Avustralya

Avustralya
Koordinatlar: 3518G 1498D [1]

Avustralya Commonwealth of Australia

Bayrak

Arma Ulusal Mar:Advance Australia FairN1

Bakent Resm dil(ler) Ulusal Dil Etnik gruplar Ynetim biimi - Monari - Genel Vali - Babakan Yzlm - Toplam Nfus - tahmini Para birimi Internet TLD

Canberra Anayasal olarak belirlenmemitir ngilizce (de facto)N2 % 37,13 Avustralyal, % 31,65 ngiliz, % 9,08 rlandal, % 7,56 sko, % 4,29 talyan, % 4,09 Alman, % 3,37 inli, % 1,84 Yunan Federal Monari II. Elizabeth Quentin Bryce Tony Abbott

7692024 km (6.) 7.682.300mil

23.965.537 Avustralya Dolar .au

Avustralya Avustralya, gney yarm krede yer alan bir ada lkesidir. Hint ve Byk Okyanus arasnda uzanr. Okyanusya ktasnda bulunur ve ktann ok byk bir blmn kaplar. Komular Endonezya, Dou Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adalar, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dr. Bakenti Canberra, en byk ehri ise Sidney'dir. Avustralya, 8.617.930 km karada, 80.920 km sularda olmak zere toplam 8.686.850 km'lik bir alana kurulmutur. Hibir lkeyle kara snr yoktur. evresinde sadece 25.760 kilometrelik bir sahil eridi vardr.Plaka kodu AUS'tur

Kkeni
Avustralya ismi Latince'de gneyden, gneye ait olan anlamna gelen Australis kelimesinden tretilmitir. Roma uygarl zamanna dayanan, gneydeki bilinmeyen bir lke anlam (terra australis incognita) benzer bir yerin, ortaa corafyasnda da bulunduunu gsterir. Ancak bu bilgiler herhangi bilinen bir kta bilgisi iermemektedir. Latince'deki Terra Australis Incognita terimi; Gneydeki (Australis) Bilinmeyen (Incognita) Toprak paras (Terra) anlamna gelmektedir.
Sidney ehrinin kurulduu, Port Jackson'n gney kesiminden bir grnm. (A Voyage to Terra Australisden alnmtr.)

14 Mays 1606'da, Vanuatu'ya ayak basan Pedro Fernandes de Queirs, Gney Kutbu'ndaki tm kara mlkiyetinin spanya Krall'na ait olduunu iddia etmi ve ktay Austriala del Espritu Santo eklinde adlandrmtr.

Flemenke Australische kelimesi, Batavia'daki Flemenkler tarafndan, 1638 ylndan nce, gneyde kefedilmi yeni yerleri adlandrmak iin kullanlyordu. "Australia" kelimesinin ngiliz dilinde ilk kullanm ise 1692 ylnda Gabriel de Foigny'nin yazd Les Aventures de Jacques Sadeur dans la Dcouverte et le Voyage de la Terre Australe isimli Franszca romannn, 1693 ylndaki evirisinde grlmtr.[2] Daha sonralar, 1765'te, Alexander Dalrymple bu kelimeyi, Luis Vez de Torres'n 1606'da Yeni Gine'nin gney kylarna yapt seyahati anlatt kitabn ngilizce'ye evirirken kullanmtr. Dalrymple, ayrca Avustralya kelimesini, An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean (1771) isimli eserinde btn Okyanusya blgesini tanmlamak iin kullanmtr. 1793'de George Shaw ve Sir James Smith ierisinde geni ada, byk kta, Avustralya, Australasia ve New Holland tanmlamalarn yapld, Zoology and Botany of New Holland eserini yaynlamtr. Avustralya ismi, ktann etrafn gemi ile dolaan bilinen ilk insan, kaif Matthew Flinders'n A Voyage to Terra Australis (1814) eseri ile popler hale gelmitir. Britanya Krall'nin bak asn yanstan ismine ramen, eserinde Flinders Avustralya ismini kullanm ve bu isim geni kitlelerce telaffuz edilen bir terim olmutur. New South Wales valisi Lachlan Macquarie sonralar bu ismi ngiltere'ye yollad yazl mesajlarda kullanmtr. 1817'de Macquarie bu ismin resmi olarak kabul edilmesini nerdi ve 1824'de Britanya Krall, ktann resmen Avustralya ismiyle tannmasn onaylad.

Avustralya

Tarihe
Avusturalya'daki ilk insan yerleimlerinin 42.000 ila 48.000 yl ncesinde ortaya kt tahmin edilmektedir. lk Avustralyallar gnmzdeki Avustralya yerlisi olan Aborijinlerin atalardr. Kara balantlar veya ksa mesafeli sular geerek Gneydou Asya'dan, adaya yerlemilerdir. Bu insanlarn ou doa insanyd, karmak bir dilsel kltr ve ruhsal deer ile doaya sayg gsteren ve Aborijin mitolojisi olan d zaman (ngilizce: Dreamtime) inanc ile yaamaktaydlar.
Kaptan James Cook, 1770'de HM Bark Endeavour tipi yelkenlisi ile, Avustralya'nn dou kylarnn haritasn karm ve buralar Britanya topraklarna kattn ilan etmitir. Bu kopya Cook'un yedi haftasn harcad Cooktown'dan ekilmi ve 1988 ylnda Fremantle yaplmtr.

Adada yaayan dier bir yerli halk olan Torres Strait Yerlileri (ngilizce: Torres Strait Islanders), etnik olarak Malezya kkenlidir. Bu insanlar Torres Strait Adalar ve Queensland'n kuzey ularndaki eitli blgelere yerlemilerdir. Kltrel alkanlklar Aborijinlerden belirgin olarak farkldr. Avustralya anakarasn resm kaytlara gre gren ilk Avrupal, Hollandal kif Willem Janszoon'dur. Janszoon Cape York Yarmadas'n 1606'da grmtr. 17. yzyl boyunca, Hollandallar tm bat ve kuzey sahil eridinin haritasn karm ve buralar New Holland olarak adlandrmlardr. Ancak herhangi bir yerleim yeri kurma abas gstermemilerdir. 1770'de James Cook, Avustralya'nn dou sahillerinde yolculuk yapm, blgenin haritasn karm, New South Wales olarak adlandrd blgeyi Britanya topraklarna kattn ilan etmitir. Seferler sonucu yaplan keifler, ktann smrm iin, hzla mahkmlarn ve tutuklularn ii olarak altrld kolonilerin kurulmasn salamtr.

Port Arthur, Tazmanya, Avustralya'nn en byk cezai kolonisiydi.

Britanya Denizar Kolonileri ktada ilk kez New South Wales kolonisi ile, 26 Ocak 1788'de Kaptan Arthur Phillip tarafndan Port Jackson'da bir yerleim yeri oluturulmas ile balamtr. Bu tarih daha sonra Avustralya'nn ulusal gn ilan edilmitir (Australia Day). Gnmzde Tazmanya olarak bilinen, Van Diemen's Land'e yerleim 1803 ylnda balamtr. Buray 1642'de kefenden kif Abel Tasman, adaya, kendisini bu yolculua yollayan Hollanda Gney Hindistan Kolonileri valisi ve generali Anthony van Diemen'in onuruna Anthoonij van Diemenslandt adn vermitir. Van Diemen's Land 1825'te ayr bir koloni hlini almtr. Tasmanya yerlilerine kar 1803-1847 smrge dneminde Tasmanya Soykrm ilenmitir. Birleik Krallk, 1829'da Avustralya'nn bat blmn kontrol altnda tutmaktayd. New South Wales'in eitli blmlerinde yeni ve ayrk koloniler oluturuldu; South Australia (1836), Victoria (1851) ve Queensland (1859). Northern Territory (NT), South Australia eyaletinin bir paras olarak 1863'de kuruldu. South Australia, bir serbest eyalet olarak kurulmu ve hibir zaman dier kolonilerde olduu gibi mahkm ve tutuklularn altrld bir cezai koloni olmamtr. Sulularn adaya getirilmesi 1840 ve 1864 yllar arasnda aralklarla devam ettirilmitir. Avustralya yerlilerinin nfusunun, Avrupallarn ktaya yerlemeye balad sralarda 350.000 civar olduu tahmin edilmektedir[3]. Bu tarihten itibaren geen 150 ylda saylar hzl bir ekilde azalmtr. Bunun balca nedeni salgn hastalklarn ge zorlanmalar ile birlemesi ve kltrel paralanmadr. Yerli ocuklarn ailelerinden alnp devirilmesi, baz tarihiler ve Avustralya yerlileri tarafndan alnm kayp bir nesil oluturulmas olarak adlandrlmaktadr. Ayn zamanda bu tarihiler ve Avustralya yerlileri, yerli komnitelerinin datlarak, paralanarak nfusunun azaltldn ve bunun bir soykrm olarak kabul edilmesi

Avustralya gerektiini savunmaktadrlar. [4] Huzurlu ve sorunsuz bir toplum yaratma amacyla yaplan devirme eylemi gnmzde insan haklar ihlali olarak tanmlanmaktadr. Aborijinlerin tarihi hakkndaki bu yorumlara, bazlar kar gelmekte ve bunlarn politik ve dncesel nedenler ile abartldn, uydurma olduunu belirtmektedir. [5] Bu tartma Avustralya'da History Wars (Trke: Tarih Savalar) olarak bilinir. 1967 referandumundan sonra federal hkmet yrtme gcn ve Aborijinler ile ilgili kanun karma hakkn elde etti. Adann yerli halkndaki mlkiyeti, Avustralya Yksek Mahkemesinin Mabo v Queensland (No 2) davasna kadar tannmamtr. Bu davadan sonra Avustralya'daki mlkiyet kavram deimi ve Avrupallarn istilas srasnda adann kimseye ait olmad belirtilmitir. 1850'lerde Avustralya'da altna hcm balad ve 1854'te madencilik lisans cretlerine kar ilk sivil ayaklanma olan Eureka Stockade ayaklanmas gerekleti. 1855 ve 1890 yllar arasnda, alt koloni bireysel olarak zerk hkmet olma hakkn kazand ve birok kiisel iini kendi yntemeye balad. Londra'daki koloni ofisi ise hlen nemli d ilikilerin, savunma konularnn ve uluslararas denizcilik ve ticaret konularnn ynetimini elinde tutmaktayd. 1 Ocak 1901'de Avustralya Koloni Federasyonu, on yllk bir plann ardndan, seme ve seilme, temsil edilme haklarn elde ettiler. Bylece Britanya Krall'nn yntetiminde, Avustralya Kraliyet Devleti domu oldu. Canberra'nn yeni federal bakent olarak nerilmesinin ardndan, 1911 ylnda New South Wales blgesinde, Avustralya'nn bakent blgesi olan The Australian Capital Territory (ACT) blgesi kuruldu. (Melbourne 1901-1927 yllar arasnda bakentti.) Yine 1911'de Kuzey Blgesi (NT), Gney Avustralya (SA) hkmetinin kontrolnden Avustralya Kraliyet Devleti kontrolne geti.

Avustralya kendi istei ile I. Dnya Sava'na katld. [6] Birok Avustralyal, Avustralya ve Yeni Zelanda Askeri Gc'nn (ANZAC - Australian and New Zealand Army Corps) anakkale Sava sonras malup olmasn, sayg ile hatrlar ve bu tarihi ulusun dou tarihi olarak kabul eder. Bu tarih ayn zamanda, lkenin ilk nemli askeri olaydr. Gelibolu Sava gibi, II. Dnya Sava srasnda meydana gelen Kokoda Track Sava da biroklar tarafndan ulusal nem verilen bir olaydr. Avustralya ve Birleik Krallk arasndaki birok yasal balant, Avustralya'nn 1942 ylnda, 1931 Westminister Yasas'n (ngilizce: Statute of Westminster 1931) kabul etmesi ile resmen son bulmutur. 1942'de Birleik Krallk'n Asya'da urad ok yenilgi ve Japonya'nn Avustralya zerindeki igal tehdidi, Avustralya'nn yeni bir mttefik ve koruyucu olarak grd Amerika Birleik Devletleri ile yaknlamasna neden olmutur. 1951'den beri Avustralya, ANZUS antlamas ile ABD'nin resmi olarak askeri mttefiidir. II. Dnya Sava sonras, Avustralya, Avrupa'dan gelen tm gleri

Port Melbourne, Victoria'da ANZAC Gn dolaysyla Last Post seremonisi, 25 Nisan 2005. Bu seremoni Avustralya'nn hemen hemen tm banliyo ve kasabalarnda her sene tekrarlanr.

Whitsunday Adalar'ndaki, Whitehaven Plaj; Queensland/Avustralya.

Sidney Liman Kprs'nn hava karardktan sonraki durumu

desteklemitir. 1970'lerde, sadece Avrupallarn g etmesine izin veren yasann iptali ile de, Asya ve dnyann dier yerlerinden gelen gmenler desteklenmitir. Bunun sonucunda, Avustralya'nn nfus bilimi, kltr ve grnts

Avustralya radikal bir ekilde deimitir. Avustralya ve Birleik Krallk arasndaki son yasal ba, 1986 Avustralya Akti ile sona ermitir. Avustralya eyaletleri zerindeki Birleik Krallk hkimiyeti ve Birleik Krallk zel Meclisine yaplan adli bavuralar sonlanmtr. [7] Buna ramen Avustralyal semenler 1999'daki referandumda % 55 ounlukla cumhuriyet ynetimine gemeyi reddetmilerdir. [8] 1972 Whitlam Hkmeti'nden itibaren, Avustralya toplumunda giderek artan bir Pasifik-Asya aidiyeti kavram olumaktadr. Bugn lke hlen sembolik olarak Kralie II. Elizabeth'e bal, anayasal monari altnda parlamenter bir sistemle ynetilmektedir.

Corafya

Arazi yaps
Genellikle yksek ve uzun olmayan yaylalar, gneydouda verimli ovalar yer almaktadr. Erozyonla ortaya kan asl ana kara 3 milyar yldan daha yaldr.

Coraf not
Toprak bakmndan Rusya, Kanada, in, ABD ve Brezilya'dan sonra 6. en byk lkedir. Avustralya, dnyann en byk adas ve en kk ktasdr. Avustralya'da bulunan Hamilton Adas Cennet Hitab grlr.

Avustralya

Ekonomik
Avustralya'nn serbest piyasa ekonomisi vardr. Kii bana gayri safi yurtii haslas yksek, yoksulluk oran ise dktr. Avustralya dolar; Christmas Adas, Cocos Adalar ve Norfolk Adas dahil olmak zere tm Avustralya'nn para birimi olmasnn yan sra bamsz Kiribati, Nauru ve Tuvalu adalarnn para birimidir. Australian Stock Exchange ile Sydney Futures Exchange'in 2006'daki birlemelerinden sonra Australian Securities Exchange, dnyann en byk dokuzuncu borsas oldu. 2010 Ekonomik zgrlk Endeksi'nde nc sray alan Avustralya, dnyann en byk on nc ekonomisidir ve en yksek on birinci kii bana GSYH'na sahiptir; bu Birleik Krallk, Almanya, Fransa, Kanada ve Japonya'dan daha yksek, ve Amerika Birleik Devletleri ile ayn sradadr. 2010 nsani Gelime Endeksi'nde ikinci, Legatum'un 2008 Refah Endeksi'nde ilk, ve The Economist'in kresel 2005 Yaam kalitesi sralamas'nda altnc sray ald. Avustralya'nn btn byk ehirleri kresel karlatrmal yaanabilirlik anketlerinde yksek puan alr; The Economist'in 2008 Dnyann en yaanabilir ehirleri listesinde Melbourne ikinci, Perth drdnc, Adelaide yedinci ve Sidney dokuzuncu sray almtr.

Kltr
Avustralya, ngilizlerce smrgeletirildi ancak bugn dnyann her yerinden insanlar orada yayor. ngilizce balca konuulan dil ve btn dinler kabul edilmesine karn balca din Hristiyanlktr. Avustralya ok kltrldr, bu tm insanlarn farkl dil, din ve yaam yollar olduu anlamna gelir. ada nl yazarlar arasnda Peter Carey, Thomas Keneally ve Colleen McCullough vardr. 1973 ylnda Patrick White, tek Nobel Edebiyat dl alan Avustralyal oldu. Patrick White, yirminci yzyln en byk ngilizce yazarlarndan biri olarak grlyor.

Sidney Opera Evi 1973'te ald.

Avustralya mziinde birok dnya apnda yldz vardr. rnein opera arkclar Nellie Melba ve Joan Sutherland, rock and roll gruplarndan Bee Gees, AC / DC ve INXS, pop arkcs Kylie Minogue ve Avustralya lke mzii Slim Dusty ve John Williamson. Avustralya Aborjin mzii ok zel ve ok eskidir.Didgeridoo adl flemeli alglar ok nldr.

Kaynaka
[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] http:/ / toolserver. org/ ~geohack/ geohack. php?pagename=Avustralya& params=35_18_S_149_8_E_ Sidney J. Baker, The Australian Language, second edition, 1966. Smith, L. (1980), The Aboriginal Population of Australia, Australian National University Press, Canberra Tatz, C. (1999). Genocide in Australia (http:/ / www. aiatsis. gov. au/ rsrch/ rsrch_dp/ genocide. htm), AIATSIS Research Discussion Papers No 8, Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islander Studies, Canberra The Fabrication of Aboriginal History (http:/ / www. newcriterion. com/ archive/ 20/ sept01/ keith. htm#), The New Criterion Vol. 20, No. 1, 20 Eyll. Bean, C. Ed. (1941). Volume I - The Story of Anzac: the first phase (http:/ / www. awm. gov. au/ histories/ ww1/ 1/ index. asp), First World War Official Histories, Eleventh Edition. Australia Act text (http:/ / www. austlii. edu. au/ au/ legis/ cth/ consol_act/ aa1986114/ index. html) Australian Electoral Commission (2000). 1999 Referendum Reports and Statistics (http:/ / www. aec. gov. au/ _content/ when/ referendums/ 1999_report/ index. htm)

Madde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar

Madde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar

Avustralya Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=14222534 Katkda bulunanlar: Absar, Ahzaryamed, Akhilleus, Andre Engels, Aptal500, Atacameo, Aycan, Bahar, Bambi'nin annesi, Batuhan duz, Berrram, BetelgeuSeginus, Beyazmavi, Bilgici35, Birkan kelek, Burak Onurlu, Burakhuseyin, Caglarctr, Calkan, Christoph20036, Citrat, CommonsDelinker, Denisutku, Derena, Destan, Dlobada, Dr. Ecco, Dreamer, Dsmurat, Durkin, Dnya vatanda, Dnya ehirli, Dnenadam, Ebudun, Eldarion, Elgifari, Elmacenderesi, Freischen, Guzelonlu, Hadibe25, Heromyson, Homonihilis, Imperator Honorius, Kadeem, Karadenizlim25, Katpatuka, KazekageTR, Kemal K., Kibele, Kmoksy, Kneeman, Kubilay291, Levent, LuCKY, Mach, Manilyildiz, Math34, Mehmet ZDEN, Metal Militia, Morphosis, Munzurlu55, Nosferat, Noumenon, Nurbakikimdir, Omerciftgumus, Oytun 73, Ozgur.start, Ouz aral, Pinar, Randam, Rapsar, Ryesiloglu, Salamc, Sedatkor, Spas, Spawnedc, Stambouliote, Striker buz matrix, Superyetkin, Takabeg, The Emirr, TheTime, Thoden, Triancula, Troya17, Turkoloji92, Tuz, Tkebek, Trk Svarisi, Uannis, Ugur Basak, Umut159, Utku Tanrivere, Vikiizer, Vito Genovese, Xianbataar, Xola, Yabanc, ZaZaBurak, Zeynep Kuu, lker.toprak, ncelemeelemani, 315 anonim dzenlemeler

Resim Kaynaklar, Lisanslar ve Katkda Bulunanlar

Dosya:Flag_of_Australia.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Australia.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Ian Fieggen Dosya:Australian_Coat_of_Arms.png Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Australian_Coat_of_Arms.png Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: No illustrator given. Dosya:Australia (orthographic projection).svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Australia_(orthographic_projection).svg Lisans: GNU Free Documentation License Katkda bulunanlar: Ssolbergj Dosya:View_of_Port_Jackson,_taken_from_the_South_Head_from_A_Voyage_to_Terra_Australis_(1814)_by_Matthew_Flinders.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:View_of_Port_Jackson,_taken_from_the_South_Head_from_A_Voyage_to_Terra_Australis_(1814)_by_Matthew_Flinders.jpg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: User:Benbullen Dosya:Endeavour replica in Cooktown harbour.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Endeavour_replica_in_Cooktown_harbour.jpg Lisans: Public domain Katkda bulunanlar: en:User:John Hill Dosya:Port Arthur Seeseite.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Port_Arthur_Seeseite.jpg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Lc95, Mariluna, 5 anonim dzenlemeler Dosya:Anzac1.JPG Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Anzac1.JPG Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Argus fin, Bouchecl, John Vandenberg, Man vyi, Mattinbgn, Nachoman-au, Rcbutcher, 2 anonim dzenlemeler Dosya:Plage Whitesunday island.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Plage_Whitesunday_island.jpg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Grizzy Kret Dosya:Sydney Harbour Bridge night.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Sydney_Harbour_Bridge_night.jpg Lisans: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Katkda bulunanlar: Diliff Dosya:Australia location map.png Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Australia_location_map.png Lisans: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Katkda bulunanlar: Bill da Flute, Diceman, Elekhh, Kallerna, Kymi, 4 anonim dzenlemeler Dosya:Australia satellite plane.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Australia_satellite_plane.jpg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Reto Stckl / NASA Goddard Space Flight Center Dosya:Sydney Opera House Night.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Sydney_Opera_House_Night.jpg Lisans: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Katkda bulunanlar: 99of9, AnthonyWinning, Common Good

Lisans
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 //creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/