ABSRD TYATRO

Absrd tiyatro, kinci Dnya Savan yaayan insanln iine dt samalklarn, bouna abalarn, bouna bekleyilerin acsndan kaynaklanan bir umutsuzluk havas iinde olutu. Ama yaamn samalklarn sergileyiiyle , umutsuzluun dehetini gsteriiyle yeni bir umut kayna diye de deerlendirilebilir. Savatan sonra bir umutsuzluk dnemi yaanmaktadr. nsan dncesi anlayamad gler karsnda felce uramtr. Milyonlarca insann lmesi, kitle kymlar, atomun paralanmas, kentlerin yaklp yklmas dehet uyandrmaktadr. Korku ve gvensizlik gibi, nedeni az ok bilinen duygular yerini nedensiz bir endieye, bunalma, bounalk duygusuna brakmtr. Daha iyi bir dnya lksnn yerini onarlmaz bir biimde paralanmln kabul edilmesi almtr. Absrd tiyatro yazarlar ikinci dnya savan yaam olanlarn ruhsal durumunu dile getirirler. Ayrca sava olgusunun yannda XX.yzylda iyice belirmeye balayan endstri ann etkisi de yazarlar zerinde etkili olmutur. Bu dneme dein kye, kasabaya, kente dalm olan kk byk topluluklar, dinsel inanlarn, gelenek ve trelerin, alkanlklarn, snrlad bir dnyada yayorlard. eitli evrelerden gelen bu insanlar imdi endstri merkezlerinde toplanyor, korkun bir gcn taycs olan kitlenin iinde yeni bir yaam dzeni kurmak ve ona ayak uydurmak zorunda kalyorlard. Eskiden bu insanlar arasndaki uyumsuzluklar dinsel inanlarla bir dereceye kadar rtlebiliyordu. imdi yzyllar sresince geerli olan deer yarglarnn krld, inanlarn ieriini yitirdii materyalist bir dnyada buluyorlard kendilerini. nsanlar birbirlerine yabanclamaya balyor, anlama aralar gittike kstlanyor, birbirinin dilini bile anlayamaz hale geliyorlard. Yeni bir insan tr kyordu ortaya: Toprandan, yaad evreden, doal balantlarndan koparlarak yapay bir ortam iine itilmi olan ve kitle iinde tek bana kalan yalnz insan absrd tiyatroyu besleyen damarlar olmutur. Burjuva kapitalist dnyann neden olduu bu yozlamaya ve yalnzla kar burjuva dnyasnn allageldik beylik deerlerine dayal yaam tarzn mutlak olumsuzlayc bir tepki ortaya koyarlar absrd yazarlar. Absrd oyunlarda rastlanan genel zellikleri maddeletirecek olursak u

zellikleri sralayabiliriz: - letiimsizlik - Yabanclama - nsanszlama - Gerein yerinden oynatlmas - Gerei paralamak, ona ayna deil de prizma tutmak. - Kar-tiyatro, kar-oyun, kar-kahraman - Sahnenin somut grnt dili - Grotesk ve kara gldr - Sanatl uyumsuzluk. - Absrd Tiyatro, btn kalplara kar kar, allm ve yaanmakta olan dzeni yerer, mantk snrlarn tanmaz. Geleneksel tiyatro anlay ve kurallarn tanmaz. Absrd Tiyatro anlayna gre her eyi belli bir sralama ve dzen iinde anlatmaya, canlandrmaya gerek yoktur. Tiyatro ses ve hareket dzeninden ibarettir. Olaylar arasnda ba kurmak gereksizdir. Birbirleriyle ilgisiz olaylar arpc olarak vermek yeterlidir. Absrd Tiyatroda ele alnan olay, olgu ya da kii ne olursa olsun alay konusudur. "Sahne, perde dzeni, giriklar; serim, dm, zm blmleri umursanmaz. Eser bilmeceler, semboller ve sama denilecek tasarlarla doludur. nemli olan, bir sevin veya kaygnn sebeplerini belirtmek deil, sadece o sevin ve tasann biimini, oluunu gstermektir." (Trk Edebiyat - Ahmet Kabakl, s. 462) Absrd Tiyatroda ne srlen tez veya verilmek istenen mesaj asla aklanmaz, onu herkes istedii gibi anlar ve yorumlar. Haksz kadar hakl, kt kadar iyi, zalim kadar mazlum da ou kez ayn lde gln edilir. Absrd Tiyatroda kahraman, antikahramandr. Sulu, zavall, bilgisiz, eylemsiz ve zayftr. Absrd Tiyatroda ama; seyirciyi "dndrmek, tedirgin etmek, onun suratna, i irkinliklerini gsteren bir ayna tutmak"tr. Absrd tiyatro eski, hatta arkaik geleneklere dntr. Yenilii, ncellerinin

karmak bileiminde yatar ve incelenecek olurlarsa, hazrlksz izleyiciyi tabular ykan ve anlalmaz bir yenilik olarak etkileyen eyin, yalnzca ok az farkllk gsteren balamlarda tandk gelen ve kabul edilebilir uygulamalarn geniletilmesi,yeniden deerlendirilmesi ve gelitirilmesi olduu grlecektir. Koltuunda oturan seyirci, yalnzca doalc ve ykc tiyatrodan hazr beklentileri nedeniyle Ionesconun Kel arkcs gibi bir oyunu artc ve anlalmaz bulacaktr. Ayn seyirciyi bir mzikhole oturtun, komedyenin ve yardmcsnn bir izlek ve ykden yoksun,eit lde sama gevezeliklerini ses karmadan kabulleneceklerdir. Oysa ocuklarn Alice Harikalar Diyarndann her yerde yaplan gsterilerinden birine gtrdnde orada da geleneksel Absrd Tiyatronun saygn rneini, son derece keyifli ve anlalabilir bir biimde bulacaktr. Bunun tek nedeni ise; alkanlk ve kklemi gelenein halkn gerek tiyatrodan beklentisini iyice daraltm olmasdr ve bylece tiyatronun alann geniletme abalar, kesin izgilerle belirlenmi bir elenceyi izlemeye gelen ve azck farkl bir yaklamn zerlerinde etki brakmasna izin verecek aklkta bir dnceden yoksun olanlarn fkeli tepkileriyle karlar. Absrd tiyatronun yeni ve herbiri deiik bileimlerle ve kukusuz ada sorunlarn ve dncelerin anlatm olarak sergiledii eski gelenekler belki de u balklarda toplanabilir: Yaln tiyatro; yani sirk ve revlerde, akrobat,boa greisi ya da mim sanatlarnn almalarnda grlen biimiyle soyut gze ynelik grntler. Soytarlk,maskaralk ve lgn sahneler. Szel samalk. ou kez gl bir alegorik para tayan d ve dlem yazn. Bu balklar ou kez birbirine geer; soytarlk soyut grntlere olduu gibi szel samala da dayanr ve trionfi(zafer)alaylar ve geit trenleri gibi,byle izleksiz ve soyut gsteriler ou kez alegorik bir anlamla ykldr. Absrd tiyatrodaki yalnunsur onun yazn kart tutumunun, anlamn derin

dzeylerde aktarlmas iin bir ara olarak dilden uzaklamasnn grntsdr. Genetnin ayinsel ve yaln , biimsel eylemi kullannda; Ionesconun nesnelerin oalmasnda; Godotyu beklerken de apkalarla mzikhol aratrmalarnda ;Adamovun ilk oyunlarnda kiilerin tutumlarnn davurumlarnda; Tardieunun yalnzca devinim ve sesten bir tiyatro oluturma abalarnda ; Beckett ve Ionesconun bale ve mim gsterilerinde, tiyatronun nceki szel olmayan biimlerine bir dn grrz. Soytarlk geleneini, Vahet tiyatrosunu artran, Dadaclk, Gerekstclk gibi ada sanat akmlarndan etkiler alan, varoluu filozoflarn dncelerinden yararlanan Absrd Tiyatronun belli bal yazarlar Eugne Ionesco (d.1912), Jean Genet(d.1910),Samuel Beckett (d.1906), Arthur Adamov( 1908-1970) ,Harold Pinter(1930). Bir akm iinde birlemi olmayan, her biri bamsz bir anlay, ayr bir slubu gelitiren bu yazarlarn ortak noktas, insanolunu evren iinde tutunacak dal bulamayan,zlemlerini, beklentilerini gerekletiremeyen, yabanclam, evresinden kopmu bir yaratk olarak ele almalardr. Aa yukar btn absrd tiyatro yaptlarnda, yaamn gerek gereksinimleri karsnda toplumsal ilikilerin dzenlenme srecinde ortaya kan, yasalarn, kurumlarn anlamszl, mantkszl, samal sergilenir. nsanolu tutunacak deerler ararken srekli d krklklarna urar, savalar, bask ynetimleri, korkular,kukular, hepsini saran sululuk duygusu iinde hilie doru srklenir. Samalklarn sergilenii bir ackl gldr havas yaratr. Bu trn ilk nemli rnei Ionesconun La Cantatricechauve (1950,Kel arkc) adl oyunudur. Bu oyunu zerine konuurken yazarn syledii u szler Absssrd tiyatroyu yaratan duyarln zeti gibidir. nsan trajik deilse, gln ve ackldr. Samuel Beckettin En attendant Godot ( 1953,Godotyu Beklerken) adl oyunu ise Absrd Tiyatronun en byk yanklar uyandran rn olmutur. ki sirk palyaosunun sama sapan konumalar aslnda zengin armlarla, nl yaptlara gndermelerle doludur.

Arthur Adamov insann yalnzln, baka insanlarla iliki kuramamasn ileyerek balad oyun yazarln, siyasal konulara doru gelitirmi, toplumsal dzenlerin savalar yaratan zelliklerini ele alarak, insanlarn karlara dayal, iki yzl, yapmack ilikilerinin, uluslar, halklar aras ilikilere nasl yansdn sergilemitir. nl yapt Le Profeesseur Taranne (1951, Profesr Taranne ) acmasz bir toplumsal dzende, bir profesrn nasl ezilip yok edildiini anlatr. ESTETK UZAKLIK Gnmz tiyatrosunda estetik uzaklk ilkesinin bir kez daha tanmlanmas bir kez daha yorumlanmas gerekmitir. Absrd tiyatro, seyirciyi karsna ald ve onu rahatsz etmei amaladndan sahne ile seyirci arasnda duygusal bir yaknlk kurmaktan zellikle kanr. Bu tiyatroda sahne, seyircinin sevimli bulaca, tanyp zdeleecei bir ortam deildir Uyumsuz bir tiyatro, sahne ile seyirci arasna koyduu bu uzaklkla illzyonu bozmutur. Sahnede sergilenen oyun seyircinin duyumlarn iddetle uyarr. Onu sahnedeki kiilerle, durumlarla zdelik kurmaktan alkoyar. Uyarlma ilemi ses ve grnt ile yaplmaktadr Grnt ve seslerde allm uyarmalardan kanlmtr. Tiyatronun bilinen biim kalplar kullanlmad iin bu dzenlemeler her eyden nce artcdr. Gerekst, dsel biimler, uyumsuz sesler seyirciyi tedirgin eder. Tandk biimlerin arptlm olmas ayn zamanda uyarcdr ve seyircinin dikkatini biler. Absrd tiyatroda seyirci rtl bir anlam bulmaya almaktadr. Biimsel uyumsuzluun gerein zndeki uyumsuzlua kout olduunu sezer. Toplun yaamnn bir uyumsuzluk dnemine girdiini, kiilerin birbirleri ile iletiim kuramadklarn, birbirlerine ve topluma yabanclatklarn, doaya ters dtklerini anlar. Toplumdaki yabanclamann bir insanszlama aamasna geldiinin bilincine varr. Absrd tiyatro, tm ilikilerdeki kopukluu, sevgisizlii, ykcl, atmay, savalar byle aklamakta, artma, korkutma, tedirgin etme yolu ile ayn sonuca vardrmaktadr. Absrd tiyatronun seyircide yaratt aknlk ve irkilme sahne ile seyirci arasna bir uzaklk koymutur. Bu uzaklk sahnedeki oyunun yabanc gzle seyredilmesini salamaktadr. Uzaklama, tiyatro yaptnn zelliklerinin fark edilmesi demektir. Seyirci oyunun deiik, aykr yapsal dzenini uzak adan

grr, bir sanat yapt olarak bu dzenlemeden tat alr. Absrd bir oyun, gerein yeni bir yzn gstermeyi baaryorsa seyircinin bataki tedirginlii ve aknl bir bilinlenme aamasna ulaacaktr. Bu oyun ayn zaman kendi uyumsuzluk biimlerinin tutsa olmuyor, her oyunda yinelenen kalplarla yetinmiyorsa kendine zg yeni ve zgn bir oyun yaratabilir. Bu durumda oyun, rahatsz etme aamasn gemi yeni bir zevk retmitir. Sahne ile seyirci arasndaki soutucu uzaklk aklc ve sanatsal bir yaklama ile noktalamtr. Seyirci oyunun hem gerei olan balantsn grm, hem de ondan oyun olarak holanmaya balamtr. Bylece sahneyi seyirciden ayran uzaklk, ilevsel bir estetik uzaklk deeri kazanm olur. zetlersek absrd tiyatroda estetik uzaklk yle bir uygulamayla ortaya kmaktadr: 1- Duygusal iletiimin ortadan kaldrlmas 2- artc gerein, seyircinin daha nceden tanmad biimler iinde sunulmas 3- Szl ve grntl anlatmda keskin uyarlar kullanlmas 4- Seyirci ilk aknlk dnemini ap biimsel uyumsuzluun kendine zg uyumunu grmeye balamas 5- Seyircinin oyundan estetik bir zevk almas Bu aklamaya gre absrd tiyatroda estetik uzaklk, tpk daha nce grdmz akmlarda olduu gibi seyirciyi sahneden uzaklatrd lde ona yaklatrmakta, oyunun znn olduu kadar biiminin de daha iyi deerlendirilmesini salamaktadr. Tiyatro, yalnzca burjuvalar rahatlatmak iin bir ara olmamal, onlar korkutmal, yeniden ocua dntrmelidir. En kolay yol kahkahaya yol amadan grotesk olmaktr. nsanlarn tekdzelii ve aptall yle byktr ki ancak ktlklerle gerektii gibi temsil edilebilir. Brakalm, yeni drama bir ktlk olsun. Teknik amzda maskelerin etkisini yaratmak iin

sahne,kayt,elektrikli poster, megafon tekniklerini kullanmak zorundadr. Karakterler maskeli ve uzun deneklerin stnde duran karikatrler olmak zorundadr. (Yvan GOLL) Bu, Absrd tiyatronun ama ve zelliklerinin ounu doru betimleyen etkileyici bir bildirgedir.

TOPLUM YAAMI VE ORTAMIYLA BREY ARASINDAK UYUMSUZLUK Endstri anda toplumun tabann oluturan ynlarn yzeye kmasyla, ortaya kan kitle insann Ionesco yle tanmlar: En kurnazlar, olaylara adm uydurabilenler, baarya ulayor. Akntya kar yzmyorlar. Bylece hep karl kyorlar. Kazanllar ama yaamyorlar, kendileri yok ortada, akmn iinde eriyorlar, onun biimini alyorlar, kendi biimleri yok. Kimi iin yaamak kolay, gdlmeleri yetiyor. Kayyorlar. Ben, bense dalar amak zorundaym, hibir zaman trmanamadm dalar. Olas olan yapmak zorunluluu duyan sekin bir soyun insanym: Ne yazk ki, bu soyun en miskinlerinden biriyim: Kmldayamyorum yerimden ve dalar gittike ykseliyor, gittike daha korkun oluyor. Ben onlara gitmesem, onlar bana gelecek. imdiden yerin sarsntsn duyuyorum, kayalarn stme dtklerini ve beni parampara ettiklerini gryorum. Biliyorum, hereyden vazgeerim ama kendimden vazgeemem. Tam tersini yapabilmeliydi. Ionesco, bu tmcelerle kitle-insann, kiilii olan bireyin kart olarak tantyor bize. Sorumluluk duygusunun olmamas, bu insann en karakteristik yan. Kendi kendine hesap verme gereksinimi duymaz, sorunlar da yoktur."Akntya kar yzmez."Bylece hep kazanl kar, ama baarya kendi kiilii pahasna ular; kendisi yoktur ortada. Duyular iyice krlenmi olan kitle-insannn karsnda bireyi gsterir Ionesco. Akntnn iinde srklenenlerin kolaylklar, rahatlklar yabancdr bireye. O dalar trmanma zorundadr. Ama kmldayamaz yerinden, Ionesco eylem insan deildir. Bylece kitle ile bireyin sava balar. Trmanamad dalar, bir karabasana evrilir.

Kitle ile birey arasndaki uurum, absrd tiyatro yazarlarnn deiik biimlerde ele alp iledikleri bir konudur. Kitle insannn z varlndan syrlarak kiiliini yitirmesi, ortak bir sorun oluyor. Ionesco gnlnde; nsanlarn gzlerimin nnde biim deitirdiklerini grdm diye anlatr, ilk nce yava yava yabanclatklarn duyumsadm,uzaklatklarn,baka bir ruh girmiti ilerine. Kiiliklerini yitirdiler, baka kiilikler aldlar.Ionesco, iki insan trnden sz edilmesinin doru olaca kansndadr. nsan ve yeni (modern)insan. Yeni insan bana yalnz psikolojik adan dfeil,fiziki adan da insandan ayrlyor gibi grnyor. Ben yeni insan deilim.nsanm.Dnn bir kez: Bir sabah kaktnzda gergedanlaron ortal sardn gryorsunuz. Gergedanlarn ahlak anlay,gergedanlarn felsefesinin egemen olduu bir gergedan dnyada buluyorsunuz kendinizi. Yaadnz kenti bir gergedan ynetiyor. O sizin szcklerinizi kullanyor ama sizin dilinizi konumuyor.Onun iin szcklerin ayr bir anlam var.Byle bir kimseyle nasl anlaabilirsiniz? Ionesconun gnlnde deindii bu gergedan imgesi,onun Gergedanlar oyununun izleini oluturur. BOZUK LKLER

Kimi kez senin kim olduunu veya bana nasl grndn anlayabildiimi sanyorum,ama bu bir rastlant,grene de grlene de zg iki yanl bir rastlant. Yaammz bu bile bile oluturduumuz rastlantlarn srmesine bal...Senin kim olduun ya da bana nasl grndn yle ba dndrc bir hzla deiiyor ki,izleyemiyorum. (Pinter) NSAN LKLERNDEK UYUMSUZLUK Bireyin toplum iinde ezilip yok olmas,onun deimez bir yazgs olarak gsteriliyordu bize. Acaba sevgiye,gvene, arkadala dayanan bireysel ilikiler onu yok olmadan kurtarabilir mi?Absrd tiyatro yazarlar bu sorunun zerinde dururlarken, en sk insan ilikilerine dek sokuluyorlar. Aile mutluluu ve arkadalk, bunlarn yaptlarnda hemen hemen ortak bir konu oluyor.

Kar koca ilikisinin yabancla dnmesinin en gzel rneini Ionesco Kel arkc da veriyor. Kar koca, Mr. Ve Mrs. Martin karlatklarnda tanyamazlar birbirlerini. Ama gzleri srr birbirini. Acaba daha nce de baka bir yerde grmler midir?Dnmeye balarlar. Tuhaf bir rastlant,eskiden ikisi de Manchesterda yaadklarn, ama bundan tam be hafta nce Manchesterden ayrlarak Londraya geldiklerini karrlar. Hem de ayn trende, dahas ayn kompartmanda gemitir yolculuklar. Mr. Martin Londraya geleli beri Bromfieldda oturduunu anlatr . Mrs. Martiniyice aar bu ie, nk kendisi de Londraya geleli beri Bromfielda yerlemitir. Peki ama ayn civarda yaadklarna gre sokakta karlam olamazlar m?Anmsayamazlar.Oysa ikisinin de 19 numarada oturduklar kar,stelik de beinci katta,sekzi numarada.Mr. Martin evinin deni biimini tarif etmeye balar. Koridorun ucunda, banyoyla kitapln arasnda olan yatak odasnda bir yatak durur, yatan zerine yeil bir rt rtlmtr. Gerekten art arda bu denli rastlant akl alacak gibi deildir. Mr. Martinin de koridorun ucunda banyoyla kitapln arasnda yer alan yeil rtl bir yata vardr. Belli verilere dayanlarak srdrlen uzun ve dolambal bir konumadan sonra varlacak sonu, izleyiciyi ister istemez gldrecektir.Ama ilenen izleklerin, olmayacak akl almayacak durumlar yaratarak ortaya konulmas zellikle Ionescoda pek sk rastlanan dramatik bir anlatm eklidir. Kar koca ilikilerindeki davranlarn yan sra, yazarlarn yakn ilikileri gstermek iin ele aldklar dier konular; arkadalk,retmen-renci,uakefendi izlekleridir. YAANILMAMI YAAM YAANILMI ZAMANLA UYUMSUZLUK nsan nerede olursa olsun, ister kitle ister aile iinde, kendini hep yabanc bir dnyada buluyor. ster istemez burada u soru ortaya kyor: Bu yalnzlk deimez bir aln yazs m?nsann insana yabanclat bu dnyada onun iin hibir kurtulu yolu yok mu?Bu yabanclamann nedeni insann sosyal bir varlk olmas m? Sosyal ilikilerinden syrlsa , kendini bulup bu yalnzlktan kurtulabilir mi? Absrd tiyatro yazarlar bu sorular yantlayabilmek iin

dncelerinde kurmaca bir insan yaratyorlar. Bu insan bir tr ada insandr. Bu, mnzeviye ya da Robinsona benzetilebilir. Ama ne kendini Tanrya adayan bir dindarn iman, ne de dierinin yapmcl var onda. Robi,nson bir umudun simgesidir, adasnda yeni bir dnya kurar. Absrd tiyatronun yalnz insanysa kendi iine kapaldr. Robinsonun yapmclndan ve etkinliinden yoksundur. Robinson evresinden kopmutur ama yaamdan kopmamtr,yaamn yeerdii gerek bir adada yaar. Buradaysa insanlar bir tutukludur. evrelerinde hibir aa yeermez. Bu insanlarn yaam bir ksr dng iinde dolanr. Absrd tiyatro yazarlarnn, sosyal ilikilerden kopmu olarak tasarladklar insann yaam, hep bu dner-dolap emasnn iinde kalr. Bu yzden gerekle bir trl iliki kuramaz, d ve hayal dnyasnda yaar. Bu d dnyasnda zaman durur. Belki de bu insann en karakteristik yan, zaman bilincinden yoksun olmasdr. imdiyi yaamaz o, ya gemie saplanr , ya da topyalar kurar ve onlarn peinden koar, bylece zamann dnda kalr.Yaam kovalayan insan bir de bakar ki, yolun sonuna gelmi. Komaya gc yetmez artk, durup geriye bakar. Ama hep zamann dnda kalm olduu iin, geride brakt yol ylesine bulanktr ki, hibir ey seemez. Diriltmeye alt anlar salksz,ldr. ABSRD EDEBYAT VE BECKETT Bayan Dew imdi yeni bir taktik deniyordu. Sunduu marulu yere brakp belli bir uzakla ekiliyordu. Bylece marullar ile marullar sunan kii koyunlarn usunda birbirinden ayrlacakt. steklerinin bu olduunu sanyordu Bayan Dew. Kendisi Ak olmadndan verdii eyle btnleemiyordu, belki de ileri kartran ey koyunlarn karanlk bilincindeki Bayan Dewin marul olmad gereiydi. Ama bir koyunun psikolojisi Bayan Dewin sandndan daha az yalnd ve parkn doal bir rn grnts verilmeye allan marul da, egzotik bir eni gibi drste uzatlandan daha ok baar salamamt. Samuel Beckett Murphy ev.: Uur n, Ayrnt, 1994.

Hayatmzn bir anlam olduunu dnmek, srekli anlam arayan zihinlerimiz iin zorunludur. Bize sorulmadan dnyaya gelmi olmamz ve kendi verdiimiz bir kararla deil, bakalarnn tercihleriyle yaama balamamz, bu anlam bulmamz zorlatrr. Kurduumuz ilikilerde, edindiimiz rtbe ve mevkilerde, ideallerimizde ve sevdiimiz insanlarda, yaamn anlamn ararz, halbuki bunlarn hepsi varolula ilgili aray kolaylatraca yerde zorlatrr, neden bugn, burada olduumuzla ilgili anlam, maskeler ve grnmez klar. Birinci soru, kendi yaammzn bir anlam olup olmaddr, ikinci ve daha nemli soru ise genel anlamda yaamn bir anlam var mdr. Dnrler ve sanatlar yzyllardr bu iki soruya yant arayan yaptlar vermilerdir. Amalar yant bulmaktan ok, yant arayn hepimizin yapt gibi anlaml klmaktr. Anlamszlk Yaamn anlam ya da anlamszl zerine edebiyat tarihinin en ilgin tezlerinden birini Samuel Beckett sunar. Beckettin gznde rtbe, mevki, cinsellik aray, varoluun d ssleridir; insanln temel sanclarn anlamamz engelleyen yzeyselliklerdir. Mutlu Gnler adl eserinde, bataklkta srekli batmakta olan bir kadnn hi susmadan nemsiz eyler konusunda gevezelik yapmas, insanlk durumuna bakn ok iyi yanstr. nsanlar ayn bu kadn gibi, lm karsnda aresizlik hissiyle nemsiz detaylarla yaamlarn doldurmaya alrlar. Beckette gre anlamszln ilk nedeni insann lm yazgsdr. Fakat sorunu belirginletiren asl e, insann varolu halinin ze ilikin ynlerini incelemeden yaamn srdrmesidir. Kendi yaamnn anlamn sorgulamakla kalan, daha tesinde yaamn anlamn anlayamayan ruh halidir. Kii kendi hayatn anlaml bulduunda, insanlk iin ayn soruyu sormay gerekli bulmaz. Btn bunlar dedikten sonra, edebiyat tarihine baka bir adan da bakmak gerekir. nsanlk durumunu anlatan roman ve oyunlarda baar, sevgi, huzur ve iktidar elde eden edebiyat kahramanlarnn yaamlar amacna ulam olur mu sorusu ortaya kar. Edebiyat eserlerini bir kenara brakrsak, bizler btn bunlardan birine ulaamadmzda yaammzda bir eksiklik hissetmez miyiz? Yaam anlamn bulmadmz hissiyle srmez mi? te yandan, diyelim ki bir birey baar, huzur, sevgi ve iktidar elde etti, o kii yaamn amacna ular m? Yaamn anlam, bir yaamn anlaml klnmasyla bulunur mu?

Dnyorum, yleyse varm. te bunlar Beckettin kendine ynelttii sorularn banda gelir. Beckettin Fransz dnr Ren Descartesin felsefesini yakndan incelemi olmas da konuya deiik bir adan yaklamasn salar. Descartesin Dnyorum, yleyse varm deyiini ele alarak, benlii sorgular. Dnen ve dndn fark eden iki benlik sz konusudur burada. Dnen mi, yoksa dndn fark eden mi, bendir? Benliin dalist ikiye blnmlnde biri dnen, dieri gzlemci olarak ayrlrlar. Gzlemleyen bene arlk verildiinde, kii kendi yaamnda etkin rol oynamay brakr ve gzlemci olur; oysa dnen bene arlk verildiinde yaamdan kopmamtr. Beckette gre, bu ikisini ayn benlik altnda bir btn olarak dnmek gerekir. nsann varoluu ve varoluunun bilinci iiedir. Dnen ile gzlemleyen ikiye blndnde de bir tek bilin her ikisinin kaynandadr. Beckette gre bilin sorunu benliin iine bakarak zlr. nsann kendi bilincini gzlemlemesi, benliin znn anlalmas iin balang noktasdr. Beckettin roman ve oyunlarndaki anti kahramanlar srekli bu iki bilin halini ayn anda yaarlar. Bir yandan yaam iinde amaszca srklenirlerken, dier yandan yaam gzlemlerler. En nemli anlarda bile bilinaklar evrede gzlemledikleri nemsiz detaylarla dolu olabilir. nsan zihni srekli alan bir makine olduu iin, insanlk kaderini etkileyecek dncelerle, gnlk sama fikirler birbirlerini izleyebilir. rnein, Beckett kahramanlarndan biri, nemli bir sava arifesinde, peynir almay unuttuunu dnebilir, ve bunu dnd anda, peynir de en az sava kadar nemli grnr. Franszca Yazan bir rlandal Samuel Beckettin yaam da eserlerinin izlerini tar adeta. 20. yzyln neredeyse tamamna tanklk eden yaam (1906-1989) sayesinde iki dnya sava grm, dnemin James Joyce gibi nl yazarlarn tanm, Parisin entelektel evresine girmi, ayrca Fransz direni hareketine katlmtr. Marcel Proust ve Joyce gibi o da, sanat tehdit eden unsurlarn banda tandk ve sradan kalplarn kullanlmas olduunu dnmtr. Beckett, ilk roman Murphynin yaymlandn 1938 ylnda, Pariste bir sokak serserisi tarafndan baklanmt. Bisikletiyle oradan geen gen bir piyanist

kadnn onu hastaneye zamannda yetitirmesiyle lmden kurtuldu. Yllarca birlikte yaadktan sonra bu kadnla 1961de evlendi. Yaamndaki bu tr rastlantlar, romanlarndaki rastlantsal ve amasz birliktelikleri artrr. Murphy Beckettin yaratcln anlamak iin ok nemlidir. Bu romannda betimleyici ayrntlar, daha sonraki yazdklarnda giderek silinmitir. Yllar iinde yazar olarak gelitike son derece soyut ve gerekd bir dnya anlatmaya balamtr. Daha sonraki yazd eserlerinden biri olan Szsz Oyun, tam da adndan anlalaca gibi iinde szcklerin bulunmad bir piyestir. Murphy ile Szsz Oyun arasnda geen yazarlk serveni, insann yabanclat bir evrende srdrd geici ve anlamsz varoluu anlatr. Ya ilerledike, yazdklarnda duygunun tam zne inme isteiyle giderek daha az szck kullanm ve anlatm olabilecek en yaln halini almtr. Edebiyatta Absrd ya da Uyumsuz olarak adlandrlan eserlerin ortak zellii yaamn temelde sama ve amatan yoksun olduu gr evresinde geliir. Albert Camusnn Sisyphos Efsanesi denemesi ve Eugene Ionescunun oyunlar, Beckettin ncs saylaca bu anlay dile getirirler. Bunu ifade etmek iin Beckett zellikle szck oyunlar, yinelemeler ve ilgisiz konumalarla dolu eserler yazmtr. Amaszlk ou kez ackl grnse de, Beckettin eserlerinde gln yn arlk kazanr. izdii portreler, varolmak ile yok olmak arasnda bocalayan insan tiplemeleridir. Yaam sanki onlara verilen belirli bir zaman doldururcasna yaarlar. Beckettin eserlerini stn klan bir zellii de, tm bu sama ve absrd yaamn, okur ya da tiyatro izleyicisinin zihninde derin bir metafizik sorgulama ekline dnmesini salamasdr. CUMHURYET 18.10.2001 KTAP GT-GEL DOLAP VE PNTER Oyun mekan olarak daha sonra bir mutfak olduunu rendiimiz bodrum katndaki penceresiz bir oda da gemektedir. Pintresk eler iinde yer alan olaylarn bir i mekanda gemesi zelliini bu oyunda da gryoruz. Oyunda iki karakter var: Ben ve Gus iki kiralk katildirler ve Ben ilerinde bulunduklar hiyerarik dizgede st, Gus ise ona gre alt bir konumda yer alr. Ben oyunda Gusa gre daha sakin ve durumunu daha kabullenmi bir haldedir.

Gus ise giderek artan bir rahatszlk iinde bulunmaktadr. Oyun tek bir mekan iinde gemesinin yannda tek perdeden oluur. Konusu ise ksaca yle gelimekte:Ben ve Gus iki kiralk katildir, bulunduklar ortamda ok gergin halde beklemektedirler. Bu bekleyi halinde ay yapmak isterler fakat kibritleri yoktur, kapnn altndan iinde kibrit bulunan bir zarf atlr. Fakat bu seferde ocan gaznn bitmi olduunu fark ederler, ocak bozuk parayla almaktadr ancak hi bozuk paralar yoktur. Sonrasnda git-gel dolap grltyle almaya balar. Dolap ile birlikte yukardan kat parasna yazl bir yemek siparii gelir. Ben ve Gus siparileri yerine getirmeye alr ancak smarlanan yemeklerin hi biri ellerinde yoktur. Onlarda bu sefer ellerinde ne varsa onlar yollarlar. Ceplerinden kan bir paket ay, st, ikolata vb. yiyecekleri gnderirler. Git-gel dolap srekli yeni siparileri getirir ve gelen isteklerin karmakl artar. Balkan, in vb. yemekleri smarlanr olur. Tam yemek yetitirme iinden skldklar anda yukaryla iletiim kurabilecekleri bir seslenme borusu grrler. Ben yukardakilerle ilikiye geer. Ve Gusn yollad pastann kremasnn bozuk, ikolatann erimi, biskvilerin bayatlam, stn ekimi olduunu renir. Bunlar duyduka yukardakilerden devaml zr diler. Sonrasnda Gus su almak iin dar ktnda konuma borusu yine alr. Ben yukardan son emirleri alyordur. eri ilk giren adam ldrlecektir. Gus ieri giren ilk kiidir. zerinde ne ceket, ne kravat nede silah vardr. lecek, ldrlecek kii Gustr. Konusunu ksaca bu ekilde zetledikten sonra. Oyundaki Pintreks ve absrd elere bir bakalm. Pintresk zellikler arasnda saydmz sessizlik esini metne baktmzda daha ilk sayfada sahne tasviri yaplrken gryoruz, sonrasnda metnin sonuna kadar iletiimi kesen, engelleyen bir unsur olarak karmza kyor. Oyun uzun bir sessizlikle son bulur. Kazanan bir bakma sessizlik olmutur. Gusn srekli konuma meylinde olmas ve Benin de onun karsnda suskunluu salamaya almas kartlamasnda kazanan Benin susuudur. Bir tehdit ve gizem havasnda geliir olaylar. Ben ve Gus nerededir ve neden bu haldedirler. Gusn skntsnn gerek nedeni nedir, kimi ldreceklerdir, neden bu ii yapmaktadrlar.... cinsinden sorular uyanr kafamzda. Ayrca kapnn

altndan kim tarafndan gnderildii belli olmayan bir zarf yollanr ve tam da kibrite ihtiya duyduklar bir zamanda 12 adet kibriti iinde barndrmaktadr. Zarf, kim niin ve neden 12 adet kibrit.... ? Sonradan durup dururken git-gel dolap almaya balar ve bulunduklar ortamn mutfak olduunu reniriz ama ilgintir orasnn gerek bir mutfak olmasn salayacak belirtilere rastlamayz. Oras gerekten bir mutfak deil midir acaba? Aklanamayan belirli eylerle karlarz. Bunlardan en nemlisi bizim iin sr olan Ben ve Gusn nceki hayatlardr. Onlarn varlklar tarihsel balamndan kopartlarak yanstlmtr. Daha nce ne gibi iler yaptklarn, Gusn veya Benin nceki psikolojilerini pek karamayz oyunda. Ancak konumalarn akndan, iletiimsizlikten bir yabanclamann iinde bulunduklarn ve bununda daha nce yaptklar kirli ilerle balantl olduunu karsarz. Balangta her ey belirsiz, hatta komiktir. ki kii bir odann iindedirler. Biri srekli gazete okumakta dieri ortalkta dolamaktadr. Ara sra konuurlar ve konutuklar konular olduka sradan ve komik eylerdir. Biz ne olduunu anlamaya alr; olacaklar beklemeye balarz. Onlar ise alelade konumalarna devam ederler. Ancak sonradan ilgin eyler olmaya balar. Durumlarnda zellikle de Gusn psikolojisinde bir eylerin deimekte yada aa kmakta olduunu grrz. Aslnda konumalarndaki, davranlarndaki bayaln derin anlamlar vardr. rnein Benin gazete okumay srarla srdrmesi ve Gusn susmasn sklkla belirtmesi onun gereklerden kama istemini ifade eder. Gus srarldr, konuur ve her konumas onu kendi pathosuna ( lm ve byk znt) daha ok yaklatrr. Tehlike darda, yukardadr. Ve tam bir tanmlama, kim olduklarna ilikin net bir ey yoktur. Bu tanmlanamayann yaratt bir bask sz konusudur. Ve Gus, yukardakilerin istemedii ekilde davranarak yok olua doru srklenir. Konuma dzeni daha nce de sk sk tekrarladmz gibi sradandr. Oysa bu bir rt ilevi grmektedir. Oyunun acl sona doru ilerlemesi srecinde kiilerin ruhsal halleri konumalarda belirginlemeye balar. Konumalarda ki kesiklik, konumalarn yarm kalmas, sessizlikle blnmesi aslnda bir basknn, ruhsal bir bask nedeniyle gereklemektedir. Buradan konuulmayan alt metnin oyunun zmlenmesi asndan nemli olduu sonucuna varabiliriz. letiim dzlemi alt metnin zerinde geliir onu

gizler ve yanstr.rnein Ben iinde bulunduu hiyerarik dizgede uyumlu taraf temsil ettii iin ona ynelecek saldrlar engelleme istemini, tavr ve konumalaryla belli ederek alt metni eylem dzeyinde grnr klar ki bu Gus iin de geerlidir. Dier bir pintresk zellik de daha nce vurguladmz gibi mekan olarak bir i ortamn, odann kullanlmasdr. Isz bir yerdir buras, dars ile iletiimi yoktur. Absrd eler iin oyuna baktmzda ksaca unlar gryoruz. Oyunda iletiimsizlik mhim bir fenomendir. Mekann kapal, bodrum katta, dnyadan soyutlanm bir yer olmas iletiimsizlik boyutunun ilk nce mekanda kendini gstermi olduunu gryoruz. Bunun yan sra karakterlerin birbirleriyle btnlk iinde anlaml bir dzlemde konuamyor olmalar, birbirlerinden garip bir ekilde uzaklk iinde bulunmalar gibi durumlar iletiimsizlik iin verebileceimiz donelerdir. Yabanclama boyutu iletiimsizlikle ilgili bir olgudur. Soyutlanma iinde bulunan bireyler ne kendileriyle ne d gereklikle ne de birbirleriyle dorudan bir temas iinde deillerdir. Kendilerinin ve evrelerinin dndadrlar, yabanclamlardr. letiimsizlik ve yabanclama sonucunda kii insani zn yitirilmesi ile kar karya kalr. Kiralk katiller olmalar onlar bandan bir insanszlamaya srkler. Bunun en u rneini Benin arkada olan Gus gelen emir dorultusunda ldrmesidir. Artk nemli olan insan deildir, insann dnda belirleyici olan baka deerler vardr ki bu deerler bir deersizlikler silsilesidir Gerekliin snrlarnn dna taan baz eyleri gryoruz bu oyunda. Bunlar daha nce belirtmitik. rnein zarf olay, git-gel dolap olay, mutfak m deil mi sorgulamas, yukardakilerin kim olduu vb. gibi emsalleri sayabiliriz. Oyunda bir kahraman yoktur. Kendisiyle zdeim kurabileceimiz kii ne Gustr nede Ben. kisi de olumsuzluklar iindedir. Kiralk katiller olmalar batan onlar bizden yabanclatrr. Bununla beraber oyunun tarihsel bir balam olmamas, zaman belirgin olmamas, yknn akla aykr pek ok eyi barndrmasndan dolay oyunu kar-oyun iinde deerlendirebiliriz.

Sahnenin somut grnt dili pek ok gstergeleri iinde barndrr. letiimsizlii, soyutlanml, yabanclamay, insanszlamay oda olgusunda grebiliriz. Tm bunlarn yannda oyunda gldr eleri de mevcuttur. rnein, iki ciddi caninin macaroni pastitsio, ormitha macarouada ve char slu ve fasulya filizleri istekleriyle bombardman eden d gler gln bir durum yaratr. Ayrca iki adamn artan endielerinin sakland kk, sradan konumalar: Hangi futbol takmnn o cumartesi deplasmanda oynayaca, aydanl yakmak yada gaz yakmak demenin doru olup olmad tartmalar, akam gazetesindeki nemsiz haberlerin ylesine tartlmas absrdlkleri iinde son derece doru, gln ve rktcdr. Oyunun yaps hakkndaki deinmelerimizden sonra metnin ne anlattna bir bakalm. Ben ve Gus hiyerarik zincirin halkalarnda bulunmaktadr. inde yer aldklar tekilatta, emre sorgusuz ,sualsiz itaat temel yasadr. Onlardan beklenen sadece ilerini sessiz sedasz yerine getirmeleridir. Bu ana kadar hep byle yrmtr iler. Fakat artk Gus baz eylerden rahatsz olmaktadr. Durumundan memnun deildir. Anlayamad eyler vardr ve bunlarn cevaplarn merak ediyordur. lk sorusu 95. replikte verilir, rahatszl aa kar, oda Benin bildii ve kendisinden saklanan gerekleri renmek istemesidir. Gus renmek huzursuzluunu dile getirmek iin konumaya balar sorular sorar. Ondan susmas istenir srekli. Kapal kalmas gerekli olan konular vardr ve bunlar zerine dnmek yasaktr. Ben dzenin devam iin Gusa engel olmaya alr, onu susturur bir ok kez. Gusn sorular giderek daha tehlikeli bir hal almaya balar. Gus iinde bulunduklar duruma anlam veremez. rnein oyunun bir yerinde, iinde bulunduklar vaziyetin garipliine ilikin ne biim lokanta buras sorusunu sorar. Orann bir lokanta veya lokantann mutfa olabilmesini salayacak nesnel zellikler yoktur; ancak sanki bir lokantann mutfanda alan iki kii gibi davranrlar. Gus buna anlam veremediini ifade eder. Bir baka yerde gelen sipari kadn yrtar ve fkeyle skntsn dile getirir. biz enayi gibi onlara yemek yetitirmeye alyoruz alay ediyor bizimle artk sorunun da tesine geen bir eylemlilik iine girmitir Gus.

Artk Gus izmeyi amtr. Bir yerinde oyunun Ben onu u ekilde uyarmtr her ie burnunu sokmaman gerek. Onun burnu yanl yerlerde gezinmektedir. En sonunda kaybeden Gus olur. Ona biilen rol kurallarna gre oynamad iin tasfiye edilir. Oyun bir yarma havasnda geliir. Dardan onlar gzlemleyen bir jri vardr ve hangisi oyunu en iyi ekilde (kurallara uygun olarak) srdrrse o kazanacaktr. Jri kararn vermitir. Onun tahakkm gc o derece etkindir ki yasaya uymayan Gus en yakn arkada tarafndan ortadan kaldrtabilir.

ABSRD TYATRO- YAZAR BLGLER Eugne IONESCO( 1909 Slatina) Fransz oyun yazar; kar tiyatronun ve absrd tiyatronun balca temsilcilerinden. Bamsz yazar olarak Fransada yaamaya balad. (1938) Nouvelle Revue Franaise ve Lettres Nouvelles gibi dergilerde alt. Gereki-psikolojik tiyatroya kar,kar-tiyatro anlayn ortaya atarak,kar oyunlaryla absrd tiyatronun balca rneklerini verdi. Varoluun samaln, beylik yaamn anlamszln, insanlarn iletiimsizlii ve kiinin kendini gerekletiremeyiini oyunlarnn odak noktasna yerletirdi; trafigars olarak niteledii absrd oyun tarz iinde rnler verdi, oyunlarnda, tragedyafars,gereklik-yanlsama,olaan-olaanst gibi kart ilkelerden yola karak, komik olanda trajik olan, trajik olanda komik olan gstermeye alt, Dz akl ve mant, psikolojik gerei, dilin anlam ykn ykt; grotesk ve gerekstc eleri kullanarak, sradan burjuva yaam karikatrletirdi; bunun iin de ok anlaml,simgesel bir anlatm dorultusunda, anlamsz seslerden , kalp szlerden, mantk yanllarndan yararlanarak dili abesletirdi, oyunun dilini absrdn anlatm olarak kulland. BALICA ESERLER: La cantarrice chauve ( 1950, Kel arkc ); La Leon ( 1951, Ders ); Les chaises ( 1953, Sandalyeler ); La jeune fille a marie ( 1953, Gelinlik kz ); La maitre ( 1953, nder); Amde ( 1954, Amde ); Rhinoceros ( 1959, Gergedan ); La roi se meurt ( 1962, Kral lyor); Jacques ou la soumission ( 1955, Jacques ya da Boyun Eme ), La soif et la faim ( 1966, Alk ve Susuzluk); Macbett (1972); Vyages chez les Morts ( 1981, ller Dnyasna Yolculuk).

Jean GENET ( 1910 Paris-1986)

Fransz oyun yazar. Gen yata slahaneye gnderildi (1920), onuncu hrszlk suundan sonra, mr boyu hapse mahkum edildi(1948),hapisteyken roman ve gnceler kaleme ald. A.Gide,J.Cocteau ve Sartre gibi yazarlar, balanmas iin Cumhurbakanna bavurdular; oyunlar Jouvet (1947),Brook(1960),zellikle de Blin(1959) ynetmenlerce ne karld. Absrd tiyatrosu, vahet tiyatrosu ve varoluu tiyatro evreninde, avantgart kara tiyatronun rneklerini verdi; varolusal kimliksizliin tiyatrosunu yapt; bu kimliksizlii acmasz kurallara (snf,rk,vb.ayrmna)gre ileyen toplum dzeninin (insanlk halinin) kendisinden kkenlendiini gstererek, ezilen, smrlen, toplumd braklan insan kendi benliindeneden bu vahi-sama duruma kiilerin ayn biimde tepki gstermelerini iledi; ancak bunu, maddi toplumsal-siyasal bir bakaldr dzleminde deil, gizemsi bir dzlemde verdi; bunun iin de iie dnen eretilemeli bir anlatmdan, birbirine geien eitli yanlsama dzlemlerinin kullanlmasndan abartl bir grotesk ve kara glmeceli bir biimde yararland; greneksel olay rgsn ve psikolojik kurulmay ykarak karlkl kimlik deitirmelere, kimlik ksr dngsne uygun decek bir yap ve dil oluturdu. BALICA ESERLER:Les bonnes(1947,Hizmetiler); Le balcon (1956,Balkon); Les ngres (1956, Karalar); Les paravents (1961, Paravanlar).

Samuel BECKETT ( 1906 Foxrock-1990 Paris) rlandal Fransz oyun yazar, romanc; absrd tiyatronun en nemli temsilcisi. Trinity Collegede (Dublin) ve Ecole Normale Superieurde (Paris) renim grd; James Joycela dostluk kurdu; Trinity Collegede Franszca okuttu(1930); 2. Dnya Savanda Parise dnd, Direni Hareketine katld, Nazilerin kendisini aramas zerine Gney Fransaya kat,srekli Fransada yaad,1969 Nobel Edebiyat dln ald. Modernist soyut tiyatroya damgasn vurdu, absrd tiyatroyu temellendirdi; nihilist, ktmser ve bilinmezci bir dnya

gryle rnler verdi. Oyunlarnda, insan varoluunun anlamszln, yalnzlk ve iletiimsizliini (absrd konumunu) hileme sreci dorultusunda, sonunda insan varlnn fiziksel yoklamasna varan metafizik bir indirgemeyle, u insanlk durumu uraklar iinde verdi: Bekleyi,braklm,yalnzlk ( En attend Godot,1953; Fin de partie,1957, Oyunun Sonu- insan varoluunun yerini bellein almas ( La derniere band,1958,Krappn Son Band)- yarya gml ( Oh,Les beaux jours,1961,Mutlu Gnler)-tam hareketsizlik ( Comedie,1964,Oyun)- sessizlik (La silence,1970,Sessizlik)- yok insan (Not I,1972,Ben Deil), Mutsuzluktan daha ho bir ey olamaz sznde zetlenebilecek olan tm ( kapkara glmece) oyunlar, balcalkla Roger Blin tarafndan uzmanca sahnelendi. Arthur ADAMOV (1908 Kislovodsk-1970 Paris ) Fransz oyun yazar. Petrol kuyular sahibi Ermeni bir ailenin ocuu olarak Parise g etti. (1924),Fransz gerekstc airlerle tant. Vichy Hkmetince dmanllka sulanarak tutukland.(1941),iir ve romanlar yazd.(1945) Gorki ve ehovdan eviriler yapt, Strindbergi yorumlad. (1955,Strindberg dramaturge) lk evresinde,Artaud tiyatrosu balamnda,kar-tiyatro rnekleri verdi;bu oyunlar,varoluu felsefe ile absrd dnyagrnn yalnzlk,yabanclama,iletiimsizlik,anlamszlk ve varolmann samal gibi temalarn rktc dlem ve karabasans deneyler iinde iler, ikinci evresinde, Marxla geiini yanstan, Brecht etkisinde oyunlar retti; bu oyunlar, toplumun ileyi yasalarn aydnlatmaya,tarihi gizemsellikten kurtarmaya,burjuvaziye kar k siyasal balanmayla pekitirmeye alr; oyunlar, balcalkla Vilar,Blin,Serreau ve Planchon gibi ynetmenlerce sahnelendi. BALICA ESERLER: Le proffesseur Taranne(1953, Profesr Taranne); PingPong(1955); Paolo Paoli (1957); Le printemps 71(1962,71 Bahar); La politique des restes (1963,Dknt Politikas);Off Limits (1968,Girilmez) Harold PNTER ( 1930 Londra) ngiliz oyun yazar. Royal Academy of Dramatic Artsa girdi. (1948),David Baron adyla eitli topluluklarda oyunculuk yapt(1949),oyun yazmaya yneldi (1957); ilk oyunlar eletirmenleri tarafndan olumsuz tepkiler ald,ynetmen Peter Haallle ibirlii kurdu,National Theatreda yardmc ynetmen oldu,serbest

oyun yazarl yan sra, film senaryolar yazd, oyunlar ynetti. Oyunlar absrd tiyatro(Beckett) balamnda deerlendirildi; oyunlarnda genellikle, d ve soyut bir tehdidin belirdii insann sama durumunu, dnyann bir rnei olarak oda simgesi iinde merkezletirdi; oyun dilini iletiimsizliin bir anlatm olarak kulland; son dnem oyunlarnda , soyut d tehdit ve tedirginlik konumunu somut gereklere, zellikle de siyasal toplumsal kurumlara uygulad. BALICA ESERLER: The Birthday Party(1958,Doumgn Partisi); No Mans Land(1975,Issz Topraklar),The Betrayel (1978,Aldatma);One For the Road(1984,Bir Tek Daha); Mountain Language(1988,Da Dili)

Kaynak Bilgisi: Absrd Tiyatro/Martin Esslin/Dost Yaynlar Uyumsuz Tiyatroda Gerekilik/Zehra pirolu/Mitos-Boyut Yaynlar Tiyatro Adamlar Szl/Aziz allar/Mitos-Boyut Yaynlar