SLLAVKO K.

KALLFA

Sllavko K. Kallfa Pika kundr TBC Bilisht

KONTRIBUTI I LABORATORIT RNTGENODIAGNOSTIKS Gjat Viteve 1964-1970
Pika kundr TBC Bilisht sht paisur me Rntgen-aparatin tip RUM-4 t instaluar n kabinetin e rntgenodiagnostiks qysh n vitin 1961. Prve ekzaminimeve rngenoskopike me kt aparat duke filluar nga viti 1964 me ardhjen e laborantes t rngenit kan filluar t bhen dhe ekzaminime r/grafike nga m t ndryshmet, t cilat kan ardhur nga viti n vit duke u ritur si n numur dhe n lloje. Aparati prve pozcionit t zakonshm pr skopi q prdoret edhe pr grafit e thoraksit, me an t ndryshimit t pozicionit t llamps: posht shtratit, anash shtratit, nga lart-posht dhe me knd mund t prdoret dhe pr lloje t ndryshme radiografish. N punimin q po ju paraqesim jemi munduar t shtjellojm ndihmn q ka dhn kabineti yn n drejtim t diagnostikimit t smundjeve nprmjet llojeve t ndryshme t r/grafive, metodikn e puns q sht prdorur si gjat ekspozimit t filmave dhe larjes s tyre pr periudhn q nga fillimi I ktij shrbimi (1964) deri n fund t vitit 1970. Metodika e puns: N baz t regjistrave t r/grafive kemi nxjer numurin e prgjithshm t radiografive sipas viteve (19641970), gjithashtu llojet e radiografive n shtat grupe 1. Radiografi Thoraxi(duke prfshir si ato pr lezione pulmonare edhe ato pr lezione n brinj).- 2.Radiografi t Sistemit Osteoartikular t ekstremiteteve t siprm ( duke prfshir r/grafi t scapuls, claviculs, humerusit, kockave t parakrahut, t dors dhe artikulacionet e tyre). 3. Radiografi t Sistemit Osteoartikular t ekstremitetit t poshtm ( duke prfshir r/grafi t art. Coxofemoral, femorit, kockave t krcirit, t kmbs edhe t artikulacioneve t tyre). 4. Radiografi t Kolons Vertebrale( duke prfshir r/grafi t gjith sektorve t saj:
KONTRIBUT I LABORATORIT T RONTGENODIAGNOSTIKS Page 1

SLLAVKO K. KALLFA
cervical, thoracal, lumbar, sacral dhe coxigeal). 5. Radiografi t Koks ( gjith llojet e r/grafive q bhen pr regionin e koks si pr lezione kockore, pr sinuset e t tjera). 6. Radiografi t aparatit Urinar ( duke prfshir r/grafit direkte dhe Urografit intravenoze). -7. Radiografi t aparatit Gastro-intestinal( duke prfshir r/grafit e oesofagut, stomakut,zorrve t holla dhe t trasha, seriografit, irrigografit dhe colecystografit). LLOJI I VITI R/GRAFIS 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 THORAX 120 151 84 200 223 318 340 EKSTREMIT 30 33 24 147 230 209 170 ETI SIPRM EKSTREMIT 24 20 17 150 170 120 221 ETI POSHTM KOLON 18 16 9 163 188 110 220 VERTEBRA LE KOKS 48 19 49 100 224 325 339 APARATI 6 9 50 166 195 229 URINAR APARATI 3 133 142 200 230 GASTROINTESTINA L

KONTRIBUT I LABORATORIT T RONTGENODIAGNOSTIKS

Page 2

SLLAVKO K. KALLFA

Duke par grafikun shohim se numuri i r/grafive n prgjithsi ka ardhur duke u ritur nga viti n vit. N vitin 1964 246 ,ndrsa n vitin 1970 1749 r/grafi, pra nj ritje reth 7-her.. Duke par grafikun e llojeve t radiografive sipas viteve konstatojm se numuri ityre si lloje n prgjithsi nga viti n vit ka ardhur duke u ritur. Numurin m t madh e prbjn radiografit e thoraksit 1436, pastaj radiografit e koks 1104, radiografit e sistemit osteo-artikular t ekstremitetit t siprm 843 dhe me radh radiografit e kolons vertebrale, t traktit gastro-intestinal , t sistemit osteo-artikular t ekstremitetit t poshtm dhe t aparatit urinar prkatsisht nga 724,708,692 dhe 655 r/grafi. Metodika e puns gjat ekspozimit t filmave Ekspozimin e filmave e kemi br n baz t disa kritereve : n baz t pjess t trupit q do t radiografohet, n baz t moshs t pacjentit, konstruksionit trupor dhe llojit t solucionit pr larje. Filmat I kemi ekpozuar me diafragm anti-difuzore(PotterBuchi) dhe pa Potter-Buchi. Kemi vn re se pr ekspozimin e kockave t trasha, t kolons vertebrale , t aparatit urinar ,t koks, sht m mir t prdoret ekspozimi me Potter-Buchi. Tensionin e llamps n Kilovolt e kemi prdorur nga 56 deri n 80 KV sipas llojit t grafis. Njkohsisht dhe koha e ekspozimit sipas llojit t grafis nga 0,4 deri 6 sekonda.
KONTRIBUT I LABORATORIT T RONTGENODIAGNOSTIKS Page 3

SLLAVKO K. KALLFA
Gjat puns kemi prcaktuar kt mnyr ekspozimi mesatar pr llojet e ndryshme t grafive :

LLOJI I R/GRAFIS Pulmon T ritur - T vegjl Ekstremiteti siprm- T ritur -T vegjl Ekstremiteti poshtm- T ritur -T vegjl Kolon vertebrale AnteroPosterior Kolon vertebrale Latero-Laterale Kok AP,Sinuse Kok L-L Aparat Urinar Cholecystograf i e Seriografi

TENSIONI N KV 80 63 80 71 80 71 80

KOHA N SEKONDA 1 0.4 2.5 1.5 2.5 1.5 4

POTTER-BUCHI Pa Potter Me Potter

80 80 80 80 80

6 2.5 4 4 1-1.5

Pa Potter

KONTRIBUT I LABORATORIT T RONTGENODIAGNOSTIKS

Page 4

SLLAVKO K. KALLFA
Metodika e puns gjat procesit t larjes t filmave Gjat procesit t larjes kemi patur parasysh gjithmon temperaturn e ambjentit, temperaturn e solucionit, llojin e solucionit t prdorur dhe llojin e filmit t prdorur. Gjat puns kemi pdorur nj seri formulash dhe si m t prshtatshme(q e kemi prdorur m shpesh) na sht dukur kjo : Pr zhvillusin Metol 5gr.; Hydrochinon 8 gr.; Natrium Sulfit 40 gr.; Sodium Carbonat 50 gr.; Kalium Bromat 2 gr.; Uj 1 litr. Pr fiksusin Natrium Hyposulfit 1000 gr.; Metabisulfit 25 gr.; Uj 1 litr. Koha e qndrimit n zhvillus dhe fiksus ka variuar sipas llojit t grafis t ekspozuar, temperaturs t solucionit, vjetrsis t solucionit. Gjat ksaj periudhe q po referojm n vitet e fundit jan prdorur nj seri metodash q n vitet e para nuk aplikoheshin psh. Seriografi pr pjes t stomakut dhe duodenit kan filluar n vitin 1966, Chollecystografit n vitin 1967. Irrigografia n vitin 1970, gjithashtu dhe Urographia intravenoze n vitin 1970, t cilat kan dhn nj ndihm t madhe n diagnostikimin e e smundjeve kryesisht t aparatit gastro-intestinal dhe urinar. Mendoj q prdorimi I ktyre metodave t vazhdoj edhe m tej, t perfeksionohen akoma m shum dhe t prdoren metoda t tjera t reja nga ato q ka mundsi t praktikohen n spitalin ton. KONKLUZION 1- Numuri I radiografive ka ardhur nga viti n vit duke u shtuar. N vitin 1970 jan shtuar 7 her n krahasim me vitin 1964 duke ndihmuar n diagnostikimin e t smurve t zons son. 2- sht prcaktuar nj mnyr ekspozimi mesatar pr lloje t ndryshme t grafive me aparatin ton tip RUM-4. 3- sht prcaktuar formula e prshtayshme pr zhvillimin dhe fiksimin pr filmat OR-O. 4- Jan prdorur nj seri metodash si Cholecystografia, Seriografia, Urografia intravenoze e t tjera q n vitet e para nuk prdoreshin.
KONTRIBUT I LABORATORIT T RONTGENODIAGNOSTIKS Page 5

SLLAVKO K. KALLFA
5- Egziston mundsia e prdorimit edhe t metodave t tjera q nuk jan prdorur deri tani.

JANAR, 1971

KONTRIBUT I LABORATORIT T RONTGENODIAGNOSTIKS

Page 6