Kvardrat binoma

Koristei se formulama za kvadrat zbira i kvadrat razlike:

( A + B )2 = A 2 + 2 A B + B 2 (1) i ( A B) 2 = A 2 2 A B + B 2 (2) izraunaj:
1)( x + 1) 2 = x 2 + 2 x 1 + 12 = x 2 + 2 x + 1
Objanjenje: A=x , B=1,formula (1)
2) ( x 1) 2 = x 2 2 x 1 + 12 = x 2 + 2 x + 1
Objanjenje: A=x , B=1 , formula (2)
3) ( x + y ) 2 = x 2 + 2 xy + y 2
4)( x y) 2 = x 2 2 xy + y 2
5)( x + 3) 2 = x 2 + 2 x 3 + 3 2 = x 2 + 6 x + 9
Objanjenje : A = x, B = 3, formula(1)
6)( x 5) 2 = x 2 2 x 5 + 5 2 = x 2 10 + 25
7)(2 x) 2 = 2 2 2 2 x + x 2 = 4 4 x + x 2 = x 2 4 x + 4
8)(7 x) 2 = 7 2 2 7 x + x 2 = 49 14 x + x 2 = x 2 14 x + 49
9)( x + 5 y) 2 = x 2 + 2 x 5 y + (5 y ) = x 2 + 10 xy + 5 2 y 2 = x 2 + 10 xy + 25 y 2
2

Napomena:Primijetimo da je u posljednjem zadatku primijenjeno pravilo: (a b) n = a n b n .

U naem sluaju imali smo: (5 y ) = 5 2 y 2 = 25 y 2

2

10) (5 x y ) 2 = (5 x) 2 2 5 x y + y 2 = 5 2 x 2 10 xy + y 2 = 25 x 2 10 xy + y 2
Isto to pravilo smo ovdje primijenili.
11)(7 x + y ) = (7 x ) + 2 7 x y + y 2 = 7 2 x 2 + 2 7 x y + y 2 = 49 x 2 + 14 xy + y 2
2

12)( x 3 y ) = x 2 2 x 3 y + (3 y ) = x 2 6 xy + 3 2 y 2 = x 2 6 xy + 9 y 2
2

Jasno je da je uz malo vjetine,naprimjer u zadnjem zadatku, dovoljno napisati i ovako

(skraeno):
2
( x 3 y ) 2 = x 2 2 x 3 y + (3 y ) = x 2 6 xy + 9 y 2
13)(3 x + 2) = (3 x ) + 2 3 x 2 + 2 2 = 9 x 2 + 12 x + 4
2

14)(2a 5b) 2 = (2a ) 2 2a 5b + (5b ) = 2 2 a 2 20ab + 5 2 b 2 = 4a 2 20ab + 25b 2

2

Objanjenje:A=2a , B=5b , formula (2)

U 14 zadatku smo, takoer,primijenili pravilo: (a b) n = a n b n .
15)(2 x + 3 y ) = (2 x ) + 2 2 x 3 y + (3 y ) = 2 2 x 2 + 12 xy + 3 2 y 2 = 4 x 2 + 12 xy + 9 y 2
2

16)(5 x + 2 y ) 2 = (5 x) 2 + 2 5 x 2 y + (2 y ) = 5 2 x 2 + 20 xy + 2 2 y 2 = 25 x 2 + 20 xy + 4 y 2
2

17)(3 x + 4 y ) 2 = (3x ) + 2 3 x 4 y + (4 y ) = 3 2 x 2 + 24 xy + 4 2 y 2 = 9 x 2 + 24 xy + 16 y 2
2

18)(3m + n ) = (3m ) + 2 3m n + n 2 = 9 m 2 + 6mn + n 2

2

19)(2m 5n ) = (2m ) 2 2m 5n + (5n ) = 4m 2 20mn + 25n 2

2

20)(0,2 x + 3) 2 = (0,2 x) 2 + 2 0,2 x 3 + 3 2 = 0,2 2 x 2 + 1,2 x + 9 = 0,04 x 2 + 1,2 x + 9

21)(1,2 x + 0,3) = 1,44 x 2 + 0,72 x + 0,09
2

22)(0,5 x 2 y ) = (0,5 x ) 2 0,5 x 2 y + (2 y ) = 0,25 x 2 2 xy + 4 y 2

2

1
1 1
1

23) x + = x 2 + 2 x + = x 2 + x +
2 2
2
4

3
9
3

3
3
24) x + 1 = x + 2 x 1 + 12 = x 2 + 3 x + 1 = x 2 + 3 x + 1
2
4
2

2
2
2

2
3 2
9
4
3
3
2
3
2
25) x + y = x + 2 x y + y = x 2 + xy + y 2 = x 2 + xy + y 2
3
4 3
16
9
4
4
3
4
3
2

5
5
2
5

5
5
2
2
26) x + 0,2 y = x + 2 x 0,2 y + (0,2 y ) = x 2 + 2 x y + (0,2) y 2
2
2 10
2

2
2
2

25 2 20
25 2
25 2
1 2
2
1
x +
xy + y 2 =
x + xy + y 2 =
x + xy +
y
4
20
4
4
25
10
5
2

3
3
3
24 xy 9 2

3
3
2
27) 4 x y = (4 x ) 2 4 x y + y = 4 2 x 2 8 x y + y 2 = 16 x 2
+ y =
2
2
2
2
4

2
2
9
= 16 x 2 12 xy + y 2
4
2

2
2
1 2
2
1
1
2
1
2
28) x + y 3 = x + 2 x y 3 + y 3 = x 2 + xy 3 + (y 3 ) =
3
2 3
3
2
2
3
2
3
1
2
4
= x 2 + xy 3 + y 6
4
3
9

Napomena:Primijetimo da smo u posljednjem zadatku koristili pravilo stepenovanja stepena:

(A )

m n

= A m n

( )

U naem sluaju imali smo: A = y 3 ; y 3

= y 32 = y 6

2
2
2
3
2
3
3
3
2
3
2
2
29) x 3 y 4 = x 3 2 x 3 y 4 + y 4 = (x 3 ) 2 x 3 y 4 + (y 4 )
3
4
3
4
4
4
3
4
3
3
4
9
= x6 x3 y 4 + y 8
9
16
2

1
3
1
3
9
3
3
1
1
30) xz y = xz 2 xz y + y = x 2 z 2 xzy + y 2
4
2
16
4
4
2
2
4
4

31)(3 x 4 ) = 3 2 2 3 x 4 + (x 4 ) = 9 6 x 4 + x 8
2

32)(3 x 4 + 7 y 5 ) = (3 x 4 ) + 2 (3 x 4 ) (7 y 5 ) + (7 y 5 ) = 3 2 (x 4 ) + 2 3 x 4 7 y 5 + (7 y 5 )
2

= 9 x 42 + 42 x 4 y 5 + 49 y 52 = 9 x 8 + 42 x 4 y 5 + 49 y 10

33)(2 x 2 y 3 3 z 2 ) = (2 x 2 y 3 ) 2 2 x 3 y 3 3 z 2 + (3 z 2 ) = 4 x 4 y 6 12 x 2 y 3 z 2 + 9 z 4
1
1
1
2
34)( x + 4 y ) =
= 2
= 2
2
2
(x + 4 y ) x + 2 x 4 y + (4 y ) x + 8 xy + 16 y 2
2

Napomena:U posljednjem zadatku koristili smo pravilo: A m =

1
Am

U naem sluaju bilo je :A=x+4y

35)(2a x + 3b y ) = (2a x ) + 2 2a x 3b y + (3b y ) = 2 2 (a x ) + 12a x b y + 3 2 (b y ) =
2

= 4a x2 + 12a x b y + 9b y2 = 4a 2 x +12a x b y + 9b 2 y

36)(2 m +1 + 2 m 1 ) = (2 m +1 ) + 2 2 m +1 2 m 1 + (2 m 1 ) = 2 ( m +1)2 + 21 2 m +1 2 m 1 + 2 ( m 1)2 =

2

= 2 2 m + 2 + 21+ m +1+ m 1 + 2 2 m 2 = 2 2 m + 2 + 2 2 m +1 + 2 2 m 2 = 4 m +1 + 2 2 m +1 + 4 m 1
37)( x 3) 2 = ( 1 ( x + 3) ) = (1) 2 (x + 3) = x 2 + 6 x + 9
2

38)( 2 x 2 y 3 + 3 z 4 ) = (3 z 4 2 x 2 y 3 ) = (3 z 4 ) 2 3z 4 2 x 2 y 3 + (2 x 2 y 3 ) =
2

= 3 2 (z 4 ) 12 x 2 y 3 z 4 + 2 2 (x 2 ) (y 3 ) = 9 z 42 12 x 2 y 3 z 4 + 4 x 22 y 32 =
2

= 9 z 8 12 x 2 y 3 z 4 + 4 x 4 y 6 = 4 x 4 y 6 12 x 2 y 3 z 4 + 9 z 8
3Izraunati:
2
2
2
39)( x + y + z ) = [( x + y ) + z ] = ( x + y ) + 2 ( x + y ) z + z 2 = x 2 + 2 xy + y 2 + 2 xy + 2 yz + z 2 =
= x 2 + y 2 + z 2 + 2 xy + 2 xz + 2 yz

40)(x 2 + 2 y + 2 xz ) =
Koristei rezultat predhodnog zadatka dobijamo:
2

(x

+ 2 y + 2 xz ) = (x 2 ) + (2 y ) + (2 xz ) + 2 x 2 2 y + 2 x 2 2 xz + 2 2 y 2 xz =
2

= x 4 + 4 y 2 + 4 x 2 z 2 + 4 x 2 y + 4 x 3 z + 8 xyz
3

Zadaci za samostalan rad uenika:

1) (3 x 7 y ) =
2

2 ) 0 , 4 x y =
3

1
3) 1 x + y

2
1
2
4 ) 2 x 1
4
3

y =

5 ) (x 2 + 1) =
2

6 ) (x 2 2 ) =
2

7 ) (3 a 2 b 3 ) =
2

8) (2 a 3 b 2 ) =
2

9 ) (a 3 5b 2 ) =
2

10 ) (2 x 3 + 3 y 3 ) =
2

11) (5 x 6 y )

=
2

12 ) x 4 y 2 =
2

13 ) ( 5 a 2 b 3 + 2 c 4 ) =
2

14 ) (2 m + 3 n ) =
2

15 ) (2 n + 2 1 n ) =
2

16 ) (2 a x 3b x ) =
2

Rjeenje zadataka za samostalan rad:

1)9 x 2 42 xy + 49 y 2
4
4
25 2
2) x 2 xy +
y
25
3
9
9
3) x 2 + xy + y 2 =
4
64
40
25 2
4) x 2
xy +
y
9
6
16
5) x 4 + 2 x 2 + 1
6) x 4 4 x 2 + 4
7)9a 4 6a 2 b 3 + b 6
8)4a 6 4a 3 b 2 + b 4
9) a 6 10a 3 b 2 + 25b 4
10)4 x 6 + 12 x 3 y 3 + 9 y 6
1
11)
2
25 x 60 xy + 36 y 2
1
12) x 2 + 4 xy 2 + 16 y 4
4
13) 25a 4b 6 20a 2 b 3 c 4 + 4c 8
14)4 n + 2 m +1 3 n + 9 n
15)4 n 4 + 41 n
16)4a 2 x 12a x b x + 9b 2 x