You are on page 1of 3

Qytetet mesjetare -Jeta dhe zhvillimiU paraqitwn nw periudhwn prejt shk.XI si rezultat I ndarjes sw zejes nga ekonomia fshatare.

Zejtarwt kanw filluar qw pronave tw limaneve respektivisht gjithkund ku ka pasur lwvizje tw madhe formohen vendbanime ku ka mesi I shk.XI kanw filluar qw tw ndwrtohen qytetet e para si :Itali, Francw,Gjermani,Flandwri (Belgjika dhe Holanda)

Pamja e qyteteve mesjetare


Gjatw shekujve XII dhe XIII janw paraqitur shumw qytete.Popullata rritej ku ariti deri ne 5.000 deri ne 20 000 banorw.Pwr shkak tw luftave tw tepwrta qyteti ka filluar qw tw jetw nw mbrojtje tw vwrtetw me mure tw forta guri dhe me kulla.Muret nuk mundwsonin qw tw zgjerohet dhe pwr kwtw arsye rrugwt e qytetit ishin mw tw vogla qw tw shpinin deri te qendra e qytetit mw lehtw.

Ensafet dhe glidet


Esnafe-tw gjithw ato zejtarw nga profesioni I njejtw bashkohehshin nw shoqata. Nw qytet kishte ensafe tw: farkwtarwve, muratorwve,bukwpjekwsve, emdesve dhe zejeve tw tjera. Qwllimi-ti mbrojw interesat e anwtarwve tw vet. Esnafet-wshtw kujdesur pwr organizimin e prodhimit tw rregulluar me statusin e esnafit ,nw tw cilin kanw qenw tw dhwna kushtet pwr punw. Zejtari I cili ka pasur tw drejtw tw hapw punwtori quhej mjeshtwr.Mjeshtri merte edhe nxwnws pwr tw mwsuar qw quheshin irak, mw pas iraku bwhej ndihmws I mjeshtrit dhe quhej KALF

Lufta e qyteteve pwr vetqeverisje


Vendet ku janw paraqitur qytetet u takonin pronarwve feudalw(laikw ose kishtarw). Qytetet kishin:komunat qe I kishin edhe prefektwt kryetarwt e tyre,kwshillin e qytetit dhe gjygjin. Lufta e qyteteve pwr vetwqeverisje ka qenw e pwrkrahur edhe nga mbretwrit ,me cka ka filluar procesi I krijimit tw shteteve tw centralizuara-monarkitw,ne Evropwn Perendimore.

Humanizmi dhe Renesanca


Humanizmi vwshtrimi I ri pwr botwn Italia gjatw shk.XIV dhe XV ka qenw vendi mw I pwrparuar nw Evropw. Paraqiten forma tw reaja tw prodhimit manufaktural . Zhvillohet :shkenca,arti dhe letwrsia. Humanizwm-hudhja e shkencws sw vjetwr me cka mw tepwr janw orientuar kah njeriu.(hunabus-qw don tw thotw njerwzi.)pwrfaqwsuesit humanistw. Drejtimi I ri nw tw cilwn wshtw orientuar kultura quhet renesancw (nga gjuha frwnfe-renaisance qw do tw thote rilindje)

Pwrfaqwsuesit e humanizmit dhe renesancws


Mw tw njohur janw: -Francesko Petraka (1304-1374)-llogaritet si paralajmwrues I humanizmit.Vepra kryesore De Kameron Dante Aligeri (1265-1321)Komedia Hynore-latinisht

Pwrhapja e kulturws sw renesansws


Kultura shumw shpejt u hap pwr pikturw,skulpturw dhe arkitekturw. Humanizmi dhe renesanca kanw luajtur rol pozitiv nw zhvillimin e kulturws duke eliminuar autoritetin e kishws mesjetare ,por njwkohwsusht shoqwrise evropiane ia kanw zbuluar pasuritw e artit ,kulturwa dhe shkencws antike.

You might also like