Professional Documents
Culture Documents
a. c s
Hnh lp phng cnh a, 8 nguyn t 8 gc, 1 nguyn t tm khi.
b. S nguyn t trong c s, n
Nguyn t gc l chung ca 8 c s 1 c 1/8 nguyn t 8 gc c 8 x
1/8 nguyn t.
Nguyn t tm hon ton thuc mt .
n = 1/8 x 8 + 1 = 2 nguyn t.
c. S sp xp K (S lng cc nt bao quanh gn nht (BQGN) hay s phi tr)
Mi nguyn t c BQGN bi 8 nguyn t vi khong cch
a 3
2
K = 8 (xt
a 3
2
O
1/2
f. Mt xp
Do cc nguyn t c xem l hnh cu hoc gn nh hnh cu nn gia chng s
c khe h. nh gi mc st cht dng mt xp ca mt M s v mt xp
th tch Mv. l t s % din tch (th tch) ca tt c cc nguyn t trn 1 vng cho
trc v din tch (th tch) ca vng .
Ms =
n s r
x 100%
S
2
4
n. r 3
Mv = 3
x 100%
V
a 3
4
4
a 3 3
2x x(
)
3
4
Mv =
x 100% = 68%
a3
4r = a 3 r =
[111]
y
2
r
S = a2 2
r
r
[110]
r=
a 3
4
S nguyn t trn mt S
1
x 4 + 1 = 2 nguyn t
4
a 3 2
2..(
)
4
M s{110} =
.100% = 83,3 %
a2 2
ns =
g. Mt thng, mt phng, lp li
Mt thng (linear density): LD = s nguyn t trn on thng /chiu di on
thng (ngtu/cm)
Mt phng (planar density): PD = s nguyn t trn mt phng S /din tch mt
phng S (ngtu/cm2)
lp li (Repetition spacing) theo mt phng: khong cch gia cc nguyn t
trn phng .
d = m /V =
M
AN = n.M
V
AN.V
trong
1
1
x8+ x 6 =4
8
2
nguyn t.
c. S sp xp K
Mi nguyn t c BQGN bi 12 nguyn t vi khong cch
a 2
2
K = 12
2
2
e. Hnh chiu c s
(0,1)
1/2
(0,1)
r
a
r
r
x
f. Mt xp
Cc nguyn t ch xp st cht nhau trn {111} v tip xc nhau theo phng
<110> nm trn {111}. Do 4r = a 2 v r = a 2 /4
4
a 2 3
4x x(
)
3
4
Mv =
x 100% = 74%
a3
a 3
1 a2 3
xa 2x =
2
2
2
1
1
n s (111) = x 3 + x 3 = 2
6
2
a 2 2
2(
)
4
M s (111) =
x 100% = 91%
a2 3
2
S(111) =
g.
1
1
x 12 + x 2 + 3 = 6
6
2
nguyn t.
c. Mt xp
Cc nguyn t xp st nhau theo mt {0001} v tip xc nhau theo 2 phng.
< 2 1 1 0 > : trc x1 2r = a r =
a
2
1 1 1
2
IL
3
2a 3 a 3
=
3 2
3
OG = 2 r = a
IO =
c
2
c2
a 3 2
+(
) = a2
4
3
c2
1
2
8
= a 2 (1 ) = a 2 c 2 = a 2
4
3
3
3
2
c
c = 2a
1,633
3
a
G
I
t cc lp c th xp khng
c
a
c th khc 1,633
c
=1,57 1,64
a
Kim loi
Be
Mg
Ca
Zn
Cd
Mng xp cht.
c/a
1,57 xp cht
1,62
1,64
1,86 khng xp cht
1,89
n=6
6a 2 3
6a 2 3 2 2
V=
.c =
.a
= 3a 3 2
4
4
3
a a 3 a2 3
6a 2 3
x
=
S( 0001) =
2
2
4
4
a 2
3 x ( )
2 x 100% = 91%
M ( 0001) =
2
a 3
6
4
S1 =
4 a
6 x .( ) 3
3 2 x 100% = 74%
Mv =
3a 3 2
1
a
ns = x 6 +1 = 3
r=
3
2
Fcc
x2
x1
Hcp
c
1,633 th khong cch n 3 nguyn t pha trn v pha di s khc
a
Cu
trc
Bcc
Fcc
Hcp
Fcc
Bcc
L hng khi 4 mt
Hcp
Fcc
Bcc
Hcp
L hng khi 4 mt
rl / rnguyn t
0,291
0,225
0,225
L hng khi 8 mt
rl / rnguyn t
0,155
0,414
0,414
S l khi S l khi
4 mt /
8 mt /
12
6
8
4
12
6
Mng tinh th ca dung dch rn ging vi kiu mng ca nguyn t dung mi.
S sp xp ca B trong A ni chung l khng c quy lut, trong mt s iu kin
nht nh, s sp xp ny tr nn c quy lut to dung dch rn c trt t.
Mi lin kt trong dung dch rn l lin kt kim loi nh trong nguyn t dung mi.
4.2.1.2. Phn loi:
Dung dch rn xen k: nguyn t ca nguyn t ha tan chen vo nm cc l hng
4 mt hoc 8 mt trong mng tinh th ca nguyn t dung mi.
Dung dch rn thay th: nguyn t ca nguyn t ha tan thay th nguyn t ca
nguyn t dung mi cc nt mng.
4.2.1.3. Mc ha tan:
Dung dch rn ha tan v hn: B ha tan trong A vi lng bt k.
Dung dch rn ha tan c hn: B ch ha tan trong A n mt gii hn.
4.2.1.4. Dung dch rn xen k
Ni chung to dung dch rn xen k th nguyn t ca nguyn t ha tan phi
nh hn ng k nguyn t ca nguyn t dung mi (v ng knh). Ngoi ra kch
thc ca nguyn t ha tan phi nh hn hoc bng kch thc l hng trong mng
tinh th ca dung mi. Tuy nhin do nguyn t khng phi l mt hnh cu nh gi
thit, nn trong mt s trng hp, dung dch rn xen k vn c to thnh d kch
thc nguyn t ha tan ln hn kch thc l hng.
V d bn knh r(C) = 0,077 nm v r(Fe) = 0,124 nm trong cu trc Bcc.
T s r(C) / r(Fe) = 0,077 / 0,124 = 0,62. Tuy nhin t s gia kch thc l hng
v bn knh nguyn t trong mng Bcc l k /r 0,155 i vi l hng 8 mt v k / r
0,291 i vi l hng 4 mt. Nh vy theo l thuyt th cacbon khng th to dung
dch rn xen k vi Fe c v c kch thc ln hn kch thc l hng. iu ny tri
vi thc t (s tn ti ca gang, thp), l do trong l thuyt chng ta gi s cc
nguyn t c dng cu.
Khi to dung dch rn xen k th s nguyn t / c s s tng ln nhng kiu
mng tinh th ca dung mi khng thay i.
S lng cc l hng trong mng l c gii hn, v vy dung dch rn xen k lun
lun l dung dch rn ha tan c hn.
4.2.1.5. Dung dch rn thay th
Theo quy tc Hume Rothery, to dung dch rn thay th th cc iu kin sau
y phi c tha mn:
a. Chnh lch ng knh gia nguyn t dung mi v nguyn t ha tan phi < 15%.
b. m in ca hai nguyn t phi xp x nhau.
c. Ha tr ca hai nguyn t phi ging nhau.
8
Xem Cu c ha tr 1, Zn c ha tr 2 th nng in t
1x1 + 2 x1 3
=
2
2
1x1 + 2 x 3 7
C dt (CuZn 3 ) =
=
4
4
C dt (CuZn ) =
C dt (Cu 5 Zn 8 ) =
1x 5 + 2 x8 21
=
13
13
Khi nghin cu cc pha to thnh trong hng lot h khc, ngi ta thy rng
chng cng tn ti vi cc C dt 3/2, 21/13, 7/4 v c kiu mng ca pha , , nh
trong h Cu-Zn. S tn ti cc pha ny c lin quan n tr s nng in t nn
c gi l pha in t. Cc pha in t cn c to thnh trong h kim loi chuyn
tip nu xem cc kim loi ny c ha tr = 0.
10