1. Cfare eshte historiografia, dhe cilat jane tre burimet kryesore te saj.

Histiografia eshte historia e shkruar. Tre burimet kryesore jane ato materiale,
shkrimore dhe gojore.
2. Ne cilin polis (qytet – shtet) lindi per here te pare demokraia.
Athine
3. Ne kohen e kujt sundimtari Athina arriti kulmin e shkelqimit te saj.
Perikliut
4. Cilat ishin dy rrethanat kryesore qe sollen lindjen e qyteterimit grek
fq.22 paragrafi I-re.
Dy rrethanat kryesore ishin pozita gjeografike dhe qyteterimet parahelene.
5. Konsiderohet si babai i demikracise Athinase, Cili ishte ?
Soloni
6. Mbeshtetej ne forcen ushtarake dhe kishte formen oligarkike te
qeverisjes, behet fjale per cilin polis ne Greqine e Lashte?
Sparta
7. Permend tre shtresat kryesore ne shoqerine Athinase fq. 29, paragrafi
II-te.
Aristokratet, demosi, metieket
8. Permend tre shtresat kryesore ne shoqerine Spartane, fq. 30 paragrafi
III-te.
Spartanet, perieket, iliotet
9. U shpall diktator i perjetshem ne Rome, cili ? Jul Cezar
10. Cilat ishin konfktet me te medha ne boten e antikitetit fq. 40, nje
argument i shkurter rreth tyre duke ju referuar betejave dhe
mbreterit(apo komandantet) qe i drejtonin ato.
LUFTA E TROJES- trojanet(hektori) kunder grekeve(akilit)
Fitojne greket me kulmin e betejes ne perballjen e Akilit me Hektorin(vdes)
LUFTRAT PUNIKE- Roma kundes Kartagjenes , 3 beteja kryesore, fiton Roma nen
udheheqjen e gjeneralit Skipion kundra Hanibalit ne betejen e Zames
LUFTRAT GREKO-PERSIANE- 3 beteja
1 beteja e maratones: Athina(Miltiadhi)vs Persia (Dari)---- fiton Athina
2 beteja e termopileve: Sparta(Leonida)vsPersia(Kserksi)------fiton Persia
3 beteja e salamines: Athina(Themistokliu)vs Persia(Kserksi)-----------fiton Athina
11. Argumento tiparet e qyteterimit ilir si nje tipar i nje qyteterimi jo
uniform fq, 48
Qyteterimi ilir paraqitet sin je qyteterim jouniform pasi nuk paraqitet ne te njejten
shkalle zhvillimi, si ne aspektin kohor, edhe ne ae hapesinor. Ne rrafshin kohor
ndahet ne dy faza: kur ishte e lire dhe ne zhvillimin e saj, dhe faza tjeter nen
pushtimin romako-bizantin. Ne rrafshin hapsinor iliria ishte me e zhvilluar ne
pjesen jugore te saj.
12. Argumento tiparet e qyteterimit ilir si nje tipar i nje qyteterimi jo i
izoluar fq. 49
Iliria ishte nje qyteterim mjaft i zhvilluar ne te gjitha aspektet. Ata shquheshin per
lundrim e tregti mes qyteterimeve mesjetare cka i bente at ate merrnin dhe te jepnin
nga kulturat e njeri tjetrit. Deshmi te shumta jane gjetjet arkeologjike te cilat
vertetojne marredheniet e ilirieve me qyteterimet e tjera.
13. Pershkruaj te perbashketat dhe dallimet mes popujve barbar dhe atij
sllav, te dyndur ne territorin ballkanas ne periudha te ndryshme
kohore.
Te perbashketat- popuj te ardhur te cilet dogjen, plackiten, vrane e shkaterruan
 Gadiushullin Ballkanik e jo vetem.
Te vecantat- popujt barbare nuk krijuan kurre nje shtet te vetin ndersa popujt sllave
u perqendruan dhe krijuan shtetin e tyre ne zonat te cilat pushtuan.
14. Realizoi ndarjen e P.Romake, duke krijuar dy qendra, per te shpetuar
lindjen nga perendimi.
Perandori Teodos
15. Permend arsyet pse Iliria e Jugut nuk u sllavizua, (si rzultat i
dyndjeve sllave ne Ballkan).
Iliria e Jugut ishte me e zhvilluar se se ajo e veriut.
Fortifikimet e shumta qe ishin bere qe ne kohen e barbareve.
Popullsia ishte me kompakte se ne ilirine e veriut.
16. Permnend arsyet pse Iliria nuk u asimilua nga barbaret?
Iliria ishte pjese e Perandorise Bizantine pas ndarjes se Romes.
Portet, tregjet dhe e gjithe veprimtaria ekonomike ishte ne lindje.
Fortifikimet.
17. Permend tre dinastite kryesore te mbreterise Siciliane, cilat ishin ato?
Normanet
Anzhuinet
Hohenshtafet
18. Argumento shkurtimisht pushtimet e Robert Guiskardit ne Arberi.
Fq.75
Robert Guiskardi bashke me te birin, Bohemondin fillimisht moren Vloren dhe
Butrintin, me pas vune nen sundim Kaninen dhe Orikumin. Me vone rrethuan qytetin e
Durresit derisa e pushtuan ate, Ai u perpoq te zoteronte zonen e Dibres, Pollogut dhe
Devollit po nu kia doli dot. Me vone humben nga zoterimet dhe qytetin e Durresit.
19. Argumento shkurtimisht Perandorine Latine te Kostandinopojes, ne
kuader ten je Bizanti te coptuar(1204 – 1261), fq. 82
Perandoria shumevjecare Latine e Kostandinopojes per here te pare hasi probleme
madhore ne rradhet e saj. Me ane ten je traktati mes kryqtaret dhe Venedikut,
Perandoria filloi te shperbehej por jo te zhdukej. Ne tokat e kesaj perandorie u krijuan
despotate, principata e feude te vogla, tri perandori te reja(perandoria e Nikese, e
Trapezundes, e Epirit), nje mbreteri(Selaniku), teksa bullgaret kerkonin te zgjeronin
territorin e tyre.
20. Principata e Arbrit, familja themeluese, sundimtari qe e themeloi, cili
ishte sundimtari me i suksesshem i saj, kufinjte, kryeqendra,
diplomacia e Dhimitrit.
Themeluesit – Skurajt, Progoni(u pasua nga Gjini dhe Dhimitri)
Kufinjte- nga Mati deri ne Shkumbin
Kryeqendra- Kruja
Fund shek XI- fillim shek XII
Sundimtari me i suksesshem ishte Dhimitri, ai u martua me vajzen e Stefan Nemanjes,
duke mbajtur keshtu lidhje te mira me Serbine.
21. Permend principatat e Arberise se poshtme? Despotatet ? Cilat ishin
ato dhe karakteristikat e tyre? Fq. 86 – 87.
Principatat e Jugut: Principata e Loshajve, Shpatarakajve, Zenebishteve
Despotati i Epirit i cili u nda ne: Despotatin e Artes dhe Beratit
Despotati i Artes me qender Arten nen drejtimin e Pjeter Loshaj
Principate e Shpatajve me qender Angjelokastren nen drejtimin e Gjin Bue Shpataj.
Vdes Pjeter Loshaj ---- territori ne duart e Shpatajve
Despotati i Artes pushtohen nga Karl Toko
Principata e Zanebishteve nen drejtimin e Gjon Zanebishtit, Gjirokaster, u pushtuan
nga Osmanet.
Despotati i Beratit ishte shume i rendesishem pasi ishte porta e vetme e Perandorise
Bizantine. Ne pushtet ishin paleologet.
22. Argumento zoterimet venedikase ne Arberi, cilat ishin dosa nga
zonat me strategjike qe ajo dominonte ne Arberi? I vetmi qytet nuk u
 pushtua nga Venedikasit, ishte…..
Me ane te Traktatit te ndarjes se tokave, Venediku mori nen sundimin e saj te gjithe
vijen bregdetare arberore pervec qytetit te Vlores.
23. Argumento cila ishte Pronja, dhe karakteristikat e saj?
Pronja ishte nje prone e kushtezuar e cila administrohej nga pronjari dhe nuk mund te
shitej, blihej, trashegohej, tjetersohej.
24. Argumeto Bashtinen dhe karkteristikat e saj.
Bashtina ishte prone e pakufizuar e cila mund te blihej, shitej, trashegohej, tjetersohej.
Bashtina ishte toke periferike, pronari it e ciles kishte te drejta te plota mbi te.
25. Permend tre faktoret kryesor qe cuan ne kalimin e shpejte dhe te
lehte te osmaneve ne Ballkan
Renia dhe dobesimi i Perandorise Bizantine
Percarja e princave Ballkanas
Vdekja e Stefan Dushanit
26. Permend dy aleancat kryesore Ballkanike kunder P.Osmane, cilat
ishin ato, pse princat shqiptar u bashkuan kunder osmaneve, dhe
perfundimi i tyre.
Aleancat kryesore kunder perandorise Osmane ishin dy betejat e rendesishme, Beteja e
Marices dhe Beteja I e Kosoves. Princat shqiptare u bashkuan per tib ere balle rrezikut
Osman. Ne te dyja betejat koalicioni ballkanin pesoi disfate.
27. Kuvendi i Lezhes. Pse u mbajt ne Lezhe? Cilat ishin tre vendimet
kryesore qe u moren ne kete kuvend. Rendesia e Kuvendit te Lezhes.
U mbajt ne Lezhe sepse Lezha kishte pozite gjeografike te favorshme per tu mbledhur
te gjithe princat, ishte zone neutral dhe ishte nen ndikimin e Venedikut(ftese e heshtur
per marreveshje).
Vendimet kryesore: U krijua beselidhja(politike), u krijua arka e
perbashket(ekonomike), u krijua ushtria e perbashket. Ne krye ishte Skenderbeu.
Rendesia : bashkoi per here te pare te gjithe pincat shqiptare.
28. Cfare ishte marrveshja e Gaetes, cfare permbante ajo dhe midis kujt
u zhvillua?
Marreveshja e Gaetes ishte marreveshje reciproke ekonomike-ushtarake midis Napolit
dhe Arberise. Me kete marreveshje Skenderbeu e njihte mbretin e Napolit si kryezot.
29. Marrdheniet diplomatike te Skenderbeut me shtetet e tjera te
rendesishme te kohes.
Skenderbeu krijoi marredhenie shume te mira me Vatikanin(Papa Piu II e njihte si
Mbrojtes i Krishterimit), me Napolin(narreveshja e Gaetes), me Hungarine si dhe me
Raguzen. Marredheniet e tij me Venedikun ishin gjithmone te trazuara si pasoje e
Venedikut.
30. Cilat ishin dy institucionet kryesore te shtetit te Skenderbeut.
Keshilli i princave , Keshilli ushtarak
31. Shteti qe Skenderbeu krijoi ishte nje “Monarki tipike feudale
udhtarake”
Ne krye te cdo institucioni ishte vete Skenderbeu
32. Reformacioni kishtar (protestantizmi)
Martin Luteri ishte person ii pare qe goditi kishen dhe kerkoi prej saj ti jepte fund
abuzimeve. Sipas tij jo cdokush mund ta lexonte biblen dhe te bente interpretimet e tij
e si rrjedhoje u botua per here te pare bible ne gjuhen gjermane. Ky veprim solli
lindjen e protestantizmit.
33. Kunder Reforma dhe Inkuizicioni.
Reformat e reja sollen pakenaqesi tek Kisha Katolike, e cila krijoi Urdhrin Jezuit. Ky
urdher synonte te mbante popullsine te krishtere. Ajo popullsi e cila dyshohej se
propagandonte kunder Papatit denohej nga Inkuizicioni. Inkuizicioni u kthye ne
institucion kunder fjales se lire dhe shkences.
34. Si quhej pjesa Eu e P.O Rumeli
35. Pjesa JP Azise Anadoll
 36. Pjesa V Afrikes Magrebi
37. Tre kryeqendrat cilat ishin? Bursa, Kostandinopoja, Adrianopoja
VITET dhe SHEK
• Renia e Romes, djegia dhe shkaterrimi i saj nga vandalet. 476
• Ndrarja P.Romake 395
• Pushtimi i Kostandinopojes 1453
• Dyndjet barbare shek IV
• Dyndjet sllave shek VII
• Beteja Marices 1371
• Beteja e F.Kosoves 1379
• Beteja ne Saver te Lushnjes 1385
• Ngritja e flamurit te pare nga Skenderbeu 28 Nentor 1443
• Kuvendi i Lezhes 2 Mars 1444
TERMINOLOGJI
• Oligarki- vendi drejtohet nga nje grup i vogel njerezish/drejtim nga dy
mbreter
• Timokraci-ndarja e shoqerise ne shtresa sipas te ardhurave
• Karpentier-punetor qe ben pune te thjeshta me dru
• Politeist- besimi ne shume perendi
• Feodus- marreveshje
• caput mondi- kryeqender
• patriark- titulli me i larte i kryetarit te kishes ortodokse te nje vendi
• krisobule-dekret i vulosur me vule te arte
• angari- pune e detyruar pa shperblim
• diplome-marreveshje reciproke midis shtetasve bizantin dhe Bizantit
• doker- punetor ne nje port detar
• invasion- pushtim
• konvertoj- nderroj, kthej
• emisar- i derguar i posacem nga nje shtet, shpesh me detyra te fshehta
• status- gjendje(politike, kulturore, ekonomike)
• statut- dokument i shkruar

SUKSESE!