esse reor, H.

reor, ratus,

eri, dep.

re-pendo,

pendl, pensus, ere, to iveigh back, re:

believe, think, suppose,

tarn by weight

Aequa pensa

erae, 0.
;

To weigh
re-

in return, pay with the same weight chi capite erat aurura repensum.

7b ransom,
:

cui pro Grac-

deem

auro repensus Miles

(i.

e.

redemptus), H.

repagula, orum,
bolts,

7i.

[ re-

+ PAC-

],
:

a barrier,

valvae clausae repagulis portae cccidisse repagula sensit, 0. pedibus repagula pulsant, tlie barriers of the lists, 0. Fig., bars, rebars
:
:

i g., to pay in kind, pay back, repay, requite, recompense, return, reward : vitam servatae dote, 0. magna, make a great return, V. fatis contraria Ingenio formae damna, m.ake fata, balance, V. compensation for, 0.
:

straints, limits

pudoris.
adj., bent

backwards, turned tip: delphinus, with curved back, 0. calceoli, with turned-up toes.

re-pandus,

rep ens, entis, P. of repo. repens, entis, adj., stcdden, hasty, unexpected, unlooked for : cura, C. poet. adventus consulis, L. defectio, L. cum fama repens alio avertit
1.

2.

reparabilis,

e,

adj. [reparo], that

may

be re-

num,

paired, to be restored, retrievable, reparable : Laesa pudicitia, 0. 0.


:

dam-

bellum, L. discordia, Y. : consternatio, Cu. New., fresh, recent : quid repens aut vetustate obscurum, Ta. With the subject, instead of an adv. with the predic, suddenly, unexpectedly: tumultus repens
:

re-paro, avi, atus, are, to get again, acquire anew, recover, retrieve, restore, repair, renew : perdere quod ^lio praetore eodem ex agro reparare posset amissas res, H. maiores exercitum, L. Ex aliis alias figuras, 0. copias, Cu. 2o get in exchange, purchase, obtain : Vina Syra reparata merce, H. Fig., to renew, restore, repair, etc.: bellum, L. pristinam fortunam, Cu. To make good, restore, repair: damna, H. T'o refresh, restore, revive, recruit: Haec (quies) reparat vires, corpora Fessa labori, 0. 0. To take as a substitute, take in exchange: latentis oras, H.
: : :

Romam perlatus, L. clades adlata est, L. (lanus) Bina repens oculis obtulit ora meis, 0.
est
:

repensus, P. of rependo. repente, adv. [2 repens],


ly, oil
:

suddenly, unexpected-

a sudden: quamvis repente: a tergo signa canere, S. cunctisque repente Improvisus ait, Y.:
eonlecta auctoritas, Cs. modo egens, repente dives abiectus conscientia repente conticuit cum circumfusa repente Scindit se nubes, Y. facta repente pax cariores Sabinas fecit, L.
: :
:

repentin5,
pectedly
:

adv. [repentinus], suddenly, unex:

mori

eruptionem facere, Cs.


adj. [repens], sudden, hasty,

repentinus,

un-

repastinatio,
(re-pecto),

onis, /. [* re-pastino, to dig

up

anew], a digging up again.

ere, see repexus.

re-pell5, reppull (repull), repulsus, ere, to drive back, thrust back, drive away, reject, repulse, repel nostri acriter in eos impetu facto reppulerunt, Cs.
qui clavis ac fustibus repelluntur foribus repulsus, H. adversarius repellendus homines a templi aditu a castris, Cs. telum in oppidum, Cs. acre repulsum, repelled, V. mensas, push back,
: :

looked for, unexpected, impetuous : adventus hostium: sentit omnia repentina esse graviora: exercitus, L. periculum, Cs. bonum, T. indices mors homines, tipstarts venenum, quick, Ta. consilium, N.
: :

1.

repercussus, P.

of repercutio.

2. (repercussus, us), m. [repercutio], a reverberation, echo. Only abl. sing. : quo gravior

vox repercussu intumescat, Ta.


(re-percutio),

cussus, ere, to strike back,

reperio

: ::

:: :

723

repletus

P. pass., tJiroxon drive back; only late in act. back\ rebounding : repercussus (discus) In voltus Of light, throwji tuos, 0. (al. repercusso verbere). back, shhiing back, reflected: aquae lumen Sole re-

take,

demand in compensation, claim : pro ilia quidquara abs te preti, T. abs te sestertium miliens ex lege quae erepta sunt obsides, Cs. si forte suas repetitum A^enerit plumas, H. Politorium rur:

percussum, V. gemmae repercusso reddebant luimago, reflected image, 0. mina Phoebo, 0. Shining back, reflecting: clipei Aere repercusso Of sound, thrown back, formam adspexisse, 0. Reechoed, echoing : (clamor) iugis montium, Cu. echoing : quos (clamores) repercussae valles auge: :

sus bello repetitum, was retaken, L.


patri suo spopondeiim, dignitatem
:

earn,

quam
:

pro eo (beneficio) gratiam, L. parentum poenas a filiis ne mors quidem in repetenda libertate fugienda, in the efiFort to recover: per occasionem libertatem, L. beneficia ab nullo, S. In phrases, with res, in
: :

bant, L.

restitution, require satismittendi ad res repetendas, L. bellum rebus repetitis indictum, i. Q.for repi'isals. With pecwiia7n : pecuniam repetere, to sue for the recovery of money : lex de pecuniis repetundis, concerning extortion : pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S. alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta. To fetch back, discern, get, procure, obtain : gloriara armis, T. causas verissimas verae amicitiae difficillime re- britig again, retake, recall: Repudiatus repetor, / periuntur in iis, qui, etc. exitum lintribus inven- was rejected, and am recalled, T. ad haec (impealii (elephanti) delude aristolochia dimenta) repetenda, Cs. tis sibi salutem, save themselves, Cs. To find, discover, repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed nomen ex inventore repperit. To take hold of again, undei'take anew, perceive, learn, ascertain : quorum de moribus cum over, L. Neque declinatam enter upon again, recommence, resume, renew, requaereret, sic reperiebat, Cs. ab aliarum ingenio uUam reperias, T. nos para- peat : praetermissa repetimus, incohata persequiimprobissimus reperiebare, were found to mur eadem vetera consilia Hoc opus, H. repetiores neque quanta esset insulae magnitudo, titum Mulciber aevum Poscit, 0. auspicia de inbe, etc. nee quo modo dicam repe- tegro, L. repetita suis percussit pectora palmis, reperire poterat, Cs. longo Vellera mollibat re ipsa repperi, Facilitate nihil esse i. e. again and again, 0. rire possum homini melius, T. repperit esse vera, Cs, alquem tractu, by drawing out repeatedly, 0.: haec decies Tarentum venisse in eas partis Pythagoras ve- repetita placebit, H. In discourse, to draw, deduce, To find out, hit upon, invent, de- derive, go back to, seek, trace : populura a stirpe nisse reperitur. repetere populi originem usque a Corace nescio vise, discover : Aliquid reperiret, fingeret fallacias, si non ab ultimo repetetur quo narratlo, res rereperiunda qua, ludusvia est, etc. mihimet T. motas ex litterarum monumentis tam alte repeserrae usum, 0. que (scaenicus) repertus, H. tita oratio: prima repetens ab origine,V. longius: quae in quaestum reperta, devices for gain, Ta. repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backrepertor, oris, m. [reperio], a discoverer, inTo think over, trace in thought, call to wards, Cs. ventor, deviser, author : vitis, i. e. Bacchus, 0. melhominum mind, recall, recollect: mearum praecepta litteramedicinae, i. e. ^scidapius, V. lis, 0. rum supra repetere ac paucis instituta maiorum rerumque, i. e. Jupiter, V. pallae honestae, H.

war or

at law, to
:

demand

reperid, repperl (reperI),repertus,Tre [2 PAR-], to find again, find, meet with, find out, discover multos mortui sunt reperti SU03 parentes, T. tu non inventa redivitiis incubuere repertis, V. perta Luctus eras levior, i. e. grieved me less when Pig-, to find, find out, lost than when found, 0.
: :

faction

fetialis

disserere, S.

repertus, P. of

noctem, 0.
:

reperio.

exempla tuorum, V.
ex annalibus, L.

te animo repetentem memoria vetera memoriam


:

repetiti5, ouis,/, [repeto], a repetition: eius-

dam

verbi crebra.

repetitor, oris, m. [repeto], one that demands back, a reclaimer : nuptae ademptae, 0.
anew, strike again:
:

repetundae, arum,/., see repeto. re-pexus, adj., combed anew, jicst comhed:
coma, 0.

fall upon again, attack regera repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L. repetita per ilia ferrum, 0. ad Nolam armis repetendam, L. To seek again, return to, revisit : fratresque virumque, 0. Hispana Peuatls ab ora, H. viam, qua venisset, retrace, L. domum, H. Af ricam, L. praesaepia, V. quid enim repetiimus (sc. patriam) ? L. To seek again, demand anew : Galium a Verticone, qui litteras deferat, Cs. repetitumque,

re-peto,

ivi, itus, ere, to

re-pleo, evi (replessent,

L.), etus, ere,


:

to fill

again, refill, fill up : exhaustas domos scrobes terra repletae, V. Fossa repletur humo, 0. sucis (corpus), 0. 2h complete, replenish, recruit : exer-

citum, L. Ih
:

duobus

uti

mandaretur

made

again, L.

To

imperium, the

seek again,

demand was demand back, re-

make up for, replace, compensate for, supply: consumpta: quod voci deerat, planTo fill up, make full, fill : vigere replebam, 0. deras repleri quaestu domum strage hominum campos, L. corpora Carne, sate, 0. esca se. Ph. gemitu tectum, V. Litora voce, 0.

repletus,

adj.

[P. of

repleo],

filled,

full:

replicatio


reprehendo

: : :

724

Amnes, V.

cornu pomis, 0. his rebus exercitus, abundantly provided^ Cs. : repletae semitae puerorum, L. ^F i g. eadem vi morbi, infected^ L. replicatiS, onis, /. [replico], a folding hack, reflex movement. re-plic5, Svi, atus, are, to fold^ hack, hend hack, unroll, open : annaliura memoriara primum quid:

que,

i.

e.

reveal.

inter saxa cochleae, S.

crawl: H. qua unus Fig.: serhomo inermis vix poterat repere, N. mones Repentes per humum, grovelling, mean, H.

rep5,

repsT, reptas, ere


:

[SERP-],

triumph: pedem in hoste (i. e. redire), V. To carry off, hear away, get, gain, obtain: nihil. ex praeda domum suam nihil praeter laudem ex hostibus praedam ad decemviros. Fig,, to bring hack : ex calamitate solacium Spem bonara domum, H, (Echo) audita verba, returns, 0. To bring back, report : adytis dicta, V. fidem, trustworthy information, V. Nuntius reportat Advenisse viros, V,
:

to creep,

iiitedula,

re-p5no, posui, positus (repostus, V., H.), ere, to put back, set back, replace, restore: suo quemque loco lapidem omnem humum, earth (from a
:

pecuniam duplara in thensauros, restore, coin cubitum se, lea^i again (at table), H. L. repositus, P. of repono see also repostus. lumnas nos in sceptra, reinstate, V. donata, H. repostor, oris, m. [repono], a restorer : temflammis ambesa reponunt Robora navigiis, restore, V. plena Focula, i, e. keep filling ,N vina men- plorum, 0. Altius insis, set again (for a second course), V. repostus, adj. [P. of repono], remote, distant : greditur, et mollia crura reponit, i. e. sets down penitus gentes, V.
pit),
:

V.

ere, to demand hack, ask re-posco, again: propensiores ad bene merendura quam ad reposcendum me Catilinam Parthos signa, V. Fig., to ask for, claim, demand, exact, require: Amissam mea virtutem voce, 0. foedus flammis, V. Quos illi poenas ob nostra reposcent Efifugia, V. ab altero rationem vitae vos rationem reposcitis, quid fecerimus ? L.
,

2h lay back, lay out, stretch out: (mortui) toro, V. membra stratis, V. 2h lay aside, put away, lay up, store, keep, preserve, formicae farris acervum tecto reserve : f ructus Caecubum ad festas dapes, H. reponunt, V. pias (gratia) sequitur tellure repostos, buried, V. To lay aside, lay down, laetis animas Sedibus, H. feretro relay by, put away : arma omnia, Cs. Telas, 0. iam falcem arbusta repoposto, V. To lay, place, put, set: nunt, i. e. do not need, V. grues in tergo praevolantium colla reponunt ligna litteras in gremio, L. colla in plumis, 0. super foco, H. To place instead, make compensation: Catulo, make amends: meas epistulas delere, ut reponas tuas: Avistophanem pro Eupoli: praeFig., to clarura diem illis, Verria ut agerent. put hack, replace, restore, renew, repeat : Nee virtus, cum semel excidit, Curat reponi deterioribus, H. Achillem, to reproduce (as an epic hero), H. To repay, requite, 7'etu,rn : tibi idem Semper ego auditor tantum ? nunquamne reponam ? retaliate, lu. To lay up, store, keep: manet alta mente In repostum Indicium Paridls, Y. odium, Ta. thought, to place, count, reckon, class: in vestra
alternately,

membra

festival

repotia, orum, n. [re-+PO-], an after-drinking, on the day after a wedding, H.

repperi, perf. of

reperio.

repraesentati5, onis,/. [repraesento], a cash payment, payment in advance : repraesentatione


confidere.
avI, atus, are, to make present, in view, show, exhibit, display, manifest, represent, depict : templum repraesentabat memoriam

re-praesento,

set

consulatus mei ( voltu ) Virtutem Catonis, H. urbis species repraesentabatur animis, Cu. apte
: :

ad repraesentandam iram deum ficta, L. To pay down, pay in cash, pay in ready money : a Faberio (pecuniam), joai/ down by a draft on Faberius: si qua iactura f acienda sit in repraesentando, if some
deduction he made for cash. To make present, perform immediately, realize, do now, accomplish instantly, hasten: alqd, Cs. consilium, Cu. medicina, quam repraesentare ratione possimus, apply immediately : improbitatem suam, hurry on
:

diem promissorum, anticipate: poenam, Ph.: si repraesentari morte mea libertas civitatis potest, be realized: minae repraesentatae casibus suis,
fulfilled forthwith, L.

mansuetudine causam totam: spem omnera


virtute, Cs.
:

in

civium nihil spei, L. plus alquos in deorum in duce quam in exercitu, Ta. coetu, count among: Catulum in clarissimorum hominum numero homines morte deletos in deos.
in caritate
:

re-prehendo (reprendo,
ere, to

0., IT), endl, ensus,


seize,

hold back, hold fast, take hold of,


L.
:

catch
:

quosdam manu,

alqm elapsum semel, Ph.


:

re-

re-port5, avi, atus, are, to hear hack, bring again, carry back: diligens fuit ad reportandum, candelabrum restoring ( the borrowed statue ) secura in Syriam (railites) in Siciliara navibus, exercitum e Britannia: legiones, L. massam Cs. curru aurato reportati, home in picis urbe, V.
:
: :
:

prehensi ex f uga Persae, Cu. Membra reprensa, caught fast, 0. F i g., to hold fast, take hold of, restrain, check, recover : revocat virtus, vel potius reprehendit manu cursus vestros, Pr. locus Reprensus, qui praeteritus neglegentiast, taken up anew, T. quod erat praetermissum, id reprehendisti. To blame, censure, find fault with, reprove,


reprehensio
rebtike,

: : ::

725

repungo
:

reprehend : reprehendendi potestas: quis iniquus, qui reprehendat ? dare sibi tamquara ansas ad reprehendendum Haec, T. alios reprehendissent si quos (aculeos) habuisti ia me reprehendendo meurn discessum nihil haberem quod reprehenderem, si, etc. ea res omnium iudicio reprehendebatur, Cs. adroganerit

scout (the suggestion)

consilium senatus a re
: :

p.,

tarn

duces, Cs. eloquentia a deprive the state of, etc. philosophis repudiata : condicionem aequissimam opiraum populi R. gratiam, Cs. : consilium, T. dictionis genus funditus: ista securitas multis
:

locis

repudianda.
i,

re-pudium,
renuntiet, T.
:

n. [re-

+4

PV-], a putting away,

tiam, Cs.
est

delicta, S.
:

correction, H.
:

id iu

maior reprensis, superior to me, quod Metello laudi datum


:

dissohdion of marriage, divorce:

nihil in Horaero,

H.

In

illis repudium repudium alterae remittere, T.

law, to prosecute,

convict,
possifc

condemn judicially: reprehendere neque


:

multa, quae
id ullo

nemo
sena-

repiehendi posse. In rhet., to refute: expone nunc de reprehendendo: omnis argumentatio reprehenditur, si, etc.
toriis iudiciis

modo

ere, inch., to become a re - puerasco, boy again, renew childhood, frolic childishly : ex
,
,

hac aetate
sistent,

incredibiliter.

reprehensio,
again, resumption
i.

onis, /. [reprehendo],
:

a taking

antis, adj. [P. of repugno], inconcontradictory : res inter se. Plur. n. as subst., contradictory things, contradictions: locus

repugnans,

(oratio) sine reprehensione,

ex repugnantibus.

e.

interrtiption (of thought).

reprimand, reproof, reprehension : non fugere iusta ut hie labor in varias reprehensiones incurreret non culpae reprehensionem relinquere doctorum dissentientium inter se reprehensiones non sunt vituperandae. In rhet.,
: : : : :

Blame, censure, reprehensionem

repugnanter,
rebelliously
:

adv. [ repugnans aliquid accipere.

],

unwillingly,

repugnantia,
utilitatis.

ae,/. [repugno], a contradiction,

contrariety, incompatibility,

repugnance: rerum

a refutation.

re-pugn5, avi, atus, are, to fight back, oppose, make resistance, resist, struggle, defend oneself: integris viribus fortiter, Cs.

(reprehens5),

Q.ve,freq. [reprehendo],

to check continually :

singulos, L.

reprehensor,

oris,
:

censurer, reprehender

m, [reprehendo], a hlamer, comitiorum delicti, 0.


:

obruta est, L. dextram, V.

make

To resist, make resistance, oppose, opposition, object, dissuade, contend against

ille

in repugnando telis repugnans Sustinet a iugulo


:

reprehensus, reprendo, see reprehendo. repressor, oris, m. [re- + PREM-], a restrained,


limiter
:

quod ego multis repugnantibus egi, against the opposition of m,any : Catone acerrime repugnante,
valde nee ego repugno omnibus meis opibus i-epugnarim et restiterim crudelitati dictis, his omnibus rebus unum repugnabat, quod, 0. etc., there teas one objection, Cs. si quis, ne fias nostra, repugnat, 0. amare repugno Ilium, quera,
Cs.
:
:

caedis.
pressi, pressus, ere [re-

reprimo,

+ premo],

to

press back, keep hack, check, curb, restrai^i, hem in : si lacus repressus esset retro pedem cum voce, V. represso iara Lucterio et remoto, driven Fig., to check, curb, restrain, limit, hack, Cs. memoria repressa veconfine, repress : f urorera tustate, suppressed: impetus hostium repressos iis spiritus, N. esse intellegunt animi incitationem, Cs. itinera hostium f ugam, Cs. iracunillius conattis diam, T. gemitum, 0. famam impetum alqm, T. a supplicio tuo se, refrain: me in ipso cursu orationis me reprimam, ne, etc., will control myself, T.
: :

etc., / shrink from loving, 0. F i g., to disagree, be contrary, be contradictory, be inconsistent, be in-

compatible: simulatio amicitiae repugnat

haec inter se repugnant, H.

maxime quam repuguent: sensus moresque

nial, refusal, repulse:

a rejection, deab repulsis eo magis debitum honorem repetentes, because of rejections, L. nullam patiere repulsam, 0. Sint tua vota secura repulsae, 0. Veneris, 0. Nee hunc repulsam tua
ae, /. [P. of repello],
: :

repulsa,

repromissio,
promise.

onis,/. [repromitto], a counter-

sentiret calaraitas. Ph.

In
:

soliciting office,

re-

re-pr5niitt5, misi,
turn
:

ere, to

promise in

re-

fusal, denial, repulse, defeat : dolor repulsae, Cs. omnis magistratus sine repulsa adsequi sine re:

tibi istuc.

reptS,

sive,freg. [repo], to a'eep, crawl:

silvas inter,

H.
onis, /.
:

repudiatiS,

refusal, disdaining

[ repudio supplicum.

],

pulsa consules facti sunt: huius comitiis frater repulsam %\A\t, failed of his election: consulatus: aediliciae repulsae repulsarum ignominiam timere: turpis repulsa, H.
:

rejection,

1.

repulsus, P. of

repello.

are [repudium], to cast off, Repudiatus repetor, T. To reject, refuse, scorn, disdaiii, repudiate: sequestremne re-pungo, Plancium ? respuerent aures repudiarent, would illorum animos.
avT, atus,

repudi5,

pmt away,

reject:

l PAL-], a rever2. (repulsus, us), m. [reFlur. : scopulorum, C. poet. beration, echo.

ere, to

goad

in turn.

Fig.

repurgo

: : :


res

) : : : :

726
anew, cleanse

re-purg5,

avi, atus, are, to clean


:

of, clear again

iter,

L.

repurgato caelo, O. remove: Quiequid in Aenea, fuerat mortale, 0.

burnum, 0. hortum, Cu. 2h purge away, take away,


: :

pristinum morem iudiciorum pacis ornamenta Caesaris indulgentiam in se, Cs. quae ( bona nonnumquam requirimus, lament the ahsence of: Amissos longo socios sermone, i. e. lament, V.
: :

reputatio,
considerhig
calculate,
ove^',
:

oiiis,

/. [reputo],

a thinking

over,

raorum, Ta.
avI, atus, are, to

res, rel, /. [RA-], a thing, object, matter, affair, husiness, event, fact, circumstance, occurrence, deed,
condition, case : divinarum

re-puto,

compute :
:

solis

count over, reckon, To think def ectiones.

humanarumque rerum
: :

ponder, meditate, rejlect upon: secum earn rem via, T. facinus suum cum animo, S. haec horum nihil se reputare solum esse hoc animo, nostras nunc intueri manus senatum, L. quid ille vellet cum animo suo, praemia an cruciatura mal: : :

let, S.

re-quies, etis, no dat. ; ace. requietem or requiem ahl, requiete or requie. Only sing., rest
;

after

toil, rest,

repose, relaxation, respite, intermis:

sion, recreation

requies, V.
quietis
:

animi et corporis Nee mora, nee pedum, H. curae, 0. intervalla re: :

meae
esse, S.
:

senectutis
:

mortem aerumnarum

requiem
restlessly,

dentes, L,

praeda magis quam requie gaurequie sine uUa Corpora vertuntur, certa laborum, V. 0.
:

requiesse, C, L., Ct. ), etus, ere, to rest, take rest, repose: eorum hortatio ad requiescendum legiones invicem requiescere iussit, Cs. in eius sella: terra
Cfc.
;
:

re-quiesc5, evi (requierunt,V.,

Sabaea, 0. sub umbra, V. nullam partem noctis a rei p. muneribus lecto, Pr. geminas Arctos, 2b i^est, he relieved, he supported: two nights, Pr. vixdum requiesse aurls a strepitu, L. vitis in ulmo, supports itself, 0. mutata sues requierunt Of the dead, to rest, repose, flumina cursus, V. sleep: in sepulcro: Ossa tuta requiescite in urna, 0. To rest, find refuge, find rest, he consoled: ubi animus ex miseriis requievit, S. a luctu, Ta. in huius spe.
:
:

frangat ? relictis rebus suis omnibus rem omnibus narrare si res postulabit, the case: re bene gesta: scriptor rerum suarum, annalist : neque est uUa res, in qua, etc. magna res principio statim belli, a great advantage, L. Nil admirari prope res est una, quae, etc., rerum, facta est pulcherrima the only thing, H. Roma, the most heautiful thing in the xuorld, V. fortissima rerum animalia, 0. dulcissime rerum, circumstance, condition : In' in malam rem, H. go to the had, T. mala res, a wretched condition, res secundae, good-fortune, H. prosperae res, S. N. in secundissimis rebus adversa belli res, L. dubiae res, S. In phrases with e or pro : E re nata melius fieri hand potuit, after what has happened, T. pro re nata, according to circumstances consilium pro tempore et pro re capere, as circumstances should require, Cs. pro re pauca loquar, V. ex re et ex tempore. With an adj. in circumlocution abhorrens ab re uxoria, matrimony, T. in arbitrio rei uxoriae, dowry : bellicam rem administrari, a hattle: pecuaria res et rustica, cattle: liber de rebus rusticis, agricidture: res f rumen taria,yora^e, Cs. res iudiciaria, the administration of justice : res lud'icva, play, H. Veneris
cognitio
:

te ut ulla res
:

requietus,
requiro,

adj.
:

[P. of requiesco],
ager,
i.

rested, re-

freshed : miles, L.

e.

after lying fallow, 0.

ere [requaero], to seek iuveagain, look after, search for : f ratrem, T. nem oculis animoque, 0. terram oculis, Cu. liTo seek to knoio, bros, V. vinum generosum, H. ask, inquire for, demand: Pande requirenti nomen tuum, 0. rationes rerum mea facta, 0. ex
sivi, situs,
: :

quibus requiram, quem ad modum, etc. ea, quae a me de Vatinio requiris aliquid de antiquitate ab eo, N. cur Romae non sim Forsitan et, Priarai fuerint quae fata, requiras, V. ubinam esset, N. dolus an virtus, quis in hoste requirat? Y. To
:
: :
:

need, want, lack, he in requirit, indiget isto


:

want bono

of,

require

desiderat,
;

utare,

dum

adsit

cum

ne requiras: qui bcatus est, non intellego, quid requirat, ut sit beatior magnam res diligentiam requirebat, Cs. in hoc bello virtutes animi requiruntur, are called for. To perceive to he wanting, feel the lack of, look in vain for, miss
absit,
: :

: cui agitur res in scaenis, H. res populi R. perscribere, L. res Persicae, history, N. An actual thing, reality, verity, truth, fact : ipsam rem loqui, T. nihil est aliud in re, in fact, L. se ipsa res aperit, N. quantum distet argumentatio tua ab re ipsa. Ahl. adverb., in fact, in trxUh, really, actually: eos deos non re, sed opinione esse dicunt: verbo permittere, re hortari: hoc verbo ac simulatione Apronio, re vera tibi obiectum haec ille, si verbis non audet, re quidem veia palam loquitur: venit, specie ut indutiae essent, re vera ad petendum veniam, L. Effects, substance, property, possessions, estate: et re salva et perdita, T. talentum rem decem, T. res eos iampridem, fides nuper deficere coepit in tenui re, in narroio circumstances, H. quantis opibus, quibus de rebus privatae res. benefit, profit, advantage, interest, weal : Quasi istic mea res minor agatur quam tua, is concerned, T. Si in remst utrique, ut fiant, if it is a good thing for both, T. in rem fore credens universes adpellare, useful, Non ex re S. imperat quae in rem sunt, L. istius, not for his good, T. contra rem suam me venisse questus est: minime, dum ob rem, to the purpose, T. ob rem f acere, advantageously, S.

res, 0.

suhject, story, events, facts, history

lecta potenter erit res,


:

H.


resacro
ab

: ; :

reservo
praesidiis firmatum

ferro

: :

727
:

haec baud ab re duxi referre, irrelevant^ L. non cause, reason, ground, re esse, useless, Li In the phrase, ea re, therefore : illud ea account. see also qua re a se esse concessura, quod, etc. An affair, matter of business, re, quam ob rem. business : multa inter se communicare et de re Gallicana: tecum mihi res est, my business is:

cum
OS,

0.

To
:

Y.

summum

Ulceris

tear open, renew, expose: crimina, annul, abolish, abrogate, repeal, rescind:
i

g., to

quod

num
tas

lussa lovis, 0. ordisit factum legibus, T. gesta totam trienni praeturam res iudicatestamenta.
:

re-scisc5,

sclvi (resciit, Cs.

rescieris, -erit, T.,

erat res ei cum exercitu, he had to deal : cum his mihi res sit, let me attend to, Cs. quocum turn uno case in law, rem habebam, had relations, T. lawsuit, cause, suit, action: utrum rem an litem
:

H., 0.), seitus, ere, inch., to learn, find out, ascertain, bring to light : Omnia, T. id rescitum
:

C,

Dum
:

iri

credit, is
:

going
:

to be

found

out, T.

cum

id

re-

scierit

oporteret: quarum rerum litium causarum capere condixit pater patratus, L. ( old form. )
dici
:

pecunias ob rem iudicandam. An affair, battle, campaign, military operation : res gesta virtute his rebus geut res gesta est narrabo ordine, T. bene rem gerere, H. res gestae, milistis, Cs. Of the state, in the phrase, tary achievements, H. res publica (often written respublica, res p.), the common weal, a commonwealth, state, republic: dum modo calaraitas a rei p. periculis seiuugatur: si re p. non possis frui, stultum nolle privata, jt?M6lic life: egestates tot egentissimorum hominum nee privatas posse res nee rem p. sustinere augu:

quod ubi Caesar resciit, Cs. id postquam rescierunt, N. Carmina nos fingere, H. rescissus, P. of rescindo. re-scribo, scripsi, scriptus, ere, to write bach,

return, reply in writing : tuis litteris write me non quaerere, etc. ad litteras ad ea, quae requisieras Pompeius rescripserat, sese, etc., Cs. Nil mihi rescribas, 0. In accounts, to place to one's
: : : :

credit:

illud
to

passed

my

credit, T.

mihi Argentum iube rescribi, have qui de residuis CCCC HS


:

CC

praesentia solverimus, reliqua rescribamus.


back, repay
Dictantis,

To pay

resci'ibere possis, H.

Plur.
:

rem Romanam p. sumraam fore paene novae legiones, L. decimam legionem ad equum rem p. delere. In the phrase, e re rescribere (hi a double sense victa re p. transfer to the cavpublica, /or the good of the state, for the common alry and raise to the rank of hiights), Cs. weal, in the public interests : senatus consultis bene rescriptum, i, n. [rescribo], an imperial refideque sua videretur.
ratum
est,
;

enroll anew, re-enlist


:

quod tu numquam write again, write anew, rescriptae ex eodem milite

To

et e re p. factis
:

uti e re p.

hoc loquor de tribus his generibus rerum p. utiliores rebus suis publicis esse. Without publica, the state, commonwealth, government TJnus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. Hie (Marcellus) rem Romanam Sistet, V. ap. C. nee rem Romanam tarn desidem umquam f uisse, Custode rerum CaeL. res Asiae evertere, V. sare, H. In the phrase, rerum potiri, to obtain the sovereignty, control the government : qui rerum
:

script, Ta.

re-sec6, cul, ctus, are, to cut loose, cut off: linguae scalpello resectae palpebras enodes truncos, V. ferro capillos, 0. Barba resecta, 0. dapes resectae, cakes cut in squares, 0. resecanda f alee humus, to be reaped, 0. P r o v. alqd ad
: : : :

vivura, cut to the quick,


the quick.

i.

e.

press to

an extreme:

de vivo aliquid erat resecandum,

to be cut

from

g.,

to cut off, curtail, check, stop, re:

In the phrase, novae, change, re-sacro, from, a rage again, re-saevi5, 0. anew ne mota resaeviat in return re-saliito,
become supreme.
res cal
revolution.
,
,

potiri volunt

dum

ea (civitas) rerum potita

est,

politi-

strain erunt,

nimia resecari oportere

non patiar ad perniciem


:

civitatis

quae resecanda manere

prima barba,
N.

audacias atque libidines: crimina quaedam cum lu. spatio brevi Spem longam, H.

are, to release
,

curse,

resecutus
re-semin5,

(P. of resequor).

ire, to

be stirred

iia,

are, to

sow again, produce

again, reproduce: se (phoenix), 0.


:

atus, are, to greet

ne-

minem

esse resalutatum,

had
:

his salute returned.


to

reply

(re-sequor), secutus, i, : his contra alqm, 0.

dep., to follow, answer,


:

Pallada

dictis, 0.

re-sanesco,
again, heal again.

nui, ere,

inch.,

grow sound

g,

error, 0.

re-sarci5,

sartus, ire, to

patch up, m.end,


resarcietur, T.

repair, restore : discidit

Vestem
Cs.

Fig.: alqd detrimenti,

re-scindo,
loose, cut
:

scidi, scissus, ere, to

cut

off,

cut

down, tear open : pontem, i. e. break down, Cs. Ense teli latebram penitus, to cut open, Y. obductos annis lucttis, 0. an male sarta Gratia nequiquam coit et rescinditur? H. To open: lo: :

unlock, unclose, open re-ser5, Surgit anus, reseratque foris, 0. limlna, V. ianuam, portas hosti, 0. exteris gentibus Italian! auris, L. F i g., to open, lay open, unclose nos ausi reserare : nee res est familiaris ita reseranda, ut pateat omnibus longum annum, i. e. begin, 0. oracula mentis, disclose, 0.
avl, atus, are, to
: : : :

re-serv5,
reserve
:

avi, atus, are, to keep back, save 'up,


:

reservatis Aeduis, Cs.


:

quaesita, 0.
:

li-

bros sibi ad otium

alqd ad testis

vitam suam


reses
;

: : : : :

728

resolvo

ad incertissimam spem ad eius periculum legiose ad rnaiora, ad poenam reservatus nes, Cs. V. iniinicitias in aliud tempus utrura igni statim necaretur, an in aliud tempus reservaretur, illorum esse praedam atque illis reservari, Cs. quod sit ipsis (iudicibus) reservata (causa): Cs. melioribus nieis rebus ista iudicia, L. Minucio me reservabam, i. e. was holding hack my letter to send cui te exitio, V. it by Mimicius : rei p, nos, L. To keep, retain^ preserve : sibi nihil ad similitudi: : : : :
:

back, give up, resign: cuncta, H. : (Fortuna) quae dedit, H. Fig., to annul, cancel, destroy : tabularum fidem. To disclose, reveal: fata, 0.

resili5, ui, Ire, to leap back, spring back In gelidos lacus, 0. ad manipulos velites, L. To spring back, rebound, recoil, retreat : ferit ora sarissa. Non secus haec resilit, quam, etc., 0. In spatium resilire mantis breve vidit, to contract, O. Fig., to recoil, be thrown off : ubi scopulum offendis eiusmodi ut ab hoc crimen resilire videas.
, :

nem

hominis,
idis, adj. [releft
:

(reses), remaining,

+ SED-], that stays behind,


L.

re-simus,
resin
:

adj.,

turned up, snub

nares, 0.

in

urbe plebes,
:

Inactive, inert,

resinatus,
resipio,
,

adj.
i.

sluggish, slothful, lazy, idle:

eum residem

intra

inventus,

[ resina, resin ], covered with e. with smooth skin, lu.

vallum

tempus
in

terere, L.
viros,

TuUus

arma

V.

residesque movebit resides et desuetudine

ere [re-4-sapio], vor of smack F patriam.


,

to

have a flaere, inch.

of.

g.

tardi, 0.

ere [re- + sedeo], to sit back, resideo, sedi, remain sitting, remain behind, be left, stay, remain,
,

resipisco,

IvI

or ui (resipisset, C),
:

rest, liyiger,

tarry, abide, reside

piger pandi tergo


residebit in re p. corvus celsa resi-

come to, cover : Kesipisco, T. resipisce, quaeso intellego Resipisse, have come to your
[resipio], to recover the senses,

revive, re:

quom

te

senses, T.

residebat
resting, 0.

aselli,
:

0.

Acidis in gremio (latitans),

ut tunc saltern resipiscerent, L.

si te interfici iussero,

reliqua coniuratorum manus: dens arbore, Ph. : in oppido orba resedit inter F i g., to remain behind, remain, natos (Niobe), 0. be left, stay : in corpore nullum residere sensum si quid si iste unus tolletur, periculum residebit in te residet amoris erga me : quorum in nutu recum horum tectis residere sidebat auctoritas aliquod bellum semper videtur: apud me plus si qua (ira) ex ceroffici residere- facillime patior tamine residet, L.

resistens, ntis, adj. \P. of resisto], enduring, firm : ad calamitates perferendas, Cs.
ere, to stand back, remain re - sisto, stitl, standing, stand still, halt, stop, stay, stay behind, remain, continue : Resiste Halt ! T. ad haec revocantis verbis resistit, 0. restitere Roraani, tam, ! : :

quam
Cs.
:

caelesti voce iussi, L.

ibi,

Cs.

in regno,

nihil est ubi lapsi resistamus,


:

make a stand

ere, to sit down, settle: residare-sid5, sedi, mus, si placet inambulantes, turn autera residenvalle, Y. medio rex ipse resedit Agmine, tes was enthroned, 0. mediis Aedibus, V. lassa relam iam residunt cruribus aspesedit, sank, V. rae Pelles, grow, H. To settle, sink down, sink, subside: si montes resedissent: Fluraina residunt, 0. ad Aeschrionem pretium resedisset, i, e. fall into the hands of Aeschrio. Fig., to sink, settle down, abate, grow calm, subside, fall : Cum omnis repente resedit Flatus, V. Sex mihi surgat opus numeris, in quinque residat (of elegiac verse), 0. cum tumor animi resedisset: impetus animorum, L. bellum, H. quorum mentis nondum ab superiore bello resedisse sperabat, Cs. tumida ex ira turn corda residunt, V.
,
:

again : pugnandi causa, Cs. nee ante restitit, quam, etc., L. cernes saepe resistere equos, 0. F g., to pause, slop, stay: nee resistet (vita) extra in hoc, pause here: Ad thalami clausas fof oris ris, 0. media in voce, V. In war, to witlistand,
:

: resistere neque deaegre, Cs. caeco Marte, V. ibi, S. resistendi occasio, Cu. eadem ratione qua pridie ab nostris resistitur, Cs. cum legiones hostibus resisterent, Cs. signa inferentibus, Cs. ei in acie, N. To resist, oppose, reply, contend against : resti-

oppose, resist,
precari, Cs.
:

make

opposition
:

tit et

pervicit Cato
:

resistentibus collegis, S.

vi

contra vim, L. cum a Cotta acriter resisteretur, Cs. vix deorum opibus, quin obruatur Romana res, resisti posse, L. consilia, quibus illi tribuno pro re p. restitissem def ensioni, i. e. reply : f actioni inimicorum, S. omnibus his sceleri, 0. (sententiis) resistitur, Cs. cui nee virtute resisti
: : : :

potest, 0.
libidini

ne pestis removeretur
consulari.

domus
to

potuit

residuus, adj. [re- + SED-], left behind, over and above, remaining, residuary : odium: solliciex residua vetere simultate, L. As subst. n., the remainder, rest: quid potest esse in calamitate residui, quod, etc. In business, outstanding, due : pecuniae residuis pecuniis exactis, L.
tudo
:

resistere tanto Indeiecta malo, 0.: vis tribunicia


restitit

Fig.,

stand up

again, rise again: post ex fluvio fortuna resistet,

Enn. ap. C.

re-solv5,
unbind,
0.
:

solvl, solutus, ere, to untie,

unfasten,

loose, loosen, release,

open: equos, unyoke,


:
:

re-signo,
ras
:

avi, atus, are, to


:

testamenta, H.
i.

resignat,

e.

unseal, open: litte(Mercurius) lumina morte the eyes (of the dead), V. To give

fila, separate, 0. : oras, cast loose, L. resoluta catenis Incedit virgo, i. e. release, 0. litteras, L. iugulum raucrone, 0. : faucis haec in verba, 0.


fatis ora,
i.

resonabilis
Y,
: :

: : :

: :

729
(Labyrinthi),

respiro
:

dolos tecti
:

ambagesque
:

private interests, L.

nivem, melt, 0. Venus tenebras Zephyro se glaeba resolvit, is softresolvit, V. To relax, unnerve, enervate, enfeeble ened, V, (Cerberus) inraania terga resolvit Fusus humi,
e.

explain, V.

Respectu mei,/or

my

sine respectu maiestatis, L. sake, 0. fabulae, Ph.


:

resperg5,

si,

sus, ere [re--f spargo], to sprinkle

over, besprinkle, bestrew:


:

cum
:

praetoris
:

oculos

stretched out, Y.:

utrumque (concubitus), 0,
resolutis
cancel,
II.
:

pus (somno), 0.
set free,

membris, Cu.

Fig.,
:

corto

release:

Teque piacula nulla

resolvent,

remi respergerent manus sanguine multos cruore, L. Quidquid fuerat se sanguine nefando, L. pelagus respergit, Att. ap. C. mortale aquis, 0. To besprinkle, defile: servili probro respersus
: :

H.

To do away,
lite

make

void, dispel

litem

est,

Ta.
[re:

quod

resolvit, resolvit,

Invitat

genialis

hiemps

curasque
Echo, 0.

V.
e,

iura (pudoris), V.

respersio, onis,/.
ling over, besprinkling
(of the funeral pile).

sprink-1- SPARC-], a pigmentorum sumptuosa


:

resonabilis,

adj.

[resono],

resounding:

re-sono,
ring, re-echo
:

avi,
:

respersus, P. of respergo.
,

are, to
. .

sound again, resoimd,


.

quiddam resonat urvocibus banius theatrum natura ita resonans, ut, etc.: Umbrae cum resonarent triste, H. resonabat Telorum custos (i. e. pharetra), 0. ut solent pleui resonare camini, roar, 0. undique magno domus resonant avispectacula plausu, 0. strepitu, H. bus virgulta canoris, V. testudo septem nervis, H. qui (cornus) ad nervos resonant in cantibus Suave locus voci resonat conclnsus, echoes to the gloria virtuti resonat tamquani imago, voice, H. To cause to resound: luanswers like an echo. cos cantu, V. (sonus) in fidibus testudine reso2o repeat, re-echo, natur, an echo is produced. resound with : Litoraque alcyonen resonant, V. Formosam resonare doces Amaryllida silvas, V.
in
:
: :

respicio, spexT, spectus, ere [re-+*specio],^o look back, look behind, look about, see behind, look back upon, gaze at, look for : longe retro: respicere vetitus, L. inproviso ad eum, T. patriae ad oras, 0. tanta militum virtus fuit, ut paene ne respiceret quidem quisquam, Cs. Respiciunt atram in nimbo volitare favillam, see behind them, Y. : raodo Prospicit occasus, interdum respicit ortus, proxima signa, Cs. Italiae litora, L. amis0. sam (Creiisam) respexi, looked back for, V. versas ad litora puppis, V. medio cum Sol orbe
: : :
: :

Tantum

respiceret, quantum, etc., i. e. had already passed, 0. Fig., to look, have regard, turn atten-

contemplate : ad hunc summa imperi respiciebat, i. e. was centred in him, Cs. raaiores tuos respice: subsidia, quae respicerent
tion, regard, look to,

resonus,
ing
:

adj. [re-

+ SON-],
,

resounding, re-echo-

in

re trepida, etc.,

might look

to,

voces, 0.

vitae

morumque, have in mind, H.


a care for, regard,

To
be

L.

exemplar
look at
of,

suck back, swalloio pontus resorbens Saxa, V. again : fluctus, 0. mare accrescere aut resorberi, Ta. Te in bellum resorbens Unda, H.

re-sorbeo,


, :
,

ere, to

anxiously, have

mindfxd

consider, respect: nisi quis nos

deus respexerit:

respecto,

: :

a,ve,freq. [respicio], to look

: Quid respectas ? nirespectantes hostium antesignanos vidit, L. reiecti respectant terga tegentes, 2h fix the look, gaze at, look i. e. fall back, Y. upon: ad tribunal, L. arcem, L. alius alium, Ta. Fig., to look back for, await, expect: par ab iis munus. To look back, have an eye to, regard, care for : haec ita praetereamus, ut tamen intuenmeum amorem, tes et respectantes relinquamus

back, took round, gaze about

hil pericli est, T.

Sive neglectum genus et nepotes Respicis, auctor, H. Respiciens ad opem ferendam (an epithet of Fortuna) miseros aratores non Pylium Nestora Quantum quisque ferat respiciendus respicis, H. salutem cum meam tum meorum neque erit, 0. si quid pietas antite respicis, spare yourself, T. qua labores Respicit humanos, V.
:

respirameD,
respiratio,

inis, n. [respiro], the

windpipe, 0.
out,

onis, /. [respiro],

a breathing

breathing, respiration: respirationem requirere: aquarum, exhalation. Fig., a breathing, taking breath, rest, inteiinission, pause : sine respiratione

Ct.

pios,

V.
respicio.

pugnabant, L.

morae respirationesque
us),

delectant.

1.

respectus, P. of

(respiratus,
inspiration
:

SPEC-], a looking 2. respectus, us, m. [rehack, looking about : f ugientibus miserabilem respectum incendiorum fore, the view behind them
sine respectu pugnabant, L. refuge, retreat, resort, asylum : ex acie respectum habere ad
:

m. [respiro], an inhalation, qui (pulmones) in respiratu dilatant.

avi, atus, are, to blow back, breathe back, breathe out, exhale: ex ea pars redditur respirando, To take breath, breathe, respire: pro-

re-spir5,

pius fore eos ad respirandum

Clin.

Romanes,
riae, L.

Fig.,

L.

omnium rerum praeterquam


:

victo-

Timeo.
to fetch

Clit. respira, T.

ter deciens, lu.

Clitopho, Fig.,

respect, regard, consideration: re:

breath, recover breath, recover, revive, be

spectum ad senatum habere equitum, L. spectu rerum privatarum vicit, by attention

reto

relieved, be refreshed: (improbitas)

nuraquam

sinit

eum

respirare

si

armis positis civitas respiraverit:


resplendeo
respiravi, liberatus

sum
:

: :

730
H.

restis

nee respirare potestas,

To
:

respiratum, mittique legationes, coeptae, To L. ab eorum mixtis precibus minisque, L. abate, diminish, cease, pause : oppugnatio respira-

V.

ita

bus, H.

answer, witJistand, resist, defy: cupidinianimus cenis opimis, H.


I,

resp5nsuin,
:

n. [F. n.

of respondeo],

an an-

swer, reply, response: exspectabat suis postulatis

vit: respirasset cupiditas.

re-splendeo,
he resplendent
:

ere, to shine back, glitter,

responsa, Cs. haec ex responsis intellegentur


misit, L.
:

illius

ad nostra responsa
:

sine responso legatos di-

resplendent fragmina harena, V.

tantis de rebus responsura dedisti

quo

re-spondeo, spoudi, sponsus, ere, to answer, minus responsum equitibus redderetur: eadem scire quae responsa referat reply, respond, make answer: in respondendo ex- ferunt responsa, Cs. A professional non inhumaniter: ille appellatus re- a Pompeio, brings : petere, H. posuit, etc.
: :

par pari ut respondeas, give tit for paria paribus antiquissimae cuique (epitat, T. ad ea, quae quaesita stulae) primum respondebo erant adversus utrosque, L. quin respondes, vetuerimne te, etc., L. mihi quis esset cum dixisset. Quid agis, Grani ? respondit, Immo vero, etc. Accipe, quid contra iuvenis respondetibi pauca Quid nunc renunciem abs te responsum ? nt, H.
spondit, Cs.
: :
:

answer, opinion, advice, response, oracle: cum responsumque ab eo (Crasso) verum abstulisset: haruspicum responsa In dubiis responsa petunt, responsa vatis aguntur, 0. legatus a DelV, phis rediit, responsumque ex scripto recitavit, L.
: :

Apollinis, T.

To give an T. : (haec) quam brevia responsu. opinion, give advice, decide, answer: falsum de lure : te ad ius respondendum dare civica iura, H. quae consuluntur, minirao periculo respon:

responsus, P. of respondeo. res publica, see res.


re-spu6,
valde dulce
ui, ere, to spit

back, discharge by spit-

ting, cast out, cast off, eject, expel: gustatus, id,


est,

quod

dentur, etc.
dissent, S.
:

cum ex

prodigiis haruspices respon-

deliberantibus Pythia respondit, ut

moenibus

To se munirent, advised, N. answer to one's name, answer, attend, appear: ad nomina, L. vadato, H. Verrem altera actione
ligneis
: :

responsurum non esse: nemo Epaminondam reFig., to responsurum putabat, N. ad tempus.


:

quas natura respuerit invisum cadaver (humus), 0. Fig., to reject, repel, refuse, spurn, dislike, disapprove : quis te tum audiret illorum ? respuei-ent aures id quod omnium mentes aspernentur ac respuant haec aetas omne quod fieri non potest respuit condicionem, Cs. Caesaris interdicta respuuntur, are spurned: in animis hominum respui, L. consolationem.
respuit
:

answer, reply, re-echo,

resound: saxa voci respon-

To answer, be dent: respondent flebile ripae, 0. equal to, be a match for, suffice to meet : urbes coloniarum respondebunt Catilinae tumulis silveTo answer, correspond, accord, agree : ut stribus. omnia omnibus paribus paria respondeant: respondent extrema primis illam artem (sc. rhetoricam) quasi ex altera parte respondere dialecticae, Contra elata mari rei. e. is the counterpart of: spondet Gnosia tellus, i. e. lies opposite, V. ita erudiri, ut patri respondeat, resemble : ut nostra in amicos benevolentia illorum erga vos benevolenseges votis, V. arma Caesaris tiae respondeat non responsura lacertis, H. officio, to suffice for, Non mihi respondent veteres in carmina H. amori amore respondere, i. e. return vires, 0. provide, ut sit, unde par pari respondeatur, i. e. that there be enough to meet the demand: ad spem eventus respondit, L.
:
:

run over, overflow: paludes restagnantes, L. restagnantis maris unda, 0. late is locus restagnat, is overflowed, Cs.
re-stagn5,
: ,

ifo

are, to
:

restaurs,

are,

restore, repair:

theatrum, Ta.
line.

Aedem

Veneris, Ta.
[restis],

resticula, ae,/. dim.

a cord,

restinctio, onis,/.
sitis.

[re-

+ STlG-], a quenching :

to put out, quench, ad restinguendum concurrere, to extingicish the flames, Cs. aquam ad restinguendum ferre, L. ignem moenibus subiectos ignis flam-

re-stingii6, nxl, nctus, ere,


:

eztiiiguish:

quench, slake, assuage, allay, mitigate, counteract : sitim aquae sitim rivo, V. ardentis Falerni Pocula lyrapha, H. Fig., to extinguish, exterminate, destroy: haec verba una falsa lacrimula Restin-

mam

orientem, L.

incendium,
:

S.

To

guet, T.

animos hominum sensusque morte


:

re-

responsi5, onis,/. [respondeo], an ansioer, reply, refutation: alio responsionem suam derivavit sibi ipsi responsio, to one's own argument.
:

parte animi, in qua stingui: bellum restinctum irarum exsistit ardor, restincta, appeased : libertatis

recuperandae studia

sermunculum omnem.
[restipulor],
:

are, /reg. [responso], to responsito, give professional advice, ansioer professionally.


, , , ,

response,
-

restipulatio, onis,/.

a counterin return,

engagement, counter-obligation
exact
ari, dep., re-stipulor, a reciprocal promise.
,

nova.

a,ve,freq. [respondeo], to re:

to stipulate

turn, answer, re

echo
-

Responsant
agree:

circa, re

echo,

exoritur clamor, ripaeque Fig., to answer, V.

restis,
/.

is, ace.

restira (rarely

em,

lu.), ahl, reste,

Ne

gallina

malum

responset dura palato,

[CART-], a

rope, cord: descendunt statuae re-


reatito

: ::

resuscito
restas, oppose me, T.
: :

: : :

731

stemque sequuntur,

Pro
rope,
i.

(in a chain-dance), T.
V.
e.
:

restim ductans saltabis per mantis reste data, L. Ad restim res vediit, I am driven to the might as well hang myself, T.
lu.
:

restito,
loiter,

a,ve,frg. [resto], to stay behind,


:

tarry, hold back, resist

ubi restitaret, morL.


:

paucis plumelioribus restas, are opposing your betters, 0. To be left, remain: huius generis reliquias Restare video, T. cum aequalibus, qui pauci iam admodum restant unam sibi spem reliquam in Etruscis restare, L. OmnIs composui
res vix restatis, L.
: : : . . . : :

tam con fide nter

ego resto, H. De viginti Restabam solus, 0. Dona tes (consules) in contionem pertraxeruut, almost duae restant noctes de mense secundo, 0. flammis restantia Troiae, saved from, V. hoc against their will, L, etiam restabat, Ut, etc., 0. illud etiam restiterat, restitu5, ul, utus, ere [re- statuo], to set up ut, etc. restat, ut omnes unum velint nee aliud again, replace, restore, reconstruct, rebuild, revive, restabat quam conrigere, etc., L. restabat verba renew, reform, rearrange : Forls eff ractas, T. ut referre, 0. quid restat, nisi porro ut fiam miser, Minerva, quam turbo deiecerat, restitueretur ar-

tem denuntiantes,

07i the spot,

prope restitan-

borem, V. vicos, quos incenderant, Cs. fontis et Flumina, 0. ordines, S. exstinctos, aciem, L.
:

raise the dead, 0.


restore, replace,

To give
:

back, deliver up, return,

placet (vobis) socios sic tractari, quod restat, ut, etc., i. Q.for the future : Ire tamen restat, H. Hoc Latio restare canunt, V.
T.
:

make

restitution of: f raudata, Cs.


:

sospites omnis Romam ad propinqnos, L. a me accepisti locum, T. virginem suis, T.


iis,

quern
:

facere,

restricte, adv. [restrictus], closely, sparingly: Fig., strictly, exactly, precisely : cetera

bona praefinio

praecipere.
adj. with

agrum Veientibus, restitutus captum victori,


Cs.
:
:

L.

Pompeius

civitati

restrictus,

restituendus erat, 0. Pij?., to restore, revive, renew, reform, repair, remedy: Unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. C. maxime, Cui res perditas, res cunctando restituenda foret, 0. L. veteres clientelas, Cs. veterem tuara prudentiam tribuniciam intercessionem armis, Cs. suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi, recovered, L. To bring back, restore, recall, iusta reinstate : Licinium de alea condemnatum causa restituendi mei damnatos in integrum, Cs. tribunos plebis in suam dignitatem, Cs. restitutus in patriam (Camillus) secum patriam ipsam restituit, L. (eos) rursum in gratiam, reconcile, T. fratrem in antiquum locum gratiae, Cs. vos veteri patientiae (Briin amicitiam nostram, L. tanniam), Ta. Romanis se,join the Romans again, L. Bacchus peccasse fatentem Restituit, i. e. pardoned, 0. To restore, re-establish, re-enact: leges:
: :
:

L.

Caesaris imperio

bound fast,
tos fuisse
:

close,

comp. [P. of restringo], niggardly, stingy: eosdem restricrestrictior.

ad largiendum ex alieno

(restringo), ictus, ere, to bind back, bind fast, tighten: Qui lora restrictis lacertis Sensit, H. restrictus silici, Ct. Fig., to restrain, check:
, :

animum, Ta.
re
ground), Cu.

atus, are, freq. [resilio], to spring back, rebound: tela galea resultant, V. To reverberate, resound, re-echo : ubi vocis resultat imago,
,

results,
-

sudo,

are, to sioeat, exude (of the

V.

colles
-

clamore resultant, ring, V.

suni5, sumpsi, siimptus, ere, to take up again, take back, resume : positas (tabellas), 0. speciem caelestem, 0. Fig. pugnam, renew, Ta.

re

vires, recover, 0.

resupino,
back,

atus, are [resupinus], to


:

restituit his

animos parva una

res, L.

To

reverse,

revoke, undo,

make

void,

make good

again, repair

turnback: puer me resupinat, T. tem regem umbone, throios down, L.


Galli,
i.

bend adsurgen-

resupinati

alia iudicia Lilybaei, alia Agrigenti restituta sunt,


i.

e.

prostrate, lu.

valvas, to break down, Pr.

e.

cancelled: praecipita raptim consilia in inte:

ego eum condemnaro, tu restituas To compenrestitui in integrum aequom est, T. vim restitui facsate for, make good: damna, L.

grum, L.

ut, si

re-supinus, adj., bent back, thrown back, lying on the back, facing upioard, supine : resupinum
in caelo contueri: curru haeret resupinus inani,

tam

iubet, that the

damage
/".

be repaired.

restitutio, onis,
instatement,

[restituo],

a restoration,
:

re-

V. cantabam resupinus amores, 0. tendo resupinus habenas, leaning backward, 0. tulerat gressus resupina per urbem, i. e. arrogantly, 0.
: :
:

pardon : damnatorum
[

salus restitu-

tioque, a recalling from exile.

restitiitor, oris, m.
builder
raeae.
:

restituo

templorum omnium, L.
restituo.

Fig.:

],

restorer, re-

salutis

re-surgo, surrexl, surrectus, ere, to rise again, lift oneself: pugnat resurgere saepe, si resurgat centimanus Gyas, H. 0. herbae, 0. Sexta resurgebant cornua lunae, 0. Fig., to rise
appear again,
:

restitutus, P. of
stiti,

re-st5, stand firm, hold out, not yield: summa vi, L. Is mihi, dum resto, guttura Rupit, 0. In qua re nunc
,
: :

are, to withstand, resist, oppose,

again, be restored, be rebuilt, revive: res Romana velut resurgere videatur, L. fas regna resur"-ere Troiae, V. Ter si resurgat murus aeneus, H.
:

re-suscito,

are, to revive, reneio

vete-

rem iram,

0.

: : : :

retardatio

733
reticeo,
keep silence
cul,
:

retorqueo

retardatio, onis, /. [ retardo ], a delaying, retarding: bellum tractum ex retardatione.


keep back, hinder', delay, detain, impede, retard: (stellarum) motus retardantur equos retardant Flumina, V. tua ne

to

nihil
:

ere [re-4-taceo], to be subterf ugere reticendo

silent,
:

non
:'in-

re-tard5,
:

avi, atus, are, to

placuit reticere, S. terroganti senatori, 0.


S.

Ne

retice,

ne verere, T.
:

With ace,
:

make no
keep

silent,

answer, L. loquenti, keep secret, conceal:


:

retardet

Aura

niaritos,

H.

in

quo cursu, turn

Fig., to retai'dando, turn, etc., lagging behind. tard, repress, check, keep back, avert, hinder: ad quern (agrum) fruendum impetus hostiuni esse celeritatem persequendi intellegunt retardates animos testium auxilium me a scribendo.
: : : :

re-

nil reticuit, T.
:

vestrum errorcm quae audierat, Multa linguae reticenda modestae, 0.

reticulum, i, n. dim. [rete], a little net, network bag,retiade : reticulum ad naris sibi admovebat
:

panis, H.

Reticulo

])ilae

fundantur aperto,

the ball-net, racket, 0.

rete,

is,

abl. e, geyi.plur.

ium, n. [SER-], a net:


:

retinacula, Grum, n.
lentae retinacula
viti,

rete accipitri teuuitur, T. : araneolae quasi retia ponere cervis, rete texunt : retia ferre, 0. P r o v. V. ducebam ducentia retia piscis, 0.

non
:

tether, halter, halso', rope, cable

[retineo], a holdfast,band, : valida, L. parant


:

Quae nimis apparent


toil,

retia, vitat avis, 0.

V.

mulae, H., 0.

g.,

retinens,
moris, Ta.

entis, adj.

[P. of retineo], holding


:

snare: tendis retia nota mihi, Pr.

fast, tenacious, observant: libertatis

sui iuris, 0.:

retectus, P. of retego.
re-teg5,
texl, tectus, ere, to uncover, bare,
: :

open:

retine5, tinul, tentus, ere [re- teneo], to hold back, keep back, keep, detain, retain, restrain : me,
:
:

thecam nuramariam iugulum, 0. homo retectus, T. concilium dimittit, Liscum retinet, Cs. in loco ubi Titan radiis re- milites, Cs. venit id tempus, ut retinendus esset, i. e. stripped of his shield, V. retegente diem must be kept (to dinner) texerit orbem, i. e. shall reveal, V. biduum tempestate reF i g., to disclose, discover, reveal tentus, detained, Cs. nisi iam profecti sunt, retiLucifero, 0. domus scelus, V. arcanum Consilium, H. tiraidi nebis homines euntem, 0. consulem, L. naves coramenta animi, 0. occulta coniurationis, Ta. pro bonis Tavquiniorum ab Aristodemo retentae
: :

'

(-tent5), , are, to try anew, attempt again, reatiempt: verba interraissa, 0. referoque manus iterumque retempto, 0. studium Saepe re fringe re vestis, 0. fatale, 0.

re-tempt5

sunt,

i.

e.

as security, L.

manus ab

ore, 0.

To

tus or sus, ere, to release from : lentos Arcus, 0. arcus retentus, 0. arcus retensus, Ph.

re-tend5,

dl,

tension, mibend, slacken, relax


:

retentio, onis,/.

liolding back, holding in:

make
ing
:

a keeping back, aurigae retentione uti, an abatement{m paying). Fig., a withhold[re-

+ TA-],

nve,freq. back firmly, keep back, hold fast: agmen, missos equos, 0. 2h preserve, maintain:
1.

adsensionis.

retento,

[retineo], to hold

L.

ad-

hold fast, keep possession of, retain, keep : arcura manu retenta utraque nave, Cs. mansuetudine provinciam oppidum, Cs. Fig,, to hold in check, keep within bounds, restrain, check, repress: Pudore liberos, i. e. control, T. cursum in sua potestate Gaudia, 0. verba dolore, 0. quos natura retinere in officio non potuisset si ab hostibus metu retenti sumus, L. lingua retenta metu, 0. aegre sunt retenti, quin oppidum inrumperent, Cs. To hold fast, keep, retain : araicos observantia gravitatem ferociam animi in voltu, S. proeliorum memoriam, Cs. Nee retinent patulae commissa fideliter aures, H. To keep, preserve, maintain,
:
:

sensus

uphold: retinere in vita: integram causam: suum


ius
:

hominum,

C. poet.

2. re-tent5, see retempto.

res
retineo.

pristinam virtutem, Cs. caritatem in pastode finibus retentae defensaeque sententiae


: :

retentus, P. of retendo and of

re-texo,
telam: bem, i,
e.

xul, xtus, ere, to unweave, unravel:

7b occupy,
in
:

vehementer

id retinebatur, ne, etc.,

was

insisted on.

engross, fix the attention of:


:

studium

tela retexta dolo, 0.:

Luna, retexuit orFig., to undo, diminished again, 0.

: :

animos legendo erectum retinetur in legendo Ore suo volucrJs vagas, 0.

hominum

novi timores retexunt supeviora ilia (dicta), take back : orationem, alter To opus, 0. scriptorum quaeque, correct, H. weave anew, renew, repeat. F i g. properata retecancel, annul, reverse
:

ire, to ring again, resound: re-tinni5, in vocibus oratorum retinnit quiddam.


, ,
,

re-ton5,
,

are, to

thunder back, resound:

fremitu loca retonent, Ct.

xite fata,

i.

e. revive,
T,

0.

orbis cursu, V.

retiarius,

m.

[rete],

a gladiator who used a

re-torqueo, si, tus, ere, to twist back, turn back, throw back: caput in sua terga (anguis), 0.:
ora ad os Phoebi, 0.
bracchia, H.
: :

net to entangle his adversary, net-fighter, lu.

oculos ad
retortis,
:

urbem

tergo
ter-

reticentia,
silejice,

ae, /. [reticeo],
:

reticence

a keeping silent, reticentiae poena, i. e. for sup-

manibus
:

H.

pantherae
:

pressing the truth.

In

rhet., an abrupt pause.

V. retortis Litore violenter undis, thrown back, H. missilia in hostem, Cu, rega, to throw around,

: ::

: : ) : ::

retorridua

733
:

reveho

torqueri agmen ad dextram conspexerunt, wheeled F i g., to change, alter : mentem, V. back, Cs.

re-torridus, adj., parched, dried up, withei'ed: mus, i. e. old, Ph. retortus, P. of retorqueo. retractati5, onis, /. [retracto], a refusal, objection: sine
corrected.

Romulum Quodcumque retro est, is past, H. In thought, back, behind, in return, on the contrari/, on the other hand, vice versa: ut omnia, quae sine ea (honestate) sint, longe retro ponenda censeat vide rursus retro: omnia fatis In peius ruere, ac retro sublapsa referri, i. e. against oiie's wish, V.
retro-cedo
:

uUa

vetractatione.

or retrd

cedo,

ere, to

go

(retractatus), adj. [P. of retracto], revised, Only comp. : cvvrayiia retractatius.

back, retire, recede: eos retro cedentes recipiebant, retrocedendo producere incantos, Cu. L.

re-tracto (-trect5), avl, atus, are [retraho], to handle again, take in hand again, undertake anew:
arma, L.
ferruni,

V.

volnera cruda,

anew the unhceled amine again, review, revise: omnia, quae ad cultum deorum pertinerent Fata domus, 0. augemus Ceae desueta verba, 0. dolorem retractando
sores, 0.
i

i.

e.

touches

g., to consider, ex-

H.) or retrorsus (V.), adv. retroversus ], back, backward, behind: vestigia nulla retrorsum, H. mutata te ferat aura, H. Fig., in rerelegens errata retrorsus Litora, V. turn, in reversed order: oritur ex aere aether; deinde retrorsum, etc.
[
:

retrorsum (C,

retr5-versus (-versus),

adj.,
:

turned back:

munera

postera die retractatur, the neniae, H. To withdraw, draw negotiation is renewed, Ta, back, refuse, decline, be reluctant : sive retractabis sive proberavis: Icilium retractantem adripi iubet, quid retractas ? V. nihil est quod dicta reL. tractent, have no reason for revoking, V.
:
:

Ipse retroversus protulit ora, 0.

sententia vobis
concealed, hidin philosophia.

Vorsa retro, reversed, V. retrusus, adj. [P. of re-trudo], den, deep: simulacra deorum haec
:

re-tund5,

rettudi or retudi, tusus or tunsus,

ere, to beat back, blunt, dull:

ferrum

in

Massa-

comp. [P. of retraho], drawn back, loithdrawn, remote, distant : in intimo retractior a mari murus, L. sinu, L.

retractus,
:

adj. Avith

getas ferrum, H. coniurationis tela.


loeaken, restrain^
:

Fig.,
:

gladios in

rem
(

p. destiictos

to blunt, dull, deaden,

check, repress:

censori

stili

re-traho, traxl, tractus, ere, to draw back, tvithdraw, call back : me proficiscentem revocandum universis retrahendumque ( Flaminium ) censuerunt, L. manum quo fata trahunt retrahuntque, V. aliquid ( pecuniae ), withhold, L. cum se retraxit, ne pyxidem traderet, refused: ne te retraOf fugitives, to drag back, se ab ictu, 0. has, H. bring back: retrahi (Dumnorigem) imperat, Cs. ne deprehensus a custodibus retraheretur, L. ut retractus, non reversus, videretur ex fuga, S. ad me illud fugitivom argentura, T. ad eosdem cru: : : :

raucronem animum, T. impetum erurnpentium, superbiam,Ph. L. Aetolorum Wn^wvi's,, silence, L.


:

retusus
ingenia.

or

retunsus,
"*

adj. [P. of retundo],

blunted, blunt, dull: ferrum,

V.

Tela, 0.

g.

reus,

adj. [res],

concerned in a thing, party

to

an action: reos appello omnis, quorum de


sceptatur.
ecuted,
lu as

Accused,
:

re di-

arraigned, defendant, pros-

under charges: Milone reo ad populum,

accusante P. Clodio cum a me reus factus sit, prosecuted : ne quis istis legibus reus fiat: rei Fig., to draw back, withdraw, ad populum circumeunt sordidati, when under ciatus retrahi, Ta. ut socrus remove, divert, turn: poetam Retrahere ab studio, charges before the tribal comitia, L. T. Thebas ab interitu, N. genus eiusmodi calum- adulescentis rea ne fiat tota rea citaretur Etruniae retrahetur in odium iudicis, i. e. results in ria: de vi: ob eandem causam et eodem crimine: imaginem nocturnae quietis ad spem, i. e. interpret Nunc reus infelix absens agor, 0. As subst. m., To bring to light again, make the defendant, accused, prisoner : innocentem reum perversely, Ta. condemnatum audiebant: aliter condemnari reus known again: oblitterata aerarii nomina, Ta. Bound, answerable, responsible : ut non potest. retrecto, see retracto. re-tribu5, ui, utus, ere, to give back, return, suae quisque partis tutandae reus sit, L. voti reus, when bound by my vow, i. e. when m,y prayer restore, repay : pecuniam acceptam populo, L. fortunae, to be blamed for, L. Quid is granted, V. illis f ructum quern meruerunt, render, fiet sonti, cum rea laudis agar ? i. e. though deservOf motion, backward, baclc, to the retr5, adv. ing praise am accused, 0. rear : vestigia sequor, Y. ora Flectit, 0. inhibita re-valesco, lui, ere, to grow well again, recover nave, L. fugam retro spectante milite, L. fugit, H. meretrix retro Periura cedit, H. properare, Laodicea ( treraore terrae prolapsa ) revaluit, re0. Of rest, behind, on the back side, in the rear: gained its condition, Ta. ut diploraata revalescequid retro atque rent, might become valid again, Ta. ultimis conclave in aedibus, T.
:
: :

a tergo fieret, ne laboraret: retro Marsigni, etc., past Ta. Fig., in time, back, in time back, times, before, formerly : deinceps retro usque ad

re-veh5, vexi, vectus, ere, to carry bach, bring back, convey back: Segestam Carthagine revecta; praedam inde, L. tela ad Graios, 0. domum te,
: :
I


revello
: :

: :

revoco

::

734

H. revehi ad proelium, return^ L. equo citato F i g., to return, go back: nescit vox missa reverti, ad urbem revectus, riding^ L. Hac ego sum cap- i. e. be unsaid, H. ad superiorem consuetudinem Fig.: ad paulo ad sanitatem, Cs. ad Musas, 0. In speaking, to tis macte revectus equis, 0. superiorem aetatem revecti swvaw^, have gone back. return, revert, recur : somnia, ad quae mox revertar: ad me. re - vell5, velll, volsus or vulsus, ere, to pluck revictus, P. of revinco. away, pull away, tear out, tear off: crucem quae equi de fronte revolsus amor, fixa est ad portum re-vincio, vinxl, vinctus. Ire, to bind back, tie V. titulum de fronte, 0. caput a cervice, V. behind: manus iuvenem post terga revinctum partem e monte, 0. a me morte revelli, to be torn trahebant, with his hands tied behind him, V. To away, 0. scuta manibus, lorest, Cs. sudem osse, bind around, bind fast, fasten : ancorae pro funitabulam herbas radice, with the root, 0. 0. bus catenis revinctae, Cs. stipites ab infimo reianua, qua revolsa, pateret provincia stipites re- vincti, Cs. (filia) ad saxa revincta, 0. Errantem proximos agri ter- Mycono celsa Gyaroque revinxit, V. vincti, no revelli possent, Cs.
:

curvo dente humum, tear Fig., to cinerem raanisve, violate, V. abolish, do away : honorificis verbis iniurias.
minos, tear away, H.
up, 0.:
:

re-viiic5,

vlci, vlctus, ere, to

conquer, subdue:

victrices catervae Consilils iuvenis revictae,

H.

re-velo,

g., to convict, refute,


:

atus, are, to unveil, uncover, lay


:

cio revinci

disprove : amicorum iudicrimina revicta rebus, disproved, L.


revincio.
,

bare: frontem, Ta.

Ore revelato, 0.
,

re-veni5, veni,
doraum.

revinctus, P. of
re-viresc5,
: .

ire, to

come back^ return:

,
.

ere, inch., to

become green

re vera, see

res.

re-verber5,

are, to repel, cause to re-

bound: Indus saxis reverberatur, Cu.

reverendus, adj. [P. of revereor], inspiring awe, venerable, reverend: Nox, 0. facies, lu.
:

again, recover verdure: iubet revirescere silvas, 0. Spes est revirescere posse parentem, i. e. renew his youth, 0. F i g., to grow again, be renewcd, revive: sunt accisae (res), tamen ... ad renovandum bellum revirescent: imperium, Cu.
.

with comp. [ P. of ve\esermo erga patrem, Ta. reverentius visum credere, quam, etc., Ta.

reverens,

entis, adj.

see,

reov], respectful, reverent:

reverenter, adv. [reverens], respectfully. Comp. : reverentius duci parere, Ta. reverentia, ae, /. [revereor], timidity, respect,
: : :

ere, to look back, look back to re-vis5, come back to iyiquire: reviso, quid nam gerat, To go to see again, revisit : nos sedes suas, T. V. rem Galilean am aut quae digna satis for tuna (te) revisit ? V.
,
,

ere, inch. re-vivisc5, vixl, come to life again, be restored to


,

[ re

-1-

life, live

revive: si Clodius revixerit:


putat.

regard, fear, awe, reverence: adversus homines: legum, lu. poscendi, Pr. absit reimperi, Ta. verentia vero, 0. Maxima debetur puero reverenP e r s o n., as a deity, 0. tia, lu.

Fig.,
:

avum suum
:

vivo], to again, revixisse

to revive, recover,
illo

renew vigor

ex

metu mortis
adj.

gather strength, adventu nostro


to

reviviscunt iustitia, abstinentia.

revocabilis,
revocable
:

e,

[revoco],

be recalled,

stand in awe of, regard, respect, honor, fear, be afraid of, reverence, dicam non reverens revere : adventum tuom, T. adsentandi suspicionem: coetum virorum (TuUia), L. fortunam captivae, Cu. Ne revereatur, minus iam quo redeat domum, T.

re-vereor,

itus, eri, dep., to

telum, 0.
inis, n.

revocamen,
recall: Accipio

revocamen, 0.

[revoco], a calling back, Plur.^ 0.

onis, /. [re- -f- VERT-], a turning about, turning back (on the way) mea. recurrence, return : febrium.

reversid (revors-),

onis, /. [ revoco ], a calling back, a bello. Fig., a recalling, bringhig back : ad contemplandas voluptates. I n r h e t. eiusdem verbi, i. e. repetition.

revocati5,
:

recalling

re-voc6,

avl, atus, are, to call again, call back,


:

reversus, P. of reverter. ere, see reverter. (re-verto or -vorto), tT, re-vertor or re-vortor, versus or vorsus,

recall: Exclusit; revocat;

redeam? H. de medio cursu rei p. voce revocatus revocatus de exsilio, L. Caesar in Italiam revocabatur, Cs. Of troops,
: :

peif. usu. revert! (from reverto), i, to turn back, turn about, come back, return : ex itinere se via disse exeuntem ilium domo et revertentem
:

ponte, H. silva, 0. domum in castra, S. praeda parta victores reverterunt, L. cum perspicerent ad istum illos nummos revertisse quis neget Tiberim reverti, H. in Asiam reversus est, N.
: :
:

: legiones revocari atque itinere resistere iubet, Cs. quae receptui canunt, ut eos etiam revocent: tardius revocati proelio excesserant, S. equites, Cs, ab opere legiones, Cs. consul ab revocando ad incitandos versus milites, L. cf. fluctus et flumina signo dato, 0. Of a player or declaimer, to call back, recall, encore : Livius saepius revocatus, L.

to

call back, recall, call

off,

withdraw


revolo
hunc
vidi
:

: : :

L.
:

rhetorica

: : :

735

revocatum eandem rem dicere primos To encore: railiens revocatum est. recall to life, revive, bring back : revocatus a morte, To sumV. gelidos avtus in vivum calorem, 0. mon again: hominem populus revocat, i. e. jorosecute anew : si revoceraur in suffragium, are called To summon in turn: unde tu to vote again, h. me vocasti, inde ibi ego te revoco, i. e. I aiiswer by To ask demanding that you leave (the estate).
tris versus, to

recitata, H. Fig., to endure anew, again: casus Iliacos, V. Pass., to come again, be brought back, return, recur, fall back: in eandem vitam te revolutum esse, T. in ista, 0. animus in sollicitudinem revolutus est, Cu. ad patris revolvor sententiam ad eius causae seposita argumenta ad dispensationem inopiae, be forced^ L. rursus ad superstitionem, Cu. eodem

loca

iam

experierice

return : domum suam istum vocabat qui neque revocaturus esset volpem, Ph. To draw back, withdraw, turn back: revocata cupidas (Lumina) rursus eodem Retuleram, 0, pedem ab alto, V. F i g., to call back, mantis, 0. recall, resume, renew, regain, recover : dies revocandae libertatis et virls et corpus amisi : sed, facile
agaiyi, invite in
: :

eo revolvi rem, ut, etc., L. Togo over, repeat, think over, bring back to mind: quid ego haec nequiquam ingrata revolvo ? V. facta dictaque eius secum, Ta. visa, 0.
: :

re-voin5,

ere, to

up, disgorge, throw

up : pectore

spew forth again, vomit fluctus, V. raptas


:

carinas (of Charybdis), 0.

revocabo, will recover : (studia) remissa temporibus quod, utcunque praetermissum, revocari uon posset, L. veteres artis, H. exordia pugnae, to mind,Y.: ductores, revocato a sani. e. recall To recall, guine Teucri, i. e. the restored race,Y. check, control: in vitibus revocantur ea, quae, etc., vinolenti revocant se interdum, \. e. are pruned : T'o recall, withdraw, divert, bethink themselves. turn away: revocare se non poterat familiaritate implicatus, could not withdraw : quos spes praedandi ab agricultura revocabat, Cs. te a turpitudine animum ab ira, 0. me ad pristina studia 7b recall, divert, turn, bring se ad industriam.
ilia
:

revor-, see
regis,

rever-.

revulsus, P. of

revello.

m. [REG-], an arbitrary ruler, absorex, lute monarch, king : cum penes unum est omnium summa rerum, regem ilium vocamus se inflexit
:

hie rex in
re
:

dominatum iniustiorem
:

regem
:

dilige-

raonumenta regis, H. Reges in ipsos imperium est lovis, H. post exactos reges, L. clamore
:

orto excitos reges, the royal family, L. ad Ptolemaeum et Cleopatram reges, legati missi, i. e. king and queen, L. P o e t. Rex patrem vicit, i. e. pub:

duty overcame paternal love, 0. populum late regem, i. e. supreme, V. E s p., t7ie king of Persia : In Asiara ad regem militatum abiit, T. a rege condespot, tyrant : qui rex populi R, disceptationem ab rege ad Romanos, L. ad quae ruptus, N. me exempla revocas comitiis tot civitatura unam esse concupiverit (of Caesar). In the republic, of priest who performed religious rites which were in domum revocatis, i. e. crowded: ad spem con- a rex sacrorum, sulatus in partem revocandam aspirare, to bring formerly the king's prerogative To apply, re- high-priest: de rege sacrifico subficiendo contenover to themselves (of the plebs), L. Of a god, esp. of Jupiter, king : omnium duce, refer, subject, submit : omnia ad suam poten- tio, L. tiam revocantis esse sententiam revocata res ad deorum et hominum divom pater atque hominum aquarum, i. e. Neptune, 0. Umbrarura, rex, V. populum est, L. ilia de urbis situ ad rationem rem ad illam rationem. To recall, revoke, retract, i. e. Pluto, 0. silentum, 0. infernus rex, V. Of u^olus,Y. As a title of honor, king, lord, prince, cancel, v7ido : libertatem, i. e. to enslave again, Ta. head, chief, leader, master, great man : cum reges si facta mihi revocare liceret, 0. .tam sint continentes, i. e. Caesar''s friends: Rex are, to fy back: dux (gruum) re-volo, erat Aeneas nobis, V. tu regibus alas Eripe, i. e. ceratis Daedalus alis, 0. revolat mergi, V. the queen-bees, V. rex ipse (privorum) Phanaeus, revolsus, P. of revello. Actae non alio rege puertiae, govi. e. the best, V. pueri ludentes, rex eris,' aiunt, H. revolubilis, e, adj. [re- 3 VOL-], to be rolled ernor, H. gratiam regi referri, i. e. patron, T. Rex horum, back : pondus (i. e. saxum), 0. lu. sive reges Sive inopes, great men, H. roll back, unroll, volvl, voltitus, ere, to
lic
:

'

'

re-volv5,
:

revolve, return : draco revolvens Sese, C. (pontus) aestu revoluta pensa (sunt), V. revoluta resorbens Saxa, i. e.from which the waves are rolled back, V. iter omne, traverse again, V. Pass., to be brought back, come again, fall back, return: revolvor identidem in Tusculanum: Ter Ter revoluta toro est, sank back, sese attollens V. revolutus equo, tumbling backwards, V. revoOf time dies, V, Saeluta rursus eodem est, 0.

xmwind,
poet.

(of a

rhapsodia, ae,/!, = pa^ujdla, a rhapsody, book poem) secunda (of the Iliad), N.
:

Hhea,

ae,/.,

= 'Psa, =

Cybcle, 0.

(rheda, rhedarius), see


rhetor,
:

raed-.

a writing, to unroll, turn over, read over, reperuse, repeat : tuas adversus te Origines,
cula, 0.

Of

m., pnrujp, a teacher of oratory^ rhetorician : rhetoris tanta raerces rhetorum orator, rhetorician, speechiartes praecepta. fier : stultitia rhetoris Attica, N".
oris,
:

An

rhetorica, ae, /. [rhetoricus sc. ars], the art of oratory, rhetoric: philosophorum, non forensis.
;

rhetorice

::

nma
! :

: : : :

736
able, droll,

rhetorice, adv. [rhetoricus], in an oratorical manner, oratoj-icaUt/, rhetorically: disputare: banc

mortem

ornare.

funny, amusing, facetious: Hui, tam how comical ! T. facie magis quam facetiis Ridiculum est, te istuc me admocito ? ridiculum
:

rhetoricoteros, l, adj. comp., =zpT]TopiKo)Tepog, more oratorical, Lucil. ap. C. rhetoricus, adj., = pijropiKog, of a rhetorician, ai's, i. e. a treatrhetorical : more rhetorico loqui ise on rhetoric: doctores, i. e. teachers of rhetoric
:

jPlur. rn. as sttbst., rhetorical text - books. Plur. n. as subst., rhetoric. teachers of oratory.
libri,

rhinoceros,
eros, Cu.

otis, m., := pivoKepojg,

A
lu.

vessel

made of the
Greek

rhinoceros's

a rhinochorn:

magnus,
rho,

Ridiculus totas simul absorbere placensubst. n., something laughable, a laughing matter, jest, joke: quae sint genera ridiculi ridiculo sic usurum oratorem, ut, etc. Mihi solae ridiciilo fuit, 1 had the fun to myself, T. materies omnis ridiculorum est in istis vitiis, quae, etc. sententiose ridicula dicuntur. Laughable, silly, absurd, ridicidous, contemptible : insania, quae ridicula est aliis, mihi, etc. qui ridiculus minus illo (es) ? H. mus, H. pudor, lu. est ridiculum, quaerere, etc, As subst. m. : neque ridiculus esse
nere, T.
tas,

H.

As

indecl., pu>, the

letter

v.

Possum,

etc., be

a buffoon, T.
:

='Po/Veioc, of the jpromontory of Rhoeteum : profundum, the sea near Rhoeteum, 0. Of Troy, 2'rojan : d actor, i. e. Aeneas, V.
adj.,

Rhoeteus,

rigeiis, entis, adj. [P. of rigeo], stiff, inflexible, rigid, unbending : unguis, 0. lorica ex aere, Y.
ere [REG-], to be stiff, be mimb, omnia rigentia stiffen: frigore (opp. uri calore) gelu, L. prata rigent, H. To be stiff, be rigid, stand on end, bristle, stand erect : gelido comae ter-

rhombus,
0., Pr.

I,

m.,

= pofifSog, a

rigeo,
:

magician's

circle,

A flatfish,

turbot, H., lu.

rhythmicus,
Plur. m. as
tion.

adj.,

= pvBuiKog,
7i.

rhythmical.

subst., teachers

of rhythmical composi-

a woollen kerchief], a small kerchief, woollen cloth for the head.


[rica,

ricinium (reci-), !,
rictum,
I,

n. [

P.

n.

of ringor
loide
:

],

the opening

rore rigebant, 0. : ardua cervix, 0. Cerealia dona rigebant, i. e. hardened into gold, 0. vestes auroTo sta7id stiff, stand que ostroque, stand out,Y. upright, rise: (pars summa scopuli) riget, 0. sine frondibus arbos, 0.
:

of

the mouth,

mouth opened

eius.

rigesc5,

gui,

ere, i7ich. [rigeo], to

grow
:

stiff,
:

rictus, us, m., n. [ RIC- ], the aperture of the mouth, mouth opened wide: risu diducere rictum Auditoris, H. per rictus fluitare, 0. Contrahitur
: :

be benumbed, stiffen, harden: vestes Indutae, V. stillata sole rigescunt electra, 0. lacerti, 0. sensi
:

metu

I'iguisse capillos, bristled up, 0.

rictus,

gaping jaws, 0.
si,

rictus

serpentis apertos

rigide, adv. [rigidus], rigorously, severely, 0.

Congelat, 0.

rigidus, adj. with comp. [REG-],


sus, ere, to

stiff,

hard,

rideo,

laugh: quid rides? T.


:

inflexible,
:
:

rigid

Tell us, V.
:

aqua, 0.
:

cervix, L.

hie indices ridere: semel in vita: ridentera dicere

verum Quid vetat, i. e. jestingly, H. ridetur ab omni Coiiventu, there is laughter, H. P r o v. quandoque potentior Largi muneribus riserit

in triumph over a lavish rival's gifts, yeXwra <rapddviov, i. e. laugh on the, wrong side of the tnouth. To laugh pleasantly, smile, look cheerful, be favorable: voltu Fortuna sereno, 0. cui non risere parentes, V. Ille terrarum miln praeter omnis Angulus ridet, i. e. pleases, H. cf. Mixtaque ridenti colocasia acantho, smiling, V. To laugh at, laugh over: hunc, T. Acrisium, H. nivem atram haec ego iiou rideo, quamvis tu rideas, say in jest: vitia, Ta. periuria amantum, 0. non sal, sed natura ridetur Kidear, 0. To laugh at, ridicule, deride, mock: nostram amentiam versus Enni, make light of H. Ridentur mala qui componunt carmina, H. Peccet ad aemuli,
i.

e.

H.

ridere

crura capilli, 0. quercus, V. mons, rocky, 0. ferrum, 0. hasta, V. Fig., stiff, hard, inflexible, rigid, stern, rough : Sabini, rude, H. nianus, 0. Virtutis satelles, inflexible, H. mens, obdurate, 0. Mars, inexorable, (Cato) rigidae innocentiae, L. Canachi signa rigidiora, too rude. 0.
:

rig5,
rigabis

HVi, atus, are.

Of

liquid, to

conduct,

guide, turn:

agros To wet, ad rigandum diduces ), L. moisten, water, bedew : arva, H. f onte rigatur (hortus) aquae, 0. lucum perenni aqua (fons), L. lacrimis ora, V. Etymandrus ab accolis rigantibus carpitur (sc. agros), Cu. natos vitali
( i. e.

aquam Albanam emissam per

rore,

i.

e.

suckle.

extrcmum ridendus, H.
ridicule, adv. [ridiculus], laughably, jokingly, jestingly, humorously : rogas, T. ridicule ac f acete: dictum. Ph. Absurdly, ridiculously : insanus.
:

rigor, oris, m. [REG-], stiffness, hardness, firmrigor : ferri, V. saxorura, 0. Cold, chilliness: Aipinus, 0.: torpentes rigore nervi, L. Fig., hardness, roughness, rudeness: Te tuus iste rigor decet, 0. disciplinae veteris, Ta.
ness,
:

[ cf, rigo ], abounding in watering, irrigating : in vallibus amnes, V. watered: hortus, 0.

riguus,

adj.

water, Well-

ridiculus,

adj. [rideo], exciting laughter, laugh-

rima,

ae,/. [RIC-],

cleft,

crack, chink, fissure:


nmor
:

robur
:

737
:

angusta, H. (naves) rimis fatiscunt, V. tabernae rimas agunt, are cracked: fortuna riraam faciente, explere, stop up: Ignea rima micans, opening^ 0. F g. Plenus riraai. e. a fiash of lightning^ V. rum sum, i. e. can conceal nothing, T.
:

rimor, atus, ari, dep. [ rima ], to lay open, tear prata Caystri, up, ticrn up: rastris terram, V. To tear up, turn over, pry into, grub through, V. search, examine, explore, ransack : alqd repertura, V. Pectora pullorum, lu. (canes) naribus auram, 0. F i g., to examine thoroughly, investigate, soni^ tinize: alqd: undo hoc sit, i. e./erre^ ou^.

R. ritibus consecratae magico lustrari ritu, 0. Habit, custom, usage, way, mode, manner : Sabinae Gentis ritiis, 0. in alienos ritus verti, L. novo Sublime ritu moliar atrium, in the new style, H. Abl. sing, with gen., after the usage of, in the manner of, in the fashion of, like : pecudum ritu ad voluptatem omnia referunt pennae ritu coepere volucrum Cingere latus, 0. Herculis ritu petiisse laurum, H. ritu quoque cincta Dianae, 0.
: : : : :

rini5sus, adj. [y\mti\,fidl of cracks, abounding vasa, lu. F i g. limosa in chinks : cymba, V. deponi in aure, i. e. in tlie ear of a babbler, H.
:

rivalis, is, m. [ rivus ], of the same brook, a neighbor, competitor, rival suitor, rival, adversary in love : Rivalis servos, T. Pro v. quam se ipse amans sine rivali! i.e. alone self-esteem: sine

rivali te

amare, H.
hostility, ri-

ringor,
T.
:

rictus,

i,

dep. [RIC-], to

open the mouth

rivalitas, atis,/. [rivalis], jea^ows valry : aemulatio rivalitati similis.

wide, be vexed, chafe, snarl: ille ringitur, tu rideas,

sapere et ringi, H.

ripa, ae,/. [RIC-], a bank, margin (of a river): flumiuis, Cs. aranis vagus Labitur ripa amnis,
: :

ri villus or rivolus, i, m. dim. [rivus], a small brook, petty stream, rill, rivulet. Fig.: non tenuis artium : rivulos consectari, fontis rerum non

videre.

H.

viridissima gramine ripa, V.


:

umbrosa, H.

cunctantur in ripis, i. e. at various parts of the bank, 1j. The shore of the sea: Aequoris ripae, H.
declivis, 0.

dum

rivus, i, m. [RI-], a small stream, brook : Purae rivis, qui ad mare pertinebant, etc., aquae, H. laudo ruris amoeni Rivos, H. celeres, H. Cs,
:
:
:

Pro v.:

e rivo

flumma magna
m,ole-hill, 0.

facis,

\.Q.make a
water-

ripula, ae,/.
riscus,
1,

dijn. [ripa],

little

bank.

mountain of a
:

An

artifi,cial

m,,

= piaicog, a trunk, chest, T.

course, canal, ditch, conduit: rivos

deducere (for

risor, oris, m. [rideo], a mocker, banterer, H.

risus, us, m. [rideo], a laughing, laughter, laugh: risum movere: risiis facere: Ne spissae risura tollant coronae, H. risus captare risum tenere non posse magni risus consequebantur risu cognoscere matrem, V. proditor puellae risus, H. An object of laughter, butt : risui sorori magnus posthac inimicis risus H. fuit, L. jest, joke, mockdeus Omnibus risus erat, O. ery : qui risus populo cladeni attulit.
:

rivos ducere lenis aquae, 0. irrigation), V. stream : lactis uberes, H. sanguinis rivi, L. sudoris, V. lacrimarum, 0. Fig., a stream, course: liquidus fortunae rivus, H.
:

a quarrel, brawl, dispute, : nova rixa sedata est, rixa super mero Debellata, H, L. Academiae cum Zenone crebrae, Ta. sanguineae, H. Deque tuo fiet corpore rixa lupis, a battle, 0.
ri2:a, ae, /. [
],

RIC-

contest, strife, contention


:

rixor, atus,

arl, dep.

rixa

],

to quarrel, brawl,

wrangle, dispute:

cum

eo de amicula.

ing

see ritus], accordrite, adv. [old abl. for ritu to religious usage, with due observances, with
;

rust

ceremomally, solemnly, duly: sacriOcia, quae pro populo lite fient: neque duo"proper

ceremonies,

(rub-), inis, /. [RVB-], 7netallic oxide, Exesa robigine pila, V. Rust, blight, mildew, smut, mould: Nee sentiet sterilem seges Ro:

rdbigo

biginem, H.

livent rubigine dentes, tartar, G.

bus

nisi certis dels rite


:

una hostia

fieri,

L.
:

exse-

g.,

rust

ingenium longa rubigine laesum, 0.

quiis rite solutis, Y.


sacrificant, L.
:

deos apprecati, H.

pecora

manu, In a proper manner, justly, fitly, duly, rightly, aright, loell : hunc deuni rite beatum dixerimus,
dicata 0.

Templa sacerdotum

r5boratus, Far't. of roboro. roboreus, adj. [robur], oaken, of oak: pons,


robor5,
avl,

0.

sunt habiti rebus paratis, V. mens rite Nutrita, H. si maxima luno Rite vocor, 0, In the usual manner, according to usage, cuslomarily : Scythae, Quorum plaustra vagas rite trahunt domos, H. religati rite equi, V.
with reason
:

rite di

are [robur], to make strong, strengthen, invigorate, confirm. F i g. Recti cultus pectora roborant, H. eloquentia ipsa se roborat, acquires vigor.
,

ritus, us, m. [RA-], a form of religious observance, religious usage, ceremony, rite : sacra diis aliis Albano ritu facit, L. quo haec privatim et publice modo rituque fiant, discunto: morem ritusque sacrorum Adiciam, V. tempestates populi
:

r5bur, oris, n., hard-wood, oak-wood, oak: naves totae factae ex robore, Cs. (sapiens) non est Illi robur et aes triplex Circa e robore dolatus Very hard wood: morsus Robopectus erat, H. ris, i. e. of the wild olive, V. solido de robore tree-trunk : annoso validam robore myrtus, Y. quercum, i. e. old and sturdy, Y. antique robore

47


robus
quercus, with ancient trunk, V.

: ) :

rogo
of votes, polling-clerk : comitiorum. who makes a proposal, a propose)'.
lector

: : :

738
A71 oak-tree, oak

One

fixa est paritei' cum rpbore cervix, i. e. ivas pinned fast to the oak, 0. agitata robora pulsant (del-

piece of oak, structure of hard phines), 0. loood: in robore accumbunt, i. e. on hard benches: sacrum, i. e. the wooden horse, V. ferro praefixum,
:

A
:

rogatum, i, n. [P. of rogo], a question, interrogatory : nobis ad rogatum respondere, i. e. to the point : copiose ad rogata respondere.
(rogatus,
(only abl.
us),
:

0. : aratri, i. e. stronghold, dungeon : in the oaken plough, V. robore et tenebris exspiret, L. Itahim, H. Fig.,
i.

e.

lance,

V.

nodosum,

i.

e. club,

m. [rogo], a
rogatu tuo.
,

request, suit, entreaty

si?ig.)

hardness, physical strength, firmness, vigor, power


:

navium, L. satis aeternaque ferri Robora, V. corporura animoaetatis atque roboris habere rumque, L. solidaeque suo stant robore vires, Y. Enduring strength, force, vigor : virlutis: animi: pectus robore f ultura, 0, neque his ( gentibus tantum virium aut roboris fuit, L. The best part,
:

rogit5, avi, a,re,freq. [rogo], to ask eagerly, inquire persistently, keep asking : at rogitas ? T. me, ubi fuerim, T. Multa super Priamo, V.
:

rog5, avI (rogassint, for rogaverint, C), atus, are, to ask, question, interrogate : My. quid vis ? Da. At etiam rogas ? can yoxc ask ? T. de istac rogas Virgine, T. de te ipso Dictura es quod
: :
:

rogo
T.
:

T.

omnia rogabat

quem
:

igitur
te

rogem
te

pith, kernel, strength, flower, choice: totius Italiae:

cum
:

eos
:

nemo

rogaret

quae

de

ipso

duobus proeliis interiit, Cs. haec sunt nostra robora lecta robora virorum, L. robora pubis, V. r5bus, adj. [RVB], red, ruddy : iuvencus, lu.

quod

fuit

roboris,
:

rogaro
:

Hanc (colubram)

alia

cum

rogaret causam

senatiis robur, L.

r5biistus, adj. with comp. [robur], of oak-wood, oaken, oak- : stipites, L. fores, H. Fig., of the
:

body, hard, firm, solid, strong, hardy, lusty, robust : satellites: usu atque aetate robustior: acii miliTransit in aestatem post ver robutia puer, H. stior annus, Fitque valens iuvenis, 0.- Of nature or character, ^rm, solid, strong, vigorous: rem p. vobis robustam ostendere res vetustate robustas calumniando pervertere inveteratum (malum) fit
:

Ph. ad ea, quae rogati eruut, respondere Quodsi me populus R. roget, cur Non, etc., H. quae sit, rogo, T. rogavi pervenissentne Agrigentum ? Quid verum atque decens, euro et rogo, H. In public life, to ask an opinion, call upon to vote: de re p. sententiam rogo: qui ordo in sententiis rogandis servari solet, in calling the roll (of senators) quos priores sententiam rogabat omnes ante me rogati primus sententiam rogafacinoris,
:

plerumque robustius. rod5, SI, sus, ere [1 RAD-], to gnaw: clipeos (mures) dente pollicem, H. saxa capellae, 0. 2h eat away, waste away, corrode, consume : f errum
:

(robigo), 0.
in conviviis

Fig.,
rodunt
e,

to backbite, slander,
:

disparage:

libertino patre

natum, H.

rogalis, flammae, 0,

adj.

[rogus], of a funeral pile:

rogatio, onis, /. [rogo], a question^ interrogaasking, tion (only as rhetorical figure), C.

An

prayer, entreaty, request : ego Curtium non modo In rogatione sed etiam testimonio tuo diligo. public life, an inquiry for the people's will upon

a proposed

law, reference to populdr vote, proposed law, resolution, bill: quae (rogatio) de Pompeio a

was introduced: lex, quae omnia iura rogatione delevit: rogationem in Galbam privilegi similem ferre ad populum, Cs. ad plebem, L. rogationem promulgare, S, suasit rogaGellio lata est,
:
:

tionem, advocated: intercedere rogationi, oppose: rogationes iubere (opp. antiquare), L. per vim rogationem perferre, to carry through : rogationis
:

carmen, L.

rogatiuncula,
tion.

ae, /.

dim.
little

question : Chrysippi.

a little bill, proposed resolu[

rogatio

],

rogator,

oris,

m. [rogo].

In the comitia, a

col-

a bill or resolution, to question concerning, bring forward for approval, propose, move, introduce : consules populum iure rogaverunt ego hanc legem, uti rogas, iubendam censeo, L. nunc rogari, ut populus consules creet, L. To propose for election, offer as a candidate, nominate: populus regem, interrege rogante, creavit, on tlie nomination of: ut consules roget praetor: praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc. comitia rogando conlegae, L. ad magistratus rogandos proficiscitur, S. ut duo viros aedilis ex patribus dictator populum rogaret, L. Of soldiers, with sacramento, to require answer under oath, bind by oath : (milites) consulis sacramento, Cs. sacramento rogatos arma capere cogebat, swore them into the service and forced them, etc., L. To ask, beg, request, solicit, implore: neque enim ego sic rogabam, ut, etc., did not solicit in siich a way. P r o v. malo emere quam rogare, i. e. it is absurdly cheap. With ace. : hoc te vehementer res turpis Otium divos rogat, H. ab Metello missionem, S. ambiuntur, rogantur, are asked for their votes: etiamsi precario esseni rogandi non sua sponte sed rogatus a Gallis, Cs. cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc., was not begged for: legates ad Caesarem mittunt rogatum auxilium, Cs. etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum iuves ut temptes dissimulare rogat, 0. Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat, Cs. rogat frater, ne abeas longius, T. ne quid invitus mea causa facias euutem
tus, S.

Of


rogus


rotatus

: : : : :

739

eum) morari, Ct. To invite, ask a visit Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit
(

from:
:

rosa

dicere ?

among

roses

multa in rosa, H.

Pom- pulvinus
:

poniam.

21ie rose-bush, perlucidus rosa fartus. rose-tree: nimium brevis Flores ferre iube rosae,

rogus,
polito,

XII Tabb. ap.

lum

in

rogum ascia ne H. Cum flore rosarum, H. rogum inlatus Metelrosarium, i, n. [rosa], a place planted loith rogum iraponere exstruere rogum circum rose-garden: rosaria Paesti, V., 0., Pr.
i,

m., a funeral pile:


C.
:

in

roses,

Diffugiunt avidos accensos Decurrere rogos, V. carmina sola rogos, i. e. escape destruction, 0.
:

Roscianus,
Roscius's.

adj.,

of Roscius: imitatio

senis,

Fig., the grave, Pr.

Rome,

ae, /. [cf. ruma, the nursing breast], mother city, S., C, L., V., H., etc. As a goddess of the Albandenses Urbs Roma, L.

Rdma,
the

Romanus,
R.)
:

adj.

[Roma], of Rome, Roman:


;

roscidus, adj. [rosl, full of deiv, ivet with dew, dewy : mala, V. mella, dropping like dew, V. dea, i. e. Am'oi'a, 0. Luna, V. roscida rivis Hernica saxa, i. e. moistened, V.
:

populus R. (always in this order


cives, C.
: :

urbs, i. e. Rome, ludi, i. e. ludi lingua, Latin, 0., Ta. magni, the most ancient in Rome, annually celeRomano brated on the ith of September, C, L.

usu. written P. L. : luno (opp.


:

rosetum,
bed
:

I,

n. [rosa],

a garden of
-

roses, rose-

Puuicea, V.
adj. [rosa], 7-ose
:

Argiva), C.

roseus,
Phoebus, V. Cervix, H.

colored, rosy,

ruddy

equi, 0.

os (Veneris), blooming, V.

more,

i.

e.

frankly
(

minime

facere et pati fortia


m., the

Romana, L. et Romanum est, L. As subst.


arte

ros marinus,

see ros.

rdstra, see rostrum.

Roman
L.

Romans,
subst, f.,

Sing,

so.

imperator
collect., the

),

L. Romani, the Romans, L. As


:

Roman woman, L. Romuleus, adj., of Romulus :


a

ensis, 0.

urbs,

Rome, 0.: culmus, V.:


suckled Romulus, lu.

fera, the she

-wolf which

rostratus, adj. [ rostrum ], having a beak, hooked, with a crooked point, beaked, with a curved front : navis Columna Rostrata, a column in the Foitim, commemorating the victory of Duilius in the first Punic war, and adorned with the beaks of
:

the captured vessels, L.

Poet.:
a beak,

cui (Agrippae)
i.

Tempora

navali fulgent rostrata corona,


n. [rodo],

e.

are

Romulus,
the first attack

adj.,

of Romulus, V., H.

decorated for naval victories, V.

rorarii, drum, m., light-armed troops, who made and retired behind the triarii, skirmishers, L.

rostrum,
rostro
si

i,

bill,

snout, muzzle,
:

mouth: cibum adripere aduncitate rostrorum

sus

humi

litteram inpresserit

roridus,

adj. [ros], dewy, bedewed: terga, Pr.

roro, avi, atus, are [ros], to drop dew, scatter dew : (Aurora) toto rorat in orbe, 0. Cum rorare Tithonia coniunx Coeperit, 0. tellus rorata mane
:

ship's beak:

To drop, trickle, drip, dispruina, besprinkled, 0. rorant pennaeque sinusque, til : pocula rorantia ora dei madida barba, 0. rosJied moisture, 0. rabant sanguine vepres, V. quara Roratis lustravit aquis, with spri'iikled waters, 0.
: :
:

The curved end of neque his (navibus) nostrae rostro nocere poterant, Cs. rostro petere hostium naConvolsum remis rostrisque tridentibus veni, L.
tento rostro, 0.
: :

(canis) exa ship's prow,


:

i, e. triple beak, V. Phtr., the Rostra, a platform for speakers in the Forum (adorned with the beaks of ships taken from the Antians stage, orator'' s pulpit, platform B.C. 338), L. in rostris curiam defendere: ut in rostris prius

aequor,

ros, roris, m., dew: nocturnum excipere rorem, Rore mero ieiunia pavit, 0. pecori gratissiCs.
: :

quam

in senatu litterae recitarentur, L. descendere de rostris Frigidus a rostris manat per com: :

mus, V.

vitreus, 0.

gelidos rores.

trickling

pita rumor, H.

rosus, P. of redo. Arabus, i, e. perfume, 0. Spargens rore levi, i. e. water, V. rore puro lavit rota, ae, /. [2 AR-], a wheel: aurea summae Curvatura rotae, 0. Ne currente retro funis eat Crinis, H. stillabat Ex oculis rorem, i. e. tears, H. natos vitali rore rigabat, milk : pluvii, i. e. rain rota, while the wheel hxirries forward, H. A potsparglt ungula rores Sanguineos, i. e. ter's wheel: currente rota cur urceus exit? H. clouds, H, drops of blood, V. lonius, i. e. the sea, Pr. Rosewheel for torture: in rotam beatam vitam non mary (usu. ros marinus, or ros maris) coronans escendere Ixionii rota orbis, V. car, chariot marino Rore deos, H. ut modo rose maris (coma) Si rota defuerit, tu pede carpe viam, 0. Subdideapibus rorem ministrare, V. 'rat rotas, V. croceis invecta rotis Aurora, 0. se Implicet, 0. rosa, ae,/. [cf. podov], a rose: Neu desint epu- 'Fig.,a wheel : foYi\xndie,\.e. fickleness: imparibus
liquid, drops, moisture:
:
: :

lis

rosae, H.
i,

viderat,

e.

the latest

plena rosarum Atria, 0, cum rosam of the spring flowers. Sing,


:

vecta Thalia rotis, i. e. in elegiac metre, 0. ribus (elegorum) rotis, 0.

dispa-

collect., roses,

wreatlis
:

of roses:

sertis redimiri iube-

rotatus,
sermo, lu.

adj. [P. of roto], well-rounded, concise

bis et rosa

an tu

me

in viola putabas aut in


roto

: : : : ::

nidis

: : : :

740

rots, avi, atus, ave [rota], to turn round, swing cosmetics: cui plurimus ignem Subiecit rubor, V.: saevus ille voltus et rubor, Ta. oculis dabat jra round, whirl about : Learchum More fundae, 0. ensem Fulmineum, brandish, V. telum, L. flarn- ruborem, 0, Tyrios incocta rubores, i. e. purple, circura caput igne rotato, cir- V. A redness of the skin, fush, blush : pudorem raae fumum, H. Karely rubor consequitur Masinissae rubor suff usus, L. nivibus rotatis, revolving, 0. clincf, 0. notavit Ora rubor, 0. F i g., shamefastness, bashintram.y to turn, roll, revolve: saxa rotantia, V. rotunde, adv. [ rotundus ], roundly, smootldy, fulness, modesty : praestet ruborem suum verborum turpitudine vitanda ruborem incutere, L. elegantly: apte ac rotuude. cause of shame, shame, disgrace : censoris indirotund5, avI, atus, iire [ rotundus ], to make cium damnato ruborem adfert: duas res ei rubori round, round off, round: eum ad volubilitatem. fuisse, unam, quod, etc., L. Nee rubor est emisse Fig., of a sum of money, to make up, complete: palam, 0. nee rubor inter comites aspici, Ta. Mille talenta rotundentur, H. rubrica, ae, /. [ruber], red earth, ruddle, red rotundus (rut-), adj. with comp. [roto], rollochre, red chalk : Proelia rubrica picta, H. ing, round, circular, spherical, rotund : stellae rubus, i, m. [RVB-], a hramble-bush, blackberrymundum rotundum esse volunt: ut nihil efiicere blackberry : puniceus, Pr. As subst. n. : locus bush, Cs., L., v., H. posset rotundius bacae, H.
:

infimus in rutundo, a sphere. P r o v. mutat quadrata rotundis, i. e. turns everything upside down, H. Fig., round, rounded, perfect : sapiens in se Of speech, ipso totus, teres atque rotundus, H. round, well turned, smooth, polished, elegant : verborum constructio ore rotundo loqui, H.
:

ruct5,

avi, atus, are [freq. of *


:

rugo
:

RV-],

to

cui ructare turpe esset glandem, to belch up, lu.


belch, eructate

bene, lu.
ructo], to

rue tor,
ructus,

arl, dep. [collat.

form of

belch forth, belch


us,

up :

versus, H.

[rubeo+facio], to make red, make ruddy, redden: sanguine saetas, rubefactaque sanguine tellus, 0. 0.
feci, factus, ere
:

rubefacio,

m. [RV-], a belching, eructation.

rubens,
reddish
:

entis, adj. [P. of


:

rubeo], red, ruddy,


:

Murice, V.

ver,

V.

Dextera, H.

ere [RVB-], to he red, he ruddy rubeS, Tyrio murice lana, 0.: ocelli flendo,^Ct. Sanguineis aviaria bacis, V. Sigea rubebant Litora, were stained, 0. To groxo red, redden, color up, blush : rubeo, mihi crede Ne rubeam, H.
,

1. rudens, entis, m., a rope, line, cord, stay, halyard, sheet : clamor tonitruum et rudentum sibilus, Pac. ap. C. laxare rudentis, V. rudentis Eurus differat, H. prenso rudente, 0. P r o v. rudentibus apta fortuna, hanging on ship''s tackle, i. e. very uncertain.
:

2.

rudens,
essay,

entis,
l,

P. of rudo.

ruber,

bra,
:

e, adj. [1 RAD-], unwroughf, untilled, unformed, unused, rough, raw, wild: campus, V. Red Sea, the Arabian and Persian Gidfs, C, L., humus, 0. signa, 0. hasta, V. textum, coarse, X. Saxa Rubra, a place in Etruria, near the river 0. Ilia rudem cursu prima imbuit Amphitriten, inexperienced, Ct. Fig., rude, unpolished, uncidtiCremera, tvith stone-quarries, C, L. vated, unskilled, awkward, chimsy, ignorant: forma rubesco, bui, ere, inch, [rubeo], to grow red, ingeni modus (tibicinis), 0. carmen, H. disciturn red, redden : Aurora, V. saxa sanguine vatis, pulus nescit equo rudis Haerere puer, H. conarva nova Neptunia caede, V. 0.
: :

sanguis, H. oceani rubrum aequor, i. e. reddened by the setting sun, Y. Oceanus, the Eastern Ocean, H. leges maiorura, with red titles, lu. Rubrum Mare, the
: :

brum, adj. [ RVB- ], red, ruddy Priapus, painted red, 0. coccus, H.

n. [1 rudis], a first attempt, beginning, commencement : primum puerilis regni, L. Of nailitary service belli Dura rudimenta, V. rudimentum adulescentiae posuistrial,

rudimentum,

se, to

have passed his novitiate, L.

1. rudis,

iunx.
1.

Quae tantum lunas non


:

sinit esse rudis, 0.


:

rubeta,

ae, /.,

toad, lu,, Pr.

in disserendo

2.

rubeta, orum,w. [rubus],


adj.

bramble-thickets, 0.

re

[rubus], of the bramble bush virga, a bramble-twig, V.

rubeus,

sermo nulla in in re p. navali, L. Ennjus ingenio maximus, arte rudis, 0. homines rerum omnium rudes ignarique Graecarum
: : : : :

rubicundulus,
what ruddy:

adj. dim. [rubicundus], some-

litterarum artium, L. : somni, i. e. sleepless, 0. gens ad oppugnandarum urbium artis, L. ad partus, 0.


:

ilia, lu.

natio ad voluptates, Cu.

rubicundus,
H.
:

adj. [rubeo], red, ruddy: Corna, Priapus, painted red, 0. Ceres, ruddy, V.
:

rubig5, see robigo. rubor, oris, m. [RVB-], redness: candore mixtus rubor; fucati medicamenta candoris et ruboris,

2. rudis, is,/., a sle7ider stick, staff for exercise in fighting, quarter-staff, foil: (milites) rudibus inter se concurrerunt, L. rudibus relictis Spicula promit, 0. rudem tam cito (accepisti) ? (the gladiator received the rudis when discharged from service) accepta rude, lu. As a symbol of hoQ: :

: : :

nimpo

:::

nido
orable discharge
:

741
donari iam rude donatus iam
:

Me quoque
be

tempus
rude, H.

erat,
:

i,

sibi
,

dlsmmed, 0. dabit ipse rudem, lu.


e. to
,

ruminatiS, onis, /. [rurainor], a chewing the cud, rumination, thinking ove7', revolving in mind:
cottidiana.

nido,
:

ere [RV-], to roar, bellow, bray:


:

gemitus leonum sub nocte rudentum, V.

rauco (Cacus) insueta rudens, roaring, V. ruore, 0. dentem proram, creaking, V. 1. rudus (raudus), eris [of. rudis], a bit of copper (used as money, uncoined) rudera iacere,
:
:

are [rumen, gullet], to chew rumino, over again, chew the cud, ruminate: herbas, V., 0.
,

rumor, oris, m. [RV-], a rustle, wAirmur, vague sound: Solvere secundo rumore, the murmur of the oars. Poet. ap. C. ad caelum ferre rumore secundo, i. e. applause, H. 2'he talk of the many,
:

L. 2.

common
rudus,
eri?, n.,

talk, report, hearsay,


:

rumor : cum
:

incertis

broken
:

stone, rubbish, debris:


silicis, Ct.

Ruderi accipieudo, Ta.

acutum

m. [Rufus], a tribune of the soldiers elected by the army (from Rutilius Rufus, the author of the law permitting the election), L.
1,

Rufulus,

rufus, adj. [RVB-],


haired, T.

red, reddish:

virgo, red-

ruga, ae, /. [GAR-], a crease in the face, wrinkle: in antiqua f route, 0. densissima, i. e. a throng
:

lu. nee rugae repente auctoritatem adripere possunt nee pietas moram Rugis et infrontem rugis arat, stanti senectae Adferet, H. V. te rugae Turpant, H. Sulcare cutem rugis, 0. Pro v.: de rugis crimina multa cadunt, 0.

of wrinkles,

rumoribus serviant, Cs. perferet multa rumor rumores Af ricanos excipere volgi rumoribus exagitatus, S. a rostris manat per compita rumor, H. omnis rumorum ventos conligere rumor venit. Datum iri gladiatores, T. crebri ad eum rumores adferebantur omnis Belgas coniurare, Cs. rem te valde bene gessisse rumor erat rumores de oppresso DolabelK de vita imperatoris rumores dubii adlati sunt, L. exstinctis rumoribus de auxiliis legionum, Cs. Common opinion, current report, popular voice, fame, reputation : adversus famam rumoresque hominum stare, L. qui erit rumor id si feceris ? T. quos rumor asperserat, calumny, Cu. rumorem quendam esse
: : : :
.

rugosus,
dones, H.
: :

adj. [ruga], wrinkled, shrivelled: spa:

quaesitum, notoriety: plebis rumorem adfectare, adverso rumore esse, in bad repute, L. Ta.
:

genae, 0. frigore pagus (i. e. the cortex (populi), corrxigated, 0. lagers), H.

vil-

rumpia,

ae,/".,

= pojjKpaia, a

long double-edged

sword, Thracian sword, L.

ruina,

ae,

/".

[RV-], a rushing down, tumbling,


:

primique falling down, fall: iumentorum, L. ruinara Dant sonitu ingenti,/a^^ upon each other, v.: graves aulaea ruinas In patinam fecere,/e^/ down, n. Of buildings, a tumbling, falling down, repentina ruina pars downfall, ruin (only sing,) ferunt ea ruina ipsum eius turris concidit, Cs. cum cognatis suis oppressum interiisse iam Dei-

rumpo,
burst,
tear,

rupl, ruptus, ere [ RVP- ], to break, rend, rive, rupture, break asunder,
:

burst in pieces, force


claustra,
:

open : vincula obstantia H. pontem, break down, L. montem arcum. Ph. plumbum, H. vestis, 0. aceto, lu.
: : :
:

phobi dedit ampla ruinam domus, i. e. fell in, V. Fig., a downfall, fall, ruin, catastrophe, calamity, disaster,

overthrow, destruction : vis ilia f uit et ruina quaedam, a catastrophe: incendium meum ruina restinguam, with the fall (of the State), S. patriae, L. strage ac ruina fudere Gallos, utter ille dies utramque Ducet ruinam, i. e. defeat, L. pectora death, H. ruinae fortunarum tuarum Quantis fatigaret minis, H. ruinas videres caeli,
:
:

Plur., a fallen building, ruin, ruijis: veteres tantummodo Troia ruinas ostendit, Sagunti ruinae nostris capitibus incident, L. 0. fumantes Thebarum, L. Si fractus inlabatur ori.

e.

stoi'ni,

Y.

bis,

Impavidum
destroyer
:

ferient ruinae, H.
rei p.
:

cause of

iiiin,

publicanorum.

ruin5sus,
ous,

adj. [ruina], fallen, tumbling, ruin:

ruined : aedes

domus, 0.

Ruminalis, e (/. Rumina, 0. ), adj. [rumis, breast ], of Ramina, the goddess of nursing mothers : ficus, the fig-tree of Romulus and Remus, L.
arbor, Ta.

praecordia f erro, pierce, 0. guttura f erro, cut, 0. ruptus turbo, bursting forth, Y. inmensae ruperunt horrea messes, crammed to bursting, Y. Of the body, to break, split, burst, break open, rend, tear : ut me ambulando rumperet, i. e. kill with si quis rum pet occidetve, wounds, L. erra7ids, T. ilia, Y. Rupit larbitam Timagenis (old form.) aemula lingua, Dum, etc., i. e. the effort to shout as si te ruperis, H. loitd as, etc., H. cantando rumqua (licentia audacium) pitur anguis, hirsts, Y. To burst through, ante rumpebar, coidd have burst. break through: media agmina, Y. rupta mersum To break open, caput obruit unda, 0. ordines, L. cause to break forth : fontem, 0. ubi inter nubila dum sese Diversi rumpent radii, burst forth, Y. amnes ulli rumpuntur fontibus, Y. Of a way or passage, to force, make by force : f erro rumpenda per hostis Est via, mv^t be forced, Y. eo cuneo Pig-, to break, violate, destroy, anmd, viam, L. make void, interrupt: feodera: imperium, Cu. sacrament! religionem, L. ius gentium, L. edictestamentum ruptum, andecreta, 0. ta, H. mdled: nuptias, H. fata aspera, Y. fati necesTo break in upon^ sitatem humanis consiliis, L.
: : :
:

mmusculus
: :

: : :

rusticus

742

Dovissima interrupt, cut short, end : somnum, V. segnls Kumpe moras, end delay, Y. verba, 0. To break out in, give tibi reditum, cut off, H.

utterance to : rumpit has imo pectore voces, V. questus, V.

other hand, in return, in turn, again: Quicquid dicunt, laudo id rursum si negant laudo id quoque, T. bellum, Pax rursum, H. eos ipse rursus singulos exceptans, Cs. ut illae (partes) in medium locum ferantur, sic hae rursum in caelestem
; : : :

rumusculus, i, m. dim. [rumor], idle talk, com- locum, etc. aequum est, mon gossip inperitorum hominum rumusculi ru- tem reddere rursus, H.
:

musculi popularis aurae.

ru5, ui, atus {P.fut. ruiturus), ere [1 RV-], to fall with violence, rush doivn, fall dow7i, tumble down, go to ruin : caedebant pariter pariterque ruebant Victores victique, V, ruere ilia nou pos:

down, L. Templa deum, H. caederetur, L. alta a culmine ruit arduus aether, rain falls in torTroia, V. caelum in se, L. ruit irabriferum ver, rents^ V. ending, V. P r o v. quid si nunc caelum i. e. is To ruat? i. e. what if the impossible happens? T. hasten, hurry, run, rush : id ne ferae quidem farus, ruris {abl. rure, but locat. usu. rurl; no (Pompeium) ciunt, ut ita ruant itaque turbeut ruere nuntiaut Hue omnis turba ruebat, V. ultro gen., dat., ov abl. plur.), n., the country, lands, elds, laudato ruere ac se morti offerre, Ta. in aquara, L. in a country-seat, farm, estate (opp. urbs) Paterna rura volnera ac tela, L. ruebant laxatis habenis auri- ingentia rura, Exiguum colito, V. obsita pomis Rura, 0. per apertos bobus exercet suis, H. de raontibus amnes, V. gae, Cu. amoenum et suburbanum, a country-seat: rure flumina campos, 0. Nox ruit, i. e. hastens on, V. antrum, Unde ruunt totidem voces, break forth, frui, 0. Rus ibo, into the country, T. ne rure reTo cause to fall, cast down, dash down, hurl dierit, /rom the farm, T. Ruri agere vitam, in the V. cum ruri vixerit: mori rure, L.: rure to the ground, prostrate : Ceteros ruerem, agerem, country, T. cumulos ruit harenae, levels, Y. To cast up, paterno, H. Rure suo, 0. T. turn up, throw up, rake up: (mare) a sedibus ruscus, i, /., or niscum, i, n., butcher' s-broom cinerem focis, V. unde Divitias aeris- (with tough twigs used to tie up vines), V. (venti), V. que ruam acervos, H. Y i g., to fall, fail, sink, be russus, adj., red: gingiva, Ct. ruined: ruere illam rem p.: sive ruet sive eriget rustica, ae, see rusticus. rem p. To rush, dash, htcrry, hasten, run : ad inrusticanus, adj. [ rusticus ], of the country, teritum pati reum mere, L. crudelitatis odio in In sua fata, 0. omnia fatis In rustic, country- : municipia illud quod loquitur crudelitatem, L. Quo quo scelesti ruitis ? H. ut ferme si plane fuerit rusticanum. peius, V. fiigiendo in media fata ruitur, L, rusticatid, onis,/. [rusticor], a sojourn in the country life. country, is,/. [RAP-], a rock, magnis ex rupes,
sunt
:

tecta, tumble

murus

latius
:

quam

Peccatis veniam poscenretro or invicem : concede, nihil esse bonum, nisi, etc. Vide rursus retro hi rursus invicem anno post in armis sunt illi domi remanent, Cs. Of recurrence or repetition, back again, again, anew, once more: Te suas rogavit rursum ut ageres, T, confecto negotio rursus in hiberna legiones reduxit, Cs. quo loco, si tibi hoc sumis facis, ut rursus plebes in Aventinum sevocanda esse videatur ut rursus cum Bruti classe confligant, Cs. rursus minuente aestu, Cs. turn rursus Bocchus flectitur, S. Rursus amans rursusque manu sua vota retractat, again and again, 0.

Pleonast. with

cliff:

rupibus nactus planitiem, Cs. inter saxa rupescavae, que, L. ex rupe Tarpeia, L. aeria, V. caverns, V, rupes, quae prodit in aequor, cliff, V.
: :

rustice, adj. with comp. [rusticus], in a rustic manner, like a rustic : loqui. Boorishly, rudely, clownishly : urgere Rusticius tonsus, H.
:

ruptor,
foederis, L.

oris,
:

m.

RAP-

],

a breaker^ violator

rusticitas,

atis, /. [

rusticus
(

],

indutiarum, L.

rusticity, boorishiiess, rudeness

rustic behavior, opp. urbanitas )

voltiis sine rusticitate pudentes, 0. ruptus, P. of rumpo. rusticor, atus, arl, dep. [ rusticus ], to sojourn a tiller ruricola, ae, m. and/. [rus + COL-], of the groxmd, husbandman, rustic, countryman: in the country, visit the country, take a holiday,

boves, 0.

Fauni, 0.

deus,
i.

i.

e.

Priapus, 0.
:

ruri-

rusticate: sin
dati.

colam mactare suum,


tiens taurus aratri, 0.

e.

his ox, 0.

ruricolae pa-

rusticatur:

dies

ad rusticandum
little

g.

(haec studia) nobiscum rusticantur. coun-

m. [rus + GEN-], a native of the country, countryman, 7'ustic, 0.

rurigena,

ae,

rusticulus, i, m. dim. [rusticus], a tryman, little rustic.

or riirsmn, adv. [for revorsus or revorsura; P. of reverto], turned back, back, backwards (opp. prorsus) sentio cursari rursum prorsum, T. Of reciprocity, on the contrary, on the

rursus

adj. [rus], of the country, rural, ruscountry- : vita haec rustica iustitiae magiopus, T. stra est instruraentum. Ph. homo colona, 0. mus ( opp. urbanus ), H. regna, 0. Versibus alternis opprobria, H. : career, lu. As
tic,
.
. . :

rusticus,


rata
s^ibst.

: :: : :

sacramentum

: : : :

743

m., a countryman, niMic, peasant : omnes, urbani rustici, country folk: Rustice, fer opem, ex nitido fit rustieus, H. As subst.f., a coun0. Country -like, rustic, try girl: ego rustica, 0. plain, simple, provincial, rough, coarse, gross, awkward, cloicnish : vox Rustieus es, Corydon, V. quid coeptum, rustice, rumpis iter ? 0. convicia, 0. capior, quia rustica non est, very prudish, 0.
:

phrase, ruta et caesa or ruta caesa, the ci^ude prodof an estate, timber and minerals: fundum vendere rutis caesis receptis, i. e. reserving the timper and minerals.
ucts

rutilo, avi, atus, are [rutilus], to redden, make To redden, Jiave a reddish reddish : comas, L.

glow

Anna, V.
[
:

rutilus, adj.

RVB- ],

red, golden red, reddish


:

mores, simple.

Fig.,

1. riita, ae,/.,
bitterness,

= pvri], a

hitter hei'b, ime,

C, 0.

yellow: capilli, 0. flammae, 0.

comae, Ta.
],

fulgor: ignis, V.:


dig-

unpleasantness: alcuius.

2. ruta, Orum, n. [ P. plur. n. of ruo ], things dug up, mining products^ minerals, only in the

rutrum, \,n. [1 RYging, spade, shovel, L., 0.


rutula,
ae, /.

an implement for
little

dim. [ruta}, a

piece of

rice.

s.

Sabaeus,
(in

adj.,
:

= 2a/3a7oc, Sabaean,
tus,
n.,

of Saba Polyphoetes, Y.

Arabia Felix)

V.

terra, 0.

sabbata, orum,
:

= (Ta(3[3aTa

[Hebrew], the

seventh day. Sabbath ; hence, a holiday : peregrihodie tricensima sabbata, i. e. na, 0, : festa, lu. a great festival, H,

SabeUicus
adj.,

of

(V.) or Sabellus (L., Y., H., the Sabelli, Sabine.

lu.),

adj., of the Sabini, Sabine, C, L., H. herba, a kind of juniper, savin (used for incense), 0. As subst. n. : vile (sc, vinum), Sabine wine, H. Plur. : Satis beatus uuicis Sabinis (sc. praediis),

Sabinus,


with

mensis Manibus, 0. As nom. prop. : legion es in Sacrum montera secessisse, to the Sacred mount (on the right bank of the Anio, three miles from Rome), L. Sacra via, Holy street (between the Forum and the Capitol): Ibam forte via Sacra, H. Regarded ivith reverence, holy, awcf. ut sacrosancti ful, venerable : silentiura, H. habeantur, quibus ipsi dii neque sacri neque sancti sunt, L. Devoted, forfeited, accursed, given over sacer esto, H. eum, qui cuiquam nocuerit, sacrum sanciri, L. ut eius caput lovi sacrum esset, L. Accursed, execrable, detestable, horrible, infamous Auri fames, Y. Remi Sacer nepotibus cruor, H.
:
:

my

Sabine country-seat, H.
I,

sacerdos,

otis,
:

sabulum,
saburra,

n.,

coarse sand, gravel, Cu.

priest, priestess

m. and /. [ sacer + 1 DA-], a sacerdotum genera tria sacer:

ae,/. [sabulum], sand, ballast: onerariae saburra gravatae, L., Y.

sacculus, 1, m. dim. [saccus], a small bag (as a A purse: pleno cum filter for wine), Lucil. ap. C. plenus aranearum, i. e. turget sacculus ore, lu.
:

sacerdotes casti, Y. turauloque sacerdos additur Anchiseo, Y. has sacerdotes video Neapolitanas fuisse: Yestae, a Vestal, 0. Troica, i. e. Jlia, H. regina sacerdos, i. e. Rhea Silvia, Y.
praeficere, L.
:

dotes suos cuique


:

deorum

empty, Ct.

saccus, I, rn., =: aaKKog, a sack, bag : civitatibus frumentum saccos imperare: tumentes sacci iubet Effundi saccos nuramorum, bordeo. Ph.
:

sacerd5tiuin, i, ?*. [sacerdos], tJie priesthood, of a priest, sacerdotal office : amplissimum propter amplitudinem sacerdoti: eodem sacerdofamiliare, L. tio praeditus sacerdotia mandare
office
: :

de sacerdotiis contendere, Cs.

money-bags, H.
sanctuary, small open place consecrated to a divinity, chapel sunt loca publica urbis, sunt sacella: Atheniensium muros ex sacellis sepulchrisque constitisse,
little

sacramentum,

i,

n. [sacro].

In

law, a

sum

sacellum, 1, n. dim. [sacrum], a

deposited by a party in

civil process, as security

N.

pecudem spondere
era,

sacello, lu.

with sup. [1 SAC-], dedicated, consecrated, devoted, sacred : aedes aedificia: luctus late, Y. iura sacerrima lecti, 0. locus aurum, L. : tus, 0. ales (as regarded in augury), Y. : tempus, H, commissum, a crime against rerobur, 0. ligion : vitis (sacred to Bacchus), H. aqua, H. f ontes, Y. sacer interpresque deorum Orpheus, H. sacro Dianae Celebris die, H. terra sacra deorum est Sacra lovi quercus, 0. Cereri

sacer,
:

crum,

adj.

for a future judgment, forfeit money, guaranty de raulta et sacramento comitiis ferre ut Sacramento contendas mea non esse, you may assert under forfeit, i.e. lay a wager. wager of law, civil process in which the loser forfeits a deposit,
:

: re deliberata, sacramentum nostrum iustum iudicaverunt quibuscum iusto sacramento contendere, i. e. on equal term^. An oath : perfi-

law-suit

dum
of

TJie voluntary oath preliminary engagement : iure iurando adacti milites nam ad eam diem nihil praeter
recruits,
. . .

dicere sacramentum, H.

sacramentum

f uerat, L.

allegiance: milites

The military oath of sacramentum apud se dicere


sacrarium
:

: : : :

saeculum
sacrilegus
subst.f,
?
:


omnes
ais,

::

744

Sacraiubet, to take the oath of allegiance, Cs. omnes sacramento rogare, swear dicere, L. in L. eum obligare militiae sacramento.

mento

As

ille

T.

patricidae, sacrilegi, S.

Quid

sacrilega? T., 0.

sacr5, dam, L.
:

avi, atus, are

[sacer], to
:
:

set

apart as
:

[sacrum], a depository of holy things, shrine : Caere, sacrarium populi K., L. vetito temerat sacraria sacrarii spoliandi ratio place for religious service, sanctiiprobro, 0. saary, oratory, chapel : Jionae Deae Fidei, L. sacrarium scelerum tuorum. craria Ditis, V.

sacrarium,

i,

n.

sacred, consecrate, dedicate, devote

agrum
:
:

prae-

(laurum) Plioebo, V. aras, V. votum inmortale, V. auream aquilam, Cu. sacratas fide manus, L. sacrata Crotonis Ossa, 0. templura, 2h devote, doom, declare accursed, condemn: V. To de sacrando cum bonis capite eius leges, L.
:

sacratus,

adj. [

P. of sacro

],

hallowed, conse:

set

apart, consecrate, devote, give, dedicate

quod pa-

parentum, 0. vittae Sacrati capitis, v. Of the emperors, deified: dux, manus (Tiberii), 0. i. e. Augustus, 0. sacricola, ae, m. and /. [ sacrum + COL- ], a sacrificing priest : turba sacricolarum, Ta.
crated, holy, sacred: iura
:

nobisque sacrasti, C. poet. sacratum opus, 0. Parcae tells sacrarunt To render sacred, p]vandri (Halaesum), c?6vo^e, V. hallow, consecrate: foedus in Capitolio sacratum,
triae vacat, id studiis
tibi
:

declared inviolable, L.

cum

sacratis legibus sanc-

tum

sacrifer, fera, ferum, adj. [sacer -f 1 hearing sacred things : rates (Aeneae), 0.
sacrificalis, e, adj. [sacrificium], of sacrificial : apparatus, Ta.

FER],

sacrifices,

by latvs lohose violation is followed by a curse: sacrata lex, a law under the protection of the gods, L. To hold sacred, worship as sacred: patrem deum hominuraque hac sede,
esset, ut, etc.,

L,

Vesta sacrata,

0. To
or

rendei' hnpo'ishable,
:

sacrificatio, onis, /, [sacrifico],


sacrifice: omnis.

sacrificing,

sacrificium, T, n. [sacrificus], a sacrifice : publicum facere lustrale, L. sacrificio rite perpesacrificia publica Sacrifici genus est, 0. trato, L. ac privata procurare, Cs. sacrificiis sollemnibus
: :

immortalize: quod Libitina sacravit, H. eloquentia eius sacrata scriptis omnis generis, L. avum Sacrarunt carmina tuum, 0.
:

sacro-sanctus

sacro sanctus,
:

adj., con-

factis

sacrificia laeta, L.

secrated zvith religious ceremonies, most holy, sasacrosanctum esse nihil cred, inviolable : tribuni potest, nisi quod populus sanxit: potestas (tribu:

norum), L. si quid sacrosanctum est. sacrifice (old sacrufico), avi, atus, are [sasacrufico, see sacrifico. crificus], to make a sacrifice, offer sacrifice, sacrifice: sacrum, i, n. [sacer], something conseo'ated, a sacrificando: princeps in T. Spatium sacruficandi, Sacrificat tumu- holy tiling, sacred vessel, sacred utensil, holy place, ars sacrificandi conscripta, L. lumque honorat, 0. Herculi, Cu. lunoni reginae sanctuary, temple: sacrum qui clepsit rapsitque: pro populo, L. ApoUini metuens velut contingere sacrum, H. arma conici maioribus hostiis, L. in acervum iussit sacrumque id Volcano cremavit, quibus sacrificaretur, L. dii editi L. pro me, L. pyra sacri sub imagine facta, 0. sacra ex ignavem suem, 0. pecora rite, L.
:

sacrificulus, i, m. dim. [ sacrificus ], one who conducts sacrifices, a priest: sacrificuli ac vates, L.: regem sacrificulum creant, a high-priest, L.
sacrificus, adj. [ sacrum -f 2 FAC-], of sacrifices,

sacred vessels : lunonis sacumque suis penetralia sacris, i. e. the Penates, 0. sacred act, religious rite, act of worship, sacrifice, religious service : Graecum illud
QY\'^\x\?>Qe,
:

aedibus suis cra ferre, H.

sacrum monstrare: neve


:

initianto

Graeco sacro,

for

sacrificing, sacrificial
:

securis, 0.
:

os,

prayerful, 0.

Ancus,
i,

religious, 0.

rex, L.

according to the Grecian rites : Cereris sacrum Volgare arcanae, H. pueri Sacra canunt, sacred
songs,

sacrilegium,

n. [sacrilegus], the

robbing of
:

a temple, stealing of sacred things, sacrilege

Cum

magno

piaculo sacrilegi sui manubias rettulit, L.

onustus sacrilegio, i. e. the spoil of sanctuaries, Fh. Violation of sacred things, profanation, sacrilege : eum sacrilegii damnare, N.

quinque praefecit sacra diis ahis Albano ritu facit, L. Orphica,/(2S^/val: Bacchica, 0. Arcana sacra, H. Plur., divine worship, religion: Sabinos in civitatem ascivit,
:

V.

sacris pontifices

sacris
iar to

communicatis

religlo sacrorum.

Private

religious rites, gentile rites, family worship (pecultion)

sacrilegus,
:

adj. [sacer-|-l

LEG-], that

steals

sacred things, that robs a temple, sacrilegious : mabellum. As sxd)st. m., one who robs a nus, L. temple, a plunderer of shrines: sacrilego poena est non sacrilegum, sed hostem sacrorum religio-

L.

a gens or family, and preserved by tradisacra privata perpetua manento gentilicia, amissis sacris paternis iugalia, marriage so:

lemnities, 0.

secret,

mystery: mihi iam puero

caelestia sacra placebant, poetic inspnration, 0.

Guilt]/ ofprofanation, sacrilegious, imnumque. Graeci pious, profane : homo, T. Lycurgus, 0.


:

Sacra
Ta.

tori,

0.
(sec-), adj.,

manus
m.,

meretricum artes, 0. As suhst. an impious man, profane person, wretch : Ubist


arbos, H.
:

saecularis, e

of a saecidum:
i,

ludi,

saeculum

or

saeclum

(not sec-),

n. [1 SA-],


saepe
a
,

: : : ; : :

saevus

+
: :: :

745
legibus,

race, generation age, the people of any time: serit arbores quae alteri saeclo prosint, Caecil. ap. C. saeculorum reliqiiorum iudicium huius saeculi grave Pyrrhae, error o nostri infamia saecli, 0. H. beatissimi saeculi ortu, Ta. aurea Saecula, v.: Fecunda culpae saecula, H. Fig., the spirit
: : : :

guarded: omnia pudore saepta animad:

verterat, L.

(mulieres) saepta pudicitia agunt, Ta.

of the age, fashion: nee conrumpere et conrumpi saeculum vocatur, Ta. Of time, a lifetime, generation, age: in quo (anno), quam multa hominum saecula teneantur Aesculus Multa virum volvens durando saecula vincit, V. A hundred years, century, age: duobus prope saeculis ante, quam, etc.

(not sep-), orum, n. [P. n, of saepio], a fence, enclosure, wall: quibus saeptis beluas continebimus ? tribunum adoriuntur fragmentis saepenclosed place, enclosure, fold torura, s^a/res. Quanivis multa meis exiret victima saeptis, V. A7i enclosure for voting, the polls, booths (in the Forum or the Campus Martins) in saepta ruere populum includere saeptis, 0.
:

saepta

An

Saeculo festas referente luces, H. aliquot saecuquorum ornatus tot saecula manserant lis post ex omnium saeculorum meraoria prope raodum saeclis saeculi res in unum diem cumulavit, Cu. effeta senectus, with years, V.
: : :
:

Of beasts, a stiff hair, (seta), ae, /. equina rigidis horrentia saetis Terga (agri), 0. tondent hirci saetas coraantis, V. leonis, v., Pr. Of men, sti/f hair, bristly hair: villosa saetis Pectora, V. hirtae saetae, 0. Of a

saeta
:

bristle

fishing-line, the leader, 0.

saepe, adv. with comp. and


oft, oftentimes, est,

sup. [1 SAC-], often,

saetiger (not
cus, 0.

set-), gera,

gerum,
:

adj. [saeta
sus,

m.any times, frequently : nam saepe Cum, etc., it often happens, etc., T. ex te
:

GES-], bristle-bearing,

As

bristly, setous

V.

pe-

subst. m.,

a boar, 0.
aper, V.

audivi mecum agere, ut, etc. minime saepe, least multa facimus mala saepe poefrequently, Cs. saepe et diu illos saepe verum dicere, tae, H. hos numquara saepe antea, S. Repeated saepe saepe, five times in succession, C. saepe, H.
:
:

saetosus
bera,

(not set-), adj. [saeta], /wZZ


:
:

hairs, bristly, setous

of coarse membra, H. ver:

of hide, Pr.

(saeve), adv. [saevus], fiercely, cruelly. comp. : Lumina saevius igne micant, 0.

Only

modo persaepe saepe saepe saevidicus, adj. [saevus +DIC-], spoken furimodo, H. quod, etsi saepe dictum est, dicen- ously : dicta, T. dum est tamen saepius, etc. semel et saepius saevio, ii, Itus, ire [saevus]. Of animals, to be quo magis novi, tanto saepius, iterura et saepius fierce, be furious, rage, rave: rabieque fameque, T. si saepius decertandum sit optare ut quam anguis, V. panthera. Ph. aper in pecudes, 0. saepissime peccet amicus quod a Milonis inimicis in praesepibus ursi, V. Of persons, to rage, 0.
saepe
.
. . .

saeplssime dicitur.

rave, be furious, be violent, be passionate

ne

saevi,

saepe - nuiner5
soleo, quod, etc.
:

or

saepe numero,

adv.,

magna
omnia

saoerdos, V.
coepit, S.
:

oftentimes, very often, again

fratres

and again : admirari saepenumero a senatu


feci, S.

saevire Fortuna ac miscere saeviens turba, L. : animis, V.


:
:

appellati, Cs.

multa verba

pater Saevit, quod, etc., H. in tergum et in cerviin coniuges ac liberos, Ta. Qui mihi ces, L.
: :

(not sep-), is,/. [1 SAC-], a hedge, fence: saepes apibus florem depasta salicti, V. ut instar muri hae saepes munimentum praebeSaepibus in nostris mala vidi, V. rent, Cs. enclosure : scopulorum, C. poet. portarum, 0.
: :

saepes

nunc

saevit, 0.

manus impia
: :

saevit Roraanuni

exstinguere nomen, 0.

An

saepimentum,
saepio

I,

n. [saepio],
psi,^

a hedge, fence.
[saepes], to

(not sep-),

ptus, Ire

constat Troia capta in ceteros saevitum esse, L. in libros quoque eorum saevitum, Ta. Of things, to be furious, rage: saeviat pontus, H. mare ventis, S. ventus, Cs. venenum in praecordiis, H. : gula, lu. Saein quem mea saeviat ira, 0. vit amor ferri, V.

Dum
:

s^irround with a hedge, hedge in, fence in, enclose saeptum undique dumetis sepulcrum. To enclose, surround, encircle, fortify, guard: comitium et curiam omnis fori aditus urbem moenibus oppidum operibus castra tectis parietum pro muro saepta, L. oculos membranis tenuissimis restituat legiones intra saltum quo saeptae fuerunt, L. pubes inermis se tectis, i. e. shut up, V. ab armatis saepta, L. At Venus obscuro gradientis aere saepsit, V. Fig., to surround, enclose, encompass : (inventa) ornare oratione post memoria saepire, i. e. get by heart : (eloquentia) saepta liberali custodia locum omnem cogitatione, heset. 7b fortify, protect, guard, strengthen: saeptus

ae, /. [saevus], fury, fierceness, vioharshness, savageness, cruelty, barbarity, severiudicis hostium, ity : meam saevitiam veritus, T. undae, 0. temporis, S. caeli, in militia, L. S. Cu. annonae, dearness, Ta.
lence,
: : : : : : :

saevitia,

saevus, adj. with comp. and sup. [1 SAY-]. Of animals, raging, mad, furious, fell, fierce, savleaena Saevior, V. canes, persons, /e>re, cruel, violent, harsh, severe, vir, fell, dire, barbarous : gens: uxor, cross, T. H. magister, H. novercae, V. Mater Cupidinum, H. necessitas, H. tyrannus, L. saevorura saevissime Centaurorum, 0. in armis, terrible, V. in paelice, 0. in quemvis opprobria fingere saevus,
age, ferocious: lea, 0.
:

0.

Of
:


saga
H.


. : :

salictum
sagulum,
i,

n.

::

746
aroused: mare,
: : :

Of
:

things', fiirioti3,Jieire,
: :

S.

bipennis, 0. Orion, V. veutus, L. pelagus, 0. tympana, harsh, H. verba, H. iocus, H. milipaupertas, U. caedes, 0. horror, V. tia, H.
: :

cloak, travelling-cloak,

dim. [sagum], a small military C, Cs., L., V., Ta.

saga, ae, /. [sagus, prophetic SAG-], a wisetcoman, fortune-teller, soothsayer, witch, H., 0.
;

sagacitas,
Fi""., keenness

atis,

/. [sagax].

Of

the senses,

keenness, acutencss: ad investigandum nariuni. of perception, acuteness, shrewdness,


:

sagacity

istius

erat ea sagacitate, ut, etc., N.

sagum, T, n. [1 SAC-], a coarse woollen blanket, rough mantle: teguraen omnibus (Germanis) sagum, Ta. A military cloak: qui sagis non abundares: sinistras sagis involvunt, Cs. Fig., as a symbol of war, a military cloak, war-dress : cum est in sagis civitas, binder arms: saga sural dice oportere propter cuius periculum ad saga issemus, i. e. tooidd have fought.

s^ip, [sagax], keen scent, sharply, keenly : tu sagacius odorabere: Numque sagacius uuus odoror, an, etc., H. Fig., acutely, shrewdly, accurately, sagaciously: ut odorer, quam sagacissime possim, quid,

sagaciter, adv. with comp. and

sagus, see saga.


sal, sails [1 SAL-], salt water, brine, the sea: sale tabentes artus, V. aequorei unda sails, 0. Hypanis salibus vitiatur amaris, 0. Salt: prae:

witJi

bere ligna saleraque, H.

multos modios

sails

etc.

moti sunt, L.
adj. [

aquae

et sails copia, Cs.

sale invecto uti, L.

sagatus,

sagum

],

clothed in

a sagum,

wearing a military cloak: sagati bracatique.

sagax,
sceiited:

acis, adj.

with co7np. and sup. [SAG-],


senses, sagacious, keen-

Fig., intellectual acuteness, good sense, shrewdness, cunning, wit,facetiousness, sarcasm : habere salem, aliquid sails a mima uxore traliere sale vicit T.
: :

of quick perception, of acute


canes
:

omnis
lius)

salis satis est,

sannionum parum
defricuit, 11.

catulus, 0.

cauibus sagacior anser, of

virtus venandi, 0. keener ear, 0. F i g.,


:

sale

multo
i.

Urbem

sale nigro,
cisms, jests,

intellectually quick, keen, acute, shrewd, sagacious

e. biti7ig sarcastn, H. smart sayings, sarcasms : Romani ve:

(Lucidelectatur Plur., witti: :

animal: mens, quae causas rerura videat: hospiAmpycides, prophetic, 0. ad suspicantes, H. dum sagacissimus Utiliuni sagax rerura, H. Ventura videre, 0. rimandis offensis, Ta.
:

teres atque urbani sales

Plautinos laudare sales,

H.: salibus vehemens intra pomoeria natis, lu. Good taste, elegance: tectum plus salis quam sumptus habebat, N.

salac5, onis,m., z=.(Ta\aKii)v, a sioaggerer, bragae, /. [1 SAC-], a stuffing, feeding, gart. multitudinem sagina tenebat. Food, feasting: salaputium, I, n. (a humorous appellation), a nourishment: stomachum laxare saginis, lu. glalittle man, manikin, Lilipuiian, Ct. inmunda, Pr. diatoria, i. e. abimdant, Ta. salarium, i, n. [salarius sc. argentum], saltsagind, avi, atus, are [sagina], to fatten, cram, money, a pension, stipend, allowance, salary : propopuiaris suos, ut iuguleutur, : corpus, Cu. sagina,
:
:

feast nuptialibus cenis, L. L.


: :

qui

rei p.

sanguine sa-

consulare, Ta.

ginantur

septuagiens sestertio saginatus, Ta.

salarius [sal],
revenue
L.
:

adj.,
:

sagi5,

of

salt, salt-:

annona,

ire

[sagus

see saga], to peixeive

from

salt,

L.

Salaria Via, the road into

keenly, discern acutely.

the Sabi7ie country (by

which

salt

came

to

Rome),

sagitta, ae,/. [1 SAC-], an arrow, shaft, bolt: suos configebat sagittis: confixae venenatis sasagittam iacere, Tb. nervo aptare sagitgittis constellation, the Arrow. tas, V.
: :

Salaria (sc. via).


acis, adj. [ 2 SAL- ], lustful, lecherous, aries, 0. : cauda, H. Provoking lust,

salax,
salacious
:

provocative

herba, 0.

Sagittarius,

i,

m.

[sagitta],

an

archer,

bowman:

sagittarios et funditores mittit, the light -armed Fig.: de uno sagittario troops, Cs. : barbari.
queri, one skirmisher.
rius, the

The

constellation Sagitta-

Archer.

salebra, ae, /. [2 SAL-]. In a road, plur., a jolting place, roughness: Qui queritur salebras, H. Fig., of speech, harshness, roughness, ruggedness : oratio haeret in salebra, i. e. sticks fast in tantas salebras incidere.

1 FER-], sagittifer, fera, ferum, adj. [sagitta arrow-bearing : pharetra, 0. Geloni, archers, V.
:

(salebrSsus),
jolting : saxa, 0.

adj. [salebra], /m^^

of

rougliness,

Sagittipotens,
sagitto,

entis,

m.

[ sagitta

+potens],

arrow-master, the constellation Sagittarius, C. poet.

Numae
in

atus, are [sagitta], to discharge ar:

Saliaris, e, adj. [Salii], of the Salii, Salian carmen, given by Nxima to the Salii, H. Splendid, sumptuous : dapes, H. epulari Saliarem
:

rows, shoot icith arrows

sagittandi usu, Cu.

modum.
(saliatus, x\&),m.
[salio], the office
:

sagmen, inis, n. [1 SAC-], a tuft of grass gathered in the citadel and borne by the fetiales as a token of inviolability, L.

of the

Salii,

priesthood of

Mars
i,

(only abl.)

in saliatu.
;

salictum,

n. [for

*salicetum

salix],

a plan-


aalieutes
tation of willows, willoio-grove : per ta flos salicti, V., H., L., 0., lu.
:

::

salubria
saltatdrius, adj. [saltator], of dancing^ : orbis, a ring of dancers.
icis,

: : : : : : :

747

amoena
sc.

salic-

salta-

tory

salientes, ium,
springs, fountains.

/.

[P. of

salio;

aquae],

saltatrix,

/. [saltator],

a female dancer,

dancing-girl: tonsa.

salignus,
willow:

adj. [salix],
:

of willow, of icillow-wood,
H.
:

f rons, 0.

f ustis,

lectus, 0.

Umbo-

sing,

num

crates,

V.
??i.

(saltatus, us), m. [salto], a dance (only abl. and plur.) canentes cum sollenni saltatu, religious dancing, L. saltatibus apta inventus, 0.
:
:

Salii, orum,

[2 SAL-], a college of priests

saltern (-tim), adv. [3 SAL-],


least, at

saved, save, at
:

founded by

Xuma

for

the service

of Mars, who

the least, at all events, anyhov:

si

illud

danced in procession through the city every March, C, V., H., 0., h.A body of priests of Hercules, V.

non

licet,

Saltem hoc

licebit, T.
:

si

nihil aliud,

salillum,
salt-cellar, Ct.

i,

n.

dim. [salinum], a
[sal
sc.

little salt-dish,

fodinae], salt-worfcs, salt-pits: vis-(salis) ex salmis congesta, Cs., L. Romanae, the salt-works at Ostia, L. F i g. possessio salinarum mearum, i. e. of my jest-factory.

salinae, arum,/,

eum videret si cetera amisimus, hoc saltem ut nobis relinquatur. E 1 1 i p t. finge aliquid saltem commode, i. e. (since you cannot tell the truth) at least make a plausible pretence : saltem tenet hoc nos, H. With a negative, not at least, not even^ nor even : illos, etsi non exhortatio, suum saltem dedecus cogere potuit, etc., L.
saltern ut

salinum,

I,

n. [sal

sc. vas],

vessel

for

salt,

salt-cellar, H., L.

salio. 111, saltus, ire [2 SAL-], to leap, spring, hound, jump, hop: calamo salientes ducere pisces, 0. de muro, L. iu aquas, 0. ultra Limites clientium, H. per praecipitia, L. multa in tectis creFarre pio et pitans salit horrida grando, V. F i g. aliena negotia Per. caput saliente mica, H.
:
: : : :

salto, avl, atus, ^re, freq. [salio], to dance: in convivio saltare nudus coeperat nemo enim fere saltat sobrius, nisi, etc. scire saltare, 0. Fac saltet, 0. ad tibicinis modos, L. F i g., to speak jerkingly, speak in short clauses: saltat incldens With ace: aliquam mimo saltante particulas. puellam, dancing a girVs part, 0. Cyclopa, H. saltata po6mata, recited with rhythmical movements, 0.
:
: :

saliunt,

H.
priests

well-wooded,

saltu5sus, adj. [2 saltus], covered with forest, woody: loca, S., L., N.

Salisubsuli, orum, m., dancing


Mars,
Ct.

of

1. (saltus, us), m. [ 2 spring, hound. Only ace.

SALand
:

],

a leapdng,

leap,

abl. sing,

and plur.

saliunca,

ae,/.,

a scented plant, wild nard, V.

saliva, ae, /. [ cf. ciaXog ], spittle, saliva, Iu. arcanas tollat salivas, i. e. secret spitting on the Taste, favor : meri,Pr. Iiands (for a charm), Pr.

corpora saltu Subiciunt in equos, Y. saltum dare, make a leap, 0, praeceps saltu sese In fluvium dedit, Y. (crura) saltibus apta, 0.
saltu uti
:

2. saltus, us, m., a forest, woodland, untiUed mountain land, forest - pasture, woodland - jjasture, / thicket, jungle : de saltu detruditur quas (famisallow : f ugit ad sal ices, V. latebris aut saltibus se lias) in saltibus habent in Salmacis, idis, /., ='2a\fJiaKic, a fountain f uga silvas saltusque peragrat, Y. eripere, Cs. Caria (producing effeminacy), 0. Person., a?? coemptis saltibus. H. in silvestrem saltum, Cu. effeminate person, Enn. ap. C. saltus venatibus apti, 0. A narrow pass, ravine, salpa, ae,/., a hind of stock-fish, 0. mountain-valley, glen : saltus duo montibus circa salsamentum, i, n. {^idA'], fish -pickle, brine. perpetuis inter se iuncti, L. omnia vada ac saltus Plur., scdted fish, pickled fish: salsamenta Fac eius paludis obtinebat, Cs. angustiae saltibus crebris inclusae, L. ante saltum Thermopylarum, L. macerentur, T, nemorum iam claudite saltus, Y. wittily, acutely, salsus adv. with sup.

salix,

icis,

[ 1

SAL-

],

a willow-tree, willow,

salse,

],

facetiously

salse dici

salsissime dici.
[sal], salted, salt
:

salsus,
salsumst,

adj.

with comp.
T.
:

Hoc

salubris ( m. saluber, 0. ), is, e, adj. with comp. and sup. [ salus ], health-giving, healthful,
wholesome, salubrious, salutary: locus: saluberrimae regiones, Cs. silvae, H. fluvius, Y. aura, si Baiae salubres repente factae sunt aesta0. cultus atque victus Ambrosiae suci, Y. tes, H. Healthy, sound, well, Phoebe saluber, ades, 0. vigorous: genus hominum salubri corpore, S. salubriora etiam credente corpora esse, L. (exercitum ) mutatione locorum salubriorem esse, L. saluberrimis corporibus uti, Ta. F i g., healthful^
:
:

is too salt,
:

farra, 0.

fluctus, Att. ap. C.


witty, facetious

rubigo, V.
:

vada, briny, Y. i g., sharp, acute,

mani
as

sales
:

siibst.

homo salsiores quam illi Ro: male salsus, satirically, H. Flur. n. salsa Graecorum, witty sayings.
:

saltati5, ouis./ [salto], a dancing, dance.

saltator, oris, 771. [salto], a dancer, posturer saltatorem appellat alqm, stigmatizes as.


salubritas

: : : :

hominum

salvos
generi cultura agrorum est salutaris.

: :

748

sound, seiinceable, beneficial, salutary : quicquid est salubre in oratione, soxmd: consilia salubriora: hiems saluberrimis consiliis absumpta, Ta. verba, leges 0. : (sententiam) dixi rei p. saluberrimam rem salubiiorem inopi quam potenti (esse), L.
: :

F i g.,
:

serviceable, beneficial, salutary, advantageoits,

[salubris], healthfulness, wholesome Jiess, saluhr-ity : turn salubritatis, turn aquarum, L. F i g., healthfidpestilentiae signa

salubritas,

atis, /.

useful: litterae: orationem salutarem habere^ L. civis nihil est eo melius, nihil salutarius nobis ad ortus puerorum. E s p., in the phrase, salutaris littera, i. e. the letter (for absolvo, on the ballots of judges; opp. littera tristis, i. e. C, for condemno). As a surname of Jupiter.

ness: (a iuris consultis) salubritas quaedam, ab iis qui dicunt, salus ipsa petitur, i. e. the means of safety : Atticae dictionis, healthy vigor. safety Health, soundness, vigor : sensirn toto corpore
. .
.

salutariter, adv. [salutaris], profitably, beneficially,

advantageously

(armis)

uti.

salutatid, onis,/.
salutation
:

[^salxitol,

a greeting, saluting,
:

salubritas percipi potuit, Cu.

corporum, Ta.

salubriter, adv. with comp. [salubris], healthfully, wholesomely, salubriously : refrigerari saluF i g., advantageously : trahi bellura, L. brius.

: quis te communi salutatione dignum mutua salutasalutationera facere, L. putet ? waiting iipon at one''s house, tione facta, Cu. ceremonial visit : ubi salutatio defluxit, when tJie formal morning reception is over.

(salum,

i),

n., the

open
: :

sea,

high

sea,

main, deep
:

non in salum, sed in ipsam urbem in salum nave eveetus, L. The sea, ocean, pars (classis) in salo stetit, L. waves : Fit sonitus spumante salo, V. saxa NeptuThe tossing of the waves : nus alto tundit salo, H. ti rones salo nauseaque confecti, sea-sickness, Cs. F i g., a sea : tam aerumnoso navigare salo, such a sea of troubles, C, poet. salus, utis, /. [salvus], soundness, health, good health, vigor: Quod cum salute eius fiat, and may quae oportet Signa esse ad it do him good, T. salutem, T. medicis non ad salutem, sed ad ne(only sing., ace,
abl.)

and

x'estituere

salutator, oris, rn. [saluto], a sdluter, one who makes complimentary visits, lu. salutatrix, icis,/. [salutator], thM makes complimentary visits : turba, of morning callers, lu.
salutifer, f era, ferum, adj.
guis Urbi, 0.
[

health-bringing, healing, salubrious

salus 1 FER- ], an: puer, 0.


:

cem

uti.

g.,

health, welfare, prosperity, safety,

soundness, preservation, deliverance : cuius in vita nitebatur salus civitatis fortunarum suarum salus in istius damnatione consistit qui salutem dedit, has furnished safety : meis civibus saluti f uisse
: :

saluti, Cs. una est salus, salus victis nullam sperare salutem, V. L.: xvell-wishing, greeting, salute, salutation : plurima

difl&sus

suae omniuraque

Una

salute Parmenonem impertit Gnatho, T. Terentia impertit tibi multam salutem: tu Atticae salutem
:

P. plur. gen. salutantum, V., 0. ), avT, ( are [salus], to greet, loish health, pay respects, salute, hail: ilium: unum quemque nostrum: alquem Caesarem, hailed as Caesar : Imperator atqtie ita se postea salutari passus est, Cs. in quo (itinere) ilium agentem aliquid salutavi cum avura regem salutassent, L. Dionysius te omnisque vos salutat, sends greeting to : esse salutatum volt te, 0. Ego deos penatis hinc salutatum domum Devortar, to pay reverence to: Italiam laeto To call socii claraore salutant, V. templa, 0. upon, visit, pay respects to, wait upon : venit salutandi causa: salutatum introire, S. salutandi plures, H. To greet, welcome: mane salutamus domi et bonos viros multos, etc.
iitus,
. . .

salut5

Dionysio plurimam salutem, my best regards non reddere salutem, not to return a greeting, L. mihi dulcis salus visa est per te missa ab ilia, greeting: multam salutem foro dicam, a hearty farewell: salute data redditaque, L.: salutem verbis tuis mihi nuntiarat, a greeting in your name salutem tibi plurimam ascribit et TuUiola, ^*omw in. In beginning a letter, abbreviations are common Cicero Attico sal. (i. e. salutem dicit) Cicero s. d. Salustio (i. e. salutem dicit) TuUius Terentiae s. p. d. (i. e. salutem plurimam dicit). F e r s o n., the goddess of safety, a divinity: aedes Salutis, L. Salutis augurium cf. ipsa si cupiat Salus, Health
dices
:

good

1. salve, adv. [salvus], well, in good health, in Only in the colloq. phrase, satin' condition.

salve?
T., L.
;

(sc. res

se habent?), see salvus.

is all ivell? all

right?

2. salve, impei\ of salveo.

(salveo),

ere [salvus], to be

tvell,

be in

good health; hence, in formulas of greeting, imper., infin., and ( once ) indie, fut., to be well, be greeted: Cr. o Mysis, salve. My. salvus sis, Crito, bless you, T. Dionysium iube salvere, greet for
salvere iubet prior, H. : salvebis a meo Cicerone, i. e. Cicero sends his best wishes : Salve, vera lovis proles (sc. Hercules), hail, V. E s p., imper. with vale, in taking leave, farewell, good-by, adieu vale, salve: salve aeternum mihi, Aeternumque

me:

7ierself, T.

saliitaris, e, adj. with comp. [salus], of wellbeing, healthful, health-giving, wholesome, salutary

vale,

Y.
well,

pro salutaribus mortifera conscribere res (opp. pestiferae) calor ars, of healing, H. herbae, 0.
:
:

salvos
health,

or salvus, adj. [ 3 SAL- ], in good sound, safe, unharmed, uninjured:

: ; :

sanctus

: : : :

sambucistrla
: .
.

749
.

Cs. de quibus confirmandis et sanciendis legem laturus est fide sanxerunt liberos TarentiTo forbid under penalty, exuitur servitus muliebris, while their friends are nos leges habituros, L. Non uxor salvom te volt, non filius, II. condemn with a sanction, enact a penalty against living, L. F i g., safe, well, preserved, uninjured, iri good incestum pontifices supplicio sanciunto: obserita me vantiam poena:' quod Athenis exsecrationibus conditio7i: (rem p.) salvam servare, L. publicis sanctum est Solon capite sanxit, si qui, gessi, Quirites, ut salvi omnes conservaremini civibus salvis atque incolumibus, etc., made it a capital offence. exercitus, Cs.

pedigaudeo tibi illam salvam, T. turn ilium bus suis salvom revertisse numquara salvis suis
:

etc.,

res salva (opp. perdita), T. : epistula (opp. Cs. quid salvi est mulieri amissa pudieiconscissa) tia?L. utinam salvis rebus conloqui potuisse: : :

mus, before
abl. absoL,
:

all

was

lost.

Esp., with

sancte, adv. with comp. and sup. [ sanctus ], solemnly, conscientiously, scrupidously, 7'eligiowdy, reverently, purely, holily : iurare, T. colimus na:

a suhst. in
:

turam excellentem
:

multa sunt severius scripta


: :

without violation of, saving : salva lege salvo officio salvo iure nostrae veteris amicitiae salvos Colloq. uses quod salva fide possim. sum, si haec vera sunt, i. e. I am out of trouble, T. salvae sumus, we are all right, T. tace, obsecro

ne sim

salvus,

si, etc.,

may I die,
:

quam in antiquis legibus et sanctius sancta sanctissime colere te sancte precor, L. ea sanctissime observaturus virgines tam sancte habuit, Cu. nusquam eas (pecunias) tutius sanctiusque deponere, more inviolably, L.
:

if, etc.

Erubuit

satine salvae (sc. res salva res est, all is well, T. Mg. sunt)? is all well? T. Cr. o Mysis, salve. salvos sis, goo^ hick to you, T.

sanctimduia,
tity,

ae,/. [sanctus], sacredness, sancet

holiness

ad deorum religionem
the divine life
:

sanetimo-

niam demigrasse,
conscie7itiousness.

summa, extreme

saiictid, onis, /. [ sancio ], a consecration, confirming as inviolable, confirmation: foederis sancSame, es (L., V., 0.) or Samos (0.), an old tione defendi. In a law, a penal clause, declaraname for Cephalenia, in the Ionian Sea. tion of a penalty, sanction : sanctiones sacrandae Samius, adj., of Samos: terra, a district of sunt poena neque vero leges Porciae quicluno, tvorthe mainland belonging to Samos, L. quam praeter sanctionem attuleruut novi. shipped in Samos, C. vir, i. e. Pythagoras, 0. teharpist, L.

sambucistria,

Sie,f.,

= (Tafij3vKiaTf)ia, a female

stae,

made of Samian clay, Tb. Samnis, itis, adj., of Samnium, Saranite, C, L. A gladiator armed with Samnite weapons, C, L.
satis asper, Lucil. ap. C.
i,

sanctitas,
L.
:

atis, /. [
:

credness, sanctity

sanctus ], inviolability, satribunatus templi insulaeque,


:

mecum deorum

et

hominum

sanctitates
:
:

omnes

Samnis

af uerunt.

Moral purity,

holiness, sanctity, virtue,

piety, integrity, honor, purity, chastity

quasi lu-

* Sabinium, from Sabini], a mountainous country north of Campania, C, L.


n. [for

Samnium,
or

men
nmi
:

aliquod elucere sanctitatem


sanctitas est scientia

Samos

Samus,
e, adj. [
:

i,f.,

= ^dixog, an
;
:

matronacolendorum deorum

tuam

near Ephesus, C, V., H.,

L., 0.

island see also Same.


liealed,

feminarum, L.
sanctitates.

pious observance: religionum

sanabilis,

sano ], that can be


animi.

sanctitudo,
tity
:

inis,/. [sanctus], sacredness, sanc-

curable, remediable

volnus, 0.

sepulturae.
[

sanati5, onis,/. [sano], a

healing, curing

cor-

porum

certa et propria.

sanctor, oris, m. dainer: legum, Ta.

sancio

],

an

establisher, or-

sanci5, sanxT, sanctus,


or treaty,
to

make
:

ire [1 SAC-]. Of a law sacred, render inviolable, fx un-

sanctus,
inviolable
fides
:

adj. with comp.

and

sup. [P. of san-

cio], consecrated, established as

inviolable, sacred,

alterably, establish, appoint, decree, ordain, confirtn,

campus

tribuni (plebis) sancti sunto


:

ratify, enact

quas (leges) senatus de ambitu sanciri voluerit: sanciendo novara legem, Ne quis, tabulas, H. haec igitur lex sanciatur, ut, etc., L. etc. quod populus plebesve sanxit cum sancienda sint consulura imperia, aut abroganda, L. foedus, ratify, L. 2o ratify, foedera f ulmine, Y. confirm, consecrate, enact, approve: at hoc leges non sanciunt, ordain: consularis lex sanxit, ne, etc. contra quam sanctum legibus erat, L. ne res efferatur, ut iure iurando ac fide sanciatur, petunt, Cs. coetibus ac sacrificiis conspirationem civitatium, Ta. inhumanissima lege sanxerunt, ut, etc. uti, habent legibus sanctum, Si quis
: : : : :

ius ( litterae ) : ni aerario sanctiore conditae, i. e. in the special treasury, reserved for extreme ec6ssi7y; hospites sanctos haVenerable, august, divine, uxor. Ph. bent, Cs. sacred, pure, holy : Sanctis Penatium deorum sedipolluerat stupro sanctissimas religiones bus sanctior dies, H. ignes (of a sacrifice), V. amiPure, good, innocitiae nomen, 0.: pudicitia, L. cent, pious, holy, just, conscientious, tipright : illo nemo in civitate sanctior homines sanctissimi sanctissimus et iustissimus index sanctius consenatus, Y. amores, chaste : Yirgines, silium, L. H. id, quod mihi est et sanctius ct antiquius.
:

induciarum, L.

Sancus

: : :

sanus
:

::

750

Saiicus (Sang-), I, m,, a deity of the Sahines (worshipped at Rome), L., 0., Pr.

guine versari, murder


fluxit
to
:

fluvius Atratus sanguine

sandalium,
dal, T.

i, ?i.,

= aav^akiov, a
a cheap
coffin,

slipper^ san-

sandapila,
bier, lu.

ae, /.,

poor

mail's

sandyx,

icis, /.,

= (rdvdv^,

a bright

red, ver-

hauriendum advolare, blood: hauriendus aut dandus est sanguis, we micst slay or be slain, L. sanguinem mittere, to let blood. Blood, consanguinity, descent, race, stock, family : sanguine coniuncti, blood-relations: civium omnium sanguis coniunctus existimandus est tibi materno a sanguine iunctus, 0.
shed

ad

meum sanguinem

my

milion, v., Pr.

sane, adv. with comp. [sanus],

soberly, sensibly,

Progeniem Troiano a sanguine duci, V. sanguine sanguinem sociare, L. A cretus Sisyphio, 0.


:

reasonably, discreetly : sauius bacchari Edonis, H. As a particle of assurance, indeed, doubtless, by

means, tridy, certainly, of course, right, very Regius, i. e. Europa, H. meus, (only posit.): odiosum sane genus horniiium: iu- i. e, Aeneas, H. F i g., vigor, strength, force, spirit, life : amisidicare difficile est sane oratio sane longa sane V. bonus sane vicinus, H. mus omnem sanguinem civitatis quae cum de murteta relinqui, H. E s p., in affirmative answers Ch. Ego domi ero sanguine detraxisset aerari, had bled the treasury Of style, Ch. missus est sanguis invidiae sine dolore. siquid me voles. Me. Sane volo, assuredly, T. vigor, force, life, animation: sucus ille et sanguis Estne, ut f ertur, forma ? Pa. sane, entirely so, T. sane et libenter quidem. I r o n i c. Beneficium inconruptus usque ad hanc aetatem oratorum f uit magnum sane dedit Ph. With other adverbs orationis subtilitas etsi non plurimi sanguinis est. bene sane, very well, res rustica sane bene culta ace. em, abl. e, f, diseased blood, sanies, T. recte sane inter rogasti, veri^ properly, T. Sane bloody matter, gore, sanies : saxa spargens sanguine sane qui- atro, Enn. ap. C. domus sanie (foeda), V. sanie hercle ut dicis, exactly as you say, T. With quam, how very, very expersa Limina, V. saniem coniecto emittite ferdem, of course, T. much indeed, uncommonly, exceedingly: conclusa ro, 0. corrtipt foam, venom, slaver : Perf usus With sanie vittas, V. colubrae saniem vomunt, 0. est a te tarn magna lex sane quam brevi. a negative: commissator baud sane commodus, sanies manet Ore trilingui (of Cerberus), H. not altogether, T. hand sane intellego, quidnam sanitas, atis, f. [ sanus ], souiidness of body, hand sane sit, etc., / do not quite understand : health : inconrupta Ad sanitatem dum venit cuquisquam, nobody at all, S. non sane credere, H. Fig., soundratio, while the cure isperfected. Ph. quid ad haec Quinctius ? nihil sane certum, nothness, right reason, good sense, discretion, sanity: sitre, ing at all. Restrictive, in concessions, to be animi ut facinore admisso ad sanitatem reverti indeed, certainly, however : sane bonum, ut dixi, sint sane ilia magna haec si vobis pudeat, Cs. ad sanitatem reducere niliilo plus rei p. genus curia quam in foro esse, L. victoriae, non probamus, sint falsa sane sed fruatur sane sanitatis in permanence, Ta. Of style, soundness, corhoc solacio. With an imper., then, if you will: I solidity, rectness, propriety, regularity, purity : sanitatem et age sane,' omnes, L. cedo sane, T. sane, T. integritatem oratoris probat orationis.
all
:
:

descendant, offspring, posterity, family, kindred : o sanguen dis oriundum Enn. ap. C. saevire in suum sanguinem, L. Clarus Anchisae sanguis,
!
:

'

sangualis, see sanqualis.

sanguen, inis, n., see sanguis. sanguiuans, ntis, F. [sanguis],


eloquentia,
i.

sanna,
bloodthirsty:

mocking face,

ae, f., lu,

= adwag, a mimicking grimace,


m.
[

sanni5,

onis,

sanna
[

],

one viho mimics in

e.

exhaiisting clients, Ta.


adj.
:

mockei'y, a harlequin, buffoon.

sanguinarius,
bloody,

[sanguis], bloodthirsty,

sanguinary

inventus.

sanguineus,
of

adj. [sanguis],
:

of blood,

consisting

guttae, 0.: lingua, 0. blood, bloody: iraber Blood - colored, blood - red : caedes, 0.: rixae, H. iubae (anguium), V. : mora, V. Luna, 0. Fig.,
:

sanus ], to make sound, : (vomicam) te tibi belli volnera sananda sunt haec volnera, 0. quod ad sanandum me pertineret, N. Corpora

san5,

avi, atus, are

heal, cure, restore to health

bloodthirsty: Mavors, V., 0.

sanguinolentus, adj. [sanguis], full of blood, Volneribus Latiis, bloody : pectora, 0. Allia 0. Blood-red: color, 0. F i g., sanguinary, offen:

vix f erro sanantur, 0. F i g., to heal, correct, restore, repair, allay, quiet : rei p. partis aegras et labantis quae sanari poterunt, quacumque rationesanabo: voluntates consceleratas: mentis, Cs.: cuius causa sanari non potest id (incommodum) maioribus commodis, Cs. discordiara, L.
:
: :

sive: Littera, 0.

Sanqualis,
sanus,

e, adj.,

sacred to Sancus

avis, L.

sanguis (poet, also sanguis, V.,0.), inis, m., or (old) sanguen, inis, oi., blood: Sine sanguine
fieri,

adj. with

co)np.

and

sicp.

SAV- ],

bloodshed, T.

innocentium, slaughter : in san-

sound, whole, healthy, well: pars corporis: sensus: Si noles sanus, curres hydropicus, H. : eo medica-

: :

sarculum

: :

sapa
mento sanus
safe, whole,

751

Fig., of the sta.te, sound, factus. unhai-med: res p. civitas, L. Of the


:

larum, i. e. the science of jurisprudence: audacia pro sapientia uti constituendae civitatis, i. e.
:

mind, so^md, rational, saiie, sober, discreet, sensible : eos sauos intellegi necesse est, quorum mens, etc: mens bene, Satin' sanus es ? in your senses ? T. H. vix sanae compos Mentis, 0. ilium male sanum putare, of unsound mind: male sana (Dido), male sani poetae, i. e. inspired, H. i. e. ravinff, V. bene excludit sanos Helicone poetas, sobe7', H. sanus Ac non incautus, discreet, H. rem p. capessere hominem bene sanum non oportere nihil pro sano facturus, i. e. rationally, Cs. Solve senescentem sanus equum, H. tumultu etiam sanos consternante animos, self-possessed, L. ab illis qui sanior, ac si, etc., (vitiis), i. e. free from, II. H. quisquam sanissimus tam certa putat, quae videt, quara ? etc. Of style, sound, correct, sensi:

statesmanship.

sapientipotens,
tens],

entis, adj.

sapientia

+ po-

mighty in wisdom, Eiin. ap. C.

savor

ivi, ere [SAP-], to taste of, smack of, have a flavor of: nil rhombus nil dama sapit, has no flavor, lu. Quaesivit, quidnam saperet (simius). Ph. To have a sense of taste, perceive
,

sapid,
of,

cor sapiat, ei non sapiat palatus. have discernment, be sensible, be discreet, be wise, discern: populus est moderaJlavors

Fig.,
tior,
sit

ut, cui

to

have

taste,

quoad sentit et sapit Qui sapere et fari posquae sentiat, H. abeas, si sapis, if you are
:

hi sapient, Cs. te aliis consilium dare, Foris sapere, T. Qui sibi semitam non sapiunt,
wise, T.
:
:

alteri

ble,

sober, chaste: nihil erat in eius oratione, nisi

quis, qui
nihil

sanum:
sapa,
0.

(oratores) saniores.
ae,/*.

monstrant viam, know, C. poet. quamquam aUquid sapiat, nunc esse beatus potest ?
:

[SAP-], must, new wine boiled thick,


siiig.

H.

Nil parvura, i. e. attend to nothing trivial^ r o V, sero sapiunt, are wise too late.
:

as adj. ente or enti, as subst. usu. ente gen. plur. entium, poet, also entum, H.), adj. with comp. and sup. \P. of sapio], wise, knowing, sensible, well-advised, discreet, judicious : sapientissimum esse dicunt eum, cui, etc. homo iudicio suo valde sapiens rex sapientissimus rex quis sapientior ad coniecturam ? servus non paulo sapientior, H. puella, 0. tempesapientissimum ratio verba, T. Consilium, 0. indicium senattis. As subst. m., a sensible person, discreet man, man of sense: dictum sapienti sat sapiens causas reddet, H. Fecundae leest, T. poris sapiens sectabitur armos, a connoisseur, H. In philosophy, wise, sage, knowing the truth : qui quietus auimo ... is est sapiens sapientium praecepta te, Laeli, sapientem appellant eos septem quos Graeci sapientes nominaverunt. I r o n i c. sapientum octavus, H.
entis {abl.
;
: : : : : : : :

sapiens,

sapor,

oris,

w.

SAP- ], a
:

taste, relish,

flavor^

savor (as a quality of things) non odore uUo, non sapore capi ut mel, suo proprio genere saporis, dulce esse sentitur tardus, V. tristi poma sapo:
:

saporum, H. dainty, delicacy hue iussos adsperge sapores, V. et tunsum gallae admiscere saporem, i. e. JM^ce, Y. Fig., of style, taste, elegance: vernaculus. Of conduct: homo
re, 0.
:

ratio

sine sapore, without refinement.

[SAR-J, a package, bundle, burpoet, in sing.) gravis, H. Plur., packs, luggage, baggage: sarcinas conligere, sarcinas conferri iussit, Cs, muli gravati sarS. cinis. Ph. custodia sarcinarum, L. qui matri sarcina Prima suae fuerat, burden (of the womb), sarcinam effundit, i. e. brings forth. Ph. 0. Fig., a burden, weight, sorrow, care: Sarcinaque haec animo non sedet apta meo, 0. Sarcina sum
ae, /.

sarcina,

den, load,

pack (only

(tibi),

0.
adj.
[

sensibly, discreetly,
:

sapienter, adv. with comp. and sup. [sapiens], pmdently, judiciously, wisely: f acere vivere, H. temporibus uti, N. dicere
: :

sarcinarius,
baggage
:

sarcina

],

of burdens, for
],

iumenta, Cs,
ae, /.

populares vere et sapienter: tibi sapientius suadere te ipso: sapientius fecisse: alqd retinuisse
sapientissime.

sarcinula,

dim.
:
:

sarcina

little

pack,
:

small bundle, fardel


cinulis expeditis, Ct.

collige sarcinulas, lu, puellae, i. e. dowry, lu.

sar-

sarcid, sarsl, sartus. Ire [SAR-], to patch, botch, sapiens ], good taste, good mend, repair, restore, make good: generis (apum) sense, discernment, discretion, prudence, intelligence, lapsi ruinas, V, Fig., to make good, make amends forethought: sedulo Moneo, quae possum, pro for, make compensation for, correct, repair: si mea sapientia, T. re enim iniquum est, sed tua, quid esset in bello detrimenti acceptum, Cs. acsapientia fit aequissimum maiorum sapientia ceptum incominodum virtute, Cs,: iniuriam longi prima (est), Stultitia caruisse, H. Insaniens, H. temporis usuram, restore : male sarta Gratia, H.

sapientia,

ae, /. [

of wisdom. sarcophagus, adj.,z= aapKocpayoQ, flesh-devo%irof intellect and character: sapientia est rerum divinarum et hu- ing, carnivorous : lapis, a limestone ofiohich coffins manarum scientia sapientia, quae ars vivendi were made, said to reduce the corpse to ashes. As putanda est pro vestra sapientia ceterarum re- subst. m., a tomb, sarcophagus, lu.
virtutes ebullire et sapientias, maxi;?is

Wisdom, philosophy, perfection


:

rum

tua, in other things.

science

ista

Scaevo-

sarculum,

T,

n.

[SAR-], a light hoe, garden-hoe:


sardonyx
findere sarculo Agros, H.
cula, 0.
:

::

deae custos, satelles

satis

: :

753

dispersa per agros Sar-

sardonyx,

ychis,

m. aud

/.,

aapdow^, a

precious stone, sardonyx, lu.

adpyog, a bream (a sea-fish), 0. sargus, i, m., odpL<ja, a long Macesarisa (-issa), ae, /., donian lance: arma clupeiis sarisaeque illis, L. nuda ferit ora sarissa, 0., Cu.

(i, e. Orion, of Diana), 0. crime, accomplice, partner, abettor : stipatores corporis constituit, eosdem satellites potestatis: satellites scelerum. Fig., an assistant, attendant: natura ei (sc. homini) sensus taraquam satellites attribuit : Virtutis rigidus, H.

An assistant in

sarisophoros
pog, a

(sarisso-),
n.

i,

m.,

= <yapiao<p6light

Macedonian

satias supplicij/w// satisfaction, Att. ap. C. Satisfied desire, satiety, weariness, loathing : Studiorum istorum,
T.
:

Only nom. sing., satias, /. [satis]. ficiency, abundance, plentifulness : dabitur


,

a suf-

lancer, L., Cu.

satias

amoris in uxore, L.

sarmentum,

i,

aridi branch, fagot, fascine : Usu. plur., brushioood, fagots : sarsarmenti, L.

a twig, fasces virgarum atque


[
],

SARP-

satietas, atis,/". \s2i\A&], a sufficiency, abundance, adequacy (old or late) ad satietatem copia com:

menta circumdare

meatuum

sarmetitis conlectis, Cs.

fa-

satiety, loathing, weariness, disgust


:

sces sarmentorum, L.

sarracum, Sarranus,
Tyre)
:

see serracum.
adj.,

of Sarra (an old name of


:

ostrum, Tyrian, Y.
iiiis,/.,

aulaea, lu.
lu.

sartago,

a frying-pan, baking-pan,

being sated, fullness, : cibi incautos ad satietatem trucidabitis, L. non metu aliquo adfecti, sed satietate exierunt: provinciae: dominationis, S. gloriae, Cu. : ante inimicos satietas poenarum suarum cepisset, quam, etc., L. : rerum omnium . . . vitae: omnibus in rebus similitude
instructus, Cu.
: :

est satietatis

mater

amicitiarum satietates.

sartus, adj. [P. of sarcio], mended, repaired, put hi order (only in phrases with tectus) aedem
:

satin', satine, for satis-ne, see satis.


1. satio, avi, atus, are [ satis
sate, satiate:
],

As sartara tectani tradere, ^?i complete repair. suhst. w. ; sarta tecta exegerunt, repairs, L. in sartis tectis quem ad modum se gesserit, in repairing public buildings. F i g. ut Curium sar:

to fill, satisfy,

naturae, appease: canes satiatae sanguine erili, 0. To fill up, saturate, furnish abundantly: fretum aquis, 0.: odoribus
desideria

tum

et tectum, ut aiunt, conserves, i. e. safe and sound. sat, adj. (for comp., see satius), n. indecl. [for Only nom. and ace, enough, sufficient, satissatis]. factory, adequate, ample: paene plus quam sat

ignis, 0.
ate,
sitis

g., to

still,
:

satisfy, content, glut, sati-

appease
:

animum
:

satiari

delectatione

nee satiatur cupiditatis ait nequairam, 0.


: :

erat, T.

tautum quantum
:

sat est

Tantum
:

sat

satiatus poena, L. satiati supplidis nocentium, L. satiata ferinae Dextera caedis, 0. To overfill, cloy, satiate, disgust: pri: :

quam

se esse satiatum

are you satisfied with that ? T. nam mihi facti Fama sat est, V. Qui non sat habuit coniugem inlexe, was not content, C. poet. Perdere posse sat est, 0. As siobst. n. : non signi hoc sat est, Quod, etc., proof enough, T. nee sat rationis in armis, V. As adv., enough, sufficiently, satisfactorily : sat scio, I am sure, T. accusator sat bonus: non sat idoneus Pugnae, H. Only enough, just, moderately, tolerably, somewhat: sat commode, T. si me voltis esse oratorem, si etiam sat bonura, etc. Enough, too much ; with ago (less correctl}', satago) suarum rerura sat agit, has his hands full with his ow7i affairs, T. (al. sat agitat).

habes

mum

numerus agnoscitur, deinde


:

satiat

satiari

fastidio similitudinis

dius est carere


ludo, H.
:

iucunnimis longo satiate adsiduo satiatus aratro, Tb.


satiatis et expletis
:

quam

f rui

Heu

2. sati5, onis,/. [1 SA-], a sowing, planting (cf. sementis ) tempus sationis cura sationis, L. Optima vinetis satio, V. iugera sationum suarum
:

profiteri, cultivated lan,ds.

satira, see satura.


satis, adj. (for comp. see satius), n. indecl. [2 SA-]. Only nom. and ace, enough, sufficient, satisfactory, ample, adequate: cui satis una Farris libra foret, H. Duo talenta pro re nostra ego esse decrevi satis, T. si ad arcendum Italia Poenum consul satis esset, L. animo istuc satis est, auribus non satis: qui non sentirent, quid esset satis: avidior, quam satis est, gloriae: poenas dedit usque superque Quam satis est, H. ut ea modo exerci-

sata, orum, n. [P. plur. n. of 1 sero], standing corn, crops: Dulce satis umor, V. laeta, V. Cum satis arbusta, 0.
: :

sat agitS, sat ag5, see sat. satelles, itis, in. and /., an attendant, follower,
courtier, life-guard: regii satellites, retinue, L. satellites Naevi: si equites Romani satellites Nu-

per raedios ire satellites amat, H. Hannibalis, followers, L. An attendant, companion, follower ; lovis pinnata satelles, i. e. the eagle : Orci, i. e. Charon, H.
S.
:

midae traderentur,
. . .

Aurum

superque foret, S. satis una excidia, V. satis erat respondere magnas ingentis,' inquit: nunc libertatem repeti satis est, L. Fabio satis visum, ut ovans urbeni iniret, L. vos satis habetui satis
: ' '

'

bitis

animam

retinere, will be content, S.


is

si

satis

habet avaritiam explere,

not satisfied:

non non


satisdatio
satis

: : : :


Saturnius
:

753
.
. .

verum etiam, ut Lacedaemonii satis haberent, si salvi esse possent, were content^ X, senatus ceusuit satis habendum, quod praetor ius iuraxidum polliceretur, must he accepted as As suhst. w., enough, a sufficiency satisfactory, L.
etc., it

habitum est quaeri quid was not thought sufficient

cepta, Cs. satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere decrevi, S. Reparation, amends, satisfaction: luitur homicidium, recipitque satisfactionem domus, Ta.

satius, adj.
better,

n.

\comp. of

satis],

more satisfymg,

satis

superque dictum est: Satis mihi id habeara supplici, T. ea amicitia non satis habet firraitatis
:

Only as predicate of a clause: tibi perdere Talentum saserviceable, fitter, preferable.


illo

more

tius est
illi

quam

minam,

T.

me'rgi freto satius


:

satis est tibi in te praesidi

lam

satis terris nivis


sibi

insulae esse

misit pater, H.

cuique rerum. In law, satUfaction, security, guaranty^ in phrases with do (less correctly as one word, satisdo ) and accipio : quibus a me verbis satis accipiet, isdera ipse satis det, in the same form in lohich lie takes security from, me, let him give it: iudicatum solvi satis daturos esse dicebant, for the payment of the judgment : de satis dando vero te rogo . tu ut satis des, give bonds. As adv., enough, sufficiently, adequately, amply, fully: ego istuc satis scio, T. satis esse arbitror demonstratum Satis superque me benignitas tua ditavit, H. pugnatur acriter, agitur tamen satis, i. e. it goes on satisfactorily : existimasti satis cautum tibi ad defensionem fore, si, etc., that you would have secured your defence well enough : mu-

satis

superque esse

suarum

tius est

quam dedi inimico, L. nonne samutum esse quam dicere, etc. Xonne fuit
: :
:

V. terga impugnare hostium satius visum est, L. satius putarunt in urbe eum comprehendi, thought it more expedient, X. sator, oris, m. [1 SA-], a sower, planter, C. F g., a father, creator : caelestum, i. e. Jupiter: hominum atque deorum, Y. sower, promoieTy
satius tristis Amaryllidis iras pati?
i

author :

litis,

L.

satrapea, see satrapia. satrapes, is, ace. en or em, or satrapa, ae, m., (TaTpaTrrjg [Persian], a governor of a province, viceroy, satrap : satrapa si siet Amator, T. regiu,

N., Cu.

satrapia or satrapea,
the office

ae, /.,

= (TarpaTreia,
sated,
:

lier satis
etc.,
:

Cs.
satis

superque humilis est, qui, satis opportune accidisse, L, Satis scite, T. Enough, jv^st, tolerably, moderately, somewhat
locuples
:

satis
:

of a satrap, a satrapy, Cu, satur, ura, urum, adj. [2 SA-],/w//,


:

having
:

Sy. (mulier) forma luculenta. Ch. sic satis, T. satis bene pascere, pretty loell ; litteratus see also satisdato, satis f acio.
:

eaten e7iough (opp. esurientes) tur sit facito, T. conviva, H. brosiae suco quadrupedes, 0.
:

pulli

ut puer sa-

capellae, V.

AmT.:

altiliura,

H.

Of

omnium rerum,

colov, full, deep, strong, rich: vel-

satis-dati5 or satis dati5, onis,/., a giving lera saturo f ucata colore, V. Full, rich, abundant^ of bail, giving bonds, depositing security. fertile: praesaepia, V. Yig., rich, fruitful: nee satis -dat5, adv., under a sufficient security, satura ieiune (dicet). under a pledge: quod satisdato debeo expedire, satura (less correctly satira, not satyra), ae, i. e. which I am under bond to pay. f. \^fem. of satur; sc. lanx], a mixture, hotchpotch; only in the phrase, per saturam, at ransatis d5, see satis.
satis-facid or satis faci5,
feci, factus, ere,
to give satisfaction, satisfy, content:

quam ob rem
mihi
:

tandem non
:

satis facit ?

Siculis

causae

atque officio et naturae et legibus : ut omnium vel suspicioni vel malevolentiae satis fiat: qui (histriones) in dissimillimis personis satis faciebant in iure civili quibus quoniam satisfeci me nihil reliqui fecisse, quod, etc., IS". To give satisfaction, satisfy, content, pay off, pay, secure : Fufiis satis facit absentibus et fidem suam liberat: pecunias mutuati, proinde ac suis satis facere vellent, Cs. To give satisfaction, make amends, make reparation, make excuse, apologize: missis ad Caesarem satisfaciundi causa legatis, Cs. : in qua civitate legatus populi R. violatus sit, nisi publice satis factum sit, etc. : cum tribunis militum egerunt, ut aut morte aut vicCaesari satisfacerent, etc., Cs. toria rei p. : ^omnibus rationibus de iniuriis, Cs.
: : :

dom, confusedly pell-mell : quasi per saturam sensatire, poetic medley set to tentiis exquisitis, S. music and sung on the stage : inpletae modis saturae, L. ab saturis, i. e. after the appearance of satire, poem of manners, didactic satires, L. poem: in satura nimis acer, H.
,

saturatus, P. of saturo. satureia /( quadrisyl. ), orum,


savory, 0.

n.,

a pot herhy

Satureianus,
saturitas,
dance
:

adj.,

of Satureia

(in Appulia),

Appulian: caballus, H.
atis, /. [satur], fulness,

superabun-

rerum omnium.

the festival
:

Saturnalia, iorum, n. [Saturnus; sc. festa], of the Saturnalia (beginning Dec. IT), C, L., H. prima, the first day of the Saturnalia^
:

L.

secunda,

tertia.

satisfactio, onis,/. [satis 2 FAC-], an excuse, apology, plea, explanation: Eorum satisfactione ac-

Saturnius,

adj.,

of Saturn, Saturnian:
:

stella,
i.

theplo.net Saturn, C.

tellus, Italy,

V.

regna,

e.

48


Saturnus
the golden age
Italians, 0.
:

: :

scaena
is,

: : :

754
:

of Saturn's reign, V. gens, i. e. the luppiter, pater, V., 0. luno, V., 0. doraitor maris, i. e. Neptune, V. virgo, i. e. Veda, 0. numerus, the Saturnian verse (the oldest Latin As subst. m., son of Saturn, i. e. Jupimetre), H. As subst./., daughter' of Satur^i : ter or Pluto, 0.
: : :

sasiatilis,

m. [saxum], a fish that frequenis


n. [

rocks, saxatile, 0.

saxetum,
saxeus,
:

i,

saxum

],

a rocky place, stony


stone, rocky, nmhra., of the rocks,

ground: asperum.
adj.

[saxum], of rock, of
:

luno, v., 0.

adj. [saxum 2 FAC-], turning into Latin god of agriculture and of civilization, identistone, petrifying : Medusa, 0. voltus Medusae, 0. The fied with the Grecian Kronos, C, V., 0., Cu. FRAG- ], stonesaxifragus, adj. [ saxum planet Saturn, H. breaking, rock-crushing : undae, Enn. ap. C. avl, atus, are [satur], to fill, glut, cloy,

Saturnus,

i,

m. [1 SA-

stony: moles: scopulus, 0. Y. Niobe saxea facta, 0.

],

Saturn, the ancienit

saxificus,

satur5,

satiate: animalia

saturantur
leones, 0.

fimo

richly,

pingui 0. F
:

earum ( mammarum ) ubertate saxosus, adj, [ saxum J, full of rocks, rocky, Nee cytiso saturantur apes, Y. caede sto7iy : montes, V. Saxosus sonans Hypanis, i. e. To fill, furnish abundantly, saturate: roaring among rocks, V.
:
:

sola,
i

V.

murice

pallarn,

i.

e.
:

color

g.,

to fill, satisfy, content, sate

mens

saturata

bonarum cogitationum
:

saturati honoribus

epulis se sanguine civium

homines
:

crudeli-

necdum antiquum saturata dolorem, her tatem old grudge not yet assuaged, V.
1.

satus, P. of

1 sero.

2. (satus, us), m. [1 SA-], a sowing, planting (only ace. sing, and jo/wr. and abl. sing.)-, herbam vitium. beget(exstitisse) non humano satu ting, producing, origin, stock, race : a primo satu F i g., seed: philosophia Herculi lovis satu edito. praeparat animos ad satus accipiendos.
:

2 SAC- ], a lat^ge stone, rough stone, broken rock, bowlder, rock: e saxo sculptus: magni ponderis saxa, Cs. : saxis suspensa rupes, V. : inter saxa rupisque, L. : Capitolium saxo quadrato substructura, with foundations of hewn stone, L. P r o v. satis diu iam hoc saxum vorso, i. e. struggle in vain (as Sisyphus with his stone), T. As nom. prop., the Tarpeian Rock: quis audeat laedere propositi cruce aut saxo ? : Deicere
i,

saxulum, saxum,

i,
?i.

n.
[

dim. [saxum], a

little

rock.

The Sacred Rock ( on the H. where Remus consulted the auspices ) pulvinar sub Saxo dedicare Appellant Saxum, pars bona montis ea est, 0. In the name, = Satyr, I, m., a crdrvpog, forest-god satyrus, Saxa Rubra; see ruber. Plur., stony ground, of the train of Bacchus, with goafs feet, C, H., 0. places: in apricis coquitur vindemia saxis, A Grecian form of drama with a chorus of rocky V. A stone wall: saxo lucum circumdedit, 0. prosatyrs, satyric play : satyrorum scriptor, H.

de saxo Aventine
:

civis ?
hill,

tervi,

H.

scabellum,
scaber,
bra,
atus, are [saucius], to
:

see scabillum.

sauciatio, 6nis,y. [saueio], a wounding.

brum,

adj.

[2 SCAP-], rough,
:

saucid, a VI,
:

wound, hurt:

in turba sauciari

nemo

ungue genas, 0. Euphemistic : valde amat tus ilium, quern Brutus nostersauciavit, i.e. has stabbed. P o e t. : Sauciet ut vomer liumum, tear up, 0.

occisus est neque saucia-

scurfy, scabrous : pectus inluvie, C. poet. 0. : homo, IT. robigo (pilorum), V.


:

manus,

scabies, em,
scurf: ferri
(

e,

/. [ 2

SCAP:

],

a roughness,

adj., loounded, hurt: graviter sauciohabita ratione, Cs. homines Bracchia direpta saucia fecit acu, 0. Smitten, injured, enfeebled, ill, sick, distempered : gladiator: (tellus) nee ullis Saucia vomeribus, torn, 0. mains celeri saucius Africo, H. glacies inserto saucia sole, melted, 0. Fig., wounded, smitten Medea amore saucia : regina gravi saucia cura, V. vir Pieria paelice, H. ipse e nostro igne, 0. Wounded, hurt, offended, injured : animus.
:

saucius,

rum modo

with robigo ), Y. mali, lu. As a disease, the scab, mange, itch, leprosy : turpis, Y. mala, H., lu. F i g., an itching, restless lotigirig, unnatural excitement: dulcedine hac et scabie carent scabies et contagia lucri, H.

scabillum,

i,

n.

dim. [scamnum], a footstool,

cricket: scabilla cbncrepant,

aulaeum

tollitur, //le

pedals (for signalling on the stage).

scabo,
caput, H.

ere [2 SCAP-],
, ,

to scratch,

scrape

saviolum
kiss
:

Scaea, ae, adj., ^icaiai, Scaean. Only with porta or portae, the western gate of Troy, Y.

(suav-),

i,

n. dim.

[suavium], a

little

dulcius ambrosia, Ct.

scaena (scena), ae./.,


the stage, boards, scene
:

dKijvr}.

In a theatre,

savior, see suavior.


or suavium, i, n. [suavis], a love kiss, kiss: Atticae meis verbis suavium des, i. e. kiss

savium

for me

meum,

i.

e.

my

love, T.

hoc videbit in scaena scaenae magnificentia Yel scaena ut versis discedat frontibus, Y. columnas excidunt, scaenis decora alta futuris, a theatre, Y. scaenis agitatus Orestes, i. e. in tragedies, V. turn silvis scaena
:
:

scaenicus

scelus

: ::

755

i. e. an open space siirroiuided by the F i g., the public stage, pxiblic, publicity : woody V. quia maxima oratori quasi scaena videtur contio esse: quae si minus in scena sunt, i. e. in p^iblic view: se a volgo et scaena in secreta remorant P r o v. tibi scenae serviendura Virtus, etc., H. pretence, est, i. e. keep yourself in public view. parade, pretext : scaenara ultro crimiuis parat, Ta.

coruscis, etc.,

scatebra, ae, /. [scato], a bubbling, gushing: (uuda) scatebris temperat arva, spring-water, V.
scateus,
ntfs, adj.

abounding : arx fontibus,

[P. of scato], bubbling, full, L. Beluis pontus, H.


:

ere, to bubble, gush, well up, scat5, spring forth: Pontes scatere, Enn. ap. C.
,
,


adj.

scaenicus (scenicus),
the
stage,
scenic,

adj.,

= gki^vikoq, of
artifices,

scaturiges or scaturigines, um,/. [scaturio, to stream], bubbling water, spring-water, L.


scaurus,
[1 CAR-], with swollen
ankles,

dramatic, theatrical:

actors: \\x6.\, stage-plays, 'Y^Ij.: res forensis scaePlur. m. as subst., playnica \jenustate tractavit. ers, actors : factum quodam in scenicos iure.

clubfooted'il.

scelerate, adv. with comp. and sup. [sceleratus], impiously, wickedly, scandalously, nefariously

scalae, arum,
stairs, staircase,

/. [SCAND-], a flight ladder, scaling - ladder :


: :

of

steps,

feci

domus

sceleratius aedificata

quam Eversa
[

murum

insidias sceleratissime machinatus.

scalis adgredi, S.

nere,^a;, Cs. the staircase.

scalas poin scalis latuit, H. re in scalarum tenebris abdere, 0/


m.,

sceleratus,

adj.

with comp. and sup.

P. of
:

scelero], polluted, profaned, defiled: terra, V. limina Thracum, 0. Vicus, on the Esquiline, where
:
:

scalmus,
i.
i.

oar, thole, thole-pin


e.
e.

a peg to hold an Tullia drove over the corpse of her father, L. camduorum scalmorum navicula, pus, at the Colline gate, where an unchaste vestal entombed alive, L. sedes, the abode of the with a pair of oars : scalmum nullum videt, was
1,

= (TKaXixSg,

not a sign of a boat.


i,

scalpellum,
ery,

n.

dim. [scalprura].

In

surg-

wicked in the underworld, 0. Impious, wicked, accursed, infamous, vicious, flagitious : Davos, T.
vir
:

stirps
:

a small knife,

hominum
iste
illo,

sceleratorum, Cs.
:

hostis
:

scalpel, lancet.

coniunx, L.

multo sceleratior quam


0.

scalpo,

psi, ptus, ere [


:

SCARP- ],
:

terram Unguibus, H. caput digito, lu. In art, to sceleratissimorum hominum. As subst. m.: tu ad scalpen- unus, scelerate, inventus es, qui, etc., scoundrel: cut, carve, engrave (of surface work) dum apta manus est: nostri memorem sepulcro sceleratorum manu. Accursed, shameful, outraScalpe querelam, carve, H. geous, impious : eius preces coniuratio, L. inscalpnim, i, n. [SCARP-], a sharp cutting in- sania belli, V. amor habendi, 0. ignes, 0. a
: :
:

to scratch

sum

sceleratior

ego refertam esse Graeciam


ille

strument, chisel, kmfe: fabrile, carpenter'' s chisel, L. Si scalpra (emat) non sutor, shoemaker's knives, penknife, Ta. H.
:

sceleratiore hasta:

poenas,

i.

e.

subit ira sceleratas sumere satisfaction for her crimes^ Y. frigus,


:

destructive,

Y.
[scelus], to pollute, , atus, are pias mantis, Y. Cererem, lu,
:

scammonea, ae,/., = (TKafifiMvIa, scammony. SQamnum, n. [1 SCAP-], a bench, stool, step,


1,

scelero,
desecrate
:

defile,

H.

throne : regni scamuis considere longis, 0. stabilita scamna solumque, Enn. ap. C.
:

scelerosus,
vicious,

adj. [scelus],^w/?
ille,

of wickedness,

abominable :

T.

scaiid5,

ere

[SCAND-],

to rise, climb,
:

moicnt, clamber, get up, ascend: in aggerem, L. In domos superas, 0. Ad nidum volucris (faeles).
:

sceleste, adv. [scelestus], wickedly, viciously, impiously, abominably, detestably : sceleste atque impie facta, L. suspicari, roguishly.
:

eodem, quo dominus, H. malos in curru Ph. Capitolium, i. e. in triumph, L. equum, V. parentis regna, H. scandit machina niuros, V. Scandit navis Cura, H.
:

scelestus,
wicked,

adj.

villanous,
:

with comp. [scelus], impious, infamous, accursed,, knavish,


:

homines scelestos necare, S. m. and/l^a^ infamous perscapha, ae, /., = oKCKpi], a light boat, ship's son, loretch, miscreant, scoundrel: ne me attigas, Quo scelesti ruitis ? H. mali atque Sceleste, T. biremis, H. boat, skiff: in scapham confugere scelesta, T. Of things, accursed, abomscelesti, S. aKafiov, a inable, infamous, shameful : f acinus scaphium (scapium), i, n., scelestior
:

roguish

homo,

sorores, H.

As
:

T.

sid^st.

boat-shaped drinling-vessel, ewer, basin: chamber-pot, lu. aurea.

scaphia

sermo, L.

nuptiae, S.
eris, n.

malitia, Ph.

/. dim. [1 der-blades, shoulders : altae, 0.


i.

scapulae, arum,

SCAP-], the shoul:

scapulas perdidi,

e.

have incurred a fogging, T.

scams, 1, m., =<7KapoQ, a sea-fish, scar, parrotfish (a delicacy), H., 0.

[SCEL-], a wicked deed, heinous enormity, wickedness : civem scelus verberare scelus atque perfidia inde omnia scelera ac maleficia gignuntur: documentum Persarum sceleris nefario scelere concepto ad perficiendum scelus incitare in me edere se scelere

scelus,
:

act, crime, sin,


scena
adlif^are
retexit,
:

: :

: :

756
scelus

sciudo
:

obriii,
:

L.

caecum domus
:

omne

expertly
tius,

dicere

aggerem subtrahebant, eo
:

scien-

V. legatorum interfectorum, the crime of murdering the deputies^ L. quod scelus Cal3'dona mereutera ( concessit ) ? i. e. the penalty of what crime? V. As a term of reproach, rascal, scounAbin bine drel, villain, rogue, baggage ( coUoq. )

quod, exponere.

etc., Cs.

rationem operis scientissime

intelligence, science:

scientia, ae,/. [sciens], a knowing, knowledge, nullam rem quae huius viri
:

scelus
i.

e.

ubi illic est scelus, T. Artificis scelus, misfortune, calamity: cunning rogue, Y.
!

T.

Pa. Quid hoc est sceleris

? peril,

T.

scientiam f ugere possit nullo modo poterit oratio mea satis facere vestrae scientiae, i. e. to express as much as you already know : ignoratio f uturorum malorum utilior est quam scientia in legibus
:

scena, scenicus, see

scaen-.

1 sceptrifer, f era, f erum, adj. [ sceptrum PER-], sceptre-hearing, sceptred: manus, 0. sceptrum, i, n., =: aKfJTrrpoVf a royal staff, sceptre: (rex) sedens cum sceptro: dextra sceptrum gerebat, V. rex sceptro insignis eburno, 0. Plur. for sing. : Aeolus Sceptra tenens, V. kingdom, rule, magna Sceptra manu teneo, 0. mihi tu dominion, axithority ( sing, and plur. sceptra lovemque Cc^cilias, V. pulsus solio scepsceptro potiri perenni, 0. trisque paternis, V.

sceptuchus,
bearer, Ta.

i,

m,.,

= ck^tztovxoq,

sceptre-

Theory
inf.,

cuius scientiam de omnibus conOf a particular branch of knowledge, stat fuisse. knowledge, skill, expertness, art : ea scientia, quae sit multis profutura: ingenio scientiaque excellere vestram scientiam implorarem scientia atque usus militum, Cs. tua scientia excellens oratory : lam efficaci nostra, i. e. jurisprudence do manus scientiae, H. tot artes tantae scientiae, requiring so great knowledge: physica ipsa et mathematica scientiae sunt eorum, qui, etc. nautiastrologiae dialecticorum carum rerum, Cs. iuris linguae Gallicae, Cs. colendorum deorum.
interpretandis

ars,

cum
:

ipsa teneri potest

ea non utare, scientia tamen te scientia augere.

scheda, schoenobates,
dancer, lu.

see scida.
ae, m.,

= cxoivofSdrrjg, a rope=

oxoKr]., an intermisschola (scola), ae, /., sion of work, leisure for learning, learned conversation, debate, disputation, lecture, dissertation dierum quinque scholas, ut Graeci appellant, in totidem libros contuli Stoica ubi sunt vestrae meeting place for teachers and pupils, scholae. place for instruction, place of lear7iing, school : ex hara producte non ex schola: homo politus ex scliola: qui cum in schola adsedissent: philoso:

With ace. and you may know, you may be sure, it is certain, it is obvio2is (old) scilicet Facturum me esse, T. ubi ilia formido decessit, scilicet lascivia atque
scilicet, adv. [for scire licet].
:

superbia incessere,
it is

S.

As a
:
:

particle of assurance,
course, plainly, natscilicet

certain, it is obvious,

of

urally, obviously, certainly

non videt aut negliget

nondum
Naevius
etc.
:

scilicet,
?

hoc Pansa aut a te litteras exspectabam not yet to be sure : quid ad haec
scilicet

ridet

nostram amentiam,
:

qui,

phorum

scholae.

The

disciples

of folloioers, school, sect : scholasticus, adj., =axQ\aaTLK6Q, of a


scholastic: controversiae, Ta.

of a teacher, body philosophorum scholae.

As

school,

subst. on.,

one

who

teaches rhetoric,

a lecturer in the

schools, Ta.

scida ( scheda ), ae, /, axiSt], a strip of papyrus bark, leaf of paper, sheet. sciens, entis, adj. Avith comp. and sup. [P. of
scio],
ed,

knowing, understanding, intelligent, acquaintskilled, versed, expert: Id tibi renuntio, ut sis


:

sciens, T.

quamfuit?: venefica
:

quis igitur hoc homine scientior umquae (navis) Scientior, H.


: :

locorum, S. ciscientissirao gubernatore utitur tharae, H. vir regendae rei p. scientissimus flectere equum sciens, H. With the suhj. in place of an adv. with the predic, knowing, knowingly, u'it:

senectus semper agens aliquid tale scilicet, ({woXe, etc., such, naturally : unda scilicet omnibus Enaviganda, alas ! H. Brutus terram osculo contigit, scilicet, quod, etc., evidently because, L. nota scilicet ilia res, cum, etc., the fact is surely well knoxvn, etc. In concession, of course, no doubt, I admit, certainly (usu. followed by sed or tamen) cognoscat (orator) memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis, sed etiam, etc. tuli scilicet moleste, ut debui, sed tamen constitui ad te venire. As an answer, of course, certainly, T. Pa. f ratris igitur Thai's totast ? Ch. scilicet, T. In irony, of co^irse, to be siire, doubtless, certainly, forsooth, it is likely: Si. Meum gnatum rumor est amare. Da. id populus curat scilicet of course people care for that ! T. et ego id scilicet nescie:
:

bam

vim

scilicet

ego desideravi.

scilla, see squilla.

scin
cut,

for scisne, see scio.


(

iingly, purposely, intentionally

prudens sciens pe-

reo, T.

ut offendcret sciens

neminem
:

igitur te sciente curia senatorem, etc.

me

habebit oblinam.

scind5
dolore

scidi, late

),

scissus, ere [ 2
split,

SAC- ],

to

tear, rend,

force apart,
Att. ap. C.
:

cleave,

comam,

crinis,

V.

divide: scissae ca-

scienter, adv. with comp. and sup. [sciens],


knowingly, understandingly, intelligently, skilfully,

pillos matres, 0.

vestem, tear open, L.

coronam,

H.

vitiato fistula

plumbo

Scinditur, bursts open,

::

: :

scintilla
: :

757
oneself, seek to
elicuit

acitus
know, ask, inquire, question, eouunsciscitando

0. vallum, fear up, Cs. cuneis lignum, cleave, V. ferro aequor (i. e. humura), V. puppis aquas, 0. To part, separate, divide: scindit Sueviam continuum montium iugum, Ta. : Scinditur in geminas partis amnis, 0. : genus amborum scindit se sanguine ab uno, i. e. branches, V. Scinditur studia in contraria volgus, Y. fletu verba, interrupt, 0.

ine, interrogate :

eodem

pervenit, L.
:

comiter sciscitando, ut fateretur, etc., L. Epicuri ex Yalleio sciscitabar sententiam cousulis voluntatem, L. de victoria: lubefc prius quid sit sciscitari, T. multis sciscitantibus, cuinam
:

scintilla, ae, /., a spark: silici scintillara excudere, Y. scintillam levem ignis accendere, L. parva, Cu. Fig., a spark, glimmer, trace, particle : ingeni belli virtutum quasi scintillae.

ferrent, L. unum se facere vellet, L. deos descendant, L.

earn

virginera

mittit,

quidnam

sciscitatum sciscitatum

scisc5,

scIvT, scitus, ere, inch. [scio].


to,

Of the
.

people, to accept, approve, assent

enact, decree,
. .

scintillo,
glitter,

are [scintilla], to sparkle,

glow : testa ardente oleum, Y.

( scibam, old for sciebam, T. ; scibo, old for sciam, T. sciii', colloq, for scisne, T. ), ivi ( sciit, sciere, L. scisti, T., 0. scieram, sciero, scierim, C. ; sclsse, sclssem, T., C., L., 0.), itus [2 SAC-], to know, understand, perceive, have knowledge of, be skilled in : qui sciam ? T. quaero qui scias fecerunt id servi, nee sciente nee praesente domino: certo: nihil facilius scitu est, L. ars earum rerum est, quae sciuntur: unam litterara
;

sci5

ordain : (raaiores) quae scisceret plebes iuberi vetarique voluerunt consules populum iure rogaverunt populusque iure scivit rogationem de Liguribus nee sollemne quidquam ad sciscendum plebi fieri, at the adoption of a plebiscitum, L. de aliquo cive, ut sit, etc. multa perniciose sciscuntur in popuiis solvere gentis suae more, ne, etc., Cu. To approve, assent to, vote for, ordain : quod primus scivit legem de publicaivis, etc.
:
: : :

rowed, Yv.

scissus, adj. [P. of scindo], rent : genae, furFig., shrill, harsh: (vocum) genus.

Graecam

litteras

scire fas est

verum si scire voltis Nee omnia, H. quod sciam, for aught J


:

scite, adv. [scitus], shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly : promittit tibi,
T.
:

know :
etc.
:

id de Marcello sciri potest, can be learned, qui uti sciat si sciret regibus uti, H. vin: :

satis scite et
:

commode tempus ad
:

te cepit
:

eundi

Parmenonis scid esse banc technicam, T. quas ( leges ) scitis exstare scire licet hunc lumen rebus nostris f uturum, it is plain that, etc., L. scito hoc nos in eo iudicio consecutos
cere
scis,
:

L.

perscriptae scite convivium exornare, S.


(

rationes

loqui, L.

parura

esse, ut, etc., be assured:

qui nisi exeunt, scitote


siet,

hoc futurum,

etc.
:

quod quicquid cogitant Me


T.
:

scire sentiunt ego scibo ex hoc quid Sestium quanti faciam ex quo genere scimus, ut Titanas sustulerit, H. Qui quae iubeam, sine vi f aciat ? T. scito
: :

iste sit
scis,
.
. .

dep.freq. [scio], to seek to know, quaerere causas, Y. : causara adventus, 0. digna relatu, 0. Scitanti deus huic de coniuge dixit, 0. Eurypylum scitantem oracula Phoebi Mittimus, i. e. to consult, Y. ex ipso, H. ab ipso, 0. : quid veniat, 0.

scitor, atus,
:

arl,

ask, inquire

scitari et
:

an,
nee,
be

quando f utura

sint comitia, sciri


:

plus,
:

quam opus

est scito, sciet, T.


skilled in micsic, T.

scire Latine
:

fidibus, to

de omnibus quis enim erat qui non sciret studiosiorem Mitbridatem fuisse, tarn imperitus, ut non scietc. (i. e. qui nesciret)
:

to ordain, decree: ut tribunus plebis rogationem ferret sciretque plebs,


ret, etc., Cs. uti, etc.,

Of the people,

L.

scipio, onis, m. [ 1 SCAP- ], a staff, walkingstick: eburneus (of the viri triumphales), L.

scirpea (sirp-), ae, /. [scirpeus], a xoagonbody of basket work, 0.


'

scitum, i, n. [P. n. of scisco]. Of the Roman people, an ordinance, statute, deeree, resolution, popular vote : scita ac iussa nostra comprobare. Usu. with plebis or plebi ( often as one "word, plebiscitum) quo plebiscite decreta a senatu est quaestio consuli, etc. : (lex) plebei scito Canuleio abrogata: de altero aedile scitum plebi est facOf popular assemblies tum, L. : populi scita, Ta. in other nations, a decree, ordinance, resolution: cum esset lex Athenis, ne quis populi scitum faut nulceret, ut, etc. : populi scito non paruit, N. lum de ea re scitum populi fieret, L. Of any pubsacra lic authority, a decree, ordinance: omnia aliorum (decemviroPontificis scitis subiecit, L. rum) scitis adversari, L.

simulacra,

scirpeus ( sirp- ), adj. men of straw, 0.


scirpiculus,
I,

[
:

scirpus

],

of rushes

imago, 0.

1. scitus, adj. [P. of scisco].

Of things,
:

fit,

suitable, proper, judicious, sensible, witty

scito ilia

m. dim. [scirpus], a rush-basket,


l,

quidem

Pr.

scirpus or sirpus,

Prov.

uodum
is

in scirpo quaeris,

m., a rush, bulrush. i. e.fnd trouble

sermone scitum est, quod dicere a witty saying : scitum est cauOf persons, knowing, sam conferre in tempus.
(scripsit)
:

solebat, etc.,

it is

where there

none, T.
ari, dep,

sciscitor, atus,

[scisco], to inform

shrewd, clever, dexterous, acute, experienced, skilful, adroit : homo, T. convivator, a clever host, L. Nessus vadorum, acquainted with, 0. Thalia lyrae,
:
:


BCitUS
0.
Xice, Jt lie, lumdsotTu; (coWoq.): puer, T.
:

) :

scrinium
scribS,
coluinna
radiat
write
scripsT,

758
Satis

scrlptus, ere

SCARP:

],

to

scitast (fidioina), T.

scratch, grave, engrave,


litteris

draw: quamque lineam:


inscribed, Cu.
:

2. scitus, lis, ;n. [scisco], a dt'creeina, order, OJ'dinance: plebi seitu, C, L.

scripta,

scripto

scobis, is,/, [2 SCAP-],


filings: iu

saicdiisf,

scrapiugs,
?
i.

Germanicus auro, Iu. mihi Scripta dicta sunt in animo Chrvsidis, graven, T.
:

7b
:

ilia

scobe quantiis Consistit sumptus


costs to strew

cum HS
draw

XXX

scripta essent pro


:

HS CCC

e.

how
II.,

little it

the jioor ivlth sawdust,

erat scriptum ipsius

manu
:

suil

manu

scripsit, L.

Iu.

(scola), see schola.

scomber,
sc5pae,

bri, m.,

= cKo^ifSpog, a mackerel, Ct.


[2 SCAP-],
:

rirum,/*.

besom: untie a broom,

Viles, H.
i.

Prov.
adj.

e. to

make

twhys, a broom, scopas dissolvere, to confusion : scopae so-

To write, write out, quo nemo in scribendo praestantior fuit ad scribendum animum appuiit, T. Sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Yiribus, H. Deuique nee video de tot
Scripta

'soror' fuerat, 0.
up, produce
:

com^Ktse,

scribentibus nnuni, 0.

Graecam

historian!

li-

brum de rebus
:

lutae (of a helpless person).

scopnl5sus,
I'ocly,
shell')/,

[scopulus], /// of rocks, craggy : marc. I^' i gscopuloso

Catone ^laiore, qui est scriptus ad te de senoctute: defensionem causae suae notas, 0. carmina, H. epistulis tuis perdiligenter scriptis: litteras, quas ad Ponipeium
rusticis: in
: :

diffioilique in loco.

scopiilus, I, m., (T/coTreXoc, a projecting point of rock, rock, elijf, crag, shelf ledge: pars (remigum ) ad scopulos adlisa, Cs. detrudunt navis Imminet aequoribus soopulus, 0. scopulo, Y. Qui vidit Infanils scopulos Acroceraunia, proinonscopuli ruina, i. o. fallen roof (of the tory, H. cave of Cacus), V. Mavortis, the Areojnigu^, 0. His inmobilior scopulis, harder to move, 0. scoPig., a rock, clif, ledge, stumpulis surdior, H. bling-block, danger, difficulty: cum neque Musarum scopulos quisquam siipcrarat qui to ad scopulum
:

misi. To draw np, draught, formuprepare, execute : urbana militia respoudendi scribendi, i. e. of drawing legal instruments : testamenta leges senatus consulto scribendo Lamiam
scripsi, tibi
late,
: :

have been a party to, etc. ponor ad scribendum, i. e. my signature is added: ad scribendum amicitiae foedus adduci, to conclude,
adfuisse,
i.

o. to

e tranquillo auferat, T.

(Piso et Gabiuius) gemirei p.

L. 7o write, write of describe, tell in writing: scriptam attulerat sententiam tibi formam et situm agri, describe, II, bellum, L. Quis Martem Digue scripserit, who could dejiict, H, cum auctor pugnae se Cossum consulem scripserit, called himScriberis Vario fortis self {\n the inscription), L. et hostium Victor, H. To write, comnucnicate, say
:

uae voragiues scopulique

Scorpio,

onis,
(-os),

m.,
i,

SCOipius

/n.,

= oKopmiov, =

and

poet.

(TKropTTJOf,

metuendus acuniine caudae, 0. As a sign of the ^-1 prickly seaZodiac, the Scoypion, C. poet., 0. -4 military engine for throwing stones Ji.sh, 0. and iceapons, scorpion : scorpione traiectus conciscorpionibus modicis patebant hosteni, L. dit, Cs.

a scorpion:

tell in a letter : tu si, ut scribis, Kal. profectus es, etc. nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tanien, non ut te delectem, etc.: consules Fulvio, ut exercitum ad Clusium admo-

in writing,

Inn.

Roma

veant, scribunt, L. senatui, sese, etc.


etc,
:

scripsit

erat scriptum ipsius manu ut heredes iurarent,

L.

scribit
:

Scipioni scribendum, ne bellum remitteret, Labieno, ad tinis Nerviorum veuiat,

scortator,

oris,

m. [scortor], a fornicator, H.

Cs.

Romae quod

scribis

sileri,

ita

putabam
sibi

homines comparari, qui, etc. erat scriptum, As subst. n. : Seortea inferre sacello, things made sese facturum esse, etc. nee scribis, quam ad of leatJicr, 0. diem te exspectemus scribe ad nos, quid agas. Ecortillum, I, dim. [scortum], a little harlot, Ct. Of troops, to enlist, enroll, levy, recruit, draft : milites, S. exercitui supplemeutum, S. scribebantur uri, dep. scortor, scortum to associate
sisse,
:
: :

scorteus,

adj. [scortum],

of

hides, leathern.

Graeceius ad

me

scripsit, C.

Cassium

scrip-

i,

],

with harlots, T.

scortum,
T.,

n. [ 1

CAR- ], a

harlot, prostitute,

C,

L., II., Iu.

(screatus,

us),

m. [screo, to hawk], a hawking,

hemming
scribe,

screatus, risus abstino, T.


ae,

scriba,

m. [SCARP-], a public tcriter, ojicial professional writer, clerk, secretary: (scriba:

rum) ordo
codice, etc.

est honestus: da scribae,' recitat ex scriba cum rege sedens, L. recoctus


:
:

Scriba ex quinqueviro, H. a company, Cu.

cquitum,

i.

e,

clerk

of

quattuor fere legiones quiuis milibus peditum, L. Albam in Aequos sex milia colonorum scripta, enrolled to be sent, L. Scribe tui gregis hunc, enroll him in your retinue, II. 7o name in a will, appoint by testament, designate, constitute: ilium heredem et me scripserat: in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc., Cs. quis pauper scribitur heres ? Iu. ilium tutorem liberis suis, appoint guardian by will. 2o order a payment, draw a check for: Scribe decem a Nerio, draw on Xerius for ten (thousand sesterces), U.
:

scrinium, I, n.

[cf.

Germ. Scbrein, Engl, shrine],


Bcriptio

: ::

scurrilitas
a clerkship, secretaryship
as secretary, L.
:

: :

759
scribe,
to act

a casey chesty box, book-box, letter-case, desk, escritoire: scrinium cum litteris eodem adfcrre, S. scrinia
:

scriptum facerc,

posco, H.

in proniptu scrinia habot, 0.


:

scriptio, Onis, /. [scribo], a writiyig

raea.

coniposiiiff

in writi7ig, composition

nulla res

tantum ad dicendum profieit, quantum scriptio ex scriptione interpretari, literscriptionis genus


:

scripulum ( scriip- ), i, n. [ coUat. form of scrupulus], the smallest measure of weight, a scruple, one twenty-fourth of an uncia : argenti scripulum Quinque marathri scrupula, 0.
:

scrobis,

is, ??i.

and /. [SCARP-], a

ditch, dike,

ally

philosophae scriptioues.
fivl,

trench, Y., 0., Ta.

atus, Q.\-e,freq. [scribo], to write often, write cofitinually: haec ad me scribas vcliin 7b compose, practise litervel polius scriptites. ary composition: accurate: sic scriptitarunt, ut

scriptitd,

scrofa, ao,/. [SCARP-], a breeding-sow,


adj.

lu.

[scriipus], of pointed stones, scrupeus, sharp, rough, steep, rugged: Spelunca, V.

scrupul5sus,
st07ies,

noster Cato.

adj. [scrupulus], full of sharp rough, rugged, jagged: cotes.

scriptor,

Oris,

m.

scribo

],

one who

icrites,

writer, scribe, copj/iM, clerk: scriptores male mulOne that composes in writing, eati: librarius, H. a writer, composer, author, reporter, narrator: ve-

sharp

scriipulus (scrip-), i, m. dim. [ scrupus ], a bit of stone; hence, uneasiness, difficulty,


restat, T.
:

trouble, anxiety, doubt, restlessness,

unus scrupulus
ni,

Inieci

nustissiraus

scriptorum

magna
:

ingenia, etc., S.

T.

in tanta scriptorum turbS, L. Scriptorum chorus, omnium nobilium scriptorum auditor, H. H.


:
:

quam uUus
dubitatio,

tenuissimus nummi sit scrupulus scrupulus et quaedam


:

sample: mihi scrupulum homipotius reddantur


sollicitudinum

quidnam
i,

esset

actum:

bonarum artium
:

scriptores legendi: reruni scriphistoriarum, rerum suarum tor, historian, L. drawer tip, compiler, Troiani belli, H. lu.
:

aculeos et scrupulos occultabo.

scrupus,

anxiety, solicitude, uneasiness:

m. [SCRV-], a sharp stone ; hence, aliqui scrupus in


7t.

draughtsman: legura:

legis.
little

animis haereat.
lines

scriptiila, orum, dim. [scriptum],

scruta, orum,

(on a draught-board), 0.

frippeiy, trumpery

[SCRY-], broken Yilia, H.

stuff, trash,

scriptum, i, n. [ P. n. of scribo ], something drawn, a space enclosed by li)ies: duodecim scriptis ludere, i. e. npon a draught-board divided into
written compositio7i, meriting, twelve sections. treatise, book, icork: de harura val varum pulchri-

tudine scriptum relinquere

scripta de

deorum

ut quae.secum comraentatus esset, ea sine scripto verbis eisdeni redderet, without notes: oratio dicta de scripto est, readfi'om a manuscript : laudavit pater scripto meo, in a speech written by me: eorum scriptis se oblectent,

numine

reliquisse:

scrutor, arl, atus, dep. [ scruta ], to ransack, search carefully, examine thoroughly, explore, search, examine : domos, navis loca abdita, S. ignem gladio, H. mare, Ta. venantium latibula, Cu. num ira actus esset, Cu. non excutio te, si quid forte ferri habuisti, non scrutor. Fig., to examine thoroughly, inquire into, explore, investigate : caeli plagas, Enn. ap. C. locos, ex quibus argumenta cruaraus ante tempus haec. To search into, search out, find out, read: meutisque deum, 0.:
:
:

Arcanum

illius,

H.

Debueram writings : Lucili scripta legentes, H. icritten text, literal scripto certior esse tuo, 0. meaning, letter : legis multa contra scriptum pro aequo et bono dixit, etc., against the letter of the law: cum scripto ipso dissentire.
:

ere [SCARP-], to carve, cut, grave, chisel, form, fashioii : e saxo sculptus niveura mira arte ebur, 0. Quid sculptura infa-

sculpd,

psi, ptus,

bre esset, H.

sculptilis, e, adj. [scn\po], formed by cai'ving, a writing, written carved, sculptured : opus, 0. sculptus, P. of sculpo. clmracters: mendum scripturae, a clerical error. A writing, composing, composition : adsidua ac scurra, ae, m. [SCRY-], an idler, loafer, man car- about town : scurrae locupletes. diligens scripturam spernere, composing, T. city buffoon, men perplexius scripturae genere, L. hoc genus droll, jester, clown, pantaloon, parasite : neque paSometJiing writ- rum facetus scurra scripturae (i. e. biography), N. vagus, H. Urbani scurra ten, a writing, icork, book, composition: Xe cum Catulli, i. e. a cloicn in a play of Catullus, lu. tax P r o V. poeta scriptura evanesceret, his tcorks, T. de scurra multo facilius divitem quam paid on public pastures : ex scriptura vectigal patrem familias fieri posse. clause in a will, magister scripturae, collector. scurrilis, e, adj. [scurra], buffoon-like, jeering,

scriptura,

ae, /. [ scribo

],

testamentary provision.
1. scriptus, P. of scribo.

scurriloiis

iocus

dicacitas.

scurrilitas,
office

atis,/. [scmri\is'],buffoo}iery, scur-

2. scriptus, us, m. [scribo], the

of a

rility: insulsa, Ta.


scurror

seco
:

: :

760

arl, dep. [scurra], to act the jester, scurror, play the buffoon : Scurror ego ipse mihi, populo Scurrantis speciem praetu, to please myself, H.
,

bere, H.

scutale,

is,

n.
:

[scutum], a thong, leathern strap,

tam partem aedium, S. ad deliberandum, L. a fesso corpore sensus, Ct. tantum secessit ab imia Terra, was distant, 0. To go out in rebellion, rebel, revolt, secede: plebes armata a patribus secessit, in Sacrum Montem, L. S.
:
: :

lash: triplex, L.
ria habebat, L.

funda media duo scutalia inpa-

scutatvis, adj. [scutum], armed with a long


shield
:

cohortes, Cs.

milites, L.

equites,

V.
],

scutella,

ae, /. dim. [ seutra,

flat

dish

small flat dish, little salver : hedychri.

scutica, ae,/., a lash, whip : Ne scutica sectescuticae tremefactus liabenis, 0., lu. re, H. 1. scutula, ae,/. dv7i. [seutra, a fiat dish], a diamond-shaped flgure, lozenge, rhombus : formam
:

Britanuiae scutulae adsiraulare, Ta.


2.

scutula

en

roller, cylinder:

duxit, Cs.

aKvrdXri, a wood(scyt-), ae,/, biremis, subiectis scutulis, trasecret writing (on a slip of papyrus,

wrappeii around

a scutala),

N.

scutulata, orum, oi.

[1 scutula; sc. vestimenta],

checked clothing, chequered garments, lu.

crevl, cretus, ere, to put apart, sunder, part, divide, separate : stamen secernit harundo, 0. sparsos flores calathis, separate in basnihil (praedae) in publicum, setting apart kets, 0. for the public treasury, L. luppiter ilia piae secrepatres centum vit litora genti, hath set apart, H. denos in orbis, divided, 0. se a bonis Europen ab Afro, H. inermls ab arniatis, L. ex intestinis me Nympharum secretus a reliquo cibo sucus chori Secernunt populo, H. e grege alqm imperatorum, single out as pre-eminent, L. F i g., to separate, disjoin, part, dissociate : hosce homines, set apart : ut pulchritudo corporis secerni non potest a valetudine, sic, etc. sua a publicis consilia, L. To dutinPublica privatis, sacra profanis, H. guish, discern : blandum amicum a vero non saiusto tis acute, quae sunt secernenda, distinguit To set aside, exclude, reject : in iniquum, H. f rugalissimum iudicibus legendis amicos meos

se-cerno,
:

sever,

scutulum, cum scutulo. scutum, i,

i,

n. dim. [scutum],

a small

shield:

quemque.

[SCV-], a shield, Roman shield, infantry shield, buckler (of two boards, joined, covered with linen and hide, and edged with iron)
n.

pedestre, of the infantry, equestria, of the cavalry, L. : scutis ex cortice L. factis aut viminibus intextis, Cs. : domus scutis referta scutum reliquisse praecipuum flagitium, F i g., a shield, defence, protection, shelter, safeTa. guard: scutum dare in iudicio eis, quos, etc. : scuto

scutum pro
:

clipeo, L.

CAD- ], a going aside, subscriptorum milites secessionem faciunt, Cs. secessione facta, having ivithdrawn, L. A political withdrawal, insurrection, schism, secession : ultima rabies secessio ab populi, secessio, non bellura suis habebatur, L. per secessionem armati Aventinum occupaCs.
secessi5,
onis,

[ 1
:

withdraioal, retirement

vere, S.

vobis magis

quam

gladio opus est, L.

Scyllaeus,

adj.,

of Scylla

a promontory at
:

the entrance of the Sicilian straits) rabies, V. As subst. n. : in Scyllaeo illo aeris alieni, i. e. whirlpool (by confusion with Charybdis).
cKvcpog, a cup, large cup, scyphus, I, m., scyphorum paria beaker, goblet : alicuius preti complura sacer, V. Natis in usum laetitiae scypliis, H. : inluseras inter scyphos, i. e. over the
: : :

m. [ secedo ], a separation, reCarmina secessum scribentis quaerunt, 0. gratum litus amoeni secessus, lu. A hiding-place, ravine, retreat: Est in secessu longo locus, a deep recess, V.

secessus,

us,

tirement, solitude:
:

secius, adv. comp., see

setius.

[se+claudo], to shut off, shut apart, shut up, seclude, part : carmina antro seclusa relinquit, V. cohors seclusa ab reliquis, a communi luce seclusum curas, banish, V. Cs. secluditur sub ala, hides, Pr.
si,

secludo,

sus, ere

wine.

(seclum, i), see saeculum. adj. [P. of secludo], sundered, sepseclusus, 2. se or sed, praep. with abl. [ahl. of sui], by arated, remote, secluded: iter a conciiio deorum: itself from, without, apart from : se f raude esto, XII iabb. ap, C. E s p., in composition, as in se- nemus, V. aliqua aquula, confined streamlet.
1. se, ace.

and

abl.

of

sui.

cedo, securus, seditio, sobrius, socors, solvo, sudus. 3. se-, in composition for serai, as in selibra.

4. se-, in composition for sex, as in semestris.

sebum,

see sevum,
cessi, cessus, ere, to

se-ced5,

go apart, go away,
:

separate, withdraw,

go

aside, retire
:

probi, secernant se a bonis

secedant im: de coetu, 0. in abdi-

[2 SAC-], to cut, cut off, cut secari ac dividi popabulum secari non posse, Cs. sectae hertest bae, H. Quo gestu gallina secetur, is carved, lu. secto elephanto, i. e. carved ivory, Y. prave sectus unguis, H. E s p., in surgery, to cut, operate on, cut off, cut out, amputate, excise : in corpore alqd varices Mario Marius cum secaretur, was operated

seco,
:

cul, ctus, are


:

up, reap, carve

omne animal

To

secretio

: : :

secundum

: : :

761
the

scratch, tear, wound, hurt, injure: luctanacuto ne seceu ungui, lest I should be torn, H. sectas invenit ungue genas, 0. secueruut corpora I'o cut apart, divide, cleave, separate: vepres, V. curru medium agmen, V. caelum secant zonae, 0. sectus orbis, i. e. half the earth, H. To cut Uirough, run through, pass through, traverse : per

on.
tis

number of a
:

iudiciorum, Ta.

candidate's train in canvassing domi, a familiar visitor, Ta.


cleft,

sectilis, e, adj. [2 SAC-], cut, ebur, 0. porrum, cut leeks, lu.


:

divided:

sectio, onis, /.
at auction

SAC-

],

of a

confiscated estate, sale

a cutting up, sale of goods for-

maria umida nando Libjcum, cleave, V. aequor feited to the public: ad illud scelus sectionis accePuppe, 0. adeunt vada nota secantes, 0. To dere. A right to confiscated property, ownership forfeited goods : praedae sectionera oppidi cut, make by cutthig : fuga secuit sub nubibus ar- of cum, i. e. produce by flight, V. viam ad navis, i, e. vendidit, Cs. 1. sector, oris, m. [ 2 SAC- ], one who cuts, a speeds on his way,Y. Fig., ^o divide: causas in plura genera. To cut short, decide, settle: Quo cutter: sectores collorum et bonorum, cutthroats multae secantur iudice lites, H. To follow, pur- and cutpurses: omnium sectorum audacissimus (in a double sense). A purchaser of confiscated sue : quam quisque secat spem, Y.
:

secretio,

onis, /.
:

sundering, separation
iis

[se 2 CER-], a dividing, partium.


separately,

goods at auction, specidator iti forfeited estates : in bello hostis, in pace sector: mulierem emere a
sectoribus.

secret5, adv. [secretus],

apart: ex
:

quaeritur secreto in curia, quid, etc. consilia secreto ab aliis coquebant, L. In secret, secretly, without loitnesses. in private : hoc audi loqui mecum, H. conloqui cum eo agere, in a pt'ivate
:

interview, Cs.
n. [ P. n. of thing, mystery, secret: aperto
i,
:

secretum,

Ta. creta viderent, mysteries, 0. illud, quod sola reverentia vident, that mysterious behig, Ta. hidden place, hiding-place, retirement, solitude, retreat: secreto suo satiatus, Ta. Seductus in secretum est, Ph. in secreto tempus terere, in solitude, L. se a volgo in secreta removere, H. horrendae procul secreta Sibyllae petit, Y.
:

secerno ], a hidden maris sui secreto, litterarum secreta ignorant, Ta. sua ne se:

2. sector, atus, arl, dep.freq. [sequor], to follow eagerly, run after, attend, accompany, press upon, follow after, chase, pursue : sectari iussi, to join my train, L. at sectabantur multi: si conducti sectarentur Chrysogonum (servi) neque te stipator sectabitur, H. qui eiusmodi est, ut eum pueri sectentur Ne scutica dignum horribili sectere flagello, H. Of game, to chase, hxint : sectaris apros, Y. leporem, H. F i g., to follow after, pursue eagerly, search for, hunt : hanc miseram praedam, Cs. litis, T. Nomina tironum, H. Mitte sectari, quo, etc., H. virtutes, emulate, Ta.
:
: :

sectura, ae,/. [2 SAC-], a cutting, excavation^ mine : aerariae secturaeque, Cs.


sectus, P. of
seco.
us),

adj. with coynp. [P. of secerno], severed, separated, separate, apart : secretum imperium

secretus,

(secubitus,
sleeping alone.

propriave signa habere, L.: arva, Y. Out of the way, retired, remote, lonely, solitary, secret: loca, H. litora, 0. pars domus (i. e. gynaeceum), 0. iter, solitary, H. Comp. plur. n. as subst. : in se: :

0.

se-cubo,
live

ui, are, to lie apart, sleep alone, alone: per aliquot noctes, L., Ct., Tb., 0., Pr.
,

Only

m. [secubo], a lying apart, abl. sing, and nom.plur, Ct.,

cretiora

Germaniae

porrigitur, the re^noter parts,

(secularis, seculum), see

saec-.

Hidden, concealed, private, secret : artes, 0. nee quicquam secretum alter ab altero haberent,
Ta.
L.

se-cum, see 1 cum and sui. secundani, orum, m. [prop,


;

adj.,

from secun-

secretioraministeria, Ta. secreta pyram Erige, secretly, Y. Stridere secreta divisos aure susurros,
: : :

dus sc. milites ], soldiers of the second legion secundani terga hostium caedunt, L,, Ta.

in the private ear, H.

r.ecundarius, adj. [secundus], of the second secta, ae, f. [ SEC- ], a beaten wayf, pathway, class, second in order : habet statum res p. de trimode, manner, m.ethod, principle: omnis natura bus secundarium. As subst. n., a secondary point, habet sectam quam sequatur: eidem incumbere poi7it next in importance. sectae, lu. banc sectam rationemque vitae sequi, 1. secund5, adv. [ secundus ], secondly, in the m.ode of life. body of political principles, second place: priraum secundo tertium, party, side : cuius sectam atque imperium secutus primo secundo, Ph. etc. es pro Yitruvio sectamque eius secutis precari, 2. secund5, are [secundus], to favor, his party, L. In philosophy, a doctrine, school, further, second, prosper : aura secundet aquas, 0. sect : eorum philosophorum sectam sequi. sectator, oris, m. [2 sector], a follower, attend- di nostra incepta secundent, Y. Kite visus, i. e. ant, adherent: Gabinii: quid opus est sectatori- bring to a favorable issue, Y, bus ? an escort : lex de numero sectatorum, i. e. secundum, praep. with ace. [ secundus ]. In


secuudus
mare

: : : : :


secus
:

: :

762

space, following, by, along, beside : iter secundum In facere castra secundum mare munire. time or order, immediately after, after, next to:
:

res Solent celare secundae, H. mens rebus sublata secundis, V. Galliae motHs, successful, Cs. irae
: :

secundum binos ludos mihi respondere comitia In quietem, after going to sleep. proelium, L. rank, oiext to, after : proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt secundum deos nomen Romanum venerari, L. secundum ea multae res eum hortabantur, qua re, Agreeably to, in accordance tvith, accordetc^ Cs.
:

secundiore equitum pfoelio nostris, Cs. secundissiraa proelia, Cs. leges secundissimae plebei, L. Plur. n. as subst., favorable circumstances, good fortune : Sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem, H. in tuis secundis, T. omnium secundorum causae, L.
verba,
i.

e. provoking,
:

L.

securifer, fera, ferum, adj. [securis +


axe-bearing, with a battle-axe
:

1 FER-], Pyracmon, 0.

ing to: secundum naturam fluminis procumbere, secundum tabulas testastream, Cs. i. e. down inenti possessionem dare: conlaudavi secundum
:

securiger, gera, gerum,


axe-bearing
:

puellae,
ace.

i.

e.

adj. [securis-fGES-], with battle-axes, 0.

dunmviros secundum legem According to the ivill of, in favor of, to the advantage of: secundum nos iudicare, give judgment in our favor : secundum causam novirtutes tuas, T.
:

facio, L.

stra'm disputare:

secundum eam (partem)

litem

indices dare, L.

num. ordin. often written II ), In time or and sup. [sequor]. order, following, next, second: secundo lumine, the next morning : anno secundo, the next year : ante diem II Kalend. Februarias Koma condita est secundo anno Olympiadis septimae me secundum heredem instituere, alternate heir (on the failure mensa, dessert : mensis acof the first-named) hoc secunda cepta secundis Rhodia (vitis), V.

secundus

as

adj. with comp.

or em, abl. \,f [2 SAC-], an V. fertur quo rara securis, i. e. in the wild forest, H. securi Dextras obarmare, H. Anceps, two-edged, 0. Victima pontificum secuius Cervice tinget, H.executioner'' s axe (borne by the lictors in the fasces) nudatos securi feriunt, i. e. behead, L. quos securi percussit, beheaded: Virtus . Nee sumit aut ponit securis Arbitrio popularis aurae, i. e. its

securis,

is,

im
:

axe, hatchet, cleaver

icta securibus ilex,

An

i. e. with victory already in view, In ra,nk,folloiving, next, second: ex primo orN. dine in secundum ordinem civitatis venisse Nee viget quicquam simile (lovi) aut secundum, H.

victoria accidit,

honors and power, H, Fig., a bloiu, death-blow: graviorem rei p. infligere securim. Authority, dominion, sovereignty : Germania Colia Romanae praebeus securi, 0. TJ&n.plur.: Gallia securibus subiecta, i. e. to Roman supremacy, Cs. saevas securis accipere, V. Medus Albanas timet securis, i. e. Roman supremacy, H.
: :

Becuritas, atis, /. [ securus ], freedom from anxiety, unconcern, composure : securitatem appello vacuitatera aegritudinis
:

quam

securitatem
:

ei

secundo autem loco, etc. ad regium principatum secundus a Romulo conditor Haec heros ab Achille secundus, H. urbis, L. erit a mensis fine secunda dies, the last day but

maxime vellem
:

magna pars amicorum


securitas, carelessness, Ta.
safety, security
:

faciebat, L.

inhumana

Freedom from danger^


:

publica, Ta.

annonae, Ta.

Secondary, subordinate, inferior : panis, persona, N. lu. in actoribus Graecis, ille qui est secundarum parone, 0.
:

H.

argentum venae secundae,


:

tium

nulli

rum

nulli

Campanorum, L. regio spatio locoearum gentium secunda, Cu. hand ulli


:

veterum virtute secundus, inferior,

Flur.f.

part as ^st. Q. Arrius, qui fuit M. Crassi quasi secundarum Of currents or winds, /at;orferre secundas, H. ablc,fair, dowmoard : secundo flumine iter facere, secundo defluit amni, V. i. e. down sty-earn, Cs.
(sc. partes), the second part, inferior

secundam aquam labente, with the current, navis mari secundo misit, with the tide, L. secundis ventis cursum tenens Contrahes vento nimium secundo vela, too fresh, H. secundissimus ventus: curru volans dat lora secundo, swiftly gliding, V. Favorable, propitious, fortunate : serate in
L.
: : :

Of seciinis, adj. with comp. [2 se+cura]. from care, careless, imconcerned, untroubled, fearless, quiet, easy, composed: ut securus bellum Nabidi inferam, L. securus Temnura proficiscitur: securae peragebant otia gentes, 0.: Ceres nata recepta, relieved of anxiety, 0. de lingua Latina securi es animi securior ab Samnitibus, L. Romani securi pro salute de gloria certabant, Ta. f uturi, 0. pelagi atque mei, unconcerned about, V. periculi, Cu. poenae, H. odi, Ta. cadat an recto stet fabula talo, H. ne quis errore labatur vestrum, L. Free froin care, untroubled^ tranquil, serene, cheerfxd, bright: aevom, H. Otia, V. summa malorum, careless, 0. holus, i. e. a peaceful meal, H. latices, driving away care, Y. vota repulsae, safe against, 0. Free from danger^
persons, free
:

safe, secure:

nullum locum securum esse


:

cundo populo of ruthe people : admurmurationes cuncti senatus adi praesentibus ac secundis diis, L. mor, H. pede sacra secundo, V. avis, Enn. ap, C. conveniens ad res vel secundas vel adversas ingenium
: : : : :

aliquid facere, ^oith the consent

L.

mare, Ta.

mary :
1.

Easy, off-hand, summateria, Ta. castrensis iurisdictio, Ta.


n. indecl. [2

sinere,

sing, adverb.

SAC-], a sex. Only ace. liberorum capitum virile secus ad decern milia capta, males, L. muliebre, L., Ta.

secus,


: :

: : ::

secus
2.

763
[

sedeo
licentia
:

secus, adv. with comp. sequius


:

SEC-

].

ab huius saeculi

paulo sedatiore tempore


:

Posit. y otherivhe, differently, not so, the contrary: magnum mehercule hominem, nemo id secus est

dicet secus

sed, etc.
;

aliter videtur

rectly or not

:
:

good or

ill,

L.

omnia longe secus nobis : recte secusne, postea, whether corpro bene aut secus consulto, for num secus banc causam defendisse
: :

secus a me atque ab illo partita illam attingere secus quam matrem familias secus dignumst liberam, T. quam matronarum sanctitas postulat nominare. With a negative, not otherwise, even so, just so hora fere undeciraa aut non multo secus, 7iot much earlier or later: veluti Haud secus Androgeos visu treraefactus, V. Aequam memento rebus in arduis Servare mentem, non secus in bonis, H. non secus ac si mens esset f rater in medias res Non secus ac notus, just as if they were familiar, H. solet tempestas haud secus atque in mari reHaud secus ac iussi faciunt, V. ea non tinere, S. secus dixi, quam si eius frater essera, in no other spirit: quo facto, haud secus quam dignum erat, Otherwise than is right, not well, wrongly, unL. fortunately, unfavorably, ill, badly : secus iudicare quod ubi secus procedit, S. adfirmat nihil lie se a se cuiquam de te secus esse dictum ne quid de Less: neque multo collega secus scriberet, L. Comp., worse, more unsecus in iis virium, Ta. favorably: quod sequius sit, de meis civibus loquor, L. see also setius.
(videor), ac si
? etc.

membra paulo
:

eadem fere lege difficile factu est, sed conabor tamen plerique patriae, sed omnes fama atque for tun is expertes, S. In a transition: non impedio, praesertim quoniara feriati sumus. Sed possumus audire aliquid, an sei'ius venimus ? sed ad instituta redeamus sed, si placet, in hunc diem hactenus. Often after a parenest accusatus, sed
:

thesis, but,

now, I say : quos Metellus (facio iniuriam viro mortuo), sed ille consul, tum, etc. With quid autem, in impatient questions sed quid pertimui autem belua? but why in the world? T. Sed quid ego haec autem nequiquam ingrata revolvo ? V. With vero, but in fact, but actually nee iam cum Aquilio, sed vero cum Paullis conferendum cf. sed enim vero cum detestabilis res sit, quid, etc. ? L. E 1 1 i p t., with enim : sed reverter ad crimen sed enim haec illius viri mentio vocem meam fletu debilitavit, but (I speak with difficulty), /or, etc. Progeniem sed enim Troiano a sanguine duci Audierat, but (she was in dread), for she had heard, etc., V. In a climax, without a preceding negative, hut, but in fact, but also hie mihi primum meum consilium defuit, sed etiam obfuit.

sedate, adv. [sedatus], calmly, tranquilly, without excitement, unmoved: ferre (dolorem).
sedati5, onis, /. [ sedo ], a quieting, allaying, assuaging, calming : perturbationum animi maerendi cum sedationes vitam efficiant beatam.
: :

secutor (sequutor),
lower, pursuer (a

oris, m. [ SEC- ], a folkind of gladiator), lu.


;

or (old) set, conj. [ old abl. of sui cf. 2 negative clause and introducing a direct opposition, but, on the contrary, but also, but even, hU in fact: N"on cauponantes bellum, sed belligerantes, Enn. ap. C. oti f ructus est non contentio animi, sed relaxatio nemo iudicium reprehendit, sed legem. -Introducing a climax, usu. in sed, or the formula, non modo or non solum but, but also, sed etiam, 7iot only, not merely hut even, but indeed: non modo falsum illud esse, sed hoc verissimum: iudicetur non verbo, sed re, non modo non consul, sed etiam hostis Antonius, but even: omnia eius non facta not only not solum, sed etiam dicta meminisset neque vero se populo solum, sed etiam senatui commisit, neque multiplicatusque senatui modo, sed etiam, etc. terror non infimis solum, sed primoribus patrum, After non (in the sense of non modo) qui se L. non opinari, sed scire, non audivisse, sed vidisse dicit: non infimam plebem accendere sed ipsa
se].

sed

After a

sedatus, adj. with comp. and sup. [P. of sedo], calm, quiet, unruffled : amnis amnes, V. sedate gradu abeunt, measured, L. Fig., calm, composed, moderate, tranquil, unimpassioned : in ipsis numeris sedatior: Oderunt Sedatum celeres, H. scri-

bere sedatiore animo

sedatius tempus.

sedecim (not sexd-) or XVI, num. adj. [sex 4-decem], sixteen: annos natast sedecim, T. altitude pedum sedecim, Cs., L. sententiis XVI ab: :

solutio confici poterat.

sedecula,
stool.

ae, /.

dim. [sedes], a

little

seat,

low

quidem (more emAfter ne . capita plebis, L. phatic than non modo) tu porro ne pios quidem, sed piissimos quaeris, I will not say virtuous men, Restrictive, hut, yet, howbut the most virtuous. ever : est ille quidem valde severus, sed abhorret
. . :

sedi, sessum, ere [SED-], to sit: cum oratores sedeant, remain sitting : sedens ante foris, 0. ducis sub pede, 0. iis adsensi gradu post me uno, H. plausor usque sessurus, donee, etc., who will keep his place, H. Sedilibus in ilia tua sedecula in primis eques sedet, H. in saxo, 0. in conclavi, T. in temone, Ph. caelestes sedibus altis sedent, 0. ebumeis sellis, L. cardelphine, 0. columbae viridi solo, V. pento, L. Of magistrates, esp. of judges, to sit, occupy an official seat, preside, be a judge, hold court, act as juror: (tribune) in Rostris sedente: si idcirco sedetis, ut, etc. sedissem forsitan unus De centum index in tua verba viris, 0. index sedit simius, Ph. in tribunali Pompei praetoris urbani, assist.

sede5,

tot

summi


: :

seduco

: : :

sedes

764

To
etc.
:

continue sitting, sit still, continue, remain, tarry, wait, abide, sit idle, be inactive, delay, linger, loiter: isdem consulibus sedentibus lata lex est,
: :

an sedere oportuit Domi, T. totos dies in sedemus desides domi, L. tarn diu uno villa Sedit qui timuit, ne non succederet, loco, N. stayed at home, H. : meliora deos sedet omina poante sacras fores, Tb. ad mea scens, waits, V. Pro v.: compressis manibus busta sedens, Pr.
:

benigna Reducet in sedem vice, to the former state^ H. belli, the seat of war, L. neque verba sedem habere possunt, si rem subtraxeris ut sola ponatur in sumrai boni sede (voluptas) in ea sede, quam Palaetyron ipsi voceut, site, Cu. coloni Capuae in sedibus luxuriosis conlocati Turrim convellimus altis Sedibus, V. totum (mare) a sedibus imis Eurusque Notusque ruunt, Y.
: :
:

Of troops, to sit sedere, sit with folded hands, L. down, remain encamped, be entrenched, keep the
field: ante moenia, L. expugnare urbem, L. :
:
:

sedile,

is,

n.

[SED-], that

ad Trebiam, L. sedeudo Sedilibus in primis (in a theatre), H. Facta de sedendo bellum gerere, by vivo saxo, f usi per dura sedilia nautae, 0. inactivity, L. sedendo superaturi eum, qui, etc., benches, Y. qui sedet circum castella sub armis, V. L. sediti5, onis, /. [2 sed 1 I-], a going aside, Fig., to sink, settle, subside, rest, lie: Sederunt medio terra f retumquo solo, 0. nebula campo going apart, insurrectionary separation, dissension, quam montibus densior sederet, teas thicker on the civil discord, insurrection, nndiny, sedition: sediseditione facta, Cs. seditio plain, L, esca, Quae simplex olim tibi sedei'it, tioni interesse, L. To sit, sit close, inter belli pacisque auctores orta, L. seditionem sat well upon your stomach, H.
:
:

bench, stool, chair: relevare sedili, 0. :

posito iussit gramineo viros locat sedili, V.

may be Membra senex

sat on,

seat,

hold fast, be firm, befixed, be settled, be established: tempus fuit, quo navit in undis, Nunc sedet Ortyin liquido sederunt ossa cerebro, stuck gie, 0. clava sedit in ore viri, st^ick fast, 0. fast, 0. plagam sedere librata cum sederit (glans), L. Cedendo arcebat, j6*om sinking deeply, 0. In the mind, to be fixed, be impressed, be determined: in ingenio Cressa relicta tuo, 0. Idque pio sedet Aeneae, V.
:

tur,
:

sides

(sedis, L,

gen.plur. sedum, C, L.),


: :

is,

f. [SED-], a seat, bench, chair, throne : in eis sedibus, quae erant sub platan o honoris regia, L.

ac discordiam concitare Seditione, dolis peccaH. seditionibus tribuniciis res p. agitabatur, seditiones ornare Paene occupata seditioniS. bus urbs, H. Person., an attendant of Fama, 0. Dissension, discord, strife, quarrel : Filiam ut darera in seditionem, T. crescit favore Turbida seditio, donee, etc., 0. si ad externum bellum domestica seditio adiciatur, L. Aii insurrection, the rebels, seditious men ; seditione ita stupente, L. F i g., of things, dissension, disagreement, discord intestina corporis, L. iracundiam seditionem quandam ducebat.
:

sedibus altis sedere, 0. tibi concedo meas sedes priores tenet Sedes Homerus, the first rank, H. seat, divelling -place, residence, habitation, abode, temple: earn sibi domum sedemque delegit: hi sedem primum certo loco domiciliorum causa constituerunt: Haec domus, haec sedes sunt magni Amnis (sc. Penei), 0. : in Italia, in sede ac solo nostro, L. cremata patria domo profugos sedem quaerere, L. ultra hos Chatti ; initium sedis ab Hercynio saltu incohatur, Ta. : scelerata (i. e. sceleratorum), 0. Talia diversa nequiquam sede loc\xl\, place, 0. qui incolunt eas urbes non haerent in suis sedibus aliud domicilium, alias sedes pe:

seditiose, adv. with comp. and sup. [seditiosus], seditiously: aliquid dicere, L. seditiosius agere, Ta. multa seditiosissime dicere.
:
:

sediti5sus,

adj.

with sup. {^e^xtio], full of


:
:

dis-

cord, factious, turbulent, mutinous, seditious

sedi-

tiosissimus quisque, Ta. : cives seditiosissimi triumviri: oratio: voces, L. : indicia. Quarrelsome: Ea est enim seditiosa; ea cum viro bellum Turbulent, full of disorder : vita. gerit.

qui profugi sedibus incertis vagabantur, lucidas Inire sedes, H. S. discretae piorum, H. silentum, 0. (Demaratus) religio sedum illarum in ea civitate domicilium et sedes conlocavit: Aeneam in Siciliam quaerefitem sedes delatura, L. abode of the dead, last home, burial-place: Sedibus hunc refer ante suis et conde sepulchro, V. The souVs home, body: priore relicta Sede, anima misera de sede volens Exire, 0. Fig., 0. of things, a seat, place, spot, base, ground, foundation, bottom: banc urbem sedem summo esse imperio praebituram num montis moliri sede sua
tere, Gs.
: :

An

sedo, avi, atus, are [ SED- ], to bring to rest, lay: pulverem. Ph. To settle, still, calm, allay, assuage, appease, quiet, check, end, stojj, stay : mare aut flam mam incendia, 0. sedatis fluctibus, subsided: tempestas sedatur: sitlm, slake, 0. carne ieiunia, relieve, 0. ad lassitudinera sedandam militum, refresh, N. in animis hominum motum militum animos, L. rabiem, H, volnera mentis, turaultum, Cs. 0. populi impetus ) sedatur ( discoi'dias sermunculum oracontentionem, L. nem aut restinxerit aut sedarit calamitatem, T. ut vix a magistratibus iuventus sedaretur, was quieted, L. vela fessa, i. e. come into port, Pr.

paramus

from

their place, L.

deus haec fortasse

se-duc5, duxT, ductus, ere, to lead aside, take apart, draw aside, lead away, carry ofi^, set aside, put by: me rursus: singulos separatim, L. Hunc
:


seductio
:


: :

: : :

765
segnipes,
foot, lu.

seiungo
pedis, adj.

blanda manu, 0. Seductus in secretum a liberto, Ph. quod a te seductus est, was taken out of the way: vina mensis sedueta seeuudis, removec?, 0. To put asunder^ separate, divide, part : Seducit terquarto seducunt ras haec brevis unda duas, 0.
: :

[segnis+pes], slow of

segnis,
(servi)

e,

adj. with comp. [1 SAC-], slow, tardy,

slack, dilatory, lingering, sluggish, inactive, lazy:

castra volatu, i. e. divide into two hostile parties, 0. cum frigida mors anima seduxerit artus, V. Fig.: consilia in private seductaque a plurium ab imraortalitate seduci conscientia habuere, L.
:

(i. e.

excludi), Cu.

Propter onus, H. nos segnibus actis Quod sumus, 0. segniores incitat, Cs. castigando segnes, Ta. bonus segnior fit ubi neglegas, equus segnior annis, Y. tempus, L. militia, S. L. neque pugno Xeque segni pede victus, H. aquae, sluggish, Cu. campus, i. e. nnfruitful, Y.
:

fuit ille

seductio,

onis, /. [ seduco

],

a leading

aside,

drawing apart : seductiones testium.

seductus, adj. [P. of seduco], remote, distant, apart : terrae, 0. recessus Gurgitis, 0.
:

sedulitas,
nis
:

atis,/. [sedulus], assiduity, applica:

diutinus alter (terror), sed segnior, more lingenng, L. segnior mors (per venenum), L. non segnior discordia, L. baud illo segnior ibat Aeneas, Y. segniores posthac ad imperandum ceteri sint ad laetitiam, 0. ad alia consilia, L. in Yenerem, Y. nodum solvere Gratiae, H. : laborura, Ta.
:
:

tion, earnestness, persistency, serviceahleness

homi-

Sedulitas Officiosa, H. 0. stulte quern diligit urguet, officiousness, H.


: : :

mea

munda,

segnitas,

atis,/. [segnis], sloth:

bominum.
[

segniter, adv. with comp. segnius


slowly, sluggishly, slothfully, lazily:

segnis

],

adv. [sedulus], bicsily, diligently, industriously, eagerly, carefully, zealously, unremittingly, assiduo2csly, solicitously, seduloxisly: at facio sedulo,

sedulo,

omnia agere,
:

/ am
bat,

doing my best, T. sunt sedulo comparat, L.


:

fit
:

sedulo, T.

quae opus

segnius oppugnare, L. segnius inritare animos, H. segnius bellum parare, S. nee segnius pugnabant, with equal spirit, L.
L.
:

quamquam

sedulo facie-

T.

sincere effort: cvedeve, i. e. sincerely, argumentari ego sedulo, ne esset, feci, delib: :

made a

em, e, /. segnitia, ae, and segnities, [segnis], slowness, tardiness, dilatoriness, sluggish,

ness, inactivity: nihil locist segnitiae, T.


:

consulera
:

erately, L.

ad

id

diem extraxerat, purposely,

L.

sedulus,

adj. [SED-], persistent, busy, diligent,

segnitiae accusare, L. sine segnitia verecundus maris, Ta. qua tam sera moratur Segnities ? Y. castigemus segnitiem bominum in segnitie per: :

industrious, zealous, careful, unremitting, solicitous, assiduous, sedulous: eloquentes videbare, non sedulo3 velle conquirere, orators, not those who labor at

stare, L.

se-grego,
aside,

avi, atus, are [grex], to separate from

oratory: Exanimat lentus spectator, sedulus inflat, H. Baucis, 0.; mater. Ph. Sedula fuue viri contento bracchia lassant, 0. Officious, obtrusive Xe odium libellis Sedulus importes minister, H. male sedula nutrix, 0.
:

Ph. To set apart, lay put away, sepai'ate, sever, part, remove, segregate : Segreganda mater a me est, T. volgus quae ab se segregant, i. e. hold aloof from, T.
the flock: oves segregatae.
:

a cornfield: in segetem sunt fecundae cohortes frumentatum in proximas segetes mittit, Cs. Ilia The seges votis respondet avari, quae, etc., V. standing corn, growing corn, crop : laetas esse seQuid getes, etc. culto stat seges alta solo, 0.

seges,

etis, /.,
:

datae

fruges

segetes

ilium a re p. segregavit scelus ipsius captivis Fig., to sepproductis segregatisque, divided, L. arate, remove, divide: haec (eloquendi vis) nos a publicam causam a privita inmani segregavit vatorum culpa, L. pugnam eorura, i. e. fight them separately, L.

faciat

seges farris matura laetas segetes, Y. crop, thicket, formessi, L. lini et avenae, Y. ferrea Teloest, midtitude: clipeata virorum, 0. rura, Y. F i g., a field, ground, soil: ubi prima paretur Arboribus seges, V. quid odisset Clodium Milo segetem ac materiem suae gloriae ? crop, fruit, produce, result, profit: Uberius nuUi provenit ista seges, 0. Quae tamen inde seges, lu.
:
:

seiugatus, P. of seiugo. seiuges (ium), in. [sex+iugum], a


horses, chariot dravrn by six hoi'ses
(
:

tea-m

of

six

aurati, L.

se-iug5 ),

arate, divide.

Only P. pass.:

atus, are, to disjoin, part, sep-

(animi partem) non

esse ab actione corporis seiugatam.

seiunctim,

adv. [seiungo], separately, Tb.

segmentatus,

adj.

segmentum ], trimmed

seiuncti5, onis,/. [seiungo]. disjimction, separation, division.

In
te

rhet., a

with purple, flounced, fringed : cunae, lu.

se-iungo,

itinxT,

iunctus, ere, to disunite, dis-

join, part, sever, separate, divide

SAC-], a cutting (late). Esp., plur., strips of colored cloth, trimmings,


i,

segmentum,

n. [2

flounces, 0., lu.

(segne), see segniter, segnis.

Italiam ab Gallia seiungunt, X. F i g., ^o separate, part, sever, disconnect : a verbo ius: defensio seiuncta a voluntate benignitatem ab ambitu, distinguish : se a verborum libertate.
:

ab

iis

Alpes


selectio
selectiS, onis,/. [2
se-

: : :

766
LEC-], a
clioosing

semicubitalis

+l

out, choice, selection: nulla selectione uti: rerura.

selectus, P. of
seligo,

seligo.

selibra, ae,/. [3 se-+ libra], a half-pound, L.


legi, lectus, ere

or animals, seed, race: genitus de semine son of Jupiter, 0. ipsa regio semine orta, L. mortali semine cretus, of mortal race, 0. (virtus) propria Romani seminis, i. e. an inborn
lovis,
:

men

[2 se-

+ lego],
:

characteristic
scion,
set, slip,
),

to single

of

the
:

Romans.

shoot, graft,
(i. e.

met, separate, choose out, cull, select:

omnia expen-

gultis

Y.

cutting

Seminibus positis

vir-

det et seliget tora Patres dixit, 0. by the praetor (in criminal cases).
: :

selectae sententiae

selecta pecselecti indices, jicdges selected

inpia

Semina

Posterity, progeny, offspring, child : fert utero, 0. F i g., seed, an origin,

essence, principle, source, occasion,

veteris percepto

ground, cause : semine venae Arva rigent auro,


: :

sella, ae, /. [SED-], a seat, settle, chair, stool: alta deducere sella, lu. sellae in sella sedere atque operis locus, work -stool: sella tibi erit in ludo, etc., teacher''s chair : clausa, sedan-chair, lu.
: : :

malorum omnium huius belli Semina terrarumque animaeque marisque Et ignis, i. e. the four
0.
:

semina discordiarura (tribuni), L. V. semina f uturae luxuriae, the small beginnings, L.


elements,
:

the front seat ( of a magistrate's seat, official chair (that of the higher magistrates was called sella curulis): sedebat in rostris in sella aurea: hoc de sella dixit: consules positis sellis dilectura habesella qui

prima sedens, on

wagon ), Ph.

semenstris
regnum
:

sis], half-yearly,

or semestris, e,adj. [sex+mensemi-annual, lasting six montlis imperium, Cs. censura, L. dux, L. in:
: :

fans, six

months

old, L.

Semen stri vatum

digitos

bant, L.
Ta.

parentes honestos Fascibus et


i,

sellis,

H.

circumligat auro, i. e. the ring of a military tribune, with a six months'' commission, lu.

sellarius,
ness,

m.

[sella],

one that practises lewd-

sementinus,
dies,
i.

adj.

[semen], of sowing time:

e.

feriae, 0.

sellisternia, orum [ sella +sterno], religious banquets offered to goddesses, Ta.


sellula,
Ta.
ae, /.

dim. [sella], a

little

sedan chair,

sementis, is, ace. im or em, abl. i or e, /. [semen], a seeding, sowing: sementi prohibita: sementem facere, L. P r o v. ut sementem f eceris,

sellularius, m. [sellula], a mechanic who


at a stool, sedentary artisan, L.

metes, as you sow, so shall you 7'eap. T/ie works growing crops, young crops, young corn : tenerae,
ita

0. F i g., a sowing : malorum. num. [3 SA-], once, a single time: sementivus, adj. [sementis], of attendant, semel bisne signum canat, L. consulera time : dies (i. e. feriae), 0. miles semel f efellit, L. non semel, sed bis neque semermis, see semiermis. semel sed saepius: non plus quam semel eloqui. semestris, see semenstris.

semel,

adv.

seed,

of

seed-

[semi + esus; P. of edo], half eaten, half-desemel atque iterum ac saepius voured, pisces, H. half- consumed : praeda^ V. dare: cum his semel atque iterum armis conten- serpentes, lepus, lu, 0. semel aut iterum, once or twice. 0)ice disse, Cs. semet, see sui. and no more, but once, but a single time, once for praep. [ cf. semis ]. Only in composisemi-, all: animus ubi semel se cupiditate devinxit, T. quibus semel ignotum a te esse oportet aut vitam tion, half, demi; semi-. semii - adapertus ( quinquesyl. ), adj., halfhumum semel semel aut iguominiam finire, L. ore meraordit, once for all, V. virtus cum semel open: ianua, 0. In counting, once, first, the first time : semianimis (in verse, quadrisyl.), e, or seexcidit, H. bis rem p. servavi, semel gloria, iterum aerumna mianimus (seman-), c?/. [semi-f anima], /ta//"mea Rufum bis pervenisse semel ad Corfi- alive, half-dead: digiti, V. f rater, L. corpus virginis, L. anguis, C. poet. orbis, lu. nium, iterum in Hispania, Cs. ter, semel corpora, L. iterum tertio, L. Indef., once, ever, at some semi-apertus, adj., half-open: fores, L. time, at any time : verebamini Ne non id facerera semi - bos, bovis, m., a half- ox : vir, i, e. the quod recepissem semel ? T. ut semel eloquentia Minotaur, 0. evecta est: quando in apertura semel discrimen semi-caper, prl, m., half-goat : Pan, 0. Fauevasura esset res, sooner or later, L. quoniam nus, 0. Dividite, quidem semel suscepi Si semel datis semi-crematus, adj., half-burned: Membra, 0. if you are really giving, 0.: semel emissum volat inrevocabile verbum, H. semicremus, adj. [2 CAR-], half-burned: stisemen, inis, n.\\ SA-]. Of plants, seed: manu pes, 0. spargere semen: terra semen excepit: iacto sesemicubitalis, e, adj. [semi cubitum], a quercus de seraine Dodonaeo, 0. Of half-ciihit long : hastile, L. mine, V.
adj.

and

Indef., in phrases with iterum or saepius, once again, time and again, repeatedly, more than

semesus or semiesus (trisyl.), or semessus,


:

once, several times:


: : -:

semivivus
Semiramis,
idis, ace.


: :

semideus
genus, 0. deique, 0.

767

semi - deus, adj.^ half- divine : Dryades, 0. As suhst. m., a demigod: semideique

mim,

queen of Assyria, 0., lu., Cu. In sarcasm ramis ilia, i. e. effeminate (of Gabinius).

/.,

= ^e/jitpaixig,
:

Seipi-

semi-rasus, adj., half-shaven : ustor, Ct. semi-reductus, adj., halfbentback : Venus, 0. adj. [semi + arma], half -armed, poorly armed: semi-refectus, adj., half-repaired : classis, 0. cum multitudo, L. raille semiermes palati, L. semi-rutus, adj., half-razed, half-overthrown, sex milibus semermium, L. semermos, Ta. half-demolished, half -destroyed, half -ruined: musemi-factus, adj., half-finished : opera, Ta. castella, L. tecta, L. rus, L. patria, L.

semi-doctus, adj., half-taught, half-learned. semiermis, e, or semiermus (sernerm-), e,


: :

semifer, fera, ferum, adj. [semi+ferus], halfcorpus bestial, half beast : pectus ( Tritonis ), V. As subst. m. Capricorni ( the Constellation ). inter SemiSemifer, i. e. the Centaur Chiron, 0.

semis,
half :
:

issis,

m. [semi+as], a half-

unit, one

feros habitare, i. wild, half-savage.

As
e,

e.

the Centaurs, 0.
subst. m.,

g.,

half-

Cacus,Y.

semi-germanus,
L.

adj., half-

German:

gentes,

semi - gravis,
drunken
:

adj.,

half -overcome, half-

vino, L.
avi,

singulos semis accessionis dare, i. e. one and a half sesterces of premium (on each niedimnus) bina iugera et semisses agri adsignati, L. Half an as: non semissis homo, not loorth a groat (ad quincuncem) redit uncia, quid fit ? Semis, H. Flur. abl., as monthly interest, at one half per cent, a month, at half a denarius for each hundred (i. e. six per cent, per annum) semissibus magna copia (pecuniae) est.

HS

se-migro,
Ct.

are, to

go away, remove.
half -open: labellum,

semi-sepultus,

adj.,

half-buried: Ossa, 0.
[

semi-hiaus,

antis, adj.,

semisomnus,
asleep, sleepy,

adj.
:

semi
hie

drowsy

cum

+ somnus ], halfsemisomnus stupeL.


:

semi-homo (semho-), inis, m., a half- man, half-beast: Centauri, 0. Fig., half-human, half wild, half-savage : Cacus, V.

ret

semisomnos hostis caedunt,

cor.

Ph.

semissis, gen. of semis.

semi-supinus,
clining
:

adj.,

half bent backwards,


latus, 0.

re-

semi-hora, ae,/., a half-hour, half an hour. semi-lacer (era, erum), adj., half-mangled, 0. semi-lautus, adj., half-washed : crura, Ct.
semi-liber,
era,

iacet in

dextrum semisupina
a narrow way,
:

erum,

adj.,

half-free.
not fit to be a

semi-lixa,
sutler, L.

ae, m.,

half a

sutler,

semi-mas,
dite:

maris, m., a half-male, hermaphroL., 0.

abominati semimares,
:

Unmanned,

emasculated: ovis, 0.

Galli (priests of Cybele), 0.

side -way, path, angustissima notae, Cs. ubi plures diversae semitae erant, L. Kara per occultos lucebat semita calles, Y. P r o A^ qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. C, Fig., a by-way, way, path, lane: Ego via exire iliius semita feci viam, Ph. semita revertisse fallentis semita vitae, H. recta, H. Tranquillae vitae, lu.
ae, f.,

semita,

foot-path, lane, by-way

semi-miortuus,

adj.,

half-dead: membra, Ct.

semitarius,

adj.,

fond of by-ways

moechi, Ct.
adj.,

seminarium,
nary,
ttis

n. [ semen ], a nursery, semihot-bed, school : rei p. : triumphorum : senaI,


:

semi-ustilatus (semust-, -ustulatus),


half-burned: cadaver lignis semiustilatum
:

(equites), L.

ducum, Cu.
m. [semino], an originator,

qui-

bus (facibus) semiustilatus

ille est.

seminator,

oris,

producer, author:

omnium rerum (mundus).

semi-ustus (semustus),

adj., half-biirned:
:

Fig.: malorum.
necis, adj., half- dead : semineci rapere arma, V. seminecem eum inventum, L. coucursus ad seminecis viros, V. artus, 0. plerique semineces relinquebantur, Ta.

Enceladi semiustum corpus, V. facem, 0. simuFig.: se populare incendium semulacra, L.

(semi-nex),
:

stum

efifugisse, L.

sibi

semino,
quod non

forth, produce

are [ semen ], to sow, bring agricolae cultu seminari viscum sua seminat arbos, V.
, ,

semi-niidus, adj., half-naked: consules, L. Half-unarmed : pedes, defenceless, L. semi-vivus, adj., half-alive, half-dead, almost semi-plenus, adj., half-manned: naves: sta- dead: hominem semivivum reliquit: abiecti homitiones, L. nis et semivivi furor. F i g. mercenariorum voces, half-expiring words. semi-putatus, adj., half-pruned: vitis, V.

semi-vir, viri, m., adj., a half-man, man who is half beast : Chiron (a Centaur), 0. bos (the Minotaur), 0.: Nessus, 0. An hermaphrodite, 0. eunuch: ingens (a priest of Cybele), lu. F i g., unmanly, ivomanish, effeminate : cum semitam atrocem caedem pertinere viro comitatu, V. ad illos semiviros credere, L.
:


semodius

: : : :

seneo
' '

; :

768

The senator wore a tunic with a broad purple se-modius, i, m., a half-peck., lu. band, and black leathern shoes with a luna of [P. of semoveo], remote^ distant.^ adj. semotus, silver or ivory) huic (senator!) iussa tria sunt far removed.^ retired: conloquium petunt semoto
:

a militibus
i.

loco, Cs.
.^

e.

confidences Ta.

arcana seraotae dictionis, Plur. n. as suhst. : terris se:

inota,

H.
movi, niotus, ere, to move apart^^put
remove., separate: vos semotae,

se-moveo,
aside.,

nos soli, T. F i g., to part., voce praeconis a liberis semoveri. separate, remove: Strato ab ea disciplina semovendus est, i. e. not to be classed with that school: voluptatem seraovendarn esse.

ut adsit, etc. in senatoribus cooptandis Artes quas doceat quivis senator Semet prognatos, H. novom senatorem cooptabitis, L. In other nations, a senator, councillor of state : se si dediderunt ex sexcentis ad tris senatores (Nerviorum), Cs. (Rhodiorum) omnes erant idem tum de plebe tum senatores senatores quos (Macedonii) syne:
:

dros vocant, L.

senat5rius,
set
:

adj. [senator],

semper, adv. [3 SA-+-per], ever., always., at all times, continually, perpetually, forever : numquam

torial: cuius aetas a senatorio

of a senator, senagradu longe abes:

honos

indicia

consilium, deliberations

lit-

unum

Quin semper veniat, T. semper in amicitia manere qui tibi praesto semper fuit avida ulteriorum semper gens, i. e. of co7itinital acguisitioiis, h. pacis semper auctor, Alterum in lustrum meliusque semper, ProroL. get aevom, i. e. with constant improvement, H.
intermittit diem,
: : : :

terae, speeches hi the Senate.

senatus, us {gen. senati, S., C), m. [SEN-]. In Rome, the council of the elders, council of state, Senate, body of senators ( see senator ) Romuli senatus, qui constabat ex optimatibus cum potestas in populo, auctoritas in senatu sit: senatus
:
:

horresco sempei', ubi,


studiis

etc.,

every time, T.
:

quibus

semper

f ueris,
i.

tenemus

terra,

non semper

graraen habens,

e.

everywhere, 0.

sempiternus,

adj.

[semper], everlasting, ever:

durhig, perpetual, co7itinual, imperishable, eternal, sempiternal: deorum vita, T. incisae litterae, divi-

nae

virtutis testes

sempiternae

stellaruni curstis
sceleris.

ignis

Vestae

documentum Persarum
ae, /.

semuncia,

[semi+uncia], a half-ounce,

one twenty - fourth part of a pound: auri, uude anulus fieret. twenty - fourth part: heres ex deunce et semuncia.

populusque Romanus (often Avritten S. P. Q. R.), x.Q.the repicblic: senatus consultum, a decree of omnia, de the Senate : senati decreto missi, S. quibus senatus censuit: in senatum venire non potuit, become a sciiator : de cooptando senatu, choosing : ut et veterem senatum toUatis et novom cooptetis, L. senatu movere, S. a censoribus ex senatu eiectus seminarium senatus, i. e. the order of K7iights (from which new senators were semeeting of the Senate, session : senalected), L. tus frequens convenit, a quorum: senatum cito cogere eo die non fuit senatus neque postero, no
:

session

eodem
:

die Tyriis (legatis) est senatus da-

amounting to tus frequens, i. e. a quorum gave audience : dimita half-ounce : faenus, one twenty-fourth part of an tere senatum multa eius in senatu provisa pruas upon each as, for a year of ten montlis, i. e.five denter, in the meetings of the Senate : in senatum venire, attend. In other nations, a Senate, council per cent, for a full year., L. state : Aeduorum, Cs. Venetorum, Cs. of see semiust-. semust-,

semunciarius,

adj. [semuncia],

i, oi. [senatus], a meeting-place for of sessions, L. senariolus, i, m. [senarius], a little senarius, trifling verse of six feet. senarius, adj. [ seni ], of six each : versus, a verse of six feet, Ph, As subsf. m. ( sc. versus ) comicorum senarii.

senaculum,

senatus consultum,
senecta,
ae, /. [
:

see senatus, consultum.

the Senate, hall

senex ], old age, extreme age, senility: in senecta, T. inopi metuens formica senectae, V. turpis, H. extrema, Ta. sollicita, 0.
: : :

senectus
senility.

senator, oris, m. [SEN-]. In Kome, a member of the Senate (originally one hundred advisers, selected by Romulus from the nobles. Later, a hundred Sabine nobles were added and the number was increased by Sulla to four hundred, and by Julius Caesar to nine hundred, but Augustus things, antiquity, age : (tabellae) cariosa, 0. vini reduced it to six hundred. The later additions veteris, lu. P e r s o n., the goddess of old age. Old Old age, old men : senectus semwere made largely from the Knights. Under the Age: tristis, V.
: :

hoc vitium fert senectus hominibus, T. senectutem occasum vitae definire: vivere ad summam senectutem confecti homines senectute viridis, V. tremulo gradu venit aegra senectus, 0. obducta solvatur fronte senectus, the gravity of old age, H. Temporibus geminis canebat sparsa senectus, i. e. gray hairs, Y. Of
sing.
:
:

Only
:

utis, y. [senex], old age,

extreme age,

republic the censors revised the roll every five years, striking out names of bad repute. Only men of wealth were eligible, as no salary was paid.

per agens aliquid.

Fig., of

style,

maturity: plena
quiete, Ct.

litteratae senectutis oratio.

seneo,

ere [senex], to be old


senesco
senescd, nui,


: ::

sententia

: ::

769

ere, i7ich. [seneo], to

grow
:

old,

H.

An old man (poet, for senex, with /jron. masc);


:

become aged, grow hoary : aetas senescit tacitis senescimus annis, 0. Solve senescentem mature equum, H. 7'o decay, lose strength, grow weak, be enfeebled, waste away, decline: fama et viribus, L. noa esse cum aegro senesceudum, L. dis hominibusque accusandis senescere, joine away, L. amore To xvaste,wane, decline, fall off, be habendi, H. diminished, be impaired: luna ( opp. crescens), wailing: arbores cum luna senesceutes continua

Ut ilium di deaeque senium perdant, T. sensa, orum, n. [P.phir. of SQnWo\, perceptions,


ideas

exprimere diceudo sensa.


adv. [seni\o\, just perceptibly, gradual-

sensim,
ly,

little by little, slowly, gently, softly : sensim dicebat, quod causae prodesset: mcQ^QVQ, step by stc]), 1j.: sensim sine sensu aetas senescit: oritur (seditio) sensim ex clamore: mentio inlata, L. sensim et sapienter amare, 0.

by degrees,
:

progredietis

messe senescit ager, is worn out, 0. hiemps senescens, closing : omnia orta occidunt et aucta sane:

queri, PIi.

scunt, S.

alcuius vis, L.

consilia, L.

amor, 0.

sene:s, senis, adj. with comp. senior [ SEN- ], advanced in years: si qui senes ac deformes erant porci, lu. nemo est tam senex qui quo erat nemo se annum uon putet posse vivere
old, aged,
: :

sensus, P. of sentio see also sensa. sensus, us, m. [SEXT-], a perceiving, observation: utere igitur argumento tute ipse sensus tui, accept a proof from your own experience : op1.
;

2.

pidanos a sensu eius


sense,

quae fere senior senior niores anni, 0.


: :

vis senior est

quam,

etc.

se-

( operis ) avertere, Cu. povjer of perceiving, perception, feeling, sensation,

oratio,

wore
:

tnature.

quam ilia aetas ferebat, As subst. tn., posit., an old

conscioicsness

doloris

moriundi sensum

man, aged person, graybeard (usu. of more than sensus maneat: oculorum: neque oculis neque ut turn ad senem senex de senecsixty years) auribus neque ullo sensu percipi gustatus, qui senem in patriam revertentem, unde tute, sic, etc. est sensus maxime voluptarius sensus in capite puer profectus sum, L. Mixta senum ac iuvenum
:

celeritas abstulit: (Niobe) posuit sensum, saxea sense, special sense: ut nee ullus facta, mail, 0.

densentur f unera, H. ter aevo functus senex, i. e. As subst. f, an old woman, Tb. Nestor, H. Comp., an elder, elderly person (usu. between fortysi quis Forte coherefive and sixty years of age) dum senior male tussiet, H. seniores a iunioribus centuriae seniorum ac iuniorum, L. omdivisit nium seniorum precibus excitati, Cs. : Yix ea fatus senior Inachus, 0. erat senior (i. e. senex), V.

conlocati sunt.
eis ipsis

Feeling, sentiment, emotiori, incli-

: ipse in commovendis iudicibus sensibus permoveri: vestri sensus ignaamoris meus me sensus, quanta rus: amandi vis f raterni sit amoris, adraonet erga nos sensus An opinion, thought, seixae, view, notion civium. animi sensus eius de re p. dissidenti sensus SU03 aperire, X. in his ipsis rebus aliquem senhabit of mind, mode of thinking, sum habere. seni, ae, a, gen. senum, num. distrib. [sex], six notion, taste : volgaris popularisque haec oratio each : cum in sex partis divisus exercitus Roma- longe a nostris sensibus abhorrebat. Esp., with nus senis horis in orbem succederet proelio, L. communis, a general mode of thinking, prevailing ut tribuni militum seni deni in quattuor legiones notion, common irisight, common-sense: id a consenum pedum suetudine communis sensus abhorrere quae vercrearentur, i. e. sixteen each, L. pueri annorum senum septenum- santur in sensu hominis communi Communi sensu crassitudo, Cs, que denum, of sixteen and seventeen years. Six plane caret, H. quod in communibus hominum tradiderat natalibus actis Bis sensibus positum est: ex communibus sensibus for sex ) ( poet, puerum senis, 2mst his twelfth birthday, 0. pedes, ducta oratio, from the usual lines of thought, Ta. senos reddere ictiis ( of the i. e. hexameter, H. Consciousness, sense, understanding : a raero resenarius), H. deant in pectora sensus, 0. nisi si timor abstulit Sense, idea, senilis, e, adj. [ senex], of an old man, of old omnem Sensum animumque, 0. people, of old age, aged, senile: prudentia: ne meaning, signification : testamenti, Ph. verba, forte seniles Mandentur iuveui partes, H, corpus quibus voces senstisque notarent, H. verbi, 0. Stesichori statua, of an guttur, H. anima, 0. sententia, ae, f. [SENT-], a way of thinking, stultitia old rnan : adoptio, by an old man, Ta. opinion, judgment, sentiment, thought, notion, picrhiemps, 0. pose, determination, decision, will, desire: de hac

nation, disposition

senior,

oris,
i,

comp. of senex.

[senex], old age, senility, declirie: quod (opus) omni senio careret: senio confectus. Waste, decay : se ipse (mundus) consumptione et senio alebat sui, by its ovjn waste and decay. Vexation, grief, trouble, affliction : tota civitas confecta senio est: senio consumptus, L. Gloom,
7i.

senium,

sententiae atque opinionis re eius sententia, T. meae volui esse participes adhuc in hac sum sen:

tentia, ut, etc.: variis dictis sententiis,


:

moroseness: inhumanae senium depone Camenae,

quarum pars censebant, etc., Cs. locos ac sententias huius disputationis tradere, extracts and leading thoughts si honestatem tueri ac retinere sententia est, if one's purpose be : stat sententia tradere, etc., she is resolved, 0. sic stat sententia, 0. de cognatorura
:
:

49


sententiola
sen ten ti a

: : :

: : : : : :

770
to

seorsum
:

manu

missi,

according

the

uisli:

suavitatem cibi
:

famem, L.

corporis aegri vitia,

de omnium sententia pronuntiatum, ^mammo?^*/^ ; Cu. posse prius ad angustias veniri, quam senquod quern umquam de sua sententia facere au- tiretur, before they shoidd be observed, Cs. To persum ? on his own responsibility^ L, P r o v. Quot ceive, feel the effects of, feel, experience, suffer, unhomines, tot sententiae, many men, many minds, dergo, endure : iste tuus ipse sentiet Posterius, T. Abl. with pron. poss. or yejiit, : errat longe quid ipse ad Avaricum sensisset, etc., Cs. quae T. quisque sensisset, inquirere, L. civitatum damna mea quidem sententia, in my judgment, T. With ex: Istue tibi ex sententia tua obtigisse ac detrimenta Tecum Philippos et celerem fugam rerum omnium inopiam, L, lassitudo laetor, to your' satisfaction, T.: ex mea sententia Sensi, H. rem p. gessimus, as 1 wished: evenisse ex senten- et sitis iam sentiebatur, L. sentiat, Quos attempex sententia navigasse, tarit, Ph. in hac urbe esse consules vigilantes tia ? satisfactorily, T. E s p., in taking an oath ( ma- transitum exercitus ager senserat, had been wasted prosperously. nee pestilentem sentiet Africum Fecunda iores ) iurare ex sui animi sententia quemque by, L. Fig., to feel, perceive, discern, undervoluerunt, to the best of his knowledge and belief, vitis, H. stand, observe, notice : mentes sapientium cum ex i. e. conscientiously: ex mei animi sententia, inquit, non ut ut non deseram, etc., without mental reservation, corpore excessissent sentire ac vigere, L. L. Ex tui animi sententia tu uxorera habes ? Non dictum est, in eo genere intellegitur, sed ut sensum hercule, inquit, ex mei animi sententia, in all sin- est hostes de prof ectione eorum senserunt, became An official deter- aware of their retreat, Cs. Primus sentio mala .? no, not to suit me. cerity mination, decision, sentence, judgment, vote : quos nostra, T. numquam ilium offendi, quod quidem factum est senatus senserim, as far as I have observed: praesentia priores sententiam rogabat consultum in meam sententiam decerni cunctis numina sentit, H. nee inania Tartara sentit, i. e. patere tua consilia non sentis ? &Qnievi\M^, unanimously: victos paucis sententils, does not enter, 0. by a small majority, L, meae partes exquirendae postquam nihil esse pericli Sensimus, H. si quid magis sententiae quam dandae sunt, i. e. my office est in me ingeni, quod sentio quam sit exiguum in Sensere, quid mens rite posset, H. sensit medios is to put the question rather than to vote, L. delapsus in hostis, V. Of a state of mind, to feel, earn sententiam ire, to support the resolution, L. omnibus sententiis absolvi (in a conference of experience: quod sensum habeat, id necesse est sententiam dicere, pronounce judgment. sentiat voluptatem victoriae tantae gaudium senjudges) tire, L. To think, deem, judge, imagine, suppose, Se7ise, meaning, intent, signification, idea, notion oratione quam sententia lenior, in language than be of opinion, believe, mean : optime sentientes in meaning : quod dicitur habet hanc, ut opinor, centuriones, i. e. most patriotic: sic interpretor iocansne an ita sensententiam cuius praecepti tanta vis, tanta senten- sensi sse maiores nostros A thought tiens, i. e. in earnest: cum illis, agree in opinion: tia est, ut, etc., such depth of meaning. qui aliunde stet, expressed, sentence, period: dam de singulis sen- ne iste baud mecum sensit, T. tentiis breviter disputo: Est brevitate opus, ut aliunde sentiat, i. e. acts on one side, tohile his conAn aphorism, apoph- victions are with the other, L. nee iam aliter sencurrat sententia, etc., H. thegm, maxim, axiom, saying : selectae brevesque tire, quin viderentur, etc., and were fidly convinced that, etc., Cs. Caesarem non eadem de re p. sensententiae: sapientibus sententiis ornata oratio. sententiola, ae, /. dim. [ sententia ], a short sisse quae me scio de dis immoi'talibus vera: te esse huic rei caput, T. voluptatem hanc esse sensentence, maxim. tiant omnes talem solemus sentire bonum civem meanadv. [sententiosus],/^/^ sententi5se, of cum de illo genere rei p. quae sentio dixero alpithily oratione habita dici.

ing, suggestively,

sententiosus,

adj. [sententia], full

of mean-

ing, pithy, sententious:

genus

dictionis.

sentes, ium, m.,


prickly brush
:

thorns, briers, bramble-bushes,

rubis sentibusque interiectis, Cs.

quid gravius de vobis, Cs. de re p. praeclara postea quam ex nocturno fremitu de profectione senserunt, i. e. ^oere aware, Cs. To give an opinion, vote, declare, decide: in senatu libere: quae volt Hortensius omnia dicat et sentiat.
:

Incultis rubens pendebit sentibus uva, V.

sentina,
rire
:

ae, /., bilge-water: sentinam exhaureceptacle conflictati sentinae vitiis, Cs.

(sentis,

is),

see sentes.

sentus,

adj. [cf. sentis], thorny, rough,

of bilge-water, hold, tinam confluere, S.


ings, rabble
:

cesspool
i

Romam sicut

in sen-

loca situ, v., 0.

Of a person,

rugged:

bristly, T.

g., dregs, refuse, offscour:

seorsum
separately,

or

seorsus, adv.

quasi de aliqua sentina, ac non de optimorum civium genere loqueretur.


rei p.
:

urbis

seveo^ally,

[for * se-vorsum], apart, especially: Omnibus


:

senti5, sensi {Id pers. sensti, T. ), sensus, ire [SENT-], to discern by sense, feel, hear, see, perceive, be sensible of: ita, ut ne vicini quidem sentiant

gratiam habeo, et seorsum tibi, T. traditi in custodiam, seorsum cives sociique, L. ea dissensio civium, quod seorsum eunt alii ad alios, seditio dicitur seorsum ab rege exercitum ductare, S.
:


separabilis

: :

septemviralis

: : :

771

separabilis,
arated^ separable
:

e,

adj. [separo], that

may

he sep-

lect:
off,

lovem curas Seposuisse


:

gravis,

had thrown

(vis)

a corpore.

(separate), adv. [separatus], separately, apart


(only comp.)
:

seposuisse a ceteris dictiouibus earn par0. tem dicendi, have separated: inurbanum lepido

separatius adiungi.

seponere dicto,

i.

e.

distinguish,

H.
remote

separatim, adv. [ separatus ], asunder, apart, separately, severally: qui arma ferre possent, et item separatim pueri, senes, etc., Cs. ubi vos se:

sepositus,
fons, Pr.

adj. [P. of sepouo], distant,

ab omni
vestis,

seposita est et Choice, select: milite dissors Gloria, 0.


Distinct, special:

mea

quisque consilium capitis, S. hoc seiungi potest separatimque perscribi: (di) separatim ab universis singulos diligunt: separatim a Abstractedly, genreliquis consilium capere, Cs. erally : dicere de genere universo.

paratim

sibi

Tb.

sepse, contracted for se ipse. septem or VII, num. adj. indecl. [cf. itttu, Germ, sieben ], seven : praetores colles, H. de:
:

separatio,

onis, /. [separo],
:

ering, separation

partium.

Fig., a

a sundering,

sev-

discriminaseparated,

tion, distinction: sui facti

ab

ilia defiuitione.
],

separatus,
:

adj.

P. of separo

decern septemque, N. viginti et septem tabulae: his mensibus sex septem proximis, T. VI, VII diebus. As subst., the seven sages, wise men of Greece: eos septem, quos Graeci sapientes nominaverunt Thales, qui sapientissicern et septem, L.
:
: :

separate, distinct, particular, different: quoddam voluraen privati ac separati agri apud eos nihil
est, Cs.
:

mus

in

septem

fuit.

September,
seventh:

bris,

m.

septem

],

of

seven,

Tu (Bacchus)
avi,

separatis uvidus in iugis,

mense Septembri, in

remote, H,

se-par5,

atus, are, to dujoin, sever, part,

(from March). Of the seventh month, of September : Kalendis Septembribus horae, H.


:

the seventh

month

sunder, divide, separate: cum (maria) pertenui discrimine separentur: nee nos mare separat ingens, 0. Separat Aonios Oetaeis Phocis ab arvis, F i g., 0. separandos a cetero exercitu ratus, Cu. to set aside, treat apart, consider separately, distinseparatus guish, except : est mihi locus ad suum condelicta volgi a publico, causa separare silium ab reliquis, Cs. nihil est, quod se ab Aetolis separent, L.
:
:

septem - decern or septemdecim (septend-), or XVII, mim. adj., seventeen: populi:


XVII
tus, L.

dies declamitavit
:

septemdecem annos na-

CCCCXVII

senatores.

septemfluus,

adj.

[septem +FLV-],5^i'ew/oW:

flowing, with seven mouths Nili, 0.

Nilus, 0.

flumina
i.

septem-geminus,
with seven moutlis, V.

adj.,

sevenfold: Nilus,

e.

sepelio, pellvi
inter
:

(llsset, Pr.),

pultus,

Ire, to

bury,

Tabb. ap. surge et sepeli natum, Att. ap. C. Tarquinio C. sepulto suorum corpora, L. To burn, place on the funeral-pyre : sepultum Consentiae quod mem:

hominem mortuom
:

in urbe,

XII
:

septemplex,

plicis, adj. [

septem + PARC-],

sevenfold: clipeus, i. e. of seven layers of ox-hides^ V. : Nilus, i, e. with seven inoutlis, 0.

septemtri5
onis,

septent- ),

or

septem

trio,

brorum reliquum

fuit, L.

Eumenem mortuum

propinquis eius sepeliundum tradidit, N. Fig., ^o bury, overwhelm, submerge, destroy, ruin, suppress sepulta in patria acervi civium haec sunt in gremio sepulta consulatus tui: dolorem, end: tunc, cum mea fama sepulta est, 0. nullus sum urbs somno vinoque sepultus sum, lost, T. sepulta inertia, slumbering, H, sepulta, V.
:

m. [1 TER-I. Plur., the seven stars of the Wagon, Wain, Great Bear : Clarissimi Septentripnes Gurgite caeruleo septem prohibete triones, 0. Sing. : minor, the Little Bear. TJie northern
:

regions, northern sky, north


:

inflectens sol

cursum

Pm

(sepes), see saepes.

ad septentriones Belgae spectant in septentrionem, Cs. septentrio a Macedonia obicitur, L. Ilyberboreo septem subiecta trioni Gens, V. The north tcind: ex ea die fuere septemtriones venti
:

sepia,

ae,/.,

(rrjrrla,

the cuttle-fish, inh-fi^h.

acer septemtrio ortus, L.

sepimentum, sepi5,
se-pon5,
occultari:
aside, piit by, separate,

see saepi-.

septemtri5nalis (septeutri-),

posul, positus, ere, to lay apart, set

temtrio], of the north. Plur. n. as subst., the northern parts : Britanniae, Ta.

e,

adj. [sep-

pick

out, select
:

seponi et

aliquid habere sepositum ornamenta seposita: captivam pecuniam in aedificationem templi, L. : Primitias magno lovi, 0. de mille sagittis Unam, select, 0. : alqm a domo, banish, Ta. Fig., to set apart, assign, appropriate, reserve: sibi ad earn rem tempus, fix : seponendus extra
:

septemtriones, see septemtrio, septem-vir or Vllvir, virl, m., one of a board


of seven, one of seven commissioners : voluitne fieri septemvir ? Usu. plur., a board of seven commissioners, septemvirs : Vllvirum acta sustulimus.

septemviralis

or Vllviralis,

e,

adj. [sep-

certamen alter consulatus,


controversy, L.

apart beyond temvir], of the septemvirs, septonviral : auctoritas. Plur. m. as subst., the septemvirs. To remove, take away, exclude, seto be set

sequor

: : :

septemviratus
(septemviratus
temviri], the
office

772

or Vllviratus, us), m. [sepof a septemvh\ septemviratc.

T.

aram

sepulcri Cougerere

(i.

e,

rogum), V.

Only ahl. sing. septem-viri, see septemvir.

cenotaph: Absent! ferat inferias, decoretque sepulchro, V. Plur., the dead: placatis sepulchris,
0.
:

muta,

Ct.
ae, /. [cf. sepelio],

septenarius, adj. [septeni], containing seven, Piter, m. as subst. (sc. versus), consisting of seven. verses of seven feet each.

sepultura,

burial, inter-

septendecim,
septeni,
distrib. [septera],

see septemdecem.

ae, a, goi. plur.

septenum, num. adj. sevm each: duo fasces septenos


:

ment, funeral obsequies, sepidture : de et sepultura dicendum antiquissimum genus lionore sepulturae carere et The burning of a sepulturae deorum. cremation, Ta.
: :

humatione
sepulturae

mortes et dead body,

habuere libros, L. pueri annorum seutim septeiiumque dentim, sixteen and seventeen years old.
Seven at once, seven together: dispar septenis
la cannis, 0.
:

sepultus, P. of

sepelio.

fistu-

fila lyrae,

0.

septentri5, septentrionalis, see septemtri-. septiens (-ties), num. adv. [septem], seven
times : septiens miliens sestertiura, seven times a hundred thousand sesterces.

sequax, acis, adj.,folloiving, seeJcing after, pnirsuing, sequacious : (Arcadas) Latio dare terga sequaci, pursicing, V. caprae, eager, V. flammae, lambent, V. iumi, penetrating, V.
:

thomand

sequens, entis, adj. [ P. of sequor ], next, following, subseqiient : sequenti tempore, N. sequenPlur. n. as subst., the sequel, Ta. te anno, L.
:

septimani, orum,
of

7n.

[septima

(legio)], soldiei's

the seventh legion, Ta.


],

sequester, tris or tra, tre, adj. [sequor], intermediate, mediating, negotiating : iudex. As sribst. m., a depositary, trustee, mediator, agent of bribery,

septimum, adv. [ septimus time: septimum consul.


Septimus
the seventh

for

the

seventh

or

septumvis, nnm
:

adj. [septem],
:

go-between : aut sequestres aut interpretes conrumpendi iudici. As subst. f: pace sequestra, i. e. tender the protection of a tricce, V.

annus, Ta. Olympias Staieni : legio sententia septima decima, seventeenth vote.
:

sequius, comp. of

2 secus.

septingentesimus, man.
genti], the seven

sequor

ord. adj.

[septin-

hundredth

annus, L.

septingenti, ae, a, or DCC, wcm. adj. [ sq^tem+ccntum], seiifn hundred: anni DCC milia passuum milites, L. naves, Cu. septiremis, e, adj. [ septem + remus ], with
: :

seven banks

of oars: naves, Cu.


ord. adj. [septuaginta],
:

septuagesimus, mem.
the seventieth

annus
or

castra, L.

septuaginta
:

LXX,
CLXX

num.

adj. [cf. e/3^o:

aratores septuaginta Hr]KovTa\, seventy : septem et septuaginta annos, N. et tres, L.

(septum), see

saepta.

secutus ( after, follow after, attend, accompany : I prae, sequor, T. cum omnibus suis carris, Cs, servi sequentes, H. hos falcati currus sequebantur, Cu. me intro hac, T. signa, to march, S. Ne sequerer moeclias, H. vallem, L. scrutantis qua evellant telum non sequitur, i. e. cannot be drawn out, L. trahit manu lignum Id vix sequitur, 0. zona bene te secuta, i. e. which you fortunately have worn, H. To follow, succeed, come after, come next: sequitur hunc annum Caudina pax, L. ut male posuimus initia, sic cetera sequuntur: tonitrura secuti nimbi, 0.: quae sequuntur, and so forth: sequitur ilia divisio, ut, etc. 7(> go to, seek, be
: : :

praes. gen. plur. sequentura, V. ), ( P. -quutus ), i, dep. [ SEC- ], to follow, come

septunx, uncis, m. [septem -funcia], seven bound for, have for a destination: Formias nunc sequimur: loca, Cs. Italiam, V. Rura, 0. To auri, seven ounces, L. tivelfths : iugeri, L. follow, chase, pursue : finem sequendi, Cs. facere sepulcralis (-chralis), e, adj. [ sepulcrum ], banc pestem agmen sequebatur hostis, Cs. (te) of a tomb, sepidchral: fax, a funeral torch, 0. fugacem, H. feras, 0. To follow fall to the share arae, 0. of belong to: ut urbes captae Aetolos sequerensepulcretum, i, n. [sepulcrum], a burial-place, tur, L. heredes monumentum ne sequeretur, H. cemetery, Ct. quo minus petebat gloriam, eo magis ilia sequeba:

sepulcrum
lio],

or

sepulchrum,
is

i,

n. [cf. sepe-

tur, S.

F
: :

g., to

follow, succeed, result, ensue

si

verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse pa- est, etc. patrem sequuntur liberi, take the rank grave, tomb, sepxdchre : leges de sepulcris trium sepulcri Mitte supervacuos honores, H. of L. damnatum poenam sequi oportebat, ut, corpus ex- etc., to befall, Cs. modo ne summa turpitudo sesepulcri monumeuto donatus est, N. To follow, take as sangue sepulchro Reddidit, V. sepulcrorum sanc- quatur, ensue : ex hac re, L.
a place where a corpse
:

buried, burial-place,
:

titas

sepulcra legens,
is

i.

e.

the epitaphs.

A place

where a corpse

buryied: ad sepulcrum venimus,

guide, comply with, accede to, obey, imitate, adopt, conform to : sententiam Scipionis, Cs. vos vestrura:


sequutor
have imitated^ Cs,
Crassi


sermocinor
t.,
:

: : :

773

que factum omnia deinceps municipia sunt secuta,


:

P o e

of time, succession

innumerabilis Anno-

auctoritatem

quid ?
:

iudices non crimina, non testis sequentur? shall be injluenced by : naturam victricia arma, V. me nee vox aut verba auctorem non lingua valet
:

rum, H. temporis, 0. Digne vir hac serie, 0.


dicere, T.

A
:

line

of descent, lineage

serie fulcite genus, Pr.

sequuntur,
:

i.

e.

obey the

ivill,

V.
:
:

To

follow,
:

1. serius, adj. [for *severius, from severus], tatem Caesaris gratiam, Cs. linguam et noraen, grave, earnest, serious (only of things) rem seriam an inOf Mercedes, H. ferro extrema, V. L. agere mecum, T. dies religiosus ad agendum ference, to folloio, be proved: ut sequatur vitam quicquam rei seriae, L. verba, H. verba seria familia sequitur, ut virtutc confici: hoc beatam dictu, H. As subst. n., earnestness, seriousness: non enim sequitur, ut, Tulli concidi oportuerit ? res in serium versa est, Cu. Plur., serioiis matters, To follow naturally, come easily, be readily earnest discourse: quam multa etc. seria (in epistulis): controlled, be obtained without effort: oratio ita cum his seria ac iocos celebrare, L. Sed tamen nihil flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas amoto quaeramus seria ludo, H. est quod tam facile sequatur quocumque ducas, 2. serius, comp. of 3 sero. quam oratio Verbaque provisam rem non invita serni5, onis, m. [1 SER-], continued speech, talk, sequentur, H.
: :

sue, strive after,

aim

at,

seek

iustitiam

puramoeni-

sexio, adv. [serius], in earnest, seriously : haec Triumphat, in all sincerity, T. res vix serio agenda, L.
: :

sequutor,

see secutor.

1. sera, ae, /. [1 SER-], a bar, cross-bar, bolt: obde seras, 0. Mille domos clausere serae, 0. demere seram, 0. carmine victa sera est, 0.
: :

conversation, discourse : vis orationis est duplex, altera contentionis, altera sermonis : Multa inter sese vario sermone serebant, V. ilia cum illo ser:

monem
nostris

occipit,

T.

sermones caedimus, T.
:

in
et

sermonibus
:

longior, Cs.

familiaris
:

2. sera, adv. [plur. n. of serus], late mans Narcissus, late in flo%uering,Y

Serapis

(is

or

idis), ace.

im, m.,

sermone omnium Referre sermones deorum, H. Detiuuit sermone diem, 0. ^apdirig, an sermo litterarum tuarum, conversation by corre:

sera co-

cottidianus

erat in

spondence with you. set conversation, learned Egyptian god. serenitas, atis,/. [serenus], clearness, serenity, talk, discourse, disputation, discussion : num serfair weather : tranquilla, L. caeli. F g.,favor- monem vestrum aliquem diremit noster interventus ? rebus iis de quibus hie sermo est inter nos ableness, serenity : f ortunae, L. habitus: de philosophia, N. An uttei'ance, decare [serenus], to make clear, sereno, laration, speech, remark : sermones ( eius ) ansas clear up, make serene: Luce serenanti, growing dabant, quibus reconditos eius sensus tenere posclear : caelum tempestatesque ( luppiter ), V. semus qui (voltus) sermo quidam tacitus mentis Fig.: spem f route, V. est, i. e. expression : refertur eius sermo ad Aproserenus, adj. [2 SER-], clear, fair, bright, se- nium hie sermo Abdalonymi, Cu. Ordinary caelo sererene : tempestate serena, Enn. ap. C. speech, talk, conversational language: oratio phiFaciem ad serenam muta- losophorum sermo potius quam oratio dicitur lux, L. no, v., H., 0. si unde serenas quis scribat, uti nos, Sermoni propiora, Stella, 0. tur dies. Ph. ver, V. H. Prose Ventus agat nubis, V. As subst. n., a clear sky, comoedia nisi quod pede certo Differt sermoni, fair weather : sereno, in a cloudless sky, L. soles sermo merus, H. Conversational verse, satire: (deF g., cheerful, glad, joyous, lectari) Bioneis sermonibus, H, sermones Repenet aperta serena, V. frons: anitrangtnl, bright, serene: Voltus, H. Common talk, report, rumor: tes per humum, H. mus, 0. aliquid serenum videre, 0. numquam de vobis eorum gratissimus sermo conseria, ae, f, a cylindrical earthen vessel, large ticescet sermo tOta Asia dissipatus, Cn. Pomserias do- peium, etc. jar, tun, cask : Relevi omnis serias, T. in sermonem hominum venire in liaque ferre, L. hoc pervagato civitatis sermone versantur, this Serious, adj., of the Seres, Seric, Tartar, Chi- talk of the town : sermones iniquorum effugere nese: sagittae, H. Of silk, silken: pulvilli, H. aliquid oratione mea sermonis in sese esse quaePlur. n. as sMnm, calumny : dabimus sermonem iis, qui, etc., carpenta, with silken curtains, Pr. manner of speaking, mode occasion for talk. subst., Seric garments, silks, Pr. expression, language, style, diction : sermone eo ace. em, abl. e, no plur., f. [1 SER-], of series, a row, succession, series, chain : laminae serie inter uti, qui innatus est nobis elegantia sermonis. vinculorum, Cu. Fig., a series, A language, speech: cives et sermonis et iuris se conexae, Cu. Latino sermone patrius, H. chain, connection, train, sequence, succession, order, societate iuncti in
:

course: cetera series deinde sequitur: tantum sererura ries iuncturaque pollet, connection, H. causarum disputationum : immensa laborum, 0.
: : :

serni5oinor,

atus, arl, dep. [* serraocinus,

from

sermo], to talk, parley, converse, discourse: consuetudo sermocinandi cum isto.


:


sermunculus
sermunculus,
talk, report,
I,

: :

; : : :

774

serus
serpentigena,
serpentipes,
ae,

rumor

culum omnem

m. dim. [sermo], common urbani sermunculi sermunaut restinxerit aut sedarit.


:
:

m.

serpens

+ GEN- ],

ser-

pent-born, sprung from a serpent, 0.


pedis,

m. [serpens + pes], sej^^m^

1. sero, sevi, satus, ere [1 SA-], to sow, plant: in iugero agri medimnum tritici seritur: frumenta, serit arbores, quae alteri saeculo prosint Cs.
:

footed : Gigantes, 0.

arborem, H. alqd (arbores) mea manu Of land, to bestrew, plant, sow, cultivate : satae. Of quot iugera sint sata iste serendus ager, 0. persons, to beget, bring forth, 'produce : sunt Bruti Usu. serendi nee fortuito sati et creati sunius. P. perf., begotten, born, sprung : Ilia cum Lauso de Numitore sati, 0. largo satos Curetas ab imnon sanguine husata Tiresia Manto, 0. bri, 0. mano satuin se esse, L. satus Anchisa, son of Anchises, Y. satae Pelia, datighters of Pelias, 0.

Xullam sacra
in solo:

vite prius severis


:

hordea campis, V.
:

serpe'rastra (serpir-), orum, n., knee-splints, knee-bandages (to straighten the legs of children) hence (of oflBcers, holding soldiers in check) cohortis meae, bandages.
:

serpillum, see serpullum.


serp5, psi, ptus, ere [ SERP- ], to creep, crawl (of animals): serpere anguiculos: animalia, alia serpendo ad pastum accedunt ima vipera humo, draco In platanum, 0. Of things, to move 0. slowly^pass imperceptibly, creep along^ proceed grad:

ually

Ister tectis in

mare

serpit aquis, 0.

vitis

Fig.,

to

sow the seeds


:

of,
:

found,

establish,

pro-

cum patribus certamiduce, cause, excite : mores civilis discordias, L. To scatter, na, stir up, L. spread, disseminate : apud plebis homines crimina Rumores, V. in senatum, L.
:

sertus, ere [1 SER-], to bind togeth2. ser5, Only P. perf. : pro sertis interweave, entwine. F i g., to join, (loricis) linteas dedit, of mail, N. connect, link together, combine, compose, contrive: ex aeternitate causa causam serens, linked loith cuius (fati) lege inmobilis rerum humanarum ordo ex bellis bella serendo, seritur, is arranged, L. Multa inter i. e. engaging in continual wars, L. popularls orationes, comsese vario sermone, V. crimina belli, V. pose, L.
,

er,

serpens multiplici lapsu: tempora circum hederam tibi serpere, V. cancer, 0. F i g., ^o creep, crawl, extend gradually, grow imperceptibly, make way stealthily, spread abroad, increase, prevail: neque enim serpit, sed volat in optimum statum res p. serpet hoc malum longius quam putatis ne latius serperet res, L. sei'pit hie rumor per agmina murmur, V. Rarely of a person serpere occulte
:

coepisti nihil

suspicantibus. Of style, to craiol, be loiv: (poeta) Serpit humi tutus, H.


aliis

dum
(

),

serpullum
serra,
arguta, V.

-pillum, not -pyllum


SAC-], a saw
:

i,

n.,

'ipirvWov, thyme, wild-thyme, V.


ae, /, [2

stridor serrae

serracum
cart,

or sarracum, i, n., a heavy wagon, dray (with two wheels and closed sides) ser:

3. ser5, adv. with comp. and sup. [serus], late, a late hour : venire domum redire Serius egressus vestigia vidit in alto Pulvere, 0. Late, at a late period : videsne quam ea (eloquentia) ne filius nimis sero sero prodierit in lucem ? scripsi ad Pomregni paterni speciem videat, L. ponium serius quam oportuit: causa serius in omnium Versatur urna Africara traiciendi, L. ut serius ocius Sors exitura, sooner or later, H. quam serissime eius profectio cognosceretur, Cs. Comp., too late: possumus audire aliquid, an biduo serius veneram serius a serius venimus ? Too late: hodie sero terra provectae naves, Cs.
at
: :
: : :

Serraco veniente, lu. As a constellation, the Wain, Wagon, Great Bear, lu.
raco advehi
:

serratus,
subst., coins

adj. [serra], serrated.

Plur. m. as
:

with notched edges, Ta.


ae, /. dim. [serra],

serrula,
tata.

a small saw

den-

serta, orum,
sevo], wreaths

n., and sertae, arum, /. [P. of 2 of Jioioers, garlands : accubautes in

conviviis sertis redimiti: arae sertis recentibus halant, V. demissae in pocula sertae, Pr.
:

sertus, P. of 2
1.

sero.

serum, serum,

l,

n. [1

SAL-], the watery part of


:

curdled milk, whey, V., 0.


2.
adv. \jieut. of serus], late at night
canit,
:

sero ea sentire, quae ac nequiquam voles, T. multo ante provideram factus [consul] sibi suo tempore, rei p. paene sero. P r o v. sero sapiunt
: :

Quae Nocte sedens serum


serus,
:

V.
sero a vespere, 0.
!

adj. with comp., late


:
:

(Troiani), are ivise too late.

nocte sera, L.
;

serpens,
-turn
),

entis {gen. plur. -tium

poet,

al;so

of serpo ], /. or ( poet. ) m. [ P. oi J, thing, creeper, crawler, snake, serpent :

creepii eeping a creeping

serpente serpentes,

quarum

vis, etc., S.

extra aquam, etc.

orti quaedam serpentes ortae Cor perdomita, 0. magnorum Cor:

sernentum. 0. nora serpentum, pora


Serpent
(cf.

Esn.. as a constellation, E
s p.,

the

anguis, draco), 0.

hiemps, L. anni, i. e. ripe years, gratulatio 0. poenae o seri studiorum slow to learn, H. : ulmus, of slow growth, V. bellum spe omnium serius, L. serior aetas (i. e. posterior), 0. serior hora, 0. For the adv. sero (poet): Serus in caelum redeas, i. e. long hence, H. iusserit ad se serum venire Convivam, i. e. at a late hour, H. : nee nisi serus abi, 0. : seros pedes adsumere,
: : : :
:

: :

senrus
:

: :: : :

serva
0.
:

775

Cantaber sera domitus ca:ena, H. As subst. Romanorum adlicere, S. motus servitiorum serServants: servitia regum ex- vitii decem milia, Ta. late time, late hour: serum erat diei, L. inopia servitiorum, L. trahi in serum diei, L. in serum noctis convivium superborum, L. Late, belated, too late : Kalendae produetum, L. servitus, utis,/. [servus], the condition of a (lanuariae) auxilium, L. sera adsurgis, V. sera servant, slavery, serfdom, service, servitude: (rauope vineere fata Nititur, 0. lierem) in servitutem adiudicare servitutem pati: serva, ae [servus], a female slave, hand-woman, similitude servitutis socios in servitutem abducere: servituteGraeciamliberare: iustaetclemens, maid: serva natus, L. Serva Briseis, H. i. e. under a just and kind master, T. Servitude, servabilis, e, adj. [servo], to be rescued: caput subjection: muliebris, L. est enim in illis ipsa nulli servabile, which no7ie can rescue, 0. merces auctoramentum servitutis. Of landed ( servans ), antis, adj. [ P. of servo ], keeping, property, a liability, easeinent, servitude : servitute Only sup. : servantissimus aequi, Y. observant. fundo illi inposita. Collect., slaves, servants: Serservator, oris, m. [servo], a preserver, deliverer, vitus crescit nova, i. e. the throng of lovers, H. saviour: servatorem liberatoremque acclamantiservo, avi, atus, are [ 3 SAL- ], to make safe, mei capitis salutis, 0. bus, L. save, keep unharmed, preserve, guard,
:

n.,

keep, protect,

servatrix,
brabere, 0.

icis,/. [servator], she that preserves,

a saviour, deliverer : mea,

T.

sui

Servatrix cele-

servilis, e, adj. [servus], of a slave, slavish, ser: a cervicibus iugum servile deicere: servilem servilibus peritura raodis, H. in modum cruciati terror, dread in servilem modum, like slaves, Cs.
vile
:

of a
color
:

servile insurrection, L.

slaves (with latrones),

H.

manus, a band of Nil servile habet, H.


:

munus

indoles, L.

animus, Ta.
slavishly/,

serviliter, adv. [servilis], like a slave, servilelx/ : alqd f acere.

servi5
to

(-vibas, -vibo, T.), ivl, Itus, Ire [servus],


eiislaved, serve, be

be

a servant, be
:

in service:

liberaliter, T.

in liberata terra liberatores eius

servire, L.
:

H. homini nemini moniis servire


L.

qui Libertate caret, Serviet aeternum, populum R. servire fas non est: lenoni, T.
: :

domino
:

pati, N.

g., to

be

Athenas victas Lacedaeapud nos: servitutem, C, devoted, serve, labor for, aim at,
:

have regard to:


amicis, X. pendio, Cs.
serviatur.
: :

tibi

serviet, tibi
:

nostris

commodis
: :

lenocinabitur suo privato com:

ceteros servavi, ut nos periremus pol me occidistis, Non servastis, H. ita me servet luppiter, T. Graeciae portus per se servatos impedimenta cohortlsque, Cs. Rem tuam, H. urbem et civis integros incolumisque si res p. salva servata erit hisce duellis, L, omnes Quattuor amissis servatae a peste carinae, Y. alquos ex eo periculo, Cs. vita ex hostium telis servata. To keep, lay up, preserve, reserve, retain, store Caecuba centum clavibus, H. ad quae (tempora) tu te ipse servaras ad Herculeos servaberis arcus, esse quasdara res servatas iudicio multitudi0. nis in aliquod tempus quam integerrimas vires militi servare, L. vosmet rebus servate secundis, Y. Of places, to keep, keep to, hold, remain in, dwell in, inhabit : Tu nidum servas, H. nymphae sorores. Centum quae silvas servant, Y. Of abstract objects, to keep, keep to, preserve, maintain, observe : ordines, Cs. ordinem laboris quietisque, intervallum, Cs. teuorem pugnae, L. fidem, L. T. : de numero dierum fidem, Cs. aequitatem
deliver, rescue
:
:

oculis civium
:

pecuniae
ut

posteritati
utilitati

rumoribus, Cs.
slaved to
:

To

valetudini

communi

be subject, be governed by, be en:

legem cum populus suum provided public rights were not violated : pretium servare, to tnaintain the price Aequam mentem, H. nati amorem, Y. Fig., to
indutiarum
servaret,
i.

iura, Cs.

e.

nulli cupiditati

cupiditatibus

comply with, couj't, humor, gratify, confonn : aliorum amori auribus Vari, i. e. flatter, Cs. tempori. In law, of lands, to be under a servitude, be subject to an easement: praedia, quae serviebant.

bus

ceteri

serviunt, imperare.

To

iis,

qui-

n. [ servus ], the condition of a slave, service, slav&ry, servitude : hoc tibi pro ser-

servitium,

!,

vitio debeo, as

your servant, T.
:

ditore

in

servitium, L.

Cum
:

ductus ab credomus Assaraci

keep in view, give heed, pay attention, take care, watch, observe: solus Sannio servat domi, T. Cehie rupes tera (lumina) servabant, kept vjatch, 0. maxima, serva beware, H. itinera nostra, Cs. Palinurus dum sidera servat, Y. pomaria dederat servanda draconi, 0. Me infensus servat, ne quam faciam f allaciara, T. cum ita decemviri servassent, Of an omen, to obut unus fascis haberet, L. serve: secundam avem, Enn. ap. C. de caelo servare, to observe the lightning (as an omen).
: :
!

Phthiam

Servitio premet, V.
:

te servitio

free from slavery, H.


servitude, subjection
:

Servitio adsuerint,
class

Y.

servitium subire, 0. Fig., ubi libera colla corporis, S.


:

levare,

servola (servula),

ae,/. dim. [serva], a

young

female servant, handmaid.

servolus (servulus),
young
1.
slave,

Collect.,

a body of servants,
servitia

J, m. dim. [servus], a young man-servant, boy, T., C.

of

slaves, slaves

agros servitio colendos de-

servus

dit:

ex omni faece urbis ac servitio:

servile, subject:

or servos, adj. \l SER-], slavish, Servom hominem causam orare


servus
leges
: :


sevenis
little

group,
sitfer,

: : :

776

non sinunt, T. urbes, L. civitas, L. pecus, Of slaves, reges serva omnia esse velint, L. raanus, belongijig to slaves, for servants : capita, L. F i g., of lands, subject to a servi0. aqua, 0. tude^ under an easement : praedia.
H.
:

sessiuncula, ae,/. dim. [sessio], a small circle : sessiuiiculas cousectari.


sessor,
oris,

m.

SED- ], one who

sits,

spectator: in theatro, H. sessores urbe eiecit, N.

An inhabitant, resident:
(i.

2. servus or servos, i, m. [1 servus], a slave, servant, serf, serviny-man: dorai eontumelias servorum ancillarumque pertulit: fallax, 0.: servus Fig., a publici, slaves of the public. a pedibus
:

sestertius or
;

HS

e.

II semis), adj.

[for * semis-tertius], two

and a half

As

num.
stibst.

slave, servant, vassal, subject

harum cupiditatum
sesqui+ annus], of

esse servos

potestatis vestrae.
e,

m. (sc. nummus gen. plur. sestertitim), a sesterce (a small silver coin, originally two and a half asses, worth twopence and half a farthing sterling, or four and one tenth cents): cum esset tritici modius sestertiis duobus cum HS scripta essent pro HS CCC: praedia pluris sestertiura milium habere, L. Plur. n. as subst., with ellipse of milia, thousands of sesterces. Usu. with num. distr. : fundus, qui sestertia dena meritasset: HS quingena (i. e. quindecim milia sestertitim). Rarely with Jium. card. : sestertia centum, S. septem donat sestertia, H. With ellipse of centena milia: HS quater deciens (i. e. sestertium quater deciens centena milia, or 1,400,000 sesterces). For the phrase, centena milia sestertium, the word sestertium was commonly used, and declined as subst. n., with the numeral adverbs from deciens upward quom ei testamento sestertium milies relinquatur: sestertium centiens et octogiens HS LX, quod advexerat Domitius, Cs, sestertium deciens numeratum esse: argenti ad summam sestertii deciens in aerarium rettulit, L. in sestertlo centiens adfluentius vivere, N. With mcmmics, in abl. of price, at an insignificant sum, for a trifle: bona nummo sestertio sibi addici
:

sescenaris,
one

adj. [perh,

XXX

and a half yea.rs, eighteen months old: bos, L. sesceni ( sexceni ), ae, a, adj. num. distrib. [sescenti], six hundred each: nummi: equitibus

XXX

sexceni denarii tributi, Cu,

sescentesimus
scenti], the six

sexc:

hundredth

), adj. num. ord. [seanno sescentesimo.

sescenti (sexcenti), ae, a, adj. num. [sex + centum], six hundred: Romuli aetatem minus his
Often of an innumber, a thousand, immense number, vast multitude, any amount : Sescentas scribito iam mihi dicas, T. iam sescenti sunt, qui inter
sescentis annis fuisse cernimus.
definite large
:

Plur. n. as subst. praeterea, numberless other things.


sicarios accusabant.

sescenta

sescenties, see sexcenties. sese, ace. and abl. of sui.


seselis,
wort,
seseli,

is,/.,

= o-lcrXiC5 meadow saxifrage, Imrt-

sesqui, adv. num. [ cf. semis ], one half, by a half: pars aequalis alteri aut sesqui raaior.
tertia pars,

velle

si

amplius

HS nummo

petisti.

sesqui-alter, era, erum, adj., once and a half: secundae sesquialtera.

set, old for sed.

(seta), see saeta.

(setiger, setosus), see saet-,

sesqui-modius, I, m., a peck and a half. sesqui - octavus, adj. num., containing eight/ts, one and an eighth : intervallum. sesqui-pedalis, e, adj., of a foot and a
half a yard long
:

setius (secius), adv. comp. [for sectius SEC-], in a less degree. Only with negatives: nilo nine setius, nevertheless, T. nihilo secius, Cs. hand neque eo setius, N. setius, V.
less,

half,

tigna, Cs.

verba, H,

seu, see

sive.

severe, adv. with comp. and


:

sesqui-plaga, ae,/., a blow and a half, Ta. gravely, seriously, austerely, rigidly, severely : omnia sesquiplex, plicis, adj. [ sesqui -f PARC- ], dicere lites aestimatae Hiempsalis mortem vintaken one and a half times, once and a half as dicare, S. ad suos severius scripsit, Cs. qui po: : :

sup. [1 severus],

much. sesqui-tertius, num. adj., containing one and a third, of four thirds : intervallum. sessilis, e, adj. [SED-], for sitting upon : ter-

test agi severius

nihil nisi severissime facere.

severitas,
T.
:

atis, /. [severus], serioxisness,

grav-

ity, sternness, strictness,

severity

Tristis in voltu,
:

gum

{equi), 0.
{^'EJ)-'],

sessio, onis,/.
sitting-place

sitting : status, sessio:

sessiones quaedam, postures in sitting. : sessiones gymnasiorum. idly, loitering, tanking : Capitolina.

seat,

severitatem in senectute probo in omni re severitatem res ipsa flagitat iudiciorum Catoni severitas dignitatem addiderat, S. magnis peccatis severitatem commodare, Ta. exempli imperi, Cs.
: :
:

A sitting A session

severus,
persons,

adj.

with co)np. and sup. [SEV-J.


:

Of

pomeridiana.

sessito,
ting, rest
:

are, freq. [sedeo], to keep sit(Suadam) in Pericli labris sessitavisse.


avi,
,

grave, strict, austere, stern, severe : civis severus et gravis omnium severissimus Cures, V. adimam cantare severis, H. legis custodes: severissimi iudices: severura (decent)
serioiis, sober,
:


sevoco
seria dictu,

: :

Bl

: : ; :

777

H.

Of

things, sober, grave^ serious,

sex primi,

see sex.
Orura, m. [sexta decima sixteenth legion, Ta.
sixth,
;

severe, austere, disagreeable, oppressive: voltus se-

sextadecimani,
legio], the soldiers

sc.

verior

genus Harsh, rough, crabbed,


ria severiora
:

frons, 0. : Falernum, tart, H. disciplina dicendi: fidibus voces crevere severis, H.


: :

of the

rigid, severe, stern

impe-

sextans,

antis,

m. [sex], the

sixth

part

lex, 0.

severissirai imperi vir, L.


S.

paulo severior poena,


vere, dreadful,

gloomy :

acerbe in filium. SeUncus, H. amnis Cocyti,


: :

V.

turba Eumenidum, Pr.


avT, atus, are, to call apart, lead aside,

S-voco,

summon away, withdraw :


tarique coepit, Cs.
:
:

sevocanda out of the city, L. F g., ^o call off, separate, withdraw, remove: a negotio omni auimum mentem a sensibus.

sevocare singulos horhunc, 0. plebes in Aventinum populum, call a meeting of the people
:

heres ex parte dimidia est Capito; in sextante sunt ii, etc., one sixth goes to those, etc. small coin, one sixth of an as, two unciae: non esse sextantis, not to be worth a groat: extulit eum plebs sextantibus conlatis in capita, L. small weight, one sixth of a pound : Sextantem trahere, 0.

sextarius,
aquae:
viui,

i,

m.

sextus

],

the sixth part.

liquid measure, the sixth

part of a congius, a pint

H.
e, adj.

Sextilis,

[sextus], the sixth.

month (beginning with March), August: Sextili mense caminus, H. As subst.m. sevum (seb-), I, n., tallow, suet, grease, Cs. sex or VI, adj. num. [ cf. Gr. t^, Engl, six ], (sc. mensis), the sixth month, August : si in Sextilem comitia, etc., H. Of August, of the sixth six : Sex menses, T. milia passuum HS sex month : Nonis Sextilibus Kalendae, li. milia decern et sex milia peditum armati, L. sextula, ae,/. dim. [sextus (sc. pars)], the sixth inter Bis sex famulas ( i. e. duodecim ), 0. Sex septem, six or seven, T., H. Sex primi, a board of part of an uncia, one seventy-second part of an as ; hence, one seventy-second : heres ex duabus sextusix magistrates, council of selectmen.
mensis, the sixth

Only with

sexageni,

ae, a, adj.

num.

distrib. [sexaginta],

lis,

of one

thirty-sixth.

a time: in annos singulos cum sexagena milia tritici medium imperare ordo sexagenos milites habebat, L.
sixty each, sixty at
:

adv. [sextus], /o?' the sixth time: sexturn consul, L.

sextum,

sexagesimus
:

-gensumus),

adj.

num.

ord.

[sexaginta], the sixtieth : anno quinto et sexagensumo, T. post pugnam die sexagesimo quinto.

sextus or VI, adj. num. ord. [sex], the sixth: sextus ab urbe lapis, 0. locus sextus decimus (locus) ante diem VI Kal. Novembrls abdicat die sexto decimo, L.
: :
:

sexagiens or sexagies or LX, adv. num. [sexaginta], sixty times : sestertium sexagiens petere, i. e. six millions of sesterces (see sestertius) HS sexagiens : HS LX, Cs. quae sunt sexagiens (sc. sestertium).
:

sextus decimus,

see sextus.

(sexus), us, m. [2 SAC-], a sex (only sing. gen. and abl.): hominum genus et in sexu consideratur, virile an muliebre sit puberes virilis sexus, L.
:

sexaginta
natus, T.
cera, 0,
:

or LX, adj. mem., sixty: minor annis LX.


adj.,

annos

sex-angulus,

si (old, sei), conj. [ SOVO]- as a conditional With indie, in conditions assumed as particle. true, or (with/w^.) which will probably be fulfilled,

with six angles, hexagonal:

sexcenarius,

adj. [sexeeni],

of

six

hundred:
see

when, inasmuch as, since : si vis, dabo tibi testis voluntas mea, si industria, si aures patent omnibus maguifica quaedam res, si modo est ulla
if,
si
:

funditorum cohortes, Cs.

si

quisquam

est facilis, hie est


:

si

aliquid

dandum

sexeeni, sexcentesimus, sexcenti,


sescen-.

est voluptati

istae artes, si
:

modo

aliquid, valent ut
;

or sescentiens, adv. num. [sescenti], six hundred times: sexcenties HS, six hundred sestertia (i. e. 60,000,000 sesterces see
;

sexcenties

sestertium).

sexdecim,
sexennis,
six years old
:

see sedecim.
e,

adj. [

sex

+ annus],
],

of

six years,

sexenni
i,

die, after six years, Cs.

sexennium,
years, six years
:

sexennis sexennio post.


n. [

a period of

six

or sexies, adv. num. [sex], six times: sexiens tanto quantum satum est hostis sexiens victus, L.
:

sexiens

acuent ingenia educ tecum omnis tuos si minus, quam plurimos auferat omnia oblivio, si potest silentium tegat, L. si non, utrumque ignosce, Caesar, si rex cessit, etc. non, si Opimium defendisti, idcirco, etc. aut nemo, aut si quisquam, si Athenienses, sublato Areopago, ille sapiens fuit nihil nisi populi scitis ac decretis agebant, etc. si vis erat, si fraus, si metus: si neglegentiam di persequar, si potero, subtidices, mirabimur pergratum mihi feceris, si de amicitia dispulius Esp. with phiperf, in indef. clauses of retaris. peated action: plausum si quis eorum aliquando acceperat, ne quid peccasset pertimescebat, whenever: si quando forte suis fortunis desperare cqepe:


: : : :

sic
:

: :

sibilo
rant, Cs.

778
per/., in conditions
satis

With subj.praes. or
;

Only plur.n.: colla (colubrae), V.

ora (anguium),

assumed as
si

possible, if, even if, though:

si istius furorera vitemus ad verba rem deflectere velimus: rem facias, rem, Si possis, recte si non, quocumque modo rem, H. innocens, si accusatus sit, absolvi potest. With subj. imperf. or pluperf, implying that the

facere rei p. videmuv,

2. sibilus, 1, m., plur. sibili, drum, m., poet, also sibila, orum, n. [ SIB- ], a hissing, whistling sibilo dare signum, L. clamor tonitruum et rudentum sibilus : venientis sibilus austri, V. serpens horrenda sibila misit, 0. Sibila dant, 0. con: : :

contrary to fact, if: servi mei, si me isto pacto metuerent, domum meum relinquendam
condition
is

ad eos pertinere arbitrarentur Si mihi, quae quondam fuerat ... si nunc foret ilia iuventus, V. 2//3uXXa, a female soothSibylla, ae, /., Followed by tamen, even if although, albeit : quas sayer, prophetess, priestess of Apollo, Sibyl : terrae quae si dubia vis Pythiam Delphis incitabat, naturae Sibyllam. si exsequi nequirem, tamen, etc. si aliter accidisset si quis essent, tamen, etc., S. Deiphobe, daughter of Olaucus, who lived in a In the parenthetic grotto at Cumae: Cumaea, Y. vivacis antra in caelum ascendisset, etc. Siphrase, si forte, perhaps, perchance: vereor, ne byllae, 0. Sibyl, the author of the Sibylline nihil sim tui, nisi supplosionem pedis imitatus et books kept in the Capitol, C, L.

putarem

quod ne fecissent profecto,


:

si

nihil

temptuous hissing, hissing at, hissing off : sibilum metuis ? ei sibilum mortem videri necesse est e scaena sibilis explodebatur (eum) equi repentinis sibilis extimescebant.
: :

With subj. ( rarely aliquem, si forte, motum, indie), in place of an inf^ if when, that: apud Graecos opprobrio fuit adulescentibus, si amanon haberent
(i.

Sibyllinus,

adj.,

of a

Sibyl, Sibylline: libri,

amatores non habere) ne tuam quidem gloriam praeponam, etc., L. In dependent questions, t]/, 2^ Ae^/ier, if perchance: ut ilium quaeram, Idque adeo visam, si domist, T. fatis incerta priferor, si luppiter unam Esse velit urbem, V. mura ab iis quaesivit, si aquara hominibus
tores
e.

illud ignoscere

aequum

erit, si

prophetic books sold to Tarquinius Superbus by the Sibyl of Cumae, and consulted by a commission in times of danger to the state, C, L. versus, H.
:

sic, adv. [for the old sice; si (locat. of pron.

imposuissent, L.

statu!

In expressing a wish (poet, certius adferretur. for utinam ), usu. with 0, if only, would that,
Si that: o si angulus ille aocedat, qui, etc., H. nunc se nobis ille aureus arbore ramus Ostendat nemore in tanto would that, V. With a relat., to express a class vaguely or doubtfully, if there be any such, whoever they may be : mortem proponit eis etiam si qui non moleste tulerunt: dimis. . In clauses of sis, si qui parum idonei essent, L. purpose, if in order to, to try whether, to see if that if possible : Minucium cum omni equitatu
: !

expectandum esse

si

quid

stem sa-)+ce]. Referring to something done or pointed out by the speaker, thus, in this way, as I do, as you see (colloq.): Cape hoc fiabellum, ventulum huic sic facito, T. In curses or threats Sic dabo, thus will I treat (every foe), T. sic eat quaecunque Romana lugebit hostem, so let every woman fare who, etc., L. Referring to what precedes, so, thus, in this maimer, in sicch a manner, in the same way or manner, in like manner, like-

wise: in
sic ille

anguium Aliquo abeam;

sic

agam,

T.

annus duo firmamenta

rei p. evertit, in the

way
Cs.

described : sic deinceps omne opus contexitur, sic regii constiterant, L. With a part, or adj. : sic igitur instructus veniet ad causas cum sic adfectos dimisisset, L. Parenthet., thus, so:
:

commentabar declamitans
tur
:

sic

enim nunc loquun-

praemittit, si quid celeritate itineris proficere possit, to see whether, Cs. : neque uUum munus despiciens, si in Caesaris complexum venire posset, Cs.

pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent, L. In clauses of contingency, against the case that: hand aspernatus Tullius, tamen, si vana adferantur, in aciem educit, in order to be ready, ille postea, si comitia sua non fierent, if, etc., L. urbi minari, i. e. threatened an attack if etc. : erat reo damnato, si fraus capitalis non esset, quasi poenae aestimatio: quattuor legiones Cornelio, si

qui ex Etruria novi motus nuntiarentur, relictae, to be ready, in case, etc., L. sibilo, are [sibilus], to hiss, whistle : (serpens) sibilat ore, V. ( ferrum Igne rubens ) in tepida submersum sibilat unda, 0. modestos homines
:
:

populus

me

sibilat,

H.

1. (sibilus), adj. [SIB-], hissing, whistling.

Crevit in inmensum (sic di statuistis), 0. Instead of a pron, dan., thus, this: iis litteris respondebo; sic enim postulas (i, e. hoc postulas): hie adsiste sic volo (i. e. hoc te facere volo), T. sic fata iubent (i. e. hoc facere iubent), 0. As subject (representing an inf.) Sic commodius esse arbitror quam Manere hanc ( i. e. abire ), T. Sic opus est (i. e. hoc facere), 0. In place of a clause of action, thus : sic provolant duo Fabii (i, e. sic loquentes), L. sic enim nostrae rationes postulabant (i. e. ut sic agerem) sic enim concedis mihi proximis litteris (i. e. ut sic agam) Sic soleo (i. e. bona consilia reddere), T. quoniam sic cogitis Of nature or character, ipsi (i. e, hoc facere), 0. familiaris sucli : sic vita hominum est (i. e. talis) sic, Crito, est hie, T. noster sic est enim Sic est (i. e. sic res se habet), that is so, T. Laelius sic enim est habitus Sic ad me misesapiens
;


; : :

: :

sic
!

779

siccitas

rande redis in this condition, 0. Of consequence, thus, under these circuinstances, accordingly, hence : sic Numitori ad supplicium Remus dediOf condition, so, thus only, on this contur, L. dition, if this he done: reliquas illius anni pestis
so,

exarserunt ut hominem condemnarent. With a clause of purpose or result, so, with this intent, with this result: ab Ariobarzane sic contend! ut

recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc. Of degree, so, to such a degree, in such loise : non latuit scintilla ingeni sic erat in omni sei'mone
;

sollers

nium).

Referring

(i.

e.

tarn sollers erat ut

non

lateret inge-

to Avhat follows, thus, asfolloivs,

in the folloiving

manner :
:

ego tuam lacrimulam composite et apte dicere,

enim dixisti vidi res autem se sic habet;


sic
;

etc., the

placido sic pectore coepit, V.

truth

is

this:
sic

1 1 i

p t.
:

ego

diem

statuo, etc. (sc. ego), for instance


. . .

mala

de-

finitio est

stultitia est

cum aliquid non grave dicit, sic inmensa gloriae cupiditas. As correl-

with a clause of comparison, thus, so, jtcst so, in the same way : ut non omnem arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur de Lentulo sic fero ut debeo fervidi animi vir, ut in publico periculo, sic in suo, the L. mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, same way as, i. e. no nxore than : quem ad modum tibicen ... sic orator tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit sicut priore anno
ative,
:

velut ipse in re trepida se sit tutatiis, sic consulem loca tutiora castris cepisse, tamquam litteris in cera, sic se aiebat imagiL. huius innocentiae sic in hac nibus perscribere fama, quasi in aliqua flamma subvenire: ceu cetera nusquam Bella forent ... Sic Martem in. . .

sic

turn, L.

quae mihi pollicebatur, illi daret. With a restrictive clause, but so, yet so, only so : sic conveniet reprehendi, ut demonstretur, etc. With a conditional clause, with the proviso that, hut only, if: decreverunt ut cum populus regem iussisset, id sic ratum esset si patres auctores fierent, should he valid, if the Senate shoidd ratify it, L. In a wish or prayer corresp. to an imperative (poet.), theri, if so : Pone, precor, fastus ... Sic tibi nee vernum nascentia frigus adurat Poma, etc., 0. Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos Incipe (sc. cantare) si quid habes (i. e. si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.), V. Sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus Die ubi sit, 0. With ut in strong asseveration Sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum, i. e. by the love of the gods, Ipity, etc., T. sic has deus aequoris artis Adiuvet, ut nemo iam dudum littore in isto constitit, 0. Of circumstance, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was : sic vero, hut as things noio stand : At sic citius qui te expedias his aerumnis reperias, T. n,on sic nudos in flumen deicere (voluerunt), naked, as they are : Mirabar hoc si sic abiret, i. e. without trouble, T. In a concession, even as it is now, even without doing so, in spite of it : sed sic quoque erat tamen Acis, i. e. in spite of all this, sed sic me et liberalitatis fructu privas et 0.
talenta,

domitum Cernimus, V.
tio,

With

diligentiae.

Ellipt.
non
quae

Quid

si

hoc nunc

sic in-

ace.
:

and

inf.

sic

cipiam

nihil est.
ilia

te opinor dixisse, invenisse, etc., T.

sic igitur sen:

At

sic opinor.
:

quid, sic ? tantumdem egero. potest, thus, i. e. as occurs to


sic, aliis

naturam ad dicendum vim adferre maximam


sic existimo, in

me, T.

aliis

secus videntur, to

imperatore quattuor Hence the phrase, sic habeto, res inesse oportere. be sure of this: sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc. With a clause of constill: ut yet, though sic, while trast, ut ad bella suscipienda promptus est aniriius, sic mollis ad calamitates perferendas mens est, Cs. Ut cognoscit formam. Sic f acit incertam color, 0. ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae (forma erat) Ut spei pugnam imber diremit, L.

ego

summo

some in one way, to others in another : deinde quod ilia (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, i. e. or otherwise. In an answer, yes (colloq.) Fh. Phaniam relictam ais ? Ge. Sic, T. De. Ilia maneat ? Ch. Sic, T.

sica, ae,/. [2 SAC-], a curved dagger, poniard non iam inter latera nostra sica ilia versabitur: sicas vibrare hinc sicae, bine venena nascuntur.
:

sicarius, adj.

non cygnorum,
sunt, sic

proxima cygnis, 0. etiam nominantur senes utinam ut


sic

albis

ut

As

s^ibst.

m.,
:

an

tus sicariis
tion.

cul:

murderous : homines. murderer : vetus stipainter sicarios accusare, of assassina[sica],

assassin,

pam,
:

etiam suspitionem vitare potuisses ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad ut, so beate. With a clause of manner, sic that, in sicch a way that, so that : armorum magna multitudine iacta ... sic ut acervi, etc., Cs. sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis. With a clause of degree, to such a degree, so, so far : sic animos timor praeoccupaverat, ut dicerent, etc., Cs.: sic adficior, ut Catonem, non me loqui existimem: cuius response iudices sic
sic

sicce, adv. [siccus], dryly.


sicce,
i.

g.

dicere quasi

e. neatly.

(siccine), see sicine.

siccitas, atis, /. [siccus], dryness, drought : in Sipontina siccitate siccitates paludum, Cs. sicOf citate et inopia frugum insignis annus, L. the body, dryness, freedom, from humors, firmness, solidity : siccitas, quae consequitur hanc continentiam in victu. F i g., of style, dryness, jejuneness,
:
:

xoant

of ornament :

orationis.

SICCO


: :

Scribere versiculos, H.

sidus
:

) :

780

iAbste)nious,

prensantem premebat nobilitas, L. sicut in foro non bonos oratores, item in theatro actores malos perpeti illi, sicut Campani Capuam, sic Regium habituri perpetuam sedem erant, L. With a verb repeated in emphatic confirmation dum mode sit Arethusa virides manu siccata capillos, i. e. wrung haec res, sicut est, minime contemnenda, as it certainly is: si nox opportuna est eruptioni, sicut est, To dry up, heal up : volnera, stanch, V. out, 0. fauces flumi- L. ilia, quamvis ridicula essent, sicut erant, tasiccus, adj., dry: harena, V. men, etc., as no doubt they were : poteratque viri num, V. siccaque in rupe resedit, V, agri, H. decurrere pedibus vox ilia videri, Sicut erat, 0. quod fore, sicut acoculi, tearless, H. regio, Cu, cidit, videbat, Cs. Introducing a term of comparisuper aequora siccis, 0. carinae, standing dry, son, as it were, like, as, as if: ut sese splendore H. Magna minorque ferae ( i. e. Ursa Maior et animi sicut speculum praebeat civibus ab eius Minor), utraque sicca, i. e. that do not dip into the As subst. n., dry land, a dry place: Donee (cornus) summo, sicut palmae, ramique late diffunsea, 0. duntur, Cs. fuga Tibur sicut arcem belli petunt, in sicco, on the shore, L. rostra tenent siccum, V. Introducing an example, as, /or instance: L. Of the weather, dry, without rain : Sole dies requibus in causis omnibus, sicut in ipsa M.' Curi ferente siccos, H. siccis aer fervoribus ustus, 0. fuit dissensio: omnibus periculis, sicut cum hiemps, without snow, 0. Dry, thirsty : siccus, oppugnavit, N. Of condition, as, in the ore sicco, free Spartam inanis Sperne cibum vilem, H. same condition as : Sicut eram, f ugio sine vestibus, from saliva, Ct. Faucibus siccis, fasting, V. ille, sicut nudatus erat, pervenit ad Graecos, 0. temperate, sober : consilia siccorum:
:

sicco, avi, atus, are [siccus], to make dry, dry, retia litore, dry up : Sol siccaverat herbas, 0. To dry up, 0.: veste cruores, Y. lacrimas, 0. drain, male dry : paludes f ontis, 0. dea siccata, 2h exhaust, drain dry, milk: Distenta parched, 0. siccata ovis, 0. calices, i. e. empty, H. libera, H.

hunc, sicut omni vita, turn


:

dicimus Sicci mane, H.

Fi g.,firm,

solid: (Attici)

sani et sicci dumtaxat habeantur: nihil erat in Bi'y, eius oratione nisi siccum atque sanum. cold: puella, loveless, 0.

Cu. sicuti erat, cruenta veste, in castra pervenit, Cu. Of a pretence, as if, just as if: alii sicuti populi iura defenderent, pars, etc., under pretence of defending, S.
:

Sicelis,
sae,
i.

id is, adj.

f,

e.

of Theocritus^
0.

V. As

= ^iKeXig,

Sicilian

Mu-

sidereus,
0.
:

adj. [sidus],
:

of
:

the constellations,
ignes,
i.

of

subst.,

a Sicilian

the stars, starry

sedes, V.
stars,

e.

the stars,
:

woman,

coniunx,
:

i.

e.

Ceyz (son of Lucifer), 0.


0.

Pedo,

form of slc)-fSicine agis ? Is that what you are at ? T. : sicine tu eura ... in disciimen vocavisti? : sicine me liquisti in litore? Ct. sicinest sententia ? is your mind made up to that ?
sicine (not
sice-), adv. [sice (old

who discoursed of the


shining
clipeus,
(-sidi,

Bright, glittering,

Y.

2 -ne], so

? thus ? in this

way ? :

T.

In exclamation

Sicin

me

sollicitari

T.

only in compounds), ere [SED-], to sit down, sink, settle, alight: (columbae) super arbore sidunt, Y. caelum sidet inferius mari, H. navis coepit sidere, N. To sit fast, remain sitting, be fixed: ubi eae (cymbae) ^idieveni, grounded, L.
, :

sid5

sicubi, adv. [sl4-*cubi; see ubi], if in any place, if anywhere, tohei-esoever : sicubi eum satietas ceperat, T. : haec sicubi facta sunt, facta sunt, ut, etc. : sicubi est certamen, scutis magis quam
gladiis geritur res, L.
silvas, et sicubi
:

sicubi artiora erant, Ta.

Sidonis, idis, adj.f., ^idonian, Phoenician, 0. Sidonius, adj., of Sidon, Sidonian, Y., 0. Phoenician, Y., H., 0. Because Cadmus came from Piioenicia, Theban, 0.

coucava f urtim Saxa, petunt, V.


],

sidus,

eris, n.,

sicula, ae, f. dim. [ sica

little

dagger.

a group of
:

stars, constellation,
:

Poet.,

the penis, Ct.

sicunde,

adv.

[si+*cunde; see unde], iffrom

anyvjhere: sicunde potes: sicunde spes aliqua se ostendisset, L.


jzist as,

te

sic-ut or sic-uti, adv. With a verb, so as, as : sicut ait Ennius valeant preces apud meae, sicut pro te hodie valuerunt, L. urbem
:

Romam,

ego accepi, condidere Troiani, S. sicut verbis nuncupavi, ita legiones mecum Dis Manibus devoveo, L. sicut medico diligenti natura corporis cognoscenda est, sic equidem, etc. In abridged clauses, jicst as, like, in the same way as: nee sicut volgus, sed ut eruditi solent appellare sapientem nihil me, sicut antea, iuvat
sicuti
. .
:

heavenly body: de sideribus disputare, Cs. Siderum regina bicornis Luna, H. Arcturi sidera, Y. sidera soils, orb, 0. surgentia, Y. radiantia, 0. Sing., a heavenly body, star, group of stars, constellation: Clarum Tyndaridae, H. fervidum, /S^Vius, H. pluviale Capellae, 0. occidente sidere Yergiliarum, L. quid sidus triste minatur Saturni, lu. Nee sidus regione viae litusve fefellit, i. e. nor were we misled by (failing to understand) star or shore, Y. sideribus dubiis, at dawn, lu. exactis sideribus, ^u^/i^, Pr. Tlie sky, heaven: (luppiter) terram, mare, sidera movit, 0. ( Hercules flammis ad sidera missus, lu. sidera observare, Cu. evertunt actas ad sidera pinos, i. e. on high, Y. Fig., of celebrity or prosperity, the heavens, stars, heights : Sublimi feriara sidera vertice, H.

siem

: ::

signum
:

: :

781

star, Uglit, noraen ferent ad sidera cygni, V. beauty, glory : per oculos, sidera nostra, tuos, 0.

Per gestum res est significanda mihi, 0. ut Cs. eorum ornatus in his regem neminem significaret,
:

radiant ut sidus

ornament, pride, glory : Fabiae gentis, Macedoniae, Cu. tu proba Perambulaades, 0. A season : quo sidere bis astra sidus aureura, H. brumale, 0. Cliterrain Vertere Conveuiat, V. mate, weather : sub nostro sidere, lu. tot inliospita saxa Sideraque emensae, i. e. regions, V. In astrology, a star, planet, desgrave, storm, 0.

H.

A7i
:

ocelli,

0.

sidere pulchrior

Ille,

nihil se te invito, dicere oranes voce significare coeperunt, sese, etc., Cs. omnibus rebus populus R. significat quid sentiat quid velit, 0. ut dimitterentur, Cs. de fuga Komanis, Cs. To betoken, prognosticate, foreshow, portend, mean : f utura quid haec tanta celeritas significat ? Quid sibi significent, trepidantia cousulit exta, 0. To mean, import, signify: videtis hoc uno verbo
: : : : :

N.

tiny

pestifero sidere

icti,

L.

sidera natalicia

'

undo

'

significari

duas

res, et

ex quo et a quo

grave, 0.

significat fabula
sies, siet, old suhj.praes. of

Dominum

videre plurimum. Ph.

siem,

sum.

sigilla, orum, n. dim. [ signum ], small statues, statuettes, little images, figures : egregia: Tyrrhena,
fl.

ornatus sigillis Circus, 0. certamina quattuor seal, H. brevibus distincta sigillis, woven in, 0.
: :

sigillatus, adj. [sigilla], embossed in figures, figured: scyphi: putealia.


signo ], one loho attests, a sealer, signer, witness: signatores falsos commodare, S. signator falso, a forger, lu. veniet cum signatoribus auspex, i. e. the tvitnesses to the maroris,
[
: :

sign5, avi, atus, are [ signum ], to set a mark mark, mark out, designate : sonos notis in animo suam speciem signata sanguine pluma est, 0. campum, V. humum limite, 0. pede certo humum, press, H. summo vestigia pulvere, imprint, V. caeli regionem in cortice signant, cut, V. ceram figuris, imprint, 0. cruor signaverat
xipon,
:
:

signator,

m.

riage, lu.

signatus, F. of

signo.

signifer, f era, f erum, adj. [signum 1 FER-], sign -bearing, bearing the constellations, starry: orbis, the zodiac. As sid)st. m., a standard-bearer, ensign : signif ero interfecto, Cs. primi hastati signum omni vi moliente signifero convelli nequire, L. leader, head, chief: nostrae causae quasi signiferi iuventutis.

tinctly, expressly.

significanter ), adv. [significo], clearly, Only comp. : significantius

dis-

dig-

signata in stirpe cicatrix, V. To impress loith a seal, seal, seal up, afiix a seal to : signatus libellus volumina, H. epistula, N. P o e t. signanda sunt iura, i. e. to be established, Pr. Signatum memori pectore nomen habe, imprinted, 0. To mark with cc stamp, stamp, coin : aurum publice pecunia signata Illyriorum signo, L. sed cur navalis in aere Altera signata To distinguish, adorn, decorate: (eum) est, 0. superum honore, V. F i g., to point out, signify, indicate, designate, express: unius oratoris locutio hoc proprio signata nomine est ( sc. oratione ) Fama signata loco est, 0. ut videt Se signari oculis, singled out, V. To distinguish, note, mark: ora sono discordia, Y. animo signa quodcumque in corpore mendum est, 0.

herbas,

had

stained, 0.

nitatem tuam defendere.

signum, I, n., a mark, token, sign, indication, proof: ostendisti signa nutrici ? (i. e. crepundia), indicating, expression, indication, tnark, sign, token: T. fures earum rerum, quas ceperunt, signa comgestus sententiam significatione declarans: igni- mutant: in amicis deligendis habere quasi signa bus significatione facta, Cs. ex significatione Gal- et notas, quibus eos iudicarent, etc. pecori signum lorum, Cs. litterarura huius voluntatis adven- inpressit, V. nulla ad speluncum signa ferebant, tus, Cs. probitatis valetudinis significationes dicere deos gallis signum dedisse footprints, Y. non dubiae deorum, fi-om the gods : ex quibus cantandi color pudoris signum, T. timoris signa magna significatio fit, non adesse constantiam. mittere, display, Cs. Magnum hoc quoque signum sign of assent, expression of approbation, ap- est, dominam esse extra noxiam, T. id erit signi plause : populi iudiciis atque omni significatione me invitum facere, quod, etc. quid signi ? A florere ut usque Romam significationes vocesque military standard, ensign, banner: signo amisso, referantur: significationibus acclamationibus mul- Cs. ut neque signiferi viam, nee signa milites titudinis, L. Expression, emphasis : significatio cernerent, L. Inter signa militaria, H. signa Meaning, sense, sequi, to march in rank, S. signa subsequi, to saepe erit maior quam oratio.
significatid, onis,/. [significo], a pointing
out,
: : : :
:

import, signification : scripti.

keep the order of

battle, Cs.

signa servare, L.
: :

ab

Significo, avi, atus, are [signum 2 FAC-], to make signs, show by signs, show, point out, express,
publish,
:

volonum signis discedere, to leave the ranks, Cs. signa exercitus ab signis discessit, disbanded, L.
:
:

make known, indicate, intimate, notify, relinquere, to run away, S. signa ferre, i. e. to designify : inter se ut fumo atque ignibus signifi- camp, Cs. mota e castris signa eorum, qui, etc., Signa mocabatur, Cs. verbo sententiam tuam hoc mihi i. e. an advance of the troops, etc., L.
:
:

quae

significari ac declarari

volemus

deditionera.

vet, advances,

V.

ferte signa in

hostem, attack^

silenda

: :


silva
silentio noctis
:

: : : : :

782
silence:

L. : signa constituere, halt, Cs. : signa proferre, Romani conversa signa bipertito inadvance, L. tulerunt, i. e. xoheeled and attacked in two columns^ signa patriae inferens qui signa contulit, Cs. engaged in close fght : conlatis signis, in regular
:

egressus, at the dead of noctis silentio audisse, L. : jngdia nocte silentio profectus, Cs. : mediae per muta silentia noctis, 0. Of the country, stillness, quietnight, Cs.

vocem

ness: nactus

battle: conlatis militaribus signis,


together^ etc., Cs. : conce?itrates his troops, L.
:

having brought signa in laevum eornu confert,


:

Ta.

In
:

lessness,
ciis,

vastum, solitude^ augury, freedom from disturbance, faultperfectness : id silentium dicimus in auspisilentia ruris, 0.:
vitio

signa transferre, to designa convellere, to take up the standards se7't, Cs. (from the ground), L. legionem sub signis ducere, in rank and file: ante signa inter primores, in
:

quod omni
vitam

caret, etc.

A
:

standstill,

cessation, repose, inaction, tranquillity

perpetuum

fori

silentio transire, S.

inter armatos, L.

E sp., the standard of a front of the army, L. EiXijvog, the snub-nosed and Silenus, 1, m., of a maniple (cf aquila, the stand- drunken tutor of Bacchus, C, Y, H., 0. Plur., ard of the legion) cum fascis, cum signa militaria gods of the woods, satyrs, Ct. A cohort, maniple: unius signi mili(praemissa). ere, to be noiseless, be still, be silent, sileS, ui, sign, signal, call, watchword, password: tes, L. keep silence, not speak of keep silent about, suppress dare, L. proeli receptui signum tuba dare, Cs. optimum quemque, L. Lingua, sile, 0. de nobis exposcere, Cs. concinere, Cs. canere, S. signum quae hoc tempore sileret de iurgio siletur, T. start in a race), dare (for the quadrigis mittendis omnia facti culpa silenda mihi, 0. ea res silesign, token, it bello tessera signum, V. L. tur tempora, quae sileri Agricolam non sinerent, omeyi, prognostic, symptom : medici signa quaedam Ta, quod bene feceris, H. Qua tulerit mercede, habent ex venis aegroti Morborum signa docebo, silet, 0. Poet.: intempesta silet nox, Y. Im0. An image, signa dare, prospera V. figure, motae f rondes, 0. silent late loca, Y. To be still, expressi voltus per statue, picture : lovis Statoris keep quiet, remain inactive, rest, oease: silent diuaenea signa, H. palla signis auroque rigens, V. tius Musae Yarronis quam solebant: silent leges device on a seal, seal, signet : notum signum, inter arma si quando ambitus sileat.

idem praeturae tenor

et silentium, Ta.

cohort, ensign

A
H.
:

imago avi

tui, etc.

Imprimat

his signa tabellis,

litterae integris signis praetoribus

ere, inch, [sileo], to become still, silesco, volumen sub signo habere, under seal. A sign in the heavens, constellation : signis omnibus ad prin- fall silent, grow calm : dum hae silescunt turbae, cipium steliisque revocatis in signo Leonis sig- T. domus silescit, Y. (venti) silescunt, 0. norum obitus ortus, Y. pluviale Capellae, 0. silex, icis, m. and (poet.)/., a hard stone, fiint, silenda, orum, n, [P.fut. of sileo], things not fiint-stone, fire-stone, granite: silicem caedere vias
, ,
:

traduntur

Slier, eris, n.,

a brook-willow, Y.

to be spoken, secrets

silenda enuntiare, L.

silens, entis {abl. ente, rarely entl, L., 0. ; gen. plur. turn, v., 0.), adj. [P. of sileo], still, calm, silenti agmine quiet, silent : sub nocte silenti, Y. ducam vos, L. umbrae, i. e. the dead, Y. Flur. m. and/, as subst., the dead: umbrae silentum, 0. rex silentum, 0. coetus silentum (disciples of Pythagoras, required to listen in silence), 0.
: : :

sternere silice, L. silici scintillam excudere, Y. silicem iaculatus in hostis, 0. silicem pedibus quae conteret atrum, lu. privos lapides silices secum ferre, L. As a symbol of hardness or fixedness of character non silice nati sumus Nee rigidas silices in pectore gerit, 0. rock, crag Stabat acuta silex praecisis undique saxis, Y. Lime-stone : terrena silices fornace soluti, 0.
:

silentium,

I,

n. [silens],

a being

still,

silence, noiselessness, stillness, silence:

keeping auditus est


:

silicernium, i, n., a funeral feast ; hence, of an old man te exercebo, silicernium, drybones, T.
:

magno
:

silentio nee longa silentia feci, kept silence, silentium silentio facto, silence obtained, L. 0. pubes maestum silentium obclassico facere, L. tenuere silentia cuncti, 0. silentium tinuit, L. imperare, Ta. significare silentium, to give a signal for silence: Athenienses cum silentio auditi sunt, per silentium noctis, L. ut nulla fere pars L. orationis silentio praeteriretur, i. e. without applause: silentio praeterire, to pass over in silence: de Partho silentium est, nothing is said: laudem eorum a silentio vindicare, i. e. obscurity: quam maximum silentium haberi iubet, S. diu maestum silentium tenmt, prevailed, L. fer opem furtoque Of night, stillness, silentia deme, i. e. disclose, 0.
: : : : : : : :

siligo, inis,/, winter-wheat ;


fiour, lu.

\i^Vi.Q,Q,fine

wheaten

siliqua, ae, /. Of leguminous plants, a pod, husk: siliqua quassante legumen, Y. vivit sili:

quis,

i.

Q.

pulse, H., In.


i,

sillybus,
silurus,
1,

m., see sittybos.

m.,

= ffiXovpog, the sheat-fish, lu.

silus, adj., =z aiWog, pug-nosed, snub-nosed.

silva (not sylva; poet, silua, trisyl., H.), ae, /. [2 SER-], a wood, forest, woodland : silvae publicae genus hominum in silvis dissipatum ex silva in nostros impetum facere, Cs. silvarum potens
:
:

Diana, H.

dea silvarum, 0.

nemorosis abdita

Silvanus

simplicitas

: : :

783

salubrcs, H. in silvis natus, L. 0. plantation of trees, orchard, grove, crop^ h'm.h, foliage: signa in silva disposita: domus amoenitas silva constabat, N. inter silvas Academi quaerere verum, H. sonans, V. (aras) silva incinxit agreCongeries silvae, of wood, 0. sti, foliage, 0. Trees (poet.) Silvarum aliae presses propaginis nudata cacumina silvae arcus Exspectant, V. Ostendunt, it e. above the water, 0. F i g., a crowd, mass, abundance, quantity, supply, material : uberrerum ac sententiarum. tas et quasi silva dicendi P o e t. Immanis, a vast forest (of darts), V. borrida siccae comae, a bristling forest, lu.
silvis,
: : :
: :

puro simillimus amni, H. media simillima homines inter se forma similes quae sunt inter se similia ut simili ratione atque ipse fecerit suas iniurias persequantur, Cs. nee similem habeat voltum, et si ampullam perdidisL.
: :

veris sunt, L.

set similes sunt, ut si qui dicant, etc. similes sunt dei, tamquam si Poeni, etc. Poet. similis luturna per hostis Fertur (i. e. similiter), V.
:

similiter, adv. with comp. similius, and sup. [ similis ], in like manner, in the same way, likewise, similarly : similiter atque uno modo
simillime

respondendum
laudata
:
: :

quorum non

similiter fides

est

Silvanus, i, m. [ silva ], a god of woods and C, V., H., 0. Plur., sylvan deities, 0. ere, inch, [silva], to grow wild, silvesc5, run loild: (vitis) ne silvescat sarmentis,
plantations,

scurra multo similius Imitatus, more accurately, Ph. similiter facis, ac si me roges, cur, etc. similiter facit ut si posse putet ut simillime, etc., just so: similiter et si dicat, etc.
:

similitud5,
:

inis, /. [ similis ], likeness,


:

resemsi-

silvestiis, e, adj. [silva], of a wood, of forest, overgrown with woods, wooded, ivoody: montes saltus, Cu. antra, 0. tumulus, L. loca, Cs. belua, i. e. a she-wolf: homines, woodager, H.
:

blance, similitude

est igitur

homini cum deo

men, H. prolem

umbra, 0. Virgulta, i. e. forest-trees (opp. Plur. n. as subst. : culta ex V. Growing wild, silvestribus facere, woodla^ids, L. wild,uncxdtivaied : arbor, V. corna, H. baculum, rough, 0. Sylvan, rural, pastoral : Musa, V.
:

olivae),

silvicola, ae, m. and/, [silva COL-], inhabiting woods, sylvan : Faunus, V. Pales, 0.
:

silvicultrix,
in the woods
saltus, L.
:

icis,

adj.f. [silva +COL-],

living

cerva, Ct.
adj. [ silva ], fxdl

militudo ad similitudinem deorum accedere, to resemble more closely: genus imperi proximum similitudiui regx^ie, closely resembling royalty: contrahit celeriter similitude eos, L. sunt quaedam animi similitudines cum corpore id ad similitudinem panis efficiebant, Cs. sirailitudo speciesque sapientium araoris huraani. Analogy, reasoning from precedents: cetera (genera causarum) similitudiui reliquisti. Sameness, uniformity, monotony: similitudo est satietatis mater. In rhet., a comparison, simile, similitude : ex similitudine, by way of comparison : similitudinum copia volgata, L.
:
:
: :

silvosus,

of woods, woody :
!

(simil5), see simulo.

simiolus,

i,

m. dim. [simius], a

little

ape.
si-

Simla, ae, /. [ simus ], an ape : similis nobis Enn. ap. C simia, quam rex in deliciis habebat.
:

simius,
mius, Ph.
:

m. [simus], an ape: index sedit simius iste, i. e. imitator, H.


i,

simile,
simili.

is,

n. \_neut. of similis],
:

likeness, parallel, sifliile

a comparison, hoc simile ponitur uti


:

single, plain,
:

similis, e. adj. with comp. similior and sup. slmillimus [3 SA-], like, resembling, similar : Laudantur simili prole puerperae, i. e. that look like par est avaritia, similis improbitheir fathers, H. quod in simili culpa versari, Cs. ecce aliud tas simile Aristotelera similem emere, a likeness of Aristotle, lu. With gen. (esp. of persons): tui
: : :
:

icis, adj. with comp. [PARC-], simple, uncompounded, unmixed: natura animantis genus inperi: (comoedia) Duplex quae ex argumento factast simplici, T. simplex est manere, illud (in Hispaniam ire) Knce^^s,, free frotn
:

simplex,

similis est probe, T.

Haud
:

similis virgo est vir:

ginum nostrarum, T. patris quaererem ex eo, cuius suorum similis fuisset nepos plures Eomuli
:

risk: necessitudines, a6so/w<e.- simplici ordine intrare urbem, i. e. one by one, L. ne simplici quidem genere mortis contenti, i. e. without torture, L. Nee via mortis erat simplex, i. e. they met death in various ways, V. volnus, 0. esca, H. aqua, 0. plus vice simplici, more than once, H. ornatus simplicium (verborum), single. F i g., simple, without dissimulation, open, frank, straightforward, di: : : : : :

quam Numae
:

similes reges, L.
:

tui

similem esse
:

rect, guileless, artless, sincere,


:

Rhodii Atticorum similiores


:

fabularum similia quae similia discere similes meorum versus, H. veri sint, L. quid esset simillimum veri, With

Nymphae, H.
:

puella, 0.

ingenuous: vir homo simplex et fantrix suo:


:

simihs par simihsque cetenobis, Enn. ap. C. patri, 0. ris, S. f ugae profectio, Cs. quid huic in hoc
dat.
(

usual in later Latin


:

simia

quam

rum regio animal Innocuum, simplex, 0. simplex, nihil sincerum cogitationes, Ta. plicior quis, too straightforward, H.
:

nihil

Sim-

simile habet epistula iudicio similia veris erant, L. similius vero facit ipsos in amicitiam redisse,
: :

simplicitas, atis, /. [ simplex ], simplicity, frankness, openness, artlessness, candor, directness, naturalness : iuvenis incauti, L. placita es simpli:

citate tua, 0.

rarissima, 0.


: : : :

simulans
.

simpliciter

784

simpliciter, adv. with comp. and sup. [simplex], simply, plainly, witliout complication, straightforioardly, nahirally, directly : (verborum) ratio

mant
Cs.
:

simpliciter videuda est ( opp. coniuncte ), i. e. of themselves: loqui: frondes Simpliciter positae, 0.

simul hoc se fore tutiores arbitrantur, decimam partem praedae.voveo. Te simul, luno, precor ut, etc., L. With e7iim : augeamus sane suspicionem tuam simul enim augebimus diligentiam. Implying a connec. .

tibi (Apollo)

simplicius et antiquius permutatione mercium uti, simplicissime loqui, Ta. simpliciter ad amiTa. citiam petendara venire, _/o>* nothing else than., L. quidam ludere eum simpliciter aiebant, merely., L. Plainly., openly, frankly, artlessly, ingenuously, candidly : simpliciter et candide, Enn. ap. C. scrisimplicius agere, Ta. bere, Cu.
: : : :

tive,

and at the same time, and also : ei Yerres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum iuvare, simul ut esset poena quod, etc. nihil horum discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione iuvenis moveretur, etc., L. Repeated, in co-ordinate clauses, partly
.

partly, at once
time,
.

and, not only

but at the

yet also : adeo simul spernethough number taken once (opp, duplum) duplum sim- bant, simul metuebant, L. simul Aenean in regia ducit Tecta, simul indicit, etc., V. consul ad Phyplum: si simplum imperetur, L. lan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut simpulum, i, n. [3 SA-], a small ladle for use mihti frumentum divideret, L. cf. Ille simul fusimpula pontificum. P r o v. exciin sacrifices giens Rutulos simul increpat, Y, Germani fretabat fluctus in simpulo, i. e. a tempest in a teapot. quentes in castra venerunt, simul sui piirgandi simpuvium, i, n., a vessel for offering liquids, causa, simul ut de indutiis impetrarent, Cs. In sacrificial howl : Numae, lu. subordinate temporal clauses, with atqtte or ac simul, adv. [3 SA-], at the same time, together, (less correctly as one word, simulac, simulatque), at once, simultaneously : multa concurrunt simul, as soon as: L. Clodius^ simul atque introductus Eamus, et simul consilium volo capere, i. e. est, rem conficit simul atque sibi hie adnuisset T. tres simul soles effulserunt, L. dicebat, etc. while going, T. at mihi plaudo Ipse domi, simul ac duo consules simul ex Italia eiecti simul omni- nummos contemplor in area, H. With ut, as soon bus portis (Gracchus) erupit, L. multarum simul as, immediately after : simul ut, qui sint professi, civitatium legati Romam convenerunt, L. Fol- videro, dicam. With et, as soon as: simul et quid quam accepi simul et in lowed by cum, together with (cf. una with ciim) erit certi, scribam ad te Simul consilium cum re amisti, T. testamentum Cumanum veni, upon my arrival. With primum, (Cyri) simul obsignavi cum Clodio: simul cum as soon as eve^': simul primum magistratu abiit, dono designavit teniplo finis, L. E 1 1 i p t. mul- dicta dies est, L. Alone, in the sense of simul tos modios salis simul edendos esse (sc. cum ami- atque, as soon as: Hie simul argentum repperit, cis) memor Mutatae simul togae, H. qui simul cura sese expedivit, T. simul inflavit tibicen, a simul concrepuere erant missi trium simul bellorum victor (sc. ge- perito carmen agnoscitur storum ), L. arma, hostis pedem rettulit, L. Poet., with ahl.: simul his, H. Quippe simul nobis habitat, 0. Of concurrence simul-ac, see simul. in thought, followed by et, et et, atque, or -que,

simplum,

i,

n. [3

SA-], that which


:

is single,

a same

.*

at the

same

time, at once, together, as well, both


:

simulacrum,
:

T,

n. [simulo],

likeness,

image,

simul et cursu et spatio pugnae fatigati, Os. Q. Hortensi ingenium simul aspectura et probatum est quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta, L. obruit animum simul luctus metusque, L. pulvere simul ac sudore perfusum, Cu. simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus concurrerunt, L. After simul, et often has the force of etiam : simul et ilia omnia ante oculos vestros proponite, etc. legati iam reverterant simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc., L. Following a conj. (et simul or simulque), at the same time, also, further, likewise: postquara Rutilium consedisse accepit, simulque ex lugurthae proelio clamorem augeri, S. tantura faciara ut notam apponara et simul significem, etc. quod eo liberius ad te scribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod, etc. Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise: hoc proprium virtutis existi:

figure, portrait,

effigy,

statue: eius
:

simulacrum

servare deorum simulacra templa adire, et ante simulacra proiecti, etc., Cs. Yix positum Castris (the Palladium), Y. simulacra oppidorum pugnarum, L. An image, reflection, form, shade, phantom: quid f rustra simulacra fugacia (in aqua visa) captas ? 0. infelix Creiisae, ghost, Y. vana (noctis), 0. simulacra modis pallentia miris, Y. mnemonic sign, figure, emblem: simulacris pro litteris uti. description, portraiture, characterization: viri copiosi, L. Fig., a shadow, semblance, appearance, imitation, pretence : religionis simulacra fingere aliquod civitatis pugnaeque cient simulacra sub armis, m,ock-fghts, Y. navalis pugnae, L. simulacra libertatis senatui praebere, Ta.
: : :

simulamen,
tion, 0.

inis, n, [

simulo

],

a copy, imita-

(simulans,
tive.

Only comp.

antis), adj.
:

[P. of simulo], imitasimulantior, 0.

vocum


simulate
simulate, adv.
edly^
ifi
:

: :;

singulatim
non dubium
minus,
;

; :

::

785
sin aliter,
titur
;

[siraulatus,
:

pretence^ insincerely simulate ficte et simulate.

from siraulo],/5'wsive ex animo sive

est, etc.
si

si

facile pase,

sin

etc.

pares aeque inter

quiescendum
],

sin, latius

simulatio,
sinceritif,

onis, f. [

simulo

an assumption^

id si ita est, etc. ... sin


:

false show, feigning, shamming, pretence, feint, indeceit, hypocrisy, simulation : mea, T. simulatione usi, Cs. ex omni vita simulatio tol:

lenda est insaniae virtutis voluerum, Cs. simulatione amicitiae, under the guise of : gladiatores &mptos esse Fausti simulatione ad caedem, tinder the pretence of engaging them for Faustus : per simulationem amicitiae me prodiderunt.
:

an implied condition ne qua amicorum discidia fiant sin tale aliquid evenerit, ut, etc. ego adero atque utinam tu Sin quid quoque eodem die multa enini utique postridie rursus circumveniebantur sin autem locum tenere vellent, etc., Cs. quidam per;
: !

manabit (i. e. sin aliter) autem ilia veriora. After primum danda opera est,

spiciuntur quara sint leves,

quidam
],

sin vero

erunt aliqui,

etc.
[
:

m. [simulo], a copier, imitator : figurae Morpheus, 0. feignur, pretender, simidator : in omni oratione, i. e. a master of irony : animus cuius rei libet simulator, S.

simulator,

sincere, adv.
candidly, sincerely

sincerus
dici, T.
:

uprightly, honestly,

oris,

pronuutiare, Cs.

sinoeritas, atis,/. [sincerus], jD?<r%, integrity: ad perniciem solet agi sinceritas, Ph.

simul-atque,

see simul.
avi, atus, are [similis], to

simulo (not similo), make like, imitate, copy,


men, V.
: :

represent:

nimbos

et ful-

Catonem, H. artem Ingenio suo, 0. Homer! ilia Mineranura, assume the form of, 0. va simulata Mentori simulata Troia, counterfeit cupressum, i. e. depict, H. cf. aera Troy, 0. Alexaudri voltum simulantia, imaging, H. simuterram Edere fetum olivae, represents the lat
: : : ; :

sincerus, afZ/. [3 SA- 2 CER-], clean, pure, sound, uninjicred, whole, entire: omnia fucata a sinceris (internoscere) sine volnere corpus Siucerumque f uit, 0. vas, clean, H. propria et sincera nobilitas, L. gens, icnmixed, Ta. Fig., sound, genuine, pure, true, candid, truthful : Atbeniensium indicium Minerva, 0. equestre proelium, L. rerum gestarum pronuntiator: nihil voluptas, 0. est iam sincerum in civitate fides, L.
:

earth producing,

etc.,

0.

To

represent, feign, as-

sinciput,

pitis, n.

[semi+caput], a half head


abl.,

sume

late: cur

non

the appearance of, pretend, counterfeit, simusimulat? T. qui te ament ex animo ac quasi pertersimulent simulandi gratia, S.
: : :

hence, of a hog, a cheek, jowl, lu.

si-ne, praep. with

idthout

(cf.

2 se)

Sine

omni

ritus simulans,

hy pretending fear,
:

Qw.'.

Quid

est,

quod amplius simuletur ? T. mortem verbis, i. e. studium coniurato pretend that she was dead, T.
:

sine imaginibus, sine cantu amburi: hominem sine re, sine fide, sine spe: sine acie victi, L. non sine floribus, H. sine sidere
pericio, T.
:
: :

noctes, starless, V.
ceaselessly,

tionis, S.

SLegvnm,prete7id to be sick, L. ad simulanda negotia altitudo ingeni incredibilis, S. eius simulata amicitia, Cs. ficti simulatique voltus simulato vecta iuveuco, 0. ille se Tarentuin prosimulat love natus abire, ficisci cum simulasset 0. sese probos simulare, S.
: :
: :

able, 0.

After
:

V.

vis
its

Tempestas sine more furit, sine pondere caeli, imponderflamraa sine thura liquesine uascitur, H.
:

case

scere,

H.

vitiis

nemo

singillatim or singulatim, adv. [singuli],


one by one, singly, severally, individually : cemmemorare Singulatim, qualis ego, etc., T. loqui: civitas non iam singillatim, sed provinces totis dabatur, to individuals.
:
.

simultas,

a.t\s,

gen. plur. atium, rarely atum,/.


:

[simul], a hostile encounter, dissension, enmity, rivalry, jealousy, grudge, hatred, animosity

non

si-

multatem meaiu Revereri saltem,


tas

T.

huic simul:

adj. [singuli], one by one, one at time, alone, single, solitary, singular : genus, i. e.
e,

singularis,

cum quo si solitary: singularis mundus atque unigena: homo cum sorore cupidus imperi singularis, exclusive dominion : sunt simultas tibi non esse in simultate, N. simultatem deponere inter quaedam in te singularia quaedam tibi cum Plur. m. as subst., finitimos vetus, lu. simultates cum libertis vestris multis communia, peculiar.
intercedebat, Cs. : f uisset privata, L.
: : : , :

cum Curione

exercere
rare, L.

simultates

finire, L.

paternas oblitte-

under the empire, the

select horse,

body-guard : ala

simus,

adj.,

(jifiog,

fat - nosed, snub - nosed

capellae, V.

sin, conj. [si+ne], if hoioever, if on the contrary, but if After an expressed condition hunc mihi timorem eripe si est verus, ne oppri-

Singidar, uniqtie, matchless, unSingularium, Ta. paralleled, extraordinary, remarkable : magnitude homines ingenio facultas dicendi animi vir mihi gratias egistis singularibus verbis fides, X. inpudentia crudelitas, Cs. quid tam singulars
: : : : : :

(est),

quam

ut, etc.
],

sin falsus, ut, etc. Often with aliter or minus, but if not : sin aliter de hac re est eius sententia, T. si recte (iudicatum est), id f uit ius
:

mar;

exceedingly:

singulariter, adv. [ singularis alquem diligere.

particularly,

singulatim,

adv., see singillatim.

50

singuli

:: : .


sinus
L.), situs, ere [1

SA-], to
let

786

gle,

e, adj. [3 SA-], one at a time,- sinseparate, several, individual: honestius eum (agruin) vos universi quam singuli possideretis, in than severally: refert, qui audiant common

singuli, ae,

As subst. : mitto frequentes an pauci an singuli. ereptam libertatem populis ac singulis, nations and individuals. Distrib., one to each, separate, single: describebat censores binos in singulas civitates: filiae singulos filios parvos habentes, each one a boy, L. si singuli singulos adgressuri in dies singulos, each successive day. essetis, L.

singultim, adv.
locutus,
i.

[singultus], sobbingly

pauca

e.

hesitatingly,

H.

down, set, fix; see permit, give leave, let be : prohibes leges sinunt dum resque sinit,'tua corrige vota, 0. Nunc sinite, forbear, V. Non est profecto sine, i. e. be quiet, T. non sivi accedere neu reliquias meas sieris divexavier ilia moneo longius progredi ne sinas Medos equitare inultos, H. non caede perterrita sinit agmina, his accusare eum per suffers to be dismayed, V. senatus auctoritatem non est situs neque sinam, ut dicat, T. nee dii siverint, ut, etc., Cu. sine veniat, let him come, T. sine vivat ineptus, H. sine sciam, let me know, L. natura repugnat Nee sinit
1 situs.

C,

To

let,

suffer, allow,
:

atus, are [singultus], to hiccup, singiilt5, F o e t. truncum relinquit Sanguine singulsob. tantem, i. e. spurting, V. Singultaus animain, i. e. in the death agony, 0.

sinite arma viris, leave anns to men, V. at id nos non sineraus, T. Non sinat hoc Aiax, 0. ne istuc luppiter sirit, urbem esse, etc., L. Sy. sineres vero ilium tuom Facere haec ? De. sinerem ilium ? would I let him ? T. Sine me,
incipiat, 0.
: : :

(singultus,
plur.,

us),

m. [GVOR-], a sobbing, pant:

let

me

alone, T.

ing, choking, convulsive sigh

( only abl. sing, and fletum cum singultu videre: Singultuque pias interrumpentequerellas,0. Mitvale pleno singultibus ore dixit, te singultus, H. 0. The death-rattle: Ilia singultu tendunt, V.

and acc.plur.)
:

'

sinuatus, P. of sinuo. large vessel of earthenware, pot, 1, n., a jar : lactis, V.

sinum,

'

longis singultibus ilia pulsat,

V.

sinu5, avl, atus, are [ sinus ], to bend, wind, curve, bow, swell out in curves: (anguis) sinuat in-

(singulus), see

singuli.

mensa volumine

terga, V.
:

in orbis (anguis), 0.

: flexos sinuavi corpus areus, i. e. bend, 0. sinuan:

sinister, tra, trura, adj., with comp. [a double conip. of uncertain origin], left, on the left, on the left hand, at the left side : in sinistro cornu, on the angulus castrorum, Cs. ripa, H. left wing, Cs. (so. manus) As subst. nianus, N. tibia, Ph. sinistra inpedita, Cs. natae ad furta sinistrae, 0, a sinistra, on the left: miles dextra ac sinistra muro tectus, Cs. Plur. m. as subst. (sc. ordines): sinisinistris additae vires (opp. dextra pars), L. In augury (because the Roman sterior rota, 0. augurs faced south, with the propitious East on the left ), favorable, auspicious, fortunate, lucky ita nobis sinistra videntur, Graiis et barbaris dex: :

tur cornua Lunae, 0. (Chaucorum gens) donee in Chattos usque sinuetur, extends in a curve, Ta.
:

sinu5sus,

adj. [sinus], full

of

curves, fidl

of

folds, bent, winding, curved, sinuous, serpentine: flexu sinuoso, V. volumina (serpentis), V. : arcus,
:

0.

vestis, 0.

sinus, us, m., a bent surface, curve, fold, hollow, draco conficiens sinus e corpore flexos, C. poet. (serpens) flectit sinus, 0. spatium rhombi Implevit sinus, i. e. stretched the folds (of the
coil:
.
. . :

net), lu.
sails,

sinus inplere secundos,

i.

e.

the swelling

V.

meliora: cornix, V. tonitrus, 0. (As in Greek augury, where the face \yas northward), unlucky, unfavorable, inauspicious: Di, precor, a nobis omen removete sinistrum, 0. avibus sinistris, 0. siniY'lg., wrong, i)^f verse, strum fulmen nuntiare. Unlucky, inimproper: mores, V. natura, Cu. jurious, adverse, unfavorable, bad: Notus pecori As subst. n. : (mainterpretatio, Ta. sinister, V.
tra,
:
:

ringlet,

Ut fieret torto nexilis orbe sinus, i. e. a 0. The fold of the toga about the breast,
:

bosom, lap: cedo mihi ex ipsius sinu litteras In sinu ferens deos, H. sinus conlecta fluentis, Y. P r o V. talos Ferre sinu laxo, i. e. to be careless about, H. purse, money: non habet ille sinum, avaritiae, lu. 0. garment: auratus, 0.: regalis, 0. Of a person, the bosom: colubram Sinu fovit. Ph. in sinu consulis recubans, L. Usque
:

trona) studiosa

sinistri,

inflectitur: gulf: ex alto sinus maritimi Illyricos penetrare sinus, V, sinistre, adv. [ sinister ], badly, wrongly, per- The land around a gidf, shore of a hay : in Maversely : exceptus, H. accipere, Ta. liaco sinu is locus erat, L. oranis propior sinus sinistrorsus or sinistrorsum, adv. \dat. of tenebatur, Ta. fold in land, basin, hollow, valsinister + vorsus], towards the left side, to the left ley : terra in ingentem sinum consedit, L. monille sinistrorsum (silva) se flectit sinistrorsus, Cs. tium, Cu. Fig., tlie bosom, love, affection, intimaabit, H. cy, protection: hicine non gestandus in sinu est? sin5, sivl (siit, T. sistis, C. subj. sieris, Pac. T. iste vero sit in sinu semper meo (Pompeius) pluperf. sisset, L. sissent, in sinu est, i. e. dear to me : Bibulum noli diraitap. C. ; siris, sirit, L.

of

evil,

0.

metu micuere

sinistra, ae,/., see sinister,


:

dum, etc., 0. A sinus ab litore ad urbem


sinus,
:

bay, bight,


sipanum
tere e sinu tuo, from,

787
to

sitiens

: :

The
ment :
sail].

sibi in

siuum delatum
S.

esse,

your intimacy : negotiura committed to his care. of conceal-

interior, inmost part, heart: in sinu urbis

sunt hostes,

hiding-place, place
i.

in sinu gaudere,

e.

in their

sleeves.

siparium,

In a

i, n. [dim. of siparum aiirapoQ, toptheatre, a small curtain draien between


i.

appear : promittere Naevio sisti Quinctium, that Quinctius shall appear to answer Naevius : puel1am sistendam promittat (i. e. fore ut puella sistatur in iudicio), L. cf. vas factus est alter eius sistendi, ut, etc., i. e. as surety for his appearance. In the phrase, vadimonium sistere, to make good the vadimonium, keep the undertaking, i. e.
;

the scenes: post siparium,

e.

behind the scenes:


lu.

vocem

locasti Sipario,

i.

e.

to the stage, lu.

Sipho,

onis, n., =(Ti(p(DV,

a siphon,

si quando (siquando), adv., if ever, if at time ; see quando.

any

or siquidem ( old siquidem ), conj., if only, if indeed: actumst, siquidem haec morem praeclarum, si quivera praedicat, T. siquidem ... si minus, 0. dem teneremus Since indeed, since, inasmuch as: Siquidem ille siquidem Homerus fuit ante ipse non volt, T. Romam eonditam. si
: ! :

quidem

si qui, see

1 qui,

2 qui, and

si. si.

si

quls (siquis),

see 2 quis and

eiiis, /., =^ipi}v, a Siren. Plur., the (mythical birds with virgins' faces, who enticed sailors by sweet songs and then destroyed them), C, H., 0. qui nullara Sirena flagellis Comparat, i. e. likes the sound of lashes better than any

Siren,

answer : vadimonium sistit. E 1 1 i p t. Quinctium non stitlsse, et se stitisse (sc. vadimonium). To cause to stand,fix, establish, confirm: rem Romanam magno turbante tumultu, V. Ellipt. (sc.se), to stand firm,, endure: qui rem p. sistere negat posse. To arrest, stop, check, cause to halt : legiones, L. nee sisti vis hostium poterat, Cu. se ab efifuso cursu, L. aquam fluviis, V. With gradum or pedem : qui (exercitus), ut non referat pedem, sistet certe, i.e. will halt, if not retreat: Siste gradum, Y.: in primo limine siste pedem, 0. sistere contra (sc. pedem), i. e. make a stand, V. sistunt Amnes, halt, V. Incerti, ubi sistere detur, to rest, stay, V. F i g., to end, put an end to, stop, ca^ise to cease, check : f ugam, L. lacrimas, 0. Pace tamen sisti bellum placet, 0. sitim,

appear

to

testificatur, P.

allay, 0.

Sireyis

song, lu.

improba Siren Desidia,


sid)j.

seducer,

H.

siris, sirit,

perf. of sino, for siveris, etc.

1. Sirius,

i,

m., ^^siptog,the dog-star, Sirius,

Pass, impers., to be checked, be endured, Only in phrases with posse : totam plebem nee sisti posse ni omnibus consulatur, and no relief is possible, hit, etc., L. : si domestica seditio adiciatur, sisti non posse, the case is hopeless, L. vixque concordia sisti videbatur posse, that the crisis could scarcely be met, even by union, L. qualicunque urbis statu, manente disciplina
be remedied,
,
.

V.
2. Sirius, adj.,

militari sisti potuisse,


etc.,

any condition

is

endurable,

of Sirius: ardor, V.
scirp-.

L.
i,

sirpea, sirpus, see

sistrum,
rattle (used
:

w.,

= cilaTpov, a brazen

rattle, Isis-

by the Egyptians,

esp. in the festivals


:

sirus, 1, ni., =: aeipog, a pit for storing grain, underground granary, Cu.
1. sis, sxLbj. of

sum.
;

of Isis) sonitus Sistrorum, 0. ; iratura, lu. Regina patris vocat agmina sistro ( sarcastic, of Cleopatra), V., Pr.

2. sis, for

si vis

see 1 volo,
cricrapov,

sisymbrium,
escu-

I,

n.,
:

= aiavfiiipiov, wild-thyme
grata, 0.
:

siser,

eiis, n.,

a plant with an

(consecrated to Venus)

lent root, skirwort,

H.
:

Sisyphius,

adj.,

of Sisyphus (son of Aeolus)


labores, Pr.

sisto,
place,
:

stiti,

status, ere [STA-], to caxise to stand,

Ulixes sanguine eretus Sisyphio, 0.

set,

set

up, fix, plant

me

gelidis convalli-

In litore siste gradum, plant your foot, bus, V. iaculum clamanti in ore, plant the dart in his 0. Victima Sistitur ante aras, 0. aciera face, V. With two ace, to caitse to be placed: in litore, V.
: :

sitella, a.e,fdim. [situla, bucket], a7i urn for lots (with a narrow neck, so that but one lot could
float

upon the water)

de M. Octavio deferre
[siticula,

sitel-

lam

sitella lata est, ut sortirentur, L.

tutum patrio te limine sistara, i. e. will see you safe victores domos reduces sistatis, L. home, V. To place, convey, send, lead, take, conduct, bring: Officio meo ripa sistetur in ilia Haec, m^^ be car: :
:

siticul5sus, adj.
parched,

dim. of

sitis],

dry,

aHd:

Appulia, H.
adj.
:

[P. of sitio], thirsting, ut ipse ad portam sitiens (vos) facili iara tramite si- pervenerim pocula ) arenti sitientes hausiraus ried by me to, etc., 0. ( stam, V. Annam hue siste sororem, V. With ore, 0. Tantalus, H. Dry, parched, arid, without pron. reflex..^ to betake oneself, present oneself, come: moisture: hortus, 0.: Afri, V. Canicula, joarc/iFig., thirsting for, desiring eagerly, des operam ut te ante Kal. Jan., ubicuraque eri- ing, 0. mus, sistas Hie dea se rapido nisu Sistit, V. In greedy : amator, 0, venire ad sitientls auris, judicial proceedings, of persons, to produce, cause eager (for news) virtutis.
sitiens,
entis,

thirsty, dry, athirst


:

: :: :


:: :

sitienter

788

smaragdus
:

ily:

sitienter, adv. [sitiens], thirstily, eagerly^greedsitienter quid expetens.


Tvi,

sitio,

ii'e

[sitis], to thirst,

be thirsty.

mediis in undis (in allusion to Tantalus), Pass.: Quo plus sunt potae, plus sitiuntur 0. To be dried up, be aquae, are thirsted for, 0. parched, ivant moisture : sitire agros tosta sitit ipsi fontes iani sitiunt. F i g., to thirst tellus, 0.
:
:

F r o V.

ness: victa situ senectus, V. Indigna est pigro forma perire situ, 0. marcescere otii situ civijtatem, L. (verba) Nunc situs informis premit, H. in aeterno iacere situ, i. e. foi-getfulness, Pr. The
:
:

of neglect, rust, mould, mustiness, dust, immundus, 0. filth: Per loca senta situ, V. tum inter oris barba Intonsa, etc., C. poet.
effect
:

dirt,
:

Si-

after, long for, desire

eagerly, covet:

sanguinem

si-ve or seu,
illud,

conj.,

or if

(cf. vel
:

sive aequomst, te oro, ut, etc., T.

si) postulo, ut mihi Platonis


:

nostrum: honores.
sitis, is {ace. im, uoplur.),f, thirst : ardentibus siti I'aucibus, L. : tibi cum fauces urit sitis, H. cum potione sitis depulsa est: ubi quarta sitim
caeli conlegerit hora, excited,

V,

sitim tolerare,

Ta.

finire,
:

H.

relevare, 0.

deponere, 0.

arida guttur Urit, 0. Of things, dryness, drought, aridity : siti findit canis aestifer Y\g., strong dedeserta siti regio, V. arva, V.

mere, Cu.
:

sitis

repri-

seu quis dixit alius (i. e. vel si quis), or whoit : Bis denas Italo texamus robore navis, Seu pluris complere valent, etc., V. turdus, Sive aliud privum dabitur tibi, devolet illuc, H. When, of two or more suppositions, it is indifferent which is true or accepted in the formula, si seu, if sive, or s^ or if : Si ista uxor sive amica est, T. si nocte sive luce, si servus
ever else said
:

sive liber faxit, L.

si

arborum
.

sire, eagerness,

greediness, thirst
:

cupiditatis sitis
:

diutina, L.
tis

libertatis

cruoris, 0.

argenti, H.

si-

famae quam virtutis, lu. Sittianus, adj., of a Sittius : syngraplia, neniaior

gotium.

sittybos (-bus), i, m., = aiTTV^ov, a title, titlepage (a strip of parchment bearing the title of
a roll or book)
bis
;
:

sittybis libros iulustrare (al, silly-

cf

aiWv^oQ).
[

1. situs, adj.
situate
:

P. of sino

],

placed,

set,

lying,

Romuli
:

lituus,

cum

situs esset

in curia

in ipsis in ore sita lingua est Saliorum, etc. penetralibus (Britanniae), Ta. Of places, lying, situate: locus in media insula: in quo (sinu) sita Carthago est, L. urbes in ora Asiae, N. Of the dead, laid out, ready for burial: Ea (mater) sita

Laid at rest, bu7'ied, inerat exadvorsum, T. terred: hie est ille situs: C. Mari sitae reliquiae: (Aeneas) situs est . super Numicum fluvium, L.
placed, situated, fixed, present, ready : Peiore res loco non potis est esse quam in quo nunc quae ceteris in artibus aut studiis sita est, T.
i

g.,

essent a barbaris missae, Cs. In the formula, sive sive, or seu seu (poet, also sive seu, sive), be it that or seu or that, if or if, whether or: sive retractabis, sive properabis: sive regi sive optimatibus serviant: seu periculi magnitudine seu animi mobilitate inpulsi, S.: Sive deae seu sint dirae volucres, V. Often more than twice sive Sulla sive Marius sive uterque sive Octavius sive qui alius eum detestabilem iudiWith ellips. of sive in the first clause (poet.) co. Quo non arbiter Hadriae Maior, tollere seu ponere volt freta, H. The suppositions are sometimes followed, each by its own conclusion nam sive timuit, quid ignavius ? sive raeliorem suam causam fore putavit, quid iniustius?: eos seu dedi placeat, dedere se paratos esse, seu supplicio adfici, daturos poenas, L. When the second supposition is presented as contrary to the first, it may be introduced, after sive, by sin or si vero: sive sensus exstiuguitur quis me beatior ? sin vera sunt, etc. sive enim abscedant, cui dubium esse
.

trunci, sive

naves
. .

quill
sit,

sin

sunt (voluptates) in medio sitas esse dicunt, Lying, resting, dependent within the reach of all. In te spes omnis nobis sitast, T. adsensio quae est in nostra potestate sita situm in nobis, as far as lies in us: est situm in nobis, ut, etc.: qui omnem vim divinam in natura sitam esse censet in armis omina sita, S. iam si pugnandum est,
sita
:

L.

sive

autem manendum ibi nihilo minus enim Zenonem sequare, magnum est
vero

efficere

...

mur,

etc.

si

Academiam veterem persequaoie

Correl. with aut or

(poet.):

(saxum)

quo
site,

consilio, in
lis,

temporibus situm
:

est.

2. situs,

m. [1 SA-], a situation, position,


:
:

cuius hie situs esse dicitur urbs situ nobilis urbes naturali locorum, Cu. situ inexpugnabiles, L. castrorum, Africae, S. turris situ edita, Cu. Cs. membrorum monumentum Regali situ pyramidura altius, i. e. str^ictu7'e, H. situs opportunissimi situs urbibus partium corporis revocare situs (foliorum), arlocation, station
:
:

seu turbidus imber Proluit, aut annis solvit sublapsa vetustas, tvhether or, V. Substitit, erravitne via, seu lassa resedit, Incertum, whether or, V. As a simple disjunctive, or: quid perturbatius hoc ab urbe discessu, sive potius turpissima fuga?: remotis sive omnino missis lictoribus: te rogo resistas sive etiam occurras negotiis. Introducing an alternative which is preferred, or rather, or more accurately, or as I shoidd say:
. . . :

iam ex urbe Catilina, ille arma urbem matri seu novercae relinquit, L. quam (sagittam) Parthus sive Cydon torsit, V.
eiecto sive emisso

misit

smaragdus,

I,

m. and /.,

= c/jLapaydoQ, a green
:

ranaement, V.

Idleness, sloth, inactivity, sluggish-

precious stone, emerald, beryl, jasper

clari, 0,


smaris

: : :

socors

: : : : :

789

Person., a girl
lax,

smaris, smilax,
0.

idis,/.,
acis, /.,

= a/jiapig, a small sea-Jlsh, 0. = (XfiiXa^, bindweed, withwind.


who
teas

trmisformed to smi-

association in business: societatem cum Naevio facere magna fide societatem gerere quae (pecunia) tibi ex societate debeatur. company of publicans, revenue farmers^ association societas
:

Smintheus

(disyl.),

ace. ea, m.,

= 'Efiiv^evg

[from Sminthe, a town of the Troad], the Sminthean, a surname of Apollo, 0.

provinciarum, Cs. political league, alliance, confederacy: cum Ptolemaeo societas erat facta, Cs. Romam miserant societatem rogatum, S. : in societate manere, N.
:

(soboles, sobolesc5), see subok


s5brie, adv. [sobrius], moderately^ temperately
vivere.

sdbrinus,
side,
:

T.

m. [soror], a cousin by the mother^s

mother\s sister''s child: Chrysidis, coicsin-german, T. coniunctiones consobrinorum sobrino-

rumque. s5brius,

adj. [2

se+ebrius], not drunk, sober


:

inter sobrios bacchari

nemo

fere saltat sobrius

male sobrius,
ness,

i.

e.

ebrius, 0.

Free from drunken:

socio, avi, atus, are [socius], to join together, combine, unite, associate, hold in common, share: quocura me uno amicitia rei p. causa sociarat: coetus utilitatis communione sociatus periculum vitae tuae mecum, i. e. to risk life for me : ne societur sanguis, L. Ne cui me vinclo vellem sociare iugali, V. cum quo sociare cubilia vellem, 0. Verba loquor socianda chordis, to be accompanied, H. Theseus sociati parte laboris Functus, joint task, 0. sociari facinoribus, i. e. to take part in, L.
.

Sober, moderate, temconvivium. homines. perate, continent : parens ac sobrius, T. F i g., sober, self-possessed, sensible, prudent, reasonable, cautious : Satin' sanus est aut sobrius ?

moderate

T.

adj. [SEC-], sharing, joining in, partaking, united, associated, kindred, allied, fellow,

1.

socius,

com.mon : socium

Aurea possedit
ill

oratores prudently, 0.
:

memento

alte sobria ferre

pedem,

common

cum love nomen habere, 0. socio Capitolia templo Mater, i. e. with Jupiter, 0. sepulcrum, 0. spes,
:

0.

Leagued,
0.

allied,
:

soccus, 1, m., a low-heeled shoe, light shoe, Grecian shoe, slipper, sock: soccos, quibus indutus Esp., as characteristic of comic actors: esset. Quam non adstricto percurrit pulpita socco, H. Hunc socci cepere pedem, H. Comedy {^OQt.): prope socco Digna carmina, H. Usibus e mediis

nendae
allies,

urbis, L.

confederate : cura sociae retiagmina, V. mantis, i. e. of the


:

2. socius, i, m. {gen. plur. socium, L., V.), a fellow, sharer, partner, comrade, companion, associate
:

belli particeps et socius


:

regni
:

neminem

soccus habendus

erit,

0.

socer,

eri {abl. socrd for socero, C. poet.),

m.
in-

habeo culpae socium gloriosi laboris Hunc cape consiliis socium, V, socium esse in negotiis, T. Cum sociis operum, H. amissa sociorum parte,
: :

[cf. kKvpoq],

a father-in-law

cum

soceris generi
-

0.

generis
:

non

lavantur, Cs., H., V., 0.: ^oq,qx\, parents son)s father-in-law, T. law, V.

sort, 0.

In business, an
:

socii,

i.

e. relatives,

0.

tori,

i.

e.

con-

associate, copartner, part-

socia, ae, /. [ socius ], a sharer, partner, companion, associate: (eloquentia) est oti socia: civitas socia tuorum furtorum: alquam pro socia socias sorores obtinere, S. Addit se sociam, V. socia generisque torique, Impietatis habet, 0.
: : :

i.

e.

sifter

and

wife, 0.
e,

sociabilis,
close,

adj. [socio], to he joined together,

intimate

consortio inter reges, L.


adj. [socius],
:
:

socialis,
allies, allied,

e,

of companionship, of
:

confederate
the allies, L.

lex iudiciumque
bella,

exerallies,

putandi sunt, quos inter i-es communisociorum per te defensa, of the members of the company : f urti et pro socio damnatus, for defrauding a partner. In public life, an ally, confederate, friend: Boios socios sibi asciscunt, Cs. socii atque amici populi R. omnes, socii atque hostes, S. In phrases with Latini or nomen Latinum, to denote the whole body of Italian confederates of Rome socii et Latini, i. e. the Italian allies in and beyond Latium : ab sociis et nomine Latino auxilia accersere, S. socii ac nominis Latini, L. socii Latini nominis, the Latin
socii

ner

cata est

utilitas

citus,
lu.

i.

e.

of

wars of the
:

allies, L.

conjugal, nuptial: Livia tecum torus, 0, carmina, socialis compleat annos, 0. i. e. epithalaraium, 0.

Of marriage,

socordia, ae, /. [socors ], dulness, carelessness, negligence, sloth, laziness, indolence, inactivity (only
sing)
re, S.

socialiter, adv.

[socialis],

accommodatingly, in

a spirit of fellowship, H.
fellowship, association, union, community, society : hominum inter ipsos generis humani nulla cum tyrannis conatis, /. [
],
: : :

societas,

socius

socordia torpescenostra socordia iam hue progressus, L. nisi felicitas in socordiam vertisset, Ta. Darei, Cu. _ (socorditer), adv. [ socors ], negligently, slothOnly comp. : socordius res acta, L., Ta, fully.
:

nil iocist socordiae, T.

siliorum
tas

quorum (criminum) tibi socieCum Yerre eius modi est. A copartnership,


:

omnium

cordis, adj. [2 se-+cors], without spirit, unenterprising, negligent, sluggish, slothful, inaC'

s5cors,


socrus

: : '

soleo

: ;

790

of the sun : paululum a sole, out of the sun : in sole ambulare torrente meridiano sole, L. ut veniens dextrum latus aspiciat sol, light of the morning ish^ stupid: natura: stolidi ac socordes, L. socrus, us, m. and/, [socer]. Masc, a father- sun, H. adversi solis ab ictu, sunstroke, 0. paP r o v. processerat in-law (old) a socru, Oenomao rege, Poet. ap. C. tiens pulveris atque solis, H. Fem.y a mother-in-law : omnes socrus oderunt in solem et pulverem, i. e. into the struggles of life: cum id solis luce videatur cIsly'ius, plainer nurus, T. iniqua, 0. nubit genero socrus. than sunlight. Plur. : Quae levis adsiduis solibus sodalicius, adj. [sodalis], of a sodalis, of felQuae carent ventis et solibus, i. e. usta riget, 0. lowship, of companionship: lure sodalicio mihi are buried, H. ex imbri soles Prospicere poteiunctus, 0. As subst. n., a felloivship, brotherhood, ris, V. Tum blandi soles, 0. aequora semper association, secret society, cons^piracy : fraternum solibus rupta glacies, solibus orba tument, 0. vero dulce sodaliclura, Ct. lex de sodaliciis solu. As nom. prop., the Sun-god, Sol (an Italian daliciorum crimen. deity) quod magtii filia Solis eram, 0. gratis sodalis, is, adj., of companions, friendly, comsi hoc uno quicquam Sol tibi ago, summe Sol panionable, sociable : turba, 0. nee desunt VeneSolem Consule, qui late facta vidisset indignius As subst. m,. and /., ris sodali Vina craterae, H. Fi g., the sun, light, glory : P. Africavidet, 0. an associate, mate, fellow, intimate, comrade, crony, nus sol alter Solem Asiae Brutum appellat, H. boon-companion: habui semper sodalis epulative: victoria socors factus, S. : ceterarum rerum, Without intelligence^ narrow-minded^ silly foolT.
^ :
:

:
:

aequales sodalesque adulescentiura Tarquiniorum, L. Pompei meorum prime sodalium, H. istius in hoc morbo veterem In an association, a felloiotutare sodalem, 0. parmember, associate: in Lupercis sodales. ticipator, accomplice, conspirator: alquos sodalis bar
sodalibus
: : :

cum

sdlaciolum
a
little

(not s5lat-),
little

i,

n.

dim. [solaciura],

comfort,
(

solace

sui doloris, Ct.


), I,

solaciuni
ace

not solatium

n.

[3 SAL-

],

soothing, assuaging, comfort, relief, consolation, sol: haec sunt solacia, haec fomenta summorum dolorum adversis (rebus) solacium praebere vacare culpa magnum est solacium (mihi) absenli
:

vocare.

sodalitas, atis, /. [sodalis], association, fellowship, companionship, friendship : sodalitas familiaritasque.


f era.

An

society, association, brotherhood: association for dining, banqueting-club

sodalitates

me

cret society, conspiracy

quaestore constitutae sunt. se: ut sodalitates decuriatique

discederent, etc.

s5des [for si audes], if you will, if you please, with your leave, prithee, pray (colloq.) at scin' Die sodes, quis, etc. ? T. quid, sodes ? T. Kespondesne tuo die sodes nomine ? H. tace sodes, cf. Tene relinquam an rem ?' me, sodes T.
: :

solacia Dixit, 0. solacia dedistis cuius luetus nullo solacio levari potest turaulo solacia posco, mortis en solacium Ph. fore etiam reliquis 0. ad suam spem solacio, Cs. hie parenti suo magno aves, solacia ruris, consolacio in laboribus f uit dicta, duri solacia casus, V. solers, 0. Satisfaction, compensation : ex tua calamitate ossibus fill sui solacium reportare, i. e. satisfaction : sine solacio agere, Ta.
: :
:

solamen,
consolation
:

inis [solor],

a comfort,

relief, solace,

mall, V.
adj. [sol],
i,

'

'

Solaris,

e,

(so.

relinque), H.
:

s51arium,

n. [sol],

of the sun, solar: lumen, 0. a srm-dial: ad solarium

quid s51, soils, m. [2 SER-], the sun : lux soils potest esse sole mains ? : occidens, oriens, sunset, sunrise: sole orto Gracchus copias educit, L. ad
:

versari, i. e. the sun-dial in the Foi'um. solarium vel descriptum vel ex aqua, i. sun-dial or a water-clock.

A clock:
e.

eiiher

occasum, towards sunset, Cs. surgente a sole morning, H. P r o v. adiecit, nondum omnium dierum solem occidisse, i. e. that his day of revenge might yet come, L. Plui\ : se duo soles vidisse dicant. E s p. spectant in orientem solem, to the Fast, Cs. si illud signum solis ortum conspiceret, to the East : ab ortu solis flare venti, alterum (litus) vergit ad occidentum solem, L.
solis

ad, etc., from early

s51ati-, see solaci-.

solator,

oris,

m.

[solor],

a comforter,

consoler

ipse ego solator, Tb.

liegemen

soldurii, orum, m. [Celtic], retainers, vassals, : quos illi soldurios appellant, Cs.

soldus, see

solidus.

spectat inter occasum solis et septemtrioues, north-west, Cs. quae (pars insulae) est propius solis occasum, Cs. day ( poet. ) Septimus, lu. sol Pulcher, laudande, H. Supremo sole, at midday, H. longos Cantando condere soles, spend the long summer days, V. Si numeres anno soles et nubila toto, tJie simny and tJie cloudy days, 0. The sun, sunlight, sunshine, heat
to the west, Cs.
: :

solea, ae, /. [solum], a sole, sandal, slipper: soleam deme vel adde pedi, 0. soleas poscit, H. clasp for the feet, fetter : ligneae. kind of shoe for animals (not permanently fastened) ferrea, Ct. kind offish, sole, 0.

soleatus,
pered.

adj. [ solea

],

toearing sandals, slip-

soleo,

itus, ere, to icse, be wont, be accus-


Bolide

) : : : ;

sollers

: ! : :

791
L.

tomed: qui mentiri solet: ruri esse crebro soleo, soliti prandere, H. id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est volgo quod dici solet, T. unde videi-i Danaum solitae naves, V. si (domus) alio domino solita est frequentari. E 11 i p t.. Sic soleo amicos ( so. beare ), T. cum
T.
: : : : :
:

Want, destitution, deprivation, desolation, orphanage, bereavement : per huius (orbae) solitudinem Te obtestor, T. liberorum magistratuum, L.
: :

eum

defenderit item, qui te solebat:


:

Agedum,
:

solitum, i, n. [P. n. of soleo], the customary, what is usual: quod solitum quicquam liberae civitatis fieret, i. e. something characteristic of a
yoxir custom,

ut
in

soles, T.
tali re

quod prava ambitio solet, S. quod To cohabit: cum alqua, Ct. solet, S.
[

solide, adv.
truly
:

solidus

],

surely^ wholly^ fully,

hunc mea gaudere gaudia,

T.
:

Proinde tona eloquio, solitum tibi V. Non praeter solitum leves, H. Abl. with comp. : solito formosior Aesone natus, uncommonly handsome, 0, Uberior solito, 0. sol rubere solito magis, L.
free
state, L.
: : : :

soliditas, atis, /. [solidus], soUdness, solidity corpora individua propter soliditatem.

solitus, adj. \P. of soleo], wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary, common : opus, 0. ar:

are [solidus], to make firm, make dense^ solidify^ compact^ strengthen : ( area creta solidanda, V.

solidd,

tes, 0.

solito

matrum de more
[SED-], a
:
:

locuta est, Y.

Germanorum
solium,
of
lio
i,

inertia, Ta.
n.
seat, official seat,

chair
:

solidus (poet, also soldus), adj. with sup. [3 SAL-], undivided, unimpaired, whole, complete, enstipendium, L. taurorum viscera, V. tire: usura deciens solidum absorbere, i. e. at a draught, H. hora, lu. parum solidum consulatum explore, incomplete, L. As suhst. n., an entire snm, total: ita bona veneant, ut solidum suura cuique solvatur, his whole debt: metuens reddere soldum, H.
:

state, chair,

throne

rex infit ab sedet Sublimi solio, 0.: acernum, Y. Fig., a throne, rule, sway, dominion : solio potitur, 0.
:

regali in solio sedens soalto, V. lovis, H. deorum solia

Demetrium

in paterno solio locaturi, L.


:

tub,

bathing-tub

(rex)

cum

exsiluisset e solio, etc., L.

stone coffin, sarcophagus: corpus regis iacesolio,

bat in

Cu.
adj. [solus

Massive, firm,, dense, substantial, compact, not hollow, solid: corpora ( sc. dro/xoi ) terra: paries: Crateres auro solidi, V. elephantus, V. solidissima tellus, 0. As sid)st. n., a solid body, solidity, mass, substance: nihil tangi potest, quod careat solido Fossa fit ad solidum, to the bottom, 0. Finditur in solidum cuneis via, into the hard wood, V. solido procedebat elephantus in pontem, on solid ground, L. Fig., sound, solid, trustworthy, substantial, genuine, true, real : gloria indicia libertas, L. laus gratia, 0. beneficium, T. nihil est, quod solidum tenere possis, substantial. Firm, resolute: Mens, H. As subst. n. : inane abscindere soldo, the vain from the useful, H. Multos in solido rursus Fortuna locavit, in safety, V.
:

s51ivagus,
solitude,

+YAG-], wandering
i,

in

moving.

roving alone: bestiae: caelum,


i

e. self-

g., isolated,
is,

narrow :
],

cognitio.

a religious rite, ceremony, feast, sacrifice, solemn games, festival^ solemnity: publicum, L. antiquissiraum, L. adlatum ex Arcadia, ^/Vs^a^ games, L. sollemnia eius sacri, L. tumulo sollemnia mittent, Y. custom, usage, practice, observance, habit: nostrum illud sollemne serveraus, ut, etc. mos traditus ab antiquis inter cetera sollemnia manet, L. Insanire putas sollemnia me, i. e. in the common way, H.
n. [ sollemnis
:
: :
:

sollemne,

sollemnis
[

(-ennis, -empnis,

sollus (3

SAL-)

+ annus ],

not sole-), e, adj. annual^ stated, estab:

lished,

solistimus (soUist-),

adj. [old s\ip. of soil us

3 SAL-], most perfect ; only in the augur's phrase, tripudium solistimum, a most favorable omen, augury entirely auspicious, C, L.

solitarius, adj.
nihil

solus

],

alone, isolated,

sep-

arate, lonely, solitary:

amat

homo: natura solitarium ne solitarium aliquod adferratur, an


inis, /. [solus],

isolated instance.

s51itud5,
derness
:

a being alone,

loneli-

ness, solitariness, solitude, lonely place, desert, wil-

appointed : sacrificium dies Idiis Maiae sollemnes ineundis magistratibus erant, L. Sollemnis dapes Libare, Y. Religimisly fixed, sacred^ consecrated, religious, festive, solemn : religiones ludi comitiorum precatio officium sollemnia vota Reddere, Y. Sollemnis mactare ad aras, Y. dies lure sollemnis mihi, H. ignis, 0. festum sollemne parare, 0. Regidar, wonted, common^ usual, customary, habitual, ordinary : militum lascivia, L. imperium, Y. Romanis viris opus (venatio), H. sollemnis mihi debetur gloria, Ph.
: : : : : : : : :
:

non tibi erat solitudo pro postquam solitudiante ostium, T. nem intellexit, S. desertissima se in solitudinem ac silvas abdiderant, Cs. ubi soUtudinem faciunt, pacem appellant, Ta. in hac omnis humani culttis solitudine, Cu. civitatibus laus est circum se solitudines habere, Cs.: vastas solitudines facere,
in ea (domo)
?
: :

soUemniter,
emnly
:

frequentia

adv. [sollemnis], religiously, sol(sacris) sollemniter peractis, L.


;

0.), adj.

sollers (not solers), tis (abl. erti once erte, with comp. and sup. [sollus (3 SAL-)-}clever, dexterous,

ars], skilled, skilful,

adroit, ex-

pert: quae liberum Scire aequom est adulescentem, sollertem dabo, make accomplished, T. in
:


: :

sollistimus
:

: ; : :

soUerter
omni
officio
:

792
:

vir,

0.

agricola, N.

quo quisque

civitates, to incite to revolt, Cs.


S.
:

servitia urbana,

est sollertior: antea ignarus belli, sollertissimus omnium factus est, S. animus, L. sollerti astu,
:

coloribus Sellers nunc hominem ponere nunc Manifesting Musa lyrae sellers, H. cleum H. dealill, requiring dexterity^ clever, ingenious :
0.
: :

pecudum custodia, V. scriptio partium nes, quibus nihil soUertius, etc.


:

insitio-

legationibus Persei, sed egregie in fide permanere, L. qui Persas soUicitareut mittuntur, Cu. lies (Hilotas) spe libertatis, N. nuptae sollicitare fidem, to attempt, 0. in servis ad hospitem necandum sollicitandis se soUicitatum esse ut regnare vellet: legati tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo sollicitati.
soUicitatos
: : : : :

omnes

sollerter, adv. with cornp. and sup. [sellers],


skilfully,

sollicitudo,

iuis, /. [sollicitus],

uneasiness of
:

dexteroash/, shreiodly, sagaciously, inge:

7nind, care, disquiet, apprehen.sion, anxiety^ solici-

niously: res necessarias consequi simulata soUeroperum liniamenta sollertissime perspicere. tius
:

tude: istaec mihi res sollicitudinist, T. vita vacua soUicitudine falsa, T. mihi sollicitudinera strue: :

sollertia (net solert-), ae, /. [sollers], skill, shrewdness, ingenuity, dexterity, adroitness, expertness: data est quibusdam (bestiis) quaedam solChaldaei sollertia ingeniorum antecellunt lertia
:

re: duplex nos adticit^ sollicitudo: sollicitudinem.

sustineo:

earum VQvmn, anxiety concerning


:

pro-

vinciae,/o?* the province: quas sollicitudines libe-

hominum
ness, S.
:

adhibita sollertia, Cs.


in

ingeni, shreiod-

Mordaces
citus],
:

randi populi R. causa recusare debemus ? neque aliter diffugiunt sollicitudines, H.

omni
:

such

sitbtlety

est re fugienda talis sollertia, agendi cogitaudique, adroitness and

ingenuity.

sollicitati5, onis, /. [sollicito], a vexing, vexation, anxiety : nuptiarum, i. e. on account of, T.

An

inciting, instigating, instigation

Allobrogum

servorum promissis.
sollicito (s51i-),
:

avT, atus, are [sollicitus], to

disturb, stir, agitate, move, shake : tellurem, i. e. to plough, V. remis freta, V. stamina docto Pol:

lice, strikes the strings,

0.

0.

mala copia Aegrum


H.
:

sollicitat

Maenalias feras, hunt, storaachum, dis-

ii'esses,

manes, disturb (of Boreas), 0.


: :

g.,

harass : ne se quietae rebellando uos, L. sollicitare velis, 0. ea cura quietos (dees) Sollicivitatis statum, L. Farce, precer, manes sollicitare meos, citat, y. 0. To fill with apprehension, make anxious, make uneasy, disturb, distress : Ego id timeo ? Fh. Quid raulta sunt quae me te ergo aliud sollicitat? T. sollicitant anguntque: ne cuius metu sollicitaret animes sociorum, L.: Desiderantera, quod satis est, neque Tumultuosum sollicitat mare, Nee, etc., H.
to disturb, disquiet, ivorry, trouble,
:

sollicitus, adj. with comp. [soUus- (3 SAL-)4thoroughly moved, agitated, disturbed: mare, Utile sollicitae sidus rati, tossed (by a storm), V. 0. Omnis sollicitos habui, kept stin'ing, T. Fig., of the mind, troidjled, distun-bed, afflicted, grieved, disquieted : ne sollicitus sis, lest you, be troubledby cares : anxio animo aut sollicito f uisse, afflicted by remorse : sollicitae nuntius hospitae, H. animum sollicitum efficere, icncasy, L. de P. Sullae morte morte Tigelli, H. Of things, solicitous, fidl of care, anxious, restless, disturbed: scio quam sollicita sit cupiditas consulatus ut sit non sollicita rei cuiusque custodia, i, e. not full of apprehension sollicito carcere dignus eras, carefully guarded,
:

0.

f rons,

terrae, 0.

H. vita, H. senecta, 0. Causing distress, painful,


:
:

sedes, 0.

disquietiiig

de posteris nostris soUicitor: Quibus nunc sollicitor rebus! ne aut ille alserit, etc., in fear, lest, To me ilia cura sollicitat, quod, etc. etc., T.
:

grieve, afflict, inake wretched, distress : Quor senectutem huius sollicito amentia ? make

meam
old

my

age miserable, T. non me ridere tecum.


:

nihil

To

me magis

sollicitabat

quam

stir, rouse, excite, incite,

stimidate, solicit, urge, invite, exhort,

move : Unicus Cupidinem est de quo sollicitamur honor, 0. Lentum sollicitas, II.: Cum rapiant mala fata SoUicitor nullos esse putare dees, 0. bonos E s p., to incite, maritum precibus, ne, etc., 0.
:

urge to evil, inveigle, seduce, stimulate, instigate, provoke, tempt, abet: rursus agrarios: quos ex
aere alieno laborare ai'bitrabatur, sollicitabat, Cs. ingentibus ipsam Sollicitare datis, 0. SoUicitati dulcedine agrariae legis animi, L. ad sollicitandas
:

quid magis sollicitum dici potest, lohat more distressiiig fact? : in qua (tyrannorum) vitii, omnia semper suspecta atque sollicita, alarming : Sollicitumque aliquid laetis intervenit, 0. opes, H. dolor, 0. Of animals, u^atchful, uneasy, restless: animal ad nocturnes strepitus, L. equi, 0. lepus, timid, 0. F'ull of anxiety, agitated, alarmed, apprehensive, solicitous, anxious: animus: sollicitum te habebat cogitatio periculi mei senatus sollicires, tus petendum esse auxilium arbitrabatur quae sollicitam Italiam habebant, Cs. solliciti mentes, et incerti rerura suarum, L. civitas, L. civitas suspitione: de meo periculo: pro plu0. propter iniquitaribus pro vobis soUicitior, Ta. tem locorum, L. et propter itineris difficultatem vicem imperaet eerum vicem,/or their fate, L. toris milites, L. (turba) ex temeraria regis fiducia, Cu, (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc. legati solliciti, ne avertissent, etc., apprehensive, L. solliciti erant quo evasura esset res, L. quam sum sollicitus, quidnara futurum sit.

soUiferreum
ferrum
;

(solif-),

!,

n. [sollus- (3

SAL-)4-

sc.

telum], a missile of iron, javelin, L.

sollistimus, see solistimus.

= eo\oiKi(Tn6g,

: : : :

solutus
. .
.

: : : : :

soloecismus
soloecismus,
solor,
sole,
I,
???.,

793
a grametiam, not only
well,

matical error, solecism, lu.


iitus, arl, dep.

solace: lenire
:

et

aegrum, H.
0.

of comfort,
lieve,
:

To

[3 SAL-], to comfort, condoleutem Solando, V. inopern solantia tollite verba your words
:
!

but also, not merely but as but even : supplete ceteros, neque nostri ordinis solum non solum contra legem, nee solum contra consuetudinem, sed etiam contra omnia iura: servavit ab omni Xon solum facto
.

not alone

soothe, ease, lighten, lessen, re:

Concussa famem quercu, V. fluviis aestum, H. cantu laborem, V. lacriquamvis repulsam spes soletur, Ta. mas, 0. (virginem) posthabitam decies sestertii dote, Ta.
assuage, mitigate
: : :

verum opprobrio quoque, H. neque solum set cuiusmodi genus hominum, S.


:

civis,

adj. [3

solus, gen. sOlius, dat. soli ( dat. f. solae, T. ), SAL-], alone, only, single, sole : cum omnibus potius quam soli perire voluerunt: licebit
solus

s51stitialis,

e,

adj. [solstitium], ofilie


dies,
i.

summer cum

ames

mea
:

Solius solliciti causa, T.


se

solstice, solstitial:

e.

the longest: nox,

the shortest, 0.: orbis, the tropic

of Cancer.
L.

midsummer, of 'hummer heat: tempus,

Of

Of

i.

e.

quae sola divina sunt


esse,

numquam minus solum


:

the

sun, solar : annus, qui solstitial! circumagitur orbe, in a solar revolution, L.

solus esset De viginti Restabam solus, 0. cognitiones sine consiliis per se solus exercebat, L. With ^ln^ls, only, single, alone
:

quam cum

Solum unum hoc vitium


T.
te
:

fert senectus hominibus,

solstitium,

i,

n. [sol-

+ STA-J,

a standing

still

E s p., the summer solstice, longest day : solis acees- With other numerals, only, no more than: si decem soli essent in civitate viri boni: duas tribus sus discessusque solstitiis brumisque cognosci solas tulit qui solos novem mensis Asiae praetime, heat sumHie summer ante solstitium. of
:

of

the Sim, stoppage

of

the S7ais motion, solstice.

unam solam unum solum

scitote esse civitatem, quae, etc.

sumii depeculatorem venisse.

mer: Solstitium pecori defeudite, Y., H.


1.
base,

solum,
:

1,

n.,

the lowest part, bottom, grourul,


site
:

foundation, floor, pavement,

sola

mar-

morea

ut eius (fossae) (templi) Marmoreiim, 0. solum pateret, Cs. (amnis) puro solo excipitur,

crediderim quadraginta ea sola talenta f uisse, L. Alone, lonely, solitary, forsaken, deserted: sola sum habeo hie neminem, T. solus atque omnium honestarum rerum egens, S. Alone, preeminent, extraordinary : Xam sine controversia
f uit
:

ubi mollius solum reperit, Cu. trabes in solo conlocantur, Cs. clivus ad solum exustus, burned to the ground, L. urbem ad solum diruere, Cu. cf. solo aequandae sunt dictaturae, i. e. to be abolished, L. saturare incultum et derelictum fimo pingui sola, Y. Duratae solo nives, H.: Fecundum, 0. mite, H. Urbs Etrusca solo, i. e. on Etruscan soil, Y. nudum, Cu. solo inmobilis haeret, Y. cereale solum pomis agrestibus augent, their icheaten board, Y. tremit puppis, Subtrahiturque solum, i. e. the supporting sea, Y. caeleste, i. e. the sky, 0. P r o v.
bed, Cu.

The ground,
:

ab

dis solus diligere, T.

Of

places, lonely, soli-

earth, soil

tary,

unfrequented, desert: asportarier In


:

solas

terras, T.
S.
:

in locis solis

proficiscitur in loca sola,

sola sub rupe, Y.


co)i-

solute, adv. with comp. [solutus], without


straint, freely, at

pleasure: dicere,

i.

e.

fluently

volvere sententias: solutius eXoqxu, more fluently, Withoid discipline, disorderly, negligently Ta. solute ac neglegenter habiti sunt (exercitus), L. in stationibus solute ac neglegenter agentes, L. Without vigor, weakly : alqd tam solute agere.

quodcumque
ground,
i.

in

solum

venit, xchatever falls to the

e.

whatever comes
: :

iippermost. Of
natale, native

soliiti5, onis, /.

solvo

],

weakening
linguae.

totius hominis.

Readiness, fluency

loosing, relaxation,

the

foot, the sole

solorum eallum.
:

A soil, land, counpro


0.
soil,

try, region, place

solum, in quo tu ortus:

Fig., a payment: rerum creditarum: Romae solutione impedita fides concidit: explicata solutione: appellare de soluiusti crediti, L.
:

solo, in

quo

nati essent, L.

tionibus, Cs.

the phrase, vertere or mutare solum, to leave the country, go into exile : quo vertendi, hoc est, mutandi soli causa, venerant: eo solum vertunt, hoc est, sedem ac locum mutant si solum non mutarunt. F i g., a base, basis, foundation Auspicio regni stabilita scam n a solumque, i. e. throne, Enn. ap. C. solum quoddam atque f undas p., in

solutus, adj. with comp. and sup. [P. of solvo], U7ibound, free, loose, at large, unfettered, unbandaged: cum eos vinciret, te solulum Romam mittebat ? nee quisquam solutus dicitur esse sectus, unbandaged : duos (captives) solutos ire ad Hannibalem iussit, L. charta, open, 0. Y'lg., unbound,
:
:

uncontrolled,
:

unfettered,

released,

exempt, free:

mentum.
2. solum, adv. [ 1 solus], alo7ie, only, merely, barely (never with numerals, except unus) de re una solum dissident unane est solum dissensio?: si dixisset haec solum, omni supplicio est
: . . .

mens ab omni imperio externo soluta in perpetuum Hispania, L. solutos qui captat risus homiludunt risu soluto, unrestraiiied, Y. num, H.
:
:

dignus: hominum solum auribus iudicari, With non or neque, usu. followed by sed or verum, with

soluta (praedia) raeliore in causa sunt quam obligata, unmortgaged : omni faenore, H. (religione) Free, unburdened, at leisure, solutus ac liber, L.
:

at ease, luibent

sed paulo solutiore animo tamen


solvo
quo raea

: . :

794

solvo

ratio facilior et solutior esse posset: liomines soluti ridere nou desinant: Cum Free, unbiassed, unfamulis operum solutis, H. prejicdiced, independent : iudicio senatus soluto et liberi si esseut omnia mihi solutissima libero enira ad eausas solutique veniebant, uncommitted. Of a speiikeY,free,unembar7'<xssed,Jiuent, ready: solutissimus in dicendo. in explicandis sententiis Of composition, free, unfettered, inartificial, irregidar : Scribere verba soluta modis, without meverbis solutis numeros adiungere, rhythm ter, 0. to prose: soluta ovaXxo, prose : nee vero baec (verba) soluta nee diffluentia, sed astricta numeris. Free from liability, not accountable, exem.pt : illud Unbridled, tempus habere solutum ac liberum. insolent, loose, wanton, arbitrary: amores,: quo minus conspectus eo solutior erat, L. quorum in regno libido solutior fuerat, L. orator tam soluUndisciplined, tus et mollis in gestu, extravagant. disorderly, lax, remiss, careless : omnia soluta apud

quam

change: nives solvere, melt, 0.: (vitulo) per integram solvuntur viscera pellem, V. Of fastenings, to loose, remove, cancel, untie, unlock : nullo solvente catenas, 0. Frenum solvit, Ph. Solvitur acris hiemps, H. a corpore bracchia, relaxes his hold, 0. crinalis vittas, V. vinculum epistulae, Cu. Fig.,

hosiis esse, L. lenitas solutior. solv5, solvi (soluit, Ct. ; soluisse, Tb.), solutus,
:

ere [2 se+luo], to loosen, unbind, unfasten, unfetter, U7itie, release : iube solvi (eum), T. ad palum adligati repente soluti sunt ita nexi soluti (sunt), quo modo solvantur L. Solvite me, pueri, Y. solve capillos, untie, 0. crines, let (nodi), Cu. down, 0. terrae quem (florem) ferunt solutae, i. e. thawed, H. Solve senescentem equum, i. e. from so'vice, H. talibus ora solvit verbis, freely opens, Solvite vela, unfurl, V. To detach, remove, 0. part, disengage, free : ancora soluta (i. e. a litore): classis retinacula solvi iussit, 0. teque isto corpartus, to bring forth, 0. pora solvo, V. Of ships, to free from land, set sail, weigh anchor, leave land, depart : navis solvit, Cs. primis tenebris solverat navem, L. cum foedere solvere navis, 0. navis a terra solverunt, Cs. ab Corintho solvere navis, L, tertia fere vigilia solvit (sc. navem), Cs. nos eo die cenati solvimus a Brundusio solvit, L. Alexandria solvisse portu solven: :

emancipate, relieve, exempt : linguam ad iurgia, 0. cupiditates suas, Cu. Bassanitas obsidione, L. ut religioue civitas solvatur: Vopiscus, solvatur legibus, 6e exempted: petente Flacco ut legibus solveretur, L. ut is per aes et libram heredes testamenti solvat, release the testamentary heirs : reus Postumus est ea lege solutus ac liber, i. e. the law does not apply to: solutus Legibus insanis, H. vos curls ceteris, T. solvent formidine terras, V. Vita solutorum misera ambitione, H. longo luctu, V. calices quera non fecere Contracta in paupertate solutum ? i. e. from cares, H. ego somno solutus sum, a%voke. To acquit, absolve, cleanse, relieve: ut scelere solvamur, be held guiltless: hunc scelere solutum periculo liberavit: Sit capitis damno Roma soluta raei, 0. 7b relax, smooth, ^mbend, quiet, soothe (poet.) solvatur f route senectus (i. e. frons rugis
to free, set free, 7'elease, loose,
: : : :

solvatur), be cleared, H.

H.

arctum hospitiis animum,


void, annxd, overthrow,

ties,

obligations, or authority, to remove,

cancel, destroy, efface,

make
:

subvert, violate, abolish

solutum coniugium, lu. nee coniugiale solutum Foedus in alitibus, 0. culpa soluta mea est, 0. quos (milites), soluto imsolvendarum legum perio, licentia conruperat, S. principium (i. e. dissolvendarum), Cu. discipMnam
: : :
:

tes.

7b

untie, unfasten, unlocJc, unseal,


Solvit, uncovered, 0.

open:

ille

soluta epistula, take apart, disintegrate, disunite, dissolve, separate, break up, scatter, dismiss: ubi ordines procursando solvissent, L. agmina Diductis solvere choris, V. solvit maniplos, lu. coetuque soluto Discedunt, 0. urbem solutam reliquerunt, disorganized : si solvas 'Postquam discordia tetra ' 7b Invenias, etc., H. relax, benumb, make torpid, weakest : ima Solvuntur

pharetram
:

N.

solutis fasciis, Cu.

7b

militarem, subvert, L. pactique fide data munera solvit, i. e. took back, 0. To loosen, impair, weaken, scatter, disperse, dissolve, destroy : plebis vis soluta atque dispersa, S. senectus quae solvit omnia, L.: nodum (amicitiae) solvere Gratiae, H. hoc firmos solvit amores, 0. 7b end, remove, relieve, soothe: ieiunia granis, 0. Curam Dulci Lyaeo, H. corde metum, V. pudorem, V. solutam cernebat obsidionem, the siege raised, L. Solventur risu tabulae 7b accomplish, fulfil, complete, ( see tabula ), H. keep (of funeral ceremonies, vows, and promises) omnia paterno funeri \\xs,idi, finish the burial rites: iustis defunctorum corporibus solutis, Cu. exsequiis rite solutis, V.: Yota, fulfil: Yota lovi, 0.: solvisti fidem, yo7i have kept your promise, T. Esset, quam dederas, morte soluta fides, i. e, your 7b solve, expledge (to be mine through life), 0. plain, remove : qua via captiosa solvantur, i. e. are nodos iuris, refuted: Carmina non intellecta, 0.

latera,

V.

penna metuente
:

solvi,

i.

e.

unfiagging,
:

corpora solvuntur f rigore membra, V. Solverat, 0. somno vinoque solutos, 0. Solvitur in somnos, V. 7b loosen, break up, part,
:

H.

illi

somnus

debts, to fulfil, pay, discharge, pay off: solutum relinquas, hoc quod debeo peto a te ut settled: Castricio pecuniam iam diu debitam, a debt
lu.
, . .

Of

dissolve, disperse, divide, scatter

omne conligatum

of long standing: ex qua (pensione) maior pars est ei soluta rem creditori populo solvit, L. ut
:

solvi potest: solvere navis et rursus coniungere,

Cu.

membra

ratis,

0.

7b

dissolve, melt, turn.

debet vero, solcreditae pecuniae solvantur, Cs. vitque praeclare. Of persons, to make payment,


somniculosus
pay :
lice

: : :

:
: :

795

sonus
somno
slumber, idleness: dediti et conviviis nati.

cuius bona, quod populo non solvebat, pubvenierunt ei cum solveret, sumpsit a C. M. pro vectura tibi quod debet ab Egnatio, Fufiis pay by a draft on Egnatius : numquam vehemen: : :

sloth, drowsiness, inactivity,

ventri atque somno, S.

sonabilis,
sistrum, 0.

e,

adj. [sono], sounding, resounding

sonitus, us, m. [SON-], a noise, sound, din: militibus ante constituit, ea solvantur arbitria cogitate genus sonitus eius, etc. sonitu quatit f uneris, the expenses of the funeral : Dona puer ungula campum, V. tubarum, V. remorura, Cs. solvit, paid the promised gifts, 0. HS CC prae- procellae, L, Olympi, i. e. thunder, V. verborum sentia, in cash: legatis pecuniam pro frumento, inanis: nosti iam in hac materia sonitus nostros, L. Of a penalty, to accomplish, fulfil, suffer, un- i. e. the thunders of my speech. dergo : iustae et debitae poenae solutae sunt sonivius, adj. [ sonus + via ], noisy, in the meritas poenas solvens, Cu. capite poenas, S. phrase, tripudium sonivium (of the corn dropped somniculosus, adj. [somniculus, dim. of som- by the sacred chickens in eating).
: : : : : : :

tius actum est quam ne solveretur, to stop payments: nee tamen solvendo aeri alieno res p. esset, able to pay its debt, L. hence the phrase, solvendo esse, to be solvent : solvendo non erat, was insolvent: cum solvendo civitates non essent: ne viOf money or propdeatur non fuisse solvendo. erty, to pay, pay over, hand over (for pecunia rem or debitum solvere) emi pecuniam solvi pro quo (frumento) pretium, L. quae praemia senatus
;

sonans, antis ( gen. plur. sonantum, Ct. ), adj. with comp. \P. of sono], sounding, resounding, resonant : concha, 0, (verba) sonantiora.
:

sonipes (sonupes),

with sounding feet, noisy-footed.


sultans sonipes, 7A(S word as a fourth paeon), 0.

+pes], m. : Incharger, Y.: sonipedes (the


pedis, adj. [sonus

As

subst.

nus], inclined
senectus.

sono, ui, itus {P. fut. sonaturus, H.), are [somake a noise, sound, resound : in occultis somnifer, era, erura, adj. [somnus + 1 FER-], terapli tympana sonuerunt, Cs. nunc mare, nunc sleep-bringing, soporific, narcotic : virga (Mercuri), siluae Aquilone sonant, H. omnia passim mulie0. venenum (aspidis), 0. rum puerorumque ploratibus, L. displosa somnio, avl, atus, are [somnium], to dream: sonat vesica, H. raugitibus sonant ripae, echo, Y. To speak, sound, utter, express: subagreste quidneque ulla (nox) est qua non somniemus nura
nus], to
:
: :

to

sleep,

drowsy, sleepy, sluggish:

ille

somniat Ea quae vigilans voluit? sees in a dam, speak : Ille sonat raucum, 0. nee vox hominem sonat, i. e. bespeak a human being, Y. f urera dream, T. Me somnies, T. med esse mortuum sonuere invenci, betrayed, Pr. To cry out, call, J'o dream, se peperisse causa de illo somniandi. think idly, imagine: portenta non disserentium celebrate, sing, cause to resound: Sonante mixtum te carmina nostra sonaphilosophorum sed somniantium Troianum som- tibiis carmen lyra, H. niaveram, I had vaguely in mind: tu de Psaltria hwni, praise, 0. Tale sonat populus, cries out, 0. atavos sonans, i. e. vawUing, Y. To mean, express^ me somnias Agere, T. somnium, I, n. [somnus], a dream : rex som- signify : unum sonare, i. e. agree in meaning : qua, deterius nee Ille sonat, lu. non intellegere, quid nio perculsus, Enn. ap. C. interpretes somniorum quae somnio visa f uerant, L. P e r s o n. Somnia, sonet haec vox voluptatis, means. JDreams (as divinities): Somnia, veros narrantia sonor, oris, m. [sono], a noise, sound, din: socasus, 0. Poet.: Somnus, tibi somnia tristia norem Dant silvae, V. saeva sonoribus arma, V. portans, i. e. the sleep of death, V. dream,, whim, son5rus, adj. [sonor], noisy, loud, resounding, fancy, stuff, nonsense: de argento, somnium, T, sonorous : tempestates, V. flumina, Y. delirantium somnia somnia Pythagorea, H. (s5ns), sontis, adj. [old P. ; ES-], guilty, crimsomnus, i, m. [SOP-], sleep : somnum capere inal : anima, V. manus foedata sanguine sonti Somnum videre, T. somno se dare vincti somno, (i. e. sontis), 0. As subst. m,. and f, a guilty perL. oppressi somno, Cs. te ex somno excitabunt son, offender, malefactor, criminal: vincla sontiuin somno solutus sum palpebrae somno coniventes servare insontes, sicuti sontes, S. nuUo relicto in somnis vidit ipsum deum, in sleep: ea si cui sonte, L. poenas Sontibus imponere, 0. in somno accidunt ducere somnos, i. e. protract sonticus, adj. [sons], serious, weighty, imporslumber, V. Pocula ducentia somnos, causing sleep, tant : causa, Tb. H. Verba placidos facientia somnos, 0. disposonupes, see sonipes. siti, quos supra somnum habebat, to watch over, Cu. conditque natantia lumina somnus, V. labi sonus, I, m. [SON-], a noise, sound: Tympana ut somnum sensit in arttis, 0. Libra die somni- raucis Obstrepuere sonis, 0. signorum sonus, que pares ubi f ecerit horas, i. e. of day and night, Cs. fluminis, L. ab acutissimus gravissimus, V. longus, i. e. death, H. P e r s o n. Somnus, a the highest treble the lowest bass : neque chorda divinity, son of Erebus and Nox, Y., 0. Sleep, sonum reddit quem volt manus, H. Confusae
: :
:

sophistes

::

sors

: :

796
tion, vileness, baseness:

inanis sonos f undere, utter empty sounds. character, style: suus est cuique certus sonus unus euim sonus est totius orationis.
urbis,
i

V.

g., tone,
:

fortunae et vitac emergere ex miserrimis naturae tuae sordibus in infamia


: :

sophistes,
ximus.

ae, m., =r (TO(pi(TTr]g,

a sophist: ma-

relinqui ac sordibus. Of persons, the dregs of the peoj)le, rabble : urbis: o lutum, sordes! vile creature ! Meanness, stinginess, niggardliness, sordid-

soplius,
tor, Pli.
:

adj.,

(To(p6g, loise, sage,

shrewd:

vic-

ness

gubernator, Ph.
ivi, itus, ire

amare sordes et inhumanitatem sordes obicere niihi, H. cogit minimas ediscere sordes, the meanest tricks, lu. nullam (huius) in re fami:
: :

sopio,

[SOP-], to deprive of

sense,

liari

sordem posse

proferri.
ere, inch. [ sordeo
],

unconscious, stun, put to sleep, lull : sonitus magnam partem hominum sopivit, L. Wbis draconem, 0. sopito corpore vigilare Sosopipitus venis et inexperrectus, 0. : sensus, V. To make tae quietis tempus, of deep sleep, L.

make

procellae

sordesc5,
dirty, be soiled,

to

become

H.
adj. [sordidus], in dirty clothes, shabby : sordidata et sordida, T.
:

sordidatus,
meanly
:

dressed,

stupefy: alios vino oneratos inpactus ita est saxo, ut sopiretur, sopiunt, L. F i g., to lull, lay at rest, cahn, settle, still, quiet, L. render inactive : sopitos suscitat ignis, V. sopita virtus, hdled to sleep.
uncoyiscious,
stun,

mancipia. In mourning attire, clad in mourning senex Virginius sordidatus filiam deducit, L.
adv. with co7np. [ sordidus ], mea7ily, Fig., sordidius et abiectius nati, Ta. vidgarly, unbecomiyigly, poorly : dicere: contionari. Meanly, stingily, penuriously, sordidly: nimis sordide dixisse.

sordide,

basely:

oris, m. [SOP-], a deep sleep, slumber: sopor oppressisset, L. sopore discusso, Gu. sopore placans artus languidos fessos sopor perpetuus, i, e. death, H. sopor inrigat artus, V. Person., Sleep, Y. et ignavia, laziness, Ta. sleeping-draught, sleeping -potion : soporem dare, N.

sopor,
:

cum eum

sordidulus,
smutched: toga,

adj.
lu.

dim.

sordidus

],

soiled,

sordidus,

adj. with comp.

and

sup. [sordes],

dirty, unclean, foul, filthy, squalid, sordid: amictus,

scious,

adj. [sopor], laid to sleep, unconburied in sleep, stupefied: hostes, 0. dolor, Medicated, soporific : ramus, V. allayed, Cu.

sop5ratus,

soporifer, inducing sleep,


0.

fera,

1 FER-], ferum, adj. [sopor sleepy, drowsy : papaver, V. Lethe,


:

indecoro pulvere, H. terga suis, dingy, 0. P r o v. saepe est etiam sub palliolo sordido sapientia, Caec. ap, C. F i g., loio, base, mean,poor, humble, small, paltry : homo non sordidus auctor Naturae, H. sordidissimus quisque, L. rura, V.
:

v.: mappa, H.
:

duces

Non

Auctumnus

calcatis uvis, 0.

soporus,
sorbe5,
down,

adj. [sopor],

of

sleep, sleep-bringing,

causing sleep : Nox, V.


ul,

mean, base, abject, vile, despicable, disgraceful: ut quisque sordidissimus videbitur sordiZoio,
:

ere, to siip %ip, suck in,

drink

sioalloio

up, absorb: (Charybdis) Sorbet in


:

abruptum fluctiis, V. sorbent avidae praecordia flammae, 0. F i g., to sioalloio, endure, submit to, bear, brook: alquid animo.

dissima ratio et inquinatissima sordidiores (artis) repudiare Virtus repulsae nescia sordidae, H. pecuniam praeferre amicitiae sordidum existiment. Mean, niggardly, penurious, sordid: Sordidus quod nolit haberi, H. periurium. Ph.
: : :

sorbilo

(-illo),

are [sorbeo], to sip:

sorex,

icis,

m. [SVR-], a shrew-mouse, T.

cyathos paulatira, T.

sorbitio, onis, f. broth: liquida, Ph.

sorbeo

],

a dainty drink,
service-

(riopeiTrjg, a sorites, ae, dat. i, m., chain, cumidative reasoning, sorites.

logical

sorbiim,
berry, V.

i,

7i.

sorbus

],

a sorb-apple,

soror, oris, /., a sister: germana: lovis, i. e. Jwio, V. Phoebi, i. e. Luna, 0. magna (noctis), sorores i. e. Terra, Y. doctae, i. e. the Muses, 0.
: : :
:

Nocte genitae, i. e. the Furies, 0. sorores tres, tJie ere [sordes], to be dirty, be sorde5, Fates, H. quae dispensant mortalia fata sorores, mean, be despised, be njivahced, appear worthless: cousin, the Fates, 0. saevae, the Danaides, 0. suis sordere, L. sordent tibi munera nostra, V. female friend, father'' s brother'' s daughter, C, 0. pretium aetas altera sordet, 1. e. seems to me no playmate, companion, Y. adequate price, H. sororicida, ae, m. [soror + 2 SAC-], a sister(sordes, is), sing, only ace. and abl., and sordes, slayer, murderer of a sister. ium ( as plur. tantum ), /., dirt, filth, uncleanncsH, sor5rius, adj. [ soror '], of a siste}', sisterly squalor: in sordibus aurium inhaerescere: Auristupra, with a sister : Moenia, i. e. of culae contecta sorde dolentes, H. Soiled clothing oscula, 0. tigillum (used in punishing a sister's as a mourning garb, mourning : iacere in lacrimis Dido, 0.


,
:

et

sordibus

insignis sordibus turba, L.

g.,

murderer), L.

lowness, tneanness

of rank^ low

condition, humilia-

sors

(old iiom. sortis, T.), tis, abl. sorte or sorti,


f. [1 SER-],
:

sortilegus

: : :

spatior

: : :

797

lot: tot in

hydriam sortes conice:

cum rentur neque eorum sortes deiciuntur, Cs. deiecta in id sors esset, lots were cast for it, L. cum de consularibus raea prima sors exisset et cuiusque sors exciderat, L. sortes sua sponte ad: :

allotter
tulisti.

sortitor, oris, m. [sortior], a distribidor by lot, : si etiam pluribus de rebus uno sortitore

1. sortitus, P. of sortior. 2. (sortitus, us), m. [sortior], a casting of lots, drawing : consul sortitu ad bellum profectus quae sortitus non pertulit ullos, i. e.for whom no
lots

casting of lots, draioing, decision by lot, lot: quaestor quem sors dedit: cui Sicilia provincia sorti evenisset, L. Q. Caecilio sorti de se ter sortibus conevenit, ut gereret, etc., L.

tenuatas, L.

were

cast,

Y.

sultum dicebat, Cs.

iubet extra sortem Tiieomna-

stum

renuntiari.

An oracular response, prophecy


:

ut sors ipsa ad sortis referenda sit Lyciae sortes, Faticinae, the oracles of the Lycian Apollo, Y. responsa sortium, L, In edita oraculo, Cu, 0. business, a capital, principal : de sorte nunc venio mergentibus sorte caret in dubium miser ? T. semper sortem usuris, L. Fig., a lot, share, duty assigned by lot : urbana peregrina (in the division of ofiScial duties), L. comitia suae sortis esse, i. e.
:
: :

{fern. coUat. form s5spita, ae), [SAY-, POT-], saved, safe, sound, unhurt, unhai^med, uninjured : sospites in patriam restituere, navis ab ignibus, H. L. Fortunate, prosperous, happy : fortuna domusque, 0. mutare lares Sospite cursu, H.

sdspes,

itis

adj.

S5spita, ae,y. [sospes], she loho saves, deliverer (an epithet of Juno), 0.
s5spito, , are [sospes], to save, keep safe, preserve, protect, prosper : suam progeniera, L., Ct.
,

numquam ex urbe been allotted to him, L. lot, fate, afuit nisi sorte, i. e. on official duty. destiny, chance, fortune, condition, share, part : f utura, V. Ferrea vitae, 0. iniqua, V. iniquissima, inrequieta, 0. ilia ( sorte ) Contentus, H. L.
had
:

A
:

soter, eris
deliverer.

ace. -era

),

ni.,

(tiottjo,

a savior,

spadix,

icis,

adj.,=z (nrddi^, date -brown, nut:

brown, chestmit-brown

equi,

Y.

Sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti, to eunuch, mutilated man, L., H., lu. Saturni sors ego prima f ui, i. e. the lot, V. sparg5, si, sus, ere [SPARC-], to strew, throw suae sortis oblitus, Cu. puer in first child, 0. here and there, cast, hurl, throw about, scatter, the to no share bonorura natus, nullam sortem of A sort, kind, sprinkle: semen: per humum, nova semina, denproperty, L. praedae mala sors, 0. tes, 0. nummos populo de Rostris fiores, Y. sex, class : Xon tuae sortis iuvenem, rank, H. rosas, H. tela, hurl, Y. To bestrew, strew, scatter nova pugnae, Y. altera, sex, 0. upon : humum f oliis, Y. mola caput salsa, H. sortilegus, adj. [sors + l HElGc-'], foretelling, umerum capillis, H. To besprinkle, sprinkle, moistAs subst. m., a fortuneprophetic: Delphi, H. en, wet : saxa tabo, Enn. ap. C. aram immolato teller, interpreter of lots, sootlisayer. agno, H. anguis aureis maculis sparsus,
whose
:

spado,

onis, m.,

= arrddoiv, an impotent person,

sortior,
lots
:

itus,

!ri,

dep. [sors], to cast

lots,

dra^o

L.

priscis

sparsa

tabellis

Porticus

flecked, Livia, 0.

cum

praetores

designati
i.

sortirentur, drew

lots

for

their official duties: consules coraparare


e. to

assign provinces by lots for, assign by lot, allot, obtain by lot : tribus provincias indices, appoint by lot : Necessitas Sortitur insignis sortiri, quid loquaet imos, decides the fate of H.
inter se aut sortiri iussi, agreement or by lot, L.

To draw
:

re

inter se, uter


:

Hispaniam

obtineret, cast lots to

To consules sortiti, uter dedicaret, L. decide, L. peshare, divide, distribute : pariter laborera, Y. To choose, select : subolem armento, riclum, Y. To get by Y. fortunam oculis (i.e. locum), Y.
: :

sparso ove, freckled, T. To scatter, separate, disperse, divide, spread out : (aper) spargit canes, 0. sparsi per vias speculatores, L. spargas tua prodigus, dissipate, H. Fig., to distribute, spread abroad, spread, extend, disseminate: animos in corpora humana nomen per urbis Theseos, 0. vestigia f ugae, Cu, voces In volgum, Y. E s p., of speech, to intersperse, interpose : Sparge subinde (with direct quotation), keep interspersing, H.

spartum

or

ish broom, esparto (of

sparton, i, n., cirdprov, Spanwhich mats, nets, and ropes

chance, get as a lot, get, obtain, receive : mediteramicum, H. Maeonium vatem ranea Asiae, L. sortita f uisses, 0.
: :

were made), L.

sparulus,

I,

m. dim. [sparus], a bream, 0.

SOrtiti5, onis, /.
draicing, choosing by
oportuit.

sortior

],

a casting of

lots,

allotment : ex lege Rupilia sortitio nulla (est): sortitione id factum esse


lot,

m., a small spear with a barbed head, hunting - sfjear : sparos portare, S., L. mantis armat sparus, Y.
1,
:

spams,

spatha,

ae, /.,

= aird^r}, a

broad sword

ivith

double edge, sabre, Ta.

gortito capi.

sortito, adv. [sortitus], by lot: sacerdotem By fate, by destiny : Lupis et agnis


obtigit,

quanta (discordia) sortito

H.

spatior, atus, arl, dep. [ spatium ], to spread abroad, spread out, expand : spatiantia Bracchia, spatiantes alae, spreading wings, 0. 0. To go
:


spatlose
about, take a


: :

: : : :

798

speciosus

pila conicieudi, Cs. Spatium adpawalk, walk about, promenade: in cogitandi, T. Aggere in aprico, H. summa harena, 0. randis nuptiis dabitur, T. To walk, march along, stride, go, proceed : ad ace. em, abl. e,f. [SPEC-], a sight, species, lato arvo, 0. aras, V. look, view, appearance, aspect, mien : quae sensiis (spatiose), adv. [spatiosus], widely, extensively nostros specie prima acerrime coramovent: doloComp. : increvit spatiosius (flu- ris speciem ferre navium, Cs. hominum hone(late in pos.). men ), 0. qui aestivos spatiosius exigis igues, stissima ad speciem magnifico ornatu, as to outlonger, Pr. ward appearance: speciem habere honesti, the look spatidsus, adj. with comp. [spatium], roomy, of what is right: turba maiorem quara pro numero

xysto

ample, spacious, extensive, large, long: corpus, 0. limes, 0.: Andromache spatioquid erat spatiosius illis (capillis) ? sior aequo, O. 0. F i g., of time, long, long-continuing, prolonged: nox, 0. senectus, 0. bellum, 0.

of great

extent,

spatium, i, n. [ SPA- ], a space, room, extent Tns pateat caeli spatium non amplius ulnas, V.
spatiis

locorum auimadversis, Cs.

quod spatium

esset agitandi, N. : spatio distante, 0. space, distance, interval: magno spatio paucis dietantum erat bus confecto, Cs. viae, length, 0.
: :

non

tormentorum usum relictum spati, ut, etc., Cs. medium caeli, spatio propinquitatis interire, Cs. H. spatium discrimina fallit, the distance, 0.
:

Size, bidk, extent:


:

spatium

victi hostis (serpentis),


:

Dat spatium collo, 0. admirabile rhombi, 0. trahit ( aurls ) in spatium, i. e. very large, In. walking, walk, prom,enade, lengthens out, 0. turn, course: duobus spatiis tribusve factis: sepspace tem spatiis circo meruere coronam, 0. for recreation, walk, promenade, public place, square: urbs distincta spatiis coramunibus: spaAcademiae nobilitata spatia locus tia silvestria Curvatis planis Porrectus spatiis, in levels, H. prescribed path, race-course, fertur spatiis, V. track: quasi decurso spatio ad carceres a calce revocari amat spatiis obstantia rumpere claustra, H. : Addunt in spatia, V. tritum, 0. Phocus in
:

A
:

spectacle, sight, appearspeciem f erens, Cu. ance: ponite ante oculos miseram illam speciem. F i g., a mental appearance, idea, notion : insidebat in eius mente species eloquentiae viri boni Qui species alias veris scelerisque capiet, H. inalook^ nls species anxio animo figurare, Cu. show, seeming, appearance, semblance, pretence, cloak, color, pretext: formae, quae reapse nullae sunt, speciem autem offerunt: cuius rei species erat acceptio f rumenti, S. aliquam f raudi speciem iuris imponere, L. similitudinem quandam gerebant speciemque sapientium per speciem celebrandarum cantu epularum, L. haud dubio in speciem consensu fit ad Poenos deditio, as a pretence, L. ad speciem tabernaculis relictis, Cs. resemblance, likeness ; only in the phrase, in speciem, after the manner, in the fashion, like : Inque chori ludunt speciem, 0. In montis speciem curvari, 0. Shoio, ornament, display, splendor, beauty : species eius (virtutis) et pulchritudo: praebere speciem triumpho, L. Ducit te species, H. speciem Saturnia vaccae probat, 0. corporis, Cu. An appearance in sleep, vision, apparition : in quiete repetit quietis Ipsa suae speciem, 0. utrique consuli eadem dicitur visa species viri, likeness, image, statue: ex acre vetus, etc., L. Reputation, honor: populi R. Enn. ap. C. particular sort, kind, quality, species : (opp. genus).

interius spatium Cecropidas ducit, the interior, 0.


i

specillum,

T,

n.

[speculum].

In

surgery,
:

an

specillis Prope exploring instrument, sound, probe, C. F g., : iam excurso spatio, T. Te mea quem spatiis pro- prope scrutatus est Alpis, ut, etc. in spatio Q. Horpioribus aetas Insequitur, V. specimen, inis, n. [SPEC-], a means of knowtensium ipsius vestigiis persecuti: vitae, 0. A ing, mark, token, proof, example, indicatiori, eviportion of time, space, interval, period: spatia dence, sign ( only sing. animorum, L. ingeni omnis temporis non numero dierum sed noctium ( tellus ) Tale dabit specimen, V. ad specimen finiunt, Cs. spatium praeteriti temporis diei, the virtutis ostendendum, L. A pattern, model, examlength, Gs.: dierum triginta spatio brevi, H.: me ple, ideal: temperantiae Scaevola: is ordo ceteris ex constituto spatio defensionis in semihorae cur- specimen esto.

path, course, race, track


: :

eadem

riculum coegisti

trochaeus, qui est

eodem

spatio

quo choreus, i. e. of the same metrical length: spatia annorum, Pr. spatio pugnae defatigati, Cs.
:

Space, time, leisure, opportunity: neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, T. irae suae spatium et consilio tempus dare, L. Ne properes,
: :

(speci5se), adv. [speciosus], showily, handsomesplendidly. Only cornp. : equus speciosius inarma tractet, H. stratus quain uxor vestita, L.
ly,

specidsus,
:

adj. [species], good-looking, showy,

oro spatium pro munere posco, 0. cum erit spatium, praestabo, etc. illi spatium ad sese conligendum dedisse: sex dies ad earn rem conficien dam spati postulant, Cs. Ut ne esset spatium
;
:
:

handsome, beautiful, splendid, brilliant: familia cornibus altis gladiatoria alqs pelle decora, H. frons, 0. nomina, Ta. In pretence, for show, pretended, plausible, specious : reversionis causae speciosum Graeciae liberandae tulisse titulum, L.
:
: :


spectabilia
vocabula rerum, H.
:

: : ::


speculor

799
L.

this splendid misery, 0.

specioso eripc damno,/rom dictu speciosa, L.


:

g., to

look at, behold,

see,

regard, consider

spectabilis,
visible
:

e,

adj. [specto], that


:

may

he seen,

audaciam meretricum, T. To look spectat oratio.

ad
to,

te

unum omnia mea

keep in view, bear in

corpus caeli
seeing,
:

0. Worth

undique campus, i. e. open, notable, admirable, remarkable


:

mind, aim
:

Niobe auro, 0.

roseo ore, 0.

victoria, Ta.
I,

spectaculum
seat,

(-taclura, Pr.),

n. [specto],

place from, ivhich shows are witnessed, spectator's place in the theatre: ex omnibus spectaculis plausus est excitatus spectacula sibi facere, L. show, sight, spectacle : superarum rerum atque scorti caelestium bis terque rautatae dapis, H. Non hoc ista sibi terapus spectacula procacis, L. praebent spectacula capti, 0, homini poscit, Y. non amico nostra incommoda spectaculo esse nopublic sight, show, stage-play, spectacle : lim. spectacula sunt tributim data gladiatorum, L. scenae, 0. nondum comraisso spectaculo, L.
:

for, meditate, consider : credo vos, magna quaedam spectantis, gloriam concuingenti consensu pisse nihil spectat nisi fugam defectionem omnes spectare, L. res potius quam domus quae spectat in nos solos, auctores, L. relies on: quid deceat vos, non quantum liceat summa iudici mei spectat vobis, spectare debetis hue, ut meorum iniurias ferre possim nomen illud
at, strive
:

patronum f uturum ad imTo tend, incline, peratorias laudes ad vitulam, V. refer, pertain, be directed, relate : et prima et media verba spectare debent ad ultimum ad vim spechoc eo spectabat, ut diceret, tare res coepit, L. A To examine, etc.: quo igitur baec spectat oratio ? try, test, judge, prove : ut fulvum spectatur in ignibus aurum, sic, etc., 0. qui pecunia non movetur spectatio, onis, /. [specto], a beholding, conhunc igni spectatum arbitrantur, as tried by anitemplation, sight, view : apparatus spectatio quod ego fire : tuom animum ex animo meo, T. mum levari cum spectatione. An examining, non tam fastidiose in nobis quam in histrionibus
spectavi, nerainem
:

isti

testing: pecuniae.

spectari puto.

spectator,

oris,

m. [specto], a
:
:

looker-on, he-

holder, observer, spectator

quasi spectatores supe-

unicus caeli, L. laudum tuarum In a theatre or at games, a speccertamiuis, L. tator: eos (ludos) te spectatorem esse voluit. judge, critic, connoisseur: elegans formarum, acrior virtutis, L. T.

rarum rerum

spectrum, i, n. [SPEC-], an appearance, form, image, apparition, spectre : quae Democritus ei^a>\a, Catius spectra nominat.
1. specula, ae, /. [SPEC-], a look-out, watchtower : ignis e specula sublatus dat signum specula ab alta, V. in hac tarn quam specula conlocati: speculis per omnia promunturia positis, L. Fig., in the phrase, in speculis, on the watch, on the look-out, on guard: nunc homines in speculis sunt: in speculis omnis Abydos erat, high place, diem unum in speculis fuit, L. 0. height, summit, eminence: in speculis Planities ignota iacet, V. e speculis lucem vidit, V.
:

spectatrix, icis,/. [spectator], a looker-on, 0. spectatus, adj. with sup. [P. of specto], tried,
tested, proved:

homines:
:

homo spectata fide


:
:

pietas

ni virtus fidesque id cuique spectavestra spectata mihi forent, S. tissimum sit, quod occurrerit, etc., i. e. let that be

per ignis, 0.

integritas, L.

each one's final


:

Regarded, admired, reL. spected, esteemed, worthy, excellent: vir: castitas, spectatissima femina. L.
test,

specula, ae, /. dim. [spes], a slight hope^ glimmer of hope: aliquid speculae degustare. speculabundus, adj., on the look-out, on the
2.

specti5, nem.

onis, /. [

SPEC- ],
:

observing the auspices

the prerogative of consules (habent) spectio-

watch, Ta.

specularia
panes, windows
:

orum
oris,

),

n. [

speculum

],

window

lata, lu.

spect5,

avi, atus, 3ive,fi'eq. [specie], to

look on,

look at, behold, gaze at, watch, observe, inspect, attend: alte: populo spectante, H. lirais per flabel:

spy,scoxct, explorer:
:

aliquid: spectantoculiteroilleloquentem, me oculis protervis, 0. Italiara ^aze upon, H. spectatum ire, L. Spectentur tergo, 0. Saepe tui, At plays or specto, si sint in litore passus, 0.

lum,T.

m. [speculor], a looker-out, undique speculatores citi sese ostendunt, S. quem speculatorem quam legatum iudicari maluerunt: re per speculatores cognita,

speculator,

Cs.

Carthaginiensis, L.

An

explorer, inqtiirer,
:

attend: Megalesia: look look g3,mes, Fabula, quae volt spectata reponi, H. Of places,
to
at, see,

investigator,

examiner

naturae

ad has excipieu-

das voces speculator missus, L.

on,

speculatorius,

adj. [speculator],

of

spies,
:

of

to look, face, front, lie, he situated: (insulae) angulus ad orientem solem spectat, Cs. : ad f return

scouts: navigia, vessels of observation, Cs. L. As subst.f (sc. navis), a spy-boat, L.

naves,

Belgae spectant in septentrionem, Cs. Aquitania ?pectat inter occasum solis et septentriones, lies towards the north-west, Cs. : vestigia Omnia te ad:

speculatrix, icis,/. [speculator], a spy, watcher: deae speculatrices et vindices facinorum.


speculor,
atus, ari, dep. [1 specula], to ,y^y out,
:

versum spectantia, H.

regio orientem spectans,

watch, observe, examine, explore

venire speculandi


speculum
causa, Cs.
te
:

: ; : :

spiceus


: : :

800
:

mulvacuo speculabuntur torum laetam (avem) caelo speculatus, having descried^ V. praemissus speculatum Bocchi consilia, S. dicta factaque sua, L. quae suorum fortuna esset, alqd speculando adsequi. L.
partes in omnls, look around^ 0.
et

oculi

aures

speculum,
glass,

i,

n.

[SPEC-], a
in vitas

reflector^ looking:

quotiens T. ut in speculo rugas Lympharum in speculo, i. e. aspexit anilis, 0. smooth sKvface, Ph. F i g., a mirror, copi/, imitation: (infantes et bestias) putat specula esse na-

quam

mirror : in speculum,
:

speculorura levitas

Inspicere, tam:

omnium,
:

te spcculo videris alterum,

H.

of: sin a vobis, id quod non spero, deserar, which I am confident will not happen. 7'o look for, expect, aivait, apprehend, fear : Nam quod tu speres, propulsabo, T. si potui tantum sperare dolorem, V. iam quartanam sperantibus aegris, lu, 2h trust, believe, assume, suppose, apprehend : spero nostram amicitiam non egere testibus me eius spero fratrem prope modum Iam repperisse, T. sperasse libertatem se civium suorum emisse, L. sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.

turae.

'

specus,

us,

m. or

(poet.) n.

[SPEC-], a natural
:
:

cavity, cave, cavern, grot, den, chasm, channel, pit

ex opaco specu fons, L. virgis densus, 0. rendum, V. quos agor in specus ? H. yiii
: :

hor-

artifi-

cial cavity, excavation, ditch, canal, channel, pit paucos specus in extreme fundo, et eos, etc.,

hollow, cavity

ditches: subterraneos specus aperire,/>ii'., Ta. Capacis alvi, Ph. atri volneris, V. :
:

spelaeum,

i,

n.,

= airifkaiov,
=

cave, cavern,

den: inter spelaea ferarum, V.


airriXvy^, a cave, cavern, spelunca, ae, /., den : iara decimum annum in spelunca iacere alta vastoque inmanis hiatu, V.
:

spes, spei (spei, monosyl., T.),/. [SPA-], hope: aegroto, dum anima est, spes esse dicitur miseruni est nee habere ne spei quidem extremum spem ponere in armis, V. : spem deponere, a67idon, H. spem salutis suae in Meleagri morte deponebat, placed, Cu. : spem Catilinae mollibus sententiis alere ut eos homines spes falleret nostris militibus spem minuit, Cs. de spe conatuque depulsus morando spem destituere, L. Philippus, magna spe depulsus, L. : repente praeter spem dixit, etc. cetera contra spem salva invenit, L. omnia bona in spe habere, S. omnis Catilinae spes atque opes concidisse (cadus) Spes donare novas largus, H. spem istoc pacto nuptiarum omnem eripis, T. qui spem salutis in alia ratione
: :

nonhabuerit: unius recuperandi fill spes Antiochus a spe societatis Prusiae decidit, L. Spem
: :

suae mortis conceperat, 0.


explicare, etc.
:

magna me
:

spes tenet,

speratus, P. of

spero.

in

spem maximam
civitati fore
:

adducti,

hunc

spernendus,
tc7it7'ustworthy
:

adj. \_P. of sperno], contemptible,

testis,

L,

spern5,
rate (old)
;

sprevi, spretus, ere

[SPAR-],

to sepa-

hence,

to despise,
:

contemn,

7'eject,

scorn,

spurn: abs te spernor?T, qui te spernit: me animo, V. comitemne sororem Sprevisti moriens, V. Veritas auspiciorum spreta est doctrina deos
: :
:

spernens, L.

Consilium, 0.

partem solido demere de spernit aquarum, 0.

die, II.

dulcis amores, H, obsequio deferri


:

in veniebat, fore, uti, etc., Cs. te in istara spem leniter in spem Adrepe officioinducere, ut, etc. sus, ut scribare Ileres, H. : spem de eo iam puero tantum spei habere ad vivendum habuerant Gallis ad temptanda ea defuit spes, L. hope, ground of hope, object of desire, deliverance, truest puppes, Spes vestri reditus, 0. vestras spes uritis, V. Spe (i. e. re sperata) potitur, 0. Of offspring,

ipsum annum salutarem

magnam

spem

spernor, spero, avi,


trust, expect,
:

arl, to

despise: viduas, lu. (dub.).

a hope, promise : Devovit nati spemque caputque parens, 0. nee spes iam restat luli, V. spes re:
:

liqua nostra, Cicero.

An anticipation, expectation,
si

promise oneself :
:

atus, are [spes], to hope, look for, stulti erat sperare,


:

apprehension, dread:

meam spem
serins, L.
:

vis

improboS.

rum
(

fefellerit
)

mala

res,

spes multo asperior,

suadere, etc. tu iam, ut spero, aderis Salvus sit gloriam a latronum gtegivictoriam spero, T. bus omnia ex victoria, Cs. : sperata praeda, Cs.
: ;

Tarentinorum defectio hi spe Hannibali esset, L. Person., as a divinity, ^0/36 ; ad Spei, at the temple

bellum

spe

omnium

cum

cui tribunatus magis optandus quam sperandus f uerit, L. spero nos ad haec perventuros amicitiae nostrae memoriara spero sempiternam fore
: :

of Hope,

L.,

C, H.

totius Galliae sese potiri posse sperant, Cs.

spe-

rabam tuum adventum appropinquare


ut
:

spero esse,
:

acpalpa, a ball, globe, sphere: sphaera, ae,/., habent suam sphaeram stellae inerrantes. An orrery, planetarium : lunae, solis motus in sphae-

volumus sperat se a me avellere, T. speramus spica, ae, /. [SPI-], a point, ear, spike : seges Qui semper carmina fingi Posse, H. Ellipt. vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore), H.: spiels uberibus Cererem in spiels intercipit, 0. P r o V. In segetem spicas f undat, carry coals ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat, Poet. Cilissa, i, e. the pAstils L. de isto licet bene speres de absolutione istius to Newcastle, 0. crocus, safron, 0. of sperare cf. de eo bene iieque iste iam sperat, etc. talem eum futurum,N. With non, to have no fear spiceus, adj. [ spica ], consisting of ears of

ram

iuligavit.


spiculuxn

: : : :

spissus
:

: : :

801
:

com:

corona, H., Tb.


n.

serta, 0., Tb.

messis,

i.

e.

of g-rain, V.

cludere, suffocate, L. ut nihil sit ne spiritu quidcin minimo brevius, etc., i. e. not an instant: latere

spiculum,

1,

dim,

spicum

],

little

sharp

petitus

imo
:

point, sting : spicula caeca reliuquunt (apes), V. Curva ( of scorpions ), 0. : crabronum, 0. Of a missile, a point: turn denique sibi avelli iubet

ducit, vivit

si spiritum spiritus, i. e. a sigh, H. usque ad extremum spiritum filio: :

rum postremum spiritum ore excipere. A gentle breath, breeze : Aram, quam flatu permulcet spiritus
austri, C. poet.: Boreae,

bipalme, L. spiculura : Hastarum spicula, 0. poirited missile, dart, arroio, javelin: quos spiculo possent attingere, with a javelin: torquere Cydonia cornu Spicula, arrows, V.
:

V.

The

air: quid
:

est tarn

commune quam

spicum, 1, 71. [SPI-]. Of a plant, an ear, spike bright fundit frugem spici ordine structam. star in the constellation Virgo : iulustre, C. poet.

[SPI-], a thorn: spinae acutae, tegmine nullis, 0. A prickle, spina spine: animantium aliae spinis hirsutae IVie backbone, spiiie : duplex, V,: a nocuus, 0. spinae crate teneri, 0. Spina viret, the back, 0. spinae curvamen, 0. Fig., plur., thorns, difficidparties, subtleties, perplexities : disserendi spinae

spina,
:

ae, /.

Y.

spinis couserto

tiendi

et

definiendi,

evellere, cares,

H.

spinas animo Quid te exerapta levat spinis


intricacies
:

Fig., of a god, breath, tur spiritus per arteiias. inspiration : uno divino spiritu contineri, by a divijie inspiration : Spiritum Phoebus raihi dedit, H. The breath of life, life: eum spiritum, quern naturae debeat, patriae reddere extremum spiritum in victoria effundere dum spiritus hos regit artus, V. surget spiritus in lacrirais, a sigh, Pr. Disposition, spirit, character : avidum domando spiritum, i. e. covetousness, H. qui spiritus illi, V.: Spirit, high spirit, hostilis spiritus gerens, L. energy, coiirage, haughtiness, pride, arrogance. Sing, (in prose only gen. and abl., which are wanting in plur.): regio spiritu: illos eius spiritus tantum fiduciae ac Siciliensis quos fuisse putetis

spiiitus vivis ?

diffundi-

spiritus, Cs.

filia

inflata muliebri

spiritu, L.
. .
.

de pluribus una, errors, H.

spiuetum,
of thorns, V. spiueus,
cula, 0.

i,

n. [spina],

a thorn

hedge, thicket

Flur. (only nom. and ace): res gestae meae mihi nescio quos spiritus attulerunt: magnos
spiritus in re militari sumere, Cs.
:

regios spiritus

adj. [spina],

of

thorns, thorny

vin-

repressit,

N.

cum

spiritus plebs sumpsisset, L.


:

spiniger, gera, gerura, adj.


thoni-bearing, thorny, prickhj :

spina GESCauda, C. poet.


[

remittant spiritus, comprimant animos Suos rum se vim ac spiritus fregisse, L.


],

quo-

[ spina ], full of thoriis, thorny, prickly, bristling : herbae, 0. F i g., of style, harsh, crabbed, obscure, confused, perplexed: disserendi genus: liaec enim spinosiora Of cares, galling, prius ut confitear me cogunt.

spin5sus, adj. with comp.

spire:

irritating

curae, Ct.
ae, m., =: aclnyKTrjp,

spintria,
Ta.

a male prostitute,
sloe-tree,

draw breath, respirare potero ne spirare quidera sine metu possunt: sunt qui ab eo (Clodio) spirante forum putent potuisse defendi, i. e. wltile alive: margarita viva ac spirantia saxis avelli, Ta. spirantia consulit exta, still panting, V. non sunt ausi admovere (corpori), velut spiranti, magraviter spirantis copia thyrabrae, i. e. nus, Cu. spirate of strong odor,Y. Di maris et terrae With arc., to breathe secundi, i. e. be propitious, V.
spir5,
avi, atus, are, to breathe,
:

dum

spinus,

i,f. [SPI-],

a blackthorn,

V.

<T'ireTpa,a coil, fold, twist, spiral: spira, ae,/., longo iactetur in spiram se conligit anguis, V., 0.
:

num

spira galero,

i.

e. tie,

lu.

spirabilis,
respirable
:

e,

adj. [spiro], that

may be
:

breathed,
caeli lu-

emit: flammas, L. flamina, 0.: divi7b breathe, blow, be exhaled, odorem, V. burst forth: Letiferis calidi spirarunt flatibus Qua vada non spirant, rage, V. fervet austri, 0. fretis spirantibus aequor, 6oi7i??^, V. Fig., ^o
out, exhale,

natura, cui

nomen

est aer

men,

vital,

V.
breathing - hole, I, n. [ spiro ], a spiracula Ditis, i. e. of tlie lower
i),

spiraculum,
vent, spiracle:

world, V.

With ace,
Ignis, 0.

: videtur Laeli mens spirare spirat adhuc amor puellae, H. Parii lapides spirantia signa, V. To be inspired, have poetic inspiration : Quod spiro, tuum est, H.

breathe, live, be alive

etiam in scriptis

to breathe forth, exhale, be

(spiramentum,

n. [spiro],

vent, pore, spiracle {on\y plur. ;

a breathing-hole, poet.) caeca, V.


:

inspired with,

aim
:

at

mendacia,
:

tribunatum, L.

maiora, Cu.

full of, be amores, H. immane, V.


lu.
:

flammam exhalantia, 0. animae, i. e. the lungs, V. Fig., a breathing space, pause, short interval, instant spiramenta temporum, Ta.

spissatus,

adj. [spissus], thickened, condensed:

.-

spiritus, us, m.

[of. spiro],
:

breathing, breath:
:

venire,

spisse, adv. [spissus], crowdedly, thickly : peri. e. through a crowd.

anima ducta

est spiritu

habet quas ducat spiritus auras, 0. 51

aer spiritu ductus neque spiritum in:

spissus, adj. with comp., thick, crowded, closSy compact, dense: sanguis, 0.: grando, 0.: corona


splendeo
:
:

: : : :

spoudeo
8poli5,
avi, atus, are
:

: : : : :

802

nemorum comae, H. harena, V. noctis viris, V. Obstructed^ tardy, lingering, slow umbrae, V. omnia tarda et spissa: in utroque genere dicendi

exitus, deliberate: si id erit spissius.

splendeo,
,

ere, to shine, he bright, gleam,


:

[ spolium ], to stnp, unPhalarim vestitu spoliari hominem iubent, L. Galium caesum torque, L. iacentem veste, N. To rob, plunder, pillage, spoil, deprive, despoil, strip, impoverish : ( Mars ) saepe

cover, bare, unclothe:

glitter, glisten:

paternum splendet pontus, V. Glyeera Splendens, H, Splendet salinura, H. Fig., ^o shine^ be bright, be illustrious, be glorious: virtus splendet per sese aliena invidia, i. e, by the
: :

spoliantem evertit, the spoiler: spoliatis effossisque domibus, Cs. delubra, S. orbem terrarum
: :

odium thrown on

others, L.

splendesco,
becom

ere, inch. [ splendeo ], to bright, begin to shine, derive lustre: Inci, ,

ut Gallia omni nobilitate spolia. retur, Cs. vetere exercitu provinciam, L. te pudica Coniuge, 0. ea philosophia, quae spoliat nos iudicio ilium vita, V. hiemps spoliata capillos, stripped of his locks, 0.
spoliari fortunis
:
: :

piat sulco attritus splendescere vomer, V.

pora Fig.

succo pinguis

olivi

CorSplendescunt, 0.
:

skin, hide, fell: leonis, 0.

oratione.

adv. [ splendidus ], brightly, magnificently, splendidly, nobly : ornare eonvivium acta aetas, with distinction : mendax, H. parum se splendide gerere, with too little show, N. : loqui,

splendide,

Of an animal, the monstri, 0. Plur., the arms stripped from an enemy, booty, pyrey, spoil hostium spoliorum causa hominem occidere multa spolia praeferebantur, Cs. Indutus spoliis, V. spolia duels hostium caesi, L. forum spoliis provinciarum ornasse: aliorum spoliis nostras
i,

spolium,

n.

[SCAL-].
:

grandly.

splendidus, adj. with comp. and sup. [SFLEND-], bright, shining, glittering, brilliant :
splendidior qiiani cetera sidera fulget, 0. splendidissimus candor ostroCiinis, 0. fons splendidior Brilliant, splenbills, bright yelloiu, H. vitro, H. did, magnificent, sumptuous, gorgeous, grand : domus regali splendida luxu Instruitur, V. secundas Y\g., brilliant, res splendidiores facit amicitia. ilhcstrions, distinguished, noble: vir splendidissimus civitatis suae homo propter virtutem causa splendidior: facta, H. splendidioribus verbis uti: yf^, impressive : veniamus ad splendidiora, ^ojdcs of more dignity. Showy, fine, specious : nomen Fraetendens culpae splendida verba tuae, 0.
:
:

opes augere: virtutis honor spoliis quaeratur in istis, arms (of the dead Achilles), 0. Egregiam laudem et spolia ampla refertis, i. e. victory, V. Sing, (poet.): Quo nunc Turnus ovat spolio, V. Actoris spolium, V.
:

[SPA-], a bedstead,hed-frame, 0. sponda, A couch, sofa Aurea, V. sponda proae,/.


bed,
:
:

sibi

piore recumbit, on the nearer side, 0., H.

(spondaeus),
ficial

see spondeus.
i,

spondaulium (spondalium),
hymn, accompanied by
the fiute.

n.,

saa-i-

to

sponde5, spopondl, sponsus, ere [cf. aTr'ivZni\, promiM sacredly, warrant, vow, give assurance :
:

splendor,

oris, wi.

[SFLEND-], brightness,
:

brill:

iance, lustre, splendor, sheen

flammae, 0.

ar-

Splendor, magnificence, sumptuousness, genti, H. grandeur: omnia ad gloriara splendoremque revo-

Fig., distinguished merit, lustre, splendor, care. honor, dignity, excellence, eminence: homilies summo splendore praediti senator populi R. splendor M. Catonis splendorem macuordinis dignitatis Impressiveness: splendore norainis capti lare.
:

promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, etc. quis est qui spondeat eundimi animum postea fore, L. spondebant animis id (bellum) Cornelium finiturum, i. e. toerc entirely confident, L. spondebo euim tibi, vel potius spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curl mores praemia, quae spopondimus fidem, 0. legionibus agros: non si milii luppiter auctor Spondeat, hoc sperem, V. In law, to assume an obligation, promise solemnly, bind oneself, undertake: quis spopondisse me dicit? nemo: si quis
: : :

verborum Graecorum.
spoliatio, 6nis,y. [spolio], a pillaging, robbing, phmdering, spoliation: fanorum sacrorum, L.
:

behalf of another, to engage, vouch, become security, enter bail : pro multis et se quisque pa:

In

quod spopondit ...

si id

non

facit,

condemnatur.

g.,

an unjust

deprivation, robbery

consulatiis,

removal from: dignitatis.

spoliator,
spoiler
:

oris,

m, [spolio], a robber, plunderer,


:

eorum (monumentorum)
Tcis,

templi, L.

pu-

Hie Fraudator homines cum advocat sponsum inprobos. Ph. To make a xoager of law, agree to a forfeit on failure to prove an
Icllio ostendere, L.
: :

ratum ad spondendum sponsum (me) vocat, H.

assertion

pilli, lu.

eum

illi

iacenti latera tunderentur, ut

aliquando spondere se dieeret.


/. [spoliator], she that robs, a

spoliatrix,

In public life, to engage, stipulate, agree, conchtde, promise :'spopon-

plunderer, spoiler: ceterorum.

derunt consules, legati

(in

concluding peace), L.
L.

with cotnp. [P. of spolio], despoiled, stripped, impoverished, bare : mea f ortuna nihil illo regno spoliatius.
adj.

spoliatus,

quod spondendo pacem servassent exercitum,


hosti nihil spopondistis, civem

neminem spondere
si

pro vobis

iussistis, L.

quid tandem

spopondis-


spondeus

803

spurcatua

pay) unless, etc. vincere sponsionem, to win the semus urbem banc relicturura populum R. ? L. 7b promise in marriage, engage, betroth: quae forfeit. A betting: audax, lu. Of things, to promise, forsponsa est mihi, T. sponsor, oris,?n. [spondeo], a bondsman, surety, bode: nee quiequam placidum spondentia Sidera, bail, voucher : sponsor es pro Pompeio sponsores 0.: quod prope diem futurum spondet fortuna Trebelli si sponsor est illi de mea (voluntate): vestra, L. (Hymenaeus) mihi coniugii sponsor erat, 0. spondeus or spondius, I, m., = ottov^iIoq, a sponsum, I, n. [P. n. of spondeo], a covenant, spondee (foot of two long syllables), C, H. agreement, engagement : sponsum negare, to break

or spougea, ae, /., o-Troyyta, a e foro spongiis effingi sanguinem. coat of mail: spongia pectori tegumentutn, L,

spongia

sponge:

a pledge, H. proceeded to

ex sponso egit
ei-kforce the

(i. e.

ex sponsione),

covenant.

(sp5ns,

spontis), /. [of. spondeo], free will, ac-

cord, impulse, motion.

Only

1. sponsus, i, m. \P. of spondeo], a betrothed man, bridegroom : sponsi nomen appellans re:

abl. sing., usu.

with

gius, H.

Sponsi Penelopae, suitors, H.


us),
abl. sing.:

pron. poss., of one's own accord, freely, willingly,


voluntarily: Sua sponte recte facere, of his own accord, T. tua sponte facere, voluntarily : Gallia ipsa sua sponte excitata, of its own motion: transisse Rhenum sese non sua sponte, sed rogatum et accersitum a Gallis, Cs. sponte mea componere curas, V. Italiam non sponte sequor, of my own will, V. Sponte properant, 0. equus sponte genua subraittens, Cu. magis popularium quam sua sponte, Cu. By oneself, without aid, alone: nee sua sponte, sed eorum auxilio cum oppidani sua sponte Caesarem recipere conarentur, Cs. indi: : : : : : :

2.
ship.

Only

(sponsus,

m. [spondeo], a bail, suretyde sponsu si quid per-

spexeris.

sponte,
a
little

see (spons).

sportella, ae,/. dim. [sporta, a wicker-basket],


basket, luncheon-basket.

[sporta, a wicker-basket], a basket; hence (as distributed in such baskets), a dole, petty present : parva, lu. quanto celebretur
little
:

sportula, ae,/. dim.

sportula f umo,

i.

e.

the distribution

of doles,

lu,

spretor,
contemner
:

cium quod Verres sua sponte instituisset, i. e. without precedent: neque id solum mea sponte (prospexi), i. e. by my own foresight. Of things, with sua, of itself, spontaneously : is autem ardor non alieno impulsu sed sua sponte movetur, etc. Stellae sponte sua iussaene vagentur et errent, sapientem sua sponte ac per se bonitas et H, iustitia delectat ex loco superiore, qui prope sua sponte in hostem inferebat, L. Te Sponte sua probitas officiumque iuvat, 0. Without sua (poet.)

m. [SPAR-], a disdainer, scorner, deorum, 0.


oris,

spretus, P. of spenio. spuma, ae,/ [spnol, foam, froth, scum, spume: spumas agere in ore: albida, 0. in dio concreta profundo, 0. spumas salis aere ruebant, V. san:
:
:

guinis, 0.

spumatus, P. spumesc5,

of spumo.
,
,

ere, inch,

[spuma],

to

grow
Ne-

frothy, begin to foam, 0.

Sponte deae munus promeritumque patet


indice), 0.

(i. e.

sine

spumeus,
reus, V.
:

adj. [s-puma], foaming, frothy:

unda, V.

torrens, 0.

sp5nsa,

ae, /. [sponsus],
:

a betrothed woman,

bride: tua, T.

Flebilis,

H.

spumifer, era, erum, adj. [spuma foam-bearing, foaming : amnis, 0.

+1

FER-],

sponsalia, ium,
a
parare, lu.
:

n. [plur. n. adj.

from sponsus],
:

betrothal, espousal,

wedding

factis sponsalibus

spumiger, era, erum, adj. [spuma foam-bearing, foaming : fons, 0.

+ GES-

],

avi, atus, are [spuma], to foam, froth spumabant caerula cano, V. Spumans aper, sponsio, onis, f. [spondeo], a solemn promise, Y. spumat plenis vindemia labris, V. frena spuengagement, covenant, guarantee, security : voti mantia, covered with foam, Y. sanguis, Y. spusponsio, qua obligamur deo: per indutias spon- mantibus ardens visceri bus, /oam^w^ with wrath, sionem faciunt, uti, etc., made a covenant, S. pax lu. saxa salis niveo spumata liquore, frothed per sponsionem facta, by giving security, L. spon- over, C. poet. sionem interponere, L. In actions at law, a loager spumdsus, adj. [ spuma ],/mZ^ of foam, covof law, formal stipulation for a forfeit by the ered with foam : unda, Y. undae, 0. loser: condicio fertur, ut, si id factum negaret, spu5, ul, utus, ere [ SPY- ], to spit, spit out, sponsione defenderet sese, L. ut sponsionem fa-

sponsalia Crassipedi praebui, a wed-

spum5,
:

ding-feast.

fluctu

cere possent, ni adversus edictum praetoris vis facta esset, an engagement to pay forfeit, unless it is adjudged that, etc. sponsio est, ni te Apronius socium in decumis esse dicat, the stipulation is (to
:

spew : terram

(i.

e,

pulverem), V.

spuroatus,

adj.

with sup. [P. of spurco],/^^%,


:

foul, defiled: senectus impuris moribus, Ct. luo spurcatissimus.

hel-

: : ::

stagno
squatus,
1,

spurce

804
7n.,

spurce, adv. with sup. [ spurcus ], impurely^ fondly, Jilthily : in illam dicere, i. e. utter a foul libel: perscribit spurcissime, in the vilest language.
spurc5,
rum.
comp. and sup. [SPARC-], unclean^ impure, foul^ base, low: homo Dania, H. lex spurcior lingua sua capita spurcissima: homo ppurcissime!

a seafish, 0.

(al.

squalus).

atus, are [spurcus], to defile: fo-

squilla or scilla, ae, a small shell-fish, shrimp: cum omnia in ista Consumis squilla (as a dainty dish), Lucil. ap. C. Tostae squillae, H.
:

st, interj., hist ! whist ! hush !


litteras tuas exspecto.

st,

spurcus,

adj. with

mane, T.

st,

stabilimen,

inis, n. [stabilio],

a stay^ support,

fortification: regni, C. poet.

sputatilicus,

adj. [sputo], to
:

be spit upon,

abominable, detestable

crimina

eius, Sisenn. ap. C.

stabilio (poet, imperf. stabilibat), IvI, itus, Tre [stabilis], to make firm, confirin, stay, support:
semita nulla pedem stabilibat, Enn. ap. C. confirmandi et stabiliendi causa, Cs. F i g., to establish, fix, confirm, make secure : libertatem civibus, Att. ap. C. hanc rem p. urbs stabilita tuis con-

sputo,

are, intens. [

spuo

], to

spit, spit

out: mixtos sanguine dentes, 0.

sputum,
squaled,
stiff,

1,

n. [spuo], spittle:

sputa cruenta, Pr.

ere [squahis; 2 CAL-], to be be rigid, be rough: squalentes infode conui,


,

siliis

res

Capuae
e,

stabilitae

Romaua

discipline, L.

stabilis,
locus, L.
:

adj. with comp.

chas,

i.

e.

niaculis
lie

rough, V. auro squalens lorica, V. auro squalentibus, V. squalentia tela


:

fast, steady, stable, fixed :

[ST A-^, firm, steads via: ad insistendum

venenis, 0.

To

be filthy, be neglected, be squalid,

waste: Squalenti Dido coma, 0.: Squalens barba, V. squalebant corpora morbo, 0. squalent abductis arva colonis, lieuntilled,Y. squalens Because soiled garments were a sign litus, Ta. of mourning, to go in mourning, tuear the garb of grief: squalebat ci vitas veste mutata: squalent municipia.
: :

(squalide), adv. [squalidus], without ornament, Only comp. : squalidius dicere. rudely.

medio sedet insula ponto, 0.: (elephanti ) pondere ipso, L. stabilior Romanus erat, stood his ground better, L. stabili pugnae adsueti, i. e. the hand - to - hand fighting of infantry, L. acies, L. domus, F i g.,firm, enduring, durable, stable, lasting, iynmutahle, unwavering, steadfast: amici decretum urbs sedem stabilem non habebit: possessio: praecepta: animus amicis: virtus, Quae maneat stabili pede, 0. Spondei, steady in movement, H. imperium stabilius, T. Plur. n. as subst., the permanent : stabilia (meliora) incertis.
:

adj. with comp. [ 2 CAL- ], stiff, roughs dirty, foul, filthy, neglected, squalid: homo, corpora, L. career, 0. siccitate regio, Cu. T. reus, in mourning, 0. humus, 0. F i g., of speech, rude, unadorned: sua sponte (haec) squa-

squalidus,
:

stabilitas, atis, /. [stabilis], steadfastness, firmness, stability :


liis,

Cs. nent. Fig., steadfastness, durability, security, fixedness, stability: praesidia stabilitatis ( rei p.):

a standing fast, peditum in proestirpes stabilitatem dant iis, quae susti-

lidiora sunt.

fortuuae
oris,

sententiae,

quae

stabilitatis aliquid ha-

squalor,
sita

m. [2 CAL-], roughness,

dirtiness,
:

beant.

squalor : squaloris plenus obare [stabulum], to have an stabul5, squalore vestis, L. ignavis et imbellibus abode, dwell, be stabled : Centauri in foribus stabumanet squalor, Ta. Of places locorura squalor, lant, V. (boves) una, V. desolation, Cu. As a sign of mourning, neglected stabulor, atus, arl, dep. [stabulum], to be raiment, filthy garments, m,ourning : decesserat stabled, kennel, harbor: in antris, 0. frater mens magno squalore legati, obsiti squai, n. [STA-], a standingplace, fixed stabulum, lore, L. abode ; hence, of animals, a stall, stable, enclosure: squalus, I, m., a seafish, 0. (al. squatus). stabulis gaudet pecus, H. apium, i. e. a beehive, squama, ae,/. [SCAD-], a scale: (animantes) V. stabula alta ferarum, lairs, V. a stabulis squama obductas tractu squamae crepitantis tauros Avevtii, pasture, Y. Of persons, a lowly harenam Sulcat, 0. hydri, V. Hoc pretio squa- abode, cottage, hut: pastoruin pueros ad stabula mae Fish-scales, i. e. a fish, lu. Of armor, a scale, Larentiae uxori educandos datos, L. tecta stabulayer: duplici squama lorica, of two layers, Y. li, V. brothel, house of ill-repute : pro cubiculis
filthiness, foulness,
,
,

squameus,
membraiia

adj.

[squama], scaly: anguis, V.

stabula.

stadium, i, n., r=z aradiov, a stade, stadium, squamiger, gera, gerum, adj. [squama + GES-], furlong (125 paces, 625 Roman feet, or 606f Eng:

chelydri, O.

scale-bearing, scaly
guis), 0.

pisces, C. poet.

cervices (an-

lish feet)

sex

ilia

a Dipylo stadia confecimus.


:

A course for foot-racers, race-course


adj.
:

stadium cur^Yaters in

squamosus,
scaly: draco, V.

[squama], covered with

scales,

rere

ut in stadio cursores exclamant.


avi, atus, are

orbes (anguis), 0.

stagnd,

[stagnum].

Of


stagnum
:

::

statuo

: : :

805
relicta, 0.

inundation, to cover the land as a lake, become a spapool, stagnate : stagnans flumine Nilus, V. tium aquarum late stagnantium, Cu. ut stagnare paludibus orbem videt, is covered, 0. (loca) stagnata paludibus ument, made a pool, 0.
:
:

A post, toatch, guard, sentries, sentinels,


:

outposts, pickets

stationes dispositas habere, Cs.

ut

minus intentae diurnae stationes ac nocturnae

stagnum, I, n. [STA-], a standing water, lake, super pool, pond, sivamp, fen: stagna vendere Cocyti ripas Tiberis effusus lenibus stagnis, L. stagna, V. : stagna inmensa lacusque, 0. stagni Watej's : imis Stagna reincola, i. e. a frog, Ph.
:
:

vigiliae essent, L. : equitum, Cs. anchorage, roadstead, road, port, harbor, bay, inlet: ad insu1am stationes obtinere, Cs.: infestior classi, L.

An

male fida carinis, V. stativus, adj. [STA-], set, stationary, fixed: praesidium stativum castra, a stationary camp,
static
:

Cs.

stativa sibi castra faciebat,

fusa vadis, V.
Hellespont, 0.

An
:

Phrixeae stagna
artificial
:

sororis,

i.

e.

the

lake, pool,

basin:

a stationary caynp, permanent encampment: in his stativis


activity.

Plur.

i.

e.

settled in in-

n. as subst, (sc. castra),

Extenta Lucriuo Stagna lacu, H.

Euripi, 0.

liberi

commeatus

erant, L.

stamen, inis, n. [STA-]. In weaving, the foundation threads,basis, warp : gracile, 0. de stamine
:

stator, oris, m. [ STA- ], an attendant upon a proconsid in his province, messenger, orderly : statores mittere. As surname of Jupiter, a stay, supporter, protector, L., C, 0.

pampinus

exit, 0.
:

A thread, string
dlgitis
:

stamina pol:

dura torques stamina, 0. stamina Polllce sollicitat (of the lyre), 0. Stamina queri nimio de stamine, fatalla (of the Fates), 0. Puniceo eanas statoo long a thread of life, lu. mine vincta comas, i. q. fillet, Pr.
lice versant, 0.
:

statua,

ae, /. [1 status],

an image,

statue,

mon-

stamineus,
rhombi
rota,

adj. [stamen], /u?^ of threads: wrapped with threads, Pr. statumen, inis, n. [statuo], a support, stay. E s p., a ship's rib, Cs. Stata, ae,/. [1 status], a surname of Vesta. statu5, ui, utus, ere [status], to cause to stand, statarius, adj. [1 status], standing fast, stand:

umental figure, representation in metal: statuae et imagines: istius persimilis statuarum inscriptio: Si quaeret Pater urbium Subscribi statuis, H. statua taciturnius exit, H. statua pallidior, Ct.
:

ing firm, stationary, Fig., quiet, calm, (sc. comoedia), a Statariam agere, T. quiet comedy.

steady: miles, L. hostis, L. tranquil: orator. As subst. quiet comedy, character-play: Plur. m. as subst., actors in

set

up,

set,

signum, L.
(i. e.

station, fix upright, erect, plant : statue agro qui statuit meo Te, triste lignum :

arlsorem), H.
:

the table), V.
to pitch, Cs.
:

Crateras magnos statuunt (on tabernacula statui passus non est,


:

aeiem

quam
S.
:

aurificis,

statera, ae, /., =:aTaTrip, a a goldsmith'' s scales.

steelyard, balance:

porrigit,

had drawn up,


is
:

arte statuerat, latius statuitur Lollius in

convivio,
foro, L.
tuit, L.
:

taken to the banquet: tabernacula in ubi primum equus Curtium in vado stain nostris castris tibi
:

statim, adv. [STA-], steadily, regularly: ex his praediis talenta argenti bina Capiebat statim, i. e. every year, T. On the spot, forthwith, straightway, at once, immediately, instantly : si non statim, paulo quidem post consultura utrum igni statim necaretur, an in aliud tempus reservaretur, Cs.: principio anni statim res turbulentae, L. ut statim statim, ut dici (res) coepta testificati discederent est, as soon as: me ab eo diligi statim coeptum statim ait se iturum, simul ac tradiesse, ut, etc.
:
:

immediately after: Caesare inter fecto statim exclamavit, etc.


disset, etc.,

tabernaculum stapro rigidis calamos columnis, 0. alqm capite in terram, T. patrem eius ante ocuJos bovem ad fanum Dianae et ante aram, L. Puer quis Ad cyathum statuetur ? H. To construct and place, set up, erect, make, build: eique statuam equestrem in rostris statui placere, in his honor: Effigiem, V. Templa tibi, 0. aras e caespite, 0. aeneum tropaeum carceres eo anno in Circo primum statuti, L. incensis operibus quae statuerat, N. Inter et Aegidas media statuaris in urbe, i. e.
tue, Cu.
: :

a statue of you, 0. Urbem quam statuo vestra To cause to stand firm, strengthen, stati5, onis, /. [ STA- ], a standing, standing Q&t,found,Y. firm : In statione mantis paravi, in fighting atti- support: rem p. certo animo, Att. ap. C. Of rules tude, 0. standing-place, station, post, position, and precedents, to establish, co?istiticte, ordain, fix, abode, residence : in arce static mea nunc placet: settle, set forth: omnis partis religionis: vectigal Qua positus fueris in statione, mane, 0. alterna etiam novum ex salaria annona, L. Exemplum fratrem statione redemit, i. e. by taking his place statuite in me ut adulescentuli Vobis placare stuin turns, 0. Pone recompositas in statione comas, deant,T. in alquo homine exemplum huius modi: in place, 0. Of soldiers, a post, station : cohortes si quid iniungere inferiori velis, si id prius in te ex statione et praesidio emissae, Cs. in stationem ac tuos ipse iuris statueris, etc., first admit it citius Quam tibi nostrorum succedere, relieve, Cs. stationem relinquere, Y. against yourself, L. stationem agere pro vallo, keep guard, L. in sta- statuatur sumraa laborum, i. e. is recounted, 0. tione esse, Cu. P o e t, of eyes imperii statione Of persons, to constitute, appoint, create : arbitrum

: :

status
:

: : : :

statuo

806

Of limits and conditions, to deterhuius rei. mine^ fix, impose^ set : imperi diuturnitati modum statuendum putavistis, that a limit should be as-

me

omnia

qui id statuat esse ius quod non oporteat

iudicari,

who

holds that to be the law


esse, etc.,

cum

igitur

statuisset,
statuistis,

opus

signed: statui mihi turn

modum

et orationi

meae,

etiam intra

had become convinced: muros Antoni scelus versari,

imposed restraints upon : non statuendo

f elicitati
:

inferred:
:

not limiting his success, L. modum providete duriorem voljis condiciocarminis, 0. nem Finem orationi, make an end of, T. Of a time or place, to fix, appoint, set: statutus est multitudini diem statuit ante comitiis dies, L, quam liceret, etc., S. f ruges quoque raatuvitatem statuto tempore expectant, Cu. 7b decide, determine, settle, fix, bring about, choose, make a decision : ut pro merito cuiusque statueretur, L. ut ipse de eo causa cognita statuat, to try the utrum igitur hoc Graeci cause and decide, Cs. statuent ... an nostri praetores ? ut statuatis hoc iudicio utrum, etc. in hoc homine statuetur, possitne homo damnari, etc. : quid faciendum sit, nondum statuerat, conservaret eum necne, L. in senatu de lege de absente eo statuere N. de P. Lentulo, i. e. decide on the ac iudicare, L. punishment of, S. (ii), quos contra statuas Res quoque privatas statui sine crimine iudex, sat In the mind, to decide, in judgment vpon, 0. make up one's mind, conclude, determine, be convinced : numquam intellegis, statuendum tibi esse,

modum,
:

Hoc anno statuit teraporis esse satis, 0. si id dicunt, non recte aliquid statuere eos qui consulantur, that they hold an erroneous opinion
:

hoc si ita statuetis statuit nauarchos omnis vita esse privandos, thought it necessary to deprive, etc. causam sibi dicendam esse statuerat, knew : Caesar statuit exspectandam classem, Cs. : si, ut Manilius statuebat, sic est iudicatum : uti statuit, as he thought, L. omnIs statuit ille quidem non inimicos, sed hostis, regarded not as adversaries, but as foes: Anaximenes aera deum siaXnit, regarded.
:

statura, ae, /. [STA-], height, size, stature : velim mihi dicas, Turselius qua statura (fuerit), etc.: homines tantulae staturae, Cs.
ed,

sisto], set, fixed, appointstatus dies cum hoste, a fixed day of trial: tres in anno statos dies habuisse, quibus, statis temporibus fieri, L. etc., L. temporibus statis reciprocat (fretum), regular intervals, L. stata sacra, 0.

1.

status, adj. [P. of


:

regular
:

2.

status,

us,

m.

ST A- ], a

station, position,

utrum, etc. neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc. vix statuere apud animum raeum possum, utrum, etc., to make up my mind, quidquid nos communi sententia statuerimus. L.
: :

To
:

decree, order, ordain, enact, prescribe: sta-

place : statu movere ( hostis ), dislodge, L. standing, way of standing, posture, position, attitude, station, ca7'riage, pose : Qui esset status (videre vellem), etc., ivhat figure you cut, T. in gestu status ( oratoris erit ) erectus Dumque silens astat, status est voltusque diserti, 0. iis statibus
: : :

tuunt ut decem milia

mittantur, Cs. in statuis ponendis uti, N. decorum istud in corPosition, order, areos (Siculos) statuisse, ut hoc quod dico postulare-. poris motu et statu cernitur. tur: patres ut statuerent, ne absentium nomina rangement, state, 07idition: eodem statu caeli et reciperentur statutum esse (inter plebem et Poe- stellarum nati, aspect: statum caeli notare, L. F i g., of persons, standing, condition, state, position, nos), ut impedimenta diriperent, agreed, L. statuunt ut Fallere custodes tentent, 0. sic, di, situation, rank, status: hunc vitae statum usque statuistis, 0. (Vestalibus) stipendium de publico, ad senectutem obtinere hunc bonorum statum decreed a salary, L. cur his quoque statuisti, odisse, the social position of the aristocracy: ecquis quantum ex hoc geuere frumenti darent. Of umquam tam ex amplo statu concidit ? tueri punishments, to decree, measure out, inflict, pass meum statum, to jnaintain my character: Omnis sentence: considerando ... in utra (lege) maior Aristippum decuit color et status et res, H. iste poena statuatur: obsecrare, ne quid gravius in non dolendi status non vocatur voluptas Flebilis f ratrem statueret, treat harshly, Cs. quid in illos ut noster status est, ita flebile carmen, 0. vitae statuamus consultare, S. cum triste aliquid sta- statura commutatum ferre, N. id suis rebus tali tuit, 0. Abl. in phrases with legem de capite civis Romani statui ve- in statu saluti fore, Cu. tare, i. e. sentence of death to be passed. To resolve, verbs of removal, a position, place : vis, quae anidetermine, pitrpose, propose : statuit ab initio ius certo de statu demovet, from its balance publicano non dicere: statuerat excusare, to de- saepe adversarios de statu omni deiecimus, bitterly cline the office: proelio decertare, Cs. non pugnare, confounded: mentem ex sua sede et statu demoL. habere statutum cum animo ac deliberatum, vere, imbalance: de statu suo declinare, i. e. beto have firmly and deliberately resolved: caedis ini- come unsettled : de raeo statu declinare, to abandon tium fecisset a me, sic enim statuerat. To judge, my position ; cf. demovendis statu suo sacris relideclare as a judgment, be of opinion, hold, be con- gionem f acere, to excite scruples against profaning, vinced, conclude, think, consider: leges statuimus etc., L. Of communities, a condition, state, public per vim et contra auspicia latas statuit senatus order, organization, constitution : Siciliam ita perhoc, ne illi quidem esse licitum, cui concesserat didit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo
:
: .
.

hominum

mum

) : :

stilus

: : : : :

atatutus
: :

807

possit : rei p. status tolerabilis civitatis statum rederai eo turn statu res erat ut, orbis terrae etc., Cs. : statum civitatis ea victoria firmavit, i. e.
.

out,

commercial jy)-osperity, L. qui se raoverit ad sollia citandum statum civitatis, internal peace, L. Maronitis certiora de statu civitatium scituros, i. e.
: :

the political relations, L.


civitatis

numquam

constitisse

stravl, stratus, ere [STER-], to spread spread abroad, stretch out, extend, strew, scatter Sternitur in duro vellus solo, 0. virgas, st7'ew, 0. passim poma, V. corpora, stretch, L. Sternimur gremio telluris, lie doivn, V. To spread out, fatten, smooth, level : Sterneret aequor aquis, V. straverunt aequora venti, V. pontum, 0. odia militum,
: :
:

Stem5,

statum, the government had never been perTmanent : status civitatis ia hoc uno iudicio (po:

to calm,
foliis

moderate, Ta.
:

7b

cover, spread, bestrew:


:

nemus tempestas

status enim rei p. maxime iudicatis rebus continetur, i. e. the existence of the republic: Tu civitatem quis deceat status Curas, what institutions, H. In rhet., the controverted point, substance of dispute, method of inquiry.
situs), the constitution

silvae vellere, 0. or couch, to cover, spread, prepare, arrange,

Sternet, H. Congeriera strati bacis agri, V. Of a bed

make:

lectus vestimentis stratus est, T.


los
:

statutus, P. of

statue.

Stella, ae, /. [ for * sterula ; STER- ], a star : ( stellae ignes, quae sidera et Stellas vocatis inerrantes, i. e. planets errantes fixed stars Saepe Stellas videbis comans, i. e. a comet, 0. P r o v. Praecipites caelo labi, i. e. meteors, V. Terra feret Stellas, 0. P o e t. Coronae, constelserena, the sun, 0. vesani Leonis, H. lation, V.
:

torum f rondibus, lu. Of a way, to cover, lay, pave: locum sternendum locare: via strata, L. semitam saxo quadrato, L. Of an animal, to saddle: equos, L. To throw down, stretch out, lay

pelliculis lectu-

low,

throw

to the

level: catervas, L.

ground, overthrow, prostrate, raze, omnia ferro, L. Ter leto ster: : :

nendus

V. Stravit humi pronara, 0. Primosque et extremes metendo Stravit humum, H. Sternitur volnere, Y. Thyesten exitio gravi, H. Strata belua texit humum, 0. F i g., to cast down,
erat,
:

stellans, antis, adj. [stella], starred, starry: gemmis caudam caelum, V, Olympus, C. poet.
: :

prostrate : adflictos se et stratos esse f ateantur mortalia corda Per gentis humilis stravit pavor, Y. haec omnia strata humi erexit, L.
:

(pavonis) stellantibus implet, shining, 0.

sternumeutum,
sternuo,

i,

n.

[stemuo], a sneezing.

stellatus, adj. [stella], set with stars, starry: Cepheus, i. e. inade a constellation: Argus, i. e, many-eyed, 0. iaspide f ulva Ensis, glittering, Y. variis stellatus corpore guttis, thickly strewn, 0.
:
:

ere [cf. Trrapvu^at,], to sneeze, sputter, crackle: Sternuit et lumen, 0. To give by sneezing : omen, Pr. : approbationem, Ct.
,

stellifer, fera, ferum, adj. [stella star-bearing, starry : caeli cursus.

sterquilinum,
stert5,

see sterculinum.

PER-],

stelliger, gera, gerum, adj. [stella star-bearing, starry : orbes.

+ GES-],
lizard

ere [2 STAR-], to snore: noctis et dies, T. : ita stertebat, ut ego vicinus audirem vigilanti naso, lu.
,
:

stelli5 (steli5), onis, m., a newt, with spotted back, V.

stellion,

stemma,
stercor5,

atis, n.,

aTSfifia, a garland, wreath


tree, lu.

stigma, atis, n., GTijua, a mark burricd in, brand : stigmate dignus, lu. stigmatias, ae, m., aTiyfianagf one branded

(of a slave).
stilla, ae, /. dim. [stiria],

hence, a pedigree, genealogical

a drop,

viscous drop

are [stercus],

to

dung, muck,

mellis.

fertilize: utilitas stercorandi.

stillicidium (stilicid-), l, n.
I,

[stilla

+1 CAD-],
eaves,

sterculinum (sterquil-, Ph.), n. [stercus], a trickling liquid, drippings from the from the roof: iura stillicidiorum. a dung-heap, dung-hill. As a term of abuse, T. still5, avi, atus, are [stilla], to make stercus, oris, w. [ 1 CAR- ], dung, excrements,

rain

ordure,
codili,

manure:

H.

supra stercus iuiectum: croAs a term of abuse stercus curiae.


et
:

drops, drop,
re
:

distil,

drops, give drip: stillantem pugionem fer:

STAR-], unfruitful, barren, avenae, V. herba, 0. agri, V. tellus, 0. palus, H. Robigo, causing sterility, H. amor, i. e. unrequited, 0. amicus, unprofitable, lu. virtutum sterile saeculum, Ta.
sterilis,
:

e, adj.

[I
:

0. 0.
to

paenula multo nimbo, lu. Sanguine sidera, Ex oculis rorem, H. stillata cortice myrrha,
:

sterile,

unproductive
:
:

acre malum stillans ocellus, lu. : Of liquids, fall in drops, drop, trickle : de viridi ilice mella, 0. : ros, 0. F i g., to instil, whisper, breathe: stil-

aurem Exiguum de veneno, lu. litterae quae mihi quiddam quasi animulae stillarunt.
lavit in
:

renness, sterility:
:

fulness, barsterilitas, atis,/. [sterilis], unfruit genus agrorum propter fertilitatem incultum naturae.

sternax,

acis, adj. \siQvno], prostrating, throw-

stilus (not stylus), i, m,. [STIG-], a pointed instrument ; hence, in a double sense si mens stilus ille fuisset, ut dicitur, had that weapon been minSy had I been the author of that tragedy : hie stilus
:

ing doxvn : equus, that throws his rider, V.

baud petet

ultro

Quemquam, my pen

will stab

no


Btimulatio

stipulatio

: :

808
diarios fecerant,
to

For writing on waxen tablets, one wantonly^ H. an iron peftcil, style : orationes paene Attico stilo scriptae, with an Attic pen: luxuries, quae stilo depascenda est, i. e. to be moderated by practice in writing: vertit stilura in tabulis suis, \.e. makes erasures (with the broad upper end of the style) tvriting, composition^ Saepe stilum vertas, H. practice of composing: stilus optimus dicendi

pay

tribute:

i. e. compelled to grant supplies or vectigalem ac stipeiidiariam Ita-

liam Africae facere, i. e. completely to subject, L. Receiving pay, serving for pay, mercenary : post-

quam stipendiarii facti sunt, L. stipendium, i, n. [stips + FAND-], a paying


of
tax, tax, impost, tribute, contribution

manner liberatns, Cs. effector: QXQVcXi^tns, a practised pen. of writing, mode of expression, style : Dissiraili ora- dues Quae finis aut quod
:

money): pendere,

conferre, L. stipendi spem facere, L.


Cs.
: :

( usu. in stipendio Tribute,

me manet

stipendium?

tione sunt factae (fabulae) ac stilo, in language and style, T. artifex stilus, an artistic style.
:

stiinulati5, onus, /.
stimulation
:

stimulo

],

an

incitement,

piivata, Ta.
avi,

goad, rouse, set in motion, stir, spur, incite, stimulate: stimulante fame, driven by hunger, 0. stimulante conscieutia, Cu. avita gloria animum stimulabat, stimulata pelliois ira, 0. lurgia praecipue L. vino stimulata, excited, 0. ad huius saluteni deatus, are
[
],

stimulo,

stimulus
:

to

penalty, H. A7t income, stipend, salary, pay: iis stipendium de publico statuit, L. Of soldiers: militare, L. cum stipendium ab legionibus flagitaretur, Cs. numerare militibus: exercitum stipendio adficere: trium meusium, Cu. Military service, campaigning : meruisse stipendia in eo bello, to have served: stipendiis faciundis sese

exercuit, S.
S.
cf.

eraeritis stipendiis,
;

emereri, to serve out one's time, L. i. e. at the end of their service, animum tamquam emeritis stipendiis libi:

fendendam stimulari me: ad arma, L. iniurisie dinis secum vivere, i. e. released from the service qui eorum dolor in Tarquinium eos stimulabat, L. me, ut of, etc. homo nullius stipendi, S. caverem, etc. eodem raetu stimulante, ne mora- rainime multa stipendia haberet, i. e. campaigns, septem et viginti enumeratis stipendiis, i. e. retur, Cu. Festinare fugam iterum stimulat, L. V. 7b goad, torment, vex, trouble, plague, disquiet, years of so'vice, L.
:

disturb:

te

tuorum: consulem cura de

conscientiae stimulant maleficiorum filio stimulabat, L.


1,

stimulus,
stimulis, 0.
:

dum

m. [STIG-], a prick, goad: Faroe te stimulis fodiamus, P r o v.

stipes, itis, m. [STIP-], a log, stock,post, trunk, stake : hue illi stipites demissi, Cs. : non stipitibus duris agitur, clubs, V. cousternunt terram con:

stiraulum calces, kick against the pricks, In war, stakes bearing iron hooks buried in the T. ground (to impede the enemy), Cs. Fig., a spur, incentive, incitement, stimulus: animum gloriae stimulis concitare Omnia pro stimulis facibusque ciboque f uroris Accipit, 0. non hostili modo odio sed amoris etiam stimulis, L. of. acriores quippe aeris alieni stimulos esse, L. acris Subiectat lasso stimulos, H. sting, torment, pain : stimulos doloris contemnere stimulos in pectore caecos Condidit, 0.

Advorsum

cusso stipite f rondes, i. e. the tree, V. F i g., of a stolid person, a stock, log : stipes, asiftus, T.

A
,

ere [STIG-], to put out, extinstinguo, guish: Stinguuntur radii, Fig.: vetustas stinguens insignia caeli, dimming.
,

stipo, avi, atus, are [STIP-], to crowd together, compress,press,pack : Ingens argentum,V.: Graeci stipati, quini in lectis in arto stipatae naves, L. fratrum stipata cohors, V. stipare Platona Menandro, to pack up with (i. e. their books), H. To press, cram, stuff, pack, fill full: arcto stipata theatro Roma, H. Curia patribus stipata, 0. To surround, encompass, throng, environ, attend, accompany : satellitum turba stipante, L. magna stipante caterva, V. stipatus sicariis telis stipati senatum armatis comitum turba est stipata suarum, 0. senectus stipata studiis iuventutis.
:

stipati5, oiiis, /. [stipo], a crowd, throng, nue: stipatio, greges hominum perditorum.

reti-

m. [stipo], an attendant, satellite, follovjer: praemittebat de stipatoribus suis, qui

stipator,

oris,

(stips). stipis, /. [STIP-], a contribution in money, gift, donation, alms, contribution, dole : ne stipem sustulimus, quis stipem cogito, lex ap. C. i. e. begging : stipem Apollini conferre, L. stipis suburbanum hortum exigua adice causam, 0.
:
: :

scrutarentur, etc. neque te quisquam stipator sectabitur, H. flagitiorum circum se, tamquam stipatorum, catervas habebat, S.
:

colere stipe, Cu.

stipula,
blade,

ae, /.

dim.

[
:

STIPA-

],

stalk, stem,

halm :

viridis,

V.

Stridenti stipula disper-

stipatus, P. of

stipo.

stipendiarius,
liable
to

adj. [

stipendium

],

of

tribute,
civitas,

stalks, straw, stubble

impost, contributing, tributary:


i.

a yearly impost. As subst. m., a tributary, payer of tribute : Vectigalis stipendiariusque populi R., L. quos vectigalis aut stipenCs.
:

vectigal,

e.

Dried dere carmen, a screeching reed-pipe, V. Fer: stipulam conligere, T. fabales, beanret hiemps stipulas volantis, V. stalks, 0. Pro v.: Flamma de ?>i\T^\x\a,, quickly extinguished fire, 0.
:

stipulatio, onis,/. [stipulor], a formal prom-

Btipulatluncula

: : :

sto
:

: : : :

809

engagement, agreement, bargain, covenant, stiput ea pecunia ex ulation : pacta, stipulationes stipulationum formulae. stipulatione debeatur
ise,
: :

stipulatiuncula,
stipulor,

ae, /.

dim.

[ stipulatio ],

moored, L. stant litore puppes, Y. hasta, Quae radice nova, non ferro stabat adacto, stuck fast, stare nobis videtur, at iis qui in navi sunt 0. moveri haec villa, to be motionless: Stantibus aquis,
:
:

petty covenant, trijiing stipulation: adversari.


atus, a,v\,dep. [STIP-], to engage, bar-

gain, covenant, stipulate : alqd: Quantum vis stipulare, i. e. bargain for xohat you will, lu. pecunia
:

stipulata, promised.

stantes oculi (of owls), is at r&it, 0. stant lumina flamma, are fixed orbs of 2h remain, tarry, linger, delay, wait: in fire,Y. illo nidora aut stantem comprendere, aut fugientem consequi, M'/iiYe Ae lingered: Sto exspectans^ si quid mihi inperent, I wait, T. To stand in
wlien the sea
:

staring, 0.

stiria, ae,/. [1 STAR-], a frozen drop, ice-drop, icicle : inpexis horrida barbis, V.

stirpes, stirpis, see


root

stirps.

hold one's ground, stand firm : ut ignavus miles fugiat cum ei, qui steterit, etc. hostis non stetit solum, sed Romanum pepulit, L.
battle, fight,
.
.

comminus, Cs. Inque gradu stetimus, certi non cedere, 0. Of a battle, to stand, continue : ibi aliquamdiu atrox pugna stetit, L. ita anceps diciraalorum, stirpitus extrabere. stirps (rarely stirpis, once stirpes, L.), pis, tur certamen stetisse, to have been indecisive, L. Of plants, the lower part Of buildings or cities, to stand complete, be built, be /. or (poet.) m. [STER-]. intra annum nova urbs stetit, L.: Moenia stem, stalk, root : terra stirpes finished: of the trunk, stock, stet Capitolium Fulgens, H. To amplexa ut tantum mode per stirpis alantur iam stabaut, 0. suas sceptrura in silvis imo de stirpe recisura, stand out, stand upright, stand on end, bristle xip, in vertice stiffen, be rigid: steterunt comae, Y. V. domos avium cum stirpibus imis Eruit, V. Of hair vellere ab stirpe capillos, by the roots, Pr., cristae, 0. stat glacies iners, H. Yides ut alta plant, shrub ; usu. plur. : stirpium natu- stet nive candidum Soracte, i. e. stands out, H. Tb. rae in seminibus est causa arborum et stirpium. pulvere caelum Stare vident, i. e. like a mass of dust, Y. F i g., ^o stand, be erect, be xmdisturbed Of persons, a stem, stock, race, family, lineage mentes, rectae quae stare solebant utinam res p. qui sunt eius stirpis ignoratio stirpis et generis Impers., with per and ace. of person, to Herculis stirpe generatus ab stirpe stetisset. divina, Y. scion, off- depend on, be chargeable to, lie at the door of, be due socius atque amicus populi R., S. spring, descendant, progeny : quibus stirpes deesset, to, be the fault of: ut per me stetisse credat, Quo stirps et genus omne futurum, V. stirpis viri- minus haec fierent nuptiae, that it was my doing, T. L. F i g., a ubi cognovit per Afranium stare, quo minus proelis ex novo matrimonio f uit, a son, L. lio dimicaretur, Cs. nee, quo minus perpetua cum root, source, origin, foundation, beginning, cause:
stirpitus, adv. [stirps], by the stalk, by the roots, and branch, utterly : errorem, quasi radicem

A
:

populum R. stetisse, L. quoniam per eum non stetisset, quin praestaretur Inborn character, nature : non (fides), it was not his faxdt, L. ne praestai'emus interiit, utterly, S. per vos stetit, qui, etc., L. Ellipt. Id faciam, ingenerantur hominibus mores a stirpe generis per me stetisse ut credat (sc. quo minus haec fienondum exoleta stirpe gentis, L. rent nuptiae), T. per quos si non stetisset, non stiva, ae, /. [STA-], a plough-handle: a stiva Dolabella parentasset, etc., but for whose opposiipsa mecum conloqui. To stand firm, be unshaken, endure, pey'sist, tion. stlattarius (stlata-), adj. [stiata, a merchant abide, remain, continue : res p. staret qui illam populum a stirpe repetere altae stirpes stultitiae malorum omnium gentis, L. Carthago ab stirpe
:
:

eis

amicitia esset, per

vessel], sea-borne, imported: purpura,

i.

e. costly, lu.

(rem

p.)

cadere posse stante


:

me non

putarant:
:

stlis, old for

lis.

st5, steti (steterunt for steterunt, V., 0., Pr.), status, are [ ST A- ], to stand, stand still, remain standing, be xipright, be erect : cum virgo staret et quid stas, lapis ? T. ad undam, Caecilia sederet v.: procul bine, T. propter in occulto qui proximi steterant, Cs. propius, H. in gradibus consigna ad implucordiae stans pede in uno, H. vium, ante valvas lunonis Stabat acuta silex, Y. columna, H. aeneus ut stes, in a bronze statue, H. Gn. Quid agitur? Pa. Statur, T. 2(? stand firm, remain in place, be immovable, last, remain, continue, abide: cui nee arae patriae domi stant,
: : : :
: :

regnum puero stetit, L, Dum stetimus, 0. Stas Gabinium sine provincia stare non anirao, H.
:

posse, subsist:

cum

mus, held our ground :


;

in senatu pulcherrime staresi in fide non stetit: si in


:

Enn. ap. C.

nee domus ulla nee urbs stare poterit: stantibus Hierosoljmis classem in portu stare, is
: :

suis stare iudiciis, eo non stat in sententia, L. to stand by : si qui eorum decreto non stetit, Cs. qui his rebus iudicatis stanstare condicionibus dum putet: fama rerum standura est, L. To be Ph. fixed, be determined: Pa. vide quid agas. Hannibal, postStat sententia, / am resolved, T. quam ipsa sententia stetit, pei'gere ire, L. neque adhuc stabat, quo, etc., was it decided: mihi stat Stat casus renovare omnis, alere morbum, N. To rest, depend, be upheld, lie: disciplina steY. spes Danaum Palladis auxiliis tit Romana res, L.
:


Stoice
stetit,
:

810
:

stratum

V. fama bella stare, Cu. Omnis in AscaOf plays and actors, io nio Stat cura parentis, V. stand, be approved, please, take, succeed: partim vix Securus, cadat an stet fabula, H. To steti, T. take part, take sides, staiid : contra civium perditorum dementiam a bonorum causa: a mendacio contra verum cum Hannibale, L. pro mea pavobiscum adversus barbaros, N. pro tria, L. pro meliore causa, Cu, luppiter hac signis, 0. unde Stat, stands at your side, stands by you, V. ius stabat, ei (populo) victoriam dedit, on whose Of price, with side, L. cf. in Darei partibus, Cu. abl. of price, to stand in, come to, cost : baud scio an magno detriraento certamen staturum fuePolybius scribit, centum talentis eam rem rit, L. Achaeis stetisse, cost the Achaeans, L. sit argu-

stomachi mei fastidium.

Temper,

bile,

displeasure,

anger : stomachum suum damno Tulli explere: consuetudo callum iam obduxit stomacho meo: homo exarsit stomacho ne in me stomachum erumpant, cum sint tibi irati mihi stomachum movere intelleges eam (fortitudinem) stomacho non egere.
irritation, vexation, chagrin,
: : :

storea or storia, ae, /. [ STER- ], a plaited covering, straw mat, rush mat, rope mat : storias
ex funibus fecerunt, Cs.
:

barundine texta storeacross-eyed per-

que

tecta, L.

strabo,
son, one

onis, m.,

= aTpa(5(bv, a

who

squints,
is,/,

strages,

C, H. [STRAG-], an overthrow,
:
:

destruc-

tion, ruin, defeat, slaughter,

massacre, butchery, car-

mento

tibi gratis stare

navem

magno
a

stat

magna nage:
acies

potentia nobis, 0.

St5ice, adv.

[Stoicus], like

Stoic, stoically.

Stdicidae (arum), m. [Stoicus], sons of Stoics, would-be Stoics, lu.


'ZtoSIkoq, of the Stoic philosoSt5icus, adj., phy, of Stoics, Stoic, C, H., lu. As subst. m., a Plur. n. as subst., the Stoic philosoStoic, C, H.

strages efficere horribilis, C. poet. quantas stragemque ciebunt V. complere strage campos, L. ferro strages edere, V. A confused heap, disorde^-ed mass, waste, wreck: dabit ille (nimbus) ruinas Arboribus stragemque satis, V. strage armorum tempestas sti'agem fecit, L. saepta via est, L. rerum relictarum, L. canum volucrumque, 0.
!

phy. stola,
stola:

stragulum,
ing, bed-spread

i,

n. [ stragulus

],

a spread, cover-

ae, /.,

ment, long robe, goxon,

Ad

a woman's upper gar(Dianae) signum cum talos stola demissa, H. Worn by a


(rroXtj,

: textile.

stole

cithern-player

longa, 0.
lae-

stragulus, adj. [STRAG-], for spreading out, for covering. Only collect, with vestis, coverings, blankets, rugs: navis multa cum stragula veste: vestem stragulam pretiosam advexerunt, L.

tus, L.

Stolide, adv. [stolidus], stupidly, stolidly : ferox, L. robore corpoiis ferox, Ta.
: :

stramen,
scunt, 0.

inis, n.
:

stolidus,

adj.

with comp. and sup. [1 STAR-],


:

straraine casa, 0.

agrestis, V.

[STER-], straw, Utter : tecta Stramina flave:

slow, dull, obtuse, coarse, uncidiivated, rude, stupid,


stolid: genus,
lidus, T.
:

Enn. ap. C. Vix tandem sensi stoIndocti stolidique, H. Lentulus perincertum stolidior an vanior, S. dux ipse inter stoaures (Midae), 0. vires, L. sulidissimos, L. perbia, L.
:
: : : :

stramentum, i, n. [ STER- ], thai which is spread over, a covering, housing: de his (mulis)

Straw,
:
:

straraenta detrahi iubet,


litter:

i.

e.

the pack-saddles, Cs.

stomachor,
irritated, be
:

atus, ari, dep. [stomachus], to be


,

desectam cum stramento segetem, L. cur stramenta desunt ? straio bedding. Ph. si et stramentis incubet, H. casae stramen:

angry fume, fret : si stomachabere et moleste feres iucundissimis tuis litteris stomachatus sum in extrerao, at your letter : stomachari, quod tecum de eadem re agam saepius stomachabatur senex, si quid asperius dixeram Scipio, cum stomacheretur cum Metello, quarrelled : prave sectum ob unguem, H. omnia Id mecum, T.
: :

tis

tectae, thatched, Cs.

tes,

stramineus, adj. [stramen], of straw : Quirii. e. men of straw (thrown into the Tiber, in

place of
Pr.

human

sacrifices), 0.

casa, thatched, 0.,

strangulo,
Fig.,
lor,

throttle, choke, stifle, sufpcate, strangle:


to
:

stomachose ),

peevishly.

OvAycomp.:
:

adv. [ stomachosus ], angrily, rescripsi ei stomachosius.

0.

GTpayya\6^o, to patrem. torment, torture: Strangulat inclusus doplures pecunia cura strangulat, lu.
avi, atus, are,

adj. with comp. [ stomachus ], wrathful, angry, irritable, ill-humored, cross, peevish, choleric:

stoiuachdsus,

stranguria,

ae,/.,

= arpayyovpia, difficulty of

urine, strangury.

eques, H. luachosiores litterae.

stomachosa ridicula:

sto-

arparqyrjua, a stroke strategema, atis, n., of generalship, stratagem : strategemate hominem


percussit.

stomachus,

I,

m.,

= arofjiaxos, the

gullet, ali-

mentary canal, oesophagus: linguam excipit stomachus. llie stomach: stomachi calor: latrans, Fig-j taste, liking: ludi non tui stomachi: H.

stratum,
iubet, L.
:

i,

n. [

P.

n. of

sterno

],

a covering,

horse-cloth, housing, saddle:

mulis strata detrahi

stratis insignia pictis

Terga equi, 0.


stratus

: : : : : :

strues
strid5,

: ; : :

811
,

moUi

hed-covering, coverlet^ quilt, pillow : quies neque strato neque silentio accersita, L. Strataque bed, couch: quae membris intepuere tuis, 0.
:

ere, to

make a

shrill nozse^

sound

harshly, creak, hiss, grate, whiz, whistle, rattle, buzz : stridentia tinguunt Aera lacu, V. : cruor

stratis

Perseus

exiluit, 0.

Mollibus e stratis surprostrate, prone,

stratus, adj.
lying:

P. of sterno

J,

quorum ad pedes
:

iacuit stratus:

quidam

belua Lernae Horrendum stri0. horrenda nocte ( striges ), 0. : mare dens, V. aquilone rudentes, 0. refluentibus undis, V. videres Stridere secreta aure susurros, buzz, H.
stridit, hisses,
: : :

somno, L.

viridi

membra sub arbuto


[

Stratus, H.

stridor,
0.
:

oris,

m.

strido

strenuus ], briskly, quickly, pi'omptly, actively, strenuously : Abi prae strenue ac forls aperi, T. praesto f uit saue strenue fortiter ac strenue agendum, L.
:
:

strenue, adv.

sound, creak, grating,


(

hiss, 7'attle,
:

elephantorum
:

V.

ianuae, 0.

natum

), L. catenae, lu. acutus, H. magnis stridoribus aequor, V.


: :

a harsh noise, shrill buzz: (serpentis), Aquilonis rudentum,


],
:

indig-

strenuitas,
ity, activity
:

atis,/. [strenuus], briskness, vivacantiqua, 0.

stridulus,
fumo, 0.
strigilis,

adj. [strido], creaking, rattling, hiss:

ing, whizzing, buzzing

cornus
abl.

(i. e.

hasta), V.

Fax

strenuus,
homo,
T.
:

adj. with

nimble, quick, prompt,

sup. [ 1 STAR- ], brisk, active, vigorous, strenuous


:

is

{plur.

striglibus,

Strenuus et fortis, ll. gens lingua mamanu, Ta. bello, N. gis strenua quam factis, L. in perfidia, Ta. strenuissimus quismilitiae, Ta.
:
: :

[STRAG-j, a

scraper, sfrigil (of horn

lu. ), /. or metal,

for bathers), C, H., lu.

que occiderat,
sudden
:

S.

Of
:
,

things, quick, lively, busy,

navis, 0.

inertia,

busy idleness, H.

meagre.

re-

medium, quick, Cu.


strepit5,
be noisy
:
,

(strigdsus), adj. [ STRAG- ], lean, lank, thin, Only comp. : strigosiores equi, i. e. wo^n out, L. F i g., of an orator strigosior, too meagre.

us,

are, intens. [strcpo], to clatter,

(corvi) Inter se in foliis strepitant,

V.

stringd, inxT, ictus, ere [STRAG-], to draw tight, bind tight, cotnpress, press together : stricta
volnera, L. ferri duritiem, forge, Ct. dub. To touch lightly, graze : laevas cautes, V. Stringebat sutnmas ales undas, 0. metas rota, tela stringentia corpus, V. dente pedem, 0. 0. Of places, to border on, touch: Scytharum gens ultima Asiae, qua Bacti-a sunt, stringit, Cu. To strip off, pluck off, exit away, clip, prune : quernas glandes, V. folia ex arboribus, Cs. strictis foliis vivere, L. celeriter gladios, unsheathe, Cs, striccultrum, L. tara aciem ofEerre, V. manum, to bare, 0. cf. in hostis stringatur iambus, be drawn (as a weapon), 0. F i g., to waste, consume, reduce Praeclaram stringat mains ingluvie rem, H. To touch, move, affect, injure, wound, pain : animum, V. nomen raeum, 0.
: :

arma

strepitantia, Tb.

frigore

strepitus,

m.

strepo

],

a confused
:

noise,

din, clash, crash, nestle, rattle, clatter, murmur strepitus, fremitus, clamor tonitruum ingens Val-

varum, H. rotarum, Cs. neque decretum exaudiri concursus prae strepitu et clamore poterat, L.
: : :

hominum

forique strepitus
:

canis, sollicitum ani-

mal ad nocturnos
scmnd: citharae, H.

strepitus, L.

music, a testudinis aureae, H.

Of

strep5,

ui,

ere, to

make a

noise, rattle, rustle,

rumble, murmur, hum, roar : Inter se, C. poet. strepit fluvii strepunt Hibevna nive turgidi, H. adsiduo cava tempora circum Tinnitu galea, V. Of music, to liaec cum streperent, vociferated, L. sound: rauco strepuerunt cornua cantu, V. iam arpiy^, a screech-owl (superstrix, strigis,/., Of places, to resound, sound, be stitiously litui strepunt, H. regarded as a vampire or harpy): voluomnia murnuire campus, V. filled, ring : strepit cres Est illis strigibus nomen, 0. strigis inaures clamoribus ploranterrore ac tumultu, L. fames alae (used in incantations), 0. arcem intra Albanam heard: Fig., to be tium, L. oTpo^//, a trick, artifice. Ph. stropha, ae, /., sententia Messalini strepebat, i. e. was not heard strophium, i, n., (7Tp6(piov, a breast-band, outside, Ta.
:

strictim, adv. [strictus], superficially, cursorily, summarily, briefly: quasi per transennam strictim
aspicere
:

stay,

C,

Ct.
oris,

structor,

m. [STRV-], a

builder,

mason,

dici (opp. copiosissime)

dicere.

strictura, ae, /. [ STRAG- ], a compression ; hence, a mass of metal under the forge: striduntque cavernis Stricturae Chalybum, V.
strictus, adj. [P. of stringo], drawn together, artus, Ta. close, strait, tight : nodus, L,
:

carpenter: res agebatur multis structoribus. soever, carver, lu.

structura, ae,/. [STRV-], a building, mode of building, coyistruction : parietum, Cs. structurae
:

antiquae genus, L. aerariae structurae, i. e. mines, Cs. F i g., of language, an arrangement, order,

ere, to make a harsh noise, hiss, strided, whiz: ferrum igne rubens Stridet in unda, 0. presso molari,^nas/i, lu.
, ,

structure

mei carminis, 0.
struo.

verborum.

structus, P. of
strues,
is,

/.

[STRV-], a heap, pile : laterum


struma
lignoriim, L.
roo'i,
:

: : :


stupens

: :

812
strue mixta, 0.

Arma cum
:

telis in

a funeral pile^ Ta. (milites) confusa strue heap of implicantur, a mass (the phalanx), L.

learning, learned, studious: cohors, H. Plur. m. as subst., studious men, the learned, students. '

little

sacrificial cakes, 0.
ae, /. [

struma,

STRV- ], a
:

scrofulous tumor,
civitatis.

studium, i, n. [ cf. studeo ], application, assiduity, zeal, eager )iess, fo7idu CSS, inclination, desire, exertion, endeavor, study: ilium summo cum studio servare: studium semper adsit, cunctatio absit: non studio accusare, 7ioiyrom inclination: laedere

swollen gland,

struma
:

Vatini

struin5sus,

adj. [

scrofulous, strumous

struma ], having a struma, homo, lu.

stru5, struxi, structus, ere [ STRV- ], to place heap up, pile, arrange : quasi structa et lateres, qui super musculo nexa verbis, etc. ad sidera raontls, 0. ordine Ionstruantur, Cs. gam penum, V. altaria donis, to load, V. acerTo make by joining together, Milia, H. Good-will, friendliness, vum, to pile up, H. affection, attachbuild, erect, fabricate, make, form, construct: per ment, devotion, favor, kindness: tibi poUiceor exiTempla saxo structa mium et singulare meum studium studium speluncas saxis structas et domos, H,- To set iyi order, arrange, favor: ergame: erga plebem vetusto, V, Romanara, L. studraw up : copias ante f rontem castrorum, Cs. dia volgi amissurus, S. Strong feeling, zeal, parF i g., to prepare, tisanship, prejudice: quasi studio partium omuls armatos in campo, L.
together,
:

gaudes, et hoc studio pravus facis, H. ad studium studio quaestus vocari efferor studio patres vestros vivendi: doctrinae: ea res studia hominum adcendit ad consulatum mandandum Ciceroni, S. pursicit, object of desire, study musicum, poetry, T. suo quisque studio maxime ducitur: quot capitum vivunt, totidem studiorum
:

fallendi

fecerit,

cause, occasion, devise, contrive, instigate: aliquid

calamitatis: insidias: recuperandi regni consllia, To order, arrange, dispose, Quid struit? V. L. regulate : verba : bene structa conlocatio.
:

sine studio dicere; cf. quo minus cupiditatis ac studi visa est oratio habere, partisa7iship, L. senatum in studia
spirit
:
: :

party

studia competitorum

Stude5,

ul,

ere, to give attention, be eager,

be zealous, take pains, be diligent, be busy with, be


devoted, strive dfter, apply oneself, pursue, desire, wish: ut aequum fuerat atque ut studui, T. : nihil

diducere, i. e.parties, Ta. Application to learning, study, research, inquiry : pabulum studi atque doctrinae semper mihi tua ista studia placuerunt, studies : studia Graecorum studiis annos septem dedit, H. o seri studiorum late in learning, H.
: :
:

egregie, T. L.
:

illud

ipsum, quod studet

id, ne, etc.,

studetis, Antoni conatum avertere a re quos non tam ulcisci studeo quam sanare fieri studebam eius prudentia doctior: portum qui placere se studeat bonis, T. cointrare, N. qui sese student loniam tu expugnari studes
p.
:
: : :

unum

stulte, adv. with comp. and sup. [stultus],ybo?ishly, sillily, stupidly: Factum a nobis stultest, baud stulte sapis, yow are no fool,!!. stultius T.
: :

ilium

quam

se duxisse, L.

multa improbe

fecisti,

unum

stultissime.

praestare ceteris aniraalibus,

S.

huic rei studen-

dum,
tiae:

ut,etc.,Cs.
ars, cui

virtuti, laudi, dignitati: ei scien:

stultitia, ae, /. [ stultus ], folly, foolishness, simplicity, silliness, fatuity : stultitia facere, T.

qui te

studueram legibus cognoscendis nee amet nee studeat tui, troubles himself
:

non omnis error

stultitia

dicenda est
:

stultitia
:

ac

about, Caec. ap. C.

Ne

solus esset, Ph.

To

be

friendly, feel affection, be favorable, favor, side with : neque studere neque odisse, S. ut studeat
:

temeritate vestra Galliam prosternere, Cs. cuius ea stultitia est, ut, etc. istius facti meae Stultitiam patiuntur opes, extravagance, H. hominum stultitias non ferre stultitia est credere, etc., L.
:
:

tibi,

ut te adiuvet

Atheniensium rebus, N.

stultus, adj. with coinp. and sup. [I STAR-],


foolish, simple, silly, fatuous, stupid, dtdl:
:

studidse,
devotedly:
T.
:

adv. with comp.

and sup. [studiosus],

Quae

eagerly, zealously, anxiously, carefully, studiously,

Texentera telam studiose offendimus, discere egO cum antea studiose commendabam Marcilium, turn multo nunc studiosius, quod, etc. ea (utilia) studiosissime persequi.
pila ludere
:

sunt dicta in stulto, caudex, etc., T. Camilli: civitas adrogantia, Cs. laetitia, S. levitas, Ph. consilium stultissimum, L. quid autem stultius quam? etc. As subst. m., a fool: stulto intellegens Quid interest T. stultorum plena sunt omnia Lux stultorum festa, 0.
:

studi5sus, adj. with comp. and sup. [studium], eager, zealous, assiduous, anxious, fond, studious
: : : : :

stupa, see stuppa.

stupefaciS, feci, factus, ere [stupeo+facio], homo venandi aut pilae placendi, 0. culinae, H. summe omnium doctrinarum restituendi mei to make stupid, strike soiseless, benumb, stun, stupequam retinendi studiosior. Partial, friendly, fa- fy : privatos luctus stupefecit publicus pavor, e. vorable, attached, devoted: cohortem studiosam overwhelmed, L. quem stupefacti dicentem intuen(habere): pectora, 0.: nobilitatis: studiosior in ter? dumb with amazement: ingenti motu stupeme colendo: cum eius studiosissimo Pammene: factus aquarum, V.
i.
:

existimationis raeae

studiosissiraus.

Devoted

to

stupens,

ntis, adj.

[P. of stupeo], senseless, be-

: : : :

stupeo
:

813

Buavis

numhedy stiff, numb : membra, Cu. volnus, Cu. Fig., dumby astounded, amazed, dazed, confused: vigiles attoniti et quae cum intuerer stupens
:

phalian, of Stymphalns (a lake of Arcadia, the haunt of fabled birds of pvey), 0.

stupentibus similes, Cu. miraculo rei, L. L.


:

tribuni stupentes animi,

Stymphalius, adj., Stymphalian: monstra,Ct. Styx, ygis and ygos,/!, =^tv^, a river of the
infernal regions, C, V., 0. regions, lower world, V., 0.

stupe5,

ui,

eie [STIP-],

to be

stmck
:

Poet,

the infernal

senseless,

be stunned, be benumbed, be aghast, be astounded, be amazed, be stupefied : animus stupet, T. cum hie

Suada,
sion,

ae, /.

[SVAD-],

the goddess

of Persuaof Permia-

semisomnus stuperet exspectatione, L. aere, H. in Turno, V. : ad auditas voces, 0. in titulis, H. stupet Inter se coiisse viros, V. Pars stupet do: :
:

Enn. ap. C.
ae,/. [suadeo], the goddess

Suadela,
sion,

num

To be Minervae, are lost in wonder at,Y. benumbed, be stiffened, be silenced, hesitate, stop: stupente ita sedistupuitque Ixionis orbis, 0. stupuerunt verba palato, 0. tione, L.
: :

H,

stupesco,
stupeus,

ere, irich. [stupeo], to

grow

astonished, become amazed.

see stuppeus.
utis, /.
:

stupiditas,
dulness, stupidity

[ stupidus hominis.

],

senselessness,

suadeo, si, sus, ere [SVAD-], to advise, recommend, exhort, urge, persuade: non iubeo, sed suadeo: ita laciam, ut suades recte, T. an C. Trebonio persuasi ? cui ne suadere quidem ausus essem cpepi suadere pacem digito silentia, 0. Quid mi suades ? H. vide ne facinus facias, cum mori suasibi, nihil deas: luturnam succurrere fratri,V. esse in vita expetendum, etc., to be persuaded: suadebit tibi, ut hinc discedas me, ut sibi essem
:

legatus

stupidus, adj. [STIP-], amazed: tabula te stupidum


dio, T.
:

senseless,

confounded,

detinet: populus stuSenseless, dull, stupid, foolish, stolid : stu-

pidum esse Socratem dixit Corinthus, lu. stupor, oris, m. [STIP-], tiumbness, dulness,
sensibiiity,

in-

stupor corpore: sensus stupor omnium aniraos obstitit illis (lacrimis), 0. Astonishment, amazement: linguae. tenet, L. cum stupor tantus te stupor oppressit, ut, etc. Dulness, stupidity, stolidity ceteros defixisset, L. Quis stupor hie, Menelae, fuit ? 0. quo stupore corvi deceptus stupor (i. e. corvus stupidus), Ph.
stupor:
in
:
:

leo per Suadet enim fames, V. me pietas matris potius commodum suadet sequi, T. tibi saepes somnum suadebit inire susurro, V. Of proposed enactments, to recommend, advocate, promote, support : legem Voconiam magna voce suadendi dissuadendi legem potestas, L.

N.

Of

se suadere,

Pharnabazo

id negoti daret,

things, to urge, induce, impel:


:

ovilia turbans,

sua-met,
suasid,

see suus, -met.


[

onis, /.

SVAD- ],

a recommending,

advocacy, support : legis Serviliae. In rhet., a hortatory address, persuasive speaking : praecepta de suasionibus.

stuppa
tow,
Cs.,

or stupa, ae,/., z=aTV7rr], coarse flax,


L.,

oakum: (telum) stuppa circumligabant,


V.
:

suasor,
facti
:

oris,

m. [SVAD-], an exhorter, adviser,


:

counsellor, persuader

pacis, 0.

stuppeus or stupeus, adj. [stuppa], of tow, retinacula, 0.: flamma, i.e. flaxen: vincula, V. burning tow, V.
vinar.

Of an enactment, a proposer, ad:

repudiatis malis suasoribus:

vocate:
1.

non suasor sed regator. suasus. P. of suadeo.


ob

[stuprum], to defile: puldebauch, deflour, ravish, violate : ne stupraretur (filia) stuprata mater familiae, L.

stupr5,

To
:

avi, atus, are

meum
antly

2. sVLksns,\\?>,m.,a7i advising, persuading suasum, T.

suave,
:

stuprum,
stuprum stuprum

1,

n., defilement,

dishonor, disgrace,

adv. [suavis], sweetly, agreeably, pleasresonare, H. rubens, V. : olens, Ct.


:

violation, outrage, incest, lust:

coniugem inlexe
:

in

suavlloquens,
sioeet-spoken,

entis, adj. [

hinc pudicitia (pugnat), illinc cum sorore stuprum fecisse cum Fulvia stupri consuetudo, S. vigiliae in stupris conmatronae stupri sumptae stupri mercede, 0.
: : : :

nefarium

speaking agreeably

suave +loquens], os, Enn. ap. C.

suaviloquentia,
ness

of speech,
:

ae, /. [suavlloquens], sweetagreeableness.

damnatas, L.
i.

e.

una Clytemnestrae stuprum the paramour, Pr,


:

vehit,

suavior
kiss

Atticam

arl, dep. [suavium], to or savior, os, oculosque, Ct.


,
:

suavis, e, adj. with comp. and sup. [SVAD-]. of the lower To the senses, sweet, agreeable, grateful: odor: world, infernal : palus, V. cymba, i. e. of Charon, anima, Ph. Fig., to the min6, pleasant, res, H. V. luppiter, i. e. Pluto, V. Deadly, fatal, awful: agreeable, grateful, attractive, gratifying: homo, vis, V. nox, i. e. death, 0. T. homines: sermo Suavior, H. vita suavissima: (stylus), see stilus. eius suavissimi mores Tibi ut non sit suave vivere, 2ru/i^a\tg, Stym- T. litterae tuae. Stymphalis, idis, adj.f,

Stygius,
:

adj.,

of the

Styx, Stygian,
:


: : :

subcresoo

suavitas
suavitas,
sweetness^

814

odorum
vitates.

Fig.,
:

To the senses, atis, /. [ suavis ]. pleasantness, agreeahleness : piscium : conquirere suavilla mirifica suavitate
:

Usque sub extremum brumae imbrem, Y.

quod

ahleness,

to the m\ni)i, pleasantness, agreeattractiveness : mira in cognoscendo suavi-

sermonum atque morum: propter multas


tates humanitatis tuae.

suaviter, adv. with comp. and

sup. [suavis].
:

To the

&en?,e&, sweetly, pleasantly, delightfully


:

sibus blandiri

dicere.

sen-

g.,

to the mind, agree-

ably, attractively, delightfully, pleasantly : secunda meminisse: suavissirae scriptae litterae: victurus

suavius, ac

si, etc.,

H.

suavium, i, n., a kiss ; see savium. sub (in composition sometimes sus-

or su-

),

praep. with ace. and abl. I. Wiih abl., of position in space, under, below, beneath, underneath, behind: sub terra habitare cultrum sub veste abditum habere, L. sub pellibus liiemare, Cs. manet sub love frigido Venator, H. sub hoc iugo dictator Aequos misit, L. Pone (me) sub curru Solis, H. Under, below, beneath, at the foot of, at, by, near,
: :

(bellum) fuit sub recentem pacem, L. After, immediately after, following, just after, immediately upon: sub eas (litteras) statim rccitatae sunt tuae sub haec dicta omnes procubuerunt, L. sub hoc, hereupon, H. F i g., under, into subjection to, into the power of: sub legum potestatem cadere: matriraonium vos sub legis vincula conicitis, L. sub unum fortunae ictum totas vires regni cadere pati, Cu. quae sub sensus subiecta sunt. III. In composition, sub is unchanged before vowels and before b, d, h, i consonant, I, n, s, t, v. The b is often assimilated before m, r, and usu. before c, g,p, but the form sus (for *subs, cf. abs) is found in suscenseo, suscipio, suscito, suspendo, sustento, sustineo, sustoUo, and sustuli {perf. of toUo) the form su in the words suspicio, suspicor, suspiro. It denotes, in place, under, beneath, as in subdo, subicio. Fig., in rank or power, under, i7ferior, as in subigo, subcenturio. In degree, less, a little, somewhat, as in subabsurdus, subaccuso. Secretly, underhandedly, as in subripio, subor:

no.

in the time of: ne sub ipsa profectione niisub luce, at dawn, lites oppidum inrumperent, Cs. sub luce videri, by daylight, H. hoc sub casu, 0. lohiJe suffering, V. sub Domitiano, during the reign Fig., under, subject to, in the power of, of, Ta. governed by: sub regno esse: quoius sub impesub illorum dicione esse, Cs. sub Hanriost, T.
at, by,
: : :

monte considere, Cs. sub ipsis Nusubabsurde, adv. [subabsurdus], somewhat mantiae moenibus sub urbe, T. Monte sub aerio, absurdly : quae subabsurde salseque dicuntur, i. e. sub ipsa acie, in the midst with a dash of (affected) stupidity. at, i. e. high upon, V. of the fight, V. sub ipso Ecce volat Diores, close sub - absurdus, adj., rather inappropriate, Under, somewhat absurd : tempus discessus. upon him, Y. sub oculis domini, Cs. Plur. n. as burdened by, hampered by, bearing: sub armis, subst., sayiyigs a feeling stupidity. sub onere, Cs. Of time, in, within, during, Cs. sub - accuso, are, to blame somewhat,
before: sub
:

find a
rium.

little

fault with

meum

discessum: Yesto-

subacti5, onis, /. [sub + l AG-], a thorough working ; of the mind, discipline.

subactus, P. of subigo. sub-adroganter, adv., somewhat proudly,


without arrogance
:

not

nibale, L.

sub iudice
:

lis

est,

H.

Under, compraecone Propontis, i. e. at auction. pelled by (poet.) exhalans sub volnere vitam, 0. quem falsa sub proditione Demisere neci, overwhelmed by, V. in arma nullo sub indice veni, Under, concealed by, forced by no betrayer, 0. hidden in: sub hoc verbo furtum latet. Rarely with specie or condicione (for the abl. alone) sub sub tutelae specie, specie infidae pacis quieti, L. sub condicione, L. sub condicionibus, L. Cu.
:

venibit sub

facere.

sub-agrestis,
subalaris,
e,

e, adj.,

somewhat

rustic,

trifle

boorish: consilium.
adj.

[sub

+ ala],

under the arms,


aliqua res.

carried under the

arm :
:

telum, N.

sub-amarus, Plur. as
n.

adj., slightly bitter:

subst.

alios

subamara
,

delectent.

sub - auscult5,
eavesdrop
loquor.
1.
:

are, to listen secretly,


:

subauscultando excipere voces

quae
,

II. With ace, of direction of motion, under, below, beneath : cum se luna sub orbem solis subiecisset exercitum sub iugum mittere, Cs. Ibis sub furcam, H. Under, below, beneath, to, near to, close

sub-centuri5 or succenturi5,
admit
to

atus,

sub montem succedere, Cs. aedis suas detulit sub 2. sub-centuri5 or succenturio, onis, m., Veliam: (hostem) mediam ferit ense sub alvum, an under office, subcenturion, L. 0. Of time, before, on the approach of towards, sub-contumeliose (succ-), adv., with a sugabout, just before, up to, until : sub noctera naves sub tempus (comitiorum) pueros able- gestion of contumely : tractare. solvit, Cs. sub lumina prima, H. sub dies festos gavit, L. sub-cresc5, see succresco.
to,

up

to,

towards

a vacancy in a centuria ; hence, to put in anothei'^s place, station as a substitute : in insidiis subcenturiatus, i. e, as a reserve, T.
are, to

missi sunt sub muros, L.


subcrispus
sub-crispus (succ-),
little

somewhat

: :


suber

: :

815
curled,

adj.,

frizzled

capillus.

sub-cu-, see succu-.

subductio, onis, /, [ subduco ], a withdrawal, drawing up, haiding ashore: ad subductiones paulo facit humiliores (naves), Cs. Fig., a reck-

sub-deficiens, what failing, Cu.


sub-diificilis,

entis, adj.,

little

faint, some-

oning.

e, adj.,

slightly puzzling,

hard: quaestio.
sub-dififido,

sub-ductus, P, of subduco. ere, to eat away below, wear sub-edo, edi, rather away : scopulus, qua subederat unda, 0.

come under, go xmder, enter: in nemoris latebras, subditivus, adj. [subdo], substituted, supposi- 0. cum luua sub orbem soils subisset, L. teciiou<i, spurious: archipirata. tum, i. e. enter a house, Cs. Triviae lucos atque sub-do, didi, ditus, ere, to put under, set to, ap- aurea tecta, V. cavum artum, H. paludera, i. e. se aquis, plunge plunge into,0.: aquam, Cu.: si subeuntur proply : ignem calcaria equo, L. into, 0. F i g., to bring on, furnish, supply, yield, spera castra, lu. Poet., with dat. : portu Chaoalcui spiritus, nio, V. To come xip, advance, ascend, draw near, afford: railitum animis ignem, L. L. 7b put in stead, substitute: ia meum locum approach : subeunt herbae, spring up, Y. in ad2o subject, make subject: imperio sub- versos montis, L. testudine facta subeunt, press iudicem. I'o substitute forward, Cs. proles subdita regno, Tb. dari, Ta. subeundum erat ad hostis, L. saxa falsely, forge, counterfeit, make up: testamentum, ingerit in subeuntis, climbing, L, amne, i. e. sail Subditum se up, Cu. mixtum flumini subibat mare, i. e, was Ta. rumorem, spread falsely, Ta. suspicatur, that he is a spurious child, T. me sub- against them, Cu. aciem subeuntium muros adsubditis grediuntur, L. alqra reura, Ta. ditum appellant, L. subimus Inpositum saxis Auxur, qui sustinerent, etc., suborned, Ta. H. Umbra subit terras, comes over, 0. FadumPoet., with ere, to teach as a deputy que Herbesumque, i. e. attack, V. sub-doceo, dat. : muro subibant, V. To go under, support., school-master : meo labore subdoceri. take up, submit to : pars ingenti subiere f eretro, subdole, adv. [subdolus], cunningly, craftily i. e. carried oti their shoulders, Y. Ipse subibo speculatum Bocchi consilia, S. nihil subdole umeris, i. e. ^vill take you up on, Y. currum domisub-dolus, adj., crafty, cunning, sly, subtle, de- nae subiere leones, were harnessed to, Y. umeris lingua, parentera, V. oratio, Cs. ceptive, deceitful : animus, S. In order or time, to come under^ loci forma, Ta. 0. come after, succeed, follow, take the place of: Pone subit ipse meumque Explet are, to be somewhat in subit coniunx, V. sub - dubit5, subdubitare te, qua opus, takes my place, 0. f ureas subiere columnae, doubt, hesitate a little : antea took the place of, 0. subeuntes alii aliis in custoessem voluntate. diam, relieving, L. cf. subit esse priori Causa resub-duc5, duxl (subduxtl, T.), ductus, ere, to cens, 0. To slip xinder, elude: Aeneae mucrodraw away, take away, lead away, carry off, wrest, To come stealthily, steal on, approach nem, V. witMraw, remove: lapidibus ex turri subductis, imperceptibly : subeunt morbi tristisque senectus, Cs. rerum f undamenta capiti ensem, V. cibum 0. Fig., to come Of troops, v.: subit lumina fessa sopor, athletae Aenean manibus Graium, V. upon, overtake : sua deinde paenitentia subiit redetach, detail : cohorremove, transfer, to draw off, gem, Cu. In the mind, to come up, be thought of, subductis ordites subductae e dextro cornu, L,
: :
:

ere, to he distrustful.

sub-e5,

ii

(-Ivit,

0.

-Ivimus, Ta.), itus, ire, to

: :

nibus, L.

copias in proximum collem, Cs. agmen To take secretly, remove in aequiorera locum, L. by stealth, steal, hide : subducta viatica plorat, H. With pron. reflex., to witMraw obsides furto, L. de circulo se stealthily, steal away : te mihi, T. clam se, N. qua se subse ab ipso Yolnere, 0. ducere coUes Incipiunt, i. e. to slope doivn graduTo draw from under, bring from below, ally, Y. pull up, lift up, raise : cataractam f unibus, L. Of ships, to subductis (tunicis), pulled up, H. haul up, bring out of water, beach : longas navis in aridum, Cs. naves in campo Martio subductae,
:
:

enter, occur, suggest itself,

recur

omnes sententiae

sub acumen beant audita


toris
.

stili

subeant necesse est;


:

cum
:

su-

et cognita nobis, 0.
. .

subiit carl geni-

imago subiit deserta Creusa, Y. Subit, banc arcana profana Detexisse manu, 0. deiu cogitatio animum subiit, indiguum esse, etc., L. mentem subit, quo praemia facto, etc., 0. horum 7b subject onecogitatio subibat exercitum, Cu. self to, take upon oneself, undergo, submit to, sus:

tain, accept, endure, suffer:

omnes
:

terrores

quis

L.

classis

subducta ad Gytheum.
:

Fig.,

^o cast

up, reckon, compute, calculate, balance: summam: bene rationibus subductis calculis subductus
:

subeundus dolor ? inimicitiae subeantur maiora Yerbera, H. multitudinis inpeeorum odium ritae indicium esse subeundum peregrines ritus nova subeunte fortuna, Cu.
est

non

ultro

suber,

eris, n., the

cork-oak, cork-tree: raptus

subducta ratione, T.

de subere cortex, Y.

Cork:

silvestre,

Y.


subfsubf-, see
suff-.

: : ;


subinvito
subiector,
tutes,

: : :

816

subg-, see sugg-.


adj.^

oris,

sub-horridus,
sub-iacens,
Cu.

someivhat rough, roughish.

a forger

m. [ subicio ], one who testamentorum.

substi-

ntis, adj., lying beneath, subjacent,

subicio (the first syl. usu. long by position often pronounced, and sometimes written, subiicio), iecl, iectus, ere [sub+iacio], to throw binder, place under, cast below : inter carros rotasque mataras subiciebant, discharged below ( tlie wagonsarmenta circuradare ignemque cirbodies), Cs. cum subicere coeperunt: artus subiecto torruit
:

subiectus, adj. with comp. [F. of subicio], lying under, situated below, near, bordering upon, neighboring, adjacent: genae deinde ab inferiore parte tutantur subiectae (cingulus terrae) subiectus aquiloni : Heraclea Candaviae, Cs. Ossa, 0. viae campus, L. F i g., subjected, subject, sub: :

igni, 0.

tectis ignis
:

solis subiecisset
cliia,

0.

cum tota se luna sub orbem collo Bracbracchia pallae, 0. Of troops, to bring, cause to be encamped,
:

dued: (natura deorum) ei necessitati serviiio, L. neque subiectus esto, submissive, 0. As .subst. plur. m. : Parcere subiectis, V. Exposed, liable Subiectior in diem Invidiae, H.
:

subigit5 (subag-),
to dishonor, lie with, T.

are [sub+agito],

post: castris legiones, Cs. To set up, mount, throw up

se iniquis locis, Cs.


:

corpora in equos, V.
vere novo se subisubstitute, forge, coun-

regem

iu

equum, L.

Quantum

cit alnus, shoots up,

V.

7b

terfeit:

testamenta: librum, N.

bicitur Metellus, qui

To suborn: subanc rem distrahat, Cs.


:

Fig., to submit, subject, present : ei libellum: ea, quae subiciebantur oculis, L. res subiectae sensibus, To ascribe, attribute: nee videre, sub banc vocem honestatis quae sit subicienda sententia, i. e. %vhat meaning is to be attributed to it : intelleTo substitute: gere quae res huic voci subiciatur.

silentium erat, inopia potioris subiciundi, L.

pro

To place under, make


alterius
:

verbo proprio subicitur aliud, quod idem


subject, subject

significet.

se imperio

Cs.

se populi R. imperio subieetos dolere, virtus subiecta sub varios casus bona civiura
:

voci praeconis hiemi navigationem, expose, Cs. aliquid fictis auditionibus fortunas innocentium calumniae, L. In thought, to subordinate, bring under, comprise in : formarum certus est numerus, quae cuique generi subiciantur per quam res disperse dictae unum sub aspectum subiciuntur. In order or time, to place after, let folloio, affix, annex, append, subjoin: cur sic opinetur, rationein subicit, subjoins: a quibusdam senatoribus subiectum est, L. vix pauca f urenti Subicio, i. e. answer, To bring forward, propose, adduce, bring to V. mind, prompt, suggest : Si meministi id, quod olim dictum est, subice, T. quid dicerem quae dolor querentibus subicit, L. Spes est Pelia subiecta
: :

subig5, eg!, actus, ere [sub ago], to drive up, bring up: ad verso flumine lembum Remigiis, i. e. drive up stream, V. navis subigi ad castellum iussit, L. 7'o turn up from beneath, break up, dig up, plough, cidtivate, work, knead, rtib down, sharpei}, whet, tame, break: terram ferro: glaebas: arva, V, digitis opus, 0. in cote securis, V. (belua) facilis ad subigendum, easy to be tamed. F i g., to put down, overcome, conquer, subjugate, subject, subdue, reduce: partem orbis terrarum urbis atque nationes, S. insidiis subactus, V. To bring, incite, impel, force, compel, constrain, reduce: subigi nos ad necessitatem dedendi res, L. hostls ad deditionem, L. Tarquiniensem metu subegerat frumentum exercitui praebere, L. subegit (filium) socios ignotae linquere terrae (i. e. in terra), V. ambitio multos mortalis falsos fieri subegit, S. (eos), ut relinquant patriam, L. Of the mind, to cultivate, train, discipline: subacto mihi ingenio opus est: subacti atque durati bellis, L.

(subiicio), see subicio.

sub-impudens,
less.

entis, adj.,

somewhat shame-

sub-inanis,

e, adj.,

rather vain.
after, jiist

sub-inde, adv.
,

Of time, immediately
:

after, presently orthwith,thereupon : primum gaudere, subinde, etc., H. : primus Aulus suppositus

creatis, 0.

ac subinde Ostorius, Ta. duae subinde urbes captae direptaeque, L. Of repeated actions, one after the other, from time to time, noio and then, repeatedly, frequently, continually : praedae minus in-

(subiecte), adv. [ subiectus ], humbly, submissively. Only sup. : haec subiectissime exponit, Cs.

ventum est, quod subinde spolia agrorum capta domos mittebant, L. quae subinde nuntiata sunt
:

regi,

Cu.
adj.,

subiectio, Onis, /. [subicio], a pouting under: rerum sub aspectum paene subiectio, i. e. a vivid
presentation.

sub-insulsus,
ijisipid.

somewhat
,

tasteless,

rather
envi-

A
,

substitution,

forgery

testamen-

sub-in vide5,
ous of:
tibi.

ere, to be

somewhat

torum, L.

subiecto, iire, freq. [subicio], to throw under, place beneath, throw from below manus, 0.: lasso stimulos, H. unda subiectat harenam, casts
,
:

odious

sub-invisus, adj., a little disliked, somewhat : apud malevolos nomen. are, to suggest to, invite by sub-invit5, avi,

up, V.

a hint

me, ut ad

te scriberem.


subirascor
sub-irascor,
vitati

: : : : : :

subluo

: :

817
of temper,
:

atus,

i,

dep., to be out

be somewhat provokedy be touched : interdum

bre-

litterarum

quod

me non

invitas,
tibi
:

sub-iratus, snbitarius,

adj.,

rescripsi tibi subiratus, with

somewhat angry : homo some feeling.

hastg : raised for an emergency: milites, L.

adj. [ subitus ], in haste, sudden, aedificia, Ta. Of troops, suddenly levied,

non aliquo medioeri vitio eius vitia sublevata esse videbuntur fortunam industria, Cs. liominum calamitatea: fugam pecunia, N. To sustain, support, assist, encourage, console, relieve: homines: hunc suo testimonio eos accusat, quod tarn necessario tempore ab iis non sublevetur, Cs. ad alios
: : : :

sublevandos, N.
sublicis in

[ ], suddenly, immediately, unexpectedly, at once, off-hand: subito tanta te impendent mala, T. : subito atque inproviso : ex oculis fugit, V. nostras ad aurls venire, 0. quod serena nocte subito luna defecisset opprimi, L. dieere, extempore : tarn subito copias contrahere, 90 quickly, N.

subito, adv.

subitus

sublica, ae,/. [2 LAC-], a stake, pile, palisade terram demissis, Cs. isdem sublicis
:

pontem

reficere,jt)i/(?s,

Cs.

sublicius, adj. [sublica], resting upon piles: Pons, the pile-bridge (across the Tiber), L.

subligaculum,
breech-cloth.

I,

n. [ subligo ],

a waist-band,

subligar,
sub-ligo,
fasten
:

aris, n.

[2 LIG-], a breech-cloth, lu.


are, to
:

subitus,
divortium
:

adj., sudden, unexpected,

surprising:

rebus tam subitis consilia, Cs. novae rei ac subitae admiratio, L. homo, rash. As subst. n., a sudden occurrence, surprise: subitum ad subita rerum, L. est ei remigrare
in
: : :

lateri

ensem, Y.

bind below, bind on, clipeum sinistrae, Y.


[

sublime,
loftily,

adv. with comp.


elati,

sublimis

],

aloft,

on high: Theodori
:

nihil interest,

humine

annex, attach

iunxi, iunctus, ere, to fasten under, puppis rostro Plirygios subiuncta To yoke, harness leones, having attached, V. curru (dat.) tigris, V. Fig., to bring under, subdue, subject, subjugate : urbis multas sub imperiura Nulli Italo tantam gentem, V. mihi populi R. To bring under, make subres, non me rebus, H.
:

sub-iungo,

an sublime putescat AttoUat caput, 0.

L.

sublimius altum

sublimen, adv. [cf. sublimis], on high, upwards : sublimen intro hunc rape, T. aspice hoc sublimen candens, Enn. ap.C.(Ribbeck reads subli:

men
etc.).

in several passages of Yergil, for sublime,

ject, subordinate, subjoin : omnes artis oratori Calliope haec percussis subiungit carmina nervis, associates with, 0.

sublimis, e, adj. with comp. [2 LAC-], uplifted,, high, lofty, exalted, elevated : vertex, Y. : montis cacumen, 0. portae, Y. Os, uplifted (opp. pro:

nus ), 0. dura sublimis versus ructatur, gazing flagellum, uplifted, H. currus, L. away, sink: annis sublapsa vetustas, V. retro upwards, H. quanto sublimior Atlas sit montibus, etc.. In. sublapsa Spes Danaum, V. Plur. n. as subst. : Antiquique memor metuit sublisublate, adv. with comp. [ sublatus ], highly, mia casus, Borne aloft, uplifted, lofty flights, 0. loftily: d'lcere, with elevation: de me dixi sublaelevated, raued: Syrum Sublimen medium adritius, more arrogantly. pere, T. (al. sublimem): campi armis sublimibus sublatio, Onis, y. [sub + TAL-], an elevatioii, ardent, raised high,Y. Sublimes in equis redeunt, exaltation: animi. Y. (Yenus) Paphuni sublimis abit, through the On high, lofty, in a sublatus, adj. with coynp. [P. of tollo], elated, sky, Y. sublimis abit, L. proud, haughty: animi, T. quo proelio sublati high position: iuvenem sublimem stramine poTyrio iaceat sublimis in ostro, 0. rebus secundis, V. fidens magis et nunt, Y. Helvetii, Cs. F i g., lofty, exalted, eminent, distinguished : Mens, sublatior ardet, 0. 0. Sublimis, cupidusque et amata relinquere perbesub-leg5, legi, lectus, ere, to gather

sub-labor, lapsus,

T,

dep., to glide

under, slip
:

from

Sublegit quodcuraque catch up secretly, gather' To choose as a subby stealth: tibi carmina, V. stitute, elect instead: in demortuorum locum, L.
low, gather'

up:

iaceret inutile, H.

To
(

puer

nix, aspiring, H.

sublimius? lu. Of style, lofty, elevated, sublime: carmina, In. cf. natura, H.
;

tuis natalibus Inveniet

quisquam

sublimus,

adj. [old for sublimis], lofty, high:

familias (in

numerum

patriciorum), Ta.

ex sublimo vertice. Ace. ap. C.


, ere, to shine a little, gleam sub-luceo, faintly, glimmer: aries sublucet corpore totus, violae sublucet C. poet. : sublucent crepuscula, 0. purpura nigrae, Y.
,

sublevati5, onis,/. [sublevo], an alleviation. sub-levo, av!, atus, are, to lift from beneath,
raise

up, hold up, support: nos sibi ad pedes stratos in ascensu sublevati, i. e. assisted, Cs. alterni innixi sublevantesque invicem alii alios, F i g., to L. se, Cs. : terra sublevat ipsum, V. lighten, qualify, alleviate, mitigate, lessen, assuage
: :

fow

sub-luo, below, vmsh


:

lutus, ere, to

wash underneath,

luebat, Cs,

at the foot: montem fluraen subAsia, qua Hellesponto subluitur, Cu.

53


sublustris

: :

818
;

suboffendo

sublustris,
giving some nox, L., H.
:

e,

adj. [

sub

+ * lustrus

LVC- ],

sub-moneo (summ-),
privily, hint
:

ul,

ere, to

remind

light,

faintly luminous, glimmering

me, quod,

etc.,

T.
adj.,

umbra (noctis), twilight, V. sub-mergd (summ-), si, sus, ere, to dip, plunge
:
:

sub-m5rosus (summ-),
ish,

somewhat peev-

rather morose : quasi submorosa ridicula.

sub-moveo ( summ- ), movi {subj. pluperf. suramosses, H.), motus, ere, to put out of the way, ferrum submersura in unda, 0.: vis submersa, Cs. drive bach, drive off, send away, remove : hostis ex procellis submersi sumus, L. ipsos ponto, V. muro, Cs, statione hostium lembos, L. submota sub-ministro (summ-), avl, atus, are, to aid Qoniione, dism,issd : submotis velut in aliam insuby giving, give, fw7iish, afford, supply : tibi pecu- 1am hostibus, Ta. Maris litora, i. e. remove (by niam tela clam subministrantur f rumentum, Cs. moles ), H. : Hie spelunca fuit vasto submota re: :
: :

under, sink, ovei'whehn, submerge: subraersus equus voraginibus genera submersarum beluarum na-

submisse (summ-),
sus].

Of manner,
: :

adv. with comp. [submis:

softly, gently, calmly, m,odestly

dicere

modestly,

ornamentis uti summissius. Of character, humbly, submissively : mihi supplicare:


se gerere submissius.
(

agere, 0.

submissid

summ-

),

onis, /. [submitto],
:

a
:

letting down, lowering, dropping, sinking uec elatio nee submissio, i. e. depression.

vocis

subm.issus (summ-), adj. with comp. [P. of submitto], let doivn, lowered, low: stantibus primis, secundis summissioribus, stooping lower, L, Sum- banish: ad Histrum, 0. patria, 0. F i g., raisso humiles intrarunt vertice postis, 0. are, to intersub-mut5 (summiuto), of speech, low, soft, gentle, calm, composed, moderforma sum- change, substitute: summutantur verba pro verbis. ate : dicere summissa (voce) leniter Of character, humble, submissive missi oratoris. sub-nascor, natus, i, dep., to grow up under^ Submissi petimus terram, V. Low, mean, grovel- spring up afterwards, 0. ling, abject : ne quid submissum faciamus. xus, ere, to bind below, tie , sub-necto,
:

cessu, i. e. hidden, V. Silva summovet ignis, i. e. keeps off, 0. Of a crowd, to clear away, remove, make room: turbam, L.: summoto populo, L. lictor apparuit, summoto incesserunt, after room had been made, L. : summoto aditus, access after the lictors had made room, L. P o e t. : neque Summovet lictor miseros tumultus Mentis, H. Fig., to put away, keep, withdraw, withhold, remove: a hello Antiochum et Ptolemaeum reges, i. e. induce to abandon, L. : magnitudine poenae a maleficio summoveri summotus pudor, H. To

sub-mitto (summ-),
dfriim,
:

mlsl, missus, ere, to

let

put down,

lower, sink,
:

L. latus in herba, 0. animals, to keep for breeding, cause to breed: (pulvitulos pecori habendo, los) in spem gentis, V. To V. To let grow : crinem barbamque, Ta. breed, produce : non Monstrum submisere Colchi To provide a substitiite for, supersede: Mains, H.

drop : se ad pedes, poplitem in terra, 0. Of

under, fasten beneath: V. antennis velum, 0.


:

subnectit fibula vestem,


:

circlos Cervici,

V.

men-

turn mitra Subnexus,

V.
deny in a measure,
tibi.

sub-neg5,
partly refuse
:

avl, are, to

alqd praesenti

subnexus, sub-nixus
verticibus

P. of subnecto.

-nisus ),
:

P., supported, propped,

To send privately, huic vos non summittetis ? despatch secretly: iste ad pupillae matrem summittebat, sent a secret message : alqm, qui moneret, To send as aid, furnisli for support, supply etc. as reinforcement, help with, yield: cohortes equiti-

leaning, resting iipon, sustained:

(eirculi) caeli

subnixi
i.

Petelia muro,

e.

Parva Philoctetae subnixa Fig., assured, defended, V.

confiding, relying, dependent: subnixus et fidens innocentiae animus, L. victoriis divitiisque : auxi:

bus praesidio, Cs.


mittit capreas
lower,

laboratitibus, Cs.

Vinea sum-

liis,

L.

artis adrogantia.

non semper

edules, H.
:

Fig.,

to

subnuba,
nostri, 0.

ae, /.

[sub+NEB-], a

rival: lecti

make

lower, reduce, moderate

multum sum-

mittere, to moderate the voice (of an actor) : f urovem, control,Y 2'o lower, let down, bring doivn,

sub-nubilus,
obscure: nox, Cs.
:

adj.,

somewhat cloudy,
H.
adj.,

overcast,

Limes, 0.

humble, yield, surrender: se in araicitia, condescend: se in humilitatem causam dicentium, .stoop,


facilitas sumraittentis se, readiness to subordinate himself, L. ad calamitates animos, bow, L. aniraos amori, surrender, V. se culpae, 0.

sub5,
indecency

are, to be lustfid,

L.

sub-obscenus (-caenus),
:

verging on

ridiculum.
adj.,

sub-obscurus,
intelligible
sio.
:

somewhat

obscure, not very


:

submoleste

sum.m- ),

adv. [submolestus],

breves et interdum subobscuri


adj.,
,

ingres-

with some vexation : te non esse fero, troubles me somewhat.

Romae submoleste
somewhat trou-

sub-odiosus,
sub-ofifendo,

rather vexatious.
,

sub-molestus (summ-),
blesome, rather vexatious
:

adj.,

ere, to give

some

offence:

illud mihi.

apud faecem

populi.


suboleo

: :

subscriptus
:

: :

819

sub - oleo,

ere, to

emit a trijling smell.

With dat. of person^ to be perceived^ be suspected: Numquid subolet patri ? T.


[collat. form of suboleo], , , ere to be perceived, be siispected: Ut ne paululum quidem subolat, esse, etc., T,

Undique ? H. vasa ex privato sacro libros a Naevio vaulta., plagiarized. Fig. virtus, quae nee eripi nee subripi potest: actor, cui reus occulte

subolo,

subripi

morti, H.

posset, cozdd be rescued by trickery: rae : me mihi, H. Crimina oculis patris, 0.


:

1 0L-], a sobo-), is,/, [sub sprout, shoot ; hence, f i g., offspring, progeny, posterity, issue, stock, race, lineage: censores populi suboles, familias c^iseuto propaganda (est tibi) suboles: priori Dissimilis populo, 0.: Cara deum. V. patris matura, L. stirpis, L. Diva (Lucina), produeas suboleni, H. Roraae suboles, i-ace, H,

suboles (not

gregis, H.

de

te suscepta,

Y.

Of the or surrogo, avi, atus, are. presiding officer in the comitia, to put the vote on the choice of a substitute, cause to be elected in place of another, put in another's place, substitute (cf. cum idem essent (decemsufficio, of the people) collegam in viri) nee alios subrogare voluissent locum Bruti, L. comitia praetoris in locum Decimi subrogandi, for the election of a praetor in ad magistratus subrogandos, L. place of, etc., L.

sub-rog5

sub-olesc5,

ere, inch., to

grow up anew,

arise instead: iuventus frequentior pro tot caesis exercitibus subolescens, L.

ere, to grow ruddy, ( surr- ), turn reddish, blush : Quale caelum subrubet, 0.
,

sub-rube5

sub-ruo

(surr-), ul, utus, ere, to tear

away

be-

provide, supply, equip : pecunia Brutum, Anton, ap. a natura subornatus in vitam venire legati C. To employ as a secret subornati criminibus, L. agent, incite secretly, instigate, suborn : fictus testis subornari solet Macedonas tris ad caedem regis, ab eo subornati falsis criminibus occupant L. auris, Cu. falsum testem Cluvium ab subornato ab se per f allaciara litteras accepit, by the hand of

8ub-5rn5,
:

avi, atus, are, to fit out, furnish,

low, tcndermi7ie, dig under, dig out, break down,

overthrow, demolish : ab radicibus arbores, Cs. turrim, Cs. : arces et subruti ruebant muri, L. Fig., to undermine, subvert, stantia moenia, 0. corrupt: nostram libertatem, L. Reges muneribus, H.

sub-rusticus

(surr-), adj., somewhat clownish,

rather rustic : pudor.

subrutus

(surr-), P. of subruo.
ipsi, Iptus, ere,

secret hireling, L.

sub-scrib5,
adj.^ slightly tainted:

to

write under-

subp-, see supp-.

neath, inscribe below, lorite


subscripsit,
Si quaeret
*

down :
'

statuis inauratis

sub-rancidus (surr-),
caro.

sub-raucus
vox.

surr-

),

adj.^

somewhat hoarse

subrectus, P. of subrigo, sub-reniig5 (surr-),


,

are, to

row gently

laeva tacitis undis, V.


ere, (surr-), repsl (subrepsti, Ct.), urbis Moeto creep under, steal into : sub tabulas nia, H. F i g. : subrepet iners aetas, Tb. : quies
,

sub-rep5

Reges a se in gratiam esse reductos Pater urbium Subscribi statuis, H. numerus aratorum apud magistratus subscribitur, is registered : meo haec subscribe libello, i. e. add this (satire) to my little book, H. Of the censor's note added to a name, to write down, set down, note doion, subjoin : quod censores de ceteris subscripserunt quae de iudicio conrupto subscripserunt.

To

sign an accusation, indict, join in indicting, charge, accuse, prosecute: in Popillium, quod is

surrepit ocellis, 0.

subreptus sub-rideo
Saturius
:

(surr-), P. of subripio.

Gabinium reum fecit an associate prosecutor: neminem neque suo nomine neque subscripecuniam
accepisset, etc.
:

Sulla, subscribente privigno, as

(surr-), si, ere, to smile: subridet mixta ira, V.: subridens Mezentius, V.
(.surr-), adv.,

bens accusavit, N. cum suspiria nostra accusarentur, were made grounds of accusation, Ta. Fig., to assent to, agree to, approve: Caesaris irae,
:

sub -ridicule

somewhat laugh-

ably, rather humorously.

rectus, ere [sub-1-rego], subrig5 (surr-), subscriptio, onis, /. [subscribo], a writing beerect, make rigid, straiglden up: anguem, C. Of the censor, a neath, subscription : Serapionis. auiis, V. mucrone subrecto, directed up- noting down, note: censoria. A subscribed list, poet.
,

0. L.

odio suo, Ph.

odiis

accusatorum Hannibalis,

to

wards, L.
face, be

see surgo.

attested register:

iugerum.

sub-ringor
a
little

(surr-),
vexed.

i,

dep., to

make a wry
),

dictment, joining in
sibi postularunt.

A signature to an inan accusation : subscriptionem

subripi5 or surripio

imper. surpite, H.

ripui {pluperf. surpuerat, H. ), ruptus, ere [sub-jrapio], to snatch away, take secretly, withdraw privily, steal,

subscriptor, oris, m. [subscribo], a signer of an accusation, joint prosecjitor : proximus: secessio


subscriptorum.

jnlfer, purloin

qua

re subripis, aufers

subscriptus, P. of subscribo.

subsecivus

substerno

820

(subsecivus), see subsicivus.

A place of

refuge, asylum^ retreat


:

vix modicis

sub-sec5, cui, ctus, are, to cut unde)\ cut away navigiis pauca subsidia, Ta. fidissimum ad subsidium perfugere, Ta. below, clip, pare : Saturnus Subsecuit partes, unde sub-sid5, sedi, sessus, ere, to sit down, crouch creatus erat, 0. unguis f erro, 0. subsellium, i, n. [sub+sella], a low bench, down, squat, settle doivn, sink down : adversus
:

seat,

form:
:

senate)

vacuefacta sunt (in the ut locus in subselliis occupetur, etc., i. e.


ista subseliia

emissa
in ilia

A judge's Fig.,
subseliia.

a senator^s

seat

rei

seat, the

subsellium, of the accused, Ct. bench: accusabat idem ad a court, tribunal: age vero ne
:

Poplite subsidens, V. subsedit ara, 0. With dat.: iuvet ut tigris subsidere cervis, to yield, H. To fall, subtela, L.
:

Ante fores
:

semper forum, subseliia meditere habet Alienum, hunc tamen ab subselliis, i. e. a lawyer in the
courts
:

versatus

in

utrisque subselliis,

i.

e.

as

judge and advocate.

sub-sentio,

sensi,

ire, to

observe stealthily,

spy out: id quoque,


succeed, ensue

Illos ibi esse, T.

sub-sequor, ctitus, I, to follow after, follow up, iussis subse: omnibus copiis, Cu.
: :
: :

undae, V. venti, 0. Extremus galeaque ima subsedit Acestes, remained at tlie bottom, V. ebur posito rigore Subsidit digitis, ceditque, gives way, 0. To settle down, establish oneself, remain, abide, stay : in Sicilia in castris, Cs. commixti corpore tantum Subsident Teucri, 2h crouch down on the watch, lie in wait, lie V. in ambush : eo in loco in insidiis, L. With ace. devictam Asiam subsedit adulter (i. e. Agamemnonem), lay in wait for, V.
side, sink, settle
:
: : :

subsequiturque manus, 0. has ancillam, 0. senem, 0. In time (cohortes), Cs. or order, to come after, follow, succeed: minorem Septentrionem Cepheus a tergo subsequitur: si ducis consilia favor subsecutus railitum foret, L. Proxiraa subsequitur, quid agas, audire voluptas, 0. F i g., to follow after, follow, adhere to, comply
qui peditibus, L.

subsignanus,
the centre, Ta.

adj.
:

[sub-fsignum], that sn<es

binder the standard

miles, reserves to strengthen

atus, are, to mark, undersign, sub-sign5, regMer : subsignari apud aerarium (praedia). To mortgage, encumber: subsignata omnia
,

enter,

(praedia) liberantur.

imitate : Platonem avunculum rem in preces subsecuti, i. e. seconding the prayers of the people, L. (orationis) vim ac varietatem.
%oith,

conform

to,

subsilio,
canes, Fr.

silui,

ire, to

leap

up: subsiluere

tribuni inclinatam

sub-sist5,
:

stiti,

position, stand

sub - servi5,

ire, to

sei've,

come

to the

help of, aid : orationi, T,

subsicivus (not subsec-), adj. [sub + 2 SAC-], that is cut off and left ; hence, of time, left over,
Of remaining, unoccupied: tempora, odd hours. work, incidental, accessory : quae adripui subsicivis operis, ut aiunt.

audacius, Cs, arma, V. occultus subsistebat, stationed himself in ambush, L. positis pars utraque substitit armis, 0. substitit unda, V. Substitit lingua timore, 0. To remain, abide, stay : circa Mesopotamiam, Cu. diutius, Cu. intra priorem paupertatem, Ta. 7() make a stand, stand firm, hold out, with: :

ere, to take a stand, take remain standing, stop, halt: Substitit Aeneas et se conlegit in
,

still,

: in Samnio adversus Caudinas Hannibali atque eius armis, L. cliPlur. m. peo iuvenis, V. reserved, subsidiary: cohortes, Cs., L. quod neque ancorae funesque as subst., the reserve, body of reserve, L. subsisterent, neque, etc., held out, Cs. praepotenIn order of tem armis Komanum nee acies subsistere ullae subsidium, i, n. [sub + SED-]. F i g., to come to a stop, end, pause, battle, the troops in reserve, line of reserve, third poterant, L. line of battle, triarii : subsidia et secundam aciem cease: Substitit clamor, 0. adortus, L. fugere inter subsidia, L. in subsidiis sub-sortior, titus, iri, to choose a substitute by body of re- lot, substitute by lot : in Metelli locum iudicem. pugnacissimas locare gentes, Cu.

stand, oppose, resist


legiones, L.
:

subsidiarius,

adj. [subsidium],

of a

reserve,

serve,

auxiliary corps, auxiliary forces : neque ullum esse subsidium, quod submitti posset, Cs. post eas ceterum exercitum in subsidiis locat,
stationed as a reserve, S.
assistance, reinforcement
:

Pass.

si

ex lege subsortitus nou erat lunius.

Aid, help,

relief, succor,

cum

alius alii

subsortitio, onis, /. [ subsortior ], a choosing of substitutes by lot : iudicura. substantia, ae,/. [substo], rfsowrces : facultasubsidium
tum,
i.

f errent, Cs. tion

I'taliae

sidio venire.
:

subsidio proficisci, Cs. subSupport, assistance, aid, help, protec: : :

e.

wealth, Ta.
stravi, stratus, ere, to strew under,
:

sub-sterno,
0.
:

subsidium Milo, subsidium adflictae rei p. bellissimum existimo senectuti otium aurum ad subsidium fortunae relietum, L. industriae sub:

scatter below, spread beneath

sidia

omnis

ad his ego subsidiis ea sum consecutus casus subsidia comparare, make provision.
:

: verbenas, T. casias, substratus Numida mortuo Romano, stretched out under, L. To bestrew, spread over, cover: gallinae nidos substernunt. F i g., to submit, give up^ surrender : omne corporeum animo.

subtua

Bubstituo
substituo,
sent,
ul,

821
avoid,

utus, ere [sub+statuo], to prearaplara,


tuis,
:

submit:

animo speeiem corporis


:

omnia

shun: criminumvim: poenam: quasi fata tempestatem Punici belli, L.


:

figure to himself, L.
0.

To put

f unera

fratrum oculis
of, substitute
:

subter-labor,

instead,

put in pAace
:

I,

dep., to glide below, float

in

eorura locum civTs

Romanes

Fulvius et Manlius
Siculis equites, L.
e.

under : fluctus, Y. Flumina subterlabentia muTos, flowing close by, Y. To slip away, escape : celeritate, L.

pro Philippo substituti, L. alqm huius criminis reum,


blame, Cu.

i.

throw on him the

subterraneus,
subterranean
:

siib-st5,

adj. [suh+terva,], underground, specus, C., Ta. regna, lu.


:

are, to stand firm, Iwld out, T.

substratus, P. of substerno.
sub-strictus,
adj. [P. of substring], draion toilia,

weave under, work in below, sew on: nigrae lunam alutae, lu. To throw
xul,
,

sub-tex5,
:

ere, to

over, cover

patrio capiti nubis,

gether, contracted, 7iarrow, small:

0.

crura, 0.

tie

sub-string5, inxi, ictus, ere, to bind beneath, up : crinem nodo, Ta. caput (equi) loro, N.
:

caelum fumo, Y. F familiarum origiuem,


0.
:

i
:

g., to

veil with, up, compose: subtexit fabulae, legai.

e. to

work

tes interrogates esse, etc., works into the story, L.

aurem,

i.

e, listen atteyitively,

H.

bilem, check, lu.

subtilis,

e,

adj. with comp.

and sup, [sub + tela],

substructio,
s^Lbstructure
:

onis,/. [substruo], a foundation,


:

substructiones maximae, Cs. structionum moles, L.

sub-

Fig., nice, preflne, nice, delicate : palatum, H. cise, exact, accurate, keen, subtle : descriptio : definireliquae (epistulae) subtiliores erunt, will give details. In taste or judgment,^, keen, delicate : iudicium veterum index, H. Of style, plain, simple, unadorned, direct: subtilissimum dicendi genus oratio quis illo in docendo subtilior ? oratione.
tio
:

sub-struo,

structus, ere, to build beneath,

more

underbicild, lay: Capitolium

saxo quadrato substructum est, i. e. has foundations of, L. viae glarea substruendae, i. e. to be paved, L.
:

sub-sum,
non
subest,

/. [ ], wo place underneath: ness, penetration, definiteness, exactness, subtlety subucula subest tunicae, H. Nigra subest lingua sententiarum Attica militaribus ingeniis subtipalato, Y. 7'o be Cum sol Oceano subest, H. litatem deesse, Ta. Of &ty\e, plainness, simplicity, near, be at hand, adjoin, be close : montes, Cs. directness, absence of oryiament: subtilitatem Lyplanities, L. vicina taberna, H. Templa marl, 0. sias, vim Demosthenes habuit Of time, to be near, be at hand, approach, imsubtiliter, adv. with comp. and sup. [subtilis], pend: nox iam suberat, Cs. dies comitiorum.

esse, to be under, be

behind: ubi

quo

praecipitet,

subtilitas,
:

atis,

subtilis

keenness, acute-

F i g.,

underneath, lie at the bottom, lurk in, be concealed in, be in reserve: in qua (legatione) periculi suspicio non subesset: si his vitiis ratio non subesset si ulla spes salutis nostrae subesset subest silentio f acinus, Cu. Notitiae suberit
to be
: :

finely, acutely, minutely, accurately, in detail: iu-

dicare

haec ad
L.
:

te scribere

numerum,

id

lissime perpolita.

Of
,

persequar subtilius

exequendo subtiliter haec subti: :

style, plainly, simply, with-

out ornament

arnica tuae, will be subject to

your cognizance, 0.

: humilia subtiliter dicere causas agere subtilius.

privatas

subsutus, P. [*sub-suo], sewn beneath, trimmed


below
:

sub-time5,
sub-traho,
loio,

ere, to he secretly

afraid

numbe-

vestis,

i.

e. flounced,
(

H.
is

quid sublimes, ne

? etc.

inis, n. [ sub + woven in, a woof, weft : Inseritur medium radiis subtemen, 0. Fert picturatas auri subtemine vestis, V. A thread, yarn : Subtemen nere, T. Unde tibi reditum certo subtemine Parcae Rupere, H.

subtemen

TEG-].

In a web, that which


:

subtegmen ),

traxi, tractus, ere, to

draw from

drag out, draw of, carry of, withdraw, take away, remove: subtractus Numida mortuo superincubanti
0.
:

Romano
:

vivus, L.

effracto colla iugo,


:

1.

subter, adv. [sub],

beloio, beneath,

under-

neath: supra et subter.


2.

subter, praep. with


:

ahl.

or ace. [1 subter],
:

below, beneath, underneath,

subter se habet piditatem subter praecordia locavit: agere vias subter mare, V. subter imas cavernas, 0. manu subter togam exserta, L. In composition, underneath, beneath: subterfluo, subterlabor. Secretly, privately, clandestinely : subterf ugio.
:

under: virtus omnia subter densa testudine, V. cu-

subtrahantur, Cs. ab dextro cornu milites, L. oculos, avert, Ta. tremit puppis Subtrahiturque solum, the sea gives way beloio, Y. F i g. neque verba sedera habere possunt, si rem subtraxeris aliis nominatis, me unum subcui iudicio eura mors subtrahebat, omitted, Cu. traxit, L. me a curia, withdraw: subtrahente se, toithdrawing himself (as surety), L.
si dediticii
:

sub-tristis,

e, adj.,

somewhat

sad, T.

sub-turpiculus,
sub-turpis,
(subtus),
e,

adj.,

savoring of meanness.
beneath, underneath;

adj.,

somewhat disgraceful.

subter - fugi5,

f ugT,

ao?y. \?,M\)\,helow,

ere, to

escape, evade,

opp. supra terram, L.


subtusus
sub-tusus
(

: :

Fig.,
:

: : :

822
[

succensus
:

-tunsus ), P.

tundo

],

somewhat 0.
S.

subvorsi montes,
:

S.

to overthrow, ruin,

bruised: subtusa genas, Tb.

destroy, subvert
:

nos, u7ido, T.

decretum consulis,

subucula, ae,/. [sub +4 AV-], a man's undergarment^ mider-tunic, shirt, H.


subulcus,
(al.
i,

iura, T.

subvexus,
wards : fastigio
in

adj,

[P. of subveho], sloping upare, to fly up, fly

m. [sus], a swine-herd:

tardi,

Y.

leni, L.
, ,

bubulci).
ae,/.,

Subura,
and

a busy quarter in Rome, between

sub-vol5, caelestem locum

upwards

utque novas umeris adsumpere, to roll up, roll

the sg2iiline, Viminal,

and

Quirinal, with booths

serat alas subvolat, 0.

vegetable markets, L., lu.


adj.,

sub-volvo,

,
:

along

Suburanus,
to

of Subura, Suburan, C, H.
[subuvbanus], nearness

manibus saxa, Y.

cessl, cessus, ere [sub+cedo], to go come under, enter: tectum, cui succederet: tectis nostris, Y. Rex iussae succedit aquae, 0. adj., near the city, near Rome, tumulo, i. e. to be buried, Y. To go from under, suburban : rus fundus Caulis, H. As subst. n. go up, mount, ascend: alto caelo, Y. in arduum, estate near Rome, suburban ( sc. praedium ), an suburbana amicorum. L. hoc itinere est fons, quo mare succedit lonvilla : esse in suburbano gius, Cs. muros, L. To follow, folloio after, take Plur. m. as subst., the people of towns near

suburbanitas,

atis, /.

succed5,

Home: incunda sub-urbanus,


:

(Siciliae).

beloiv,

Rome,

0.
I,

sub-urbium,
suburbium
drive
ire.
(

n.

[sub+urbs], a suburb:

iu

suburgueo

-urgeo

),

ere, to drive

close,

up : proram ad saxa, V. subvectio, onis, /. [subveho], a carrying

of relieve, succeed, receive by succession ut integri defatigatis succederent, Cs. integri fessis successerunt, L. : succedam ego vicarius tuo rauneri proelio, L. : non solum, quod tibi succederetur, sed, etc. in stationem, Cs. in paternas opes, L. in Pompei locum heres Aspicit in tere: : : : : :

the place

up,

conveying : duris subvectionibus f rumenti tarda, L.

laborare, Cs.

subvect5,

, :

2i.ve,freq.

port and carry, hold up and Saxa umeris, V. corpora cymba, V.

[subveho], to supconvey, transport

subvectus,
veying, Ta.

us,

m. [subveho], a carrying, con-

tes lignum succedere suras, 0. ad alteram partem, come next, Cs. To approach, draw near, march on, advance, march up : sub montem, Cs. ad hostium latebras, L. temere moenibus, L. portas, Cs. murum, L. ubicumque iniquo successum erat loco, L. Fig., to come under, submit to: omnes sententiae sub acumen stili succedant necesse est Succedoque oneri, take up, Y. To follow, follow after, succeed: successit ipse magnia

successum est, to another'' s bad adminis7b go on ivell, be successful, prosper, succeed: quando hoc bene successit, T. quod res sub-veni5, veni, ventus, Ire, to come to help, nulla successerat, Cs. cum neque satis inceptum voti Phoebus succedere partem aid, assist, reinforce, relieve, succor: circumvenior succederet, L. Et subventuros auferet unda deos, Mente dedit, Y. Hae non successit alia adgrenisi subvenitis si ex sententia successerit: cui priusquam ex castris subveniretur, S. cir- diemur via, T. 0. cumvento filio, Cs. patriae pauci subveniendum ( f raudi ) quoniara parum succedit, L. successuacrioribus saluti suae rumque Minervae Indoluit, 0. nolle successum Adherbali censebant, S. non patribus, L. ubicumque iniquo successum remediis Bruti opera provinciae esse subventum To relieve, erat loco, had been victorious under disadvantages reliquis, quo minus vi subigerentur, Ta. his of position, L. obviate, remedy, cure : gravedini omni ratione tarn periculosis rebus hulc quoque rei subventum succend5, cendi, census, ere [sub+*cando;
:

vexT, vectus, ere, to support and up, transport, conduct, carry up: frumentum flumine navibus, Cs. Adversum remis superes subvectus ut amuem, Y. lembis biremi-

sub-veho,

convey, bring

oratoribus ) horum aetati successit Isocrates Tertia post illas successit aenea proles, 0. orationi, quae, etc., i. e. speak after : male gestis rebus
(
:

alterius

bus flumine adverso subvectus, L. ad Palladis arces Subvehitur regina, moves up, Y.
:

tration, L.

est

maxime

a nobis.

sub-vereor,
iety, be

eri, dep., to

somewhat apprehensive :
oris,

have a little anxne te delectet.

CAND-], to kindle beneath, set on fire below : succensis ignibus torreri aggerem cuniculo, Cs. in
: :

succensum rogum

subversor,

m. [YERT-], an overturner,
sus, ere, to tur7i upside
:

subverter: legum, Ta.

manibus, Cs. F i g., to kindle, inflame, fire : Pyrrhae succensus amore, 0. dulcedine famae suc:

inicere corpora, L.

urbem

suis

sub-verto (-vort5), ti,


maior
erit,

census, Iu.

doivn, upset, overturn, overthrow

subvertet, H.

tantas

ealceus Si pede operum moles,

succenseo, see suscenseo. succensus, P. of succendo.


succenturio
succenturi5, see subcenturio.
successid,
er's
^

: :

: :

833

:8UCidus
succisus, P. of 2 succido. (succlamatid, onis), /. [succlamo], a

onis, /. [succedo],
^

a taking anoth:

place following after succeeding, succession: volupiura successionum, i, e. of inheritance^ Ta.


tatis.

out, shout, outcry.

Only plur.
:

calling

ultro territuri

succlamationibus, L. quid sentiant, L.

succlamationibus significare,

Oris, m. [succedo], a follower, sucsuccessorem sibi cum coniunctissimus exercitu mitterent, i. e. should supersede him as governor, L. quo successore (Philoctete) sagittae Successore Herculis utuntur, i. e. inheritor, 0. novo viucitur omnis amor, by a new favorite, 0. Successor f uit hie tibi, i. e. xorote after you, 0.

successor,

cessor:

succlamo or sub - clain5, avi, atus, are, to cry out in response, shout in answer, reply clamorously
:

si

esset libera haec civitas,


:

non

tibi suc-

clamassent, L. haec Virginio vociferanti succlamabat multitudo, L. ad hoc cum succlamatum


:

est,

L.

(succo), see suco.

1.

successus, P. of succedo.
:

2. successus (us), m. [succedo], a coming up, equorum, V. advance, approach : hostium, Cs. Fig., a happy issue, good result, success : successu Hos successus alit, V. multo sucexsultans, V. cessu Fabiis audaciam crescere, L. Successumque improborum. Ph. artes non habuere meae, 0. successus prosperos pleni successibus anui, 0.
: : : : :

succontumeli5se, see sub-c-. ere, inch., succresco (sub-c-), from below, grow up : succrescit ab imo

to

grow

cortex,

per seque vident succrescere vina, i. e. to be 0. supplied anew, 0. F i g. non ille orator vestrae quasi succrescit aetati, arises by growing up under your influence : gloriae seniorum, i. e. to a share
:

in^ L.

dare, L.

succidaneus,

see succedaneus.

succidia, ae, /. [ 2 succido ], a leg of pork, fitch of bacon : hortum agricolae succidiam alteappellant, their second flitch (supplementary provision).

succrispus, see subcrispus. succumbo ( sub-c- ), cubul, ere


fall down,
lie

CYB- ],

to

ram

doivn,sink: vidit Cyllenius oranis Succubuisse oculos, had sunk in sleep, 0. F i g.,

cado ], to fall ere [ sub 1. succido, idl, under, sink down, sink: in raediis conatibus, V. continuo labore gravia genua succideraut, Cu.
,

caedo], to 2. succid5, cidi, cisus, ere [sub cut off below, cut from undei', cut through, cut off, cut down, fell: vivos Succisis feminibus invenesuccisis asseribus poplite Succiso, V. runt, L. conlapsus pons, L. flos succisus aratro, V. fru: : : :

overcome, submit, surrender, sicccumb debilitari dolore, succumbere: hac ille perculsus plaga non succubuit, N. philosopho succubuit orator: qui Cannensi ruinae non succubuissent, fortunae mihi, N. L. labori, Cs. malis, 0. culpae, Y. terapori, to yield, L. precibus, 0. To cohabit with: alcui, Ct., 0.
to yield, be
:

mentis succisis, mown, Cs.


falcis, 0.

herbas

curvamine

succurro (sub-c-), curri, cursus, ere, to rtm wider, run to help, hasten to the aid of, help, aid, assist, succor: laborantibus adflictis semper, N. confidere munitionibus oppidi, si celeriter succur:

succiduus,
sinking, failing

adj.
:

succido ], sinking down, genu, 0. Poples, 0.


[ 1
:

succing5

or

sub-cing5,
:

nxl, nctus, ere, to

gird below, tuck up, gird, gird about, girdle : crure tenus medio tunicas, lu. succincta anus, i. e. with tucked-up skirt, 0.: succincta comas pinus, i. e. with foliage gathered at the top (the trunk being To gird on, put on with a girdle, attire bare), 0. Succincta pharetra, V. palla succincta cruenta, To surV. : pugione succinctus, Anton, ap. C. round, furnish, provide, equip, fit out: succinctam Carthago suclatrantibus inguina monstris, V. succinctus armis legionibusque, cincta portibus
:

Paratae lites succurrendumst,T. To remedy, relieve: infamiae commuui hie tantis malis haec subsidia succurrebant, quo micuius adversae fortunae velit sucnus, etc., Cs. cursum, L. Fig., to run to meet: licet undique omnes mihi terrores impendeant, succurram atque To come to mind, Siuhiho, will encounter (them).
ratur, Cs.
: :

heal, aire,

occur, suggest itself: ut quidque succurrit, libet scribere non dubito, legentibus illud quoque suc:

cursurum, quod, etc., L. Sed mihi succurrit. numen non esse severum, 0.
:

(succus), see sucus.

(succussus
a shaking,
piat dolor,

L.

patria papyro, lu.

succino
to

or

subcino,

sing

to,

accompany:

ere [sub+cano], succinit alter, another


,

Only Pac. succuti5 (subc-),


jolting.
abl.

or

subcussus,
:

us),

Ne

m. [succutio], succussu adri-

ap. C.

ere [sub+quatio],

chimes

in,

H.
see sucinum.
suscipio.

below, fling aloft, toss titur alte (currus), 0.


to fling xip

from

up: Succusappy:

(succinum),
succipio, see

sucidus
lana,
i.

e.

(not succ-), adj. newly-shorn, lu.

\s,XLcn&\, juicy,


sucinum

::


suffio
:

: : : : ;

824
[sucus], amJej';
],

sucinum
legere, Ta., lu.

(not succ-),
),

I,

n.

used, habituated: abstinere suetus, L.

suc5

succo

Onis,

m.

SVG-

a sucker.

curru succedere sueti Quadrupedes, V. his ( armis ) ego suetus, V. Customary, usual: contuberniura, Ta,

Of usurers: Oppios succones


Strainers).

dicis (al. saccoiies,

[sus], rect translation of 'TadiQ, the Hyades.

sucophanta, see sycophanta. Suculae, arum,/., plur. dim.


(

sophes (Phoenia judge, chief m,agistrate, sufet sufetes eorum, qui summus Poenis est magistrasuffes), etis, m.,

sufes (not

cian), in Carthage,
tus, L.

an

incor-

succ- ), I, m. [ SVG- ], a jiiice, moisture, sap, liquor: stirpes e terra sucum tragaro (mixtum) de hunt ex intestinis secretus sucis piscis Hiberi, H. ; pinguis olivi, oil, 0. medicinal drink, draught, potion, dose : purgantes spargit virus sucosque veneni, pectora suci, 0. 0, Taste, flavor, savor : melior, H. : Picenis cedunt pomis Tiburtia suco, H. Cantharus ingratus Fig., strength, vigor, energy, spirit: suco, 0.

sucus
:

not

FARC-],

sufFarcin5, atus, are [ sub + * f arcina to stu^ full, stuff out below: Canthara
,

suffarcinata,

i.

e.

big with child, T.

suflfectus, adj. [P. of sufficio], substituted, chosen to fill a vacancy : consul, a vice-consid, L.
suflfero, sustuli, sublatus, sufferre [sub+fero],
to take tip,

submit

to,
:

undergo, bear, endure, suffer

Syre, vix suffero, T.

poenas

multam.

(suffes), see sufes.

sucus ac sanguis (civitatis). Of vigor: ornatur oratio suco suo.

style, spirit, life,

sudarium,

i,

n. [sudor],

a handkerchief:
:

su-

sufficiens, entis, adj. [P. of sufficio], sufficient, adequate: aetas vix tantis matura rebus, sed abunde sufiSciens, Cu.
suffici5, f eci, fectus, ere [sub+facio], to put under, lay a foundation for : opus, Cu. To dip, dye, impregnate, tinge : lanam medicamentis

daria Saetaba, Ct.

sudis, is,/., a stake, pile: acutae, Cs. Fraxineae, V. sude obusta, 0. Erectae in terga sudes,
:

i.

(angues) Ardentes oculos suffecti sanguine, suffused, v. Of public officers, to appoint to a va[SVD-], to sweat, perspire sine causa iuvenum sudantibus lacertis, 0. cavae cancy, choose as a substitute : sufifectus in Lucreti locum Horatius, L. in demortui locum censor tepido sudant umore lacunae, are drenched, V. quattuor signa sanguine multo, exude, L. sanguine sufficitur, L. (apes) regem parvosque Quirites quibus vitio creatis suffecti, L. quercus sudabunt roscida mella, exude, Sufficiunt, V. litus, V. V. nemora ubi tura sudantur, Ta. sudata ligno Sperante heredem suffici se proximum. Ph. AtTo he exuded, drop, drip, distil : sudan- que aliam ex alia generando suffice prolem, i. e. Tura, 0. To give, tia ligno Balsama, V. Fig., to toil, labor hard, let one generation succeed another, V. exert oneself: sudabis satis, Si cum illo inceptas yield, afford, supply : tellus Sufficit umorem, V. sudandum est eis pro commuuibus eos excursionibus sufficiendo, i. e. by employing homine, T. them in sallies, L. Danais animos, to give courage commodis. and strength, V. contra viris, V. Intrans., to be oris, sweat, m. perspiration [SVD-], : e sudor, sufficient, suffice, avail, be adequate, satisfy: nee corpore: multo sudore manare: sudor fluit unscribae sufficere nee tabulae nomina illorum cadique rivis, V. f rig^dus, 0. cum sudor ad imos pere potuerunt: Nee iam sufficiunt, V.: oppidani Manaret talos, H. sadorem excutere, N. veneni, non sufficiebant, L. nee iam vires sufficere cuiusliquid poison, 0. Fi sweat, toil, severe labor,
bristles, lu.

sudo,

avi, atus, Sre


:

e.

g.,

weariyiess, fatigue

da spolia sine sudore, Enn. ap.

quam,
Cu.
:

Cs.

C.

exercitus, qui suo sudore inde Samnites depu:

m entis,

L.

mons hominum abunde sufficiebat alihae manus suffecere desiderio meo,


:

tuus raulti sudoris est: Creminimum comoedia, H. sudore acquirere quod possis sanguine parare, Ta.
lisset, L.

stilus ille

ditur

habere Sudoris

sudus, adj., cloudless, bright, clear, serene: ver, V. As subst. n., a bright sky, clear weather: si erit sudum Arma Per sudum rutilare vident, V.

nee sufficit umbo Ictibus, V. terra ingenito umore egens vix ad perennls suffecit amnis, L. ad omnia tuenda, L. non suffecturum ducem unum adversus quattuor populos, L. Nee locus in tiimulos sufficit, 0. Nee nos obniti contra nee tendere tantum Sufficiraus, V.
: :

suesco, suevi

contr. forms, suestl, suerunt

),

suetus, ere, inch, [sueo (old), from suus], to become used, accicstom oneself: ut suesceret militiae, Ta, To accustom: lectos viros disciplinae,Ta. Hence, perf, to be wont, be accustomed : has Graeci Stellas Hyadas vocitare sue runt,"C. poet. : id quod suesti peto.

[sub-ffigo], to fasten sufiFigo, , fixus, ere beneath, attach, affix: cruci suffixus, crucified: ser-

vum
0.

In cruce, H.
inis, n. [suffio],

suff imen,

fumigatioyi, incense,

suff imentum, i, n. [ suffio ], fumigation, incense: sine ullis suffimentis expiati.


suffio,

suetus,

adj. [P. of suesco], accustomed, wont,

itus, ire

[sub+*fio; FAV-],

to

fa-


sufiSzus
migate, perfume, scent: (apis) thymo, V.
suffita, 0.
:

: : : :

Bui

i.

: :

825
urn a

intumuit suffusa venter ah und5,


0.
:

e.

from

dropsy,

lumina rore

( i. e.
:

sufiFixus, P. of suflSgo.

sufflamen, inis, n. [sub+FLA-], a clog, brake, : rotam astringit multo sufiQamine, lu. longum litis, hinderance, lu. are [sub+faux], to throttle, sufioco, avi,
drag-chain

Fig.

dioke,

stifle,
:

strangle, suffocate
i.

gallum

patrem.

suffusa veneno, 0. mingled: Littera suffusas quod habet lituras, blurred, 0. virgineum ore ruborem, cause to blush, V. suffunditur ora rubore, 0. minio suffusus, stained, Tb. Masinissae rubor suffusus, L. Fig. animus nulla in ceteros malevolentia suffusus, with no vein of malice.
: : :
:

lacrimis ), 0. : lingua est calore suffusus aether, inter-

urbem fame,

e. to

starve.

suflFuscus

suffodi5 (subf-),

fodi, fossus, ere

[sub+fo-

d^csky

or sub-fuscus, adj., brownish, margarita, Ta.

dio], to dig under, sap, undermine: murum, S. sacella suffossa: nullum suflfossi specus vestigium, To pierce from heno indication of a mine, Cu. low, stab underneath, bore through: equis ilia, L. subfossis equis, stabbed in the belly, Cs.

suffusus, P. of suff undo.

snfFragatio (subf-), ouis,/. [suffragor], a recommendation to office, favor, support, suffrage : ut


suffragatio tolleretur railitaris nee potestas uec suffragationes consuffragatio horum valuit, L. sulatus perdere, to the consulship.
: :
:

snffragator (subf-),
:

oris,

favorer, supporter, partisan : paratio me suffragatore meliore

m. [suffragor], a suff ragatorum comuti.

suffragium,
lot, vote, voice,

I,

n.

[FRAG-], a

voting-tablet, bal-

suggero, gessi, gestus, ere [sub gero], to bring under, lay beneath, apply below: flamma suggeritur costis aeni, V. To throw up : suggesta humo, i. e. with an earthen wall, Pr. To furnish, afford, supply : his rebus sumptum, T. tela mihi, V. divitias tellus Suggerit, 0. quae vendatis, L. F i g., to assign, add, subjoin, supply : huic incredibili sententiae ratiunculas: Bruto 'S.ova.Wxxm, place next in order, L. suggerebantur saepe damna aleatoria, loere added. 7b put on, impose upon: aut Druso ludus est suggerendus aut, etc., is to be imposed upon. To suggest, prompt : nullis questibus omissis, quos dolor suggerit, Cu.
: : :

suffrage: suffragia in magistratu ferunt suffragia ut competitores pares suffragiis essent suffragium inire, L. The right of voting, right of suffrage, libera, lu. elective franchise : quarura ( tribuum ) sua lege suffragium sustulit: populi esse ius suffragium, quibus velit, impertire, L. : ut populus R. suffra-

suggestum,
mound, platform,
1.

i,

n.

mandando

suggero
:

],

ferri

stage, tribune
:

in

an artificial commuuibus

suggestis consistere

suggestum ascendens.

decision, judgment, opinion gio privaretur. Assent, approbation, apsnffragio tuo rhetor. plause: ventosae plebis suffragia, H.

2. place, artificial height, platform, stage, tribune : suggestum in foro exstructum, L.: hac re pro sug-

suggestus, P. of suggero. (suggestus, us), m. [sub + GES-], a raised

gestu pronuntiata, Cs.

suggrandis (subg-),
rather large
:

e,

adj. [sub-f-grandis],

suffragor, atus, arl, dep. [* suffragus FRAG-]. In an election, to vote for, support, favor : ut suffragentur, nihil valent gratia ipsi convenerant
; :

cubiculum.

suffragandi causa, L. domus suffragata domino ad consulatum putabatur, i. e. was supposed to have 2h be favorable, secured the votes for its owner. favor, recommend, support: fortuna suffragante videris res maximas consecutus suffragante Thehuic consilio suffragabatur tibi : ramene, N. etiam ilia res, quod, etc., Cs.
:

suggredior (sub-g-), , gressus, i [sub+gradior], to approach, attack: proprius, Ta. : quos dux Romanus acie suggressus, Ta.
sugillatio, onis, /. [sugillo], a bruise, affront,
insult: consulum, L.
atus, are [SVG-], to black-and-blue ; hence, to jeer, taunt, insult, revile : viri sugillati, L.
,

(sugillo or suggill5),

bruise, beat

ere [sub+frango], suffring5, below, break : crura vobis.


, , , ,

sufifugi5,
:

to

break

sug5,

suxi,

lium) alia sugunt. rem, to imbibe.

Fig.

ere

SVG- ], to suck : (animacum lacte nutricis erro:

ere, to flee

for refuge, seek

shelter

in tecta, L.

sufiFugium, \,n. [2 FVG- ], a refuge, shelter, covert: id plurimis suffugium erat, Cu. : propin-

sui (gen.), daf. sibi or sibT, ace. and abl. se or (more emphatic) sese (strengthened sepse for se semet, L., H.), sing, and plur.,pron. of Zd ipse, C.
;

pers. [suus].
self,

I. Refiex.

qua suffugia, Ta. imbriumque, Ta.

specus hiemi, Ta.

ferarum

subj.

Ace, as direct
:

themselves.

Referring
obj.
:
:

A.

Himself, herself,

it-

to the

si is

grammatical posset ab ea sese

stiSund5 (sub-f-), fudl, fusus, ere, to pour below, pour into, pour upon, overspread, suffuse, infuse : animum esse cordi suffusum sanguinem

avellere, T.

Cs.

L.

per eos, ne causam diceret, se eripuit, homo se erexit se a Gallis auro redemisse, se gerere, to behave : ipse enim se quisque


SUl
dHigit: se

:
: :


sum
C o 1 1 o q., with smis (old) iugulo, his very own, T. II.

: : :

826

ipsum conligere.

With

gei'undive
:

ne

sui in perpetuutn liberandi occasio, Cs.

sui con-

Suo
.
.

sibi gladio

hunc

As p7'on.
.

recipr., each

servandi causa profugere: is sibi legationem ad civitates suscepit, Cs.: proposita sibi morte: Medus infestus sibi, H. tantos sibi spiritus sumpseGen. inimicus ipse sibi putandus est. rat, Cs, dux oblitus sui potens ohj. : amans sui virtus caecus amor sui, H. facultatem sui insesui, H. quendi ademerat, Cs. Ace. or abl., with praepp. pro se quisque sedulo ducit seeum virginem, T. Faciebant, each one singly, T. cum pro se quisque tenderent ad portas, L. equitatum ante se mittit, litterae ad se ab amico missae exercitus, Cs. quantum in se f uit, etc., L. Referring to a logical sttbject. To a definite subject : raultis illi in urbibus reficiendi se et curandi potestas f uit Faustulo spes fuerat regiam stirpem apud se educari, L. invenere oppidanos vim hostium ab se arcentes,
:
:

other, one another

bem
cally

in

patres ac ple: nuntiatum semet ipsos versos, L. usu. in the phrase,


;
:

inter se, one another, each other, mutually, recipro: video eos inter se amare, T. neque solum colent inter se ac diligent ut neque inter se contingant trabes, Cs. adhaesiones atomorum inter se collis duos propinquos inter se occupat, S.
: : :

suillus, adj. dim. [suinus, from susj, of swine


grex, L.

sulc5, avi, are [sulcus], to furrow, turn up, plough: vomere huraum, 0. To fiirrow, plough, cross, traverse, mark : ( anguis ) harenam Sulcat, vada salsa carina, V. 0.
,
:

L.

To an

indefinite subject, oneself:

deforme

est

de se ipsum praedicare: ut, quanti quisque se ipse faciat, tanti fiat ab amicis. B. In dependent

sulcus, 1, m. [cf. oXko^], a furroio: altius impressus sulcis sulcum patefacere aratro, 0. committere semina, V. A trench, ditch : optare locum tecto et concludere sulco, V. track, far:
:

clauses, as pers. pron. Sd pers., with reflex, referIn gen., ence, him, her, it, them, he, she, they. referring to the grammatical subject of the principal clause : impetrat a senatu, ut dies sibi prorogaretur: Ubii legatos raittunt, qui doceant . . neque ab se fidem laesam, Cs. : in urbibus, quae ad se defecerant, praesidia imposuit, S. Referring to a logical subject: a regibus litterae, quibus mihi gratias agant, quod se reges appellaverim cum legati ad eum venissent oratum, ut sibi ignosceret, Cs. In orat. obliqud, referring to the person whose words are reported nuntium mittit . , . sese diutius sustinere non posse, Cs. non sese Gallis, sod Gallos sibi bellum intulisse, Cs. : dato responso (a Thyrreensibus), nullam se novam societatem accepturos, L. In subordinate clauses, with subjuyict. : qui abs te taciti requirunt, cur sibi hoc oneris imposueris conclamavit, quid ad se venirent ? Cs. multa pollicens, si se conser-

row, wake, trail : Infindunt sulcos (i, e. navibus), V. longo limite sulcus (stellae) Dat lucera, V.
:

sulfur (-phur, -pur),

uris, n., brimstone, sitl


:

phur : vivum,
rida, 0.
:

L.

olentia sulfure Stagna, 0.


(

Lu-

rupto poscentem sulfura vitro

as a

cement), lu.

sulfureus (sulph-), adj. [sulfur], of sidphur, sulphurous, sulphureous : fornaces, 0. aqua, V.


:

Sulla

(not Sylla), ae, m.,

Cornelian gens. Esp., L. Cornelius Sulla Felix, dictator B.C. 82, C, S.

a family name in the

Sullanus, adj., of Sulla (the dictator), C, N. Ire, desid. [Sulla], to imitate suUaturio, Sulla, play the part of Sulla. sulphur, sulphureus, see sulfu-.

With subj. (sub-oblique), expressing vasset, N. the view of the reported speaker Caesarem iniuriam facere, qui vectigalia sibi deteriora faceret, obsecutus esset, crediCs. quod nee paratus
: : . . .

old siibj. praes. ; for sim, etc., T. ; fuat for sit, T., v., L. ; imperf. often forem, fores, foret, forent, for essem, etc. ; fut. escunt for erunt, C), f ui (fuvimus for f uimus, Enn. ap. C), f utiirus {inf. fat. fore or f uturum esse, C), esse [ES- ; FEY-]. I. As a predicate, asserting existence, to be, exist, live : ut id aut esse dicamus aut non esse flumen
(

sum

2c? pers. es,

or old es

siem, sies,

siet, sient,

is or ipse (to suggest the point of view of the person referred to) Unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui, T. quern Caesar, ut erat de se meritus, donatum adverpronuntiavit, Cs. statuit urbis, quae sum se opportunissimae erant, circumvenire, S. centum boves militibus dono dedit, qui secum f uerant, L. C. Idiomatic uses, with ad or apud, to one's hoxise, at home : qui a me petierit ut secum et apud se cssem cottidie Num tibi videtur esse apud sese? in 7iis senses, T. Dat. pleonast., of the person interested, /or himself: quid sibi hie vestitus quaerit ? T. mirantes, quid sibi vellet, L.
:

Instead of the proper case of


:

dissetque,

cum

se vidissent Aetoli, omnia, etc., L.

est Arar, quod, etc., Cs.

nium qui

sunt, qui aut nullum fore fuimus Trees, fuit Ilium, V.


:

homo nequissimus omf uerunt arbitrari, me nusquam


:

Of

place, to be, be present, be

found,

stay, live
:

non

liceret
:

Romae quemquam
deinceps in lege

esse

cum cum eseemus


:
:

in castris

est, ut, etc.

erat nemo,

quicum essem

tecto esse, L. Of circumstances or condition, to be, be found, be situated, be placed: Sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus, i. e. is attired, 0. in servitute : in magno nomine et gloria : in vitio

libentius

quam tecum: sub uno

Hie

in noxiast, T.

fuit tota

bona

(statua) est et in pace, L. Graecia summo honore: ego sum spe rem illam suo periculo esse, at his own risk
: :


sum
omnem

: : : . :

837

sum

In 3c? pers., followed by a pron. rei, there is L. ( that ) which, there are ( persons ) %vho, there are
which, some. With indie. ( the subject conceived as definite) est quod me transire oportet, there is a (certain) reason why I must, etc., T. sunt item quae appellantur alces, there are creasunt qui putant posse tu7'es also, which, etc., Cs. te non decedere, some think: Sunt quibus in saWith suhj. (so usu. in tira videor nimis acer, H. prose, and always with a subject conceived as insunt, qui putent esse mortem definite) sunt qui censeant, etc. est isdem de rebus quod dici sunt qui Crustis et pomis viduas possit subtilius venentur avaras, H. With dat., to belong, pertain, he possessed, be ascribed: fingeret fallacias, Unde esset adulescenti amicae quod daret, by which the youth might have something to give, T. est igitur homini cum deo similitude, man has some resemblance : Privatus illis census erat brevis, H. Troia E 1 1 i p t. Nee rubor et huic loco nomen est, L. est emisse palam (sc. ei), nor is she ashamed, 0. Neque testimoni dictio est (sc. servo), has no right With cum and abl. of person, to be a witness, T. to have to do with, be connected with : tecum nihil rei nobis est, we Jiave nothing to do with you, T.
(

reliquam spera in irapetu esse equitum,

why : quid erat cur Milo optaret, etc., what cause had Milo for wishing? etc. With inf., it is pos-

things

sible, is

allowed, is permitted, one


si

may :
ultra,

dam

prodire tenus,

non datur

Est quaH. scire


: :

est liberum
est te

Ingenium atque animura, T. fallere quicquam, V. quae verbo


:

neque

obiecta,

populi R. esset, L. II. As a copula, to be : et praeclara res est et sumus otiosi: non sum ita hebes, ut istud dicam Nos numerus sumus, a mere number, H. sic, inquit, est est ut dicis frustra id inceptum Yolscis fuit, L. cum in convivio comiter et iucunde fuisses quod in maritimis facillime sum, am very glad to he. With gen. part., to be of belong to: qui eiusdem civitatis fuit, N. qui Romanae partis erant, L. ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus, L. With gen. possess., to belong to, pertain to, he of he the part of he peculiar to, he characteristic of, be the duty of: audiant eos, quorum surama est si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus. With ab and abl. of person, to be of auctoritas apud, etc., who possess: ea ut civitatis Aemilius, cuius turn fasces be the servant of follow, adhere to, favor, side Rhodiorum essent, L. sed vide erant, L. plebs novarum rerum atque Hannibalis with : Ab Andria est ancilla haec, T. tota esse, we^-e devoted to, L. negavit moris esse ne hoc, Scaevola, totum sit a me, makes for me. With pron. possess.: est With pro, to be in favor of make for: (iudicia) Graecorum, ut, etc. partim nihil contra Habitum valere, partim etiam tuum, Cato, videre quid agatur fuit meum quipro hoc esse. With ex, to consist of, be made up dem iam pridem rem p. lugere. With gerundive quae res evertendae rei p. solerent esse, which were of: (creticus) qui est ex longa et brevi et longa duo extremi cliorei sunt, id est, e singulis longis the usual causes of ruin to the state : qui utilia f erTo be real, be true, be a fact, he the rent, quaeque aequandae libertatis essent, L. et brevibus, With ge7i. or abl. of quality, to he of be possessed case, be so : sunt ista, Laeli est ut dicis, inquam verum esto esto, granted, V. E s p. in phrases, of, he characterized by, belong to, have, exercise:
:
:

verbo negare sit, L. est videre argentea vasa, f uerit mihi eguisse aliquando tuae amicitiae, Of events, to be, happen, occur, befall, take S. place: ilia (soils defectio ) quae fuit regnante Romulo: Amabo, quid tibi est? T. quid, si f uturum nobis est ? L. To come, fall, reach, be brought, have arrived: ex eo tempore res esse in vadimonium coepit quae ne in potestatem quiTa.

dem

nimium me timidum, nullius consili fuisse confiManere teor Sulla gentis patriciae nobilis fuit, S. civitas refer, Cuius fortunae illam apud te, T. est, ut id maxime deceat: futu- magnae auctoritatis, Cs. rum esse ut omnes pellerentur, Cs. magis est ut (sit), H. nee magni certaminis ea dimicatio fuit,
est ut,
it is

the case that, is true that, is possible

that, there is recLson


:

for :

sin est, ut velis

ipse moleste ferat errasse se,

ut reformidet, etc., i. e. he has more reason for being troubled than for dreading, etc. ille erat ut odisset defensorem, etc., he certainly did hate. In eo esse ut, etc., to he in a condition to, he possible that, he about to, be on the point of {impers. or with indef suhj.) cum iam in eo esset, ut in muros evaderet miles, when the soldiers :vere on the point of scaling, L. Est ubi, cum res non in eo essent ut, etc., L. there is a time when, sometimes : est, ubi id isto
.

quam

modo

valeat.

Est

quod, there
est,

is

reason

to, is oc-

casion to: etsi

quod gratuler tibi, quam quod te rogem, I have more reason to: est quod referam ad consilium sin, etc., L. non est levandam annonam impedimento f uerat, L. With quod multa loquamur, H. Est cur, there is reason second dat. of pers.: quo niagis quae agis curae
magis
:

fuit, S. tenuissima valequi capite et superciliis semper With gen. or abl. of pi^ice or value, to est rasis. be of, be valued at, stand at, he appreciated, cost: ager nunc raulto videtur esse quantivis preti, T. magni erunt mihi tuae pluris est, quam tunc fuit sextante sal et Romae et per totam Italitterae liam erat, was worth, L. With dat. predic, to express definition or purpose, to serve for, he taken as, he regarded as, he felt to be : vitam banc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere, ought to he regarded as : eo natus sura ut luguripsa res ad thae scelerum ostentui essem, S.

L.

bellum varia victoria

tudine esse, Cs.

sumen
:

sumo
earnestly
:

) : :

828
'

sunt mihi, T, illud Cassianum, cui bono fuerit,' the inquiry of Cassiics, ''for whose benefit was it ; haec tarn parva civitas praedae tibi et quaestui To be sufficient for, be equal to, befit : sciant fuit. patribus aeque curae fuisse, ne, etc., L. ut divites conferrent, qui oneri ferendo essent, such as wo-e able to bear the burden, L, cum solvendo aere (old
'
: :

veft^y

cum

me

peteret et

summe

con-

tenderet, ut, etc.

summ.-,

see sub-m-.
adv.

summopere,

[summo+opere],
:

with ex-

treme diligence, utterly

vitia vitare.

alieno res p. iion esset, L. With ellips. of aeri : tu nee solvendo eras, wast unable With ad, to be of tcse for, serve for : res to pay. quae sunt ad incendia, Cs. : valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxinie. With de, to
dat. for aeri
)

adv. \neut. of summus], at the utmost, at farthest, at most: exspectabam hodie, aut summum eras, at latest: quattuor aut summum

summum,
:

quinque

uno aut

summum

altero proelio, L.
;

be of, treat concerning, relate to : liber, qui est de animo. In the phrase, id est, or hoc est, in ex-

planations, that

mum

that is to say, I mean : sed doredeamus, id est ad nostros revertamur vos


is,
:

autem, hoc est populus K.,

etc., S.
;

summus, adj. sup. [for * supimus superus], uppermost, highest, topmost : summis saxis fixus iugum mentis, Cs. summa cacumina linquunt, V. Summus ego (in triclinio) et prope me Viscus, etc., at the top, H. As subst. m., he who sits in the high&it place, the head of the table: serrao, qui more maiorum a suramo adhibetur, by the head
: : :

sumen,

inis, n. [for

*sugmen

SVG-], a

breast,

udder ; hence, a sow,

lu,

ae,/. [summus ; sc. res], the top, summit ; hence, f i g., the chief place, highest rank, leadership, supremacy : vobis summam ordinis concedere summam imperi tenere, the supreme power, totius Cs. : ad te summa solum rerura redit, T.
:

summa,

command in chief, Cs. The main thing, chiefpoint, principal matter, sum., essence, substance: sed ipsae summae rerum leges non perfectae atque sententiae, the main points: lectis rerum summis, L. haec summa est; hie nostri nuntius summa est, si curaris, ut, etc. universi esto, V. ad summam belli, the main issue of the war, L. rerum consulere, for the genei'al welfare, Cs. ad discrimen summa rerum adducta, to a general enbelli, the
.

of the table. Partitive, the top of highest part of, summit of : summus mons, the top of, Cs. feriunt summos Fulgura montis, mountain -tops, H. in summa sacra via, on the highest part of: lanus summus ab imo, H. summam aquam attingere, mari sunimo, V. As subst. n., the top, C. poet. surface, highest place, head : ab eius ( frontis summo rami diffunduntur, Cs. non longe abesse Of the voice, highest, loudest : summa a summo. voce, at the top of his voice, C, H. F i g., of time or order, last, latest, final, extreme : Venit summa
: : : :

dies,
last

V,

esse

summa

senectute.
loftiest, first,

of end of : Summo carmine, H.


:

Of rank or

Partitive,

i7i

degree, highest, greatest, utmost, extreme : timor

gagement, L. : remittendo de summa quisque iuris, extreme right, L. summa ducum Atrides, the flower of leaders, 0. An amount, sum, aggregate, whole, quantity: de summa malidetrahere: summa cogita:

supreme, best, constantia iustitiaque: bonum: summo magistratui praeesse, Cs.: concedunt in uno Cn. Pompeio summa esse omnia
fides,

tionum mearum omnium summa exercitus salva, the main body of the army, Cs. In reckoning, the amount, sum, total, aggregate: addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fiat subducamus summam. Of money, a sum, amount: pecuniae
:

hiemps, the deptJis of ivinter : homines amicus, the best friend, T. summo rei p. tempore, at a most critical juncture : res p., the general welQuo res summa fare : ad summam rem p., L. Mene socium loco, Panthu ? the general cause, Y. summis adiungere rebus, in momentous enterprises, V. agere suramo iure tecum, deal exactingly.
scelus, S.
: :

summam quantam
:

summut5,
sum5,

see submuto.

imperaverit, parum convenit, With L. pecuniae summa homines movit, L. ellips. oi pecuniae: De summa nihil decedet, T. hac summa redempti, L. In the phrase, ad summam, on the whole, generally, in short, in a word:

stimpsT, sumptus, ere

[sub + emo],
:

to

ille

adfirmabat ... ad
:

sic abire

H.

In the phrase, in summa, in


summa, quattuor

summam non posse istaec Ad summam sapiens, etc., to sum up,


; ;

all,

in fine: ab-

solutus, in

sententiis: in

omni

summa.

summatim,
sorily, briefly,

adv. [ summa ], summarily, curcompendiously: perscribere.

summe,
extremely
nitug,
:
:

H.

[summus], in the highest degree, me sollicitare iucundum locus muhaec omnia laudanda. Most eagerly,
adv.
:
:

hand, lay hold of, assume : a me argentum, T. legem in mantis litteras ad te a M. Lepido consule ^Mm'^&im.MS, have provided ourselves with : Tusculi ante quam Romae sumpta sunt arma, L. perventum est eo, quo sumpta naTo vis est, hi7'ed : pecuniam mutuam, borrow. take, eat, drink, consume, enjoy, put on : vinum, N. Partem Falerni, H. pomum de lance, 0. sumpta virili toga,, put on: regium ornatum, N". To take in exchange, buy, purchase : decumas agri Leontini Quae parvo sumi nequeunt, H. F i g., to take, take up, assume : tantos sibi spirittis, ut, etc., assum,ed, Cs.: animnm, take cowage, 0.: sumptis inimicitiis, suscepta causa. 2h take up, undertake, take up, take in
:


take, enter upon^ begin
to he

sumptio

: : ::

829

super

with suppliciuni or poenam: more alvearia, V. F i ne quid suo suat capiti, g. maiorum supplicium sumpsit, Cs. de ilia suppli- devise, T. cium sumere virgis supplicium crudelissime susu5met, suopte, see suus. mere pro raaleficio poenam sumi oportere tam suovetaurilia, ium, n. [sus+ovis taurus], a crudelis poenas, to take such cruel revenge, V. To take, choose, select : philosophiae studium hoc sacrifice of lustration, consisting of a swine, a sheep, mihi sumo, this is my choice : meliores liberos and a bull : exercitum suovetaurilibus lustravit, L. sumpsisse quam genuisse, i. e. to have adopted, S. supellex, lectilis {abl. -li or -le),/. [1 LEG-], materiam vestris aequam Viribus, H. mala, 0. domestic tdensils, household stuff, furniture, goods disceptatorem, L. Miltiadem imperatorem sibi, (only sing, collect.) Supellectile opus est, T. lauta To take, assume, claim, arrogate, appropriate: et magnifica: Campana, H. N. Fig., apparatus, quamquam mihi non sumo tantum neque'adrogo, furniture, outfit, qimlification : optima et pulcherNee sumit rima vitae, ut ita dicam, supellex oratoria. ut, etc. imperatorias sibi partis, Cs. aut ponit securis Arbitrio popularis aurae, H. 1. super, adv. [ef. vTrfp], above, on top, ovei', To take, antiquos mores, L. voltus acerbos, 0. upwards : eo super tigna bipedalia iniciunt, Cs. pudenobtain, get, acquire, receive : distat sumasne laudem a crimine, 0. sumpto Inplenturque super puppes, i. e. by rain, V. suter An rapias, H. rigore, 0. To take, lay out, use, apply, employ, perque inmane barathrum Cernatur,/rom above, V. In number or quantity, over, moreover, in adspend, co')isume : f rustra operam, T. laborem, Cs. diem ad deliberandum, Cs. cibi quietisque tem- dition, besides: satis superque esse sibi suarum Of a cuique rerum, enough and to spare: satis superpus, L. curis sumptus, worn out, C. poet. speaker, to take for granted, assitme, maintain, que vixisse: Quidque furor valeat, satisque Ac poenas dedit usque superque suppose, affmn : id sumere pro certo, quod du- super ostendit, 0. bium est beatos esse deos pro non dubio, aequius Quam satis est, H. et super, arid moreover, V. To take, bring forward, cite, men- satis superque oneris sustinens, res a populo R. esse, etc., L. gestas scribere, L. super quam quod dissenserant tion, adduce : homines notos sumere odiosum est ab consilio, besides that, L. Of a remnant, over, quisquam omni unum hoc sumo quid potest ex left, remaining : Atheniensibus praeter arma nihil memoria sumere inlustrius? erat super, N. quid super sanguinis, qui dari pro sumptio, onis, /. [sumo], a taking. Fig., in re p. possit, rogitantes, L. super tibi erunt, qui, logic, an assumption, major premise. etc., V. In composition, of place, above, over, as sumptuarius, adj. [ 2 sumptus ], of expense, in superfluo, superpono, supersedeo, supersto. Over and above, besides, in addition, as in supersumptvAiry : rationes nostrae lex. addo, supersum, superfio. sumptu5se, adv. with comp. [ sumptuosus ], 2. super, joraejo. with ace. and abl. [1 super]. expensively, sumptuously : convivia facere, Ct. se I. With abl., of place, over, above, upon, on: latesumptuosius iactare. qui super musculo struantur, Cs. ensis cui sumptu5sus, adj. with comp. [ 2 sumptus ], res, super Cervice pendet, H, super Pindo, H. revery expensive, costing much, dear, sumptuous : cequiescere Fronde super viridi, V. Of time, durnae hostia, H. bellum, L. ludi sumptuosiores. ing, in, at : Nocte super media, V. rixa super to expense, lavish, wastefid, exOf persons, given mero Debellata, H. Of relation, ^ipon, about, of, travagant : mulier, T. homo. Fhir. m. as subst., concerning, respecting : hac super re scribere litspendthrifts, Cu. teras super tanta re exspectare, L. super tali 1. sumptus, P. of sumo. causa missi, N. super arvorura cultu, V. Mitte 2. sumptus, us, daf. tu or tui, m. [sumo], out- civilis super Urbe curas, H. decreta super iugansuper tali scelere suspectus, S. lay, expoise, cod, charge: quor tu his rebus sump- dis Feminis, H. Over and above, besides, beyond: Hortus fons, sumptu ne parcas epularum turn suggeris, T. adventus noster ne- Et paulum silvae super his, H. nulli sumptus, nulla iactura II. With ace, of mini ne minimo quidera f uit sumptui nullus fit place, over, above, on the top of, upon, on: super sumptus in nos, no expense is lavished us : nume- terrae tumulum noluit quid statui super lateres rum equitatus suo sumptu alere, Cs. oppida pu- coria inducuntur, Cs. super vallum praecipitari, unde in eos sumptus S. aqua super montium iuga concreta, L. aquila blico Sumptu decorare, H. opere rustico Faciundo super carpentum volitans, L. Collis erat, collempecunia erogaretur, L. sumptum exercere suum, i. e. support themselves, T. que super planissima Area, 0. vestis super genua
exact, inflict,
: . . . : : : :

: omne belluin sumi facile, (sumtiS, sumtuosus,, sumtus), see sumpt-. bellum cum Veientibus sumpsu5, sui, sutus, ere [SV-], to sew, stitch, sew tcp, tum, L. Prima fide vocisque ratae temptamina, sew together: tegumcnta corporum suta: sutis Quem virum Ijra sumis celebrare? H. To arcent frigora bracis, 0. corticibus suta cavatis 0.

undertaken,
:

S.


supera
est,


snperiacio
:

830

Of place, above, beyond: Nomentanus Cu. erat super ipsura, Porcius infra, above him (at
table),
:

H. super Numidiam Gaetulos accepimus, beyond Kumidia, S. super Sunium navigans, L. vestis, L. aures quarum est indicium superbissiOf time, during, at: super vinum et epulas, Cu. mum, i. e. very severe: responsa, arrogant: oculi, Of measure, over, above, beyond, in addition to: 0.: Karthaginis arces, H. Fastidious, squeamish, quod alii super alios legati venirent, i. e. in succes- delicate: dens, H. corpus, H. Pro^id, august, seniores super sexaginta annos, L, sion, L. su- splendid, magnificent, superb : populus bello, V. super LX milia, more triumphus, H. Postes, H. sedes Dolopum, V. per solitos honores, L, than, Ta. F i g., of official position, over, in charge supercilium, I, n. [2 CAL-], an eyebrow : suIn the of: super armamentarium positus, Cu. percilia abrasa superiora superciliis obducta phrase, super omnia, above oil, before all: aetas et duris torva superciliis, 0. Hirsutum, V. Derae forma et super omnia Romanum nomen, L. super supercilio nubem, H. broio, ridge, summit : cliomnia voltus Accessere boni, 0. vosi tramitis, V. infimo stare supercilio, at the 1. supera, Grum, n., see superug. bottom of the projection, L. Fig., a nod, will: Pride, haughtiiiess, 2. supera, adv. \abl.f of superus; sc. parte], Cuncta supercilio movens, H. arrogance, superciliousness, gloom : supercilium ac above : subter superaque revolvens Sese, C. poet. regius spiritus aetas digna supercilio, lu. superadj. [supero], that may be got superabilis, e, cilii matroua severi, 0. over, to be surmounted: murus, L. Fig., that may ere, to overtop, sursuper - emineo, , be overcome, superable : non est per vim superabimount, rise above, tower over : victor viros superecaecitas ope humana, curable, Ta. lis ulli, 0. super-add5 or super add5, , ditus, ere, minet omnis, V. fluctus omnis, 0.

que meo nunc Superbus incedis malo, H. opibus superbi, V. iura, L. lex superbissima, L. Et^ pressive of pride, proud, lofty, arrogant : mutatio
:
:

to

add

besides,

superadd : tumulo carmen, V.


of supero.
:

in

exiguo laurus superaddita busto, Pr.

superans, antis, P. superator, oris, m.


puli Etrusci, 0.
:

[supero], a conqueror Gorgonis (Perseus), 0.

po-

ace. em,/, [super + facies], the superficies, upper side, top, surface ; hence, in law, fixtures, improvements, buildings (as upon the ground, not of it) aream praeclaram habebimus, superficiera consules aestimabunt in superficie tignisque caritas nobis patriae pendet ? L.
, : :

superbe, adv. with comp. and sup. [superbus], haughtily, proudly, superciliously : inluditis me, hostis eludebat, L. legati apT. : imperare, Cs.
: :

super -fixus,
thereupon
:

adj., attached above, fastened superfixa capita hostium portantes, L.

pellati superbius

superbissime preces repudiasti.

superbia,
ness, pride,

ae, /. [superbus], loftiness, haughti-

super-fluens, entis, adj., running over, superabundant: Nili receptacula, Ta. superfluente
multitudine, Ta.
venili

arrogance : quae est ista superbia divitiae plenae insolentis superbiae ilia tua sinincrepans superbiam Papiri, L. gularis pone superbiara, H. in voltu damnosa superbia vestro, 0. Conceit, vanity : ad ludibrium stolidae superRudeness, discourtesy : superbiam tuam biae, L. accusant, quod negent te percontantibus responHigh spii'it, honorable pride : sume superdere. biam Quaesitam meritis, H.
:
:

Fig., abounding, overfull:

iu-

quadam

dicendi impunitate: superbus et

superfluens, Ct.

super - fund5, f udl, f usus, ere, to pour over, pour upon, scatter over : magnam vim telorum
superfundere, Ta. superfusis tinguamus corpora lymphis, 0. iacentem hostes superfusi oppressexvint, overwhelming him, L. Fig.: superfundens se laetitia, extravagant, L. ( Macedonum fama ) superf udit se in Asiam, extended, L. sed nondum fortuna se animo eius superf uderat, i. e. had intoxicated, Cu.
:
:

superbiloquentia,
haughty

ae,/. [superbus +loquor],

speech, Poet. ap. C.


, ,

take pride,
:

superbi5, plume

0. superbit aqua, is magnificent, Pr. quod, etc., Ta.

[superbus], haughty, avi Nomine, 0. forma, honore. Ph. Fig.: quae sub Tyria concha
ire
to be

oneself:

supergredior,

gressus,

superbire miles,

surmount, pass over: ruinas, Cu. pass ; feminas pulchritudine, Ta.

[super+gradioi-], to Fig., to sur-

Superi, orum,

m., see superus.

super-iacio, ieci, iectus, ere, to cast over, throw proud, vain, arrogant, insolent, discourteous, super- upon : Membra superiecta veste fovet, 0. supercilious, domineering : iuvenis, V. superbum se iecto natare Aequore, i. e. overflowing, H. To praebuit in fortuna utrum superbiorem te pecu- overtop, swmount: pontus scopulos superiacit Fig., to overwhelm, exceed, outdo: aunia facit ? Laudato pavone superbior, 0. homi- unda, V. nes superbissimi, S. non respondere vereor, ne gendo fidera, by exaggeration, L. tantum paternas
adj.
:
:

superbus,

with comp. and sup., haughty,

superbum

sit,

L.

superbum

est dicere, etc.

at-

laudes, ut, etc., L.

supenmmiiieo

: :

superstes
:

: : :

831

super - immineo,
overhang
:

ere, to

hang

over,

Pastorem Ease nudo, V.


entis,

super - impendens,
silvae, Ct.

P., overhanging:

super-inipon5 (-inp5n5),
put upon, place
superinpositum
est, L.
, :

positus, ere, to

over, set above: saxuni

machina
above,

statua superimposita, L.
,

fall from, Only P. praes. superincisuper-incub5, upon. Oalv P. praes. suberincubaus Komanus, L. down super incumbo, cubui,
super-incidd,
ere, to

fall down thereupon. dentibus telis, L.

are, to lie over, lie there-

ere, to lie

on,

cast oneself upon, 0.

super-inicio or super inicid,


ere, to
:

iecT, ieetus,

gibus dum iuventas, V. uter igitur est divitior, 2o be left over, remain, cui deest an cui superat ? survive: quae superaveruut animalia capta, immolant, Cs. quod superaret pecuniae nihil ex raptis commeatibus superabat, L. si de quincunce remota est Uncia, quid superat ? H. vita, survive, Quid puer Ascanius ? superatne ? V. quid Cs. igitur superat, quod purgemus ? L. In war, to be victorioiis, overcome, subdue, conquer, vanquish: superavit postea Cinna cum Mario maximas naexercitus regios navali praelio supetiones, Cs. rati, Cs. bello Asiam, N. ferro incautum, Y. To extend beyond: clamor superat inde castra hostium, L. F i g., to have the upper hand, be superior, excel, overcome, surpass : numero hostis, virsuperans animis, i. e. tute Romanus superat, L. exulting, Y. hostes equitatu superare, N. superat
:

throw on, cast over, scatter thereupon: raras superinieeta terra, 0. f rondis, V.

super-insterno or super instern5,


,

stravi,

ere, to spread over, lay thereupon : tabulas, L. super f ulvi insternor pelle leonis, V.

2h surpass, excel, exceed, sententia Sabini, Cs. outdo, outstrip, transceyid: quaerit, qua se virtute Plancius superarit doctrina Graecia nos superabat Phoebum canendo, Y. Duritia ferrum, 0.
:

cursu canem, H.

non dubitabam, quin banc

epistu-

superior, ms,gen.

oris,

comp. of superus.

superius, see superus, supra. (super-labens), P., gliding over,


L. (dub.).

sailing along,

1am fama esset celeritate superatura, will outstrip. 2h master, overcome, suppress, defeat, subdue, surmount : banc ( orationem ) diligens scriptura superabit: necessitas quam ne dii quidem supe-

superlati5,

onis, /.

super

+ TAL:

].

In

gods are superior, L. superanda omnis fortuna ferendo est, Y.


rant, to ivhich not even the
ere, super-obru5, ui, whelm : (alqra) arrais, Pr.
, ,

rh

t.,

an

exaggeration, hyperbole
adj.,

veritatis.

super-latus,
perbole.

extravagant: verba, of hy),

super-occup5,
super-pendens,

to

cover over, over-

are, to take

by surprise^

supernus ], from above, above, upwards: mutor iu alitem Superne, volvitur aranis, V. above, H, gladiura superne
(

superne
:

-ne, H.

adv.

take unawares: Quera

non superoccupat Hisbo, Y.


overhanging : saxa,

entis. P.,

Li.

iugulo defigit, L.

super-positus,
lofty,

P., placed over, set upon, im(i, e.

supernus,
supernal
:

adj. [super], that is above, celestial,

posed: superpositum capiti decus

pileus), L.

Tuseulum,

H.

numen,

celestial,

0.

supero,
'rise

avi, atus, are

[superus], to go over,

above, overtop, surmount, transcend: capite et


:

ere, to climb over, stride super-scando, over : strata somno corpora, L. super-sedeo, sedi, sessum, ere, to sit upon;
,

has (turris) altitude puppiura ex hence, f i g., to be superior to, forbear, refrain, debarbaris navibus superabat, Cs. ut aqua genua sist, leave proeoff, pass, omit : hoc labore itineris vix superaret, L, Posterior partis superat men- llo, Cs. litibus et iurgiis supersederi, L. narraTo go over, rise above, mount, tione supersedendum est supersedissem loqui sura priores, 0. ascend, surmount, overtop: ardua montis Per de- apud vos, L. castigare territos, Cu. serta iugo superans, passing over the summit, V. are, to spread out into super-stagn5, avI, (tempestas) summas ripas flurainis superavit, Cs. a lake : Si amnis superstagnavisset, Ta. Caueasum, Cu. tanmunitiones, L. montis, V. (super-sterno), see superstratus. tum itineris, traverse, Ta. regionem castrorum, superstes, itis, adj. [super ST A-], standing go beyond, Cs. insidias circa ipsuni iter locatas, To by, present, witnessing : suis utrisque superstitibus superant (Parnasi) cacumina nubes, 0, L, praesentibus. sail by, pass, double, weather : promunturium, L, P o e t. spoliisque animosa superEuboeam, N. cursu Isthmon, 0. Regna Libur- stes, Unda, velut victrix, etc., standing up as in norum, V. Poet.: musarum scopulos, Enn. ap. triumph, 0. Remaining alive, outliving, surviving: To exceed, be in excess, overrun, be abu7idant, puer, ut sit superstes, that he may live, T. superC. abound: in quo superare mendosum est: quae stes hereditatem regni accipiam ( sc. patri ), L. lugurthae fesso superaverant, had been too much Fama, posthumous, H. Dimidia parte superstes superante multitudine, L. superat gre- ero, 0. Ita mihi atque huic sis superstes, T. : ut for, S.
: : : : : :
:

cervicibus, Y.


superstitio
sibi sui liberi superstites essent
:

: : : :

superus
super-urgens,
superus,
ntis, P.,

from

above

: : : : .

832
filio

pater, L.

pressing

ubi privatus superstes regno suo consenescat, L. te dignitatis meae priseis ilia superstes avis, 0.
:

fluctu superurgente, Ta.


adj. [super].

Posit., that is above,

superstitera

reliquisse

stes, L. : etiain better selves, Ta.

vestrum super- upper, higher : ad superos deos potius quam ad nostri superstites sumus, i. e, our inferos pervenisse spectatores superarum rerum
:

alterius

BuperstitiS, onis, /. [super ST A-], dread of the supernatural, credulous wonder^ anxious credulity, superstition : nee vero superstitione tollenda
reiigio
tollitur
:

sagarum

tristis,

H.

barbara

superstitione animus, L. : Magna superstitious superstitio natalis araicae, 0. obrite: hostes operati superstitionibus, L. ject of dread: Stygii caput fontis, Una superstitio

captus quadam

An

superis quae reddita divis, V.

superstitiSse,
tioudy : dicere.

adv. [superstitiosus], supersti-

superstitiosus, adj. [superstitio], soothsaying, prophetic, prophetical: hariolationes, Eun. ap. C, Full of superstition, superstivox. Poet. ap. C. tious : niraium esse superstitiosum non oportere philosopbi principes, L. : superstitiosa ista cou-

atque caelestium Omnes caelicolas, omnes supera alta tenentes, Y. deorum domus, 0. mare, i. e. the Adriatic and Ionian Sea (opp. mare inferum, the lower or Etruscan Sea): superas evadere ad auras, i. e. of the upper world, Y. aurae, 0. Plur. m. as subst. (with gen. plur. superura, Y., 0.), they who are above (opp. inferi) multum fleti ad superos, i. e. the living, Y. E s p., the gods above, celestial deities : Quae superi manesque dabant, Y. Pro superi, 0. Contemptrix superum, 0. superis deorum Gratus et imis, H. Plur. n. as subst., tJie heavenly bodies, celestial things: lunam, Stellas, supera denique omnia stare censet. Higher places (sc. loca): supera semper petunt, tend upwards: supera ardua linquens, the upper world, Y. Comp.
: : :
:

superior,
:

n. us, gen. oris, of place, higher, %pper

cipere.

stand upon, stand superiore dicere, i. Q.from the tribunal: causam over: scalae conminutae, qui supersteterant adflicti cum agam de loco superiore, i. e.from the rostra: agger pondere superstantium in fossam multos et ex superiore et ex aequo loco sermones sunt, S. signa cum columnis, quibus super- habitos, i. e. in formal discourses and in conversaprocubuit, L. Ossa inhu- tion : ex loco superiore proeliabantur, from an corporibus hostium, L. stabant, L. lapsum super- eminence, Cs. ex superiore et ex inferiore scripcf. Quern raata (volucres), 0. tura docendura, what is written above and below, stes Immolat, Y. super-stratus, P., laid over, strewn thereupon: i, e. the context : posteriori superius non iungitur. Plur. n. as subst. : superiora muri, the upper Corpus obrutum superstratis Gallorum cumulis, L. parts (opp. ima), Cu. Of time or order, /o7'me>*, ere, to build upon: super-struo, struxl, past, pi'evious, preceding : superiores solis defec-

super-st5,
:

stetl,

superiorem partem collis castris compleverant, Cs. tota domus vacat superior, the upper part of: labrum superius, the upper lip, Cs. de loco
:

are, to

ligneara

compagem

superstruxit, Ta.

Of a or super sum, ful, esse. remainder, to be over and above, be left, remain : duae partes, quae mihi supersunt inlustrandae orationis quid superest de corporibus, lu. perexigua pars illius exercitus superest, Cs. quantum biduum supererat, Cs. spatia satietati superf uit

super-sum

superioribus diebus, Cs. in superiore vita: pars legis superius facinus novo scelere vincere
tiones
: : : :

superioris
senior,

more crudelitatis

uti,N.

marriage:

Vxy, first husband. Of age, older, elder, more advanced, former : omnis inventus omnesque superioris aetatis, Cs. superior Africanus, the Elder. Plur. m. as subst., elders, older

nuptiae,/or?ri<?r

plura supersint, V. nemo superesse quemquam quod superest, scribe praeter eos crederent, L. quid placeat, /or the rest: quod superf uit, Ph. supererat nihil aliud quam uiiiil erat super, N. Pervigilem superest herbis sopire evadei'e, L.
si
:

men : superiorum
tatu

aetas.

g., in

a contest, victo:

rious, conquering, stronger, superior : hostis equi-

superiores esse intellegebat, Cs. se quo irapudentius egerit, hoc superiorem discessurura

semper discessit superior, N. superiorem ApTo live after, outlive, be still alive, pium in causa fecit, L. draconem, 0. Of quality or condidolori, 0. survive : Lucurao super.fuit patri, L. tion, higher., more distinguished, greater, better', To be in abundance, abound : Quoi tanta erat res superior: ii, qui superiores sunt, submittere se vereor ne iam superesse mihi debent in amicitia premendoque superiorem sese et supererat, T. verba putes: adeo supererant animi ad sustinen- extollebat, L. honoris gradu. Sup. pecuniis
:

dam

invidiam, L.

To
,

vita supersit, V.

be adequate, suffice: modo To be in excess, be labori, Y.

supremus,
sumraus
).

superabundant, be

superfluous:

ut

neque absit

quicquam neque

supersit.

super -teg5,


Tb.

clamore supremos Inplesupremo In runt montis, the mountain-tops, Y. monte, on the summit, H. F i g., of time or order,
rt
i t.
:

Pa

highest, loftiest, topmost

poet.

cf

ere, to

cover over: ossa

last, latest,

extreme, final
sunset,

6iij)er favilla teget,

manebo, at

H.

in te

Supremo te suprema

sole

domi

salus, last


supervacaneus
hope^Y.'.

: : : : :

suppeto
:

:: :

833

Supremam

Of rank or degree, highest, fi7mhing hand^ 0. greatest, most exalted, supreme, extreme: supreme The last of life, last, macies, V. luppiter, T.
:

bellis iraposuisse

manum,

the

uti motu sui corporis, prono, e. in bed, lu. obliquo, supino: supinas tendens manus orabat, tendoque supinas Ad with upturned palms, L.
i.
:

closing, dying, final:

supremo
efferri
:

vitae die: amplis-

sime supremo suo die


citius die,
i.

nee
:

Suprema
:

caelum cum voce manus, V. iactus, a throwing Backwards, going back, retrograde : Nee up, L. Flumina redit in fontis unda supina suos, 0.

supplicium, i. e. not until death, H. sociam the penalty of death : iter, H. : lumeti,V. tori vocat ore supremo, with dying breath, 0.
e.

honor, i. e. the funeral rites, V. tori, i. e. As subst. n. : Troiae sorte suprema, V.

biers, 0.

Sloping, inclined : per eursu reditura supino, 0. supinam vallem fusi, L. Sin collis supinos (metaTibur, H. F i g., negligent, indolent, bere ), V. supine : Maecenas, lu. animus, Ct.
:

Ventum
suprema
it

suppaenitet,
for, etc.

ere, impers.
:

[sub+paenitet],
is

ad supreraum
ferre,
i.

est, to the last

moment,Y.
V.

causes some sorrow

ilium f uroris, he

sorry

e.

the fune^'al offerings,

supervacaneus,

adj. [super-vacuus], over

and

suppar,
tias.

paris, adj. [
:

above, needless, unnecessary, superfluous, supereroratio, L.

nearly contemporary

sub par], nearly equal, huic aetati Alcibiades, Cri-

ogatory, redundant : opus, i. e. of iter, L. : omnia ita locata sunt, ut nihil eorum supervacaneum sit: de timore superleisure
:

hours

vacaneum

est disserere, S.

quiu alter consul pro

suppeditati5, onis, /. [ suppedito ], a full supply, abundance, exuberance: bonorum.

supervacaneo habeatur, L.

super-vacuus,

adj., useless, needless, unneces:

sary, superfluous, redundant


:

Omne supervaeuum

pleno de pectore manat, H. sepulcri honores, H. metus, 0. quod diutius exsequi supervaeuum est, Cu. In the phrase, ex supervacuo, to no purpose,

suppeditS, avi, atus, are, freq. [sub+pes], to give in abundance, furnish bountifully, provide, supply freely : illi sumptibus, T. quod Ciceroni suppeditas, gratum sumptum a sociis tributo sumptus suppeditari, L. omissis his rebus quibus nos suppeditaraur, eget ille : multa ad luxu: :
;

super-vado,

ere, to

go
:

over, climb over,

surmount : omnis
turn
:

asperitates, S.

ruinas muri, L.

super- vehor, vectus, i, dep.,


super-veni5,
dition,
:

to

pass by, sail by,


:

Calabriae promunturium, L.

montem,

Ct.

venl, ventus, ire, to

come in ad-

come lip, arrive, supervene, follow : pedites superveniunt, L. superveniuut deinde legati, Cu. Grata superveniet quae non sperabitur hora, H. bat, L, si vita suppeditasset, i. e. if he had lived: To overtake, come upon, light upon, surprise: et nee consilium, nee oratio suppeditat, i. e. / have heres Heredem alterius, velut unda supervenit neither ideas nor words, L.: Ut tuo amori suppediundam, follows upon, H. palantes, Cu. timidis tare possint sine sumptu tuo Omnia haec, T. To supervenit Aegle, V. munientibiis supervenit Mar- be enough, suffice, avail : parare ea, quae suppediTo come over, close tent ad cultum vix in fundamenta, L. huic laetitiae, L. cell us, L. upon: crura loquentis Terra supervenit, closed ere [sub+pedo], to break suppedo, over, 0. tcind softly.
: :

riam invitamenta fabulaspoetis: tibifrumentum; ipsis pecuniam, N. suppeditabit nobis Atticus noster e thensauris suis quos et quantos viros quod (res) curae tibi est, ut ei (Ciceroni) suppediTo be fully supplied, be tetur ad usum copiose. present in abundance, be at hand, be in store, abound, be available : facile suppeditat omnis ornatus dicendi undique mihi suppeditat quod pro M. Scauro dicam quod multitudo suppedita:

Only
Ta.

(superventus,
abl.
:

us), m., a coming up, arrival. super ventu quartae decimae legiones,

suppernatus (subp-),
lamed in
the

hip; hence

adj. [sub + perna], alnus subpernata securi,

are, or super volit5, avi, tojly over often, fly about over : sua tecta alis, V. tantum foedarum volucrum supervolitavit, Ta.

super-volitS

cut doivn, Ct.


,

suppetior (subp-),
help], to

atus, arl, dep. [suppetiae,

super- vol5,
orbem, 0.
:

come to the aid of, assist, succor (late) quod mihi suppetiatus es, gratissimum est (dub.).
to be at

are, to fly over:

totum

supervolat hasta, V.

[supinus], to bend back, atus, are supino, wards, lay back, throw over : supinatae glaebae, i. e. turned up by the plough, V. uasum nidore supi:

nor, turn tip

my

nose,

H.

backwards, bent supinus, backwards, thrown backwards, on iht back, supine excitat supinum iuvenem, stertitque supinus, H.
adj.

[of. vtttioq'I,

(subp-), ivl, itus, ere [sub^-peto], hand, be in store, be present, be available si cui haec suppetunt: vererer, ne mihi crimina non suppeterent copia frumenti, Cs. quibuscumque vires suppetebant ad arma ferenda, L. neque quo manus porrigeret suppetebat, N,: si vita suppetet Novis ut usque suppetas laboribus, may be exposed to, H. 2h be equal to, be sufficient for, suffice, avail : ut cottidianis sumptibus copiae
: :
:

suppeto

53


supplauto
suppetant
petebat
to trip
:

supprimo

: :

834

Pauper enim non


H.
:

petit usus, corresponds,


libertati, L.

est, cui rerum suprudis lingua non sup-

supplants (subpl-),
up
Jills

are [sub+planta],
,

the heels of,

throw down
i,

alqra.

supplementum (subpl-),
which

n. [suppleo], that

their own lives, Cs. Punishment, penalty, torture, torment, pain, distress, suffering: illi de me supplicium dabo, T. : omni supplicio excruciatus gravissimum ei rei supplicium cum cruciatu constitutura est, Cs. : triste, V. : iis ( improbis ) ante oculos indicia et supplicia versentur: suppliciis delicta coercere, H.

mentum

supple: legionibus scribere: legiones suppleraensupplementi nomine, Cs. servos to explere, L. ad supplementum remigum dedit, L. legere, Cu.
: : :

out, supplies, reinforcements

supplied (subpl-), avi, atus, are [supplex], to kneel doivn, humble oneself, pray humbly, beseech, beg, implore, supplicate : precari, denique supplimissitare supplicantes legatos, S. Ipsum huic supplicabo, T. senatui pro me: ut non multum Graecis supplicanOf worship, to pray, supplicate, dum putarem. worship: per hostias deis, S. populus iit suppliei pucatum, L. ut, cuius sepulcrum exstet . blico supplicetur supplicatum tota urbe est, L.

care

sup-ple5 ( subpl- ), evi, etus, ere, to fill up, hunc orabo fill out, make full, make good, complete, supply: indignis, 0.
supplet iste neseio qui bibliothecam Adiectoque cavae supplentur corpore rugae, 0,: inania moeuia (i. e. uibem) supple, i. q. people, 0. Si f etura gregem To add: ceteros. In the army suppleverit, V. or navy, to fill up, make complete, furnish with a complement, recruit : legiones, L. Remigium, V.
:
:

supplodo (subpl-),
to

sT,

ere [sub+plaudo],
/. [ supplodo

supplex ( subpl- ), icis ( ahl. ici or ice gen. plur. -\c\xm, rarely -\c\nm),adj. [ sub-}- PARC- ], kneeling in entreaty, begging, entreating, humble, submissive, beseeching, suppliant, supplicant: supplex te ad pedes abiciebas vobis supplex manus tendit patria communis gener a consulis pedibus supplex reicebatur Ne quoiquam suorum aequalium supplex siet, T. iudicibus cum Alcibiades Socrati supplex esset, ut, etc. As subst. m., a suppliant, humble petitioner : in miseros ac supplices misericordia uti, Cs. nos supplicum voce prohibebis ? vester est supplex, indices tuus, H. dei, Of things, of a supplicant, expressive of enN. treaty, suppliant, humble, beseeching : mantis : manu supplice, 0. vitta, H. vota, V. vox, S.
;
:

pedem in illo iudicio. suppl5sio ( subpl- ), onis,


stamp
:

],

stamping: pedis.

(suppoenitet), see suppaenitet.

sup-p5n5
ere, to

put

below, set

(subp-), posui, positus (posta, V.), under: anitum ova gallinis


:
:

caput et stomachum fontibus, H. Cervicem polo, Agresti fano pecus, (tauros) iugo, yoke, 0. 0. drive under, 0. f ratrem tumulo, i. e. bury., 0. incedis per ignis Suppositos cineri doloso, hidden, Falcem under, H. terrae dentes, i. e. sow, 0. maturis aristis, apply, V. cultros, apply (i. e, to To put in the place of substitute the throat), V. for : in eorum locum civis Romanos criminibus To substitute illis pro rege se supponit reum.
: : :

onis, /. [ supplico ], a public prayer, stcpplication, religious solemnity,

supplicatiS (subpl-),

day of prayer, day of humiliation, thanksgiving


day, festival : supplicationes per dies quinquaginta constituere supplicationes in biduum senatus decrevit, L. dierum viginti supplicatio a senatu decreta est, a thanksgiving for victory, Cs. supplicatio diem unum Romae indicta, L.
:
: :

suppliciter (subpl-),
spondere:
ing,
locuti, Cs.
:

adv. [supplex], like a


V., H., 0.

falsely, falsify, forge, counterfeit : puerum, T. puellam, L. patri quos (equos) Circe Supposita de matre nothos furata creavit, i. e. secretly introduced, V. trepidat, ne Suppositus venias, lu. F g., to add, annex, subjoin: exemplum epistulae. To make subject, subject, submit: Nil ita sublime est Non sit ut inferius supposituraque deo, 0. To subordinate, class under : huic generi partis quattuor: Latio supposuisse Samon, i. e. regarded as inferior, 0.
: :

petitioner, humbly, submissively, suppliantly: re-

aram venerans,

sup - port5

subp- ),
:

avI,

are, to

convey,

(subpl-), i, n. [supplex], a kneelbowing doivn, humble entreaty, petition, supplication : Vaccenses fatigati regis subpliciis, S. legatos ad consulem cum suppliciis mittit, S.'^Jiumiliation, public prayer, supplication, act
:

supplicium

bring up, bring forward, conduct: operi quaecumque sunt usui, Cs. f rumentum ex Sequanis, Cs. commeatus terrestri itinere navibus, L.

suppositus, suppostus, P.

of suppono.

An
of^

worship

pliciis

deorum

suppliciis fatigare deos, L. in supmagnifici, i. e. votive offerings, S.


:

onis,/. [sub4-PREM-], a suppression, retaining, embezzlement : suppressio-

suppressio (subp-),

nes iudiciales,

suppliciis deos placare, L.

(Because
:

criminals

were beheaded kneeling),

the punishment

of

death,

death-penalty, exectction, slaughter: se et liberos hostibus ad supplicium dedere, Cs. ad supplicium rapi: ad ultimum supplicium progredi, to take

suppressus (subp-), adj. with comp. [ P. of Of the voice, subdued, supprimo], pressed down. low, suppressed : suppressa voce dicere: erit ut voce sic etiam oratione suppression

supprimd

(subp-), press!, pressus, ere [sub -I-


suppudet

::

surgo
supra-scando,
mount, pass
last
:

: :

835

premo], Of vessels, to sink, send to the bottom : To keep back, quattuor (naves) suppressae, L. 7t) hold back, keep withhold: earn (pecuniam).

ere, to climb over, sur-

finis, L.

back, check, stop, detain, restrain

hostem nostros
habenas, 0.

insequentem, Cs.
cera, let fall, 0.
ceal,
:

aerii cursus

suppress : coniurationis indicium, Cu. nomen bantur, L. To check, repress : aegritudinem alcuius, Ta. impetum militum, L, querelas, 0. : iram, L.
:

partem vocis, 0. Fig., to conquae (senatus consulta) supprirae:

vo-

adv. [neut. of supremus], for the time: Quae mihi tunc est conspecta supremum, 0. animam magna supremum voce ciemus,
:

supremum,

i.

e.

as a last farewell, V.

ae, /!, the back part of the leg, calf: laetumentes, H. Puniceo suras evincta cothurno, V. grandes, lu.

sura,
:

va

suppudet
det], to

ere, impers. [sub+pu(subp-), be somewhat ashamed: eorum me suppu,

surculus,
defringere.

I,

twig, branch, shoot, sprout, sprig,

debat.

m. [surus, sprout], a tender young surculum V. scion, graft, sucker, slip, set: ex
:

(subp-), count up, reckon, compute :


1.

supputd

arbore surculi.
,

are [sub+puto], to

sibi

quid

sit Utile,

0.

surdaster, tra, trum, adj. dim. [surdus], somewhat deaf, hard of hearing : Crassus.

supra, adv. with comp. superius [for supera surditas, atis,/, [surdus], deafness. Of place, on the adj. with comp., deaf: si surdus sit, surdus, upper side, on the top, above: omnia haec, quae supra et subter, unum esse dixerunt: numero varietates vocum noscere possit?: quam mihi iumentorum in flumine supra atque infra consti- nunc surdo narret fabulam, how deaf I am to his talk, T. Non canimus surdis, are not preaching to tuto, Cs. toto vertice supra est, i. e. is taller, V. vana surdis auribus canere, L. narvidit Victorem supra hostem, i. e. stretched over the wind, V. Wilfully deaf, them, 0. stupet inscia supra, V. In speech or rare asello Fabellam surdo, H.
(sc. parte) abl. of superus],

writing, above, before, formerly, previously : quae supra dixi : quae supra scripsi : demonstravimus,
Cs.

sible,

Fig., of time,

Quantum

valerent litterae, Dixi superius, Ph.


before, formerly

supra repetere, from, pa^t times, S. Of number or measure, beyond, over, more: supra adiecit Aeschrio, offered more: ita accurate, ut nihil posset supra: nihil dull, ijiappreciative : in horum sermone undae, Unheard, noiseless, silent, still, mute, dumb: supra Deos lacesso, H. saepe supra feret, quam 0. bucina, lu. Non erit officii gratia surda tui, unfieri possit, more than : corpus patiens inediae, sung, 0. quos diri conscia facti mens surdo versupra quam cuiquam credibile est, S. bere caedit, secret, lu. Of place, 2. sxrpxB., praep. with ace. [1 supra]. sureua, ae, m. Among the Parthians, the heabove, over: exire supra terram: supra eum locum, Cs. accubueram et quidem supra me reditary commander-in-chief, grand vizier, Ta.

not listening, heedless, inattentive, regardless, inseninexorable, averse, reluctant: orando surdas iam aurls reddideras mihi, T. ad id aures, L. non surdus index ad mea munera, 0. ad omnia solacia aures, L. mens, 0. scopulis surdior, H. Non saxa surdiora navitis, H. Not understanding,
: : :

Atticus saltu supra venabula fertur, V. Lignum supra turba iusilit. Ph. In the phrase, supra caput, close, clinging, burdening, oppressing: dux hostium supra caput est, i. e. pressing on us, S. ecce supra caput homo levis, i. e. annoying: mihi supra caput adstitit imber, close around me, Y. Of geographical position, above, beyond: supra Maeotis paludes, Enn. ap. C. supra Suessulam, L. Fig., of time, before : paulo supra hanc memoriam, Cs. supra septingentesimura annum, L. Of number, over, above, beyond, more than: supra quattuor railia hominum, L. tris (cyathos) prohibct supra tangere, H. Of quality or degree, above, beyond, superior to : ratio supra hominem potentia, quae supra leges se esse velit: Humanam supra formam. Ph. modum, L. : vires, H. morem, V. P r o V. : Supra homines, supra ire deos pietate, i. e. to attain Besides, in the highest degree, V. addition to: ad rebellionem supra belli Latini metum, L. Of employment or office, over, in charge of: quos supra soranum habebat, watchers, Cu.
:

surg5, surrexl, and subrexl (surrexe, for


rexisse,H.),
to
rise, arise,
:

sur-

iip, up : e lecto, T. de ex subselliis toro, 0. ab umbris ad lumina vitae, V. Of a speaker, to rise, arise, take the floor : quid sit quod ego potissimum surrexerim Surgit ad hos Aiax, 0. In the army, to break up^ march: secunda vigilia, Cu. To rise, arise, leave one's bed, awaken: ante lucem Cum die, 0.: ad praescripta ad munia, H. litis novas, 0. To go up, rise, moicnt up, asce^id: ad auras Aetherias, lussit lapidosos surgere montes, i. e. into life, V. mare, 0. undae, Y. surgens in cornua cer0. vus (i. e. ferens cornua ardua), towering, Y. sol, H. ventus, Y. quae (aedes) proxima surgit ovili, To rise, spring up, grow up, be built: stands, lu. venerata Ceres culmo surgeret alto, H. harundo, Ascanius surgens, growing,Y. Fig., to rise, 0. arise, occur : quae nunc anirao sententia surgit ? Y. discordia, Y. Ingenium suis velocius annis, 0. Sex mihi surgat opus numeris; in quinque
:

eve,perf. get stand


,
:

[for subrigo; sulj

+ rego],

sella


surrresidat, swell, 0.

: :

suspendo
awaken,
set

: : : : ;

836

To

rise to, rise against, attempt,

to stir up, 7'ouse up, arouse,

in inotion,

attack

in Teucros,

V.

encourage, incite: e
:

somno

SUIT-, see sub-r-.

or sursus, adv. [sub+vorsum, vermotion, /ro?7i below, up, upwards, on high: sursus deorsus commeare, tip and down: sursum deorsum cursitare, T. Of situation, high up, above: Praeterito hac recta platea sursum, T. nares recte sursum sunt.
sus].

sursum

ros, V. te ab tuis Oscinem corvum prece, invoke, H.

suscitari: in arma'visubselliis contra te testem


:

te (aegrotum),

Of

revive,

H.

cinerem
(i.

et sopitos ignis, rekindles,

V.

exstinctos ignis

e.

amoris), 0.

claraores, excite.
:

Ph.

fictas sententias, invent, Enn. ap. C. vim suscitat ira, V. : bellum, L. crepitum pede, Pr.
: :

siis, suis,

m. and
:

/. [cf. vg; Engl, sow, swine],


:

sus quid habet praeSaetigerae fetus suis, a youug pig, ter escam ? Pro v.: sus Minervam docet (of v., L., H., 0. an ignorant person attempting to instruct one docebo sus, ut aiunt, oratorem. better informed)

a swine, hog, pig, boar, sow

suspecto, ^ve,freg. [1 suspicio], to look up at, gaze upon, observe : tabulam pictam, T. To mistrust, suspect: alqm, Ta. fraudem, Ta. 1. suspectus, adj. with comp. [F. of 1 suspi,
, :

cio], subject to suspicion, mistrusted, suspected:

su-

fish, 0.

spectum cupiditatis imperii consulem habere, L. Non clam me est, tibi esse suspecsceleris, Cu. tum, T. de noverca ut regi suspectior ad omnia
: :

or succense5, sui, ere [succensus, P. of succendo], to be angry, be indignant, be enraged, be provoked: nihil fecit quod suscenex aliud succensendi tempus erit, L. seas, T.
,
: :

suscenseo

fieret,

L.

super

tali
:

scelere, S.

suspectus res
:

novas voluisse, Cu,

bellum malle, Ta.


: :

(in tyran-

mihi nil perfidia di suscensere consuerunt non esse militibus succensendum, Cs. T.
: : :

tibi,

omnia semper suspecta in suspecto loco, i. e. critical, L. lacus Ambiguis suspectus aquis, 0. quod propter novitatem posset esse
vita)
:

norum

Non

suspectum, Cu. animi medicina pluribus suspecta: dare, suspectum, 0.


:

suscepti5,

onis, f.

hand, undertaking : prima

[suscipio], a causae.
:

taking in

2. suspectus, us, m. [ 1 suspicio ], a looking up, gazing upwards : Quantus ad aetherium caeli

susceptum,
taking
:

I, n. [P. n. of suspicio], an undersuscepta magna, 0,

suspectus Olympum,
suspectu, V. honorum, 0.

g.,

i. e. height, V. Turris vasto high regard, esteem, respect


:

suscipi5 (succip-), cep!, ceptus, ere [subs (see sub)+capio], to take, catch, take up, lift up,
receive

Of the state, to receive, admit, take as a citi(Because zen: in populi R. civitatem susceptus. a father by taking up the new-born child formally acknowledged it), to take up, acknowledge, recognize, bring up as one's own: simul atque editi in Of chillucem et suscepti sumus: puerum, T. dren, to get, beget, bear, have : qua (uxore) filiam
V.

dominam ruentem, V.

cruorem

pateris,

suspendium, i, n. [subs (see sub)+PAND-], a hanging, hanging oneself: perire suspendio Praebuit ilia arbor misero suspendia collo, 0.
ere [subs (see sub) + penhang, suspend: reste suspensus, L. Oscilla ex alta pinu, V. tignis nidum, V. Stamina Suspendit tela, 0. in trutina Homerum, lu. Nee sua credulitas piscem suspeoiderat hamo, had caught, 0. ( pueri ) Laevo suspensi loculos lacerto, with satchels hanging on their arms, H, (tellurem) sulco, i. e. tu7'n up,Y. To choke to death by hanging, hang : arbori infelici suspendito: se de lieu. Of votive offerings, to hang up, dedicate, consecrate: votas suspendere vestis, V. Vestimenta maris deo, H. Of buildings, to build on arches, hang, support, prop : quod ita aedificatum duo tigna suspendeest, ut suspendi non possit suspenso rent earn contignationem, propped, Cs. f urculis muro, L. Of the looks, to fix, hang : Suspendit picta voltum mentemque tabella, H. With naso, to turn up the nose at, syieer at : naso suspendis adunco Ignotos, H. omnia naso, H. Fig., ;ass., to depend, rest: nee extrinsecus aut bene aut male vivendi suspensas habere rationes, To hang up, suspend, dependent xipon externals. make uncertain, render doubtful, keep in suspense medio responso rem, L. omnium animos exspec-

suspends,
hang
:

di, sus,

do], to

%ip,

Suscepit, T.

ex

libertini filia liberos

de te suscepta fuisset suboles, V. Fig., to undertake, assume, begin, incur, enter upon (voluntarily)
aut inimicitias aut laborem: persona viri boni suscepta pacis patrocinium aes alienum amicorum prodigia, L. quae si suscipiamus, undertake to prove : sibi legationem ad civitates, take upon To unmihi auctoritatem patriam. himself, Cs. dergo, submit to, incur, bear, accept, suffer : invidia conservanda re p. suscepta: apud populos invidiam poenam nullam suo dignam scelere in se scelus, i. e. wilfully incur guilt : in se istius culpam crimenque. With ut and subj., to allow, admit : suscepit vita hominum consuetudoque comIn conversation, to take up (the munis, ut, etc. subject), answer: Suscipit Anchises atque ordine singula pandit, V.
:

si

qua mihi

avi, atus, are [subs (see sub)+cito], up, raise, elevate: terga (i. e. humum), to Aura lintea suscitat, sivells, 0. F i g., cast up, V.

suscito,
lift
:

to

tatione, Cu.

Jiang up, stay, stop, cheek, interlacrimas, 0. i'upt, suspend: fietum, 0.


:

To

suspensus

) :


sustineo
(
:

: : :

837
spicari
videtis
etc., Cs.

suspensus,
:

adj. [P. of suspendo], raised, ele-

vated, borne up, suspended:

Roma cenaculis suspen:

quid homines suspicentur, sc. me ), H. debere se suspicari, Caesarem habere,


: :

sa saxis suspensani banc aspice rupem, V. fluctu suspensa tumenti, skimming lightly, V. Suspended, pressing lightly, light: Suspenso gradu placide suspenso digitis gradu, 0. evaire, on tiptoe, T, gata noctu suspenso pede, Ph. F i g., uncertain,
:

2o suspect, apventures. Qui, etc., 0. prehend, surmise, suppose, believe, conjecture: hie profectost anulus, quem ego suspicor, T.: figuram divinam: aliquid de M. Popili ingenio: suspicor quae et quantae sint ( res ) quid dicturi sint
:

hovering, doubtful, wavering, hesitating, in suspense, aTixious: civitas metu: maneo Thessalonicae su-

quas (magnitudines stellarura) esse


suspicati

numquam

spensus populos inter spem metumque suspensos animi habere, L. suspenso anirao exspeetare, quod quis agat dimissis suspensa re legatis, L. Dependent: ex fortuna fides, L. animi voltus. ex tarn levibus momentis fortunae, L.
:

sumus: valde suspicor fore, ut, etc. (suspiratus, us), m. [suspiro], a sighing, sigh
(suspiritus, Only abl.
us),

suspiratibus haustis, 0.

sigh.

m.
:

suspiro

],

a deep breath,

sing.
:

suspiritu posset

suspicas,
suspicious
1.
:

cum

aspicere sine crebro suspiritu, L.

quem nemo

ilcis,

adj.
:

suspicor

],

distrustful,

populus, N,

f rater, L.

suspirium,
sighing, sigh
:

suspicio, spexi, spectus, ere [sub+*specIo; SPEC-], to look upwards, look up at : nee suspicit nee cii'cumspicit caelum: summum de gurgite caelum, 0. Quae tuam matrera ( i. e. Pleiadem tellus a parte sinistra Suspicit, i. e. is situated F i g., to look up to, raise the thoughts towards, 0. To look up to, admire, respect, to: nihil altura. regard, esteem, honor: viros suspicienda est figuTo look ra, admirable: argentum et marmor, H. at secretly, look askance at, mistrust, suspect : Bo: :

ducere, 0.

n. [ cf. suspiro ], a deep breath, quis est sine suspirio suspiria Pectore repetens suspiria, 0.
i,

si

suspird, avi, atus, are [sub spiro], deep breath, heave a sigh, sigh : occulte ter ab imis Pectoribus, 0. solam in curae suspirantes, sighing, Enn. ap. C.
: : : :

to

draw a

f amiliari-

illam, 0.

virgo Su-

spiret,

eheu
:

ne, etc.

(i. e.

sollicita est, ne),

H.

With

ace, to sigh for, long for: matrem, lu. Chloen, H. alios amores, Tb.

suspitio, suspitiose, suspitiosus, see suspici-.

milcar suspectus regi et ipse


2.

eum

suspiciens, S.

susque deque, adv. [subs (see sub )+ que, [sub + SPEC-], misti'^cst, disti'ust, suspicion: improborum de+que], botli up and down ; hence: de Octavio susque deque, it is all one, i.e. is of no C07isegue7ice. facta suspitio insequitur: tanta nunc Suspitio de sustentaculum, i, n. [sustento], a prop, stay, me incidit, T. erat nemo, in quern ea suspitio
suspicio or suspitiS,
onis, /.
:

conveniret

in suspitionem cadere
:

augetur Gallis
:

support, Ta.

suspicio, Cs.

regni appetendi belli suspicione interposita, Cs. iam turn erat suspitio, Dolo malo haec fieri omnia, T. addit fuisse suspitionem, veneno sibi conscivisse morsuspinotion, idea, suggestion : deorum tem,
ris,

sustentati5, onis, /. [ sustento ], a deferring, sionem suspitionis deponere Maligna insontem delay, forbearance: mora et sustentatio. deprimit suspicio. Ph. multae causae suspitionum sustent5, avI, atus, are, freq. [ sustineo ], to dantur: cum ad has suspiciones certissimae res hold up, hold xtpright, uphold, sxipport, prop, susaccederent, Cs. in eum suspitiost Translata amotain: fratrem dextra, V. aegre seque et arma,
:
: :

te suspitione exsolvere, T.

offen-

T.

in suspitionem avaritiae venire

tionem nullam habebam te


transiturum.

rei

p.

causa mare

or suspitiose, adv. with corap. [suspiciosus], in a suspicious manner, causing mistrust, suspiciously: quae argui suspitiose possunt, to excite distrust : suspitiosius dicere,

suspici5se

suspiciosus or suspitidsus, adj. with sup. [2 suspicio], full of suspicion, mistrustful, ready to suspect, suspicio}is: an te conscientia suspitioCausing mistrust, excitsura faciebat?: civitas. ing suspicion, suspicious : quae erant antea suspitiosa, haec aperta et manifesta facere: suspitiosum crimen efficere : suspitiossimum negotium.
suspect : ad

keep up, uphold, sustain, maintain, cherish, support, bear, uplift, preserve : imbecillitatem valetudinis tuae valetudo sustentatur notitia sui corporis: me una consolatio sustentat, quod, etc. spes inopiam sustentabat, Cs. Venus Troianas sustentat opes, V. To feed, nourish, support, sustain, m,aintain: familiam, T. idem (aer) spiritu ductus sustentat animantis se subsidiis patrimoni eo ( frumento ) sustentata est plebs,L. luxuriem domestico lenocinio. To bear, hold out, endure, suffer: quorum auxiliis, si qua bella inciderint, sustentare consuerint, Cs. maerorem doloremque aegre is dies sustentatur, Cs. aegre eo die sustentatum est, a defence was made, To put off, defer, delay: aedificationem ad Cs. tuum adventum id (malum) opprimi sustentando ac prolatando nullo pacto potest. To check, hold back, restrain : milites, paulisper ab rege sustenCu.
i

g., to

suspicor, atus, ari, dep. [SPEC-], to suspicandum sagacissimus


:

mistrust,
f uge su-

tati, S.

sustineo,

tinol, tentus,

ere [subs (see sub) -|-


sustoUo

: : :

838

suus

teneo], to hold up^ hold upright, uphold, hear up, keep lip, support, sustain : umeris bovem : arma membraque, L. infirmos baculo artus, 0. : niani:

together

sutilis, e, adj. [ suo ], sewed together, fastened coronae, i. e. sewed on the : Balteus, V. philyrae, 0.
:

lapis albus Pocula cum cyatho clipeos, 0. sutor, oris, m. [suo], a shoemaker, cobhler: id sutores conclamarunt, i. e. the vulgar, lu. duo sustinet, H. aer volatus alitum sustinet iam se sustinere non posse, i. e. to stand, Cs. se sutorius, adj. [ sutor ], of a shoemaker, of a 2'o hold hack, keep in, a lapsn, L. se alls, 0. cobbler : atramentum, shoemakers^ blacking : Turstay, check, restrain, control: currum equosque: pio, once a shoemaker. remos manum, 0. a iugulo dextram, V. aliud sutriuus, adj. [sutor], of shoemakers : taberna, perterritum simile miraculum eos sustinuit, L. Ta. _ _ exercitum, Cs. se ab omni adsensu, i. e. refrain. sutura, ae, /. [ suo ], a sewing together, seam, to uphold, sustain, maintain, preserve:

bus

Fig.,
civitatis

dignitatem et decus causam publicam tris personas, characters: (arbor) ingentem sustilo furnish with means of supnet umbrara, V.
:

suture: scutale crebris suturis duratum, L.

sutus, p. of

suo.
;

suus
With
self,

(suae, monosyl., T.

gen. plur. sutim, T.),


I.

port, nourish, sustain, support, maintain : hac (se. re frumentaria) alimur ae sustineraur : qui ager non amplius hominum quiuque milia potest sustinere raeretriculae munificentia sustineri, L. : hinc patriam parvosque Penatis Sustinet, V. plebem, To hear, undergo, endure, tolerate, hold out, L. witlistand: sese diutius sustinere non posse, Cs. nee sustinuissent Romani, nisi, etc., L. : labores: certamen, L. : vim hostium, N. : volnera, Cs. senatus querentes eos non sustinuit, L. : iusta petentera deam, 0. : ultra certamen, sustain the conflict sustineri ira non potuit, quin, etc., L. longer, L.
:

pron.poss. ^dpers.

[cf. sui, tof].

In gen. A.

reflex reference,

of oneself, belonging
its,

his oion, her own, his, her,

their.

Referring
: :

to one-

to a subst. expressed or understood, in any gender or case: Caesar copias suas divisit, his, Cs. in sua sententia perseverat, Cs, anteposuit suam
:

Sustinuit spectare parens, 0, nee sustinet uUus queri, 0. conloqui cum eo, quem damnaquae se praeferre Dianae verat, sustinuit, Cu. ^n^immi, presumed, 0.: sustinebant tales viri, se non credidisSe? To hold in, . tot senatoribus stop, stay, check, restrain, keep hack : est igitur prudentis sustinere impetum benevolentiae hostium impetum, Cs. consilio bellum, avoided, L. To put off, defer, delay : sustinenda solutio est

non artus

nominis Caerelliani: ad noctem oppugnationem, rem in noctem, L. Cs.


:

salutem meae suos parentes reperire, T. omne animal et se ipsum et omnis partis suas diligit, its: ( legiones ) si consulem suum reliquerunt, their : naves cum suis oneribus, ivith their several cargoes, L. suae causae confidere hunc sui cives e civitate eiecerunt, was exiled by his fellow-dtizens ipsum suo nomine diligere,/or his own sake: suis flammis delete Fidenas, i. e. the flames kindled by the Fidenates, L. (Siculis ereptae sunt) suae leges: Scipio suas res Syracusanis restituit, L. inimicissimus suus Clodius, suus atque illius familiaris, Cs. diffidens rebus suis : Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc., Cs. doloris sui de me declarandi potestas. Rarely with a suhj. clause as antecedent secutum sua sponte est, ut, etc.jo/ course, L. Without a gram: : :

matical antecedent, o??e'5, one's own: si quidem est [subs (see sub)+tollo], atrocius, patriae parentem quam suum occidere: , ere siistoll5, in sua civitate vivei-e levius est sua decreta tolto lift, raise up, raise : sustollunt vela rudentes, lere quam aliorum, L. Referring to an antecedent ad aethera voltus, 0. Ct. determined by the context, and conceived as ausustuli, joer/. of suffero and of tollo. thority for the statement, or as entertaining the are [1 susurrus], to hum, huzz, thought, his, her, its, their : (Clodius) Caesaris posusurro, murmur, mutter, whisper : susurrant ( apes ), V. tentiam suam esse dicebat hostes viderunt cum cara de te nutrice, 0. iam susurrari audio, suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire, Cs. Civem Atticam esse banc, T. ne ea quae rei p. causa egerit (Pompeius) in suam (i. e. Caesaris) contumeliam vertat, 1. susurrus, i, m. [ cf. (xvpi^o) ], a humming, murmuring, muttering, whispering: mulierculae: Cs. mulieres viros orantes, ne parricidio macularent partiis suos ( i. e. mulierum ), L. B. With( saepes ) levi somnum suadebit inire susurro out reflex its, their. reference, his, her, To avoid susurro, lu. tenui iugulos aperire ( apum ), V. Lenes susurri, H. blandi, Pr. P e r s o n., as at- ambiguity petunt rationes illius ( Catilinae ), ut orbetur auxilio res p., ut minuatur contra suum tendants of Fame Susurri, WJiispers, 0. furorem imperatorum copia (for eius, which might 2. susurrus, adj. [ 1 susurrus ], mutte^'ing, be referred to res p.). For emphasis, instead of whispering : lingua, 0. Q\vxQ, own, peculiar : mira erantin civitatibus ipsosuta, orum, n. [P. plur. n. of suo], plates rum furta Graecorum quae magistrates sui fecefastened together^ mail : aerea, V. rant, their own magistrates. Rarely for eius with-

,
, ,


SUUB
:


: :

suns

: :

839

que suo Locros traiecit, a favorable tide, L. Ventis ire non suis, H. Proper, right, regidar, normal: si suum numerum naves haberent, their regular complement : numerum non habet ilia (ratis) suum, Sing, and p/lur. n., one's its full number, 0. cum suo iusto equitatu, L. res sibi habere iussit. own things, one's property: ad suum pervenire: cessit e vita suo magis quam suorum civium temsui nihil deperdere, Cs. meum mihi placebat, ill] pore, the right time for himself: sua tempora exOwn, independent : ut suae leges, suum, hvi own work : expendere quid quisque ha- spectare, L. beat sui, what peculiarities : tibi omnia sua tra- sui magistratus Capuae essent, L. in sua potedere, all he had: se suaque transvehere, their state sunt, suo iure utuntur. B. In particular baggage, L. Aliena melius diiudicare Quam sua, connections, strengthened by ipse (agreeing with their own business, T. B. Predicative uses, under the antecedent) valet ipsum (ingenium eius) suis one's own control, self-possessed, composed: semper viribus, by its own strength: legio Martia non ipsa esse in disputando suus Vix sua, vix sauae com- suis decretis hostem iudicavit Antonium ? by its pos Mentis, 0. I n gen., under one's control, his own resolutions : suamet ipsae fraude omnes inteproperty, his own : causam dicere aurum qua re rierunt, L. alios sua ipsos invidia interemit, L. Distributively, with quisque, each sit suum, T. qui suam rem nullam habent, nothJiis own, their own: suum quisque noscat ining of their own: ut (Caesar) magnam partem severally exer- genium, let every man understand his own mind Italiae suam fecerit, has made subject, Cs. citum senatus populique R. esse, non suum ne celeriter ad suos quisque ordines rediit, Cs. ut quis quem civitatis mutandae causa suum faceret, omnes in suis quisque centuriis prima luce adestnade any one his slave, L. eduxit mater pro sua, sent, each in his own centuria, L. sua cuiusque OS her own, T. arbitrantur Suam Thaidem esse, animantis natura est: ne suus cuique domi hostis devoted to thera, T. Vota suos habuere deos, had esset, L. trahit sua quemque voluptas, V. in the gods on their side, 0. C. In phrases, sua tribuendo suum cuique clarissimorum suae cusponte, of one's own accord, voluntarily, by oneself, iusque gentis virorum mors, L. hospitibus quisspontaneously, without aid, unprompted: bellum que suis scribebant, L. With quisque in the same sua sponte suscipere: omne honestum sua sponte case ( by attraction ) in sensibus sui cuiusque expetendura, /or its own sake ; see (spons). Suus generis indicium (i. e. suum cuiusque generis indiequites suae cuique parti post principia locus, one's own ground: restitit suo loco Romana cium) acies, in its own lines, L. aciem instruxit suis lo- conlocat (i. e. equites suos cuique parti), L. pecis, Cs. D. Praegn., characteristic, peculiar: cunia, quae suo quoque anno penderetur (i. e. suo voluptatem suis se finibus tenere iubeamus, within quaeque anno), each instalment in the year when With uterque, distributively (of two subthe limits assigned to it.~-Intrinsic, original : (Pla- due, L, toni) duo placet esse motus, unum suum, alterum jects) suas uterque legiones reducit in castra, Cs. externum, etc. Private: in suis rebus luxuriosus cum sui utrosque adhortarentur, L. Strengthened militibus agros ex suis possessionibus pollicetur, by sibi, own (colloq.) Suo sibi gladio hunc iugulo, cf. idem lege sibi sua curatioJust, due, appropri- his own sword, T. i. e. his private property, Cs. Strengthened by icnius: ate: imperatori exercituique honos suus redditus, nem petet, /or himself. due to them, L. is mensibus suis dimisit legio- ut sua unius in his gratia esset, that the credit of qui de sua unius nem, i. e. in xohich each soldier's term ended, L. it shoidd belong to him alone, L. suo iure, by his own right : lacrimae sua verba sententia omnia gerat, L. With a pron., of his, sequuntur, i. e. appropriate (to tears), 0. Own, of hers, of theirs : postulat ut ad banc suam praepeculiar, exclusive, special : mentio inlata est, rem dam adiutores vos profiteamini, to this booty of suo proprio magistratu egere, i. e. a special officer, his : cum illo suo pari nullo suo merito, from no With an adj, (suus usu. emL. ni suo proprio eum proelio equites exceptum fault of theirs, L. suis amplissimis forphatic, preceding the adj.) tenuissent, i. e. in which they alone fought, L. quae est ei (animo) natura ? Propria, puto, et sua: tunis: siraili ratione Pompeius in suis veteribus
:
: : :

Cimon incidit in out emphasis ( poet, or late ) eandem invidiam quam pater suus, N. Ipse sub Esquiliis, ubi erat sua regia Coneidit, 0. II. E s p. A. Plur, m. as sjibst., of intimates or partisans, one's people^ their own friends : Cupio abducere ut reddam suis, to Jier family^ T. mulier praecepit suis, omnia Caelio pollieerentur, her slaves : vellem banc coutemptionem pecuniae suis reliquisset, to his posterity : naviculam conscendit cum paucis suis, a few of his followers, Cs. inprimis inter siios nobilis, his associates: subsidio suorum proelium restituere, comrades, L. bestias ad opem suis ferendam avertas, their young, L. Sing, f, a sweetheart, mistress : illam suam suas
: :
:

equitem suo alienoque Marte pugnare, i. e. both as and as infantry, L. Miraturque (arbos) novas f rondes et non sua poma ( of engrafted fruit), V. Own, devoted, friendly, dear: habere
cavalry
:

suos consules, after his own heart: conlegit ipse se contra suum Clodium, his dear Clodius. Own, chosen by himself favorable, advantageous: suo

facere, S. suis locis bellum in hieducere, Cs. numquam nostris locis laboravimus, L. : suam occasionem hosti dare, L. aestu-

loco

puguam

mem


sycophanta
:

::

taberna
of music:
certs,

servi.

HO

propter sumraam suam hucastris consedit, Cs. For ia illo ardenti tribunatu suo. manitatera
:

puer\, choristers

Plur.m.

as subst., musicians.

the

ffe7i.

obj. (rare)

neque cuiquam mortalium


(i, e.

in-

Symposium,

i,

n.,

= ^ufiTrSaiov (Banquet), a
=
EwaTro^vnaKovTeg
in

iuriae suae parvae videntur


te a cognitione

sibi inlatae), S.

dialogue by Plato, N,

sua reppulerunt (i. e. a se cognoAbl. sing, fem.^ with refert or interest^ scendo). for gen. of the pers.pron: neminem esse qui quo inodo se habeat nihil sua censeat interesse; see Strengthened by the suffix -pie iutersum, refert. (affixed to sua or suo; never with ipse): ferri suopte pondere locus suapte natura infestus, L. Strengthened by the suffix -met (affixed to sua,' sui, suo, sua, suos and suis ; usu. followed by ipse): suomet ipsi more, S. : intra suamet ipsum moenia,

Synapothnescontes
synedrus,
i,

(Dying Together), a comedy by Diphilus, T.


m.,

= Gvvedpog,
=

Macedon, an

assessor, counsellor, senator, L,

syngraphai

ae, /.,

avyypacpr],
note,

promise to pay, promissoi'y grapha agere.

a written bond: ex syna bream


(

synodus,
sea-lish), 0.

ontis, m,,

= cvvo^ovg,

L.

suosmet

ipsi cives, L.
( sue),

sycophanta
Attica),

ae,

m.,

= avKo<pavTr]Q
a
syllable

Syracosius (C, V., 0.) y,vpaK6aioQ, or Syracusanus (C.) or Syracusius (C.) = SvpaKoixnog, adj., Syracusan, of Syracuse city of Sicily).
(

(prop., an informer against exporters of figs from an informer, tale - bearer, backbiter, slanderer : clamitent Me sycophantam, T.

the chief

syllaba

(sul-), ae, /,,

(Tv\\a(3f},
:

= "EvpidKog,
Syrus
(

Syriacus

(C.)

or

Syrius

= ^vpiaKog, or Syriscus (T.) V., Tb. = ^vpiog, or


( )

syllabarum nuraerus: longa, H. ceps syllabarum, i. e. a caviller,

brevis, 0.: au-

H., lu. ) country of Asia).

= ^vpog,

Syrian, of Syria

syllabatim,
by

adv. [syllaba], syllahle by syllable,

syrma,
ure), lu.
:

atis, n.,

= avpfia, a

robe with a train,

syllables: dictare.

tragic robe (to


silv-,

add

to the actor's

apparent
volvas,

stati.

quamquam omnia Syrmata

e.

(sylva, sylvanus, Sylvester), see

symbola (sumb-),
:

ae, /.,

tragic themes, tragedy, lu.


is,/., 'S.vpTig, a sand-bank in the sea. two sand-banks on the coast of Africa : Syrtis maior, near Cyrenaica, now Sidra ; and Syrtis minor, noio Cahes, S., V., H., 0., Tb., Pr. per Syrtis iter aestuosas facturus, i. e. through sandy Fig.: Syrtim patrimoni, scopulum Africa, H. libentius dixerim.

trvufioXTj,
:

a con-

Syrtis,

tribution to a feast, share, scot, shot dare, T. ut de sumbolis essemus, T.

sumbolam E
agreement
:

s p.,

symphouia,
:

ae, /.,

= (TVfKpojvia, an

of sounds, concord^ harmony, symphony : cum symphonia caneret cantus symphoniae, L. discors, H. symphonias iactare.
:

symphoniacus,

adj.,

=: avf^poiviaKog, of con-

Syrus,

adj., see Syriacus.

T.
tabella,
ternis

Heu
(i.

dim, [tabula], a small board: i. e. gaming - board, 0. quantum fati parva tabella ^ehit, frail plank
ae,
/".

H.

raemores, 0.

instructa lapillis,

position, letter, epistle: tabellae


:

Plur., a wnting, written comlaureatae, a de-

bark), 0. liminis, the door-sill, Ct. quos (ventos) faciet nostra mota tabella
e.
:

A fan:
manu,
0.

A
0.

little

picture, small painting:


:

ea (exedria)

tabellis ornare

priscis sparsa tabellis Porticus,

waxed tablet for writing, writing - tablet Imponere ma,niis, 0. abiegnae, 0. In the coraitia, a ballot, polling - ticket, vote: cerata tabella cera legitima, i. e. with wax of uniform color (to protect secrecy) tabella consulem declatabellae
:

spatch reporting a victory, L. Cur totiens video mitti recipique tabellas ? 0. tabellas proferri iussimus. document, contract, deed, record: Heracliensium publicae, public records : tabellae quaestionis, minutes of the examination: falsae, forged wills, lu. tabellis obsignatis agis raecum, i. e. you hold me strictly to what I have said.

tabellarius,
to

adj. [tabella],

of a

ballot, relating

As subst., a regulating the ballot. letter-carrier, messenger, courier : a Marco.


voting
:

lex,

rare,

sicut

e. by ballot: tabella modo detur nobis, populo data est. In a court of justice, a judge's ballot, juror^s tablet, vote (inscribed with
i.

letters indicating his

judgment

condemno;
iudicialis
etc., Cs.
:

for absolve; ternas tabellas dari ad iudicandura iis, votive tablet, memorial tablet : votiva,

NL

or verdict, as C for for non liquet):

ere [tabes], to melt away, zvaste, tabe5, consume : tabentes genae, V. sale tabentes artus, dripping, V. corpora tabent, 0. see also tabesco.
, ,
: :

taberna, ae, /. [ 2 TA- ], a i-ude dwelling, hut, cabin : mors pulsat pauperum tabernas, H. Mi:

gret in obscuras tabernas, H.

place of bust-


tabernaculum

taceo
:

:; :

841

rnedicinae confectae, etc., lists, Cs. tabulae praerogativae, exercendae causil: libraria, a book -stall: Nulla list of voters : SuUae, i. e. Sulla's list of the prorecord, document, state-paper : de taberna meos habeat libellos, H. Nee vicina su- scribed, lu. best vinum praebere taberna, bar, H. tabernae tabulis publicis recitare, public records : tabulae
ness, booth, shop, stall, office: instructa
:

sutrina, argentariae, money - changers^ shops, L. Adriae, market, Ta. : Liparea, VulcaTi's shop, lu. An inn, tavern : in tabernam devertere ocCt. prope Cloacinae ad tabernas, L. clusis tabernis
: : : :

Heracliensiura publicae, arc/t{t;es.- memoria publica recensionis tabulis publicis impressa, i. e. tJie
censor^ s
lists.

statide, brief code, table

of

the

law

XII tabulae,

the l^welve

Tables
:

the most

Tres Tabernae, a hamlet on the Appian Ulubrae. An archway in the circus.

Way

near ancient code of


additis.

tabernaculum, i, n. [taberna], a tent: tabernacula statui passus non est, Cs. in campo Martio mihi tabernaculum conlocare: militare: regium, L, Of an augur, in the phrase, tabernaculum capere, to select a place for observing the auspices: tabernaculum recte captum, duly: parum recte,
:

Kepublic ) duabus tabulis Dicaearchi tabulae. Plur.,an account-book, ledger: quod aes alienum obiectum est, tabulae flagitatae: tabulis suis testibus uti conatur falsas rationes in tabulas referre ut prima nomina sua vellent in publicis tabulis esse, as creditors of the state, L. In the phrase, novae
tlie

map:

tabulae,

new accounts, a new

score, cancellation

of

L.

vitio.
I,

debts: polliceri tabulas novas, S.

tabernarius,

m. [taberna], a shop-keeper,

petty tradesman, peddler.

tabes, is, /. [ 1 TA- ], a wasting, melting away, dwindling, gradual decline, decay : aegritudo habet tabem cadavera tabes absumebat, L. Marasmus, consumption, plague, pestilence, wasting fever : tanta id vis avaritiae, velut tabes, invaserat, etc., S. (aes alienum) postremo velut tabem pervenisse ad cf. fori, Ta. The moisture of decay, corpus, L. Tinctaque slime, corruption : iiquentis nivis, L. Fig., mortifera. tabe sagitta m^diQt, poison, 0. consumption, decay, plague: crescentis faenoris, quos durus amor crudeli tabe peredit, Y. L.
:
:

indictment, formal accusation : Solventur risu tabulae, i. e. the prosecution will be laughed out of court, H. will, testament: In tabulas multis haec via fecit iter, 0. Delebit tabulas, lu. banker'' s table, counter, counting-house: Sextia. auctionplacard, auction - sale : adest ad tabulam, licetur

An

An

Aebutius sin ad tabulam venimus, etc. With picta, a painted tablet, painting, picture : Suspectans tabulam quandam pictani, T. tabulae pictae delectant. picture, painting (sc. picta) imago
: :

in tabulis

conlocatis.

P
i.

neque tabulis neque


r
:

the picture,

e.

o v. manum enough. gaming-table

propalam de tabula, hands off


signis
:

itur

Ad

casum

tabulae, lu.

lenta, 0.

tabesco,

bui,

ere, inch, [tabeo], to dwindle,

waste away, melt, decay: tabescit (umor) calore: F i g., of persons, to pine, Tabuerant cerae, 0. languish, decline, waste: perspicio nobis in hac calamitate tabescendum esse: ecquem. Qui sic tabuerit, longo meministis in aevo? languished for love, 0. morbo tabescens dolore ac miseria,

tabularium, i, n. [ tabula ], a public registry, depository of records: in censo tabulario, archives clauso tabulario, L. populi tabularia, V.
:

tabulati5, onis, /. [tabula], a planking, flooring, floor: ne tela tabulationem perfringerent, Cs.

tabulatum,
ing, floor, story
:

i,

n. [tabula],

turris

a board-work, floortabulatorum quattuor, Cs.

qua summa labantis luncturas tabulata dabant, summas sequi tabulata per ulmos, i. e. the V. capelia gerat distentius uber, Tabescat, wastes branches at ever higher levels, V. Of things, /o waste away, be wasted: with envy, H. (tabum, i), n. [1 TA-]. Only abl. sing., corrupt
T.
:

otio,

love

of him, 0.

through inactivity : Tabuit ex illo, for vacuo lecto, Pr. Quod aliena
: :

pati

regnum

tabescere, S.

tabidus, adj. [tabes], wasting away, melting, decaying : in tabida nive volutari, L. mens mea Wasting, consuming, corrupting, tabida facta, 0.

infectious : lues, V.

vetustas, 0.

moisture, matter, corruption, putrid gore: Saxa spargens tabo, Enn. ap. C. : atro membra fiuentia manant penetralia tabo, 0. tabo, V. infectious disease, plague, pestilence : turpi dilapsa cadavera tabo, V. corpora adfecta tabo, L.
:

An

tabificus, adj. [tabes 2 FAC-], m.elting, corroding: mentis perturbationes, i. e. weakening.

tacenda, orum,
be spoken, secrets
:

n.

[P. of taceo], things not to

dicenda tacenda locutus, H.

loqui, 0. tabula, ae, /. [2 TA-], a board, playik : tabu- tacenda lam de naufragio adripere: laceras tabulas in tace5, cui, citus, ere [TAC-],
litore vidi, 0.
:

navis, lu.

A writing-tablet, writingpueri, lu.


litteris

book, slate:
lacerto,

Laevo suspensi loculos tabulamque


adsint
:

H.

Cum tabula

A slab,
Graecis

marble

tablet

votiva, H.

A writing, record, memtabulae

to be silent, not speak, say nothing, hold one's peace: praedicemne an taceam ? T. tacendo loqui videbantur nobis tacentibus taceamus, L. in iis rebus, in quibus, Vere prius volucres taceant, aestate cicadae, etc.
: : : :
:

orandum,

list,

schedule:

0.

Cum

tacet

omnis ager, Y.

Plectra dolore


Tacita
tacent, 0,
:

: : : :

talaris

: ) :

842

To loca tacentia, the silent land^ V. pass over in silence, keep quiet, leave unsaid, not speak: Quae vera audivi, taceo, T. multa: quid Ut alios taceam, not to speak of othtacuit ? H.
: :

spondeant asper Tactu leo, H. Abstinuit tactu pater, V. P r o v. Membra reformidant mollem quoque saucia tactum, 0. The sense of feeling,

feeling, touch:

tactus
.

in Ignotuinst, tacitumst, creditumst, T. medio Marte tacetur Amor, 0. : quoquo pacto tacitost opus, it must be kept quiet, T.
ers,

0.

tusus est qui sapore capiatur.


soils:

non odore
i

toto corpore aequabiiiter ullo, non tactu, non


influence, effect, operation.:

g.,

lunae tactus.

Tacita,

ae, y. [taceo], the

goddess of Silence
in silence, tacitly
:

Sacra Tacitae facere, 0.

taeda, ae, f, a resinous pine-tree, pitch-pine : Ceu flamma per taedas equitavit, H. Pesinous

tacite, adv. [tacitus],

silently,

wood, pine wood, pitch-pine : cupae taeda ac pice


refertae, Cs.
ta,
:

tacite dat ipsa lex potestatem defendendi, i. e. by implication: perire, i. e. unnoticed: verecundiam noil tulit senatus, L.
ceptibly, 0.
:

pyra Erecta taedis atque


:

ilice

sec-

annus labens,

i.

e.

taciturnitas,
silent, silence,

atis, /.

[taciturnus], a keeping
:

Burning pine ivood, a pine-brand, torch Furiarum taedae ardentes fumida, V. taeda impertaedas lucebis in ilia, i. e. amid the fagots, lu. Poet., Hymenaeus Araorque Praecutiunt, 0.
V.
:

taciturnity: me eorum taciturnitas testium si taciturnitas curiae annua Obstaret meritis invida Romuli? i, e. a failure (of

movet

poets) to celebrate, H.
tate, T.

opus est Fide

a nuptial torch, wedding: nee coniugis umquam pudica, 0. me non aliae Praetendi taedas, V. poterunt conrumpere taedae, i. e. loves, Pr. pine board, plank : latissima, lu.
: :

et taciturni-

ative,

noiseless:

( eum ) taciturnum videbant: tlialamos obstinatio, N. tacituvna Intrat, noiselessly, 0. tineas pasces (liber) taciturnus inertis, i. e. uyiread, H. (ingenium) statua taciturnius, H.
:

taciturnus, adj. witii comp. [tacitus], not talkof few loords, quiet, still, taciturn, silent, narum harum formarum,

ere, impers. [1 TV-], it excites , , taedet, loathing, disgusts, offends, wearies : taedet ipsura Pompeium, Pompey is disgusted: me, T. cottidia:

homines, quos libidinis infamiaeque suae taedeat: talium civium vos: taedet caeli convexa tueri, V.
T.
:

taedifer, fera, ferum, adj.


torch-bearing
:

taeda

+1

FER-],

dea,

i.

e.

passed in silence, tacitus, ], not spoken of, kept secret, unmentioned: duo capita epistulae tuae tacita mihi relinquenda sunt: Quis te, Cato, taciturn relinquat? V.: iion patientibus taciturn tribunis, quod, etc., L, Done without words, assumed as of course, silent, implied, tacit quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptioniDone in silence, silent, bus caveri indutiae, L. secret, hidden, concealed: ut taciturn indicium ante comitia fieret tacito quodam sensu quae sint recta ac prava diiudicant pudor, 0. Dissimulare sperasti, tacitusque mea decedere terra, unobse^'ved,
adj. [ P. of taceo

Ceres (seeking for Proser-

pine), 0.

taedium,

i,

n. [taedet], weariness, irksomeness,

: cum oppugnatio obsidentibus taedium adferat, L. sollicitum, H. taedia subeunt animos, lu. rerura adversarum, S. meae si te ceperunt taedia laudis, V. : longi belli, 0.

tedioicsness, loathing, disgust

raivta, taenia, ae {abl. plur. taenis, V.), /., a band, hair-band, ribbon, fillet : Puniceis evincti tempora taenis, V.
trior

V.

As

subst. n.,

a secret:
(patria)

taciti volgator, 0.
still,

Not

taeter (titer), tra, trum, adj. with comp. taeand sup. taeterrimus, offensive, repulsive, foul,
:

speaking, without utterance, silent,


less,

quiet, noise-

noisome, shocking, loatJisome : belua


: :

odor ex mul-

tecum tacita loquitur: si titudine cadaverum, Cs. odor Aproni taeterrimus quam coniecturam adfert hominibus tacita corpo- oris cruor, V. Spiritus, H. loca mulier taeterrima voltu, lu. As subst. n., offensive^iess : taetri si mori taciturn oportet, taceamus, i. e. ris figura Horrid, hideous, repulsive, shamewitJiout making a defence, L. ut forte legeutem aliquid habere. Aut taciturn impellat, i. e. meditating, H. pro sol- ful, disgraceful, base, abominable: tam taeter tyomni diritate atque inmanitate taeterritacita fistula rannus licitis non tacitus reis, outspoken, H. cum lyra, H. totum pererrat Luminibus tacitis, mus quis taetrior hostis huic civitati in eum taeterrimus: legatio prodigia, L. nullum vitium with silent glances, Y. nemus, quiet, V. limen, V. nox, 0. As subst. n. : surgens Per taciturn Gan- taetrius est, quam avaritia taeterrimum bellum.
mute: quae
:

ges, tn its silent course,

V.

tacti5, onis, /. [ TAG- ], a touching, touch : oculorum et tactionum ( voluptates ), i. e. of the taeterrime violasti. sense of touch. tagax, acis, adj. fingered, thievish. 1. tactus, P. of tango.
2. tactus (us), m. [TAG-], a touching, touch, handling: quae (chordae) ad quemque tactum re-

taetre, adv. with sup. [isLeiev], foully, shockingly, hideously : multa facere quam ( religionem
:

TAG- ],

apt

to

touch, light-

talaria, ium, see


talaris,
e,

talaris.

adj. [talus],

of

tJie

ankles, reaching

talarius

843
tarn diu

: : :;

the ankles:
siibst.,

tunica: tuuicae, long.

Pluv.

n.

sis

splendido nomine: adiuro, tam


ferre

me

tibi

vera

re-

winged shoes clasping the ankles, sandals with wings: pedibus talaria nectit Aurea (Mercurius),

Quam

veri
:

maiora

fide,

incredible, 0.

quam magni

as true as they are nominis bellura est,

P A

v., 0.

cui (Minervae) pinnarum talaria adfigunt. r o V. : talaria videamus, i. e. let us takejiight. long robe, dress falling to the ankles, 0.
:

talarius,

adj. [talus],

Talassius (Thai-), !,

of dice, with dice : ludus. ni., a loedding salutation,


:

cry of congratulation to a bride (perh. the name servire Talassio, i. e. of a god of marriage), L.
to

marry,

Ct,

talea, ae, /. [TEC-], a, slender staff, rod, stick, f erreae, iron stake, bar : taleae pedem longae, Cs. rods (used as money), Cs.
:

existimaritis victoriam fore, L. istam dexteram non tam in bellis neque in proeliis quam in promissis et fide firmiorem, i. e. whose superior trustworthiness is not so much in wai's, etc. nihil est tam contra naturam quam turpitudo. nihil esse tam diligenter quam ius civile retinendum non tam meapte causa Laetor quam illius, T. vellem tam domestica ferre possem quam ista contemnere, xoere as able to bear, etc. quod si tam vos curam libertatis haberetis, quam illi ad dominationem adcensi sunt, in as great a degree, S.
difficilem
;
:

tam

{gen.plur. talentum, C, L.), n., TaXavrov, a talent, half a hundred-weight (a Grecian standard of weight) auri eborisque talenta, talent (a Grecian standard of value, usu. V. of sixty minae, equal to about 233 sterling or $1132 in gold): quinquaginta ei talenta adferre: decern milia talentum argenti, V. : Miile talenta rotundentur, H. cf. talentum ne minus pondo octaginta Komanis ponderibus pendat ( i. e. the great talent of eighty minae), L.
i
:

talentum,

scio esse banc techinam quam me vivere, jmt as well as, T. Tam teneor dono quam si dimittar onustus, H. tam es tu index quam ego. With comp. or superl. (quam tam
:

Parmenonis tam

talis, e, adj., such, of such a kind, such like, the tale quicquam fa: aliquid tale putavi fore nihil ut tale ulla in re p. reperiatur nil cere, L. metuens tale, 0. With qualis : talis est quaeque res p., qualis eius natura, qui illam regit Quale solet visciira virere Talis erat species, V. Witli atque: Faxo tali eum mactatum, atque hie est, infortunio, T. honos tali populi R. voluntate paucis est delatus ac mihi. With ut: tales nos esse putamus, nt iure laudemur: talia esse scio, ut, etc., L. With qui : talem te esse oportet, qui primum te seiungas, etc. Referring to what is to be said, the following, as follows, such as this, thus, these words: talia fatur: Salve, etc., V. tali modo liberatus, as follows, N. Of s-uch an especial kind, so distinguished, so great, so extreme, such : Talem, tali ingenio, etc., T. quibus rebus tantis talibus urbTs tantas atque talis pro tali facigestis, etc. nore, Cs. in tali tempore, at so critical a time, L.
like
: :

quanto tanto or quo eo; old or poet.) Tam magis ilia fremens Quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae, raging the more wildly, the more, etc., Y. quam maxima huic vana haec suspicio Erit, tam facillime patris pacem in leges conficiet suas (i. e. quo magis eo facilius), T. quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est (i. e. ut quisque ita maxime, etc.), S. With a comparative clause implied in the context, so, to such a degree, so very, equally quae faciliora sunt philosophis quia tam graviter cadere non possunt (i. e. quam alii) quorsum igitur tam multa de voluptate ? so micch (as has been said) hoc, quod a tam multis perferatur, by so many (as we have mentioned) tam necessario tempore, tam propinquis hostibus, at so urgent a time as this, Cs. hunc tam temere iudicare, Cs. cum tam procul a finibus Macedoniae
. . . .

in the sense of
:

absint, L.
ret,
i.

quam

si

e.

as he does.

Often with a pron. demonstr.

explicavisset,

non tam

haesita-

talpa, ae,/. (m., V.) [SCARP-], a mole, C, V.


m. [TEC-], an ankle, ankle-bone, pasternbone, knuckle-bone : taloque tenus vestigia tinguit, 77te 7ieel: ad talos 0.: prodibant tubere tali, 0. demissa purpura talos a vertice pulcher ad imos, H. Securus, cadat an recto stet fabula talo, i. e. succeeds or fails, H. die (often made of bone; it had rounded ends, and four sides marked sucad talos se aut ad tesseras cessively 1, 3, 6, 4) conferunt talos nucesque Ferre sinu laxo, H.

talus,

T,

haec mea oratio tam longa aut tam alte repetita haec tam crebra Etruriae concilia, L. quae est ista tam infesta ira ? L. Followed by a clause of result with ut, qui or quin ( only with adjj. and advv.),so,so vei-y : quae (maturitas) mihi tam iucunda est, ut quasi terram videre videar ad eum pervenit tam opportuno tempore, ut simul, etc., Cs. Usu. with a negative or in a question implying a negative: quis umquam praedo fuit tam nefarius, quis pirata tam barbarus ut, etc. non
:

tam barbarum ut non sciret, etc., Cs. nemo inventus est tam amens, qui illud argentura eriperet quae est anus tam delira quae timeat ista ? Numquam tam mane egredior quin te conspicer Fodere, T. numquam tam male est Siculis quin aliquid facete et commode dicant.
se
: : :
.

tarn, adv. [3 TA-], correl. with quam in comparisons, implying equality of degree, in such a
degree, as

much,

so, so

much : non tam

solido

quam

(not tandiu), adv. I, for so long a time. Followed by quam diu (both clauses take the same tense ; and if in past time, the perf indie.) ego

tam diu

or

tam-diu

Of a

definite time, so long,


: :

tango
standing that, although, though: at Romanus homo, tamenetsi res bene gesta est, trepidat, Enn.
ap. C.
:

: : :

tamen
tam diu requiesco quam diu ad
ergo amicitia tatn diu,
:

844

Followed by quam:
quam
tam
tnm,

quam

manebit te scribo diu sequetur utilitag. (Hortensius) vixit tam diu,

tamen
etsi

licuit in civitate

Followed by
diu,

dum : dum forum

bene beateque vivere. Claudius usus est hoc Cupidine


dis inmortalibus habuit ornate

tamen

etsi hoc verum omnium causa velle

est ?

and

yet, T. etc.

debeo, tamen,

07ily so long.

autem

velle debebis
:

lowed by ut

by quoad: tam diu non paenitebit. Fol(Antiochus) didicit apud Philonem

Followed
quoad

tam

diu, ut constaret diutius didicisse neminera.

II. So long^ so very long : ubi te oblectasti tam diu ? T. abs te tam diu nihil litterarum ? ducenti ferme et decem anni conliguntur: tam diu Germania vincitur, all this time, Ta.
:

concesthough: obtundis, tametsi intellego ? T. tametsi in odio est, mater appellabitur Memini, tametsi nuUus moneas, T. quod tametsi miserum est, fcret tamen. In transition, without a correl. clause, and yet tametsi iam dudum ego erro, qui, etc. tametsi quae est ista laudatio ?
: :

conj. [ for tamen-etsi ]. sion, notwitJistanding that, although,

tametsi,

In

tamen, adv. [3 TA-]. After a concessive or conditional particle, notwit/istanding, nevertheless, for all that, however, yet, still (beginning the clause or after its emphatic word): quamquam omnis virtus nos ad se adlicet, tamen iustitia id maxime efficit etsi abest maturitas aetatis, tamen, etc. tametsi miserum est, tamen, etc. si Massilienses reguntur, inest tamen in ea per delectos cives conditione similitudo quaedam servitutis si nulcui (selus erit pulvis, tamen excute nullum, 0.
: : .
.

or tanquam, adv., as much as, so just as, like as, as if so to speak : Ge. Nostin eius natura Phaedriam? Da. Tam quam te, T. repente te tamquam serpens e latibulis intulisti: sensus in capite tamquam in arce rairifice conlocati sunt. Correl. with sic or ita,just as, in the same way as, as if: apud eum ego sic Ephesi fui, tamquam domi raeae ut, tamquam poetae boni Solent, sic tu diligentissimus sis sic tamquam. With si, in a hypothetical comparison, as if just as if: qui tamquam si offusa rei p. sempiterna nox esset, ita ruebant in tenebris ita me audias,
as,

tam-quam

natus auctoritati)
sissent,

cum Cato

et

tamen

est perscripta.

Opposed
:

Caninius intercesto

an

implied concession or inference, in spite of this, for all that, however, still, nevertheless : Retraham ad me illud argentura tamen, T. expellitur ex oppido Gergovia non destitit tamen, Cs. neque recordatur illi ipsi tam infelici imperatori patuisse
;

mihi quiritanti intervenisses, L. As if, just as ?]/( cf. tamquam si, supra): tamquam clausa sit Asia, sic nihil perfertur ad nos M. Atilium captum in Africa commemorat, tamquam M. Atilius ad Af ricam offenderit, etc., L. tamquam

tamquam

si

regum arcanis

interesset,
ills,/., the

omnia

scit,

L.

Tanaquil,
cus, L.
:

Africae, L. semper Aiax fortis, fortissimus tamen in furore cur nolint, etiam si tacerent, satis dicunt. Verum non tacent. Tamen his invitissimis te offeres ? : tamen a raalitia non discedis ? in spite of all. With sed or verum,, in strong opposition, hut yet, hut nevertheless, hut still hi non sunt permolesti ; sed tamen insident et
porttis
:
:

tamen

Tanaquil tua (of a romancy), lu.

wife of l^arquiniics Priswoman versed in nec-

urgent
si,

debet
least,

verum tamen non

cogitur.

With

if only : aliqua et mihi gratia ponto est; Si tamen in dio quondam concreta profundo nee, on the other Spuma f ui, 0. After neque hand, however: Cyri vitam legunt, praeclaram illam quidera, sed neque tam nostris rebus aptam nee tamen Scauri laudibus anteponendam, Ne tamen, that hy no means : veni igitur, quaeso, ne tamen semen urbanitatis una cum re p. intereat. With pron. relat., who however, although he: L. Lucullns, qui tamen eis incommodis mederi fortasse potuisset partem militum Glabrioni tradidit, although he might, etc, fuit mirificus in Crasso piidor, qui tamen non obesset eius orationi,

if at

the deraonstr. ending tandem, adv. [ tam dem], at length, at last, in the end, finally : Tandem reprime iracundiam, T. ut Veritas tandem recreetur tandem volneribus def essi, Cs. Tandem desine matrem sequi, H. ut iam tandem illi fateantur: Aliquando tandem hue animum ut adiungas tuum, T. tandem aliquando Catilinam ex urbe eiecimus. In eager or impatient questions, pray, pray now, now, I heg : quid tandem agebatis? what in the world? : quod genus
:
:

tandem est istud ostentationis et gloriae ? quo modo tandem ? quousque tandem abutere, Catihna, patientia nostra ? quae quousque tandem
: :
:

patieraini ? S.

Ain' tandem, T.

tang5, tetigi, tactus, ere [TAG-], io touch: ut eorum ossa terra non tangat de expiandis, quae
:

etc.,

and

yet

its effect

was

not, etc.

Strengthened
quoque
id

by

nihilo

mimis:

si

retenturum; nihilo
compositione, Cs.

tamen - etsi

or

omnes tangunt haec civitas Rhenum tangit, Cs. minus tamen agi posse de quae (villa) viam tangeret: vertice sidera, 0. To touch, take, take away, carry off: Tetigin tui tamen etsi, conj., notwith- quidquam? T. de praeda mea teruncium. To
: :

illud tenerent, se

Locris in templo Proserpinae tacta violataque escubito stantem sent, L. virga Yirginis os, 0. prope tangens, H. Of places, to horder oji, he contiguous to, adjoin, reach qui (fundi) Tiberim fere
:


taste,

tanquam

: : ::

tantum,

tantns

845

partake of, eat, drink : ilia ( corpora ), 0. To reach, arrive at, siugula dente superbo, H. come to : provinciam portus, V. lucum gradu, nocturne castra 0. Et tellus est mihi tacta, 0. 7b touch, strike, hit, beat: chordas, 0. dolo, 0. Te hora Caniculae Nescit tangere, to affect, H. queraquam praeterea oportuisse tangi, i. e. be put In the phrase, de caelo tactus, struck by to death. lightning: statua aut aera legum de caelo tacta: Of sextacta de caelo multa, diiae aedes, etc., L. ual contact, to take hold of, touch, handle: Virgi-

adv. [ tantus

],

so

much, so greatly,

to

such a degree, so far, so long, so : id tantum abest ab officio, ut, etc., so far : rex tantum auctoritate eius raotus est, ut, etc., N. tantumque ibi moratus, dum, etc., so long, L. ne miremini, qua ratione
: :

nem,
T.

T.

matronara, H.
:

si

non tangendi

copiast,

To

besprinkle, moisten, wash, smear, dye : cor-

supercilium madida fuligine tactum, lu. F i g., to touch, reach, move, affect, impress minae Clodi modice me tangunt animum, L. mentera mortalia tangunt, V. Nee forma tangor, 2h take in, trick, 0. religione tactus hospes, L. dupe, cozen, cheat ( old ) senem triginta minis. j?'o sting, nettle, wound: Rhodium in Poet. ap. C. To touch upon, mention, speak of, convivio, T.

pus aqua, 0.

tantum apud istura libertus potuerit. With : nee tantum dulcia, quantum Et liquida, V. iuventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae, H. Only so inuch, so Utile, only, alone, merely, but: tantum monet, quantum intellegit, only so much: tantum in latitudinem patebat, quantum, etc., Cs. notus mihi nomine tantum, H. excepit unum tantum unum flumen tantum intererat, Cs. unum defuisse tantum
hie

an

adj., so
:

superbiae, L. almost, all but

With
:

cum

non, only not, very nearly, vineae tantum non iam in;

moenibus essent, L. cf. tantum non cunctandum nee cessandum esse, 07ily there must be no delay (where non belongs not to tantum, but
iunctae
dictator bello ita gesto, ut tanvideretur, L. With quod, only, just, but just, a little before, hardly, scarcely : tantum quod ex Arpinati veneram, cum
:

to the verb), L.

tum non defuisse fortunae

ne tangantur refer to : leviter uuum quidque rationes ad O^^'m, be discussed: hoc ulcus tangere Aut nominare uxorem ? T. To take in hand, icn:

dertake: carmina, 0. tanquam, adv., see tamquam.

Tantalides, ae, m., = TavraXidijg, a descendant of Tantalus, Tantalide, i. e. Felops, 0. Agamemnon, 0. Tantalidarum internicio, i. e. of At- tantum quod hominem non norainat. revs and 2'hyestes, C. poet., 0. tantum modo or tantum-modo, adv., only, TavraXig, a descendant of merely: ut tantum modo per stirpis alantur suas: Tantalis, idis,/., pedites tantummodo umeris ac summo pectore Hermione, 0. Tantalum, i. e. Niobe, 0. Tantalos (-lus), i, m., = TdiraXoe, a king of exstare (ut possent), Cs. velis tantummodo, you have only to wish it, H. Scipionem misit non ad Phrygia, C, H., 0. tuendos tantummodo socios, sed etiam, etc., L*. adj. dim. [tantus], so little, so smalt
;
:

mihi a te litterae redditae sunt cf. tantum quod extaret aqua (where quod belongs not to tantum, but to the verb), L. Just, only now (poet.) Serta tantum capiti delapsa, V. In the phrase, tantum quod non, only that not, nothing is wanting but:
;

tantillus,

(old): puer, T.

tantundem ( tantumdem ),

subst. [neut.

of

tantisper, adv. [tantus+-per], /or so long a tantus 4- -dem],jus^ so much, just as much, the same time, in the meantime, meanwhile: de aliquo reo amount: magistratibus tantundem detur in celcogitasse: tantisper impediorr tantisper tutela 1am, quantum semper datum est: fossam duxit, Followed by ut eius solum tantundem pateret, quantum, etc., muliebri res Latina puero stetit, L. dum, all the time, for so long : tantisper volo, Dum Cs. Dum ex parvo nobis tantundem haurire reAce. adverb., to the same extent, just facies, T. ut ibi esset tantisper, dum culeus com- linquas, H. so much, just as far: erat vallus in altitudinem pararetur. tantopere or tanto opere, adv., so earnestly, pedum decem tantundem eius valli agger in latitudinem patebat, Cs. Tantundem omnia sentiens, so greatly, in so high a degree, so very, so much

quia tu tanto opere suaseras, coepi, T. si studia Graecorum vos tanto opere delectant: tantopere de potentatu contendere, Cs.
:

quam si, etc., Ct. Non tamen interpres tantundem iuveris, H. In genit. of price, ofjust the same value, worth precisely as much: tantidem emptam

adv. [n. of tantulus], so little, never in the least: ut recedamus ab aequitate quorum oratione iste ne ne tantulum quidem
so
little,
:

tantulum,

voluntatem decurionum postulat sibi tradier, T. tantidem, quanti fidem suam, fecit.
:

tantulum quidem commotus


fici
:

est.

tantus, adj. [1 TA-]. Followed by a clause of comparison, of such size, of such a m,easure,so
:

tantulus, adj. dim. [tantus], so little, so small: great, such : nullam ( contionem ) umquam vidi granum tantularum rerura occupationes, Cs. tantam, quanta nunc vestrum est quanta cuiuscausa. As subst. n., so little, such a trijte: deinde, que animo audacia natura inest, tanta in bello

cur tantulo venierint,/or sicch a trijie: qui tantuli tantulum morae. eget, quantost opus^ H.
:

patere solet, S. tanta modestia dicto audiens f uit, maria aspera iuro, Non ut si privatus esset, N.
:
:


: : !

: :

tantusdem
allum pro V. With

846
etc.,

taurinus
et tarditatem adferre bello
: :

of comparative clause, so great^ so very great^ so important : neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus studiis ne tantae nationes coniungantur, Cs. quae faceres in hominem tantum et talem. Followed by a clause of result, so great^such: tanta erat operis firmitudo, non fuit tantus homo Sex. Roscius in ut, etc., Cs. nulla est tanta vis, quae non civitate, ut, etc. As subst. n., so much, ferro f rangi possit, so many: habere tantum molestiae quantum glotantum complectitur, quod satis sit modicae riae palestrae: tantum hostium intra muros est, L. Colloq. : tantum est, that is all, nothing m.ore Tantumne est ? Ba. tantum, T. In genit. oi price,
ellips.
:

me tantum cepisse timorem, Quam,

moram

operis

cele-

ritates tarditatesque

cavendum

est,

bus utamur in ingressu mollioribus. F i g., of the mind, slowness, dulness, heaviness, stupidity: ingeni: quid abiectius tarditate et stultitia ? opinio tar:

ne

tarditati-

ditatis.

tardiusculus,

adj. dim.

tardus

],

somewhat

slow, rather stupid: servus, T.

tardo, avi, atus, are [ tardus ], to make slow, hinder, delay, retard, impede, check, stay, prevent profectionem : pedes (alta harena), 0. alas, H. At non tardatus casu neque territus heros, V. nos Etesiae tardarunt : Romanos ad insequendum,
:

Cs. hostium impetum, check, Cs. : vereor, ne exercitus nostri tardentur animis: me ratio pudoris
:

of such
fuit,

value, worth so much: frumentum tanti quanti iste aestimavit: Ubi me dixero dare
:

tanti, T,
uti, etc.,

tanti eius

apud

se gratiara esse ostendit,

was of such weight, Cs. In abl. of differmuch, so much the : quanto erat in dies gravior oppugnatio, tan to crebriores litterae ad Caesarem mittebantur, Cs. reperietis quinquiens tanto amplius istura quam quantum, etc. si Cleoence, by so
:

a praesentis laude tardaret Cs. : num quid putes rei esse nobis, whether I ought

propius adire tardari,


p.

nomine tardandum

to linger.

swift, sluggish,

comp. and sup., slow, not tardy : velox an tardus sit tardus aut f ugiens laboris, Cs. iuvenci, V. ubi reliquos
adj. with
:

tardus,

f ugisset post tanto, V. tanto praestitit ceteros imperatores, quanto populus R. antecedit fortitudine cunctas nationes, X. Colloq.: tanto melior! so much the better! well done ! good ! excellent I bravo ! Ph. tanto nequior Praegn., of such a quanso much tlie worse ! T.
:

menes non tanto ante

such, so small, so slight, so trivial: ceterarum provinciarum vectigalia tanta stmt, ut iis vix contity,

tent! esse possimus.

a number: praesidi tantum

dem cingi possit, Cs. account, not so important: est mihi tanti, Quirites, huius invidiae tempestatem subire, i. e. it is a trifle to me: sunt o sunt iurgia tanti, i. e. are not
too

As In

sribst. n.,

so little, so small ut ne murus quige^iit. of price, of little


est,

esse tardiores vidit, Cs. tardior ad iudicandum in decedendo tardior: tardiores tibicinis modi et cantus remissiores f umus, V. f rumenti tarda subvectio, L. tarda Genua labant, V. senectus, H. passus, 0. abdomen, lu. Slow of approach, delaying, late : noctes, V. tardiora fata, H. eo poena est tardior. Slow to pass, lingering, long tempora, H. menses, i. e. the long shimmer mont/is, V. sapor, i. e. lingering in the palate, Y. F i g., slow of apprehension, dull, heavy, stupid: vah, tardus es, T. si qui forte sit tardior. In speech, slow, not rapid, measured, deliberate: in utroque genere dicendi principia tarda sunt sententiis illi Tardo cognomen pingui damus, H.
: :
: : : :
:

much to undergo, 0. (tantus-dem), see tantundem. (tapes, etis, m., or tapetum, I,


loith

n.),

rdTrrjg,

heavy cloth

inwrought figures, carpet, tapestry,


;

hangings, coverlet (only plur., ace. tapetas, V. abl. tapetibus, L., V., O., and tapetis, V.): relinquunt pulchros tapetas, V. iniectis tapetibus in caput, Instratos alipedes pictis tapetis, V. L.
:

adj., of Tarpeia, Tarpeian: mons, Tarpeian Rock near the Capitol, from, which criminals were thrown, L. arx, the citadel on the Capitoline Hill, V., 0. nemus, Pr. fulmina, i. e. of Jupiter Capitolinus, In. Tarquiniensis, e, adj., of Ihrquinii (a city

Tarpeius,

the

of Etruria),

the irifernal regions, Tartarean, infernal: plaga umbrae, 0,: custos, i. e. Cerberus, V. sorores, the Furies, V.
: :

C, L. Tartareus, adj., of

ly,

tarde, adv. with comp. and sup. [tardus], slowtardily: navigare: crescens oliva, V. tardius
fecit:

tardissime iudicatur. Xa^ not in time, after the time, not early : qui eam (patriam) nimium tarde concidere maererent.
iter

Tartarus (-os), l, m., or Tartara, orum, ., TaprapoQ, Taprapa, the infernal regions, Tartarus, v., H., 0,

taureus,
drums, 0,
lu.

adj. [taurus],
subst.

of a

bidl,

of an

ox,
i.

of
o.

tardigradus,
tardipes,
tarditas,
sluggishness

adj. [ tardus

+ GRAD- ],
+ pes],
:

oxen, taurine: terga, bulls'

slow-

paced, tardy-paced : quadriipes.


pedis, adj. [ tardus halting (epithet of Vulcan), Ct.
atis, /. [

As

hides,

V.: terga,

f, a

raw-hide, lash of hide,

limping,

tardus ], .slowness, tardiness, legatorum navium, Cs. pedum


:

forma ], bulltaurif5rmis, e, adj. [ taurus shaped, tauriform : Aufidus ( because the rivergods were represented as horned), H.
taurinus,
adj. [taurus],

of

bulls,

of

oxen, tau-


taurus
: voltus (Eridaiii), V. bulVs hide, V.

f rons, 0.

: ) ::

tellus

: :

847
:

ri7i

tergum, a

teges, etis,/. [TEG-], a covering, rush-mat, bedrug : tegetem praef erre cubili, lu. Sing, collect.
hiberna, lu.

taurus,
(uri)

I,

m.

STA- ], a

hull, bullock, steer : hi

sunt specie et colore tauri, Cs., C., V., H, aperit nobilis, the brazen bull (of Phalaris), C, 0. cum cornibus annum Taurus, tlie constellation of the Ball, V.
:

tegimen, tegimentum, tegmen, see tegum-. teg5, texT, tectus, ere [ TEG- ], to cover, cover
over
:

corpus eius suo pallio: bestiae coriis tectae:


:

onis, /. [taxo TAG-], a valuing, appraisal, estimation: eius rei taxationem nos feci-

taxatio,

mus. ta^illus, i, m. dim. [talus], a small die (cited beside, H. omnis eum tegebat Turba, i. e. attended, as used in place of talus). To cover, hide, conceal: fugientem silvae texeY. taxus, i,y., a yew, yew-tree: taxo se examinavit, runt, Cs. (tabellas) in sinu, 0. latibulis se neL e. poisoned himself with yew-berries, Cs., V., 0. bula texerat inceptum, L. To shelter, protect, defend: tempestas nostros texit, Cs. latere tecto 1. te, ace. and a6?. of tu. abscedere, i. e. with a whole skin, T. tegi magis 2. -te, a suffix of tu or te ; see tu. Komanus quam p.ugnare, L. portus ab Africo a wile, techina (techna), ae,
:

(casae) strainstructisque scaphis, decked, Cs. : tegeret cum lumina somno, V. ossa tegebat humus, 0. tegere Damae latus, i. e. walk

Mars tunica tectus adamantina, H.


:

mentis tectae, Cs.

tectis

/.,

= TtxvT],

trick, subterfuge, artifice

falli

Techinis, T.

ly,
i.

tecte, adv. with comp. [tectus], covertly, privicautiowdy : alquid datura: declinat impetum, Q. guardedly : tectius (appellare), less bluntly, 0.
tector,
oris,

tegebatur, Cs. Fig., to cloak, hide, veil, conceal, keep secret, dissemble: triumphi nomine cupidita:

m.
l),

tego

],

a plasterer, stucco[

worker, pargeter.

(tect5rioluni,
plaster, bit

of stucco. Only plur. tect5rius, adj. [ tego ], relating

n.

dim.

tectorium

],

little

to overlaying,

eius flagitia parietibus tegebantur honesta praescriptione rem turpissimam, Cs. turpia facta oratione, S, Commissum, H. dira Supplicia, V. Pectoribus dabas multa tegenda meis, 0. To defend, protect, guard: consensio inproborum excusatione amicitiae tegenda non est pericula facile innocentia tecti repellemus a patrum suppliciis tegere liberos, L. patriam paren: : : :
:

tem suam

concerned loith surface decoration : ( sepulcrum opere tectorio exornari, i. e. with stucco. As subst. n., superficial work, plaster, stucco, fresco-painting tectorium vetus delitum et novum inductum. 'Poet.,'plur., paste for the complexion, lu.

tisque armis, S.

tegula, ae,/., a tile, roof tile: tegulam in Italia nuliam relicturus, not a tile : prohibebat imbrem

Esp.,
usu.

Tegula, 0.

quem
a

tegula sola tuetur


tiling, tiled

A pluvia, lu.

plur.,
:

tectum,
ture,

I,

n. [P. n. of tego],

a covered

struc-

tegulis, T.

roof: decidere de per tegulas demitti per scalas per:

roofed enclosure, shelter, house, dwelling, abode, roof: totius urbis tecta tectum subire, Cs. vos
:

venisse in tegulas, L.

(tegimen), inis (in oblique cases tegmin-), n. [TEG-], a covering, cover : mihi inter convalles tectaque hortorum, i. e. the amictui est Scythicum tegimen: tegumen Pellis V. buildings scattered through the gardens, L. ager erat, 0. dedit super tunicam aeneum pectori teConsertum tegumen spinis, V. Horincultus sine tecto: columba plausura Dat tecto gumen, L.
:

tegumen

in vestra tecta discedite


:

tectis succedite nostris,

ingentem, V.
prison, 0.
:

solidis

Clauditur in tectis,

i,

e.
i.

in
e.

dea
0.
:

Exue de tegminibus
or

suis,

i.

e.

the husks,
C. poet.

dolos tecti

ambagesque

resolvit,

sub tegmine

caeli, the vault

of heaven,

of the Labyrinth, Y.
porticus
:

mina

tecti,

Hie V.

covering, roof : inferioris se praecipitem tecto dedit, H. cultecti

tegumenta (tegim-)
n.

tegmenta, orum,
: tegumenta tegumenta corporis,

a culmine, 0.

A F
i

[TEG-], a cover, coverings, clothing


vel texta vel suta
: :

ceiling:

tectis caelatis, laqueatis,

Enn. ap. C, H.

corporum
L.

cano-

scutisque tegimenta detrudere, Cs.

py :

cubilia tectaque, H.
adj. with comp.

tectus,

and

sup. [P. of tego],


g., secret,

covered, roofed, decked: naves, Cs., L.

cupiditas: amor, 0. tectis verbis ea scripsi, i. e. in reserved language. Secret, close, reserved, cautious : ad alienos est omni ratione tectior in dicendo tectissimus tectus recusat prodere quemquam, V.
concealed, hidden:
tectior
: : :

tela, ae,/. [TEC-], a web: Texens telam, T. telam retexens tenui telas discreverat auro, V. adsiduis exercet bracchia telis, 0. plena domus telarum cum tota descendat aranea tela, lu.
: : :

The warp :

licia telae

rens stamina telae, 0.

Addere, V. stantis percurloom : geminas inten:

dunt stamine telas, 0. Stamina suspendit tela, 0. Fig., a web, plan: tela texitur ea, ut, etc.

te-cum,

see tu

and

cum.

Tegeaeus

(-eeus),

hence. Arcadian, V., 0.

adj.,

of Tegea (in Arcadia); est media As subst. f, Atalanta, 0. ground :

tellus, uris, /. [TAL-], the earth, globe : quae telluris operta subire, Y. Earth, land,
:

instabilis,

0.

Exercet

tellurem, Y.

: : :

temperatus
:

telum
inarata, H.

848

steriiis sine arbore, 0. : itistissima, V. land, coimtry, district, region, territory : bar:

Gnosia, V, lubae, H. As a divinity, bara, 0. Earth, Tellus : terra ipsa dea est quae est enim aedis alia Tellus?: Tellurera porco piabant, H. Telluris: Tellus mater, L.
: :

meritas est florentis aetatis temeritatibus, rash acts.

non

offert se ille istis

telum,

1,

n. [

TEC- ], a
:

missile ^oeapon, missile,

: anna atque tela, S. telum manu fugit, magis quam iecit nubes levium telorum, L. turbida Tempestas telorum, V. telum ex loco superiore omni genere missilium telorum volmittere, Cs. nerari, L. tela Direxit arcu, H. In medios telum volatile, 0. torsisti Achivos, Y. An offensive weapon, sword, dagger, poniard, axe: ex quibus (telis) ille maximum sicarum numerum et gladiorum extulit securim in caput deiecit relictoque

dart, spear, shaft, javelin

avl, atus, are [temere], to treat rasldy, profane, defile, dishonor, disgrace, desecrate, outrage: hospitii sacra, 0,: templa temerata Minervae, V. sepulcra maiorum temerata, L. patrium cubile, 0. Venerem maritam, 0. fluvios venenis, 0. temerata est nostra voluntas, 0.
violate,
:

temero,

coniectio telorum
:

si

temetum,
dum temeti, temno,

I,

n. [2

TEM-], an intoxicating drink,


:

mead, wine: carent teraeto mulieres


H., lu,
,

accipis ca-

:'

, ere [1 TEM-], to slight, scorn, disdain, despise, contemn : volgaria, H. divos, V.


:

ne temne, quod Praeferimus manibus

vittas,

in volnere telo, etc., L.


tela

strictis telis, 0.
i.

clavae

erant, Cu.

cum
:

telo esse,

e. ^o

he

armed:

positum rubigiue telum,

my
:

sheathed swm^d, H.

Frontis, i. e. a horn, 0. corpore tela exit, i. e. avoids arbitrium est in sua the blows of the caesttis, V. F i g., a weapon, tela lovi, i, e. the thunderbolts, 0.

a wagon, the tongue: iunctos temo trahat aereus orbis, Y., 0. Of a plough, the beam, tongue: j>edes temo protentus in octo, Y. A toagon : de temone Britanno Excidet Arviragus, lu. As a constellation, the Wagon of Bootes, Charles's Wain, 0.
Onis,
pole, beam.

temo,

m. [TEC-], a

Of

Y.

temperamentum,
tionate admixture ; f est temperamentum,
i

i,

g.,

n. [tempero], a propora right mean : inventum

shaft, dart

: nee mediocre telum ad res gerendas existimare benevolentiara civium: necessitas, quae maximum telum est, L. tela fortunae linguae tela subire tuae, 0.
:
:

bus aequari se putarent,

quo tenuiores cum principii. e. a due balance of

moderation, limit, Ta. orationem habuit raeditato temperamento, Ta.


classes: vestrae fortitudinis,

temerarius,
thoughtless,

adj.

temere

],

rash,

heedless,

temperans,

antis, adj.

with comp. and sup. [P.

imprudenty

inconsiderate,
:

indiscreet,

unadvised, precipitate : homines, Cs, mulier raeo temerarius periclo, 0. animi partes consilium vox, L. error, 0. tela, i. e. sent thoughtlessly, 0.
:
: : : :

of tempero], observing moderation, sober, moderate, temperate, with self-control : in omnibus vitae partibus temperans: homo temperantissimus principes temperantiores a cupidine imperi, refraining,
:

L.

temere,

at random, rashly, heedlessly, thoughtlessly, iriconsiderately, indiscreetly evenire, T. forte temere in adversos montis agmen erigere, L. nisi ista casu non numquam forte temere concurrerent corpora hue et illuc caSu et temere cursantia: non temere nee fortuito sati inconsulte ac temere dicere alquid de se credere, S. sub Pinu iacentes sic temere, H. saxa iacentia, L. E s p., with a negative, not for nothing, not easily, hardly, scarcely : non temerest timeo quid sit, it means something, T. quidquid sit, baud temere esse rentur, that it is sometiling of moment, L. Hand temere est visum, V.
. :

adv. [2 TEM-],6?/ chance, by accident, without design, casually, fortuitously,

famae temperans, T. (temperanter), adv. with comp. [temperans],


:

with moderation, moderately : haberi, i. e. under control, Ta. temperantius agere.


:

to be

kept

temperantia,
sobriety,

ae, /.

discretion,

self- control,
:

victu

naturae tuae

rantia moderatus, S.

[temperans], moderation, temperance : in alicuius, Cs. tanta tempeadversus sitim, Ta.


:

temperate, adv. with comp. [temperatus], with moderation, moderately, temperately : agere tera:

peratius scribere.

temperatio,
ling, ft

onis, f. [
:

tempero

],

a due ming:

proportion, proper combination, symmetry,

constitution,

temperament

corporis, animi

aeris,
:

tloc

temere
:

numquam amittam
adire, Cs.
:

irasci amicis

ego a me, T. patres quoque non te:

temper :

mere pro uUo aeque

adnisi sunt, L.
:

vatis avarus

Non temere
intercessit,

est animus, H.

nuUus

dies temere

mens temperator,

organization : ordinum, L. iuris. regulating power, organizing principle: sol mundi et temperatio.
civitatis,
oris,

m. [tempero], an arranger,

quo non ad eum

scriberet, N.

organizer: varietatis.
adj. with comp. [/*. of tempero], moderate, temperate: temperatae escae loca temperatiora, Cs. modicaeque potiones F i g., moderate, sober, calm, steady, teinperate: mores in victoria temperatior Yira temperatam di limited,
:

temeritas, atis, f. [temere], hap, chance, accident : in quibus nulla temeritas, sed ordo apparet: fortunae. Rashness, heedlessness, thoughtlessness,

temperatus,

haste, indiscretion, foolhardiness, temerity

perdi:

torum

temeritatem militum reprehendit, Cs.

te-

temperius

: ::

temptamentum
:

: : ::

849

animus virtutibus, L. fl. Of speech, moderate, calm, composed: orationis


provehunt la maius,
:

tune
ierit

tempest, commotion, disturbance, calamity, misfor: in hac tempestate populi iactari invidiae
Gallici

genus

teraperatior oratio. adv. comp., see tenipori.

ace. em, ahl. e, /. [temporo], a due mingling, proper mixture, tempering, temperature, temper: ubi temperiem sumpsere umorque
,

temperius, temperies,

adventus campos, V.
rei p.

Quanta per Idaeos Tempestas

communis Siculorum

(i, e.

Yer-

navis fluitans in alto tempestatibus. storm, shoiver, press, throng, multitude : querelarura turbida telorum, V.
res)
:

Temperiemque dedit, calorque, 0. frigore flarama, i. e. a moderate temperature, 0. blandarura aquarum, 0. caeli mira, Cu.
: :

mixta cum

tempestive,
the right time, in

adv. with comp. [tempesdvus], at proper season, seasonably, oppor: demetere sepulti, 0. commissabere, H..
:

tunely, fitly, appropriately

Tempestivius in

tempero,

avT, atus,

are

tempus

domum
:

], to

observe

be moderate, restrain oneself, forbear, abstaiyi, be temperate, act temperately : in po-

proper measure,
:

tempestivitas,
ness, seasonableness

atis,/. [tempestivus], timeli-

testatibus, S.

in

multa temperai'uut tribuni, L.

sua cuique parti aetatis tempestivitas est data, i. e. its appropriate character.

linguae, L.
L.

oculis, to keep

perare oculis, refrain


:

from looking, L. from tears, Cu. risu


:

tem-

tempestivus
stas],

(-vos), adj. with comp. [tempe-

(dat.),

nee nos temperamus imperils, quo minus illi auxili egeant, L. sibi, quin exirent, temvix temperavere animis, quin, etc., L. Cs. perare ab iniuria et maleficio, refrain, Cs. a lacritemperatum agere est, tolleve puerum mis, V. nee quin, etc., they with difficidty refrained, L. temperatum manibus foret, ni, etc., L. To forvictoriae, S.
: : :
:

proper time, timely, seasonable, opportune, fitting, appropriate, suitable

of

the right time, at the

bear, abstain, refrain, spare, be indulgent : si cuiquam ulla in re umquam tempera verit Privignis,
:

venti adgressus tempestivis sermonibus, L. : narratibus hora meis, 0. pueris Indus, H. multa mihi ipsi ad mortem tempestiva inernnt, fitting occasio)is. Timely, seasonable, ripe : maturitas : pinus, Y. Ripe, mature: viro, H, caelo heros, 0. Timely, betimes, in good time, in good season, early: convivium.
:

H.

templis

deum temperatum

To divide duly^ mingle sociis tempera verant, L. in due proportion, combine suitably, compound properly, qualify, temper: ex dissimillimis rebus misceri et temperari: alqd ex igni atque anima temperatum: Pocula, to mix, i. Q.fill, H. Etesia:

est, L.

in

quo ab

templum, i, n. [1 TEM-]. In augury, an open place for observation, place marked off by the augur's staff: Palatium Romulus, Remus Aventi-

num ad inaugurandum

terapla capiunt, L.
:

An

rum
i.

flatu nimii

temperantur calores
i.

aquam

(i. e.

balneum)
e.

scatebris arva, govern, manage, arrange, order : rem p. institutis et legibus ora frenis, H. aequor, V. arces aetherias, 0.
i,2;nibu3,

water, Y.

To

e.

warm, H.

rule, regulate,

citharam iiervis, temperata frumenti subvectio, i. e. to string, 0. Fig., to regulate, rule, control, facilitated, Ta. govern, sway, moderate : cuius acerbitas morum ne vino quidem permixta temperari solet haec intestudinis aureae strepitura, H.
:

open space, circuit : templa caeli summa, T. deus, cuius hoc templum est omne quod conspicis. consecrated place, sacred enclosure, sanctuary: ( sacerdotes ) urbera et agros templa liberata et efifata habento: occupant tribuni templum, i. e. the rostra, L. sub tutela inviolati templi, i. e. an asylum, L. place dedicated to a deity, fane, temple, shrine : Herculis luuonis Sospitae Minervae, Y.: donee templa refeceris, H. Templorura positor, 0. Coniugis antiqui, i. e. sepulchre, Y.

A
:

temporalis,
a

e,

adj. [tempus],
:

of a

time, but for

time, temporary, transitory

laudes, Ta.

terdum temperanda sunt: amara lento Temperet


risu,

temporarius,
serving
:

adj. [tempus],

H.

iras, soothe,

V.

sumptus, 0.

liberalitas,

N.

of a time, timeingenia, changeable, Cu.


(

tempestas,
time, point

atis, /. [

tempus
:

].

of
:

time, time, season,

a portion of period: eadem


:

tempestate

f uere ea tempemultis tempestatibus, S, mulWeather, time, season: tis ante tempestatibus, L. tempestate serena, Enn. ap. C. idonea ad navisecunda, Ta. haec gandum, good weather, Cs.
ilia

Tempestate, L.
:

state, qui, etc., S.

adv. with of tempus], in time, betimes, seasonably, early : ad cenam venit ego renovabo commendationera, sed tempore, in due time : Tempore abest, opportunely, 0. appare-

tempore

or

temperi

tempori ),
[abl.

comp. temperius (temporius)

bant tempore. Ph.


ly
:

temperius

fiat,

more punctual-

modo

surgis eo Temperius caelo, 0.

V. et tempestates et navem idoneam habere. goddess of weather, 0. immolabitur agna Tempestatibus, H. A storm, tempest: turHorrida, H. foeda, L. bida, Cs. turbulenta tempestas navis adflixit, Cs. si segetibus tempestas nocuerit Tempestas sine more furit, V. in magnis tempestatibus autumni, V. F i g., storm,

lam

clara,

temptabundus (tent-), adj. [tempto], trying,


making attempts :
miles, L.

(tent-), inis, n. [tempto], a trial, essay, attempt, effort : pretium temptaminis huius, 0. temptamina nostra repellere, i. e. temptations, 0.
:

temptamen

temptamentum

(tent-),

I,

n.

[tempto], a

54


temptatio
trial^

: ; : : :


tenaciter

: : :

850

proof

essay,

attempt: mortalia Temptamenta,


:

0.

tide {gen.\ 0.

tui,

V.

[tempto], an attack: An valetudo confirmata a novis temptationibus. abolendi attempt, trial, proof: perseverantiae, L. magistratus, L.

temptatid (tent-), onis,/.

tempus habes tale, quale nemo habuit umqiiam addubitavit, an consurgendi iam triariis tempus esset, L. moriendi tempore igitur ipso se ostenderunt, cum, etc., at the nick of time: tempus est, ad id quod instituimus accedere, it is the right time : nunc corpora curare tempus est, L. Tempus
: :

temptator (tent-), oris, m. [tempto], an assailant, attempter, tempter


:

abire tibist, H.
in

suo tempore, at a fitting time.

hoc tempore, under present circumstances : in tempore, L, incidunt saepe tempora, cum ea, to handle, touch, feel: manibus pectora, 0. : flumen etc. libri de temporibus meis cedere tempori, to vix pede in tenebris caput. Ph. invisos amietus, yield to circumstances: secundis Temporibus duV. venam, to feel the pulse, 0. To make trial of, biisque, H. baud sane temporum homo, Cu. In try, attempt, attack, assail: scalis et classe moenia, the phrase, temporis causa, with regard to circwnquia Gallis ad temptanda ea (eastra) defuit stances, under momentary influence, out Cs. of courtesy, animi valentes morbo temptari possunt spes, L. insincerely : temporis causa nobis adsentiri nee auctumnus exercitum valetudine teraptaverat, Cs. dico temporis causa. A tvne, need, emergency, exmorbo temptari acuto, H. pedes, V. To try, ex- tremity: quid a me cuiusque tempus poscat: neperiment upon, prove, test, attempt, essay : tempto que poetae tempori meo def uerunt summo rei p. regis prudentiam pollice tempore: pro tempore atque periculo exercitum te, quo animo accipias iter per provinciam per vim, Cs. ciiordas, 0. ne- conparare, S. saepe mecum tempus in ultimum gata iter via, H. Thetim ratibus, V. temptanda Deducte, to the last extremity, H. temporis gratia, via est, V. nullo modo animus incitari potest, qui to meet the emergency, Cu. In rhythm or metre, modus a me non temptatus sit rem f rustra, Cs. ti}7ie, measure, quantity : qui (trochaeus) temporipacis spem, L. crimina, H. quid in eo genere bus et intervallis est par iambo: Tempora certa possem quae sit fortuna facillima, temptat, V. modique, H. Esp., in phrases with praepp. Ad si qua res esset cibo, something to eat. Ph. temp- tempus, at the right time, in time, punctually : ad tarunt aequore tingui, 0. taurus irasci in cornua tempus redire: ad tempus venire, L. For some temptat, V. litteras deferre, Cu. ; ut ipse gereret time, for the time being, for a while, for the moment: sine rege rem p. -temptatum ab L. Sextio, ut ro- quae (perturbatio animi) plerumque brevis est et gationem ferret, etc., L. To try, urge, incite, tempt, ad tempus dux ad tempus lectus, L. Ante temsound, tamper with : cum per Drusum saepe temp- pus, before the right time, pretnaturely, too soon tassem utrum admonitus an temptatus an ante tempus mori ante tempus domo digressus, pervenerit nescio cum ab proximis impetrare S. Ex tempore, instantaneously, off hand, on the non possent, ulteriores temptant, Cs. : nequiquam spur of the moment, extempore : versus f undere ex temptati, ut desisterent, L. animum precando, V. According to circumstances.' consilium tempore. fidem eius, an exercitum traditurus foret, Ta. ex tempore capere haec melius ex re et ex temTo disquiet, worry, excite, disturb, agitate, distress ; pore constitues. In tempore, at the right time, nationes in his rebus evertendis unius hominis opportunely, in time: in ipso tempore eccum ipsenectus temptata est. sum, in the nick of time,T. In tempus,/or a time, Pro 1. tempus, oris, n., a portion of time, time, temporarily : scena in tempus structa, Ta.

integrae Dianae (Orion), H.

time, position, state, eo7idition, times, circumstances


tali

tempto
:

(tent5),

avi, atus, are, intens, [tendo],

tempus diei, daytime, T. extremum diei omni tempore anni maturius paulo, quam tempus anni postulabat, Cs. : abiit illud tempus tempus duorum mensura petere, L.: longo post tempore, interval, Y. tempus pacis an belli matutina tempora, morning hours. A time, point of time, occasion, opportunity, leisure : neque ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, T. nisi tempus et spatium datum sit egeo tempore
period, season, interval:
:
:

tempore, as the time permits, according to circumte stances : consilium pro tempore capere, Cs. marmoreum pro tempore fecimus, V.
:

tempus, oris, n.\\ tempus], the vital spot, of the head near the eye, temple : it hasta Tago per tempus utrumque, V. laevo mucronem tempore fixit, 0. posuit ad tempora canos, 0. gemi2. side
:
:

na, V.

eo tempore, quo,
alienura

etc., L.

id temporis, at that time

temulentus,
intoxicated, tipsy
.

adj. [2

mihi tecum expostulandi edendi, H. datum ad consul,tandum, L. certis temporibus superioribus temporibus. Time, duration: tempus est pars quaedam aeternitatis,
est
: :

tempus

alquis
/.
[

TEM-], drunk, drunken, vox agmen, L.


:

tenacitas, atis, tenacity: unguium.

tenax ], a holding fast, grasping at money, nig-

gardliness, miserliness, L.

Tempore ruricolae patiens fit taurus aratri, gradually, 0. The time, ft season, appointed time, right occasion, proper period^ opportunity
etc.
e.
:

i.

tenaciter, adv. [ tenax ], /?vw?y, tightly, tenaFig.; urgere, joei*ciously: pressisse angues, 0.

.-

sisteiithj,

0.

tenax

: :

teneo
:

: : :

851
dos, Y.

tenax, acis, adj. with comp. and (late) snp. [2 TA-], holding fast^ griping, tenacious : forceps, V. dente tenaci Aneora f undabat navis, V. : lappa, Holding fast, griping, sparing, niggardly, 0. stingy, tenacious: pater; genus Quaesiti teuax, 0. Of things, holding fast, clinging : in tenaci gramine, i. e. matted, H. cerae, sticky, V. passu stare tenaci, 0. pondere tenacior (navis), L. luctandum Fig., holding est cum tenacissiino sabulo, Cu.

civitati leges

Ire foras tendebat frustra, H. imponere, L. aqua tendit


:

captae

rumpere

plumbum, H. tenebrae,arum./.,
sole

darkness, gloom: obscurato


:

tenebrae
:

factae

tenebras
:

et

solitudinem

nacti

tenebris, odore foeda facies, S. : neve velit (Sol) tenebras inducere rebus, 0. tenebris nigre-

scuut omnia, Y.
tae
Obicit,
i.

tenebras et cladem lucis ademp0.


luce,

e. bliyidness,

fast, retentive, firm, steadfast. persist eiit, tenacioics: propositi, H, iustitiae, lu. ficti pravifides, 0.
: : :

night, night:

redire
:

The dark7iess of non tenebris: primis

Stubborn, obstinate: equus contra sua vincla tenax, 0. equura tenacera, uon parentem, etc., L. Caesaris ira, 0.

que (Fama), V.
:

noose.

tendicula, ae^/. di)n. [2 TA-], a Fig. litterarum tendiculae.

old also tenn5 ), (late) tensus, ere [2 TA-], to stretch, make tense, stretch out, spread out, distend, extend: plagas quia non rete accipltri tennitur, T. : retia cervis, 0. : arcum, keep bent, H. : tendere doctior arctis, 0. vela, swell, Y. ; cubilia, spread, H. : tenta ubera,

tend5

nunc tenebras unum conducis in annum, i. e. a dark lodging, lu. Tlie shades, infernal regions: tetendl, tentus, or Infernae, Y. quid tenebras timetisPO. Fig.,

little

snare,

tenebris movit, L. tenebris, during the night, 0. tenebris obortis, X. gloomy place, prison, dungeon, lurking-place : clausi in tenebris, S. postremo tenebrae, vincla. Lurking-places, haunts: emersus ex diuturnis tenebris lustrorum : Quanti

darkness, gloom, obscurity : clarissimis rebus tenebras obducere tenebras dispulit calumniae, Ph. quaeso, quid hoc est? mihi enim tenebrae sunt:
:

rei p.

si

quid tenebrarum oiludit exsilium.


adj. with sup. [tenebricus],/j^//

shrouded in gloom, stretch out, present, offer, praetorium, Cs. : sensus, darketied : libidines tenereach, extend: manus ad templa: bracchia caelo, brieosissimum tempus. manus, vobis manus: Cs. 0.: ad legatos supplices tenebricus, adj. [ tenebrae ], dark, gloomy supinas manus, L. ; dexteram Italiae, reaches : civiTartarea tenebrica plaga, C. poet. bus lucem iugeni sui, to tender : patri lulum, hold tenebr5sus, adj. [tenebrae], dark, gloomy: out, Y. To aim, direct, shoot, drive : Quo tendaut Tartara, 0. ; specus tenebroso caecus ferrum, Y. : sagittas Arcu, H. spicula cornu, Y. Aer, y. hiatu, 0. To string, tune : barbiton, H. F i g., to lay, contenellulus, adj. dim. [tener], very tender, delitrive, devise: insidiae tenduntur alicui, are laid. To press, straiji : ultra Legem tendere opus, i.e. cate : haedus, Ct. Aestivam sermone beere [2 TA- ], to hold, keep, press to extravagance, H. tened, tenul, nign noctem, protract, H. Of a way or course, have, grasp, hold fast : flabellulum, T. facem, Y. telum, L. cruentum gladium manu Fragmina, to direct, pursue, turn, tvend: iter ad naves, Y, Dextra tenet ferrum, 0. To direct oneself, hold a 0. ore cibum, Ph. unde et quo cursum, L. cf. cum res non coniectura, course, aim, strive, go, move, ynarch, drive, tend, Hanc teneo sinu, 0. bend: Yenusiam; cursuque aniens ad limina ten- sed oculis ac manibus teneretur, i. e. was palpable. F 1 g., to hold in miiid, take in, understand, condit, Y. ad castra, L. ; unde venis ? et Quo tendis ? H. To extend, stretch, reach: (via), quae sub moe- ceive, comprehend, knov: : rem tenes, you undernia tendit, Y. To set up tents, be und^r tents, be stand the situation, T. teneo, / understand, T. encamped, encamp ; sub vallo, Cs. legio latis ten- quae a Romanis auguribus ignorantur, a Cilicibus tenentur quo pacto cuncta tenerem, H. debat in arvis, Y. in angusto, L, : laxius, Cu. ImplyFig., to aim, strive, be directed, be mclined, tend: ing possession or control, to hold, possess, be master ad reliqua alacri animo: ad altiora. L. ; ad elo- of, control, occupy : multa hereditatibus tenebanquium, 0, cum alii alio tenderent, L. Xon dices, tur sine iniuria: quae tenuit dives Achaemenes, quorsum haec tendant, tend, H. To be persistent, H. loca, L. colles praesidiis, Cs. terras, H. make exei'tion, exert oneself, strive, endeavor, con- alterum cornu, command, X. proviucias aliaque rem p. opes paucorum tenere coepetend, struggle: miles tendere inde ad iurgium, omnia, S. persists, T. vasto certaraine tendunt, Y. videt runt, to control public affairs: ut res p. vi tribuCatilinam magna vi tendere, S. patres, adversus nicia teneretur, should be mastered ; cf. qui tenent quos tenderet, L. senatu minus in praetura ten- (sc. rem p.), qui potiuntur, i. e. loho are in supreme dente, making less opposition in the case of the power: me Galatea tenebat, i. e. held my affecpraetorship, L. ! quid tendit ? cum efficere non tions, Y. teneone te ? i. e. are you restored to me ? possit, ut, etc., what does he strive for ? : nihil illi T. Implying persistence, to hold fast, keep, occutendere contra, Y. manibus tendit divellere no- py, watch, guard, defend, maintain, retain : legio

distended, H.

Of tents,

To

to

spread out, pitch, erect;

tenebricdsus,
of darkness, dark, gloomy

utterly obscure,


: :.

tentorium

: :

teneo
locum non
tenuit, Cs.
:

852
celsa,

Capitolia
:

Y.

in

tenuit reverentia famae, 0.

Implying constraint,
:
:

Athenae tuae sempi- to bind, hold, obligate, be binding on, coiitrol : quamternam in arce oleam tenere potuerunt, Of a quam leges eum non tenent iuterdicto non teneri: Avay or course, to hold, keep, maintain, follow up: ut plebi scita omnes Quirites tenerent, L. teneri secundissimo vento cursum, to hold one''s course: alienis foederibus, L. poena teneri, to be liable vento interralsso cursum, Cs. Quove tenetis iter ? testibus in re perspicua teneri, to be convicted. V. tenuit tameu vestigia Bucar, L. Aeneam Implying comprehension, to take in, comprise, coinab Sicilia classe ad Laurentem agrum tenuisse prehend, include : haec magnos formula reges temedio tutissimus ibis (sc. cursum), sailed, L. net. H. ut homines deorum agnatione et gente Inter utrumque teue, 0. cf. hie ventus adversum teneantur id quod ( genus officiorum ) teneatur tenet Athenis proficiscentibus, bloios the wrong hominum societate.
raanicis te sub custode, H.

To hold
:

hold fast, guard, preserve, upon : consuetudinem meam non tenebat ornatum suum civitas ius suum haec duo imperium in suos: silentium, L. in amicitia, etc.

way, N.

g., to

hold, keep, insist

tener, era, erum, adj. with comp. tenerior. and sup. tenerrimus [2 TA-], soft, delicate, tender, yielding : palma harundinum radices, Cs. cana le: :

gam
0.
:

tenera lanugine mala, V.


res tenerae,
i.

caules, H.

fast, maintain, support, defend, uphold, insist: illud arete tenent, voluptatem esse sum-

e.

the plants,

Y.

rami, prata tenerri: :

propositum, maintain, Cs. suas leges quo causae teste tenentur, H. plebs tenuit, ne consules in proximum annum crearentur, L. tenuere patres, ut Fabius consul crearetur, L. Of the memory, to hold, keep: tui raemoriam cum summa benevolentia, preserve a recollection of:
:

mum bonum

memoria tenetis, numeros memini,

res
si

esse, etc.,

you remember:
recollect,

ma, 0. : Aer, thin,Y.: gallina, tender, H. Dianam tenerae dicite virgines, H. Of tender age, young, youthful: tener et rudis: equis vetulis teneros anteponere solemus grex, Ph. a teneris, ut Graeci dicunt, unguiculis, i. e.from childhood: De tenero ungui, H. As suhst. : parcendum est teneris, i. e. boys, lu. : in teneris, in early youth, Y. Effeminate : saltatores vestis teneris Maecenati: :

Of disposition or desire, to posdicta tenere, H. sess, occupy, control: quae te tanta pravitas mentis

verba tenerem,

Y,:

bus apta,
yielding
:

lu.

F
:

g., soft, delicate,

tender, mobile,

tenuerit, ut, etc., has

magna me

spes tenet
:

possession of you nisi forte quem perniciosa

had

tam tenerum quam voluntas erga nos civium tenerior animus tenerae Mentes, H. pudor, 0. oratio versus, H. animus
nihil

est

(pueri),

i.

e.

iveak.
:

neque ira neque gratia teneri, to tenere, adv. [tener] dicere, Ta. pompa, ludis, to be fascinated: ab teneritas, atis,/, [tener], softness, tenderness. oratore iam obsessus est ac tenetur. To hold tenesmos, i, m., reivecrfidg, a straining, tenesposition, mai7itain oneself, stay, be posted: qua abscisae rupes erant, statio paucorum armatorum mus, N tenebat, L. tenent Danai, qua deficit ignis, V. tenor, oris, m. [2 TA-], a holding on, continuTo hold out, hold on, last, endure, continue, tnain- ance, uninterrupted course, career: hasta servat tenorem, keeps its direction, Y. (aulaea) placido taiii itself, prevail : imber per noctem totam tenuit, L. tenet fama, lupam, etc, L. fama tenuit, educta tenore Tota patent, by a steady m,oiio7i, 0. Fig., a course, tenor, career, movement: rerum, baud plus fuisse modio, L. Implying attainment, pugnae, L. vitae, 0, plebem eodem t,euore to reach, arrive at, attain, occupy : montes Sabini L. petebant et pauci tenuere, L. portum, L. Hespe- colo, persistently, L, eodem tenore duo consulatus dies riam, 0. F i g., to reach, gain, acquire, obtain, at' ^e^si, following the same policy, L. Non tain: per cursum rectum reguum tenere virtute alium tenuisse tenorem Crediderim, Y. In the regnura, L. teneri res aliter non potest causam, phrase, uno tenore, in one course, unintemiptedly, Implying restraint, to hold fast, hold back, uniformly, steadily, progressively : isque (stilus me0. brevis hinder, restrain, detain, check, control, stay : naves, dius) uno tenore, ut aiunt, fluit in dicendo quae vento tenebantur, Cs. classem ibi tenebat, res est, si uno tenore peragitur, L. L. si id te non tenet, advola Marcellum ab getensa, ae, /. In the Circensian games, a car rundis rebus: ne diutius teneam: tene linguam, which bore the images of the gods, chariot for the 0. pecus omne tenendum, V. manum, H. quo gods : via tensarum tensas ducere, L. me decet usque teneri ? V. lacrimas in morte tenta-, see tempta-. tensus, P. of tendo,
libido tenet, S.
be controlled:

misera

exercitum in

stativis, L.
:

With

pro7i. re-

flex., to

keep back, 7'emain, stay


: :

castris ses^, Cs.

tentig5,

inis,/. [2 TA-],

a tension, violent pas-

castris se pavidus tenebat, L.

motum

domi, N. me Fig., to hold, hold back, repress, restrain, bind, fetter: iracundiam risum iram, Cu. : ea, quae occurrunt, keep to themselves: Sed te, ne faceres,
:

a conventu se reab accusando, refi'ain.


:

sion, furious desire, H., lu,

tent5, see tempto.

tentdrium, i, n. [2 TA-], a tent: in tentoria niveis tentoria velis Adgnoscit, Y. abducti, L. tentoria regis, 0.
:


tentus

: : ; :

terdeciens
:

: : :

853

tentus, P. of tendo. tenuiculus, adj. dim. poor: apparatus.


tenuis,
e,

as far as the loins: laterum tenus, Y.


[tenuis], slight^ trifling,

per

aquam

ferme genus tenus altam, L.


tenus, L.

with camp, tenuior and sup. tenuissiraus [2 TA-], drawn out, ^neagre, slim, thin, lank, slender: Pinna, H. acus, j?ne, 0.: avena, V. aniinae (defunctorum), 0. Of texture, thin, togae, H. toga file tenuisfine, close : vestes, 0. sima, 0. natura oculos niembranis tenuissimis saepsit. Of substance, thin, rare, fine, slight: caelum atheretis locus tenuissimus est agmen
adj.
:
:

far

as,

As praep., with abl., all the way to, as unto: Tauro tenus regnare: erat pectori:

urbium Corcyrae

bus tenus, L.

Pube
:

tenus, Y.
lateri

colio tenns, 0.

(militura), L.

Little, slight, trifling,

inconsiderable,
:

mean: oppidum aqua, shaltenuein fontibus adfer aquam, i. e. a little water, 0. sulcus, Y. Insignis tenui f ronte Lycoris, low, H. semita, narrow, Y, cibus, Ph. opes census, H.: pvaeda, Cs. tenuissimum lumen: ventus, a breeze,Y. Of person s,jt?oo?-. servus sit an Plur. m. as sicbst. liber, pecuniosus an tenuis. tenuis praemio, stultos errore permovit fortunae constitui tenuiorura videbantur : cuiusque censum tenuissirai auxerant. F i g.,fine, nice, delicate, subinsignificant, poor,
low, L.
:
:
:

capulo tenus abdidit ensera, Y. poti faece tenus cadi, H. Fig., to the extent of, as far as, to : dando (spectaculum) Modo volneribus tenus, i. e. without fighting to the death, L. nomine tenus, Ta. doctrina ore tenus exercitus, i. e. only for talking, Ta. In the phrase, verbo tenus, in words, as far as language is concerned veteres verbo tenus acute ... de re p. disserebant, i. e. theoretically : in quos iecit raagis hoc consul verbo tenus, quam ut re iusiraularet, L.
alvo, 0.

media tenus

[tepeo-ffacio], to tepefy : solum ferrum acutum, H. hasta haesit tepefacta cerebro, Y, : tepefacta cruore terra, Y.

tepefaci5,

feci, factus, ere

make lukewarm, make


:

tepid,

warm,

tepeo, ere [ TEPto be moderately warm, be lukeivarm, be tepid: ubi plus tepeant
, ,

'],

tle,

exact: distinctio

nue elimatae.
:

Weak,

cura, 0.

rationes

non ad

te-

trifling, insignificant,

mean,

poor, slight: tenuissima valetudo, delicate, Cs. sermo in tenuissimis rebus labi artificium : spes Low in rank, mean, inferior, tenuior curae, Y. common: tenuiores, the lower orders: tenuis L. Yirginius unusque de multis tenuissimus quisque adulescentes tenui loco orti, L.
: : : :

tepentes aurae, Y. Sole tepente, 0. glow with love, be enamoured quo (Lycida) mox virgines tepebunt, H. Nescio quem sensi corde tepente deum, 0. To be lukewarm, be without ardor, be indifferent : Sen tepet sive amat, 0.

Fig.,

hiemes, H.

to be xvarm,

tepesco, grow lukeivarm,


ita

ere, inch, [tepeo], to

become warm,

be

warmed: maria
:

tepescunt, ut, etc.

sole,

0.

tenuitas,

agitata ventis fixo ferrum in

atis, f.

[tenuis], thinness, slenderness,

pulraone tepescit, Y.

fineness, smallness, tenuity : tanta ut f ugiat aciem Smallness, tenuitas ipsa, slimness: crurum. Ph. insignifica?ice, poverty, indigence, scarcity ho minis earum rerura, quas terra procreet. Pig., of lan-

tepidus, adj. [TEP-], moderately wai-m, lukewarm, tepid: lac, 0. ius, H, sol, H. cruor, Y.
rogi, 0.

Fig.,
:

lukewarm,

cool, faint,

languid:

guage,
thinly
ly
:

rerum et verborum. tenuiter, adv. with comp. and sup. [ tenuis ],


swijoZici^^, jt3?ainnes
.*

mens, 0.

faces, 0.

alutae confectae, Cs. Indifferently, poorGe. sic, tenuiter, T. rei gerit? Fig., simply, plainly, directly: disserere: illae Lightly, ( argumentationes ) tenuius tractantur. trlflingly, inadequately : Siculorum erga te voluntatis argumenta conligere: tenuissime aestimare, at the lowest possible valuation.
:

Da. Quid

tepor, oris, m. [tepeo], a gentle warmth, hikewarmness, tepidity, tepor: adventicius solis, L. verno tepori simiUs, Cu,
:

tenu5, avi, atus, are [ tenuis ], to make thin, make slender, wear away, dilute, rarefy., attenuate adsiduo vomer tenuatur ab usu, 0. ; Ipsa autem Ter si resurgat murus aeneus, ter pereat meis Excisus Argivis, H. In phrases with bis or quamacie tenuant armenta volentes, make lean, Y.
:

ter, adv. num. [ cf. Gr. rplg, tres ], three times, : in anno : is de se ter sortibus consultum dicebat, Cs. : ter aevo functus senex, H, With numerals : ter quattuor corpora, Enn. ap. C. Terni ter cyathi, H. ter centum regnabitur annos, Y. ter denas vaccas Accipit, 0. TJirice, repeatedly, again and again : Ter sese attoUens, Y.
thrice

tenuatum corpus, H.

se in undas, dissolve, 0. Luna tenuavocis via est tenuata, contracted, 0. Fig., to make small, lessen, ta, i.e. waning, 0.
:

diminish, reduce, weaken, enfeeble: Utque meae famam tenuent oblivia culpae, 0. : virls amoris, 0. : Magna modis tenuare parvis, to degrade, H.

of indefinite repetition, two or three times, thrice or four times, often: bis terque: Terque quaterque, Y. With adjj., thrice, very, exceedingly : Felices ter et amplius, quos, etc., H. o terque quaterque beati Y. qui ter amplum Geryonen
ter,

Compescit, trebly vast, H.

tenus,
(old).

. [ 2 TA- ], a stretched cord, noose Hence, ace. absol., with gen., to the end, as
,

ter centum, num., three hundred, see

ter.

ter-deciens
respirare, lu.
:

(-ies), adv.

num., thirteen times:

far

as, all the

way

to,

unto, to

lumborum

tenus,

HS

terdeciens.

: : :


tero
i.

terebiuthus
terebinthus,
turpentine-tree^ V.
I, /*.,

854
terebinth,

= Teps(3ivSfog, the

tum Terga suum,


tergo bo vis, V.
hide, leather :

atus, are [terebra], to bore, bore terebr5, through, perforate : cavas uteri latebras, V. terebrato per rara foramina buxo, 0.
,
:

e. head of swine, V. perpetua The covering of the back, skin,


:

tered5,
teres,
:

inis, /.,

Tfpi]do)v,

a boring worm,

vjood-fretter, moth, 0.

TER-], rounded off, rounded, oliva, well - turned, round, smooth : stipites, Cs. mucro, V. cervix, hastile, L. fusus, 0. V. rounded, V. puer, a graceful figure, H. plagae,
etis, adj. [1
: : :

Taurino quantum possent circumdare tergo, ox-hide, V. venti bovis inclusi tergo, i. e. in a bag of bulVs hide, 0. Et feriunt molles taurea terga mantis, i. e. tymbals, 0. rupit Terga no vena boum, i. e. the nine thicknesses of bulVs hide, 0. per linea terga (scuti), V.
: :

tighthj twisted, PI. ing,

y,

g.,

gemma, becomzona, neat, 0. finished, complete, smooth, polished


: :

(sapiens) in se ipso totus teres atque oviiiio, polished. 11.: Atticoram aures
:

rotundus,

oris, 7i. [TRAG-], the back, body, trunk: resecat de tergore (suis) partem, of a chine of bacon, 0.: diviso tergore (iuvenci). Ph. skin, hide, leather : Tergora deripiunt costis, V. Gestasset laeva taurorum tergora septem, seven layers of hide (as a shield), 0.

tergus,

termes,
branch
:

itis,

m.

[ 1

TER-

],

a bough cut

off,

ter - geminus,
triple : vir
.
.
.

adj.,
i.

of
e.

triple birth, threefold,

olivae, H.

canis,

0.

Hecate

(as identified with

Geryon and Cerberus, Luna and Diana),


(i.

Termiualia, ium, n., the festival of Termbms (god of boundaries, held Feb. 23), C, L., II., 0.
terminatio, onis,/. [termino], a bounding, fixing of limits, establishing lines: Scipionis, L. Fig., a fixing, determining, decision: (verborum) ordo alias aha tcrminatione -concluditur, arrangement: poetica et versus inventus est tcrminatione aurium, i. e. the limits required by the ear,

V.

honores, the threefold honors highest magistracies), H.


:

e.

of the three

terge5,
off,

si,

sus, ere

[STKAG-],
:

wipe dry, wipe clean, cleanse

to rub off, wipe qui tractant ista,


:

qui tergent: clipeos et spicula, ^o/?sA, V. arma, gallina ut tersis niteant talaria plantis, 0. palatum, to tickle the palate, H.
L.
:

ouis, y, [tergiversor], ing, refusing, subterfuge, tergiversation.

tergiversatio,

declin-

termino, avT, atus, are mark off by boundaries,


terminare
:

[terminus], to set bounds, bound, limit: praetores

arl, dep. [tergum + verto], to tergiversor, turn the bad; decline, refuse, make diffcidties, bog,

gle, shuffle, evade, shift, tergiversate


:

quid tergiverhunc tergiversantem iudicio persequi saris ? non incallide locus ad tergiversandum (consulem) tergiversari I'es cogebat, L.
:
:

(terg5,

ere), see tergeo.


i,

tergum,
tergum

n.

[TRAG-],
:

reiectis: tergo

ac capite puniri, L. 0. The back part, reverse, hinder part, rear

the back : manibus ad poenas pendere, T. tergo recurvum (of the dolphin),
:

qua, etc., i. e. to boimd their jurisimperi caeli regionibus: fana, L. stomachus palato extremo atque intirao terminatur, ends in : imperium Oceano, famam astris, V. Fig., to limit, set limits, circumscribe, bound: isdem finibus gloriam, quibus vitam ea (lingua) vocem terminat campos oculis, i. e. reach the limits of L. To limit, define, determine- bona voluptate, mala dolore. To set bounds, close, finish, end, terminate: clausulas longa syllaba: ut pariter
iussi,
:

diction, L,

finis

extrema terrainentur.

Praebere Phoebo terga,

to

sun
:

itself,

0.

Terga

Parthorum dicam,

terminus, i,m.[l TEE-], a boundary - line, boundary, bound, limit : de terminis contentio templi, L. possessionum. Person., Termimis,
:

terga vincentium, libri in tergo necdum finitus Orestes, written Ta, on the back, lu. In phrase, a tergo or post tergum, behind, in the rear: a tergo, f route, lateribus tenebitur: ut a tergo Milonem adorirentur, behind: tumultum hostilem a tergo accepit, S. post tergum hostium legionem ostenderunt, Cs. qui iani post terga reliquit Sexaginta annos, has passed, lu. tot amnibus montibusque post tergum obiectis, Cu, With verto or do, to turn the back, turn back, take flight, run away, fee, retreat: omnes hostes terga verterunt, Cs. qui phires simul terga dederant, etc., L. terga fugae praebere, 0. terga praestare (fugae), Ta. The back, surface: prothe fight, 0.

the deity presiding over boundaries, L., H., 0.

bound, limit, end, term : in amicitia fines, nuUis terminis circumscribere aut definire ius suum: terminos pangere: gloriae, Cu. An end, term ; vitae ; senectutis.
et quasi termini diligendi
:

F i g., a

terni, ae, a, adj. num. distr. [ter], three each: Terni ter cyathi, H. ut in iugera singula ternis medimnis decidere liceret cum singulas (navis) Tliree, binae ac ternae naves circumsteterant, Cs. triple (poet, for tres): terni vagantur Ductores, V. dare milia terna macello, H. saecula, Tb.
:
:

ternus,

adj, [ter], threefold, triple

terno conere [1

surgunt ordine remi,


ter5, trivi

Of an animal,

scisso

quae suscitat aequore terga, V.


the body: (serpens)
:

"amnis, 0.

(tristi for trivisti, Ct.), tritus,

volvens sublato pectore terga, V.

conhorrentia cen-

Squamea

TER-], to rub, rub away, wear away, bruise, grind, bray triturate: lacrimulam oculos terendo expri-


terra
mere, T.
i.
:

: :

855

terror

unguibus herbas, 0. : calamo labellum, blow upon the Jlute, V. calcem calce, tread of grain, to rich off^ tread out, thresh : upon, V. teret Milia frumenti tua triverit area centum, H. Ut pattia careo, bis f rugibus area culmos, V. To rub area trita est, i. e. ditrhig two harvests, 0. smooth, burnish, polish, sharpen : mordaei pumice radios rotis, smoothed, turned, V. catilcrura, 0. lum manibus, H. 7h lessen by rubbing, rub away, wear away by use, wear out ; silices, 0. ferrura, Of a place, to wear, to dull, 0. trita vestis, H. tread often, visit, frequent : iter, V. Appiam manFig., of time, to wear away, viam, 0. nis, H. use up, pass, spend, waste, kill: in convivio tern pus, L. teretur interea tempus teritur bellis civilibus
e. to

fright, put in fear, cause to dread, alarm, terrify, dismay : vi ultro succlamationibus, L. uec me ista, terrent suae malae cogitationes terrent multum ad terrendos nostros valuit clamor, Cs. metu, L. Territus hoste novo, 0. maxime territi, ne opprimerentur, apprehensive, L. : Terruit gentls, ne rediret Saeculum Pyrrhae, H. territus animi, L. To drive away by terror, frighten off, scare aioay : prof ugam per totum orbem, 0. volucres (harundo), H. Terret ambustus Phaethon avaras To deter by terror, scare, frighten : ut, Spes, H. quo minus libere hostes insequerentur, terreret,
scare,
: : : : :

Cs.

memoria exempli

terrebat,

ne rem committe-

rent eo, L.

aetas, H.
viis

Omne aevum

ferro,

V.

otium convi-

greatly, exhaust,

To exert comissationibusque inter se, L. wear out: in opere longinquo Of words, to wear by sese, L. : in armis plebem, L. use, render common, make trite : verbum sermone quae (nomina) consuetude diurna trivit.

terrestris, e, adj. [terra], of the earth, on land, land; terrestrial: animantium genus: res: praesidium : exercitus, land-forces, N. proelia, battles by land, N. amoenitas, L.
earth-,
: :

nies,

terreus, V.

adj. [terra],

of

earth, earthen

proge-

terribilis, e, adj. with comp. [2 T!ER-], frightterra, ae, /. [TERS-], the earth: locata in meurbi, L, ira, V.; ful, dreadful, terrible: aspectu dia sede mundi: umbra terrae. Person., as a voltus, 0. incultu, tenebris (carceris) facies, S. goddess. Terra, Earth, C, 0. The land: res inWith supin. abl. : Terribiles visu formae, V. cuius vectae ex terra: aditum habere ab terra, Cs. ( viri ) virtute terribilior erat populus R. exteris ipse terra eodem pergit, L. nationibus terra marigentibus ; cum alia aliis terribiliora adferentur, L. que impevare, by land and sea: mari terraque terriculum, i, n. [2 TER-], a source of terror, mari atque bella coramissa: et mad et terra, N. terra, S. T'he ground, earth: terrae motus, earth- fright, scarecrow, bugbear, L. quakes: quae gignuntur e terra; mei sub terras are [terrificus], to make afraid, terrific5, Soil, earth, frighten, alarm^ scare : animos, V. ibit imago, i, e. to the underworld, V. ground: terrae filius, son of earth: aquam terterrificus, adj. [terreo 2 FAC-], earning terramque ab Lacedaemoniis petere, water and earth ror, frightful, terHble : Caesaries, 0. vates, V. (in token of subjection), L. Sicco terram spuit terrigena, ae, ac?/. [terra GEN"-], born of the ore viator, V. land, country, region, territory : earth, sprung from earth, earth-born: coclea. Poet, mea, 0, in hac terra Gallia, Cs. eae terrae fratres (i. e. of men sprung up from the ap. C, qui terras incolant eas, etc. (Cimbri) alias terras sown dragon's teeth), 0. petierunt, Cs. Terrarura curam accipere, of the territ5, a.ve,freq. [terreo], to put hi ternations, V. Ostendent terris hunc tantum fata, i. e. to men, V. In the phrase, in terris, in all ror, frighten, affright, alarm, terrify : horum supurbis, V. (adulelands, on earth, in the world : pecunia quanta est plicio dubitantes territant, Cs. ita me miseram territas, T. in terris, the world: ruberes, Viveret in terris scentem) minis, L. te si quis avarior, H. In the phrase, orbis terraterrit5rium, i, n, [terra], the land of a town, rum, or orbis terrae, the world, whole world, all domain, territory : coloniae. nations: totum orbem terrarum nostro iniperio territus, P. of terreo.
: : : :
:

senatus, id est, orbis terrae consilium. Plur. gen., with adv. of place : Quoquo hinc asportabitur terrarum, to whatever part of the world, T. ubi terrarum esses, where in the world.
teneri
:

on the earth, earthly, terrestrial, terrene : corpora umores bestiarura terrenae sunt aliae, land-animals. EarthBellerophon, H. ly, sublunary, mortal: eques numina, 0. Consistiy^g of earth, earthy, earthen: tumulus, Cs. agger, Y. ; campus, L. fornax, 0, As subst. n., land, ground, L.

terrenus,

adj. [terra],

of the

globe,
:

terror, oris, m. [2 TER-], great fear, affright, dread, alarm, terror, panic : iniecto terrore mortis homines terrore repellere : hostibus terrorera inferre, Cs. reddit inlatum antea terrorem, L. qui modo terrori f uerant, L. ; tantus repente terror invasit, ut, etc., Cs. : sic terrore oblato a ducibus, Cs. tantumque terrorem incussere patribus, ut, etc., L. si tantus habet mentis et pectora terror, V. : ingenteni Galli terrorem memoria pristinae cladis attulerant, L. arcanus, secret dread, Ta. totius anni fructus uno belli terrore amitti:

terre5,

ul, itus,

ere [2 TER-], to frighten, af-

tur,

apprehension of war : externus,

i.

e.

dread of


tersua
foreign enemies, L.
:

servilis,


856

testimoDium
:

dread of the
:

slaves, L.

An object of fear, came of alarm, terror, dread:


duobus huius urbis terroribus depulsis
caelestes
:

maritimique tervores, frightfid occurrences, L. ingens hostium (i. e. chariots armed with scythes), Frightful reports, terrible news : non medio(Ou. cres terrores iacit miros terrores ad me attulit, bugbears : Romam tanti terrores erant adlati, ut, Of eloquence, tremendous powei' : (Perietc., L.
:

baked earthen-ware, earthen vessel, pot, pitcher, jug, urn : testa ardente, a lamp, Y. ( vinum ) testa Conditum levi, H. mihi f undat avitum Condita testa merum, 0. broken piece of earthen-ware, brick, sherd, potsherd : Testa parem fecit, 0. unde cerebrum testa ferit, lu. Among the Greeks, a sherd used in voting, potsherd as a ballot : testa:

clis) vis

dicendi terrorque,
[

tersus, adj.

P. of tergeo

],

wiped

off,

clean,

neat: plantae, 0.

together' by dancers: Testarum crepitus cum verbis, lu. shell, hard covering : nativae lubrica, i. e. a covering of ice, 0. shell-fish : non omne mare est

rum suffrages, quod Plur., castanets, bits

illi

barpaKKjfxov vocant, N.

of bone struck
:

tertiadecumani, orum, m.
soldiers

[tertius

decumus],
:

generosae
to wills,

fertile testae,

H.
[testamentum], relating
Cornelia. As subst. testament, Cs.
(lex)

of the thirteenth legion, Ta, tertianus, adj. [tertius], of the


i.

testamentarlus,
third, tertian

adj.
:

febres,
soldiers

e.

the tertian fever.

Plur. m. as
:

testamentary

subst.,

m., a

maker of wills, forger of a


i, :

of the third

legion, Ta.

testamentum,
ment, will

n. [tester],

last will, testa:

tertio, adv. [tertius], for the third time : Non pecuniam dare consuhercle veniam tertio, T. In the third place, thirdly: haec les creati, L. tertio, ut, etc., Cs. simul, ut -spectans
:
. . . . .

tertium,

adv.

[ tertius ],
:

for

the third time

defensio testamentorum testamentorum ruptorum iura inritum id testaraento cavebit is ? etc. testamento esse in triente cum ei testamento HS miliens relinquatur: testamenta resignare, H. testamento adoptare eum, N.
: :

etiam iterum ac tertium

creatis tribunis, L.

tertius, adj. num. ord. [ter], the third: tris testatus, adj. with comp. [P. of testovl, public, alteram tervideo sententias ferri unam evident, indisputable, published: ut I'es manifest, tiam ut, etc. Pompei consulatus tertio illo anno: quam maxime testata esse posset: haec testata Saturnalibus tertiis, i. e. on the third day of the sunt et inlustria nihil religione testatum res Saturnalia : ab love tertius Aiax, i. e. great-grandmultorum oculis testatior. son of Jupiter, 0. per tertia numina iuro, i. e. by testiculus, i, m. dim. [2 testis], a testicle, lu. regna, the infernal regions, tlie infernal gods, 0. 0. Tertius e nobis, i. e. one of us three, 0. testificati5, onis,/. [testificor], a bearing wit:
.

testatio, onis,/. [testor], a calling to witness, invoking as witness: foederum ruptorum, L.

tertius decumus, num.


teenth
:

ord. adj., the

thir-

ness,

locus

legio, Ta.

rei

teruncius, i, m. [ter + uncia], of three twelftJis of an as, a quarter as ; hence, a trifle : nuUus se officiorum. Of an inheritance, in teruncius, Twt a farthing. testificor, atus, arl, dep. [testis + 2 FAC-], to the phrase, ex teruncio (heres), heir to one fourth make a witness, call to witness: deos hominesque testificor, me tibi praedixisse, etc. Stygiae numen of the estate : fecit (heredem) me ex teruncio.

giving testimony, testifying, attestation : eius animadvertebant. An attestation, proof, evidence: summa testificatio tuorum in
:

testificationes

To bear witness, give evidence, attest, rough places, wild aquae, 0. testify: ut statim testificati discederent: testifiregions, wastes, steppes : deserta, H. cor, denuntio, ante praedico, nihil M. Antoniura, tessella, ae,/. dim. [tessera], a small cube, die, lu. etc. testificaris, quid dixerim. To show, demonrkaaapa, a die, cube (marked strate, exhibit, make certain, publish, bring to light tessera, ae,/., on six sides) ludere tesseris, T. tesseras iacere: sententiam meam antiquas opes, 0. Natalem mittere, 0. A tuum, 0. P. pass. : abs te testificata tiia volunin tesserarum prosper iactu, L. square tablet bearing a watchword, watchword, pa- tas, make known: scaena testificata loquar, 0.

tesqua

orum, ( tesca ),

n.,

role,

sule data erat, ut, etc., L.

countersign: tessera per castra a Livio conomnibus tesseram dare iubet, L. token, ticket, billet: frumenti, i.e. a ticket for a share in the distribution of corn, lu.
:

testimdnium,
rum egregiam
rus
:

i,

attestation, testimony

n. [ testis ], witness, evidence, quotestimonii dictio, T.


:

fuisse virtutem testimonio Ciceronis, cognoverat, Cs. : testimonia in Roscium dictu-

tesserarius,
of

T,

m. [tessera], an

officer

in charge

the watchword, Ta.

tesserula, ae, /. dim. [tessera], ing-stone, Lucil. ap. C.


testa,
brick,
ae, /. [

a square pavclay,

TERS-

],

a piece of burned

tile :

testae tectorura

meorum.

A piece

of

testimonium impertire testimonia testium vestrorum Ovis damnata falso testimonio, Ph. Proof, evidence : dare iudici sui testimonium laboris sui periculique adferre, Cs. quod testimonia testimonii loco Hbrura sit, pendere ius, sed, etc. tradidit, N.
: :
:


testis
1. testis,
is,


thalamus
Tethys,
vos,/.,

: :

857
attests,

m. and

/.,

one who
:

a witte-

= T^^vq, an
I,

ocean-goddess, Y.,

ness
stes
. .

vosque,

dii,

testes facio, L.

deum, quos
:

foederum iiivoeabant consules, L. si quo me teste convincas ? iii banc rem te testem citabo his testibus in summa pecuniae uti,
.
: :

0. The sea', 0. negem tetrachmum,


silver coi?i
:

n.,

= Terpax^oy,

Grecian

of four drachmas, four-drachma piece Atticorum, L. tetrachmum Atticum (genit.), L.

tetrarches, ae, 7n., Terpdpxn^, a ruler oft/ie militibus uti, quanto studio paeem fourth part of the land, tetrarch, petty prince, reMusa mea, 0. Quid debeas, Testis teste dea, 0. gent, C, Cs., S., H. Metaurum flumen, etc., H. testis mecum est anuTeTpap^ia, a distinct govtetrarchia, ae, /., An eye - witness, spectator : facies bona lus, T. erned by a tetrarch, tetrarchy. ac luna teste moventur, lu. teste caret, 0.
:

Cs.

testis faciet ilico,

Yendidisse me, T.
:

testibus petisset, Cs.


:

2. testis,

is,

m., a

testicle,

H., Ph.
to

(tetre), see taetre.


adj. [ cf. taeter ], forbidding, gloomy, crabbed, harsh, severe : puella, 0. Sabinae, 0. disciplina Sabinorum, L.

cause to testify, Confiteor testere licet (sc. me), i. e. you may cite me as avowing it, 0. vos testor, me defendere, etc. oranis homines deosque Lucretia testa-ta civis, se ipsa interemit consuUbus deos hominesque testantibus,
call as

testor, atus, ari [I testis], a witness, invoke, appeal


:

tetricus,

to :

tetuli, see fero.

Teucrus,
Y., 0.

adj.,

of Teucer (king of Troy), TroPlur. m. as subst., the Ti'ojans,

jan: carinae, 0.
_

L.

lovem

et aras,

iudices, testor.

To

V.

id testor deos, T.

hoc vos,
:

make known,

show, prove, de-

7nonstrate, declare, aver, assert, bear witness to

quod

facio,

me
ilia

ego pacis causa facere, clamo atque


testabor,

testor:

nunc

non me

sortileges

agnoscere: testatus, quae praestitisset civibus eorum, etc., L. Adsiduoque suos gemitu testata
:

dolores, 0.

Campus
. . .

sepulcris proelia Testatur,

H.

saepe enim hoc testandum est


reperientur.

testatum, nihil
testament,

make a

will,

a provide by will : de qua

To publish
:

nihil religione

(pecunia) is testatus non est: testundo nepotis decessisset, L.

cum immemor
vessel,

in

te2:5, xul, xtus, ere [TEC-], to weave: Texens telam, T. tegumenta corporum vel texta vel suta. To join, ft together, plait, braid, interweave, construct, make, fabricate, build: rubea texatur fiscina virga, Y. saepes, Y. crates, H. varios flores, in medio foro basilicam 0. harundine textis ( hibernaculis ), L. : Labyrinthus Parietibus textum caecis iter, Y. Fig., to weave, compose: quamquam tela texitur ea in civitate, ut, etc. amor patriae Quod tua texuerunt scripta retexit opus, i. e. imdoes what your writings had accomplished, 0. opus luculente.

(testu, us), n. [testa], an earthen

Only abl. pot. rustica testu, 0.


que suo, 0.

:
:

earthen Ara lit hue ignem curto fert Et spumant testu pressus uter;

textilis, e, adj. [TEC-], woven, wrought, textile: stragulum dona, Y. pestis (of a poisoned garment). As subst. n. (sc. opus), a web, stuff fabric, piece of cloth, canvas: nego uUam picturam in

testudineus, adj. [ testudo ], of a tortoise, mude of tortoise-shell : conopeum, lu. lyra, inlaid
:

textili (fuisse), quin, etc.:

spolia regiorum texti-

lium, L.

with

tortoise-shell, Pr.
inis,

textor,

oris,

m. [texto], a weaver,
i,

H., lu.

/. [testa], a tortoise: fluviatiles Tortestudines coUecta in suum tegumen, L. toise-shell: varios pulchrii testudine postis, i. e. overlaid with tortoise-shell, Y. Because shells were used as frames for stringed instruments, a stringed instrument of music, lyre, lute, cithern : cava soresonare seplans aegrum testudine amorem, Y. In building, an arched tem Callida nervis, H. room, inner chamber, arch, vault : commentari in quadam testudine media testudine tempH, Y. In war, a tortoise, covering, shed, shelter: turris testudinesque agere, i. e. wooden sheds protecting
:

testudd,

textrinum,

n. [ prop. adj.

from textor ], a
clotJis :

weaver'' s shop, place

for weaving

textrinum

instituere, weaving.

[P. of texo], that which is woven, Inlita texta veneno, 0, 0. xi plait, texture, fabric, structure : Dat iam saltus intra cava texta carinae Fluctus, 0. clipei non enarrabile textum, Y.
T,

textum,

n.

tveb : pretiosa texta,

textura,
vae, Pr.

ae,

/. [ texo
texo.

],

a web,

texture

Miner-

textus, P. of

testudine facta, interlaced, L. acta testudine, Y. resembling a lyre : Cyllenea, 0.


the besiegers, Cs.
: :

i.

e.

with shields

head- dress

testula,

ae, /. dim. [testa],

a small potsherd,

voting-tablet (cf. testa),

N.
(teter), see taet-.

te te, see

tu.

m,, ^aKa\ioc,, an inner room, chamber, apartment : Pars secreta domus Tris habuit thalamos, 0. Ferrei Eumenidum thalami, ubi iam thalamis se conposuere, in i. e. abode, Y. their cells (of bees), Y. sleeping-room, bedchamber : natae, Y. thalami limina, 0. bridal-bed.

thalamus,

i,

Thalia

: :

tibiciua

858

Pr,

De^^ere,

Marriage^ wedlock: thalami expers vitam Y. thalamos ne desere pactos, i. e. your promised bride, V. quid thalamos alieni concipis orbis ? i. e. in a distant land, 0.
:
:

thiasus (thy-), i, m.,=: Biaxrog, a dance in honor of Bacchus, Bacchic dance, Y. dancing band, chorus: Satyrorum, Ct.

Thalia

(-lea), ae,y*., the Micse Hence, arguta, the Muse, H.


e,

of Comedy, V., 0. sea-nymph, V.

tholus, i, m.., =r S'oXoe, a dome, cupola, rotunda: (dona) Suspendi tholo, i. e. in the temple, Y. in pluvio vindicat imbre tholus, 0.
:

theatralis,
theatrical
:

adj. [theatrum],

of

the theatre^

thdrax,
thorax
;

acis, m.,

= S-wpa^,
:

the

breast, chest,

consessus.

i, n., Btarpov, a play-ho^ise, theatheatrum cum commune sit: In vacuo sessor Philippus in acie tutior quam in theatvo, H. exeamus e theatre, i. e. cease to theatro fuit, Cu. Among the Greeks, a councilspeak of actors.

theatrum,
:

tre:

hence, a defence of the breast, breast-plate, corselet, cuirass : linteus, L. thoraca cum pectore rumpit, Y. thoracem indutus, Cu.
:

Thraecidica (Three-), orum,


the

n. (sc.

arma),

Thracian arms of a gladiator.


acis, or

room, audience-room : cum in theatro iraperiti hosuper theatrum consistunt, mines consederant veniebat in theatrum, cum ibi concilium poL. An open space for martial puli haberetur, N. games, parade ground: media in valle theatri CirThe spectators in a theatre, an audicus erat, Y. ence: f requentissimum qui (modi) totis theatris maestitiam inferant spissis theatris Scripta reciFig., a place of tare, to crowded audiences, H,
:
:

Thrax,
Thracian,

Thraex,

aecis,

L., Y., H., 0.

A gladiator
i,

m. adj.,z=:Opd^, hi. Thracian

armor, C, H.

thunnus (thynnus),
tunny, tunny -fish, H., 0.

m.,

Blivvog, the

(thuribulum), see turibulum.


(thus,
thtiris),
(

see tus.
;

Thyias
thyius,

disyl.

not Thyas

),

adis, /.,

a Bac-

chante, Y., H., 0., Ct.


adj.

exhibition, theatre, stage

nullum theatrum

virtuti

conscientia mains est.

[S'v/a, the

arbor vitae], of the


savory (a kitchen-

theca,
case,

ae,
:

f,

arbor vitae : thalamus, Pr.

Srr]KT],

an

envelope, hull, cover,

sheath

efEerri sine thecis


idis, ace.

vasa

nummaria.

thymbra,
herb), V.

ae,/.,

=
=

2rvfi.j3pa,

Themis,

min,y., the goddess of justice

thymum,
thynnus,

T,

n.,

Bvixov,

thyme

an herb

and of prophecy, 0., Ct. thensaurus, see thesaurus. theologus, i, m., =: S-eoXdyog, one who
of the
ires)
:

Hyblae, Y., H., 0.


l, i,

see thunnus.
m.,

writes

thyrsus,
stem.

gods.
adj.,

s p.,

The5nmus,
dens, H.

of Theon (a writer of
aquae),
calices,

sat-

chic staff, thorn, H., 0.

Srvpcrog. Of a plant, a stalk, a staff twined with ivy and vine, Bacthyrsus: Liber gravi metuende thyrso,

goad :

Sic ubi

mota calent

viridi

thermae, arum, f. (sc. toarm batlis: Thermarum

warm
i.

springs,

mea

pectora thyrso, 0.

e,

drinking-

bouts at the public baths, lu.

Thersites, ae, m., Qepcrirtjg, a Greek who served before Troy, despised for scurrility, 0., lu. P o e t., a contemptible person, lu.

tiara, ae, /., or tiaras, ae, m., ndpa or ridpag, an Oriental head-dress, turban, tiara : Tempera velare tiaris, 0. Phrygia, lu. sacer, Y.
: :

tibi or tibi, dat. of

tu.

tibimet, see

tu.

thesaurus
something laid

or

thensaurus,

i,

m.,=.^r](Tavp6Q,

a hoard, treasure, provision, thestore: petit, unde is sit thensaurus sibi, T. invenire non exercitus nesaurum defodere que thensauri praesidia regni sunt, verum amici,
tip,
:
. . .

safe-keeping, store-house, treasurechiimber, treasure - vatdt, treasury : publicus, L.


S.

A place for

tibia, ae, y., a large shin-bone, tibia, shin, leg : sinistram fregit tibiam, Ph. (Because the first flutes were of bone), a pipe, fate : ut cantu tibiarum vicinitas personet tibiae inflatae septenacurva, Y. Tibia non tubae rios fundat ad tibiam Aemula, sed tenuis simplexque, H. scienter tibiis cantasse, N.

tibicen,

inis,

m.
:

Si servata mella Thesauris relines,

[ tibia
si

+1
:

CAN- ], a

piper,

of bees,Y. Fig., a repository, conservatory, magazine, collection : thesaurus rerum omnium, memo-

i.

e.

the cells

flute-player, flutist

tibiae

non referant sonum,

ria: thesauri

argumentorura.
adis, adj.

Plur.

Thespias,

f,
of

Thespiaii: Musae, 0.
the Muses.

as subst.j statues
idis, ace.

Nunc tibicinibus abiciendas sibi tibicen putet Sing, colest gavisa, H. tibicines abierunt, L. lect. : crebro tibicine. In a building, a pillar, support, prop: verrebat stantem tibicine villam, i. e. propped-up homestead, 0., Ct. urbs tenui tibicine
:

Thetis, mother of

tim, /., Q'triQ, a sea-nymph, Achilles, Y., H., 0. P o e t., the sea temptare Thetin ratibus, Y.

fulta, lu.

tibicina,
T., H., 0., lu.

ae, /. \i\\AcQn\,

a female flute-player,

: :

tingo

tibicinium
tibiciuium,
i,

859
the

n. [tibicen],
:

a playing upon

pipe^ piping, Jiuting

tibicini scientia.

Tiburnus,

adj.,

of Tibur, Tiburtine, Pr.


L.,

E s p.,
As

the builder

Tiburs,
subst.

urtis, adj.,

of Tib in; H. of Tibur, Tiburthie,

timide, adv. with comp. [ timidus ], fearfully, timidly : de se cogitare de felicitate dicere non timide pugnari, bravely, Cs. res omnis ministrat, timidius agere, hesitatingly^ H, timidius dicere
:
:

H.

Cs.

71. :

in Tiburti, in the Tibicrliiie territory.

timiditas, atis, /. [timidus], fearfidness, cowardice, timidity, apprehensio7i : ex rebus timiditas,

tigillum, 1, 71. dhn. [ tignum ], a small bar of wood, little beam: transmissae per viam tigillo, Parvura, Ph., lu. L.
:

non ex vocabulis nascitur

quantae timiditates.

tignarius,
carpenter.

adj.

[tignum], of beams: faber, a

tignum,

i, 71.

[TEC-], bnildiyig-materials, apiece


:

of timber, trunk of a tree, log, stick, post, beam duo tigna transversa iuiecerunt, Cs. Torquet ingens machiua tignum, H. sumrao quae pendet
:

aranea tigno, 0.
tigris, idis (Y., 0.), ace. tigrira (V,), abl. tigri (Y.) or tigride (0., lu.), pliir. tigres (Y., H., 0.,
Cu.), ace. tigris (Y.) or tigridas (0.), dat. and abl. tigribus (H., 0.), riypig, m. or (poet,)/., a tigerr, tigress, Y., H., 0. al. As a name, a spotted tigerhound of Actaeon, 0. The Tiger (a ship), Y.

timidus, adj. with comp. and sup. [2 TEM-], fearful, afraid, faint-hearted, cowardly, timid: refugere timido metu nimium me timidum fuisse terspes, 0. confiteor non timidus ad mortem mater timidi gum, H. timido cursu Fugit, 0. timidiora manflere non solet, i. e. cautious, N. data videbantur, quam, etc. timidissime Pliineu, timidissima turba, columbae, 0. pro patria 0. non timidus mori, H. timidus procellae, H. deorum, 0. Plur. 7n. as subst. : timidos atque supplices odisse, cowards.
:

timor, oris, ?n. [ 2 TEM- ], fear, dread, apprehension, timidity, alann, anxiety : definiunt timo-

tilia, ae,y., the liiiden-iree, lim,e-tree, Y., 0.

rem metum mali appropinquantis animus timore Obstipuit, T. magno timore sum res quae mihi facit timorem timor incutitur ex ipsorum pericu: : : :

timefactus,

adj. [timeo

+ facio}; made
libertas.

afraid,

fi'ightened, alarmed, intimidated :

timendus
fierce
:

reges, H.

[P. of timeo], to be feared, terrible, diva, 0. dente aper, 0.


: :

timens, ntis, adj. [ P. of timeo ], fearful, afraid: pariter comitique onerique, afraid for, Y. As subst. m. and /. ; hortatur timentem, the shrinking girl, 0. tiraentes confirmat, Cs.

ere [2 TE1I-], to fear, be afraid, timeo, be fearful, be apprehensive, be afraid of, dread, apjyrehend: timentibus ceteris propter ignorationem locorum timentes confirmat, Cs. cottidiealiquid de re p. valde a quo fit lenius quam timebamus quidera genere ego numquam timui pro eo, Cu. timuere dei pro vindice terrae, 0. tibi timui, for you, T. sibi, Cs.': nihil magis quam perfidiam timemus: quos aliquamdiu inermes timuissent, Cs. nomen absentis, Cs. numinis iram, 0. Peius furem Caulibus, a thief for his leto flagitium, H. cabbages, lu. de suo ac legionis periculo nihil, quod pro quoque timendum, aut a quoque Cs. tincta, 5rum, 7%. [P. of tingo], dyed clotJis, coltimeo quidnam eloqui possim petendum sit misera timeo, incertum hoc quorsum accidat, ored stuffs : tincta absint. haec quo sint eruptura tantae magnitudinis T, tinctilis, e, adj. [TING-], used for infecting inventis uti, virus, 0. flumini exercitum obicere, etc., Cs. H. latebras intrare, 0. ni cedenti instaturum tinctus, P. of tingo. neque timerent, ne ciralterum timuissent, L. tinea or tinia, ae, /. [ 1 TEM- ], a gnawing timuit, ne non succederet, cumvenirentur, Cs. moth, bookworm : vestis, tinearum epulae, worm, H. timeo, ut sustineas, / am afraid you cannot dirum, tiniae, genus (in bee-hives), Y. Agrestand it : ut satis commode supportari posset (res H. frumentaria), timere dicebant, Cs. To show fear, stes tineae, silkworms, 0. express terror ( poet. ) timuit exterrita penuis ting5 (-gu5), tinxT, tinctus, ere [TIXG-], to wet, moisteuy bathe, dip, imbue : tunica sanguine cenAles, expressed its fear, i. e. fluttered^Y
III,
,
: . . . :

timor exercitum occupavit, Cs. timore subtimorem deponite se ex raaximo timore conligere, Cs. ea (aestus), quae sequitur, magno est in timore, i. e. occasions great apprehension : Non ullum timor patribus incessit, ne, etc., L. pro me tantum cepisse timorem, Quam ne, etc., Y. Unde mare et terras ipsi mihi saepe videre Fit timor, comes to me, 0. haud dubius timor incessit animos, consilia tua emanasse, L. subest ille timor ne dignitatem quidem posse retineri: cum maior a Romanis metus timorem a principiseditionis timor: bus suis vicisset, L. spes oti mortis, 0. cui, quia private sunt oppositi timores, Redegit in veros dantur inperia: Mentem timores Caesar, H. Religious awe, reverence, superstition : inanis religio timorque Quone malo mentem concussa ? timore deorum, H. An object of fear, terror, dread: Stygii Numina torrentis, timor et deus ille deorum, 0. Magnus latronibus, H. P e r s o n., Fear : Timor, H. ater, Y. consternati Timores, 0.
lis
:
:

lato, Cs.

'

'


tinnio
tauri tincta:
:

: :

toga
[titillo],

: : : : :

860
titillatio, onis,/. voluptatura.
titill5,
gloria, 11.

mero pavimentum, H. Arctos Oceani metuentis aequore tingi, V. in undis pedum veflumine corpora, i. e. bathe, 0. in alto stigia, 0. Phoebus anhelos Aequore tinget equos, i. e. will To soak te meis poculis, i. e. entertain, H. set, 0. in color, dye, color, imbue, tinge : nihil nisi conMurice tinetae raurice lauas, 0. chyllo tinctum sanguine cultros, 0. securls Cervice, lanae, H. H. Fig., to imbue, tincture, furnish : orator tineLaelia patris elegantia tincta. tus litteris
:
:

tickling, titillation:

are, to

tickle, titillate

sensus
titillet

multitudinis levitatem voluptate: ne vos

titubanter, adv. [titubo],


ingly, falteringly.

totteringly, hesitat-

ing,

titubati5, onis, /. [titubo], a embarrassment.

tottering,

waver-

ire [ 2 TA- ],to clink, tini5 ), jingle: exspecto maxime, ecquid Dolabella tinniat,

tinni5

i.

e.

pay down.

ly.

tinnitus, us, m. [ tinnio ], a ringing, jingling, tingling : Tinnitusque cie et quate cymbala, V. Of language, a sonuit tinnitibus ensis acutis, 0. jingle of words : Gallionis, Ta.

titub5, avi, atus, are, to stagger, totter, reel: annisque raeroque, 0. domum est reversus titubanti pede, Ph. vestigia titubata, tottering, V. In speech, to stammer, stutter, hesitate: mente ac lingua titubante: (versus) debilitatur, in qua: :

curaqiie est parte titubatum,

Fi

g., to

hesitate, falter,

i. e. uttered falteringwaver, be in suspense,

be embarrassed : cave gas, H.


fit
:

tinnulus,
sounding :

adj. [2 TA-], ringing, tinkling, shrillsistra, O. : vox, Ct.


T,

omnibus titubantibus
:

desperantibus, N.
in bello.

si

ne titubes mandataque franet de rebus summis quid forte titubatum est, ut

tintinnabulum,
bell, call-bell:

n. [tintinno],

bell,

signal-

Ph.

(mulus) collo iactat tintinnabulum, tintinnabula dicas pulsari, Ju.

titulus,

1,

m.

[ cf. Tib), ri/i/; ],


title,

a superscription,
placard, notice

inscription, label,

ticket, bill,

, are, to ring, jingle, tingle: so, tintin5, nitu suopte Tintinant aures, Ct.

m.

aram dedicavit cum rerum gestarum titulo, L. dant munera templis Addunt et titulura, titulus breve carmen habebat, 0. signa cum titulo 1am;
:

tinus,
dier,

i,/., the

snowball (a plant), 0.
levied sol-

nae aeneae inscripto, L.

sepulcri, epitaph, In.


lares,
i.

tir5, onis,

In the army, a newly


:

Sub titulum nostros misit


0.

e.

at public sale,

young cum essem

soldier, recruit

legio tironum, Cs.

tiro in eius exercitu : (opp. veterani) exercitu a Manlio accepto tirone, L. : Multaque tironi non patienda feret ( opp. beginner, tiro : nulla in re: vetus miles), 0. homo non aetate sed usu forensi tiro, inexperiyouth enced: qui ante hanc pugnam tiro esset. assuming the toga, young man beginning life, 0.
:

tirones milites

honorable appellation, name, title : consulatus quos


: :

An

title

of honor,

glory,

si

titulus hie (sa-

pientis) delectat: Qui stupit in titulis et imaginibus, H. titulos annosque tuos numerare, 0. Repute, renown, fame: prioris belli, L. titulo Spartanae victoriae inflatus, Cu. alleged cause, pretence, pretext : non vos pro Graeciae libertate
:

An

tantum dimicare; quamquam


titulus esset, etc., L.
tatis
:

is

quoque egregius
liber-

the army, a soldier^s first service, military inexperience senatus cum simul et tirocinio et perturbatione iuvenis Young troops, raw forces, recruits moveretur, L. beginning, rudieontemptum tirocinium, L. mentary effort, pupilage: in L. Paulo accusando tirocinium ponere, L.

tir5cinium,

i,

n. [tiro].

In
A

honestiorem causam
:

praetexi titulo, i. e. was a more respectable pretext, L. titulus facinori speciosus praeferebatur, Cu.
servitutis

quam

Tityrus,
legentur,
i.

i,

e.

m., a shepherd, V. Tityrus et fruges VergiVs Eclogues and Georgics, 0.


:

Tmolites,
toculli5
(

is,

adj. m.,
),

of Tmolus : vicauus,
],

tirunculus,
little

i,

m. dim.

[tiro],

a young beginner,

tiro

noster, lu.
adj.,

m. [ tokoq, usury usurer: te in tocullionibus habere.

-culi5

onis,

t5fu3 (-phus), i, m., tufa, tuff, porous stone: of Tiryns (in Argolis, the scaber, V,, 0. early home of Hercules). Hence, of Hercules, toga, ae,/. [TEG-], a toga, gown, outer garment, Herculean : heros, i. e. Hercules, 0. tela, of HerTirynthius,

cules, 0.

As
of

subst. m., Hercules, V., 0.

As

subst.

f, Alcmcna, the mother of Hercules, 0.

Tisiphone,
der), one
ilie

es,/., TimcpovT] (avenger of murFuries, V., H., 0., lu.

cloak (a flowing robe in a single piece of white woollen stuff) pacis est insigne et oti toga praetexta, the bordered toga of magistrates and free-born children : pura, the plain toga (assumed
citizen's
:

Titiensis (Tati-), is, adj. [Titles, old name of the Sabines], of the Tities, of the Sabines. Plur. m. as subst., one of the three equestrian centuries of Rome, C, L., 0.

on coming of age) virilis, the toga of manhood picta, worn in a triumph, libera, of a freeman, 0. Candida, of ivhite purpurea, i. e. royal, L. L. fidled cloth (worn by candidates for office), L. pulla, a dark -gray toga (worn by mourners).
:
:


F
i

togata
:


tondeo
tollenS,
lever: supra
onis,

: . :: :

861
m.

The Roman cedant arrna togae. courtesan togae Oblitus, H. (who might wear the toga but not the stola), Tb.
g.,

peace

[tollo],

character,

Rome :

murum

a swing-beam, derrick, eminens, L.

togatus sc. f abula ], a drama the persons of which are Roman citizens, domestic drama (opp. fabula palliata) cum ageretur togacourtesan (sc. ancilla), docere togatas, H. ta see togatus.

togata,

ae, /. [

togatus, adj. [toga], wearing the toga, clad in the toga, gowned: gens, V.: ut togatus raandata senatus audiret, L. In the garb of a Roman citidress: Graeculus index modo paltogatus, now in Grecian, now in Roman garb : Gallia togata, Roman Gaul. As subst. m. : cum magna caterva togatorura, i. e. of freeborn citizens. In the garb of peace, iii civil life, U7iarmed: cui uno togato supplicationem decrevezen, in

Roman

liatus

modo

lictorum maior numei'us quam togatourm, civilians, L. multitudo togatorum, S. In the garb of a plain citizen : quasi unus e togatorura numero, i, e. one of the common herd: sportula turbae rapienda togatae, i. e. by the throng of clients, lu. comites, lu. ancilla togata (because the toga was worn by loose women), H.
rit

senatus. As

toll5, sustull, sublatus, ere [TAL-], to lift, take up, raise, elevate, exalt : in caelum vos umeris nostris optavit, ut in currum patris toUeretur sublatus est quos in crucem sustulit in sublime testudinem, Ph. in arduos Tollor Sabinos, H. ignis e specula sublatus. terra, 0. Of children (the father ackno^yledged a new-born child by taking it up), to take up, accept, acknowledge, bring up, rear, educate : puerum, Enn. ap. C. puellam, qui ex Fadia sustulerit liberos, i. e. icas the T. In navigation, with ancoras, to lift the father of. anchor, weigh anchor, set sail: sublatis ancoris, Cs., L. In the army, with signa, to take up the march, break up camp, march : signa sustulit sese:
:

que Hispalim

recepit, Cs.

To

build, raise, erect

subst.

toUam

take on board, take up, carry: naves, quae equites sustulerant, had on board, Cs. Tollite me, Teucri, V. sublatus in lembura, L. me raeda, H. Talem te Bacchus Sustulit in currus, 0. F i g., to raise, lift, lift up,
altius tectum.
: : :

To

elevate, set

up, start:

ignis
:

specula sublatus:
:

togula, ae,/. dim. [toga], a


lictoribus praesto f uerunt
:

little

toga: togulae
that

picta.
J,

Clamores ad sidera, V. risum, H. oculos, i. e. lookup. To lift, cheer, encourage: Sublati animi sunt, your spirits are raised, T. sustulere illi animos, have taken courage, L. amicum, cojisole, H.

tolerabilis,

e,

adj. with comp. [ tolero

To

exalt, extol: aliquid tollere

altius dicendo:

may
able
:

be borne, supportable, endurable, passable, toler-

homo,

i.

e.

not

mus,

etsi tolerabile

ante vix tolerabilis, tolerabilior erat nostra dissensio


:

uncommonly severe, T. ferrenon erat rex Minucius iam non tolerabile numen, V. carry L.
:
:

ad caelum te tollimus laudibus: Daphnim tuum ad astra, V. To assume, bear, endure : alquid oneris: poenas. To take up, take away, remove,

off,

tolerabilius est

nos ex hac
fano, Cs.
:

make xoay loilh: frumentum de area: hominum frequentia: pecunias ex


:

iubet sublata reponi Pocula, V. tecum per undas, V. Me quoque toUe simul, 0. To take off, carry off, make away with, kill, detolerabilius patiently : do'lores tolerabilius pati stroy, ruin: hominem de medio Thrasone sublato ferre alqd. e medio, L. Titanas Fulmine (luppiter), H. toilet tolerandus, adj. [P. of tolero], tolerable, sufanum vitiato melle cicuta, H. Karthaginem f unr ferablc: non tolerandae audaciae condiciones, L. ditus, lay waste. To do away with, remove, abolish, tolerans, ntis, adj. [P. of tolero], enduring, annid, abrogate, cancel : rei memoriara sublata tolerant : corpus laborum, Ta. benevolentia ut id nomen ex omnibus libris toltoleranter, adv. \io\evo\, patiently, enduringly, latur demonstro vitia tollite axvay with them ! tolerantly : ilia ferre dolorem pati. sublato Areopago deos, to deny the existence of: tolerantia, ae, /. [tolero], a bearing, support- diem, to consume in speechmaking : querelas, H. priorum, Ta. ing, endurance : rerum humanarum tomaculum, I, n. [ro/xr], a cutting in pieces], [tolero], a bearing, support- a sausage, liver-sausage, lu. tolerati5, onis,
sic dicere, etc.

(tolerabiliter), adv. with comp. [tolerabilis],


:

me

tolle

/.

ing,

enduring : dolorum.
avi, atus, are

tomentum,
[TAL-],
:

i,

n.,

stuffing, filling

(for cush-

tolero,
:

to bear, endure,

ions), Ta.

support, sustain, suffer : militiam difficile toleratu mores, T. aequo animo servitutem, S. cursitim aestumque, Ta. quis tolerare posus, 0. paulo longius test, illis divitias superare ? etc., S. tolerari posse, i. e. they might hold out, Cs. 2h s^ipport, nourish, maintain, sustain, preserve : his rationibus equitatura tolerare, Cs. : vitam, Cs. colo vitam, V. inopiam, S.
: : : : : :

tonans,

antis, adj. [tono],

thet of Jupiter). of thunder, 0.

As

thundering (an epi-

subst. m., the ihunderer,

god

tonde5,
clip, crop,

totondl, tSnsus, ere [1

TEM-],
:

to shear,

shave : tondere filias docuit Candidior postquam tondenti barba cadebat, the barber, V. oves, H. lanam, H. saltatrix tonsa, i. e. ivith hair clipped short (of Gabinias) eum tonderi coegerunt,
: :


L.

tonitnis

: :

862
neque torraento

torqueo

To crop^ lop, prune^ trim : lUe comam mollis iam tondebat hyacinthi, was cropping, V. ilicem To mow, reap: tonsas cessare bipennibus, H. tensam verrit novales patiere, after harvest, V. To crop, graze, browse upon, pluck, humum, 0. rostro iecur gather, cull: dumeta (iuvenci), V. To Jlcece, plunder: Tondens pur(voltur), V.
:

purea regna paterna coma, Pr.

tormenta e transici posse, Cs. navibus procul excussa, Cu. An instrument of torture, rack: verberibus ac tormentis quaestionem habere. Fig., torture, anguish, pain, torment: iracundiae tormenta: Invidia Siculi non invenere tyranni Maius tormentum, H. animi tormenta latentis in aegro Corpore, lu. Tu lene tormentum ingenio admoves, gentle compulsion, H.

tonitrus, us, m., plur. nom. and ace. tonitrtis m. or tonitrua, n. [tono], thunder : tonitrum secuti caelum tonitru coutremit, C. poet. nimbi, 0. tonitruque tremescunt Ard-ua terrarum, V. toniinter fulmina et tonitrua teratrus sinistri, 0.
:
:

tormina, um,

n.

[TARC-], a griping of

the

bowels, gripes, colic.

torminSsus,

adj. [tormina], subject to gripes,

suffering from colic.

pestas cum magno fragore tonitribusque, L. vere tonitrus, 0.

mo-

torn5, avi, atus, are [tornus], to turn in a lathe, round off: sphaeram. P o e t. male tornati ver-

are [2 TA-], to make a loud noise, tono, ui, roar, resound, thunder: caelum tonat omne fraWith gore, V. Pericles f ulgere tonare dictus est.
,
:

sus, badly turned,

H.

tornus,

ace, to thunder forth : ore deos, invoke thtcnderTo thunder: ingens Porta tonat caeli, ingly,Y. V. si fulserit, si tonuerit tonans luppiter, H. sub axe tonanti Sternitur aequor, V.

Nee

tiliae leves
i

g.

ropvog, a turner'' s wheel, lathe: torno Non formam accipiunt, V. angusto versus includere torno, Pr.
i,

m.,

torosus,

adj. [torus], fidl

of -muscle, 7nuscular,

brawny, lusty : Colla boum, 0.

torpedo,
ness, S., Ta.

t5nsa,

ae,/.,

an oar
:

in lento luctantur

mur-

mure

tonsae, V.

consurgere tonsis, V.
tosillae.
[

The torpedo, cramp-fish, torpeo, ere [TORP-],


,
,

inis, /.

[torpeo], sluggishness,

numbbe

electric ray.

to

be

stiff,

t5nsillae, see

numb,
],

tonsor,
:

oris,

m.

tondeo
:

shaver, hair - cutter, barber mittere inaequalis, H.

a shearer, clipper, tonsori collum com-

L.

torpentes gelu, numb, tortorpent inf ractae ad proelia vires, V.


be inactive, be torpid

pente palato, lu.


L.
:

F
et

g., to

be stupid, be stupefied,

be dull, be inactive: torpentibus

deum volumus
animoque

metu qui aderant, cessatione torpere Defixis


: :

tSnsorius, adj.
culter, razor.

[tonsor],

of a barber, tonsorial:
[

t5nstricula,

ae, /.

dim.

tonstrix,

from ton-

deo], a barber-girl.

t5nsura, ae, /, [ tondeo trimming : capillorum, 0.


tonsus, P. of tondeo.

],

a shearing, clipping,
tofus.

corpore torpet, H. cum Pausiaca torpes tabella, are lost in admiration, H. f rigere ac torpere senis consilia, are feeble, L. si tua re subita consilia torpent, i. e. if you are surprised out of your self-possession, L. Tyni desperatione torpebant, Cu.
oculis
: :

(tophus), see

torpescd,
stiff,

pul,

ere, ijich. [torpeo], to

be beriumbed, become useless,

topiarius, adj. [topia, ornamental gardening], As subst. m., of garden loork, of landscape art. an ornamental gardener, landscape gardener. As

grow grow torpid : Tor:

puerat gelido lingua retenta metu, 0. in amentia, ingeniam socordia torpescere sinunt, S. L.
:

subst. f. (sc. ars),

ornamental gardening, landscape


n.,

torpidus,
torpor,
:

adj. [

TORP- ],

benumbed, stupefied^

gardening.

torpid: somno, L.

Topica, orum,

= ToTriKa,

collection

of

oris,

m. [TORP-], numbness, stupefac-

common
finding

places, by Aristotle, imitated by Cicero.


es,/.,

topice,
toral,

tottikj].

h e t.,

the art

of

; se tutantur torpore torpedines Illi membra solvit formidine torpor, V. torpor occupat artus, 0.

tion, torpor, sluggishness

and using commonplaces.


alis, n.

[torus],
:

a valance, couch-covering,
in relief,
S.

torquatus, adj. [ torques ], adorned with a necklace, collared: Alecto brevibus colubrls, with
snakes coiled about her neck, 0.
tortus, ere

sofa-cloth: turpe, H.

inluta toralia, H.

toreuma,
embossed work
ing:

atis, n.,
:

= Topsvfia, work
:

nullum

toreumata pretiosa,

i, n. [TARC-], an engine for hurltormentis Mutinam verberavit: tormenta, arma, omnis apparatus belli, L. telum torraento

tormentum,

old inf. torque rier, H., Pr. ), torsi, to turn, turn about, turn away, twist, bend, wind: cervices oculosque: ab obscenis sermonibus aurem, H. ; ad sonitura vocis
(

torqueo

[TARC-],

missum, Cs. twisted cord, sling : praesectis mulierum crinibus tormenta effecerunt, Cs. A missile, shot: quod genus tegumenti nullo telo

V. ferro capillos, i. e. curl, 0. stamina poUice, spin, 0. : tenui praegnatem poUice fusum, lu. taxos in arcus, beird, V. teguraen torquens inmane leonis, wrapping about him, V. cum terra
vestigia,
:
: : :

torquis

P o
e.
:

: : : ::

totidem

: : : :

863
torquet mee t, has half-finished, V.
:

circum axem se torqueat.

iihirl around, whirl, wield, brandish, fling with force, hurl : hastas lacertis lapidem, H. amnis torquet sonantia saxa, V. in hunc hastam, 0. telum aurata ad tempora, V. sibila, i. e. hiss, Pr. To twist awry, misplace, turn aside, distort: quae (festinationes) cum fiant era torquentur: era Ti'istia temptantum sensu ( sapcr ) torquebit amaro, V. To lorench on the rack, put to the rack, rack, torture: eculeo torqueri. Pig., to twist,
:

To
:

dics

nox umida cursus,

i.

tortor, oris, m, [ TARC- ], an executioner, tormentor, torturer: cum iam tortor, atque essent tormenta ipsa defessa barbarus, H, occultum quatiente animo tortore flagellum, lu.
:

tortu5sus,

adj. [2 iovi\x&\,full
:
:

of crooks,

winding, tortuous

alvus amnis, L, F i g,, entangled, involved, complicated, confused: genus disputandi visa quaedam tortuosa et obscura.
:

coiled,

1. tortus, adj. [P. of torqueo], twisted, twined: quercus, i. e. an oak-garland, Y, via, Pr.
:

wrest, distort, turn, bend, direct: liuc et illuc


:

suam naturam
omne.

oratio ita flexibilis, ut sequatur, quo:

2. tortus, us, m. [TARC-], a twistiiig, coil : tortu multiplicabili Draco, C. poet,


tortus,

cumque tcrqueas
to

verbo ac

littera ius

To serpens longos dat corpore


torus,
i,

P o

winding
e
t.

V.

consederat herbae, Y, praebuit torum, 0, Gramine vestitis accubuere torquis, is, m. and (poet.)/, [TARC-], a- twisted toris, 0. torum sternere Frondibus, lu. ebeno neck-chain, necklace, collar : T, Manlius, qui Galli sublimis in antro, 0. toro Mortua componar, bier, torque detracto ( Torquati ) cognomen invenit 0, membra toro defleta reponunt, Y, Eumenides torquis aureus, duo pondo, L, adempta, 0. For stravere torum, the bridal - bed, 0. censors tori oxen, an ox-yoke, coupling-collar : ipsis e torquibus spouse, 0. Riparumque toros Incolimus, i, e. aptos lunge pares, V. wreath, ring of flowers take the river-banks for beds, Y. nexis ornatae torquibus arae, Y. tor vitas, atis,/. [iovYus], savageness, sternness torrens, entis, adj. with cornp. [P. f torreo], voltus, Ta, burning, hot, inflamed: (miles) meridiano sole, torvus, adj., staring, keen, piercing, wild, stern, flammae, V. L. Of streams, rushing, roaring, fierce, grim, savage (esp, in look or expression) boiling, im2)etuous, rapid: flumina, V. aqua, V. oculi, 0. astantes lumine torvo f ratres, Y. volAs stibst. m., a torrent: fertur quasi torrens tus, H. forma minantis, 0. t optima torvae Fororatio: qua tenui tum aqua interfluebat torrens, ma bovis, Y.: leaena, Medusa, 0. Mars, H. L. rapidus, V. tumidus, 0. Pro v.: numquam Neut. as adv., fiercely, sternly, grimly : torvumdirexit bracchia contra Torrentem, lu. Fig., imque repente Clamat, Y. torva tuens, Y. petxtous, rapid: sermo Isaeo torrentior. In. tSsillae (t5ns-), arum,/., the tonsils. torreo, torrui, tostus, ere [TERS-], to dry up, tostus, P. of torreo. parch, roast, bake, scorch, bicrn : f ruges flammis, tot, adj. num. indecl. [3 TA-], so many, such a succensis ignibus torreri V. Qui repertorem number of: ab dis tot et tantas res optare, quot torruit arte sua, 0. torrentia agi'os Sidera, H. et quantas, etc. tosti alti stant parietes, i. e. consumed, Enn. ap, C. quot homines, tot causae si tot consulibus meruisset, quotiens ipse consul fuisset, in veribus exta, roast, V. artus subiecto igni, 0. So many, so very many, such a great number of: quem Torret febris, parches, lu. Of love Lycorida Cyri torret amor, II. pectora torret amor, 0. reliquae tot et tantae et tam graves civitates tot viri ac tales ad haec tot tam necopinata incerti torridus, adj. [TERS-], dry, dried up, parched, stupentesque, L, Tot me inpediunt curae, T, tot torrid, hot farra, 0. circa torridos fontes rivoscivitatum coniuratio, Cs. tot caede procorum Adque, i. e. the dry beds, T. zona ab igni, Y. aer, Pr, homo grandi macie torridus, shrivelled: rnonitus non est, 0. quae cum viderem tot vesti:

rack, torment, torture: te libidines torquent: mitaurum coronarium, quod te diutissime torsit equidera dies noctisque torqueor: Torquecr, infesto ne vir ab hcste cadat, 0. Aeacus torquet umbras, ezambies, lu. To ply, put to the test: (reges) dicuntur torquere mere, quern perspexisse laborant, H. Of speech, to hurl, fling : curvum sermone rotate enthymema, lu.
:

m. [STER-], a

swelling, protuberance,

fieshy part, muscle, brawn: o lacertorum tori!: CoUa toris exstant, 0, ; leo Excutiens cervice toros, Y, In a wreath, a raised ornament, prominence: isque (stilus) addit aliquos, ut in corona,

toros.

A
:

stuffed bolster, cushion, couch, sofa, bed]

viridante

toro

herba

Y
:

aestas, Y.

Pinched, nipped: iumenta frigore, L.


is,
:

inpressa, ut in his errari non posset, As subd. m., so many men: an timebant, ne tot unum
giis

torris, bustus, Y.

m. [TERS-], a brand, firebrand : amFunereus, 0.


adj.

superare non possent quota laudis erat? 0.


,

Ex

tot in Atridis

pars

tortilis,
ing, coiled-

e,

Aurum,

[TARC-], twisted, twined, windi, e, a golden chain, Y. ansa,


:

totidem, adj. num. indecl. [tot+-dem], just so many, just as 7nany, the same number of: equitum
milia

0,

piscis, 0,

erant sex, totidem

numero

pedites, Cs.

totiens

: : :

tractus
sub trabe
citrea,

: : : ;

864
:

Si Mille talenta rotundentur, totidem altera, H. bene promittent, totidem promittite verbis, 0. ut quot iugera siut sata, totidem medimna decumae debeantur: totidem verbis, quot Stoici cum totidem navibus atque erat profectus Athenas rediret, N. As subst. 11. : Dixerit insanum qui me, totidem audiet (sc. verba), i. e. the same reproach^ H.
:

roof-tree, roof, house :

H.

sub

isdem trabibus, H.
tractabilis,

may

be

e, adj. with comp. [tracto], that handled, workable, tangible, m-anageable^

tractable

mare nondum
i.

tractabile caelum,

e.

tractabile nanti, 0. non inclement, Y. F i g., pliant,

yielding, manageable, tractable: virtus in amicitia


:

totiens (toties),

adv.

many
tot

times, as often, the

num. [tot], m often^ so tenera et tractabilis animus nee adhuc tractabilis arte, 0. ingenium, Cu. nihil est enim eo (filio) same number of times
:

praetores in Sicilia f uerunt totiens Siculi senatum adierunt Ter die claro totiensque grata Nocte, H. totiens, quotiens praescribitur, Paeanem citare moverat eura subeunda dimicatio totiens, quot coniurati superessent, L.
; :
: :

tractabilius.

tractati5, onis, f [tracto], a handling, wieldmanagement, treatment : armorum rerum magnarum dicendi philosophiae. In r h e t.,
ing,
: :

t5tus, geyi. totlus, dat. toti {m. tdto, Cs., N., Cu., Pr.) [1 TV-], all, all the, all at once, the whole, entire, total: cui senatus totam rem p. commiserat: ut tola mente atque artubus omnibus contremi-

of a subject, the treatment, handling, discussion. Of a word, a special use, usage.

(tractatus,

us),

agement, treatment.

Only

m. [tracto], a handling, manabl. sing.


:

artium.
:

scam

tota nocte ierunt, all that night, Cs, per totam urbem, S. urbe tota tota in Asia in toto orbe terrarum in tota vita totos dies perpotabat, entire days: civitas provinciis totis dabatur: qui se totos tradiderunt voluptatibus : totis viri: : : : : :
:

tractim, adv.
iii

[tractus], at

length

susurrant,

a continuous murmur, V.

tract5,
stita

avi, atus,

violently, drag, tug, haul,pidl:

Phoebi, 0.

To

[traho], to di-aw tractata comis antitouch, take in hand, handle


are, freq.
:
:

bus adgressus urbem, L.


:

In
:

place of an adv.,
in

amore est totus, absorbed, T. Nescio quid meditans nugarum, totus in illis, engrossed, H. totus et mente et anialtogether, wholly, entirely, fidl:

bellum insistit, applied himself wholly, Cs. virtus in usu sui tota posita est sum totus vester falsum est id totum. As subst. n., all, the whole, opp. dividuom, T. totum in eo est, ut, etc., all depends on this. Ex toto, toholly, completely, entirely, altogether, totally : non ex toto domum suam aversari deos dixit, Cu. Nee taraen ex toto deserere
in

mo

quae tractemus, audiamus aret Pellis et ad tactum tractandi dura resistit, V. puer unctis Tractavit calicem manibus, H. vites tractari tuerique. To wield, manage, control: Ceram pollice, gubernacula tela, L. speciosius arma, H. 0. pecuniam publicam Tractat inauratae consona tila lyrae, plays upon, 0. F i g., to handle, manage,
ea,
:
:

conduct, lead, carry on, practise, transact


bidas, Enn. ap. C.
:
: :

res tur-

ilia

potes, 0.

In
1,

toto,

upon

the whole, in general,

generally.

=. TO^LKoVf a poison for arrows aspicis et mitti sub adunco toxica ferro, 0. Poison, venom: Velocius miscuisse toxicum, H. non ad miscenda coimus Toxica, 0.

toxicum,

n.,

trabalis,

e,

adj. [trabs],

Clavus, a spike, H. figere, i. e. very fast.

of Prov. alqd P o
:

a heam^ of beams :
trabali clavo
i.

t.

telura,

e.

stout as

a beam, V.
trabea, ae,y. [trabs], a tvhite mantle with horizontal stripes of scarlet, robe of state: trabea decorus, 0. Succinctus trabea, V.
:

condiciones, Cs. bellum, L. artem, T. personam in scena, act: partis sepundas (mimus), H. quo in munere ita se tractavit, ut, etc., conducted himself: persona, quae minime in iudiciis periculisque tractata est, i. e. is by no means accustomed to. 2h treat, conduct oneself toivards: haec arte tractabat virum, Ut, etc., T. non tractabo ut consulem liberaliter eos pater parum pie tractatus a filio: benignius ipsum Te, H. To handle, treat, investigate, discuss : oratori omnia disputata, tractata esse debent tractata res : definitiones fortitudinis tractatae inter Eumenem et Persea condiciones amicitiae, L. memori tractandum pectore, to be meditated, lu. To negotiate, treat: de condicionibus, N.
:

1.

tractus,

adj. [P. of traho].

Of

style, con-

tinuous, flowing, fluent : genus orationis.

2, tractus, us, m. [TRAG-], a drawing, dragging, hauling, pulling, drawing out, trailing : tractu trabs or (old) trabes, trabis, /. [ TARC- ], a Ferre rotam, V. longo Yellera mollibat tractu, 0. beam, timber, rafter : trabes in muro conlocare, vSyrtes ab tractu nominatae (i. e. from Gr. avpio), Cs. longa, 0. tree : Silva f requens trabibus, S. Squameus in spiram tractu se conligit anguis, 0. : securi Saucia trabs ingens, 0. Lncus trabi- V. train, track, coiirse : Flammarum, V. bus obscurus acernis, V. ship, vessel: abiegna (Phaethon) longo per a6ra tractu Fertur, in a long trabes, Enn. ap. C. lara mare turbari trabibus train (of fire), 0. (Cydnus) leni tractu e fontibus

trabeatus,

adj. [ trabea ], in
:

a
:

7'obe

of

state,

arrayed in a trabea

Quirinus, 0.

equites, Ta.

videbis,

V.

trabe Cypria secare mare, H.

labens puro solo excipitur, Cu.

ut

arborum tractu


traditio

: :


tragoedia
parade, L.
(as

stretch, exequitatus hostium impediretur, N. cuius (urbis) is est tractus tent: castrorum, L. territory, district, reductusque muri, ut, etc.
:

iussit equum traducere, i. e. to ride on having passed the inspection): multitudinem


:

hominum

trans

Rhenum

in Galliam, Cs.

terror

gion, tract

of land: oppidi, Cs. Conruptus caeli, traductisilvam Ciminiam exercitus,L. Of streams, v.: Venafranus Tractus uter plures lepores,uter to lead across, convey across, transport over: flueducet apros, H. Fig., course, progress, movement: men subito accrevit, et ea re traduci non potueA drawing out, lengthen- runt: pontem faciundum curat, atque ita exercitum tractus orationis lenis.
: :

ing, drawling

verborum.

traditio, onis, /. [trado], a giving up, deliverIn ing up, surrender : urbis, L. oppidorum, L.
:

of seizin, delivery of possession : eius rei quae mancipi est traditio alteri. Of a writer, a
law, livery

record, account

supremorura, Ta.
m., a betrayer, traitor: iuterfecto

traditor,
traditore, Ta.

oris,

transducit, Cs. flumeu Axonam exercitum transducere maturavit, Cs. copias flumen traduxit, L. raptim traducto exercitu Iberum, L. F g., to lead over, trajisfcr, remove, turn: iudicuni animos a severitate ad risum traducere Post partum cura in vitulos traducitur omnis, V. centuriones ex inferioribus ordinibus in superiores ordines erant transducti, promoted, Cs, 7b bring over, draw
: :

transdS, T.), didi, ditus, ere [trans + do], to give up, hand over, deliver, transmit, surrender, consign : ut arma per manus necessario duce: an non
(old also

trad5

convert: hominem ad optiraates me ad suam sententiam. To lead in parade, make a show of, expose, dishonor, disgrace, degrade, traover,

sensistis

vestras coniuges tra:

nomiuare cui poculutn tradituri sint pecuniam regiam quaestopueros raagistris, 0. testamentum tibi ribus, L. armis traditis, Cs. urbem, L. legendum, H.
traderentur, Cs.
:

se hostibus, Cs.
:

ductos per ora


avos, lu.

hominum ? L. Squalentis traducit To make public, exhibit, parade, display,

To transdere hominem in otium, i. e. drive, T. totum dedeliver, commit, intrust, confide : ei te nique hominera tibi hos (obsides) Aeduis custoTo surrender treacherously, diendos tradit, Cs. quos tradituros betray : causani advorsariis, T. Fig., to give up, surrensperabas, vides iudieare.
:

proclaim, spread abroad : lorica, in qua se traducebat Ulixem ancipitem, lu. Of time, to lead, spend, pass : otiosara aetatem sine ullo labore qua ratione nobis traducendum sit hoc tempus leniter aevum, H. summa abstinentia munus, i. e. to administer.

der,

hand
:

over, deliver, intrust

quae dicam memo:

traducti5, onis,/, [traduco], a removal, transfer: ad plebem furibundi hominis. Of time, a


passage, lapse, course : temporis. In r h e transfer of meaning, metonymy : in verbo.

riae

possessionem Galliae

t.,

sibi, Cs.

Vercassiveltristitiam et
ventis,

launo

summa

iraperi traditur, Cs.


in

metus Tradam protervis With pron. reflex., H.

mare Portare

traductor,
transferrer (of

oris,

m.
:

traduco

],

conveyer.^

to give oneself

up, yield,

Pompey)

ad plebem,
vine-branchy

surrender, devote oneself : se totos voluptatibus To make over, transmit, te in disciplinam meam. posteris inimicitias leave, bequeath ( cf lego ) traditumque inde fertur, ut in senatum vocarentur, it is said that from this arose the custom, etc., To hand down, transmit, pass on, relate, narL. rate, recount : liunc (clamorem) excipere et proxu-

traductus, P. of traduco, tradux, ucis, m. [trans + DYC-], a


vine-laye}'
:

nexu traducum, Ta.


ac?y.

tragice,
tragically
:

[tragicus],
oi'nare.

a tragic manner,

mortem

tragicus, adj., z=rpayLK6Q, of tragedy, tragic: Carmen, i. e. tragedy, H. Versus, H. actor, a trag:
:

mis tradere, Cs. pugnae memoriam posteris, L. operatura iis sacris se ipsum regera tradunt abdidisse, L. qui (Aristides) unus omnium iustissimus fuis.-e traditur: sic enim est traditura, s\ich
:

edian,L.: Orestes aut Atha.ma.s, represented in tragedy : cerva, i. e, in the tragedy of Iphigenia, lu. As subst. m., a tragic poet, writer of tragedy. In
the tragic style, tragic, lofty,

grand, sublime : haec

is

ut Isocratem dixisse traditura traditur memoriae ceciconvertentem se est Of a teacher, to deliver, propose, prodisse, L. pound, teach : ea, quae dialectici nunc tradunt et docent: ad omnia imitanda, quae ab quoque tratlie
:

tradition:

tragica atque divina: Nam spirat tragicum satis, H. Of a tragic nature, tragic, horrible, moving,
terrible:

res tragicas
:

cornice tractavit

sceleris

tragici

duntur, Cs. virtutem hominibus: multa de sideribus iuventuti, Cs.


:

or transduc5 {imper. traduce, T.), duco], to lead across, duxl, ductus, ere [ trans bring through, conduct across, carry over: exercitum e Gallia in Ligures, L. cohortes ad se in tua pompa Eo traducenda est, must castra, Cs. victimas in triumpho, be carried over to him, T.

traduco

rpayiii^ia, a tragedy: traTragedy, the art of tragedy : Pau lum Musa Tragoediae Desit theatris, H, Omne genus scripti gravitate tragoedia vineit, 0, -^ Person.: ingenti Tragoedia passu, O.-^A mov^ ing appeal, pathos : neque istis tragoediis tuis , perturbor. tragedy, commotion, disturbance, spectacle: Appiae nomeu quantas tragoedias ex^ citat tragoedias agere in nugis,

exemplum, L. tragoedia, ae,/.,


fecit.

ignes

(i. e.

amores), 0.

goedias

55


tragoedus
tragedian,

= Tpay(i)d6g, a

: : :

tral-

::

tragoedus, i, C, H.

m.,

tragic actor,

get,

obtain, derive, acquire, experience:


:

raaiorem

strap,

tragula, ae, /. [TRAG-], a javelin thrown hg a hand-dart: femur tragula traicitur, Cs.
i,

ex peste rei p. molestiam nomen ab illis, 0. multum ex moribus (Sarmatarum) traxisse, adopted, Ta. In time, to protract, drag out, linger

tragtilu graviter ictus, L.

tragus,

m.,

= rpayof, a kind o/fxh, 0.


V.),

trahea, ae,/. [TRAG-], a drag, sledge, V. trah5, traxl (inf. per/, traxe for traxisse,

through, extend, prolong, lengthen, delay, retard: vitam in tenebris, V. si trahitur bellum de industria rem in serum, L. iurgiis tempus, S. Marius anxius trahere cum animo suo, omitteretne
:
:

inceptum,

i.

e. delibei'ated, S.
(

tractus, ere [ TRAG- ], to draw, drag, haul, train along, draw off, pull forth, drag away: cum a cu-

traici5
ieci, iectus,

traiic- )

and transicio

transiic-

rudente vehat (te), 0. adreptum vexillum trans mum vallum hostium traiecit, L. volucrem traiecto in umbra circum sua Pergama, to trail, 0. Of fol- f une columbam suspendit, Y. per ardentis acerlowers or attendants, to lead, draw, take along, be vos celeri membra pede, 0. Of military or naval followed by : exercitum, L. Sacra manu victosque forces, to cause to cross, transport, ship across, lead uxor, quam comitem trahebat, Cu. 2h over, ship over, transfer: equitatum, Cs. omnibus deos, V. draw out, pull out, extract, ivithdraw : haerentia ferme suis trans Rhodanum traiectis, L. classem viscere tela, 0. e corpore ferrum, 0. : Te quoque, in Italiam, L. eodem magnara partem fortunaTo draw together, rum, N. ut praedatum milites trans flumen per Luna, traho, drag down, 0. bring together, contract, wrinkle : voltum, rugasque occasiones aliis atque aliis locis traicerent, L.: To draiv, draw up, draw in, take in, classis Punica in Sardinian! traiecta, L. equitum coegit, 0. ex puteis magnam quaff, inhale: Pocula fauce, quaff, H. partem flumen traiecit, Cs. si se Alpis iugibus aquam train (videmus): Odorem naribus. Antonius traiecerit: quos in Africam secum traiPh. exigua in spe animam, L. spiritum, Cu. pe- ceret, L. ad Achillam To pass sese ex regia, Cs. nitus suspiria, to heave sigJis, 0. imo a pectore vothrough, make a way through, break through : pars cem,V. To take on, assume, acqiiire, get : Iris Mille equitum mediam traiecit aciem, L. To strike sannam through, stab through, pierce, penetrate, traliens varies adverso sole colores, V. transfix, cutis durata trahebat, 0. : lapidis figuram, 0. transpierce : unum ex multitudine, Cs. scorpione 7h drag away violently, carry off, plunder : rapere ab latere dextro traiectus, Cs, cuspide serpentem, omnes, trahere, S. de nobis trahere spolia prae- 0. : ferro pectus, L, cava tempora ferro, V. terga dam ex agris, L. To make away with, dissipate, sagitta, 0. To cross, pass, go over, cross over: ad sgjcander: pecuniam, S. To draw out, spin, man- Aethaliam insulam, L. : in Africam, L. Samum, ufacture : lanam, lu. vellera digitis, 0. LaconiL. Hiberos veteres traiecisse, Ta. murum iaculo: cas purpuras, H. Fig-, to draw, draw along, lead utribus traiecto amni, L. ratibus Trebiam, L. on, force, attract, allure, influence: trahimur omamnem, Cu. : medium aetherio cursu axem, V. nes studio laudis trahit sua quemque voluptas, postquam cernant Rhodanum traiectum,L. F i g., V. me in aliam partem, to gain over: ad Poenos to transfer, cause to pass : ex illius invidia aliquid rem, L. si alii alio trahunt res, i. e. if they divide in te traicere arbitrium litis in omnes, 0. in cor into factions, L. per principes factionibus et Traiecto lateris capitisve dolore, having thrown itstudiis trahuntur, Ta. longius nos ab incepto, To overstep : fati litora, Pr. I n r h e t., self II. divert, S. To drag, lead, bring : pi u res secum in to transpose verba. : eandem calamitatem ad defectionem Lucanos, L. onis,/. [trans +IA-], a crossing over, traiectiS, traherent cum sera crepuscula fioctem, 0. To draw to, appropriate, refer, ascribe, set dotvn to: passing over, passage : honestior existimatur tra: :

stodibus in f uga trinis eatenis vinctus traheretur, trahantur pedibus omnes rei (so. ad suppliCs. ciura) Hector circum sua Pergaraa tractus, 0. nullum vacuum tractum esse vemwm, pidled : liharenamque fluctus trahunt, S. Hectoris
:
:

iacio ], to throw across, ere [ trans cause to cross, cause to go across, put over, transfer, throw over, shoot across: neque uUum interim t-

),

lum

traiciebatur, Cs.

quae Concava traiecto cumba


:

hi
to,

numero avium regnum trahebant, i. e. laid claim L. omnia non bene consulta in virtutem tra: :

hebantur, S. lovis equis aequiperatum dictatorem in religionem trahebant, i. e. regarded as impious presumption, L. spinas Traxit in exemplum, took, 0. apud civis partem doloris publica trahebat clades, appropriated, L. To drag, distract : meum animum divorse, T. in aliam partem mente trahi, 7b weigh, ponder, consider : belli atque pacis Cs. cousiliiim, i, Q.form a plan, S. rationes, S. To
:

motusque stellarum, i. e. shootof language, a transposition: verborum. Exaggeration, hyperbole: veritatis. putting off : in alium.
iectio
:

traiectiones

ing-stars.

Fig.,

1.

traiectus, P. of

traicio.

2. traiectus (transie-), us, m. [trans+IA-], a crossing over, passing over passage : in Britanniam,
Cs.
:

in traiectu Albulae

amnis submersus, L,

tral-, see transl-.


trames
trames,
:

: :

transcurro
.

867
side-war/,

itis,

m.
:

[1

TER-], a cross-way,

egressus est trairiitibus paludatus per tramites oceulte perfugere, S, transvorsis tramitibus transgressus, L, silvae, V. Poet., a way, path, road, course, flight: cito decurrit tramite virgo, V. Palantes error certo de tramite pellit, H. adclivis, 0.
by-path, foot-path
: : :

quillo moles discordiarum dere nihil tranquilli.

exorta

est, L.

vi-

trans, praep. with ace. [1 TER'-]. Of motion, across, over, to the farther side of: qui trans mare
currunt, H. multitudinem trans Rhenum traducere, Cs. trans vallum signum traicere, L. curvos trans ripam miserat arcus, 0. Of position, across, beyond, on the other side of: German! trans Rhenum incolunt, Cs. trans Euphratem esse pereundum domino trans ripam inspectante : trans Padum omnia loca tenere, L. In composition (trans before vowels, except i, and before b, c, g, p, r, t ; trans, very rarely tra, before /, v ; trans or tra before i, d, I, m, n ; tran, rarely trans, before s). Over, across ; as in trado, traduco, transcurro, transeo. Through, through and through; as in transfigo, transigo, traicio, transadigo. Beyond, in Transalpinus.
: :

tramittd, see transmitto.

tranato (transn-), pass beyond: Gangen.

trau5 (transnd),
swim
over,

avT,

swim

across,

swim + are swim through:


,
,

are, to

across,

[trans no], to in Tiberira


:

desiluU et a'd sues tranavit, L. flumen, Cs. paludera, Cu. Obsequio tranantur aquae, 0. To go through, pass through, penetrate, permeate : omnia turbida Nubila, V.
:

tranquille, adv. [tranquillus], calmly,


tranquilly
:

quietly,

tranquille placideque

dicere.

tranquillitas,
quillitas
exstitit,

atis, /. [tranquillus], quietness,

Ire, to go through, pierce trans - abeo, il, through, transfix : ensis Transabiit costas, V.
,

stilhiess, tranquillity,

calmness, calm,: tanta tranut se ex loco commovere non


:

transactor,
er,

oris,

m. [trans 4-1 AC-], a managtransigo.

mira serenitas cum tranquiloriebatur, L. animi nos longis navibus tranquillitates aucupaturi eraraus. Fig., cahnness, quiet, serenity, tranquillity : locus quietis et
possent (naves), Cs.
litate
: :

conductor

rerura.

transactus, P. of
trans-adigo,
drive

egl, actus, ere, to thrust

tranquillitatls

iam

plenissimus pacis atque oti et nequaquara eadem quies ac tranquillitas erat, L, tranquillitatem atque otium penitus hausit, Ta. animi vitae.
:
:

through : costas ensem, V. through : Horura unum ad medium

To
. .

through, pierce Transadi-

ibi

git costas,

V. trans-alpinus,

adj.,

beyond the Alps, trans-

alpine, Cs., C.

1. tranquill5, adv. [tranquillus], quietly, toithout disturbance: nQQ, cetera modo tribuni tranquillo peregere, L.
atus, Sre [tranquillus], to 2. tranquillo, m.ake calm, calm, still, compose, trayiquillize : animos tranquillatis rebus Romanis, loheii order was
,

scando ], to transcendo, di, , ere [ trans climb over, pass over, cross, overstep, surmount : in hostium navis, Cs. in finis hostium, L. per Ve:
:

scinos in

Campaniam,

L.

vallls, Cs.

Alpis.

Fig.,

to

pass over, pass

by,
. .

overstep, transcend,

transgress, violate:

mos

indicium

haec

restored at

Rome, N.

Quid pure

tranquillet,

honos

transcendere non potes, L.

an dulce lucellum, H.

transcribo
and
sup., quiet,

trans-scr-

),

IpsI, Iptus, ere, to

tranquillus,
calm,
0.
still,

adj. with comp.

write over, transcribe, write anew, transfer in writ-

quillum

As

sit

tranquil: mare, quod natura sua trantranquillo mari gubernare, L. aquae,


: :

subst. n.,

a quiet

sea,
:

calm :

te

ad scopulum
tranquillo
:

e tranquillo auferre, T.

in tranquillo tempestaest:

tem adversam optare dementis

non pervectus Chalcidera, on the calm sea, L. tranquillo navigamus, L. Of the countenance, calm, undisturbed, sei'ene : f rons tranquilla et sereF i g., calm, quiet, peaceful, placid, composed, na. untroitbled, undhturbed, serene, tranquil : ut appetitus sint tranquilli tutae tranquillaeque res omnes, S. senectus, H. tranquillior in plebem

forge : testamentum in alias tabulas transcriptum tabulas publicas. To maTce over, transfer, assign, convey, surrender, give over: in Turne, patiere tua Dardaniis socios nomina, L. transcribi sceptra colonis ? V. cuiquam spatium Ih transfer, remove: Transcribunt urbi vitae, 0. matres, i. e. enroll in the new city, V.
ing, alter,
: : :

trans-currS, curri or cucurri, cursus, ere, to run over, run across, go by, pass: hinc ad forum, praeter oculos, 0. remos transcurrentes deT. tergere, in sailing by, Cs. hand dubius, sine noxa
:

in transfetranquillior anirao esse fecerunt, L. rendis faciendisque verbis tranquillior tranquillae tuae quidem litterae, i. e. bring peaceful tidings
: : :

As

tranquillissimus animus. tranquillissima res, T. subst. n., calmness, quiet, tranquillity, peace esse amorem in tranquillo, T. in urbe ex tran:

transcursuros, si nemo se opponeret, Cu. captis propioribus castris in altera transcursum castra ab Romanis est, L. In arcem transcurso opus est tibi, T. 2o run through, traverse : Hellespontum, N. montium iuga, Cu. Visus caelum transcurrere nimbus, Y. F i g., to pass on, turn, have recourse : Hie tamen ad melius poterit transcurrere
:


transdo
quondam, H.
cursum.

: :

: : :

868
over
:

transgressus

To run through, hasten

suum

the trial.

To

translate, interpret, transfer

locum

transd5, transduco, see trad-. transenna, ae,/., a netting, lattice-xcork : quasi


per transennam aspeximus.

trans-eo,
cross over,
:

ii

(rarely ivi

fxU. transiet, Tb.


hy,

fat.

totidem verbis a Dicaearcho: locos quosdam. In r h e t., to transfer in meaning, use figuratively utemur verbis quae transferuntur tralata verba atque inmutata cf. translatum ( exordium ), i. e. not pertinent. To change, transform: omnia In species translata novas, 0.
:

perf. transierltis, 0.), itus, ire, to go over, go across,

pass : ad uxorern meara, T. e suis finibus in Helvetiorum finis, Cs. per media castra, S. per illud (iter) Murmure blanditiae minimo transire solebant, i. e. by the voice, 0. Taurura Aipis, L. flumen, Cs. equum cursu, to pass by, V. quern (serpentem) rota transiit, ran over, V. Rhodanus nonnullis locis vado transitur, i. e. is fordable, Cs. Alpes vix integris vobis transitae, L. F i g., to go through, pei'vade quod quaedam auimalis intellegentia per omnia ea tva.\\s(idi.i, pervades. Of a speaker, to pass over, make a trayisition, turn: ad partitionem in iram, 0. transitum est ad honestatem dictorum transeatur ad alteram contionem, L. To hasten over, go
: : : :

pass over, pass

trans-figo,

fixl, fixus, ere, to piei'ce

through,

traiispierce, transfix: ea,

qua erat

transfixus, hasta
:

transfix! teiis, Cs.

gladio puellam, L,
:

transfigitur

scutum Pulioni, Cs. unguibus anguem: transfixo aversum f erro transfixit, N. hasta pectore, V. transfixa, driven through, Y. trans-fodio, fodi, fossus, ere, to pierce through, run through, stab through, transfix, transpierce:
: :

f ugienti latus, L. Galli transfodiebantur, Cs. pectora duro Transfossi ligno, Y.


:

transformis, e, adj. [trans forma], changed in shape, transformed : (Proteus) transformis, 0. corpora, 0.

trans-f5nn5,

avi, atus, are, to

change in shape,

briefly through, touch,

To pass over, pass by, leave untouched, disregard: raaluerara alqd silentio trausiri. To pass by, elapse : cum legis dies transient menses transeunt, Fh. To pass, spend: vitam silentio, annum quiete, Ta. To go over, pass over, deS. sert, be converted: nee manere nee transire aperte ausus, L. ad adversaries transit cohors ad eum, Cs. a Patribus ad plebem, L. To go, pass over, be changed, be transformed, turn: in humum fallain pluris figuras, 0. citer, 0. in aestatem post
que rem.

sum up :

leviter

unamquam- transform,

transfigure,

metamorphose : Omnia sese


:

in miracula rerura,
cos, 0.
:

Y.

in torvos

membra

iuven-

gemmas nov^em

in ignis

(i. e.

Stellas), 0.

transfossus, P. of transfodio. transfuga, ae [trans + 2 FYG-], one tvho joins the enemy, a desertei- : non omnia ilium transf ugam
ausura esse senatui dicere: plebs, transfuga ex proditores et transf ugas arborisuis populis, L. transfuga divitum Partis bus suspendunt, Ta. linquere gestio, H.
: :

ver, 0.

To
:

go

beyoyid, overstep, transgress, vio:

late: finem et

modum

through, get through, endure ea quae inpendeaut.

verecundiae finis. To go : ea quae premant et

side,

trans-fero, tull, latus ( or tralatus ), ferre, to hear across, bring through, carry over, convey over, transport, transfer : Illiuc hue transferri, T. Naevius trans Alpis usque transfertur: paulo ultra eum locum castra, Cs. trans Peneum castra, L. te Glycerae decorara Transfer in aedem, trarisport To transfer, copy, transcribe: litterae thyself, H. de tabulis in libros transferuntur de tuo edicto totidem verbis in meura. To carry along, carry in public, display 171 procession, bear in triumph : in eo triumpho undequinquaginta coronae aureae translatae sunt, L. in triumpho militaria signa, L. Fig., to convey, direct, transport, transfer, turn : in Celtiberiam bellum transferre, Cs. ad illorum urbis hunc belli terrorem, L. disciplina in Britannia reperta atque inde in Galliam translata, Cs. translates alio maerebis amores, H. hue Amorem, T. hoc idem transfero in magistratus totura se ad artis oomponendas, turn
: :
.

ere, to flee to the other trans-fugio, fugi, go over to the enemy, desert : Romam, L. ad Fig.: non ab adflicta amicitia transhostes, N. fugere atque ad florentem aliam devolare. transfugium, i, n. [trans + 2 FYG-], a going
,

over to the enemy, desertion, L.


ere, to pour off, trans, trans-fundo, f udi, fer, turn, divert : omnis meas laudes ad te eorum mores in Macedonas, Cu.
:

transfusio, onis,/. [trans + FY-], a decanting,


intermingling.

transgredior,

gressus,

1, c?f/.

[trans

+ gradior],

to step ac7'oss, step over, climb over,

pass over, cross

hunc Britanniae statum media iam aestate transin Corsicara, sail over, L. gressus invenit, Ta. flumen, o'oss, Cs. Alpis Apenninum, L. munitionem, Cs. F i g., to go over, desert: in partes, Ta.
:

transgressi5, onis,/. [trans + GRAD-], a going across, going over, passing over, passage: Gallorum. F i g., in rhet., a transposition : verborum.

1.

his attention exclusively.

2h put of, postpone,


i.

de-

fer, delay: sese in

proximum annum,

e.

put off

], a 2. passing over, passage, crossing auspicium prosperi transgressus, Ta. in transgressu amoris, Ta.
:

transgressus, P. of transgredior. transgressus, us, m. [ trans + GR AD-

trausiectio

+
: : :

tranaxnoToo

: :

809
traiect-.

txanfiiectio, transiectQs, see

actio translationis indigere videtur.

In

t.,

transigo,

egi, actus, ere [trans

+ ago],

to drive

transfer of mtaning, metaphor: translationes audaciores.

transmeans, ntis, P. [trans-meo], going over, cum, to make an end of, put an end to, going across, Ta. have done tcith: cum Publilio certamen, L. cum are, to remove, migrate, trans-migro, expeditionibus, Ta. cum spe votoque uxoris semel transmigrate : urbem, quo transmigremus, L. transigitur, Ta. Of time, to bring to an end, lead, transniissid, onis./. [trans+MIT-], a sending pass, spend: tempus per ostentationem, Ta. across, passing over, jmssage : superior tua ab ea transiicid, see transicio. urbe in Graeciam. transili5 or transsilio, ul, Ire [trans 1. transmissus, P. of transmitto.

With

through, stab throttgh, pierce throxighy transfix, transpierce: gladio pectus, Ph. Fig., to carry through, bring to an end, finish, settle, complete, conclude, perform, accomplish, despatch, transact: illud factum atque transactum est rebus transactis: quod plerumque non futura sed transacta perpendimus, Cu. : Intus transigetur quod restet, T. pleraque per se, L. reliqua cum Bestia secreta, S. : rixae caede transiguntur. Tu. sin transactum est, if all is over. Of a difference or controversy, to settle, come to a settlement, agree, reach an understanding : inter se ut lubet^ T. cum reo cum privatis non poterat transigi minore pecunia: ut secum aliquid qua lubet coudicione transigeret.

translativtis,
to be

adj. [translatio], of transference, transferred, to be sifted: constitutio.


oris,

translator,

m. [trans+TAL-], one who


i.

carries over, a transferrer: quaesturae, while qicaestor, deserted to Sulla.

o.

who,

translatus, P. of transfero.
ere, to shine througJi, trans-luced (tral-), glimmer through : In liquidis aquis, 0.
,
,

trans-marinus,
sea,

adj., beyond sea, from aver tJie transmarine : subsidium: artes legatioues,
:

L.

doctrina,

i.

e.

jurisprudence.

salio], to leap across,

jump

over, spritjg over, over:

leap: ex humilioribus in altiorem navem, L. Per tantum terrae credere Indicium studii transiluisse mei, i. e. to have extended, 0. novos muros, L. vada, H. F i g., to hasten over, skip over, pass by, neglect, omit : transilire ante pedes posita: Proxima pars vitae transilieuda meae, 0. To exceed,

2. transmissus passiiig aver, passage

(
:

us ), m. [ trans MIT- ]. a ex Gallia in Britanniam, Cs,


misi, missus, ere, to send

trans-mittS (tram-),

across, carryover, convey through, bring across, sercd

transgress,

go beyond: inodici raunera Liberi, H.

transitid, onis,/. [trans + 1 1-], a going across, going over, passing aver, passage : ut similitudine et transitione ceruatur, i. e. by the passing by of atoms: visionum. going over, desertion: ad plebem transiciones noclurna transitio proditione,

L.

A passage, entrance
i.

nominantur.
1.

Poet.: Multaque corporibus


e.

transitiones per^iae iani


transi-

tione nocent,

by contagion, 0.

of, despatch, transmit, let pass : exercitus equitatusque celeviter transmittitur (i. e. trans flumen), cohortem in Britanniam, Ta, classem in Cs. Euboeam ad urbem, L, : transmissum per viam tigillum, thrown across, L, : per medium amnem equum, rides, L. exercitum per finis suos, sufih" To pass ova', go an'oss, cross over, to pass, L. cross, pass, go through, traverse: ab eo loco cona Leucopetra profectus scendi, ut transmitterem (inde enim tramittebam), etc, : in Sardiniam, L. Cyprum, Cu. quantum Funda potest transmittere,
:

i,

e.

can send
:

its

bullet, 0,
:

transitus, P. of transeo,

ace. um, abl. u, m. [trans + a going over, passing over, passage : fossae: Tencterorum, Cs. per agros transitum dare, L. passing over, desertion : transitus mora, Ta. Fig., a pacing over, passing away : t^mpestatis. Of shaded colors, a gradual passiyig, transition Transitus lumina fallit, 0.

2. transitus,

transmissum

est, L,

grues

in Ebusum insulam cum maria transmit-

1 I-],

satis constante fama iam Iberum Poenos tant tramisisse, L, cursu campos (cervi), ru?i through, duo sinus fuerunt, quos tramitti oporteret V. Fig., to utrumque pedibus acquis tramisimus. To carry over, transfer: in Italiam bellum, L. hand over, transmit, intrust, commit : dubitare,
: :

quin huic hoc bellum transmittendum sit? should

translaticius (tralaticius), adj. [translatus]. be intrusted: omne meum tempus amicorum temhanded down, transmitted, traditional, hereditary, poribus transmittendum putavi, should be devoted. To let go, pass by, pass aver: Gangen amnem customary: edictum, i. e. in accordance -with precedent. Usual, customary, common: loqui more et quae ultra essent, Cu.

translaticio, Ph.

translati5 (tral-), onis,/. [trans + TAL-], a


carrying across, removal, transporting, transferring: pecuniarum a iustis dominis ad alienos. F i g., a transferring, shifting, diversion : criminis
:

Plur. m. as
tains, L.

trans-m5ntanus,

adj.,

beyond the mountains.

subst., the

people beyond the

moun-

trans-move5,
gloriam Verbis in

ere, to remove, transfer :

se, T,


transmuto
trans-inut5,
are, to change, shift,

) : : :

870
transmute:

trexuesco

iucertos honoies, H.

digitum discedere, a finger'' s-breath : ( versibus incomptis adlinet atrum Transverso calamo signum, H. F i g., at cross purposes, inopportune trans-nato, trans-n5, see tranato, trano. cuius in adulescentiam transversa incurrit raisera Transpadanus, adj. [Padus], beyond the Po, fortuna rei As S2ibst. n., only with praepp. : p. As subst. m., one who dwells beyond the Fo, Cs., C. ecce tibi e transverso Lampsacenus Strato, qui Gt.Flur., C. det, etc., i. e. in contradiction : ecce autem de traere, to set ovet; trans- verso Caesar, i. transp5n5, posui, e. unexpectedly.

are, to fiy over, trans-vol5 (travolo), carry over, take fly across, pass quickly over: in partem alteram, across, carry, convey, remove, transport: duas le- L. Importunus (Cupido) transvolat aridas Querratibus equitem phalangemque, Cu. giones, Cs. ctis (i. e. vetulas), H. F i g. Transvolat in medio exercitum ia naves posita, joasses ovei', H. exercitum ill Macedoniam impositum in Hispaniara, L. pueros in Graeciam transvorsus, see transversus. ripas horrendas, V. milites (copias) secum, N. trapetum, i, n. [ rpaTrkoj ], an olive-mill, oilexercitum Rhenum, Cs. ills navibus flumen, Cs.
, ,

fer

niilitem, Ta.

trans-port5,
:

avl, atus, are, to

trans-rhenanus,
Rhine, Cs.
Rhi7ie, Cs.
Pliir.

adj. [Rlienus],
sitbst.,

m. as

beyond the dwellers beyond the

mill : teritne baca trapetis, V.

trapezephorum
<p6pov,

(-zoph-), I, n., a pedestal, table-support, carved

= TpaTre^otable-leg.

transs-, see

trans-.
i,

travectid (transv-),
TER-], a
ct'oss-beam, cross-

oris,/, [trans +VAG-],

transtrum,

n. [1

a carrying across, crossing over: Acherontis,

bank, bank for rowers, thvart: transtra pedalibus trabibus confixa, Cs. considite transtris, V. tran: :

traveli5, traversarius, traversus, travo15, see transv-.

stra earinae, 0.

are,freg. [transsilio], to leap over, spring across: in recentem equum ex fesso, L.


, ,

transult5 (transsu-),

treceni, ae, a, num. distr. [tres + centum], three hundred each, three hundred: equites in singulis
trecenis, quotquot eunt dies, placare Plutona tauris, three hecatombs a day, H.

legionibus, L.

transutus or trans-sutus, P., stitched through,


spitted:

trecentesinius,
dredth
:

adj. [trecenti], the three-hun-

verubus transuta salignis Exta, 0.


vexl, rectus, ere, to

annus, L.

trans- veh5 or traveho,

carry across, cojivey over, bear to the other side, transport : quid militum transvexisset, Cs. ut iam
:

Hispanos omnes inflati travexeriiit utres, L, Pass. : legiones ex Sicilia in African! transvectae, trecenties, adv. num. [trecenti], three hundred transvectae ( sc. equo ) a fronte pugnantium times, Ct. S. alae, crossed in front of the line of battle, Ta. * rpfx^^eiTrva (runtrechedipna, orum, n., haee trans vectus caerula Qnvs,Vi,traversed ; cf. cum ning to a feast), Greek slippers (worn by parasites), quinqueremibus Corcyram travectus, crossed to
:

trecenti, ae, a, num. adj. [tres + centum], three hundred: se trecentosque eos opposuit hostibus amatorem milia modium tritici, L. iuvenes, V. treceutae cohibent catenae, i. e. innumerable, H.
: :

7'o carry in triumph, display : arma Corcyra, L. spoliaque multa Gallica carpentis travecta, L. T'o 7nde in procession, parade : ut equites idibus Fig., of time, Quinctilibus transveherentur, L. to pass, elapse : transvecta aestas, Ta.

lu.

tredecim, num. [tres+ decern], thirteen: decim captis navibus, L.

tre-

tremebundus
bling, quivering,

(tremib-), adj. [tremo], tremshaking : manus Membra, 0.


:

trans- verber5,

,
:

are, to strike through,

tremefacio,
:

feci, f actus, ere

nabulo transverberatur

thrust through, pierce through, transfix : bestia veabiete pectus, V.

transversa, adv.
ac7-oss,

[^Plur. n. of transversus
:

cause to shake, agitate, pum, V. se tremefecit tellus, quaked, C. poet. tremefacta tellus, V. scuticae habenis, 0.
:

[tremo + facie], to make tremble : nutu Olym-

],

askance, sideways

Mutati fremunt venti, V.


adj. [transver:

transversarius (travers-),
sus], lying across, transverse

tigna, cross-beains,

tremendus, adj. [P. of tremo], to be dreaded, fearful, dreadful, frightful, formidable, terrible, Alpes, H. Cartremendous : rex, V. oculi, 0.
: : :

Cs.

mentis monita, Y.

trans-versus or traversus (-versus), adj., turned across, lying across, athwart, crosswise, transverse: viae, eross-st7'eets
foro, across
tlie
:

tremesc5 (tremisco),
mo],
to

ere, inch, [tre-

begin

to

shake, tremble, quake, dread:


:

versas viis praeducit, Cs.

tramites, L. : fossas trans: trans-verso ambulans

forum:

iubeo tonitru tremescuut Ardua terrarum, V. tremescere montes, 0. sonitumque pedum vocemab hac non transversum que, V. telum instare, V.
: :

tremo

: :

tribunicius
L.

871

, ere trem5, ui, [2 TER- ], to shake, quake, quiver, tremble: totus Tremo horreoque, T. : toto

rum suarum,
foaming
:

Of
:

things, bubbling,

boiling,

peetore corde et genibus, H. tremis ossa pavore, H. tremit artus, V. cum a me trementibus lacum tremerent artus, V. haec bris requirebas trementi questus ore, H. aequor, 0. ilices, H. With ace, to quake frusta (carnis), i. e. quiver, Y. before, tremble at, shudder at : securls dictatoris, lunonem, 0. iratos Regum apices, H. L,
:

(ferrum) in trepida submersum unda, 0, aenum, V. Hurried, quick, restless : trepidae micant venae, 0. voltus, 0. cursus, V. certamen, H. F i g., perilous, critical, alarming : in re trepida, at a critical juncture, L. trepidis In rebus, H. litterae, i. e. with alarming news, Cu.
:

tremor, oris, m. [2 TER-], a shakhrg, quaking, quivering, trembling, tremor: terrorem tremor consequatur gelidus donee manibus tremor incidat unctis, H. P e r s o n. : Frigus iners illic habitant earthquake : Unde Pallorque Tremorque, 0.
:

tres (tris), tria,^en. trium, ace. tres or tris, adj. num.. [cf. Gr. rptXq ; Engl, three], three : tris legates deligere: horum trium generura quodvis: tria
inter vos, not three words, nothing, T. ego tribus primis verbis (dixi), at the first three words.
i.

non commutabitis Verba


e.
:

An

tremor
0.

terris,

V.

imis

commota tremoribus

orbis,

tres-viri or tres viri or Illviri, orum, m., office, a board of three colleagues, three joint commissioner's : tres viros epulones esse
three associates in
voluerunt,joj'i6s^s' assistants
:

tremulus, adj. [2 TER-], shaking, quaking, quivering, trembling, tremulous: manus annisque metuque, 0. guttur, C. poet. : Ut mare fit treraulum, tenui cum stringitur aura, 0. ; flamma, V.
:

tresviros creare con-

sul iussus (to distribute land), L.

triangulus,
subst. n.,

adj.

[tres+angulus], wzVA three


sidera.

corners, three-cornered, triangular:

(trepidanter), adv. [trepido], tremblingly, with Only comp. : trepidantius agere, Cs. trepidation.

As

a triangle

trianguli forma.

trepidatid,
alarm,

onis, /. [trepido], confuted hurry, agitation, confusion, consternation, trepida-

rank in

triarii, orum, m. [ tres ], soldiers of the third battle order, the reserve : ubi triarii coni.

tion: numquae trepidatioV: nee opinata res plus trepidationis fecit, quod, etc., L. : pilis inter pritrepidationem abiectis, L. hostium, L. : cum augeret stragem trepidatio, Ta.

surrexerunt, integri,
triarios redisse,
e.

mam

tribas,
an, Ph.

adis,/*.,

etc., L. P r o v. rem ad demanded extreme measures, L. Tpij3ag, an abandoned wom:

trepide, adv. [trepidus], in confusion, tremblingly,

tribolus (-bulus),

i,

m.,

= Tpi(3o\og, a

tJiorn

tribuarius, adj. [tribus], of a tribe, of tribes : trepido, avi, atus, are [trepidus]. Of persons, crimen, i. e. a bribing of the tribes : res. tribulis, is, m. [ tribus ], a fellow tribesman : to hurry with alarm, be in confusion, be agitated, Quid est tuus tribulibus enira iudicibus conviva, H. be disturbed : festinare, trepidare, S. quod trepidas, T. trepidante tota civitate ad extribulum (trivol-), I, w. [1 TER-], a threshingcipiendum Poenum, L. artos circum cavos (mu- sledge, wooden platform studded with iron teeth, V. nobis trepidandum in acie instruenda res), Ph. tribolus.
ta,
:

vnth trepidation: concursans. Ph. castra relinquere, L. L.

classis solu-

bush, thistle, caltrop, V., 0.

erat, L.

trepidant alae, Y. lymphati trepidare coeperunt, Cu. recenti mens trepidat metu, H. forraidine belli, 0. ultra Fas, H. Trepidari
: : : :

Dum

tribulus, see

tribunal, alis, n. [tribunus], a raised platform for the seats of magistrates, judgment-seat, tribunal: praetoris: praetor tribunal suum iuxta praetoris sellam conlocavit, Cs. quem ad se vocari et de tribunal! citari iussit sedens pro tribunali, L. In a camp, the general's tribunal, the elevation in the camp, commander''* seat : sederunt in tribunali Scipionis, L. memorial, monumental mound, Ta. 7'he occupants of a tribunal, magistrates : quem spectat omne tribunal, H.
:

sentio et cursari rursum prorsum, T. totis trepiTo tremble at, be afraid of datur castris, Cs. harundinis umbram. In. Ne trepidate meas, Teutrepidat, ne Suppositus cri, defendere naves, V.
: : :

waver, hesitate, tremble, beat a loss : per alia atque alia pavida consilia, L. Of things, to tremble, waver, shake, flicker, palpitate : (aqua) per pronum trepidat cum murmure Sic aquilam rivum, H. flaramae trepidant, H. cuius penna f ugiunt trepidante columbae, 0. octavum trepidavit aetas Claudere lustrum, has
venias, lu.
to

Of persons,
:

A
[

tribunatus, us, m.
tribune, tribuncship
:

tribunus

],

the office

of a
mili-

militaris, the office

of a

tary tribune

qui

eum

vexandis consulibus per-

liastened,

H.
adj.

trepidus,

[TARC-],

restless, agitated,

missurum tribunatum credebant, i. e. would give anx- free scope to the tribunes of the people to erribarrass, etc., L.

alarmed, in trepidation : Turn trepidae inter se coeunt (apes), in a hurry, V. inproviso metu, S. formidine, V. (apes) trepidae rerum discurrunt, V. Messenii trepidi reio7is, solicitous, disttcrbed,
:
:

tribunicius,
tribunitial :

adj.
:

tribunus
vis,

],
:

of a

tribune,

potestas
:

Cs.
elect

procelhe, L.

comitia,

to

seditiones, S. tribunes of the


: :

tricor
'

:: ;

tribunus
people
:

872
:

leges,

moved by

of military tribunes, Cs. As subst. ?ias been a trihme, an ex-tribune.

the tribunes

in.,

honor, one

i.

e.

who the

tribunus,
tribus)
;

I,

m.

[tribiis], the

head of a

tribe (see

hence, a president, commander, representative, tribune: tribunus celerum, in quo turn magiE s p., tribuni aerarii, tribe for the aedileship, L. vocatis tribubus, L. stratu forte Brutus erat, L. paymasters, quaestors' assistants (by the Lex Aure- Africanus censor tribu movebat eum centurionera, expelled from the tribe: Grammaticas ambire tri(Milolia made judges on the part of the plebs) nem ) tribuni aerarii condemnarunt. Tribuni bus, to canvass the Grammarian tribes, H. tributarius, adj. [tributum], of tribute, relatmilitares or militum, tribunes of the soldiers, military tribunes, colonels (a legion had six, each of ing to contributions : tabellae, i. e. promising rich wliom commanded it for two months of the year): gifts. tributim, adv. [ tribus ], through each tribe, tribunus militaris cum Servilio profectus tribuni tribe by tribe, by tribes : de&criptis ordinibus cohortiura, i. e. then present with the cohorts, Cs. ut From B.C. 444 to B.C. 366 the highest officers of quod tributim plebes iussisset, populum teneret, the State, at first three in number, then six, and i. e. in the comiiia of the ti-ibes, L. : adripuit popuafter B.C. 402 eight, chosen both from the patri- lum tributim, H. cians and the plebeians, were military tribunes tributi5, onis,/. [tribuo], a distributing, distriwith considar power : tribunos militum consular! bution : aequabilis. tribuni consulares, L. potestate creari sinere, L. tribiitum, i, n. [P. n. of tribuo], a stated payWith plebis or plebei (expressed or understood), ment, contribution, tribute : in capita singula sera tribune of the common people, representative of vorum tributum imponebatur, Cs. ex censu quothe plebeians (a magistrate charged with the protannis tributa conferre civitates tributis liberare: tection of the commons against the patricians) tributo populo indicto, L. lamentabile, 0. ita tribuni plebei creati duo, L. : spem habere a gift, present : praestare tributa Cogimur, lu. tribuno plebis. 1. tribiitus, P. of tribuo. tribu5, ui, utus, ere [tribus], to assign, impart, 2. tribiitus, adj. [tribus], /o?*mec? into tribes^ allot, bestow, confer, yield, give: ut ei plurimum marshalled by tribes : comitia, L. tribuamus, a quo plurimum diligamur: si uni tricae, arum, /. [ TARC- ], perplexities, subteromnia tribuenda sint: cui magna Pompeius praefuges, quirks, wiles, tricks : domesticae. mia tribuit, Cs. Dona nulli, 0. beneficia, N.
:

(under the constitution of Servius Tullius, four tor city and twenty-six for the country districts at a later date there were thirty - one country tribes): ilium quinque ettriginta tribus patronum. adoptaverunt a Romulia tribu initium facere: fieri se pro tribu aedilem, received the vote of the
:

g., to

diam

grant, give, show, pay, render: misericorfortissimo viro : tibi turis honorem, 0.

triceni, ae,

a,

num.

distr. [triginta], thirty at


lecti.

paribus beneficiis parem voluntatem, Cs. To grant, yield, give up, concede, allow: quod cum Pompeius et rei p. et amicitiae tribuisset, Cs.

time, thirty each, thirty:

triceusimus, see

tricesimus.

observantiam officio, non tiraori neque spei, N. hoc matris precibus, 0. : ego tantum tibi tribuo, quantum mihi fortasse adrogo, i. e. accord you the respect I claim,: mihi tribuebat omnia, deferred in
all things.

triceps, caput], with three heads, triple-headed : Cerberus. Poet.: Hecate, of three forms (as also Luna and Diana), 0.
cipitis, adj. [tres

tricesimus

or

tricensimus,
:

adj.

num.

[tri-

To

ascribe, assign, attribute: si voluit

accusare, pietati tribuo: quod detrimenti cuiusvis potius quam suae culpae, Cs. With multum, plurimum, or magnopere, to vahie highly, set great store by, make much of: tibi multa esse tribuenda qui plurimum tribuunt edicto ne ob earn rem suae magnopere virtuti tribueret, Cs. To divide, distribute: rem universam in partis: secundus (locus) in tempora tribuitur. Of time, to bestow, spend, devote: quantum (temporum) alii tribuunt tempestivis conviviis comitiis omnibus

tricensimo post die sextus et tricesimus annus tricesimutn annum agens, L. tricesimo die, Cu.
ginta], the thirtieth
legio
:

trichila,
er,

ae,/".,

a summer-house, pavilion, bow[

Cs. (al. triclinia).

triciens or tricies, num. adv.


thirty times
:

mea

(filia)
i.

triciens

(aeris

triginta ], millies)

non posset (habere),


ces
:

e.

three millions

of

sester-

HS

triciens.

triclinium, i, n., rpiKXiviov, a couch for three persons reclining at tneals, eating-couch, dinner-sofa, table* couch: rogatus est, ut triclinium sterneret. An eating-room, dining-room, supperroom : alia fori vis est, alia triclini promorat vix
:

perficiundis

XI

dies, Cs.

tempora

litteris,

N.

tribus, us {dat. and abl.phcr., tribubus, C, L.), f. [cf. tres], a third part of the people (as orig. divided into Ramnes, Titles, and Luceres) hence, in p e n an hereditary division of the people, tribe
;

pedem

triclinio.

Ph.
ari, dep. [tricae], to

tricor, atus,
ties, trijie,

make
tecum.

difficul-

dally, shuffie,play tricks:


tricorpor
873
tripertitUB
trifidus, adj. [ter

+2
:

(txicorpor), oris, adj. [ tres + corpus ], with of threefold form : forma tricorporis umbrae, i. e. of Geryoru, V.
three bodies,

FID-],

split

into three,

three-cleft, three-forked

flamma

(of lightning), 0.

(tricuspis,
points,
telo,
i.

idis), adj.

[tres+cuspis], withthree
posito
tricuspide

three -tincd,
e.

tricuspid:

trifdrmis, e, adj. [ter-f- forma], in three forms, in three shapes, threefold, triple, triform : Chimaera, H. Diva, i. e. Diana, H. mundus, i. e. of three
:

the trident, 0.
{abl. denti), adj.

elements, 0.

trideus, entis
with three

teeth, three-lined,

As trident: rostra, V. dente), a thrce-tined spear, trident : tellus percussa ferire tridente saxa, 0. tridenti, V.
:

[tres dens], three-pronged, tridented, suhst. m. {abl. dentI or

trigeminus,

adj. [tres

+ geminus],

at a birth: fratres, triplet-brothers, L.

born three Plur. m.

of

as subst., three brothers born together, L. : spolia, the triplet - brothers, L. Threefold, triple, triform : victoria, L. Porta Trigemina, a gate at the

tridentifer,

ferl,

m. [tridens + 1 FER-],

the

foot of the Aventine

hill,

L.
[cf. Tpia.KovTa'],
:

trident-bearer (of Neptune), 0.

tridentiger,

gerl,

m.

tridens

+ GES-

],

the

triginta or XXX, num. indecl. thirty : minor triginta annis natus


nos orbis explebit, V. essent pro HS CCC.
hair, playing-ball
:

Triginta

mag-

trident-bearer (of Xeptune), 0.

cum HS

XXX

scripta

spatium], three aut tridui Haec biduo post aut non toto triduo sollieitudo ? T. triduo aut summum quatriduo periturus: triduo
I,

triduum,

n. [tres-|-dies
:

sc.

days' time, three days


:

biduist

trig5n, onis, m., =: rptywv, a ball stuped with : fugio lusum trigonem, a game of ball, H.
trilibris,
e, adj.

interraisso, Cs.

[ ter

libra ], %oeighing three

triennia, ium, n. [tres+annus;

sc. sacra],

pounds: MuUus, H.
trilinguis, e,adj. [ter+lingua], triple-ionguedj with three tongues : Os (Cerberi), H.
trilix,
icis, adj. [ter
:

festival held every three years, triennial festival.

spatium], three years' time, three years: triennium est, cum,


I,

triennium,

n.

[tres+annus;

sc.

+2
i,

LAC-], of three

cords,

etc.

triple-twilled
entis,

Lorica auro, V.
(-etros),
m.,

triens,

m. [tres], a third part, third:


in trientis triente:

cum sciemus, quantum quasi sit cum duobus coheredibus esse


Jieir to

trimeter

= Tpi/^erpog, a line of

trimus, adj. [for *trihiemus, tres+hiemps], one third of the estate. As a coin, the third as, H. ludi magni voti aeris trecentis of three winters, of three years, three years old: triginta tribus milibus trecentis triginta tribus equa, H. triente, i. e. 333,333}i asses, L. nee habet quem Trinacris, idis, adj.f. (0.) and Trinacrius, porrigat ore trientem, lu. As a liquid measure, adj. (V., 0.), of Trinacria, Sicilian. a tinrd of a sextarius (four cj-atbi), Pr.
part of an
:

in triente,

i.

e.

be

three measures, trimeter,

H.

trini, ae,

a,

mim.

distr. [tres], three each, three:

trientabulum,
pyJblic debt, L.

\,n. [ * triento,

from

triens

],

land assigned in commutation of one third of a

circum Samorabrivam trinis hibernis hiemare, litterae. In the phrase, trinUm nundinum, Cs. Threefold, triple: trinis catenis see nundinae.
:

trierarchus,

I,

m.,

= rpfqpapxoQ, a captain of
three


e,

vinctus, Cs.

Nomina, 0.
adj.

trireme, trierarch.

trieris,
oars.

subsf.f. ( sc. navis), a galley with (trinus), see trini. of oars, trireme, N. Tri5nes, um, m. [1 TER-], the constellation of rpuTrjpiKog, of three years, tiietericus, adj., the Wain, Wagon, Bear: Arcturum pluviusque i. e. (since in reckoning intervals of time both exHyadas geminosque Triones, V. gelidi, 0. tremes were counted), biennial, of alternate years: tripartit5, tripartitus, see tripertit-. sacra, a festival of Bacchus held at Thebes every alternate year, 0. trieterica Orgia, Y. Flur. n. as tripedalis, e, adj. [ter+pedalis], measuring subst., the festival of Bacchus, 0. three feet, three feet long : parma, L.
three banks

Only as

e, adj.,

= TpiTjprjQ, with

trin5dis,
banks of

[tres+nodus], having

three

knots, three-knotted: clava, 0.

trieteris, idis,/., rpiETTjpig, a period of three years; hence, a biennial festival (of Bacchus); cf.
trietericus.

tripertito

three patis, into three parts


tatus, tripertito divisus, Cs.

-partit5 ), adv. [ tripartitus ], in : bona dividere: equi:

urbem

adgreditur, L.

trifariam, adv.
hi three places
:

[trifarius], triply,
:

on

three^sides,

tripertitus (-partitus), Fart, [ter+partitus], divided into three parts, threefold, tripartite:

adortus castra, L.
adj. [ tres
:

munire, L.

trifaux,

cis,

throats, triple-throated

having three latratus (Cerberi), V.

+ faux],

ea causa tripertita erit in accusatione orbis terrarum eras notare.

tripertitaa


tripes
tripes,
edis, adj.

with three feet^

: :

Tritonius

: : : ;

874

gloomy, downccLst, disconsolate: quaerere ex' te, quid tristis esses: tristis, demissus: tristis adfatus amicos, H. Sequanos tristis, capite demisso, ter adj. PARCicis, threefold, triplex, [ ], terram intueri, Cs. tristis erat et me maestum triple: Plato triplicem finxit animum: philosovidebat, Cu. Gloomy, peevish, morose, sullen, illphandi ratio triplex cuspis, i. e. the trident, 0. humored: Navita (Charon), V.: dii, H. Sterii, voltus Dianae (see triceps), 0. triplicem aciem harsh, severe : iudex cum tristibus severe vivere. raurus, instruere, to draw up in three lines, Cs. Of things, bringing sorrow, melancholy, saddenQuae Sorores, the three Fates, 0. V. aes, H. ratum triplici pollice netis opus, i. e. the finger of ing, unhappy, sad, dismal, gloomy : ut tuum laetissiraum diem cum tristissimo meo conferam: trithe three Fates, 0. Poenarum deae, i. e. the Furies, stia ad recordationem exempla, L. tristissuma Gens, three clans, Y. As subst. n., three times 0. exta tristissimi exsili solacium, L. Kalendae, portion, triple: Sume tibi dea threefold as much, H. clades, H. morbus, V. ius sepulcri, 0. pars tibi triplex, H. pediti in tibi tantundem cies subiere feretro, Triste ministerium, V. tristique singulos dati centeni (denarii), triplex equiti, L. palus inamabilis unda, V. As subst. n., a sad Plur. in. as subst. (so. codicilli ), a writing tablet thing, pest, bane, sorrow: Triste lupus stabulis, V. loith three leaves. interdum miscentur tristia laetis, 0. nunc ego triplus, adj. mim.,=Tpnr\ovQ, threefold^ triple mitibus Mutare quaero tristia, H. -Of taste, harsh,
[ter
:

+ pes], +

three-footed: raensa,

H.

mulus natus, L.

pars.

tripodes, um, m.,plur. of

tripus.
to

are [ tripudium ], tripudio, ground with the feet, leap, jump, dance more suo, L. in funeribus rei p.
,
,

I,

: suci, V. absinthia, 0. Of foul : anhelitus oris, 0. Expressbeat the ing sorrow, gloomy, sad, melancholy, stern, harsh

disagreeable, bitter

smell, offensive,

exultingly

voltus tristior
vita tristior
:

Tristis severitas inest in voltu, T.

sermo (opp.
:

iocosus),

H.

tua tristia

tripudium,
service,

n. [ter

+4

PV-].

In

religious

iussa,

V.

sententia, 0.

responsura, L.

a measured stamping, leaping, jumping, dancing, exultant dance, solemn dance : per urbem
ire

tristitia, ae,/! [tristis], sadness, mournfulness, sorrow, grief, melancholy, gloom, dejection: tum

cum

tripudiis

soUemnique

et ululatus et tripudia, L.

In

saltatu, L.

canttis

augury, the excited

stamping of
tripod:

the sacred chickens

when fed,

L.
seat,

tripus, podis, m.,


:

= Tp'nrovg, a three-footed

Donarem tripodas, praemia fortium GraioThe tripod of Pythia rum, H. sacri tripodes, V. at Delphi: concertare cum Apolline de tripode, Mittitur ad tripodas, i. e. to the Delphic v., 0.
:

ad tristitiam, tum ad laetitiam est contorqueudus repente omnis tristitia invasit, S. in eadem tristitia permanere, Cs. compescere tristitiam, 0. Gloom: sol recedens quasi tristitia quadam Sadness, disagreeableness : temcontrahit terram. porum. Moroseness, harshness, sternness, severity tristitiae causa tuae, 0. (risus) tristitiam miti; :

gat.

oracle, 0.

triquetrus,
quetra, Cs.
i.
:

adj.

[ ter

C A-

],

with

three

trisulcus, adj. [ter+sulcus], with three furrows, three-cleft, threeforked, trifid, triple : lingua (serpentis), V. lovis %e\\xm, forked lightning, 0.
:

corners, triangidar : (Britannia) insula natura tri-

e.

T^riquetra Praedia tellure daturus, in Sicily, H.


e,

triticeus, adj. [triticum], of wheat, wheaten: messis, V. fetus, 0.


:

triremis,
three banks

adj. [ter

of oars: naves, Cs.


tris, see tres.

As

+ reraus], with three hanks


subst.

triticum,
Trit5n,
Neptune,
Tritones,
ship),
i.

i,
:

n. [tritus],
tritici

wheat: quanti erat in

f, a

vessel

with

Sicilia triticum

modium

LX

milia, Cs.

of oars, trireme^ C,

Cs., H., L.

onis, m.,

C.,

0.

Plur.,

=TpiT(DV, a

sea-god, son

of

sea-gods, Y.:

(triscurrium, i), n. [ter + scurra], gross buffoonery : triscurria patriciorum, lu.


triste, adv. with co7np. [tristis], sadly, sorrowfully: resonare, H. tristius flere, Pr. adulescentes gravius aegrotant, tristius curantur, with more Harshly, severely : respondere tristius. difficulty.
: :

e. /orcfe

offish-ponds.

piscinarum The IViton (a

V.
ae, /. [Tritonius],

TritSnia,

Minerva, Pallas,
:

Tritdniacus, of Macedonia, 0.
by Pallas, 0.

adj.,
:

of Tritonia
i.

palus,

a lake

harundo,

e.

the Jlute invented

tristiculus, adj. dim. roioftd, downcast : liliola.

[ tristis ],

somewhat

sor-

Trit5nis,
Athens, 0.
0.

Lake Triton, of

tristificus, adj. [tristis + 2 FAC-], making sad, saddening : voces, C. poet.


tristis, e, adj. with comp. and sup. [2 TER-], sorrowful, mournfd, dejected, melancholy,

As

Tpiriovig, of or idos, /. adj., Pallas, Palladian : arx, i. e. pinus, i. e. the ship Argo, urbs, 0.
idis
:

f, Pallas, V., 0. Trit5niu3, adj., of Lake Triton


subst.

(in Africa

.sac?,

the birthplace of Minerva), V.


txitura
tritura, ae, /.
threshing
:

[ 1

tmcidatio
:

: :

875
rubbing^ chafing,
tribute land, L.

TER- ], a

Magna, V.

1. tritus, adj. with comp. [P. of teroj, oft-trodden, beaten, frequented, common, worn: iter in Graeciam Appia trita rotis, 0. F i g., practised,
:

expert

aures.

Of language, m.uch
:

v^ed, familiar,

common, commonplace,

mone tam
bium
:

trite: quid in Graeco sertritum est, quara,etc. sermone proververbura tritius.

of public mensarii, commissioners of a public bank, L.: noctnvni, fire-wardens^ L. senatus triumviros binos creari iussit, two recruiting boards, each of three member's, L. triumviri sacris conquirendis donisque persignandis, to solicit and register votive off'erings, etc., L. triumviri reficiendis aedibus, to rebuild the temples, L.
prisons
:

capitales, superintendents
the police, L.
:

and of

2. (tritus, us), m. [1 TER-], a rubbing down, wearing aieay (only abl.): lapidum tritu.

e, adj. [triumviri], of the triumtriumviral : flagellae, i. e. of the superintendents of prisons, H. supplicium, Ta,

triumviralis,

virs,

triumphalis, e, adj. [triumphus], of a triumph,


triumphal : provineia, i. e. whose conquest was honored by a triumph : porta, entered in triumph picta Veste triumphales senes, in triumphal robes,
imagines, i. e. of generals who had triumphed, H. N. plur.,the triumphal ornaments: Muciano triumphalia de bello civili data, 0.
0.
:

(triumviratus,

us),

a triumvir, triumvirate. bus (gestis), L.


trivialis,
e,

Only

m. [triumvir],
abl.
:

the office

of

triumvirati-

adj. [trivium],
trivial:

of

the cross-roads,

common, vulgar,

carmen,

lu.

triumphans,
umphal, belonging

antis, adj. [P. of


to

triumpho],

tri-

a triumph

equi, 0.

triumphd, avT",

atus, are [triumphus], to

march

in triumphal procession, celebrate a triumph, triumph: cupiditas triumphandi: ex praetura: de

trivium, I, n. [ter via], a place where three roads meet, fork, cross-road: ut ventum est in trivium. A frequented place, public square, public street, highway: in triviis aut in compitis Xocturnisque Hecate triviis ululata per urbis, Y. Occurram in triviis, H. P r o v. adripere maledictum ex trivio, i. e.from the mob.

Numantinis: cum triumphantem (Camillum)


: :

Trivius, adj. [ter via], of the cross-roads: albi quasi debellato dea, i. e. Diana ( worshipped where three ways per urbem vexerant equi, L. triumphare, L. vidimus ex ea urbe triumphari: meet), Pr. As subst.f (sc. dea), V., 0., Ct., Tb. Pass., to be led populi iussu triumphatum est, L. Troas, ados, adj.f, =Tp(odg, Trojan, N., 0. in triumph, be conquered, be subdued, be the sub- As subst., a Trojan woman,Y., 0. The country jects of a triumph : Bisque triumphatas utroque around Troy, Troad, N. ab litore gentes, V. triumphatis dare iura Medis, trochaeus, i, m., rpoxalog, a metrical foot H. triumphatus bos, i. e. obtained as booty, 0. one long and one short syllable, trochee. of Fig., to triumph, exult, be glad, rejoice exceedingly metrical foot of three short syllables, tribrach. gaudio in quo triumphat oratio mea triumpho, trochus, 1, m., =. rpoxog, an iron hoop carrysi licet me, etc., T. ing small rings, trundling-hoop : Indoctus trochi, m. [cf.

triumphus

(old,

triumpus),

I,

Srplan-

a triumphal procession, triumph, celebration of victory by a public entrance into Rome: res bellicae triumpho dignae senatus cum triumpiium Africano decerneret ex provineia triumphum deportavit, N. Boiorum triumphi spem collegae retriumpho clarissimo urbem liquit, over the Boii, L. est invectus, L. tot habet triumphos, quot sunt partes terrarum ducere triumphos, i, e. head the processions, V. lo triumphe ( the shout of the people saluting the conqueror), H. Fig., a celebration of victory, triumph, victory : de classe populi R. triumphum agere: pro triumpho nihil a vobis nisi huius temporis memoriam postulo.
/3of],
: : :

H., 0., Pr.

Tr5es, um, m., plur. of Tros. Tr5ianus, adj., of Troy, C, H., Y., 0.P r o v. intus est equus Troianus, i. e. an ambush.
Tr5icus,
0.
adj.,

= TpwiKog, of Troy,
+

Trojan,

C,

Troius,

adj.,

=Tpa)'iog,of Troy, Trojan, Y., 0.


ae,

m. [Troia GEN-], so7i of Troy, descendant of Trojans, Trojan : Romanus, L. (old prophecy), V. Plur., the Romans, lu,

Troiugena,

tropaeum,
paeum
tulit e
:

i,

n.,

victory, trophy (orig.


:

^rpoiraiov^ a memorial of a tree hung with spoils) tro:

or Illvir, vlrl, gen. plur. 6 rum or um, m. [tres vir], one of three associates in office, a member of a board of three, one of three joint commissioners: Gracchum triumvirum coloniis deducandis necaverat, i. e. one of three commissioners to found a colony, S. agrarius, L. triumvir rei p., on of three dictators, to reconstitute the state, N. Plur.: triumviros agro dando creat, to dis-

triumvir

statuere quercum Constituit . . . tibi, tropaeum, Y. victory: nova tropaea Caesaris, H.

capto nota tropaea viro, 0. Marathonium, nostra sunt tropaea, nostri triumphi. N. mark, token, sign, memorial, monument : necessitudinis atque hospiti.
:

saci'e,

trucidati5, onis,/. [trucido], a slaughter, masbutcliery : velut pecorum, L. civium.


:

trucido

: :

tubicen
stirpes aegritudinis
)

: ; :

876
(

avi, atus, are [trux+SAC-], to cut to daughter^ butcher, massacre: cavete neu capti sicut pecora trucidemini, S. civis trucidandos denotavit tribunos suppliciis trucidatos occiTo cut up, pueros coram populo, dit, L. demolish, destroy, ruin: seu piscis seu porrum, fenore plebem, L. f enore trucidari chew, H.

trucido,

ipso trunco everso

omnes
tru-

pieces^

elegendae sunt.
sitant.

trusit5, Ph.

-,

are to push often :


are, freq., to

mulum

truso,
hard, Ct.

pv^h

often, pu^sh

truculenter (
gerebat.

),

fiercely, ferociously.

On\y comp.
[

adv.

truculentus ), savagely, : truculentius se


roughness,

trusus, P. of trudo.
trutina,
scales.

truculentia,
harshness
:

ae, /. [ truculentus

],

caeli,

Ta.
adj. with

ea quae populari quadam trutina examinantur: Romani pensantur eadem Scriptores trutina, H. alia parte in trutina suspendit
i

ae,/*.,

=: TpvTdvri, a balance, pair of

g.

truculentus,

comp. and

s^ip.

[trux],

Homerum,

lu.
(

savage, fierce, ferocious, stern, grim,, harsh, cruel, fell : parcus, truculentus, ten ax, T. : quam trucu-

trux, ucis
grim, stern
rus, 0.
:

abl. truce, poet, also truci

),

adj.,

wild, rough, hard, harsh, savage, fierce, ferocious,


: tribunus plebis insectator, L. tau(testudo) aspectu truci : voltu truci, L.
: :

lentus
Ct.
:

quam

terribilis

aspectu
:

aequor, stormy,

est truculentior,

foret, Ta.

As
is,
sT,

sxihst.

H. quo truculentior visu Plur. n., a play of Plautus.

pelagus, H.
inimicitiae,

Eurus, 0.

animus, 0.

sententia, L.

n. as adv. : spectat truculenta loquentem, 0.

H.

trudis,

/. [

TRVD- ],

a pointed

pole,

pike

Ferratae, V.

trud5,
shove,

sus, ere [

TRVD- ],

to thrust, picsh,

tu, gen. tui, dat. tibi or tibi, ace. and abl. te plur. nom. and ace. vos, gen. vestrum or vostrtim, gen. obj. vestrl or vostrl {fem. vostrarum, T.) ; dat,

crowd forivard, press on, drive, impel: pecglaciem cum flumina trudunt, tore montem, V. V. Apros in plagas, H. Of plants, to push forth, put forth, send forth : (pampinus) trudit gemmas, V. Truditur e sicco radix oleagina ligno, V. F i g., to push, thrv^st forward, drive : fallacia Alia aliam trud it, presses hard upon, T. in quae (comitia) trudit Auli filium, puts forward: Truditur dies die, H. trulla, ae, /. dim. [ trua, a gutter ], a squall ladle, dipper, scoop : ex una gemma pergrandi excavata potare Campana trulla, H. fire-pan,
: :

and abl. vobis, pron. pei's. [with sing. cf. Gr. av Germ, du Engl, thou], thou, you : Tu si hie sis,
;

aliter sentias, T.

tu mihi etiam legis Portiae, tu


libertatis
te,

C. Gracchi, tu

horum

mentionem

facis

Neque postulem abs

vosne velit an me hortandi causa, L.: Solve metus, et tu Troianos exue caestus, V. nee amores Sperne puer neque Made emphatic by a suffix (only tu choreas, H. in the forms tute, tutimet, tibimet, tete, vosmet, and vobismet) ut tute mihi praecepisti tibi si

ni ipsa res moneat, T. regnare era, Fors : vestri ad-

recta probanti placebis,


etc.
:

tum non modo


:

tete viceris,

L.

A
:

basin, lu.

tutimet mirabere, T.
ipsi attuleritis, L.

met

trunc5, avi, atus, are [ 2 truncus ], to maim, mutilate, shorten, cut off: truncata simulacra deum, Truncat olus foliis, i. e. strips off the leaves, 0. L.
[TARC-], maimed, mutilated, mangled, dismembered, disfigured: Trunca manu pinus regit (Polyphemum), i. e. the trunk of a pine1.
adj.
tree,
less,
i.

quod (consilium) vos-

Colloq. in dat., to suggest

the interest of the person addressed in the remark {dativus ethicus) scin ubi nunc sit tibi Tua Bacchis ? T. : ecce tibi est exortus Isocrates en vobis,
:
:

truncus,

iuvenem, etc., L. Plur., when more than one person is addressed, though with a noun in the sing, : vos, vero, Attice, et praesentem me cura
inquit,
levatis, et, etc.
teritis
:

e.

V. : frons, without its horn, 0, : corpus, limbpuerum trunci corporis natum, L. : Tela, 0. broken, V, arbor, deprived of branches, Cu.
: :

vos,
!

Romanus
L.
:

impio bello
i.
:

aspirate canenti,
(colloq.)

e.

exercitus, ne destiVos, o Calliope, precor you. Muses, Y. As subst.

animalia Trunca pedum, i. e. without feet, V. Undeveloped, itnperfect, wanting ranae pedibus, 0. F i g., maimed, mutilated: urbs
geti. :

Poet, with

mea
ae,/".,
:

tu,

my

darling, T.
ille

tuba,

a trumpet, icar-trumpet :

arma

misit, tubas

trunca, sine senatu, etc., L.

m. [1 truncus]. Of a tree, the Fig., ayi instigator, stirrer : belli civilis rixae, lu; stem, stock, bole, trunk : arborum trunci, Cs. quid tuber, eris, n. [1 TV-], a lump, bump, swelling, interest inter hominem et truncum ? etc. enodes tumor, protuberance, hump : colaphis tuber est trunci, V. acernus, 0. inlapsus cerebro, H. Poet.: tuberibus The trunk, body : corporis recto se attoUere totum caput, is one boil, T. great faidts, H. iacet ingens litore truncus, V. trunco, 0. F i g., propriis offendere amicum, i. e. mushroom, truffle, moril, lu. a stock, blockhead, dunce, dolt qui potest esse in trunk, stem : quae eius modi trunco sapientia ? tubicen, cinis, m. [ tuba + 1 CAN- ], a trum2. truncus,
i,
:

Increpuit,
:

At tuba terribilem sonitum non exaudito tubae sono, V.


:

procul
Cs.

.'

: : :

: .

tubilustrium
peter: cornicines tubicinesque canere iubet, L. signa dedit tubicen, 0.

877
tur L.

turn

tubilustrium (tubul-), i, n. [tuba 2 lustrum], a festival for the purification of sacrificial trumpets, held Mar. 23 and May 23, 0.
tue5,

tum appellare tum adhortari milites. succession in time, then, thei'eupon, next, aftemoards, forthwith : conlocari iussit hominem

Of

dictator

for, maintain

ere, collat. form of tueor, to care censores vectigalia tuento.

Turn ad mensam eximia forma pueros iussit consistere tum, prope iam perculsis aliis tribunis, A. Yirginius Caesoni capitis diem dicit, L. In a series, repeated, or with other advv. or conjj. varying the expression ducem Hannibali
in aureo lecto
.
. . :

tueor,
Jiold,

tutus, eri, dep., to look at, gaze upon, be-

unum

watch, view, regard, coiuider, examine: tuendo V. Talia dicentem Fig., to keep in iara dudum aversa tuetur, V. mind, regard : quod ego tuebar ac si usus essem. To look to, care for, watch over, keep up, uphold, maintain, support, guard, preserve, defend, protect
Terribills oculos, voltum, etc.,

love), tum ei ducem ilium praecepisse ne respiceret, ilium autem respexisse, tum visam beluam vastam, etc. tum .
e concilio
: .

datum (a

alias

id,

quando

tum tum

alias
. .

tum
.

tum autem.

Fig., of succession

tum

aut

tum aut modo


.

ali.
.
.

in thought,

and

quod

accepistis, tueri et eonservare

non posse
:

eis

rebus tuendis conservandisque praeesse


in re p.
:

per:

simulacrum pristinae dignitatis Castoris habuere tuendam, to maintain : copias Servilio media pugna tuenda data, L. oram maritimam, Cs. finis ab excurcastra, Cs.
:
: :

sonam aedem

then, besides, also, moreover, again, further, on the other hand: Quot me censes homines iam deverberasse, Hospites tum civis ? as well as, T. faciendum est igitur nobis ut . . . veteranorum, tum legionis Martiae quartaeque consensus confir:

sionibus
illius

furibus
:

domum, Ph,

alquos contra
:

audaciam se adversus Romanos, L. turris tuenda ad omnis repentinos casus, Cs. Numidas in proeliis magis pedes quam arma tuta sunt, S.
:

metur. After a general clause with cum, introducing a particular or emphatic assertion: cum so, while also, not only tum, as but also, as ... so especially : Quom id mihi placebat, tum uno ore omnes omnia Bona dicere, T. cum
.

omnium rerum simulatio vitiosa est, tum amicitiae tugurimn, I, n. [ TEG- ], a hut, cot, cottage, C, repugnat maxime movet patres conscriptos cum causa tum auctor, L. Cum, followed by tum vero, v., S., L. tuiti5, onis, /. [tueor], a caring for, watchijig tum maxime, tum praecipue or tum inprimis,
:

over, guardianship, protection: sui.

tuli, see fero.

while while

Tullianus,
n. (sc. robur),

adj.,

of

Tullius, Tullian.
built

As

in particular, not only but especially, above all, not only but chiefly : cum haec sunt videnda, tum vero illud est hominis
. . .
.

suhst.

a dungeon in Rome,

by Servius

Tullius, S. , L.

Of time past, then, turn, adv., of time [3 TA-]. at that time, in those times : placuit turn id mihi, qui turn vexare cupiebant vastae turn in his T. Caere, opulento turn locis solitudines erant, L. oppido, L. : turn Staienus condemnatus est, i. e. that trial. In emphatic opposition to other advv. of time : tu nunc tibi Id laudi ducis quod turn quae tabula, turn imperio tuo fecisti inopia ? T. revolsa, nunc a me tamen deportata est Et tum sicca, prius creberrima fontibus, Ide, 0. Of time
: : :

magni, etc. cum infamia atque indignitas rei impediebat, tum maxime quod, etc., Cs. cum multa non probo, tum illud inprimis quod, etc. Cum, followed by tum certe, tum nimirum, tum
: :

present (only in orat.


time, then:

ohliq., for nu7ic),


se, si

now, at this

quando autem

res hostibus fore ? if they time future, then, in that case, if that be done, thereupon : Tum meae Yocis accedet bona pars, tum intelleges, H. confer sudantes, ructantes .
. . . :
.

tum non sint, pawere not now so, L. Of

etiam, tum quoque or tum praeterea, vjhile at leafit, as so assuredly, both and as loell, 'not only but moreover: at cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis cum meraoriter, tum etiam amice, etc. cum potestas maior, tum vir quoque potestati par, etc., L. Referring to a temporal clause, with cum. Of coincidence of definite time, tum cum . . cum, or tum, at the time when, at a time when, even when, already when: turn, quom gratum mihi esse potuit, nolui, T. cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur tum mittendos legatos f uisse cum Perseus Graecas urbes obsideret, L. Of succession in time, then, next, at once, forthwith : id cum Sulla
. .

fecisset,

tum ante oppidum Xolam Samnitium

Pulset tum mihi lictorem, qui sciet, etc., L. Of time indefinite, then, at such a time, in such circuynstances, in this instance, if so : nam quid agimus, cum sevoquid, inquam, tum agimus, camus animum ? tum, sometimes nisi, etc. ? Repeated, turn at annow, at one time sometimes, now
etc.
:

agedum, dictatorem creemus

cum muros defensoribus nudasset, tum Afros ad subruendum murum mittit, L. Of indefinite time, tum cum, or cum tum, at
castra cepit:

other

tum hoc mihi

probabilius,

tum

illud vide-

a time when, at such times as, whenever: omnis praedictio mali tum probatur cum ad praedictionem cautio adiungitur tum cum sine pondere suci Mobilibus ventis arida facta volant, 0. With %M, of succession in time, then,
the time when, at
:


turn
next^ at once,

tumidus

: :

878
least: et

novi, turn

meum

forthwith: ubi eorura dolorem coganimura in illos proposui: ubi

Of inspectaculi tempus venit, turn orta vis, L. definite time, ubi . . , turn, whenever: Post ubi tempust promissa iara perfici, Turn coaeti necesWith postquam or postea sario se aperiunt, T. quam, of succession in definite time,^ then, at once turn vero postquam res sociorura ante oculos

vit; post trienniura

not even

tum quidem incolumis exercitum liberaautem, etc. Ne tum quidem, then: num quis horum miser hodie? ne

tum quidem, post spiritum extremum. maxime or turn cum maxime, especially

Tum
:

at thai time, chiefly then, just then, precisely at that time:

quem provincia tum maxime exspectabat regi, tum maxime captivos ex Illyrico vendenti, at that
Etiam tum, even then, even at that very time, L. time, even already, even yet: totum se Servilio etiam tum tradidit: Ipsa ego non longos etiam tum scissa capillos, not yet long, 0. Tum quoque, also then, then likewise, then as before, then too, then once more, even then: turn quoque homini plus tribui quam necessitati tum quoque multis miUbus Latinorum in civitatem acceptis, L. Tum autem, and then, besides further, moreover, nay even: statim se ad hominis egentis, tum autem iudicis, familiaritatem se applicavit tanta enim tempestas cooritur . . , tum autem nives proluit, etc., Cs. Tum ipsum, at that very time, just then, even then id quod aliquando posset accidere, ne tum ipsum Quid tum? what then? what accideret, timere. next ? what further ? ; die eras est mihi Indicium, quid tum ? T. videsne abundare me otio ? A.

suum id dedecus ratus, etc., portu piratae exierunt, tum coeperunt quaerere homines, etc., as soon as. In
prope suos
L.
:

ferri vidit,

posteaquam

indefinite time, theti, alxvays

postquam commodi-

tas
tia

prava dicendi copiam consecuta


praevertere urbis adsuevit.
. .

With

est,

tum
iit,

mali.
.

ut

ut, lohen, after, a^ soon as : ut tum, or tum . vero accessit cohortatio . tum vero filium seduxit ut vero aquam ingressi sunt, tum utique egressis rigere corpora, L. With quando, tum . quando, or quando , tum, iohen, as soon as utinam turn essem natus quando Romani dona With dum, then, meanwhile accipere coepissent. dum se glomerant . tum pondere turris ProcuWith quam diu, then, so long : qui, quam buit, V. tibi amicus non modo tum f uerit quam diu tecum With a relative, in provincia fuit, verum, etc. th7i, at that time: Qua tempestate Paris Helenam innuptis iunxit nuptiis. Ego tum gravida expletis iam fui ad pariendum raensibus, C. poet. With an abl. ahsoL, then, thereafter, at once : ut morte eius nuntiata tum denique bellum confectum arbitraretur: ita rebus divinis peractis tum de bello dictator rettuHt, L. F i g., in a conclusion after
. . :

quid

feci, factus, ere [tumeo facio], to cause to swell, tumefy : Vis ventorum tumefecit humum, 0.: tumefactus pontus, 0. Fig., to intumefactus laetitia inani, Pr. flate

tum? tumefaci5,

tume5,
be tumid,

In

cum or si, then, therefore, consequently, in that case no, 0. : pedes, V. gemma in tenero palmite, 0. cum magnus numerus deesset, tum iste homo coe- multo sacci hordeo. Ph. cuius aceto tumes ? lu. quid tum quaeso, si hoc pater resciverit ? pit, etc. F g., to swell, be swollen, be excited, be violent, Si quidem me amaret, tum istuc prodesset, T. T. rage: sapientis animus numquam tumet: multis
:
:

ere [1 TV-], to swell, be sioollen, puff out, be inflated: corpus tumet vene, , :

particular phrases,
fieri,

time, as soon as that:

malo haec

T.

videatur banc urbem esse, etc. Tum demum or turn denique, then only, then at length, then at last, not till then, as late as that : tum demum Liscus, quod antea tacuerat, proponit, Cs. ; quo cum venerimus, tum denique vivemus. Tum primum, tum primo, or tum deinde, then first, then for the first time, not till then: ludorum gratia, quos tum primum anniversarios in circo facere constituisset; tum primo, L. quas cum solus pertulisset, tum deinde comitia conlegae subrogando habuit, L. Hie tum, at this point, just here, just then* hie tum iniectus est hominibus scrupulus. With emphatic particles, tum vero, turn enim vero, or enim vero turn, then indeed, just then, at that crisis, then if not before, then : discedit a Melino Cluentia. tum vero ilia egregia mater palum exsultare coe. pit: Quae postquam frustra temptata rogumque Sensit, Tum vero gemitus parari Edidit, 0. Tum quidem, at that time, thereupon, then at

iam turn, already at that gentibus ira tumentibus, L, : pectus anhelum, Et iam tum erat suspitio Dolo rabie fera corda tument, V. : tument negotia, are ut mihi iam tum divinasse ille To be puffed up, in a ferment: Bella tument, 0.

swell

Tumens

graculus superbia, Ph.


:

longa serie

Caesarum, Ta. alto stemmate, lu. : Laudis amore tumes, H. Of language, to be pompous, be bombas-

tic,

Ta.
ere, inch. [

tumesco, mui,
swell, swell tip
:

tumeo

], to

begin to

Inflatum mare tumescit, C. poet. vi maria, V. : f reta ventis, 0. : volnera tumescunt, Ta. Fig., to swell up, grow excited, become enraged : ora mihi pariter cum mente tumescunt, 0. ; raonet operta tumescere bella, that war is fermenting in secret, V.

tumet, see tu. tumidus, adj. with comp.

[ 1

TV-

],

swollen,
vela,

swelling, rising high, protuberant,

tumid: mem:

brum
H.
:

venter, 0.
:

aequor, V.

Fluctus, 0.

crudi tumidique lavemur, i. e. montes, 0. Piffing up, causing to swell stuffed with food, H. tumidoque inflatur carbasus Austro, V. Nee tu:

tumor

: : :

tunc
tulit aetherios, 0.

879

Fig., swoUeii with anger, excited, incensed, enraged, exasperated : tumida ex ira turn corda residunt, V. animus tumida Swollen with pride, puffed up, fervebat ab ira, 0.

midos causabitur Euros, 0,

Non
tus

(me) per Aegaeos tumul' the body, a rumbling: stomacho tumultum Lenta feret pituita, H.

Aura

feret,

H.

In

national peril, social disturbance, general alarm,


: censeo tumultum of civil toar : tumultus Gallic! causa, L. factum uuper in Italia, servili tumultu, Cs. Hie rem Romanam, magno turbante tumultu,

es tumidus genitoris 0. cum tumidum est cor, i. e. swells with ambition, H. : tumidior serrao, inflated, L. regum minae, arrogant, H. honor, vain, Pr.
elated,

haughty, arrogant:
falsi,
:

civil loar, insurrection, rebellion

imagine

decerni, a state
:

m. [TV-], the state of being swol- Sistet, V. F i g., of the mind, agitation, disquietude, tumor : oculorura cf. recentes quasi tumuli ; Mentis, H. tumores animi. Of the ground, a swelling, elevatumulus, 1, m. [I TV-], a heap of earth, mound, tion: tumor ille loci permansit, et alti Collis ha- hill, hillock : terrenus, Cs. ignis e specula sublaFi g., a swelling, commotion, fer- tus aut tumulo silvestres tumuli ex aggere, V. bet speciem, 0. ment, excitement : cum tumor animi resedisset A sepulchral mound, harrow, grave, t^tmidus tumulus, qui corpus eius contexerat: statuent tutumor et irae Concessere deum, V. rerum. tumul5, avT, atus, are [tumulus], to cover with mulum, V. Corpora dant tumulo, 0. inanis, a a mound, bury, inter, entomb ; quani tumulavit cenotaph, V. neque iniecta tumulabor mortua alumnus, 0. tun, coUoq. for tu-ne see tu.

tumor,

oris,

len, swelling,

.'

terra, Ct.

P. pass, as subst. m.

nomen

tumulati

traxit in

urbem,

i,

e.

named

the

town for the burial

(Sybaris), 0.

tumulosus,
locus, S.

adj. [tumulus], /w^^

of hills,

hilly:

[tumultus], hustling, hurried, confused, irregular, disorderly : pugna (opp. Of troops, raised irregularly, opus, L. iusta), L. manus, Cu. volunteer: exercitus, L.
ad,],
:

tumultuarius,

tumultuati5, onis,/. [tumultuor], a


tumult, disorder, panic, L.

confusion,

tumultuor,
a disturbance,
in castris

atus, ari, dep. [tumultus], to

make

be in confusion: hostibus nuntiatur,

order, Cs.

Romanorum tumultuari, that there is disid modo extreme anno tumultuatum,


:

quod,

etc., the

only disturbance was, that,

etc.,

L.

tumultuose, adv. with comp. and sup. [tumultuosus ], in confusion, disorderly, tumultuously senatus tumultuose vocatus tumultuosius consutumultuosius vagari, Cs. hominem tulitur, L. multuosissime adoriri.
:

tumultuSsus, adj. with comp. and sup. [tumultus ], bustling, confused, disorderly, turbulent, proelia, L. tumultuous: vita: multitudo, L. mare, H. iter tumultuosius, L. ex Syria tumultuosiora nuntiata sunt, tidings of disorder: quod tumultuosissimum pugnae erat, a pell-mell fight, L.
:
: :

tunc, adv. demonstr., of time [tum ce]. Of time past, then, at that time, just then, on that occasion : ubi tunc eras ? : tunc duces Nerviorum . . . conloqui sese velle dicunt, Cs. iam Horatius secundam pugnam petebat. tunc clamore adiuvant militem suum, just then, L. urbs (Corinthus ) erat tunc praeclara ante excidium, L. Opposed to present time ea lege quae tunc erat Sempronia, nunc est Cornelia cur privati non damus remiges, sicut tunc dedimus? L. Of time present, now, at this time (only in na7\ obliq. for nunc) quod si consulatus tanta dulcedo sit, iam tunc ita in animum inducant, consulatum captum ab tribunicia potestate esse, L. Of time future, then, at that time, in that event : tunc illud vexillum . . . coloniae Capuae inferetur tunc contra banc Romam ilia altera Roma quaeretur: Tunc piger ad nandum, tunc ego cautus ero, 0. Of succession in time, then, thereupon, forthwith, just afterwards, accordingly, consequently : Herodotus cum Roma revertitur, offendit eum mensem qui consequitur mensem comitialem. tunc Cephaloeditani decrerunt intercalarium dies longum is finis pugnae equestris fuit. tunc adorti peditum aciem, nuntios mittunt, L. animadversum est, extra consuetudinem longius a vallo esse aciem Pompei progressum. tunc Caesar apud suos Dif:
.

XXXV

'

ferendum est' inquit

'iter,' etc., Cs.

ipse

quoque

tumultus, us {gen. tumulti, T., S.), m. an uproar, bustle, commotion, disturbance,


: :

[1 TV-], disorder,

tumidt,panic : magno cum tumultu castris egressi, sine tumultu evadere, L. arx inter tumultum Cs. capta est, L. num qui tumultus ? turbae ac tu: :

multus concitatores, L.

alteii

apud
:

alteros for:

midinem simul

et

tumultum

facere, S.

magis quam proelium fuit, Cu. Of the forces of nature, fortuna tumultus, H. an uproar, disturbance, storm, tempest : tremendo corpus tumultus luppiter ipse mens tumultu, H.

tumultus novos moveat

longinquo morbo est inplicatus, tunc adeo fracti simul cum corpore sunt spiritus illi feroces ut, Fig., of succession in thought, cum . etc., L. tum), while ..in particular, both tunc (cf. cum and above all: Vivendum recte est cum propter plurima, tunc est Idcirco, etc., lu. E s p., referring to a temporal clause, with cum. Of coincidence of definite time, tunc cum, or cum tunc, just at the time when, just when, then , .

lohen

quo damnato tunc, cum


milibus
lis

indicia fiebant,
ille

HS IV

aestimata est

eo tempore


tundo
:

turbo

880
popellus,

paruit cum necesse erat; vos tunc paruistis cum Infelix Dido, nunc te facta imparuit nemo, etc. pia tangunt ? Tunc decuit cum sceptra dabas, V. (Rib. turn): cum iam adpropinquantium forma tunc iniecta trepilemborum baud dubia asset Of indefinite time, tunc cum, at a datio, L. time when^ only when^ whenever : arbitror,' quo nos etiam tunc utimur cum ea dicimus iurati, etc. With ?<6?', then^ at once^ forthwith^ thereupon : ad quod bellum ubi consules dilectum habere occipiunt, obstare tunc enixe tribuni, L. With quanWith an ahl. absoL, then, do, whenever (rare), C. thereupon, forthivith : legatis auditis, tunc de bello referre sese Aemilius dixit, L. Fig., in a conclusion after si, then, therefore, consequently, in that case : si se exstinxisset, tunc victorem ausurum, etc., L. In particular phrases, iam tunc, even at that time, as soon as that: nisi iam tunc omnia negotia diligentissime confecissem. Tunc demum, not until then, then only, then at last, as late as that: tunc demum nuntius missus ad tei'tiam tunc demum pectora legionem revocandam, L, plangi Contigit, 0. Tunc primum, then for the first time, then first, not till then : quia tunc pri-

i. e. without a toga,I[. metus tunicatorum illorum? i.

Plur. m.
e.

as subst.:

of the vulgar.

'

turmoil, hubbub, uproar, disorder, tumult, commotion, disturbance : ut exsistat ex populo turba : f ugientium, Cs. turba atque seditionibus sine cura aluntur, S. brawl, disturbance, quarrel : iam turn inceperat Turba inter eos, T. turba atque rixa. disorderly midtitude, crowd, throng, mob, band, train, troop : videt in turba Verrem cum ex hac turba et col luvione discedam : Iliadura, Y. great number, throng, rmdtitude : plebes, turba conspectior cum dignitates deessent, L. omnis eum stipata tegebat
:

tunsus, P. of tundo. turba, ae, /. [TVR-], a

Turba ducum, V.
:

canum, 0.

brood, Ph. iaculorum, 0. vidgar, mass: velut unus

The

turba mea,

i.

e.

my

common

crowd,

turbae

militaris, L.

poetarum seniorum, H.

ignotorum deorum.

turbamentum,
turbance
:

I,

n. [turbo],

a means of

dis-

volgi, Ta.

turbassit, for turbaverit, see turbo.

turbate, adv. [turbatus], in


ly
:

confusion, disorder-

mum superbiae nobilitatis obviam itum est, S. tunc primum circo, qui nunc maximus dicitur, designatus locus est, L. Tunc vero, then indeed, just then, at that crisis : in perturbatos iam hostis equos inmittunt. tunc vero Celtiberi omnes in fugam effunduntur, L. Tunc quidem, at that time : et tunc quidem Perseus copias reduxit poTunc cum maxime, jus^ then, stero die, etc., L. precisely at that time : hospitem tunc cum max! me utilia suadentem abstrahi iussit, Cu. Tunc quoque, also then, then too, then likewise, then once more, even then : Saepe legit flores et tunc quoque forte legebat, 0. quin nisi ingens accipienda clades fuerit. tunc quoque ad extremum periculi ventum est, even as it was, L.

aguntur omnia, Cs.


[1 turbo], confusion, disorder, quanta ibi, L. :

turbati5, onis,/.

disturbance: rerum, L.

turbator,

oris,
:

turber: volgi, L. war, L.

m. [ 1 turbo ], a troubler, disturbatores he\l\, stirrers tip of

turbatus,
:

adj.

[P. of

turbo], troubled,

di.s-

turbed, disordered, agitated, confused: oculis simul ac mente, L. placare (voluntates) turbatas.

ly

turbide, adv. [turbidus], in omnia esse suscepta. :

disorder, confused-

turbidus, adj. with comp. and sup. [ turba ], full of confusion, wild, confused, disordered : tempestas: Tempestas telorura, V, Auster, H. sca:

turiges, L.
beat, strike,

coma,

dishevelled,

0.

Of

liquids,

[TVD-], to thump, buffet: tundere cum illi latera tunderentur tunsis pectoribus, V. pede terram, H. Gens tunditur Euro, V. tunsae pectora palmis, y. Pro v.: uno opere eandem incututudl, tunsus, or tusus, ere
. . . : : :

tund5,

troubled, thick,

muddy, turbid: aqua: Turbidus

caeno gurges, V.

Fig.,

troxibled, disordered, dis-

turbed, perplexed, violent, boisterous, turbident, ve-

dem diem noctemque

string perpetually. To pound, bruise, bray: tunsum gallae admiscere saporem, V. Tunsa viscera,

tundere,

i.

e. to

harp on one

V. F i g., to din, sttm, keep at, importune : Tundendo atque odio denique effecit senex, T. adsiduis vocibus heros Tunditur, V.
:

hement: mens, quae omni turbido motu semper vacet animorum motus ex oculis se turbidus in puella, 0. abstulit Arruns, in confusion, V. turbido tempoi'e: Pectora turbidiora mari, 0. As subst. n. : turbidissima sapienter ferre, the most
:
: : :

troubled circumstances: times, L. Ace. adverb. : confusedly, H.

in

turbido, in

mens turbidum
],

troubled Laetatur,

tunica, ae, /., an under -garment, shirt, tunic : pulla: raanicatis et talaribus tunicis amicti, i. e. in effeminate attire: Et tunicae manicas habent, V. skin, membrane, husk, shell, ptcel: gemmae tenuis rumpunt tunicas, V. : lupini, lu.

turbineus, adj. [ 2 turbo cone-shaped : vortex, 0.


1.

shaped

like

top,

erit, C.

tunic atus, adj. [tunica], clothed with a tunic, in shirt sleeves: ut exercitatione tunicati uteremur:

avi, atus (turbassitur for turbatum are [turba], to make an uproar, move confusedly, be in disorder : instat, turbatque (Achilturbant trepida ostia Nili (i. e. treles), rages, 0.

turb5,
),

pidant), V.

To disturb,agitate, co7ifound, disorder,


turbo

turpis
:

:: : :

881
0.

throw into confxision : mare ventorum vi turbari: hibernurn mare, H.: eversae turbant eonvivia mensae, 0.
los, 0.

In war,

turbatis capillis stare, 0. turbata capilto throw into disorder, break, dis: :

Hie organize: equitatus turbaverat ordines, L. rem Romanam, magno turbante tumultu, Sistet, V. Of water, to trouble, make thick, turbid: lacus, limo aquam, H. Fig., to make confusion, 0. catcse disorder: turbent porro, quam velint, T. omnibus in rebus turbare, i. e. derange all his affairs : si una alterave civitas turbet, Ta. si in Hispania turbatum esset totis Usque adeo turbaTo confound, tur agris, i. e. there is confusion, V. confuse, disturb, unsettle: non modo ilia, quae erant aetatis, permiscuit, sed etiam turbavit ne quid ille turbet vide: ne incerta prole auspicia turba-

Fig., of speech, bombastic: professus grandia H. [turgeo], begin turgesco, up, Ceres docuit turgescere semen Fig., with passion:
ore, lu.
to be inflated, be turgid,

laeto in palmite

gemmae, Y.

sacculus pleno

be

turget,

ere, inch,

to

to swell, swell

swell: in agris, 0.

to swell

sapientis

animus numquara
adj.

turgescit.

turgidulus,
turgidus,

dim. [turgidus], puffed, swol-

len: Flendo ocelli, Ct.


adj. [turgeo], swollen, iiifiated, dis:

membrura haedus, Cui frons turgida cornibus, H. (femina ), i. e. pregnant, 0. F g., of speech, inflated, turgid: Alpinus, H.
tended, turgid:
:

turibulum

(thur-),

i,

n. [tus], aii incense-pan,

incense-burner, censer, C., L., Cu.

rentur, L.

turbo], that which whirls, a whirlwind, hurricane, tornado: saevi exsistunt validi veuti, 0. turbines, Pae. ap. C. turbo aut subita tempestas: pulvis collectus turbine, H.: spinning-top, venti terras turbine perflant, Y. whip-top : %'olitans sub verbere, Y. magic wheel, whorl, wheel of fortune: solve turbiuem, H.
2.

turb5,

it)

is,

m.\l
:

turicremus (thur-), adj. [tus 2 CAR-], incense-bur yiing, for burning incense: arae, Y. foci, 0. _
:

turifer ( thur- ), fera, ferum, adj. [ tus 1 FER-], incense-bearing, yielding inceytse : Indus, 0.
ing

A A

turilegus, adj. [tus + : Arabes, 0.

LEG-], incense-gather-

spiral, heist

ab imo,
i.

0.

bucina, in latum quae turbine crescit suapte natura versari turbinem.

whirl, round, circle


e.

nubes Turbine fumans piceo,

whirling moof black curling smoke, Y. Murranum tion, revolution : teli ( contorti ), Y. ingentis turbine saxi Excutit, i. e. with a huge whirling stone, Y. militiae turbine factus eques, i. e. through the rowid of promotion, 0. F g., a
: :

tunna, ae, /. [TYR-], a troop, crowd, throng, band, body, company: inauratarum equestrium (statuarum): Titanum immanis, H. Gallica, i. e. of p'iests of Isis, 0. Of the cavalry, a troop, squadron, company (the tenth part of an ala, consisting of thirty, and later of thirty - two men) inter equitum turmas, Cs., C, H.

tohirlwind, storm: in

maximis turbinibus

rei

p.

navem gubernare
atque
oti,

tu,
:

disturber

turbo ac tempestas pacis mentis, 0.


[

turbulente,
confusedly,
pati,

adv. with comp.


:

turbulentus
:

turmalis, e, adj. [ turma ], of a troop, of a squadron. Plur. m. as subst. : Manlius cum suis turmalibus, i. e. with the members of his squadron, L. In a play on the word: Scipio turmalis dixit displicere, i. e. equestrian (statues), in a troop.

],

tumultnously,

boisterously

humana

composedly

egit de Caepione turbulentius.


[

turbulenter, adv.
tumultnously
:

turbulentus

turmatim, adv. [turma], by troops, in squadrons: equites se turmatim explicare, Cs. Mauros invadunt, S. vagantibus turmatim barbaris, L.
:

],

confusedly,

nihil facere.

turpiculus,
pulsive,

adj. dim. [turpis], rather vile, re-

turbulentus. adj. with comp. and sup. [turba], full of commotion, disturbed, boisterous, stormy, tempestuom : tempestas, stormy : Aqua, turbid, Ph. atomorum concursio, at random. F i g., restless, t7'0ubled, confused, disordei'ed : est igitur quid:

deformed: iocus in (rebus) turpiculis:


adj. [turpis

nasus, Ct.

turpificatus,
turpis,
:

+2
and
:

FAC-], debased,
sup.
[

corrupted: foeditas turpificati animi.


e,

adj. with comp.

TARC-

],

dam turbulentum
Making
seditious

hominibus singulis animi, excited: turbulentior inde annus excepit, L. turbulentissimum tempus (opp. tranquillissimum).
in
:
:

ugly, unsightly, uiiseenily, repulsive, foul, filthy: rana, H. Morbo viri, disaspectus vestitus, T.
:

figured, H.
able,
est.

trouble,
:

troublesome,
:

turbuletit, factious,

udo membra turpissima bestia, Enn. ap.


:

fimo,
C.
'

Of sound,
abfugit
'

i.

e.

befouled, Y. disagree-

ut vita sic oratioue

cives

turbulentis-

sirai tribuni plebis, Cs.

Fi

cacophonous
g.,

si

etiam

turpe visum
:

shamefd,

disgraceful, repulsive, odious,

turdus,

i,

m. [2 STAR-], a thrush, fieldfare, H.

base,

infamous, scandaloics, dishonorable

verbum,

tureus (thu-), adj. [ tus ], virga, the frankincense-shrub, Y.

T.

neque turpis mors


: :

forti viro potest accidere


: :

of frankincense
:

grana, 0.

turge5, ere, to swell out, be swollen, be tumid: turgentia ora (from the stings of hornets), viro
,
,

causa, Cs. adulescentia formido, Y. turpem senectam Degere, H. Egestas, Y. luxus, lu. quid hoc turpius ? quid est turpius effeminato
: :

homo

turpissimus

luxuria

cum omni


turpiter

tutor
:
: :

883

aetati turpis, turn senectuti foedissima est: quae mihi turpia dictu videbuntur quod facere turpe
:

non

est: coargui

putat esse turpissimura.

As

flumen, 0. alveus, H. 0. repute in Rome, L., H.

vicus, a street

of bad

a shame/id thing, disgrace, shame, reproach: nee honesto quicquam honestius, nee Turpe senex miles, 0. turpi turpius
subst. n.,
:

Ire [ tussis ], to cough, have a tussio, cough : male, H. tussis, is,/., a cough, T. quatit Tussis anhela tussis abstine, T. sues, v., H.
, ,
:

turpiter, adv. with comp. and sup. [turpis], in an unsightly manner, repulsively: ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier, H. claudicare, 0. F i g., in an unseemly manner, basely, shame-

tutamen, inis, n. [1 tutor], a means protection, safeguard: in armis, V.

of defence^

fully, disgracefully, dishonorably : facere nihil an turpius meretrici se in castra recipere, Cs. turpissime es perbacdedit ? an inprobius, etc. ? chatus. turpitud5, inis, /. [ turpis ], unsightliness, repulsiveness, foulness, deformity : an est ullum ma:
:

tutamentum, T, n. [1 tutor ], a means fence, defence, protection, safeguard, L.


1. tute, see tu.

of

de-

2. tute, adv. with comp.


securely, in safety, without

and

sup. [tutus], safely,

danger : tutius receptus

daretur, Cs.

turpitudine ? F i g., baseness, shamefulness, disgrace, dishonor, infamy, turpitxide: ut nulla turpitude ab accusatore obiceretur turpitudinem delere ac tollere: vitandae turpitudinis causa: cum sumraa turpitudine aetatem agere, S. ut turius

malum

tutela, ae, /. [ 2 TV- ], a watching, keeping, charge, care, safeguard, defence, protection : nullam corporis partem vacuam tutela relinquere: Apollo, cuius in tutela Athenas esse voluerunt : filios suos
tutelae populi commendare: dii, quorum tutelae ea loca essent, L. tutelae nostrae (eos) duximus, regarded as under our protection, L. ut dicar tutela pulsa Minervae, 0. In law, the office of guardian, guardianship, wardship, tutelage : qui
:

pitudinem

f ugae virtute delerent, Cs.

turpitudi:

num

socieias, felloiuship in vile practices

qui est
unsight-

gurges turpitudinum omnium.

turpo,

avi, atus, are [turpis], to

make
:

tibi in

tutelam est traditus


:

in

suam tutelam

ve-

deform: lovis aram nire, i. e. to come of age : ad sanos abeat tutela sanguine turpari, he polluted, Enn. ap. C. Sanguine propinquos, H. tutelarum iura. A keeper, ward, candidos Turparunt umeros Rixae, guardian, watch, protector : (Philemon et Baucis) capillos, V. templi tutela f uere, 0. prorae tutela Melanthus, H. te quia rugae Turpant, H. i. e. the pilot, 0. o tutela praesens Italiae (Auturriger, gera, gerum, adj. [turris + GES-], turgustus), H. A charge, care, trust: mirabamur, te As an epithet of ret-bearing, turreted: urbes, V. ignorare, de tutela legitima nihil usucapi Cybele, turret-crowned, turreted, wearing a crown posse, i. e. a loard's estate. A ivard: Virginura earth with its cities) (representing the turrets of primae puerique Deliae tutela deae, H. tutela Turrigera frontem Cybele redimita corodea, 0. Minervae Navis, 0. vetus draconis, Pr.
ly, soil, defile,

pollute, disfigure,

na, 0.

turris,
e), /.,

graviore

CXX materia fence of attacking a town), Cs. addebant speciem (elehigh buildphantis) tergo impositae turres, L.
. . .

im, rarely em ; ahl. I, less freq. tower: contionari ex turri alta: celsae casu Decidunt turres, H. : aenea, 0. ex excitantur (for tlie deturres the camp), Cs. vineas turrlsque egit (in
is {ace.
: : :

tutemet, tutimet,

see tu.

tut5, adv. with sup. [tutus], safely, securely, in ut tuto safety, without danger: decernere, Cs.
:

sim, in security

quaerere, ubi tutissimo essem.

1. tutor, oris, m. [2 TV-], a watcher, protector, defender: Silvaue, tutor finium, H. In law, a guardian, tutor, guardian of the person : tutor sum

ing, toioer, castle, palace, citadel :

pauperum

taber-

iiberis (Triarii): ilium


: :

tutorem

liberis

suis scri-

nas Regumque
dove-tower, 0.

turris,

H.

Regia, 0.

dove-cot,

turritus, adj.

[Ixxtvxb'],

furnished

tvith towers,

bere pupilli Malleoli Philippi, L. quentiae quasi tutores relicti sumus. a mimic play.

orbae
2Vie

elo-

title

of

towered, turreted, castled, castellated: moenia, 0. Fem., as an epithet of Cybele, towerpuppes, V.

crowned, turreted: Berecyntia Towering, lofty scopuli, V.

mater, V., 0.

make
los)
:

2. tutor, atus, ail, intens. [tueor], to watch, safe, guard, keep, protect, defend: Res Italas armis, H. genae ab inferiore parte tutantur (ocu:

turtur,
incense
:

uris, m.,

turtle-dove, V., 0., lu.

tus (thus),
tura
tulit,

turis, n. [cf. ^wog], incense,


:

frank:

accendere

O
C,

thure placare deos, H. Inrita Sabaeo Ture calent arae, V.

Tuscus,
.Etrurian,

adj.,

of the Tuscans, Tuscan, Mriiscan,


:

serves Tuterisque tuo ( spes ) necesse est qui bus (viribus) virtute et innocentia tutari, S. ab ira Romanorum vestra tutaremini, L. se adversus multitudinem hostium, L. ut suae quisque partis tutandae reus sit, responsible for the safety 7o ward off, avert : inopiam subsidiis, of L.

muris urbem, L. fidentem praesidio, H.


:

quas

L., N,, 0.

amnis,

i.

e.

the Tiber, H.,

Cs.

pericula, S.

tutus

: :: : :


ubertas

::

883

tutus, adj. with comp. and srip. [P. of tueor], guarded, safe, secure, out of danger: nullius res contra tuam cupiditatem cum victis tuta nihil tutum arbitrarentur, Cs. Tutus bos rura quis locus tam firmum habuit perambulat, H. praesidium, ut tutus esset ? nemus, H. receptus, iter, H. tutissima custodia, L. Cs. quod vectigal orbis tutum fuit? assured: Est et fideli tuta Tutior at quanto merx silentio Merces, sure, H. est in classe secunda H. non est tua tuta volundiadema tutum Defetas, not ivithout danger, 0. rens uni, i. e. secured to him, H. male tutae menalqd Depone tutis tis Orestes, i. e. unsound, H. auribus, trustworthy, H. provinciam a belli periab insidiis, H. a conculis tutam esse servatam iuge, 0. ab omni iniuria, Ph. testudincm tutam ad omnes ictus video esse, L. : quo tutiores essent As subst. n., a adversus ictus sagittarum, Cu. place of safety, shelter, safety, security: tuta et parvula laudo, H. tuta petens, 0. ut sitis in tuto: receptus in tutum est, L. Watchful, careful, cau.
. . :
:

occasioni tuae dcsis, L.


obj.):

Of you (for tui, as gen. neque neglegentia tua neque odio id fecit
:

tuo, T.

desiderio tuo.
i,

tympanum,
brel,
i.

n.,

= TVjXTravov,
:
:
:

a drum, timBerecyntia,

tambour, tamboiirine

Tympana

of the priests of Cybele,Y. in reconditis templi tympana sonuerunt, Cs. tympana pulsare, Cu. Of a wagon, a wheel, roller: tympana plaustris
e.

posuere, V.

typus,

I,

m.,

= rvTTOQ,

a figure, image: typi in


ty-

tectorio atrioli.

tyrannice,
rannically
:

adv. [ tyrannicus ], arbitrarily, ea quae tyrannice statuit.


adj.,

tyrannicus,

= rvpavviKOQ, arbitrary, des:

potic, tyrannical : interdicta

leges.

tyrannis, idis, ace. idem or ida,/., rvpavviQ, the sway of a tyrant, arbitrary power, despotic rule,
tyranny : vivit tyrannis, tyrannus occidit tyrannidem occupare odio tyrannidis exsul Sponte erat, A country nded by a ty0.: saeva Neronis, lu. rant: tyrannidem tuam exhaurire, L.
: :

tious,

prudent : Serpit humi tutus, H.


:

Non

nisi

vicinas tutus ararit aquas, 0. celeriora quam tutiora consilia, L. : animum ad honestiora quam tutius esse tutiora convertere (sc. consilia), Cu. arbitrabantur, potiri, etc., i. e. the safer course, Cs.
:

tyrannoctonus,
rant

I,

m., =z

TvpawoKTovoQ, a

ty-

killer, tyrannicide, regicide.

tyrannus, i, m., rvpawog, a monarch, sovereign, king, absolute ruler, personal governor, despot, prince : Nomadum tyranni, V. Pandione nata tyranno, 0. Lacedaemonius, i. e. king of Sparta, L. qui (amnes) tecta tyranni Intravere sui, i. e. the halls of Neptune, 0. tyrannus Hesperiae Capricornus undae (as the constellation which brought storms), H. An arbitrary ruler, cruel governor, autocrat, despot, tyrant : tyrannorum vita qui hoc fecit ulla in Scythia tyrannus ? exitiabilis, L. non invenere tyranni Mains tor:

tuus, pron.
potestatis

poss. [tu

auditor Panaeti

illius tui

semper tu

yours de tuis unus est tuae tuaque omnia sint, L.


],
:

thy, thine, your,

As ignoscere, it is your part, T. subst. n., your property, what is yours, your own tua nummo sestertio a me addicuntur ? pete tu
Tuomst mihi
:

Abl. sing.f. with the impersonal verb intua et raea terest or re fert (for the gen. of tu) maxime interest te valere, it greatly concerns you Your and me: si quid interesse tua putasses. own, favorable to you, auspicious, proper, suitable, neque right for you : tempore tuo pugnasti, L.

tuum.

mentum, H. tyrotarichos, i, m., of cheese and salt-fish.

= rvpordpixog,

a ragout

TJ (V
1.
;

vocalis).

Y\g., rich, abounduber, eris, n. [ cf. ov^ap Engl, udder ], a gelidis uberrimus undis, 0. ing, fruitful, productive : spe uberiore commoveri pap, dtig, udder, breast : alit ubere fetus, V. distentum, 0. uberibus lupinis inhians siccare ingenia uberrima uberrima triumphis provincia, Equina, H. sua quemque mater full of. Of style and composition, full, rich, ovis ubera, V. copious, suggestive, fruitful: orator: quid uberius uberibus alit, Ta. Richness, fruitfulness, fertility A fruitful field, fertile cuiquam quam mihi et pro me et contra Antonium fertilis ubere campus, V. dicere ? uberior in dicendo uberiores litterae soil: in denso non segnior ubere Bacchus, V. haec uberiora ad suos perscribebant, Cs. vitibus almis Aptius, V.
teat,
:
:

2.
fid.,

uber,
fertile,

eris, adj.

with comp. tiberior and sup.

uberrimus
tive
:

[cf. 1

uber], abounding, rich, full, fruit-

uberius, adv. comp. with sup. uberrirae [2 uber], more fruitfxdly, more fully, more copiously : Uberius

abundant, plentiful, copious, producFruges, H. in uberi agro, L. aquae, agro bene culto nihil potest esse usu uberius: 0. neque aetas Ulla uberior (aestate), 0. uberrima pars Siciliae arbor uberrima pomis, 0. (Sulmo)
:

spicae

ista seges, 0. flere uberius. of style or composition, more copiously, more fully : haec cum uberius disputantur locus tractatus uberrime.
:

nuUi proveuit

g.,

ubertas,

atis, /.

2 uber

],

richness, fulness^


ubertim

:::

uUus
. . .

: : : :

884
sunt, all the rest

plenteousness, plenty, abundance, copiousness, fruitfulness, fertility, productiveness : mammai'um: in

everywhere: omnes copiae,

quae ubique sunt.

percipiendis f ructibus
incui'vescere.
ness,

Fig-, of

Rami bacarum
mind
:

ubertate

ubiquomque,
ubi-ubi

or character, Wc7tutilitatis.

see ubicumque.

fulness

ubertates virtutis

Of

style ov\singn^ge,copiorisness, fulness: in dicendo:

ubertas et quasi silva dicendi.


adv. [2 uber], abundantly, copiozisly: lacriraas f undere, Ct.

ubi ubi, adv. indef. of place, wherever, wheresoever : ubi ubi est, T. sperantes facile, ubiubi essent se conversuros aciem, L.
(-bi) or
:
.

ubertim,

ubivis, adv. [uhi + 2d pers. sing, of volo], where you will, be it where it may, wherever it may be,
anywhere, everywhere : nemo sit, quin ubivis, quam ubi est, esse malit recite Non ubivis coramve quibuslibet, H. ubivis gentium agere aetatem, i. e. a7iywhere in the world, T. In any thing whatever, in what you will : Ubivis facilius passus sim,
ibi,
:

or ubi, adv. [ old cubi for quo-bi, locat. from 1 qui]. Eelat., in which place, in what place, where : turn eos agros, ubi bodie est haec urbs, incolebant in ipso aditu atque ore portus, ubi, etc. ibi f uturos Helvetios, ubi eos Caesar constituisset, nemo sit, quin ubivis, quam ibi, ubi est, esse Cs. Interrog., raalit: quid ageres, ubi terrarum esses. where ? : ubi inveniam Pamphilum ? T. ubi sunt, qui negant ? etc. Heu ubi nunc fastus altaque verba iacent ? 0. Of timie, when, vihenever, as soon ubi semel quis as, as : Ubi friget, hue evasit, T. peieraverit, ei credi postea non oportet: ubi de eius adventu certiores facti sunt, legates ad eum docta Versare glaebas ... sol ubi mittunt, Cs. montium Mutaret umbras, H. ubi conticuerit tumultus, turn in curiam patres revocandos esse, L. In place of a pi'on. relat., in which, by which, with which, wherewith, with whom, by ivhom : Iluius modi res semper comminiscere, Ubi me excarnicum multa conligeres ubi, si verba, fices, T. non rem sequeremur, coutici nihil posset neque nobis adhuc praeter te quisquam f uit, ubi nostrum
: :
:

ubi

quam

in

hac

re,

me
:

deludier, T.

udus, adj. [ for uvidus ], wet, moist, damp, humid: paludes, 0. litus, H. pomaria rivis, H. oculi, 0. Vera madent udo terrae, V. udae Vo: :

cis iter

(i. e.
:

udum

iter vocis), the throat,

V.

liber,

sappy, V.

argilla, yielding,

H.

di^xnm, growing in

marshy ground, H. ulcere, atus, are

[ulcus], to

mahe sore,
ancilla

cause
:

to ulcerate

nondum
i.

alcui

lumbos onere, H.
e.

ulcerato serpentis
i

morsu

g.

Non
of

tuum

iecur ulceret ulla,

wound your
i.

heart,

H.

ulcerosus,
facies, Ta.

adj. [ulcus], /m?^


i

sores, ulcerous

g.

iecur,

e.

sore heart, H.

ulciscor, ultus, i, dep., to avenge oneself on, take vengeance on, punish, recompense : ulciscendi

Romanes, pro
utinam
:

iis iniuriis,

occasio, Cs.

(hominem)

obtineremus, ivith whom : Alcmene, questus ubi ponat anilis, lolen habet, 0.
ius

ubi-cumque
-quomque),
etsi,

or

adv.

(-cunque, old ubi-cumque wherever, wheresoever


Relat.,
:
:

ubicumque es, in eadem es navi ego uni Serubicumque est, 0. Sis licet felix, ubicumque mavis, H. ubicumque terrarum sunt ubicumque locorum Vivitis, H. ubicumque erit gentium nostrum est ubi quomque opus sit, obsequi, T.
vor,
: :

Indef, wherever

it

may

be,

anywhere, everywhere

Rem

patris oblimare,

malumst ubicumque, H.
where? where sumus: non video

ubi-nam,
on earth?
:

adv., interrog. of place,

sed ilium ulciscentur mores sui victor acerbius, S. ulta paelicem, H. 2h take revenge for, avenge, punish, requite, repay: iniurias, Cs. istius iniurias per vos peccata peccatis et iniurias iniuriis: senis iracundiam, T. offensas tuas, 0. Regum libidines, H. quicquid sine sanguine civium ulcisci nequitur, all that cannot be revenged, etc., S. ob iras graviter ultas, L. patris ossa ulta, avenged, 0. To take vengeance in behalf of, avenge : patris ulciscendi causa supplicium de matre sumpsisse ut ipsi se di inmortales ulciscerentur caesos f ratres, 0. cadentem patriam, V.
ulcisci
!

possem

ubinara gentium
possit insistere.

ubinam mens

ubi-quaque,
1.

adv., wherever, in everyplace.


:

ulcus, eris, n. [of. eXko^], a sore, idcer: ulceris V. pudor mains ulcera celat, H. F i g. hoc ulcus tangere, i. e. this painful subject, T. quicOS,
:

ubi-que, and where

ubi expositi ubique

quid horum attigeris, ulcus examination.

est,

i.

e. it

cannot bear
hu-

educati erant, L., H.


2. ubi-que, adv., in any place whatever, anywhere, in every place, everywhere : qui ubique prae-

uligS,

mus

inis, /. [ VG- ], moisture, dampness dulci uligine laeta, V. : profunda, Ta.

iillus, gen. ullius (rarely uUius, Ct., 0.), dat. ulll,


adj. [for *unulus, dim. of unus].
tion,

dones
:

quid ubique habeat frumenti ostendit, Cs. illud, quicquid ubique Officit, evitare, litterae, quae ubique depositae essent, L. H. praeponere quid ubique opis haberent, i. e. what in the woi'ld, S. ceteri agri cranes qui ubique
: : :

fuerunt

With a negaexpressed or implied, any, any one: nee tuos ludos aspexit, nee ullos alios neque aliud ullum (signum), praeter unura ligneum neminem tamen adeo infatuare potuit, ut ei nummum ullum crede: :


ulmeus
:

: :

ultro

: : :

885

ret neve ipse navem ullam praeter duos lembos sine ullo maleficio iter facere, Cs. haberet, L. lex quae vetat ullam rem esse cuiusquam, nisi, E s p., with non, haud, or neque (emphat. for etc.
:

nullus

deinceps explieatui- differentia rerum,

quam
alia

non ullam esse diceremus, etc. haec nee As subst., any one, anybody : ulla maledieta.
si

or order, remotest, earliest, oldest, first, last, latest, final: ultimi temporis recordatio memoria puerisanguinis auctor, V. : dies, last, 0. de duro tiae est ultima ferro, 0. : necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis, L. senatus consultum, Cs. Plur. n. as subst. : perferto et ultima exspectato, the end. In the phrase, ad ulti:

negat se posse iter ulli per provinciam dare, Cs. nee prohibente ullo, L. In hypothetical clauses, any, any whatever : Si ullo modo est ut possit, T. si ulsi tempus est ullum iure hominis necandi lam partem libertatis tenebo cf. iniquos omuls aiebat esse, qui ullam agri glaebam possiderent In affirmative clauses, any, (i. e. si possiderent). some (poet.) dum amnes ulli rumpuntur fontibus, V. scelus taciturn qui cogitat ullum, lu.

mum,

to the end, at last, lastly, finally

si

qualis

in cives, talis ad

ultimum in liberos esset, L. Rarely with illud: domos suas ultimum illud visuri, now for the last time, L. Of degrees or rank,

ulmeus,
cena, lu.

adj.

[ulmus], of elm-wood, of elm:

0L-], an elm, elm-tree: fecundae Falernae, i. e. on which f rondibus ulmi, V., H., 0. viduae, withthe Falernian vines were trained, lu. out vines, lu.

ulmus,

i,/. [1

utmost, extreme, highest, first, greatest : summum bonum, quod ultimum appello ultimae causae cur perirent, etc., H. periculum, Cu. inopia, L. supplicium, i. e. capital punishment, Cs. discrimen vitae, L. As subst. n. : omnia ultima pati, any extremity, L. In the phrase, ad ultimum, to the extreme, in the highest degree: fidem ad ultimum fratri praestare, L. consilium ad ultimum demens, utterly, L. ad ultimum inopiae adducere,
: : :

ad ultimum periculi perveLowest, meanest : non ultima laus, H. vigiliis et labore cum ultimis militum certare, L.
to the last degree, L.
:

nire, Cu.

ulna, ae,/. [cf. uAkvr]], the elbow: corpus ulnis ulti5, onis,/. [cf. ulciscor], a taking vengeance, Eurydicen amplectitur ulnis, i. e. o,rm^, avenging, revenge : quamquam serum auxilium 0. As a measure of length, an ell: Tris spatium perditis erat, tamen ultionem petens, L. infirmi non amplius ulnas, V., H., 0. est animi voluptas Ultio, lu. prima est haec ulwreaking, indulgence ulterior, ius, adj. com,p., farther, on the farther tio, i. e. punishment, lu. side, that is beyond, more remote (for sup. see ulti- irae, L. mus) quis est ulterior ? T. Gallia, i. e. transalultor, oris,/, [cf. ulciscor], apunisher, avenger, pine, Cs. pars urbis, L. ripa, Y. Ulterius medio revenger : coniurationis ultor Exoriare aliquis nospatium, 0. F i g., more extreme, worse : quo quid stris ex ossibus ultor, V. deus ultor, i. e. Anteros, Plur. m. 0. ulterius privato timendum foret ? L. As a surname of Mars, the Avenger, 0. as subsf., the more remote persons, those farther on, ultra, adv. (for comp. and sup. see ulterius, 1. those beyond : cum ab proximis impetrare non poson the other side: Dextera nee citra ultimum), proximi ripae neglesent, ulteriores tentant, Cs. ultra, neither on this side nor on that, 0. Plur. n. as mota nee genter, ulteriores exquisitius, Ta. Of time or degree, beyond, farther, over, more, subst., that which is beyond, things beyond, farther, addition : estne aliquid ultra, quo crumore: pudor est ulteriora loqui,0. N^eut. as adv., besides, in
attollo, 0.

Ulterius beyond, farther on, farther : abire, 0. Further, more, longer, in a greater degree : Ulterius ne tende odiis, V. ulterius dare corpus leto, 0.
:

delitas progredi possit ?

any greater extreme

quia

nihil est, nisi, etc., 0.

ultra nihil habemus : nee ultra bellum Latinum dilatum, longer, L. : ultra enim quo progrediar, quam ut veri similia videam, non habeo.

ultimum,
time
:

adv. [ ultimus ilium visurus, Cu.

],

finally,

for

the last

2. ultra, praep. with ace. [1 ultra], on the farther side of, beyond, past, over, across : cis Padum ultraque, L. : ultra Silianam villam : milibus pas-

ultimus (ultumus),

adj. sup. [cf. ulterior].

suum
ultra

II ultra

eum

(
:

montem
fines,

castra fecit, Cs.

In space, farthest, most distant, most remote, uttermost, extreme, last : ( luna ) quae ultima a caelo lucebat: in ultimam provinciam se coniecit, the most remote part of the province : maris terrarumque orae, L. Africa,, fai'thest Africa, H. qua terrarum ultimas finit Oceanus, L. Plur. m. as subst., the most remote people, those farthest on : recessum As subst. n., what is primis ultimi non dabant. farthest, the most remote, the last, the end: praeponens ultima primis, H. ultima signant, the goal, Of time v.: extremum atque ultimum mundi.
: :

Quos ultra citraque nequit consistere rectum, H. Of measure or degree, beyond, above, over, exceeding, more than adhibent modura quendam, quem ultra progredi, si mortalis ultra Fas trepidat, H. etc. ultra pla-

Terminum, H.

citum, V.

ultrix,

icis,

adj. [ultor], avenging, vengeful:

ultrices Dirae,

V.

Curae, V.

ultr5, adv. \abl. of *ulter; sc. loco], to the farther side, beyond, on the other side. Only with


ultus

: : :

umeo

: : :

citro : cursare ultro et citro, to and fro : ultro citroque navigare, back and forth: ultro citro Over and above, commeantes, hither and thither. besides, moreover, too, furthermore : celavit suos civis ultroque eis surnptura intulit: cavendo, ne

adferunt umbram vallibus noctis se condidit umbris, V. pampineae, of vines, Y. Falce premes umbram, i, e. prune the foliage, Y. P r o v. qui umbras timet, is afraid of shadows. shaded place, place protected from the sun, shade: Umbra
.

metuant, homines metuendos ultro se efficiunt, Fig., superfluously, gratuitously, wantonly: L. sibi ultro per putaut, Sibi fieri iniuriam ultro, L. contumelias hostem insultare, L. Of oneself, one's own accord, unasked, spontaneously, voluntarily ubi nolis, cupiunt ultro, T. Xolunt, ubi veils spes iraperi ultro sibi oblata: offerentibus ultro sese militibus, L. cum id, quod antea petenti desubinvideo tibi, negasset, ultro poUiceretur, Cs, ultro te etiam arcessitum ab eo, of his own motion: cum rex ab Attalo ultro se bello lacessitum diceret, L. la the phrase, ultro tributa ( ultro-

loco deerat, i. umbra, in the


soris ia
torica,
i.

e. trees,

Pompeian

umbra,
e.

Pompeia spatiere sub portico, 0. vacua tonin the cool barber^s shop, H. rhe0.
:
:

the rhetorician'' s school, lu.


:

In

paint-

ing,

a dark place, shade, shadow

quam multa

vident pictores in umbris et in eminentia. Of the dead, a shade, ghost : Pulvis et umbra sumus, H.

Cornea bris, V.

(porta),
:

qua

veris facilis datur exitus


rex,
i.

um-

tributa
state,

),

payments

to contractors

for

service to the

appropriations for public works (opp. tributa,


i.

Pluto, 0. matris agitabitur umbris, 0. shadow, attendant, companion : cum Servilio Vibidius, quas Maecenas adduxerat umbras, H. grayling, umber (a fish): corporis umbrae Liventis, 0. Fig., a shadow, trace, vnage, appearance, outline, semblance, pre^
e.

Umbrarum

vectigalia): ultro tributa infimis (pretiis) locave-

runt,
tJie

e.

awarded

the contracts for public

works

to

lowest bidders, L.
ulciscor.

ultus, p. of
ulula,
ae,/".

[VL-], a

sc^'eech-oivl,

Y.

(ululatus,

us),

m.

ululo], a howling, wailing,

pretext: civitatis: umbi'as falsae gloriae consectari umbrae horainum, fame frigore evecti, L. Mendax pietatis, 0. shelter, cover, protection : umbra et recessus sub umbra vestri auxilii latere, L. Pest, leisure: docere in umbra atque otio ignava Veneris, 0. cedat umbra soli, i. e. repose to exertion.
tence,
: :

shrieking, loud lamentation ( only ace. and abl., sing, and plur.) subitls ululatibus Inplevere ne:

umbraculum,

i,

n. [

umbra

],

a shady place,

mus, 0. ululatus ore dedere, V. lugubri et barbaro ululatu, Cu. ululatum tollunt, a war-tchoop, festis fremunt ululatibus agri, i. e. the frenCs.
:
:

zied cries

of the Bacchanals,
avi, atus, are
:

0., Ct.
to howl, yell, shriek,
:

bower, arbor: lentae texunt umbracula vites, V. ex umbraculis eruditorum in solem, the retirement. Plur., a ^unshade, parasol: peliebant umbracula soles, 0.

ulul5,
tvail,

[VL-],
:

lament loudly

canes, V.

summoque
:

ulula-

umbratilis, e, adj. [umbra], in the shade, in retirement, private, retired, contemplative : vita.
Of speech, in
esoteric
:

runt vertice Nymphae, V. Canidia ululans, H. Tisiphone thalamis ululavit in illis, 0. ululanti voce canere. Poet.: plangoribus aedes Femineis ululant, resotmd, V. Hecate ululata per urbis,

the

manner of the
:

schools, scholastic,

exercitatio

oratio philosophorum.

umbratus,
hung
(poet.)
:

adj. [

umbra

],

shady, shaded, over-

tempora quercu, V.
era,

shrieked, Y.

umbrifer,
poet.
:

erum, adj.

umbra + 1 PER-],
:

ulva,ae,
stris,

V.

/. [1 01i-~\, swamp-grass, sedge : palu(aper) ulvis et harundine pinguis, H., 0.

shade-bringing, casting shade, shady

platauus, C.

nemus, V.
adj. with

umbella, ae,/.
sol,

dim. [umbra], a sunshade^ para-

umbrella, lu.

shade, rich in

umbilicus, i, m. [* umbalus (=: dfKpoXoQ)], the navel: ut umbilico tenus aqua esset, L. llie middle, centre: qui locus umbilicus Siciliae nominatur terrarum, i. e. Delphi : orbis terrarura, L.

comp. [umbra], full of shade, shady, umbrageous: locus umbrosior: Heliconis orae, H. Ida, 0.: vallis, V. Giving shade, casting shadows, shading : inter silva, 0. densas, umbrosa cacumina, fagos, V.

umbr5sus,

umbilicum Graeciae incolere, L. The end of a rod on ivhich a manuscript was rolled: iambos Ad umbilicum adducere, i. e. to bring to an end, H,

in

umbrosis

lucis,

H.

-.

(not hu-), , are [umectus, moist], moisten, wet : lacrimarum gramina rivo, 0. umectat culta Galaesus, waters, Y,
,

iimecto

to

sea-snail, sea-cockle.

umb5, onis, m.
vation, knob, boss:

[AMB-], a swelling, rounded eleclipei, V. umbonibus incussa:


:

que
:

ala sternuntur hostes, L. ala et umbone pulsantes, L. shield: nee sufficit umbo Ictibus, V. iunctae umbone phalanges, lu.

[VG-], to be moist, , ere calida qui locus umet aqua, 0. P.praes.: umens tellus, 0. Ument genae, 0. ocuW, suj^used, 0. umbra, i. e. the cool night,
(not
liu-),
:

ume5
damp,

be

be wet

Y.

Plur. n, as subst.

Frigida

pugnabant
ultra,

calidis,

umbra,

ae, /.,

a shade^ shadow

terrae

colles

umentia siccis, 0.: swamps, Ta.

umentia

beyond the

unde
sororem, V.
:

omenis
:

887
adloquitur
catervas, V.

umerus (not hum-), i, m. [cf. w/iog], the upper arm, shoulder : Exerit haec uinerum, 0. sagittae pendebant ab uraero: uraerum apertum gladio Pars umeri ima tui, 0. Demissis appetit, Cs. umeris esse, T. umeri ad sustinenda arma liberi, umeris sustinere bovem umeris positurus Cs. arcum, H. Ex umeris armi fiunt, 0. F i g. comitia suis umeris sustinere qui scribitis, versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri, II.
:

vos

unanimi densate

uncia, ae,/. [cf. unus, unicus], the twelfth part, a twelfth: Caesar ex unica, sed Lepta ex triente, heir to one twelfth. A trifle, btt, atom : nulla uncia nobis Est eboris, lu.

umescd (not hu-), , , ere, inch, [umeo], to ffrow moist, be made wet: spumis, V.
umidulus,
adj. dim. [

unciarius, adj. [uncia], of a twelfth part, containing a twelfth: faenus, at one twelfth of the principal yearly, \. e. 83^ per cent., L.

unciatim,
hence,
little

by
.

umidus ], rather damp,

demenso suo

adv. [uncia], by twelftlis, by ounces ; little: Quod ille unciatim vix de compersit miser, T.
.
.

moist: linum, 0.
(not hu-), adj. [ YG- ], moist, humid, damp, dank, wet: natura animantis, vel terrena (naves) factae ex umida sit vel ignea vel umida materia, Cs, creta, H. dies umida nimbis, 0. I'egna, i. e. of the river, V. caedunt securibus umida vina (i. e. it was frozen), V. monies, Cu. mella, V. As subst.n. (so. solum), a swamp: castra in umido loeare, Cu.
:

uncinatus,

adj. [uncinus, a

umidus

hook

from

1.

un-

cus], barbed, hooked: corpora.

unciola, ae,/. dim. [uncia], a paltry

twelfth, lu.

uncti5, onis, /. [ungo], a besmearing, anointing : philosophum omnes unctionis causa relinquunt,
i.

e.

toarioint themselves (for wrestling).


Otis,

unctor,
dish:

m. [ungo], an anointer.

not hu- ), fera, ferum, adj. [ VG-, FER-], containing moisture, moist: sucus.
(

umifer

a rich banquet, savory 1, unctum ponere, H. unctura, ae,/. [ungo], an anointing : servilis.
n. [unctus],

unctum,

umor (not hu-), oris, ?n. [VG-], a liquid, fluid, moisture : f rigoribus dureseit umor umor adlapsus extrinsecus sudorem videtur imitari circumiiuus, the ocean, 0. lacteus, milk, 0. Baechi Massieus, wine, Y. umor et in genas Furtim labitur, tears, H. caret os umore loqnentis, saliva, 0. telroscidus, deio, Ct. lus Sufficit umorem, i. e. sap, V.
: : :

unctus,

adj. with

comp. [P. of ungo], anointed,


:

oiled: nudus, unctus est coutionatus

puer unctis

Tractavit calicem manibus, i. e. greasy, H. rich, luxurious, sumptuous: patrimonia, Ct.


lius et unctius,
:

F
:

g.,

me-

ab
lu.

illis
:

H. ita palaestritas defendebat, ut ipse unctior abiret Corinthus, voluptuom, unctior consuetude loquendi, smoother.
:

uncus, i, m. [1 AC-], a hook, barb : ferreus, severus (an attribute of Necessitas), H. uncus quam usu. with a negat. expressed or implied) inpactus est fugitivo illi, i. e. the hook of the execitquod (principium) si numquam oritur, ne occidit tioner (in the neck of a criminal condemned to quidem umquam cum ita sim adflictus ut nemo death): Seianus ducitur unco Spectandus, lu. umquam: itaque quantus non umquam antea bene cum decusseris uncum, i. e. hast escaped a exercitus venit, L. Xon umquam gravis aere do- great peril, Pr. mum raihi dextra redibat, V. cave posthac um2. uncus, adj. [1 AC-], hooked, bent in, crooked, quam istuc verbum ex te audiam, T. In condi- curved, barbed: hamus, 0.: tellus cum dente retions si umquam in dicendo fuimus aliquid cluditur unco, i. e. the plouglishare, Y. pedes Si te in platea offendero hac (harpyiae), turn profecto, etc. V. cauda, 0. In affirmative clauses: post umquam, periisti, T. [VD-], a wave, billow : spectacuunda, ae, si reliquis praestet omnibus, qui umquam oratiolum undis ipsis et litoribus luctuosum Acherontis nes attigerunt: sic umquam longa relevere catena, undae, V. ponto Unda recumbit, H. spumosae, Nee tibi perpetuo serva bibatur aqua, 0. 0. Sing, collect. : prora remissa subito navem una, adv. [unus], in the same place, at the same undae adfligebat, L. Poet., of wreaths of smoke: time, at once, together: quod summi puerorum qua plurimus undam Fumus agit, V. Water, amores saepe una cum praetexta toga ponerentur: moisture : undis contrarius ignis, 0. Fons tenui qui una erant missi: Pallas huic filius una, Una perlucidus unda, 0. faciunt iustos ignis et unda primi pauperque senatus Tura viros, i. e. real hitsbands (as symbols of omnes iuvenum household dabant, at the same time gave him, Y. cares), 0. Fig., an agitated mass, surge, billow, uuanimitas, atis, /. [ unanimus ], unanimity, stream, tide: undae comitiorum adversis rerum inmersabilis undis, H. salutantum unda, V. concord : f raterna, L.
or (later)
adv.

umquam
;

unquam,
any

Of

time

1.
:

[quom(cum)+quam],

at

time, ever (opp.

num-

L.

unanimus, adj. [unus+animus], of one mind, of one accord, in union, concordant: unanimam

cunde 2 CA-]. Of unde, from[for which whence: nee enim inde


adv.

I.

place.

Relat.,

place,


venit,

undecim

m
888

: . :

unguis

undesexaginta, num,. [ unus + de + sexaunde mallem: ut eo restituerentur (Galli), eodem, unde erant profectae ginta ],^y^y-?ime: vivi capti, L. (naves), Cs. loca superiora, unde erat propinquus undetricensimus ( -cesimus ), adj. num. despectus in mare, Cs. arbor, unde auri aura re- [undetriginta, twenty - nine ], the twenty - ninth e maioribus castris, unde antea cessa- dies, L. fulsit, V.
unde
deiecti essent
: : : :

tum

f uerat,

circumductae copiae,

i.

e.

from

the

place at which, etc., L. Interrog., whence ? from what place ? : unde delectus est Cinna ? ex urbe unde deiecti Galli ? a Capitolio Unde is ?
. . :

undevicesimus (-censimus),
ginti], the nineteenth:

adj. [undevi-

anno undevicesimo.
nine-

undeviginti, num. [unus + de + viginti],


teen
:

Qui genus ? unde domo ? from what country? V. ego instare, ut mihi responderet, quis esset, ubi esset, unde esset quaere unde domo (sit), i. e. where he lives, H. unde initium belli fieret, exploRelat.^from II. Of source or cause. rabant, Cs. the point at which, f'om whom, from, which : e
T.
: :
:
:

anni

signa militaria, L.

undique, adv. [ unde + que ], /rom all parts, from every quarter, on all sides, all around, on
every part, everywhere

petus
ritur

fieret, Cs.

undique

: ut undique in hostis imrebus undique collectis concurad istum Syracusas delirus et


: :

each, i. e. elegiac verse, 0. : visse Decembris, i. e. forty-four years, H.

praedonibus, Unde emerat, T. qui eum necasset, amens Undique dicatur, H. undique omnes conisi Utterly, entirely, completely, unde ipse natus esset, whose son : hem, mea lux, hostem avertunt, L. unde omnes opem petere solebant: hi, unde ne in all respects: aut undique religionem telle aut, Est etc.: sic undique omni ratione concluditur, /?'om hostium quidem legati arcentur, pulsi, L. unde haec fiant, i. e. / have the means to do this, every point of view. T. : quod, unde agger omnino comportari posset, undisonus, adj. [unda+SON-], wave-soundunde ius stabat, ei victo- ing: dei, i. e. sea-gods, Pr. nihil erat reliquum, Cs. riam dedit, to the side which was in the right, L. are [ unda ], to rise in waves, undo, E s p., in law, in the phrase, unde petitur, he of throw up waves, surge, szoell : undanti in freto: whom demand is made, the defendant : causa Ad caelum undabat vortex, V. To wave, unduego dicere Prius unde petitur (opp. qui petit), T. late : undans fornacibus Aetna, Y. undantes haomnibus, unde petitur, hoc consili dederim. Inhenae, fowvig, Y. terrog., whence? how? from what source?: unde und5sus, adj. [unda], full of waves, surging, Unde sed hos novi ? iste amor tam improvisus billowy : dei, sea-gods, Pr. (al. undisonus). ut ex ipsa quaeras, unde hunc (anulum) ha0. unetvicesimani, orum, m. [ unetvicesimus ], quaerere, unde se ac suos tueri possit, buerit, T. Discite, soldiers of the twenty-first legion, Ta. by what means, L. Unde sit infamis 6. Indef., in the phrase, unde unde, whencesoever, unetvicesimus, num. adj. [unus+et+viceMerce- simus], the twenty-first: legio, Ta. from one source or another : Qui nisi dem aut nuramos unde unde extricat, etc., H. ungo or ungu5, unxT, unctus, ere, to smear, undecim or XI, num. [unus decern], eleven: besmear, anoint: unctus est, accubuit Arsuros artus, 0. ter uncti Transnanto Tiberim, H. XI legiones milia talentum. cauundecimus, adj. mim. [unus decimus], the les oleo, dress with oil, H. : tela manu, to smear with poison, Y. arma uncta cruoribus, stained, H. annus, Y. legio, L. eleventh : hora Gloria quern supra virls et vestit et ungit, i. e. who undeni, ae, a, adj. num. distrib. [ for * unde- for display is extravagant in dress, etc., II. ceni; undecim], eleven each, eleven: Musa per ununguen, inis, n. [ungo], an ointment, ungu^ent, denos emodulanda pedes, stanzas of eleven feet : pingues unguine ceras, Y. fat quater undenos iraple:

unguentarius,

I,

m. [unguentum], a dealer in
unguento], anointed,

unden5naginta, num. [unus + de+nonaginta], eighty-nine


:

unguents, perfumer, C., H.

naves, L.

unguentatus,

adj. [P. of

perfumed: maritus, Ct. num. [unus undeoct5ginta + de + octoginta ], seventy - 7iine : unde - octoginta unguentum, i, n. [ unguo ], an ointment, unguent, perfume : os unguento confricare Hue annos natus, H. argenti bigati LXXVIIII, L. vina et unguenta ferre, H. undequadraginta, num. [unus + de+quadunguiculus, T, m. dim. [unguis], a finger-nail:
or

LXXVIIII,

raginta], thirty-nine

anni.

undequinquagesimus (-gensimus), num.


adj. [undequinqaaginta], the forty-ninth
:

a teneris unguiculis,yroi infancy.


ungui, Ct., H. ), m. [cf a nail: acutus, H. proprios purgans unguis, H. ab imis unguibus
ovv%\.

dies.

unguis,

On the finger or

is,

abl.

ungue

toe,

undequinquaginta, num. [unus+de+quinquaginta],/or^3/-nme; coronae aureae, L.

usque ad verticem summum,

i.

e.from head

to foot:

uDgiila

: : :

889

nnus

a recta conscientia traversum dere, not a fii^ger^s breadth :

unguem non disccmedium ostendere

unguem,

i.

e.

the finger

of scorn (because insulting


:

gestures were made with the middle finger), lu. De tenero ungui, i. e.from childhood, H. ad unguem Factus homo, i. e. finished to a hair (because artisans test the closeness of joints by the nail), Of in unguem quadrare, i. e. precisely, V. H. avidos animals, a claw, talon, hoof : leonis, 11. (praepes) figit cervicibus unguis, 0.
:

gen. unius, poet, also ), unius, Ct., v., H. ; uni, Ct. voc.vine,Gt.,adj.num. Engl. one]. I. [cf. Gr. dg, tvog, olvij ; Germ, ein One, a single: unius esse negotiura diei, Cs. divi; ; :

unquam, see umquam. unus ( old oenos, C.

sit

populum unum
:

in

duas partis

uno plus Tuon one


.

scorum cecidisse
L.
. .

in acie (sc.
. . .

quam Romanorum),
side

una ex parte
on

altera ex parte,

one or at most two: philosophiam tris in partis diviserunt quarum cum una sit, etc. unguo, see ungo. orare ut trium harum rerum unam ab se impetrari unice, adv. [unicus], alone, singularly, uniquely, sinerent, L. Ex unis geminas mihi confides nupsecurus, H. utterly : am are patriam adductus sum tuis et unis et alteris littetias, T. unicolor, oris, adj. [unus color], of one color, ris tria Graecorum genera sunt, uni Athenienses, uniform in color : torus, 0. In phrases, ad unum, all together, unanietc. unicus, adj. [unus], only, sole, single, singidar, mously, to a man, without exception : consurrexit consul, L.: senatus cum clamore ad unum unique: gnatus, T. tilius filia, T. luppiter, si nonAlone of its kind, dum exosus ad unum Troianos, V. cum ad unum anser erat, 0. maritus, H, singular, uncommon, unparalleled, unique: aut omnes pugnam poscerent, L. In unum, into one, summa neglegentia aut unica liberalitas dux, L. to one place, together: Fibrenus divisus cito in ultor Romanae ignominiae, L. puer, unum confluit dictator, L. paulatim milites in unum conduConcordia, L. 0. cit, unites, S. Of that which sustains a common uniformis, e, adj. [unus+forma], having only relation to a plurality of subjects, one, the same, one and the same, common: unius aetatis clarisone shape, uniform: quiddam, Ta. simi et sapientissirai nostrae civitatis viri: atque only-begotten, [unus GEN-], adj. ae, unigena, only: mundus. As subst. m. and f, a brother, etiam uno tempore accidlt, ut, etc., Cs. Omnibus hie erit unus honos, Y. unus utrique Error, H. sister, Ct. unimanus, adj. [unus manus], with a single ceteri amici omnes Uno ore auctores fuere, ut, etc., ivith one voice, T. de cuius utilitate omnes hand, one-handed : puer natus, L. uno ore consentiunt: unis moribus et numquam general, generin universe, adv. [universus], mutatis legibus vivunt exitus quidem omnium ally: singillatim potius quam universe loquL unus et idem fuit ferar unus et idem, H. With universitas, atis, /. [ universus ], the whole, solus, tantum, or modo, one only, sole, alone, single : aggregate, entirety : generis humani, the vjhole hu- unus est solus inventus, qui, etc. Nil admirari man race: rerum, i. e. the universe. The whole prope res est una, Numici, Solaque, quae, etc., H. world, universe : in currum universitatis inponere. inter bina castra . unum flumen tantum intereuniversus, adj. [ unus versus], all together, rat, Cs. excepit unum tantum, nihil amplius nam aliis unus all in one, whole, entire, collective (opp. singuli): una tantum perforata navi, L. mundus triduum, three days modo, aliis plures, aliis omnes eidem videntur: ut provincia civitas ea modo una causa tenuerit Romanos, ne, etc., L. together, T. de universis generibus rerum dicere With an adj. sup. (poet, also with a comp.), one ut eadem sit utilitas unius cuiusque et universorum in ilium tela universi coniciunt, Cs. Flur. in particular, one above others, one especially : rem quo ego uno m. as subst., the whole body, all men, the mass, every- unam esse omnium difficillimam body : universi in omnibus fori partibus si uni- equite Romano famiharissime utor: Quam luno versi videre optimum possent, nemo delectos prin- fertur terris magis omnibus unam Posthabita sagacius unus odoror, H. Sing. n. as subst., the whole world, coluisse Samo, V. cipes quaereret. universe : in eodem universo (i. e. in universitate With quisque, in the phrase, unus quisque, each rerum) universi corpus. Relating to all, general, several one, each individual, every single, every one: universal: odium: oratoris vis: dimicatio, a gen- unus quisque vestrum (novit) de uno quoque As subst. n., in the phrase, in loquitur. With a pron. indef., some one, any one, eral engagement, L. universum, as a whole, in general, generally : non any : ex quibus si unum aliquod in te cognoveris, etc. ad unum aliquem conf ugere aliquis unus nominatim, sed in universum, L., Ta.
alter,
. . . :

[unguis], a hoof claw, talon: ungula, vestigium ungulae: sonitu quatit ungula campum, V. P r o V. toto corpore atque omnibus ungulis, P o e t. cum carceribus i. e. with tooth and nail. raissos rapit ungula currus, i. c, the horses, H.
ae, /.

unum, alterum, tertium annum Sassia quiescebat exercituum unus habetur una atque altera contio, i. e. alter, L. one after another: neque in uno aut altero animadversum est, sed iara in pluribus, one or two, Cu. amans Unus et item alter, T. unus aut sum.

the other, Cs.

mum


unius cuiusdam

. :


urna

: : : :

unus quisque
:

890

quorum

si

unum

si tu solus aut quivis unus, etc.: quodlibet pvobare potuerit: unus

Quiritium quilibet, L.
only, sole, single:

II.

Praegn.,
sit

one, alone^

Unum
:

hoc

scio, esse

meritam,

urbs, urbis,/., a walled town, cdy : Interea Aeneas urbem designat aratro, V. Oertabant urbem Romam Remoramne vocarent, Enn. ap. C: urbes magnae atque imperiosae duabus urbibus
: :

ut

memor

esses sui, T.

cum mini
:

unum opus

Flier.: ut unis litteris totius aestatis res Cs. III. Indef., an, gestas ad senatum perscriberem. one, some, some one : inter mulieres. Quae ibi aderant, forte unam aspicio adulescentulam, etc., T. sicut unus paterfamilias his de rebus loquor unus ex ultima turba, L. e regione unius eorum pontium, Cs. servus unus exulum initium fecit, L.
: : :

Patavi, V. Rome, the city of hoc a parentibus meis relictum quove praesidio unus per tot gentes pervenisset ? L. erat omnino Rome : (Caesar) maturat ab urbe proficisci, Cs. (pater) Terruit urin GalUa ulteriore legio una, Cs. quae tibi una in conditor urbis (Romulus), 0. amore atque in deliciis fuit, i. e. above all others. bem, H. ad urbem cum esset, i. e. close to Rome An As suhst. n.: de Antonio nihil dico praeter ei utrique ad urbem inperatores erant, S. The city, citizens: somno unum cum te unum ex omnibus ad dicendum acropolis, citadel, Cu. natum cognossem ille unus ordinis uostri disces- vinoque sepulta, V.: maesta attonitaque, lu. With a negative^ no Fig., a city, citadel, centre: urbem philosophiae su meo palara exsultavit. one, not a single one, none tvhatever : nemo de no- proditis. bis unus excellat: haec abhortatio praetoris non urceolus, i, m. dim. [urceus], a little pitcher.^ modo quemquam unum elicuit ad suadendum, sed small water-pot : urceoli sex, lu. ne f remitum quidem movit (i. e. non modo non urceus, i,m., a pitcher, water-pot, ewer, H. ad neminem unum summa imperi redit, sed), L. uredo, inis,/. [1 VAS-], a blast, blight.
: : :

eversis gen. of

Romana ( name : urbs


:

i.

e.

Roma ),

L.

Po

t.,

with

urgueo
litur

or

urge5,

ursi,

ere

VERG- ],

to

press, push, force, drive, impel, urge:

unda impel-

unda Urgueturque eadem veniens urguetque


: :

unus quisque,
lierd,

see unus.
onis,

upilio (opilio), Y.

m. [ovis

+ 1 PA-], a shep/.,

rania, ae ( C. ), or tJranie, es ( 0. ), Oupavia, the Muse of Astronomy, Urania.

adv. with comj). [urbanus], courteously, Of politely, urbanely. ii^eve: urbanius agere. speech, wittily, acutely, elegantly, happily : Stoicos

urbane,

inridens.

urbanitas,
city, city

atis, /.

[urbanus], a living in the

urgueris turba circum te stante, H. urgues ruiturum saxum, i. e. roll up, 0. in obnixos urguentur cornua, V. Poet, intrans. : urguent ad litora fluctus, joress, V. To press upon, weigh down, bear hard upon, press hard, beset : legionem urgueri ab hoste, Cs. hinc Pallas instat et urguet Hinc contra Lausus, V. te, H. To loeigh down, burden, oppress, clog: onus iam urguentis senectuQuod latus mundi malus luppiter urget, H. tis urgeri longa Nocte, H. populus militia atque inTo urge, opia urguebatur, S. urguens malum. press, stimulate, drive, solicit : Milo unus urgebat etiam atque etiam insto atque urgeo: nihil urget, is pressing. To press upon, crowd, hem in, confine: urbem hanc urbe alia Quaque pharetratae vicinia

priorem, 0.

in Rome : desideria urbis et urbanitatis. City fashion, city manners, refinement, elegance, politeness, courtesy, affability, urbanity : addo urbanitatem, quae est virtus: urbaniWit, humor, tate quadam quasi colorata oratio. pleasantry, raillery: in hominum facetorum urTrickery, knavery, Ta. banitatem incurrere.
life, life

Persidis urguet, V.
sist:

g., to

press, ply, urge, in^

ilium neque ursi, neque levavi sed urguetis hominum esse istam culpara non deorum. To follow up, keep to, stick to, ply Jtard, push forward, urge on, drive : istam occasionem Minyeia proles ius, aequitatem et facultatem Urget opus, 0. vestem, V. Urget diem nox, H.

interrogando

the city,

comp. and sup, [urbs], of Rome: vitam of urbanam atque otium Secutus sum, T. tribus
adj. with

urbanus,

forum,

i.

e.

frequent: a\i\xm, plunge

into,
:

H.

the town, in the city, in

risque urges

Submovere litora,
lu.

hasten, H.

Maabrumpi
:

dissimulationem urgebat,

insisted, Ta.

praetor, Cs.

exercitus, L.

administratio rei p.
city, city

urina, ae,/., urine, C,

As
si,

subst. n.,

an inhabitant of a

man,
:

citi-

urinator,
urinor,
,

oris,
,

m. [urinor], a
ai
i,

diver, L.

zen, resident in

L.

oranes urbani, rustici otioIn city fashion, in city style, citizenlike, polcourteous, elegant, nice:
:

Rome :

dep. [urina], to

plunge under

ished, refined, cultivated,

water, dive: qui urinantur, divers. (-us), 1, m., a title of Jupiter. urna, ae, /. [ 1 YAS- ], a vessel of baked clay, vessel for drawing water, water-pot, water-jar, urn Caelata (of a fictilis, 0. stetit urna Sicca, H. voting - urn, ballot-box : senatoriver-god), Y. rum: leges minitatur et urnam, H. An urn for
:
:

hominem

urbanum resonare urbanius: sic utroque distinctior et urbanior Ciut nunc loquimur
cero, Ta. Witty, hiimorous, facetious, jocose, clever: in isto genere urbanissimus sales urbanus coepit haberi, H. Bold, forward, impudent : frons, H. : audacia.

Urios

urnula

: :

: : :

891
usitatissimis
practice.
:

usque
penna, H.
:

lots, vessel

for drawing
:

lots: educit

(iudices)

stat ductis sortibus urna,

usquam, quin, etc., T. non usquam id quidem pitcher: fictiles urnulae. dicit omnino, he nowhere says precisely that: an ur5, ussi, ustus, ere [VAS-], to hum : nocturna quisquam usquam gentium est aeque miser? T. To hum up, si quid Usquam iustitia est, V. miror te, cum in luraina cedrum, V.: picem, 0. destroy hy fire, waste hy hxcrning, reduce to ashes, Roma absis, usquam potius esse. Poet., in an areas, affirmation agros, L. consume : hominem mortuum Unde quod est usquam InspiciH. urenda filix, H. cum frondibus uritur arbos, tur, 0. implorare quod usquam est, V. Of moTo hum, tion, in some direction, to some place or other, anyregionem, Cu. uritur ( Gallia ) 0. scorch, parch, dry up, sting, pain : partes (terra- whither: velut usquam Vinctus eas, H. uec vero rum) incultae, quod urantur calore cum sol ure- usquam discedebam, i.e. not at all: prius, quam pestilentia Tissaphernes usquam se moveret, N. urentes harenae, H. ret arva, 0. In any urens urbem atque agros, L. Of encaustic paint- thing, in any way, by any means, in any respect (with a negat.) Neque istic neque alibi tibi erit ing, to hum in : picta coloribus ustis puppis, 0. To usquam in me mora, T. neque esset usquam contabulam coloribus, to paint encaustically, 0. ruh sore, gall, fret, chafe, corrode : calceus ... si silio locus neque usquam nisi in avaritla nobililoris non ureris, H. :^ ut tatis spem habere, S. pede minor, uret, H. Of any account, worth conTo pinch sidering : quasi iam usquam tibi sint viginti miprensos urant iuga prima iuvencos, 0.
fui
:

men, Cs. nomina in urnam coicere, L. A vessel for the ashes of the dead, cinerary urn : Quodque A rogis superest una requiescit in urna, 0. money -pot, money -jar: argenti, H. As a liquid measure, ari urna, half an amphora (about two and a lialf gallons) urnae crater capax, lu. urnula, ae, /. dim. [urna], a little urn, water:

Versatur urna, H.

Omne

ex urna tris V, omuium capax movet urna no:

usitatum

est,

a common

uspiam,
quam
:

adv., at

any

where: sive est

ilia (lex)

place, anywhere, somescripta uspiam, sive nus-

si qua uspiam navicula apparuisset utrum consistere uspiam velit, an, etc.

usquam,
usquam

adv.

Of

place, at
:

where (usu. with a negat.)

iste,
:

any place, anycui nullus esset

consistendi locus, etc.

Numquam

etiam

with cold, nip, hlast, withe}', frosthite : pernoctant venatores in nive in montibus ; uri se patiuntur Nee per gelidas herba sit usta nivis, 0. F i g., to burn, inflame, consume, fire, heat, set on fire, kindle: Me tamen urit amor, V.: Urit me Glycerae nitor, H. Uritur infelix Dido, V. meum iecur urere bilis, H. Urit fulgore suo qui praegravat, etc., To vex, annoy, gall, disturb, harexcites envy, H.

nae, T.

usque,

adv., all the way, right on, without inter-

ruption, continuously, even

oppress : hominem, T. captos legibus ure tuis, 0.


ass,

eos bellum urebat, L.


Catulus,

ursa, ae,/. [ursus], a hear, she-bear


partu
the

quem

Bear:

As a constellation, reddidit ursa, 0. Parrhasis, the Great Bear, 0. Eryman:

: usque a mari supero usque a rubro mari, N. Dardaniam Siculo prospexit ab usque Pachyno, Y. usque ex ultima Syria navigare: usque ad castra hostium accessit, Cs. cum ad eum usque in Pamphyliam legatos misissent: trans Alpes usque transfertur usque sub ora, 0. usque istinc. With ace. of place, all the way to, as far as, to (implying entrance) theatrum ita resonans, ut usque Romam voces referantur Miletum usque ? obseWith qudque (less correctly as one word, cro, T.

Romam

proficisci

this, the Little

Bear, 0.
ovile,
i.

a bear: circumgerait ursus poscunt Aut ursum aut pugiles, H., 0., lu. bear-baiting, H.

ursus,

\,in.,
:

usquequaque), in every place, everywhere : aut undique religionem tolle, aut usque quaque conserva.

e.

Of time,

all the time, continually, perpetually, all

the while, as long as, until:

Progeniem nostram

urtica, ae,/. [VAS-], a nettle, stinging - nettle, Fig., a spur, incentive, stimidant: divitis, H., Ct.

usque ab avo proferens, T.

lu.

An

itch,
i,

unhallowed
[Celtic],

desire, lu.

urus,

m.
:

a Hercynian wild
tcsual

ox, ure-

ox, urus, Cs.

Silvestres uri, V.

usitate, adv. [usitatus], in the


loqui.

manner

usitatus,
tor
;

adj. with camp,

and

sicp.

[F. of usi-

freq. of utor], usual, wonted, customary, cotn:


:

mon, ordinary, accustomed, familiar : hoc est maapud eos, formulae iorum exemplo usitatum
Cs.
:

agere usitato iure

faciamus tractando
:

usi-

tatius

hoc verbum

et tritius

utatur verbis

quam

opinio iam usque ab heroicis ducta temporibus, /rom as far back as: usque a Thale Milesio: deinceps retro usque ad Romulum, as far as: inde usque repetens, etc.: usque antehac, T. usque adhuc, even till now tamen usque eo se tenuit, quoad, etc. : usque id egi dudum, dum loquitur pater, T. iacet res in controversiis, usque dum inveniretur usque quoad usque adeo in periculo fuisse, quoad, etc. Right on, without intermission, continuously, constantly, incessantly: Ctesipho me pugnis miserum Usque occidit, T. Cantantes licet usque, minus via laedit, eamus, V. Naturam expelles With qudque furca^ tamen usque recurret, H.
: : : :


usque quaque
(fess correctly as

: :

: : :

893

U8U8

one word, usquequaque), contin- ius tyranni quoque usurparunt, appropriated, L. usurpandae alienae possessionis causa, L. : usque quaque, de hoc Iti cum dicemus, every time : ne aut nusquam aut language, to name, call, speak of, talk of, adopt, usque quaque dicatur, hie adrnonere, at all times. assume : Graecum verbum adraonet saepe usurOf extent or degree, cvoi to, quite vp to, as fa)' patae Dionysi vocis, qua, etc., L. Laelius, is, qui as : Ego vapulando, ille verberando, usque ambo Sapiens usurpatur: quae (via) antea silebatur, poenas dedit usque superque eadem nunc crebro usurpatur, is on everybody's defessi sumus, T. usque ad eura tongue. (i. e. usque eo quod satis esset), H. undique totis Usque adeo turfinem, dura, etc. 1. usus, P. of utor. batur agris, to so great an extciit, V. Anco regi (Tarquiuius) factus usque ut, farailiaris est eo, 2. usus, us, m. [1 AV-], u^e, practice, employWith quaque ( less correctly as one word, ment, exercise, enjoyment : virtus in usu sui tota etc. usquequaque), in every thing, on every occasion: posita est usus autem eius, etc. rerum necessanolite usque quaque idem quaerere: et id usque rium, Cs. Poet., use, wear: Ferreus adsiduo quaque quantum sit appareat, in each particular. consumitur anulus usu, 0. silices tenuantur ab usu, 0. Use, practice, exercise : usu cottidiano usque quaque, see usque. efficiunt, uti, etc., Cs. adsiduus usus uni rei dediustor, oris, m. [ VAS- ], a burner of the dead, tus rerum maximarum. In law, in the
ually, always^ at all times

corpse-burner.

phrase,

are [uro], to burn up, consume ustulo, by fire : scripta ustulanda lignis, Ct.
,
,

ustus, P. of

uro.

In
an

1.

usu-capi5

or usu capio, cepi, captus, ere. law, to acqidre ownership by tise, acquire by

prescription : quoniam hereditas usu capta esset quod iam velut usu cepisset Italiam, L.

CAP-], 2. usucapia onis, /. [abl. of 2 usus acquisition of oivnership by use, prescriptive posusucaption
:

usus et fructus (late, ususf ructus), the use and enjoyment, usuf-^uct: usus enim eius fundi et fructus testamento viri fuerat Caesenniae. Use, experience, discipline, acquired skill, training': Da. provinciam Cepisti duram. Ge. mi usus venit, hoc scio, i. e. / knoio it by experience, T. quid enim abest huic homini ? ususne rerum ? experience in affairs ? : usum in re p. magnum habere nullius usus existimari, Cs. nauticarum rerum, Cs. aut belli usum aut studia volgi amissurus, S. usu sapientiaque praestantes, N. seris venit usus ab

session,

fundi.

annis, 0.

tise,

habit,

usucaptus, P.
usura,
ae, /. [1
:

huius lucis

usum belli habeAV-], a using, use, enjoyment: re, Cs. (vitulos) ad studium atque usum formabis unius usuram horae gladiatori dare. agrestem, Y. cadent vocabula, si volet usus, H.
of usucapio.
:
: :

usum loquendi populo

usage, concessi

custom, practice

a publicanis pecu- Intercourse, familiarity, association, intimacy, society : domesticus: in tanto usu nostro tantfique usura payment auferre. niam pro for the use amicitia: ut insinuaret se in quam maxime famiof money, interest, usury : sine usuris creditae peUse, liarem usum, L. nee longo cognitus usu, 0. certare usuris cum fructibus praediocuniae, Cs. usefulness, value, utility, benefit, profit, advantage rum, i. e. to exhaust their estates in paying interest levis fructus, exiguus usus propter Uni inopiam aes alienum raultiplicandis usuris crescere, N. atque eius usus iuscientiara, Cs, naves non eunusuipatio, onis,/. [usurpo], a taking into use, dem usum celeritatis habebant, capacity, Cs. Namaking use, using, onployment, adoptioyi, undertak- tis in usum laetitiae scyphis Pugnare, service, H. vocis, Quidve ad amicitias, usus rectumne trahat nos, ing, use : usurpatio et renovatio doctrinae vetustatis, L. H. plures quam quot satis in usum erant ignes, usurpo, avi, atus, are [usus+RAP-], to seize L. ; (pars Numidiae) specie quam usu potior, betfor use, grasp for enjoyment, seize icpon, take into ter in appearance rather than in real value, S. use, make use of, iise, employ, adopt, apply, jiractise, As dat. predic. : ea, quae sunt usui ad armandas esse mihi magno usui, exercise, enjoy : hoc genus poenae saepe in impro- navis, which are of use, Cs, bos civis esse usurpatum recordatur. ex tanto of great service : peritos legum ad condenda nova In the phrase, ex intervallo rem desuetam consolationes, L. a sa- iura usui fore credebant, L. pientissimis viris usurpatae: ex usurpata libertate usu, advantageous, serviceable, tiseful : declararent, quod ex in servitutem adserendi, i. e. after experience of utrum proelium ex usu esset necne, Cs. liberty, L. Curi cum caritate aliqua benevola usu rei p. sit. Use, occasion, need, want, necessity: memoriam usurpare, cherish the memory of : ius, ilium usum provinciae supplere quae belli usus In phrases with sicm, exercise, L. In law, to seize, become seized, take pos- poscunt, suppeditare, L. session, acquire, obtain : surculo def ringendo, i. e. there is need, it is necessary, it becomes requisite, by breaking off a tioig (as a symbol of ownership). there is occasion : An quoiquamst usus homini, se To seize wrongfully, u^icrp, trespass on: cuius ut cruciet ? is it necessary for any man to torture
use of

money

lent,

loan


ususfructus
himsdf?
si

: : :

89e

T.

equitum impetum, cum adesset usus,


:

With

indie, (old or poet,)


:

sustinere, Cs.

de ceteris studiis alio loco dicemus.


:

distorsit carnufex, T,
!

lUud vide, os ut sibi Aspice, venturo laetantur


:

usus fuerit, if there shall be occasion: navis, quibus usus non est, omnis praecidisse quibus (navibus) consuli usus nou esset, L. nunc viribus Non usus factost milii nunc hunc intro usus, V. alii offerunt sequi, i. e. it does not suit me, etc., T. In phrases with se, si quo usus operae sit, L. venio, it becomes necessary, occasion arises: Non usus veniet, spero, T. ut, si usus veniat, suum quisque locum teneat, if occasion should arise, Cs. In the phrase, usu venit, it happens, it occurs, it befalls: idem mihi usu venit in causa optima: si id culpa senectutis accideret, eadem mihi usu venirent id quod usu venerat, actually occurred, N. quod haec de Vercingetorige usu ventura opinione usu venire ut abhorreant, etc. perceperat, Cs,
:

ut omnia saeclo (i. e. omnia laetantia), V. After verbs of fearing, hov], in what way, lest not, that not : rem f rumentariam, ut satis commode supportari posset, timere dicebant, Cs. verebar ut redderentur: timeo ut sustineas o puer, ut sis Vitalis, metuo, et maiorum ne quis amicus Frigore te feriat, H, quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, tiraeri poterat, L. ut ferula caedas meritum non vereor, H. In exclamations ut falsus animi est T, Gnaeus autem noster ut totus iacet: Ut vidi, ut perii!
. .
.

(usus-fructus), see usus.


or uti, adv. [for *quoti or "^cuti ; 2 CA-], I. Of place, wAcre (poet.): Nisus Labitur, caesis ut Utforte iuvencis Fusus madefecerat herbas, V. que aer, tellus illic, 0. II. Of time, when, as soon as, just as: ut hinc te intro ire iussi, opportune ut peroravit, surrexit Clohie fit mi obviam, T. tum, etc., dius ut vero aquam ingressi sunt . L. Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, crudeliter imperare, Cs. : atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc., as soon as ever: Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt, L. : deinde ut nulla vi perculsos sustinere pout hinc terat. Quid ultra moror, inquit, etc., L. forte ea ad obstetricem erat missa, T. ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito Pompeiani, Cs. litteras scripsi statim ut tuas legerem (i. e. litteras nunc scribo, ut tuas legi) neque, ut quaeque res delata ad nos, tum denique scrutari locos (debemus) traditum esse ut quando
1.
: : : . . : : : :
.

ut me malus abstulit error! Y. ut tu Semper eris derisor H. B. Kelative, as: ut potero, feram, T. Ciceronem et ut rogas arao, et ut meretur et debeo : Labienus, ut erat ei praeceptura abstinebat, Cs. ut plerumque fit, L. Introducing an
!

example,

ut

as, for exampjle, for instance : est quiddam, quod sua vi nos inlectos ducit, ut amicitia
:

ceteri morbi, ut gloriae cupiditas, etc. qui aliis nocent, in eadem sunt iniustitia, ut si in suam rem aliena convertant ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat, L. : causas, ut honorificentissimis verbis consequi potero, coraplectar : si virtus digna est gloriatione, ut est ( i. e, sicut est ) nemo, ut opinor, in culpa est, in my judgment : qui, ut credo,
: :

duxit, etc.,

believe.

With

correlative ita,

sic,

sometimes idem, item, as, just as, in the same manner as : omnIs posthabui mihi res, ita uti par f uit,
T.
:

obtrivit

ut viro forti dignura fuit, ita calumniam eius si ut animis sic oculis videre possemus
: : :

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est fecisti item ut praedones solent haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (i. e. ita breviter dicta sunt ut dici po:

victoriam de VeSince, from the time at which: ientibus dari, L. ut Brundisio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae. Of repeated action, luhenever: ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt, Cs. ut quisque arma ceperat inordinati in proeliura ruunt, L. ut enim quisque dixerat, ita postulabatur, etc. III. Of manner. A. Interrog., Ihow, in vjhat way, in lohat manner: Ut vales? T. ut sese in Samnio res habent? L. Ut valet? ut meminit nostri? H. Usu, in dependent questions, with suhj. : Narratque ut virgo ab se Integra etiam tum siet, T, credo te audisse ut me circumsteterint docebat
.
. .

aqua Albana abundasset, tum

ut

omni tempore
:

totius Galliae priucipatum

Aedui

tenuissent, Cs.

veniat in mentem, ut trepidos quondam maiores vestros defenderimus, L. Vides ut alta stet nive candidum Soracte, H.
, . .

tuerunt) te semper sic colam ut quem diligentissime: eruditus autem sicut nemo Thebanus magis, N. In comparative clauses with indefinite subjects, ut quisque with a sup. or an expression implying a superlative, usu. followed by ita with a sup., the more the more: ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better man one is, the harder it is for him to, etc. ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur; cf. facillime ad res iniustas impellitur ut quisque altissimo animo est: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae obiectus, L. de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est, according to each one's station, whether Introducing a general statefree or bound, L. ment for comparison or confirmation, as, considering that, in accordance with the fact that, in view of what : hand scio hercle, ut homost, an mutet animum, T, atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc. transire pontem non potuit, ut extrema resoluta erant, etc, L.
:


: : :

: : :

"ne quaaue
was natural for a
Sicilian.

894

ut
esse nemini possit:

Epicliarmi, acuti nee insulsi hominis, ut Siculi, as

Introducing a

dubium

mons

altissimus im:

limit-

pendebat, ut perpauci prohibere possent, Cs.

non

ing circumstance, as, considering, for : hie Geta ut ita fracti animi civitatis erant, ut non sentirent, In thought, that, so that, to captus est servorum, non malus, x.e.asfar as this etc., as not to feel, L. civitas florens, ut est (esp. after verbs of wishing, commanding, or encan be said of slaves, T, captus Gerraanorum,Cs. Caelius Antipater, scrip- deavoring): volo uti niihi rospondeas, nutu quis, tor, ut temporibus illis, luculentus,/or those times: etc., I wish go2i to answer: tibi instat Hortensius (orationis genus) ut in oratore exile, yb;- a;i orator: ut eas in consilium Ut ilium di deaeque perdant, T. censeo ut iter reliquum conticere pergas, I gens, ut in ea regione, divitiis praepollens, L. \Vlth perinde or pro eo, as, in proportioyi as, ac- propose: obsides inter se dent, Sequani ne cording as, to the extent that, in the measure that: Helvetii ut sine maleficio transeant, Cs. constiin exspeotatione civitas erat, perinde ut evenisset tueram ut manerera: paciscitur cum principibus pro ut copias inde abducant, L. edicere ut senatus I'cs, ita communicatos honores habitura, L. eo ut temporis difficultas aratorumque penuria redriet ille tibi potestatem facturus sit ut eligas tulit. With a relat,, as it is natural for persons, utrum velis qui sibi hoe sumpsit ut conrigat like one, since, seeing that: proficiscuntur, ut qui- mores aliorum, icAo has undertaken to correct: nabiis esset persuasum, non ab hoste consiUum da- vem idoneam ut habeas diligenter videbis, m?-e; inde omnis spes eo versa ut totis viribus terra adgretura, etc., like men convinced that, etc., Cs. consul, ut qui iam ad hostis perventura cerneret, derentur, L. satis esse magna incommoda accepta Introducing a motive or assump- ut reliquos casus timerent, disasters great enough procedebat, L. quod praeceptum, tion, as if, on the supposition that, in the belief that: to make them fear, etc., Cs. narratio est rerum gestarum aut ut gestarum ex- quia mains erat quam ut ab homine videretur, etc., too great to be from man : clarior res erat positio ( Galli ) laeti, ut explorata victoria, ad castra pergunt, L. With ita or sic, introducing quam ut tegi posset, too clear to be covered, up, L. Of definition (conceived as the result of its antean oath or attestation, as, as it is true that: ita me di anient ut ego Laetor, etc., T. ita vivam ut cedent, expressed or implied), that : reliquum est maximos sumptus facio. With correlative ita or ut de Catuli sententia dicendum videatur: proxiconsentaneum est huic sic, introducing contrasted clauses, as so, as on mum est ut doceam, etc. the one hand naturae, ut sapiens velit gerere et administrare so on the other, although yet, while still, both and : ut errare potuisti, sic rem p. :. non est verisimile ut Chrjsogonus horuin vetus est lex amicitiae ut idem decipi te non potuisse, quis non videt ? consul, litteras adamarit ut fortasse vere, sic parura utiliter in praesens eer- amici semper velint primum est oflicium ut tamen, respondit, etc., L. uti longe a luxuria, ita (homo) se conservet est mos hominum ut nolint, famae propior, Ta. Repeated as indefinite rela- etc. potest fieri ut res verbosior haec fuerit, ilia tive, in whatever 7nanner, howsoever (only with in- verior, it may be that: pater ut in iudicio capitis die): Sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,T. obesse fiUo debeat?: ex quo effieitur ut quidquid sed ut ut est, indulge valetudini tuae. Indefinite, honestum sit, idem sit utile, it is proved that, etc. in concessive or conditional clauses, however, in non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri, there whatever manner, in whatever degree, although, is no reason to loonder : iam in eo rem fore ut Rogranting that: quod ut ita sit nihil enim pugno mani aut hostes aut domini habendi sint, the situaquid habet ista res aut laetabile aut gloriosum ? tion would be such, that, etc., L. iam prope erat nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera aufe- ut, etc., it was almost come io such a pass, that, rat, adfert certe senectus ut enira neminem alium etc., L. cum esset haec ei proposita condicio ut rogasset, scire potuit, etc. qui, ut non omnis peri- aut iuste accusaret aut acerbe moreretur, etc. tissimus sim belli, cum Romanis certe bellare Suevi in earn se consuetudinem adduxerunt, ut didici, L. ac iam ut omnia contra opinionera ac- locis frigidissimis lavarentur in fluminibus, Cs. ciderent, tamen se plurimum navibus posse, Cs. hoc iure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de Ut desint vires tamen est laudanda voluntas, 0. suis incomraodis liceat ne voce quidem incom2. ut, conj. [1 ut], with sid)j. Of effect or i-e- moda, nedum ut ulla vis fieret, paulatim permulsult, that, so that : prior pars orationis tuae facie- cendo mansuefecerant plebem (i. e. nedum ulla vi), bat ut mori cuperem In final clauses (of purpose), that, in order di prohibeant, indices, ut L. hoc praesidium sectorum existimetur: Dumnorix that, for the purpose of, so that, so as to : haec a Sequanis impetrat ut per finis suos Helvetios acta res est ut ei nobiles restituerentur in civitaire patiautur, Cs. quid adsequitur, nisi hoc ut tem Caesar singulis legionibus singulos legates arent qui ... in agris remanserunt, ivhat does he praefecit, uti eos testes suae quisque virtutis habegain : vicerunt tribuni ut legem preferrent, L. ret, Cs, ; cf. Id ut ne fiat, haec res sola est remedio, ille adduci non potest ut, etc. impellit alios avari- T. consensus senatus fuit ut proficisceremur tia ut, etc., Cs. eos deduxi testis ut de istius facto vicit sententia ut mitterentur coloni, L. hac


utcamque
mente laborem Sese
:

: : : :

uterque
ics,

: :

895
raus, altero est

ferre senes ut in otia tuta recedant Aiunt, H. potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat, L. After a subst. : morandi causa erat ut hostem ad certameu eliceret, L. causa autem f uit hue veniendi, ut quosdam hiuc libros promerem. E 1 1 i p t. ut ill pauca coiiferam, testamento facto mulier mofitur (sc. hoc dico), to be brief, etc. et, vere ut dicam, de te futurum est, to tell the truth: Murena, si netnini, ut levissime dicam, odio fuit, to
:

utendum, i. e. if either of these does we must appeal to the other: utrum enim horum dixeris, in eo culpa et crimen haerebit utri eorum dedicatio iussu populi data esset,
not suit
:

eum

praeesse annonae, L. uter aedilis fueritve praetor, is sacer esto, H. Either of the two, one or the other, one: omnium controversiarum, quae essent inter aratorem et decumanum, si uter velit, edicit se recuperatores daturum.
:

Vestrum

sai/ the least.

Ut - cumque

-cunq:

;,

old,
:

utquomque

),

adv., at whatever time^ whenever

stuat aut deficit mare, L. que praecedes, H. In ivhat way soever, howsoever, however: (orator) utcumque se adfectum videri et animura audientis moveri volet, ita, etc. utcumque res sese habet, L. E 1 1 i p t. sed utcumque, seu iniuncta seu suscepta foret militia, et earn ex-

utcumque exaeibimus, ibimus, Utcum-

uter-cumque (-cunq-), utracumque, utrumcumque, pron., whicJiever of the two, whiclisoever one, whichever : utrimque copiae ita paratae, ut, utercumque vicerit, non sit mirura futurum in quoJeello, utracumque pars vicisset, etc.
:

of

uter-libet, utralibet, utrumlibet, pron., which the two you please, either at will, either one:
etc.
:

utrumlibet elige,

eos consules esse,

quorum

utrolibet duce bellum geri recte possit, L.

haustam, etc., however it might be, L. Somehow, in one way or another : quae dubiis in rebus utcumque tolerata essent, ea non ultra pati, L.

uter-que, utraque, utrumque {g7i. utriusque, sometimes utriusque, H., 0. gen. plur. utrumque,
;

Sing., each, either, each one, one and the C), joron. other, one as well as the other, both (of two regarded dum utcumque explicaretur agmen, L. parique fastigio steterit in utraque (utens, entis), adj. [P. of utor], possessing, en- severally ) joying. Only comp. : utentior sane sit, i. e, richer fortuna, N. Docte sermones utriusque linguae, Greek and Latin, H. sub utroque Phoebo, i. e. in enjoyment (al. opulentior). the rising and the setting sun, 0. tempus deduutensilis, e, adj. [utor], to be used, of use, usecendi exercitus aut utriusque aut certe alterius, Flar. 71. as siibst., utensils, materials, necesful. L. ; sed uterque (sapiens appellatus est) alio quosaries: exutus omnibus uteusilibus miles, L. dam modo: uterque cum equitatu veniret, Cs. 1. uter, tris, m. [ cf. uterus ], a bag of hide, In apposition uterque, mater et pater, dorai erant, leathern bottle, vessel of skin, skin : unctos salvere T. ego utrumque meum puto esse, et quid senper utris, V, sine utribus ire (i. e. skins for tiam ostendere et quod feceris defendere. With floats), Cs. in utris vestimentis coniectis flumen gen. part, (of a pron. or a subst. with a pron. detranavere, L. P o e 1. Crescentem tumidis infla monstr. or relat. ; poet, also with a subst. alone) sermonibus utrem, i. e. the vain man, H. '. uterque nostrum id sibi suscipiendum putavit: 2. uter, utra, utrum, gen. utrius (rarely utrius, doraus utriusque nostrum aedificatur strenue P o e t. et haee H.), dat. utv\, pron. [for * quoter or * cuter; CA-]. utriusque harum rerum expers. utinam Viscorum laudet uterque H. In the I. I n t e r r o g a t i V e, 2/'/tic/i of two, which, whether uter phrase, in utramque partem, in either way, in both uter nostrum popularis est ? tune an ego ? utra igitur causa popula- directions, on both sides, both ways, for and against est insanior horum, H. ris debet videri ? ab utro (insidiae) factae sint, Vemens in utramque partem es nimis, Aut largiincertura est quod utri nostrum sanctius sit, iam tate nimia aut parsimonia, T. : utramque in parpridem sentis, L. utrius horum Verba probes et tem multa d\c\xuii\v,proandcon: suam sententiam facta, doce, H. Elige, utrum facias, 0. ita ut in utramque partem esse tutam, on either assumpWith plur. predic: uterque eorum ex oculis, in utram partem fluat ( flumen ), iudicari tion, Cs. castris exercitum educunt, Cs. uterque cum illo non possit, Cs. Plur., of two collections or sets duo enim sunt gravis inimicitias exercebant, S. In reciprocal sed utros eius habueris libros the other, each the otiier, either corpora an utrosque, nescio utrum de his po- uses, one , tius, dubitasset aliquis, quin alterum, nemo. Re- the other, one another: uterque utrique est cordi, the other : ut nihil iam T. est utraque res sine altera debilis. peated, which of two Plur., of aiiud quaerere debeatis, nisi uter utri insidias two parties or collections, each party, each side, fecerit: scire de filiis tuis, uter ab utro petitus both: quoniam utrique Socratici et Platonici volufraude et insidiis esset, L. Ambigitur uter utro mus esse his utrisque (Atrebatis et Viromanduis) Aetolorum utraeque mantis sit prior, H. Strengthened by ne: uterne Ad persuaserant, Cs. casus dubios fidet sibi certius, hie qui ... An qui, Heracleam sese incluserunt, L. utraque oppida, etc., H. utraeque nationes Rheno praetexuutur, Ta. II. Indefinite, whichsoever of the tivo, L. whichever one, the one which : horum utro uti nolu- Of two subjects, both together, both at once, both,
:

:,


uterus


utor
wish that
I

: :

one as ictU as the other : binos habebam (scypbos), iubeo promi utrosque: duae fueruut Aiiovisti utraeque in ea f iiga perierunt, Cs. hi uxores utriquo ad urbem imperatores erant (Q. Marcius palmas utrasque teteudit, V. et Q. Metellus), S. utrisque consulibus Italia deoreta est, L.
. .

utinam

id sit,

if only ! would to heaven ! would that ! quod spero, T. utinam tibi istam
:

uterus, i, ?. [Engl, udder], the womb, tnatrix: IVie quae te beluam ex utero fadit, C, H., 0. berem haee ad te die natali meo scripsi, quo belli/, paunch : Per uterum (eervi) venit barundo, utinam susceptus non essem Utinam nee The fruit of the womb, afetits, Ta. Y,, lu. nee, would that neither nor, Ph. uter-vis, utravTs, utrumvis, jprow. indef., which 1. uti-que. and that, see ut (uti) and que. you will, either of the two, either at will: Qui utramvis recte norit, ambas noverit, T, at minus 2. utique, adv. [uti (see 1 ut) + que], in a7iy habeo viriuai quam vestruni utervis. Pro v. In case, at any rate, certainly, assuredly, by all means: aurem utramvis otiose dormire, i. e. to be free from quo die venies, utique fac cum tuis apud me sis. care, T. With a negative, not by any means, not at all: concurrunt ad eum legati, monentes, ne utique 2. uti, see ut. 1. uti, ?/. of utor. utibilis, e, adj. [utor], to be used, fit, appropri- experiri vellet imperium, L. numquam ab equite, numquam ab pedite, utique numquam, never at ate, usefulj seri'iceable: Quid minus utibile I'uit all, L. In particular, especially: velim, Yarronis quam hoc ulcus tangere ? T.
!

inmortales duint: utinam, Quirites, virorum fortiura copiara tantam haberetis: utinam promissa liceret Non dare! 0.: habetis sermonem bene longum hominis, utinam non impudentis not, I trust: quod utinam, iterum utiuam, tuo tamen commodo illud utinam ne vere scridi
! : ! : !
:

mentem

utilis,

e,

adj. with comp.

and

sup. [utor], nseful,

serviceable, beneficial, profitable, adi'a)ita(/eous, expedient, to ffood

utor (old, oetor), usus, i, dep., to itse, make xtse loci muuiti of employ, profit by, take advantage of enjoy, serve posse iis utiles esse amicos, Cs. tio ver utile silvis, V. homo ad oneself with : utor ueque perantiquis neque inhuet sibi utiles. S. nullam rem podibus, naribus, 0. bis pomis utilis manis testibus. cite: num argumeutis utendum in
:
: : :
:

puypose: res utiles et salutares Quid Sophocles et Aeschylus utile ferrent, H. Quernaque glans victa est utiliore cibo, 0. non enim mihi est vita utilior quam animi talis adfee:

Olli mittas laudationem, Olli utique saevire inde utique consulum alter patresque, L. commota plebs est, utique postquam viderunt, etc., L. At least, by all means: sed hacc, si tibi erit commodum ipse vero utique fac venias.

et

Adspirare et adesse choris erat utilis numquam est utile peccare Ximiruni sapere est adioctis utile nugis, II. nee in perturbata re p. eos utile est praeesse vobis, expedioit,
arbos, Y.
(tibia),
:

H.

L.

As
:

subst. ., the ^(seful:


i.

Omne

tulit

punctum,

qui miscuit utile dulci,

e.

profit with pleasure,

honor to profit, H. Fit, suitable, adapted, j^roper : utiUum bello studiosus equorum, 0. passo psithia utilior, Y. radix medendi Utilis, 0.
H.
praetulit
utili,
:

honesium

utilitas, atis {gen. plur. tatum and tatium), /.


[utilis], use, vsefulness, utiliti/, serviceableness, ser-

advantage, welfare: commodis utilitatique servire etiamsi nulla sit utilitas ex amicitia: res ad communem utilitatem, quas publicas appellamus utihtas iusti prope mater et aequi, H. in ea re utilitatem ut cognoscas meam, i. e. how I can serve you, T. belli utilitatem retinere, i. e. the means of success wt icar:
vice, exj.x;dienci/, benefit, profit,
: : :
:

utilitatibus tuis

possum

carere,

i.

e.

J can

dispense

with your services.


utiliter, adv. with comp. [utilis], iisefully, profadvantageously : iraeundia utiliter a natura data parum utiliter iu praesens certamen rospondit, i. e. unfortunately, in vieio of, Utilius stare, 0. etc., L.
itably, beneficially,
: :

modi ? dextro ( oculo ) aeque bene, N. exemplis in parvo grandibus uti, to apply, 0. naves neque usae noeturna aura in redeundo, Cs. usus est hoe cupidine, tamdiu, dum, etc., i. e. borrowed: si fortuna permittitis uti, to take advantage of Y. libertate modice utantur, L. deorum Muneribus sapienter uti, H. temporibus sapienter utens, taking advantage of X. opportunae sunt divitiae ut utare (sc. eis): administris ad ea sacriticia Druidibus, Cs. ut ea potestate ad quaestum uteretiu; jyiight avail himself of : utuntur aut acre aut taleis ferreis ad certum pondus examinatis pro nummo, Cs. Pro v.: scisti uti foro, to make your market, i. e. to conciliate, T. With ace. (old) Mea, quae praeter spem evenere, utantur Pass., only in germidive: Quod ilia aetas sine, T. magis ad haee utenda idoneast, i. e. for these joyments, T. te, quod utendum acceperis, reddidisse, what you borrowed: Multa rogant utenda dari, 0. To mayiage, control, wield: bene armis, 'To spend, use: notum et quaerere optime equis. et uti, H. cum horis nostris nos essemus usi, exhausted. 7b wear: pellibus aut parvis togimen7c) accept, adopt: ea insignibus regiis. tis, Cs. praepoeondicione, quae a Caesare ferretur, Cs.
re eius
:

steris

consiliis.

7b

resort

utiuam,

adv. [uti (see

ut)+nam], oh

that !

To cuius consilio uteretur. crpress oneself: si proviucia loqui posset, hac voce

to,

consult: quaestor, rnake, adojit, employ,


utpote

: :

uzor
:

897
V.

uteretur: haec oratio, qua me uti res p. coe'git. To perform, exerciHC, practise : virtute sua: ViriTo indulge, bus per clivos, H. nil circuitione, T. practise, exercise, yield to : alacritate ac studio, Cs. incredibili patientia dementer amoribus, 0. sua dementia in eos, Cs. 7b experience, undergo, receive, enjoy : Ne simili utamur fortuna atque usi sumus, Quom, ete.,T. hoc lionore usi togati To consume, take, drink: Lacte mero Solent esse. To enjoy the friendship of be intiet herbis, 0. mate with, associate vnth: qua (Caecilia) pater usus
:

tions,

utroque, 0. F i g., in both direcin either point of view, both ways : auctores utroque trahunt, L.

mere ardet

direct question, and expressed in English only by the mark of interrogation utrum pro me an pro me
:

utrubique, see utrobique. utrum, adv. [uter]. I. Introducing a

Utere Pompeio Grospho, H. reerat plurimum gibus, H. With two abll., to use as, employ for, hold in the capacity of fnd to be: Mihi si uinquam filius erit, ne ille facili me utetur patre, shall fnd me an indulgent father, T. hie vide quam me sis usurus aequo, i. e. /low justly I have dealt with you uteris monitoribus isdem, H. : valetudine uon

pro te ? utrum hostem an vos an fortunam utriusque populi ignoratis ? L. Strengthened by ne ( attached to an emphatic word or poet, to utrum ) Utrum studione in sibi habet an laudi putat Fore? T. utrum igitur tandem perspicuisne dubia aperiuntur an dubiis perspicua tolluntur?: Utrumne iussi persequemur otium An hunc laborem, etc., II. Without an expressed alternaet
:

bona, Cs.

est in clarissimis civibus is, hie duxit Hermippus ? II. Introducing an indirect question, wliether: Utrum stultitia facere ego hunc an malitia Dicam, incertus
tive:

utrum enim

quem iudicatum

utrum inpudentior hie ... an crudelior dictu est est quaerendumque utrum since (introducing a reason why the statement in una species sit earum anne plures: iam dudum the principal clause must needs be true) neque ego erro, qui quaeram, utrum emeris necne, whethtamen Antonius procul aberat, utpote qui expedi- er ... or not: utrum proelium committi ex usu tus in fuga sequeretur, S. ea nos, utpote qui nihil esset necne, Cs. cum interrogaretur, utrum pluris contemnere soleamus, non pertimescebamus cla- patrem matremne faceret ? matrem \n({\x\t,whether mor Romanis auxit animum, utpote capta urbe, or. Strengthened by ne (attached to an emL. Inde Rubos fessi pervenimus, utpote longum phatic word or poet, to utrum ( rogo ) utrum ) Carpentes iter, H. Quin id erat curae, quo pacto praedicemne an taceam? T. videamus, utrum ea cuncta tenerem, Utpote res tenucs, tenui serraone fortuitane sint an eo statu, quo, etc. utrum adperactas, H. raonitus an temptatus an sine duce ullo pervenerit nescio: Nee quidquam differre utrumne in utrarius, i, m. [uter], a vmter-carrier, L. ludas opus, an meretricis amore Solliutrimque (utrinque), adv. [uterque], on both pulvere citus plores, H. Without an expressed alternathe on either hand, side, on one sides, from each tive: an hoc dicere audebis, utrum de te aratores side and on the other: clamor utrinque, Undique bene existiment, ad rem id non pertinere ? concursus, H. magnae utrimque copiae multis ut-ut or ut ut, adv., hoviever, in whatever mantigna binis utrimque utrimque interfectis, Cs. utrim- ner : utut est, indulge valetudini tuae: ut ut erat, fibulis distinebantur, one on each side, Cs. que constitit tides, i. e. both parties kept their vmrd, mansum tamen oportuit, T. utrimque anxii, i. e. afraid of both parties, Ta. L. uva, ae, /. [VG-], a grape, berry of the vine qua (gemma) oriens uva se ostendit Hie segea Utro, adv. [2 uter], to which of the two sides, in
sum, T.
:

ut-pote, adv., as of course, as being,

is possible,

as,

as is natural, as is seeing that, inasmuch as,

ilia, difficile

""

which direction : Xescit utro potius ruat, 0. Fig.: quae (natura), quoniara utro accessit, id
propensius,
etc.

fit

utrobique Cutrubique), adv. [utrubi (uter + ubi)+que], on both parts, on the one side and the other, on either haiid: ut eadem Veritas utrobique sit, i. e. unth godn and men: depopulatus Hypatensem primo, deinde Heracleensem agrum, inutili utrobique auxilio Aetolorum, L. utrobique Eumenes plus valebat, on both land and sea, X. pavor est utrobique molestus, H.
:

veniunt felicius uvae, V. Terra feracior uvis, 0. Poet., collect., grapes : tolle cupidinera Inmitis uvae, H. vine: fert uva racemes, V. Of bees, a cluster, bunch, sviarm : apes lentis uvam demittere ramis, V., lu.
tes, illic

uvesc5,

inch. [*

uveo

VG-],

to

drink
a

freely, tipple: modicis (poculis) laetius, H.

uvidulus,
fletu, Ct.

adj. dim.

[uvidus], moist, wet:

adv. [uterque]. Of places, to both places, on both sides, in each direction : utroque ci tins quam vellemus, cursum confecimus: exercitus utroque ducti, L. lactantem utroque caput,
:

utroque,

uvidus, adj. [ VG- ], moist, wet, damp, dank* humid: Vestimenta, H. gemma, 0.: Menalcas,
:

bedewed, V.

g.,

Tiburis ripae, i. e. well-watered, H. drunken : dicimus iutegro Sicci mane die,


:

dicimus uvidi, H.

U20r,

oris, /.,

wife, spouse, consort:

duxit

67


uzonus
:

: :

vacuus
: :

: : : :

898

iterum uxorem patre vivo erus, quantum audio, uxoro exoidit, must po icithoiit a tci/e, T. P o e t. Olentis uxores mariti, i. e. she-goats, H. uxorius, !((/. [uxor], of a icife, of a viarried

icoman : in arbitrio rei uxoriae abhorrens ab re uxoria, i, e. averae to marriape, T. dos, 0. Devoted to a wife, nded by a icife, uxonou.'i : puleramque
uxorius

urbem

Exstruis, V.

amnis

(Tiberis),

H.

"V
vacans,
picd, vacant custode, 0.
antis, adj. [P. of vaco],
etytpfi/,
:

(tr

consonans).
pulehrior, si vacet populo, reii^ains aloof from: res p. et milite illic et pecunia vacet, be relieved

unocctt:

I'lur. ii. as subst., racaut estates : populus vacantia teneret, Ta. Fig., at Insure, 7i}iempIoijed, utioeeupied : animus, 0.

saltus,

V.

mens

coi'Yiovo, icithoitt

vacabat a scribendo a publico officio et munere ab opere (milites), Cs. To be free from labor, be idle, be at leisure, have leisure, have time: quamvis onis, exemj)tion, vacatio, /. [ vaco ], freedom, aut, si ne tu quidemvacas, etc.: imDuinitij. dispensation : cum sacerdotes doorum occupatus sis vacationem haboant: aduloscontiae, i. e. the license Dum perago tecum pauca vaca, i. e. attend, 0. of youth: rerum gostarum, i. e. itnmuniti/ earned philosophiae, Quinte, semper vaco, have time for teuei'i properentur amorce, by service: neque oi suam vacationem eripio, i. e. In grande opus, 0.
:

from furnishing,

L.

nullum tempus

illi

umquam

his peculiar license:

muueris
oausis
:

militiae,

omnium munerum from viilitat-y service,


: :

publici
Cs.
:

Dum

vacat,

i.

e.

in idle hours, 0.

si

vacat, lu.

si

belli administratione, L.

vacationem,
E.r-

quo minus
.

iudiciis

operam darent, habere.

emption frotn military service ( sc, militiae): P. Yatinius et agro a senatu et vaeatione donatus est scribere exercitum sine ulhi vacationis venia, sum paid for exemption from })iiUtary serL. vice: vacationes centurionibus ex tisco numerat, Ta. vacationes annuae, Ta.
.
. :

vacet annalis nostrorum audire laborum, if there is time, Y. Hactenus indulsisse vacat, i. e. it is permitted, y.: Xon vacat exiguis rebus adesso lovi, Jupiter has 7io leisttre for trifes, 0.
:

feci, f actus, ere [vacuus facio], nuike empty, empty, clear, free : adventu tuo ista subsellia vacuefactn sunt: Scvrum, N.
^>

vacuefacio,

vacca,

ac,/. [VOC-], a cow, C.,Y., U., 0.


I,

vacuitas, atis, /'. [ vacuus ], a being ir-ithouf, freedom, absence, ejcemption : omnis molestiae ab angoribus. Of office, a vacancy: consuhmi.

vaccinium,
vaccula,
vacillo,
corpore
:

n.,

a bluebeny,
a
little

ichortleberry

Vacuna,

vaccinia nigra leguntuv, Y., 0.


ae,/'. dim.,

ancestral divinity

cow, heifer, Ct.

a goddess of iiiral fertility, of the Sabines, II., 0. Vacunalis, e, adj., of Vacuna: foci, 0.
ae, /.,

the

iivi,

atus, are, to sicay to atidfro, stag-

ger, reel, totter: ex vino: in


to waver, hesitate, be

utramque partem

Fig., untrustworthy, vacillate: tota res vacillat et claudicat: cum una legione et eii vacillante, i. e. untrusficorfhy: in vetere acre alieno vacillant, stagger under a load of old debts.
epistula vacillantibus litterulis.

toto

vacuus, adj. with sup. [cf. vaco], empty, fou/, unoccupied, vacant, free, clear, devoid of without: castra, Cs. Perque domos Ditis vacuas, Y. : Aera per vacuum ferri, Y. r Acerrae, iinjx'opled, Y.
:

agri, deserted,

Y.

partem aedium vacuam


:

fecere,
:

L.

aula, H.

equi, riderless, L.
:

lectus. 0.

ossa

vacive, adv. [ vacivus libellum perlegere, Ph.


(vacivus), see vocivus.

],

at

leis^ire,

leisiirdy :

gladium vagina vacuum in uvbe non vidimus defensoribus mixmia, cultoribus agri, 0. L. Messana ab his rebus oppidum ab defensoribus, without, Cs. : ager frugum vacuus, S. As subst. n., an empty spatr, vavacuis exsucta medullis, lu.
:

empty, be void, be vacajit, be Without, not to contain: viHa ita completa militibus est, ut vix triclinium . , vacaret ; maximam putant esse laudem, quam latissime vacare ostia septem Pulagros, to be uninhabited, Cs. verulenta vacant, septem sine flumine valles, 0. Ora vacent epulis, i. e. abstain from, 0. haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Cs. '7o be unoccupied, be vacant, be ownerless: cum agii Ligustini Piso si aliquantura vacaret, L. adesset, nullius philosophiae vacaret locus, i. e. no system would be without a representative. Fig., to be vaca7)t, be free, be without, be unoccupied : nulla vitae pars vacare officio potest: amplitudo animi
avT, atus, are, to be
.

vaco,

cant place, void, vacuity ; in vacuum poterunt se extendere rami, Y. per vaeumu iiicurreiv, H. F i g., free, recti, clear, dei'oid of without : animus Crimine per somnum sensibus et curis vacuus nox vacua est, 0. hora nulla vacua a furto reperietur ab odio, S. censores vacui ab operum locandorum curJi, L. vacuas caedis habete manus, 0. operum vacuus, H. cum domos vacuas novo matrimonio feeissent, L. Free from labor, without business, at leisure, idle, clear, disengaged, unocntpieil, not engrossed: quoniam vacui sunuis, dicam: pedibus vacuis terere si es animo vacuo, expone Porticum, 0. Cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes, Y. Rutilius animo vacuus, i. e. un:


vadimoniiim
:

::

vah
:

:::

890
vada salsa carina, V.
siliunt vada, H.

Qui (te) semper vacuam spernt, i. c. disturbed, S. Nee rursus iubeo, diim sit (domus heart-free, II. Augusti) vacuissiiua, quueras, i. o. till it is absolute:

Non tangenda
deptJis,

rates tran:

ly at leisure, 0.
:

Of

places, <piiet, peaceful, uiuiis-

bottom (poet.) saxa Vadis levata, II. Sedit limoso pressa carina vado, 0. P r o V. omnis res est iara in vado, touches

The

1.

turbcd (poet.) Tibur, H, toiisoiis in umbra, H. Of Wxna.frce, vacant, dismare, unguarded, Ta. engaged, leisure : vaeuos dies habere vacuam noctem operi deilere, L. Of women, /jy^, nnviarried, single : Ilersilia, i. e. widowed, 0. Elige de vacuis,

bottom,

i.

e. is safe,

T.

among
:

the single,

0. Of possessions, /rec, vacant,


:
:

ah! alas! woe!: vae meum H. vae misero mi T. intoleranda Romanis vox, vae victis L.
vae,
interj.f
:

tumet

iecur,

2. vae-, see 2 ve-.

without occupant, unappropriated : possessio regni, Cs. priidentiae doctrinaeque possessio: scsepraeSyiiam provinciam dia vacua lilio traditurum vacuam turn morte Atilii Kuli, Ta. As subst. n. : si quis casus puerum egerit Oreo, In vacuum veEmpty, vain, nias, into the vacant property, II. worthless: toUens vacuum plus nimio Gloria verti-

vaecors, vaecordla, sec vccors. (vaene5, vacuum, vaesanus), see


vafer,
fra,

ve-.

frum, adj. with


II.
:

step., sly,

cunning,
mille
inter-

crafty, artful, subtle:

vafer modis,
pres.

homo: Tentat (te) somniorum vaferrumus


slyly, subtly: facere.

vafre, adv. [vafer],


wide, at

cem,

II.
I,

vadimonium,

pearance secured by recognizance: vadimonium promittore: sine vadimouio disceditur Aptius hae capiant vadiraouia res esse in garrula cerae, i. e. legal forms, 0. vadimonium coepit, i. e. is to be duly tried : vadi: :

n. [ 1 vas ], a promise of apbail, bail-bond, bail, security,

vage, adv. [ vagus ], here and there, far and random: etfusi per agros, L.
:

vagina, ae, /. [cf. 2 vas], a scabbard, sheath gladiuin vagina vacuum vagina eripit ensem, V., Of plants, a sheath, hull, husk, C. Cs., II., 0.

Quinctio nullum fuit, i. e. if you were under no bond to Quinctius to appear: vadimonium sistit, i. e. appears duly: Koniam vadiraoni causa venire: vatlimouia delude Irati faciunt, differro, to postpone i. e. require bail of you, lu. appearance: vadimonium imponere, exact bail, N.: vadimonium descrere, to forfeit one's recognizance:

monium

tibi

cum

ire [ VOC-], to cry, squall, screaiii vagi5, ii, vox pueri vagientis, T. in cunis vagierunt ambo
,
: :

pariter, 0.

vagitus (us), m. [vagio], a crying, squalling: voces vagitus et ingens Infantumque animae flenvagitus similes puerilibus haedum Edentes, V. tem, i. e. bleating like crying babes, 0.
:

vadimonium missum

vagor, atus, iiri, dcp. [vagus], to stroll about, go and fro, rat7ible, wander, roam, range, rove: hue ere [BA-], to go, walk, go hastily, et illuc passim: tota Asia: Germani iam latius vad5, proceed rapidly, rttsh: Vadimus inmixti Danais, vagabantur, Cs. manes per tot domos ad petendas poenas vagati, L. vagantur per arva boves, V. ad eum (Pompeium) postridie mane vadebam ad amnem, 0. in hostem, in advance, L. eras 0. liMia isdem spatiis vagatur quibus Sol late mane vadit: Vade, vale, H. Poet.: Ardua per vagatus est ignis, L. F g., to tvandcr, roam, be
facere, release the bail.

, :

to

praeceps gloria vadit

iter,

0.

lost,

vador,

atus, aiT, dep. [1 vas].


:

over for appearance : hominem lamque vadaturus, lectica prodeat, inquit, 0. L. P. as fsubst. m. : easu tunc respondere vadato Debebat (i. e. ei qui se vadatus erat), II.

bind tot vadibus reum,


to

In law,

xoaver, spread, extend, be diffused : quorum vagetur- animus errore: verba ita soluta, ut vagentur, i. e. are irregular in movement: deindc nostro instituto vagabimur, i. e. expatiate: Idcircone va-

spreads, V.

ea fama vagatur, gcr scribamque licenter, H. vagantur Milia rumorum, circulate, 0.


:
:

vad5sus,
low, shoal:

adj. [vadum], full of shallows, shalSyrtes, S. amnis, V. mare, Cs.


:
:

ostium portus, L.

BA- ], a shallow place, shalloio, vadum, shoal, ford : Rhodanus nonnuUis locis vado tranvadum fluminis temptare, si transire situr, Cs. vado superari amnis non poterat, possent, Cs.
l,

n. [

L.

in scopulo luctans brevibusque vadis, L. Nes(aquae) vada nota secansus, scitus vadonim, 0. tes, i. e. the river bed, 0. : Cera vadum tentet, rasis
:
: :

tempt, 0.

tJte ford, i. e. make a first ata shallow crossing, ford : vadis A vah, repcrtis partem copiarum transducere, Cs. body of water, sea, stream (poet.) longa sulcant T.

infusa tabellis, try


riur.,

vagus, adj. [VAG-], strolling, rambling, roving, roaming, wandering, unfixed, unsettled, vagrant: cum vagus et exsul erraret Gaetuli vagi, palanmilites, L. Tibicen, II. pisces, II. Saepe tes, S. vagos ultra limina ferte pedes, 0. quae (stellae) errantes et quasi vagae nominarentur: luna, H. crines, 0. harena, fiying, H. F i g., venti, H. wandering, wavering, unsteady, inconstant, doubtful, xmecrtain, vague: vita: (in oratione) solutum quiddam sit nee vagum tamen, aimless: pars quaestionum, indefinite: supplicatio, invyjt/a?*, L, Concubitus, joromwcMOMS, II.
: : :

interj.,

of surprise, joy or anger,

ah! oh*


: , : :

validus

valde

900
i.

valde, adv. with comp. [for valide], strongly^ vehemently, energetically, vigorously, intensely, very, very much, exceedingly : quidquid volt, valde volt: valde mihi adriserat de Vergili parte valde probo litteras exspectare alqrn timere, N. : novit
: : :

e. have no precise word: plurimum ingenio multura Caesar equitatu valebat, Cs. in populari genere dicendi nihil putas valere in iudiciis coniecturam in Fabia (tribu), H. With expressions
:

of effect or result, to be strong enough, be adequate,


applicable, extend:
nitio,

me
H.

Valdius oblectat populum, valdius ipso, H. Ellipt.,/ew/ illud valde aetas valde longa. graviter tulerunt rem valde bene gerere.
: :

be capable, be able, have force, be effectual, avail, be quaecumque est hominis defi:

vale, vale-dic5, see valeo,

valens,

entis, adj.

with comp. and sup. [P. of


lictores
:

valeo], strong, stout, vigorous, powerful : satellites

valeniissima

bestia:

valentissirai

Hie

una in omnis valet num etiara in deos inmortales legem valuisse ? L. hoc eo valebat, ut ingratiis ad depugnandum omnes cogerentur, the Ne scis quo valeat effect of this was, etc., N. nummus, quem praebeat usum ? H. astrorum
:
: :

membris

et

mole valens, V.
:

tunicae, thick, 0.

hi health, well, healthy, hale, hearty : adulescens bene valens (sensus) sani ac valentes. Plur. m. ad subeundum periculum multum fortuna valuit, as subst. : oblectatio valentium ( opp. aegri ). Cs. ad populum dicendo maxurae apud te, T. Y \g., strong, poxoerful, mighty : (Caesari) tam va- non quin eam (commendationem) valituram apud lenti resistere cum valentiore pugnare ut fieri te arbitrarer apud magnam partem senatus granihil possit valentius: nee fraus valentior quam tia, L. utrum apud eos pudor an timor valeret, consilium meum causa valentior, 0. oppida vapraemia, quae apud me minimum valent Cs. lentissima, N. hoc nonne videtur contra te valere ? verba Pro (valenter), adv. [valens], strongly, powerfully, deplorato non valitura viro, 0. multitudine miliviolently. Only comp. : spirare valentius, 0. tum, Cs, inter eos virtute, Cs. nee continere

adfectio valeat, si vis, ad quasdam res ; ad omnis certe non valebit neque, quod Samnites amici vobis facti sunt, ad id valere arbitror, ne, etc., L.
: . . .

vale5,

ul, iturus,

ere

VAL- ],

to he strong, be

vigorous, have strength, be able: versate diu Quid valeant umeri, how strong, etc., H. velocitate ad cursum, viribus ad luctandum: Mustela cum Mu:

non valeret adsequi, Ph. 2h be in Mutare deus, H.


res

health, be sound, be hale quom valemus, T. minus valere melius valere corpore mente, 0. pedibus, N. [valeo], to grow st7-ong, valesc5, , ere, inch, As a greeting, imper., farewell, adieu, good-bye gain strength : meditatio et labor in posterum vavos valete et plaudite, T. : vive valeque, H. : Et lescit, Ta. longum, Formose vale, vale, inquit lolla, V. : vale valetudinarium, l, n. [ valetudo ], a sick(ending a letter): Supremumque vale . , . dixit, 0. room, hospital, Ta. In phrases beginning letters : si vales bene ego valetud5 (valit-), inis, /'. [valeo], habit, state valeo (written S. v. b. e. v.): si valetis bene ego equidem valeo (written S. v. v. b. e. e. q. v.) cura of body, .'itate of health, health: optima valetudine bona : infii*ina Dura, H. : valetudini ut valeas, take care of your health : fac valeas uti, Cs. good condition, soundness of meque mutuo diligas. In expressions of dismis- tuae servire. sal post etiam iussi valere, cum, etc., i. e. politely body, good health, healthfulness : valetudo (opporwell, be
: : .
,

valet

ima summis

suos ad direptione castrorum valuit, L. Quam (urbem) neque valuerunt perdere Marsi, H. To be of the value of, be worth : dum pro argenteis decern aureus unus valeret, L. To mean, signify, import: quaerimus verbum Latinum par Graeco et quod idem valeat: quamquam vocabula prope idem valere videbantur.
:

dismissed: Immo habeat, valeat, vivat cum ilia, si talis est deus, valeat, good-bye off with him, T. to him: valeat res ludicra, ^\,Qtc., farewell to the stage, H. valeant. Qui, etc., away with those, etc., With dico (less correctly valedico), to bid T. farewell, say adieu, take leave : Vix ilhid potui dicere triste vale, O. To Saepe vale dicto, 0.
:

tuna

est),
:

ut dolore careas et
cui

corporis

muneribus fungare fama, valetudo contingat abunde, H.


ill :

bad

condition,

health, sickness, feebleness,

infirmity, indisposition

gravitas valetudinis

ad-

fectus valetudine, Cs.

quod

me
:

propter valetudi:

nem tuam

non vidisses

style, soundness, have influence, valebunt semper vigor. (valide), adv. [validus], strongly, vehemently, arma in more maiorum, qui tum ut lex valebat Only comp. with sup. : valivaluit auctoritas (eius) valet opinio tarditatis, is mightily, exceedingly. dius Clamare, Ph. established: ius gentium valuit, L. vavestrae Et

have power, be valid, be


:

effective,

desint subsidia valetudinum. ness, sanity: mala animi.

F Of

oculorum
i

si

non

g., health,

sound-

avail, prevail, be strong, succeed:

luere preces, 0. Neque ita inperita (sura), ut quid amor valeat nesciam, T. : ignari quid virtus valeret : aut gratia aut misericordia, Cs. dicendo, N.
: :

validus, adj. with comp. and srip. [VAL-], strong, stout, able, powerful, robtist, vigorous : videmus ea, quae terra gignit, corticibus et radicibus
valida servari
:

pedum

cursu, V.

parura valent (Graeci) verbo,

lacerti, 0.

vires,

V.

munitioaes

vallaria
:

: :: : : .

varicosus

: : :

901

praesidia, L. Well, in good health, validiores, L. sound, healthy : salvos atque validus, T. si te validum videro validus male filius, sickly, H. necdum ex morbo satis validus, L. Of drugs, strong, powerful, active, efficacious : medicamen, 0. veneF i g., strong, mighty, jyowerful, effective nura, 0. urbs ducibus validiorem quatn exercitu rem Romanum esse, L. validissimus auctor, Ta. fama ludibrium vix feminis puerisve validissiraa, Ta. morandis satis validum, hardly strong enough to adversus consentientis, L. obstricct tcomen, L.
: :

nee vanitas inest: Romauis Gallic! tumultus adFalsity, sueti, etiam vanitates notae sunt, L.

falsehood, deception, deceit, untruth, untrustworthinee vero ness, fickleness: ut vanitati Veritas cedat est quicquam turpius vanitate: orationis, i.e. deF ig., vanceitful speeches: popnl'i, fickleness, L. ity, vainglory : non pudet Vanitatis? T. tanta in te: prosperitate rerum in vanitatem usus, etc., Ta.
:

vannus, \,f.,a fan,


chi,

van, winnow : mystica lacborne in the festival of Bacchus, Y.


I,

vallaris,
na,

e, adj.

[vallum], of a rampart: coro-

vanum,
naught
:

n.

[vanus], emptiness, nothingness,

of the soldier who first scaled a rampart, L. valles or vallis, is,y. [1 VEL-], a valley, vale peragrare vallis atque eollis satis magna, Cs. per supinam vallem fusi, L. in reducta valle, H.
:
:

et inritum victoria redacta, nothing, L. : nee tota ex vano criminatio erat, i. e. groundless, L. Corruptus vanis rerum, H. Plur. ace. adverb. : f ulgens armis ac vana tumens, i. e. with vain show, V.

ad vanum

brought

to

valles cavae, V.
sing.
:

0.

imis in vallibus, 0. Plur. for Vidimus obscuris sub vallibus urbem, V., hollow : valle sub alarum, Ct.
:

vall5, avi, atus, are [vallum], to fortify with a rampart, surround with palisades, intrench, circumvallate : castra, L. noctem, i. e. intrench themselves at night, Ta.

vanus, adj. with comp. and (late) sup. [VAC-], containing nothing, empty, void, vacant : illos seges vanis elusit avenis, V. vanior iam erat hostium acies, L. : acies, i. e. weak, Cu. Num vanae redeat sanguis imagini! unsubstantial, H. Fig., empty,
:

fortify, protect, defend: Pontus et natura et regione vallatus haee omnia quasi saepimento aliquo vallabit disserendi
i

idle, null, gro2indless,

unmeaning,

fruitless,
(

vain
),

g., to

falsum aut vanum aut finctum


oratio
: : : :

opp. vera
:

T.

ratione

Catilina vallatus sicariis.


i,

vallum,
saded

n. [vallus],

line

of palisades,
:

pali-

rampart, intrenchment, circicmvallation vallo fossaque moenia circumvenit, S. Pompeium fossa et vallo saeptum tenet: in tumulo vallum ducere, L. fossas implere ac vellere vallum, V. Fig., a wall, rampart, fortification : non Alpiura vallum contra ascensum Gallorum obicio: munitae sunt palpebrae tamquam vallo pilorum.
:

armorum agitatio, L. metus, verba, 0. H. Spes, 0. ira, L. pugna effectu quam conatiVainglorious, ostentatious, boastbus vanior, L. False, lying, deceptive, ful, vain : ingenio, L. delusive, untrustworthy: vanus et perfidiosus et

impius
i.

e.

vei'aciou^, 0.

vanus raendaxque, V. non vani senes, ingenium dictatoris, oratio


:
:

weak, wavering, L. aut ego (i. e. luno) veri Vana feror, V. vanissimi cuiusque ludibrium, Cu.
: :

vallus,

i,

m.
:

[ 1

VEL- ],

In
;

vapor, oris, m., steam, exhalation, vapor: aquarum vapores Nocturni, H. volat vapor ater ad
:

fortification,
. .

a auras, smoke, V.
.

warm

exhalation,

warmth,

stake, palisade

qui labor et quantus agminis ferre vallum, etc. vallum caedere et parare, L. se acutissimis vallis induebant hos cippos appellabant, Cs. rampart with palisades : duplicem point, spike, tooth: pectifecerat vallum, Cs. nis, 0. In agriculture, a stake, pole : Exacuunt
:

heat: (terra semen) tepef actum vapore et compressu suo diffundit: finditque vaporibus arva P o e t. (Phoebus), 0. locus vaporis plenus, L. restinctus donee vapor omnis, fire, V. carinas Est vapor, consumes, V.
:

vap5rariuni,

I,

n. [

alii vallos,

V. valvae, arum, /.

vapor ], a steam-chamber,

sweating-room (in a bath).


doorbullas

VOL- ], a pair of
-

leaves: effractis

valvis, the folding


:

door

vap5r5,

atus, are [vapor], to steam, smoke,

aureas ex valvis auferre terapli, Cs., 0., N.

Valvarum

strepitus,

H.

fumigate, heat,

warm : templum
[cf.

ture, V.,

H.

vaneo, from vanus], to pass away, disappear, vanish: Ceres sterilem in herbam, 0. Vanescit absens et novus intrat amor, 0. vanescente plebis ira, Ta.

vanesc5,

,
:

ere, inch. [*

vapor], wine without fiavor, vapid wine : potare vappara, H. F i g., a spoiled fellow, good-for-nothing, H., Ct.
ae,

vappa,

vapul5,

avi,

are, to get

vaniloquentia, ae,/. prating, vaunting, L., Ta.

vaniloquus

],

idle talk,

Of troops, to be flogged : vapulando def essi, T. beaten: septimam legionem vapulasse. Fig., to be lashed, be reviled: omnium serraonibus.

a cudgelling, be

vaniloquus
vanitas,

(-locus), adj.

[vanus+4 LAC-],

variati5,
tion
:

talking idly, boastful, L.


atis,/. [vanus], emptiness, aimlessness,
:

onis, /. [ vario ], sine variatione ulla, L.

difference, varia-

varic5sus,
varicose
:

adj.

varix

],

with dilated veins,

absence of purpose

nulla in caelo nee fortuna

haruspex,

lu.


vancus
various,
lling
:

: :

vasto
et multiplex fuit.

dD2:
feet

adj. [

varus

],

with

apart, strad-

ilia

Ambulat
adv.
[

varica, 0.

varius ], variously, changeably, in various ways : mover! Humerus huius generis late et varie diffusus est: decernitur non varie, sed prope cunctis sententiis, i. e. not against opposition : varie per omnem exercitum laetitia inaeror agitabantur, S. : bellatum, with varying fortune, L.

varie,

diversely, differently,

Of character, ^c^Z<;, inconstant, changeable, untrustworthy : quam non varius f uerit in causa : varius incertusque agitabat, S. : in omni genere vitae, N. varium et mutabile semper Fe:

raina,

a fickle thing, V.
icis,

varix,

m.

[cf.

varus], a dilated vein, variz.

varietas, atis, /. [varius], difference, diversity, variety: varietas in disparibus colo. proprie ribus dicitur, sed transfertur in multa disparia: florum omnium sententiarum varietate abundantissimus. kind, variety, species, sort : in omni varietate artium exeellere: varietates vocum. F i g., difference, variance, dhagreement, dissension esse in varietate ac dissensione, division : cum fieret sine ulla varietate discessio, i. e. a unanimous vote. change, vicissitude, inconstancy, fickleness: bellum in multa varietate versatum, i, e. vicissitudes: qui in eius (i. e. fortunae) varietate sunt versati, have experience of its fickleness : ad varietates annonae horreum fore, vicissitudes, L.
.

varus, [CVR-], bod, turned awry, crooked: a pectore manus, 0. Poet.: Alteruni (genus hominum) huic varum, i. e. different from this, H. With legs bent inward, knock-kneed : hunc varum distortis cruribus Balbutit, H.
adj.

1. vas, vadis, m., a hail, security, surety : vas factus est alter (Damon) eius sistendi, ut si ille non revertisset, moriendum esset ipsi vades deserere, L. F i g. vestram virtutem rerura, quas gesturus sum, vadem praedemque habeo, Cu.

vessel, dish, utensil :

2. vas, vasis, n. plur. vasa, orura [2 VAS-], a corpus quasi vas est, aut ali: :

quod animi receptaculum Sincerum est nisi vas, quodcumque infundis acescit, H. domus referta
Equipments, lugvasis Corinthiis: vasa caelata. gage, baggage : vasa conlegerat, had packed up : vasa silentio conligere, L. : vasa conclamare, to
signal for packing up, Cs.

variegate, change

are [varius], to diversify, maculis ortura (sol), V. variabant tempora cani, 0. ubi caeruleum vaviabunt sidera caelum, 0. formas variatus in omnis, metamorphosed, 0. Fig., to cause to change,
avi,

vario,

atus,
:

vasarium,
equipage-money,

i,

n.

outfit (of
T,

2 vas ], furniture - tnoneif, a provincial governor).

vascularius,

m. [vasculum], a worker in

diversify, vary,

make

various, interchange, alter: :

metals, whitesmith, goldsmith.

variant auctores, report variously, L. senatus consuli coeptus ; ibi cum sententiis variaretur, the7'e ivas a difference of opinion, L. To he divei'sified, he variegated, change, alter, xvaver, vary, be various, differ: abeunt redeuntque mei variantque timores, 0. ita fama variat, ut, etc., L. si (lex) nee causis nee personis variet, L. Impers. : ibi si variaret, if there were a differe7ice of opinion, L.
: : :

( vocem ) voluptatem rem vasculum, i, n. dim. [2 vas], a small vessel, lu. unam, H. sententias, L. vices, V. vastatio, onis, f. [vasto], a laying waste, desobellum variante fortuna eventum ferre, with vary- lating, ravaging, devastation : omnium agri, L. ing success, L. variatis hominuni sententiis, i. e. depopulationes, vastationes. amid the confiding voices : quae de Marcelli morte vastator, oris, m. [vasto], a ravager, devas-

nate

ille

variabit

prodigialiter

: Arcadiae apei", 0. ferarum, hunter, V,

tater

ferns

(i.

e.

lupus), 0.

ly
ly,

vaste, adv. with comp. [vastus], rudely, harshWideloqui: ne vastius diducantur (verba).

immensely, violently : Vastius insurgens impetus undae, 0.

vastificus, adj. [vastus + 2 FAC-], ravaging,


devastating
:

color and appearance, varievarius, gated, party-colored, mottled, diverse, variotis : vestis, T. lynces, V. : flores, 0. columnae, of variegated marhle, H. auctumnus Purpureo colere, II. Sparsa quoque in vario passim miracula caelo videt, diversified, 0. F i g., diverse, differe7it,
adj.
:

Of

belua,

C poet.
[
:

vastitas,
waste, desert
:

atis, /.

in agris

vastus ], an empty place, iudiciorum et fori. Deso:

lation, devastation, ruin, destniction: totius Italiae:

manifold, changing, varying, changeable, variotcs: varium poenia, varia oratio, varii mores, varia fortuna; voluptas etiara varia dici solet curricula
:

vastitatem Italiam totam ad vastitatem vocas reddere, L. f ugam ac vastitatem late fecerunt, L. Fig., of persons, a destroyer : provinciarum
:

vastitates.

raullipllcium variorumque sermonum : rationes: ius bellum varia victoria f uit. S. : varias esse opiniones intellego sunt qui putant, etc., i. e. differences of view ( i. e. with substantial agreement) quales sint (dii), varium est, various opinions prevail. Of abilities, versatile: Plato varius
: :

vast5, avI, situs, are [vastus], to make empty, deprive of occupants, desert, vacate, void, empty, lay waste, desolate, ravage, devastate, destroy : cum equitatus vastandi causa se in agros eiecerat, Cs. Italiam: vastati agri sunt, L. pati terram stirpium asperitate vastari, to lie waste partem provinciae

.'

incursionibus, Cs.

Omnia

late,

V.

Poenorum


vastus
tumultu Fana, H.
Ta.
:

: .:

vectura
;

: : :;

903
:

cultoribus agros, V.

cultores,

g.

ita conscientia

mentera excitam vasta-

tur plusve minusve mihi, 0. animos (canere), Pr.

cf.

regnave aut

bat, perplexed^ S.

with comp. and s?/jd. [VAC-], empty, imoccupied, waste, desert, devastated : genus agrorum lex erat lata vasto ac relicto foro vasta incendiis urbs, L. mons ab natura, S. urbs a defensoribus, without, L. Haec ego vasta dabo, will lay least e, V. Vast, immense, enormous, huge, monstrous : belua vastissimae beluae ad figuram quae (belua) vastior?: mare, Cs. mare vastissimum crater, quern vastura vastior ipse Sustulit Aegides, 0. vastus animus nimis alta cupiebat, i. e. insatiable ambition, S. iter, i. e. on the vast ocean, 0. certaraen, Y. impetus, H. F i g., unctdtivated, unpolished, rude, rough, harsh : voltu raotuque corporis omnia vasta ac teraeraria esse, L. littera vastior, too harsh-sounding.

vastus,
:

adj.

2. ve- or vae-, praep. inseparable [for dvai DYA-], not, without, as in vegrandis, small; vecors, senseless.

Doubly,
or

exceedingly, as in vepalli-

dus, very pale.

vecordia
of
reaso?i,
:
:

vaecordia,
:

ae, /. [vecors],

want

insanity

inerat, S.

madness, in facie voltuque vecordia Tanta, T. quae te vecordia pulsat ? 0.


senselessness,
silli7iess,

folly,

vecors
[ve
ish,

or

vaecors,

cordis,

adj. with

sup.

+ cor],

destitute

mad, insane : des concordesque dicuntur: vecors de tribunal! decurrit, in a frei^zy, L. scribet mala carmina vecors, H. istius vaecordissimi mens.
: :

of reason, senseless, silly, foolcor ... ex quo excordes, vaecor-

vectigal,
state,

alls, n.
toll,

[YAG-], a payment

to the
:

vates, is, gen. plur. vatum (C, L., V., H., 0.), rarely vatium ( C. ), m. and /., a foreteller, seer,
soothsayer, prophet, diviner
falsus, L.
:

revenue,

tax, impost, excise, duty, tribute

inductus a vatibus te vate, H. sanctissima, Y. vatis sub tecta Sibyllae, Y. Aii inspired singer, bard, poet : ne vati noceat mala lingua, Y. si me lyricis vatibus inseres, H.
:
:

neque ex portu vectigal conservari potest: vectigalia parvo pretio redempta, Cs. A payment to a
magistrate, contribution to a governor, honorai'ium: praetorium aedilieium, the contribution of a pi'ovince to the games held by an aedile. Private income, revenue, rents : ex meo tenui vectigali parva Yectigalia porrigam, etc., H. P r o v. quam magnum vectigal sit Parsimonia.
:

ut

Nudus redeam,

Vaticanus

(Vati-,
:

lu.), adj.,

Vatican,
:

of

the
lu.

Vatican Bill : montes

campus,
:

C.

mons, H.,

vaticinati5,

onis, /. [vaticinor],

a foretelling,

vectigalis,
taxes
:

e, adj.
i.

vectigal
:

],

of imposts, of
tra-

soothsaying, propJucy, prediction

vaticinationibus
sootJisayer,

pecunia,

e.

tribute

equos vectigalis

declarare, utrum, etc., Cs.

Sybillinae.

dere, ichich the state

vaticinator,
prophet, 0.

oris,

m. [vaticinor], a

Paying
tas
vatici:

received as tribute. tribide, siibject to imposts, tributayy : civi.

had

hos Suevi

vectigales sibi fecerunt, Cs.

vaticinius [vates + 1 CAN-], prophetic,


nal:
libri, L.

vectigalis et servus populi R., L.

vecti5, onis,/. [veho],a

carryi7ig, conveyance

vaticinor,

quadrupedum
atus, ari, dep. [vaticinus], to fore-

vectiones.

tell, predict, prophesy, forebode : vera : Consulera velut vaticinantem audiebat, L. Haec duce deo, saevam laesi fore numinis iram Yaticinatus 0. erat, 0. Parcite, vaticinor, etc., / wa-iii you as a prophet, 0. To sing by inspiration, celebrate in verse : carminibus Graecis vaticinatus, quae, etc. To rave, rant, talk idly: eos vaticinari atque insanire dicebat sed ego fortasse vaticinor.
: : :

vectis, is, m. [YAG-], a strong pole, bar, lever saxa vectibus promovent, Cs. qui vectes ? quae machinae ? crow, crow-bar: in medium hue

agmen cum

vecti, T. signum vectibus labefactare: hie ponite vectis et arcus, H. : Yecte in pectus
:

adacto, 0. bar, bolt : domi claudunt vectes (Belli portas), Y.


, ,

vaticinus,
vatidnal
:

adj. [vates

+1

CA.'S-'], pn-ophetical,
:

libri,

L. (aj. vaticinii)

furores, 0.

vatillum, l, w., see batillum. vector, 5ris, m. [YAG-], one who bears, a 1. -ve [1 YOL-], conj. enclit., or, or if you will, bearer, canier: Sileni ( asellus ), 0. One who OS you please : quid tu es tristis ? quidve es rides, a I'ider, traveller, passenger : gubernatores alacris ? T. telum tormentamve, Cs. albus aterve in terapestatibus a vectoribus admoneri solent: fuerit, ignoras Xe quid plus minusve faxit, T. Cedet mari vector, Y. vector equum regit, horsealter ambove, etc. si decretumque, ut consules man, 0.

are, freq. [veho], to bear, carry, ut carpentis per urbem vectemur, ride, L. plaustris ornos, Y. Yectabor umeris, H. vectari equis, to ride, 0.

A Vect5,
:

Centum

aerei

convey

sortirentur conpararentve inter se, uter, etc., L. With a negat. expressed or implied, and (cf. -que)

num

Repeated, either

leges nostras

moresve novit
.

see also neve.

vectSrius, adj. [ vector transport: navigia, Cs.

],

of

caii-ying,

for

or (poet.)
0.
:

musve sumusve, Cras erimus,

nee quod fuiNullaque laude-

vectura,

ae, /. [

YAG- ],
:

a beanng, carriage,
vecturae difficultas
:

conveyance, transportation

: :

vectus

904
your

vel

pro vectura solvere, /or the transportation: sine vecturae periculo, of transportation hy sea: vecturae iraperabantur, transportation^ Cs.

1. vel, conj. [ old impei\ of volo ], choose, take choice, or if you will, or as you pi'cfer, or at least, or what is the same thing, or else, or : orabant
(sc. Ubii),
.

vectus, P. of veho.

veemens, see vehemens.


enlivened, lively, ani-

vegetus,

adj.

[VEG-],

mated, vigorous, active, brisk, sprightly: te vegetiim nobis in Graecia siste: fessi cum vegetis pugnavegetus praescripta ad munia surgit, H. bant, L. Fig.: mens: ingeniuin, L,
:

ve-grandis,

e, adj., little,

diminutive

farra, 0.

Ct., H. ), ( veemens, vemens, with comp. Of living beings, eager, violent, furious, impetuous, ardent, vehement : in accusator vehemens in utramque partem, T. kipus, H. alios salibus, lively xoith witticisms, lu. Fig., of things, active, vigorous, strong, forcible,

vehemens

ontis, adj.

ut sibi auxilium ferret vel exerRhenum transportaret, or at least, eius modi coniunctionem tectorura oppidum Cs. vel urbem appellaverunt in ardore caelesti, qui aether vel caelum nominatur. Poet.: Aeneas pariter pietate vel arrais Egregius, i. e. whetlier you consider, etc., V. E s p., correcting what pi-ecedes with potitis, or rather, or more exactly : ex hoc populo indomito vel potius inmani: cessit auctoritati amplissimi virivei potius paruit: ludorum plausus vel testimonia potius tu certe nuraquam in hoc ordine vel potius numquam in hac urbe mansisses. With etiam, or even : laudanda
. . .

citum modo
:

est vel etiam

amanda

vicinitas

effective:

pilum
:

telum, L.

incitatio

vehementius ietu missuque senatus consultum causa


:

ad obiurgandum, T.
adv. with comp. [vehemens], eagerly, impetuously, ardently, violently, earnestly, vdiemently : vos credere hoc mihi vementer velim, T. quae vehementer fiunt eos incusavit, Cs. in aliquem invehi vehementius vehementius homini minatus sum: vehementisvehementissime sibi anisime contendere, Cs. mura ad virtutem adcendi, S. Fig., strongly,

vehementer (vementer),
s?<jo.

and

forcibly, exceedingly, extremely, very


:

much :

etiam filium misisset. Praegn., or rather, or even : regnum occupare conatus est, vel regnavit is quidem paucos mensis, or even : Capua ab duce eorum Capye, vel, quod propius vero est, a campestri agro appellata, L. In an exclusive opposition, or in the opposite case, or : id autem nee nasci potest nee mori, vel concidat omne caelum necesse est. As co-ordinate, repeated, either or, whether or, be it or, both and (when the alternatives are indifferent or mutually consistent) Allobrogibus sese vel persuasuros existimabant, vel vi coacturos, ut, etc., Cs. maxivel
si

si

tantum

auxilia,

vehe:

mum
mus

virtutis vel

documentum,

vel officium
:

ani-

ingemere vehementius menter id I'etinebatur vehementissime se in his dictionibus exercere.

vel bello vel paci paratus, L.

nihil illo fuis-

vehiculum,

i,

n. [

VAG- ],

a means of trans:

After
re ea,

set excellentius vel in vitiis vel in virtutibus,


aut, with subordinate alternatives
sint, vel
:

N.
vel
.

habe-

; iunctum, i. e. onustum, L. vehicula tensarum, wagons: furtorura vehiculum comparare, a ship to carry, etc.

port, carriage, conveyance, vehicle


L.
:

quae secundum naturam

omnia

drawn by a span,

f rumento

plurima et maxima, all or at least the most important. More than twice, whether or ... or hance tu mihi vel vi vel clam vel precario Fac

veho, vexi, vectus, ere [VAG-], to bear, carry, tradas, T. vel quod ita vivit vel quod ita rem p. gerit vel quod ita factus est. The last vel is convey, draw : Reticulum panis onusto umero, H, ore cibum, 0. Europam cum triumphantem often strengthened by etiam: quae vel ad usuni vitae vel etiam ad ipsam rem p. conferre possu(Camillum) albi per urbem vexerant equi, L. mus, o?- even: in mediocribus vel studiis vel oflBQuod f ugiens semel hora vexit, has brought, H.
:

visus est in somnis curru quadrigarum vehi, to ride: curru vectus, 0.: in navibus vehi, to sail: in niveis victor equis, 0. apes liquidum trans aethera v6ctae, borne, V. ventis maria omnia vecti, carried over, V. : temere in pericula vectus, rushing, Cu. vecta spolia, captivi, borne in trilimph, Ta. P. praes. intrans.: adulescentia per medias laudes quasi quadrigis vehens (i. e. vecta).
: :

ciis,

vel vero etiam negotiis.


satis

After

neque, nor

.-

neque

Bruto

vel tribunis militum con-

stabat, quid agerent, Cs. Followed by aut, or or (late) ubi regnat Protogenes aliquis vel Diphilus aut Erimarchus, lu.
.
.

2. vel, adv. [1 vel], or even, if you will, or indeed, even, assuredly, certainly: vel rex semper

"VeientaniiB, adj. of Veil, Veientian, L. subst. n. (sc. vinum), an inferior wine, H.

As

maxumas Mihi agelDat gratias, T. sed taraen vel regnum malo quam liberum populum Yel Pria:
:

or Vediovis, is, m. [2 ve Iovis], Little Jupiter, Anti-Jove, an ayicient god of vengeance, identified with Apollo, and with the Jupiter of the lower world, C, 0. also with the infant Jupiter, 0.
;

Veiovis

miseranda manus, Y. ego vel Prochytara praepono Suburae, lu. populus R. suam auctoritatem vel contra omnis possit defendere: timebant ne Romana plebs ... vel cum servitute pacem
: :

mo

exiit should bring slavery, Cs. stiment quod velint, ac vel hoc intellegant quae rion modo summa bona, sed nimirum audebo vel

acciperet, even if


Velabrum
:

: ;:

velites, um, see veles.

velum

: ; :

905

sola dicere: hoc ascensu vel tres armati quamlibet multitudinem arcuerint, L. a plerisque vel dicam ab omnibus, I may even say. With sup. of adj. or adv., perhaps^ it may 6e, if you will: adulescens vel potentissimus nostrae civitatis: domus vel optima Messanae, notissima quidera certe, i. e. the most famous, if not the finest. Intensive, the possible : hoc in gevery, the utmost, the most nere nervorum vel minimum, suavitatis autem est vel plurimum, the very least the utmost possible: vel extremo spiritu experiri, etc., with his very latest brea.th: cuius (sc. Hannibalis) eo tempore vel maxima apud regem auctoritas erat, L. peculatus vel acerrime vindicandus, loith the utmost severity. Intvodncing a single instance, ^o?' instance, for example, as for example, iji particular, especially : Vel heri in vino quam inmodestus fuisti, T. sed suavis accipio litteras, vel quas proxime acceperam, quam prudentis est tibi ex his ipsis qui adsunt bella copia, vel ut a te ipso ordiare, i. e. especially if you begirt with yourself.

velivolans,

antis, adj.

[velum + volo],

sail-fly-

ing, flying with sails: naves, C. poet.

velivolus, adj. [velum + 2 VOL-], sail-flying, winged with sails : rates, 0. mare, covered with
:

sails, v.,

0.

yellic5,

, , ,

are [2 VEL-], to pluck,


:
:

tivitch,

twit, taunt, carp, rail at

in circulis vellicant,

ma-

ligno dente carpunt

vello, ere [2 VEL-], to pluck, pull, tear away, pull out : poma, Tb. caudae pilos equinae, H. tot spicula, V. ut signa, take up, L. postis a cardine, V. capillos a stirpe, Pr. castris signa, V. TJnguibus herbas, 0. hastam de caespite, V. To pull down, tear down, destroy : vallum, L. muuimenta, L. To pull, twitch, pluck : aurem, V. vellere coepi Et prensare bracchia, H.
:
:

absentem, H.

fleece
:

Velabrum,
tine

I,

n.,

street

of Home

oji the

Avencheese,

vellus, eris, n. [ 1 VEL- ], ivool shorn off^ a Tyriis iteratae vellera liiiiae, : Muricibus H. vellera motis trahunt digitis, 0. A sheepskin, pelt, woolly felt: aries nunc vellera siccat, V,:
i.

Mount, frequented by
(poet.), 0.
inis,

dealers in oil

and

E.Flur.

a cover, covering, circumtextum acanvelamina Deripit ex umeris, 0. clari tho, V. detracta velamina (ferarura) sparhonoris, lu.
n.
[

velamen,
:

velo
:

],

clothing, robe, garment, veil

cut into strips, 0. hide, pelt : cervina, 0. sheep : cultros in guttura velleris atri Conicit, 0. tuft, flock: Velleraque ut foliis depectant tenuia Seres, i. e. the flocks of silk, V. Fleecy clouds : lanae per caelum vellera ferri, V.
e.

vellera secta,
f ulvi

leonis, 0.

gunt,

etc.,

i.

e.furs, Ta.
n. [velo].
olive
-

velamenta, orum,
borne by suppliants,
:

As

an emblem

branches wound with woollen fillets : Velamenta manu praetendens supplice, 0. legati cum infulis efc velamentis vene-

runt precantes, L.

a theatre, an awning, screen (to protect spectators from the

velarium,

i,

n.

[velum].

In

sun), lu.

velati, orum, m. [P. of velo]. In the phrase, accensi velati, supernumeraries held in waiting to take the place of soldiers who may fall.

[velum], to cover, cover up^ capite velato caput velatum filo, L. partes tegendas, 0. velatae antemnae, clothed with sails, V. vel atus toga, wrapped, L. stola, H. Tempora tiaris, to encircle^ cornua lauro, 0. Palatia sertis, 0. delubra 0. deum f ronde, V. Velati ramis oleae, V. Ampycus albenti velatus tempora vitta, 0. F i g., to hide, conceal: odium fallacibus blanditiis, Ta.
avi, atus, are

vel5,

enfold, ivrap, envelop, veil:


:

velocitas,
corporis
:

atis, f. [velox], swiftness, fleetne^s,


;

speed, rapidity, velocity

magna
:

uronmi
[

),

Cs.

in rebus moliendis, Cu.

mall, Ta.

Usu.

veles,

itis,

m. [2 VOL-], a light-armed
troops, irregtdar

soldier.

velociter, adv. with comp. and sup.


swiftly, quickly, speedily:

velox

plur., guerrilla

bands,

],

Consequitur motis velo-

skirmishers, L. : a te, ut scurram velitem, mails oneratus, i. e. as a clown among soldiers.

citer ignibus ignes, 0.

suam pervolabit
velox,

animus velocius in domum velocissime refugere, Cs.


:

velifer, fera, ferum, adj. [velum


sail-bearing
sailing
;

FER-],
sail,

ocis, adj.

carina, 0., Pr.

with comp. and sup. [1 VOL-],


:
:

swift, quick, fleet, rapid, speedy

velificati5, onis, /. [velifico], a making


:

tes velocissimi, Cs.

cervi,

V.
:

iuvenes, L. pediPes, 0. procella,


: :

mutata
,

velificatione.
,

velifico,
to sail,

sail
:

are [collat.

form of

velificor],

make

per urbanas aquas, Pr.


ari, dep. [velificus,

Pass.

velificatus Athos, sailed through, lu.

making sail move under full velum, i, n. [VAG-], that which propels, a sail: sail ; hence, fig., to be zealous for : honori suo. procella Velum ferit, V. pleno concita velo pupvelitaris, e, adj. [veles], of the velites, of skir- pis, 0. ad id, unde aliquis flatus ostenditur, vela mishers : arma, S. hastae, L. do, make sail: retrorsum Vela dare, H. Solvite
velificor, atus,
:

toxicum, H. horae, 0. nihil est animo velovelox ingenio, Ta. piger ad poenas princeps, ad praemia velox, 0, Ille velox Desilit in latices (i. e. velociter), 0. cum tua Velox merce veni, 11. Usu peritus hariolo velocior, Ph.

H.

cius

velum + 2 FAC-],

to

make

sail,


velut


: : : : :

vendo
i.
:

::

906
:

vela citi, set sail, V. deducere, 0. traducere ad Tendunt vela noti, V. castra Corneliana, Cs. Neptunus ventis inplevit vela secundis, V. P r o V. res velis, ut ita dicam, remisque f ugienda, i. e. with might and main: Non agimur tumidis velis, with full sails, i, e. in perfect prosperity, H. plenissimis velis navigare. F i g., impelling power, vigor, energy : utrum panderem vela oravelis maioribus, with more tionis statim, an, etc.
:

e. of a public crier : Otiura non gemmis veH. dixisse Urbem venalem et mature perituram, si, etc., S. Plur. m. as subst., young slaves de venalibus homines electi Reticulum panis venalis inter vehas, H, Capable of being bribed, purchasable, venal: quae ipse semper habuit venalia, fidem, ius iurandum: iuris dictio: multitude

vox,

nale,

pretio, L.

zeal, 0.

awning, curtain, veil: tabernacula caibaseis intenta velis pendentia Vela doratis, hangings, In. neque raarmoreo pendebant vela theatro, awnings ( cf. velarium ), 0. sinuosa vela, Pr.
cloth, covering,
:
:

venaticus,
huntingcanis,

adj.

[ venatus ], of hunting, for a hound: catulus, H.

In a comparison, vel-ut or vel-uti, adv. even as, just as, like as, like : ne vitam silentio transeant veluti pecora, quae, etc., S. veluti qui sentibus anguem Pressit, like one who, etc., V, velut in cantu et fidibus, sic ex corporis totius natura et figura varios motus cieri cum velut Sagunti excidium Hannibali, sic, etc., L. Intro: :

venati5, onis, /. [ venor ], hunting, the chase, venery: aucupium atque venatio (Suevi) multum sunt in venationibus, Cs. hunting spectacle, hunt, battue, combat of wild beasts: ludorum venationumque apparatu pecunias profundunt. ITiat which is hunted, game : tam varia et multa, L.

oiis, m. [venor], a hunter: pernocvenatores in montibus manet sub love f rigido Venator, Cs. Venator canis, a huntingdog, V. F i g. naturae.

venator,

tant

ducing an example, ow, /or instance, for example uumquam tarn male est Siculis, quin aliquid facete velut in hac re aiebant, etc. et commode dicant Esp., in a hypothetical comparison, in the
;

venat5rius,
the chase
:

adj. [venator],

of a hunter, for

galea, N.
icis,/. [venator],

venatrix,
venantum

suspenderat arcura Venatrix, V.


fugit, 0., lu.

a huntress: umeris Venatrix raetu


:

phrase, velut s'l, just as if, just as though, as if, as though: absentis Ariovisti crudelitatem, velut si coram adesset, horrerent, Cs. patres metus cepit, facies invelut si iam ad portas hostis esset, L. ducitur illis (corporibus mixtis) Una, velut si quis, With ahl. absol. : cum velut inter pugnae etc., 0. fugaeque consilium trepidante equitatu, L. velut Just as if, as though diis cum patria relictis, L. Inque sinus caros, veluti cognosceret, ibat, 0. velut ea res nihil ad religionem pertinuisset, L.
: :

Only
0,
:

(venatus, us), m. [ venor ], hunting, the chase. dat. and abl.: labor in venatu: gens ad:

sueta Venatu, V. cum duris venatibus otia misce, nympha venatibus apta, 0.

vendibilis,
i

e,

adj.

with comp.
:

vendo
:

],

that

may be sold, salable, vendible : via fundus, II. F g., acceptable, agreeable, attractive ut sint ilia
vendibiliora, haec uberiora sunt
:

oratio

puella, 0.

vemens,
vena,
riae:

cf.

vehemens.
a
blood-vessel, vein:
:

ae,/.,

pertundere, lu.

ferire,

cui venae sic moventur, is watertae pollice venae, i, e. the pulses, 0. course : f ecundae aquae, 0. metallic vein, mine : auri venas invenire : argentum venae secundae, lu. venae peioris aevom, i, e. of baser metal, 0. F i g., strength: Deficient inopem venae te, ni, etc., H. : venis f ugientibus aeger, 0. Plur., the veins, heart, inmost nature: periculum erit iticlusum in venis rei p. vein, natural bent, genius, disposition : ingeni benigna, H. publica
:

venae et arteV. An artery: si habet febrim tempta-

a specious display, boasting, vaunting, blazoning: omnia, quae


onis, /, [vendito],

venditati5,

sine venditatione fiunt.

venditator,
gart, Ta,

oris,

m. [vendito], a

boaster, brag-

venditi5,
ing
:

bonorura

onis, /. [vendo], a selli7ig, sale, vendhasta venditionis.


:

are, freq. [ vendo ], to keep , Fig,, offering for sale, try to sell: Tusculanum. to deal in, make traffic of, sell, give for a bribe
avl,

vendito,

(vatis), lu.

omnia decreta, imperia: pacem pretio. To commend, praise, recommend : obsequlum amatori, L. valde te quo modo se venditant Caesari ? i. e. ingratiate themselves: quod non florentibus se
istius
:
:

venabulum,
v., 0.

i,

n. [venor],

a hwiting-spear, C,

venditavit, N.

per
oris,

illos se plebi, L.

venditor,
adj. [venalis],
suhst. m.,

m. [vendo], a
i.

As

venalicius,

a slave-dealer.

As

of

selling,

for

sale.

f rumenti
trates.

vestrae dignitatis,

e.

seller, vender: corrupt magis-

subst. n. plur.,

merchandise, imports and exports: portoria venaiicium Capuae adscripserunt, L.

venditum,
cia,

i, n. [P. n. of vendo], a sale : indiquae ex empto aut vendito contra fidem fiunt.

venalis, e, adj. [venura], of selling, to be sold, for sale, purchasable, venal : horti possessiones
:

vend5,
+do],

didi (ditus), ere [for

venumdo

venum

to sell,

vend:

si id,

quanti aestimabat, tanti


venefica
vendidit
:

::

venio

: : :

907

quae tu posses vendere

HS CC

milibus

venerabundus,
reverential, with
iniere, L.

adj.
:

fanum pecunia
bribe, yield

for

grandi. Fig., to sell, give for a pay, betray : te treceutis talentis


:

respect

[veneror], veneratirig, venerabundi templum


to

auro patriam, betray, V. quanti sua f unera 7o vendaut, i. e. their lives ( of gladiators ), lu. a-y up, trumpet, blazon, praise: Ligarianara praepoema, H. purpura vendit Causidicura, clare vendunt amethystina, commend, lu. ; see veneo.
regi
: :

venerandus,
veneratio,
spect,

adj.

vered, reverend, venerable: amici,

[P. of veneror], H.
:

be re-

onis, /. [veneror], profoundest rereverence, veneration: iusta ingenita illi


:

genti erga reges suos, Cu.

Augusti, Ta.
vestrae, 0.

ae, /. [veneficus], a poisoner, sorwitch: Scientior, H. validos venefica sucos As a term of abuse Quid ais, Mergit, etc., 0. veneficam appellare euni virum. venefica ? T.

venefica,

venerator,

oris,

m. [veneror], one who holds


:

ceress,

in honor, a reverencer

domus

veneficium, I, n. [ veneficus ], a poisoning qui tuis veneficiis remedia invenit: de veneficiis


Titiniae

Magic, sorcery : id veneficiis quaesitum est, L. factum esse dicebat Quosque veneficiis Esquilinum, H. abstulit ilia suis, 0.
:
:

(-reus), adj., of Vemis. Plur. m. as subst. ( sc. servi ), the attendants in the temple of Vemts Erycina. Of sexual love, venereal; cf. homo, servant of Vemis (implying wantonness).

Venerius

As

subst.

m.

(sc. iactus), in

gaming with
[YAN-],
:
:

dice, the

Venus-throw.

ing, poisonous, sorcerous, magic, magical


:

poisonverba, As subst. m., a poisoner, sorpercussor, Cu. 0. cerer, wizard: Mihi res erat cum venefico.

veneficus,

adj.

[venenum + 2 YXG-^

veneror,

atus, arl, dep.

to reverence,

To revere, do homage to, reverence, honor Y. secundum deos nomen Roraanura, L. patris mevenenatus, adj. [ P. of veneno ], filled with raoriara, Ta. amicos, 0. To ask reverently, bepoison, envenomed, poisonous, venomous : dentes, seech, implore, beg, entreat, supplicate : nihil horum,
pio,
:

worship, adore, revere, venerate : deos in precibus eos in deorum numero

simulacrum

Larem Farre
:

. .

O.

vipera

sagittae,

H.

venenata carne

Betvitched, enchanted,

omous, bitter:

magic : virga, 0. F i g., venXulla venenato littera mixta ioco, 0.

capi.

1 venenifer, fera, ferum, adj. [venenum FER-], containing poison, venomous : palatum, 0.

vos precor, veneror uti victoriam prospeL. Et venerata Ceres ita surgeret, i. e. honored with the prayer that she would spring up, etc., H. cursus dabit venerata secundos, Y. H.
:
.

retis, etc.,

veneno,

venetus,
cucuUus, lu.

adj., sea-colored,

of a inarine Mice:

atus, are
:

[venenum],

to poison,

odio, H. venia, ae, /. [ YAX- ], indulgence, kindness^ a strong potion, juice, drug grace, favor: ab love ceterisque dis pacem ac qui venenum malum fecit (avaritia) quasi veniam peto (old) precor banc veniam supplici des, desttmctive po- ut, etc., L. venenis malis imbuta, etc., S. Caesar tibi petenti veniam nou dedit: tion, poison, venom : ipsius veneni quae ratio fingi- da veniam banc mihi, do me this favor, T. Extretur ? mulierem veneno interfecit herbae nigri mam banc oro veniam, tliis last kindness, Y. cum cum lacte veneni, V. utrum, H. A magical po- data esset venia eius diei, indulgence for that day, pallet L. tion, charm : sibi venenis erepta meraoria E s p., in the phrase, bona venia, or cum bona nostris Aurora venenis, 0. : dira Medeae, H. Thes- venia; with audire, kindly, with favor, tcithoiU sala, H. Charm, seduction : Occultum inspires prejudice : bona venia me audies cum bona vecolor- nia, quaeso, audiatis id quod invitus dico, ignem fallasque veneno (i. e. amoris), Y. L. ing material, color, dye, paint ; Alba nee Assyrio With verbs of saying, by your leave, with your fucatur lana veneno, Y. Tarentinum, H. Fig., permusion, without offence, respectfully : nisi vero a m,ischief, evil, pest, bant : discordia ordinura est (bona venia huius optimi viri dixerim) tu, etc.

injure by slander

mea commoda
:

venenum,
:

i,

n.,

venenum
bitterness
:

vitae, Ct. Virulence, urbis huius, L. lingua suffusa veneno, 0. Rupili, H.


: :

bona hoc tua venia dixerim


liceat, etc., L.

imperf. -ibara), ii (rn/". veas />ass. of vendo, to go to sale, be sold ; cogis eos plus lucri addere, quam quanti venierant, cum magno venissent venire omnis suas possessiones maluit mancipia quia veneat auro Kara avis, venibant: minoris H. ceteri venierunt, Cu.
nlsse),

veneo (vaene5

ire

[venum+eo],

bona venia vestra Permission : venia petita puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset, L. data venia seducit filiara ac nutricem, L. Forbearance, forgiveness, pardon, remission : errati veniam impetrare: pacem veniamque impetrare maxiraorum scelerum veniam a victoribus, L. tuis dictis Supplice voce roga, 0. peccatis veniam poscens, H.
: : : :

venerabilis, e, adj. with comp. [ veneror ], worthy of respect, reverend, venerable : venerabilis
vir
raatris, L.

veni5

{imperf. venibat, T.

P.praes. gen. plur.

miraculo litterarum . . venerabilior divinitate donum, Y, dives, H.


.

venientum, Y.), veni, ventus, Ire [BA-], to come: imus, venimus, Yidemus, T. ut veni ad urbem, etc. : cum venerat ad se, home : Delum Athenie
:


vennuncula
:

: : : : :

venum

: :

908

venimus: Italiam fato prof ugus, Laviniaque venit port of slaves, lu, The womb : sua conplevit novus exercitus domo accitus Etruscis tempora venter, 0.: homines in ventre necandos Litora, V. Non nos Libycos Conducit, lu. In the phrase, ventrem ferre, to be venit, for the Etruscans^ L. in conspectum, pregnant, It. popuiare penatis Venimus, V. The unborn child, embryo, foetus : dum tibi litterae meae veniant, reaches you : Tuus, H. belly, swelling, protuberance : Quo Cs. hereditas unicuique nostrum venit, falls : Lily- modo Cresceret in ventrem cucumis, V. lagebaeum venitur, i. e. the parties meet at Lilyhaeum nae, lu. ad me ventum est, ut, etc., it has devolved upon ventilo, atus, are [ventulus], to toss in the me: (Galli) veniri ad se confestira existimantes, air, fan, air: populeas ventilat aura comas, sways, that they would be attacked, Cs. ventum in insu- 0. digitis aurum, i. e. displays, lu. facem, Pr.' 1am est ubi eo ventum est, on arriving there, Cs. Fig.: cuius lingua quasi flabello seditionis contio Fig., to come: contra rem suam me nescio ventilata, i. e. is incited. quando venisse questus est, appeared : contra ventit5, avi, are, freq. [ venio ], to come amici summam existimationem, i. e. to strike at: often, be wont to come, keep coming, resort : ad terapus victoriae, Cs. si quid in mentem veniet Ambiorigem, Cs. domura meam. non sumus omnino sine cura venientis anni, ybr ventosus, adj. with comp. and sup. [ventus], : veniens in aevom, H. veniens the coming year cum matronarum ac virgi- fxdl of wind, windy : folles, V. mare, H. Alpes, aetas, the future, 0.
: :

nura veniebat in mentem, when I thought of. With in (rarely ad) and ace. of a condition or relation, to come into, fall into, enter : venisse Germanis (Ambiorigem) in amicitiam, to have obtained in calamitatem in proverbi the alliance of Cs. consuetudinem ut non solum hostibus in contemptionem Sabinus veniret, sed, etc., had fallen into contempt, Cs. sese in eius fidem ac potestatem venire, i. e. surrender at discretion, Cs. in sermonem venisse nemini, i. e. has talked with veni in eura sermonem, ut dicerem, etc., happened to say: summam in spera per Helvetios regni obtinendi venire, to indulge a confident hope, Cs. prope secessionem res venit, almost reached the point. It.', ad ultimum dimicationis rati rem venturam, L. Cum speramus eo rem venturam, ut, saepe in eum locum ventum est, ut, etc., etc., H. to such a point that, Cs. ad tuam veniani condicionem, will accept : ad summum fortunae, to attain, H. With ad, of a topic in speaking, to come to, reach, turn to : a fabulis ad facta ad recenTo come, spring, arise, be produced, tiores litteras. grow, descend: Hie segetes, illic veniuut felicius arbores sponte sua, V. uvae, i. e. grow, V. To come, residt, occur, happen : in ceteris rebus cum quod (extremum) eum venit (i. e. venit calamitas mors) si quando similis fortuna venisset, L.
: : : :
:

cucurbita, i. e. cupping-glass, lu. terra ventosior, Ta. : ventosissima regio, L. Like wind, light,
0.
: :

swift, nimble

: alae, V. : equi, 0. F i g., light, changeable, inconstant, fickle : homo ventosissimus: Tu levis es multoque tuis ventosior alis (of Cupid), 0. plebs, H. : ingenium, L. extraordinarium im: :

perium popuiare atque ventosum


: :

est.

Windy,

puffed up, vain, conceited: ventoso gloria curru, H. lingua, V. ingenium, L.

ventriculus,

I,

m. dim. [venter], the

belly, lu.

cordis, the ventricle.

breeze

ventulus, i, m. dim. [ ventus : Cape flabellura, ventulum

],

little

wind,

facito, T.

hue

m. [cf. vannus], wind: (aer) effluens ventos efficit: qui (divi) simul Stravere ventos, H. ; remissior, Cs. prosper, L. Corns, Cs. P r o V. Verba dat in ventos, i. e. talks in
i,

ventus,

et illuc

vain, 0.
will

tristitiam et mettis
:

Tradam
:

ventis,

i.

e.

vennuncula
kind of grape, H.

venun-, -nucula ),

ae,

/, a

throw from me, H. ventis verba dedisti, hast thrown thy promise to the winds, 0. nee ferre videt sua gaudia ventos, V. Fig., a wind: quicumque venti erunt, i. e. whatever circumstances may arise: alios ego vidi ventos, i. e. times of trouble : cuius nunc venti valde sunt secundi, i. e. who is now on the high tide of prosperity : vento aliquo in optimum quemque excitato, by raising a storm : ventum popularem esse quaesitum, i. e. popular favor.

venucula,
0., Ph.),

see vennuncula.

venor

(P. gen. plur. venantum, V.,


:

qui venari solent Venatum In nemus ire parant, V.: curvis theatris, 0. Venantum voces, of hunters. Ph. canibus leporem, V. F i g., to hunt after, seek, pursue
:

atus, ari, dep., to hunt, chase

ventosae plebis suffragia, H.

oculis viros. Ph.

venter, tris, m., the belly, paunch :-qua,si (faba) mens, non venter infietur inanis, stomach, H. iratura ventrem placare, i. e. appetite, H. dediti eo, to be sold, be exposed for sale: ut eius familia ventri, S. magno Servorum ventres, i. e. the sup- ad aedem Cereris venum iret, L. Dat. predic.
:

n., that which is sold, that which is for sale, sale. Usu. ace, in phrases with do or eo, venum do, dedi, datus, are (later as one word, venumdo, venundo, vaen-), to sell as a slave, sell: multitudo alia civium Campanorum venum data, L. Nuraidae puberes interfecti, alii omnes vaenumdati, S. per commercia venumdati, Ta. venum se venum a principibus datos Poeno, L.

venum

or

vaenum,

venuncxila


: :

verbum

009
Y.
:

stuprum vaeno dedisse, Ta. menta luxui, Ta.

posita vaeno inrita-

venuncula, see vennuncula. venus, eris,/'. [VAN-], loveliness, attractiveness, beauty, grace, elegance, charm : Quo f ugit venus ?
H. H.

Tabula nuliius veneris sine pondere As a proper name, Vemis, goddess of

et arte,
love,

C,

conscendit equos et ictu Yerberis increpuit, adulescentem nudari 0. : Yerberibus caedere, T. iubet verberaque adferri, L. : aurigae proni in verbera pendent, i, e. lean forward with the whip, tJiong, lash : torquens verbera f undae, V. Y, lashing, scourging, fogging Percutimur caput conversae verbere virgae, 0. mitto verbera,
:

A
nem

Love, sexual love: sine Cerere et Libev., H., 0^ love, beloved ro friget Yenus, T., V., 0., Ta. quae te cumque domat object, beloved: mea, V. The planet Venus. Of dice, when each venus, H. of four dice showed a different number, the best throw, Venus throw (poet, for iactus Venereus), H.

mitto securls

verberibus ac tormentis quaestio-

habere: tergum foedum vestigiis verberum,

stripe, stroke, blow : remorum in verbere L. turgentis caudae, H. placido dare perstant, 0. Fig., verbera ponto, the strokes (of oars), 0. plur., lashes, strokes: contumeliarum verbera subire patruae verbera linguae, i. e. chidings, H.
: :

venustas,
ness,

iltis, y".

[venus],

loveliness, comeli-

charm, grace, beauty, elegance, attractiveness


tua,

Antiqua
:

your old fascination,

T.

corporis.

strike, lash,

Artistic grace, fine taste, art: signa eximia venustate f astigium illud non venustas sed necessitas Elegance, good taste, gracefulipsa f abricata est.
ness
(oratoris est) agere

adfluens orani lepore ac venustate cum venustate Quis me venustatis plenior ? amiability, T.
:
:

homo

are [verber], to beat, tormentis Mutinam aquila aethera verberat alis, Y. sidera (unda), Y. naTo punish by striking, lash, vem ( Auster ), H. scourge, whip, fiog, beat, drub: homines: virgis oculos laterum costas ense, 0. F i g., to attack, lash, chastise, plague, torment, harass: os tuum senatiis convicio verberari noluisti: sermonibus
1.
avi, atus,
:

verber5,

knock

venustus,

adj. with

comp.

venus

].

Of

aures, Ta.

ap-

pearance, charming, pleasing, winning, agreeable, Artistic, elehortuh, Ph. beautiful: voltus, T. Fig., sententiae. gant: sphaera venustior
:

2.

stripes,

dum

onis, m. [verber], one worthy of a scoundrel, rascal : Eho, verbero T. f nua verberone Curtilio possideri.

verber5,

graceful, affable

motus

corporis.

ve-pallidus,
mulier, H.

adj., excessively pale,

very pallid:

verbex, see vervex. verbose, adv. with comp.

many
ae, /.
:

veprecula,

bush, small brier

dim. [vepres], a little thornex veprecuUs extracta nitedula.

words, diffusely : satis verbosius.

[ verbosus ], with haec ad te scripsi

vepres, is, m., a thorn-bicsh, brier-bush, bramblebush: lepus vepre latens, 0.: saeptum vepribus sparsi sanguine, V. quid et dumetis sepulcrum si Corna vepres ferant, H.
:
:

verbosus, adj. with comp. [ verbum ], full of words, wordy, verbose : simulatio prudentiae verbosior epistula id quod verbosius dicitur, Ct.
: :

ver, veris,

n. [ 1

vere, in the early


:

YAS-], the spring.- ineunte spring : Vere novo, Y. cum


:
:

ver esse coeperat ver proterit aestas, H. Aetatis breve ver carpere, life's short spring - time, 0. Pro v.: Yere prius flores, aestu numerabis aristas, 0. In the phrase, ver sacrum, a?i offering

verbum, I, n. [cf. pijfxa; Eng. word], a word: pro his facit verba, speaks, Cs. quod ego in senatu Graeco verba fecissem, had spoken: libenter verbo utor Catonis (i. e. origines) usitatius hoc verbum et tritius: si pudor, si modestia, si uno verbo temperantia, in a icord: verba rebus impressit, i. e. names : contumelia verborum, abusive
:
:

of

guage: multis verbis ultro citroque habitis, much talk on both sides: accusare verbis tribus, in three verax, acis, adj. with comp. [cf. verus], speakwords: (dies) per quem tria verba silentur, i. e. ing truly, truthful, true, veracious : oraculum the praetor's voice (in the official words do, dico, Herodotum cur veraciorem ducum Ennio ? Liber, P r o v. verba flunt mortuo, i. e. that addico), 0. saga, Paroae, Tb. H. H. veraces cecinisse
the first finiits

language, Cs.

verborum

delectus, choice

of

lan-

of spring, L.

verbena,

ae,

/".,

a leafy twig, olive-branch,


:

sa-

cred bough (of laurel, olive, myrtle, or cypress, borne by the fetiales) fetialis patrem patratum Fusiura fecit verbena caput tangens, L. sacerdo:

tes Cereris

cum

infulis et verbenis (as suppliants):


tibi, T.
:

ex ara hinc sume verbenas


adole pinguis, Y., H., 0.

Yerbenas
rod
(in

briefly, in one word, by a word: postquam Caesar dicendi finem fecit, ceteri verbo alius alii varie adsentiebantur, verbo de sententia destitisti, at one word from, S. Or ally, by speech: aut verbo adsentiebatur, me. aut pedibus in sententiam ibat, L. Abl. plur. with poss. pron., or gen., in the name of, in behalf of for: si uxori tuae meis verbis eris gratulatus, /or
is idle talk,

T.

Abl. sing, adverb.,

(verber),

eris, n.,

lash, whip, scourge,


:

sing, only gen.

and

abl.)

illi

instant verbere torto,

me: denuntiatum Fabio senatiis verbis, ne, etc., In the phrase, uno verbo, in one word, in a L.

) : :

vergobretus

Vercingetorix
word, briefly
:

910

: Quin tu uno verbo die, quid, etc., uqopraetores, praetorios, tribunes plebis que verbo rem p., etc. In phrases to express exact correspondence, verbum e \evho, precisely, exactly, literally: quae Graeci Trd^r] appellant, ego

T.

poteram morbos, et id verbum esset e verbo, Of a passage or work, translated or copied, ad verbum, verbum de verbo, verbum pro verbo, or ver-

shamefast, bashful, shy, coy, modest, diffident, rC' served: homo non nirais verecundus: Saepe verecundum laudasti, H. color, a blush, H. pudor, 0. Moderate, free from extravagayice, temperate: translatio: verecundior in postulando: vita, 0. Bacchus, H.

verendus,
maiestas, 0.
:

adj. [ P. of vereor
(viri),

],

to be

feared,

bum

verbo,

literally,

word for word:


:
:

worthy of reverence, venerable, reverend, awful;


ossa
0.

fabellae

Latinae ad verbum de Graecis expressae verbum de verbo expressum extulit, T. verbum pro verbo In the verbum verbo reddere, H. reddere plirase, verbi causa or verbi gratia, /or tJie sake of example, for example, for instance : si quis, verbi causa, oriente Canicula natus est: quo die saying, exVerbi causa esse oporteret Idus. pression, phrase, sentence: vetus verbum hoc quiquod verbum in demst, etc., an old saying, T. pectus Iiigurthae altius descendit, S. Mere talk, mere words: dolor est malum, existimatio, dedecus, infamia verba atque ineptiae, empty word^: verborum sonitus inanis. Abl. adv., verbally, in words, nominally: Ut bcneficium verbis initum nunc re comprobes, T. in quibus (civitatibus Hence, the verbo sunt liberi omnes, in name. phrase, verba dare, to give mere words, deceive, vel verba cheat : Quoi verba dare difficile est, T. mihi dari facile patior in hoc: curis dare verba,
:

vereor,

itus, erl, dep. [1

VEL-],

to
(

reverence,
)

revere, respect,

stand in awe :
;
:

quem
. .

patrem

deum

gratia et eloquentia

quarum alteram
.

ut ve-

reor, alteram metuo veremur vos etiam tiraemus, L. To fear, be afraid, dread, apprehend, shrink : hostem, Cs. patris adventum, T. reprehensionem doctorum pauperiem, H. mains, something serious, H. invidiam, N. Vereor dice-

i.

e. to

beguile, 0.

In grammar, a
rlgis, m.,

verb.

Vercingetorix,
Cs.

a chief of the Gauls,


sup. [verus], accord-

vere, adv. with comp. and

_ _

ing to truth, truly, really, in fact : vere dicere omnia vere vates locuta est, V. libentius quam verius Ligures latrones verius quam hostes iusti, Properly, rightly, aright verissime loquor. L. hoc quom fit, ibi non vere vivitur, T.
:

verecunde, adv. with comp. [ verecundus ], shamefastly, bashfully, shyly, modestly : id facere: tueri (matronas), L. verecundius hac de re loquor.
:

verecundia,
reserve:

ness, bashfulness, shyness, coyness,

homo

], shamefastmodesty, shame, pudoris ac verecundiae particeps:

ae, /. [

verecundus

vereor committere, ut, etc. Insanos qui inter vereare insanus haberi, H. quos non est veritum in voluptate summum bonum ponere, who did not shrink from, etc. huius feminae, T. tui testimoni eo minus veritus navibus, quod, etc., with the less anxiety for the ships, Cs. With ne, lest, that : sed vereor, ne videatur oratio mea, etc. ne Divitiaci animum offenderet verebatur, Cs. vereor ne cui plus credas, etc., H. si vereor ne barbarorum rex fuerit (Romulus), I suspect that. With ne . non: intellexi te vereri ne superiores (litterae) mihi redditae non essent. After a negat. expressed or implied (instead of ut) non vereor ne hoc officium meum P. Servilio non probem non vereor, ne non scribendo te expleam. With ut, thai not : vereris ut possis contendere ? qui vereri videntur ut habeam satis praesidi. Poet.: ut ferula caedas meritum maiora subire Verbera non vereor (i. e. ne caedas), H. 7o await with fear, fear, dread: heri semper lenitas Verebar quorsum evaderet, T. Poinptinum quod scribis in urbem introisse, vereor, quid sit, am. apprehensive what it may mean : de qua (Carthagine) vereri.
re, hesitate, T.
:
:

veretrum,
of shame. Ph.

i,

n. [vereor], the private parts, parts

magnam
gando
:

habet vim disciplina verecundiae in roapud me, L. turpitudinis verecundia, a


: : :

Vergilius
vergo,
inclined,
,

(not Vir-), \,m,.,a gentile name.


,

shrinking from : rei p., reverence for, L. legum, shame, disgrace, immodest act: quae vereL. cundia est, postulare vos, etc., how shameful it is, L. verecundiae erat pugnare, etc., L. A sense of shame: verecundia Romanes cepit, Saguntum sub hostium potestate esse, L.

ere

[VERG-],
:

to

bend, turn, he

lie,

be situated

declivis locus tenui fasti-

[verecundus], to feel bashful, be ashamed, be shy, shritik : alteram quasi


,

verecundor,

gio vergebat in longitudinem, etc., Cs. : portus in meridiem vergit, L. omnibus eius partibus in Pig., to turn, incline, be medium vergentibus. directed: nisi Bruti auxilium ad Italiam vergere quam ad Asiam maluissemus nox vergit ad lu:

arl, dep.

verecundantem incitare: verecundans

in

publi-

cem, verges towards, Cu. anni vergentes in senium, illuc Ta. vergens annis femina, advanced, Ta. cuncta vergere, everything centred in him, Ta.
:

cum prodire. verecundus, adj. with comp.

vergobretus,
[vereor], ashamed,

I,

m.

[ Celtic ], the

minister of

justice, executive (of the Aedui), Cs.


veridicus

: : : :

: .

911

versiculus

veridicus,

adj.
:
I,

[verus+DIC-], truth -telling,


voces
n.
:

truthful, veracious

interpres, L.

veriloquium,

[verus+4 LAC-], etymology

(trausl. of tTvuoXoy'ia).

(veri-similis, veri-similiter, veri-similitud5), better as two words, veri simili-.

Veritas,

atis, /. [
:

verity, reality

verus ], truth, truthfulness, certe suscipe causam veritatis


:

apud

Sincerity, straightforVeritas valebit. wardness, candor: veritatis cultores, fraudis inimiei Veritas odium parit, sincerity, T. : in omni
te
:

expostulation, but, though, hoivever : minue In a climax, even, indeed: neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus studiis, vel vero etiam negotiis contemnendum : neque vero id satis habuit, N. As adversative particle, but in fact, but indeed, however (always after one or more words of the clause) ne T. qui-

In

philosophorum. A. vero, ac libenter quidem. With minime, emphasizing the negation, by no means, assuredly not : S. quid ? totum domum num quis alter, praeter te, regit? L. minime vero.

vero iram, T.

Truth, rectitude, re vincit imitationem Veritas. integrity, npi'ightness : ia tuam fidem, veritatem,

misericordiam confugit: sint veritatis et virtutis Reality, life, nature, fact : ut (signa) magistri. imitentur veritatem oratores sunt veritatis ipsius actores exploranda est Veritas, Ph. ut, quicquid accidat, id ex aeterna veritate fluxisse dicatis. Etymology: consule veritatem.

de re vero non minus vehemeus orator, quam bellator f uit non vero tam isti (sc. mortui sunt) quam tu ipse, nugator. In transitions, now, but, however age vero ceteris in rebus quali sit temperantia, considerate quod vero dicere ausus es, in eo
:

dem Postumius contemnendus


p.
:

in dicendo

crrasti.

veritus, P. of vereor.

verpa, ae,/., i. e. membrum virile, Ct. verpus, i, m., a circumcised man, lu., Ct.
verres, is, m., a boar, male swine: obliquum meditans ictum, H. tam nequam.
:

vermiculatus,

Of mosaic work, inlaid in waving mis, a worm]. lines, vermiculated, Lucil. ap. C.

verrinus, adj. [verres], of a boar, swinish: ius, broth of pork (a pun) ius Yerrinus, the advema, ae, m. [2 VAS- ], a home -horn slave, ministration of justice by Verres. Jiouse-servant, family slave : vernas procaces PaVerrius, adj., of Verres, Verrian. sco, H.
:

adj. [vermiculus, dim. of ver-

vemaculus, adj. [verna], of home-born slaves Native, domestic, indigenous, vermultitudo, Ta. nacular, Roman: festi vitas sapor, innate: crimen domesiicum ac vernaculum, i. e. which applies to
:

verr5,

ere [VAR-],
, ,
:

to sweep, brush, scour,

svieep oxit, sweep together: qui tergent, qui verrunt,

L.

the accuser.

vernilis, e, adj. [verna], of a home-horn slave, Jesting, wagfawning, servile: blanditiae, Ta.
gish
:

qui spargunt: matres crinibus templa verrentes, pavimentum, lu. Aequora caudis (delphines), Y. Caesariem per aequora, trail, 0. Of grain, to clean up after threshing, collect : nigras pro farre favillas, 0. Quicquid de Libycis verritur
:
:

dictum, Ta.

Fungi

verniliter, adv. [vernilis], slavishly, servilely officiis, H.

H. To sweep, pass over, play upon, traverse: duplici genialia nabUa palma, 0.: remis vada, Y.
areis,
i.

e. is collected,

are [vernus], to spring, feel new vernd, gutture verlife, grow youyig : Vernat humus, 0.
,
, :

e.

verruca,
tuber), H.

ae, /.,

a wart, fault, failing (opp.


,

iiat avis,

i.

begins to sing, 0.

vernula, ae, m. dim. [verna], a little home-born slave, yoimg domestic: custos vernula capsae, lu.
(lupus) Tiberinus Vernula riparum, slavish birth under the bank, lu.
i.

are [YAR-]. In prayers, out well, have a fortunate issue: haec bene verruncent populo, Att. ap. C. ea mihi bene verruncent, L.
,

verrunc5,

e,

with bene,

to txtrii

e.

(a fish)

of
versabilis,
adj. [verso], changeable, mutable,
:

vernus,

adj. [ver],
:

of spring, spring
:

tempus

fickle
:

acies, Cu.
e,

fortuna, Cu.
.-

aequinoctium, L.

f rigus, 0.

flores,

H.
L.

versatilis,

adj. [verso], versatile

ingenium,

ver5, adv. [verus], in truth, in fact, certainly, ti'uly, to be sure, surely, a.tsuy'edly : Itane vero obturbat ? T. ego vero vellem cum eff usis gaudio lacrimis cupere vero diceret, etc., L. multum vero haec eis iura profuerunt Egregiam vero laudem refertis, V. With immo, no indeed, nay rather Immo vero indignum facinus faxo ex me audies,
: :
:

versatus, adj. \P. of verso], experienced, skilled, versed: in bello: in rerum p. varietate.
versicolor, oris {abl. ori or ore), adj. [verso + of changeable color, of various colors, partycolored: plumae: vestimentum, L. arma, Y. culcolor],
: :

tus (Florae), 0.

T.

immo vero, inquit, ii vivunt, qui, etc. In an emphat. affirmative answer, yes, certainly, by all means, assuredly : M. f uisti saepe, credo, in scholis
:

versiculus, i, m. dim. [ versus ], a little line, mere line : tribusne versiculis Brutus ad me ? epistulae versiculum. In poetry, a little verse^


verso
vei'slef,

: :

vertigo

912
versiculi
raei,

line:

uno versiculo:

Ct.:

Hiscine versiculis curas e pectore pelli? H.

vers5

or

vorso,

tlvl,

atus, &Te,freq. [verto],

keep inci'easing your dijiciilties, T. borrowing, loan : sine versura dissolvere versuram facere publice, X.
:

to tiovi often, keep tiDminff, handle, whirl about, turtioii over: Sisyphus versat Saxum, C. poet.
:

1.

dos iu igni, H. Ova non acri fa villa, 0. vinclorum polliee fusum, 0. sorteni urna, volumina, V. deligonibus glaebas, break vp, H, shake, H.
:
: : :

sectum graraen,

i.

e.

77iake

hay, 0.
:

currum

in

oves, pasture, Y. gramine, i. e. wheel about, V. exemplaria Graeca, i. q. peruse, H. versabat se in utramque partem, i. e. kept displaying hesitation: Pro v.: satis diu qui (orbes) versantur retro. iam hoc saxura vorso (alluding to Sisyphus), i. e. I have %vasted time enough with this man, T. In pass., to move aboitt, dwell, live, remain, stay, abide,
:

or versus, adv. [P. of verto], turned 2. in the direction of, towards, facing. After ad or iti and ace. : ad Oceanum versus proficisci, Cs. in Galliam versus, S. in forum versus in Arveruos versus, Cs. After ace. alone (only of towns or small islands): Helorum versus uavigabant: Ambraciam versus, Cs. With quoqne or guoqiio:

versus versus

or

versus, P. of

verto.

dimittit
tion, Cs.

quoque versus

legationes, in every direc-

be : nou ad solarium, non in eampo versatus est apud praefecintra vallum, Cs. inter aciem, Cs. Fig., to turn, tivist, bend, manage, tos regis, X. direct : versare suam naturam et regere ad tempus: multis modis eadem verba, i. e. to pervert: hue et illuc vos fors omnia versat, cha}iges, Y. To npturn, discomse ad omnis cogitatioues, Cu, pose, disturb, vex, agitate : haerere homo, versari,

row:

or versus, us, m. [VERT-], a line, distulit ulmos, Y, remorum, L. In writing, a line, verse: versus plurimi supra tribunal scribebantur magnum numerum versuum ediscere, Cs. versus Enni gravitate minores, H. dicere versus, Y.
3.
in

versus

versum

versute, adv.
slyly: dicere,

versutus

],

cimningly, craftily,

versutiae, arum,/, [versutus], cunning,


7iess,

crafii-

subtlety

Punicae, L,
adj.
[

to be disturbed
:

odiis

domos, subvert, Y.
:

domum,

sic fortuna utrumque versavit, ut, etc., i. e. 0. in omnes partes mulietreated each in turn, Cs, brem animum, L. To turn ove); think over^ reflect upon, revolve, consider, meditate : in animis secum unaraquamque rem, L. nefas in pectore, Y. versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant Pass., to be, be circumstanced, be situmeri, H. uated: nescis, quantis in mails vorser miser, T. ergo illi nunc in pace versantur in simili culpa, Cs": niihi ante oculos dies noctlsque versaris: Mithridaticum bellum, in multa varietate versa:
:

versutiloquus,

versutus

+4

LAC- ],

crafty-speaki7ig, sly: militiae.

versutus ( vers- ), adj. with co77ip. and S7ip. [YERT-], ad7'oit, dexterous, sh7-ewd, clever, ingenious: versutos eos appello, quorum celeriter mens
versatur
:

animus

versutissimus
:

Lysaader.

Cu7i7ii7ig, crafty, wily, sly, deceitful:

homo

acu-

tus, versutus, veterator

propago, 0.
icis,
;>i.

vertex (vortex),

[YERT-], a
:

ichirl,

eddy, whirlpool, vo7'tex: torto vertice torrens,

Y.

tum, waged with many vicissitudes : partes, in quiTo occupy onebus irae libidinesque versentur. self, be engaged, be busied, be employed: homo saepe in'Caede versatus qui in re p. versamur multum is missum ad dilectus agendos in impei'iis, X. Agricolam integreque ac streuue versatum praeposuit, etc., i. e. having fulfilled his inission honor: : :

ably, etc., Ta.

To

be concerned, belong, depend,

haec omnia in eodem quo ilia Zenonis errore versantur: dicendi omnis ratio iu hominum
turn
:

more

et

sermone versatur.

or vorsum, adv. [F. n. of verto], turned in the direction of, towards: animadvortit E s p., in the phrase, f ugam ad se vorsum fieri, S. sursum versum, up a^id down.

versum

(flumen) minores volvere vertices, H. sine vertice aquae euntes, 0. amnis transverso vertice dolia inpulit ad ripam, L. 2chi7'lwind : contra (ventum) enitentes vertice intorti adfligebantur, L. Of flame, a coil, who 7-1 : flammis inter tabnlata volutus Ad caelum undabat vertex, Y. T7ie highest point, top, peak, siwvnit : ignes, qui ex Aetnae vertice erumpunt: flaramae rotantes Yertice fumum, H. a vertice, /Vo;n above, Y. Of the head, the top, c7-own : ab imis uuguibus usque ad verticem summum talos a vertice pulcher ad imos, H. toto vertice supra est, by the Iiead, Y. moriThe pole : caeli vertices ipsi Hie bundus, 0, The highest, vertex nobis semper sublimis, Y.
:

g7'eatest (poet.):

dolorum
(

vertices.

vertic5sus
vertig5,
whi7-li7ig:
whi7'li7ig,

vort-

),

adj. [ vertex

],

full

of

versiira (vers-), ae,/. [YERT-], a to pay a debt : versuram a Carpinatio feoisse vereor, ne illud, quod tecum perrautavi, versura mihi solvendum sit, is to be paid by a new loa7i. P r o v. in eodem luto haeconversio?i,

whirlpools, eddyi7ig: amnis, L.


inis, /.

funding, borroicing
:

[YERT-], a turning round,


caeli, 0.

sitas,

versura solves, will

pay by

boi^rowing,

i.

e.

of oculorum animique, L. cf. vertigine tectum Ambulat, the ceiling ichii'h rou7id (of drunken men), Iu.
se7isation

adsidua
;

Fig,, a

giddi7iess,

dizzi/iess,

ve7'tigo


verto
vertd
:


ti,

verum tamen

: : ^

913

or

vorto,

sus, ere

[VERT-],

to turn,
:

verso turn up, turn back, direct : cardinern, 0. Non ante verso cado, i. e. emptied, H. pede, O. verti me a Minturnis Arpinum vercrateras, V. sus gens ab oriente ad septentrionem se vertit, in circumsedentls Capuam se i. e. is situated, Cu.
:

turn, be directed, turn out, result : verterat Scipioinvidia in praetorem, L. : (quae res) tibi verquod bene verteret, tat male, turn oxct badly, T. Cu. quod nee vertat bene, Y. quod si esset factum, detriraentum in bonum verteret, Cs. ea ludi-

num
:

vertit,

i.

e.

directs his attack, L.

Intrans., to turn,

turn back: versuros extemplo in fagam omnes cf. annus vertens, the great cycle of the Pass., to be turned, be directed, face, (petisses) mtus, L. nunc ad fon- stars. look: fenestrae in viara versae, L. 2h turn about, be tes, nunc ad luare versus, 0. Vertumnus (Vort-), i, m. [for * vertomenos, engaged, move, be, be situated: Magno in periclo P. pass, of verto], the god of change, of the seasons, in maiore discriraine verti, vita vertetur tua, 'Ph. Poet.: Yerof exchange and trade, C, H., 0. 7'o turri turanis natus iniquis, i. e. L.: ipse eatervis Yertitur in mediis, Y. of a fickle character, H. back, turn about, reverse : Pompeiani se verterunt veru, us, n., a spit, broach: Subiciunt veribus hostes terga et loco cesseruiit, wheeled abotit, Cs. 0. A dart, javelin (poet.), Y. verterunt, ^6'(f, Cs. hostem in fn^a.m, put to fiight, prunas, Y.,

time, in the phrase, annus vertens, the returning year, space of a year, full year : anno vertente sine controversia
ficatio veri in
vertit, L.
;

verum

Of

To Hiemps piscis ad hoc vertat mare, H. L. 1. venim, i, n. [verus], the t^iith, reality, fact turn over, turyi up: versa pulvis inscribitur hasta, interesse inter verum et falsum verum dicere, V. Yertitur inlerea caelum, revolves, Y. terram T. si verum quaerimus minor est tua gloria To turn, ply, drive: vero, 0. aratro, H. versis glaebis, 0. controversia de vero, respecting fact F i g., to Nee procul a vero est, quod, etc., from the tr^ith, stimulos sub pectore vertit Apollo, Y. turn, direct, convert, appropriate: ex ilia pecuniii 0. ars vera ac falsa diiudicandi Qui species magnam partem ad se congressi certamine ira- alias veris , capiet (i. e. alias ab iis quae verae rum ad caedem vertuntur, i. e. are driven, L. ne sunt), H. Genit., in phrases with similis or similiea, quae rei p. causa egerit, in suam contumeliam tudo (less correctly as one word, verisimilis, veri:
:

in vertat, Cs. : omen in Macedonum metum, Cu. religionem vertentes coraitia biennio \\\h\ta., making a matter of religious sample, L. Philippus totus quo me in Persea versus, inclined towards, L.
:
:

similitudo)
\.

narrationem iubent veri similem


:

esse,

plausible .' id quod veri simile occwwit, probable: veri similiora: res similis veri, L. similQ.

limum

veri

quod
in

vertam
a.gdkS,,

T.

quo se

verteret,

non habebat

si bel-

Honor, duty:
anteferebat, S.

magis veri simile, Cs. senatu pars, quae vero pretium


est

vertat, L, : di vortant bene. Quod prosper, T. To ascribe, refer: quae alia in deum iras velut ultima malorum vertunt, L. ne sibi vitio verterent, quod abesset a patria, impute Pass., to turn, depend, rest, hang : hie as a faidt.

lum omne eo

2.
T.

verum,

adv. [verus].

In an answer,
:

truly

certaiidy, doubtless, yes:

victoria,

Y.

cum

circa

banc consultationem
:

di-

omnia in unius sceptatio omnis verteretur, L. potestate vertentur: spes civitatis in dictatore, L. : vertebatur, utrum manerent, an, etc., i. e. the To turn, change, alter, question teas discussed, L. transform, convert, metamorpliose : terra in aquam

:
:

Auster se vertit: Yertc omnis tete in facies, Y. versa et mutata in pein Africum se vertit, Cs. cur nunc tua quisquam iorera partem sint omnia Vertere inssa potest, Y.: saevus apertam In rabiem coepit verti iocus, H. nulla tamen alite verti
:

Dignatur,
rat in f

nisi, etc.,

0.

Prov.
i.

ubi

omne Yerte-

H. With solum, to change abode, leave the country: In language, to qui exsili causa solum verterit. annales Aciturn, translate, interpret : Platonem To lianos ex Graeco in Latinum sermonem, L.
et cinerem,
e.

umum

had

dissipated,

in truth, but, notwithstanding, but yet: multo intellegit, T. ea sunt omnia non a natura, verum a magistro. After non raodo or non solum (usu. with etiam), not only but also: non modo agendo, verum etiam cogitando servavit ab omni Xon solum facto, verum opprobrio quoque turpi, H. In a transition, but, yet, still: deinde hoc vobis confirmo verum me persecuturum esse polliceor, etc. verum veniat sane. With enim, or enim vero, but truly, hit in^ deed: Yerum enim, quando bene promeruit, fiat, T. ; si ullo in loco eius provinciae frumentum verum enim vero cum, etc. tanti fuit, quanti Interrupting the course of thought, but however, but: exspectabantur Calendae lanuariae, fortassu non recte. verum praeterita omittamus.

But

So. Facies?

Ch. verum,

Yerum

aliter evenire

verum tamen less correctly as one word, verum-tamen or verun-tamen), but yet, not(

turn, overturn, overthrow, subvert, destroy


:

vertit

withstanding, however, nevertheless : consilium ca:

ad extremum omnia Cycnum Yi multa, 0. ab pit primo stultum, verum tamen clemens nondum verum tamen aestuat intus, imo moenia Troiae, Y. ne Armenia scelere verte- manifesta sibi est retur, Ta. To turn, 0. In resuming a thought after a parenthesis or versa Caesarum sobole, Ta. ehange, be changed: iam verterat fortuna, L. To diversion, however, as I was saying : cum essem in 58
:


verus
Tusculano (erit hoc tibi pro in Ceramico '), veriiin tamen
illo

: : :


vestigium
even, eve, even-tide
:

914

cum

tuo 'cum essem ibi essem, etc.

The evening,
S.
:

diei

vesper erat,

comp. and sup. [1 YEL-], true, : internosci omnia simulata a vera an falsa, T. verus ac germanus Meveris amicus, H, id si tellus gloria causa verissima

verus,
:

adj. with

real, actual,

genuine
:

ita est,

ut

sin

autem

ilia veriora, ut, etc.

si

ve-

quod nemo dubitat, ut populus R. superaa fact, N. Right, proper, fitting, suitable, reasonable, just : ah, Idnest verum ? T. quod est rectum, verum quoque est lex nil Grosphus nisi verum orabit et aequum, H. neque verum

rum

est,

cum, quid vesper ferat, incertum sit, L. ad vesperum sub vesperum, towards evening, Cs. primo vespere, Cs. litteras reddidit a. d. VIII Idtis Mart, vespere, in the evening : vesperi venire neque tam vesperi revortor, so late, T. llie evening sky, West, Occident: vespere ab atro, V.,0.
serus,
: :
:
:

V.

rit, etc.,

vespera, ae,/. [2 VAS-], the evening, even-tide: ad vesperam consequi prima vespera, L.
:

non potuerint, alienos Qccupare, Cs. verum est, ( agrum ) habere eos, etc., L. me verius unum Pro vobis foedus lucre,
esse, qui suos fines
:

ere, inch, [vesper], to become vesperasc5, evening J grow towards evening: vesperascente cae,

tueri

lo,

N.

vesperascit,

it

grows dark, T.

vespertinus,
even-tide, evening

adj.

V.

praeclarum illud est, et, si quaeris, rectum quoque et verum, ut, etc., right and just. Truth:

[ vesper ], of evening, of tempora (opp, matutina) litte:

rae, received

ful, true, veracious : Sum verus ? T. : Apollinis OS, 0. : verissimus et sapientissimus iudex, most
xipright.

in the evening: senattis consulta, passed in the evening. Poet.: Si vespertinus subito te oppresserit hospes, i. e. in the evening, H. Of the west, western : regio, H.

verutum or verrutum, l, n. [ veru ], a dart, javelin: verutum in balteo defigitur, Cs., L.


veriitus, adj. [veru], armed with a ing a javelin: Volsci, V,
dart.,

Vesta, ae, /. [ 1 VAS- ], daughter of Saturn and Ops, goddess of fiocks and herds, and of the
household ; in her temple the Vestal virgins m,aintained a perpetual fire, C, L., V., H., 0. quo tempore Vesta Arsit, i. e. the temple of Vesta, 0. perf udit Hectare Vestam, i. e. the fire, V.
: :

hear-

vervex

or

verbex,

eels,

m. [see

VEL-], a
fiat:

wether: quod genus sacrifici Lari verbecibus Vervecum patria, i. e. of blockheads, lu.

Vestalis,

e, adj.,

of
a

Vesta, Vestal,
priestess

C,

L., 0.

As

subst.f. (sc. virgo),

vesania (vaesa-),
insanity
:

ae, /. [vesanus], madness,

L., 0.

Of Vestal

of

Vesta, Vestal,

virgins,

of the

Vestals, 0.

discors, H.
ntis, adj.

vesaniens,

[cf, vesanus], raging,

furious : ventus, Ct.

ve-sanus (vae-s-), adj., unsound of mind, mad, insane, raging: remex: tribunus plebis
Stella
loild,

vester or voster, tra, trum, pron. poss. [vos], you7', yours, of you: ille vester Oppianicus, of yours: clamore vestro adsentior: vestrum est dare, vincere nostrum, 0. As subst. n. : non cog-

vesani Leonis, raging, H.


:

Of thmq^s,
:

fierce,

nosco vostrum tam superbum, your haughty manner, T. quid ego vos, de vestro impendatis, hor:

savage, furious, raging

voltus, L.

vires, 0.

tor ?

of your property, L.

fames, V.

vescor,

I,

dep., to use as food, take for food,

take food, feed upon, eat : pecus ad vescendum hominibus apta vescendi causa omnia exquirere,
:

vestibulum, T, n. [2 VAS-], an enclosed space before a house, fore-court, entrance-court, vestibule : templi : aedium : alti Quadriiuges in vestibulis,
lu.

An

vescere, sodes, H. in ea (mensa), to take his meals, Cu. escis aut potionibus nasturtio : singulas (columbas). Ph. infirmissimos sorte ductos, Ta. To enjoy, make use of, use, have: aura Aetheria, V. paratissimis
i.

e.

for

varieties

of food,

S.

entrance, opening, beginning

Fig., an entrance: sepulcri: urbis, L. : vestibula aditusque


n. [cf. vestigo], the

ad causam.

vestigium,
foot, sole vestigia.
:

i,

bottom of the

adversis vestigiis stare contra nostra The foot: equus vestigia primi Alba
;

voluptatibus.

vescus,
farra, 0.
:

adj., small,

slender, feeble,

wavering:

papaver, V.
ae, /.,
:

vesica,

the bladder,
:

vesicae niorbi i, e. blow up, 0.

displosa, H.

urinary bladder: Tendere vesicam,

pedis ostentans, V. cf. Summa pedum vestigia tinguit, 0. footstep, step, footprint, foot-track, track : in foro vestigium f acere, i. e. to set foot : eodem remanere vestite tuis vestigiis persequi gio, Cs. vestigium abscedi ab Hannibale, one step, \j. In the phrase, e vestigio, on the spot, without

vesicula, ae,/. dim. [vesica], a seed-vessel. vespa, ae,/. [cf. Eng. wasp], a wasp, Ph.
vesperum, abl. vespero or vespere {adverb, also vesperl), m. [2 VAS-], the evening-star: rubens,V. vespero Surgente, H.
:

moving, instantly, forthwith : repente e vestigio ex homine factus est Verres: e vestigio ad Castra
trace, mark, track, vestige: in traducere, Cs. quarum (alcium) lecto mulieris vestigia recentia ex vestigiis cum est animadversum, quo, etc., Cs. ;
:

vesper,

eri or eris, ace.

in

vestigiis

huius urbis, rm'?is; tergum foedum

: : :

vetus
:

: : :

vestigo

915

Fig., a footrecentibus vestigiis verberum, L. print^ trace, sign, token: a pueritia vestigiis inOf time, a point, moment, gressus patriis et tuis. instant : eodera loci vestigio et temporis vestigio temporis, instantly, Cs. ut urbs ab hostibus capta eodem vestigio videretur, at that very moment, Cs.

tium.

riparum vestitus Tiridissimos densissimi moa I g., decoration, ornament: orationis.

veteranus,
L.
:

adj. [ vetus
i.

],

old, veteran : hostis,

milites
Cs., L.

legiones,

e.

composed of veterans,

Cs.

Plur. m. as subst., veteran soldiers, veterans,

vestig5,

are,

,
:

C,

[cf. o-nxo^], to follow in

the track of, track, trace out, track up, hunt, search, scour : vestigare et quaerere te, Eim. ap. C. per:

vetus], one
tor
:

veterator, oris, m. [vetero, to make old, from wedded to routine, a commonplace ora-

fugas et f ugitivos, L.

adeo sicca lacuna, ut


:

vesti-

Cu. vestiga (sc. ramum) inquire into, investigate, trace, nihil inexploratum, search out : causas rerum quod vestigari volunt, efficere, L. voluptates omnis regionem omni cura, Cu.

gantium sitim
oculis,

V.

falleret,

g., to

veterator habitus in causis privatis satis crafty fellow, old fox, sly - hoots : quid hie volt veterator sibi ? T. callidus ac veterator esse volt.
veterator.

veterat5rie, adv.
craftily
:

veteratorius

],

shrewdly,

dicere.

vestimentum,
ment, vestment,

n. [ vestis ], clothing, article of clothing, dress:


T,

a garvesti-

sly:

veterat5rius, adj. [veterator], crafty, cunning, ab isto nihil veteratorium exspectare.

menta mutavit
L.
:

album

Vestimenta pretiosa,

vestimentum addere, H. Bed-clothing, a rug


in

vetern5sus, adj. [veternus], lethargic, sleepy, drowsy, dreamy : senex, T.


veternus, i, m,. [ vetus ], lethargy, drowsiness, sluggishness, sloth: funestus, H. gravis (regni), Y.
:

lectus vestimeutis stratus, T.

vesti5 {imperf
stis], to

vestibat, V.), ivi, itus. Ire [vesatis

cover with a garment, provide with cloth:

vetitum,

I,

n. [P. w. of veto], that

which

is

for-

ing, dress, clothe, vest


ali et vestiri

commode

vestiti

et
:

a Caecilia: te Yestiunt lanae, H. Phrygia vestitur bucca tiara, lu. Of animals, to clothe, cover, robe : animantes villis vestitae sandyx vestiet agnos, V. To clothe, cover, deck, array, attire, sitrround, adorn : campos lumine (aether), Y. vestitum vepribus sepulcrum montes vestiti, i. e. covered with verdure; trabes multo aggere, genas vestibat flore iuventa, i. e. heard, Y. Cs. vestiti messibus agros, 0. F i g., to clothe, dress, surround, adorn: exquisitas sententias pellucens vestiebat oratio Gloria quern supra vires vestit, H. iuventa oratione.

bidden, something prohibited, a forbidden thing: Nitimur in vetitum semper, 0. venerem In vetitis numerant, 0. prohibition, protest : iussa
:

A
:

ac vetita populorum
dia,

Quae contra vetitum

discor-

Y.

suffer,

vestis, is,/. [2 YAS-], sing,

collect.,

a covering
:

for
dit

the body, clothes, clothing, attire, vesture

disci-

Yestem, T.

sumpta veste
pretiosa, L.
to

virili,

veste significare:

dolorera In the phrase,


:

H.

mutare vestem,
other clothing
:

change one's garments, put on


(for disguise), T.
:

muta vestera

mu-

tando vestera sese ab

insidiis

munierat, L.
i.

mutandam omnes
on mourning.
ciae, Ta.
:

Plur., clothes, garments ' aurum vestibus inlitum Mirata, H. albae, Cu. : meretri:

putarunt,

e.

that they must

vestem put

picturatae auri

subtemiue vestes, Y.

vestibus extentis, lu. carpet, rug, tapestry (in full, stragula vestis) plena domus stragulae vestis Tyriae vestes, H.
:
:

(old vot5), ul, itus, are [ YET- ], not to not to permit, to oppose, forbid, prohibit antiquae sunt leges, quae vetant Aruspex vetuit, vetant leges lovis, H. T. res ipsa vetat, 0. quid iubeatve vetetve, 0. cf. (ludere) bella, Y. vetita legibus alea, H. cum facerem Yersiculos, vetuit me Quirinus, etc., H. : Quippe vetor fatis, Y. f urem luce occidi vetant XII tabulae ab opere legatos Caesar discedere vetuerat, Cs. ridentem dicere verum Quid vetat ? H. castra vallo muniri, Cs. ut a praefecto morum Has. drubal cum eo vetaretur esse, N. Edicto vetuit, ne quis se praeter Apellen Pingeret, H. vetabo, qui Cereris sacrum Yolgarit arcanae, sub isdera nee laevus vetat ire picus, H. Sit trabibus, H. Quis vetat et Stellas Dicere ? 0. ait esse vetitum intro ad eram accedere, T. As the technical term for protest interposed by a tribune of the people against any measure of the Senate or of the magistrates, I forbid, Iprotest ; faxo ne iuvet vox ista veto,' qua nunc concinentes, etc., L.
:
: :

vet5

'

vetulus,
old,
filia
;

adj. dim. [vetus], elderly, someiohat


life,
:

1.

vestitus, P. of

vestio.

2. vestitus, us, m. [ vestio ], clothing, clothes, dress, apparel, raiment, attire, vesture : muliebris neque vestitus praeter pellis habere, Cs. : vestitum

advanced in Cornix, H.

no longer young : gladiator arbor (opp. novella). As subst.

m. and/./ mi vetule, old fellow: turpis vetula, an


old hag, lu.

mutare,

put on mourning : ad suum vestitum vetus, eris, adj. with sup. veterrimus (for comp. redire, i. e. to lay off mourning Yestitu nimio in- see vetustus) [YET-], old, aged, advanced in years dulges, T. Of things, covering, attire : adde hue poeta, T. veteres et moris antiqui memores, L.
to


vetustas

: : :

vibro
:

: ::

916

Old, of long standing, seated: contulaurus, y. melia, Cs. : invidia, inveterate : amici (opp. novi) veterrima (amicitia) consuetude, S. provinciae, Of soldiers ille exercitatus et vetus (miles) L.
: :

were placed in the ranks, Cs. ut vexillum tolleres. signal-flag: vexillum proponendum, i. e. the signal for battle, Cs. The troops following a stand-

ard, a company, troop, L.

(tabernae) Veteres, the legiones, L. old hootlis of money-changers in the Forum (opp. Novae), L. E s p., in the phrase, vetus est, it is an old saying: vetus est, de scurra divitem fieri Old, of a former time, former, earlier, posse, etc. ancieyit: credendum est veteribus et priscis, ut fama veteaiunt, viris : veterrimi poetae Stoici rum malorum, V. iniuria, Ph. Plicr. m. as suhst.,
milites, Cs.
:

vex5,
ratis,

avi, atus, &vQ,freq. [veho], to shake, jolt,

toss violently:

(rector) per confragosa vexabitur:

venti caeli nubila vexant, 0. To harry, waste, trouble, harass, plague, disturb : agros vectigalis vexatos a Verre Galliam, Cs. hostis sempiternos vexati omnes difficultate viae, L. : comas, to frizzle, 0. To worry, vex, annoy, disquiet, tt'ou: : :
:

V,

the ancients,

iores nostri,

blc: Hermippum probris: vexabatur uxor mea: men of old, fathers, forefathers : ma- vexatur Theophrastus lib r is, is attacked: me hoveteres illi Quae veteres factitarunt, noris cupido vexabat, S. mentem mariti philtris,
: : :

Phcr. n. as suhst., the old, anancient writers, T. tiquity: si Vetera mihi ignota (sunt), earlier events : Vetera omittere, to leave out of consideration, S. scrutari vetera, traditions: haec vetera, these old
:

lu.

via, ae ( old viai, Enn. ap. C. ), /. [ VAG- ], a way, highv)ay, road, path, street : Roma, non opti-

mis

writings, Ta.
atis, /. [vetus], old age, age, long extarda aevi longinqua, V. possessionis familiarum vetustates. An(i. e. senectus), 0. cient times, antiquity: historia nuntia vetustatis: in tanta contra omnia vetustatis exempla, Cs. Lorig duration, great age: vetustate auctorum, L. quae mihi videntur habitura etiam vetustatem,

vetustas,
:

viis ire in via, T. darios eraittebat, Cs. via, via ire, by the highway, L.
: : :

omnibus viis notis essequa A.ssoro itur Hennam


:

istence

tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia: Via Sacra, H. castra angustiis viarum contrahit, etc., i. e. of the passages (between the tents), Cs. P r o V. qui sibi semitam non sapiunt alteri monstrant viam, Enn. ap. 0. tota errare via, T.
:

ivay, passage, channel, pipe, entrance


i.

omnes

i.

e.

will last long: Scripta


:

vetustatem

si

modo

coniuncti vetustate, i. e. intinostra ferent, 0. macy of long standing. The far future, posterity : de me nulla umquam obmutescet vetustas Si qua fidem tanto est operi latura vetustas, Y.

vetustTis,
;

adj. with comp.

and sup.

vetus

],

of long standing (posit, mostly of things c&mp. and freq. also sup. used for the comp. and sup. of vetus) templum Coreris, V.
aged, old, ancient,
:

silvae, 0.

ligna,

H.

opinio, inveterate
iis,

amicitia,

qui viverent, censovetustissimus riis esset, i. e. senior ex-censor, L. liberorum eius, Ta. vetustissiraos se Suevoru*n Semnones memorant, Ta. Of former times, anOf style, cient : Aeli, vetuste nobilis ab Lamo, H. antiquated: Multo vetustior et horridior ille.

0.

qui vetustissimus ex
:

vexatiS,

onis,/. [vexo], a harrying, troubling,


:

a medio intestino usque ad portas iecoris ductae viae, ducts : Spirandi viae, the windpipe, 0. Finditur in solidum cuneis via, a cleft, V. harundo Signavit viam flammis, its path,Y. toay, march, journey : in viam se dare tridui, a three days'' journey, Cs. longitudo viae, L. Flecte viam veils, V. lassus maris et viarum, H. inter vias, on the road, T. Fig., a xoay, m,ethod, mode, manner, fashion, course: ut recta via rem narret, i. e. directly, T. vitae via conversa, H. rectam vitae viam sequi haec una via omnibus ad salutem visa est, L. gloriae (di) non nullas dant vias nobis ad significationum scientiam. AM., by the right way, in the proper manner, correctly, '>merringly, properly : in omnibus quae ratione docentur et via, primum, etc. ipsus secum eam rem reputavit via, T. via et arte dicere.
eius (sanguinis) viae,
e. veiris :
:

A
:
:

virginum Vestalium. harassing: Macedoniae Annoyance, hardship, distress, trouble, vexation: per vexationem et contucorporis volneris, L. multa cum vexatione processit, Cu. melias, L.
:
:
:

viaticum, i, n. [viaticus, from via], travellingmoney, provision for a journey, viaticum : liberalc, C, L., H. P o e t. conlecta viatica multis Aerumnis, i. e. savings, H.

vexator,

oris,

m. [vexo], one who


:

distresses,

trouhlcr, harasser, vexer

urbis esset Antonius

viator,

oris,

m.

[via],

furoris (Clodi),

i.

e.

oppose);

vexatus, P.
vexillarius,
er,

of vexo.
i,

summoner, apparitor, v., H., 0., Ph., lu. magistrate's attendant, court-offlcer : qui eos arcessebant (in senatum) viatores norainati sunt, L.
tremrdous motion, brandish, shake, agitate: hastas ante pugnam vibrabant flamina vestes, to cause To crines Vibrati, i. e. curled, V. to flutter, 0. wield, brandish, throiv, launch, hurl: sicas: tela,

C,

a wayfarer,

traveller, Cs.,

ensign, L., Ta.

Under

m. [vexillum], a standard-bearthe empire, the oldest

vibro,
to

avi, atus, are, to set in

move

and fro,
:

class

of veterans, Ta.
I,

dim. [velum], a military ensign, standard, banner, flag : sub vexillo una mitti, i. e.
n.

vexillum,


viburnum
Cu.
:


1.7

: :

VICIS
vicinia, ae,/.
[y'lcmxi^'],

vibratus ab aetliere 7b be in truces vibrare iambos, Ct. t7'emulous motion, quiver, vibrate, tremble : Tresque To glimmer, glitter, gleam, vibrant linguae, O. scintillate: mare, qua a sole conlucet, vibrat: Tela clipeum Vibranti cuspis lato vibrantia ferro, 0. medium transverberat ictu, V. F i g., in speech, to gleam, dazzle : oratio incitata et vibrans.
f ulmiua (luppiter), 0.
: :

fulgor, V.

neighborhood, nearness,
:

commigravit buc viclniae, T. inde in vicinia nostra Averni lacus vicinia Persidis, V. A neighborhood, neighbors : libertina, non ignota viciniae, L. funus Egregie factum laudet vicinia, H.
vicinage, vicinity:

vicinitas,
dies simul
. .

atis,/. [vicinus], neighborhood, near: propter vicinitatem totos amicitiae, consuetudines, vi-

ness, proximity, vicinity

viburnum,
vicanus,
ille,

i,

n., the

wayfarhig-tree, V.

eramus
.

arlj.

[vicus],

of a

village : Tmolites
village to vil-

villager: liaruspices,

who go from

lage,

Enn. ap.

C.

Plur. m. as subst., peasants, L.

cinitates quid haberent voluptatis, etc. neighborhood, vicinity, region : in Umbria atque in ea vicinitate. neighborhood, neighbors : sig-

A
:

ae,/. [1 VIC-, POT-], Victress possessor (the Goddess of Victory), C, L.

Vica Pota,

and

num, quod
uota, Cs.
:

erat

notum

vicinitati

homo

illius vi-

cinitatis princeps

haec loca viclnitatibus erant

vicinitatem arrais exornat, S.

vicarius, adv.

[ vicis ],

that supplies a place,


:

substituted, delegated, vicarious

As subst. m., a substitute, corum supponitur. deputy, proxy, vicegerent, vicar : succedam ego vialieni iuris : vicarium tibi carius tuo muneri expediam, cui tu arma tradas, L. sive vicarius est seu conservus, i. e. an under-servant, H.
: :

vicaria fides ami-

vicinus, adj. with comp, [vicus], of the neighborhood, near, neighboring, in the vicinity: adulescentulus bellum, L. taberna, H. iurgia, of
: : :

neighbors, H. astris sedes, V. (terra), parti vicinior esset, 0.


: :
:

Ni convexa foret As subst. m., a

adv. [vicus], from, village to village, From street to street, in hamlets : habitare, L. through the streets: Vos turba vicatim hinc et

vicatim,

neighbor : proximus vel tribulis vel vicinos meos bonus sane vicinus, H. vicine Palaemon, V. As subst. f, a neighbor: Chrysis vicina haec moritur, T. Fides vicina lovis anus vicina loci, 0. Flur.
:

neut. as

S2ibst.,

hinc saxis petens, H., Ta.

plus

quam

the neighbourhood, vicinity : sonitu vicina fatigat, 0. Fig., similar, kin-

vice, vicem, see

vicis.

dred, allied: vicina eius (eloquentiae) dialectico[ viginti ],

viceni,
each, twenty

ae, a,
:

num.
:

distrib.

anni, Cs.

twenty railitibus denarios quinos

rum

scientia.

Near, approaching

mors. Ph.

viceuos diviserunt, L.

vicensima (vices-, -suma), ae, /. [vicensimus sc. pars ], the twentieth part, a tax of one
;

twentieth, tribute

vendere, i. e. crop, L. quod vectigal superest domesticura praeter vicensiniam ? i. e. of the market-valice of a slave
:

of five per cent. : vicensumas the tribute of one twentieth of the

(vicis), only^en. vicis, acr. vicem, abl. vice, plur. nom. vices, ace. vicis or vices, dat. and abl. vicibus, /. [3 VIC-], change, interchange, alternation, succession, vicissitude: Hac vice sermonum, convei'sation, V. vice sermonis, 0. : Solvitur hieras grata vice veris et Favoni, H. commoti Patres vice for: :

tunarum humanarura,
git,
i.

L.:

Dum Nox
:

vicem pera-

e.

alternates with day, 0.


:

Plerumque gratae

when emancipated: cent, on exports.

portorii,

i,

e.

a duty of five per

vicesimani, orum, m.
the twentieth legion, Ta.

[vicesimus], soldiers of

part: aurum,

vicesimarius, adj. [vicesima], of the tv)entieth e.from the tax of five per cent., L,
i,

vicesimus, vicensimus,
num.
[viginti], the twentieth
:

or

vigesimus,
:
:

adj.

divitibus vices, H. haec quas vices peragant doMutat terra vices, recebo, what vicissitudes, 0. news her changes, H. Per vicis, alternately, 0. agri in vices occupantur, Ta. : vicibus factis inire Ace. adverb.: suam cuiusconvivia, by turns, 0, que vicem, in each one's turn, L. : cum suam vicem functus oflBcio sit, in his turn, L. return, requital, equivalent, recompense, remuneration, retal: :

A
:

annus, Cs.

censores
:

iation

Kedde vicem

meritis, 0.

arces Deiecit

altero vivicesimi sexti a primis censoribus, L. censimo die sexto et vicesimo anno, N. ipso vigesimo anno: ab incenso Capitolio vigesimus
:

plus vice simplici, H.

fate, hap, condition, fortune, misfortune: et meam et aliorura vicem


lot,

annus,

S.

vicia, ae,/., a vetch: tenuis, V., 0.

A
:

viciens
times
:

or vicies, adv.

vicies

num. [viginti], twenty centum milium passuum, Cs. sibi

dare cupisse sestertium viciens, two millions : superficiem aedium aestimarunt HS viciens.

vicinalis,
,

e,

adj. [viciaus],

of the neighborhood,

pertimescere indignando vicem eius, L. Convertere humanam vicem, H. : vices superbae, H. position, place, room, stead, post, office, duty, part: ad vicem eius, qui e vita emigrarit, accedere succedens in vicem imperii tui, L. f ungar sacra regiae vicis, i. e. of the royal vice cotis, H. missis in vicem eorum quinque railibus office, L. sociorum, L. Ace, with a gen. or pers. pron., in the place of, instead of, on account of, for, for the
:

neighboring

usus, L.

sake of:

tuam vicem saepe doleo

remittimus hoc


vicissim
tibi,

: :

video
:

: : :

918
:

ne nostram vicem

irascaris, L.

rex,

vicem
^

eorura quos miserat, in suo lectulo mori, i.

etc.,

Cu.

e. like.

Ahl., instead of for,


:

Sardanapali vicem

: victoria penes patres fuit, L. victoria perdet, 0.

victory

haec

te

on account of: exanimes vice unius, L.


vicissim, adv.
cissim, T.
:

victSriatus, l, m. [sc. nummus], a silver coin with the image of Victory, half a denarius, C, L.
tory,

[ vicis ],
i7i

on

the other

hand, on

the contrary, again,

uno victrix, icis, abl. Ice, rarely Id {gen. plur. praebebo ego me tibi vicissim attentum -Icium, Ta. ), /. [ victor ], that she is victorious, a veniam damusque petimusque auditorem: banc conqueress, victress: erat victrix res p. caesis Anvicissim, mutually, H. toni copiis victrices Athenae victricia arma, V. vicissitiidS, inis, /. [ vicis ], change, inter- litterae, reporting a victory: tabellae, 0. Fig.: change, alternation, vicissitude: omnium rerum, mater victrix filiae non libidinis, controlling luno: T. nihil vicissitudine studiorum iucundius: eorum nem victrix (AUecto) adfatur, V. (generum), reciprocal influence : dierum noctium1. victus, P. of vinco. que diurnae nocturnaeque. 2. victus, us, m. [VIV-], that which sustains victima, ae, /. [ VEG- ], a beast for saa'iflce, life^ means of living, sustenance, nourishment, prosacrifice, victim : pro victimis liomines immolant, visions, victuals : tenuis-: necessarius maior pars maxima taurus Victima, V. caesis apud Cs.
rere
: : :

turn, back: da te mihi vitempore florere, dein vicissim hor-

Vict5riola, ae,/. dim. [victoria], a small statue of Victory.

little

Vic-

Amaltheam

tuis victimis,

C,

L., H., 0., lu.


p.

eorum

g.,

a victim: se victimam rei deceptus decipientis ero, 0.

praebere: Yictima

victimarius,
sacrifices, L.

i,

m.

victima

],

an

assistant at

victito,
sist:

victus in lacte . . . constitit, Cs. penuria victus, H. : aliae (apes) victu invigilant {dat.), V.: victui herba (est), Ta. : persequi animantium omnium ortus, victus victus feri, Tb. Victibus invidit priorum, i. e. despised the diet, 0. way of life, mode of living : in victu considerare, quo more
: : :

bene lubenter,
oris,

are, freq. [ vivo ], to live, subi. e. to be fond of good living,

educatus hanc consuetudinem victus cum ilia comparandam, i. e. stage of civilization, Cs. quali
sit
:
:

T.

igitur victu sapiens utetur ?

H.
village,

victor,

quisher, victor:
tori est, aut

m. [ 1 VIC- ], a conqueror, vanviculus, i, m. dim. [ vicus ], a small quod (stipendium) victores victis hamlet: viculos circumiectos cepit, L., C.
:

imponere consuerint, Cs.

aut libertas parata vicvicto


:

mors proposita

victores bello-

rum

civilium, in civil toars: tanti belli, L.

civili bello

victor iratus respondit, etc.


:

In appo: :

cum

vicus, 1, in. [2 VIC-], a row of houses, street, quarter, loard: in urbe: vicos plateasque inaediticat, Cs. : Tusci turba inpia vici, H. village,

conquering peius victoribus Sequanis, quam Aeduis victis accidisse, Cs. galli (aves) victi silere solent, canere victores victores Marcellus armatus et victor, after his Graii, 0. victory: abiere Romani ut victores, L. victor virtute fuisset (i. e. vicisset), S. P o e t. in curru Fig., a master, victore veheris, triumphal, 0. conqueror: animus libidinis et divitiarum victor, Victor propositi, i. e. having accomplished, H. S.
sition, victorious,
:

hamlet: Cobiamachus, qui vicus, etc.: vicos ad quadringentos incendunt, Cs., L., H., Ta. country-seat: vicum vendere: Quid vici prosunt aut horrea, H.

videlicet, adv. [for videre


it

licet],

one

may

see,

is

evident, clearly, obviously, plainly, evidently,

manifestly, naturally, verbis errat videlicet,


nihil dolo

of course: hie de nostris Quae hie sumus locuti, T.


lugurthae, cui videlicet speesset, S.
:

factum

vict5ria, ae,/. [victor]. In war, victory : nul1am adeptus victoriam Cinnae victoriarh ulcisci nuntius victoriae ad Cannas, L. exercitus plus victoriae quam praedae deportavit, prestige, Cu. externa domestica laeta, H. nihil deinde a
:

culanti iter

suum cognitum
videlicet.

bant? vim
it is

In an

quid metue-

ironical explanation,

victoria cessatum,
:

i.

e.

the victory loas folloived

up

with energy, L. extremum malorum omnium esse civilis belli victoriam haec bella gravissima victoriaeque eorum bellorum gratissimae cum Canuleius victoria de patribus . . ingens esset, L. de tot ac tarn potentibus populis, L. saepe ex Etrusca civitate victoriam ferre, L. As a battle-cr}-, Victory ! : suo more victoriam conclamant, Cs. P e r s o n., as a goddess sudavit Capuae Victoi'ia, i. e. the statue of Victory. F i g., success, triumph,
:
: . :

very plain, of course, forsooth : tuus videlicet censuit consulatus, perniciosus meus pecunias eorum publicandas, videlicet timens, ne, etc., S. As an explanatory particle, to wit, namely, of course : caste iubet lex adire ad deos, animo
salutaris
:

videlicet.

viden, for videsne, see video. vide5, vldi, vTsus, ere [ VID- ], to see, discei'n, perceive : ut oculum, quo bene videret, amitteret
quae videmus, etc. Considium, pro viso sibi renuntiasse, Cs. serpentes atque videres Infernas errare canes, H. viden, ut geminae stant vertice cristae? V.;
oculis cernere ea,
:

quod non

vidisset,

video
.


:!

: : :

919
er,

vigilanter

nonne vides ut . . Antemnae gemant ? H. : iam videnti f rontem pingit, i. e. awake^ V, : et casus abies visura marinos, i. e. to experience^ V. To see, look at, observe, note : lUud vide, os ut sibi dlstorquin tu me vides ? see what I sit carnufex, T. have done ! i. e. is not this creditable ? : atqui istuc ipsum nil periclist me vide, look at me, i. e. take

seems right, seems good: ubi visum est, sub dispersi discedunt, Cs. 31. num non vis audire, etc. ? A. ut videtur, as you will: si videatur, L. si tibi videbitur, villis iis utere, quae,

vesperum

etc.

si

ei videretur,

integram rem ad senatum

reiceret, if he pleased, L.

To perceive, observe, hear : me, T. raugire videbis Sub pedibus terrara, V. tum videPass., to be looked upon, res Stridere susurros, H. be regarded, seem, appear : nuraquam periculi fuga committendum est, ut imbelles timidique videamur: multo rem iniquiorem visum iri intellegebant cetera, quae quibusdam admirabilia videuidonea mihi Laeli persona visa est, quae, tur, etc. quod idem Scipioni videbatur ; de famiiiare etc. illo tuo videor audisse: ut beate vixisse videar, quia, etc. ut exstinctae potius amieitiae quam oppressae videautur quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse sed mihi contra ea videtur, S.: non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, L. In formal decisions, to appear, be decided, be adjudged : voluerunt, ut ea non esse facta, sed ut videri pronuntiarent: consul adiecit senatus consultura, Ambracourage

vidua,
L.

ae,

from

f
:

viduus

],

an unmarried woman,
:

toidow

cognitor viduarum

viduas venari

avaras, H.

viduitas,

atis,

[viduus], bereavement, widowfiliae,

hood: Caesenniae: in viduitate relictae

L.

vidu5,

avi, atus, are

[
:

viduus

], to deprive, be-

reave: civibus urbem, V. vilia) viduata, widowed, Ta.

foliis ornos,

H.

(Ser-

viduus,

adj. [cf.

Germ. Wittwe
:

Engl, widow],

deprived, bereft, destitute, without : me ipse viduus (i. e. viribus meis), C. poet. pharetra Apollo, H.

pectus amoris, 0.

Bereaved,
0.
i.
:

spouseless, mateless,
:

widowed: vidui
lopes), 0.
:

viri,

domus, 0.
H.

manus (Pene:

arbores,
(

e. vineless,
),

ulmos, lu,

vietus
senex, T.
-.

once disyl, H.
:

adj. [

YI-

],

bent to-

gether, shirunken,

shrivelled,

withered,

wrinkled:

aliquid
ul,

membra, H.

vi captam esse, L. uti Caesar exercitum dimittat; si non faciat, eum adversus rem p. facturum videri, Cs. Fig., of the mind,

ciam non videri

mark, observe, discern, understand, compreheyid, be aware: ad te, ut video, comminus accessit aperte enim adulantem nemo non videt, sees through: si dormientes aliquid animo videre videamur: plus vidisse videri, to have had more
to see, perceive,
:

insight

cum me

vidisse plus fateretur, that

I had

gre [VEG-], to be lively, be vigorous, thrive, flourish, bloom, be strong : quae a terra stirpibus continentur, arte naturae vivuut et vigent vegetum ingenium in vivido pectore vigebat, L. vestrae tum arae, vestrae religiones viguerunt: viget aetas, animus valet, S. Fama Mobilitate viAlpes vix integris vobis ac vigentibus get, v. transitae, i. e. when your vigor was unimpaired, L. audacia, largitio, avaritia vigebant, S. Persarum Fig., to be of repute, be vigui rege beatior, H,

vige5,

seen further : di vatesve eorum ia futurum vident, L. : quem virum Crassum vidimus nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur, V. To look at, attend to, consider, think, refect upon, take note of: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent: sed videamus Herculem
:

esteemed, be

regum vigebat
lively,

honored: in Academia: Conciliis, V.

Dum
to

(pater)

ere, inch. [ vigeo ], vigesco, grow vigorous : pedes, Ct.


,

become

vigesimus,
vigil,
[ ilis

see vicesimus.
),

legi Bruti epistulam non prudenter rescriptam; sed ipse viderit, let him see to that: Viderit ipse ad aram Confugiam, 0. To look out for, see to, care for, provide, take care, make sure antecesserat Statius, ut prandium nobis videret; aliud lenius (vinum), T. navem idoneam ut hane fortuna mea desit, beas, diligenter videbis

ipsum

{gen. plur. once, vigilium, L.

adj.

awaRe, on the watch, alert : prius orto Sole vigil scrinia posco, H. ales, i. e. the cock, 0. As subst. m., a watchman, sentinel: clamor a
:

VEG- ],

videte, L.

To

see,

reach, experience, attain, obtain,

vigiles scutum in vigiliam ferre wakeful, watchful, restless, active curae, 0. ignis, i. e. always burning, V. lucernae, night-lamps, H.

vigilibus tollitur
vetuit, L.

F
:

g.,

enjoy: qui suo toto consulatu somnum non viderit utinara eum diem videam, cum, etc., may live
:

to see

Duxi uxorem ; quam ibi miseriam vidi I To see multas victorias aetas nostra vidit, patiently, bear, permit: tantum degeneramus a patribus nostris, ut eam (oram) uos nunc plenam hostium iam factam Videamus, L. To see, go to
T.
:

vigilans, antis, adj. with comp. [P. of vigilo], watchful, anxious, careful, vigilant: vigilantes et boni oculi homo curae, sleepless anxiety : nemo paratior, vigilantior: lumina, always burning (of a light-house), 0. see also vigilo.
:

vigilanter, adv. with comp. and sup. [vigilans], watchfully, carefully, vigilantly: provinciam ad: :

see, visit

bis ergo

sed Septimium vide et Laenatem vide- ministrare vigilantius cavere Antoninum hominem, si voles. Pass.^ it seems prop- lantissime vexatus.
:

vigi-

vigilantia

::

vincio

: : :

920
:

vigilantia,
mirifica

ae, /. [vigilans], waTcefulness

vigilantia.

Fig.,
:

esse

vilissimae res.
try,

Of

trifling value, cheap,


woi-thless, base, vile
:

poor, palsi

watchfulne&s^ vigilance

inatchful attention^ singularis. tua, T.


:

common, mean,

honor

vigilax,
Subura, Pr.

acis, adj. [ vigilo


i

],

watchful, restless

g.

curae, 0.

vigilia, ae, f. [vigil], a watching, wakefulness, sleeplessness, lying awake: Demosthenis vigiliae. keeping watch, watching, watch, guard: noctu scutum in vigiliam vigilias agere ad aedis sacras vigiliarum nocturnafjerre, to take on guard, L. watch, luin curara magistratibus raandare, L. iiine of keeping watch (a fourth part of the night):

noster vobis vilior fuisset: quorum tibi est vita vilissima: fidem fortunas pericula vilia habere, S. Fit genus et virtus nisi cum re vilior alga est, H. Europe, abandoned, H. Si, dum me careas, est tibi vile mori, 0. poma, i. e. abundant, V. phaselus, com^mon, V,
:
: :

ness

lowness of price, cheapannus in viUtate, alter in summa caritate fuerit: ad vilitatem sui conpelli, i. e. disregard, Cu.
atis, f. [vilis],
:

vilitas,
:

annonae

cum

alter

prima

.^tupris

de tevtia vigilia, Cs, vigiliae in consumptae, i. e. nights. Plur., the luatch, men on watch, watchmen, seritinels, post, guard:
vigilia, L.
:

milites disponit perpetuis vigiliis stationibusque,


si vigiliae, si inventus armata est: vigilias F i g., watchfulness, vigidisponere per urbem, L. lance: vacuuin metu populum R. nostra vigilia post, office, term of office: vigiliam reddere. jneam tibi tradere aliorum eonsulum.

Cs.

], a country - house, Charini, T. sua Villa quam Tiberis lavit, H. E s p., villa publica, a public building in the Campus Martins (an office for taking the census and for enlistments), L.

villa, ae, /. dim.

2 YIC:

country-seat,

farm,

villa

villica, villico, villicus, see

vilic-.

villosus, adj. [ villus ], hairy, shaggy, rough villosa colubris guttura, i. e. xoith vipers leo, V.
:

vigil5, avi, atus, are [ vigil ], to watch, keep awake, not to sleep, he wakeful: ad multam noetem usque ad lucem, T. To watch through noctes vigijioctis vigilabat ad ipsura mane, H. aetas vigilanda viris, V. vigilantur amarae, 0. Pro v.: num ille somniat lata convivio nox, Ta. vigilanti stertere Ea, quae vigilans voluit ? T. To perform watching, do at night: carnaso, lu.
:

(for hair), 0.

villula, ae,/. dim. small villa, C, H.

[villa],

little

country-house,

villum,
sup of wine

i,
:

n. dim. [for

vinulum, from vinum], a

hoc

villi,

T.

villus, I, m. [1 VEL-], a tuft of hair, shaggy hair, wool, fleece: (animantes) villis vestitae ton:

men
gila,

vigilatum, 0.

vigilati labores, 0.
:

sis

mantelia

villis,

with the nap shorn, V., 0.


[

g., to

he watchful, he vigilant

pro vobis

ut vivas,

vi-

vimen,
withe,
osier

inis, n.
:

YI-

],

a pliant
collect.
;

twig, switch,

H.

contextae

viminibus

vineae,

Cs.
vir-

num., twenty : si viginti quiesmilia nummum hinc rapimur visera dies ginti et milia raedis, H.

viginti or
:

XX,

XX

fructicosa Vimina, 0. Sing, gis ac vimine densus, 0., V.

specus

viminalis,
low-copse
:

e,

adj. [vimen],

(vigintiviratus or
gintivjri]^ the office
vigintiviri).

XX viratus,

us),

m.

Viminalis
adj.

Collis, the

[vi-

of osiers, of the wilViminal hill (in

of the

twenty, vigintivirate (see

Rome),

L.

municipal court, Ta.

vimineus,

viginti-viri, orura, m., a commission of twenty men, appointed by Caesar as consul to distribute % lands.

wicker-work : tegumenta, Cs.

[vimen], made of osiers, of crates, V.


:

vin, for vis-ne, see volo.

vigor, oris, m. [VEG-], liveliness, activity, force, vigor : nee tarda senectus animi mutat vigorem, V. patrius, H. : animi, L.
:

vinaceus, adj. [vinum], of wine, of the grape: acinus vinaceus, a grape.


Vinalia, ium,
Aug.
0.
19,
n., the wine-festival

when new wine was

(April 22 and offered to Jupiter),

vilica, ae,
fieer^s

[vilicus],

a female

overseer, over-

wife, Ct., lu.

are [vilicus], to superinvilico (vill-), tend an estate, he overseer: in ea (re p.).


, ,

vinarius, adj. [vinum], of wine, for wine: vas: crimen, relating to the wine -tax. As subst. n., a wine-pot, wine-fask, H.

.estate,

(vill-), 1, m. [villa], an overseer of an steward, bailiff: eius vilici pastoresque balnea vilicus optas, H. Anoverseer, superintendent, director : magistratiis quasi rei p. vilici Pegasus positus vilicus urbi, lu.
:

vilicus

vincibilis, e, adj. [vinco], maintained : causa, T.

to be gained, easily

vinci5,

about, fetter,

vinxT, vinctus, ire [VI-], to bind. Moid tie, fasten, surround, encircle: Cura

adservandum vinctum,
:

vxlis, e, adj.. with comp. and sup. [VAG-], of small price, of little value., purchased at a low rate, cheap : istaec ( puella ), T, : f rumentum vilius
:

nis catenis vinctus, Cs.

thurno, V. formosae digitum vincture puellae, about

civem Romanum triPurpureo alte suras coAnule, novis tempera floribus, H.


T.
: :
: :

to encir-


vinclum
cle^

: :

vindico

: :

921

To com0.: boves vincti cornua vittis, 0. : esse vineto pectore, ut gracilae sient, To compass, surround, guard: vinciri praesiT. Fig., to bind, fetter, confine, restrain, attach: diis. omnia severis legibus vincienda sunt vincta numine teste fides, 0. me retinent vinctum vinela Of sleep, to hind, bury, sink: vinetos puellae, Tb. somno trucidandos tradere, L. inimica vinximus In rhet., to hind, ora (i.e. magicis artibus), 0. arrange, link together: membra (orationis) sunt
press^ lace

of binding, fastening, hand, bond,


tie:
:

rope, cord, fetter,

corpora constricta vinculis vincula rupit, Y. quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis i. e. the seal, 0. vincula epistulae laxavit, N. Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis, i, e sandals, Y. Plur., fetters, bonds, prison : mitto vinela, mitto carcerem in vincula coniectus, Cs. in vincula duci, L. ex vinculis causam dicere, i. e to plead in chains, Cs. F g., a bond, fetter, re:

straint

jmmeris vincienda, i. e. arranged rhythmically: (poema) nirais vinctum, i. e. too artificial.

vinclum,

I,

n.,

see vinculum.

corporum vinculis tamquam e carcere evolare vinculum ingens immodicae cupiditati iniectum est, L. A bond, tie, hand: omnes artes habent quoddam commune vinculum fidei, L.
:

In war, to vinc5, vici, victus, ere [1 VIC-]. conquer, overcome, get the better of, defeat, subdue, vanquish, be victorious : ut qui vicissent, iis quos vicissent imperarent, Cs. navalibus pugnis Carthaginiensls. To prevail, succeed, overcome, loin iudicio: Fabio vel indice vincam, H. factum est; viucimur, T. Vicit iter durum pietas, made easy, Y. virgam, to win, Y. vicit tamen in Senatu pars ilia, quae, etc., S. cum in senatu vicisset sententia, quae, etc., L. Othonem vincas volo, to outbid. To overcome, overwhelm, prevail over: (naves) neu turbine venti Vincantur, V. flammam gurgitibus, extinguish, 0. Vincunt aequora navitae, master, H. Victaque concessit prisca moneta novae, 0. Blanda quies furtim victis obrepsit ocellis, potue0. ubi aera vincere summum Arboris re sagittae, i. e. surmount, V, viscera flamma, i. e. to cook, V. To outlast, survive ; (Aesculus) Multa virum volvens durando saecula vincit, V. vivendo

vincula revellit iudiciorum accedit maximum vinculum, quod ita rem p. geris, ut, etc. Ne cui me vincio sociare iugali, Y. cf. vincio tecum propiore ligari, 0. Excusare mercenaria vinela, H.
:

vindemia,
harvest, grapes

ae, /.
:

[vinum + demo],
:

Non eadem
Y.
(

the grapearboribus pendet

vindemia

nostris,

mitis,

Y.
),

vindemiator
vindemiola,
i.

poet, quadrisyl., H.

5ris,

m.

[vindemia], a grape-gatherer, H.

vindemia ], a little of profit. vindemitor, oris, m. [for vindemiator], tJie harbinger of vintage (a star in the constellation
ae, /. dim. [

vintage,

e.

bit

Virgo), 0.

yindes:,
tainer,

icis,

m. and/. [YAN-, DIC-], a mainprotector,


deliverer, liberator,

defender,

vici

mea
:

fata,

Y.

champion: vos legi vindices praeponere: aeris alieni, i.e. of debtors: iniuriae, /rom wrong, L.
periculi, in peril, L.
sis tis in
:

g., to

prevail, be superior,

aurum Yindice decepto mi-

convince, refute, constrain, overcome:


dio, Cs,

naturam

stu-

vincit ipsa

rerum
:

p.

natura saepe
:

ratio-

nem
T.
:

: vinci a voluptate peccavi, fateor, vincor, victus patris precibus lacrimisque, L. est qui vinci possit, H. Yictus amore pudor, 0. victus
: :

urbes, 0. : dignus vindice nodus, H. avenger, punisher, revenger : (career) vindex scelerum : parentis, 0. deae vindices facinorum et scelerum vindice flamma, 0.
: . . .
:

An

animi respexit, Y.

Ergo negatum vincor ut


H. ea To overmatch,
:

crei.

dam,

am

consty-ained,

verbis

vincere,

e.

to express

worthily,Y.
:

surpass, ex-

magnitudinem morum inmanimulierculam moUitia, H. Scribere, quod Cassi opuscula vincat, H. To prove triumphantly, show conclusively, demonstrate: si dOceo non ab Habito, vinco ab Oppianico,^?-ow (the fact) vici unam rem vici alteram, / have established one point: vince deinde, bonum virum f uisse Oppianicum Yincet enim stultos ratio insanire nepotes, H. Nee vincet ratio hoc, tantumdem ut peccet idemque Qui, etc., H. To prevail, gain the point, carry the day : cui si esse in urbe tuto licebit, vicimus Yicimus et mens est, 0. vincite, si ita voltis, have your way^ Cs. : viceris, enjoy your victory, T.
ceed, excel: terrae
:

tate beluas

vindicatio, onis,/, [vindico], a?i establishment of the right, vindication. vindiciae, arum,/, [vindex], the assertion of a right, a laying claim, legal claim, formal demand : iniustis vindiciis f undos petere pro praede litis vindiciarum satis accipere, i. e. security for the value of the property and for all claims growing out of it. A declaration of right, judgynent, decree: ab libertate in servitutem vindicias dare, i. e. to sentence a free person to slavery, L. Viv^'x:*

nem

cedere postulantibus vindicias, to those who demanded her freedom, L. cum vindicias amisisset
:

ipsa libertas.

vindic5 (vend-),

avi, atus,
to,

are [vindex].

In

law, to assert a claim

demand formally, ask

vinctus, P. of

vincio.

vinculum

or

vinclum, i, n.

[vincio],

a means

jicdgment for : puellam in posterum diem, i. e. to take charge of under bonds to appear the next day, ita vindicatur Yirginia spondentibus propinL. quis, L. To claim as one\ oxen, make a claim upon, demand, claim, arrogate, assume, appropriate:
:


vindicta
omnia
:

923


violo

: : : :

Homerum Chii vindsuB, af?/. with comp. [yxnxxm], full of wine^ iure pro suis vindicare suuin vindicant: prospera omnes sibi vindicaut, fo7id of wine, given to drink, wine-bibbing : Laudivictoriae maiore bus arguitur vini vinosus Homerus, H. viuosior adversa uni imputantur, Ta. Galliae consensio fuit aetas Haec est, 0. parte ad se vindicata, L. libertatis vindicandae, ut, etc., shoiild be inainvinum, i, n. [VI-], wine : vino confectus urbs antiquam faciem, 7'eassume, 0. In the somno vinoque sepulta, V. Nee regna vini sortained, Cs. phrase, in libertatem vindicare, to claim for free- tiere talis, H. Plur., sorts of zcine, %cines : levia dom^ set free, free, emancipate : in libertatem rem quaedam vina nihil valent in aqua Fervida, H. rem p. in veterem dignitatem ac liberta- Sapias, vina liques, i. e. in abundance, H., Y., 0. populi tem, i. e. to restore: se et populum R. in libertatem, viola, ae, /., tJie violet, gillyflower : Pallentis To serve as champioH, deliver, liberate, proCs. violas carpens, V. C o 1 1 e c t. an tu me in viola, ab tect, defend, save: fe ab eo: nos a verberibus putabas aut in rosa dicere ? violet color, violet perpehac necessitate vos fortuna vindicat, L. tinctus viola pallor amantium, H. tienda ilia fuerunt, ut se aliquando ac suos vindiviolabilis, e, adj. [violo], that may be injured^ caret, might protect : quam dura ad saxa revinctam To act as avenger, easily wounded, violable: levibus cor telis, 0. non Vindicat Alcides, sets free, 0. avenge, revenge, punish, take vengeance on, recom- violabile numen, V. pense: quo (perfugio), nisi vos vindicatis, utentur violarium, i, n. [ viola ], a bank of violets^ necessario contionibus populum ad vindicandum violet-bed : bibant violaria fontem, V. huic sunt
:

hortari, S.

quae vindicaris in altero, tibi ipsi improborum consensionem supfugienda sunt necem plicio omni Ti. Gracchi conatiis perditos
: :

violaria acrae, 0.,

H.

violatio, onis,/. \y\o\6\, profanation, violation:


templi, L.

fateor in civis persaepe esse severe vindicatum in quos (Venetos) eo gravius Caesar vindicandum statuit, Cs.
Crassi, 0.
: :

templi, 0.

violator, oris, m. [ violo ], profaner, violator gentium iuris, L.


:

[vindico], a rod, a touch of which in the presence of a magistrate ivas the cereae, /.

vindicta,

violatus, P. of
violins,
ous, violent
:

violo.

entis, adj. [ cf. vis ], impetuous, furi-

mony of manumission, Uberating-rod, manumissionvindicta liber factus: staff: vindicta liberatus, L. quem ter vindicta quaterque Inposita baud um:

Aufidus, H.: victor (equus), H.

quara formidine
favete suae,
;

privet,

H.

vindictae
0.

quisque

i.

e.

his

own champion,

means
liber:

of asserting, vindication, protection, defence : mors, inquit, una vindicta est, L. tatis, L.

[violens], impetuously, furiousvehemently, violently : haec tolerare, i. e. icith indignation, T. : solennia ludorum dirimere, L. quaestio exercita, S. retortis Litore Etrusco violenter undis, H.
ly, passionately,
: :

violenter, adv.

Vengeance, revenge, satisfaction, reseverae, 0. dress : facilis vindicta est mihi. Ph. : gravior quam iniuria, lu. legis severae, 0.
:

legis

violentia, ae,/. [violentus], violence, vehemence^ impetuosity, ferocity, fury : novi hominis : fortunae, S. yo\i\\9, fiei'ceyiess, 0.
:

violentus,

adj. with comp.

and
:

s^ip. [cf. vis],

vinea,

ae, /. [

vinum ], a planiation of

vines,

vendere vineas largo vine : altii in vinea pubescit vinea f etu, Y. Uva, Ph. In war, an arbor-like shed for shelter, pent-house, mantlet : castris munitis vineas agere, Cs. conductae vineae sunt.
vine -garden, vineyard:

vehement, impetuous, boisterous: frater violentissimus, T. homo tyranuus violentissimus in suos, L. facie ^iolenta est, 0. Lucania bellum Incuteret violenta, H. nimis violentum est, nulla esse dicere, 1. e. extravagant : violentior amnis, Y. violentissimis tempestatibus concitari.
forcible, violent,
:
:

vinetum,
:

I,

n. [vinum], a plantation
si

of

vines,

vine -garden, vineyard:

tempestas nocuerit optuma vinetis satio, cum, etc., Y., H. P r o V. Ut vineta egomet caedam mea, i. e. attack myself, H.
vinetis
:

vinitor,

oris,

m. [YI-], a vine-dresser

matu-

rae uvue, Y., C.

vinolentia (vinul-),
bibbing, intoxication

ae,/. [vinolentus], winefrom wine : effrenata.


adj. [

vinolentus (vinul-),
wine,
tia

vinum

],/?^//

of

are [cf. vis], to treat with viohospitem, Cs. matres familias sacrum volnere corpus, Y. Getico peream violatus ab arcu, 0. oculos tua cum violarit epistula nostros, i. e. has shocked, 0. Indum sanguineo ostro ebur, i. e. to dye blood-red, v. Of a place, to invade, violate, profane : finis eorum se violaturum negavit, Cs. loca i-eligiosa ac lucos Silva nulla violata securi, 0. F i g., to violate, outrage, dishonor, break, injure : officium ius: inducias per scelus, Cs.: foedera, L. nominis
avi, atus,
lence, injure, dishonor, outrage, violate :
:
: :

viol5,

drunken with wine,


: :

tipsy, intoxicated : violen-

nostri

famam

tuis probris.

To perform

a)i act

vinulentorum consilia siccorum an vinolentorum homines, N. medicamina, alcoholic.


:

of

do outrageoiisly, perpetrate, act unjustly: ceteris officiis id, quod violatum videbitur,
sacrilege,


vipera
corapeusandum
:

: :


virgulta
bloom

: :

923
tarn re
ish,

si

quae inciderunt non


i.

quam

suspicione violata,

e.

injurious.

vipera, ae,/. [vivus + 2 PAR-], a viper^ adder, tuto ab atris corsiiake, serpent : mala tactu, V.
:

: ingenium virebatque integris sensibus, Donee virenti (tibi) canities abest, H. serpens solet squama virere recenti, 0.

L.

vires, \\xm,f.,plur. of

vis.

saevissima (of a poisoner), pore viperis, H., 0. P r o V. in sinu viperam habere. lu.

viresc5,

ere, hich. [vireo], to

grow green,

adj. [ vipera ], of a viper, of a serV. denies, 0. cruor, 0. vipereae viretum, see virectum. pennae (i. e. pennatae serpentes), 0. anima, i. e. virga, ae, /. [VERG-], a slender green branch, Beariyig serpents, covered twig, sprout poisonous breath, V. : rubea, V. viscata, i. e. a lime-twig, with snakes: monstrum, i. e. tlte head of Medusa, 0. graft, scion, set : fissa cortice

Tnpereus,
:

become verdant : iniussa virescunt Gramina, V. coepere virescere telae, 0.

pent

erinis,

virgara Insevir-

0.

sorores,

i.

e.

the Furies, 0.

rit,

0.

rod, switch, scourge


:

equus umbra

viperinus,

adj. [vipera],
:

of a

viper,

of a

ser-

pent: Sanguis, H.
vir, virl,
(/en.

morsus: Nodo coerces vipe-

rino Bistoiiidum, H.

plur. virorum (poet, also virura, a male persori, adult male, m,an (opp. mulier, femina): virum me natum vellem, T. Deque viro factus (mirabile !) femina, 0. clari turpissiraus, S. nefandus, V. viri : consularis hoc pueii possunt, viri non potuerunt ? pueroque viroque, 0. In war, a man, soldier: vir unus cum With emphasis for a viro congrediendo, etc., L. pronoun of reference fletusque et conploratio gratia viri permotus fregere tandem virum, L. flexit animum, S. Repeated distributively, mc/i another, man man : vir cum viro conoiie gredlaris, L. legitque virum vir, singled out (for
Ct., v., 0.
),

ra.,

gae regitur, switch, Cu. commota \\rga,, plied, lu.: virgis ad necem caedi. P o e t., for fasces, as a designation of one of the higher magistrates, 0. wand, staff, cane: virga circurascripsit regem, L. virga lilia summa metit, 0. magic wand : tetigit summos virga dea capillos, 0., V. In cloth, a colored stripe : purpureae, 0. In a family tree, a twig, branch, lu.

virgatus,
thisci, Ct.

adj. [virga], made of twigs: CalaStriped: sagula, V,


i.

virgetum,

n. [virga],

a thicket of rods, clump


rods,

of osiers. virgeus, adj. [virga], of brushwood : supellex, V.

of

twigs,

of

(Virgiliae, Virgilius), see Vergili-.

attack), V.

cum

vir

Plur., human beings : flupanion in battle, L. mina simul pecudesque virosque rapiunt, 0. opp. A man, husband: quid viro meo Caelicolae, V. vir matris angebatur respondebo Misera ? T, Et uxor Tullia nihil materiae in viro esse, etc., L. Imminet exitio vir coniugis, 0. Of et vir, H. animals, the male, mate: Vir gregis ipse caper, V. A man, man of courage, worthy man : tulit dolorem, ut vir et, ut homo, etc. turn viro et gubernatore opus est, L. si quid in Flacco viri est, Non Plur., foot-soldiers, infantry : ripam feret, H.
;
:

virum

legisset,

i.

e.

a com-

virginalis, e, adj. [virgo], of a maiden, of a virgin, maidenly, virgin, virginal : habitus, vestitus
:

raodestia

ploratus, like a girVs.


adj. [ virgo
:
i.
:

As

subst.

n., the

privates. Ph.
], of a maiden, of a forma, 0. rubor, V. a virgin's funeral pile,
:

virgineus,
pudor, Tb.
: :

virgin, maidenly, virgin


favilla,

e.

ara, of Vesta, 0. 0. Diana, H. Helicon,


:

focus, Pr.
e. tJie

sagitta,

i.

e.
:

of
vo-

i.

Muses' home, 0.

lucres,

i.

e.

the Harpies, 0.
atis,/. [virgo],
:

virginitas,
ity
:

maidenhood, virgin-

equites virique obtinentes, L. membra sine viro, Ct.


/".

Mayihood, virility
ilia

virginitatem laedere

erepta, V., 0.

[virgo], a man -like woman, virag5, inis, female xcarrior, heroine : belli metuenda, 0. lu:

inis,/. [ VERG-], a maid, maide?i, virgin : Vestalis bellica, i. e. Pallas, 0. Saturnia, i. e. Vesta, 0. virgo filia dea, i. e. Diana, 0. notae

virgo,

turna, V.
viridis],

virdicatus ( virid- ), made greeii, green,

adj. [

* "iridicus,

Yirginum poenae, ginum absolutio,

i. i.

e.

from

of the Danaides, H. Vire. of the Vestals : Virgines


: :

C. dub.

virecta (vireta), orum, n. [*virex, from vireo], a green, place, greensward, grass -plats:
amoena, V.

virens,
vire5,
alia
:

entis,
,

P. of vireo.

ere [VIR-], to be green, be verdant

lam redit et Virgo, i. e. sanctae, the Vestals, H. yaimg female, young tooman, girl : Astrcea, V. infelix, V. Virgines nuptae, H., 0. constellation, the Virgin, Virgo, C. In the phrase. Aqua Virgo, an aqueduct in Rome, now Fontana Trevi : artiis Virgine tinguit aqua, 0. ; of. gehdissima Virgo, 0.

semper virent, alia verno tempore frondescunt Fronde nova, V. hedera virente gaudere, circa ilicibus virentem Alburnum, Y. PecH.
: ;

ae, /. dim. [virga], a little twig, small virgula stantem circumscripsit virgae oleaginae, N. divina, a divining-rod.

virgula,

rod,

wand:

tora felle, 0.

g., to

be fresh, be vigorous, flour-

Virgulta, orum,

n. [for

* virguleta, from

vir-

virguucula

:: :


visceratio
:
. .

: :

934

gula], a hush^ thicket, copse, shrubbery: virgultis via interclusa virgultis, L., 0. conlectis, Cs.
:

Slips, cuttings

silvestria,

V.
little

clara aeternaque habetur, S. animi corporis virtutes continentiae, gravitatis, iustitiae, fidei oratoris vis divina virtusque. In war, courage,
.

virguncula, ae, /. dim. [virgo], a young girl: ignobilis, Cu., lu.


viridaiis,
trees,

maid,

valor, brave7'y, gallantry, fortitude: Gallos virtute praecedere, Cs. militum: Scipiadae, H. Good:

ness,

antis, adj., see viridor.


i,

moral perfection, high character, virtue : est autem virtus nihil aliud nisi perfecta et ad sum-

viridarium,

n. [ viridis

],

a plantation of

pleasure-garden.

viridicatus, see virdicatus.


viridis, e, adj. with comp. and sup. [VIR-], colles viridissimi: gramen, V. green: color, 0. Nereidum comae, H. del, 0. Phir. n. as subst., Green, youthgreen plants, herbage: laeta, Fh. fid, fresh, blooming, lively, vigorous : viridiora praemiorum genera tarn viridis et in flore aetaaevom, 0. senectus, Y. tis, Cu.
:
:

perducta natura cum omnes rectae animi adfectiones virtutes appellentur. P e r s o n., as a goddess. Virtue : Virtutis templum, L.,Iu. Good:

mum

ness, loorth, merit, value, strength


ris,

nam
est,

nee arbosed in na-

tura
S071,

nee equi virtus in opinioue sita navium, L. Herbarum, 0.


: :

virus, i, n., a potent juice, medicinal liquid, poivenom, virus : (equa) destillat ab inguine virus, V. grave, H. Fig.: evomere virus acerbi:

tatis suae.

green color, greenherbescens: pratorura. Freshness, briskness, vigor : viriditas, in qua etiam

viriditas,

atis, /. [viridis],
:

ness, verdure, viridity

nunc erat Scipio


viridor, become green
0.
:

laurea amittit viriditatem,


[viridis], to

arl, dep.

grow

green,

cingit viridanti terapora lauro, verdant,

vada subnatis virideutur ab herbis, Y,

vis {gen. vis, late,), ace. vim, abl. \T,fplur. ium [cf. I'f], strength, force, vigor, power, energy, virtue : celeritas et vis equorum plus vis habeat quam sanguinis, Ta. contra vim atque impetum fluminis, Cs. veneni. Flur. (usu. of bodily strength) non viribus corporum res magnae geruntur me iam sanguis viresque deficiunt,
,

vires,

Cs.

virilis, e, adj. [vir], of a man, like a man, manvolly, mascidine, vb'ile : stirps f ratris, male, L. coetus, of tnen, 0. : flamraa, a man's love, tus, 0.
:
:

corporis viribus excellens, L. validis viribus hastam Contorsit, V. agere pro viribus, with all
:

Manly, full-grown, mature partes, the charof full-grown men, H. : toga, the garb of manhood (assumed at the age of sixteen). In
0.
.

your might: supra vires, H. sen virium vi seu exercitatione multa cibi vinique capacissimus, L. Nee mihi sunt vires iuimicos pellere tectis, 0.
:

acters

phi'ases with pars or portio

mea

pars

virilis,

my

duty: plus quani pars virilis postulat, my proper share : cum illius gloriae pars virilis apud omnis milites sit, etc., i, e. each soldier has his share, L. pro virili parte defendere, i. e. to the extent of their power : plus quam pro virili parte obligatus, i. e. yet tnore than others ; pro virili portione, Ta. cf. chorus officium virile Defendat, H. Worthy of a man, manly, bold, spirited^ noble : f acere, quod parum virile videatur: laterum inflexio: ingenium, ratio atque sententia. S.

Hostile strength, force, violence, compulsion : vis est haec quidem, T. cum vi vis inlata defenditur: celeri rumore dilato Dioni vim adlatam, N. sine
:
:

matribus familias vim adferre iter per vim tentare, by force, Cs. civem domum vi et armis compulit de vi condemnati sunt quaestiones vel de caede vel de vi. Energy, virtue, potency : vires habet herba ? 0.: egregius fons Viribus quantity, number, abunoccultis adiuvat, lu. dance: mellis maxima: magna auri argentique:
vi facere, T.
:

virilitas, adempta, Ta.

atis, /.

[ virilis ],

manhood,

virility

Plur., military forces, troops: praeesse exercitui, ut vires ad coercendum haberet, Cs. robur omne virium eius regni, thejiower, L. Fig., Concitet et vires Graecia magna suas, 0.
pulveris, Cs.
:

quod
i.

viriliter, adv. [virilis], manfully, courageously viriliter fit : fortunam ferre, 0. aegrotare, e. to bear sichiess, 0.
:

mental strength, porver, force, energy, vigor, injiuence : oratoris conscientiae quod ostentum habuit banc vim, ut, etc., effect : qui indignitate sua
: :

], maji by man, to each one separately, singly, individually: lex de agro Gallico viritim dividendo: distribuere pecus, Cs. JSach by itself, singly, separately, individually : dimicare,

viritim, adv.

[ vir

ius magistratui quem gerebat dempsisset, Force, notion, meaning, sense, import, nature, verboessence : id, in quo est omnis vis amicitiae

vim ac
L.

rum,

i.

e.

the signification:
si

quae

vis

insit in his

paucis verbis,

attendes, intelleges.

i.

in single combat, Cu. commonefacere benefici sui, S. legere terereque, H.


e.
:
:

viscatus,
lime
:

adj. [ viscum ], smeared with birdalae, 0. virgae, litned twigs, 0.


:

virosus,
virtus,

adj. [virus],

of a

vile odor, stinking,

viscera, um,

n.,

see viscus.

fetid: Castorea, V.
manliness, manhood, strength, vigor, bravery, courage, excellence : virtus
utis, /.
[ vir ],

viscerati5, onis,/. [viscus], a public distribution offesh, dispensation of animal food : viscerationibus pecuu'ias profundere populo data, L.
:


VISCO
,

vitiositas
:

: ::

925

are, to smear^ besmear: viscantur visco, labra mariti, are glued, lu.

viscum,
viscus,

I,

71.,

the mistletoe, V.

Birdlime
71.

of

mistletoe-berries.
eris,

and usu. viscera, um,

[cf. vi-

scum], the inner parts of the body, internal organs, inwards, viscei'a, entrails: de putri viscere nascuntur apes, 0. in visceribus (tela) haerebunt penevitam, L. vitae communis ignarus, i. e. good manThe flesh: cum (tincta trant ad viscera morbi, 0. ners: illud e vita ductum ab Afran io, /rom real quantum scelus tunica ) inhaesisset visceribus life: Inspicere, tamquam in speculum, in vitas taurorura, V. est, in viscera viscera condi 0. omnium, T. (Minos) vitas et crimina discit, V. The fruit of the womb, offspring, child : (Tereus) As an expression of affection, life, dearest : Nostra eripite in suara sua viscera congerit alvum, 0. omnium vita, T. obsecro te, mea vita, etc. viscera mea ex vinculis, Cu. cf. Xeu patriae valilife, course of life, career, biography : in hoc expodas in viscera vertite viris, i, e. her own sons, V. nemus libro de vita excellentium imperatorum, N". F i g., the interior, inmost part, heart, centre, bowels, An existence, being, spirit: tenues sine corpore vitals, life : itum est in viscera terrae, 0. montis vitae, v.: Yita fugit sub umbras, Y. TJiey who (Aetna), V. in venis atque in visceribus rei p. live, people, the world: neque hac de re communis de visceribus tuis satis facturus quibus debes: vita dubitavit: vita desuevit pellere glande famagnarum domuum, i. e. the favorite, lu. mem, Tb. visenda, orum, n. [P. n. of viso], things worth vitabilis, e, adj. [vito], to be shunned, worthy notice, sights: Athenae multa visenda habentes, L. of avoidance : Ascra, 0. visio, onis,/. [VID-], the act of seeing ; hence, vitabundus, adj. [vito], shunning, avoiding, met on., an appearance, apparition, vision: ad- evading : vitabundus erumpit, S. castra hostium, venticia fluentes visiones. Fig., a mental image, L. idea, conceptio)i, notion : speciem dei percipi cogivitalis, e, adj. [vita], of life, vital : caloris natatione eamque esse eius visionem, ut, etc. tura vim habet in se y\iQ.\em, vital p)ower : calor,

cisque habent potestatem, Cs. exiguum vitae curriculum vitam in egestate degere pro patria vitam prof undere vita discedere de vita decedere: vitam suam in periculum proicere: paene inlusi vitam filiae, have nearly fooled av)ay, T. malae taedia vitae, 0. nil sine magno Vita labore dedit mortalibus, H. life, way of life, way of living, mayiners : rustica: inquirendo in utriusque
:
:

visito, avi,

are, freq. [ viso 3, to

go

to

see,

visit: liorainem.

viso,

SI,

sus, eve, freq. [video], to look at atten-

Yitales vias clausit, i. e. the wi7id-pipe, 0. vitalis,' ut ait Ennius, i. e. true life : lumen vitale relinquam, i. e. die, 0. ut sis Yitalis metuo,
Cu.
:

vita

'

survey: ex muris visite agros vestros ferro iguique vastatos, L. visendi causa venire: ornatu visendo, ivorth seeing. To go to look, see to, look after, ascertain : vise redieritne
tively, view, behold,
:

long-lived,

H.

Mancipium
i.

f rugi

est

Ut

vitale putes,

e. 7iot

too

quod sit satis, hoc good to live, H.

abstinere eo

quod

vitale

sit,

life-sustaining, L.

vitatio, onis, /.
doloris.

[vito],

a shunning, avoidance

vitellus, i, m. dim. [ vitulus ], the yellow part of an egg, yolk, yelk : nihilne de vitello ? raos, H. It visere ad earn, T. viteus, adj. [ vitis ], of the vine : pocula, i. e. visum, I, n. [P. n. of video], a thing seen, sight, wine, Y. viticula, ae, /, dim. [vitis], a vine-shoot, vineappearance, vision : visa somniorum Die visa quid ista ferant, 0. In the Academica of Cicero, setting. for (pavraaia, an image produced by a sensation, vitio, avi, atus, are [vitium], to make faxdty,
: :

iam an non dum domum, T. To go to see, visit: uxorem Pamphili, T. Paphon, H. propter quem
is visited:
:

Thespiae visuntur,

nos longo intervallo: Ibit ad amicam, Visat 0.


!

representation.
1.

visus, P. of video.
:

2. visus, us, m. [video], a looking, look, act of obit seeing, poiver of sigM, vision : res visu foeda truci omnia visu, i, e. looks fiercely on, V. Mortalis visus reliquit, i. e. vaniJiJied, Vvisus effugiet tuos, 0. thing seen, sight, appearance, apparition, vision : Kite secundarent visus, Y. : inopino Appearance, territa visu, 0. nocturni visus, L.
: :

mar, taint, corrupt, infect, vitiate, delues vitiaverat auras, 0. amnem salibus, 0. facies longis vitiabitur annis, 0, vina, H. virginem, to violate, T. F i g., to corrupt, falsify, nullify, void; comitiorum significationes sunt viXAHiixe, falsified : senatus consulta arbitrio consulum vitiabantur, L. censum impedire diebus vitiandis, i. e. by declaring void the appointment of a
injure, spoil,
file
:

day : Pectora limo malorum, 0.


vitiose, adv. with comp.
defectively, badly, corruptly
:

seeming
stior

visum quendam habere insignem


visu, L. (al.

augu-

[ vitiosus ], faultily.,

humane

humano
:

habitu visus).

vitiose se habet mera-

vita, ae, /. [VIY-], life: tribus rebus animantium vita tenetur, cibo, etc. in liberos vitae ne-

brum tumidum
vitiositas,

illud vitiosius (dixit).

atis, /. [ vitiosus

],/aM?^mess, cor-

vitiosns
:

: :

vivax
vitricus,
I,

926
noraen est
vitiosi-

rtcption, vicioicsness, wickedness

m., a step-father.

tas

omnium

(vitiorum).

vitidsus, adj. with co7np. and sup. [ vitium ], full of faidts, faulty^ defective, invalid: vitiosissimus orator consul, chosen in defiance of the ausPlur. n. as subst., misfortune, ruin : in dira pices,

glass: fons splendidior vegetable dye, woad: se Britanni vitro inficiunt, Cs.

vitrum, i, w. [^YYD-I, vitro, H., C, 0. A blue

vitta, ae, /. [VI-], a band, fillet, chaplet, headband (worn by victims led to sacrifice by priests Wicked, depraved, viet in vitiosa incurrimus. as a badge of office by brides and vestals as an cious: si qui audierunt philosophos, vitiosi essent emblem of chastity) circum tempora vittae (as Progeniera vitiosiorem, H. discessuri omnis sacrificial decorations), V. Vitta coercuerat

alba

(luxuries) est vitiosa.

capillos, 0.

Omnibus

his cinguntur

tempora vitta,

vitis, is, /. [ VI- ], a vine, grape - vine : vitium vine-branch : Vite ortus pone ordine vitis, V. vine-sivitch, vine-branch (as a caput tegitur, 0.
:

staff,

the badge of a centurion)


:

centum

vite re-

had

gendi, 0. Nodosam frangebat vertice vitem, i. e. the centurion's staff broken on his head, lu. aut vitem posce libello, i. e. petition for the office
:

vittae tenues, insigne pudoris, 0. An altar band, chaplet placed on an altar : molli cinge haec altaria vitta, V. chaplet worn by a suppliant, badge of supplication : Praeferimus manibus vittas ac verba precantia, V. decorae SuppHce vitta,

V,

H.

vittatus,
leted,

adj. [vitta],
capilli,

bound with a fillet, chap:

of a
er,

centurion, lu.
oris,

wreathed:

0.

vacca, 0.

vitisator,

m.

[vitis

+1

S A-], a vine-plant-

vitula, ae,y. [vitulus], a young cow, heifer, Y.

wine-grower : Sabinus, Y.

1, n. [VI-], a fault, defect, blemish, imperfection, vice : vitium ( appellant ), cum partes corporis inter se dissident corporis, 0. : si nihil si aedes conruerunt vitiumve est in tecto vitii fecerunt, have been damaged: vitio moriens sitit

vitium,

vitulinus, adj. [vitulus], of a calf: caruncula, a piece of veal: assum, roast veal. As subst.f (sc. caro), calfs-fiesh, veal, N.

V. defect in the auspices, unfavorable sign, impediment: divinare, quid in castris vitio navigare comitiorum vitii obvenisset, L. solum vitium est fulmen, In coinage, base metal, Fig., a alloy : ignis vitium metallis Excoquit, 0.
aeris herba,
:

vitulus, i, m. [VET-], a male-calf bull-calf biraa curvans cornua fronte, Y., C, 0. Of other animals, a young male, calf, foal : vitulos hortare, the colts, Y. vituli marini, sea-calves, lu.
0.
:

vituperabilis,

e, adj.
:

[vitupero], blameworthy^

blamable, ceiisurable

per se ipsum.

fault, defect, blemish: acutius vitia in dicente quam recta videre Et illud mihi vitiumst maximum, my greatest faidt, T. animadverso vitio
:

castrorura,
ll

i.

e.

the unfavorable situation, Cs.

mi-

tes conflictati et

tempestatis et sentinae

vitiis,

moral fault, failing, the injicrioits effects, Cs. error, offence, crime, vice: legibus proposita sunt
ne blame him. crime against female chastity, violation : Quoi misere per vim vitium obtulerat, T. vitium aucsupplicia vitiis
: :

vituperati5, onis, /. [ vitupero ], a blaming, censuring, blame, censure, vituperation: communi vituperatione reprehendere in vituperationem venire: vituperationem vitare. cause of blame, blameioorthiness, blameworthy conduct : istius vituperatio atque infamia earn rem laudi tibi potius quam vituperationi fore.
:

Virtus est vitium f ugere, H.

vituperator,

oris,

sibi vitio vertereut,

quod

abesset,

i.

e.

censicrer, vituperator :

m. [vitupero], a blamer, invidos vituperatores conare


[

futare: philosophiae.

vituper5,
inflict censure,

avI,

vitium -f 1

PAR- ],

to

tore redemit, 0.

shun, seek to fugiunt Hastas, spicula, H. locum, Cs. balnea, H. sapiens, vitatu quidque petitu Sit melius, causas reddet tibi, H. vitataque traxit in arma, 0. Fig., to shun, avoid: vitia: omnis suspitiones, Cs. offensione vitata proditionem celeritate, S. se ipsum, to shun oneself, H, erit in enumeratione vitandum, ne, etc. tangere vitet Scripta, H.
[
], to

vit5, avi, atus, are


:

3 VIC-

escape, avoid, evade:

si

vitaut,

find fault with, blame, censure, reproach, disparage, vituperate: notare ac vituperare: multimodis cum istoc animo es vituperandus, si quis universam (philosophiara) velit vituT.
:

perare: (Rhodiorum res p.) minime quidem vituperanda. P r o v. qui caelum vituperant, find fault with heaven itself. Ph.

vivarium,
Caesaris, lu.

i,

n. [vivus],

an

enclosure
:

for

live

game, park, warren, preserve, fish-pond

vivaria

g.,

of legacy-hunters

Excipiant

vitreus,
Priapus,
hostis,
i. i.

adj.

e.

e.

a glass a glass chessman, 0.

of glass, vitreous ], in the form of a Priapus, lu.


Like
glass, glassy,
:

vitrum

senes, quos in vivaria mittant, H.

vivax,
of
life,

acis, adj. with comp. [VIV-], tenacious long-lived: phoenix, 0.: mater, H. cer:

clear, bright, shining,


:

transparent : unda, V. ros, Circe, brilliant, H. Fig., brilliant, splendid: 0. quern cepit vitrea fama, H.

vus, v. : Sibylla, venerable, 0. : vivacior heres, H. Lasting, enduring, durable: apium (opp. breve Lively, lilium), H. vivaci caespite, 0. oliva, Y.
: :


vividua
vigorous, vivacious
:

: : : :

: : !

927

vocabulum
:

cutting, layer, qtiickset.

life: ilium vix vivum relinquo: lugurtham vivom aut necatum sibi tradere, S. duxit uxorem patre vividus, adj. [ VIV- ], full of life, lively/, vig- yK-o, in his father^s lifetime: duo ex una familia, Cato bello Dextra, V. orous, vivid : gerama, 0, pec- vivo utroque, magistratus creari vetare, Cs. adfirmat, se vivo ilium non triumphaturum, while F i g., life-like: signa, Pr. tus, L. he lived: huic acerbissimum vivo vidontique funus viviradix, icis, /. [ vivus radix], a rooted ducitur, i. e. before his eyes: Vivos vidensque pe-

sulfura, burning briskly, 0.

solum, 0.

ere [VIY-], to live, be alive, have life: Valet atque vivit (gnatus), T. vivereac spirare: is demum mihi vivere atque f rui anima videtur, qui, etc., S. Annos bis centum, 0. ad centesiraum annum nisi cum virtute vivatur, unless we live virtuously non sibi soli postulat, Te vivere, /or him alone, T. nos in diem vivimus, i. e.from handio mouth: vitam duram, quam vixi usque adhuc, T. tutiorem vitam Bacchanalia vivunt, lu. nunc tertia
,
:

viv5,

vixi {suhj.'pluperf. vixet for vixisset, V.),

my eyes open, T. As subst. m., a aeternis suppliciis vivos mortuosque mactabis. As subst. n., that which is alive, tJie quick, living flesh : calor ad vivum adveniens, 5. e.
reo,
i.

e. \oith

living m.an:

vivitur aetas, 0. et vivere vitem et mod dicimus To survive, be still alive: si viveret, ignes, 0.

reaching the flesh, L. Fig.: neque id ad vivum reseco, i. e. press the assertion too literally : dat de lucro nihil detraxit de vivo, from the capital de vivo igitur erat aliquid resecandum, ut esset, unde, etc., i. e. the capital must be impaired. Of things, alive, living, green, fresh, active : Caespes, radix, 0. flumen, running, L. 0. vo?,, fresh, 0. lucernae, 6M'/*m'w^, H. saxum,wnM;ro?^^/t^, V. voltus, i. e. speaking, V.
:

verba eius audiretis

si

viveret, mihi
:

cum

illo

nulla contentio iam maneret constitueram, neminem includere in dialogos eorum, qui viverent
hie

tamen vivit. vivit ? immo vero etiam in senatum venit. In phrases of asseveration nam,

ita vivara, putavi, as

I live :

quid poteris, inquies,

etc.

dicere? ne vivam, si scio, may I die, if, ego hodie, si vivo, tibi Osteudam, etc., as sure In the phrase, de lucro vivere, i. e. as I live, T. to owe life to favor, live at another's m,ercy : de lucro prope iam quadrennium vivimus de lucro tibi vivere me scito, L. In the phrase, ex alicuius

pro

iis

more

vivere, to

conform

to one's

ways, live accord-

ing to one's wishes: Huncine erat aequom ex illius more an ilium ex huius vivere? T. 2h live, sup-

vix, adv. [ 1 VIC- ], with difficulty, with ado, hardly, scarcely, barely : quae vix aut ne vix quidem adpareant: proflueus amnis aut vix aut nullo modo vix sum compos aiiimi, T. vix in ipsis tectis frigus vitatur ex hominum milibus vir ad D sese redactos esse dixerunt, to scarcely five hundred, Cs. ego vix teneor, quin accurram. Of time, hardly, scarcely, just : Adsum atque advenio Acherunte vix via alta atque ardua ah Vix tandem sensi stolidus T. Of immediate sequence, with cum: vix agmen novissimum extra munitiones processerat, cum Galli, etc., Cs. vix erat hoc plane imperatum, cum ilium . videres Vix ea fatus erat, cum, etc., V. With et or -qu^
:

mmh

LX

port life, feed, be supported, sustain oneself: stirpibus palmarum piscibus, Cs. cortice ex arboriherbis et urtica, H. rapto, V. Parcius, bus, Cs. H. Vivitur ex rapto, 0. cf. studia, quibus antea delectabamur, nunc etiam vivimus, which were
: : :
:

Vix primos inopina quies laxaverat artus, Et superincumbens proiecit, etc., V. Vix ea
(poet.):
.

fatus erat, subitoque fragore Intonuit, V. With ellips. of cum: Vix proram attigerat: rumpit Saturnia funem, V. Unam promorat vix pedem
:

reside, dwell, be: extra urbem: CyN. in litteris vivere unis raoribus et numquam mutatis legibus convenienter naturae cum Pansa vixi in Pompeiano ecquis me hodie vivit fortunatior ? T. ego vivo miserrimus ilia (sorte) quoniam vivitur non cum Contentus vivat, H. perfectis hominibus, sed, etc. P r o v. auimum
pri,
: : :
:

formerly m,y pass the time,

delight, are

now

my

life.

To

Ruina camarae,

etc.,

Ph.

live,

hardly then, scarcely yet, but j'ust : haec ego omnia vixdum etiam coetu nostro dimisso comperi: (Hannibalem) vixdum puberem, progressis vixdum quattuor milia passuum, L. L. puer vixdum libertatem, nedum dominationem
adv.,
: :

vix-dum,

modice laturus, L.
intellexerat, T.
:
:

Vixdum dimidium

dixeram,

secum esse secumque ut dicitur, vivere, e. for cum, etc. own sake. To live well, live at ease, enjoy life: audisse, etc., L. quando vivemus?: vive valeque, farewell, H,: viVixet, see vivo. v5bis, see tu. To live, last, endure, vite, s'llvae, fare ye well,Y. vocabulum, i, n. [voco], an appellation, desremain, be remembered : Vivet extento Proculeius ignation, name: philosophorum habent disciplinae tacitum ex ipsis Vocabula, T. res ut omnes suis per omnia saecula fama, 0. aevo, H. certis ac das nostro victurum propriis vocabulis nominentur: Ex more vivat sub pectore volnus, V. imponens nomen amori, 0. mihi Scipio vivit tamen semper- cognata vocabula rebus, H. Chaldaei non ex artis,
its

i.

vixdum epistulam tuam legeram, vixdum ad consulem se pervenisse, et

que

vivet.

vivus

(-vos), adj. [VIV-], alive, living, having

sed ex gentis vocabulo nominati cui nomen neniae quo vocabulo apud Graecos cantiis lugubres
:
:


vocalis
nominantur
vocalis,
:

: :


volens
:

: :: ;

928

Quae nunc sunt


:

expressions, H.

in honore vocabula, iuncta vocabula sumere, 0.

[vox], uttering a voice, articulate, sounding, sonoro^is, speaking, jcrying, singing, Orpheus, H, ne vocal : nympha, i. e. Echo, 0. quem vocalem praeteriisse videamur, i. e. loho had a voice: terra Dodonis, 0. As subst.f. (littera).
e, adj.
: :

vocatid, 6ms, f. [voco],


Ct.

a7i invitation to dinner,

(vocatus, us), m. [voco], a calling, call, stimmons, invocation. Only abl. sing, and ace. plur. : vocatu Drusi venire o numquam f rustrata vocatus Hasta meos, V.

v5ciferatio, onis,/. [vociferor], a loud calling, clamor, outcry, vociferation, declamation : vocifera.tione uti.
atus, are [*vociferus; vox + 1 v5cifer5, FER-], to cry out, shout, baivl, exclaim : ex omnibus locis, L. vociferatum ferociter, L.
,
:

ap. C. regem ilium unum ad Spelaeum, quod vocant, biduum moratus, L. me miserum vocares, H. patrioquo vocat de nomine mensem, oiames after, 0. se Quirinum vocari Sive tu Lucina probas vocari, H. To call, bring, draw, put, set, place : apud milites me in invidiam; iu partem (liereditatis) mulieres vocatae sunt, swcceedcd to a share: me ad Democritum vocas, refer earn (causani) in iudicium, bring to trial: quae fecisti, in iudicium voco, / call to account : sub iudicium singula verba, 0. si ad calculos eum res Italiam ad exitium vocas, i.e. threaten p. vocet, L. with ruin. Of things, to iyivite, call, summon, incite, arouse: lenis crepitans vocat Aiister in altum, V. Quaque vocant fiuctus, 0. Carthaginiensis fessos nox ad quietem vocabat, L. ipso anni tempore ad gerendum bellum vocari, Cs.
: :
:

Romam, Enn.

vociferor, atus, arl, dep. [* vociferus; vox + 1 PER-], to cry out, cry aloud, exclaim, shout, scream, bawl, vociferate : palam pauca in senatu, L. Taquid vociferabare ? decern milia talentum lia, V. Gabinio esse promissa se ante signa ituros, L. vociferari Decius, quo f ugerent ? L.
:

vocula, ae,/. dim. [vox], a small voice, weak voice: recreandae voculae causa. soft note, loiv tone: falsae voculae. petty speech, mean saying, small-talk : voculae malevolorum.

volaemus,
volans,
fickle
:

see volemus.

antis,

P. of 2 volo.
[

volaticus,
o

adj.

VOL- ],
:

fleeting,

volatile,

Academiam volaticam
e, e.
i.

impetus, toanton.

vocito,
to
call, call
:

avi, atus, are, freq. [voco], to be

wont
i.

volatilis,
stiae: puer,
e.

soli, etc.

name: omnes reges, qui vivum eum tyrannum, N. To call loudhabitually,

adj. [2 volo], winged, flying : beCupid, 0. Swift, rapid: telum,


:

an arrow, 0.
:

ferrum, V.

Fleeting,

transi-

ly

clamor vocitantium, Ta.


(vac-), adj.
atus, are [
[cf.

tory

aetas, 0.

vocivos
cupied',

vaco], vacant, unoc-

tempus Laboris,
fivi,

T.

voc5,

VOO- ],
: (

to call,

summon,

patrem ) blanda voce: hominum raultitudinem ex omni provincia Volcanius (Vulc-), adj., of Vidcan, Vulca' classico ad concilium milites ad tribu- nian, C, 0. vocat, Cs. acies, i. e. a furious flre, V. nes, L. patribus vocatis, V. Fertur haec moriens Volcanus (Vulc-), T, m., Vulcan, the fire-god, pueris dixisse vocatis, H. ut in senatum vocarenson of Jupiter a?id Jmo, Cs., C, V., II., 0. Fire: in contionem vocari placuit, L. tur qui, etc., L. totis Volcanum spargere tectis, V., 0. Poet.: Turn cornix plena pluviam vocat voce, volemus ( volaem- ), adj. [ vola, the hollow pugnas, i. e. declare war, V. i. e. announces, V.
invoke, call
together, convoke
:

(volatus, us), m. [2 volo], a flying, flight (only and ace. and abl. plur.): aer volatus alitum sustinet volatibus avium declarari res f uturas Pegasaeo feror volatu, Ct., 0.
abl. sing.,
:

upon, invoke, appeal to: Voce vocans Pleventis vocatis, V. caten, invoking, V. Auxiilo vos ( deos ) in verba, as witnesses, 0. deos, V. Quem vocet divom populus, H. votis imbrem, call down, V. (Charon) levare functum Pauperem laboribus Vocatus, H. In legal proceedings, to cite, summon : in ius vocatus Ariston purgare sese, L. As a guest, to bid, invite, ask : alqm ad cenam, T. ad prandium volgo Spatium Vocandi dabitur, i. a. for sending invitations, T. To call,

To

call

n. (se. pira), of

of the hand}, filling the hand, large a kind of pear, V.

only as

s^tbst,

invite, exhort,

tam
:

summon, urge, stimulate : me ad viquam in spem me. To challenge, defy: cen-

turiones hostis, si introire vellent, vocare coeperunt, cum hinc Aetoli vocarent ad bellum, L. Cs. cantu vocat in certamina divos, V. To call by name, name, denominate, designate, entitle: urbem

volens, entis, adj. [P. of 1 volo], willing, with purpose, of choice : eas ( poenas ) ipsi volentes pependere, of their own accord, S. quia volentes in amicitiam non veniebant, L. seu volens seu invitus, L. Ipsa autem macie tenuant armenta yoXenieB, purposely, V. Quos fructus ipsa volentia Phcr. m. as rura tulere carpsit, spontaneously, V. subst., they tvho consent, they who are tvilling : tutiusque rati volentibus quam coactis impeHtare, quippe rem p. to rule men with their consent, S. si a volentibus nequeat, ab invitis ius expetituram, peaceably if they could, forcibly if they must, L. Willing, pleased, labor est inhibere volentis, 0.
:

glad, eager

volenti

animo acceperant,

eagerly, S.


volgare

: :

volnus

929
incertum, V.
:

nnirais volentibus urbem Adferimur, jnirposely and gladly, V. volenti consuli causa divertendi oblata est, i. e. welcome to the consul, etc., L. uti
: :

quod in volgus gratum esse sentipublic : (dies) in volgus ignotus, i. e. generally unobserved : milite in volgus laeto, i. e.
mus,
the
in
tvith the

militibus exaequatus cum iniperatore labos volentibus esset, i. e. that the soldiers xvere zealozis when qui bus belluin the general shared their labors, S. Wellvolentibus erat, probare exemplum, Ta.
:

rank and

file,

L.

militare, the

common

sol-

diers, Cu.

Masc. : spargere voces In volgum, V. volgum disciplinam eti'erri, Cs. huic apud vol:

gum

fides fuit, L.
:

mass, crowd, throng, multi:

wishing, favorable, kindly, propitious: munificus nemo putabatur nisi pariter volens, i. e. liberality

was always supposed

to

prove kind feeling,

S.

Of

tude : patronorum Densum (umbrarum), H. inThe crowd, vidgar, mob, rabcautum (ovium), V.

the gods, willing, voluntary: do volentibu' cum inagnis dis, with the favor of the gods, Enn. ap. C. diis provirtute ac dis volentibus magni estis, S. pitiis volentibusque, with the favor and help of the
:

populace : sapientis iudicium a iudicio volgi discrepat: volgus fuimus sine gratifi, sine auctoritate, S. gratiam ad volgum quaesierat, L. Vulgus proceresque gemunt, 0.
ble,
: :

gods, L,

volgare (vulg-),
nary manner
(al.
:

scribere,

adv. [volgaris], in the ordimatter of form i. e. as a


adj. [volgus],

volgari more).
e,

volgaris (vulg-),
of
day,

of the mass,

the midtitude, general, usual, ordinary, everycommon: in omni arte, cuius usus volgaris

sit: liberalitas, i, e. extended to all: opinio. Plur. n. as subst. : stomachus volgaria temnit, i. e. Commonplace, low, mean, vulcibos volgaris, H. gar: nihil volgare te dignum videri potest: artes: Coetus volgaris spernere, II.

non

iivl, atus, are, freq. [ 2 volo ],. to fiy to fro, fly around, flit about, flutter : aves volitare: (volucris) Propter humum volitat, 0.: aquila cum magno clamore volitans, L. To fly about, flutter, float around, Jiover, wander : volitans tota acie, L. mediis in milibus Ductores, V. tota Asia vagatur, volitat ut rex volitant per mare navitae, a'uise, 11. stellae litora circum, V. et tenues animae volitare silentum, 0.: si nostri animi volitare cupiant vacui cura, to wander about.

volito,

and

. .

i g., to fly, flutter about, fly to and fro, move : volito vivu' per ora virum, Enn. ap. C. speremus

nostrum nomen
solentius
:

volitare

latissime.

To

aspire,
in-

rise, be elevated, be elated:

nee volitabo in hoc

volgator
er,

volneratio ( vuln- ), onis, /. [ volnero ], a vulg- ), adj. with comp. [ J*, of 2 wounding, wound: vis sine volneratione. Fig., vo\go], common, public : navis tam volgata omni- an injuring, injury: famae, salutis. Commonly known, notorious : pastoris amobus. volnero (vuln-), avi, atus, are [ volnus], to volgatior fama est, L. res, 0. wound, hurt, injure, maim : neu qiiis quem prius 1. volg5 or vulg5, adv. [ volgus ], among the volneret, quam ilium interfectum viderit, Cs.

(vulg-), oris, m. [2 \'o\^o], a publishdiv\dger, blabber: taciti, i, e. Tantalum, 0.


(

(Clodius) volitat, furit.

volgatus

multitude, in the tlirong, before the crowd, in the world, generally, universally, everywhere, commo7dy, openly, publicly : ut homines volgo impune occiderentur: ut volgo milites ab signis discederent, Cs. vituli volgo nascetur amoraum, everywhere, V.
:

volgo moriuntur in herbis, V.

volgo loquebantur,

Antonium mansurum esse Casilini, ^mera%: volgo quod dici solet, usually, T. victum volgo quae:

plerosque iacula volnerabant, S. volneratus ferro Fhrygio?: (aper) Vulnerat armentum, 0. To damage, injure : Romanorum naves sunt volneraF i g., to wound, hurt, injure, pain, tae aliquot, L. harm: eos voce: virorum hoc animos volnerare gravior ne niintius auiis Volneret, V. posset, L. fortunae vulneror ictu, 0.
:

rere,

i.

e.

by prostitution, T.

wound-inflicting,

volnificus (vuln-), ac//. [volnus + 2 FAC-], wounding: sus, 0. chalybs, V.


:

volgo or vulgo, avT, atus, are [volgus], to spread among the multitude, make general, make
2.

common, put forth


i.

contagium
:

in alios, Cu.

rem,

volgari cum privatis, all share in, L. 7b spread lower himself to the level of, L. abroad, publish, divulge, circulate, report: non quod ego volgari facinus per omnes velim, L. verbis 7b dolorem, V. alia volgata miracula erant, L. mxxke common, mingle, confound, prostitute: ut volgentur concubitiis plebis patrumque, L. volgato corpore, L.
e. to let
i.

e. to

(vuln-), eris, n. [2 VEL-], a wound: abstergere volnera, T. volnus in latere multis acceptis volneribus, Cs. claudicare ex volnere ob rem p. accepto: volneribus defessus, Cs. volneribus confectus, L. ego factum modo vulnus habeblovi, stroke, cut: Volneribus evicta bo, 0. ab acutae vulnere falcis frondes de(ornus), V.
: : :
:

volnus

fendite, 0.

An

injury, hole, rent, incision


:

volgus
ple, public,

or

Cs., S., L., V.)

vulgus, T, n. {ace. also volgum, m., [VERG-], the mass, multitude, peocrowd: non est consilium in volgo 59

nera pali Quem cavat, lu. aratri, 0. Fig., a wound, blow, injury, misfortune, calamity, defeat, disaster: fortunae gravissimo percussus volnere: volnera imposita provinciae sanarei p. volnera re non volnus super volnus sed multiplex clades, tristi turbata volnere mentis, i. e. heartache^ L.
: :

vul-

: :

volo
velle postridie
:

volo
V.
:

930
i.

regina Volnus

alit venis,

e.

the
i.

wound of

me

Sosia,

Adesdum, paucis
:

te volo

love,

V.

dicat

quo beatus Volnere,

e.for whose

(sc. verbis),

uxorem, to want her for a wife, T. With volumus, voltis or vultis, volunt vin for visne, T., ace. of person and thing, to want ...of, require from : Num quid aliud me vis ? T. si quid H. sis for si vis, T., C, L.), volui, velle [1 VOL-], ille se velit, etc., Cs. With dat. of person for to will, wish, tvant, purpose, be minded, determine : Xolo volo, volo nolo rursum, I won't I will, Itvill whom a wish is expressed: Praesidium velle se I wonH again, T. Nolunt ubi velis, ubi nolis cu- senectuti suae, wants a guard for his old age, T. piunt ultro, T, quis est cui velle non liceat? who nihil est mali quod ilia non fiiio voluerit, she wished her son every misfortune. E s p., with be7ie is not free to wish ? : sed ego hoc ipsum velle mior male : tibi bene ex animo volo, / heartily wish serius esse duco quara, etc., i. e. that very ambition qui mihi male volunt, my enemies, T. inest velle in carendo, t^aw^m^ includes wishing: you well, T. quod eas With caiutd and gen. of person, to be interested ait rem seriam Velle agere inecum, T. quoque nationes adire volebat, Cs. si haec reliu- in, be concerned for, be well disposed to : te ipsius quere voltis, S. cuicunque nocere volebat, Vesti- causa vehementer omnia velle, heartily wish him all quid arbitramini Rheginos me- success; cf. qui nostra causa volunt, our friends. raenta dabat, H. With subj., in softened expressions of desire or rere velle ut Venus ilia auferatur? would take Fabula quae posci volt et spectata re- command: ego quae in rem tuam sint, ea velim for, etc. eum salvere iubeas velim, poni, i. e. which is meajit to be in demand, etc., facias (i. e. fac), T. H. sed licere, si velint, in Ubiorum finibus consi- please salute him: velim mihi ignoscas, I beg your daret utrum vellet, subclamatum est, pardon: haec pro causa mea dicta accipiatis vedere, Cs. lim, L. Musa velim memores, etc., H. de Menecf. volo Dolabellae valde desideranti, non reL. perio quid, i. e. to dedicate some book: neminera demo vellem verum fuisset, / wish it had been nota strenui aut ignavi militis notasse volui, / true: vellem equidera idem posse gloriari quod have decided to mark no one, etc., L. Sunt delicta Cyrus, I wish I could, etc. cf. Tum equidem istuc quibus ignovisse velimus, i. e. which should be par- OS tuum inpudens videre nimiura vellem / wish coisse aut con- I could have seen, etc., T. Abiit, vah doned, H. edicta mitti ne quis rogasse vellem, I ivish I had asked him, T. cf. Interdico, ne Et vellem, et venisse causa sacrorum velit, L. fuerat melius, V. vellem tum tu adesses, / wish extulisse extra aedis puerum usquam velis, T. Oscula praecipue nulla dedisse velis (i. e. noli you could be present : vellem Idibus Martiis me ad leges et iura tecta esse volue- cenam invitasses, I wish you had invited, etc. de dare), 0. nostri runt sociis maxime lex consultum esse volt Id tuis velim ut eo sis animo, quo debes esse quod nunc res indicium haec facit, quo pacto factum faxitis, deos velim fortunare, L. virum me natum vellem, woidd I had been born a man, T. Nunc volueris, shoivs why you wished it to be done, T. mihi Vellem, Maeonide, pectus inesse tuum, Hannibal non Capuam neglectam volebat, L. Te super aetherias errare licentius auras liberis consultum volumus propter ipsos: scin' 0. quid nunc facere te volo ? T. vim volumus ex- Hand pater ille velit, etc., i. e. volt, V. velim scire si vis ecquid de te recordere sed multitude ea quid stingui qui salvam rem p. vellent esse, L. habeat scire velim, L. nee velim me flere, H. qui se ex his minus timidos existi- animorum mari volebant, Cs. si me vivom vis, pater, Igno- (imitari, etc.) si possim tris eos libros maxime soli sunt qui te sal- nunc vellem, / would like to have. In concessive sce, if you wish me to live, T. vum velint: regnari tamen omnes volebant, that phrases with quam, however, however much : quod mihi volo ignosci, / ilia, quam velit sit potens, numquam impetravisset there should be a king, L. wish to be pardoned : quid vis, nisi ut maneat Pha- ( i. e. quamvis sit potens ), however powerful she nium ? T. velim ut tibi amicus sit Ducas volo may be: exspectate facinus quam voltis improhodie uxorem, T. volo etiara exquiras quid Len- bum, never so wicked: quam volent in conviviis tulus agat ? nullam ego rem umquam in vita mea facet! sint. Parenthet., in the phrase, si vis Volui quin, etc., / never had any wish in my life, (contracted sis colloq.), if you please, if you will: etc., T. die, si vis, de quo (dixit) velle Hispaniam, he wanted Spain paulum opperirier. Si vis, T. (as a province): nummos volo, I want the money: disputari velis: addam, si vis, animi, etc., if you si amplius obsidum vellet, dare poUicentur, Cs. will. To intend, purpose, mean, design, be minded, pacem etiam qui vincere possunt, volunt, L. quo- be about : Puerumque clam voluit exstinguere, rum isti neutrum volunt, acknowledge neither: vo- T. hostis hostem occidere volui, L. at etiam luimus quaedam, we aspired to certain things: si eo negotio M. Catonis splendorem maculare voplura velim, if I wished for more, H. With ace. luerunt, it was their purpose: rem Nolanam in idem of person, to call for, demand, want, wish, desire : ius dicionemque dare voluerat Poeno, L. Quis me volt ? T. Ceuturiones trium cohortium istuc, si in vilitate largiri voluisses, derisum tuum
velle
; ;
.

love he supers, H. 1. void (2dpe7's. vis,

volui nota

I want a few words with you, T. quam fit arte mea, she whom I love, 0. illam

Zd pers. volt or vn\i,plur.


volo

: : ;:

volpecula
deum
:

fidem, quid vobis voltis ? L.

931
pro
Cs.

beneticium esset, if you had offered to grant the same thing during low prices, etc. sine me pervescripsi, nire quo volo, let me come to my point, T. quem ad modum quidem volui, etc., as I intended: ego istos posse vincere scio, velle ne scirem ipsi quae ipsi qui scripserunt voluerunt fecerunt, L. To volgo intellegi, meant to be understood by all. try, endeavor, attempt, aim : quas (i. e. magnas res) qui irapedire volt, is et infirmus est moUisque na: : :

quid

sibi

vellet (Caesar) ? cur in suas possessiones veniret ?

avaritia senilis quid sibi velit, non intellego, is the meaning of the phrase: tacitae quid volt sibi noctis imago ? 0. With weakened force,

what

audes Fatidicum fallere velle deum ? do you dare attempt ? 0. His respondere voluit,
tura, et, etc.
:
:

as an auxiliary, or in periphrasis, will, shall : ilia enim (ars) te, verum si loqui volumus, ornaverat eius me compotem facere potestis, si meminisse voltis, etc., L. Vis tu urbem feris praeponere silvis ? will you prefer, etc., H, tu tantum fida sorori Esse velis, i. e. tida sis, 0. si id confiteri velim,
:
:

laeessere, meant to answer^ not to provoke, T. quid aliud volui dicere ? did I mean to say, T.: ait se velle de illis HS LXXXcognoscere,</ia^ he meant, \.e.icas about: sed plane quid velit nescio. 7b resolve, conclude, determine, require : uti tamen tuo consilio volui, concluded to follow your advice : Siculi me defensorem calamitatura suarum esse voluerunt: si a me causam banc vos (indices)

non

tamen istum condemnetis necesse est, if I shoidd acknowledge : si quis velit ita dicere nihil dicat, chooses to say, etc. qua re oratos vos omnis volo Xe, etc., T. Esse salutatum volt te mea lit. . . :

primum, 0. Redundant after noli or nolite: nolite, indices, hunc velle maturius exstingui volnere vestro quam suo fato, do not resolve. Of
tera

E 1 1 i p t. veremur decree, demand, require, enact: utrum populus R. Romani, et, si ita voltis, etiam time- eum (honorem) cui velit, deferat senatus te voluit mus, L. cadentque vocabula, si volet usus (i. e. mihi nummos dare exercitus quos contra se alueTo be willing, be ready, consent, rint velle dimitti, Cs. quid fieri velit praecipit, ea cadere ), H. sacra Cereris summa maiores like, acquiesce : ei laxiorera diem daturos, si venire gives his orders, Cs. ad causam dicendam vellet, L. qui se ait philoso- nostri religione confici voluerunt, i. e. established phari velle, that he liked philosophizing : Patri die the custom of celebrating: nostri maiores insui voluerunt in culeum vivos, etc., made a law, that, velle, that you consent ( sc. uxorem ducere ), T. cum alter verum audire non volt, refuses: obti- etc. Corinthum exstinctum esse voluerunt, should nuei'e ut (tribuni) tribuniciae potestatis viris salu- be (and remain) destroyed: volo ut mihi responbris vellent rei p. esse, to permit the iribunitian ^e?i?,, I require you to answer: nuntia Romanis, power to be usefid to the republic, L. cum P. Attio Caelestes ita velle, ut Roma caput terrarum sit, L. agebant ne sua pertinacia omnium fortunas perE s p., in the formula of asking a vote upon a turbari vellet, Gs. duodecim tabulae furem in- law or decree: novos consules ita cum Samnite terfici inpune voluerunt. To do voluntarily, act gerere bellum velitis, ut omnia ante nos bella gesta intentionally : si voluit accusare, pietati tribuo sunt, L. plebes sic iussit quod senatus censi iussus est, necessitati, if he accused of his own seat, id volumus iubemusque,L. To choose rather, free will: (quaeritur) sitne oratoris risum velle prefe)' : a multis (studiis) eligere commodissimum movere, on purpose ; cf. tu selige tantum. Me quo- quodque, quam sese uni alicui velle addicere: maque velle velis, anne coactus amem, 0. To be of ke rei quam^nullius duces esse volunt, L. opinion, imagine, consider, think, mean, pretend, 2. volo, avi, aturus, are [2 VOL-], to fly : ex claim, hold, assert, assume : ergo ego, inimicus, si alto laeva volavit avis, Enn. ap. C. per aera ita voltis, homini, amicus esse rei p. debeo erat magnum, v.: columbae venere volantes, V. apes, Mars alter, ut isti volunt, L. isto ipso in genere 0. P. praes. plur. f. as subst. : hand ullae potein quo aliquid posse vis, in which you imagine rant volantes Tendere, etc., i. e. birds, V. To fly, you have some influence : in hoc homo luteus etiam move speed, hasten per
agi volueritis, if you resolve.
:

expressions of

authority,

to

determine,

resolve^

quidem

vos,

callidus ac veterator esse volt, pretends to be : est

swiftly, fleet,

summa

levis

genus liominum qui esse primes se omnium rerum


volunt.

volat aequora curru, V.


:

Nee

sunt, T.

vidiosius esse Claudius diceret, L, voltis, nihil esse in natura praeter ignem: si tam familiaris
:

si

quis

quod

illi

volunt in-

you say he is what 1 claimed to be beyond tlie oratoris province : restat ut omnes unum velint, aj'e of one opinion ; bis sumpsit quod voluit, i. e. begged the question. In interrog. clause with quid, to mean, signify, intend to say, mean, to express: sed tamen intellego quid velit: quid tibi vis ? what do you mean by all this ? T.
erat Clodiae

quam

tu esse vis, as
oratoris,

quae ego vellem non esse

(Argo) volat, 0. tela, litterae Capuam ad Pompeium volare dicebanS. tur. F g., of time, to fly, pass swiftly : volat aetas. Of words, to fly, spread rapidly, pass quickly Quae tuto tibi magna volant, i. e. are uttered nimbly, V. volat inrevocabile verbum, H.
:

Ilia

3. volo, onis, m.
s p.,

[ 1

VOL- ], a

volunteer.

one of the slaves who, after the battle of Cannae, volunteered as soldiei's : liber voloni sese exaequari sineret, L. tirones ea maxima pars
:

volonum

erant, L.

volpecula

(vulp-), ae,/. dim. [volpes], a

little

::


voluntas

: :

volpes
fox : volpeculas videre
teo,
:

933
subst.

( sc. avis ), a bird, flying creature : voluvidemus eflSngere nidos lunonis, i. e. the volpes or vulpes, is, /. [cf. oXmtt]^], a fox : peacock, 0. inportunae, H. pictae, V. volucris parvula (of a fly), Ph. Once masc. : teneros voluimitata leonem, H. animi sub volpe lateutes, i. e. P r o v. idem iungat vol- cris peremit (sc. alites), C. poet. In rapid motion, concealed by crafty IT. pes et mulgeat liircos, i, e. may attempt anything flying, winged, fleet, swift, rapid, soaring : nuntius aurae, V. nebulae, 0. harundo, V. iam absurd^ V. volucrem sequor l^e, fleeing swiftly, H. F i ^., fleet, volt, voltis, see 1 volo. volsus, P. of vello. swift, rapid: nihil est tam volucre quam malevolticulus (vult-), I, m. dim. [voltus], a mere dictum spes somnus, V. fatum, H. Passing

turn vulpecula Evasit pu-

Ph.

tenuis, H.

crls

look glance
^

Bruti nostri.

(vult-), adj. [ voltus ], excessive in facial expression, full of grimaces, affected : ne

Voltu5sus

quickly, fleeting, transient, transitory dies, H. fama, 0.


:

fortuna

volucris,

is,/.,
inis,

see volucer.

The
0.
:

sermo quidam tacitus mentis est perturbatus voluntarius, adj. [voluntas], willing, of freetali voltu gemens, 0. qui spiritus voltus mehercule tuos mihi will, voluntary, self constituted : milites, volunteers, illi. Qui voltus, V. ferocissimus quisque iuvenum cum armis expressit omnis tenere voltus mutantem Protea, Cs. H. voltus boni, kindly, 0. (iustum virum) Non voluntarius adest, L. senator voluntarius, lectus Plur. m. as subst., volunteers, Cs., L. voltus instantis tyranni Mente quatit solida, the ipse a se. fierce look: aufer Me voltu terrere, by an angry Wilfid, vohmtary, self-sought : mors, suicide : quod The face, coxmteyxance : voltum teretlsque recte fit, si est voluntarium servitus, Ta. ?00/t, H. suras laudo, H. Petamque voltus umbra curvis voluntas, atis, /. [ 1 VOL-], will, free-will, unguibus, H. Saxificos voltus tolle Medusae, 0. wish, choice, desire, inclination : voluntas est, quae
:

w. [ 3 VOL- ], that vdhich is volumen, (vult-), uris, m., a vulture: cadavera ^rolled, a coil, whirl, wreath, fold, eddy : ( anguis ) inmanis, V. intacta a volturibus, L. sinuat inmensa volumine terga, V. duo (dracones) volturius (vult-), i, m. [voltur], a vulture-liJce iuncto volumine serpunt, 0. crurum (equi), joints, fumi, wreath, 0. siderum, revolution, 0. bird, bird ofprey, vulture : vulturium in tabernam V. F i g. duo volturii paludati, roll of writing, roll, book, volume: volumen pledevolasse, L., C, Ct. num querelae iniquissimae: explicet volumen: i. e. plunderers : provinciae. voltus (vult-), us, m., an expression of coun- evolvere volumen: hlc plura persequi magnitude voluminis prohibet, N. annosa volumina vatum, tenance, countenance, visage, features, looks, air, H. division of a work, book, chapter, part mien, expression, aspect: is qui appellatur voltus, hoc tertium volumen sedecim volumina epistulaqui nullo in animante esse praeter hominem rum, N. mutatae tu quinque volumina formae, potest, indicat mores: voltus denique totus, qui i. e. the Metamorphoses, 0.

quid voltuosum

sit (in

oratione).

voltur

maestus, H.

face, look, appearance : voltus capit ilia priores. 0. Unus erat toto naturae voltus in orbe,
:

salis placidi,
e,

V.

adj. [ 3 VOL- ], that is turned round, turning, spinning, whirling, circling, rolling^ revolving: buxum, i. e. a top,Y.: caelum: nexus (anguis), 0.: deus: (amnis) in omne voluaurum, i, e. the golden apple, 0. bilis aevum, H. Fig-, of speech, rapid, fluent, voluble: Appi Changeable, fickle : fortuna. oratio: homo.

volubilis,

ratione desiderat : quid esset suae volun: has patitur poenas peccandi sola voluntas, lu. : ut eius semper voluntatibus non modo cives adsenserint, etc. Abl., of one's own will, of one's own accord, willingly, voluntarily Qiiod ius vos cogit, id voluntate inpetret, T. : aequius erat id voluntate fieri aliae civitates voluntate in dicionem venerunt, L. : Ut sua voluntate id quod est faciendum faciat, T. : sua voluntate, nulla vi coactus istuc, quod expetis, mea volun-

quid

cum

tatis ostendere, Cs.

volubilitas, atis, /. [volubilis], a rapid turning, whirling, circular m.otion : mundi: Ipsa volubilitas

libratum sustinet orbem, 0. Fig., of speech, rapidity, fluency, volubility : linguae flumen aliis verborum volubilitasque cordi est. Of fate, mutability, fickleness : fortunae.

ad voluntatem loqui, at the will of another: vix tamen sibi de mea voluntate concessum est, with my consent: praeter optatum meum, sed valde ex votate concedara.

In phrases with prepositions:

volubiliter, adv.
funditur oratio.

\\o\uh\\\^'\, fluently, volubly

volucer,
:

ucrls, ucre {gen. plur. -crum, rarely

-crium, C), adj. [3 YO'L-'], flying, winged: bestiae: angues dracones, 0. natus, i. e. Cupid, 0. As
:

my satisfaction : aliquid facere Caesaris voluntate, against Ccesar's An object, wishes : contra voluntatem eius dicere. purpose, aim, desire : cum sint in dicendo variae voluntates. disposition, inclination : populum autem esse in alia voluntate, to be otherwise inclined: celans, qua voluntate esset in regem, N. neque bonae voluntatis uUum signum erga nos
luntate, greatly to

minus

ex


volup

933

vorago
volvo,
volvl, volutus, ere [3

::

Good-will, favor, affection : tyranni habemus, L. voluntas erga Caesarem summa in se, Cs. Voluntas vestra si ad poetam accesserit, T. mansisset A last eadem voluntas in eorum postetis, etc. will, testament: defensio testameutorura ac volun: : :

VOL-],

to

cause to

tatis

mortuorum.
adv. [for *volupe; 1 YOh-"], agreeably,
:

volup,
est, T.
:

delightfully, satisfactorily

Venire salvom volup

bene factum

et volupest, T.

voluptarius,

adj. [voluptas],

of pleasure,

giv-

ing enjoyment, pleasurable, pleasant, agreeable, deSusceptible lightful: animi elatio: possessiones. Deof pleasure, capable of enjoyment: sensus. voted to pleasure, luxurious: homo: disciplina.

Plur. m. as subst. : ipsi voluptarii, the voluptuaries, Relating to pleasure, concerni. e. the Epicureans. ing enjoyment : disputationes.

voluptas,
[1

atis [gen. plur.

-atum and -atium),/.


:

orane

VOL-], satifaction, enjoyment, pleasure, delight: voluptas id, quo gaudemus, voluptas est fictas quae percipitur ex libidine et cupiditate
:
.

cum voluptate legimus ? gubernacula fabulas adhibendis voluptatibus, i. e. by rei p. petere P e r s o n., as a deity, C. splendid entertainments. P o e t. care puer, mea sera et sola voluptas, desire, passion, inclination : suani m.y joy, V. Plur., public shows, voluptatera explere, T. games, 0., Ta,
. . :
. .

volutabrum,

i,

n. [voluto],

a wallowing -place,

hog-pool, slough, V.

volutabundus,
volutati5,
ing
:

adj. [voluto], wallowing, roll-

ing: in voluptatibus.
onis, /". [voluto], a rolling, wallowvolutationes corporis.

turn round: saxa glareosa volvens (flumen), L. Medumque flumen minores volvere vertices, H. volvendi sunt libri, to be U7irolled (in reading): per amnis sinus errorem volvens, i. e. following up the windings, L. Seminecis volvit multos, rolls in the dust, V. To roll up, roll together, form by rolling : qui terga dederant, volventes orbem. etc., forming a circle, L. (equus) volvit sub naribus ignem, V. Pass., to turn round, move in curves, revolve, roll down: lUe (anguls) inter vestis et levia pectora lapsus Volvitur, V. illi qui volvuntur stellarum cursus sempiterni lacrimae volvuntur inanes, flow, V. volventia plaustra, V. Fig., in time, to roll, roll along, bring on, bring around (poet.): (luiiam) celerem pronos Volvere mensis, swift in bringing by her revolutions, H. sic volvere Parcas, i. e. determine, V. sic deum rex volvit vices, i. e. determines the changes of events, V. volventibus annis, with revolving years, V. volvens annus, 0. In the mind, to ponder, meditate, dwell upon, think over, reflect on, consider : multa cum animo suo, S. bellum in animo, L. bellum ad versus nos, Ta. incerta consilia, Cu. Fauni sub pectore sortera, V. haec illis volventibus tandem vicit fortuna rei p., S. iras in pectore, cherishes, L. In speaking, to roll off utter fluently : celeriter verba: complexio verborum, quae volvi uno spiritu potest quo melius volvatur oratio, be rounded off'. 2h unroll, undergo, experience in succession : tot volvere casus virum, V. Multa virum volens durando saecula viucit (aesculus), V.
revolve, roll, txirn abo^it,
: :

avl, atus, are, freq. [ volvo ], to roll, 0. tumble about: Dum sese aper volutat, vomica, ae, /. [ VOM- ], a sore, boil, ulcer, abin luto volutatus in levi glacie wallows, Ph. scess: gladio vomicam eius aperuit, lu. Fig., a?i tabidaque nive, L. genua amplexus genibusque annoyance, plague, curse : gentium, L. volutans Haerebat, i. e. prostrate, V. (amnis) per vomis, eris, see vomer. cava saxa volutans, 0. F i g., to roll, roll about, vomitio, onis, /. [VOM-], a spewing, vomiting. confusa roll along : vocem per ampla Atria, V. verba, 0. Pass., to wallow, luxuriate: cum omnes vomitus, us, m. [VOM-], a throwing up, vomitTo ing : aquam vomitu egerere, Cu. in omni genere scelerum volutentur, wallow. busy, occupy, employ: tacitis cogitationibus anivom,o, uT, itus, ere [VOM-}, to puke, spew, throw mum, L. in quibus te video volutatum. 7'o tur7i up, vomit: post cenam vomens frustis gremium over, revolve, consider, weigh, ponder, discuss: glasuum implevit: ab bora tertia bibebatur, vomedios in coraisationera praeparatos volutabam in batur. To vomit forth, throw out, emit, discharge: animo, L. nihil animo aliud consilium animo, fumura, V. ani( Charybdis ) vomit fluctus, 0. Cu. Verba sortes inter se, 0. multo secura ani- mam, to breathe out, V. secum corde, V. consilia de Romano mo, L. vorag5, inis, /. [ voro ], an abyss, gulf, whirlalqd intra animum, Ta. tacitus mecum bello, L. pool, depth, chasm : submersus equus voraginibus: secum, quoipse voluto. Si valeam meminisse, V. vastaque voragine gurges Aestuat, V. neque earn nam modo, etc., Ta. voraginem coniectu terrae expleri potuisse, L. volutus, P. of volvo. ventris, 0. F i g. vos geminae voragines scopuvolva or vulva, ae,/. [3 VOL-], a womb, ma- lique rei p. patrimoni, spendthrift : vitiorum, trix, lu. Of a sow (a delicacy), H. abyss.

volut5,
tivi.st,

v5iner (rarely v5mis, V.), eris, m., a ploughshare: cuius (aratri) vomere portam perstrinxisti Fessi vomere tauri, H. Vomis et robur aratri, V.,
:

turn,


voraz

: :

zonula
VOveS,

::

934

vorax, acis, adj. with comp. [GVOR-], swalloioing greedily, devouring, ravenous, voracious, consumivg: quae Charybdis tam vorax? ignis voracuius voracior, more lustful, Ct. cior, 0.
:
:

voro, avi, atus, are [* vorus GVOR-], to swallow whole, swallow up, eat greedily, devour: aniraaTo swallow up, lium alia vorant, alia mandunt. overwhelm, destroy: vorat haec (Charybdis) cari(navem) rapidus vorat aequore vertex, nas, 0. Fig., to devoiir, pursue passionately, study V. viam, i. e. eagerly : litteras cum homine mirifico To practice unnatural lust, Ct. hasten, Ct.
;

vovi, votus, ere, to vow, promise solemnengage religiously, pledge, devote, dedicate, consecrate : Herculi decumam pro salute patriae sua capita : tibi hinc decimam partem praedae, L. Dona quae femina voverat, 0. vovisse dicitur,
ly,
: :

se deo daturum: se immolaturos vovere, dictator ludos magnos vovit Veils captis se Cs. facturum, L. ludi voti, L. Tyrrhene vindemia regi ( Mezentio ), i. e. solemnly promised, 0. To wish, desire, wish for : Elige, quid voveas, 0. Quid voveat dulci nutricula raaius alumno ? H. Ut tua sim voveo, 0.
:
:

uvam

vox, vocis, f [VOC-], a voice, sound, tone, utterance, cry, call : omnes voces hominis cum (elovoster, see vester. magna: votivus, adj. [votum], of a vow, promised by a quentia) constet e voce atque motu sumraa, H. voceni late nemora alta remittunt, vow, given undef a vow, votive : ludi iuvenca, H. echo, V, ut nostrorum militum vocibus non nihil tura, 0. oarmina, 0. legatio, i. e. obtained on the carperetur, shouts, Cs. una voce populi R. efferri, pretext of having a vow to fulfil. by the unanimous voice : ad sonitum vocis vestigia a i, n. P. n. of voveo a promise to v5tum, [ ], torsit, i. e. at the sound of the oars, V. An uttergod, solemn pledge, religious engagement, vow : qui
vors-, vort-, see
vers-, vert-.

v5s, plur. of

tu.

(deus) numquam nobis occurrit in votis nefaria vota: religione voti obstrictum esse: de illo aegroto vota facere: ante conceptum votum post votum, L. debere diis Exsequi, V. In the phrase, voti damnari, to become bound by a vow, i. e. obtain one's prayer : quae (civitas) damnata voti curam habeat, etc., L. ; cf. voti reus, V. voti
:

ance, word, saying, speech, sentence, proverb,

maxim:

non
ilia

intellegere, quid sonet

haec vox voluptatis:

Platonis vera vox

flens diu

vocem non

misit,

That which is promised, a votive offering : votis incendimus aras, with burnt-offerings, V. spolia hostiiim. Volcano votum, L. A loish, desire, longing, prayer : ea esse vota, earn esse voluntatem omnium, ut, etc., L. quoniam res Romana contra spem votaque eius velut resurgeret, L. Audivere di mea vota, H. Haec loca sunt voto
liberari, L.
:

L. : cum quaereret neque uUam vocem exprimere posset, extort an answer, Cs. : nescit vox missa reverti, H. vetuit me tali voce Quirinus, etc., in these words, H. : sidera excantata voce Thessala, incantation, H. : consulum voci atque imperio non oboedire, command: tuis victus Venerisque gratae Vocibus, H. : contumeliosae, abuse, Cs. : Sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis, maxims, H. Deripere lunam vocibus, by incanta: :

tions,

H.

Speech, language

cultus

hominum
),

re-

fertiliora tuo, 0.

voti potens, 0.

votum meum
Attalicis

centum Voce formasti catus ( Mercurius Graeca scierit sive Latina Voce loqui, 0.
nunciation, accent, tone
:

H. Pro-

implevit, Cu.

An
H,

venit

in

votum

ex

rustica

acuta.

urbibus una

vul-, see

vol-.

X.
zeraznpellnae, arum,/., =: ^r\panTr's\ivai
dry vine-leaves ;
dresses, lu.
sc. vestes),

(like

dark-red

clothes,

dark

xystus, for winter


C, Ph.

i,

m.,

= ^vaTOQj a

exercise;

covered colonnade hence, an open colonnade,

garden-terrace, shaded walk : inambulare in xysto,


ae,

ziphias,

m.^^ifiag, a sword-fish : durus, 0.

z.
zelotypia,
ae,/.,
adj.,

= Zr}\orv7ria, jealousy.
=. ZrjXoTvirog, jealous
:

zona,
larba,

zelotypus,
lu.
:

zone

moeoliae, lu.
I,

H.

ae, /., K^wi^ a womaaCs girdle, belt, Persephones, O. teres, 0. A money-belt, Of the constellation Orion, the Belt, 0. Of
:

m., == Zs^vpog, a gentle west windy western breeze, zephyr, V., H., 0. P e r s o n., V.

Zephynis,

the earth, a climatic region, zone caelum zonae, V., 0.

Quiuque tenent
;

zmaragdus,
zodiacuB,
i,

i,

see sraaragdus.

m.,

= ^ui^iaKOQ, the zodiac.

zonarius, adj. [zona], of a belt, of a girdle hence, />/m>'. m. as subst., makers of girdles. zonula, ae,/. dim. [zona], a little girdle^ Ct.

TABLE OF EOOTS.
The term * Root ' is used in different senses. It is sometimes supposed to designate an original element of language the first form in which a thought vaguely clothed itself in articulate sound. In this sense, however, there can be no roots in any language known to us for these languages consist substantially of groups of words transmitted, with modifications, from older languages.
; ;

Such groups, and the words composing them, can often be traced back for ages before the languages arose to which they belong but still as words and groups of words, as verbs, substantives, pronouns, with no direct evidence that the so-called roots are older than the words which contain them. etc. In this book the term Root simply designates that element, common to all the words of a group of kindred meaning, which remains after formative additions are removed. Thus, in Latin, we find a group of words which relate to guidance or government, such as rego, rex (i. e. regs), regnum, regno, regula, regia and a group which relate to standing or fixedness, as sto, statio, status, Now in either group, apart from the elements in any word which make statim, stabulum, stabilis. it a verb or a substantive or otherwise specialize its meaning, the core of the word, that which is felt to contain the fundamental notion or suggestion which is common to the whole group, is the syllable REG- or STA-, and this accordingly we call the Root. The use of the term must not be understood to imply that Latin roots ever had an independent existence, as parts of speech. When we find that different languages fall into groups whose roots are substantially common, we infer with certainty that these languages had a common origin. Since this relationship has been proved, in different degrees, among a multitude of languages, including the Sanscrit, Persian, Greek and Latin, the Slavonic, Scandinavian, Celtic and Germanic tongues, scholars recognize in these a class, called the Ai'yan or Indo-Germanic languages; all of which must be modifications or developments, more or less remote, of one original language, spoken in early times by common ancestors of Some philologists have thought it possible, by studying the speech of existing the Aryan races. peoples, and the recorded fragments of the speech of others, to determine the laws of development and change, so as in a great measure to reconstruct the original Aryan language. Their efforts in but no agreement has been this direction have been fruitful of interesting and suggestive results reached concerning the nature or form of the original vocabulary. These efforts have been founded too largely upon the study of written words, which are imperfect symbols of what is uttered and heard while a scientific inquiry into the laws of change in language requires a study of the organs of speech, and of their work, products, and habits in the intercourse of life.
;

'

'

The following Table, therefore, is presented merely as an aid to the student in grouping Latin words under their simplest significant elements and then in associating the groups with those in For this purpose which the same elements have been discovered in Greek, German, and English. the principal words of the vocabulary, whose relationships are known, are brought into kindred groups, each under its Root, with an occasional indication of the connecting link supposed to have existed at some period between forms which appear isolated in our fragmentary records. All forms, thus assumed to account for others, and of the actual use of which there is no direct evidence, are marked with an asterisk. When a parallel group is found in Greek that is, one in which the meanings, forms, and history of the words show that it must, in some earlier stage of development, have
;

; ;

ana-

1 ac-

936

the most important or most suggestive of its words are placed been one with the Latin group Parallel groups found in English or German are afterwards indicated, immediately after the root. These selections in English are, of course, limited to words by a selection of words for comparison.

which have come to us independently of the Latin.

Words which come


;

into English or

French from

that is, each of them, in connecfound in a group of complete words, including verbs and nouns, of definite meaning, the Root itself suggesting, in the consciousness of the speaker and the hearer, a general notion of action or being, out of which, by a process of specialization or integration, But there are also a few Roots or elements which, each of these definite meanings may have arisen. as Max Miiller say, 'merely point to an object in space and time, and express what we express by here^ there, then, this, etc. In their primitive form and intention they are addressed to the senses rather than to the intellect. They are sensuous, not conceptual.' These are known as pronominal stems or demonstrative roots, each of them being the common element in a group of 'symbolic' words that is, of pronouns, conjunctions, prepositions, and particles indicating, not actions nor objects, but relations.
tion with certain formative elements,
is
;

Latin are referred to in but a few instructive instances. Most of the Roots in our Table are predicative or verbal Roots

AC- (strengthened ANC-),


K<jJv,

bend, swell.

Gr. dy-

old * ac-nus

dyicvpa, oyKo^ ; Lat. anulus ( dim. of anus, rinff, for * acnus ), annus ( for
),

AG-, say, Gr. riixi; Lat. aio (for *ag-i6), adagium, prod-igium, cogito (for *co-igito), nego (from *ne-igus, denying).
Gr. aiOo), AtrvT}; Lat. aedes {hearth, (i. e. *aid-tus), aestas; perh. ater, atrium, atrox ; cf. idus.
house), aedilis, aestus

whence

annalis, per-ennis, soll-

AID-, burn.

emnis
cf.

ancus (one loho crouches, a servant, Ancus Martins, servant of Mars), whence
;

dim,, anculus, ancula, ancilla;

angulus, un-

cus, cf. also unguis,

dyKvpa. Engl, ankle, angle.


Gr,

ungula ancora is the Cf. Germ. Enkel, Angel


;

AIS-, metal.
1

Lat. aes, aerugo, aenus, aeneus,


(orig,

AL-, AJi-, feed, grow

one

Avith 1

0L-, OR-).

Lat. alo, altus, alnus, alacer, alumnus, alvus,

2 AC-, sharp, pierce.


etc.
;

Gr. clkt), aKfir], tyKog, aKpbJV, Lat. acies, acus, acuo, acutus, acer, acerbus, arista (i. e. *ac-rista, snperl.), acesco, acidus, acipenser (cf. prima).
:

alvens; co-alesco; cf, Engl, eld, old, Strengthened, ARDH-, raise. Gr. OjoS'of, opBpog Lat. arduus, arbos, arbutus.
;

Fig. of

AL-

sight Gr. ocro-e (for * o/cte), oaaofiai ; Lat. oculus, as (orig. a die ; hence, one, unity),

whence bes (bi+as), semis (semi -fas),


sestertius (semi

strange. Gr. dWog ( for dXXri\u)v, dWdcrau) ; Lat. alius, ali-bi, ali-quis, ali-enus, alter, alternus, altercor, ad-ulter cf. Engl, else.
(

ALI-

),

othei',

* dXiog

),

+ as -j-tertius), etc.
l^k),

ecce (perh. looh there, like Ecke Engl, edge, eager.


;

cf.

also

AM-,

love.

Cf.

Germ.

Lat, amo (through *amus, loving), amicus, in-imicus, amor, perh, amoenus (cf.
Orig, CAM-, whence perh. Gr. dfieiv(i)v). earns (for * cam-rus cf Engl, caress).
;
.

AC- ( AP-), swift.

Gr. wkvc, iVTrog (for * \kPoc) Lat. ocior, equus, aqua, amnis (for *apnis), Apulia, perh, also aquila ( but cf, Aquilo and Gr. 0}')(^p6q).
;

AMB-, EB-,
Xog
;

sioell,

gush.

Gr. 6fi(3pog, d<pp6g, ofi^a-

Lat, imber, imbrex, ebrius, sobrius,

umbo, umbilicus,
AN-,
breathe.

AG-, drive.

dypa, dypog, d^ojv (axle) *de-igo), cogo (i, e. *co-ig6), co-actus, co-agulum, actio, actor,
Gr.
dyitj,

Lat, ago,

dego

(i. e,

Gr, dvefiog Lat, anima, animus, perh. onus (as the cause of panting); cf. alum (wild garlic, for *an-lum), halo (for
;

ager, agmen, 1 examen, agilis, axis, ala (for *anlo), anhelus (i. e. *;in-en-lus, redupli*axula); prod-igus, ambages, ambiguus cated form for *an-an-lus), anhelo. perh. ignis (from its mobility), and igitur ANA-, pronominal stem, 3d pers. Gr. Ivi, tv, (i. e, quid * igitur? for quid agitur?). Cf, Lat, in, comp. \\\ tvrspov Evdov, tv^a Germ. Acker Engl, acre, acorn, ache, inde; co7np. inter, interior, intimus, intra,

2 AG-, weigh (orig, one with 1 AG-, cf. exigo, i. e. *ex-ag6). Gr. d^iog ; Lat. 2 examen (for *ex-agmen), exiguus, exilis (for *ex-igilis}.

intro

form
lus).

sitp. immo (for * in-mo) ; cf. ille, old ollus (for * ono-lus, as ullus for * ur.u-

angANG-,
squeeze^ cJiohe.
;

937

1 cadauris, auscultor (iniens. of

Gr. dyx^^ '^yy^Qt cf. dxofxai, dx^og Lat. aogo, angor (hence angustus, ch robur, robustus), anguis, anxius, cf. iiiCf. Engl, awe, ugly; also Germ. gueii. Aal, Engl, eel (from old dim. form *agla

*ausculor from

* ausculus, dim. of auris)


for *ausmen).

Cf.

(old osmen Germ. Ohr; Engl. ear.


;

omen

AV-,

bloic, xoaft.

Gr. avpa, avKog, avXr],


Lat. avis,

drjfii,

for * angla

deTog, <^6v

cf. Lat. anguilla).

aura

(=aii|Ort).
;

Cf.

ovum aer (= drjp), ( VA- ) Germ, welien,


;

ANT-,

before, against (strengthened

from ANA-).

Wind

Engl, wind, weather.

Lat. ante, antiGr. dvrr}v, dv-ioq, civri Cf. old Germ, ant-, in Antquus, antes. wort, ent-lang; old Engl, and-, in an-swer, a-long (Angl.-Sax. andlang).

4 AY-, put on.

Lat. ind-uo (for *ind-ovo), ex-uo, exuviae, reduvia (from *red-uo), subucula (from * sub-u6), omentum.
(

AP-, lay hold.

Gr. utttio, aTrfjvrj

Lat. aptus,

AYG-, grow

orig.

one with VEG-, VIG;

(from *co-apio), apex, amentum (for *ap-mentum), ames, copula (for * co-apula).
ap-iscor, ad-ipiscor, coepi

av^b), av^dvoj

Lat.

). Gr. auctor, auctio, aug-

mentum, augeo, augustus, auxilium. Germ, auch Engl. eke.


;

Cf.

2 AP-, OP- (specialized from 1 AP-), to lay hold Lat. opus, for work, work, help, beget. opera, opifex (with 2 FAC-), officium (opificium), officlna (old, opificina); opes, opu-

AVS-, burn

(orig.

one with

1
;

VAS-, VS-).

Gr. avio

(for * avaioj), avaiov

aurum, aurora.
BA-, YA-, VEN-, go
jSaivu),
ter),

Lat. auster, Aurelius,

Cf.

Germ. Ost; Engl. East.

orig.

lentus, inopia, copia

(i. e.
;

*co-opia), coepio
;

(iaKTpov
;

GAM-, Gr. ). Lat. arbiter (for * ad-ba;

GVAM-

opto omnis (for (i. e. *co-apio), optimus *apnis); n'^tQv {begetter); * opinus (whence necopinus, opinor, opinio) is prob. mentally laying hold, supposing.
1

*ambi-balo); baculum * gvem-io cf. ( for quoniam for * quom-iam), eventus, advena, adventus, convenae, conventus, contio (old
(for

ambulo

vado,

vadum

venio

AR-,^^.

Gr. apapiaKoj, dpeicov, dpi(jTog, dpi^fiog, dpfiog, lipjia ; Lat. ars, iners, soUers, artus (-us), artus (a, um), arma, armus, armillus,

coventio);

meo

(for

*gmeo).

Cf.

Germ,
Lat.

kommen
BAL-, BAR-,

Engl. come.

bleat,

armeutum.

stammer.

Gr. (3dpl3apog

Cf.

Germ, and Engl. arm.


;

balo, balbus, blatero.


BI-, dri7ik, see PO-, BI-.

Gr. dpooj, dporpov, sps2 AR-, RA-, plough, row. Lat. aro, arvus remus, ratis, TTjg, iperiioQ Cf. Germ. Ernte, Ruder rota. Engl, ear {plough^, row, rudder.

BOV-, BV-, cry


cow).

Lat. areo, aridus, ardeo (for 3 AR-, burn, dry. * arideS), ardor, ardens, area, perh. assus (for * artus, *arsus; but others refer it to AD-, Gr. d^- in d^w, d^alvoj, parch).

out, bellow ( older GV-, cf. Engl, Gr. (3ori, jSovg (i. e. fSofg) Lat. bos dat. plur. bobus, bubus, for * bovibus ), ( boo, bucula, biibulus, bubulcus ; bubo, btifo, bucca, bucina.
;

BREG-,

break.
(

Gr. (Spax^g, j3paxi(i>v (the shorter


cf. ten-uis),
),

arm); Lat. brevis (for *breg-vis,

4 AR-, see

AL-, AR-.
keep
off.

bruma

for

* brevima,

i.

e.

brevissima

ARC-, shut

Gr. dpKeu), dpfjyuj (^dXicr], dXi^oj ) ; Lat. arx, arceo, exerceo, area (whence Engl, ark), arcanus, arcus, Lupercus (who keeps off wolves ; of Pan, hence Lupercalia) ; cf. also orca, Orcus.
in,

bracchium

(=

^paxiojv).

BV-, see BOV-, BV-.


1

Gr. KCjvog Lat. CA-, CAN-, sharp (cf. 2 AC-). cos, catus (from * care cf. dos, datus from cf. Engl. hone. cautes, cuneus dare)
; ;
;

ARG-,

bright.
(i. e.

Gr. dpyog, dpyvpog ; Lat. argu5 to make *argos or clear), argutus,

argilla,

argentum.
;

AS-,
1

sit.

Gr.

rjfiai, r](Tvxog

Lat. anus (for * asnus),

Gr. {ira-) Truig, 2 CA-, CI-, pronom. stem, loho. TTov, TToaog ; Lat. qui, quae, quod, quom (2 cum), quot, quam, quia, quantus, qualis, ubi (i. e. * quovbi), ceterus, cis, ciiias, 2 uter
(for *quoter). Cf. Germ, wer, was, Avarum; Weakened Engl, who, what, why, how. CI-. Gr. Tig (for Kig) Lat. quis ? cf. Engl, he, him, it (for older, hit).

ara (old asa).

AV-, mark,

delight, desire.

Gr. uig

Lat. avus,

ab-avus, atavus (i. e. *ad-avus), avunculus, aveo, avarus, ovis, auturanus (i. e. bringing perh. utor ( from utis, help, satisfaction for *av-tis), utilis, tiSLis, usura, tisurpo otium ( for * avtium ), neg-otium audeo,
; ;

CAC-, CANC-, hang, delay. Gr. uKvog Lat. cuncEngl, hang, hantor. Cf. Germ, hangen

ker.
1

ausus

cf.

Engl. ewe.
Gr. dtui, ovg
;

CAD-,

fall.

2 AV-, mark,

notice.

Lat. audio,

(f or

Lat. cado, caducus, cadaver, casus * cad-tus), occasio, cedo (for *ce-cad-o),

2 cadcesso
( cf.

938

eel-, cer-

cessio (for * ced-tio), discessus, occid-uus accerso for arcesso for * ad-cess6 ;

arbiter

).

Cf

Germ, hetzen, Hass


1

foremost. Caepe probably belongs here, also KdirriXoQ and caupo ; cibus is doubtful. Cf. Germ, haben, Hafen, Habicht;

Engl. hate.
2 CAD-, bright (orig. one with CAND-). Gr. KuQapoQ, KaivoQ ; Lat. castus, in-cestus, castlgo.
1

Engl, have, haven, hawk, behoof.

CAR-, SCAR-, hard,


piov, Keipoj;

CAL-, CAR-,

call. Gr. KaXkd), kikXtjcfko), KkXaSog, Kopa^, KrjpvS,, KpdyoQ Lat. calo, Kalendae, eon-cil-ium nomen-cla-tor, clamo, clamor, laraenta, lamentor, clarus, classis, clangor (but cf. Engl, clank, clink) corvus, cornix Cf. Germ, hell, holen ( cf. Gr. KopwvT} ). Engl, hale (i. e. ilrag\ haul.
; ;

scrape. Gr. xajoao-crw, ^oLat. scortum, Scaurus (clubfooted), careo, corium, cortex, caries, carina, career, cervus, cornu (cf. Engl, corn,

2 CAL-, SCAL-, cover, hide (cf. 1 CAR-, SCAR-). occulo, Lat. squaleo, squalor, squalidus occultus, calix, clam, galea ( for * calea ), cella, cilium (eye-lid), superciliura, domici;

Germ, and Engl, horn), cornus, cf. the Sabine curis (spear), quercus. Fuller form SCAR- in Gr. aKwp, oKiopia Lat. scaurus, scortum, stercus ( perh. for * scartus ), cf. screo, screatus. Perh. also cassus. Cf. Germ. Scheere Engl, shear, share, short.

See

also

SCAL-, SCAR-.

lium, callgo, celo, color, columba, culleus, cucullus. Cf. Germ, hehlen, hiillen, Hohle;

2 CAR-, COL-, mix, cook. Gr. Kepdvvvfii; Lat. carbo, cremo ( from * cremus, cf. cremor, broth), creta; culina (whence Engl. kiln). Cf. Germ. Herd Engl, hearth.

Engl, hull,

hell, hole, hall.

CARD-

3 CAL-, dri/, warm. Gr. SKEA-, ckeWo), dcrKkXijg, Lat. caleo, calor, caliaKiXtrov, (TKXrjpog dus.
;

Gr. aKopdvXi}, Kopda^, Kapdia Lat. cardo, cor, dis - cors, socors, etc. Cf Germ. Herz Engl, heart.
leap.

SCARD- ),

CARP-, SCARP-, pluck.


; ;

CAM-,

bend.

Gr. Kanapa;
;

{= Kccfiapa),
1

cumera.

Himmel, hemmen
CAN-, sound,

camera Germ. Hamme, Engl, hem, ham.

Cf.

Lat. camur,

Gr. Kapxog, (TKopirioQ, Lat. scirpus, carpo. dpirdlu) Cf. Germ. Herbst Engl, harvest. See also SCARP-,

sing. Gr. Kavaxh, KovajioQ ; Lat. cano, canor, cantus, canto ( whence Fr. chanter, Engl, chant, cant), vati-cinus, accentus, concentus, praecentio, corni-cen, tibicen, os-cen (from os, oris), bucina, perh. lus-cinia (i. e. * lusci-cinia, from * luo-scum, twilight, LVC-) cf. also cygnus Gr. kvCf. Germ. KvoQ (perh. for * kv-kvvoq). Hahn Engl. hen.
;

SCALP-. CART-, CRAT-, weave,


kXm^u)
1
)
;

bind. Gr. KapToKoq (cf. Lat. crates, crassus, restis ( for * crettis). Cf. Germ. Hiirde ; Engl, hurdle.

CAS-, sing, praise.

Lat. carmen (for * casmen), Camena, Camilla, perh. also censeo.

2 CAS-, white.
3

Lat. cascus, canus (for * casnus). Lat. caesaries, carduus, carex.


;

CAS-, scratch.

GA.T-,fall.
1

Gr. kotoq

Lat. catena

cf. 1

CAD-.

2 CAN-,

Gr. KoyKoq Lat. cinCf. pro - clnctus, congius. Germ. Hecke Engl, hedge, haw. Orig. one with CVR-, and reduplicated in Lat.
;

CANC-, surround.
;

go, cingulus,

CAV-, watch, ware.

Gr. Aao-Kowv, cikovoj ; Lat. caveo (from * cavus, wary), cautus, cautio, causa ; perh. also cura (for * cavira), ciiri5Orig. SCAV-. sus, securus. Cf. Germ,

cancer, cancelli.

schauen, schon
cf.

Engl, shew, sheen.


;

CAND-, glow.

Gr. KavSapog,

^av96g

Lat. can-

dor, candeo, candidus, candela, in-cendium,

incensio *catid6 only in composition, as accendo, incendo. See also 2 CAD-.


;

CAP-,

take, hold.

Gr.

ice(paXr), Kuiirr]

Lat. capio,

capax, captor, captio, conceptio, captivus, auceps capulus, capedo, caput, capistrum (from avis), aucupor, forceps {hot-seizing, see 2 FOR-), manceps (from manus), mancip-ium, municeps (from munia), particeps (from pars), princeps (from primus), deinceps, occupo (from * oc-ceps, i. e. * ob-ceps), praecipuus {taken in 'preference), anticipo (through *anticipus). But -ceps represents caput in an-ceps (for *ambi-ceps, twoheaded, doubtful), bi-ceps, prae-ceps (head;

Gr. Kvkn), Kvjxa 2 CAV-, CV-, hollow, swell. Lat. cavus, cavea ( whence Fr. and Engl, cave, cage also Fr. geole, Engl, gaol), caverna, caulae, caulis, caelum (for * cavilum), caeruleus or caerulus (for *caelulus), cumulus, perh. also canis ( cf. kvo)v. Germ. Hund Engl, hound).
;

CEL-, CER-,
(

strike, drive.

Gr. KsXijg, kXow; Lat.

percello, pro -cella, clava, clades, gladius

for * cladius, cf

g]5ria, 1

CLV;

),

callis,

celer, celox, pro-cul, celeber, culter

cursus,

coluber;
crus.

Germ. Ross, Heer ; Engl, horse, Reduplicated, CALC-, Lat. wal-rus, harry. calx, calceus, calco, calculus, calcar, caliga.
Cf.

curro, incursio, currus, curulis,

2 CEL-, CER-,

7'ise,

tower.

Gr. Kapt), Kpaviov,

/c6-

cer-, cre-

939

div-, di-, diavtus, car5, criista,

pvQj Kopvpi], Ka\dfxj]\ Lat. ante -cello, excello, celsus, callum, calleo, collis (for * colnis, cf. Gr. (coXwrog),

crustum.

Cf.

Germ, roh;

Engl. raw.

calamus, culmus, cul-

CVB-,

bend,

men, columua; cerebrum, ceruuus, cervix


(see VI-), pro-cer-es, pro-cer-us, crinis, crista. Cf. Germ. Holm ; Engl, hill, halm.

CER-, CRE-, make.

Gr. Kaipog, KpaTog, Kpaivm ; Lat. Ceres, caerimonia, creo, eresco, creber, incrementum, corpus.

lie. Gr. kvtttu), Kv(pog, an(pi-KV7rEXXov ; Lat. cubo (from * cubus, cf. incubus), cubitum, concubina, concubitus, cubile, -cumbo in ac - cumbo, in - cumbo, etc. ; ctipa. Cf. Germ. Haufen, hiipfen ; Engl, hump, hoop, hip, heap.

CVD-,
CVP-,

beat.

Lat. cudo, in-cus. Orig.


;

CV-. Cf.

2 CER-, CRE-, part. Kopog (bi'oom)

Gr. Kplvu), uKpirog, Kijpog, Lat. cerno, crevi, se-cretus, ; certus, cera, sin-cerus ( see 3 SA-, SIM- ), excrementum, cribrum, crimen, discriraen.

Germ, hauen
wish.

Engl. hew.

Lat. cupio, cupidus, cupldo, cuppes (dainty, old), re-cupero. Cf. Germ, hoffen

Engl. hope.

CI-, rouse.

Gr.

k'ho, kivioj;

Lat. cieO, ex-cio,


Lat.
Cf.

CVR-, CIR-,

citus, sollicitus; cf. Engl. hie.

2 CI-,

lie.

Gr. Kiip.ai, Koifidu), Kwfiog, km/jLu

civis, quies, quiesco, cf. tran-quillus.

Germ, heim

Engl, home, hive.


Lat.
clavis, conclave,

CLAV-,

lock.

Gr. kXeIq;

curve. Gr. Koputvr], Kvprog ; Lat. corona, curvus, circus, circulus, cirrus, curculio, crux, crucio. Strengthened, CVAR-, whence varus ( for * cvarus ), varicus cf. also la-cer-tus (perh. for * cracertus, * clacertus). Cf, Engl, ring (A.S. bring).

claudo (for *clavido), clausus (whence Engl, close), in - cludo, in - clusio, claudus,
clavus.

Varied COL-,

Orig.

form SCLV-.
;

Cf.

Germ,

Engl, collar). Cf. Germ. Hals, Halseberg (whence Engl, hauberk).


1 DA-, give. Gr.
Sidiofii,

in

colus, collum

whence

schliessen, Schloss

Engl, slot

(bolt).

Sujpov

Lat. do, dos, do-

CLEP-,

steal,

SCAL-).
T(i))
;

hide ( Gr. KksTTTrjg (cf. Lat. clepo, clipeus.

strengthened from 2 CAL-,

num, cedo (imper.), pro-do, proditor. Gr. ri^rjui, ^ifiig Lat. only KpwTrrw, kuXvit- 2 DA-, DHA-, put.
;

CLI-, lean,
in

Gr. kXwu), rcXT/ia^, kXivti ; Lat. -clino de-clino, in-clino, etc. (from *clinus, aslant) ; -clinis in ac-cllnis, tri-clinium, etc.;
cll-tellae, cllvus

delibero.

libra (for * clibra), libro,


;

-do in certain compounds, as ab-do, con-do, ob-do, per-do, sub-do (in which it is confounded with 1 DA- ) pestis is perh. for * perd-tis from perdo. (The Sanscrit DHA-, Gr. eE-, appears in the Lat. 2 FAC-.)
;

Cf.

Germ. lehnen Engl, lean,

lid.

3 DA-,

DAP-,
Lat.

share.

Gr. kXvw, KXeirog, KXsLvog, KXvTog ; 1 CLV-, hear. Lat. clueo, cliens, in-clutos ( cf. Clod-wig, Ludwig, Louis), laus (for *c]aus), gloria Cf. Germ, ( cf. gladius, 1 CEL-, CER- ).

daps,

damnum
).

somnus, SOPtime, tide.

Gr. dalo), duTrdvi], drjfiog; * dapnum ( for cf. Cf. Germ. Zeit Engl,

DAC-, DEC-, take


Lat.

hold.

Gr. dixofiai, daKrvXog

laut,

iauern

Engl, loud, listen, lurk.


;

dexter,
;

digitus.

Cf.

Germ. Zehe,
^kpu), odvpo-

2 CLV-, cleanse.

Gr. kXvK<o

Lat. cloaca, Cloaclna.

Zange
fiai
;

Engl, toe, tongs.


cut.

Gr. KVT]fj.T], kovs<jj ; Lat. CNI-, CNIC-, bend, strive. nitor (for *cnItor), nixus (for *cnic-sus),

DAL-, DOL-, hew,


dolium.

Gr.

AAP- )

Lat. dolo (from * dolus), doled, dolor,

pernix

cf.

Conor.

Cf.

Germ, zehren, zergen

Engl,

CNV-,

Gr. kvvo), koviq ; Lat. nauCNVC-, cum, nugae, cinis, cf. also nux, nucleus.
scrape.

tear, tire.

DEC-, beseem.

COC-, cook.

Gr.

nEII-

Tr'sTrra), Trkiriov

Lat.

Gr. doKBOJ, So^a ; Lat. deceo, decus, decor, dignus (for * dec-nus).

coquo, coquus (cocus).

DIC-, DIC- (DAC-),

COL-, till. Gr. (iov'KoX-og, KoXa^ ; Lat. colo, colonus, cultor, cultus, accola ( i. e. * ad-cola ), in-cola, agri-cola ; inquillnus.

ddffKO), diKt],

Gr. di-dax-Vt SidtUvvfii ; Lat. dico, dictio, doceo, doctor, doctrina, documentum, disco (for * didc-sco), dico (-are, from * disJiew, poirit.
diicdZd),

CRAP-,

rattle.

Germ.

Lat. crepo, crepitus, crabro. Harfe ; Engl. harp.

cus, cf. fatidicus, causidicus


cio, in-dex,

Cf.

), dicio, condivin-dex (see VAX-). Cf Germ, zeigen, Zeichen Engl, teach, token.

CRAT!-, faith (in simple form only in Sanscrit). Compounded with 2 DA- in Lat. credo
(for *cret-d6).

CRV-, raw.
Kp'tag
;

Gr. Kpvog, Kpvtpog, KpvcTaXXog, cf. Lat. cruor, crtidus, crudelis, cruen-

DIV-, DT-, DIAV-, shine. Gr. Aig, Aiog {gen. etc., of Zsvg), ^og, Zsvg (for * Aievg) Lat. divus, dives, dis, Diana, divinus, dies, meridies (for * medi-dies, cf medid die), ho-die, prl-die, cf. pran-dium (doubtless connected
; .

1 dom-

940

fer-

with prae and dies ), -dem ( for -diem ) in prideni (see PRO-, PR!-), luno (for *Div6na) dum (for * diuni, old ace), of. nu-dius * nunc-dius ), diu, diurnus, iubar (for ( for * diuvar), luppiter (perh. for * Diau-pater),
;

(from *fatis), fatlgo (*fatis + ago), fessus (for * fattus), fames fovea (cf, cavea),
;

FAC-, shine (strengthened from

PA-),

Lat.

fax, facies, facetus, facundus, focus.

lovis (for *Diovis;

hence Engl, jovial

PAC-, put, make.


cf. 2

Gr,

GE-

Sanscr.

DHA;

),

iuvo (from *iuvus, i. e. * diuvus), iucundus, iuvenis, iiinior (for iuvenior; whence Ital. giovane, Pr. jeune ), iuvencus ( cf. Germ, Cf. jung; Engl, young), Junius, lulius.

DA-

TiBriiii, Bi/jiig, Sreog, Bt]Kr)

Lat.

facio, flo

(for *fai6), pro-fic-iscor, profacultas, arti-fex, bene-ficus,

fecto (for * pro-facto), factio, facinus, facilis, dif-fic-ilis,

Germ. Dienstag
1

Engl. Tuesday.

DOM-,
DOM-,

build.

domus.
2

Gr. (R.
Cf.

AEM-) dafiu), S6[xoq Lat. Germ, Zimmer Engl, timber.


;

tame, subdue. Gr, dajupao), Sjxmq ; Lat. domo (from * domus, tame), dominus. Cf, Germ, zahm, zicmen Engl, tame, beteem

ofEcium (for *opi-ficium), officlna, ef-fic-ax faber; famulus (Avith familia, etc.) is perh, from this root, tlirough *fama (house, for *fac-ma). Cf, Germ, thun, That Engl, do, deem, doom, kingdom.
aedi-fic-ium,
;

FAG-,

eat.

(old).

Gr. <payeiv, (prjyog


Cf.

Lat, fagus, faba.


;

Germ. Buche, Buch

Engl, beech,

DVA-, DVI-,

apart, two.

Gr. Svo, ^td,

di-xa',

Li^t.

book.
1

duo, dubius (for *du-bhius, FEV-, PVcf, Gr. Si-cpviog ), duplus ( PLE- ) bis (for *dvi-ies), bi-, blnus, dis- (for *dvis; cf. Germ, zer-), 2 vet (for * dvai), bellum (old
;

FAL-,

trip. Gr. (2$AA-) a^dWoj, cf. cpavXag ; Lat. fallo, falsus ( whence old Pr, faulte Engl, fault, falter). Cf. Germ, fallen;

duellum), imbellis. Cf, Germ, zwei, Zweig, Zwist, Zwilling ; Engl, two, twice, twi-light, twig, twist, twin, twine.

Engl,

fall, fell,

DVC-,

lead.

Lat. dux, duco, ductor, educO (from * e-dux, bringing out). Cf, Germ, ziehen, Zug, zucken Engl, tug, tow, tie, touch,

2 PAL-, bright, high. Gr, <})a\6g, <pdXog, <pd\apa ; Lat, fala, Palernus, fulica, fulix, iufula (cf. ^dXog).

PALC-, PLEC-,

crook.

Gr. (pdXKtjc, (poXKog

Lat.

falx, falco, flecto, in-flexio, flexus, flexilis.

ED-,

eat.

odovg; Lat. edo, edax, ), in-edia, esurio (through esor). Cf. Germ, essen, fressen ( for ver-essen ) Engl, eat, fret. (Perh. also dens for edens, cf. Gr. odovrbut dens, with Engl, tooth, Germ. Zahn, is referred by some to 3 DA-.)
Gr.
'i^io,

taBio),
(

FARC-, PRAC-, shut


* (ppaKiu))
Cf.
;

edulis, esca

for * edca

in, cram. Gr. ^pdaaoj (for Lat. farcio, fartus, frequens.

Germ. Burg, borgen; Engl, borough,


tiuist,

borrow,

PASC-, PISC-,
Ki<jS),

choke.

(pdaicov, (j<piyyo}, '2<piyS,

fascia,

fascinum

Gr, acpd^o) (for * <T0aLat. fascis, cf, (3d<xKavog ), fascino,


;

EG-, need

(i, e.

cf ANG- ). Gr. axr]v ; Lat. ind-igus * ind-egus), egeo, egestas.


.

fiscus, confisco, fiscina,

Cf. Celt,

bascanda

Engl, basket.

EM-,

take.

Lat. emo, emptor, ex-im-ius, ex-emplum, praeraium (for * prae-imium) adimo, como (for *co-im6), demo, prom5, sum5 (for * sub-imo), redemptiS vindemia (from vlnum and demo). Orig, one with NEM-.
;

PAV-, POY-, PV-,


older

gloiv,

smoke.
;

DHV-) S'vw, Sfvfiog

Gr, (QY- for Lat. f aveo (favi),

ES-,

Paunus, Pavonius, favor, faustus, favilla (jdim. of *fava), fetidus, fetor, foveo, fomentum, fomes, fumus, funus, fuligo, suffio,
fimus, 1 foedus (for * fovidus), foeteo (for * foviteo), Cf, Germ. Dunst ; Engl. dust.

Cf. Gr. vsfioj

Germ, nehmen.
for * ka-j-u
),

be, live,

Gr.

sifii (

'irvjioq

Lat.

sum

(for * esum), ab-sens, prae-sens, sons,

PE-, FI-, nurse.

Gr.

(OH;

for older

DHA-) BijaBai,

insons, ab-sent-ia, erus (for * esus), era. Cf, Germ, sein, sind, Siinde Engl, is, are, sooth, sin.
1

BrjXvg, Tr]Br]

Lat, femina, filius.

PEN-, PEND-,

FA-,

shirie,
(pojg
;

show.

Gr.

^tjfii, ^cirig, (paivu), (pdog,

Lat, for, infans, infandus, fatum, fatuus, fateor, infitiae, f etialis (from * fetis,
speech),

strike. Gr, (BEN-) Biivio, Bevap ; Lat, de-fendo, offendo, infensus, Infestus, manu-festus, confestim, festinus, festino, f ustis, perh. also f aenum (for * f endnum, cut

down; by
1

fanum, profanus, fabula, fama,

fas,

others referred to as a growth).


bear.
;

PEV-, PE-,

fastus, ne-farius (for *ne-fasius), bi-farius, fenestra. See also 1 PAC- and PES-,

PER-,

2 FA-, yaivn

older

GHA( i,

orig.

one with
),

HP

).

Gr. (ptpio, fapiTpa, <popd, (popog, Lat, fero, fertilis, ferax, feretrum, luci-fer, feralis, far, fors, fortuna, fordup,
^(op

Lat. adfatim

e.

to tceariness

f atiscor

fur

cf,

(pwp

),

furor, furtum, furtim

also

; ;

fercf. (popfSr}).

941

1 garFOR-, FVR-, bore. Gr. (f>apay^, <papvy^ ; Lat. ford (whence Engl, per-forate from forus; cf. Germ, bohreu Engl, bore), foramen;
;

herba (for * ferba,

Cf.

Germ,

gebaren, Geburt, Biirde; Engl, bear, birth, burden.


Gr. ( 0HP-, OPT- ) ^rjp, 2 FER-, wild, strike. Lat. ferus, ferio, feiox, ^rfpiov, ^pavio Strengthened, FRVD- frustum, ferula. Engl, dull, Cf. Germ, toll fraus, frustra.

furca; also (with Gv.^vpa) forum, foils (cf. Germ. Thiir Engl. door).
;

foris,

2 FOR-,

FVR-, war^n.

Gr. (GEP-) ^spu), ^epixog,


;

dolt.

Lat. fornax, Bfpog ; cf. SraXTTU), ^aXTrog formus, f urnus, for-ceps ( CAP- ). Older

Gr. (GEP-, 0PH-) ^pd3 FER-, FRE-, hold, fix. Lat. fere, ferme (for *ferivoQ, Bpfivvg ime, sup. of fere ), f rotus ( through * freo, hold up), frenum, f irmus, cf also forma, forCf. Germ, tragen Engl, drag; tis, fornix.
;
.

form GHAR-, whence GLA-, as


glatt. Glass, gliihen
ter.
;

in

Germ,
glit-

Engl, glad, glow,

FRAG-,

FES-, bright. Lat. f eriae, f estus. Cf. Germ, baar Engl, bare (i. e. naked, shining).
ITEV-, FE-, FY-, breed.
(piaig, (pvXr}
;

VEL-, YOL-

see LAG-, also 2 ; paKog, pfjywfii, pu)^ ; Lat. frango, f ractus, anfractus (i. e. * ambi-fracbreak. Gr.
(
)

/^PAK-

tus), fragilis,

Gr. ( 4>T- ) (pvix), (pvToQ, Lat. fui, futurus ( through *fuo, used to supply parts of sura), futuo, fetus, f ecundus, faenus, f elix, feles, fucus ; dubius (see DVA-). Cf. Germ, bin ; Engl,

fragmentum, fi-agor, naufrag-us, suf -frag-ium, suffragor (from * suffragus ). Cf. Germ, breclien Engl, break, breach.

FREM-,

roar.
;

(Spovrr]

Gr. (BPEM-) jSpifiuj, (3p6fiog, Lat. f remo, fremitus, f remor.

be.
1

Cf.
blTid, trust.

Germ, brummen, Bremse; Engl, brim,


Gr. (XPI-) XP"^> xpifiiTToj
Lat. fri5,

FID-, FiD-,
TTiarog

Gr. ( niG- ) -Kt'i^u), Lat. fides, fidelis, fidus, perfidus, ; Cf. Germ, binden, fiducia, fido, 2 foedus. Band ; Engl, bind, bond.

breeze.

FRI-, rub.

2 FID-,

Lat. ; for * fid-nis ), fibra, fimbriae ; perh. funis (for * f ud-nis). Cf. Germ, beissen, bitter; Engl, bite, bitsplit.

Gr.

$IA-

(pdoofiai, ^et^w
(

* fremdo; FREM-); reduplicated in furfures. Older form GHRI- cf. Engl, grind, grist.
fried, f rivolus, f rendo (but perh. for
;

findo, fissus, bifidus, finis

FRIG-, parch,
Pplyog)

freeze.
;

Gr.

(ppiaffu),

piyog

( i.

e.

Lat. f rigo, f rigus, f rigidus, friged.


;

FY-, FYB-, pour.

ter, bait, bit.

FIG-, handle,

Gr. ( GIF- ) ^lyydvw, ^qyu) ; fix. Lat. fingo, figulus, figura, fictor, fictilis, effiCf. Germ. Teig, gies, figo, fixus, fibula. Teich Engl, dough, ditch, dig, dike.

Gr. ( XE;^- ) x^w, xv(rig Lat. fundo, fons (for *fov5ns), fusio, futtilis, refutd. Old form, GHY-, GHYD-; cf. Germ, giessen ; Engl, gut, gush, geyser.

FYD-,

FLA-, FOL-, FLO-,


fiSg,

blow.
;

(piXkov

Gr. ($.4A-, $TA-) (fkarrLat. fio, folium, foUis, fleo,


fl5s,

bottom. Gr. Trv^ixrjv; * f udnus), pro-fundus. Engl, bottom.

Lat. fundus (for


Cf.

Germ. Boden

fiebilis,

fletus,

floccus, ciniflo.
;

FYG-, FRYG-,

Cf.

Engl, blow, Germ, blahen, bliihen, Blut bloom, blood. See also FLV-, FLVGV-.
1

Gr. ckPvKuv use, e^yoy. Lat. fungor, perfunctio, fruor (for *frugvor), Cf. Germ, brauf riix, f rtictus, frtimentum. chen, Gebrauch old Engl, brook {use),
;

FLAG-, FLIG-,
2'\i(5oj
;

strike.

Lat.

Gr. flagrum,

GAA- ) ^Xdw,
fiagellum,

cf.

FYG-,

*fiig6

(through * fligus) in
profligo, flictus.

ad-fiig5, in-fligo, etc.

bend, flee. Gr. (pevyoj, (pvyfj ; Lat. fuga, fugo, perfuga, f ugio, f ugitivus, refugium. Cf. Germ, biegen, Bogen ; Engl. bow.
rage, swell. Gr. (pvpoj, redupl. ttojo^vpoj ; (ppsap ( for * ^pePap ; Lat. f uro, furor, furia, f urvus, fuscus (for * furscus), frute.x, fervo, fervor, ferveo, fermentum,

Cf. Engl,

blow

(stroke).

FYR-, FERY-,

FLAG-, FVLG-,
(ppvyto
;

blaze.

Lat.

flamma

Gr. 0\eyw, (pX6^, cf. (for * flagma), flamen,

flagito, flagitium, flagro, flavus, f ulgeo, f ul-

men, fulgor, fulgur. fulvus.


bleich, blinken
;

Cf.

Germ,

Engl, blank, blink, blench.

FLEC-, see FALC-, FLEC-.

FLV-, FLYGY-, fioio.


(pXv'^
;

Gr. cpXvog, (pXvapia, olvoLat. fluo, fluxi (for *flugusi), fluctus,

fretum, defrutum, perh. also f rons. Cf. Germ, brauen Engl, brew perh. also Germ, brennen (with Engl, burn) and Engl. brow.
;
;

GAL-, GRY-,
(

fluidus (old, fluvidus), fluvius, flumen, fleo

(strengthened from FLA-).

glide, fall (cf. 2 GAR-). Gr. (SaXXu) * yPaX-ih) ), ^dXavog Lat. glans ; * gruo in congruo, ingruo.

for

FOD-,

dig.

^og

Gr. (BOG-) fio^pog ; cf. (3a^vg, (i'svLat. fodio, fodi, fodico, fossa, fossor.

GAR-, sound.
(
i.

e.

Gr. yepavog, yfjpvg ; Lat. augur * avi-gur, bird-expounder ), augurium,

gar-, grav-

942

hors
walk. Lat. gradus, gradatio, gradior, gressus, congressio, grassor.
Gr.
/3t-

Cf. Germ. krShen grus, gai-rio, garrulus. Engl, crow cf. also Lat. graculus Engl, croak.
; ;

GRAD-,

2 GAR-, GRAV-, heavy.

Gr.

(BAPT-

(3apvg, (Sdpog, cf. (SpiB'o) ; vidas, gravo, gravedo, grandis


(Sapvg), briitus.

for r/^APY-) Lat. gravis, gra;

GVOR-, GVL-. GLV-, swalloxo (cf. 3 GAR-). ( BAP- for TfkV- ) jSdpa^pov, (3opd,
(3p(o<TK(i)
;

bardus

(cf.

rus

),

in

Lat. * vorus (for * f vocarnivorus, voro, vorax, vorago

yXvKvg

GAR-, GRA-, wear away.


Lat.

Gr. yepiov, ypavg granum, gramen, ruga (for *gruga). Cf Germ, Korn, Eern, kernen Engl,
.

corn, kernel, churn.

gula (cf. Germ. Kehle), sin-gul-tus (see SA-, SIM-), gluttid (through glutus, abyss), ingluvies; gurges (GVR- for GVOR-), reduplicated in gur-gul-io dulcis is perh. for * gulcis, cf. yXvKvg. Cf. also Engl, gorge,

GAY-, glad.

Gr. yaiu), dyavog, yrj^sw ; Lat. gaudium, gaudeo, gavisus, Gaius (i.e.* Gavins).
;

gargle, gurgle.

GVS-,

choose, taste.

gusto.

Gr. yevo/iai

Cf.

Germ, kiesen

Lat. gustus, Engl, choose,

GEM-, full, groan. Gr. yi/iw Lat. gemo, gemiHAB-, have. Lat. habeo, habilis, habito, habitus, tus, gemma, gumia. habena co-hibe5, pro-hibeo, debeo ( for Gr. yiyvofiai, yevf), GEN-, GN-, GNA-, beget. *de-hibe5), praebeo (for old
ytvog, yovog, yvvrj
;

choice.

Lat. gigno, indi-gena,

praehibeo);

luali-gn-us, prae-gnans (from *praegn5, are from * prae-gnus, before birth ) ; genus, genulnus, genius, in-gen-ium, in-gen-

diribeo (for * dis-hibeo).

HAES-,

uus, gens, genitor, gener, genero (perh. also geminus, cf. Gr. yd/j-og ; Dascor or gnascor, a-gnatus, natus, natio, nativus,

Lat. haereo, ad-haereo, haesito, Cf. Germ. Geisel (hostage); Engl, gaze, aghast.
stick.

haesitatio.

HAR-, wind,

twist

older,

GHARI^^t-

).

Gr. x^^P^V

cf.%oXa^CiX^^^P"5
lae,

haru-spex (*haru,
nihil

natura, Gnaeus (for Gnaivos), iiaevus ingens. Cf. Germ. Keim, Kind,Konig; Engl, kid, chick, child, kin, king.

e7itrails +SFEG-), hariolus, hira {gut), hil-

perh. also hilum, filum. Cf. Germ.

whence nihilum.
;

Gam

Engl, yarn, gore.

GES-, carry.

Gr. ( BA2- for Ff AS- ) fiacTTd^o) Lat. gero, gerulus, ag-ger, belliger, congeries, gestus, gesto, gestio.

HAS-,

Cf. Engl.

cast.
;

hurt. Lat. hasta, hostis (whence Engl. host, army), hostia (Engl, host, sacrifice^. Orig. GHAS-. Cf. Germ. Gast, Gerte

HAVS-,

GLA-, GLY-,

smooth. Gr. yXiaxpog cf. Lat. gluten, lubricus ; ( for * glubricus cf. Germ. schlUpfen, schliefen ; Engl, slip ) cf. also levis, Gr. Xtlog. Perh. also Germ, kleben Engl, cleave (stick).
stick,
Xicr(T6g,

Engl, guest, goad, gad-fly, yard


2 HAS-, crush.
T^/xaBfoeig
;

(i.

e.

rod).
;

dXiaS'dvu}

Gr. ( $A2-, ^A- ) \pdfia^og Lat. harena (for * hasena).

cf.

exhaust (perh. orig. one with AVS-). haurio, haustus.


seize,

Lat.
Lat.

HED-, HEND-,

hold.

Gr. x^^'w

GLAB-, GLVH-,

peel.

glaber, glubo. cleave {split).

Gr. yXd^u),
Cf.

yXu^w
;

Lat.

Germ,

kliebeii

Engl,

GLOB-, round.

Lat. globus, glaeba, glomus (for * globmus), glomerd. Cf. Engl. clew.

prehendo, prendo (for prae-hendo), praeda (for * prae-heda), praedor, praedium, hedera (nodus may be for *cn5dus from a stronger form, CAND-, CNAD-). Cf Engl,
.

get, beget.

GNA-, GNO-, know.

Gr. yiyvwcTKw, yvaxrig, yt'wi-ir], vovg ( for * yvoPog ), ovofia ; Lat. gnarus, nam, narro (for * gnarro), navus (cf. Ignavus, i. e. * in-gnavus ), nosco ( old, gn6sc5,
e. *in-gnotus), nomen, cognomen, ignominia, ignoro, norma (for *gnorima,

HER-, HIR-,

grasp. Gr. ( XEP- ) x'>. xoprog ; Lat. hara, herctum (through *hercio, take,
hirudo, perh. also hortus

from *hercus), heres, co-hors, hirundo,

(by others

re-

cf.

c6gnosc5, ignotus,

i.

cognitio, notus, nobilis,


cf.

ferred, with hortor, to GRA-, Gr. XAP- of Cf. Germ, giirten, X^tipttfi X^P''^? > desired).

Garten

Engl, gird, girth, garden, yard.


; ;

Cf. yrMpifiog), nota (for *gnota). Germ, kennen, konnen ; Engl, can, know, cunning, ken, keen.
desire,
X|OjUTj

HES-, yesterday. Gr. x^U' Cf. Germ, gestern

Lat. heri, hesternus. Engl, yester-day.


X'^^'^*^*

HI- yawn.

Gr. (XA-) x^^^^i


;

X^P^^

GRA-,

favor.
;

Gr. ( XAP- ) x'P*^> X"P*^' Lat. gratus gratulor (from a dim.

hlsc5, hio, hiulcus (cf. 2 FA-).

^^t-

Cf.

Germ,

gahnen, Gans

Engl, yawn,

gills,

goose.

* gratulus), grates, gratia.

Cf.

Germ, gem,

HORS-,

bristle.
;

be-gehren

JSugl. yearn.

xfjp

Gr. x^P'^^Qy X'^^P^^ {^^^ * X''P'^'?) Lat. horreo (from * horrus for * hor-

1
hirtus,
1

i-,

ai-

943

lie-,

liqv-

sus), horresco, horror, horridus, hirsutus,


Gr. tljii, altov, o'lrog; Lat. eo, ire; AI-, go. com-es, comitium, ex-itium, in-itium, ambiti5, sub-itus, ad-itus, red-itus, praetor (for * prae-i-tor), iter aevom, aeternus (for old From aevi-ternus), aetas (for old aevitas), iter is the adverb, ending -iter or -ter; thus breviter for * breve-iter, audaeter for au;

I-,

Gr. Xdxvr], XeKavr), Xo^og ; 2 LAC-, LIC-, crook. Lat. lacuna, lacus, lama, lanx, lacertus, sublica ; licium, bilix, obllquus, llmus (for * licmus), limes, limen, sub-limis.
3 LAC-, tear
( orig. FLAC-, cf. 'iXKog, ulcus, and strengthened from 2 one with FRAGLat. VEL-, VOL- ). Gr. \a:i?w, Xmog
; ;

lacer, lacero, lanius

lacinia, lacerna.

(for *Iacniu3), lanio,


Cf,

lupus,

and Germ,

dac-iter, etc.

and Engl, wolf.


4 LAC-, LOQV-, sound, talk. Gr, XaXUo, Xdoicu), Xiyvg Lat, loquor, loquax, locutio, loquela,
;

I-,

a pronominal stem of the 3d pers., demonstrative, this one, he. In Gr, f req. as suffix, ovToai, tovt'l ; in Lat. in the pronouns is, idem, i-pse, i-ste; also in ibi, ita, itaque, iterum (an old comparative).

locusta,

LAG-,

loose.

lA-, IAC-, go, send. Gr. ( lAEC- ) iairrix) ; Lat. ianua, lanus, ianitor, lanuarius, iacio, abicio, iactus, coniectus, iaculum, iactura, iacto, amicio (i. e. * amb-iacio), iaceo perh. also iocus (of. iafi(3og from taTrrw).
;

Lat. Gr, Xayapog, Xdyvog, Xrjycj Iangue5, languidus, laxus, laxo, lena (for *\eg-na,cf.Xdyvog), leno (but not lassus, an old P. from LAD-, whence Germ, lassen Engl, let, late), Cf, Engl, lag, lash,
;

LAP-, LAMP-,
lepidus,
{clear).

shhie.

Gr, XdixTVU), XafXTvpog


lepos,

Lat.

1 IC-, st7'ike (orig.

one with IA-, lAC-)',

Gr. (in-)

lepus,

lympha,

limpidus

Cf. lanterna

(= Gr.

Xaixirrrjp).

LTTTOfxaif IviTTTOJ

Lat. ico, ictus.

LAS-,

desire.

2 IC-, AIC-, like. Lat. imitor (f req. of * imo from * imus, i. e. * ic-mus ), imago aequus, iniquus, aequalis, aequor, aemulus (for * aicmulus), Aemilius.
;

Gr. Xdw, XtXtj^juat, Xrjfxa, cf, Xiav Lat, lar, Lars, lasclvus (through * lascus) cf, larva. Cf, Germ, and Engl, lust.

LAT-,

hide.

Gr.
;

(AA9-) Xav^dva), Xd^pog,

Xtj^t;,

dXrjBijg

Lat. lateo (from * latus, hidden\

IS-,

AIS-, wish.
(

Gr. ioTtjq,
ais
-

'i/uepog
;

Lat. aestirao

latebra.
1

through *

tumus
;

hence ex-istimo

whence old Fr. esmer, Engl, aim. Germ, heischen Engl. ask.

),

Cf. also

LEG-, LIG-, gather. Gr. Xsyw, Xoyog, Xoydg ; Lat. 2 lego, adlego, conligo, intellego (i. e.
* inter-lego
),

lector, lectid, dilectus, legio,


;

Gr. (ZTF-) l^vyov, ^tv1V-, IVG-, bind, yoke. yvvfii; Lat. iugum, iugo, iumentum (for

legumen, supellex, elegans


2 LEG-, run, spring.
Gr.
(
(

lignum, lignor.

AAX- )

iXaxvg,

cf.

* iug - mentum), bi - iugus, bi - iugis, bigae, quadrigae (for * quadriiugae) iugis, iuxta (for * iugista), iugerura, iungo, couiuncti5,
;

for * leg-vis ), longus, longinquus. Cf. Germ, leicht, lang, Lunge; Engl, light, long, lungs.

XayMg

Lat. levis

cunctus
iuria),

for co-iunctus

),

con - iunx

ius,

LEG-,

iustus, iuro

(from * iurus,

cf. per-itirus, in-

periuro (peiero was prop. orig.


worse,

to

PED-, but became confounded with periuro), de-iuro (whence deiero, by analogy of peiero), iurgo (old iurigo, from *iurigus, iiis + 1 AG-), iurgium, iudex, iudicium. Cf Germ. Joch Engl,

make

from

peior,

lie, be fixed. Gr. XeKvpov, Xs^^oc, aXoxog^ Xoxog; Lat. lectus, lectica; lex, legitimus, exlex, privi-legium, 1 lego, legatus, conCf. lega, con - legium (but see 2 LIG-).

Germ,
law.

liegen, legen

Engl,

lie,

lay, low, log,

LEN-,
LI-,

yielding.

lind, gelind

Lat. lentus, lenis. Engl, lithe. ;

Cf

Germ,

yoke.
1

LAB-,

pour, smear.

lick.

Gr. XaTrrw, XairapSg

labium, 1 labrum.
lap, lip.

Lat. lambo,
;

Cf.

Germ. Lippe Engl,

Gr. Xtifiojv, Xifirjv, X7fi6g, tXaia ; Lat. lino, linea, littera, litus, litura, limus, letum ; perh. de-leo, po-lio {with praep. po-,

LAB-,
(

Gr. \o/3de, Xio(5rj Lat. labo through * labus, sinking labor, lapsus,
slide.
; ;

from, away, as in pono for Germ. Leim Engl. lime.


;

po-sino).

Cf.

LIB-, LVB-, desire.


lieben, loben,

Lat. libet or lubet, libido,

pro-lapsio, labes.

liber, libero, liberi, libertas.

Cf.

Germ.

LAB-, RAB-,

take, seize.

Lat, labor, rabies.


1

Gr. Xafxfidvct), Xd(3pog


Cf.

Yer-laub

Engl, love, leave

Germ, and Engl.

elf.

(^permission), fur-lough.

LAC-, entangle.

Lat. Iacio (old), adiicio, inlicio,

LIC-, LIQV-,
Tcog
;

de-liciae, Elicius, elix, in-lecebra, delecto,

oblecto, lacesso, laqueus.

let, leave. Gr. ( AIII- ) Xhttu), XoiLat. liceo, licet ( whence Fr. loisir, Engl, leisure), licentia, liceor, pol-liceor,

; ;

lig-

944

3 marmedeor, medicus, meditor. Cf. Germ, messen, massig; Engl, mete, help-meet,

linquO, delictiira, lixa, elixus, pro-llxus; relinquo, relictus, i-eliquus, reliquiae ; perh. Cf. Germ, also ( LVC- ) luxus, luxuria.

MAC-, MAG-,
firjXavT]
;

leihen

Engl, lend, loan.

big. Gr. jiaKpog, fikyag, fifJKog, Lat. mactus, macto, macellum,

Lat. lingo, Gr. Xa^w, Xixi-iaivu) 1 LIG-, licJc. Cf. ligurrio ; lima ( for * lig-ma ), limo.

raagis,

magnus, maior
;

(for

mag-ior),

ma-

iestas, 3

malus, moles, molestus, magister,

Germ, lecken
2 LIG-,
tie.

Engl.

lick.

Lat. lictor, ligo (through * ligus, bindSome refer ing)^ ligula, subligar, religio. lex, privilegium, lego, conlega, etc., to this root; see 3 LEG-.

machina {= /J-rjxavr]) cf. also mox, mangd (Engl, monger). Cf. Germ, machen, Macbt Engl, make, may, made, mickle, more. 2 MAC-, crush. Gr. fidcradj ( for * /laKiw ), [idZa,
fiajEvg, fioyog, fiox^og
ria,

LIQV-, UB-^Jiow^ pour (strengthened from


Gr. Xej'/Bw
;

LI-).
li-

macer
;

quor

libo.

Liber

Lat. liqueo, liquidus, liquor, cf. de-lib-utus. ;

macies

Lat. maceio, maceGerm, mager, Eiigl. meagre ), maxilla, mala ( for * max - la )
;

massa (=/Ltd^a); mica.

LIV-, yellowish-gray.
livor, llveo
;

Gr. Xig, Xkiov


leo (==

Lat. lividus,

MAD-,

drip, chew.

Gr, fiaddu), jxa^og,

fiL^r]

Xewv)

perh. also ob-

madeo, madidus, mano, 2


Engl. meat.

mando.

Lat.
Cf.

liv-Iscor, ob-liv-io, ob-li-tus.

LY-,

loose.

Gr. Xvu)

Lat. luo, lues, solvo (for


(cf.

MAL-,

crush, grind.

* se-lu6), solutus

fiov-XvTog,

etc.).

Cf.

fxsXog, fisXi, fioXvvu)

Germ,

losen, verlieren,

Laus

Engl, lose,

Gr. naXdaau), fiaXaKog, jiivXi], Lat. malleus, malva, ; mel (for *melt, cf. /xk-XiT-og), mulsus, mola,
;

loose, louse.

JSV-y

LAV-,
TptvQ
;

gain. Gr. Xaw, Xela, XyaTrjg, XaCf. Lat. lucrum, latro, Laverna.

Germ. Lohn.
3 LV-,
Gr. XoviOj XvTpov ; Lat. -luo in ab-lu6, ad-luo (adluvies), circum-luo, con-luo, di-lu6, e-luo, polluo, etc. ; lutura, lustrum, e-luv-ies, e-luv-io lavo, lautus, latrina ( bath ; old, lavatrlna ), 3 labrum ;
;

LAV-, wash.

immolo, e-mol-umentum, milium, mollis, 1 malus, mulier cf. blandus (for * mlandus ). Cf. Germ. Moos, Maal, mahlen ; Engl, moss, mole, mill, meal, and perh. melt, malt. Orig. one with 1 MAR-; cf. mortarium.

MAN-, MEN-, man, mind,

Tig, fi'ivog, firjvig, [iinvficnco), fiavSrdvw

lotus, lustrum,

de~lu-brum.
lather.

Cf.

Germ.

Gr. jxavia, fidvLat. ; mas, masculus, maneo, raansio, mens, memini, com-min-Iscor, com-men-tor, Minerva
stay.
( old,

Lauge

Menerva

),

Engl.

mentior, mendax, moneo,

13'e,

monitor,

monumentum, moneta, monstrum,

LVC-,

shine.

Gr. Xvx^og, Xevicog, Xeuacju) ; Lat. lucerna, lux, luceO, lucidus, lucifer, lumen (for * luc-men), luna (for * luc-na), lucubro (cf. lucubrum, a small Jire, late), lucus, inlustris (for * in-luc-tris, cf. * lustrus, whence
also lustro); luscus
(

monstro.

Cf.

Germ. Mann, Mensch, mei-

nen
2

Engl, man, mind, mean.

MAN-,

ta,

M.1N-, project, toiver. Lat. mentum, -mineo in immine5, promineo, etc.

men;

mi-

for *lucscus
lea.

).

Cf.

nae, minax, 1 minor ; mons, promunturium. Cf. Germ. Vor-mund Engl, mound,

Germ. Light
LVD-, play.

Engl, light,

MAN-, ML,
^(t)
;

s)7iall, less.

Gr, fitiwv, fxovog, [xivv-

Lat. ludo, ludus, lusor, lusus, in-lusi5.

Lat. mancus,

LVG-,

Gr. Xvypog, cf. Xoiyog ; Lat. lugeo, lugubris, luctus, lucta ( a wrestling,
'distress.

cus, minus, 2 minor, minister,

menda, mendum, mendiminuo, mem-

old), luctor, luctatio.


1

MA-, MLAX-, measure.

Gr. ixirpov

Lat.

manus,
ni-mis,
1

brum (for * min-brum), membrana cf. also mutilus (= iJLiTvXog). Cf. Germ. Meiszel, ge-mein, Mein-eid Engl, mite, mean.

inanica, adminiculum,

manubrium,

MAK-, weak,
;

metor, metior, mensus, dimensio, mensa, Cf. Germ. Mond, Monat; mensis, mos. See also 3 MA-. Engl, moon, month.

Gr. iii]Tr]p Lat. ma2 MA-, MA-, shape, produce. manes; matertera, ter, maturus, materies Cf. for * mater-itera ( cf. iterum, 2 I- ). Germ. Mutter; Engl, mother. (By many
; ;

Gr, fxapaivio, fxapaaj.i6g, jSpoTog (i, e, * fjipo-Tog), cf. (3padvg (for * fipaLat, mare (cf, muria), mors, morior, dvg) morbus, morus ; perh. marceo, merula (cf. Cf. Germ. Meer, Mord ; Engl, MAL- ).
die.

mere
2
3

(lake),

mar, murder.

MAR-, see 1 SMAR-, and 2 SMAR-. MAR-, glimmer. Gr. fj-aXpa, df.iavpog^
fxapixaipio
;

dfispdu)^

referred to 1 MA-.)

MA-, MAD-, measure, moderate ( strengthened from 1 MA-). Gr. /ig^w, jxrjdofiai, {xtdiov Lat. modus, raodestus, raodius, commodus
;

Lat. Marius, Mars, mcrus ; reduplicated in marmor, cf. Mamers ( i. e.

* Marmers), Mamilius. Engl, morn, morrow.

Cf.

Germ. Morgen;

; ;

marg-, malg-

945
cf. I

ol-,

or-

MARG-, MALG-, strip, stroke. Gr. afiepyuj, dfieXyw Lat. margo, mergae, merges, mulgeo,
;

AG-), naufragus, naulum

{= vavXov),

Cf. mulceo, raulctra; amurca (= afiopyt]). Germ. Mark, Milch Engl, margin, march
;

nausea (=vav(Tia), no, nato, nassa, natrix,


nasus, naris (*nutris, ^owm^ with milk) also nassa. nutrio, nutrix Cf. Germ. Netz; Engl. net.
; ;

(border), millc.

MED-, mean,

MERG-,

Gr. n'laot;; Lat. medius, middle. mediocris, di-mid-ius, merldies (for * medidies), medulla ( dim. of * medula, * meda ). Cf. Germ. Mitte, Mittel; Engl, mid, middle, midst.

2 NA-, no. Gr. vrj- in vlj-iroivog, etc. ; Lat. -ne, ne, nl, ni- in nihil, nimis, etc. ; ne-que, nee. n- ( i. e. ne ) in Germ, nein, nicht Engl, no, nay, nought, never.

^Cf
get.

NAC-,
(for * /iXw-o-Kw)

Gr. rjvtyKov;

MEL-, move. Gr. t/xoXov, (SXwaKU) Lat. remulcum.


dip.

Germ, nahe,

genug;
(

Lat. nanciscor. Cf. Engl, nigh, near,

enough, neigh-bor.

Lat. mergo, im-mergo, merso, raer-

XAG-,
NE-,

strip.

Lat, niidus
;

for *

nugdus

).

Cf.

MET;

gus. reap.

Germ, nackt

Engl, naked,

Gr. (MA-) df.ia(t), djar} ; Lat. meto, Cf. Germ, mamessis, messor, Metellus. hen Engl, mow, meadow, after-math.

tie,

spin.

Gr. vio), vri^io, vvjpov; Lat. neo;

nervus (:= vevpov).


del
;
;

Cf.

Germ, nahen, Xa-

MI-, MIX-, small,

less,

see 3

MAN-,

MI-.
;

Engl, needle also (orig. SNA-) Germ. Schnur; Engl, snare.

Gr. ^eiddu) 2 MI-, MIR-, smile, wonder. rus, miror. Orig. SMI-, SMIRsmile, smirk.

cf.

Lat. miEngl.

NEB-, NVB-,
(pij
;

cloud, veil.

Gr. vk<pog,

v((l>s\r],

vvp.-

Lat. nebula, Neptunus, nimbus, niibes,

nubo, nubilis, niipta, nuptiae, pronuba,


1

MIC-, mix.

Gr. niaycj, niyvvfii ; Lat. misceo, mistus, mixtus, mixtio, miscellanea, pro-miscuus. Cf. Germ. Maisch ; Engl. mash.

Cf, Germ. Nebel. NEC-, NOC-, kill, hunt.

MIG-,

wet, drip.

Gr. 6fn.)(^sa>, [xoixoQ ; Lat. mingo, micturio, meio. Cf. Germ. Mist; Engl, mist, mizzle.

Gr. vtKvg, vEKpog, v6aog (for *voK-(yog), cf. vv^\ Lat. necis, neco, inter- nee -io, per-nic-ies; noxa, nocuus, noceo, nox, nocturnus, noctua, perh, also Engl, night. Cf. Germ. Nacht niger.

MIL-,

associate.

Lat. mille (milia), miles, militia.


;

2 NEC-, bind.

Lat. necto, nexus, necesse, necessus.

Lat. miser, miGr. pXcoQ, fiiaeoj MIS-, wretched. seria, miseresco, maestus, maereo, maeror.

NEM-, NVM-, allot. Gr. vs/iw, vofiog, voixiZi^ Lat. nemus Numa, numerus, numero
nnmxiQus vovfinog (Dor. for vofxog, i. e, standard coin). Cf. Germ, nehmen Engl. nimble, numb.

MIT-, send, throio. Lat. mitto, missus, proraissio cf. matara, mataris (Celt.).

MORD-,

bite.

Gr.

SMAP^-

cf.

Engl, smart,
;
;

Germ, schmerzen) (TfitpdaXtog Lat. mor- NIGV-, snovj. Gr. vi(pa ( ace. ), vi<i>ag Lat. nix, niveus, nivalis, ningit. Orig. SNIGVcf. cf. also deo, morsus, mordax, mordicus Germ, Schnee Engl, snow, merda. 1 MV-, MOV-, move. Gr. dfisijSii) Lat. moveo, 1 NV-, now ( a pronominal stem ). Gr. -vv, vvv, motns, motor, motio, momentum, mobilis, vsog ( i. e. vefog) Lat. num, nunc, novus, muto (for * movito), mutatio, mutuus. noverca, denuo (for de novo), nuper (for *noviper), nuntius (for *noventius from 2 MY-, s/mt, fasten. Gr. djxvvu), fxiu), /xvio) Lat. * noveo from novus). Cf. Germ, neu, nun munis ( serviceable, old ), communis coraEngl, new, now. munio, communitas, communico, immunis, munia, municeps, miinicipium, munus, moe- 2 NV-, nod. Gr. vevo) Lat. * nuo (in ad-nuo, renuo, etc.), numen, nutus, nuto. nia, munio, murus, miiralis po-me-rium

3 MV-,

mutus. VG-, mu7nble. Gr. fivKaoixai ; Lat. musso, muttio, mugio, mugitus. Cf. Engl.

1 OJ)-, picsh, hate.

Fr. ennui,

i.

e. in

Gr, wBsuj; Lat. odium (whence odio cf. Engl, annoy), odi.
;

mum, mumble.
MVC-,
MVS-,
1

2 0D-, 0L-, smell.

wipe.

Gr. fivKog, fivKrrjp


Gr. fivg, fiwia
Cf.

Lat. mucus,
1

Gr. tJ^w ( for * o5i<o ), odfifj, eviodiig ; Lat. odor, odorus ; oleo, olidus, ol-facio, ad-oleo.
(

emungo, mugilis,
steal.

0L-, OR-, grow, rise

orig.

one with

AL-,

musca.

Lat. mus, musculus,


;

Germ. Maus
wet,

Engl, mouse.

NA-, NAV-, NV-,

Gr, vavg, vorog, vsu), vfjcrog ; Lat. no, navis, nauta (old, navita), navigiura, navigo (through * navigus,

swim.

Gr. opvvfii, opvig ; Lat. orior, abortus, origo, ordo, ordior, ornus ; *olesco (in adolesco, adulescens, obs-olesco, etc.), ind-ol-es, proles (for *pro-ol-es) perh. also
).
;

AR-

ulmus, ulva.

60

;;

2
2 0L-, destroy.

ol;

946
Lat. aboleo.
ora, oro,

plag.
weave, fold. Gr. TrXk-w, nXoKt} > Lat. Parca, com-pesco (for * com-perc-sco) 2 plaga, am-plex-or, sim-plex (see 3 SA-),
;

Gr. oXXv/xi

PARC-, PLEC-,
osculum

; OS-, mouth, face. {dim. of os), ostium, oscito.

Lat. os, oris

Vk-^feed.

Gr. Trdofiai, TraTrjp, Trareofxai, Tidv

',

Lat. pater, patronus, pasco, pastor, pabulum, Paestum ; penus, penitus, penes, pene-

duplex, supplex plica (fold), whence plico, complico, etc. 1 plecto complector, com plexus. Cf. Germ, falten, Flachs ; Engl,

(strengthened, PAL-) o-pilio, u-pilio (for * ovi-palio, from ovis), Pales. Cf. Germ. Vater, Fatter; Engl, father, feed, food. 2 PA-, stretch, spin, see SPA-, PA-.
ti

fold, two-fold, flax.


1

of.

PAT-, go.

Gr. Trdrog, Trovrog ; Lat. passer (for * patter), 3 passus, per-pes, -etis {enduring').^ whence perpetuus ; compitum, pons. Cf. Germ. Pfad ; Engl, path, foot-pad.

PAC-, PAG-,
yvv}it

peg. Gr. 7rd<j(Ta\og, Traxvg, tttjLat. pac-Iscor, pax ; pango, pala ( for * pagla ), repagula, palus, compages, pro-pag-o, pagus, pagina. Cf. Germ, fiiVaried as gen. Fang ; Engl, fang, fee. PEC-, peeu, pecus, pecunia, peeulium, pectus ; P1G-, 2 pila (for * pigla), pignus, pinJix,
;

2 PAT-,

PAD-,
;

spread, opeu.

Gr. TreTdvvvfit,

ttI-

TVTjfxi

Lat. pated, patulus, patibulum, pa-

tera, patina

(whence Germ. Pfanne; Engl,


;

pan)
tim).

pandus, pando, passim


Cf.

Germ. Faden

( for * padEngl, fathom.

PAV-,

little.

Gr, Travo), iravpog

Lat. paucus, par-

guis, piger;

PVC-, PVG-, pugnus, pugua,


drive, scatter.

vus (for * pauros, cf. Travpog), paulus, paulatim, pau-per (cf. 1 PAR-, PERhence,
Fr. pauvre, Engl. poor).

pugil, pugio.
1

Cf. Engl. few.


;

PAL-, PEL-, PVL-,


TrXdvr]
;
.

Gr. n-aXXw,

PEC-, comb.

Lat. palea, palor, pello, ad-pello, puls5, depulsio, impulsus, polenta, pollen, puis, pulvis ; palpus, palpor, palpebra, pulpa, papilio, populus, poples; also (PAL-, PIL-) 3 pila, and perh. \i\\nm, javelin (cf.

Gr. ttekm, TrfKreu*, TrfKog, TroKog pecto, pectem.


Gr. Tridov, irioiov, rrovg
;
;

Lat.

PED-,

tread.
( cf.

Lat. pes

piS.)._Ong. one with SPAR-.


2 PAL-, pale.
Gr. ttiKioq, ttoXwq ; Lat. pallor, palle5, pallidus, 2 pullus, palurabes.

Germ. Fuss Engl, foot ), compes, quadrupes pedum, pedes, ira-ped-io, oppidum ( cf. TTsdov ), op - pido peior ( for *ped-ior), pessumus, pessum perh. also pecco (for *pedic6), and peiero (see IV-, IVG-). Cf. Germ. Fuss, Fessel Engl, foot,
; ;
;

PAND-,

Gr. (2<I>AA-) crtpaSd^o), tyiptvLat. pandus, pendo, penhovt], acpo^pog deo, pendulus, pensus, com-pendium, suspendium, sti-pendium (for *stipi-pendium), pondus perh. funda (cf. acpevdovij).
pull, jerk.
; ;

fetter, fetch.

PET-, fy.

PAP-, PAMP-,
TTEpi
;

Gr. Trefi^ig, Trofi^og, cf. tteLat. papula (whence Engl, pimple), pampinus ; cf. papaver, piper. Cf. Engl,
swell.

Gr. TTBTOfxai, wTtpov, Trorij, Trorfiog, Lat. peto, petulans (P. of * petulo, ; from * petulus, from * petus, attacking ), petulcus, impetus, praepes, pro-pitius, penna (for * pet-na), accipiter (cf wKv-Trrepog ; Cf. Germ, finden, Feder; Engl, 3 AC-).
TriTTTio

find, feather.,
1

pebble.
1

PI-, PIC-, swell, fat.


TTioTiig, TrtjtifXr;
;

PAR-, PER-, through, fare,


;

Gr. Tretpio, Treipdu), Tropog ; Lat. par, 2 paro, se-paro, com-paro per, perltus, com-perio, periculum, porta, portus, 1 portitor, Portunus, op-portu-nus, im-portu-nus, porticus; perendie (i. e. *perom-diem, over a day; cf. Sanscr. parara, beyond); perpereach, try.

Gr. Ttiaaa, irirvg, Trtwv, Lat. pix, pinus, opimus.

Lat. piget. Cf. Germ. Feind 2 PI-, PIG-, hate. Engl, foe, fiend.
Gr. PIC-, T1G-, pick, point (orig. one with SPI-). TTiKpog, TToiKiXog, TTEvKt] ; Lat, pingo, pictor, Engl, pick, Cf, Germ, picken pictura. Perh, also pungo, punctum peck, pike, cf. Germ, pochen ; Engl, poke, poker.

ram.
from.
2

frisch

Cf. Germ, fahren, fern, Gefahr, Engl, fare, far, fear, fresh, frisk,

PAR-, TOR-, part,

breed. Gr. tiropov, TrtTrpuirai, Trdp^tvog; Lat. pau-per {producing little, see PAV-), pro-per-us (see PRO-), 1 par5, im-per5, vitupero (i. e. viti5 paro), pareo, appareo, aperio, opcrio, reperio, pars, expers, portid, imperti5, porto, 2 portitor, oportet, pario, parens, parturio, vipera (for *v5vi-pera).

Gr. Triaog, ttie^w (for * inana) ; Lat. PIS-, crush. pinso, pistor, pistrinum, pilum (for *pislum, whence dim. pistillum (Engl, pestle, perh. pistil), 1 pila ; but see also 1 PAL-)
;

also 2 pilus.

VlikG;

please, soothe (orig. one with PREC-). Lat. plac5 (from * placus), supplied, placed, placidus,
hit, strike.

PLAG-,

Gr. TrkXag, nXtjaiog, irXriaacD,

reg-, rigvos, distinguished, especial), privatus.

; ;

plat-

947
Germ,
1

TrXrjyfif of. TTsXefcut; ; Lat. 1 plaga, 2 plecto, piango, planctus. Cf. Germ, flehen, flackern Engl, flicker, flag, flatter.

Cf.

vor, fur; Engl, fore, for.

PV-,

cleanse.

Gr. irvp, Tcvpd

PLAT-,

spread^ flat. Gr. 7r\ar/, irKarvq, cf. TrXtv3og Lat. planta, planus (for * plat-nus), plautus, 2 latus (for *platus), later, Latium. Cf. Germ, flach, Engl. flat. See also PRAT-.
,-

am-put5, puteus, purus.


Engl.
fire.

Lat. putus, puto,


Cf.

Germ. Feuer

PLE-, PLO-, VhY-,fill.


TrXtiuiV,

Gr. ttIhttXtjui, 7r\ripr)c, TrXovTog, cnrXovg ; Lat. *ple6 (im-pleo, compleo, etc)., plenus, plerus-qiie. ple-bes, locu-ples (i. e. *locupletus, fuU of land) ; pelvis, plus, plurimus po-pulus (a reduplicated form), publicus ( for * po-pulicus ) ; mani-pulus,
TTokiQ,
;

2 PV-, rot. Gr. rrv^io, HvBejv ; Lat. pus, puteo, putidus, puter, putreo, putresco, putridus, purulentus, paedor (for *pav-idor, *paidor). Cf. Germ, faul Engl, foul, defile.

3 PV-, beget.
ptibes,

Gr. Trdtg, iruiXog


pusio,

(boy, girl),

Lat. pupus, pupa whence dim. pupula, pupillus


;

pusus, prae-pu-tium, puer,


;

puella, 1 pullus perb. also pomum (for * pou-mom). Cf. Germ. Fullen, Fohlen

Engl, foal,
TraPiio)

filly.

PLV(

pulvinus, am-plus (i. e. *ambi-plus,/w/Z 07i both sides) cf. also pellis and Gr. TreWa. Cf. Germ, flillen, voll; Engl, fill, full.
;

4 PV-, PAV-, ram,


;

cast

down.

Gr. Tra/oj

(i. e,

Lat. pudet, pudor, pudicus, pro-

pudium, re-pudium, tri-pudium; paveo,


pavidus, pavor, pavio.

Gr. ttXvvw, TrXlw, TrXoiov ; Lat. pluo (for plovo), pluvia, pluvius, impluvium ; ploro (from * plorus, i. e.
wasJi, flow.
;

PLOY- ),

PVR-, PRV-, flame.


p6g, old),

Gr, Trvpaug, cf. Trifnrprifii ; Lat. pruna, pruina, prurio (burrus Trvp-

* ploverus

cf.

TrXwro^), pluma, plaustrum


).

( linter =: TrXurrrjio

com-buro,

cf.

bustum.

Cf.

Germ,

Cf.

Germ,

fliegen,

frieren

Engl, freeze, frost, frore.

Flob, Flotte

Engl,

fly, flee,

flow, float, fleet.

QVAES-,
QVES-,

P0-, BI-, drink.

Gr. irivdj, TrkirioKa, ttotoq ; Lat. potus, poto, potor, potio, poculura; bibo (for reduplicated form, * pi-p6), bibulus perb. also im-buo (cause to drink ; cf bua, child's word for drink'). Cf. Engl. pot.

seek. Lat. quaeso, quaero, quaestus, quaestor, quaestid, in-quiro.

sigh, lameiit. Lat. queror, questus, questio, querella, queriraonia, querulus, cf. quirito. Cf. also Engl, wheeze, whisper.

POS-, behind.

fiarog ) ; pone (for *pos-ne

Gr. oTriao), Trv/iarog ( for * ttoitLat. post, posterus, postumus,


;

^A.-, join, count (orig.

one with

AR-).
;

Gr.

pqidiog; Lat. ratus, in-ritus, ratid, reor, res,

cf. infer-ne).

reus, ritus.

Cf.

Germ. Reim

Engl, rime
Lat. rabi5,

(rhyme).

POT-, master.

Gr. Trdaig, irorvia, cf. StatroTrig ; Lat. potis, possum (i. e. potis sum), potens,
potestas,
potior, compos, hos-pes
(
i.

RAB-,

seize

(varied from 3 LAB-).


( varied from 4 LAC* racna), ranunculus.

rabies, rabidus, rabula.

e.

*hosti-pets), sos-pes (for * savos-pets, so/c-

RAC-, speak
(for
1

).

Lat. rana

guarding). Cf. the endings -pote in utpote ; -pte in sua-pte ; -pse in i-pse, etc.

RAD-, ROD-,

PRA-,

sell.

Gr. TrtTrpacKrw

cf. Trtpdo),

Tropvog

Lat. pretium, pretiosus.

scratch, gnaw. Lat. rad5, rasura, rastrum (for * rad-trom), r5do, rostrum. Eng. rat. Cf. Germ. Ratte
;

PRAT-, flat, plain


(ppdi^u)
;

one with PLAT-). Lat. pratum, inter-pres.


(orig.

Gr.

2 RAD-, RVD-, sprout.

PREC-, pray.

Gr. ( nPOH- ) ^eo-Trpoirog ; Lat. preces, precor, procus, procax also posco (for * porc-sc5), postulo. Cf. Germ, forschen, fragen. See also PLAC-.

Gr. pi'^a (for * fpidia) ; Lat. radius, radix, ramus (for *rad-raos); rudis, erudi5. Cf. Engl, root (old, wroten), wort.

RAP-, RVP-,

snatch, break.

Gr. dpTrdlit)
;

Lat.

rapid, rapax, rapidus, raplna, rapto

FREM-, press.

Lat. premo, com-prim5, op-primo, pressus, pressi5, prelum (for * prem-slum).


before.

Cf. Germ, raufen, reif, p5, eruptio, rupes. rauben ; Engl, reap, ripe, rub, be-reave.

rum-

REG-, RIG-,

stretch, guide.

Gr. dpeyio

Lat, rego,

PRO-, PRI-, PRAE-,


;

Gr. Trpo, Trporepog, Lat. pro, prae, praeter, prior, irpiv, irpoad) priscus (for *prius-cus), pris-tinus, primus, pri-die, prin-ceps ( for * primi-ceps ; see CAP-, praesto ; from sup. * praestus, i. e. * prae-istus, /oremos^) ; porr5 (Gr. Trpocu)) ;
irprjviig)
;

regimen, pergo (for * per-rigo), surgo (for *subrigo), rectus, rector, regio (ergo, erga, are perb. for * e-reg5, * e-rega), rex, reglna,

regnum, regnd, regula; riged, rigidus, rigor. Cf. Gallic -rix, in Dumno-rix, etc.; Germ.

Reich, reichen, recht; Engl, reach, rich,


right.

pronus (Gr.

privus

(i. e.

* prae-


;;

2 scap-, scamptrace, track.

nRl-,Jlow (varied from LI-).


Gr. RIC-, RIP-, tear, crack. rima (for .*ric-ma),
rlpa.
rive, rail,
rill.

9'48

Lat. rivus, rivalis.


fpeiKio, ipi'nro) ringoi',
;

SAG-,

Lat.

Cf. Gerru. reiben, Riegel

rictus, rixa
;

Engl, rip,
1

Gr. ("AF-), r)yiO{xai, r)yEjXMv; Lat. sagus, saga, sagio, prae-sag-ium, sagax. Cf. Germ, suchen, besuchen Engl, seek, beseech.

SAL-, stream, flow.


Cf.

Gr. uXg, u\p.ri


;

Lat. sal, in1

RID-, laugh.
1

Lat. rideo, ridiculus, rlsus, inrlsio.


Lat. ruo, 2 luta, ruina, rutrum.

sula, salix, sallgnus, salictum

serum.

Germ. Salz

Engl,

salt,

sallow (loillow).

KV-,faIl.

2 RV-,

RAV-, RVG-,
spevyofiai
;

luctus

cf.

sound, roar. Gr. pvZ,u), Lat. rumor, ravis, raueus, ructo, rudo, rudens.

2 SAL-, /eayr>. Gr. aXXo/iat ; Lat. salio, SaliT, salax. salebra, 1 sultus, adsultus, salto, c5n-sul-u,

consilium, c5nsul, ex-sul, prae-sul.


3

RVB-, RVDH-,
;

SAL-, SER-,

Gr. spv^poQ ; Lat. ruber, rubeo, rubesc5, rubrica, rubor, Rubico; robus, Cf. Germ, roth roblgo rufus ; rutilus.
red.

Engl, red, ruddy.

Gr. o\oq, ovXoq, oXjSog ; Lat. saiif, Engl, safe), saltem, solidus, solus, solor, solacium, sollicitus, soll-ers, soU-eranis; cf. also silex', servus, servo, and SAR-, SARC-.
save.

salus, salvus

(whence Er.

RVP-, break, see RAP-, RVP-.


1

SAP-,

taste.

Gr. o-aw, Vjjjut (for SA-, SI-, sow, strow, sift. * (n-(Tr]-pi) Lat. sero (for *si-s5, redupl.), semen, sator, saeculum. satus, Saturnus Cf. Germ, stien, Saat; Engl, sow, seed. Perh. also sino (^orlg. put down'), 2 situs, pono (for * port-sino or *po-sino, with praep. po-, from, away, as in polio, LI-),
; ;

Gr. aacpriQ, ao(p6g Lat, sapa, sapid, sapiens, sapor (whence Engl, savor) ; sapi

dus

(late

hence, Engl, in-sipid).


together.

SAR-, SARC-, bring


sarcina;

Lat. sarcio, sartus,

cf. sai'culum.

SARP-, ait, tum


1

scratch (for SCARP-). Lat. sarmencf. sirpeus for scirpeus.

po-situs, de-sino.

Cf.

Germ,

siedeln.
;

SAV-, SCAY-, unlucky.


schief)
;

2 SA-, sate.

Gr. du)

(i. e.

aaw), daroQ, udrjv

sat, satis, satur, satura.

Lat.
satt

Cf.

Germ,

Gr. aKaiog ( cf. Germ. Lat. saevus, scaevus (old), Scaevola, ob-scenus. Gr. adog (^ aafog), ctMt(>i Lat. nus (for * sav-nos), sos-pes (see POT-).
;

Engl. sad.
3 SA-,

2 SAV-, safe.
Gr. (a- for aa-)

sa-

SEM-, SIM-,
(i. e.

together, like.

a^pooQ, ufxa, ofxog; Lat. semper, sin-guli


*sem-culi), serael, simul, similis, simsee PARC-, PLEC-), simplex (cf. uTra'i plum sincerus may be from sim- and 2 CER-, meaning wholly separated. Cf. Germ, sammeln, sammt Engl, same, some.
; ;

SCA-,

cover, dark.

caecus

( for

Gr. oKid, aKrjvf], aKorog * scai-cus ) ; cf. codes,


;

Lat.
Cf.

Germ. Schatten
;

Engl, shade, shadow.

SCAD-, CAD-, cover (lengthened from SCA-). Gr. (TxaScov Lat. squama (for * scad-ma), casa
* cad-ta), cassis (for * cad-tis), castrum, Cf. Engl. hat. castellum.
(for

SAC-, SAG-, fasten.

Gr. adrrM, adicoQ Lat. sacer, sancio, sanctus, sacerdo?, sagmen, saglna, seges, sagum, sagltta, segnis (i. e. clinging, slow). With P for C (cf. lupus, XvKog, etc.) in saepe, saepes, saepio, praesaepe.
;

SCAL-, SCAR-, scrape ( orig. one with 1 CAR-, SCAR-). Gr. (TicdXXa), cKoXog Lat. calvus, calamitas ( through * seal - a - ma, destine;

tion), in-col-umis

SAC-, SEC-,
vvfii
<TXi^(^
;

split.

(2KEA-;

Gr. Ktd^oj (SKE-), aiceMvcf. Engl, scatter, shatter),

cf. also quisquiliae. for C, SPOL-, Lat. spolium. Redupl. in populo, populor (from *populus for *spo-pul-us). Cf. Engl, scale, scalp,
;

With P

shelf, shell.

serra, securis, sexus, 1


sica.

Cf.Germ. Sage, Sense Segense) Engl, saw, scythe, sedge. Varied SCI-,
(old,
tia,

Lat. saxum, sec5, sectio, segmen, secus, sub-siclvus

SCAND-,

climb. Gr. aKavSaXov Lat. scando (a-scendo, con-scendo, tran(s)-scendo, etc.), scalae (for * scandslae).
;

SCID- in scio ( di.vide, distinguish ; cf. Germ, scheiden, Engl, shed), Inscius, scicncon-scientia, sclsco, scltum, sciscitor, scindo, discidium, excidium, caedo ( for * scaid-6 ), decido, caedes (caehim, chisel,

Gr. aKf]7rTit), OKfJTTTpov ; SCx\P-, SCIP-, prop. Lat. scapulae, scamnum (for *scap-num), scabillum sclpio sceptrum ( aKT]TtEngl, shaft. Cf. Germ. Schaf t rpov).

2 SCAP-,
(

SCAMP-,

scratch, dig.

Gr. tr/carrrw, kt}-

whence caelo
sius.

),

homicida,

trucidd

for
alls

TToc;

*truci-cIdo, trux-fCID- for SCAID-), cac-

Perh.

Lat. scabo, scaber, scabies, scapha scobis, cf. scopae ; campus, (rKd(l)i] ),

also canalis for * scan

(strengthened SCAN-). See also 2 SCAP-.

Cf. Engl, coney.

Campania, Capua ( for * Carap-ua ). Cf. Germ, schaben, schaffen, Schaf; Engl,
scab, scoop, shave, ship, sheep.

scarp-, scalp-

949
Gr.
<TKdpL<poQ
;

stasevere.

SCARP-, SCALP-,
yXdcpu),

C7it,
;

scratch.

SEV-,

yXv(f>(t)

also

(FPA^-) ypa^w

Lat.
;

Gr. aejSofiai, at^aq ; Lat. severus, serius (for * severius). Cf. Germ, schwer.

scrofa, scrobis, scribo, scriba, praesctlptio

SIB-, hiss.
1

Gr. aifijSXoQy
tliink.

(r'upoiv

Lat. sibilus.

crispus ; scalpo, scalprum, sculpo ; culpa; talpa ( i. e. *stalpa, Cf. Germ, scharf ; Engl, for * scalpa ), Cf. also CARP-, sharp, scrape, scrap.
;

scirpus, scirpeus

SMAR-, MAR-,
fiiXXu)
;

Gr. fidprvg, fispifiva, cf.

Lat. mora, moror,


ascribe.

memdr, memoria.

SMAR-, MER-,

SCARP-, and GLAB-, GLVB-. SCEL-, SCAR-, leap, limp, trip. Gr.
XrjvoQ
;

cksXoq, aKaLat. scelus ; reCf. dupl. in coruscus (for * scor-scos ). Germ, schrage Engl, squirm, crook.
oKaipu), aKiprdu)
;

Gr. duaprdvii), ^iipoyiai, fjiipog, fJiipig, fiopog, [xupa ; Lat. mereo, mereor, meretrix, merx, raercor, nierces, raercennarius (for * mercednarius), Mercurius.

SON-, sound.
per-sona.

Lat. soiius, sono,

sonitus, souor,

SCID-, CiD-, see 2 SAC-, SEC-.

SOP-,

sleep.

SCRV-, SCVR-,

cat away, tear (cf. SCAL-, SCAR-). Gr. (TKvpog, cf. ^vpu) ; Lat. scruta, scrutor, scrupus, scnipulus, scrupulosus, sci-ipulum; scurra crumena (for *scrumeiia). Cf. Germ. Schrot ; Engl, sliroud.
;

somnus
sopio.

Gr. ('Yn- for 2;^An-) v-n-vog; Lat. ( for * sop-nus ), somuium, sopor,

SOVO-, SVO-, own (strengthened from old pronom. stem SAcf. Gr. 6, r] ). Gr. iog, (T(peig
;
;

Lat. suus, sueo, suesco

si (old, sei),

SCV-, CV-, cover, hide. Gr. ckvtoc, (jkvXov, aKevfi, avXd(o (for * cr/cu-; cf. lipTn], from CARP-, SCARP-); Lat. scutica, scutum, ob-scu-rus
cutis, caurus, curia (for

SPA-, PA-, draw,

stretch.

Gr. (nrdio,
;

ardhov

(Dor.

and

old, aird^iov), (TTrevSnj

(SIIAN-, ITEN-)

(TTrdvT], Tikvofxai,

*cousia); cf. also custos. Cf. Germ. Schauer, Schaum, Haus, Haut Engl, slcy, scowl, skulk, house, hide.

tium,
spin),
la),

spes, speio,
; ;

invia, Trovog; Lat. spapro-sper, prosperltas

sponda penuiia pannus (cf.

hence

SPAN-, PAN-,
* panu-

SEC-, follow.

Gr. ( 2En-, PEU- ) eiroixai, ottXov Lat. sequor, sequester, sec-undus, secta, 2 secus, setius (for old, sec-tius), pedisequus,
;

pallium. Cf. Germ, spannen, spinnen, Spinne; Engl, span, spin, spider, speed.
scatter (orig.

iriivog), palla (for

SPAR-, PAR-,

one with

PAL-, PEL-).
; ;

ad-sec-ula, ob-sequiae; socius; com1

oi'

cum

(for * scorn

cf Gr. ^uv, avv).


.

SED-, SID-,

sit.

Gr.

'EA-

Koiiai (for *f^io-

juai), ^|0a, 'iSog, V^w, 'i^-pvio; Lat. sedeo,

Gr. (nraip(x),(nreip(x), airkpfxa, "ETropdSeg Lat. sparus, sper-no, a-sper-nor, spurius par-um (for * spar-ura, cf. OTrapvug), parens, parco, parsimonia. Cf. Germ, sparen, sperren, Sporn Engl, spare, spear, spur, spurn.

dis-sideo, as-sessor, pos-sessor, sessio, sella

SPARC, PARC-,

sprinkle.

Gr.

Tropica;
;

and

(for *sed-la), sub-sellium, sed-Ile, de-ses, in-sid-iae, ob.-sid-ium, prae-ses, prae-sid-ium, sedes, sedo, sednlus, sido, subad-sid-uos solium (with -l- for -d-, cf. odor, olisido Cf. Germ, sitzen, dus), perh. also solum. setzen Engl, sit, set, seat, settle, saddle.
;
;

(ITAAK-) 7raXd(7(T(j) (for * TraXaKiio) Lit. spurc-us, spargo, respersio porcus. Cf. Germ, sprenkeln, Ferkel Engl, sprinkle,
;

farrow.

SPEC-,

TTog,

SEN-,

old.

Gr. tvog ; Lat. sen-ium, sen-ex, senior, senectus, senatus.


Lat. sentio, ad-sentio, sensus, sensim, sententia.
feel.

Gr. ( 2KEII- ) aKeTrTofiai, (tkoLat. -specio, in a - spicio, conspicio, etc. ; au-spex (for * avi-spec-s), ausee, spy.
(7/can|/
;

spicor, con-spic-uus, spec-ies, specimen,

SENT-,
1

spec-trum, specula,
pica, picus.

speculor, speculum, specus, specto, su-spic-io hence ( PIC- ),

SER-, SVAR-,

siring, hind.

Gr.

<j(.ipd

cf.

Hpio,

Cf.

Germ, spahen

Engl. spy.

opfiog ; Lat. sero, serta, 1 sera, series, dissero, di-ser-tus, prae-ser-tim, ser-mo, servos;
sors, sortior, con-sors
;

rete (for * sre-te).


;

2 SER-,

Gr. o^ip, aeXag, atXrjvr] cf. 'EXev?;, vXr}; Lat. serenus, sol, silva. Cf. Germ, schwiil, schwarz ; Engl, sultry, swelter, swart.
bright.
creep, glide.
;

SVAL-,

Gr. SPI-, PI-, extend, point (varied from SPA-). (STTiXaQ, dairig ; Lat. caespes (for * caedispitura, cut in points) spica (whence Engl, spike, spigot), spicula, spina, splnus ; pinna
;

(for

*pit-na). See also PIC-, PIG-.


Lat. splendeo, splendidus, splen-

SPLEND-,

shine.

dor.

SERP-, REP-,
vi
)
;

Gr.

'ipTrio

serpens

repo (for * sre-po;

repto.

cf.

Lat. serpo, cerno, cre)

SPV-, PV-,

Cf.

SLAP-, SLIPSalbe
;

Germ,
slip,

schleifen,
salve.

schliipfen,

Engl,

spit. Gr. (HTT-) tttvu), irvrilio ; Lat. spuo, sputum, spuma, pumex ( for * spiimex), pituita ( for * spii-tu-ita cf. raellitus). Cf. Germ, speien Engl, spew, puke.

STA-, stand,

set.

Gr.

'iartjfii,

aravpog, tTri-ara-fiai

tare- (tarp-), trep-

star-, ster-, stol-

950
SV-, sew.

Lat. sto, adst5, coQsto, etc. ; obstantia, stamen; sisto, status, anti-stes, iu-stit-ium, status {gen. us), statuo, eon-stituo, statua,
statira, static, super-sti-tio, stator, in-stitor,

Cf. Germ. Saum


Gr.
;

Gr. Kaaovuj (for *KaTa-avu)) Lat. suo. ; Eugl. sew, seam.


;

^YAD; sweet.
r]Siig;

(2MA-, 'A^-)

avddvio,

ijSofiai,

whence), destiuo, cf. ob-sti-natus, antistes; sta-bulum, stafor bilis, stagnum ( whence Engl, tank * stank ), stamen stiva ( for * staivu ). Strengthened, STAV-. Gr. aravpog Lat. In-stauro, and, with loss of initial s, taurus. Cf. (from lengthened form STAND-) Germ, stehen Engl, stand.
sta-l^ura (de-sti-na, prop.,
; ;

sweet or suavium suadus suadeo, suasor, suasio.


;

Lat. suavis (cf. Germ, suss; Eugl. for * suad-uis, cf. ten-uis) ; savium
(

winning, whence

),

SVD-, sweat. Gr. (2/^IA-, 'IA-) /^iw, l^pwg Lat. sudo (from *sudus, sweating), sudor. Cf. Germ, schwitzen Engl, sweat.
;

SVG-, suck.
sugillo.

STAR-, STER-, STOL-,

Gr. (rrfpeoc,-, artipa, OTrjpi^ii), arpfjvog ; Lat. ster-ilis, stie-nuus ; stir-ia, stilla (for * stir-la) ; stolstiff,

hard.

Lat. sugo, sucus, sucinum, Cf. Germ, saugen, Saf

sumen,
;

Engl.

suck, sap.

SVR-,

whistle, whisper.

idus (whence Engl, stout), stul-tus, stultitia, cf. prae - stolor ( through * stola, preparation ; cf, aroXr)).

Cf.

Germ,

starr, Stall
1

Redupl. in susurrus (for * sur-surrus ; cf. sorex) perh. also surdus, ab-surdus. Cf. Germ. Schwarm, schworen; Engl, swarm, swear, an-swer.

Engl, stare,

still,

stale.

TA-, run, melt.

2 STAR-, STRID-, chirp, creak.


Tpi^u)

Gr. trrpiy?,

cf.

Gr. (TAK-) Ta^vg, rrjKw ; Lat. tabes, tabum. Cf Germ, thauen, verdauen

Lat. strix, strideo, stridor, stridulus, ; redupl. in sterto, whence Stertinius ; cf.

Engl. thaw.
2 TA-, TEN-, stretch. Gr. trd^rjv, tuvvu), Tovog, raivia, Ttivh) Lat. tenus, diu-tinus, pristiims (for * prius-tenus), taberna, tabula
;

turd us.

STER-, STRA-, STLA-, strow, spread.

Gr. arpaTog, arkpvov, aarqp, (TTopkvvvixi ; Lat. sterno, stravi, stratus, struinen (2 con-sterno, -are, is related to sterno as aspernor to spernO, SPAR- ), 1 latus ( old, stlatus ),
Stella (for *ster-ula), perh. stellio;

tenuo, tener, tenor, tenus, teneo, tendo, contentio, continuus, tento, tempto; tenax, ostendo (for *obs-tend6), os-ten-tum, por-ten-tum, antemna perh. also tempus,
;

tenuis,

astrum (niaoTpov), storea, torus (for *storus); locus (old, stlocus; cf. Germ. Strecke), loco,
illico (for

temporo, tempestas, and tono (from tonus ; cf. Tovog), tonitrus. Redupl. in (* tin-

tin-nus, tinkling,

whence)

tintinno, tintinna-

* in-sloco), locuples (see

stirps, stirpes.

PLE;

Cf.

Germ. Stern

Engl,
3

bulum, tinnio (for *ti-tinno), tinnitus. Cf. Germ, dehnen, dlinn Engl. thin.

star

and see STRV-.


goad.

TA- (pronom. stem


TO, Tcig,

of 3d pers. demonstr.).
;

Gr.

STIG-,

Gr. ariZit^, (rriyfxa ; Lat. stinguo, distinguo, In-stinctus, stilus (for * stiglus), stimulus (for * stig-mulus, from * stigmus; cf. oTty/ia), in-stigo (from * stigus),
stick,

avTog Lat., the first element in tam, tantus, tamen, tot, tum the last ele;

ment
*

praestlgiae.

in i-ta, is-te, aut, ut, uti (for * cuti, quo-ti), etc.

Cf.

Germ, stechen, stecken


Gr.

TAC-,

silent.

Lat. taceo, tacitus, con-tic-esco.


Gr. Tsrayojv
;

Engl, stick, stitch, steak.

TAG-,
(

touch, seize.

STIP-, STVP-,
CT(i(3(i),

Jix, stock.

2TIB-,

STTO- )

cTi(3ap6g, (TTvTTog ; Lat, stips, stipulus, stipula, stipulor; stipes, stipo, obCf. stipus ; stupeo, stupor, stupidus.

Lat. tango, tac(for * contag -men), contiguus, contages, contagio, taxo, taxatio. Cf. Engl, take, tack, tackle
tus, te-tigl, in-teg-er,

contamen

(orig.

STAG-, STAK-

cf.

Engl, stake).

Germ. Stab; Engl,


born, stump.

staff, stiff, stub, stub-

TAL-, TOL-, TLA-, lift. Lat. ToXfia, rXdg


;

Gr. TaXag, rdXavTov,


tellus, tollo, sus-tul-i, to-

STRAG-, STRIG-, TERG-,

Gr. spread, sweep. OTpayyog; Lat. strages, stragulus; strix, Cf. strigilis, stringo, strictus ; tergeo. Germ, streichen, streckcn, streng ; Engl, strike, stretch, strong, streak, string.

lerO, tuli (for old, te-tul-i), opitulor

(from

opitulus, bringing help), 3 latus (P. of fero, for * tlatus ; cf. TXrjTog), delator, latio, prOlatio.

Cf.

Germ. Geduld

old Engl, thole


Gr. uTpuK-

[e^idure).

STRV-, spread, heap (varied from STER-, STRAcf. Germ, struen ). Lat. struo, structor,
structui'a, strues,

TARC

(TARP-), TREP-,

tnrj}, twist.

struma, Instru5, instruindu-strius.

mentum, perh. also Germ. Stroh Engl,


;

roQ, drpKJ7f, rp'sTTit), TpoTTog ; Lat. torqueo, tortus, contortio, tortor, tortu6sus, tormennose'repelling

Cf. also

strew, straw.

tum, torquis, nas-turc-ium (from nasus, truncus trepidus, ), tricae


;
;

) ;

tec-, tax-

951

VC-, avctu-meo, tumor, tumidus, tumesc5, tumulus, tumultus taeda (for * tavida), taedet, tae;

turpis, trabes. Cf Germ, drehen, Drang Eugl. thread, throng, throw.


.

TEC-, TAX-, weave, arrange.


;

Gr. tIkto), treicov,

dium

to-tus, tuber.

Cf.

Germ. Daumen

TeKVOV, TiKfiap, TfKTOJV, TEX^T], TOICOg ; rd(T(TW (for * raKiw); tvxt] to^ov; Lat. telum (for * teclum), temo (for * tecmo), tignura (for *tec-num); taxus, talus (for *tax-lus), talaris; texo, contextus, tela (for * texla), sub-tllis (from tela), sub-temen (for * sub-

Engl, thigh, thews, thumb, thimble.


2 TV-, watch, guard.
Lat. tueor (old, tuor), tutus,
tutor, tutela, ob-tutus, Aedi-tu-us.

TVD-,

beat.

Gr.

TTH- )
;

tvtttu), rvirog

tex-men

),

mantele

manus

).

Cf

Germ.

tundo, tunsus (tusus). Cf. ( orig. STVDEngl, stutter, perh. also Germ, stossen thud, thump.
Lat. tnrba Gr. Tvp(3r] TVR-, harry, crowd. (whence Fr. troupe, Engl, troop), turbulen;

Lat.

Ding
TEG-,
cover.

Engl, thing.

Gr. (STEF-) (xreyw, orkyr] ; Lat. tego, tector, teges, tegumen, tegumentum, tegtilum ; toga, tugurium ; tegula. Cf. Germ, deeken, Dach Engl, deck, thatch, tight.
;

tus (cf. Engl, trouble), ob-tur5, 1 turbo, turbidus, 2 turbo ; turma.

VAG-,

hollow.

1 TEil-,

TAX-,

cut.

Gr. Tsfivw, t6{xoq, rsfxtvog,

re/xaxog ; Lat. temno, contemno, templum (for * tem-ulum), con-templor (cf. con-sldero) ; tinea, tondeo, tonsor ; perh. also contumax, con-tumelia.

Lat. vaco (through *vacus), vacuus, vanus (for * vac-nus), e-van-esc6 ; cf. vag-ina, vastus (whence Germ, wiist ; Engl, waste).

VAD-, pledge.
Wette
;

Lat. vas (vad-is),

dor, praes (for

vadimonium, va*prae-vads). Cf. Germ.

2 TEM-, TIM-, stun.

Lat. tem-etum, temere, teraulentus; timeo, timor, timidus; perh. also ten-ebrae. Cf. Germ, dammern; Engl. dim.

Engl. wed.
carry.
;

VAG-, VEH-, move,

Gr. oxog (for * Poxog)

TEP-, warm.
por.
1

Gr. rs^pt]

Lat. tepeo, tepidus, te-

TER-,

bore, c7'oss, rub. Gr. rpavf)g, Hp^a, Tspsuj, rSpog, Topevo), Tpavfia Lat. teru, terebro, teres, termes, terminus, pro-ter-vus trans, transtrum, trames tornus trivi, triticum, tritura, tribulum, trio, Septemtriones, de-trlmentum. Cf. Germ, durch, Dorn Engl, drill, thrill, thorn, through.
; ; ;
;

veho, vecto, con-vexus, Lat. vagus, vago vexo, yehiculum ( dim. of * vehis, conveyance), vlWs (for * vehilis ), vector, via (for * veh-ia ), ob-vius, viator, viaticum vehemens; vectio, vectigal, velum (for * vehslum ), velo, velifer, velificor, velivolus Cf. Germ, vexillum; vena (for *veh-na).
;

be-wegen, wiegen, wagen, Wagen, Wicht; Engl, wag, weigh, way, wagon, wain, wight,
whit.

2 TER-,

TREM-, TERS-,

Tpsfioj, cf.

tremulus
ribilis
;

shake, scare. Gr. rpsu), Tdprapog ; Lat. tremo, ta-emor, terreo (for * terseo), terror, ter-

VAL-,

Lat. valeo, valens, valetudo, valiCf. Germ, wohl dus, valide, or valde. Engl, well, weal, wealth.
strong.

tristis, trlstitia, con-tristo.


',

VAN-, VEX-,

TERS-, parch.

Gr. rkpaojiai, rapaog, rapix^g Lat. terra (for * tersa), ex-torris, terr-estris, testa (for * tersta), testudd, testu ; torrto
(

Lat. venia, Venus, venustus, desire. Cf. Germ. veneror vin-dex ( see DIC- ). ge - winnen, wohnen, ge - wohnen, Wunsch Engl, win, wont, wean, ween, wish.
;

for

* torseo

),

torrens,
toast).

(whence Eugl.
Engl, thirst.

torridus,

tosta

VAR-, VER-,
pvTog
1
;

Cf.

Germ. Durst;

Gr. ipvoj (i. e. * fepvu)), drag, sweep. Lat. verro, verrunco, everriculum.
(

VAS-, VS-, burn

orig.

one with AVS-

).

Gr.

TING-,

wet.

Gr. rsyyo)

Lat. tingo, tinctus, tlnc-

tilis (cf.

TAG-).

ecTia, tap ( for pEuap ), ti'b), Evpog ; Lat. Vesta, Vestalis, Vesuvius, ver (for * ves-er;

TORP-,

Gr. Tpk<pii), Tip-rroj, rap^'ia, rpo00 ; Lat. torpeo, torpor, torpidus, torpedo, torpesco.
sate, stiff.

eap), vernus (z=tapLv6g), hornus (for * ho-vernus) uro (for * uso, cf. ussi), ureCf. Germ. Ost; do, ustor, urna, urtlca. Engl. East.
;

TRAG-, move,

drag. Gr. rapaxhy rapaaait), Tptx'o, TpSxog, Tpa-xv^og Lat. trah5, tractus, tracto, at-trecto, tragula Cf. tergum, tergus. Germ, tragen Engl, draw, drag.
; ;

VAS-,

cover, house.

Gr.
l<TSfng,

(fE2-)

ev-vviii
;

(i. e.

*Pea-vvfiL),
vestis, vestio,
;

perh. 'ia-TVEpog

Lat.

TRVD-,

thrust (strengthened from Lat. trudis, trudo, abs - trusus.

TER-

).

vestibulum, vas (vasis), vasa; vesper verna ( for * ves-na ), vernilis. Cf. Germ, war ; Engl, wear. West, was,
were.

Cf.

Germ,
Lat.

ver-driessen
1 TV-,

Engl, thrust, threat-en.


swell.

VC-, AVC-, roast, dry.


;

Lat. 611a

for * aulula, dim^

TVM-, TAV-, TO-,

Gr. tvXi]

of old aula, for * aux-la, jt>oi).

) ) ;

vdVD-, spring,
;

953

vomvicinitas, villa (for *vicula).

Lat. unda, Gr. v^wp, v^pa well. undo, undulo (from * undula, dim. of unda). Cf Germ. Wasser, Otter Engl, water, wet, perh. also Germ, and Engl, winter. otter
.

Cf. Engl,

baili-wick, names).

and -wick, -wich

(in

local

VEG-, VIG-,

wake., vigor (orig.

one with AVG-).


;

Lat. Gr. av^ix) (i. e. PaK-cro)), vyirjg, avyr] vegetus, vigeo, vigil, victima ( vig- with most vigorous, choicest). superl. ending Engl, wake, Cf. Germ, wachen, wachsen watch, wax {grow).
;
;

3 VIC-, yield, change. Gr. i^vog (i. e. fi^vog), t'lKw ; Lat. vicis (cf. Germ. Wechsel), invicem, vicissim, vicissitudo, vicarius, vito (for * viCf. Germ, weich, wickeln Engl, cito). weak, wicker, wicket; perh. Germ. Woehe; Engl, week (orig. change, succession).

VID-,

see.

VEL-, VAL-, VER-,


epvKO), pvofiai
;

cover.,

guard.

Gr. epKog,
opofiai, aipa,
;

also (

^OP-

* Trpo-fopog), opcux) Lat, vellus, valles, vallus, vallum, valid, villus vervex, vereor, verecundus, reverentia perh. lana (for *ulana; cf. Gr. ovXog, woolly)., Cf. Germ, ge-wahr, and verus, Veritas. Engl, wary, warn, warnen, werth, Wolle worth, wool, ward.
<ppovpoQ
(i.

e.

( i. e. t-Pi5-ov ), idea, slSog ; Lat. video, visus, visio, viso, e-videns, invidus, provided, providus, prudens (i. e. pr5videns), vitrura. Cf. Germ. Witz, weise Engl, wit, wise, witch. Perh.

Gr.

eWov
;

oi^rt,

Upig

divisus, vid5 ( prop, distinguish divisio, dividuus (but some refer these to a distinct root VID-, split; cf, Engl, wide, wood; andD\^A-, DVI-).

also di

VIR-, green.

Lat. viridis, vireo, viretum.


;

Lat. vello, vellus, vel2 VEL-, VOL-, tear.,pluck. volnero. See the lico, voltur, volnus, strengthened forms 3 LAC- (for FLAC-)

VIV-, VlG-, live (older, GVI V-, GVIG- cf. Engl. quick; hence ), Gr. /3(0f (for *yPiPog);
vivus, convivium, vividus, vivax, vivo (vixi, cf. iugis i. e. *vig-sl), vita, vitalis, vietus; (for * giougis).

and FRAG-.

VER-,

say.

bum.

Gr. tipw
Cf.

(i.

e.

Fepno), prjfia
;

Lat. ver-

Germ. Wort

Engl. word.

VL-, howl.
ulula,

Gr. vXdoj, oXoXvyfj


ululd.

VERG-, VRG-, VALG-,

Gr. dpyr] (i. e. fopyr] ), e'lpyo) ; Lat. vergo, urgueo, virga, virgd; volgus, volgaris. Cf. Germ, rachen, ringen ; Engl, wreak, wry, wring, wrong,
slope, press.

Lat. ( redupl.

Cf,

Germ, heulen, Eule


(
i.

Engl, howl, owl.

VOC-, VAG-,
(PEn-)

call.

Gr.
;

otro-a

e.

PoKia

cf.

wriggle, wrangle.

VERT-,

tu7'n.

Gr. oprvS,

Lat. verto, versus, con-

Lat. voco (from * vocus), vociitio, vocalis, vocito, invito (for * in-vocito), vox, vocula, vociferor (from * vocieTTog, o\p

versio, subversor, vertex, vertebra, vertigo,

ad -versus, divortium, prorsus (for *provorsus), uni-versus, dc-orsum (for * de-vorsum), rursus ( i. e. * re-vorsus ), retrdrsum (i. e. retro-vorsum). Cf. Germ. Rist Engl,

FER-) con-vicium (for con-vocium), praeco (for *prae-voc6); vagio, vagitus,


ferus,
;

vacca.
1

VOL-,

will, ivish.

Gr. (BOA-, PE^.-) (3ovXofiai,

writhe, wreathe, wrest, wrist.

VET-, VIT-, year,


teranus
;

old.

Gr. trog

(i.

e.

Perog)

Lat.

tXdofiai ; cf. (SkXrepog, tXiroj ; Lat. 1 volo (velle, vis for * volis), voluntas (from * voluns), 3 volo, nolo (for non volo), malo (for

vetus, vet5, vetulus, vetustas, veternus, vevitulus(c/mz. vitellus,

veal ), Italia. wether.

Cf.

whence Engl. Germ. Widder Engl,


;

VG-, VGV-,

ivet. Gr. vypog; Lat. ume5 (from * uraus, for * ugv-raus), umidus, uuior, tiva, tivesco, uvidus or udus, tiligo (for * udigo).

* mag- volo), -ve (for -vis), whence ce-ve or vel, velut. ceu, ne-ve or neu, si-ve or seu Some reEngl. will. Cf. Germ, willen gard this E., in older form VAR- {choose, believe), as the source of Lat. verus (whence Fr. vi-ai Engl, very ; cf. Germ. wahr. But
; ;

see 1 VEL-).
2

Cf.

Germ, waschen, Ochs; Engl, wash,

VOL-, VEL-,

Avake (water-track), ox.


VI-, VIC-, twine. Gr. lov, olvog ; Lat. vietus, vitta, vitium, vitis (whence Engl, vise, a screwpress), vinum, vlnetum, vinitor, vimen, viola; cer-vix (2 CEL-, CER-), vincio, vincu-

(3dXX(i}, l3oXr], jSsXog

for old TP AA Lat. -volus in velivolus, 2 volo, volucer; veles, velox.


///.

Gr. (

BAA;

VOL-, VOLV-,
tXi'^,

roll, twist.
;

Gr.

PEA- )

tt\Xa>,

lum.
1

Cf.

Germ. Weide; Engl, withe,

wire.

VIC-, conquer.

Lat. vinc5, vietus, victoria, vix.


Gr. iKvkofiai, iKSTrjg ; olKog Lat. vicus, viclnus,

Lat. lorum (for * vlorum), lorica; valvae, volva, volvo, volubilis, volumen, Cf. Germ. Welle, volucer, involucrum. walken ; Engl, well {spring), walk, wallow.
tXvio

2 VIC-, arrive, dwell. (i. e. foiKog),

VOM-,

oiicku);

Gr, {PEM-) vomit. mitus, vomica.

(fisu)

Lat.

vomo,

vo-

SEVEN GREAT DICTIONARIES


Published by

HAEPEE & BROTHERS, New

York.

LEWIS'S LATIN DICTIONARY. A


Charlton
T. Lewis, Ph.D.

1192 pp.

Latin Dictionary for Schools. Cloth, $5 50 ; Full Sheep, $6 00.

By

In 18*79 the puolishers of Harper's Latin Dictionary requested me to construct from it a smaller work, better adapted to the use of schools. In the conviction that a mere abridgment would not supply the wants of pupils, I resolved to compile an independent dictionary, which should include all that a student needs, after acquiring the elements of grammar, for the interpretation of the Latin authors commonly read in schools, and for correct expression in Latin, to the extent of the vocabuIn forming the detailed plan for tl)is purpose it seemed desirable in many lary of these authors. respects to deviate from the traditional practice in such works but, unwilling to take such an important step on an individual opinion, I determined to submit the whole subject to the judgment of several eminent scholars and successful teachers, whose advice would be a safe guide. Accordingly, in April, 1881, the plan of the dictionary, as then entertained, was printed in a private circular, with a number of proof-pages to illustrate it, and was laid before thirty of the gentlemen supposed to be most competent to improve it. The answers were most instructive. Nearly every scholar appealed to gave the inquiries careful and thorough consideration, and freely communicated his views while, in several instances, new Among those suggestions were made of substantial value in improving the method of the work. whose ripe scholarship and great experience in teaching were thus generously contributed to the plan, were Professors George M. Lane, Frederick D. Allen, and Charles R. Lanman of Harvard College, C. S. Harrington of the VVesleyan University, Albert Harkness of Brown University, Thomas A. Thatcher and Tracy Peck of Yale College, Henry Drisler and Charles Short of Columbia College, B. L. Gildersleeve and Charles D. Morris of the Johns Hopkins University, Austin Stickney, John S. White, James H. Morse, and E. G. Sihler of New York, Clement L. Smith of Cambridge, Moses Merrill of the Boston Latin School, W. C. Collar of the Roxbury Latin School, John Tetlow of the Girls' Latin School in Boston, Gustav Fischer of New Brunswick, W. Gordon McCabe of Petersburg, Virginia, and George K. Bartholomew of Cincinnati. This book is not an abridgment of any larger work, nor is it a dictionary of the Latin langunge. It is designed to explain every word or phrase in Latin books commonly read in schools, including the entire works of Terence, Csesar, Cicero, Liv}', Nepos, Vergil, Horace, Ovid, Juvenal, Phaedrus and Curtius, the Catiline and Jugurtha of Sallust, and the Germania and Agricola of Tacitus. A few words found in such extracts of Florus, Eutropius, and Justinus as are sometimes included in eleWithin the limits of the literature to which reference is mentary readers have been added. made, it is intended to give such an account of each word as shall make it completely intelligible in every passage in which it occurs, by exhibiting first its original meaning, and then the various modifications which that meaning suffered in usage, and the phrases in which association with other Full references have been given in order that the authority for each expreswords affected it. sion may be known; but, as far as possible, the citations have been drawn from the books most commonly read, in order that the explanations given may be available to pupils in the earliest parts
; . . .

Extracts from the Preface. of their course. I have tested the book by actual class-room work, and can bear the most emphatic testimony to its minute accuracy, wonderful learning, and clear-cut scholarship. My own work for many years past has been specially directed to Latin, and this of necessity has led to a considerable familiarity with the lexicographical labors of the Germans and the English in that department. So far as my knowledge goes, I feel no hesitation in saying that there is no book written in German or in English of the same scope that is at all comparable to this School Dictionary. The forms evidence the most accurate scholarship and a thorough acquaintance with the results of the most recent philological research. The orthography is consistent and based upon that of the best critical texts. The syntactical discussions under many words are lucid, and distinguished by scientific precision of statement; while the shades of meaning, following the original meaning under countless words, afford the happiest proof not only of Dr. Lewis's wonderful first-hand familiarity with the authors included in the scope of the Dictionary, but also of his exquisite skill in piercing straight to the meaning of a pas-

SEVEN GREAT DICTIONARIES.

sage by some deft and concise rendering, which is a delight to older students of Latin and certain to prove most stimulating to lads of intelligence. W. Gordon McCabe, Head-Master of University School, Petersburg, Va. (Jan. 23, 1889). In preparing his Latin School Dictionary, Dr. Lewis has enriched the means of Latin instruction

with a work of substantial value. One of the positive defects in our Latin instruction is this, that the amount of rule and theory unduly outweigh the body of material. The vocabulary thoroughly acquired is too narrow, the faculty of classic etymology, the training of the habit of derivation too feeble, applied as it should mainly be to the derivation of words within the limits of the classic languages proper, and to the observation of their descent into modern speech. The function of derivative suffixes, e. g., is, in my opinion, best taught by direct and copious illustration drawn from a good Numberless details of grammar are more promptly determined by reference to the dicdictionary. tionary than the grammar. The determination of phraseology, the distinction of homonymes, and of many other points is most rapidly accomplished by the free use of a good dictionary such as is here offered.E. G. Sihler, New York (Jan. 13, 1889). It seems to me to be just the book which has long been needed to connect the meagre vocabularies of the earliest Latin readings with the lexical requirements for more advanced and comprehensive work. hasty examination makes me feel that the work has been done with great intelligence and thoroughness and attractiveness. Tracy Peck, Professor in Yale University, New Haven, Conn. (Jan. 15, 1889). The well-known reputation of the editor and his advisers is a sure guarantee that the new dictionary will be well worthy the attention of students and teachers. M. Grant Daniell, ChaunceyHall School, Boston (January, 1889). It seems admirably adapted to the comprehension and to the needs of high-school pupils. C. A. HuTCHiNS, Principal of Beloit High- School, Wisconsin (Jan. 30, 1889). It will be a great help in the proper study of words, and all teachers who find comparative philology an important feature, even in junior classes, will be delighted to urge its use. E. J. Peck, Principal of Owego High-School, New York (Feb. 1, 1889).

HARPER'S LATIN DICTIONARY. A New Latin Dictionary, Founded


on the Translation of " Freund's Latin-German Lexicon." Edited by E. A. AnNew Edition, Revised, Enlarged, and in great part Rewritten by Charlton T. Lewis, Ph.D., and Charles Short, LL.D., Professor of Latin in Columbia College, New York. 2020 pp. Royal 8vo, Sheep, $6 50 Full Russia,

drews, LL.D.

$10
The

00.

translation of Dr. Freund's great Latin-German Lexicon, edited by the late E. A. Andrews, LL.D., and published in 1850, has been from that time in extensive use throughout England and America. It has had for competitors, indeed, in the schools and colleges of both countries, only works which are substantially reprints or abridgments of itself. As it has thus been the standard book of reference of its kind for a generation of scholars, its merits need no description here. It was seen fifteen years ago that a least at very thorough revision of the Lexicon was needed. It was therefore submitted to the author of the original work. Dr. William Freund, who carefully revised it, rewrote a few of the less satisfactory articles, corrected errors, and supplied about two thousand additions, mainly in the early pages. The sheets were then placed in the hands of Prof. Henry Drisler, LL.D., to be edited ; but that eminent scholar soon advised us that a reconstruction

They were afterwards of the work was desirable, such as he could not command leisure to make. delivered to the present editors to be used freely, and in combination with all other appropriate sources, in compiling a Latin Lexicon which should meet the advanced requirements of the times. The results of their unremitting labors for several years are now given to the public. Publishers'' Advertisement. This Lexicon must supersede all its rivals for common use. ... As a hand lexicon, to lie on the desk and receive corrections and additions in the margin, no existing book in any language is so well fitted as this. It contains many new words. ... It removes many errors. Orthography, etymology, and accidence have been corrected by the best and latest authorities. Many words are rightly explained which have long misled lexicographers. J. E. B. Mayor, Professor of Latin at Cambridge

University, England.


SEVEN GREAT DICTIONARIES.

3
(Abridged.)

LIDDELL AND SCOTT'S GREEK LEXICON.

The TwenLexicon abridged from Liddell and Scott's Greek-English Lexicon. With an Appendix of Proper and tieth Edition, carefully revised throughout. 832 pp. Geographical Names, prepared by the Rev. James M. Whiton, Ph.D. Small 4to, Half Leather, $2 00.
" This Abridgment of Liddell and Scott's Greek-English Lexicon is intended chiefly for use in It has been reduced to its present compass by the omission schools. (1) of passages cited as Authorities, except where examples seemed necessary to explain more clearly the usage of a word (2) of discussions upon the Derivation of words ; (3) of woi'ds used only by authors not read in schools, or of the particular meanings of words not in general use, such as medical or scientific terms.

But words used by Theocritus, the writers of the Anthology, Lucian, and Plutarch in his Lives, have been retained and especial care has been taken to explain all words in the New Testament. The
;

Derivation, when it is certain, is placed before the English explanation ; when this is not the case, some notice will be found at the end of the word. " Many additional tenses and cases, mostly Homeric or Doric, have been inserted, to give a clew All to the simple word when there seemed to be any difficulty or irregularity in the formation. tenses and forms of words in the Gospels that presented- any difficulty have been inserted in their

place." Liddell and Scott's Greek Lexicon is just such a book as our students will demand. Even those who have the large Lexicons are desirous of a smaller one for convenience of handling. R. W. Swan, Professor of Ancient Languages in Iowa College, Grinnell, Iowa. Every student of Greek has good reason to congratulate himself on having such a work in his I have recommended its use to all my classes, and believe that no other will be found in hands. John B. Kieffer, Professor of Ancient Lanuse in this college within a comparatively short time. guages in Franklin and Marshall College, Lancaster, Penn.

(Revised and EnGreek-English Lexicon. Compiled by Henry George Liddell, D.D., Dean of Christ Church, Oxford, and Robert Scott, D.D., Dean of Rochester, late Master of Balliol College, Oxford, with the Co-operation of Henry Drisler, Jay Professor of Greek in Columbia College, New York. 1776 pp. Seventh Edition, Revised and Augmented throughout. 4to, Sheep, $10 00. "The First Edition of this Lexicon appeared in 1843. In this, the Seventh Edition the last the whole work has been thoroughly revised, and large addithat we can hope to see published tions made but by compression, and a slight enlargement of the page, the bulk of the volume has been reduced by ninety pages. The additions consist mainly of fuller references to the classical
larged.)

LIDDELL AND SCOTT'S GREEK LEXICON.


A

authors, and a free use of the Indices to the Berlin Aristotle and to the Corpus Inscriptionum Graecanim. The editors have been favored with the co-operation of many scholars, more particularly of Professor Drisler of New York, Professor Goodwin of Cambridge, Massachusetts, and Professor Professors Goodwin and Gildersleeve have rewritten several important Gildersleeve of Baltimore. articles, which their well-known grammatical learning makes peculiarly valuable and the former has supplied some excellent additions to Attic law-terms. Professor Drisler has gone carefully over the whole book, and there is hardly a page which does not bear some trace of his accurate observation."
;

THAYER'S
lish

(J.

H.)

GREEK -ENG-LISH LEXICON.


;

Greek-Eng-

New Testament being Grimm's Wilke's Clavis Novi Testamenti, Translated, Revised, and Enlarged by Joseph Henry Thayer, D.D., Bussey Professor of New Testament Criticism and Interpretation in the Divinity School of Harvard University. 726 pp. 4to, Cloth, $5 00; Half Roan, $6 00; Full Sheep, $6 50.
Lexicon of the
Indeed, it would be difficult to exaggerate the worth of this great lexicon, which will undoubtedly take its place as a standard work of reference in every well-furnished library. It does credit to the profound and industrious scholarship of Dr. Thayer. N. Y. Commercial Advertiser.

SEVEN GREAT DICTIONARIES.


An
English-Greek Lexi-.
con.

YONGE'S ENGLISH-GREEK LEXICON.


By
C. D.

Yonge.

V79 pp. Royal 8vo, Sheep, extra, $4 50. have been looking forward to the publication of this work many years, and am sure that most classical teachers in this country have done, the same. The study of Greek composition has been much impeded, and in many cases totally obstructed, by the impediment which is now happily removed. This work is not a mere collection of Greek words which may be equivalents of certain English words, thrown carelessly together, Avithout system, but a carefully arranged lexicon, in which a scholar can see the nature of the word he is employing, whether it is poetic, or specially Homeric, or philosophic, or peculiar to comedy, or colloquial. The work is certainly a great accession to our apparatus of classical instruction. W. W. Goodwin, Ph.D., Eliot Professor of Greek Literature in
I

Names, and Pillon's Order of Words in Henry Drisler, LL.D.

With Many New Articles, an Appendix of Proper' Greek Synonymes. To which is prefixed an Essay on the Attic-Greek Prose, by Charles Short, LL.D. Edited by

Harvard
least, as

College.

In this work the aim of the editor has been to exhibit a corhplete English vocabulary, so far, at there are words in Greek by which the English words can be literally or adequately rendered, and where this cannot be done, to supply, wherever practicable, the deficiency by phrases. In every instance, the authority for the word or phrasecited is given.

STORMONTH'S ENGLISH DICTIONARY. A

Dictionary of the English Language, Pronouncing, Etymological, and Explanatory, embracing Scientific and other Terms, Numerous Familiar Terms, and a Copious Selection of Old English Words. By the Rev. James Stormonth. The Pronunciation Carefully Revised by the Rev. P. H. Phelp, M.A. Imperial 8vo, (1884) pp. xiv., 1234. Half Roan, $7 00 Full Sheep, $7 50. Also, in Twenty-three Parts, Cloth, $6 00 4to, Paper \Franklin Square Library\ each 25 cents.
; ;

common use, on the desk and in the family circle, this work has been pronounced far supeany dictionary now accessible. Most laborious care has been exercised to render it accurate as a Book of Reference for the terms in use in every department of English speech. The great object aimed at has been to give a very wide compendium of the English language in its ordinary spoken and written forms in the terms employed in the Arts and Sciences in the words and phrases used in men's daily avocations; and in the terms of provincial speech and familiar slang. Besides being a Complete English Dictionary, it will, from the extent, variety, and fulness of the information given, in a very considerable degree supply the place of an English Cyclopaedia. "The grouping system which has been followed in its preparation presents at once to the eye all The spelling is conservative and pure the the derived and related words and phrases in good use. pronunciation popular. The lists of synonymes, added to every important article, are more complete than can be found in any other general dictionary. The work is the most useful of its kind in existence, containing within moderate limits all that an English dictionary is commonly expected to give. It is printed on superfine calendered paper, and from a new, bold, and clear type, specially cast for the purpose, the leading word in each group being brought out in clarendon letters, so as to facili" For
rior to
; ;

'

'

work of reference." Ecclesiastical 6^a2d/<?, London. It has the bones and sinews of the grand dictionary of the future. By far the best handy dictionary in our language, and eminently suitable for the school-i'oom, the office, the writer's right hand, and the family circle. A question as to the safest and most contate greatly the

venient dictionary of our language may be safely answered in favor of Stormonth's very admirable and peerless work. The Beacon^ Boston, Mass. A work which is certainly without a rival among dictionaries of our language. It is equally well adapted to the uses of the man of business, who demands compactness and ease of reference, and to " those of the most exigent scholar. N. Y. Commercial Advertiser.

7W Harper &

Bbotucrb

will nend

any of the above

Stateii,

loorks by mail, postage prepaid, Canada, or Mexico, on receipt of the price.

to

any part of

the United

LRB S 2G

LIBRARY OF CONGRESS

003 062 681 3

ii;

You might also like