TNG QUAN V THM NH D N U T

Thm nh d n u t
ThS Phng Thanh Bnh
i hc Kinh t TP.HCM Khoa Kinh t Pht trin Email: ptbinh@ifa.edu.vn

Mc tiu bi ging
Gii thiu tng quan v thm nh d n Cc quan im thm nh d n Mc tiu ca thm nh d n Phng php lun ca thm nh d n Vai tr ca thm nh d n Quy trnh thm nh ti chnh d n

V tr ca thm nh d n trong doanh nghip

Ph lc

Gii thiu
Kh thi
Chnh sch Phn tch x hi
Gi kinh t

Phn tch ri ro

Phn tch kinh t

Phn tch Li ch Chi ph

D n
Gi th trng Phn tch ti chnh

Tin kh thi

Chng trnh

Phn tch th trng

Phn tch Phn tch k thut nhn lc,

Gii thiu
Phn tch li ch chi ph ca mt d n c gi l thm nh d n

D n c th l d n t hoc d n cng

Thm nh ti chnh: Cc d n t v nhng d n cng c th to ra ngun thu Thm nh kinh t v x hi: Cc d n cng v nhng d n t c th hoc cc d n c yu t nc ngoi

Gii thiu
Cc quan im thm nh c bn:
ti chnh kinh t

D n: Gi th trng, ngn lu rng trc thu hoc ngn lu rng sau thu (quan im tng u t)

T nhn: Gi th trng, ngn lu rng sau thu (quan im ch u t)

Nn kinh t: Ngn lu rng ca d n c iu chnh theo gi kinh t v c tnh cc li ch, chi ph phi th trng

Gii thiu
Khc bit gia phn tch* ti chnh v phn tch* kinh t
Ti chnh Quan im Li ch/Chi ph Nhng ngi c quyn li trong d n Ngn lu thun ty v ti chnh Kinh t C nn kinh t/a phng/cng ng Gi tr kinh t iu chnh theo gi kinh t, chi ph c hi v ngoi tc

Ra quyt nh th no?
Phn tch kinh t + ? Bc b Chp thun ?

Phn tch ti chnh

Gii thiu
Cc cu hi thm nh d n phi tr li?
Mc tiu ca d n l g? Thm nh d n lm g?

Th no l mt d n tt/xu?
bit d n tt hay xu cn nhng thng tin g? D n c nhng cu thnh tch ri hay khng? D n c ri ro khng? D n c phi l phng n tt nht hay khng?

Gii thiu
Mc tiu ca thm nh ti chnh:
Ngn chn cc d n xu Bo v cc d n tt khng b bc b Xc nh cc thnh phn ca d n c thng nht vi nhau khng nh gi ngun v ln ca ri ro Xc nh lm th no gim ri ro v xy dng cc c ch chia s ri ro Cung cp thng tin thit k li d n

Gii thiu
Mc tiu ca thm nh kinh t:
Quyt nh xem nn khu vc t nhn hay khu vc cng thc hin d n
c tnh tc ng ngn sch ca d n Quyt nh xem liu cc phng n thu hi chi ph c hiu qu v cng bng khng nh gi tc ng mi trng tim nng ca d n v s ng gp vo cng cuc xa i gim ngho

Gii thiu
Phng php lun ca thm nh d n l g?

So snh trc v sau d n; hay

So snh c vi khng c d n?

Vai tr ca thm nh d n
Gip ngi phn tch:

C mt khung phn tch h thng, n gin D dng kim tra tnh nht qun khi phn tch

Gip ngi ra quyt nh:

D dng thm nh/nh gi kt qu phn tch D dng kim tra tnh nht qun ca kt qu phn tch D dng nhn bit cc d liu v gi nh ca d n

Khung phn tch h thng

Mt bng tnh Excel c chia thnh 5 phn:

Bng thng s: cha cc thng tin ca d n Phn tch d na: nh gi d n theo quan im tng u t (theo gi th trng) Phn tch t nhnb: nh gi d n theo quan im ch u t (theo gi th trng)

Phn tch hiu quc: tnh gi d n theo quan im nn kinh t (theo gi kinh t)
Phn tch phn phi: tnh gi d n cho tng nhm th hng (theo gi kinh t)

Vai tr ca thm nh d n
Ngi phn tch cung cp thng tin cho ngi ra quyt nh ngi thm nh hoc nh gi d n. H tr qu trnh ra quyt nh ch khng thay th qu trnh ra quyt nh.
Ngi ra quyt nh s dng kt qu phn tch, cng vi cc thng tin khc ra quyt nh.

Quy trnh thm nh ti chnh d n

tng Phn tch bi cnh Phn tch th trng Phn tch k thut Phn tch nhn lc,

Trung gian (vo)

NPV IRR PP DSCR

Phn tch ri ro

Khi nim d n

Gi nh tnh ton

NCF + WACC

+ + +

Trung gian (ra)

Vit bo co

V tr ca thm nh d n
(trong doanh nghip)
Mc tiu ti chnh ca doanh nghip:

Ti a ha gi tr ti sn
Quyt nh u t
Ti sn di hn Ti sn ngn hn

Quyt nh ti tr
Cu trc vn D/E

Quyt nh chia c tc
T l chia c tc

Thm nh d n

Phn loi cc d n u t
(trong doanh nghip)
Cc d n u t trong doanh nghip c th c chia thnh 3 loi sau y:

Cc d n c lp (independent projects) Cc d n loi tr ln nhau (mutually exclusive projects) Cc d n d phng (contingent projects) Ngoi ra, chng ta cng cn phn bit cc d n to doanh thu vi cc d n tit kim chi ph.

Quy trnh thm nh d n

(trong doanh nghip)

Theo Dayananda et al. (2003), mt xut u t in hnh ca mt cng ty ln, quy trnh ny c th c minh ha qua s sau y:

Mc tiu doanh nghip K hoch chin lc Nhn din cc c hi u t Sn lc s b cc c hi u t Thm nh ti chnh d n

(phn tch nh lng)

Phn tch nh tnh

Chp nhn/bc b (cc) d n
Chp nhn Bc b

Thc hin Gim st, kim sot, nh gi li Tip tc, m rng, hoc ngng d n Kim ton sau thc thi

Quy trnh thm nh d n

(trong doanh nghip)

Theo Richard Dobbins & Richarcd Pike, (2007), th quy trnh thm nh u t trong doanh nghip c th c th hin theo s sau y:

Cc bn hu quan C ng Ngi lao ng Khch hng X hi

Nhng k vng v cc gi tr ca qun tr cao cp Cc mc tiu v Chnh sch c bn

Thm nh bn trong Ngn lu Nhu cu thay th Sn phm mi Cht lng sn phm Kh nng qun l

Cc mc tiu, c hi v chin lc u t

Thm nh bn ngoi Ti tr Th trng Nhn lc Cng ngh X hi Chnh tr

Cc chng trnh hnh ng Cc trch nhim chc nng

Quy trnh quyt nh u t

Lp ngn sch vn R sot li u t

QUY TRNH PHT TRIN D N

Theo USAID (2009), cc bc trong thm nh d n thng bao gm: Khi nim hoc nhn din d n nh ngha hoc chun b d n Nghin cu tin kh thi Nghin cu kh thi v ti tr d n Thit k chi tit Thc hin v gi st Thm nh v nh gi tc ng hu d n

Khi nim/ Nhn dng nh ngha/ Chun b Nghin cu tin kh thi Nghin cu kh thi Thit k chi tit Thc hin/ gim st

Quy trnh pht trin d n

nh gi hu d n

Giai on nhn din

Mc ch ch yu l nhm thit lp thnh qu mong mun c bn ca mt d n v nhn din nhng d n tim nng c mc u tin cao. Nhm d n tim nng ty thuc vo trnh pht trin ca nn kinh t.

Giai on nhn din

Qu trnh nhn din hm vic thc hin hai hot ng sau y:

Nhn din cc khong trng trong nn kinh t Xc nh cc ngnh/khu vc u tin

Giai on nhn din

Cc vn kh khn trong vic nhn din d n:

Thiu ti chnh v nhn lc c k nng cn thit nhn din d n v phn tch cc k hoch hp l (resource scarcity)
Thiu cc k nng xut cc phng n khc nhau ca d n (project scarcity)

Giai on nhn din

Cc ngun hnh thnh tng d n:

Cc b/s/ban/ngnh lin quan

K hoch pht trin a phng cc cp

i biu quc hi
Cc nhm th hng Cc nh ti tr, cc t chc quc t Cc ngun khc

Giai on chun b
Xc nh li cc thnh phn c m t trong giai on nhn dng d n v a ra cc bc cn thit cho giai on thm nh (bao gm nghin cu tin kh thi v kh thi)

Giai on chun b
Thng bao gm:

M t cc mc tiu Nhn din cc vn ch yu (chi tit hn so vi giai on nhn dng) Thit lp lch biu cho cc cc giai on khc nhau ca chu trnh pht trin d n Bao gm y cc m-un k thut, th ch, ti chnh, v kinh t ph hp vi cc mc tiu d n

Giai on chun b
Cn xem xt cc chnh sch v th tc ca chnh ph Cn xem xt mi trng t nhin v x hi ca a phng Cn xem xt cc phng n khc nhau v k thut v th ch

Nghin cu tin kh thi

L mt trong hai thnh phn chnh ca thm nh d n L n lc u tin xem xt tim nng chung ca d n Thng tin phn tch c thu thp t giai on chun b

Nghin cu tin kh thi

Ni dung:
1. M-un th trng 2. M-un k thut - M-un mi trng - M-un nhn lc - M-un th ch 3. M-un ti chnh 4. M-un kinh t 5. M-un x hi

Phn tch ri ro

Phn tch th trng

C nhu cu v hng ha/dch v ca d n khng D bo nhu cu (s lng v gi) cc sn phm chnh trong sut vng i d n Kho st cc loi thu, tr cp, cc quy nh chung, v xu hng thay i cng ngh

Kho st c im nhu cu ca khch hng v i th cnh tranh

L bc quan trng nht trong thm nh

Phn tch k thut

D bo s lng v gi theo loi nhp lng cn thit trong giai on u t v theo nm hoc doanh s trong giai on vn hnh Lao ng cn thit theo loi hnh v thi gian Quy m, thit k, v tr v cng ngh ca d n Th tc mua sm vt t v cung cp dch v t vn

Cng vic chnh ca cng on ny l g?

Phn tch k thut

M-un k thut cung cp cc thng tin sau y (theo USAID, 2009):

M-un mi trng M-un nhn lc v qun l M-un th ch M-un ti chnh M-un kinh t

Do tm quan trng ca n, nn cc m-un ti chnh

v kinh t thng c trnh by ring.

Phn tch mi trng

Nhiu d n (sn xut cng nghip v c s h tng) c nh hng tiu cc n mi trng nhng khng c phn nh trong chi ph t nhn ca d n.

Vn mi trng, nht l bin i kh hu ngy cng c quan tm.

Chnh sch mi trng c th buc d n phi tnh cc chi ph (u t v vn hnh) kim sot nhim.

Phn tch nhn lc, qun l

Nhu cu v cn b qun l d n (*) Yu cu v kh nng huy ng cc loi lao ng cn thit cho c giai on xy dng v vn hnh D bo mc lng cnh tranh cho cn b qun l v lao ng k thut Cc yu cu v lao ng nn c chia theo chuyn mn v k nng Xc nh nhu cu o to Nghin cu cc quy nh v lao ng

Phn tch th ch (*)

Vn ny rt quan trng i vi cc d n cng hoc cc d n c ti tr t nc ngoi

Xem xt cc nh ch ti chnh lin quan

Xem xt cc chnh sch v th tc ca nh nc lin quan n vic thc hin v vn hnh d n Cc vn c tnh c th khc (cc th ch phi chnh thc)

Phn tch ti chnh

Tng hp cc thng tin t cc phn tch trn lp (cc) bng thng s hon chnh Xy dng bo co ngn lu theo quan im tng u t (TIPV) Xy dng bo co ngn lu theo quan im ch u t (EPV)

c lng sut chit khu ti chnh

Tnh ton cc tiu ch (ti chnh) nh gi d n

Phn tch ti chnh

L c s nhn din cc bin s ch yu lm d liu u vo cho phn tch kinh t v x hi (*) Gip xc nh mc v c cu gi hoc ph s dng ph hp (*) m bo d n ng vng v mt ti chnh
Gip xc nh th tc/chnh sch iu chnh gi v tr cp trong tng lai (*)

Phn tch ti chnh

Phn tch ti chnh tr li cc cu hi:
1. Mc chc chn ca cc hng mc chi ph v doanh thu trong phn tch ti chnh? Nhn t no nh hng n cc bin ny? 2. i vi cc dch v cng, mc ph s dng bao nhiu s m bo d n ng vng v mt ti chnh? Quy trnh/tn sut iu chnh mc gi ra sao?

Phn tch ti chnh

3. Ngun ti tr d n t u? Ti tr c nhng u i g khng? 4. Ngun ti tr vn lu ng t u (doanh thu hay tn dng)? 5. Ngn lu rng ti thiu phi l bao nhiu c th tip tc t vn hnh d n? 6. Ngn lu rng hoc sut sinh li ti chnh c ln d n kh thi v mt ti chnh hay khng? Nu khng, th ngun ti tr no sn c cam kt thc hin d n?

Phn tch ti chnh

Hai quan im trong phn tch ti chnh:

Ngn lu t do i vi tng u t (cn gi l quan im tng u t) Ngn lu thng d i vi ch u t sau khi tr n (cn gi l quan im ch u t)

Phn tch ti chnh

Cn phn bit gia phn tch ti chnh ca:

Cc d n u t t ti tr (selffinancing investment projects) Cc d n u t khng t ti tr (nonself-financing investment projects)

Phn tch ti chnh

Cc k hoch ch yu cn thc hin trong phn tch ti chnh:

K hoch u t

K hoch ti tr

K hoch hot ng

K hoch kt thc

K hoch u t
Kt hp thng tin t cc phn tch th trng v k thut thit lp mt k hoch chi tit cho cc khon chi tiu vn k vng sut giai on u t ca d n. Chi tiu vn bao gm: t ai, xy dng, my mc, thit b, v lao ng xy dng v qun l.

K hoch u t
Cung cp cc c tnh gi tr thanh l ca cc ti sn chnh yu v nhu cu vn lu ng rng cui vng i d n. Phn loi cc khon chi tiu vn theo hng ngoi thng/phi ngoi thng. Phn loi lao ng theo k nng v ngun tuyn dng sn c.

K hoch ti tr
Cho bit cc khon ngn lu m d kin s c ti tr nh th no sut giai on u t v giai on hot ng ca d n.

Nhn din cc c ng v xc nh thi gian d kin tham gia; v chnh sch chia c tc (nu cn). Nhn din nh ti tr v xc nh thi gian d kin tham gia; v lch vay & tr n.

K hoch hot ng
Kt hp thng tin t cc phn tch th trng v k thut thit lp mt k hoch chi tit cho giai on hot ng ca d n. Cung cp cc d bo v doanh s v chi ph hot ng hng nm sut giai on hot ng.

K hoch hot ng
D bo nhu cu vn lu ng rng (net working capital) hng nm. Xc nh nhu cu nhn lc hot ng v qun l theo k nng v ngun tuyn dng sn c hng nm sut giai on hot ng. Phn loi vt t u vo theo hng ngoi thng v phi ngoi thng.

Phn tch kinh t

Xut pht im ca phn tch kinh t l t ngn lu rng (trc thu) theo quan im tng u t. Nu khng c bin dng v ngoi tc, th gi th trng c th l thc o hp l cho cc li ch v chi ph kinh t bin. Trong trng hp ny, nu d n nh th phn tch ti chnh c th l i din tt cho phn tch kinh t.

Phn tch kinh t

Nhn dng v c lng gi kinh t cho cc hng mc c gi th trng ca d n Nhn dng v lng ha bng tin cc ngoi tc ca d n v xut phng n x l (tng u t ban u, tng chi ph hot ng, ) Nhn dng v c lng bng tin cc hng ha/dch v cng ca d n (WTP)

c lng sut chit khu x hi cho d n

Tnh ton cc tiu ch (kinh t) nh gi d n

Phn tch kinh t

Sn phm ch yu ca phn tch kinh t bao gm:

Ngn lu kinh t ca d n (cn gi l bng li ch chi ph ca d n) Sut chit khu x hi Cc tiu ch nh gi hiu qu kinh t ca d n nh NPV, IRR v t s B/C

Phn tch kinh t

Thng s dng nh gi hiu qu kinh t ca:

Mt d n cng (cung cp hng ha cng)

Mt d n t (c gy tc ng mi trng) Mt chnh sch Mt chng trnh (nh chuyn i mc ch s dng ti nguyn, kim sot nhim, ti ch, o to, chm sc sc khe, v.v.)

Phn tch kinh t

Phn tch kinh t tr li cc cu hi:
1. Mc khc bit gia gi ti chnh v gi kinh t ca cc bin s d n do nhng bin dng gy ra l bao nhiu? 2. Khi nh gi ngn lu kinh t rng (net economic cash flows) vi mt sut chit khu x hi th liu d n c NPV dng khng?

Phn tch x hi
Nhn din v lng ha (nu c th) cc tc ng ln cc bn lin quan khc nhau ca d n M-un ny c lin h cht ch vi cc yu t c cp trong cc thm nh ti chnh v kinh t Bao gm phn tch phn phi (nhm lin quan) v phn tch nhu cu c bn

Phn tch x hi
Cu hi phn tch x hi tr li:
1. 2. 3. Mc tiu x hi ca d n l g? Ai n c, ai v? Nu thc hin cc cch khc t cng mc tiu x hi nh d n ny th chnh ph s phi tn bao nhiu v ti chnh/kinh t (hiu qu chi ph)? Cc nhu cu c bn l g v tc ng ca d n n cc nhu cu ny ra sao?

4.

Nghin cu kh thi
Mc tiu thm nh giai on ny cng ging nh giai on nghin cu tin kh thi Nu c chp thun, th bc tip theo l phi thu xp vn v tin hnh thit k chi tit cho d n

Tin kh thi
Bc i u tin trong vic nh gi tnh vng mnh tng qut ca d n. Mc tiu l xy dng c s cho nghin cu kh thi. Nhng im lu : Duy tr tnh nht qut v cht lng thng tin S dng thng tin th cp sn c i vi li ch, nn s dng c lng b thin lch xung; i vi chi ph, nn s dng c lng b thin lch ln.

Kh thi
Bc i tip theo sau khi nghin cu tin kh thi quyt nh l d n hp dn tin hnh nghin cu chi tit hn. Nhng im cn lu : Ci thin chnh xc ca cc bin ch yu Tin hnh cc iu tra, kho st cp c s tnh ton li cc phn tch bi cnh, th trng, k thut, nhn lc, ti chnh v kinh t. Phn tch chi tit v ri ro v cc c ch x l ri ro.

a ra quyt nh sau khi nghin cu kh thi: tin hnh, hon hay hy b d n

Phn tch ri ro
Sut chit khu iu chnh ri ro/hoc ngn lu iu chnh ri ro Phn tch nhy Phn tch kch bn Phn tch m phng Monte Carlo (MCS)

 xut mu bo co thm nh
Tm tt d n Gii thiu d n Phng php thc hin Phn tch kt qu Kt lun v xut Ph lc

 xut mu bo co thm nh
Tm tt d n Ngun vn v s dng vn

Cc gi nh tnh ton chnh

Phn tch ti chnh Phn tch ri ro Hp ng pht trin d n T chc thc hin d n Ph lc