Professional Documents
Culture Documents
Written in Hindi by
a team of
www.understandquran.com
6OEFSTUBOE2VSBO"DBEFNZ
Tel: 0091-6456-4829 / 0091-9908787858
Hyderabad, India
nj>r sanI
ALhMduilLlah
Aasan trjuma k>urAan mjId k: @itbar se muNf>ird hE
hr lF>j> ka juda juda tjRuma AOr pUrI Aayt ka Aasan tjRuma @Ksa% hE |
yh trjuma tIno& mslk ke wlma@ikram Ahle suNnt v Al jmaA>t, dev bNdI, brelvI AOr
Ahle hdIs ka nj>r sanI =uda AOr wn ka mu]aif>kun AlEh hE |
;&=a ALlah
ArbI se na vaik>f> -I cNd pare p6> kr ;s kI mdd se pUre klamuLlah ka tjRuma b`>UbI smz ske&ge |
@e Allah krIm! ;s i`>dmt ko ba brkt AOr ba;s@`>Er bnade | `>ususn tlbh ke il@e k>urAan f>hmI
AOr A>ml ibl k>urAan ka j>irya AOr bNda ke il@e f>lah@darEn ka vsIla bnade AamIn.
idsmbr
R@ja
wn se
baj>
pr
hm ne
wn ke baj>
yh rsUl ( jma )
mrym ( A )
AOr hm
:sa ( A )
f>j>Ilt dI
wn ke
dr\je
AOr bulNd
ALlah
klam ikya
ka be4a
bahm
vh jo
ne dI
l6>te
baj>
ik@
`ulI
in=ainya&
in=ainya&
wn ke pas
bad se
wn ke bad
AOr
cahta ALlah
ko: -
kuf> ikya
:man
AOr
jo -
ifr wn
Agr
jo :man la@
baj>
wn se
laya
jo vh
253
@e
krta hE
ko:
se
AOr
ALlah
( :man vale )
n `>rId Ao
vh idn
cahta hE
Aaja@
ik
leikn
hm ne
se phle
se jo
f>ro~>t
j>ailm
254
ALlah
AOr kaif>r
vhI
( jma )
idya tuMhe&
AOr n isf>air=
( jma )
AOr
AaSmano& me&
wsI
jo
nINd
AOr n
n wse
WN3
9amne
ij>Nda
jo
vh
jo
ws kI
ka hE
mgr
ws ke
isf>air=
AatI hE
vh jo
vala
kOn jo
j>mIn me&
janta hE
;jaj>t se
ws ka
mgr
;Lm
se
( bg>Er )
pas
kre
iksI
vh Ahata
AOr
wn ke
cIj> ka
krte hE&
nhI&
pI2e
AOr jo
wn ke samne
wn kI
9katI
AOr
ihf>aj>t
ws ko
nhI&
AOr j>mIn
AaSman
ws kI
sma
ijtna vh
( jma )
kusIR
ilya
cahe
be=k juda
ihdayt
dIn
ho g:
me&
nhI&
255
j>brdStI
A>j>mt
bulNd
AOr
vala
mrtba
vh
ws ne 9am
ps
ALlah
AOr :man
gumrah krne
ilya
thk>Ik>
pr
la@
vale ko
n mane
ps jo
gumrahI
se
256
43
AOr ws kI
leikn
nhI& mabUd
ta:d kI hm ne
;`>itlaf> ikya
isva@ ws ke
hul k>udus
jo ( jb ) Aa g:
ws m&e
( ijb/a:l ) se
`ulI
AOr n doStI
AOr
AOr
kro
Agr
wNho& ne
tum `>cR
cahta
ALlah
vh bahm n l6>te
janne
sunne
AOr
vala
vala
ALlah
ws ko
4U4na nhI&
Q@
mj>bUtI
hlk>e ko
S@a@m
rO=nI
vh wNhe&
se
mddgar
ALlah
rO=nI
inkalta hE
se
=Etan
wn ke sa9I
257
hme=a rhe&ge
ws me&
vh
yhI log
doj>`>I
AN0ere ( jma )
trf>
ALlah wse dI
ws ka
ik
bare
vh =~>s
zgD>a
;b/ahIm
trf>
ws ne
mE&
rb
( me& )
AOr
ij>Nda
jo
ikya
jo ik
mera rb
;b/ahIm
Aap ne
kha
jb
bad=aht
kha
marta hE
sUrj ko
krta hE
lata hE
ALlah
be=k
;b/ahIm
AOr mE&
kha
ij>Nda
ijs ne kuf> ikya
to vh hEran
mg>\irb
se
marta hU%
ps tU wse le Aa
krta hU%
m=\irk>
se
( kaif>r )
@k
rh gya
pr se
bStI
ya ws =~>s ke main&d jo @k
AN0ero&
trf>
ws =~>s ke
guj>ra
258
ya
main&d jo
na;n\saf> log
nhI& ihdayt
AOr
deta
ALlah
bad
ALlah
ij>Nda
;s
ws ne
Kyo&kr
krega
ApnI 2to& pr
kha
igr pD>I 9I
AOr vh
ws ne
wse w5aya
ifr
sal
@k sO
ALlah
ya
@k idn
to ws ko
;s ka
tU rha
pU2a
bl\ik
ws ne
idn se ku2 km
kha
mudaR r`a
mrna
ws ne
mE& rha
kha
AOr de`
Apna `ana
trf>
ps tU de`
@k sO sal
hiya&
trf>
AOr de`
logo&
@k
AOr hm tuze
ke il@
in=anI
bna@&ge
ifr
Apna g0a
trf>
vaj>eh
ifr jb
go+t
hm wNh&e
iks trh
ho gya
259
k>udrt vala
hr cIj>
Q@
pr
ALlah
ik
joD>te hE&
mE& jan
ws ne
gya
kha
ws pr
44
Albk>r (2)
R@ja
Kya
ws ne
nhI&
kha
tU ij>Nda
mudaR
Kyo&kr
krta hE
muze id`a
mere rb
;b/ahIm
kha
AOr
jb
car
ps
ws ne
pkD> le
kha
taik ;t\imnan
mera idl
bl\ik
ho ja@
Kyo&
ws ne
yk>In
nhI&
kha
ikya
wn se
phaD>
hr
pr
r` de
ifr
ifr wn ko
Apne sa9
pirNde
se
( wn ke )
ga>ilb
ALlah
AOr
ik
ihla
vh tere pas
dOD>te hu@
wNhe& bula
ifr
4ukDe>
jan le
Aa@&ge
ALlah ka raSta
me&
Apne mal
jo log
ihKmt
260
imsal
vala
dane
sO
hr bal
me&
bale&
sat
@k
wge&
main&d
261
jo log
janne
vus\A>t
AOr
vala
vala
ALlah
dana
ijs
cahta hE
b7>ata hE
ke il@
AOr
ALlah
jo wNho& ne
ifr
ALlah ka raSta
me&
`>cR
Apne mal
`>cR ikya
wn pr
ko: `>Of>
AOr
wn ka
rb
pas
krte hE&
se
AOr
behtr
263
@e
mal
`>cR krta
ko:
g>mgIn
262
bat
vh
budRbar
beinyaj>
ho&ge
AOr
:j>a dena
AOr
@hsan
stana
jtla kr
ALlah
( stana )
Apne `E>rat
AOr Aai`>rt
ALlah
AOr :man
imsal
kI imsal
ka idn
pr
nhI& r`ta
AOr
n
ws ke
bad ho
n j>aya kro
log
id`lava
to wse
tej>
ifr ws
2oD> de
bair=
pr brse
im44\I
ws pr
ickna
pT9r
45
@hsan
trh jo
kaif>ro& kI k>Om
ps ws
264
AOr
jEsI
nhI& r`te
ko:
ws =~>s kI
saf>
tk\lIf>
vh k>udrt
il@
Apna
wn ke
:man valo
Ajr
AC2I
drguj>r
wn ka
`E>rat
rah nhI
AOr
wNho& ne
ws se
id`ata
ALlah
kmaya
jo
Q@
ko: cIj>
pr
Albk>r (2)
AOr ( wn kI ) imsal jo Apne
mal `>cR krte hE& `>u=nUdI haisl
krne ALlah kI, AOr Apne
idlo& ke pUre sbat Ao k>rar ke
sa9, ( @esI hE ) jEse bulNdI pr
@k bag> hE, ws pr tej> bair=
pD>I to ws ne dugna fl idya,
ifr Agr tej> bair= n pD>I to
fUvar ( hI kaf>I hE ), AOr ALlah
jo tum krte ho de`ne vala
hE | (265)
Kya tum me& se ko: psNd krta
hE ? ik ws ka @k bag> ho `jUr
AOr A&gUro& ka, ws ke nIce nhre&
bhtI ho&, ws ke il@ ws m&e hr
ik>Sm ke fl ho&, AOr ws pr
bu7>apa Aa gya ho, AOr ws ke
bCce bhut kmj>or ho&, tb ws
pr @k bgola Aa p6>a, ws me&
Aag 9I to vh ( bag> ) jl gya,
;sI trh ALlah tuMhare il@
in=ainya& vaj>eh krta hE taik
tum g>Or Ao if> kro | (266)
@e :man valo! `>cR kro! ws m&e
se pakIj>a cIj>e& jo tum kmaAo,
AOr ws me& se jo hm ne inkala
tuMhare il@ j>mIn se, AOr ws
me& se gNdI cIj> `>cR krne ka
;rada n kro, jbik tum `u>d
ws ko lene vale nhI&, mgr yh
ik tum c=\m po=I kr jaAo,
AOr jan lo ik ALlah beinyaj>,
`>Uibyo& vala hE | (267)
=Etan tum ko t&gdStI se Drata
hE, AOr tuMhe& behya: ka huKm
deta hE, AOr ALlah tum se ApnI
b`>i== AOr fJ>\l ka vada
krta hE, AOr ALlah vus\A>t
vala janne vala hE | (268)
vh ijse cahta hE ihKmt
( dana: ) A>ta krta hE, AOr ijse
ihKmt dI g: thk>Ik> wse dI
g: bhut -la:, AOr A>K>l valo&
ke isva ko: nsIht k>ubUl nhI&
krta | (269)
S@a@m
ALlah
`>u=nUdI
haisl krna
Apne mal
AOr
jo log
imsal
tej>
ws pr pD>I
bulNdI pr
@k bag>
Apne idl
jEse
AOr sbat
se
bair=
AOr
tej>
to fUvar
ALlah
n pD>I
bair=
( jma )
ifr Agr
dugna
Ao yk>In
to ws ne
fl
idya
se
@k
ws
( ka )
bag>
ka
ik
ho
tum me& se
Kya psNd
ko:
krta hE
265
de`ne vala
tum krte ho
jo
se
ws ke
ws me&
ws ke
nhre&
il@
se
nIce
bhtI ho
AOr A&gUr
`jUr
tb ws pr
bhut
p6>a
kmj>or
AOr
bCce
bu7>apa
ws ke
AOr ws pr
hr ik>Sm ke fl
Aa gya
tuMhare
in=ainya&
ALlah
vaj>eh
;sI trh
to vh jl gya
Aag
ws me&
@k bgola
il@
jo :man la@
se
krta hE
266
@e
( :man valo )
taik tum
tuMhare
se
j>mIn
il@
hm ne inkala
AOr se - jo
tum kmaAo
jo
pakIj>a
ws ko
jbik tum
se - jo
gNdI cIj>
AOr
;rada kro
lene vale
267
nhI& ho
`>Uibyo& vala
beinyaj>
ALlah
AOr tum
ik
ws me&
jan lo
c=\m po=I
yh
kro
ik
mgr
AOr
AOr tuMhe&
behya: ka
ALlah
tum ko
t&gdStI
huKm deta hE
Drata hE
=Etan
268
janne
vus\A>t
AOr
vala
vala
ALlah
AOr fJ>\l
ws se
( ApnI )
b`>i==
tum se vada
krta hE
ihKmt
dI g:
AOr ijse
vh cahta hE
ijse
ihKmt,
vh A>ta
269
A>K>l vale
isva@
Q@
nsIht
AOr
k>ubUl krta
nhI&
bhut
dana:
-la:
krta hE
thk>Ik> dI g:
46
R@ja
ko: nj>r
ya
ko: `E>rat
se
AOr jo
270
ko: mddgar
j>ailmo& ke il@
AOr nhI&
wse janta hE
ALlah
ws ko
AOr
yh
to AC2I bat
j>aihr
`E>rat
Agr
Agr
AOr dUr
tum se
tuMhare il@
kr dega
behtr
to vh
( A>lainya ) do
t&gdSt ( jma )
AOr vh phu%caAo
271
nhI&
ba`>br
AOr
se,
tuMharI bura;ya%
ALlah
ku2
AOr
vh cahta hE
ihdayt
ijse
ALlah
wn kI
AOr leikn
Aap pr ( Aap
jo
haisl
mgr
`>cR kro
deta hE
AOr n
ihdayt
to Apne vaste
ka ij>Mma )
tum `>cR
mal se
krna
pUra
tuMhe
mal se
kroge
AOr jo
ALlah kI rj>a
imlega
ke hu@
jo
t&gdSto& ke il@
n ij>yadtI kI
272
clna
ALlah ka raSta
me&
ifrna
wn ke
tU phcanta
chre se
hE wNhe&
sval se bcne se
maldar
navaik>f>
wNhe& smze
tum `>cR
mal se
AOr jo
ilp4 kr
log
kroge
Apne mal
jo log
273
janne vala
ws ko ALlah
ps wn
AOr j>aihr
ke il@ hE
po=Ida
AOr idn
rat me&
274
47
g>mgIn ho&ge
vh
AOr
n
wn pr
ko: `>Of>
Q@
AOr
n
wn ka rb
to be=k
wn ka Ajr
AOr tum
ja@gI tum pr
to be=k
2upaAo tum
pas
S@a@m
vh =~>s
`D>a
jo
hota hE
jEse
mgr
n `D>e ho&ge
sUd
`ate hE&
jo log
itjart
dr
wNho& ne
;s il@
hk>Ik>t
kha
ik vh
yh
2Une se
ws ko pagl
=Etan
bna idya
phu%ce
ps ijs
ws ko
AOr hram
sUd
itjart
ikya
ALlah
hala&ik
sUd
hlal ikya
main&d
ALlah
AOr ws ka
trf>
to ws ifr vh baj> ws ka
jo ho cuka
muA>amla
ke il@
se
rb
Aa gya
Albk>r (2)
nsIht
275
hme=a rhe&ge
ws m&e
vh
doj>`> vale
to vhI
ifr kre
AOr jo
psNd nhI&
AOr
`E>rat
AOr b7>ata hE
sUd
ALlah
im4ata hE
krta
ALlah
AOr wNho& ne
nek
A>ml ik@
276
be=k
gunahgar
hr @k na=ua
wn ka rb
wn ka
pas
wn ke
AOr
j>kat
nmaj>
AOr wNho& ne
Ajr
tum
jo :man la@
Dro
( :man vale )
il@
g>mgIn
277
@e
Ada kI
AOr n vh
ho&ge
wn pr
k>a;m kI
ko: `>Of>
AOr
n
278
:man vale
tum ho
Agr
sUd
jo bak>I rh gya
se
AOr
ALlah
tumne tOba
AOr
AOr ws
kr lI
Agr
ka rsUl
ALlah
se
j&g ke il@
to `>brdar
ho jaAo
2oD> do
ifr
tum n 2oD>oge
Agr
AOr n tum pr
279
to tuMhare
il@
tum b~>=do
AOr
ku=adgI
tk
muhlt
t&gdSt
AOr
ho
ws
Agr
tum lO4a@
AOr tum
vh idn
280
jante
tum ho
Agr
Agr
tuMhare
behtr
m&e
281
jaAoge
Dro
AOr
ws ne
vh
kmaya
Q@
jo
hr =~>s
pUra idya
ja@ga
ifr
il@
ALlah kI
trf>
48
R@ja
muk>rRra
@k mud\dt
tk
tum muA>amla
w0ar ka
kro
AOr n ;n\kar
:man la@
kaitb
jb
;n\saf>> se
@e
tuMhare
kaitb
vh jo ik
AOr caih@
to wse il`
kre
ws pr hk>
AOr il`ata
vh jo
drimyan
caih@ ik
ik il` de
ws ko
ALlah
jEse
ilya kro
ik vh il`e
vh jo
ja@
ifr
hE
il` de
ku2
Agr
ws se
is`aya
km kre
AOr
Apna
rb
ALlah
AOr Dre
to caih@
il`a@ vh
ik il`a@
ik
n kr skta ho
ya
kmj>or
ya
beA>K>l
ws pr hk>
Apne mdR
se
do gvah
AOr gvah kr lo
ws ka
;n\saf>> se
tum psNd
se - jo
kro
AOr do A>Orte&
to @k mdR
do mdR
srprSt
ifr
n ho&
Agr
to yad
wn me& se @k
dUsrI
wn me& se @k
idla de
-Ul ja@
Agr
gvah ( jma )
se
tum il`o
kI
suStI kro
AOr n
vh bula@ ja@&
jb
AOr n
gvah
;n\kar kre&
AOr ij>yada
ALlah ke
ij>yada
yh
@k mIA>ad
tk
bD>a
ya
2o4a
mj>bUt
nj>dIk
haij>r
;n\saf>>
sOda
ho
=uba me&
isva@ ik
ik n
AOr ij>yada
gvahI ke il@
( ha9o& ha9 )
ik tum vh n il`o
gvah
pD>o
to nhI&
k>rIb
Aaps me&
AOr n
il`ne
AOr n nuk>\san
vala
phu%caya jaye
ALlah
282
janne vala
49
tum pr
gunah
to be=k yh
hr cIj>
AOr
ALlah
tum kroge
AOr
Agr
ALlah
Q@
Albk>r (2)
AOr Agr tum sf>r pr ho AOr
ko: il`ne vala n paAo to
igrvI r`na caih@ k>Bj>e m&e,
ifr Agr tum me& ko: iksI ka
@itbar kre to ijs =~>s ko
AmIn bnaya gya hE wse caih@
ik lO4a de ws kI Amant, AOr
Apne rb ALlah se Dre, AOr tum
gvahI n 2upaAo, AOr jo =~>s
wse 2upa@ga to be=k ws ka
idl gunhgar hE, AOr tum jo ku2
krte ho ALlah wse janne vala
hE | (283)
ALlah ke il@ hE jo AaSmano&
AOr j>mIn me& hE, AOr Agr tum
j>aihr kro jo tuMhare idlo& me& hE
ya tum wse 2upaAo, ALlah tum
se ws ka ihsab lega, ifr ijs
ko vh cahe b~>= de AOr ijsko
vh cahe A>j>ab de, AOr ALlah
S@a@m
to igrvI
k>Bj>e me&
ko: il`ne
tum paAo
AOr n
sf>r
pr
AOr
tum ho
ALlah
r`na
AOr Dre
vala
ws kI
AmIn
Amant
bnaya gya
to caih@
jo =~>s
iksI ka
ik lO4a de
Agr
tuMhara
@itbar
ifr
ko:
kre
Agr
ws ka
gunhgar
idl
to be=k
wse 2upa@ga
AOr jo
gvahI
Apna
rb
AOr
j>mIn me&
AaSmano&
jo
me&
ALlah 283
ke il@
jo
janne
tum krte ho
vala
wse
AOr
jo
ALlah
ALlah
ws
tuMhare
tum wse
ka
ihsab lega
2upaAo
ya
tuMhare idl
me&
jo
tum j>aihr
AOr
kro
Agr
AOr
pr
vh cahe
ALlah
ijs ko
vh A>j>ab dega
vh cahe
ifr b~>=
ijs ko
dega
hE | (284)
rsUl ne man ilya jo ku2 ws
ka rb
kI trf> wtra ws ke rb kI
trf> se AOr moimno ne ( -I ),
sb :man la@ ALlah pr, AOr
ws ke fir+to& pr, AOr ws kI
iktabo& pr, AOr ws ke rsUlo&
pr, hm ws ke rsUlo& me& se iksI
@k ke drimyan f>k>R nhI& krte,
ws
ws kI
se
jo
wtra
trf>
man
rsUl
ku2
ku>drt
284
ilya
hr cIj>
r`ne vala
AOr ws ke
AOr ws kI
AOr ws ke
ALlah
:man
rsUl
iktabe&
fir+te
pr
la@
sb
AOr hm ne
AOr wNho&
hm ne suna
ws ke rsUl ke
iksI @k
drimyan
nhI& hm f>kR>
mgr
;taA>t kI
iksI ko
ne kha
nhI& tk\lIf>
ALlah
285
deta
lO4 kr
AOr terI
jana
trf>
krte
hmare rb
terI b`>i==
@e hmare
rb
jo ws ne kmaya
AOr ws
ws ne
pr
kmaya
hm cUke&
ya
jo
ws ke
ws kI
il@
gunja;=
hm pr
Dal
AOr n
@e hmare
hm -Ul
Agr
to n pkD> hme&
hm se
w5va
AOr n
rb
@e hmare
hm se phle
rb
jo log
ja@&
pr
tU ne Dala
jEse
boz
AOr b~>= de hme&
AOr drguj>r kr tU hm se
ws kI
hm ko
n tak>t
jo
286
kaif>r ( jma )
k>Om
Q@
pr
ps mdd kr
hmara
hmarI
Aak>a
tU
AOr hm pr
rh\m kr
50
a
S@@
( )
kuA>at 20
Aayat 200
{
rh\m
bhut
ALlah nam se
krne vala
iktab
ws ne
Aap pr
wtarI
meh\rban
s&-alne
hme=a
ws ke
vala
ij>Nda
isva
Ailf>-
lam-mIm
AOr ;n\jIl
AOr ws
tOret
ws ke
ws se phlI
ts\dIk>
hk> ke
;n\kar
ijNho& ne
ikya
be=k
ne wtarI
f>urk>an
il@ jo
AOr
logo& ke
wtara
il@
krtI
sa9
ihdayt
ws se phle
lene vala
bdla
AOr
j>brdSt
s~>t
wn ke
A>j>ab
ALlah
Aayto& se
ALlah
AOr
AaSman me&
j>mIn me&
ko: cIj>
il@
ws pr
ALlah be=k
nhI& mabUd
vh cahe
rh\m
jEse
sUrt bnata hE
me&
vhI
jo ik
ws se
iktab
Aap pr
( jma )
naij>l kI
ijs
tuMharI
ihKmt
vhI
hE
ws ke
j>brdSt
( me& )
jo log
ps jo
muta=abeh
AOr dUsrI
vala
iktab kI As\l
isva
muhKkm
vh
Aayte&
( pu~>ta )
ws se
so vh pErvI
muta=abehat
kjI
wn ke idl
me&
( g>j>R )
cahna
ALlah
isva@
ws ka
krte hE&
janta hE
mtlb
AOr nhI&
ws ka mtlb
f>sad -
7>U&Dna
gumrahI
hmara
se - pas ( trf> )
ws
sb
hm :man
;Lm me&
khte hE&
AOr mj>bUt
rb
bad
hmare idl
fer
pr
la@
@e hmare
A>K>l vale
mgr
smzte
AOr
51
sb se bD>a
dene vala
tU
be=k tU
rb
rh\mt
Apne pas
se
hme&
Q@
AOr ;nayt
tU ne hme&
f>maR
ihdayt dI
nhI&
jb
S@a@m
nhI& i`>laf>
ALlah be=k
ws me&
ws
nhI& =k
jma
logo&
be=k
@e hmare
krta
wn ke
wn ke
mal
idn
krne vala
tU
rb
kam
hrigj>
wNho& ne
Aa@&ge
kuf> ikya
vh log jo
be=k
vada
Aag
10
;&0n
vh
AOr vhI
ku2
se
ALlah
AOr
wn kI AOlad
( doj>`> )
so wNhe&
hmarI
wNho& ne
AOr vh
se - wn se phle
jEse -
if>rA>On vale
pkD>a
Aayte&
wNho& ne
vh jo ik
kuf> ikya
zu4laya
11
kh de&
jo ik
A>j>ab
s~>t
mamla
AOr
wn ke
ALlah
gunaho& pr
ALlah
Alb]a
hE
12
i5kana
AOr bura
jhn\nm
me&
lD>ta 9a
trf>
A>nk>rIb tum
jaAoge
mg>lUb hoge
AOr
ALlah kI rah
dUsra
@k
vh bahm
igroh
muk>aibl hu@
do igroh
me&
@k
tuMhare
in=anI
il@
ApnI
ta:d
AOr
`ulI Aa%`e&
vh wNhe&
wn ke do cNd
kaif>r
mdd
krta hE
13
ALlah
@k ;b\rt
ws
id`a: dete
me&
be=k
vh cahta hE
ijse
AOr 7er
AOr be4e
A>Orte&
se
mrg>Ub cIj>e&
logo& ke
muhBbt
`>u=numa
AOr mve=I
in=an j>da
( msln )
AOr 3oD>e
AOr ca%dI
sona
il@
se
kr dI g:
ws ke
AOr
dun\ya
saj> Ao
ij>NdgI
yh
AOr `etI
pas
ALlah
prhej>gar
wn logo&
hE&
ke il@ jo
ws
se
saman
behtr
btaW%
kh de&
14
i5kana
AC2a
AOr
bIivya&
ws me&
hme=a
rhe&ge
wn ke
nhre&
nIce
se
jarI hE&
bag>at
wn ka
pas
rb
15
bNdo& ko
de`ne vala
Q@
AOr
ALlah
ALlah
se
AOr `>u=nUdI
pak
52
a
S@@
AOr hme&
bca
hmare gunah
so b~>=de hme&
@e hmare
khte hE&
rb
jo log
AOr `>cR
AOr huKm
krne vale
AOr sCce
16
doj>`>
A>j>ab
nhI& mabUd
ik vh
ALlah
gvahI dI
17
k>a:m ( haikm )
AOr f>ir+te
isva@ - ws
ke sa9
be=k
dIn
18
ihKmt vala
j>brdSt
isva@ ws
nhI& mabUd
mgr
iktab dI g:
vh ijNhe&
;`>itlaf>
ikya
AOr nhI&
ALlah ke
;s\lam
nj>dIk
;n\kar
AOr jo
Aaps me&
ij>d
jb Aa gya
;Lm
bad se
kre
to kh
vh Aap
ifr
19
ihsab
wn ke pas
ALlah
jl\d
to
ALlah
huKm
de&
se zgD>e&
vh jo ik
Agr
AOr kh de&
merI pErvI kI
AOr
ALlah
jo - ijs
ke il@
be=k
Apna mu%h
to wNho& ne
vh ;s\lam
Kya tum
ps Agr
AOr An\p7>
( jma )
iktab id@ g@
rah pa lI
20
la@
bNdo& ko
de`ne vala
AOr
;s\lam la@
phu%ca dena
Aap pr
to isf>R
( Ahle iktab )
vh mu%h
Agr
nibyo& ko
ALlah
ALlah
Aayto& ka
fere&
AOr
vh jo
be=k
logo& se
;n\saf> ka
jo log
AOr k>t\l
nahk>
ja>ya
ho g@
vh jo ik
21
yhI
krte hE&
A>j>ab
ddRnak
so wNhe& `>u=`>brI
22
53
mddgar
ko:
wn ka
AOr
nhI&
;n\saf>
AOr Aai`>rt
dun\ya me&
Q@
wn ke A>ml
ALlah ne gvahI dI ik ws
ke isva ko: mabUd nhI&, AOer
f>ir+to& AOr ;Lm valo& ne ( -I ),
( vhI ) haikm hE ;n\saf> ke sa9,
ws ke isva ko: mabUd nhI&,
j>brdSt ihKmt vala hE | (18)
be=k dIn ALlah ke nj>dIk
;s\lam hE, AOr ijNhe& iktab dI
g: ( Ahle iktab ) ne ;`>itlaf>
nhI& ikya, mgr ws ke bad
jb ik wn ke pas Aa gya
;Lm, Aaps kI ij>d se, AOr jo
ALlah kI Aayat ( huKmo& ) ka
;n\kar kre to be=k ALlah
jl\d ihsab lene vala hE | (19)
ifr Agr vh Aap ( s ) se zgD>e&
to kh de& mE& ne Apna mu%h ALlah
ke il@ zuka idya AOr ijs ne
merI pErvI kI, AOr Aap ( s )
Ahle iktab AOr An\p7>o& se kh
de& Kya tum ;s\lam la@ ? ps
Agr vh ;s\lam le Aa@ to wNho&
ne rah pa lI, AOr Agr vh mu%h
fer le& to Aap pr isf>R phu%ca
dena hE, AOr ALlah de`ne vala hE
( Apne ) bNdo& ko | (20)
be=k jo log ALlah kI Aayto&
ka ;n\kar krte hE&, AOr nibyo&
ko k>t\l krte hE& nahk>, AOr
wNhe& k>t\l krte hE& jo log
;n\saf> ka huKm krte hE&, so
wNhe& ddRnak A>j>ab kI `>u=`>brI
de& | (21)
yhI vh log hE& ijn ke A>ml
j>aya ho g@ dun\ya me& AOr
Aai`>rt me&, AOr wn ka ko:
mddgar nhI& | (22)
S@a@m
bula@
trf>
iktab
jate hE&
se
@k ihSsa
idya gya
trf>
vh log jo
( ko )
mu%h ferne
23
AOr vh
wn se
cNd idn
mgr
@k
ifr jata
wn ke
ifr
ta ik vh
ALlah kI
vale
igntI ke
f>rIk>
hE
drimyan
hme& hrigj>
Aag
f>Esla kre
;s il@
khte hE&
n 2u@gI
iktab
yh
ik vh
ws
wNhe& hm
jb
24
so Kya
vh 3D>te 9e
wn ka
jo
me&
idn
jma kre&ge
hk> tlf>I
25
AOr
ws ne
jo
=~>s
dIn
AOr pUra
hr
ws me&
=k nhI&
n hogI
muLk
vh
AOr 2In le
kmaya
tU cahe
ijse
muLk
pa@ga
tU de
muLk
tU cahe
ijse
mailk
@e ALlah
Aap
tmam
tU cahe
AOr j>lIl
ijse
AOr
tU cahe
khe&
ijs se
-la:
AOr dai`>l
idn
kr de
rat
idn me&
tU dai`>l
26
;J>j>t de
k>aidr
cIj>
hr
pr
be=k
krta hE tU
jandar
se
krta hE
AOr tU
bejan
bejan
inkalta hE
se
AOr tU
jandar
tU
rat me&
inkalta hE
moimn ( jma )
27
n bna@&
beihsab
tU cahe
AOr tU irj>\k>
ijse
deta hE
@esa
kre
bcav
wn se
AOr jo
Alava
moimn ( jma )
doSt
kaif>r ( jma )
bcav
kro
ik
isva@
( 2oD> kr )
ko: tA>Lluk>
( jma )
ALlah
se
to nhI&
Agr
tum
kh de&
28
lO4 jana
ALlah
AOr trf>
ApnI j>at
ALlah
jo
AOr vh
janta hE
ALlah
wse
tum j>aihr
janta hE
kro
ya
tuMhare sIne
me&
( idl )
jo
2upaAo
29
k>aidr
cIj>
hr
Q@
pr
AOr
ALlah
j>mIn me&
AOr
jo
AaSmano&
me&
54
a
S@@
se -
AOr
ws ne kI
mOjUd
se
nekI
ws ne kI
jo
=~>s
pa@ga
hr
idn
ko:
jo
AOr tuMhe&
ALlah
dUr
Drata hE
( ko: )
f>asla
AOr ws ke
ws ke
drimyan
drimyan
Aarj>>U
ka= ik
bura:
krega
to merI
muhBbt
ALlah
pErvI kro
Aap
Agr tum ho
r`te
30
kh de&
=f>k>t
bNdo& pr
AOr
ApnI
j>at
rh\m krne
31
b~>=ne
AOr
gunah tuMhare
tum se
ALlah
vala
32
vala
ALlah
kaif>r
nhI& doSt
( jma )
r`ta
ALlah
to
vh ifr
ifr
be=k
ja@&
Agr
AOr rsUl
ALlah
muhBbt krega
AOr ;mran
AOr ;b/ahIm ( A )
ka 3rana
ka 3rana
Aadm
AOr nUh ( A )
kro
cun ilya
(A)
kh de&
ALlah be=k
34
janne
sunne
AOr
vala
vala
ALlah
se
dUsre
vh @k
33
AOlad
sare jhan
pr
mere pe4 me&
jo
tere il@
mE& ne nj>r
be=k
@e mere
ikya
mE&
rb
;mran kI bIvI
kha
jb
ws ne ws
35
so jb
ko jNm idya
janne
sunne
vala
vala
be=k
tU
muz se
tU
so tU k>ubUl
Aaj>ad
kr le
ikya huAa
ws ne jna
`>Ub
jo
AOr
lD>kI
jNm dI
@e mere
mE& ne
ws ne
pnah me& detI
janta hE
AOr mE&
hU% ws ko
mrym
ALlah
ws ka
AOr mE&
nam r`a
main&d l6>kI
rb
kha
l6>ka
AOr nhI&
k>ubUl
ws ka
to k>ubUl
36
mrdUd
=Etan
AOr ws
se
terI
rb
ws ke
dai`>l
pas
hota
ikya ws ko
AOr supudR
ikya ws ko
AC2a
kI AOlad
b7>ana
AOr prvan
c7>aya ws ko
AC2a
yh
tere
kha&
@e mrym
ws ne
`ana
ws ke
paya
mhrab ( hujra )
j>kirya
37
55
il@
beihsab
cahe
kha
ijse
irj>\k>
deta hE
pas
ALlah be=k
pas ALlah
Q@
se
yh
(A)
ws ne
kha
so jb ws ne ws ( mrym ) ko
jNm idya to vh bolI @e mere rb!
ALlah `>Ub janta hE jo ws ne
jNm idya, AOr l6>ka l6>kI
ke main&d nhI& hota AOr mE& ne ws
ka nam mrym r`a, AOr mE& ws ko
AOr ws kI AOlad ko terI pnah me&
detI hU% =Etan mrdUd se | (36)
to ws ko ws ke rb ne AC2I
trh k>ubUl ikya AOr ws ko
AC2I trh prvan c7>aya AOr
j>kirya ( A ) ko ws ka kf>Il
bnaya | jb -I j>kirya ( A ) ws
ke pas hujre me& dai`>l hote ws
ke pas `ana pate,
ws ( j>kirya ( A ) ne kha
@e mrym! yh tere pas kha& se
Aaya ? ws ne kha yh ALlah
ke pas se hE, be=k ALlah ijse
cahe beihsab irj>\k> deta hE | (37)
S@a@m
ws ne
kha
`D>e hu@
AOr vh
A>ta kr muze
rb
Apne pas
se
@e mere
AOlad
f>ir+ta
to Aavaj>
38
Apna rb
j>kirya
duA>a kI
sunne
duA>a
vhI&
be=k tU
pak
( jma )
ts\dIk>
kilma
dI ws ko
tuMhe& `>u=`>brI
yhya ( A )
krne vala
vala
mhrab
ik ALlah
deta hE
nmaj>
me&
( hujra )
p7>ne
@e mere
ws ne
rb
kha
nekokar
39
se
( jma )
AOr
AOr
nbI
srdar
ALlah
se
AOr merI
ba&z
jb ik muze
bu7>apa
AOrt
mere
lD>ka
phu%c gya
hoga
il@
kha&
ko:
mere
muk>rRr
@e mere
ws ne
jo vh
40
krta hE ALlah
;sI trh
ws ne
in=anI
il@
f>maR de
Apna
AOr tU
rb
yad kr
rb
kha
;=ara
mgr
cahta hE
tIn idn
log
kha
ik n bat
terI
ws ne
krega
in=anI
kha
f>ir+ta
AOr
kha
41
AOr sub\h
AOr
=am
bhut
( jma )
pr
jb
AOr brguj>Ida
ikya tuz ko
tuz ko
ts\bIh kr
be=k
@e mrym
ALlah
AOr
AOr
Apne rb
tU f>maR&brdarI
kUA> kr
isj\da kr
kI
kr
tmam
42
@e mrym
A>Orte&
jhan
terI trf>
hm yh vhI
g>Eb
krte hE&
`>bre&
se
kUA>
43
yh
sa9
krne vale
pvRir=
mrym
kre
kOn-wn
vh Dalte
Apne k>lm
9e
wn ke
jb
AOr tU n 9a
pas
f>ir+te
@e mrym
jb kha
44
jb vh zgD>te 9e
wn ke
tU n 9a
AOr
;b\ne mrym
:sa
msIh ( A )
ws ka
nam
Apne
pas
@k klma
tuze b=art
kI
deta hE
dun\ya
me&
ALlah be=k
45
muk>irRb ( jma )
AOr se
Q@
AOr Aai`>rt
baAab
56
a
S@@
46
vh bolI
nekokar
AOr pu~>ta
AOr se
ghvare me&
wm/
AOr bate&
log
krega
ws ne
ha9 lgaya
ko: mdR
AOr
be4a
kEse
@e mere
47
kha
so vh
ho jata hE
ho ja
muze
ws
vh khta
ko
hE
nhI&
to
ko:
vh ;rada
kam
krta hE
jb
AOr @k
trf>
48
rsUl
AOr ;n\jIl
AOr tOret
rb
jo vh
pEda
cahta hE
krta hE
AOr vh is`a@ga
AOr dana:
ws ko iktab
bnata hU%
tuMhara
ik mE&
se
rb
@k in=anI
ke sa9
trf>
ik mE&
bnI ;s/a:l
huKm se
pirNda
to vh
ifr fU&k
ws me&
ho jata hE
main&d -
pirNda
marta hU%
gara
=Kl
se
ALlah
huKm se
mudeR
madrj>ad
AOr ko7>I ko
ws
me&
be=k
3ro& Apne
tum j>`>Ira
me&
krta hU%
AN0a
AOr
tum `ate ho
Apne se phlI
AOr ts\dIk>
jo
49
jo
:man vale
tum ho
ALlah
btata hU%
tuMhare
Agr
@k
krne vala
hram
tum pr
vh jo ik
tuMhare
baj>
il@
AOr ta ik
in=anI
tOret
se
tuMhare pas
AOr
tuMhara rb
kI g:
AOr mera
50
il@
hlal kr dU%
so tum
ALlah
kha mano
tuMhara rb
Dro
se
@k
in=anI
:sa ( A )
mhsUs
ifr jb
ikya
51
sI0a
raSta
so tum ;badt
yh
kro ws kI
hvarI ( jma )
kha
ALlah
trf>
merI mdd
ws ne
kOn
krne vala
kuf>
kha
wn se
hm :man @e hmare
la@
rb
52
f>maR&brdar
ik hm
tU gvah
ALlah
hm :man
rh
pr
la@
ALlah
mdd krne
vale
hm
53
57
sa9
so tU hme&
il` le
rsUl
AOr hm ne
tU ne naij>l
pErvI kI
ikya
Q@
AOr tuMhe&
jo
krte ho
il@
krta hU%
tuMhare
jo
S@a@m
kha
ALlah
tdbIr krne
54
jb
AOr
behtr
AOr `>uif>ya
ALlah
AOr wNho& ne
vh log
vale hE&
AOr pak
se
ApnI
ALlah
AOr
tdbIr kI
k>Bj>
mk\r ikya
mE&
@e :sa ( A )
jo
tk
kr dU%ga tuze
kuf> ikya
trf>
ijNho& ne
Wpr
terI pErvI kI
ifr mE&
tuMhe& lO4 kr
kr lU%ga tuze
vh ijNho& ne
wNho& ne
AOr r`U%ga
kuf> ikya
tum 9e
tuMhare
ijs me&
merI trf>
ifr
ik>yamt ka idn
drimyan
fEsla k%ga
so wNhe&
A>j>ab
kuf> ikya
A>j>ab dU%ga
Aana hE
ijn logo& ne
55
ps
;`>itlaf> krte
me&
56
mddgar
se
AOr
wn ka
AOr Aai`>rt
dun\ya me&
s~>t
wn ke Ajr
to pUra dega
nhI&
AOr wNho& ne
nek
kam ik@
:man la@
jo log
AOr jo
Aayte&
se
Aap ( s )
hm p7>te
j>ailm
57
yh
AOr
ws ko
Aadm
pEda ikya
pr
hE&
imsal
ALlah ke
jEsI
nj>dIk
:sa
( jma )
58
imsal be=k
ALlah
ihKmt
AOr
valI
nsIht
ps n
Aap ka
se
rb
59
hk>
so vh
ho gya
ho ja
ws
ko
kha
ifr
im4\4I
se
jb Aagya
bad
se
ws me&
Aap se
zgD>e
60
so jo
=k krne vale
se
ho
;Lm
se
AOr ApnI
Apne be4e
hm bula@&
tum AaAo
to kh de&
A>Orte&
ALlah
lant
ifr kre&
hm ;l\itja
ifr
AOr hm `>ud
AOr tuMharI
AOr
sCca
( Dale& )
kre&
byan
yhI
yh
be=k
61
zU4e
A>Orte&
pr
nhI&
62
ihKmt vala
g>ailb
Q@
vhI
ALlah
AOr
be=k
ALlah ke isva
ko: mabUd
58
a
S@@
Aap
63
janne vala
ALlah
to be=k
ifr
vh ifr ja@&
kh de&
ik n hm
AOr tuMhare
hmare
brabr
trf>
@k bat
AaAo
Agr
@e Ahle iktab
;badt kre&
rb
drimyan
iksI ko
drimyan
hm me& se
AOr n bna@
( pr )
ws ke
ku2
( jma )
64
mus\ilm
( f>maR&brdar )
ko:
ik hm
sa9
to kh do
vh
ifr
tum
ifr ja@&
Agr
ALlah
isva@
tOret
naij>l
tum zgD>te
me&
Kyo&
@e Ahle iktab
ha& tum
kI g:
65
ho
ws ke bad
mgr
AOr ;n\jIl
Ab Kyo&
;Lm
ws ka
tuMhe&
tum ne
ijs me&
vh log
zgD>a ikya
AOr tum
janta hE
AOr
ku2 ;Lm
ALlah
ws
tuMhe&
ka
nhI&
ws me&
tum zgD>te ho
nsranI
AOr n
yhUdI
;b/ahIm ( A )
66
n 9e
jante
nhI&
67
mu=\irk
se
9e
mus\ilm
AOr n
vh 9e
@k `>
AOr leikn
AOr ;s
( jma )
wNho& ne pErvI
wn log
( f>maR&brdar )
;b/ahIm ( A )
sb se ij>yada
log
be=k
68
kI wn kI
moimn ( jma )
karsaj>
AOr
munaisbt
AOr vh
:man la@
nbI
vh gumrah kr de& tuMhe&
ka=
ALlah
Ahle iktab
log jo
se ( kI )
@k jmaA>t
cahtI hE
69
vh smzte
AOr nhI&
Apne Aap
mgr
70
59
gvah ho
hala&ik
tum
ALlah
Aayto& ka
tum ;n\kar
krte ho
Q@
Kyo&
@e Ahle iktab
S@a@m
AOr tum
hk>
zU4 ke
tum
sc
Kyo&
@e Ahle iktab
2upate ho
sa9
tum
jo ku2
imlate ho
se
Ahle iktab
@k
tum
71
AOr kha
hala&ik
man lo
ws ka
=ayd
( kI )
AOr mun\ikr
jmaA>t
jante ho
pr
naij>l
Aai`>r ( =am )
ihdayt
be=k
ho jaAo
tuMhara
kh de&
ws
pErvI kre
( muslman )
isva@
mano tum
vh ifr
72
AOr n
ikya gya
vh huJjt
ya
dIn
kI jo
jEsa
iksI ko
idya gya
ik
ja@&
ALlah
ihdayt
tuMhara rb
samne
kre& tum se
vh
ijse
cahta hE
vh deta hE
f>J>\l
be=k
kh de&
vh cahta hE
ijse
ApnI rh\mt se
jo
Ahle iktab
vh `>as
73
kr leta hE
janne
vus\A>t
AOr
vala
vala
ALlah
Agr Amant
r`e& ws ko
74
AOr se
bD>a - bD>e
f>J>\l vala
AOr
ALlah
Aap Amant
@k dInar
Agr
AOr wn se jo
Aap ko
Ada kre
7er mal
r`e& ws ko
wNho& ne
;s il@
kha
ik
yh
`D>e
ws pr
tk rhe&
mgr jb
Aap ko
vh Ada n kre
zU4
ALlah
AOr vh
pr
wMmI
ko: rah
me&
hm pr
nhI&
ALlah
to
bolte hE&
AOr
Apna
pUra kre
( jma )
jo
Kyo&
75
jante hE&
AOr vh
k>Imt
be=k
prhej>gar rhe
;k>rar
AOr ApnI
ALlah ka
`>rIdte ( haisl
k>sme&
;k>rar
krte ) hE&
jo log
nhI& ?
be=k
76
prhej>gar
doSt
( jma )
r`ta hE
AOr
n
ALlah
wn se klam
AOr
krega
Aai`>rt me&
wn ke
il@
ihSsa
nhI&
yhI log
9oD>I
77
ddRnak
A>j>ab
AOr wn
wNhe& pak
ke il@
krega
Q@
AOr n
ik>yamt ke idn
wn kI
nj>r
trf>
krega
60
a
S@@
ta ik tum
iktab me&
smzo
ApnI j>bane&
mroD>te hE&
@k f>rIk>
wn se
AOr
( wn me& )
be=k
se
AOr vh
vh
iktab
khte hE&
se
vh
AOr nhI&
iktab
se
zU4
ALlah
AOr vh
pr
ALlah
bolte hE&
trf>
se
hala&ik
vh
nhI&
ALlah
trf>
iktab
iksI AadmI
ik
78
nhI&
ke il@
vh jante hE&
AOr vh
mere
tum
bNde
logo& ko
ho jaAo
vh khe
AOr
ifr
AOr ihKmt
nbUt
iktab
tum is`ate ho
;s il@
ALlah
tum
AOr
ik
vale
ho jaAo
leikn
ALlah
isva ( bja@ )
tum 5hraAo
ik
AOr
79
AOr ;s
tum p7>te ho
il@ ik
bad
Kya vh tuMhe&
kuf> ka
prvridgar
huKm dega ?
AOr nbI
f>ir+te
jo
nbI
ku2
( jma )
A>hd
ALlah
AOr
ilya
80
jb
muslman
tum
jb
ts\dIk>
Aa@ tumhare
rsUl
krta huAa
ifr
pas
AOr ihKmt
iktab
se
AOr tum ne
Kya tum ne
ws ne
ws
tum j>r
tuMhare
k>ubUl ikya
;k>rar ikya
f>rmaya
kroge ws kI
pr
:man laAoge
pas
jo
tuMhare
sa9
AOr mE&
ps tum
ws ne
hm ne ;k>rar
wNho& ne
gvah rho
f>rmaya
ikya
kha
mera A>hd
ws
pr
vh
to vhI
ws
bad
ifr ja@
ifr jo
81
gvah ( jma )
se
jo
f>maR&brdar hE
AOr ws
ke il@
vh 7UNDte hE&
ALlah
dIn
Kya ? isva
82
naf>rman
83
61
vh lO4a@ ja@&ge
AOr ws
AOr
kI trf>
na`>u=I se
`>u=I se
AOr j>mIn
Q@
AaSmano&
me&
S@a@m
;b/ahIm
naij>l
pr
(A)
AOr jo
ikya gya
naij>l
hm pr
AOr jo
ikya gya
ALlah
hm :man
kh
pr
la@
de&
mUsa ( A )
idya gya
AOr hm
wn se
;b/ahIm ( A ), ;Sma:l ( A ),
AOr jo
AOr AOlad
AOr yak>Ub ( A )
AOr ;s\hak> ( A )
AOr ;Sma:l ( A )
ko:
f>k>R
drimyan
@k
wn ka
nhI&
krte
se
rb
AOr nbI
AOr
( jma )
:sa ( A )
ws se
k>ubUl ikya
to
ko:
ja@ga
hrigj> n
dIn
;s\lam
isva
cahega
84
AOr jo
wsI
f>maR&brdar
ke
ihdayt
ALlah
nuk>\san
85
Kyo&kr
se
Aai`>rt
AOr
me&
dega
AOr Aa@&
sCce
wn ke pas
rsUl
w5ane vale
ik
AOr wNho& ne
wn ka
gvahI dI
( Apna ) :man
vh
bad
ho g@
wn kI
j>ailm
86
@ese log
ihdayt
log
AOr
nhI&
`ulI
sj>a
87
tmam
( jma )
AOr log
deta
AOr f>ir+te
ALlah
ALlah
lant
in=ainya&
wn pr
ik
88
muhl\t
wNhe&
AOr n
A>j>ab
hlka ikya
wn se
hme=a
ws me&
ALlah
dI ja@gI
to
AOr
ws
ja@ga
bad
tOba kI
rhe&ge
jo log
mgr
be=k
ifr
;s\lah kI
Apne
bad
kaif>r ho g@
jo log
be=k
rh\m krne
89
b~>=ne
90
:man
gumrah
AOr vhI
vh
wn kI
k>ubUl kI
vala
hrigj>
vala
kuf> me&
b7>te g@
k>ubUl ikya
to hrigj>
ja@ga
log
halte kuf>
tOba
AOr vh
AOr vh
mr g@
ja@gI
kuf> ikya
jo log
be=k
ws ko
bdla de
Agrce
sona
j>mIn
-ra huAa
wn me& ko:
se
91
mddgar
ko:
wn ke
il@
Q@
AOr nhI&
ddRnak
A>j>ab
wn ke
il@
yhI log
62