Professional Documents
Culture Documents
Buyuk Capli Borularin Kaynagi
Buyuk Capli Borularin Kaynagi
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)
METAL TEKNOLOJS
ANKARA 2006
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET - 1 ................................................................................................... 3 1. BYK APLI BORULARIN KAYNAI ....................................................................... 3 1.1. Byk apl Borularn Endstrideki Yeri ve nemi .................................................... 3 1.1.1. Gaz ve Sv letiminde Byk apl Borular ......................................................... 4 1.1.2. elik Konstrksiyonda Byk apl Borular......................................................... 5 1.2. Byk apl Boru Standartlar ...................................................................................... 6 1.2.1. Kazan Borular ....................................................................................................... 6 1.2.2. Su Borular ............................................................................................................. 6 1.2.3. Doalgaz Borular .................................................................................................. 6 1.2.4. Petrol Borular ........................................................................................................ 7 1.2.5. Sanayi Borular ....................................................................................................... 7 1.2.6. Kare ve Dikdrtgen Profiller .................................................................................. 7 1.2.7. PE Kapl Borular .................................................................................................... 7 1.2.8. PPRC Tesisat Borular............................................................................................ 8 1.2.9. Yerden Istma Borular ........................................................................................... 8 1.2.10. SRM Borular ....................................................................................................... 9 1.2.11. Pro elik Yap Profilleri....................................................................................... 9 1.2.12. zel Borular/Primus........................................................................................... 10 1.3. Byk apl Borularn Kaynaa Hazrlanmas ........................................................... 11 1.3.1. Kesme................................................................................................................... 11 1.3.2. Temizleme ............................................................................................................ 11 1.3.3. Altrma............................................................................................................... 12 1.3.4. Arakesit ve Kaynak Az Ama ........................................................................... 12 1.3.5. Kaynak Srasnda Kullanlan Tavlama ve Balama Aparatlar ............................ 13 1.4. Byk apl Borularn Kt Ek (Aln) Kayna ........................................................... 14 1.4.1. Kt Ek (Aln) Kaynanda Dikkat Edilecek Hususlar.......................................... 14 1.4.2. Byk apl Borulara Kt Ek Kayna Yapma ................................................... 15 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 17 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 18 DEERLENDRME LE .......................................................................................... 19 RENME FAALYET - 2 ................................................................................................. 20 2. BYK APLI BORULARIN FLAN KAYNAI........................................................ 20 2.1. Flan Kaynanda Dikkat Edilecek Hususlar .............................................................. 21 2.2. Byk apl Borulara Flan Kayna Yapma ............................................................. 22 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 24 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 25 RENME FAALYET - 3 ................................................................................................. 27 3. BYK APLI BORULARA ARAKEST AARAK KAYNAK YAPMAK ............... 27 3.1. Ara Kesit Kaynanda Dikkat Edilecek Hususlar ....................................................... 28 3.2. Byk apl Borularn Ara Kesit Kaynan Yapma.................................................. 28 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 31 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 32 RENME FAALYET - 4 ................................................................................................. 34 i
4. BYK APLI BORULARIN KE -L-KAYNAI..................................................... 34 4.1. L- Kaynanda Dikkat Edilecek Hususlar................................................................... 34 4.2. Byk apl Borulara L- Kayna Yapmak .............................................................. 35 4.3. Byk apl Borularda Kaynak Hatalar .................................................................... 36 4.4. Borulara Uygulanan Kaynak Muayene Yntemleri .................................................... 38 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 40 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 41 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 43 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 44 KAYNAKA ......................................................................................................................... 45
ii
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
MODLN KODU ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE NKOUL YETERLK 521MMI241 Metal Teknolojisi Kaynaklk Byk apl Borularn Kayna Elektrik ark kayna ile byk apl borularn kaynann yapmna ilikin konularn ilendii bir renme materyalidir. 40/40 Toz Alt Kayna modllerini alm olmak Byk apl borularn kaynan yapmak Genel Ama: Bu modl ile gerekli ortam ve ekipman salandnda teknie uygun olarak elektrik ark kayna ile byk apl borularn kaynan yapabileceksiniz. Amalar MODLN AMACI Teknie uygun olarak elektrik ark kayna ile byk apl borularn kt-ek (aln) kaynan yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak elektrik ark kayna ile byk apl borularn flan kaynan yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak elektrik ark kayna ile byk apl borulara ara kesit aarak kaynak yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak elektrik ark kayna ile byk apl borularn ke (-L-) kaynan yapabileceksiniz. Ortam: Snf ve elektrik ark kaynak atlyesi Donanm: Kaynak makinesi (Elektrik ark, MIG-MAG, TIG vb.) kontrol cihaz, byk apl boru 2 adet, kaynak avadanlklar. Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen lme aralaryla kazandnz bilgileri lerek kendi kendinizi deerlendirebileceksiniz. retmen, modl sonunda size lme arac (test, oktan semeli, doru yanl vb.) uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri deerlendirecektir.
LME VE DEERLENDRME
iii
iv
GR GR
Sevgili renci, Bu modl ile metal teknolojileri alannda yaygn olarak kullanlan byk apl borularn kullanlma yerlerini, eitlerini ve elektrik ark kayna ile birletirme tekniklerini reneceksiniz. Metal teknolojisinin ok hzl gelimeler kat ettii gnmzde boru kaynakl da ok gelimekte ve nemli meslekler arasnda saylmaktadr. nk gnmzde birok madde borularla nakledilmektedir. Bu borular deyen kaynaklar da kaynak tekniklerini ve kaynak kontrol yntemlerini iyi bilmelidir. Nakledilen maddelerin szmas, eitli i kazalarna neden olarak mal ve can gvenliini tehdit edebilir. Mesleinizde iyi yerlere gelmek istiyorsanz size retilenleri dikkatli renerek doru uygulamalsnz ve i hayatnz boyunca aratrmac olup yenilikleri yakndan takip etmelisiniz.
ARATIRMA