George Washington (mucit)

George Washington (mucit)

George Constant Louis Washington[I] (Mays 1871 - 29 Mart 1946), Anglo-Belika asll ABD'li mucit ve iadam. Gelitirdii hazr kahve hazrlama yntemi ve bunun seri retimini gerekletirmek amacyla kurduu G. Washington Coffee Company adl irketle tannmtr. Belika doumlu olan Washington 1897 ylnda Birleik Devletler'in New York blgesine yerlemi, teknik alanlardaki birok baarsz giriimin ardndan hazr kahve retimine balamtr. Orta Amerika'da bulunduu 1906-1907 yllar arasnda elde ettii deneyimle 1909'da kendi rettii kahveyi satmaya balayan Washington, retimi hzlandrmak amacyla 1910 ylnda bir irket kurmutur. New York ve New Jersey merkezli irket ksa srede bym ve ABD ordusunun I. Dnya Sava srasndaki kahve gereksiniminin byk blmn karlamtr. Reklamlar New York gazete ve radyolarnda da yaynlanan irketin ulat baar Washington' varsl klm; sonuta mucit Brooklyn'de kald konan ardndan 1927 ylnda New Jersey'de bir malikneye tanmtr. Ayn yl vergi denetileriyle sorun yaayan Washington daha sonra evlenmi ve ocuk sahibi olmutur.

Washington tarafndan kefedilen kahveye ait bir reklam (The New York Times, 23 ubat 1914)

Washington lmnden ksa sre nce irketini American Home Products'a satmak zorunda kalmtr. Kahve markas 1961'e dek etkinlik gsteren Washington'n ad G. Washington's Seasoning & Broth adl rnde kendine yer bulmutur.

Genlik yllar ve ailesi

George Washington Mays 1871'de[1] bir ngiliz baba ve Belikal annenin ocuu olarak Kortrijk, Belika'da[II] dnyaya gelmitir. O gnk yurttalk yasalarnn babalk ban temel almasndan tr ngiliz vatanda saylan Washington Mays 1918'de ABD vatandalna gemitir. Washington'n ailesinden en az alt kiinin ABD ve Orta Amerika'nn farkl blgelerine yerletii bilinmektedir. Mucidin ABD Bakan George Washington'n yakn olduunu savunan grler olsa da, bu balant ak deildir.[2] Brksel'e yerleen Washington daha sonra Bonn niversitesi'nde kimya eitimi almtr. Washington Aralk 1895'te Angeline Cline Virginie (ABD'de yalnz "Lina" adn kullanmtr) Van Nieuwenhuyse (d. 1876) ile evlenmitir.[][3] 1900 ABD Nfus Saym kaytlar Lina'nn bir Belikal baba ve ngiliz annenin ocuu olduunu gstermektedir. Washingtonlarn 6 Ekim 1896'da Anvers'ten kalkan bir gemiyle ABD'ye gt Ellis Island'daki kaytlarda yer almasna karn, 1900 ABD Nfus Saym ailenin ABD'ye 1907 ylnda giri yaptn bildirmektedir. New York blgesine yerleen iftin Louisa (d. Mays 1897), Irene (d. Mays 1898) ve George Washington Jr. (d. Austos 1899)[4] adl ocuu olmutur.[5] Ailesiyle birlikte New Brighton'a yerleen Washington, Jersey City'de havagaz fitili reten bir irket kurmutur. Ne var ki, ampul teknolojisinin gelimesi bu iin sonunu getirmitir. Bir kamera irketi sahibi de olan Washington'n meslei 1900 ABD Nfus Saym'nda mucit olarak gemektedir. Nfus saym srasnda 29 yanda olan Washington, Brooklyn'de kiralk bir evde ei (23 yanda), ocuu, kz kardei (25 yanda), hizmeti ve bunlardan ikisinin bir ocuuyla birlikte yaamaktayd. Washington 1906 veya 1907'de Guatemala'da iftlikilikle uramtr. Bu srada hazr kahve retimiyle ilgili bilgi de edinen Washington yaklak bir yllk arann ardndan New York'a geri dnmtr.

George Washington (mucit)

zel yaam
Kahve retimine 1910 ylnda balayan Washington'n bu srada biri 47 Prospect Park West, Brooklyn; dieri 287 South Country Road, Bellport, Suffolk County'de yer alan iki evi bulunmaktayd.[6][IV] Washington 1926-1927'de bu evleri bir sosyal kulbe dntrmek isteyen bir grup varlkl Brooklynliye satmtr.[7][8] Bu sattan elde ettii yaklak 1 milyon dolarla New Jersey'de bir arsa satn alan Washington, irketini buraya tam ve Vali Franklin Murphy'nin "Franklin Farms", Mendham'daki eski evinde oturmaya balamtr.[9] Olaand hayvanlar ve bahecilik konularna ilgi duyan Washington Bellport ve Mendham'daki evlerini kk birer hayvanat bahesine dntrmtr. Long Island'da omzunda ku ve maymunla dolat gzlenen mucit kendi kurduu hayvanat bahelerinde ender ku trleri de yetitirmitir. Washington'n Bellport'ta geyik, koyun, kei ve antilop besledii de bilinmektedir. Mendham'da barnan yzlerce hayvan arasnda lama ve zebralar da yer almtr. Washington ayn zamanda New York City'nin nde gelen sosyal kulplerinden Lotos Club'n etkin yelerinden biri olarak tannmtr. Washington'n ad 1920 ABD bakanlk seimlerinde "Amerikan Partisi" aday olarak gemi, ancak belgelerin zamannda tamamlanamamasndan tr bavuru geersiz saylmtr.[] Ne var ki, bu adayln ciddi olup olmad tartma konusudur. Bunun nedeni, George Washington'n Birleik Devletler doumlu olmamasdr. Adayln o gnlerde saylar artan "Amerikan partileri"ni ve benzeri giriimleri yermeye ynelik bir hareket olup olmad belirsizdir.[III]

Bu kurnaz adam bizi tmyle iletti. Ses getirici bir kampanya yrtmeye yetecek paras var. Albert Feltman'n Prospect
Park West'teki konana 100.000 dolar saydn unuttunuz mu? Ona komuluk eden Senator Calder ve George Hamlin Childs'tan siyaset hakknda bilgi aldn da biliyoruz. imdi dnnce, o Amerikan Partisi iinin sonu getiren bir dedikodu olduu grlyor. Tpk Bolevikler, Kzllar sonras hkmet ve Milletler Cemiyeti'ndeki az dala gibi... Bir eyi gzden karyoruz gibime geliyor. (Brooklynli bir siyaseti (kimlii belirsiz), The New York Times, 4 Ocak 1920)

George Washington (mucit)

Buluu ve i yaam
George Washington; gaz lambas, kamera ve gda ileme alanlarnda iki dzinenin zerinde patent sahibi olmutur. Satori Kato'nun gelitirdii hazr kahve teknii bu alandaki ilk giriim olsa da, Washington'n buluu kahvenin ticari retim alanna tanmasn salamtr. Washington'n gm bir cezvenin ucunda grd kurutulmu pudradan esinlendii dnlmektedir.[10] Alman asll Guatemalal Federico Lehnhoff Wyld da bu srada bir hazr kahve teknii gelitirmi ve bu rn Avrupa pazarna tamtr. Ne var ki, Wyld'n Washington'n zel doktoru oluu bu buluun tmyle bamsz gereklemedii kukusu uyandrmaktadr. Washington'n rn 1909'da Red E Coffee (okunuu hazr szcnn ngilizce karl olan "ready" szcne benzetilerek) adyla sata sunulmu, bir yl sonra ise yeni kurulan G. Washington Coffee Refining Company adl irkete balanmtr. Washington'n ilk retim yeri Brooklyn'deki Bush Terminal endstri kompleksiyken irket 1927 ylnda New Jersey'e tanm ve retimi Morris Plains'te srdrmtr.[IV] rnn reklamlar hazr kahvenin kullanllk, adalk ve saflk zelliklerine vurgu yapmtr. Sindirim sistemine yardmc olduu belirtilen hazr kahvenin uyku aclk etkisinin (kahvenin yapsnda Hazr kahveyle beyaz ekerin saflnn bulunan kafeinin oluturduu etki) geleneksel kahveye oranla daha karlatrld bir reklam (The New York Times, 2 Ocak 1922) dk olduu ne srlmtr. Amerikan ordusunun I. Dnya Sava'nda bu rn kullanmas da satlar artrmtr. irketin NBC'de yaynlanan "Sherlock Holmes" adl radyo dizisi ile Blue Network'e 1930-1935 yllar arasnda sponsor olmasyla rnn tantm amalanmtr. Tm bunlara karn, ilk hazr kahve rnlerinin zaman zaman kalitesiz bulunduu da gzlenmitir.[11] Washington, irketiyle olan finansal bana ilikin baz vergi sorunlar yaamtr. Mucit Kasm 1918'de kahve retimine ilikin ticari srlarnn kullanm hakkn irkete brakm, ancak kendi paynn 4/5'ini bir ay sonra yakn ailesine devretmitir. Washingtonlar bu durumda aile yelerinin gelirlerinin vergilendirilmemesi gerektiini savunmu ve davay vergi temyiz mahkemesine tamtr. Sonunda Federal Temyiz Mahkemesi'ne tanan dava 1927'de Washingtonlar aleyhine sonulanmtr. Davann Yksek Mahkeme'ye gtrlmesine ilikin bavuru kabul edilmemitir.[12] Washington'n George Washington Jr. adl olu babasnn irketinde bir sre muhasebe mdr olarak alm ve gelitirdii bir inkografi tekniinin patentini almtr. O gnk gazetelerin sklkla kulland bu teknik 1948'de Fairchild Camera and Instrument tarafndan yaama geirilmitir.[13]

George Washington (mucit)

Askeri anlamalar
Washington'n rn I. Dnya Sava kumanyalarnda kendine kayda deer bir yer edinmitir. Sava alanndaki kahve tketimi askerlerin kafein depolamasna yardmc olmak adna deerli saylmaktayd. ABD Sava Bakanl'nda gda ileri sorumlusu olarak alan E.F. Holbrook kahvenin hardal gaznn etkisinin savuturulmasnda da etkili olduunu belirtmitir.[] Canadian Expeditionary Force tarafndan 1914'ten American Expeditionary Force'un savaa girdii 1917 ylna dek kullanlan rn daha sonra tmyle ordunun gereksinimini karlamaya ynelik retim yapmtr. Bu alanda etkinlik gsteren yeni iletmelerin de katlmyla retim art gstermi, ancak ordunun kahve gereksinimi savan son dneminde toplam retimin alt katna ulamtr. Hazr kahve zaman iinde askerler tarafndan da beeni kazanm ve "bir fincan George" takma adyla anlmaya balamtr. rn, nceliin tat yerine kafein desteinde olduu bu dnemde souk olarak da tketilmitir.[]

rn I. Dnya Sava'nn ardndan u sloganla yeniden piyasaya srlmtr: Savaa Gitmiti! imdi Burada (New York Tribune, 22 Haziran 1919)

Sanlar, yamur, amur, dama oyunu [sic], top ve mermi seslerine karn mutluyum. Kk stcm karp George Washington kahvesinden yapmam yalnzca bir dakikam alyor... Bay Washington'n iyilii ve sal iin her gece dua ediyorum.

Bir Amerikan askerinin mektubu (1918),

Amerikan acil durum kumanya paketi eyrek onsluk (7 gram) kahve poetleri barndrmaktayd. Hazr kahvenin siper kumanyas olarak da kullanld bilinmektedir. ABD Ordusu II. Dnya Sava'nda yeniden Washington'la anlam, ancak ordunun artan gereksinimini karlamak amacyla dier kahve reticileriyle de grmtr. Nescaf'nin ban ektii bu reticiler iki sava aras dnemde kurulmutur.

Son yllar
George Washington, G. Washington Coffee Refining Company'nin 1943'te American Home Products tarafndan satn alnmasyla emekliye ayrlmtr. Byk blm aile yelerince gerekletirilen sat ilemi American Home Products'n sekiz ylda 34 irketi bnyesine katt bir dneme denk gelmi ve 29.860 hisse senedinin (yaklak 1.7 milyon dolar) dei tokuuyla tamamlanmtr.[14][15] irketin G. Washington adl biriminin bana Clarence Mark getirilmitir. Washington son yllarnda "Franklin Farms" adl mlkn satm ve New Vernon Road, Mendham'daki bir evde yaamtr.[] irketinin satlmasndan yl sonra rahatszlanan mucit 29 Mart 1946'da yaamn yitirmitir. Washington'n cenaze treni gn sonra yaplmtr.[16] G. Washington adl kahvenin retimi, New Jersey'deki retim yerinin 1961'de Tenco'ya (o gn itibariyle The Coca-Cola Company'ye bal bir irket) satlmasnn ardndan durdurulmutur. Washington'dan kalan son marka olan G. Washington's Seasoning & Broth 2000 ylnda sata karlm ve birka kez el deitirdikten sonra 2001'de Homestat Farm, Ltd. bnyesine katlmtr.

George Washington (mucit)

Sahip olduu patentler

U.S. Patent 576.523 [17] U.S. Patent 576.524 [18] U.S. Patent 584.569 [19] U.S. Patent 589.051 [20] U.S. Patent 593.257 [21] U.S. Patent 607.974 [22] U.S. Patent 619.059 [23] U.S. Patent 706.504 [24] U.S. Patent 706.505 [25] U.S. Patent 730.498 [26] U.S. Patent 745.698 [27] U.S. Patent 760.670 [28] U.S. Patent 760.671 [29] U.S. Patent 760.672 [30] U.S. Patent 770.135 [31] U.S. Patent 770.836 [32] U.S. Patent 777.871 [33] U.S. Patent 778.518 [34] U.S. Patent 781.317 [35] U.S. Patent 1.504.459 [36] U.S. Patent 1.512.730 [37] U.S. Patent 1.512.731 [38] U.S. Patent 1.631.298 [39] U.S. Patent 1.631.299 [40] U.S. Patent 1.631.302 [41] U.S. Patent 1.631.303 [42]

Notlar
I: Washington'n gerek adn Birleik Devletler'de kullanmad sanlmaktadr. Nfus saym ve g kaytlar, patent bavurular ve hakknda kan gazete yazlar buna rnek gsterilebilir. II: Washington'n doum yeri The New York Times'ta Kortrijk, The New York Herald Tribune'da Brksel olarak gemektedir. Belika'daki kaytlar mucidin en azndan evliliini Kortrijk'te yaptn gstermektedir. III: Eski Teksas Valisi James E. Ferguson 1920'deki seimlere "Amerikan Partisi" aday olarak katlmtr. IV: Washington'n Bellport'taki evi "Washington Yazl" olarak adlandrlmaktadr. 45 Hanover Bulvar'ndaki The Morris Plains adresi ise 1928 tarihli bir reklamda [43] gemektedir. The New York Times, retim yerinin Morristown Hatt'nn hemen yannda yer aldn belirtmitir. Buna gre, doru adres 45 Dou Hanover Bulvar olmaldr.

George Washington (mucit)

Kaynaka
[1] George Washington'n adnn bulunduu nfus saym sonu sayfas. 1900 ABD Nfus Saym; Staten Island, New York City [2] The Story of a Pantry Shelf: An Outline History of Grocery Specialties (1925). New York: Butterick Publishing Company. evrimii srm (http:/ / memory. loc. gov/ cgi-bin/ query/ r?ammem/ cool:@field(DOCID+ @lit(lg0571))) [3] "Mrs. George Washington" (1876-1952), lm ilan, The New York Times, 30 Ekim 1952 [4] George Washington, Jr 6 Austos 1899'da dnyaya gelmi ve 1 Aralk 1966 tarihinde Morristown, New Jersey'de yaamn yitirmitir. Social Security Death Index [5] 1900 ABD Nfus Saym kaytlarnda Washingtonlarn en byk ocuunun doum yeri Belika olarak gemektedir. iftin dier ocuklarnn doum yeri ise New York olarak kaydedilmitir. [6] Principe, Victor (2002). Bellport Village & Brookhaven Hamlet, NY. Arcadia Publishing. ISBN 0-7385-0968-X [7] "Big Bellport Sale", The New York Times, 23 Mays 1926 [8] "Brooklyn Club Buys", The New York Times, 25 ubat 1927 [9] "Coffee Company Builds New Plant", The New York Times, 26 Mays 1927 [10] Wayback Machine'de arivlenmi srm (http:/ / wayback. archive. org/ web/ jsp/ Interstitial. jsp?seconds=5& date=1169969406000& url=http:/ / www. nestle. co. uk/ OurBrands/ AboutOurBrands/ Beverages/ History+ of+ Instant+ Coffee. htm& target=http:/ / web. archive. org/ web/ 20070128073006/ http:/ / www. nestle. co. uk/ OurBrands/ AboutOurBrands/ Beverages/ History+ of+ Instant+ Coffee. htm) [11] Talbot, John M. (1997). "The Struggle for Control of a Commodity Chain: Instant Coffee from Latin America". Latin American Research Review 32 (2), 117-135 [12] "George Washington Sues", The New York Times, 26 Mays 1927 [13] "George Washington Jr. is Dead; Invented an Engraving Device", The New York Times, 27 Aralk 1966 [14] "To Buy Coffee Company", The New York Times, 8 Nisan 1943 [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30] [31] [32] [33] [34] [35] [36] [37] [38] [39] [40] [41] [42] [43] "Buy, Buy, Buy" (http:/ / www. time. com/ time/ magazine/ article/ 0,9171,850793,00. html), Time, 6 Aralk 1943 "Deaths", The New York Times, 30 Mart 1946 http:/ / www. google. com/ patents?vid=576523 http:/ / www. google. com/ patents?vid=576524 http:/ / www. google. com/ patents?vid=584569 http:/ / www. google. com/ patents?vid=589051 http:/ / www. google. com/ patents?vid=593257 http:/ / www. google. com/ patents?vid=607974 http:/ / www. google. com/ patents?vid=619059 http:/ / www. google. com/ patents?vid=706504 http:/ / www. google. com/ patents?vid=706505 http:/ / www. google. com/ patents?vid=730498 http:/ / www. google. com/ patents?vid=745698 http:/ / www. google. com/ patents?vid=760670 http:/ / www. google. com/ patents?vid=760671 http:/ / www. google. com/ patents?vid=760672 http:/ / www. google. com/ patents?vid=770135 http:/ / www. google. com/ patents?vid=770836 http:/ / www. google. com/ patents?vid=777871 http:/ / www. google. com/ patents?vid=778518 http:/ / www. google. com/ patents?vid=781317 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1504459 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1512730 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1512731 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1631298 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1631299 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1631302 http:/ / www. google. com/ patents?vid=1631303 http:/ / dismuke. net/ howimages/ geowashingtoncoffee. jpg

George Washington (mucit)

D balantlar
Coffee on the Instant (http://memory.loc.gov/cgi-bin/ampage?collId=amrlg&fileName=lg05page.db& recNum=210) - The Story of a Pantry Shelf: An Outline History of Grocery Specialties adl yapttan bir blm
(ngilizce)

G. Washington's Seasoning & Broth resmi web sitesi (http://www.homestatfarm.com/MemoryLane/ GWashingtonsSeasoningBrothHistory/tabid/3082/Default.aspx) (ngilizce)

Madde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar

Madde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar

George Washington (mucit) Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=14222485 Katkda bulunanlar: Ahzaryamed, Hedda Gabler, Rapsar, Sayz, Superyetkin, 3 anonim dzenlemeler

Resim Kaynaklar, Lisanslar ve Katkda Bulunanlar

Dosya:Washington Coffee New York Times b.PNG Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Washington_Coffee_New_York_Times_b.PNG Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Foroa, Ies, Infrogmation, John Vandenberg, Pharos, Scott, Tekstman Dosya:Washington Coffee New York Times a.PNG Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Washington_Coffee_New_York_Times_a.PNG Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Foroa, Ies, Infrogmation, J 1982, John Vandenberg, Pharos, Tekstman Dosya:Washington Coffee New York Tribune.JPG Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Washington_Coffee_New_York_Tribune.JPG Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Fallschirmjger, Foroa, Ies, Infrogmation, John Vandenberg, Pharos, Soerfm, Tekstman, Temely, Zzyzx11

Lisans
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 //creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/